(1)

Οι νομοθετικές προτάσεις της Επιτροπής σχετικά με την κοινή γεωργική πολιτική (ΚΓΠ) μετά το 2020 αποσκοπούσαν στη θέσπιση του ισχυρού ενωσιακού πλαισίου που είναι απαραίτητο για να διασφαλιστεί ότι η ΚΓΠ θα παραμείνει κοινή πολιτική με ίσους όρους ανταγωνισμού, παρέχοντας παράλληλα στα κράτη μέλη μεγαλύτερη ευθύνη όσον αφορά τον τρόπο με τον οποίο ανταποκρίνονται στους σκοπούς και επιτυγχάνουν τους στόχους που έχουν τεθεί. Συνεπώς, τα κράτη μέλη οφείλουν να καταρτίσουν στρατηγικά σχέδια στο πλαίσιο της ΚΓΠ και να τα υλοποιήσουν μετά την έγκρισή τους από την Επιτροπή.

(2)

Η νομοθετική διαδικασία όσον αφορά τις νομοθετικές προτάσεις της Επιτροπής σχετικά με την ΚΓΠ μετά το 2020 δεν ολοκληρώθηκε εγκαίρως ώστε τα κράτη μέλη και η Επιτροπή να μπορέσουν να προετοιμάσουν όλα τα απαραίτητα στοιχεία για την εφαρμογή του νέου νομικού πλαισίου και των στρατηγικών σχεδίων της ΚΓΠ από την 1η Ιανουαρίου 2021, όπως είχε προταθεί αρχικά από την Επιτροπή. Η καθυστέρηση αυτή έχει δημιουργήσει αβεβαιότητα και κινδύνους για τους γεωργούς στην Ένωση και για ολόκληρο τον γεωργικό τομέα εντός της Ένωσης. Για να αμβλυνθεί αυτή η αβεβαιότητα και να διατηρηθεί η ζωτικότητα των αγροτικών περιοχών και περιφερειών, καθώς και να υποστηριχθεί η περιβαλλοντική βιωσιμότητα, ο παρών κανονισμός θα πρέπει να προβλέπει τη συνεχή εφαρμογή των κανόνων του ισχύοντος πλαισίου της ΚΓΠ που καλύπτει την περίοδο 2014 έως 2020 («τρέχον πλαίσιο της ΚΓΠ») και την αδιάλειπτη πληρωμή των γεωργών και άλλων δικαιούχων και, ως εκ τούτου, να παρέχει προβλεψιμότητα και σταθερότητα κατά τη διάρκεια της μεταβατικής περιόδου τα έτη 2021 και 2022 («μεταβατική περίοδος») έως την ημερομηνία εφαρμογής του νέου νομικού πλαισίου που καλύπτει την περίοδο από 1ης Ιανουαρίου 2023 («νέο νομικό πλαίσιο»).

(3)

Δεδομένου ότι η νομοθετική διαδικασία όσον αφορά τις νομοθετικές προτάσεις της Επιτροπής σχετικά με την ΚΓΠ μετά το 2020 δεν έχει ακόμη ολοκληρωθεί και τα στρατηγικά σχέδια της ΚΓΠ δεν έχουν ακόμη καταρτιστεί από τα κράτη μέλη, ενώ είναι ανάγκη να ζητηθεί η γνώμη των συμφεροντούχων, το τρέχον πλαίσιο της ΚΓΠ θα πρέπει να εξακολουθήσει να ισχύει για την πρόσθετη περίοδο των δύο ετών. Σκοπός της μεταβατικής περιόδου είναι να διευκολυνθεί η ομαλή μετάβαση των δικαιούχων σε νέα περίοδο προγραμματισμού και να προβλεφθεί η δυνατότητα να ληφθεί υπόψη η ανακοίνωση της Επιτροπής της 11ης Δεκεμβρίου 2019 για την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία («Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία»).

(4)

Προκειμένου να διασφαλιστεί ότι μπορεί να χορηγείται στήριξη στους γεωργούς και λοιπούς δικαιούχους από το Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Εγγυήσεων (ΕΓΤΕ) και το Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Αγροτικής Ανάπτυξης (ΕΓΤΑΑ) τα έτη 2021 και 2022, η Ένωση θα πρέπει να συνεχίσει να χορηγεί την εν λόγω στήριξη κατά τη διάρκεια της μεταβατικής περιόδου σύμφωνα με τις προϋποθέσεις του τρέχοντος πλαισίου της ΚΓΠ. Το τρέχον πλαίσιο της ΚΓΠ θεσπίστηκε ειδικότερα με τους κανονισμούς (ΕΕ) αριθ. 1303/2013 (4), (ΕΕ) αριθ. 1305/2013 (5), (ΕΕ) αριθ. 1306/2013 (6), (ΕΕ) αριθ. 1307/2013 (7) και (ΕΕ) αριθ. 1308/2013 (8) του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου.

(5)

Ο παρών κανονισμός θα πρέπει να προσφέρει στα κράτη μέλη επαρκή χρόνο για να προετοιμάσουν τα αντίστοιχα στρατηγικά τους σχέδια στο πλαίσιο της ΚΓΠ, καθώς και να διευκολύνει τη δημιουργία διοικητικών δομών που απαιτούνται για την επιτυχή εφαρμογή του νέου νομικού πλαισίου, ιδίως με την πρόβλεψη της δυνατότητας αύξησης της τεχνικής βοήθειας. Όλα τα στρατηγικά σχέδια της ΚΓΠ θα πρέπει να είναι έτοιμα να τεθούν σε ισχύ μόλις λήξει η μεταβατική περίοδος, προκειμένου να εξασφαλιστεί η απαραίτητη σταθερότητα και ασφάλεια στον γεωργικό τομέα.

(6)

Δεδομένου ότι η Ένωση θα πρέπει να εξακολουθήσει να στηρίζει την αγροτική ανάπτυξη καθ’ όλη τη διάρκεια της μεταβατικής περιόδου, τα κράτη μέλη θα πρέπει να έχουν τη δυνατότητα να χρηματοδοτήσουν τα οικεία προγράμματα αγροτικής ανάπτυξης που θα παραταθούν από τα αντίστοιχα κονδύλια του προϋπολογισμού για τα έτη 2021 και 2022. Τα προγράμματα που θα παραταθούν θα πρέπει να διασφαλίζουν ότι τουλάχιστον το ίδιο συνολικό μερίδιο της συνεισφοράς του ΕΓΤΑΑ προορίζεται για τα μέτρα που αναφέρονται στο άρθρο 59 παράγραφος 6 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1305/2013, σύμφωνα με τις νέες φιλοδοξίες που καθορίζονται στην Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία.

(7)

Ο κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 1303/2013 θεσπίζει τους κοινούς κανόνες που εφαρμόζονται στο ΕΓΤΑΑ και σε άλλα ταμεία, τα οποία λειτουργούν βάσει ενός κοινού πλαισίου. Ο εν λόγω κανονισμός θα πρέπει να εξακολουθήσει να εφαρμόζεται στα προγράμματα που υποστηρίζονται από το ΕΓΤΑΑ για την περίοδο προγραμματισμού 2014-2020, καθώς και για τα έτη προγραμματισμού 2021 και 2022.

(8)

Οι προθεσμίες που καθορίζονται στον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 1303/2013 όσον αφορά τις εκθέσεις υλοποίησης, τις ετήσιες συνεδριάσεις επανεξέτασης, τις εκ των υστέρων αξιολογήσεις και τις εκθέσεις σύνθεσης, την επιλεξιμότητα των δαπανών και την αποδέσμευση, καθώς και τις δημοσιονομικές δεσμεύσεις, περιορίζονται στην περίοδο προγραμματισμού 2014-2020. Οι εν λόγω προθεσμίες θα πρέπει να προσαρμοστούν, ώστε να ληφθεί υπόψη η παρατεταμένη διάρκεια της περιόδου κατά την οποία θα πρέπει να υλοποιηθούν τα προγράμματα που σχετίζονται με στήριξη από το ΕΓΤΑΑ.

(9)

Ο κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 1310/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (9) και ο κατ’ εξουσιοδότηση κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 807/2014 της Επιτροπής (10) προβλέπουν ότι οι δαπάνες για ορισμένες μακροπρόθεσμες δεσμεύσεις που έχουν αναληφθεί δυνάμει ορισμένων κανονισμών βάσει των οποίων χορηγούνταν στήριξη της αγροτικής ανάπτυξης πριν από την εφαρμογή του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1305/2013 θα πρέπει να συνεχίσουν να καταβάλλονται, υπό ορισμένες προϋποθέσεις, από το ΕΓΤΑΑ κατά την περίοδο προγραμματισμού 2014-2020. Οι εν λόγω δαπάνες θα πρέπει επίσης να συνεχίσουν να είναι επιλέξιμες για τη διάρκεια της αντίστοιχης νομικής δέσμευσης υπό τους ίδιους όρους κατά τα έτη προγραμματισμού 2021 και 2022. Για λόγους νομικής σαφήνειας και ασφάλειας δικαίου, θα πρέπει επίσης να αποσαφηνιστεί ότι οι νομικές δεσμεύσεις που αναλαμβάνονται δυνάμει προηγούμενων μέτρων που αντιστοιχούν στα μέτρα του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1305/2013 στα οποία εφαρμόζεται το ολοκληρωμένο σύστημα διαχείρισης και ελέγχου θα πρέπει να υπόκεινται στο εν λόγω ολοκληρωμένο σύστημα διαχείρισης και ελέγχου, καθώς και ότι οι πληρωμές που σχετίζονται με αυτές τις νομικές δεσμεύσεις θα πρέπει να πραγματοποιούνται από την 1η Δεκεμβρίου έως τις 30 Ιουνίου του επόμενου ημερολογιακού έτους.

(10)

Το ΕΓΤΑΑ θα πρέπει να είναι σε θέση να στηρίζει το κόστος της δημιουργίας ικανοτήτων και των προπαρασκευαστικών μέτρων για τη στήριξη του σχεδιασμού και της μελλοντικής εφαρμογής των στρατηγικών ανάπτυξης με πρωτοβουλία των τοπικών κοινοτήτων σύμφωνα με το νέο νομικό πλαίσιο.

(11)

Το 2015, κατά τη χορήγηση των δικαιωμάτων ενίσχυσης ή τον επανυπολογισμό των δικαιωμάτων ενίσχυσης για τα κράτη μέλη που κρατούν τα υφιστάμενα δικαιώματα σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 1307/2013, ορισμένα κράτη μέλη υπέπεσαν σε σφάλματα κατά τον καθορισμό του αριθμού ή της αξίας των δικαιωμάτων ενίσχυσης. Πολλά από αυτά τα σφάλματα, ακόμη και όταν αφορούσαν έναν μεμονωμένο γεωργό, επηρεάζουν την αξία των δικαιωμάτων ενίσχυσης για όλους τους γεωργούς και για όλα τα έτη. Ορισμένα κράτη μέλη υπέπεσαν επίσης σε σφάλματα και μετά το 2015 κατά τη χορήγηση δικαιωμάτων από το απόθεμα, για παράδειγμα στον υπολογισμό της μέσης αξίας. Αυτές οι περιπτώσεις μη συμμόρφωσης υπόκεινται συνήθως σε δημοσιονομική διόρθωση έως ότου ληφθούν διορθωτικά μέτρα από το οικείο κράτος μέλος. Δεδομένου του χρονικού διαστήματος που έχει παρέλθει από την πρώτη χορήγηση και των προσπαθειών που καταβάλλουν τα κράτη μέλη για τον καθορισμό και, κατά περίπτωση, τη διόρθωση των δικαιωμάτων, αλλά και για λόγους ασφάλειας δικαίου, ο αριθμός και η αξία των δικαιωμάτων ενίσχυσης θα πρέπει να θεωρούνται νόμιμα και κανονικά από μια συγκεκριμένη ημερομηνία και μετά.

(12)

Δυνάμει του άρθρου 24 παράγραφος 6 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1307/2013, δόθηκε στα κράτη μέλη η επιλογή να εφαρμόσουν, με σκοπό τη χορήγηση δικαιωμάτων ενίσχυσης, συντελεστή μείωσης σε επιλέξιμα εκτάρια τα οποία αποτελούνται από μόνιμους βοσκότοπους που βρίσκονται σε περιοχές με δύσκολες καιρικές συνθήκες. Η διαχείριση των λειμώνων των Άλπεων συχνά πραγματοποιείται συλλογικά και, ως εκ τούτου, οι περιοχές διατίθενται σε ετήσια βάση, προκαλώντας έτσι μεγάλη αβεβαιότητα μεταξύ των γεωργών των οικείων κρατών μελών. Η εφαρμογή του εν λόγω συστήματος έχει αποδειχθεί ιδιαίτερα πολύπλοκη, ιδίως όσον αφορά τον ακριβή ορισμό των σχετικών περιοχών. Δεδομένου ότι η αξία των δικαιωμάτων ενίσχυσης σε περιοχές όπου δεν εφαρμόζεται συντελεστής μείωσης εξαρτάται από το άθροισμα των δικαιωμάτων ενίσχυσης στις ορισθείσες περιοχές, η εν λόγω αβεβαιότητα επηρεάζει ακολούθως όλους τους γεωργούς των οικείων κρατών μελών. Προκειμένου να σταθεροποιηθεί το σύστημα που εφαρμόζεται επί του παρόντος στα εν λόγω κράτη μέλη και να διασφαλιστεί η ασφάλεια δικαίου για όλους τους γεωργούς των οικείων κρατών μελών το συντομότερο δυνατόν, τα οικεία κράτη μέλη θα πρέπει να έχουν τη δυνατότητα να θεωρούν νόμιμη και κανονική την αξία και τον αριθμό όλων των δικαιωμάτων που έχουν χορηγηθεί σε όλους τους γεωργούς πριν από την 1η Ιανουαρίου 2020. Η αξία των εν λόγω δικαιωμάτων θα πρέπει να είναι, με την επιφύλαξη τυχόν μέσων έννομης προστασίας που έχουν στη διάθεσή τους μεμονωμένοι δικαιούχοι, η αξία για το ημερολογιακό έτος 2019 που ισχύει στις 31 Δεκεμβρίου 2019.

(13)

Η επιβεβαίωση των δικαιωμάτων ενίσχυσης δεν συνιστά εξαίρεση από την ευθύνη των κρατών μελών στο πλαίσιο της επιμερισμένης διαχείρισης του ΕΓΤΕ να διασφαλίζουν την προστασία του προϋπολογισμού της Ένωσης από παράτυπες δαπάνες. Συνεπώς, η επιβεβαίωση των δικαιωμάτων ενίσχυσης που χορηγήθηκαν σε γεωργούς πριν από την 1η Ιανουαρίου 2021 ή, κατά παρέκκλιση, πριν από την 1η Ιανουαρίου 2020, δεν θα πρέπει να θίγει την εξουσία της Επιτροπής να λαμβάνει τις αποφάσεις που αναφέρονται στο άρθρο 52 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1306/2013 σε σχέση με παράτυπες πληρωμές που καταβλήθηκαν για οποιοδήποτε ημερολογιακό έτος έως και το 2020 ή, κατά παρέκκλιση, έως και το 2019, ως αποτέλεσμα σφαλμάτων στον αριθμό ή στην αξία των εν λόγω δικαιωμάτων ενισχύσεων.

(14)

Δεδομένου ότι το νέο νομικό πλαίσιο για την ΚΓΠ δεν έχει ακόμη εκδοθεί, θα πρέπει να καταστεί σαφές ότι θα πρέπει να θεσπιστούν μεταβατικοί κανόνες για τη ρύθμιση της μετάβασης από τα υφιστάμενα καθεστώτα στήριξης που χορηγούνται σε πολυετή βάση στο νέο νομικό πλαίσιο.

(15)

Για να περιοριστεί η σημαντική μεταφορά δεσμεύσεων από την τρέχουσα περίοδο προγραμματισμού για την αγροτική ανάπτυξη στα στρατηγικά σχέδια της ΚΓΠ, η διάρκεια των νέων πολυετών δεσμεύσεων όσον αφορά τη γεωργία, το περιβάλλον και το κλίμα, τη βιολογική γεωργία και την καλή μεταχείριση των ζώων θα πρέπει, κατά γενικό κανόνα, να περιοριστεί σε μέγιστη χρονική περίοδο τριών ετών. Από το 2022, η παράταση των υφιστάμενων δεσμεύσεων θα πρέπει να περιοριστεί σε ένα έτος.

(16)

Το άρθρο 31 παράγραφος 5 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1305/2013 προέβλεπε μεταβατικές ρυθμίσεις για τη διευκόλυνση της σταδιακής κατάργησης των ενισχύσεων σε περιοχές που, λόγω της εφαρμογής των νέων κριτηρίων οριοθέτησης, δεν θα θεωρούνταν πλέον ως περιοχές με φυσικά μειονεκτήματα. Οι ενισχύσεις αυτές έπρεπε να καταβληθούν έως το 2020 και για μέγιστο διάστημα τεσσάρων ετών. Ο κανονισμός (ΕΕ) 2017/2393 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (11) παρέτεινε την αρχική προθεσμία για τη νέα οριοθέτηση των περιοχών αυτών έως το 2019. Για τους γεωργούς των κρατών μελών που προέβησαν σε οριοθέτηση το 2018 και το 2019, η σταδιακή κατάργηση των ενισχύσεων δεν θα μπορούσε να φτάσει το ανώτατο όριο των τεσσάρων ετών. Προκειμένου να συνεχιστεί η σταδιακή κατάργηση των ενισχύσεων, θα πρέπει να επιτραπεί στα κράτη μέλη να συνεχίσουν να τις καταβάλλουν κατά τα έτη 2021 και 2022, κατά περίπτωση. Για τη διασφάλιση επαρκούς επιπέδου ενισχύσεων ανά εκτάριο, σύμφωνα με το άρθρο 31 παράγραφος 5 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1305/2013, το επίπεδο ενισχύσεων τα έτη 2021 και 2022 θα πρέπει να καθοριστεί σε 25 EUR ανά εκτάριο.

(17)

Δεδομένου ότι οι γεωργοί είναι εκτεθειμένοι σε αυξανόμενους οικονομικούς και περιβαλλοντικούς κινδύνους ως συνέπεια της κλιματικής αλλαγής και της αυξανόμενης αστάθειας των τιμών, ο κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 1305/2013 προβλέπει ένα μέτρο διαχείρισης κινδύνου για να βοηθήσει τους γεωργούς να αντιμετωπίσουν τους εν λόγω κινδύνους. Το εν λόγω μέτρο περιλαμβάνει χρηματοδοτικές συνεισφορές σε ταμεία αλληλοβοήθειας και ένα εργαλείο σταθεροποίησης εισοδήματος. Για την παροχή στήριξης δυνάμει του εν λόγω μέτρου προβλέφτηκαν ειδικοί όροι, προκειμένου να διασφαλισθεί η ίση μεταχείριση των γεωργών σε ολόκληρη την Ένωση, η αποφυγή στρέβλωσης του ανταγωνισμού και η τήρηση των διεθνών δεσμεύσεων της Ένωσης. Προκειμένου να προωθηθεί περαιτέρω η χρήση του εν λόγω μέτρου στους γεωργούς όλων των τομέων, θα πρέπει να δοθεί στα κράτη μέλη η δυνατότητα να μειώσουν το εφαρμοστέο στο αντίστοιχο εργαλείο κατώτατο όριο του 30 % που ενεργοποιεί την αποζημίωση των γεωργών σε περίπτωση μείωσης της παραγωγής ή του εισοδήματος, όχι όμως κάτω του 20 %.

(18)

Οι γεωργοί και οι αγροτικές επιχειρήσεις έχουν πληγεί με πρωτοφανή τρόπο από τις συνέπειες της επιδημικής έξαρσης της COVID-19. Η παράταση των εκτεταμένων περιορισμών στις μετακινήσεις που έχουν επιβληθεί στα κράτη μέλη, καθώς και η υποχρεωτική αναστολή λειτουργίας των καταστημάτων, των υπαίθριων αγορών, των εστιατορίων και των λοιπών χώρων φιλοξενίας, έχουν προκαλέσει οικονομικές αναταράξεις στον γεωργικό τομέα και στις αγροτικές κοινότητες και έχουν ως αποτέλεσμα προβλήματα ρευστότητας και ταμειακών ροών για τους γεωργούς και τις μικρές επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στον τομέα της μεταποίησης, της εμπορίας ή της ανάπτυξης γεωργικών προϊόντων. Για την ανταπόκριση στις επιπτώσεις της κρίσης που προκύπτουν από την επιδημική έξαρση της COVID-19, η διάρκεια του μέτρου που αναφέρεται στο άρθρο 39β του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1305/2013 θα πρέπει να επεκταθεί για την αντιμετώπιση των προβλημάτων ρευστότητας που θέτουν σε κίνδυνο τη συνέχιση των γεωργικών δραστηριοτήτων και των μικρών επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται στη μεταποίηση, την εμπορία ή την ανάπτυξη γεωργικών προϊόντων. Η στήριξη για το εν λόγω μέτρο θα πρέπει να χρηματοδοτείται από 2 % κατ’ ανώτατο όριο από τα κονδύλια του ΕΓΤΑΑ που διατίθενται στα κράτη μέλη για την προγραμματική περίοδο 2014-2020.

(19)

Προκειμένου να αποφευχθεί μια κατάσταση κατά την οποία οι πόροι για την τοπική ανάπτυξη με πρωτοβουλία τοπικών κοινοτήτων κατά τα έτη προγραμματισμού 2021 και 2022 δεν δαπανώνται, τα κράτη μέλη που κάνουν χρήση της δυνατότητας να μεταφέρουν ποσά από τις άμεσες ενισχύσεις στην αγροτική ανάπτυξη θα πρέπει να μπορούν να εφαρμόζουν το ελάχιστο ποσοστό διάθεσης ύψους 5 % – 2,5 % στην περίπτωση της Κροατίας – για την τοπική ανάπτυξη με πρωτοβουλία των τοπικών κοινοτήτων μόνο στη συνεισφορά του ΕΓΤΑΑ στα προγράμματα αγροτικής ανάπτυξης που παρατείνονται έως την 31η Δεκεμβρίου 2022, υπολογιζόμενη προτού πραγματοποιηθεί η μεταφορά των ποσών από τις άμεσες ενισχύσεις.

(20)

Σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΕ) 2020/2094 του Συμβουλίου (12) σχετικά με τη θέσπιση Μέσου Ανάκαμψης της Ευρωπαϊκής Ένωσης («ΜΑΕΕ») για τη στήριξη της ανάκαμψης μετά την κρίση της COVID-19 («κανονισμός ΜΑΕΕ»), θα πρέπει να διατεθούν πρόσθετοι πόροι για τα έτη 2021 και 2022 προκειμένου να αντιμετωπιστούν οι επιπτώσεις από την κρίση της COVID-19 και οι συνέπειές της για τον γεωργικό τομέα και τις αγροτικές περιοχές της Ένωσης.

