Back to EUR-Lex homepage

EUR-Lex Access to European Union law

Back to EUR-Lex homepage

This document is an excerpt from the EUR-Lex website

Use quotation marks to search for an "exact phrase". Append an asterisk (*) to a search term to find variations of it (transp*, 32019R*). Use a question mark (?) instead of a single character in your search term to find variations of it (ca?e finds case, cane, care).
Search tips
Need more search options? Use the Advanced search
You are here

Summaries of EU Legislation

Idirbhearta maoinithe urrús trédhearcacha

Date of last review:
05/06/2019
Author:
Oifig Foilseachán an Aontais Eorpaigh
Responsible entity(ies):
Ard-Stiúrthóireacht um Chobhsaíocht Airgeadais, Seirbhísí Airgeadais agus Aontas na Margaí Caipitil
Summarised document(s):

Idirbhearta maoinithe urrús trédhearcacha

 

ACHOIMRE AR:

Rialachán (AE) 2015/2365 maidir le trédhearcacht idirbheart maoinithe urrús agus athúsáide

CAD IS AIDHM LEIS AN RIALACHÁN?

Méadaítear leis trédhearcacht gníomhaíochtaí áirithe i margaí airgeadais, amhail úsáid idirbheart maoinithe urrús (IMUanna)* agus athúsáid* chomhthaobhachta*, ionas gur féidir monatóireacht a dhéanamh orthu agus rioscaí a shainaithint.

PRÍOMHPHOINTÍ

Bunaítear leis an rialachán rialacha AE maidir le sonraí IMUanna a thuairisciú do stórtha trádála, le haghaidh faisnéise maidir le IMUanna agus babhtálacha an toraidh iomláin* atá le nochtadh d’infheisteoirí i gcuideachtaí comhinfheistíochta, agus chun go gcomhlíonfaidh na páirtithe atá páirteach in athúsáid comhthaobhachta íoschoinníollacha trédhearcachta.

Tuairisciú

  • Ní mór do chontrapháirtithe in IMUanna mionsonraí maidir le IMU ar bith atá tugtha i gcrích acu, agus modhnú nó foirceannadh ar bith maidir leo, a thuairisciú do bhunachar sonraí lárnach (“stór trádála”) atá cláraithe leis an Údarás Eorpach um Urrúis agus Margaí (ESMA) nó atá aitheanta de réir an rialacháin seo.
  • Ní mór na mionsonraí sin a thuairisciú tráth nach déanaí ná an lá oibre tar éis an t–idirbheart a chur i gcrích, a mhodhnú nó a fhoirceannadh.
  • Ní mór do na contrapháirtithe taifid maidir leis na IMUanna uile a thug siad i gcrích, a mhodhnaigh siad nó a fhoirceann siad a choinneáil ar feadh 5 bliana ar a laghad i ndiaidh fhoirceannadh an idirbhirt.

Maidir leis sin, ceanglaítear ar ESMA an méid seo a leanas a fhorbairt:

  • dréachtchaighdeáin theicniúla rialála ina sonrófar mionsonraí na dtuarascálacha le haghaidh na gcineálacha éagsúla IMUanna;
  • dréachtchaighdeáin theicniúla cur chun feidhme ina sonrófar formáid agus minicíocht na dtuarascálacha le haghaidh na gcineálacha éagsúla IMUanna.

Déanann an Coimisiún Eorpach na caighdeáin theicniúla a mhionscrúdú agus a ghlacadh ina dhiaidh sin mar rialacháin tarmligthe nó mar rialacháin cur chun feidhme.

Trédhearcacht d’infheisteoirí

  • Ba cheart do bhainisteoirí cuideachtaí comhinfheistíochta faisnéis mhionsonraithe ar a n–úsáid as IMUanna agus babhtálacha an toraidh iomláin a sholáthar i dtuarascálacha rialta ionas go mbeidh infheisteoirí eolach faoi na rioscaí a bhaineann lena n–úsáid.
  • Ba cheart an beartas infheistíochta atá ag cuideachta infheistíochta maidir le IMUanna agus babhtálacha an toraidh iomláin a nochtadh go soiléir sna doiciméid réamhchonarthacha.

