ISSN 1977-0669

Επίσημη Εφημερίδα

της Ευρωπαϊκής Ένωσης

L 158

European flag  

Έκδοση στην ελληνική γλώσσα

Νομοθεσία

62ό έτος
14 Ιουνίου 2019


Περιεχόμενα

 

I   Νομοθετικές πράξεις

Σελίδα

 

 

ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΙ

 

*

Κανονισμός (EE) 2019/941 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 5ης Ιουνίου 2019, σχετικά με την ετοιμότητα αντιμετώπισης κινδύνων στον τομέα της ηλεκτρικής ενέργειας και με την κατάργηση της οδηγίας 2005/89/ΕΚ ( 1 )

1

 

*

Κανονισμός (ΕΕ) 2019/942 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 5ης Ιουνίου 2019, για την ίδρυση Οργανισμού της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τη Συνεργασία των Ρυθμιστικών Αρχών Ενέργειας ( 1 )

22

 

*

Κανονισμός (ΕΕ) 2019/943 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 5ης Ιουνίου 2019, σχετικά με την εσωτερική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας ( 1 )

54

 

 

ΟΔΗΓΙΕΣ

 

*

Οδηγία (ΕΕ) 2019/944 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 5ης Ιουνίου 2019, σχετικά με τους κοινούς κανόνες για την εσωτερική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας και την τροποποίηση της οδηγίας 2012/27/ΕΕ ( 1 )

125

 


 

(1)   Κείμενο που παρουσιάζει ενδιαφέρον για τον ΕΟΧ

EL

Οι πράξεις των οποίων οι τίτλοι έχουν τυπωθεί με λευκά στοιχεία αποτελούν πράξεις τρεχούσης διαχειρίσεως που έχουν θεσπισθεί στο πλαίσιο της γεωργικής πολιτικής και είναι γενικά περιορισμένης χρονικής ισχύος.

Οι τίτλοι όλων των υπολοίπων πράξεων έχουν τυπωθεί με μαύρα στοιχεία και επισημαίνονται με αστερίσκο.


I Νομοθετικές πράξεις

ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΙ

14.6.2019   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

L 158/1


ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ (EE) 2019/941 ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ

της 5ης Ιουνίου 2019

σχετικά με την ετοιμότητα αντιμετώπισης κινδύνων στον τομέα της ηλεκτρικής ενέργειας και με την κατάργηση της οδηγίας 2005/89/ΕΚ

(Κείμενο που παρουσιάζει ενδιαφέρον για τον ΕΟΧ)

ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ ΚΑΙ ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ,

Έχοντας υπόψη τη Συνθήκη για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης και ιδίως το άρθρο 194 παράγραφος 2,

Έχοντας υπόψη την πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής,

Κατόπιν διαβίβασης του σχεδίου νομοθετικής πράξης στα εθνικά κοινοβούλια,

Έχοντας υπόψη τη γνώμη της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής (1),

Έχοντας υπόψη τη γνώμη της Επιτροπής των Περιφερειών (2),

Αποφασίζοντας σύμφωνα με τη συνήθη νομοθετική διαδικασία (3),

Εκτιμώντας τα ακόλουθα:

(1)

Ο τομέας της ηλεκτρικής ενέργειας στην Ένωση υφίσταται βαθύ μετασχηματισμό, ο οποίος χαρακτηρίζεται από πιο αποκεντρωμένες αγορές με περισσότερους παίκτες, υψηλό ποσοστό ηλεκτρικής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές και καλύτερα διασυνδεδεμένα συστήματα. Σε απάντηση, ο κανονισμός (ΕΕ) 2019/943 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (4) και η οδηγία (ΕΕ) 2019/944 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (5) στοχεύουν να αναβαθμίσουν το νομικό πλαίσιο που διέπει την εσωτερική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας της Ένωσης, ώστε να διασφαλιστεί η βέλτιστη λειτουργία αγορών και δικτύων, προς όφελος επιχειρήσεων και πολιτών της Ένωσης. Ο παρών κανονισμός έχει σκοπό να συμβάλει στην υλοποίηση των στόχων της Ενεργειακής Ένωσης, αναπόσπαστο μέρος των οποίων είναι η ενεργειακή ασφάλεια, η αλληλεγγύη, η εμπιστοσύνη και μια φιλόδοξη πολιτική για το κλίμα.

(2)

Οι αγορές και τα συστήματα που λειτουργούν καλά, με επαρκείς διασυνδέσεις ηλεκτρικής ενέργειας, είναι η καλύτερη εγγύηση της ασφάλειας του εφοδιασμού με ηλεκτρική ενέργεια. Εντούτοις, ακόμα και όπου οι αγορές και τα συστήματα λειτουργούν καλά και είναι διασυνδεδεμένα, δεν μπορεί ποτέ να αποκλειστεί ο κίνδυνος μιας κρίσης ηλεκτρικής ενέργειας, ως αποτέλεσμα φυσικών καταστροφών, όπως ακραίων καιρικών συνθηκών, κακόβουλων επιθέσεων ή έλλειψης καυσίμων. Οι συνέπειες των κρίσεων ηλεκτρικής ενέργειας συχνά υπερβαίνουν τα εθνικά σύνορα. Ακόμα και όταν οι κρίσεις αυτές ξεκινούν τοπικά, οι επιδράσεις τους μπορούν γρήγορα να εξαπλωθούν πέρα από τα σύνορα. Ορισμένες ακραίες συνθήκες, όπως κύματα ψύχους, καύσωνες ή κυβερνοεπιθέσεις, μπορούν να επηρεάσουν ολόκληρες περιφέρειες ταυτόχρονα.

(3)

Σε ένα πλαίσιο διασυνδεδεμένων αγορών και συστημάτων ηλεκτρικής ενέργειας, η πρόληψη και η διαχείριση κρίσεων ηλεκτρικής ενέργειας δεν μπορεί να θεωρηθεί καθαρά εθνικό έργο. Θα πρέπει να αξιοποιηθεί καλύτερα η δυνατότητα εφαρμογής αποδοτικότερων και λιγότερο δαπανηρών μέτρων μέσω της περιφερειακής συνεργασίας. Απαιτείται κοινό πλαίσιο κανόνων και καλύτερα συντονισμένων διαδικασιών, προκειμένου να διασφαλίζεται ότι τα κράτη μέλη και άλλοι παράγοντες είναι σε θέση να συνεργάζονται αποτελεσματικά σε διασυνοριακό επίπεδο, σε πνεύμα αυξημένης διαφάνειας, εμπιστοσύνης και αλληλεγγύης μεταξύ των κρατών μελών.

(4)

Η οδηγία 2005/89/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (6) καθόρισε τα απαραίτητα μέτρα που πρέπει να λάβουν τα κράτη μέλη προκειμένου να εγγυηθούν την ασφάλεια του εφοδιασμού με ηλεκτρική ενέργεια εν γένει. Οι διατάξεις της εν λόγω οδηγίας έχουν σε μεγάλο βαθμό αντικατασταθεί από μεταγενέστερες νομοθετικές πράξεις, ιδίως όσον αφορά το πώς πρέπει να είναι οργανωμένες οι αγορές ηλεκτρικής ενέργειας ώστε να διασφαλίζεται η διαθεσιμότητα επαρκούς δυναμικότητας, το πώς πρέπει να συνεργάζονται οι διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς για να εγγυώνται τη σταθερότητα του συστήματος και όσον αφορά τη διασφάλιση της ύπαρξης κατάλληλων υποδομών. Ο παρών κανονισμός αντιμετωπίζει το συγκεκριμένο ζήτημα της πρόληψης και της διαχείρισης κρίσεων ηλεκτρικής ενέργειας.

(5)

Οι κανονισμοί της Επιτροπής (ΕΕ) 2017/1485 (7) και (ΕΕ) 2017/2196 (8) αποτελούν αναλυτικό εγχειρίδιο των κανόνων που διέπουν τον τρόπο με τον οποίο θα πρέπει να λειτουργούν και να συνεργάζονται οι διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς και άλλοι σχετικοί ενδιαφερόμενοι φορείς, προκειμένου να εγγυώνται την ασφάλεια του συστήματος. Αυτοί οι τεχνικοί κανόνες θα πρέπει να διασφαλίζουν ότι τα περισσότερα περιστατικά ηλεκτρικής ενέργειας αντιμετωπίζονται αποτελεσματικά σε επιχειρησιακό επίπεδο. Ο παρών κανονισμός εστιάζει σε κρίσεις ηλεκτρικής ενέργειας που έχουν ευρύτερη κλίμακα και επιπτώσεις. Καθορίζει τι θα πρέπει να κάνουν τα κράτη μέλη για να προλαμβάνουν τέτοιες κρίσεις και ποια μέτρα θα μπορούν να λάβουν σε περίπτωση που οι κανόνες λειτουργίας του συστήματος δεν αρκούν πλέον από μόνοι τους. Οι κανόνες λειτουργίας του συστήματος θα πρέπει να συνεχίσουν να γίνονται πλήρως σεβαστοί ακόμα και σε κρίσεις ηλεκτρικής ενέργειας και ο παρών κανονισμός θα πρέπει να συνάδει με τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 2017/2196.

(6)

Ο παρών κανονισμός διαμορφώνει κοινό πλαίσιο κανόνων για την πρόληψη, την ετοιμότητα αντιμετώπισης και τη διαχείριση καταστάσεων κρίσης ηλεκτρικής ενέργειας, εξασφαλίζοντας περισσότερη διαφάνεια κατά τη φάση προετοιμασίας και κατά τη διάρκεια κρίσης ηλεκτρικής ενέργειας και διασφαλίζοντας ότι τα μέτρα λαμβάνονται με συντονισμένο και αποτελεσματικό τρόπο. Απαιτεί από τα κράτη μέλη να συνεργάζονται σε περιφερειακό και, κατά περίπτωση, διμερές επίπεδο, σε πνεύμα αλληλεγγύης. Θεσπίζει επίσης πλαίσιο για την αποτελεσματική παρακολούθηση της ασφάλειας του εφοδιασμού με ηλεκτρική ενέργεια στην Ένωση μέσω της ομάδας συντονισμού για την ηλεκτρική ενέργεια (ECG), η οποία συστάθηκε με την απόφαση της Επιτροπής της 15ης Νοεμβρίου 2012 (9) ως φόρουμ για την ανταλλαγή πληροφοριών και την ενίσχυση της συνεργασίας μεταξύ των κρατών μελών, ιδίως στον τομέα της ασφάλειας του εφοδιασμού με ηλεκτρική ενέργεια. Η συνεργασία των κρατών μελών και το πλαίσιο παρακολούθησης αποσκοπούν στην επίτευξη καλύτερης ετοιμότητας αντιμετώπισης των κινδύνων με χαμηλότερο κόστος. Ο παρών κανονισμός θα πρέπει επίσης να ενισχύσει την εσωτερική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας, βελτιώνοντας την εμπιστοσύνη μεταξύ των κρατών μελών και αποκλείοντας ακατάλληλες κρατικές παρεμβάσεις σε κρίσεις ηλεκτρικής ενέργειας, αποφεύγοντας ιδίως τον αδικαιολόγητο περιορισμό των διασυνοριακών ροών και των ικανοτήτων διαζωνικής μεταφοράς, και περιορίζοντας, με τον τρόπο αυτό, τον κίνδυνο δυσμενών δευτερογενών συνεπειών στα γειτονικά κράτη μέλη.

(7)

Η οδηγία (ΕΕ) 2016/1148 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (10) θεσπίζει γενικούς κανόνες για την ασφάλεια των συστημάτων δικτύου και πληροφοριών, ενώ ειδικοί κανόνες για την κυβερνοασφάλεια θα αναπτυχθούν μέσω κώδικα δικτύου όπως ορίζεται στον κανονισμό (ΕΕ) 2019/943. Ο παρών κανονισμός συμπληρώνει την οδηγία (ΕΕ) 2016/1148, διασφαλίζοντας ότι τα περιστατικά κυβερνοασφάλειας αναγνωρίζονται αποτελεσματικά ως κίνδυνοι και ότι τα μέτρα που λαμβάνονται για την αντιμετώπισή τους αντικατοπτρίζονται επαρκώς στα σχέδια ετοιμότητας αντιμετώπισης κινδύνων.

(8)

Η οδηγία 2008/114/ΕΚ του Συμβουλίου (11) καθορίζει διαδικασία με σκοπό την ενίσχυση της ασφάλειας των ευρωπαϊκών υποδομών που έχουν χαρακτηριστεί ζωτικής σημασίας, συμπεριλαμβανομένων ορισμένων υποδομών ηλεκτρικής ενέργειας. Η οδηγία 2008/114/ΕΚ, μαζί με τον παρόντα κανονισμό, συμβάλλει στη διαμόρφωση συνολικής προσέγγισης για την ενεργειακή ασφάλεια της Ένωσης.

(9)

Η απόφαση αριθ. 1313/2013/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (12) καθορίζει απαιτήσεις ώστε τα κράτη μέλη να αναπτύσσουν εκτιμήσεις κινδύνου σε εθνικό επίπεδο ή στο κατάλληλο υποεθνικό επίπεδο κάθε τρία χρόνια και να αναπτύξουν και να βελτιώσουν τον σχεδιασμό διαχείρισης κινδύνων από καταστροφές σε εθνικό επίπεδο ή στο κατάλληλο υποεθνικό επίπεδο. Οι συγκεκριμένες δράσεις πρόληψης του κινδύνου, ετοιμότητας αντιμετώπισης και σχεδιασμού που ορίζονται στον παρόντα κανονισμό θα πρέπει να είναι συνεπείς με τις ευρύτερες εθνικές εκτιμήσεις πολλαπλών κινδύνων που απαιτούνται βάσει της απόφασης αριθ. 1313/2013/ΕΕ.

(10)

Τα κράτη μέλη έχουν την ευθύνη να διασφαλίζουν την ασφάλεια εφοδιασμού με ηλεκτρική ενέργεια στην επικράτειά τους, ενώ η ασφάλεια εφοδιασμού με ηλεκτρική ενέργεια αποτελεί επίσης ευθύνη την οποία μοιράζονται η Επιτροπή και άλλοι φορείς της Ένωσης, εντός των αντίστοιχων πεδίων δραστηριότητας και αρμοδιότητάς τους. Η ασφάλεια εφοδιασμού με ηλεκτρική ενέργεια συνεπάγεται αποτελεσματική συνεργασία μεταξύ κρατών μελών, θεσμικών και λοιπών οργάνων και οργανισμών της Ένωσης, και σχετικών ενδιαφερόμενων φορέων. Οι διαχειριστές συστημάτων διανομής και οι διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς διαδραματίζουν καθοριστικό ρόλο στην εξασφάλιση ενός ασφαλούς, αξιόπιστου και αποδοτικού συστήματος ηλεκτρικής ενέργειας σύμφωνα με τα άρθρα 31 και 40 της οδηγίας (ΕΕ) 2019/944. Οι ρυθμιστικές αρχές και άλλες σχετικές αρχές των κρατών μελών διαδραματίζουν επίσης σημαντικό ρόλο στην εξασφάλιση και την παρακολούθηση της ασφάλειας του εφοδιασμού με ηλεκτρική ενέργεια, στο πλαίσιο των καθηκόντων τους που ορίζονται από το άρθρο 59 της οδηγίας (ΕΕ) 2019/944. Τα κράτη μέλη θα πρέπει να ορίσουν μια υφιστάμενη ή νέα οντότητα ως ενιαία αρμόδια εθνική κρατική ή ρυθμιστική αρχή τους με στόχο τη διασφάλιση της διαφανούς και χωρίς αποκλεισμούς συμμετοχής όλων των εμπλεκόμενων παραγόντων, την αποτελεσματική προετοιμασία και ορθή εφαρμογή των σχεδίων ετοιμότητας αντιμετώπισης κινδύνων, καθώς και τη διευκόλυνση της πρόληψης και της εκ των υστέρων αξιολόγησης των κρίσεων ηλεκτρικής ενέργειας και της ανταλλαγής πληροφοριών στον τομέα αυτό.

(11)

Μια κοινή προσέγγιση στην πρόληψη και διαχείριση των κρίσεων ηλεκτρικής ενέργειας απαιτεί κοινή αντίληψη μεταξύ των κρατών μελών όσον αφορά το τι συνιστά κρίση ηλεκτρικής ενέργειας. Ειδικότερα, ο παρών κανονισμός θα πρέπει να διευκολύνει τον συντονισμό μεταξύ των κρατών μελών για τον σκοπό του προσδιορισμού μιας κατάστασης κατά την οποία υφίσταται ή επίκειται δυνητικός κίνδυνος σημαντικής έλλειψης ηλεκτρικής ενέργειας ή αδυναμίας εφοδιασμού των πελατών με ηλεκτρική ενέργεια. Το Ευρωπαϊκό Δίκτυο Διαχειριστών Συστημάτων Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας (ΕΔΔΣΜ ηλεκτρικής ενέργειας) και τα κράτη μέλη θα πρέπει, αντίστοιχα, να καθορίσουν συγκεκριμένα περιφερειακά και εθνικά σενάρια κρίσης ηλεκτρικής ενέργειας. Η προσέγγιση αυτή θα πρέπει να διασφαλίζει ότι καλύπτονται όλες οι σχετικές κρίσεις ηλεκτρικής ενέργειας, λαμβάνοντας υπόψη τις περιφερειακές και εθνικές ιδιαιτερότητες, όπως η τοπολογία του δικτύου, το μείγμα ηλεκτρικής ενέργειας, το μέγεθος της παραγωγής και της κατανάλωσης και ο βαθμός πυκνότητας του πληθυσμού.

(12)

Η κοινή προσέγγιση στην πρόληψη και τη διαχείριση κρίσεων ηλεκτρικής ενέργειας απαιτεί επίσης να χρησιμοποιούν τα κράτη μέλη τις ίδιες μεθόδους και τους ίδιους ορισμούς για να προσδιορίζουν τους κινδύνους που συνδέονται με την ασφάλεια του εφοδιασμού με ηλεκτρική ενέργεια και να είναι σε θέση να συγκρίνουν αποτελεσματικά το πόσο καλά αποδίδουν σε αυτόν τον τομέα τα ίδια και οι γείτονές τους. Ο παρών κανονισμός προσδιορίζει δύο δείκτες για την παρακολούθηση της ασφάλειας του εφοδιασμού με ηλεκτρική ενέργεια στην Ένωση: την «αναμενόμενη μη εξυπηρετούμενη ενέργεια», που εκφράζεται σε GWh/έτος, και την «αναμενόμενη απώλεια φορτίου», που εκφράζεται σε ώρες ανά έτος. Οι εν λόγω δείκτες αποτελούν μέρος της ευρωπαϊκής εκτίμησης επάρκειας πόρων που διενεργείται από το ΕΔΔΣΜ ηλεκτρικής ενέργειας, δυνάμει του άρθρου 23 του κανονισμού (ΕΕ) 2019/943. Η ECG θα πρέπει να διεξάγει τακτική παρακολούθηση της ασφάλειας του εφοδιασμού με ηλεκτρική ενέργεια με βάση τα αποτελέσματα των εν λόγω δεικτών. Ο Οργανισμός Συνεργασίας των Ρυθμιστικών Αρχών Ενέργειας (ACER) θα πρέπει επίσης να χρησιμοποιεί τους εν λόγω δείκτες, όταν υποβάλλει αναφορές για τις επιδόσεις των κρατών μελών στον τομέα της ασφάλειας του εφοδιασμού με ηλεκτρική ενέργεια, στο πλαίσιο των ετήσιων εκθέσεων παρακολούθησης της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας, δυνάμει του άρθρου 15 του κανονισμού (ΕΕ) 2019/942 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (13).

(13)

Για να διασφαλίζεται η συνέπεια των εκτιμήσεων κινδύνου κατά τρόπο ώστε να καλλιεργείται εμπιστοσύνη μεταξύ των κρατών μελών όταν υπάρχει κρίση ηλεκτρικής ενέργειας, απαιτείται κοινή προσέγγιση στον προσδιορισμό των σεναρίων κινδύνων. Ως εκ τούτου, το ΕΔΔΣΜ ηλεκτρικής ενέργειας θα πρέπει, κατόπιν διαβούλευσης με τους σχετικούς ενδιαφερόμενους φορείς, να αναπτύξει και να επικαιροποιεί μια κοινή μεθοδολογία για τον προσδιορισμό των κινδύνων σε συνεργασία με τον ACER και την ECG, στη σύνθεσή της που αποτελείται μόνο από εκπροσώπους των κρατών μελών. Το ΕΔΔΣΜ ηλεκτρικής ενέργειας θα πρέπει να προτείνει τη μεθοδολογία και ο ACER θα πρέπει να την εγκρίνει. Ο ACER, όταν ζητεί τη γνώμη της ECG, πρέπει να λαμβάνει ιδιαιτέρως υπόψη τις απόψεις της ECG. Το ΕΔΔΣΜ ηλεκτρικής ενέργειας θα πρέπει να επικαιροποιεί την κοινή μεθοδολογία για τον προσδιορισμό των κινδύνων όταν καθίστανται διαθέσιμες σημαντικές νέες πληροφορίες.

(14)

Με βάση την κοινή μεθοδολογία για τον προσδιορισμό των κινδύνων, το ΕΔΔΣΜ ηλεκτρικής ενέργειας θα πρέπει να καταρτίζει, σε τακτική βάση, περιφερειακά σενάρια κρίσης ηλεκτρικής ενέργειας και να τα επικαιροποιεί, καθώς και να προσδιορίζει τους πιο συναφείς κινδύνους για κάθε περιφέρεια, όπως ακραίες καιρικές συνθήκες, φυσικές καταστροφές, ελλείψεις καυσίμων ή κακόβουλες επιθέσεις. Όσον αφορά το σενάριο κρίσης έλλειψης αέριων καυσίμων, ο κίνδυνος διατάραξης του εφοδιασμού με αέριο θα πρέπει να εκτιμάται με βάση τα σενάρια διατάραξης του εφοδιασμού με αέριο και των υποδομών που έχουν αναπτυχθεί από το Ευρωπαϊκό Δίκτυο Διαχειριστών Συστημάτων Μεταφοράς Αερίου (ΕΔΔΣΜ αερίου) δυνάμει του άρθρου 7 του κανονισμού (ΕΕ) 2017/1938 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (14). Το ΕΔΔΣΜ ηλεκτρικής ενέργειας θα πρέπει να είναι σε θέση να αναθέτει καθήκοντα σχετικά με τον προσδιορισμό περιφερειακών σεναρίων κρίσης ηλεκτρικής ενέργειας σε περιφερειακά κέντρα συντονισμού που δημιουργούνται δυνάμει του άρθρου 35 του κανονισμού (ΕΕ) 2019/943. Τα εν λόγω ανατιθέμενα καθήκοντα θα πρέπει να εκτελούνται υπό την επίβλεψη του ΕΔΔΣΜ ηλεκτρικής ενέργειας. Τα κράτη μέλη θα πρέπει να διαμορφώσουν και να επικαιροποιούν τα εθνικά τους σενάρια κρίσης ηλεκτρικής ενέργειας στη βάση των περιφερειακών σεναρίων κρίσης ηλεκτρικής ενέργειας, κατ' αρχήν ανά τετραετία. Τα εν λόγω σενάρια θα πρέπει να παρέχουν τη βάση για τα σχέδια ετοιμότητας αντιμετώπισης κινδύνων. Κατά τον προσδιορισμό των κινδύνων σε εθνικό επίπεδο, τα κράτη μέλη θα πρέπει να περιγράφουν τυχόν κινδύνους που εντοπίζουν σε σχέση με την κυριότητα των υποδομών που σχετίζονται με την ασφάλεια του εφοδιασμού με ηλεκτρική ενέργεια, καθώς και τυχόν μέτρα που έχουν ληφθεί για την αντιμετώπιση των εν λόγω κινδύνων, όπως γενικοί ή ειδικοί ανά τομέα νόμοι ελέγχου των επενδύσεων, ειδικά δικαιώματα για ορισμένους μετόχους, υποδεικνύοντας τους λόγους για τους οποίους θεωρούν τα μέτρα αυτά απαραίτητα και αναλογικά.

(15)

Μια περιφερειακή προσέγγιση για τον προσδιορισμό σεναρίων κινδύνων και την ανάπτυξη μέτρων πρόληψης, ετοιμότητας αντιμετώπισης και μετριασμού αναμένεται να έχει σημαντικά οφέλη ως προς την αποτελεσματικότητα των εν λόγω μέτρων και τη βέλτιστη χρήση των πόρων. Επιπλέον, σε περίπτωση ταυτόχρονης κρίσης ηλεκτρικής ενέργειας, μια συντονισμένη και προσυμφωνημένη προσέγγιση θα διασφάλιζε τη συνεπή απόκριση και θα μείωνε τον κίνδυνο δυσμενών δευτερογενών συνεπειών σε γειτονικά κράτη μέλη, οι οποίες θα μπορούσαν να προκληθούν από τη λήψη αμιγώς εθνικών μέτρων. Επομένως, ο παρών κανονισμός απαιτεί από τα κράτη μέλη να συνεργάζονται σε περιφερειακό πλαίσιο.

(16)

Τα περιφερειακά κέντρα συντονισμού θα πρέπει να εκτελούν τα καθήκοντα περιφερειακού ενδιαφέροντος που τους ανατίθενται σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΕ) 2019/943. Για να διασφαλίζεται ότι θα μπορούν να εκτελούν τα καθήκοντά τους αποτελεσματικά και να συνεργάζονται στενά με τις αρμόδιες εθνικές αρχές με σκοπό την πρόληψη και τον μετριασμό συμβάντων ηλεκτρικής ενέργειας μεγαλύτερης κλίμακας, η περιφερειακή συνεργασία που απαιτείται δυνάμει του παρόντος κανονισμού θα πρέπει να βασίζεται στις δομές περιφερειακής συνεργασίας που χρησιμοποιούνται σε τεχνικό επίπεδο, δηλαδή στις ομάδες των κρατών μελών που μοιράζονται το ίδιο περιφερειακό κέντρο συντονισμού. Ως εκ τούτου, οι γεωγραφικές περιοχές των περιφερειακών κέντρων συντονισμού είναι σημαντικές για τον προσδιορισμό των περιφερειακών σεναρίων κρίσης ηλεκτρικής ενέργειας και των εκτιμήσεων κινδύνου. Ωστόσο, τα κράτη μέλη θα πρέπει να έχουν τη δυνατότητα να δημιουργούν υποομάδες εντός των περιφερειών, με σκοπό τη συνεργασία για τη λήψη συγκεκριμένων περιφερειακών μέτρων, ή να συνεργάζονται στο πλαίσιο υπαρχόντων φόρουμ περιφερειακής συνεργασίας, καθότι είναι απαραίτητο να υπάρχει η τεχνική ικανότητα για την παροχή αμοιβαίας συνδρομής σε περίπτωση κρίσης ηλεκτρικής ενέργειας. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι, σε μια μεγαλύτερη περιφέρεια, δεν θα μπορούν αναγκαστικά όλα τα κράτη μέλη να παρέχουν ηλεκτρική ενέργεια σε ένα άλλο κράτος μέλος που αντιμετωπίζει κρίση ηλεκτρικής ενέργειας. Κατά συνέπεια, δεν είναι απαραίτητο όλα τα κράτη μέλη σε μια περιφέρεια να συνάπτουν περιφερειακές συμφωνίες όσον αφορά συγκεκριμένα περιφερειακά μέτρα. Αντιθέτως, τα κράτη μέλη που έχουν την τεχνική ικανότητα να παρέχουν αμοιβαία συνδρομή, θα πρέπει να συνάπτουν τέτοιες συμφωνίες.

(17)

Ο κανονισμός (ΕΕ) 2019/943 προβλέπει τη χρήση κοινής μεθοδολογίας για την ευρωπαϊκή εκτίμηση της μεσοπρόθεσμης έως μακροπρόθεσμης επάρκειας των πόρων (από τα επόμενα δέκα έτη έως το επόμενο έτος), με σκοπό να διασφαλίζεται ότι οι αποφάσεις των κρατών μελών σε σχέση με τις πιθανές ανάγκες επενδύσεων λαμβάνονται σε διαφανή και κοινά συμφωνημένη βάση. Η ευρωπαϊκή εκτίμηση επάρκειας πόρων έχει διαφορετικό σκοπό από ό,τι οι εκτιμήσεις βραχυπρόθεσμης επάρκειας, οι οποίες χρησιμοποιούνται για τον εντοπισμό πιθανών προβλημάτων που σχετίζονται με την επάρκεια σε βραχέα χρονικά πλαίσια, δηλαδή οι εκτιμήσεις εποχικής επάρκειας (έξι επόμενοι μήνες) και οι εκτιμήσεις επάρκειας επόμενης εβδομάδας έως και τουλάχιστον επόμενης ημέρας. Όσον αφορά τις βραχυπρόθεσμες εκτιμήσεις, υπάρχει ανάγκη για κοινή προσέγγιση ως προς τον τρόπο εντοπισμού των πιθανών προβλημάτων που σχετίζονται με την επάρκεια. Το ΕΔΔΣΜ ηλεκτρικής ενέργειας θα πρέπει να διενεργεί χειμερινές και θερινές εκτιμήσεις επάρκειας, προκειμένου να προειδοποιεί τα κράτη μέλη και τους διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς για τους κινδύνους που σχετίζονται με την ασφάλεια του εφοδιασμού με ηλεκτρική ενέργεια οι οποίοι είναι πιθανό να παρουσιαστούν κατά τους επόμενους έξι μήνες. Για τη βελτίωση των εν λόγω εκτιμήσεων επάρκειας, το ΕΔΔΣΜ ηλεκτρικής ενέργειας θα πρέπει να αναπτύξει κοινή πιθανολογική μεθοδολογία για αυτές, κατόπιν διαβούλευσης με τους σχετικούς ενδιαφερόμενους φορείς, και σε συνεργασία με τον ACER, καθώς και με την ECG στη σύνθεσή της που αποτελείται μόνο από εκπροσώπους των κρατών μελών. Το ΕΔΔΣΜ ηλεκτρικής ενέργειας θα πρέπει να προτείνει τη μεθοδολογία και τις επικαιροποιήσεις στον ACER, και ο ACER θα πρέπει να εγκρίνει την πρόταση και τις επικαιροποιήσεις. Όταν ζητεί τη γνώμη της ECG, ο ACER πρέπει να λαμβάνει ιδιαιτέρως υπόψη τις απόψεις που εκφράζει η ECG. Το ΕΔΔΣΜ ηλεκτρικής ενέργειας θα πρέπει να επικαιροποιεί τη μεθοδολογία όταν καθίστανται διαθέσιμες σημαντικές νέες πληροφορίες. Το ΕΔΔΣΜ ηλεκτρικής ενέργειας θα πρέπει να μπορεί να αναθέτει καθήκοντα που συνδέονται με τις εκτιμήσεις εποχικής επάρκειας στα περιφερειακά κέντρα συντονισμού, ενώ τα ανατιθέμενα καθήκοντα θα πρέπει να εκτελούνται υπό την επίβλεψη του ΕΔΔΣΜ ηλεκτρικής ενέργειας.

(18)

Οι διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς θα πρέπει να εφαρμόζουν τη μεθοδολογία που χρησιμοποιείται για την κατάρτιση εκτιμήσεων εποχικής επάρκειας κατά τη διεξαγωγή οποιουδήποτε άλλου τύπου βραχυπρόθεσμης εκτίμησης των κινδύνων, δηλαδή των προβλέψεων επάρκειας ηλεκτροπαραγωγής επόμενης εβδομάδας έως και τουλάχιστον επόμενης ημέρας, που προβλέπονται στον κανονισμό (ΕΕ) 2017/1485.

(19)

Για να διασφαλίζεται κοινή προσέγγιση στην πρόληψη και τη διαχείριση κρίσεων ηλεκτρικής ενέργειας, η αρμόδια αρχή κάθε κράτους μέλους θα πρέπει να καταρτίσει σχέδιο ετοιμότητας αντιμετώπισης κινδύνων, με βάση τα περιφερειακά και εθνικά σενάρια κρίσης ηλεκτρικής ενέργειας. Οι αρμόδιες αρχές θα πρέπει να διαβουλεύονται με τους ενδιαφερόμενους φορείς ή με εκπροσώπους των ομάδων ενδιαφερομένων, όπως οι εκπρόσωποι των παραγωγών ή οι οικείοι εμπορικοί φορείς τους ή οι εκπρόσωποι των διαχειριστών συστημάτων διανομής, όταν σχετίζονται με την πρόληψη και τη διαχείριση κρίσεων ηλεκτρικής ενέργειας. Για τον σκοπό αυτό, οι αρμόδιες αρχές θα πρέπει να λάβουν αποφάσεις σχετικά με τις κατάλληλες διευθετήσεις για τη διεξαγωγή της διαβούλευσης. Τα σχέδια ετοιμότητας αντιμετώπισης κινδύνων θα πρέπει να περιγράφουν αποτελεσματικά και αναλογικά μέτρα που δεν εισάγουν διακρίσεις, για την αντιμετώπιση όλων των προσδιορισμένων σεναρίων κρίσης ηλεκτρικής ενέργειας. Θα πρέπει να λαμβάνεται υπόψη ο περιβαλλοντικός αντίκτυπος των μέτρων που προτείνονται στην πλευρά της ζήτησης και στην πλευρά της προσφοράς. Τα σχέδια θα πρέπει να εξασφαλίζουν διαφάνεια, ειδικά όσον αφορά τις προϋποθέσεις υπό τις οποίες θα μπορούν να ληφθούν μη αγοραία μέτρα για τον μετριασμό κρίσεων ηλεκτρικής ενέργειας. Όλα τα προβλεπόμενα μη αγοραία μέτρα θα πρέπει να συμμορφώνονται με τους κανόνες που καθορίζονται στον παρόντα κανονισμό. Τα σχέδια ετοιμότητας αντιμετώπισης κινδύνων θα πρέπει να δημοσιοποιούνται, διασφαλίζοντας παράλληλα την εμπιστευτικότητα των ευαίσθητων πληροφοριών.

(20)

Τα σχέδια ετοιμότητας αντιμετώπισης κινδύνων θα πρέπει να ορίζουν εθνικά, περιφερειακά και, κατά περίπτωση, διμερή μέτρα. Τα περιφερειακά και, κατά περίπτωση, διμερή μέτρα είναι απαραίτητα, ιδίως σε περίπτωση ταυτόχρονης κρίσης ηλεκτρικής ενέργειας, όπου απαιτείται μια συντονισμένη και προσυμφωνημένη προσέγγιση προκειμένου να διασφαλιστεί συνεπής απόκριση και να μειωθεί ο κίνδυνος δυσμενών δευτερογενών συνεπειών. Για τον σκοπό αυτό, πριν από την έγκριση των σχεδίων ετοιμότητας αντιμετώπισης κινδύνων, οι αρμόδιες αρχές θα πρέπει να διαβουλεύονται με τις αρμόδιες αρχές των σχετικών κρατών μελών. Τα σχετικά κράτη μέλη είναι εκείνα τα οποία ενδέχεται να υποστούν αρνητικές δευτερογενείς συνέπειες ή άλλες επιπτώσεις στο σύστημα ηλεκτρικής ενέργειάς τους, είτε αυτά τα κράτη μέλη βρίσκονται στην ίδια περιφέρεια είτε είναι άμεσα συνδεδεμένα. Τα σχέδια θα πρέπει να λαμβάνουν υπόψη τις σχετικές εθνικές περιστάσεις, συμπεριλαμβανομένης της κατάστασης των εξόχως απόκεντρων περιοχών κατά την έννοια του άρθρου 349 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, και ορισμένα πολύ μικρά απομονωμένα συστήματα που δεν συνδέονται με τα εθνικά συστήματα μεταφοράς. Εν προκειμένω, τα κράτη μέλη θα πρέπει να συνάγουν τα κατάλληλα συμπεράσματα όσον αφορά, μεταξύ άλλων, τις διατάξεις του παρόντος κανονισμού για τον προσδιορισμό των περιφερειακών σεναρίων κρίσης ηλεκτρικής ενέργειας και τα περιφερειακά και διμερή μέτρα που καθορίζονται στα σχέδια ετοιμότητας αντιμετώπισης κινδύνων, καθώς και τις διατάξεις σχετικά με τη συνδρομή. Τα σχέδια θα πρέπει να καθορίζουν με σαφήνεια τους ρόλους και τις ευθύνες των αρμόδιων αρχών. Τα εθνικά μέτρα θα πρέπει να λαμβάνουν πλήρως υπόψη τα συμφωνημένα περιφερειακά και διμερή μέτρα και να αξιοποιούν πλήρως τις ευκαιρίες που παρέχονται από την περιφερειακή συνεργασία. Τα σχέδια θα πρέπει να έχουν τεχνικό και επιχειρησιακό χαρακτήρα, προκειμένου να συμβάλουν στην πρόληψη εκδήλωσης ή κλιμάκωσης τυχόν κρίσης ηλεκτρικής ενέργειας και να μετριάσουν τις επιπτώσεις της.

(21)

Τα σχέδια ετοιμότητας αντιμετώπισης κινδύνων θα πρέπει να επικαιροποιούνται τακτικά. Για να διασφαλίζεται ότι τα σχέδια θα είναι ενημερωμένα και αποτελεσματικά, οι αρμόδιες αρχές των κρατών μελών για κάθε περιφέρεια θα πρέπει να διοργανώνουν ανά διετία προσομοιώσεις κρίσεων ηλεκτρικής ενέργειας σε συνεργασία με τους διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς και άλλους σχετικούς ενδιαφερόμενους φορείς, ώστε να ελέγχουν την καταλληλότητά τους.

(22)

Το υπόδειγμα που προβλέπεται στον παρόντα κανονισμό έχει ως στόχο να διευκολύνει την κατάρτιση των σχεδίων, καθότι επιτρέπει τη συμπερίληψη πρόσθετων πληροφοριών σε σχέση με συγκεκριμένα κράτη μέλη. Το υπόδειγμα αποσκοπεί επίσης στη διευκόλυνση της διαβούλευσης με άλλα κράτη μέλη στη σχετική περιφέρεια και την ECG. Η διαβούλευση εντός της περιφέρειας και εντός της ECG θα πρέπει να διασφαλίσει ότι τα μέτρα που λαμβάνονται σε κράτος μέλος ή περιφέρεια δεν θέτουν σε κίνδυνο την ασφάλεια του εφοδιασμού άλλων κρατών μελών ή περιφερειών με ηλεκτρική ενέργεια.

(23)

Είναι σημαντικό να διευκολύνονται η επικοινωνία και η διαφάνεια μεταξύ των κρατών μελών, οποτεδήποτε έχουν συγκεκριμένες, σοβαρές και αξιόπιστες πληροφορίες ότι μπορεί να επέλθει κρίση ηλεκτρικής ενέργειας. Σε τέτοιες περιπτώσεις, τα οικεία κράτη μέλη θα πρέπει να ενημερώνουν την Επιτροπή, τα γειτονικά κράτη μέλη και την ECG χωρίς άσκοπη καθυστέρηση, παρέχοντας, συγκεκριμένα, πληροφορίες για τις αιτίες της υποβάθμισης της κατάστασης εφοδιασμού με ηλεκτρική ενέργεια, τα προγραμματισμένα μέτρα για την πρόληψη κρίσης ηλεκτρικής ενέργειας και την πιθανή ανάγκη συνδρομής από άλλα κράτη μέλη.

(24)

Η ανταλλαγή πληροφοριών σε περίπτωση κρίσης ηλεκτρικής ενέργειας είναι απαραίτητη προκειμένου να διασφαλίζεται η συντονισμένη δράση και η στοχοθετημένη συνδρομή. Για τον λόγο αυτό, ο παρών κανονισμός υποχρεώνει την αρμόδια αρχή να ενημερώνει τα κράτη μέλη της περιφέρειας, τα γειτονικά κράτη μέλη και την Επιτροπή χωρίς άσκοπη καθυστέρηση όταν αντιμετωπίζει κρίση ηλεκτρικής ενέργειας. Η αρμόδια αρχή θα πρέπει επίσης να παρέχει πληροφορίες για τα αίτια της κρίσης, τα μέτρα που έχουν σχεδιαστεί ή έχουν ληφθεί για τον μετριασμό της και την πιθανή ανάγκη συνδρομής από άλλα κράτη μέλη. Όπου η εν λόγω συνδρομή υπερβαίνει την ασφάλεια του εφοδιασμού με ηλεκτρική ενέργεια, ο μηχανισμός πολιτικής προστασίας της Ένωσης θα πρέπει να παραμένει το ισχύον νομικό πλαίσιο.

(25)

Σε περίπτωση κρίσης ηλεκτρικής ενέργειας, τα κράτη μέλη θα πρέπει να συνεργάζονται με πνεύμα αλληλεγγύης. Πέραν αυτού του γενικού κανόνα, θα πρέπει να προβλεφθεί κατάλληλη διάταξη ώστε να μπορούν τα κράτη μέλη να παρέχουν συνδρομή το ένα στο άλλο εάν προκύψει κρίση ηλεκτρικής ενέργειας. Αυτή η συνδρομή θα πρέπει να βασίζεται σε προσυμφωνημένα, συντονισμένα μέτρα που καθορίζονται στα σχέδια ετοιμότητας αντιμετώπισης κινδύνων. Ο παρών κανονισμός παρέχει στα κράτη μέλη ευρεία διακριτική ευχέρεια όσον αφορά την επίτευξη συμφωνίας σχετικά με το περιεχόμενο των εν λόγω συντονισμένων μέτρων και, ως εκ τούτου, σχετικά με το περιεχόμενο της συνδρομής που παρέχουν. Εναπόκειται στα κράτη μέλη να αποφασίζουν και να συμφωνούν σχετικά με τέτοιου είδους συντονισμένα μέτρα, λαμβάνοντας υπόψη τη ζήτηση και την προσφορά. Ταυτόχρονα, ο παρών κανονισμός διασφαλίζει ότι, για τους σκοπούς της συμφωνημένης συνδρομής, η ηλεκτρική ενέργεια διατίθεται με συντονισμένο τρόπο. Τα κράτη μέλη θα πρέπει να συμφωνούν επί των αναγκαίων τεχνικών, νομικών και οικονομικών διευθετήσεων για την εφαρμογή των συμφωνημένων περιφερειακών και διμερών μέτρων. Σύμφωνα με τις εν λόγω τεχνικές διευθετήσεις, τα κράτη μέλη θα πρέπει να αναφέρουν τις μέγιστες παρεχόμενες ποσότητες ηλεκτρικής ενέργειας, οι οποίες θα πρέπει να αξιολογούνται εκ νέου με βάση την τεχνική σκοπιμότητα της παροχής ηλεκτρικής ενέργειας μόλις απαιτηθεί συνδρομή κατά τη διάρκεια κρίσης ηλεκτρικής ενέργειας. Εν συνεχεία, τα κράτη μέλη θα πρέπει να λαμβάνουν όλα τα αναγκαία μέτρα για την εφαρμογή των συμφωνημένων περιφερειακών και διμερών μέτρων και των τεχνικών, νομικών και οικονομικών διευθετήσεων.

(26)

Όταν συμφωνούν επί συντονισμένων μέτρων και τεχνικών, νομικών και οικονομικών διευθετήσεων και γενικά εφαρμόζουν διατάξεις περί συνδρομής, τα κράτη μέλη θα πρέπει να λαμβάνουν υπόψη τους κοινωνικούς και οικονομικούς παράγοντες, συμπεριλαμβανομένης της ασφάλειας των πολιτών, και την αναλογικότητα. Ενθαρρύνονται να ανταλλάσσουν βέλτιστες πρακτικές και να χρησιμοποιούν την ECG ως πλατφόρμα συζήτησης για τον προσδιορισμό διαθέσιμων επιλογών για συνδρομή, ιδίως όσον αφορά συντονισμένα μέτρα και τις αναγκαίες τεχνικές, νομικές και οικονομικές διευθετήσεις, περιλαμβανομένης της δίκαιης αποζημίωσης. Η Επιτροπή μπορεί να διευκολύνει την προετοιμασία των περιφερειακών και διμερών μέτρων.

(27)

Η συνδρομή μεταξύ κρατών μελών δυνάμει του παρόντος κανονισμού θα πρέπει να υπόκειται σε δίκαιη αποζημίωση, η οποία συμφωνείται μεταξύ των κρατών μελών. Ο παρών κανονισμός δεν εναρμονίζει όλες τις πτυχές αυτής της δίκαιης αποζημίωσης μεταξύ των κρατών μελών. Τα κράτη μέλη θα πρέπει συνεπώς να συμφωνούν σχετικά με διατάξεις για δίκαιη αποζημίωση πριν από την παροχή συνδρομής. Το κράτος μέλος που ζητεί συνδρομή θα πρέπει να καταβάλλει αμέσως ή να εξασφαλίζει την ταχεία καταβολή αυτής της αποζημίωσης προς το κράτος μέλος που παρέχει τη συνδρομή. Η Επιτροπή θα πρέπει να παρέχει μη δεσμευτικές κατευθυντήριες γραμμές σχετικά με τα βασικά στοιχεία της δίκαιης αποζημίωσης και άλλα στοιχεία των τεχνικών, νομικών και οικονομικών διευθετήσεων.

(28)

Κατά την παροχή συνδρομής δυνάμει του παρόντος κανονισμού, τα κράτη μέλη εφαρμόζουν το δίκαιο της Ένωσης και συνεπώς οφείλουν να τηρούν τα θεμελιώδη δικαιώματα που κατοχυρώνονται στο δίκαιο της Ένωσης. Η εν λόγω συνδρομή μπορεί συνεπώς, ανάλογα με τα μέτρα που έχουν συμφωνηθεί μεταξύ των κρατών μελών, να γεννά υποχρέωση κράτους μέλους να καταβάλει αποζημίωση στους θιγόμενους από τα μέτρα του. Τα κράτη μέλη θα πρέπει επομένως, εφόσον απαιτείται, να εξασφαλίζουν ότι υφίστανται εθνικοί κανόνες αποζημίωσης οι οποίοι είναι σύμφωνοι με το δίκαιο της Ένωσης, ιδίως δε με τα θεμελιώδη δικαιώματα. Επιπλέον, το κράτος μέλος που λαμβάνει συνδρομή θα πρέπει τελικά να επιβαρύνεται με όλα τα εύλογα έξοδα που προκύπτουν για ένα άλλο κράτος μέλος ως αποτέλεσμα της παροχής συνδρομής σύμφωνα με τους εν λόγω εθνικούς κανόνες αποζημίωσης.

(29)

Σε περίπτωση κρίσης ηλεκτρικής ενέργειας θα πρέπει να παρέχεται συνδρομή ακόμη και αν τα κράτη μέλη δεν έχουν συμφωνήσει ακόμη για συντονισμένα μέτρα και τεχνικές, νομικές και οικονομικές διευθετήσεις όπως απαιτείται από τις διατάξεις του παρόντος κανονισμού για τη συνδρομή. Προκειμένου να είναι σε θέση τα κράτη μέλη να παρέχουν, στην περίπτωση αυτή, συνδρομή σύμφωνα με τον παρόντα κανονισμό, θα πρέπει να συμφωνούν σχετικά με ad hoc μέτρα και διευθετήσεις που θα αναπληρώνουν τα ελλείποντα συντονισμένα μέτρα και τεχνικές, νομικές και οικονομικές διευθετήσεις.

(30)

Ο παρών κανονισμός προβλέπει σχετικό μηχανισμό συνδρομής μεταξύ των κρατών μελών ως εργαλείο για την πρόληψη ή τον μετριασμό μιας κρίσης ηλεκτρικής ενέργειας εντός της Ένωσης. Η Επιτροπή θα πρέπει συνεπώς να επανεξετάζει τον μηχανισμό συνδρομής ανάλογα με την πείρα που θα αποκτηθεί από τη λειτουργία του και να προτείνει, εφόσον απαιτείται, κατάλληλες τροποποιήσεις.

(31)

Ο παρών κανονισμός θα πρέπει να επιτρέψει στις επιχειρήσεις ηλεκτρικής ενέργειας και τους πελάτες να βασίζονται στους μηχανισμούς της αγοράς, που καθορίζονται στον κανονισμό (ΕΕ) 2019/943 και στην οδηγία (ΕΕ) 2019/944, όσο το δυνατόν περισσότερο κατά την αντιμετώπιση κρίσεων ηλεκτρικής ενέργειας. Οι κανόνες που διέπουν την εσωτερική αγορά και οι κανόνες λειτουργίας του συστήματος θα πρέπει να τηρούνται ακόμα και σε κρίσεις ηλεκτρικής ενέργειας. Στους εν λόγω κανόνες περιλαμβάνονται το άρθρο 22 παράγραφος 1 στοιχείο θ) του κανονισμού (ΕΕ) 2017/1485 και το άρθρο 35 του κανονισμού (ΕΕ) 2017/2196, που διέπουν την περικοπή των συναλλαγών, τον περιορισμό στην παροχή διαζωνικής δυναμικότητας για κατανομή δυναμικότητας ή τον περιορισμό στην παροχή χρονοδιαγραμμάτων. Αυτό σημαίνει ότι τα μη αγοραία μέτρα, όπως η αναγκαστική αποσύνδεση της ζήτησης ή η παροχή επιπρόσθετου εφοδιασμού πέραν της κανονικής λειτουργίας της αγοράς, θα πρέπει να λαμβάνονται μόνο ως έσχατη λύση, όταν έχουν εξαντληθεί όλες οι δυνατότητες που παρέχονται από την αγορά. Για τον λόγο αυτό, αναγκαστική αποσύνδεση της ζήτησης θα πρέπει να πραγματοποιείται μόνο αφού έχουν εξαντληθεί όλες οι δυνατότητες για εθελοντική αποσύνδεση της ζήτησης. Επιπλέον, τα όποια μη αγοραία μέτρα θα πρέπει να είναι απαραίτητα, αναλογικά, να μην εισάγουν διακρίσεις και να είναι προσωρινά.

(32)

Προκειμένου να διασφαλίζεται η διαφάνεια έπειτα από κρίση ηλεκτρικής ενέργειας, η αρμόδια αρχή που κήρυξε την κατάσταση κρίσης ηλεκτρικής ενέργειας θα πρέπει να πραγματοποιεί εκ των υστέρων αξιολόγηση της κρίσης και του αντικτύπου της. Η αξιολόγηση αυτή θα πρέπει να λαμβάνει υπόψη, μεταξύ άλλων, την αποτελεσματικότητα και την αναλογικότητα των μέτρων που λαμβάνονται καθώς και το οικονομικό τους κόστος. Η αξιολόγηση αυτή θα πρέπει επίσης να καλύπτει διασυνοριακούς παράγοντες, όπως τον αντίκτυπο των μέτρων σε άλλα κράτη μέλη και τον βαθμό στον οποίο τα εν λόγω κράτη μέλη συνέδραμαν το κράτος μέλος που κήρυξε την κατάσταση κρίσης ηλεκτρικής ενέργειας.

(33)

Οι υποχρεώσεις διαφάνειας θα πρέπει να διασφαλίζουν ότι όλα τα μέτρα που λαμβάνονται για την πρόληψη ή τη διαχείριση κρίσεων ηλεκτρικής ενέργειας συμμορφώνονται με τους κανόνες της εσωτερικής αγοράς και είναι ευθυγραμμισμένα με τις αρχές της συνεργασίας και της αλληλεγγύης που διέπουν την Ενεργειακή Ένωση.

(34)

Ο παρών κανονισμός ενισχύει τον ρόλο της ECG. Θα πρέπει να εκτελεί συγκεκριμένες εργασίες, κυρίως σε σχέση με την ανάπτυξη μεθοδολογίας για τον προσδιορισμό περιφερειακών σεναρίων κρίσης ηλεκτρικής ενέργειας και μεθοδολογίας για εκτιμήσεις βραχυπρόθεσμης και εποχικής επάρκειας, καθώς και σε σχέση με την εκπόνηση των σχεδίων ετοιμότητας αντιμετώπισης κινδύνων, και θα πρέπει να έχει διακεκριμένο ρόλο στην παρακολούθηση των επιδόσεων των κρατών μελών στον τομέα της ασφάλειας του εφοδιασμού με ηλεκτρική ενέργεια και στην ανάπτυξη βέλτιστων πρακτικών σε αυτή τη βάση.

(35)

Είναι πιθανό μια κρίση ηλεκτρικής ενέργειας να εκτείνεται πέραν των συνόρων της Ένωσης στο έδαφος των συμβαλλομένων μερών της Ενεργειακής Κοινότητας. Ως συμβαλλόμενο μέρος της Συνθήκης για την ίδρυση της Ενεργειακής Κοινότητας, η Ένωση θα πρέπει να προωθήσει τροποποιήσεις στην εν λόγω Συνθήκη με σκοπό τη δημιουργία ολοκληρωμένης αγοράς και ενιαίου χώρου κανονιστικής ρύθμισης μέσω της παροχής κατάλληλου και σταθερού κανονιστικού πλαισίου. Προκειμένου να διασφαλιστεί η αποδοτική διαχείριση κρίσεων, η Ένωση θα πρέπει να συνεργάζεται στενά με τα συμβαλλόμενα μέρη της Ενεργειακής Κοινότητας, για την πρόληψη, την ετοιμότητα αντιμετώπισης και τη διαχείριση μιας κρίσης ηλεκτρικής ενέργειας.

(36)

Όταν η Επιτροπή, ο ACER, η ECG, το ΕΔΔΣΜ ηλεκτρικής ενέργειας, τα κράτη μέλη και οι αρμόδιες ρυθμιστικές αρχές τους, ή οποιοιδήποτε άλλοι φορείς, οντότητες ή πρόσωπα λαμβάνουν εμπιστευτικές πληροφορίες δυνάμει του παρόντος κανονισμού, θα πρέπει να διασφαλίζουν τον εμπιστευτικό χαρακτήρα των εν λόγω πληροφοριών. Για τον σκοπό αυτό, οι εμπιστευτικές πληροφορίες θα πρέπει να υπόκεινται στους ενωσιακούς και εθνικούς κανόνες που ισχύουν για τον χειρισμό εμπιστευτικών πληροφοριών και διαδικασιών.

(37)

Δεδομένου ότι ο στόχος του παρόντος κανονισμού, δηλαδή η διασφάλιση της αποτελεσματικότερης και αποδοτικότερης ετοιμότητας αντιμετώπισης κινδύνων εντός της Ένωσης, δεν είναι δυνατόν να επιτευχθεί επαρκώς από τα κράτη μέλη, μπορεί όμως, εξαιτίας της κλίμακας και των αποτελεσμάτων του, να επιτευχθεί καλύτερα σε επίπεδο Ένωσης, η Ένωση δύναται να λάβει μέτρα, σύμφωνα με την αρχή της επικουρικότητας του άρθρου 5 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση. Σύμφωνα με την αρχή της αναλογικότητας που διατυπώνεται στο ίδιο άρθρο ο παρών κανονισμός δεν υπερβαίνει τα αναγκαία μέτρα για την επίτευξη του στόχου αυτού.

(38)

Η Κύπρος είναι σήμερα το μόνο κράτος μέλος που δεν είναι απευθείας συνδεδεμένο με άλλο κράτος μέλος. Θα πρέπει να αποσαφηνιστεί σε σχέση με ορισμένες διατάξεις του παρόντος κανονισμού ότι, για όσο διάστημα εξακολουθεί να υφίσταται αυτή η κατάσταση, οι διατάξεις αυτές, δηλαδή οι διατάξεις για τον προσδιορισμό περιφερειακών σεναρίων κρίσης ηλεκτρικής ενέργειας, για τη συμπερίληψη των περιφερειακών και των διμερών μέτρων που καθορίζονται στα σχέδια ετοιμότητας αντιμετώπισης κινδύνων, και για τη συνδρομή, δεν ισχύουν όσον αφορά την Κύπρο. Η Κύπρος και άλλα κράτη μέλη που αντιμετωπίζουν αντίστοιχες καταστάσεις παροτρύνονται να αναπτύξουν, με την υποστήριξη της Επιτροπής, εναλλακτικά μέτρα και διαδικασίες στους τομείς που καλύπτονται από τις διατάξεις αυτές, υπό την προϋπόθεση ότι τέτοια εναλλακτικά μέτρα και διαδικασίες δεν θα θίγουν την αποτελεσματική εφαρμογή του παρόντος κανονισμού μεταξύ των άλλων κρατών μελών.

(39)

Η οδηγία 2005/89/ΕΚ θα πρέπει να καταργηθεί,

ΕΞΕΔΩΣΑΝ ΤΟΝ ΠΑΡΟΝΤΑ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟ:

ΚΕΦΑΛΑΙΟ I

Γενικές διατάξεις

Άρθρο 1

Αντικείμενο

Ο παρών κανονισμός θεσπίζει κανόνες για τη συνεργασία μεταξύ των κρατών μελών με σκοπό την πρόληψη, την ετοιμότητα αντιμετώπισης και τη διαχείριση κρίσεων ηλεκτρικής ενέργειας σε πνεύμα αλληλεγγύης και διαφάνειας και λαμβάνοντας πλήρως υπόψη τις απαιτήσεις μιας ανταγωνιστικής εσωτερικής αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας.

Άρθρο 2

Ορισμοί

Για τους σκοπούς του παρόντος κανονισμού, ισχύουν οι ακόλουθοι ορισμοί:

1)   «ασφάλεια του εφοδιασμού με ηλεκτρική ενέργεια»: η ικανότητα συστήματος ηλεκτρικής ενέργειας να εγγυάται τον εφοδιασμό με ηλεκτρική ενέργεια στους πελάτες με σαφώς καθορισμένο επίπεδο απόδοσης, όπως καθορίζεται από τα οικεία κράτη μέλη·

2)   «διαχειριστής συστήματος μεταφοράς»: ο διαχειριστής συστήματος μεταφοράς όπως ορίζεται στο άρθρο 2 σημείο 35) της οδηγίας (ΕΕ) 2019/944·

3)   «διανομή»: η διανομή όπως ορίζεται στο άρθρο 2 σημείο 28) της οδηγίας (ΕΕ) 2019/944·

4)   «διασυνοριακή ροή»: η διασυνοριακή ροή όπως ορίζεται στο άρθρο 2 σημείο 3) του κανονισμού (ΕΕ) 2019/943·

5)   «κατανομή διαζωνικής δυναμικότητας»: η ικανότητα του διασυνδεδεμένου συστήματος να εξυπηρετεί τη μεταφορά ενέργειας μεταξύ ζωνών προσφοράς·

6)   «πελάτης»: ο πελάτης όπως ορίζεται στο άρθρο 2 σημείο 1) της οδηγίας (ΕΕ) 2019/944·

7)   «διαχειριστής συστήματος διανομής»: ο διαχειριστής συστήματος διανομής όπως ορίζεται στο άρθρο 2 σημείο 29) της οδηγίας (ΕΕ) 2019/944·

8)   «παραγωγή»: η παραγωγή όπως ορίζεται στο άρθρο 2 σημείο 37) της οδηγίας (ΕΕ) 2019/944·

9)   «κρίση ηλεκτρικής ενέργειας»: υφιστάμενη ή επικείμενη κατάσταση σημαντικής έλλειψης ηλεκτρικής ενέργειας, όπως καθορίζεται από τα κράτη μέλη και περιγράφεται στα σχέδια ετοιμότητας αντιμετώπισης κινδύνων, ή αδυναμίας παροχής ηλεκτρικής ενέργειας στους πελάτες·

10)   «ταυτόχρονη κρίση ηλεκτρικής ενέργειας»: κρίση ηλεκτρικής ενέργειας που επηρεάζει περισσότερα από ένα κράτη μέλη ταυτόχρονα·

11)   «αρμόδια αρχή»: εθνική κρατική αρχή ή ρυθμιστική αρχή που ορίζεται από κράτος μέλος σύμφωνα με το άρθρο 3·

12)   «ρυθμιστικές αρχές»: οι ρυθμιστικές αρχές που αναφέρονται στο άρθρο 57 παράγραφος 1 της οδηγίας (ΕΕ) 2019/944·

13)   «συντονιστής κρίσης»: άτομο, ομάδα ατόμων, ομάδα συγκροτούμενη από τους σχετικούς εθνικούς διαχειριστές κρίσεων ηλεκτρικής ενέργειας ή οργανισμός που έχει ως καθήκον να ενεργεί ως σημείο επαφής και να συντονίζει τη ροή πληροφοριών κατά τη διάρκεια κρίσης ηλεκτρικής ενέργειας·

14)   «μη αγοραίο μέτρο»: κάθε μέτρο από την πλευρά της προσφοράς ή της ζήτησης που αποκλίνει από τους κανόνες της αγοράς ή τις εμπορικές συμφωνίες, σκοπός του οποίου είναι ο μετριασμός κρίσης ηλεκτρικής ενέργειας·

15)   «παραγωγός»: ο παραγωγός όπως ορίζεται στο άρθρο 2 σημείο 38) της οδηγίας (ΕΕ) 2019/944·

16)   «περιφέρεια»: ομάδα κρατών μελών των οποίων οι διαχειριστές συστημάτων διανομής μοιράζονται το ίδιο περιφερειακό κέντρο συντονισμού, όπως αναφέρεται στο άρθρο 36 του κανονισμού (ΕΕ) 2019/943·

17)   «υποομάδα»: ομάδα κρατών μελών, εντός μιας περιφέρειας, τα οποία έχουν την τεχνική ικανότητα να παρέχουν αμοιβαία συνδρομή το ένα στο άλλο σύμφωνα με το άρθρο 15·

18)   «έγκαιρη προειδοποίηση»: παροχή συγκεκριμένων, σοβαρών και αξιόπιστων πληροφοριών που δείχνουν ότι ενδέχεται να επέλθει συμβάν που είναι πιθανόν να οδηγήσει σε σημαντική υποβάθμιση της κατάστασης εφοδιασμού με ηλεκτρική ενέργεια, με πιθανό αποτέλεσμα κρίση ηλεκτρικής ενέργειας·

19)   «μεταφορά»: η μεταφορά όπως ορίζεται στο άρθρο 2 σημείο 34) της οδηγίας (ΕΕ) 2019/944·

20)   «επιχείρηση ηλεκτρικής ενέργειας»: η επιχείρηση ηλεκτρικής ενέργειας όπως ορίζεται στο άρθρο 2 σημείο 57) της οδηγίας (ΕΕ) 2019/944·

21)   «κατανομή δυναμικότητας»: ο καταμερισμός διαζωνικής δυναμικότητας·

22)   «ενέργεια από ανανεώσιμες πηγές»: η ενέργεια από ανανεώσιμες πηγές ή ανανεώσιμη ενέργεια όπως ορίζεται στο άρθρο 2 σημείο 31) της οδηγίας (ΕΕ) 2019/944.

Άρθρο 3

Αρμόδια αρχή

1.   Το συντομότερο δυνατό και σε κάθε περίπτωση το αργότερο έως τις 5 Ιανουαρίου 2020, κάθε κράτος μέλος ορίζει μια εθνική κρατική ή ρυθμιστική αρχή ως την αρμόδια αρχή του. Οι αρμόδιες αρχές είναι υπεύθυνες για την εκτέλεση των καθηκόντων που προβλέπονται στον παρόντα κανονισμό, και συνεργάζονται μεταξύ τους για τον σκοπό αυτό. Όπου απαιτείται, έως ότου οριστεί η αρμόδια αρχή, οι εθνικοί φορείς που είναι αρμόδιοι για την ασφάλεια του εφοδιασμού με ηλεκτρική ενέργεια εκτελούν τα καθήκοντα της αρμόδιας αρχής σύμφωνα με τον παρόντα κανονισμό.

2.   Τα κράτη μέλη κοινοποιούν, χωρίς καθυστέρηση, στην Επιτροπή και την ECG, και δημοσιοποιούν, την ονομασία και τα στοιχεία επικοινωνίας των αρμοδίων αρχών τους τις οποίες ορίζουν σύμφωνα με την παράγραφο 1, καθώς και οποιαδήποτε αλλαγή στην ονομασία ή τα στοιχεία επικοινωνίας τους.

3.   Τα κράτη μέλη μπορούν να επιτρέπουν στην αρμόδια αρχή να αναθέτει σε άλλα όργανα τα επιχειρησιακά καθήκοντα σχετικά με τον σχεδιασμό της ετοιμότητας αντιμετώπισης κινδύνων και τη διαχείριση κινδύνων που περιγράφονται στον παρόντα κανονισμό. Τα ανατιθέμενα καθήκοντα εκτελούνται υπό την επίβλεψη της αρμόδιας αρχής και προσδιορίζονται στο σχέδιο ετοιμότητας αντιμετώπισης κινδύνων σύμφωνα με το άρθρο 11 παράγραφος 1 στοιχείο β).

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΙΙ

Εκτίμηση κινδύνου

Άρθρο 4

Εκτίμηση κινδύνων για την ασφάλεια του εφοδιασμού με ηλεκτρική ενέργεια

Κάθε αρμόδια αρχή διασφαλίζει ότι όλοι οι σχετικοί κίνδυνοι που συνδέονται με την ασφάλεια του εφοδιασμού με ηλεκτρική ενέργεια αξιολογούνται σύμφωνα με τους κανόνες που καθορίζονται στον παρόντα κανονισμό και στο Κεφάλαιο IV του κανονισμού (ΕΕ) 2019/943. Για τον σκοπό αυτόν, η αρχή αυτή συνεργάζεται με διαχειριστές συστήματος μεταφοράς, διαχειριστές συστήματος διανομής, ρυθμιστικές αρχές, το ΕΔΔΣΜ ηλεκτρικής ενέργειας, περιφερειακά κέντρα συντονισμού και άλλους σχετικούς ενδιαφερόμενους φορείς, κατά περίπτωση.

Άρθρο 5

Μεθοδολογία για τον προσδιορισμό περιφερειακών σεναρίων κρίσης ηλεκτρικής ενέργειας

1.   Έως τις 5 Ιανουαρίου 2020, το ΕΔΔΣΜ ηλεκτρικής ενέργειας υποβάλλει στον ACER πρόταση για μεθοδολογία για τον προσδιορισμό των πιο συναφών περιφερειακών σεναρίων κρίσης ηλεκτρικής ενέργειας.

2.   Η προτεινόμενη μεθοδολογία προσδιορίζει σενάρια κρίσης ηλεκτρικής ενέργειας σε σχέση με την επάρκεια του συστήματος, την ασφάλεια του συστήματος και την ασφάλεια εφοδιασμού με καύσιμα με βάση τουλάχιστον τους ακόλουθους κινδύνους:

α)

σπάνιοι και ακραίοι φυσικοί κίνδυνοι·

β)

κίνδυνοι ατυχημάτων που υπερβαίνουν το κριτήριο ασφάλειας N-1 και εξαιρετικά έκτακτες περιστάσεις·

γ)

επακόλουθοι κίνδυνοι συμπεριλαμβανομένων των επιπτώσεων κακόβουλων επιθέσεων και ελλείψεων καυσίμων.

3.   Η προτεινόμενη μεθοδολογία περιλαμβάνει τουλάχιστον τα ακόλουθα στοιχεία:

α)

εξέταση όλων των σχετικών εθνικών και περιφερειακών συνθηκών, συμπεριλαμβανομένων τυχόν υποομάδων·

β)

αλληλεπίδραση και συσχετισμό των διασυνοριακών κινδύνων·

γ)

προσομοιώσεις σεναρίων ταυτόχρονης κρίσης ηλεκτρικής ενέργειας·

δ)

κατάταξη των κινδύνων ανάλογα με τις επιπτώσεις τους και την πιθανότητά τους·

ε)

αρχές για τη διαχείριση ευαίσθητων πληροφοριών με τρόπο που διασφαλίζει τη διαφάνεια έναντι του κοινού.

4.   Κατά την εξέταση των κινδύνων διατάραξης του εφοδιασμού με αέριο στο πλαίσιο του προσδιορισμού των κινδύνων σύμφωνα με την παράγραφο 2 στοιχείο γ) του παρόντος άρθρου, το ΕΔΔΣΜ ηλεκτρικής ενέργειας χρησιμοποιεί τα σενάρια διατάραξης του εφοδιασμού με φυσικό αέριο και των υποδομών που αναπτύχθηκαν από το ΕΔΔΣΜ αερίου σύμφωνα με το άρθρο 7 του κανονισμού (ΕΕ) 2017/1938.

5.   Προτού υποβάλει την προτεινόμενη μεθοδολογία στον ACER, το ΕΔΔΣΜ ηλεκτρικής ενέργειας πραγματοποιεί διαβούλευση τουλάχιστον με τα περιφερειακά κέντρα συντονισμού, τις οργανώσεις του κλάδου και τις οργανώσεις καταναλωτών, τους παραγωγούς ή τους εμπορικούς συνδέσμους τους, τους διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς και τους σχετικούς διαχειριστές συστημάτων διανομής, τις αρμόδιες αρχές, τις ρυθμιστικές αρχές και άλλες σχετικές εθνικές αρχές. Το ΕΔΔΣΜ ηλεκτρικής ενέργειας λαμβάνει δεόντως υπόψη τα αποτελέσματα της διαβούλευσης και τα παρουσιάζει, μαζί με την προτεινόμενη μεθοδολογία, σε συνεδρίαση της ECG.

6.   Εντός δύο μηνών από την παραλαβή της προτεινόμενης μεθοδολογίας, ο ACER, αφού ζητήσει τη γνώμη της ECG, στη σύνθεσή της που αποτελείται μόνο από εκπροσώπους των κρατών μελών, εγκρίνει ή τροποποιεί την πρόταση. Το ΕΔΔΣΜ ηλεκτρικής ενέργειας και ο ACER δημοσιεύουν το τελικό κείμενο της μεθοδολογίας στους ιστοτόπους τους.

7.   Το ΕΔΔΣΜ ηλεκτρικής ενέργειας επικαιροποιεί και βελτιώνει τη μεθοδολογία σύμφωνα με τις παραγράφους 1 έως 6 όταν καθίστανται διαθέσιμες σημαντικές νέες πληροφορίες. Η ECG, στη σύνθεσή της που αποτελείται μόνο από εκπροσώπους κρατών μελών, μπορεί να συνιστά, και ο ACER ή η Επιτροπή μπορούν να ζητούν, επικαιροποιήσεις και βελτιώσεις αυτού του είδους αιτιολογώντας τις δεόντως. Εντός έξι μηνών από την παραλαβή του αιτήματος, το ΕΔΔΣΜ ηλεκτρικής ενέργειας υποβάλλει στον ACER προσχέδιο των προτεινόμενων αλλαγών. Εντός δύο μηνών από την παραλαβή του εν λόγω προσχεδίου, ο ACER, αφού ζητήσει τη γνώμη της ECG, στη σύνθεσή της που αποτελείται μόνο από εκπροσώπους των κρατών μελών, εγκρίνει ή τροποποιεί τις προτεινόμενες αλλαγές. Το ΕΔΔΣΜ ηλεκτρικής ενέργειας και ο ACER δημοσιεύουν το τελικό κείμενο της επικαιροποιημένης μεθοδολογίας στους ιστοτόπους τους.

Άρθρο 6

Προσδιορισμός περιφερειακών σεναρίων κρίσης ηλεκτρικής ενέργειας

1.   Εντός έξι μηνών από την έγκριση μεθοδολογίας δυνάμει του άρθρου 5 παράγραφος 6, το ΕΔΔΣΜ ηλεκτρικής ενέργειας, με βάση την εν λόγω μεθοδολογία και σε στενή συνεργασία με την ECG, τα περιφερειακά κέντρα συντονισμού, τις αρμόδιες αρχές και τις ρυθμιστικές αρχές, προσδιορίζει τα πιο συναφή σενάρια κρίσης ηλεκτρικής ενέργειας για κάθε περιφέρεια. Μπορεί να αναθέσει καθήκοντα που συνδέονται με τον προσδιορισμό περιφερειακών σεναρίων κρίσης ηλεκτρικής ενέργειας στα περιφερειακά κέντρα συντονισμού.

2.   Το ΕΔΔΣΜ ηλεκτρικής ενέργειας υποβάλλει τα περιφερειακά σενάρια κρίσης ηλεκτρικής ενέργειας στους σχετικούς διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς, στα περιφερειακά κέντρα συντονισμού, τις αρμόδιες αρχές και τις ρυθμιστικές αρχές, καθώς και στην ECG. Η ECG μπορεί να προτείνει τροποποιήσεις.

3.   Το ΕΔΔΣΜ ηλεκτρικής ενέργειας επικαιροποιεί τα περιφερειακά σενάρια κρίσης ηλεκτρικής ενέργειας κάθε τέσσερα χρόνια, εκτός αν ενδείκνυται συχνότερη επικαιροποίηση λόγω των περιστάσεων.

Άρθρο 7

Προσδιορισμός εθνικών σεναρίων κρίσης ηλεκτρικής ενέργειας

1.   Εντός τεσσάρων μηνών από τον προσδιορισμό των περιφερειακών σεναρίων κρίσης ηλεκτρικής ενέργειας σύμφωνα με το άρθρο 6 παράγραφος 1, η αρμόδια αρχή προσδιορίζει τα πιο συναφή εθνικά σενάρια κρίσης ηλεκτρικής ενέργειας.

2.   Κατά τον προσδιορισμό των εθνικών σεναρίων κρίσης ηλεκτρικής ενέργειας, η αρμόδια αρχή προβαίνει σε διαβούλευση με τους διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς, τους διαχειριστές συστημάτων διανομής που θεωρούνται σχετικοί από την αρμόδια αρχή, με σχετικούς παραγωγούς ή τους εμπορικούς συνδέσμους τους, και τη ρυθμιστική αρχή όταν αυτή δεν είναι η αρμόδια αρχή.

3.   Τα εθνικά σενάρια κρίσης ηλεκτρικής ενέργειας προσδιορίζονται με βάση τουλάχιστον τους κινδύνους που αναφέρονται στο άρθρο 5 παράγραφος 2 και είναι συνεπή με τα περιφερειακά σενάρια κρίσης ηλεκτρικής ενέργειας που προσδιορίζονται δυνάμει του άρθρου 6 παράγραφος 1. Τα κράτη μέλη επικαιροποιούν τα εθνικά σενάρια κρίσης ηλεκτρικής ενέργειας κάθε τέσσερα χρόνια, εκτός αν ενδείκνυται συχνότερη επικαιροποίηση λόγω των περιστάσεων.

4.   Εντός τεσσάρων μηνών από τον προσδιορισμό των περιφερειακών σεναρίων κρίσης ηλεκτρικής ενέργειας σύμφωνα με το άρθρο 6 παράγραφος 1, τα κράτη μέλη ενημερώνουν την ECG και την Επιτροπή για αξιολόγησή τους για τους κινδύνους σε σχέση με την κυριότητα των υποδομών αναφορικά με την ασφάλεια του εφοδιασμού με ηλεκτρική ενέργεια, καθώς και για τυχόν μέτρα που έχουν ληφθεί για την πρόληψη ή τον μετριασμό τέτοιων κινδύνων, υποδεικνύοντας γιατί αυτά τα μέτρα θεωρούνται απαραίτητα και αναλογικά.

Άρθρο 8

Μεθοδολογία για εκτιμήσεις βραχυπρόθεσμης και εποχικής επάρκειας

1.   Έως τις 5 Ιανουαρίου 2020, το ΕΔΔΣΜ ηλεκτρικής ενέργειας υποβάλλει στον ACER πρόταση για μια μεθοδολογία για την εκτίμηση της εποχικής και βραχυπρόθεσμης επάρκειας, δηλαδή της μηνιαίας επάρκειας, καθώς και της επάρκειας επόμενης εβδομάδας έως και τουλάχιστον επόμενης ημέρας, που καλύπτει τουλάχιστον τα ακόλουθα:

α)

την αβεβαιότητα ενεργειακών εισροών, όπως την πιθανότητα διακοπής της δυναμικότητας μεταφοράς, την πιθανότητα μη προγραμματισμένης διακοπής της λειτουργίας των σταθμών παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, αντίξοες καιρικές συνθήκες, μεταβλητή ζήτηση, ιδίως τις κορυφώσεις που εξαρτώνται από τις καιρικές συνθήκες, και μεταβλητότητα της παραγωγής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές·

β)

την πιθανότητα εκδήλωσης κρίσης ηλεκτρικής ενέργειας·

γ)

την πιθανότητα εκδήλωσης ταυτόχρονης κρίσης ηλεκτρικής ενέργειας.

2.   Η μεθοδολογία που αναφέρεται στην παράγραφο 1 περιλαμβάνει πιθανολογική προσέγγιση, συμπεριλαμβανομένων πολλαπλών σεναρίων, και λαμβάνει υπόψη το εθνικό, το περιφερειακό και το ενωσιακό πλαίσιο, συμπεριλαμβανομένου του βαθμού διασύνδεσης μεταξύ των κρατών μελών και, στο μέτρο του δυνατού, με τρίτες χώρες εντός συγχρονισμένων περιοχών της Ένωσης. Η μεθοδολογία λαμβάνει υπόψη τις ιδιαιτερότητες του ενεργειακού τομέα κάθε κράτους μέλους, συμπεριλαμβανομένων ιδιαίτερων καιρικών συνθηκών και εξωγενών περιστάσεων.

3.   Προτού υποβάλει την προτεινόμενη μεθοδολογία, το ΕΔΔΣΜ ηλεκτρικής ενέργειας πραγματοποιεί διαβούλευση τουλάχιστον με τα περιφερειακά κέντρα συντονισμού, τις οργανώσεις του κλάδου και τις οργανώσεις καταναλωτών, τους παραγωγούς ή τους εμπορικούς συνδέσμους τους, τους διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς, τους σχετικούς διαχειριστές συστημάτων διανομής, τις αρμόδιες αρχές, τις ρυθμιστικές αρχές και άλλες σχετικές εθνικές αρχές. Το ΕΔΔΣΜ ηλεκτρικής ενέργειας λαμβάνει δεόντως υπόψη τα αποτελέσματα της διαβούλευσης και τα παρουσιάζει, μαζί με την προτεινόμενη μεθοδολογία, σε συνεδρίαση της ECG.

4.   Εντός δύο μηνών από την παραλαβή της προτεινόμενης μεθοδολογίας, ο ACER, αφού ζητήσει τη γνώμη της ECG, στη σύνθεσή της που αποτελείται μόνο από εκπροσώπους των κρατών μελών, εγκρίνει ή τροποποιεί την πρόταση. Το ΕΔΔΣΜ ηλεκτρικής ενέργειας και ο ACER δημοσιεύουν το τελικό κείμενο της μεθοδολογίας στους ιστοτόπους τους.

5.   Το ΕΔΔΣΜ ηλεκτρικής ενέργειας επικαιροποιεί και βελτιώνει τη μεθοδολογία σύμφωνα με τις παραγράφους 1 έως 4 όταν καθίστανται διαθέσιμες σημαντικές νέες πληροφορίες. Η ECG, στη σύνθεσή της που αποτελείται μόνο από εκπροσώπους κρατών μελών, μπορεί να συνιστά, και ο ACER ή η Επιτροπή μπορούν να ζητούν, επικαιροποιήσεις και βελτιώσεις αυτού του είδους αιτιολογώντας τις δεόντως. Εντός έξι μηνών από την παραλαβή του αιτήματος, το ΕΔΔΣΜ ηλεκτρικής ενέργειας υποβάλλει στον ACER προσχέδιο των προτεινόμενων αλλαγών. Εντός δύο μηνών από την παραλαβή του εν λόγω προσχεδίου, ο ACER, αφού ζητήσει τη γνώμη της ECG, στη σύνθεσή της που αποτελείται μόνο από εκπροσώπους των κρατών μελών, εγκρίνει ή τροποποιεί τις προτεινόμενες αλλαγές. Το ΕΔΔΣΜ ηλεκτρικής ενέργειας και ο ACER δημοσιεύουν το τελικό κείμενο της επικαιροποιημένης μεθοδολογίας στους ιστοτόπους τους.

Άρθρο 9

Εκτιμήσεις βραχυπρόθεσμης και εποχικής επάρκειας

1.   Όλες οι εκτιμήσεις βραχυπρόθεσμης επάρκειας, ανεξαρτήτως αν διενεργούνται σε εθνικό, περιφερειακό ή ενωσιακό επίπεδο, διενεργούνται σύμφωνα με τη μεθοδολογία που έχει αναπτυχθεί δυνάμει του άρθρου 8.

2.   Το ΕΔΔΣΜ ηλεκτρικής ενέργειας διενεργεί εκτιμήσεις εποχικής επάρκειας σύμφωνα με τη μεθοδολογία που έχει αναπτυχθεί δυνάμει του άρθρου 8. Δημοσιεύει τα αποτελέσματα για τη χειμερινή εκτίμηση επάρκειας έως την 1η Δεκεμβρίου κάθε έτους και για τη θερινή εκτίμηση επάρκειας έως την 1η Ιουνίου κάθε έτους. Μπορεί να αναθέσει καθήκοντα που συνδέονται με τις εκτιμήσεις επάρκειας στα περιφερειακά κέντρα συντονισμού. Παρουσιάζει την εκτίμηση επάρκειας σε συνεδρίαση της ECG, η οποία μπορεί να διατυπώνει συστάσεις, όπου ενδείκνυται.

