30.12.2010

Official Journal of the European Union

C 357/1

Opinion of the European Data Protection Supervisor on the proposal for a Regulation of the European Parliament and of the Council amending Council Regulation (EC) No 2007/2004 establishing a European Agency for the Management of Operational Cooperation at the External Borders of the Member States of the European Union (FRONTEX)

2010/C 357/01

THE EUROPEAN DATA PROTECTION SUPERVISOR,

Having regard to the Treaty on the Functioning of the European Union, and in particular its Article 16,

Having regard to the Charter of Fundamental Rights of the European Union, and in particular its Article 8,

Having regard to Directive 95/46/EC of the European Parliament and of the Council of 24 October 1995 on the protection of individuals with regard to the processing of personal data and on the free movement of such data (1),

Having regard to the request for an opinion in accordance with Article 28(2) of Regulation (EC) No 45/2001 on the protection of individuals with regard to the processing of personal data by the Community institutions and bodies and on the free movement of such data (2),

HAS ADOPTED THE FOLLOWING OPINION:

I. INTRODUCTION

On 24 February 2010, the Commission adopted a proposal for a Regulation of the European Parliament and of the Council amending Council Regulation (EC) No 2007/2004 establishing a European Agency for the Management of Operational Cooperation at the External Borders of the Member States of the European Union (FRONTEX) (3) (hereinafter ‘the proposal’ or ‘the proposed Regulation’).

2.	The EDPS welcomes the fact that he was informally consulted by the Commission before the adoption of the proposal. Informal comments were issued by the EDPS on 8 February 2010 and resulted in a number of changes in the final version of the proposal adopted by the Commission.

3.	On 2 March 2010, the proposal as adopted by the Commission was sent to the EDPS for consultation in accordance with Article 28(2) of Regulation (EC) No 45/2001.

In this context, it is also pertinent to mention that on 26 April 2010 the EDPS issued an Opinion on a notification for Prior Checking received from the Data Protection Officer of the European Agency for the Management of Operational Cooperation at the External Borders of the Member States of the European Union (FRONTEX) concerning the ‘Collection of names and certain other relevant data of returnees for join return operations (JRO)’ (hereinafter the ‘Prior Check Opinion’) (4). The conclusions of the abovementioned Opinion, the subject of which is the processing of personal data in the context of the preparation and realisation of the JROs under Article 9 of Regulation (EC) No 2007/2004, have been used as a basis for some of the observations and conclusions presented in this opinion.

Aim and objective of the proposal

As far as the aim and objective of the proposal are concerned, the Explanatory Memorandum accompanying the proposed Regulation (hereinafter EM) reads as follows: ‘the proposal addresses amendments to Council Regulation (EC) No 2007/2004 (…) that are necessary in order to ensure a well defined and correct functioning of the FRONTEX Agency in the coming years. The objective of the proposal is to adapt the Regulation, in the light of the evaluations carried out and practical experiences, to clarify the mandate of the Agency and to address identified shortcomings’.

6.	In this context, it should be mentioned that recital 9 of the proposal refers to the fact that the Stockholm Programme calls for a clarification and enhancement of the role of FRONTEX regarding the management of the external borders of the European Union.

In addition, recital 10 refers to the need for strengthening FRONTEX’s operational capabilities. As mentioned in this recital, ‘the mandate of the Agency should be revised in order to strengthen in particular the operational capabilities of the Agency while ensuring that all measures taken are proportionate to the objectives pursued and fully respect fundamental rights (…)’. Moreover, recital 11 highlights that ‘current possibilities for providing effective assistance to the Member States regarding the operational aspects should be reinforced as concerns the available technical resources’.

Furthermore, as mentioned in recital 4 of the proposal, ‘this Regulation respects the fundamental rights and observes the principles recognised in particular by the Charter of Fundamental Rights of the European Union, notably human dignity, prohibition of torture and of inhuman or degrading treatment or punishment, right to liberty and security, the rights to the protection of personal data, right to asylum, non-refoulement, non-discrimination, the rights of the child, right to an effective remedy. This Regulation should be applied by the Member States in accordance with these rights and principles.’

The proposal reflects the recommendations made in the Commission's Communication of 13 February 2008 on the evaluation and future development of the FRONTEX Agency (5) as well as those made by the Management Board to the extent they require a revision of the legal framework of the Agency, with the exceptions as described in the impact assessment.

II. GENERAL REMARKS

10.

As a general remark, the EDPS notes that the proposal aims to allow FRONTEX to fulfil its current tasks and responsibilities, as well as those provided by the proposed Regulation, more effectively. The new tasks of FRONTEX, as referred to in the Explanatory Memorandum, are to include, should they be approved as proposed by the Commission, amongst others: 1) widening of the work related to risk analysis; 2) strengthening the work related to research; 3) introducing the possibility to coordinate joint return operations; 4) new tasks related to the development and operation of information systems; 5) new tasks related to providing assistance to EUROSUR, etc.

11.

This new legal framework, envisaged by the proposal, in which FRONTEX is to operate in the near future, and which might also result in new operational tasks to be given to FRONTEX on the basis of the proposed Regulation, has been carefully taken into account by the EDPS while reflecting on the content and the conclusions of this opinion.

12.

Against this background, and, as mentioned before, taking account of the possible new roles and responsibilities of the Agency, it is striking that the proposed Regulation is almost completely silent about the processing of personal data by FRONTEX, with a sole exception of the last sentence of Article 11 of the proposal. This issue will also be considered further in the light of the findings and conclusions of the EDPS Prior Check Opinion referred to in point 4.

13.

Furthermore, the opinion will focus on those specific provisions of the proposed Regulation which have, or might in the future have, data protection implications. In this context, the following specific provisions will be addressed in the opinion:

—	information exchange systems (new wording of Article 11),

—	data protection (newly added Article 11(a)),

—	security rules on the protection of classified information and non-classified sensitive information (newly added Article 11(b)),

—	cooperation with European Union agencies and bodies and international organisations (new wording of Article 13),

—	facilitation of operational cooperation with third countries and cooperation with competent authorities of third countries (new wording of Article 14).

Lack of a specific legal basis concerning the processing of personal data by FRONTEX

14.

As already mentioned, the proposal does not specify whether, and if so, under which circumstances, conditions and limitations, and subject to which safeguards, FRONTEX would be allowed to process (some) personal data in the context of its growing tasks and responsibilities envisaged by the proposal. Indeed, the proposed Regulation neither clarifies this issue nor does it contain a specific legal basis providing for clarification of the circumstances under which such processing by FRONTEX could take place, subject to strong data protection safeguards and in accordance with the proportionality and necessity principles.

15.

In this context, it is important to once again refer to the Explanatory Memorandum which informs that the preferred option of the Impact Assessment has been fully reflected in the proposal ‘with the exception of giving FRONTEX a limited mandate to process personal data related to fighting criminal networks organising illegal immigration’. The EM reads further that ‘the Commission does consider that all possibilities to reinforce the fight against the smuggling of migrants and against trafficking of human beings should be explored’. However, ‘it prefers to return to the question of personal data in the context of the overall strategy for information exchange to be presented later this year and also taking into account the reflection to be carried out on how to further develop cooperation between Agencies in the justice and home affairs field as requested by the Stockholm Programme’.

16.

The EDPS has doubts about the approach taken by the Commission in the proposed Regulation with regard to the issue of processing of personal data by FRONTEX. The above quoted reference in the EM does not clarify what might be the scope of processing of personal data in other areas of FRONTEX activities (see points 10 and 11). To explain this with an example, the EDPS wishes to refer to his Prior Check Opinion regarding the preparation and realisation of the JROs, the activity in the context of which FRONTEX informed the EDPS that some processing of personal data might be necessary for the effective execution of the tasks laid down in Article 9 of the FRONTEX Regulation.

17.

In the Prior Check Opinion, the EDPS saw ‘a more specific legal base than Article 9 of Regulation (EC) No 2007/2004 as preferable, if not required, due to the sensitivity of the data and the activities concerned with regard to a vulnerable population, so as to provide clearer limits to the processing and ensure appropriate guarantees for data subjects, as required by Article 8 of the European Convention on Human Rights and the EU Charter of Fundamental Rights’.

18.

The EDPS believes that the example of the joint return operations in the context of which some processing of personal data is considered necessary by FRONTEX, shows that there is an urgent need for clarification of this issue in the proposal. The Commission's reluctance to specify this in the proposed Regulation or to clearly state the date by when it will do so, instead preferring to postpone the matter pending new legal and political circumstances (see point 15 of this opinion), raises serious concerns. In the EDPS’s view, this approach could lead to an undesirable legal uncertainty and a significant risk of non-compliance with data protection rules and safeguards.

19.

Considering the new tasks and responsibilities of FRONTEX as envisaged in the proposal, the EDPS is of the opinion that the proposed Regulation should — to the extent necessary and appropriate — address clearly the question of the scope of the activities that may give rise to the processing of personal data by FRONTEX. The EDPS believes that a specific legal basis addressing the processing of personal data by FRONTEX in the context of its current or new tasks is needed. Only where necessary for clearly identified and lawful purposes — in particular JRO — should such processing be allowed.

20.

The legal basis should furthermore provide for specification as to the necessary and appropriate safeguards, limitations and conditions under which such a processing of personal data would take place, in compliance with Article 8 of the European Convention on Human Rights and Article 8 of the EU Charter of Fundamental Rights.

21.

The need for specification is even more pertinent given the practical difficulty to clearly distinguish between FRONTEX’s operational and non-operational activities and, more specifically, the cases in which the processing of personal data would take place for purely administrative or purely operational purposes. These terms may give rise to confusion as to their precise scope and content. Therefore, the EDPS invites the legislator to clarify the issue in the proposed Regulation.

22.

The EDPS also takes this opportunity to emphasise that the conclusions of the Prior Check Opinion only apply to a specific activity (i.e. JRO) to be carried out in the future by FRONTEX in accordance with Article 9 of the FRONTEX Regulation (6). These conclusions are based on a comprehensive analysis of the legal and practical circumstances of this specific activity as well as the information provided by FRONTEX to the EDPS in the course of the prior check. As a consequence, they cannot be applied to the assessment of the necessity, proportionality and lawfulness of any processing of personal data which might in the future be envisaged in the context of other activities of FRONTEX. Should any other processing of personal data be foreseen by FRONTEX, the latter should be subject to a case-by-case analysis as to the lawfulness of the processing, in the absence of a specific provision in the FRONTEX Regulation (7).

III. ANALYSIS OF THE SPECIFIC PROVISIONS OF THE PROPOSAL

23.	As mentioned in point 13, this opinion will also address those specific provisions of the proposed Regulation which have or might have data protection implications in the future (Articles 11, 11(a), 11(b), 13 and 14).

Article 11 — Information exchange systems

24.

The proposal provides for a new wording of Article 11 of Regulation (EC) No 2007/2004, which modifies the role of the Agency by obliging it to facilitate the exchange of information and developing and operating an information system capable of exchanging classified information. More specifically, the proposed wording stipulates that ‘the Agency may take all necessary measures to facilitate the exchange of information relevant for its tasks, with the Commission and the Member States. It shall develop and operate an information system capable of exchanging classified information with the Commission and the Member States. The exchange of information to be covered by this system shall not include the exchange of personal data’.

25.

The EDPS welcomes the specification proposed in the last sentence of the abovementioned provision as it clarifies the content of the information which can be exchanged by FRONTEX with the Commission and the Member States, and leaves no doubt as to whether such an exchange of information would involve personal data.

26.

However, in this context, the EDPS wishes to draw attention to the fact that the proposed Article 11 is in fact the only provision in the proposal which explicitly tackles the issue of the processing of personal data by FRONTEX in the context of its operational activities. It does so by excluding the exchange of personal data in the field of a particular information system. The fact that other provisions, such as the one dealing with cooperation with European Union agencies and bodies and international organisations (Article 13) or the one governing cooperation with third countries (Article 14) do not contain any specification of this nature may lead to uncertainties or even concerns from a data protection perspective.

Article 11(a) — Data protection

27.

The proposal provides for insertion of Article 11(a) which concerns the application of Regulation (EC) No 45/2001 and reads as follows: ‘The Management Board shall establish measures for the application of Regulation (EC) No 45/2001 by the Agency, including those concerning the Data Protection Officer of the Agency’.

28.	The EDPS welcomes this provision which confirms that the Agency is obliged to process personal data in accordance with Regulation (EC) No 45/2001, wherever it is allowed to do so.

29.

In that context, the appointment of the Data Protection Officer is of particular importance and should be accompanied by the prompt establishment of the implementing rules regarding the scope of powers and tasks to be entrusted to the Data Protection Officer in accordance with Article 24(8) of Regulation (EC) No 45/2001. Furthermore, these rules should be complemented by all the necessary measures required for the effective application of this Regulation to FRONTEX.

30.

This provision is highly pertinent also in the context of the conclusions of the Prior Check Opinion for the purpose of which FRONTEX informed the EDPS that some processing of personal data would be necessary for the proper and effective execution of the tasks under Article 9 of the FRONTEX Regulation. Since Regulation (EC) No 45/2001 applies, FRONTEX, in its role of data controller, will have to ensure compliance with all the provisions contained in that Regulation.

31.

It should also be mentioned here that the proposal does not contain any specific rules related to the exercise of the data subject’s rights (Articles 13-19 of Regulation (EC) No 45/2001). Moreover, there is no specific provision either related to the obligation of the data controller to provide information to the data subject (Articles 11 and 12 of Regulation (EC) No 45/2001). The EDPS recommends that special account should be taken of those rules in the measures to be established by the Management Board on the basis of the proposed Article 11(a) of the proposal.

Article 11(b) — Security rules on the protection of classified information and non-classified sensitive information

32.

Article 11(b) provides that FRONTEX should apply the security principles of Commission Decision 2001/844/EC, ECSC, Euratom for classified information. This shall cover, inter alia, provisions for the exchange, processing and storage of classified information. The proposed provision also obliges the Agency to process non-classified sensitive information as adopted and implemented by the Commission.

33.

The EDPS welcomes this provision as a necessary specification regarding the way classified information should be secured, exchanged, processed and stored by FRONTEX. The EDPS also welcomes the way non-classified sensitive information should be securely processed following the security principles adopted by the Commission. In order to complete and clarify this security obligation, the EDPS recommends that the words: ‘and develops accordingly its own and detailed security policy’ are added to the last sentence of Article 11(b). Indeed, in order to be effective, the Commission principles need to be appropriately transposed and implemented through a tailored-made security policy.

Article 13 — Cooperation with European Union agencies and bodies and international organisations

34.

The proposal replaces the current wording of Article 13 of the FRONTEX Regulation. The new wording states that ‘The Agency may cooperate with Europol, the European Asylum Support Office, the Fundamental Rights Agency, other European Union agencies and bodies, and the international organisations competent in matters covered by this Regulation in the framework of working arrangements concluded with those bodies, in accordance with the relevant provisions of the Treaty and the provisions on the competence of those bodies’.

35.

Having analysed this provision, the EDPS understands that the working arrangements with agencies, bodies and international organisations mentioned in this Article will not involve the processing of personal data. This understanding is based on the fact that the new wording does not specify this issue nor does it address the categories of data which could be exchanged between the agencies and bodies. It does not provide either for the conditions under which such exchange could take place.

36.

