Choose the experimental features you want to try

This document is an excerpt from the EUR-Lex website

Document 02023R2405-20231031

Consolidated text: Rialachán (AE) 2023/2405 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle an 18 Deireadh Fómhair 2023 maidir le cothrom na Féinne a áirithiú d’aeriompar inbhuanaithe (ReFuelEU Aviation) (Téacs atá ábhartha maidir le LEE)

ELI: http://data.europa.eu/eli/reg/2023/2405/2023-10-31

02023R2405 — GA — 31.10.2023 — 000.004


Is áis doiciméadúcháin amháin an téacs seo agus níl aon éifeacht dhlíthiúil aige. Ní ghabhann institiúidí an Aontais aon dliteanas orthu féin i leith inneachar an téacs. Is iad na leaganacha de na gníomhartha a foilsíodh in Iris Oifigiúil an Aontais Eorpaigh agus atá ar fáil ar an suíomh gréasáin EUR-Lex na leaganacha barántúla de na gníomhartha ábhartha, brollach an téacs san áireamh. Is féidir teacht ar na téacsanna oifigiúla sin ach na naisc atá leabaithe sa doiciméad seo a bhrú

►B

RIALACHÁN (AE) 2023/2405 Ó PHARLAIMINT NA hEORPA AGUS ÓN gCOMHAIRLE

an 18 Deireadh Fómhair 2023

maidir le cothrom na Féinne a áirithiú d’aeriompar inbhuanaithe (ReFuelEU Aviation)

(Téacs atá ábhartha maidir le LEE)

(IO L 2405 31.10.2023, lch. 1)


Arna cheartú le:

►C1

Ceartúchán, IO L 90126, 26.2.2024, lch.  1 ((AE) 2023/24052023/2405)

►C2

Ceartúchán, IO L 90733, 15.11.2024, lch.  1 (2023/2405)

►C3

Ceartúchán, IO L 90825, 16.10.2025, lch.  1 (2023/2405)




▼B

RIALACHÁN (AE) 2023/2405 Ó PHARLAIMINT NA hEORPA AGUS ÓN gCOMHAIRLE

an 18 Deireadh Fómhair 2023

maidir le cothrom na Féinne a áirithiú d’aeriompar inbhuanaithe (ReFuelEU Aviation)

(Téacs atá ábhartha maidir le LEE)



Airteagal 1

Ábhar

Leagtar síos leis an Rialachán seo rialacha comhchuibhithe maidir le glacadh agus soláthar breoslaí eitlíochta inbhuanaithe.

Airteagal 2

Raon feidhme

1.  
Tá feidhm ag an Rialachán seo maidir le hoibreoirí aerárthaí, aerfoirt de chuid an Aontais agus a gcomhlachtaí bainistithe aerfoirt faoi seach de chuid an Aontais, agus maidir le soláthróirí breosla eitlíochta.

Gan dochar do mhír 3, ní bheidh feidhm ag an Rialachán seo ach amháin maidir le heitiltí aeriompair tráchtála.

2.  
Féadfaidh Ballstát a chinneadh, tar éis dó dul i gcomhairle le comhlacht bainistithe an aerfoirt, go gcaithfear le haerfort nach bhfuil cumhdaithe ag Airteagal 3, pointe (1), atá lonnaithe ar a chríoch, mar aerfort de chuid an Aontais chun críocha an Rialacháin seo, ar choinníoll go gcomhlíonfar na ceanglais a leagtar síos in Airteagal 6(1) tráth a dhéanfaidh an Ballstát cinneadh.

Féadfaidh comhlacht bainistíochta aerfoirt d’aerfort nach bhfuil cumhdaithe ag Airteagal 3, pointe (1), atá lonnaithe ar chríoch Ballstáit, iarraidh a dhéanamh go ndéileálfar leis an aerfort sin mar aerfort de chuid an Aontais chun críocha an Rialacháin seo, ar choinníoll go gcomhlíonann sé na ceanglais a leagtar síos in Airteagal 6(1) tráth an iarratais sin. Cuirfidh an comhlacht bainistíochta aerfoirt sin an Ballstát a bhfuil a údarás nó a údaráis freagrach as an aerfort faoi Airteagal 11(6) ar an eolas faoin iarraidh sin. Beidh deimhniú ag gabháil leis an bhfógra sin go gcomhlíonann an t-aerfort na ceanglais a leagtar síos in Airteagal 6(1).

Tabharfaidh an Ballstát lena mbaineann an fógra faoin gcinneadh dá dtagraítear sa chéad fhomhír den mhír seo don Choimisiún agus do Ghníomhaireacht Sábháilteachta Eitlíochta an Aontais Eorpaigh (‘an Ghníomhaireacht’) 6 mhí ar a laghad roimh thús na tréimhse tuairiscithe óna mbeidh feidhm ag an gcinneadh sin. Beidh tuairim réasúnaithe ag gabháil le cinneadh an Bhallstáit lena léireofar go bhfuil sé bunaithe ar chritéir chomhréireacha agus neamh-idirdhealaitheacha, i measc aerfort a bhfuil saintréithe iomaíocha comhchosúla acu.

3.  
Féadfaidh duine a oibríonn eitiltí aeriompair tráchtála nach gcumhdaítear le hAirteagal 3, pointe (3), a chinneadh go gcaithfear leis an duine sin mar oibreoir aerárthaí chun críocha an Rialacháin seo. Féadfaidh duine a oibríonn eitiltí seachas eitiltí aeriompair tráchtála de réir bhrí Airteagal 3, pointe (4), a chinneadh go gcaithfear leis an duine sin mar oibreoir aerárthaí chun críocha an Rialacháin seo. Féadfaidh duine a chumhdaítear le hAirteagal 3, pointe (3), a chinneadh go gcumhdófar a chuid eitiltí aeriompair neamhthráchtála leis an Rialachán seo freisin. Tabharfaidh aon duine mar sin fógra faoin gcinneadh sin don Bhallstát a bhfuil a údarás inniúil nó a údaráis inniúla freagrach as an oibreoir aerárthaí sin i gcomhréir le hAirteagal 11(5). Tabharfaidh an Ballstát sin fógra faoin gcinneadh sin don Choimisiún agus don Ghníomhaireacht 6 mhí ar a laghad roimh thús na tréimhse tuairiscithe óna mbeidh feidhm ag an gcinneadh sin.
4.  
Ar bhonn na faisnéise a gheofar de bhun mhíreanna 2 agus 3, soláthróidh an Coimisiún liosta nuashonraithe comhdhlúite d’aerfoirt an Aontais agus d’oibreoirí aerárthaí lena mbaineann. Beidh rochtain éasca ar an liosta sin.

Airteagal 3

Sainmhínithe

Chun críocha an Rialacháin seo, tá feidhm ag na sainmhínithe seo a leanas:

(1) 

ciallaíonn ‘aerfort de chuid an Aontais’‘aerfort’ mar a shainmhínítear in Airteagal 2, pointe (1), de Threoir 2009/12/CE ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle ( 1 ) i gcás inar mhó an trácht paisinéirí ná 800 000 paisinéir nó i gcás inar mhó an trácht lasta ná 100 000 tona sa tréimhse tuairiscithe roimhe sin, agus nach bhfuil suite i réigiún forimeallach, mar a liostaítear in Airteagal 349 CFAE;

(2) 

ciallaíonn ‘comhlacht bainistíochta aerfoirt de chuid an Aontais’, i ndáil le haerfort de chuid an Aontais, ‘comhlacht bainistíochta an aerfoirt’ mar a shainmhínítear in Airteagal 2, pointe (2), de Threoir 2009/12/CE nó, i gcás ina bhfuil bainistiú na mbonneagar láraithe le haghaidh córais dáileacháin breosla forchoimeádta do chomhlacht eile ag an mBallstát lena mbaineann de bhun Airteagal 8(1) de Threoir 96/67/CE ón gComhairle ( 2 ), an comhlacht eile sin;

(3) 

ciallaíonn ‘oibreoir aerárthaí’ duine a d’oibrigh ar a laghad 500 eitilt aeriompair tráchtála paisinéirí, nó 52 eitilt aeriompair uile-lasta tráchtála a imíonn ó aerfoirt de chuid an Aontais sa tréimhse tuairiscithe roimhe sin nó, i gcás nach féidir an duine sin a shainaithint, úinéir an aerárthaigh;

(4) 

ciallaíonn ‘eitilt aeriompair tráchtála’ eitilt arna hoibriú chun críocha paisinéirí, lasta nó post a iompar le haghaidh luach saothair nó ar cíos, lena n-áirítear eitilt eitlíochta gnó a oibrítear chun críoch tráchtála;

(5) 

ciallaíonn ‘bealach’ turas a dhéantar ar eitilt, ag féachaint d’áit imeachta agus do cheann scríbe na heitilte sin;

(6) 

ciallaíonn ‘breosla eitlíochta’ breosla intiteáin arna mhonarú lena úsáid go díreach ag aerárthaí;

(7) 

ciallaíonn ‘breoslaí eitlíochta inbhuanaithe’ breoslaí eitlíochta arb é atá iontu:

(a) 

breoslaí eitlíochta sintéiseacha;

(b) 

bithbhreoslaí eitlíochta; nó

(c) 

breoslaí eitlíochta carbóin athchúrsáilte;

(8) 

ciallaíonn ‘bithbhreoslaí eitlíochta’ breoslaí eitlíochta arb é atá iontu:

(a) 

‘bithbhreoslaí ardfhorbartha’ mar a shainmhínítear in Airteagal 2, an dara mír, pointe (34), de Threoir (AE) 2018/2001;

(b) 

‘bithbhreoslaí’ mar a shainmhínítear in Airteagal 2, an dara mír, pointe (33), de Threoir (AE) 2018/2001, arna dtáirgeadh ón mbunábhar a liostaítear i gCuid B d’Iarscríbhinn IX a ghabhann leis an Treoir sin; nó

(c) 

‘bithbhreoslaí’ mar a shainmhínítear in Airteagal 2, an dara mír, pointe (33), de Threoir (AE) 2018/2001, cé is moite de bhithbhreoslaí arna dtáirgeadh ó ‘barra bia agus beatha’ mar a shainmhínítear in Airteagal 2, an dara mír, pointe (40), den Treoir sin, agus lena gcomhlíontar na critéir inbhuanaitheachta agus na critéir maidir le laghdú ar astaíochtaí saolré a leagtar síos in Airteagal 29 den Treoir sin agus a dheimhnítear i gcomhréir le hAirteagal 30 den Treoir sin;

(9) 

ciallaíonn ‘breoslaí eitlíochta carbóin athchúrsáilte’ breoslaí eitlíochta ar ‘breoslaí carbóin athchúrsáilte’ iad mar a shainmhínítear in Airteagal 2, an dara mír, pointe (35), de Threoir (AE) 2018/2001, a chomhlíonann an tairseach maidir le laghdú ar astaíochtaí saolré dá dtagraítear in Airteagal 29a(2) den Treoir sin agus a dheimhnítear i gcomhréir le hAirteagal 30 den Treoir sin;

(10) 

ciallaíonn ‘baisc’ cainníocht de bhreoslaí eitlíochta inbhuanaithe is féidir a shainaithint le huimhir agus is féidir a rianú;

(11) 

ciallaíonn ‘astaíochtaí saolré’ astaíochtaí de bhreoslaí eitlíochta inbhuanaithe léirithe mar choibhéis dé-ocsaíde carbóin lena gcuirtear na nithe seo a leanas san áireamh – astaíochtaí de tháirgeadh fuinnimh léirithe mar choibhéis dé-ocsaíde carbóin, iompar, riar fuinnimh agus úsáid ar bord, lena n-áirítear le linn dócháin, arna ríomh i gcomhréir leis na modheolaíochtaí arna nglacadh de bhun Airteagal 28(5) nó in Airteagal 31(5) de Threoir (AE) 2018/2001 nó de bhun dhlí ábhartha an Aontais;

