TEN/840

Εναρμονισμένες υπηρεσίες πληροφοριών εσωτερικής ναυσιπλοΐας –
αναθεώρηση των κανόνων της ΕΕ

ΓΝΩΜΟΔΟΤΗΣΗ

Τμήμα «Μεταφορές, ενέργεια, υποδομές, κοινωνία των πληροφοριών»

Πρόταση οδηγίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για την τροποποίηση της οδηγίας 2005/44/ΕΚ σχετικά με τις εναρμονισμένες υπηρεσίες πληροφοριών εσωτερικής ναυσιπλοΐας (ΥΠΕΝ) στις εσωτερικές πλωτές οδούς της Κοινότητας

[COM(2024)33 final - COM(2024)59 final - 2024/0011 (COD)]

Επικοινωνία	ten@eesc.europa.eu
Υπάλληλος διοίκησης	António RIBEIRO PEREIRA
Ημερομηνία του εγγράφου	09/04/2024

Εισηγητής: Mateusz SZYMAŃSKI

Αίτηση γνωμοδότησης	Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, 29/02/2024 Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, 15/03/2024
Νομική βάση	Άρθρο 91 παράγραφος 1 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ)
Αρμόδιο όργανο	Τμήμα «Μεταφορές, ενέργεια, υποδομές και κοινωνία των πληροφοριών»
Έγκριση από το τμήμα	04/04/2024
Αποτέλεσμα της ψηφοφορίας (υπέρ/κατά/αποχές)	62/0/1
Έγκριση από την Ολομέλεια	ΗΗ/ΜΜ/ΕΕΕΕ
Σύνοδος ολομέλειας αριθ.	…
Αποτέλεσμα της ψηφοφορίας (υπέρ/κατά/αποχές)	…/…/…

1.Συμπεράσματα και συστάσεις

1.1Οι υπηρεσίες πληροφοριών εσωτερικής ναυσιπλοΐας (ΥΠΕΝ) στην Ευρώπη, όχι μόνο σήμερα αλλά και στο μέλλον, θα πρέπει να επιδιώκουν τρεις στόχους:

-ασφάλεια,

-βιωσιμότητα, και

-διευκόλυνση της ενσωμάτωσης των διαφορετικών τρόπων μεταφοράς.

1.2Επομένως, θα πρέπει να μπορούν να προσαρμόζονται στις μεταβαλλόμενες προκλήσεις και ευκαιρίες, ενώ θα πρέπει ταυτόχρονα να είναι συμβατά με τα σχετικά συστήματα που εφαρμόζονται στους διάφορους τρόπους μεταφοράς και να είναι φιλικά προς τον χρήστη.

1.3Το σύστημα που θα συγκροτηθεί θα πρέπει να είναι ανοικτό σε κάθε πρωτοβουλία για την προώθηση της ανάπτυξης των πλωτών μεταφορών σε τοπικές πλωτές οδούς, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που βρίσκονται σε κωμοπόλεις και πόλεις που δεν αποτελούν μέρος του διευρωπαϊκού δικτύου μεταφορών (ΔΕΔ-Μ), προκειμένου να αποτραπεί η δημιουργία τοπικών συστημάτων που δεν είναι συμβατά με τις ΥΠΕΝ.

1.4Στην πρόταση ουσιαστικά δεν λαμβάνεται υπόψη το ζήτημα της προετοιμασίας των πληρωμάτων για τη χρήση των νέων ψηφιακών εργαλείων. Η Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή (ΕΟΚΕ) εκτιμά ότι η καλλιέργεια γνώσεων σχετικά με τις νέες ψηφιακές τεχνολογίες στον τομέα των εσωτερικών πλωτών μεταφορών και η εκπαίδευση των πολιτών όσον αφορά τον τρόπο χρήσης τους είναι καίριας σημασίας. Πρέπει να εξασφαλιστεί η συμμετοχή των εργαζομένων στις συζητήσεις σχετικά με τον τρόπο εφαρμογής των ΥΠΕΝ.

2.Τροποποιήσεις στη νομοθετική πρόταση

2.1Οδηγία 2005/44/ΕΚ

Τροπολογία 1

Το άρθρο 1 παράγραφος 1 τροποποιείται ως εξής:

Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή	Τροπολογία
Η παρούσα οδηγία θεσπίζει πλαίσιο ανάπτυξης και χρήσης εναρμονισμένων υπηρεσιών πληροφοριών εσωτερικής ναυσιπλοΐας (ΥΠΕΝ) στην Ένωση προκειμένου να υποστηριχθούν οι εσωτερικές πλωτές μεταφορές με σκοπό να βελτιωθεί η ασφάλεια, η απόδοση και η βιωσιμότητά τους και να διευκολυνθεί η σύνδεση με άλλους τρόπους μεταφοράς.	Η παρούσα οδηγία θεσπίζει πλαίσιο ανάπτυξης και χρήσης εναρμονισμένων υπηρεσιών πληροφοριών εσωτερικής ναυσιπλοΐας (ΥΠΕΝ) στην Ένωση προκειμένου να υποστηριχθούν οι εσωτερικές πλωτές μεταφορές με σκοπό να βελτιωθεί η ασφάλεια και η βιώσιμη ανάπτυξή τους και να διευκολυνθεί η σύνδεση με άλλους τρόπους μεταφοράς.

Αιτιολογία

Η αποδοτικότητα αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της βιώσιμης ανάπτυξης του τομέα των μεταφορών. Αυτό σημαίνει ότι χρειάζεται να επιτευχθεί ισορροπία μεταξύ της προστασίας του περιβάλλοντος, των επιχειρήσεων και των κοινωνικών αναγκών.

