Státchabhair — earnálacha talmhaíochta agus foraoiseachta

 

ACHOIMRE AR:

Rialachán (AE) 2022/2472 lena ndearbhaítear catagóirí áirithe cabhrach in earnálacha na talmhaíochta agus na foraoiseachta agus i gceantair thuaithe atá comhoiriúnach leis an margadh inmheánach i gcur i bhfeidhm Airteagal 107 agus Airteagal 108 den Chonradh ar Fheidhmiú an Aontais Eorpaigh

Rialachán (AE) Uimh. 1408/2013 maidir le cur i bhfeidhm Airteagal 107 agus Airteagal 108 CFAE maidir le cabhair de minimis in earnáil na talmhaíochta

CAD IS AIDHM LEIS NA RIALACHÁIN?

Leagtar amach i Rialachán (AE) Uimhir 1408/2013 na rialacha maidir le de minimis* earnáil na talmhaíochta. Leagtar síos ann na coinníollacha faoina meastar gur méideanna beaga cabhrach Státchabhair faoi Airteagal 107(1) den Chonradh ar Fheidhmiú an Aontais Eorpaigh (CFAE) agus nach gá fógra a thabhairt donfúthu Choimisiún Eorpach faoi Airteagal 108(3) TFEU.

Sainítear ann tairseach agus coinníollacha na cabhrach chun a áirithiú nach saobhfaidh sí trádáil ná iomaíocht laistigh den mhargadh aonair.

Le Rialachán (AE) 2022/2472, ar a dtugtar an rialachán maidir le blocdhíolúine talmhaíochta, dearbhaítear catagóirí sonracha cabhrach atá comhoiriúnach le rialacha státchabhrach an Aontais Eorpaig (AE) agus díolmhaítear iad ó fhógra a thabhairt roimh ré don Choimisiún agus iad a fhormheas.

Cuireann na hathruithe ar chumas Bhallstáit an Aontais cabhair a chur ar fáil go tapa, nósanna imeachta a shimpliú agus trédhearcacht, meastóireacht agus rialú an chúnaimh airgeadais a thugtar a mhéadú.

PRÍOMHPHOINTÍ

Tá feidhm ag Rialachán (AE) 2022/2472 maidir leis na catagóirí cabhrach náisiúnta seo a leanas le haghaidh:

• fiontair bheaga agus mheánmhéide (FBManna), mar a shainmhínítear in Iarscríbhinn I, a bhfuil baint acu leis an méid seo a leanas:
  • gníomhaíochtaí talmhaíochta: táirgeadh, próiseáil agus margaíocht;
  • gníomhaíochtaí neamhthalmhaíochta i gceantair thuaithe;
• cosaint an chomhshaoil sa talmhaíocht;
• caomhnú na hoidhreachta cultúrtha agus nádúrtha ar ghabháltais talmhaíochta agus i bhforaoisí;
• damáiste ó thubaistí nádúrtha in earnáil na talmhaíochta a dheisiú;
• taighde, forbairt agus nuálaíocht sa talmhaíocht agus san fhoraoiseacht;
• bearta foraoiseachta eile.

Leagtar amach ann:

• na tairseacha éagsúla nach gá fógra a thabhairt ina leith maidir le cabhair;
• rialacha maidir le déine uasta cabhrach agus costais incháilithe;
• coinníollacha sonracha do gach catagóir cabhrach.

Caithfear an méid seo a leanas a dhéanamh leis an gcabhair:

• a bheith trédhearcach ionas go bhféadfar ríomh beacht a dhéanamh ar choibhéis olldeontais (deontais, iasachtaí, ráthaíochtaí, fóirdheontais ráta úis);
• dreasacht a chur ar fáil chun iompar tairbhí ionchasaigh a athrú (ní mór iarraidh i scríbhinn ar chabhair a chur isteach sula dtosaíonn tú ar an tionscadal nó ar an ngníomhaíocht);
• ar shuíomhanna gréasáin náisiúnta agus ar shuíomhanna gréasáin an Choimisiúin (leagtar amach na ceanglais in Iarscríbhinn II agus in Iarscríbhinn III).

Ceanglaítear leis an rialachán:

• an Coimisiún a thabhairt do na Ballstáit fógra a thabhairt maidir le cabhair amach anseo, má fhaigheann sé nach gcomhlíonann an chabhair atá tugtha cheana na coinníollacha sa reachtaíocht;
• ar na Ballstáit:
  • achoimre a chur chuig an gCoimisiún ar gach cineál cabhrach a thugann siad agus tuarascáil bhliantúil a chur ar fáil;
  • taifid mhionsonraithe a choinneáil, le doiciméid tacaíochta, ar feadh 10 mbliana ar a laghad;
  • scéimeanna cúnaimh a bheith measúnaithe ag saineolaithe neamhspleácha tar éis a gcur i bhfeidhm má tá caiteachas os cionn €150 milliún in aon bhliain amháin nó €750 milliún thar shaolré na scéime.