(12) 

ciallaíonn ‘breoslaí eitlíochta sintéiseacha’ breoslaí eitlíochta ar ‘breoslaí in-athnuaite de thionscnamh neamhbhitheolaíoch’ iad, mar a shainmhínítear in Airteagal 2, an dara mír, pointe (36), de Threoir (AE) 2018/2001, a chomhlíonann an tairseach coigiltis astaíochtaí saolré dá dtagraítear in Airteagal 29a(1) den Treoir sin agus a dheimhnítear i gcomhréir le hAirteagal 30 den Treoir sin;

(13) 

ciallaíonn ‘breoslaí eitlíochta sintéiseacha ísealcharbóin’ breoslaí eitlíochta ar de thionscnamh neamhbhitheolaíoch iad, a ndíorthaítear a gcion fuinnimh ó hidrigin ísealcharbóin neamhiontaise, a chomhlíonann tairseach 70 % maidir le laghdú ar astaíochtaí saolré agus na modheolaíochtaí chun laghdú astaíochtaí saolré den sórt sin a mheasúnú de bhun dhlí ábhartha an Aontais;

(14) 

ciallaíonn ‘gnáthbhreoslaí eitlíochta’ breoslaí eitlíochta a tháirgtear as foinsí breoslaí hidreacarbóin ar foinsí fuinnimh neamh-in-athnuaite iad;

(15) 

ciallaíonn ‘hidrigin ísealcharbóin le haghaidh eitlíochta’ hidrigin atá le húsáid in aerárthaí a ndíorthaítear a luach fuinnimh ó fhoinsí neamh-iontaise neamh-in-athnuaite, a chomhlíonann tairseach 70 % maidir le laghdú ar astaíochtaí saolré agus na modheolaíochtaí chun laghdú astaíochtaí saolré den sórt sin a mheasúnú de bhun dhlí ábhartha an Aontais;

(16) 

ciallaíonn ‘hidrigin in-athnuaite le haghaidh eitlíochta’ hidrigin lena húsáid in aerárthaí a cháilíonn mar ‘breosla in-athnuaite de thionscnamh neamhbhitheolaíoch’, mar a shainmhínítear in Airteagal 2, an dara mír, pointe (36), de Threoir (AE) 2018/2001, agus a chomhlíonann an tairseach coigiltis astaíochtaí saolré dá dtagraítear in Airteagal 29a(1), den Treoir sin agus atá deimhnithe i gcomhréir le hAirteagal 30 den Treoir sin;

(17) 

ciallaíonn ‘hidrigin le haghaidh eitlíochta’ hidrigin in-athnuaite le haghaidh eitlíochta nó hidrigin ísealcharbóin le haghaidh eitlíochta;

(18) 

ciallaíonn ‘breoslaí eitlíochta ísealcharbóin’ breoslaí eitlíochta sintéiseacha ísealcharbóin nó hidrigin ísealcharbóin le haghaidh eitlíochta;

(19) 

ciallaíonn ‘soláthróir breosla eitlíochta’‘soláthróir breosla’ mar a shainmhínítear in Airteagal 2, an dara mír, pointe 38, de Threoir (AE) 2018/2001, a sholáthraíonn breosla eitlíochta nó hidrigin le haghaidh eitlíochta ag aerfort de chuid an Aontais;

(20) 

ciallaíonn ‘láimhsealaí breosla’ soláthróir seirbhísí láimhseála ar an talamh a eagraíonn agus a dhéanann oibríochtaí breoslaithe agus díbhreoslaithe, lena n-áirítear stóráil breosla agus rialú cháilíocht agus chainníocht na seachadtaí breosla, chuig oibreoirí aerárthaí in aerfoirt de chuid an Aontais, dá dtagraítear san Iarscríbhinn a ghabhann le Treoir 96/67/CE;

(21) 

ciallaíonn ‘príomháit ghnó’ ceannoifig nó oifig chláraithe soláthróra breosla eitlíochta sa Bhallstát ina ndéantar príomhrialú airgeadais agus oibríochtúil an tsoláthróra breosla eitlíochta;

(22) 

ciallaíonn ‘bliain tuairiscithe’ tréimhse aon bhliana, inar gá na tuarascálacha dá dtagraítear in Airteagail 8 agus 10 a chur isteach, bliain dar tosach an 1 Eanáir agus dar críoch an 31 Nollaig;

(23) 

ciallaíonn ‘tréimhse tuairiscithe’ tréimhse ón 1 Eanáir go dtí an 31 Nollaig de chuid na bliana roimh an mbliain tuairiscithe;

(24) 

ciallaíonn ‘breosla eitlíochta bliantúil atá de dhíth’ an méid breosla eitlíochta ar a dtugtar ‘breosla turais’ agus ‘breosla innealta’ in Iarscríbhinn IV a ghabhann le Rialachán (AE) Uimh. 965/2012 ón gCoimisiún ( 3 ) is gá chun na heitiltí uile a oibríonn oibreoir aerárthaí a chumhdaítear leis an Rialachán seo a oibriú, a imíonn as aerfort áirithe de chuid an Aontais, le linn tréimhse tuairiscithe;

(25) 

ciallaíonn ‘cainníocht bhreosla bhliantúil nár tugadh ar bord’ an difríocht idir an breosla eitlíochta bliantúil atá de dhíth agus an breosla arna chur ar bord ag oibreoir aerárthaí roimh eitiltí a chumhdaítear faoin Rialachán seo a imíonn as aerfort áirithe de chuid an Aontais, le linn tréimhse tuairiscithe;

(26) 

ciallaíonn ‘cainníocht iomlán bhreosla bhliantúil nár tugadh ar bord’ méid na gcainníochtaí bliantúla nár forlíonadh na humair leo ag oibreoir aerárthaí ag gach aerfort de chuid an Aontais le linn tréimhse tuairiscithe;

(27) 

ciallaíonn ‘scéim gáis ceaptha teasa’ scéim lena mbronntar sochair ar oibreoirí aerárthaí chun breoslaí eitlíochta inbhuanaithe a úsáid.

Airteagal 4

Sciar den bhreosla eitlíochta inbhuanaithe atá ar fáil ag aerfoirt de chuid an Aontais

1.  
Faoi réir Airteagal 15, áiritheoidh soláthróirí breosla eitlíochta go mbeidh sciar íosta bhreosla eitlíochta inbhuanaithe sa bhreosla eitlíochta uile a chuirtear ar fáil d’oibreoirí aerárthaí ag gach aerfort de chuid an Aontais, lena n-áirítear an sciar íosta de bhreosla eitlíochta sintéiseach i gcomhréir leis na luachanna agus na dátaí cur i bhfeidhm a leagtar amach in Iarscríbhinn I. Gan dochar do na sciartha íosta sin, áiritheoidh soláthróirí breosla eitlíochta freisin go mbeidh ar a laghad na meánscaireanna de bhreoslaí eitlíochta sintéiseacha a chuirfear ar fáil d’oibreoirí aerárthaí ag gach aerfort de chuid an Aontais thar na tréimhsí ón 1 Eanáir 2030 go dtí an 31 Nollaig 2031 agus ón 1 Eanáir 2032 go dtí an 31 Nollaig 2034, i gcomhréir leis na luachanna a leagtar amach in Iarscríbhinn I.

Measfar an oibleagáid sin a bheith comhlíonta freisin i gcás ina mbaintear amach na scaireanna íosta a luaitear sa chéad fhomhír trí úsáid a bhaint as na nithe seo a leanas:

(a) 

hidrigin in-athnuaite le haghaidh eitlíochta;

(b) 

breoslaí eitlíochta ísealcharbóin.

2.  

Chun na sciartha íosta in Iarscríbhinn I a ríomh, nuair a chuirfear hidrigin le haghaidh eitlíochta ar fáil d’oibreoirí aerárthaí ag aerfort de chuid an Aontais:

▼C1

(a) 

is iad na luachanna maidir le luach fuinnimh na mbreoslaí ábhartha uile na luachanna dá dtagraítear in Airteagal 27(2), pointí (g) agus (h) de Threoir (AE) 2018/2001, agus Iarscríbhinn III a ghabhann léi, nó caighdeáin eitlíochta idirnáisiúnta ábhartha maidir le breoslaí nach n-áirítear san Iarscríbhinn sin; agus

▼B

(b) 

déanfar ►C2  luach fuinnimh ◄ hidrigine don eitlíocht a sholáthrófar a chur san áireamh san uimhreoir agus san ainmneoir araon.

3.  
I gcás ina mbaineann soláthróir breosla eitlíochta úsáid as an bhféidearthacht a leagtar síos sa dara fomhír de mhír 1 nó i gcás ina ndéanann oibreoir aerárthaí na breoslaí dá dtagraítear san fhomhír sin a ardú, déanfar tagairtí do bhreoslaí eitlíochta inbhuanaithe in Airteagal 3, pointí (10), (11) agus (27), Airteagail 8, 9 agus 10, Airteagal 12(6) agus (7), Airteagal 13(1), pointí (a), (b) agus (g), Airteagal 14, Airteagal 15(1) agus Iarscríbhinn II a fhorléiriú mar thagairtí freisin do bhreoslaí eitlíochta ísealcharbóin agus do hidrigin in-athnuaite le haghaidh eitlíochta.
4.  
I gcás gach tréimhse tuairiscithe, beidh bithbhreoslaí eitlíochta seachas bithbhreoslaí ardfhorbartha mar a shainmhínítear in Airteagal 2, an dara mír, pointe (34), de Threoir (AE) 2018/2001 agus seachas bithbhreoslaí a tháirgtear ón mbunábhar a liostaítear i gCuid B d’Iarscríbhinn IX a ghabhann leis an Treoir sin, agus a sholáthraíonn gach soláthróir breosla eitlíochta thar aerfoirt de chuid an Aontais, cothrom le huasmhéid 3 % de bhreoslaí eitlíochta arna soláthar chun na sciartha íosta dá dtagraítear i mír 1 den Airteagal seo agus in Iarscríbhinn I a ghabhann leis an Rialachán seo a chomhlíonadh.
5.  
Déanfar breosla eitlíochta inbhuanaithe a tháirgtear ó na bunábhair seo a leanas a eisiamh ó ríomh na sciartha íosta de breosla eitlíochta inbhuanaithe a leagtar amach in Iarscríbhinn I a ghabhann leis an Rialachán seo: ‘barra bia agus beatha’ mar a shainmhínítear in Airteagal 2, an dara mír, pointe (40), de Threoir (AE) 2018/2001, barra idirmheánacha, driogáit aigéid shailligh pailme agus ábhair a dhíorthaítear ó phailme agus ó shoighe, agus stoc gallúnach agus a dhíorthaigh.

Ní bheidh feidhm ag an eisiamh sin, áfach, maidir le haon bhunábhar a áirítear in Iarscríbhinn IX a ghabhann le Treoir (AE) 2018/2001, faoi na coinníollacha a leagtar amach san Iarscríbhinn sin.

6.  
Féadfaidh soláthróirí breosla eitlíochta a léiriú go bhfuil an oibleagáid atá i mír 1 den Airteagal seo á comhlíonadh acu trí úsáid a bhaint as an gcóras cothromúcháin maise dá dtagraítear in Airteagal 30 de Threoir (AE) 2018/2001.
7.  
Gan dochar do chur i bhfeidhm Airteagal 12(4) agus (5), i gcás ina mainneoidh soláthróir breosla eitlíochta na sciartha íosta a leagtar amach in Iarscríbhinn I a sholáthar le haghaidh tréimhse tuairiscithe áirithe, déanfaidh sé an t-easnamh sin a chomhlánú, ar a laghad, sa tréimhse tuairiscithe ina dhiaidh sin. Go heisceachtúil, i gcás ina mainneoidh soláthróir breosla eitlíochta meánscaireanna an bhreosla eitlíochta shintéisigh a sholáthar thar an tréimhse ón 1 Eanáir 2030 go dtí an31 Nollaig 2031, comhlánóidh sé an t-easnamh sin ar a laghad roimh dheireadh na tréimhse ón 1 Eanáir 2032 go dtí an 31 Nollaig 2034, agus i gcás ina mainneoidh soláthróir breosla eitlíochta meánscaireanna an bhreosla eitlíochta shintéisigh a sholáthar thar an tréimhse ón 1 Eanáir 2032 go dtí an 31 Nollaig 2034, comhlánóidh sé an t-easnamh sin sa tréimhse tuairiscithe ina dhiaidh sin ar a laghad.