Trédhearcacht athúsáide

  • Chun trédhearcacht a mhéadú maidir le méid athúsáid na n–ionstraimí airgeadais a thugtar mar chomhthaobhacht, go háirithe maidir leis na rioscaí agus na hiarmhairtí faoi seach, mar shampla i gcás féimheachta, forchuirtear íoscheanglais faisnéise leis an rialachán.
  • Níor cheart athúsáid a dhéanamh ach faoi na coinníollacha seo a leanas:
    • cead roimh ré an chontrapháirtí soláthraithe do shocrú comhthaobhachta urrúis, nó an comhaontú sainráite go soláthrófar comhthaobhacht trí bhíthin aistriú teidil; agus
    • aistriú na comhthaobhachta ó chuntas an chontrapháirtí soláthraithe.

Comhar idir na húdaráis inniúla

  • Ní mór d’údaráis náisiúnta inniúla agus ESMA comhoibriú go dlúth lena chéile agus faisnéis a mhalartú, go háirithe chun sáruithe ar an rialachán seo a aithint agus a leigheas. Ní mór do na heintitis a bhfuil rochtain acu ar mhionsonraí atá stóráilte i stórtha trádála (e.g. údaráis mhaoirseachta) agus comhaltaí ábhartha an Chórais Eorpaigh Banc Ceannais comhoibriú go dlúth lena chéile chomh maith i gcomhréir le coinníollacha áirithe.
  • Féadfaidh údarás inniúil diúltú gníomhú de bhun iarratais ar chomhoibriú agus ar fhaisnéis a mhalartú, in imthosca eisceachtúla.

Rúndacht ghairmiúil

Tá faisnéis rúnda ar bith a fhaightear, a mhalartaítear nó a aistrítear de bhun an rialacháin seo faoi réir choinníollacha na rúndachta gairmiúla.

Caidreamh le tíortha neamh-AE

  • Tugtar cumhacht leis an rialachán don Choimisiún chun measúnú a dhéanamh ar rialacha thíortha neamh-AE chun stórtha trádála i dtíortha neamh-AE a aithint, agus chun ceanglais a d’fhéadfadh a bheith dúblach nó codarsnach a sheachaint.
  • Ní fhéadfaidh stór trádála atá bunaithe i dtír neamh-AE seirbhísí a sholáthar d’eintitis san Aontas ach i ndiaidh aitheantas a fháil ó ESMA. Ní mór do ESMA liosta de na stórtha trádála atá aitheanta i gcomhréir leis an rialachán seo a fhoilsiú ar a shuíomh gréasáin.

Smachtbhannaí

Ní mór do thíortha AE a áirithiú go bhfuil an chumhacht ag na húdaráis inniúla chun smachtbhannaí riaracháin agus bearta riaracháin eile atá éifeachtach, comhréireach agus athchomhairleach a fhorchur.

Tá ceanglais bhunriachtanacha áirithe i bhfeidhm maidir leo seo a leanas:

  • critéir a chuirfear san áireamh agus smachtbhanna nó beart á chur i bhfeidhm;
  • foilsiú smachtbhannaí nó beart;
  • sórt agus cineálacha smachtbhannaí agus beart;
  • leibhéil na smachtbhannaí airgeadaíochta riaracháin.