(21)

Λόγω των πρωτοφανών προκλήσεων που αντιμετωπίζουν ο γεωργικός τομέας και οι αγροτικές περιοχές της Ένωσης ως αποτέλεσμα της κρίσης της COVID-19, οι πρόσθετοι πόροι που παρέχονται στο πλαίσιο του ΜΑΕΕ θα πρέπει να χρησιμοποιηθούν για τη χρηματοδότηση μέτρων στο πλαίσιο του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1305/2013, πράγμα που θα οδηγήσει σε μια ανθεκτική, βιώσιμη και ψηφιακή οικονομική ανάκαμψη σύμφωνα με τους στόχους των δεσμεύσεων της Ένωσης για το περιβάλλον και το κλίμα και με τις νέες φιλοδοξίες που ορίζονται στην Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία.

(22)

Κατά συνέπεια, τα κράτη μέλη δεν θα πρέπει να μειώσουν την περιβαλλοντική φιλοδοξία των οικείων προγραμμάτων αγροτικής ανάπτυξης που εφαρμόζουν. Θα πρέπει να διασφαλίσουν το ίδιο συνολικό μερίδιο για τους πρόσθετους πόρους με αυτούς που προόρισαν στα οικεία προγράμματα αγροτικής ανάπτυξης για μέτρα ιδιαίτερα επωφελή για το περιβάλλον και το κλίμα στο πλαίσιο της συνεισφοράς του ΕΓΤΑΑ («αρχή της μη υποβάθμισης»). Επιπλέον, τουλάχιστον το 37 % των πρόσθετων πόρων που παρέχονται από το ΜΑΕΕ θα πρέπει να διατεθεί για μέτρα που είναι ιδιαίτερα επωφελή για το περιβάλλον και το κλίμα, καθώς και για την καλή μεταχείριση των ζώων και το LEADER. Επιπροσθέτως, τουλάχιστον το 55 % των εν λόγω πρόσθετων πόρων θα πρέπει να διατεθεί για μέτρα που προωθούν την οικονομική και κοινωνική ανάπτυξη στις αγροτικές περιοχές, ιδίως για επενδύσεις σε υλικά στοιχεία του ενεργητικού, ανάπτυξη γεωργικών εκμεταλλεύσεων και επιχειρήσεων, στήριξη για βασικές υπηρεσίες και ανάπλαση χωριών σε αγροτικές περιοχές και συνεργασία.

(23)

Εάν τα κράτη μέλη δεν είναι σε θέση με άλλο τρόπο να τηρήσουν την αρχή της μη υποβάθμισης, θα πρέπει να έχουν τη δυνατότητα να παρεκκλίνουν από την υποχρέωση διάθεσης τουλάχιστον του 55 % των πρόσθετων πόρων από το ΜΑΕΕ για μέτρα που προωθούν την οικονομική και κοινωνική ανάπτυξη στις αγροτικές περιοχές και θα πρέπει κατά προτίμηση να στηρίξουν μέτρα που είναι ιδιαίτερα επωφελή για το περιβάλλον και το κλίμα. Ωστόσο, προκειμένου να παρέχεται στα κράτη μέλη επαρκής ευελιξία, τα κράτη μέλη θα πρέπει επίσης να έχουν τη δυνατότητα να παρεκκλίνουν από την αρχή της μη υποβάθμισης όσον αφορά τους εν λόγω πρόσθετους πόρους, στον βαθμό που απαιτείται προκειμένου να συμμορφώνονται με την εν λόγω υποχρέωση του 55 %.

(24)

Οι πρόσθετοι πόροι από το ΜΑΕΕ υπόκεινται σε ειδικούς όρους. Οι εν λόγω πρόσθετοι πόροι θα πρέπει, συνεπώς, να προγραμματίζονται και να παρακολουθούνται χωριστά από τη στήριξη της Ένωσης για την αγροτική ανάπτυξη, με την εφαρμογή, γενικά, των κανόνων που προβλέπονται στον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 1305/2013. Ως εκ τούτου, οι εν λόγω πρόσθετοι πόροι θα πρέπει να εκτελούνται μέσω του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1305/2013 και να θεωρούνται στο πλαίσιο του εν λόγω κανονισμού ως ποσά που χρηματοδοτούν μέτρα στο πλαίσιο του ΕΓΤΑΑ. Κατά συνέπεια, θα πρέπει να εφαρμόζονται οι κανόνες που προβλέπονται στον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 1305/2013, συμπεριλαμβανομένων των κανόνων για τις τροποποιήσεις των προγραμμάτων αγροτικής ανάπτυξης, στον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 1306/2013, συμπεριλαμβανομένων των κανόνων για την αυτόματη αποδέσμευση, και στον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 1307/2013, εκτός αν άλλως ορίζεται στον παρόντα κανονισμό.

(25)

Θα πρέπει να θεσπιστούν ειδικό μέγιστο ποσοστό συγχρηματοδότησης της Ένωσης, καθώς και αυξημένο ποσοστό στήριξης για επενδύσεις που συμβάλλουν σε μια ανθεκτική, βιώσιμη και ψηφιακή οικονομική ανάκαμψη, και ενισχυμένη στήριξη των νέων γεωργών, προκειμένου να διασφαλιστεί το επαρκές αποτέλεσμα μόχλευσης των πρόσθετων πόρων που παρέχονται από το ΜΑΕΕ.

(26)

Για να διασφαλιστεί συνέχεια κατά τη μεταβατική περίοδο, το αποθεματικό για κρίσεις στον γεωργικό τομέα θα πρέπει να διατηρηθεί για τα έτη 2021 και 2022. Το σχετικό ποσό του αποθεματικού για τα έτη 2021 και 2022 θα πρέπει να συμπεριληφθεί στο εν λόγω αποθεματικό.

(27)

Όσον αφορά τις ρυθμίσεις προχρηματοδότησης από το ΕΓΤΑΑ, θα πρέπει να καταστεί σαφές ότι ούτε η παράταση έως τις 31 Δεκεμβρίου 2022 των προγραμμάτων που υποστηρίζονται από το ΕΓΤΑΑ σύμφωνα με τον παρόντα κανονισμό ούτε οι πρόσθετοι πόροι που διατίθενται με βάση τον κανονισμό ΜΑΕΕ θα πρέπει να έχουν ως αποτέλεσμα τη χορήγηση πρόσθετης προχρηματοδότησης για τα σχετικά προγράμματα.

(28)

Το άρθρο 11 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1307/2013 προβλέπει επί του παρόντος ότι τα κράτη μέλη υποχρεούνται να κοινοποιούν τις αποφάσεις τους που λαμβάνονται σύμφωνα με το εν λόγω άρθρο και το εκτιμώμενο προϊόν της μείωσης για το μέρος του ποσού των άμεσων ενισχύσεων που πρέπει να χορηγηθούν σε γεωργό για ένα δεδομένο ημερολογιακό έτος το οποίο υπερβαίνει τις 150 000 EUR μόνο για τα έτη 2015 έως 2020. Προκειμένου να διασφαλιστεί η συνέχιση του υφιστάμενου συστήματος, τα κράτη μέλη θα πρέπει επίσης να κοινοποιούν τις αποφάσεις τους που λαμβάνονται κατ’ εφαρμογή του εν λόγω άρθρου και το εκτιμώμενο προϊόν της μείωσης για τα ημερολογιακά έτη 2021 και 2022.

(29)

Το άρθρο 14 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1307/2013 παρέχει στα κράτη μέλη τη δυνατότητα να μεταφέρουν κονδύλια μεταξύ άμεσων ενισχύσεων και αγροτικής ανάπτυξης όσον αφορά τα ημερολογιακά έτη 2014 έως 2020. Προκειμένου να διασφαλιστεί ότι τα κράτη μέλη μπορούν να ακολουθούν τη δική τους στρατηγική, η ευελιξία μεταξύ πυλώνων θα πρέπει να αφορά επίσης το ημερολογιακό έτος 2021 (οικονομικό έτος 2022) και το ημερολογιακό έτος 2022 (οικονομικό έτος 2023).

(30)

Για να μπορέσει η Επιτροπή να καθορίσει τα δημοσιονομικά ανώτατα όρια σύμφωνα με το άρθρο 22 παράγραφος 1, το άρθρο 36 παράγραφος 4, το άρθρο 42 παράγραφος 2, το άρθρο 49 παράγραφος 2, το άρθρο 51 παράγραφος 4 και το άρθρο 53 παράγραφος 7 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1307/2013, είναι αναγκαίο τα κράτη μέλη να κοινοποιήσουν τις αποφάσεις τους σχετικά με τα χρηματοδοτικά κονδύλια ανά καθεστώς για το ημερολογιακό έτος 2021 έως τις 19 Φεβρουαρίου 2021 και για το ημερολογιακό έτος 2022 έως την 1η Αυγούστου 2021.

(31)

Το άρθρο 22 παράγραφος 5 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1307/2013 προβλέπει τη γραμμική προσαρμογή της αξίας των δικαιωμάτων ενισχύσεων σε περίπτωση αλλαγής του ανώτατου ορίου για το καθεστώς βασικής ενίσχυσης από ένα έτος στο επόμενο λόγω ορισμένων αποφάσεων που λαμβάνουν τα κράτη μέλη και οι οποίες επηρεάζουν το ανώτατο όριο για το καθεστώς βασικής ενίσχυσης. Η παράταση της ισχύος του παραρτήματος II του συγκεκριμένου κανονισμού σχετικά με τα εθνικά ανώτατα όρια μετά το ημερολογιακό έτος 2020 και οι πιθανές ετήσιες αλλαγές από τη συγκεκριμένη ημερομηνία ενδέχεται να έχουν επιπτώσεις στο ανώτατο όριο για το καθεστώς βασικής ενίσχυσης. Κατά συνέπεια, για να μπορέσουν τα κράτη μέλη να τηρήσουν την υποχρέωση βάσει της οποίας η συνολική αξία των δικαιωμάτων ενισχύσεων και των αποθεμάτων πρέπει να ισούται με το ανώτατο όριο για το καθεστώς βασικής ενίσχυσης που προβλέπεται στο άρθρο 22 παράγραφος 4 του εν λόγω κανονισμού, είναι σκόπιμο να προβλεφθεί γραμμική προσαρμογή προκειμένου να διασφαλιστεί η προσαρμογή στην παράταση ή στις τροποποιήσεις του παραρτήματος II του εν λόγω κανονισμού κατά τη διάρκεια της μεταβατικής περιόδου. Επιπλέον, προκειμένου να παρασχεθεί μεγαλύτερη ευελιξία στα κράτη μέλη, κρίνεται σκόπιμο να τους δοθεί η δυνατότητα να προσαρμόζουν την αξία των δικαιωμάτων ενισχύσεων ή του αποθέματος, πιθανώς με διαφορετικά ποσοστά αναπροσαρμογής.

(32)

Σύμφωνα με το ισχύον νομικό πλαίσιο, τα κράτη μέλη κοινοποίησαν το 2014 τις αποφάσεις τους έως και το ημερολογιακό έτος 2020 σχετικά με την κατανομή του ετήσιου εθνικού ανώτατου ορίου για το καθεστώς βασικής ενίσχυσης μεταξύ των περιφερειών και τις πιθανές ετήσιες σταδιακές τροποποιήσεις για την περίοδο που καλύπτει ο κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 1307/2013. Είναι απαραίτητο τα κράτη μέλη να κοινοποιήσουν επίσης αυτές τις αποφάσεις για τα ημερολογιακά έτη 2021 και 2022.

(33)

Ο μηχανισμός εσωτερικής σύγκλισης είναι η βασική διαδικασία για την πιο δίκαιη κατανομή της άμεσης εισοδηματικής στήριξης μεταξύ των γεωργών. Η ύπαρξη σημαντικών ατομικών διαφορών βάσει παλαιών ιστορικών αναφορών καθίσταται ολοένα και πιο δύσκολο να δικαιολογηθεί. Στον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 1307/2013, το βασικό μοντέλο της εσωτερικής σύγκλισης συνίσταται στην εφαρμογή από τα κράτη μέλη ενιαίου κατ’ αποκοπήν ποσοστού για όλα τα δικαιώματα ενίσχυσης, σε εθνικό ή περιφερειακό επίπεδο, από το 2015. Ωστόσο, για να διασφαλιστεί η ομαλότερη μετάβαση σε μια ενιαία αξία, προβλέφθηκε παρέκκλιση η οποία παρέχει στα κράτη μέλη τη δυνατότητα να διαφοροποιούν τις αξίες των δικαιωμάτων ενίσχυσης εφαρμόζοντας μερική σύγκλιση, η οποία αποκαλείται επίσης «μοντέλο σήραγγας», μεταξύ του 2015 και του 2019. Ορισμένα κράτη μέλη έκαναν χρήση αυτής της παρέκκλισης. Για να συνεχιστεί η διαδικασία προς μια πιο δίκαιη κατανομή των άμεσων ενισχύσεων, τα κράτη μέλη θα πρέπει να έχουν τη δυνατότητα να συγκλίνουν περαιτέρω προς έναν εθνικό ή περιφερειακό μέσο όρο μετά το 2019 αντί να υιοθετήσουν ενιαίο κατ’ αποκοπήν ποσοστό ή να διατηρήσουν την αξία των δικαιωμάτων στο επίπεδο του 2019. Η εν λόγω δυνατότητα για τα κράτη μέλη θα πρέπει συνεπώς να εφαρμοστεί από την 1η Ιανουαρίου 2021. Τα κράτη μέλη θα πρέπει να κοινοποιούν στην Επιτροπή σε ετήσια βάση την απόφασή τους για το επόμενο έτος.

(34)

Οι διατάξεις του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1307/2013 για την προσαρμογή όλων των δικαιωμάτων ενίσχυσης, οι οποίες τροποποιούνται από τον παρόντα κανονισμό, θα πρέπει να εφαρμοστούν αναδρομικά από την 1η Ιανουαρίου 2020, ώστε να διευκρινιστεί ότι τα κράτη μέλη ήταν σε θέση να συγκλίνουν μετά το 2019.

(35)

Το άρθρο 30 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1307/2013 προβλέπει ότι οι ετήσιες σταδιακές τροποποιήσεις της αξίας των δικαιωμάτων ενίσχυσης που χορηγούνται από το απόθεμα πρέπει να αντανακλούν τις ετήσιες μεταβολές του εθνικού ανώτατου ορίου που ορίζονται στο παράρτημα II του εν λόγω κανονισμού, αντικατοπτρίζοντας μια πολυετή διαχείριση του αποθέματος. Οι κανόνες αυτοί θα πρέπει να προσαρμοστούν έτσι ώστε να αντικατοπτρίζουν τη δυνατότητα τροποποίησης τόσο της αξίας όλων των χορηγούμενων δικαιωμάτων ενίσχυσης, όσο και του αποθέματος, με στόχο την προσαρμογή σε αλλαγές στο ποσό που προβλέπεται στο παράρτημα II του εν λόγω κανονισμού μεταξύ δύο ετών. Σε κράτη μέλη που αποφασίζουν να συνεχίζουν εσωτερική σύγκλιση, η εν λόγω εσωτερική σύγκλιση υλοποιείται σε ετήσια βάση. Για τα ημερολογιακά έτη 2020, 2021 και 2022, θα πρέπει να καθοριστεί κατά το έτος χορήγησης μόνο η αξία των δικαιωμάτων ενίσχυσης του τρέχοντος έτους. Η μοναδιαία αξία των δικαιωμάτων ενίσχυσης που χορηγούνται από το απόθεμα σε ένα δεδομένο έτος θα πρέπει να υπολογίζεται έπειτα από πιθανή προσαρμογή του αποθέματος σύμφωνα με το άρθρο 22 παράγραφος 5 του εν λόγω κανονισμού. Σε οποιοδήποτε μεταγενέστερο έτος, η αξία των δικαιωμάτων ενίσχυσης που χορηγούνται από το απόθεμα θα πρέπει να προσαρμόζεται σύμφωνα με το άρθρο 22 παράγραφος 5 του εν λόγω κανονισμού.

(36)

Το άρθρο 36 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1307/2013 προβλέπει την εφαρμογή του καθεστώτος ενιαίας στρεμματικής ενίσχυσης έως τις 31 Δεκεμβρίου 2020. Είναι σκόπιμο να καταστεί δυνατή η παράταση του καθεστώτος ενιαίας στρεμματικής ενίσχυσης τα έτη 2021 και 2022.

(37)

Δεδομένου ότι η τροποποίηση, που ορίζεται στον παρόντα κανονισμό, του παραρτήματος II του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1307/2013 θα τεθεί σε ισχύ πολύ αργά ώστε τα κράτη μέλη να τηρήσουν την αρχική προθεσμία για συγκεκριμένες υποχρεώσεις κοινοποίησης το 2020, είναι αναγκαίο να παραταθούν η προθεσμία για τη λήψη από τα κράτη μέλη της απόφασης να εισαγάγουν για πρώτη φορά την αναδιανεμητική ενίσχυση από το 2021 ή το 2022, καθώς και η κοινοποίηση της εν λόγω απόφασης στην Επιτροπή. Είναι σκόπιμο να οριστεί η εν λόγω προθεσμία κατά τρόπον ώστε να συμπίπτει με την προθεσμία για τις αποφάσεις σχετικά με την ευελιξία μεταξύ πυλώνων.

(38)

Σύμφωνα με το άρθρο 37 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1307/2013, τα κράτη μέλη που εφαρμόζουν το καθεστώς ενιαίας στρεμματικής ενίσχυσης μπορούν να αποφασίσουν τη χορήγηση μεταβατικής εθνικής ενίσχυσης κατά το διάστημα 2015-2020 για να αποφευχθεί η αιφνίδια και ουσιαστική μείωση της στήριξης στους τομείς που επωφελήθηκαν από τη μεταβατική εθνική ενίσχυση έως το 2014. Προκειμένου να διασφαλιστεί ότι, κατά τη διάρκεια της μεταβατικής περιόδου, η εν λόγω ενίσχυση εξακολουθεί να διαδραματίζει τον ρόλο της στη στήριξη του εισοδήματος των γεωργών στους εν λόγω ειδικούς τομείς, θα πρέπει να προβλεφθεί η συνέχιση της εν λόγω ενίσχυσης υπό τους ίδιους όρους και περιορισμούς που ισχύουν και για την περίοδο 2015-2020.

(39)

Για λόγους ασφάλειας δικαίου, θα πρέπει να αποσαφηνιστεί ότι τα άρθρα 41 και 42 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1307/2013 παρέχουν στα κράτη μέλη τη δυνατότητα να αναθεωρούν, σε ετήσια βάση, τις αποφάσεις τους σχετικά με την αναδιανεμητική ενίσχυση. H προθεσμία για την αναθεώρηση που ισχύει για τα έτη 2021 και το 2022 θα πρέπει να οριστεί κατά τρόπον ώστε να συμπίπτει με την προθεσμία για τις αποφάσεις σχετικά με την ευελιξία μεταξύ πυλώνων.

(40)

Το άρθρο 52 παράγραφος 10 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1307/2013 αναθέτει στην Επιτροπή την εξουσία να εκδίδει κατ’ εξουσιοδότηση πράξεις που παρέχουν στα κράτη μέλη τη δυνατότητα να αποφασίσουν τη συνέχιση της καταβολής της προαιρετικής συνδεδεμένης στήριξης μέχρι το 2020 βάσει των παραγωγικών μονάδων για τις οποίες χορηγήθηκε τέτοια στήριξη σε προηγούμενη περίοδο αναφοράς. Στόχος της εν λόγω εξουσιοδότησης είναι να διασφαλισθεί η μεγαλύτερη δυνατή συνοχή μεταξύ των ενωσιακών καθεστώτων που στοχεύουν τομείς που μπορούν να πληγούν από διαρθρωτικές ανισορροπίες της αγοράς. Είναι επομένως σκόπιμο να παραταθεί η εν λόγω εξουσιοδότηση ώστε να καλύπτει και τα έτη 2021 και 2022.

(41)

Δεδομένου ότι η τροποποίηση, που ορίζεται στον παρόντα κανονισμό, του παραρτήματος II του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1307/2013 θα τεθεί σε ισχύ πολύ αργά ώστε τα κράτη μέλη να τηρήσουν την αρχική προθεσμία για συγκεκριμένες υποχρεώσεις κοινοποίησης το 2020, είναι αναγκαίο να παραταθεί η προθεσμία για τη λήψη από τα κράτη μέλη της απόφασης να εισαγάγουν για πρώτη φορά την προαιρετική συνδεδεμένη στήριξη από το 2021 ή το 2022, καθώς και για την κοινοποίηση της εν λόγω απόφασης στην Επιτροπή. Είναι σκόπιμο να οριστεί η εν λόγω προθεσμία κατά τρόπον ώστε να συμπίπτει με την προθεσμία για τις αποφάσεις σχετικά με την ευελιξία μεταξύ πυλώνων. Ομοίως, η προθεσμία για απόφαση των κρατών μελών να συνεχίσουν ή να παύσουν τη χορήγηση προαιρετικής συνδεδεμένης στήριξης κατά τα έτη 2021 και 2022, καθώς και η κοινοποίηση της εν λόγω απόφασης στην Επιτροπή, θα πρέπει να λάβουν παράταση μέχρι την ίδια ημερομηνία.

(42)

Το άρθρο 54 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1307/2013 καθορίζει τα στοιχεία των κοινοποιήσεων των κρατών μελών σχετικά με την προαιρετική συνδεδεμένη στήριξη. Είναι σκόπιμο να διευκρινιστεί ότι οι εν λόγω κοινοποιήσεις για τα ημερολογιακά έτη 2021 και 2022 θα πρέπει να περιλαμβάνουν το ποσοστό του εθνικού ανώτατου ορίου που χρησιμοποιείται για τη χρηματοδότηση της εν λόγω στήριξης για τα έτη 2021 και 2022.

