ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ
1.ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΗΣ ΚΑΤ’ ΕΞΟΥΣΙΟΔΟΤΗΣΗ ΠΡΑΞΗΣ
Η παρούσα κατ’ εξουσιοδότηση οδηγία της Επιτροπής τροποποιεί, για τους σκοπούς της προσαρμογής στην τεχνική και την επιστημονική πρόοδο, το παράρτημα III της οδηγίας 2011/65/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για τον περιορισμό της χρήσης ορισμένων επικίνδυνων ουσιών σε ηλεκτρικό και ηλεκτρονικό εξοπλισμό (στο εξής: οδηγία RoHS) όσον αφορά εξαιρέσεις για τη χρήση του μολύβδου ως συστατικού κραμάτων χάλυβα, αλουμινίου και χαλκού.
Το άρθρο 4 της οδηγίας RoHS περιορίζει τη χρήση ορισμένων επικίνδυνων ουσιών σε ηλεκτρικό και ηλεκτρονικό εξοπλισμό (στο εξής: ΗΗΕ). Επί του παρόντος 10 ουσίες υπόκεινται σε περιορισμούς και απαριθμούνται στο παράρτημα ΙΙ της οδηγίας: μόλυβδος, υδράργυρος, κάδμιο, εξασθενές χρώμιο, πολυβρωμοδιφαινύλια (PBB), πολυβρωμοδιφαινυλαιθέρες (PBDE), φθαλικό δις(2-αιθυλεξύλιο) (DEHP), φθαλικό βενζύλιο βουτύλιο (BBP), φθαλικό διβουτύλιο (DBP) και φθαλικό διισοβουτύλιο (DIBP).
Τα παραρτήματα III και IV της οδηγίας RoHS παραθέτουν τα υλικά και τα κατασκευαστικά στοιχεία ΗΗΕ για ειδικές εφαρμογές οι οποίες εξαιρούνται από τους περιορισμούς χρήσης ουσιών του άρθρου 4 παράγραφος 1 της οδηγίας. Το άρθρο 5 προβλέπει την προσαρμογή των παραρτημάτων III και IV στην επιστημονική και τεχνική πρόοδο (όσον αφορά τη χορήγηση, ανανέωση και ανάκληση εξαιρέσεων). Σύμφωνα με το άρθρο 5 παράγραφος 1 στοιχείο α), στα παραρτήματα III και IV περιλαμβάνονται εξαιρέσεις εφόσον η προσθήκη αυτή δεν αποδυναμώνει την προστασία του περιβάλλοντος και της υγείας που παρέχεται από τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1907/2006 (στο εξής: κανονισμός REACH) και εφόσον συντρέχει οποιαδήποτε από τις ακόλουθες προϋποθέσεις:
·η εξάλειψη ή υποκατάστασή τους με αλλαγές στον σχεδιασμό ή με υλικά και κατασκευαστικά στοιχεία που δεν απαιτούν τη χρησιμοποίηση υλικών ή ουσιών που αναφέρονται στο παράρτημα II είναι επιστημονικώς ή τεχνικώς ανέφικτη·
·δεν διασφαλίζεται η αξιοπιστία των υποκαταστάτων·
·οι συνολικές αρνητικές επιπτώσεις της υποκατάστασης για το περιβάλλον, την υγεία και την ασφάλεια των καταναλωτών ενδέχεται να είναι σημαντικότερες από τα συνολικά οφέλη της για το περιβάλλον, την υγεία και την ασφάλεια των καταναλωτών.
Οι αποφάσεις σχετικά με τις εξαιρέσεις και τη διάρκειά τους πρέπει να λαμβάνουν υπόψη τη διαθεσιμότητα υποκαταστάτων και τον κοινωνικοοικονομικό αντίκτυπο της υποκατάστασης. Οι αποφάσεις για τη διάρκεια των εξαιρέσεων πρέπει να λαμβάνουν υπόψη κάθε ενδεχόμενο δυσμενή αντίκτυπο στην καινοτομία. Όπου απαιτείται, για την εκτίμηση του συνολικού αντίκτυπου της εξαίρεσης, πρέπει να εφαρμόζεται η φιλοσοφία κύκλου ζωής.
Ο ΗΗΕ που υπόκειται στην οδηγία RoHS ταξινομείται σύμφωνα με την κατηγοριοποίηση που ορίζεται στο παράρτημα I της εν λόγω οδηγίας.
Το άρθρο 5 παράγραφος 1 της οδηγίας RoHS δίνει στην Επιτροπή τη δυνατότητα να συμπεριλαμβάνει στους καταλόγους των παραρτημάτων III και ΙV υλικά και κατασκευαστικά στοιχεία ΗΗΕ για ειδικές εφαρμογές μέσω ατομικών κατ’ εξουσιοδότηση πράξεων, σύμφωνα με το άρθρο 20. Το άρθρο 5 παράγραφος 3 και το παράρτημα V καθορίζουν τη διαδικασία υποβολής αιτήσεων εξαίρεσης.
2.ΔΙΑΒΟΥΛΕΥΣΕΙΣ ΠΡΙΝ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΚΔΟΣΗ ΤΗΣ ΠΡΑΞΗΣ
Η Επιτροπή λαμβάνει αιτήσεις από επιχειρήσεις για τη χορήγηση ή την ανανέωση εξαιρέσεων δυνάμει του άρθρου 5 παράγραφος 3 της οδηγίας RoHS.
Στο παράρτημα ΙΙΙ της οδηγίας αναφέρονται τρία κύρια σημεία για τη χρήση μολύβδου ως συστατικού κραμάτων χάλυβα, αλουμινίου και χαλκού, τα σημεία 6(α), 6(β) 6(γ), αντίστοιχα, τα οποία καλύπτονταν αρχικά από ένα σημείο. Με βάση τα αποτελέσματα των τελευταίων επανεξετάσεων, τα εν λόγω σημεία επεκτάθηκαν ούτως ώστε οι καταχωρίσεις να προσαρμοστούν στην τεχνική και επιστημονική πρόοδο και να δημιουργηθούν πρόσθετες ειδικές υποκαταχωρίσεις.
Χρήση του μολύβδου ως συστατικού κραμάτων χάλυβα
Η εξαίρεση του σημείου 6(α)-I συμπεριλήφθηκε στο παράρτημα ΙΙΙ της οδηγίας RoHS με την κατ’ εξουσιοδότηση οδηγία (ΕΕ) 2018/739 της Επιτροπής. Οι κατηγορίες 1 έως 7 και 10 οι οποίες έπρεπε να αναθεωρηθούν μεταφέρθηκαν στο εν λόγω νέο σημείο. Η ημερομηνία λήξης της εξαίρεσης στο σημείο 6(α)-I είναι η 21η Ιουλίου 2021. Η εξαίρεση στο σημείο 6(α)-I αφορά τη χρήση μολύβδου ως συστατικού κραμάτων χάλυβα για μηχανουργική κατεργασία και επιψευδαργυρωμένου χάλυβα. Σε σύγκριση με την προηγούμενη εξαίρεση στο σημείο 6(α), η οποία επίσης παρέμενε σε ισχύ για ορισμένες κατηγορίες ΗΗΕ, η ελάχιστη οριακή συγκέντρωση μολύβδου στον επιψευδαργυρωμένο χάλυβα μειώθηκε στο 0,2 % κατά βάρος.
Ειδικότερα, η εξαίρεση στο σημείο 6(α) επρόκειτο να λήξει στις 21 Ιουλίου 2023 για τα ιατροτεχνολογικά προϊόντα για διάγνωση in vitro της κατηγορίας 8 και στις 21 Ιουλίου 2024 για τα βιομηχανικά όργανα παρακολούθησης και ελέγχου της κατηγορίας 9 καθώς και για τα προϊόντα της κατηγορίας 11 «άλλα είδη ΗΗΕ που δεν καλύπτονται από καμία από τις άλλες κατηγορίες», στο εξής «άλλα είδη ΗΗΕ»).
Στις 17 Ιανουαρίου 2020 και στις 20 Ιανουαρίου 2020, εντός του χρονικού πλαισίου για την ανανέωση που ορίζεται στο άρθρο 5 παράγραφος 5 της οδηγίας RoHS, η Επιτροπή έλαβε δύο αιτήσεις για την ανανέωση της εξαίρεσης στα σημεία 6(α) και 6(α)-Ι. Στις 20 Ιανουαρίου 2023 η Επιτροπή έλαβε δύο αιτήσεις για την ανανέωση της εξαίρεσης στο σημείο 6(α) όσον αφορά τα βιομηχανικά όργανα παρακολούθησης και ελέγχου της κατηγορίας 9 και άλλα είδη ΗΗΕ της κατηγορίας 11.
