Leagtar amach i Rialachán (CE) Uimh. 169/2009 rialacha iomaíochta an Aontais Eorpaigh a bhfuil feidhm acu maidir le hiompar de bhóthar, d’iarnród agus d’uiscebhealaí intíre.
Le Rialachán (CE) Uimh. 718/1999, mar aon le Rialachán leasaitheach (AE) Uimh. 546/2014, leagtar síos na rialacha maidir le beartas i ndáil le hacmhainneacht chabhlach AE.
I dTreoir 96/75/CE tugtar breac–chuntas ar na céimeanna chun conarthaí cairtfhostaithe agus praghsáil a chaibidlítear go neamhshrianta san Aontas Eorpach a bhaint amach.
Féachtar le Rialachán (CE) Uimh. 1356/96 lena chinntiú go mbeidh an tsaoirse ag oibreoirí a iompraíonn earraí nó paisinéirí ar uiscebhealaí intíre na seirbhísí sin a sholáthar idir tíortha AE.
Le Rialachán (CEE) Uimh. 3921/91 leagtar síos na coinníollacha faoina bhfuil an tsaoirse ag iompróirí neamh–AE seirbhísí iompair ar uiscebhealaí intíre a oibriú san Aontas.
Tá sé mar aidhm le Treoir 87/540/CEE coinníollacha rochtana aonfhoirmeacha a bhunú ar ghairm an iompróra, ag éascú aitheantas frithpháirteach dioplómaí agus cáilíochtaí eile.
Leagtar síos le Rialachán (CEE) Uimh. 2919/85 na coinníollacha maidir le rochtain ar shocruithe faoin gCoinbhinsiún Athbhreithnithe maidir le Loingseoireacht ar na Réin i ndáil le soithí a bhaineann le loingseoireacht ar an Réin.
Tá sé mar aidhm le Rialachán Uimh. 11 ó Chomhairle CEE maidir le deireadh a chur le hidirdhealú i rátaí agus coinníollacha iompair.

PRÍOMHPHOINTÍ

Cuimsítear sa chreat reachtach d’iompar ar uiscebhealaí intíre an Aontais reachtaíocht ina gclúdaítear cuspóirí éagsúla a bhfuil sé mar aidhm leo le chéile margadh iompair ar uiscebhealaí intíre a léirscaoileadh trí:

a áirithiú go mbeidh rochtain in aisce ag oibreoirí iompair ar uiscebhealaí intíre ar gach uiscebhealach intíre Eorpach;
deireadh a chur le cleachtais idirdhealaitheacha agus éagóracha margaidh, go háirithe maidir le rátaí agus taraifí; agus
dálaí córa iomaíochta a chruthú trí chomhrialacha lena n–áirítear ligean isteach i ngairm an iompróra um iompar ar uiscebhealaí intíre.

Tá sé mar aidhm le Rialachán (CE) Uimh. 169/2009 rialacha iomaíochta AE maidir le hiompar de bhóthar, d’iarnród agus d’uiscebhealaí intíre a chomhchuibhiú, trí dhíolúintí a shainiú ón toirmeasc ar chomhaontuithe sriantacha, cinntí nó cleachtais chomhbheartaithe a bhfuil sé mar aidhm leo feabhsuithe teicniúla nó comhar teicniúil a bhaint amach trí:

trealamh a chaighdeánú;
baill foirne, trealamh, feithiclí nó suiteálacha seasta a mhalartú nó a chomhthiomsú;
rátaí uilechuimsitheacha a shocrú agus a chur i bhfeidhm le haghaidh oibríochtaí iompair comhleanúnacha, comhlántacha, ionaid nó comhcheangailte, lena n–áirítear rátaí iomaíocha speisialta;
úsáid a bhaint as na bealaí is réasúnaí;
tráthchláir iompair le haghaidh bealaí ceangail a chomhordú;
coinsíneachtaí aonair a ghrúpáil;
struchtúir tharaife aonfhoirmeacha a bhunú, ar choinníoll nach leagtar síos leis na rialacha sin rátaí agus coinníollacha.

Díolmhaítear leis an rialachán roinnt fiontar beag agus mheánmhéide áirithe freisin.

Tá sé mar aidhm le Rialachán (CE) Uimh. 718/1999 beartas cabhlaigh comhphobail a leagan síos don iompar ar uiscebhealaí intíre san Aontas Eorpach.