(43)

Ο κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 1308/2013 θεσπίζει κανόνες για την κοινή οργάνωση των γεωργικών αγορών και περιλαμβάνει ορισμένα καθεστώτα ενισχύσεων. Οι νομοθετικές προτάσεις της Επιτροπής σχετικά με την ΚΓΠ μετά το 2020 προέβλεπαν ότι τα εν λόγω καθεστώτα ενισχύσεων έπρεπε να ενσωματωθούν στα μελλοντικά στρατηγικά σχέδια της ΚΓΠ των κρατών μελών. Προκειμένου να διασφαλιστεί η ομαλή ένταξη των εν λόγω καθεστώτων ενισχύσεων στη μελλοντική ΚΓΠ, θα πρέπει να θεσπιστούν κανόνες σχετικά με τη διάρκεια καθενός εξ αυτών των καθεστώτων ενισχύσεων όταν χρειάζεται να ανανεωθούν κατά τη διάρκεια της μεταβατικής περιόδου. Συνεπώς, όσον αφορά το καθεστώς ενίσχυσης στον τομέα του ελαιόλαδου και των επιτραπέζιων ελιών, τα υφιστάμενα προγράμματα εργασιών που καταρτίστηκαν για την περίοδο από την 1η Απριλίου 2018 έως την 31η Μαρτίου 2021 θα πρέπει να ακολουθήσουν νέα προγράμματα εργασιών από την 1η Απριλίου 2021 έως την 31η Δεκεμβρίου 2022. Τα υφιστάμενα επιχειρησιακά προγράμματα του τομέα των οπωροκηπευτικών τα οποία δεν έχουν εξαντλήσει τη μέγιστη διάρκειά τους των πέντε ετών μπορούν να παραταθούν μόνο έως τις 31 Δεκεμβρίου 2022. Τα νέα επιχειρησιακά προγράμματα στον τομέα των οπωροκηπευτικών θα πρέπει να εγκρίνονται μόνο για περίοδο μέγιστης διάρκειας τριών ετών. Τα υφιστάμενα εθνικά προγράμματα για τον τομέα της μελισσοκομίας που καταρτίστηκαν για την περίοδο από την 1η Αυγούστου 2019 έως την 31η Ιουλίου 2022 θα πρέπει να παραταθούν έως την 31η Δεκεμβρίου 2022.

(44)

Λόγω της κρίσης που προκλήθηκε από την πανδημία COVID-19, οι αμπελοκαλλιεργητές που κατείχαν άδειες φύτευσης για νέες φυτεύσεις ή για αναφύτευση που λήγουν το 2020 δεν μπόρεσαν σε μεγάλο βαθμό να χρησιμοποιήσουν τις εν λόγω άδειες το τελευταίο έτος ισχύος τους, όπως είχε προγραμματιστεί. Για να αποφευχθεί η απώλεια των εν λόγω αδειών και να μειωθεί ο κίνδυνος επιδείνωσης των συνθηκών υπό τις οποίες πρέπει να πραγματοποιηθεί η φύτευση, είναι αναγκαίο να επιτραπεί παράταση της ισχύος των αδειών φύτευσης για νέες φυτεύσεις ή για αναφύτευση που λήγουν το 2020. Συνεπώς, όλες οι άδειες φύτευσης για νέες φυτεύσεις ή για αναφύτευση που λήγουν το 2020 θα πρέπει να παραταθούν έως τις 31 Δεκεμβρίου 2021. Επίσης, λαμβανομένων υπόψη των μεταβολών στις προοπτικές της αγοράς, οι κάτοχοι αδειών φύτευσης που λήγουν το 2020 θα πρέπει να έχουν τη δυνατότητα να μη χρησιμοποιήσουν τις άδειές τους χωρίς να υπόκεινται στις διοικητικές κυρώσεις.

(45)

Η διάταξη του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1308/2013 σχετικά με τις άδειες φύτευσης για νέες φυτεύσεις ή για αναφύτευση που επρόκειτο να λήξουν το 2020, η οποία τροποποιείται με τον παρόντα κανονισμό, θα πρέπει, λόγω των διαταραχών από την πανδημία COVID-19 και των δυσκολιών που προκάλεσε σχετικά με τη χρήση των εν λόγω αδειών φύτευσης, να εφαρμοστεί αναδρομικά από την 1η Ιανουαρίου 2020.

(46)

Το 2013, θεσπίστηκαν μεταβατικές διατάξεις προκειμένου να διασφαλιστεί η ομαλή μετάβαση από το προηγούμενο καθεστώς δικαιωμάτων αμπελοφύτευσης στο νέο καθεστώς αδειών φύτευσης, ιδίως προκειμένου να αποφευχθεί το ενδεχόμενο υπερβολικών φυτεύσεων πριν από την έναρξη ισχύος του νέου καθεστώτος. Η τελευταία προθεσμία για την υποβολή αιτήσεων για τη μετατροπή δικαιωμάτων φύτευσης σε άδειες λήγει την 31η Δεκεμβρίου 2020. Ωστόσο, οι άδειες πρέπει να χρησιμοποιούνται από τον αιτούντα και δεν είναι εμπορεύσιμες όπως ήταν τα προηγούμενα δικαιώματα φύτευσης. Επιπλέον, ενδέχεται να ζητηθεί από τους αιτούντες άδεια να διαθέτουν αντίστοιχη αμπελουργική έκταση, κάτι που μπορεί να έχει ως συνέπεια καταστάσεις όπου οι κάτοχοι δικαιωμάτων φύτευσης δεν έχουν καταφέρει ακόμη να αποκτήσουν τις αντίστοιχες αμπελουργικές εκτάσεις για να χρησιμοποιήσουν τις άδειες οι οποίες θα απέρρεαν από τη μετατροπή των δικαιωμάτων φύτευσης. Ο σοβαρός οικονομικός αντίκτυπος της πανδημίας COVID-19 στον αμπελοοινικό τομέα έχει δημιουργήσει προβλήματα ταμειακών ροών για τους αμπελοκαλλιεργητές και αβεβαιότητα όσον αφορά τη μελλοντική ζήτηση οίνου. Οι αμπελοκαλλιεργητές που εξακολουθούν να κατέχουν δικαιώματα φύτευσης δεν θα πρέπει να εξαναγκαστούν να αποφασίσουν εάν επιθυμούν να μετατρέψουν τα δικαιώματα φύτευσης σε άδειες, ενώ την ίδια στιγμή αντιμετωπίζουν εξαιρετικές δυσκολίες λόγω της κρίσης που προκάλεσε η πανδημία COVID-19, ιδίως καθότι θα υπόκεινται σε διοικητική κύρωση εάν δεν χρησιμοποιήσουν τις άδειες φύτευσης που θα προκύψουν από τη μετατροπή. Συνεπώς, τα κράτη μέλη που επέτρεψαν στους οινοπαραγωγούς να υποβάλουν τις αιτήσεις τους για τη μετατροπή δικαιωμάτων φύτευσης μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου 2020 θα πρέπει να έχουν τη δυνατότητα να παρατείνουν την προθεσμία για την υποβολή των εν λόγω αιτήσεων έως τις 31 Δεκεμβρίου 2022. Συνεπώς, η καταληκτική ημερομηνία ισχύος των εν λόγω μετατραπεισών αδειών θα πρέπει να προσαρμοστεί και να λήγει στις 31 Δεκεμβρίου 2025.

(47)

Με το άρθρο 214α του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1308/2013 δόθηκε στη Φινλανδία η δυνατότητα να χορηγεί, υπό ορισμένους όρους, εθνική ενίσχυση στη νότια Φινλανδία μέχρι το 2020, με την επιφύλαξη της έγκρισης της Επιτροπής. Προκειμένου να διασφαλιστεί η συνέχεια των πληρωμών της ενίσχυσης αυτής κατά τη διάρκεια της μεταβατικής περιόδου, η χορήγηση της εν λόγω εθνικής ενίσχυσης είναι αναγκαίο να εξακολουθήσει να επιτρέπεται υπό τους ίδιους όρους και για τα ίδια ποσά με το 2020.

(48)

Προκειμένου να βελτιωθεί η λειτουργία της αγοράς ελαιόλαδου, τα κράτη μέλη θα πρέπει να είναι σε θέση να αποφασίζουν σχετικά με την εφαρμογή των κανόνων εμπορίας για τη ρύθμιση της προσφοράς. Ωστόσο, το πεδίο εφαρμογής των αποφάσεων αυτών θα πρέπει να αποκλείει πρακτικές που μπορούν να στρεβλώσουν τον ανταγωνισμό.

(49)

Τα πρόσφατα γεγονότα κατέδειξαν ότι οι γεωργοί αντιμετωπίζουν όλο και περισσότερο κινδύνους μεταβλητότητας εισοδήματος, εν μέρει λόγω της έκθεσης στην αγορά, εν μέρει λόγω των ακραίων καιρικών φαινομένων και των συχνών υγειονομικών και φυτοϋγειονομικών κρίσεων που πλήττουν το ζωικό κεφάλαιο της Ένωσης και τα αγρονομικά περιουσιακά στοιχεία. Για να μετριαστούν οι επιπτώσεις της μεταβλητότητας του εισοδήματος με ενθάρρυνση των αγροτών να αποταμιεύουν τις καλές χρονιές ώστε να αντιμετωπίζουν τις κακές, τα εθνικά φορολογικά μέτρα όπου η φορολογική βάση εισοδήματος που ισχύει για τους αγρότες υπολογίζεται βάσει πολυετούς περιόδου θα πρέπει να εξαιρεθούν από την εφαρμογή των κανόνων περί κρατικών ενισχύσεων.

(50)

Δεδομένου ότι ο στόχος του παρόντος κανονισμού, δηλαδή η πρόβλεψη για τη συνεχή εφαρμογή των κανόνων του ισχύοντος πλαισίου της ΚΓΠ και για την αδιάλειπτη πληρωμή των γεωργών και άλλων δικαιούχων και, ως εκ τούτου, η παροχή προβλεψιμότητας και σταθερότητας κατά τη διάρκεια της μεταβατικής περιόδου, δεν μπορεί να επιτευχθεί ικανοποιητικά από τα κράτη μέλη, μπορεί όμως, εξαιτίας της κλίμακας και των επιπτώσεων της δράσης, να επιτευχθεί καλύτερα σε επίπεδο Ένωσης, η Ένωση δύναται να λάβει μέτρα σύμφωνα με την αρχή της επικουρικότητας του άρθρου 5 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση. Σύμφωνα με την αρχή της αναλογικότητας όπως διατυπώνεται στο ίδιο άρθρο, ο παρών κανονισμός δεν υπερβαίνει τα αναγκαία όρια για την επίτευξη του στόχου αυτού.

(51)

Στον παρόντα κανονισμό εφαρμόζονται οι οριζόντιοι δημοσιονομικοί κανόνες που θεσπίστηκαν από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο βάσει του άρθρου 322 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ). Οι εν λόγω κανόνες θεσπίζονται στον κανονισμό (ΕΕ, Ευρατόμ) 2018/1046 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (13) και ορίζουν συγκεκριμένα τη διαδικασία για την κατάρτιση και την εκτέλεση του προϋπολογισμού μέσω επιχορηγήσεων, δημοσίων συμβάσεων, βραβείων και έμμεσης εκτέλεσης και προβλέπουν ελέγχους σχετικά με την ευθύνη των δημοσιονομικών παραγόντων. Οι κανόνες που θεσπίζονται βάσει του άρθρου 322 ΣΛΕΕ επίσης περιλαμβάνουν γενικό καθεστώς αιρεσιμότητας για τον προϋπολογισμό της Ένωσης.

(52)

Οι κανονισμοί (ΕΕ) αριθ. 1305/2013, (ΕΕ) αριθ. 1306/2013, (ΕΕ) αριθ. 1307/2013 και (ΕΕ) αριθ. 1308/2013 θα πρέπει, συνεπώς, να τροποποιηθούν αναλόγως.

(53)

Προκειμένου να διασφαλιστεί ότι οι πρόσθετοι πόροι που διατίθενται βάσει του κανονισμού ΜΑΕΕ θα είναι διαθέσιμοι από την 1η Ιανουαρίου 2021, οι διατάξεις σχετικά με τη στήριξη από το ΜΑΕΕ στον παρόντα κανονισμό θα πρέπει να εφαρμοστούν αναδρομικά από την εν λόγω ημερομηνία.

(54)

Λαμβανομένης υπόψη της επιτακτικής ανάγκης να διασφαλιστεί άμεσα ασφάλεια δικαίου για τον αγροτικό τομέα υπό τις παρούσες περιστάσεις, ο παρών κανονισμός θα πρέπει να αρχίσει να ισχύει επειγόντως την επομένη της δημοσίευσής του στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης,

(1)

Τα κράτη μέλη έχουν πληγεί από την κρίση λόγω των οικονομικών, κοινωνικών και υγειονομικών συνεπειών της πανδημίας της COVID 19 με πρωτοφανή τρόπο. Η κρίση εμποδίζει την ανάπτυξη στα κράτη μέλη, γεγονός το οποίο με τη σειρά του επιδεινώνει τις σοβαρές ελλείψεις ρευστότητας οι οποίες οφείλονται στην αιφνίδια και σημαντική αύξηση των δημόσιων επενδύσεων που απαιτούνται στα συστήματα υγείας των κρατών μελών και σε άλλους τομείς των οικονομιών τους. Η κρίση έχει επιδεινώσει επίσης την κατάσταση των ατόμων που αντιμετωπίζουν κίνδυνο φτώχειας, μειώνοντας έτσι την κοινωνική συνοχή στα κράτη μέλη. Επιπλέον, το κλείσιμο των εσωτερικών συνόρων είχε σοβαρές επιπτώσεις στην οικονομική συνεργασία, ιδίως στις παραμεθόριες περιοχές, επηρεάζοντας τις μετακινήσεις των εργαζομένων και την βιωσιμότητα των πολύ μικρών, μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων (ΜΜΕ). Το γεγονός αυτό έχει δημιουργήσει μια έκτακτη κατάσταση, η οποία πρέπει να αντιμετωπιστεί με ειδικά, άμεσα και ασυνήθιστα μέτρα που θα έχουν άμεσο αντίκτυπο στην πραγματική οικονομία.

(2)

Προκειμένου να αντιμετωπιστεί ο αντίκτυπος της κρίσης, οι κανονισμοί (ΕΕ) αριθ. 1301/2013 (4) και (ΕΕ) αριθ. 1303/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (5) τροποποιήθηκαν από τον κανονισμό (ΕΕ) 2020/460 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (6) ώστε να υπάρχει μεγαλύτερη ευελιξία στην εφαρμογή επιχειρησιακών προγραμμάτων που υποστηρίζονται από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης («ΕΤΠΑ»), το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο («ΕΚΤ») και το Ταμείο Συνοχής (εν συνόλω «τα Ταμεία») και από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Θάλασσας και Αλιείας («ΕΤΘΑ»). Ωστόσο, καθώς επιδεινώθηκαν οι σοβαρές αρνητικές συνέπειες για τις οικονομίες και τις κοινωνίες της Ένωσης, οι δύο κανονισμοί τροποποιήθηκαν και πάλι από τον κανονισμό (ΕΕ) 2020/558 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (7). Οι εν λόγω τροποποιήσεις προσέφεραν έκτακτη πρόσθετη ευελιξία, ώστε να μπορέσουν τα κράτη μέλη να επικεντρωθούν στην απαραίτητη αντιμετώπιση της πρωτοφανούς κρίσης: ενισχύθηκε η δυνατότητα κινητοποίησης της αχρησιμοποίητης στήριξης από τα Ταμεία και απλουστεύθηκαν οι διαδικαστικές απαιτήσεις που συνδέονται με την υλοποίηση και τους ελέγχους των προγραμμάτων.

(3)

Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο ενέκρινε, στις 23 Απριλίου 2020, τον «Χάρτη πορείας για την ανάκαμψη» για να συνέλθει η οικονομία από τους ισχυρούς κλυδωνισμούς και για να μετριαστούν, αφενός, οι κοινωνικές και οικονομικές επιπτώσεις για την Ένωση που οφείλονται στους έκτακτους περιορισμούς που έθεσαν σε εφαρμογή τα κράτη μέλη για τον περιορισμό της διασποράς της COVID-19 και, αφετέρου, ο κίνδυνος ασύμμετρης ανάκαμψης που οφείλεται στα διαφορετικά εθνικά μέσα που είναι διαθέσιμα στα διάφορα κράτη μέλη, γεγονός που είχε, με τη σειρά του, σοβαρές επιπτώσεις στη λειτουργία της εσωτερικής αγοράς. Ο Χάρτης πορείας για την ανάκαμψη διαθέτει έντονη επενδυτική συνιστώσα και ζητά τη σύσταση του Ευρωπαϊκού Ταμείου Ανάκαμψης. Επιπλέον, και όπως επιβεβαιώθηκε στα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της 21ης Ιουλίου 2020, δίνει εντολή στην Επιτροπή να αναλύσει τις ανάγκες έτσι ώστε οι πόροι να κατευθυνθούν προς τους τομείς και τα γεωγραφικά τμήματα της Ένωσης που δέχθηκαν το μεγαλύτερο πλήγμα, και να διευκρινιστεί παράλληλα η σύνδεση με το πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο της περιόδου 2021-2027.

(4)

Σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΕ) 2020/2094 του Συμβουλίου (8) και εντός των ορίων των πόρων που διατίθενται σ’ αυτό, θα πρέπει να εφαρμοστούν, στο πλαίσιο των Ευρωπαϊκών Διαρθρωτικών και Επενδυτικών Ταμείων, μέτρα ανάκαμψης και ανθεκτικότητας, με σκοπό να αντιμετωπιστούν οι άνευ προηγουμένου επιπτώσεις της κρίσης που προκλήθηκε από τη νόσο COVID-19. Οι εν λόγω πόροι REACT-EU θα πρέπει να χρησιμοποιηθούν για την εξασφάλιση της τήρησης των προθεσμιών που προβλέπονται στον κανονισμό (EΕ) 2020/2094.

(5)

Ο προκείμενος κανονισμός θέτει κανόνες και εκτελεστικές ρυθμίσεις για τους πρόσθετους πόρους που δίδονται ως ευρωπαϊκή βοήθεια ανάκαμψης για τη συνοχή («REACT-EU») για να ενισχυθεί η προσπάθεια αποκατάστασης των συνεπειών της κρίσης COVID-19 και των κοινωνικών της επιπτώσεων, και για την προετοιμασία μιας πράσινης,ψηφιακής και ευέλικτης οικονομικής ανάκαμψης. Με το REACT-EU θα διατεθεί ένα πρόσθετο έκτακτο ποσό μεγίστου ύψους 47 500 000 000 EUR (σε τιμές του 2018) για δημοσιονομική ανάληψη υποχρέωσης από τα Διαρθρωτικά Ταμεία για τα έτη 2021 και 2022, με σκοπό τη στήριξη των κρατών μελών και των περιφερειών που έχουν πληγεί περισσότερο, ώστε να αποκαταστήσουν τις συνέπειες της κρίσης λόγω της πανδημίας COVID-19 και των κοινωνικών συνεπειών της, και να προετοιμάσουν μια πράσινη, ψηφιακή και ανθεκτική ανάκαμψη της οικονομίας, με σκοπό την ταχεία διάθεση πόρων στην πραγματική οικονομία μέσω των υφιστάμενων επιχειρησιακών προγραμμάτων («πόροι REACT-EU»). Οι πόροι αυτοί προέρχονται από το Μέσο Ανάκαμψης της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Μέρος των πρόσθετων πόρων θα πρέπει να διατίθεται στην τεχνική συνδρομή με πρωτοβουλία της Επιτροπής. Η Επιτροπή θα πρέπει να καθορίσει την κατανομή των ανωτέρω πόρων σε κάθε κράτος μέλος με βάση μια μέθοδο κατανομής που θα στηρίζεται στα πλέον πρόσφατα διαθέσιμα αντικειμενικά στατιστικά στοιχεία για τη σχετική ευημερία των κρατών μελών και στην έκταση των επιπτώσεων της κρίσης COVID-19 στις οικονομίες και τις κοινωνίες τους. Πριν εφαρμοστεί η μέθοδος κατανομής για τους πόρους REACT-EU για το έτος 2021 και για την παροχή στήριξης των σημαντικότερων τομέων μετά την κρίση COVID-19 σε ορισμένα κράτη μέλη, θα πρέπει να διατεθούν στο Λουξεμβούργο και στην Μάλτα ποσά ύψους 100 000 000 EUR και 50 000 000 EUR αντίστοιχα. Η μέθοδος κατανομής θα πρέπει να προβλέπει ειδικό πρόσθετο ποσό για τις εξόχως απόκεντρες περιοχές, δεδομένης της ειδικής ευπάθειας των οικονομιών και των κοινωνιών τους. Προκειμένου να αντικατοπτρίζεται ο εξελισσόμενος χαρακτήρας των επιπτώσεων της κρίσης COVID-19, η κατανομή θα πρέπει να αναθεωρηθεί το 2021 με βάση την ίδια μέθοδο κατανομής και τα τελευταία στατιστικά στοιχεία που θα είναι διαθέσιμα στις 19 Οκτωβρίου 2021 για να διανεμηθεί η δόση των πόρων REACT-EU για το 2022.

(6)

Δεδομένης της σπουδαιότητας της αντιμετώπισης της κλιματικής αλλαγής, σύμφωνα με τις δεσμεύσεις της Ένωσης για την εφαρμογή της συμφωνίας του Παρισιού και την επίτευξη των στόχων βιώσιμης ανάπτυξης των Ηνωμένων Εθνών, τα Ταμεία θα συμβάλουν στην ενσωμάτωση των δράσεων για το κλίμα και στην επίτευξη συνολικού στόχου βάσει του οποίου το 30 % των δαπανών του συνολικού προϋπολογισμού της Ένωσης θα αφορά την στήριξη κλιματικών στόχων. Το REACT-EU αναμένεται να συνεισφέρει το 25 % του συνολικού χρηματοδοτικού κονδυλίου στους κλιματικούς στόχους. Σύμφωνα με τον χαρακτήρα του REACT-EU ως μέσου αποκατάστασης της κρίσης και την ευελιξία που παρέχει ο παρών κανονισμός, συμπεριλαμβανομένων της έλλειψης απαιτήσεων θεματικής συγκέντρωσης και της δυνατότητας των κρατών μελών να κατευθύνουν τους πόρους REACT-EU στην υποστήριξη δράσεων ΕΤΠΑ ή ΕΚΤ ανάλογα με τις ανάγκες τους, το επίπεδο των συνεισφορών των κρατών μελών με τις οποίες επιδιώκεται η επίτευξη του εν λόγω στόχου μπορεί να διαφέρει ανάλογα με τις εθνικές προτεραιότητες.

(7)

Στον παρόντα κανονισμό εφαρμόζονται οι οριζόντιοι δημοσιονομικοί κανόνες που θεσπίστηκαν από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο βάσει του άρθρου 322 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ). Οι εν λόγω κανόνες θεσπίζονται στον κανονισμό (EΕ, Eυρατόμ) 2018/1046 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (9) («Δημοσιονομικός κανονισμός») και ορίζουν συγκεκριμένα τη διαδικασία για την κατάρτιση και την εκτέλεση του προϋπολογισμού μέσω επιχορηγήσεων, δημοσίων συμβάσεων, βραβείων ή έμμεσης εκτέλεσης και προβλέπουν ελέγχους σχετικά με την ευθύνη των δημοσιονομικών παραγόντων. Οι κανόνες που θεσπίζονται βάσει του άρθρου 322 ΣΛΕΕ επίσης περιλαμβάνουν γενικό καθεστώς αιρεσιμότητας για τον προϋπολογισμό της Ένωσης.

