ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ
1.ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΗΣ ΚΑΤ’ ΕΞΟΥΣΙΟΔΟΤΗΣΗ ΠΡΑΞΗΣ
Η παρούσα κατ’ εξουσιοδότηση οδηγία της Επιτροπής τροποποιεί, προς τον σκοπό της προσαρμογής στην τεχνική πρόοδο, το παράρτημα ΙΙΙ της οδηγίας 2011/65/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για τον περιορισμό της χρήσης ορισμένων επικίνδυνων ουσιών σε ηλεκτρικό και ηλεκτρονικό εξοπλισμό (αναδιατύπωση) 1 (η «οδηγία RoHS 2»), όσον αφορά μια εξαίρεση για ειδικές εφαρμογές που περιέχουν μόλυβδο.
Η οδηγία RoHS 2 περιορίζει τη χρήση ορισμένων επικίνδυνων ουσιών σε ηλεκτρικό και ηλεκτρονικό εξοπλισμό, όπως προβλέπεται στο άρθρο 4. Η εν λόγω πράξη τέθηκε σε ισχύ στις 21 Ιουλίου 2011.
Οι ουσίες που υπόκεινται σε περιορισμό απαριθμούνται στο παράρτημα II της οδηγίας RoHS 2. Ενώ ο περιορισμός του μολύβδου, του υδραργύρου, του καδμίου, του εξασθενούς χρωμίου, των πολυβρωμοδιφαινυλίων και των πολυβρωμοδιφαινυλαιθέρων τελεί ήδη σε ισχύ, ο περιορισμός του φθαλικού δις-(2-αιθυλεξυλίου) (DEHP), του φθαλικού βενζυλίου βουτυλίου (BBP), του φθαλικού διβουτυλίου (DBP) και του φθαλικού διισοβουτυλίου (DIBP) θα τεθεί σε ισχύ από την 22α Ιουλίου 2019 ή μεταγενέστερα. Τα παραρτήματα III και IV της οδηγίας RoHS 2 παραθέτουν τα υλικά και τα κατασκευαστικά στοιχεία ηλεκτρικού και ηλεκτρονικού εξοπλισμού («ΗΗΕ») για ειδικές εφαρμογές οι οποίες εξαιρούνται από τον περιορισμό χρήσης ουσιών του άρθρου 4 παράγραφος 1 της οδηγίας RoHS 2.
Το άρθρο 5 περιέχει διατάξεις για την προσαρμογή των παραρτημάτων III και IV στην επιστημονική και τεχνική πρόοδο (προσθήκη, ανανέωση, τροποποιήσεις και ανάκληση εξαιρέσεων). Σύμφωνα με το άρθρο 5 παράγραφος 1 στοιχείο α), στα παραρτήματα III και IV προστίθενται εξαιρέσεις μόνο εφόσον η προσθήκη δεν αποδυναμώνει την προστασία του περιβάλλοντος και της υγείας που παρέχεται από τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1907/2006 2 και εφόσον συντρέχει μια από τις ακόλουθες προϋποθέσεις: η εξάλειψη ή υποκατάστασή τους με αλλαγές στον σχεδιασμό ή με υλικά και κατασκευαστικά στοιχεία που δεν απαιτούν τη χρησιμοποίηση υλικών ή ουσιών που αναφέρονται στο παράρτημα II είναι επιστημονικώς ή τεχνικώς ανέφικτη· δεν διασφαλίζεται η αξιοπιστία των υποκαταστάτων· ή οι συνολικές αρνητικές επιπτώσεις της υποκατάστασης για το περιβάλλον, την υγεία και την ασφάλεια των καταναλωτών ενδέχεται να είναι σημαντικότερες από τα συνολικά οφέλη της για το περιβάλλον, την υγεία και την ασφάλεια των καταναλωτών.