Τροπολογία 2

Το άρθρο 1 παράγραφος 2 τροποποιείται ως εξής:

Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Τροπολογία

Η παρούσα οδηγία παρέχει το πλαίσιο για τη θέσπιση και περαιτέρω ανάπτυξη τεχνικών απαιτήσεων, προδιαγραφών και όρων για να εξασφαλιστούν, αφενός, εναρμονισμένες, διαλειτουργικές και ανοικτές ΥΠΕΝ στις εσωτερικές πλωτές οδούς της Ένωσης και, αφετέρου, η συνέχεια των υπηρεσιών αυτών με τις υπηρεσίες διαχείρισης άλλων τρόπων κυκλοφορίας, ιδίως με τη διαχείριση και τις υπηρεσίες πληροφοριών της θαλάσσιας κυκλοφορίας.»

Η παρούσα οδηγία παρέχει το πλαίσιο για τη θέσπιση και περαιτέρω ανάπτυξη τεχνικών απαιτήσεων, προδιαγραφών και όρων για να εξασφαλιστούν, αφενός, εναρμονισμένες, διαλειτουργικές και ανοικτές ΥΠΕΝ στις εσωτερικές πλωτές οδούς της Ένωσης και, αφετέρου, η συνέχεια των υπηρεσιών αυτών με τις υπηρεσίες διαχείρισης άλλων τρόπων κυκλοφορίας και τις υπηρεσίες πληροφοριών.»

Αιτιολογία

Η συνεργασία μεταξύ του τομέα των εσωτερικών πλωτών μεταφορών και των άλλων τρόπων μεταφοράς είναι επίσης σημαντική. Βλ. σημεία 1.1, 1.2 και 4.1.

Τροπολογία 3

Άρθρο 1 Το άρθρο 3 στοιχείο ηζ) τροποποιείται ως εξής:

Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή	Τροπολογία
“έξυπνο σύστημα υποδομών εσωτερικής ναυσιπλοΐας”: ηλεκτρονική πλατφόρμα που υποστηρίζει την ημι-αυτοματοποιημένη και πλήρως αυτοματοποιημένη διαχείριση υποδομών εσωτερικών πλωτών μεταφορών σε κλεισιάδες και κινητές γέφυρες στο ΔΕΔ-Μ, την οποία διαχειρίζονται οι δημόσιες αρχές διαχείρισης πλωτών οδών·	“έξυπνο σύστημα υποδομών εσωτερικής ναυσιπλοΐας”: ηλεκτρονική πλατφόρμα που υποστηρίζει την ημι-αυτοματοποιημένη και πλήρως αυτοματοποιημένη διαχείριση υποδομών εσωτερικών πλωτών μεταφορών σε κλεισιάδες και κινητές γέφυρες σε όλες τις εσωτερικές πλωτές οδούς σύμφωνα με το άρθρο 2, την οποία διαχειρίζονται οι δημόσιες αρχές διαχείρισης πλωτών οδών·

Αιτιολογία

Το ίδιο σύστημα θα πρέπει να εφαρμόζεται σε όλες τις πλωτές οδούς. Βλέπε σημεία 1.3. και 4.9.

Τροπολογία 4

Άρθρο 1 Το άρθρο 3 στοιχείο ηθ) τροποποιείται ως εξής:

Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή	Τροπολογία
“λιμένες εσωτερικής ναυσιπλοΐας”: λιμένες εσωτερικής ναυσιπλοΐας του κεντρικού δικτύου ΔΕΔ-Μ ή του συνολικού δικτύου ΔΕΔ-Μ, όπως παρατίθενται και κατηγοριοποιούνται στο παράρτημα II του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1315/2013.»	“λιμένες εσωτερικής ναυσιπλοΐας”: λιμένες εσωτερικής ναυσιπλοΐας του κεντρικού δικτύου εσωτερικών πλωτών οδών σύμφωνα με το άρθρο 2 ή του συνολικού δικτύου εσωτερικών πλωτών οδών σύμφωνα με το άρθρο 2, όπως παρατίθενται και κατηγοριοποιούνται στο παράρτημα II του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1315/2013.»

Αιτιολογία

Η ίδια με εκείνη για την τροπολογία 3.

Τροπολογία 5

Άρθρο 1 Το άρθρο 4 παράγραφος 3 στοιχείο β) τροποποιείται ως εξής:

Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή	Τροπολογία
εξασφαλίζουν ότι για όλες τις εσωτερικές τους πλωτές οδούς του ΔΕΔ-Μ, πέραν των δεδομένων του στοιχείου α), διατίθενται στους χρήστες των ΥΠΕΝ ηλεκτρονικοί ναυτικοί χάρτες κατάλληλοι για τη ναυσιπλοΐα·	εξασφαλίζουν ότι για όλες τις εσωτερικές τους πλωτές οδούς των εσωτερικών πλωτών οδών σύμφωνα με το άρθρο 2, πέραν των δεδομένων του στοιχείου α), διατίθενται στους χρήστες των ΥΠΕΝ ηλεκτρονικοί ναυτικοί χάρτες κατάλληλοι για τη ναυσιπλοΐα·

Αιτιολογία

Η ίδια με εκείνη για την τροπολογία 3.