(8)

Για να δοθεί στα κράτη μέλη η μέγιστη δυνατή ευελιξία ώστε να προσαρμόσουν τα μέτρα αποκατάστασης των συνεπειών της κρίσης, συμπεριλαμβανομένων των κοινωνικών, λόγω της πανδημίας COVID-19 και να προετοιμάσουν μια πράσινη, ψηφιακή και ανθεκτική οικονομία, η Επιτροπή θα πρέπει να καθορίσει πιστώσεις σε επίπεδο κρατών μελών. Επίσης, θα πρέπει να προβλεφθεί η δυνατότητα χρησιμοποίησης τυχόν πόρων REACT-EU για τη στήριξη της ενίσχυσης των απόρων και της πρωτοβουλίας για την απασχόληση των νέων (ΠΑΝ). Επιπλέον, είναι απαραίτητο να θεσπιστούν ανώτατα όρια όσον αφορά τις πιστώσεις για τεχνική συνδρομή με πρωτοβουλία των κρατών μελών, ενώ παράλληλα να δοθεί στα κράτη μέλη η μέγιστη δυνατή ευελιξία όσον αφορά την κατανομή τους εντός των επιχειρησιακών προγραμμάτων που υποστηρίζονται από το ΕΤΠΑ ή το ΕΚΤ. Θα πρέπει να διατηρηθεί η επιχειρησιακή ισχύς του ΕΚΤ όταν διατεθούν πόροι REACT-EU στους τομείς πολιτικής της απασχόλησης, και ειδικότερα της απασχόλησης των νέων σύμφωνα με τις ενισχυμένες Εγγυήσεις για τη Νεολαία, των δεξιοτήτων και της εκπαίδευσης, της κοινωνικής ένταξης και της υγείας, με ιδιαίτερη έμφαση στην προσέγγιση μειονεκτουσών ομάδων και παιδιών. Επειδή αναμένεται ότι οι πόροι REACT-EU θα δαπανηθούν γρήγορα, οι αναλήψεις υποχρεώσεων που συνδέονται μ’ αυτούς τους πόρους θα πρέπει να αποδεσμευτούν μόνο στο κλείσιμο των επιχειρησιακών προγραμμάτων.

(9)

Δεδομένου ότι η πανδημία COVID-19 έχει πλήξει περιφέρειες και δήμους των κρατών μελών με διαφορετικό τρόπο, η συμμετοχή περιφερειακών και τοπικών φορέων από τις αρχές, τους οικονομικούς και κοινωνικούς εταίρους και την κοινωνία των πολιτών, σύμφωνα με την αρχή της εταιρικής σχέσης, είναι σημαντική για την προετοιμασία, την υλοποίηση, την παρακολούθηση και την αξιολόγηση της αποκατάστασης των συνεπειών της κρίσης με τη στήριξη του REACT-EU.

(10)

Θα πρέπει επίσης να προβλεφθούν δυνατότητες μεταφοράς χρηματοδότησης στο πλαίσιο του στόχου «Επενδύσεις στην ανάπτυξη και την απασχόληση» μεταξύ του ΕΤΠΑ και του ΕΚΤ όσον αφορά τους πόρους REACT-EU σύμφωνα με το άρθρο 25α του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1303/2013. Οι μεταφορές αυτές δεν θα πρέπει να επηρεάζουν ούτε τους πόρους που διατίθενται στο πλαίσιο του στόχου της Ευρωπαϊκής Εδαφικής Συνεργασίας ούτε το ειδικό κονδύλι για την ΠΑΝ.

(11)

Για τη συμπλήρωση των δράσεων που είναι ήδη διαθέσιμες εντός του πεδίου εφαρμογής της στήριξης του ΕΤΠΑ, όπως διευρύνθηκε με τους κανονισμούς (ΕΕ) 2020/460 και (ΕΕ) 2020/558, τα κράτη μέλη θα πρέπει να εξακολουθήσουν να χρησιμοποιούν τους πόρους REACT-EU πρωτίστως για επενδύσεις σε προϊόντα και υπηρεσίες για τις υπηρεσίες υγείας, συμπεριλαμβανομένων διασυνοριακών υπηρεσιών υγείας και φροντίδας σε θεσμικό, επίπεδο και σε επίπεδο κοινότητας και οικογένειας, για την παροχή στήριξης με τη μορφή κεφαλαίων κίνησης ή επενδυτικής στήριξης στις ΜΜΕ, συμπεριλαμβανομένης συμβουλευτικής στήριξης, ιδίως στους τομείς που έχουν πληγεί περισσότερο από την πανδημία της COVID-19 και χρήζουν ταχείας αναζωογόνησης, όπως είναι ο τουρισμός και ο πολιτισμός, για επενδύσεις που συμβάλλουν στη μετάβαση προς μια ψηφιακή και πράσινη οικονομία, για υποδομή με σκοπό την χωρίς διακρίσεις παροχή βασικών υπηρεσιών στους κατοίκους και για μέτρα οικονομικής στήριξης των περιφερειών εκείνων που εξαρτώνται από τομείς που έχουν πληγεί περισσότερο από την κρίση COVID-19. Η ενίσχυση της συνεργασίας, του συντονισμού και της ανθεκτικότητας θα πρέπει επίσης να ενθαρρυνθεί. Επιπλέον, θα πρέπει να υποστηριχθεί η τεχνική συνδρομή. Οι πόροι REACT-EU ενδείκνυται να επικεντρωθούν αποκλειστικά στον νέο θεματικό στόχο «Στήριξη της αποκατάστασης των συνεπειών της κρίσης, συμπεριλαμβανομένων των κοινωνικών, λόγω της πανδημίας της COVID-19 και προετοιμασία μιας πράσινης, ψηφιακής και ανθεκτικής ανάκαμψης της οικονομίας» που θα πρέπει επίσης να αποτελεί ενιαία επενδυτική προτεραιότητα, ώστε να απλουστευθεί ο προγραμματισμός και η εκτέλεση των πόρων αυτών.

(12)

Για το ΕΚΤ, τα κράτη μέλη θα πρέπει να χρησιμοποιούν τους πόρους REACT-EU πρωτίστως για να στηρίζουν την πρόσβαση στην αγορά εργασίας και στα κοινωνικά συστήματα, εξασφαλίζοντας τη διατήρηση της απασχόλησης, μεταξύ άλλων, μέσω συστημάτων μειωμένου ωραρίου και στήριξης των αυτοαπασχολουμένων καθώς και των επιχειρηματιών και των ελεύθερων επαγγελματιών, των καλλιτεχνών και των δημιουργικών εργαζομένων. Τα συστήματα μειωμένου ωραρίου εργασίας και παρόμοια μέτρα, που προορίζονται κυρίως για τους αυτοαπασχολούμενους, έχουν ως στόχο να προστατεύσουν τους εργαζόμενους και τους αυτοαπασχολούμενους από τον κίνδυνο της ανεργίας, διατηρώντας ταυτόχρονα το ίδιο επίπεδο συνθηκών εργασίας και απασχόλησης και μισθών των εργαζομένων. Οι πόροι REACT-EU που διατίθενται σε αυτά τα συστήματα προβλέπεται να χρησιμοποιηθούν αποκλειστικά για τη στήριξη των εργαζομένων. Στο πλαίσιο των εκτάκτων συνθηκών που επικρατούν σήμερα εξαιτίας της πανδημίας της COVID-19, θα πρέπει να είναι δυνατόν να παρασχεθεί στήριξη στα συστήματα μειωμένου ωραρίου για τους μισθωτούς και τους αυτοαπασχολούμενους, ακόμη και αν η στήριξη αυτή δεν συνδυάζεται με ενεργητικά μέτρα για την αγορά εργασίας, εκτός εάν τα μέτρα αυτά επιβάλλονται από το εθνικό δίκαιο. Ο εν λόγω κανόνας θα πρέπει επίσης να εφαρμόζεται με ομοιόμορφο τρόπο στα συστήματα μειωμένου ωραρίου εργασίας που έχουν λάβει στήριξη σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 1303/2013, όπως τροποποιήθηκε από τους κανονισμούς (ΕΕ) 2020/460 και (ΕΕ) 2020/558 μετά την κρίση COVID-19 και τα οποία εξακολουθούν να λαμβάνουν στήριξη στο πλαίσιο της ειδικής επενδυτικής προτεραιότητας «Στήριξη της αποκατάστασης των συνεπειών της κρίσης, συμπεριλαμβανομένων των κοινωνικών, λόγω της πανδημίας της COVID-19 και προετοιμασία μιας πράσινης, ψηφιακής και ανθεκτικής ανάκαμψης της οικονομίας». Η στήριξη της Ένωσης σε αυτά τα συστήματα μειωμένου ωραρίου εργασίας θα πρέπει να είναι περιορισμένη χρονικά.

(13)

Θα πρέπει επίσης να παρασχεθεί στήριξη για τη δημιουργία θέσεων εργασίας και ποιοτικής απασχόλησης, ιδίως για τα άτομα που βρίσκονται σε ευάλωτες καταστάσεις, καθώς και για μέτρα κοινωνικής ένταξης και εξάλειψης της φτώχειας. Τα μέτρα απασχόλησης των νέων θα πρέπει να παραταθούν σύμφωνα με τις ενισχυμένες Εγγυήσεις για τη Νεολαία. Θα πρέπει να προβλεφθούν επενδύσεις στην εκπαίδευση, την κατάρτιση και την ανάπτυξη δεξιοτήτων, συμπεριλαμβανομένων της επανειδίκευσης και της αναβάθμισης των δεξιοτήτων, ιδίως για μειονεκτούσες ομάδες. Θα πρέπει να προωθηθεί η ίση πρόσβαση σε κοινωνικές υπηρεσίες κοινής ωφέλειας, μεταξύ άλλων για τα παιδιά, τους ηλικιωμένους, τα άτομα με αναπηρίες, τις εθνικές μειονότητες και τους άστεγους.

(14)

Επιπλέον, τα κράτη μέλη θα πρέπει να συνεχίσουν να δίνουν ιδιαίτερη προσοχή και, κατά περίπτωση, να χρησιμοποιούν τους πόρους REACT-EU για την στήριξη των κατοίκων των αγροτικών, των μεθοριακών, των λιγότερο ανεπτυγμένων, των νησιωτικών, των ορεινών, των αραιοκατοικημένων και των εξόχως απόκεντρων περιοχών, καθώς και των περιοχών που πλήττονται από τη βιομηχανική μετάβαση και την μείωση του πληθυσμού.

(15)

Δεδομένου ότι το προσωρινό κλείσιμο των συνόρων μεταξύ των κρατών μελών έχει δημιουργήσει σημαντικά προβλήματα σε διασυνοριακές κοινότητες και επιχειρήσεις, είναι σκόπιμο να επιτραπεί στα κράτη μέλη να διαθέσουν πόρους REACT-EU, μεταξύ άλλων, και για τα υφιστάμενα διασυνοριακά προγράμματα στο πλαίσιο του στόχου της ευρωπαϊκής εδαφικής συνεργασίας.

(16)

Για να εξασφαλιστεί ότι τα κράτη μέλη έχουν επαρκή μέσα για την ταχεία υλοποίηση των δράσεων αποκατάστασης των συνεπειών της πανδημίας της COVID-19, συμπεριλαμβανομένων των κοινωνικών, και την προετοιμασία μιας πράσινης, ψηφιακής και ανθεκτικής ανάκαμψης της οικονομίας, είναι απαραίτητο να καταβληθεί υψηλότερο ποσοστό αρχικής προχρηματοδότησης για την ταχεία υλοποίηση δράσεων που υποστηρίζονται από τους πόρους REACT-EU. Η καταβολή αρχικής προχρηματοδότησης θα πρέπει να εξασφαλίζει ότι τα κράτη μέλη έχουν τα μέσα να παρέχουν προκαταβολές σε δικαιούχους, όταν χρειάζεται, και να εξοφλούν σύντομα τους δικαιούχους μετά την υποβολή των αιτήσεων πληρωμής.

(17)

Τα κράτη μέλη θα πρέπει να έχουν την ευελιξία να κατανείμουν τους πόρους REACT-EU σε νέα ειδικά επιχειρησιακά προγράμματα στο πλαίσιο του στόχου «Επενδύσεις στην ανάπτυξη και την απασχόληση» ή σε νέους άξονες προτεραιότητας στο πλαίσιο υφιστάμενων προγραμμάτων που εντάσσονται στους στόχους «Επενδύσεις στην ανάπτυξη και την απασχόληση» και «Ευρωπαϊκή εδαφική συνεργασία». Με σκοπό την ταχεία υλοποίηση, μόνο οι ήδη ορισθείσες αρχές των υφιστάμενων επιχειρησιακών προγραμμάτων που υποστηρίζονται από το ΕΤΠΑ, το ΕΚΤ ή το Ταμείο Συνοχής επιτρέπεται να ορίζονται για νέα ειδικά επιχειρησιακά προγράμματα. Δεν θα πρέπει να απαιτείται εκ των προτέρων αξιολόγηση από τα κράτη μέλη, ενώ τα απαιτούμενα στοιχεία για την υποβολή του επιχειρησιακού προγράμματος στην Επιτροπή προς έγκριση θα πρέπει να είναι περιορισμένα.

(18)

Οι πόροι REACT-EU θα πρέπει να χρησιμοποιούνται σύμφωνα με τις αρχές της βιώσιμης ανάπτυξης και της αρχής του «μη βλάπτειν» και έχοντας λάβει υπόψη τους στόχους βιώσιμης ανάπτυξης της συμφωνίας των Παρισίων και των Ηνωμένων Εθνών. Επιπλέον, η προάσπιση της ισότητας μεταξύ ανδρών και γυναικών και η συνεκτίμηση και η ενσωμάτωση της διάστασης του φύλου πρέπει να λαμβάνονται υπόψη και να προωθούνται σε όλα τα στάδια της εφαρμογής των επιχειρησιακών προγραμμάτων.

(19)

Με σκοπό την ελάφρυνση της επιβάρυνσης των δημόσιων προϋπολογισμών όσον αφορά την αποκατάσταση των συνεπειών της κρίσης, συμπεριλαμβανομένων των κοινωνικών, λόγω της πανδημίας της COVID-19 και την προετοιμασία μιας πράσινης, ψηφιακής και ανθεκτικής ανάκαμψης της οικονομίας, οι δαπάνες για πράξεις θα πρέπει να είναι επιλέξιμες από 1ης Φεβρουαρίου 2020 και θα πρέπει να δοθεί εκτάκτως στα κράτη μέλη η δυνατότητα να ζητούν την εφαρμογή ποσοστού συγχρηματοδότησης έως και 100 % στους χωριστούς άξονες προτεραιότητας των επιχειρησιακών προγραμμάτων με παροχή στήριξης από τους πόρους REACT-EU.

(20)

Αν και είναι σημαντικό να διασφαλιστεί ότι η 31η Δεκεμβρίου 2023 θα παραμείνει η καταληκτική ημερομηνία επιλεξιμότητας για την περίοδο προγραμματισμού 2014-2020, θα πρέπει να καταστεί σαφές ότι οι πράξεις θα μπορούσαν ακόμη να επιλεγούν για στήριξη κατά τη διάρκεια του 2023.

(21)

Για να εξασφαλιστεί η συνέχεια της εφαρμογής ορισμένων πράξεων που λαμβάνουν στήριξη από τους πόρους του REACT-EU, θα πρέπει να εφαρμοστούν οι διατάξεις σταδιακής εφαρμογής κανονισμού για τον καθορισμό κοινών διατάξεων για το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης, το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο+, το Ταμείο Συνοχής, το Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης και το Ευρωπαϊκό Ταμείο Θάλασσας και Αλιείας, και δημοσιονομικών κανόνων για τα εν λόγω Ταμεία και για το Ταμείο Ασύλου και Μετανάστευσης, το Ταμείο Εσωτερικής Ασφάλειας και το Μέσο για τη Διαχείριση των Συνόρων και των Θεωρήσεων.

(22)

Μετά τα ειδικά μέτρα ευελιξίας για την αντιμετώπιση της επιδημικής έκρηξης της COVID-19 που ενσωματώθηκαν στον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 1303/2013 με τον κανονισμό (ΕΕ) 2020/558, οι δαπάνες για περατωθείσες στο σύνολό τους ή πλήρως υλοποιηθείσες πράξεις που στηρίζουν την αποκατάσταση των συνεπειών της κρίσης, συμπεριλαμβανομένων των κοινωνικών, στο πλαίσιο της πανδημίας COVID-19 και προετοιμάζουν την πράσινη, ψηφιακή και ανθεκτική ανάκαμψη της οικονομίας που θα υποστηριχθεί στο πλαίσιο του αντίστοιχου νέου θεματικού στόχου, θα πρέπει επίσης να είναι επιλέξιμες, υπό την προϋπόθεση ότι οι σχετικές πράξεις ξεκίνησαν την 1η Φεβρουαρίου 2020.

(23)

Για να μπορέσουν τα κράτη μέλη να χρησιμοποιήσουν γρήγορα τους πόρους REACT-EU στο πλαίσιο της τρέχουσας περιόδου προγραμματισμού, δικαιολογείται η απαλλαγή των κρατών μελών, κατ’ εξαίρεση, από την υποχρέωση να συμμορφώνονται με εκ των προτέρων αιρεσιμότητες και απαιτήσεις για το αποθεματικό επίδοσης και την εφαρμογή του πλαισίου επιδόσεων, για τη θεματική συγκέντρωση, επίσης σε σχέση με τα κατώτατα όρια που έχουν θεσπιστεί για τη βιώσιμη αστική ανάπτυξη για το ΕΤΠΑ και με απαιτήσεις για την προετοιμασία μιας επικοινωνιακής στρατηγικής για τους πόρους REACT-EU. Είναι ωστόσο αναγκαίο να διενεργήσουν τα κράτη μέλη τουλάχιστον μία αξιολόγηση έως τις 31 Δεκεμβρίου 2024 για να κρίνουν την αποτελεσματικότητα, την αποδοτικότητα, τον αντίκτυπο και τον συμμετοχικό χαρακτήρα της χρήσης των πόρων REACT-EU, καθώς και τον τρόπο με τον οποίο συνέβαλαν στην επίτευξη των επιμέρους στόχων του νέου ειδικού θεματικού στόχου. Για να διευκολυνθεί η διαθεσιμότητα συγκρίσιμων πληροφοριών σε επίπεδο Ένωσης, τα κράτη μέλη θα πρέπει να καλούνται, κατά περίπτωση, να χρησιμοποιούν τους ειδικούς για κάθε πρόγραμμα δείκτες COVID-19 που καθιστά διαθέσιμους η Επιτροπή. Επιπλέον, τα κράτη μέλη και οι διαχειριστικές αρχές, κατά την άσκηση των αρμοδιοτήτων τους που συνδέονται με την ενημέρωση, την επικοινωνία και την προβολή, θα πρέπει να προβάλλουν ιδιαίτερα τα έκτακτα μέτρα και πόρους που εισήγαγε η Ένωση, ιδίως διασφαλίζοντας ότι οι δυνητικοί δικαιούχοι, οι δικαιούχοι, οι συμμετέχοντες, οι τελικοί αποδέκτες των μέσων χρηματοοικονομικής τεχνικής και το ευρύ κοινό γνωρίζουν την ύπαρξη, τον όγκο και την πρόσθετη στήριξη που προέρχονται από τους πόρους REACT-EU.

(24)

Για να καταστεί δυνατή η στόχευση των πόρων REACT-EU στις γεωγραφικές περιοχές όπου υπάρχει η μεγαλύτερη ανάγκη, ως έκτακτο μέτρο και με την επιφύλαξη των γενικών κανόνων για τη διάθεση των πόρων των διαρθρωτικών ταμείων, οι πόροι REACT-EU που διατίθενται στο ΕΤΠΑ και το ΕΚΤ δεν θα πρέπει να απαιτείται να κατανεμηθούν υποχρεωτικά ανά κατηγορία περιφερειών. Ωστόσο, αναμένεται από τα κράτη μέλη να λάβουν υπόψη τις διαφορετικές περιφερειακές ανάγκες και επίπεδα ανάπτυξης, ώστε να εξασφαλιστεί ότι η στήριξη θα εξισορροπηθεί μεταξύ των αναγκών των περιφερειών και των πόλεων που πλήττονται περισσότερο από τις επιπτώσεις της πανδημίας COVID-19 και της ανάγκης να διατηρηθεί η εστίαση τόσο στις λιγότερο ανεπτυγμένες περιφέρειες, σύμφωνα με τους στόχους της οικονομικής, κοινωνικής και εδαφικής συνοχής που ορίζονται στο άρθρο 174 ΣΛΕΕ. Τα κράτη μέλη θα πρέπει επίσης να ενθαρρύνουν τη συμμετοχή των τοπικών και περιφερειακών αρχών, καθώς και των σχετικών φορέων που εκπροσωπούν την κοινωνία των πολιτών και τους κοινωνικούς εταίρους, σύμφωνα με την αρχή της εταιρικής σχέσης.

(25)

Με εξαίρεση τις περιπτώσεις στις οποίες προβλέπονται παρεκκλίσεις από τον παρόντα κανονισμό, οι δαπάνες στο πλαίσιο του REACT-EU θα πρέπει να υπόκεινται στις ίδιες υποχρεώσεις και διασφαλίσεις με όλες τις χρηματοδοτήσεις συνοχής. Σε αυτό συμπεριλαμβάνονται ο σεβασμός των θεμελιωδών δικαιωμάτων και η συμμόρφωση με τον Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, καθώς και αποτελεσματικά μέτρα για την καταπολέμηση της απάτης που εφαρμόζονται με τη στήριξη των υφιστάμενων οργανισμών καταπολέμησης της απάτης σε επίπεδο κρατών μελών και Ένωσης, όπως είναι η Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Καταπολέμησης της Απάτης και, κατά περίπτωση, η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία.

(26)

Κατά τη λήψη μέτρων για την προστασία του προϋπολογισμού της Ένωσης, είναι ουσιώδους σημασίας η διασφάλιση των θεμιτών συμφερόντων των τελικών αποδοχέων και δικαιούχων.

(27)

Για να διευκολυνθούν οι μεταφορές πιστώσεων που επιτρέπονται βάσει των αλλαγών που εισάγονται με τον παρόντα κανονισμό, ο όρος που προβλέπεται στο άρθρο 30 παράγραφος 1 στοιχείο στ) του δημοσιονομικού κανονισμού σχετικά με τη χρήση πιστώσεων για τον ίδιο στόχο δεν θα πρέπει να εφαρμόζεται στις εν λόγω μεταφορές.