Tá feidhm ag an rialachán maidir leis na catagóirí cabhrach seo a leanas.

• FBManna atá gníomhach i dtáirgeadh talmhaíochta príomhúil, i bpróiseáil táirgí talmhaíochta agus i margú táirgí talmhaíochta:
  • infheistíocht i bhfeirmeacha chun feidhmíocht agus inbhuanaitheacht talmhaíochta, feidhmíocht chomhshaoil agus bonneagar a fheabhsú;
  • comhdhlúthú talún;
  • athlonnú foirgneamh feirme;
  • infheistíochtaí a bhaineann le próiseáil agus margú táirgí talmhaíochta;
  • gnólachtaí nuathionscanta d’fheirmeoirí óga, do ghrúpaí agus d’eagraíochtaí feirmeoireachta agus táirgeoirí;
  • rannpháirtíocht i scéimeanna cáilíochta;
  • malartú eolais, seirbhísí faisnéise agus comhairleacha;
  • seirbhísí athsholáthair feirme;
  • cur chun cinn táirgí talmhaíochta;
  • damáiste ó aimsir neamhfhabhrach a dheisiú, amhail stoirmeacha nó triomach trom;
  • galair ainmhithe agus lotnaidí plandaí a chosc, a rialú agus a dhíothú agus deisiúcháin ar aon damáiste;
  • beostoc agus stoc tite*;
  • préimheanna árachais agus ranníocaíochtaí le cistí frithpháirteacha a íoc;
  • deisiúcháin ar dhamáiste a dhéanann ainmhithe faoi chosaint*;
  • caomhnú acmhainní géiniteacha talmhaíochta;
  • leas ainmhithe;
  • talmhaíochta.
• Cosaint an chomhshaoil:
  • limistéir atá faoi mhíbhuntáiste ag clár Natura 2000 an AE (líonra de chroíláithreáin phóraithe agus scíthe do speicis neamhchoitianta agus faoi bhagairt);
  • bearta agra-chomhshaoil-aeráide;
  • feirmeoireacht orgánach.
• An oidhreacht chultúrtha agus nádúrtha a chaomhnú ar fheirmeacha nó i bhforaoisí.
• Deisiúcháin ar dhamáiste ó thubaistí nádúrtha.
• Forbairt taighde agus nuálaíocht:
  • T&F sa talmhaíocht agus san fhoraoiseacht;
  • costais a thabhaítear ó rannpháirtíocht sa chomhpháirtíocht Eorpach um nuálaíocht.
• Foraoiseacht:
  • foraoisiú agus cruthú coillearnaí;
  • córais agrafhoraoiseachta;
  • damáiste a chosc agus a athbhunú;
  • feabhsuithe ar éiceachórais foraoise;
  • cúiteamh ar cheanglais éigeantacha áirithe;
  • seirbhísí comhshaoil/aeráide agus caomhnú;
  • malartú eolais, seirbhísí faisnéise agus comhairleacha;
  • infheistíocht i mbonneagar chun an earnáil a fhorbairt, a nuachóiriú nó a oiriúnú;
  • teicneolaíochtaí maidir le táirgí foraoiseachta a phróiseáil, a shlógadh agus a mhargú;
  • caomhnú acmhainní géiniteacha foraoiseachta;
  • gnólachtaí nuathionscanta do ghrúpaí agus d’eagraíochtaí táirgeoirí;
  • comhdhlúthú talún;
  • comhoibriú foraoiseachta.
• FBManna i gceantair thuaithe:
  • seirbhísí agus bonneagar bunúsach;
  • gnólachtaí nuathionscanta le haghaidh gníomhaíochtaí neamhthalmhaíochta;
  • rannpháirtíocht feirmeoirí i scéimeanna cadáis agus cáilíochta bia, lena n-áirítear gníomhaíochtaí faisnéise agus cur chun cinn;
  • comhar idir FBManna;
  • tionscadail forbartha áitiúla faoi stiúir an phobail.

Tagann an rialachán in ionad Rialachán (AE) Uimh. 702/2014.

Rialachán (AE) Uimh 1408/2013:

• maidir le cabhair do chuideachtaí a tháirgeann táirgí talmhaíochta príomhúla (m.sh. ainmhithe beo, torthaí nó glasraí);
• nach bhfuil feidhm aige maidir le cabhair do tháirgí bunaithe ar phraghas nó ar chainníocht a thairgtear lena ndíol, lena n-onnmhairiú chuig tíortha neamh-AE nó atá ag brath ar úsáid earraí baile;
• leagtar síos teorainneacha bunúsacha thar 3 bliana fioscacha de chabhair náisiúnta chun:
  • faighteoir singil (€20,000);
  • gach faighteoir (tugtar an t-uasmhéid carnach do gach Ballstát in Iarscríbhinn I);
• ceadaítear do Bhallstáit a oibríonn clár lárnach náisiúnta an méid thar an tréimhse 3 bliana a mhéadú go €25,000 agus do gach faighteoir de réir tábla in Iarscríbhinn II;

ceanglaítear ar na Ballstáit an méid seo a leanas a dhéanamh:

• a áirithiú go mbeidh an chabhair trédhearcach trína chur in iúl mar olldheontas airgid, i gcás deontas nó fóirdheontas ráta úis, nó a choibhéis le haghaidh iasachtaí agus ráthaíochtaí ar tugadh fóirdheontas ina leith;
• cabhair nua de minimis a dheonú faoi théarmaí an rialacháin amháin;
• taifid a choinneáil ar feadh 10 mbliana;
• aon fhaisnéis a iarrann sé a chur ar fáil don Choimisiún i scríbhinn.

Le Rialachán (AE) 2022/2046 leasaítear na hiarscríbhinní a ghabhann le Rialachán (AE) Uimhir 1408/2013 i bhfianaise imeacht na Ríochta Aontaithe as an Aontas Eorpach. Cuirtear méideanna do Thuaisceart Éireann amháin in ionad na n-uasmhéideanna carnacha don Ríocht Aontaithe ina hiomláine a leagadh amach i dtosach sna hiarscríbhinní.

CÉN UAIR ATÁ TOSACH FEIDHME NA RIALACHÁN?

• Tá feidhm ag Rialachán (AE) 2022/2472 ón 1 Eanáir 2023 go dtí an 31 Nollaig 2029.
• Tá feidhm ag Rialachán (AE) Uimh. 1408/2013 ón 1 Eanáir 2014 go dtí 31 Nollaig 2027.

CÚLRA

Tá Rialachán 2022/2472 mar chuid de phacáiste beart a ghlac an Coimisiún athbhreithniú a dhéanamh ar na rialacha maidir le Státchabhair maidir le talmhaíocht, foraoiseacht agus limistéir thuaithe. Leis na rialacha athbhreithnithe sin, déantar státchabhair a ailíniú le tosaíochtaí straitéiseacha an Aontais, go háirithe an comhbheartas talmhaíochta agus an Comhaontú Glas don Eoraip.

Le haghaidh tuilleadh faisnéise, féach:

• Státchabhair: Glacann an Coimisiún rialacha nua d’earnálacha na talmhaíochta, na foraoiseachta agus an iascaigh agus an dobharshaothraithe (an Coimisiún Eorpach).

PRÍOMHTHÉARMAÍ

PRÍOMHDHOICIMÉID

Rialachán (AE) 2022/2472 ón gCoimisiún an 2022/2472 an 14 Nollaig 2022 lena ndearbhaítear catagóirí áirithe cabhrach in earnálacha na talmhaíochta agus na foraoiseachta agus i limistéir thuaithe atá comhoiriúnach leis an margadh inmheánach i gcur i bhfeidhm Airteagal 107 agus Airteagal 108 den Chonradh ar Fheidhmiú an Aontais Eorpaigh (IO L 327, 21.12.2022, lgh. 1–81).

Rialachán (AE) Uimh. 1408/2013 ón gCoimisiún an 18 Nollaig 2013 maidir le cur i bhfeidhm Airteagal 107 agus Airteagal 108 den Chonradh ar Fheidhmiú an Aontais Eorpaigh i ndáil le cabhair de minimis san earnáil talmhaíochta (IO L 352, 24.12.2013, lch 9–17).

Féach an leagan comhdhlúite.

DOICIMÉID GHAOLMHARA

Teachtaireacht ón gCoimisiún — Treoirlínte maidir le Státchabhair in earnálacha na talmhaíochta agus na foraoiseachta agus i gceantair thuaithe (IO C 485, 21.12.2022, lgh. 1–90).

Leagan comhdhlúite den Chonradh ar Fheidhmiú an Aontais Eorpaigh — Cuid a Trí — Beartais an Aontais agus gníomhaíochtaí inmheánacha — Teideal VII — Comhrialacha maidir le hiomaíocht, cánachas agus comhfhogasú dlíthe — Caibidil 1 — Rialacha iomaíochta — Roinn 2 — Cabhair arna ndeonú ag Stáit — Airteagal 107 (sean-Airteagal 87 CCE) (IO C 202, 7.6.2016, lgh. 91–92).

Leagan comhdhlúite den Chonradh ar Fheidhmiú an Aontais Eorpaigh — Cuid a Trí — Beartais an Aontais agus gníomhaíochtaí inmheánacha — Teideal VII — Comhrialacha maidir le hiomaíocht, cánachas agus comhfhogasú dlíthe — Caibidil 1 — Rialacha iomaíochta — Roinn 2 — Cabhair arna ndeonú ag Stáit — Airteagal 108 (sean-Airteagal 88 CCE) (IO C 202, 7.6.2016, lgh. 92–93).

Nuashonraithe 16.03.2023