3.   Τα περιφερειακά κέντρα συντονισμού διενεργούν εκτιμήσεις επάρκειας επόμενης εβδομάδας έως και τουλάχιστον επόμενης ημέρας, σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΕ) 2017/1485, με βάση τη μεθοδολογία που εγκρίνεται δυνάμει του άρθρου 8 του παρόντος κανονισμού.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΙΙΙ

Σχέδια ετοιμότητας αντιμετώπισης κινδύνων

Άρθρο 10

Καθιέρωση σχεδίων ετοιμότητας αντιμετώπισης κινδύνων

1.   Με βάση τα περιφερειακά και εθνικά σενάρια κρίσης ηλεκτρικής ενέργειας που έχουν προσδιοριστεί δυνάμει των άρθρων 6 και 7, η αρμόδια αρχή κάθε κράτους μέλους εκπονεί σχέδιο ετοιμότητας αντιμετώπισης κινδύνων, μετά από διαβούλευση με διαχειριστές συστημάτων διανομής που θεωρούνται σημαντικοί από την αρμόδια αρχή, τους διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς, τους σχετικούς παραγωγούς ή τους εμπορικούς συνδέσμους τους, τις επιχειρήσεις ηλεκτρικής ενέργειας και φυσικού αερίου, τους σχετικούς οργανισμούς που εκπροσωπούν τα συμφέροντα των βιομηχανικών και των μη βιομηχανικών πελατών ηλεκτρικής ενέργειας, και τη ρυθμιστική αρχή όταν αυτή δεν είναι η αρμόδια αρχή.

2.   Το σχέδιο ετοιμότητας αντιμετώπισης κινδύνων αποτελείται από εθνικά μέτρα, περιφερειακά και, όπου απαιτείται, διμερή μέτρα, όπως προβλέπεται στα άρθρα 11 και 12. Σύμφωνα με το άρθρο 16, όλα τα μέτρα που σχεδιάζονται ή λαμβάνονται για την πρόληψη, την ετοιμότητα αντιμετώπισης και τον μετριασμό της κρίσης ηλεκτρικής ενέργειας συμμορφώνονται πλήρως με τους κανόνες που διέπουν την εσωτερική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας και τη λειτουργία του συστήματος. Τα εν λόγω μέτρα είναι σαφώς καθορισμένα, διαφανή, αναλογικά και δεν εισάγουν διακρίσεις.

3.   Το σχέδιο ετοιμότητας αντιμετώπισης κινδύνων καταρτίζεται σύμφωνα με τα άρθρα 11 και 12 και με το υπόδειγμα που παρατίθεται στο παράρτημα. Εφόσον απαιτείται, τα κράτη μέλη μπορούν να περιλαμβάνουν πρόσθετες πληροφορίες στο σχέδιο ετοιμότητας αντιμετώπισης κινδύνων.

4.   Προκειμένου να διασφαλιστεί η συνέπεια των σχεδίων ετοιμότητας αντιμετώπισης κινδύνων, οι αρμόδιες αρχές, πριν από την έγκριση των σχεδίων ετοιμότητας αντιμετώπισης κινδύνων, υποβάλλουν τα προσχέδια, προς διαβούλευση, στις αρμόδιες αρχές των σχετικών κρατών μελών στην περιφέρεια και, όταν δεν βρίσκονται στην ίδια περιφέρεια, στις αρμόδιες αρχές των άμεσα συνδεδεμένων κρατών μελών, καθώς και στην ECG.

5.   Εντός έξι μηνών από την παραλαβή των σχεδίων ετοιμότητας αντιμετώπισης κινδύνων, οι αρμόδιες αρχές που αναφέρονται στην παράγραφο 4 και η ECG μπορούν να εκδίδουν συστάσεις σχετικά με τα προσχέδια που υποβάλλονται σύμφωνα με την παράγραφο 4.

6.   Εντός εννέα μηνών από την υποβολή των προσχεδίων τους, οι οικείες αρμόδιες αρχές εγκρίνουν τα σχέδια ετοιμότητας αντιμετώπισης κινδύνων τους, λαμβάνοντας υπόψη τα αποτελέσματα της διαβούλευσης σύμφωνα με την παράγραφο 4 και τυχόν συστάσεις που εκδίδονται σύμφωνα με την παράγραφο 5. Κοινοποιούν τα σχέδια ετοιμότητας αντιμετώπισης κινδύνων τους στην Επιτροπή, χωρίς καθυστέρηση.

7.   Οι αρμόδιες αρχές και η Επιτροπή δημοσιεύουν τα σχέδια αντιμετώπισης κινδύνων στους ιστοτόπους τους, διασφαλίζοντας παράλληλα ότι τηρείται η εμπιστευτικότητα των ευαίσθητων πληροφοριών, κυρίως των πληροφοριών σχετικά με μέτρα που συνδέονται με την πρόληψη ή τον μετριασμό των συνεπειών κακόβουλων επιθέσεων. Η προστασία της εμπιστευτικότητας ευαίσθητων πληροφοριών βασίζεται στις αρχές που καθορίζονται δυνάμει του άρθρου 19.

8.   Οι αρμόδιες αρχές εγκρίνουν και δημοσιεύουν τα πρώτα σχέδια ετοιμότητας αντιμετώπισης κινδύνων έως τις 5 Ιανουαρίου 2022. Τα επικαιροποιούν στη συνέχεια κάθε τέσσερα χρόνια, εκτός αν ενδείκνυται συχνότερη επικαιροποίηση λόγω των περιστάσεων.

Άρθρο 11

Περιεχόμενο των σχεδίων ετοιμότητας αντιμετώπισης κινδύνων όσον αφορά τα εθνικά μέτρα

1.   Το σχέδιο ετοιμότητας αντιμετώπισης κινδύνων κάθε κράτους μέλους καθορίζει όλα τα εθνικά μέτρα που έχουν σχεδιαστεί ή ληφθεί για την πρόληψη, την ετοιμότητα αντιμετώπισης και τον μετριασμό κρίσεων ηλεκτρικής ενέργειας, όπως καθορίζεται δυνάμει των άρθρων 6 και 7. Πληροί τις εξής προϋποθέσεις:

α)

περιλαμβάνει σύνοψη των προσδιορισμένων σεναρίων κρίσης ηλεκτρικής ενέργειας για το σχετικό κράτος μέλος και την περιφέρεια, σύμφωνα με τις διαδικασίες που καθορίζονται στα άρθρα 6 και 7·

β)

καθορίζει τον ρόλο και τις ευθύνες της αρμόδιας αρχής και περιγράφει ποια καθήκοντα, εάν υπάρχουν τέτοια, έχουν ανατεθεί σε άλλους φορείς·

γ)

περιγράφει τα εθνικά μέτρα που έχουν σχεδιαστεί για την πρόληψη ή την ετοιμότητα αντιμετώπισης των προσδιορισμένων σεναρίων κρίσης ηλεκτρικής ενέργειας σύμφωνα με τα άρθρα 6 και 7·

δ)

ορίζει συντονιστή εθνικής κρίσης και καθορίζει τα καθήκοντά του·

ε)

καθορίζει λεπτομερείς διαδικασίες που πρέπει να εφαρμόζονται σε κρίσεις ηλεκτρικής ενέργειας, συμπεριλαμβανομένων των αντίστοιχων σχεδίων για τις ροές πληροφοριών·

στ)

προσδιορίζει τη συμβολή αγοραίων μέτρων για την αντιμετώπιση κρίσεων ηλεκτρικής ενέργειας, και συγκεκριμένα μέτρων που αφορούν την πλευρά της ζήτησης και μέτρων που αφορούν την πλευρά της προσφοράς·

ζ)

προσδιορίζει πιθανά μη αγοραία μέτρα τα οποία πρόκειται να εφαρμοστούν σε κρίση ηλεκτρικής ενέργειας, καθορίζοντας τις συνθήκες ενεργοποίησης, τις προϋποθέσεις και τις διαδικασίες για την εφαρμογή τους και υποδεικνύοντας πώς συμμορφώνονται με τις απαιτήσεις που καθορίζονται στο άρθρο 16 και με περιφερειακά και διμερή μέτρα·

η)

παρέχει ένα πλαίσιο για τη χειροκίνητη απόρριψη φορτίου, το οποίο ορίζει τις συνθήκες υπό τις οποίες πρέπει να απορρίπτονται τα φορτία και, όσον αφορά τη δημόσια ασφάλεια και την προσωπική ασφάλεια, ορίζει ποιες κατηγορίες χρηστών ηλεκτρικής ενέργειας δικαιούνται, σύμφωνα με το εθνικό δίκαιο, ειδική προστασία έναντι αποσύνδεσης, αιτιολογώντας την ανάγκη για την εν λόγω προστασία, και διευκρινίζει τον τρόπο με τον οποίο οι διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς και οι διαχειριστές συστημάτων διανομής των οικείων κρατών μελών μειώνουν την κατανάλωση·

θ)

περιγράφει τους μηχανισμούς που χρησιμοποιούνται για την ενημέρωση του κοινού σχετικά με κρίσεις ηλεκτρικής ενέργειας·

ι)

περιγράφει τα εθνικά μέτρα που είναι αναγκαία για την εφαρμογή και την επιβολή των περιφερειακών και, όπου απαιτείται, διμερών μέτρων που συμφωνούνται δυνάμει του άρθρου 12·

ια)

περιλαμβάνει πληροφορίες όσον αφορά σχετικά και αναγκαία σχέδια για την ανάπτυξη του μελλοντικού δικτύου που θα συμβάλει στην αντιμετώπιση των συνεπειών των προσδιοριζόμενων σεναρίων κρίσης ηλεκτρικής ενέργειας.

2.   Τα εθνικά μέτρα λαμβάνουν πλήρως υπόψη τα περιφερειακά και, όπου απαιτείται, διμερή μέτρα που συμφωνούνται δυνάμει του άρθρου 12, και δεν θέτουν σε κίνδυνο ούτε την επιχειρησιακή ασφάλεια ή την ασφάλεια του συστήματος μεταφοράς, ούτε την ασφάλεια του εφοδιασμού με ηλεκτρική ενέργεια άλλων κρατών μελών.

Άρθρο 12

Περιεχόμενο των σχεδίων ετοιμότητας αντιμετώπισης κινδύνων όσον αφορά τα περιφερειακά και διμερή μέτρα

1.   Επιπροσθέτως των εθνικών μέτρων που αναφέρονται στο άρθρο 11, το σχέδιο ετοιμότητας αντιμετώπισης κινδύνων κάθε κράτους μέλους περιλαμβάνει περιφερειακά και, κατά περίπτωση, διμερή μέτρα ώστε να διασφαλίζεται η κατάλληλη πρόληψη ή διαχείριση των κρίσεων ηλεκτρικής ενέργειας που έχει διασυνοριακές επιπτώσεις. Τα περιφερειακά μέτρα συμφωνούνται εντός της οικείας περιφέρειας μεταξύ των κρατών μελών που έχουν την τεχνική ικανότητα να παρέχουν αμοιβαία συνδρομή σύμφωνα με το άρθρο 15. Για τον σκοπό αυτό, τα κράτη μέλη μπορούν επίσης να δημιουργούν υποομάδες εντός μιας περιφέρειας. Συμφωνούνται διμερή μέτρα μεταξύ κρατών μελών που είναι άμεσα συνδεδεμένα αλλά δεν βρίσκονται στην ίδια περιφέρεια. Τα κράτη μέλη εξασφαλίζουν τη συνέπεια μεταξύ των περιφερειακών και των διμερών μέτρων. Τα περιφερειακά και τα διμερή μέτρα περιλαμβάνουν τουλάχιστον:

α)

τον διορισμό συντονιστή κρίσης·

β)

μηχανισμούς για ανταλλαγή πληροφοριών και συνεργασία·

γ)

συντονισμένα μέτρα για τον μετριασμό των επιπτώσεων μιας κρίσης ηλεκτρικής ενέργειας, συμπεριλαμβανομένης μιας ταυτόχρονης κρίσης ηλεκτρικής ενέργειας, με σκοπό τη συνδρομή σύμφωνα με το άρθρο 15·

δ)

διαδικασίες για τη διεξαγωγή ετήσιων ή διετών δοκιμών των σχεδίων ετοιμότητας αντιμετώπισης κινδύνων·

ε)

τους μηχανισμούς ενεργοποίησης μη αγοραίων μέτρων που πρέπει να ενεργοποιούνται σύμφωνα με το άρθρο 16 παράγραφος 2.

2.   Τα οικεία κράτη μέλη συμφωνούν για τα περιφερειακά και διμερή μέτρα που πρόκειται να συμπεριληφθούν στο σχέδιο ετοιμότητας αντιμετώπισης κινδύνων έπειτα από διαβούλευση με τα οικεία περιφερειακά κέντρα συντονισμού. Η Επιτροπή μπορεί να διευκολύνει την προετοιμασία της συμφωνίας επί περιφερειακών και διμερών μέτρων. Η Επιτροπή μπορεί να ζητήσει από τον ACER και το ΕΔΔΣΜ ηλεκτρικής ενέργειας να παρέχουν τεχνική συνδρομή στα κράτη μέλη με σκοπό να διευκολυνθεί η επίτευξη της εν λόγω συμφωνίας. Τουλάχιστον οκτώ μήνες πριν από την προθεσμία για την έγκριση ή την επικαιροποίηση του σχεδίου ετοιμότητας αντιμετώπισης κινδύνων, οι αρμόδιες αρχές ενημερώνουν την ECG σχετικά με τις συμφωνίες που επιτεύχθηκαν. Εάν τα κράτη μέλη δεν καταφέρουν να καταλήξουν σε συμφωνία, οι οικείες αρμόδιες αρχές ενημερώνουν την Επιτροπή για τα αίτια αυτής της διαφωνίας. Σε μια τέτοια περίπτωση, η Επιτροπή προτείνει μέτρα που περιλαμβάνουν μηχανισμό συνεργασίας για τη σύναψη συμφωνίας σχετικά με τα περιφερειακά και διμερή μέτρα.

3.   Με τη συμμετοχή των σχετικών ενδιαφερόμενων φορέων, οι αρμόδιες αρχές των κρατών μελών κάθε περιφέρειας εξετάζουν περιοδικά την αποτελεσματικότητα των διαδικασιών που διαμορφώνονται στο πλαίσιο σχεδίων ετοιμότητας αντιμετώπισης κινδύνων για την πρόληψη κρίσεων ηλεκτρικής ενέργειας, συμπεριλαμβανομένων των μηχανισμών που αναφέρονται στην παράγραφο 1 στοιχείο β), και εκτελούν ανά διετία προσομοιώσεις κρίσεων ηλεκτρικής ενέργειας, ελέγχοντας ιδίως τους εν λόγω μηχανισμούς.

Άρθρο 13

Αξιολόγηση των σχεδίων ετοιμότητας αντιμετώπισης κινδύνων από την Επιτροπή

1.   Εντός τεσσάρων μηνών από την κοινοποίηση του εγκριθέντος σχεδίου ετοιμότητας αντιμετώπισης κινδύνων από την αρμόδια αρχή, η Επιτροπή αξιολογεί το σχέδιο λαμβάνοντας δεόντως υπόψη τις απόψεις που διατύπωσε η ECG.

2.   Η Επιτροπή, έπειτα από διαβούλευση με την ECG, εκδίδει μη δεσμευτική γνώμη, με λεπτομερή αιτιολόγηση, και την υποβάλλει στην αρμόδια αρχή, με τη σύσταση να επανεξετάσει το σχέδιο ετοιμότητας αντιμετώπισης κινδύνων της όταν το εν λόγω σχέδιο:

α)

δεν είναι αποτελεσματικό για τον μετριασμό των κινδύνων που προσδιορίζονται στα σενάρια κρίσης ηλεκτρικής ενέργειας·

β)

δεν συνάδει με τα σενάρια κρίσης ηλεκτρικής ενέργειας που προσδιορίζονται ή με το σχέδιο ετοιμότητας αντιμετώπισης κινδύνων ενός άλλου κράτους μέλους·

γ)

δεν συμμορφώνεται με τις απαιτήσεις που καθορίζονται στο άρθρο 10 παράγραφος 2·

δ)

προβλέπει μέτρα που ενδέχεται να θέσουν σε κίνδυνο την ασφάλεια εφοδιασμού με ηλεκτρική ενέργεια άλλων κρατών μελών·

ε)

στρεβλώνει αδικαιολόγητα τον ανταγωνισμό ή την αποτελεσματική λειτουργία της εσωτερικής αγοράς· ή

στ)

δεν συμμορφώνεται με τις διατάξεις του παρόντος κανονισμού ή με άλλες διατάξεις του ενωσιακού δικαίου.

3.   Εντός τριών μηνών από την παραλαβή της γνώμης της Επιτροπής που αναφέρεται στην παράγραφο 2, η οικεία αρμόδια αρχή λαμβάνει πλήρως υπόψη τη σύσταση της Επιτροπής και κοινοποιεί το τροποποιημένο σχέδιο ετοιμότητας αντιμετώπισης κινδύνων, ή κοινοποιεί στην Επιτροπή τους λόγους για τους οποίους διαφωνεί με τη σύσταση.

4.   Σε περίπτωση που η αρμόδια αρχή διαφωνήσει με τη σύσταση της Επιτροπής, η Επιτροπή μπορεί, εντός τεσσάρων μηνών από την παραλαβή της κοινοποίησης της αρμόδιας αρχής για τους λόγους διαφωνίας, να αποσύρει τη σύστασή της ή να συγκαλέσει συνεδρίαση με την αρμόδια αρχή και, εφόσον η Επιτροπή το κρίνει αναγκαίο, με την ECG, προκειμένου να εξετάσει το ζήτημα. Η Επιτροπή αιτιολογεί λεπτομερώς κάθε τροποποίηση που ζητά όσον αφορά το σχέδιο ετοιμότητας αντιμετώπισης κινδύνων. Σε περίπτωση που η τελική θέση της οικείας αρμόδιας αρχής αποκλίνει από τη λεπτομερή αιτιολόγηση της Επιτροπής, η εν λόγω αρμόδια αρχή αιτιολογεί στην Επιτροπή τη θέση της εντός δύο μηνών από την παραλαβή της λεπτομερούς αιτιολόγησης της Επιτροπής.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ IV

Διαχείριση κρίσεων ηλεκτρικής ενέργειας

Άρθρο 14

Έγκαιρη προειδοποίηση και κήρυξη κατάστασης κρίσης ηλεκτρικής ενέργειας

1.   Εάν μια εκτίμηση εποχικής επάρκειας ή άλλη αρμόδια πηγή παρέχει συγκεκριμένες, σοβαρές και αξιόπιστες πληροφορίες ότι μπορεί να επέλθει κρίση ηλεκτρικής ενέργειας σε κράτος μέλος, τότε η αρμόδια αρχή του εν λόγω κράτους μέλους εκδίδει, χωρίς αδικαιολόγητη καθυστέρηση, έγκαιρη προειδοποίηση προς την Επιτροπή, τις αρμόδιες αρχές των κρατών μελών εντός της ίδιας περιφέρειας και, εάν δεν βρίσκονται στην ίδια περιφέρεια, τις αρμόδιες αρχές των άμεσα συνδεδεμένων κρατών μελών Η οικεία αρμόδια αρχή παρέχει επίσης πληροφορίες σχετικά με τα αίτια της πιθανής κρίσης ηλεκτρικής ενέργειας, τα μέτρα που έχουν σχεδιαστεί ή ληφθεί για την πρόληψη κρίσης ηλεκτρικής ενέργειας και σχετικά με την πιθανή ανάγκη συνδρομής από άλλα κράτη μέλη. Οι πληροφορίες περιλαμβάνουν τις πιθανές επιπτώσεις των μέτρων στην εσωτερική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας. Η Επιτροπή διαβιβάζει τις πληροφορίες αυτές στην ECG.

2.   Όταν αντιμετωπίζει κρίση ηλεκτρικής ενέργειας, η αρμόδια αρχή, κατόπιν διαβούλευσης με τον οικείο διαχειριστή συστήματος μεταφοράς, κηρύσσει κατάσταση κρίσης ηλεκτρικής ενέργειας και ενημερώνει τις αρμόδιες αρχές των κρατών μελών εντός της ίδιας περιφέρειας και, εάν δεν βρίσκονται στην ίδια περιφέρεια, τις αρμόδιες αρχές των άμεσα συνδεδεμένων κρατών μελών, καθώς και την Επιτροπή χωρίς αδικαιολόγητη καθυστέρηση. Η εν λόγω ενημέρωση περιλαμβάνει τα αίτια της υποβάθμισης της κατάστασης εφοδιασμού με ηλεκτρική ενέργεια, τους λόγους για τους οποίους κηρύσσει κατάσταση κρίσης ηλεκτρικής ενέργειας, τα μέτρα που έχουν σχεδιαστεί ή ληφθεί για τον μετριασμό της, και την ανάγκη τυχόν συνδρομής από άλλα κράτη μέλη.

3.   Όταν οι παρεχόμενες πληροφορίες δυνάμει της παραγράφου 1 ή 2 κρίνονται ανεπαρκείς, η Επιτροπή, η ECG ή οι αρμόδιες αρχές των κρατών μελών εντός της ίδιας περιφέρειας και, εάν δεν βρίσκονται στην ίδια περιφέρεια, οι αρμόδιες αρχές των άμεσα συνδεδεμένων κρατών μελών μπορούν να ζητήσουν από το οικείο κράτος μέλος να παράσχει πρόσθετες πληροφορίες.

4.   Εάν αρμόδια αρχή εκδώσει έγκαιρη προειδοποίηση ή κηρύξει κατάσταση κρίσης ηλεκτρικής ενέργειας, τα μέτρα που καθορίζονται στο σχέδιο ετοιμότητας αντιμετώπισης κινδύνων τηρούνται στον μέγιστο δυνατό βαθμό.

Άρθρο 15

Συνεργασία και συνδρομή

1.   Τα κράτη μέλη ενεργούν και συνεργάζονται σε πνεύμα αλληλεγγύης για την πρόληψη ή τη διαχείριση κρίσεων ηλεκτρικής ενέργειας.

2.   Όταν διαθέτουν την απαραίτητη τεχνική ικανότητα, τα κράτη μέλη παρέχουν το ένα στο άλλο συνδρομή μέσω περιφερειακών ή διμερών μέτρων που έχουν συμφωνηθεί δυνάμει του παρόντος άρθρου και του άρθρου 12 πριν από την παροχή της εν λόγω συνδρομής. Για τον σκοπό αυτόν και για την προστασία της δημόσιας ασφάλειας και της προσωπικής ασφάλειας, τα κράτη μέλη συμφωνούν επί περιφερειακών ή διμερών μέτρων της επιλογής τους προκειμένου να παρέχουν ηλεκτρική ενέργεια κατά συντονισμένο τρόπο.

3.   Τα κράτη μέλη συμφωνούν επί των αναγκαίων τεχνικών, νομικών και οικονομικών διευθετήσεων για την εφαρμογή των περιφερειακών ή διμερών μέτρων πριν από την παροχή της συνδρομής. Οι διευθετήσεις αυτές καθορίζουν, μεταξύ άλλων, τη μέγιστη ποσότητα ηλεκτρικής ενέργειας που θα διατεθεί σε περιφερειακό ή διμερές επίπεδο, τις συνθήκες ενεργοποίησης της συνδρομής και αναστολής της συνδρομής, τους τρόπους διάθεσης της ηλεκτρικής ενέργειας, και διατάξεις για δίκαιη αποζημίωση μεταξύ κρατών μελών σύμφωνα με τις παραγράφους 4, 5 και 6.

4.   Η συνδρομή υπόκειται σε εκ των προτέρων συμφωνία περί δίκαιης αποζημίωσης μεταξύ των ενδιαφερομένων κρατών μελών, η οποία καλύπτει τουλάχιστον τα εξής:

α)

το κόστος της ηλεκτρικής ενέργειας που διατίθεται εντός της επικράτειας του κράτους μέλους που ζητά συνδρομή καθώς και το σχετικό κόστος μεταφοράς· και

β)

κάθε άλλη εύλογη δαπάνη με την οποία επιβαρύνεται το κράτος μέλος που παρέχει συνδρομή, μεταξύ άλλων όσον αφορά την αποζημίωση για συνδρομή που προετοιμάστηκε χωρίς να τεθεί όντως σε εφαρμογή, καθώς και τυχόν δαπάνες που προκύπτουν από δικαστικές διαδικασίες, διαδικασίες διαιτησίας ή παρόμοιες διαδικασίες και συμβιβασμούς.

5.   Η δίκαιη αποζημίωση δυνάμει της παραγράφου 4 περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, όλες τις εύλογες δαπάνες με τις οποίες επιβαρύνεται το κράτος μέλος που παρέχει συνδρομή λόγω της υποχρέωσης καταβολής αποζημίωσης δυνάμει των θεμελιωδών δικαιωμάτων που διασφαλίζονται από το δίκαιο της Ένωσης και δυνάμει των ισχυουσών διεθνών υποχρεώσεων κατά την εφαρμογή των διατάξεων του παρόντος κανονισμού, καθώς και τις περαιτέρω εύλογες δαπάνες που προκύπτουν από την καταβολή αποζημίωσης σύμφωνα με τους εθνικούς κανόνες αποζημίωσης.

6.   Το κράτος μέλος που ζητεί συνδρομή καταβάλλει αμέσως ή εξασφαλίζει την ταχεία καταβολή δίκαιης αποζημίωσης προς το κράτος μέλος που παρέχει τη συνδρομή.

7.   Έως τις 5 Ιανουαρίου 2020 κατόπιν διαβούλευσης με την ECG και τον ACER, η Επιτροπή παρέχει μη δεσμευτική καθοδήγηση σχετικά με τα βασικά στοιχεία της δίκαιης αποζημίωσης που αναφέρεται στις παραγράφους 3 έως 6 και άλλα βασικά στοιχεία των τεχνικών, νομικών και οικονομικών διευθετήσεων που αναφέρονται στην παράγραφο 3 καθώς και τις γενικές αρχές της αμοιβαίας συνδρομής που αναφέρεται στην παράγραφο 2.

8.   Σε περίπτωση κρίσης ηλεκτρικής ενέργειας κατά την οποία τα κράτη μέλη δεν έχουν συμφωνήσει ακόμη επί περιφερειακών ή διμερών μέτρων και τεχνικών, νομικών και οικονομικών διευθετήσεων δυνάμει του παρόντος άρθρου, τα κράτη μέλη συμφωνούν επί ad hoc μέτρων και διευθετήσεων για την εφαρμογή του παρόντος άρθρου, μεταξύ άλλων όσον αφορά τη δίκαιη αποζημίωση δυνάμει των παραγράφων 4, 5 και 6. Όταν ένα κράτος μέλος ζητεί συνδρομή πριν συμφωνηθούν τα εν λόγω ad hoc μέτρα και διευθετήσεις, δεσμεύεται, πριν από τη λήψη της συνδρομής, να καταβάλει δίκαιη αποζημίωση σύμφωνα με τις παραγράφους 4, 5 και 6.

9.   Τα κράτη μέλη διασφαλίζουν ότι οι διατάξεις του παρόντος κανονισμού για τη συνδρομή εφαρμόζονται σύμφωνα με τις Συνθήκες, τον Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, και άλλες ισχύουσες διεθνείς υποχρεώσεις. Λαμβάνουν τα αναγκαία μέτρα για τον σκοπό αυτόν.

Άρθρο 16

Συμμόρφωση με τους κανόνες της αγοράς

1.   Τα μέτρα που λαμβάνονται για την πρόληψη ή τον μετριασμό των κρίσεων ηλεκτρικής ενέργειας συμμορφώνονται με τους κανόνες που διέπουν την εσωτερική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας και τη λειτουργία του συστήματος.

2.   Μη αγοραία μέτρα ενεργοποιούνται σε κρίση ηλεκτρικής ενέργειας μόνο ως έσχατη λύση εφόσον έχουν εξαντληθεί όλες οι επιλογές που παρέχονται από την αγορά ή όταν είναι προφανές ότι τα αγοραία μέτρα δεν επαρκούν από μόνα τους για την πρόληψη περαιτέρω υποβάθμισης της κατάστασης εφοδιασμού με ενέργεια. Τα μη αγοραία μέτρα δεν στρεβλώνουν αδικαιολόγητα τον ανταγωνισμό και την αποτελεσματική λειτουργία της εσωτερικής αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας. Είναι απαραίτητα, αναλογικά, προσωρινά και δεν εισάγουν διακρίσεις. Η αρμόδια αρχή ενημερώνει τους σχετικούς ενδιαφερόμενους φορείς στο κράτος μέλος της σχετικά με την εφαρμογή τυχόν μη αγοραίων μέτρων.

3.   Περικοπή των συναλλαγών, συμπεριλαμβανομένης της περικοπής της ήδη κατανεμημένης διαζωνικής δυναμικότητας, περιορισμός στην παροχή διαζωνικής δυναμικότητας για κατανομή δυναμικότητας ή περιορισμός στην παροχή χρονοδιαγραμμάτων ενεργοποιούνται μόνο σύμφωνα με το άρθρο 16 παράγραφος 2 του κανονισμού (ΕΕ) 2019/943, και τους κανόνες που εγκρίθηκαν για να εφαρμοστεί η εν λόγω διάταξη.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ V

Αξιολόγηση και παρακολούθηση

Άρθρο 17

Εκ των υστέρων αξιολόγηση

1.   Το συντομότερο δυνατό και το αργότερο τρεις μήνες μετά τη λήξη μιας κρίσης ηλεκτρικής ενέργειας, η οικεία αρμόδια αρχή του κράτους μέλους που δήλωσε την κρίση ηλεκτρικής ενέργειας υποβάλλει στην ECG και την Επιτροπή έκθεση εκ των υστέρων αξιολόγησης, έπειτα από διαβούλευση με τη ρυθμιστική αρχή, όταν αυτή δεν είναι η αρμόδια αρχή.

2.   Η έκθεση εκ των υστέρων αξιολόγησης περιλαμβάνει τουλάχιστον τα ακόλουθα:

α)

περιγραφή του συμβάντος που οδήγησε στην κρίση ηλεκτρικής ενέργειας·

β)

περιγραφή τυχόν μέτρων πρόληψης, ετοιμότητας αντιμετώπισης και μετριασμού που λήφθηκαν και εκτίμηση της αναλογικότητας και της αποτελεσματικότητάς τους·

γ)

εκτίμηση των διασυνοριακών επιπτώσεων των μέτρων που λήφθηκαν·

δ)

απολογισμό της συνδρομής που προετοιμάστηκε, ανεξαρτήτως του αν τέθηκε όντως σε εφαρμογή ή όχι, παρασχέθηκε σε ή λήφθηκε από γειτονικά κράτη μέλη και τρίτες χώρες·

ε)

τις οικονομικές επιπτώσεις της κρίσης ηλεκτρικής ενέργειας και τις επιπτώσεις των μέτρων που λήφθηκαν στον τομέα της ηλεκτρικής ενέργειας, στον βαθμό που επιτρέπουν τα δεδομένα που είναι διαθέσιμα τη στιγμή της εκτίμησης, ιδιαίτερα τους όγκους της μη εξυπηρετούμενης ενέργειας και το επίπεδο χειροκίνητης αποσύνδεσης της ζήτησης (συμπεριλαμβανομένης μιας σύγκρισης μεταξύ του επιπέδου εθελοντικής και αναγκαστικής αποσύνδεσης της ζήτησης)·

στ)

τους λόγους που δικαιολογούν την εφαρμογή τυχόν μη αγοραίων μέτρων·

ζ)

τυχόν δυνατές βελτιώσεις ή προτεινόμενες βελτιώσεις στο σχέδιο ετοιμότητας αντιμετώπισης κινδύνων·

η)

επισκόπηση πιθανών βελτιώσεων της ανάπτυξης δικτύου σε περιπτώσεις όπου η ανεπαρκής ανάπτυξη δικτύου προκάλεσε την κρίση ηλεκτρικής ενέργειας ή συνέβαλε σε αυτήν.

3.   Σε περίπτωση που οι πληροφορίες που παρέχονται στην έκθεση εκ των υστέρων αξιολόγησης κριθούν ανεπαρκείς, η ECG και η Επιτροπή δύνανται να ζητήσουν από την οικεία αρμόδια αρχή να προσκομίσει πρόσθετες πληροφορίες.

4.   Η οικεία αρμόδια αρχή παρουσιάζει τα αποτελέσματα της εκ των υστέρων αξιολόγησης σε συνεδρίαση της ECG. Τα αποτελέσματα αυτά αντικατοπτρίζονται στο επικαιροποιημένο σχέδιο ετοιμότητας αντιμετώπισης κινδύνων.

Άρθρο 18

Παρακολούθηση

1.   Πέρα από την εκτέλεση άλλων καθηκόντων όπως καθορίζεται στον παρόντα κανονισμό, η ECG συζητά:

α)

τα αποτελέσματα του δεκαετούς σχεδίου ανάπτυξης δικτύου για την ηλεκτρική ενέργεια που έχει καταρτίσει το ΕΔΔΣΜ ηλεκτρικής ενέργειας·

β)

τη συνοχή των σχεδίων ετοιμότητας αντιμετώπισης κινδύνων τα οποία υιοθετήθηκαν από τις αρμόδιες αρχές σύμφωνα με τη διαδικασία που αναφέρεται στο άρθρο 10·

γ)

τα αποτελέσματα των ευρωπαϊκών εκτιμήσεων επάρκειας πόρων που διενεργούνται από το ΕΔΔΣΜ ηλεκτρικής ενέργειας όπως αναφέρεται στο άρθρο 23 παράγραφος 4 του κανονισμού (ΕΕ) 2019/943·

δ)

τις επιδόσεις των κρατών μελών στον τομέα της ασφάλειας του εφοδιασμού με ηλεκτρική ενέργεια, λαμβάνοντας υπόψη τουλάχιστον τους δείκτες που υπολογίζονται στην ευρωπαϊκή εκτίμηση επάρκειας πόρων, συγκεκριμένα την αναμενόμενη μη εξυπηρετούμενη ενέργεια και την αναμενόμενη απώλεια φορτίου·

ε)

τα αποτελέσματα των εκτιμήσεων εποχικής επάρκειας που αναφέρονται στο άρθρο 9 παράγραφος 2·

στ)

τις πληροφορίες που λαμβάνονται από τα κράτη μέλη δυνάμει του άρθρου 7 παράγραφος 4·

ζ)

τα αποτελέσματα της εκ των υστέρων αξιολόγησης που αναφέρονται στο άρθρο 17 παράγραφος 4·

η)

τη μεθοδολογία για εκτιμήσεις βραχυπρόθεσμης επάρκειας που αναφέρεται στο άρθρο 8·

θ)

τη μεθοδολογία για τον προσδιορισμό περιφερειακών σεναρίων κρίσης ηλεκτρικής ενέργειας που αναφέρεται στο άρθρο 5.

2.   Η ECG δύναται να εκδίδει προς τα κράτη μέλη, καθώς και προς το ΕΔΔΣΜ ηλεκτρικής ενέργειας, συστάσεις που σχετίζονται με τα ζητήματα που αναφέρονται στην παράγραφο 1.

3.   Ο ACER παρακολουθεί σε συνεχή βάση την ασφάλεια των μέτρων εφοδιασμού με ηλεκτρική ενέργεια και υποβάλλει τακτικά αναφορές στην ECG.

4.   Έως την 1η Σεπτεμβρίου 2025, η Επιτροπή, με βάση την εμπειρία που αποκτάται κατά την εφαρμογή του παρόντος κανονισμού, αξιολογεί τα πιθανά μέσα ενίσχυσης της ασφάλειας εφοδιασμού με ηλεκτρική ενέργεια σε ενωσιακό επίπεδο και υποβάλλει έκθεση στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και στο Συμβούλιο σχετικά με την εφαρμογή του παρόντος κανονισμού, η οποία περιέχει, εφόσον απαιτείται, νομοθετικές προτάσεις για την τροποποίηση του παρόντος κανονισμού.

Άρθρο 19

Μεταχείριση των εμπιστευτικών πληροφοριών

1.   Τα κράτη μέλη και οι αρμόδιες αρχές εφαρμόζουν τις διαδικασίες που αναφέρονται στον παρόντα κανονισμό σύμφωνα με τους ισχύοντες κανόνες, συμπεριλαμβανομένων των εθνικών κανόνων σχετικά με τη διαχείριση εμπιστευτικών πληροφοριών και διαδικασιών. Εάν η εφαρμογή των εν λόγω κανόνων οδηγεί σε μη κοινοποίηση πληροφοριών, μεταξύ άλλων στο πλαίσιο σχεδίων ετοιμότητας αντιμετώπισης κινδύνων, το κράτος μέλος ή η αρχή δύναται να παρέχει μη εμπιστευτική περίληψη των εν λόγω πληροφοριών, κάτι το οποίο πραγματοποιείται κατόπιν αιτήματος.

2.   Η Επιτροπή, ο ACER, η ECG, το ΕΔΔΣΜ ηλεκτρικής ενέργειας, τα κράτη μέλη, οι αρμόδιες αρχές, οι ρυθμιστικές αρχές και άλλοι σχετικοί φορείς, οντότητες ή πρόσωπα που λαμβάνουν εμπιστευτικές πληροφορίες δυνάμει του παρόντος κανονισμού, διασφαλίζουν τον εμπιστευτικό χαρακτήρα των ευαίσθητων πληροφοριών.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ VI

Τελικές διατάξεις

Άρθρο 20

Συνεργασία με τα συμβαλλόμενα μέρη της Ενεργειακής Κοινότητας

Όπου τα κράτη μέλη και τα συμβαλλόμενα μέρη της Ενεργειακής Κοινότητας συνεργάζονται στον τομέα της ασφάλειας εφοδιασμού με ηλεκτρική ενέργεια, η εν λόγω συνεργασία δύναται να περιλαμβάνει τον ορισμό μιας κρίσης ηλεκτρικής ενέργειας, τη διαδικασία προσδιορισμού σεναρίων κρίσης ηλεκτρικής ενέργειας και την εκπόνηση σχεδίων ετοιμότητας αντιμετώπισης κινδύνων, ώστε να μη λαμβάνονται μέτρα που θέτουν σε κίνδυνο την ασφάλεια του εφοδιασμού με ηλεκτρική ενέργεια των κρατών μελών, των συμβαλλόμενων μερών της Ενεργειακής Κοινότητας ή της Ένωσης. Από αυτήν την άποψη, τα συμβαλλόμενα μέρη της Ενεργειακής Κοινότητας δύνανται, μετά από πρόσκληση εκ μέρους της Επιτροπής, να συμμετέχουν στην ECG σε σχέση με όλα τα θέματα που τα απασχολούν.

Άρθρο 21

Παρέκκλιση

Μέχρι η Κύπρος να συνδεθεί άμεσα με άλλο κράτος μέλος, τα άρθρα 6 και 12 και το άρθρο 15 παράγραφοι 2 έως 9 δεν ισχύουν μεταξύ της Κύπρου και άλλων κρατών μελών και δεν εφαρμόζονται στο ΕΔΔΣΜ ηλεκτρικής ενέργειας όσον αφορά την Κύπρο. Η Κύπρος και άλλα κράτη μέλη που αντιμετωπίζουν αντίστοιχες καταστάσεις δύνανται να αναπτύξουν, με την υποστήριξη της Επιτροπής, μέτρα και διαδικασίες εναλλακτικά προς αυτά που προβλέπονται στα άρθρα 6 και 12 και στο άρθρο 15 παράγραφοι 2 έως 9, υπό την προϋπόθεση ότι τα εν λόγω εναλλακτικά μέτρα και διαδικασίες δεν θίγουν την αποτελεσματική εφαρμογή του παρόντος κανονισμού μεταξύ των άλλων κρατών μελών.

Άρθρο 22

Μεταβατική διάταξη εν αναμονή της σύστασης περιφερειακών κέντρων συντονισμού

Μέχρι την ημερομηνία κατά την οποία δημιουργούνται περιφερειακά κέντρα συντονισμού σύμφωνα με το άρθρο 32 του κανονισμού (ΕΕ) 2019/943, ως περιφέρεια νοείται ένα κράτος μέλος ή μια ομάδα κρατών μελών που βρίσκονται στην ίδια συγχρονισμένη περιοχή.

Άρθρο 23

Κατάργηση

Η οδηγία 2005/89/ΕΚ καταργείται.

Άρθρο 24

Έναρξη ισχύος

Ο παρών κανονισμός αρχίζει να ισχύει την εικοστή ημέρα από τη δημοσίευσή του στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Ο παρών κανονισμός είναι δεσμευτικός ως προς όλα τα μέρη του και ισχύει άμεσα σε κάθε κράτος μέλος.

Βρυξέλλες, 5 Ιουνίου 2019.

Για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο

Ο Πρόεδρος

A. TAJANI

Για το Συμβούλιο

Ο Πρόεδρος

G. CIAMBA


(1)  ΕΕ C 288 της 31.8.2017, σ. 91.

(2)  ΕΕ C 342 της 12.10.2017, σ. 79.

(3)  Θέση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 26ης Μαρτίου 2019 (δεν έχει ακόμη δημοσιευθεί στην Επίσημη Εφημερίδα) και απόφαση του Συμβουλίου της 22ας Μαΐου 2019.

(4)  Κανονισμός (ΕΕ) 2019/943 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 5ης Ιουνίου 2019, σχετικά με την εσωτερική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας (βλέπε σελίδα 54 της παρούσας Επίσημης Εφημερίδας).

(5)  Οδηγία (ΕΕ) 2019/944 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 5ης Ιουνίου 2019, σχετικά με τους κοινούς κανόνες για την εσωτερική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας και την τροποποίηση της οδηγίας 2012/27/EE (βλέπε σελίδα 125 της παρούσας Επίσημης Εφημερίδας).

(6)  Οδηγία 2005/89/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 18ης Ιανουαρίου 2006, περί μέτρων διασφάλισης του εφοδιασμού με ηλεκτρισμό και περί επενδύσεων υποδομής (ΕΕ L 33 της 4.2.2006, σ. 22).

(7)  Κανονισμός (ΕΕ) 2017/1485 της Επιτροπής, της 2ας Αυγούστου 2017, σχετικά με τον καθορισμό κατευθυντήριων γραμμών για τη λειτουργία του συστήματος μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας (ΕΕ L 220 της 25.8.2017, σ. 1).

(8)  Κανονισμός (ΕΕ) 2017/2196 της Επιτροπής, της 24ης Νοεμβρίου 2017, για τη θέσπιση κώδικα δικτύου όσον αφορά τις διαδικασίες έκτακτης ανάγκης και αποκατάστασης σχετικά με το σύστημα ηλεκτρικής ενέργειας (ΕΕ L 312 της 28.11.2017, σ. 54).

(9)  Απόφαση της Επιτροπής, της 15ης Νοεμβρίου 2012, για τη σύσταση της Συντονιστικής Ομάδας στον τομέα του Ηλεκτρισμού (ΕΕ C 353 της 17.11.2012, σ. 2).

(10)  Οδηγία (ΕΕ) 2016/1148 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 6ης Ιουλίου 2016, σχετικά με μέτρα για υψηλό κοινό επίπεδο ασφάλειας συστημάτων δικτύου και πληροφοριών σε ολόκληρη την Ένωση (ΕΕ L 194 της 19.7.2016, σ. 1).

(11)  Οδηγία 2008/114/ΕΚ του Συμβουλίου, της 8ης Δεκεμβρίου 2008, σχετικά με τον προσδιορισμό και τον χαρακτηρισμό των ευρωπαϊκών υποδομών ζωτικής σημασίας, και σχετικά με την αξιολόγηση της ανάγκης βελτίωσης της προστασίας τους (ΕΕ L 345 της 23.12.2008, σ. 75).

(12)  Απόφαση αριθ. 1313/2013/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 17ης Δεκεμβρίου 2013, περί μηχανισμού πολιτικής προστασίας της Ένωσης (ΕΕ L 347 της 20.12.2013, σ. 924).

(13)  Κανονισμός (ΕΕ) 2019/942 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 5ης Ιουνίου 2019, για την ίδρυση Οργανισμού της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τη Συνεργασία των Ρυθμιστικών Αρχών Ενέργειας (βλέπε σελίδα 22 της παρούσας Επίσημης Εφημερίδας).

(14)  Κανονισμός (ΕΕ) 2017/1938 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 25ης Οκτωβρίου 2017, σχετικά με τα μέτρα κατοχύρωσης της ασφάλειας εφοδιασμού με φυσικό αέριο και με την κατάργηση του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 994/2010 (ΕΕ L 280 της 28.10.2017, σ. 1).


ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ

ΥΠΟΔΕΙΓΜΑ ΣΧΕΔΙΟΥ ΕΤΟΙΜΟΤΗΤΑΣ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗΣ ΚΙΝΔΥΝΩΝ

Το ακόλουθο υπόδειγμα συμπληρώνεται στην αγγλική γλώσσα.

Γενικές πληροφορίες

Ονομασία της αρμόδιας αρχής που είναι υπεύθυνη για την εκπόνηση του παρόντος σχεδίου

Κράτη μέλη στην περιφέρεια

1.   ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΤΩΝ ΣΕΝΑΡΙΩΝ ΚΡΙΣΗΣ ΗΛΕΚΤΡΙΚΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ

Περιγράψτε εν συντομία τα σενάρια κρίσης ηλεκτρικής ενέργειας που προσδιορίστηκαν σε περιφερειακό και εθνικό επίπεδο σύμφωνα με τη διαδικασία που ορίζεται στα άρθρα 6 και 7, συμπεριλαμβάνοντας περιγραφή των παραδοχών που χρησιμοποιήθηκαν.

2.   ΡΟΛΟΙ ΚΑΙ ΑΡΜΟΔΙΟΤΗΤΕΣ ΤΗΣ ΑΡΜΟΔΙΑΣ ΑΡΧΗΣ

Ορίστε τον ρόλο και τις αρμοδιότητες της αρμόδιας αρχής και των φορέων στους οποίους έχουν ανατεθεί καθήκοντα.

Εάν έχουν ανατεθεί καθήκοντα σε άλλους φορείς, περιγράψτε ποια είναι αυτά.

3.   ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ ΚΑΙ ΜΕΤΡΑ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΚΡΙΣΗ ΗΛΕΚΤΡΙΚΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ

3.1.   Εθνικές διαδικασίες και μέτρα

α)

Περιγράψτε τις διαδικασίες που πρέπει να ακολουθούνται σε περιπτώσεις κρίσης ηλεκτρικής ενέργειας, συμπεριλαμβάνοντας τα αντίστοιχα σχέδια για τις ροές πληροφοριών·

β)

Περιγράψτε μέτρα πρόληψης και ετοιμότητας αντιμετώπισης·

γ)

Περιγράψτε μέτρα για τον μετριασμό των κρίσεων ηλεκτρικής ενέργειας, ιδίως από την πλευρά της ζήτησης και την πλευρά της προσφοράς, αναφέροντας σε ποιες περιπτώσεις μπορούν να χρησιμοποιηθούν τα μέτρα αυτά, ιδίως πότε ενεργοποιείται κάθε μέτρο. Όταν εξετάζονται μη αγοραία μέτρα, πρέπει να είναι δεόντως αιτιολογημένα με βάση τις απαιτήσεις που καθορίζονται στο άρθρο 16 και πρέπει να συμμορφώνονται με τα περιφερειακά και, όπου απαιτείται, διμερή μέτρα·

δ)

Υποβάλετε πλαίσιο χειροκίνητης απόρριψης φορτίου, στο οποίο καθορίζεται υπό ποιες προϋποθέσεις πρέπει να απορρίπτονται τα φορτία. Προσδιορίστε, όσον αφορά τη δημόσια ασφάλεια και την προσωπική ασφάλεια, ποιες κατηγορίες χρηστών ηλεκτρικής ενέργειας δικαιούνται να λαμβάνουν ειδική προστασία έναντι της αποσύνδεσης, και αιτιολογήστε την ανάγκη για την εν λόγω προστασία. Προσδιορίστε τον τρόπο με τον οποίο οι διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς και οι διαχειριστές συστημάτων διανομής θα πρέπει να ενεργούν προκειμένου να μειώσουν την κατανάλωση·

ε)

Περιγράψτε τους μηχανισμούς που χρησιμοποιούνται για την ενημέρωση του κοινού σχετικά με την κρίση ηλεκτρικής ενέργειας.

3.2.   Περιφερειακές και διμερείς διαδικασίες και μέτρα

α)

Περιγράψτε τους συμφωνημένους μηχανισμούς για τη συνεργασία εντός της περιφέρειας και για τη διασφάλιση κατάλληλου συντονισμού πριν από την κρίση ηλεκτρικής ενέργειας και κατά τη διάρκεια αυτής, καθώς και τις διαδικασίες λήψης αποφάσεων για την κατάλληλη αντίδραση σε περιφερειακό επίπεδο·

β)

Περιγράψτε τυχόν συμφωνημένα περιφερειακά και διμερή μέτρα, συμπεριλαμβανομένων τυχόν απαραίτητων τεχνικών, νομικών και οικονομικών διευθετήσεων για την εφαρμογή των εν λόγω μέτρων. Κατά την περιγραφή των εν λόγω διευθετήσεων, παράσχετε πληροφορίες όσον αφορά, μεταξύ άλλων, τις μέγιστες ποσότητες ηλεκτρικής ενέργειας που θα διατεθούν σε περιφερειακό ή διμερές επίπεδο, τις συνθήκες ενεργοποίησης της συνδρομής και την πιθανότητα να ζητηθεί η αναστολή της, τους τρόπους διάθεσης της ηλεκτρικής ενέργειας και τις διατάξεις για δίκαιη αποζημίωση μεταξύ κρατών μελών. Περιγράψτε τα εθνικά μέτρα που είναι αναγκαία για την εφαρμογή και την επιβολή των συμφωνηθέντων περιφερειακών και διμερών μέτρων·

γ)

Περιγράψτε τους μηχανισμούς που εφαρμόζονται για τη συνεργασία και για τον συντονισμό των δράσεων, πριν από την κρίση ηλεκτρικής ενέργειας και κατά τη διάρκεια αυτής, με άλλα κράτη μέλη εκτός της περιφέρειας, καθώς και με τρίτες χώρες εντός της οικείας συγχρονισμένης περιοχής.

4.   ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΗΣ ΚΡΙΣΗΣ

Υποδείξτε τον συντονιστή κρίσης και προσδιορίστε τον ρόλο του. Αναφέρατε τα στοιχεία επικοινωνίας.

5.   ΔΙΑΒΟΥΛΕΥΣΕΙΣ ΜΕ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΜΕΝΑ ΜΕΡΗ

Σύμφωνα με το άρθρο 10 παράγραφος 1, περιγράψτε τον μηχανισμό που χρησιμοποιήθηκε και τα αποτελέσματα των διαβουλεύσεων για την κατάρτιση του παρόντος σχεδίου με:

α)

σχετικές επιχειρήσεις ηλεκτρικής ενέργειας και φυσικού αερίου, συμπεριλαμβανομένων των σχετικών παραγωγών ή των εμπορικών συνδέσμων τους·

β)

σχετικές οργανώσεις που εκπροσωπούν τα συμφέροντα των μη βιομηχανικών πελατών ηλεκτρικής ενέργειας·

γ)

σχετικές οργανώσεις που εκπροσωπούν τα συμφέροντα των βιομηχανικών πελατών ηλεκτρικής ενέργειας·

δ)

ρυθμιστικές αρχές·

ε)

τους διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς·

στ)

σχετικούς διαχειριστές συστημάτων διανομής.

6.   ΔΟΚΙΜΕΣ ΕΚΤΑΚΤΗΣ ΑΝΑΓΚΗΣ

α)

Προσδιορίστε το χρονοδιάγραμμα για τις διετείς περιφερειακές (και, κατά περίπτωση, εθνικές) προσομοιώσεις ανταπόκρισης σε πραγματικό χρόνο σε κρίσεις ηλεκτρικής ενέργειας·

β)

Σύμφωνα με το άρθρο 12 παράγραφος 1 στοιχείο δ), προσδιορίστε τις διαδικασίες που έχουν συμφωνηθεί και τους εμπλεκόμενους παράγοντες.

Για τις επικαιροποιήσεις του σχεδίου: περιγράψτε συνοπτικά τις δοκιμές που διενεργήθηκαν αφότου εγκρίθηκε το τελευταίο σχέδιο, και τα κύρια αποτελέσματα. Προσδιορίστε ποια μέτρα ελήφθησαν ως αποτέλεσμα των εν λόγω δοκιμών.


14.6.2019   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

L 158/22


ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ (ΕΕ) 2019/942 ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ

της 5ης Ιουνίου 2019

για την ίδρυση Οργανισμού της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τη Συνεργασία των Ρυθμιστικών Αρχών Ενέργειας

(αναδιατύπωση)

(Κείμενο που παρουσιάζει ενδιαφέρον για τον ΕΟΧ)

ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ ΚΑΙ ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ,

Έχοντας υπόψη τη Συνθήκη για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης και ιδίως το άρθρο 194 παράγραφος 2,

Έχοντας υπόψη την πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής,

Κατόπιν διαβίβασης του σχεδίου νομοθετικής πράξης στα εθνικά κοινοβούλια,

Έχοντας υπόψη τη γνώμη της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής (1),

Έχοντας υπόψη τη γνώμη της Επιτροπής των Περιφερειών (2),

Αποφασίζοντας σύμφωνα με τη συνήθη νομοθετική διαδικασία (3),

Εκτιμώντας τα ακόλουθα:

(1)

Ο κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 713/2009 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (4), ο οποίος θέσπισε τον Οργανισμό Συνεργασίας των Ρυθμιστικών Αρχών Ενέργειας (ACER), έχει τροποποιηθεί ουσιωδώς (5). Με την ευκαιρία νέων τροποποιήσεων, είναι σκόπιμη, για λόγους σαφήνειας, η αναδιατύπωση του εν λόγω κανονισμού.

(2)

Η ίδρυση του ACER έχει καταφανώς βελτιώσει τον συντονισμό μεταξύ ρυθμιστικών αρχών όσον αφορά διασυνοριακά ζητήματα. Από την ίδρυσή του, ο ACER έχει λάβει νέα σημαντικά καθήκοντα σχετικά με την παρακολούθηση των αγορών χονδρικής, δυνάμει του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1227/2011 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (6), και στους τομείς των διασυνοριακών ενεργειακών υποδομών, δυνάμει του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 347/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (7) και της ασφάλειας εφοδιασμού με αέριο, δυνάμει του κανονισμού (ΕΕ) 2017/1938 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (8).

(3)

Προβλέπεται ότι η ανάγκη για συντονισμό των εθνικών ρυθμιστικών δράσεων θα αυξηθεί περαιτέρω κατά τα επόμενα έτη. Το ενεργειακό σύστημα της Ένωσης βρίσκεται στο μέσον της βαθύτερης αλλαγής του των τελευταίων δεκαετιών. Για τη μεγαλύτερη ολοκλήρωση της αγοράς και την αλλαγή προς περισσότερο μεταβλητή παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας απαιτούνται αυξημένες προσπάθειες για τον συντονισμό των εθνικών ενεργειακών πολιτικών με τις γειτονικές χώρες και για την χρήση των δυνατοτήτων των διασυνοριακών συναλλαγών ηλεκτρικής ενέργειας.

(4)

Η πείρα από την εφαρμογή της εσωτερικής αγοράς έχει δείξει ότι η μη συντονισμένη εθνική δράση μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρά προβλήματα στην αγορά, ιδίως σε στενά διασυνδεδεμένες περιοχές όπου οι αποφάσεις των κρατών μελών συχνά έχουν άμεσο αντίκτυπο στους γείτονές τους. Προκειμένου να πραγματοποιηθούν οι θετικές επιπτώσεις της εσωτερικής αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας για την ευημερία των καταναλωτών, την ασφάλεια του εφοδιασμού και την απαλλαγή από τις ανθρακούχες εκπομπές, τα κράτη μέλη, και ειδικότερα οι ανεξάρτητες ρυθμιστικές αρχές τους, οφείλουν να συνεργάζονται όσον αφορά τα ρυθμιστικά μέτρα που έχουν διασυνοριακές επιπτώσεις.

(5)

Οι κατακερματισμένες εθνικές κρατικές παρεμβάσεις στις αγορές ενέργειας συνιστούν αυξανόμενο κίνδυνο για την εύρυθμη λειτουργία των διασυνοριακών αγορών ηλεκτρικής ενέργειας. Επομένως, θα πρέπει να δοθεί στον ACER ρόλος για την εκπόνηση συντονισμένης ευρωπαϊκής εκτίμησης της επάρκειας των πόρων, σε στενή συνεργασία με το ευρωπαϊκό δίκτυο διαχειριστών συστημάτων μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας («ΕΔΔΣΜ Ηλεκτρικής Ενέργειας»), με σκοπό να αποφευχθούν τα προβλήματα των κατακερματισμένων εθνικών εκτιμήσεων για τις οποίες ακολουθούνται διαφορετικές ασυντόνιστες μέθοδοι και δεν λαμβάνεται επαρκώς υπόψη η κατάσταση σε γειτονικές χώρες. Ο ACER θα πρέπει επίσης να εποπτεύει τις τεχνικές παραμέτρους που έχουν εκπονηθεί από το ΕΔΔΣΜ Ηλεκτρικής Ενέργειας για αποδοτική συμμετοχή των διασυνοριακών δυναμικοτήτων και για άλλα τεχνικά χαρακτηριστικά των μηχανισμών δυναμικότητας.

(6)

Παρά τη σημαντική πρόοδο που έχει σημειωθεί στην ολοκλήρωση και διασύνδεση της εσωτερικής αγοράς ενέργειας, ορισμένα κράτη μέλη ή περιφέρειες παραμένουν απομονωμένα ή όχι επαρκώς διασυνδεδεμένα, ιδίως όσον αφορά νησιωτικά κράτη μέλη και κράτη μέλη της περιφέρειας της Ένωσης. Ο ACER θα πρέπει, στο πλαίσιο των εργασιών του, να λαμβάνει υπόψη την ειδική κατάσταση των εν λόγω κρατών μελών ή περιφερειών όπως αρμόζει.

(7)

Για την ασφάλεια του εφοδιασμού με ηλεκτρική ενέργεια απαιτείται συντονισμένη προσέγγιση στην προετοιμασία για μη αναμενόμενες κρίσεις εφοδιασμού. Ως εκ τούτου, ο ACER θα πρέπει να συντονίζει τις εθνικές δράσεις που σχετίζονται με την ετοιμότητα αντιμετώπισης κινδύνων, σύμφωνα με τον κανονισμό (EE) 2019/941 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (9).

(8)

Λόγω της στενής διασύνδεσης του δικτύου ηλεκτρικής ενέργειας της Ένωσης και της αυξανόμενης ανάγκης συνεργασίας με γειτονικές χώρες για τη διατήρηση της σταθερότητας του δικτύου και την ενσωμάτωση μεγάλων ποσοτήτων ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, τα περιφερειακά κέντρα συντονισμού θα διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο για τον συντονισμό των διαχειριστών συστημάτων μεταφοράς. Ο ACER θα πρέπει να εγγυάται τη ρυθμιστική εποπτεία των περιφερειακών κέντρων συντονισμού, όπου είναι απαραίτητο.

(9)

Καθώς μεγάλα τμήματα του νέου δυναμικού παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας θα συνδέονται σε τοπικό επίπεδο, οι διαχειριστές συστημάτων διανομής θα διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο όσον αφορά τη λειτουργία του ενωσιακού συστήματος ηλεκτρικής ενέργειας με ευέλικτο και αποδοτικό τρόπο.

(10)

Τα κράτη μέλη θα πρέπει να συνεργάζονται στενά εξαλείφοντας τους φραγμούς στις διασυνοριακές ανταλλαγές ηλεκτρικής ενέργειας και φυσικού αερίου με σκοπό την επίτευξη των στόχων της ενωσιακής ενεργειακής πολιτικής. Ο ACER ιδρύθηκε για να καλύψει το κενό στο ρυθμιστικό πλαίσιο σε ενωσιακό επίπεδο και να συμβάλει στην αποτελεσματική λειτουργία των εσωτερικών αγορών ηλεκτρικής ενέργειας και φυσικού αερίου. Ο ACER επιτρέπει στις ρυθμιστικές αρχές να ενισχύσουν τη συνεργασία τους σε επίπεδο Ένωσης και να συμμετάσχουν, επί κοινής βάσεως, στην άσκηση των λειτουργιών της ενωσιακής διάστασης.

(11)

Ο ACER θα πρέπει να εξασφαλίζει τον κατάλληλο συντονισμό και, εν ανάγκη, τη συμπλήρωση σε ενωσιακή κλίμακα των ρυθμιστικών καθηκόντων που έχουν αναλάβει οι ρυθμιστικές αρχές σύμφωνα με την οδηγία (ΕΕ) 2019/944 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (10) και την οδηγία 2009/73/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (11). Προς τούτο, είναι απαραίτητο να διασφαλισθούν η ανεξαρτησία του ACER έναντι των παραγωγών ηλεκτρικής ενέργειας και φυσικού αερίου, των διαχειριστών των συστημάτων μεταφοράς και των διαχειριστών των συστημάτων διανομής, δημόσιων ή ιδιωτικών, και των καταναλωτών, η εναρμόνιση της δράσης του προς την ενωσιακή νομοθεσία, οι τεχνικές του ικανότητες, οι ικανότητες προσαρμογής στις ρυθμιστικές εξελίξεις, η διαφάνειά του, η επιδεκτικότητά του σε δημοκρατικό έλεγχο, συμπεριλαμβανομένης της λογοδοσίας του στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, και η αποτελεσματικότητά του.

(12)

Ο ACER θα πρέπει να παρακολουθεί την περιφερειακή συνεργασία μεταξύ των διαχειριστών συστημάτων μεταφοράς στους τομείς της ηλεκτρικής ενέργειας και του φυσικού αερίου, καθώς και τις εργασίες του Ευρωπαϊκού Δικτύου Διαχειριστών Συστημάτων Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας («ΕΔΔΣΜ Ηλεκτρικής Ενέργειας») και του Ευρωπαϊκού Δικτύου Διαχειριστών Συστημάτων Μεταφοράς Φυσικού Αερίου («ΕΔΔΣΜ Φυσικού Αερίου»). Ο ACER θα πρέπει επίσης να παρακολουθεί την εκτέλεση των καθηκόντων άλλων οντοτήτων με ρυθμιζόμενα καθήκοντα που έχουν ενωσιακή διάσταση, όπως τα χρηματιστήρια ενέργειας. Η συμμετοχή του ACER είναι κρίσιμη για την εξασφάλιση αποτελεσματικής και διαφανούς συνεργασίας μεταξύ των διαχειριστών συστημάτων μεταφοράς και της λειτουργίας άλλων οντοτήτων με ενωσιακά καθήκοντα, προς όφελος της εσωτερικής αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας και φυσικού αερίου.

(13)

Οι ρυθμιστικές αρχές θα πρέπει να συντονίζονται μεταξύ τους κατά την άσκηση των καθηκόντων τους για να διασφαλίζεται η συμμόρφωση του ΕΔΔΣΜ ηλεκτρικής ενέργειας, του ευρωπαϊκού φορέα διαχειριστών συστημάτων διανομής («φορέας ΔΣΔ της ΕΕ»), και των περιφερειακών κέντρων συντονισμού με τις υποχρεώσεις τους δυνάμει του κανονιστικού πλαισίου της εσωτερικής αγοράς ενέργειας, καθώς και με τις αποφάσεις του ACER. Με την επέκταση των επιχειρησιακών αρμοδιοτήτων του ΕΔΔΣΜ ηλεκτρικής ενέργειας, του φορέα ΔΣΔ της ΕΕ και των περιφερειακών κέντρων συντονισμού, είναι απαραίτητο να ενισχυθεί η εποπτεία των εν λόγω φορέων που δραστηριοποιούνται σε περιφερειακό ή ενωσιακό επίπεδο. Η διαδικασία που θεσπίζεται στον παρόντα κανονισμό διασφαλίζει ότι ο ACER υποστηρίζει τις ρυθμιστικές αρχές κατά την εκτέλεση των καθηκόντων αυτών, όπως αναφέρεται στην οδηγία (ΕΕ) 2019/944.

(14)

Για να εξασφαλιστεί ότι ο ACER διαθέτει τις πληροφορίες που χρειάζεται για την εκτέλεση των καθηκόντων του, ο ACER θα πρέπει να μπορεί να ζητεί και να λαμβάνει τις εν λόγω πληροφορίες από τις ρυθμιστικές αρχές, το ΕΔΔΣΜ Ηλεκτρικής Ενέργειας, το ΕΔΔΣΜ Φυσικού Αερίου, τα περιφερειακά κέντρα συντονισμού, τον φορέα ΔΣΔ της ΕΕ, τους διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς και τους ορισθέντες διαχειριστές αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας.

(15)

Ο ACER θα πρέπει να παρακολουθεί, σε συνεργασία με την Επιτροπή, τα κράτη μέλη και τις αρμόδιες εθνικές αρχές τις εσωτερικές αγορές ηλεκτρικής ενέργειας και φυσικού αερίου και να ενημερώνει το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, την Επιτροπή και τις εθνικές αρχές σχετικά με τις διαπιστώσεις του, όταν αυτό είναι σκόπιμο. Η παρακολούθηση από τον ACER δεν θα πρέπει να επικαλύπτει ή να παρεμποδίζει την παρακολούθηση από τις εθνικές αρχές, ιδίως από τις αρχές ανταγωνισμού ή από την Επιτροπή.

(16)

Ο ACER παρέχει ολοκληρωμένο πλαίσιο που επιτρέπει τη συμμετοχή και συνεργασία μεταξύ ρυθμιστικών αρχών. Το πλαίσιο αυτό διευκολύνει την ενιαία εφαρμογή, στο σύνολο της Ένωσης, της νομοθεσίας που διέπει την εσωτερική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας και φυσικού αερίου. Έχει δοθεί στον ACER η αρμοδιότητα έκδοσης επιμέρους αποφάσεων όταν εμπλέκονται δύο ή περισσότερα κράτη μέλη. Η αρμοδιότητα αυτή θα πρέπει υπό σαφώς καθορισμένες συνθήκες να καλύπτει τεχνικά και ρυθμιστικά ζητήματα για τα οποία απαιτείται περιφερειακός συντονισμός, ιδίως όσον αφορά την εφαρμογή κωδικών δικτύου και κατευθυντήριων γραμμών, τη συνεργασία στο πλαίσιο των περιφερειακών κέντρων συντονισμού, τις ρυθμιστικές αποφάσεις που είναι αναγκαίες για την αποτελεσματική παρακολούθηση της ακεραιότητας και της διαφάνειας της χονδρικής αγοράς ενέργειας, αποφάσεις σχετικά με τις υποδομές ηλεκτρικής ενέργειας και φυσικού αερίου με την οποία συνδέονται ή ενδέχεται να συνδεθούν δύο τουλάχιστον κράτη μέλη και, ως έσχατη επιλογή, την εξαίρεση από τους κανόνες της εσωτερικής αγοράς των νέων ηλεκτρικών γραμμών διασύνδεσης και των νέων υποδομών φυσικού αερίου που βρίσκονται σε δύο ή περισσότερα κράτη μέλη.

(17)

Οι αναθεωρήσεις των κωδικών δικτύου και των κατευθυντήριων γραμμών καλύπτουν τροποποιήσεις οι οποίες είναι αναγκαίες για να ληφθεί υπόψη η εξέλιξη της αγοράς χωρίς να μεταβληθούν ουσιωδώς οι εν λόγω κωδικοί δικτύων και κατευθυντήριες γραμμές ή να δημιουργηθούν νέες αρμοδιότητες του ACER.

(18)

Ο ACER έχει σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη κατευθυντήριων γραμμών-πλαίσιο εκ φύσεως μη δεσμευτικών. Οι κώδικες δικτύου θα πρέπει να ακολουθούν αυτές τις κατευθυντήριες γραμμές-πλαίσιο. Θεωρείται επίσης σκόπιμο για τον ACER, και σύμφωνο προς τους στόχους του, να συμμετέχει στην επανεξέταση και την τροποποίηση σχεδίων κωδικών δικτύου, ώστε να εξασφαλισθεί η συμμόρφωση προς τις κατευθυντήριες γραμμές-πλαίσιο και να προβλεφθεί ο αναγκαίος βαθμός εναρμόνισης, προτού τους υποβάλει στην Επιτροπή προς έκδοση.

(19)

Με την έκδοση μιας σειράς κωδίκων δικτύου και κατευθυντήριων γραμμών που προβλέπουν τη σταδιακή εφαρμογή και την περαιτέρω βελτίωση κοινών περιφερειακών και ενωσιακών κανόνων, έχει ενισχυθεί ο ρόλος του ACER στην παρακολούθηση και στη συμβολή της εφαρμογής των κωδίκων δικτύου και των κατευθυντήριων γραμμών. Η αποτελεσματική παρακολούθηση των κωδίκων δικτύου και των κατευθυντήριων γραμμών αποτελεί βασικό καθήκον του ACER και έχει κρίσιμη σημασία για την εφαρμογή των κανόνων της εσωτερικής αγοράς.

(20)

Από την πείρα της εφαρμογής των κωδκών δικτύου και των κατευθυντήριων γραμμών έχει προκύψει ότι θα ήταν χρήσιμο να εξορθολογιστούν οι διαδικασίες για τη ρυθμιστική έγκριση, σε περιφερειακό ή ενωσιακό επίπεδο, των όρων και προϋποθέσεων ή μεθοδολογιών που εκπονούνται σύμφωνα με τους κώδικες δικτύου και τις κατευθυντήριες γραμμές, με την υποβολή τους απευθείας στον ACER ώστε οι ρυθμιστικές αρχές, που εκπροσωπούνται στο ρυθμιστικό συμβούλιο, να αποφασίζουν τέτοιους όρους και προϋποθέσεις ή μεθοδολογίες.

(21)

Δεδομένου ότι η σταδιακή εναρμόνιση των αγορών ενέργειας της Ένωσης συνεπάγεται τακτικά την εξεύρεση περιφερειακών λύσεων ως ενδιάμεσο βήμα και πολλοί όροι και προϋποθέσεις και μεθοδολογίες πρέπει να εγκρίνονται από περιορισμένο αριθμό ρυθμιστικών αρχών για συγκεκριμένη περιοχή, είναι σκόπιμο να συνεκτιμηθεί η περιφερειακή διάσταση της εσωτερικής αγοράς στον παρόντα κανονισμό και να προβλεφθούν κατάλληλοι μηχανισμοί διακυβέρνησης. Οι αποφάσεις σχετικά με τις προτάσεις για κοινούς περιφερειακούς όρους και προϋποθέσεις ή μεθοδολογίες θα πρέπει επομένως να λαμβάνονται από τις αρμόδιες ρυθμιστικές αρχές της οικείας περιφέρειας, εκτός εάν οι εν λόγω αποφάσεις έχουν απτό αντίκτυπο στην εσωτερική αγορά ενέργειας.

(22)

Δεδομένου ότι ο ACER έχει εποπτική εικόνα των ρυθμιστικών αρχών θα πρέπει να έχει συμβουλευτικό ρόλο σε σχέση με την Επιτροπή, τα υπόλοιπα θεσμικά όργανα της Ένωσης και τις ρυθμιστικές αρχές όσον αφορά κάθε ζήτημα συνδεόμενο με τον σκοπό της ίδρυσής του. Θα πρέπει επίσης να ενημερώνει την Επιτροπή όταν διαπιστώνει ότι η συνεργασία των διαχειριστών συστημάτων μεταφοράς δεν δίνει τα αναγκαία αποτελέσματα ή ότι μια ρυθμιστική αρχή, της οποίας η απόφαση παραβιάζει τους κώδικες δικτύου και τις κατευθυντήριες γραμμές, δεν έχει εφαρμόσει δεόντως τη γνώμη, σύσταση ή απόφαση, του ACER.

(23)

Ο ACER θα πρέπει επίσης να μπορεί να διατυπώνει συστάσεις για να συνδράμει τις ρυθμιστικές αρχές και τους συμμετέχοντες στην αγορά στην ανταλλαγή ορθών πρακτικών.

(24)

Το ΕΔΔΣΜ Ηλεκτρικής Ενέργειας, το ΕΔΔΣΜ Φυσικού Αερίου, ο φορέας ΔΣΔ της ΕΕ, οι διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς, τα περιφερειακά κέντρα συντονισμού και οι ορισθέντες διαχειριστές αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας θα πρέπει να λαμβάνουν ιδιαιτέρως υπόψη τις γνώμες και τις συστάσεις του ACER που απευθύνονται σε αυτούς σύμφωνα με τον παρόντα κανονισμό.

(25)

Ο ACER θα πρέπει να ζητεί τη γνώμη των εκάστοτε ενδιαφερομένων μερών και να τους παρέχει εύλογη δυνατότητα να διατυπώνουν τις παρατηρήσεις τους επί των προτεινόμενων μέτρων, όπως κώδικες δικτύου και κανόνες.

(26)

Ο ACER θα πρέπει να προωθεί την εφαρμογή των κατευθυντήριων γραμμών σχετικά με τα διευρωπαϊκά δίκτυα στον τομέα της ενέργειας, όπως ορίζεται στον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 347/2013, ιδίως όταν γνωμοδοτεί σχετικά με τα μη δεσμευτικά διενωσιακά δεκαετή προγράμματα ανάπτυξης του δικτύου («διενωσιακά προγράμματα ανάπτυξης του δικτύου»).

(27)

Ο ACER θα πρέπει να συμβάλλει επίσης στην επαύξηση της ενεργειακής ασφάλειας.

(28)

Οι δραστηριότητες του ACER θα πρέπει να συνάδουν με τους στόχους της Ενεργειακής Ένωσης, η οποία έχει πέντε στενά συνδεδεμένες και αλληλοενισχυόμενες διαστάσεις, συμπεριλαμβανομένης της απαλλαγής από τις ανθρακούχες εκπομπές, όπως ορίζεται στο άρθρο 1 του κανονισμού (ΕΕ) 2018/1999 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (12).

(29)

Σύμφωνα με την αρχή της επικουρικότητας, ο ACER θα πρέπει να εκδίδει ατομικές αποφάσεις μόνο σε σαφώς καθορισμένες περιπτώσεις και για θέματα που συνδέονται αυστηρά με τους σκοπούς για τους οποίους ο ACER έχει ιδρυθεί.

(30)

Προκειμένου να διασφαλίζεται ότι το πλαίσιο του ACER είναι αποδοτικό και συνεκτικό με άλλους αποκεντρωμένους οργανισμούς, οι κανόνες που διέπουν τον ACER θα πρέπει να ευθυγραμμιστούν με την κοινή προσέγγιση που συμφωνήθηκε μεταξύ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, του Συμβουλίου της ΕΕ και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τους αποκεντρωμένους οργανισμούς (13) (κοινή προσέγγιση). Ωστόσο, στο μέτρο του αναγκαίου, η δομή του ACER θα πρέπει να προσαρμοστεί για να καλύψει τις ειδικές ανάγκες ρύθμισης του κλάδου της ενέργειας. Συγκεκριμένα, θα πρέπει να ληφθεί πλήρως υπόψη ο ειδικός ρόλος των ρυθμιστικών αρχών και να εξασφαλισθεί η ανεξαρτησία τους.

(31)

Στο μέλλον είναι δυνατό να προβλεφθούν πρόσθετες αλλαγές στον παρόντα κανονισμό, προκειμένου να ευθυγραμμιστεί πλήρως με την κοινή προσέγγιση. Με βάση τις τρέχουσες ανάγκες ρύθμισης του κλάδου της ενέργειας, είναι αναγκαίες αποκλίσεις από την κοινή προσέγγιση. Η Επιτροπή θα πρέπει να αξιολογεί τις επιδόσεις του ACER σε σχέση με τους στόχους του ACER, την εντολή και τα καθήκοντά του και, σε συνέχεια της αξιολόγησης αυτής, η Επιτροπή θα πρέπει να μπορεί να προτείνει τροποποιήσεις του παρόντος κανονισμού.

(32)

Το διοικητικό συμβούλιο θα πρέπει να διαθέτει τις αναγκαίες εξουσίες για την κατάρτιση του προϋπολογισμού, τον έλεγχο της εκτέλεσής του, την κατάρτιση του εσωτερικού κανονισμού, την έκδοση δημοσιονομικών κανονισμών και τον διορισμό του διευθυντή. Θα πρέπει να θεσπιστεί σύστημα για την εκ περιτροπής ανανέωση των μελών του διοικητικού συμβουλίου, τα οποία διορίζονται από το Συμβούλιο, ώστε να εξασφαλίζεται η διαχρονικώς ισόρροπη συμμετοχή των κρατών μελών. Το διοικητικό συμβούλιο θα πρέπει να ενεργεί ανεξάρτητα και αντικειμενικά προς το δημόσιο συμφέρον χωρίς να ζητεί ή να δέχεται πολιτικές οδηγίες.

(33)

Ο ACER θα πρέπει να διαθέτει τις αναγκαίες εξουσίες για την άσκηση των ρυθμιστικών καθηκόντων με αποτελεσματικότητα, διαφάνεια, σύνεση και, προπάντων, με ανεξαρτησία. Η ανεξαρτησία του ACER έναντι των παραγωγών ηλεκτρικής ενέργειας και φυσικού αερίου και των διαχειριστών των συστημάτων μεταφοράς και διανομής, καθώς και άλλων ιδιωτικών και εταιρικών συμφερόντων, αποτελεί θεμελιώδη αρχή της χρηστής διακυβέρνησης και βασική προϋπόθεση για την εμπιστοσύνη της αγοράς. Χωρίς να θίγονται τα μέλη του που ενεργούν εξ ονόματος των αντιστοίχων εθνικών τους αρχών, το ρυθμιστικό συμβούλιο θα πρέπει συνεπώς να ενεργεί ανεξάρτητα από τα συμφέροντα της αγοράς, να αποφεύγει τις συγκρούσεις συμφερόντων και να μην επιζητεί ούτε να δέχεται οδηγίες ούτε συστάσεις από καμία κυβέρνηση κράτους μέλους, από θεσμικά όργανα της Ένωσης ή από άλλη δημόσια ή ιδιωτική οντότητα ή πρόσωπο. Οι αποφάσεις του ρυθμιστικού συμβουλίου θα πρέπει ταυτόχρονα να τηρούν τη σχετική ενωσιακή νομοθεσία όσον αφορά την ενεργειακή πολιτική, όπως την εσωτερική αγορά ενέργειας, το περιβάλλον, και τον ανταγωνισμό. Το ρυθμιστικό συμβούλιο θα πρέπει να λογοδοτεί στα θεσμικά όργανα της Ένωσης όσον αφορά τις γνώμες, τις συστάσεις και τις αποφάσεις του.

(34)

Όταν ο ACER έχει αποφασιστικές αρμοδιότητες, θα πρέπει να παρέχεται στους ενδιαφερομένους, για λόγους διαδικαστικής οικονομίας, δικαίωμα προσφυγής σε συμβούλιο προσφυγών, το οποίο θα πρέπει μεν να υπάγεται στον ACER αλλά να είναι ανεξάρτητο από τη διοικητική και ρυθμιστική δομή του. Για τη διασφάλιση της λειτουργίας και της πλήρους ανεξαρτησίας του, το συμβούλιο προσφυγών θα πρέπει να διαθέτει ξεχωριστή γραμμή του προϋπολογισμού στον προϋπολογισμό του ACER. Για λόγους συνέχειας, κατά τον διορισμό ή την ανανέωση των μελών του συμβουλίου προσφυγών θα πρέπει να είναι δυνατή η μερική αντικατάσταση των μελών του. Οι αποφάσεις του συμβουλίου προσφυγών είναι δυνατόν να προσβληθούν ενώπιον του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης (το Δικαστήριο).

(35)

Ο ACER θα πρέπει να ασκεί τις αποφασιστικές του αρμοδιότητες σύμφωνα με τις αρχές της δίκαιης, διαφανούς και εύλογης διαδικασίας λήψης αποφάσεων. Οι διαδικαστικοί κανόνες του ACER θα πρέπει να καθορίζονται στον εσωτερικό του κανονισμό.

(36)

Ο διευθυντής θα πρέπει να είναι υπεύθυνος για τη σύνταξη και την έγκριση εγγράφων που περιέχουν γνώμες, συστάσεις και αποφάσεις. Ορισμένες γνώμες, συστάσεις και αποφάσεις που αναφέρονται στο άρθρο 22 παράγραφος 5 στοιχείο α) και στο άρθρο 24 παράγραφος 2 θα πρέπει να απαιτούν την έκδοση ευνοϊκής γνώμης του ρυθμιστικού συμβουλίου πριν εγκριθούν. Το ρυθμιστικό συμβούλιο θα πρέπει να μπορεί να διατυπώνει γνώμες και, κατά περίπτωση, παρατηρήσεις και τροπολογίες σε προτάσεις κειμένων του διευθυντή, τις οποίες θα πρέπει να λάβει υπόψη ο διευθυντής. Όταν ο διευθυντής παρεκκλίνει από τις παρατηρήσεις και τις τροπολογίες που υποβάλλει το ρυθμιστικό συμβούλιο ή τις απορρίπτει, θα πρέπει να παρέχει δεόντως αιτιολογημένο γραπτό σκεπτικό για να διευκολύνει τον εποικοδομητικό διάλογο. Εάν το ρυθμιστικό συμβούλιο δεν διατυπώσει ευνοϊκή γνώμη για εκ νέου υποβαλλόμενο κείμενο, ο διευθυντής θα πρέπει να μπορεί να αναθεωρήσει περαιτέρω το κείμενο σύμφωνα με τις τροπολογίες και τις παρατηρήσεις που προτείνει το ρυθμιστικό συμβούλιο προκειμένου να λάβει την ευνοϊκή γνώμη του. Ο διευθυντής θα πρέπει να μπορεί να αποσύρει τα υποβληθέντα σχέδια γνωμών, συστάσεων και αποφάσεων σε περίπτωση διαφωνίας με τις τροπολογίες που υπέβαλε το ρυθμιστικό συμβούλιο και να εκδώσει νέο κείμενο σύμφωνα με ορισμένες διαδικασίες που αναφέρονται στο άρθρο 22 παράγραφος 5 στοιχείο α) και στο άρθρο 24 παράγραφος 2. Ο διευθυντής θα πρέπει να μπορεί να ζητήσει την ευνοϊκή γνώμη του ρυθμιστικού συμβουλίου σχετικά με νέο ή αναθεωρημένο σχέδιο κειμένου σε οποιοδήποτε στάδιο της διαδικασίας.

