Clárlann an Aontais i ndáil le trádáil lamháltas astaíochtaí gás ceaptha teasa
ACHOIMRE AR:
Rialachán Tarmligthe (AE) 2019/1122 maidir le feidhmiú chlárlann an Aontais
CAD IS AIDHM LEIS AN RIALACHÁN?
Tá sé mar aidhm aige cuntasaíocht chruinn a ráthú do na lamháltais go léir a eisítear faoi chóras trádála astaíochtaí an Aontais Eorpaigh (AE).
PRÍOMHPHOINTÍ
Clárlann AE
- Is bunachar sonraí aonair, láraithe ar líne í clárlann an AE arna reáchtáil ag an gCoimisiún Eorpach agus a choinníonn cuntais d’oibreoirí amhail oibreoirí stáisiúin chumhachta, aerlínte agus muirí.
- Clúdaíonn sé Ballstáit uile an AE a ghlacann páirt in EU ETS, arna bhunú le Treoir 2003/87/CE, a bhfuil sé mar aidhm aige astaíochtaí a laghdú ar bhealach costéifeachtach mar chuid d’iarrachtaí an AE an t-athrú aeráide a chomhrac.
- Taifeadtar an méid seo a leanas sa chlárlann:
- saoráidí a chumhdaítear leis an treoir i ngach Ballstát agus aon lamháltais in aisce a leithdháiltear ar na saoráidí sin;
- cuntais atá ag cuideachtaí nó ag daoine aonair a bhfuil lamháltais astaíochtaí dá leithéid acu;
- aistrithe lamháltas a dhéanann sealbhóirí cuntais;
- astaíochtaí dé-ocsaíde carbóin (CO2) bliantúla fíoraithe saoráidí agus oibreoirí aerlínte;
- comhréiteach bliantúil na lamháltas agus na n astaíochtaí fíoraithe.
Céim IV
- Leagtar amach sa Rialachán seo na ceanglais ghinearálta, oibríochtúla agus chothabhála do chlárlann AE le haghaidh chéim IV de CTA AE ó 2021 go 2030.
- Gabhann sé ionad Rialachán (AE) Uimh. 389/2013 (féach an achoimre), inar clúdaíodh céim III (2013-2020) de CTA AE.
Príomhghnéithe
Leis an gcomhaontú cumhdaítear roinnt gnéithe, lena n áirítear na nithe a leanas.
- Tá córas na gclárlann á oibriú agus á chothabháil ag riarthóir lárnach agus riarthóirí náisiúnta.
- Tháinig loga idirbheart AE, a sheiceálann, a thaifeadann agus a údaraíonn go huathoibríoch gach idirbheart idir cuntais sa chlár, in ionad loga idirbheart neamhspleách an Chomhphobail ó chéim II agus is cuid dhílis de chlár an AE é anois.
- Simplítear leis an rialachán rialacha maidir le bainistiú cuntas chun an t–ualach ar riarthóirí náisiúnta a laghdú.
- Rialacha sonracha maidir le clárlann CTA AE i ndáil le saincheisteanna amhail:
- astaíochtaí fíoraithe agus comhlíonadh;
- idirbhearta, lena n áirítear rialacha maidir le haistrithe a chur i gcrích agus cruthú, leithdháileadh agus aistriú lamháltas;
- liostaí iontaofa cuntas le haghaidh idirbhearta os cionn tairsí áirithe (luach) a shocróidh an riarthóir lárnach, lena áirithiú go mbeidh idirbhearta breisluacha slán;
- feabhas a chur ar naisc idir CTA AE agus scéimeanna CTA eile i gcás gur tugadh comhaontú nasctha i gcrích (e.g. CTA na hEilvéise — féach an achoimre).
- I gcás ina n–aimsítear neamhréireachtaí, ní mór don riarthóir lárnach a áirithiú go gcuirfidh an chlárlann deireadh leis na próisis ábhartha agus ní mór di a chur in iúl do na sealbhóirí cuntas nó liúntas ábhartha gur cuireadh deireadh leis an bpróiseas.
- Rialacha teicniúla agus ceanglais theicniúla maidir leis an gclárlann, lena n–áirítear deasca cabhrach náisiúnta do shealbhóirí cuntais agus d’ionadaithe.
Fit le haghaidh 55 pacáiste
Mar chuid den phacáiste oiriúnach le haghaidh 55, leasaigh Treoir (AE) 2023/959 Treoir 2003/87/CE, ag tabhairt isteach earnálacha nua (m.sh. iompar muirí) in EU ETS amhail ó 2024. Chruthaigh sé freisin córas ETS cóngarach d’fhoirgnimh, iompar agus earnálacha breise ó 2027. Léirítear na hathruithe sin i Rialachán (AE) 2019/1122 trí Rialachán (AE) 2023/2904 a leasú, lena dtugtar isteach rialacha agus uirlisí lena gceadaítear do chuideachtaí loingseoireachta agus eintitis rialáilte clárú sa chlár dá gcomhlíonadh ETS.
