(1)

Η πλειονότητα του πληθυσμού της Ένωσης συνδέεται στο διαδίκτυο. Η καθημερινή ζωή των ανθρώπων και των οικονομιών εξαρτάται ολοένα και περισσότερο από τις ψηφιακές τεχνολογίες. Οι πολίτες και οι επιχειρήσεις βρίσκονται όλο και περισσότερο εκτεθειμένοι σε σοβαρά περιστατικά κυβερνοασφάλειας και πολλές επιχειρήσεις στην Ένωση έρχονται αντιμέτωπες με τουλάχιστον ένα περιστατικό κυβερνοασφάλειας κάθε έτος. Αυτό τονίζει την ανάγκη για ανθεκτικότητα, για την ενίσχυση τεχνολογικών και βιομηχανικών ικανοτήτων και για την αξιοποίηση υψηλών προτύπων και ολιστικών λύσεων κυβερνοασφάλειας οι οποίες περιλαμβάνουν τον ανθρώπινο παράγοντα και τη χρήση προϊόντων, διεργασιών και τεχνολογίας στην Ένωση, καθώς και την ανάγκη ανάληψης ηγετικού ρόλου της Ένωσης στους τομείς της κυβερνοασφάλειας και της ψηφιακής αυτονομίας. Η ευαισθητοποίηση σχετικά με τις απειλές κυβερνοασφάλειας και μέσω της ανάπτυξης αρμοδιοτήτων, ικανοτήτων και δυνατοτήτων σε ολόκληρη την Ένωση και με παράλληλη συνεκτίμηση των κοινωνικών και ηθικών προεκτάσεων και ανησυχιών, μπορεί να ενισχύσει την ασφάλεια στον κυβερνοχώρο.

(2)

H Ένωση έχει αυξήσει με σταθερούς ρυθμούς τις δραστηριότητές της για να αντιμετωπίσει τις αυξανόμενες προκλήσεις στον τομέα της κυβερνοασφάλειας, σε συνέχεια της στρατηγικής για την ασφάλεια στον κυβερνοχώρο που υπέβαλαν η Επιτροπή και ο Ύπατος Εκπρόσωπος της Ένωσης για Θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφαλείας («Ύπατος Εκπρόσωπος») στην κοινή τους ανακοίνωση προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο, την Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή και την Επιτροπή των Περιφερειών, της 7ης Φεβρουαρίου 2013, με τίτλο «Στρατηγική της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την ασφάλεια στον κυβερνοχώρο: Για έναν ανοικτό, ασφαλή και προστατευμένο κυβερνοχώρο» («στρατηγική του 2013 για την ασφάλεια στον κυβερνοχώρο»). Η στρατηγική του 2013 για την ασφάλεια στον κυβερνοχώρο είχε ως στόχο να δημιουργήσει ευνοϊκές συνθήκες για ένα αξιόπιστο, ασφαλές και ανοικτό οικοσύστημα στον κυβερνοχώρο. Το 2016 η Ένωση θέσπισε τα πρώτα μέτρα στον τομέα της κυβερνοασφάλειας με την οδηγία (ΕΕ) 2016/1148 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (3) σχετικά με την ασφάλεια των συστημάτων δικτύου και πληροφοριών.

(3)

Τον Σεπτέμβριο του 2017, η Επιτροπή και ο Ύπατος Εκπρόσωπος υπέβαλαν κοινή ανακοίνωση στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο με τίτλο «Ανθεκτικότητα, αποτροπή και άμυνα: Οικοδόμηση ισχυρής ασφάλειας στον κυβερνοχώρο για την ΕΕ», με στόχο την περαιτέρω ενίσχυση της ανθεκτικότητας, αποτροπής και αντίδρασης της Ένωσης σε κυβερνοεπιθέσεις.

(4)

Στην ψηφιακή διάσκεψη κορυφής του Ταλίν τον Σεπτέμβριο του 2017, οι αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων κάλεσαν την Ένωση να καταστεί παγκόσμιος ηγέτης στον τομέα της ασφάλειας στον κυβερνοχώρο έως το 2025, προκειμένου να διασφαλιστούν η πίστη, η εμπιστοσύνη και η προστασία των πολιτών, των καταναλωτών και των επιχειρήσεων επιγραμμικά και με σκοπό να υπάρξει ένα ελεύθερο και ασφαλέστερο διαδίκτυο που διέπεται από νόμους, και δήλωσαν την πρόθεσή τους να αξιοποιηθούν πληρέστερα οι λύσεις ανοικτής πηγής και τα ανοικτά πρότυπα κατά την (αν)οικοδόμηση συστημάτων και λύσεων των τεχνολογιών των πληροφοριών και των επικοινωνιών (ΤΠΕ), ιδίως για να αποφεύγεται η εξάρτηση από μεμονωμένους προμηθευτές, συμπεριλαμβανομένων και εκείνων που αναπτύσσονται ή προωθούνται από τα ενωσιακά προγράμματα διαλειτουργικότητας και τυποποίησης, όπως το ISA2.

(5)

Το Ευρωπαϊκό Κέντρο Αρμοδιότητας για Βιομηχανικά, Τεχνολογικά και Ερευνητικά Θέματα Κυβερνοασφάλειας («Κέντρο Αρμοδιότητας») που συστήνεται με τον παρόντα κανονισμό θα πρέπει να συμβάλει στην ενίσχυση της ασφάλειας των συστημάτων δικτύου και πληροφοριών, συμπεριλαμβανομένου του διαδικτύου και άλλων υποδομών κρίσιμης σημασίας για τη λειτουργία της κοινωνίας, όπως οι μεταφορές, η υγεία, η ενέργεια, οι ψηφιακές υποδομές, το νερό, οι χρηματοπιστωτικές αγορές και τα τραπεζικά συστήματα.

(6)

Η σημαντική διατάραξη των συστημάτων δικτύου και πληροφοριών μπορεί να επηρεάσει μεμονωμένα κράτη μέλη και την Ένωση στο σύνολό της. Επομένως, ένα υψηλό επίπεδο ασφάλειας των συστημάτων δικτύου και πληροφοριών σε ολόκληρη την επικράτεια της Ένωσης είναι ουσιώδες όχι μόνο για την κοινωνία, αλλά και για την οικονομία. Προς το παρόν, η Ένωση εξαρτάται από μη ευρωπαίους παρόχους κυβερνοασφάλειας. Ωστόσο, είναι προς το στρατηγικό συμφέρον της Ένωσης να εξασφαλίσει ότι διατηρεί και αναπτύσσει τις επιβεβλημένες ερευνητικές και τεχνολογικές ικανότητες κυβερνοασφάλειας για τη θωράκιση των συστημάτων δικτύου και πληροφοριών των πολιτών και επιχειρήσεων, και ιδίως για την προστασία συστημάτων δικτύου και πληροφοριών κρίσιμης σημασίας, καθώς και την παροχή βασικών υπηρεσιών κυβερνοασφάλειας.

(7)

Η Ένωση διαθέτει πλούσια εμπειρογνωσία και πείρα στην έρευνα, την τεχνολογία και τη βιομηχανική ανάπτυξη στον τομέα της κυβερνοασφάλειας, οι προσπάθειες όμως των βιομηχανικών και των ερευνητικών κοινοτήτων είναι κατακερματισμένες και στερούνται εναρμόνισης και κοινής αποστολής, γεγονός που παρεμποδίζει την ανταγωνιστικότητα και την αποτελεσματική προστασία των δικτύων και συστημάτων σε αυτόν τον τομέα. Τέτοιες προσπάθειες και η εμπειρογνωσία πρέπει να συγκεντρωθούν, να συνδεθούν και να αξιοποιηθούν με αποδοτικό τρόπο, ώστε να ενισχυθούν και να συμπληρωθούν οι υφιστάμενες έρευνες, τεχνολογίες και βιομηχανικές ικανότητες και δεξιότητες σε ενωσιακό και εθνικό επίπεδο. Μολονότι ο τομέας ΤΠΕ βρίσκεται αντιμέτωπος με σημαντικές προκλήσεις, όπως η ικανοποίηση της ζήτησής του για ειδικευμένους εργαζόμενους, μπορεί να αντλήσει οφέλη από την αποτύπωση της κοινωνικής πολυμορφίας εν γένει, την επίτευξη ισόρροπης εκπροσώπησης των φύλων, από την εθνοτική πολυμορφία και την απαγόρευση των διακρίσεων σε βάρος των ατόμων με αναπηρίες, καθώς και τη διευκόλυνση πρόσβασης στη γνώση και κατάρτιση για μελλοντικούς εμπειρογνώμονες στην κυβερνοασφάλεια, συμπεριλαμβανομένης της εκπαίδευσης τέτοιων εμπειρογνωμόνων σε μη τυπικά πλαίσια, όπως για παράδειγμα έργα ελεύθερου λογισμικού ανοικτής πηγής, έργα ΤΠΕ για τον πολίτη, και νεοφυείς και πολύ μικρές επιχειρήσεις.

(8)

Οι μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις (ΜΜΕ) αποτελούν παράγοντες ζωτικής σημασίας για τον τομέα της κυβερνοασφάλειας στην Ένωση, και μπορούν να προσφέρουν λύσεις αιχμής χάρη στην ευελιξία τους. Ωστόσο, οι μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις που δεν ειδικεύονται στην κυβερνοασφάλεια τείνουν επίσης να είναι πιο ευάλωτες σε περιστατικά κυβερνοασφάλειας, εξαιτίας των υψηλών απαιτήσεων επενδύσεων και γνώσεων για την εφαρμογή αποτελεσματικών λύσεων κυβερνοασφάλειας. Ως εκ τούτου, είναι αναγκαίο να παρέχεται, από το Κέντρο Αρμοδιότητας και το δίκτυο εθνικών κέντρων συντονισμού («δίκτυο»), στήριξη στις ΜΜΕ, διευκολύνοντας την πρόσβασή τους στη γνώση και παρέχοντας προσαρμοσμένη πρόσβαση στα αποτελέσματα της έρευνας και ανάπτυξης, προκειμένου οι ΜΜΕ να είναι σε θέση να προστατεύονται επαρκώς και να επιτρέπεται στις ΜΜΕ που δραστηριοποιούνται στον τομέα της κυβερνοασφάλειας να είναι ανταγωνιστικές και να ενισχύουν τον πρωταγωνιστικό ρόλο της Ένωσης στον τομέα της κυβερνοασφάλειας.

(9)

Η εμπειρογνωσία υπερβαίνει το βιομηχανικό και το ερευνητικό πλαίσιο. Τα μη εμπορικά και προεμπορικά έργα, τα οποία αποκαλούνται «έργα ΤΠΕ για τον πολίτη» (civic tech), χρησιμοποιούν ανοιχτά πρότυπα, ανοικτά δεδομένα και ελεύθερο λογισμικό ανοικτής πηγής προς το κοινωνικό και το δημόσιο συμφέρον.

(10)

Ο τομέας της κυβερνοασφάλειας είναι ποικιλόμορφος. Τα σχετικά ενδιαφερόμενα μέρη συμπεριλαμβάνουν ενδιαφερόμενα μέρη από δημόσιους φορείς, κράτη μέλη και την Ένωση, καθώς και από τη βιομηχανία, από την κοινωνία των πολιτών, όπως συνδικαλιστικές οργανώσεις, ενώσεις καταναλωτών, την κοινότητα ελεύθερου λογισμικού ανοικτής πηγής και την ακαδημαϊκή και ερευνητική κοινότητα, και άλλους φορείς.

(11)

Στα συμπεράσματα του Συμβουλίου που εγκρίθηκαν τον Νοέμβριο του 2017, η Επιτροπή κλήθηκε να υποβάλει χωρίς χρονοτριβή εκτίμηση επιπτώσεων σχετικά με τις πιθανές επιλογές για τη δημιουργία δικτύου κέντρων ικανοτήτων στον τομέα της ασφάλειας στον κυβερνοχώρο και με ένα ευρωπαϊκό κέντρο έρευνας και ικανοτήτων στον τομέα της κυβερνοασφάλειας και να προτείνει έως τα μέσα του 2018 τη σχετική νομική πράξη για τη δημιουργία ενός τέτοιου δικτύου και ενός τέτοιου κέντρου.

(12)

Η Ένωση εξακολουθεί να μην διαθέτει επαρκείς τεχνολογικές και βιομηχανικές ικανότητες και δυνατότητες που θα της επιτρέπουν να προστατεύει αυτόνομα την οικονομία και τις κρίσιμης σημασίας υποδομές της και να καταστεί παγκόσμια ηγετική δύναμη στον τομέα της κυβερνοασφάλειας. Το επίπεδο στρατηγικού και διαχρονικού συντονισμού και συνεργασίας μεταξύ βιομηχανιών, ερευνητικών κοινοτήτων στον τομέα της κυβερνοασφάλειας και κυβερνήσεων είναι ανεπαρκές. Η Ένωση πάσχει από ανεπαρκείς επενδύσεις και περιορισμένη πρόσβαση στην τεχνογνωσία, δεξιότητες και εγκαταστάσεις κυβερνοασφάλειας και είναι λίγα τα αποτελέσματα από την έρευνα και την καινοτομία στον τομέα της κυβερνοασφάλειας που μετουσιώνονται σε εμπορεύσιμες λύσεις ή αναπτύσσονται σε ολόκληρο το φάσμα της οικονομίας.

(13)

Η ίδρυση του Κέντρου Αρμοδιότητας και του δικτύου, με την εντολή να επιδιώκουν μέτρα στήριξης των βιομηχανικών τεχνολογιών, και μέτρα στον τομέα της έρευνας και της καινοτομίας, συνιστά την πλέον ενδεδειγμένη επιλογή για την εκπλήρωση των στόχων του παρόντος κανονισμού, με την παράλληλη διασφάλιση του υψηλότερου οικονομικού, κοινωνικού και περιβαλλοντικού αντικτύπου και τη διαφύλαξη των συμφερόντων της Ένωσης.

(14)

Το Κέντρο Αρμοδιότητας θα πρέπει να είναι το κύριο μέσο της Ένωσης για τη συγκέντρωση επενδύσεων στην έρευνα, την τεχνολογία και τη βιομηχανική ανάπτυξη στον τομέα της κυβερνοασφάλειας και για την υλοποίηση σχετικών έργων και πρωτοβουλιών από κοινού με το δίκτυο. Το Κέντρο Αρμοδιότητας θα πρέπει να διαχειρίζεται σχετική με την κυβερνοασφάλεια οικονομική ενίσχυση από το Ορίζων Ευρώπη – Πρόγραμμα-πλαίσιο για την έρευνα και την καινοτομία («Ορίζων Ευρώπη») που θεσπίστηκε με τον κανονισμό (ΕΕ) 2021/695 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (4) και το πρόγραμμα «Ψηφιακή Ευρώπη», που θεσπίστηκε με τον κανονισμό (ΕΕ) 2021/694 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (5), και θα πρέπει να είναι ανοικτό σε άλλα προγράμματα, κατά περίπτωση. Η εν λόγω προσέγγιση θα πρέπει να συνεισφέρει στη δημιουργία συνεργειών και στον συντονισμό της οικονομικής ενίσχυσης όσον αφορά ενωσιακές πρωτοβουλίες στον τομέα της έρευνας και ανάπτυξης, της καινοτομίας, της τεχνολογίας και της βιομηχανικής ανάπτυξης στον τομέα της κυβερνοασφάλειας και θα πρέπει να αποφεύγει περιττές επικαλύψεις.

(15)

Είναι σημαντικό να διασφαλίζεται ο σεβασμός προς τα θεμελιώδη δικαιώματα και τη δεοντολογική συμπεριφορά σε ερευνητικά έργα στον τομέα της κυβερνοασφάλειας που στηρίζονται από το Κέντρο Αρμοδιότητας.

