ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ
1.ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΗΣ ΚΑΤ’ ΕΞΟΥΣΙΟΔΟΤΗΣΗ ΠΡΑΞΗΣ
Η παρούσα κατ’ εξουσιοδότηση οδηγία της Επιτροπής τροποποιεί, για τους σκοπούς της προσαρμογής στην τεχνική πρόοδο, το παράρτημα ΙΙΙ της οδηγίας 2011/65/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για τον περιορισμό της χρήσης ορισμένων επικίνδυνων ουσιών σε ηλεκτρικό και ηλεκτρονικό εξοπλισμό (αναδιατύπωση) 1 (RoHS 2) όσον αφορά εξαίρεση για ειδικές εφαρμογές που περιέχουν μόλυβδο.
Η οδηγία RoHS 2 περιορίζει τη χρήση ορισμένων επικίνδυνων ουσιών σε ηλεκτρικό και ηλεκτρονικό εξοπλισμό, όπως προβλέπεται στο άρθρο 4. Η εν λόγω πράξη τέθηκε σε ισχύ στις 21 Ιουλίου 2011.
Οι ουσίες που υπόκεινται σε περιορισμό απαριθμούνται στο παράρτημα II της οδηγίας RoHS 2. Ενώ ο περιορισμός του μολύβδου, του υδραργύρου, του καδμίου, του εξασθενούς χρωμίου, των πολυβρωμοδιφαινυλίων και των πολυβρωμοδιφαινυλαιθέρων τελεί ήδη σε ισχύ, ο περιορισμός του φθαλικού δις-(2-αιθυλεξυλίου) (DEHP), του φθαλικού βενζυλίου βουτυλίου (BBP), του φθαλικού διβουτυλίου (DBP) και του φθαλικού διισοβουτυλίου (DIBP) θα τεθεί σε ισχύ από την 22α Ιουλίου 2019 ή μεταγενέστερα. Τα παραρτήματα III και IV της οδηγίας RoHS 2 παραθέτουν τα υλικά και τα κατασκευαστικά στοιχεία ηλεκτρικού και ηλεκτρονικού εξοπλισμού («ΗΗΕ») για ειδικές εφαρμογές οι οποίες εξαιρούνται από τον περιορισμό χρήσης ουσιών του άρθρου 4 παράγραφος 1 της οδηγίας RoHS 2.
Το άρθρο 5 περιέχει διατάξεις για την προσαρμογή των παραρτημάτων III και IV στην επιστημονική και τεχνική πρόοδο (προσθήκη, ανανέωση, τροποποιήσεις και ανάκληση εξαιρέσεων). Σύμφωνα με το άρθρο 5 παράγραφος 1 στοιχείο α), περιλαμβάνονται εξαιρέσεις στα παραρτήματα III και IV, υπό τον όρο ότι η προσθήκη αυτή δεν αποδυναμώνει την προστασία του περιβάλλοντος και της υγείας που παρέχεται από τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1907/2006 2 και εφόσον συντρέχει μια από τις ακόλουθες προϋποθέσεις: η εξάλειψη ή υποκατάστασή τους με αλλαγές στον σχεδιασμό ή με υλικά και κατασκευαστικά στοιχεία που δεν απαιτούν τη χρησιμοποίηση υλικών ή ουσιών που αναφέρονται στο παράρτημα II είναι επιστημονικώς ή τεχνικώς ανέφικτη· δεν διασφαλίζεται η αξιοπιστία των υποκαταστάτων· ή οι συνολικές αρνητικές επιπτώσεις της υποκατάστασης για το περιβάλλον, την υγεία και την ασφάλεια των καταναλωτών ενδέχεται να είναι σημαντικότερες από τα συνολικά οφέλη της για το περιβάλλον, την υγεία και την ασφάλεια των καταναλωτών.
Επιπροσθέτως, το άρθρο 5 παράγραφος 1 προβλέπει ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή (η «Επιτροπή») περιλαμβάνει στους καταλόγους των παραρτημάτων III και ΙV υλικά και κατασκευαστικά στοιχεία ΗΗΕ για ειδικές εφαρμογές μέσω κατ’ εξουσιοδότηση πράξεων σύμφωνα με το άρθρο 20. Το άρθρο 5 παράγραφος 3 και το παράρτημα V καθορίζουν τη διαδικασία υποβολής αίτησης για τη χορήγηση, την ανανέωση ή την ανάκληση εξαίρεσης.
2.ΔΙΑΒΟΥΛΕΥΣΕΙΣ ΠΡΙΝ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΚΔΟΣΗ ΤΗΣ ΠΡΑΞΗΣ
Μετά τη δημοσίευση της οδηγίας RoHS 2, η Επιτροπή έχει λάβει πολλά 3 αιτήματα από οικονομικούς φορείς, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 5 παράγραφος 3 και του παραρτήματος V, τόσο για τη χορήγηση νέων εξαιρέσεων όσο και για την ανανέωση υφιστάμενων εξαιρέσεων.
Τον Ιούλιο του 2015, η Επιτροπή έλαβε αίτηση για νέα εξαίρεση στο παράρτημα III όσον αφορά τη χρήση μολύβδου σε έδρανα και δακτυλίους κινητήρων εσωτερικής καύσης ντίζελ ή αέριων καυσίμων που εφαρμόζονται σε μη οδικό εξοπλισμό επαγγελματικής χρήσης (αίτηση αριθ. 2016-1). Η εξαίρεση ζητήθηκε για την κατηγορία 11 4 .