(28)

Δεδομένου ότι ο στόχος του παρόντος κανονισμού, δηλαδή η αντιμετώπιση των επιπτώσεων της κρίσης COVID-19 με την εισαγωγή μέτρων ευελιξίας στον τομέα της στήριξης από τα Ευρωπαϊκά Διαρθρωτικά και Επενδυτικά Ταμεία, δεν μπορεί να επιτευχθεί επαρκώς από τα κράτη μέλη σε εθνικό επίπεδο, μπορούν όμως λόγω της κλίμακας και των αποτελεσμάτων της προβλεπόμενης δράσης, να επιτευχθούν καλύτερα σε ενωσιακό επίπεδο, η Ένωση δύναται να θεσπίσει μέτρα σύμφωνα με την αρχή της επικουρικότητας, όπως ορίζεται στο άρθρο 5 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση. Σύμφωνα με την αρχή της αναλογικότητας, όπως αυτή διατυπώνεται στο προαναφερόμενο άρθρο, ο παρών κανονισμός δεν υπερβαίνει τα αναγκαία για την επίτευξη αυτού του στόχου.

(29)

Λόγω του επείγοντος χαρακτήρα της κατάστασης που συνδέεται με την πανδημία της COVID-19, ο παρών κανονισμός θα πρέπει να τεθεί σε ισχύ την επομένη της δημοσίευσής του στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

(30)

Συνεπώς, ο κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 1303/2013 θα πρέπει να τροποποιηθεί αναλόγως.

(31)

Το άρθρο 135 παράγραφος 2 της συμφωνίας για την αποχώρηση του Ηνωμένου Βασιλείου της Μεγάλης Βρετανίας και της Βόρειας Ιρλανδίας από την Ευρωπαϊκή Ένωση και την Ευρωπαϊκή Κοινότητα Ατομικής Ενέργειας (10) προβλέπει ότι οι τροποποιήσεις του κανονισμού (ΕΕ, Ευρατόμ) αριθ. 1311/2013 (11) ή της απόφασης 2014/335/ΕΕ, Ευρατόμ του Συμβουλίου (12) που εγκρίνονται κατά ή μετά την ημερομηνία έναρξης ισχύος της εν λόγω συμφωνίας δεν εφαρμόζονται στο Ηνωμένο Βασίλειο στον βαθμό που οι τροποποιήσεις αυτές έχουν αντίκτυπο στις οικονομικές υποχρεώσεις του Ηνωμένου Βασιλείου. Η στήριξη δυνάμει του παρόντος κανονισμού για το 2021 και το 2022 χρηματοδοτείται από την αύξηση του ανώτατου ορίου των ιδίων πόρων της Ένωσης, γεγονός που θα μπορούσε να έχει αντίκτυπο στην οικονομική υποχρέωση του Ηνωμένου Βασιλείου. Συνεπώς, ο παρών κανονισμός δεν θα πρέπει να εφαρμόζεται ως προς το Ηνωμένο Βασίλειο ή εντός αυτού,

(1)

Η συμφωνία για την αποχώρηση του Ηνωμένου Βασιλείου από την Ευρωπαϊκή Ένωση και την Ευρωπαϊκή Κοινότητα Ατομικής Ενέργειας (2) («συμφωνία αποχώρησης») συνήφθη από την Ένωση με την απόφαση (ΕΕ) 2020/135 του Συμβουλίου (3) και τέθηκε σε ισχύ την 1η Φεβρουαρίου 2020. Η μεταβατική περίοδος που αναφέρεται στο άρθρο 126 της συμφωνίας αποχώρησης, κατά τη διάρκεια της οποίας το δίκαιο της Ένωσης εξακολουθεί να εφαρμόζεται ως προς το Ηνωμένο Βασίλειο και εντός αυτού σύμφωνα με το άρθρο 127 της συμφωνίας αποχώρησης («μεταβατική περίοδος»), λήγει στις 31 Δεκεμβρίου 2020.

(2)

Με το άρθρο 10 της Συνθήκης μεταξύ του Ηνωμένου Βασιλείου της Μεγάλης Βρετανίας και της Βόρειας Ιρλανδίας και της Γαλλικής Δημοκρατίας σχετικά με την κατασκευή και λειτουργία, από ιδιώτες παραχωρησιούχους, της σταθερής σύνδεσης της Μάγχης, η οποία υπεγράφη στο Canterbury στις 12 Φεβρουαρίου 1986 («η συνθήκη του Canterbury»), συνεστήθη διακυβερνητική επιτροπή για την εποπτεία όλων των θεμάτων που αφορούν την κατασκευή και τη λειτουργία της σταθερής σύνδεσης της Μάγχης.

(3)

Έως τη λήξη της μεταβατικής περιόδου, η διακυβερνητική επιτροπή αποτελεί την εθνική αρχή ασφάλειας κατά την έννοια της οδηγίας (ΕΕ) 2016/798 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (4). Υπό την ιδιότητα αυτή, εφαρμόζει σε ολόκληρη τη σταθερή σύνδεση της Μάγχης τις διατάξεις του δικαίου της Ένωσης σχετικά με την ασφάλεια των σιδηροδρόμων και, δυνάμει της οδηγίας (ΕΕ) 2016/797 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (5), σχετικά με τη διαλειτουργικότητα των σιδηροδρόμων.

(4)

Μετά τη λήξη της μεταβατικής περιόδου, εάν δεν προβλέπεται διαφορετικά, το δίκαιο της Ένωσης δεν θα εφαρμόζεται πλέον στο τμήμα της σταθερής σύνδεσης της Μάγχης που υπάγεται στη δικαιοδοσία του Ηνωμένου Βασιλείου και, όσον αφορά το τμήμα της σταθερής σύνδεσης της Μάγχης που υπάγεται στη δικαιοδοσία της Γαλλίας, η διακυβερνητική επιτροπή δεν θα είναι πλέον εθνική αρχή ασφάλειας βάσει του δικαίου της Ένωσης. Η έγκριση ασφάλειας για τον διαχειριστή υποδομής της σταθερής σύνδεσης της Μάγχης και τα πιστοποιητικά ασφάλειας για τις σιδηροδρομικές επιχειρήσεις που εκμεταλλεύονται τη σταθερή σύνδεση της Μάγχης, τα οποία έχουν εκδοθεί από τη διακυβερνητική επιτροπή σύμφωνα με το άρθρο 11 και το άρθρο 10 αντίστοιχα της οδηγίας 2004/49/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (6), θα παύσουν να ισχύουν από την 1η Ιανουαρίου 2021.

(5)

Με την απόφαση (ΕΕ) 2020/1531 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (7), η Γαλλία εξουσιοδοτήθηκε να διαπραγματευθεί, να υπογράψει και να συνάψει διεθνή συμφωνία με το Ηνωμένο Βασίλειο σχετικά με την εφαρμογή των κανόνων της Ένωσης για την ασφάλεια και τη διαλειτουργικότητα των σιδηροδρόμων στη σταθερή σύνδεση της Μάγχης, προκειμένου να διατηρηθεί ένα ενοποιημένο καθεστώς ασφάλειας. Με τον κανονισμό (ΕΕ) 2020/1530 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (8), τροποποιήθηκε η οδηγία (ΕΕ) 2016/798 ιδίως όσον αφορά τους κανόνες που διέπουν τις εθνικές αρχές ασφάλειας.

(6)

Βάσει του κανονισμού (ΕΕ) 2020/1530 και με την επιφύλαξη συμφωνίας όπως προβλέπεται στην απόφαση (ΕΕ) 2020/1531, θα μπορούσε, υπό ορισμένες προϋποθέσεις, η διακυβερνητική επιτροπή να παραμείνει η ενιαία αρχή ασφάλειας για ολόκληρη τη σταθερή σύνδεση της Μάγχης, και παράλληλα να αποτελεί, όσον αφορά το τμήμα της σταθερής σύνδεσης της Μάγχης υπό τη δικαιοδοσία της Γαλλίας, την εθνική αρχή ασφάλειας κατά την έννοια του άρθρου 3 σημείο 7 της οδηγίας (ΕΕ) 2016/798. Ωστόσο, είναι απίθανο να έχει τεθεί σε ισχύ μια τέτοια συμφωνία, όπως προβλέπεται στην απόφαση (ΕΕ) 2020/1531, έως τη λήξη της μεταβατικής περιόδου.

(7)

Χωρίς μια τέτοια συμφωνία, από την 1η Ιανουαρίου 2021, η διακυβερνητική επιτροπή δεν θα θεωρείται πλέον εθνική αρχή ασφάλειας κατά την έννοια του άρθρου 3 σημείο 7 της οδηγίας (ΕΕ) 2016/798, όσον αφορά το τμήμα της σταθερής σύνδεσης της Μάγχης που υπάγεται στη δικαιοδοσία της Γαλλίας. Οι εγκρίσεις ασφάλειας και τα πιστοποιητικά ασφάλειας που έχουν εκδοθεί από τη διακυβερνητική επιτροπή θα παύσουν να ισχύουν. Η εθνική αρχή ασφάλειας της Γαλλίας θα καταστεί η αρμόδια εθνική αρχή ασφάλειας για το τμήμα της σταθερής σύνδεσης της Μάγχης που υπάγεται στη δικαιοδοσία της Γαλλίας.

(8)

Δεδομένης της οικονομικής σημασίας της σταθερής σύνδεσης της Μάγχης για την Ένωση, είναι σημαντικό η σταθερή σύνδεση της Μάγχης να συνεχίσει να λειτουργεί μετά την 1η Ιανουαρίου 2021. Για τον σκοπό αυτό, η έγκριση ασφάλειας που έχει εκδοθεί από τη διακυβερνητική επιτροπή θα πρέπει να παραμείνει σε ισχύ για μέγιστη περίοδο δύο μηνών από την ημερομηνία εφαρμογής του παρόντος κανονισμού, χρονικό διάστημα που επαρκεί για να μπορέσει η γαλλική εθνική αρχή ασφάλειας να εκδώσει τη δική της έγκριση ασφάλειας.

(9)

Οι άδειες που έχουν εκδοθεί δυνάμει του κεφαλαίου ΙΙΙ της οδηγίας 2012/34/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (9) σε σιδηροδρομικές επιχειρήσεις οι οποίες είναι εγκατεστημένες στο Ηνωμένο Βασίλειο δεν θα ισχύουν πλέον μετά τη λήξη της μεταβατικής περιόδου. Στις 10 Νοεμβρίου 2020, σύμφωνα με το άρθρο 14 παράγραφος 3 της οδηγίας 2012/34/ΕΕ, η Γαλλία κοινοποίησε στην Επιτροπή την πρόθεσή της να αρχίσει διαπραγματεύσεις για διασυνοριακή συμφωνία με το Ηνωμένο Βασίλειο. Στόχος της εν λόγω συμφωνίας είναι να επιτραπεί στις σιδηροδρομικές επιχειρήσεις που είναι εγκατεστημένες στο Ηνωμένο Βασίλειο και κατέχουν άδεια που έχει εκδοθεί στο Ηνωμένο Βασίλειο να χρησιμοποιούν τη διασυνοριακή υποδομή που συνδέει την Ένωση και το Ηνωμένο Βασίλειο μέσω της σταθερής σύνδεσης της Μάγχης έως τον συνοριακό σταθμό διέλευσης και τον συνοριακό τερματικό σταθμό Calais-Fréthun (Γαλλία), χωρίς να λαμβάνουν άδεια δυνάμει της οδηγίας 2012/34/ΕΕ από ενωσιακή αρχή αδειοδότησης.

(10)

Προκειμένου να διασφαλιστεί η συνδεσιμότητα μεταξύ της Ένωσης και του Ηνωμένου Βασιλείου, είναι σημαντικό να συνεχίσουν να λειτουργούν οι σιδηροδρομικές επιχειρήσεις που είναι εγκατεστημένες στο Ηνωμένο Βασίλειο και κατέχουν άδεια που έχει εκδοθεί στο Ηνωμένο Βασίλειο. Για τον σκοπό αυτό, η περίοδος ισχύος των αδειών τους που έχουν εκδοθεί από το Ηνωμένο Βασίλειο δυνάμει της οδηγίας 2012/34/ΕΕ και των πιστοποιητικών ασφαλείας τους που έχουν εκδοθεί από τη διακυβερνητική επιτροπή θα πρέπει να παραταθεί για περίοδο εννέα μηνών από την ημερομηνία εφαρμογής του παρόντος κανονισμού, χρονικό διάστημα που επαρκεί για να δοθεί η δυνατότητα στα ενδιαφερόμενα κράτη μέλη να λάβουν τα αναγκαία μέτρα για να εξασφαλίσουν τη συνδεσιμότητα σύμφωνα με τις οδηγίες 2012/34/ΕΕ και (ΕΕ) 2016/798 και βάσει συμφωνίας προβλεπομένης στην απόφαση (ΕΕ) 2020/1531.

(11)

Για να εξασφαλιστούν ενιαίοι όροι εφαρμογής του παρόντος κανονισμού, θα πρέπει να ανατεθούν στην Επιτροπή εκτελεστικές αρμοδιότητες όσον αφορά την απόσυρση του ευεργετήματος που παρέχεται στους κατόχους των εγκρίσεων, των πιστοποιητικών και των αδειών, εφόσον δεν διασφαλίζεται η συμμόρφωση με τις απαιτήσεις της Ένωσης. Οι εν λόγω αρμοδιότητες θα πρέπει να ασκούνται σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 182/2011 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (10). Θα πρέπει να χρησιμοποιηθεί η διαδικασία εξέτασης για τη θέσπιση των μέτρων αυτών, δεδομένων των πιθανών επιπτώσεών τους στην ασφάλεια των σιδηροδρόμων. Η Επιτροπή θα πρέπει να εκδίδει εκτελεστικές πράξεις άμεσης εφαρμογής, όταν το απαιτούν επιτακτικοί λόγοι επείγοντος σε δεόντως αιτιολογημένες περιπτώσεις.

(12)

Λαμβανομένου υπόψη του επείγοντος χαρακτήρα που συνεπάγεται η λήξη της μεταβατικής περιόδου, είναι σκόπιμο να προβλεφθεί εξαίρεση από την προθεσμία των οκτώ εβδομάδων που αναφέρεται στο άρθρο 4 του πρωτοκόλλου αριθ. 1 σχετικά με τον ρόλο των εθνικών κοινοβουλίων στην Ευρωπαϊκή Ένωση, το οποίο επισυνάπτεται στη Συνθήκη για την Ευρωπαϊκή Ένωση, στη Συνθήκη για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης και στη Συνθήκη για την ίδρυση της Ευρωπαϊκής Κοινότητας Ατομικής Ενέργειας.

(13)

Δεδομένου ότι ο στόχος του παρόντος κανονισμού, ήτοι ο καθορισμός προσωρινών μέτρων σχετικά με ορισμένες πτυχές της ασφάλειας των σιδηροδρόμων και της συνδεσιμότητας όσον αφορά τη λήξη της μεταβατικής περιόδου, δεν μπορεί να επιτευχθεί επαρκώς από τα κράτη μέλη, μπορεί όμως, λόγω της κλίμακας και των αποτελεσμάτων του, να επιτευχθεί καλύτερα σε ενωσιακό επίπεδο, η Ένωση δύναται να λάβει μέτρα σύμφωνα με την αρχή της επικουρικότητας του άρθρου 5 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση. Σύμφωνα με την αρχή της αναλογικότητας, που διατυπώνεται στο εν λόγω άρθρο, ο παρών κανονισμός δεν υπερβαίνει τα αναγκαία όρια για την επίτευξη αυτού του στόχου.

(14)

Ο παρών κανονισμός θα πρέπει να αρχίσει να ισχύει επειγόντως και να εφαρμόζονται από την επομένη της λήξης της μεταβατικής περιόδου,

(1)

Η έκδοση της οδηγίας (ΕΕ) 2017/1371 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (3) και του κανονισμού (EE) 2017/1939 του Συμβουλίου (4) ενίσχυσε ουσιαστικά τα διαθέσιμα μέσα της Ένωσης για την προστασία των οικονομικών της συμφερόντων μέσω του ποινικού δικαίου. Η θέσπιση της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας αποτελεί βασική προτεραιότητα στην πολιτική της Ένωσης για την ποινική δικαιοσύνη και την καταπολέμηση της απάτης, καθώς έχει την εξουσία να διεξάγει ποινικές έρευνες και να απαγγέλλει κατηγορίες σχετικά με ποινικά αδικήματα που θίγουν τα οικονομικά συμφέροντα της Ένωσης, κατά την έννοια της οδηγίας (ΕΕ) 2017/1371, στα συμμετέχοντα κράτη μέλη.

(2)

Για να προστατεύει τα οικονομικά συμφέροντα της Ένωσης, η Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Καταπολέμησης της Απάτης (η «Υπηρεσία») διενεργεί διοικητικές έρευνες σχετικά με διοικητικές παρατυπίες και αξιόποινες συμπεριφορές. Κατά την ολοκλήρωση των ερευνών της, μπορεί να διατυπώνει συστάσεις δικαστικού χαρακτήρα προς τις εθνικές εισαγγελικές αρχές, προκειμένου να καταστήσει εφικτή την απαγγελία κατηγοριών και την άσκηση διώξεων στα κράτη μέλη από αυτές. Στα κράτη μέλη που συμμετέχουν στην Ευρωπαϊκή Εισαγγελία, θα γνωστοποιεί υπόνοιες ποινικών αδικημάτων στην Ευρωπαϊκή Εισαγγελία και θα συνεργάζεται με την Ευρωπαϊκή Εισαγγελία στο πλαίσιο των ερευνών της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας.

(3)

Ο κανονισμός (EE, Ευρατόμ) αριθ. 883/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (5) θα πρέπει να τροποποιηθεί και να προσαρμοστεί λαμβάνοντας υπόψη την έκδοση του κανονισμού (EE) 2017/1939. Οι διατάξεις του κανονισμού (EE) 2017/1939 που διέπουν τη σχέση μεταξύ της Υπηρεσίας και της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας θα πρέπει να αντικατοπτρίζονται και να συμπληρώνονται από τις διατάξεις του κανονισμού (ΕΕ, Ευρατόμ) αριθ. 883/2013, προκειμένου να διασφαλίζεται το υψηλότερο επίπεδο προστασίας των οικονομικών συμφερόντων της Ένωσης μέσω συνεργειών μεταξύ τους, διασφαλίζοντας παράλληλα τη στενή συνεργασία, την ανταλλαγή πληροφοριών, τη συμπληρωματικότητα και την αποφυγή της αλληλεπικάλυψης ενεργειών.

(4)

Δεδομένου του κοινού τους στόχου που συνίσταται στη διαφύλαξη της ακεραιότητας του προϋπολογισμού της Ένωσης, η Υπηρεσία και η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία θα πρέπει να συνάψουν και να διατηρούν στενή σχέση που θα βασίζεται στην αρχή της ειλικρινούς συνεργασίας και θα έχει ως στόχο να διασφαλίζει τη συμπληρωματικότητα των αντίστοιχων εντολών τους και τον συντονισμό της δράσης τους, ειδικότερα όσον αφορά το πεδίο εφαρμογής της ενισχυμένης συνεργασίας για τη σύσταση της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας. Η σχέση μεταξύ της Υπηρεσίας και της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας θα πρέπει να συμβάλλει στο να διασφαλίζεται ότι χρησιμοποιούνται όλα τα μέσα για την προστασία των οικονομικών συμφερόντων της Ένωσης.

(5)

Σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΕ) 2017/1939, η Υπηρεσία, καθώς και τα θεσμικά και λοιπά όργανα και οργανισμοί της Ένωσης και οι αρμόδιες αρχές των κρατών μελών, οφείλουν να γνωστοποιούν στην Ευρωπαϊκή Εισαγγελία χωρίς αδικαιολόγητη καθυστέρηση κάθε υπόνοια αξιόποινης συμπεριφοράς ως προς την οποία η Εισαγγελία μπορεί να ασκήσει την αρμοδιότητά της. Δεδομένου ότι η εντολή της Υπηρεσίας είναι η διεξαγωγή διοικητικών ερευνών σε περιπτώσεις απάτης, διαφθοράς και κάθε άλλης παράνομης δραστηριότητας εις βάρος των οικονομικών συμφερόντων της Ένωσης, η Υπηρεσία βρίσκεται στην πλέον κατάλληλη θέση και διαθέτει τον καταλληλότερο εξοπλισμό να ενεργεί ως εταίρος και προνομιούχος πηγή πληροφοριών για την Ευρωπαϊκή Εισαγγελία.

(6)

Στοιχεία που υποδεικνύουν πιθανή αξιόποινη συμπεριφορά η οποία εμπίπτει στην αρμοδιότητα της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας μπορεί να υπάρχουν σε αρχικούς ισχυρισμούς που λαμβάνει η Υπηρεσία ή να προκύπτουν μόνο κατά τη διάρκεια διοικητικής έρευνας που έχει κινήσει η Υπηρεσία λόγω υπόνοιας διοικητικής παρατυπίας. Για τη συμμόρφωση με την υποχρέωση υποβολής γνωστοποιήσεων στην Ευρωπαϊκή Εισαγγελία, η Υπηρεσία θα πρέπει, ως εκ τούτου να γνωστοποιεί υπόνοιες αξιόποινης συμπεριφοράς σε οποιοδήποτε στάδιο πριν ή κατά τη διάρκεια των ερευνών της.

(7)

Στον κανονισμό (ΕΕ) 2017/1939 προσδιορίζονται τα ελάχιστα στοιχεία που θα πρέπει να περιλαμβάνουν οι γνωστοποιήσεις. Η Υπηρεσία μπορεί να χρειαστεί να διενεργήσει προκαταρκτική αξιολόγηση των ισχυρισμών για να εξακριβώσει το αληθές των εν λόγω στοιχείων και να συγκεντρώσει τις απαραίτητες πληροφορίες. Η Υπηρεσία θα πρέπει να διενεργεί την εν λόγω αξιολόγηση ταχύτατα και χρησιμοποιώντας μέσα τα οποία δεν θέτουν σε κίνδυνο ενδεχόμενη μελλοντική ποινική έρευνα. Με την ολοκλήρωση της αξιολόγησής της, η Υπηρεσία θα πρέπει να υποβάλει γνωστοποίηση στην Ευρωπαϊκή Εισαγγελία στην περίπτωση που εντοπίσει υπόνοια αδικήματος το οποίο εμπίπτει στην αρμοδιότητα της τελευταίας.

(8)

Λαμβανομένης υπόψη της εμπειρογνωσίας της Υπηρεσίας, τα θεσμικά και λοιπά όργανα και οργανισμοί της Ένωσης που έχουν θεσπιστεί από, ή βάσει των Συνθηκών («θεσμικά και λοιπά όργανα και οργανισμοί») θα πρέπει να μπορούν να χρησιμοποιούν την Υπηρεσία για τη διενέργεια μιας τέτοιας προκαταρκτικής αξιολόγησης των ισχυρισμών που τους υποβάλλονται.

