ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ ΥΠΟΒΟΛΗΣ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ ΓΙΑ ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ
Στόχος του παρόντος εγγράφου είναι να ενημερώσει το κοινό και τα ενδιαφερόμενα μέρη σχετικά με το έργο της Επιτροπής, ώστε να μπορούν να υποβάλουν παρατηρήσεις για τη σκοπούμενη πρωτοβουλία και να συμμετάσχουν αποτελεσματικά στις δραστηριότητες διαβούλευσης. Ζητούμε από τις ομάδες αυτές να εκφράσουν τις απόψεις τους σχετικά με τον τρόπο με τον οποίο αντιλαμβάνεται η Επιτροπή το πρόβλημα και τις πιθανές λύσεις του, καθώς και να μας παράσχουν σχετικές πληροφορίες που τυχόν διαθέτουν, μεταξύ άλλων σχετικά με τις πιθανές επιπτώσεις των διαφόρων επιλογών.
Τίτλος της πρωτοβουλίας	Ενεργειακή απόδοση — επανεξέταση των απαιτήσεων οικολογικού σχεδιασμού για τα επαγγελματικά ψυκτικά προϊόντα
Επικεφαλής ΓΔ (αρμόδια μονάδα)	ΓΔ GROW, Μονάδα I.3 — Βιομηχανίες μηδενικών καθαρών εκπομπών, βιώσιμα και κυκλικά προϊόντα
Πιθανό είδος πρωτοβουλίας	Εκτελεστικός κανονισμός της Επιτροπής (οικολογικός σχεδιασμός) Κατ’ εξουσιοδότηση κανονισμός της Επιτροπής (ενεργειακή επισήμανση)
Ενδεικτικό χρονοδιάγραμμα	Τρίτο τρίμηνο του 2025
Πρόσθετες πληροφορίες	Επαγγελματικά ψυγεία (europa.eu)
Το παρόν έγγραφο δημοσιεύεται αποκλειστικά για ενημερωτικούς σκοπούς. Δεν προδικάζει την τελική απόφαση της Επιτροπής για τη δρομολόγηση ή μη της ανωτέρω πρωτοβουλίας ούτε το οριστικό της περιεχόμενο. Όλα τα περιγραφόμενα στοιχεία της πρωτοβουλίας, συμπεριλαμβανομένου του χρονοδιαγράμματός της, ενδέχεται να αλλάξουν.

Α. Πολιτικό πλαίσιο, ορισμός του προβλήματος και έλεγχος επικουρικότητας

Πολιτικό πλαίσιο

Ο οικολογικός σχεδιασμός και η ενεργειακή επισήμανση συμβάλλουν στην υλοποίηση της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας, καθώς υποστηρίζουν την κυκλική οικονομία και αίρουν τα εμπόδια για την ενιαία αγορά της ΕΕ όσον αφορά τα συνδεόμενα με την ενέργεια προϊόντα. Έχουν συμβάλει στη μείωση των λογαριασμών ενέργειας των καταναλωτών και των καταναλωτριών και στη βελτίωση της ασφάλειας του εφοδιασμού της ΕΕ, μειώνοντας την κατανάλωση πρωτογενούς ενέργειας και περιορίζοντας τις εισαγωγές ενέργειας. Οι κανόνες αυτοί έχουν επίσης συμβάλει στη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, μετριάζοντας την κλιματική αλλαγή με οικονομικά αποδοτικό τρόπο, δεδομένου ότι το αποφευχθέν ενεργειακό κόστος υπερβαίνει τις απαιτούμενες επενδύσεις.

Ο κανονισμός (ΕΕ) 2015/1095 της Επιτροπής (οικολογικός σχεδιασμός των επαγγελματικών ψυκτικών προϊόντων) και ο κατ’ εξουσιοδότηση κανονισμός (ΕΕ) 2015/1094 της Επιτροπής (ενεργειακή επισήμανση των επαγγελματικών ψυχόμενων ερμαρίων αποθήκευσης) καθορίζουν ελάχιστες απαιτήσεις ενεργειακής απόδοσης και πληροφόρησης, καθώς και απαιτήσεις ενεργειακής επισήμανσης για τη διάθεση επαγγελματικών ψυκτικών προϊόντων στην αγορά.