Σύμφωνα με το άρθρο 5 παράγραφος 5 δεύτερο εδάφιο της οδηγίας 2011/65/ΕΕ, οι υφιστάμενες εξαιρέσεις εξακολουθούν να ισχύουν μέχρις ότου η Επιτροπή αποφασίσει επί της αίτησης ανανέωσης.
Χρήση του μολύβδου ως συστατικού κραμάτων αλουμινίου
Οι εξαιρέσεις στα σημεία 6(β)-I και 6(β)-ΙΙ συμπεριλήφθηκαν στο παράρτημα ΙΙΙ της οδηγίας RoHS με την κατ’ εξουσιοδότηση οδηγία (ΕΕ) 2018/740 της Επιτροπής. Η προηγούμενη εξαίρεση στο σημείο 6(β) αφορά τη χρήση μολύβδου ως συστατικού κραμάτων αλουμινίου με κατά βάρος περιεκτικότητα σε μόλυβδο έως 0,4 % και, όπως η εξαίρεση στο σημείο 6(α), εξακολουθεί να αφορά ειδικές κατηγορίες ΗΗΕ. Ωστόσο, οι περισσότερες κατηγορίες ΗΗΕ έχουν μεταφερθεί στις διάδοχες υποεξαιρέσεις των σημείων 6(β)-I και 6(β)-ΙΙ. Οι εν λόγω δύο εξαιρέσεις προσδιορίζουν το πεδίο εφαρμογής της προηγούμενης εξαίρεσης στο σημείο 6(β) σε δύο εφαρμογές: η εξαίρεση στο σημείο 6(β)-Ι καλύπτει το μολυβδούχο αλουμίνιο, υπό την προϋπόθεση ότι προέρχεται από την ανακύκλωση περιεχόντων μόλυβδο απορριμμάτων αλουμινίου, και η εξαίρεση στο σημείο 6(β)-ΙΙ καλύπτει το μολυβδούχο αλουμίνιο για μηχανουργική κατεργασία.
Η ημερομηνία λήξης του σημείου 6(β) είναι η 21η Ιουλίου 2021 για τις κατηγορίες 8 και 9 εκτός από τα ιατροτεχνολογικά προϊόντα για διάγνωση in vitro και τα βιομηχανικά όργανα παρακολούθησης και ελέγχου. Οι εν λόγω τελευταίες υποομάδες έχουν για ημερομηνία λήξης την 21η Ιουλίου 2023 για τα ιατροτεχνολογικά προϊόντα για διάγνωση in vitro της κατηγορίας 8 και την 21η Ιουλίου 2024 για τα βιομηχανικά όργανα παρακολούθησης και ελέγχου της κατηγορίας 9. Η ημερομηνία λήξης για την κατηγορία 11 «άλλα είδη ΗΗΕ που δεν καλύπτονται από καμία από τις άλλες κατηγορίες» (άλλα είδη ΗΗΕ) είναι επίσης η 21η Ιουλίου 2024.
Η ημερομηνία λήξης της εξαίρεσης στο σημείο 6(β)-Ι είναι η 21η Ιουλίου 2021 και η ημερομηνία λήξης του σημείου 6(β)-ΙΙ είναι η 18η Μαΐου 2021, η οποία ισχύει για τις κατηγορίες 1 έως 7 και 10.
Στις 2 Δεκεμβρίου 2019 και στις 17 Ιανουαρίου 2020, εντός του χρονικού πλαισίου για την ανανέωση που ορίζεται στο άρθρο 5 παράγραφος 5 της οδηγίας RoHS, η Επιτροπή έλαβε δύο αιτήσεις για την ανανέωση του πεδίου εφαρμογής και της διάρκειας αυτών των εξαιρέσεων. Στις 20 Ιανουαρίου 2023 η Επιτροπή έλαβε δύο αιτήσεις για την ανανέωση της εξαίρεσης στο σημείο 6(β) όσον αφορά τα βιομηχανικά όργανα παρακολούθησης και ελέγχου της κατηγορίας 9 και άλλα είδη ΗΗΕ της κατηγορίας 11.
Χρήση του μολύβδου ως συστατικού κραμάτων χαλκού
Η εξαίρεση στο σημείο 6(γ) του παραρτήματος ΙΙΙ αφορά τον μόλυβδο στα κράματα χαλκού και ανανεώθηκε με την κατ’ εξουσιοδότηση οδηγία (ΕΕ) 2018/741. Η εξαίρεση δεν έχει αλλάξει από την πρώτη οδηγία RoHS 2002/95/EK.
Η εξαίρεση αφορά όλες τις κατηγορίες ΗΗΕ. Η ημερομηνία λήξης της εξαίρεσης στο σημείο 6(γ) είναι η 21η Ιουλίου 2021 για τις κατηγορίες 1 έως 7, 8 και 9, εκτός από τα ιατροτεχνολογικά προϊόντα για διάγνωση in vitro και τα βιομηχανικά όργανα παρακολούθησης και ελέγχου, και για την κατηγορία 10. Η εξαίρεση στο σημείο 6(γ) επρόκειτο να λήξει στις 21 Ιουλίου 2023 για τα ιατροτεχνολογικά προϊόντα για διάγνωση in vitro της κατηγορίας 8 και στις 21 Ιουλίου 2024 για τα βιομηχανικά όργανα παρακολούθησης και ελέγχου της κατηγορίας 9 και για τα προϊόντα της κατηγορίας 11 «άλλα είδη ΗΗΕ που δεν καλύπτονται από καμία από τις άλλες κατηγορίες» (άλλα είδη ΗΗΕ).
Στις 15 Ιανουαρίου 2020 και στις 16 Ιανουαρίου 2020, εντός του χρονικού πλαισίου για την ανανέωση που ορίζεται στο άρθρο 5 παράγραφος 5 της οδηγίας RoHS, η Επιτροπή έλαβε δύο αιτήσεις για την ανανέωση της εξαίρεσης στο σημείο 6(γ).
Τεχνική αξιολόγηση
Τον Οκτώβριο του 2020 η Επιτροπή δρομολόγησε μελέτη για τη διενέργεια της απαιτούμενης τεχνικής και επιστημονικής αξιολόγησης, η οποία περιλάμβανε δημόσια διαβούλευση με τα εμπλεκόμενα μέρη, διάρκειας δέκα εβδομάδων, και η οποία ολοκληρώθηκε τον Φεβρουάριο του 2022. Όλες οι παρατηρήσεις ελήφθησαν υπόψη. Πληροφορίες σχετικά με τη διαβούλευση παρασχέθηκαν στον ιστότοπο του έργου.
·Για την εξαίρεση του σημείου 6(α) υποβλήθηκαν κατά τη διάρκεια της δημόσιας διαβούλευσης 10 ειδικές εισηγήσεις και πολυάριθμες γενικές εισηγήσεις.
·Κατά τη διάρκεια της δημόσιας διαβούλευσης για την εξαίρεση του σημείου 6(β)-Ι υποβλήθηκαν 7 ειδικές εισηγήσεις, για την εξαίρεση του σημείου 6(β)-ΙΙ 12 ειδικές εισηγήσεις και πολυάριθμες γενικές εισηγήσεις.
·Για την εξαίρεση του σημείου 6(γ) υποβλήθηκαν κατά τη διάρκεια της δημόσιας διαβούλευσης 12 ειδικές εισηγήσεις και πολυάριθμες γενικές εισηγήσεις.
·Τον Αύγουστο του 2023 η Επιτροπή δρομολόγησε μελέτη, η οποία ολοκληρώθηκε τον Απρίλιο του 2024, για την αξιολόγηση ειδικών πληροφοριών σχετικά με τη νέα κατηγορία από τις αιτήσεις που ελήφθησαν το 2023. Η τεχνική αξιολόγηση περιλάμβανε δημόσια διαβούλευση με τα εμπλεκόμενα μέρη διάρκειας οχτώ εβδομάδων και ελήφθησαν υπόψη όλες οι παρατηρήσεις. Πληροφορίες σχετικά με τη διαβούλευση παρασχέθηκαν στον ιστότοπο του έργου.
·Για την εξαίρεση στο σημείο 6(α) ελήφθησαν 8 εισηγήσεις.
·Για την εξαίρεση στο σημείο 6(β) ελήφθησαν 13 εισηγήσεις.
Χρήση του μολύβδου ως συστατικού κραμάτων χάλυβα — τεχνικά συμπεράσματα
Στις εκθέσεις τεχνικής και επιστημονικής αξιολόγησης υπογραμμίζονται τα εξής:
·ο μόλυβδος χρησιμοποιείται ως συστατικό κραμάτων χάλυβα για μηχανουργική κατεργασία ώστε να αυξάνεται η μηχανουργική επίδοση, η σταθερότητα και η στιλπνότητα του υλικού.