(16)

Το Κέντρο Αρμοδιότητας δεν θα πρέπει να εκτελεί επιχειρησιακά καθήκοντα κυβερνοασφάλειας, όπως καθήκοντα που άπτονται των ομάδων παρέμβασης για συμβάντα που αφορούν την ασφάλεια υπολογιστών (CSIRT), συμπεριλαμβανομένης της παρακολούθησης και του χειρισμού συμβάντων κυβερνοασφάλειας. Ωστόσο, το Κέντρο Αρμοδιότητας θα πρέπει να μπορεί να διευκολύνει την ανάπτυξη υποδομών ΤΠΕ στην υπηρεσία των βιομηχανιών, ιδίως των ΜΜΕ, των ερευνητικών κοινοτήτων, της κοινωνίας των πολιτών και του δημόσιου τομέα, με συνέπεια στην αποστολή και τους στόχους που καθορίζονται στον παρόντα κανονισμό. Όταν οι CSIRT και άλλοι ενδιαφερόμενοι επιδιώκουν να προωθήσουν την αναφορά και την αποκάλυψη τρωτών σημείων, το Κέντρο Αρμοδιότητας και τα μέλη της κοινότητας αρμοδιότητας στον τομέα της κυβερνοασφάλειας («κοινότητα») θα πρέπει να είναι σε θέση να στηρίζουν τους εν λόγω ενδιαφερόμενους κατόπιν αιτήματός τους εντός των ορίων των αντίστοιχων καθηκόντων τους και με αποφυγή τυχόν επικαλύψεων με τον Οργανισμό της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την Κυβερνοασφάλεια («ENISA») όπως ορίζεται στον κανονισμό (ΕΕ) 2019/881 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (6)

(17)

Το Κέντρο Αρμοδιότητας, η κοινότητα και το δίκτυο πρόκειται να αντλήσουν οφέλη από την πείρα και την ευρεία και συναφή εκπροσώπηση των ενδιαφερόμενων μερών, η οποία έχει οικοδομηθεί χάρη στη συμβατική σύμπραξη δημόσιου-ιδιωτικού τομέα στο πεδίο της κυβερνοασφάλειας μεταξύ της Επιτροπής και του Ευρωπαϊκού Οργανισμού για την Ασφάλεια στον Κυβερνοχώρο (ECSO) κατά τη διάρκεια του προγράμματος-πλαισίου για την έρευνα και την καινοτομία (2014-2020), που θεσπίστηκε με τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 1291/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (7), και από τα διδάγματα που αντλήθηκαν από τέσσερα πιλοτικά έργα τα οποία δρομολογήθηκαν στις αρχές του 2019 στο πλαίσιο του προγράμματος «Ορίζων 2020», ήτοι τα CONCORDIA, ECHO, SPARTA και CyberSec4Europe, καθώς και από το πιλοτικό πρόγραμμα και την προπαρασκευαστική δράση για τον έλεγχο ελεύθερου λογισμικού ανοικτής πηγής (EU FOSSA), για τη διαχείριση της κοινότητας και την εκπροσώπηση της κοινότητας στο Κέντρο Αρμοδιότητας.

(18)

Δεδομένου του εύρους των προκλήσεων που θέτει η κυβερνοασφάλεια συνιστά πρόκληση με πολλές διαστάσεις και λαμβάνοντας υπόψη τις επενδύσεις που πραγματοποιούνται στο πεδίο των ικανοτήτων και δυνατοτήτων κυβερνοασφάλειας σε άλλα μέρη του κόσμου, η Ένωση και τα κράτη μέλη θα πρέπει να εντείνουν τη χρηματοδοτική τους στήριξη για την έρευνα, την ανάπτυξη και την υλοποίηση στον τομέα αυτό. Προκειμένου να επιτευχθούν οικονομίες κλίμακας και συγκρίσιμο επίπεδο προστασίας σε ολόκληρη την Ένωση, τα κράτη μέλη θα πρέπει να καταβάλουν προσπάθειες για τη διαμόρφωση ενωσιακού πλαισίου, συμβάλλοντας ενεργά στο έργο του Κέντρου Αρμοδιότητας και του δικτύου.

(19)

Προκειμένου να προωθήσουν την ανταγωνιστικότητα της Ένωσης και να καλλιεργήσουν υψηλά πρότυπα κυβερνοασφάλειας σε διεθνές επίπεδο, το Κέντρο Αρμοδιότητας και η κοινότητα θα πρέπει να επιδιώκουν επαφές σχετικά με τις εξελίξεις στον τομέα της κυβερνοασφάλειας, συμπεριλαμβανομένων των προϊόντων και διαδικασιών, προτύπων και τεχνικών προτύπων με τη διεθνή κοινότητα, όπου αρμόζει στην αποστολή του Κέντρου Αρμοδιότητας, τους στόχους και τα καθήκοντά τους. Τα συναφή τεχνικά πρότυπα θα μπορούσαν να περιλαμβάνουν, για τους σκοπούς του παρόντος κανονισμού, τη δημιουργία εφαρμογών αναφοράς, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που δημοσιεύονται βάσει αδειών ανοικτού προτύπου.

(20)

Η έδρα του Κέντρου Αρμοδιότητας βρίσκεται στο Βουκουρέστι.

(21)

Κατά την εκπόνηση του ετήσιου προγράμματος εργασιών του («ετήσιο πρόγραμμα εργασιών»), το Κέντρο Αρμοδιότητας θα πρέπει να ενημερώνει την Επιτροπή για τις ανάγκες του σε επίπεδο συγχρηματοδότησης με βάση τις σχεδιαζόμενες συγχρηματοδοτικές συνεισφορές των κρατών μελών σε κοινές δράσεις, προκειμένου η Επιτροπή να λαμβάνει υπόψη την ισοδύναμη συνεισφορά της Ένωσης κατά την κατάρτιση του σχεδίου γενικού προϋπολογισμού της Ένωσης για το επόμενο έτος.

(22)

Κατά την εκπόνηση του προγράμματος εργασιών του προγράμματος «Ορίζων Ευρώπη» όσον αφορά θέματα που σχετίζονται με την κυβερνοασφάλεια, μεταξύ άλλων στο πλαίσιο της διαδικασίας διαβούλευσης με τα ενδιαφερόμενα μέρη και ιδιαίτερα πριν από την έγκριση του εν λόγω προγράμματος εργασιών, η Επιτροπή θα πρέπει να λαμβάνει υπόψη τις εισηγήσεις του Κέντρου Αρμοδιότητας και θα πρέπει να τις κοινοποιεί στην επιτροπή του προγράμματος «Ορίζων Ευρώπη».

(23)

Προκειμένου να μπορέσει το Κέντρο Αρμοδιότητας να εκτελέσει τον ρόλο του στον τομέα της κυβερνοασφάλειας, να διευκολύνει τη συμμετοχή του δικτύου και να αποτελέσει ισχυρό πρότυπο διακυβέρνησης για τα κράτη μέλη, το Κέντρο Αρμοδιότητας θα πρέπει να συσταθεί ως όργανο της Ένωσης με νομική προσωπικότητα και να υπόκειται στον κατ’ εξουσιοδότηση κανονισμό (ΕΕ) 2019/715 της Επιτροπής (8). Το Κέντρο Αρμοδιότητας θα πρέπει να εκτελεί διττό ρόλο με την ανάληψη ειδικών καθηκόντων στον τομέα της βιομηχανίας, τεχνολογίας και έρευνας στο πεδίο της κυβερνοασφάλειας, όπως ορίζεται στον παρόντα κανονισμό, και με τη διαχείριση συναφούς με την κυβερνοασφάλεια χρηματοδότησης από διάφορα προγράμματα ταυτοχρόνως –ιδίως το πρόγραμμα «Ορίζων Ευρώπη» και το πρόγραμμα «Ψηφιακή Ευρώπη»– καθώς και περαιτέρω ενωσιακά προγράμματα. Η διαχείριση αυτή θα επιτελείται σύμφωνα με τους κανόνες που εφαρμόζονται στα εν λόγω προγράμματα. Εντούτοις, δεδομένου ότι η χρηματοδότηση για τη λειτουργία του Κέντρου Αρμοδιότητας θα προέρχεται κατά κύριο λόγο από το πρόγραμμα «Ορίζων Ευρώπη» και το πρόγραμμα «Ψηφιακή Ευρώπη», το Κέντρο Αρμοδιότητας πρέπει να θεωρείται σύμπραξη για τους σκοπούς εκτέλεσης του προϋπολογισμού, συμπεριλαμβανομένου του σταδίου προγραμματισμού.

(24)

Λόγω της συνεισφοράς της Ένωσης, η πρόσβαση στα αποτελέσματα των δραστηριοτήτων και του έργου του Κέντρου Αρμοδιότητας θα είναι ανοικτή στο μέτρο του δυνατού και κλειστή στο μέτρο του αναγκαίου, η δε επαναχρησιμοποίηση των εν λόγω αποτελεσμάτων θα είναι δυνατή, κατά περίπτωση.

(25)

Το Κέντρο Αρμοδιότητας θα πρέπει να διευκολύνει και να συντονίζει τις εργασίες του δικτύου. Το δίκτυο θα πρέπει να απαρτίζεται από ένα εθνικό κέντρο συντονισμού από κάθε κράτος μέλος. Τα εθνικά κέντρα συντονισμού που έχουν αναγνωριστεί από την Επιτροπή ότι διαθέτουν την ικανότητα διαχείρισης κονδυλίων για την επίτευξη της αποστολής και των στόχων του παρόντος κανονισμού, θα πρέπει να λαμβάνουν άμεση οικονομική ενίσχυση από την Ένωση, συμπεριλαμβανομένων επιχορηγήσεων χωρίς πρόσκληση υποβολής προτάσεων, προκειμένου να εκτελούν τις σχετιζόμενες με τον παρόντα κανονισμό δραστηριότητές τους.

(26)

Τα εθνικά κέντρα συντονισμού θα πρέπει να είναι οντότητες του δημοσίου τομέα, ή οντότητες με πλειοψηφική συμμετοχή του δημοσίου, οι οποίες ασκούν δημόσια διοικητικά καθήκοντα σύμφωνα με το εθνικό δίκαιο, μεταξύ άλλων και βάσει εξουσιοδότησης, ενώ θα πρέπει να έχουν επιλεγεί από τα κράτη μέλη. Τα καθήκοντα του εθνικού κέντρου συντονισμού σε ένα δεδομένο κράτος μέλος θα πρέπει να μπορούν να ασκούνται από μια οντότητα που ασκεί και άλλα καθήκοντα τα οποία προκύπτουν βάσει του ενωσιακού δικαίου, όπως αυτά της εθνικής αρμόδιας αρχής, του ενιαίου σημείου επαφής κατά την έννοια της οδηγίας (ΕΕ) 2016/1148 ή άλλου κανονισμού της Ένωσης, ή του κόμβου ψηφιακής καινοτομίας κατά την έννοια του κανονισμού (ΕΕ) 2021/694. Επίσης, άλλες οντότητες του δημοσίου ή οντότητες οι οποίες ασκούν δημόσια διοικητικά καθήκοντα σε ένα κράτος μέλος θα πρέπει να μπορούν να συνδράμουν το εθνικό κέντρο συντονισμού στο εν λόγω κράτος μέλος για την εκτέλεση των καθηκόντων του.

(27)

Τα εθνικά κέντρα συντονισμού θα πρέπει να διαθέτουν την αναγκαία διοικητική ικανότητα, να διαθέτουν ή να έχουν πρόσβαση σε βιομηχανική, τεχνολογική και ερευνητική εμπειρογνωσία στον τομέα της κυβερνοασφάλειας και θα πρέπει να είναι σε θέση να συνδιαλέγονται αποτελεσματικά και να συντονίζονται με τη βιομηχανία, τον δημόσιο τομέα και την ερευνητική κοινότητα.

(28)

Η εκπαίδευση στα κράτη μέλη θα πρέπει να αντικατοπτρίζει τη σημασία της επαρκούς ευαισθητοποίησης και των δεξιοτήτων στον τομέα της κυβερνοασφάλειας. Για τον σκοπό αυτό, λαμβάνοντας υπόψη τον ρόλο του ENISA και με την επιφύλαξη των αρμοδιοτήτων των κρατών μελών στην εκπαίδευση, τα εθνικά κέντρα συντονισμού μαζί με τις σχετικές δημόσιες αρχές και τα ενδιαφερόμενα μέρη θα πρέπει να συμβάλλουν στην προώθηση και τη διάδοση εκπαιδευτικών προγραμμάτων κυβερνοασφάλειας.

(29)

Τα εθνικά κέντρα συντονισμού θα πρέπει να μπορούν να λαμβάνουν επιχορηγήσεις από το Κέντρο Αρμοδιότητας προκειμένου να παρέχουν οικονομική ενίσχυση σε τρίτους υπό τη μορφή επιχορηγήσεων. Οι άμεσες δαπάνες που πραγματοποιούν τα εθνικά κέντρα συντονισμού για την παροχή και διαχείριση της οικονομικής ενίσχυσης σε τρίτους θα πρέπει να είναι επιλέξιμες για χρηματοδότηση στο πλαίσιο των σχετικών προγραμμάτων.

(30)

Το Κέντρο Αρμοδιότητας, το δίκτυο και η κοινότητα θα πρέπει να συμβάλλουν στην προώθηση και τη διάδοση των πλέον προηγμένων προϊόντων, υπηρεσιών και διαδικασιών. Ταυτόχρονα, το Κέντρο Αρμοδιότητας και το δίκτυο θα πρέπει να προωθούν τις σχετικές με την κυβερνοασφάλεια δυνατότητες της βιομηχανίας στην πλευρά της ζήτησης, ιδίως στηρίζοντας προγραμματιστές και διαχειριστές σε τομείς όπως οι μεταφορές, η ενέργεια, η υγεία, ο χρηματοπιστωτικός κλάδος, η διακυβέρνηση, οι τηλεπικοινωνίες, η μεταποίηση και το διάστημα, ώστε να διευκολύνονται αυτοί οι προγραμματιστές και διαχειριστές στην επίλυση των προκλήσεων κυβερνοασφάλειας, όπως η επίτευξη ασφάλειας από το στάδιο του σχεδιασμού. Το Κέντρο Αρμοδιότητας και το δίκτυο θα πρέπει επίσης να στηρίζουν την τυποποίηση και ανάπτυξη προϊόντων, υπηρεσιών και διαδικασιών προωθώντας, κατά περίπτωση, την εφαρμογή του ευρωπαϊκού πλαισίου πιστοποίησης της κυβερνοασφάλειας, όπως θεσπίστηκε με τον κανονισμό (ΕΕ) 2019/881.

(31)

Λόγω της ταχέως μεταβαλλόμενης φύσης των κυβερνοαπειλών και της κυβερνοασφάλειας, η Ένωση πρέπει να είναι σε θέση να προσαρμόζεται γρήγορα και συνεχώς στις νέες εξελίξεις στον τομέα αυτό. Ως εκ τούτου, το Κέντρο Αρμοδιότητας, το δίκτυο και η κοινότητα θα πρέπει να διαθέτουν επαρκή ευελιξία ώστε να εξασφαλίζεται η απαιτούμενη ικανότητα ανταπόκρισης σε τέτοιες εξελίξεις. Θα πρέπει να διευκολύνουν έργα που βοηθούν τις οντότητες να είναι σε θέση να αναπτύσσουν διαρκώς ικανότητες για τη βελτίωση της δικής τους ανθεκτικότητας και της ανθεκτικότητας της Ένωσης.