Τροπολογία 6

Άρθρο 1 Το παράρτημα II σημείο 6 τροποποιείται ως εξής:

Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Τροπολογία

β) εναρμονισμένο ενιαίο σημείο πρόσβασης για επικαιροποιημένες και, αν είναι δυνατόν, σε πραγματικό χρόνο πληροφορίες σχετικά με τις συνθήκες της πλωτής οδού για ασφαλή και βιώσιμη ναυσιπλοΐα, σχεδιασμό και λιμενικές λειτουργίες κατά μήκος του ΔΕΔ-Μ· δ) υψηλό επίπεδο ακρίβειας των δεδομένων για την απρόσκοπτη ανταλλαγή δεδομένων μεταξύ των σχετικών χρηστών των ΥΠΕΝ κατά μήκος του ΔΕΔ-Μ (εντός και εκτός της Ένωσης)· σύνδεσμος με άλλα συστήματα στα οποία χρησιμοποιούνται τεχνολογίες πληροφοριών, επικοινωνιών, πλοήγησης και εντοπισμού/χωροθέτησης με σκοπό την αποτελεσματική διαχείριση των υποδομών, της κινητικότητας και της κυκλοφορίας στο ΔΕΔ-Μ και την παροχή υπηρεσιών με προστιθεμένη αξία σε πολίτες και μεταφορείς, καθώς και συστήματα για την ασφαλή, περιβαλλοντικά αβλαβή και αποδοτική χρήση του δικτύου·

εναρμονισμένο ενιαίο σημείο πρόσβασης για επικαιροποιημένες και, αν είναι δυνατόν, σε πραγματικό χρόνο πληροφορίες σχετικά με τις συνθήκες της πλωτής οδού για ασφαλή και βιώσιμη ναυσιπλοΐα, σχεδιασμό και λιμενικές λειτουργίες κατά μήκος των εσωτερικών πλωτών οδών σύμφωνα με το άρθρο 2· υψηλό επίπεδο ακρίβειας των δεδομένων για την απρόσκοπτη ανταλλαγή δεδομένων μεταξύ των σχετικών χρηστών των ΥΠΕΝ κατά μήκος των εσωτερικών πλωτών οδών σύμφωνα με το άρθρο 2 (εντός και εκτός της Ένωσης)· σύνδεσμος με άλλα συστήματα στα οποία χρησιμοποιούνται τεχνολογίες πληροφοριών, επικοινωνιών, πλοήγησης και εντοπισμού/χωροθέτησης με σκοπό την αποτελεσματική διαχείριση των υποδομών, της κινητικότητας και της κυκλοφορίας στις εσωτερικές πλωτούς οδούς σύμφωνα με το άρθρο 2 και την παροχή υπηρεσιών με προστιθεμένη αξία σε πολίτες και μεταφορείς, καθώς και συστήματα για την ασφαλή, περιβαλλοντικά αβλαβή και αποδοτική χρήση του δικτύου·

Αιτιολογία

Η ίδια με εκείνη για την τροπολογία 3.

Τροπολογία 7

Άρθρο 1 Το άρθρο 4 παράγραφος 2 τροποποιείται ως εξής:

Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή	Τροπολογία
Τα κράτη μέλη αναπτύσσουν τις ΥΠΕΝ κατά τρόπον ώστε η εφαρμογή ΥΠΕΝ να είναι αποδοτική, επεκτάσιμη και διαλειτουργική, προκειμένου να εξασφαλίζεται αλληλεπίδραση με άλλες εφαρμογές ΥΠΕΝ και με συστήματα άλλων τρόπων μεταφοράς και, παράλληλα, να παρέχονται διεπαφές με συστήματα διαχείρισης μεταφορών και εμπορικές δραστηριότητες.	Τα κράτη μέλη αναπτύσσουν τις ΥΠΕΝ κατά τρόπον ώστε η εφαρμογή ΥΠΕΝ να είναι αποδοτική, επεκτάσιμη και διαλειτουργική, προκειμένου να εξασφαλίζεται αλληλεπίδραση με άλλες εφαρμογές ΥΠΕΝ και με συστήματα άλλων τρόπων μεταφοράς, συστήματα διαχείρισης μεταφορών και εμπορικές δραστηριότητες.

Αιτιολογία

Στόχος είναι η αλληλεπίδραση και όχι ο τρόπος επίτευξής της.

Τροπολογία 8

Άρθρο 1 Το άρθρο 4 παράγραφος 3 τροποποιείται ως εξής:

Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Τροπολογία

β) εξασφαλίζουν ότι για όλες τις εσωτερικές τους πλωτές οδούς του ΔΕΔ-Μ, πέραν των δεδομένων του στοιχείου α), διατίθενται στους χρήστες των ΥΠΕΝ ηλεκτρονικοί ναυτικοί χάρτες κατάλληλοι για τη ναυσιπλοΐα· γ) επιτρέπουν στις αρμόδιες αρχές, εφόσον απαιτείται η αναφορά πλοίων από εθνικούς ή διεθνείς κανονισμούς, να παραλαμβάνουν από τα πλοία ηλεκτρονικές αναφορές για τα απαιτούμενα δεδομένα. Στις διασυνοριακές μεταφορές, οι πληροφορίες αυτές διαβιβάζονται στις αρμόδιες αρχές του όμορου κράτους. Η διαβίβαση των εν λόγω πληροφοριών ολοκληρώνεται πριν από την άφιξη του πλοίου στα σύνορα· δ) εξασφαλίζουν ότι οι ανακοινώσεις προς τους πλοιάρχους, καθώς και τα δελτία για τη στάθμη των υδάτων (ή το μέγιστο επιτρεπόμενο βύθισμα) και τον παγετό στα εσωτερικά τους υδατορρεύματα, παρέχονται υπό μορφή τυποποιημένων και κωδικοποιημένων μηνυμάτων που μπορούν να τηλεφορτωθούν. Το τυποποιημένο μήνυμα περιέχει τουλάχιστον τις πληροφορίες που χρειάζονται για ασφαλή ναυσιπλοΐα. Οι ανακοινώσεις προς τους πλοιάρχους είναι επικαιροποιημένες και παρέχονται τουλάχιστον σε προσβάσιμο κοινό ηλεκτρονικό μορφότυπο· στ) μεριμνούν ώστε οι ΥΠΕΝ και τα περιβάλλοντα ηλεκτρονικής ανταλλαγής πληροφοριών που συστήνονται από το δίκαιο της Ένωσης και χρησιμοποιούνται σε άλλους τρόπους μεταφοράς να ανταλλάσσουν τουλάχιστον πληροφορίες σχετικά με την κυκλοφορία, μεταξύ άλλων μέσω εθνικών ναυτιλιακών ενιαίων θυρίδων εντός του EMSWe·

