Back to EUR-Lex homepage

EUR-Lex Access to European Union law

Back to EUR-Lex homepage

This document is an excerpt from the EUR-Lex website

Use quotation marks to search for an "exact phrase". Append an asterisk (*) to a search term to find variations of it (transp*, 32019R*). Use a question mark (?) instead of a single character in your search term to find variations of it (ca?e finds case, cane, care).
Search tips
Need more search options? Use the Advanced search
You are here

Summaries of EU Legislation

Coinbhinsiún na Náisiún Aontaithe i gcoinne an Éilithe

Date of last review:
21/04/2016
Author:
Oifig Foilseachán an Aontais Eorpaigh
Summarised document(s):

Coinbhinsiún na Náisiún Aontaithe i gcoinne an Éilithe

ACHOIMRE AR:

Chinneadh 2008/801/CE ón gComhairle maidir le Coinbhinsiún na Náisiún Aontaithe i gcoinne an Éilithe a thabhairt i gcrích ar son an Chomhphobail Eorpaigh

ACHOIMRE

CAD A DHÉANTAR SA CHINNEADH SEO?

Tugtar cead don Aontas Eorpach (AE) chun Coinbhinsiún na Náisiún Aontaithe i gCoinne an Éillithe a shíniú. Is í an aidhm atá ag an gcoinbhinsiún éilliú a chomhrac, bainistíocht cheart ar ghnóthaí poiblí a chur chun cinn agus comhar agus cúnamh teicniúil idirnáisiúnta a spreagadh.

PRÍOMHPHOINTÍ

Cuirtear an coinbhinsiún i bhfeidhm maidir le cosc, le hiniúchadh agus le hionchúiseamh éillithe agus maidir le fáltais ó chionta a chalcadh, a urghabháil, a choigistiú agus a thabhairt ar ais.

Tá rialacha sa choinbhinsiún maidir le sciúradh airgid a chosc agus a chomhrac. Tá caighdeáin ann freisin maidir le cuntasaíocht san earnáil phríobháideach agus maidir le trédhearcacht agus rochtain chomhionann ag gach iarrthóir ar chonarthaí soláthair agus seirbhíse oibreacha poiblí.

Éilliú a chosc

Leagtar amach sa choinbhinsiún roinnt rialacha chun éilliú a chosc, lena n-áirítear:

  • beartais agus cleachtais choisctheacha a chur i bhfeidhm agus comhlachtaí a bhunú chun é sin a dhéanamh;
  • cóid iompair a chur i bhfeidhm le haghaidh oifigeach poiblí;
  • critéir oibiachtúla maidir le hoifigigh phoiblí a earcú agus ardú céime a thabhairt dóibh;
  • rialacha maidir le soláthar poiblí.

Moltar ann chomh maith:

  • trédhearcacht agus cuntasacht a chur chun cinn maidir le hairgeadas poiblí a bhainistiú, agus san earnáil phoiblí freisin;
  • caighdeáin níos déine cuntasaíochta agus iniúchóireachta;
  • rialacha chun neamhspleáchas na mbreithiúna a dhaingniú.

Coiriúlú

Moltar sa choinbhinsiún roinnt cionta coiriúla a chur ar bun, lena n-áirítear:

  • éilliú oifigeach poiblí náisiúnta nó eachtrach agus oifigeach d’eagraíochtaí poiblí idirnáisiúnta;
  • claonchasadh, mí-leithghabháil nó atreorú ag oifigeach poiblí ar aon mhaoin phoiblí nó phríobháideach;
  • mangaireacht tionchair (nuair a dhéanann duine a bhfuil tionchar aige/aici ar dhaoine eile an tionchar sin a mhalartú ar airgead ó dhuine a bhfuil tionchar á lorg aige/aici);
  • mí-úsáid stádais agus saibhriú aindleathach*.

Iarrtar sa choinbhinsiún cionta a dhéanamh de na nithe seo a leanas san earnáil phríobháideach:

  • claonchasadh,
  • éilliú,
  • sciúradh fáltas ó choireacht,
  • maoin ghoidte a láimhseáil,
  • bac a chur ar riaradh an cheartais,
  • páirt a ghlacadh i gclaonchasadh nó éilliú nó iarracht a dhéanamh dul i mbun na ngníomhaíochtaí sin.

Moltar gníomh breise dlíthiúil agus riaracháin sa choinbhinsiún freisin, lena n-áirítear:

  • a áirithiú gur féidir freagracht a chur ar chuideachtaí;
  • calcadh, urghabháil agus coigistiú a cheadú;
  • finnéithe, saineolaithe agus íospartaigh a chosaint;
  • na daoine a chuireann tuairiscí isteach a chosaint;
  • a áirithiú go bhfuil an ceart dlíthiúil ag cuideachtaí nó ag daoine a ndearnadh damáiste dóibh de bharr gnímh éillithe chun cúiteamh a éileamh;
  • comhar le húdaráis um fhorghníomhú an dlí a spreagadh.

Sócmhainní a aisghabháil

Sonraítear bearta sa choinbhinsiún chun sócmhainní a aisghabháil go díreach, agus leagtar amach ann conas is féidir é sin a dhéanamh trí chomhar idirnáisiúnta maidir le coigistiú. Tá rialacha sa choinbhinsiún freisin maidir le conas is ceart sócmhainní a thabhairt ar ais.

An Oifig Eorpach Frith-Chalaoise

Tá an Oifig Eorpach Frith-Chalaoise (OLAF) freagrach as iniúchadh a dhéanamh ar na ceisteanna sin sa mhéid go mbaineann siad le hinstitiúidí AE. Déantar iniúchadh ar chalaois i gcoinne bhuiséad AE, ar éilliú agus ar mhí-iompar tromchúiseach in institiúidí Eorpacha, agus forbraítear beartas frith-chalaoise don Choimisiún Eorpach.

CÉN UAIR ATÁ TOSACH FEIDHME AN CHINNIDH?

Cuireadh an cinneadh i bhfeidhm an 25 Meán Fómhair 2008.

CÚLRA

Chun tuilleadh faisnéise a fháil, féach:

PRÍOMHFHOCAIL

* Saibhriú aindleathach: nuair a bhaineann duine éigin tairbhe as rud éigin ar chostas duine éigin eile gan rud éigin ar chomhluach a thabhairt don duine sin.

GNÍOMH

Cinneadh 2008/801/CE ón gComhairle an 25 Meán Fómhair 2008 maidir le Coinbhinsiún na Náisiún Aontaithe in aghaidh an Éilithe a thabhairt i gcrích ar son an Chomhphobail Eorpaigh (IO L 287, 29.10.2008, lgh. 1-110)

Nuashonraithe 21.04.2016

Top