Επιπροσθέτως, το άρθρο 5 παράγραφος 1 προβλέπει ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή (η «Επιτροπή») περιλαμβάνει στους καταλόγους των παραρτημάτων III και ΙV υλικά και κατασκευαστικά στοιχεία ΗΗΕ για ειδικές εφαρμογές μέσω κατ’ εξουσιοδότηση πράξεων σύμφωνα με το άρθρο 20. Το άρθρο 5 παράγραφος 3 και το παράρτημα V καθορίζουν τη διαδικασία υποβολής αίτησης για τη χορήγηση, την ανανέωση ή την ανάκληση εξαίρεσης.
2.ΔΙΑΒΟΥΛΕΥΣΕΙΣ ΠΡΙΝ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΚΔΟΣΗ ΤΗΣ ΠΡΑΞΗΣ
Μετά τη δημοσίευση της οδηγίας RoHS 2, η Επιτροπή έχει λάβει πολλά 3 αιτήματα από οικονομικούς φορείς, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 5 παράγραφος 3 και του παραρτήματος V, τόσο για τη χορήγηση νέων εξαιρέσεων όσο και για την ανανέωση υφιστάμενων εξαιρέσεων.
Η τρέχουσα εξαίρεση 34 του παραρτήματος ΙΙΙ επιτρέπει τη χρήση μόλυβδου σε μεταλλοκεραμικούς πυκνωτές ποτενσιομέτρων. Τον Ιανουάριο του 2015 η Επιτροπή έλαβε μία αίτηση για ανανέωση της εν λόγω εξαίρεσης. Μολονότι η προβλεπόμενη ημερομηνία λήξης ισχύος της εξαίρεσης 34 ήταν η 21η Ιουλίου 2016 για τις κατηγορίες 1 έως 7 και 10 4 , σύμφωνα με τις απαιτήσεις της οδηγίας RoHS (άρθρο 5 παράγραφος 5 δεύτερο εδάφιο), η εξαίρεση εξακολουθεί να ισχύει έως ότου η Επιτροπή αποφασίσει επί της αίτησης ανανέωσης.
Η Επιτροπή, προκειμένου να αξιολογήσει την αίτηση εξαίρεσης, διεξήγαγε μελέτη για να διενεργηθεί η απαιτούμενη τεχνική και επιστημονική αξιολόγηση, καθώς και διαδικτυακή ανοιχτή διαβούλευση διάρκειας οκτώ εβδομάδων 5 με τα ενδιαφερόμενα μέρη σχετικά με την αίτηση. Στη διαβούλευση με τα ενδιαφερόμενα μέρη υποβλήθηκαν δύο συνεισφορές.
Η τελική έκθεση που περιέχει την αξιολόγηση της αίτησης έχει δημοσιευτεί 6 και τα ενδιαφερόμενα μέρη ενημερώθηκαν σχετικά.
Ακολούθως, η Επιτροπή ζήτησε τη γνώμη της ομάδας εμπειρογνωμόνων των κρατών μελών για τις κατ’ εξουσιοδότηση πράξεις βάσει της οδηγίας RoHS 2, στο πλαίσιο συνάντησης εμπειρογνωμόνων στις 15 Δεκεμβρίου 2016, στην οποία παρουσίασαν επίσης τις θέσεις τους οι αιτούντες και τα ενδιαφερόμενα μέρη που επηρεάζονται περισσότερο από το ζήτημα. Οι εμπειρογνώμονες συμφώνησαν με το σχέδιο που υπέβαλε η Επιτροπή, με τη μεγάλη πλειοψηφία να μην παρίσταται ή να απέχει από την ψηφοφορία. Σύμφωνα με τις κατευθυντήριες γραμμές για τη βελτίωση της νομοθεσίας, το σχέδιο κατ’ εξουσιοδότηση οδηγίας δημοσιεύθηκε στη διαδικτυακή πύλη για τη βελτίωση της νομοθεσίας επί τέσσερις εβδομάδες, προς σχολιασμό από το κοινό. Υποβλήθηκαν δύο σχόλια, αμφότερα σε υποστήριξη του σχεδίου κατ’ εξουσιοδότηση οδηγίας. Όλες οι ενέργειες που απαιτούνται για εξαιρέσεις από τον περιορισμό χρήσης ουσιών σύμφωνα με το άρθρο 5 παράγραφοι 3 και 7 έχουν πραγματοποιηθεί. Λόγω του μεγάλου αριθμού ταυτόχρονων αιτήσεων εξαίρεσης και της έκτασης των συναφών διοικητικών απαιτήσεων, η διαδικασία έκδοσης της απόφασης της Επιτροπής ακολούθησε εναλλακτικές προθεσμίες, σύμφωνα με το άρθρο 5 παράγραφος 5. Το Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ενημερώθηκαν σχετικά με όλες τις δραστηριότητες.
