Clár um shaoránaigh, comhionannas, cearta agus luachanna (2021–2027)

 

ACHOIMRE AR:

Rialachán (AE) 2021/692 lena mbunaítear an clár um shaoránaigh, comhionannas, cearta agus luachanna

CAD IS AIDHM LEIS AN RIALACHÁN?

• Bunaítear leis an clár um shaoránaigh, comhionannas, cearta agus luachanna (clár CERV) don tréimhse 2021-2027 creat airgeadais ilbhliantúil, mar a leagtar síos i Rialachán (AE, Euratom) 2020/2093 (féach achoimre).
• Leagtar síos leis cuspóirí an chláir, an buiséad don tréimhse 2021-2027, na foirmeacha éagsúla cistiúcháin agus na rialacha a bhaineann leis an gcistiú sin a sholáthar.

PRÍOMHPHOINTÍ

Cuspóir ginearálta

Is é an cuspóir ginearálta ná na luachanna agus na cearta atá cumhdaithe i gconarthaí an Aontais Eorpaigh (AE), sa Chairt um Chearta Bunúsacha agus sna coinbhinsiúin gaolmhara idirnáisiúnta maidir le cearta an duine a chosaint, go háirithe tríd an méid seo a leanas:

• tacú le heagraíochtaí na sochaí sibhialta agus le heagraíochtaí eile atá rannpháirteach go gníomhach ar an leibhéal áitiúil, ar an leibhéal réigiúnach, ar an leibhéal náisiúnta agus ar an leibhéal trasteorann;
• rannpháirtíocht shibhialta agus dhaonlathach a spreagadh.

Déantar é seo ar mhaithe le sochaithe oscailte, cearta–bhunaithe, daonlathacha, cothroma agus cuimsitheacha atá bunaithe ar an smacht reachta a bhuanú agus a fhorbairt tuilleadh.

Cuspóirí sonracha

Comhfhreagraíonn gach cuspóir do shnáithe cláir:

• luachanna AE a chosaint agus a chur chun cinn - an snáithe luachanna an Aontais;
• cearta, neamh-idirdhealú agus comhionannas, lena n-áirítear comhionannas inscne, a chur chun cinn agus príomhshruthú inscne agus príomhshruthú neamh-idirdhealaithe a chur chun cinn – snáithe an chomhionannais, na gceart agus an chomhionannais inscne;
• rannpháirtíocht na saoránach i saol daonlathach an Aontais agus malartuithe idir saoránaigh ó Bhallstáit éagsúla a chur chun cinn, agus feasacht a mhúscailt maidir lena stair choiteann Eorpach – an snáithe rannpháirtíochta saoránach;
• foréigin a chomhrac, lena n–áirítear foréigean inscnebhunaithe - an snáithe Daphne.

Cé ar féidir leo a bheith rannpháirteach?

Tá an clár ar oscailt d’eagraíochtaí atá bunaithe go dleathach in AE nó i dtír eachtrach nó i gcríoch atá nasctha léi, agus d’aon eagraíocht idirnáisiúnta.

D’fhéadfadh sé a bheith ar oscailt freisin d’eagraíochtaí atá bunaithe go dleathach sna háiteanna seo a leanas:

• tíortha i gComhlachas Saorthrádála na hEorpa atá ina mbaill den Limistéar Eorpach Eacnamaíoch chomh maith;
• tíortha is iarrthóirí agus tíortha is iarrthóirí ionchasacha maidir le ballraíocht a ghlacadh in AE, má chomhlíonann siad na coinníollacha cuí;
• tríú tíortha eile faoi choinníollacha áirithe.

D’fhéadfaí deontas oibriúcháin a bhronnadh gan aon ghairm ar thograí ar Líonra Eorpach na gcomhlachtaí comhionannais náisiúnta.

Cláir oibre

Cuirtear an clár chun feidhme trí bhíthin chláir oibre a ghlacann an Coimisiún Eorpach trí bhíthin gníomhartha cur chun feidhme. Tá an clár oibre do na saoránaigh, comhionannas, cearta agus luachanna don tréimhse 2021-2022 foilsithe ag an gCoimisiún.