Airteagal 5

Oibleagáid athbhreoslaithe maidir le hoibreoirí aerárthaí

1.  
90 % ar a laghad den bhreosla eitlíochta bliantúil atá de dhíth a bheidh sa chainníocht bhliantúil de bhreosla eitlíochta arna chur ar bord ag oibreoir aerárthaí áirithe ag aerfort áirithe de chuid an Aontais.
2.  
Féadfaidh oibreoir aerárthaí titim faoi bhun na tairsí i mír 1 den Airteagal seo i gcás inar gá ar chúiseanna a bhaineann le comhlíonadh na rialacha sábháilteachta breosla is infheidhme. I gcásanna den sórt sin, tabharfaidh an t-oibreoir aerárthaí lena mbaineann bonn cirt don údarás inniúil nó do na húdaráis inniúla dá dtagraítear in Airteagal 11(6) agus don Ghníomhaireacht a thiteann faoi bhun na tairsí sin, lena n-áirítear léiriú a thabhairt ar na bealaí lena mbaineann. Áireofar an fhaisnéis sin sa tuarascáil faoi Airteagal 8. Déanfar na cainníochtaí breosla gaolmhara a thuairisciú ar leithligh i gcomhréir le hAirteagal 8.
3.  
Ar bhonn eisceachtúil, féadfaidh oibreoir aerárthaí, i gcás ina bhfuil bonn cirt leis, díolúine shealadach ón oibleagáid a leagtar síos i mír 1 den Airteagal seo a iarraidh ón údarás inniúil nó ó na húdaráis inniúla dá dtagraítear in Airteagal 11(6) i gcás eitiltí ar bhealach sonrach atá ann cheana nó ar bhealach nua is lú ná 850 ciliméadar, nó 1 200 ciliméadar i gcás bealaí a nascann le haerfoirt atá suite ar oileáin gan naisc iarnróid ná naisc bhóthair, ag imeacht ó aerfort de chuid an Aontais. Déanfar an fad sin a thomhas trí mhodh an bhealaigh mhórchiorclaigh.

Déanfar iarraidh den sórt sin trí mhí ar a laghad roimh an dáta atá beartaithe i gcomhair chur i bhfeidhm na díolúine, arna tacú le bonn cirt mionsonraithe leordhóthanach. Ba cheart an díolúine sin a bheith teoranta do na cásanna seo a leanas:

(a) 

deacrachtaí oibríochtúla tromchúiseacha agus athfhillteacha maidir le haerárthaí a athbhreoslú ag an aerfort áirithe de chuid an Aontais, rud a chuireann cosc ar oibreoirí aerárthaí casadh thart laistigh de thréimhse réasúnach; nó

(b) 

deacrachtaí struchtúracha maidir le soláthar breosla eitlíochta a eascraíonn as saintréithe geografacha aerfoirt áirithe de chuid an Aontais, as a n-eascraíonn praghsanna i bhfad níos airde ar bhreoslaí eitlíochta i gcomparáid le praghsanna a chuirtear i bhfeidhm ar an meán ar chineálacha comhchosúla breoslaí eitlíochta in aerfoirt eile de chuid an Aontais mar gheall go háirithe ar shrianta sonracha iompair breosla nó ar infhaighteacht theoranta breoslaí ag an aerfort sin de chuid an Aontais agus a chuireann míbhuntáiste suntasach san iomaíocht ar an oibreoir aerárthaí lena mbaineann i gcomparáid le dálaí an mhargaidh in aerfoirt eile de chuid an Aontais a bhfuil saintréithe iomaíocha comhchosúla acu.

4.  
Déanfaidh an t-údarás inniúil nó na húdaráis inniúla an iarraidh sin a mheasúnú. I bhfianaise an bhonn chirt a tugadh, féadfaidh sé faisnéis bhreise a iarraidh.
5.  
Déanfaidh an t-údarás inniúil nó na húdaráis inniúla cinneadh maidir leis an iarraidh sin gan moill mhíchuí agus aon mhí amháin ar a dhéanaí roimh dháta chur i bhfeidhm na díolúine atá beartaithe. I gcás ina n-iarrfaidh an t-údarás inniúil nó na húdaráis inniúla faisnéis bhreise de bhun mhír 4, cuirfear an spriocdháta don údarás inniúil nó do na húdaráis inniúla chun cinneadh a dhéanamh ar fionraí go dtí go gcuirfidh an t-oibreoir aerárthaí faisnéis iomlán ar fáil.

Beidh tréimhse theoranta bailíochta ag an díolúine a dheonófar, nach faide ná bliain amháin, agus déanfar athbhreithniú uirthi arna iarraidh sin don oibreoir aerárthaí.

6.  
Déanfaidh an t-údarás inniúil nó na húdaráis inniúla cinneadh glacadh le haon chéad iarraidh ar dhíolúine arna tíolacadh de bhun mhír 3 nó diúltú di. I gcás ina mainnítear cinneadh den sórt sin a ghlacadh laistigh den teorainn ama a leagtar síos i mír 5, ní mheasfar gur cinneadh é lena n-údaraítear an díolúine a iarradh. I gcás ina mainnítear cinneadh a ghlacadh maidir le hiarraidh ar dhíolúine atá ann cheana a athnuachan, ar choinníoll go bhfuil bonn cirt mionsonraithe leordhóthanach ag tacú leis an iarraidh sin, aon mhí amháin ar a dhéanaí roimh dháta na hathnuachana atá beartaithe, measfar gur cinneadh é lena n-údaraítear leanúint den díolúine a iarradh a chur i bhfeidhm.
7.  
Beidh sé de cheart ag an oibreoir aerárthaí achomharc a dhéanamh in aghaidh cinneadh ón údarás inniúil nó ó na húdaráis inniúla a dhiúltaíonn iarraidh ar dhíolúine.
8.  
Tabharfaidh an t-údarás inniúil nó na húdaráis inniúla fógra don Choimisiún faoi liosta na ndíolúintí údaraithe agus diúltaithe, agus tabharfaidh sé an bonn cirt lena chinneadh agus an measúnú ar a bhfuil sé bunaithe. Foilseoidh an Coimisiún liosta na ndíolúintí údaraithe agus tabharfaidh sé an liosta sin cothrom le dáta uair sa bhliain ar a laghad.
9.  
Tar éis gearán i scríbhinn a bheith tíolactha ag Ballstát, ag oibreoir aerárthaí, ag comhlacht bainistíochta aerfoirt de chuid an Aontais lena mbaineann, nó ag soláthróir breosla eitlíochta, nó ar a thionscnamh féin, féadfaidh an Coimisiún, tar éis measúnú a dhéanamh ar an mbonn cirt a tugadh don díolúine a deonaíodh de bhun mhír 5 den Airteagal seo i bhfianaise na gcritéar a leagtar amach i mír 3 den Airteagal seo, gníomhartha cur chun feidhme a ghlacadh ina n-iarrtar ar an údarás inniúil nó na húdaráis inniúla cinneadh a ghlacadh lena n-aisghairfear an díolúine sin ó thús na chéad tréimhse sceidealaithe eile de réir bhrí Airteagal 2, pointe (d) de Rialachán (CEE) Uimh. 95/93 ón gComhairle ( 4 ). I gcás ina dtosóidh an tréimhse sceidealaithe sin níos lú ná dhá mhí tar éis fhoilsiú an chinnidh, beidh feidhm ag an gcinneadh lena n-aisghairfear an díolúine ó thús na tréimhse sceidealaithe dá éis sin. Déanfar na gníomhartha cur chun feidhme sin a ghlacadh i gcomhréir leis an nós imeachta comhairleach dá dtagraítear in Airteagal 16(2).
10.  
Chun a bheith in ann na gníomhartha cur chun feidhme dá dtagraítear i mír 9 a ghlacadh, féadfaidh an Coimisiún an fhaisnéis uile is gá a iarraidh ar na Ballstáit agus ar oibreoirí aerárthaí. Cuirfidh na Ballstáit agus oibreoirí aerárthaí an fhaisnéis sin ar fáil gan moill mhíchuí. Éascóidh na Ballstáit soláthar faisnéise ag oibreoirí aerárthaí.
11.  
Déanfaidh an Coimisiún, faoin 1 Meán Fómhair 2024, treoirlínte a ghlacadh maidir le cur i bhfeidhm na ndíolúintí dá dtagraítear san Airteagal seo. Leis na treoirlínte sin, áireofar gnéithe atá le soláthar ag oibreoir aerárthaí chun údar a thabhairt leis na díolúintí sin.

Airteagal 6

Oibleagáidí ar chomhlacht bainistíochta aerfoirt de chuid an Aontais chun rochtain ar bhreosla eitlíochta inbhuanaithe a éascú

1.  
Déanfaidh comhlachtaí bainistíochta aerfoirt de chuid an Aontais na bearta uile is gá chun rochtain a éascú d’oibreoirí aerárthaí ar bhreoslaí eitlíochta ina bhfuil sciartha íosta de bhreoslaí eitlíochta inbhuanaithe i gcomhréir leis an Rialachán seo.
2.  
I gcás ina dtuairisceoidh oibreoirí aerárthaí don údarás inniúil nó do na húdaráis inniúla deacrachtaí maidir le rochtain a fháil ar bhreoslaí eitlíochta ag aerfort áirithe de chuid an Aontais ina bhfuil sciartha íosta breoslaí eitlíochta inbhuanaithe i gcomhréir leis an Rialachán seo, iarrfaidh an t-údarás inniúil nó na húdaráis inniúla ar chomhlacht bainistíochta aerfoirt de chuid an Aontais an fhaisnéis is gá a sholáthar chun comhlíonadh mhír 1 a chruthú. Déanfaidh comhlacht bainistíochta aerfort de chuid an Aontais lena mbaineann an fhaisnéis a sholáthar don údarás inniúil gan moill mhíchuí.
3.  
Déanfaidh an t-údarás inniúil nó na húdaráis inniúla measúnú ar an bhfaisnéis uile a fhaightear i gcomhréir le mír 2. I gcás ina gcinnfidh an t-údarás inniúil nó na húdaráis inniúla go gcomhlíonann comhlacht bainistíochta aerfoirt de chuid an Aontais a oibleagáidí faoi mhír 1, cuirfidh sé an méid sin in iúl don Choimisiún agus don Ghníomhaireacht. I gcásanna neamhchomhlíonta, iarrfaidh an t-údarás inniúil nó na húdaráis inniúla ar chomhlacht bainistíochta aerfoirt de chuid an Aontais na bearta is gá a shainaithint agus a ghlacadh chun aghaidh a thabhairt ar an easpa rochtana leordhóthanaí atá ag oibreoirí aerárthaí ar bhreoslaí eitlíochta ina bhfuil sciartha íosta de bhreoslaí eitlíochta inbhuanaithe gan moill mhíchuí, agus in aon chás tráth nach déanaí ná 3 bliana tar éis iarraidh a fháil ón údarás inniúil de bhun mhír 2.
4.  
Chun críche mhír 2 agus mhír 3, i gcás inarb iomchuí, soláthróidh soláthróirí breosla eitlíochta, láimhseálaithe breosla, oibreoirí aerárthaí agus aon pháirtí eile lena mbaineann na deacrachtaí a thuairiscítear, an fhaisnéis uile is gá, arna iarraidh sin agus gan moill mhíchuí, do chomhlacht bainistíochta aerfoirt de chuid an Aontais agus comhoibreoidh siad le comhlacht bainistíochta aerfoirt de chuid an Aontais chun na bearta is gá a shainaithint agus a dhéanamh chun aghaidh a thabhairt ar na deacrachtaí a thuairiscítear.
5.  
Déanfaidh an t-údarás inniúil nó na húdaráis inniúla an fhaisnéis ábhartha uile dá bhforáiltear faoi mhír 2 agus faoi mhír 3 den Airteagal seo a tharchur gan moill mhíchuí chuig an nGníomhaireacht ionas go mbeidh sí in ann an tuarascáil theicniúil dá dtagraítear in Airteagal 13 a tharraingt suas.