Clúdaítear leis soithí a iompraíonn earraí ar bhonn tráchtála le díolúintí áirithe, i measc nithe eile, árthaí a oibríonn go heisiach ar an Danóib nó árthaí a úsáidtear chun earraí a stóráil nó árthaí a úsáidtear le haghaidh dreidireachta.
Ceanglaítear leis ar thíortha AE ag a bhfuil tonnáiste cabhlaigh os cionn 100 000 tona, agus a bhfuil a nuiscebhealaí nasctha le tíortha AE eile, ciste uiscebhealaí intíre a bhunú. Beidh cúlchiste ag gach ciste le cuntais ar leithligh d’iompróirí lasta tirim.*, tancaeir* agus soithigh bhrúite*. Tá na cistí sin le riaradh ag údaráis náisiúnta.
Is féidir an cúlchiste a úsáid:
- i gcás “suaitheadh tromchúiseach margaidh” sa mhargadh iompair ar uiscebhealaí intíre (de réir bhrí Threoir 96/75/CE, féach thíos) ar iarratas ó thír AE; nó
- má iarrann na heagraíochtaí a dhéanann ionadaíocht ar iompar ar uiscebhealaí intíre d’aon toil iad.

Leagtar amach i Rialachán (CE) Uimh. 181/2008 na socruithe praiticiúla chun beartas maidir le hacmhainneacht chabhlach an Aontais a chur chun feidhme, lena n–áirítear ráta na ranníocaíochtaí leis an gciste.

Le Rialachán leasaitheach (AE) Uimh. 546/2014, leathnaítear raon feidhme na mbeart atá ar fáil faoi Rialachán (CE) Uimh. 718/1999.

Áirítear le Treoir 96/75/CE dhá shraith beart beartais:

conarthaí cairtfhostaithe agus praghsála a ndéantar idirbheartaíocht orthu go neamhshrianta a bhaint amach san Aontas trí aistriú ón gcóras roimhe seo de “chairtfhostú de réir uainíochta” le haghaidh oibríochtaí iompair (ar phraghsanna a socraíodh roimhe seo bunaithe ar an ord ina gcuirtear soithí ar fáil tar éis iad a dhíluchtú);
a cheadú don Choimisiún Eorpach beart a dhéanamh i gcás suaitheadh tromchúiseach ar mhargadh an iompair ar uiscebhealaí intíre lena n–áirítear, go háirithe, bearta atá saincheaptha chun aon mhéadú nua ar an acmhainneacht iompair a chosc.

Tá sé mar aidhm le Rialachán (CE) Uimh. 1356/96 a áirithiú go gceadaítear d’oibreoirí a iompraíonn earraí nó paisinéirí ar uiscebhealach intíre oibríochtaí iompair a dhéanamh idir tíortha AE agus idirthuras a dhéanamh tríothu gan idirdhealú ar fhorais náisiúntachta nó áit bhunaithe, más rud é:

go bhfuil siad bunaithe go dlíthiúil i dtír AE agus go bhfuil siad i dteideal iompar idirnáisiúnta earraí nó paisinéirí a dhéanamh ar uiscebhealach intíre sa tír sin agus árthaí atá cláraithe i dtír AE a úsáid;
na coinníollacha a bhaineann le Rialachán (CEE) Uimh. 3921/91 a chomhlíonadh.

Tá rialacha speisialta ar chearta oibreoirí ó thíortha nach tíortha den Aontas Eorpach iad ann faoin gCoinbhinsiún Athbhreithnithe maidir le Loingseoireacht ar an Réin (Coinbhinsiún Mannheim), agus faoin gCoinbhinsiún maidir leis an gCóras Loingseoireachta ar an Danóib (Coinbhinsiún Bhéalgrád) nó d’fhéadfadh siad teacht ó chomhaontuithe nó ó chonarthaí idirnáisiúnta ar bith ina bhfuil an tAontas Eorpach ina pháirtí.

Le Rialachán (CEE) Uimh. 3921/91 forbraítear ar phrionsabail ghinearálta na córa comhionainne agus na saoirse chun seirbhísí a sholáthar, trínar cheart go gceadófaí d’iompróirí neamhchónaitheacha seirbhísí iompair náisiúnta (“cabatáiste”) a dhéanamh ar uiscebhealaí intíre san Aontas. Leagtar síos leis na coinníollacha a leanas:

féadfaidh iompróirí seirbhísí cabatáiste a dhéanamh go sealadach, gan oifig chláraithe a bhunú, ar choinníoll go bhfuil siad bunaithe i dtír AE de réir a reachtaíochta agus go bhfuil siad i dteideal earraí nó daoine a iompar go hidirnáisiúnta ar uiscebhealach intíre;
ní fhéadfaidh iompróirí ach soithí den chineál seo a leanas a úsáid:
- cónaitheoirí AE nó náisiúnaigh thíortha AE, nó
- daoine dlítheanacha a bhfuil a n–oifig chláraithe i dtír AE agus ina bhfuil leas tromlaigh ag náisiúnaigh thíortha AE.

