Access to European Union law
<a href="https://eur-lex.europa.eu/content/help/eurlex-content/experimental-features.html" target="_blank">More about the experimental features corner</a>
Choose the experimental features you want to try
EUR-Lex
Access to European Union law

This document is an excerpt from the EUR-Lex website

You are here
Use quotation marks to search for an "exact phrase". Append an asterisk (*) to a search term to find variations of it (transp*, 32019R*). Use a question mark (?) instead of a single character in your search term to find variations of it (ca?e finds case, cane, care).
Search tips
Need more search options? Use the Advanced search

Summaries of EU Legislation

    Speicis choimhthíocha agus speicis nach bhfaightear go háitiúil

    Date of last review:
    01/04/2022
    Author:
    Oifig Foilseachán an Aontais Eorpaigh
    Responsible entity(ies):
    Ard-Stiúrthóireacht na hIascaireachta agus Gnóthaí Muirí
    Summarised document(s):

    Speicis choimhthíocha agus speicis nach bhfaightear go háitiúil

     

    ACHOIMRE AR:

    Rialachán (CE) Uimh. 708/2007 — speicis choimhthíocha agus speicis nach bhfaightear go háitiúil a úsáid sa dobharshaothrú

    CAD IS AIDHM LEIS AN RIALACHÁN?

    PRÍOMHPHOINTÍ

    Raon feidhme

    Tá feidhm ag an rialachán maidir le:

    • gluaiseachtaí speiceas coimhthíoch (tabhairt isteach)* nó speiceas nach bhfaightear go háitiúil (trasghluaiseachtaí)* lena n–úsáid sa dobharshaothrú in AE;
    • gach cineál suiteála dobharshaothraithe. Mar sin féin, leagtar síos rialacha speisialta ann a bhaineann le saoráidí dúnta dobharshaothraithe. Féadfar gluaiseachtaí speiceas coimhthíoch nó speiceas nach bhfaightear go háitiúil a choinnítear i saoráidí dúnta dobharshaothraithe a dhíolmhú ón gceanglas maidir le cead a fháil ar an gcoinníoll go n–iomprófar iad faoi dhálaí lena gcuirtear cosc orthu scaipeadh sa timpeallacht. Ní mór do thíortha AE liosta a nuashonraítear go rialta a choinneáil de shaoráidí dúnta dobharshaothraithe.

    Níl feidhm aige i dtaca le:

    • trasghluaiseachtaí orgánach laistigh de thíortha AE, ach amháin má tá baol ann don timpeallacht;
    • siopa peataí, ionaid gharraíodóireachta nó uisceadáin i gcás nach bhfuil teagmháil ar bith le huiscí AE;
    • na speicis atá liostaithe in Iarscríbhinn IV, ach amháin i gcásanna áirithe.

    Cumhdaítear ann gach speiceas coimhthíoch, lena n–áirítear cuid ar bith díobh a d’fhéadfadh teacht slán agus a d’fhéadfadh atáirgeadh.

    Bearta chun éifeachtaí díobhálacha ar an mbithéagsúlacht a sheachaint

    Ní mór do thíortha AE:

    • bearta a thabhairt isteach chun éifeachtaí díobhálacha ar an mbithéagsúlacht mar thoradh ar ghluaiseacht orgánach uiscíoch chun críocha dobharshaothraithe agus mar thoradh ar scaipeadh na n–orgánach sin a sheachaint;
    • monatóireacht agus iniúchadh a dhéanamh ar ghníomhaíochtaí lena áirithiú
      • go gcloíonn saoráidí dúnta dobharshaothraithe leis na ceanglais atá leagtha síos leis an rialachán seo; agus
      • go ndéanfar an t–iompar chuig agus ó na saoráidí sin faoi dhálaí lena gcuirtear cosc ar éalú na speiceas coimhthíoch agus na speiceas nach spriocspeicis iad.