Notwithstanding the position taken above, the EDPS would like to draw attention to the provisions of Article 22 of the Council Decision of 6 April 2009 establishing the European Police Office (Europol) (8) (hereinafter ‘Europol Decision’) regarding Relations with Union or Community institutions, bodies, offices and agencies. This provision enables Europol to establish and maintain cooperative relations with the institutions, bodies, offices and agencies set up by, or on the basis of, the Treaty on European Union and the Treaty establishing the European Communities, in particular FRONTEX. In this context, it should be added that paragraph 2 of Article 22 stipulates that ‘Europol shall conclude agreements or working arrangements with the entities referred to in paragraph 1; such agreements or working arrangements may concern the exchange of operational, strategic or technical information, including personal data and classified information. Any such agreement or working arrangement may be concluded only after approval by the Management Board which shall previously have obtained, as far as it concerns the exchange of personal data, the opinion of Joint Supervisory Body’. Moreover, on the basis of Article 22(3) Europol may, before the entry into force of the agreement or working arrangement referred to in paragraph 2, directly receive and use information, including personal data, from the entities referred to in paragraph 1 in so far as that is necessary for the legitimate performance of its tasks, and it may, under the conditions laid down in Article 24(1), directly transmit information included personal data, to such entities, in so far as that is necessary for the legitimate performance of the recipient’s tasks.

37.

Given that Europol Decision contains a provision which could allow Europol to conclude an agreement or a working arrangement with FRONTEX which may concern the exchange of operational, strategic or technical information, including personal data, the EDPS calls on the legislator to clarify in the proposed Regulation that the working arrangement which could be concluded with Europol on the basis of the proposed Article 13 of FRONTEX Regulation, would exclude the exchange of personal information.

Article 14 — Facilitation of operational cooperation with third countries and cooperation with competent authorities of third countries

38.

Article 14(1) of the proposal deals with the issue of facilitation of operational cooperation with third countries and cooperation with competent authorities of third countries. More specifically, it requires the Agency ‘in matters covered by its activities and to the extent required for the fulfilment of its tasks, (…) facilitate the operational cooperation between Member States and third countries, in the framework of the European Union external relations policy, including with regard to human rights’. Moreover, paragraph 6 of the abovementioned Article stipulates that ‘the Agency may cooperate with the authorities of third countries competent in matters covered by this Regulation in the framework of working arrangements concluded with these authorities, in accordance with relevant provisions of the Treaty’.

39.

As far as the abovementioned provision is concerned, the EDPS notes that it does not refer to the processing of personal data nor does it specify whether, and if so, to which extent and under which circumstances the ‘working arrangements’ envisaged in this provision would include personal data. Therefore, and taking account of the reasoning mentioned in the general remarks, the EDPS understands that this provision would not involve the processing of personal data. Such conclusion is also in line with the information received by the EDPS from FRONTEX in the context of the notification for Prior Checking in the context of JROs.

IV. CONCLUSIONS

40.	The EDPS welcomes the fact that he is consulted by the Commission in accordance with Article 28(2) of Regulation (EC) No 45/2001.

41.

The EDPS has noted the aim and objectives of the proposed Regulation as well as the reasons which led to the adoption of the proposal providing for revision of the FRONTEX legislative framework. He notes in particular that the proposal aims to allow FRONTEX to fulfil its current tasks and responsibilities, as well as those provided by the proposed Regulation, more effectively.

42.

Taking account of the new legal framework, envisaged by the proposal, in which FRONTEX is to operate in the near future, and which might also result in new operational tasks to be given to FRONTEX on the basis of the proposed Regulation, it is striking that the proposal is silent about the processing of personal data by FRONTEX, with a sole exception of the last sentence of Article 11.

43.	The EDPS is of the opinion that the proposed Regulation should — to the extent necessary and appropriate — clearly address the question of the scope of activities that may give rise to the processing of personal data by FRONTEX.

44.

A specific legal basis addressing the issue of the processing of personal data by FRONTEX and providing for clarification of the circumstances under which such processing by FRONTEX could take place, subject to strong data protection safeguards and in accordance with the proportionality and necessity principles, is needed. Only where necessary for clearly identified and lawful purposes (in particular JRO) should such processing be allowed.

45.

The legal basis should specify the necessary and appropriate safeguards, limitations and conditions under which such a processing of personal data would take place, in compliance with Article 8 of the European Convention on Human Rights and Article 8 of the EU Charter of Fundamental Rights, including guarantees regarding the data subject’s rights as one of the most important elements.

46.

The Commission’s reluctance to specify this in the proposed Regulation or to clearly state the date by when it will do so, instead preferring to postpone the matter pending new legal and political circumstances, raises serious concerns. In the EDPS’s view, this approach could lead to undesirable legal uncertainty and a significant risk of non-compliance with data protection rules and safeguards.

47.

In order to further improve the proposal, the EDPS also calls on the legislator to clarify in the proposed Regulation that the working arrangement which could be concluded with Europol on the basis of the proposed Article 13 of the FRONTEX Regulation, would exclude the exchange of personal information. Moreover, he also suggests a clarification of Article 11(b) of the proposal.

Done at Brussels, 17 May 2010.

Peter HUSTINX

European Data Protection Supervisor

(1) OJ L 281, 23.11.1995, p. 31.

(2) OJ L 8, 12.1.2001, p. 1.

(3) COM(2010) 61 final.

(4) The Opinion is available at: http://www.edps.europa.eu/EDPSWEB/webdav/site/mySite/shared/Documents/Supervision/Priorchecks/Opinions/2010/10-04-26_Frontex_EN.pdf

(5) COM(2008) 67 final.

(6) Article 9 stipulates that ‘1. Subject to the Community return policy, the Agency shall provide the necessary assistance for organising join return operations of Member States. The Agency may use Community financial means available in the field of return. (…)’.

(7) See point 3.2 of the Prior Check Opinion ‘Lawfulness of the processing’: ‘The EDPS considers that Article 9 of Regulation (EC) No 2007/2004 and Article 5(a) of Regulation (EC) No 45/2001 could thus, under the specific circumstances of this case, only serve as a provisional legal basis for the envisaged processing activity, subject to a careful review of the need for a more specific legal basis, in the context of the ongoing revision of Regulation (EC) No 2007/2004’. In the final conclusions, the EDPS also suggested that FRONTEX: 1) examine Article 9 of Regulation (EC) No 45/2001 before a transfer under its scope takes place, in order to comply with its requisites. In such a case, the EDPS required FRONTEX to notify him of a methodology for compliance with this Article before the transfer takes place; 2) implement the necessary procedures to guarantee the rights of the data subjects; 3) implement the obligation to inform before the processing activity takes place, except if the Member States provide the information to the data subjects in accordance with Article 12 of the Regulation. The EDPS furthermore requested FRONTEX to inform him about the particular implementation measures taken in this regard.

(8) 2009/371/JHA (OJ L 121, 15.5.2009, p. 37).

30.12.2010

Official Journal of the European Union

C 357/7

Opinion of the European Data Protection Supervisor on the Communication from the Commission on the global approach to transfers of Passenger Name Record (PNR) data to third countries

2010/C 357/02

THE EUROPEAN DATA PROTECTION SUPERVISOR,

Having regard to the Treaty on the Functioning of the European Union, and in particular its Article 16,

Having regard to the Charter of Fundamental Rights of the European Union, and in particular its Article 8,

Having regard to the request for an opinion in accordance with Regulation (EC) No 45/2001 of the European Parliament and of the Council of 18 December 2000 on the protection of individuals with regard to the processing of personal data by the Community institutions and bodies and on the free movement of such data, and in particular its Article 41 (2),

HAS ADOPTED THE FOLLOWING OPINION:

I. INTRODUCTION

1. Consultation of the EDPS

1.	On 21 September 2010, the Commission adopted a Communication on the global approach to transfers of Passenger Name Record (PNR) data to third countries (3). The Communication was sent to the EDPS for consultation on the same day.

The EDPS welcomes the fact that he was consulted by the Commission. Already before the adoption of the Communication, the EDPS was given the possibility to give informal comments. Some of these comments have been taken into account in the final version of the document, while other points still raise data protection concerns.

2. The proposal in its context

The global approach to PNR issues presented by the Commission in its Communication aims at providing a coherent framework for the transfer of PNR data to third countries. Beyond the need for legal certainty developed in the Communication, this harmonised approach has also been strongly supported by the European Parliament which is entrusted in the new institutional framework with the power to ratify PNR agreements with third countries (4).

The Communication is complemented by Recommendations for negotiations of PNR agreements with specific third countries. These Recommendations are restricted and are not analysed in this opinion. However, the relation between the general Communication and the Recommendations is commented upon in Chapter II.

In addition to the global approach to transfers of PNR data to third countries, the Commission is also preparing a revised approach to PNR for the EU. Earlier, a proposal for such an EU framework was intensively discussed in Council, under the former third pillar before the entry of the Lisbon Treaty (5). These discussions did not lead to a consensus on a number of essential elements of the PNR-system, such as for instance the use of the data base created under such a system. The Stockholm Programme then urged the Commission to come with a new proposal, but it did not address the essential elements of such a proposal. A draft directive for an EU PNR scheme is expected in the beginning of 2011.

The present opinion focuses on the Communication of the Commission. Its first part analyses the Communication in the context of current developments in the area of data protection, the second part addresses the legitimacy of the PNR scheme and the third part focuses on more specific data protection issues in the Communication.

II. ANALYSIS OF THE PROPOSAL

1. General observations

The EDPS welcomes the horizontal approach of the Communication, in line with the recent requests of the European Parliament for a thorough analysis and coherent view on existing and foreseen PNR schemes. A high and harmonised level of protection applicable to all these schemes is an objective which should be strongly supported.

8.	The EDPS nevertheless questions the general timing of the different initiatives directly or indirectly related to the processing of PNR data.

9.	While the Communication mentions international agreements on PNR schemes and the initiative for an EU PNR, the proposed standards in the Communication relate only to international agreements. The EU framework will be discussed and developed at a later stage.

10.	A more logical and opportune agenda would in the view of the EDPS have included an in-depth reflection on a possible EU scheme including data protection safeguards compliant with the EU legal framework, and on this basis, developing an approach for agreements with third countries.

11.

The EDPS also emphasises the ongoing work in relation with an EU-US general agreement on data sharing for law enforcement (6), the purpose of which is to establish a set of principles guaranteeing a high level of protection for personal data as a condition to the exchange of such data with the United States. The outcome of the EU-US negotiations should be a reference for further bilateral agreements concluded by the EU and by its Member States, including the PNR agreement between the EU and the US.

12.

Another element to take into consideration in this context is the general reflection on the EU data protection framework which is now conducted by the Commission, with a view to a Communication before the end of 2010 to be followed by a proposal for a new regulatory framework in the course of 2011 (7). This review process takes place in the ‘post-Lisbon’ framework, which has a direct impact on the horizontal application of data protection principles to the former pillars of the EU, including police and judicial cooperation in criminal matters.

13.

To ensure consistency, the EU should agree on its internal instruments and on the basis of these internal instruments it should negotiate agreements with third countries. The global agenda should therefore concentrate first on the general EU data protection framework, then on the possible need for an EU PNR scheme, and finally on the conditions for exchanges with third countries, based on the updated EU framework. At this stage the safeguards foreseen in a future EU-US agreement should also be taken into account while establishing conditions for transfers of PNR data to third countries.

14.

The EDPS is aware of the fact that, for different procedural and political reasons, this ideal order is not being followed in practice. He considers nevertheless that the logic behind these different steps should be kept in mind by the different actors involved in the Commission, the Council and the Parliament. As developments, notably on the EU framework and the EU-US negotiations, are progressing in parallel, due account should be taken of this need for consistency and for a harmonised view on data protection safeguards within the EU and in the context of transfers. To be more concrete, this would imply notably:

—	taking into account the results of the impact assessment on the EU PNR before finalising any PNR negotiations with third countries,

—	ensuring that lessons are learned from the reviews of current PNR arrangements,

—	and, as far as negotiations with the United States are concerned, linking PNR negotiations with the negotiations on the general agreement on data sharing for law enforcement. This is the only way to ensure consistent safeguards in both agreements.

15.

Finally, the EDPS raises the question of the link between the Communication and the guidelines drafted by the Commission. The issue concerns the extent to which precise safeguards and conditions should be specified in the standards developed in the Communication or in the guidelines established per country: if the overall objective is to harmonise the conditions of processing and exchange of PNR data, the EDPS considers that the margin of manoeuvre for each international agreement should be as limited as possible, and that the standards should set a precise framework. The standards should have an effective impact on the content of the agreements. Several comments below raise the need for more precision in that sense.

2. Legitimacy of the scheme

16.

The EDPS as well as the Article 29 Working Party have already insisted in a number of opinions (8) on the need for a clear justification of the development of PNR schemes, be it within the EU or in order to exchange data with third countries. The necessity of the measures must be established and supported by concrete evidence, and it should then be evaluated and balanced with the degree of intrusion in the private life of individuals in order to ensure a proportionate and least invasive outcome. The fact that recent technological developments currently render wide access and analysis possible, as stated at the end of point 2.2 of the Communication, is not in itself a justification for the development of a system aimed at the screening of all travellers. In other words: the availability of means should not justify the end.

17.

As developed below, the EDPS considers that the bulk transfer of data about innocent people for risk assessment purposes raises serious proportionality issues. The EDPS questions in particular the proactive use of PNR data. While ‘re-active’ use of data does not raise major concerns, as far as it is part of an investigation of a crime already committed, real time and proactive use lead to a more critical assessment.

18.

According to the wording of the Communication, even in the ‘real time context’, PNR data will be ‘use(d) in order to prevent a crime, survey or arrest persons before a crime has been committed’, based on ‘predetermined fact-based risk indicators’ (9). The main idea to take measures with regard to persons before a crime has been committed on the basis of risk indicators, is in the view of the EDPS a proactive measure, the use of which in a law enforcement context is traditionally strictly defined and limited.

19.

Besides, neither the notion of risk indicators, nor the notion of ‘risk assessment’ is sufficiently developed, and the latter could easily be confused with the notion of ‘profiling’. This similarity is even strengthened by the alleged objective which is to establish ‘fact-based travel and behavioural patterns’. The EDPS questions the link between the original facts, and the patterns deduced from these facts. The process aims at imposing on an individual a risk assessment — and possibly coercive measures — based on facts which are not related to this individual. As already stated in his previous opinion on a proposal for an EU-PNR, the main concern of the EDPS relates to the fact that ‘decisions on individuals will be taken on the basis of patterns and criteria established using the data of passengers in general. Thus decisions on one individual might be taken, using as a reference (at least partially) patterns derived from the data of other individuals. It is thus in relation to an abstract context that decisions will be taken, which can greatly affect data subjects. It is extremely difficult for individuals to defend themselves against such decisions’ (10).

20.	The use of such techniques on a wide scale involving the screening of all passengers therefore raises serious questions of compliance with fundamental privacy and data protection principles, including those laid down in Article 8 ECHR, Articles 7 and 8 of the Charter and Article 16 TFEU.

21.

Any final decision on the legitimacy of PNR schemes should take into account these elements, which should be analysed and developed in the impact assessment being conducted in the framework of the EU PNR project. The agenda should be set in order to allow a careful consideration of the results of this impact assessment in the drafting of global requirements for PNR schemes.

3. Content of the proposed standards

22.

Without prejudice to the preceding fundamental comments on the legitimacy of PNR schemes, the EDPS welcomes the extensive list of standards, visibly inspired by EU data protection principles, which in several aspects should strengthen the protection foreseen in specific agreements. The added value and shortcomings identified in these standards are discussed hereafter.

Adequacy and binding character of any agreement

23.

From the wording of the Communication, the EDPS understands that the assessment of adequacy can be based on the general data protection framework of the recipient country or be contextual, depending on legally binding commitments in an international agreement governing the processing of personal data. Considering the decisive role of international agreements in relation to adequacy assessments, the EDPS emphasizes the need to clearly establish the binding character of agreements for all parties concerned, and he believes this should be complemented by an explicit indication that the agreements shall ensure directly enforceable rights to data subjects. The EDPS considers that these elements constitute an essential aspect of the adequacy assessment.

Scope and purpose

24.