β) εξασφαλίζουν ότι για όλες τις εσωτερικές τους πλωτές οδούς διατίθενται στους χρήστες των ΥΠΕΝ ηλεκτρονικοί ναυτικοί χάρτες κατάλληλοι για τη ναυσιπλοΐα· γ) επιτρέπουν στις αρμόδιες αρχές, εφόσον απαιτείται η αναφορά πλοίων από εθνικούς ή διεθνείς κανονισμούς, να παραλαμβάνουν από τα πλοία ηλεκτρονικές αναφορές για τα απαιτούμενα δεδομένα. Στις διασυνοριακές μεταφορές, οι πληροφορίες αυτές διαβιβάζονται στις αρμόδιες αρχές του όμορου κράτους. Οι εν λόγω πληροφορίες διαβιβάζονται πριν από την άφιξη του πλοίου στα σύνορα· δ) εξασφαλίζουν ότι οι ανακοινώσεις προς τους πλοιάρχους, καθώς και τα δελτία για τη στάθμη των υδάτων (ή το μέγιστο επιτρεπόμενο βύθισμα) και τον παγετό στα εσωτερικά τους υδατορρεύματα, παρέχονται υπό μορφή τυποποιημένων και κωδικοποιημένων μηνυμάτων που μπορούν να τηλεφορτωθούν. Το τυποποιημένο μήνυμα περιέχει τουλάχιστον τις πληροφορίες που χρειάζονται για ασφαλή ναυσιπλοΐα. Οι ανακοινώσεις προς τους πλοιάρχους είναι επικαιροποιημένες και παρέχονται σε προσβάσιμο κοινό ηλεκτρονικό μορφότυπο· στ) μεριμνούν ώστε οι ΥΠΕΝ και τα περιβάλλοντα ηλεκτρονικής ανταλλαγής πληροφοριών που συστήνονται από το δίκαιο της Ένωσης και χρησιμοποιούνται σε άλλους τρόπους μεταφοράς να ανταλλάσσουν πληροφορίες σχετικά με την κυκλοφορία, μεταξύ άλλων μέσω εθνικών ναυτιλιακών ενιαίων θυρίδων εντός του EMSWe·

Αιτιολογία

Εισαγωγή στο σημείο β) ίδιας τροποποίησης με την τροπολογία 3. Στιλιστική διόρθωση στα στοιχεία γ), δ) και στ).

Τροπολογία 9

Άρθρο 1 Το άρθρο 4 παράγραφος 5 τροποποιείται ως εξής:

Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Τροπολογία

Τα κράτη μέλη συστήνουν, διαχειρίζονται, χρησιμοποιούν και συντηρούν ενιαία πλατφόρμα ΥΠΕΝ, η οποία παρέχει δεδομένα σχετικά με τις πλωτές οδούς, τις υποδομές, την κυκλοφορία και τις μεταφορές. Η πλατφόρμα ΥΠΕΝ είναι προσβάσιμη σε όλους τους χρήστες ΥΠΕΝ και αποτελεί την κύρια πλατφόρμα για την ανταλλαγή πληροφοριών σχετικά με τις ΥΠΕΝ. Περιέχει διεπαφές για συνδέσεις με συστήματα άλλων τρόπων μεταφοράς και λιμένων εσωτερικής ναυσιπλοΐας. Τα κράτη μέλη ορίζουν μία ή περισσότερες αρμόδιες αρχές υπεύθυνες για τη λειτουργία της πλατφόρμας ΥΠΕΝ.

Τα κράτη μέλη συστήνουν, διαχειρίζονται, χρησιμοποιούν και συντηρούν ενιαία πλατφόρμα ΥΠΕΝ, η οποία παρέχει δεδομένα σχετικά με τις πλωτές οδούς, τις υποδομές, την κυκλοφορία και τις μεταφορές. Η πλατφόρμα ΥΠΕΝ είναι προσβάσιμη σε όλους τους χρήστες ΥΠΕΝ και αποτελεί την κύρια πλατφόρμα για την ανταλλαγή πληροφοριών σχετικά με τις ΥΠΕΝ. Συνδέεται με συστήματα άλλων τρόπων μεταφοράς και λιμένων εσωτερικής ναυσιπλοΐας. Τα κράτη μέλη ορίζουν μία ή περισσότερες αρμόδιες αρχές υπεύθυνες για τη λειτουργία της πλατφόρμας ΥΠΕΝ.

Αιτιολογία

Στόχος είναι η αλληλεπίδραση και όχι ο τρόπος επίτευξής της.

Τροπολογία 10

Διαγραφή του σημείου 8 στο παράρτημα ΙΙ.

Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Τροπολογία

Ανταλλαγή δεδομένων με άλλα ψηφιακά συστήματα ή πλατφόρμες Στις τεχνικές προδιαγραφές για την ανταλλαγή δεδομένων με άλλα ψηφιακά συστήματα ή πλατφόρμες, όπως, για παράδειγμα, EMSWe, eFTI, ERDMS, συστήματα λιμενικής κοινότητας λιμένων εσωτερικής ναυσιπλοΐας και έξυπνα συστήματα υποδομών εσωτερικής ναυσιπλοΐας που καταρτίζονται σύμφωνα με το άρθρο 5 τηρούνται οι ακόλουθες αρχές: α) βασίζονται στις λειτουργίες που παρέχει η πλατφόρμα ΥΠΕΝ· β) διευκόλυνση της ηλεκτρονικής ανταλλαγής δεδομένων μεταξύ των τεχνολογιών ΥΠΕΝ και των βάσεων δεδομένων και των συστημάτων που χρησιμοποιούνται από άλλους τρόπους μεταφοράς, μέσω κατάλληλων συνδέσεων δεδομένων και ενδιάμεσων σταδίων· γ) καθορισμός των απαιτήσεων που αφορούν τα συστήματα, καθώς και των διαδικασιών για την αυτοματοποιημένη ανταλλαγή δεδομένων· δ) ανταλλαγή πληροφοριών σε πραγματικό χρόνο, ιδίως για κρίσιμα από άποψη χρόνου δεδομένα· ε) διασφάλιση της ασφαλούς ανταλλαγής πληροφοριών σύμφωνα με ένα ολοκληρωμένο σύστημα ελέγχου πρόσβασης βάσει δικαιωμάτων· στ) πρόβλεψη ενός πλαισίου ανταλλαγής συστημάτων που θα καθιστά εφικτές μελλοντικές εξελίξεις και συνδέσεις με πρόσθετα συστήματα, ανάλογα με τις ανάγκες, όπως ανταλλαγές με τον μελλοντικό ευρωπαϊκό χώρο δεδομένων κινητικότητας και κάθε άλλο σύστημα που έχει σχεδιαστεί για την προώθηση καινοτομιών στις πολυτροπικές μεταφορές.

Αιτιολογία

Επανάληψη του σημείου 7.

Τροπολογία 11

Το παράρτημα III τροποποιείται ως εξής:

Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή	Τροπολογία
Οι τεχνικές προδιαγραφές που εφαρμόζονται στις ΥΠΕΝ είναι εκείνες που καθορίζονται στο πρότυπο ES-RIS 2023/1.	Οι τεχνικές προδιαγραφές που εφαρμόζονται στις ΥΠΕΝ είναι εκείνες που καθορίζονται στο πρότυπο ES-RIS 2023/1, στις επικαιροποιήσεις του και σε άλλα σχετικά πρότυπα 1 .

Αιτιολογία

Προγραμματίζονται αλλαγές στο πρότυπο ES-RiS 2023/1 [COM(2024) 59 final]. Βλέπε σημείο 3.8.

Άρθρο 1 παράγραφος 13 και άρθρο 2:

Η Επιτροπή δεν διαγράφει το άρθρο 12 παράγραφος 1, ωστόσο, προτείνει το άρθρο 2 με τις νέες προθεσμίες μεταφοράς στο εθνικό δίκαιο. Η ΕΟΚΕ συνιστά να επανεξεταστεί το προτεινόμενο κείμενο προκειμένου να διασφαλιστεί ότι δεν δημιουργείται σύγχυση ως προς το χρονοδιάγραμμα μεταφοράς στο εθνικό δίκαιο.

3.Ιστορικό της γνωμοδότησης, συμπεριλαμβανομένης της υπό εξέταση νομοθετικής πρότασης

3.1Οι εσωτερικές πλωτές μεταφορές αποτελούν σημαντικό στοιχείο της βιώσιμης ανάπτυξης των μεταφορών, δεδομένου ότι παρουσιάζουν από δύο έως τέσσερις φορές χαμηλότερη κατανάλωση ενέργειας, τέσσερις φορές χαμηλότερες εκπομπές, τουλάχιστον δύο φορές χαμηλότερη χρήση γης και μηδενική συμφόρηση σε σύγκριση με τις οδικές μεταφορές. Στην ΕΕ, ο συγκεκριμένος κλάδος μεταφορών ευθύνεται μόνο για το 0,3 % του εξωτερικού κόστους των μεταφορών 2 .

3.213 κράτη μέλη της ΕΕ διαθέτουν διασυνδεδεμένο δίκτυο πλωτών οδών, και αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο το μερίδιό τους στην κάλυψη των αναγκών μεταφοράς (κατά μέσο όρο 4 % του συνολικού μεταφορικού έργου και 5,4 % των εσωτερικών μεταφορών το 2021 3 ) δεν αποτυπώνει τον πραγματικό ρόλο που διαδραματίζουν σε ορισμένους τομείς εφαρμογής τους (57 % των υπηρεσιών μεταφοράς του λιμένα Βόρειας Θάλασσας 4 , πάνω από 32 % του λιμένα του Ρότερνταμ 5 , 40 % της Αμβέρσας 6 ή σχεδόν 40 % των εσωτερικών μεταφορών στις Κάτω Χώρες). Σε ορισμένες περιοχές υπάρχουν ακόμη δυνατότητες για την ανάπτυξη των εσωτερικών πλωτών μεταφορών, οι οποίες θα πρέπει και να αξιοποιηθούν.

3.3Ο συγκεκριμένος τρόπος μεταφοράς έχει περιορισμένο περιβαλλοντικό αντίκτυπο και, ως εκ τούτου, του αποδίδεται σημαντικός ρόλος στην ανάπτυξη φιλικότερων προς το περιβάλλον μεταφορών. Οι εσωτερικές πλωτές μεταφορές και οι θαλάσσιες πλωτές μεταφορές μικρών αποστάσεων θα πρέπει να αυξηθούν κατά 25 % έως το 2030 και κατά 50 % έως το 2050 7 .