Gníomhartha tarmligthe

Ghlac an Coimisiún sraith gníomhartha tarmligthe lena bhforlíontar nó lena leasaítear an rialachán. Forlíontar leis na rialacháin sin Rialachán (AE) 2015/2365 maidir le caighdeáin theicniúla rialála:

Baineann rialacháin tarmligthe eile le:

Gníomhartha cur chun feidhme

Ghlac an Coimisiún 3 ghníomh cur chun feidhme chomh maith:

  • Le Rialachán (AE) 2019/363 leagtar síos caighdeáin theicniúla maidir le formáid agus minicíocht na dtuarascálacha i ndáil le hidirbhearta maoinithe urrús do stórtha trádála. Leasaítear leis chomh maith Rialachán (AE) Uimh. 1247/2012 maidir le húsáid cód tuairiscithe i dtuairisciú conarthaí díorthach;
  • Le Rialachán (AE) 2019/364 leagtar síos caighdeáin theicniúla maidir le formáid na n–iarratas ar chlárú agus ar shíneadh ar chlárú stórtha trádála;
  • Le Rialachán (AE) 2019/365 leagtar síos caighdeáin theicniúla cur chun feidhme maidir leis na nósanna imeachta agus na foirmeacha maidir le malartú faisnéise i ndáil le smachtbhannaí, bearta agus imscrúduithe.

Dul chun cinn

Laistigh de 36 mí ó theacht i bhfeidhm na gcaighdeán teicniúil rialála a ghlacfaidh sé, ní mór don Choimisiún tuarascáil a chur isteach chuig Parlaimint na hEorpa agus chuig an gComhairle. Cumhdófar sa tuarascáil sin éifeachtacht, éifeachtúlacht agus comhréireacht na n–oibleagáidí arna leagan síos sa rialachán seo agus d’fhéadfadh sé go mbeadh tograí iomchuí ag gabháil léi.

Chuir an Coimisiún tuarascáil maidir le dul chun cinn sna hiarrachtaí idirnáisiúnta chun na rioscaí a bhaineann le IMUanna a mhaolú isteach an 19 Deireadh Fómhair 2017 chomh maith.

CÉN UAIR ATÁ TOSACH FEIDHME AN RIALACHÁIN?

Tá feidhm ag an rialachán ón 12 Eanáir 2016 ach bunaítear an próiseas cur chun feidhme céimnithe seo a leanas leis:

  • Tuairisciú do stórtha trádála: ag bráth ar chineál an eintitis (e.g. banc, gnóthas infheistíochta, contrapháirtí lárnach), cuirfear tús le tuairisciú do stórtha trádála ag céimeanna éagsúla 12 mhí go 21 mí i ndiaidh theacht i bhfeidhm na gcaighdeán teicniúil rialála thuasluaite.
  • Tá feidhm le ceanglais um nochtadh cistí i dtuarascálacha tréimhsiúla ón 13 Eanáir 2017. I ndáil le doiciméid réamhchonarthacha, maidir le cistí infheistíochta a bunaíodh roimh an 12 Eanáir 2016 b’éigean an úsáid as IMUanna agus babhtálacha an toraidh iomláin a nochtadh sna doiciméid réamhchonarthacha ón 13 Eanáir 2017, agus maidir le cistí a bunaíodh go déanaí b’éigean é sin a dhéanamh ón 12 Eanáir 2016 i leith.
  • Rialacha um thrédhearcacht ar athúsáid comhthaobhachta: tá feidhm ag na rialacha ar athúsáid ón 13 Iúil 2016.

Tá feidhm ag na rialacháin tarmligthe agus ag na rialacháin cur chun feidhme ón 11 Aibreán 2019. Beidh feidhm ag an rialachán tarmligthe a bhaineann le heintitis na Ríochta Aontaithe (1) nuair nach mbeidh feidhm a thuilleadh ag an bpríomhrialachán sa Ríocht Aontaithe (1) i ndiaidh Brexit.