The first two points in the list of principles relate to purpose limitation. Under the subtitle ‘use of data’, the first point mentions law enforcement and security purposes, and further refers to terrorism and other serious transnational crimes, as based on the ‘approach of’ definitions laid down in EU instruments. The EDPS questions this wording which could lead to consider that future agreements would not be based precisely on these definitions but would be inspired by them. It is essential for reasons of legal certainty that terrorism and serious transnational crimes are precisely defined and that EU instruments referred to in the Communication are identified. Besides, the EDPS recalls that before different types of crimes are included in the PNR scheme, they must as a pre-condition pass a necessity and proportionality test.

25.

The second point seems to refer more to the scope (the nature of data collected) than to the purpose principle. The EDPS notes that the Communication does not include a list of data which could be subject to transfers, as it leaves to each specific agreement the determination of categories of data to be exchanged. To avoid divergences and inclusion of disproportionate categories of data in some agreements with third countries, the EDPS considers that a common and exhaustive list of categories of data should be added to the standards, in line with the purpose of the exchange of data. He refers to the opinions of the Article 29 Working Party in this respect, which indicate the categories of data which would be admissible and those considered as excessive in relation to the fundamental rights of data subjects (11). Categories of data to be excluded are notably those which can be regarded as sensitive data — and which are protected by Article 8 of Directive 95/46/EC, SSR/SSI data (Special Service Request/Information), OSI (Other Service-Related Information) data, open or free-text fields (such as the ‘General Remarks’ where data of a sensitive nature can appear), and the information concerning frequent-flyers and ‘behavioural data’.

Sensitive data

26.

The Communication indicates that sensitive data shall not be used unless in exceptional circumstances. The EDPS deplores this exception. He considers that the conditions of the exception are too broad and do not bring any guarantees: use on a case by case basis of the data is only presented as an example; besides, the purpose limitation should be a general principle applicable to any processing of PNR data, not only a guarantee applying to sensitive data. The EDPS considers that allowing for the processing of sensitive data, even in limited cases, would align the level of protection of protection of all PNR schemes on the less data protection compliant scheme rather than on the most compliant. He therefore calls for a complete exclusion of the processing of sensitive data, as a principle.

Data security

27.

The general obligation on security developed in the Communication is considered as satisfactory. The EDPS considers nevertheless that it could be complemented by an obligation of mutual information in case of security breach: recipients would be responsible for informing their counterparts in case data they received have been subject to unlawful disclosure. This will contribute to enhanced responsibility towards a secure processing of the data.

Enforcement

28.

The EDPS supports the system of supervision as foreseen in the Communication, including oversight and accountability measures. The right of every individual to administrative and judicial redress is also strongly supported. As far as access rights are concerned, he understands that no limitation can be foreseen, which is welcome. Would a limitation be necessary in exceptional cases, its precise scope and the necessary safeguards including notably an indirect right of access should be clearly mentioned in the standards.

Onward transfers

29.

The EDPS is satisfied with the restriction of onward transfers on a case by case basis, be it to other government authorities or to third countries. He considers that, in addition to this principle, the purpose limitation applicable to transfers to third countries should also apply to transfers within the third country to other government authorities. This should prevent any further use or cross-checking of the PNR data with information processed for different purposes. The EDPS is concerned in particular with the risk of cross-checking with information originating from other databases such as ESTA with regard to the United States. He notes that the recent US decision to require a fee for ESTA results in the collection of credit card information of travellers. The EDPS calls for a clear limitation to prevent inappropriate matching of information beyond the scope of the PNR agreement.

Data retention

30.

The period of retention of data is not subject to effective harmonisation. The EDPS considers that, as a principle, PNR data should be deleted if the controls made at the occasion of the transmission of data have not triggered any enforcement action. Would the national context justify the need for a limited period of retention, the EDPS considers that a maximum period of retention should be established in the standards. Besides, the principle of limiting access rights of officials in time should be reinforced and the gradual anonymisation of data should be considered as an obligation and not as an example.

Modalities of transmission

31.

The EDPS supports the exclusive use of the ‘push’ system to transmit PNR data. He calls for concrete guarantees ensuring that ‘push’ is effectively the only system used in practice. Experience and inspections conducted by data protection authorities have indeed shown that despite the obligations of agreements already in force, in particular with regard to the ‘US PNR’, a residual ‘pull’ is still effective and that in parallel to ‘push’, US authorities have a wider access to PNR data through Computer Reservation Systems. Legal and technical measures should be taken to prevent any bypassing of the ‘push’ system.

32.	The frequency of transmissions by airlines (‘reasonable’) should be defined, and a maximum number of transmissions should be established. Existing schemes providing for the most privacy compliant provisions should be the benchmark for such exercise.

Overarching concepts

33.

The EDPS also calls for more precision with regard to essential elements of the implementation of PNR agreements. The duration of agreements (‘fixed’, ‘appropriate’) and their review (‘periodical’) should be further defined in a horizontal perspective. The periodicity of joint reviews, in particular, could be specified, as well as the obligation to conduct a first review within a specific deadline after the entering into force of the agreements: a maximum of three years could be mentioned.

III. CONCLUSION

34.	The EDPS welcomes the horizontal approach presented by the Commission in its Communication. This is an essential step in the direction of a comprehensive framework for the exchange of PNR data. Some major concerns however mitigate this general appreciation.

35.

PNR schemes presented in the Communication do not per se meet the necessity and proportionality tests as developed in this opinion and in previous opinions of the EDPS and the Article 29 Working Party. To be admissible, the conditions for collection and processing of personal data should be considerably restricted. The EDPS is in particular concerned about the use of PNR schemes for risk assessment or profiling.

36.

The development of PNR standards should take into account the general data protection framework and related legal developments within the EU, as well as the negotiation of data exchange agreements at a more general level, especially with the United States. It should be ensured that a future agreement on PNR with the United States respects the general agreement on data protection with the US. Agreements on PNR with other third countries should also be consistent with this approach.

37.	It is essential that any agreement with third countries takes into account the new data protection requirements as they are being developed in the post-Lisbon institutional framework.

38.

The EDPS also calls for more precision in the global approach with regard to the minimal safeguards applicable to all agreements: stricter conditions should apply especially with regard to the processing of sensitive data, the purpose limitation principle, the conditions of onward transfers and the retention of data.

39.

The EDPS finally insists on the fact that any agreement should provide for directly enforceable rights to data subjects. The effectiveness of enforcement procedures, by data subjects as well as by supervisory authorities, is an essential condition for the assessment of the adequacy of any agreement.

Done at Brussels, 19 October 2010.

Peter HUSTINX

European Data Protection Supervisor

(1) OJ L 281, 23.11.1995, p. 31.

(2) OJ L 8, 12.1.2001, p. 1.

(3) COM(2010) 492 final.

(4) Agreements have been signed with:

—	the United States: Agreement between the European Union and the United States of America on the processing and transfer of Passenger Name Record (PNR) data by air carriers to the United States Department of Homeland Security (DHS) (2007 PNR Agreement) (OJ L 204, 4.8.2007, p. 18),

—	Canada: Agreement between the European Community and the Government of Canada on the processing of Advance Passenger Information and Passenger Name Record data (OJ L 82, 21.3.2006, p. 15),

—	Australia: Agreement between the European Union and Australia on the processing and transfer of European Union-sourced passenger name record (PNR) data by air carriers to the Australian customs service (OJ L 213, 8.8.2008, pp. 49-57).

(5) On 6 November 2007, the Commission adopted a proposal for a Council Framework Decision on the use of Passenger Name Record (PNR) data for law enforcement purposes (COM(2007) 654 final). The EDPS presented his opinion on this proposal on 20 December 2007 (OJ C 110, 1.5.2008, p. 1).

(6) See notably the Consultation launched by the Commission in January 2010 on the future European Union (EU)-United States of America (US) international agreement on personal data protection and information sharing for law enforcement purposes and the contributions of the Article 29 Working Party and the EDPS, to be found at http://ec.europa.eu/justice/news/consulting_public/news_consulting_0005_en.htm

(7) The Commission has launched a process of review of the current legal framework which started with a high level conference in May 2009. It has been followed by a public consultation until the end of 2009 and by several stakeholder consultation meetings in July 2010. The contribution of the Article 29 Working Party, in which the EDPS has taken an active part, is available at the following link: http://ec.europa.eu/justice/policies/privacy/workinggroup/wpdocs/index_en.htm#general_issues

(8) Opinion of the EDPS of 20 December 2007 on the Proposal for a Council Framework Decision on the use of Passenger Name Record (PNR) data for law enforcement purposes (OJ C 110, 1.5.2008, p. 1). The opinions of the Article 29 Working Party are available at the following link: http://ec.europa.eu/justice/policies/privacy/workinggroup/wpdocs/index_en.htm#data_transfers

(9) Page 4 of the Communication, Chapter 2.1.

(10) Opinion of 20 December 2007 on the Proposal for a Council Framework Decision on the use of Passenger Name Record (PNR) data for law enforcement purposes (OJ C 110, 1.5.2008, p. 4).

(11) Opinion of 23 June 2003 on the Level of Protection ensured in the United States for the Transfer of Passengers’ Data, WP78. This opinion and subsequent opinions of the Working Party on this issue are available at: http://ec.europa.eu/justice_home/fsj/privacy/workinggroup/wpdocs/index_en.htm#data_transfers

30.12.2010

Official Journal of the European Union

C 357/18

STATE AID — GREECE

State aid C 27/10 (ex NN 6/09) — State aid to United Textiles SA

Invitation to submit comments pursuant to Article 108(2) of the Treaty on the Functioning of the European Union

(Text with EEA relevance)

2010/C 357/06

By means of the letter dated 27 October 2010 reproduced in the authentic language on the pages following this summary, the Commission notified Greece of its decision to initiate the procedure laid down in Article 108(2) of the Treaty on the Functioning of the European Union concerning the abovementioned aid/measure.

Interested parties may submit their comments on the measures in respect of which the Commission is initiating the procedure within one month of the date of publication of this summary and the following letter, to:

European Commission

Directorate-General for Competition

State aid Greffe

1049 Bruxelles/Brussel

BELGIQUE/BELGIË

Fax +32 22961242

These comments will be communicated to Greece. Confidential treatment of the identity of the interested party submitting the comments may be requested in writing, stating the reasons for the request.

TEXT OF SUMMARY

PROCEDURE

The Commission started a preliminary assessment in September 2008, on several aid measures in favour of Greek textiles producer United Textiles SA and its lending banks. The Greek authorities’ initial answers were considered as partial. For that reason, on 3 March 2009 the Commission also issued an information injunction.

DESCRIPTION OF THE BENEFICIARY AND THE AID MEASURES

United Textiles is a large Greek textile company active in the production of clothing, fibre and fabric. Its sales are realised in both wholesale and retail markets. It realised 54 % of its 2008 sales to other EU countries (60 % in 2007). In 2009, it had total assets of EUR 201,7 million and a turnover of EUR 4,5 million (limited sales of stock). Previous years’ sales were EUR 30,6 million in 2008 and EUR 74,7 million in 2007. At the end of 2008 it had 1 348 employees (currently 680).

The company's situation has constantly deteriorated at least since 2004, with gradually decreasing sales, negative EBT and negative own equity since 2008. Because of the latter, the company could be dissolved by initiative of any legally concerned party. Since 2001, lending banks’ support to the company has been limited. Since June 2008, biggest part of its operations has been stopped, with an almost total cease since March 2009. In July 2008, the company's main shareholder decided not to participate in a scheduled capital increase. Since 2008, almost all its bank loans have been overdue.

In period 2007-2010, the company was granted in total three aid measures, two of which were granted also in favour of the company's lending banks. In particular:

On 30 May 2007, National Bank of Greece, lending bank of United Textiles, was granted a State guarantee for new loans of totally EUR 20 million. The State guarantee covered more than the total amount of those loans. There was no premium for the State. The guarantee was based on a non-notified guarantee scheme of 26 January 2007.

2.	On 25 May 2009, the Greek authorities rescheduled the company's overdue social insurance debts, amounting to EUR 18,6 million, for a period of 96 monthly payments of EUR 0,19 million each. The rescheduled amount partly included previously rescheduled amounts.

3.	On 30 June 2010, the Greek State granted a guarantee to lending banks of United Textiles. The guarantee covers a new syndicated loan of EUR 63,6 million.

ASSESSMENT

The Commission preliminarily considers in respect to all three measures, that they constitute State aid in the meaning of Article 107(1) of the Treaty on the Functioning of the European Union.

United Textiles’ financial data and general situation shows that it was a firm in difficulties. Thus, the Commission has analysed the above aid measures in light of the 2004 Guidelines on rescue and restructuring aid for firms in difficulty.

The Commission has decided to open the procedure under Article 108(2) TFEU on all three measures because it has doubts that all the conditions for granting restructuring aid are fulfilled. The Commission doubts in particular that United Textiles was eligible for rescue aid, since the received aid did not end within six months and was not followed by a notified restructuring plan. The Commission also doubts that United Textiles was eligible for restructuring aid, because this is conditional on the existence of a sound restructuring plan, which Greece did not provide. Finally, the Commission doubts that the company's lending banks were also eligible for either regional aid or restructuring aid or any other kind of aid, since the received aid was operational and they were not in difficulty.

TEXT OF LETTER

‘Η Επιτροπή ενημερώνει την Ελλάδα ότι, αφού εξέτασε τις πληροφορίες που παρασχέθηκαν από της αρχές της χώρας σχετικά με το προαναφερόμενο μέτρο, αποφάσισε να κινήσει τη διαδικασία που προβλέπεται στο άρθρο 108 παράγραφος 2 της συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (1) (στο εξής: ΣΛΕΕ).

1. ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ

(1)

Κατόπιν πληροφοριών σύμφωνα με τις οποίες η Ελλάδα σκόπευε να χορηγήσει εγγύηση για νέα δάνεια ύψους 35 εκατομ. EUR για τη χρηματοδότηση της Ενωμένης Κλωστοϋφαντουργίας, η Επιτροπή ζήτησε από τις ελληνικές αρχές να υποβάλουν τις παρατηρήσεις τους σχετικά με το προαναφερόμενο μέτρο με επιστολές της 11ης Σεπτεμβρίου 2008, της 14ης Οκτωβρίου 2008, της 20ής Οκτωβρίου 2008, της 18ης Νοεμβρίου 2008 και της 4ης Δεκεμβρίου 2008. Οι ελληνικές αρχές έδωσαν μη ολοκληρωμένες απαντήσεις με τις επιστολές της 15ης Οκτωβρίου 2008 και της 10ης Νοεμβρίου 2008.

(2)

Για αυτόν τον λόγο, στις 3 Μαρτίου 2009, η Επιτροπή εξέδωσε διαταγή για την παροχή πληροφοριών βάσει του άρθρου 10 παράγραφος 3 του κανονισμού (ΕΚ) 659/1999 (2) στην οποία ζητούσε από την Ελλάδα να υποβάλει όλες τις πληροφορίες που ήταν απαραίτητες για να εκτιμήσει εάν η Ενωμένη Κλωστοϋφαντουργία είχε λάβει κρατική ενίσχυση και εάν η ενίσχυση ήταν συμβατή με την εσωτερική αγορά. Η Ελλάδα υπέβαλε τις πληροφορίες που ζητήθηκαν με επιστολή της 11ης Μαρτίου 2009.

(3)

Η Επιτροπή ζήτησε πρόσθετες πληροφορίες όσον αφορά το προαναφερόμενο μέτρο καθώς και για ορισμένα άλλα μέτρα, υπέρ της Ενωμένης Κλωστοϋφαντουργίας και των πιστωτριών τραπεζών της, με επιστολές της 20ής Μαρτίου 2009, της 8ης Φεβρουαρίου 2009, της 17ης Μαρτίου 2010, της 19ης Ιουλίου 2010 και της 23ης Αυγούστου 2010. Οι ελληνικές αρχές απάντησαν με επιστολές της 7ης Απριλίου 2009, της 25ης Φεβρουαρίου 2010, της 26ης Μαρτίου 2010, της 13ης Αυγούστου 2010 και της 30ής Αυγούστου 2010.