(37)

Ο ACER θα πρέπει να διαθέτει επαρκείς πόρους για την εκτέλεση των καθηκόντων του. Ο ACER θα πρέπει να χρηματοδοτείται κυρίως από τον γενικό προϋπολογισμό της Ένωσης. Τα τέλη βελτιώνουν τη χρηματοδότηση του ACER και θα πρέπει να καλύπτουν τις δαπάνες του ACER σε σχέση με υπηρεσίες παρεχόμενες προς συμμετέχοντες στην αγορά ή οντότητες που ενεργούν για λογαριασμό τους, δίδοντάς τους τη δυνατότητα να υποβάλλουν δεδομένα σύμφωνα με το άρθρο 8 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1227/2011 με τρόπο αποδοτικό, αποτελεσματικό και ασφαλή. Οι πόροι που σήμερα διατίθενται από κοινού από τις ρυθμιστικές αρχές για τη συνεργασία τους σε ενωσιακό επίπεδο θα πρέπει να συνεχίσουν να είναι διαθέσιμοι για τον ACER. Η ενωσιακή διαδικασία του προϋπολογισμού θα πρέπει να εξακολουθήσει να εφαρμόζεται, όσον αφορά τις επιδοτήσεις που θα εγγράφονται στον γενικό προϋπολογισμό της Ένωσης. Επιπλέον, ο έλεγχος των λογαριασμών θα πρέπει να διενεργείται από ανεξάρτητο εξωτερικό ελεγκτή σύμφωνα με το άρθρο 107 του κατ' εξουσιοδότηση κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1271/2013 της Επιτροπής (14).

(38)

Ο προϋπολογισμός του ACER θα πρέπει να υποβάλλεται σε συνεχή αξιολόγηση από την αρμόδια για τον προϋπολογισμό αρχή βάσει του εν εξελίξει φόρτου εργασίας του ACER, των επιδόσεων του ACER και των στόχων του ACER για την επίτευξη μιας εσωτερικής αγοράς ενέργειας και τη συμβολή στην ενεργειακή ασφάλεια προς όφελος των καταναλωτών της Ένωσης. Η αρμόδια για τον προϋπολογισμό αρχή θα πρέπει να εξασφαλίζει ότι πληρούνται οι βέλτιστες προδιαγραφές επάρκειας.

(39)

Το Μεταφραστικό Κέντρο των Οργάνων της Ευρωπαϊκής Ένωσης (το «Μεταφραστικό Κέντρο») θα πρέπει να παρέχει μετάφραση σε όλους τους οργανισμούς της Ένωσης. Εάν ο ACER αντιμετωπίζει ιδιαίτερες δυσκολίες με τις υπηρεσίες του Μεταφραστικού Κέντρου, ο ACER θα πρέπει να έχει τη δυνατότητα να επικαλείται τον μηχανισμό προσφυγής που προβλέπεται στον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 2965/94 του Συμβουλίου (15), πράγμα που θα μπορούσε τελικά να έχει ως αποτέλεσμα την προσφυγή σε άλλους παρόχους υπηρεσιών υπό την αιγίδα του Μεταφραστικού Κέντρου.

(40)

Ο ACER θα πρέπει να διαθέτει προσωπικό υψηλού επαγγελματικού επιπέδου. Ειδικότερα, θα πρέπει να επωφελείται από τις ικανότητες και την πείρα υπαλλήλων αποσπασμένων από τις ρυθμιστικές αρχές, την Επιτροπή και τα κράτη μέλη. Για το προσωπικό του ACER θα πρέπει να εφαρμόζονται ο κανονισμός υπηρεσιακής κατάστασης των υπαλλήλων των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων («κανονισμός υπηρεσιακής κατάστασης») και το καθεστώς που εφαρμόζεται επί του λοιπού προσωπικού των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων («καθεστώς επί του λοιπού προσωπικού») δυνάμει του κανονισμού (ΕΚ, Ευρατόμ, ΕΚΑΧ) αριθ. 259/68 του Συμβουλίου (16), καθώς και οι κανόνες που θεσπίζονται από κοινού από τα θεσμικά όργανα της Ένωσης για την εφαρμογή του εν λόγω κανονισμού. Το διοικητικό συμβούλιο, σε συμφωνία με την Επιτροπή, θα πρέπει να θεσπίζει τα αναγκαία εκτελεστικά μέτρα.

(41)

Το ρυθμιστικό έργο του διευθυντή και του ρυθμιστικού συμβουλίου δυνάμει του παρόντος κανονισμού θα πρέπει να είναι δυνατό να υποστηρίζεται από ομάδες εργασίας.

(42)

Ο ACER θα πρέπει να τηρεί τους γενικούς κανόνες που ισχύουν για την πρόσβαση του κοινού στα έγγραφα των ενωσιακών οργάνων. Το διοικητικό συμβούλιο θα πρέπει να θεσπίσει πρακτικά μέτρα για την προστασία των εμπορικά ευαίσθητων δεδομένων και των προσωπικών δεδομένων.

(43)

Μέσα από τη συνεργασία των ρυθμιστικών αρχών εντός του ACER καθίσταται προφανές ότι οι αποφάσεις που λαμβάνονται κατά πλειοψηφία αποτελούν βασική προϋπόθεση για την επίτευξη προόδου σε θέματα σχετικά με την εσωτερική αγορά ενέργειας, τα οποία έχουν σημαντικές οικονομικές επιπτώσεις σε διάφορα κράτη μέλη. Επομένως, οι ρυθμιστικές αρχές θα πρέπει να συνεχίσουν να ψηφίζουν βάσει πλειοψηφίας δύο τρίτων στο πλαίσιο του ρυθμιστικού συμβουλίου. Ο ACER θα πρέπει να λογοδοτεί στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, στο Συμβούλιο και στην Επιτροπή, κατά περίπτωση.

(44)

Θα πρέπει να υπάρχει η δυνατότητα να συμμετέχουν στο έργο του ACER χώρες που δεν είναι μέλη της Ένωσης, βάσει κατάλληλων συμφωνιών που θα συναφθούν από την Ένωση.

(45)

Δεδομένου ότι οι στόχοι του παρόντος κανονισμού, δηλαδή η συνεργασία μεταξύ των ρυθμιστικών αρχών σε επίπεδο Ένωσης και η συμμετοχή τους στην άσκηση λειτουργιών που σχετίζονται με την Ένωση, είναι αδύνατο να επιτευχθούν επαρκώς από τα κράτη μέλη και μπορούν συνεπώς να επιτευχθούν καλύτερα σε επίπεδο Ένωσης, η Ένωση μπορεί να θεσπίσει μέτρα σύμφωνα με την αρχή της επικουρικότητας του άρθρου 5 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση (ΣΕΕ). Σύμφωνα με την αρχή της αναλογικότητας, όπως προσδιορίζεται στο εν λόγω άρθρο, ο παρών κανονισμός δεν υπερβαίνει τα αναγκαία όρια για την επίτευξη των στόχων αυτών.

(46)

Η έδρα του ACER βρίσκεται στη Λιουμπλιάνα όπως προβλέπεται στην απόφαση 2009/913/ΕΕ (17). Η έδρα του ACER αποτελεί το κέντρο των δραστηριοτήτων του και των προβλεπόμενων στο καταστατικό καθηκόντων του.

(47)

Το κράτος μέλος υποδοχής του ACER θα πρέπει να παρέχει τις καλύτερες δυνατές συνθήκες για τη διασφάλιση της εύρυθμης και αποδοτικής λειτουργίας του ACER, συμπεριλαμβανομένων της πολύγλωσσης σχολικής εκπαίδευσης με ευρωπαϊκό προσανατολισμό και των κατάλληλων συγκοινωνιακών συνδέσεων. Η συμφωνία για την έδρα μεταξύ της κυβέρνησης της Δημοκρατίας της Σλοβενίας και του ACER που καλύπτει αυτές τις απαιτήσεις, μαζί με τις ρυθμίσεις εφαρμογής της, συνήφθη στις 26 Νοεμβρίου 2010 και τέθηκε σε ισχύ στις 10 Ιανουαρίου 2011,

ΕΞΕΔΩΣΑΝ ΤΟΝ ΠΑΡΟΝΤΑ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟ:

Κεφάλαιο Ι

Στόχοι και καθήκοντα

Άρθρο 1

Ίδρυση και στόχοι

1.   Με τον παρόντα κανονισμό ιδρύεται Οργανισμός Συνεργασίας των Ρυθμιστικών Αρχών Ενέργειας της Ευρωπαϊκής Ένωσης («ACER»).

2.   Ο ACER έχει σκοπό να βοηθά τις ρυθμιστικές αρχές οι οποίες αναφέρονται στο άρθρο 57 της οδηγίας (ΕΕ) 2019/944 και στο άρθρο 39 της οδηγίας 2009/73/ΕΚ, κατά την άσκηση σε ενωσιακό επίπεδο των ρυθμιστικών καθηκόντων που ασκούν στα κράτη μέλη και, όπου είναι αναγκαίο, συντονίζει τη δράση τους και μεσολαβεί και επιλύει μεταξύ τους διαφωνίες, σύμφωνα με το άρθρο 6 παράγραφος 10 του παρόντος κανονισμού. Ο ACER συμβάλλει επίσης στη θέσπιση υψηλής ποιότητας κοινών ρυθμιστικών και εποπτικών πρακτικών, συμβάλλοντας με τον τρόπο αυτό στη συνεπή, αποδοτική και αποτελεσματική εφαρμογή του δικαίου της Ένωσης με σκοπό την επίτευξη των στόχων της Ένωσης για το κλίμα και την ενέργεια.

3.   Κατά την εκτέλεση των καθηκόντων του, ο ACER ενεργεί ανεξάρτητα και αντικειμενικά και προς το συμφέρον της Ένωσης. Ο ACER λαμβάνει αυτόνομες αποφάσεις, ανεξάρτητα από ιδιωτικά και εταιρικά συμφέροντα.

Άρθρο 2

Τύποι πράξεων του ACER

Ο ACER:

α)

διατυπώνει γνώμες και συστάσεις προς τους διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς, το ΕΔΔΣΜ Ηλεκτρικής Ενέργειας, το ΕΔΔΣΜ Φυσικού Αερίου, τον φορέα ΔΣΔ της ΕΕ, τα περιφερειακά κέντρα συντονισμού και τους ορισθέντες διαχειριστές αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας·

β)

διατυπώνει γνώμες και συστάσεις προς τις ρυθμιστικές αρχές·

γ)

διατυπώνει γνώμες και συστάσεις προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο ή την Επιτροπή·

δ)

εκδίδει ατομικές αποφάσεις σχετικά με την παροχή πληροφοριών σύμφωνα με το άρθρο 3 παράγραφος 2, το άρθρο 7 παράγραφος 2 στοιχείο β), και το άρθρο 8 στοιχείο γ)· σχετικά με την έγκριση μεθοδολογιών, όρων και προϋποθέσεων σύμφωνα με το άρθρο 4 παράγραφος 4, το άρθρο 5 παράγραφοι 2, 3 και 4· σχετικά με την επανεξέταση των ζωνών προσφοράς σύμφωνα με το άρθρο 5 παράγραφος 6· σχετικά με τεχνικά ζητήματα σύμφωνα με το άρθρο 6 παράγραφος 1· σχετικά με τη διαιτησία μεταξύ των ρυθμιστικών αρχών σύμφωνα με το άρθρο 6 παράγραφος 10· σχετικά με τα περιφερειακά συντονιστικά κέντρα όπως αναφέρονται στο άρθρο 7 παράγραφος 2 στοιχείο α)· σχετικά με την έγκριση και τροποποίηση μεθοδολογιών και υπολογισμών και τεχνικών προδιαγραφών όπως αναφέρονται στο άρθρο 9 παράγραφος 1· σχετικά με την έγκριση και τροποποίηση μεθοδολογιών όπως αναφέρονται στο άρθρο 9 παράγραφος 3· σχετικά με τις αποφάσεις εξαιρέσεων όπως αναφέρονται στο άρθρο 10· σχετικά με τις υποδομές σύμφωνα με το άρθρο 11 στοιχείο δ)· και σχετικά με την ακεραιότητα και τη διαφάνεια της αγοράς χονδρικής σύμφωνα με το άρθρο 12.

ε)

υποβάλλει μη δεσμευτικές κατευθυντήριες γραμμές-πλαίσιο στην Επιτροπή σύμφωνα με το άρθρο 59 του κανονισμού (ΕΕ) 2019/943 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (18) και το άρθρο 6 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 715/2009 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (19).

Άρθρο 3

Γενικά καθήκοντα

1.   Ο ACER δύναται να γνωμοδοτεί ή να υποβάλλει σύσταση στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο ή την Επιτροπή, σχετικά με κάθε ζήτημα συνδεόμενο με τον ιδρυτικό του σκοπό, κατόπιν αιτήματος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, του Συμβουλίου και της Επιτροπής, ή με δική του πρωτοβουλία.

2.   Κατόπιν αιτήσεως του ACER, οι ρυθμιστικές αρχές, το ΕΔΔΣΜ Ηλεκτρικής Ενέργειας, το ΕΔΔΣΜ Φυσικού Αερίου, τα περιφερειακά κέντρα συντονισμού, ο φορέας ΔΣΔ της ΕΕ, οι διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς και οι ορισθέντες διαχειριστές αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας παρέχουν στον ACER τις πληροφορίες που είναι απαραίτητες για την αποτελεσματική άσκηση των καθηκόντων του ACER δυνάμει του παρόντος κανονισμού, εκτός εάν ο ACER έχει ήδη ζητήσει και λάβει τις πληροφορίες αυτές.

Για τον σκοπό του αιτήματος πληροφοριών όπως αναφέρεται στο πρώτο εδάφιο, ο ACER έχει την εξουσία να εκδίδει αποφάσεις. Στις αποφάσεις του ο ACER προσδιορίζει τον σκοπό του αιτήματός του, παραπέμπει στη νομική βάση δυνάμει της οποία ζητούνται οι πληροφορίες, και ορίζει προθεσμία εντός της οποίας πρέπει να παρασχεθούν οι πληροφορίες. Η εν λόγω προθεσμία είναι ανάλογη του αιτήματος.

Ο ACER χρησιμοποιεί εμπιστευτικές πληροφορίες τις οποίες λαμβάνει στο πλαίσιο του παρόντος κανονισμού μόνο για να εκπληρώσει τα καθήκοντα που του ανατίθενται με τον παρόντα κανονισμό. Ο ACER μεριμνά για τη δέουσα προστασία δεδομένων των πληροφοριών σύμφωνα με το άρθρο 41.

Άρθρο 4

Καθήκοντα του ACER σχετικά με τη συνεργασία των διαχειριστών συστημάτων μεταφοράς και των διαχειριστών συστημάτων διανομής

1.   Ο ACER γνωμοδοτεί προς την Επιτροπή σχετικά με το σχέδιο καταστατικού, τον κατάλογο των μελών και το σχέδιο εσωτερικού κανονισμού του ΕΔΔΣΜ Ηλεκτρικής Ενέργειας, σύμφωνα με το άρθρο 29 παράγραφος 2 του κανονισμού (ΕΕ) 2019/943 και του ΕΔΔΣΜ Φυσικού Αερίου, σύμφωνα με το άρθρο 5 παράγραφος 2 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 715/2009 καθώς και του φορέα ΔΣΔ της ΕΕ σύμφωνα με το άρθρο 53 παράγραφος 3 του κανονισμού (ΕΕ) 2019/943.

2.   Ο ACER παρακολουθεί την εκτέλεση των καθηκόντων του ΕΔΔΣΜ Ηλεκτρικής Ενέργειας σύμφωνα με το άρθρο 32 του κανονισμού (ΕΕ) 2019/943, του ΕΔΔΣΜ Φυσικού Αερίου, σύμφωνα με το άρθρο 9 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 715/2009 και του φορέα ΔΣΔ της ΕΕ όπως ορίζεται στο άρθρο 55 του κανονισμού (ΕΕ) 2019/943.

3.   Ο ACER δύναται να γνωμοδοτεί:

α)

προς το ΕΔΔΣΜ Ηλεκτρικής Ενέργειας όπως προβλέπεται στο άρθρο 30 παράγραφος 1 στοιχείο α) του κανονισμού (ΕΕ) 2019/943 και προς το ΕΔΔΣΜ Φυσικού Αερίου όπως προβλέπεται στο άρθρο 8 παράγραφος 2 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 715/2009 σχετικά με τους κώδικες δικτύου·

β)

προς το ΕΔΔΣΜ Ηλεκτρικής Ενέργειας, όπως προβλέπεται στο άρθρο 32 παράγραφος 2 πρώτο εδάφιο του κανονισμού (ΕΕ) 2019/943, και προς το ΕΔΔΣΜ Φυσικού Αερίου, όπως προβλέπεται στο άρθρο 9 παράγραφος 2 πρώτο εδάφιο του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 715/2009, σχετικά με το σχέδιο ετήσιου προγράμματος εργασιών, το σχέδιο διενωσιακού προγράμματος ανάπτυξης δικτύων και άλλα σχετικά έγγραφα που αναφέρονται στο άρθρο 30 παράγραφος 1 του κανονισμού (ΕΕ) 2019/943 και στο άρθρο 8 παράγραφος 3 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 715/2009, λαμβάνοντας υπόψη τους στόχους της αποφυγής των διακρίσεων, του αποτελεσματικού ανταγωνισμού και της αποδοτικής και ασφαλούς λειτουργίας των εσωτερικών αγορών ηλεκτρικής ενέργειας και φυσικού αερίου·

γ)

προς τον φορέα ΔΣΔ της ΕΕ σχετικά με το σχέδιο ετήσιου προγράμματος εργασιών και άλλα σχετικά έγγραφα που αναφέρονται στο άρθρο 55 παράγραφος 2 του κανονισμού (ΕΕ) 2019/943, λαμβάνοντας υπόψη τους στόχους της αποφυγής των διακρίσεων, του αποτελεσματικού ανταγωνισμού και της αποδοτικής και ασφαλούς λειτουργίας της εσωτερικής αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας.

4.   Ο ACER, κατά περίπτωση, αφού ζητήσει επικαιροποιήσεις των σχεδίων που υποβάλλουν οι διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς, εγκρίνει τη μεθοδολογία σχετικά με τη χρήση των εσόδων από το εισόδημα συμφόρησης, σύμφωνα με το άρθρο 19 παράγραφος 4 του κανονισμού (ΕΕ) 2019/943.

5.   Ο ACER, βασιζόμενος σε πραγματικά στοιχεία, διατυπώνει δεόντως αιτιολογημένη γνώμη καθώς και συστάσεις προς το ΕΔΔΣΜ Ηλεκτρικής Ενέργειας, το ΕΔΔΣΜ Φυσικού Αερίου, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο και την Επιτροπή, οσάκις κρίνει ότι το σχέδιο ετήσιου προγράμματος εργασιών ή το σχέδιο του διενωσιακού προγράμματος ανάπτυξης του δικτύου που του έχει υποβληθεί σύμφωνα με το άρθρο 32 παράγραφος 2 δεύτερο εδάφιο του κανονισμού (ΕΕ) 2019/943 και το άρθρο 9 παράγραφος 2 δεύτερο εδάφιο του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 715/2009, δεν συμβάλλουν στην αποφυγή των διακρίσεων, στον αποτελεσματικό ανταγωνισμό και την αποδοτική λειτουργία της αγοράς ή στην εξασφάλιση επαρκούς επιπέδου διασυνοριακής διασύνδεσης στην οποία έχουν πρόσβαση τρίτα μέρη ή δεν συμφωνούν με τις σχετικές διατάξεις του κανονισμού (ΕΕ) 2019/943 και της οδηγίας (ΕΕ) 2019/944 ή της οδηγίας 2009/73/ΕΚ και του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 715/2009.

6.   Οι σχετικές ρυθμιστικές αρχές συντονίζονται ώστε να προσδιορίζουν από κοινού κατά πόσον υπάρχει μη συμμόρφωση του φορέα ΔΣΔ της ΕΕ, του ΕΔΔΣΜ ηλεκτρικής ενέργειας ή των περιφερειακών κέντρων συντονισμού με τις υποχρεώσεις τους δυνάμει του ενωσιακού δικαίου και λαμβάνουν τα κατάλληλα μέτρα, σύμφωνα με το άρθρο 59 παράγραφος 1 στοιχείο γ) και το άρθρο 62 παράγραφος 1 στοιχείο στ) της οδηγίας (ΕΕ) 2019/944.

Ο ACER, κατόπιν αιτήματος μιας ή περισσοτέρων ρυθμιστικών αρχών ή με δική του πρωτοβουλία, διατυπώνει δεόντως αιτιολογημένη γνώμη καθώς και σύσταση προς το ΕΔΔΣΜ Ηλεκτρικής Ενέργειας, τον φορέα ΔΣΔ της ΕΕ ή τα περιφερειακά κέντρα συντονισμού σχετικά με τη συμμόρφωση προς τις υποχρεώσεις τους.

7.   Εάν ο ACER, σε αιτιολογημένη γνώμη του, προσδιορίζει περίπτωση ενδεχόμενης μη συμμόρφωσης του ΕΔΔΣΜ ηλεκτρικής ενέργειας, του φορέα ΔΣΔ της ΕΕ ή ενός περιφερειακού κέντρου συντονισμού με τις αντίστοιχες υποχρεώσεις τους, οι οικείες ρυθμιστικές αρχές λαμβάνουν ομόφωνα συντονισμένες αποφάσεις που διαπιστώνουν κατά πόσον υπάρχει μη συμμόρφωση με τις σχετικές υποχρεώσεις και που, κατά περίπτωση, καθορίζουν ποια μέτρα πρέπει να ληφθούν από το ΕΔΔΣΜ ηλεκτρικής ενέργειας, τον φορέα ΔΣΔ της ΕΕ ή ένα περιφερειακό κέντρο συντονισμού για την επανόρθωση της εν λόγω μη συμμόρφωσης. Σε περίπτωση που οι ρυθμιστικές αρχές δεν λάβουν ομόφωνα τις εν λόγω συντονισμένες αποφάσεις εντός τεσσάρων μηνών από την ημερομηνία παραλαβής της αιτιολογημένης γνώμης του ACER από τις ρυθμιστικές αρχές, το θέμα παραπέμπεται στον ACER για λήψη απόφασης, σύμφωνα με το άρθρο 6 παράγραφος 10.

8.   Όταν η μη συμμόρφωση του ΕΔΔΣΜ ηλεκτρικής ενέργειας, του φορέα ΔΣΔ της ΕΕ ή του κέντρου περιφερειακού συντονισμού, η οποία προσδιορίστηκε σύμφωνα με την παράγραφο 6 ή 7 του παρόντος άρθρου, δεν επανορθωθεί εντός τριών μηνών, ή η ρυθμιστική αρχή του κράτους μέλους στο οποίο έχει την έδρα της η οντότητα δεν έχει λάβει μέτρα για τη διασφάλιση της συμμόρφωσης με τις συντονισμένες αποφάσεις που ελήφθησαν σύμφωνα με την παράγραφο 7 του παρόντος άρθρου, ο ACER εκδίδει σύσταση προς την ρυθμιστική αρχή για τη λήψη μέτρων, σύμφωνα με το άρθρο 59 παράγραφος 1 στοιχείο γ) και το άρθρο 62 παράγραφος 1 στοιχείο στ) της οδηγίας (ΕΕ) 2019/944, προκειμένου να διασφαλιστεί ότι το ΕΔΔΣΜ ηλεκτρικής ενέργειας, ο φορέας ΔΣΔ της ΕΕ ή τα περιφερειακά κέντρα συντονισμού συμμορφώνονται με τις υποχρεώσεις τους και ενημερώνουν την Επιτροπή για την εν λόγω σύσταση.

Άρθρο 5

Καθήκοντα του ACER σχετικά με την εκπόνηση και εφαρμογή κωδικών δικτύου και κατευθυντηρίων γραμμών

1.   Ο ACER συμμετέχει στην ανάπτυξη κωδικών δικτύου σύμφωνα με το άρθρο 59 του κανονισμού (ΕΕ) 2019/943 και το άρθρο 6 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 715/2009 και κατευθυντηρίων γραμμών σύμφωνα με το άρθρο 61 παράγραφος 6 του κανονισμού (EE) 2019/943 Ιδίως:

α)

υποβάλλει μη δεσμευτικές κατευθυντήριες γραμμές-πλαίσιο στην Επιτροπή, εφόσον αυτό του ζητείται δυνάμει του άρθρου 59 παράγραφος 4 του κανονισμού (ΕΕ) 2019/943 ή του άρθρου 6 παράγραφος 2 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 715/2009. Ο ACER επανεξετάζει τις κατευθυντήριες γραμμές-πλαίσιο και τις υποβάλλει εκ νέου στην Επιτροπή εφόσον αυτό του ζητείται δυνάμει του άρθρου 59 παράγραφος 7 του κανονισμού (ΕΕ) 2019/943 ή του άρθρου 6 παράγραφος 4 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 715/2009·

β)

παρέχει στο ΕΔΔΣΜ Φυσικού Αερίου αιτιολογημένη γνώμη επί του κώδικα δικτύου σύμφωνα με το άρθρο 6 παράγραφος 7 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 715/2009·

γ)

αναθεωρεί τον κώδικα δικτύου σύμφωνα με το άρθρο 59 παράγραφος 11 του κανονισμού (EΕ) 2019/943 και του άρθρου 6 παράγραφος 9 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 715/2009. Στην αναθεώρηση, ο ACER λαμβάνει υπόψη τις απόψεις που κατατέθηκαν από τα εμπλεκόμενα μέρη κατά την κατάρτιση της πρότασης υπό την καθοδήγηση του ΕΔΔΣΜ Ηλεκτρικής Ενέργειας, του ΕΔΔΣΜ Φυσικού Αερίου ή του φορέα ΔΣΔ της ΕΕ και διεξάγει επίσημη διαβούλευση με τα σχετικά ενδιαφερόμενα μέρη όσον αφορά το έγγραφο που πρόκειται να υποβληθεί στην Επιτροπή. Προς τούτο, ο ACER δύναται να χρησιμοποιήσει την επιτροπή που έχει συσταθεί βάσει των κωδίκων δικτύου, εφόσον κρίνεται σκόπιμο, και ενημερώνει την Επιτροπή σχετικά με την έκβαση των διαβουλεύσεων. Εν συνεχεία, ο ACER υποβάλλει τον αναθεωρημένο κώδικα δικτύου στην Επιτροπή, σύμφωνα με το άρθρο 59 παράγραφος 11 του κανονισμού (ΕΕ) 2019/943 και το άρθρο 6 παράγραφος 9 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 715/2009. Σε περίπτωση που το ΕΔΔΣΜ Ηλεκτρικής Ενέργειας, το ΕΔΔΣΜ Φυσικού Αερίου ή ο φορέας ΔΣΔ της ΕΕ δεν εκπονήσουν κώδικα δικτύου, ο ACER προετοιμάζει και υποβάλλει στην Επιτροπή σχέδιο κώδικα δικτύου όπου αυτό του ζητείται δυνάμει του άρθρου 59 παράγραφος 12 του κανονισμού (ΕΕ) 2019/943 ή του άρθρου 6 παράγραφος 10 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 715/2009·

δ)

διατυπώνει δεόντως αιτιολογημένη γνώμη προς την Επιτροπή σύμφωνα με το άρθρο 32 παράγραφος 1 του κανονισμού (ΕΕ) 2019/943 ή με το άρθρο 9 παράγραφος 1 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 715/2009, εφόσον το ΕΔΔΣΜ Ηλεκτρικής Ενέργειας, το ΕΔΔΣΜ Φυσικού Αερίου ή ο φορέας ΔΣΔ της ΕΕ δεν εφάρμοσε κώδικα δικτύου που να έχει εκπονηθεί δυνάμει του άρθρου 30 παράγραφος 1 στοιχείο α) του κανονισμού (ΕΕ) 2019/943 ή του άρθρου 8 παράγραφος 2 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 715/2009 ή κώδικα δικτύου ο οποίος να έχει θεσπισθεί σύμφωνα με το άρθρο 59 παράγραφοι 3 έως 12 του κανονισμού (ΕΕ) 2019/943 και το άρθρο 6 παράγραφοι 1 έως 10 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 715/2009, αλλά να μην έχει θεσπισθεί από την Επιτροπή δυνάμει του άρθρου 59 παράγραφος 13 του κανονισμού (ΕΕ) 2019/943 και του άρθρου 6 παράγραφος 11 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 715/2009.

ε)

παρακολουθεί και αναλύει την εφαρμογή των κωδίκων δικτύου που έχει θεσπίσει η Επιτροπή, όπως ορίζει το άρθρο 59 του κανονισμού (ΕΕ) 2019/943 και το άρθρο 6 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 715/2009 και οι κατευθυντήριες γραμμές που εγκρίνονται σύμφωνα με το άρθρο 61 του κανονισμού (ΕΕ) 2019/943, και τα αποτελέσματά τους επί της εναρμόνισης των εφαρμοστέων κανόνων που αποβλέπουν στη διευκόλυνση της ολοκλήρωσης της αγοράς καθώς και επί της απαγόρευσης των διακρίσεων, του αποτελεσματικού ανταγωνισμού και της αποδοτικής λειτουργίας της αγοράς, υποβάλλει δε σχετική έκθεση στην Επιτροπή.

2.   Όταν μία από τις ακόλουθες νομικές πράξεις προβλέπει την εκπόνηση προτάσεων για κοινούς όρους και προϋποθέσεις ή μεθοδολογίες για την εφαρμογή των εν λόγω κωδικών δικτύου και κατευθυντήριων γραμμών, περί των οποίων απαιτείται έγκριση από όλες τις αρμόδιες ρυθμιστικές αρχές, οι εν λόγω προτάσεις για κοινούς όρους και προϋποθέσεις ή μεθοδολογίες υποβάλλονται προς αναθεώρηση και έγκριση στον ACER:

α)

νομοθετική πράξη της Ένωσης εκδιδόμενη στο πλαίσιο της συνήθους νομοθετικής διαδικασίας

β)

κώδικες δικτύου και κατευθυντήριες γραμμές που εκδίδονται πριν από την 4η Ιουλίου 2019 και μεταγενέστερες αναθεωρήσεις αυτών των κωδικών δικτύου και των κατευθυντηρίων γραμμών, ή

γ)

κώδικες δικτύου και κατευθυντήριες γραμμές που εκδίδονται ως εκτελεστικές πράξεις σύμφωνα με το άρθρο 5 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 182/2011 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (20).

3.   Όταν μία από τις ακόλουθες νομικές πράξεις προβλέπει την εκπόνηση προτάσεων για όρους και προϋποθέσεις ή μεθοδολογίες για την εφαρμογή των εν λόγω κωδικών δικτύου και κατευθυντήριων γραμμών, περί των οποίων απαιτείται κανονιστική έγκριση από τις αρμόδιες ρυθμιστικές αρχές της εκάστοτε περιφέρειας, οι εν λόγω ρυθμιστικές αρχές λαμβάνουν απόφαση με ομοφωνία σχετικά με τους κοινούς όρους και προϋποθέσεις ή μεθοδολογίες που θα εγκριθούν από κάθε μία από τις εν λόγω ρυθμιστικές αρχές:

α)

νομοθετική πράξη της Ένωσης εκδιδόμενη στο πλαίσιο της συνήθους νομοθετικής διαδικασίας,

β)

οι κώδικες δικτύου και οι κατευθυντήριες γραμμές που έχουν εκδοθεί πριν από την 4η Ιουλίου 2019 και μεταγενέστερες αναθεωρήσεις αυτών των κωδικών δικτύου και των κατευθυντηρίων γραμμών, ή

γ)

οι κώδικες δικτύου και οι κατευθυντήριες γραμμές που εκδίδονται ως εκτελεστικές πράξεις σύμφωνα με το άρθρο 5 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 182/2011.

Οι προτάσεις που αναφέρονται στο πρώτο εδάφιο κοινοποιούνται στον ACER εντός μιας εβδομάδας από την υποβολή τους στις εν λόγω ρυθμιστικές αρχές. Οι ρυθμιστικές αρχές δύνανται να παραπέμψουν τις προτάσεις προς έγκριση στον ACER σύμφωνα με το άρθρο 6 παράγραφος 10 δεύτερο εδάφιο στοιχείο β) και ακολουθούν το άρθρο 6 παράγραφος 10 δεύτερο εδάφιο στοιχείο α) σε περίπτωση που δεν είναι δυνατόν να ληφθεί απόφαση με ομοφωνία όπως αναφέρεται στο πρώτο εδάφιο.

Ο διευθυντής ή το ρυθμιστικό συμβούλιο, ιδία πρωτοβουλία ή μετά από πρόταση ενός ή περισσοτέρων από τα μέλη του, δύναται να απαιτήσει από τις ρυθμιστικές αρχές της συγκεκριμένης περιφέρειας να παραπέμψουν την πρόταση στον ACER προς έγκριση. Το αίτημα αυτό αφορά μόνο τις περιπτώσεις όπου πρόταση συμφωνημένη σε περιφερειακό επίπεδο θα έχει απτό αντίκτυπο στην εσωτερική αγορά ενέργειας ή στην ασφάλεια του εφοδιασμού και πέρα από την περιοχή.

4.   Με την επιφύλαξη των παραγράφων 2 και 3, ο ACER είναι αρμόδιος να λαμβάνει απόφαση σύμφωνα με το άρθρο 6 παράγραφος 10 όταν οι αρμόδιες ρυθμιστικές αρχές δεν συμφωνούν ως προς τους όρους και τις προϋποθέσεις ή τις μεθοδολογίες για την εφαρμογή νέων κωδίκων δικτύου και κατευθυντήριων γραμμών που εγκρίνονται μετά την 4η Ιουλίου 2019 ως κατ' εξουσιοδότηση πράξεις, όταν οι εν λόγω όροι και προϋποθέσεις ή μεθοδολογίες απαιτούν έγκριση από όλες τις ρυθμιστικές αρχές ή από όλες τις ρυθμιστικές αρχές της οικείας περιφέρειας.

5.   Έως τις 31 Οκτωβρίου 2023 και στη συνέχεια ανά τριετία, η Επιτροπή υποβάλλει έκθεση στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και στο Συμβούλιο σχετικά με την πιθανή ανάγκη να ενισχυθεί περαιτέρω η συμμετοχή του ACER στην ανάπτυξη και υιοθέτηση όρων και προϋποθέσεων ή μεθοδολογιών για την εφαρμογή των κωδίκων δικτύου και των κατευθυντηρίων γραμμών που εγκρίνονται με τη μορφή κατ' εξουσιοδότηση πράξεων μετά την 4η Ιουλίου 2019. Κατά περίπτωση, η έκθεση συνοδεύεται από νομοθετική πρόταση με σκοπό να μεταβιβαστούν οι απαραίτητες αρμοδιότητες στον ACER ή να τροποποιηθούν.

6.   Πριν από την έγκριση των όρων και προϋποθέσεων ή μεθοδολογιών που αναφέρονται στις παραγράφους 2 και 3, οι ρυθμιστικές αρχές ή, εφόσον είναι αρμόδιος, ο ACER προβαίνουν σε αναθεώρηση και αλλαγή τους όπου είναι αναγκαίο, σε συνεννόηση με το ΕΔΔΣΜ Ηλεκτρικής Ενέργειας, το ΕΔΔΣΜ Φυσικού Αερίου ή τον φορέα ΔΣΔ της ΕΕ, προκειμένου να διασφαλίζεται ότι συνάδουν με τους σκοπούς του κώδικα δικτύου ή των κατευθυντήριων γραμμών και συμβάλλουν στην ολοκλήρωση της αγοράς, την αποφυγή διακρίσεων, τον αποτελεσματικό ανταγωνισμό και την εύρυθμη λειτουργία της αγοράς. Ο ACER λαμβάνει απόφαση σχετικά με την έγκριση εντός της προθεσμίας που καθορίζεται στους σχετικούς κώδικες δικτύου και τις κατευθυντήριες γραμμές. Η εν λόγω περίοδος αρχίζει την επομένη της ημέρας κατά την οποία η πρόταση αναφέρθηκε στον ACER.

7.   Ο ACER εκτελεί τα καθήκοντά του όσον αφορά την επανεξέταση ζώνης προσφοράς σύμφωνα με το άρθρο 14 παράγραφος 5 του κανονισμού (ΕΕ) 2019/943.

8.   Ο ACER παρακολουθεί την περιφερειακή συνεργασία των διαχειριστών συστημάτων μεταφοράς, η οποία αναφέρεται στο άρθρο 34 του κανονισμού (ΕΕ) 2019/943 και στο άρθρο 12 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 715/2009, και λαμβάνει υπόψη τα αποτελέσματα αυτής της συνεργασίας κατά τη διατύπωση των γνωμοδοτήσεων, συστάσεων και αποφάσεών του.

Άρθρο 6

Καθήκοντα του ACER σχετικά με τις ρυθμιστικές αρχές

1.   Ο ACER εκδίδει ατομικές αποφάσεις σχετικά με τεχνικά ζητήματα, εφόσον αυτές προβλέπονται στον κανονισμό (ΕΕ) 2019/943, στον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 715/2009, στην οδηγία (ΕΕ) 2019/944, ή στην οδηγία 2009/73/ΕΚ.

2.   Ο ACER δύναται, σύμφωνα με το οικείο πρόγραμμα εργασιών, κατόπιν αιτήματος της Επιτροπής ή με δική του πρωτοβουλία να διατυπώνει συστάσεις για να συνδράμει τις ρυθμιστικές αρχές και τους παράγοντες της αγοράς στην ανταλλαγή ορθών πρακτικών.

3.   Έως τις 5 Ιουλίου 2022 και στη συνέχεια ανά τετραετία, η Επιτροπή υποβάλλει στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και στο Συμβούλιο έκθεση σχετικά με την ανεξαρτησία των ρυθμιστικών αρχών σύμφωνα με το άρθρο 57 παράγραφος 7 της οδηγίας (ΕΕ) 2019/944.

4.   Ο ACER παρέχει πλαίσιο συνεργασίας στις ρυθμιστικές αρχές προκειμένου να διασφαλίζεται αποτελεσματική λήψη αποφάσεων επί ζητημάτων με διασυνοριακή σημασία. Προωθεί τη συνεργασία μεταξύ των ρυθμιστικών αρχών και μεταξύ των ρυθμιστικών αρχών σε περιφερειακό και ενωσιακό επίπεδο και λαμβάνει υπόψη τα αποτελέσματα αυτής της συνεργασίας κατά τη διατύπωση των γνωμοδοτήσεων, συστάσεων και αποφάσεών του. Αν ο ACER κρίνει ότι απαιτούνται δεσμευτικοί κανόνες για τη συνεργασία αυτή, διατυπώνει κατάλληλες συστάσεις προς την Επιτροπή.

5.   Κατόπιν αιτήματος μιας ή περισσοτέρων ρυθμιστικών αρχών ή της Επιτροπής, ο ACER γνωμοδοτεί βάσει πραγματικών στοιχείων σχετικά με το αν απόφαση εκδοθείσα από ρυθμιστική αρχή συμφωνεί με τους κώδικες δικτύου και τις κατευθυντήριες γραμμές που αναφέρονται στον κανονισμό (ΕΕ) 2019/943, στον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 715/2009, στην οδηγία (ΕΕ) 2019/944 ή στην οδηγία 2009/73/ΕΚ, ή με άλλες σχετικές διατάξεις αυτών των οδηγιών ή κανονισμών.

6.   Εάν η ρυθμιστική αρχή δεν συμμορφωθεί με την αναφερόμενη στην παράγραφο 5 γνωμοδότηση του ACER εντός τεσσάρων μηνών από την ημερομηνία παραλαβής της, ο ACER ενημερώνει σχετικά την Επιτροπή και το ενδιαφερόμενο κράτος μέλος.

7.   Εάν, σε συγκεκριμένη περίπτωση, μια ρυθμιστική αρχή αντιμετωπίζει δυσκολίες όσον αφορά την εφαρμογή των κωδίκων δικτύου και των κατευθυντήριων γραμμών που αναφέρονται στον κανονισμό (ΕΕ) 2019/943, στον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 715/2009, στην οδηγία (ΕΕ) 2019/944 ή στην οδηγία 2009/73/ΕΚ, δύναται να ζητήσει γνωμοδότηση από τον ACER. Ο ACER γνωμοδοτεί, έπειτα από διαβουλεύσεις με την Επιτροπή, εντός τριών μηνών από την παραλαβή της αίτησης αυτής.

8.   Κατόπιν αιτήματος ρυθμιστικής αρχής, ο ACER δύναται να παρέχει επιχειρησιακή συνδρομή στην εν λόγω ρυθμιστική αρχή όσον αφορά έρευνες που διεξάγονται δυνάμει του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1227/2011.

9.   Ο ACER Οργανισμός γνωμοδοτεί προς την οικεία ρυθμιστική αρχή σύμφωνα με το άρθρο 16 παράγραφος 3 του κανονισμού (ΕΕ) 2019/943.

10.   Ο ACER είναι αρμόδιος να εκδίδει ατομικές αποφάσεις σχετικά με ρυθμιστικά ζητήματα που έχουν επιπτώσεις στις διασυνοριακές συναλλαγές ή στη διασυνοριακή ασφάλεια του συστήματος, για τα οποία απαιτείται κοινή απόφαση δύο τουλάχιστον ρυθμιστικών αρχών, όταν αυτές οι αρμοδιότητες έχουν εκχωρηθεί στις ρυθμιστικές αρχές σύμφωνα με μία από τις ακόλουθες νομοθετικές πράξεις:

α)

νομοθετική πράξη της Ένωσης εκδιδόμενη στο πλαίσιο της συνήθους νομοθετικής διαδικασίας,

β)

κώδικες δικτύου και κατευθυντήριες γραμμές που εκδίδονται πριν από την 4η Ιουλίου 2019 και μεταγενέστερες αναθεωρήσεις αυτών των κωδικών δικτύου και των κατευθυντηρίων γραμμών, ή

γ)

κώδικες δικτύου και κατευθυντήριες γραμμές που εκδίδονται ως εκτελεστικές πράξεις σύμφωνα με το άρθρο 5 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 182/2011.

Ο ACER είναι αρμόδιος να εκδίδει ατομικές αποφάσεις όπως προβλέπεται στο πρώτο εδάφιο στις ακόλουθες περιπτώσεις:

α)

εφόσον δεν κατέστη δυνατό να επιτευχθεί συμφωνία των αρμόδιων ρυθμιστικών αρχών εντός έξι μηνών μετά την παραπομπή της υπόθεσης στην τελευταία από τις εν λόγω ρυθμιστικές αρχές· ή εντός τεσσάρων μηνών σε περιπτώσεις δυνάμει του άρθρου 4 παράγραφος 7 του παρόντος κανονισμού ή του άρθρου 59 παράγραφος 1 στοιχείο γ) ή του άρθρου 62 παράγραφος 1 στοιχείο στ) της οδηγίας (ΕΕ) 2019/944· ή

β)

βάσει κοινής αιτήσεως των αρμόδιων ρυθμιστικών αρχών.

Οι αρμόδιες ρυθμιστικές αρχές μπορούν να ζητούν από κοινού την παράταση της προθεσμίας που αναφέρεται στο στοιχείο α) του δεύτερου εδαφίου της παρούσας παραγράφου για έξι μήνες κατ' ανώτατο όριο, εκτός από τις περιπτώσεις του άρθρου 4 παράγραφος 7 του παρόντος κανονισμού ή του άρθρου 59 παράγραφος 1 στοιχείο γ) ή του άρθρου 62 παράγραφος 1 στοιχείο στ) της οδηγίας (ΕΕ) 2019/944.

Όταν οι αρμοδιότητες λήψης αποφάσεων επί διασυνοριακών ζητημάτων που αναφέρονται στο πρώτο εδάφιο έχουν ανατεθεί σε ρυθμιστικές αρχές, σε νέους κώδικες δικτύου ή κατευθυντήριες γραμμές που εγκρίνονται με τη μορφή κατ' εξουσιοδότηση πράξεων μετά την 4η Ιουλίου 2019, ο ACER είναι αρμόδιος σε εθελοντική βάση σύμφωνα με το στοιχείο β) του δεύτερου εδαφίου της παρούσας παραγράφου, κατόπιν αιτήματος του 60 % τουλάχιστον των αρμόδιων ρυθμιστικών αρχών. Όταν εμπλέκονται μόνο δύο ρυθμιστικές αρχές, κάθε μία εξ αυτών δύναται να παραπέμψει την υπόθεση στον ACER.

Έως τις 31 Οκτωβρίου 2023 και στη συνέχεια ανά τριετία, η Επιτροπή υποβάλλει έκθεση στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και στο Συμβούλιο σχετικά με την πιθανή ανάγκη για περαιτέρω ενίσχυση της συμμετοχής του ACER στην επίλυση υποθέσεων διαφωνίας μεταξύ ρυθμιστικών αρχών όσον αφορά κοινές αποφάσεις επί ζητημάτων για τα οποία έχουν ανατεθεί αρμοδιότητες σε αυτές μετά την 4η Ιουλίου 2019 με κατ' εξουσιοδότηση πράξη. Κατά περίπτωση, η έκθεση συνοδεύεται από νομοθετική πρόταση με σκοπό να μεταβιβαστούν οι απαραίτητες αρμοδιότητες στον ACER ή να τροποποιηθούν.

11.   Κατά την εκπόνηση της απόφασής του δυνάμει της παραγράφου 10, ο ACER διαβουλεύεται με τις ρυθμιστικές αρχές και τους σχετικούς διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς και ενημερώνεται για τις προτάσεις και τις παρατηρήσεις όλων των οικείων διαχειριστών συστημάτων μεταφοράς.

12.   Όταν μια υπόθεση παραπέμπεται στον ACER δυνάμει της παραγράφου 10, ο ACER:

α)

εκδίδει απόφαση το πολύ εντός έξι μηνών από την ημέρα παραπομπής· ή εντός πέντε μηνών σε περιπτώσεις δυνάμει του άρθρου 4 παράγραφος 7 του παρόντος κανονισμού ή του άρθρου 59 παράγραφος 1 στοιχείο γ) ή του άρθρου 62 παράγραφος 1 στοιχείο στ) της οδηγίας (ΕΕ) 2019/944· και

β)

μπορεί, εφόσον απαιτείται, να λάβει ενδιάμεση απόφαση προκειμένου να εξασφαλισθεί η ασφάλεια του εφοδιασμού ή η ασφάλεια λειτουργίας.

13.   Όπου τα ρυθμιστικά ζητήματα που αναφέρονται στην παράγραφο 10 περιλαμβάνουν επίσης εξαιρέσεις υπό την έννοια του άρθρου 63 του κανονισμού (ΕΕ) 2019/943 ή του άρθρου 36 της οδηγίας 2009/73/ΕΚ, δεν χωρεί σώρευση των καταληκτικών ημερομηνιών που ορίζονται στον παρόντα κανονισμό με εκείνες που ορίζονται στα προαναφερθέντα άρθρα.

Άρθρο 7

Καθήκοντα του ACER σχετικά με τα περιφερειακά κέντρα συντονισμού

1.   Ο ACER, σε στενή συνεργασία με τις ρυθμιστικές αρχές και το ΕΔΔΣΜ Ηλεκτρικής Ενέργειας, παρακολουθεί και αναλύει τις επιδόσεις των περιφερειακών κέντρων συντονισμού, λαμβάνοντας υπόψη τις εκθέσεις που προβλέπονται στο άρθρο 46 παράγραφος 3 του κανονισμού (ΕΕ) 2019/943.

2.   Για την εκτέλεση των καθηκόντων που αναφέρονται στην παράγραφο 1 κατά τρόπο αποτελεσματικό και ταχύ, ο ACER, ειδικότερα:

α)

αποφασίζει σχετικά με τη διάταξη των περιφερειών λειτουργίας του συστήματος δυνάμει του άρθρου 36 παράγραφοι 3 και 4 και χορηγεί εγκρίσεις δυνάμει του άρθρου 37 παράγραφος 2 του κανονισμού (ΕΕ) 2019/943·

β)

ζητεί πληροφορίες από τα περιφερειακά κέντρα συντονισμού, κατά περίπτωση, σύμφωνα με το άρθρο 46 του κανονισμού (ΕΕ) 2019/943·

γ)

διατυπώνει γνώμες και συστάσεις προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο και την Επιτροπή·

δ)

διατυπώνει γνώμες και συστάσεις προς περιφερειακά κέντρα συντονισμού.

Άρθρο 8

Καθήκοντα του ACER σχετικά με ορισθέντες διαχειριστές αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας

Προκειμένου να διασφαλίζεται ότι οι ορισθέντες διαχειριστές αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας εκτελούν τα καθήκοντά τους σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΕ) 2019/943 και τον κανονισμό (ΕΕ) 2015/1222 της Επιτροπής (21), ο ACER:

α)

παρακολουθεί την πρόοδο που σημειώνουν οι ορισθέντες διαχειριστές αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας όσον αφορά τον καθορισμό των καθηκόντων δυνάμει του κανονισμού (ΕΕ) 2015/1222·

β)

διατυπώνει συστάσεις προς την Επιτροπή σύμφωνα με το άρθρο 7 παράγραφος 5 του κανονισμού (ΕΕ) 2015/1222·

γ)

ζητεί πληροφορίες από ορισθέντες διαχειριστές αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας, κατά περίπτωση.

Άρθρο 9

Καθήκοντα του ACER σχετικά με την επάρκεια της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας και την ετοιμότητα αντιμετώπισης κινδύνων

1.   Ο ACER εγκρίνει και τροποποιεί, όπου είναι αναγκαίο:

α)

τις προτάσεις για τις μεθοδολογίες και τους υπολογισμούς που σχετίζονται με την εκτίμηση της επάρκειας των πόρων σε ευρωπαϊκό επίπεδο σύμφωνα με το άρθρο 23 παράγραφοι 3, 4, 6 και 7 του κανονισμού (ΕΕ) 2019/943·

β)

τις προτάσεις για τεχνικές προδιαγραφές για διασυνοριακή συμμετοχή σε μηχανισμούς δυναμικότητας σύμφωνα με το άρθρο 26 παράγραφος 11 του κανονισμού (ΕΕ) 2019/943.

2.   Ο ACER γνωμοδοτεί, δυνάμει του άρθρου 24 παράγραφος 3 του κανονισμού (ΕΕ) 2019/941 ως προς το αν δικαιολογούνται οι διαφορές μεταξύ της εθνικής εκτίμησης επάρκειας πόρων και της ευρωπαϊκής εκτίμησης επάρκειας πόρων.

3.   Ο ACER εγκρίνει και τροποποιεί, όπου είναι αναγκαίο, τις μεθοδολογίες για:

α)

τον προσδιορισμό σεναρίων κρίσης ηλεκτρικής ενέργειας σε περιφερειακό επίπεδο δυνάμει του άρθρου 5 του κανονισμού (ΕΕ) 2019/941·

β)

για εκτιμήσεις βραχυπρόθεσμης και εποχικής επάρκειας, δυνάμει του άρθρου 8 του κανονισμού (ΕΕ) 2019/941.

4.   Όσον αφορά την ασφάλεια εφοδιασμού με αέριο, ο ACER εκπροσωπείται στην ομάδα συντονισμού για το αέριο σύμφωνα με το άρθρο 4 του κανονισμού (ΕΕ) 2017/1938 και εκτελεί τις υποχρεώσεις όσον αφορά τη μόνιμη ικανότητα αμφίδρομης ροής των διασυνδέσεων για το αέριο που καθορίζονται στο παράρτημα III του κανονισμού (ΕΕ) 2017/1938.

Άρθρο 10

Καθήκοντα του ACER σχετικά με εξαιρέσεις

Ο ACER αποφασίζει σχετικά με εξαιρέσεις, όπως προβλέπεται στο άρθρο 63 παράγραφος 5 του κανονισμού (ΕΕ) 2019/943 Ο ACER αποφασίζει επίσης σχετικά με εξαιρέσεις, όπως προβλέπεται στο άρθρο 36 παράγραφος 4 της οδηγίας 2009/73/ΕΚ, εφόσον η σχετική υποδομή βρίσκεται στην επικράτεια περισσότερων του ενός κρατών μελών.

Άρθρο 11

Καθήκοντα του ACER σχετικά με τις υποδομές

Όσον αφορά τις διευρωπαϊκές ενεργειακές υποδομές, ο ACER, σε στενή συνεργασία με τις ρυθμιστικές αρχές και τα ΕΔΔΣΜ Ηλεκτρικής Ενέργειας και ΕΔΔΣΜ Φυσικού Αερίου:

α)

παρακολουθεί την πρόοδο προς την εφαρμογή σχεδίων για τη δημιουργία ικανότητας διασύνδεσης των δικτύων·

β)

παρακολουθεί την εφαρμογή των διενωσιακών προγραμμάτων ανάπτυξης δικτύου. Εάν ο ACER διαπιστώσει ασυνέπεια ανάμεσα στα εν λόγω προγράμματα και την εφαρμογή τους, διερευνά τις αιτίες της ασυνέπειας και διατυπώνει συστάσεις προς τους διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς, τις ρυθμιστικές αρχές ή άλλα αρμόδια όργανα προκειμένου να εφαρμοστούν οι επενδύσεις σύμφωνα με τα διενωσιακά προγράμματα ανάπτυξης δικτύου.

γ)

εκτελεί τις υποχρεώσεις που ορίζονται στα άρθρα 5, 11, 12 και 13 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 347/2013·

δ)

λαμβάνει αποφάσεις σχετικά με αιτήματα επενδύσεων σύμφωνα με το άρθρο 12 παράγραφος 6 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 347/2013.

Άρθρο 12

Καθήκοντα του ACER σχετικά με την ακεραιότητα και τη διαφάνεια στη χονδρική αγορά

Προκειμένου να παρακολουθεί αποτελεσματικά την ακεραιότητα και τη διαφάνεια στην αγορά χονδρικής, ο ACER, σε στενή συνεργασία με τις ρυθμιστικές αρχές και άλλες εθνικές αρχές:

α)

παρακολουθεί τις χονδρικές αγορές, συλλέγει και ανταλλάσσει στοιχεία και καταρτίζει ευρωπαϊκό μητρώο των παραγόντων της αγοράς σύμφωνα με τα άρθρα 7 έως 12 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1227/2011·

β)

διατυπώνει συστάσεις προς την Επιτροπή σύμφωνα με το άρθρο 7 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1227/2011·

γ)

συντονίζει τις έρευνες σύμφωνα με το άρθρο 16 παράγραφος 4 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1227/2011.

Άρθρο 13

Ανάθεση νέων καθηκόντων στον ACER

Ο ACER δύναται, υπό σαφώς καθορισμένες συνθήκες που ορίζει η Επιτροπή με κώδικες δικτύου που εγκρίνονται σύμφωνα με το άρθρο 59 του κανονισμού (ΕΕ) 2019/943 και κατευθυντήριες γραμμές που εγκρίνονται σύμφωνα με το άρθρο 61 του εν λόγω κανονισμού ή το άρθρο 23 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 715/2009, και σε ζητήματα συνδεόμενα με τον σκοπό της ίδρυσής του, να επιφορτιστεί με επιπρόσθετα καθήκοντα που δεν αφορούν εξουσίες λήψης αποφάσεων.

Άρθρο 14

Διαβουλεύσεις, διαφάνεια και διαδικαστικές εγγυήσεις

1.   Κατά την εκτέλεση των καθηκόντων του, ιδίως κατά τη διαδικασία καθορισμού κατευθυντηρίων γραμμών-πλαίσιο σύμφωνα με το άρθρο 59 του κανονισμού (ΕΕ) 2019/943 ή με το άρθρο 6 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 715/2009, όπως και κατά τη διαδικασία πρότασης τροποποιήσεων των κωδκών δικτύων, σύμφωνα με το άρθρο 60 του κανονισμού (ΕΕ) 2019/943 ή με το άρθρο 7 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 715/2009, ο ACER ζητεί ευρέως και εγκαίρως τη γνώμη των φορέων της αγοράς, των διαχειριστών συστημάτων μεταφοράς, των καταναλωτών, των τελικών χρηστών και, εφόσον κρίνεται σκόπιμο, των αρχών ανταγωνισμού, με την επιφύλαξη των αντίστοιχων αρμοδιοτήτων τους, κατά ανοικτό και διαφανή τρόπο, ιδίως όταν τα καθήκοντα αυτά αφορούν τους διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς.

2.   Ο ACER μεριμνά ώστε να παρέχονται στο κοινό και σε κάθε ενδιαφερόμενο μέρος, οσάκις ενδείκνυται, αντικειμενικές, αξιόπιστες και εύκολα προσβάσιμες πληροφορίες, ιδίως όσον αφορά τα αποτελέσματα των εργασιών του.

Όλα τα έγγραφα και τα πρακτικά των συνεδριάσεων διαβούλευσης που πραγματοποιούνται κατά τον καθορισμό κατευθυντηρίων γραμμών-πλαίσιο σύμφωνα με το άρθρο 59 του κανονισμού (ΕΕ) 2019/943 ή με το άρθρο 6 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 715/2009 ή κατά την τροποποίηση κωδικών δικτύου που αναφέρονται στην παράγραφο 1 δημοσιοποιούνται.

3.   Πριν από την έγκριση των κατευθυντηρίων γραμμών-πλαίσιο όπως και πριν από την πρόταση τροποποιήσεων των κωδικών δικτύου που αναφέρονται στην παράγραφο 1, ο ACER δηλώνει με ποιον τρόπο έλαβε υπόψη του τις παρατηρήσεις που του απευθύνθηκαν στη διαβούλευση, και, στις περιπτώσεις που οι παρατηρήσεις δεν έχουν ληφθεί υπόψη, εξηγεί τους λόγους.

4.   Ο ACER δημοσιεύει στον ιστότοπό του τουλάχιστον την ημερήσια διάταξη, τα έγγραφα βάσεως και, εφόσον κρίνεται απαραίτητο, τα πρακτικά των συνεδριάσεων του διοικητικού συμβουλίου, του ρυθμιστικού συμβουλίου και του συμβουλίου προσφυγών.

5.   Ο ACER εγκρίνει και δημοσιεύει κατάλληλο και αναλογικό εσωτερικό κανονισμό σύμφωνα με τη διαδικασία που ορίζεται στο άρθρο 19 παράγραφος 1 στοιχείο κ). Ο εσωτερικός αυτός κανονισμός περιλαμβάνει διατάξεις οι οποίες διασφαλίζουν διαφανή και λογική διαδικασία λήψης αποφάσεων που εγγυάται τα θεμελιώδη διαδικαστικά δικαιώματα βάσει του κράτους δικαίου και, ιδίως, το δικαίωμα ακρόασης, κανόνες πρόσβασης σε φακέλους και τα κριτήρια που καθορίζονται στις παραγράφους 6, 7 και 8.

6.   Πριν λάβει οποιαδήποτε ατομική απόφαση κατά τον παρόντα κανονισμό, ο ACER ενημερώνει κάθε ενδιαφερόμενο μέρος σχετικά με την πρόθεσή του να λάβει απόφαση, και ορίζει προθεσμία εντός της οποίας ο ενδιαφερόμενος μπορεί να διατυπώσει τις απόψεις του για το θέμα, λαμβανόμενου πλήρως υπόψη του επείγοντος χαρακτήρα, της πολυπλοκότητας και των ενδεχόμενων συνεπειών του θέματος.

7.   Οι ατομικές αποφάσεις του ACER αναφέρουν τους λόγους στους οποίους βασίζονται προκειμένου να είναι δυνατή προσφυγή επί της ουσίας.

8.   Οι ενδιαφερόμενοι τους οποίους αφορούν οι ατομικές αποφάσεις του ACER ενημερώνονται σχετικά με τα διαθέσιμα μέσα προσφυγής που προβλέπονται στον παρόντα κανονισμό.

Άρθρο 15

Παρακολούθηση και υποβολή εκθέσεων στον τομέα της ηλεκτρικής ενέργειας και του φυσικού αερίου

1.   Ο ACER, σε στενή συνεργασία με την Επιτροπή, τα κράτη μέλη και τις αρμόδιες εθνικές αρχές, συμπεριλαμβανομένων των ρυθμιστικών αρχών και με την επιφύλαξη των αρμοδιοτήτων των αρχών ανταγωνισμού, παρακολουθεί τις αγορές χονδρικής και λιανικής για την ηλεκτρική ενέργεια και το φυσικό αέριο, ιδίως τις λιανικές τιμές της ηλεκτρικής ενέργειας και του φυσικού αερίου, τη συμμόρφωση με τα δικαιώματα των καταναλωτών που ορίζονται στην οδηγία (ΕΕ) 2019/944 και την οδηγία 2009/73/ΕΚ, τον αντίκτυπο των εξελίξεων της αγοράς στους οικιακούς πελάτες, στην πρόσβαση στα δίκτυα, συμπεριλαμβανομένης της πρόσβασης στην ηλεκτρική ενέργεια από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, την πρόοδο όσον αφορά τις γραμμές διασύνδεσης, τους δυνητικούς φραγμούς στις διασυνοριακές συναλλαγές, τους κανονιστικούς φραγμούς για νεοεισερχόμενους στην αγορά και μικρούς φορείς, συμπεριλαμβανομένων των ενεργειακών κοινοτήτων πολιτών, τις κρατικές παρεμβάσεις που δεν επιτρέπουν στις τιμές να αντικατοπτρίζουν την πραγματική σπάνη, όπως ορίζεται στο άρθρο 10 παράγραφος 4 του κανονισμού (ΕΕ) 2019/943, των επιδόσεων των κρατών μελών στον τομέα της ασφάλειας του εφοδιασμού με ηλεκτρική ενέργεια με βάση τα αποτελέσματα της εκτίμησης της επάρκειας των πόρων σε ευρωπαϊκό επίπεδο που αναφέρεται στο άρθρο 23 του εν λόγω κανονισμού, λαμβανομένης ιδίως υπόψη της εκ των υστέρων αξιολόγησης που αναφέρεται στο άρθρο 17 του κανονισμού (ΕΕ) 2019/941.

2.   Ο ACER δημοσιεύει ετησίως έκθεση σχετικά με τα αποτελέσματα της δραστηριότητάς του όσον αφορά την παρακολούθηση, η οποία αναφέρεται στην παράγραφο 1. Στην έκθεση επισημαίνει τους φραγμούς στην ολοκλήρωση των εσωτερικών αγορών ηλεκτρικής ενέργειας και φυσικού αερίου.

3.   Κατά τη δημοσίευση της ετήσιας έκθεσής του, ο ACER μπορεί να υποβάλει στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και στην Επιτροπή γνωμοδότηση για τα ενδεχόμενα μέτρα ώστε να αρθούν οι φραγμοί που αναφέρονται στην παράγραφο 2.

4.   Ο ACER εκδίδει έκθεση βέλτιστων πρακτικών σχετικά με τις μεθοδολογίες των τιμολογίων μεταφοράς και διανομής σύμφωνα με το άρθρο 18 παράγραφος 9 του κανονισμού (ΕΕ) 2019/943.

Κεφάλαιο ΙΙ

Οργάνωση του ACER

Άρθρο 16

Νομικό καθεστώς

1.   Ο ACER είναι ενωσιακό όργανο με νομική προσωπικότητα.

2.   Σε κάθε κράτος μέλος, ο ACER διαθέτει την ευρύτερη δικαιοπρακτική ικανότητα που αναγνωρίζει το εθνικό δίκαιο σε νομικά πρόσωπα. Ειδικότερα, δύναται να αποκτά ή να διαθέτει κινητή και ακίνητη περιουσία και να είναι διάδικος.

3.   Ο ACER εκπροσωπείται από τον διευθυντή του.

4.   Έδρα του ACER είναι η Λιουμπλιάνα (Σλοβενία).

Άρθρο 17

Δομή διοίκησης και διαχείρισης

Ο ACER αποτελείται από:

α)

το διοικητικό συμβούλιο, το οποίο ασκεί τα καθήκοντα που ορίζονται στο άρθρο 29·

β)

το Ρυθμιστικό Συμβούλιο, το οποίο ασκεί τα καθήκοντα που ορίζονται στο άρθρο 22·

γ)

τον διευθυντή, ο οποίος ασκεί τα καθήκοντα που ορίζονται στο άρθρο 24· και

δ)

το συμβούλιο προσφυγών, το οποίο ασκεί τα καθήκοντα που ορίζονται στο άρθρο 28.

Άρθρο 18

Σύνθεση του διοικητικού συμβουλίου

1.   Το διοικητικό συμβούλιο απαρτίζεται από εννέα μέλη. Κάθε μέλος έχει έναν αναπληρωτή. Δύο μέλη και οι αναπληρωτές τους διορίζονται από την Επιτροπή, δύο μέλη και οι αναπληρωτές τους από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και πέντε μέλη και οι αναπληρωτές τους από το Συμβούλιο. Κανένα μέλος του διοικητικού συμβουλίου δεν μπορεί να είναι μέλος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Τα μέλη του διοικητικού συμβουλίου δεν επιτρέπεται να είναι μέλη του ρυθμιστικού συμβουλίου.

2.   Η θητεία των μελών του διοικητικού συμβουλίου και των αναπληρωτών τους είναι τετραετής και μπορεί να ανανεωθεί άπαξ. Για την πρώτη εντολή, η θητεία αυτή έχει διάρκεια έξι ετών για τα μισά μέλη και τους αναπληρωτές τους.

3.   Το διοικητικό συμβούλιο εκλέγει, με πλειοψηφία δύο τρίτων, τον πρόεδρο και τον αντιπρόεδρό του μεταξύ των μελών του. Ο αντιπρόεδρος αντικαθιστά αυτομάτως τον πρόεδρο, σε περίπτωση αδυναμίας του τελευταίου να ασκήσει τα καθήκοντά του. Η διάρκεια της θητείας του προέδρου και του αντιπροέδρου είναι δύο έτη, με δυνατότητα άπαξ ανανέωσης. Σε κάθε περίπτωση, η θητεία του προέδρου και του αντιπροέδρου λήγει μόλις παύσουν να είναι μέλη του διοικητικού συμβουλίου.

4.   Οι συνεδριάσεις του διοικητικού συμβουλίου συγκαλούνται από τον πρόεδρό του. Ο πρόεδρος του ρυθμιστικού συμβουλίου ή το πρόσωπο που υποδεικνύει το εν λόγω Συμβούλιο και ο διευθυντής συμμετέχουν στις συζητήσεις, χωρίς δικαίωμα ψήφου, εκτός εάν το διοικητικό συμβούλιο αποφασίσει άλλως όσον αφορά τον διευθυντή. Το διοικητικό συμβούλιο συνέρχεται τουλάχιστον δύο φορές ετησίως σε τακτική συνεδρίαση. Συνεδριάζει επίσης με πρωτοβουλία του προέδρου του, κατόπιν αιτήματος της Επιτροπής ή κατόπιν αιτήματος του ενός τρίτου τουλάχιστον των μελών του. Το διοικητικό συμβούλιο δύναται να προσκαλεί στις συνεδριάσεις του ως παρατηρητή κάθε πρόσωπο με σημαίνουσα ενδεχομένως γνώμη. Τα μέλη του διοικητικού συμβουλίου επιτρέπεται να επικουρούνται από συμβούλους ή εμπειρογνώμονες, τηρουμένου του εσωτερικού κανονισμού του. Ο ACER παρέχει γραμματειακή υποστήριξη στο διοικητικό συμβούλιο.

5.   Οι αποφάσεις του διοικητικού συμβουλίου λαμβάνονται με πλειοψηφία των δύο τρίτων των παρόντων μελών του, εκτός αν προβλέπεται διαφορετικά από τον παρόντα κανονισμό. Κάθε μέλος του διοικητικού συμβουλίου ή αναπληρωτής διαθέτει μία ψήφο.

6.   Ο εσωτερικός κανονισμός του ορίζει αναλυτικότερα:

α)

τους κανόνες της ψηφοφορίας, ιδίως δε τους όρους βάσει των οποίων ένα μέλος μπορεί να αντιπροσωπεύει άλλο μέλος, και, εφόσον είναι σκόπιμο, τους κανόνες για την απαρτία· και

β)

τις ρυθμίσεις που διέπουν την εναλλαγή η οποία εφαρμόζεται για την ανανέωση των διοριζόμενων από το Συμβούλιο μελών του διοικητικού συμβουλίου, ώστε να εξασφαλισθεί συν τω χρόνω ισόρροπη συμμετοχή των κρατών μελών.

7.   Με την επιφύλαξη του ρόλου των μελών που διορίζονται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, τα μέλη του διοικητικού συμβουλίου αναλαμβάνουν τη δέσμευση να δρουν ανεξάρτητα και αντικειμενικά προς το συμφέρον της Ένωσης στο σύνολό της και δεν επιζητούν ούτε ακολουθούν οδηγίες από θεσμικά και λοιπά όργανα ή οργανισμούς της Ένωσης, από κυβέρνηση κράτους μέλους ή από δημόσιο ή ιδιωτικό φορέα. Προς τούτο, κάθε μέλος υποβάλλει γραπτή δήλωση δεσμεύσεων και γραπτή δήλωση συμφερόντων όπου καταδεικνύεται είτε η απουσία οιουδήποτε συμφέροντος, το οποίο θα μπορούσε ενδεχομένως να επηρεάσει την ανεξαρτησία του είτε η ύπαρξη τυχόν άμεσου ή έμμεσου συμφέροντος το οποίο μπορεί ενδεχομένως να επηρεάσει την ανεξαρτησία του. Ο ACER δημοσιοποιεί τις εν λόγω δηλώσεις σε ετήσια βάση.

Άρθρο 19

Καθήκοντα του διοικητικού συμβουλίου

1.   Το διοικητικό συμβούλιο:

α)

αφού ζητήσει τη γνώμη του ρυθμιστικού συμβουλίου και λάβει τη συγκατάθεσή του σύμφωνα με το άρθρο 22 παράγραφος 5 στοιχείο γ), διορίζει τον διευθυντή σύμφωνα με το άρθρο 23 παράγραφος 2 και, κατά περίπτωση, παρατείνει τη θητεία του ή τον παύει από τα καθήκοντα του·

β)

διορίζει επισήμως τα μέλη του ρυθμιστικού συμβουλίου που ορίζονται σύμφωνα με το άρθρο 21 παράγραφος 1·

γ)

διορίζει επισήμως τα μέλη του συμβουλίου προσφυγών σύμφωνα με το άρθρο 25 παράγραφος 2·

δ)

εξασφαλίζει ότι ο ACER εκτελεί την αποστολή του και εκπληρώνει τα καθήκοντα που του έχουν ανατεθεί σύμφωνα με τον παρόντα κανονισμό·

ε)

εγκρίνει το έγγραφο προγραμματισμού που αναφέρεται στο άρθρο 20 παράγραφος 1 με πλειοψηφία των δύο τρίτων των μελών του και, κατά περίπτωση, τροποποιεί το έγγραφο σύμφωνα με το άρθρο 20 παράγραφος 3·

στ)

εγκρίνει με πλειοψηφία δύο τρίτων τον ετήσιο προϋπολογισμό του ACER και ασκεί τα λοιπά δημοσιονομικά του καθήκοντα σύμφωνα με τα άρθρα 31 έως 35·

ζ)

αποφασίζει, αφού λάβει τη σύμφωνη γνώμη της Επιτροπής, σχετικά με την αποδοχή κληροδοτημάτων, δωρεών ή επιχορηγήσεων από άλλες ενωσιακές πηγές ή οιωνδήποτε εθελοντικών συνεισφορών των κρατών μελών ή των ρυθμιστικών αρχών τους. Η γνώμη του διοικητικού συμβουλίου που διατυπώνεται σύμφωνα με το άρθρο 35 παράγραφος 4 εξετάζει τις πηγές χρηματοδότησης που απαριθμούνται στην παρούσα παράγραφο·

η)

κατόπιν διαβούλευσης με το ρυθμιστικό συμβούλιο, ασκεί πειθαρχική εξουσία επί του διευθυντή. Επιπλέον, σύμφωνα με την παράγραφο 2, ασκεί, ως προς το προσωπικό του ACER, τις εξουσίες που ανατίθενται δυνάμει του κανονισμού υπηρεσιακής κατάστασης των υπαλλήλων της Ευρωπαϊκής Ένωσης στην αρμόδια για τους διορισμούς αρχή και τις εξουσίες που ανατίθενται δυνάμει του καθεστώτος που εφαρμόζεται επί του λοιπού προσωπικού της Ευρωπαϊκής Ένωσης στην αρχή που είναι αρμόδια για τη σύναψη συμβάσεων εργασίας·

θ)

συντάσσει τους εκτελεστικούς κανόνες του ACER για την εφαρμογή του κανονισμού υπηρεσιακής κατάστασης και του καθεστώτος που εφαρμόζεται επί του λοιπού προσωπικού σύμφωνα με το άρθρο 110 του κανονισμού υπηρεσιακής κατάστασης δυνάμει του άρθρου 39 παράγραφος 2·

ι)

θεσπίζει πρακτικά μέτρα σχετικά με το δικαίωμα πρόσβασης στα έγγραφα του ACER, σύμφωνα με το άρθρο 41·

ια)

εγκρίνει και δημοσιεύει την ετήσια έκθεση σχετικά με τις δραστηριότητες του ACER, βάσει του σχεδίου ετήσιας έκθεσης, η οποία αναφέρεται στο άρθρο 24 παράγραφος 1 στοιχείο θ), και υποβάλλει την εν λόγω έκθεση, έως την 1η Ιουλίου κάθε έτους, στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο, την Επιτροπή και το Ελεγκτικό Συνέδριο. Η ετήσια έκθεση σχετικά με τις δραστηριότητες του ACER περιλαμβάνει ανεξάρτητη ενότητα, εγκεκριμένη από το ρυθμιστικό συμβούλιο, η οποία αφορά τις ρυθμιστικές δραστηριότητες του ACER κατά το εν λόγω έτος·

ιβ)

εγκρίνει και δημοσιεύει τον εσωτερικό κανονισμό του·

ιγ)

εγκρίνει τους δημοσιονομικούς κανόνες που εφαρμόζονται στον ACER σύμφωνα με το άρθρο 36·

ιδ)

εγκρίνει στρατηγική για την καταπολέμηση της απάτης, ανάλογη προς τους κινδύνους απάτης, λαμβάνοντας υπόψη το κόστος και τα οφέλη των μέτρων που θα εφαρμοστούν·

ιε)

εγκρίνει κανόνες για την πρόληψη και τη διαχείριση συγκρούσεων συμφερόντων όσον αφορά τα μέλη του, καθώς και τα μέλη του συμβουλίου προσφυγών·

ιστ)

εγκρίνει και επικαιροποιεί τακτικά τα σχέδια επικοινωνίας και διάδοσης που αναφέρονται στο άρθρο 41·

ιζ)

διορίζει υπόλογο, δυνάμει του κανονισμού υπηρεσιακής κατάστασης και του καθεστώτος που εφαρμόζεται επί του λοιπού προσωπικού, ο οποίος λειτουργεί υπό καθεστώς πλήρους ανεξαρτησίας κατά την άσκηση των καθηκόντων του·

ιη)

μεριμνά για τη δέουσα συνέχεια στα πορίσματα και στις συστάσεις που προκύπτουν από τις διάφορες εσωτερικές ή εξωτερικές εκθέσεις ελέγχου και αξιολογήσεις, καθώς και από τις έρευνες της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Καταπολέμησης της Απάτης (OLAF)·

ιθ)

εγκρίνει τη σύναψη συμφωνιών συνεργασίας σύμφωνα με το άρθρο 43·

κ)

με βάση πρόταση του διευθυντή σύμφωνα με το άρθρο 24 παράγραφος 1 στοιχείο β) και αφού ζητήσει τη γνώμη του ρυθμιστικού συμβουλίου και λάβει τη συγκατάθεσή του σύμφωνα με το άρθρο 22 παράγραφος 5 στοιχείο στ), εγκρίνει και δημοσιεύει τον εσωτερικό κανονισμό που αναφέρεται στο άρθρο 14 παράγραφος 5.

2.   Το διοικητικό συμβούλιο εκδίδει, σύμφωνα με το άρθρο 110 του κανονισμού υπηρεσιακής κατάστασης, απόφαση, με βάση το άρθρο 2 παράγραφος 1 του κανονισμού υπηρεσιακής κατάστασης και το άρθρο 6 του καθεστώτος που εφαρμόζεται επί του λοιπού προσωπικού, για την ανάθεση συναφών αρμοδιοτήτων της αρμόδιας για τους διορισμούς αρχής στον διευθυντή, καθώς και για τον προσδιορισμό των προϋποθέσεων υπό τις οποίες μπορεί να ανασταλεί η εν λόγω ανάθεση. Ο διευθυντής εξουσιοδοτείται να αναθέτει περαιτέρω τις αρμοδιότητες αυτές.

3.   Όταν το επιβάλλουν εξαιρετικές περιστάσεις, το διοικητικό συμβούλιο δύναται, με την έκδοση απόφασης, να αναστείλει προσωρινά την ανάθεση των αρμοδιοτήτων της αρμόδιας για τους διορισμούς αρχής στον διευθυντή και σε όσους υπεξουσιοδοτήθηκαν από αυτόν, υπέρ του ίδιου του διοικητικού συμβουλίου ή να τις αναθέσει σε ένα από τα μέλη του ή σε άλλο μέλος του προσωπικού πλην του διευθυντή. Οι εξαιρετικές περιστάσεις περιορίζονται αυστηρά σε διοικητικά, δημοσιονομικά ή διαχειριστικά θέματα, με την επιφύλαξη της πλήρους ανεξαρτησίας του διευθυντή σχετικά με τα καθήκοντά του σύμφωνα με το άρθρο 24 παράγραφος 1 στοιχείο γ).

Άρθρο 20

Ετήσιος και πολυετής προγραμματισμός

1.   Κάθε έτος, ο διευθυντής καταρτίζει σχέδιο εγγράφου προγραμματισμού που περιέχει τον ετήσιο και τον πολυετή προγραμματισμό και το υποβάλλει στο διοικητικό συμβούλιο και στο ρυθμιστικό συμβούλιο.

Το διοικητικό συμβούλιο εγκρίνει το σχέδιο εγγράφου προγραμματισμού αφού λάβει τη συγκατάθεση του ρυθμιστικού συμβουλίου και το υποβάλλει στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, στο Συμβούλιο και στην Επιτροπή το αργότερο στις 31 Ιανουαρίου.

Το σχέδιο εγγράφου προγραμματισμού είναι σύμφωνο με το προσωρινό σχέδιο προβλέψεων που καταρτίζεται σύμφωνα με το άρθρο 33 παράγραφοι 1, 2 και 3.

Το διοικητικό συμβούλιο εγκρίνει το σχέδιο εγγράφου προγραμματισμού αφού συνεκτιμήσει τη γνώμη της Επιτροπής και λάβει τη συγκατάθεση του ρυθμιστικού συμβουλίου, και αφού ο διευθυντής το υποβάλει στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Το διοικητικό συμβούλιο υποβάλλει το έγγραφο προγραμματισμού στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, στο Συμβούλιο και στην Επιτροπή το αργότερο στις 31 Δεκεμβρίου.

Το έγγραφο προγραμματισμού εγκρίνεται με την επιφύλαξη της ετήσιας διαδικασίας του προϋπολογισμού και δημοσιοποιείται.

Το έγγραφο προγραμματισμού οριστικοποιείται μετά την τελική έγκριση του γενικού προϋπολογισμού και, εφόσον κρίνεται απαραίτητο, προσαρμόζεται ανάλογα.

2.   Ο ετήσιος προγραμματισμός στο έγγραφο προγραμματισμού περιλαμβάνει αναλυτικούς στόχους και αναμενόμενα αποτελέσματα, συμπεριλαμβανομένων δεικτών επιδόσεων. Περιλαμβάνει επίσης περιγραφή των δράσεων που θα χρηματοδοτηθούν, καθώς και αναφορά των χρηματοοικονομικών και των ανθρώπινων πόρων που διατίθενται για κάθε δράση, συμπεριλαμβανομένης αναφοράς σε ομάδες εργασίας του ACER που είναι επιφορτισμένες να συνεισφέρουν στην εκπόνηση των αντίστοιχων εγγράφων, σύμφωνα με τις αρχές κατάρτισης και διαχείρισης του προϋπολογισμού βάσει δραστηριοτήτων. Ο ετήσιος προγραμματισμός συμβαδίζει με τον πολυετή προγραμματισμό που αναφέρεται στην παράγραφο 4. Καθορίζει με σαφήνεια τα καθήκοντα που προστίθενται, τροποποιούνται ή καταργούνται σε σχέση με το προηγούμενο οικονομικό έτος.

