Υπόθεση C-42/01

Πορτογαλική Δημοκρατία

κατά

Επιτροπής των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων

«Κοινοτικός έλεγχος των πράξεων συγκεντρώσεως μεταξύ επιχειρήσεων – Άρθρο 21, παράγραφος 3, του κανονισμού (ΕΟΚ) 4064/89 του Συμβουλίου – Προστασία των εννόμων συμφερόντων από τα κράτη μέλη – Αρμοδιότητα της Επιτροπής»

Περίληψη της αποφάσεως

1.        Ανταγωνισμός – Συγκεντρώσεις – Εξέταση από την Επιτροπή – Υποχρέωση των κρατών μελών να ανακοινώνουν κάθε δημόσιο συμφέρον κατά το άρθρο 21, παράγραφος 3, τρίτο εδάφιο, του κανονισμού 4064/89 – Εξουσία της Επιτροπής να αποφανθεί επί του συμβατού ενός τέτοιου συμφέροντος με το κοινοτικό δίκαιο, παρά την έλλειψη ανακοινώσεως

(Κανονισμός 4064/89 του Συμβουλίου, άρθρο 21 § 3, εδ. 2 και 3)

2.        Πράξεις των οργάνων – Αιτιολογία – Υποχρέωση – Περιεχόμενο – Απόφαση που εντάσσεται σε πλαίσιο γνωστό στον αποδέκτη της – Επιτρεπτό της συνοπτικής αιτιολογίας

(Άρθρο 253 ΕΚ)

1.        Το άρθρο 21, παράγραφος 3, τρίτο εδάφιο, του κανονισμού 4064/89 για τον έλεγχο των πράξεων συγκεντρώσεως μεταξύ επιχειρήσεων δεν μπορεί να ερμηνευθεί υπό την έννοια ότι, ελλείψει ανακοινώσεως των προστατευομένων με εθνικά μέτρα συμφερόντων που είναι άλλα από τα συμφέροντα που αναφέρει το δεύτερο εδάφιο της ίδιας παραγράφου, η Επιτροπή δεν μπορεί να λάβει απόφαση επί του συμβατού των πρώτων συμφερόντων με το κοινοτικό δίκαιο.

Συγκεκριμένα, αν, ελλείψει ανακοινώσεως από το σχετικό κράτος μέλος, η Επιτροπή είχε μόνο τη δυνατότητα να ασκήσει βάσει του άρθρου 226 ΕΚ προσφυγή για τη διαπίστωση παραβάσεως κράτους μέλους, θα ήταν αδύνατον να ληφθεί κοινοτική απόφαση μέσα στις βραχείες προθεσμίες που τάσσει ο κανονισμός 4064/89, οπότε θα μεγάλωνε ο κίνδυνος να ληφθεί τέτοια απόφαση μόνον αφότου τα εθνικά μέτρα θα έχουν οριστικά παραλύσει την πράξη συγκεντρώσεως που έχει κοινοτικές διαστάσεις. Επιπλέον, η ερμηνεία αυτή, δίνοντας στα κράτη μέλη τη δυνατότητα να διαφύγουν άνετα τους ελέγχους που προβλέπει το άρθρο 21, παράγραφος 3, τρίτο εδάφιο, του κανονισμού 4064/89, θα στερούσε τη διάταξη αυτή της πρακτικής της αποτελεσματικότητας.

Επομένως, για να είναι αποτελεσματικός ο έλεγχος των δημοσίων συμφερόντων που δεν προβλέπονται από το άρθρο 21, παράγραφος 3, δεύτερο εδάφιο, του ίδιου κανονισμού, έλεγχος που έχει ανατεθεί στην Επιτροπή με το τρίτο εδάφιο της παραγράφου αυτής, πρέπει να αναγνωριστεί στην Επιτροπή η εξουσία να αποφανθεί επί του συμβατού των συμφερόντων αυτών με τις γενικές αρχές και τις άλλες διατάξεις του κοινοτικού δικαίου, ανεξαρτήτως του αν τα συμφέροντα αυτά της ανακοινώθηκαν.

Ναι μεν η μη ανακοίνωση από το σχετικό κράτος μέλος δύναται να καταστήσει πιο επισφαλές και πιο περίπλοκο το έργο της Επιτροπής, καθόσον ενδέχεται να της είναι δύσκολο να καθορίσει τα συμφέροντα που προστατεύονται με τα εθνικά μέτρα, πλην όμως η Επιτροπή πάντοτε έχει τη δυνατότητα να ζητήσει πληροφορίες από το σχετικό κράτος μέλος. Αν, παρά την αίτηση αυτή, το σχετικό κράτος μέλος δεν παράσχει τις ζητηθείσες πληροφορίες, η Επιτροπή δύναται να λάβει απόφαση βάσει των στοιχείων που διαθέτει.

(βλ. σκέψεις 54-58)

2.        Η αιτιολογία που απαιτείται από το άρθρο 253 ΕΚ πρέπει να προσαρμόζεται στη φύση της σχετικής πράξεως και η συλλογιστική του κοινοτικού οργάνου που εξέδωσε την πράξη πρέπει να προκύπτει από την αιτιολογία κατά τρόπο σαφή και μη διφορούμενο, έτσι ώστε οι ενδιαφερόμενοι να έχουν τη δυνατότητα να γνωρίσουν τους λόγους που δικαιολογούν το μέτρο που ελήφθη και το αρμόδιο δικαστήριο να έχει τη δυνατότητα να ασκήσει τον έλεγχό του. Η απαίτηση αιτιολογήσεως πρέπει να εκτιμάται αναλόγως των περιστάσεων της συγκεκριμένης υποθέσεως, και ιδίως του περιεχομένου της πράξεως, της φύσεως της παρατιθεμένης αιτιολογίας και του συμφέροντος να τους δοθούν εξηγήσεις που ενδέχεται να έχουν οι αποδέκτες της πράξεως ή άλλα πρόσωπα τα οποία η πράξη αφορά άμεσα και ατομικά. Δεν απαιτείται η αιτιολογία να προσδιορίζει όλα τα πραγματικά και νομικά στοιχεία που έχουν επιρροή, καθόσον το ζήτημα αν η αιτιολογία μιας πράξεως τηρεί τις απαιτήσεις του άρθρου 253 ΕΚ πρέπει να εκτιμάται με γνώμονα όχι μόνον το κείμενο της πράξεως αυτής, αλλά και το πλαίσιό της και το σύνολο των νομικών κανόνων που διέπουν το σχετικό θέμα.

Έτσι, εφόσον ελήφθη σε πλαίσιο που ήταν πολύ καλά γνωστό στο σχετικό κράτος μέλος, δηλαδή στο πλαίσιο διαδικασίας για τη διαπίστευση παραβάσεως του ίδιου κράτους μέλους, μπορεί να αιτιολογηθεί συνοπτικά η απόφαση της Επιτροπής σχετικά με διαδικασία του άρθρου 21 του κανονισμού 4064/89 για τον έλεγχο των πράξεων συγκεντρώσεως μεταξύ κρατών μελών, κατά τη διάρκεια της οποίας το πιο πάνω κράτος μέλος δεν έδωσε την παραμικρή ένδειξη όσον αφορά το συμβατό με το κοινοτικό δίκαιο των δημοσίων συμφερόντων που σκοπεύουν να προστατεύσουν τα μέτρα τα οποία αποτελούν αντικείμενο της εν λόγω αποφάσεως.

(βλ. σκέψεις 66, 69-70)