(4)	Μετά από αίτημα των ελληνικών αρχών, πραγματοποιήθηκε σύσκεψη στις 7 Ιουλίου 2010. Με την ευκαιρία αυτή, η Ενωμένη Κλωστοϋφαντουργία υπέβαλε μία νέα προκαταρκτική προσέγγιση αναδιάρθρωσης.

2. ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΩΝ ΕΙΚΑΖΟΜΕΝΩΝ ΔΙΚΑΙΟΥΧΩΝ ΚΑΙ ΤΩΝ ΜΕΤΡΩΝ

2.1. Οι εικαζόμενοι δικαιούχοι

Ενωμένη Κλωστοϋφαντουργία

(5)	Η Ενωμένη Κλωστοϋφαντουργία είναι μεγάλη ελληνική κλωστοϋφαντουργική εταιρεία εισηγμένη στο Χρηματιστήριο Αθηνών. Το 2008, πραγματοποίησε το 54 % πωλήσεών της σε άλλες χώρες της ΕΕ (60 % το 2007).

(6)

Το 2009, είχε σύνολο ενεργητικού 201,7 εκατ. EUR και κύκλο εργασιών 4,5 εκατ. EUR (περιορισμένες πωλήσεις αποθεμάτων). Οι πωλήσεις των προηγούμενων ετών ήταν 30,6 εκατ. EUR το 2008 και 74,7 εκατ. EUR το 2007. Στα τέλη του 2008 το προσωπικό της αριθμούσε 1 348 εργαζομένους (σήμερα 680). Η εταιρεία έχει τέσσερις θυγατρικές σε τρεις χώρες, Βουλγαρία, Αλβανία και Πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας. Ο βασικός της μέτοχος είναι υπεράκτια εταιρεία με την επωνυμία European Textiles Investments Ltd (Μαυρίκιος).

(7)

Η επιχειρηματική δραστηριότητα της Ενωμένης Κλωστοϋφαντουργίας συνίσταται στην παραγωγή ενδυμάτων, νημάτων και υφασμάτων. Οι πωλήσεις της πραγματοποιούνται τόσο σε αγορές χονδρικής όσο και λιανικής. Διαθέτει 12 μονάδες παραγωγής σε διάφορες περιοχές της Ελλάδας. Αυτές οι μονάδες παραγωγής δεν λειτουργούν από το 2008, λόγω ελλείψεως κεφαλαίου κινήσεως.

(8)	Η κατάσταση της εταιρείας παρουσιάζει σταθερή επιδείνωση τουλάχιστον από το 2004, με σταδιακή μείωση των πωλήσεων, αρνητικά ΚΠΦ (3) και αρνητικά ίδια κεφάλαια από το 2008. Λόγω αυτού του προβλήματος, η εταιρεία θα μπορούσε να λυθεί σύμφωνα με την ελληνική νομοθεσία (4).

(9)

Από το 2001, η στήριξη των πιστωτριών τραπεζών προς την εταιρεία ήταν περιορισμένη, με μειωμένα πιστωτικά όρια και δάνεια. Από τον Ιούνιο του 2008, μεγάλο μέρος των δραστηριοτήτων της έχει διακοπεί Από τον Μάρτιο του 2009, η παραγωγή έχει σταματήσει σχεδόν εντελώς. Τον Ιούλιο του 2008, ο βασικός μέτοχος της εταιρείας αποφάσισε να μη συμμετάσχει σε προγραμματισμένη αύξηση του κεφαλαίου. Από το 2008, σχεδόν το σύνολο των τραπεζικών της δανείων έχουν καταστεί υπερήμερα. Από τον Φεβρουάριο του 2010, οι μετοχές της εταιρείας έχουν τεθεί σε αναστολή διαπραγμάτευσης στο Χρηματιστήριο Αθηνών.

Πιστώτριες τράπεζες

(10)

Οι πιστώτριες τράπεζες της Ενωμένης Κλωστοϋφαντουργίας, που εμπλέκονται στα εξεταζόμενα μέτρα κρατικών ενισχύσεων, είναι οι ελληνικές τράπεζες Εθνική Τράπεζα της Ελλάδος, η Εμπορική Τράπεζα, η Τράπεζα ΑΤΕ, η Alpha Bank και η Eurobank. Είναι όλες εμπορικές τράπεζες που δραστηριοποιούνται στην παροχή ενός πλήρους φάσματος χρηματοπιστωτικών προϊόντων και υπηρεσιών. Είναι παρούσες, μέσω θυγατρικών, σε άλλες χώρες της ΕΕ, και ιδίως στη Βουλγαρία, την Κύπρο, τη Γαλλία, τη Γερμανία, το Λουξεμβούργο, τις Κάτω Χώρες, την Πολωνία, τη Ρουμανία και το Ηνωμένο Βασίλειο (5).

2.2. Τα εικαζόμενα μέτρα

(11)	Κατά την περίοδο 2007-2010, χορηγήθηκαν συνολικά τρία μέτρα κρατικών ενισχύσεων στην εταιρεία. Στο παρόν στάδιο, η Επιτροπή θεωρεί ότι δύο από αυτά τα μέτρα χορηγήθηκαν επίσης υπέρ των δανειοδοτριών τραπεζών της εταιρείας. Ειδικότερα:

Μέτρο 1: Η κρατική εγγύηση του Μαΐου 2007

(12)

Στις 30 Μαΐου 2007, χορηγήθηκε στην Εθνική Τράπεζα της Ελλάδας, που δανειοδοτούσε τη Ενωμένη Κλωστοϋφαντουργία, κρατική εγγύηση για νέο δάνειο που περιλάμβανε: α) αναδιάταξη υφιστάμενου δανείου ύψους 7,5 εκατ. EUR και β) νέο δάνειο ύψους EUR 12,5 εκατ. EUR. Η κρατική εγγύηση κάλυπτε ποσό μεγαλύτερο από το συνολικό ύψος αυτών των δανείων. Κάλυπτε ποσό ύψους 30 εκατ. EUR συν τόκους, για δάνεια συνολικού ύψους 20 εκατ. EUR. Αυτό το νέο δάνειο είχε εξάμηνο επιτόκιο EURIBOR, συν προσαύξηση (spread) ύψους 1,85 % (6), ανερχόμενο συνολικά σε 6,10 % στις 30 Μαΐου 2007. Δεν είχε προβλεφθεί προμήθεια για την κρατική εγγύηση. Οι πιστώτριες τράπεζες έλαβαν εξασφαλίσεις για το νέο δάνειο, με τη μορφή ενεχυρίασης εμπορευμάτων και προσωπικών εγγυήσεων από μέρους των μετόχων.

(13)

Η εγγύηση στηριζόταν σε μη κοινοποιηθέν καθεστώς εγγυήσεων της 26ης Ιανουαρίου 2007. Το καθεστώς προέβλεπε ότι θα μπορούσε να παρασχεθεί κρατική εγγύηση για υφιστάμενα δάνεια σε βιομηχανικές, μεταλλευτικές, κτηνοτροφικές και ξενοδοχειακές επιχειρήσεις που ήταν εγκατεστημένες στο Νομό Ημαθίας (όπου βρίσκεται μέρος των δραστηριοτήτων της Ενωμένης Κλωστοϋφαντουργίας). Το καθεστώς δεν απέκλειε προβληματικές επιχειρήσεις και δεν προέβλεπε προμήθεια για την κρατική εγγύηση.

Μέτρο 2: Αναδιάταξη οφειλών για εισφορές κοινωνικής ασφάλισης

(14)	Στις 25 Μαΐου 2009, οι ελληνικές αρχές προχώρησαν σε αναδιάταξη των ληξιπρόθεσμων ασφαλιστικών οφειλών της εταιρείας, που ανέρχονταν σε 18,6 εκατ. EUR, για μια περίοδο 96 μηνιαίων πληρωμών ύψους 0,19 εκατ. EUR εκάστη. Η αναδιάταξη πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο του ελληνικού Νόμου 3762/2009.

(15)

Οι υποβληθείσες πληροφορίες δεν προσδιορίζουν συγκεκριμένα οποιεσδήποτε ποινές ή τόκους αναφορικά με την αναδιάταξη. Αναφέρουν μόνο ότι το 2009 έγινε αναδιάταξη νέων ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων από ασφαλιστικές εισφορές ύψους 14,6 εκατ. EUR, επιπλέον προηγούμενων ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων από ασφαλιστικές εισφορές ύψους EUR 2,8 εκατ. EUR. Αναφέρεται επίσης ότι υπήρξε πρόσθετη αύξηση ύψους 1,2 εκατ. EUR λόγω της αναδιάταξης. Αυτό θα μπορούσε να θεωρηθεί ως ένα είδος ποινής ή τόκου. Τα τρία αυτά ποσά ισούνται με 18,6 εκατ. EUR.

(16)

Η Επιτροπή παρατηρεί ότι στο ποσό της αναδιάταξης περιλαμβάνονταν εν μέρει ποσά που είχαν ήδη αναχρηματοδοτηθεί παλαιότερα, πράγμα που θα μπορούσε να αποτελεί ένδειξη ότι οι προηγουμένως αναδιαταχθείσες οφειλές δεν είχαν εξοφληθεί. Η Επιτροπή σημειώνει επίσης ότι από το 2007, στις ετήσιες εκθέσεις της εταιρείας, οι υποχρεώσεις της από ασφαλιστικές εισφορές αναφέρονται ως “ρυθμισθείσες”, πράγμα που σημαίνει ότι είχε ήδη λάβει χώρα τουλάχιστον μία αναδιάταξη από το έτος αυτό και πριν από την προαναφερθείσα αναδιάταξη της 25ης Μαΐου 2009.

Μέτρο 3: Η κρατική εγγύηση του Ιουνίου 2010

(17)

Στις 30 Ιουνίου 2010, το ελληνικό δημόσιο χορήγησε εγγύηση στις πιστώτριες τράπεζες της Ενωμένης Κλωστοϋφαντουργίας. Οι τράπεζες αυτές είναι η Εθνική Τράπεζα της Ελλάδος, η Εμπορική Τράπεζα, η Τράπεζα ΑΤΕ, η Alpha Bank και η Eurobank. Η εγγύηση καλύπτει νέο κοινοπρακτικό δάνειο ύψους 63,6 εκατ. EUR, που υποδιαιρείται σε τρία επιμέρους ποσά για τους εξής σκοπούς:

α)

36,6 εκατ. EUR για την αναδιάταξη δανείων που είχαν χορηγηθεί στην εταιρεία από τις πιστώτριες τράπεζές της την περίοδο από τον Αύγουστο του 2008 έως τον Σεπτέμβριο του 2009.

Σύμφωνα με τις διαθέσιμες πληροφορίες, τα εν λόγω δάνεια είχαν επιτόκια μεταξύ 3 μηνών και 6 μηνών EURIBOR, συν 1,25 % έως 3 %. Επίσης σύμφωνα με τις διαθέσιμες πληροφορίες, τα δάνεια αυτά δεν καλύπτονταν αρχικά με κρατική εγγύηση.

β)	15 εκατ. EUR για τη χρηματοδότηση των ληξιπρόθεσμων οφειλών της εταιρείας προς το δημόσιο, τους προμηθευτές και τους εργαζομένους της.

γ)	12 εκατ. EUR για τη χρηματοδότηση επενδύσεων και λειτουργικών δαπανών.

(18)

Το υποκείμενο κοινοπρακτικό δάνειο έχει διάρκεια 9 ετών. Στην υπουργική απόφαση για τη χορήγηση εγγύησης δεν προσδιοριζόταν το επιτόκιο για τα δάνεια που επρόκειτο να καλυφθούν. Αναφερόταν απλώς ότι τα δάνεια έπρεπε να είναι με το επιτόκιο της αγοράς. Η κρατική εγγύηση καλύπτει ποσοστό 80 % του δανείου. Προβλέπεται για το δημόσιο ετήσια προμήθεια εγγύησης 2 % επί του μέσου ετήσιου οφειλόμενου ποσού. Οι πιστώτριες τράπεζες λαμβάνουν, εκτός από την κρατική εγγύηση, εξασφαλίσεις για το νέο δάνειο με τη μορφή ενεχυρίασης μετοχών της εταιρείας για τουλάχιστο το 25,9 % του συνόλου των μετοχών της και προσημειώσεων υποθήκης πρώτης σειράς επί των ακίνητων περιουσιακών στοιχείων της εταιρείας. Το κράτος δεν λαμβάνει εξασφαλίσεις για την εγγύησή του, αλλά σε περίπτωση κατάπτωσης της εγγύησης, οι εξασφαλίσεις του δανείου θα μεταφερθούν στο κράτος.

(19)

Η εγγύηση του Ιουνίου 2010 αντικατέστησε την προηγούμενη εγγύηση που είχε χορηγηθεί στις 2 Οκτωβρίου 2009. Η εγγύηση αυτή είχε χορηγηθεί για ένα νέο δάνειο ύψους 40 εκατ. EUR 40 που αποσκοπούσε επίσης στην αναδιάταξη δανείων που είχαν χορηγηθεί στην εταιρεία κατά την περίοδο από τον Αύγουστο του 2008 έως τον Φεβρουάριο του 2009 (βλ παράγραφο 17 στοιχείο α) ανωτέρω). Ωστόσο, το δάνειο των 40 εκατ. EUR ουδέποτε χορηγήθηκε και συνεπώς η εγγύηση του Οκτωβρίου 2009 ουδέποτε ενεργοποιήθηκε. Αντίθετα, η εγγύηση αυτή αντικαταστάθηκε από τη νέα εγγύηση του Ιουνίου 2010, η οποία κάλυπτε το κοινοπρακτικό δάνειο ύψους 63,6 εκατ. EUR. Σύμφωνα με τις ελληνικές αρχές, ο λόγος της αντικατάστασης αυτής ήταν ότι το ύψος του δανείου των 40 εκατ. EUR δεν αρκούσε πλέον για την κάλυψη των αναγκών ρευστότητας της εταιρείας.

(20)

Όσον αφορά τα τραπεζικά δάνεια που χορηγήθηκαν κατά την περίοδο από τον Αύγουστο του 2008 έως τον Σεπτέμβριο του 2009 (βλ παράγραφο 17 στοιχείο α) ανωτέρω), η Επιτροπή παρατηρεί ότι ορισμένες πληροφορίες φαίνεται να δείχνουν ότι οι πιστώτριες τράπεζες είναι πιθανό να είχαν επηρεαστεί από υπόσχεση χορήγησης κρατικής εγγύησης.

(21)

Ειδικότερα, σύμφωνα με τις υποβολές πληροφοριών των ελληνικών αρχών και τις ετήσιες εκθέσεις της Ενωμένης Κλωστοϋφαντουργίας, την εποχή που χορηγήθηκαν τα δάνεια, είχε ζητηθεί από τον εκπρόσωπο των πιστωτριών τραπεζών κρατική εγγύηση για τα εν λόγω δάνεια (Μάιος 2008). Επίσης, οι ελληνικές αρχές είχαν εκφράσει την πρόθεσή τους να χορηγήσουν κρατική εγγύηση για τα ίδια δάνεια (πριν τον Ιούλιο του 2008). Επιπλέον, οι ελληνικές αρχές είχαν ανακοινώσει ότι πριν τα τέλη Ιουλίου του 2008, οι πιστώτριες τράπεζες θα υπέγραφαν συμφωνία ύψους 35 εκατ. EUR για τη χρηματοδότηση της Ενωμένης Κλωστοϋφαντουργίας με κρατική εγγύηση. Τελικά, η κρατική εγγύηση χορηγήθηκε τον Οκτώβριο του 2009.