·σε ορισμένες περιπτώσεις, η υποκατάσταση του μολύβδου είναι τεχνικώς δυνατή. Ωστόσο, αυτό δεν μπορούσε να προσδιοριστεί περαιτέρω κατά τις τεχνικές αξιολογήσεις και, σε γενικές γραμμές, από την επανεξέταση το 2015 έχει επιτευχθεί ελάχιστη πρόοδος όσον αφορά την υποκατάσταση του χάλυβα στη μηχανουργική κατεργασία. Οι δυσμενείς επιπτώσεις από την ανάκληση της εξαίρεσης για τη μηχανουργική κατεργασία υπερβαίνουν τα οφέλη από την υποκατάσταση του μολύβδου, ιδίως αν καθοριστεί βραχυχρόνια ημερομηνία λήξης·
·για να δοθεί περισσότερος χρόνος ώστε να συγκεντρωθούν ουσιώδη αποδεικτικά στοιχεία σχετικά με την τεχνική κατάσταση της υποκατάστασης και για να αποφευχθούν δυσμενείς επιπτώσεις στην αγορά, κρίνεται κατάλληλο να χορηγηθεί βραχυχρόνια εξαίρεση·
·ο μόλυβδος μπορεί να υπάρχει σε ‑χάλυβα επιψευδαργυρωμένο κατά παρτίδα με εμβάπτιση εν θερμώ. Ο ρευστός ψευδάργυρος χρησιμοποιείται στη διαδικασία επιψευδαργύρωσης για τη δημιουργία προστατευτικής επίστρωσης ψευδαργύρου στα προϊόντα χάλυβα. Ο μόλυβδος μπορεί να υπάρχει ως πρόσμειξη στον χρησιμοποιούμενο ψευδάργυρο, ο οποίος μόλυβδος προέρχεται από δευτερογενή ψευδάργυρο ή από υπολειμματική συγκέντρωση μολύβδου από προηγούμενες παρτίδες. Σε άλλες περιπτώσεις, ο μόλυβδος που προστέθηκε εσκεμμένα εξασφαλίζει υψηλή ποιότητα στην επίστρωση, ιδίως σε εφαρμογές με μικρές λεπτομέρειες. Καθώς μια ποσότητα μολύβδου μεταφέρεται στον χάλυβα, ο παραγόμενος χάλυβας περιέχει μικρή ποσότητα μολύβδου·
·η ισχύουσα ελάχιστη συγκέντρωση μολύβδου (0,2 % μολύβδου κατά βάρος) που εφαρμόζεται στα κατασκευαστικά στοιχεία χάλυβα επιψευδαργυρωμένου κατά παρτίδα με εμβάπτιση εν θερμώ είναι ακόμη κατάλληλη και πρέπει να εφαρμοστεί·
·η χρήση δευτερογενούς ψευδάργυρου είναι από περιβαλλοντική άποψη ωφέλιμη σε σύγκριση με τη χρήση πρωτογενούς ψευδάργυρου. Η ανάκληση της εξαίρεσης για τον χάλυβα επιψευδαργυρωμένο κατά παρτίδα με εμβάπτιση εν θερμώ έχει δυσμενείς επιπτώσεις που υπερβαίνουν τα οφέλη από την υποκατάσταση του μολύβδου. Ως εκ τούτου, κρίνεται σκόπιμο να χορηγηθεί η εξαίρεση·
·και στις δύο περιπτώσεις ο χάλυβας που καλύπτεται από τις εξαιρέσεις χρησιμοποιείται σε ευρύ φάσμα τελικών εφαρμογών. Δεν προβλήθηκαν ισχυρά τεχνικά επιχειρήματα για να δικαιολογηθεί η αλλαγή του πεδίου εφαρμογής ή της περίοδος ισχύος για διαφορετικές κατηγορίες ΗΗΕ.
·Χρήση του μολύβδου ως συστατικού κραμάτων αλουμινίου — τεχνικά συμπεράσματα
Στις εκθέσεις τεχνικής και επιστημονικής αξιολόγησης υπογραμμίζονται τα εξής:
·σε ανακυκλωμένα απορρίμματα αλουμινίου μπορεί να υπάρχει ακούσια παρουσία μολύβδου. Αυτό συμβαίνει στην περίπτωση των κραμάτων χύτευσης, τα οποία υποβάλλονται σε τήξη σε κάμινο και σε χύτευση σε μήτρες·
·η υποκατάσταση του μολύβδου στα κράματα αλουμινίου, στα οποία ο μόλυβδος προέρχεται από απορρίμματα αλουμινίου, ούτε παρουσιάζει περιβαλλοντικά πλεονεκτήματα ούτε μπορεί να επιτευχθεί αναλογικά σε μεγάλη βιομηχανική κλίμακα. Αυτό σημαίνει ότι η αντικατάσταση ή η αραίωση δευτερογενούς αλουμινίου με πρωτογενές αλουμίνιο σε κράματα χύτευσης δεν θα ήταν δυνατή για όλους τους τομείς εφαρμογών, εν μέρει λόγω της απαιτούμενης υψηλής ενεργειακής κατανάλωσης·
·η περιεκτικότητα των απορριμμάτων αλουμινίου σε μόλυβδο αναμένεται να μειωθεί με το πέρασμα του χρόνου. Χρειάζεται πρόσθετος χρόνος για να εξασφαλιστεί η αξιοπιστία των κραμάτων αλουμινίου με χαμηλότερη περιεκτικότητα σε μόλυβδο στη βιομηχανία·
·για να αποσαφηνιστεί το πεδίο εφαρμογής της εξαίρεσης, η διατύπωση θα πρέπει να περιορίζεται στα κράματα χύτευσης αλουμινίου από την ανακύκλωση περιεχόντων μόλυβδο απορριμμάτων αλουμινίου·
·η μέγιστη οριακή τιμή για τον μόλυβδο στα κράματα χύτευσης αλουμινίου θα πρέπει να μειωθεί στο 0,3 % κατά βάρος λόγω της τεχνικής προόδου και της μείωσης της συγκέντρωσης μολύβδου στα απορρίμματα αλουμινίου·
·ο μόλυβδος χρησιμοποιείται επίσης ως συστατικό κραμάτων στο αλουμίνιο για μηχανουργική κατεργασία ώστε να βελτιώνεται η κατεργασιμότητά τους, καθώς λειτουργεί ως λιπαντικό·
·αξιόπιστα υποκατάστατα του μολύβδου στο αλουμίνιο για μηχανουργική κατεργασία υπάρχουν στην αγορά για τις περισσότερες κατηγορίες ΗΗΕ. Πολλές κατηγορίες έχουν αντικαταστήσει τον μόλυβδο στο αλουμίνιο για μηχανουργική κατεργασία. Η μετάβαση σε αμόλυβδο αλουμίνιο ήταν ήδη εμφανής από την προηγούμενη επανεξέταση της εξαίρεσης που διενεργήθηκε το 2016·
·κατά την τελευταία διαδικασία αξιολόγησης, υπήρχε μια εφαρμογή για την οποία δεν υπήρχε ακόμη διαθέσιμο αξιόπιστο υποκατάστατο: οι βαλβίδες αερίου για τον έλεγχο και τη ρύθμιση του αερίου στις οικιακές συσκευές αερίου.
·το υλικό υποκατάστασης για τη συγκεκριμένη εφαρμογή σε βαλβίδες αερίου αναμένεται να οριστικοποιηθεί έως τα τέλη του 2024. Μετά από μεταβατική περίοδο διάρκειας 18 μηνών για την υπάρχουσα εξαίρεση στο σημείο 6(β)-ΙΙ δεν θα χρειάζεται πλέον νέα εξαίρεση για τον μόλυβδο σε παρόμοιες ειδικές εφαρμογές·
·για τα βιομηχανικά όργανα παρακολούθησης και ελέγχου της κατηγορίας 9 και τα άλλα είδη ΗΗΕ της κατηγορίας 11, σύμφωνα με στοιχεία η χρήση κραμάτων αμόλυβδου αλουμινίου για μηχανουργική κατεργασία και η χρήση κραμάτων αλουμινίου με μειωμένη περιεκτικότητα σε μόλυβδο από 0,4 % σε 0,3 % απαιτούν επανασχεδιασμό και, τουλάχιστον σε ορισμένες περιπτώσεις, εκ νέου πιστοποίηση του ΗΗΕ. Γι’ αυτό απαιτείται περισσότερος χρόνος σε σχέση με τον χρόνο που χρειάζεται για άλλες κατηγορίες ΗΗΕ.