Airteagal 7

Soláthar hidrigine agus leictreachais a chur chun cinn ag aerfoirt de chuid an Aontais

1.  
Comhoibreoidh comhlachtaí bainistíochta aerfoirt de chuid an Aontais, soláthróirí breosla eitlíochta agus láimhseálaithe breosla, i gcás inarb iomchuí, lena mBallstát faoi seach chun na creataí beartais náisiúnta a ullmhú le haghaidh imscaradh bonneagar breoslaí malartacha in aerfoirt a thagann faoi raon feidhme Rialachán (AE) 2023/1804 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle ( 5 ).
2.  
Comhlachtaí bainistíochta aerfoirt de chuid an Aontais, soláthróirí breosla eitlíochta agus láimhseálaithe breosla, i gcás inarb iomchuí, i gcomhréir leis na creataí beartais náisiúnta dá dtagraítear i mír 1 nuair a bheidh creat den sórt sin glactha, comhoibreoidh siad agus déanfaidh siad iarrachtaí chun rochtain oibreoirí aerárthaí a éascú ar hidrigin nó ar leictreachas a úsáidtear go príomha chun aerárthach a thiomáint agus iarrachtaí chun an bonneagar agus na seirbhísí a sholáthar is gá chun hidrigin nó leictreachas den sórt sin a sheachadadh, a stóráil agus a ardú chun aerárthaí a athbhreoslú nó a athluchtú i gcomhréir le creataí beartais náisiúnta chun bonneagar breosla malartacha a imscaradh i gcás inarb ábhartha.
3.  
Faoin 31 Márta 2025, agus gach dhá bhliain ina dhiaidh sin, tuairisceoidh comhlachtaí bainistíochta aerfoirt de chuid an Aontais do na húdaráis inniúla agus don Ghníomhaireacht maidir le dul chun cinn na dtionscadal atá ann cheana, i leith a n-aerfort Aontais faoi seach, a shaothraíonn aon cheann de na tionscnaimh dá dtagraítear i mír 2. Áireofar sa tuarascáil sin faisnéis, atá ar fáil go poiblí nó is féidir a chur ar fáil don phobal, lena n-áirítear, i gcás inarb iomchuí, réamh-mheastacháin ar thoirteanna agus ar chineál an táirgthe hidrigine agus leictreachais agus ar sholáthar d’oibreoirí aerárthaí ag aerfort an Aontais chomh maith le pleananna imscartha le haghaidh bonneagair agus seirbhísí athluchtaithe agus athbhreoslaithe i gcás ina nglacfar na pleananna sin.

Airteagal 8

Oibleagáidí tuairiscithe atá ar oibreoirí aerárthaí

1.  

Faoin 31 Márta gach bliain tuairiscithe, agus den chéad uair in 2025, tuairisceoidh oibreoirí aerárthaí an fhaisnéis seo a leanas maidir le tréimhse tuairiscithe áirithe do na húdaráis inniúla agus don Ghníomhaireacht:

(a) 

méid iomlán an bhreosla eitlíochta a cuireadh ar bord ag gach aerfort de chuid an Aontais, arna shloinneadh i dtonaí;

(b) 

an breosla eitlíochta bliantúil atá de dhíth, de réir an aerfoirt de chuid an Aontais, arna shloinneadh i dtonaí;

(c) 

an chainníocht bhreosla bhliantúil nár tugadh ar bord, in aghaidh an aerfoirt de chuid an Aontais, atá le tuairisciú mar 0 (nialas) má tá an chainníocht bhreosla bhliantúil nár tugadh ar bord diúltach nó má tá sí níos ísle ná, nó cothrom le, 10 % den bhreosla eitlíochta bliantúil atá de dhíth;

(d) 

an chainníocht bhliantúil a tugadh ar bord, in aghaidh an aerfoirt de chuid an Aontais ar chúiseanna a bhaineann le comhlíonadh na rialacha is infheidhme maidir le sábháilteacht breosla de bhun Airteagal 5(2), arna sloinneadh i dtonaí;

(e) 

méid iomlán an bhreosla eitlíochta inbhuanaithe arna cheannach ó sholáthróirí breosla eitlíochta, chun a n-eitiltí a chumhdaítear leis an Rialachán seo agus a imíonn as aerfoirt de chuid an Aontais a oibriú, arna shloinneadh i dtonaí.

(f) 

i gcás gach ceannacháin breosla eitlíochta inbhuanaithe, ainm an tsoláthróra breosla eitlíochta, an méid a ceannaíodh arna shloinneadh i dtonaí, an próiseas tiontaithe, saintréithe agus tionscnamh an bhunábhair a úsáidtear le haghaidh táirgthe, agus astaíochtaí saolré an bhreosla eitlíochta inbhuanaithe, agus, i gcás ina n-áirítear i gceannach amháin cineálacha éagsúla breoslaí eitlíochta inbhuanaithe a bhfuil saintréithe éagsúla acu, ag soláthar na faisnéise sin do gach cineál breosla eitlíochta inbhuanaithe;

(g) 

líon iomlán na n-eitiltí a chumhdaítear leis an Rialachán seo agus a imíonn ó aerfoirt de chuid an Aontais, arna sloinneadh i líon na n-eitiltí agus in uaireanta eitilte.

2.  
Déanfar an tuarascáil a chur i láthair i gcomhréir leis na teimpléid a leagtar síos in Iarscríbhinn II.
3.  
Déanfar an tuarascáil a fhíorú ag fíoraitheoir neamhspleách i gcomhréir leis na ceanglais a leagtar amach in Airteagail 14 agus 15 de Threoir 2003/87/CE, agus sna gníomhartha cur chun feidhme a glacadh ar a mbonn.

Airteagal 9

Éileamh oibreora aerárthaí ar úsáid breoslaí eitlíochta inbhuanaithe

1.  
Ní éileoidh oibreoirí aerárthaí sochair as baisc chomhionann de bhreoslaí eitlíochta inbhuanaithe a úsáid faoi níos mó ná scéim gáis ceaptha teasa amháin. Bunaítear an fachtóir astaíochta maidir le húsáid breosla eitlíochta inbhuanaithe faoi Chóras Trádála Astaíochtaí an Aontais (CTA AE) in Iarscríbhinn IV a ghabhann le Treoir 2003/87/CE nó sna gníomhartha cur chun feidhme arna nglacadh de bhun Airteagal 14 den Treoir sin. Chun críche lamháltais a leithdháileadh faoi CTA AE, beidh feidhm ag Treoir 2003/87/CE. Chun críche lamháltais a leithdháileadh a choimeádtar chun breoslaí eitlíochta inbhuanaithe a ardú faoi CTA AE, beidh feidhm ag Airteagal 3c(6) de Threoir 2003/87/CE.

Déanfaidh oibreoirí aerárthaí na nithe seo a leanas a sholáthar don Ghníomhaireacht, mar aon leis an tuarascáil dá dtagraítear in Airteagal 8:

(a) 

dearbhú maidir leis na scéimeanna gás ceaptha teasa a nglacann siad páirt iontu agus inar féidir leo breoslaí eitlíochta inbhuanaithe a thuairisciú;

(b) 

dearbhú nár thuairiscigh siad baisceanna comhionanna de bhreoslaí eitlíochta inbhuanaithe faoi chuimsiú níos mó ná scéim gás ceaptha teasa amháin; agus

(c) 

faisnéis maidir le rannpháirtíocht i scéimeanna tacaíochta airgeadais de chuid an Aontais, scéimeanna náisiúnta nó réigiúnacha lena gcumasaítear oibreoirí aerárthaí a chúiteamh as costais breoslaí eitlíochta inbhuanaithe a ceannaíodh agus faisnéis faoi cé acu a fuair nó nach bhfuair an bhaisc chéanna de bhreoslaí eitlíochta inbhuanaithe tacaíocht faoi níos mó ná scéim tacaíochta airgeadais amháin.

2.  
Soláthróidh soláthróirí breosla eitlíochta an fhaisnéis chruinn ábhartha d’oibreoirí aerárthaí a bhaineann leis an tréimhse tuairiscithe saor in aisce, a luaithe is féidir agus in aon chás, tráth nach déanaí ná an 14 Feabhra de gach bliain tuairiscithe, chun úsáid breoslaí eitlíochta inbhuanaithe a thuairisciú faoi Airteagal 8 den Rialachán seo, nó faoi scéim gás ceaptha teasa.
3.  
Féadfaidh an t-oibreoir aerárthaí a iarraidh ar an soláthróir breosla eitlíochta an fhaisnéis dá dtagraítear i mír 2 a sholáthar dó maidir le hoibleagáidí tuairiscithe eile, lena n-áirítear iad siúd faoin dlí náisiúnta. Soláthróidh an soláthróir breosla eitlíochta an fhaisnéis sin saor in aisce. I gcás ina mbaineann an iarraidh le faisnéis a bhaineann le tréimhse a chríochnaigh cheana tráth na hiarrata, soláthróidh an soláthróir breosla eitlíochta an fhaisnéis sin laistigh de 90 lá ó dháta na hiarrata sin. ►C3  I gcás ina mbaineann an iarraidh le faisnéis a bhaineann le tréimhse nár chríochnaigh fós tráth a rinneadh an iarraidh, féachfaidh an t-oibreoir aerárthaí lena iarraidh a chur isteach 45 lá ar a laghad roimh dheireadh na tréimhse sin. ◄ Soláthróidh an soláthróir breosla eitlíochta an fhaisnéis sin laistigh de 45 lá ó dheireadh na tréimhse sin.

Airteagal 10

Na hoibleagáidí tuairiscithe atá ar sholáthróirí breosla eitlíochta

Faoin 14 Feabhra de gach bliana tuairiscithe, agus den chéad uair in 2025, tuairisceoidh soláthróirí breosla eitlíochta an fhaisnéis seo a leanas a bhaineann leis an tréimhse tuairiscithe i mbunachar sonraí an Aontais dá dtagraítear in Airteagal 31a de Threoir (AE) 2018/2001:

(a) 

méid an bhreosla eitlíochta arna sholáthar ag gach aerfort de chuid an Aontais, arna shloinneadh i dtonaí;

(b) 

méid an bhreosla eitlíochta inbhuanaithe arna sholáthar ag gach aerfort de chuid an Aontais, agus maidir le gach cineál breosla eitlíochta inbhuanaithe, mar a shonraítear i bpointe (c), arna shloinneadh i dtonaí;

(c) 

an próiseas tiontúcháin, saintréithe agus bunús an bhunábhair a úsáidtear le haghaidh táirgthe agus astaíochtaí saolré gach cineáil breosla eitlíochta inbhuanaithe arna sholáthar ag aerfoirt de chuid an Aontais;

(d) 

an cion cumhránaice agus naftailéiní de réir céatadán de thoirt agus cion sulfair de réir céatadáin de mhais i mbreosla eitlíochta arna sholáthar in aghaidh na baisce, in aghaidh aerfort de chuid an Aontais agus ar leibhéal an Aontais, lena léirítear toirt agus mais iomlán gach baisce agus gach modha tástála a cuireadh i bhfeidhm chun cion gach substainte ar leibhéal na baisce a thomhas;

(e) 

an luach fuinnimh le haghaidh breosla eitlíochta agus breosla eitlíochta inbhuanaithe arna soláthar ag gach aerfort de chuid an Aontais, i gcás gach cineáil breosla.

Beidh an creat dlíthiúil agus riaracháin is gá i bhfeidhm ag na Ballstáit ar an leibhéal náisiúnta chun a áirithiú go mbeidh an fhaisnéis arna cur isteach ag soláthróirí breosla eitlíochta sa bhunachar sonraí sin de chuid an Aontais cruinn, agus go ndearnadh í a fhíorú agus a iniúchadh de bhun Airteagal 31a de Threoir (AE) 2018/2001.

Beidh rochtain ag an nGníomhaireacht agus ag na húdaráis inniúla ar an mbunachar sonraí sin de chuid an Aontais. Úsáidfidh an Ghníomhaireacht an fhaisnéis sa bhunachar sonraí sin de chuid an Aontais, a luaithe a dhéanfar an fhaisnéis a fhíorú ar leibhéal an Bhallstáit de bhun Airteagal 31a de Threoir (AE) 2018/2001.

