(1)

Tá forbairt á déanamh i rith an ama i dtaca leis an gcaidreamh idir an tAontas Eorpach (“an tAontas”) agus an Úcráin faoi chuimsiú Bheartas Comharsanachta na hEorpa agus Chomhpháirtíocht an Oirthir. An 1 Meán Fómhair 2017, tháinig comhaontú comhlachais idir an tAontas agus an Úcráin (2) (“an Comhaontú Comhlachais”), lena n-áirítear Limistéar Domhain Cuimsitheach Saorthrádála, i bhfeidhm.

(2)

In earrach 2014, thug an Úcráin faoi chlár uaillmhianach um athchóiriú a bhfuil sé mar aidhm leis a geilleagar a chobhsú agus slí bheatha shaoránaigh na tíre a fheabhsú. Ar na príomhthosaíochtaí atá sa chlár oibre, tá an comhrac i gcoinne an éillithe chomh maith le hathchóirithe bunreachtúla, toghchánacha agus breithiúnacha. Tugadh tacaíocht do chur chun feidhme na n-athchóirithe sin le cúig chlár cúnaimh macrairgeadais as a chéile, faoina bhfuair an Úcráin cúnamh i bhfoirm iasachtaí dar luach EUR 5 bhilliún san iomlán. Leis an gcúnamh macrairgeadais is déanaí, a cuireadh ar fáil i gcomhthéacs phaindéim COVID-19 de bhun Chinneadh (AE) 2020/701 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (3), tugadh EUR 1,2 billiún d’iasachtaí don Úcráin agus cuireadh i gcrích i Meán Fómhair 2021 é.

(3)

An cúlú eacnamaíoch in 2020 a d’eascair as paindéim COVID-19 agus as bagairtí slándála leanúnacha ar theorainn na hÚcráine leis an Rúis, rinne sé difear do gheilleagar na hÚcráine. Mar thoradh ar mhéadú leanúnach na héiginnteachta, cailleadh muinín le déanaí, rud lena ndéantar difear diúltach don ionchas eacnamaíochta, agus ó bhí lár Eanáir 2022 ann, cailleadh rochtain ar mhargaí caipitil idirnáisiúnta. Leis na coinníollacha maoiniúcháin atá ag dul in olcas, cuireadh leis an mbearna sa mhaoiniú seachtrach, bearna atá fós ann, atá mór agus atá ag leathnú agus a chuireann isteach go mór ar infheistíocht, rud a lagaíonn athléimneacht na hÚcráine maidir le turraingí eacnamaíocha agus polaitiúla amach anseo.

(4)

Léirigh rialtas na hÚcráine tiomantas láidir i leith tuilleadh athchóirithe a chur chun feidhme, ar athchóirithe iad lena ndírítear, ar an bpointe cinniúnach atá ann faoi láthair, sa ghearrthéarma ar réimsí beartais ríthábhachtacha amhail athléimneacht agus cobhsaíocht eacnamaíoch, rialachas agus an smacht reachta, agus fuinneamh.

(5)

Mar thoradh ar thiomantas athnuaite chun athchóirithe den sórt sin a dhéanamh agus ar thoil láidir pholaitiúil, chuir údaráis na hÚcráine dlús le cur chun feidhme na n-athchóirithe ó bhí samhradh 2021 ann. Leis sin, cuireadh ar chumas na hÚcráine an oibríocht maidir leis an gcúnamh macrairgeadais i gcomhthéacs phaindéim COVID-19 a chur i gcrích go rathúil, ós rud é gur comhlíonadh gach gníomhaíocht athchóiriúcháin arna comhaontú leis an Aontas sa mheabhrán tuisceana.

(6)

Chun gur féidir tuilleadh solúbthacht beartais a bheith ann i gcomhthéacs na géarchéime a bhaineann le paindéim COVID-19, i Meitheamh 2020, d’fhormheas an Ciste Airgeadaíochta Idirnáisiúnta (CAI) Socrú Teannta 18 mí le haghaidh na hÚcráine le rochtain arb ionann í agus USD 5 bhilliún. Leis an socrú sin, dírítear ar na ceithre thosaíocht seo a leanas: (i) tionchar eacnamaíoch na géarchéime a mhaolú, lena n-áirítear trí thacaíocht a thabhairt do theaghlaigh agus do ghnólachtaí; (ii) neamhspleáchas leanúnach an bhainc ceannais agus ráta malairte solúbtha a áirithiú; (iii) cobhsaíocht airgeadais a choimirciú agus na costais ó réitigh bhainc á n-aisghabháil; agus (iv) leanúint ar aghaidh le príomhbhearta rialachais agus frithéillithe chun gnóthachain a baineadh amach le déanaí a chaomhnú agus a dhoimhniú. De dheasca teist cur chun feidhme neamhchothrom, maidir leis an gcéad athbhreithniú ar an gclár, lenar comhaontaíodh freisin síneadh ama ar an gclár go dtí deireadh Mheitheamh 2022, níor cuireadh an t-athbhreithniú sin i gcrích go dtí Samhain 2021. Leis sin, tugadh iomlán na n-eisíocaíochtaí faoi chlár CAI atá ann faoi láthair go méid atá coibhéiseach le USD 2,8 billiún go dtí seo. Tá sé beartaithe dhá athbhreithniú eile a dhéanamh faoi dheireadh an dara ráithe de 2022.