·Χρήση του μολύβδου ως συστατικού κραμάτων χαλκού — τεχνικά συμπεράσματα
Στις εκθέσεις τεχνικής και επιστημονικής αξιολόγησης υπογραμμίζονται τα εξής:
·τα κράματα χαλκού που περιέχουν μόλυβδο διαθέτουν ειδικές ιδιότητες ως προς την αγωγιμότητα, τη χαλάρωση, τη διάβρωση ή τη λιπαντικότητα. Η χρήση κραμάτων μολυβδούχου χαλκού μπορεί συνεπώς να βασίζεται σε ηλεκτρικές και/ή μηχανικές λειτουργίες στον ΗΗΕ·
·για τα ηλεκτρικά κατασκευαστικά στοιχεία, τα κράματα μολυβδούχου χαλκού χρησιμοποιούνται ως επί το πλείστον σε αγωγούς σε κάθε είδους συνδέσεις σε πολυάριθμες εφαρμογές. Για κατασκευαστικά στοιχεία που χρησιμοποιούν κράματα χαλκού με μόλυβδο λόγω των μηχανικών τους ιδιοτήτων, υπάρχουν κράματα χαλκού-ψευδαργύρου χωρίς μόλυβδο, αλλά οι εναλλακτικές αυτές επιλογές απαιτούν προσαρμογές στη μηχανουργική διαδικασία, οι οποίες είναι πιο χρονοβόρες·
·παρά το ότι τα κατασκευαστικά στοιχεία με απλές γεωμετρίες θα μπορούσαν να υποκατασταθούν τα επόμενα έτη, περιορισμοί στην υποκατάσταση εμποδίζουν την εφαρμοσιμότητά τους σε ορισμένες περιπτώσεις και δεν κατέστη δυνατό να γίνει σαφής διαχωρισμός μεταξύ των εφαρμογών·
·παρά την υποκατάστασή τους σε μεμονωμένες περιπτώσεις αντλήθηκε το συμπέρασμα ότι δεν ήταν σωστό να περιοριστεί το πεδίο εφαρμογής τους ή να μειωθεί η μέγιστη τιμή συγκέντρωσης του μολύβδου στα κράματα χαλκού, καθώς κάτι τέτοιο θα είχε σημαντικές επιπτώσεις·
·ο χαλκός που περιέχει μόλυβδο χρησιμοποιείται σε ευρύ φάσμα τελικών εφαρμογών και δεν προβλήθηκαν ισχυρά επιχειρήματα για να δικαιολογηθεί ο καθορισμός διαφορετικών πεδίων εφαρμογής ή περιόδων ισχύος ανάλογα με την κατηγορία ΗΗΕ. Θα πρέπει να καθοριστεί κοινή ημερομηνία λήξης για όλες τις κατηγορίες ΗΗΕ·
·παρά το ότι συνιστάται να ανανεωθεί η εξαίρεση, θα πρέπει να παρασχεθούν ειδικά αποδεικτικά στοιχεία ανά εφαρμογή και, όπου κρίνεται σκόπιμο, στην προσεχή επανεξέταση το πεδίο εφαρμογής της εξαίρεσης θα πρέπει να περιοριστεί, δεδομένης της προόδου στις εργασίες για την υποκατάσταση του μολύβδου στα κράματα χαλκού.
Κανονισμός REACH
Θα πρέπει να εξασφαλίζεται παρόμοιο επίπεδο προστασίας όταν το πεδίο εφαρμογής της οδηγίας RoHS εξαιρείται από τους περιορισμούς που θεσπίζονται με τον κανονισμό REACH.
Σύμφωνα με το σημείο 7 του περιορισμού στο σημείο 63 του παραρτήματος XVII του κανονισμού REACH ο μόλυβδος περιορίζεται σε αντικείμενα και σε προσβάσιμα μέρη των αντικειμένων αυτών με σκοπό την ελαχιστοποίηση της έκθεσης των παιδιών στον μόλυβδο από αντικείμενα που προσφέρονται στο ευρύ κοινό. Ο μόλυβδος στα αντικείμενα αυτά ή στα προσβάσιμα μέρη αυτών περιορίζεται στο 0,05 % κατά βάρος εάν τα παιδιά είναι δυνατόν να βάλουν στο στόμα τους συστατικά τους μέρη. Το εν λόγω όριο δεν εφαρμόζεται στις περιπτώσεις στις οποίες το ποσοστό απελευθέρωσης μολύβδου δεν υπερβαίνει ένα συγκεκριμένο επίπεδο. Το μέγεθος των προσβάσιμων μερών είναι μικρότερο από 5 cm στη μία διάσταση.
Σύμφωνα με την περίπτωση 8 του σημείου 63 του παραρτήματος XVII του κανονισμού REACH το πεδίο εφαρμογής της οδηγίας RoHS εξαιρείται από την απαίτηση αυτού του ειδικού περιορισμού. Ωστόσο, σύμφωνα με το άρθρο 5 παράγραφος 1 στοιχείο α) πρώτη περίπτωση της οδηγίας RoHS η περίληψη υλικών και συστατικών μερών ΗΗΕ για ειδικές εφαρμογές απαιτεί η περίληψη αυτή να μην αποδυναμώνει την προστασία του περιβάλλοντος και της υγείας που παρέχεται από τον κανονισμό REACH.
Τα είδη ΗΗΕ ή τα συστατικά μέρη τους είναι δυνατόν να υπερβαίνουν σημαντικά την οριακή τιμή που καθορίζεται στην περίπτωση 7 του σημείου 63 λόγω των εξαιρέσεων που χορηγούνται και προσδιορίζονται στα σημεία 6(α), 6(β) και 6(γ) του παραρτήματος III της οδηγίας RoHS. Εξαιτίας των διαφόρων τύπων εφαρμογών δεν μπορεί να αποκλειστεί ότι, υπό κανονικές ή ευλόγως προβλέψιμες συνθήκες, τα παιδιά είναι δυνατόν να βάλουν στο στόμα τους μέρη των αντικειμένων αυτών. Συνεπώς, κρίνεται σκόπιμο, σύμφωνα με το άρθρο 5 παράγραφος 1 στοιχείο α) της οδηγίας RoHS και με την αρχή της προφύλαξης, να προστεθεί η ακόλουθη υποσημείωση στην εξαίρεση που διατυπώνεται στα σημεία 6(α), 6(β) και 6(γ) του παραρτήματος III της οδηγίας RoHS:
·Η εξαίρεση δεν καλύπτει ΗΗΕ που προσφέρεται στο ευρύ κοινό στις περιπτώσεις στις οποίες τα παιδιά είναι δυνατόν, υπό κανονικές ή ευλόγως προβλέψιμες συνθήκες χρήσης, να βάλουν στο στόμα τους ΗΗΕ ή προσβάσιμα μέρη του. Ωστόσο, η εξαίρεση εφαρμόζεται στις περιπτώσεις στις οποίες μπορεί να αποδειχθεί ότι:
·—
το ποσοστό απελευθέρωσης μολύβδου από τον εν λόγω ΗΗΕ ή προσβάσιμα μέρη του, είτε είναι επικαλυμμένος είτε όχι, δεν υπερβαίνει το 0,05 μg/cm2 ανά ώρα (ίσο με 0,05 μg/g/h), και
·—
για επικαλυμμένα είδη, η επικάλυψη είναι επαρκής ώστε να εξασφαλίζεται ότι δεν υπάρχει υπέρβαση του εν λόγω ρυθμού απελευθέρωσης για μια περίοδο δύο ετών τουλάχιστον υπό κανονικές ή ευλόγως προβλέψιμες συνθήκες χρήσης του ΗΗΕ.
·Για τους σκοπούς της παρούσας υποσημείωσης, θεωρείται ότι τα παιδιά μπορούν να βάλουν στο στόμα τους ΗΗΕ ή προσβάσιμο μέρος του αν αυτά είναι μικρότερα από 5 cm στη μία διάσταση ή αν έχουν αποσπώμενα ή προεξέχοντα μέρη του μεγέθους αυτού.
Η υποσημείωση συνιστά περιορισμό του πεδίου εφαρμογής αλλά δεν εφαρμόζεται στις περιπτώσεις στις οποίες πληρούνται οι προϋποθέσεις και τα αντικείμενα ή τα προσβάσιμα μέρη τους προσφέρονται στο ευρύ κοινό. Κατά συνέπεια, ο περιορισμός κρίνεται ότι θα έχει περιορισμένο αντίκτυπο, ιδίως για τον ΗΗΕ που χρησιμοποιείται σε επαγγελματικό περιβάλλον.