(32)

Το Κέντρο Αρμοδιότητας θα πρέπει να υποστηρίζει την κοινότητα. Το Κέντρο Αρμοδιότητας θα πρέπει να εφαρμόζει τα σχετικά με την κυβερνοασφάλεια τμήματα του προγράμματος «Ορίζων Ευρώπη» και του προγράμματος «Ψηφιακή Ευρώπη» σύμφωνα με το πολυετές πρόγραμμα εργασιών του Κέντρου Αρμοδιότητας («πολυετές πρόγραμμα εργασιών»), το ετήσιο πρόγραμμα εργασιών και τη διαδικασία στρατηγικού σχεδιασμού του προγράμματος «Ορίζων Ευρώπη» με τη διάθεση επιχορηγήσεων και άλλων μορφών χρηματοδότησης, κυρίως μετά από πρόσκληση υποβολής προτάσεων. Το Κέντρο Αρμοδιότητας θα πρέπει επίσης να διευκολύνει τη μεταφορά εμπειρογνωσίας στο δίκτυο και στην κοινότητα και θα πρέπει να στηρίζει τις κοινές επενδύσεις της Ένωσης, των κρατών μελών ή της βιομηχανίας. Θα πρέπει να δίνει ιδιαίτερη προσοχή στη στήριξη των ΜΜΕ στον τομέα της κυβερνοασφάλειας, καθώς και σε δράσεις που συμβάλλουν στην κάλυψη του χάσματος δεξιοτήτων.

(33)

Η τεχνική βοήθεια για την προετοιμασία των έργων θα πρέπει να παρέχεται με απολύτως αντικειμενικό και διαφανή τρόπο ώστε να διασφαλίζεται ότι όλοι οι δυνητικοί δικαιούχοι λαμβάνουν τις ίδιες πληροφορίες, και να αποφεύγονται οι συγκρούσεις συμφερόντων.

(34)

Το Κέντρο Αρμοδιότητας θα πρέπει να τονώνει και να υποστηρίζει τη μακροπρόθεσμη στρατηγική συνεργασία και τον συντονισμό των δραστηριοτήτων της κοινότητας, στις οποίες θα συμμετέχει μια ευρεία, ανοικτή, διεπιστημονική και διαφοροποιημένη ομάδα ευρωπαϊκών ενδιαφερομένων που δραστηριοποιούνται στο πεδίο της τεχνολογίας της κυβερνοασφάλειας. Η κοινότητα θα πρέπει να περιλαμβάνει ερευνητικές οντότητες, βιομηχανίες και τον δημόσιο τομέα. Η κοινότητα θα πρέπει να παρέχει στοιχεία που θα συνεκτιμώνται στις δραστηριότητες του Κέντρου Αρμοδιότητας, στο πολυετές πρόγραμμα εργασιών και στο ετήσιο πρόγραμμα εργασιών, ιδίως μέσω της στρατηγικής συμβουλευτικής ομάδας. Η κοινότητα θα πρέπει δε να επωφελείται από τις δραστηριότητες του Κέντρου Αρμοδιότητας και του δικτύου οι οποίες στοχεύουν στην οικοδόμηση σχέσεων κοινότητας. Πέραν αυτών όμως, η κοινότητα ικανοτήτων στον τομέα της κυβερνοασφάλειας δεν θα πρέπει να διαθέτει προνόμια όσον αφορά τις προσκλήσεις υποβολής προτάσεων ή τις προσκλήσεις υποβολής προσφορών. Η κοινότητα θα πρέπει να απαρτίζεται από συλλογικούς φορείς και οργανώσεις. Ταυτόχρονα, προκειμένου να αντλεί οφέλη από τη συνολική εμπειρογνωσία στον τομέα της κυβερνοασφάλειας στην Ένωση, το Κέντρο Αρμοδιότητας και τα όργανά του θα πρέπει επίσης να μπορούν να επικαλεστούν την εμπειρογνωσία φυσικών προσώπων ως ad-hoc εμπειρογνωμόνων.

(35)

Το Κέντρο Αρμοδιότητας θα πρέπει να συνεργάζεται και να εξασφαλίζει συνέργειες με τον ENISA και να λαμβάνει σχετικά σχόλια από τον ENISA κατά τον καθορισμό των προτεραιοτήτων χρηματοδότησης.

(36)

Προκειμένου να ανταποκρίνεται στις ανάγκες που προκύπτουν τόσο από την πλευρά της ζήτησης όσο και από την πλευρά της προσφοράς στον τομέα της κυβερνοασφάλειας, ο ρόλος του Κέντρου Αρμοδιότητας να παρέχει γνώσεις κυβερνοασφάλειας και τεχνική βοήθεια στις βιομηχανίες θα πρέπει να καλύπτει τόσο προϊόντα, διαδικασίες και υπηρεσίες ΤΠΕ όσο και όλα τα λοιπά τεχνολογικά προϊόντα και διαδικασίες όπου πρέπει να ενσωματωθεί η ασφάλεια στον κυβερνοχώρο. Όταν υπάρχει αίτημα, ο δημόσιος τομέας θα μπορεί επίσης να λάβει στήριξη από το Κέντρο Αρμοδιότητας.

(37)

Προκειμένου να καθιερωθεί ένα βιώσιμο περιβάλλον κυβερνοασφάλειας, είναι σημαντικό η «ασφάλεια από το στάδιο του σχεδιασμού» να χρησιμοποιείται ως αρχή στη διαδικασία ανάπτυξης, συντήρησης, λειτουργίας και επικαιροποίησης υποδομών, προϊόντων και υπηρεσιών, ιδίως με την υποστήριξη προηγμένων μεθόδων ασφαλούς ανάπτυξης, κατάλληλων δοκιμών ασφάλειας και ελέγχων ασφαλείας, με τη διάθεση επικαιροποιήσεων για την επιδιόρθωση γνωστών τρωτών σημείων ή απειλών χωρίς καθυστέρηση και, όπου είναι δυνατόν, με την παροχή σε τρίτους της δυνατότητας να δημιουργούν και να παρέχουν επικαιροποιήσεις πέραν του κύκλου ζωής των προϊόντων. Θα πρέπει να λαμβάνεται μέριμνα για την ασφάλεια από το στάδιο του σχεδιασμού καθ’ όλη τη διάρκεια ζωής των προϊόντων, υπηρεσιών ή διαδικασιών ΤΠΕ με συνεχή εξέλιξη των διαδικασιών ανάπτυξης, ώστε να μειώνεται ο κίνδυνος βλάβης λόγω κακόβουλης εκμετάλλευσης.

(38)

Παρότι το Κέντρο Αρμοδιότητας και το δίκτυο θα πρέπει να επιδιώκουν την ενίσχυση συνεργειών και συντονισμού μεταξύ του μη στρατιωτικού και του αμυντικού τομέα στο πεδίο της κυβερνοασφάλειας, τα έργα που εκτελούνται βάσει του παρόντος κανονισμού τα οποία χρηματοδοτούνται από το πρόγραμμα «Ορίζων Ευρώπη» θα πρέπει να υλοποιούνται σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΕ) 2021/695, στον οποίο προβλέπεται ότι οι δραστηριότητες έρευνας και καινοτομίας που διεξάγονται στο πλαίσιο του προγράμματος «Ορίζων Ευρώπη» θα εστιάζονται αποκλειστικά σε μη στρατιωτικές εφαρμογές.

(39)

Ο παρών κανονισμός εφαρμόζεται κυρίως σε μη στρατιωτικά θέματα, αλλά οι δραστηριότητες των κρατών μελών στο πλαίσιο του παρόντος κανονισμού μπορούν να αντικατοπτρίζουν τις ιδιαιτερότητες των κρατών μελών σε περιπτώσεις όπου η πολιτική κυβερνοασφάλειας ασκείται από αρχές που ασκούν μη στρατιωτικά και στρατιωτικά καθήκοντα θα πρέπει να επιδιώκουν τη συμπληρωματικότητα και θα πρέπει να αποφεύγουν τις αλληλεπικαλύψεις με χρηματοδοτικά μέσα που σχετίζονται με την άμυνα.

(40)

Ο παρών κανονισμός θα πρέπει διασφαλίζει την ευθύνη και τη διαφάνεια του Κέντρου Αρμοδιότητας και των επιχειρήσεων εκείνων που λαμβάνουν χρηματοδότηση, σύμφωνα με τους οικείους κανονισμούς των προγραμμάτων.

(41)

Η υλοποίηση έργων εφαρμογής, ιδίως των έργων εφαρμογής που συνδέονται με υποδομές και ικανότητες οι οποίες εφαρμόζονται σε ενωσιακό επίπεδο ή στο πλαίσιο από κοινού προμηθειών, θα μπορούσε να χωριστεί σε διαφορετικά στάδια εφαρμογής, όπως χωριστούς διαγωνισμούς για τον αρχιτεκτονικό σχεδιασμό υλισμικού και λογισμικού, την παραγωγή τους και τη λειτουργία και συντήρησή τους, ενώ οι επιχειρήσεις θα μπορούσαν να συμμετέχουν σε ένα μόνο στάδιο τη φορά και κατά περίπτωση θα μπορούσε να απαιτείται, σε ένα ή περισσότερα από τα στάδια αυτά, να πληρούν οι δικαιούχοι ορισμένες προϋποθέσεις όσον αφορά την κυριότητα ή τον έλεγχο από ευρωπαϊκούς οργανισμούς.

(42)

Λόγω της εμπειρογνωσίας του στον τομέα της κυβερνοασφάλειας και της εντολής του ως σημείου αναφοράς για συμβουλές και εμπειρογνωσία όσον αφορά την κυβερνοασφάλεια για τα θεσμικά όργανα της Ένωσης, τους φορείς, τις υπηρεσίες και τους οργανισμούς της Ένωσης, καθώς και για σχετικούς ενωσιακούς ενδιαφερόμενους φορείς, και λόγω της συλλογής στοιχείων που διαθέτει μέσω των καθηκόντων του, ο ENISA θα πρέπει να διαδραματίζει ενεργό ρόλο στις δραστηριότητες του Κέντρου Αρμοδιότητας, καθώς και στην ανάπτυξη του θεματολογίου, αποτρέποντας την επικάλυψη των προσπαθειών τους ιδίως μέσω του ρόλου του ως μόνιμου παρατηρητή στο διοικητικό συμβούλιο του Κέντρου Αρμοδιότητας. Όσον αφορά την κατάρτιση του θεματολογίου, του ετήσιου προγράμματος εργασιών και του πολυετούς προγράμματος εργασιών, ο εκτελεστικός διευθυντής του Κέντρου Αρμοδιότητας και το διοικητικό συμβούλιο θα πρέπει να λαμβάνουν υπόψη τυχόν σχετικές στρατηγικές συμβουλές και στοιχεία που παρέχει ο ENISA, σύμφωνα με τον εσωτερικό κανονισμό του διοικητικού συμβουλίου.

(43)

Όταν λαμβάνουν οικονομική συνεισφορά από τον γενικό προϋπολογισμό της Ένωσης, τα εθνικά κέντρα συντονισμού και οι οντότητες οι οποίες αποτελούν μέρος της κοινότητας θα πρέπει να δημοσιοποιούν το γεγονός ότι οι αντίστοιχες δραστηριότητές τους αναλαμβάνονται στο πλαίσιο του παρόντος κανονισμού.

(44)

Οι δαπάνες που προκύπτουν από τη σύσταση του Κέντρου Αρμοδιότητας και από τις διοικητικές και συντονιστικές δραστηριότητες του Κέντρου Αρμοδιότητας θα πρέπει να χρηματοδοτούνται από την Ένωση και από τα κράτη μέλη, αναλογικά προς τις εθελοντικές συνεισφορές από τα κράτη μέλη στις κοινές δράσεις. Προκειμένου να αποφεύγεται η διπλή χρηματοδότηση, οι εν λόγω δραστηριότητες δεν θα πρέπει να επωφελούνται ταυτόχρονα από συνεισφορά από άλλα προγράμματα της Ένωσης.

(45)

Το διοικητικό συμβούλιο, το οποίο θα πρέπει να αποτελείται από εκπροσώπους των κρατών μελών και της Επιτροπής, θα πρέπει να καθορίζει τη γενική κατεύθυνση των εργασιών του Κέντρου Αρμοδιότητας και θα πρέπει να να διασφαλίζει ότι το Κέντρο Αρμοδιότητας εκτελεί τα καθήκοντά του σύμφωνα με τον παρόντα κανονισμό. Το διοικητικό συμβούλιο θα πρέπει να εγκρίνει το θεματολόγιο.

(46)

Θα πρέπει να εκχωρηθούν στο διοικητικό συμβούλιο οι αναγκαίες εξουσίες για να καταρτίζει τον προϋπολογισμό του Κέντρου Αρμοδιότητας. Θα πρέπει να ελέγχει την εκτέλεση του προϋπολογισμού, θα πρέπει να εγκρίνει κατάλληλους δημοσιονομικούς κανόνες και θα πρέπει να θεσπίζει διαφανείς διαδικασίες εργασίας για τη λήψη αποφάσεων, συμπεριλαμβανομένης της έγκρισης, αντικατοπτρίζοντας το θεματολόγιο, του ετήσιου προγράμματος εργασιών και του πολυετούς προγράμματος εργασιών. Το διοικητικό συμβούλιο θα πρέπει επίσης να εγκρίνει τον εσωτερικό κανονισμό του, θα πρέπει να διορίζει τον εκτελεστικό διευθυντή και θα πρέπει να αποφασίζει για κάθε παράταση ή λήξη της θητείας του εκτελεστικού διευθυντή.

(47)

Το διοικητικό συμβούλιο θα πρέπει να έχει εποπτεία των στρατηγικών και εκτελεστικών δραστηριοτήτων του Κέντρου Αρμοδιότητας και θα πρέπει να εξασφαλίζει ότι οι εν λόγω δραστηριότητες ευθυγραμμίζονται. Στην ετήσια έκθεσή του, το Κέντρο Αρμοδιότητας θα πρέπει να δίνει ιδιαίτερη έμφαση στους στρατηγικούς στόχους που έχει επιτύχει και, εάν χρειάζεται, να προτείνει δράσεις για την περαιτέρω βελτίωση της επίτευξης των εν λόγω στρατηγικών στόχων.

(48)

Για την ορθή και αποτελεσματική λειτουργία του Κέντρου Αρμοδιότητας, η Επιτροπή και τα κράτη μέλη θα πρέπει να εξασφαλίζουν ότι τα πρόσωπα που διορίζονται στο διοικητικό συμβούλιο έχουν την κατάλληλη επαγγελματική εμπειρογνωσία και πείρα σε λειτουργικούς τομείς. Η Επιτροπή και τα κράτη μέλη θα πρέπει επίσης να καταβάλλουν προσπάθειες για τον περιορισμό της εναλλαγής των αντίστοιχων εκπροσώπων τους στο διοικητικό συμβούλιο, προκειμένου να εξασφαλίζεται η συνέχεια του έργου του.

(49)

Λόγω του ειδικού καθεστώτος και της ευθύνης του Κέντρου Αρμοδιότητας για την εκτέλεση των κονδυλίων της Ένωσης, ιδίως εκείνων που προέρχονται από τα προγράμματα «Ορίζων Ευρώπη» και «Ψηφιακή Ευρώπη», η Επιτροπή θα πρέπει να διαθέτει το 26 % του συνόλου των ψήφων στο διοικητικό συμβούλιο όσον αφορά αποφάσεις που αφορούν κονδύλια της Ένωσης, ώστε να μεγιστοποιήσει την προστιθέμενη αξία των εν λόγω αποφάσεων της Ένωσης, διασφαλίζοντας ότι οι εν λόγω αποφάσεις είναι νόμιμες και ευθυγραμμισμένες με τις προτεραιότητες της Ένωσης.