Το άρθρο 7 αμφότερων των κανονισμών απαιτεί την επανεξέτασή τους λαμβανομένης υπόψη της συντελεσθείσας τεχνολογικής προόδου, τα αποτελέσματα της οποίας πρέπει να υποβληθούν στο φόρουμ διαβούλευσης για τον οικολογικό σχεδιασμό και την ενεργειακή επισήμανση (στο εξής: EELCF), το αργότερο 5 έτη από την έναρξη ισχύος τους. Η Επιτροπή διενήργησε μελέτη επανεξέτασης 1 και παρουσίασε τα αποτελέσματα στο EELCF στις 28 Νοεμβρίου 2022. Οι πληροφορίες και τα αποδεικτικά στοιχεία που συγκεντρώθηκαν στην εν λόγω μελέτη έδειξαν ότι υπάρχουν δυνατότητες για: i) αυστηρότερες απαιτήσεις απόδοσης για τα επαγγελματικά ψυχόμενα ερμάρια αποθήκευσης, τα απομακρυσμένα συγκροτήματα συμπιεστή-συμπυκνωτή και τους ψύκτες διεργασιών· ii) τη θέσπιση απαιτήσεων απόδοσης για τους ταχυψύκτες/ταχυκαταψύκτες· και iii) τη χρήση ενεργειακής επισήμανσης για τα επιστημονικά και υγειονομικά ψυχόμενα ερμάρια αποθήκευσης.

Πρόβλημα που επιδιώκει να αντιμετωπίσει η πρωτοβουλία

Τα επαγγελματικά ψυκτικά προϊόντα είναι βασικές συσκευές σε όλους τους τομείς της βιομηχανίας, της υγειονομικής περίθαλψης και της φιλοξενίας για τη διασφάλιση της ποιότητας και της διατήρησης των τροφίμων και των φαρμάκων στην ΕΕ. Για την εκπλήρωση της εν λόγω λειτουργίας, τα προϊόντα καταναλώνουν σημαντική ποσότητα ενέργειας και αποτελούν πηγές εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, με ετήσια κατανάλωση 80,5 TWh στην ΕΕ-27 το 2020, η οποία ισοδυναμεί με το 0,76 % της συνολικής τελικής κατανάλωσης ενέργειας της ΕΕ-27. Σε σύγκριση με άλλες συσκευές που ρυθμίζονται από μέτρα οικολογικού σχεδιασμού και ενεργειακής επισήμανσης, τα επαγγελματικά ψυκτικά προϊόντα καταναλώνουν περίπου 36 % περισσότερη ενέργεια από τις ψυκτικές συσκευές με λειτουργία άμεσης πώλησης 2 (59,2 TWh το 2020) και περίπου 3 φορές περισσότερη από τα πλυντήρια ρούχων (26,6 TWh το 2020).

Η μελέτη επανεξέτασης έδειξε ότι η κατανάλωση ενέργειας κατά τη φάση χρήσης αντιπροσωπεύει πάνω από το 87 % της συνολικής χρήσης ενέργειας του προϊόντος καθ’ όλη τη διάρκεια του κύκλου ζωής του, και πάνω από το 79 % των εκπομπών ισοδυνάμου CO2 πραγματοποιείται κατά τη διάρκεια της φάσης χρήσης. Οι περισσότεροι τύποι επαγγελματικού ψυκτικού εξοπλισμού χρησιμοποιούνται 24 ώρες την ημέρα, 7 ημέρες την εβδομάδα, γεγονός που σημαίνει ότι ακόμη και μικρές βελτιώσεις (απόδοσης) μπορούν να αποδώσουν σημαντικά αποτελέσματα. Η μελέτη επανεξέτασης εντόπισε επίσης τα ακόλουθα προβλήματα με τους ισχύοντες κανονισμούς.