Διαβουλεύσεις
Η Επιτροπή ζήτησε τη γνώμη της ομάδας εμπειρογνωμόνων των κρατών μελών για τις κατ’ εξουσιοδότηση πράξεις βάσει της οδηγίας RoHS στις 11 Οκτωβρίου 2021 και στις 18 Σεπτεμβρίου 2024. Προέβη σε όλες τις απαιτούμενες διαδικαστικές ενέργειες που απαιτούνται για τις εξαιρέσεις από τους περιορισμούς χρήσης ουσιών σύμφωνα με το άρθρο 5 παράγραφοι 3 έως 7. Το Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ενημερώθηκαν σχετικά με όλες τις ενέργειες που αναλήφθηκαν στο πλαίσιο αυτό.
·Το κυριότερο σημείο επίκρισης των εμπειρογνωμόνων των κρατών μελών ήταν οι ανεπαρκείς πληροφορίες που παρείχαν οι αιτούντες στο πλαίσιο των τεχνικών αξιολογήσεων. Οι αιτούντες θα πρέπει να αποδεικνύουν σαφώς ότι πληρούνται τα κριτήρια του άρθρου 5 παράγραφος 1 στοιχείο α) της οδηγίας RoHS και να τεκμηριώνουν τους ισχυρισμούς τους. Διαφορετικά, δεν θα πρέπει να χορηγείται καμία εξαίρεση. Η Επιτροπή ανταποκρίθηκε στην παρατήρηση αυτή δημιουργώντας υποκαταχωρίσεις και σύντομες περιόδους ισχύος, όπου ήταν αναγκαίο. Εξετάστηκαν επίσης άλλες εισηγήσεις, από διάφορους εκπροσώπους του κλάδου, υπέρ της διατήρησης του υφιστάμενου καθεστώτος όσον αφορά τις εξαιρέσεις.
3.ΝΟΜΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΤΗΣ ΚΑΤ’ ΕΞΟΥΣΙΟΔΟΤΗΣΗ ΠΡΑΞΗΣ
·Εφόσον προστίθεται υποσημείωση στις αντίστοιχες καταχωρίσεις των εξαιρέσεων, από τα αποτελέσματα της αξιολόγησης προκύπτει ότι η εξαίρεση δεν θα αποδυναμώσει την προστασία του περιβάλλοντος και της υγείας που παρέχεται από τον κανονισμό REACH, σύμφωνα με το άρθρο 5 της οδηγίας 2011/65/ΕΕ.
Χρήση του μολύβδου ως συστατικού κραμάτων χάλυβα
·Και οι δύο τεχνικές εφαρμογές (μόλυβδος χρησιμοποιούμενος για μηχανουργική κατεργασία ή μόλυβδος ως υπόλειμμα σε επιψευδαργυρωμένο χάλυβα) οι οποίες καλύπτονται από τις εξαιρέσεις που ορίζονται στα σημεία 6(α) και 6(α)-I χωρίζονται σε δύο υποεξαιρέσεις ώστε να ληφθεί υπόψη η τεχνική πρόοδος, για λόγους ασφάλειας δικαίου προς τα εμπλεκόμενα μέρη και για να διευκολυνθεί η επόμενη διαδικασία αξιολόγησης. Κατά συνέπεια, η κατ’ εξουσιοδότηση οδηγία χορηγεί δύο εξαιρέσεις για τον μόλυβδο στον χάλυβα, στα σημεία 6(α)‑I και 6(α)‑II.
·Η πρώτη εξαίρεση στο σημείο 6(α)-I, η οποία αντικαθιστά το προηγούμενο σημείο, καλύπτει τη χρήση μολύβδου ως συστατικού κραμάτων χάλυβα για μηχανουργική κατεργασία. Η δεύτερη εξαίρεση σε ένα νέο σημείο 6(α)-ΙΙ καλύπτει τον μόλυβδο ως συστατικό κραμάτων σε χάλυβα επιψευδαργυρωμένο κατά παρτίδα με εμβάπτιση εν θερμώ. Και στις δύο περιπτώσεις, πληρούται η πρώτη περίπτωση του κριτηρίου που ορίζεται στο άρθρο 5 παράγραφος 1 στοιχείο α), δηλ. η εξάλειψη ή υποκατάσταση είναι επιστημονικώς ή τεχνικώς ανέφικτη για τις περισσότερες εφαρμογές που εμπίπτουν στις εξαιρέσεις.
·Οι κατηγορίες 8 και 9, οι οποίες επί του παρόντος καλύπτονται από την εξαίρεση που ορίζεται στο σημείο 6(α), θα καλυφθούν από τις δύο νέες υποκαταχωρίσεις στα σημεία 6(α)-Ι και 6(α)-IΙ. Καθώς δεν αναμένονται σημαντικές επιπτώσεις, η προηγούμενη εξαίρεση που ορίζεται στο σημείο 6(α) θα λήξει σε 12 μήνες.
·Δεδομένου του προχωρημένου χρόνου που έχει παρέλθει από τη διενέργεια της τεχνικής αξιολόγησης, η περίοδος ισχύος των νέων υποεξαιρέσεων θα πρέπει να είναι μικρότερη από τη μέγιστη δυνατή περίοδο ισχύος σύμφωνα με τους προσανατολισμούς των τεχνικών συστάσεων. Επιπλέον, καθώς παραμένουν ανοιχτά ερωτήματα ως προς το πεδίο εφαρμογής και τα στοιχεία εκ μέρους της βιομηχανίας είναι ελλιπή, είναι δικαιολογημένο να τεθεί μια σύντομη προθεσμία ώστε να δοθεί στους αιτούντες η ευκαιρία να τεκμηριώσουν τους ισχυρισμούς τους. Δεδομένου ότι ο αιτών φέρει το βάρος της απόδειξης ότι πληρούται το κριτήριο του άρθρου 5 παράγραφος 1 στοιχείο α), θα πρέπει να υποβληθούν πλήρη στοιχεία κατά την επόμενη αξιολόγηση, διαφορετικά η Επιτροπή πρέπει να εξετάσει το ενδεχόμενο ανανέωσης λόγω ελλειπόντων στοιχείων.
·Σύμφωνα με την τεχνική αξιολόγηση η νέα υποεξαίρεση στο σημείο 6(α)-Ι θα πρέπει να λήξει νωρίτερα από την υποεξαίρεση στο σημείο 6(α)-ΙΙ. Ωστόσο, η χορήγηση μεγαλύτερης ημερομηνίας λήξης λόγω του προχωρημένου χρόνου δεν δικαιολογεί τη χορήγηση μεγαλύτερης ημερομηνίας λήξης για την υποεξαίρεση στο σημείο 6(α)-ΙΙ. Βάσει της τεχνικής αξιολόγησης, είναι σκόπιμο να καθοριστεί κοινή ημερομηνία λήξης για όλες τις κατηγορίες στο παράρτημα I της οδηγίας 2011/65/EΕ.
Χρήση του μολύβδου ως συστατικού κραμάτων αλουμινίου
·Το υφιστάμενο σημείο 6(β)-I που καλύπτει το αλουμίνιο το οποίο προέρχεται από την ανακύκλωση περιεχόντων μόλυβδο απορριμμάτων αλουμινίου μεταφέρεται στο νέο σημείο 6(β)-IΙΙ. Το νέο σημείο προσδιορίζει το πεδίο εφαρμογής και καθορίζει τη μέγιστη συγκέντρωση μολύβδου σε 0,3 % κατά βάρος. Πληρούται το κριτήριο που ορίζεται στο άρθρο 5 παράγραφος 1 στοιχείο α) δεύτερη περίπτωση, δηλ. ότι δεν διασφαλίζεται η αξιοπιστία των υποκαταστάτων.
·Η εφαρμογή που καλύπτει τον μόλυβδο σε αλουμίνιο για μηχανουργική κατεργασία δεν πληροί πλέον τα σχετικά κριτήρια σύμφωνα με το άρθρο 5 παράγραφος 1 στοιχείο α), για τις κατηγορίες 1 έως 7 και 10. Καθώς ο τομέας παραγωγής μπορεί να χρειαστεί πρόσθετο χρόνο για να προσαρμοστεί στην αλλαγή αυτή, θα πρέπει να ισχύσει πρόσθετη μεταβατική περίοδος σύμφωνα με το άρθρο 5 παράγραφος 6 της οδηγίας RoHS.