Buiséad

Le linn na caibidlíochta, fuair clár CERV breisiú mór, níos mó ná an figiúr €642 milliún a moladh ar dtús a dhúbailt go breis agus €1,55 billiún don tréimhse 2021-2027.

Grúpa idirphlé shibhialta

Cuirfidh an Coimisiún grúpa idirphlé shibhialta ar bun. Déanfar sin chun idirphlé rialta, oscailte agus trédhearcach a áirithiú le tairbhithe an chláir agus le geallsealbhóirí ábhartha eile, ionas gur féidir leo taithí agus dea-chleachtas a mhalartú agus forbairtí beartais laistigh de na réimsí agus de na cuspóirí a chumhdaítear leis an gclár agus réimsí gaolmhara eile a phlé.

Aisghairm

Le Rialachán (AE) 2021/692 aisghairtear Rialachán (AE) Uimh. 1381/2013 (an clár um shaoránaigh, comhionannas agus cearta a bhí ann roimhe) agus Rialachán (AE) Uimh 390/2014 (An clár Eoraip ar son na Saoránach) agus cuirtear in ionad na Rialachán sin é.

CÉN UAIR ATÁ TOSACH FEIDHME AN RIALACHÁIN?

Tá sé i bhfeidhm ón 1 Eanáir 2021.

CÚLRA

Tacaíonn an clár le raon leathan eagraíochtaí a dhíríonn go mór ar eagraíochtaí na sochaí sibhialta atá gníomhach ar an leibhéal áitiúil, réigiúnach, náisiúnta agus trasteorann, chomh maith le líonraí Eorpacha, údaráis phoiblí, comhlachtaí comhionannais agus institiúidí náisiúnta um chearta an duine, údaráis náisiúnta, réigiúnacha agus áitiúla, institiúidí acadúla/taighde, meithleacha machnaimh agus iad siúd go léir a bhfuil baint acu le luachanna agus cearta an Aontais a chur chun cinn. Tacaíonn an clár le hacmhainn líonraí tábhachtacha agus brateagraíochtaí ar leibhéal an AE trí dheontais oibriúcháin (e.g. líonra Eorpach na n-institiúidí náisiúnta um chearta an duine).

Ar na tionscadail a dtacaítear leo tá oiliúint, forbairt acmhainní, malartú dea-chleachtas idir údaráis agus comhlachtaí na mBallstát, agus nascadh bailte.

Áirítear orthu freisin tacú le heagraíochtaí pobail agus leis an tsochaí shibhialta, feasacht daoine a ardú maidir lena gcearta agus na tairbhí a bhaineann le beartais an Aontais ina saol laethúil, agus tacú le beartais agus reachtaíocht eolasbhunaithe de chuid an Aontais a fhorbairt trí shuirbhéanna, staidéir agus anailísí.

Le haghaidh tuilleadh faisnéise, féach:

• Clár um Shaoránaigh, Comhionannas, Cearta agus Luachanna (An Coimisiún Eorpach)
• Tairseach Maoiniúcháin & Tairiscintí – An clár um shaoránaigh, comhionannas, cearta agus luachanna glao ar thograí (CERV) (Coimisiún Eorpach).

PRÍOMHDHOICIMÉAD

Rialachán (AE) 2021/692 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle an 28 Aibreán 2021 lena mbunaítear Clár um Shaoránaigh, Comhionannas, Cearta agus Luachanna agus lena n–aisghairtear Rialachán (AE) Uimh. 1381/2013 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle agus Rialachán (AE) Uimh. 390/2014 ón gComhairle (IO L 156, 5.5.2021, lgh. 1-20).

DOICIMÉID GHAOLMHARA

Rialachán (AE, Euratom) 2020/2093 ón gComhairle an 17 Nollaig 2020 lena leagtar síos an creat airgeadais ilbhliantúil do na blianta 2021 go 2027 (IO L 433 I, 22.12.2020, lgh. 11-22).

Nuashonraithe 14.01.2022