Airteagal 11

Údarás inniúil

1.  
Ainmneoidh na Ballstáit an t-údarás inniúil nó na húdaráis inniúla a bheidh freagrach as cur chun feidhme an Rialacháin seo a fhorfheidhmiú agus as na fíneálacha a fhorchur ar oibreoirí aerárthaí, ar chomhlachtaí bainistíochta aerfoirt de chuid an Aontais agus ar sholáthróirí breosla eitlíochta. Cuirfidh na Ballstáit an Coimisiún agus an Ghníomhaireacht ar an eolas faoi chéannacht an údaráis inniúil nó na n-údarás inniúil atá ainmnithe acu.
2.  
Áiritheoidh na Ballstáit go ndéanfaidh a n-údaráis inniúla a gcúraimí formhaoirseachta agus forfheidhmithe go neamhchlaonta agus go trédhearcach, agus ar bhealach a bheidh neamhspleách ar oibreoirí aerárthaí, ar sholáthróirí breosla eitlíochta agus ar chomhlachtaí bainistíochta aerfoirt de chuid an Aontais. Ina theannta sin, áiritheoidh na Ballstáit go mbeidh na hacmhainní agus na cumais riachtanacha ag na húdaráis inniúla chun na cúraimí a shanntar dóibh faoin Rialachán seo a chomhall go héifeachtúil agus go pras.
3.  
Comhoibreoidh an Coimisiún, an Ghníomhaireacht agus údaráis inniúla na mBallstát le chéile agus roinnfidh siad an fhaisnéis ábhartha uile chun cur chun feidhme agus comhlíonadh éifeachtach an Rialacháin seo a áirithiú.
4.  
Seolfaidh an Ghníomhaireacht chuig na húdaráis inniúla sonraí a chomhiomlánaítear le haghaidh na n-oibreoirí aerárthaí, aerfoirt de chuid an Aontais agus comhlachtaí bainistíochta aerfoirt de chuid an Aontais faoi seach agus soláthróirí breosla eitlíochta a bhfuil na húdaráis inniúil sin ina leith de bhun mhíreanna 5, 6 agus 7.
5.  
Cinnfear an Ballstát freagrach, a bhfuil a údarás inniúil nó a údaráis inniúla, arna ainmniú nó arna n-ainmniú i gcomhréir le mír 1 den Airteagal seo, freagrach as oibreoir aerárthaí áirithe, de bhun Rialachán (CE) Uimh. 748/2009 ón gCoimisiún ( 6 ). Maidir le hoibreoirí aerárthaí nach bhfuil sannta do Bhallstát sa Rialachán sin, cinnfear an Ballstát atá freagrach de bhun na rialacha a leagtar síos in Airteagal 18a de Threoir 2003/87/CE. Féadfaidh an Coimisiún tacaíocht a thabhairt do na Ballstáit sa phróiseas sannta. Chuige sin, féadfaidh an Coimisiún cúnamh Eurocontrol a iarraidh agus féadfaidh sé aon chomhaontú iomchuí chuige sin a thabhairt i gcrích le Eurocontrol.
6.  
Cinnfear an Ballstát freagrach, a bhfuil a údarás inniúil nó a údaráis inniúla, arna ainmniú nó arna n-ainmniú i gcomhréir le mír 1, freagrach as comhlacht bainistíochta aerfoirt áirithe de chuid an Aontais, ar bhonn dhlínse chríochach faoi seach aerfort an Aontais.
7.  
An Ballstát freagrach, a bhfuil a údarás inniúil nó a údaráis inniúla, arna ainmniú nó arna n-ainmniú i gcomhréir le mír 1, freagrach as soláthróir breosla eitlíochta áirithe, is é sin an Ballstát ina mbeidh príomháit ghnó an tsoláthróra breosla eitlíochta.
8.  
I gcás soláthróirí breosla eitlíochta nach bhfuil príomháit ghnó acu i mBallstát, is é an Ballstát freagrach an Ballstát inar sholáthair an soláthróir breosla eitlíochta an chuid ba mhó breosla eitlíochta in 2023 nó sa chéad bhliain dó ag soláthar breosla eitlíochta i margadh an Aontais, cibé acu is déanaí.

Féadfaidh soláthróir breosla eitlíochta den sórt sin iarraidh réasúnaithe a thíolacadh dá údarás inniúil go n-athshannfaí do Bhallstát eile é, i gcás inar sholáthair sé an chuid ba mhó dá bhreosla eitlíochta sa Bhallstát sin thar an dá bhliain roimh an iarraidh. Déanfar an cinneadh maidir le hathshannadh laistigh de 6 mhí tar éis na hiarrata ón soláthróir breosla eitlíochta, beidh sé faoi réir comhaontaithe ó údaráis inniúla an Bhallstáit athshannta agus déanfar é a tharchur gan moill mhíchuí chuig an nGníomhaireacht agus chuig an gCoimisiún. Beidh feidhm aige ó thús na tréimhse tuairiscithe tar éis an dáta a nglacfar an cinneadh sin.

Airteagal 12

Forfheidhmiú

1.  
Déanfaidh na Ballstáit na rialacha a bhaineann leis na pionóis is infheidhme maidir le sáruithe ar an Rialachán seo a leagan síos agus glacfaidh siad gach beart is gá lena n-áirithiú go gcuirfear chun feidhme iad. Beidh na pionóis dá bhforáiltear éifeachtach, comhréireach agus athchomhairleach, agus cuirfidh siad san áireamh cineál, fad, atarlú agus tromchúis an tsáraithe go háirithe. Tabharfaidh na Ballstáit fógra don Choimisiún faoi na rialacha sin agus na bearta sin faoin 31 Nollaig 2024 agus tabharfaidh siad fógra dó gan mhoill faoi aon leasú ina dhiaidh sin a dhéanfaidh difear dóibh.
2.  
Áiritheoidh na Ballstáit go mbeidh aon oibreoir aerárthaí a mhainneoidh na hoibleagáidí a leagtar síos in Airteagal 5 a chomhlíonadh faoi dhliteanas maidir le fíneáil. Beidh an fhíneáil sin comhréireach agus athchomhairleach agus ní bheidh sí níos lú ná dhá oiread níos airde ná an toradh ar iolrú an mheánphraghais bhliantúil ar bhreosla eitlíochta in aghaidh an tona agus na cainníochta breosla iomláine bliantúla nár tugadh ar bord. Féadfar oibreoir aerárthaí a dhíolmhú ó fhíneáil más féidir leis an oibreoir aerárthaí a chruthú gur imthosca eisceachtúla agus neamh-intuartha, agus nach raibh smacht ag an oibreoir aerárthaí orthu, ba chúis le mainneachtain na hoibleagáidí a leagtar síos in Airteagal 5 a chomhlíonadh, nach bhféadfaí a n-éifeachtaí a sheachaint, fiú dá ndéanfaí gach beart réasúnta.
3.  
Maidir le haon chomhlacht bainistíochta aerfoirt de chuid an Aontais nach ndéanfaidh na bearta is gá chun aghaidh a thabhairt ar easpa rochtana leordhóthanaí ag oibreoirí aerárthaí ar bhreoslaí eitlíochta ina bhfuil sciartha íosta de bhreoslaí eitlíochta inbhuanaithe de bhun Airteagal 6(3), áiritheoidh na Ballstáit go mbeidh siad faoi dhliteanas maidir le fíneáil.
4.  
Áiritheoidh na Ballstáit go mbeidh aon soláthróir breosla eitlíochta a mhainneoidh na hoibleagáidí a leagtar síos in Airteagal 4 maidir leis an sciartha íosta de bhreoslaí eitlíochta inbhuanaithe a chomhlíonadh faoi dhliteanas maidir le fíneáil. Beidh an fhíneáil sin comhréireach agus athchomhairleach agus ní bheidh sí níos lú ná dhá oiread níos airde ná an toradh ar iolrú na difríochta idir an meánphraghas bliantúil ar ghnáthbhreosla eitlíochta agus breosla eitlíochta inbhuanaithe in aghaidh an tona agus an chainníocht de bhreoslaí eitlíochta nach gcomhlíonann na sciartha íosta dá dtagraítear in Airteagal 4 agus Iarscríbhinn I.
5.  
Áiritheoidh na Ballstáit go mbeidh aon soláthróir breosla eitlíochta a mhainneoidh na hoibleagáidí a leagtar síos in Airteagal 4 maidir leis na sciartha íosta de bhreoslaí eitlíochta sintéiseacha agus, thar an tréimhse ón 1 Eanáir 2030 go dtí an 31 Nollaig 2034, meánsciartha na mbreoslaí eitlíochta sintéiseacha faoi dhliteanas maidir le fíneáil. Beidh an fhíneáil sin comhréireach agus athchomhairleach agus ní bheidh sí níos lú ná dhá oiread níos airde ná an toradh ar iolrú na difríochta idir an meánphraghas bliantúil ar bhreosla eitlíochta sintéiseach agus gnáthbhreosla eitlíochta in aghaidh an tona agus an chainníocht de bhreoslaí eitlíochta nach gcomhlíonann na sciartha íosta dá dtagraítear in Airteagal 4 agus Iarscríbhinn I. Agus an fhíneáil a bhaineann le meánsciartha breoslaí eitlíochta sintéiseacha á mbunú acu, cuirfidh na Ballstáit san áireamh aon fhíneáil, a bhaineann le sciartha íosta na mbreoslaí eitlíochta sintéiseacha a bhfuil an soláthróir breosla eitlíochta faoi dhliteanas ina leith cheana féin i leith na tréimhse faoi seach dá dtagraítear sa mhír seo, chun pionós dúbailte a sheachaint.
6.  
Áiritheoidh na Ballstáit go bhféadfar fíneáil a ghearradh ar aon soláthróir breosla eitlíochta ar cruthaíodh gur thug an soláthróir sin faisnéis mhíthreorach nó mhíchruinn maidir le saintréithe nó bunadh an bhreosla eitlíochta inbhuanaithe a sholáthair an soláthróir faoi Airteagail 9(2) agus 10. Beidh an fhíneáil sin comhréireach agus athchomhairleach agus beidh sí dhá oiread chomh hard, ar a laghad, ná an méid a bheidh ar iolrú na difríochta idir meánphraghas bliantúil an ghnáthbhreosla eitlíochta agus an bhreosla eitlíochta inbhuanaithe in aghaidh an tona de réir chainníocht na mbreoslaí eitlíochta ar cuireadh an fhaisnéis mhíthreorach nó mhíchruinn ar fáil ina leith.
7.  
Sa chinneadh lena bhforchuirtear na fíneálacha dá dtagraítear i míreanna 2, 4, 5 agus 6 den Airteagal seo, míneoidh an t-údarás inniúil nó na húdaráis inniúla an mhodheolaíocht a chuirtear i bhfeidhm chun praghas breosla eitlíochta, breosla eitlíochta inbhuanaithe agus breosla eitlíochta sintéiseacha ar mhargadh breosla eitlíochta an Aontais a chinneadh. Beidh an mhodheolaíocht sin bunaithe ar chritéir infhíoraithe agus oibiachtúla, lena n-áirítear critéir ón tuarascáil theicniúil is déanaí atá ar fáil dá dtagraítear in Airteagal 13;
8.  
Maidir le haon soláthróir breosla eitlíochta a chnuasaigh easnamh ón oibleagáid a leagtar síos in Airteagal 4 maidir leis na sciartha íosta de bhreoslaí eitlíochta inbhuanaithe nó de bhreoslaí eitlíochta sintéiseacha i dtréimhse tuairiscithe áirithe, áiritheoidh na Ballstáit go soláthróidh an soláthróir sin cainníocht den bhreosla sin is comhionann leis an easnamh sin don mhargadh sa tréimhse tuairiscithe ina dhiaidh sin, sa bhreis ar a oibleagáid tréimhse tuairiscithe.