·Η προηγούμενη εξαίρεση στο σημείο 6(β) μετατρέπεται στις υποκαταχωρίσεις της. Οι σχετικές εφαρμογές που πληρούν τα κριτήρια της οδηγίας RoHS μεταφέρονται στις διάδοχες υποκαταχωρίσεις και έτσι κρίνεται σκόπιμο το προηγούμενο σημείο 6(β) να λήξει εντός 12 μηνών. Οι κατηγορίες 8, 9 και 11, οι οποίες επί του παρόντος καλύπτονται από την εξαίρεση που ορίζεται στο σημείο 6(β), θα καλυφθούν από τα δύο σημεία 6(β)-Ι και 6(β)‑IΙΙ. Για τα βιομηχανικά όργανα παρακολούθησης και ελέγχου της κατηγορίας 9 και της κατηγορίας 11, θα παραμείνει σε ισχύ η εξαίρεση του σημείου 6(β)-Ι. Κρίνεται σκόπιμο οι άλλες κατηγορίες ΗΗΕ να καλυφθούν από το νέο σημείο 6(β)-ΙΙΙ.
·Δεδομένου του προχωρημένου χρόνου που έχει παρέλθει από τη διενέργεια της τεχνικής αξιολόγησης, η περίοδος ισχύος των νέων υποεξαιρέσεων θα πρέπει να είναι μικρότερη από τη μέγιστη δυνατή περίοδο ισχύος σύμφωνα με τους προσανατολισμούς των τεχνικών συστάσεων. Επιπλέον, καθώς παραμένουν ανοιχτά ερωτήματα ως προς το πεδίο εφαρμογής και τα στοιχεία εκ μέρους της βιομηχανίας είναι ελλιπή, είναι δικαιολογημένο να τεθεί μια σύντομη προθεσμία ώστε να δοθεί στους αιτούντες η ευκαιρία να τεκμηριώσουν τους ισχυρισμούς τους. Δεδομένου ότι ο αιτών φέρει το βάρος της απόδειξης ότι πληρούται το κριτήριο του άρθρου 5 παράγραφος 1 στοιχείο α), θα πρέπει να υποβληθούν πλήρη στοιχεία κατά την επόμενη αξιολόγηση, διαφορετικά η Επιτροπή πρέπει να εξετάσει το ενδεχόμενο ανανέωσης λόγω ελλειπόντων στοιχείων.
·Καθώς δεν παρασχέθηκαν τεχνικά στοιχεία που να δικαιολογούν τη θέσπιση διαφορετικών ημερομηνιών λήξης για διαφορετικές κατηγορίες ΗΗΕ, κρίνεται σκόπιμο να καθοριστεί μια ενιαία ημερομηνία λήξης για όλες τις κατηγορίες που ορίζονται στο παράρτημα Ι της οδηγίας RoHS.
Χρήση του μολύβδου ως συστατικού κραμάτων χαλκού
Οι εφαρμογές που καλύπτονται από το υφιστάμενο πεδίο εφαρμογής της εξαίρεσης η οποία ορίζεται στο σημείο 6(γ) του παραρτήματος ΙΙΙ πληρούν τουλάχιστον ένα από τα κριτήρια που ορίζονται στο άρθρο 5 παράγραφος 1 στοιχείο α) της οδηγίας RoHS, δηλαδή ότι δεν διασφαλίζεται η αξιοπιστία των υποκαταστάτων.
·Δεν υποβλήθηκαν τεχνικές πληροφορίες που να δείχνουν ότι υπάρχουν τεχνικές διαφορές μεταξύ των κατηγοριών ΗΗΕ όσον αφορά την υποκατάσταση του μολύβδου στα κράματα χαλκού. Βάσει της τεχνικής αξιολόγησης, είναι σκόπιμο να καθοριστεί κοινή ημερομηνία λήξης για όλες τις κατηγορίες που ορίζονται στο παράρτημα I της οδηγίας RoHS.
·Δεδομένου του προχωρημένου χρόνου που έχει παρέλθει από τη διενέργεια της τεχνικής αξιολόγησης, η περίοδος ισχύος των νέων υποεξαιρέσεων θα πρέπει να είναι μικρότερη από τη μέγιστη δυνατή περίοδο ισχύος σύμφωνα με τους προσανατολισμούς των τεχνικών συστάσεων. Επιπλέον, καθώς παραμένουν ανοιχτά ερωτήματα ως προς το πεδίο εφαρμογής και τα στοιχεία εκ μέρους της βιομηχανίας είναι ελλιπή, είναι δικαιολογημένο να τεθεί μια σύντομη προθεσμία ώστε να δοθεί στους αιτούντες η ευκαιρία να τεκμηριώσουν τους ισχυρισμούς τους. Δεδομένου ότι ο αιτών φέρει το βάρος της απόδειξης ότι πληρούται το κριτήριο του άρθρου 5 παράγραφος 1 στοιχείο α), θα πρέπει να υποβληθούν πλήρη στοιχεία κατά την επόμενη αξιολόγηση, διαφορετικά η Επιτροπή πρέπει να εξετάσει το ενδεχόμενο ανανέωσης λόγω ελλειπόντων στοιχείων.
Κατ’ εξουσιοδότηση πράξη
Λόγω της τεχνικής εγγύτητας και της παρουσίας μολύβδου σε κράματα που χρησιμοποιούνται για ΗΗΕ, θα πρέπει να ληφθεί μια ενιαία απόφαση και για τις τρεις εξαιρέσεις. Η νομική πράξη είναι κατ’ εξουσιοδότηση οδηγία, όπως προβλέπεται στην οδηγία RoHS, η οποία πληροί τις απαιτήσεις που ορίζονται στο άρθρο 5 παράγραφος 1 στοιχείο α) της εν λόγω οδηγίας.
Σκοπός της κατ’ εξουσιοδότηση οδηγίας είναι να συμβάλλει στην προστασία της ανθρώπινης υγείας και του περιβάλλοντος και να εναρμονίσει τις διατάξεις για τη λειτουργία της εσωτερικής αγοράς στον τομέα του ΗΗΕ. Προς τούτο επιτρέπει τη χρήση κατά τα άλλα απαγορευμένων ουσιών για ειδικές εφαρμογές, σύμφωνα με τις διατάξεις της οδηγίας RoHS και με τη διαδικασία που αυτή προβλέπει για την προσαρμογή των παραρτημάτων III και IV της οδηγίας στην επιστημονική και τεχνική πρόοδο.
Οι ημερομηνίες λήξης των εξαιρέσεων ορίζονται σύμφωνα με το άρθρο 5 παράγραφος 2 πρώτο εδάφιο της οδηγίας RoHS. Οι ημερομηνίες λήξης θα πρέπει να λαμβάνουν υπόψη την ελάχιστη περίοδο των 18 μηνών πριν από την ημερομηνία λήξης, εντός της οποίας πρέπει να υποβάλλονται τα αιτήματα ανανέωσης σύμφωνα με το άρθρο 5 παράγραφος 5 πρώτο εδάφιο της οδηγίας RoHS, ώστε να δοθεί χρόνος στον κλάδο να συντάξει αιτήματα ανανέωσης.
Οι χορηγούμενες περίοδοι ισχύος δεν αναμένεται να έχουν δυσμενή αντίκτυπο στην καινοτομία.
Η κατ’ εξουσιοδότηση οδηγία δεν έχει επιπτώσεις στον προϋπολογισμό της Ένωσης.
ΚΑΤ’ ΕΞΟΥΣΙΟΔΟΤΗΣΗ ΟΔΗΓΙΑ (ΕΕ) .../… ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ
της 8.9.2025
για την τροποποίηση της οδηγίας 2011/65/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου όσον αφορά εξαίρεση για τη χρήση του μόλυβδου ως συστατικού κραμάτων χάλυβα, αλουμινίου και χαλκού
(Κείμενο που παρουσιάζει ενδιαφέρον για τον ΕΟΧ)
Η ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ,
Έχοντας υπόψη τη Συνθήκη για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης,
Έχοντας υπόψη την οδηγία 2011/65/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 8ης Ιουνίου 2011, για τον περιορισμό της χρήσης ορισμένων επικίνδυνων ουσιών σε ηλεκτρικό και ηλεκτρονικό εξοπλισμό, και ιδίως το άρθρο 5 παράγραφος 1 στοιχεία α) και β),
Εκτιμώντας τα ακόλουθα:
(1)Το άρθρο 4 παράγραφος 1 της οδηγίας 2011/65/ΕΕ επιβάλλει στα κράτη μέλη να διασφαλίζουν ότι ο ηλεκτρικός και ηλεκτρονικός εξοπλισμός που διατίθεται στην αγορά δεν περιέχει τις επικίνδυνες ουσίες που παρατίθενται στο παράρτημα II της εν λόγω οδηγίας. Ο περιορισμός αυτός δεν ισχύει για ορισμένες εξαιρούμενες εφαρμογές που παρατίθενται στο παράρτημα III της εν λόγω οδηγίας.