(22)

Επιπλέον, και πάλι σύμφωνα με τις υποβολές πληροφοριών των ελληνικών αρχών και τις ετήσιες εκθέσεις της Ενωμένης Κλωστοϋφαντουργίας, πραγματοποιήθηκαν δύο συσκέψεις τον Σεπτέμβριο του 2008 και τον Απρίλιο του 2009, μεταξύ των ελληνικών αρχών, των πιστωτριών τραπεζών και της Ενωμένης Κλωστοϋφαντουργίας. Κατά την πρώτη σύσκεψη, η συζήτηση αφορούσε την “εξασφάλιση της ομαλής λειτουργίας της Εταιρείας σύμφωνα με το επιχειρησιακό σχέδιο”· επίσης αναφέρεται ότι “ο Υπουργός έδωσε συγκεκριμένες κατευθύνσεις” για την αναδιάρθρωση της Ενωμένης Κλωστοϋφαντουργίας (7). Σκοπός της δεύτερης σύσκεψης ήταν η “χρηματοδότηση του επιχειρησιακού σχεδίου αναδιάρθρωσης και εξυγίανσης της Εταιρίας” (8). Τέλος, αναφέρεται ότι τα επίμαχα δάνεια “χορηγήθηκαν κατόπιν συνεννοήσεως των αρμοδίων κρατικών αρχών (Υπουργείο Οικονομίας και Οικονομικών) και των δανειστριών τραπεζών” (9).

3. ΤΑ ΣΧΟΛΙΑ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΑΡΧΩΝ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΑ ΕΙΚΖΟΜΕΝΑ ΜΕΤΡΑ

(23)	Οι πληροφορίες που υποβλήθηκαν από τις ελληνικές αρχές σχετικά με τα εικαζόμενα μέτρα κρατικών ενισχύσεων μπορούν να συνοψιστούν ως εξής:

Μέτρο 1: Η κρατική εγγύηση του Μαΐου 2007

(24)

Η Ελλάδα ισχυρίζεται ότι δεν συνιστά κρατική ενίσχυση δεδομένου ότι δεν είχε επιλεκτικό χαρακτήρα υπέρ της Ενωμένης Κλωστοϋφαντουργίας, αλλά χορηγήθηκε βάσει ενός καθεστώτος εγγύησης για βιομηχανικές, μεταλλευτικές, κτηνοτροφικές και ξενοδοχειακές επιχειρήσεις στην περιοχή της Ημαθίας (βλ. παρ. 13 ανωτέρω), και συνεπώς δεν αφορούσε μόνο την Ενωμένη Κλωστοϋφαντουργία αλλά ήταν διαθέσιμη και για άλλες εταιρείες.

(25)	Εκτός τούτου, η Ελλάδα ισχυρίζεται ότι η εγγύηση χορηγήθηκε σύμφωνα με τον (εθνικό) ελληνικό Νόμο 2322/95, που επέτρεπε στο Υπουργείο Οικονομικών να χορηγεί κρατικές εγγυήσεις σε τραπεζικά ιδρύματα για δάνεια που είχαν σκοπό την αναδιάταξη οφειλών ή τη χορήγηση νέου κεφαλαίου κίνησης.

(26)	Επιπλέον, η Ελλάδα ισχυρίζεται ότι πριν τη χορήγηση της εγγύησης, η εταιρεία είχε υποβάλει στις ελληνικές αρχές σχέδιο αναδιάρθρωσης με χρηματοδότηση από τράπεζες και χωρίς καμία κρατική εγγύηση. Αυτό το σχέδιο αναδιάρθρωσης δεν υπεβλήθη ποτέ επισήμως στην Επιτροπή.

(27)

Τέλος, η Ελλάδα ισχυρίζεται ότι η εγγύησή της χορηγήθηκε σύμφωνα με τις σχετικές διατάξεις της Επιτροπής: είχε μέγιστο ποσοστό κάλυψης 80 % και 20 εκατ. EUR και είχε χορηγηθεί για δάνεια που είχαν συναφθεί με επιτόκια της αγοράς. Επίσης τα δάνεια ήταν κατάλληλα εξασφαλισμένα με ενεχυρίαση εμπορευμάτων και προσωπικές εγγυήσεις μετόχων και είχαν χορηγηθεί για μια συγκεκριμένη πράξη και διάρκεια.

Μέτρο 2: Αναδιάταξη οφειλών για ληξιπρόθεσμες ασφαλιστικές εισφορές

(28)	Η Ελλάδα ισχυρίζεται ότι η αναδιάταξη των ληξιπρόθεσμων οφειλών προς το δημόσιο αποφασίστηκε στο πλαίσιο του Νόμου 3762/2009, που είχε γενική ισχύ στην Ελλάδα.

Μέτρο 3: Η κρατική εγγύηση του Ιουνίου 2010

(29)	Η Ελλάδα αναφέρει ότι η κρατική εγγύηση του Ιουνίου 2010 είχε χορηγηθεί επειδή η έκταση της προηγούμενης εγγύησης του 2009 (η οποία ουδέποτε εφαρμόστηκε) δεν αρκούσε πλέον για την κάλυψη των αναγκών ρευστότητας της εταιρείας.

(30)

Η Ελλάδα ισχυρίζεται ότι εγγύηση του Ιουνίου 2010 ήταν σύμφωνη με τις κατευθυντήριες γραμμές διάσωσης και αναδιάρθρωσης (10) και ότι δεν παρέχει πλεονέκτημα στην Ενωμένη Κλωστοϋφαντουργία. Η Ελλάδα ισχυρίζεται περαιτέρω ότι δεν παραβιάστηκε η αρχή της εφάπαξ ενίσχυσης, διότι η εγγύηση του Ιουνίου 2010 αντικαθιστά την εγγύηση του Οκτωβρίου 2009 και μεταβάλλει αρκετές διατάξεις της εγγύησης του Μαΐου 2007 (βλ. μέτρο 1 στις παραγράφους 12-13 ανωτέρω). Συνεπώς, η εγγύηση του Ιουνίου 2010 ενσωματώνει το σύνολο των ρητρών των δανείων της εταιρείας σε ένα και μόνο κείμενο με ενιαίες διατάξεις.

4. ΕΚΤΙΜΗΣΗ

4.1. Κατάσταση της εταιρείας

(31)

Όπως διαπιστώνεται στις ανωτέρω παραγράφους 7-8 και αναλύεται ακολούθως στις παραγράφους (64)-(68), οι επιχειρησιακές επιδόσεις και τα οικονομικά αποτελέσματα της εταιρείας παρουσίασαν σημαντική επιδείνωση την περίοδο 2004-2009. Σε αυτήν τη βάση, η Επιτροπή συνάγει ότι η επιχείρηση ήταν προβληματική κατά την έννοια των σημείων 10 και 11 των κατευθυντηρίων γραμμών διάσωσης και αναδιάρθρωσης κατά το χρόνο που λήφθηκαν τα εξεταζόμενα μέτρα υπέρ της εταιρείας (περίοδος 2007-2010). Η Επιτροπή θεωρεί επίσης ότι η εταιρεία είναι προβληματική επί του παρόντος διότι η κατάστασή της δεν έχει βελτιωθεί έκτοτε.

4.2. Ύπαρξη κρατικής ενίσχυσης

Μέτρα 1 και 3: Κρατικές εγγυήσεις του Μαΐου 2007 και του Ιουνίου 2010

Ενίσχυση προς την Ενωμένη Κλωστοϋφαντουργία

(32)

Το άρθρο 107 παράγραφος 1 της ΣΛΕΕ προβλέπει ότι οι ενισχύσεις που χορηγούνται υπό οποιαδήποτε μορφή από τα κράτη ή με κρατικούς πόρους και που νοθεύουν ή απειλούν να νοθεύσουν τον ανταγωνισμό ευνοώντας ορισμένες επιχειρήσεις ή την παραγωγή ορισμένων αγαθών, είναι ασυμβίβαστες με την κοινή αγορά, κατά το μέτρο που επηρεάζουν τις μεταξύ κρατών μελών συναλλαγές. Συνεπώς, ένα μέτρο για να θεωρηθεί ενίσχυση, πρέπει να πληροί τα ακόλουθα τέσσερα κριτήρια:

(33)

Πρώτον, το μέτρο πρέπει να χορηγείται από ένα κράτος μέλος ή με κρατικούς πόρους. Οι κρατικές εγγυήσεις συνεπάγονται κινδύνους για τους κρατικούς πόρους, δεδομένου ότι σε περίπτωση κατάπτωσής τους πρέπει να πληρωθούν από τον κρατικό προϋπολογισμό. Επιπλέον, κάθε εγγύηση για την οποία δεν προβλέπεται κατάλληλη αμοιβή συνεπάγεται απώλεια οικονομικών πόρων για το κράτος. Συνεπώς, ικανοποιείται το κριτήριο των κρατικών πόρων.

(34)

Δεύτερον, το μέτρο πρέπει να παρέχει πλεονέκτημα στον δικαιούχο. Η Επιτροπή θεωρεί ότι οι δύο εξεταζόμενες εγγυήσεις είναι πιθανό να έχουν χορηγήσει αδικαιολόγητο πλεονέκτημα στην Ενωμένη Κλωστοϋφαντουργία. Πράγματι, σύμφωνα με την ανακοίνωση της Επιτροπής σχετικά με την εφαρμογή των άρθρων 87 και 88 της συνθήκης ΕΚ στις κρατικές ενισχύσεις με τη μορφή εγγυήσεων (11), τμήματα 2.2 και 3.2, όταν ο δανειολήπτης δεν καταβάλλει για την εγγύηση τιμή που καθορίζεται βάσει κριτηρίων αγοράς, του παρέχονται πλεονεκτικοί όροι. Σε ορισμένες περιπτώσεις, ο δανειολήπτης, ως επιχείρηση που αντιμετωπίζει οικονομικές δυσχέρειες, δεν θα μπορούσε να εξεύρει πιστωτικό ίδρυμα διατεθειμένο να του χορηγήσει πιστώσεις με οποιουσδήποτε όρους, χωρίς κρατική εγγύηση. Επίσης, μια από τις απαιτούμενες ενδείξεις ώστε μια μεμονωμένη κρατική εγγύηση να μην αποτελεί ενίσχυση είναι ότι δεν πρέπει να καλύπτει ποσοστό μεγαλύτερο του 80 % του οφειλόμενου δανείου.

(35)

Στην προκειμένη υπόθεση, όσον αφορά την εγγύηση του 2007 (μέτρο 1), αυτή χορηγήθηκε για δάνεια σε προβληματική επιχείρηση και δεν προβλεπόταν προμήθεια για τον εγγυητή (το Δημόσιο). Επίσης, αντίθετα με τους ισχυρισμούς της Ελλάδας, φαίνεται ότι κάλυπτε ποσό μεγαλύτερο από το συνολικό ύψος των επιμέρους υποκείμενων δανείων, δηλαδή επρόκειτο για ποσό 30 εκατ EUR συν τόκους, για την κάλυψη δανείων συνολικού ύψους 20 εκατ EUR. Λαμβάνοντας υπόψη τα σημεία 3.2. και 4.2 της ανακοίνωσης για τις κρατικές ενισχύσεις με τη μορφή εγγυήσεων και το γεγονός ότι η εταιρεία αντιμετώπιζε σοβαρά οικονομικά προβλήματα κατά το χρόνο χορήγησης της εγγύησης αυτής, καθώς και το γεγονός ότι η Επιτροπή δεν διαθέτει καμία ένδειξη για αντίστοιχη ενδεικτική προμήθεια εγγύησης που θα μπορούσε να ισχύει στη χρηματοπιστωτική αγορά για παρόμοιες εγγυήσεις, το επιτόκιο του δανείου (6,10 %) συν η προμήθεια εγγύησης (0 %) δεν φαίνεται να αντιστοιχεί σε τιμή καθοριζόμενη βάσει κριτηρίων αγοράς, αν γίνει σύγκριση μεταξύ του επιτοκίου που θα είχε καταβάλει η εταιρεία αυτή χωρίς την κρατική εγγύηση και του επιτοκίου που λήφθηκε χάρη στην κρατική εγγύηση. Πράγματι, εάν η σύγκριση γίνει βάσει της ανακοίνωσης σχετικά με την αναθεώρηση της μεθόδου καθορισμού των επιτοκίων αναφοράς και προεξόφλησης (12), θα χρειαζόταν προσαύξηση από 400 έως 1000 μονάδες βάσης συν το βασικό επιτόκιο που είχε καθοριστεί για την Ελλάδα την εποχή εκείνη (4,62 %) δηλαδή υψηλότερο του 6,10 % που προβλεπόταν στην παρούσα υπόθεση.

(36)

Ομοίως, η εγγύηση του 2010 (μέτρο 3) χορηγήθηκε σε εταιρεία που αντιμετώπιζε οικονομικές δυσχέρειες. Με τον ίδιο τρόπο, παρόλο που είχε προβλεφθεί προμήθεια εγγύησης 2 % για το Δημόσιο, το επίπεδο αυτής της προμήθειας δεν φαίνεται εκ πρώτης όψεως να έχει καθοριστεί βάσει κριτηρίων αγοράς. Πράγματι, η Επιτροπή επισημαίνει τη σημαντική επιδείνωση της οικονομικής κατάστασης της Ενωμένης Κλωστοϋφαντουργίας την περίοδο 2004-2009 και την υπερημερία των δανείων της και, συνεπώς. έχει επιφυλάξεις εάν ένας ιδιώτης εγγυητής θα είχε προσφέρει μια τέτοια εγγύηση, όταν η παραγωγή του δικαιούχου είχε σχεδόν σταματήσει εντελώς και η διαπραγμάτευση των μετοχών στο χρηματιστήριο είχε ανασταλεί, δεδομένου ότι κάτω από παρόμοιες συνθήκες θα ήταν εξαιρετικά δύσκολο μια τέτοια εταιρεία να εξοφλήσει το δάνειο και ο εγγυητής να αποφύγει τις συνέπειες μιας κατάπτωσης της εγγύησης που είχε παράσχει. Η Επιτροπή σημειώνει επίσης ότι το επιτόκιο του εγγυημένου δανείου δεν καθορίζεται ρητά αλλά επαφίεται στη διακριτική ευχέρεια των πιστωτριών τραπεζών. Συνεπώς, η Επιτροπή δεν είναι σε θέση να βεβαιώσει ότι η προμήθεια εγγύησης θα μπορούσε να θεωρηθεί σύμφωνη με τους όρους της αγοράς συγκρίνοντας το επιτόκιο που η εταιρεία θα είχε επωμιστεί χωρίς την εγγύηση με το επιτόκιο που έλαβε χάρη στην κρατική εγγύηση, λαμβάνοντας υπόψη αυτήν την προμήθεια εγγύησης. Σε κάθε περίπτωση, εάν γίνει σύγκριση με βάση την ανακοίνωση της Επιτροπής σχετικά με την αναθεώρηση της μεθόδου καθορισμού των επιτοκίων αναφοράς και προεξόφλησης, η Επιτροπή παρατηρεί ότι σύμφωνα με την ανακοίνωση αυτή θα απαιτείτο προσαύξηση από 400 έως 1 000 μονάδες βάσης συν το βασικό επιτόκιο που είχε καθοριστεί για την Ελλάδα την εποχή εκείνη. Η Επιτροπή θεωρεί σε αυτό το στάδιο ότι, εάν η εταιρεία κατόρθωνε να βρει οποιαδήποτε χρηματοδότηση στην κεφαλαιαγορά, η προσαύξηση που θα ίσχυε για τον δικαιούχο θα ήταν τουλάχιστον 1 000 μονάδες βάσης (διαβάθμιση χαμηλότερη από CCC), διότι η οικονομική του κατάσταση ήταν ακόμη χειρότερη σε σχέση με την εποχή της πρώτης εγγύησης (αύξηση των συσσωρευμένων ζημιών, οριακές πωλήσεις, παύση δραστηριοτήτων κ.ά.). Με βάση τα στοιχεία αυτά, η Επιτροπή έχει αμφιβολίες κατά πόσο το επίπεδο της ανωτέρω προμήθειας εγγύησης, εάν προστεθεί στο επιτόκιο του κοινοπρακτικού δανείου, θα μπορούσε να ισούται με το χρηματοπιστωτικό κόστος ενός παρόμοιου μη εγγυημένου δανείου και καλεί την Ελλάδα να προσκομίσει κάθε χρήσιμη πληροφορία σχετικά με το ζήτημα αυτό.