3.   Όταν ανατίθεται στον ACER νέο καθήκον, το διοικητικό συμβούλιο τροποποιεί το εγκεκριμένο έγγραφο προγραμματισμού.

Κάθε ουσιαστική τροποποίηση του εγγράφου προγραμματισμού εγκρίνεται με την ίδια διαδικασία που καθορίζεται για το αρχικό έγγραφο προγραμματισμού. Το διοικητικό συμβούλιο δύναται να μεταβιβάζει στον διευθυντή την εξουσία να επιφέρει μη ουσιαστικές τροποποιήσεις στο έγγραφο προγραμματισμού.

4.   Ο πολυετής προγραμματισμός στο έγγραφο προγραμματισμού καθορίζει τον συνολικό στρατηγικό προγραμματισμό, ο οποίος περιλαμβάνει στόχους, αναμενόμενα αποτελέσματα και δείκτες επιδόσεων. Καθορίζει επίσης τον προγραμματισμό των πόρων, συμπεριλαμβανομένου του πολυετούς προϋπολογισμού και του προγραμματισμού ανθρώπινων πόρων.

Ο προγραμματισμός των πόρων επικαιροποιείται σε ετήσια βάση. Ο στρατηγικός προγραμματισμός επικαιροποιείται κατά περίπτωση, ιδίως για την αντιμετώπιση θεμάτων που προκύπτουν από την αξιολόγηση κατά το άρθρο 45.

Άρθρο 21

Σύνθεση του ρυθμιστικού συμβουλίου

1.   Το ρυθμιστικό συμβούλιο απαρτίζεται από:

α)

ανώτερους εκπροσώπους των ρυθμιστικών αρχών, όπως προβλέπονται στο άρθρο 57 παράγραφος 1 της οδηγίας (ΕΕ) 2019/944 και στο άρθρο 39 παράγραφος 1 της οδηγίας 2009/73/ΕΚ, και έναν αναπληρωτή ανά κράτος μέλος από το εν ενεργεία ανώτερο προσωπικό των εν λόγω αρχών, αμφότερους προτεινόμενους από την ρυθμιστική αρχή·

β)

έναν εκπρόσωπο της Επιτροπής, χωρίς δικαίωμα ψήφου.

Μόνον ένας εκπρόσωπος ανά κράτος μέλος από την ρυθμιστική αρχή γίνεται δεκτός στο ρυθμιστικό συμβούλιο.

2.   Το ρυθμιστικό συμβούλιο εκλέγει πρόεδρο και αντιπρόεδρο μεταξύ των μελών του. Ο αντιπρόεδρος αντικαθιστά τον πρόεδρο, σε περίπτωση αδυναμίας του τελευταίου να ασκήσει τα καθήκοντά του. Η διάρκεια της θητείας του προέδρου και του αντιπροέδρου είναι δυόμισι έτη, με δυνατότητα ανανέωσης. Ωστόσο, σε κάθε περίπτωση, η θητεία του προέδρου και του αντιπροέδρου λήγει μόλις παύσουν να είναι μέλη του ρυθμιστικού συμβουλίου.

Άρθρο 22

Καθήκοντα του ρυθμιστικού συμβουλίου

1.   Το ρυθμιστικό συμβούλιο αποφασίζει με πλειοψηφία δύο τρίτων των παρόντων μελών του, με μια ψήφο για κάθε μέλος,.

2.   Το ρυθμιστικό συμβούλιο εγκρίνει και δημοσιεύει τον εσωτερικό κανονισμό του. Ο εσωτερικός κανονισμός ορίζει αναλυτικότερα τους κανόνες της ψηφοφορίας, κυρίως δε τους όρους αντιπροσώπευσης μέλους από άλλο μέλος, και, εφόσον είναι σκόπιμο, τους κανόνες για την απαρτία. Ο εσωτερικός κανονισμός μπορεί να προβλέπει ειδικές μεθόδους εργασίας για την εξέταση θεμάτων που προκύπτουν στο πλαίσιο περιφερειακών πρωτοβουλιών συνεργασίας.

3.   Κατά την άσκηση των καθηκόντων που του ανατίθενται με τον παρόντα κανονισμό και χωρίς να θίγονται τα μέλη του που ενεργούν εξ ονόματος της αντίστοιχης ρυθμιστικής τους αρχής, το ρυθμιστικό συμβούλιο ενεργεί ανεξάρτητα και δεν επιζητεί ούτε δέχεται οδηγίες από καμία κυβέρνηση κράτους μέλους, την Επιτροπή ή άλλη δημόσια ή ιδιωτική οντότητα.

4.   Ο ACER παρέχει γραμματειακή υποστήριξη στο ρυθμιστικό συμβούλιο.

5.   Το ρυθμιστικό συμβούλιο:

α)

διατυπώνει γνώμες και, κατά περίπτωση, παρατηρήσεις και τροπολογίες στο κείμενο των προτάσεων του διευθυντή, σχετικά με σχέδια γνωμοδοτήσεων, συστάσεων και αποφάσεων που αναφέρονται στο άρθρο 3 παράγραφος 1, στα άρθρα 4 έως 8, στο άρθρο 9 παράγραφοι 1 και 2, στο άρθρο 10, στο άρθρο 11 στοιχείο γ), στο άρθρο 13, στο άρθρο 15 παράγραφος 4 και στα άρθρα 30 και 43, τα οποία εξετάζονται προς έγκριση.

β)

στο πεδίο της αρμοδιότητάς του, καθοδηγεί τον διευθυντή κατά την εκτέλεση των καθηκόντων του, με εξαίρεση τα καθήκοντα του ACER δυνάμει του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1227/2011 και καθοδηγεί τις ομάδες εργασίας του ACER που συγκροτούνται σύμφωνα με το άρθρο 30.

γ)

γνωμοδοτεί στο διοικητικό συμβούλιο σχετικά με τον υποψήφιο διευθυντή, σύμφωνα με το άρθρο 19 παράγραφος 1 στοιχείο α) και το άρθρο 23 παράγραφος 2.

δ)

εγκρίνει το έγγραφο προγραμματισμού σύμφωνα με το άρθρο 20 παράγραφος 1·

ε)

εγκρίνει τη σχετική με τις ρυθμιστικές δραστηριότητες ανεξάρτητη ενότητα της ετήσιας έκθεσης, όπως προβλέπεται στο άρθρο 19 παράγραφος 1 στοιχείο ια) και στο άρθρο 24 παράγραφος 1 στοιχείο θ)·

στ)

γνωμοδοτεί προς το διοικητικό συμβούλιο σχετικά με τον εσωτερικό κανονισμό σύμφωνα με το άρθρο 14 παράγραφος 5 και το άρθρο 30 παράγραφος 3·

ζ)

γνωμοδοτεί προς το διοικητικό συμβούλιο για τα σχέδια επικοινωνίας και διάδοσης που αναφέρονται στο άρθρο 41·

η)

γνωμοδοτεί προς το διοικητικό συμβούλιο σχετικά με τον εσωτερικό κανονισμό που εφαρμόζεται στις σχέσεις με τρίτες χώρες ή διεθνείς οργανισμούς όπως αναφέρονται στο άρθρο 43.

6.   Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ενημερώνεται για το σχέδιο ημερήσιας διάταξης των προσεχών συνεδριάσεων του ρυθμιστικού συμβουλίου τουλάχιστον δύο εβδομάδες πριν από τη συνεδρίαση. Το σχέδιο πρακτικών της συνεδρίασης διαβιβάζεται στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο εντός δύο εβδομάδων από τη συνεδρίαση του ρυθμιστικού συμβουλίου. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο μπορεί να καλεί, σεβόμενο πλήρως την ανεξαρτησία του, τον διευθυντή του ρυθμιστικού συμβουλίου ή τον αναπληρωτή του να προβεί σε δήλωση ενώπιον της αρμόδιας επιτροπής του και να απαντήσει σε ερωτήσεις των μελών της επιτροπής αυτής.

Άρθρο 23

Διευθυντής

1.   Ο ACER εκπροσωπείται από τον διευθυντή του, ο οποίος ενεργεί σύμφωνα με την καθοδήγηση που προβλέπεται στο άρθρο 22 παράγραφος 5 στοιχείο β) δεύτερη πρόταση και, οσάκις προβλέπεται στον παρόντα κανονισμό, σύμφωνα με τις γνώμες του ρυθμιστικού συμβουλίου. Υπό την επιφύλαξη των αντίστοιχων ρόλων του διοικητικού συμβουλίου και του ρυθμιστικού συμβουλίου όσον αφορά τα καθήκοντα του διευθυντή, ο διευθυντής δεν επιζητεί ούτε δέχεται οδηγίες από καμία κυβέρνηση, τα θεσμικά όργανα της Ένωσης ή άλλη δημόσια ή ιδιωτική οντότητα ή πρόσωπο. Ο διευθυντής λογοδοτεί στο διοικητικό συμβούλιο σχετικά με διοικητικά, δημοσιονομικά και διαχειριστικά θέματα, αλλά παραμένει εντελώς ανεξάρτητος όσον αφορά τα καθήκοντά του δυνάμει του άρθρο 24 παράγραφος 1 στοιχείο γ). Ο διευθυντής μπορεί να παρίσταται ως παρατηρητής στις συνεδριάσεις του ρυθμιστικού συμβουλίου.

2.   Ο διευθυντής διορίζεται από το διοικητικό συμβούλιο, αφού ληφθεί η συγκατάθεση του ρυθμιστικού συμβουλίου, με κριτήρια την αξία του καθώς και τις δεξιότητες και την πείρα του στον τομέα της ενέργειας, από πίνακα τριών τουλάχιστον υποψηφίων, τους οποίους προτείνει η Επιτροπή έπειτα από ανοιχτή και διαφανή διαδικασία επιλογής. Προτού διορισθεί, ο επιλεγόμενος από το διοικητικό συμβούλιο υποψήφιος προβαίνει σε δήλωση ενώπιον της αρμόδιας επιτροπής του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και απαντά σε ερωτήσεις των μελών της. Για τον σκοπό της σύναψης της σύμβασης με τον διευθυντή, ο ACER εκπροσωπείται από τον πρόεδρο του διοικητικού συμβουλίου.

3.   Η θητεία του διευθυντή είναι πενταετής. Κατά τη διάρκεια των 9 μηνών που προηγούνται της λήξης αυτής της περιόδου, η Επιτροπή διενεργεί αξιολόγηση. Στην αξιολόγηση, η Επιτροπή εξετάζει ιδίως:

α)

τις επιδόσεις του διευθυντή·

β)

τα καθήκοντα και τις ανάγκες του ACER κατά τα επόμενα έτη.

4.   Έπειτα από πρόταση της Επιτροπής, αφού διεξαγάγει διαβούλευση με το ρυθμιστικό συμβούλιο και λάβει πλήρως υπόψη του την αξιολόγηση και τη γνώμη του ρυθμιστικού συμβουλίου και μόνον εφόσον δικαιολογείται βάσει των καθηκόντων και των αναγκών του ACER, το διοικητικό συμβούλιο δύναται να παρατείνει τη θητεία του διευθυντή άπαξ, για μέγιστο διάστημα πέντε ετών. Διευθυντής του οποίου η θητεία έχει παραταθεί δεν επιτρέπεται να συμμετάσχει σε άλλη διαδικασία επιλογής για την ίδια θέση στο τέλος της παραταθείσας περιόδου.

5.   Το διοικητικό συμβούλιο γνωστοποιεί στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο την πρόθεσή του να παρατείνει τη θητεία του διευθυντή. Εντός μηνός πριν από την παράταση της θητείας του, ο διευθυντής είναι δυνατόν να κληθεί να προβεί σε δήλωση ενώπιον της αρμόδιας επιτροπής του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και να απαντήσει σε ερωτήσεις των μελών της.

6.   Εάν δεν παραταθεί η θητεία του, ο διευθυντής εξακολουθεί να ασκεί τα καθήκοντά του έως ότου διορισθεί ο αντικαταστάτης του.

7.   Ο διευθυντής είναι δυνατόν να απαλλαγεί από τα καθήκοντά του μόνο με απόφαση του διοικητικού συμβουλίου, αφού ληφθεί η συγκατάθεση του ρυθμιστικού συμβουλίου. Το διοικητικό συμβούλιο λαμβάνει τη σχετική απόφαση με πλειοψηφία δύο τρίτων των μελών του.

8.   Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ή το Συμβούλιο δύνανται να ζητήσουν από τον διευθυντή να υποβάλει έκθεση πεπραγμένων. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο μπορεί επίσης να καλεί τον διευθυντή να προβεί σε δήλωση ενώπιον της αρμόδιας επιτροπής του και να απαντήσει σε ερωτήσεις των μελών της επιτροπής αυτής.

Άρθρο 24

Καθήκοντα του διευθυντή

1.   Ο διευθυντής:

α)

αποτελεί τον νόμιμο εκπρόσωπο του ACER και είναι επιφορτισμένος με την καθημερινή διοίκησή του·

β)

προετοιμάζει τις εργασίες του διοικητικού συμβουλίου, συμμετέχει χωρίς δικαίωμα ψήφου στις εργασίες του διοικητικού συμβουλίου και έχει την ευθύνη για την εφαρμογή των αποφάσεων που εκδίδει το διοικητικό συμβούλιο·

γ)

συντάσσει, συμβουλεύεται σχετικά, εγκρίνει και δημοσιεύει γνώμες, συστάσεις και αποφάσεις·

δ)

είναι υπεύθυνος για την υλοποίηση του ετήσιου προγράμματος εργασιών του ACER, υπό την καθοδήγηση του ρυθμιστικού συμβουλίου και υπό τον διοικητικό έλεγχο του διοικητικού συμβουλίου·

ε)

λαμβάνει τα αναγκαία μέτρα, ιδίως δε εκδίδει εσωτερικές διοικητικές εγκυκλίους και δημοσιεύει ανακοινώσεις, για να διασφαλίζεται η λειτουργία του ACER σύμφωνα με τον παρόντα κανονισμό·

στ)

κάθε έτος καταρτίζει σχέδιο προγράμματος εργασιών του ACER για το επόμενο έτος και, μετά την έγκριση του σχεδίου από το διοικητικό συμβούλιο, το υποβάλλει στο ρυθμιστικό συμβούλιο, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και στην Επιτροπή πριν από τις 31 Ιανουαρίου κάθε έτους.

ζ)

είναι υπεύθυνος για την υλοποίηση του εγγράφου προγραμματισμού και την υποβολή εκθέσεων στο διοικητικό συμβούλιο σχετικά με την υλοποίησή του·

η)

καταρτίζει προσωρινό σχέδιο προβλέψεων του ACER, σύμφωνα με το άρθρο 33 παράγραφος 1, και εκτελεί τον προϋπολογισμό του ACER σύμφωνα με τα άρθρα 34 και 35·

θ)

συντάσσει κάθε έτος και υποβάλλει στο διοικητικό συμβούλιο σχέδιο ετήσιας έκθεσης, η οποία περιλαμβάνει ανεξάρτητη ενότητα για τις ρυθμιστικές δραστηριότητες του ACER και ενότητα για τα οικονομικά και διοικητικά θέματα·

ι)

καταρτίζει σχέδιο δράσης σε συνέχεια των συμπερασμάτων εσωτερικών ή εξωτερικών εκθέσεων ελέγχου και των αξιολογήσεων, καθώς και των ερευνών της OLAF, και υποβάλλει έκθεση προόδου δύο φορές ετησίως στην Επιτροπή και τακτικά στο διοικητικό συμβούλιο·

ια)

είναι επίσης αρμόδιος να αποφασίζει αν είναι αναγκαία για την αποτελεσματική και επαρκή άσκηση των καθηκόντων του ACER η τοποθέτηση ενός ή περισσοτέρων υπαλλήλων σε ένα ή περισσότερα κράτη μέλη.

Για τον σκοπό του στοιχείου ια) του πρώτου εδαφίου, προτού αποφασίσει την εγκαθίδρυση τοπικού γραφείου, ο διευθυντής ζητεί τη γνώμη των ενδιαφερόμενων κρατών μελών, συμπεριλαμβανομένου του κράτους μέλους όπου βρίσκεται η έδρα του ACER, και λαμβάνει την εκ των προτέρων συγκατάθεση της Επιτροπής και του διοικητικού συμβουλίου. Στην απόφαση, βάσει ενδεδειγμένης ανάλυσης κόστους-οφέλους, διευκρινίζεται το πεδίο εφαρμογής των δραστηριοτήτων που πρόκειται να αναλάβει το τοπικό γραφείο, ώστε να αποφεύγεται το αδικαιολόγητο κόστος και η επικάλυψη διοικητικών καθηκόντων του ACER.

2.   Για τους σκοπούς του στοιχείου γ) της παραγράφου 1 του παρόντος άρθρου, οι γνώμες, συστάσεις και αποφάσεις που αναφέρονται στο άρθρο 3 παράγραφος 1, στα άρθρα 4 έως 8, στο άρθρο 9 παράγραφοι 1 και 3, στο άρθρο 10, στο άρθρο 11 στοιχείο γ), στο άρθρο 13, στο άρθρο 15 παράγραφος 4 και στα άρθρα 30 και 43 εγκρίνονται μόνο αφού έχουν λάβει τη συγκατάθεση του ρυθμιστικού συμβουλίου.

Πριν από την υποβολή σχεδίων γνωμών, συστάσεων, ή αποφάσεων προς ψηφοφορία από το ρυθμιστικό συμβούλιο, ο διευθυντής διαβιβάζει προτάσεις για σχέδια γνωμών, συστάσεων ή αποφάσεων στην αρμόδια ομάδα εργασίας για διαβούλευση, παρέχοντας επαρκές χρονικό περιθώριο.

Ο διευθυντής:

α)

λαμβάνει υπόψη τις παρατηρήσεις και τις τροποποιήσεις του ρυθμιστικού συμβουλίου και υποβάλλει εκ νέου το αναθεωρημένο σχέδιο γνώμης, σύστασης ή απόφασης στο ρυθμιστικό συμβούλιο για τη διατύπωση ευνοϊκής γνώμης·

β)

δύναται να ανακαλέσει τα υποβληθέντα σχέδια γνωμών, συστάσεων και αποφάσεων, υπό την προϋπόθεση υποβολής δεόντως αιτιολογημένης γραπτής εξήγησης, σε περίπτωση διαφωνίας του με τις τροποποιήσεις που υπέβαλε το ρυθμιστικό συμβούλιο·

Σε περίπτωση ανάκλησης σχεδίου γνώμης, σύστασης ή απόφασης, ο διευθυντής μπορεί να εκδώσει νέο σχέδιο γνώμης, σύστασης ή απόφασης σύμφωνα με τη διαδικασία που ορίζεται στο άρθρο 22 παράγραφος 5 στοιχείο α) και στο δεύτερο εδάφιο της παρούσας παραγράφου. Για τους σκοπούς του στοιχείου α) του τρίτου εδαφίου της παρούσας παραγράφου, σε περίπτωση που ο διευθυντής παρεκκλίνει από τις παρατηρήσεις και τις τροποποιήσεις που λαμβάνει από το ρυθμιστικό συμβούλιο ή τις απορρίπτει, ο διευθυντής παρέχει επίσης δεόντως αιτιολογημένες γραπτές εξηγήσεις.

Εάν το ρυθμιστικό συμβούλιο δεν διατυπώσει ευνοϊκή γνώμη για εκ νέου υποβαλλόμενο κείμενο σχεδίου γνώμης, σύστασης ή απόφασης, επειδή οι παρατηρήσεις του ή οι τροποποιήσεις του δεν έχουν αποτυπωθεί καταλλήλως στο εκ νέου υποβαλλόμενο κείμενο, ο διευθυντής μπορεί να αναθεωρήσει περαιτέρω το κείμενο του σχεδίου γνώμης, σύστασης ή απόφασης σύμφωνα με τις τροποποιήσεις και τις παρατηρήσεις που προτείνει το ρυθμιστικό συμβούλιο προκειμένου να λάβει τη συγκατάθεσή του, χωρίς να χρειάζεται να ζητήσει εκ νέου τη γνώμη της σχετικής ομάδας εργασίας ή να παράσχει πρόσθετο γραπτό σκεπτικό·

Άρθρο 25

Δημιουργία και σύνθεση του συμβουλίου προσφυγών

1.   Ο ACER συγκροτεί συμβούλιο προσφυγών.

2.   Το συμβούλιο προσφυγών αποτελείται από έξι μέλη και έξι αναπληρωτές που επιλέγονται μεταξύ εν ενεργεία ή πρώην ανώτατων υπαλλήλων των ρυθμιστικών αρχών, των αρχών ανταγωνισμού ή άλλων ενωσιακών ή εθνικών θεσμικών οργάνων με κατάλληλη πείρα στον τομέα της ενέργειας. Το συμβούλιο προσφυγών ορίζει τον πρόεδρό του.

Τα μέλη του συμβουλίου προσφυγών διορίζονται επισήμως από το διοικητικό συμβούλιο, βάσει προτάσεως της Επιτροπής, έπειτα από δημόσια πρόσκληση εκδήλωσης ενδιαφέροντος και κατόπιν διαβουλεύσεως με το ρυθμιστικό συμβούλιο.

3.   Το συμβούλιο προσφυγών εγκρίνει και δημοσιεύει τον εσωτερικό κανονισμό του. Στον κανονισμό αυτό ορίζονται λεπτομερώς οι κανόνες που διέπουν την οργάνωση και λειτουργία του συμβουλίου προσφυγών και οι κανόνες που εφαρμόζονται για τις προσφυγές ενώπιον του συμβουλίου, σύμφωνα με το άρθρο 28. Το συμβούλιο προσφυγών κοινοποιεί στην Επιτροπή το σχέδιο εσωτερικού κανονισμού του, καθώς και κάθε σημαντική τροποποίηση των κανόνων. Η Επιτροπή γνωμοδοτεί σχετικά με τους κανόνες αυτούς εντός τριών μηνών από την ημερομηνία παραλαβής της κοινοποίησης.

Ο προϋπολογισμός του ACER περιλαμβάνει ξεχωριστή γραμμή του προϋπολογισμού για τη χρηματοδότηση της λειτουργίας του μητρώου για το συμβούλιο προσφυγών.

4.   Οι αποφάσεις του συμβουλίου προσφυγών λαμβάνονται με πλειοψηφία τουλάχιστον τεσσάρων από τα έξι μέλη του. Το συμβούλιο προσφυγών συγκαλείται όποτε είναι αναγκαίο.

Άρθρο 26

Μέλη του συμβουλίου προσφυγών

1.   Η διάρκεια της θητείας των μελών του συμβουλίου προσφυγών είναι πενταετής. Η θητεία αυτή είναι ανανεώσιμη άπαξ.

2.   Τα μέλη του συμβουλίου προσφυγών λαμβάνουν τις αποφάσεις τους ανεξάρτητα. Δεν δεσμεύονται από υποδείξεις. Δεν επιτρέπεται να ασκούν άλλα καθήκοντα στον ACER ή στο οικείο διοικητικό ή ρυθμιστικό συμβούλιο ή σε οποιαδήποτε από τις οικείες ομάδες εργασίας. Μέλος του συμβουλίου προσφυγών δεν είναι δυνατόν να εκπέσει από την ιδιότητά του αυτή κατά τη διάρκεια της θητείας του, εκτός εάν κριθεί ότι έχει υποπέσει σε βαρύ παράπτωμα και το διοικητικό συμβούλιο εκδώσει απόφαση έκπτωσης, κατόπιν διαβουλεύσεως με το ρυθμιστικό συμβούλιο.

Άρθρο 27

Αποκλεισμός και εξαίρεση στο συμβούλιο προσφυγών

1.   Τα μέλη του συμβουλίου προσφυγών δεν επιτρέπεται να συμμετέχουν σε διαδικασία προσφυγής, εάν έχουν οποιοδήποτε προσωπικό συμφέρον σε αυτήν, εάν διετέλεσαν στο παρελθόν εκπρόσωποι ενός εκ των συμμετεχόντων στη διαδικασία ή εάν συμμετείχαν στη λήψη της προσβαλλόμενης απόφασης.

2.   Εάν, για κάποιον από τους λόγους που αναφέρονται στην παράγραφο 1 ή για οποιονδήποτε άλλο λόγο, ένα μέλος του συμβουλίου προσφυγών θεωρεί ότι ένα άλλο μέλος δεν πρέπει να συμμετάσχει σε διαδικασία προσφυγής, το πρώτο μέλος ενημερώνει σχετικά το συμβούλιο προσφυγών. Κάθε συμμετέχων στη διαδικασία προσφυγών δύναται να υποβάλει αίτηση εξαίρεσης μελών του συμβουλίου προσφυγών για οποιονδήποτε από τους λόγους που αναφέρονται στην παράγραφο 1 ή σε περίπτωση που υπάρχουν υπόνοιες μεροληψίας. Η αίτηση δεν είναι παραδεκτή εάν βασίζεται στην ιθαγένεια των μελών ή εάν ο συμμετέχων στη διαδικασία, μολονότι γνώριζε τον λόγο εξαίρεσης, προέβη σε διαδικαστική πράξη χωρίς να αντιταχθεί στη σύνθεση του συμβουλίου προσφυγών.

3.   Το συμβούλιο προσφυγών αποφασίζει σχετικά με τη δράση που πρέπει να αναληφθεί στις περιπτώσεις που προσδιορίζονται στις παραγράφους 1 και 2 χωρίς τη συμμετοχή του οικείου μέλους. Για τη λήψη της απόφασης αυτής, το οικείο μέλος αντικαθίσταται στο συμβούλιο προσφυγών από τον αναπληρωτή του. Εάν και το αναπληρωματικό μέλος εμπίπτει στις εν λόγω περιπτώσεις, ο πρόεδρος διορίζει αντικαταστάτη από τους διαθέσιμους αναπληρωτές.

4.   Τα μέλη του συμβουλίου προσφυγών αναλαμβάνουν τη δέσμευση να ενεργούν ανεξάρτητα, προς το δημόσιο συμφέρον. Προς τούτο, υποβάλλουν δήλωση δεσμεύσεων και δήλωση συμφερόντων όπου καταδεικνύεται είτε η απουσία οιουδήποτε συμφέροντος, το οποίο θα μπορούσε ενδεχομένως να επηρεάσει την ανεξαρτησία τους είτε η ύπαρξη τυχόν άμεσου ή έμμεσου συμφέροντος το οποίο μπορεί ενδεχομένως να επηρεάσει την ανεξαρτησία τους. Οι εν λόγω δηλώσεις δημοσιοποιούνται κάθε χρόνο.

Άρθρο 28

Αποφάσεις υποκείμενες σε προσφυγή

1.   Κάθε φυσικό ή νομικό πρόσωπο, συμπεριλαμβανομένων των ρυθμιστικών αρχών, δύναται να προσβάλει απόφαση που αναφέρεται στο άρθρο 2 στοιχείο δ), η οποία απευθύνεται σε αυτό ή απόφαση η οποία, παρότι έχει τον τύπο απόφασης που απευθύνεται σε άλλο πρόσωπο, αφορά άμεσα και προσωπικά το συγκεκριμένο πρόσωπο.

2.   Η προσφυγή περιλαμβάνει υπόμνημα στο οποίο εκτίθενται οι λόγοι υποβολής της και υποβάλλεται εγγράφως στον ACER εντός δύο μηνών από την κοινοποίηση της απόφασης στο ενδιαφερόμενο πρόσωπο ή, απουσία κοινοποιήσεως, εντός δύο μηνών από την ημερομηνία δημοσίευσης της απόφασης του ACER. Τα συμβούλιο προσφυγών αποφασίζει σχετικά με την προσφυγή εντός τεσσάρων μηνών από την υποβολή της.

3.   Προσφυγή που ασκείται δυνάμει της παραγράφου 1 δεν έχει ανασταλτικό αποτέλεσμα. Ωστόσο, εφόσον θεωρεί ότι το επιβάλλουν οι περιστάσεις, το συμβούλιο προσφυγών δύναται να αναστείλει την εκτέλεση της προσβαλλόμενης απόφασης.

4.   Εάν η προσφυγή είναι παραδεκτή, το συμβούλιο προσφυγών εξετάζει κατά πόσον είναι βάσιμη. Καλεί, όσο συχνά απαιτείται, τους συμμετέχοντες στη διαδικασία να καταθέσουν παρατηρήσεις σχετικά με κοινοποιήσεις που εκδίδει το ίδιο ή σχετικά με ανακοινώσεις εκ μέρους των άλλων συμμετεχόντων στη διαδικασία, εντός καθορισμένων προθεσμιών. Οι συμμετέχοντες στη διαδικασία έχουν το δικαίωμα να προβούν σε προφορική παρουσίαση.

5.   Το συμβούλιο προσφυγών δύναται να επικυρώνει την απόφαση ή να παραπέμπει την υπόθεση στο αρμόδιο όργανο του ACER. Το τελευταίο δεσμεύεται από την απόφαση του συμβουλίου προσφυγών.

6.   Οι αποφάσεις που λαμβάνονται από το συμβούλιο προσφυγών δημοσιεύονται από τον ACER.

Άρθρο 29

Προσφυγή ενώπιον του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης

Η άσκηση προσφυγής ενώπιον του Δικαστηρίου για την ακύρωση απόφασης που εξέδωσε ο ACER σύμφωνα με τον παρόντα κανονισμό και για παράλειψη δράσης εντός των χρονικών ορίων που ισχύουν, είναι δυνατή μόνον αφού εξαντληθούν οι διαδικασίες προσφυγής που αναφέρονται στο άρθρο 28. Ο ACER λαμβάνει τα αναγκαία μέτρα για να συμμορφωθεί με την απόφαση του Δικαστηρίου.

Άρθρο 30

Ομάδες εργασίας

1.   Σε αιτιολογημένες περιπτώσεις και ιδίως για την υποστήριξη του έργου του διευθυντή και του ρυθμιστικού συμβουλίου όσον αφορά ρυθμιστικά ζητήματα, και για την κατάρτιση γνωμών, συστάσεων και αποφάσεων που αναφέρονται στο άρθρο 3 παράγραφος 1, στα άρθρα 4 έως 8, στο άρθρο 9 παράγραφοι 1 και 3, στο άρθρο 10, στο άρθρο 11 στοιχείο γ), στο άρθρο 13, στο άρθρο 15 παράγραφος 4 και στα άρθρα 30 και 43, το διοικητικό συμβούλιο συγκροτεί ή καταργεί ομάδες εργασίας βάσει κοινής πρότασης του διευθυντή και του ρυθμιστικού συμβουλίου.

Η σύσταση και η κατάργηση ομάδας εργασίας απαιτεί συγκατάθεση του ρυθμιστικού συμβουλίου.

2.   Οι ομάδες εργασίας αποτελούνται από εμπειρογνώμονες από το προσωπικό του ACER και από τις ρυθμιστικές αρχές. Εμπειρογνώμονες από την Επιτροπή μπορούν να συμμετέχουν στις ομάδες εργασίας. Ο ACER δεν είναι υπεύθυνος για το κόστος της συμμετοχής εμπειρογνωμόνων από το προσωπικό των ρυθμιστικών αρχών στις ομάδες εργασίας του ACER. Οι ομάδες εργασίας λαμβάνουν υπόψη τις απόψεις των εμπειρογνωμόνων από άλλες σχετικές εθνικές αρχές όταν οι εν λόγω αρχές είναι αρμόδιες.

3.   Το διοικητικό συμβούλιο εγκρίνει και δημοσιεύει εσωτερικό κανονισμό για τη λειτουργία των ομάδων εργασίας με βάση πρόταση του διευθυντή, αφού ζητήσει τη γνώμη του ρυθμιστικού συμβουλίου και λάβει τη συγκατάθεσή του.

4.   Οι ομάδες εργασίας του ACER εκτελούν τις δραστηριότητες που τους ανατίθενται στο έγγραφο προγραμματισμού το οποίο εγκρίνεται σύμφωνα με το άρθρο 20 και οποιεσδήποτε δραστηριότητες δυνάμει του παρόντος κανονισμού τους ανατίθενται από το ρυθμιστικό συμβούλιο και τον διευθυντή.

Κεφάλαιο III

Κατάρτιση και διάρθρωση του προϋπολογισμού

Άρθρο 31

Διάρθρωση του προϋπολογισμού

1.   Με την επιφύλαξη άλλων πόρων, τα έσοδα του ACER συνίστανται σε:

α)

συνεισφορά από την Ένωση·

β)

τέλη που καταβάλλονται στον ACER κατ' εφαρμογή του άρθρου 32·

γ)

τυχόν εθελοντικές συνεισφορές των κρατών μελών ή των οικείων ρυθμιστικών αρχών που αναφέρονται στο άρθρο 19 παράγραφος 1 στοιχείο ζ)·

δ)

κληροδοτήματα, δωρεές ή επιχορηγήσεις που αναφέρονται στο άρθρο 19 παράγραφος 1 στοιχείο ζ).

2.   Τα έξοδα του ACER περιλαμβάνουν τις δαπάνες προσωπικού, τα διοικητικά έξοδα και τις δαπάνες υποδομής και λειτουργίας.

3.   Τα έσοδα και τα έξοδα του ACER ισοσκελίζονται.

4.   Όλα τα έσοδα και τα έξοδα του ACER αποτελούν αντικείμενο προβλέψεων για κάθε οικονομικό έτος, το οποίο συμπίπτει με το ημερολογιακό έτος, και εγγράφονται στον προϋπολογισμό του.

5.   Τα έσοδα που συγκεντρώνει ο ACER δεν υπονομεύουν την ουδετερότητα, την ανεξαρτησία ή την αμεροληψία του.

Άρθρο 32

Τέλη

1.   Στον ACER καταβάλλονται τέλη για τα εξής:

α)

έκδοση απόφασης απαλλαγής σύμφωνα με το άρθρο 10 του παρόντος κανονισμού και για αποφάσεις για τον διασυνοριακό επιμερισμό του κόστους που παρέχονται από τον ACER δυνάμει του άρθρου 12 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 347/2013·

β)

τη συλλογή, τον χειρισμό, την επεξεργασία και την ανάλυση των πληροφοριών που υποβάλλονται από τους συμμετέχοντες στην αγορά ή από τις οντότητες που υποβάλλουν εκθέσεις για λογαριασμό τους σύμφωνα με το άρθρο 8 του κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 1227/2011.

2.   Τα τέλη της παραγράφου 1, καθώς και ο τρόπος καταβολής τους, ορίζονται από την Επιτροπή μετά από δημόσια διαβούλευση και αφού ζητηθεί η γνώμη του διοικητικού συμβουλίου και του ρυθμιστικού συμβουλίου. Τα τέλη είναι ανάλογα προς τις δαπάνες των σχετικών υπηρεσιών που παρέχονται με οικονομικά αποδοτικό τρόπο και είναι επαρκή για την κάλυψη αυτών των δαπανών. Τα εν λόγω τέλη καθορίζονται σε επίπεδο που να διασφαλίζει ότι δεν εισάγονται διακρίσεις και ότι αποφεύγεται η αδικαιολόγητη οικονομική ή διοικητική επιβάρυνση των συμμετεχόντων στην αγορά ή των οντοτήτων που ενεργούν για λογαριασμό τους.

Η Επιτροπή επανεξετάζει τακτικά το επίπεδο των εν λόγω τελών βάσει αξιολόγησης και, εφόσον απαιτείται, προσαρμόζει το ύψος των εν λόγω τελών και τον τρόπο καταβολής τους.

Άρθρο 33

Κατάρτιση του προϋπολογισμού

1.   Κάθε έτος ο διευθυντής καταρτίζει προσωρινό σχέδιο προβλέψεων, το οποίο καλύπτει τις δαπάνες λειτουργίας και το πρόγραμμα εργασιών που προβλέπονται για το επόμενο οικονομικό έτος, και υποβάλλει το εν λόγω προσωρινό σχέδιο προβλέψεων στο διοικητικό συμβούλιο, συνοδευόμενο από πίνακα προσωρινών θέσεων προσωπικού.

2.   Το προσωρινό σχέδιο προβλέψεων βασίζεται στους στόχους και στα αναμενόμενα αποτελέσματα του εγγράφου προγραμματισμού που αναφέρεται στο άρθρο 20 παράγραφος 1, και λαμβάνει υπόψη τους χρηματοδοτικούς πόρους που απαιτούνται για την επίτευξη των στόχων αυτών και των αναμενόμενων αποτελεσμάτων.

3.   Κάθε έτος, βάσει του προσωρινού σχεδίου προβλέψεων που καταρτίζεται από το διευθυντή, το διοικητικό συμβούλιο εγκρίνει προσωρινό σχέδιο προβλέψεων των εσόδων και των εξόδων του ACER για το επόμενο οικονομικό έτος.

4.   Το εν λόγω προσωρινό σχέδιο προβλέψεων, που περιλαμβάνει και σχέδιο οργανογράμματος, διαβιβάζεται από το διοικητικό συμβούλιο στην Επιτροπή έως τις 31 Ιανουαρίου κάθε έτους. Πριν από την έγκριση των προβλέψεων, το σχέδιο που έχει καταρτισθεί από το διευθυντή διαβιβάζεται στο ρυθμιστικό συμβούλιο, το οποίο δύναται να εκδώσει αιτιολογημένη γνώμη σχετικά με το σχέδιο.

5.   Οι προβλέψεις της παραγράφου 3 διαβιβάζονται από την Επιτροπή στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και στο Συμβούλιο, ταυτόχρονα με το σχέδιο του γενικού προϋπολογισμού της Ένωσης.

6.   Βάσει του σχεδίου προβλέψεων, η Επιτροπή εγγράφει στο σχέδιο του γενικού προϋπολογισμού της Ένωσης τις προβλέψεις που θεωρεί αναγκαίες σε σχέση με το οργανόγραμμα καθώς και το ποσό της επιχορήγησης που θα καταλογισθεί στον γενικό προϋπολογισμό της Ένωσης σύμφωνα με τα άρθρα 313 έως 316 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ).

7.   Το Συμβούλιο, με τον ρόλο του ως αρμόδιας για τον προϋπολογισμό αρχής, εγκρίνει το οργανόγραμμα του ACER.

8.   Ο προϋπολογισμός του ACER εγκρίνεται από το διοικητικό συμβούλιο. Καθίσταται οριστικός μετά την τελική έγκριση του γενικού προϋπολογισμού της Ένωσης. Όταν είναι αναγκαίο, αναπροσαρμόζεται αναλόγως.

9.   Για κάθε τροποποίηση του προϋπολογισμού, καθώς και του οργανογράμματος, ακολουθείται η ίδια διαδικασία.

10.   Έως τις 5 Ιουλίου 2020, η Επιτροπή αξιολογεί εάν οι διαθέσιμοι οικονομικοί και ανθρώπινοι πόροι του ACER του επιτρέπουν να εκπληρώνει τον ρόλο του δυνάμει του παρόντος κανονισμού για τη δημιουργία εσωτερικής αγοράς ενέργειας και τη συμβολή του στην ενεργειακή ασφάλεια προς όφελος των καταναλωτών στην Ένωση.

11.   Το διοικητικό συμβούλιο γνωστοποιεί, χωρίς καθυστέρηση, στην αρμόδια για τον προϋπολογισμό αρχή την πρόθεσή του να υλοποιήσει σχέδια τα οποία ενδέχεται να έχουν σημαντικές δημοσιονομικές επιπτώσεις στη χρηματοδότηση του προϋπολογισμού του ACER, ιδίως κάθε σχέδιο που σχετίζεται με ακίνητη περιουσία. Το διοικητικό συμβούλιο ενημερώνει επίσης την Επιτροπή για την πρόθεσή του. Εάν οποιοδήποτε από τα σκέλη της αρμόδιας για τον προϋπολογισμό αρχής προτίθεται να γνωμοδοτήσει, γνωστοποιεί την πρόθεσή του αυτή στον ACER, εντός δύο εβδομάδων από την παραλαβή των πληροφοριών που αφορούν το σχέδιο. Εάν δεν λάβει απάντηση, ο ACER μπορεί να προβεί στη σχεδιαζόμενη πράξη.

Άρθρο 34

Εκτέλεση και έλεγχος του προϋπολογισμού

1.   Ο διευθυντής ασκεί καθήκοντα διατάκτη και εκτελεί τον προϋπολογισμό του ACER.

2.   Έως την 1η Μαρτίου μετά τη λήξη του οικονομικού έτους, ο υπόλογος του ACER υποβάλλει στον υπόλογο της Επιτροπής και στο Ελεγκτικό Συνέδριο τους προσωρινούς λογαριασμούς, συνοδευόμενους από την έκθεση δημοσιονομικής και οικονομικής διαχείρισης του οικονομικού έτους. Ο υπόλογος του ACER υποβάλλει επίσης την έκθεση δημοσιονομικής και οικονομικής διαχείρισης στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο, έως τις 31 Μαρτίου του επόμενου έτους. Στη συνέχεια, ο υπόλογος της Επιτροπής ενοποιεί τους προσωρινούς λογαριασμούς των θεσμικών οργάνων και των αποκεντρωμένων οργανισμών σύμφωνα με το άρθρο 245 του κανονισμού (ΕΕ, Ευρατόμ) 2018/1046 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (22) («δημοσιονομικός κανονισμός»).

Άρθρο 35

Απόδοση λογαριασμών και απαλλαγή

1.   Ο υπόλογος του ACER υποβάλλει τους προσωρινούς λογαριασμούς για το οικονομικό έτος (έτος Ν) στον υπόλογο της Επιτροπής και στο Ελεγκτικό Συνέδριο μέχρι την 1η Μαρτίου του επομένου οικονομικού έτους (έτος Ν+1).

2.   Ο ACER υποβάλλει έκθεση σχετικά με τη δημοσιονομική και οικονομική διαχείριση για το έτος Ν στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, στο Συμβούλιο, στην Επιτροπή και στο Ελεγκτικό Συνέδριο μέχρι τις 31 Μαρτίου του έτους N+1.

Έως τις 31 Μαρτίου του έτους N+1, ο υπόλογος της Επιτροπής υποβάλλει στο Ελεγκτικό Συνέδριο τους προσωρινούς λογαριασμούς του ACER. Η έκθεση δημοσιονομικής και οικονομικής διαχείρισης του οικονομικού έτους υποβάλλεται επίσης από την Επιτροπή στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο.

3.   Μετά την παραλαβή των παρατηρήσεων του Ελεγκτικού Συνεδρίου σχετικά με τους προσωρινούς λογαριασμούς του ACER για το έτος N, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 246 του δημοσιονομικού κανονισμού, ο υπόλογος καταρτίζει υπ' ευθύνη του τους οριστικούς λογαριασμούς του ACER για το εν λόγω έτος. Ο διευθυντής τους υποβάλλει στο διοικητικό συμβούλιο για γνωμοδότηση.

4.   Το διοικητικό συμβούλιο γνωμοδοτεί σχετικά με τους οριστικούς λογαριασμούς του ACER για το έτος N.

5.   Έως την 1η Ιουλίου του έτους N+1, ο υπόλογος του ACER υποβάλλει τους εν λόγω οριστικούς λογαριασμούς για το έτος N, συνοδευόμενους από τη γνωμοδότηση του διοικητικού συμβουλίου, στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο, την Επιτροπή και το Ελεγκτικό Συνέδριο.

6.   Οι οριστικοί λογαριασμοί δημοσιεύονται στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης έως τις 15 Νοεμβρίου του έτους N+1.

7.   Ο διευθυντής υποβάλλει στο Ελεγκτικό Συνέδριο απάντηση επί των παρατηρήσεων του τελευταίου, έως τις 30 Σεπτεμβρίου του έτους N+1. Ο διευθυντής υποβάλλει επίσης αντίγραφο της απάντησης αυτής στο διοικητικό συμβούλιο και την Επιτροπή.

8.   Ο διευθυντής υποβάλλει στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, κατόπιν αιτήματος του τελευταίου, κάθε πληροφορία που είναι αναγκαία για την ομαλή διεξαγωγή της διαδικασίας απαλλαγής για το έτος N, σύμφωνα με το άρθρο 109 παράγραφος 3 του κατ' εξουσιοδότηση κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1271/2013.

9.   Πριν από τις 15 Μαΐου του έτους N + 2, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο χορηγεί στον διευθυντή απαλλαγή για την εκτέλεση του προϋπολογισμού του οικονομικού έτους N, κατόπιν συστάσεως του Συμβουλίου, το οποίο αποφασίζει με ειδική πλειοψηφία.

Άρθρο 36

Δημοσιονομικοί κανόνες

Οι δημοσιονομικοί κανόνες που ισχύουν για τον ACER εγκρίνονται από το διοικητικό συμβούλιο, κατόπιν διαβουλεύσεων με την Επιτροπή. Επιτρέπεται να αποκλίνουν από τον κατ' εξουσιοδότηση κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 1271/2013, εάν το επιβάλλουν οι ειδικές ανάγκες λειτουργίας του ACER και μόνο με προηγούμενη σύμφωνη γνώμη της Επιτροπής.

Άρθρο 37

Καταπολέμηση της απάτης

1.   Για τη διευκόλυνση της καταπολέμησης της απάτης, της διαφθοράς και άλλων παράνομων πράξεων δυνάμει του κανονισμού (ΕΕ, Ευρατόμ) αριθ. 883/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (23), ο ACER, προσχωρεί στη διοργανική συμφωνία της 25ης Μαΐου 1999, σχετικά με τις εσωτερικές έρευνες που πραγματοποιούνται από την OLAF (24) και θεσπίζει τις ενδεδειγμένες διατάξεις που εφαρμόζονται στους υπαλλήλους του ACER, χρησιμοποιώντας το υπόδειγμα που περιλαμβάνεται στο παράρτημα της εν λόγω συμφωνίας.

2.   Το Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο έχει την εξουσία να διενεργεί επιτόπιους ελέγχους, καθώς και έλεγχο βάσει εγγράφων, σε σχέση με όλους τους δικαιούχους επιχορηγήσεων, εργολάβους και υπεργολάβους που έχουν λάβει πόρους της Ένωσης από τον ACER.

3.   Η OLAF δύναται να διενεργεί έρευνες, συμπεριλαμβανομένων επιτόπιων ελέγχων και επιθεωρήσεων, με σκοπό να διαπιστωθεί αν υπάρχει απάτη, διαφθορά ή άλλη παράνομη δραστηριότητα εις βάρος των οικονομικών συμφερόντων της Ένωσης σχετικά με επιχορήγηση ή σύμβαση χρηματοδοτούμενη από τον ACER, σύμφωνα με τις διατάξεις και τις διαδικασίες που προβλέπονται στον κανονισμό (ΕΕ, Ευρατόμ) αριθ. 883/2013 και στον κανονισμό (Ευρατόμ, ΕΚ) αριθ. 2185/96 του Συμβουλίου (25).

4.   Με την επιφύλαξη των παραγράφων 1, 2 και 3, οι συμφωνίες συνεργασίας με τρίτες χώρες και με διεθνείς οργανισμούς, οι συμβάσεις, οι συμφωνίες επιχορήγησης και οι αποφάσεις επιχορήγησης του ACER περιέχουν διατάξεις οι οποίες εξουσιοδοτούν ρητά το Ελεγκτικό Συνέδριο και την OLAF να διεξάγουν τους λογιστικούς ελέγχους και τις έρευνες που αναφέρονται στο παρόν άρθρο, σύμφωνα με τις αντίστοιχες αρμοδιότητές τους.

Κεφάλαιο IV

Γενικές και τελικές διατάξεις

Άρθρο 38

Προνόμια και ασυλίες και συμφωνία για την έδρα

1.   Στον ACER και στο προσωπικό του εφαρμόζεται το πρωτόκολλο αριθ. 7 περί προνομίων και ασυλιών της Ευρωπαϊκής Ένωσης που προσαρτάται στην ΣΕΕ και στην ΣΛΕΕ.

2.   Οι απαραίτητες ρυθμίσεις σχετικά με τη στέγαση του ACER στο κράτος μέλος υποδοχής και τις εγκαταστάσεις που πρέπει να θέσει στη διάθεσή του το εν λόγω κράτος μέλος, καθώς και οι ειδικοί κανόνες που ισχύουν στο κράτος μέλος υποδοχής για τον διευθυντή, τα μέλη του διοικητικού συμβουλίου, το προσωπικό του ACER και τα μέλη των οικογενειών τους, καθορίζονται στα πλαίσια συμφωνίας για την έδρα η οποία συνάπτεται μεταξύ του ACER και του κράτους μέλους στο οποίο βρίσκεται η έδρα του. Η εν λόγω συμφωνία συνάπτεται μετά την εξασφάλιση της έγκρισης του διοικητικού συμβουλίου.

Άρθρο 39

Προσωπικό

1.   Σε όλο το προσωπικό του ACER, περιλαμβανομένου του διευθυντή του, εφαρμόζονται ο κανονισμός υπηρεσιακής κατάστασης, το καθεστώς που εφαρμόζεται στο λοιπό προσωπικό και οι κανόνες που θεσπίζονται από κοινού από τα θεσμικά όργανα της Ένωσης για την εφαρμογή του εν λόγω κανονισμού και καθεστώτος.

2.   Το διοικητικό συμβούλιο, με τη σύμφωνη γνώμη της Επιτροπής, θεσπίζει τα αναγκαία εκτελεστικά μέτρα, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 110 του κανονισμού υπηρεσιακής κατάστασης.

3.   Ο ACER ασκεί, όσον αφορά το προσωπικό του, τις εξουσίες που ανατίθενται στην αρμόδια για τους διορισμούς αρχή από τον κανονισμό υπηρεσιακής κατάστασης και στην αρμόδια για τη σύναψη συμβάσεων αρχή από το καθεστώς που εφαρμόζεται στο λοιπό προσωπικό.

4.   Το διοικητικό συμβούλιο δύναται να θεσπίζει διατάξεις που επιτρέπουν την απόσπαση εθνικών εμπειρογνωμόνων από τα κράτη μέλη στον ACER.

Άρθρο 40

Ευθύνη του ACER

1.   Η συμβατική ευθύνη του ACER διέπεται από το δίκαιο που εφαρμόζεται στην εκάστοτε σύμβαση.

Οποιαδήποτε ρήτρας διαιτησίας η οποία περιλαμβάνεται σε σύμβαση που συνάπτει ο ACER υπάγεται στη δικαιοδοσία του Δικαστηρίου.

2.   Σε περίπτωση μη συμβατικής ευθύνης, ο ACER αποκαθιστά, σύμφωνα με τις κοινές στο δίκαιο των κρατών μελών γενικές αρχές, κάθε ζημία που προκαλείται από τις υπηρεσίες του ή από το προσωπικό του κατά την άσκηση των καθηκόντων τους.

3.   Το Δικαστήριο έχει δικαιοδοσία για διαφορές οι οποίες αφορούν την αποζημίωση για τις ζημίες που αναφέρονται στην παράγραφο 2.

4.   Η προσωπική οικονομική και πειθαρχική ευθύνη των υπαλλήλων του ACER έναντι του ACER διέπεται από τις σχετικές διατάξεις που εφαρμόζονται στο προσωπικό του ACER.

Άρθρο 41

Διαφάνεια και επικοινωνία

1.   Στα έγγραφα τα οποία έχει στην κατοχή του ο ACER εφαρμόζεται ο κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1049/2001 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (26).

2.   Το διοικητικό συμβούλιο θεσπίζει τα πρακτικά μέτρα εφαρμογής του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1049/2001.

3.   Κατά των αποφάσεων που λαμβάνονται από τον ACER κατ' εφαρμογή του άρθρου 8 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1049/2001 είναι δυνατόν να υποβληθεί καταγγελία στον Διαμεσολαβητή ή προσφυγή ενώπιον του Δικαστηρίου, υπό τους όρους των άρθρων 228 και 263 ΣΛΕΕ, αντίστοιχα.

4.   Για την επεξεργασία δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα από τον ACER εφαρμόζεται ο κανονισμός (ΕΕ) 2018/1725 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (27). Το διοικητικό συμβούλιο θεσπίζει μέτρα για την εφαρμογή του κανονισμού (ΕΕ) 2018/1725 από τον ACER, συμπεριλαμβανομένων των μέτρων που αφορούν τον διορισμό υπευθύνου προστασίας δεδομένων του ACER. Τα μέτρα αυτά θεσπίζονται κατόπιν διαβουλεύσεων με τον Ευρωπαίο Επόπτη Προστασίας Δεδομένων.

5.   Ο ACER μπορεί να αναλαμβάνει δραστηριότητες επικοινωνίας με δική του πρωτοβουλία στο πεδίο των αρμοδιοτήτων του. Η διάθεση πόρων για δραστηριότητες επικοινωνίας δεν αποβαίνει σε βάρος της αποτελεσματικής άσκησης των καθηκόντων που αναφέρονται στα άρθρα 3 έως 13. Οι δραστηριότητες επικοινωνίας διεξάγονται σύμφωνα με τα συναφή σχέδια επικοινωνίας και διάδοσης που εγκρίνονται από το διοικητικό συμβούλιο.

Άρθρο 42

Προστασία διαβαθμισμένων και ευαίσθητων μη διαβαθμισμένων πληροφοριών

1.   Ο ACER θεσπίζει δικούς τους κανόνες ασφαλείας που είναι ισοδύναμοι με τους κανόνες ασφαλείας της Επιτροπής για την προστασία των διαβαθμισμένων πληροφοριών της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΔΠΕΕ) και των ευαίσθητων μη διαβαθμισμένων πληροφοριών, συμπεριλαμβανομένων διατάξεων περί ανταλλαγής, επεξεργασίας και αποθήκευσης αυτών των πληροφοριών, όπως καθορίζονται στις αποφάσεις (ΕΕ, Ευρατόμ) 2015/443 (28) και (ΕΕ, Ευρατόμ) 2015/444 της Επιτροπής (29).

2.   Ο ACER μπορεί επίσης να αποφασίσει να εφαρμόσει κατ' αναλογία τις αποφάσεις της Επιτροπής που αναφέρονται στην παράγραφο 1. Οι κανόνες ασφαλείας του ACER καλύπτουν, μεταξύ άλλων, τις διατάξεις περί ανταλλαγής, επεξεργασίας και αποθήκευσης ΔΠΕΕ και ευαίσθητων μη διαβαθμισμένων πληροφοριών.

Άρθρο 43

Συμφωνίες συνεργασίας

1.   Στον ACER μπορούν να συμμετέχουν τρίτες χώρες που έχουν συνάψει συμφωνίες με την Ένωση και οι οποίες έχουν εγκρίνει και εφαρμόζουν τους σχετικούς κανόνες του ενωσιακού δικαίου στον τομέα της ενέργειας, συμπεριλαμβανομένων ιδίως των κανόνων σχετικά με τις ανεξάρτητες ρυθμιστικές αρχές, την πρόσβαση τρίτων στην υποδομή και τον διαχωρισμό, την εμπορία ενέργειας και τη λειτουργία του συστήματος, τη συμμετοχή και την προστασία των καταναλωτών, καθώς και τους σχετικούς κανόνες στους τομείς του περιβάλλοντος και της ανταγωνιστικότητας.

2.   Με την επιφύλαξη σύναψης συμφωνίας για τον σκοπό αυτόν μεταξύ της Ένωσης και τρίτων χωρών που αναφέρονται στην παράγραφο 1, ο ACER δύναται να εκτελεί τα καθήκοντά του κατά τα άρθρα 3 έως 13 και έναντι τρίτων χωρών, εφόσον αυτές οι τρίτες χώρες έχουν εγκρίνει και εφαρμόζουν τους σχετικούς κανόνες σύμφωνα με την παράγραφο 1 και έχουν αναθέσει στον ACER να συντονίζει τις δραστηριότητες των ρυθμιστικών αρχών τους με τις ρυθμιστικές αρχές των κρατών μελών. Μόνο σε αυτές τις περιπτώσεις οι αναφορές σε ζητήματα διασυνοριακού χαρακτήρα αφορούν σύνορα μεταξύ της Ένωσης και τρίτων χωρών και όχι σύνορα μεταξύ δύο κρατών μελών.

3.   Οι συμφωνίες που αναφέρονται στην παράγραφο 1 προβλέπουν διακανονισμούς, οι οποίοι προσδιορίζουν, ιδίως, τη φύση, την έκταση και τις διαδικαστικές πτυχές της συμμετοχής των χωρών αυτών στις εργασίες του ACER, συμπεριλαμβανομένων διατάξεων για τις χρηματοδοτικές συνεισφορές και το προσωπικό.

4.   Το διοικητικό συμβούλιο εγκρίνει, αφού λάβει τη συγκατάθεση του ρυθμιστικού συμβουλίου, εσωτερικό κανονισμό για τις σχέσεις με τρίτες χώρες που αναφέρονται στην παράγραφο 1. Η Επιτροπή διασφαλίζει ότι ο ACER λειτουργεί εντός των ορίων της εντολής του και του υφιστάμενου θεσμικού πλαισίου, με τη σύναψη κατάλληλης συμφωνίας συνεργασίας με τον διευθυντή του ACER.

Άρθρο 44

Γλωσσικό καθεστώς

1.   Στον ACER εφαρμόζονται οι διατάξεις του κανονισμού αριθ. 1 (30).

2.   Το διοικητικό συμβούλιο αποφασίζει σχετικά με το εσωτερικό γλωσσικό καθεστώς του ACER.

3.   Οι μεταφραστικές υπηρεσίες που απαιτούνται για τη λειτουργία του ACER παρέχονται από το Μεταφραστικό Κέντρο των Οργάνων της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Άρθρο 45

Αξιολόγηση

1.   Έως τις 5 Ιουλίου 2024, και, στη συνέχεια, ανά πενταετία, η Επιτροπή, επικουρούμενη από ανεξάρτητο εξωτερικό εμπειρογνώμονα, αξιολογεί τις επιδόσεις του ACER σε σχέση με τους στόχους, την εντολή και τα καθήκοντά του. Στην αξιολόγηση εξετάζεται, ιδίως, η ενδεχόμενη ανάγκη τροποποίησης της εντολής του ACER, καθώς και οι δημοσιονομικές επιπτώσεις της τυχόν τροποποίησης.

2.   Σε περίπτωση που η Επιτροπή κρίνει ότι η συνέχιση της ύπαρξης του ACER δεν δικαιολογείται πλέον σε σχέση με τους προκαθορισμένους στόχους, την εντολή και τα καθήκοντά του, μπορεί να εισηγηθεί την ανάλογη τροποποίηση ή την κατάργηση του παρόντος κανονισμού μετά από τις κατάλληλες διαβουλεύσεις με τα ενδιαφερόμενα μέρη και το ρυθμιστικό συμβούλιο.

3.   Η Επιτροπή υποβάλλει τα πορίσματα της αξιολόγησης που αναφέρεται στην παράγραφο 1, μαζί με τα συμπεράσματά της, στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο και το ρυθμιστικό συμβούλιο του ACER. Τα πορίσματα της αξιολόγησης θα πρέπει να δημοσιοποιούνται.

4.   Έως τις 31 Οκτωβρίου 2025 και εν συνεχεία τουλάχιστον ανά πενταετία, η Επιτροπή υποβάλλει στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και στο Συμβούλιο έκθεση αξιολόγησης του παρόντος κανονισμού και, ιδίως, των καθηκόντων του ACER που αφορούν ατομικές αποφάσεις. Η έκθεση αυτή λαμβάνει υπόψη, κατά περίπτωση, τα αποτελέσματα της αξιολόγησης σύμφωνα με το άρθρο 69 παράγραφος 1 του κανονισμού (ΕΕ) 2019/943.

Η Επιτροπή, κατά περίπτωση, υποβάλλει νομοθετική πρόταση μαζί με την έκθεσή της.

Άρθρο 46

Κατάργηση

Ο κανονισμός (EΚ) αριθ. 713/2009 καταργείται.

Οι παραπομπές στον καταργούμενο κανονισμό νοούνται ως παραπομπές στον παρόντα κανονισμό και διαβάζονται σύμφωνα με τον πίνακα αντιστοιχίας του παραρτήματος ΙΙ.

Άρθρο 47

Έναρξη ισχύος

Ο παρών κανονισμός αρχίζει να ισχύει την εικοστή ημέρα από τη δημοσίευσή του στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Ο παρών κανονισμός είναι δεσμευτικός ως προς όλα τα μέρη του και ισχύει άμεσα σε κάθε κράτος μέλος.

Βρυξέλλες, 5 Ιουνίου 2019.

Για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο

Ο Πρόεδρος

A. TAJANI

Για το Συμβούλιο

Ο Πρόεδρος

G. CIAMBA


(1)  ΕΕ C 288 της 31.8.2017, σ. 91.

(2)  ΕΕ C 342 της 12.10.2017, σ. 79.

(3)  Θέση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 26ης Μαρτίου 2019 (δεν έχει ακόμη δημοσιευθεί στην Επίσημη Εφημερίδα) και απόφαση του Συμβουλίου της 22ας Μαΐου 2019.

(4)  Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 713/2009 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 13ης Ιουλίου 2009, για την ίδρυση Οργανισμού Συνεργασίας των Ρυθμιστικών Αρχών Ενεργείας (ΕΕ L 211 της 14.8.2009, σ. 1).

(5)  Βλ. παράρτημα Ι.

(6)  Κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 1227/2011 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 25ης Οκτωβρίου 2011, για την ακεραιότητα και τη διαφάνεια στη χονδρική αγορά ενέργειας (ΕΕ L 326 της 8.12.2011, σ. 1).

(7)  Κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 347/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 17ης Απριλίου 2013, σχετικά με τις κατευθυντήριες γραμμές για τις διευρωπαϊκές ενεργειακές υποδομές, την κατάργηση της απόφασης αριθ. 1364/2006/ΕΚ και την τροποποίηση των κανονισμών (ΕΚ) αριθ. 713/2009, (ΕΚ) αριθ. 714/2009 και (ΕΚ) αριθ. 715/2009 (ΕΕ L 115 της 25.4.2013, σ. 39).

(8)  Κανονισμός (ΕΕ) 2017/1938 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 25ης Οκτωβρίου 2017, σχετικά με τα μέτρα κατοχύρωσης της ασφάλειας εφοδιασμού με φυσικό αέριο και με την κατάργηση του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 994/2010 (ΕΕ L 280 της 28.10.2017, σ. 1).

(9)  Κανονισμός (ΕΕ) 2019/941 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 5ης Ιουνίου 2019, σχετικά με την ετοιμότητα αντιμετώπισης κινδύνων στον τομέα της ηλεκτρικής ενέργειας και με την κατάργηση της οδηγίας 2005/89/ΕΚ (βλέπε σελίδα 1 της παρούσας Επίσημης Εφημερίδας).

(10)  Οδηγία (ΕΕ) 2019/944 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 5ης Ιουνίου 2019, σχετικά με τους κοινούς κανόνες για την εσωτερική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας και την τροποποίηση της οδηγίας 2012/27/ΕΕ (βλέπε σελίδα 125 της παρούσας Επίσημης Εφημερίδας).

(11)  Οδηγία 2009/73/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 13ης Ιουλίου 2009, σχετικά με τους κοινούς κανόνες για την εσωτερική αγορά φυσικού αερίου και την κατάργηση της οδηγίας 2003/55/ΕΚ (ΕΕ L 211 της 14.8.2009, σ. 94).

(12)  Κανονισμός (ΕΕ) 2018/1999 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 11ης Δεκεμβρίου 2018, για τη διακυβέρνηση της Ενεργειακής Ένωσης και της Δράσης για το Κλίμα, για την τροποποίηση των κανονισμών (ΕΚ) αριθ. 663/2009 και (ΕΚ) αριθ. 715/2009 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, των οδηγιών 94/22/ΕΚ, 98/70/ΕΚ, 2009/31/ΕΚ, 2009/73/ΕΚ, 2010/31/ΕΕ, 2012/27/ΕΕ και 2013/30/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, των οδηγιών 2009/119/ΕΚ και (ΕΕ) 2015/652 του Συμβουλίου και για την κατάργηση του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 525/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (ΕΕ L 328 της 21.12.2018, σ. 1).

(13)  Κοινή δήλωση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, του Συμβουλίου της ΕΕ και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τους αποκεντρωμένους οργανισμούς, της 19.7.2012.

(14)  Κατ' εξουσιοδότηση κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 1271/2013 της Επιτροπής, της 30ής Σεπτεμβρίου 2013, για τη θέσπιση του δημοσιονομικού κανονισμού-πλαισίου για τους οργανισμούς που αναφέρονται στο άρθρο 208 του κανονισμού (ΕΕ, Ευρατόμ) αριθ. 966/2012 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (ΕΕ L 328 της 7.12.2013, σ. 42).

(15)  Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 2965/94 του Συμβουλίου της 28ης Νοεμβρίου 1994 για τη δημιουργία Μεταφραστικού Κέντρου των οργάνων της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ L 314 της 7.12.1994, σ. 1).

(16)  Κανονισμός (ΕΟΚ, Ευρατόμ, ΕΚΑΧ) αριθ. 259/68 του Συμβουλίου, της 29ης Φεβρουαρίου 1968, περί καθορισμού του κανονισμού υπηρεσιακής κατάστασης των υπαλλήλων και του καθεστώτος που εφαρμόζεται επί του λοιπού προσωπικού των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων και περί θεσπίσεως ειδικών μέτρων προσωρινώς εφαρμοστέων στους υπαλλήλους της Επιτροπής (ΕΕ L 56 της 4.3.1968, σ. 1).

(17)  Απόφαση την οποία έλαβαν με κοινή συμφωνία οι αντιπρόσωποι των κυβερνήσεων των κρατών μελών, της 7ης Δεκεμβρίου 2009, για την έδρα του Οργανισμού Συνεργασίας των Ρυθμιστικών Αρχών Ενέργειας (ΕΕ L 322 της 9.12.2009, σ. 39).

(18)  Κανονισμός (ΕΕ) 2019/943 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 5ης Ιουνίου 2019, σχετικά με την εσωτερική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας (βλέπε σελίδα 54 της παρούσας Επίσημης Εφημερίδας).

(19)  Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 715/2009 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 13ης Ιουλίου 2009, σχετικά με τους όρους πρόσβασης στα δίκτυα μεταφοράς φυσικού αερίου και για την κατάργηση του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1775/2005 (ΕΕ L 211 της 14.8.2009, σ. 36).

(20)  Κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 182/2011 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 16ης Φεβρουαρίου 2011, για τη θέσπιση κανόνων και γενικών αρχών σχετικά με τους τρόπους ελέγχου από τα κράτη μέλη της άσκησης των εκτελεστικών αρμοδιοτήτων από την Επιτροπή (ΕΕ L 55 της 28.2.2011, σ. 13).

(21)  Κανονισμός (ΕΕ) 2015/1222 της Επιτροπής, της 24ης Ιουλίου 2015, σχετικά με τον καθορισμό κατευθυντήριων γραμμών για την κατανομή της δυναμικότητας και τη διαχείριση της συμφόρησης (ΕΕ L 197 της 25.7.2015, σ. 24).

(22)  Κανονισμός (ΕΕ, Ευρατόμ) 2018/1046 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 18ης Ιουλίου 2018, σχετικά με τους δημοσιονομικούς κανόνες που εφαρμόζονται στον γενικό προϋπολογισμό της Ένωσης, την τροποποίηση των κανονισμών (ΕΕ) αριθ. 1296/2013, (ΕΕ) αριθ. 1301/2013, (ΕΕ) αριθ. 1303/2013, (ΕΕ) αριθ. 1304/2013, (ΕΕ) αριθ. 1309/2013, (ΕΕ) αριθ. 1316/2013, (ΕΕ) αριθ. 223/2014, (ΕΕ) αριθ. 283/2014 και της απόφασης αριθ. 541/2014/ΕΕ και για την κατάργηση του κανονισμού (ΕΕ, Ευρατόμ) αριθ. 966/2012 (ΕΕ L 193 της 30.7.2018, σ. 1).

(23)  Κανονισμός (ΕΕ, Ευρατόμ) αριθ. 883/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 11ης Σεπτεμβρίου 2013, σχετικά με τις έρευνες που πραγματοποιούνται από την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Καταπολέμησης της Απάτης (OLAF) και την κατάργηση του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1073/1999 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου και του κανονισμού (Ευρατόμ) αριθ. 1074/1999 του Συμβουλίου (ΕΕ L 248 της 18.9.2013, σ. 1).

(24)  ΕΕ L 136 της 31.5.1999, σ. 15.

(25)  Κανονισμός (Ευρατόμ, ΕΚ) αριθ. 2185/96 του Συμβουλίου, της 11ης Νοεμβρίου 1996, σχετικά με τους ελέγχους και εξακριβώσεις που διεξάγει επιτοπίως η Επιτροπή με σκοπό την προστασία των οικονομικών συμφερόντων των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων από απάτες και λοιπές παρατυπίες (ΕΕ L 292 της 15.11.1996, σ. 2).

(26)  Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1049/2001 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 30ής Μαΐου 2001, για την πρόσβαση του κοινού στα έγγραφα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, του Συμβουλίου και της Επιτροπής (ΕΕ L 145 της 31.5.2001, σ. 43).

(27)  Κανονισμός (ΕΕ) 2018/1725 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 23ης Οκτωβρίου 2018, για την προστασία των φυσικών προσώπων έναντι της επεξεργασίας δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα από τα θεσμικά και λοιπά όργανα και τους οργανισμούς της Ένωσης και την ελεύθερη κυκλοφορία των δεδομένων αυτών, και για την κατάργηση του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 45/2001 και της απόφασης αριθ. 1247/2002/ΕΚ (ΕΕ L 295 της 21.11.2018, σ. 39).

(28)  Απόφαση (ΕΕ, Ευρατόμ) 2015/443 της Επιτροπής, της 13ης Μαρτίου 2015, σχετικά με την ασφάλεια στην Επιτροπή (ΕΕ L 72 της 17.3.2015, σ. 41).

(29)  Απόφαση (ΕΕ, Ευρατόμ) 2015/444 της Επιτροπής, της 13ης Μαρτίου 2015, σχετικά με τους κανόνες ασφαλείας για την προστασία των διαβαθμισμένων πληροφοριών της ΕΕ (ΕΕ L 72 της 17.3.2015, σ. 53).

(30)  Κανονισμός του Συμβουλίου αριθ. 1 περί καθορισμού του γλωσσικού καθεστώτος της Ευρωπαϊκής Οικονομικής Κοινότητας (ΕΕ 17 της 6.10.1958, σ. 385).


ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ I

Καταργούμενος κανονισμός με την τροποποίησή του

Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 713/2009 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 13ης Ιουλίου 2009, για την ίδρυση Οργανισμού Συνεργασίας των Ρυθμιστικών Αρχών Ενεργείας

(ΕΕ L 211 της 14.8.2009, σ. 1)

 

Κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 347/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 17ης Απριλίου 2013, σχετικά με τις κατευθυντήριες γραμμές για τις διευρωπαϊκές ενεργειακές υποδομές, την κατάργηση της απόφασης αριθ. 1364/2006/ΕΚ και την τροποποίηση των κανονισμών (ΕΚ) αριθ. 713/2009, (ΕΚ) αριθ. 714/2009 και (ΕΚ) αριθ. 715/2009

Μόνο η αναφορά του άρθρου 20 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 347/2013 στο άρθρο 22 παράγραφος 1 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 713/2009.


ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ II

Πίνακας αντιστοιχίας

Κανονισμός (EΚ) αριθ. 713/2009

Παρών κανονισμός

Άρθρο 1

Άρθρο 1

Άρθρο 4

Άρθρο 2

Άρθρο 5

Άρθρο 3

Άρθρο 6 παράγραφοι 1 έως 3 και παράγραφος 4 πρώτο εδάφιο

Άρθρο 4

Άρθρο 6 παράγραφος 4 δεύτερο έως πέμπτο εδάφιο και παράγραφοι 5, 6 και 9

Άρθρο 5

Άρθρα 7 και 8

Άρθρο 6

Άρθρο 7

Άρθρο 8

Άρθρο 9

Άρθρο 9 παράγραφοι 1 έως 2 πρώτο εδάφιο

Άρθρο 10

Άρθρο 6 παράγραφοι 7 και 8

Άρθρο 11

Άρθρο 12

Άρθρο 9 παράγραφος 2 δεύτερο εδάφιο

Άρθρο 13

Άρθρο 10

Άρθρο 14

Άρθρο 11

Άρθρο 15

Άρθρο 2

Άρθρο 16

Άρθρο 3

Άρθρο 17

Άρθρο 12

Άρθρο 18

Άρθρο 13

Άρθρο 19

Άρθρο 20

Άρθρο 14 παράγραφοι 1 και 2

Άρθρο 21

Άρθρο 14 παράγραφοι 3 έως 6

Άρθρο 22 παράγραφοι 1 έως 4

Άρθρο 15

Άρθρο 22 παράγραφοι 5 και 6

Άρθρο 16

Άρθρο 23

Άρθρο 17

Άρθρο 24

Άρθρο 18 παράγραφοι 1 και 2

Άρθρο 25 παράγραφοι 1, 2 και 4

Άρθρο 19 παράγραφος 6

Άρθρο 25 παράγραφος 3

Άρθρο 18 παράγραφος 3

Άρθρο 26

Άρθρο 18 παράγραφοι 4 έως 7

Άρθρο 27

Άρθρο 19 παράγραφοι 1 έως 5 και παράγραφος 7

Άρθρο 28

Άρθρο 20

Άρθρο 29

Άρθρο 30

Άρθρο 21

Άρθρο 31

Άρθρο 22

Άρθρο 32

Άρθρο 23

Άρθρο 33

Άρθρο 24 παράγραφοι 1 και 2

Άρθρο 34

Άρθρο 24 παράγραφος 3 και επόμενα

Άρθρο 35

Άρθρο 25

Άρθρο 36

Άρθρο 37

Άρθρο 27

Άρθρο 38

Άρθρο 28

Άρθρο 39

Άρθρο 29

Άρθρο 40

Άρθρο 30

Άρθρο 41 παράγραφοι 1 έως 3

Άρθρο 42

Άρθρο 31

Άρθρο 43

Άρθρο 33

Άρθρο 44

Άρθρο 34

Άρθρο 45

Άρθρο 46

Άρθρο 35

Άρθρο 47


14.6.2019   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

L 158/54


ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ (ΕΕ) 2019/943 ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ

της 5ης Ιουνίου 2019

σχετικά με την εσωτερική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας

(αναδιατύπωση)

(Κείμενο που παρουσιάζει ενδιαφέρον για τον ΕΟΧ)

ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ ΚΑΙ ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ,

Έχοντας υπόψη τη Συνθήκη για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, και ιδίως το άρθρο 194 παράγραφος 2,

Έχοντας υπόψη την πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής,

Κατόπιν διαβίβασης του σχεδίου νομοθετικής πράξης στα εθνικά κοινοβούλια,

Έχοντας υπόψη τη γνώμη της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής (1),

Έχοντας υπόψη τη γνώμη της Επιτροπής των Περιφερειών (2),

Αποφασίζοντας σύμφωνα με τη συνήθη νομοθετική διαδικασία (3),

Εκτιμώντας τα ακόλουθα:

(1)

Ο κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 714/2009 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (4) έχει επανειλημμένως τροποποιηθεί ουσιωδώς. Με την ευκαιρία νέων τροποποιήσεων, είναι σκόπιμη, για λόγους σαφήνειας, η αναδιατύπωση του εν λόγω κανονισμού.

(2)

Σκοπός της Ενεργειακής Ένωσης είναι η παροχή στους τελικούς πελάτες —νοικοκυριά και επιχειρήσεις— ασφαλούς, προστατευμένης, βιώσιμης, ανταγωνιστικής και οικονομικά προσιτής ενέργειας. Ιστορικά, στο σύστημα ηλεκτρικής ενέργειας κυριαρχούσαν κάθετα ολοκληρωμένα, συχνά δημόσια, μονοπώλια με μεγάλους κεντρικούς πυρηνοηλεκτρικούς σταθμούς ή σταθμούς ηλεκτροπαραγωγής από ορυκτά καύσιμα. Στόχοι της εσωτερικής αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας, η οποία υλοποιείται σταδιακά σε ολόκληρη την Ένωση από το 1999, είναι η παροχή πραγματικών επιλογών σε όλους τους καταναλωτές της Ένωσης, η παροχή νέων επιχειρηματικών ευκαιριών και η αύξηση του διασυνοριακού εμπορίου, ώστε να επιτευχθούν βελτιώσεις αποδοτικότητας, ανταγωνιστικές τιμές, υψηλότερα πρότυπα παρεχόμενων υπηρεσιών, και να ενισχυθεί ταυτόχρονα η ασφάλεια του εφοδιασμού και η αειφορία. Η εσωτερική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας έχει ενισχύσει τον ανταγωνισμό, ιδίως στο επίπεδο χονδρικής, καθώς και το διαζωνικό εμπόριο. Παραμένει το θεμέλιο μιας αποδοτικής αγοράς ενέργειας.

(3)

Το ενεργειακό σύστημα της Ένωσης βρίσκεται στο μέσον της βαθύτερης του αλλαγής των τελευταίων δεκαετιών και η αγορά ηλεκτρικής ενέργειας βρίσκεται στο επίκεντρο αυτής της αλλαγής. Ο κοινός στόχος για την εξάλειψη των ανθρακούχων εκπομπών δημιουργεί νέες ευκαιρίες και προκλήσεις για τους συμμετέχοντες στην αγορά. Ταυτόχρονα, οι τεχνολογικές εξελίξεις καθιστούν εφικτές νέες μορφές συμμετοχής των καταναλωτών και διασυνοριακής συνεργασίας.

(4)

Ο παρών κανονισμός θεσπίζει κανόνες για τη διασφάλιση της λειτουργίας της εσωτερικής αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας και συμπεριλαμβάνει απαιτήσεις που σχετίζονται με την ανάπτυξη των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και με την περιβαλλοντική πολιτική, ειδικότερα εξειδικευμένους κανόνες για ορισμένους τύπους εγκαταστάσεων ηλεκτροπαραγωγής από ανανεώσιμες πηγές, όσον αφορά την ευθύνη εξισορρόπησης, την κατανομή και την ανακατανομή, καθώς και όριο εκπομπών CO2 από νέα δυναμικότητα ηλεκτροπαραγωγής όταν η εν λόγω δυναμικότητα υπόκειται σε προσωρινά μέτρα για τη διασφάλιση του αναγκαίου επιπέδου επάρκειας πόρων, ήτοι στο πλαίσιο μηχανισμών ισχύος.

(5)

Οι ανανεώσιμες πηγές ηλεκτρικής ενέργειας από μικρές μονάδες ηλεκτροπαραγωγής θα πρέπει να κατανέμονται κατά προτεραιότητα είτε μέσω συγκεκριμένης σειράς προτεραιότητας στη μεθοδολογία κατανομής είτε μέσω νομικών ή ρυθμιστικών απαιτήσεων ώστε να παρέχουν οι λειτουργοί της αγοράς αυτή την ηλεκτρική ενέργεια στην αγορά. Η κατανομή κατά προτεραιότητα που παρέχεται στις υπηρεσίες λειτουργίας του συστήματος υπό τους ίδιους οικονομικούς όρους θα πρέπει να θεωρείται ότι συμμορφώνεται με τον παρόντα κανονισμό. Σε κάθε περίπτωση, η κατανομή κατά προτεραιότητα θα πρέπει να θεωρείται συμβατή με τη συμμετοχή στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας των εγκαταστάσεων ηλεκτροπαραγωγής που χρησιμοποιούν ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.

(6)

Οι κρατικές παρεμβάσεις, σχεδιασμένες συχνά με ασυντόνιστο τρόπο, έχουν οδηγήσει σε αυξανόμενες στρεβλώσεις της χονδρεμπορικής αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας, με αρνητικές συνέπειες για τις επενδύσεις και το διασυνοριακό εμπόριο.

(7)

Στο παρελθόν, οι πελάτες ηλεκτρικής ενέργειας είχαν καθαρά παθητικό ρόλο, αγοράζοντας συχνά ηλεκτρική ενέργεια σε ρυθμιζόμενες τιμές που δεν είχαν άμεση σχέση με την αγορά. Στο μέλλον, οι πελάτες πρέπει να έχουν τη δυνατότητα να συμμετέχουν πλήρως στην αγορά επί ίσοις όροις με άλλους συμμετέχοντες της αγοράς και να έχουν τη δυνατότητα να διαχειρίζονται την ενεργειακή τους κατανάλωση. Προκειμένου να ενσωματώνονται τα αυξανόμενα μερίδια ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, το μελλοντικό σύστημα ηλεκτρικής ενέργειας θα πρέπει να αξιοποιήσει όλες τις διαθέσιμες πηγές ευελιξίας, ιδίως τις λύσεις από την πλευρά της ζήτησης και την αποθήκευση ενέργειας, και θα πρέπει να κάνει χρήση της ψηφιοποίησης μέσω της ενσωμάτωσης καινοτόμων τεχνολογιών στο σύστημα ηλεκτρικής ενέργειας. Για την επίτευξη της αποδοτικής εξάλειψης των ανθρακούχων εκπομπών με το χαμηλότερο κόστος, το μελλοντικό σύστημα ηλεκτρικής ενέργειας πρέπει επίσης να ενθαρρύνει την ενεργειακή αποδοτικότητα. Η ολοκλήρωση της εσωτερικής αγοράς ενέργειας μέσω της αποτελεσματικής ενσωμάτωσης των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας μπορεί να τονώσει μακροπρόθεσμα τις επενδύσεις και να συμβάλει στην επίτευξη των στόχων της Ενεργειακής Ένωσης και του Κλιματικού και Ενεργειακού Πλαισίου Πολιτικής εν όψει του 2030, όπως ορίζεται στην ανακοίνωση της Επιτροπής της 22ας Ιανουαρίου 2014 με τίτλο «Πλαίσιο πολιτικής για το κλίμα και την ενέργεια κατά την περίοδο από το 2020 έως το 2030» που προσυπογράφηκε στα συμπεράσματα που εγκρίθηκαν από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο στη συνεδρίασή του στις 23 και 24 Οκτωβρίου 2014.