(2)Οι κατηγορίες ηλεκτρικού και ηλεκτρονικού εξοπλισμού στις οποίες εφαρμόζεται η οδηγία 2011/65/ΕΕ παρατίθενται στο παράρτημα I της εν λόγω οδηγίας.
(3)Ο μόλυβδος είναι ουσία υποκείμενη σε περιορισμό και περιλαμβάνεται στο παράρτημα II της οδηγίας 2011/65/ΕΕ. Η μέγιστη ανεκτή τιμή συγκέντρωσης μολύβδου είναι 0,1 % κατά βάρος σε ομοιογενές υλικό.
(4)Η κατ’ εξουσιοδότηση οδηγία (ΕΕ) 2018/739 της Επιτροπής χορήγησε εξαίρεση για τη χρήση μολύβδου ως συστατικού κραμάτων χάλυβα για μηχανουργική κατεργασία με κατά βάρος περιεκτικότητα σε μόλυβδο έως 0,35 % και κατασκευαστικών στοιχείων χάλυβα επιψευδαργυρωμένου κατά παρτίδα με εμβάπτιση εν θερμώ με κατά βάρος περιεκτικότητα σε μόλυβδο έως 0,2 %, όπως προβλέπεται στο σημείο 6(α)-Ι του παραρτήματος III της οδηγίας 2011/65/ΕΕ. Η εν λόγω εξαίρεση καλύπτει τις κατηγορίες 1 έως 7 και την κατηγορία 10 του ηλεκτρικού και ηλεκτρονικού εξοπλισμού, όπως απαριθμούνται στο παράρτημα Ι της οδηγίας 2011/65/ΕΕ. Η εφαρμογή της εξαίρεσης που προβλέπεται στο σημείο 6(α) του παραρτήματος ΙΙΙ της εν λόγω οδηγίας περιορίστηκε στις κατηγορίες 8, 9 και 11 του ηλεκτρικού και ηλεκτρονικού εξοπλισμού.
(5)Η κατ’ εξουσιοδότηση οδηγία (ΕΕ) 2018/740 της Επιτροπής χορήγησε εξαιρέσεις για τη χρήση μολύβδου ως συστατικού κραμάτων αλουμινίου σε αλουμίνιο με κατά βάρος περιεκτικότητα σε μόλυβδο έως 0,4 % είτε για μηχανουργική κατεργασία είτε για την ανακύκλωση περιεχόντων μόλυβδο απορριμμάτων αλουμινίου. Οι εξαιρέσεις προβλέπονται στα σημεία 6(β)-I και 6(β)-II του παραρτήματος ΙΙΙ της οδηγίας 2011/65/EΕ. Οι εν λόγω εξαιρέσεις καλύπτουν τις κατηγορίες 1 έως 7 και την κατηγορία 10 του ηλεκτρικού και ηλεκτρονικού εξοπλισμού, όπως απαριθμούνται στο παράρτημα Ι της οδηγίας 2011/65/ΕΕ. Η εφαρμογή της εξαίρεσης που προβλέπεται στο σημείο 6(β) του παραρτήματος ΙΙΙ της εν λόγω οδηγίας περιορίστηκε στις κατηγορίες 8, 9 και 11 του ηλεκτρικού και ηλεκτρονικού εξοπλισμού.
(6)Η κατ’ εξουσιοδότηση οδηγία (ΕΕ) 2018/741 της Επιτροπής χορήγησε εξαίρεση για τη χρήση μολύβδου ως συστατικού κραμάτων χαλκού με κατά βάρος περιεκτικότητα σε μόλυβδο έως 4 % για όλες τις κατηγορίες, όπως ορίζονται στο σημείο 6 στοιχείο γ) του παραρτήματος III της οδηγίας 2011/65/ΕΕ.
(7)Στις 17 Ιανουαρίου 2020 και στις 20 Ιανουαρίου 2020 η Επιτροπή έλαβε δύο αιτήσεις για την ανανέωση των εξαιρέσεων που ορίζονται στα σημεία 6(α) και 6(α)-Ι του παραρτήματος ΙΙΙ της οδηγίας 2011/65/ΕΕ με βάση την επιστημονική και τεχνική πρόοδο, ιδίως όσον αφορά το πεδίο εφαρμογής. Στις 2 Δεκεμβρίου 2019 και στις 17 Ιανουαρίου 2020 η Επιτροπή έλαβε δύο αιτήσεις για την ανανέωση της εξαίρεσης που ορίζεται στα σημεία 6(β), 6(β)-I και 6(β)-II του παραρτήματος III της οδηγίας 2011/65/EΕ και στις 15 Ιανουαρίου 2020 και στις 16 Ιανουαρίου 2020, η Επιτροπή έλαβε δύο αιτήσεις για την ανανέωση της εξαίρεσης που ορίζεται στο σημείο 6(γ) του παραρτήματος III της οδηγίας 2011/65/EΕ.
(8)Όσον αφορά τις εξαιρέσεις που ορίζονται στα σημεία 6(α), 6(β) και 6(γ) του παραρτήματος III της οδηγίας 2011/65/EΕ, η εξαίρεση για τον ηλεκτρικό και ηλεκτρονικό εξοπλισμό της κατηγορίας 8, «ιατροτεχνολογικά βοηθήματα που χρησιμοποιούνται στη διάγνωση in vitro», που αναφέρεται στο παράρτημα I της οδηγίας 2011/65/ΕΕ, επρόκειτο να λήξει στις 21 Ιουλίου 2023 και οι εξαιρέσεις για τις κατηγορίες 9, «βιομηχανικά όργανα παρακολούθησης και ελέγχου», και 11, «άλλα είδη ηλεκτρικού και ηλεκτρονικού εξοπλισμού που δεν καλύπτονται από καμία από τις κατηγορίες», οι οποίες αναφέρονται στο παράρτημα I της οδηγίας 2011/65/ΕΕ, επρόκειτο να λήξουν την 21η Ιουλίου 2024. Στις 20 Ιανουαρίου 2023 ελήφθησαν δύο αιτήσεις ανανέωσης για κάθε εξαίρεση που ορίζεται στα σημεία 6(α) και 6(β) του παραρτήματος III της οδηγίας 2011/65/EΕ και ειδικά όσον αφορά τις εν λόγω τρεις κατηγορίες. Σύμφωνα με το άρθρο 5 παράγραφος 5 δεύτερη περίπτωση της οδηγίας 2011/65/ΕΕ, εξαιτίας της προαναφερθείσας υποβολής οι υφιστάμενες εξαιρέσεις εξακολουθούν να ισχύουν μέχρις ότου ληφθεί απόφαση σχετικά με την αίτηση ανανέωσης.
(9)Για την αξιολόγηση των αιτήσεων που υποβλήθηκαν, εκπονήθηκε μελέτη τεχνικής και επιστημονικής αξιολόγησης, η οποία οριστικοποιήθηκε το 2022. Διενεργήθηκε περαιτέρω μελέτη η οποία εστίασε στις κατηγορίες για τις οποίες ζητήθηκε ανανέωση σε μεταγενέστερο στάδιο, η οποία οριστικοποιήθηκε το 2024. Οι αξιολογήσεις περιλάμβαναν διαβουλεύσεις με τα εμπλεκόμενα μέρη σύμφωνα με το άρθρο 5 παράγραφος 7 της οδηγίας 2011/65/ΕΕ.
(10)Η αξιολόγηση της αιτηθείσας ανανέωσης της εξαίρεσης κατέληξε στο συμπέρασμα ότι, όσον αφορά την εξαίρεση που ορίζεται στο σημείο 6(α)-Ι του παραρτήματος ΙΙΙ της οδηγίας 2011/65/ΕΕ, ο μόλυβδος εξακολουθεί να είναι απαραίτητος στον χάλυβα με σκοπό την επίτευξη ορισμένων ιδιοτήτων μηχανουργικής κατεργασίας. Η υποκατάσταση ή η εξάλειψή του στον επιψευδαργυρωμένο χάλυβα κατά παρτίδα με εμβάπτιση εν θερμώ δεν είναι επί του παρόντος τεχνικώς εφικτή ούτε οικονομικά βιώσιμη. Ωστόσο, και οι δύο τεχνικές εφαρμογές μπορούν να χωριστούν μεταξύ των σημείων 6(α)-I και 6(α)-II του παραρτήματος III της οδηγίας 2011/65/EΕ, έτσι ώστε να είναι δυνατή μια πιο εστιασμένη τεχνική αξιολόγηση στην επόμενη επανεξέταση.