(37)	Συνεπώς, η Επιτροπή θεωρεί στο παρόν στάδιο ότι και οι δύο εγγυήσεις δεν ήταν σύμφωνες με την ανακοίνωση σχετικά με τις εγγυήσεις και συνιστούν πλεονέκτημα υπέρ της Ενωμένης Κλωστοϋφαντουργίας.

(38)

Τρίτον, για να θεωρηθεί ενίσχυση βάσει του άρθρου 107 παράγραφος 1 της ΣΛΕΕ, ένα μέτρο πρέπει να είναι επιλεκτικό. Η εγγύηση του Μαΐου 2007 στηριζόταν σε ένα τομεακό καθεστώς και η εγγύηση του Ιουνίου 2010 ήταν ad hoc μέτρο υπέρ της Ενωμένης Κλωστοϋφαντουργίας. Ως εκ τούτου, πράγματι ικανοποιείται το κριτήριο της επιλεκτικότητας.

(39)

Τέλος, το μέτρο πρέπει να προκαλεί στρέβλωση του ανταγωνισμού και να επηρεάζει τις συναλλαγές μεταξύ των κρατών μελών. Η Ενωμένη Κλωστοϋφαντουργία δραστηριοποιείται σε τομέα τα προϊόντα του οποίου αποτελούν αντικείμενο εκτενών συναλλαγών μεταξύ των κρατών μελών και στον οποίο επικρατεί οξύς ανταγωνισμός. Κατά τον χρόνο λήψης των μέτρων ενίσχυσης, η Ενωμένη Κλωστοϋφαντουργία ήταν επιχείρηση η οποία πραγματοποιούσε το μεγαλύτερο μέρος των πωλήσεών της σε άλλα κράτη μέλη (βλ. παράγραφο 5 ανωτέρω). Επίσης, τα εξεταζόμενα μέτρα εξασφάλιζαν στην Ενωμένη Κλωστοϋφαντουργία πλεονέκτημα έναντι των ανταγωνιστών της (βλ. παραγράφους 34-37 ανωτέρω). Όταν μια κρατική ενίσχυση ενισχύει τη θέση μιας επιχείρησης έναντι των εμπορικών ανταγωνιστών της από άλλα κράτη μέλη, οι άλλες επιχειρήσεις θα πρέπει να θεωρηθεί ότι επηρεάζονται από την εν λόγω ενίσχυση. Συνεπώς, ικανοποιείται το κριτήριο της στρέβλωσης του ανταγωνισμού και του επηρεασμού των συναλλαγών μεταξύ των κρατών μελών.

(40)	Βάσει των ανωτέρω, μπορεί να συναχθεί το συμπέρασμα ότι οι κρατικές εγγυήσεις του Μαΐου 2007 και του Ιουνίου 2010 (μέτρα 1 και 3) συνιστούν κρατική ενίσχυση υπέρ της Ενωμένης Κλωστοϋφαντουργίας κατά την έννοια του άρθρου 107 παράγραφος 1 της ΣΛΕΕ.

Ενίσχυση προς τις πιστώτριες τράπεζες

(41)	Όσον αφορά τις πιστώτριες τράπεζες της Ενωμένης Κλωστοϋφαντουργίας, το κριτήριο για τους πόρους του Δημοσίου ικανοποιείται με τον ίδιο τρόπο όπως και την Ενωμένη Κλωστοϋφαντουργία (βλ. παράγραφο 32 ανωτέρω).

(42)

Όσον αφορά το κριτήριο του πλεονεκτήματος, η Επιτροπή θεωρεί στο παρόν στάδιο ότι οι δύο εξεταζόμενες εγγυήσεις ενδέχεται να έχουν εξασφαλίσει αδικαιολόγητο πλεονέκτημα στις πιστώτριες τράπεζες. Πράγματι, σύμφωνα με την ανακοίνωση σχετικά με τις εγγυήσεις, τμήμα 2.3, η κρατική εγγύηση μπορεί να συνιστά ενίσχυση προς τον δανειοδότη, στο βαθμό που παρέχει μεγαλύτερες εξασφαλίσεις στο δανειοδότη περιορίζοντας το υφιστάμενο άνοιγμά του. Στην προκειμένη περίπτωση, και οι δύο εγγυήσεις χορηγήθηκαν ρητά για την εξασφάλιση νέων δανείων με στόχο, τουλάχιστον εν μέρει, την αναδιάταξη υφιστάμενων δανείων. Κατ’ αυτόν τον τρόπο οι εν λόγω εγγυήσεις παρείχαν στους πιστωτές εξασφάλιση αναφορικά με τα υφιστάμενα δάνεια.

(43)

Συνεπώς, η Επιτροπή θεωρεί στο παρόν στάδιο ότι η ΕΤΕ ενδέχεται να έχει επίσης ευεργετηθεί από ενίσχυση μέσω της εγγύησης του Μαΐου 2007 (μέτρο 1) στο μέτρο που η εγγύηση αυτή κάλυπτε υφιστάμενο δάνειο (7,5 εκατ. EUR). Επιπλέον, η Επιτροπή θεωρεί στο παρόν στάδιο ότι και οι πέντε πιστώτριες τράπεζες ενδέχεται να έχουν επίσης ευεργετηθεί από ενίσχυση μέσω της εγγύησης του Ιουνίου 2010 (μέτρο 3) στο μέτρο που αυτή κάλυπτε υφιστάμενα δάνεια των εν λόγω πιστωτικών ιδρυμάτων (36,6 εκατ. EUR).

(44)	Όσον αφορά την επιλεκτικότητα, οι κρατικές εγγυήσεις είχαν παρασχεθεί για υφιστάμενα δάνεια που είχαν χορηγηθεί από συγκεκριμένες τράπεζες, και συνεπώς είχαν επιλεκτικό χαρακτήρα ως προς τους δικαιούχους.

(45)

Τέλος, όσον αφορά τη στρέβλωση του ανταγωνισμού και τον επηρεασμό των συναλλαγών μεταξύ των κρατών μελών, οι τραπεζικές υπηρεσίες προσφέρονται σε ευρεία κλίμακα σε όλη την Ευρωπαϊκή Ένωση και αποτελούν αντικείμενο έντονου ανταγωνισμού. Κατά τον χρόνο λήψης των μέτρων ενίσχυσης, οι πιστώτριες τράπεζες της Ενωμένης Κλωστοϋφαντουργίας προσέφεραν χρηματοπιστωτικά προϊόντα και υπηρεσίες, μέσω των θυγατρικών τους σε άλλες χώρες της ΕΕ (βλ. παράγραφο 10 ανωτέρω). Επίσης, η εξεταζόμενη ενίσχυση εξασφάλισε στις πιστώτριες τράπεζες της Ενωμένης Κλωστοϋφαντουργίας πλεονέκτημα έναντι των ανταγωνιστών τους (βλ. παραγράφους 42-43 ανωτέρω). Όταν μια κρατική ενίσχυση ενισχύει τη θέση μιας επιχείρησης έναντι άλλων επιχειρήσεων που ανταγωνίζονται σε επίπεδο εμπορίου μεταξύ των κρατών μελών, οι τελευταίες πρέπει να θεωρηθεί ότι θίγονται από την εν λόγω ενίσχυση. Κατ’ αυτόν τον τρόπο, ικανοποιείται το κριτήριο της στρέβλωσης του ανταγωνισμού και του επηρεασμού των συναλλαγών μεταξύ των κρατών μελών.

(46)

Βάσει των ανωτέρω, η Επιτροπή θεωρεί στο παρόν στάδιο ότι οι κρατικές εγγυήσεις του Μαΐου 2007 και του Ιουνίου 2010 (μέτρα 1 και 3) ενδέχεται να συνιστούν κρατική ενίσχυση υπέρ των πιστωτριών τραπεζών Εθνική Τράπεζα της Ελλάδος, Εμπορική Τράπεζα, Τράπεζα ΑΤΕ, Alpha Bank και Eurobank κατά την έννοια του άρθρου 107 παράγραφος 1 της ΣΛΕΕ.

Πιθανή κρατική εγγύηση για δάνεια της περιόδου από τον Αύγουστο του 2008 έως τον Σεπτέμβριο του 2009

(47)

Όσον αφορά δάνεια που χορηγήθηκαν στην Ενωμένη Κλωστοϋφαντουργία την περίοδο από τον Αύγουστο του 2008 έως τον Σεπτέμβριο του 2009 (βλ. παράγραφο 17 σημείο α) ανωτέρω), η Επιτροπή παρατηρεί ότι ορισμένες πληροφορίες υποδηλώνουν ότι οι πιστώτριες τράπεζες είναι πιθανό να είχαν επηρεαστεί από υπόσχεση για τη χορήγηση κρατικής εγγύησης (βλ. παραγράφους 20-22 ανωτέρω). Η Επιτροπή παρατηρεί επίσης ότι τα δάνεια αυτά καλύφθηκαν τελικά από τις κρατικές εγγυήσεις του Οκτωβρίου 2009 και του Ιουνίου 2010. Η τελευταία αντικατέστησε την εγγύηση του Οκτωβρίου 2009.

(48)

Η Επιτροπή δεν αποκλείει στο σημείο αυτό το ενδεχόμενο η ανωτέρω υπόσχεση, εάν πράγματι εξακριβωθεί στη διάρκεια της επίσημης διαδικασίας έρευνας, να συνιστά κρατική εγγύηση που δόθηκε ήδη το 2008, και συνεπώς πριν από τις εγγυήσεις του Οκτωβρίου 2009 και του Ιουνίου 2010, για την κάλυψη των δανείων της περιόδου από τον Αύγουστο του 2008 έως τον Σεπτέμβριο του 2009. Μια τέτοια εγγύηση θα εξασφάλιζε πλεονεκτήματα στην Ενωμένη Κλωστοϋφαντουργία και τις πιστώτριες τράπεζές της, με την έννοια της ανωτέρω ανάλυσης για την ύπαρξη κρατικής ενίσχυσης (βλ. παραγράφους 32-46 ανωτέρω).

Μέτρο 2: Αναδιάταξη οφειλών για ληξιπρόθεσμες ασφαλιστικές εισφορές

(49)

Όσον αφορά το κριτήριο των κρατικών πόρων, ο στόχος των εισφορών κοινωνικής ασφάλισης είναι η χρηματοδότηση του προϋπολογισμού των οργανισμών κοινωνικής ασφάλισης, που αποτελούν νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου υπό την εποπτεία του Δημοσίου. Συνεπώς, η μη είσπραξη αυτών των εισφορών στερεί πόρους από το κράτος. Συνεπώς, ικανοποιείται το κριτήριο αυτό.

(50)

Όσον αφορά το κριτήριο του πλεονεκτήματος, η Ενωμένη Κλωστοϋφαντουργία έλαβε πράγματι προθεσμία 8 ετών για την πληρωμή χρηματοπιστωτικής υποχρέωσης, σε μια εποχή που αντιμετώπιζε σοβαρά οικονομικά προβλήματα και υπήρχε μεγάλη πιθανότητα αθέτησης των υποχρεώσεών της. Σύμφωνα με πάγια νομολογία (13), για να διαπιστωθεί κατά πόσο έχει δοθεί επιλεκτικό πλεονέκτημα με τη μη είσπραξη οφειλών και κατά πόσο το πλεονέκτημα θα μπορούσε να θεωρηθεί κρατική ενίσχυση για τους σκοπούς του άρθρου 107 παράγραφος 1 της ΣΛΕΕ, θα πρέπει να εξακριβωθεί ότι η Ενωμένη Κλωστοϋφαντουργία δεν μπορούσε να αποκτήσει το πλεονέκτημα αυτό κάτω από κανονικές συνθήκες της αγοράς. Από την άποψη αυτή, το ουσιώδες ερώτημα που πρέπει να τεθεί είναι κατά πόσο η συμπεριφορά του κράτους ως πιστωτή στις δεδομένες συνθήκες θα μπορούσε να συγκριθεί με τη συμπεριφορά ενός συνετού ιδιώτη πιστωτή.

(51)

Οι ελληνικές αρχές δεν διευκρίνισαν εάν τα χρέη της εταιρείας προς το δημόσιο είχαν αναδιαταχθεί με την εφαρμογή κατάλληλων ποινών. Πράγματι, οι πληροφορίες που παρασχέθηκαν δεν είναι συγκεκριμένες. Αναφέρονται μόνο ποινές ή τόκοι ύψους 1,2 εκατ. EUR, που θα συνεπάγονταν επίσης επιτόκιο 7 %. Ακόμη και εάν πράγματι επρόκειτο για ποινή ή επιτόκιο που εφαρμόστηκε κατά την αναδιάταξη, φαίνεται να είναι χαμηλότερο από εκείνο που ίσχυε για οφειλέτες σε οικονομική κατάσταση παρόμοια με εκείνη της Ενωμένης Κλωστοϋφαντουργίας.

(52)

Επιπλέον, οι ελληνικές αρχές δεν ενημέρωσαν την Επιτροπή εάν η Ενωμένη Κλωστοϋφαντουργία είχε τηρήσει προηγούμενες συμφωνίες αναδιάταξης. Σχετικά με το θέμα αυτό, η Επιτροπή παρατηρεί ότι η αναδιάταξη του 2009 εφαρμόστηκε επίσης για οφειλόμενο ποσό 2,8 εκατ. EUR από προηγούμενες αναδιατάξεις οφειλών. Η Επιτροπή παρατηρεί ότι αυτό θα μπορούσε να αποτελεί ένδειξη ότι οι προηγούμενες αναδιατάξεις οφειλών είχαν αποτύχει.

(53)

Για τους λόγους που προαναφέρθηκαν, η Επιτροπή έχει επιφυλάξεις για το κατά πόσο η συμπεριφορά των ελληνικών αρχών θα μπορούσε να συγκριθεί με εκείνη ενός συνετού ιδιώτη πιστωτή, δεδομένου ότι δεν διευκρινίστηκε η τυχόν εφαρμογή ποινής ή επιτοκίου, σε ύψος ίσο με εκείνο της αγοράς, και ότι η αναδιάταξη του 2009 εφαρμόστηκε παρά τις κατά τα φαινόμενα αποτυχημένες προηγούμενες συμφωνίες αναδιάταξης. Ακόμη και η ποινή ή το επιτόκιο του 7 % (βλ. παράγραφο 51 ανωτέρω), που κατά τα φαινόμενα εφαρμόστηκε, φαίνεται να είναι χαμηλότερο από εκείνο που θα ίσχυε για εταιρείες σε τόσο δεινή οικονομική κατάσταση όπως η Ενωμένη Κλωστοϋφαντουργία.