CÚLRA

Le haghaidh breis faisnéise, féach:

PRÍOMHTHÉARMAÍ

Idirbheart maoinithe urrús: d’fhéadfadh líon idirbheart a bheith i gceist leis sin, lena n–áirítear:
  • idirbheart athcheannaigh (sa chás go ndíolann páirtí urrús, i.e. sócmhainn airgeadais amhail sciar nó banna rialtais, agus go n–aontaíonn sé é a athcheannach amach anseo agus bunsuim an airgid agus toradh ar úsáid an airgid sin a aisíoc);
  • i gcás go dtugann an contrapháirtí iasachta urrúis ar iasacht ar tháille ar ráthaíocht i bhfoirm ionstraimí airgeadais nó airgid thirim arna dtabhairt ag a gcliaint nó ag contrapháirtithe;
  • idirbheart ceannaigh-aisdíola nó idirbheart aischeannaigh díola; agus
  • idirbheart iasachta corrlaigh (e.g. i gcás go dtugann contrapháirtí creidmheas i dtaca le hurrúis a cheannach, a dhíol, a iompar nó a thrádáil ach gan iasachtaí eile atá urraithe le comhthaobhacht i bhfoirm urrús a áireamh).
Athúsáid: sócmhainní (e.g. urrúis) a sholáthraíonn iasachtaí d’iasachtóir chun feidhmíocht oibleagáide a urrú trí:
  • úinéireacht iomlán a aistriú ó sholáthraí comhthaobhachta go glacadóir comhthaobhachta (aistriú teidil); nó trí
  • seilbh a aistriú ó sholáthraí comhthaobhachta go glacadóir comhthaobhachta faoi cheart urrúis i gcás go gcoinnítear na sócmhainní faoi úinéireacht iomlán an tsoláthraí (socrú comhthaobhachta urrúis).
Chomhthaobhachta: an úsáid a bhaineann contrapháirtí glactha, ina ainm féin agus ar a chuntas féin nó ar chuntas contrapháirtí eile, as ionstraimí airgeadais a fhaightear faoi shocrú comhthaobhachta.
Babhtáil an toraidh iomláin: conradh airgeadais lena n–aistrítear an riosca creidmheasa (e.g. cumas an iasachtaí iasacht a aisíoc) agus riosca margaidh bunsócmhainne (i.e. an ionstraim airgeadais, amhail sciar nó tráchtearra, ar a bhfuil praghas díorthaigh bunaithe.

PRÍOMHDHOICIMÉAD

Rialachán (AE) 2015/2365 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle an 25 Samhain 2015 maidir le trédhearcacht idirbheart maoinithe urrús agus athúsáide agus lena leasaítear Rialachán (AE) Uimh. 648/2012 (IO L 337, 23.12.2015, lgh. 1-34)

DOICIMÉID GHAOLMHARA

Rialachán Tarmligthe (AE) Uimh. 2019/463 ón gCoimisiún an 30 Eanáir 2019 lena leasaítear Rialachán (AE) Uimh. 2015/2365 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle maidir le liosta d’eintitis dhíolmhaithe (IO L 80, 22.3.2019, lgh. 16-17)

Rialachán Cur Chun Feidhme (AE) 2019/363 ón gCoimisiún an 13 Nollaig 2018 lena leagtar síos caighdeáin theicniúla cur chun feidhme maidir le formáid agus minicíocht na dtuarascálacha i ndáil le hidirbhearta maoinithe urrús (IMUanna) do stórtha trádála i gcomhréir le Rialachán (AE) 2015/2365 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle agus lena leasaítear Rialachán Cur Chun Feidhme (AE) Uimh. 1247/2012 ón gCoimisiún maidir le húsáid cód tuairiscithe i dtuairisciú conarthaí díorthach (IO L 81, 22.3.2019, lgh. 85-124)

Rialachán Cur Chun Feidhme (AE) 2019/364 ón gCoimisiún an 13 Nollaig 2018 lena leagtar síos na caighdeáin theicniúla cur chun feidhme maidir leis an bhformáid le haghaidh iarratas ar chlárú agus ar shíneadh a chur le clárú stórtha trádala i gcomhréir le Rialachán (AE) Uimh. 2015/2365 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (IO L 81, 22.3.2019, lgh. 125-127)