(11)Προκειμένου να δοθεί επαρκής χρόνος για να υποκατασταθεί ο μόλυβδος στον χάλυβα και να αποφευχθούν οι αρνητικές επιπτώσεις, οι οποίες υπερβαίνουν τα οφέλη της υποκατάστασης, κρίνεται σκόπιμο να χορηγηθεί βραχυχρόνια περίοδος ισχύος για τις εν λόγω εφαρμογές, σύμφωνα με το άρθρο 5 παράγραφος 2 πρώτη περίπτωση της οδηγίας 2011/65/ΕΕ. Όσον αφορά τα σημεία 6(α), 6(α)-I και 6(α)-II του παραρτήματος ΙΙΙ της οδηγίας 2011/65/ΕΕ, κρίνεται σκόπιμο να καθοριστεί μια ενιαία ημερομηνία λήξης για όλες τις κατηγορίες που απαριθμούνται στο παράρτημα Ι της εν λόγω οδηγίας.
(12)Η εξαίρεση που ορίζεται στο σημείο 6(α) του παραρτήματος ΙΙΙ της οδηγίας 2011/65/ΕΕ πρόκειται να λήξει 12 μήνες μετά την ημερομηνία της απόφασης επί της αίτησης ανανέωσης, σύμφωνα με το άρθρο 5 παράγραφος 6 της εν λόγω οδηγίας.
(13)Όσον αφορά την εξαίρεση που ορίζεται στο σημείο 6(β)-I του παραρτήματος III της οδηγίας 2011/65/EΕ σχετικά με τον μόλυβδο στο αλουμίνιο που προέρχεται από περιέχοντα μόλυβδο απορρίμματα αλουμινίου, διαπιστώθηκε ότι η συγκέντρωση του μολύβδου στο αλουμίνιο μπορεί να μειωθεί περαιτέρω στο 0,3 % κατά βάρος. Η εν λόγω πρόβλεψη θα πρέπει να διατυπωθεί σε νέο σημείο που θα προσδιορίζει ότι το εν λόγω αλουμίνιο αποτελεί κράμα χύτευσης.
(14)Η χρήση εσκεμμένα προστιθέμενου μολύβδου στο αλουμίνιο για μηχανουργική κατεργασία δεν χρειάζεται πλέον για τον ηλεκτρικό και ηλεκτρονικό εξοπλισμό. Στην αγορά υπάρχουν αξιόπιστα υποκατάστατα του μολύβδου στο αλουμίνιο. Το τελευταίο αντικείμενο εφαρμογής που βασίζεται στην εν λόγω εξαίρεση αναμένεται να το αντικαταστήσουν εναλλακτικές λύσεις έως το 2025. Σύμφωνα με το άρθρο 5 παράγραφος 6 της οδηγίας 2011/65/ΕΕ πρόκειται να καθοριστεί μέγιστη μεταβατική περίοδος διάρκειας 18 μηνών ώστε να δοθεί η δυνατότητα στους μεμονωμένους συμμετέχοντες στην αγορά στον εν λόγω τομέα να προσαρμοστούν.
(15)Διαπιστώθηκε ότι η χρήση κραμάτων αλουμινίου που περιέχουν μόλυβδο με κατά βάρος συγκέντρωση σε μόλυβδο κάτω του 0,4 % απαιτεί τον επανασχεδιασμό και την εκ νέου πιστοποίηση του ηλεκτρικού και ηλεκτρονικού εξοπλισμού που υπάγεται στην κατηγορία 9 «βιομηχανικά όργανα παρακολούθησης και ελέγχου» και στην κατηγορία 11 με ανοιχτό πεδίο εφαρμογής «άλλα είδη ηλεκτρικού και ηλεκτρονικού εξοπλισμού», κάτι που απαιτεί περισσότερο χρόνο για συμμόρφωση σε σύγκριση με με άλλες κατηγορίες που αναφέρονται στο παράρτημα Ι της οδηγίας 2011/65/ΕΕ. Ως εκ τούτου, για τις εν λόγω δύο κατηγορίες θα πρέπει να εξεταστούν μεγαλύτερες περίοδοι ισχύος.
(16)Όσον αφορά το σημείο 6(γ) του παραρτήματος ΙΙΙ της οδηγίας 2011/65/ΕΕ σχετικά με τα κράματα χαλκού που περιέχουν κατά βάρος έως 4 % μόλυβδο, κατά τη διάρκεια της επιστημονικής και τεχνικής αξιολόγησης δεν κατέστη δυνατόν να ταυτοποιηθούν και να οριστούν τομείς εφαρμογής που δεν χρειάζονται πλέον την εξαίρεση, παρά τις πολυάριθμες ενδείξεις ότι ο μόλυβδος θα μπορούσε να υποκατασταθεί επιτυχώς σε ορισμένες εφαρμογές. Καθώς τα υποκατάστατα δεν είναι επαρκώς αξιόπιστα, θα μπορούσε να χορηγηθεί παράταση της εξαίρεσης. Βάσει της τεχνικής αξιολόγησης, είναι σκόπιμο να καθοριστεί κοινή ημερομηνία λήξης για όλες τις κατηγορίες που απαριθμούνται στο παράρτημα I της οδηγίας 2011/65/EΕ.
(17)Η περίληψη των υλικών και των συστατικών μερών του ηλεκτρικού και ηλεκτρονικού εξοπλισμού δεν θα πρέπει να αποδυναμώνει την προστασία του περιβάλλοντος και της υγείας που παρέχεται από τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1907/2006 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου. Σύμφωνα με το σημείο 7 του περιορισμού που ορίζεται στο σημείο 63 του παραρτήματος XVII του κανονισμού (EΚ) αριθ. 1907/2006 ο μόλυβδος περιορίζεται σε αντικείμενα και σε προσβάσιμα μέρη των αντικειμένων αυτών με σκοπό την ελαχιστοποίηση της έκθεσης των παιδιών στον μόλυβδο από αντικείμενα που προσφέρονται στο ευρύ κοινό. Ο μόλυβδος στα εν λόγω αντικείμενα ή στα προσβάσιμα μέρη αυτών περιορίζεται σε όχι περισσότερο από 0,05 % κατά βάρος εάν τα παιδιά είναι δυνατόν να βάλουν στο στόμα τους συστατικά τους μέρη. Για να εξασφαλιστεί η συμμόρφωση με το επίπεδο προστασίας που θεσπίζεται με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1907/2006, οι εγκρινόμενες καταχωρίσεις εξαίρεσης θα πρέπει να συνοδεύονται από υποσημείωση, η οποία περιορίζει περαιτέρω τις εφαρμογές σύμφωνα με το σημείο 7 του περιορισμού που ορίζεται στο σημείο 63 του παραρτήματος XVII του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1907/2006.
(18)Επομένως, η οδηγία 2011/65/ΕΕ θα πρέπει να τροποποιηθεί αναλόγως,
ΕΞΕΔΩΣΕ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΑ ΟΔΗΓΙΑ:
Άρθρο 1
Το παράρτημα III της οδηγίας 2011/65/ΕΕ τροποποιείται σύμφωνα με το παράρτημα της παρούσας οδηγίας.
Άρθρο 2
Τα κράτη μέλη θεσπίζουν και δημοσιεύουν, το αργότερο την [τελευταία ημέρα του 6ου μήνα από την ημερομηνία έναρξης ισχύος της παρούσας οδηγίας], τις αναγκαίες νομοθετικές, κανονιστικές και διοικητικές διατάξεις για να συμμορφωθούν με την παρούσα οδηγία. Ανακοινώνουν αμέσως στην Επιτροπή το κείμενο των εν λόγω διατάξεων.
Εφαρμόζουν τις διατάξεις αυτές από την [τελευταία ημέρα του 6ου μήνα από την ημερομηνία έναρξης ισχύος της παρούσας οδηγίας + 1 ημέρα].
Οι διατάξεις αυτές, όταν θεσπίζονται από τα κράτη μέλη, περιέχουν αναφορά στην παρούσα οδηγία ή συνοδεύονται από την αναφορά αυτή κατά την επίσημη δημοσίευσή τους. Ο τρόπος της αναφοράς αποφασίζεται από τα κράτη μέλη.
2.Τα κράτη μέλη ανακοινώνουν στην Επιτροπή το κείμενο των ουσιωδών διατάξεων εθνικού δικαίου τις οποίες θεσπίζουν στον τομέα που διέπεται από την παρούσα οδηγία.
Άρθρο 3
Η παρούσα οδηγία αρχίζει να ισχύει την εικοστή ημέρα από τη δημοσίευσή της στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Άρθρο 4
Η παρούσα οδηγία απευθύνεται στα κράτη μέλη.
Βρυξέλλες, 8.9.2025
Για την Επιτροπή
Η Πρόεδρος
Ursula VON DER LEYEN