Ceanglaítear le Treoir 87/540/CEE go mbeidh inniúlachtaí ag daoine aonair agus ag gnóthais atá aitheanta ag na húdaráis nó ag comhlacht arna cheapadh ag gach tír AE sna réimsí seo a leanas:

dlí;
bainistíocht tráchtála agus airgeadais gnóthais;
rochtain ar an margadh;
caighdeáin theicniúla agus gnéithe teicniúla oibríochta;
sábháilteacht; agus
saincheisteanna oibríochta iompair idirnáisiúnta.

Eiseoidh an t–údarás deimhniú ar bhonn dioplóma, freastal ar chúrsa nó taithí phraiticiúil chruthaithe. Mura gcomhlíonann an t–iompróir na coinníollacha a thuilleadh, féadfar an deimhniú a tharraingt siar.

Rialachán (CEE) Uimh. 2919/85. Ordaítear sa Choinbhinsiún Athbhreithnithe maidir le Loingseoireacht ar an Réin (arna leasú le Prótacal Breise Uimh. 2) nach bhfuil ach soithí a bhaineann le Loingseoireacht ar an Réin údaraithe chun loingseoireacht a dhéanamh ar an Réin.

Baineann soitheach leis an Réin má tá doiciméad leis arna eisiúint ag údarás inniúil i dtír de chuid na Réine (i.e. an Bheilg, an Fhrainc, an Ghearmáin, an Ísiltír agus an Eilvéis). Leathnaítear leis an Rialachán cur i bhfeidhm an choinbhinsiúin chuig gach tír in AE, agus ar an gcaoi sin déantar cóireáil chomhionann ar shoithí ó gach cearn de AE a áirithiú.

Tá sé mar aidhm le Rialachán Uimh. 11/1960 ó Chomhairle CEE Airteagal 79(3) de Chonradh na Róimhe (Airteagal 95 den Chonradh ar Fheidhmiú an Aontais Eorpaigh anois) a chur chun feidhme. Sainítear an méid seo a leanas leis an rialachán:

toirmeasc ar aon idirdhealú a dhéanann iompróirí — i bhfoirm rátaí difriúla a ghearradh agus coinníollacha éagsúla a fhorchur chun na hearraí céanna a iompar thar na naisc iompair chéanna — ar fhorais na tíre tionscnaimh nó ceann scríbe na n–earraí atá i gceist;
clúdaítear ann iompar na n–earraí go léir ar mhodhanna éagsúla iompair, bíodh sé d’iarnród, de bhóthar nó d’uiscebhealaí intíre;
leagtar síos leis rialacha maidir le ceanglais doiciméadachta i ndáil le doiciméid iompair;
ceanglaítear ar thíortha AE comhlíonadh na n–oibleagáidí a sheiceáil.

CÉN UAIR ATÁ TOSACH FEIDHME NA REACHTAÍOCHTA?

Tá feidhm ag Rialachán (CE) Uimh. 169/2009 ón 25 Márta 2009.
Tá feidhm ag Rialachán (CE) Uimh. 718/1999 ón 29 Aibreán 1999.
Tá feidhm ag Treoir 96/75/CE ón 30 Samhain 1996 agus b’éigean dlí a dhéanamh di i dtíortha AE faoin 1 Eanáir 1997.
Tá feidhm ag Rialachán (CE) Uimh. 1356/96 ón 2 Lúnasa 1996.
Tá feidhm ag Rialachán (CEE) Uimh. 3921/91 ón 5 Eanáir 1992.
Tá feidhm ag Treoir 87/540/CEE ón 12 Samhain 1987 agus b’éigean dlí a dhéanamh di i dtíortha AE faoin 30 Meitheamh 1988.
Tá feidhm ag Rialachán (CEE) Uimh. 2919/85 ón 22 Deireadh Fómhair 1985.
Tá feidhm ag Rialachán (AE) Uimh. 11/1960 ón 5 Meán Fómhair 1960.

CÚLRA

Le haghaidh tuilleadh faisnéise, féach:

Uiscebhealaí intíre (An Coimisiún Eorpach).

PRÍOMHTHÉARMAÍ

Iompróirí lasta thirim: soithigh ina n–iompraítear lasta tirim (e.g. gráin).

Tancaeir: soithigh ina n–iompraítear lasta fliuch (e.g. ola).