(50)

Για την εύρυθμη λειτουργία του Κέντρου Αρμοδιότητας, ο εκτελεστικός διευθυντής πρέπει να διορίζεται με τρόπο διαφανή και βάσει προσόντων, αποδεδειγμένων διοικητικών και διευθυντικών ικανοτήτων, και βάσει ικανοτήτων και πείρας σχετικών με την κυβερνοασφάλεια, τα δε καθήκοντα του εκτελεστικού διευθυντή θα πρέπει να εκτελούνται με πλήρη ανεξαρτησία.

(51)

Το Κέντρο Αρμοδιότητας θα πρέπει να διαθέτει μια στρατηγική συμβουλευτική ομάδα ως συμβουλευτικό όργανο. Η στρατηγική συμβουλευτική ομάδα θα πρέπει να παρέχει συμβουλές βάσει ενός τακτικού διαλόγου μεταξύ του Κέντρου Αρμοδιότητας και της κοινότητας η οποία θα πρέπει να απαρτίζεται από εκπροσώπους του ιδιωτικού τομέα, των οργανώσεων καταναλωτών, των ακαδημαϊκών κύκλων και άλλων οικείων ενδιαφερόμενων μερών. Η στρατηγική συμβουλευτική ομάδα θα πρέπει να επικεντρώνεται σε ζητήματα που αφορούν τα ενδιαφερόμενα μέρη και να τα θέτει υπόψη του διοικητικού συμβουλίου και του εκτελεστικού διευθυντή. Τα καθήκοντα της στρατηγικής συμβουλευτικής ομάδας θα πρέπει να περιλαμβάνουν την παροχή συμβουλών σχετικά με το θεματολόγιο, το ετήσιο πρόγραμμα εργασιών και το πολυετές πρόγραμμα εργασιών. Η εκπροσώπηση των διαφορετικών ενδιαφερόμενων μερών στη στρατηγική συμβουλευτική ομάδα θα πρέπει να είναι ισορροπημένη, με ιδιαίτερη προσοχή στην εκπροσώπηση των ΜΜΕ, προκειμένου να εξασφαλίζεται ότι τα ενδιαφερόμενα μέρη εκπροσωπούνται κατάλληλα στο έργο του Κέντρου Αρμοδιότητας.

(52)

Οι συνεισφορές των κρατών μελών στους πόρους του Κέντρου Αρμοδιότητας μπορούν να είναι οικονομικές ή σε είδος. Για παράδειγμα, τέτοιες οικονομικές συνεισφορές θα μπορούσαν να είναι μια επιχορήγηση δοθείσα από κράτος μέλος σε δικαιούχο στο εν λόγω κράτος μέλος, η οποία συμπληρώνει την ενωσιακή οικονομική ενίσχυση που παρέχεται σε έργο το οποίο υλοποιείται στο πλαίσιο του ετήσιου προγράμματος εργασιών. Από την άλλη πλευρά, οι συνεισφορές σε είδος γίνονται γενικά όταν η οντότητα κράτους μέλους είναι η ίδια δικαιούχος ενωσιακής οικονομικής ενίσχυσης. Για παράδειγμα, εάν η Ένωση επιχορηγούσε μια δραστηριότητα εθνικού κέντρου συντονισμού σε ποσοστό χρηματοδότησης ύψους 50 %, οι εναπομένουσες δαπάνες της δραστηριότητας θα λογίζονταν ως συνεισφορά σε είδος. Κατά το ανωτέρω παράδειγμα, εάν μια οντότητα κράτους μέλους λάμβανε ενωσιακή οικονομική ενίσχυση για τη δημιουργία ή την αναβάθμιση υποδομής, την οποία θα μοιράζονταν τα ενδιαφερόμενα μέρη βάσει του ετήσιου προγράμματος εργασιών, οι σχετικές μη επιδοτούμενες δαπάνες θα λογίζονταν ως συνεισφορές σε είδος.

(53)

Σύμφωνα με τις σχετικές διατάξεις του κατ’ εξουσιοδότηση κανονισμού (ΕΕ) 2019/715 σχετικά με τις συγκρούσεις συμφερόντων, το Κέντρο Αρμοδιότητας θα πρέπει να διαθέτει κανόνες για την πρόληψη, τον εντοπισμό, την επίλυση και τη διαχείριση συγκρούσεων συμφερόντων που αφορούν τα μέλη, τα όργανα και το προσωπικό του, το διοικητικό συμβούλιο, καθώς και τη στρατηγική συμβουλευτική ομάδα και την κοινότητα. Τα κράτη μέλη θα πρέπει να διασφαλίζουν την πρόληψη, τον εντοπισμό και την επίλυση συγκρούσεων συμφερόντων που αφορούν τα εθνικά κέντρα συντονισμού σύμφωνα με το εθνικό δίκαιο. Το Κέντρο Αρμοδιότητας θα πρέπει επίσης να εφαρμόζει το σχετικό δίκαιο της Ένωσης για την πρόσβαση του κοινού σε έγγραφα όπως ορίζονται στον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1049/2001 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (9). Η επεξεργασία δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα από το Κέντρο Αρμοδιότητας θα πρέπει να υπόκειται στον κανονισμό (ΕΕ) 2018/1725 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (10). Το Κέντρο Αρμοδιότητας θα πρέπει να συμμορφώνεται με τις διατάξεις του δικαίου της Ένωσης που ισχύουν για τα θεσμικά όργανα της Ένωσης, καθώς και με το εθνικό δίκαιο σχετικά με τον χειρισμό πληροφοριών, ιδίως τον χειρισμό των ευαίσθητων μη διαβαθμισμένων πληροφοριών και των διαβαθμισμένων πληροφοριών της ΕΕ.

(54)

Τα οικονομικά συμφέροντα της Ένωσης και των κρατών μελών θα πρέπει να προστατεύονται με αναλογικά μέτρα καθ’ όλη τη διάρκεια του κύκλου των δαπανών, μεταξύ άλλων, με την πρόληψη, τον εντοπισμό και τη διερεύνηση παρατυπιών, την ανάκτηση απολεσθέντων, αχρεωστήτως καταβληθέντων ή κακώς χρησιμοποιηθέντων κονδυλίων και, κατά περίπτωση, την επιβολή διοικητικών και οικονομικών κυρώσεων, σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΕ, Ευρατόμ) 2018/1046 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (11) («δημοσιονομικός κανονισμός»).

(55)

Το Κέντρο Αρμοδιότητας θα πρέπει να λειτουργεί κατά τρόπο ανοικτό και διαφανή. Θα πρέπει να παρέχει εγκαίρως κάθε σχετική πληροφορία και θα πρέπει να προωθεί τις δραστηριότητές του, συμπεριλαμβανομένων δραστηριοτήτων ενημέρωσης και διάδοσης που απευθύνονται στο ευρύ κοινό. Ο εσωτερικός κανονισμός του διοικητικού συμβουλίου του Κέντρου Αρμοδιότητας και της στρατηγικής συμβουλευτικής ομάδας θα πρέπει να δημοσιοποιείται.

(56)

Ο εσωτερικός ελεγκτής της Επιτροπής θα πρέπει να ασκεί έναντι του Κέντρου Αρμοδιότητας τις ίδιες εξουσίες με αυτές που ασκούνται σε σχέση με την Επιτροπή.

(57)

Η Επιτροπή, το Ελεγκτικό Συνέδριο και η Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Καταπολέμησης της Απάτης θα πρέπει να έχουν πρόσβαση σε όλες τις απαραίτητες πληροφορίες και εγκαταστάσεις του Κέντρου Αρμοδιότητας για τους σκοπούς της διεξαγωγής λογιστικών ελέγχων και ερευνών σχετικά με τις επιχορηγήσεις, τις συμβάσεις και τις συμφωνίες που συνάπτει το Κέντρο Αρμοδιότητας.

(58)

Δεδομένου ότι οι στόχοι του παρόντος κανονισμού —δηλαδή η ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας και των δυνατοτήτων της Ένωσης, η διατήρηση και η ανάπτυξη των ερευνητικών, τεχνολογικών και βιομηχανικών ικανοτήτων της Ένωσης στον τομέα της κυβερνοασφάλειας, η αύξηση της ανταγωνιστικότητας του ενωσιακού κλάδου της κυβερνοασφάλειας και η μετατροπή της κυβερνοασφάλειας σε ανταγωνιστικό πλεονέκτημα για άλλους ενωσιακούς κλάδους— δεν μπορούν να επιτευχθούν επαρκώς από τα κράτη μέλη μεμονωμένα, λόγω της διασποράς των υφιστάμενων περιορισμένων πόρων και λόγω της κλίμακας της απαραίτητης επένδυσης, αλλά, αντιθέτως, χάρη στην αποφυγή περιττών επικαλύψεων των εν λόγω προσπαθειών, στη διευκόλυνση της επίτευξης κρίσιμης μάζας επενδύσεων, στην εξασφάλιση της βέλτιστης αξιοποίησης της δημόσιας χρηματοδότησης και στην εξασφάλιση προώθησης ενός υψηλού επιπέδου κυβερνοασφάλειας σε όλα τα κράτη μέλη μπορούν να επιτευχθούν καλύτερα σε επίπεδο Ένωσης, η Ένωση μπορεί να θεσπίσει μέτρα, σύμφωνα με την αρχή της επικουρικότητας, όπως προβλέπεται στο άρθρο 5 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση (ΣΕΕ). Σύμφωνα με την αρχή της αναλογικότητας του ιδίου άρθρου, ο παρών κανονισμός δεν υπερβαίνει τα αναγκαία για την επίτευξη των εν λόγω στόχων,

(1)

Η Ένωση βασίζεται στην αλληλεγγύη, τόσο μεταξύ των πολιτών της όσο και μεταξύ των κρατών μελών της. Η εν λόγω οικουμενική και κοινή αξία, καθοδηγεί τις δράσεις της Ένωσης και παρέχει την αναγκαία ενότητα για την αντιμετώπιση των υφιστάμενων και μελλοντικών κοινωνικών προκλήσεων, στην οποία οι νέοι Ευρωπαίοι επιθυμούν να συμβάλουν εκφράζοντας έμπρακτα την αλληλεγγύη τους. Το άρθρο 2 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση (ΣΕΕ) υπογραμμίζει ότι η αλληλεγγύη αποτελεί μία από τις βασικές αρχές της Ένωσης. Η αρχή της αλληλεγγύης αναφέρεται επίσης στο άρθρο 21 παράγραφος 1 ΣΕΕ ως ένα από τα θεμέλια της εξωτερικής δράσης της Ένωσης.

(2)

Δεδομένης της σημαντικής αύξησης των ανθρωπιστικών αναγκών ανά τον κόσμο και έχοντας ως στόχο τη μεγαλύτερη προώθηση της αλληλεγγύης και την ενισχυμένη προβολή της ανθρωπιστικής βοήθειας μεταξύ των πολιτών της Ένωσης, είναι ανάγκη να αναπτυχθεί η αλληλεγγύη μεταξύ των κρατών μελών και με τρίτες χώρες που πλήττονται από ανθρωπογενείς ή φυσικές καταστροφές.

(3)

Οι δράσεις εθελοντισμού στον τομέα της ανθρωπιστικής βοήθειας θα πρέπει να ανταποκρίνονται σε συγκεκριμένες ανάγκες και να καθοδηγούνται από την ευρωπαϊκή κοινή αντίληψη για την ανθρωπιστική βοήθεια που προσδιορίζεται στην κοινή δήλωση του Συμβουλίου και των αντιπροσώπων των κυβερνήσεων των κρατών μελών, συνερχομένων στα πλαίσια του Συμβουλίου, του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής με τίτλο «Η ευρωπαϊκή κοινή αντίληψη για την ανθρωπιστική βοήθεια» (4). Θα πρέπει να προάγεται το διεθνές ανθρωπιστικό δίκαιο και το δίκαιο των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

(4)

Κατά περίπτωση, θα πρέπει να λαμβάνεται υπόψη ο κεντρικός και γενικός συντονιστικός ρόλος που διαδραματίζει το γραφείο συντονισμού ανθρωπιστικών υποθέσεων των Ηνωμένων Εθνών στην προώθηση συνεκτικής διεθνούς ανταπόκρισης σε ανθρωπιστικές κρίσεις.

(5)

Οι δράσεις εθελοντισμού στον τομέα της ανθρωπιστικής βοήθειας θα πρέπει να συμβάλλουν σε κατάλληλη ανθρωπιστική ανταπόκριση η οποία ενισχύει τη διάσταση του φύλου στο πλαίσιο της ενωσιακής πολιτικής για την ανθρωπιστική βοήθεια και προωθεί τη δέουσα ανταπόκριση στις συγκεκριμένες ανθρωπιστικές ανάγκες γυναικών και ανδρών όλων των ηλικιών. Οι δράσεις εθελοντισμού θα πρέπει να λαμβάνουν υπόψη τις ανάγκες και τις ικανότητες των ανθρώπων που είναι σε πιο ευάλωτη κατάσταση, μεταξύ άλλων των γυναικών και των παιδιών, και των ανθρώπων που διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο.

(6)

Οι δράσεις εθελοντισμού στον τομέα της ανθρωπιστικής βοήθειας θα πρέπει να ενισχύουν την αποτελεσματικότητα και αποδοτικότητα της ενωσιακής ανθρωπιστικής βοήθειας, σύμφωνα με τις αρχές της χρηστής ανθρωπιστικής χορηγίας.

(7)

Στην ομιλία για την κατάσταση της Ένωσης, της 14ης Σεπτεμβρίου 2016, τονίστηκε η ανάγκη επένδυσης στους νέους και ανακοινώθηκε η σύσταση Ευρωπαϊκού Σώματος Αλληλεγγύης, με σκοπό να δημιουργηθούν ευκαιρίες που θα επιτρέψουν στους νέους σε όλη την Ένωση να συνεισφέρουν ουσιαστικά στην κοινωνία, να επιδείξουν αλληλεγγύη, να αναπτύξουν τις δεξιότητές τους, δίνοντάς τους τη δυνατότητα, όχι μόνο να αποκτήσουν εργασιακή εμπειρία, αλλά και να αποκτήσουν πολύτιμη εμπειρία ως άνθρωποι.

(8)

Στην ανακοίνωσή της, της 7ης Δεκεμβρίου 2016, με τίτλο «Προς ένα Ευρωπαϊκό Σώμα Αλληλεγγύης», η Επιτροπή τόνισε την ανάγκη να ενισχυθούν τα θεμέλια των δραστηριοτήτων αλληλεγγύης σε ολόκληρη την Ευρώπη, να παρασχεθούν στους νέους περισσότερες και καλύτερες ευκαιρίες δραστηριοτήτων αλληλεγγύης σε ευρύ φάσμα τομέων, και να στηριχθούν οι προσπάθειες των εθνικών, περιφερειακών και τοπικών συντελεστών, όσον αφορά την αντιμετώπιση των διαφόρων προκλήσεων και κρίσεων. Με την εν λόγω ανακοίνωση δρομολογήθηκε μια πρώτη φάση του Ευρωπαϊκού Σώματος Αλληλεγγύης στο πλαίσιο της οποίας κινητοποιήθηκαν πόροι από διάφορα ενωσιακά προγράμματα με σκοπό την παροχή ευκαιριών εθελοντισμού, πρακτικής άσκησης ή απασχόλησης σε νέους σε όλη την Ένωση.

(9)

Στο πλαίσιο του παρόντος κανονισμού, η «αλληλεγγύη» νοείται ως ατομικό και συλλογικό αίσθημα ευθύνης για το κοινό καλό, που εκφράζεται μέσω συγκεκριμένων δράσεων.