(8)

Για τη μεγαλύτερη ενοποίηση της αγοράς και την αλλαγή προς περισσότερο ευμετάβλητη παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας απαιτούνται αυξημένες προσπάθειες για τον συντονισμό των εθνικών ενεργειακών πολιτικών με τις γειτονικές χώρες και χρησιμοποίηση των δυνατοτήτων των διασυνοριακών συναλλαγών ηλεκτρικής ενέργειας.

(9)

Τα ρυθμιστικά πλαίσια έχουν εξελιχθεί, καθιστώντας δυνατές τις συναλλαγές ηλεκτρικής ενέργειας σε ολόκληρη την Ένωση. Η εξέλιξη αυτή υποστηρίχθηκε από την έκδοση αρκετών κωδίκων δικτύου και κατευθυντήριων γραμμών για την ενοποίηση των αγορών ηλεκτρικής ενέργειας. Οι εν λόγω κώδικες δικτύου και κατευθυντήριες γραμμές περιέχουν διατάξεις σχετικά με τους κανόνες της αγοράς, τη λειτουργία του συστήματος και τη σύνδεση στο δίκτυο. Για να εξασφαλιστεί πλήρης διαφάνεια και να αυξηθεί η ασφάλεια δικαίου, θα πρέπει επίσης να εγκριθούν σύμφωνα με τη συνήθη νομοθετική διαδικασία και να ενσωματωθούν σε ενιαία νομοθετική πράξη της Ένωσης οι βασικές αρχές που διέπουν τη λειτουργία της αγοράς και την κατανομή της ισχύος στα χρονικά πλαίσια της αγοράς εξισορρόπησης, της ενδοημερήσιας αγοράς, της αγοράς επόμενης ημέρας και της προθεσμιακής αγοράς.

(10)

Το άρθρο 13 του κανονισμού (ΕΕ) 2017/2195 της Επιτροπής (5) θεσπίζει μια διαδικασία βάσει της οποίας οι διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς μπορούν να αναθέσουν το σύνολο ή μέρος των καθηκόντων τους σε τρίτο. Οι αναθέτοντες διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς θα πρέπει να παραμένουν υπεύθυνοι για τη διασφάλιση της συμμόρφωσης με τον παρόντα κανονισμό. Περαιτέρω, τα κράτη μέλη θα πρέπει να είναι σε θέση να αναθέτουν καθήκοντα και υποχρεώσεις σε τρίτους. Η ανάθεση αυτή θα πρέπει να περιορίζεται σε καθήκοντα και υποχρεώσεις που εκτελούνται σε εθνικό επίπεδο (όπως η εκκαθάριση αποκλίσεων). Οι περιορισμοί σε αυτή την ανάθεση δεν θα πρέπει να συνεπάγονται περιττές αλλαγές σε υφιστάμενες εθνικές ρυθμίσεις. Ωστόσο, οι διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς θα πρέπει να παραμένουν υπεύθυνοι για τα καθήκοντα που τους ανατίθενται σύμφωνα με το άρθρο 40 της οδηγίας (ΕΕ) 2019/944 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (6).

(11)

Όσον αφορά τις αγορές εξισορρόπησης, για μια αποδοτική διαμόρφωση τιμών που να μην προκαλεί στρεβλώσεις κατά την προμήθεια ισχύος εξισορρόπησης και ενέργειας εξισορρόπησης, πρέπει οι συμβάσεις ισχύος εξισορρόπησης να μην υπαγορεύουν την τιμή της ενέργειας εξισορρόπησης. Τούτο δεν θίγει τα συστήματα κατανομής που χρησιμοποιούν διαδικασία ενοποιημένου προγραμματισμού σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΕ) 2017/2195.

(12)

Τα άρθρα 18, 30 και 32 του κανονισμού (ΕΕ) 2017/2195 θεσπίζουν ότι η μέθοδος τιμολόγησης των τυποποιημένων και των ειδικών προϊόντων για την εξισορρόπηση ενέργειας θα πρέπει να παρέχει θετικά κίνητρα στους συμμετέχοντες στην αγορά για τη διατήρηση της δικής τους ισορροπίας ή τη συμβολή στην αποκατάσταση της ισορροπίας του συστήματος της οικείας περιοχής τιμής απόκλισης, μειώνοντας με αυτόν τον τρόπο τις αποκλίσεις του συστήματος και τις δαπάνες για την κοινωνία. Αυτή η προσέγγιση τιμολόγησης θα πρέπει να επιδιώκει την οικονομικά αποδοτική χρήση της απόκρισης ζήτησης και άλλων πόρων εξισορρόπησης η οποία υπόκειται στα όρια της ασφάλειας της λειτουργίας.

(13)

Η ενοποίηση των αγορών ενέργειας εξισορρόπησης θα πρέπει να διευκολύνει την αποδοτική λειτουργία της ενδοημερήσιας αγοράς ώστε να προσφέρει στους συμμετέχοντες στην αγορά τη δυνατότητα να εξασφαλίζουν τη δική τους εξισορρόπηση σε χρόνο όσο το δυνατόν πλησιέστερο στον πραγματικό χρόνο σύμφωνα με τη χρονική στιγμή λήξης προσφορών ενέργειας εξισορρόπησης που ορίζεται στο άρθρο 24 του κανονισμού (ΕΕ) 2017/2195. Μόνο οι αποκλίσεις που απομένουν μετά το κλείσιμο της ενδοημερήσιας αγοράς θα πρέπει να εξισορροπούνται από τους διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς στην αγορά εξισορρόπησης. Το άρθρο 53 του κανονισμού (ΕΕ) 2017/2195 θεσπίζει επίσης την εναρμόνιση της διάρκειας της περιόδου εκκαθάρισης αποκλίσεων στα 15 λεπτά στην Ένωση. Η εν λόγω εναρμόνιση αποσκοπεί στη στήριξη των ενδοημερησίων συναλλαγών και στην προώθηση της ανάπτυξης μιας σειράς προϊόντων συναλλαγών με τα ίδια παράθυρα παράδοσης.

(14)

Είναι αναγκαία η προώθηση της ενοποίησης της αγοράς ώστε να παρέχεται στους διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς η δυνατότητα προμήθειας και χρήσης ισχύος εξισορρόπησης κατά τρόπο αποδοτικό, οικονομικό και με βάση την αγορά. Ως προς αυτό, ο Τίτλος IV του κανονισμού (ΕΕ) 2017/2195 θεσπίζει τρεις μεθοδολογίες μέσω των οποίων οι διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς έχουν δικαίωμα να κατανέμουν διαζωνική δυναμικότητα για την ανταλλαγή ισχύος εξισορρόπησης και την κοινή χρήση εφεδρειών, εφόσον αυτό στηρίζεται από ανάλυση κόστους/οφέλους: τη διαδικασία της συμβελτιστοποίησης, τη βασιζόμενη στην αγορά διαδικασία κατανομής και την κατανομή βάσει ανάλυσης οικονομικής αποδοτικότητας. Η διαδικασία συμβελτιστοποίησης της κατανομής θα πρέπει να εκτελείται σε βάση επόμενης ημέρας. Αντιθέτως, είναι δυνατό να διενεργείται η διαδικασία βασιζόμενης στην αγορά κατανομής όταν η σύμβαση συνάπτεται το πολύ μία εβδομάδα πριν από την παροχή της ισχύος εξισορρόπησης και να διενεργείται η βασιζόμενη σε ανάλυση οικονομικής αποδοτικότητας κατανομή όταν η σύμβαση συνάπτεται περισσότερο από μία εβδομάδα πριν από την παροχή της δυναμικότητας εξισορρόπησης, υπό τον όρο ότι οι ποσότητες που κατανέμονται είναι περιορισμένες και ότι διενεργείται αξιολόγηση κάθε έτος. Εφόσον οι οικείες ρυθμιστικές αρχές εγκρίνουν μεθοδολογία για τη διαδικασία κατανομής της διαζωνικής δυναμικότητας, θα ήταν δυνατή η πρόωρη εφαρμογή της μεθοδολογίας από δύο ή περισσότερους διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς ώστε να αποκτηθεί εμπειρία και να διευκολυνθεί η ομαλή εφαρμογή αυτής της μεθοδολογίας από περισσότερους διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς στο μέλλον. Η εφαρμογή μιας τέτοιας μεθοδολογίας θα πρέπει να εναρμονίζεται από όλους τους διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς προκειμένου να προάγεται η ενοποίηση της αγοράς.

(15)

Ο Τίτλος V του κανονισμού (ΕΕ) 2017/2195 θεσπίζει ότι η εκκαθάριση των αποκλίσεων έχει ως γενικό στόχο να διασφαλίζεται ότι οι υπόχρεοι εξισορρόπησης διατηρούν τη δική τους ισορροπία ή συμβάλλουν στην αποκατάσταση της ισορροπίας του συστήματος με αποδοτικό τρόπο και να παρέχονται κίνητρα στους συμμετέχοντες στην αγορά ώστε να διατηρούν την ισορροπία του συστήματος ή να συμβάλλουν στην αποκατάσταση της ισορροπίας του συστήματος. Προκειμένου οι αγορές εξισορρόπησης και το ενεργειακό σύστημα γενικότερα να προετοιμαστούν για την ενσωμάτωση αυξανόμενων μεριδίων μεταβλητών ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, οι τιμές ανισορροπίας θα πρέπει να αποτυπώνουν την αξία της ενέργειας σε πραγματικό χρόνο. Όλοι οι συμμετέχοντες στην αγορά θα πρέπει να είναι οικονομικά υπεύθυνοι για τις αποκλίσεις που προκαλούν στο σύστημα, και οι οποίες αντιπροσωπεύουν τη διαφορά μεταξύ της κατανεμημένης ποσότητας και της τελικής θέσης στην αγορά. Για τους φορείς σωρευτικής εκπροσώπησης της απόκρισης ζήτησης, η κατανεμημένη ποσότητα αποτελείται από ενεργειακή ποσότητα υλικά ενεργοποιούμενη από το φορτίο των συμμετεχόντων πελατών, βάσει καθορισμένης μέτρησης και της μεθοδολογίας υπολογισμού του φορτίου αναφοράς απόκρισης ζήτησης.

(16)

Ο κανονισμός (ΕΕ) 2015/1222 της Επιτροπής (7) θεσπίζει λεπτομερείς κατευθυντήριες γραμμές σχετικά με τη διαζωνική κατανομή της δυναμικότητας και τη διαχείριση της συμφόρησης στην αγορά επόμενης ημέρας και στην ενδοημερήσια αγορά, συμπεριλαμβανομένων απαιτήσεων για καθορισμό κοινών μεθοδολογιών προσδιορισμού των ποσοτήτων δυναμικότητας που είναι ταυτόχρονα διαθέσιμη μεταξύ των ζωνών προσφοράς, κριτηρίων αξιολόγησης της απόδοσης και διαδικασίας επανεξέτασης του ορισμού των ζωνών προσφοράς. Τα άρθρα 32 και 34 του κανονισμού (ΕΕ) 2015/1222 ορίζουν κανόνες για την επανεξέταση της διαμόρφωσης ζώνης προσφοράς, τα άρθρα 41 και 54 ορίζουν εναρμονισμένα όρια για τις μέγιστες και ελάχιστες τιμές εκκαθάρισης για το χρονικό πλαίσιο της αγοράς επόμενης ημέρας και της ενδοημερήσιας αγοράς, το άρθρο 59 ορίζει κανόνες για τη χρονική στιγμή λήξης προσφορών διαζωνικής ενδοημερήσιας αγοράς, ενώ το άρθρο 74 θεσπίζει κανόνες σχετικά με τις μεθοδολογίες επιμερισμού του κόστους ανακατανομής και αντίρροπης συναλλαγής.

(17)

Ο κανονισμός (ΕΕ) 2016/1719 της Επιτροπής (8) θεσπίζει λεπτομερείς κανόνες σχετικά με τη διαζωνική κατανομή δυναμικότητας στις μελλοντικές αγορές, την καθιέρωση μιας κοινής μεθοδολογίας για τον προσδιορισμό της μακροπρόθεσμης διαζωνικής δυναμικότητας, τη θέσπιση ενός ενιαίου μηχανισμού κατανομής σε ευρωπαϊκό επίπεδο που να παρέχει μακροπρόθεσμα δικαιώματα μεταφοράς, και τη δυνατότητα επιστροφής μακροπρόθεσμων δικαιωμάτων μεταφοράς για μεταγενέστερη μελλοντική κατανομή δυναμικότητας ή μεταβίβασης μακροπρόθεσμων δικαιωμάτων μεταφοράς μεταξύ των παραγόντων της αγοράς. Το άρθρο 30 του κανονισμού (ΕΕ) 2016/1719 καθορίζει κανόνες για τα προθεσμιακά προϊόντα αντιστάθμισης κινδύνων.

(18)

Ο κανονισμός (ΕΕ) 2016/631 της Επιτροπής (9) θεσπίζει τις απαιτήσεις για τη δικτυακή σύνδεση των εγκαταστάσεων ηλεκτροπαραγωγής, συγκεκριμένα των συγχρονισμένων μονάδων ηλεκτροπαραγωγής, των μονάδων πάρκων ισχύος και των μονάδων υπεράκτιων πάρκων ισχύος, με το διασυνδεδεμένο σύστημα. Οι εν λόγω απαιτήσεις συμβάλλουν στη διασφάλιση συνθηκών υγιούς ανταγωνισμού στην εσωτερική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας, στην ασφάλεια του συστήματος και στην ενσωμάτωση ηλεκτρικής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές, καθώς και στη διευκόλυνση του εμπορίου ηλεκτρικής ενέργειας σε ολόκληρη την Ένωση. Τα άρθρα 66 και 67 του κανονισμού (ΕΕ) 2016/631 θεσπίζουν κανόνες για τις αναδυόμενες τεχνολογίες στην παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας.

(19)

Οι ζώνες προσφοράς που αποτυπώνουν τη διανομή της προσφοράς και της ζήτησης είναι ακρογωνιαίος λίθος της αγορακεντρικής εμπορίας ηλεκτρικής ενέργειας και αποτελούν προϋπόθεση για την πλήρη αξιοποίηση των δυνατοτήτων των μεθόδων κατανομής της δυναμικότητας, συμπεριλαμβανομένης της προσέγγισης με βάση τη ροή. Επομένως, οι ζώνες προσφοράς πρέπει να οριστούν κατά τρόπο που να διασφαλίζεται η ρευστότητα της αγοράς, η αποδοτική διαχείριση της συμφόρησης και η συνολική απόδοση της αγοράς. Όταν μια διαδικασία επανεξέτασης υφιστάμενης διαμόρφωσης ζώνης προσφοράς κινηθεί από ενιαία ρυθμιστική αρχή ή από διαχειριστή συστήματος μεταφοράς με τη συγκατάθεση της δικής του αρμόδιας αρχής, για τις ζώνες προσφοράς εντός της περιοχής ελέγχου του διαχειριστή συστήματος μεταφοράς, εάν η διαμόρφωση ζώνης προσφοράς έχει αμελητέο αντίκτυπο στις περιοχές ελέγχου γειτονικών διαχειριστών συστημάτων μεταφοράς, συμπεριλαμβανομένων των γραμμών διασύνδεσης, και η επανεξέταση της διαμόρφωσης της ζώνης προσφοράς είναι απαραίτητη για να βελτιωθεί η απόδοση, να μεγιστοποιηθούν οι δυνατότητες διασυνοριακών συναλλαγών ή να διατηρηθεί η ασφάλεια λειτουργίας του συστήματος, ο διαχειριστής συστήματος μεταφοράς της οικείας περιοχής ελέγχου και η αρμόδια ρυθμιστική αρχή θα πρέπει να είναι, αντιστοίχως, ο μοναδικός διαχειριστής συστήματος μεταφοράς και η μοναδική ρυθμιστική αρχή που συμμετέχουν στην επανεξέταση. Ο οικείος διαχειριστής συστήματος μεταφοράς και η αρμόδια αρχή θα πρέπει να προειδοποιούν τους γειτονικούς διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς για την επανεξέταση, τα δε αποτελέσματα της επανεξέτασης θα πρέπει να δημοσιεύονται. Η επανεξέταση περιφερειακής ζώνης προσφοράς θα πρέπει να μπορεί να κινηθεί μετά την τεχνική έκθεση περί συμφόρησης βάσει του άρθρου 14 του παρόντος κανονισμού ή σύμφωνα με τις υφιστάμενες διαδικασίες που ορίζει ο κανονισμός (ΕΕ) 2015/1222.

(20)

Όταν περιφερειακά συντονιστικά κέντρα διενεργούν υπολογισμό δυναμικότητας, θα πρέπει να μεγιστοποιούν τη δυναμικότητα εξετάζοντας μη δαπανηρά διορθωτικά μέτρα και τηρώντας τα όρια της ασφάλειας λειτουργίας του συστήματος των διαχειριστών συστημάτων μεταφοράς της περιφέρειας υπολογισμού δυναμικότητας. Όταν ο υπολογισμός δεν οδηγεί σε δυναμικότητα ίση ή υψηλότερη του ορίου ελάχιστης δυναμικότητας που ορίζεται στον παρόντα κανονισμό, τα περιφερειακά συντονιστικά κέντρα θα πρέπει να εξετάζουν όλα τα διαθέσιμα δαπανηρά διορθωτικά μέτρα για να αυξήσουν περαιτέρω τη δυναμικότητα μέχρι τα όρια ελάχιστης δυναμικότητας, συμπεριλαμβάνοντας τη δυναμική ανακατανομή εντός και μεταξύ των περιφερειών υπολογισμού δυναμικότητας, τηρώντας παράλληλα τα όρια επιχειρησιακής ασφάλειας των διαχειριστών συστημάτων μεταφοράς της περιφέρειας υπολογισμού δυναμικότητας. Οι διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς θα πρέπει να υποβάλλουν αναφορές με ακρίβεια και διαφάνεια για όλες τις πτυχές του υπολογισμού δυναμικότητας σύμφωνα με τον παρόντα κανονισμό και θα πρέπει να μεριμνούν ώστε όλες οι πληροφορίες που αποστέλλονται στα περιφερειακά συντονιστικά κέντρα να είναι ακριβείς και κατάλληλες για τον σκοπό για τον οποίο προορίζονται.

(21)

Κατά την διενέργεια του υπολογισμού δυναμικότητας, τα περιφερειακά συντονιστικά κέντρα θα πρέπει να υπολογίζουν τις διαζωνικές δυναμικότητες χρησιμοποιώντας δεδομένα από τους διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς που τηρούν τα όρια ασφάλειας λειτουργίας του συστήματος των αντίστοιχων περιοχών ελέγχου των διαχειριστών συστημάτων μεταφοράς. Οι διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς θα πρέπει να δύνανται να παρεκκλίνουν από τον υπολογισμό συντονισμένης δυναμικότητας όταν η εφαρμογή του θα είχε ως αποτέλεσμα την παραβίαση των ορίων της ασφάλειας λειτουργίας των στοιχείων δικτύου στην περιοχή ελέγχου τους. Οι παρεκκλίσεις αυτές θα πρέπει να παρακολουθούνται προσεκτικά και να αποτελούν αντικείμενο διαφανών αναφορών, ώστε να αποτρέπονται οι καταχρήσεις και η ποσότητα της δυναμικότητας διασύνδεσης προς διάθεση σε συμμετέχοντες στην αγορά να μην περιορίζεται, ώστε να επιλύεται το πρόβλημα συμφόρησης εντός μιας ζώνης προσφοράς. Όταν ένα σχέδιο δράσης τίθεται σε εφαρμογή, θα πρέπει να λαμβάνει υπόψη τις αποκλίσεις και να αντιμετωπίζει την αιτία τους.

(22)

Οι βασικές αρχές της αγοράς θα πρέπει να ορίζουν ότι οι τιμές της ηλεκτρικής ενέργειας πρέπει να καθορίζονται βάσει προσφοράς και ζήτησης. Με τις τιμές αυτές θα πρέπει να εκφράζεται το πότε υπάρχει ανάγκη για ηλεκτρική ενέργεια, παρέχοντας έτσι κίνητρα βάσει της αγοράς για επενδύσεις σε πηγές ευελιξίας όπως η ευέλικτη παραγωγή, η διασύνδεση, η απόκριση ζήτησης ή η αποθήκευση ενέργειας.

(23)

Καθώς η εξάλειψη των ανθρακούχων εκπομπών από τον τομέα της ηλεκτρικής ενέργειας, με την ενέργεια από ανανεώσιμες πηγές να καθίσταται μεγάλο μέρος της αγοράς, αποτελεί έναν από τους στόχους της Ενεργειακής Ένωσης, είναι κρίσιμο η αγορά να καταργήσει τους υφιστάμενους φραγμούς για το διασυνοριακό εμπόριο και να ενθαρρύνει τις επενδύσεις σε υποστηρικτικές υποδομές, για παράδειγμα, πιο ευέλικτη παραγωγή, διασύνδεση, απόκριση ζήτησης και αποθήκευση ενέργειας. Προκειμένου να στηριχτεί αυτή η μετάβαση προς μεταβαλλόμενη και αποκεντρωμένη ηλεκτροπαραγωγή, καθώς και να εξασφαλιστεί ότι αρχές της αγοράς ενέργειας αποτελούν τη βάση για τις μελλοντικές αγορές ηλεκτρικής ενέργειας της Ένωσης, έχει ζωτική σημασία η ανανεωμένη έμφαση στις βραχυπρόθεσμες αγορές και την τιμολόγηση σπανιότητας.

(24)

Οι βραχυπρόθεσμες αγορές βελτιώνουν τη ρευστότητα και τον ανταγωνισμό καθιστώντας δυνατή την πλήρη συμμετοχή περισσότερων πόρων στην αγορά, ιδίως των πλέον ευέλικτων. Η αποτελεσματική τιμολόγηση σπανιότητας θα ενθαρρύνει τους συμμετέχοντες στην αγορά να ανταποκρίνονται στα σήματα της αγοράς και να είναι διαθέσιμοι όταν υπάρχει περισσότερη ανάγκη στην αγορά, ενώ διασφαλίζει ότι μπορούν να ανακτούν τις δαπάνες τους στη χονδρεμπορική αγορά. Ως εκ τούτου, είναι ζωτικής σημασίας να εξασφαλιστεί ότι αίρονται τα διοικητικά και έμμεσα ανώτατα όρια τιμών ώστε να επιτρέπεται η τιμολόγηση σπανιότητας. Όταν ενσωματώνονται πλήρως στη δομή της αγοράς, οι βραχυπρόθεσμες αγορές και η τιμολόγηση σπανιότητας συμβάλλουν στην άρση άλλων μέτρων που στρεβλώνουν την αγορά, όπως οι μηχανισμοί ισχύος, ώστε να κατοχυρώνεται η ασφάλεια του εφοδιασμού. Ταυτόχρονα, η τιμολόγηση σπανιότητας χωρίς ανώτατα όρια τιμών στη χονδρεμπορική αγορά δεν θα πρέπει να θέτει σε κίνδυνο τη δυνατότητα παροχής αξιόπιστων και σταθερών τιμών για τους τελικούς πελάτες, ιδίως τους οικιακούς πελάτες, τις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις (ΜΜΕ) και τους βιομηχανικούς πελάτες.

(25)

Με την επιφύλαξη των άρθρων 107, 108 και 109 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ), οι παρεκκλίσεις από τις θεμελιώδεις αρχές της αγοράς όπως η ευθύνη εξισορρόπησης, η κατανομή βάσει της αγοράς ή η ανακατανομή μειώνουν τα σήματα ευελιξίας και λειτουργούν ως φραγμοί για την ανάπτυξη λύσεων όπως η αποθήκευση ενέργειας, η απόκριση ζήτησης ή η συγκέντρωση. Μολονότι οι παρεκκλίσεις είναι ακόμη απαραίτητες ώστε να αποφεύγεται περιττός διοικητικός φόρτος για ορισμένους συμμετέχοντες στην αγορά, ιδίως τους οικιακούς πελάτες και τις ΜΜΕ, οι ευρείες παρεκκλίσεις που καλύπτουν ολόκληρες τεχνολογίες δεν συνάδουν με τον στόχο να επιτευχθούν αποδοτικές διαδικασίες εξάλειψης από τις ανθρακούχες εκπομπές με βάση την αγορά και, ως εκ τούτου, θα πρέπει να αντικατασταθούν με πιο στοχευμένα μέτρα.

(26)

Προϋπόθεση για την ύπαρξη πραγματικού ανταγωνισμού στην εσωτερική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας είναι η επιβολή αμερόληπτων, διαφανών και επαρκών τελών για τη χρήση δικτύου, συμπεριλαμβανομένων των γραμμών διασύνδεσης στο δίκτυο μεταφοράς.

(27)

Οι ασυντόνιστες περικοπές των γραμμών διασύνδεσης περιορίζουν όλο και περισσότερο την ανταλλαγή ηλεκτρικής ενέργειας μεταξύ των κρατών μελών και έχουν αναχθεί σε σοβαρό εμπόδιο για την ανάπτυξη μιας λειτουργικής εσωτερικής αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας. Το μέγιστο επίπεδο δυναμικότητας των γραμμών διασύνδεσης και των κρίσιμων στοιχείων δικτύου των δικτύων θα πρέπει, επομένως, να διατίθενται σύμφωνα με τα πρότυπα ασφαλείας για την ασφαλή λειτουργία των δικτύων, συμπεριλαμβανομένης της τήρησης του προτύπου ασφαλείας για καταστάσεις έκτακτης ανάγκης (Ν-1). Ωστόσο, υπάρχουν ορισμένοι περιορισμοί όσον αφορά τον καθορισμό του επιπέδου δυναμικότητας σε βροχοειδές δίκτυο. Σαφή ελάχιστα επίπεδα διαθέσιμης δυναμικότητας για διαζωνικές συναλλαγές πρέπει να τεθούν σε εφαρμογή προκειμένου να μειωθούν οι επιπτώσεις των βροχοειδών ροών και της εσωτερικής συμφόρησης στο διαζωνικό εμπόριο και να παρασχεθεί μια προβλέψιμη τιμή δυναμικότητας για τους συμμετέχοντες στην αγορά. Όταν χρησιμοποιείται προσέγγιση με βάση τη ροή, η εν λόγω ελάχιστη δυναμικότητα θα πρέπει να προσδιορίζει το ελάχιστο μερίδιο της δυναμικότητας ενός διαζωνικού ή εσωτερικού κρίσιμου στοιχείου δικτύου που παραμένει εντός των ορίων της ασφάλειας λειτουργίας του συστήματος που θα χρησιμοποιείται ως εισερχόμενο στοιχείο για τον συντονισμένο υπολογισμό δυναμικότητας σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΕ) 2015/1222, λαμβανομένων υπόψη των καταστάσεων έκτακτης ανάγκης. Το συνολικό εναπομένον μερίδιο δυναμικότητας μπορεί να χρησιμοποιείται για περιθώρια αξιοπιστίας, βροχοειδείς ροές και εσωτερικές ροές. Επιπλέον, σε περίπτωση προβλέψιμων προβλημάτων στην ασφάλεια δικτύου, θα πρέπει να είναι εφικτές, για περιορισμένη μεταβατική φάση, παρεκκλίσεις. Τέτοιες παρεκκλίσεις θα πρέπει να συνοδεύονται από μεθοδολογία και έργα που να προβλέπουν μια μακροπρόθεσμη λύση.

(28)

Η δυναμικότητα μεταφοράς στην οποία θα εφαρμόζεται το κριτήριο της ελάχιστης δυναμικότητας του 70 % στην προσέγγιση καθαρής δυναμικότητας μεταφοράς (NTC) είναι η μέγιστη μεταφορά ενεργού ισχύος που παραμένει εντός των ορίων ασφάλειας λειτουργίας και λαμβάνει υπόψη καταστάσεις συμφόρησης. Ο συντονισμένος υπολογισμός αυτής της δυναμικότητας λαμβάνει επίσης υπόψη ότι οι ροές ηλεκτρικής ενέργειας κατανέμονται κατά τρόπο άνισο μεταξύ επιμέρους συνιστωσών και δεν προσθέτει απλώς δυναμικότητες διασυνδεδεμένων γραμμών. Η εν λόγω δυναμικότητα δεν λαμβάνει υπόψη βροχοειδείς ροές, εσωτερικές ροές ή το περιθώριο αξιοπιστίας, τα οποία λαμβάνονται υπόψη εντός του υπόλοιπου 30 %.

(29)

Τα πρότυπα ασφάλειας, λειτουργίας και προγραμματισμού που χρησιμοποιούν οι διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς στα κράτη μέλη είναι σημαντικό να μην οδηγούν σε στρέβλωση του ανταγωνισμού. Επιπλέον, θα πρέπει να υπάρχει διαφάνεια για τους συμμετέχοντες στην αγορά όσον αφορά τις διαθέσιμες δυναμικότητες μεταφοράς, καθώς και τα πρότυπα ασφαλείας, προγραμματισμού και λειτουργίας που επηρεάζουν τις διαθέσιμες δυναμικότητες μεταφοράς.

(30)

Για την αποτελεσματική καθοδήγηση αναγκαίων επενδύσεων, οι τιμές πρέπει επίσης να παρέχουν σήματα για το πού είναι περισσότερο αναγκαία η ηλεκτρική ενέργεια. Σε ένα σύστημα ηλεκτρικής ενέργειας κατά ζώνες, για την ακρίβεια των σημάτων γεωγραφικής διαφοροποίησης απαιτείται συνεκτικός, αντικειμενικός και αξιόπιστος προσδιορισμός ζωνών προσφοράς μέσω διαφανούς διαδικασίας. Προκειμένου να διασφαλιστεί η αποδοτική λειτουργία και ο προγραμματισμός του δικτύου ηλεκτρικής ενέργειας της Ένωσης και να παρέχονται αποτελεσματικά μηνύματα τιμών για νέα δυναμικότητα ηλεκτροπαραγωγής, απόκριση ζήτησης και υποδομή μεταφοράς, οι ζώνες προσφοράς θα πρέπει να αντανακλούν τη διαρθρωτική συμφόρηση. Ειδικότερα, η διαζωνική δυναμικότητα δεν θα πρέπει να μειώνεται για να επιλύεται η εσωτερική συμφόρηση.

(31)

Προκειμένου να αντικατοπτριστούν οι αποκλίνουσες αρχές της βελτιστοποίησης των ζωνών προσφοράς χωρίς να τίθενται σε κίνδυνο οι αγορές με ρευστότητα και οι επενδύσεις στο ενεργειακό δίκτυο, θα πρέπει να προβλεφθούν δύο επιλογές για την αντιμετώπιση της συμφόρησης. Τα κράτη μέλη θα πρέπει να μπορούν να επιλέγουν μεταξύ της αναδιαμόρφωσης της ζώνης προσφοράς τους ή μέτρων όπως η ενίσχυση και η βελτιστοποίηση του δικτύου. Το σημείο εκκίνησης για τη λήψη αυτής της απόφασης θα πρέπει να είναι ο προσδιορισμός μακροπρόθεσμων διαρθρωτικών συμφορήσεων από τον ή τους διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς ενός κράτους μέλους, από έκθεση του Ευρωπαϊκού Δικτύου Διαχειριστών Συστημάτων Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας («ΕΔΔΣΜ Ηλεκτρικής Ενέργειας») σχετικά με τη συμφόρηση, ή από επανεξέταση της ζώνης προσφοράς. Τα κράτη μέλη θα πρέπει να προσπαθήσουν πρώτα να βρουν μια κοινή λύση σχετικά με τον βέλτιστο τρόπο διαχείρισης της συμφόρησης. Σε αυτό το πλαίσιο, τα κράτη μέλη θα μπορούσαν να υιοθετήσουν πολυεθνικά ή εθνικά σχέδια δράσης για την αντιμετώπιση των συμφορήσεων. Για τα κράτη μέλη που θεσπίζουν σχέδιο δράσης για την αντιμετώπιση της συμφόρησης, θα πρέπει να εφαρμοστεί μια περίοδος σταδιακής εφαρμογής υπό μορφή γραμμικής πορείας για το άνοιγμα των γραμμών διασύνδεσης. Μετά το πέρας της υλοποίησης ενός τέτοιου σχεδίου δράσης, τα κράτη μέλη θα πρέπει να έχουν τη δυνατότητα να επιλέξουν ανάμεσα σε μια αναδιαμόρφωση της ή των ζωνών προσφοράς ή στην αντιμετώπιση των εναπομενουσών συμφορήσεων με διορθωτικά μέτρα για τα οποία θα αναλάβουν το κόστος. Στην δεύτερη περίπτωση, δεν επιβάλλεται η αναδιαμόρφωση της ζώνης προσφοράς τους εάν δεν είναι επιθυμητή από το εν λόγω κράτος μέλος, υπό την προϋπόθεση να έχει επιτευχθεί η ελάχιστη δυναμικότητα. Τα όρια ελάχιστης δυναμικότητας που θα πρέπει να χρησιμοποιούνται κατά τον συντονισμένο υπολογισμό δυναμικότητας θα πρέπει να αποτελούν ποσοστό της δυναμικότητας ενός κρίσιμου στοιχείου δικτύου, όπως ορίζεται κατόπιν της διαδικασίας επιλογής βάσει του κανονισμού (ΕΕ) 2015/1222, αφού πρώτα έχουν τηρηθεί ή, στην περίπτωση προσέγγισης με βάση τη ροή, εν όσω τηρούνται τα όρια της ασφάλειας λειτουργίας του συστήματος σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης. Η έκδοση απόφασης της Επιτροπής σχετικά με τη διαμόρφωση των ζωνών προσφοράς θα πρέπει να είναι δυνατή ως έσχατη λύση και να τροποποιεί τη διαμόρφωση ζώνης προσφοράς μόνο σε όσα κράτη μέλη έχουν επιλέξει τη λύση της διάσπασης ή δεν έχουν επιτύχει τα ελάχιστα όρια δυναμικότητας.

(32)

Για την αποδοτική εξάλειψη των ανθρακούχων εκπομπών του συστήματος ηλεκτρικής ενέργειας μέσω της ενοποίησης της αγοράς απαιτείται συστηματική κατάργηση των φραγμών για το διασυνοριακό εμπόριο ώστε να ξεπεραστεί η διάσπαση της αγοράς και να μπορέσουν οι πελάτες ενέργειας της Ένωσης να επωφεληθούν πλήρως από τα πλεονεκτήματα των ενοποιημένων αγορών ηλεκτρικής ενέργειας και του ανταγωνισμού.

(33)

Ο παρών κανονισμός θα πρέπει να καθορίσει τις βασικές αρχές όσον αφορά την τιμολόγηση και την κατανομή της δυναμικότητας και να προβλέψει τη θέσπιση κατευθυντήριων γραμμών για τις περαιτέρω βασικές αρχές και μεθοδολογίες, για μια ταχεία προσαρμογή στις μεταβαλλόμενες συνθήκες.

(34)

Η διαχείριση των προβλημάτων συμφόρησης θα πρέπει να παρέχει τα κατάλληλα οικονομικά σήματα στους διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς και τους συμμετέχοντες στην αγορά και θα πρέπει να βασίζεται στους μηχανισμούς της αγοράς.

(35)

Σε μια ανοικτή και ανταγωνιστική αγορά, οι διαχειριστές των συστημάτων μεταφοράς θα πρέπει να αποζημιώνονται για το κόστος που προκύπτει ως αποτέλεσμα της χρήσης των δικτύων τους κατά τις διασυνοριακές ροές ηλεκτρικής ενέργειας από τους διαχειριστές των δικτύων μεταφοράς από όπου προέρχονται οι διασυνοριακές ροές και των δικτύων στα οποία καταλήγουν οι εν λόγω ροές.

(36)

Οι πληρωμές και τα έσοδα από τις αποζημιώσεις μεταξύ των διαχειριστών συστημάτων μεταφοράς θα πρέπει να λαμβάνονται υπόψη κατά τον καθορισμό των εθνικών τιμολογίων δικτύου.

(37)

Το πραγματικό ποσό που πρέπει να καταβάλλεται για τη διασυνοριακή πρόσβαση στο δίκτυο μπορεί να ποικίλλει σημαντικά, ανάλογα με τους εμπλεκόμενους διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς και λόγω των διαφορών στη διάρθρωση των συστημάτων τιμολόγησης που εφαρμόζονται στα κράτη μέλη. Κατά συνέπεια, απαιτείται κάποιος βαθμός εναρμόνισης ώστε να αποφεύγονται οι στρεβλώσεις στο εμπόριο.

(38)

Θα πρέπει να θεσπισθούν κανόνες για τη χρήση των εσόδων που προκύπτουν κατά τις διαδικασίες διαχείρισης της συμφόρησης, εκτός εάν ο ιδιαίτερος χαρακτήρας της γραμμής διασύνδεσης δικαιολογεί την εξαίρεση από την εφαρμογή των εν λόγω κανόνων.

(39)

Για να παρέχονται ισότιμοι όροι ανταγωνισμού για όλους τους συμμετέχοντες στην αγορά, τα τιμολόγια δικτύου θα πρέπει να εφαρμόζονται κατά τρόπο που δεν θα εισάγει διακρίσεις, θετικές ή αρνητικές, μεταξύ παραγωγής συνδεδεμένης στο επίπεδο της διανομής και παραγωγής συνδεδεμένης στο επίπεδο της μεταφοράς. Τα τιμολόγια δικτύου δεν θα πρέπει να εισάγουν διακρίσεις σε βάρος της αποθήκευσης ενέργειας και δεν θα πρέπει να δημιουργούν αντικίνητρα για τη συμμετοχή στην απόκριση ζήτησης ή εμπόδια για βελτιώσεις στην ενεργειακή απόδοση.

(40)

Προκειμένου να αυξηθεί η διαφάνεια και η συγκρισιμότητα όσον αφορά την τιμολόγηση σε περίπτωση που η δεσμευτική εναρμόνιση δεν κρίνεται κατάλληλη, θα πρέπει να εκδίδεται έκθεση βέλτιστων πρακτικών σχετικά με τις μεθοδολογίες τιμολόγησης από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Συνεργασίας των Ρυθμιστικών Αρχών Ενέργειας («ο ACER») που ιδρύθηκε με τον κανονισμό (ΕΕ) 2019/942 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (10).

(41)

Για την καλύτερη διασφάλιση των βέλτιστων επενδύσεων στο διευρωπαϊκό δίκτυο και την αντιμετώπιση του προβλήματος στις περιπτώσεις που δεν είναι δυνατό να κατασκευαστούν βιώσιμα έργα διασύνδεσης λόγω έλλειψης ιεράρχησης προτεραιοτήτων σε εθνικό επίπεδο, θα πρέπει η χρήση των προσόδων συμφόρησης να επανεξεταστεί και να συμβάλει ώστε να εξασφαλίζεται η διαθεσιμότητα και να διατηρούνται ή να αυξάνονται οι δυναμικότητες διασύνδεσης.

(42)

Για να εξασφαλιστεί η βέλτιστη διαχείριση του δικτύου μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας και να δοθεί δυνατότητα διασυνοριακού εμπορίου και προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας σε όλη την Ένωση, θα πρέπει να συγκροτηθεί ένα ΕΔΔΣΜ ηλεκτρικής ενέργειας. Τα καθήκοντα του ΕΔΔΣΜ ηλεκτρικής ενέργειας θα πρέπει να επιτελούνται τηρουμένων των ενωσιακών κανόνων ανταγωνισμού οι οποίοι παραμένουν εν ισχύ για τις αποφάσεις του ΕΔΔΣΜ ηλεκτρικής ενέργειας. Τα καθήκοντά του θα πρέπει να καθοριστούν σαφώς και η μέθοδος εργασίας του θα πρέπει να εξασφαλίζει αποτελεσματικότητα και διαφάνεια. Οι κώδικες δικτύου που εκπονεί το ΕΔΔΣΜ ηλεκτρικής ενέργειας δεν αποσκοπούν στην αντικατάσταση των αναγκαίων εθνικών τεχνικών κωδίκων στα μη διασυνοριακά ζητήματα. Δεδομένου ότι είναι δυνατόν να εξασφαλιστεί αποτελεσματικότερη πρόοδος σε περιφερειακό επίπεδο, οι διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς θα πρέπει να συγκροτήσουν περιφερειακές δομές ενταγμένες στη συνολική δομή συνεργασίας, εξασφαλίζοντας παράλληλα ότι τα αποτελέσματα σε περιφερειακό επίπεδο συμβαδίζουν με τους κώδικες δικτύου και με τα μη δεσμευτικά δεκαετή προγράμματα ανάπτυξης δικτύων σε ενωσιακό επίπεδο. Τα κράτη μέλη θα πρέπει να προάγουν τη συνεργασία και να παρακολουθούν την αποτελεσματικότητα του δικτύου σε περιφερειακό επίπεδο. Η περιφερειακή συνεργασία θα πρέπει να είναι συμβατή με την πρόοδο προς την ανταγωνιστική και αποτελεσματική εσωτερική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας.

(43)

Θα πρέπει να πραγματοποιηθεί μια ισχυρή μεσοπρόθεσμη και μακροπρόθεσμη εκτίμηση της επάρκειας των πόρων σε ευρωπαϊκό επίπεδο από το ΕΔΔΣΜ ηλεκτρικής ενέργειας ώστε να παρασχεθεί αντικειμενική βάση για την εκτίμηση ζητημάτων επάρκειας. Το ζήτημα που αφορά την επάρκεια των πόρων και το οποίο αντιμετωπίζεται με τους μηχανισμούς ισχύος θα πρέπει να βασίζεται στην ευρωπαϊκή εκτίμηση της επάρκειας των πόρων. H εν λόγω εκτίμηση μπορεί να συμπληρώνεται με εθνικές εκτιμήσεις.

(44)

Η μεθοδολογία για τη μακροπρόθεσμη εκτίμηση της επάρκειας των πόρων (από τα δέκα επόμενα έτη σε ετήσια), που ορίζεται στον παρόντα κανονισμό, έχει διαφορετικό σκοπό από τις εποχικές εκτιμήσεις επάρκειας (επόμενοι έξι μήνες), όπως ορίζονται στο άρθρο 9 του κανονισμού (ΕΕ) 2019/941 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (11). Οι μεσοπρόθεσμες και μακροπρόθεσμες εκτιμήσεις χρησιμοποιούνται κυρίως για τον προσδιορισμό ζητημάτων επάρκειας και για την εκτίμηση της ανάγκης για μηχανισμούς ισχύος, ενώ οι εποχικές εκτιμήσεις επάρκειας χρησιμοποιούνται για την προειδοποίηση για βραχυπρόθεσμους κινδύνους που ενδέχεται να παρουσιαστούν κατά τους επόμενους έξι μήνες και να οδηγήσουν σε σημαντική επιδείνωση της κατάστασης εφοδιασμού ηλεκτρικής ενέργειας. Επιπλέον, τα περιφερειακά συντονιστικά κέντρα πραγματοποιούν επίσης περιφερειακές εκτιμήσεις επάρκειας σχετικά με τη λειτουργία του συστήματος μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας. Πρόκειται για πολύ βραχυπρόθεσμες εκτιμήσεις επάρκειας (από την επόμενη εβδομάδα έως την επόμενη ημέρα) που χρησιμοποιούνται στο πλαίσιο της λειτουργίας του συστήματος.

(45)

Πριν από την εισαγωγή μηχανισμών ισχύος, τα κράτη μέλη θα πρέπει να αξιολογήσουν τις ρυθμιστικές στρεβλώσεις οι οποίες συμβάλλουν στα συναφή ζητήματα που αφορούν την επάρκεια των πόρων. Τα κράτη μέλη θα πρέπει να έχουν την υποχρέωση να εγκρίνουν μέτρα για την εξάλειψη των εντοπισμένων στρεβλώσεων, καθώς και χρονοδιάγραμμα για την εφαρμογή τους. Οι μηχανισμοί ισχύος θα πρέπει να καθιερώνονται μόνο για να αντιμετωπίσουν τα προβλήματα επάρκειας που δεν μπορούν να λυθούν με την άρση των εν λόγω στρεβλώσεων.

(46)

Τα κράτη μέλη που προτίθενται να καθιερώσουν μηχανισμούς ισχύος, θα πρέπει να καθορίζουν τους στόχους επάρκειας των πόρων με διαφανή και επαληθεύσιμη διαδικασία. Τα κράτη μέλη θα πρέπει να έχουν την ελευθερία να καθορίζουν το οικείο επιθυμητό επίπεδο ασφάλειας του εφοδιασμού.

(47)

Σύμφωνα με το άρθρο 108 ΣΛΕΕ, η Επιτροπή έχει αποκλειστική αρμοδιότητα να αξιολογεί τη συμβατότητα των μέτρων κρατικών ενισχύσεων τα οποία ενδέχεται να ληφθούν από τα κράτη μέλη, με την εσωτερική αγορά. Η εν λόγω αξιολόγηση γίνεται με βάση το άρθρο 107 παράγραφος 3 ΣΛΕΕ και σύμφωνα με τις σχετικές διατάξεις και κατευθυντήριες γραμμές που ενδέχεται να εγκρίνει η Επιτροπή προς το σκοπό αυτό. Ο παρών κανονισμός δεν θίγει την αποκλειστική αρμοδιότητα της Επιτροπής που κατοχυρώνεται από τη ΣΛΕΕ.

(48)

Οι μηχανισμοί δυναμικότητας που ήδη υφίστανται θα πρέπει να επανεξεταστούν με βάση τον παρόντα κανονισμό.

(49)

Θα πρέπει να οριστούν στον παρόντα κανονισμό λεπτομερείς κανόνες για τη διευκόλυνση της αποτελεσματικής διασυνοριακής συμμετοχής σε μηχανισμούς ισχύος. Οι διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς θα πρέπει να διευκολύνουν τη συμμετοχή των ενδιαφερόμενων παραγωγών σε μηχανισμούς ισχύος σε άλλα κράτη μέλη. Ως εκ τούτου, θα πρέπει να υπολογίζουν τις δυναμικότητες έως τις οποίες θα ήταν δυνατή η διασυνοριακή συμμετοχή, να καθιστούν δυνατή τη συμμετοχή και να ελέγχουν τις διαθεσιμότητες. Οι ρυθμιστικές αρχές θα πρέπει να επιβάλλουν τους διασυνοριακούς κανόνες στα κράτη μέλη.

(50)

Οι μηχανισμοί ισχύος δεν θα πρέπει να δημιουργούν υπεραποζημίωση, ενώ ταυτόχρονα θα πρέπει να παρέχουν ασφάλεια εφοδιασμού. Στο πλαίσιο αυτό, θα πρέπει να σχεδιάζονται μηχανισμοί ισχύος εκτός από τα στρατηγικά αποθέματα, έτσι ώστε η τιμή που καταβάλλεται για τη διαθεσιμότητα να τείνει αυτομάτως να μηδενιστεί όταν το επίπεδο ισχύος που θα ήταν κερδοφόρο στην αγορά ενέργειας ελλείψει μηχανισμού ισχύος αναμένεται ότι θα είναι επαρκές για την κάλυψη του ζητούμενου επιπέδου ισχύος.

(51)

Για να στηρίξει τα κράτη μέλη και τις περιφέρειες που αντιμετωπίζουν κοινωνικά, βιομηχανικά και οικονομικά προβλήματα λόγω ενεργειακής μετάβασης, η Επιτροπή έχει αναπτύξει μια πρωτοβουλία για τις περιφέρειες υψηλής έντασης άνθρακα. Σε αυτό το πλαίσιο, η Επιτροπή θα πρέπει να βοηθά τα κράτη μέλη, ακόμη και με στοχευμένη χρηματοδοτική στήριξη, όπου αυτή είναι διαθέσιμη, για να καταστήσει δυνατή σε αυτές τις περιφέρειες τη «δίκαιη μετάβαση».

(52)

Δεδομένων των διαφορών των εθνικών ενεργειακών συστημάτων και των τεχνικών περιορισμών των υφιστάμενων δικτύων ηλεκτρικής ενέργειας, η καλύτερη προσέγγιση για την επίτευξη προόδου όσον αφορά την ενοποίηση της αγοράς είναι συχνά σε περιφερειακό επίπεδο. Επομένως, θα πρέπει να ενισχυθεί η περιφερειακή συνεργασία μεταξύ των διαχειριστών συστημάτων μεταφοράς. Προκειμένου να εξασφαλίζεται αποδοτική συνεργασία, θα πρέπει να προβλεφθεί, με νέο ρυθμιστικό πλαίσιο, ισχυρότερη περιφερειακή διακυβέρνηση και ρυθμιστική εποπτεία, μεταξύ άλλων με ενίσχυση της εξουσίας λήψης αποφάσεων του ACER για διασυνοριακά ζητήματα. Η στενότερη συνεργασία των κρατών μελών θα μπορούσε επίσης να είναι αναγκαία σε καταστάσεις κρίσης, για την αύξηση της ασφάλειας του εφοδιασμού και τον περιορισμό των στρεβλώσεων της αγοράς.

(53)

Ο συντονισμός μεταξύ διαχειριστών συστημάτων μεταφοράς σε περιφερειακό επίπεδο έχει επισημοποιηθεί με την υποχρεωτική συμμετοχή των διαχειριστών συστημάτων μεταφοράς στους περιφερειακούς συντονιστές ασφάλειας. Ο περιφερειακός συντονισμός των διαχειριστών συστημάτων μεταφοράς θα πρέπει να αναπτυχθεί περαιτέρω με ένα ενισχυμένο θεσμικό πλαίσιο, μέσω της δημιουργίας περιφερειακών συντονιστικών κέντρων. Για τη δημιουργία περιφερειακών συντονιστικών κέντρων θα πρέπει να ληφθούν υπόψη οι υφιστάμενες ή σχεδιαζόμενες περιφερειακές πρωτοβουλίες συντονισμού και να στηριχθεί η ολοένα και πιο ενοποιημένη λειτουργία των συστημάτων ηλεκτρικής ενέργειας σε ολόκληρη την Ένωση, με διασφάλιση της αποδοτικής και ασφαλούς λειτουργίας τους. Για τον λόγο αυτό, είναι αναγκαίο να διασφαλιστεί ότι ο συντονισμός των διαχειριστών συστημάτων μεταφοράς μέσω των περιφερειακών συντονιστικών κέντρων θα γίνεται σε ολόκληρη την Ένωση. Εάν οι διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς μιας περιφέρειας δεν συντονίζονται ακόμη από υφιστάμενο ή σχεδιαζόμενο περιφερειακό συντονιστικό κέντρο, οι διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς της συγκεκριμένης περιφέρειας θα πρέπει να δημιουργήσουν ή να ορίσουν ένα περιφερειακό συντονιστικό κέντρο.

(54)

Η γεωγραφική αρμοδιότητα των περιφερειακών συντονιστικών κέντρων θα πρέπει να τους επιτρέπει να συμβάλλουν αποτελεσματικά στον συντονισμό των δραστηριοτήτων των διαχειριστών συστημάτων μεταφοράς σε επίπεδο περιφερειών και να οδηγεί σε ενισχυμένη ασφάλεια συστήματος και αποδοτικότητα της αγοράς. Τα περιφερειακά συντονιστικά κέντρα θα πρέπει να έχουν την ευελιξία να ασκούν στην περιφέρεια τα καθήκοντά τους με τον πλέον ενδεδειγμένο τρόπο σε σχέση με τη φύση των επιμέρους καθηκόντων που τους ανατίθενται.

(55)

Τα περιφερειακά συντονιστικά κέντρα θα πρέπει να αναλαμβάνουν καθήκοντα όταν η περιφερειακή οργάνωση αυτών των καθηκόντων προσδίδει προστιθέμενη αξία σε σύγκριση με καθήκοντα που ασκούνται σε εθνικό επίπεδο. Τα καθήκοντα των περιφερειακών συντονιστικών κέντρων θα πρέπει να καλύπτουν τα καθήκοντα που ασκούν οι περιφερειακοί συντονιστές ασφάλειας βάσει του κανονισμού (ΕΕ) 2017/1485 της Επιτροπής (12), καθώς και πρόσθετα καθήκοντα λειτουργίας του συστήματος, λειτουργίας της αγοράς και ετοιμότητας αντιμετώπισης των κινδύνων. Στα καθήκοντα που ασκούνται από περιφερειακά συντονιστικά κέντρα δεν θα πρέπει να περιλαμβάνεται η λειτουργία του συστήματος ηλεκτρικής ενέργειας σε πραγματικό χρόνο.

(56)

Κατά την άσκηση των καθηκόντων τους, τα περιφερειακά συντονιστικά κέντρα θα πρέπει να συμβάλλουν στην επίτευξη των στόχων του 2030 και του 2050 που ορίζονται στο Πλαίσιο πολιτικής για το κλίμα και την ενέργεια.

(57)

Τα περιφερειακά συντονιστικά κέντρα θα πρέπει πρωτίστως να ενεργούν προς το συμφέρον του συστήματος και της λειτουργίας της αγοράς της περιφέρειας. Ως εκ τούτου, θα πρέπει να ανατεθούν στα περιφερειακά συντονιστικά κέντρα οι εξουσίες που απαιτούνται για τον συντονισμό των δράσεων που πρέπει να αναλαμβάνονται από διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς της περιφέρειας λειτουργίας του συστήματος για συγκεκριμένες λειτουργίες, καθώς και ενισχυμένος συμβουλευτικός ρόλος για τις υπόλοιπες λειτουργίες.

(58)

Οι ανθρώπινοι, τεχνικοί, υλικοί και οικονομικοί πόροι περιφερειακών συντονιστικών κέντρων δεν θα πρέπει να υπερβαίνουν τα απολύτως αναγκαία για την εκπλήρωση των καθηκόντων τους.

(59)

Το ΕΔΔΣΜ ηλεκτρικής ενέργειας θα πρέπει να εξασφαλίζει ότι οι δραστηριότητες των περιφερειακών συντονιστικών κέντρων συντονίζονται μεταξύ των περιφερειακών συνόρων.

(60)

Προκειμένου να αυξηθεί η αποδοτικότητα των δικτύων διανομής ηλεκτρικής ενέργειας στην Ένωση και να εξασφαλιστεί η στενή συνεργασία με τους διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς και το ΕΔΔΣΜ ηλεκτρικής ενέργειας, θα πρέπει να ιδρυθεί ευρωπαϊκός φορέας διαχειριστών συστημάτων διανομής στην Ένωση («φορέας ΔΣΔ της ΕΕ»). Τα καθήκοντά του θα πρέπει να καθοριστούν σαφώς και η μέθοδος εργασίας του θα πρέπει να εξασφαλίζει αποδοτικότητα, διαφάνεια και αντιπροσωπευτικότητα μεταξύ των διαχειριστών συστημάτων διανομής της Ένωσης. Ο φορέας ΔΣΔ της ΕΕ θα πρέπει να συνεργαστεί στενά με το ΕΔΔΣΜ ηλεκτρικής ενέργειας για την εκπόνηση και την εφαρμογή των κωδίκων δικτύου, κατά περίπτωση, και θα πρέπει να εργαστεί για την παροχή οδηγιών σχετικά με την ενσωμάτωση, μεταξύ άλλων, της αποκεντρωμένης παραγωγής και της αποθήκευσης ενέργειας στα δίκτυα διανομής ή σχετικά με άλλους τομείς που αφορούν τη διαχείριση των δικτύων διανομής. Ο φορέας ΔΣΔ της ΕΕ θα πρέπει να λαμβάνει επίσης δεόντως υπόψη τις ιδιαιτερότητες που είναι εγγενείς στα συστήματα διανομής που συνδέονται με κατάντη συστήματα ηλεκτρικής ενέργειας σε νησιά που δεν είναι συνδεδεμένα με άλλα συστήματα ηλεκτρικής ενέργειας μέσω γραμμών διασύνδεσης.

(61)

Απαιτείται ενίσχυση της συνεργασίας και του συντονισμού μεταξύ των διαχειριστών συστημάτων μεταφοράς για τη δημιουργία κωδίκων δικτύου για την παροχή και τη διαχείριση αποτελεσματικής και διαφανούς διασυνοριακής πρόσβασης στα δίκτυα μεταφοράς, και για την εξασφάλιση συντονισμένου και αρκούντως μακροπρόθεσμου προγραμματισμού και τεχνικώς ορθής εξέλιξης του συστήματος μεταφοράς στην Ένωση, περιλαμβανομένης της δημιουργίας δυνατοτήτων διασύνδεσης, με τη δέουσα μέριμνα για το περιβάλλον. Οι κώδικες δικτύου θα πρέπει να ακολουθούν τις μη δεσμευτικές κατευθυντήριες γραμμές-πλαίσιο που έχει εκπονήσει ο ACER. Ο ACER θα πρέπει να διαδραματίζει κάποιο ρόλο στην αναθεώρηση, με βάση πραγματικά στοιχεία, των σχεδίων κωδίκων δικτύου, περιλαμβανομένης και της συμβατότητάς τους με τις κατευθυντήριες γραμμές — πλαίσιο και να εισηγείται την έγκρισή τους από την Επιτροπή. Ο ACER θα πρέπει επίσης να αξιολογεί τις προτεινόμενες τροποποιήσεις των κωδίκων δικτύου και να εισηγείται την έγκρισή τους από την Επιτροπή. Οι διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς θα πρέπει να εκμεταλλεύονται τα δίκτυά τους σύμφωνα με τους εν λόγω κώδικες δικτύου.

(62)

Η πείρα από την εκπόνηση και την έκδοση των κωδίκων δικτύου έχει δείξει ότι είναι χρήσιμος ο εξορθολογισμός της διαδικασίας εκπόνησης με τη διευκρίνιση ότι ο ACER έχει το δικαίωμα να αναθεωρεί τα σχέδια κωδίκων δικτύων ηλεκτρικής ενέργειας πριν από την υποβολή τους στην Επιτροπή.

(63)

Για να εξασφαλισθεί η εύρυθμη λειτουργία της εσωτερικής αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας, θα πρέπει να προβλεφθούν διαδικασίες οι οποίες να καθιστούν δυνατή την έγκριση, από την Επιτροπή, αποφάσεων και κατευθυντήριων γραμμών όσον αφορά, μεταξύ άλλων, την τιμολόγηση και την κατανομή της δυναμικότητας, εξασφαλίζοντας παράλληλα τη συμμετοχή των ρυθμιστικών αρχών σε αυτή τη διαδικασία, όπου είναι απαραίτητο μέσω του φορέα τους σε επίπεδο Ένωσης. Οι ρυθμιστικές αρχές, από κοινού με άλλες αρμόδιες αρχές των κρατών μελών, καλούνται να διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο όσον αφορά τη συμβολή στην εύρυθμη λειτουργία της εσωτερικής αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας.

(64)

Όλοι οι συμμετέχοντες στην αγορά αναμένουν με ενδιαφέρον το έργο που θα επιτελέσει το ΕΔΔΣΜ ηλεκτρικής ενέργειας. Ως εκ τούτου, μια αποτελεσματική διαδικασία διαβούλευσης είναι βασική ενώ σημαντικό ρόλο θα πρέπει να διαδραματίσουν οι υπάρχουσες δομές που έχουν συσταθεί για τη διευκόλυνση και τον εξορθολογισμό της διαδικασίας διαβούλευσης, όπως μέσω ρυθμιστικών αρχών ή του ACER.

(65)

Προκειμένου να εξασφαλίζεται μεγαλύτερη διαφάνεια σε όλο το δίκτυο μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας στην Ένωση, το ΕΔΔΣΜ ηλεκτρικής ενέργειας θα πρέπει να συντάξει, να δημοσιεύσει και να ενημερώνει τακτικά ένα μη δεσμευτικό διενωσιακό δεκαετές σχέδιο ανάπτυξης του δικτύου. Στο εν λόγω σχέδιο ανάπτυξης του δικτύου θα πρέπει να περιληφθούν βιώσιμα δίκτυα μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας και οι αναγκαίες περιφερειακές διασυνδέσεις, που έχουν σημασία εμπορικώς και από άποψη ασφάλειας του εφοδιασμού.

(66)

Οι επενδύσεις σε νέα μεγάλα έργα υποδομής πρέπει να προωθηθούν δυναμικά, με παράλληλη διασφάλιση της ορθής λειτουργίας της εσωτερικής αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας. Για να τονωθεί η θετική επίδραση των εξαιρουμένων γραμμών διασύνδεσης συνεχούς ρεύματος στον ανταγωνισμό και την ασφάλεια του εφοδιασμού, θα πρέπει να αξιολογείται το ενδιαφέρον της αγοράς κατά τη φάση σχεδιασμού του έργου και να θεσπιστούν κανόνες για τη διαχείριση της συμφόρησης. Σε περίπτωση που γραμμές διασύνδεσης συνεχούς ρεύματος βρίσκονται στο έδαφος περισσοτέρων του ενός κρατών μελών, το αίτημα εξαίρεσης θα πρέπει να χειρίζεται ως τελευταίο καταφύγιο ο ACER, ώστε να συνεκτιμώνται καλύτερα οι διασυνοριακές επιπτώσεις του και να διευκολύνεται ο διοικητικός χειρισμός του. Επιπλέον, λόγω των ασυνήθιστων χαρακτηριστικών κινδύνου της κατασκευής αυτών των εξαιρουμένων μεγάλων έργων υποδομής, θα πρέπει να παρέχεται η δυνατότητα να χορηγούνται στις επιχειρήσεις με συμφέροντα προμήθειας και παραγωγής προσωρινές παρεκκλίσεις από τους κανόνες πλήρους διαχωρισμού για τα σχετικά έργα. Οι παρεκκλίσεις που χορηγούνται σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1228/2003 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (13) συνεχίζουν να ισχύουν έως την προβλεπόμενη ημερομηνία εκπνοής όπως έχει αποφασιστεί στην απόφαση για τη χορηγούμενη παρέκκλιση. Οι υπεράκτιες υποδομές ηλεκτρικής ενέργειας με διπλή λειτουργία (τα λεγόμενα «υπεράκτια υβριδικά πάγια στοιχεία») που συνδυάζουν τη μεταφορά της υπεράκτιας αιολικής ενέργειας στην ακτή με τις γραμμές διασύνδεσης, θα πρέπει επίσης να είναι επιλέξιμες για εξαίρεση κατά τα προβλεπόμενα βάσει των κανόνων που ισχύουν για τις νέες γραμμές διασύνδεσης συνεχούς ρεύματος. Όπου απαιτείται, το κανονιστικό πλαίσιο θα πρέπει να λαμβάνει δεόντως υπόψη την ειδική θέση αυτών των παγίων στοιχείων, ώστε να ξεπεραστούν οι φραγμοί στην υλοποίηση υπεράκτιων υβριδικών πάγιων στοιχείων κοινωνιακά αποδοτικών.

(67)

Για να τονωθεί η εμπιστοσύνη στην αγορά, οι συμμετέχοντες σε αυτήν πρέπει να είναι βέβαιοι ότι μπορούν να επιβληθούν αποτελεσματικές, ανάλογες και αποτρεπτικές κυρώσεις για καταχρηστική συμπεριφορά. Θα πρέπει να παρέχεται καθ' ύλην αρμοδιότητα ουσιαστική εξουσία στις αρμόδιες αρχές να ερευνούν αποτελεσματικά καταγγελίες για χειραγώγηση της αγοράς. Για τον σκοπό αυτό, είναι αναγκαία η πρόσβαση των αρμοδίων αρχών στα δεδομένα που παρέχουν πληροφορίες σχετικά με λειτουργικές αποφάσεις που λαμβάνουν οι προμηθευτές. Πολλές σχετικές αποφάσεις λαμβάνονται στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας από τους παραγωγούς, οι οποίοι θα πρέπει να διατηρούν τις πληροφορίες που σχετίζονται με τις εν λόγω αποφάσεις στη διάθεση των αρμοδίων αρχών για καθορισμένο χρονικό διάστημα και να τους εξασφαλίζουν εύκολη πρόσβαση σε αυτές. Πέραν τούτων οι αρμόδιες αρχές θα πρέπει να παρακολουθούν σε τακτική βάση τη συμμόρφωση των διαχειριστών συστημάτων μεταφοράς προς τους κανόνες. Από την υποχρέωση αυτή θα πρέπει να εξαιρούνται οι μικροί παραγωγοί που δεν έχουν πραγματική δυνατότητα να στρεβλώσουν την αγορά.

(68)

Τα κράτη μέλη και οι αρμόδιες αρχές θα πρέπει να υποχρεούνται να παρέχουν τις σχετικές πληροφορίες στην Επιτροπή. Η Επιτροπή θα πρέπει να χειρίζεται εμπιστευτικά τις πληροφορίες αυτές. Κατά περίπτωση, η Επιτροπή θα πρέπει να έχει τη δυνατότητα να ζητεί σχετικές πληροφορίες απευθείας από τις οικείες επιχειρήσεις, υπό την προϋπόθεση ότι ενημερώνονται οι αρμόδιες αρχές.

(69)

Τα κράτη μέλη θα πρέπει να καθορίζουν κανόνες για τις κυρώσεις που επιβάλλονται σε περίπτωση παράβασης των διατάξεων του παρόντος κανονισμού και να εξασφαλίζουν την εκτέλεσή τους. Οι κυρώσεις αυτές θα πρέπει να είναι αποτελεσματικές, ανάλογες και αποτρεπτικές.

(70)

Τα κράτη μέλη, τα συμβαλλόμενα μέρη της Ενεργειακής Κοινότητας και άλλες τρίτες χώρες που εφαρμόζουν τον παρόντα κανονισμό ή ανήκουν στη συγχρονισμένη περιοχή της ηπειρωτικής Ευρώπης θα πρέπει να συνεργάζονται στενά σε όλα τα θέματα σχετικά με την ανάπτυξη μιας ενοποιημένης περιφέρειας εμπορίας ηλεκτρικής ενέργειας και δεν θα πρέπει να λαμβάνουν μέτρα που θέτουν σε κίνδυνο την περαιτέρω ενοποίηση των αγορών ηλεκτρικής ενέργειας ή την ασφάλεια του εφοδιασμού των κρατών μελών και των συμβαλλόμενων μερών.

(71)

Τον χρόνο της έκδοσης του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 714/2009, υπήρχαν ελάχιστοι μόνο κανόνες για την εσωτερική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας σε επίπεδο Ένωσης. Έκτοτε, η εσωτερική αγορά της Ένωσης έχει γίνει πιο σύνθετη λόγω της ριζικής αλλαγής που σημειώνεται στις αγορές, ιδίως όσον αφορά τη διάδοση της μεταβλητής ηλεκτροπαραγωγής από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Ως εκ τούτου, οι κώδικες δικτύου και οι κατευθυντήριες γραμμές περιέχουν πλέον εξαιρετικά μεγάλο φάσμα πληροφοριών που καλύπτουν τόσο τεχνικά όσο και γενικά θέματα.

(72)

Για να εξασφαλιστεί ο ελάχιστος βαθμός εναρμόνισης που απαιτείται για την αποτελεσματική λειτουργία της αγοράς, θα πρέπει να ανατεθεί στην Επιτροπή η εξουσία έκδοσης πράξεων σύμφωνα με το άρθρο 290 ΣΛΕΕ όσον αφορά μη ουσιώδη στοιχεία σε ορισμένους ειδικούς τομείς που έχουν θεμελιώδη σημασία για την ενοποίηση της αγοράς. Οι πράξεις αυτές θα πρέπει να περιλαμβάνουν την έγκριση και τροποποίηση ορισμένων κωδίκων δικτύου και κατευθυντήριων γραμμών όταν έρχονται να συμπληρώσουν τον παρόντα κανονισμό, την περιφερειακή συνεργασία των διαχειριστών συστημάτων μεταφοράς και των ρυθμιστικών αρχών, τις οικονομικές αντισταθμίσεις μεταξύ διαχειριστών συστημάτων μεταφοράς, καθώς και την εφαρμογή απαλλακτικών διατάξεων για νέες γραμμές διασύνδεσης. Είναι ιδιαίτερα σημαντικό η Επιτροπή να διεξάγει, κατά τις προπαρασκευαστικές της εργασίες, τις κατάλληλες διαβουλεύσεις, μεταξύ άλλων σε επίπεδο εμπειρογνωμόνων, οι οποίες να πραγματοποιούνται σύμφωνα με τις αρχές που ορίζονται στη διοργανική συμφωνία της 13ης Απριλίου 2016 για τη βελτίωση του νομοθετικού έργου (14). Πιο συγκεκριμένα, προκειμένου να εξασφαλιστεί η ίση συμμετοχή στην προετοιμασία των κατ' εξουσιοδότηση πράξεων, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο λαμβάνουν όλα τα έγγραφα κατά τον ίδιο χρόνο με τους εμπειρογνώμονες των κρατών μελών, και οι εμπειρογνώμονές τους έχουν συστηματικά πρόσβαση στις συνεδριάσεις των ομάδων εμπειρογνωμόνων της Επιτροπής που ασχολούνται με την προετοιμασία κατ' εξουσιοδότηση πράξεων.

(73)

Για να διασφαλιστούν ενιαίοι όροι εφαρμογής του παρόντος κανονισμού, θα πρέπει να ανατεθούν εκτελεστικές αρμοδιότητες στην Επιτροπή, δυνάμει του άρθρου 291 ΣΛΕΕ. Οι εν λόγω αρμοδιότητες θα πρέπει να ασκούνται σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 182/2011 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (15). Για την έκδοση των εν λόγω εκτελεστικών πράξεων, θα πρέπει να χρησιμοποιείται η διαδικασία εξέτασης.

(74)

Δεδομένου ότι ο στόχος του παρόντος κανονισμού, δηλαδή η καθιέρωση εναρμονισμένου πλαισίου για τις διασυνοριακές ανταλλαγές ηλεκτρικής ενέργειας, δεν μπορεί να επιτευχθεί επαρκώς από τα κράτη μέλη αλλά δύναται, λόγω της κλίμακας και των επιπτώσεών του, να επιτευχθεί καλύτερα σε ενωσιακό επίπεδο, η Ένωση δύναται να λάβει μέτρα σύμφωνα με την αρχή της επικουρικότητας του άρθρου 5 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση. Σύμφωνα με την αρχή της αναλογικότητας που ορίζεται στο ίδιο άρθρο, ο παρών κανονισμός δεν υπερβαίνει το μέτρο που είναι αναγκαίο για την επίτευξη του στόχου αυτού.

(75)

Για λόγους συνέπειας και ασφάλειας δικαίου, καμία διάταξη του παρόντος κανονισμού δεν θα πρέπει να εμποδίζει την εφαρμογή των παρεκκλίσεων που προκύπτουν από το άρθρο 66 της οδηγίας (ΕΕ) 2019/944,

ΕΞΕΔΩΣΑΝ ΤΟΝ ΠΑΡΟΝΤΑ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟ:

ΚΕΦΑΛΑΙΟ I

ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ, ΠΕΔΙΟ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ ΚΑΙ ΟΡΙΣΜΟΙ

Άρθρο 1

Αντικείμενο και πεδίο εφαρμογής

Σκοπός του παρόντος κανονισμού είναι:

α)

ο καθορισμός της βάσης για την αποδοτική επίτευξη των στόχων της Ενεργειακής Ένωσης, και ιδίως του πλαισίου για το κλίμα και την ενέργεια για το 2030, με τη διευκόλυνση μετάδοσης των σημάτων της αγοράς για αυξημένη αποτελεσματικότητα, υψηλότερο μερίδιο των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, ασφάλεια εφοδιασμού, ευελιξία, αειφορία, εξάλειψη των ανθρακούχων εκπομπών και καινοτομία·

β)

ο καθορισμός θεμελιωδών αρχών για εύρυθμες, ενοποιημένες αγορές ηλεκτρικής ενέργειας, οι οποίες να επιτρέπουν την χωρίς διακρίσεις πρόσβαση στην αγορά για όλους τους παρόχους πηγών ενέργειας και τους πελάτες ηλεκτρικής ενέργειας, να ενδυναμώνουν τη θέση των καταναλωτών, να εξασφαλίζουν την ανταγωνιστικότητα στην παγκόσμια αγορά καθώς και την απόκριση ζήτησης, την αποθήκευση ενέργειας και την ενεργειακή απόδοση, και να διευκολύνουν τη συγκέντρωση κατανεμημένης ζήτησης και προσφοράς, και να καθιστούν δυνατή την ενοποίηση της αγοράς και του τομέα και την αποζημίωση με βάση την αγορά, της ηλεκτρικής ενέργειας που παράγεται από ανανεώσιμες πηγές·

γ)

ο καθορισμός δίκαιων κανόνων για τις διασυνοριακές ανταλλαγές ηλεκτρικής ενέργειας και, κατά συνέπεια, η ενίσχυση του ανταγωνισμού εντός της εσωτερικής αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας, λαμβανομένων υπόψη των ιδιαιτεροτήτων των εθνικών και περιφερειακών αγορών, συμπεριλαμβανομένης της θέσπισης μηχανισμού αποζημίωσης για τις διασυνοριακές ροές ηλεκτρικής ενέργειας και εναρμονισμένων αρχών για τα διασυνοριακά τέλη μεταφοράς και τον επιμερισμό των διαθέσιμων δυναμικοτήτων των διασυνδέσεων μεταξύ των εθνικών συστημάτων μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας·

δ)

η διευκόλυνση της δημιουργίας εύρυθμης και διαφανούς χονδρεμπορικής αγοράς που να συμβάλλει σε υψηλή στάθμη ασφάλειας του εφοδιασμού σε ηλεκτρική ενέργεια, και να προβλέπει μηχανισμούς για την εναρμόνιση των κανόνων στις διασυνοριακές ανταλλαγές ηλεκτρικής ενέργειας.

