(1)

Tar éis chogadh foghach na Rúise i gcoinne na hÚcráine, tá staid na slándála bia ar domhan ag dul in olcas go tapa agus tá na tíortha is lú forbairt agus tríú tíortha ísealioncaim a bhfuil easpa bia orthu i measc na dtíortha a bhfuil difear á dhéanamh dóibh.

(2)

Tá EUR 3 bhilliún clársceidealaithe cheana féin faoi cholún geografach na hIonstraime um Chomharsanacht, Forbairt agus Comhar Idirnáisiúnta - an Eoraip Dhomhanda a bunaíodh le Rialachán (AE) 2021/947 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (3). As an méid sin, tá EUR 2,3 billiún clársceidealaithe i dtíortha san Afraic, sa Mhuir Chairib agus san Aigéan Ciúin (ACC) chun gníomhaíochtaí talmhaíochta, cothaithe, uisce agus sláintíochta a mhaoiniú idir 2021 agus 2024. I bhfianaise mhéid na riachtanas agus na n-iarmhairtí a bhfuil coinne leo, ba cheart acmhainní breise a shlógadh chun tacú leis na tíortha comhpháirtíochta is mó a ndéantar difear dóibh.

(3)

Tá an tAontas ar tí an buiséad tosaigh maidir le cabhair dhaonnúil a chur chun feidhme go hiomlán le haghaidh na slándála bia agus na riachtanas gaolmhar i dtíortha ACC a sainaithníodh roimh thús chogadh foghach na Rúise san Úcráin. I bhfianaise dhrochstaid eisceachtúil na slándála bia i dtíortha ACC, ní mór na cistí sin a chomhlánú le hacmhainní iomchuí chun freagairt don ghéarú breise ar na riachtanais dhaonnúla agus chun leanúnachas an chomhair a áirithiú ó dhálaí géarchéime go dálaí seasta le haghaidh forbartha.

(4)

Sna Conclúidí uaithi an 24-25 Márta 2022, d’iarr an Chomhairle Eorpach ar an gCoimisiún tús áite a thabhairt don obair ar an tslándáil bia agus ar an inacmhainneacht bia ar fud an domhain, go háirithe trí thacú leis an tslándáil bia agus leis an talmhaíocht san Úcráin agus sna tríú tíortha is leochailí agus is neamhchosanta.

(5)

Sna Conclúidí uaithi an 30-31 Bealtaine 2022, d’iarr an Chomhairle Eorpach ar an gCoimisiún féachaint an bhféadfaí cúlchistí ón gCiste Eorpach Forbraíochta (CEF) a shlógadh chun tacú leis na tíortha comhpháirtíochta is mó atá buailte.

(6)

Thacaigh an Chomhairle, sna Conclúidí uaithi an 20 Meitheamh 2022, le freagairt Fhoireann na hEorpa ar neamhshlándáil dhomhanda an tsoláthair bia agus d’iarr sí ar an gCoimisiún, ar an Seirbhís Eorpach Gníomhaíochta Seachtraí (SEGS) agus ar na Ballstáit tosaíocht a thabhairt dá dtacaíocht airgeadais chun aghaidh a thabhairt ar shlándáil dhomhanda an tsoláthair bia, lena n-áirítear riachtanais dhaonnúla láithreacha, lena gcuimsítear cúnamh airgeadais agus teicniúil do thíortha a allmhairíonn a gcuid bia i gcás inar gá, chomh maith le córais inbhuanaithe bhia sa mheántéarma agus san fhadtéarma agus táirgeadh áitiúil feabhsaithe ar mhaithe le hathléimneacht níos fearr, féachaint ar na foinsí maoinithe uile atá ar fáil, lena n-áirítear slógadh cúlchistí ón CEF.