(7)

I bhfianaise ardrioscaí maoiniúcháin buiséid agus i gcomhthéacs téarnamh mall ón ngéarchéim a bhaineann le paindéim COVID-19 agus boilsciú atá ag méadú go tapa, d’iarr an Úcráin clár cúnaimh macrairgeadais nua fadtéarmach suas le EUR 2,5 billiún ón Aontas an 16 Samhain 2021. Freagraíonn cúnamh macrairgeadais éigeandála den sórt sin, go háirithe, don mhéadú géar gan choinne i riachtanais maoiniúcháin sheachtraigh na hÚcráine, a eascraíonn as an gcaillteanas de facto maidir le rochtain ar mhargaí airgeadais, agus do na dúshláin bhunúsacha phráinneacha.

(8)

Ós rud é gur tír í an Úcráin a chumhdaítear faoi Bheartas Comharsanachta na hEorpa, ba cheart a mheas go bhfuil sí incháilithe chun cúnamh macrairgeadais a fháil ón Aontas.

(9)

Is é ba cheart a bheith i gcúnamh macrairgeadais an Aontais ionstraim airgeadais eisceachtúil lena dtugtar tacaíocht neamhcheangailte agus neamhshannta ar mhaithe le comhardú na n-íocaíochtaí, agus é mar aidhm aici aghaidh a thabhairt ar riachtanais phráinneacha maoiniúcháin sheachtraigh an tairbhí, agus ba cheart an cúnamh sin a úsáid mar bhonn le clár beartais a chur chun feidhme faoina gcuirfí bearta láidre práinneacha i bhfeidhm maidir le coigeartú agus leis an athchóiriú struchtúrach, bearta a bheadh ceaptha staid an tairbhí i dtaca le comhardú na n-íocaíochtaí sa ghearrthéarma agus an athléimneacht eacnamaíoch sa mheántéarma a fheabhsú.

(10)

Ós rud é gur chruthaigh an caillteanas rochtana ar an margadh agus an t-eis-sreabhadh caipitil bearna shuntasach sa mhaoiniú seachtrach atá fós ann i gcomhardú íocaíochtaí na hÚcráine, ar bearna í atá go mór os cionn na n-acmhainní a sholáthraítear le CAI agus institiúidí iltaobhacha eile, meastar, sna himthosca eisceachtúla atá ann faoi láthair, gur freagairt iomchuí ghearrthéarmach ar na rioscaí móra don tír cúnamh macrairgeadais éigeandála ón Aontas a sholáthar don Úcráin go gasta. Leis an gcúnamh macrairgeadais ón Aontas, thacófaí le cobhsú eacnamaíoch na hÚcráine agus bheadh sé mar aidhm leis athléimneacht láithreach na tíre a neartú, chomh maith le clár oibre um athchóiriú struchtúrach na hÚcráine a neartú nuair is féidir déanamh amhlaidh faoi láthair, lena bhforlíonfaí acmhainní arna gcur ar fáil faoi shocrú airgeadais CAI.

(11)

Ba cheart é a bheith mar aidhm leis an gcúnamh macrairgeadais ón Aontas tacú le staid inbhuanaithe maidir le maoiniú seachtrach a athbhunú san Úcráin, rud a thacódh le forbairt eacnamaíoch agus shóisialta na tíre.

(12)

Táthar ag súil go mbeidh an cúnamh macrairgeadais ón Aontas ag teacht le cur chun feidhme oibríochtaí tacaíochta buiséadaí faoin Ionstraim um Chomharsanacht, Forbairt agus Comhar Idirnáisiúnta — An Eoraip Dhomhanda, a bunaíodh le Rialachán (AE) 2021/947 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (4).