Άρθρο 2

Ορισμοί

Ισχύουν οι ακόλουθοι ορισμοί:

1)   «γραμμή διασύνδεσης»: γραμμή μεταφοράς που διασχίζει ή γεφυρώνει σύνορο μεταξύ κρατών μελών και η οποία συνδέει τα εθνικά δίκτυα μεταφοράς των κρατών μελών·

2)   «ρυθμιστική αρχή»: ρυθμιστική αρχή που ορίζεται από κάθε κράτος μέλος δυνάμει του άρθρου 57 παράγραφος 1 της οδηγίας (ΕΕ) 2019/944·

3)   «διασυνοριακή ροή»: η φυσική ροή ηλεκτρικής ενέργειας στο δίκτυο μεταφοράς ενός κράτους μέλους, η οποία προκύπτει ως αποτέλεσμα της δραστηριότητας παραγωγών, πελατών, ή και τα δύο, εκτός του εν λόγω κράτους μέλους στο δίκτυο μεταφοράς του·

4)   «συμφόρηση»: η κατάσταση κατά την οποία δεν είναι δυνατό να διεκπεραιώνονται όλα τα αιτήματα από συμμετέχοντες στην αγορά για συναλλαγές μεταξύ περιοχών δικτύου διότι θα επηρέαζαν σημαντικά τις φυσικές ροές σε στοιχεία δικτύου που δεν είναι σε θέση να διεκπεραιώνουν τις εν λόγω ροές·

5)   «νέα γραμμή διασύνδεσης»: η γραμμή διασύνδεσης που δεν είχε ολοκληρωθεί έως τις 4 Αυγούστου 2003·

6)   «διαρθρωτική συμφόρηση»: συμφόρηση στο σύστημα μεταφοράς που μπορεί να οριστεί αναμφισβήτητα, είναι προβλέψιμη, γεωγραφικά αμετάβλητη για μακρύ χρονικό διάστημα και συχνά επαναλαμβανόμενη υπό κανονικές συνθήκες λειτουργίας του συστήματος ηλεκτρικής ενέργειας·

7)   «διαχειριστής αγοράς»: οντότητα που παρέχει υπηρεσία με την οποία γίνεται η αντιστοίχιση των προσφορών για πώληση ηλεκτρικής ενέργειας με προσφορές για αγορά ηλεκτρικής ενέργειας·

8)   «ορισθείς διαχειριστής αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας» ή «ΝΕΜΟ» (nominated electricity market operator): διαχειριστής αγοράς που έχει οριστεί από την αρμόδια αρχή να εκτελεί καθήκοντα σχετικά με την ενιαία σύζευξη επόμενης ημέρας ή την ενιαία ενδοημερήσια σύζευξη·

9)   «αξία απώλειας φορτίου»: εκτίμηση, σε EUR/MWh, της μέγιστης τιμής της ηλεκτρικής ενέργειας που είναι διατεθειμένοι να πληρώσουν οι πελάτες για να αποφύγουν τη διακοπή λειτουργίας·

10)   «εξισορρόπηση»: όλες οι ενέργειες και διαδικασίες, σε όλα τα χρονοδιαγράμματα, μέσω των οποίων οι διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς διασφαλίζουν, με τρόπο συνεχή, τη διατήρηση της συχνότητας του συστήματος εντός προκαθορισμένου εύρους σταθερότητας, καθώς και τη συμμόρφωση με το μέγεθος εφεδρειών που χρειάζεται όσον αφορά την απαιτούμενη ποιότητα·

11)   «ενέργεια εξισορρόπησης»: η ενέργεια που χρησιμοποιούν οι διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς για να επιτύχουν εξισορρόπηση·

12)   «πάροχος υπηρεσίας εξισορρόπησης»: συμμετέχων στην αγορά που παρέχει σε διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς είτε ενέργεια εξισορρόπησης είτε ισχύ εξισορρόπησης, είτε και τα δύο·

13)   «ισχύς εξισορρόπησης»: ποσότητα ισχύος την οποία έχει συμφωνήσει να τηρεί ο πάροχος υπηρεσίας εξισορρόπησης και για την οποία έχει συμφωνήσει να υποβάλλει προσφορές για αντίστοιχη ποσότητα ενέργειας εξισορρόπησης στον διαχειριστή συστήματος μεταφοράς κατά τη διάρκεια ισχύος της σύμβασης·

14)   «συμβαλλόμενο μέρος με ευθύνη εξισορρόπησης»: συμμετέχων στην αγορά ή επιλεγμένος εκπρόσωπός του με την ευθύνη εξισορρόπησης για τις αποκλίσεις του στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας·

15)   «περίοδος εκκαθάρισης αποκλίσεων»: η χρονική μονάδα για την οποία υπολογίζεται η απόκλιση των συμβαλλόμενων μερών με ευθύνη εξισορρόπησης·

16)   «τιμή αποκλίσεων»: η τιμή, θετική, μηδενική ή αρνητική, σε κάθε περίοδο εκκαθάρισης αποκλίσεων για μία απόκλιση προς κάθε κατεύθυνση·

17)   «περιοχή τιμής αποκλίσεων»: η περιοχή εντός της οποίας υπολογίζεται η τιμή απόκλισης·

18)   «διαδικασία προεπιλογής»: η διαδικασία ελέγχου της συμμόρφωσης παρόχου ισχύος εξισορρόπησης με τις απαιτήσεις που τίθενται από τους διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς·

19)   «ισχύς εφεδρείας»: το μέγεθος των εφεδρειών διατήρησης της συχνότητας, εφεδρειών αποκατάστασης της συχνότητας ή εφεδρειών αντικατάστασης που πρέπει να έχει στη διάθεσή του ο διαχειριστής συστήματος μεταφοράς·

20)   «κατανομή κατά προτεραιότητα»: στο μοντέλο αποκεντρωμένου προγραμματισμού, η κατανομή των σταθμών παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας με βάση κριτήρια διαφορετικά από την οικονομική σειρά κατάταξης των προσφορών και, στο μοντέλο κεντρικού προγραμματισμού, η κατανομή των σταθμών παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας με βάση κριτήρια διαφορετικά από την οικονομική σειρά κατάταξης των προσφορών και από τους περιορισμούς δικτύου, με προτεραιότητα στην κατανομή συγκεκριμένων τεχνολογιών ηλεκτροπαραγωγής·

21)   «περιφέρεια υπολογισμού δυναμικότητας»: η γεωγραφική περιοχή στην οποία εφαρμόζεται συντονισμένος υπολογισμός της δυναμικότητας·

22)   «μηχανισμός ισχύος»: προσωρινό μέτρο για να εξασφαλιστεί η επίτευξη του απαραίτητου επιπέδου επάρκειας πόρων με την παροχή αμοιβής σε πόρους για τη διαθεσιμότητά τους, μη συμπεριλαμβανομένων μέτρων σχετικών με επικουρικές υπηρεσίες ή διαχείριση συμφόρησης·

23)   «συμπαραγωγή υψηλής απόδοσης»: η συμπαραγωγή που πληροί τα κριτήρια του παραρτήματος II της οδηγίας 2012/27/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (16)·

24)   «έργο επίδειξης»: έργο το οποίο επιδεικνύει μια τεχνολογία ως πρώτη του είδους της στην Ένωση και αντιπροσωπεύει σημαντική καινοτομία που υπερβαίνει την πλέον πρόσφατη τεχνολογία·

25)   «συμμετέχων στην αγορά»: το φυσικό ή νομικό πρόσωπο που αγοράζει, πωλεί ή παράγει ηλεκτρική ενέργεια, που ασχολείται με τη συγκέντρωση ή που είναι διαχειριστής υπηρεσιών απόκρισης ζήτησης ή αποθήκευσης ενέργειας, μεταξύ άλλων μέσω της υποβολής εντολών συναλλαγής, σε μία ή περισσότερες αγορές ηλεκτρικής ενέργειας, συμπεριλαμβανομένων των αγορών ενέργειας εξισορρόπησης·

26)   «ανακατανομή»: μέτρο, συμπεριλαμβανομένης της περικοπής, ενεργοποιούμενο από έναν ή περισσότερους διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς ή διαχειριστές συστημάτων διανομής, μεταβάλλοντας την παραγωγή ή την κατανάλωση, ή και τα δύο, ώστε να αλλάξουν οι φυσικές ροές στο σύστημα ηλεκτρικής ενέργειας και να μειωθεί μια φυσική συμφόρηση ή διαφορετικά να επιτευχθεί η ασφάλεια συστήματος·

27)   «αντίρροπη συναλλαγή»: διαζωνική συναλλαγή εκ μέρους διαχειριστών συστημάτων μεταξύ δύο ζωνών προσφοράς για να μειωθεί η φυσική συμφόρηση·

28)   «εγκατάσταση ηλεκτροπαραγωγής»: εγκατάσταση η οποία μετατρέπει πρωτογενή ενέργεια σε ηλεκτρική και η οποία περιλαμβάνει μία ή περισσότερες μονάδες ηλεκτροπαραγωγής συνδεδεμένες σε δίκτυο·

29)   «μοντέλο κεντρικού προγραμματισμού»: μοντέλο προγραμματισμού και κατανομής όπου τα προγράμματα παραγωγής και τα προγράμματα κατανάλωσης, καθώς και η κατανομή των εγκαταστάσεων ηλεκτροπαραγωγής και των εγκαταστάσεων ζήτησης, όσον αφορά τις εγκαταστάσεις με δυνατότητα κατανομής, καθορίζονται από διαχειριστή συστήματος μεταφοράς στο πλαίσιο διαδικασίας ενοποιημένου προγραμματισμού·

30)   «μοντέλο αποκεντρωμένου προγραμματισμού»: μοντέλο προγραμματισμού και κατανομής όπου τα προγράμματα παραγωγής και τα προγράμματα κατανάλωσης, καθώς και η κατανομή των εγκαταστάσεων ηλεκτροπαραγωγής και των εγκαταστάσεων ζήτησης καθορίζονται από τους υπεύθυνους προγραμματισμού των εν λόγω εγκαταστάσεων·

31)   «τυποποιημένο προϊόν εξισορρόπησης»: εναρμονισμένο προϊόν εξισορρόπησης που καθορίζεται από όλους τους διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς για την ανταλλαγή υπηρεσιών εξισορρόπησης·

32)   «ιδιότυπο προϊόν εξισορρόπησης»: προϊόν εξισορρόπησης που διαφέρει από τυποποιημένο προϊόν εξισορρόπησης·

33)   «κατ' εξουσιοδότηση διαχειριστής»: οντότητα στην οποία τυχόν ειδικά καθήκοντα ή υποχρεώσεις που είχαν ανατεθεί σε διαχειριστή συστήματος μεταφοράς ή σε ορισθέντα διαχειριστή αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας βάσει του παρόντος κανονισμού ή άλλης νομοθετικής πράξης της Ένωσης υπανατίθενται από τον εν λόγω διαχειριστή συστήματος μεταφοράς ή ΝΕΜΟ ή ανατίθενται από κράτος μέλος ή ρυθμιστική αρχή·

34)   «πελάτης»: ο πελάτης όπως ορίζεται στο άρθρο 2 σημείο 1) της οδηγίας (ΕΕ) 2019/944·

35)   «τελικός πελάτης»: ο τελικός πελάτης όπως ορίζεται στο άρθρο 2 σημείο 3) της οδηγίας (ΕΕ) 2019/944·

36)   «πελάτης χονδρικής»: ο πελάτης χονδρικής όπως ορίζεται στο άρθρο 2 σημείο 2) της οδηγίας (ΕΕ) 2019/944·

37)   «οικιακός πελάτης»: ο οικιακός πελάτης όπως ορίζεται στο άρθρο 2 σημείο 4) της οδηγίας (ΕΕ) 2019/944·

38)   «μικρή επιχείρηση»: η μικρή επιχείρηση όπως ορίζεται στο άρθρο 2 σημείο 7) της οδηγίας (ΕΕ) 2019/944·

39)   «ενεργός πελάτης»: ο ενεργός πελάτης όπως ορίζεται στο άρθρο 2 σημείο 8) της οδηγίας (ΕΕ) 2019/944·

40)   «αγορές ηλεκτρικής ενέργειας»: αγορές ηλεκτρικής ενέργειας όπως ορίζεται στο άρθρο 2 σημείο 9) της οδηγίας (ΕΕ) 2019/944·

41)   «προμήθεια»: η προμήθεια όπως ορίζεται στο άρθρο 2 σημείο 12) της οδηγίας (ΕΕ) 2019/944·

42)   «σύμβαση προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας»: σύμβαση προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας όπως ορίζεται στο άρθρο 2 σημείο 13) της οδηγίας (ΕΕ) 2019/944·

43)   «σωρευτική εκπροσώπηση»: σωρευτική εκπροσώπηση όπως ορίζεται στο άρθρο 2 σημείο 18) της οδηγίας (ΕΕ) 2019/944·

44)   «απόκριση ζήτησης»: η απόκριση ζήτησης όπως ορίζεται στο άρθρο 2 σημείο 20) της οδηγίας (ΕΕ) 2019/944·

45)   «έξυπνο σύστημα μέτρησης»: το έξυπνο σύστημα μέτρησης όπως ορίζεται στο άρθρο 2 σημείο 23) της οδηγίας (ΕΕ) 2019/944·

46)   «διαλειτουργικότητα»: η διαλειτουργικότητα όπως ορίζεται στο άρθρο 2 σημείο 24) της οδηγίας (ΕΕ) 2019/944·

47)   «διανομή»: η διανομή όπως ορίζεται στο άρθρο 2 σημείο 28) της οδηγίας (ΕΕ) 2019/944·

48)   «διαχειριστής συστήματος διανομής»: ο διαχειριστής συστήματος διανομής όπως ορίζεται στο άρθρο 2 σημείο 29) της οδηγίας (ΕΕ) 2019/944·

49)   «ενεργειακή απόδοση»: η ενεργειακή απόδοση όπως ορίζεται στο άρθρο 2 σημείο 30) της οδηγίας (ΕΕ) 2019/944·

50)   «ενέργεια από ανανεώσιμες πηγές» ή «ανανεώσιμη ενέργεια»: η ενέργεια από ανανεώσιμες πηγές όπως ορίζεται στο άρθρο 2 σημείο 31) της οδηγίας (ΕΕ) 2019/944·

51)   «διεσπαρμένη παραγωγή»: η διεσπαρμένη παραγωγή όπως ορίζεται στο άρθρο 2 σημείο 32) της οδηγίας (ΕΕ) 2019/944·

52)   «μεταφορά»: η μεταφορά όπως ορίζεται στο άρθρο 2 σημείο 34) της οδηγίας (ΕΕ) 2019/944·

53)   «διαχειριστής συστήματος μεταφοράς»: ο διαχειριστής συστήματος μεταφοράς όπως ορίζεται στο άρθρο 2 σημείο 35) της οδηγίας (ΕΕ) 2019/944·

54)   «χρήστης συστήματος»: ο χρήστης συστήματος όπως ορίζεται στο άρθρο 2 σημείο 36) της οδηγίας (ΕΕ) 2019/944·

55)   «παραγωγή»: η παραγωγή όπως ορίζεται στο άρθρο 2 σημείο 37) της οδηγίας (ΕΕ) 2019/944·

56)   «παραγωγός»: ο παραγωγός όπως ορίζεται στο άρθρο 2 σημείο 38) της οδηγίας (ΕΕ) 2019/944·

57)   «διασυνδεδεμένο σύστημα»: το διασυνδεδεμένο σύστημα όπως ορίζεται στο άρθρο 2 σημείο 40) της οδηγίας (ΕΕ) 2019/944·

58)   «μικρό απομονωμένο σύστημα»: το μικρό απομονωμένο σύστημα όπως ορίζεται στο άρθρο 2 σημείο 42) της οδηγίας (ΕΕ) 2019/944·

59)   «μικρό συνδεδεμένο σύστημα»: το μικρό συνδεδεμένο σύστημα όπως ορίζεται στο άρθρο 2 σημείο 43) της οδηγίας (ΕΕ) 2019/944·

60)   «επικουρική υπηρεσία»: η επικουρική υπηρεσία όπως ορίζεται στο άρθρο 2 σημείο 48) της οδηγίας (ΕΕ) 2019/944·

61)   «επικουρική υπηρεσία μη σχετική με τη συχνότητα»: η επικουρική, μη σχετική με τη συχνότητα υπηρεσία όπως ορίζεται στο άρθρο 2 σημείο 49) της οδηγίας (ΕΕ) 2019/944·

62)   «αποθήκευση ενέργειας»: η αποθήκευση ενέργειας όπως ορίζεται στο άρθρο 2 σημείο 59) της οδηγίας (ΕΕ) 2019/944·

63)   «περιφερειακό συντονιστικό κέντρο»: περιφερειακό συντονιστικό κέντρο που έχει συσταθεί σύμφωνα με το άρθρο 35 του παρόντος κανονισμού·

64)   «χονδρεμπορικές αγορές ενέργειας»: οι χονδρεμπορικές αγορές ενέργειας όπως ορίζονται στο άρθρο 2 σημείο 6) του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1227/2011 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (17)·

65)   «ζώνη προσφοράς»: η μεγαλύτερη γεωγραφική περιοχή εντός της οποίας οι συμμετέχοντες στην αγορά έχουν τη δυνατότητα να ανταλλάσσουν ενέργεια χωρίς εκχώρηση δυναμικότητας·

66)   «εκχώρηση δυναμικότητας μεταφοράς»: ο καταμερισμός διαζωνικής δυναμικότητας·

67)   «περιοχή ελέγχου»: συνεκτικό μέρος του διασυνδεδεμένου συστήματος, το οποίο διαχειρίζεται ένας και μόνο διαχειριστής και περιλαμβάνει συνδεδεμένα φυσικά φορτία ή/και τυχόν μονάδες παραγωγής·

68)   «συντονισμένη καθαρή δυναμικότητα μεταφοράς»: μέθοδος υπολογισμού της δυναμικότητας, που βασίζεται στην αρχή της εκτίμησης και του καθορισμού εκ των προτέρων των μέγιστων δυνατών συναλλαγών μεταξύ γειτονικών ζωνών προσφορά·

69)   «κρίσιμο στοιχείο δικτύου»: στοιχείο δικτύου εντός ζώνης προσφοράς ή μεταξύ ζωνών προσφοράς το οποίο λαμβάνεται υπόψη κατά τη διαδικασία υπολογισμού της δυναμικότητας και περιορίζει την ποσότητα δυνητικών συναλλαγών ηλεκτρικής ενέργειας·

70)   «διαζωνική ικανότητα»: η ικανότητα του διασυνδεδεμένου συστήματος να εξυπηρετεί τη μεταφορά ενέργειας μεταξύ ζωνών προσφοράς·

71)   «μονάδα παραγωγής»: ηλεκτροπαραγωγός μονάδα ενταγμένη σε σταθμό παραγωγής.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ IΙ

ΓΕΝΙΚΟΙ ΚΑΝΟΝΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΓΟΡΑ ΗΛΕΚΤΡΙΚΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ

Άρθρο 3

Αρχές που διέπουν τη λειτουργία των αγορών ηλεκτρικής ενέργειας

Τα κράτη μέλη, οι ρυθμιστικές αρχές, οι διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς, οι διαχειριστές συστημάτων διανομής, οι διαχειριστές αγοράς και οι κατ' εξουσιοδότηση διαχειριστές διασφαλίζουν ότι οι αγορές ηλεκτρικής ενέργειας λειτουργούν σύμφωνα με τις ακόλουθες αρχές:

α)

οι τιμές διαμορφώνονται με βάση τη ζήτηση και την προσφορά·

β)

οι κανόνες της αγοράς ενθαρρύνουν την ελεύθερη διαμόρφωση των τιμών και αποφεύγουν ενέργειες που εμποδίζουν τη διαμόρφωση των τιμών με βάση τη ζήτηση και την προσφορά·

γ)

οι κανόνες της αγοράς διευκολύνουν την ανάπτυξη πιο ευέλικτης παραγωγής, βιώσιμης παραγωγής με χαμηλές ανθρακούχες εκπομπές, και πιο ευέλικτης ζήτησης·

δ)

παρέχεται στους πελάτες η δυνατότητα να επωφελούνται από τις ευκαιρίες στην αγορά και από την αύξηση του ανταγωνισμού στις αγορές λιανικής πώλησης, καθώς και έχουν το δικαίωμα να ενεργούν ως συμμετέχοντες στην αγορά ενέργειας και στην ενεργειακή μετάβαση·

ε)

η συμμετοχή τελικών πελατών και μικρών επιχειρήσεων στην αγορά καθίσταται δυνατή με τη συγκέντρωση της παραγωγής από περισσότερες εγκαταστάσεις παραγωγής ή με τη συγκέντρωση του φορτίου από περισσότερες εγκαταστάσεις ζήτησης ώστε να παρέχουν κοινές προσφορές στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας και να λειτουργούν από κοινού στο σύστημα ηλεκτρικής ενέργειας, σύμφωνα με τους κανόνες της Ένωσης περί ανταγωνισμού·

στ)

οι κανόνες της αγοράς διευκολύνουν την εξάλειψη του συστήματος ηλεκτρικής ενέργειας και συνεπώς της οικονομίας από τις ανθρακούχες εκπομπές, μεταξύ άλλων καθιστώντας δυνατή την ενσωμάτωση της ηλεκτρικής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και παρέχοντας κίνητρα για ενεργειακή απόδοση·

ζ)

οι κανόνες της αγοράς παρέχουν κατάλληλα επενδυτικά κίνητρα για την παραγωγή, ιδίως για μακροπρόθεσμες επενδύσεις σε ένα απαλλαγμένο από τον άνθρακα και βιώσιμο σύστημα ηλεκτρικής ενέργειας, για την αποθήκευση ενέργειας, την ενεργειακή απόδοση και την απόκριση ζήτησης με σκοπό την κάλυψη των αναγκών της αγοράς, και διευκολύνουν τον θεμιτό ανταγωνισμό κατοχυρώνοντας ως εκ τούτου, την ασφάλεια του εφοδιασμού·

η)

αίρονται σταδιακά τα εμπόδια στις διασυνοριακές ροές ηλεκτρικής ενέργειας μεταξύ ζωνών προσφοράς ή κρατών μελών και στις διασυνοριακές συναλλαγές στο πλαίσιο των αγορών ηλεκτρικής ενέργειας και των συναφών αγορών υπηρεσιών·

θ)

οι κανόνες της αγοράς προβλέπουν την περιφερειακή συνεργασία, όπου αυτή είναι αποτελεσματική·

ι)

η ασφαλής και βιώσιμη παραγωγή, αποθήκευση ενέργειας και απόκριση ζήτησης συμμετέχει επί ίσοις όροις στην αγορά, υπό τις προϋποθέσεις που θέτει το δίκαιο της Ένωσης·

ια)

όλοι οι παραγωγοί είναι άμεσα ή έμμεσα υπεύθυνοι για την πώληση της ηλεκτρικής ενέργειας που παράγουν·

ιβ)

οι κανόνες της αγοράς καθιστούν δυνατή την ανάπτυξη έργων επίδειξης για βιώσιμες, ασφαλείς και με χαμηλές ανθρακούχες εκπομπές ενεργειακές πηγές, τεχνολογίες ή συστήματα, με σκοπό την υλοποίηση και χρήση τους προς όφελος του κοινωνικού συνόλου·

ιγ)

οι κανόνες της αγοράς καθιστούν δυνατό τον αποδοτικό καταμερισμό παγίων στοιχείων παραγωγής, αποθήκευσης ενέργειας και απόκρισης ζήτησης·

ιδ)

οι κανόνες της αγοράς καθιστούν δυνατή την είσοδο και την έξοδο επιχειρήσεων παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, αποθήκευσης ενέργειας και προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας με βάση την εκτίμηση των εν λόγω επιχειρήσεων όσον αφορά την οικονομική και χρηματοδοτική βιωσιμότητα των δραστηριοτήτων τους·

ιε)

προκειμένου οι συμμετέχοντες στην αγορά να είναι προστατευμένοι από τους κινδύνους αστάθειας των τιμών με βάση τους όρους της αγοράς και να μετριάζεται η αβεβαιότητα σχετικά με τη μελλοντική απόδοση των επενδύσεων, τα μακροπρόθεσμα προϊόντα αντιστάθμισης των κινδύνων είναι εμπορεύσιμα σε χρηματιστήρια, με διαφανή τρόπο, και η διαπραγμάτευση των μακροπρόθεσμων συμβάσεων προμήθειας πραγματοποιείται εξωχρηματιστηριακά, με την προϋπόθεση της συμμόρφωσης με τους κανόνες των συνθηκών της Ένωσης περί ανταγωνισμού·

ιστ)

οι κανόνες της αγοράς διευκολύνουν το εμπόριο προϊόντων σε ολόκληρη την Ένωση και οι κανονιστικές αλλαγές λαμβάνουν υπόψη τις επιπτώσεις στις βραχυπρόθεσμες και μακροπρόθεσμες προθεσμιακές αγορές και προϊόντα·

ιζ)

οι συμμετέχοντες στην αγορά έχουν δικαίωμα να εξασφαλίζουν πρόσβαση στα δίκτυα μεταφοράς και διανομής υπό αντικειμενικούς, διαφανείς και χωρίς διακρίσεις όρους.

Άρθρο 4

Δίκαιη μετάβαση

Η Επιτροπή στηρίζει τα κράτη μέλη που χαράζουν εθνική στρατηγική για την με όλα τα διαθέσιμα μέσα προοδευτική μείωση της υπάρχουσας δυναμικότητας παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας με καύση άνθρακα και άλλων στερεών ορυκτών καυσίμων καθώς και την προοδευτική μείωση της εξορυκτικής ικανότητας που θα επιτρέψει μια «δίκαιη μετάβαση» των περιφερειών που πλήττονται από διαρθρωτικές αλλαγές. Η Επιτροπή συνδράμει τα κράτη μέλη για να αντιμετωπίσουν τις κοινωνικές και οικονομικές επιπτώσεις της μετάβασης στην καθαρή ενέργεια.

Η Επιτροπή συνεργάζεται στενά με τα ενδιαφερόμενα μέρη των περιφερειών υψηλής παραγωγής άνθρακα και διοξειδίου του άνθρακα, διευκολύνει την πρόσβαση στα διαθέσιμα κονδύλια και προγράμματα και τη χρήση τους, και ενθαρρύνει την ανταλλαγή ορθών πρακτικών, συμπεριλαμβανομένων των συζητήσεων για βιομηχανικούς χάρτες πορείας και για τις ανάγκες απόκτησης νέων δεξιοτήτων.

Άρθρο 5

Ευθύνη εξισορρόπησης

1.   Όλοι οι συμμετέχοντες στην αγορά είναι υπεύθυνοι για τις αποκλίσεις που προκαλούν στο σύστημα («ευθύνη εξισορρόπησης»). Προς το σκοπό αυτό, οι συμμετέχοντες στην αγορά είτε αποτελούν συμβαλλόμενα μέρη με ευθύνη εξισορρόπησης είτε μεταβιβάζουν συμβατικά την ευθύνη τους σε ένα συμβαλλόμενο μέρος με ευθύνη εξισορρόπησης της επιλογής τους. Κάθε συμβαλλόμενο μέρος με ευθύνη εξισορρόπησης φέρει την οικονομική ευθύνη για τις αποκλίσεις του και καταβάλλει προσπάθειες να είναι εξισορροπημένο ή να συμβάλλει στην εξισορρόπηση του συστήματος ηλεκτρικής ενέργειας.

2.   Τα κράτη μέλη μπορούν να προβλέπουν παρεκκλίσεις από την ευθύνη εξισορρόπησης μόνον για:

α)

έργα επίδειξης για καινοτόμες τεχνολογίες, υπό την επιφύλαξη της έγκρισης από τη ρυθμιστική αρχή, υπό τον όρο ότι οι εν λόγω παρεκκλίσεις περιορίζονται στο χρονικό διάστημα και την έκταση που είναι αναγκαία για την επίτευξη των σκοπών της επίδειξης·

β)

εγκαταστάσεις ηλεκτροπαραγωγής που χρησιμοποιούν ανανεώσιμες πηγές ενέργειας με εγκατεστημένη ισχύ ηλεκτροπαραγωγής μικρότερη των 400 kW·

γ)

εγκαταστάσεις που επωφελούνται από στήριξη εγκριθείσα από την Επιτροπή στο πλαίσιο των ενωσιακών κανόνων για τις κρατικές ενισχύσεις δυνάμει των άρθρων 107, 108 και 109 ΣΛΕΕ, και οι οποίες έχουν τεθεί σε λειτουργία πριν από την 4η Ιουλίου 2019.

Τα κράτη μέλη μπορούν, με την επιφύλαξη των άρθρων 107 και 108 ΣΛΕΕ, να παρέχουν κίνητρα στους συμμετέχοντες στην αγορά που εξαιρούνται εν όλω ή εν μέρει από την ευθύνη εξισορρόπησης ώστε να αναλάβουν την πλήρη ευθύνη εξισορρόπησης.

3.   Όταν ένα κράτος μέλος χορηγεί παρέκκλιση σύμφωνα με την παράγραφο 2, μεριμνά ώστε η οικονομική ευθύνη για τυχόν αποκλίσεις να καλύπτεται από άλλο συμμετέχοντα στην αγορά.

4.   Για εγκαταστάσεις ηλεκτροπαραγωγής που έχουν τεθεί σε λειτουργία από την 1η Ιανουαρίου 2026, η παράγραφος 2 στοιχείο β) εφαρμόζεται μόνο σε όσες εγκαταστάσεις ηλεκτροπαραγωγής χρησιμοποιούν ανανεώσιμες πηγές ενέργειας με εγκατεστημένη δυναμικότητα ηλεκτροπαραγωγής μικρότερη των 200 kW.

Άρθρο 6

Αγορά εξισορρόπησης

1.   Οι αγορές εξισορρόπησης, συμπεριλαμβανομένων των διαδικασιών προεπιλογής, οργανώνονται κατά τρόπο ώστε:

α)

να διασφαλίζεται η πραγματική αποφυγή διακρίσεων μεταξύ των συμμετεχόντων στην αγορά, λαμβανομένων υπόψη των διαφορετικών τεχνικών αναγκών του συστήματος ηλεκτρικής ενέργειας και των διαφόρων τεχνικών δυνατοτήτων σε σχέση με τις πηγές ηλεκτροπαραγωγής, την αποθήκευση ενέργειας και την απόκριση ζήτησης·

β)

να διασφαλίζονται ένας διαφανής και τεχνολογικά ουδέτερος ορισμός περί υπηρεσιών και η διαφανής, βασισμένη στην αγορά, λήψη υπηρεσιών·

γ)

να διασφαλίζεται η άνευ διακρίσεων πρόσβαση όλων των συμμετεχόντων στην αγορά, είτε μεμονωμένα είτε μέσω σωρευτικής εκπροσώπησης, συμπεριλαμβανομένης της πρόσβασης για ηλεκτρική ενέργεια παραγόμενη από μεταβλητές ανανεώσιμες πηγές, απόκριση ζήτησης και αποθήκευση ενέργειας·

δ)

να γίνεται σεβαστή η ανάγκη να προβλεφθούν τα αυξανόμενα μερίδια μεταβλητής ηλεκτροπαραγωγής, η αυξημένη ικανότητα απόκρισης ζήτησης και η εμφάνιση νέων τεχνολογιών.

2.   Η τιμή της ενέργειας εξισορρόπησης δεν προκαθορίζεται σε μια σύμβαση ισχύος εξισορρόπησης. Οι διαδικασίες για τη λήψη είναι διαφανείς σύμφωνα με το άρθρο 40 παράγραφος 4 της οδηγίας (ΕΕ) 2019/944, ενώ ταυτόχρονα τηρείται η εμπιστευτικότητα.

3.   Οι αγορές εξισορρόπησης διασφαλίζουν την ασφάλεια λειτουργίας του συστήματος, ενώ καθιστούν δυνατή τη μέγιστη χρήση και αποδοτική κατανομή της διαζωνικής δυναμικότητας μεταξύ των χρονικών πλαισίων σύμφωνα με το άρθρο 17.

4.   Η εκκαθάριση της ενέργειας εξισορρόπησης για τυποποιημένα και ιδιότυπα προϊόντα εξισορρόπησης βασίζεται σε τιμολόγηση με βάση το οριακό κόστος, πληρωμή με ενιαία τιμή εκκαθάρισης, εκτός κι αν οι ρυθμιστικές αρχές εγκρίνουν εναλλακτική μέθοδο τιμολόγησης βάσει κοινής πρότασης όλων των διαχειριστών συστημάτων μεταφοράς, μετά από ανάλυση που απέδειξε ότι η εν λόγω εναλλακτική μέθοδος τιμολόγησης είναι πιο αποτελεσματική.

Στους συμμετέχοντες στην αγορά επιτρέπεται να υποβάλλουν προσφορές όσο το δυνατόν πλησιέστερα στον πραγματικό χρόνο, και η λήξη των προθεσμιών υποβολής προσφορών ενέργειας εξισορρόπησης δεν τοποθετούνται χρονικά πριν από τη χρονική στιγμή λήξης προσφορών διαζωνικής ενδοημερήσιας αγοράς.

Οι διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς που εφαρμόζουν μοντέλο κεντρικού προγραμματισμού μπορούν να καθορίσουν πρόσθετους κανόνες σύμφωνα την κατευθυντήρια γραμμή για την εξισορρόπηση της ηλεκτρικής ενέργειας που εγκρίθηκε βάσει του άρθρου 6 παράγραφος 11 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 714/2009.

5.   Οι ανισορροπίες εκκαθαρίζονται σε τιμή που αντανακλά την αξία της ενέργειας σε πραγματικό χρόνο.

6.   Η περιοχή τιμής απόκλισης ταυτίζεται με μια ζώνη προσφοράς, εξαιρέσει της περίπτωσης ενός μοντέλου κεντρικού προγραμματισμού, όπου μια περιοχή τιμής απόκλισης μπορεί να αποτελέσει μέρος μιας ζώνης προσφοράς.

7.   Ο προσδιορισμός του μεγέθους της εφεδρικής δυναμικότητας πραγματοποιείται από τους διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς και διευκολύνεται σε περιφερειακό επίπεδο.

8.   Η προμήθεια ισχύος εξισορρόπησης πραγματοποιείται από τους διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς και μπορεί να διευκολυνθεί σε περιφερειακό επίπεδο. Η δημιουργία εφεδρειών διασυνοριακής δυναμικότητας προς το σκοπό αυτό μπορεί να είναι περιορισμένη. Η εξασφάλιση ισχύος εξισορρόπησης βασίζεται στην αγορά και οργανώνεται κατά τρόπο ώστε να μην εισάγει διακρίσεις μεταξύ των συμμετεχόντων στην αγορά κατά τη διαδικασία προεπιλογής σύμφωνα με το άρθρο 40 παράγραφος 4 της οδηγίας (ΕΕ) 2019/944, είτε οι συμμετέχοντες στην αγορά συμμετέχουν μεμονωμένα είτε μέσω σωρευτικής εκπροσώπησης.

Η εξασφάλιση ισχύος εξισορρόπησης βασίζεται σε πρωτογενή αγορά εκτός εάν και στο βαθμό που η ρυθμιστική αρχή προέβλεψε παρέκκλιση επιτρέποντας τη χρήση άλλων μορφών εξασφάλισης βασισμένων στην αγορά, λόγω έλλειψης ανταγωνισμού στην αγορά υπηρεσιών εξισορρόπησης. Οι παρεκκλίσεις από την υποχρέωση εξασφάλισης ισχύος εξισορρόπησης βάσει της χρήσης πρωτογενών αγορών επανεξετάζονται κάθε τρία έτη.

9.   Η προμήθεια ανοδικής ισχύος εξισορρόπησης και καθοδικής ισχύος εξισορρόπησης πραγματοποιείται χωριστά, εκτός εάν η ρυθμιστική αρχή εγκρίνει παρέκκλιση από τον κανόνα αυτό επειδή αυτό θα οδηγήσει σε υψηλότερη οικονομική αποδοτικότητα, όπως αποδεικνύεται από εκτίμηση που διενεργεί ο διαχειριστής συστήματος μεταφοράς. Η σύναψη σύμβασης ισχύος εξισορρόπησης πραγματοποιείται για όχι περισσότερο από μία ημέρα πριν από την παροχή της ισχύος εξισορρόπησης και η μέγιστη περίοδος σύμβασης είναι μία ημέρα, εκτός εάν και στον βαθμό που η ρυθμιστική αρχή έχει εγκρίνει προγενέστερες συμβάσεις ή μεγαλύτερες περιόδους ανάθεσης για να επιτύχει ασφάλεια εφοδιασμού ή να βελτιώσει την οικονομική αποδοτικότητα.

Όταν χορηγείται παρέκκλιση, τουλάχιστον για το 40 % των τυποποιημένων προϊόντων εξισορρόπησης και για το 30 % όλων των προϊόντων που χρησιμοποιούνται για ισχύ εξισορρόπησης, η σύναψη συμβάσεων ισχύος εξισορρόπησης πραγματοποιείται για όχι περισσότερο από μία ημέρα πριν από την παροχή της ισχύος εξισορρόπησης και η μέγιστη περίοδος σύμβασης είναι μία ημέρα. Η σύναψη συμβάσεων του υπόλοιπου τμήματος της ισχύος εξισορρόπησης πραγματοποιείται το πολύ ένα μήνα πριν από την διάθεση της ισχύος εξισορρόπησης και η μέγιστη περίοδος της διάθεσης δεν υπερβαίνει τον έναν μήνα.

10.   Κατόπιν αιτήματος του διαχειριστή συστήματος μεταφοράς, η ρυθμιστική αρχή μπορεί να παρατείνει την περίοδο σύναψης συμβάσεων του υπόλοιπου τμήματος της ισχύος εξισορρόπησης που αναφέρεται στην παράγραφο 9 μέχρι ένα μέγιστο διάστημα 12 μηνών, με την προϋπόθεση ότι μια τέτοια απόφαση είναι περιορισμένη χρονικά και ότι οι θετικές επιπτώσεις ως προς τη μείωση του κόστους για τους τελικούς πελάτες υπερβαίνουν τις αρνητικές επιπτώσεις στην αγορά. Το αίτημα περιλαμβάνει:

α)

τη συγκεκριμένη χρονική περίοδο κατά την οποία θα ισχύει η εξαίρεση·

β)

τη συγκεκριμένη ποσότητα ισχύος εξισορρόπησης για την οποία θα ισχύει η εξαίρεση·

γ)

ανάλυση του αντικτύπου της εξαίρεσης στη συμμετοχή πόρων εξισορρόπησης· και

δ)

αιτιολόγηση της εξαίρεσης που να αποδεικνύει ότι η εν λόγω εξαίρεση θα μειώσει το κόστος για τους τελικούς πελάτες.

11.   Με την επιφύλαξη της παραγράφου 10, από 1ης Ιανουαρίου 2026 οι συμβατικές περίοδοι δεν δύνανται να υπερβαίνουν τους έξι μήνες.

12.   Έως την 1η Ιανουαρίου 2028, οι ρυθμιστικές αρχές υποβάλλουν έκθεση στην Επιτροπή και στον ACER σχετικά με το μερίδιο της συνολικής ισχύος που καλύπτεται από συμβάσεις με διάρκεια ή περίοδο σύμβασης μεγαλύτερη της μίας ημέρας.

13.   Οι διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς ή οι κατ' εξουσιοδότηση διαχειριστές δημοσιεύουν, όσο το δυνατόν πιο κοντά στον πραγματικό χρόνο αλλά πάντως όχι αργότερα από 30 λεπτά μετά την παράδοση, την τρέχουσα ισορροπία συστήματος στις περιοχές προγραμματισμού τους, τις εκτιμώμενες τιμές αποκλίσεων και τις εκτιμώμενες τιμές της ενέργειας εξισορρόπησης.

14.   Όταν τα τυποποιημένα προϊόντα εξισορρόπησης δεν επαρκούν για να διασφαλίσουν την ασφάλεια λειτουργίας του συστήματος ή ορισμένοι πόροι εξισορρόπησης δεν μπορούν να συμμετέχουν στην αγορά εξισορρόπησης μέσω τυποποιημένων προϊόντων εξισορρόπησης, οι διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς μπορούν να προτείνουν και οι ρυθμιστικές αρχές μπορούν να εγκρίνουν, παρεκκλίσεις από τις παραγράφους 2 και 4 για ιδιότυπα προϊόντα εξισορρόπησης που ενεργοποιούνται σε τοπικό επίπεδο χωρίς να τα ανταλλάσσουν με άλλους διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς.

Οι προτάσεις για παρεκκλίσεις περιλαμβάνουν περιγραφή των μέτρων που προτείνονται προς ελαχιστοποίηση της χρήσης ιδιότυπων προϊόντων βάσει οικονομικής αποδοτικότητας, απόδειξη ότι τα ιδιότυπα προϊόντα δεν προκαλούν σημαντικές ανεπάρκειες και στρεβλώσεις στην αγορά εξισορρόπησης εντός ή εκτός της περιοχής προγραμματισμού, καθώς και, κατά περίπτωση, κανόνες και πληροφορίες για τη μετατροπή των προσφορών ενέργειας εξισορρόπησης από ιδιότυπα προϊόντα εξισορρόπησης σε προσφορές ενέργειας εξισορρόπησης από τυποποιημένα προϊόντα εξισορρόπησης.

Άρθρο 7

Αγορές επόμενης ημέρας και ενδοημερήσιες αγορές

1.   Οι διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς και οι ΝΕΜΟs οργανώνουν από κοινού τη διαχείριση των ενοποιημένων αγορών επόμενης ημέρας και ενδοημερήσιων αγορών σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΕ) 2015/1222. Οι διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς και οι NEMOs συνεργάζονται σε ενωσιακό επίπεδο ή, εφόσον ενδείκνυται περισσότερο, σε περιφερειακή βάση, προκειμένου να μεγιστοποιείται η αποδοτικότητα και αποτελεσματικότητα των συναλλαγών επόμενης ημέρας και ενδοημερήσιων συναλλαγών ηλεκτρικής ενέργειας της Ένωσης. Η υποχρέωση για συνεργασία δεν θίγει την εφαρμογή του ενωσιακού δικαίου περί ανταγωνισμού. Κατά την άσκηση των καθηκόντων τους που σχετίζονται με τις συναλλαγές ηλεκτρικής ενέργειας, οι διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς και οι NEMOs υπόκεινται σε ρυθμιστική εποπτεία από τις ρυθμιστικές αρχές σύμφωνα με το άρθρο 59 της οδηγίας (ΕΕ) 2019/944 και από τον ACER σύμφωνα με τα άρθρα 4 και 8 του κανονισμού (ΕΕ) 2019/942.

2.   Οι αγορές επόμενης ημέρας και οι ενδοημερήσιες αγορές

α)

οργανώνονται κατά τρόπο ώστε να μην εισάγουν διακρίσεις·

β)

μεγιστοποιούν την ικανότητα όλων των συμμετεχόντων στην αγορά να διαχειριστούν τις αποκλίσεις·

γ)

μεγιστοποιούν τις ευκαιρίες για όλους τους συμμετέχοντες στην αγορά να συμμετέχουν σε διαζωνικές συναλλαγές όσο το δυνατόν πλησιέστερα στον πραγματικό χρόνο σε όλες τις ζώνες προσφοράς·

δ)

παρέχουν τιμές που αντανακλούν τα θεμελιώδη μεγέθη της αγοράς, συμπεριλαμβανομένης της αξίας της ενέργειας σε πραγματικό χρόνο, στις οποίες μπορούν να βασίζονται οι συμμετέχοντες στην αγορά όταν συμφωνούν σχετικά με πιο μακροπρόθεσμα προϊόντα αντιστάθμισης των κινδύνων·

ε)

διασφαλίζουν την ασφάλεια λειτουργίας του συστήματος, ενώ παράλληλα καθιστούν δυνατή τη μέγιστη χρήση της δυναμικότητας μεταφοράς·

στ)

είναι διαφανείς, ενώ ταυτόχρονα τηρείται η εμπιστευτικότητα ευαίσθητων εμπορικά πληροφοριών και η διασφάλιση συναλλαγών γίνεται ανώνυμα·

ζ)

δεν κάνουν διάκριση μεταξύ συναλλαγών που πραγματοποιούνται εντός ζώνης προσφοράς και μεταξύ ζωνών προσφοράς· και

η)

οργανώνονται κατά τρόπο ώστε όλοι οι συμμετέχοντες στην αγορά να έχουν δυνατότητα πρόσβασης στην αγορά, μεμονωμένα ή μέσω σωρευτικής εκπροσώπησης.

Άρθρο 8

Συναλλαγές στις αγορές επόμενης ημέρας και τις ενδοημερήσιες αγορές

1.   Οι NEMOs επιτρέπουν στους συμμετέχοντες στην αγορά να πραγματοποιούν συναλλαγές ενέργειας όσο το δυνατόν πλησιέστερα στον πραγματικό χρόνο, και τουλάχιστον έως τη χρονική στιγμή λήξης προσφορών διαζωνικής ενδοημερήσιας αγοράς.

2.   Οι NEMOs παρέχουν στους συμμετέχοντες στην αγορά τη δυνατότητα να πραγματοποιούν συναλλαγές ενέργειας σε χρονικά διαστήματα που είναι τουλάχιστον τόσο σύντομα όσο και η περίοδος εκκαθάρισης αποκλίσεων, τόσο στις αγορές επόμενης ημέρας όσο και στις ενδοημερήσιες αγορές.

3.   Οι NEMOs παρέχουν προϊόντα για συναλλαγές στις αγορές επόμενης ημέρας και στις ενδοημερήσιες αγορές τα οποία είναι αρκετά μικρά σε μέγεθος, με ελάχιστο μέγεθος υποβολής προσφοράς 500 kW ή λιγότερο, ώστε να καθίσταται δυνατή η αποτελεσματική συμμετοχή της απόκρισης από την πλευρά της ζήτησης, της αποθήκευσης ενέργειας και των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας μικρής κλίμακας, μεταξύ άλλων και της απευθείας συμμετοχής των πελατών.

4.   Έως την 1η Ιανουαρίου 2021 η περίοδος εκκαθάρισης αποκλίσεων είναι 15 λεπτά σε όλες τις περιοχές προγραμματισμού, εκτός εάν οι ρυθμιστικές αρχές έχουν χορηγήσει παρέκκλιση ή εξαίρεση. Παρεκκλίσεις μπορούν να χορηγούνται μόνο έως την 31η Δεκεμβρίου 2024.

Από 1ης Ιανουαρίου 2025, η περίοδος εκκαθάρισης αποκλίσεων δεν υπερβαίνει τα 30 λεπτά, όταν έχει χορηγηθεί εξαίρεση από όλες τις ρυθμιστικές αρχές μιας συγχρονισμένης περιοχής.

Άρθρο 9

Προθεσμιακές αγορές

1.   Σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΕ) 2016/1719, οι διαχειριστές συστήματος μεταφοράς εκδίδουν μακροπρόθεσμα δικαιώματα μεταφοράς, ή θέτουν σε εφαρμογή ισοδύναμα μέτρα ώστε να μπορούν οι συμμετέχοντες στην αγορά, συμπεριλαμβανομένων των ιδιοκτητών εγκαταστάσεων ηλεκτροπαραγωγής που χρησιμοποιούν ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, να αντισταθμίζουν τους κινδύνους που σχετίζονται με τις τιμές μεταξύ συνόρων ζωνών προσφοράς, εκτός αν η εκτίμηση της προθεσμιακής αγοράς στα σύνορα ζωνών προσφοράς από τις αρμόδιες ρυθμιστικές αρχές καταδεικνύει ότι υπάρχει επαρκής δυναμικότητα αντιστάθμισης στα οικεία σύνορα ζωνών προσφοράς.

2.   Τα μακροπρόθεσμα δικαιώματα μεταφοράς κατανέμονται με διαφανή τρόπο, με βάση την αγορά και χωρίς να εισάγονται διακρίσεις, μέσω ενιαίου μηχανισμού κατανομής.

3.   Με την επιφύλαξη της συμμόρφωσης με το δίκαιο της Ένωσης περί ανταγωνισμού, οι διαχειριστές αγοράς είναι ελεύθεροι να αναπτύσσουν προθεσμιακά προϊόντα αντιστάθμισης κινδύνων, συμπεριλαμβανομένων μακροπρόθεσμων προϊόντων αντιστάθμισης κινδύνου, ώστε να παρέχουν στους συμμετέχοντες στην αγορά, συμπεριλαμβανομένων των ιδιοκτητών εγκαταστάσεων ηλεκτροπαραγωγής που χρησιμοποιούν ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, κατάλληλες δυνατότητες για την αντιστάθμιση των χρηματοοικονομικών κινδύνων από τις διακυμάνσεις των τιμών. Τα κράτη μέλη δεν απαιτούν να περιορίζεται αυτήν η δραστηριότητα αντιστάθμισης σε συναλλαγές εντός ενός κράτους μέλους ή μιας ζώνης προσφοράς.

Άρθρο 10

Τεχνικά όρια στην υποβολή προσφορών

1.   Δεν τίθεται ανώτατο ούτε ελάχιστο όριο στην τιμή πώλησης ηλεκτρικής ενέργειας στις χονδρεμπορικές αγορές. Η διάταξη αυτή εφαρμόζεται, μεταξύ άλλων, για την υποβολή προσφορών και την εκκαθάριση σε όλα τα χρονικά πλαίσια και περιλαμβάνει τιμές ενέργειας εξισορρόπησης και απόκλισης, με την επιφύλαξη των τεχνικών ορίων τιμών που ενδέχεται να εφαρμοσθούν στο χρονικό πλαίσιο εξισορρόπησης και στα χρονικά πλαίσια της αγοράς επόμενης ημέρας και της ενδοημερήσιας αγοράς σύμφωνα με την παράγραφο 2.

2.   Οι NEMOs μπορούν να εφαρμόζουν εναρμονισμένα όρια στις μέγιστες και ελάχιστες τιμές εκκαθάρισης για το χρονικό πλαίσιο της επόμενης ημέρας και το ενδοημερήσιο χρονικό πλαίσιο. Τα όρια αυτά είναι επαρκώς υψηλά ώστε να μην περιορίζουν ασκόπως τις συναλλαγές, είναι εναρμονισμένα για την εσωτερική αγορά, και λαμβάνουν υπόψη τη μέγιστη αξία απώλειας φορτίου. Οι NEMOs εφαρμόζουν διαφανή μηχανισμό για να προσαρμόζουν αυτόματα τα τεχνικά όρια υποβολής προσφορών σε εύθετο χρόνο στην περίπτωση που τα ορισθέντα όρια αναμένεται να καλυφθούν. Τα προσαρμοσμένα υψηλότερα όρια παραμένουν σε ισχύ μέχρις ότου ζητηθούν περαιτέρω αυξήσεις στο πλαίσιο του εν λόγω μηχανισμού.

3.   Οι διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς δεν λαμβάνουν οποιαδήποτε μέτρα με στόχο την αλλαγή των τιμών χονδρεμπορικής αγοράς.

4.   Οι ρυθμιστικές αρχές ή, όπου ένα κράτος μέλος έχει ορίσει άλλη αρμόδια αρχή για το σκοπό, οι εν λόγω ορισθείσες αρμόδιες αρχές, προσδιορίζουν τις πολιτικές και τα μέτρα που εφαρμόζονται στην επικράτειά τους και θα μπορούσαν να συμβάλουν σε έμμεσο περιορισμό της διαμόρφωσης των τιμών χονδρεμπορικής αγοράς, συμπεριλαμβανομένου του περιορισμού των προσφορών σχετικά με την ενεργοποίηση της ενέργειας εξισορρόπησης, των μηχανισμών ισχύος, μέτρων από τους διαχειριστές συστήματος μεταφοράς, μέτρων που αποσκοπούν στην αμφισβήτηση των αποτελεσμάτων της αγοράς ή στην αποτροπή της κατάχρησης δεσπόζουσας θέσης ή ανεπαρκώς καθορισμένων ζωνών προσφοράς.

5.   Όταν ρυθμιστική αρχή ή ορισθείσα αρμόδια αρχή έχει εντοπίσει πολιτική ή μέτρο που θα μπορούσε να χρησιμεύσει για να περιορίσει τη διαμόρφωση των τιμών χονδρεμπορικής αγοράς, λαμβάνει όλα τα κατάλληλα μέτρα για την εξάλειψη ή, εάν αυτή δεν είναι δυνατή, τον μετριασμό των επιπτώσεων αυτής της πολιτικής ή αυτού του μέτρου στη συμπεριφορά κατά την υποβολή προσφορών. Τα κράτη μέλη υποβάλλουν έκθεση στην Επιτροπή το αργότερο έως την 5η Ιανουαρίου 2020, με λεπτομερή περιγραφή των μέτρων που έχουν λάβει ή σκοπεύουν να λάβουν και των ενεργειών στις οποίες έχουν προβεί ή σκοπεύουν να προβούν.

Άρθρο 11

Αξία απώλειας φορτίου

1.   Έως την 5η Ιουλίου 2020, όποτε τούτο απαιτηθεί για τον καθορισμό προτύπου αξιοπιστίας σύμφωνα με το άρθρο 25, οι ρυθμιστικές αρχές ή όπου ένα κράτος μέλος έχει ορίσει άλλη αρμόδια αρχή για το σκοπό, οι εν λόγω ορισθείσες αρμόδιες αρχές, καθορίζουν ενιαία εκτίμηση της αξίας απώλειας φορτίου (VoLL) για την επικράτειά τους. Η εκτίμηση αυτή δημοσιοποιείται. Οι ρυθμιστικές αρχές ή άλλες ορισθείσες αρμόδιες αρχές μπορούν να καθορίζουν διαφορετικές εκτιμήσεις ανά ζώνη προσφοράς, εφόσον έχουν περισσότερες της μίας ζώνες προσφοράς στην επικράτειά τους. Σε περίπτωση που ζώνη προσφοράς περιλαμβάνει εδάφη περισσότερων του ενός κρατών μελών, οι ενδιαφερόμενες ρυθμιστικές αρχές ή άλλες ορισθείσες αρμόδιες αρχές καθορίζουν ενιαία εκτίμηση της αξίας απώλειας φορτίου για την εν λόγω ζώνη προσφοράς. Κατά τον καθορισμό της ενιαίας εκτίμησης της αξίας απώλειας φορτίου, οι ρυθμιστικές αρχές ή άλλες ορισθείσες αρχές εφαρμόζουν τη μεθοδολογία που αναφέρεται στο άρθρο 23 παράγραφος 6.

2.   Οι ρυθμιστικές αρχές και οι ορισθείσες αρμόδιες αρχές επικαιροποιούν τις εκτιμήσεις τους για την αξία απώλειας φορτίου τουλάχιστον ανά πενταετία ή νωρίτερα όταν παρατηρούν σημαντική αλλαγή.

Άρθρο 12

Κατανομή ηλεκτροπαραγωγής και απόκρισης ζήτησης

1.   Η κατανομή εγκαταστάσεων ηλεκτροπαραγωγής και απόκρισης ζήτησης δεν εισάγει διακρίσεις, είναι διαφανής και, εκτός εάν προβλέπεται άλλως σύμφωνα με τις παραγράφους 2 έως 6, βασίζεται στην αγορά.

2.   Με την επιφύλαξη των άρθρων 107, 108 και 109 ΣΛΕΕ, τα κράτη μέλη μεριμνούν ώστε, κατά την κατανομή εγκαταστάσεων ηλεκτροπαραγωγής, οι διαχειριστές συστημάτων να δίνουν προτεραιότητα σε εγκαταστάσεις ηλεκτροπαραγωγής που χρησιμοποιούν ανανεώσιμες πηγές ενέργειας στο βαθμό που το επιτρέπει η ασφαλής λειτουργία του εθνικού συστήματος ηλεκτρικής ενέργειας, βάσει διαφανών και αμερόληπτων κριτηρίων, και όταν οι εν λόγω εγκαταστάσεις ηλεκτροπαραγωγής είναι:

α)

εγκαταστάσεις ηλεκτροπαραγωγής που χρησιμοποιούν ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και έχουν εγκατεστημένη δυναμικότητα ηλεκτροπαραγωγής μικρότερη των 400 kW· ή

β)

έργα επίδειξης για καινοτόμες τεχνολογίες, υπό την επιφύλαξη έγκρισης από τη ρυθμιστική αρχή, εφόσον η προτεραιότητα αυτή περιορίζεται στο χρονικό διάστημα και την έκταση που απαιτούνται για την επίτευξη των σκοπών της επίδειξης.

3.   Ένα κράτος μέλος μπορεί να αποφασίσει να μην εφαρμόσει κατά προτεραιότητα κατανομή σε εγκαταστάσεις ηλεκτροπαραγωγής όπως αναφέρονται στην παράγραφο 2 στοιχείο α) με έναρξη λειτουργίας τουλάχιστον 6 μήνες μετά την απόφαση, ή να εφαρμόσει χαμηλότερη ελάχιστη δυναμικότητα από αυτή που ορίζεται στην παράγραφο 2 στοιχείο α), υπό τις ακόλουθες προϋποθέσεις:

α)

διαθέτει εύρυθμες ενδοημερήσιες και άλλες χονδρεμπορικές αγορές και αγορές εξισορρόπησης, οι οποίες είναι πλήρως προσβάσιμες για όλους τους συμμετέχοντες στην αγορά σύμφωνα με τις διατάξεις του παρόντος κανονισμού·

β)

οι κανόνες ανακατανομής και η διαχείριση της συμφόρησης είναι διαφανείς για όλους τους συμμετέχοντες στην αγορά·

γ)

η εθνική συνεισφορά του κράτους μέλους στον ενωσιακό δεσμευτικό συνολικό στόχο σε ό,τι αφορά το μερίδιο της ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές σύμφωνα με το άρθρο 3 παράγραφος 2 της οδηγίας (ΕΕ) 2018/2001 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (18) και το άρθρο 4 στοιχείο α) σημείο 2) του κανονισμού (ΕΕ) 2018/1999 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (19) είναι τουλάχιστον ίση με το αντίστοιχο αποτέλεσμα του μαθηματικού τύπου που ορίζεται στο παράρτημα II του κανονισμού (ΕΕ) 2018/1999, το δε μερίδιο των κρατών μελών σε ενέργεια από ανανεώσιμες πηγές δεν είναι χαμηλότερο των σημείων αναφοράς που προβλέπονται στο άρθρο 4 στοιχείο α) σημείο 2) του κανονισμού (ΕΕ) 2018/1999· ή εναλλακτικά, το μερίδιο ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές στην ακαθάριστη τελική κατανάλωση του κράτους μέλους είναι τουλάχιστον 50 %·

δ)

το κράτος μέλος έχει κοινοποιήσει στην Επιτροπή τη σχεδιαζόμενη παρέκκλιση περιγράφοντας λεπτομερώς τον τρόπο με τον οποίο πληρούνται οι προϋποθέσεις που προβλέπονται στα στοιχεία α), β) και γ)· και

ε)

το κράτος μέλος έχει δημοσιεύσει τη σχεδιαζόμενη παρέκκλιση, συμπεριλαμβανομένης της λεπτομερούς αιτιολόγησης της έγκρισης της παρέκκλισης, λαμβάνοντας δεόντως υπόψη την προστασία των εμπορικά ευαίσθητων πληροφοριών, όπου απαιτείται.

Κάθε παρέκκλιση αποφεύγει τις αναδρομικές αλλαγές που επηρεάζουν εγκαταστάσεις παραγωγής που ήδη ωφελούνται από κατανομή κατά προτεραιότητα, με την επιφύλαξη τυχόν συμφωνίας μεταξύ ενός κράτους μέλους και μιας εγκατάστασης παραγωγής σε εθελοντική βάση.

Με την επιφύλαξη των άρθρων 107, 108 και 109 ΣΛΕΕ, τα κράτη μέλη μπορούν να παρέχουν κίνητρα σε εγκαταστάσεις επιλέξιμες για κατανομή κατά προτεραιότητα, προκειμένου να παραιτούνται εθελουσίως της κατά προτεραιότητα κατανομής.

4.   Με την επιφύλαξη των άρθρων 107, 108 και 109 ΣΛΕΕ, τα κράτη μέλη μπορούν να παρέχουν κατανομή κατά προτεραιότητα για ηλεκτρική ενέργεια παραγόμενη σε εγκαταστάσεις ηλεκτροπαραγωγής που χρησιμοποιούν συμπαραγωγή υψηλής απόδοσης με εγκατεστημένη ισχύ ηλεκτροπαραγωγής μικρότερη των 400 kW.

5.   Για εγκαταστάσεις ηλεκτροπαραγωγής που έχουν τεθεί σε λειτουργία μετά την 1η Ιανουαρίου 2026, η παράγραφος 2 στοιχείο α) εφαρμόζεται μόνο σε όσες εγκαταστάσεις ηλεκτροπαραγωγής χρησιμοποιούν ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και έχουν εγκατεστημένη ισχύ ηλεκτροπαραγωγής μικρότερη των 200 kW.

6.   Με την επιφύλαξη των συμβάσεων που συνήφθησαν πριν από την 4η Ιουλίου 2019, οι εγκαταστάσεις ηλεκτροπαραγωγής που χρησιμοποιούν ανανεώσιμες πηγές ενέργειας ή συμπαραγωγή υψηλής απόδοσης και έχουν τεθεί σε λειτουργία πριν από την 4η Ιουλίου 2019 και, εφόσον έχουν τεθεί σε λειτουργία, έχουν κατανεμηθεί κατά προτεραιότητα δυνάμει του άρθρου 15 παράγραφος 5 της οδηγίας 2012/27/ΕΕ ή του άρθρου 16 παράγραφος 2 της οδηγίας 2009/28/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (20) εξακολουθούν να κατανέμονται κατά προτεραιότητα. Η κατανομή κατά προτεραιότητα παύει να εφαρμόζεται στις εν λόγω εγκαταστάσεις ηλεκτροπαραγωγής από την ημερομηνία κατά την οποία η εγκατάσταση ηλεκτροπαραγωγής υφίσταται σημαντικές τροποποιήσεις, γεγονός που θεωρείται ότι συμβαίνει τουλάχιστον όταν απαιτείται νέα συμφωνία σύνδεσης ή όταν αυξάνεται η ισχύς παραγωγής της εγκατάστασης ηλεκτροπαραγωγής.

7.   Η κατανομή κατά προτεραιότητα δεν θέτει σε κίνδυνο την ασφαλή λειτουργία του συστήματος ηλεκτρικής ενέργειας, δεν χρησιμοποιείται ως δικαιολογία για την περικοπή διαζωνικών δυναμικοτήτων πέραν των όσων προβλέπονται στο άρθρο 16 και βασίζεται σε διαφανή κριτήρια που δεν εισάγουν διακρίσεις.

Άρθρο 13

Ανακατανομή

1.   Η ανακατανομή ηλεκτροπαραγωγής και η ανακατανομή απόκρισης ζήτησης βασίζεται σε αντικειμενικά, διαφανή κριτήρια που δεν εισάγουν διακρίσεις. Είναι ανοικτός σε όλες τις τεχνολογίες ηλεκτροπαραγωγής, σε κάθε αποθήκευση ενέργειας και κάθε απόκριση ζήτησης, ακόμη και σε εκείνες που είναι εγκατεστημένες σε άλλα κράτη μέλη, εκτός εάν αυτό δεν είναι τεχνικά εφικτό.

2.   Οι πόροι που ανακατανέμονται επιλέγονται μεταξύ εγκαταστάσεων ηλεκτροπαραγωγής, αποθήκευσης ενέργειας ή απόκρισης ζήτησης με χρήση μηχανισμών που βασίζονται στην αγορά και αποτελούν αντικείμενο οικονομικής αποζημίωσης. Οι προσφορές ενέργειας εξισορρόπησης που χρησιμοποιούνται για την ανακατανομή δεν καθορίζουν την τιμή ενέργειας εξισορρόπησης.

3.   Η ανακατανομή της ηλεκτροπαραγωγής, η αποθήκευση ενέργειας και η απόκριση ζήτησης που δεν βασίζονται στην αγορά μπορούν να χρησιμοποιηθούν μόνο υπό τις ακόλουθες προϋποθέσεις:

α)

δεν υπάρχει διαθέσιμη εναλλακτική επιλογή που να βασίζεται στην αγορά·

β)

όλοι οι διαθέσιμοι πόροι που βασίζονται στην αγορά έχουν χρησιμοποιηθεί·

γ)

ο αριθμός των διαθέσιμων εγκαταστάσεων ηλεκτροπαραγωγής, αποθήκευσης ενέργειας ή απόκρισης ζήτησης είναι πολύ χαμηλός για τη διασφάλιση αποτελεσματικού ανταγωνισμού στην περιοχή όπου υπάρχουν κατάλληλες εγκαταστάσεις για την παροχή της υπηρεσίας· ή

δ)

η τρέχουσα κατάσταση στο δίκτυο δημιουργεί συμφόρηση με τόσο τακτικό και προβλέψιμο τρόπο ώστε η ανακατανομή που βασίζεται στην αγορά θα οδηγούσε σε τακτική υποβολή προσφορών στρατηγικού χαρακτήρα η οποία θα αύξανε το επίπεδο της εσωτερικής συμφόρησης και το ενδιαφερόμενο κράτος μέλος έχει θεσπίσει σχέδιο δράσης για την αντιμετώπιση της εν λόγω συμφόρησης ή μεριμνά ώστε η ελάχιστη διαθέσιμη δυναμικότητα για διαζωνικό εμπόριο να είναι σύμφωνη με το άρθρο 16 παράγραφος 8.

4.   Οι διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς και οι διαχειριστές συστημάτων διανομής υποβάλλουν τουλάχιστον μια φορά ανά έτος στην αρμόδια ρυθμιστική αρχή έκθεση σχετικά με:

α)

το επίπεδο ανάπτυξης και αποδοτικότητας των μηχανισμών ανακατανομής με βάση την αγορά, για εγκαταστάσεις ηλεκτροπαραγωγής, αποθήκευσης ενέργειας και απόκρισης ζήτησης·

β)

τους λόγους, τους όγκους σε MWh και τους τύπους πηγών ηλεκτροπαραγωγής που υπόκεινται σε ανακατανομή·

γ)

τα μέτρα που έχουν ληφθεί για τη μείωση της ανάγκης καθοδικής ανακατανομής εγκαταστάσεων ηλεκτροπαραγωγής που χρησιμοποιούν ανανεώσιμες πηγές ενέργειας ή συμπαραγωγή υψηλής απόδοσης στο μέλλον, συμπεριλαμβανομένων των επενδύσεων στην ψηφιοποίηση των υποδομών δικτύου και στις υπηρεσίες που βελτιώνουν την ευελιξία·

Η αρμόδια ρυθμιστική αρχή διαβιβάζει την έκθεση στον ACER και δημοσιοποιεί σύνοψη των δεδομένων που προβλέπονται στα στοιχεία α), β) και γ) του πρώτου εδαφίου, μαζί με συστάσεις για βελτιώσεις, όπου είναι απαραίτητο.

5.   Με την επιφύλαξη απαιτήσεων σχετικά με τη διατήρηση της αξιοπιστίας και της ασφάλειας του δικτύου, βάσει διαφανών κριτηρίων που δεν εισάγουν διακρίσεις και καθορίζονται από τις ρυθμιστικές αρχές, οι διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς και οι διαχειριστές συστημάτων διανομής:

α)

εγγυώνται την ικανότητα των δικτύων μεταφοράς και διανομής να μεταφέρουν ηλεκτρική ενέργεια που παράγεται από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας ή συμπαραγωγή υψηλής απόδοσης με την ελάχιστη δυνατή ανακατανομή, κάτι που δεν αποκλείει το συνυπολογισμό της περιορισμένης ανακατανομής από τον προγραμματισμό του δικτύου, όποτε ο διαχειριστής συστημάτων μεταφοράς ή ο διαχειριστής συστημάτων διανομής μπορεί με διαφανή τρόπο να δείξει ότι αυτό είναι οικονομικά αποδοτικότερο και δεν υπερβαίνει το 5 % της ετήσιας παραγόμενης ηλεκτρικής ενέργειας σε εγκαταστάσεις που χρησιμοποιούν ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και οι οποίες συνδέονται απευθείας με το αντίστοιχο δίκτυό τους, εκτός εάν προβλέπεται διαφορετικά από κράτος μέλος στο οποίο η ηλεκτρική ενέργεια από μονάδες ηλεκτροπαραγωγής που χρησιμοποιούν ανανεώσιμες πηγές ενέργειας ή συμπαραγωγή υψηλής απόδοσης αντιπροσωπεύει περισσότερο από το 50 % της ετήσιας ακαθάριστης τελικής κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας·

β)

λαμβάνουν κατάλληλα μέτρα σχετικά με το δίκτυο και την αγορά για την ασφάλεια του συστήματος προκειμένου να ελαχιστοποιείται η καθοδική ανακατανομή ηλεκτρικής ενέργειας που παράγεται από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας ή συμπαραγωγή υψηλής απόδοσης·

γ)

εξασφαλίζουν ότι τα δίκτυά τους είναι επαρκώς ευέλικτα ώστε να είναι σε θέση να τα διαχειρίζονται.

6.   Σε περίπτωση που χρησιμοποιείται μη βασιζόμενη στην αγορά καθοδική ανακατανομή, εφαρμόζονται οι ακόλουθες αρχές:

α)

οι εγκαταστάσεις ηλεκτροπαραγωγής που χρησιμοποιούν ανανεώσιμες πηγές ενέργειας υπόκεινται σε καθοδική ανακατανομή μόνον εάν δεν υφίσταται καμία άλλη εναλλακτική λύση ή εάν άλλες λύσεις θα οδηγούσαν σε σημαντικά δυσανάλογο κόστος ή σοβαρούς κινδύνους για την ασφάλεια του δικτύου·

β)

η ηλεκτρική ενέργεια που παράγεται με διαδικασία συμπαραγωγής υψηλής απόδοσης υπόκειται σε καθοδική ανακατανομή μόνον εάν δεν υφίσταται καμία άλλη εναλλακτική λύση, εκτός από τον καθοδική ανακατανομή εγκαταστάσεων ηλεκτροπαραγωγής που χρησιμοποιούν ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, ή εάν άλλες λύσεις θα οδηγούσαν σε δυσανάλογο κόστος ή σοβαρούς κινδύνους για την ασφάλεια του δικτύου·

γ)

η αυτοπαραγόμενη ηλεκτρική ενέργεια από εγκαταστάσεις ηλεκτροπαραγωγής που χρησιμοποιούν ανανεώσιμες πηγές ενέργειας ή συμπαραγωγή υψηλής απόδοσης, η οποία δεν τροφοδοτεί το δίκτυο μεταφοράς ή διανομής, δεν υπόκειται σε καθοδική ανακατανομή παρά μόνον εάν καμία άλλη λύση δεν θα μπορούσε να επιλύσει ζητήματα ασφάλειας δικτύου·

δ)

η καθοδική ανακατανομή δυνάμει των στοιχείων α), β) και γ) είναι δεόντως και με διαφανή τρόπο αιτιολογημένος. Η αιτιολόγηση περιλαμβάνεται στην έκθεση δυνάμει της παραγράφου 3.

7.   Όταν χρησιμοποιείται ανακατανομή που δεν βασίζεται στην αγορά, αποτελεί αντικείμενο οικονομικής αποζημίωσης από τον διαχειριστή συστήματος που ζητεί την ανακατανομή προς τον διαχειριστή της εγκατάστασης ανακατανομής μονάδας, αποθήκευσης ενέργειας ή απόκρισης ζήτησης, με την εξαίρεση των ηλεκτροπαραγωγών που έχουν δεχθεί συμφωνία σύνδεσης στην οποία δεν υπάρχει εγγύηση παγιωμένη για παράδοση σταθερών ποσοτήτων ενέργειας. Η εν λόγω οικονομική αποζημίωση ισούται τουλάχιστον με το υψηλότερο από τα ακόλουθα στοιχεία ή συνδυασμό αυτών εάν η εφαρμογή μόνο του υψηλότερου θα συνεπαγόταν αδικαιολόγητα χαμηλή ή αδικαιολόγητα υψηλή αποζημίωση:

α)

πρόσθετο λειτουργικό κόστος που προκάλεσε η ανακατανομή, όπως οι πρόσθετες δαπάνες για καύσιμα σε περίπτωση ανοδικής ανακατανομής, ή εφεδρική παροχή θερμικής ενέργειας σε περίπτωση καθοδικής ανακατανομής εγκαταστάσεων ηλεκτροπαραγωγής που χρησιμοποιούν συμπαραγωγή υψηλής απόδοσης·

β)

καθαρά έσοδα από την πώληση ηλεκτρικής ενέργειας στην αγορά της επόμενης ημέρας που θα είχε παραγάγει η εγκατάσταση ηλεκτροπαραγωγής, αποθήκευσης ενέργειας ή απόκρισης ζήτησης χωρίς το αίτημα ανακατανομής · όταν χορηγείται οικονομική στήριξη σε εγκαταστάσεις ηλεκτροπαραγωγής, αποθήκευσης ενέργειας ή απόκρισης ζήτησης με βάση τον όγκο της ηλεκτρικής ενέργειας που παράγεται ή καταναλώνεται, η οικονομική στήριξη που θα είχε ληφθεί ελλείψει του αιτήματος ανακατανομής θεωρείται μέρος των καθαρών εσόδων.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΙΙΙ

ΠΡΟΣΒΑΣΗ ΣΤΟ ΔΙΚΤΥΟ ΚΑΙ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΗΣ ΣΥΜΦΟΡΗΣΗΣ

ΤΜΗΜΑ 1

Κατανομή δυναμικότητας

Άρθρο 14

Επανεξέταση των ζωνών προσφοράς

1.   Τα κράτη μέλη λαμβάνουν όλα τα κατάλληλα μέτρα για την αντιμετώπιση των συμφορήσεων. Τα σύνορα των ζωνών προσφοράς βασίζονται σε μακροπρόθεσμες, διαρθρωτικές συμφορήσεις στο δίκτυο μεταφοράς. Οι ζώνες προσφοράς δεν περιέχουν τέτοιες διαρθρωτικές συμφορήσεις, εκτός εάν δεν επιφέρουν επιπτώσεις σε γειτονικές ζώνες προσφοράς ή, ως προσωρινή εξαίρεση, οι επιπτώσεις τους στις γειτονικές ζώνες προσφοράς έχουν μετριαστεί με τη χρήση διορθωτικών μέτρων και οι διαρθρωτικές συμφορήσεις δεν οδηγούν σε μείωση της διαζωνικής εμπορικής δυναμικότητας σύμφωνα με τις απαιτήσεις του άρθρου 16. Η διαμόρφωση των ζωνών προσφοράς στην Ένωση σχεδιάζεται κατά τρόπο ώστε να μεγιστοποιούνται η οικονομική αποδοτικότητα και οι ευκαιρίες διαζωνικού εμπορίου σύμφωνα με το άρθρο 16, και παράλληλα να διατηρείται η ασφάλεια του εφοδιασμού.

2.   Κάθε τρία έτη, το ΕΔΔΣΜ ηλεκτρικής ενέργειας υποβάλλει έκθεση για τη διαρθρωτική συμφόρηση και άλλες σημαντικές φυσικές συμφορήσεις μεταξύ και εντός των ζωνών προσφοράς, συμπεριλαμβανομένης της θέσης και της συχνότητας της συμφόρησης, σύμφωνα με τις κατευθυντήριες γραμμές για την κατανομή της δυναμικότητας και τη διαχείριση της συμφόρησης που εγκρίθηκαν βάσει του άρθρου 18 παράγραφος 5 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 714/2009. Η εν λόγω έκθεση περιέχει αξιολόγηση του κατά πόσον η διαζωνική εμπορική δυναμικότητα καλύπτει γραμμική πορεία δυνάμει του άρθρου 15 ή την ελάχιστη δυναμικότητα σύμφωνα με το άρθρο 16 του παρόντος κανονισμού.

3.   Για να διασφαλίζεται η βέλτιστη διαμόρφωση ζωνών προσφοράς, διενεργείται επανεξέταση ζώνης προσφοράς. Η επανεξέταση αυτή εντοπίζει όλες τις διαρθρωτικές συμφορήσεις και περιλαμβάνει ανάλυση των διαφορετικών τρόπων διαμόρφωσης των ζωνών προσφοράς με συντονισμένο τρόπο, με τη συμμετοχή των επηρεαζόμενων ενδιαφερόμενων φορέων από όλα τα οικεία κράτη μέλη, σύμφωνα με τη διαδικασία που προβλέπουν οι κατευθυντήριες γραμμές για την κατανομή της δυναμικότητας και τη διαχείριση της συμφόρησης που εκδίδονται βάσει του άρθρου 18 παράγραφος 5 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 714/2009. Οι τρέχουσες ζώνες προσφοράς αξιολογούνται βάσει της ικανότητάς τους να δημιουργήσουν ένα αξιόπιστο περιβάλλον για τις αγορές, συμπεριλαμβανομένης της ευέλικτης παραγωγής και δυναμικότητας φορτίου, που είναι ζωτικής σημασίας για την αποτροπή συμφορήσεων δικτύου, την εξισορρόπηση της ζήτησης και της προσφοράς ηλεκτρικής ενέργειας, και την μακροπρόθεσμη ασφάλεια των επενδύσεων σε υποδομές δικτύου.

4.   Για τους σκοπούς του παρόντος άρθρου και του άρθρου 15 του παρόντος κανονισμού, τα οικεία κράτη μέλη, διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς ή ρυθμιστικές αρχές είναι τα κράτη μέλη, οι διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς ή οι ρυθμιστικές αρχές που συμμετέχουν στην επανεξέταση της διαμόρφωσης της ζώνης προσφοράς και επίσης εκείνα που βρίσκονται στην ίδια περιοχή κατανομής δυναμικότητας βάσει των κατευθυντήριων γραμμών για την κατανομή της δυναμικότητας και τη διαχείριση της συμφόρησης που εκδίδονται βάσει του άρθρου 18 παράγραφος 5 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 714/2009.

5.   Έως τις 5 Οκτωβρίου 2019, όλοι οι οικείοι διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς υποβάλλουν προς έγκριση στις οικείες ρυθμιστικές αρχές πρόταση για τη μεθοδολογία και τις παραδοχές που θα χρησιμοποιηθούν στη διαδικασία επανεξέτασης ζώνης προσφοράς και για τις εναλλακτικές διαμορφώσεις ζώνης προσφοράς που εξετάζονται. Οι οικείες ρυθμιστικές αρχές καταλήγουν σε ομόφωνη απόφαση σχετικά με την πρόταση εντός 3 μηνών από την υποβολή της πρότασης. Εφόσον οι ρυθμιστικές αρχές δεν καταλήξουν σε ομόφωνη απόφαση σχετικά με την πρόταση εντός της ανωτέρω προθεσμίας, ο ACER αποφασίζει εντός πρόσθετης προθεσμίας τριών μηνών επί της μεθοδολογίας και των παραδοχών και επί των εναλλακτικών διαμορφώσεων ζώνης προσφοράς που πρέπει να εξεταστούν. Η μεθοδολογία βασίζεται στις διαρθρωτικές συμφορήσεις που δεν αναμένεται να ξεπεραστούν εντός των επόμενων τριών ετών, λαμβανομένης δεόντως υπόψη της απτής προόδου στα αναπτυξιακά έργα υποδομής που αναμένεται να υλοποιηθούν εντός των επόμενων τριών ετών.

6.   Βάσει της μεθοδολογίας και των παραδοχών που εγκρίνονται σε συμφωνία με την παράγραφο 4, οι διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς που συμμετέχουν στην επανεξέταση ζώνης προσφοράς υποβάλλουν κοινή πρόταση στα οικεία κράτη μέλη ή στις ορισθείσες αρμόδιες αρχές τους περί τροποποίησης ή διατήρησης της διαμόρφωσης της ζώνης προσφοράς το αργότερο 12 μήνες από την έγκριση της μεθοδολογίας και των παραδοχών σύμφωνα με την παράγραφο 5. Τα άλλα κράτη μέλη, τα συμβαλλόμενα μέρη της Ενεργειακής Κοινότητας ή άλλες τρίτες χώρες που μοιράζονται την ίδια συγχρονισμένη περιοχή με οποιοδήποτε οικείο κράτος μέλος δύνανται να υποβάλουν παρατηρήσεις.

7.   Όταν η διαρθρωτική συμφόρηση έχει εντοπιστεί από την έκθεση της παραγράφου 2 του παρόντος άρθρου ή στην επανεξέταση ζώνης προσφοράς δυνάμει του παρόντος άρθρου ή από έναν ή περισσότερους διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς στις περιοχές ελέγχου τους με έκθεση που έχει εγκριθεί από την αρμόδια ρυθμιστική αρχή, το κράτος μέλος με εντοπισμένη διαρθρωτική συμφόρηση, σε συνεργασία με τους διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς του, αποφασίζει, εντός έξι μηνών από τη λήψη της έκθεσης, είτε να καθορίσει εθνικά ή πολυεθνικά σχέδια δράσης σύμφωνα με το άρθρο 15 είτε να επανεξετάσει και να τροποποιήσει τη διαμόρφωση της ζώνης προσφοράς του. Οι εν λόγω αποφάσεις κοινοποιούνται αμέσως στην Επιτροπή και τον ACER.

8.   Για εκείνα τα κράτη μέλη που έχουν επιλέξει να τροποποιήσουν τη διαμόρφωση ζώνης προσφοράς δυνάμει της παραγράφου 7, τα οικεία κράτη μέλη καταλήγουν σε ομόφωνη απόφαση εντός έξι μηνών από την κοινοποίηση που αναφέρεται στην παράγραφο 7 κοινοποίηση. Τα άλλα κράτη μέλη μπορούν να υποβάλουν παρατηρήσεις στα οικεία κράτη μέλη, τα οποία θα πρέπει να τις λάβουν υπόψη κατά τη λήψη της απόφασής τους. Η απόφαση είναι αιτιολογημένη και κοινοποιείται στην Επιτροπή και τον ACER. Σε περίπτωση που τα οικεία κράτη μέλη δεν μπορούν να καταλήξουν σε ομόφωνη απόφαση εντός του ορισμένου χρονικού πλαισίου, ενημερώνουν αμέσως την Επιτροπή. Ως ύστατη λύση, η Επιτροπή, κατόπιν διαβούλευσης με τον ACER, εκδίδει απόφαση περί τροποποίησης ή διατήρησης της διαμόρφωσης της ζώνης προσφοράς εντός και μεταξύ αυτών των κρατών μελών εντός έξι μηνών από τη λήψη σχετικής κοινοποίησης.

9.   Τα κράτη μέλη και η Επιτροπή διαβουλεύονται με τα εκάστοτε ενδιαφερόμενα μέρη προτού εκδώσουν απόφαση δυνάμει του παρόντος άρθρου.

10.   Κάθε απόφαση που εκδίδεται δυνάμει του παρόντος άρθρου καθορίζει την ημερομηνία εφαρμογής των τυχόν αλλαγών. Με την εν λόγω ημερομηνία εφαρμογής εξισορροπείται η ανάγκη για ταχύτητα με πρακτικές παραμέτρους, συμπεριλαμβανομένων των προθεσμιακών συναλλαγών ηλεκτρικής ενέργειας. Η απόφαση δύναται να καθορίζει κατάλληλες μεταβατικές ρυθμίσεις.

11.   Σε περίπτωση που κινηθεί περαιτέρω επανεξέταση ζώνης προσφοράς δυνάμει των κατευθυντήριων γραμμών για την κατανομή της δυναμικότητας και τη διαχείριση της συμφόρησης που εκδίδονται βάσει του άρθρου 18 παράγραφος 5 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 714/2009, εφαρμογή έχει το παρόν άρθρο.

Άρθρο 15

Σχέδια δράσης

1.   Μετά από λήψη απόφασης βάσει του άρθρου 14 παράγραφος 7, το κράτος μέλος με εντοπισμένη διαρθρωτική συμφόρηση αναπτύσσει σχέδιο δράσης σε συνεργασία με τη ρυθμιστική αρχή. Το εν λόγω σχέδιο δράσης περιέχει συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα έγκρισης μέτρων για τη μείωση των διαρθρωτικών συμφορήσεων που έχουν εντοπιστεί εντός τεσσάρων ετών από την έγκριση της απόφασης βάσει του άρθρου 14 παράγραφος 7.

2.   Ανεξάρτητα από τη συγκεκριμένη πρόοδο υλοποίησης του σχεδίου δράσης, τα κράτη μέλη μεριμνούν ώστε, με την επιφύλαξη τυχόν παρεκκλίσεων που χορηγούνται βάσει του άρθρου 16 παράγραφος 9 ή αποκλίσεων κατά το άρθρο 16 παράγραφος 3, η ικανότητα διαζωνικού εμπορίου να αυξάνεται σε ετήσια βάση μέχρι την επίτευξη της ελάχιστης δυναμικότητας που προβλέπεται στο άρθρο 16 παράγραφος 8. Η εν λόγω ελάχιστη δυναμικότητα πρέπει να έχει επιτευχθεί ως τις 31 Δεκεμβρίου 2025.

Οι εν λόγω ετήσιες αυξήσεις επιτυγχάνονται με γραμμική πορεία. Αφετηρία της πορείας αυτής είναι είτε η κατανεμηθείσα δυναμικότητα στα σύνορα ή σε κρίσιμο στοιχείο δικτύου το έτος πριν από την έγκριση του σχεδίου δράσης, είτε ο μέσος όρος δυναμικότητας των τριών ετών πριν από την έγκριση του σχεδίου δράσης, ανάλογα με το ποιο από τα δύο είναι υψηλότερο. Τα κράτη μέλη διασφαλίζουν ότι, κατά την εφαρμογή των σχεδίων δράσης τους, η δυναμικότητα που διατίθεται για διαζωνικό εμπόριο σύμφωνα με το άρθρο 16 παράγραφος 8, ισούται τουλάχιστον προς τις τιμές της γραμμικής πορείας, συμπεριλαμβανομένης της χρήσης διορθωτικών μέτρων στην περιφέρεια υπολογισμού δυναμικότητας.

3.   Το κόστος των διορθωτικών μέτρων που απαιτούνται για την υλοποίηση της γραμμικής πορείας που αναφέρεται στην παράγραφο 2 ή για να καταστεί διαθέσιμη η διαζωνική δυναμικότητα στα οικεία σύνορα που επηρεάζονται από το σχέδιο δράσης, βαρύνει το κράτος μέλος ή τα κράτη μέλη που εφαρμόζουν το σχέδιο δράσης.

4.   Σε ετήσια βάση, στη διάρκεια της εφαρμογής του σχεδίου δράσης και εντός έξι μηνών από την εκπνοή του, οι οικείοι διαχειριστές συστήματος μεταφοράς αξιολογούν για τους προηγούμενους 12 μήνες κατά πόσο η διαθέσιμη διασυνοριακή δυναμικότητα έχει επιτύχει τη γραμμική πορεία ή εάν από 1ης Ιανουαρίου 2026, οι ελάχιστες δυναμικότητες που προβλέπονται στο άρθρο 16 παράγραφος 8 έχουν επιτευχθεί. Υποβάλλουν τις αξιολογήσεις τους στον ACER και στις οικείες ρυθμιστικές αρχές. Πριν από την εκπόνηση της έκθεσης, κάθε διαχειριστής συστήματος μεταφοράς υποβάλλει προς έγκριση στη ρυθμιστική του αρχή τη δική του συμβολή στην έκθεση, συμπεριλαμβανομένων όλων των σχετικών δεδομένων.