(10)

Η παροχή βοήθειας σε ανθρώπους και κοινότητες εκτός της Ένωσης που χρειάζονται ανθρωπιστική βοήθεια, με βάση τις θεμελιώδεις αρχές της ουδετερότητας, του ανθρωπισμού, της ανεξαρτησίας και της αμεροληψίας, αποτελεί σημαντική έκφραση αλληλεγγύης.

(11)

Χρειάζεται περαιτέρω ανάπτυξη της αλληλεγγύης προς τα θύματα κρίσεων και καταστροφών σε τρίτες χώρες και αύξηση τόσο της ευαισθητοποίησης όσο και της προβολής της ανθρωπιστικής βοήθειας και του εθελοντισμού γενικά, ως διά βίου δραστηριότητας, μεταξύ των πολιτών της Ένωσης.

(12)

Η Ένωση και τα κράτη μέλη της έχουν δεσμευτεί να εφαρμόσουν την ατζέντα του 2030 των Ηνωμένων Εθνών για τη βιώσιμη ανάπτυξη και τους στόχους βιώσιμης ανάπτυξης, τόσο εντός της Ένωσης όσο και μέσω εξωτερικών δράσεων.

(13)

Στα συμπεράσματά του της 19ης Μαΐου 2017 σχετικά με την έμπρακτη αξιοποίηση της σχέσης μεταξύ ανθρωπιστικής βοήθειας και ανάπτυξης, το Συμβούλιο αναγνώρισε την ανάγκη για ενίσχυση της ανθεκτικότητας μέσω καλύτερης διασύνδεσης μεταξύ ανθρωπιστικής βοήθειας και αναπτυξιακής συνεργασίας, καθώς και για περαιτέρω ενίσχυση των επιχειρησιακών δεσμών μεταξύ των συμπληρωματικών προσεγγίσεων της ανθρωπιστικής βοήθειας, της αναπτυξιακής συνεργασίας και της πρόληψης των συγκρούσεων.

(14)

Θα πρέπει να παρασχεθούν στους νέους εύκολα προσβάσιμες και χωρίς αποκλεισμούς ευκαιρίες συμμετοχής σε δραστηριότητες αλληλεγγύης, χάρη στις οποίες θα μπορούν να εκφράσουν τη δέσμευσή τους υπέρ του κοινωνικού συνόλου, αποκτώντας ταυτόχρονα χρήσιμες εμπειρίες, γνώσεις, δεξιότητες και ικανότητες για την προσωπική, εκπαιδευτική, κοινωνική, επαγγελματική τους εξέλιξη και την εξέλιξή τους ως ενεργών πολιτών, και, ως εκ τούτου, βελτιώνοντας την απασχολησιμότητά τους. Οι εν λόγω δραστηριότητες θα πρέπει να υποστηρίζουν επίσης την κινητικότητα των νέων εθελοντών, τη διαπολιτισμική ευαισθητοποίηση και τον διαπολιτισμικό διάλογο.

(15)

Οι δραστηριότητες αλληλεγγύης που παρέχονται στους νέους θα πρέπει να καθιστούν δυνατή την απτή και επωφελή συνεισφορά των νέων. Οι δραστηριότητες αλληλεγγύης θα πρέπει να ικανοποιούν πραγματικές κοινωνικές ανάγκες και να συμβάλλουν στην ισχυροποίηση των κοινοτήτων και στην ενεργό συμμετοχή στα κοινά. Θα πρέπει επίσης να προσφέρουν στους νέους την ευκαιρία να αποκτήσουν πολύτιμες γνώσεις, δεξιότητες και ικανότητες. Οι δραστηριότητες αλληλεγγύης θα πρέπει να είναι οικονομικά προσιτές στους νέους και να γίνονται με ασφάλεια και υγιεινή

(16)

Το πρόγραμμα για το Ευρωπαϊκό Σώμα Αλληλεγγύης (το «πρόγραμμα») παρέχει ένα ενιαίο σημείο εισόδου για τις δραστηριότητες αλληλεγγύης σε ολόκληρη την Ένωση και εκτός αυτής. Προκειμένου να μεγιστοποιηθούν η αποτελεσματικότητα της χρηματοδότησης της Ένωσης και ο αντίκτυπος του προγράμματος, η Επιτροπή θα πρέπει να επιδιώξει να δημιουργήσει συνέργειες μεταξύ όλων των σχετικών προγραμμάτων κατά τρόπο συνεκτικό, χωρίς όμως οι συνέργειες αυτές να έχουν ως αποτέλεσμα τη χρησιμοποίηση κονδυλίων για την επίτευξη στόχων διαφορετικών από τους οριζόμενους στον παρόντα κανονισμό. Θα πρέπει να διασφαλίζονται η συνοχή και η συμπληρωματικότητα με άλλες σχετικές πολιτικές της Ένωσης, όπως η στρατηγική της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τη νεολαία 2019-2027 (5), και άλλα σχετικά ενωσιακά προγράμματα, ιδίως το πρόγραμμα Erasmus+ που θεσπίστηκε με τον κανονισμό (ΕΕ) 2021/817 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (6). Το πρόγραμμα βασίζεται στα ισχυρά σημεία και τις συνέργειες προγενέστερων και υφιστάμενων προγραμμάτων, ιδίως της Ευρωπαϊκής Εθελοντικής Υπηρεσίας, που θεσπίστηκε με τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 1288/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (7), και της πρωτοβουλίας εθελοντών ανθρωπιστικής βοήθειας της ΕΕ, που θεσπίστηκε με τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 375/2014 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (8). Θα πρέπει να διασφαλίζεται επίσης η συμπληρωματικότητα με τα υφιστάμενα σε επίπεδο Ένωσης δίκτυα που σχετίζονται με τις δραστηριότητες του προγράμματος, όπως το δίκτυο Eurodesk. Επιπλέον, θα πρέπει να διασφαλίζεται η συμπληρωματικότητα μεταξύ των υφιστάμενων συναφών προγραμμάτων, ιδίως των εθνικών προγραμμάτων αλληλεγγύης όπως εκείνων του εθελοντισμού, των υπηρεσιών δραστηριοποίησης των πολιτών και των προγραμμάτων κινητικότητας για τους νέους, και του προγράμματος, προκειμένου να ενισχυθούν και να εμπλουτισθούν εκατέρωθεν η επίδραση και τα ποιοτικά χαρακτηριστικά των προγραμμάτων αυτών και, κατά περίπτωση, να αξιοποιηθούν περαιτέρω οι ορθές πρακτικές. Το πρόγραμμα δεν θα πρέπει να υποκαθιστά τα παρεμφερή εθνικά προγράμματα. Θα πρέπει να εξασφαλίζεται για όλους τους νέους ισότιμη πρόσβαση στις εθνικές δραστηριότητες αλληλεγγύης.

(17)

Το πρόγραμμα θα πρέπει να θεσπιστεί για περίοδο επτά ετών ώστε η διάρκειά του να αντιστοιχεί στη διάρκεια του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου 1.1.2021-31.12.2027 (ΠΔΠ 2021-2027) που καθορίζεται στον κανονισμό (ΕΕ, Ευρατόμ) 2020/2093 του Συμβουλίου (9).

(18)

Όσον αφορά την ερμηνεία των σχετικών νομικών πράξεων σε επίπεδο Ένωσης, ενδείκνυται τόσο ο διασυνοριακός εθελοντισμός όσο και ο εθελοντισμός που συνεχίζει να υποστηρίζεται βάσει του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1288/2013 να θεωρούνται ισοδύναμοι με τον εθελοντισμό στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Εθελοντικής Υπηρεσίας.

(19)

Το πρόγραμμα έχει σχεδιαστεί για να δημιουργεί νέες ευκαιρίες ώστε οι νέοι να έχουν τη δυνατότητα να συμμετέχουν σε δραστηριότητες εθελοντισμού σε τομείς που σχετίζονται με την αλληλεγγύη, καθώς και να σχεδιάζουν και να αναπτύσσουν έργα αλληλεγγύης με δική τους πρωτοβουλία. Οι εν λόγω ευκαιρίες συμβάλλουν στην προσωπική, εκπαιδευτική, κοινωνική και επαγγελματική εξέλιξη των νέων και στην εξέλιξή τους ως ενεργών πολιτών. Το πρόγραμμα θα πρέπει επίσης να υποστηρίζει δραστηριότητες δικτύωσης για τα συμμετέχοντα άτομα και τους συμμετέχοντες οργανισμούς και μέτρα για τη διασφάλιση της ποιότητας των υποστηριζόμενων δραστηριοτήτων και την ενίσχυση της επικύρωσης των μαθησιακών αποτελεσμάτων των συμμετεχόντων. Με τον τρόπο αυτό, το πρόγραμμα έχει ως στόχο επίσης να συμβάλλει στην ευρωπαϊκή συνεργασία που αφορά τους νέους και αυξάνει την ευαισθητοποίηση σχετικά με τον θετικό της αντίκτυπο. Ενδείκνυται οι προσφερόμενες δραστηριότητες αλληλεγγύης να ακολουθούν σαφή και λεπτομερή διαδικασία η οποία προσαρμόζεται στα άτομα και τους οργανισμούς που συμμετέχουν, προσδιορίζοντας τα στάδια όλων των φάσεων των δραστηριοτήτων αλληλεγγύης.

(20)

Οι δραστηριότητες αλληλεγγύης θα πρέπει να έχουν δυνητική ευρωπαϊκή προστιθέμενη αξία και θα πρέπει να ωφελούν τις κοινότητες και να προωθούν την προσωπική, εκπαιδευτική, κοινωνική, επαγγελματική εξέλιξη των συμμετεχόντων και την εξέλιξή τους ως ενεργών πολιτών. Οι δραστηριότητες αλληλεγγύης θα πρέπει να αναπτύσσονται σε σχέση με διάφορους τομείς, όπως: η εκπαίδευση και κατάρτιση, οι κοινωνικομορφωτικές δραστηριότητες για τους νέους, η απασχόληση, η ισότητα των φύλων, η επιχειρηματικότητα και, ιδίως, η κοινωνική επιχειρηματικότητα, η ιδιότητα του πολίτη και η δημοκρατική συμμετοχή, η διαπολιτισμική ευαισθητοποίηση και διάλογος, η κοινωνική ένταξη, η ένταξη των ατόμων με αναπηρίες, η προστασία του περιβάλλοντος και της φύσης, η δράση για το κλίμα, η πρόληψη, ετοιμότητα και αποκατάσταση σε περίπτωση καταστροφών, η γεωργία και η αγροτική ανάπτυξη, η παροχή τροφίμων και μη επισιτιστικών ειδών, η υγεία και η ευεξία, ο πολιτισμός συμπεριλαμβανομένης της πολιτιστικής κληρονομιάς, η δημιουργικότητα, η σωματική αγωγή και ο αθλητισμός, η κοινωνική πρόνοια και προστασία, η υποδοχή και ενσωμάτωση υπηκόων τρίτων χωρών, λαμβανομένων υπόψη των προκλήσεων που αντιμετωπίζουν άτομα προερχόμενα από οικογένειες μεταναστών, η εδαφική συνεργασία και συνοχή και η διασυνοριακή συνεργασία. Οι εν λόγω δραστηριότητες θα πρέπει να περιλαμβάνουν μια ισχυρή διάσταση μάθησης και κατάρτισης μέσα από τις επιμέρους δράσεις που προσφέρονται στους συμμετέχοντες πριν, κατά τη διάρκεια και μετά την ολοκλήρωση της δραστηριότητας αλληλεγγύης.

(21)

Ο εθελοντισμός, τόσο εντός όσο και εκτός της Ένωσης, συνιστά πλούσια εμπειρία σε ένα πλαίσιο μη τυπικής και άτυπης μάθησης και ενισχύει την προσωπική, κοινωνικοεκπαιδευτική και επαγγελματική εξέλιξη των νέων, την ενεργή συμμετοχή τους στα κοινά, την ενεργοποίησή τους ως πολιτών και την απασχολησιμότητά τους. Ο εθελοντισμός δεν θα πρέπει να έχει αρνητικές συνέπειες σε δυνητική ή υπάρχουσα μισθωτή εργασία και δεν θα πρέπει να θεωρείται ως υποκατάστατο αυτής. Η Επιτροπή και τα κράτη μέλη θα πρέπει να συνεργαστούν όσον αφορά τις πολιτικές εθελοντισμού στον τομέα της νεολαίας, μέσω της ανοιχτής μεθόδου συντονισμού.

(22)

Το πνεύμα καινοτομίας των νέων αποτελεί σημαντικό περιουσιακό στοιχείο για την κοινωνία και την αγορά εργασίας. Το πρόγραμμα συμβάλλει στην προώθηση του εν λόγω πνεύματος καινοτομίας, παρέχοντας στους νέους την ευκαιρία να σχεδιάζουν και να αναπτύσσουν τα δικά τους έργα αλληλεγγύης, με σκοπό την αντιμετώπιση συγκεκριμένων προκλήσεων προς όφελος των τοπικών κοινοτήτων τους. Τα έργα αλληλεγγύης αποτελούν ευκαιρία για την έμπρακτη δοκιμή ιδεών και καινοτόμων λύσεων σε κοινές προκλήσεις μέσω μιας προσέγγισης από τη βάση προς την κορυφή, καθώς και παρέχουν υποστήριξη στους νέους ώστε να δημιουργούν οι ίδιοι δράσεις αλληλεγγύης. Τα έργα αλληλεγγύης χρησιμεύουν επίσης ως εφαλτήρια για την περαιτέρω συμμετοχή σε δραστηριότητες αλληλεγγύης και αποτελούν το έναυσμα ώστε να ενθαρρύνονται οι συμμετέχοντες να αυτοαπασχολούνται και να συνεχίσουν να είναι ενεργοί πολίτες, ως εθελοντές, ασκούμενοι ή εργαζόμενοι σε ενώσεις, μη κυβερνητικές οργανώσεις ή άλλους φορείς που δραστηριοποιούνται στον τομέα της αλληλεγγύης, των δραστηριοτήτων μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα και της νεολαίας.

(23)

Οι συμμετέχοντες στον εθελοντισμό («εθελοντές») μπορούν να συνεισφέρουν στην ενίσχυση της ικανότητας της Ένωσης να παρέχει θεμελιωμένη σε ανάγκες και πιστή σε αρχές ανθρωπιστική βοήθεια και μπορούν να συμβάλουν στη βελτίωση της αποτελεσματικότητας της ανθρωπιστικής βοήθειας υπό την προϋπόθεση ότι έχουν επιλεγεί, εκπαιδευτεί και προετοιμαστεί κατάλληλα για την αποστολή τους, ώστε να εξασφαλίζεται ότι διαθέτουν τις αναγκαίες δεξιότητες και ικανότητες για να βοηθήσουν εκείνους που έχουν ανάγκη με τον πλέον αποτελεσματικό τρόπο, υπό την προϋπόθεση ότι θα μπορούν να υπολογίζουν σε επαρκή επιτόπια στήριξη και επίβλεψη. Τούτο σημαίνει ότι εκπαιδευτές, καθοδηγητές και εμπειρογνώμονες με εξαιρετική ειδίκευση, κατάρτιση και πείρα διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο, τόσο με τη συμβολή τους στην αποτελεσματικότητα της ανθρωπιστικής δράσης επιτόπου, όσο και με την υποστήριξη των εθελοντών στο πλαίσιο των δραστηριοτήτων εθελοντισμού. Οι εν λόγω εκπαιδευτές, καθοδηγητές και εμπειρογνώμονες μπορούν να συμμετέχουν στον εθελοντισμό προκειμένου να καθοδηγούν και να συνοδεύουν τους εθελοντές και να υποστηρίζουν τις συνιστώσες ανάπτυξης και δημιουργίας ικανοτήτων του εθελοντισμού, ενισχύοντας με τον τρόπο αυτόν τα τοπικά δίκτυα και κοινότητες. Θα πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή στην ικανότητα των φορέων υποδοχής σε τρίτες χώρες και στην ανάγκη να ενσωματωθεί ο εθελοντισμός εντός του τοπικού πλαισίου και να διευκολυνθεί η αλληλεπίδραση των εθελοντών με τους τοπικούς ανθρωπιστικούς φορείς, την κοινότητα υποδοχής και την κοινωνία των πολιτών.