De mhaolú ar an gcéad fhomhír, beidh feidhm ag na rialacha a leanas maidir le breoslaí eitlíochta sintéiseacha a bhaineann leis na tréimhsí ón 1 Eanáir 2030 go dtí an 31 Nollaig 2031 agus ón 1 Eanáir 2032 go dtí an 31 Nollaig 2034:

(a) 

aon soláthróir breosla eitlíochta a chnuasaigh easnamh ón oibleagáid a leagtar síos in Airteagal 4 maidir leis na meánsciartha de bhreoslaí eitlíochta sintéiseacha sa tréimhse ón 1 Eanáir 2030 go dtí an 31 Nollaig 2031, soláthróidh an soláthróir sin don mhargadh roimh dheireadh na tréimhse ón 1 Eanáir 2032 go dtí an 31 Nollaig 2034 cainníocht de bhreosla eitlíochta sintéiseach is comhionann leis an easnamh sin, sa bhreis ar oibleagáidí na tréimhse sin; agus

(b) 

maidir le haon soláthróir breosla eitlíochta a chnuasaigh easnamh ón oibleagáid a leagtar síos in Airteagal 4 maidir leis na meánsciartha de bhreoslaí eitlíochta sintéiseacha inbhuanaithe ón tréimhse an 1 Eanáir 2032 go dtí an 31 Nollaig 2034, soláthróidh an soláthróir sin cainníocht den bhreosla eitlíochta sintéiseach is comhionann leis an easnamh sin don mhargadh sa tréimhse tuairiscithe ina dhiaidh sin, sa bhreis ar a oibleagáid tréimhse tuairiscithe.

Má chomhlíontar na hoibleagáidí dá dtagraítear sa chéad fhomhír agus sa dara fomhír den mhír seo, ní scaoilfear an soláthróir breosla eitlíochta ón oibleagáid na fíneálacha a leagtar síos i míreanna 4 agus 5 a íoc;

9.  
Beidh an creat dlíthiúil agus riaracháin is gá curtha i bhfeidhm ag na Ballstáit ar an leibhéal náisiúnta chun comhlíonadh na n-oibleagáidí agus bailiú na bhfíneálacha a áirithiú.
10.  
Féachfaidh na Ballstáit lena áirithiú go n-úsáidfear an t-ioncam a ghintear ó fhíneálacha, nó an choibhéis i luach airgeadais an ioncaim sin, chun tacú le tionscadail taighde agus nuálaíochta i réimse na mbreoslaí eitlíochta inbhuanaithe, táirgeadh na mbreoslaí eitlíochta inbhuanaithe nó sásraí lena bhféadfar na difríochtaí praghais idir breoslaí eitlíochta inbhuanaithe agus gnáthbhreoslaí eitlíochta a dhúnadh.

I gcás ina leithdháilfear an t-ioncam sin ar bhuiséad ginearálta Ballstáit, measfar go bhfuil an chéad fhomhír comhlíonta ag Ballstát, má chuireann sé beartais tacaíochta airgeadais chun feidhme chun tacú le tionscadail taighde agus nuálaíochta i réimse na mbreoslaí eitlíochta inbhuanaithe, táirgeadh na mbreoslaí eitlíochta inbhuanaithe nó beartais lena dtacaítear le sásraí lena bhféadfar na difríochtaí praghais idir breoslaí eitlíochta inbhuanaithe agus gnáthbhreoslaí eitlíochta a dhúnadh, a bhfuil luach acu atá coibhéiseach nó níos airde ná an t-ioncam a ghintear ó fhíneálacha.

Faoin 25 Meán Fómhair 2026, agus gach 5 bliana ina dhiaidh sin, poibleoidh na Ballstáit tuarascáil maidir leis an úsáid a baineadh as na hioncaim chomhiomlánaithe arna nginiúint ó na fíneálacha, agus faisnéis maidir leis an leibhéal caiteachais arna leithdháileadh ar thionscadail taighde agus nuálaíochta i réimse na mbreoslaí eitlíochta inbhuanaithe, táirgeadh na mbreoslaí eitlíochta inbhuanaithe nó beartais lena dtacaítear le sásraí lenar féidir na difríochtaí praghais idir breoslaí eitlíochta inbhuanaithe agus gnáthbhreoslaí eitlíochta a dhúnadh.

Airteagal 13

Bailiú sonraí agus foilsiú

1.  

Foilseoidh an Ghníomhaireacht tuarascáil theicniúil gach bliain ar bhonn na dtuarascálacha dá dtagraítear in Airteagail 7, 8 agus 10 agus cuirfidh sí ar aghaidh chuig Parlaimint na hEorpa agus chuig an gComhairle í. Beidh an fhaisnéis seo a leanas, ar a laghad, sa tuarascáil sin:

(a) 

méid comhiomlánaithe an bhreosla eitlíochta inbhuanaithe arna cheannach ag oibreoirí aerárthaí ar leibhéal an Aontais, lena úsáid ar eitiltí a chumhdaítear leis an Rialachán seo a imíonn ó aerfort de chuid an Aontais, agus in aghaidh an aerfoirt de chuid an Aontais;

(b) 

méid comhiomlánaithe na mbreoslaí eitlíochta inbhuanaithe agus na mbreoslaí eitlíochta sintéiseacha arna soláthar ar leibhéal an Aontais, de réir an Bhallstáit agus de réir an aerfoirt de chuid an Aontais. Áireofar sa tuarascáil méid agus cineál an amhábhair a úsáidtear ar leibhéal an Aontais, in aghaidh an Bhallstáit agus in aghaidh an aerfoirt de chuid an Aontais agus anailís ar chumas soláthróirí breosla eitlíochta na sciartha íosta a shainítear in Iarscríbhinn I a chomhlíonadh;

(c) 

a mhéid is féidir, méid na mbreoslaí eitlíochta inbhuanaithe a soláthraíodh, sna tríú tíortha lena bhfuil comhaontú lena rialaítear soláthar aersheirbhísí tugtha i gcrích ag an Aontas, nó ag an Aontas agus a Bhallstáit, agus i dtríú tíortha eile i gcás ina bhfuil an fhaisnéis sin ar fáil go poiblí;

(d) 

staid an mhargaidh, lena n-áirítear faisnéis faoi phraghsanna, agus treochtaí i dtáirgeadh agus úsáid na mbreoslaí eitlíochta inbhuanaithe san Aontas agus in aghaidh an Bhallstáit agus, a mhéid is féidir, sna tríú tíortha lena bhfuil comhaontú lena rialaítear soláthar aersheirbhísí tugtha i gcrích ag an Aontas, nó ag an Aontas agus a Bhallstáit, agus i dtríú tíortha eile, lena n-áirítear faisnéis maidir le héabhlóid na bearna praghsanna idir na breoslaí eitlíochta inbhuanaithe agus gnáthbhreoslaí eitlíochta;

(e) 

an stádas comhlíontachta de chomhlacht bainistithe aerfoirt de chuid an Aontais de réir an aerfoirt, maidir le hoibleagáidí a leagtar amach in Airteagal 6;

(f) 

stádas comhlíontachta gach oibreora aerárthaí agus soláthróra breosla eitlíochta a bhfuil oibleagáid orthu faoin Rialachán seo sa tréimhse tuairiscithe;

(g) 

bunadh agus saintréithe gach breosla eitlíochta inbhuanaithe agus saintréithe inbhuanaitheachta hidrigine le haghaidh eitlíochta arna gceannach ag oibreoirí aerárthaí lena n-úsáid ar eitiltí a chumhdaítear faoin Rialachán seo a imíonn ó aerfoirt de chuid an Aontais;

(h) 

meánchion iomlán na n-aramatach agus na naftailéine de réir céatadán de thoirt agus meánchion iomlán an tsulfair de réir céatadán de mhais i mbreosla eitlíochta arna sholáthar ag aerfort de chuid an Aontais agus ar leibhéal an Aontais;

(i) 

staid dul chun cinn na dtionscadal ag aerfoirt de chuid an Aontais lena saothraítear tionscnaimh dá dtagraítear in Airteagal 7(3).

2.  
Féadfaidh an Ghníomhaireacht dul i gcomhairle le saineolaithe na mBallstát agus an tuarascáil sin á tarraingt suas aici.

Airteagal 14

Scéim Lipéadaithe Comhshaoil

1.  
Bunaítear leis seo scéim dheonach lipéadaithe comhshaoil lena bhféadfar feidhmíocht chomhshaoil na n-eitiltí a thomhas.
2.  
Lipéid a eiseofar de bhun an Airteagail seo, beidh feidhm acu maidir le hoibreoirí aerárthaí a thagann faoi raon feidhme an Rialacháin seo i gcás eitiltí a chumhdaítear leis an Rialachán seo a imíonn ó aerfoirt de chuid an Aontais. I gcás ina n-iarrfaidh oibreoir aerárthaí go n-eiseofar lipéad faoin Airteagal seo, iarrfaidh an t-oibreoir lipéad mar sin le haghaidh a eitiltí nó a heitiltí go léir a chumhdaítear leis an Rialachán seo agus a imíonn ó aerfoirt de chuid an Aontais.

Féadfaidh oibreoirí aerárthaí a iarraidh go n-eiseofar lipéid faoin Airteagal seo freisin le haghaidh a n-eitiltí a chumhdaítear leis an Rialachán seo a thagann isteach in aerfoirt de chuid an Aontais. I gcás ina n-iarrfaidh oibreoir aerárthaí go n-eiseofar lipéad faoin bhfomhír seo, iarrfaidh an t-oibreoir lipéad mar sin le haghaidh a eitiltí nó a heitiltí go léir a thagann isteach in aerfoirt de chuid an Aontais.

3.  
Déanfaidh lipéid arna n-eisiúint de bhun an Airteagail seo leibhéal feidhmíochta comhshaoil eitilte a dheimhniú ar bhonn na faisnéise dá dtagraítear sa dara fomhír den mhír seo. Cinnfear leibhéal feidhmíochta comhshaoil eitilte ar bhonn mheánfheidhmíocht chomhshaoil na n-eitiltí a dhéanfaidh oibreoir aerárthaí ar leith ar bhealach sonrach don tréimhse sceidealaithe chomhfhreagrach roimhe sin de réir bhrí Airteagal 2, pointe (d), de Rialachán (CEE) Uimh. 95/93.

Beidh an fhaisnéis seo a leanas ar lipéid a eiseofar de bhun an Airteagail seo:

(a) 

an lorg carbóin a bhfuiltear ag dréim leis in aghaidh an phaisinéara, arna shloinneadh i méadrachta amhail i gcileagraim CO2 in aghaidh an phaisinéara, do thréimhse bhailíochta an lipéid;

(b) 

an éifeachtúlacht CO2 a bhfuiltear ag dréim léi in aghaidh an chiliméadair, arna shloinneadh i méadrachta amhail i ngraim CO2 in aghaidh an phaisinéara in aghaidh an chiliméadair, do thréimhse bhailíochta an lipéid.

4.  

Déanfaidh an Ghníomhaireacht an lorg carbóin a bhfuiltear ag dréim leis in aghaidh an phaisinéara agus an éifeachtúlacht CO2 a mheastar a bheidh ann in aghaidh an chiliméadair d’eitilt a chinneadh ar bhonn modheolaíocht chaighdeánaithe eolaíochtbhunaithe agus na faisnéise ó oibreoirí aerárthaí a bhaineann le gach ceann de na fachtóirí seo a leanas nó le cuid díobh:

(a) 

na cineálacha aerárthaí, meánlíon na bpaisinéirí agus na n-ualaí lasta arna bhforlíonadh nuair is gá le meastacháin ar na fachtóirí sin, mar shampla meán-lódfhachtóirí an bhealaigh shonraithe ar feadh tréimhse áirithe ama; agus

(b) 

feidhmíocht an bhreosla a úsáidtear ar na heitiltí a dhéanann an t-oibreoir aerárthaí bunaithe ar ghlacadh breosla agus ar úsáid méadrachta, amhail méid iomlán an bhreosla eitlíochta inbhuanaithe arna chur ar bord, an céatadán thar ghlacadh iomlán an bhreosla, an cháilíocht agus an bunadh, comhdhéanamh agus astaíochtaí saolré a bhaineann le húsáid breosla arna ríomh le haghaidh na heitilte.

5.  
Lipéid a eiseofar de bhun an Airteagail seo, beidh siad bailí ar feadh tréimhse theoranta nach faide ná aon bhliain amháin a shonraítear sna gníomhartha cur chun feidhme dá dtagraítear i mír 11, pointe (c). Taispeánfaidh an t-oibreoir aerárthaí go soiléir tréimhse bhailíochta an lipéid mar aon leis an lipéad.
6.  
Eiseoidh an Ghníomhaireacht lipéid arna iarraidh sin d’oibreoir aerárthaí le haghaidh gach eitilte nó gach tacair d’eitiltí a oibrítear faoi na coinníollacha céanna, ar bhonn na faisnéise dá dtagraítear i mír 3 agus na modheolaíochta caighdeánaithe agus eolaíochtbhunaithe agus na fachtóirí caighdeánaithe atá bunaithe ar an eolaíocht dá dtagraítear i mír 4.