Déanann Rialachán leasaithe (AE) 2023/2904 an méid seo a leanas freisin.
- Tugtar isteach bratacha éigeantach ar idirbhearta déthaobhacha chun idirbheart a chur i gcrích chun faisnéis níos fearr a sholáthar maidir le faireachán agus tuairisciú ar lamháltais astaíochtaí, agus ar an gcaoi sin feabhsaítear trédhearcacht agus sláine mhargadh carbóin na hEorpa. Ligeann sé seo do rialtóirí margaidh faisnéis rialta agus tráthúil a fháil ón gclárlann.
- Déantar na dátaí comhlíonta d’oibreoirí chun liúntais i Rialachán (AE) 2019/1122 a thabhairt suas a ailíniú leo siúd atá leagtha amach i dTreoir 2003/87/CE. Is iad na dátaí comhlíonta seo ná an 30 Meán Fómhair do shuiteálacha seasta agus oibreoirí aerárthach, agus 30 Meán Fómhair agus 31 Bealtaine faoi seach d’oibreoirí muirí agus eintitis rialaithe.
- Tugtar isteach cineál cuntais clárlainne nua do rialtais neamh-AE a rinne socrú neamhcheangailteach leis an AE i gcomhréir le Treoir 2003/87/CE.
Aisghairm
Déanann Rialachán (AE) 2019/1122 Rialachán (AE) Uimh. 389/2013 a aisghairm agus a ionadú. Leanann an dara ceann d’fheidhm a bheith aige go dtí an 31 Nollaig 2025 maidir le gach oibríocht i ndáil leis an tréimhse trádála 2013-2020 agus le cuntais Kyoto go dtí go dtiocfaidh an dara tréimhse gealltanais de Phrótacal Kyoto i gcrích (an tréimhse bhreise chun ceangaltais a chur i gcrích) in 2023.
CÉN UAIR ATÁ TOSACH FEIDHME AN RIALACHÁIN?
- Tá feidhm ag Rialachán (AE) 2019/1122 ón 01 Eanáir 2021.
- Beidh feidhm ag Rialachán leasaitheach (AE) 2023/2904 ón 01 Eanáir 2025.
CÚLRA
Le haghaidh tuilleadh faisnéise, féach:
PRÍOMHDHOICIMÉAD
Rialachán Tarmligthe (AE) 2019/1122 ón gCoimisiún an 12 Márta 2019 lena bhforlíontar Treoir 2003/87/CE ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle maidir le rialacha mionsonraithe maidir le feidhmiú Chlárlann an Aontais (IO L 177, 2.7.2019, lgh. 3–62).
Rinneadh leasuithe comhleanúnacha ar Rialachán (AE) 2019/1122 a chorprú sa bhuntéacs. Níl de luach ar an leagan comhdhlúite seo ach luach doiciméadach amháin.
DOICIMÉID GHAOLMHARA
Rialachán Tarmligthe (AE) 2023/2904 ón gCoimisiún an 25 Deireadh Fómhair 2023 lena leasaítear Rialachán Tarmligthe (AE) 2019/1122 lena bhforlíontar Treoir 2003/87/CE ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle a mhéid a bhaineann le feidhmiú Chlárlann an Aontais (IO L, 2023/2904, 29.12.2023).
Rialachán (AE) Uimh. 389/2013 ón gComhairle an 2 Bealtaine 2013 lena mbunaítear lena mbunaítear Clárlann an Aontais de bhun Threoir 2003/87/CE ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle, Cinntí Uimh. 280/2004/CE agus Uimh. 406/2009/CE ón Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle lena n aisghairtear Rialachán (AE) Uimh. 920/2010 agus Uimh. 1193/2011 ón gCoimisiún (IO L 122, 3.5.2013, lgh. 1–59).
Féach an leagan comhdhlúite.
Treoir 2003/87/CE ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle an 13 Deireadh Fómhair 2003 lena mbunaítear scéim i ndáil le trádáil ar lamháltais i gcomhair astaíochtaí gás ceaptha teasa laistigh den Chomhphobal agus lena leasaítear Treoir 96/61/CE ón gComhairle (IO L 275, 25.10.2003, lgh. 32–46).
Féach an leagan comhdhlúite.
Nuashonraithe 16.07.2024