3.4Μία από τις βασικές προϋποθέσεις για την ανάπτυξη της ανταγωνιστικότητας αυτού του τρόπου μεταφοράς είναι η ψηφιοποίηση. Η δημιουργία ενός εναρμονισμένου, διαλειτουργικού και ανοικτού συστήματος πληροφοριών απαιτούσε τη θέσπιση κοινών προτύπων και τεχνικών προδιαγραφών.

3.5Η οδηγία ΥΠΕΝ αποτέλεσε την απάντηση στις εν λόγω προκλήσεις, καθώς και ένα από τα σημαντικότερα κανονιστικά πλαίσια στον κλάδο των εσωτερικών πλωτών μεταφορών, με σκοπό την παροχή προηγμένων υπηρεσιών πληροφοριών και λειτουργιών στον συγκεκριμένο κλάδο μεταφορών, οι οποίες θα μπορούσαν να συμβάλουν:

-στην αύξηση της ανταγωνιστικότητας,

-στη βέλτιστη χρήση των υποδομών,

-στη βελτίωση της ασφάλειας, και

-στη βελτίωση της προστασίας του φυσικού περιβάλλοντος.

3.6Από την ανάλυση των επιπτώσεων της εφαρμογής των ΥΠΕΝ διαπιστώθηκε ότι η εν λόγω εφαρμογή δεν ανταποκρίνεται στις προσδοκίες και, όπως αναφέρεται στην πρόταση, «η οδηγία ΥΠΕΝ δεν καλύπτει την ανάγκη βελτίωσης της αποδοτικότητας των εσωτερικών πλωτών μεταφορών και της ενσωμάτωσής τους στις πολυτροπικές εφοδιαστικές αλυσίδες [...] [,] δεν αντιμετωπίζει επαρκώς τις νέες τεχνολογικές προκλήσεις και την περαιτέρω ψηφιοποίηση του τομέα» και «το βασικό πρόβλημα είναι η αργή και κατακερματισμένη ανάπτυξη των ΥΠΕΝ, η οποία παρεμποδίζει, αφενός, την ανταγωνιστικότητα και την ασφάλεια του τομέα και, αφετέρου, τη συμβολή του στην επίτευξη των στόχων της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας 8 ».

3.7Είναι εξαιρετικά σημαντικό το γεγονός ότι το πρόβλημα αυτό αναγνωρίζεται στην ανακοίνωση σχετικά με τη δημιουργία κοινού ευρωπαϊκού χώρου δεδομένων κινητικότητας 9 . Η ΕΟΚΕ πιστεύει και αναμένει ότι τα δεδομένα ΥΠΕΝ θα αποτελέσουν μέρος του χώρου αυτού, εξέλιξη που θα βελτιώσει σημαντικά την πολυτροπικότητα των μεταφορών στην ΕΕ.

3.8Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ζήτησε στο ψήφισμά του 10 μια στρατηγική για την ανάπτυξη και την αξιοποίηση των ψηφιακών και των αυτοματοποιημένων τεχνολογιών στον τομέα των εσωτερικών πλωτών μεταφορών. Τόνισε επίσης την ανάγκη επικαιροποίησης των τεχνικών προτύπων στο πλαίσιο της ευρωπαϊκής επιτροπής για την κατάρτιση προτύπων στον τομέα της εσωτερικής ναυσιπλοΐας (CESNI) και περαιτέρω εναρμόνισης των υπηρεσιών πληροφοριών εσωτερικής ναυσιπλοΐας. Επιπλέον, το Κοινοβούλιο επισήμανε σαφώς την ανάγκη προετοιμασίας ενός κοινού πλαισίου διαλειτουργικής ανταλλαγής δεδομένων μεταξύ των διαφόρων τρόπων μεταφοράς. Με τον τρόπο αυτόν, υποστήριξε πλήρως την αύξηση της εναρμόνισης και της διαλειτουργικότητας των δεδομένων στη διεθνή εσωτερική ναυσιπλοΐα.

3.9Στη γνωμοδότησή της που αφορά το σχέδιο δράσης ΝΑΪΑΔΕΣ III 11 , η ΕΟΚΕ επισήμανε ότι οι βασικές αρχές σύμφωνα με τις οποίες θα πρέπει να ενισχυθεί ο τομέας των εσωτερικών πλωτών μεταφορών είναι η πολυτροπικότητα και η έξυπνη ναυσιπλοΐα, οι οποίες προϋποθέτουν την καλύτερη δυνατή αξιοποίηση των πλεονεκτημάτων των διαφόρων μέσων μεταφοράς για την επίτευξη των καλύτερων δυνατών αποτελεσμάτων, με παράλληλη αύξηση της ασφάλειας και μείωση της επιβάρυνσης του περιβάλλοντος. Η ΕΟΚΕ τόνισε επίσης ότι «χωρίς την προοπτική βελτίωσης των συνθηκών ναυσιπλοΐας στις πλωτές οδούς, οι πλοιοκτήτες δεν θα αναλαμβάνουν κινδύνους και δεν θα επενδύουν σε έναν σύγχρονο στόλο».

4.Γενικές παρατηρήσεις

4.1Στην εποχή της ψηφιοποίησης, στην οποία μεμονωμένες οντότητες συλλέγουν πληθώρα δεδομένων με τη χρήση διαφορετικών συστημάτων, η δημιουργία ενός πολυτροπικού, ευφυούς συστήματος διαχείρισης της κυκλοφορίας και των μεταφορών, το οποίο θα είναι ενσωματωμένο στο σύστημα ΥΠΕΝ, είναι αναγκαία για την καλύτερη χρήση των υφιστάμενων μεταφορικών ικανοτήτων, τη βελτίωση του επιπέδου ασφάλειας των εσωτερικών πλωτών μεταφορών και την καλύτερη συνεργασία με άλλους τρόπους μεταφοράς.