(54)

Επιπλέον, ανεξαρτήτως του ύψους της ποινής που εφαρμόστηκε για την αναδιάταξη, η Επιτροπή έχει επιφυλάξεις για το εάν ένας ιδιώτης πιστωτής θα είχε δεχθεί οποιοδήποτε είδος αναδιάταξης καθώς η εταιρεία αντιμετώπιζε ήδη πολύ σοβαρά οικονομικά προβλήματα και είχε παύσει το μεγαλύτερο μέρος της παραγωγής της, με αποτέλεσμα να φαίνεται απίθανο το ενδεχόμενο μιας μεταγενέστερης εξόφλησης του χρέους.

(55)	Τέλος, η Επιτροπή έχει επιφυλάξεις κατά πόσο το μέτρο αυτό θα μπορούσε να θεωρηθεί ότι ικανοποιεί το κριτήριο του ιδιώτη πιστωτή, αν εξετασθεί μεμονωμένα, δεδομένου ότι η εταιρεία τύγχανε ήδη κρατικής στήριξης με τη μορφή εγγύησης που φαίνεται ότι αποτελεί κρατική ενίσχυση.

(56)	Έτσι, η Επιτροπή θεωρεί ότι στο στάδιο αυτό η αναδιάταξη των χρεών ενδέχεται να έχει προσφέρει πλεονέκτημα στην εταιρεία κατά την έννοια του άρθρου 107 παράγραφος 1 της ΣΛΕΕ.

(57)	Όσον αφορά το κριτήριο της επιλεκτικότητας, τα ληξιπρόθεσμα χρέη της Ενωμένης Κλωστοϋφαντουργίας προς το Δημόσιο είχαν αναδιαταχθεί στο πλαίσιο μιας ad hoc απόφασης για την εταιρεία. Συνεπώς, ικανοποιείται το κριτήριο αυτό.

(58)	Τέλος, το κριτήριο της στρέβλωσης του ανταγωνισμού και του επηρεασμού των συναλλαγών μεταξύ των κρατών μελών ικανοποιείται με τον ίδιο τρόπο όπως και στην παράγραφο 38 ανωτέρω.

(59)	Σύμφωνα με τις ανωτέρω παρατηρήσεις, μπορεί να συναχθεί το συμπέρασμα ότι η αναδιάταξη των ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων κοινωνικής ασφάλισης συνιστά κρατική ενίσχυση υπέρ της Ενωμένης Κλωστοϋφαντουργίας κατά την έννοια του άρθρου 107 παράγραφος 1 της ΣΛΕΕ.

4.3. Παράνομη ενίσχυση

(60)	Σύμφωνα με το άρθρο 1 στοιχείο στ) του κανονισμού αριθ. 659/1999 του Συμβουλίου, της 22ας Μαρτίου 1999 για τη θέσπιση λεπτομερών κανόνων εφαρμογής του άρθρου 93 της συνθήκης ΕΚ (14), “παράνομη ενίσχυση” είναι μια νέα ενίσχυση η οποία εφαρμόζεται κατά παράβαση του άρθρου 108 παράγραφος 3 της ΣΛΕΕ.

(61)

Στην προκειμένη υπόθεση, τα μέτρα ενισχύσεων υπέρ της Ενωμένης Κλωστοϋφαντουργίας και των πιστωτριών τραπεζών της εφαρμόστηκαν από την Ελλάδα χωρίς να κοινοποιηθούν στην Επιτροπή και χωρίς να έχουν ληφθεί οι παρατηρήσεις της Επιτροπής σχετικά με αυτά ή να έχει εκδοθεί τελική απόφαση για τη συμβατότητα των μέτρων με την κοινή αγορά.

(62)	Κατά συνέπεια, η Επιτροπή θεωρεί στο παρόν στάδιο ότι τα υπό εξέταση μέτρα ενίσχυσης είναι παράνομα.

(63)

Όσον αφορά ειδικότερα την κρατική εγγύηση του Ιουνίου 2010 (μέτρο 3), η Επιτροπή θεωρεί στο παρόν στάδιο, ότι αυτή έχει παρασχεθεί. Πράγματι, η κρατική εγγύηση εγκρίθηκε με υπουργική απόφαση, δηλαδή με δεσμευτική πράξη του κράτους, η οποία επέτρεπε να πραγματοποιηθεί η πληρωμή του υποκείμενου δανείου με την εγγύηση του κράτους. Το γεγονός ότι, σύμφωνα με τις υποβληθείσες πληροφορίες, το υποκείμενο δάνειο δεν έχει ακόμη εκδοθεί, δεν μεταβάλλει τη νομική ισχύ της κρατικής εγγύησης, δεδομένου ότι η ενεργοποίηση του δανείου επαφίεται πλήρως στη διακριτική ευχέρεια των δικαιούχων, δηλαδή της Ενωμένης Κλωστοϋφαντουργίας και των πιστωτριών τραπεζών της.

4.4. Συμβατότητα των μέτρων ενίσχυσης

Επιλεξιμότητα της Ενωμένης Κλωστοϋφαντουργίας

(64)	Όπως αναφέρθηκε στις παραγράφους 7-8 ανωτέρω και αναλύεται λεπτομερέστερα στον πίνακα 1 που ακολουθεί, οι επιχειρηματικές και οικονομικές επιδόσεις της εταιρείας επιδεινώθηκαν σημαντικά κατά την περίοδο 2004-2009.

Πίνακας 1

Βασικά οικονομικά στοιχεία της Ενωμένης Κλωστοϋφαντουργίας (σε εκατ. EUR)

	2004	2005	2006	2007	2008	2009
Κύκλος εργασιών	154,3	97,5	64,6	74,7 (15)	30,6	4,5
ΚΠΦ	–89,6	–61,3	–49,3	–38,5	–62,4	–60,6
Συσσωρευμένες ζημίες	264,1	316	378,3	418,7	481	520,3 (16)
Εγγεγραμμένο κεφάλαιο	276,3	283,3	280,8	288,9	290,4	290,4 (16)
Ίδια κεφάλαια	95,2	35,7	32,9	4,6	49,1	111,5
Χρέος/ίδια κεφάλαια	281 %	692 %	829 %	6,243 %	– 561 %	– 280 %
Στοιχεία από τις οικονομικές καταστάσεις 2004-2009.

(65)

Με βάση αυτά τα οικονομικά στοιχεία, η Επιτροπή καταλήγει στο συμπέρασμα ότι η εταιρεία ήταν προβληματική κατά την έννοια του σημείου 10 των κατευθυντηρίων γραμμών για τη διάσωση και την αναδιάρθρωση προβληματικών επιχειρήσεων κατά το χρόνο που λήφθηκαν τα υπό εξέταση μέτρα υπέρ αυτής (περίοδος 2007-2010). Η Επιτροπή θεωρεί επίσης ότι η εταιρεία είναι προβληματική επί του παρόντος.

(66)

Ειδικότερα, όσον αφορά το σημείο 10 (α) των κατευθυντηρίων γραμμών, το εγγεγραμμένο κεφάλαιο της εταιρείας, όπως προκύπτει από τις οικονομικές καταστάσεις των ετών 2004-2009, δεν είχε απολεσθεί αλλά αυξηθεί την περίοδο 2004-2009. Ωστόσο, η Επιτροπή παρατηρεί ότι την ίδια περίοδο τα ίδια κεφάλαια της εταιρείας μειώθηκαν σε ελάχιστο επίπεδο (2007) ή έγιναν αρνητικά (2008 και 2009). Συγχρόνως, η εταιρεία δεν έλαβε κατάλληλα μέτρα για να αντιμετωπίσει τη μείωση των ιδίων κεφαλαίων της, όπως προβλέπεται στην ελληνική νομοθεσία (17). Τα μέτρα αυτά θα συνίσταντο είτε στην αύξηση του κεφαλαίου είτε στην κεφαλαιοποίηση των ζημιών, πράγμα που θα οδηγούσε στην εξάλειψη του εγγεγραμμένου κεφαλαίου. Φαίνεται ότι μόνο η δεύτερη περίπτωση θα ήταν εφικτή για την Ενωμένη Κλωστοϋφαντουργία, λόγω της κρίσιμης οικονομικής της κατάστασης (βλ. πίνακα 1 ανωτέρω) και των δυσχερειών πρόσβασής της σε χρηματοδότηση (βλ. παράγραφο 9 ανωτέρω). Βάσει των ανωτέρω, η Επιτροπή θεωρεί ότι η εταιρεία είχε στην ουσία απολέσει περισσότερο από το ήμισυ του εγγεγραμμένου κεφαλαίου της.

(67)	Επιπλέον, όσον αφορά το σημείο 10 γ), από το 2008 η εταιρεία πληρούσε, βάσει της ελληνικής νομοθεσίας, τις προϋποθέσεις υπαγωγής σε συλλογική πτωχευτική διαδικασία (18).

(68)	Τέλος, όσον αφορά το σημείο 11 των κατευθυντηρίων γραμμών, οι συνήθεις ενδείξεις μιας προβληματικής επιχείρησης όπως η αύξηση των ζημιών, η μείωση του κύκλου εργασιών και η συσσώρευση του χρέους, υπήρχαν τουλάχιστον από το 2004.

Ενίσχυση στην Ενωμένη Κλωστοϋφαντουργία

(69)	Στο μέτρο που τα μέτρα συνιστούν ενίσχυση κατά την έννοια του άρθρου 107 παράγραφος 1 της ΣΛΕΕ, η συμβατότητά τους πρέπει να εξεταστεί βάσει των εξαιρέσεων που προβλέπονται στις παραγράφους 2 και 3 του εν λόγου άρθρου.

(70)	Είναι σαφές ότι οι εξαιρέσεις που προβλέπονται στο άρθρο 107 παράγραφος 2 και στο άρθρο 107 παράγραφος 3, στοιχεία δ) και ε), δεν ισχύουν και δεν οι ελληνικές αρχές δεν τις επικαλέστηκαν.

(71)

Η Επιτροπή πρέπει επίσης να εξετάσει κατά πόσο ορισμένα από τα επίμαχα μέτρα θα ήταν συμβατά βάσει των κανόνων για την αντιμετώπιση της κρίσης που προβλέπονται στο Προσωρινό Πλαίσιο (19). Ωστόσο, η Επιτροπή παρατηρεί ότι η Ενωμένη Κλωστοϋφαντουργία ήταν σαφώς προβληματική επιχείρηση πριν την 1η Ιουλίου 2008 και, συνεπώς, δεν είναι επιλέξιμη για τη χορήγηση ενίσχυσης βάσει του Προσωρινού Πλαισίου.

(72)

Η Ενωμένη Κλωστοϋφαντουργία ήταν προβληματική επιχείρηση κατά τον χρόνο που λήφθηκαν τα μέτρα για τη στήριξή της (βλ. παραγράφους 8-9 και 64-68 ανωτέρω), και συνεπώς η συμβατότητα των μέτρων ενίσχυσης μπορεί να αξιολογηθεί μόνο βάσει των κατευθυντηρίων γραμμών διάσωσης και αναδιάρθρωσης (δηλαδή βάσει του άρθρου 107 παράγραφος 3 στοιχείο γ της ΣΛΕΕ).

(73)

Πρώτον, η Επιτροπή έχει επιφυλάξεις για το κατά πόσο τα μέτρα θα μπορούσαν να θεωρηθούν συμβατά ως ενισχύσεις διάσωσης. Στο παρόν στάδιο, η Επιτροπή δεν είναι σε θέση να αποφανθεί αν τα μέτρα περιορίζονται στο ελάχιστο αναγκαίο, αν δικαιολογούνται λόγω σοβαρών κοινωνικών προβλημάτων και αν προκαλούν αθέμιτα δυσμενείς δευτερογενείς συνέπειες για άλλα κράτη μέλη. Επιπλέον, οι εγγυήσεις του 2007 και του 2010 δεν έχουν περιορισμένη διάρκεια 6 μηνών. Η αναδιάταξη του χρέους, που είναι συγκρίσιμη με δάνειο, έχει και αυτή διάρκεια μεγαλύτερη της περιόδου των 6 μηνών που επιτρέπεται για τις ενισχύσεις διάσωσης.

(74)

Δεύτερον, η Επιτροπή παρατηρεί ότι κανένα από τα μέτρα δεν φαίνεται να είναι συμβατό ούτε ως ενίσχυση αναδιάρθρωσης. Στο παρόν στάδιο, η θέσπιση αυτών των μέτρων ενίσχυσης δεν φαίνεται να είχε εξαρτηθεί από την εφαρμογή σχεδίου αναδιάρθρωσης που θα εξασφάλιζε την αποκατάσταση της μακροπρόθεσμης βιωσιμότητας της επιχείρησης. Πράγματι, βάσει των στοιχείων που είναι διαθέσιμα επί του παρόντος, δεν υπήρχε τέτοιο σχέδιο, και όλες οι προσπάθειες αναδιάρθρωσης είχαν αποτύχει, σε βαθμό που πρακτικά η λειτουργία της εταιρείας είχε σταματήσει και είχε τεθεί εκτός χρηματιστηρίου. Παρά αυτήν την αποτυχία της αναδιάρθρωσης, το κράτος συνέχισε να παρέχει κεφάλαια κίνησης στην Ενωμένη Κλωστοϋφαντουργία. Συνεπώς, στο παρόν στάδιο η Επιτροπή θεωρεί ότι τα μέτρα ενίσχυσης στο σύνολό τους αποτελούν απλώς ενισχύσεις λειτουργίας χωρίς καμία προαπαιτούμενη αξιόπιστη αναδιάρθρωση.

(75)

Επίσης, η Επιτροπή έχει αμφιβολίες αν η εταιρεία έλαβε οποιαδήποτε σημαντική χρηματοδότηση για τις πράξεις της η οποία θα μπορούσε να θεωρηθεί ως ίδια συμμετοχή χωρίς ενίσχυση. Τέλος, η Επιτροπή έχει αμφιβολίες για το αν εφαρμόστηκαν οποιαδήποτε αντισταθμιστικά μέτρα κατά την έννοια των κατευθυντηρίων γραμμών διάσωσης και αναδιάρθρωσης.

(76)	Όσον αφορά την επιλεξιμότητα της Ενωμένης Κλωστοϋφαντουργίας για ενισχύσεις αναδιάρθρωσης, η Επιτροπή σημειώνει ότι η εταιρεία λάμβανε ενισχύσεις λειτουργίας τουλάχιστον από το 2007, έτος κατά το οποίο αντιμετώπιζε ήδη δυσχέρειες.

(77)

Στο παρόν στάδιο, η Επιτροπή θεωρεί ότι το ανωτέρω γεγονός (βλ. παράγραφο 76) φαίνεται να αντιβαίνει την αρχή της “εφάπαξ ενίσχυσης”, πράγμα που αποτελεί ένδειξη ότι τα προβλήματα που αντιμετωπίζει η εταιρεία έχουν επαναλαμβανόμενο χαρακτήρα και ότι τα μέτρα ενίσχυσης υπέρ της εταιρείας έχουν οδηγήσει σε νοθεύσεις του ανταγωνισμού που είναι αντίθετες προς το κοινό συμφέρον. Επιπλέον, η Επιτροπή κρίνει ότι δεν υπάρχουν στοιχεία που να υποδηλώνουν ότι η αναδιάρθρωση θα πρέπει να θεωρηθεί ως συνεχής και αδιάλειπτη διαδικασία, δεδομένου ότι τα μέτρα ενίσχυσης του 2007, 2009 και 2010 χορηγήθηκαν επί σειρά ετών και δεν υπήρχε το προαπαιτούμενο ενός ενιαίου σχεδίου αναδιάρθρωσης ή στρατηγικής ικανής να αποκαταστήσει τη μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα της επιχείρησης.

(78)	Με βάση τις ανωτέρω παρατηρήσεις, η Επιτροπή θεωρεί στο παρόν στάδιο ότι δεν έχει τηρηθεί η αρχή της “εφάπαξ ενίσχυσης”.