(9)

Σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΕ) 2017/1939, η Υπηρεσία θα πρέπει καταρχήν να μην κινεί διοικητική έρευνα εκ παραλλήλου με έρευνα που διενεργείται από την Ευρωπαϊκή Εισαγγελία για τα ίδια πραγματικά περιστατικά. Ωστόσο, σε ορισμένες περιπτώσεις, για την προστασία των οικονομικών συμφερόντων της Ένωσης ενδέχεται να απαιτηθεί η Υπηρεσία να διεξαγάγει συμπληρωματική διοικητική έρευνα πριν από την ολοκλήρωση της ποινικής διαδικασίας που έχει κινήσει η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία, με σκοπό να διαπιστωθεί αν είναι αναγκαία η λήψη προληπτικών μέτρων ή η εκτέλεση δημοσιονομικών, πειθαρχικών ή διοικητικών ενεργειών. Μια τέτοια συμπληρωματική έρευνα μπορεί να ενδείκνυται, μεταξύ άλλων, για την ανάκτηση οφειλόμενων ποσών στον προϋπολογισμό της Ένωσης που αποτελούν αντικείμενο ειδικών κανόνων παραγραφής, όπου τα ποσά που διακυβεύονται είναι πολύ μεγάλα ή όταν υπάρχει ανάγκη να αποφευχθούν περαιτέρω δαπάνες σε καταστάσεις κινδύνου μέσω διοικητικών μέτρων.

(10)

Για την εφαρμογή της απαίτησης περί μη αλληλεπικάλυψης των ερευνών, η έννοια «ίδια πραγματικά περιστατικά» θα πρέπει να εξετάζεται, υπό το πρίσμα της νομολογίας του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΔΕΕ), για την αρχή ne bis in idem, ώστε να σημαίνει ότι τα υπό εξέταση πραγματικά περιστατικά είναι πανομοιότυπα ή ουσιαστικά ίδια και νοούνται υπό την έννοια ενός συνόλου συγκεκριμένων περιστάσεων που συνδέονται άρρηκτα μεταξύ τους στον χρόνο και τον χώρο.

(11)

Στον κανονισμό (EE) 2017/1939 προβλέπεται ότι η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία μπορεί να ζητήσει από την Υπηρεσία τη διεξαγωγή συμπληρωματικών διοικητικών ερευνών. Ελλείψει τέτοιου αιτήματος, θα πρέπει να είναι δυνατή η διενέργεια τέτοιων συμπληρωματικών ερευνών με πρωτοβουλία της Υπηρεσίας υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις αφού ληφθεί η γνώμη της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας. Συγκεκριμένα, η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία θα πρέπει να έχει τη δυνατότητα να προβάλει αντίρρηση για την έναρξη ή τη συνέχιση έρευνας από την Υπηρεσία, ή για την εκτέλεση ορισμένων ενεργειών σχετικών με κάποια από τις έρευνές της, κυρίως προκειμένου να διαφυλάξει την αποτελεσματικότητα των ερευνών και των εξουσιών της. Η Υπηρεσία δεν θα πρέπει να προβαίνει σε ενέργεια στην οποία η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία έχει προβάλει αντίρρηση. Όπου η Υπηρεσία ανοίγει έρευνα ελλείψει τέτοιας αντίρρησης, θα πρέπει να διενεργεί την εν λόγω έρευνα σε στενή διαβούλευση με την Εισαγγελία.

(12)

Η Υπηρεσία θα πρέπει να στηρίζει ενεργά τις έρευνες της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας. Στο πλαίσιο αυτό, η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία θα πρέπει να μπορεί να ζητεί από την Υπηρεσία να υποστηρίξει ή να συμπληρώσει τις ποινικές έρευνές της μέσω της άσκησης των εξουσιών της δυνάμει του κανονισμού (ΕΕ, Ευρατόμ) αριθ. 883/2013. Η Υπηρεσία θα πρέπει να παρέχει αυτή τη στήριξη εντός των ορίων των εξουσιών της και εντός του πλαισίου που προβλέπεται στον εν λόγω κανονισμό.

(13)

Για τη διασφάλιση της αποτελεσματικότητας του συντονισμού, της συνεργασίας και της διαφάνειας, η Υπηρεσία και η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία, θα πρέπει να ανταλλάσσουν πληροφορίες σε συνεχή βάση. Η ανταλλαγή πληροφοριών που προηγείται της κίνησης των ερευνών από την Υπηρεσία ή την Ευρωπαϊκή Εισαγγελία είναι ιδιαιτέρως σημαντική για να εξασφαλίζεται κατάλληλος συντονισμός μεταξύ των αντίστοιχων ενεργειών τους, για τη διασφάλιση της συμπληρωματικότητας και για την αποφυγή αλληλεπικαλύψεων. Προς τούτο, η Υπηρεσία και η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία θα πρέπει να κάνουν χρήση της λειτουργίας σύμπτωσης/απουσίας σύμπτωσης (hit/no-hit) στα οικεία συστήματα διαχείρισης υποθέσεων. Η Υπηρεσία και η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία θα πρέπει να προσδιορίσουν τη διαδικασία και τους όρους της εν λόγω ανταλλαγής πληροφοριών στους οικείους διακανονισμούς εργασίας. Προκειμένου να διασφαλιστεί η ορθή εφαρμογή των κανόνων που επιδιώκουν την αποφυγή αλληλεπικαλύψεων και διασφαλίζουν τη συμπληρωματικότητα, η Υπηρεσία και η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία θα πρέπει να συμφωνήσουν ορισμένες προθεσμίες για την ανταλλαγή πληροφοριών.

(14)

Στην έκθεση της Επιτροπής σχετικά με την αξιολόγηση της εφαρμογής του κανονισμού (ΕΕ, Ευρατόμ) αριθ. 883/2013, της 2ας Οκτωβρίου 2017 («έκθεση αξιολόγησης της Επιτροπής») διατυπώθηκε το συμπέρασμα ότι οι αλλαγές του 2013 στο νομικό πλαίσιο επέφεραν σαφείς βελτιώσεις όσον αφορά τη διενέργεια των ερευνών, τη συνεργασία με τους εταίρους και τα δικαιώματα των ενδιαφερομένων. Ταυτόχρονα, η έκθεση αξιολόγησης της Επιτροπής επισήμανε ορισμένες ελλείψεις που επηρεάζουν την αποτελεσματικότητα και την αποδοτικότητα των ερευνών.

(15)

Είναι αναγκαίο να γίνουν ενέργειες για τα πλέον σαφή πορίσματα της έκθεσης αξιολόγησης της Επιτροπής μέσω τροποποιήσεων του κανονισμού (ΕΕ, Ευρατόμ) αριθ. 883/2013. Οι εν λόγω τροποποιήσεις είναι αναγκαίες βραχυπρόθεσμα ώστε να ενισχυθεί το πλαίσιο των ερευνών της Υπηρεσίας προκειμένου η Υπηρεσία να παραμείνει ισχυρή και σε πλήρη λειτουργία και να συμπληρώνει με διοικητικές έρευνες την βάσει του ποινικού δικαίου προσέγγιση της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας, χωρίς να επέλθει αλλαγή στην εντολή ή στις εξουσίες της Υπηρεσίας. Οι τροποποιήσεις αφορούν πρωτίστως τομείς στους οποίους η έλλειψη σαφήνειας του κανονισμού (ΕΕ, Ευρατόμ) αριθ. 883/2013 θα μπορούσε να παρεμποδίσει την αποτελεσματική διενέργεια των ερευνών της Υπηρεσίας, όπως η διεξαγωγή επιτόπιων ελέγχων και εξακριβώσεων, η δυνατότητα πρόσβασης σε στοιχεία τραπεζικών λογαριασμών ή το παραδεκτό των εκθέσεων που καταρτίζει η Υπηρεσία σχετικά με υποθέσεις ως αποδεικτικών στοιχείων σε διοικητικές ή δικαστικές διαδικασίες.

(16)

Οι τροποποιήσεις του κανονισμού (ΕΕ, Ευρατόμ) αριθ. 883/2013 δεν θίγουν τις διαδικαστικές εγγυήσεις που είναι εφαρμοστέες στο πλαίσιο των ερευνών. Η Υπηρεσία δεσμεύεται από τις διαδικαστικές εγγυήσεις του κανονισμού (ΕΕ, Ευρατόμ) αριθ. 883/2013 και του κανονισμού (Ευρατόμ, ΕΚ) αριθ. 2185/96 του Συμβουλίου (6) και εκείνες που περιλαμβάνονται στον Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Σύμφωνα με το εν λόγω πλαίσιο, η Υπηρεσία οφείλει να διενεργεί τις έρευνές της κατά τρόπο αντικειμενικό και αμερόληπτο και με εμπιστευτικότητα, να αναζητά αποδείξεις για τη διαπίστωση της ενοχής ή της αθωότητας των ενδιαφερομένων και να αναλαμβάνει ερευνητική δράση βάσει γραπτής εξουσιοδότησης και κατόπιν ελέγχου νομιμότητας. Η Υπηρεσία απαιτείται να διασφαλίζει τον σεβασμό των δικαιωμάτων των ενδιαφερομένων στο πλαίσιο των ερευνών της, συμπεριλαμβανομένου του τεκμηρίου της αθωότητας και του δικαιώματος να αποφύγουν την αυτοενοχοποίηση. Όταν εξετάζονται, οι ενδιαφερόμενοι έχουν, μεταξύ άλλων, το δικαίωμα να επικουρούνται από πρόσωπο της επιλογής τους, να εγκρίνουν τα πρακτικά της εξέτασης και να χρησιμοποιούν οποιαδήποτε από τις επίσημες γλώσσες των θεσμικών οργάνων της Ένωσης. Οι ενδιαφερόμενοι έχουν επίσης το δικαίωμα να διατυπώνουν παρατηρήσεις σχετικά με τα πραγματικά περιστατικά της υπόθεσης προτού συναχθούν συμπεράσματα.

(17)

Τα πρόσωπα που καταγγέλλουν απάτη, διαφθορά και κάθε άλλη παράνομη δραστηριότητα εις βάρος των οικονομικών συμφερόντων της Ένωσης θα πρέπει να προστατεύονται από την οδηγία (ΕΕ) 2019/1937 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (7).

(18)

Όταν η Υπηρεσία εκτελεί, στο πλαίσιο της εντολής της, μέτρα στήριξης κατόπιν αιτήματος της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας, με σκοπό την προστασία του παραδεκτού των αποδεικτικών στοιχείων, καθώς και των θεμελιωδών δικαιωμάτων και των διαδικαστικών εγγυήσεων, ενώ παράλληλα αποτρέπει την αλληλεπικάλυψη των ερευνών και παρέχει αποτελεσματική και συμπληρωματική συνεργασία, η Υπηρεσία και η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία , ενεργώντας σε στενή συνεργασία, θα πρέπει να διασφαλίζουν την τήρηση των διαδικαστικών εγγυήσεων που προβλέπονται στο κεφάλαιο VI του κανονισμού (ΕΕ) 2017/1939.

(19)

Η Υπηρεσία έχει την εξουσία να διεξάγει επιτόπιους ελέγχους και εξακριβώσεις που της επιτρέπουν να έχει πρόσβαση σε εγκαταστάσεις και έγγραφα οικονομικών φορέων στο πλαίσιο των ερευνών που διενεργεί σε περιπτώσεις υπόνοιας απάτης, διαφθοράς ή άλλης παράνομης δραστηριότητας εις βάρος των οικονομικών συμφερόντων της Ένωσης. Οι επιτόπιοι έλεγχοι και οι εξακριβώσεις αυτές διεξάγονται σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΕ, Ευρατόμ) αριθ. 883/2013 και τον κανονισμό (Ευρατόμ, ΕΚ) αριθ. 2185/96, ο οποίος σε ορισμένες περιπτώσεις εξαρτά την εφαρμογή των εν λόγω εξουσιών από όρους του εθνικού δικαίου. Από την έκθεση αξιολόγησης της Επιτροπής διαπιστώθηκε ότι ο βαθμός στον οποίο εφαρμόζεται το εθνικό δίκαιο δεν είναι απολύτως σαφής, με αποτέλεσμα να παρεμποδίζεται η αποτελεσματικότητα των ερευνητικών δραστηριοτήτων της Υπηρεσίας.

(20)

Είναι, επομένως, σκόπιμο να διευκρινιστούν οι περιπτώσεις στις οποίες θα εφαρμόζεται το εθνικό δίκαιο στο πλαίσιο των ερευνών που διεξάγει η Υπηρεσία, χωρίς να μεταβληθούν οι εξουσίες της Υπηρεσίας και ο τρόπος με τον οποίο λειτουργεί ο κανονισμός (ΕΕ, Ευρατόμ) αριθ. 883/2013 σε σχέση με τα κράτη μέλη, αντικατοπτρίζοντας την απόφαση του Γενικού Δικαστηρίου της 3ης Μαΐου 2018 στην υπόθεση T-48/16, Sigma Orionis SA κατά Ευρωπαϊκής Επιτροπής (8).

(21)

Η διεξαγωγή επιτόπιων ελέγχων και εξακριβώσεων από την Υπηρεσία σε περιπτώσεις στις οποίες ο ενδιαφερόμενος οικονομικός φορέας αποδέχεται τον επιτόπιο έλεγχο και την εξακρίβωση θα πρέπει να διέπονται αποκλειστικά από το ενωσιακό δίκαιο. Με τον τρόπο αυτό θα δινόταν στην Υπηρεσία η δυνατότητα να ασκεί τις εξουσίες διεξαγωγής ερευνών με αποτελεσματικό και συνεκτικό τρόπο σε όλα τα κράτη μέλη, προκειμένου να συμβάλει στην εξασφάλιση υψηλού επιπέδου προστασίας των οικονομικών συμφερόντων της Ένωσης σε ολόκληρη την Ένωση σύμφωνα με το άρθρο 325 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

(22)

Σε περιπτώσεις στις οποίες η Υπηρεσία χρειάζεται να βασιστεί στη συνδρομή των αρμόδιων αρχών των κρατών μελών και ειδικότερα όπου οικονομικός φορέας αντιστέκεται στη διεξαγωγή επιτόπιου ελέγχου και εξακρίβωσης, τα κράτη μέλη θα πρέπει να διασφαλίζουν ότι η δράση της Υπηρεσίας είναι αποτελεσματική και θα πρέπει να παρέχουν την αναγκαία συνδρομή σύμφωνα με τους σχετικούς κανόνες του εθνικού δικονομικού δικαίου. Για να διασφαλιστούν τα οικονομικά συμφέροντα της Ένωσης, η Επιτροπή θα πρέπει να λαμβάνει υπόψη της τη μη συμμόρφωση οιουδήποτε κράτους μέλους με την υποχρέωσή του να συνεργαστεί με την Υπηρεσία, όταν εξετάζει το αν πρέπει να ανακτήσει τα εν λόγω ποσά μέσω της εφαρμογής δημοσιονομικών διορθώσεων στα κράτη μέλη, σύμφωνα με το ισχύον δίκαιο της Ένωσης.

(23)

Η Υπηρεσία δύναται, σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΕ, Ευρατόμ) αριθ. 883/2013, να προβαίνει σε διοικητικές ρυθμίσεις με τις αρμόδιες αρχές των κρατών μελών, όπως οι υπηρεσίες για τον συντονισμό της καταπολέμησης της απάτης, καθώς και με θεσμικά και λοιπά όργανα και οργανισμούς της Ένωσης, προκειμένου να προσδιορίζει τις ρυθμίσεις της συνεργασίας τους στο πλαίσιο του εν λόγω κανονισμού, ιδίως όσον αφορά τη διαβίβαση πληροφοριών, τη διενέργεια των ερευνών και κάθε ενέργεια επακολούθησης.

(24)

Ο κανονισμός (ΕΕ, Ευρατόμ) αριθ. 883/2013 θα πρέπει να τροποποιηθεί ώστε να εισαχθεί υποχρέωση εκ μέρους των οικονομικών φορέων να συνεργάζονται με την Υπηρεσία, σύμφωνα με την υποχρέωση που υπέχουν δυνάμει του κανονισμού (Ευρατόμ, ΕΚ) αριθ. 2185/96 να επιτρέπουν την πρόσβαση για τη διεξαγωγή επιτόπιων ελέγχων και εξακριβώσεων σε εσωτερικούς χώρους, γήπεδα, μεταφορικά μέσα και άλλους χώρους, επαγγελματικής χρήσεως, και με την υποχρέωση που ορίζεται στο άρθρο 129 του κανονισμού (ΕΕ, Ευρατόμ) 2018/1046 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (9) σύμφωνα με τον οποίο κάθε πρόσωπο ή οντότητα που λαμβάνει κονδύλια της Ένωσης θα συνεργάζεται πλήρως για την προστασία των οικονομικών συμφερόντων της Ένωσης, μεταξύ άλλων στο πλαίσιο των ερευνών που διεξάγει η Υπηρεσία.

(25)

Στο πλαίσιο της εν λόγω υποχρέωσης συνεργασίας, η Υπηρεσία θα πρέπει να δύναται να ζητεί από οικονομικούς φορείς να παράσχουν τις σχετικές πληροφορίες όταν ενδέχεται να εμπλέκονται στην υπό έρευνα υπόθεση, ή ενδέχεται να κατέχουν σχετικές πληροφορίες. Κατά τη συμμόρφωση με τα αιτήματα αυτά, οι οικονομικοί φορείς δεν θα πρέπει να υποχρεούνται να προβαίνουν σε κατάθεση που τους αυτοενοχοποιεί, αλλά θα πρέπει να υποχρεούνται να απαντούν σε ερωτήσεις σχετικά με πραγματικά περιστατικά και να παρέχουν έγγραφα, ακόμη και αν οι εν λόγω πληροφορίες ενδέχεται να χρησιμοποιηθούν για να στοιχειοθετηθεί εναντίον τους ή εναντίον άλλου οικονομικού φορέα η ύπαρξη παράνομης δραστηριότητας. Για να διασφαλίζεται η αποτελεσματικότητα των ερευνών στο πλαίσιο των τρεχουσών εργασιακών πρακτικών, η Υπηρεσία θα πρέπει να δύναται να ζητεί πρόσβαση σε πληροφορίες σε ιδιόκτητες συσκευές που χρησιμοποιούνται για σκοπούς εργασίας. Η πρόσβαση της Υπηρεσίας θα πρέπει να υπόκειται στους ίδιους όρους και στην ίδια έκταση που ισχύουν για τις εθνικές αρχές ελέγχου, και μόνον εφόσον η Υπηρεσία έχει βάσιμους λόγους να υποπτεύεται ότι το περιεχόμενο των συσκευών αυτών ενδέχεται να αφορά την έρευνα, σύμφωνα με τις αρχές της αναγκαιότητας και της αναλογικότητας, και να αφορά μόνον τις σχετικές με την έρευνα πληροφορίες.

(26)

Κατά τη διάρκεια των επιτόπιων ελέγχων και εξακριβώσεων, οι οικονομικοί φορείς θα πρέπει να έχουν τη δυνατότητα να χρησιμοποιούν οποιαδήποτε από τις επίσημες γλώσσες του κράτους μέλους στο οποίο διεξάγεται ο έλεγχος, και θα πρέπει να έχουν το δικαίωμα να επικουρούνται από πρόσωπο της επιλογής τους, συμπεριλαμβανομένου εξωτερικού νομικού συμβούλου. Η παρουσία νομικού συμβούλου δεν θα πρέπει, ωστόσο, να αποτελεί νομική προϋπόθεση για την εγκυρότητα των επιτόπιων ελέγχων και εξακριβώσεων. Για να διασφαλίζεται η αποτελεσματικότητα των επιτόπιων ελέγχων και εξακριβώσεων, ειδικότερα όσον αφορά τον κίνδυνο εξαφάνισης αποδεικτικών στοιχείων, η Υπηρεσία θα πρέπει να μπορεί να έχει πρόσβαση σε εσωτερικούς χώρους, γήπεδα, μεταφορικά μέσα ή άλλους χώρους επαγγελματικής χρήσεως χωρίς να περιμένει μέχρι ο οικονομικός φορέας να συμβουλευτεί νομικό σύμβουλο. Θα πρέπει να αποδέχεται μόνο σύντομη, εύλογη καθυστέρηση εν αναμονή της διαβούλευσης με νομικό σύμβουλο πριν από την έναρξη του επιτόπιου ελέγχου και της εξακρίβωσης. Οποιαδήποτε τέτοια καθυστέρηση θα πρέπει να περιορίζεται στο ελάχιστο.

(27)

Για να διασφαλίζεται η διαφάνεια κατά τη διενέργεια των επιτόπιων ελέγχων και εξακριβώσεων, η Υπηρεσία θα πρέπει να παρέχει στους οικονομικούς φορείς κατάλληλες πληροφορίες σχετικά με την υποχρέωση συνεργασίας και τις συνέπειες της άρνησης συνεργασίας, καθώς και σχετικά με τη διαδικασία, συμπεριλαμβανομένων των διαδικαστικών εγγυήσεων.

(28)

Στις εσωτερικές και, όπου απαιτείται, στις εξωτερικές έρευνες, η Υπηρεσία διαθέτει πρόσβαση σε κάθε σχετική πληροφορία την οποία κατέχουν τα θεσμικά και λοιπά όργανα και οργανισμοί. Είναι αναγκαίο, όπως προτείνεται και στην έκθεση αξιολόγησης της Επιτροπής, να διευκρινιστεί ότι η πρόσβαση αυτή θα πρέπει να είναι εφικτή ανεξαρτήτως του μέσου στο οποίο είναι αποθηκευμένες οι εν λόγω πληροφορίες ή τα εν λόγω δεδομένα, προκειμένου να λαμβάνεται υπόψη η εξέλιξη της τεχνολογίας. Κατά τη διάρκεια εσωτερικών ερευνών η Υπηρεσία θα πρέπει να δύναται να ζητεί πρόσβαση σε πληροφορίες σε ιδιόκτητες συσκευές που χρησιμοποιούνται για σκοπούς εργασίας σε περιπτώσεις στις οποίες η Υπηρεσία έχει βάσιμους λόγους να υποπτεύεται ότι το περιεχόμενό τους ενδέχεται να αφορά την έρευνα. Η πρόσβαση της Υπηρεσίας θα πρέπει να είναι δυνατό να εξαρτάται από ειδικούς όρους που θέτει το αντίστοιχο θεσμικό ή άλλο όργανο και οργανισμός. Η πρόσβαση αυτή θα πρέπει να συνάδει με τις αρχές της αναγκαιότητας και της αναλογικότητας και να αφορά μόνον πληροφορίες σχετικές με την έρευνα. Για να διασφαλίζεται ένα αποτελεσματικό και συνεκτικό επίπεδο πρόσβασης της Υπηρεσίας, καθώς και ένα υψηλό επίπεδο προστασίας των θεμελιωδών δικαιωμάτων των ενδιαφερομένων, τα θεσμικά και λοιπά όργανα και οι οργανισμοί θα πρέπει να εξασφαλίζουν τη συνοχή των κανόνων περί πρόσβασης σε ιδιωτικές συσκευές οι οποίοι θεσπίζονται από τα διάφορα θεσμικά και λοιπά όργανα και οργανισμούς, προκειμένου να προβλέπονται ισοδύναμοι όροι σύμφωνα με τη διοργανική συμφωνία της 25ης Μαΐου 1999 μεταξύ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Επιτροπής των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων σχετικά με τις εσωτερικές έρευνες που πραγματοποιούνται από την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Καταπολέμησης της Απάτης (OLAF) (10).