4.2Στο πλαίσιο αυτό, το σχέδιο οδηγίας που υποβλήθηκε για την τροποποίηση της οδηγίας 2005/44/ΕΚ σχετικά με τις εναρμονισμένες υπηρεσίες πληροφοριών εσωτερικής ναυσιπλοΐας (ΥΠΕΝ) στις εσωτερικές πλωτές οδούς της Κοινότητας θα πρέπει να θεωρηθεί σημαντικό για τη βιώσιμη ανάπτυξη των μεταφορών της ΕΕ.

4.3Στην ΕΕ λειτουργούν τουλάχιστον δώδεκα συστήματα ΥΠΕΝ, συμπεριλαμβανομένων ορισμένων συστημάτων μεγάλης κλίμακας, τα οποία υποστηρίζουν τη ναυσιπλοΐα και τον σχεδιασμό των λειτουργιών παρέχουν δε τη δυνατότητα αυξημένης ασφάλειας. Ωστόσο, το πεδίο εφαρμογής των υπηρεσιών των επιμέρους συστημάτων ποικίλλει σημαντικά.

4.4Με την πάροδο των ετών, έχουν καταβληθεί προσπάθειες για τη δημιουργία μιας πλατφόρμας η οποία θα συνδυάζει διαφορετικά περιφερειακά συστήματα σε ένα σύστημα διαθέσιμο στο κοινό. Η διεθνής εφαρμογή των ΥΠΕΝ επισημάνθηκε ως επιθυμητή, μεταξύ άλλων στην έκθεση της ΟΕΕ/ΗΕ του 2012 12 . Αιτήματα αυτού του είδους μετατράπηκαν στο έργο RIS COMEX, το οποίο είχε ως αποτέλεσμα τη δημιουργία της πλατφόρμας EuRIS για τη διευκόλυνση της πρόσβασης σε όλες τις πληροφορίες που είναι αναγκαίες για τη ναυσιπλοΐα και την κυκλοφορία στις κύριες πλωτές οδούς της Ευρώπης.

4.5Η ΕΟΚΕ διαπιστώνει επί του παρόντος περιορισμένη μόνο διατροπικότητα με έμφαση κυρίως στις συνδέσεις με θαλάσσιους λιμένες, σιδηροδρομικές και οδικές μεταφορές. Δυστυχώς, οι εσωτερικές πλωτές μεταφορές σε ορισμένες περιοχές της Ευρώπης δεν συμπεριλαμβάνονται στα συστήματα μεταφορών στον ίδιο βαθμό, παρά το γεγονός ότι οι δυνατότητές τους είναι προφανείς, ιδίως στις πόλεις. Ωστόσο, για να συμβεί αυτό, είναι αναγκαία η χρήση δεδομένων μεταφορών για τον σχεδιασμό της κυκλοφορίας εντός ολόκληρων αστικών συγκροτημάτων, κάτι το οποίο προϋποθέτει διαλειτουργικότητα και ανταλλαγή δεδομένων, καθώς και την ένταξη των εσωτερικών πλωτών μεταφορών στον σχεδιασμό της ανάπτυξης υποδομών, της αστικής ανάπτυξης κ.λπ. [τα Σχέδια Βιώσιμης Αστικής Κινητικότητας (ΣΒΑΚ) είναι ιδιαίτερης σημασίας στο πλαίσιο αυτό]. Σημαντικές θα ήταν επίσης οι ηλεκτρονικές εμπορευματικές υπηρεσίες.

4.6Είναι σκόπιμο να σημειωθεί ότι η αυξημένη κοινωνική ευαισθησία σε περιβαλλοντικά και κοινωνικά ζητήματα προϋποθέτει τη συνεκτίμηση όχι μόνον του κόστους των μεταφορών (κερδοφορία) αλλά και του εξωτερικού κόστους (π.χ. θόρυβος, ρύπανση, συμφόρηση κ.λπ.) κατά τον σχεδιασμό των δραστηριοτήτων στον τομέα των μεταφορών. Είναι αδιαμφισβήτητο το γεγονός ότι η συνεκτίμηση του εξωτερικού κόστους των μεταφορών ευνοεί τις εσωτερικές πλωτές μεταφορές όχι μόνο στις κύριες ευρωπαϊκές οδούς, αλλά και στις τοπικές πλωτές οδούς.

4.7Όσον αφορά τα νέα πεδία εφαρμογής των εσωτερικών πλωτών μεταφορών, αναπτύσσονται επί του παρόντος νέες τεχνολογίες μεταφορών, όπως πλοία με μικρότερο βύθισμα, κατασκευασμένα από ελαφρύτερα υλικά και αυτόνομες μονάδες.

4.8Πρόβλημα, ωστόσο, συνιστά η έλλειψη προσωπικού, λόγω της οποίας οι φορείς εκμετάλλευσης αποσύρονται από τοπικές πλωτές οδούς που παρουσιάζουν μικρότερη κίνηση και χαμηλότερη κερδοφορία. Η εφαρμογή ψηφιακών λύσεων στα τμήματα αυτά μπορεί να αμβλύνει το εν λόγω πρόβλημα, είτε με την αύξηση της ελκυστικότητας της εργασίας είτε με τη μείωση της ανάγκης προσωπικού, και, ως εκ τούτου, μπορεί να ενθαρρύνει την ανάπτυξη του συγκεκριμένου τρόπου μεταφοράς.

