Onnmhairí orgánach géinmhodhnaithe chuig tíortha nach bhfuil in AE

ACHOIMRE AR:

Rialachán (CE) Uimh. 1946/2003 – gluaiseacht trasteorann orgánach géinmhodhnaithe

ACHOIMRE

CAD A DHÉANTAR SA RIALACHÁN SEO?

—	Féachtar ann le pointí áirithe de Phrótacal Cartagena maidir le riosca biteicneolaíochta a chur i bhfeidhm. Féachtar leis sin a dhéanamh toisc go bhféadfadh sé go mbeadh drochthionchair ag roinnt orgánach géinmhodhnaithe (OGManna) ar an gcomhshaol agus ar shláinte an duine.

—	Chun leibhéal dóthanach cosanta a chinntiú, cruthaítear córas ann maidir le faisnéis a chur in iúl agus a mhalartú i dtaca le honnmhairiú OGManna chuig tíortha nach bhfuil in AE.

PRÍOMHPHOINTÍ

—	Déantar idirdhealú sa Rialachán seo idir na OGManna atá beartaithe lena scaoileadh d’aon turas sa chomhshaol (i.e. tástálacha allamuigh, nó chun OGManna a shaothrú, a allmhairiú nó a aistriú go táirgí tionsclaíocha) agus OGManna atá beartaithe do bhia nó do bheatha, nó do phróiseáil.

—

Ní mór d’onnmhaireoirí OGManna atá beartaithe lena scaoileadh sa chomhshaol fógra a thabhairt d’údarás náisiúnta inniúil na tíre nach bhfuil in AE a bhfuil na OGManna á n-allmhairiú aige (agus fógra a thabhairt dó arís mura bhfaightear freagra uaidh). Ní mór don fhaisnéis seo a leanas arna sonrú in Iarscríbhinn I leis an Rialachán a bheith san fhógra. Ní mór don onnmhaireoir an fógra seo agus an admháil go bhfuarthas é a choinneáil ar feadh 5 bliana, agus cóipeanna a chur chuig na húdaráis ina dtír AE agus chuig an gCoimisiún Eorpach.

—

Ní mór don Choimisiún Eorpach nó don tír AE a rinne an cinneadh fógra a thabhairt don Teach Imréitigh Bithshábháilteachta (TIB) maidir le cinneadh ar bith i dtaca le húsáid na OGManna atá beartaithe do bhia nó do phróiseáil a d’fhéadfaí a aistriú trasna teorainneacha idirnáisiúnta. Ní mór don fhaisnéis seo a leanas arna sonrú in Iarscríbhinn II leis an Rialachán a bheith san fhógra. Ní féidir na OGManna sin a bhogadh trasna teorainneacha murar údaraíodh iad laistigh den Aontas Eorpach.

—

Má fhaigheann an tír AE amach faoi onnmhairiú neamhbheartaithe OGManna a d’fhéadfadh a bheith contúirteach, ní mór di é sin a chur in iúl don phobal, fógra a thabhairt don Choimisiún Eorpach agus dul i gcomhairle leis an tír lena mbaineann ionas go mbeidh siad ábalta an gníomh ceartaitheach riachtanach a dhéanamh.

—	Ní mór do thíortha AE tuarascálacha maidir le cur i bhfeidhm an rialacháin seo a chur isteach gach 3 bliana.

CÚLRA

In 2000, shínigh AE agus a thíortha Prótacal Cartagena, atá deartha lena chinntiú nach mbaineann riosca le gluaiseachtaí OGManna (go háirithe idir tíortha) don chomhshaol nó do shláinte an duine.

Ó shin, in 2011, shínigh AE an Prótacal Forlíontach Nagoya-Kuala Lumpur. Tugann sé seo mionléiriú ar na rialacha agus na nósanna imeachta idirnáisiúnta maidir le Prótacal Cartagena mar fhreagairt ar an damáiste a rinne OGManna a aistríodh trasna teorainneacha idirnáisiúnta.

PRÍOMHTHÉARMA

* Orgánaigh ghéinmhodhnaithe: orgánaigh ar a cuireadh an ghéinteiripe i bhfeidhm. Is féidir leis sin a mianach géiniteach a athrú go saorga, rud a thugann airíonna úra dóibh (e.g. frithsheasmhacht an phlanda i leith triomaigh, feithidí nó galar). Ós rud é nach bhfuil a fhios fós cad é an tionchar fadtéarmach a bheidh ag OGManna ar an gcomhshaol agus ar shláinte an duine, glacann AE an cur chuige réamhchúraim.

GNÍOMH

Rialachán (CE) Uimh. 1946/2003 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle an 15 Iúil 2003 maidir le gluaiseacht trasteorann orgánach géinmhodhnaithe (IO L 287, 5.11.2003, lgh. 1-10)

GNÍOMHARTHA GAOLMHARA

Cinneadh 2002/628/CE ón gComhairle an 25 Meitheamh 2002 maidir le conclúid, thar ceann an Chomhphobail Eorpaigh, Phrótacal Cartagena ar an mBithshábháilteacht (IO L 201, 31.7.2002, lgh. 48-49)

Cinneadh 2013/86/AE ón gComhairle an 12 Feabhra 2013 maidir le conclúid, thar ceann an Chomhphobail Eorpaigh, Phrótacal Forlíontach Nagoya-Kuala Lumpur ar Dhliteanas agus Sásamh a ghabhann le Prótacal Cartagena ar an mBithshábháilteacht (IO L 46, 19.2.2013, lgh. 1-3)

Nuashonraithe 24.11.2015