(24)

Οι νέοι και οι οργανισμοί που συμμετέχουν στο Ευρωπαϊκό Σώμα Αλληλεγγύης, θα πρέπει να αισθάνονται ότι ανήκουν σε μια κοινότητα ατόμων και οντοτήτων που έχουν δεσμευτεί να ενισχύσουν την αλληλεγγύη σε ολόκληρη την Ευρώπη.. Ταυτόχρονα, οι συμμετέχοντες οργανισμοί χρειάζονται υποστήριξη, προκειμένου να ενισχύσουν την ικανότητά τους να παρέχουν δραστηριότητες αλληλεγγύης υψηλής ποιότητας σε αυξανόμενο αριθμό συμμετεχόντων. Το πρόγραμμα θα πρέπει να υποστηρίζει δραστηριότητες δικτύωσης που αποσκοπούν στην ενίσχυση της σύμπραξης των συμμετεχόντων ατόμων και οργανισμών στην εν λόγω κοινότητα, στην προαγωγή του πνεύματος του προγράμματος και στην ενθάρρυνση της ανταλλαγής χρήσιμων πρακτικών και εμπειρίας. Οι δραστηριότητες δικτύωσης θα πρέπει να συμβάλλουν επίσης στην ευαισθητοποίηση των δημόσιων και ιδιωτικών συντελεστών σχετικά με το πρόγραμμα και στη διευκόλυνση της συλλογής ανατροφοδότησης από τα συμμετέχοντα άτομα και οργανισμούς σχετικά με την υλοποίηση του προγράμματος.

(25)

Ιδιαίτερη προσοχή θα πρέπει να δοθεί στη διασφάλιση της ποιότητας των δραστηριοτήτων αλληλεγγύης και των ευκαιριών που προσφέρει το πρόγραμμα, ειδικότερα μέσω της παροχής κατάρτισης εντός και εκτός διαδικτύου, γλωσσικής και διοικητικής υποστήριξης στους συμμετέχοντες πριν από τη δραστηριότητα αλληλεγγύης, κατά τη διάρκεια και μετά το πέρας της εν λόγω δραστηριότητας, καθώς και της παροχής ασφαλιστικής κάλυψης, συμπεριλαμβανομένης κάλυψης για ατύχημα, ασθένεια και αστική ευθύνη. Θα πρέπει να διασφαλίζεται η επικύρωση των γνώσεων, των δεξιοτήτων και των ικανοτήτων που αποκτώνται από τους συμμετέχοντες μέσω της εμπειρίας τους στο πλαίσιο του προγράμματος. Η ασφάλεια και προστασία των συμμετεχόντων ατόμων και οργανισμών και των προβλεπόμενων δικαιούχων εξακολουθεί να έχει ύψιστη σημασία. Η εν λόγω ασφάλεια και προστασία θα πρέπει να περιλαμβάνει κατάλληλες απαιτήσεις ελέγχου ασφαλείας για συμμετέχοντες που εργάζονται με ευάλωτες ομάδες σύμφωνα με το ισχύον εθνικό δίκαιο. Όλες οι δραστηριότητες αλληλεγγύης θα πρέπει να συμμορφώνονται με την αρχή του «μη βλάπτειν» και θα πρέπει να υλοποιούνται λαμβανομένου δεόντως υπόψη του αντικτύπου απρόβλεπτων περιστάσεων, όπως περιβαλλοντικές κρίσεις, συγκρούσεις ή πανδημίες. Οι εθελοντές δεν θα πρέπει να αποστέλλονται σε επιχειρήσεις που διεξάγονται σε περιοχές διεθνών ή μη διεθνών ένοπλων συγκρούσεων ή σε εγκαταστάσεις όπου παραβιάζονται τα διεθνή πρότυπα ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

(26)

Το πρόγραμμα θα πρέπει να τηρεί τις αρχές που ορίζονται στις κατευθυντήριες γραμμές της ΕΕ για την προαγωγή και την προστασία των δικαιωμάτων του παιδιού (2017) και στο άρθρο 9 της σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρίες.

(27)

Για να διασφαλιστεί ο αντίκτυπος των δραστηριοτήτων του προγράμματος στην προσωπική, εκπαιδευτική, κοινωνική, πολιτισμική και επαγγελματική εξέλιξη των συμμετεχόντων και την εξέλιξή τους ως ενεργών πολιτών, θα πρέπει οι γνώσεις, οι δεξιότητες και οι ικανότητες που συνιστούν τα μαθησιακά αποτελέσματα της εν λόγω δραστηριότητας να προσδιορίζονται και να τεκμηριώνονται δεόντως. Για τον σκοπό αυτό, η χρήση αποτελεσματικών μέσων σε ενωσιακό και εθνικό επίπεδο για την αναγνώριση της μη τυπικής και της άτυπης μάθησης, όπως το Youthpass και το Europass, θα πρέπει να ενθαρρυνθεί, όπως αρμόζει ανάλογα με τις εθνικές συνθήκες και ιδιαιτερότητες, σύμφωνα με τη σύσταση του Συμβουλίου της 20ής Δεκεμβρίου 2012 (10).

(28)

Η Επιτροπή και οι εθνικοί οργανισμοί θα πρέπει επίσης να προτρέπουν τους πρώην συμμετέχοντες να μοιράζονται τις εμπειρίες τους μέσω δικτύων νεολαίας, εκπαιδευτικών ιδρυμάτων και εργαστηρίων και να αναλαμβάνουν δράση ως πρεσβευτές ή ως μέλη δικτύου. Οι πρώην συμμετέχοντες θα μπορούσαν επίσης να συμβάλουν στην κατάρτιση συμμετεχόντων.

(29)

Η συμμόρφωση των συμμετεχόντων οργανισμών προς τις αρχές και τις απαιτήσεις προγράμματος θα πρέπει να διασφαλίζεται με σήμα ποιότητας, όσον αφορά τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις τους κατά τη διάρκεια όλων των σταδίων της εμπειρίας αλληλεγγύης.

(30)

Οποιαδήποτε οντότητα επιθυμεί να συμμετάσχει στο πρόγραμμα θα πρέπει να λαμβάνει σήμα ποιότητας ότι πληροί τις κατάλληλες προϋποθέσεις. Οι φορείς υλοποίησης του προγράμματος θα πρέπει να διεξάγουν σε μόνιμη βάση τη διαδικασία που οδηγεί στην απονομή σήματος ποιότητας. Οι φορείς υλοποίησης του προγράμματος θα πρέπει να επαναξιολογούν τακτικά εάν οι οντότητες εξακολουθούν να πληρούν τις προϋποθέσεις που οδήγησαν στην απονομή των σημάτων ποιότητας σε αυτές. Το σήμα ποιότητας θα πρέπει να ανακαλείται όταν, στο πλαίσιο των ελέγχων που διενεργούν οι φορείς υλοποίησης του προγράμματος, διαπιστωθεί ότι η εν λόγω οντότητα δεν πληροί πλέον τις εν λόγω προϋποθέσεις. Η διοικητική διαδικασία για την απονομή σήματος ποιότητας θα πρέπει να μειωθεί στο ελάχιστο ώστε να μην αποθαρρύνονται οι μικρότερες οργανώσεις.

(31)

Οντότητα που επιθυμεί να υποβάλει αίτηση χρηματοδότησης με σκοπό την παροχή δραστηριοτήτων αλληλεγγύης στο πλαίσιο του προγράμματος θα πρέπει πρώτα να λάβει σήμα ποιότητας. Η εν λόγω προϋπόθεση δεν θα πρέπει να ισχύει για φυσικά πρόσωπα που επιδιώκουν τη χρηματοδοτική στήριξη έργων αλληλεγγύης για λογαριασμό άτυπης ομάδας συμμετεχόντων. Η απόκτηση σήματος ποιότητας, ωστόσο, δεν θα πρέπει να συνεπάγεται αυτομάτως τη χρηματοδότηση στο πλαίσιο του προγράμματος.

(32)

Κατά γενικό κανόνα, οι αιτήσεις επιχορήγησης θα πρέπει να υποβάλλονται στον εθνικό οργανισμό της χώρας στην οποία εδρεύει ο συμμετέχων οργανισμός. Οι αιτήσεις επιχορήγησης για δραστηριότητες με πανενωσιακή ή διεθνή διάσταση, μεταξύ άλλων δραστηριότητες αλληλεγγύης ομάδων εθελοντισμού σε τομείς προτεραιότητας που προσδιορίζονται σε ενωσιακό επίπεδο και δραστηριότητες αλληλεγγύης για τη στήριξη επιχειρήσεων ανθρωπιστικής βοήθειας σε τρίτες χώρες, μπορούν να υπόκεινται σε κεντρική διαχείριση, εφόσον κρίνεται σκόπιμο.

(33)

Οι συμμετέχοντες οργανισμοί μπορούν να επιτελούν διάφορες λειτουργίες στο πλαίσιο του προγράμματος. Λειτουργώντας ως οργανωτές, οι συμμετέχοντες οργανισμοί θα πρέπει να εκτελούν δραστηριότητες που αφορούν την υποδοχή των συμμετεχόντων, συμπεριλαμβανομένων της οργάνωσης δραστηριοτήτων και της παροχής καθοδήγησης και στήριξης στους συμμετέχοντες κατά τη διάρκεια της δραστηριότητας αλληλεγγύης, ανάλογα με την περίπτωση. Λειτουργώντας υποστηρικτικά, θα πρέπει να διεξάγουν δραστηριότητες σε σχέση με την αποστολή συμμετεχόντων, καθώς και με την προετοιμασία των συμμετεχόντων πριν, και την καθοδήγησή τους κατά τη διάρκεια και μετά τη δραστηριότητα αλληλεγγύης, συμπεριλαμβανομένης της κατάρτισης και καθοδήγησης των συμμετεχόντων σε τοπικές οργανώσεις μετά την ολοκλήρωση της δραστηριότητας αλληλεγγύης, προκειμένου να αυξηθούν οι ευκαιρίες για περαιτέρω εμπειρίες αλληλεγγύης. Το σήμα ποιότητας θα πρέπει να αντικατοπτρίζει το γεγονός ότι οι συγκεκριμένες απαιτήσεις διαφέρουν αναλόγως του είδους της παρεχόμενης δραστηριότητας αλληλεγγύης, και να πιστοποιεί ότι ο οργανισμός είναι σε θέση να διασφαλίσει την ποιότητα των δραστηριοτήτων αλληλεγγύης, σε όλα τα στάδια της εμπειρίας αλληλεγγύης, σύμφωνα με τις αρχές και τους στόχους του προγράμματος. Κάθε οντότητα που τροποποιεί ουσιαστικά τις δραστηριότητές της θα πρέπει να ενημερώνει τον αρμόδιο φορέα υλοποίησης του προγράμματος, ο οποίος δύναται να επαναξιολογήσει εάν η εν λόγω οντότητα εξακολουθεί να πληροί τις προϋποθέσεις που οδήγησαν στην απονομή του σήματος ποιότητας.

(34)

Προκειμένου να υποστηριχθούν δραστηριότητες αλληλεγγύης μεταξύ των νέων, οι συμμετέχοντες οργανισμοί θα πρέπει να είναι δημόσιες ή ιδιωτικές οντότητες ή διεθνείς οργανώσεις, μη κερδοσκοπικές ή κερδοσκοπικές, και μπορούν να περιλαμβάνουν οργανώσεις νέων, θρησκευτικά ιδρύματα, φιλανθρωπικές ενώσεις, ανθρωπιστικές οργανώσεις κοσμικού χαρακτήρα, μη κυβερνητικές οργανώσεις ή άλλους συντελεστές της κοινωνίας των πολιτών.

(35)

Θα πρέπει να διευκολυνθεί η κλιμάκωση των έργων του προγράμματος. Θα πρέπει να θεσπιστούν συγκεκριμένα μέτρα για να βοηθούνται οι υπεύθυνοι υλοποίησης έργων του προγράμματος να υποβάλλουν αιτήσεις επιχορήγησης ή να αναπτύσσουν συνέργειες, με την υποστήριξη των Ευρωπαϊκών Διαρθρωτικών και Επενδυτικών Ταμείων και των ενωσιακών προγραμμάτων που σχετίζονται με τη μετανάστευση, την ασφάλεια, τη δικαιοσύνη και την ιδιότητα του πολίτη, την υγεία και τον πολιτισμό.

(36)

Τα κέντρα πόρων του Ευρωπαϊκού Σώματος Αλληλεγγύης θα πρέπει να επικουρούν τους φορείς υλοποίησης του προγράμματος, τους συμμετέχοντες οργανισμούς και τους συμμετέχοντες, με σκοπό τη βελτίωση της ποιότητας της υλοποίησης των δραστηριοτήτων του προγράμματος και την ενίσχυση του προσδιορισμού και της επικύρωσης των ικανοτήτων που αποκτώνται μέσω των εν λόγω δραστηριοτήτων και μέσω του Youthpass.

(37)

Η διαδικτυακή πύλη του Ευρωπαϊκού Σώματος Αλληλεγγύης θα πρέπει να αναπτύσσεται διαρκώς, προκειμένου να διασφαλίζεται η εύκολη πρόσβαση στο πρόγραμμα σύμφωνα με τα πρότυπα που θεσπίζονται με την οδηγία (ΕΕ) 2016/2102 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (11) και να παρέχεται ένα σημείο ενιαίας εξυπηρέτησης για τα ενδιαφερόμενα άτομα και τους ενδιαφερόμενους οργανισμούς σε ό,τι αφορά, μεταξύ άλλων, την εγγραφή, τον εντοπισμό και την αντιστοίχιση των προφίλ και των ευκαιριών, τη δικτύωση και τις εικονικές ανταλλαγές, την επιγραμμική κατάρτιση, τη γλωσσική υποστήριξη και την υποστήριξη μετά τη δραστηριότητα και άλλες χρήσιμες λειτουργίες που ενδέχεται να προκύψουν στο μέλλον.

(38)

Η διαδικτυακή πύλη του Ευρωπαϊκού Σώματος Αλληλεγγύης θα πρέπει να αναπτυχθεί περαιτέρω, λαμβάνοντας υπόψη το ευρωπαϊκό πλαίσιο διαλειτουργικότητας, που προσδιορίζεται στην ανακοίνωση της Επιτροπής, της 23ης Μαρτίου 2017, με τίτλο «Ευρωπαϊκό πλαίσιο διαλειτουργικότητας - Στρατηγική εφαρμογής» και το οποίο παρέχει ειδικές οδηγίες σχετικά με τον τρόπο σύστασης διαλειτουργικών ψηφιακών δημόσιων υπηρεσιών και υλοποιείται στα κράτη μέλη και στα άλλα μέλη του Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου μέσω εθνικών πλαισίων διαλειτουργικότητας. Το ευρωπαϊκό πλαίσιο διαλειτουργικότητας παρέχει στις δημόσιες διοικήσεις 47 συγκεκριμένες συστάσεις σχετικά με τον τρόπο βελτίωσης της διακυβέρνησης των δραστηριοτήτων τους διαλειτουργικότητας που αναλαμβάνουν, τη σύναψη σχέσεων μεταξύ οργανισμών, τον εξορθολογισμό των διαδικασιών που υποστηρίζουν διατερματικές ψηφιακές υπηρεσίες και τη διασφάλιση ότι είτε με τις ισχύουσες είτε με τις νέες νομοθετικές πράξεις δεν εμποδίζεται η διαλειτουργικότητα.