1)Οι υφιστάμενες απαιτήσεις ενδέχεται να μην έχουν αποφέρει όλες τις οικονομικά βιώσιμες εξοικονομήσεις για τα προϊόντα που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής: περαιτέρω βελτιώσεις είναι δυνατές με την επιβολή αυστηρότερων υποχρεωτικών απαιτήσεων και την αύξηση του ποσοστού των αποδοτικότερων συσκευών που αγοράζονται.

2)Απώλεια εξοικονόμησης ενέργειας κατά τη χρήση από προϊόντα που δεν περιλαμβάνονται ακόμη στο πεδίο εφαρμογής: ορισμένες ομάδες προϊόντων δεν περιλαμβάνονταν στους αρχικούς κανονισμούς λόγω έλλειψης κατάλληλων μεθόδων δοκιμών και (κατά συνέπεια) ανεπαρκών δεδομένων επιδόσεων για τον καθορισμό απαιτήσεων. Ωστόσο, σημειώθηκε ουσιαστική πρόοδος έκτοτε.

3)Υπάρχουν σημεία που επιδέχονται βελτίωση στους ισχύοντες κανονισμούς: έχουν εντοπιστεί ορισμένες ελλείψεις που παρεμποδίζουν την αποτελεσματικότητα των ισχυόντων μέτρων, όπως χαμηλό ποσοστό συμμόρφωσης τόσο στο επίπεδο των δοκιμών όσο και της τεκμηρίωσης των προϊόντων, ασάφειες ως προς το πεδίο εφαρμογής και τα πρότυπα δοκιμών, και μη κοινοποίηση πληροφοριών για το προϊόν σε φυλλάδια ή μέσω του διαδικτύου.

4)Υψηλή ένταση πόρων των προϊόντων: παρά το γεγονός ότι η ενσωματωμένη κατανάλωση ενέργειας κατά την παραγωγή, τη διανομή και το τέλος του κύκλου ζωής είναι συνήθως χαμηλότερη από τις επιπτώσεις της φάσης χρήσης, έχει αρνητικές περιβαλλοντικές επιπτώσεις που δεν αντανακλώνται στην τιμή των επαγγελματικών ψυκτικών προϊόντων. Ως εκ τούτου, ο κλάδος δεν έχει επαρκή κίνητρα για την ενσωμάτωση κριτηρίων αποδοτικής χρήσης των πόρων στον σχεδιασμό των προϊόντων.

Βάση για τη δράση της ΕΕ (νομική βάση και έλεγχος επικουρικότητας)

Νομική βάση

Η νομική βάση της οδηγίας-πλαισίου για τον οικολογικό σχεδιασμό 3 και της νομοθεσίας που απορρέει από αυτήν είναι το άρθρο 114 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ) σχετικά με τη λειτουργία της εσωτερικής αγοράς.

Η νομική βάση του κανονισμού για την ενεργειακή σήμανση και της νομοθεσίας που απορρέει από αυτόν είναι το άρθρο 194 παράγραφος 2 της ΣΛΕΕ, το οποίο παρέχει τη νομική βάση για μέτρα προώθησης της ενεργειακής απόδοσης.

Πρακτική ανάγκη για δράση της ΕΕ

Η νομοθεσία της ΕΕ για τα επαγγελματικά ψυκτικά προϊόντα επιβάλλει στην Επιτροπή την υποχρέωση να επανεξετάσει τους κανόνες λαμβάνοντας υπόψη τη συντελεσθείσα τεχνολογική πρόοδο. Η δράση για την επικαιροποίηση των εν λόγω κανόνων μπορεί να αναληφθεί μόνο σε επίπεδο ΕΕ. Ενδέχεται να υπάρχουν πτυχές που δεν καλύπτονται από την ισχύουσα νομοθεσία, για τις οποίες τα κράτη μέλη ενδεχομένως να επιθυμούσαν να αναλάβουν δράση. Εάν η ΕΕ δεν επρόκειτο να αναλάβει δράση σε αυτούς τους τομείς, τα κράτη μέλη θα μπορούσαν να θεσπίσουν δικούς τους κανόνες για τις πτυχές και τα προϊόντα που δεν υπάγονται σε ρύθμιση. Λόγω της πολυπλοκότητας των τεχνικών πτυχών, οι εν λόγω εθνικοί κανόνες αναγκαστικά θα ποίκιλλαν, γεγονός που θα προκαλούσε διαταραχές στη λειτουργία της ενιαίας αγοράς.

