Tá sé mar aidhm ag an gcomhaontú saorthrádála (FTA) idir an tAontas Eorpach (AE) agus an Nua-Shéalainn trádáil agus infheistíocht idir an dá chomhpháirtí a léirscaoileadh agus a spreagadh.
Cruthóidh an comhaontú deiseanna eacnamaíocha suntasacha do chuideachtaí, d’fheirmeoirí agus do thomhaltóirí, agus cosnóidh sé oibrithe agus an comhshaol trí fhorálacha forleathana, in-fhorghníomhaithe maidir le forbairt inbhuanaithe.
Is éard atá i gCinneadh (AE) 2023/1323 ná síniú an chomhaontaithe saorthrádála ag Comhairle an Aontais Eorpaigh thar ceann an AE.
Tugtar an comhaontú thar ceann an Aontais Eorpaigh i gcrích le Cinneadh (AE) 2024/244.

PRÍOMHPHOINTÍ

Cruthóidh an comhaontú deiseanna eacnamaíocha suntasacha do chuideachtaí, d’fheirmeoirí, do thomhaltóirí, agus cosnóidh sé oibrithe agus an comhshaol trí fhorálacha forleathana in-fhorghníomhaithe maidir le forbairt inbhuanaithe. Tógann sé ar chomhaontú comhpháirtíochta idir na páirtithe, a tháinig i bhfeidhm in 2022.
Áiríonn sé 27 caibidil a chlúdaíonn raon leathan saincheisteanna agus a sholáthraíonn deiseanna onnmhairithe nua agus feabhsaithe d’oibreoirí eacnamaíocha an AE agus na Nua-Shéalainne in earraí agus i seirbhísí. Áirítear leo sin:
- deireadh a chur le taraifí ar onnmhairí tábhachtacha AE chuig an Nua-Shéalainn amhail fíon agus fíon súilíneach, seacláid, milseogra siúcra agus brioscaí;
- margadh seirbhísí na Nua-Shéalainne a oscailt i bpríomhearnálacha amhail seirbhísí airgeadais, teileachumarsáid, iompar muirí agus seirbhísí seachadta;
- a áirithiú go gcaitear go cómhalartach le hinfheisteoirí an AE sa Nua-Shéalainn go neamh-idirdhealaitheach;
- gar do 2,000 fíon agus biotáillí AE a chosaint, amhail Rioja, Champagne agus Tokaji, agus 163 de na táirgí traidisiúnta is cáiliúla de chuid an AE (tásca geografacha), amhail cáis Feta agus ológa Elia Kalamatas;
- sreafaí sonraí a éascú, rialacha intuartha agus trédhearcacha maidir le trádáil dhigiteach agus timpeallacht shlán ar líne do thomhaltóirí;
- ceanglais nach bhfuil call leo maidir le logánú sonraí a chosc agus caighdeáin arda um chosaint sonraí pearsanta a choinneáil;
- tuilleadh cabhrach a sholáthar d’onnmhairí gnóthas beag le caibidil thiomnaithe ar fhiontair bheaga agus mheánmhéide;
- ceanglais agus nósanna imeachta comhlíonta a íoslaghdú chun sreabhadh earraí níos gasta a cheadú;
- cearta maoine intleachtúla a chosaint agus a fhorfheidhmiú, i gcomhréir le caighdeáin an AE.

Is é an comhaontú seo an chéad cheann a rinne comhtháthú iomlán ar chur chuige nua an AE maidir le trádáil agus forbairt inbhuanaithe agus áirítear leis:
- caibidil uaillmhianach ar thrádáil agus ar fhorbairt inbhuanaithe a chumhdaíonn an tsaothair, cumhachtú na mban, agus cúrsaí comhshaoil agus aeráide;
- caibidil atá tiomnaithe do chórais bia inbhuanaithe;
- deireadh a chur le taraifí ar earraí agus ar sheirbhísí glasa ón nóiméad a tháinig an comhaontú i bhfeidhm.

DÁTA TEACHT I BHFEIDHM

Tháinig an comhaontú i bhfeidhm ar 01 Bealtaine 2024.

CÚLRA

Le haghaidh tuilleadh faisnéise, féach:

An tAontas Eorpach agus Aotearoa, an Nua–Shéalainn (An tSeirbhís Eorpach Gníomhaíochta Seachtraí)
Comhaontú trádála idir an AE agus an Nua-Shéalainn (an Coimisiún Eorpach).

PRÍOMHDHOICIMÉID

Comhaontú Saorthrádála idir an tAontas Eorpach agus an Nua-Shéalainn (IO L, 2024/866, 25.3.2024).

Cinneadh (AE) 2023/1323 ón gComhairle an 27 Meitheamh 2023 maidir le síniú, thar ceann an Aontais, an Chomhaontaithe Saorthrádála idir an tAontas Eorpach agus an Nua-Shéalainn (IO L 166, 30.6.2023, lgh. 48–49).

Cinneadh (AE) 2024/244 ón gComhairle an 27 Samhain 2023 maidir le tabhairt chun críche, thar ceann an Aontais, an Chomhaontaithe Saorthrádála idir an tAontas Eorpach agus an Nua-Shéalainn (IO L, 2024/244, 28.2.2024).

Ionchorpraíodh sa bhuntéacs leasuithe i ndiaidh a chéile ar Chinneadh (AE) 2024/244. Níl de luach ar an leagan comhdhlúite seo ach luach doiciméadach amháin.

DOICIMÉID GHAOLMHARA

Fógra a bhaineann le dáta theacht i bhfeidhm an Chomhaontaithe Saorthrádála idir an tAontas Eorpach agus an Nua-Shéalainn (OJ L, 2024/1062, 9.4.2024).

Nuashonraithe 29.04.2024

Top

All