Soithí brúite: soithí a úsáidtear le soithí eile amhail báirsí a bhrú ach nach n–úsáidtear iad chun lasta a iompar.

PRÍOMHDHOICIMÉID

Rialachán (CE) Uimh. 169/2009 ón gComhairle an 26 Feabhra 2009 lena gcuirtear i bhfeidhm rialacha iomaíochta ar iompar d’iarnród, de bhóthar agus d’uiscebhealach intíre (Leagan códaithe) (IO L 61, 5.3.2009, lgh. 1-5)

Rialachán (CE) Uimh. 718/1999 ón gComhairle an 29 Márta 1999 maidir le beartas i ndáil le hacmhainneacht chabhlach an Chomhphobail chun iompar ar uiscebhealaí intíre a chur chun cinn (IO L 90, 2.4.1999, lgh. 1-5)

Rinneadh leasuithe comhleanúnacha ar Rialachán (CE) Uimh. 718/1999 a chorprú sa bhuntéacs. Níl de luach ar an leagan comhdhlúite seo ach luach doiciméadach amháin.

Treoir 96/75/CE ón gComhairle an 19 Samhain 1996 maidir le córais chairtfhostaithe agus phraghsála i ndáil le hiompar náisiúnta agus idirnáisiúnta ar uiscebhealaí intíre sa Chomhphobal (IO L 304, 27.11.1996, lgh. 12-14)

Féach an leagan comhdhlúite.

Rialachán (CE) Uimh. 1356/96 ón gComhairle an 8 Iúil 1996 maidir leis na rialacha comhchoiteanna is infheidhme i ndáil le hiompar earraí nó paisinéirí ar uiscebhealaí intíre idir na Ballstáit d’fhonn saoirse a bhunú maidir le seirbhísí iompair dá leithéid a sholáthar (IO L 175, 13.7.1996, lgh. 7-8)

Rialachán (CEE) Uimh. 3921/91 ón gComhairle an 16 Nollaig 1991 lena leagtar síos na coinníollacha faoina bhféadfaidh iompróirí nach bhfuil cónaí orthu ann earraí nó paisinéirí a iompar ar uiscebhealaí intíre laistigh de Bhallstát (IO L 373, 31.12.1991, lgh. 1-3)

Treoir 87/540/CEE ón gComhairle an 9 Samhain 1987 maidir le rochtain ar cheird iompróra earraí ar uiscebhealaí san iompar náisiúnta agus idirnáisiúnta agus maidir le dioplómaí, teastais agus cruthúnais eile ar cháilíochtaí foirmiúla a aithint go frithpháirteach don cheird sin (IO L 322, 12.11.1987, lgh. 20-24)

Rialachán (CEE) Uimh. 2919/85 ón gComhairle an 17 Deireadh Fómhair 1985 lena leagtar síos na coinníollacha maidir le rochtain ar na socruithe faoin gCoinbhinsiún Athbhreithnithe maidir le loingseoireacht ar an Réin i ndáil le soithí a bhaineann le Loingseoireacht ar an Réin (IO L 280, 22.10.1985, lgh. 4-7)

Comhairle CEE: Rialachán Uimh. 11 maidir le deireadh a chur le hidirdhealú i rátaí agus coinníollacha iompair, i gcur chun feidhme Airteagal 79 (3) den Chonradh lena mbunaítear Comhphobal Eacnamaíochta na hEorpa (IO 52, 16.8.1960, lgh. 1121-1126)

DOICIMÉID GHAOLMHARA

An leagan comhdhlúite den Chonradh ar Fheidhmiú an Aontais Eorpaigh — Cuid a Trí — Beartais agus gníomhaíochtaí inmheánacha an Aontais — Teideal VI — Iompar — Airteagal 95 (sean-Airteagal 75 CCE) (IO C 202, 7.6.2016, lch. 86)

Rialachán (CE) Uimh. 181/2008 ón gCoimisiún an 28 Feabhra 2008 lena leagtar síos bearta áirithe maidir le cur chun feidhme Rialachán (CE) Uimh. 718/1999 maidir le beartas i ndáil le hacmhainneacht chabhlach an Chomhphobail chun iompar ar uiscebhealaí intíre a chur chun cinn (leagan códaithe) (IO L 56, 29.2.2008, lgh. 8-12)

Nuashonraithe 22.12.2020

Barr

Choose the experimental features you want to try

Teideal agus tagairt

Loingseoireacht intíre: rochtain ar an margadh

ACHOIMRE AR:

CAD IS AIDHM LEIS NA RIALACHÁIN AGUS LEIS NA TREORACHA?