B. Στόχοι και επιλογές πολιτικής

Κύριος στόχος είναι η συμβολή στη διασφάλιση της λειτουργίας της ενιαίας αγοράς με τον καθορισμό περιβαλλοντικών απαιτήσεων και απαιτήσεων ενεργειακής απόδοσης σε επίπεδο ΕΕ για τα συνδεόμενα με την ενέργεια προϊόντα.

Οι ειδικοί στόχοι των επιλογών πολιτικής που εξετάστηκαν είναι η διόρθωση των προβλημάτων που εντοπίστηκαν στον ορισμό του προβλήματος. Καθένα από τα τέσσερα βασικά προβλήματα που εντοπίστηκαν συνδέεται —σε συγκεκριμένο βαθμό— και με τους τρεις παρακάτω στόχους:

1.βελτιστοποίηση του πεδίου κάλυψης των προϊόντων για την καλύτερη κάλυψη της ενιαίας αγοράς της ΕΕ·

2.αύξηση της ενεργειακής απόδοσης των επαγγελματικών ψυκτικών προϊόντων· και

3.βελτίωση των περιβαλλοντικών επιδόσεων των προϊόντων που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής.

Η εκτίμηση επιπτώσεων θα εξετάσει τα ακόλουθα κύρια μέτρα πολιτικής.

1.Αύξηση των απαιτήσεων ενεργειακής απόδοσης για τα προϊόντα που καλύπτονται από τις ισχύουσες απαιτήσεις απόδοσης του οικολογικού σχεδιασμού (απομακρυσμένα συγκροτήματα συμπιεστή-συμπυκνωτή, ψύκτες διεργασιών και επαγγελματικά ερμάρια αποθήκευσης).

2.Αναπροσαρμογή της ενεργειακής επισήμανσης των επαγγελματικών ψυχόμενων ερμαρίων αποθήκευσης.

3.Επέκταση του πεδίου εφαρμογής των απαιτήσεων οικολογικού σχεδιασμού και ενεργειακής επισήμανσης:

1.θέσπιση απαιτήσεων απόδοσης του οικολογικού σχεδιασμού για τους ταχυψύκτες/ταχυκαταψύκτες·

2.θέσπιση απαιτήσεων ενεργειακής επισήμανσης για τους ταχυψύκτες/ταχυκαταψύκτες·

3.θέσπιση απαιτήσεων απόδοσης του οικολογικού σχεδιασμού για τα επιστημονικά και υγειονομικά ψυχόμενα ερμάρια αποθήκευσης·

4.θέσπιση απαιτήσεων ενεργειακής επισήμανσης για τα επιστημονικά και υγειονομικά ψυχόμενα ερμάρια αποθήκευσης· και

5.θέσπιση ενεργειακής επισήμανσης για τα απομακρυσμένα συγκροτήματα συμπιεστή-συμπυκνωτή.

4.Εισαγωγή απαιτήσεων για ανταλλακτικά, επισκευές και συντήρηση.

Γ. Πιθανές επιπτώσεις

Η μελέτη επανεξέτασης προβλέπει ετήσια εξοικονόμηση κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας 8,1 TWh έως το 2030 και μέχρι 30,5 TWh έως το 2050, χάρη σε αυστηρότερες απαιτήσεις (προσομοίωση στο πλαίσιο της επιλογής πολιτικής 1 στην εκτίμηση επιπτώσεων). Αυτή η εξοικονόμηση αντιστοιχεί σε συνολική μείωση των εκπομπών CO2 κατά 1,9 Mt ετησίως έως το 2050 σε σύγκριση με το σενάριο διατήρησης της υφιστάμενης κατάστασης.