(29)

Για να εξασφαλιστεί ένα συνεκτικότερο πλαίσιο για τις έρευνες της Υπηρεσίας, θα πρέπει να εναρμονιστούν περαιτέρω οι κανόνες που εφαρμόζονται στις εσωτερικές και εξωτερικές έρευνες, ώστε να αντιμετωπιστούν ορισμένες ασυνέπειες που εντοπίστηκαν στην έκθεση αξιολόγησης της Επιτροπής, στις περιπτώσεις όπου αποκλίνοντες κανόνες δεν δικαιολογούνται. Για παράδειγμα, θα πρέπει, αν είναι αναγκαίο, οι εκθέσεις και συστάσεις που συντάσσονται μετά από εξωτερική έρευνα να αποστέλλονται στο ενδιαφερόμενο θεσμικό ή άλλο όργανο ή οργανισμό για να λάβει κατάλληλα μέτρα, όπως στην περίπτωση των εσωτερικών ερευνών. Όπου είναι δυνατόν σύμφωνα με την εντολή της, η Υπηρεσία θα πρέπει να υποστηρίζει εν προκειμένω το θεσμικό ή άλλο όργανο ή οργανισμό στο πλαίσιο της συνέχειας που θα δοθεί στις συστάσεις της. Όταν η Υπηρεσία δεν κινεί έρευνα, θα πρέπει να δύναται να αποστέλλει σχετικές πληροφορίες στις αρχές των κρατών μελών ή στα θεσμικά και λοιπά όργανα και οργανισμούς για την ανάληψη κατάλληλης δράσης. Θα πρέπει να αποστέλλει τις σχετικές πληροφορίες όπου αποφασίζει να μην κινήσει έρευνα, παρά το γεγονός ότι υπάρχουν επαρκείς υπόνοιες απάτης, διαφθοράς ή οποιασδήποτε άλλης παράνομης δραστηριότητας εις βάρος των οικονομικών συμφερόντων της Ένωσης. Προτού το πράξει, η Υπηρεσία θα πρέπει να λαμβάνει δεόντως υπόψη την πιθανή παρέμβαση σε εν εξελίξει έρευνες της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας.

(30)

Λόγω της μεγάλης ποικιλομορφίας των εθνικών θεσμικών πλαισίων, τα κράτη μέλη θα πρέπει, βάσει της αρχής της καλόπιστης συνεργασίας, να έχουν τη δυνατότητα να κοινοποιούν στην Υπηρεσία τις αρχές που είναι αρμόδιες για την ανάληψη δράσεων κατόπιν συστάσεων της Υπηρεσίας, καθώς και τις αρχές που πρέπει να ενημερώνονται για την εκτέλεση των σχετικών καθηκόντων τους, για παράδειγμα για οικονομικούς, στατιστικούς σκοπούς ή για σκοπούς παρακολούθησης. Οι αρχές αυτές μπορεί να περιλαμβάνουν εθνικές υπηρεσίες συντονισμού για την καταπολέμηση της απάτης. Σύμφωνα με την πάγια νομολογία του ΔΕΕ, οι συστάσεις της Υπηρεσίας που περιέχονται στις εκθέσεις της δεν παράγουν δεσμευτικά νομικά αποτελέσματα για τις αρχές των κρατών μελών ή για τα θεσμικά και λοιπά όργανα και οργανισμούς.

(31)

Θα πρέπει να παρέχονται στην Υπηρεσία τα απαραίτητα μέσα για να παρακολουθεί την πορεία του χρήματος προκειμένου να αποκαλύπτει τις συνήθεις μεθόδους που χρησιμοποιούνται σε διάφορους τύπους δόλιας συμπεριφοράς. Η Υπηρεσία μπορεί να λαμβάνει στοιχεία τραπεζικών λογαριασμών που έχουν συνάφεια με την ερευνητική της δραστηριότητα και τα οποία έχουν στην κατοχή τους πιστωτικά ιδρύματα σε διάφορα κράτη μέλη μέσω της συνεργασίας και της συνδρομής που της παρέχουν οι εθνικές αρχές. Για να διασφαλίζεται αποτελεσματική προσέγγιση σε ολόκληρη την Ένωση, ο κανονισμός (ΕΕ, Ευρατόμ) αριθ. 883/2013 θα πρέπει να καθορίζει την υποχρέωση των αρμόδιων εθνικών αρχών να παρέχουν στην Υπηρεσία στοιχεία τραπεζικών λογαριασμών, στο πλαίσιο της γενικής υποχρέωσης που υπέχουν να συνδράμουν την Υπηρεσία. Τα κράτη μέλη θα πρέπει να κοινοποιούν στην Επιτροπή τις αρμόδιες αρχές μέσω των οποίων θα πραγματοποιείται η εν λόγω συνεργασία. Κατά την παροχή της συνδρομής αυτής στην Υπηρεσία, οι εθνικές αρχές θα πρέπει να ενεργούν υπό τους ίδιους όρους που ισχύουν για τις αρμόδιες εθνικές αρχές του εκάστοτε κράτους μέλους.

(32)

Για τους σκοπούς της προστασίας και της συμμόρφωσης με τις διαδικαστικές εγγυήσεις και τα θεμελιώδη δικαιώματα, η Επιτροπή θα πρέπει να δημιουργήσει ένα εσωτερικό αξίωμα υπό τη μορφή ελεγκτή διαδικαστικών εγγυήσεων («ελεγκτής»), το οποίο θα πρέπει –με σκοπό την αποτελεσματική χρήση των πόρων– να υπάγεται διοικητικά στην επιτροπή εποπτείας και να διαθέτει επαρκείς πόρους. Ο ελεγκτής θα πρέπει να χειρίζεται τις καταγγελίες με πλήρη ανεξαρτησία, μεταξύ άλλων και έναντι της επιτροπής εποπτείας και της Υπηρεσίας, και θα πρέπει να έχει πρόσβαση σε όλες τις πληροφορίες που είναι απαραίτητες για την εκπλήρωση των καθηκόντων του.

(33)

Ένα ενδιαφερόμενο πρόσωπο θα πρέπει να έχει τη δυνατότητα να υποβάλλει ένσταση στον ελεγκτή σχετικά με τη συμμόρφωση της Υπηρεσίας με τις διαδικαστικές εγγυήσεις, καθώς και λόγω παράβασης των κανόνων που εφαρμόζονται στις έρευνες της Υπηρεσίας, ιδίως παραβιάσεις των διαδικαστικών απαιτήσεων και θεμελιωδών δικαιωμάτων τους. Για το σκοπό αυτόν θα πρέπει να θεσπιστεί μηχανισμός υποβολής καταγγελιών. Ο ελεγκτής θα πρέπει να έχει την ευθύνη για την έκδοση συστάσεων προς απάντηση στις εν λόγω καταγγελίες, προτείνοντας, εφόσον είναι απαραίτητο, λύσεις για τα θέματα που θίγονται στην καταγγελία. Ο ελεγκτής θα πρέπει να εξετάζει την καταγγελία με ταχεία διαδικασία εκατέρωθεν ακροάσεως, επιτρέποντας παράλληλα στην Υπηρεσία να συνεχίσει την υπό εξέλιξη έρευνα. Ο ελεγκτής θα πρέπει να παρέχει στον καταγγέλλοντα και στην Υπηρεσία τη δυνατότητα να διατυπώσουν παρατηρήσεις ή να επιλύσουν τα θέματα που θίγονται στην καταγγελία. Ο γενικός διευθυντής θα πρέπει να λαμβάνει τα κατάλληλα μέτρα κατά τα οριζόμενα στη σύσταση του ελεγκτή. Ο γενικός διευθυντής θα πρέπει να έχει τη δυνατότητα σε δεόντως αιτιολογημένες περιπτώσεις, να αποκλίνει από τις συστάσεις του ελεγκτή, αιτιολογώντας τη σχετική απόφασή του. Στην τελική έκθεση της έρευνας θα πρέπει να επισυνάπτονται οι λόγοι για τους οποίους δεν ακολουθήθηκε η σύσταση του ελεγκτή.

(34)

Προκειμένου να ενισχυθούν η διαφάνεια και η λογοδοσία, ο ελεγκτής θα πρέπει να περιλαμβάνει στην ετήσια έκθεσή του πληροφορίες σχετικά με τον μηχανισμό υποβολής καταγγελιών. Η ετήσια έκθεση θα πρέπει να αναφέρει συγκεκριμένα τον αριθμό των καταγγελιών που έλαβε, τους τύπους των παραβιάσεων διαδικαστικών απαιτήσεων και θεμελιωδών δικαιωμάτων, τις δραστηριότητες κατά τις οποίες σημειώθηκαν, και εφόσον είναι δυνατόν, τα επακόλουθα μέτρα που έλαβε η Υπηρεσία.

(35)

Η έγκαιρη διαβίβαση πληροφοριών από την Υπηρεσία για τον σκοπό της λήψης προληπτικών μέτρων αποτελεί απαραίτητο εργαλείο για την προστασία των οικονομικών συμφερόντων της Ένωσης. Για να διασφαλίζεται η στενή συνεργασία στον τομέα αυτόν μεταξύ της Υπηρεσίας και των θεσμικών και λοιπών οργάνων και οργανισμών, είναι σκόπιμο τα όργανα και οι οργανισμοί να έχουν τη δυνατότητα να διαβουλεύονται ανά πάσα στιγμή με την Υπηρεσία προκειμένου να αποφασίζουν για τη λήψη τυχόν ενδεδειγμένων προληπτικών μέτρων, συμπεριλαμβανομένων μέτρων για τη διασφάλιση αποδεικτικών στοιχείων.

(36)

Οι εκθέσεις που καταρτίζει η Υπηρεσία αποτελούν αποδεικτικά στοιχεία παραδεκτά σε διοικητικές ή δικαστικές διαδικασίες κατά τον ίδιο τρόπο και υπό τους ίδιους όρους που είναι παραδεκτές οι διοικητικές εκθέσεις που συντάσσονται από τους εθνικούς διοικητικούς ελεγκτές. Σύμφωνα με την έκθεση αξιολόγησης της Επιτροπής ο κανόνας αυτός δεν διασφαλίζει επαρκώς την αποτελεσματικότητα των δραστηριοτήτων της Υπηρεσίας σε κάποια κράτη μέλη. Για να αυξηθεί η αποτελεσματικότητα και η συνεπής χρήση των εκθέσεων της Υπηρεσίας, θα πρέπει ο κανονισμός (ΕΕ, Ευρατόμ) αριθ. 883/2013 να προβλέπει το παραδεκτό των εκθέσεων αυτών σε δικαστικές διαδικασίες μη ποινικού χαρακτήρα ενώπιον των εθνικών δικαστηρίων, καθώς και σε διοικητικές διαδικασίες στα κράτη μέλη. Ο κανόνας που προβλέπει την ισοδυναμία με τις εκθέσεις των εθνικών διοικητικών ελεγκτών θα πρέπει να εξακολουθήσει να εφαρμόζεται στην περίπτωση εθνικών δικαστικών διαδικασιών ποινικού χαρακτήρα. Ο κανονισμός (ΕΕ, Ευρατόμ) αριθ. 883/2013 θα πρέπει να προβλέπει επίσης το παραδεκτό των εκθέσεων που καταρτίζει η Υπηρεσία σε διοικητικές και δικαστικές διαδικασίες σε επίπεδο Ένωσης.

(37)

Οι υπηρεσίες των κρατών μελών για τον συντονισμό της καταπολέμησης της απάτης θεσπίστηκαν με τον κανονισμό (ΕΕ, Ευρατόμ) αριθ. 883/2013 για τη διευκόλυνση της αποτελεσματικής συνεργασίας και ανταλλαγής πληροφοριών, συμπεριλαμβανομένων πληροφοριών επιχειρησιακής φύσεως, μεταξύ της Υπηρεσίας και των κρατών μελών. Στην έκθεση αξιολόγησης της Επιτροπής συνάχθηκε το συμπέρασμα ότι έχουν συμβάλει θετικά στο έργο της Υπηρεσίας. Στην έκθεση αξιολόγησης της Επιτροπής εντοπίστηκε επίσης η ανάγκη περαιτέρω αποσαφήνισης του ρόλου των υπηρεσιών για τον συντονισμό της καταπολέμησης της απάτης ώστε να διασφαλιστεί ότι η Υπηρεσία λαμβάνει τη συνδρομή που απαιτείται για να εξασφαλίζεται η αποτελεσματικότητα των ερευνών της, ενώ η οργάνωση και οι εξουσίες των υπηρεσιών για τον συντονισμό της καταπολέμησης της απάτης αποτελούν αρμοδιότητα εκάστου κράτους μέλους. Εν προκειμένω, οι υπηρεσίες για τον συντονισμό της καταπολέμησης της απάτης θα πρέπει να είναι σε θέση να παρέχουν ή να συντονίζουν την απαιτούμενη συνδρομή προς την Υπηρεσία ώστε αυτή να εκτελεί τα καθήκοντά της αποτελεσματικά, πριν, κατά τη διάρκεια ή μετά το πέρας εξωτερικής ή εσωτερικής έρευνας.

(38)

Η υποχρέωση της Υπηρεσίας να παρέχει στα κράτη μέλη συνδρομή ώστε να συντονίζουν τη δράση τους για την προστασία των οικονομικών συμφερόντων της Ένωσης αποτελεί ουσιώδες στοιχείο της εντολής της όσον αφορά τη στήριξη της διασυνοριακής συνεργασίας μεταξύ των κρατών μελών. Θα πρέπει να θεσπιστούν λεπτομερέστεροι κανόνες προκειμένου να διευκολύνονται οι δραστηριότητες συντονισμού της Υπηρεσίας και η συνεργασία της στο πλαίσιο αυτό με τις αρχές των κρατών μελών, με τρίτες χώρες και διεθνείς οργανισμούς. Οι εν λόγω κανόνες δεν θα πρέπει να θίγουν την άσκηση από την Υπηρεσία των εξουσιών που έχουν ανατεθεί στην Επιτροπή σε ειδικές διατάξεις οι οποίες διέπουν την αμοιβαία συνδρομή μεταξύ των διοικητικών αρχών των κρατών μελών και τη συνεργασία μεταξύ των αρχών αυτών και της Επιτροπής, και ειδικότερα στον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 515/97 του Συμβουλίου (11) και στον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 608/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (12), καθώς και σχετικά με τις δραστηριότητες συντονισμού που αφορούν τα Ευρωπαϊκά Διαρθρωτικά και Επενδυτικά Ταμεία.

(39)

Θα πρέπει να διευκρινιστεί ότι, όταν οι αρμόδιες αρχές των κρατών μελών, συμπεριλαμβανομένων των υπηρεσιών για τον συντονισμό της καταπολέμησης της απάτης, ενεργούν σε συνεργασία με την Υπηρεσία ή με άλλες αρμόδιες αρχές για τους σκοπούς της προστασίας των οικονομικών συμφερόντων της Ένωσης, εξακολουθούν να δεσμεύονται από το εθνικό δίκαιο.

(40)

Οι υπηρεσίες για τον συντονισμό της καταπολέμησης της απάτης θα πρέπει να μπορούν, στο πλαίσιο δραστηριοτήτων συντονισμού, να παρέχουν συνδρομή στην Υπηρεσία, καθώς και να συνεργάζονται μεταξύ τους, προκειμένου να ενισχυθούν περαιτέρω οι μηχανισμοί που διατίθενται για τη συνεργασία στο πλαίσιο της καταπολέμησης της απάτης.

(41)

Οι αρμόδιες αρχές των κρατών μελών, καθώς και τα θεσμικά και λοιπά όργανα και οργανισμοί, θα πρέπει να λαμβάνουν τα μέτρα που απαιτούνται από τη σύσταση της Υπηρεσίας. Για να μπορεί η Υπηρεσία να παρακολουθεί την εξέλιξη των υποθέσεών της, όταν η Υπηρεσία διατυπώνει συστάσεις δικαστικού χαρακτήρα προς τις εθνικές εισαγγελικές αρχές ενός κράτους μέλους, τα κράτη μέλη θα πρέπει, κατόπιν αιτήματος της Υπηρεσίας, να της διαβιβάζουν την οριστική απόφαση του εθνικού δικαστηρίου. Για να προστατεύεται πλήρως η ανεξαρτησία της δικαιοσύνης, η εν λόγω διαβίβαση θα πρέπει να πραγματοποιείται μόνον αφότου η σχετική δικαστική διαδικασία έχει οριστικά ολοκληρωθεί και η τελική δικαστική απόφαση έχει δημοσιευθεί.

(42)

Για τη συμπλήρωση των διαδικαστικών κανόνων που προβλέπονται στον κανονισμό (ΕΕ, Ευρατόμ) αριθ. 883/2013 σχετικά με τη διενέργεια ερευνών, η Υπηρεσία θα πρέπει να καθορίσει κατευθυντήριες γραμμές σχετικά με τις διαδικασίες έρευνας, τις οποίες θα πρέπει να ακολουθούν οι υπάλληλοι της Υπηρεσίας.

(43)

Θα πρέπει να διευκρινιστεί ότι η Υπηρεσία μπορεί να συμμετέχει σε κοινές ομάδες ερευνών που συγκροτούνται σύμφωνα με το ενωσιακό δίκαιο και ότι έχει το δικαίωμα να ανταλλάσσει επιχειρησιακές πληροφορίες που αποκτά στο εν λόγω πλαίσιο. Η χρήση των πληροφοριών αυτών υπόκειται στους όρους και τις εγγυήσεις που προβλέπονται στο ενωσιακό δίκαιο βάσει της οποίας έχουν συσταθεί οι κοινές ομάδες ερευνών. Η Υπηρεσία συμμετέχει σε κοινές ομάδες ερευνών έχοντας υποστηρικτικό ρόλο και ως εταίρος που υπόκειται στους νομικούς περιορισμούς που ενδεχομένως υφίστανται σε επίπεδο ενωσιακού ή εθνικού δικαίου.

(44)

Το αργότερο πέντε έτη μετά την ημερομηνία που καθορίζεται σύμφωνα με το δεύτερο εδάφιο του άρθρου 120 παράγραφος 2 του κανονισμού (ΕΕ) 2017/1939, η Επιτροπή θα πρέπει να αξιολογήσει την εφαρμογή του κανονισμού (ΕΕ, Ευρατόμ) αριθ. 883/2013 και ειδικότερα την αποτελεσματικότητα της συνεργασίας μεταξύ της Υπηρεσίας και της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας, προκειμένου να εξετάσει κατά πόσον απαιτούνται τροποποιήσεις με βάση την εμπειρία από την εν λόγω συνεργασία. Η Επιτροπή θα πρέπει να υποβάλει, όπου ενδείκνυται, νέα συνολική νομοθετική πρόταση το αργότερο δύο έτη μετά την εν λόγω αξιολόγηση.

(45)

Δεδομένου ότι ο στόχος του παρόντος κανονισμού, ήτοι η ενίσχυση της προστασίας των οικονομικών συμφερόντων της Ένωσης μέσω της προσαρμογής της λειτουργίας της Υπηρεσίας λόγω της σύστασης της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας και μέσω της ενίσχυσης της αποτελεσματικότητας των ερευνών που διεξάγει η Υπηρεσία, δεν μπορεί να επιτευχθεί επαρκώς από τα κράτη μέλη, αλλά μπορεί να επιτευχθεί καλύτερα στο επίπεδο της Ένωσης μέσω της θέσπισης κανόνων που διέπουν τη σχέση μεταξύ της Υπηρεσίας και της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας ώστε να αυξήσει την αποτελεσματικότητα των ερευνών που διενεργούν, η Ένωση δύναται να θεσπίσει μέτρα, σύμφωνα με την αρχή της επικουρικότητας, όπως προβλέπεται στο άρθρο 5 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση. Σύμφωνα με την αρχή της αναλογικότητας όπως διατυπώνεται στο ίδιο άρθρο, ο παρών κανονισμός δεν υπερβαίνει τα αναγκαία όρια για την επίτευξη του εν λόγω στόχου.

(46)

Ο παρών κανονισμός δεν τροποποιεί τις εξουσίες και τις αρμοδιότητες των κρατών μελών όσον αφορά τη λήψη μέτρων για την καταπολέμηση της απάτης, της διαφθοράς και κάθε άλλης παράνομης δραστηριότητας εις βάρος των οικονομικών συμφερόντων της Ένωσης.

(47)

Ο Ευρωπαίος Επόπτης Προστασίας Δεδομένων, του οποίου η γνώμη ζητήθηκε σύμφωνα με το άρθρο 28 παράγραφος 2 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 45/2001 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (13), υπέβαλε επίσημες παρατηρήσεις στις 23 Ιουλίου 2018.

(48)

O κανονισμός (ΕΕ, Ευρατόμ) αριθ. 883/2013 θα πρέπει συνεπώς να τροποποιηθεί αναλόγως,

(1)

Η συμφωνία για την αποχώρηση του Ηνωμένου Βασιλείου της Μεγάλης Βρετανίας και της Βόρειας Ιρλανδίας από την Ευρωπαϊκή Ένωση και την Ευρωπαϊκή Κοινότητα Ατομικής Ενέργειας (2) («συμφωνία αποχώρησης») συνήφθη από την Ένωση με την απόφαση (ΕΕ) 2020/135 του Συμβουλίου (3) και τέθηκε σε ισχύ την 1η Φεβρουαρίου 2020. Η μεταβατική περίοδος που αναφέρεται στο άρθρο 126 της συμφωνίας αποχώρησης, κατά τη διάρκεια της οποίας το δίκαιο της Ένωσης εξακολουθεί να εφαρμόζεται ως προς το Ηνωμένο Βασίλειο της Μεγάλης Βρετανίας και της Βόρειας Ιρλανδίας (Ηνωμένο Βασίλειο) και εντός αυτού σύμφωνα με το άρθρο 127 της συμφωνίας αποχώρησης, λήγει στις 31 Δεκεμβρίου 2020. Στις 25 Φεβρουαρίου 2020, το Συμβούλιο εξέδωσε την απόφαση (ΕΕ, Ευρατόμ) 2020/266 (4) με την οποία εγκρίνεται η έναρξη διαπραγματεύσεων με το Ηνωμένο Βασίλειο για νέα συμφωνία εταιρικής σχέσης. Όπως συνάγεται από τις οδηγίες διαπραγμάτευσης, η εξουσιοδότηση καλύπτει, μεταξύ άλλων, τα στοιχεία που απαιτούνται για να καλυφθεί συνολικά η σχέση με το Ηνωμένο Βασίλειο μετά τη λήξη της μεταβατικής περιόδου όσον αφορά τις οδικές μεταφορές. Ωστόσο, είναι αμφίβολο κατά πόσον, κατά τη λήξη της εν λόγω περιόδου, θα έχει τεθεί σε ισχύ συμφωνία μεταξύ της Ένωσης και του Ηνωμένου Βασιλείου που θα διέπει τη μελλοντική τους σχέση στον τομέα των οδικών μεταφορών εμπορευμάτων και επιβατών.