Féadfaidh an Ghníomhaireacht a cheangal ar an oibreoir aerárthaí an fhaisnéis bhreise is gá a sholáthar nó an lipéad a eisiúint.

I gcás nach gcuirfidh an t-oibreoir aerárthaí an fhaisnéis uile is gá isteach chun go n-eiseoidh an Ghníomhaireacht an lipéad a iarradh, diúltóidh an Ghníomhaireacht don iarraidh.

Féadfaidh an t-oibreoir aerárthaí achomharc a dhéanamh in aghaidh chinntí na Gníomhaireachta arna ndéanamh de bhun na míre seo agus mhír 7 den Airteagal seo. Déanfar achomharc den sórt sin a chomhdú leis an mBord Achomhairc dá dtagraítear in Airteagal 105 de Rialachán (AE) 2018/1139 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle ( 7 ) laistigh de 10 lá tar éis an fógra faoin gcinneadh a fháil. Beidh feidhm ag Airteagail 106 agus 107, Airteagal 108(2) agus (3), agus Airteagail 111, 112, 113 agus 114 de Rialachán (AE) 2018/1139. Déanfar aon chinneadh a dhéanfaidh an Ghníomhaireacht de bhun na míre seo gan moill mhíchuí.

7.  
Déanfaidh an Ghníomhaireacht athbhreithniú tréimhsiúil féachaint ar tháinig athrú ar na fachtóirí ar eisíodh lipéad ar a mbonn i gcás gach eitilte nó gach tacair d’eitiltí a oibrítear faoi na coinníollacha céanna. Má chinneann an Ghníomhaireacht nach bhfuil lipéad iomchuí a thuilleadh, déanfaidh sí, tar éis deis a bheith tugtha aici don oibreoir éisteacht a fháil, an lipéad atá ann cheana a chúlghairm nó lipéad nua a eisiúint. Cuirfidh an Ghníomhaireacht a cinneadh in iúl don oibreoir aerárthaí.

Déanfaidh an t-oibreoir aerárthaí taispeáint an lipéid a choigeartú dá réir sin gan mhoill.

8.  
Oibreoirí aerárthaí ar deonaíodh lipéad dóibh de bhun mhír 6, cuirfidh siad an lipéad ar taispeáint ar a mbeidh an fhaisnéis dá dtagraítear i mír 3, an dara fomhír. Beidh an lipéad so-inrochtana agus intuigthe. Cuirfear i láthair é ar bhealach a chuirfidh ar chumas custaiméirí comparáid a dhéanamh go héasca idir feidhmíocht chomhshaoil eitiltí arna n-oibriú ag oibreoirí aerárthaí éagsúla a bhíonn ag eitilt ar an mbealach céanna. I gcás ina mbeidh an lipéad ar taispeáint ag oibreoirí aerárthaí ag pointe díolacháin nó i gcás aon teagmháil eile leis na custaiméirí, déanfaidh siad amhlaidh i gcás na n-eitiltí uile a thagann faoi raon feidhme an Rialacháin seo.
9.  
Chun costais na seirbhíse a sholáthraíonn an Ghníomhaireacht a mhaoiniú, beidh eisiúint lipéid, arna iarraidh sin ag oibreoir aerárthaí, faoi réir muirear a íoc. Ioncam eile de réir bhrí Airteagal 120(1) de Rialachán (AE) 2018/1139 a bheidh san ioncam a ghinfear ó na muirir sin agus láimhseálfar é mar ioncaim shannta a bheidh le leithdháileadh ag an nGníomhaireacht chun na costais sin a chumhdach. Beidh feidhm ag Airteagal 126(2) agus (3) de Rialachán (AE) 2018/1139. Déanfar méid an mhuirir a shainiú de bhun Airteagal 126(4) de Rialachán (AE) 2018/1139.
10.  
Faoi chuimsiú a cúraimí i réimse chosaint an chomhshaoil a leagtar amach in Airteagal 87(2) de Rialachán (AE) 2018/1139, rannchuideoidh an Ghníomhaireacht le feasacht a mhúscailt gur ann don scéim lipéadaithe arna bunú leis an Airteagal seo.
11.  

Chun cur chun feidhme agus comhlíonadh aonfhoirmeach na rialacha a leagtar amach san Airteagal seo a áirithiú, glacfaidh an Coimisiún gníomhartha cur chun feidhme faoin 1 Eanáir 2025 lena leagtar síos forálacha mionsonraithe maidir leis an méid a leanas:

(a) 

an mhodheolaíocht chaighdeánaithe agus eolaíochtbhunaithe dá dtagraítear i mír 4, bunaithe ar na sonraí eolaíocha is fearr dá bhfuil ar fáil, go háirithe na sonraí arna soláthar ag an nGníomhaireacht agus lena n-áirítear an mhodheolaíocht chun na meastacháin dá dtagraítear i mír 4, pointe (a), a úsáid;

(b) 

an nós imeachta trína soláthróidh oibreoirí aerárthaí an fhaisnéis ábhartha don Ghníomhaireacht chun lipéad a eisiúint, agus an nós imeachta don Ghníomhaireacht chun an lipéad sin a eisiúint, lena n-áirítear an teorainn ama faoina bhfuil an Ghníomhaireacht le cinneadh a dhéanamh de bhun mhír 6;

(c) 

fad bailíochta na lipéad arna n-eisiúint de bhun an Airteagail seo, nach faide ná bliain amháin;

(d) 

na coinníollacha faoina bhfuil an Ghníomhaireacht leis an athbhreithniú dá dtagraítear i mír 7 a dhéanamh;

(e) 

an nós imeachta a luaitear i mír 7 trína bhféadfaidh an Ghníomhaireacht lipéid atá ann cheana a chúlghairm nó lipéad nua a eisiúint;

(f) 

na teimpléid chun lipéid a thaispeáint arna n-eisiúint de bhun an Airteagail seo;

(g) 

rochtain éasca a áirithiú ar gach lipéad eisithe i bhformáid atá inléite ag meaisín;

(h) 

an fhéidearthacht agus na coinníollacha faoina bhféadfaidh oibreoirí aerárthaí, gan lipéad a úsáid faoin Airteagal seo, aon fhaisnéis faoi fheidhmíocht chomhshaoil atá comhchosúil leis an bhfaisnéis dá dtagraítear i mír 3 a thaispeáint i gcás eitiltí a imíonn ó aerfoirt de chuid an Aontais.

Déanfar na gníomhartha cur chun feidhme sin a ghlacadh i gcomhréir leis an nós imeachta scrúdúcháin dá dtagraítear in Airteagal 16(3).

12.  
Faoin 1 Iúil 2027, déanfaidh an Coimisiún na forbairtí ar fheidhmiú na scéime lipéadaithe a bhunaítear leis an Airteagal seo a shainaithint agus a mheasúnú mar aon le feabhsuithe féideartha ar an scéim nó ar bhearta breise ina leith, d’fhonn gur féidir, go háirithe, scéim lipéadaithe comhshaoil atá éigeantach a bhunú lena gcuimseofar gach gné d’fheidhmíocht chomhshaoil eitiltí nó de thacar d’eitiltí agus na bearta dícharbonúcháin éagsúla a dhéanfaidh oibreoirí aerárthaí, i gcomhréir iomlán le dlí an Aontais. Déanfaidh an Coimisiún tuarascáil ina mbeidh príomhthorthaí an mheasúnaithe arna dhéanamh de bhun na míre seo a chur faoi Pharlaimint na hEorpa agus don Chomhairle. Féadfaidh sé, i gcás inarb iomchuí, togra reachtach a chur in éineacht leis an tuarascáil sin.

Airteagal 15

Sásraí solúbthachta

1.  
De mhaolú ar Airteagal 4(1), ón 1 Eanáir 2025 go dtí an 31 Nollaig 2034, le haghaidh gach tréimhse tuairiscithe, féadfaidh soláthróir breosla eitlíochta na sciartha íosta de bhreosla eitlíochta inbhuanaithe mar a shainítear in Iarscríbhinn I a sholáthar mar mheán ualaithe thar iomlán an bhreosla eitlíochta a sholáthair sé in aerfoirt de chuid an Aontais le haghaidh na tréimhse tuairiscithe sin.
2.  
Faoin 1 Iúil 2024, déanfaidh an Coimisiún na forbairtí ar tháirgeadh agus soláthar breosla eitlíochta inbhuanaithe i margadh breosla eitlíochta an Aontais a shainaithint agus a mheasúnú mar aon le measúnú a dhéanamh ar fheabhsuithe féideartha ar an sásra solúbthachta maidir le breosla eitlíochta inbhuanaithe atá ann cheana dá dtagraítear i mír 1, nó ar bhearta breise ina leith, amhail córas intrádála breosla eitlíochta inbhuanaithe a bhunú nó a shainaithint chun soláthar breosla a chumasú san Aontas gan é a bheith nasctha go fisiceach le láithreán soláthair, d’fhonn gur féidir soláthar agus glacadh breosla eitlíochta inbhuanaithe a éascú tuilleadh le linn na tréimhse solúbthachta.

D’fhéadfadh córas mar sin, lena n-ionchorpraítear eilimintí de scéim leabhar agus éilimh, a chur ar chumas oibreoirí aerárthaí nó soláthróirí breosla, nó iad araon, breosla eitlíochta inbhuanaithe a cheannach trí shocruithe conarthacha le soláthróirí breosla eitlíochta agus úsáid breosla eitlíochta inbhuanaithe a éileamh ag aerfoirt de chuid an Aontais.

Cuirfidh an Coimisiún tuarascáil faoi bhráid Pharlaimint na hEorpa agus na Comhairle ina leagfar amach príomhthorthaí na meastóireachta a dhéanfar de bhun na míre seo agus, i gcás inarb iomchuí, beidh togra reachtach ag gabháil léi.

Airteagal 16

Nós imeachta coiste

1.  
Beidh Coiste ReFuelEU Aviation dá ngairtear ‘an Coiste’ anseo feasta, de chúnamh ag an gCoimisiún. Beidh an Coiste ina choiste de réir bhrí Rialachán (AE) Uimh. 182/2011.
2.  
I gcás ina ndéantar tagairt don mhír seo, beidh feidhm ag Airteagal 4 de Rialachán (AE) Uimh. 182/2011.
3.  
I gcás ina ndéantar tagairt don mhír seo, beidh feidhm ag Airteagal 5 de Rialachán (AE) Uimh. 182/2011.