(39)

Ο κανονισμός (ΕΕ, Ευρατόμ) 2018/1046 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (12) (ο «δημοσιονομικός κανονισμός») εφαρμόζεται στο πρόγραμμα. Ο δημοσιονομικός κανονισμός θεσπίζει κανόνες σχετικά με την εκτέλεση του προϋπολογισμού της Ένωσης, συμπεριλαμβανομένων κανόνων για τις επιχορηγήσεις, τα βραβεία, τις δημόσιες συμβάσεις, την έμμεση διαχείριση, τα χρηματοδοτικά μέσα, τις δημοσιονομικές εγγυήσεις, τη χρηματοδοτική συνδρομή και την εξόφληση των εξωτερικών εμπειρογνωμόνων.

(40)

Σύμφωνα με τον δημοσιονομικό κανονισμό, τον κανονισμό (ΕΕ, Ευρατόμ) αριθ. 883/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (13), και τους κανονισμούς (ΕΚ, Ευρατόμ) αριθ. 2988/95 (14), (Ευρατόμ, ΕΚ) αριθ. 2185/96 (15) και (ΕΕ) 2017/1939 του Συμβουλίου (16), τα οικονομικά συμφέροντα της Ένωσης πρέπει να προστατεύονται μέσω αναλογικών μέτρων, συμπεριλαμβανομένων της πρόληψης, του εντοπισμού, της διόρθωσης και της διερεύνησης παρατυπιών, περιλαμβανομένων περιπτώσεων απάτης, της ανάκτησης απολεσθέντων, αχρεωστήτως καταβληθέντων ή μη ορθώς χρησιμοποιηθέντων κονδυλίων και, όταν χρειάζεται, της επιβολής διοικητικών κυρώσεων. Ειδικότερα, σύμφωνα με τους κανονισμούς (Ευρατόμ, ΕΚ) αριθ. 2185/96 και (ΕΕ, Ευρατόμ) αριθ. 883/2013, η Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Καταπολέμησης της Απάτης (OLAF) έχει την αρμοδιότητα να διενεργεί διοικητικές έρευνες, συμπεριλαμβανομένων επιτόπιων ελέγχων και εξακριβώσεων, με σκοπό να διαπιστωθεί αν υπάρχει απάτη, διαφθορά ή άλλη παράνομη δραστηριότητα εις βάρος των οικονομικών συμφερόντων της Ένωσης. Στην Ευρωπαϊκή Εισαγγελία (EPPO) ανατίθεται η αρμοδιότητα, σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΕ) 2017/1939, να διερευνά και να ασκεί δίωξη σε υποθέσεις ποινικών αδικημάτων εις βάρος των οικονομικών συμφερόντων της Ένωσης, όπως προβλέπεται στην οδηγία (ΕΕ) 2017/1371 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (17). Σύμφωνα με τον δημοσιονομικό κανονισμό, κάθε πρόσωπο ή οντότητα που είναι αποδέκτης κονδυλίων της Ένωσης οφείλει να συνεργάζεται πλήρως για την προστασία των οικονομικών συμφερόντων της Ένωσης, να παρέχει τα αναγκαία δικαιώματα και πρόσβαση στην Επιτροπή, την OLAF, Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο και, όσον αφορά τα κράτη μέλη που συμμετέχουν στην ενισχυμένη συνεργασία δυνάμει του κανονισμού (ΕΕ) 2017/1939, την Ευρωπαϊκή Εισαγγελία και να διασφαλίζει ώστε τυχόν τρίτοι που συμμετέχουν στην εκτέλεση κονδυλίων της Ένωσης να εκχωρούν ισοδύναμα δικαιώματα.

(41)

Το πρόγραμμα απευθύνεται σε νέους ηλικίας μεταξύ 18 και 30 ετών. Προκειμένου να συμμετάσχουν στις δραστηριότητες που παρέχει το πρόγραμμα, θα πρέπει απαιτείται από τους εν λόγω νέους προηγούμενη εγγραφή στη διαδικτυακή πύλη του Ευρωπαϊκού Σώματος Αλληλεγγύης.

(42)

Δεδομένων των ιδιαίτερων προκλήσεων που χαρακτηρίζουν το πεδίο της ανθρωπιστικής δράσης, οι συμμετέχοντες στον εθελοντισμό για την υποστήριξη επιχειρήσεων ανθρωπιστικής βοήθειας θα πρέπει να είναι ηλικίας τουλάχιστον 18 ετών και το πολύ 35 ετών.

(43)

Ιδιαίτερη προσοχή θα πρέπει να δίνεται στη διασφάλιση της πρόσβασης όλων των νέων στις δραστηριότητες αλληλεγγύης, και ιδίως των νέων με λιγότερες ευκαιρίες. Θα πρέπει να θεσπιστούν ειδικά μέτρα με σκοπό την προώθηση της κοινωνικής ένταξης και, ειδικότερα, της συμμετοχής νέων με λιγότερες ευκαιρίες, συμπεριλαμβανομένης της πρόβλεψης εύλογων προσαρμογών που θα επιτρέπουν την ουσιαστική συμμετοχή σε δραστηριότητες αλληλεγγύης ατόμων με αναπηρίες σε ισότιμη βάση με τους άλλους, σύμφωνα με το άρθρο 27 της σύμβασης του ΟΗΕ για τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρίες και σύμφωνα με την οδηγία 2000/78/ΕΚ του Συμβουλίου (18). Τα εν λόγω ειδικά μέτρα θα πρέπει να λαμβάνουν υπόψη τους περιορισμούς που οφείλονται στον απομακρυσμένο χαρακτήρα ορισμένων αγροτικών περιοχών, των εξόχως απόκεντρων περιφερειών της Ένωσης και των υπερπόντιων χωρών και εδαφών, καθώς και στη φτώχεια που υπάρχει σε ορισμένες περιαστικές περιοχές. Παρομοίως, τα κράτη μέλη, οι υπερπόντιες χώρες και εδάφη και οι τρίτες χώρες που είναι συνδεδεμένες με το πρόγραμμα θα πρέπει να επιδιώξουν να θεσπίσουν όλα τα κατάλληλα μέτρα για να άρουν τα νομικά και διοικητικά εμπόδια για την ορθή λειτουργία του προγράμματος. Τα εν λόγω μέτρα θα πρέπει να επιλύσουν, όπου αυτό είναι δυνατό και με την επιφύλαξη του κεκτημένου του Σένγκεν και του ενωσιακού δικαίου σχετικά με την είσοδο και διαμονή υπηκόων τρίτων χωρών, διοικητικά θέματα που δημιουργούν δυσκολίες όσον αφορά την απόκτηση θεωρήσεων διαβατηρίου και αδειών διαμονής και, στην περίπτωση διασυνοριακών δραστηριοτήτων εντός της Ένωσης, ευρωπαϊκής κάρτας ασφάλισης ασθένειας.

(44)

Προκειμένου να ληφθεί υπόψη η σημασία της αντιμετώπισης της κλιματικής αλλαγής, σύμφωνα με τις δεσμεύσεις της Ένωσης για την εφαρμογή της συμφωνίας του Παρισιού, που θεσπίστηκε βάσει της σύμβασης-πλαισίου των Ηνωμένων Εθνών για την κλιματική αλλαγή, και να εκπληρωθούν οι στόχοι βιώσιμης ανάπτυξης των Ηνωμένων Εθνών, το πρόγραμμα προορίζεται να συμβάλει στην ενσωμάτωση των δράσεων για το κλίμα και στην επίτευξη του συνολικού στόχου διάθεσης του 30 % των δαπανών του ενωσιακού προϋπολογισμού υπέρ στόχων που σχετίζονται με το κλίμα. Οι δράσεις στο πλαίσιο του παρόντος κανονισμού θα πρέπει να σέβονται την αρχή του «μη βλάπτειν», χωρίς να μεταβάλλεται ο θεμελιώδης χαρακτήρας του προγράμματος, σε συμφωνία με την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία ως σχέδιο στρατηγικής για τη βιώσιμη ανάπτυξη. Κατά την υλοποίηση του προγράμματος, οι σχετικές δράσεις θα πρέπει να προσδιορίζονται να εκτελούνται και να επανεξετάζονται στο πλαίσιο των σχετικών διαδικασιών αξιολόγησης και επανεξέτασης. Είναι επίσης σκόπιμο να μετρηθούν οι σχετικές δράσεις που συμβάλλουν στην επίτευξη των κλιματικών στόχων, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που αποσκοπούν στη μείωση του περιβαλλοντικού αντικτύπου του προγράμματος.

(45)

Ο παρών κανονισμός προβλέπει χρηματοδοτικό κονδύλιο το πρόγραμμα το οποίο αποτελεί το ποσό προνομιακής αναφοράς, κατά την έννοια του σημείου 18 της διοργανικής συμφωνίας, της 16ης Δεκεμβρίου 2020, μεταξύ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τη δημοσιονομική πειθαρχία, τη συνεργασία σε δημοσιονομικά θέματα και τη χρηστή δημοσιονομική διαχείριση, καθώς και για τους νέους ίδιους πόρους, συμπεριλαμβανομένου ενός οδικού χάρτη για την εισαγωγή νέων ιδίων πόρων (19), για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο κατά την ετήσια διαδικασία του προϋπολογισμού.

(46)

Οι μορφές χρηματοδότησης και οι μέθοδοι εφαρμογής δυνάμει του παρόντος κανονισμού θα πρέπει να επιλέγονται με βάση την ικανότητά τους να επιτύχουν τους συγκεκριμένους στόχους των δράσεων και να παράγουν αποτελέσματα, λαμβανομένων υπόψη, ειδικότερα, του κόστους των ελέγχων, του διοικητικού φόρτου και του αναμενόμενου κινδύνου μη συμμόρφωσης. Κατά την επιλογή, όσον αφορά τις επιχορηγήσεις, θα πρέπει να συνεκτιμάται η χρήση εφάπαξ ποσών, κατ’ αποκοπή συντελεστών και κλιμάκων μοναδιαίων δαπανών.

(47)

Τρίτες χώρες που είναι μέλη του Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου μπορούν να συμμετέχουν σε ενωσιακά προγράμματα στο πλαίσιο της συνεργασίας που εγκαθιδρύεται από τη συμφωνία για τον Ευρωπαϊκό Οικονομικό Χώρο (20), η οποία προβλέπει την υλοποίηση των εν λόγω προγραμμάτων με βάση απόφαση που εγκρίνεται δυνάμει της εν λόγω συμφωνίας. Τρίτες χώρες μπορούν επίσης να συμμετάσχουν βάσει άλλων νομικών μέσων. Στον παρόντα κανονισμό θα πρέπει να εισαχθεί ειδική διάταξη που θα υποχρεώνει τις τρίτες χώρες να παρέχουν στον αρμόδιο διατάκτη, στην OLAF και στο Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο τα αναγκαία δικαιώματα και πρόσβαση, ώστε να ασκούν πλήρως τις αντίστοιχες αρμοδιότητές τους. Η πλήρης συμμετοχή τρίτων χωρών στο πρόγραμμα θα πρέπει να υπόκειται στους όρους που καθορίζονται στις ειδικές συμφωνίες που αφορούν τη συμμετοχή της εκάστοτε τρίτης χώρας στο πρόγραμμα. Η πλήρης συμμετοχή συνεπάγεται, επίσης, την υποχρέωση να συστήσουν εθνικό οργανισμό και να διαχειρίζονται ορισμένες από τις δράσεις του προγράμματος υπό καθεστώς έμμεσης διαχείρισης. Νομικές οντότητες από τρίτες χώρες που δεν είναι συνδεδεμένες με το πρόγραμμα θα πρέπει να μπορούν να συμμετάσχουν σε ορισμένες δράσεις του προγράμματος, όπως ορίζεται στο πρόγραμμα εργασιών και τις προσκλήσεις υποβολής προτάσεων που δημοσιεύονται από την Επιτροπή. Κατά την υλοποίηση του προγράμματος, θα μπορούσαν να ληφθούν υπόψη ειδικές ρυθμίσεις όσον αφορά τη συμμετοχή νομικών οντοτήτων από την Ανδόρα, το Λιχτενστάιν, το Μονακό, τον Άγιο Μαρίνο και την Αγία Έδρα.

(48)

Προκειμένου να μεγιστοποιηθεί ο αντίκτυπος του προγράμματος, θα πρέπει να προβλεφθεί η δυνατότητα τα κράτη μέλη και οι τρίτες χώρες που είναι συνδεδεμένες με το πρόγραμμα και με άλλα ενωσιακά προγράμματα να παρέχουν πρόσθετη χρηματοδότηση σύμφωνα με τους κανόνες του προγράμματος.

(49)

Σύμφωνα με την απόφαση 2013/755/ΕΕ του Συμβουλίου (21), πρόσωπα και οντότητες που είναι εγκατεστημένα σε υπερπόντιες χώρες και εδάφη είναι επιλέξιμα για χρηματοδότηση, με την επιφύλαξη των κανόνων και στόχων του προγράμματος και των ενδεχόμενων ρυθμίσεων που ισχύουν στο κράτος μέλος με το οποίο είναι συνδεδεμένη η υπερπόντια χώρα ή το έδαφος.

(50)

Λαμβανομένου υπόψη του άρθρου 349 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ) και σύμφωνα με την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 24ης Οκτωβρίου 2017, με τίτλο «Ισχυρότερη και ανανεωμένη στρατηγική εταιρική σχέση με τις εξόχως απόκεντρες περιφέρειες της Ένωσης», το πρόγραμμα θα πρέπει να λαμβάνει υπόψη την ιδιαίτερη κατάσταση των εξόχως απόκεντρων περιφερειών που αναφέρονται στο εν λόγω άρθρο. Θα πρέπει να ληφθούν μέτρα για την αύξηση της συμμετοχής των εξόχως απόκεντρων περιοχών σε όλες τις δράσεις, μεταξύ άλλων μέσω χρηματοδοτικής στήριξης, όπου αρμόζει, για δράσεις κινητικότητας. Θα πρέπει να ενισχυθούν οι ανταλλαγές κινητικότητας και η συνεργασία μεταξύ ατόμων και οργανώσεων από αυτές τις περιοχές και τρίτες χώρες, ιδίως γειτονικές χώρες. Τα μέτρα αυτά θα πρέπει να παρακολουθούνται και να αξιολογούνται τακτικά.

(51)

Σύμφωνα με τον δημοσιονομικό κανονισμό, η Επιτροπή θα πρέπει να θεσπίσει προγράμματα εργασίας και να ενημερώσει σχετικά το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο. Τα προγράμματα εργασίας θα πρέπει να καθορίζουν τα μέτρα που απαιτούνται για την εφαρμογή του σύμφωνα με τους γενικούς και ειδικούς στόχους του προγράμματος, τα κριτήρια επιλογής για την παροχή επιχορηγήσεων, καθώς και όλα τα άλλα απαιτούμενα στοιχεία. Τα προγράμματα εργασίας και τυχόν τροποποιήσεις τους θα πρέπει να θεσπίζονται μέσω εκτελεστικών πράξεων σύμφωνα με τη διαδικασία εξέτασης.