Η Επιτροπή, προκειμένου να αξιολογήσει την αίτηση εξαίρεσης, διεξήγαγε μελέτη για να διενεργηθεί η απαιτούμενη τεχνική και επιστημονική αξιολόγηση, καθώς και διαδικτυακή ανοιχτή διαβούλευση διάρκειας οκτώ εβδομάδων με τα ενδιαφερόμενα μέρη 5 σχετικά με την αίτηση. Δεν ελήφθη καμία συνεισφορά κατά τη διάρκεια της διαβούλευσης με τους ενδιαφερομένους.
Η τελική έκθεση που περιέχει την αξιολόγηση της αίτησης έχει δημοσιευτεί 6 και τα ενδιαφερόμενα μέρη ενημερώθηκαν σχετικά.
Στη συνέχεια, η Επιτροπή ζήτησε τη γνώμη της ομάδας εμπειρογνωμόνων των κρατών μελών για τις κατ’ εξουσιοδότηση πράξεις βάσει της οδηγίας RoHS 2 κατά τη διάρκεια συνάντησης εμπειρογνωμόνων στις 22 Σεπτεμβρίου 2017. Οι εμπειρογνώμονες συμφώνησαν με την πρόταση που υπέβαλε η Επιτροπή, με τη μεγάλη πλειοψηφία να απέχει από την ψηφοφορία. Σύμφωνα με τις κατευθυντήριες γραμμές για τη βελτίωση της νομοθεσίας, το σχέδιο κατ’ εξουσιοδότηση οδηγίας δημοσιεύθηκε στη διαδικτυακή πύλη για τη βελτίωση της νομοθεσίας επί τέσσερις εβδομάδες, προς σχολιασμό από το κοινό. Δεν ελήφθησαν παρατηρήσεις. Όλες οι ενέργειες που απαιτούνται για εξαιρέσεις από τον περιορισμό χρήσης ουσιών σύμφωνα με το άρθρο 5 παράγραφοι 3 έως 7 έχουν πραγματοποιηθεί 7 . Το Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ενημερώθηκαν σχετικά με όλες τις δραστηριότητες.
Η τελική έκθεση επισήμανε ιδίως τις ακόλουθες τεχνικές πληροφορίες και την ακόλουθη αξιολόγηση:
·Τα έδρανα και οι δακτύλιοι που περιέχουν μόλυβδο είναι απαραίτητα για την επίτευξη ικανοποιητικής αξιοπιστίας σε μεγάλου μεγέθους κινητήρες και σε κινητήρες που λειτουργούν σε σκληρά ή απαιτητικά περιβάλλοντα και που πρόκειται να χρησιμοποιηθούν σε μη οδικό εξοπλισμό επαγγελματικής χρήσης. Τα εν λόγω έδρανα και οι δακτύλιοι χρησιμοποιούνται, για παράδειγμα, σε κινητούς αεροσυμπιεστές, κινητό εξοπλισμό συγκόλλησης ή γερανούς.
·Επί του παρόντος, δεν υπάρχουν στην αγορά διαθέσιμες εναλλακτικές λύσεις χωρίς μόλυβδο οι οποίες θα παρείχαν επαρκές επίπεδο αξιοπιστίας όσον αφορά την αντοχή στο κόλλημα, την ικανότητα γεωμετρικής συμμόρφωσης, την ικανότητα ενσωμάτωσης ξένων σωμάτων και την αντοχή σε συντρίμματα για επιφάνειες εφαρμογής σε κινητήρες μη οδικού εξοπλισμού επαγγελματικής χρήσης. Ως εκ τούτου, η υποκατάσταση ή η εξάλειψη του μολύβδου εξακολουθεί να είναι επιστημονικά και τεχνικά ανέφικτη για τις οικείες εφαρμογές.
Από τα αποτελέσματα της αξιολόγησης για την κατηγορία 11 προκύπτει ότι η εν λόγω εξαίρεση δεν θα αποδυναμώσει την προστασία του περιβάλλοντος και της υγείας που παρέχεται από τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1907/2006 (REACH), σύμφωνα με το άρθρο 5 της οδηγίας 2011/65/ΕΕ. Επιπλέον, τουλάχιστον ένα από τα σχετικά κριτήρια που προσδιορίζονται στο άρθρο 5 παράγραφος 1 στοιχείο α) πληρούται με το αίτημα εξαίρεσης: Δεδομένου ότι, για τις οικείες εφαρμογές, δεν υπάρχουν διαθέσιμες αξιόπιστες εναλλακτικές λύσεις σήμερα ούτε είναι πιθανόν να κυκλοφορήσουν σύντομα στην αγορά, η χορήγηση της εξαίρεσης με τη μέγιστη περίοδο ισχύος πέντε ετών, αρχής γενομένης από την 22α Ιουλίου 2019 8 , είναι δικαιολογημένη. Δεδομένου ότι δεν υπάρχουν ακόμη διαθέσιμα αξιόπιστα υποκατάστατα, δεν πρέπει να αναμένονται αρνητικές κοινωνικοοικονομικές επιπτώσεις από την υποκατάσταση για την εν λόγω περίοδο. Η χορηγούμενη περίοδος ισχύος δεν αναμένεται να έχει αρνητικές επιπτώσεις στην καινοτομία. Για να αποφευχθεί η αλληλεπικάλυψη των πεδίων εφαρμογής των εξαιρέσεων εντός του παραρτήματος ΙΙΙ, η προτεινόμενη διατύπωση καθιστά σαφές ότι οι εφαρμογές που καλύπτονται από την εξαίρεση 6(γ) αποκλείονται από την πρόσφατα χορηγηθείσα εξαίρεση.
3.ΝΟΜΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΤΗΣ ΚΑΤ’ ΕΞΟΥΣΙΟΔΟΤΗΣΗ ΠΡΑΞΗΣ