(13)

Déantar méid an chúnaimh macrairgeadais ón Aontas a chinneadh bunaithe ar mheasúnú cainníochtúil ar na riachtanais maoiniúcháin sheachtraigh atá fós ag an Úcráin, agus cuirtear san áireamh cumas na tíre sin a hacmhainní dílse, go háirithe na cúlchistí idirnáisiúnta atá ar fáil di, a úsáid chun í féin a mhaoiniú. Leis an gcúnamh macrairgeadais ón Aontas, ba cheart na cláir agus na hacmhainní atá á gcur ar fáil ag CAI agus ag an mBanc Domhanda a chomhlánú. Agus méid an chúnaimh á chinneadh, cuirtear san áireamh freisin na ranníocaíochtaí airgeadais a bhfuiltear ag súil leo ó dheontóirí iltaobhacha agus an gá atá leis an ualach a roinnt go cothrom idir an tAontas agus deontóirí eile, chomh maith leis an úsáid atá á baint cheana as ionstraimí maoiniúcháin sheachtraigh eile san Úcráin agus an breisluach a bhaineann le rannpháirtíocht an Aontais ina hiomláine.

(14)

Ba cheart don Choimisiún a áirithiú go bhfuil an cúnamh macrairgeadais ón Aontas i gcomhréir, ó thaobh dlí agus substainte de, le príomhphrionsabail agus príomhchuspóirí réimsí éagsúla na gníomhaíochta seachtraí agus beartas ábhartha eile de chuid an Aontais agus leis na bearta a ghlactar laistigh díobh.

(15)

Leis an gcúnamh macrairgeadais ón Aontas, ba cheart tacú le beartas seachtrach an Aontais i dtaca leis an Úcráin. Ba cheart don Choimisiún agus don tSeirbhís Eorpach Gníomhaíochta Seachtraí a bheith ag obair i ndlúthchomhar le chéile i rith na hoibríochta maidir leis an gcúnamh macrairgeadais chun beartas seachtrach an Aontais a chomhordú agus chun comhsheasmhacht an bheartais sin a áirithiú.

(16)

Leis an gcúnamh macrairgeadais ón Aontas, ba cheart tacú le tiomantas na hÚcráine do luachanna atá i gcoiteann aici leis an Aontas, lena n-áirítear an daonlathas, an smacht reachta, an dea-rialachas, urraim do chearta an duine, an fhorbairt inbhuanaithe agus laghdú na bochtaineachta, agus lena tiomantas do phrionsabail na trádála oscailte riailbhunaithe cothroime.

(17)

Ba cheart a leagan síos mar réamhchoinníoll i dtaca leis an gcúnamh macrairgeadais ón Aontas a thabhairt don Úcráin nach mór don Úcráin sásraí éifeachtacha daonlathacha, lena n-áirítear córas parlaiminteach ilpháirtí agus an smacht reachta a urramú, agus a ráthú go n-urramófar cearta an duine. Sa bhreis air sin, leis na cuspóirí sonracha atá leis an gcúnamh macrairgeadais ón Aontas, ba cheart éifeachtúlacht, trédhearcacht agus cuntasacht na gcóras bainistíochta airgeadais phoiblí a neartú agus ba cheart athchóirithe struchtúracha a chur chun cinn a bhfuil sé d’aidhm acu tacú le fás inbhuanaithe cuimsitheach, cruthú fostaíochta cuibhiúla agus comhdhlúthú fioscach. Ba cheart don Choimisiún agus don tSeirbhís Eorpach Gníomhaíochta Seachtraí faireachán rialta a dhéanamh ar chomhlíonadh an réamhchoinníll agus ar bhaint amach na gcuspóirí sin.

(18)

Chun a áirithiú go gcosnaítear ar bhealach éifeachtúil na leasanna airgeadais sin de chuid an Aontais atá nasctha leis an gcúnamh macrairgeadais ón Aontas, ba cheart don Úcráin na bearta iomchuí a dhéanamh a bhaineann le calaois, éilliú agus neamhrialtachtaí eile i dtaca leis an gcúnamh sin a chosc agus a bhaineann leis an gcomhrac ina gcoinne. Sa bhreis air sin, ba cheart a fhoráil go ndéanfadh an Coimisiún seiceálacha, go ndéanfadh an Chúirt Iniúchóirí iniúchtaí agus go bhfeidhmeodh Oifig an Ionchúisitheora Phoiblí Eorpaigh a cuid inniúlachtaí.

(19)

Ní dochar scaoileadh an chúnaimh macrairgeadais ón Aontas do chumhachtaí Pharlaimint na hEorpa agus na Comhairle ina gcáil mar údarás buiséadach.