(52)

Σύμφωνα με τις παραγράφους 22 και 23 της διοργανικής συμφωνίας της 13ης Απριλίου 2016 για τη βελτίωση του νομοθετικού έργου (22), το παρόν πρόγραμμα θα πρέπει να αξιολογείται βάσει των πληροφοριών που συλλέγονται σύμφωνα με ειδικές απαιτήσεις παρακολούθησης, αποφεύγοντας παράλληλα τον διοικητικό φόρτο, ιδίως για τα κράτη μέλη, και την υπερβολική ρύθμιση. Οι εν λόγω απαιτήσεις θα πρέπει να περιλαμβάνουν, κατά περίπτωση, μετρήσιμους και ρεαλιστικούς δείκτες ως βάση για την αξιολόγηση των επιπτώσεων του προγράμματος στην πράξη, μεταξύ άλλων των επιπτώσεων στα κοινωνικά και ανθρωπιστικά ζητήματα.

(53)

Θα πρέπει να διασφαλιστεί η κατάλληλη προβολή, δημοσιοποίηση και διάδοση των ευκαιριών και των αποτελεσμάτων των δράσεων που υποστηρίζονται από το πρόγραμμα σε τοπικό, εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο. Ιδιαίτερη προσοχή θα πρέπει να δίνεται στις κοινωνικές επιχειρήσεις, ενθαρρύνοντάς τις να υποστηρίζουν τις δραστηριότητες του προγράμματος. Στις δραστηριότητες προβολής, δημοσιοποίησης και διάδοσης θα πρέπει να συμβάλλουν όλοι οι φορείς υλοποίησης του προγράμματος, μεταξύ άλλων, κατά περίπτωση, με τη στήριξη και άλλων βασικών ενδιαφερόμενων. Επιπλέον, η Επιτροπή θα πρέπει να συνεργάζεται με ευρύ φάσμα ενδιαφερόμενων μερών, συμπεριλαμβανομένων των συμμετεχόντων οργανισμών, σε τακτική βάση και καθ’ όλη τη διάρκεια του κύκλου ζωής του προγράμματος, ώστε να διευκολύνει την ανταλλαγή ορθών πρακτικών και αποτελεσμάτων των έργων και να συγκεντρώνει ανατροφοδότηση σχετικά με το πρόγραμμα. Οι εθνικοί οργανισμοί θα πρέπει να κληθούν να συμμετέχουν στην εν λόγω διαδικασία.

(54)

Για την καλύτερη επίτευξη των στόχων του προγράμματος, η Επιτροπή, οι εθνικές αρχές και οι εθνικοί οργανισμοί θα πρέπει, κατά προτίμηση, να συνεργάζονται στενά και, κατά περίπτωση, σε σύμπραξη με μη κυβερνητικές οργανώσεις, κοινωνικές επιχειρήσεις, οργανώσεις νεολαίας, οργανώσεις που εκπροσωπούν άτομα με αναπηρίες και τοπικούς παράγοντες που διαθέτουν εμπειρογνωσία στον τομέα των δράσεων αλληλεγγύης.

(55)

Για να εξασφαλιστεί περισσότερο αποδοτική επικοινωνία προς το ευρύ κοινό και ισχυρότερες συνέργειες μεταξύ των δράσεων επικοινωνίας που αναλαμβάνονται με πρωτοβουλία της Επιτροπής, οι χρηματοδοτικοί πόροι που διατίθενται για ενέργειες επικοινωνιακής προβολής στο πλαίσιο του παρόντος κανονισμού θα πρέπει να συμβάλλουν επίσης στην κάλυψη της εταιρικής προβολής των πολιτικών προτεραιοτήτων της Ένωσης, στον βαθμό που οι εν λόγω προτεραιότητες συνδέονται με τον γενικό στόχο του προγράμματος.

(56)

Προκειμένου να διασφαλιστεί η αποτελεσματική και αποδοτική υλοποίηση του παρόντος κανονισμού, το πρόγραμμα θα πρέπει να αξιοποιήσει στον μέγιστο βαθμό τις υφιστάμενες ρυθμίσεις διαχείρισης. Ως εκ τούτου, η συνολική υλοποίηση του προγράμματος θα πρέπει να ανατίθεται σε υφιστάμενες δομές, δηλαδή στην Επιτροπή και στους εθνικούς οργανισμούς που έχουν οριστεί για τη διαχείριση των δράσεων που αναφέρονται στο κεφάλαιο για τη νεολαία του κανονισμού (ΕΕ) 2021/817. Ωστόσο, οι δράσεις του άξονα «Ευρωπαϊκό Σώμα Εθελοντών Ανθρωπιστικής Βοήθειας» θα πρέπει να τελούν κυρίως υπό άμεση διαχείριση. Η Επιτροπή θα πρέπει να διαβουλεύεται τακτικά με τα βασικά ενδιαφερόμενα μέρη, συμπεριλαμβανομένων των συμμετεχόντων φορέων, σχετικά με την υλοποίηση του προγράμματος.

(57)

Προκειμένου να διασφαλιστεί η χρηστή δημοσιονομική διαχείριση και η ασφάλεια δικαίου στα κράτη μέλη και τις τρίτες χώρες που είναι συνδεδεμένες με το πρόγραμμα, κάθε εθνική αρχή θα πρέπει να ορίσει ανεξάρτητο ελεγκτικό οργανισμό. Όπου είναι δυνατό, και προκειμένου να μεγιστοποιηθεί η αποδοτικότητα, τα ανεξάρτητα ελεγκτικά σώματα θα πρέπει να είναι τα ίδια με εκείνα που ορίζονται για τις δράσεις που αναφέρονται στο κεφάλαιο για τη νεολαία του κανονισμού (ΕΕ) 2021/817.

(58)

Τα κράτη μέλη θα πρέπει να επιδιώξουν τη θέσπιση όλων των κατάλληλων μέτρων για την άρση των νομικών και διοικητικών εμποδίων στην ορθή λειτουργία του προγράμματος. Στο πλαίσιο αυτό περιλαμβάνεται και η επίλυση, όπου αυτό είναι δυνατό, και με την επιφύλαξη του ενωσιακού δικαίου σχετικά με την είσοδο και διαμονή υπηκόων τρίτων χωρών, των θεμάτων που αποτελούν αιτίες δυσκολιών στην απόκτηση θεωρήσεων διαβατηρίου και αδειών διαμονής.

(59)

Το σύστημα υποβολής εκθέσεων για τις επιδόσεις θα πρέπει να εξασφαλίζει ότι τα στοιχεία με τα οποία παρακολουθούνται η υλοποίηση και η αξιολόγηση του προγράμματος συλλέγονται κατά τρόπο αποδοτικό, αποτελεσματικό, έγκαιρο και με τον κατάλληλο βαθμό λεπτομέρειας. Τα στοιχεία αυτά θα πρέπει να ανακοινώνονται στην Επιτροπή κατά τρόπο που συμμορφώνεται με τους σχετικούς κανόνες για την προστασία των δεδομένων.

(60)

Για να εξασφαλιστούν ενιαίες προϋποθέσεις για την εφαρμογή του παρόντος κανονισμού, θα πρέπει να ανατεθούν εκτελεστικές αρμοδιότητες στην Επιτροπή. Οι εν λόγω αρμοδιότητες θα πρέπει να ασκούνται σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 182/2011 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (23).

(61)

Προκειμένου να απλοποιηθούν οι απαιτήσεις που ισχύουν για τους δικαιούχους, θα πρέπει να γίνεται χρήση, στον μέγιστο δυνατό βαθμό, απλουστευμένων επιχορηγήσεων με τη μορφή κατ’ αποκοπήν ποσών, χρηματοδότησης με ενιαίο συντελεστή και μοναδιαίων δαπανών. Οι απλουστευμένες επιχορηγήσεις για τη στήριξη των δράσεων κινητικότητας στο πλαίσιο του προγράμματος, όπως ορίζονται από την Επιτροπή, θα πρέπει να λαμβάνουν υπόψη το κόστος διαβίωσης στη χώρα υποδοχής. Σύμφωνα με την εθνική νομοθεσία, τα κράτη μέλη θα πρέπει επίσης να παροτρύνονται να εξαιρούν τις εν λόγω επιχορηγήσεις από τη φορολόγηση και τις κοινωνικές επιβαρύνσεις, Ομοίως θα πρέπει να απαλλάσσονται και οι επιχορηγήσεις προς ιδιώτες τις οποίες παρέχουν δημόσιες ή ιδιωτικές νομικές οντότητες

(62)

Προκειμένου να διασφαλιστεί η αποτελεσματική αξιολόγηση της επίτευξης των στόχων του προγράμματος, θα πρέπει να ανατεθεί στην Επιτροπή η εξουσία έκδοσης πράξεων, σύμφωνα με το άρθρο 290 ΣΛΕΕ, για την τροποποίηση του παραρτήματος όσον αφορά τους δείκτες επιδόσεων του προγράμματος. Έχει ιδιαίτερη σημασία να διεξαγάγει η Επιτροπή κατάλληλες διαβουλεύσεις κατά τις προπαρασκευαστικές της εργασίες, μεταξύ άλλων και σε επίπεδο εμπειρογνωμόνων, σύμφωνα μάλιστα με τις αρχές που ορίζονται στη διοργανική συμφωνία της 13ης Απριλίου 2016 για τη βελτίωση του νομοθετικού έργου. Ειδικότερα, προκειμένου να εξασφαλιστεί ισότιμη συμμετοχή στην κατάρτιση των κατ’ εξουσιοδότηση πράξεων, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο λαμβάνουν όλα τα έγγραφα ταυτόχρονα με τους εμπειρογνώμονες των κρατών μελών και οι εμπειρογνώμονές τους έχουν συστηματική πρόσβαση στις συνεδριάσεις των ομάδων εμπειρογνωμόνων της Επιτροπής που ασχολούνται με την κατάρτιση των κατ’ εξουσιοδότηση πράξεων.

(63)

Ο παρών κανονισμός σέβεται τα θεμελιώδη δικαιώματα και τηρεί τις αρχές που αναγνωρίζονται ιδίως από τον Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ο «Χάρτης»). Ειδικότερα, ο παρών κανονισμός επιδιώκει να διασφαλίσει τον πλήρη σεβασμό του δικαιώματος στην ισότητα μεταξύ ανδρών και γυναικών και της απαγόρευσης των διακρίσεων λόγω φύλου, φυλετικής ή εθνοτικής καταγωγής, θρησκείας ή πεποιθήσεων, αναπηρίας, ηλικίας ή γενετήσιου προσανατολισμού ή κοινωνικοοικονομικού υπόβαθρου και να προωθήσει την εφαρμογή των άρθρων 21 και 23 του Χάρτη.

(64)

Οι οριζόντιοι δημοσιονομικοί κανόνες που εγκρίθηκαν από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο βάσει του άρθρου 322 ΣΛΕΕ έχουν εφαρμογή στον παρόντα κανονισμό. Οι εν λόγω κανόνες θεσπίζονται στον δημοσιονομικό κανονισμό και καθορίζουν ιδίως τη διαδικασία κατάρτισης και εκτέλεσης του προϋπολογισμού μέσω επιχορηγήσεων, προμηθειών, βραβείων και έμμεσης εκτέλεσης, προβλέπουν δε ελέγχους της ευθύνης των οικονομικών φορέων. Οι κανόνες που εγκρίθηκαν βάσει του άρθρου 322 ΣΛΕΕ περιλαμβάνουν επίσης γενικό καθεστώς αιρεσιμότητας για την προστασία του ενωσιακού προϋπολογισμού.

(65)

Δεδομένου ότι ο στόχος του παρόντος κανονισμού, δηλαδή η ενίσχυση της συμμετοχής των νέων και φορέων σε προσβάσιμες και υψηλής ποιότητας δραστηριότητες αλληλεγγύης, δεν μπορεί να επιτευχθεί ικανοποιητικά από τα κράτη μέλη, μπορεί όμως, εξαιτίας της κλίμακας και των επιπτώσεών του, να επιτευχθεί καλύτερα σε επίπεδο Ένωσης, η Ένωση δύναται να λάβει μέτρα σύμφωνα με την αρχή της επικουρικότητας του άρθρου 5 ΣΕΕ. Σύμφωνα με την αρχή της αναλογικότητας του ιδίου άρθρου, ο παρών κανονισμός δεν υπερβαίνει τα αναγκαία για την επίτευξη του εν λόγω στόχου.

(66)

Σύμφωνα με τον δημοσιονομικό κανονισμό, η επιχορήγηση ενεργειών που έχουν ήδη ξεκινήσει, είναι δυνατή μόνον στις περιπτώσεις που ο αιτών μπορεί να αποδείξει την ανάγκη έναρξης της ενέργειας πριν από την υπογραφή της σύμβασης επιχορήγησης. Ωστόσο, οι δαπάνες που πραγματοποιήθηκαν πριν από την ημερομηνία υποβολής της αίτησης επιχορήγησης δεν είναι επιλέξιμες για ενωσιακή χρηματοδότηση, εκτός από εξαιρετικές περιπτώσεις δεόντως αιτιολογημένες. Προκειμένου να αποφευχθεί οποιαδήποτε διαταραχή στη στήριξη της Ένωσης, η οποία θα μπορούσε να λειτουργήσει εις βάρος των συμφερόντων της Ένωσης, θα πρέπει να είναι δυνατόν η απόφαση χρηματοδότησης να προβλέπει, για περιορισμένο χρονικό διάστημα στην αρχή του ΠΔΠ 2021-2027 και μόνον σε δεόντως αιτιολογημένες περιπτώσεις, την επιλεξιμότητα δραστηριοτήτων και δαπανών από 1ης Ιανουαρίου 2021, ακόμη και αν οι εν λόγω δραστηριότητες είχαν, υλοποιηθεί και οι εν λόγω δαπάνες πραγματοποιηθεί πριν υποβληθεί η αίτηση επιχορήγησης.

(67)

Οι δράσεις ή πρωτοβουλίες που δεν υποστηρίζονται βάσει του παρόντος κανονισμού δεν μπορούν να συμπεριληφθούν στα προγράμματα εργασίας.

(68)

Για να βελτιστοποιηθεί η προστιθέμενη αξία από επενδύσεις που χρηματοδοτούνται εξολοκλήρου ή εν μέρει μέσω του προϋπολογισμού της Ένωσης, θα πρέπει να αναζητηθούν συνέργειες, ιδίως μεταξύ του προγράμματος και άλλων ενωσιακών προγραμμάτων, συμπεριλαμβανομένων πόρων που υπόκεινται σε επιμερισμένη διαχείριση. Για να μεγιστοποιηθούν αυτές οι συνέργειες, θα πρέπει να υπάρξει μέριμνα για βασικούς μηχανισμούς διευκόλυνσης, όπως, μεταξύ άλλων, η σωρευτική χρηματοδότηση μιας δράσης από το πρόγραμμα και άλλο ενωσιακό πρόγραμμα, εφόσον αυτή δεν υπερβαίνει τις συνολικές επιλέξιμες δαπάνες της δράσης. Για τον σκοπό αυτό, ο παρών κανονισμός θα πρέπει να θεσπίσει κατάλληλους κανόνες, ιδίως όσον αφορά τη δυνατότητα δήλωσης του ίδιου κόστους ή δαπάνης, σε κατ’ αναλογία βάση, στο πρόγραμμα και σε άλλο ενωσιακό πρόγραμμα.

(69)

Ο κανονισμός (ΕΕ) 2018/1475 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (24) θα πρέπει να καταργηθεί με ισχύ από 1ης Ιανουαρίου 2021.

(70)

Προκειμένου να διασφαλιστεί η συνέχεια στην παροχή στήριξης στον σχετικό τομέα πολιτικής και να καταστεί δυνατή η υλοποίηση του προγράμματος από την αρχή του ΠΔΠ 2021-2027, ο παρών κανονισμός θα πρέπει να αρχίσει να ισχύει επειγόντως και να εφαρμοστεί αναδρομικώς από 1ης Ιανουαρίου 2021,