5.   Για τα κράτη μέλη για τα οποία οι βάσει της παραγράφου 4 αξιολογήσεις αποδεικνύουν ότι ένας διαχειριστής συστήματος μεταφοράς δεν συμμορφώθηκε με τη γραμμική πορεία, τα οικεία κράτη μέλη καταλήγουν εντός έξι μηνών από την λήψη της αξιολόγησης που προβλέπεται στην παράγραφο 4 σε ομόφωνη απόφαση περί τροποποίησης ή διατήρησης της διαμόρφωσης της ζώνης προσφοράς, εντός και μεταξύ των εν λόγω κρατών μελών. Άλλα κράτη μέλη μπορούν να υποβάλουν σχόλια στα οικεία κράτη μέλη, τα οποία θα πρέπει να λαμβάνουν υπόψη τις παρατηρήσεις αυτές κατά την απόφασή τους. Η απόφαση των οικείων κρατών μελών είναι τεκμηριωμένη και κοινοποιείται στην Επιτροπή και τον ACER.

Σε περίπτωση που τα οικεία κράτη μέλη δεν μπορούν να καταλήξουν σε ομόφωνη απόφαση εντός του ορισμένου χρονικού πλαισίου, ενημερώνουν αμέσως την Επιτροπή. Ως ύστατη λύση, η Επιτροπή, κατόπιν διαβούλευσης με τον ACER και τους οικείους ενδιαφερόμενους, εκδίδει απόφαση περί τροποποίησης ή διατήρησης της διαμόρφωσης της ζώνης προσφοράς εντός και μεταξύ των εν λόγω κρατών μελών εντός έξι μηνών από τη λήψη σχετικής κοινοποίησης.

6.   Έξι μήνες πριν από τη λήξη του σχεδίου δράσης, το κράτος μέλος με εντοπισμένη διαρθρωτική συμφόρηση αποφασίζει αν θα αντιμετωπίσει την υπόλοιπη συμφόρηση τροποποιώντας τη ζώνη προσφοράς του ή αν θα αντιμετωπίσει την υπόλοιπη εσωτερική συμφόρηση εφαρμόζοντας διορθωτικά μέτρα, για τα οποία αναλαμβάνει το κόστος.

7.   Όταν δεν έχει οριστεί σχέδιο δράσης εντός έξι μηνών από τον εντοπισμό μιας διαρθρωτικής συμφόρησης σύμφωνα με το άρθρο 14 παράγραφος 7, οι οικείοι διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς, εντός 12 μηνών από τον εντοπισμό της εν λόγω διαρθρωτικής συμφόρησης, αξιολογούν εάν η διαθέσιμη διαζωνική δυναμικότητα έχει φτάσει στις ελάχιστες δυναμικότητες που προβλέπονται στο άρθρο 16 παράγραφος 8 κατά το διάστημα των τελευταίων 12 μηνών, και υποβάλλουν έκθεση στις οικείες ρυθμιστικές αρχές και στον ACER.

Πριν από την εκπόνηση της έκθεσης, κάθε διαχειριστής συστήματος μεταφοράς στέλνει προς έγκριση στη ρυθμιστική του αρχή τη δική του συμβολή στην έκθεση, συμπεριλαμβανομένων όλων των σχετικών δεδομένων. Όπου η αξιολόγηση αποδεικνύει ότι κάποιος διαχειριστής συστήματος μεταφοράς δεν τήρησε την ελάχιστη δυναμικότητα, εφαρμόζεται η διαδικασία λήψης απόφασης της παραγράφου 5 του παρόντος άρθρου.

Άρθρο 16

Γενικές αρχές κατανομής δυναμικότητας και διαχείρισης της συμφόρησης

1.   Τα προβλήματα συμφόρησης δικτύου αντιμετωπίζονται με λύσεις που δεν εισάγουν διάκριση, βασίζονται στην αγορά και στέλνουν αποτελεσματικά οικονομικά σήματα στους συμμετέχοντες στην αγορά και στους εμπλεκόμενους διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς. Τα προβλήματα συμφόρησης δικτύου επιλύονται με μεθόδους που δεν βασίζονται στις συναλλαγές, δηλαδή με μεθόδους που δεν προϋποθέτουν την επιλογή μεταξύ συμβάσεων με διαφορετικούς συντελεστές της αγοράς. Όταν λαμβάνει μέτρα για τη λειτουργία του συστήματος για να διασφαλίσει ότι το οικείο σύστημα μεταφοράς παραμένει στην κανονική κατάσταση, ο διαχειριστής συστήματος μεταφοράς λαμβάνει υπόψη την επίπτωση των εν λόγω μέτρων σε γειτονικές περιοχές ελέγχου και συντονίζει τα μέτρα αυτά με άλλους επηρεαζόμενους διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς, όπως προβλέπεται στον κανονισμό (ΕΕ) 2015/1222.

2.   Διαδικασίες περικοπής των συναλλαγών χρησιμοποιούνται μόνον σε περιπτώσεις έκτακτης ανάγκης, όταν ο διαχειριστής συστήματος μεταφοράς πρέπει να ενεργήσει επειγόντως και δεν είναι δυνατή η ανακατανομή ή η αντίρροπη συναλλαγή. Οι διαδικασίες αυτές πρέπει να εφαρμόζονται με τρόπο που δεν εισάγει διάκριση. Με εξαίρεση τις περιπτώσεις ανωτέρας βίας, οι συμμετέχοντες στην αγορά στους οποίους έχει κατανεμηθεί ισχύ αποζημιώνονται για οποιαδήποτε τέτοια περικοπή.

3.   Τα περιφερειακά συντονιστικά κέντρα διενεργούν συντονισμένο υπολογισμό δυναμικότητας σύμφωνα με τις παραγράφους 4 και 8 του παρόντος άρθρου, όπως προβλέπεται στο άρθρο 37 παράγραφος 1 στοιχείο α) και στο άρθρο 42 παράγραφος 1.

Τα περιφερειακά συντονιστικά κέντρα υπολογίζουν τις διαζωνικές δυναμικότητες τηρώντας τα όρια ασφάλειας λειτουργίας του συστήματος, με τη χρήση δεδομένων από τους διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς, συμπεριλαμβανομένων δεδομένων για την τεχνική διαθεσιμότητα διορθωτικών μέτρων, εξαιρέσει της περικοπής φορτίου. Όταν τα περιφερειακά συντονιστικά κέντρα καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι όλα τα διαθέσιμα διορθωτικά μέτρα στην περιφέρεια υπολογισμού δυναμικότητας ή μεταξύ των περιφερειών υπολογισμού δυναμικότητας δεν επαρκούν για την επίτευξη της γραμμικής πορείας δυνάμει του άρθρου 15 παράγραφος 2 ή των ελάχιστων δυναμικοτήτων που προβλέπονται στην παράγραφο 8 του παρόντος άρθρου, τηρώντας παράλληλα τα όρια ασφάλειας λειτουργίας του συστήματος, μπορούν, ως μέτρο έσχατης ανάγκης, να καθορίζουν συντονισμένες δράσεις που θα μειώσουν αντίστοιχα τη διαζωνική δυναμικότητα. Οι διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς μπορούν να αποκλίνουν από συντονισμένες δράσεις όσον αφορά τον συντονισμένο υπολογισμό δυναμικότητας και τη συντονισμένη ανάλυση ασφάλειας μόνο σύμφωνα με το άρθρο 42 παράγραφος 2.

Έως τρεις μήνες μετά την έναρξη της λειτουργίας τους σύμφωνα με το άρθρο 35 παράγραφος 2 του παρόντος κανονισμού και κάθε τρεις μήνες από τότε, τα περιφερειακά συντονιστικά κέντρα υποβάλλουν στις οικείες ρυθμιστικές αρχές και στον ACER έκθεση σχετικά με τυχόν μειώσεις δυναμικότητας ή αποκλίσεις από συντονισμένες δράσεις σύμφωνα με το δεύτερο εδάφιο και αξιολογούν τις επιπτώσεις και διατυπώνουν συστάσεις, εάν χρειαστεί, για τον τρόπο με τον οποίο μπορούν να αποφευχθούν τέτοιες αποκλίσεις στο μέλλον. Εάν ο ACER συμπεράνει ότι οι προϋποθέσεις για μια απόκλιση δυνάμει της παρούσας παραγράφου δεν πληρούνται ή είναι διαρθρωτικού χαρακτήρα, υποβάλλει γνώμη στις αρμόδιες ρυθμιστικές αρχές και στην Επιτροπή. Οι αρμόδιες ρυθμιστικές αρχές λαμβάνουν τα κατάλληλα μέτρα κατά των διαχειριστών συστημάτων μεταφοράς ή των περιφερειακών συντονιστικών κέντρων σύμφωνα με το άρθρο 59 ή 62 της οδηγίας (ΕΕ) 2019/944 εάν δεν πληρούνται οι προϋποθέσεις για απόκλιση σύμφωνα με την παρούσα παράγραφο.

Οι αποκλίσεις διαρθρωτικού χαρακτήρα εξετάζονται σε σχέδιο δράσης που αναφέρεται στο άρθρο 14 παράγραφος 7 ή σε επικαιροποιημένη εκδοχή υφιστάμενου σχεδίου δράσης.

4.   Το μέγιστο επίπεδο δυναμικότητας των διασυνδέσεων και των δικτύων μεταφοράς που επηρεάζονται από τη διασυνοριακή δυναμικότητα, διατίθεται στους συμμετέχοντες στην αγορά που πληρούν τα πρότυπα ασφάλειας για την ασφαλή λειτουργία του δικτύου. Η αντίρροπη συναλλαγή και η ανακατανομή, συμπεριλαμβανομένου της διασυνοριακής ανακατανομής, χρησιμοποιούνται για τη μεγιστοποίηση των διαθέσιμων δυναμικοτήτων, ώστε να επιτευχθεί η ελάχιστη δυναμικότητα που προβλέπεται στην παράγραφο 8. Προς το σκοπό αυτής της μεγιστοποίησης εφαρμόζεται μια συντονισμένη και άνευ διακρίσεων διαδικασία διασυνοριακών διορθωτικών μέτρων, μετά την εφαρμογή μιας μεθοδολογίας ανακατανομής και αντίρροπης συναλλαγής επιμερισμού των δαπανών.

5.   Η δυναμικότητα κατανέμεται μέσω εμφανών δημοπρασιών δυναμικότητας ή αφανών δημοπρασιών που περιλαμβάνουν δυναμικότητα και ενέργεια. Και οι δύο μέθοδοι επιτρέπεται να συνυπάρχουν στην ίδια διασύνδεση. Για το ενδοημερήσιο εμπόριο χρησιμοποιείται συνεχής συναλλαγή, η οποία μπορεί να συμπληρώνεται με δημοπρασίες.

6.   Σε περίπτωση συμφόρησης, είναι επιτυχείς οι υψηλότερες σε αξία έγκυρες προσφορές για δυναμικότητα δικτύου, είτε είναι ρητές ή σιωπηρές, που προσφέρουν την υψηλότερη αξία για την σπανίζουσα δυναμικότητα μεταφοράς σε δεδομένο χρονικό πλαίσιο. Εκτός από την περίπτωση των νέων γραμμών διασύνδεσης, οι οποίες απαλλάσσονται βάσει του άρθρου 7 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1228/2003, του άρθρου 17 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 714/2009 ή του άρθρου 63 του παρόντος κανονισμού, δεν επιτρέπεται ο καθορισμός εφεδρικών τιμών σε μεθόδους κατανομής δυναμικότητας.

7.   Η δυναμικότητα είναι ελεύθερα εμπορεύσιμη σε δευτερογενή βάση, υπό τον όρο ότι ο διαχειριστής συστήματος μεταφοράς ενημερώνεται επαρκώς εκ των προτέρων. Όταν ένας διαχειριστής συστήματος μεταφοράς απορρίπτει τυχόν δευτερογενές εμπόριο (συναλλαγή), αυτό γνωστοποιείται σαφώς και με διαφανή τρόπο και εξηγείται σε όλους τους συμμετέχοντες στην αγορά από τον εν λόγω διαχειριστή συστήματος μεταφοράς, κοινοποιείται δε στη ρυθμιστική αρχή.

8.   Οι διαχειριστές συστήματος μεταφοράς δεν περιορίζουν τον όγκο της δυναμικότητας διασύνδεσης που καθίσταται διαθέσιμος σε συμμετέχοντες στην αγορά ώστε να επιλύσουν το πρόβλημα της συμφόρησης εντός της δικής τους ζώνης προσφοράς ή ως μέσο διαχείρισης των ροών που προκύπτουν από εσωτερικές συναλλαγές σε ζώνες προσφοράς. Με την επιφύλαξη της εφαρμογής των παρεκκλίσεων των παραγράφων 3 και 9 του παρόντος άρθρου και της εφαρμογής του άρθρου 15 παράγραφος 2, η παρούσα παράγραφος θεωρείται ότι τηρείται, όταν τα ακόλουθα ελάχιστα επίπεδα διαθέσιμης δυναμικότητας διαζωνικού εμπορίου επιτυγχάνονται:

α)

για σύνορα που χρησιμοποιούν μια προσέγγιση με βάση τη συντονισμένη καθαρή δυναμικότητα μεταφοράς, ελάχιστο όριο δυναμικότητας είναι το 70 % της δυναμικότητας μεταφοράς που τηρεί όρια ασφαλούς λειτουργίας αφού αφαιρεθούν τα απρόβλεπτα, κατά τα οριζόμενα βάσει των κατευθυντήριων γραμμών για την κατανομή της δυναμικότητας και τη διαχείριση της συμφόρησης που εκδόθηκαν βάσει του άρθρου 18 παράγραφος 5 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 714/2009·

β)

για σύνορα που χρησιμοποιούν μια προσέγγιση βασισμένη στις ροές, η ελάχιστη δυναμικότητα είναι το περιθώριο που καθορίζεται στη διαδικασία υπολογισμού της δυναμικότητας ως διαθέσιμο για τις ροές που προκαλούνται από διαζωνική ανταλλαγή. Το περιθώριο είναι το 70 % της δυναμικότητας που τηρεί όρια επιχειρησιακής ασφάλειας για εσωτερικά και διαζωνικά κρίσιμα στοιχεία δικτύου, συνυπολογίζοντας τα απρόβλεπτα, κατά τα οριζόμενα βάσει των κατευθυντήριων γραμμών για την κατανομή της δυναμικότητας και τη διαχείριση της συμφόρησης που εκδίδονται βάσει του άρθρου 18 παράγραφος 5 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 714/2009.

Μια συνολική ποσότητα ίση προς το 30 % μπορεί να χρησιμοποιείται για περιθώρια αξιοπιστίας, βροχοειδείς και εσωτερικές ροές σε κάθε κρίσιμο στοιχείο δικτύου.

9.   Κατόπιν αιτήματος των διαχειριστών συστημάτων μεταφοράς μιας περιοχής υπολογισμού δυναμικότητας, οι οικείες ρυθμιστικές αρχές μπορούν να χορηγούν παρέκκλιση από την παράγραφο 8 για προβλέψιμους λόγους όταν είναι αναγκαίο για τη διατήρηση της ασφάλειας λειτουργίας του συστήματος. Τέτοιες παρεκκλίσεις, οι οποίες δεν είναι δυνατόν να συνδέονται με την περικοπή ήδη κατανεμημένων δυναμικοτήτων σύμφωνα με την παράγραφο 2, εγκρίνονται για έως ένα έτος κάθε φορά ή, υπό τον όρο της σημαντικής μείωσης του επιπέδου παρέκκλισης μετά το πρώτο έτος, για έως δύο έτη. Η έκταση τέτοιων παρεκκλίσεων περιορίζεται αυστηρά σε ό,τι είναι αναγκαίο για τη διατήρηση της ασφάλειας λειτουργίας του συστήματος και αποφεύγει διακρίσεις μεταξύ εσωτερικών και διαζωνικών ανταλλαγών.

Πριν από την έγκριση παρέκκλισης, η αρμόδια ρυθμιστική αρχή διαβουλεύεται με τις ρυθμιστικές αρχές άλλων κρατών μελών που αποτελούν μέρος επηρεαζόμενης περιφέρειας υπολογισμού δυναμικότητας. Σε περίπτωση που ρυθμιστική αρχή διαφωνεί με την προτεινόμενη παρέκκλιση, ο ACER αποφασίζει αν αυτή θα πρέπει να εγκριθεί σύμφωνα με το άρθρο 6 παράγραφος 10 στοιχείο α) του κανονισμού (ΕΕ) 2019/942. Η αιτιολόγηση και οι λόγοι για την παρέκκλιση δημοσιεύονται.

Όταν εγκρίνεται παρέκκλιση, οι οικείοι διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς εκπονούν και δημοσιεύουν τη μεθοδολογία και τα έργα που θα παρέχουν μακροπρόθεσμη λύση στο ζήτημα που επιδιώκει να αντιμετωπίσει η παρέκκλιση. Η παρέκκλιση λήγει όταν εκπνεύσει η προθεσμία της παρέκκλισης ή όταν εφαρμοστεί η λύση, ανάλογα με το ποια ημερομηνία είναι προγενέστερη.

10.   Οι συμμετέχοντες στην αγορά πληροφορούν τους ενδιαφερόμενους διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς σε εύλογο χρόνο πριν από την αντίστοιχη περίοδο λειτουργίας κατά πόσον προτίθενται να χρησιμοποιήσουν την κατανεμημένη δυναμικότητα. Η τυχόν αχρησιμοποίητη κατανεμημένη δυναμικότητα διατίθεται εκ νέου στην αγορά, με τρόπο ανοικτό, διαφανή και αμερόληπτο.

11.   Οι διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς συμψηφίζουν, στο βαθμό που είναι τεχνικώς εφικτό, τη δυναμικότητα που απαιτείται για ροές ηλεκτρικής ενέργειας κατά αντίθετη κατεύθυνση σε συμφορημένη γραμμή διασύνδεσης ούτως ώστε η γραμμή αυτή να χρησιμοποιηθεί στο μέγιστο δυναμικό της. Εφόσον λαμβάνεται πλήρως υπόψη η ασφάλεια του δικτύου, δεν απορρίπτονται συναλλαγές οι οποίες μειώνουν τη συμφόρηση.

12.   Οι οικονομικές συνέπειες της αδυναμίας τήρησης των υποχρεώσεων που συνδέονται με την κατανομή δυναμικότητας βαρύνουν εκείνους τους διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς ή τους NEMOs που είναι υπεύθυνοι για την αδυναμία αυτή. Όταν οι συμμετέχοντες στην αγορά αδυνατούν να χρησιμοποιήσουν τη δυναμικότητα που έχουν δεσμευθεί να χρησιμοποιήσουν ή, στην περίπτωση εμφανώς δημοπρατούμενης δυναμικότητας, αδυνατούν να εμπορευθούν δυναμικότητα σε δευτερογενή βάση ή να επιστρέψουν τη δυναμικότητα εγκαίρως, οι εν λόγω συμμετέχοντες στην αγορά χάνουν τα δικαιώματα για την εν λόγω δυναμικότητα και καταβάλλουν επιβάρυνση που αντανακλά το σχετικό κόστος. Οποιαδήποτε επιβάρυνση που αντανακλά το κόστος για τη μη χρήση δυναμικότητας πρέπει να είναι δικαιολογημένη και αναλογικού ύψους. Αν ένας διαχειριστής συστήματος μεταφοράς δεν τηρήσει την υποχρέωσή του για παροχή σταθερής δυναμικότητας μεταφοράς, καθίσταται υπόχρεος για αποζημίωση του συμμετέχοντα στην αγορά για την απώλεια δικαιωμάτων δυναμικότητας. Παρεπόμενες απώλειες δεν λαμβάνονται υπόψη για τον σκοπό αυτό. Οι βασικές έννοιες και μέθοδοι για τον προσδιορισμό των οικονομικών ευθυνών που συνεπάγεται η αδυναμία τήρησης των υποχρεώσεων προκαθορίζονται ως προς τις οικονομικές συνέπειες, υπόκεινται δε σε επανεξέταση από την αρμόδια ρυθμιστική αρχή.

13.   Κατά την κατανομή του κόστους των διορθωτικών μέτρων μεταξύ των διαχειριστών συστημάτων μεταφοράς, οι ρυθμιστικές αρχές αναλύουν σε ποιο βαθμό οι ροές που προκύπτουν από τις συναλλαγές εντός των ζωνών προσφοράς συμβάλλουν στην παρατηρούμενη συμφόρηση μεταξύ δύο ζωνών προσφοράς και, με βάση το βαθμό συμβολής στη συμφόρηση, επιμερίζουν το κόστος στους διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς των ζωνών προσφοράς που είναι υπεύθυνοι για τη δημιουργία αυτών των ροών, εκτός από δαπάνες προκληθείσες από ροές που προκύπτουν από συναλλαγές εσωτερικές στις ζώνες προσφοράς και οι οποίες είναι κάτω από το επίπεδο που αναμένεται χωρίς τη διαρθρωτική συμφόρηση σε μια ζώνη προσφοράς.

Το επίπεδο αυτό αναλύεται και καθορίζεται από κοινού από όλους τους διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς μιας περιφέρειας υπολογισμού δυναμικότητας για κάθε ξεχωριστή ζώνη προσφοράς και υπόκειται στην έγκριση όλων των ρυθμιστικών αρχών της περιφέρειας υπολογισμού δυναμικότητας.

Άρθρο 17

Κατανομή διαζωνικής δυναμικότητας μεταξύ χρονικών πλαισίων

1.   Οι διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς επανυπολογίζουν τη διαθέσιμη διαζωνική δυναμικότητα τουλάχιστον μετά τη λήξη των προθεσμιών υποβολής προσφορών της διαζωνικής αγοράς επόμενης ημέρας και ενδοημερήσιας αγοράς. Οι διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς κατανέμουν τη διαθέσιμη διαζωνική δυναμικότητα συν οποιαδήποτε εναπομένουσα διαζωνική δυναμικότητα που δεν έχει κατανεμηθεί προηγουμένως και οποιαδήποτε διαζωνική δυναμικότητα ελευθερώνεται από κατόχους φυσικών δικαιωμάτων μεταφοράς από προηγούμενες κατανομές στην επόμενη διαδικασία κατανομής διαζωνικής δυναμικότητας.

2.   Οι διαχειριστές συστήματος μεταφοράς προτείνουν κατάλληλη δομή για την κατανομή της διαζωνικής δυναμικότητας μεταξύ των χρονικών πλαισίων, συμπεριλαμβανομένης της αγοράς επόμενης ημέρας, της ενδοημερήσιας αγοράς και της εξισορρόπησης. Αυτή η δομή κατανομής υπόκειται σε επανεξέταση από τις οικείες ρυθμιστικές αρχές. Κατά τη διατύπωση της πρότασής τους, οι διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς λαμβάνουν υπόψη:

α)

τα χαρακτηριστικά των αγορών·

β)

τις συνθήκες λειτουργίας του συστήματος ηλεκτρικής ενέργειας, όπως τις επιπτώσεις συνδυασμού παγιωμένων δηλωμένων χρονοδιαγραμμάτων·

γ)

το επίπεδο εναρμόνισης των ποσοστών που κατανέμονται σε διαφορετικά χρονικά πλαίσια και τα χρονικά πλαίσια που υιοθετούνται για τους διάφορους ήδη ισχύοντες μηχανισμούς κατανομής διαζωνικής δυναμικότητας.

3.   Όταν η διαζωνική δυναμικότητα είναι διαθέσιμη μετά τη λήξη της προθεσμίας υποβολής προσφορών διαζωνικής ενδοημερήσιας αγοράς, οι διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς χρησιμοποιούν τη διαζωνική δυναμικότητα για την ανταλλαγή ενέργειας εξισορρόπησης ή για την εκτέλεση της διαδικασίας εκκαθάρισης αποκλίσεων.

4.   Όταν η διαζωνική δυναμικότητα κατανέμεται για την ανταλλαγή ενέργειας εξισορρόπησης ή για την κοινή χρήση εφεδρειών σύμφωνα με το άρθρο 6 παράγραφος 8 του παρόντος κανονισμού, οι διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς χρησιμοποιούν τις μεθοδολογίες που αναπτύσσονται στις κατευθυντήριες γραμμές σχετικά με την εξισορρόπηση ηλεκτρικής ενέργειας που εγκρίθηκαν βάσει του άρθρου 6 παράγραφος 11 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 714/2009.

5.   Οι διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς δεν αυξάνουν το περιθώριο αξιοπιστίας που υπολογίζεται σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΕ) 2015/1222 λόγω της ανταλλαγής δυναμικότητας εξισορρόπησης ή της κοινής χρήσης επιμερισμού εφεδρειών.

ΤΜΗΜΑ 2

Τέλη δικτύων και εισόδημα συμφόρησης

Άρθρο 18

Τέλη πρόσβασης στα δίκτυα, χρήση δικτύων και ενίσχυση

1.   Τα τέλη που επιβάλλουν οι διαχειριστές δικτύου για την πρόσβαση στα δίκτυα, συμπεριλαμβανομένων των τελών σύνδεσης στα δίκτυα, των τελών χρήσης των δικτύων και, κατά περίπτωση, των τελών για συναφείς ενισχύσεις δικτύων, πρέπει να αντανακλούν το κόστος, να είναι διαφανή, να λαμβάνουν υπόψη την ανάγκη ασφάλειας και ευελιξίας των δικτύων και να αντανακλούν το πραγματικό κόστος που προκύπτει στο βαθμό που αντιστοιχεί στο κόστος αποτελεσματικού και διαρθρωτικά συγκρίσιμου διαχειριστή δικτύου και να εφαρμόζονται χωρίς διακρίσεις. Τα τέλη αυτά δεν περιλαμβάνουν μη συναφείς δαπάνες που υποστηρίζουν μη συναφείς πολιτικούς στόχους.

Με την επιφύλαξη του άρθρου 15 παράγραφοι 1 και 6 της οδηγίας 2012/27/ΕΕ και των κριτηρίων του παραρτήματος XI της εν λόγω οδηγίας, η μέθοδος που χρησιμοποιείται για τον υπολογισμό των τελών δικτύου υποστηρίζει κατά τρόπο ουδέτερο τη μακροπρόθεσμη γενική αποδοτικότητα του συστήματος μέσω ενδείξεων τιμών προς πελάτες και παραγωγούς και ειδικότερα εφαρμόζεται κατά τρόπο που δεν εισάγει διακρίσεις, είτε θετικές είτε αρνητικές, μεταξύ παραγωγής που συνδέεται στο επίπεδο διανομής και παραγωγής που συνδέεται στο επίπεδο μεταφοράς. Με τα τέλη δικτύου δεν εισάγονται διακρίσεις, είτε θετικές είτε αρνητικές, σε βάρος της αποθήκευσης ενέργειας ή της συγκέντρωσης και δεν δημιουργούνται αντικίνητρα για αυτοπαραγωγή, αυτοκατανάλωση ή για τη συμμετοχή στην απόκριση ζήτησης. Με την επιφύλαξη της παραγράφου 3 του παρόντος άρθρου, τα τέλη αυτά δεν πρέπει να εξαρτώνται από την απόσταση.

2.   Οι μεθοδολογίες τιμολόγησης απηχούν σταθερά κόστη για τους διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς και διανομής και τους παρέχουν κατάλληλα κίνητρα τόσο βραχυπρόθεσμα όσο και μακροπρόθεσμα, προκειμένου να αυξηθεί η αποδοτικότητα, συμπεριλαμβανομένης της ενεργειακής αποδοτικότητας, να προαχθεί η ενοποίηση της αγοράς και η ασφάλεια εφοδιασμού, να στηριχθούν οι αποδοτικές επενδύσεις και οι συναφείς ερευνητικές δραστηριότητες, και να διευκολυνθεί η καινοτομία προς το συμφέρον των καταναλωτών σε πεδία όπως της ψηφιοποίησης, των υπηρεσιών ευελιξίας και της διασύνδεσης.

3.   Ανάλογα με την περίπτωση, το επίπεδο των τιμολογίων που ισχύουν για τους παραγωγούς ή τους τελικούς πελάτες, ή και τους δύο, παρέχει σήματα γεωγραφικής διαφοροποίησης σε ενωσιακό επίπεδο και λαμβάνει υπόψη το μέγεθος των απωλειών δικτύου και τη συμφόρηση που προκαλούνται και το κόστος επένδυσης για τις υποδομές.

4.   Κατά τον καθορισμό των τελών πρόσβασης στο δίκτυο, λαμβάνονται υπόψη τα εξής:

α)

οι πληρωμές και οι εισπράξεις που προκύπτουν με βάση τον μηχανισμό αποζημίωσης μεταξύ διαχειριστών συστημάτων μεταφοράς·

β)

τα ποσά που όντως καταβλήθηκαν και εισπράχθηκαν καθώς και όλες οι αναμενόμενες για μελλοντικές περιόδους πληρωμές, που υπολογίζονται με βάση παρελθούσες περιόδους.

5.   Ο καθορισμός των τελών πρόσβασης στο δίκτυο δυνάμει του παρόντος άρθρου πραγματοποιείται με την επιφύλαξη των τελών που απορρέουν από τη διαχείριση της συμφόρησης που αναφέρεται στο άρθρο 16.

6.   Δεν επιβάλλεται ειδικό τέλος δικτύου σε μεμονωμένες συναλλαγές για διαζωνικό εμπόριο ηλεκτρικής ενέργειας.

7.   Τα τιμολόγια διανομής αντανακλούν το κόστος λαμβάνοντας υπόψη τη χρήση του δικτύου διανομής από τους χρήστες του συστήματος, συμπεριλαμβανομένων των ενεργών πελατών. Τα τιμολόγια διανομής μπορούν να περιέχουν στοιχεία δυναμικότητας σύνδεσης στο δίκτυο και είναι δυνατό να διαφοροποιούνται με βάση τα χαρακτηριστικά κατανάλωσης ή ηλεκτροπαραγωγής των χρηστών του συστήματος. Σε περίπτωση που τα κράτη μέλη έχουν εφαρμόσει την εγκατάσταση έξυπνων συστημάτων μέτρησης, οι ρυθμιστικές αρχές κατά τον καθορισμό ή την έγκριση τιμολογίων μεταφοράς και διανομής ή των σχετικών μεθοδολογιών τους σύμφωνα με το άρθρο 59 της οδηγίας (ΕΕ) 2019/944, εξετάζουν και μπορούν, όπου ενδείκνυται, να θεσπίσουν χρονικά διαφοροποιημένα τιμολόγια δικτύων τα οποία να αντανακλούν τη χρήση του δικτύου, με διαφανή, οικονομικά αποδοτικό και προβλέψιμο τρόπο για τον τελικό πελάτη.

8.   Οι μεθοδολογίες τιμολογίων διανομής παρέχουν κίνητρα στους διαχειριστές συστημάτων διανομής για την πιο αποδοτική οικονομικά λειτουργία και την ανάπτυξη των δικτύων τους, μεταξύ άλλων μέσω της παροχής υπηρεσιών. Για τον σκοπό αυτό, οι ρυθμιστικές αρχές αναγνωρίζουν τις σχετικές δαπάνες ως επιλέξιμες, τις περιλαμβάνουν στα τιμολόγια διανομής και μπορούν να καθιερώνουν στόχους επιδόσεων προκειμένου να παρέχονται κίνητρα στους διαχειριστές συστημάτων διανομής για να βελτιώνουν την αποδοτικότητα στα δίκτυά τους, μεταξύ άλλων μέσω της ενεργειακής απόδοσης, της ευελιξίας και της ανάπτυξης έξυπνων δικτύων και έξυπνων συστημάτων μέτρησης.

9.   Έως τις 5 Οκτωβρίου 2019 για να αμβλυνθεί ο κίνδυνος κατακερματισμού της αγοράς ο ACER υποβάλλει έκθεση βέλτιστων πρακτικών για τις μεθοδολογίες τιμολόγησης μεταφοράς και διανομής λαμβάνοντας παράλληλα υπόψη τις εθνικές ιδιαιτερότητες. Η εν λόγω έκθεση βέλτιστων πρακτικών καλύπτει τουλάχιστον:

α)

την αναλογία των τιμολογίων που εφαρμόζονται στους παραγωγούς και τους τελικούς πελάτες·

β)

τις δαπάνες που πρέπει να ανακτώνται με τα τιμολόγια·

γ)

τα χρονικά διαφοροποιημένα τιμολόγια δικτύων·

δ)

τα σήματα γεωγραφικής διαφοροποίησης·

ε)

τη σχέση μεταξύ τιμολογίων μεταφοράς και διανομής·

στ)

τις μεθόδους για τη διασφάλιση της διαφάνειας κατά τον καθορισμό και τη διάρθρωση των τιμολογίων·

ζ)

τις ομάδες χρηστών του δικτύου στις οποίες εφαρμόζονται τιμολόγια, συμπεριλαμβανομένων κατά περίπτωση των χαρακτηριστικών των εν λόγω ομάδων, και τις μορφές κατανάλωσης, και κάθε τιμολογιακή απαλλαγή·

η)

τις απώλειες σε δίκτυα ηλεκτροδότησης υψηλής, μεσαίας και χαμηλής τάσης.

Ο ACER επικαιροποιεί την έκθεση βέλτιστων πρακτικών τουλάχιστον μία φορά ανά διετία.

10.   Οι ρυθμιστικές αρχές λαμβάνουν δεόντως υπόψη την έκθεση βέλτιστων πρακτικών κατά την έγκριση ή τον καθορισμό τιμολογίων μεταφοράς ή διανομής ή των μεθοδολογιών τους σύμφωνα με το άρθρο 59 της οδηγίας (ΕΕ) 2019/944.

Άρθρο 19

Εισόδημα συμφόρησης

1.   Οι συνδεόμενες με προκαθορισμένο χρονικό πλαίσιο διαδικασίες διαχείρισης της συμφόρησης είναι δυνατό να παράγουν έσοδα μόνον σε περίπτωση συμφόρησης εμφανιζόμενης για το εν λόγω χρονικό πλαίσιο, εκτός από την περίπτωση νέων γραμμών διασύνδεσης που απαλλάσσονται βάσει του άρθρου 63 του παρόντος κανονισμού, του άρθρου 17 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 714/2009 ή του άρθρου 7 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1228/2003. Η διαδικασία για τη διανομή των εν λόγω εσόδων υπόκειται σε επανεξέταση από τις ρυθμιστικές αρχές και ούτε αλλοιώνει τη διαδικασία κατανομής υπέρ κάποιου μέρους που ζητεί δυναμικότητα ή ενέργεια ούτε αποτελεί αντικίνητρο για τη μείωση της συμφόρησης.

2.   Οι ακόλουθοι σκοποί θα έχουν προτεραιότητα στην κατανομή τυχόν εσόδων από την κατανομή διαζωνικής δυναμικότητας:

α)

η εξασφάλιση της πραγματικής διαθεσιμότητας της κατανεμημένης δυναμικότητας, συμπεριλαμβανομένης της αποζημίωσης λόγω παγίωσης· ή

β)

η διατήρηση ή αύξηση των διαζωνικών δυναμικοτήτων μέσω βελτιστοποίησης της χρήσης υφιστάμενων γραμμών διασύνδεσης χάρη σε συντονισμένα διορθωτικά μέτρα, κατά περίπτωση· ή η κάλυψη δαπανών που προκύπτουν από επενδύσεις στο δίκτυο για τη μείωση της συμφόρησης των γραμμών διασύνδεσης.

3.   Εάν οι στόχοι που ορίζει η παράγραφος 2 επιτευχθούν επαρκώς, τα έσοδα μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως εισόδημα, που θα πρέπει να συνυπολογιστεί από τις ρυθμιστικές αρχές κατά την έγκριση της μεθοδολογίας υπολογισμού των τιμολογίων δικτύου ή καθορισμού των τιμολογίων δικτύου ή και των δύο. Τα υπολειμματικά έσοδα εγγράφονται σε χωριστή γραμμή εσωτερικού λογαριασμού μέχρις ότου μπορέσουν να χρησιμοποιηθούν για τους σκοπούς που ορίζει η παράγραφος 2.

4.   Η χρησιμοποίηση εσόδων σύμφωνα με το στοιχείο α) ή β) της παραγράφου 2 υπόκειται σε μεθοδολογία που προτείνεται από τους διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς κατόπιν διαβούλευσης με τις ρυθμιστικές αρχές και τους οικείους ενδιαφερόμενους και κατόπιν έγκρισης από τον ACER. Οι διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς υποβάλλουν την προτεινόμενη μεθοδολογία στον ACER μέχρι τις 5 Ιουλίου 2020 και ο ACER αποφασίζει σχετικά με την προτεινόμενη μεθοδολογία εντός έξι μηνών από τη λήψη της.

Ο ACER μπορεί να ζητήσει από τους διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς να τροποποιήσουν ή επικαιροποιήσουν τη μεθοδολογία που αναφέρεται στο πρώτο εδάφιο. Ο ACER αποφασίζει επί της τροποποιημένης ή επικαιροποιημένης μεθοδολογίας το αργότερο σε έξι μήνες από την υποβολή της.

Η μεθοδολογία περιλαμβάνει τουλάχιστον τις προϋποθέσεις υπό τις οποίες τα έσοδα μπορούν να χρησιμοποιηθούν για τους σκοπούς που αναφέρονται στην παράγραφο 2, τις προϋποθέσεις σύμφωνα με τις οποίες τα εν λόγω έσοδα μπορούν να εγγραφούν σε χωριστή γραμμή εσωτερικού λογαριασμού για μελλοντική χρήση για τους σκοπούς αυτούς, και για ποιο χρονικό διάστημα μπορούν τα εν λόγω έσοδα να εγγραφούν στην εν λόγω γραμμή εσωτερικού λογαριασμού.

5.   Οι διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς καθορίζουν σαφώς και εκ των προτέρων τον τρόπο με τον οποίο θα χρησιμοποιείται τυχόν εισόδημα συμφόρησης και υποβάλλουν έκθεση στις ρυθμιστικές αρχές σχετικά με την πραγματική χρήση του εισοδήματος αυτού. Έως την 1η Μαρτίου κάθε έτους, οι ρυθμιστικές αρχές ενημερώνουν τον ACER και δημοσιεύουν έκθεση στην οποία εμφαίνεται:

α)

το ποσό των εσόδων που εισπράχθηκαν για την 12μηνη περίοδο που λήγει την 31η Δεκεμβρίου του προηγούμενου έτους·

β)

ο τρόπος με τον οποίο χρησιμοποιήθηκαν τα έσοδα αυτά σύμφωνα με την παράγραφο 2, συμπεριλαμβανομένων των συγκεκριμένων σχεδίων για τα οποία χρησιμοποιήθηκε το εισόδημα και του ποσού που έχει εγγραφεί σε χωριστή γραμμή λογαριασμού·

γ)

το ποσό που έχει χρησιμοποιηθεί κατά τον υπολογισμό τιμολογίων δικτύου· και

δ)

επαλήθευση ότι η χρήση που αναφέρεται στο στοιχείο γ) συνάδει με τον παρόντα κανονισμό και τη μεθοδολογία που αναπτύσσεται σύμφωνα με τις παραγράφους 3 και 4.

Εάν κάποια από τα έσοδα συμφόρησης χρησιμοποιούνται κατά τον υπολογισμό τιμολογίων δικτύου, η έκθεση αναφέρει τον τρόπο με τον οποίο οι διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς εκπλήρωσαν τους στόχους προτεραιότητας που ορίζονται στην παράγραφο 2 κατά περίπτωση.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ IV

ΕΠΑΡΚΕΙΑ ΤΩΝ ΠΟΡΩΝ

Άρθρο 20

Επάρκεια των πόρων στην εσωτερική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας

1.   Τα κράτη μέλη παρακολουθούν την επάρκεια των πόρων εντός της επικράτειάς τους με βάση την αξιολόγηση της επάρκειας των πόρων σε ευρωπαϊκό επίπεδο που αναφέρεται στο άρθρο 23. Ως συμπλήρωμα στην ευρωπαϊκή αξιολόγηση επάρκειας πόρων, τα κράτη μέλη μπορούν επιπλέον να διενεργούν εθνικές αξιολογήσεις επάρκειας πόρων βάσει του άρθρου 24.

2.   Όταν στην αξιολόγηση της επάρκειας των πόρων σε ευρωπαϊκό επίπεδο που αναφέρεται στο άρθρο 23 στην αξιολόγηση της επάρκειας των πόρων σε εθνικό επίπεδο που αναφέρεται στο άρθρο 24 εντοπίζεται ζήτημα που αφορά την επάρκεια των πόρων, το οικείο κράτος μέλος εντοπίζει τυχόν ρυθμιστικές στρεβλώσεις ή αδυναμίες της αγοράς που προκάλεσαν την εμφάνιση του ζητήματος ή συνέβαλαν σε αυτήν.

3.   Τα κράτη μέλη με διαπιστωμένα ζητήματα επάρκειας πόρων διαμορφώνουν και δημοσιεύουν σχέδιο εφαρμογής με χρονοδιάγραμμα για την έγκριση μέτρων με σκοπό την εξάλειψη τυχόν ρυθμιστικών στρεβλώσεων ή αδυναμιών της αγοράς στο πλαίσιο διαδικασιών κρατικών ενισχύσεων που εντοπίστηκαν. Όταν αντιμετωπίζουν ζητήματα που αφορούν την επάρκεια των πόρων, τα κράτη μέλη λαμβάνουν ειδικότερα υπόψη τις αρχές που θέτει το άρθρο 3 και εξετάζουν:

α)

να εξαλείψουν τις ρυθμιστικές στρεβλώσεις·

β)

να καταργήσουν τα ανώτατα όρια στις τιμές, βάσει του άρθρου 10·

γ)

να θεσπίσουν μια υπηρεσία τιμολόγησης της έλλειψης ενέργειας εξισορρόπησης, κατά τα προβλεπόμενα στο άρθρο 44 παράγραφος 3 του κανονισμού (ΕΕ) 2017/2195·

δ)

να αυξήσουν τη δυναμικότητα των διασυνδέσεων και του εσωτερικού δικτύου, με σκοπό την επίτευξη τουλάχιστον των στόχων τους για τη διασύνδεση, κατά τα προβλεπόμενα στο άρθρο 4 παράγραφος 1 στοιχείο δ) του κανονισμού (ΕΕ) 2018/1999·

ε)

να διευκολύνουν την αυτοπαραγωγή, την αποθήκευση ενέργειας, τα μέτρα για την απόκριση ζήτησης και την ενεργειακή απόδοση, εγκρίνοντας μέτρα για την εξάλειψη κάθε εντοπισμένης ρυθμιστικής στρέβλωσης·

στ)

να διασφαλίσουν μια οικονομικά αποδοτική και αγορακεντρική προμήθεια υπηρεσιών εξισορρόπησης και επικουρικών υπηρεσιών·

ζ)

να καταργήσουν τις ρυθμιζόμενες τιμές όπου τούτο απαιτείται από το άρθρο 5 της οδηγίας (ΕΕ) 2019/944.

4.   Τα ενδιαφερόμενα κράτη μέλη υποβάλλουν τα σχέδια εφαρμογής στην Επιτροπή για εξέταση.

5.   Εντός τεσσάρων μηνών από την παραλαβή του σχεδίου εφαρμογής, η Επιτροπή γνωμοδοτεί κατά πόσο τα μέτρα επαρκούν για την εξάλειψη των ρυθμιστικών στρεβλώσεων ή των αδυναμιών της αγοράς που εντοπίστηκαν σύμφωνα με την παράγραφο 2 και μπορεί να καλέσει τα κράτη μέλη να τροποποιήσουν αναλόγως το σχέδιο εφαρμογής.

6.   Τα ενδιαφερόμενα κράτη μέλη παρακολουθούν την εκτέλεση των σχεδίων εφαρμογής τους και δημοσιεύουν τα αποτελέσματα της παρακολούθησης σε ετήσια έκθεση, την οποία υποβάλλουν στην Επιτροπή.

7.   Η Επιτροπή γνωμοδοτεί κατά πόσο τα σχέδια εφαρμογής εφαρμόστηκαν επαρκώς και κατά πόσο λύθηκε το πρόβλημα της επάρκειας των πόρων.

8.   Τα κράτη μέλη συνεχίζουν την τήρηση του σχεδίου εφαρμογής και μετά την επίλυση του εντοπισθέντος προβλήματος επάρκειας πόρων.

Άρθρο 21

Γενικές αρχές για τους μηχανισμούς ισχύος

1.   Για την εξάλειψη των εναπομενόντων προβλημάτων επάρκειας πόρων, τα κράτη μέλη δύνανται, ως έσχατη λύση και ενόσω εφαρμόζουν τα μέτρα του άρθρου 20 του παρόντος κανονισμού σύμφωνα με τα άρθρα 107, 108 και 109 ΣΛΕΕ, να θεσπίσουν μηχανισμούς ισχύος.

2.   Πριν από την καθιέρωση των μηχανισμών ισχύος, τα ενδιαφερόμενα κράτη μέλη διενεργούν ολοκληρωμένη μελέτη σχετικά με τις ενδεχόμενες επιπτώσεις των μηχανισμών αυτών στα γειτονικά κράτη μέλη στο πλαίσιο της οποίας διαβουλεύονται τουλάχιστον με τα γειτονικά τους κράτη μέλη με τα οποία έχουν άμεση σύνδεση δικτύου και με τους ενδιαφερόμενους φορείς αυτών των κρατών μελών.

3.   Τα κράτη μέλη εκτιμούν κατά πόσο ένας μηχανισμός ισχύος με τη μορφή στρατηγικού αποθέματος μπορεί να αντιμετωπίσει τα ζητήματα επάρκειας πόρων. Εάν αυτό δεν συμβαίνει, τα κράτη μέλη μπορούν να εφαρμόσουν διαφορετικό τύπο μηχανισμού ισχύος.

4.   Τα κράτη μέλη δεν θεσπίζουν μηχανισμούς ισχύος εάν τόσο η ευρωπαϊκή όσο και η εθνική αξιολόγηση επάρκειας πόρων ή, εν απουσία εθνικής αξιολόγησης επάρκειας πόρων, μόνο η ευρωπαϊκή αξιολόγηση επάρκειας πόρων, δεν έχει εντοπίσει πρόβλημα επάρκειας πόρων.

5.   Τα κράτη μέλη δεν θεσπίζουν μηχανισμούς ισχύος μέχρις ότου εκδοθεί για το προβλεπόμενο στο άρθρο 20 παράγραφος 3 σχέδιο εφαρμογής γνωμοδότηση από την Επιτροπή κατά τα οριζόμενα στο άρθρο 20 παράγραφος 5.

6.   Εάν ένα κράτος μέλος έχει θέσει σε εφαρμογή ένα μηχανισμό ισχύος, τον επανεξετάζει και μεριμνά ώστε να μη συναφθούν νέες συμβάσεις στο πλαίσιό του εφόσον τόσο η ευρωπαϊκή όσο και η εθνική αξιολόγηση επάρκειας πόρων ή, εν απουσία εθνικής αξιολόγησης επάρκειας πόρων, μόνο η ευρωπαϊκή αξιολόγηση επάρκειας πόρων, δεν έχει εντοπίσει πρόβλημα επάρκειας πόρων ή για το σχέδιο υλοποίησης που αναφέρεται στο άρθρο 20 παράγραφος 3 δεν έχει εκδοθεί γνωμοδότηση από την Επιτροπή κατά τα προβλεπόμενα στο άρθρο 20 παράγραφος 5.

7.   Κατά τον σχεδιασμό μηχανισμών ισχύος, τα κράτη μέλη συμπεριλαμβάνουν διάταξη που προβλέπει την αποτελεσματική σταδιακή κατάργηση του μηχανισμού ισχύος σε περίπτωση μη σύναψης νέων συμβάσεων δυνάμει της παραγράφου 6 επί τρία συνεχόμενα έτη.

8.   Οι μηχανισμοί ισχύος είναι προσωρινοί. Εγκρίνονται από την Επιτροπή για περίοδο που δεν υπερβαίνει την δεκαετία. Καταργούνται σταδιακά ή η ποσότητα δεσμευμένης δυναμικότητας μειώνεται βάσει του σχεδίου εφαρμογής που προβλέπεται στο άρθρο 20. Τα κράτη μέλη συνεχίζουν την εκτέλεση του σχεδίου εφαρμογής μετά την εισαγωγή του μηχανισμού ισχύος.

Άρθρο 22

Αρχές σχεδιασμού για μηχανισμούς ισχύος

1.   Ένας μηχανισμός ισχύος:

α)

είναι προσωρινός·

β)

δεν δημιουργεί αδικαιολόγητες στρεβλώσεις της αγοράς και δεν περιορίζει το διαζωνικό εμπόριο·

γ)

δεν υπερβαίνει τα αναγκαία για την αντιμετώπιση του προβλήματος επάρκειας που αναφέρεται στο άρθρο 20·

δ)

επιλέγει παρόχους ισχύος μέσω διαφανούς, ανταγωνιστικής διαδικασίας που δεν εισάγει διακρίσεις·

ε)

προσφέρει κίνητρα ώστε οι πάροχοι ισχύος να είναι διαθέσιμοι σε ώρες αναμενόμενης καταπόνησης του συστήματος·

στ)

μεριμνά ώστε η αμοιβή να καθορίζεται μέσω ανταγωνιστικής διαδικασίας·

ζ)

καθορίζει πριν από τη διαδικασία επιλογής τις απαιτούμενες τεχνικές προϋποθέσεις για τη συμμετοχή των παρόχων ισχύος·

η)

είναι ανοικτός στη συμμετοχή όλων των πόρων, συμπεριλαμβανομένων της αποθήκευσης ενέργειας και της διαχείρισης από την πλευρά της ζήτησης, που είναι σε θέση να προσφέρουν τις απαιτούμενες τεχνικές επιδόσεις·

θ)

επιβάλλει κατάλληλες κυρώσεις στους παρόχους ισχύος που δεν είναι διαθέσιμοι σε περιόδους καταπόνησης του συστήματος.

2.   Ο σχεδιασμός στρατηγικών αποθεμάτων ανταποκρίνεται στις ακόλουθες απαιτήσεις:

α)

Όταν ένας μηχανισμός ισχύος έχει σχεδιασθεί ως στρατηγικών αποθεμάτων, οι πόροι του πρέπει να καταμερίζονται μόνο σε περίπτωση που οι διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς ενδέχεται να εξαντλήσουν τους δικούς τους πόρους εξισορρόπησης για να εξισορροπήσουν ζήτηση και προσφορά·

β)

κατά τις περιόδους εκκαθάρισης αποκλίσεων στις οποίες γίνεται κατανομή πόρων των στρατηγικών αποθεμάτων, οι αποκλίσεις στην αγορά εκκαθαρίζονται τουλάχιστον στην αξία απώλειας φορτίου ή σε αξία υψηλότερη του ενδοημερήσιου τεχνικού ορίου τιμών κατά τα προβλεπόμενα στο άρθρο 10 παράγραφος 1, αναλόγως του ποια είναι η υψηλότερη·

γ)

τα ενεργοποιημένα στρατηγικά αποθέματα μετά από την κατανομή κατανέμονται στα συμβαλλόμενα μέρη για την παροχή ισχύος εξισορρόπησης μέσω του μηχανισμού εκκαθάρισης αποκλίσεων·

δ)

οι πόροι που συμμετέχουν στα στρατηγικά αποθέματα δεν αμείβονται μέσω χονδρεμπορικών αγορών ηλεκτρικής ενέργειας ή αγορών εξισορρόπησης·

ε)

οι πόροι των στρατηγικών αποθεμάτων κρατούνται έξω από την αγορά τουλάχιστον όσο διαρκεί η συμβατική περίοδος.

Η απαίτηση που αναφέρεται στο στοιχείο α) του πρώτου εδαφίου δεν θίγει την ενεργοποίηση πόρων πριν από την πραγματική κατανομή, προκειμένου να ληφθούν υπόψη οι περιορισμοί ανόδου/καθόδου και οι λειτουργικές απαιτήσεις τους. Τα ενεργοποιημένα στρατηγικά αποθέματα κατά την ενεργοποίηση δεν διατίθενται μέσω των αγορών χονδρικής σε ομάδες εξισορρόπησης και δεν αλλάζει τις ανισορροπίες τους.

3.   Επιπλέον των απαιτήσεων που καθορίζονται στην παράγραφο 1, οι μηχανισμοί ισχύος πλην των στρατηγικών αποθεμάτων:

α)

είναι δομημένοι έτσι ώστε να διασφαλίζουν ότι η τιμή που καταβάλλεται για τη διαθεσιμότητα τείνει αυτόματα προς το μηδέν όταν το επίπεδο της παρεχόμενης ισχύος αναμένεται να είναι επαρκές για την ικανοποίηση του επιπέδου της ζητούμενης ισχύος·

β)

αμείβουν τους συμμετέχοντες πόρους απλώς και μόνο για τη διαθεσιμότητά τους και μεριμνούν ώστε η αμοιβή να μην επηρεάζει τις αποφάσεις του παρόχου ισχύος για την παραγωγή ή μη ηλεκτρικής ενέργειας·

γ)

εξασφαλίζουν ώστε οι υποχρεώσεις ισχύος να είναι μεταβιβάσιμες μεταξύ των επιλέξιμων παρόχων δυναμικότητας.

4.   Οι μηχανισμοί ισχύος ενσωματώνουν τις ακόλουθες απαιτήσεις όσον αφορά τα όρια των εκπομπών CO2:

α)

το αργότερο από την 4η Ιουλίου 2019 η δυναμικότητα παραγωγής που ξεκίνησε εμπορική παραγωγή κατά την εν λόγω ημερομηνία ή μετά από αυτήν και εκπέμπει πάνω από 550 gr CO2 ορυκτής προέλευσης ανά kWh ηλεκτρικής ενέργειας δεν δεσμεύεται ούτε λαμβάνει πληρωμές ή δεσμεύσεις για μελλοντικές πληρωμές στο πλαίσιο κάποιου μηχανισμού ισχύος·

β)

το αργότερο από την 1η Ιουλίου 2025, η δυναμικότητα παραγωγής που ξεκίνησε εμπορική παραγωγή πριν από την 4η Ιουλίου 2019 και εκπέμπει πάνω από 550 gr CO2 ορυκτής προέλευσης ανά kWh ηλεκτρικής ενέργειας και πάνω από 350 kg CO2 ορυκτής προέλευσης κατά μέσον όρο ετησίως ανά εγκατεστημένη kWe και δεν δεσμεύεται ούτε λαμβάνει πληρωμές ή δεσμεύσεις για μελλοντικές πληρωμές στο πλαίσιο κάποιου μηχανισμού ισχύος.

Το όριο εκπομπών των 550 gr CO2 ορυκτής προέλευσης ανά kWh ηλεκτρικής ενέργειας και το όριο των 350kg CO2 ορυκτής προέλευσης κατά μέσον όρο ετησίως ανά εγκατεστημένη kW που αναφέρεται στα στοιχεία α) και β) του πρώτου εδαφίου υπολογίζεται με βάση την αποδοτικότητα του σχεδιασμού της μονάδας ηλεκτροπαραγωγής, δηλαδή την καθαρή απόδοση σε ονομαστική δυναμικότητα βάσει των οικείων προτύπων που παρέχονται από τον Διεθνή Οργανισμό Τυποποίησης (ISO).

Το αργότερο έως τις 5 Ιανουαρίου 2020 ο ACER δημοσιεύει γνώμη η οποία παρέχει τεχνική καθοδήγηση για τον υπολογισμό των τιμών που αναφέρονται στο πρώτο εδάφιο.

5.   Τα κράτη μέλη που στις 4 Ιουλίου 2019 εφαρμόζουν μηχανισμούς ισχύος, προσαρμόζουν τους μηχανισμούς τους ώστε να συμμορφώνονται με το κεφάλαιο 4, με την επιφύλαξη των δεσμεύσεων ή συμβάσεων που είχαν συναφθεί πριν από τις 31 Δεκεμβρίου 2019.

Άρθρο 23

Αξιολόγηση της επάρκειας των πόρων σε ευρωπαϊκό επίπεδο

1.   Η αξιολόγηση της επάρκειας των πόρων σε ευρωπαϊκό επίπεδο εντοπίζει τα ζητήματα επάρκειας πόρων εκτιμώντας τη συνολική επάρκεια του συστήματος ηλεκτρικής ενέργειας για την κάλυψη της τρέχουσας και της προβλεπόμενης ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας σε επίπεδο Ένωσης, σε επίπεδο κρατών μελών και στο επίπεδο των επιμέρους ζωνών προσφοράς, κατά περίπτωση. Η αξιολόγηση της επάρκειας των πόρων σε ευρωπαϊκό επίπεδο καλύπτει κάθε έτος για περίοδο δέκα ετών από την ημερομηνία της εν λόγω αξιολόγησης.

2.   Η αξιολόγηση της επάρκειας των πόρων σε ευρωπαϊκό επίπεδο διενεργείται από το ΕΔΔΣΜ ηλεκτρικής ενέργειας.

3.   Έως τις 5 Ιανουαρίου 2020, το ΕΔΔΣΜ ηλεκτρικής ενέργειας υποβάλλει στην συντονιστική ομάδα στον τομέα του ηλεκτρισμού βάσει του άρθρου 1 της απόφασης της Επιτροπής της 15ης Νοεμβρίου 2012 (21) και στον ACER σχέδιο μεθοδολογίας για την αξιολόγηση της επάρκειας των πόρων σε ευρωπαϊκό επίπεδο με βάση τις αρχές που προβλέπονται στην παράγραφο 5 του παρόντος άρθρου.

4.   Οι διαχειριστές συστήματος μεταφοράς παρέχουν στο ΕΔΔΣΜ ηλεκτρικής ενέργειας τα δεδομένα που χρειάζεται για να πραγματοποιεί την αξιολόγηση της επάρκειας των πόρων σε ευρωπαϊκό επίπεδο.

Το ΕΔΔΣΜ ηλεκτρικής ενέργειας πραγματοποιεί την αξιολόγηση της επάρκειας των πόρων σε ευρωπαϊκό επίπεδο σε ετήσια βάση. Παραγωγοί και άλλοι συμμετέχοντες στην αγορά παρέχουν στους διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς δεδομένα σχετικά με την αναμενόμενη χρησιμοποίηση των πόρων παραγωγής, λαμβάνοντας υπόψη τη διαθεσιμότητα πρωτογενών πόρων και κατάλληλα σενάρια προβλεπόμενης ζήτησης και προσφοράς.

5.   Η αξιολόγηση της επάρκειας των πόρων σε ευρωπαϊκό επίπεδο βασίζεται σε διαφανή μεθοδολογία με την οποία διασφαλίζεται ότι η εκτίμηση:

α)

πραγματοποιείται σε επίπεδο κάθε ζώνης προσφοράς που καλύπτει τουλάχιστον όλα τα κράτη μέλη·

β)

βασίζεται σε κατάλληλα κεντρικά σενάρια αναφοράς της προβλεπόμενης ζήτησης και προσφοράς, συμπεριλαμβανομένης οικονομικής εκτίμησης της πιθανότητας απόσυρσης, διακοπής λειτουργίας, κατασκευής νέων επενδύσεων και μέτρων παραγωγής για την επίτευξη των στόχων ενεργειακής απόδοσης και ηλεκτρικών διασυνδέσεων, και ενσωματώνει την κατάλληλη ανάλυση ευαισθησίας που λαμβάνει υπόψη τα ακραία καιρικά φαινόμενα, τις υδρολογικές συνθήκες, τις τιμές χονδρικής πώλησης και τις εξελίξεις της τιμής των ανθρακικών εκπομπών·

γ)

περιέχει χωριστά σενάρια που αντιπροσωπεύουν τις διαφορετικές πιθανότητες εμφάνισης των ζητημάτων επάρκειας πόρων που οι διαφορετικού τύπου μηχανισμοί διασφάλισης ισχύος έχουν σχεδιαστεί να αντιμετωπίζουν·

δ)

λαμβάνει δεόντως υπόψη τη συμβολή όλων των πόρων, συμπεριλαμβανομένων των υφιστάμενων και μελλοντικών δυνατοτήτων παραγωγής, αποθήκευσης ενέργειας, τομεακής ενοποίησης, απόκρισης ζήτησης, δυνατοτήτων εισαγωγής και εξαγωγής και τη συμβολή τους στην ευέλικτη λειτουργία του συστήματος·

ε)

προβλέπει τον πιθανό αντίκτυπο των μέτρων που αναφέρονται στο άρθρο 20 παράγραφος 3·

στ)

περιλαμβάνει παραλλαγές χωρίς υφιστάμενους ή προγραμματισμένους μηχανισμούς διασφάλισης ισχύος, και κατά περίπτωση παραλλαγές με τέτοιους μηχανισμούς·

ζ)

βασίζεται σε ένα μοντέλο αγοράς χρησιμοποιώντας, κατά περίπτωση, την προσέγγιση με βάση τη ροή·

η)

εφαρμόζει πιθανοτικούς υπολογισμούς·

θ)

εφαρμόζει ενιαίο εργαλείο μοντελοποίησης·

ι)

περιλαμβάνει τουλάχιστον τους ακόλουθους δείκτες που αναφέρονται στο άρθρο 25:

«αναμενόμενη μη εξυπηρετούμενη ενέργεια», και

«αναμενόμενη απώλεια φορτίου»·

ια)

εντοπίζει τις πηγές ενδεχόμενων ζητημάτων επάρκειας των πόρων, ιδίως εάν πρόκειται για περιορισμό δικτύου ή πόρων, ή και τα δύο·

ιβ)

λαμβάνει υπόψη την πραγματική ανάπτυξη δικτύων·

ιγ)

διασφαλίζει ότι τα εθνικά χαρακτηριστικά παραγωγής, ευελιξίας ζήτησης και αποθήκευσης ενέργειας, η διαθεσιμότητα πρωτογενών πόρων και το επίπεδο διασύνδεσης λαμβάνονται δεόντως υπόψη.

6.   Έως τις 5 Ιανουαρίου 2020, το ΕΔΔΣΜ ηλεκτρικής ενέργειας υποβάλλει στον ACER προσχέδιο μεθοδολογίας για τον υπολογισμό:

α)

της αξίας της απώλειας φορτίου·

β)

του «κόστους νέας εισόδου» για παραγωγή ή απόκριση ζήτησης· και

γ)

του προτύπου αξιοπιστίας που αναφέρεται στο άρθρο 25.

Η μεθοδολογία βασίζεται σε διαφανή, αντικειμενικά και επαληθεύσιμα κριτήρια.

7.   Οι προτάσεις δυνάμει των παραγράφων 3 και 6 για το προσχέδιο μεθοδολογίας, οι υποθέσεις εργασίας, οι ευαισθησίες και οι παραδοχές στις οποίες βασίζονται, και τα αποτελέσματα της αξιολόγησης της επάρκειας των πόρων σε ευρωπαϊκό επίπεδο δυνάμει της παραγράφου 4 αποτελούν αντικείμενο εκ των προτέρων διαβούλευσης με τα κράτη μέλη, την συντονιστική ομάδα ηλεκτρικής ενέργειας και όλους τους οικείους φορείς και έγκρισης από τον ACER σύμφωνα με τη διαδικασία που ορίζεται στο άρθρο 27.

Άρθρο 24

Αξιολογήσεις της επάρκειας των πόρων σε εθνικό επίπεδο

1.   Οι αξιολογήσεις της επάρκειας πόρων σε εθνικό επίπεδο έχουν περιφερειακή εμβέλεια και βασίζονται στη μεθοδολογία που αναφέρεται στο άρθρο 23 παράγραφος 3 και ιδίως στο άρθρο 23 παράγραφος 5 στοιχεία β) έως ιγ).

Οι αξιολογήσεις επάρκειας πόρων σε εθνικό επίπεδο περιέχουν τα κεντρικά σενάρια αναφοράς που αναφέρονται στο άρθρο 23 παράγραφος 5 στοιχείο β).

Οι αξιολογήσεις επάρκειας πόρων σε εθνικό επίπεδο μπορούν να λαμβάνουν υπόψη επιπρόσθετες ευαισθησίες πέραν των αναφερόμενων στο άρθρο 23 παράγραφος 5 στοιχείο β). Σε τέτοιες περιπτώσεις, οι αξιολογήσεις επάρκειας πόρων σε εθνικό επίπεδο μπορούν:

α)

να κάνουν παραδοχές που λαμβάνουν υπόψη τις ιδιαιτερότητες της εθνικής ζήτησης και προσφοράς ηλεκτρικής ενέργειας·

β)

να χρησιμοποιούν εργαλεία και συνεκτικά πρόσφατα δεδομένα που είναι συμπληρωματικά σε σχέση με εκείνα που χρησιμοποιεί το ΕΔΔΣΜ ηλεκτρικής ενέργειας για την αξιολόγηση της επάρκειας πόρων σε ευρωπαϊκό επίπεδο.

Επιπλέον, οι αξιολογήσεις επάρκειας πόρων σε εθνικό επίπεδο, κατά την εκτίμηση της συνεισφοράς των παρόχων ισχύος που εδρεύουν σε άλλο κράτος μέλος στην ασφάλεια του εφοδιασμού των ζωνών προσφοράς που καλύπτουν, χρησιμοποιούν τη μεθοδολογία που προβλέπεται στο άρθρο 26 παράγραφος 11 στοιχείο α).

2.   Οι αξιολογήσεις επάρκειας πόρων σε εθνικό επίπεδο και, κατά περίπτωση, η αξιολόγηση επάρκειας πόρων σε ευρωπαϊκό επίπεδο και η γνώμη του ACER σύμφωνα με την παράγραφο 3, δημοσιοποιούνται.

3.   Όταν η αξιολόγηση της επάρκειας των πόρων σε εθνικό επίπεδο αναγνωρίζει ένα πρόβλημα επάρκειας όσον αφορά μια ζώνη προσφοράς το οποίο δεν έχει εντοπιστεί στην εκτίμηση της επάρκειας των πόρων σε ευρωπαϊκό επίπεδο, η αξιολόγηση της επάρκειας των πόρων σε εθνικό επίπεδο περιλαμβάνει τους λόγους για την απόκλιση μεταξύ των δυο αξιολογήσεων επάρκειας πόρων, συμπεριλαμβάνοντας λεπτομέρειες για τις ευαισθησίες που χρησιμοποιήθηκε και για τις υποκείμενες παραδοχές. Τα κράτη μέλη δημοσιεύουν την εν λόγω αξιολόγηση και την υποβάλλουν στον ACER.

Εντός δυο μηνών από την ημερομηνία παραλαβής της έκθεσης, ο ACER γνωμοδοτεί σχετικά με το κατά πόσον οι διαφορές μεταξύ της εθνικής και της ευρωπαϊκής αξιολόγησης επάρκειας πόρων είναι δικαιολογημένες.

Ο φορέας που είναι υπεύθυνος για την αξιολόγηση της επάρκειας πόρων σε εθνικό επίπεδο λαμβάνει δεόντως υπόψη τη γνώμη του ACER και, όπου απαιτηθεί, τροποποιεί την αξιολόγησή του. Εάν αποφασίσει να μη λάβει πλήρως υπόψη τη γνώμη του ACER, ο φορέας που είναι υπεύθυνος για την αξιολόγηση της επάρκειας πόρων σε εθνικό επίπεδο δημοσιεύει έκθεση με λεπτομερή αιτιολόγηση.

Άρθρο 25

Πρότυπο αξιοπιστίας

1.   Κατά την εφαρμογή μηχανισμών διασφάλισης ισχύος, τα κράτη μέλη καθιερώνουν πρότυπο αξιοπιστίας. Το πρότυπο αξιοπιστίας καταδεικνύει με διαφανή τρόπο το αναγκαίο επίπεδο ασφάλειας του εφοδιασμού του κράτους μέλους. Σε περίπτωση διασυνοριακών ζωνών προσφοράς, τα εν λόγω πρότυπα αξιοπιστίας καθορίζονται από κοινού από τις αρμόδιες αρχές.

2.   Το πρότυπο αξιοπιστίας καθορίζεται από το κράτος μέλος ή από αρμόδια αρχή εντεταλμένη από το κράτος μέλος μετά από πρόταση της ρυθμιστικής αρχής. Το πρότυπο αξιοπιστίας βασίζεται στη μεθοδολογία του άρθρου 23 παράγραφος 6.

3.   Το πρότυπο αξιοπιστίας υπολογίζεται με βάση τουλάχιστον την αξία απώλειας φορτίου και το κόστος νέας εισόδου σε συγκεκριμένο χρονικό πλαίσιο και εκφράζεται ως «αναμενόμενη μη εξυπηρετούμενη ενέργεια» και «αναμενόμενη απώλεια φορτίου».

4.   Κατά την εφαρμογή μηχανισμών διασφάλισης ισχύος, οι παράμετροι που καθορίζουν την ποσότητα ισχύος της οποίας γίνεται η προμήθεια στον μηχανισμό διασφάλισης ισχύος εγκρίνονται από το κράτος μέλος ή από αρμόδια αρχή εντεταλμένη από το κράτος μέλος βάσει της πρότασης της ρυθμιστικής αρχής.

Άρθρο 26

Διασυνοριακή συμμετοχή σε μηχανισμούς διασφάλισης ισχύος

1.   Οι μηχανισμοί διασφάλισης ισχύος πλην των στρατηγικών αποθεμάτων και, όπου είναι τεχνικά εφικτό, τα στρατηγικά αποθέματα, είναι ανοιχτά στην άμεση διασυνοριακή συμμετοχή παρόχων ισχύος που βρίσκονται σε άλλο κράτος μέλος, υπό τις προϋποθέσεις του παρόντος άρθρου.

2.   Τα κράτη μέλη διασφαλίζουν ότι η αλλοδαπή δυναμικότητα που μπορεί να παρέχει ισοδύναμες τεχνικές επιδόσεις με τις εγχώριες δυναμικότητες έχει την ευκαιρία να συμμετέχει στην ίδια ανταγωνιστική διαδικασία με την εγχώρια δυναμικότητα. Στην περίπτωση μηχανισμών διασφάλισης ισχύος που βρίσκονται σε λειτουργία την 4η Ιουλίου 2019, τα κράτη μέλη μπορούν να επιτρέπουν στις γραμμές διασύνδεσης την άμεση συμμετοχή στην ίδια ανταγωνιστική διαδικασία ως αλλοδαπής δυναμικότητας για μέγιστη περίοδο τεσσάρων ετών από την 4η Ιουλίου 2019 ή δύο ετών μετά την ημερομηνία έγκρισης των μεθοδολογιών που αναφέρονται στην παράγραφο 11, ανάλογα με το γεγονός που επέρχεται πρώτο.

Τα κράτη μέλη δύνανται να απαιτήσουν να βρίσκεται η αλλοδαπή δυναμικότητα σε κράτος μέλος με άμεση σύνδεση δικτύου με το κράτος μέλος που εφαρμόζει τον μηχανισμό.

3.   Τα κράτη μέλη δεν αποτρέπουν τη δυναμικότητα που βρίσκεται στην επικράτειά τους από τη συμμετοχή σε μηχανισμούς διασφάλισης ισχύος άλλων κρατών μελών.

4.   Η διασυνοριακή συμμετοχή σε μηχανισμούς διασφάλισης ισχύος δεν αλλάζει, τροποποιεί ή άλλως επηρεάζει τα διαζωνικά προγράμματα ή τις φυσικές ροές μεταξύ κρατών μελών. Τα εν λόγω προγράμματα και ροές καθορίζονται αποκλειστικά από το αποτέλεσμα της κατανομής ισχύος δυνάμει του άρθρου 16.

5.   Οι πάροχοι ισχύος μπορούν να συμμετέχουν σε περισσότερους του ενός μηχανισμούς διασφάλισης ισχύος.

Σε περίπτωση που οι πάροχοι ισχύος συμμετέχουν σε περισσότερους του ενός μηχανισμούς διασφάλισης ισχύος για την ίδια προθεσμία παράδοσης, συμμετέχουν μέχρι το επίπεδο της αναμενόμενης διαθεσιμότητας της διασύνδεσης και την πιθανή σύμπτωση ακραίων καταστάσεων μεταξύ του συστήματος όπου εφαρμόζεται ο μηχανισμός και του συστήματος όπου βρίσκεται η αλλοδαπή δυναμικότητα σύμφωνα με τη μεθοδολογία που αναφέρεται στην παράγραφο 11 στοιχείο α).

6.   Οι πάροχοι ισχύος υποχρεούνται σε πληρωμές μη διαθεσιμότητας σε περίπτωση μη διαθεσιμότητας της ισχύος τους.

Σε περίπτωση που πάροχοι ισχύος συμμετέχουν σε περισσότερους από έναν μηχανισμούς διασφάλισης ισχύος για την ίδια προθεσμία παράδοσης, υποχρεούνται σε πολλαπλές πληρωμές μη διαθεσιμότητας όταν δεν μπορούν να εκπληρώσουν πολλαπλές δεσμεύσεις.

7.   Προκειμένου να υποβάλουν τη σύσταση στους διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς, τα περιφερειακά συντονιστικά κέντρα που έχουν συγκροτηθεί σύμφωνα με το άρθρο 35 υπολογίζουν σε ετήσια βάση τη μέγιστη ισχύ εισόδου που είναι διαθέσιμη για τη συμμετοχή της αλλοδαπής δυναμικότητας. Ο υπολογισμός αυτός λαμβάνει υπόψη την αναμενόμενη διαθεσιμότητα της διασύνδεσης και την πιθανή σύμπτωση ακραίων καταστάσεων στο σύστημα όπου εφαρμόζεται ο μηχανισμός και στο σύστημα όπου βρίσκεται η αλλοδαπή δυναμικότητα. Τέτοιος υπολογισμός απαιτείται για κάθε σύνορο ζώνης προσφοράς.

Οι διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς καθορίζουν σε ετήσια βάση τη μέγιστη ισχύ εισόδου που είναι διαθέσιμη για τη συμμετοχή της αλλοδαπής δυναμικότητας βάσει της σύστασης του περιφερειακού συντονιστικού κέντρου.

8.   Τα κράτη μέλη εξασφαλίζουν ότι η ισχύς εισόδου που αναφέρεται στην παράγραφο 6 κατανέμεται σε επιλέξιμους παρόχους ισχύος με διαφανή τρόπο που δεν εισάγει διακρίσεις και βασίζεται στην αγορά.

9.   Όταν οι μηχανισμοί διασφάλισης ισχύος επιτρέπουν τη διασυνοριακή συμμετοχή σε δύο γειτονικά κράτη μέλη, τα τυχόν έσοδα που προκύπτουν από την κατανομή που αναφέρεται στην παράγραφο 8 περιέρχονται στους οικείους διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς και επιμερίζονται μεταξύ τους σύμφωνα με τη μεθοδολογία που αναφέρεται στην παράγραφο 11 στοιχείο β) του παρόντος άρθρου ή σύμφωνα με κοινή μεθοδολογία που εγκρίνεται από αμφότερες τις αρμόδιες ρυθμιστικές αρχές. Εάν το γειτονικό κράτος μέλος δεν εφαρμόζει μηχανισμό διασφάλισης ισχύος ή εφαρμόζει μηχανισμό δυναμικότητας που δεν είναι ανοικτός στη διασυνοριακή συμμετοχή, ο επιμερισμός των εσόδων εγκρίνεται από την αρμόδια εθνική αρχή του κράτους μέλους στο οποίο εφαρμόζεται ο μηχανισμός δυναμικότητας διασφάλισης ισχύος, αφού ζητηθεί η γνώμη των ρυθμιστικών αρχών των γειτονικών κρατών μελών. Οι διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς χρησιμοποιούν τα έσοδα αυτά για τους σκοπούς που καθορίζονται στο άρθρο 19 παράγραφος 2.

10.   Ο διαχειριστής του συστήματος μεταφοράς όπου βρίσκεται η αλλοδαπή δυναμικότητα:

α)

διαπιστώνει κατά πόσον οι ενδιαφερόμενοι πάροχοι ισχύος μπορούν να παρέχουν τις τεχνικές επιδόσεις που απαιτούνται από τον μηχανισμό διασφάλισης ισχύος στον οποίο προτίθεται να συμμετάσχει ο πάροχος ισχύος και καταχωρίζει τον πάροχο ισχύος ως επιλέξιμο πάροχο ισχύος σε μητρώο που δημιουργείται για το σκοπό αυτό·

β)

διενεργεί ελέγχους διαθεσιμότητας·

γ)

κοινοποιεί στον διαχειριστή συστήματος μεταφοράς στο κράτος μέλος που εφαρμόζει τον μηχανισμό διασφάλισης ισχύος τις πληροφορίες που αποκτά δυνάμει των στοιχείων α) και β) του παρόντος εδαφίου και του δευτέρου εδαφίου.

Ο οικείος πάροχος ισχύος ενημερώνει χωρίς καθυστέρηση τον διαχειριστή του συστήματος μεταφοράς σχετικά με τη συμμετοχή του σε μηχανισμό διασφάλισης αλλοδαπής ισχύος.

11.   Έως τις 5 Ιουλίου 2020, ο ΕΔΔΣΜ ηλεκτρικής ενέργειας υποβάλλει στον ACER:

α)

μεθοδολογία για τον υπολογισμό της μέγιστης ισχύος εισόδου για διασυνοριακή συμμετοχή, όπως αναφέρεται στην παράγραφο 7·

β)

μεθοδολογία για τον επιμερισμό των εσόδων που αναφέρονται στην παράγραφο 9·

γ)

κοινούς κανόνες για τη διενέργεια των ελέγχων διαθεσιμότητας που αναφέρονται στην παράγραφο 10 στοιχείο β)·

δ)

κοινούς κανόνες για τον προσδιορισμό του πότε οφείλεται πληρωμή μη διαθεσιμότητας·

ε)

όρους για τη λειτουργία του μητρώου που αναφέρεται στην παράγραφο 10 στοιχείο α)·

στ)

κοινούς κανόνες για τον προσδιορισμό της δυναμικότητας που είναι επιλέξιμη για συμμετοχή στο μηχανισμό διασφάλισης ισχύος, όπως αναφέρεται στην παράγραφο 10 στοιχείο α)·

Η πρόταση υπόκειται σε προηγούμενη διαβούλευση και έγκριση από τον ACER σύμφωνα με τη διαδικασία που ορίζεται στο άρθρο 27.

12.   Οι ενδιαφερόμενες ρυθμιστικές αρχές εξακριβώνουν κατά πόσον η ισχύς έχει υπολογιστεί σύμφωνα με τη μεθοδολογία που αναφέρεται στην παράγραφο 11 στοιχείο α).

13.   Οι ρυθμιστικές αρχές διασφαλίζουν ότι η διασυνοριακή συμμετοχή σε μηχανισμούς διασφάλισης ισχύος είναι οργανωμένη με τρόπο αποτελεσματικό που δεν εισάγει διακρίσεις. Προβλέπουν ιδίως τις κατάλληλες διοικητικές ρυθμίσεις για την διασυνοριακή επιβολή των πληρωμών μη διαθεσιμότητας.

14.   Η ισχύς που κατανέμεται σύμφωνα με την παράγραφο 8 είναι μεταβιβάσιμη μεταξύ επιλέξιμων παρόχων ισχύος. Οι επιλέξιμοι πάροχοι ισχύος κοινοποιούν στο μητρώο που αναφέρεται στην παράγραφο 10 στοιχείο α) οποιαδήποτε τέτοια μεταβίβαση.

15.   Το αργότερο έως τις 5 Ιουλίου 2021, το ΕΔΔΣΜ ηλεκτρικής ενέργειας δημιουργεί και θέτει σε λειτουργία το μητρώο που αναφέρεται στην παράγραφο 10 στοιχείο α). Το μητρώο είναι ανοιχτό σε όλους τους επιλέξιμους παρόχους ισχύος, στα συστήματα που εφαρμόζουν μηχανισμούς διασφάλισης ισχύος και στους οικείους διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς.

Άρθρο 27

Διαδικασία έγκρισης

1.   Όποτε γίνεται παραπομπή στο παρόν άρθρο, εφαρμόζεται η διαδικασία που ορίζεται στις παραγράφους 2, 3 και 4 για την έγκριση προτάσεων που υποβάλλονται από το ΕΔΔΣΜ ηλεκτρικής ενέργειας.

2.   Προτού υποβάλει την πρόταση, το ΕΔΔΣΜ ηλεκτρικής ενέργειας πραγματοποιεί διαβούλευση με τη συμμετοχή όλων των ενδιαφερόμενων μερών, συμπεριλαμβανομένων των ρυθμιστικών αρχών και άλλων εθνικών αρχών. Λαμβάνει δεόντως υπόψη στην πρότασή του τα αποτελέσματα της εν λόγω διαβούλευσης.

3.   Εντός τριών μηνών από την ημερομηνία παραλαβής της πρότασης που αναφέρεται στην παράγραφο 1, ο ACER είτε εγκρίνει την πρόταση είτε την τροποποιεί. Στην τελευταία περίπτωση, ο ACER διαβουλεύεται με το ΕΔΔΣΜ ηλεκτρικής ενέργειας πριν από την έγκριση της τροποποιημένης πρότασης. Ο ACER δημοσιεύει την εγκριθείσα πρόταση στον ιστότοπό του το αργότερο τρεις μήνες μετά την ημερομηνία παραλαβής των προτεινόμενων εγγράφων.