Rialachán Cur Chun Feidhme (AE) 2019/365 ón gCoimisiún an 13 Nollaig 2018 lena leagtar síos caighdeáin theicniúla cur chun feidhme maidir leis na nósanna imeachta agus na foirmeacha maidir le malartú faisnéise i ndáil le smachtbhannaí, bearta agus imscrúduithe i gcomhréir le Rialachán (AE) Uimh. 2015/2365 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (IO L 81, 22.3.2019, lgh. 128-133)

Rialachán Tarmligthe (AE) 2019/356 ón gCoimisiún an 13 Nollaig 2018 lena bhforlíontar Rialachán (AE) Uimh. 2015/2365 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle maidir le caighdeáin theicniúla rialála ina sonraítear na sonraí maidir le hidirbhearta maoinithe urrús (IMUanna) atá le tuairisciú do stórtha trádála (IO L 81, 22.3.2019, lgh. 1-21)

Rialachán Tarmligthe (AE) 2019/357 ón gCoimisiún an 13 Nollaig 2018 lena bhforlíontar Rialachán (AE) 2015/2365 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle maidir le caighdeáin theicniúla rialála maidir le rochtain ar na sonraí maidir le hidirbhearta maoinithe urrús (IMUanna) a choinnítear i stórtha trádála (IO L 81, 22.3.2019, lgh. 22-29)

Rialachán Tarmligthe (AE) 2019/358 ón gCoimisiún an 13 Nollaig 2018 lena bhforlíontar Rialachán (AE) 2015/2365 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle maidir le caighdeáin theicniúla rialála i ndáil le bailiú, fíorú, comhbhailiú, comparáid agus foilsiú sonraí maidir le hidirbhearta maoinithe urrús (IMUanna) a dhéanann stórtha trádála (IO L 81, 22.3.2019, lgh. 30-44)

Rialachán Tarmligthe (AE) 2019/359 ón gCoimisiún an 13 Nollaig 2018 lena bhforlíontar Rialachán (AE) Uimh. 2015/2365 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle maidir le caighdeáin theicniúla rialála ina sonraítear na sonraí maidir le hiarratas ar chlárú agus ar shíneadh a chur le clárú mar stór trádála.(IO L 81, 22.3.2019, lgh. 45-57)

Rialachán Tarmligthe (AE) Uimh. 2019/360 ón gCoimisiún an 13 Nollaig 2018 lena bhforlíontar Rialachán (AE) 2015/2365 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle maidir leis na táillí arna ngearradh ag an Údarás Eorpach um Urrúis agus Margaí ar stórtha trádála (IO L 81, 22.3.2019, lgh. 58-68)

Rialachán (AE) Uimh. 648/2012 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle an 4 Iúil 2012 maidir le díorthaigh thar an gcuntar, contrapháirtithe lárnacha agus stórtha trádála (IO L 201, 27.7.2012, lgh. 1-59)

Rinneadh na leasuithe comhleanúnacha ar Rialachán (AE) Uimh. 648/2012 a chorprú sa bhuntéacs. Níl de luach ar an leagan comhdhlúite seo ach luach doiciméadach amháin.

Tuarascáil ón gCoimisiún chuig Parlaimint na hEorpa agus chuig an gComhairle faoi Airteagal 29(3) de Rialachán (AE) 2015/2365 an 25 Samhain 2015 maidir le trédhearcacht idirbheart maoinithe urrús agus athúsáide agus lena leasaítear Rialachán (AE) Uimh. 648/2012 (COM(2017) 604 críochnaitheach, 19.10.2017)

Nuashonraithe 05.06.2019


(1) Tharraing an Ríocht Aontaithe siar as an Aontas Eorpach agus tá sí ina tríú tír (tír nach tír den Aontas Eorpach í) ó bhí an 1 Feabhra 2020 ann.

Top