(20)

Ba cheart méideanna an tsoláthair a theastaíonn maidir leis an gcúnamh macrairgeadais ón Aontas a bheith i gcomhréir leis na leithreasuithe buiséadacha dá bhforáiltear sa chreat airgeadais ilbhliantúil.

(21)

Ba cheart don Choimisiún an cúnamh macrairgeadais ón Aontas a bhainistiú. Chun a áirithiú go mbeidh Parlaimint na hEorpa agus an Chomhairle in ann cur chun feidhme an Chinnidh seo a leanúint, ba cheart don Choimisiún iad a chur ar an eolas go rialta faoi aon fhorbairtí a bhaineann leis an gcúnamh sin agus na doiciméid ábhartha a sholáthar dóibh.

(22)

Chun coinníollacha aonfhoirmeacha a áirithiú maidir leis an gCinneadh seo a chur chun feidhme, ba cheart cumhachtaí cur chun feidhme a thabhairt don Choimisiún. Ba cheart na cumhachtaí sin a fheidhmiú i gcomhréir le Rialachán (AE) Uimh. 182/2011 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (5).

(23)

Ba cheart an cúnamh macrairgeadais ón Aontas a bheith faoi réir coinníollacha beartais eacnamaíoch, atá le leagan amach i meabhrán tuisceana. Chun coinníollacha aonfhoirmeacha a áirithiú i dtaca leis an gcur chun feidhme agus ar chúiseanna a bhaineann leis an éifeachtúlacht, ba cheart a thabhairt de chumhacht don Choimisiún na coinníollacha sin a chaibidliú le húdaráis na hÚcráine faoi mhaoirseacht choiste ionadaithe na mBallstát i gcomhréir le Rialachán (AE) Uimh. 182/2011. Faoin Rialachán sin, ba cheart feidhm a bheith ag an nós imeachta comhairliúcháin, mar riail ghinearálta, i ngach cás seachas na cásanna dá bhforáiltear sa Rialachán sin. I bhfianaise an tionchair shuntasaigh a d’fhéadfadh a bheith ag cúnamh ós cionn EUR 90 milliún, is iomchuí an nós imeachta scrúdúcháin mar a shonraítear i Rialachán (AE) Uimh. 182/2011 a úsáid le haghaidh oibríochtaí os cionn na tairsí sin. I bhfianaise mhéid an chúnaimh macrairgeadais ón Aontas don Úcráin, ba cheart feidhm a bheith ag an nós imeachta scrúdúcháin maidir le glacadh an mheabhráin tuisceana, agus maidir le haon chás ina ndéanfaí an cúnamh a laghdú, a chur ar fionraí nó a chur ar ceal.

(24)

Ós rud é nach féidir leis na Ballstáit cuspóir an Chinnidh seo a bhaint amach, eadhon cúnamh macrairgeadais éigeandála a sholáthar don Úcráin d’fhonn tacú, go háirithe, le hathléimneacht agus cobhsaíocht eacnamaíoch na tíre sin agus, de bharr a fhairsinge agus a éifeachtaí, gur fearr is féidir é a ghnóthú ar leibhéal an Aontais, féadfaidh an tAontas bearta a ghlacadh, i gcomhréir le prionsabal na coimhdeachta a leagtar amach in Airteagal 5 den Chonradh ar an Aontas Eorpach (CAE). I gcomhréir le prionsabal na comhréireachta a leagtar amach san Airteagal sin, ní théann an Cinneadh seo thar a bhfuil riachtanach chun an cuspóir sin a ghnóthú.

(25)

I bhfianaise na práinne a bhaineann leis na himthosca eisceachtúla arbh í paindéim COVID-19 ba chúis leo agus na hiarmhairtí eacnamaíocha a bhaineann leo, meastar gurb iomchuí foráil a dhéanamh maidir le heisceacht ar an tréimhse 8 seachtaine dá dtagraítear in Airteagal 4 de Phrótacal Uimh. 1 maidir le ról na bparlaimintí náisiúnta san Aontas Eorpach, atá i gceangal le CAE, leis an gConradh ar Fheidhmiú an Aontais Eorpaigh agus leis an gConradh ag bunú an Chomhphobail Eorpaigh do Fhuinneamh Adamhach.

(26)

Ionas go mbeifear in ann na bearta dá bhforáiltear sa Chinneadh seo a chur i bhfeidhm go pras, ba cheart an Cinneadh seo a theacht i bhfeidhm mar ábhar práinne an lá tar éis lá a fhoilsithe in Iris Oifigiúil an Aontais Eorpaigh,