(79)	Τέλος, η Επιτροπή δεν έχει υπόψη της άλλο σύνολο κανόνων για τις κρατικές ενισχύσεις, το οποίο να καθιστά την εικαζόμενη ενίσχυση συμβατή με τη ΣΛΕΕ.

(80)	Κατά συνέπεια, βάσει της προκαταρκτικής εξέτασης του μέτρου και των πληροφοριών που υποβλήθηκαν, στο παρόν στάδιο, η Επιτροπή έχει αμφιβολίες ως προς τη συμβατότητα του μέτρου με τους κανόνες της ΕΕ σχετικά με τις κρατικές ενισχύσεις.

Ενίσχυση στις πιστώτριες τράπεζες

(81)

Η ενίσχυση στις πιστώτριες τράπεζες αποσκοπούσε στη μείωση του ανοίγματός τους έναντι της Ενωμένης Κλωστοϋφαντουργίας, δηλαδή στη διατήρηση των εσόδων (κεφάλαιο συν τόκοι) που προέρχονταν από δάνεια προς την εταιρεία. Συνεπώς, φαίνεται ότι οι πιστώτριες τράπεζες έλαβαν επίσης ενίσχυση λειτουργίας. Οι ενισχύσεις λειτουργίας κανονικά απαγορεύονται και μπορούν να χορηγηθούν μόνο κατ’ εξαίρεση εφόσον δικαιολογούνται λόγω της συμβολής τους στην περιφερειακή ανάπτυξη και της φύσης τους και εφόσον το ύψος τους είναι ανάλογο προς τα προβλήματα που καλούνται να αντιμετωπίσουν. Η επιχειρηματολογία της Ελλάδας δεν στηρίχθηκε σε τέτοιου είδους περιστάσεις.

(82)	Επιπλέον, οι πιστώτριες τράπεζες της Ενωμένης Κλωστοϋφαντουργίας δεν ήταν προβληματικές και, συνεπώς, δεν είναι επιλέξιμες για ενισχύσεις διάσωσης και/ή αναδιάρθρωσης.

(83)	Η Επιτροπή δεν έχει υπόψη της άλλο σύνολο κανόνων για τις κρατικές ενισχύσεις, το οποίο θα δικαιολογούσε τέτοιου είδους ενισχύσεις λειτουργίας στις πιστώτριες τράπεζες στην εξεταζόμενη υπόθεση.

5. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ

(84)

Λαμβάνοντας υπόψη τις ανωτέρω παρατηρήσεις, η Επιτροπή αποφάσισε να κινήσει τη διαδικασία του άρθρου 108 παράγραφος 2 της ΣΛΕΕ όσον αφορά τα μέτρα κρατικών εγγυήσεων του Μαΐου 2007 και του Ιουνίου 2010, καθώς και την αναδιάταξη των ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων από ασφαλιστικές εισφορές και καλεί την Ελλάδα να υποβάλει τις παρατηρήσεις της και να παράσχει όλες τις απαιτούμενες πληροφορίες για την αξιολόγηση της ενίσχυσης εντός ενός μηνός από την παραλαβή της παρούσας. Ειδικότερα, η Ελλάδα καλείται να παράσχει τις ακόλουθες πληροφορίες:

—	την πιστοληπτική διαβάθμιση της εταιρείας κατά το χρόνο παροχής των δύο εγγυήσεων·

—	την αγοραία τιμή για παρόμοιες εγγυήσεις προς εταιρείες σε συγκρίσιμη οικονομική κατάσταση κατά τον χρόνο παροχής των δύο εγγυήσεων·

—	το επιτόκιο το οποίο θα έπρεπε να καταβάλει η Ενωμένη Κλωστοϋφαντουργία χωρίς τις δύο εγγυήσεις·

—	το επιτόκιο του κοινοπρακτικού δανείου που καλύπτεται από την εγγύηση του 2010·

—	την ενδεχόμενη ποινή που εφαρμόστηκε, κατά την αναδιάταξη του 2009 των ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων από ασφαλιστικές εισφορές της Ενωμένης Κλωστοϋφαντουργίας·

—	εάν είχαν εφαρμοστεί προηγούμενες αναδιατάξεις υποχρεώσεων από ασφαλιστικές εισφορές για την Ενωμένη Κλωστοϋφαντουργία και εάν είχαν τηρηθεί από την εταιρεία.

(85)	Η Επιτροπή καλεί τις ελληνικές αρχές να διαβιβάσουν αμέσως αντίγραφο της παρούσας επιστολής στους πιθανούς αποδέκτες της ενίσχυσης.

(86)	Η Επιτροπή υπενθυμίζει στην Ελλάδα το ανασταλτικό αποτέλεσμα του άρθρου 108 παράγραφος 3 της ΣΛΕΕ και εφιστά την προσοχή της στο άρθρο 14 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 659/1999 του Συμβουλίου, που προβλέπει ότι κάθε παράνομη ενίσχυση μπορεί να ανακτηθεί.

(87)

Η Επιτροπή προειδοποιεί την Ελλάδα ότι θα ενημερώσει τα ενδιαφερόμενα μέρη με τη δημοσίευση της παρούσας επιστολής και περίληψής της στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Θα ενημερώσει επίσης τα ενδιαφερόμενα μέρη στις χώρες ΕΖΕΣ οι οποίες έχουν υπογράψει τη συμφωνία ΕΟΧ, με δημοσίευση ανακοίνωσης στο συμπλήρωμα ΕΟΧ της Επίσημης Εφημερίδας της Ευρωπαϊκής Ένωσης και θα ενημερώσει την Εποπτεύουσα Αρχή της ΕΖΕΣ αποστέλλοντας αντίγραφο της παρούσας επιστολής. Όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη θα κληθούν να υποβάλουν τις παρατηρήσεις τους εντός ενός μηνός από την ημερομηνία της δημοσίευσης αυτής.’

(1) Από 1ης Δεκεμβρίου 2009, τα άρθρα 87 και 88 της συνθήκης ΕΚ έχουν γίνει, αντιστοίχως, τα άρθρα 107 και 108 της ΣΛΕΕ. Οι δύο σειρές διατάξεων είναι ουσιαστικά ταυτόσημες. Για τους σκοπούς της παρούσας απόφασης οι αναφορές στα άρθρα 107 και 108 της ΣΛΕΕ νοούνται ως αναφορές στα άρθρα 87 και 88 της συνθήκης ΕΚ, κατά περίπτωση.

(2) Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 659/1999 του Συμβουλίου της 22ας Μαρτίου 1999 για τη θέσπιση λεπτομερών κανόνων εφαρμογής του άρθρου 93 (νυν άρθρου 88) της συνθήκης ΕΚ, ΕΕ L 83 της 27.3.1999, σ. 1-9.

(3) Κέρδη προ φόρων (καθαρά κέρδη).

(4) Βάσει του άρθρου 47 του ελληνικού Νόμου 2190/1920, σε περίπτωση που το σύνολο των ιδίων κεφαλαίων της εταιρείας γίνει κατώτερο από το 50 % του μετοχικού κεφαλαίου, η γενική συνέλευση των μετόχων πρέπει να αποφασίσει (εντός 6 μηνών από τη λήξη της χρήσης) τη λύση της εταιρείας ή την υιοθέτηση άλλου μέτρου.

(5) Όπως αναφέρεται στις οικονομικές εκθέσεις και τους δικτυακούς τόπους των τραπεζών.

(6) Περιλαμβανομένου φόρου 0,6 %, που εφαρμόζεται σε όλα τα δάνεια στην Ελλάδα (εκτός των στεγαστικών και των αγροτικών δανείων, για τα οποία ο φόρος είναι 0,12 %).

(7) Αναφέρεται στη σελίδα 7 της ετήσιας οικονομικής έκθεσης του 2008 της Ενωμένης Κλωστοϋφαντουργίας.

(8) Αναφέρεται στη σελίδα 11 της οικονομικής έκθεσης του 2009 της Ενωμένης Κλωστοϋφαντουργίας.

(9) Αναφέρεται στη σελίδα 5 της επιστολής των ελληνικών αρχών που υπεβλήθη στις 22 Φεβρουαρίου 2010.

(10) ΕΕ C 244 της 1.10.2004, σ. 2.

(11) ΕΕ C 155 της 20.6.2008, σ. 10.

(12) ΕΕ C 14 της 19.1.2008, σ. 6.

(13) Βλ. π.χ. απόφαση της 29ης Απριλίου 199 στην υπόθεση C-342/96 Ισπανία κατά Επιτροπής, Συλλογή 1999, σ. I-2459 απόφαση της 11ης Ιουλίου 2002 στην υπόθεση T-152/99 HAMSA κατά Επιτροπής, Συλλογή 2002, σ. II-3049 απόφαση της 29ης Ιουνίου 1999 στην υπόθεση C-256/97 DM Transport, Συλλογή 1999, σ. I-3913.

(14) ΕΕ L 83 της 27.3.1999, σ. 1.

(15) Αύξηση λόγω υψηλότερων κεφαλαίων που επέτρεπαν τη λειτουργία περισσότερων εργοστασίων.

(16) Σεπτέμβριος 2009.

(17) Βλ. ανωτέρω υποσημείωση 4.

(18) Πρβλ. υποσημείωση 15.

(19) Ανακοίνωση της Επιτροπής — Προσωρινό κοινοτικό πλαίσιο για τη λήψη μέτρων κρατικής ενίσχυσης με σκοπό να στηριχθεί η πρόσβαση στη χρηματοδότηση κατά τη διάρκεια της τρέχουσας χρηματοπιστωτικής και οικονομικής κρίσης, ΕΕ C 16 της 22.1.2009, σ. 1, όπως τροποποιήθηκε με την ανακοίνωση της Επιτροπής σχετικά με την τροποποίηση του προσωρινού κοινοτικού πλαισίου για τη λήψη μέτρων κρατικής ενίσχυσης με σκοπό να στηριχθεί η πρόσβαση στη χρηματοδότηση κατά τη διάρκεια της τρέχουσας χρηματοπιστωτικής και οικονομικής κρίσης, ΕΕ C 303 της 15.12.2009, σ. 6.

		ISSN 1725-2423 doi:10.3000/17252423.C_2010.357.eng
Official Journal of the European Union		C 357

English edition	Information and Notices	Volume 53 30 December 2010

	II Information
	INFORMATION FROM EUROPEAN UNION INSTITUTIONS, BODIES, OFFICES AND AGENCIES
	European Commission
2010/C 357/03	Authorisation for State aid pursuant to Articles 107 and 108 of the TFEU — Cases where the Commission raises no objections ( 1 )	12

2010/C 357/04	Non-opposition to a notified concentration (Case COMP/M.6023 — Schweizerische Post/Österreichische Post/JV) ( 1 )	16

	IV Notices
	NOTICES FROM EUROPEAN UNION INSTITUTIONS, BODIES, OFFICES AND AGENCIES
	European Commission
2010/C 357/05	Euro exchange rates	17

	V Announcements
	PROCEDURES RELATING TO THE IMPLEMENTATION OF COMPETITION POLICY
	European Commission
2010/C 357/06	State aid — Greece — State aid C 27/10 (ex NN 6/09) — State aid to United Textiles SA — Invitation to submit comments pursuant to Article 108(2) of the Treaty on the Functioning of the European Union ( 1 )	18

2010/C 357/07	Prior notification of a concentration (Case COMP/M.6041 — PAI/Gecos/Nuance) — Candidate case for simplified procedure ( 1 )	28

2010/C 357/08	Prior notification of a concentration (Case COMP/M.6107 — Platinum Equity/Nampak Paper Holdings) — Candidate case for simplified procedure ( 1 )	29

2010/C 357/09	Prior notification of a concentration (Case COMP/M.6070 — Predica/Generali Vie/Europe Avenue) — Candidate case for simplified procedure ( 1 )	30

2010/C 357/10	Prior notification of a concentration (Case COMP/M.6100 — Gilde/Parcom/Gamma) — Candidate case for simplified procedure ( 1 )	31

Date of adoption of the decision	27.10.2010
Reference number of State Aid	N 326/10
Member State	Poland
Region	Regiony wymienione w Rozporządzeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 10 sierpnia 2010 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie gmin i miejscowości, w których stosuje się szczególne zasady odbudowy, remontow i rozbiórek obiektów budowlanych zniszczonych lub uszkodzonych w wyniku działania żywiołu (Dz. U. nr 144, poz. 969)
Title (and/or name of the beneficiary)	Program pomocy dotyczący zrekompensowania przedsiębiorstwom szkód spowodowanych przez powodzie w Polsce w 2010 r.
Legal basis	Ustawa z dnia 12 sierpnia 2010 r. o wspieraniu przedsiębiorców dotkniętych skutkami powodzi z 2010 r.
Type of measure	Aid scheme
Objective	Compensation for damage caused by natural disasters or exceptional occurrences
Form of aid	Soft loan
Budget	Overall budget: PLN 100 million
Intensity	100 %
Duration (period)	Until 31.12.2012
Economic sectors	All sectors
Name and address of the granting authority	Fundusze pożyczkowe Brak możliwości podania jednego adresu, gdyż pomoc będzie udzielana przez wybrane w drodze konkursu regionalne i lokalne fundusze pożyczkowe (w Polsce jest ich aktualnie ok. 70)
Other information	—

Notice No	Contents	page
	I Resolutions, recommendations and opinions
	OPINIONS
	European Data Protection Supervisor
2010/C 357/01	Opinion of the European Data Protection Supervisor on the proposal for a Regulation of the European Parliament and of the Council amending Council Regulation (EC) No 2007/2004 establishing a European Agency for the Management of Operational Cooperation at the External Borders of the Member States of the European Union (FRONTEX)	1

2010/C 357/02	Opinion of the European Data Protection Supervisor on the Communication from the Commission on the global approach to transfers of Passenger Name Record (PNR) data to third countries	7

Date of adoption of the decision	8.11.2010
Reference number of State Aid	N 392/10
Member State	Spain
Region	—
Title (and/or name of the beneficiary)	Reestructuración de Cajasur
Legal basis	El artículo 7 del Real Decreto Ley 9/2009 de 26 de junio, sobre restructuración bancaria y reforzamiento de los recursos propios de la entidades de crédito
Type of measure	Individual aid
Objective	Aid to remedy serious disturbances in the economy
Form of aid	Direct grant
Budget	Overall budget: EUR 392 million
Intensity	—
Duration (period)	1.1.2011-31.12.2015
Economic sectors	Financial intermediation
Name and address of the granting authority	Ministerio español de Hacienda
Other information	—

	Currency	Exchange rate
USD	US dollar	1,3136
JPY	Japanese yen	107,99
DKK	Danish krone	7,4528
GBP	Pound sterling	0,85390
SEK	Swedish krona	8,9885
CHF	Swiss franc	1,2483
ISK	Iceland króna
NOK	Norwegian krone	7,8090
BGN	Bulgarian lev	1,9558
CZK	Czech koruna	25,263
EEK	Estonian kroon	15,6466
HUF	Hungarian forint	279,40
LTL	Lithuanian litas	3,4528
LVL	Latvian lats	0,7097
PLN	Polish zloty	3,9667
RON	Romanian leu	4,2986
TRY	Turkish lira	2,0545
AUD	Australian dollar	1,2975
CAD	Canadian dollar	1,3155
HKD	Hong Kong dollar	10,2225
NZD	New Zealand dollar	1,7272
SGD	Singapore dollar	1,7042
KRW	South Korean won	1 500,57
ZAR	South African rand	8,7855
CNY	Chinese yuan renminbi	8,6976
HRK	Croatian kuna	7,3848
IDR	Indonesian rupiah	11 822,75
MYR	Malaysian ringgit	4,0518
PHP	Philippine peso	57,601
RUB	Russian rouble	39,9949
THB	Thai baht	39,628
BRL	Brazilian real	2,2127
MXN	Mexican peso	16,2676
INR	Indian rupee	59,1550