Όσον αφορά τις οικονομικές επιπτώσεις, το κόστος κύκλου ζωής για τους καταναλωτές θα είναι χαμηλότερο: εάν εγκριθούν αυστηρότερες απαιτήσεις οικολογικού σχεδιασμού από τις ισχύουσες, εκτιμάται ότι η εξοικονόμηση στις συνολικές δαπάνες θα ανέλθει σε 0,33 δισ. EUR το 2030. Επιπλέον, εάν εγκριθούν αυστηρότερες απαιτήσεις οικολογικού σχεδιασμού από τις ισχύουσες, η αύξηση των επιχειρηματικών εσόδων των κατασκευαστών πρωτότυπου εξοπλισμού, των εμπόρων λιανικής πώλησης και των συντηρητών επαγγελματικών ψυκτικών προϊόντων εκτιμάται σε περίπου 0,5 δισ. EUR το 2030. Οι φιλόδοξες απαιτήσεις ενεργειακής απόδοσης απαιτούν πιθανώς υψηλότερο αρχικό επενδυτικό κόστος, γεγονός που ενδέχεται να οδηγήσει ορισμένους πελάτες να μην επενδύσουν σε νέα προϊόντα, εάν οι απαιτήσεις ενεργειακής απόδοσης καταστούν υπερβολικά αυστηρές. Ως εκ τούτου, στην εκτίμηση επιπτώσεων θα διενεργηθεί διεξοδική ανάλυση κόστους-οφέλους.

Δεν αναμένονται σημαντικές κοινωνικές επιπτώσεις. Ωστόσο, η εκτίμηση επιπτώσεων θα αναλύσει λεπτομερώς εάν υπάρχουν συγκεκριμένες κοινωνικές επιπτώσεις που συνδέονται με την παρούσα πρωτοβουλία, π.χ. όσον αφορά την απασχόληση. Θα διερευνήσει επίσης αν είναι εφικτή η απλούστευση των υφιστάμενων κανονισμών και/ή η μείωση του διοικητικού κόστους.

Δ. Μέσα βελτίωσης της νομοθεσίας

Εκτίμηση επιπτώσεων

Θα διενεργηθεί εκτίμηση επιπτώσεων για την υποστήριξη της προετοιμασίας της παρούσας πρωτοβουλίας και για την τεκμηρίωση της απόφασης της Επιτροπής. Αυτό θα επιτευχθεί με την υποστήριξη εξωτερικής εμπειρογνωμοσύνης με τεχνικές πληροφορίες και μια προσέγγιση βασισμένη στα δεδομένα.

Στρατηγική διαβούλευσης

Θα χρησιμοποιηθούν διάφορα εργαλεία διαβούλευσης και δραστηριότητες:

-κατά την περίοδο 2021-2022 πραγματοποιήθηκαν δύο τεχνικές συναντήσεις ενδιαφερόμενων μερών (με περισσότερους από 50 συμμετέχοντες, κυρίως από τον βιομηχανικό τομέα),

-η Επιτροπή συγκέντρωσε περαιτέρω τη συμβολή των ενδιαφερόμενων μερών μέσω του EELCF, που πραγματοποιήθηκε τον Νοέμβριο του 2022,

-η παρούσα πρόσκληση υποβολής στοιχείων που δημοσιεύεται στη διαδικτυακή πύλη «Πείτε την άποψή σας» παρέχει στα ενδιαφερόμενα μέρη τη δυνατότητα να διατυπώνουν παρατηρήσεις,

-σύμφωνα με τις τακτικές διαδικασίες έγκρισης, τα σχέδια μέτρων θα δημοσιευτούν στο πλαίσιο του μηχανισμού ανατροφοδότησης 4 εβδομάδων και θα κοινοποιηθούν στον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου.

Οι θέσεις και οι παρατηρήσεις των ενδιαφερόμενων μερών θα αναλυθούν και θα συμπεριληφθούν στην εκτίμηση επιπτώσεων. Δημιουργήθηκε ειδικός ιστότοπος (https://ecoprorefrigeration.eu/index.html) όπου διατίθενται όλα τα σχετικά έγγραφα.