4.9Η ΕΟΚΕ τονίζει επίσης ότι το άρθρο 2 της οδηγίας επιτρέπει την υλοποίηση επενδύσεων σε ΥΠΕΝ όχι μόνο στις πλωτές οδούς του ΔΕΔ-Μ, αλλά και οπουδήποτε τα ενδιαφερόμενα μέρη αποφασίσουν να το πράξουν σε εθελοντική βάση. Επομένως, πιστεύουμε ότι η οδηγία θα πρέπει να καθορίζει πρότυπα και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα πρέπει να στηρίξει όλες τις επενδύσεις σε ψηφιακές λύσεις στις εσωτερικές πλωτές οδούς. Σκοπός του εφαρμοζόμενου συστήματος θα πρέπει να είναι η εξασφάλιση της δυνατότητας πρόσβασης σ’ αυτό για πλωτές οδούς εκτός του ΔΕΔ-Μ, ώστε να αποφευχθεί η δημιουργία συστημάτων που δεν είναι συμβατά με τις ΥΠΕΝ στις τοπικές πλωτές οδούς.

5.Ειδικές παρατηρήσεις

5.1Το ζήτημα των πληρωμάτων δεν αναφέρεται καθόλου στο έγγραφο, παράλειψη που θα πρέπει να θεωρηθεί σφάλμα. Είναι δύσκολο να φανταστεί κανείς ότι η πλήρης εφαρμογή των ΥΠΕΝ θα πραγματοποιηθεί χωρίς την αποδοχή και τη γνώση ψηφιακών λύσεων, τόσο από τα πληρώματα όσο και από τους εργαζομένους στους λιμένες εσωτερικής ναυσιπλοΐας. Ως εκ τούτου, είναι απαραίτητο να επισημανθεί η ανάγκη παροχής κατάρτισης και συνεχούς εκπαίδευσης στον τομέα των ψηφιακών λύσεων στο συγκεκριμένο είδος μεταφορών. Αξίζει επίσης να υπογραμμιστεί ότι η χρήση των ΥΠΕΝ θα συμβάλει στη βελτίωση της ασφάλειας της εργασίας στα πλοία και στους λιμένες, στοιχείο που μπορεί, συνεπώς, να αποτελέσει ένα από τα επιχειρήματα για την αύξηση του αριθμού των ατόμων που επιθυμούν να εργαστούν στον τομέα, ο οποίος δεν είναι δημοφιλής επί του παρόντος και παρουσιάζει πρόβλημα γήρανσης του προσωπικού.

5.2Επιπλέον, η ΕΟΚΕ θα ήθελε να επισημάνει την ανάγκη χρήσης των ΥΠΕΝ και για σκοπούς που συνδέονται με την παρακολούθηση της ποιότητας και της ασφάλειας της εργασίας στα πλοία, ιδίως σε σχέση με τον χρόνο εργασίας. Παρόμοιες λύσεις υπάρχουν και σε άλλους τρόπους μεταφοράς, π.χ. στις οδικές μεταφορές.

5.3Η ΕΟΚΕ επιθυμεί επίσης να υπογραμμίσει τη σημασία της επένδυσης στις υποδομές που είναι αναγκαίες για την αποτελεσματική ανταλλαγή πληροφοριών στο πλαίσιο των ΥΠΕΝ. Δεδομένου ότι ο απαιτούμενος εξοπλισμός για την έναρξη παροχής των ΥΠΕΝ (σταθμοί βάσης, οπτικές ίνες, ραδιογραμμές κ.λπ.) είναι δαπανηρός, πρέπει απαραιτήτως να προβλεφθούν όροι προτιμησιακής χρηματοδοτικής στήριξης για τους ενδιαφερόμενους φορείς.

Βρυξέλλες, 4 Απριλίου 2024

Baiba MILTOVIČA

Πρόεδρος του τμήματος «Μεταφορές, ενέργεια, υποδομές, κοινωνία των πληροφοριών»

_____________

(1)    Για παράδειγμα: COM(2024) 59 final .

(2)     Ευρωπαϊκή Επιτροπή, Handbook on the external costs of transport (Εγχειρίδιο για το εξωτερικό κόστος των μεταφορών).

(3)     EU transport in figures. Statistical pocketbook 2023 (Οι μεταφορές στην ΕΕ σε αριθμούς. Στατιστικό εγχειρίδιο 2023), Λουξεμβούργο 2023.

(4)    North Sea Port (Λιμένας Βόρειας Θάλασσας), https://en.northseaport.com/multimodal-port .

(5)     Port of Rotterdam Container Facts & Figures 2021, RFC Rhine Alpine Annual Report 2021 (Στοιχεία και αριθμοί του 2021 για τα εμπορευματοκιβώτια στον λιμένα του Ρότερνταμ, ετήσια έκθεση 2021 για τον ΣΕΔ Ρήνου-Άλπεων).

(6)    Ό.π

(7)    Στρατηγική για βιώσιμη και έξυπνη κινητικότητα – οι ευρωπαϊκές μεταφορές σε τροχιά μέλλοντος, COM(2020) 789 final .

(8)     SWD(2024) 16 final .

(9)     COM(2023) 751 final .

(10)    Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 14ης Σεπτεμβρίου 2021 σχετικά με την πορεία προς εσωτερικές πλωτές μεταφορές μακράς πνοής στην Ευρώπη ( 2021/2015(INI) ).

(11)     ΕΕ C 194 της 12.5.2022, σ. 102 .

(12)    ΟΕΕ/ΗΕ, Ηνωμένα Έθνη (Οικονομική Επιτροπή για την Ευρώπη) (2012) Intelligent Transport Systems (ITS) for Sustainable Mobility [Ευφυή συστήματα μεταφορών (ITS) για βιώσιμη κινητικότητα].