    Ceadanna

    Teastaíonn cead arna eisiúint ag tír ghlactha AE i leith gluaiseacht orgánach uiscíoch coimhthíoch ar bith chuig saoráid daobharshaothraithe. Chun an cead sin a fháil, ní mór don oibreoir dobharshaothraithe iarratas a chur isteach agus faisnéis áirithe a sholáthar ann, lena n–áirítear:

    • ainm agus saintréithe an orgánaigh lena mbaineann;
    • an ceann scríbe atá beartaithe agus an chúis leis an ngluaiseacht;
    • an tionchar a d’fhéadfaí a imirt ar an gcomhshaol;
    • na bearta chun an ghluaiseacht a bhainistiú agus monatóireacht a dhéanamh air, etc.

    Gnáthghluaiseacht

    I gcás gluaiseachta ó fhoinse is eol nach gcuirfidh sé an comhshaol i mbaol, féadfaidh an t–údarás inniúil cead a eisiúint ina léirítear, más infheidhme, na ceanglais maidir le coraintín* nó scaoileadh píolótach*.

    Gluaiseacht neamhghnáthaimh

    I gcás gluaiseacht neamhghnáthaimh, ní mór measúnú riosca don chomhshaol a dhéanamh. Má dhéantar an leibhéal riosca a mheasúnú mar mheánriosca nó mar ardriosca, ní mór don iarratasóir nó don lucht riaracháin lena mbaineann iniúchadh a dhéanamh ar cibé an bhfuil bealaí ann leis an riosca a laghdú go riosca íseal-leibhéil nó nach bhfuil. Má laghdaítear leibhéal an riosca go leibhéal íseal, féadfaidh an t–údarás inniúil cead a eisiúint ina léirítear, nuair is cuí, na ceanglais maidir le coraintín, scaoileadh píolótach nó monatóireacht*.

    Gluaiseachtaí a théann i gcion ar thíortha comharsanachta AE

    Ní mór tíortha AE ar dócha go rachaidh gluaiseacht orgánach muirí i gcion orthu a chur ar an eolas agus ní mór dóibh a dtuairimí a chur a chuig an gCoimisiún Eorpach, a dhearbhóidh an cead, a chuirfidh an cead ar ceal nó a leasóidh an cead.

    Clár

    Ní mór do thíortha AE clár a choinneáil de thabhairt isteach agus de thrasghluaiseachtaí ina mbeidh an fhaisnéis ar fad a bhaineann leo. Ní mór na cláir a chur ar fáil don phobal.

    Thiomnaigh formhór thíortha AE leathanach gréasáin ar leith maidir leis an rialachán agus is féidir an clár a rochtain go ginearálta uaidh sin.

    CÉN UAIR ATÁ TOSACH FEIDHME AN RIALACHÁIN?

    Tá feidhm leis ón 1 Eanáir 2009, seachas Caibidil I agus Caibidil II, chomh maith le hAirteagal 24 (rialacha mionsonraithe agus oiriúnú do dhul chun cinn teicniúil) a bhfuil feidhm leo ón 18 Iúil 2007.

    CÚLRA

    Is iad speicis choimhthíocha ionracha ceann de na príomhchúiseanna le caillteanas sa bhithéagsúlacht, pé acu le:

    • athruithe géiniteacha;
    • maolú nó athrú gnáthóg;
    • leathadh oibreán pataigineach agus seadán; nó
    • speicis dhúchasacha a ionadú sa nideog éiceolaíoch a áitíonn siad.

    Baineann iarmhairtí móra eacnamaíocha agus sóisialta leis an tionchar comhshaoil sin.

    Le haghaidh tuilleadh faisnéise, féach:

    PRÍOMHTHÉARMAÍ

    Dobharshaothrú: tógáil nó saothrú orgánach uiscíoch ag baint úsáid as teicnící a dheartar chun táirgeadh na n–orgánach sin a mhéadú thar chumas nádúrtha na timpeallachta. Fágtar na horgánaigh faoi úinéireacht duine nádúrtha nó dhlítheanaigh ar fud na tógála nó an tsaothraithe, suas go dtí buaint agus buaint san áireamh.
    Speicis nach bhfaightear go háitiúil: speicis uiscíocha ar bith nach bhfaightear go háitiúil ó limistéar laistigh dá raon nádúrtha dáileacháin chun críocha bithgheografacha.
    Speicis choimhthíocha:
    • speiceas uiscíoch ar bith a bhíonn ar fáil lasmuigh dá raon nádúrtha aithnid agus limistéar a chumas scaipthe;
    • orgánach ar bith i gcás gur méadaíodh líon na gcrómasóm faoi dhó go saorga; agus
    • speicis thorthúla a hibridíodh go saorga.
    Tabhairt isteach: an próiseas trína mbogtar speiceas coimhthíoch d’aon turas chuig timpeallacht lasmuigh dá raon nádúrtha lena úsáid sa dobharshaothrú.
    Trasghluaiseachtaí: an próiseas trína mbogtar speiceas nach bhfaightear go háitiúil d’aon turas laistigh dá raon nádúrtha lena úsáid sa dobharshaothrú chuig limistéar nach raibh sé ar fáil ann roimhe sin.
    Coraintín: is é is cuspóir leis sin na horgánaigh lena mbaineann a choimeád ar leithlis go hiomlán ar feadh tréimhse fada go leor chun stoc pórúcháin a bhunú, speicis a bheadh ann de thimpiste a bhrath agus easnamh pataiginí agus galair a dhearbhú. Ní mór do bhunaíocht an choraintín cloí leis na sonraíochtaí mionsonraithe i gcomhréir leis na coinníollacha arna mbunú leis an rialachán (Iarscríbhinn III).
    Scaoileadh píolótach: céim thosaigh scaoileadh mionscála na n–orgánach uiscíoch atá faoi réir bearta speisialta gaibhnithe agus coiscthe. Ní mór plean teagmhasach a dhréachtú ionas gur féidir na horgánaigh lena mbaineann a bhaint nó a laghdú ina ndlús i gcás riosca gan choinne ar an gcomhshaol nó ar na pobail dhúchasacha.
    Monatóireacht: ní mór é sin a dhéanamh le haghaidh dhá bhliain ar a laghad i ndiaidh scaoileadh na n–orgánach ina dtimpeallacht úr, lena mheasúnú cibé ar tuaradh nó na tionchair go beacht nó an bhfuil tionchair bhreise nó dhifriúla ann.

    PRÍOMHDHOICIMÉAD

    Rialachán (CE) Uimh. 708/2007 ón gComhairle an 11 Meitheamh 2007 maidir le speicis choimhthíocha agus speicis nach bhfaightear go háitiúil a úsáid sa dobharshaothrú (IO L 168, 28.6.2007, lgh. 1-17)

    Rinneadh na leasuithe comhleanúnacha ar Rialachán (CE) Uimh. 708/2007 a chorprú sa bhundoiciméad. Níl de luach ar an leagan comhdhlúite seo a luach doiciméadach amháin.

    DOICIMÉID GHAOLMHARA

    Rialachán (CE) Uimh. 535/2008 ón gCoimisiún an 13 Meitheamh 2008 lena leagtar síos rialacha mionsonraithe maidir le cur chun feidhme Rialachán (CE) Uimh. 708/2007 ón gComhairle maidir le speicis choimhthíocha agus speicis nach bhfaightear go háitiúil a úsáid sa dobharshaothrú (IO L 156, 14.6.2008, lgh. 6-9)

    Rialachán (CE) Uimh. 506/2008 ón gCoimisiún an 6 Meitheamh 2008 lena leasaítear Iarscríbhinn IV a ghabhann le Rialachán (CE) Uimh. 708/2007 ón gComhairle maidir le speicis choimhthíocha agus speicis nach bhfaightear go háitiúil a úsáid sa dobharshaothrú (IO L 149, 7.6.2008, lgh. 36-37)

    Rialachán Tarmligthe (AE) 2022/516 ón gCoimisiún an 26 Deireadh Fómhair 2021 lena leasaítear Iarscríbhinn IV a ghabhann le Rialachán (CE) Uimh. 708/2007 ón gComhairle maidir le speicis choimhthíocha agus speicis nach bhfaightear go háitiúil a úsáid sa dobharshaothrú (IO L 104, 1.4.2022, lgh. 51-52)

    Nuashonraithe 01.04.2022

    Top