Airteagal 17

Tuarascálacha agus athbhreithniú

1.  
Faoin 1 Eanáir 2027, agus gach 4 bliana ina dhiaidh sin, cuirfidh an Coimisiún tuarascáil faoi bhráid Pharlaimint na hEorpa agus na Comhairle maidir le cur i bhfeidhm an Rialacháin seo.
2.  
Beidh measúnú mionsonraithe sa tuarascáil ar éabhlóid mhargadh na mbreoslaí eitlíochta, agus ar thionchar na héabhlóide sin ar fheidhmiú mhargadh aeriompair an Aontais lena n-áirítear ar an iomaíochas agus ar an nascacht, go háirithe ar oileáin agus ar chríocha iargúlta, agus ar chost-éifeachtúlacht na laghduithe ar astaíochtaí saolré. Déanfar measúnú sa tuarascáil freisin ar an ngá atá le hinfheistíochtaí, le fostaíocht agus le hoiliúint, agus le taighde agus nuálaíocht i réimse na mbreoslaí eitlíochta inbhuanaithe. Ina theannta sin, cuirfidh an tuarascáil eolas ar fáil freisin maidir le dul chun cinn teicneolaíoch sa réimse taighde agus nuálaíocht san earnáil aeriompair atá ábhartha maidir le breoslaí eitlíochta inbhuanaithe, lena n-áirítear dul chun cinn agus nuálaíocht maidir le hastaíochtaí neamh-CO2 a laghdú nó teicneolaíochtaí um ghabháil dhíreach ón aer.
3.  
Déanfar meastóireacht sa tuarascáil ar an ngá a d’fhéadfadh a bheith ann athbhreithniú a dhéanamh ar raon feidhme an Rialacháin seo, ar an sainmhíniú ar bhreoslaí eitlíochta inbhuanaithe, ar na breoslaí incháilithe agus ar na sciartha íosta in Airteagal 4 agus in Iarscríbhinn I, agus ar leibhéal na bhfíneálacha. Déanfar meastóireacht sa tuarascáil ar leathnú féideartha raon feidhme an Rialacháin seo chun foinsí eile fuinnimh agus cineálacha eile breoslaí sintéiseacha a shainmhínítear i dTreoir (AE) 2018/2001 a áireamh, agus aird chuí á tabhairt ar phrionsabal na neodrachta teicneolaíche. Leis an tuarascáil, déanfar measúnú freisin ar thionscnaimh, ar fheabhsuithe agus ar bhearta breise chun soláthar agus glacadh méadaithe breoslaí eitlíochta nach breoslaí eitlíochta intiteáin iad, agus seirbhísí gaolmhara, bonneagair agus teicneolaíochtaí a mhéadú atá comhsheasmhach leis an gcuspóir chun an t-aeriompar a dhícharbónú, agus cothrom na Féinne a chaomhnú san am céanna.
4.  
Breithneofar sa tuarascáil an bhféadfaí sásraí a áireamh chun tacú le breoslaí eitlíochta inbhuanaithe a tháirgeadh agus a chur ar bord, lena n-áirítear cistí a bhailiú agus a úsáid, agus chun drochthionchar an Rialacháin seo ar nascacht agus ar iomaíochas a theorannú. Leis an tuarascáil sin, breithneofar ar cheart sásraí airgeadais agus sásraí eile chun na difríochtaí praghais idir breoslaí eitlíochta inbhuanaithe agus gnáthbhreoslaí eitlíochta a bheith san áireamh sna sásraí sin.
5.  
Déanfar measúnú sa tuarascáil ar thionchar na ndíolúintí arna ndeonú faoi Airteagal 5 ar fheidhmiú an mhargaidh inmheánaigh eitlíochta.

A mhéid is féidir, áireofar sa tuarascáil faisnéis faoi fhorbairtí beartais i dtríú tíortha ábhartha, lena n-áirítear i gcomhthéacs a gcomhaontuithe iltaobhacha agus déthaobhacha leis an Aontas nó leis an Aontas agus lena Bhallstáit, mar aon le forbairt creata beartais a d’fhéadfadh a bheith ann chun breosla eitlíochta inbhuanaithe a sholáthar agus a chur ar bord ar leibhéal ICAO.

Déanfar measúnú sa tuarascáil ar iomaíochas aeriompróirí agus mhoil aerfoirt de chuid an Aontais i gcomparáid lena n-iomaitheoirí i dtríú tíortha ábhartha, mar aon le hathródú a d’fhéadfadh a bheith ann, go háirithe trí aistriú tráchta i dtreo moil aerfoirt i dtríú tíortha, rud is cúis le sceitheadh carbóin. Go háirithe, in éagmais scéim éigeantach ar an leibhéal idirnáisiúnta maidir le húsáid breoslaí eitlíochta inbhuanaithe le haghaidh eitiltí idirnáisiúnta a bhfuil leibhéal uaillmhéine comhchosúil aici leis na ceanglais a leagtar síos sa Rialachán seo nó in éagmais sásraí arna bhforbairt ar an leibhéal idirnáisiúnta ionas gur féidir an riosca maidir le sceitheadh carbóin agus saobhadh iomaíochta a sheachaint, breithneoidh an Coimisiún, faoin 31 Nollaig 2026, i gcás inarb iomchuí, sásraí spriocdhírithe lena ndíreofaí ar na héifeachtaí sin a chosc, lena n-áirítear, más iomchuí, an sásra coigeartaithe carbóin ar theorainneacha arna bhunú le Rialachán (AE) 2023/956 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle ( 8 ) a leathnú go heitlíocht idirnáisiúnta, chomh maith le cineálacha eile beart lena gcuirfí san áireamh go bhfuil ceann scríbe deiridh na heitilte suite lasmuigh de chríoch an Aontais.

6.  
Beidh faisnéis mhionsonraithe sa tuarascáil maidir le cur chun feidhme an Rialacháin seo. Déanfar a mheas sa tuarascáil ar cheart an Rialachán seo a leasú, agus, i gcás inarb iomchuí, cé na leasuithe ba cheart a mheas, i gcomhréir le creat beartais féideartha maidir le glacadh breoslaí eitlíochta inbhuanaithe ar leibhéal ICAO.

Mar chuid den chéad tuarascáil nó níos luaithe mar thuarascáil neamhspleách arna cur faoi bhráid Pharlaimint na hEorpa agus na Comhairle, déanfaidh an Coimisiún measúnú ar bhearta a d’fhéadfadh a bheith ann chun cion an bhreosla i mbreoslaí eitlíochta a bharrfheabhsú.

7.  
Féadfaidh an Coimisiún dul i gcomhairle leis na Ballstáit agus an tuarascáil sin á tarraingt suas aige, 6 mhí ar a laghad sula nglacfar é.

Airteagal 18

Teacht i bhfeidhm

Tiocfaidh an Rialachán seo i bhfeidhm an fichiú lá tar éis lá a fhoilsithe in Iris Oifigiúil an Aontais Eorpaigh.

Beidh feidhm aige ón 1 Eanáir 2024.

Mar sin féin, beidh feidhm ag Airteagail 4, 5, 6, 8 agus 10 ón 1 Eanáir 2025.

Beidh an Rialachán seo ina cheangal go huile agus go hiomlán agus beidh sé infheidhme go díreach i ngach Ballstát.




IARSCRÍBHINN I

Sciartha de bhreoslaí eitlíochta inbhuanaithe dá dtagraítear in Airteagal 4

(a) 

Ón 1 Eanáir 2025, sciar íosta de 2 % breoslaí eitlíochta inbhuanaithe gach bliain;

(b) 

Ón 1 Eanáir 2030, sciar íosta de 6 % breoslaí eitlíochta inbhuanaithe gach bliain;

(i) 

don tréimhse ón 1 Eanáir 2030 go dtí an 31 Nollaig 2031, meánsciar de 1,2 % breoslaí eitlíochta sintéiseacha thar an tréimhse, a bhfuil sciar íosta de 0,7 % breoslaí eitlíochta sintéiseacha ann gach bliain;

(ii) 

don tréimhse ón 1 Eanáir 2032 go dtí an 31 Nollaig 2034, meánsciar de 2,0 % breoslaí eitlíochta sintéiseacha thar an tréimhse, a bhfuil sciar íosta de 1,2 % ann gach bliain, ón 1 Eanáir 2032 go dtí an 31 Nollaig 2033, agus a bhfuil sciar íosta de 2,0 % breoslaí eitlíochta sintéiseacha ann ón 1 Eanáir 2034 go dtí an 31 Nollaig 2034;

(c) 

Ón 1 Eanáir 2035, sciar íosta de 20 % breoslaí eitlíochta inbhuanaithe gach bliain, ina bhfuil sciar íosta de 5 % breoslaí eitlíochta sintéiseacha;

(d) 

Ón 1 Eanáir 2040, sciar íosta de 34 % breoslaí eitlíochta inbhuanaithe gach bliain, ina bhfuil sciar íosta de 10 % breoslaí eitlíochta sintéiseacha;

(e) 

Ón 1 Eanáir 2045, sciar íosta de 42 % breoslaí eitlíochta inbhuanaithe gach bliain, ina bhfuil sciar íosta de 15 % breoslaí eitlíochta sintéiseacha;

(f) 

Ón 1 Eanáir 2050, sciar íosta de 70 % breoslaí eitlíochta inbhuanaithe gach bliain, ina bhfuil sciar íosta de 35 % breoslaí eitlíochta sintéiseacha.




IARSCRÍBHINN II

Teimpléad d’oibreoir aerárthaí maidir leis an tuairisciú

Teimpléad d’oibreoir aerárthaí a thuairiscíonn ar chur ar bord breoslaí eitlíochta inbhuanaithe



Aerfort de chuid an Aontais

Sainitheoir ICAO an Aerfoirt sin de chuid an Aontais

Breosla eitlíochta bliantúil atá de dhíth (tonaí)

Breosla eitlíochta iarmhír a cuireadh ar bord (tonaí)

Cainníocht bhreosla bhliantúil nár tugadh ar bord (tonaí)

Cainníocht iomlán bhreosla bhliantúil nár tugadh ar bord (tonaí)

Cainníocht bhliantúil na n-umar i dtaca le rialacha maidir le sábháilteacht breosla (tonaí)

 

 

 

 

 

 

 

Teimpléad d’oibreoir aerárthaí a thuairiscíonn ar cheannacháin breoslaí eitlíochta inbhuanaithe



Líon iomlán na n-eitiltí arna n-oibriú

Líon iomlán na n-uaireanta eitilte

Soláthróir breosla

An méid a ceannaíodh (tonaí)

Próiseas tiontúcháin

Saintréithe

Bunús an bhunábhair

Astaíochtaí saolré

 

 

 

 

 

 

 

 



( 1 ) Treoir 2009/12/CE ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle an 11 Márta 2009 maidir le muirir aerfoirt (IO L 70, 14.3.2009, lch. 11).

( 2 ) Treoir 96/67/CE ón gComhairle an 15 Deireadh Fómhair 1996 maidir le rochtain ar mhargadh na láimhseála ar an talamh in aerfoirt an Chomhphobail (IO L 272, 25.10.1996, lch. 36).

( 3 ) Rialachán (AE) Uimh. 965/2012 ón gCoimisiún an 5 Deireadh Fómhair 2012 lena leagtar síos ceanglais theicniúla agus nósanna imeachta riaracháin a bhaineann le hoibríochtaí aeir de bhun Rialachán (CE) Uimh. 216/2008 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (IO L 296, 25.10.2012, lch. 1).

( 4 ) Rialachán (CEE) Uimh. 95/93 ón gComhairle an 18 Eanáir 1993 maidir le comhrialacha do leithroinnt sliotán in aerfoirt Chomhphobail (IO L 14, 22.1.1993, lch. 1).

( 5 ) Rialachán (AE) 2023/1804 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle an 13 Meán Fómhair 2023 maidir le himscaradh bonneagair breoslaí malartacha agus lena n-aisghairtear Treoir 2014/94/AE (IO L 234, 22.9.2023, lch. 1).

( 6 ) Rialachán (CE) Uimh. 748/2009 ón gCoimisiún an 5 Lúnasa 2009 maidir le liosta na n-oibreoirí aerárthaí a rinne gníomhaíocht eitlíochta a liostaítear in Iarscríbhinn I a ghabhann le Treoir 2003/87/CE an 1 Eanáir 2006 nó ina dhiaidh sin lena sonraítear an Ballstát riaracháin do gach oibreoir aerárthaí (IO L 219, 22.8.2009, lch. 1).

( 7 ) Rialachán (AE) 2018/1139 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle an 4 Iúil 2018 maidir le rialacha comhchoiteanna i réimse na heitlíochta sibhialta agus lena mbunaítear Gníomhaireacht Sábháilteachta Eitlíochta de chuid an Aontais Eorpaigh, agus lena leasaítear Rialacháin (CE) Uimh. 2111/2005, (CE) Uimh. 1008/2008, (AE) Uimh. 996/2010, (AE) Uimh. 376/2014 agus Treoir 2014/30/AE agus Treoir 2014/53/AE ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle agus lena n-aisghairtear Rialachán (CE) Uimh. 552/2004 agus Rialachán (CE) Uimh. 216/2008 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle agus Rialachán (CEE) Uimh. 3922/91 ón gComhairle (IO L 212, 22.8.2018, lch. 1).

( 8 ) Rialachán (AE) 2023/956 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle an 10 Bealtaine 2023 lena mbunaítear sásra coigeartaithe carbóin ar theorainneacha (IO L 130, 16.5.2023, lch. 52).

Top