(2)

Κατά τη λήξη της μεταβατικής περιόδου, και ελλείψει ειδικής πρόβλεψης, θα παύσουν όλα τα δικαιώματα και οι υποχρεώσεις που απορρέουν από το ενωσιακό δίκαιο και αφορούν την πρόσβαση στην αγορά, όπως ορίζεται στους κανονισμούς (ΕΚ) αριθ. 1072/2009 (5) και (ΕΚ) αριθ. 1073/2009 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (6), όσον αφορά τη σχέση μεταξύ του Ηνωμένου Βασιλείου και της Ένωσης και των κρατών μελών της.

(3)

Σε μια τέτοια περίπτωση θα διαταράσσονταν σφοδρά οι διεθνείς οδικές μεταφορές εμπορευμάτων και επιβατών μεταξύ της Ένωσης και του Ηνωμένου Βασιλείου.

(4)

Το εδαφικό πεδίο εφαρμογής του παρόντος κανονισμού και κάθε αναφορά στο Ηνωμένο Βασίλειο που αυτός περιέχει δεν περιλαμβάνουν το Γιβραλτάρ.

(5)

Το πολυμερές σύστημα ποσοστώσεων της Ευρωπαϊκής Διάσκεψης Υπουργών Μεταφορών (ECMT) είναι το μοναδικό άλλο διαθέσιμο νομικό πλαίσιο που θα μπορούσε να παράσχει μια βάση για τις οδικές εμπορευματικές μεταφορές μεταξύ της Ένωσης και του Ηνωμένου Βασιλείου. Ωστόσο, λόγω του περιορισμένου αριθμού των αδειών που επί του παρόντος είναι διαθέσιμες στο πλαίσιο του συστήματος ECMT και του περιορισμένου πεδίου εφαρμογής του αναφορικά με τους καλυπτόμενους τύπους οδικών μεταφορών, το σύστημα επί του παρόντος δεν επαρκεί για την πλήρη κάλυψη των αναγκών των οδικών εμπορευματικών μεταφορών μεταξύ της Ένωσης και του Ηνωμένου Βασιλείου.

(6)

Αναμένεται επίσης να σημειωθούν σοβαρές διαταράξεις, μεταξύ άλλων και όσον αφορά τη δημόσια τάξη, στο πλαίσιο των υπηρεσιών οδικών επιβατικών μεταφορών. Η συμφωνία σχετικά με τις έκτακτες διεθνείς μεταφορές επιβατών με πούλμαν και λεωφορεία (7) («συμφωνία Interbus») αποτελεί το μοναδικό διαθέσιμο νομικό πλαίσιο που θα μπορούσε να παράσχει μια βάση για τις οδικές επιβατικές μεταφορές με λεωφορείο και πούλμαν μεταξύ της Ένωσης και του Ηνωμένου Βασιλείου μετά τη λήξη της μεταβατικής περιόδου. Το Ηνωμένο Βασίλειο θα καταστεί αυτοτελώς συμβαλλόμενο μέρος στη συμφωνία Interbus από την 1η Ιανουαρίου 2021. Ωστόσο, η συμφωνία Interbus καλύπτει μόνο τις έκτακτες γραμμές και, ως εκ τούτου, δεν επαρκεί για την αντιμετώπιση των διαταράξεων που σχετίζονται με τις διεθνείς γραμμές μεταφορών με πούλμαν και λεωφορεία μεταξύ του Ηνωμένου Βασιλείου και της Ένωσης οι οποίες θα προκύψουν μετά τη λήξη της μεταβατικής περιόδου. Ένα πρωτόκολλο της συμφωνίας Interbus σχετικά με τις διεθνείς τακτικές και ειδικές τακτικές μεταφορές επιβατών με πούλμαν και λεωφορεία αποτέλεσε αντικείμενο διαπραγμάτευσης και το Ηνωμένο Βασίλειο αναμένεται να το επικυρώσει το συντομότερο δυνατό. Ωστόσο, το πρωτόκολλο δεν αναμένεται να τεθεί εγκαίρως σε ισχύ ώστε να προσφέρει βιώσιμη εναλλακτική λύση για την περίοδο αμέσως μετά τη λήξη της μεταβατικής περιόδου. Ως εκ τούτου, τα διαθέσιμα μέσα δεν καλύπτουν τις ανάγκες των τακτικών και ειδικών τακτικών γραμμών μεταφοράς επιβατών με λεωφορεία και πούλμαν μεταξύ της Ένωσης και του Ηνωμένου Βασιλείου.

(7)

Προκειμένου να αποτραπούν απορρέουσες σοβαρές διαταράξεις, μεταξύ άλλων, όσον αφορά τη δημόσια τάξη, είναι αναγκαίο να θεσπιστεί μια δέσμη προσωρινών μέτρων τα οποία θα επιτρέπουν στους οδικούς μεταφορείς και στους φορείς εκμετάλλευσης λεωφορείων και πούλμαν που διαθέτουν άδεια στο Ηνωμένο Βασίλειο να πραγματοποιούν οδικές εμπορευματικές και επιβατικές μεταφορές ανάμεσα στο έδαφος του Ηνωμένου Βασιλείου και της Ένωσης ή από το έδαφος του Ηνωμένου Βασιλείου προς το έδαφος του Ηνωμένου Βασιλείου με διέλευση υπό καθεστώς διαμετακόμισης από ένα ή περισσότερα κράτη μέλη. Προκειμένου να διασφαλίζεται η σωστή ισορροπία ανάμεσα στο Ηνωμένο Βασίλειο και την Ένωση, τα κατ’ αυτόν τον τρόπο παρεχόμενα δικαιώματα θα πρέπει να εξαρτώνται από τη χορήγηση ισοδύναμων δικαιωμάτων και να υπόκεινται σε ορισμένες προϋποθέσεις που διασφαλίζουν θεμιτό ανταγωνισμό.

(8)

Το δικαίωμα εκτέλεσης μεταφορών εντός του εδάφους κράτους μέλους και μεταξύ κρατών μελών αποτελεί θεμελιώδες επίτευγμα της εσωτερικής αγοράς και θα πρέπει, μετά τη λήξη της μεταβατικής περιόδου και ελλείψει οποιασδήποτε ειδικής διάταξης περί του αντιθέτου, να μην είναι πλέον διαθέσιμο στις επιχειρήσεις οδικών μεταφορών του Ηνωμένου Βασιλείου. Ωστόσο, αμέσως μετά τη λήξη της μεταβατικής περιόδου και ελλείψει μελλοντικής συμφωνίας σχετικά με την οδική μεταφορά εμπορευμάτων μεταξύ της Ένωσης και του Ηνωμένου Βασιλείου, είναι πιθανό να σημειωθούν διαταραχές στις ροές κυκλοφορίας και απορρέουσες απειλές για τη δημόσια τάξη, ιδίως στα συνοριακά σημεία διέλευσης που είναι λίγα σε αριθμό και όπου πρόκειται να διεξάγονται επιπλέον έλεγχοι των οχημάτων και των εμπορευμάτων τους. Αυξημένη συμφόρηση στα συνοριακά σημεία διέλευσης με το Ηνωμένο Βασίλειο σημειώθηκε ήδη πριν τη λήξη της μεταβατικής περιόδου. Η κρίση που συνδέεται με την πανδημία COVID-19 είχε επίσης αρνητικές επιπτώσεις στις οδικές μεταφορές, με αύξηση των άδειων φορτίων, τάση που ενδέχεται να οξυνθεί εάν δεν υπάρξει ευελιξία που να επιτρέπει στους οδικούς μεταφορείς του Ηνωμένου Βασιλείου να πραγματοποιούν, έστω σε πολύ περιορισμένη έκταση, μεταφορές εντός της Ένωσης για μια αυστηρά περιορισμένη χρονική περίοδο. Τέτοιες διαταραχές θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε καταστάσεις με αρνητική επίπτωση σε κρίσιμες εφοδιαστικές αλυσίδες που θεωρούνται αναγκαίες για τη διαχείριση της τρέχουσας πανδημίας COVID-19. Για να περιοριστεί η έκταση τέτοιων διαταραχών, θα πρέπει να επιτραπεί προσωρινά στους οδικούς μεταφορείς του Ηνωμένου Βασιλείου να διεξάγουν περιορισμένο αριθμό πρόσθετων μεταφορών εντός του εδάφους της Ένωσης στο πλαίσιο μεταφορών μεταξύ του Ηνωμένου Βασιλείου και της Ένωσης. Τα οχήματά τους δεν θα υποχρεούνταν να επιστρέψουν αμέσως στο Ηνωμένο Βασίλειο και θα ήταν λιγότερο πιθανό να επιστρέφουν άδεια στο Ηνωμένο Βασίλειο, κάτι που θα ελάττωνε τον συνολικό αριθμό οχημάτων και επομένως την πίεση στα συνοριακά σημεία διέλευσης. Το δικαίωμα διεξαγωγής τέτοιων πρόσθετων επιχειρήσεων θα πρέπει να είναι αναλογικό και να μην αναπαράγει το ίδιο επίπεδο δικαιωμάτων με εκείνα που απολαμβάνουν οι οδικοί μεταφορείς εμπορευμάτων της Ένωσης στο πλαίσιο των κανόνων για την εσωτερική αγορά και η άσκησή του θα πρέπει να σταματήσει σταδιακά.

(9)

Οι διασυνοριακές μεταφορές με πούλμαν και λεωφορεία μεταξύ της Ιρλανδίας και της Βόρειας Ιρλανδίας έχουν ιδιαίτερη σημασία για τις κοινότητες που ζουν στις παραμεθόριες περιοχές, προκειμένου να διασφαλιστεί βασική συνδεσιμότητα μεταξύ των κοινοτήτων, μεταξύ άλλων, στο πλαίσιο της Κοινής Ταξιδιωτικής Περιοχής. Ως εκ τούτου, η παροχή υπηρεσιών επιβίβασης και αποβίβασης επιβατών από υπηρεσίες μεταφορών με πούλμαν και λεωφορεία του Ηνωμένου Βασιλείου θα πρέπει να εξακολουθήσει να επιτρέπεται στις παραμεθόριες περιοχές της Ιρλανδίας, στο πλαίσιο των υπηρεσιών διεθνών μεταφορών επιβατών με πούλμαν και λεωφορεία μεταξύ της Ιρλανδίας και της Βόρειας Ιρλανδίας.

(10)

Για να αποτυπωθεί ο προσωρινός χαρακτήρας της δέσμης μέτρων που προβλέπονται στο παρόντα κανονισμό, χωρίς όμως να δημιουργείται προηγούμενο, θα πρέπει να εφαρμοστούν για σύντομη χρονική περίοδο. Όσον αφορά τις οδικές εμπορευματικές μεταφορές, η εν λόγω σύντομη χρονική περίοδος έχει θεσπιστεί έτσι ώστε να καταστούν δυνατές ενδεχόμενες ρυθμίσεις για τη βασική συνδεσιμότητα στο σύστημα ECMT και με την επιφύλαξη της έναρξης ισχύος μιας μελλοντικής συμφωνίας η οποία θα διέπει τις οδικές εμπορευματικές μεταφορές μεταξύ Ένωσης και Ηνωμένου Βασιλείου και μελλοντικούς ενωσιακούς κανόνες σχετικά με τις μεταφορές. Όσον αφορά τη μεταφορά επιβατών με λεωφορεία και πούλμαν, η εν λόγω σύντομη χρονική περίοδος έχει θεσπιστεί έτσι ώστε να καταστεί δυνατή η έναρξη ισχύος του πρωτοκόλλου της συμφωνίας Interbus σχετικά με τις διεθνείς τακτικές και ειδικές τακτικές μεταφορές επιβατών με πούλμαν και λεωφορεία και η εφαρμογή του ως προς το Ηνωμένο Βασίλειο, είτε με την επικύρωση του εν λόγω πρωτοκόλλου από το Ηνωμένο Βασίλειο είτε με την προσχώρηση του Ηνωμένου Βασιλείου στο εν λόγω πρωτόκολλο, και με την επιφύλαξη ενδεχόμενης μελλοντικής συμφωνίας επί του θέματος μεταξύ της Ένωσης και του Ηνωμένου Βασιλείου.

(11)

Επειδή ο στόχος του παρόντος κανονισμού, δηλαδή ο καθορισμός προσωρινών μέτρων που θα διέπουν τις οδικές εμπορευματικές και οδικές επιβατικές μεταφορές μεταξύ της Ένωσης και του Ηνωμένου Βασιλείου σε περίπτωση που δεν συναφθεί συμφωνία που θα διέπει τη μελλοντική τους σχέση στον τομέα των οδικών μεταφορών κατά τη λήξη της μεταβατικής περιόδου, δεν μπορεί να επιτευχθεί επαρκώς από τα κράτη μέλη, αλλά μπορεί, λόγω της κλίμακας και των αποτελεσμάτων του, να επιτευχθεί καλύτερα σε επίπεδο Ένωσης, η Ένωση μπορεί να λάβει μέτρα σύμφωνα με την αρχή της επικουρικότητας κατά το άρθρο 5 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση (ΣΕΕ). Σύμφωνα με την αρχή της αναλογικότητας, όπως διατυπώνεται στο εν λόγω άρθρο, ο παρών κανονισμός δεν υπερβαίνει τα αναγκαία όρια για την επίτευξη του στόχου αυτού.

(12)

Λαμβανομένου υπόψη του επείγοντος χαρακτήρα που συνεπάγεται η λήξη της μεταβατικής περιόδου, θεωρείται σκόπιμο να προβλεφθεί εξαίρεση από την προθεσμία των οκτώ εβδομάδων που αναφέρεται στο άρθρο 4 του πρωτοκόλλου αριθ. 1 σχετικά με τον ρόλο των εθνικών κοινοβουλίων στην Ευρωπαϊκή Ένωση, το οποίο προσαρτάται στη ΣΕΕ, στη Συνθήκη για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ) και στη Συνθήκη για την ίδρυση της Ευρωπαϊκής Κοινότητας Ατομικής Ενέργειας.

(13)

Ο παρών κανονισμός θα πρέπει να τεθεί σε ισχύ επειγόντως και να εφαρμοστεί από την επομένη της λήξης της μεταβατικής περιόδου που ορίζεται στη συμφωνία αποχώρησης, εκτός εάν, μέχρι την εν λόγω ημερομηνία, έχει τεθεί σε ισχύ ή, κατά περίπτωση, εφαρμόζεται προσωρινά συμφωνία που θα διέπει τις οδικές μεταφορές και θα έχει συναφθεί με το Ηνωμένο Βασίλειο. Ο παρών κανονισμός θα πρέπει να εφαρμόζεται έως την προηγούμενη της έναρξης ισχύος ή της προηγούμενη της προσωρινής εφαρμογής διεθνούς συμφωνίας που θα διέπει τις οδικές μεταφορές και για τα δύο μέρη. Με εξαίρεση τις ειδικές διατάξεις που εφαρμόζονται στην παραμεθόριο περιοχή της Ιρλανδίας στο πλαίσιο διεθνών τακτικών και ειδικών τακτικών γραμμών μεταξύ της Ιρλανδίας και της Βόρειας Ιρλανδίας, το δικαίωμα εκτέλεσης τακτικών και ειδικών τακτικών γραμμών με πούλμαν και λεωφορεία θα πρέπει να παύσει να ισχύει την ημερομηνία έναρξης ισχύος, για την Ένωση και για το Ηνωμένο Βασίλειο, του πρωτοκόλλου της συμφωνίας Interbus σχετικά με τις διεθνείς τακτικές και ειδικές τακτικές μεταφορές επιβατών με πούλμαν και λεωφορεία. Ο παρών κανονισμός θα πρέπει, σε κάθε περίπτωση, να παύσει να εφαρμόζεται στις 30 Ιουνίου 2021.

(14)

Όταν απαιτείται για την αντιμετώπιση αναγκών της αγοράς, θα πρέπει να ανατεθεί στην Επιτροπή η εξουσία έκδοσης πράξεων σύμφωνα με το άρθρο 290 ΣΛΕΕ, όσον αφορά την αποκατάσταση της ισοδυναμίας των δικαιωμάτων που χορηγούνται από την Ένωση στους οδικούς μεταφορείς του Ηνωμένου Βασιλείου και στους φορείς εκμετάλλευσης λεωφορείων και πούλμαν του Ηνωμένου Βασιλείου με τα δικαιώματα που χορηγούνται από το Ηνωμένο Βασίλειο στους οδικούς μεταφορείς της Ένωσης και στους φορείς εκμετάλλευσης λεωφορείων και πούλμαν της Ένωσης, συμπεριλαμβανομένων των περιπτώσεων στις οποίες τα δικαιώματα που χορηγεί το Ηνωμένο Βασίλειο χορηγούνται με βάση το κράτος μέλος προέλευσης ή αλλιώς δεν χορηγούνται εξίσου σε όλους τους φορείς της Ένωσης, και όσον αφορά την αντιμετώπιση περιστατικών αθέμιτου ανταγωνισμού σε βάρος των οδικών μεταφορέων της Ένωσης και των φορέων εκμετάλλευσης λεωφορείων και πούλμαν της Ένωσης.

(15)

Οι εν λόγω κατ’ εξουσιοδότηση πράξεις θα πρέπει να τηρούν την αρχή της αναλογικότητας και οι όροι τους θα πρέπει, συνεπώς, να είναι ανάλογοι προς τα προβλήματα που προκύπτουν από τη μη χορήγηση ισοδύναμων δικαιωμάτων ή λόγω αθέμιτων όρων ανταγωνισμού. Η αναστολή της εφαρμογής του παρόντος κανονισμού θα πρέπει να προβλέπεται από την Επιτροπή μόνο στις σοβαρότερες περιπτώσεις, όταν δεν χορηγούνται από το Ηνωμένο Βασίλειο καθόλου ισοδύναμα δικαιώματα στους οδικούς μεταφορείς της Ένωσης ή στους φορείς εκμετάλλευσης λεωφορείων και πούλμαν της Ένωσης ή όταν τα χορηγούμενα κατ' αυτόν τον τρόπο δικαιώματα είναι ελάχιστα ή όταν οι όροι του ανταγωνισμού για τους οδικούς μεταφορείς του Ηνωμένου Βασιλείου ή τους φορείς παροχής φορείς εκμετάλλευσης πούλμαν και λεωφορείων διαφέρουν τόσο πολύ από εκείνους των επιχειρήσεων της Ένωσης, ώστε η παροχή των εν λόγω υπηρεσιών από τις επιχειρήσεις της Ένωσης να μην είναι οικονομικά βιώσιμη για αυτές.

(16)

Κατά την έκδοση των εν λόγω κατ’ εξουσιοδότηση πράξεων, είναι ιδιαίτερα σημαντικό η Επιτροπή να διεξάγει, κατά τις προπαρασκευαστικές εργασίες της, τις κατάλληλες διαβουλεύσεις, μεταξύ άλλων σε επίπεδο εμπειρογνωμόνων, οι οποίες να πραγματοποιούνται σύμφωνα με τις αρχές που ορίζονται στη διοργανική συμφωνία της 13ης Απριλίου 2016 για τη βελτίωση του νομοθετικού έργου (8). Πιο συγκεκριμένα, προκειμένου να εξασφαλιστεί η ίση συμμετοχή στην προετοιμασία των κατ’ εξουσιοδότηση πράξεων, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο λαμβάνουν όλα τα έγγραφα κατά τον ίδιο χρόνο με τους εμπειρογνώμονες των κρατών μελών και οι εμπειρογνώμονές τους έχουν συστηματικά πρόσβαση στις συνεδριάσεις των ομάδων εμπειρογνωμόνων της Επιτροπής που ασχολούνται με την προετοιμασία κατ’ εξουσιοδότηση πράξεων. Η Επιτροπή θα πρέπει να διασφαλίζει ότι οποιεσδήποτε τέτοιες κατ’ εξουσιοδότηση πράξεις έχουν εκδοθεί δεν επηρεάζουν αδικαιολόγητα την ορθή λειτουργία της εσωτερικής αγοράς.

(17)

Για να διασφαλιστεί ότι τα δικαιώματα που παρέχονται από το Ηνωμένο Βασίλειο στους οδικούς μεταφορείς της Ένωσης και στους φορείς εκμετάλλευσης λεωφορείων και πούλμαν της Ένωσης ως ισοδύναμα με τα δικαιώματα που χορηγούνται από τον παρόντα κανονισμό στους οδικούς μεταφορείς του Ηνωμένου Βασιλείου, καθώς και στους φορείς εκμετάλλευσης λεωφορείων και πούλμαν του Ηνωμένου Βασιλείου, είναι επίσης διαθέσιμα σε όλους τους οδικούς μεταφορείς της Ένωσης, θα πρέπει να επεκταθεί προσωρινά το πεδίο εφαρμογής των κανονισμών (ΕΚ) αριθ. 1072/2009 και (ΕΚ) αριθ. 1073/2009. Οι εν λόγω κανονισμοί καλύπτουν ήδη το τμήμα της διαδρομής μεταξύ κράτους μέλους και τρίτης χώρας στο έδαφος οποιουδήποτε κράτους μέλους διέλευσης υπό καθεστώς διαμετακόμισης. Ωστόσο, είναι αναγκαίο να διασφαλιστεί, στις περιπτώσεις αυτές, ότι ο κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1072/2009 ισχύει επίσης για το μέρος της διαδρομής που βρίσκεται στο έδαφος του κράτους μέλους φόρτωσης ή εκφόρτωσης και ότι ο κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1073/2009 εφαρμόζεται στο μέρος της διαδρομής που πραγματοποιείται στο έδαφος του κράτους μέλους επιβίβασης ή αποβίβασης των επιβατών. Η εν λόγω παράταση έχει στόχο να διασφαλίσει ότι οι φορείς εκμετάλλευσης της Ένωσης θα μπορούν να εκτελούν διασταυρούμενες εμπορικές δραστηριότητες από ή προς το Ηνωμένο Βασίλειο, καθώς και να πραγματοποιούν πρόσθετες στάσεις κατά τη διενέργεια από αυτούς επιβατικών μεταφορών,