Η τελική έκθεση επισήμανε ιδίως τις ακόλουθες τεχνικές πληροφορίες και την αξιολόγηση:
Οι πυκνωτές ποτενσιομέτρων είναι μεταβλητές αντιστάσεις. Λειτουργούν με δρομέα για να ρυθμίζουν την αντίσταση του κυκλώματος. Εφαρμόζονται σε ευρύ φάσμα προϊόντων όπως π.χ. ο οπτικοακουστικός εξοπλισμός, ο εξοπλισμός επικοινωνίας, τα παιχνίδια και οι συσκευές μέτρησης, οι οικιακές ηλεκτρικές συσκευές. Περιέχουν μόλυβδο σε οξείδιο του μολύβδου σε μελάνια αντίστασης όπου λειτουργεί ως συνδετική ουσία.
Επί του παρόντος, δεν υπάρχει καμία αξιόπιστη εναλλακτική χωρίς μόλυβδο, επομένως η αντικατάσταση του μόλυβδου εξακολουθεί να είναι επιστημονικά ή τεχνικά ανέφικτη.
Τα αποτελέσματα της αξιολόγησης για τις κατηγορίες 1 έως 7 και 10 δείχνουν ότι τουλάχιστον ένα από τα σχετικά κριτήρια που προσδιορίζονται στο άρθρο 5 παράγραφος 1 στοιχείο α) πληρούνται με το αίτημα εξαίρεσης σχετικά με την καταχώριση 34 του παραρτήματος ΙΙΙ. Δεδομένου ότι για τις σχετικές εφαρμογές σήμερα δεν είναι διαθέσιμες επαρκώς αξιόπιστες εναλλακτικές λύσεις ούτε είναι πιθανόν να κυκλοφορήσουν στην αγορά στο άμεσο μέλλον, η περίοδος ισχύος έως την 21η Ιουλίου 2021 είναι δικαιολογημένη· δεδομένου ότι δεν υφίστανται ακόμη αξιόπιστα υποκατάστατα, δεν πρέπει να αναμένονται αρνητικές κοινωνικοοικονομικές επιπτώσεις από υποκατάσταση για την εν λόγω περίοδο. Η χορηγούμενη περίοδος ισχύος δεν αναμένεται να έχει αρνητικές επιπτώσεις στην καινοτομία. Για άλλες κατηγορίες πλην των κατηγοριών 1 έως 7 και 10, η υφιστάμενη εξαίρεση παραμένει ως έχει σύμφωνα με τις περιόδους ισχύος που ορίζονται στο άρθρο 5 παράγραφος 2. Η εν λόγω εξαίρεση δεν αποδυναμώνει την προστασία του περιβάλλοντος και της υγείας που παρέχεται από τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1907/2006 (REACH), σύμφωνα με το άρθρο 5 της οδηγίας 2011/65/ΕΕ.
3.ΝΟΜΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΤΗΣ ΚΑΤ’ ΕΞΟΥΣΙΟΔΟΤΗΣΗ ΠΡΑΞΗΣ
Η κατ’ εξουσιοδότηση οδηγία προβλέπει εξαίρεση από τους περιορισμούς του άρθρου 4 παράγραφος 1 για τη χρήση μολύβδου σε ειδικές εφαρμογές, η οποία θα καταχωριστεί στο παράρτημα III της οδηγίας 2011/65/EΕ.