(7)

Ina theannta sin, chuir an Chomhairle i bhfios go láidir a thábhachtaí atá sé don Aontas dlúthpháirtíocht láidir a léiriú trí fhreagairt thapa chuimsitheach bunaithe ar iltaobhachas éifeachtach, ag tógáil ar an Teachtaireacht ón gCoimisiún an 23 Márta 2022 maidir le ‘Slándáil bia a áirithiú agus athléimneacht na gcóras bia a neartú’ agus ag tógáil ar na trí cholún – trádáil, dlúthpháirtíocht agus táirgeadh – de Mhisean Athléimneachta Bia agus Talmhaíochta (FARM), ar dhíol sásaimh don Chomhairle Eorpach é agus i gcomhréir go hiomlán le Grúpa Freagartha um Ghéarchéimeanna Domhanda de chuid na Náisiún Aontaithe (GCRG) agus tionscnaimh ábhartha idirnáisiúnta eile, go háirithe, leis an gComhaontas Domhanda don tSlándáil Bia a thionscain an G7.

(8)

I bhfianaise an tionchair shuntasaigh a imrítear ar thíortha éagsúla ACC, le slógadh eisceachtúil na gcistí arna saoradh ó thionscnaimh faoin 10ú agus ón 11ú CEF ba cheart go gcuirfí ar chumas an Aontais agus a Bhallstáit dlús a chur lena bhfreagairt ar an ngéarchéim, aird ar leith á tabhairt acu ar na tíortha ACP is leochailí agus is neamhchosanta.

(9)

Ba cheart go ndéanfaí gníomhaíochtaí a mhaoiniú leis na cistí sin d’fhonn tacaíocht a thabhairt do tháirgeadh bia agus d’athléimneacht na gcóras bia, cabhair dhaonnúil, agus tacaíocht mhaicreacnamaíoch chun cobhsaíocht mhaicreacnamaíoch a áirithiú, cuidiú le spás fioscach a bhaint amach arís agus cúlchistí idirnáisiúnta a mhéadú go háirithe trí chomhlachtaí iltaobhacha. Ba cheart go n-áireofaí leis na cistí caiteachas tacaíochta dá dtagraítear in Airteagal 6 den 11ú Comhaontú Inmheánach CEF.

(10)

De bhun Airteagal 153 den Chomhaontú maidir le Ríocht Aontaithe na Breataine Móire agus Thuaisceart Éireann a bheith ag tarraingt siar as an Aontas Eorpach agus as an gComhphobal Eorpach do Fhuinneamh Adamhach (4), ní dhéanfar sciar na Ríochta Aontaithe de na cistí sin a athúsáid.

(11)

Ós rud é go bhforáiltear le hAirteagal 14(3) den 11ú Comhaontú Inmheánach CEF go bhfanfaidh an Comhaontú seo i bhfeidhm fad a mbeidh gá leis chun na hoibríochtaí uile arna maoiniú faoi Chomhaontú Comhpháirtíochta ACC-AE a chur i gcrích ina n-iomláine, déantar an méid sin a léirmhíniú sa chiall go n-áirítear ann slógadh eisceachtúil na gcistí arna saoradh ón 10ú agus ón 11ú CEF faoi láthair chun gníomhaíochtaí a mhaoiniú lena dtabharfar aghaidh ar ghéarchéim slándála an tsoláthair bhia agus ar an turraing eacnamaíoch i dtíortha ACC tar éis chogadh foghach na Rúise i gcoinne na hÚcráine.

(12)

Ba cheart na cistí a úsáid i gcomhréir leis na rialacha agus na nósanna imeachta is infheidhme maidir leis an 11ú CEF, mar a leagtar amach i Rialacháin (AE) 2015/322 (5), agus (AE) 2018/1877 (6).

(13)

Cistí ón 10ú CEF a athúsáideadh, nár gealladh roimhe sin i gcomhréir le hAirteagal 1(3) den 11ú Comhaontú Inmheánach CEF, nó a saoradh i gcomhréir le hAirteagal 1(4) den Chomhaontú sin, leanfaidh siad de bheith ina n-acmhainn de chuid an 10ú CEF faoi phointe (a) d’Airteagal 1(2) den 10ú Comhaontú Inmheánach CEF.

(14)

Cistí ón 11ú CEF a athúsáideadh, nár gealladh nó a saoradh i gcomhréir le hAirteagal 24(5) de Rialachán (AE) 2018/1877, leanfaidh siad de bheith fós ina n-acmhainn ón 11ú CEF faoi phointe (a) d’Airteagal 1(2) den 11ú Comhaontú Inmheánach CEF.