4.   Ο ACER μπορεί να ζητήσει αλλαγές στην εγκεκριμένη πρόταση οποτεδήποτε. Εντός έξι μηνών από την ημερομηνία λήψης τέτοιου αιτήματος, το ΕΔΔΣΜ ηλεκτρικής ενέργειας υποβάλλει στον ACER προσχέδιο των προτεινόμενων αλλαγών. Εντός τριών μηνών από την ημερομηνία παραλαβής του σχεδίου, ο ACER τροποποιεί ή εγκρίνει τις αλλαγές και τις δημοσιεύει στον ιστότοπό του.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ V

ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ ΜΕΤΑΦΟΡΑΣ

Άρθρο 28

Ευρωπαϊκό δίκτυο διαχειριστών συστημάτων μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας

1.   Οι διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς συνεργάζονται σε ενωσιακό επίπεδο μέσω του ΕΔΔΣΜ ηλεκτρικής ενέργειας, προκειμένου να προάγουν την ολοκλήρωση και τη λειτουργία της εσωτερικής αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας και το διαζωνικό εμπόριο και να εξασφαλίσουν τη βέλτιστη διαχείριση, τη συντονισμένη λειτουργία και την ορθή τεχνική εξέλιξη του ευρωπαϊκού δικτύου μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας.

2.   Κατά την άσκηση των καθηκόντων του σύμφωνα με το δίκαιο της Ένωσης, το ΕΔΔΣΜ ηλεκτρικής ενέργειας ενεργεί με σκοπό τη δημιουργία μιας εύρυθμης και ενοποιημένης εσωτερικής αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας και συμβάλλει στην αποδοτική και αειφόρο επίτευξη των στόχων που καθορίζονται στο πλαίσιο πολιτικής για το κλίμα και την ενέργεια κατά την περίοδο από το 2020 έως το 2030, ιδίως συνεισφέροντας στην αποδοτική ενσωμάτωση της ηλεκτρικής ενέργειας που παράγεται από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και στην αύξηση της ενεργειακής απόδοσης, διατηρώντας παράλληλα την ασφάλεια του συστήματος. Το ΕΔΔΣΜ ηλεκτρικής ενέργειας διαθέτει επαρκείς ανθρώπινους και οικονομικούς πόρους για την εκτέλεση των καθηκόντων του.

Άρθρο 29

Το ΕΔΔΣΜ ηλεκτρικής ενέργειας

1.   Οι διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας υποβάλλουν στην Επιτροπή και τον ACER τυχόν προσχέδιο τροποποιήσεων τού καταστατικού, του καταλόγου των μελών ή του κανονισμού λειτουργίας του ΕΔΔΣΜ ηλεκτρικής ενέργειας.

2.   Εντός δύο μηνών από την παραλαβή του προσχεδίου τροποποιήσεων του καταστατικού, του καταλόγου των μελών ή του κανονισμού λειτουργίας, ο ACER, αφού διαβουλευθεί με τις οργανώσεις που εκπροσωπούν όλους τους ενδιαφερομένους, ιδίως τους χρήστες του συστήματος, συμπεριλαμβανομένων των πελατών, γνωμοδοτεί στην Επιτροπή σχετικά με αυτό το προσχέδιο τροποποιήσεων του καταστατικού, του καταλόγου των μελών ή του κανονισμού λειτουργίας.

3.   Η Επιτροπή, λαμβάνοντας υπόψη τη γνώμη που εξέδωσε ο ACER δυνάμει της παραγράφου 2, γνωμοδοτεί σχετικά με το προσχέδιο τροποποιήσεων του καταστατικού, του καταλόγου των μελών και του κανονισμού λειτουργίας εντός τριών μηνών από την παραλαβή της γνώμης του ACER.

4.   Εντός τριών μηνών από την παραλαβή της θετικής γνώμης της Επιτροπής οι διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς εγκρίνουν και δημοσιεύουν το τροποποιημένο καταστατικό ή τον τροποποιημένο κανονισμό λειτουργίας.

5.   Τα έγγραφα που αναφέρονται στην παράγραφο 1 υποβάλλονται στην Επιτροπή και στον ACER σε περίπτωση που έχουν γίνει αλλαγές σε αυτά ή κατόπιν αιτιολογημένου αιτήματος της Επιτροπής ή του ACER. Η Επιτροπή και ο ACER γνωμοδοτούν σύμφωνα με τις παραγράφους 2, 3 και 4.

Άρθρο 30

Καθήκοντα του ΕΔΔΣΜ ηλεκτρικής ενέργειας

1.   Το ΕΔΔΣΜ ηλεκτρικής ενέργειας:

α)

εκπονεί κώδικες δικτύου στους τομείς που αναφέρονται στο άρθρο 59 παράγραφοι 1 και 2 με σκοπό την επίτευξη των στόχων που ορίζονται στο άρθρο 28·

β)

εγκρίνει και δημοσιεύει μη δεσμευτικό διενωσιακό δεκαετές πρόγραμμα ανάπτυξης δικτύων («διενωσιακό πρόγραμμα ανάπτυξης δικτύων»), ανά διετία·

γ)

προετοιμάζει και εγκρίνει προτάσεις σχετικά με την εκτίμηση της επάρκειας των πόρων σε ευρωπαϊκό επίπεδο σύμφωνα με το άρθρο 23 και προτάσεις για τις τεχνικές προδιαγραφές για διασυνοριακή συμμετοχή σε μηχανισμούς ισχύος, σύμφωνα με το άρθρο 26 παράγραφος 11·

δ)

εγκρίνει συστάσεις σχετικά με τον συντονισμό της τεχνικής συνεργασίας μεταξύ ενωσιακών διαχειριστών συστημάτων μεταφοράς και διαχειριστών συστημάτων μεταφοράς τρίτης χώρας·

ε)

εγκρίνει πλαίσιο συνεργασίας και συντονισμού μεταξύ περιφερειακών συντονιστικών κέντρων·

στ)

εγκρίνει πρόταση για τον ορισμό της περιφέρειας λειτουργίας του συστήματος σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 36·

ζ)

συνεργάζεται με τους διαχειριστές συστημάτων διανομής και τον φορέα ΔΣΔ της ΕΕ·

η)

προωθεί την ψηφιοποίηση των δικτύων μεταφοράς, συμπεριλαμβανομένης της εγκατάστασης έξυπνων δικτύων, αποτελεσματικής απόκτησης δεδομένων σε πραγματικό χρόνο, και έξυπνων συστημάτων μέτρησης·

θ)

εγκρίνει κοινά εργαλεία λειτουργίας του δικτύου για να εξασφαλίζεται ο συντονισμός της λειτουργίας του δικτύου υπό κανονικές συνθήκες και συνθήκες έκτακτης ανάγκης, περιλαμβανομένης κοινής κλίμακας ταξινόμησης συμβάντων, και ερευνητικά προγράμματα, συμπεριλαμβανομένης της ανάπτυξης αυτών των προγραμμάτων μέσω αποδοτικού προγράμματος έρευνας. Τα εργαλεία αυτά προσδιορίζουν μεταξύ άλλων:

i)

πληροφορίες, μεταξύ άλλων κατάλληλες πληροφορίες επόμενης ημέρας, ενδοημερήσιες και πραγματικού χρόνου, που είναι χρήσιμες για τη βελτίωση του λειτουργικού συντονισμού, καθώς και τη βέλτιστη συχνότητα συλλογής και ανταλλαγής των πληροφοριών αυτών·

ii)

την τεχνολογική πλατφόρμα για την ανταλλαγή πληροφοριών σε πραγματικό χρόνο και, κατά περίπτωση, τις τεχνολογικές πλατφόρμες για τη συλλογή, την επεξεργασία και τη διαβίβαση άλλων πληροφοριών που ορίζονται στο σημείο i), καθώς και για την εφαρμογή των διαδικασιών που μπορούν να αυξήσουν τον λειτουργικό συντονισμό μεταξύ διαχειριστών συστημάτων μεταφοράς με στόχο τον συντονισμό σε ολόκληρη την Ένωση·

iii)

τον τρόπο με τον οποίο οι διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς διαθέτουν τις πληροφορίες λειτουργίας σε άλλους διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς ή σε οποιοδήποτε φορέα δεόντως εξουσιοδοτημένο να τους υποστηρίζει στην επίτευξη λειτουργικού συντονισμού, καθώς και στον ACER· και

iv)

την υποχρέωση των διαχειριστών συστημάτων μεταφοράς να ορίζουν αρμόδιο επικοινωνίας που να απαντά σε ερωτήσεις για τις εν λόγω πληροφορίες που υποβάλλουν άλλοι διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς ή οποιοσδήποτε φορέας δεόντως εξουσιοδοτημένος κατά τα οριζόμενα στο σημείο iii), ή ο ACER·

ι)

εγκρίνει ετήσιο πρόγραμμα εργασιών·

ια)

συμβάλλει στην καθιέρωση απαιτήσεων διαλειτουργικότητας και αμερόληπτων και διαφανών διαδικασιών πρόσβασης στα δεδομένα κατά τα προβλεπόμενα στο άρθρο 24 της οδηγίας (ΕΕ) 2019/944·

ιβ)

εγκρίνει ετήσια έκθεση·

ιγ)

διενεργεί και εγκρίνει ετήσιες εποχικές εκτιμήσεις επάρκειας σύμφωνα με το άρθρο 9 παράγραφος 2 του κανονισμού (ΕΕ) 2019/941·

ιδ)

προωθεί την κυβερνοασφάλεια και την προστασία των δεδομένων σε συνεργασία με τις αρμόδιες αρχές και τις ρυθμιζόμενες οντότητες·

ιε)

λαμβάνει υπόψη την εξέλιξη στην απόκριση ζήτησης κατά την εκτέλεση των καθηκόντων του.

2.   Το ΕΔΔΣΜ ηλεκτρικής ενέργειας υποβάλλει στον ACER έκθεση σχετικά με τις ελλείψεις που διαπιστώνονται όσον αφορά τη δημιουργία και την απόδοση των περιφερειακών συντονιστικών κέντρων.

3.   Το ΕΔΔΣΜ ηλεκτρικής ενέργειας δημοσιεύει τα πρακτικά των συνεδριάσεων της γενικής συνέλευσης, του διοικητικού συμβουλίου και των επιτροπών του και παρέχει στο κοινό τακτικές πληροφορίες σχετικά με τη λήψη αποφάσεων και τις δραστηριότητές του.

4.   Το ετήσιο πρόγραμμα εργασιών που αναφέρεται στην παράγραφο 1 στοιχείο η) περιλαμβάνει κατάλογο και περιγραφή των προς εκπόνηση κωδίκων δικτύου, πρόγραμμα συντονισμού της λειτουργίας του δικτύου, και δραστηριότητες έρευνας και ανάπτυξης που πρέπει να υλοποιηθούν εντός του συγκεκριμένου έτους, καθώς και ενδεικτικό χρονοδιάγραμμα.

5.   Το ΕΔΔΣΜ ηλεκτρικής ενεργείας παρέχει στον ACER τις πληροφορίες που αυτός χρειάζεται προκειμένου να εκπληρώσει τα βάσει του άρθρου 32 παράγραφος 1 καθήκοντά του. Προκειμένου το ΕΔΔΣΜ ηλεκτρικής ενέργειας να εκπληρώσει την υποχρέωση αυτή, οι διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς του παρέχουν τις απαιτούμενες πληροφορίες.

6.   Κατόπιν σχετικού αιτήματος της Επιτροπής, το ΕΔΔΣΜ ηλεκτρικής ενέργειας κοινοποιεί τις απόψεις του στην Επιτροπή σχετικά με τη έκδοση των κατευθυντήριων γραμμών που προβλέπονται στο άρθρο 61.

Άρθρο 31

Διαβουλεύσεις

1.   Κατά την εκπόνηση των προτάσεων σύμφωνα με τα καθήκοντα που αναφέρονται στο άρθρο 30 παράγραφος 1, το ΕΔΔΣΜ ηλεκτρικής ενέργειας διαβουλεύεται εκτενώς. Η διαδικασία διαβούλευσης δομείται με τρόπο που επιτρέπει την ενσωμάτωση των σχολίων που υποβάλλουν τα ενδιαφερόμενα μέρη πριν από την τελική έγκριση της πρότασης, και με τρόπο ανοικτό και διαφανή που περιλαμβάνει όλα τα σχετικά ενδιαφερόμενα μέρη, ιδίως δε τις οργανώσεις που εκπροσωπούν αυτά τα ενδιαφερόμενα μέρη, σύμφωνα με τον κανονισμό λειτουργίας που αναφέρεται στο άρθρο 29. Στη διαβούλευση συμμετέχουν επίσης οι ρυθμιστικές αρχές και άλλες εθνικές αρχές, οι επιχειρήσεις προμήθειας και παραγωγής, οι χρήστες του συστήματος συμπεριλαμβανομένων των πελατών, οι διαχειριστές συστημάτων διανομής, συμπεριλαμβανομένων των σχετικών βιομηχανικών ενώσεων, οι τεχνικοί οργανισμοί και οι πλατφόρμες ενδιαφερομένων. Η διαβούλευση αποσκοπεί στην καταγραφή των απόψεων και των προτάσεων όλων των συμμετεχόντων κατά τη διαδικασία λήψης αποφάσεων.

2.   Όλα τα έγγραφα και τα πρακτικά των συνεδριάσεων σχετικά με τις διαβουλεύσεις που αναφέρονται στην παράγραφο 1 δημοσιοποιούνται.

3.   Πριν την έγκριση των προτάσεων που αναφέρονται στο άρθρο 30 παράγραφος 1, το ΕΔΔΣΜ ηλεκτρικής ενέργειας αναφέρει τις παρατηρήσεις που έλαβε κατά τη διαβούλευση και τον τρόπο με τον οποίο ελήφθησαν υπόψη. Αιτιολογεί τις περιπτώσεις όπου οι παρατηρήσεις δεν ελήφθησαν υπόψη.

Άρθρο 32

Παρακολούθηση από τον ACER

1.   Ο ACER παρακολουθεί την εκτέλεση των καθηκόντων του ΕΔΔΣΜ ηλεκτρικής ενέργειας, τα οποία αναφέρονται στο άρθρο 30 παράγραφοι 1, 2 και 3, και υποβάλλει σχετική έκθεση με τα ευρήματά του στην Επιτροπή.

Ο ACER παρακολουθεί την εφαρμογή από το ΕΔΔΣΜ ηλεκτρικής ενέργειας των κωδίκων δικτύου που καταρτίζονται δυνάμει του άρθρου 59. Οσάκις το ΕΔΔΣΜ ηλεκτρικής ενέργειας δεν έχει εφαρμόσει τους εν λόγω κώδικες δικτύου, ο ACER ζητεί από το ΕΔΔΣΜ ηλεκτρικής ενέργειας να παράσχει δεόντως τεκμηριωμένη αιτιολόγηση της παράλειψης αυτής. Ο ACER γνωστοποιεί στην Επιτροπή την αιτιολόγηση παρέχοντάς της και τη γνώμη του επ' αυτής.

Ο ACER παρακολουθεί και αναλύει την εφαρμογή των κωδίκων δικτύου και των κατευθυντήριων γραμμών που εκδίδει η Επιτροπή, όπως προβλέπεται στο άρθρο 58 παράγραφος 1, καθώς και τον αντίκτυπό τους στην εναρμόνιση των εφαρμοστέων κανόνων που αποσκοπούν στη διευκόλυνση της ολοκλήρωσης της αγοράς, καθώς και στην αποφυγή διακρίσεων, τον ουσιαστικό ανταγωνισμό και την αποτελεσματική λειτουργία της αγοράς, υποβάλλει δε σχετική έκθεση στην Επιτροπή.

2.   Το ΕΔΔΣΜ ηλεκτρικής ενέργειας υποβάλλει στον ACER το προσχέδιο διενωσιακού προγράμματος ανάπτυξης δικτύων και το προσχέδιο ετήσιου προγράμματος εργασιών, συμπεριλαμβανομένων των πληροφοριών σχετικά με τη διαδικασία διαβούλευσης και τα άλλα έγγραφα που αναφέρονται στο άρθρο 30 παράγραφος 1, προκειμένου να διατυπώσει τη γνώμη του.

Εάν κρίνει ότι το σχέδιο ετήσιου προγράμματος εργασιών ή το σχέδιο διενωσιακού προγράμματος ανάπτυξης δικτύων που υπέβαλε το ΕΔΔΣΜ ηλεκτρικής ενέργειας δεν συμβάλλει στην αποφυγή διακρίσεων, τον ουσιαστικό ανταγωνισμό, την αποτελεσματική λειτουργία της αγοράς ή σε επαρκές επίπεδο διασυνοριακής διασύνδεσης στην οποία έχουν πρόσβαση τρίτοι, ο ACER διατυπώνει δεόντως αιτιολογημένη γνώμη καθώς και συστάσεις προς το ΕΔΔΣΜ ηλεκτρικής ενέργειας και την Επιτροπή εντός δύο μηνών από την υποβολή.

Άρθρο 33

Δαπάνες

Οι δαπάνες για τις δραστηριότητες του ΕΔΔΣΜ ηλεκτρικής ενέργειας που αναφέρονται στα άρθρα 28 έως 32 και 58 έως 61 του παρόντος κανονισμού και στο άρθρο 11 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 347/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (22) βαρύνουν τους διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς και συνυπολογίζονται στη διαμόρφωση των τιμών. Οι ρυθμιστικές αρχές εγκρίνουν τις δαπάνες αυτές μόνον εάν είναι εύλογες και κατάλληλες.

Άρθρο 34

Περιφερειακή συνεργασία διαχειριστών συστημάτων μεταφοράς

1.   Οι διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς συνεργάζονται σε περιφερειακό επίπεδο στο πλαίσιο του ΕΔΔΣΜ ηλεκτρικής ενέργειας για να συμβάλουν στην εκτέλεση των δραστηριοτήτων που αναφέρονται στο άρθρο 30 παράγραφοι 1, 2 και 3. Ειδικότερα, δημοσιεύουν ανά διετία περιφερειακό επενδυτικό πρόγραμμα και μπορούν να λαμβάνουν επενδυτικές αποφάσεις με βάση το πρόγραμμα αυτό. Το ΕΔΔΣΜ ηλεκτρικής ενέργειας προάγει τη συνεργασία μεταξύ διαχειριστών συστημάτων μεταφοράς σε περιφερειακό επίπεδο για τη διασφάλιση της διαλειτουργικότητας, επικοινωνίας και παρακολούθησης των περιφερειακών επιδόσεων σε εκείνες τις περιοχές που δεν έχουν ακόμη εναρμονισθεί σε ενωσιακό επίπεδο.

2.   Οι διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς προάγουν λειτουργικές συμφωνίες ώστε να διασφαλίζεται η βέλτιστη διαχείριση του δικτύου, και προάγουν την ανάπτυξη χρηματιστηρίων ηλεκτρικής ενέργειας, την ανακατανομή διασυνοριακής δυναμικότητας με λύσεις που δεν εισάγουν διακρίσεις και βασίζονται στην αγορά, με δέουσα προσοχή στα ειδικά πλεονεκτήματα των σιωπηρών δημοπρασιών για βραχυπρόθεσμο καταμερισμό, και την ενοποίηση μηχανισμών εξισορρόπησης και εφεδρικής ισχύος.

3.   Με σκοπό την επίτευξη των στόχων των παραγράφων 1 και 2, η γεωγραφική περιοχή που καλύπτει κάθε περιφερειακή συνεργασία είναι δυνατό να ορίζεται από την Επιτροπή, λαμβάνοντας υπόψη τις υφιστάμενες δομές περιφερειακής συνεργασίας. Κάθε κράτος μέλος δύναται να προάγει τη συνεργασία με περισσότερες της μιας γεωγραφικές περιοχές.

Η Επιτροπή εξουσιοδοτείται να εκδίδει κατ' εξουσιοδότηση πράξεις σύμφωνα με το άρθρο 68 για τη συμπλήρωση του παρόντος κανονισμού, με τις οποίες καθορίζεται η γεωγραφική περιοχή που καλύπτεται από κάθε δομή περιφερειακής συνεργασίας. Προς τον σκοπό αυτό, η Επιτροπή διαβουλεύεται με τις ρυθμιστικές αρχές, τον ACER και το ΕΔΔΣΜ ηλεκτρικής ενέργειας.

Οι κατ' εξουσιοδότηση πράξεις που αναφέρονται στην παρούσα παράγραφο ισχύουν με την επιφύλαξη του άρθρου 36.

Άρθρο 35

Δημιουργία και αποστολή των περιφερειακών συντονιστικών κέντρων

1.   Έως τις 5 Ιουλίου 2020, όλοι οι διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς μιας λειτουργικής περιφέρειας του συστήματος υποβάλλουν στις ενδιαφερόμενες ρυθμιστικές αρχές πρόταση για τη δημιουργία περιφερειακών συντονιστικών κέντρων σύμφωνα με τα κριτήρια που καθορίζονται στο παρόν κεφάλαιο.

Οι ρυθμιστικές αρχές της λειτουργικής περιφέρειας του συστήματος εξετάζουν και εγκρίνουν την πρόταση.

Η πρόταση περιλαμβάνει τουλάχιστον τα ακόλουθα στοιχεία:

α)

το κράτος μέλος της μελλοντικής έδρας των περιφερειακών συντονιστικών κέντρων και των συμμετεχόντων διαχειριστών συστημάτων μεταφοράς·

β)

τις οργανωτικές, χρηματοοικονομικές και λειτουργικές ρυθμίσεις που είναι αναγκαίες για την αποδοτική, ασφαλή και αξιόπιστη λειτουργία του διασυνδεδεμένου συστήματος μεταφοράς·

γ)

ένα σχέδιο εφαρμογής για την έναρξη λειτουργίας των περιφερειακών συντονιστικών κέντρων·

δ)

τα καταστατικά και τον κανονισμό λειτουργίας των περιφερειακών συντονιστικών κέντρων·

ε)

μια περιγραφή των συνεργατικών διαδικασιών σύμφωνα με το άρθρο 38·

στ)

μια περιγραφή των συμφωνιών για την ευθύνη των περιφερειακών συντονιστικών κέντρων σύμφωνα με το άρθρο 47·

ζ)

όταν δύο περιφερειακά συντονιστικά κέντρα λειτουργούν εκ περιτροπής σύμφωνα με το άρθρο 36 παράγραφος 2, μια περιγραφή των διευθετήσεων που ορίζουν σαφείς αρμοδιότητες για τα εν λόγω περιφερειακά συντονιστικά κέντρα και διαδικασίες για την εκτέλεση των καθηκόντων τους.

2.   Όταν οι ρυθμιστικές αρχές εγκρίνουν την πρόταση της παραγράφου 1, τα περιφερειακά συντονιστικά κέντρα θα αντικαταστήσουν τους περιφερειακούς συντονιστές ασφαλείας που είχαν συσταθεί σύμφωνα με τις κατευθυντήριες γραμμές περί λειτουργίας συστήματος που είχαν εκδοθεί βάσει του άρθρου 18 παράγραφος 5 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 714/2009, και έως την 1η Ιουλίου 2022 θα έχουν τεθεί σε λειτουργία.

3.   Τα περιφερειακά συντονιστικά κέντρα έχουν τη νομική μορφή που αναφέρεται στο παράρτημα ΙΙ της οδηγίας (ΕΕ) 2017/1132 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (23).

4.   Κατά την άσκηση των καθηκόντων τους σύμφωνα με το δίκαιο της Ένωσης, τα περιφερειακά συντονιστικά κέντρα ενεργούν ανεξάρτητα από τα επιμέρους εθνικά συμφέροντα και από τα συμφέροντα των διαχειριστών των συστημάτων μεταφοράς.

5.   Τα περιφερειακά συντονιστικά κέντρα συμπληρώνουν τον ρόλο των διαχειριστών συστημάτων μεταφοράς ασκώντας τα καθήκοντα περιφερειακού χαρακτήρα που τους ανατίθενται σύμφωνα με το άρθρο 37. Οι διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς είναι υπεύθυνοι για τη διαχείριση των ροών ηλεκτρικής ενέργειας και εξασφαλίζουν ένα ασφαλές, αξιόπιστο και αποτελεσματικό σύστημα ηλεκτρικής ενέργειας σύμφωνα με το άρθρο 40 παράγραφος 1 στοιχείο δ) της οδηγίας (ΕΕ) 2019/944.

Άρθρο 36

Γεωγραφική αρμοδιότητα των περιφερειακών συντονιστικών κέντρων

1.   Έως τις 5 Ιανουαρίου 2020, το ΕΔΔΣΜ ηλεκτρικής ενέργειας υποβάλει στον ACER πρόταση που προσδιορίζει τους διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς, τις ζώνες προσφοράς, τα σύνορα των ζωνών προσφοράς, τις περιφέρειες υπολογισμού δυναμικότητας και τις περιφέρειες συντονισμού διακοπών που καλύπτει η κάθε λειτουργική περιφέρεια του συστήματος. Η πρόταση λαμβάνει υπόψη την τοπολογία δικτύου, συμπεριλαμβανομένου του βαθμού διασύνδεσης και αλληλεξάρτησης του συστήματος ηλεκτρικής ενέργειας από άποψη ροών και μεγέθους της περιφέρειας, η οποία καλύπτει τουλάχιστον μία περιφέρεια υπολογισμού δυναμικότητας.

2.   Οι διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς μιας λειτουργικής περιφέρειας του συστήματος συμμετέχουν στο περιφερειακό συντονιστικό κέντρο της περιφέρειας αυτής. Κατ' εξαίρεση, εάν η περιοχή ελέγχου ενός διαχειριστή συστήματος μεταφοράς υπάγεται σε περισσότερες της μιας συγχρονισμένες περιοχές, ο διαχειριστής συστήματος μεταφοράς μπορεί να συμμετέχει σε δύο περιφερειακά συντονιστικά κέντρα. Όσον αφορά τα σύνορα ζωνών προσφοράς που γειτνιάζουν με λειτουργικές περιφέρειες του συστήματος, στην πρόταση της παραγράφου 1 διευκρινίζεται ο τρόπος με τον οποίο θα πραγματοποιηθεί ο συντονισμός μεταξύ των περιφερειακών συντονιστικών κέντρων για τα σύνορα αυτά. Για τη συγχρονισμένη περιοχή της ηπειρωτικής Ευρώπης, όπου οι δραστηριότητες δύο περιφερειακών συντονιστικών κέντρων ενδέχεται να αλληλεπικαλύπτονται σε μια λειτουργική περιφέρεια του συστήματος, οι διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς της εν λόγω λειτουργικής περιφέρειας του συστήματος αποφασίζουν είτε να ορίσουν ένα ενιαίο περιφερειακό συντονιστικό κέντρο στην εν λόγω περιφέρεια είτε ότι τα δύο περιφερειακά συντονιστικά κέντρα εκτελούν ορισμένα ή όλα τα καθήκοντα περιφερειακού χαρακτήρα σε ολόκληρη τη λειτουργική περιφέρεια του συστήματος εκ περιτροπής, ενώ άλλα καθήκοντα εκτελούνται από ένα και μόνο καθορισμένο περιφερειακό συντονιστικό κέντρο.

3.   Εντός τριών μηνών από την παραλαβή της πρότασης της παραγράφου 1, ο ACER είτε εγκρίνει την πρόταση για τον καθορισμό των επιχειρησιακών περιφερειών του συστήματος είτε προτείνει τροποποιήσεις. Στην τελευταία περίπτωση, ο ACER διαβουλεύεται με το ΕΔΔΣΜ ηλεκτρικής ενέργειας πριν από την έγκριση των τροποποιήσεων. Η εγκριθείσα πρόταση δημοσιεύεται στον ιστότοπο του ACER.

4.   Οι ενδιαφερόμενοι διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς μπορούν να υποβάλουν πρόταση στον ACER για την τροποποίηση των λειτουργικών περιφερειών του συστήματος που καθορίζονται σύμφωνα με την παράγραφο 1. Εφαρμόζεται η διαδικασία της παραγράφου 3.

Άρθρο 37

Καθήκοντα των περιφερειακών συντονιστικών κέντρων

1.   Κάθε περιφερειακό συντονιστικό κέντρο ασκεί τουλάχιστον όλα τα ακόλουθα καθήκοντα περιφερειακού χαρακτήρα σε ολόκληρη την επιχειρησιακή περιφέρεια του συστήματος όπου είναι εγκατεστημένο:

α)

διενέργεια συντονισμένου υπολογισμού της δυναμικότητας σύμφωνα με τις μεθοδολογίες που αναπτύσσονται δυνάμει των κατευθυντήριων γραμμών για την κατανομή της δυναμικότητας και τη διαχείριση της συμφόρησης, που εκδίδονται βάσει του άρθρου 18 παράγραφος 5 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 714/2009·

β)

διενέργεια συντονισμένης ανάλυσης ασφάλειας σύμφωνα με τις μεθοδολογίες που αναπτύσσονται δυνάμει των κατευθυντήριων γραμμών λειτουργίας συστήματος που εκδίδονται βάσει του άρθρου 18 παράγραφος 5 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 714/2009·

γ)

δημιουργία κοινών μοντέλων δικτύου σύμφωνα με τις μεθοδολογίες και τις διαδικασίες που διαμορφώνονται δυνάμει των κατευθυντήριων γραμμών λειτουργίας συστήματος που εκδίδονται βάσει του άρθρου 18 παράγραφος 5 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 714/2009·

δ)

υποστήριξη της αξιολόγησης της συνέπειας των σχεδίων άμυνας και των σχεδίων αποκατάστασης των διαχειριστών συστημάτων μεταφοράς σύμφωνα με τη διαδικασία που ορίζεται στον κώδικα δικτύου για τις διαδικασίες έκτακτης ανάγκης και αποκατάστασης, που εγκρίνεται βάσει του άρθρου 6 παράγραφος 11 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 714/2009·

ε)

περιφερειακές προβλέψεις επάρκειας επόμενης εβδομάδας έως επόμενης ημέρας του συστήματος και εκτιμήσεις επάρκειας και προετοιμασία δράσεων μείωσης κινδύνων σύμφωνα με τη μεθοδολογία που ορίζεται στο άρθρο 8 του κανονισμού (ΕΕ) 2019/941 και των διαδικασιών που ορίζονται στις κατευθυντήριες γραμμές λειτουργίας συστήματος που εκδίδονται βάσει του άρθρου 18 παράγραφος 5 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 714/2009·

στ)

διενέργεια περιφερειακού συντονισμού του σχεδιασμού διακοπών σύμφωνα με τις διαδικασίες και τις μεθοδολογίες που ορίζονται στις κατευθυντήριες γραμμές λειτουργίας συστήματος που εκδίδονται βάσει του άρθρου 18 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 714/2009·

ζ)

κατάρτιση και πιστοποίηση του προσωπικού που εργάζεται για τα περιφερειακά συντονιστικά κέντρα·

η)

υποστήριξη του συντονισμού και της βελτιστοποίησης της περιφερειακής αποκατάστασης, όπως ζητείται από τους διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς·

θ)

διενέργεια ανάλυσης και υποβολή εκθέσεων μετά τη λειτουργία και μετά τις διαταραχές·

ι)

περιφερειακή διαστασιολόγηση της ισχύος εφεδρείας·

ια)

διευκόλυνση της περιφερειακής προμήθειας ισχύος εξισορρόπησης·

ιβ)

στήριξη προς διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς, μετά από δική τους αίτηση, για τη βελτιστοποίηση των διακανονισμών μεταξύ διαχειριστών συστημάτων μεταφοράς·

ιγ)

εκτέλεση καθηκόντων που σχετίζονται με τον προσδιορισμό σεναρίων περιφερειακής κρίσης ηλεκτρικής ενέργειας, εφόσον και στον βαθμό που ανατίθενται στα περιφερειακά συντονιστικά κέντρα σύμφωνα με το άρθρο 6 παράγραφος 1 του κανονισμού (ΕΕ) 2019/941·

ιδ)

εκτέλεση καθηκόντων που σχετίζονται με τις εποχικές εκτιμήσεις επάρκειας, εφόσον και στον βαθμό που ανατίθενται στα περιφερειακά συντονιστικά κέντρα σύμφωνα με το άρθρο 9 παράγραφος 2 του κανονισμού (ΕΕ) 2019/941.

ιε)

υπολογισμό της τιμής της μέγιστης διαθέσιμης ισχύς εισόδου για τη συμμετοχή αλλοδαπής δυναμικότητας σε μηχανισμούς διασφάλισης για τους σκοπούς της έκδοσης σύστασης σύμφωνα με το άρθρο 26 παράγραφος 7.

ιστ)

εκτέλεση καθηκόντων που σχετίζονται με την υποστήριξη των διαχειριστών συστημάτων μεταφοράς στον εντοπισμό αναγκών για νέα δυναμικότητα μεταφοράς, για αναβάθμιση υφιστάμενης δυναμικότητας μεταφοράς ή εναλλακτικών τους, προς υποβολή στις περιφερειακές ομάδες που έχουν συσταθεί δυνάμει του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 347/2013 και προς ένταξη στο δεκαετές πρόγραμμα ανάπτυξης δικτύου που προβλέπει το άρθρο 51 της οδηγίας (ΕΕ) 2019/944.

Τα καθήκοντα που αναφέρονται στο πρώτο εδάφιο αναλύονται λεπτομερέστερα στο παράρτημα Ι.

2.   Μετά από πρόταση της Επιτροπής ή ενός κράτους μέλους, η επιτροπή που συστήνεται με το άρθρο 68 της οδηγίας (EE) 2019/944 γνωμοδοτεί σχετικά με την ανάθεση νέων συμβουλευτικών καθηκόντων σε περιφερειακά συντονιστικά κέντρα. Εάν η επιτροπή εκδώσει θετική γνώμη για την ανάθεση νέων συμβουλευτικών καθηκόντων, τα περιφερειακά συντονιστικά κέντρα εκτελούν τα καθήκοντα αυτά βάσει πρότασης που εκπονείται από το ΕΔΔΣΜ ηλεκτρικής ενέργειας και εγκρίνεται από τον ACER σύμφωνα με τη διαδικασία που ορίζεται στο άρθρο 27.

3.   Οι διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς παρέχουν στο οικείο περιφερειακό συντονιστικό κέντρο τις αναγκαίες πληροφορίες για την άσκηση των καθηκόντων του.

4.   Τα περιφερειακά συντονιστικά κέντρα παρέχουν στους διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς της λειτουργικής περιφέρειας του συστήματος όλες τις αναγκαίες πληροφορίες για την εφαρμογή των συντονισμένων δράσεων και συστάσεων που εκδίδονται από τα περιφερειακά συντονιστικά κέντρα.

5.   Όσον αφορά τα καθήκοντα που ορίζονται στο παρόν άρθρο και δεν καλύπτονται ήδη από τους σχετικούς κώδικες δικτύου ή τις σχετικές κατευθυντήριες γραμμές, το ΕΔΔΣΜ ηλεκτρικής ενέργειας καταρτίζει πρόταση σύμφωνα με τη διαδικασία που ορίζεται στο άρθρο 27. Τα περιφερειακά συντονιστικά κέντρα εκτελούν αυτά τα καθήκοντα βάσει της πρότασης, μετά την έγκρισή της από τον ACER.

Άρθρο 38

Συνεργασία εντός και μεταξύ των περιφερειακών συντονιστικών κέντρων

Η διαχείριση του καθημερινού συντονισμού εντός και μεταξύ των περιφερειακών συντονιστικών κέντρων πραγματοποιείται μέσω συνεργατικών διαδικασιών ανάμεσα στους διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς της περιφέρειας, συμπεριλαμβανομένων συμφωνιών για τον συντονισμό μεταξύ περιφερειακών συντονιστικών κέντρων, όπου απαιτείται. Η συνεργατική διαδικασία βασίζεται σε:

α)

ρυθμίσεις εργασίας για την κάλυψη πτυχών προγραμματισμού και λειτουργίας που αφορούν τα καθήκοντα που αναφέρονται στο άρθρο 37·

β)

διαδικασία για την κοινή χρήση αναλύσεων και τη διαβούλευση, όσον αφορά προτάσεις των περιφερειακών συντονιστικών κέντρων, με τους διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς της επιχειρησιακής περιφέρειας του συστήματος, με τα σχετικά ενδιαφερόμενα μέρη και με άλλα περιφερειακά συντονιστικά κέντρα, κατά τρόπο αποτελεσματικό και συμμετοχικό, κατά την άσκηση των λειτουργικών υποχρεώσεων και καθηκόντων σύμφωνα με το άρθρο 40·

γ)

διαδικασία για την έγκριση συντονισμένων δράσεων και συστάσεων σύμφωνα με το άρθρο 42·

Άρθρο 39

Ρυθμίσεις εργασίας

1.   Τα περιφερειακά συντονιστικά κέντρα διαμορφώνουν συμφωνίες εργασίας αποτελεσματικές, συμμετοχικές, διαφανείς και που διευκολύνουν τη συναίνεση, για την κάλυψη πτυχών προγραμματισμού και λειτουργίας που σχετίζονται με τα προς εκτέλεση καθήκοντα, λαμβάνοντας ιδίως υπόψη τις ιδιαιτερότητες και τις απαιτήσεις των εν λόγω καθηκόντων, όπως ορίζονται στο παράρτημα I. Τα περιφερειακά συντονιστικά κέντρα αναπτύσσουν επίσης μια διαδικασία για την αναθεώρηση αυτών των συμφωνιών εργασίας.

2.   Τα περιφερειακά συντονιστικά κέντρα διασφαλίζουν ότι οι συμφωνίες εργασίας που αναφέρονται στην παράγραφο 1 περιέχουν κανόνες για την ειδοποίηση των ενδιαφερόμενων μερών.

Άρθρο 40

Διαδικασία διαβούλευσης

1.   Τα περιφερειακά συντονιστικά κέντρα διαμορφώνουν διαδικασία για την οργάνωση, κατά την άσκηση των καθημερινών τους λειτουργικών υποχρεώσεων και καθηκόντων, της κατάλληλης και τακτικής διαβούλευσης με τους διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς της λειτουργικής περιφέρειας του συστήματος, άλλα περιφερειακά συντονιστικά κέντρα και τα σχετικά ενδιαφερόμενα μέρη. Προκειμένου να διασφαλίζεται η δυνατότητα αντιμετώπισης ρυθμιστικών ζητημάτων, οι ρυθμιστικές αρχές συμμετέχουν όποτε απαιτείται.

2.   Τα περιφερειακά συντονιστικά κέντρα ζητούν τη γνώμη των κρατών μελών της λειτουργικής περιφέρειας του συστήματος και, εάν υπάρχουν, των περιφερειακών τους φόρουμ, για θέματα πολιτικής συνάφειας εξαιρέσει των καθημερινών δραστηριοτήτων των περιφερειακών συντονιστικών κέντρων και την εκτέλεση των καθηκόντων τους. Τα περιφερειακά συντονιστικά κέντρα λαμβάνουν δεόντως υπόψη τις συστάσεις των κρατών μελών και, κατά περίπτωση, των περιφερειακών τους φόρουμ.

Άρθρο 41

Διαφάνεια

1.   Τα περιφερειακά συντονιστικά κέντρα αναπτύσσουν διαδικασία για τη συμμετοχή των ενδιαφερόμενων μερών και διοργανώνουν τακτικές συναντήσεις με ενδιαφερόμενα μέρη προκειμένου να συζητούν ζητήματα που αφορούν την αποτελεσματική, ασφαλή και αξιόπιστη λειτουργία του διασυνδεδεμένου συστήματος, να εντοπίζουν ελλείψεις και να προτείνουν βελτιώσεις.

2.   Το ΕΔΔΣΜ ηλεκτρικής ενέργειας και τα περιφερειακά συντονιστικά κέντρα λειτουργούν σε πλαίσιο πλήρους διαφάνειας έναντι των ενδιαφερόμενων μερών και του ευρύτερου κοινού. Δημοσιεύουν όλη τη σχετική τεκμηρίωση στους αντίστοιχους ιστοτόπους τους.

Άρθρο 42

Έκδοση και επανεξέταση συντονισμένων δράσεων και συστάσεων

1.   Οι διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς μιας επιχειρησιακής περιφέρειας του συστήματος διαμορφώνουν διαδικασία για την έκδοση και επανεξέταση συντονισμένων δράσεων και συστάσεων που εκδίδονται από τα περιφερειακά συντονιστικά κέντρα σύμφωνα με τα κριτήρια που ορίζονται στις παραγράφους 2, 3 και 4.

2.   Τα περιφερειακά συντονιστικά κέντρα εκδίδουν συντονισμένες δράσεις που απευθύνονται στους διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς όσον αφορά τα καθήκοντα που αναφέρονται στο άρθρο 37 παράγραφος 1 στοιχεία α) και β). Οι διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς εφαρμόζουν τις συντονισμένες δράσεις, εκτός αν η εφαρμογή των συντονισμένων δράσεων θα οδηγούσε σε παραβίαση των ορίων ασφάλειας της λειτουργίας που κάθε διαχειριστής συστήματος μεταφοράς καθορίζει σύμφωνα με τις κατευθυντήριες γραμμές λειτουργίας συστήματος που εκδίδονται βάσει του άρθρου 18 παράγραφος 5 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 714/2009.

Εάν ένας διαχειριστής συστήματος μεταφοράς αποφασίσει να μην εφαρμόσει μια συντονισμένη δράση για τους λόγους που αναφέρονται στην παρούσα παράγραφο, αναφέρει λεπτομερώς και με διαφάνεια τους λόγους στο περιφερειακό συντονιστικό κέντρο και στους διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς της λειτουργικής περιφέρειας του συστήματος, χωρίς αδικαιολόγητες καθυστερήσεις. Σε μια τέτοια περίπτωση, το περιφερειακό συντονιστικό κέντρο αξιολογεί τον αντίκτυπο της εν λόγω απόφασης στους άλλους διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς της επιχειρησιακής περιφέρειας του συστήματος και δύναται να προτείνει μια διαφορετική δέσμη συντονισμένων δράσεων που υπόκεινται στη διαδικασία της παραγράφου 1.

3.   Τα περιφερειακά συντονιστικά κέντρα εκδίδουν συστάσεις που απευθύνονται στους διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς όσον αφορά τα καθήκοντα που παρατίθενται στο άρθρο37 παράγραφος 1 στοιχεία γ) έως ιστ) ή ανατίθενται σύμφωνα με το άρθρο 37 παράγραφος 2.

Εάν ένας διαχειριστής συστήματος μεταφοράς αποφασίσει να αποκλίνει από μια σύσταση όπως αναφέρεται στην παράγραφο 1, υποβάλλει λεπτομερή αιτιολόγηση για την απόφασή του στα περιφερειακά συντονιστικά κέντρα και στους άλλους διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς της επιχειρησιακής περιφέρειας του συστήματος, χωρίς αδικαιολόγητη καθυστέρηση.

4.   Η αναθεώρηση των συντονισμένων δράσεων ή μιας σύστασης ενεργοποιείται κατόπιν αίτησης ενός ή περισσοτέρων από τους διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς της λειτουργικής περιφέρειας του συστήματος. Μετά την αναθεώρηση της συντονισμένης δράσης ή της σύστασης, τα περιφερειακά συντονιστικά κέντρα επιβεβαιώνουν ή τροποποιούν το μέτρο.

5.   Όταν μια συντονισμένη δράση υπόκειται σε αναθεώρηση σύμφωνα με την παράγραφο 4 του παρόντος άρθρου, η αίτηση αναθεώρησης δεν αναστέλλει τη συντονισμένη δράση, εκτός από τις περιπτώσεις όπου η εφαρμογή της συντονισμένης δράσης θα οδηγούσε σε παραβίαση των ορίων ασφάλειας της λειτουργίας που κάθε ξεχωριστός διαχειριστή συστήματος μεταφοράς καθορίζει σύμφωνα με τις κατευθυντήριες γραμμές λειτουργίας συστήματος που εκδίδονται βάσει του άρθρου 18 παράγραφος 5 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 714/2009.

6.   Μετά από πρόταση ενός κράτους μέλους ή της Επιτροπής και διαβούλευση με την επιτροπή που έχει συσταθεί με το άρθρο 68 της οδηγίας (EE) 2019/944, τα κράτη μέλη μιας λειτουργικής περιφέρειας του συστήματος μπορούν να αποφασίσουν από κοινού να χορηγήσουν στο περιφερειακό συντονιστικό κέντρο τους την αρμοδιότητα της έκδοσης συντονισμένων δράσεων για ένα ή περισσότερα από τα καθήκοντα που προβλέπονται στο άρθρο 37 παράγραφος 1 στοιχεία γ) έως ιστ) του παρόντος κανονισμού.

Άρθρο 43

Συμβούλια διευθυντών των περιφερειακών συντονιστικών κέντρων

1.   Για την έγκριση μέτρων που σχετίζονται με τη διακυβέρνησή τους και την παρακολούθηση των επιδόσεών τους, τα περιφερειακά συντονιστικά κέντρα συγκροτούν συμβούλια διευθυντών.

2.   Το συμβούλιο διευθυντών απαρτίζεται από μέλη που εκπροσωπούν όλους τους διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς που συμμετέχουν στο αντίστοιχο περιφερειακό συντονιστικό κέντρο.

3.   Το συμβούλιο διευθυντών είναι αρμόδιο για:

α)

την εκπόνηση και την έγκριση του καταστατικού και του κανονισμού λειτουργίας των περιφερειακών συντονιστικών κέντρων·

β)

τη λήψη απόφασης σχετικά με την οργανωτική δομή και για την υλοποίησή της·

γ)

την κατάρτιση και έγκριση του ετήσιου προϋπολογισμού·

δ)

τη διαμόρφωση και έγκριση των συνεργατικών διαδικασιών σύμφωνα με το άρθρο 38.

4.   Από τις αρμοδιότητες του συμβουλίου διευθυντών εξαιρούνται εκείνες που σχετίζονται με τις καθημερινές δραστηριότητες των περιφερειακών συντονιστικών κέντρων και την άσκηση των καθηκόντων του.

Άρθρο 44

Οργανωτική δομή

1.   Οι διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς μιας επιχειρησιακής περιφέρειας του συστήματος καθορίζουν την οργανωτική δομή των περιφερειακών συντονιστικών κέντρων κατά τρόπο που να υποστηρίζει την ασφάλεια των καθηκόντων τους.

Η οργανωτική δομή τους ορίζει:

α)

τις εξουσίες, τα καθήκοντα και τις αρμοδιότητες του προσωπικού·

β)

τη σχέση και τους διαύλους αναφοράς μεταξύ διάφορων τμημάτων και διαδικασιών της οργάνωσης.

2.   Τα περιφερειακά συντονιστικά κέντρα μπορούν να ιδρύουν περιφερειακά γραφεία για την κάλυψη υποπεριφερειακών ιδιαιτεροτήτων ή να ιδρύουν εφεδρικά περιφερειακά συντονιστικά κέντρα για την αποδοτική και αξιόπιστη άσκηση των καθηκόντων τους, όποτε τούτο αποδειχθεί αυστηρώς απαραίτητο.

Άρθρο 45

Εξοπλισμός και προσωπικό

Τα περιφερειακά συντονιστικά κέντρα εξοπλίζονται με όλους τους ανθρώπινους, τεχνικούς, υλικούς και οικονομικούς πόρους που είναι αναγκαίοι για την εκπλήρωση των υποχρεώσεών τους δυνάμει του παρόντος κανονισμού και για την ανεξάρτητη και αμερόληπτη άσκηση των καθηκόντων τους.

Άρθρο 46

Παρακολούθηση και υποβολή εκθέσεων

1.   Τα περιφερειακά συντονιστικά κέντρα καθιερώνουν διαδικασία για τη συνεχή παρακολούθηση τουλάχιστον:

α)

των λειτουργικών τους επιδόσεων·

β)

των συντονισμένων δράσεων και των συστάσεων που εκδίδονται, του βαθμού υλοποίησης των συντονισμένων δράσεων και των συστάσεων από τους διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς, και των αποτελεσμάτων που επιτυγχάνονται·

γ)

της αποτελεσματικότητας και αποδοτικότητας καθενός από τα καθήκοντα για τα οποία είναι αρμόδια και, κατά περίπτωση, της εκ περιτροπής άσκησης των καθηκόντων.

2.   Τα περιφερειακά συντονιστικά κέντρα λογοδοτούν για τις δαπάνες τους με διαφάνεια και υποβάλλουν σχετική έκθεση στον ACER και στις ρυθμιστικές αρχές της λειτουργικής περιφέρειας του συστήματος.

3.   Τα περιφερειακά συντονιστικά κέντρα υποβάλλουν ετήσια έκθεση σχετικά με το αποτέλεσμα της παρακολούθησης που προβλέπεται στην παράγραφο 1 και πληροφορίες σχετικά με τις επιδόσεις τους στο ΕΔΔΣΜ ηλεκτρικής ενέργειας, τον ACER, τις ρυθμιστικές αρχές της επιχειρησιακής περιφέρειας του συστήματος και τη συντονιστική ομάδα ηλεκτρικής ενέργειας.

4.   Τα περιφερειακά συντονιστικά κέντρα αναφέρουν τυχόν αδυναμίες που εντοπίζουν κατά τη διαδικασία παρακολούθησης σύμφωνα με την παράγραφο 1 στο ΕΔΔΣΜ ηλεκτρικής ενέργειας, στις ρυθμιστικές αρχές της λειτουργικής περιφέρειας του συστήματος, στον ACER και σε άλλες αρμόδιες αρχές των κρατών μελών που είναι υπεύθυνες για την πρόληψη και τη διαχείριση καταστάσεων κρίσης. Βάσει της ανωτέρω αναφοράς, οι αρμόδιες ρυθμιστικές αρχές της λειτουργικής περιφέρειας του συστήματος μπορούν να προτείνουν στα περιφερειακά συντονιστικά κέντρα μέτρα αντιμετώπισης των αδυναμιών.

5.   Με την επιφύλαξη της ανάγκης προστασίας της ασφάλειας και της εμπιστευτικότητας των εμπορικά ευαίσθητων πληροφοριών, τα περιφερειακά συντονιστικά κέντρα δημοσιοποιούν τις εκθέσεις που αναφέρονται στις παραγράφους 3 και 4.

Άρθρο 47

Ευθύνη

Στην πρόταση για τη δημιουργία περιφερειακών συντονιστικών κέντρων σύμφωνα με το άρθρο 35, οι διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς της επιχειρησιακής περιφέρειας του συστήματος περιλαμβάνουν τα αναγκαία μέτρα για την κάλυψη της ευθύνης που σχετίζεται με την εκτέλεση των καθηκόντων των περιφερειακών συντονιστικών κέντρων. Για τη μέθοδο που χρησιμοποιείται για να παρασχεθεί η κάλυψη λαμβάνεται υπόψη το νομικό καθεστώς των περιφερειακών συντονιστικών κέντρων και το επίπεδο της διαθέσιμης εμπορικής ασφαλιστικής κάλυψης.

Άρθρο 48

Δεκαετές πρόγραμμα ανάπτυξης δικτύων

1.   Το διενωσιακό πρόγραμμα ανάπτυξης δικτύων που αναφέρεται στο άρθρο 30 παράγραφος 1 στοιχείο β) περιλαμβάνει μοντελοποίηση του ενοποιημένου δικτύου, εκπόνηση σεναρίων και εκτίμηση της ανθεκτικότητας του συστήματος.

Συγκεκριμένα, το διενωσιακό πρόγραμμα ανάπτυξης του δικτύου:

α)

βασίζεται σε εθνικά επενδυτικά προγράμματα, λαμβάνοντας υπόψη τα περιφερειακά επενδυτικά προγράμματα που αναφέρονται στο άρθρο 34παράγραφος 1 του παρόντος κανονισμού και, ανάλογα με την περίπτωση, ενωσιακές πτυχές του σχεδιασμού δικτύου όπως ορίζεται στον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 347/2013 · υπόκειται σε ανάλυση κόστους-οφέλους στην οποία χρησιμοποιείται η μεθοδολογία που ορίζεται βάσει του άρθρου 11 του εν λόγω κανονισμού·

β)

όσον αφορά τις διασυνοριακές διασυνδέσεις, βασίζεται επίσης στις εύλογες ανάγκες των διαφορετικών χρηστών του συστήματος και περιλαμβάνει μακροπρόθεσμες δεσμεύσεις των επενδυτών που αναφέρονται στα άρθρα 44 και 51 της οδηγίας (ΕΕ) 2019/944· και

γ)

εντοπίζει επενδυτικές ελλείψεις, ιδίως όσον αφορά τη διασυνοριακή δυναμικότητα.

Όσον αφορά το στοιχείο γ) του πρώτου εδαφίου, μια ανασκόπηση των φραγμών στην αύξηση της διασυνοριακής δυναμικότητας του δικτύου που οφείλονται στις διαφορετικές διαδικασίες ή πρακτικές έγκρισης, μπορεί να επισυναφθεί στο διενωσιακό σχέδιο ανάπτυξης δικτύων.

2.   Ο ACER γνωμοδοτεί για τα δεκαετή εθνικά προγράμματα ανάπτυξης δικτύων για να αξιολογήσει τη συνοχή τους με το διενωσιακό πρόγραμμα ανάπτυξης δικτύων. Εάν ο ACER εντοπίσει ανακολουθίες μεταξύ εθνικού δεκαετούς προγράμματος ανάπτυξης δικτύων και του διενωσιακού προγράμματος ανάπτυξης δικτύων, συνιστά την τροποποίηση του εθνικού προγράμματος ανάπτυξης δικτύων ή του διενωσιακού προγράμματος ανάπτυξης δικτύων, ανάλογα με την περίπτωση. Εάν το εθνικό δεκαετές πρόγραμμα ανάπτυξης δικτύων έχει καταρτιστεί σύμφωνα με το άρθρο 51 της οδηγίας (ΕΕ) 2019/944, ο ACER συνιστά στην αρμόδια ρυθμιστική αρχή να τροποποιήσει το εθνικό δεκαετές πρόγραμμα ανάπτυξης δικτύων σύμφωνα με το άρθρο 51 παράγραφος 7 της εν λόγω οδηγίας και να ενημερώσει σχετικά την Επιτροπή.

Άρθρο 49

Μηχανισμός αντιστάθμισης μεταξύ διαχειριστών συστημάτων μεταφοράς

1.   Οι διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς εισπράττουν αποζημίωση για το κόστος που προκύπτει λόγω των διασυνοριακών ροών διαμετακόμισης ηλεκτρικής ενέργειας μέσω των δικτύων τους.

2.   Η αποζημίωση της παραγράφου 1 καταβάλλεται από τους διαχειριστές των εθνικών συστημάτων μεταφοράς από τα οποία πηγάζουν και των συστημάτων στα οποία καταλήγουν οι διασυνοριακές ροές.

3.   Οι αποζημιώσεις γίνονται τακτικά σε σχέση με μια δεδομένη περίοδο του παρελθόντος. Οι εκ των υστέρων αναπροσαρμογές της αποζημίωσης που καταβάλλεται γίνονται όταν είναι αναγκαίες και αντιστοιχούν στα πραγματικά έξοδα.

Το πρώτο διάστημα για το οποίο πρέπει να καταβάλλονται αποζημιώσεις καθορίζεται στις κατευθυντήριες γραμμές που αναφέρονται στο άρθρο 61.

4.   Η Επιτροπή εκδίδει κατ' εξουσιοδότηση πράξεις σύμφωνα με το άρθρο 68 για τη συμπλήρωση του παρόντος κανονισμού, με τις οποίες καθορίζονται τα καταβλητέα ποσά αποζημίωσης.

5.   Το μέγεθος των μέσω των δικτύων διασυνοριακών ροών και το μέγεθος των διασυνοριακών ροών, οι οποίες ορίζεται ότι πηγάζουν από τα εθνικά συστήματα μεταφοράς ή καταλήγουν σε αυτά, καθορίζονται με βάση τις φυσικές ροές ηλεκτρικής ενέργειας που όντως μετρώνται επί συγκεκριμένο διάστημα.

6.   Το κόστος που προκύπτει λόγω των μέσω του δικτύου διασυνοριακών ροών διαμετακόμισης καθορίζεται με βάση το μελλοντικό μακροπρόθεσμο μέσο οριακό κόστος, λαμβανομένων υπόψη των απωλειών, των επενδύσεων για νέες υποδομές και μιας προσήκουσας αναλογίας του κόστους των υφιστάμενων υποδομών, εφόσον οι υποδομές χρησιμοποιούνται για τη μεταφορά διασυνοριακών ροών, λαμβανομένης ιδίως υπόψη της ανάγκης διασφάλισης της ασφάλειας εφοδιασμού. Κατά τον καθορισμό του κόστους που προκύπτει χρησιμοποιούνται αναγνωρισμένες τυποποιημένες μεθοδολογίες κοστολόγησης. Το κέρδος που προκύπτει για κάποιο δίκτυο λόγω των διασυνοριακών ροών διαμετακόμισης μέσω αυτού λαμβάνεται υπόψη για τη μείωση της λαμβανόμενης αποζημίωσης.

7.   Για τους σκοπούς και μόνο του μηχανισμού αντιστάθμισης μεταξύ των διαχειριστών συστημάτων μεταφοράς, όταν τα δίκτυα μεταφοράς δύο ή περισσότερων κρατών μελών αποτελούν τμήμα, εν όλω ή εν μέρει, ενιαίας ενότητας ελέγχου, η ενότητα ελέγχου ως σύνολο θεωρείται ότι αποτελεί τμήμα του δικτύου μεταφοράς ενός εκ των ενδιαφερόμενων κρατών μελών, ώστε οι ροές που περνούν μέσα από τις ενότητες ελέγχου να μην θεωρούνται διασυνοριακές ροές του άρθρου 2 παράγραφος 2 στοιχείο β) και να οδηγούν στην καταβολή αποζημιώσεων δυνάμει της παραγράφου 1 του παρόντος άρθρου. Οι ρυθμιστικές αρχές των ενδιαφερόμενων κρατών μελών μπορούν να αποφασίζουν ποιο από τα ενδιαφερόμενα κράτη μέλη είναι εκείνο του οποίου η ενότητα ελέγχου θεωρείται ότι αποτελεί μέρος στο σύνολό της.

Άρθρο 50

Παροχή πληροφοριών

1.   Οι διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς συγκροτούν μηχανισμούς συντονισμού και ανταλλαγής πληροφοριών για την ασφάλεια των δικτύων στο πλαίσιο της διαχείρισης συμφόρησης.

2.   Τα πρότυπα ασφάλειας, λειτουργίας και προγραμματισμού που χρησιμοποιούν οι διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς δημοσιοποιούνται. Οι δημοσιευόμενες πληροφορίες περιλαμβάνουν γενικό σχέδιο για τον υπολογισμό της συνολικής δυναμικότητας μεταφοράς και του περιθωρίου αξιοπιστίας της μεταφοράς, με βάση τα ηλεκτρικά και φυσικά χαρακτηριστικά του δικτύου. Τα γενικά αυτά σχέδια υπόκεινται στην έγκριση των ρυθμιστικών αρχών.

3.   Οι διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς δημοσιεύουν κατά προσέγγιση υπολογισμούς της διαθέσιμης δυναμικότητας μεταφοράς για κάθε ημέρα, αναφέροντας και την τυχόν διαθέσιμη δυναμικότητα που έχει ήδη δεσμευθεί. Τα στοιχεία αυτά δημοσιεύονται σε συγκεκριμένη χρονική στιγμή πριν από την ημέρα της μεταφοράς και περιλαμβάνουν οπωσδήποτε εκτιμήσεις για την επόμενη εβδομάδα και τον επόμενο μήνα καθώς και ποσοτική ένδειξη για την αναμενόμενη αξιοπιστία της διαθέσιμης δυναμικότητας.

4.   Οι διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς δημοσιεύουν δεδομένα σχετικά με τις συνολικές προβλέψεις και την πραγματική ζήτηση, τη διαθεσιμότητα και την πραγματική χρήση της παραγωγής και των πάγιων στοιχείων φορτίου, τη διαθεσιμότητα και τη χρήση του δικτύου και των διασυνδέσεων, την ισχύ εξισορρόπησης και την ισχύ εφεδρείας, καθώς και τη διαθεσιμότητα ευελιξίας. Για τη διαθεσιμότητα και την πραγματική χρήση της παραγωγής και πάγιων στοιχείων φορτίου μικρού μεγέθους, μπορούν να χρησιμοποιούνται συνολικά κατ' εκτίμηση δεδομένα.

5.   Τα σχετικά δεδομένα παρέχουν στους διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς οι ενδιαφερόμενοι συμμετέχοντες στην αγορά.

6.   Οι επιχειρήσεις ηλεκτροπαραγωγής που έχουν στην ιδιοκτησία τους ή εκμεταλλεύονται μονάδες παραγωγής, εκ των οποίων τουλάχιστον μία μονάδα παραγωγής έχει εγκαταστημένη ισχύ τουλάχιστον 250 MW, ή διαθέτουν χαρτοφυλάκιο που περιλαμβάνει μονάδες παραγωγής με τουλάχιστον 400 MW, τηρούν στη διάθεση της ρυθμιστικής αρχής, της εθνικής αρχής ανταγωνισμού και της Επιτροπής, επί πέντε έτη, όλα τα ωριαία δεδομένα ανά μονάδα τα οποία είναι αναγκαία για να επαληθεύονται όλες οι αποφάσεις της λειτουργίας κατανομής και η συμπεριφορά κατά τις προσφορές στα χρηματιστήρια ηλεκτρικής ενέργειας, στις δημοπρασίες διασυνδέσεων, τις αγορές ισχύος εφεδρείας και τις εξωχρηματιστηριακές αγορές. Στις ανά μονάδα και ανά ώρα καταχωρούμενες πληροφορίες περιλαμβάνονται, μεταξύ άλλων, δεδομένα σχετικά με τη διαθέσιμη ισχύ παραγωγής και τις δεσμευμένες εφεδρείες, συμπεριλαμβανομένης της κατανομής αυτών των δεσμευμένων εφεδρειών σε κάθε μονάδα, τη χρονική στιγμή που πραγματοποιείται ο διαγωνισμός και τη χρονική στιγμή της παραγωγής.

7.   Σε τακτά διαστήματα, οι διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς ανταλλάσσουν επαρκούς ακρίβειας στοιχεία για το δίκτυο και τη ροή φορτίου, ώστε να υπάρχει δυνατότητα υπολογισμών ροής φορτίου για έκαστο διαχειριστή συστήματος μεταφοράς στην αντίστοιχη περιοχή του. Η ίδια σειρά στοιχείων καθίσταται διαθέσιμη στις ρυθμιστικές αρχές, την Επιτροπή και τα κράτη μέλη, αν το ζητήσουν. Οι ρυθμιστικές αρχές, τα κράτη μέλη και η Επιτροπή χειρίζονται αυτήν τη σειρά στοιχείων με εμπιστευτικότητα και διασφαλίζουν ότι κάθε σύμβουλος που διενεργεί αναλυτική εργασία για λογαριασμό τους, με βάση τα εν λόγω στοιχεία θα τη χειριστεί εμπιστευτικά.

Άρθρο 51

Πιστοποίηση των διαχειριστών συστημάτων μεταφοράς

1.   Όταν κοινοποιείται στην Επιτροπή η απόφαση για την πιστοποίηση διαχειριστή συστήματος μεταφοράς, όπως ορίζεται στο άρθρο 52 παράγραφος 6 της οδηγίας (ΕΕ) 2019/944, η Επιτροπή την εξετάζει μόλις τη λάβει. Εντός δύο μηνών από την παραλαβή της κοινοποίησης, η Επιτροπή δίνει τη γνώμη της στην αρμόδια ρυθμιστική αρχή ως προς τη συμβατότητα με το άρθρο 43 και είτε με το άρθρο 52 παράγραφος 2 ή το άρθρο 53 της οδηγίας (ΕΕ) 2019/944.

Κατά την κατάρτιση της γνώμης που αναφέρεται στο πρώτο εδάφιο, η Επιτροπή μπορεί να ζητήσει τη γνώμη του ACER σχετικά με την απόφαση της ρυθμιστικής αρχής. Εν τοιαύτη περιπτώσει, η δίμηνη προθεσμία που αναφέρεται στο πρώτο εδάφιο παρατείνεται κατά δύο περαιτέρω μήνες.

Σε περίπτωση μη γνωμοδότησης από την Επιτροπή εντός της προθεσμίας που ορίζεται στο πρώτο και δεύτερο εδάφιο, θεωρείται ότι η Επιτροπή δεν έχει αντιρρήσεις κατά της απόφασης της ρυθμιστικής αρχής.

2.   Αφού λάβει τη γνώμη της Επιτροπής, η ρυθμιστική αρχή λαμβάνει εντός δύο μηνών την τελική της απόφαση όσον αφορά την πιστοποίηση του διαχειριστή συστήματος μεταφοράς, λαμβάνοντας δεόντως υπόψη τη γνώμη της Επιτροπής. Η απόφαση της ρυθμιστικής αρχής και η γνώμη της Επιτροπής δημοσιεύονται από κοινού.

3.   Οποτεδήποτε κατά τη διάρκεια της διαδικασίας, οι ρυθμιστικές αρχές ή η Επιτροπή μπορούν να ζητούν από διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς ή επιχειρήσεις που ασκούν οποιαδήποτε από τις δραστηριότητες παραγωγής ή προμήθειας κάθε πληροφορία σχετική με την εκτέλεση των καθηκόντων τους σύμφωνα με το παρόν άρθρο.

4.   Οι ρυθμιστικές αρχές και η Επιτροπή τηρούν την εμπιστευτικότητα των εμπορικά ευαίσθητων πληροφοριών.

5.   Εφόσον η Επιτροπή έχει λάβει κοινοποίηση πιστοποίησης για διαχειριστή συστήματος μεταφοράς σύμφωνα με το άρθρο 43 παράγραφος 9 της οδηγίας (ΕΕ) 2019/944, η Επιτροπή λαμβάνει απόφαση για την πιστοποίηση. Η ρυθμιστική αρχή συμμορφώνεται προς την απόφαση της Επιτροπής.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ VΙ

ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ ΔΙΑΝΟΜΗΣ

Άρθρο 52

Ευρωπαϊκός φορέας διαχειριστών συστημάτων διανομής

1.   Οι διαχειριστές συστημάτων διανομής συνεργάζονται σε ενωσιακό επίπεδο μέσω του φορέα ΔΣΔ της ΕΕ, προκειμένου να προάγουν την ολοκλήρωση και τη λειτουργία της εσωτερικής αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας και να προωθούν τη βέλτιστη διαχείριση και τη συντονισμένη λειτουργία των συστημάτων διανομής και μεταφοράς. Οι διαχειριστές συστημάτων διανομής που επιθυμούν να συμμετάσχουν στον φορέα ΔΣΔ της ΕΕ δικαιούνται να καθίστανται εγγεγραμμένα μέλη του φορέα.

Τα εγγεγραμμένα μέλη μπορούν να συμμετέχουν απευθείας στον φορέα ΔΣΔ της ΕΕ ή να εκπροσωπούνται σε αυτόν από εθνική ένωση που ορίζεται από το κράτος μέλος ή από έναν ενωσιακό σύλλογο.

2.   Ο φορέας ΔΣΔ της ΕΕ εκτελεί τα καθήκοντα και τις διαδικασίες που προβλέπονται σύμφωνα με το άρθρο 55. Ως ειδικός φορέας που εργάζεται για το κοινό ενωσιακό συμφέρον, ο φορέας ΔΣΔ της ΕΕ δεν πρέπει να εκπροσωπεί ιδιαίτερα συμφέροντα ούτε να επιδιώκει να επηρεάσει τη διαδικασία λήψης αποφάσεων για την προώθηση συγκεκριμένων συμφερόντων.

3.   Τα μέλη του φορέα ΔΣΔ της ΕΕ υπόκεινται σε εγγραφή και καταβολή δίκαιου και αναλογικού τέλους συνδρομής που αντιστοιχεί στον αριθμό των πελατών που είναι συνδεδεμένοι με τον οικείο διαχειριστή συστημάτων διανομής.

Άρθρο 53

Ίδρυση του φορέα ΔΣΔ της ΕΕ

1.   Ο φορέας ΔΣΔ της ΕΕ αποτελείται από, τουλάχιστον, μια γενική συνέλευση, ένα διοικητικό συμβούλιο, μια ομάδα στρατηγικών συμβούλων, μια ομάδα εμπειρογνωμόνων και ένα γενικό γραμματέα.

2.   Έως τις 5 Ιουλίου 2020, οι διαχειριστές συστημάτων διανομής υποβάλλουν στην Επιτροπή και στον ACER το σχέδιο καταστατικού σύμφωνα με το άρθρο 54, περιλαμβανομένου ενός κώδικα δεοντολογίας, κατάλογο των εγγεγραμμένων μελών, το προσχέδιο κανονισμού λειτουργίας, περιλαμβανομένου του κανονισμού λειτουργίας για τις διαβουλεύσεις με το ΕΔΔΣΜ ηλεκτρικής ενέργειας και άλλα ενδιαφερόμενα μέρη, καθώς και τους κανόνες χρηματοδότησης του φορέα ΔΣΔ της ΕΕ που πρόκειται να ιδρυθεί.

Το προσχέδιο κανονισμού λειτουργίας του φορέα ΔΣΔ της ΕΕ εξασφαλίζει την ισόρροπη εκπροσώπηση όλων των συμμετεχόντων διαχειριστών συστημάτων διανομής.

3.   Εντός δύο μηνών από την παραλαβή του προσχεδίου καταστατικού, του καταλόγου των μελών και του προσχεδίου κανονισμού λειτουργίας, ο ACER γνωμοδοτεί στην Επιτροπή, αφού διαβουλευθεί με τις οργανώσεις που εκπροσωπούν όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη, ιδίως τους χρήστες του συστήματος διανομής.

4.   Εντός τριών μηνών από τη λήψη της γνώμης του ACER, η Επιτροπή γνωμοδοτεί σχετικά με το προσχέδιο καταστατικού, τον κατάλογο των μελών και το προσχέδιο κανονισμού λειτουργίας, λαμβάνοντας υπόψη τη γνώμη που εξέδωσε ο ACER όπως προβλέπεται στην παράγραφο 3.

5.   Εντός τριών μηνών από την ημέρα παραλαβής της θετικής γνώμης της Επιτροπής οι διαχειριστές συστημάτων διανομής ιδρύουν τον φορέα ΔΣΔ της ΕΕ, εγκρίνουν και δημοσιεύουν το καταστατικό και τον κανονισμό λειτουργίας του.

6.   Τα έγγραφα που αναφέρονται στην παράγραφο 2 υποβάλλονται στην Επιτροπή και στον ACER εφόσον έχουν υποστεί αλλαγές ή κατόπιν αιτιολογημένου αιτήματός τους. Η Επιτροπή και ο ACER γνωμοδοτούν σύμφωνα με τη διαδικασία που καθορίζεται στις παραγράφους 2, 3 και 4.

7.   Οι δαπάνες για τις δραστηριότητες του φορέα ΔΣΔ της ΕΕ βαρύνουν τους διαχειριστές συστημάτων διανομής που είναι εγγεγραμμένα μέλη και συνυπολογίζονται στη διαμόρφωση των τιμών. Οι ρυθμιστικές αρχές εγκρίνουν μόνο δαπάνες που είναι εύλογες και αναλογικές.

Άρθρο 54

Βασικοί κανόνες και διαδικασίες σχετικά με τον φορέα ΔΣΔ της ΕΕ

1.   Το καταστατικό του φορέα ΔΣΔ της ΕΕ που εγκρίνεται σύμφωνα με το άρθρο 53 διαφυλάσσει τις ακόλουθες αρχές:

α)

η συμμετοχή στις εργασίες του φορέα ΔΣΔ της ΕΕ περιορίζεται στα καταχωρισμένα μέλη, με δυνατότητα εξουσιοδότησης μεταξύ των μελών·

β)

οι στρατηγικές αποφάσεις σχετικά με τις δραστηριότητες του φορέα ΔΣΔ της ΕΕ, καθώς και οι κατευθυντήριες γραμμές για το διοικητικό συμβούλιο, εγκρίνονται από τη γενική συνέλευση·

γ)

οι αποφάσεις της γενικής συνέλευσης λαμβάνονται σύμφωνα με τους ακόλουθους κανόνες:

i)

κάθε μέλος διαθέτει αριθμό ψήφων ανάλογο προς τον αριθμό πελατών του·

ii)

ασκείται ποσοστό 65 % των ψήφων που χορηγούνται στα μέλη της γενικής συνέλευσης· και

iii)

η απόφαση εγκρίνεται με πλειοψηφία του 55 % των μελών της γενικής συνέλευσης·

δ)

η γενική συνέλευση δεν μπορεί να λάβει απόφαση, σύμφωνα με τους ακόλουθους κανόνες:

i)

κάθε μέλος διαθέτει αριθμό ψήφων ανάλογο προς τον αριθμό πελατών του·

ii)

ασκείται ποσοστό 35 % των ψήφων που χορηγούνται στα μέλη της γενικής συνέλευσης· και

iii)

η απόφαση δεν εγκρίνεται από τουλάχιστον 25 % των μελών της γενικής συνέλευσης·

ε)

το διοικητικό συμβούλιο εκλέγεται από τη γενική συνέλευση για θητεία μέχρι τέσσερα έτη·

στ)

το διοικητικό συμβούλιο διορίζει τον πρόεδρο και τους τρεις αντιπροέδρους μεταξύ των μελών του·

ζ)

η συνεργασία μεταξύ των διαχειριστών συστημάτων μεταφοράς και των διαχειριστών συστημάτων διανομής σύμφωνα με τα άρθρα 56 και 57 καθοδηγείται από το διοικητικό συμβούλιο·

η)

οι αποφάσεις του διοικητικού συμβουλίου εγκρίνονται με απόλυτη πλειοψηφία·

θ)

βάσει πρότασης του διοικητικού συμβουλίου, ο γενικός γραμματέας διορίζεται από τη γενική συνέλευση μεταξύ των μελών της για θητεία τεσσάρων ετών, άπαξ ανανεώσιμη·

ι)

βάσει πρότασης του διοικητικού συμβουλίου, οι ομάδες εμπειρογνωμόνων διορίζονται από τη γενική συνέλευση και κάθε ομάδα δεν πρέπει να υπερβαίνει τα 30 μέλη, με δυνατότητα το ένα τρίτο αυτών να μην είναι μέλη του φορέα ΔΣΔ της ΕΕ· επιπλέον, συγκροτείται μια ομάδα εμπειρογνωμόνων «των χωρών» και αποτελείται από έναν διαχειριστή συστήματος διανομής από κάθε κράτος μέλος.

2.   Οι διαδικασίες που εγκρίνονται από τον φορέα ΔΣΔ της ΕΕ διαφυλάσσουν την ισότιμη και αναλογική μεταχείριση των μελών του και αντανακλούν την ποικίλη γεωγραφική και οικονομική δομή της σύνθεσής του. Ειδικότερα, οι διαδικασίες προβλέπουν ότι:

α)

το διοικητικό συμβούλιο απαρτίζεται από τον πρόεδρο του διοικητικού Συμβουλίου και από 27 εκπροσώπους μελών, εκ των οποίων:

i)

εννέα είναι εκπρόσωποι μελών με περισσότερους από 1 εκατομμύριο χρήστες δικτύου·

ii)

εννέα είναι εκπρόσωποι μελών με περισσότερους από 100 000 και λιγότερους από 1 εκατομμύριο χρήστες δικτύου· και

iii)

εννέα είναι εκπρόσωποι μελών με λιγότερους από 100 000 χρήστες δικτύου·

β)

εκπρόσωποι υφιστάμενων ενώσεων ΔΣΔ μπορούν να συμμετέχουν ως παρατηρητές στις συνεδριάσεις του διοικητικού συμβουλίου·

γ)

το διοικητικό συμβούλιο δεν μπορεί να απαρτίζεται από περισσότερους από 3 εκπροσώπους μελών που εδρεύουν στο ίδιο κράτος μέλος ή που προέρχονται από τον ίδιο βιομηχανικό όμιλο·

δ)

κάθε κατηγορία που περιγράφεται στο στοιχείο α) διορίζει έναν αντιπρόεδρο του διοικητικού συμβουλίου μεταξύ των εκπροσώπων των μελών του·

ε)

οι εκπρόσωποι των μελών που εδρεύουν σε ένα κράτος μέλος ή που προέρχονται από τον ίδιο βιομηχανικό όμιλο δεν μπορούν να αποτελούν την πλειοψηφία των συμμετεχόντων στην ομάδα εμπειρογνωμόνων·

στ)

το διοικητικό συμβούλιο καθορίζει στρατηγική συμβουλευτική ομάδα που παρέχει τη γνώμη της στο διοικητικό συμβούλιο και στις ομάδες εμπειρογνωμόνων και αποτελείται από αντιπροσώπους των ευρωπαϊκών ενώσεων ΔΣΔ και εκπροσώπους όσων κρατών μελών δεν εκπροσωπούνται στο διοικητικό συμβούλιο.

Άρθρο 55

Καθήκοντα του φορέα ΔΣΔ της ΕΕ

1.   Τα καθήκοντα του φορέα ΔΣΔ της ΕΕ είναι τα ακόλουθα:

α)

προαγωγή της λειτουργίας και του προγραμματισμού των δικτύων διανομής σε συντονισμό με τη λειτουργία και τον προγραμματισμό των δικτύων μεταφοράς·

β)

διευκόλυνση της ενσωμάτωσης ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, διεσπαρμένης ηλεκτροπαραγωγής και άλλων πόρων που περιέχονται στο δίκτυο διανομής, όπως η αποθήκευση ενέργειας·

γ)

διευκόλυνση της ευελιξίας απόκρισης φορτίου και της πρόσβασης των χρηστών του δικτύου διανομής στις αγορές·

δ)

συμβολή στην ψηφιοποίηση των συστημάτων διανομής συμπεριλαμβανομένης της εγκατάστασης έξυπνων δικτύων και έξυπνων συστημάτων μέτρησης·

ε)

στήριξη για την ανάπτυξη της διαχείρισης δεδομένων, της κυβερνοασφάλειας και της προστασίας των δεδομένων σε συνεργασία με τις αρμόδιες αρχές και τις ρυθμιζόμενες οντότητες·

στ)

συμμετοχή στην ανάπτυξη κωδίκων δικτύου που έχουν σχέση με τη λειτουργία και τον προγραμματισμό των δικτύων διανομής και τη συντονισμένη λειτουργία των δικτύων μεταφοράς και διανομής, σύμφωνα με το άρθρο 59.

2.   Επιπλέον, ο φορέας ΔΣΔ της ΕΕ:

α)

συνεργάζεται με το ΕΔΔΣΜ ηλεκτρικής ενέργειας για την παρακολούθηση της εφαρμογής των κωδίκων δικτύου και των κατευθυντήριων γραμμών που εγκρίνονται σύμφωνα με τον παρόντα κανονισμό και έχουν σχέση με τη λειτουργία και τον προγραμματισμό των δικτύων διανομής και τη συντονισμένη λειτουργία των δικτύων μεταφοράς και διανομής·

β)

συνεργάζεται με το ΕΔΔΣΜ ηλεκτρικής ενέργειας και εγκρίνει βέλτιστες πρακτικές για τη συντονισμένη λειτουργία και τον προγραμματισμό των δικτύων μεταφοράς και διανομής, συμπεριλαμβανομένων ζητημάτων όπως η ανταλλαγή δεδομένων μεταξύ διαχειριστών και ο συντονισμός των κατανεμημένων ενεργειακών πόρων·

γ)

εργάζεται για τον εντοπισμό βέλτιστων πρακτικών στους τομείς που προσδιορίζονται στην παράγραφο 1 και για την εισαγωγή βελτιώσεων της ενεργειακής απόδοσης στο δίκτυο διανομής·

δ)

εγκρίνει ετήσιο πρόγραμμα εργασιών και ετήσια έκθεση·

ε)

λειτουργεί σύμφωνα με τους κανόνες ανταγωνισμού και διασφαλίζει την ουδετερότητα.

Άρθρο 56

Διαβουλεύσεις κατά τη διαδικασία εκπόνησης κωδίκων δικτύου

1.   Κατά τη συμμετοχή στην εκπόνηση νέων κωδίκων δικτύου σύμφωνα με το άρθρο 59, ο φορέας ΔΣΔ της ΕΕ διαβουλεύεται εκτενώς, εγκαίρως και με τρόπο ανοικτό και διαφανή, με όλα τα σχετικά ενδιαφερόμενα μέρη, ιδίως δε με τις οργανώσεις που εκπροσωπούν αυτά τα ενδιαφερόμενα μέρη, σύμφωνα με τον κανονισμό λειτουργίας για τη διαβούλευση που αναφέρεται στο άρθρο 53. Στη διαβούλευση συμμετέχουν και οι ρυθμιστικές αρχές και άλλες εθνικές αρχές, οι επιχειρήσεις προμήθειας και παραγωγής, οι χρήστες του συστήματος συμπεριλαμβανομένων των πελατών, οι τεχνικοί οργανισμοί και οι πλατφόρμες ενδιαφερομένων. Η διαβούλευση αποσκοπεί στην καταγραφή των απόψεων και των προτάσεων όλων των συμμετεχόντων στη διαδικασία λήψης αποφάσεων.

2.   Όλα τα έγγραφα και τα πρακτικά των συνεδριάσεων σχετικά με τις διαβουλεύσεις που αναφέρονται στην παράγραφο 1 δημοσιοποιούνται.

3.   Ο φορέας ΔΣΔ της ΕΕ λαμβάνει υπόψη τις απόψεις που κατατέθηκαν κατά τη διάρκεια των διαβουλεύσεων. Πριν από την έγκριση προτάσεων για κώδικες δικτύων που προβλέπονται στο άρθρο 59, ο φορέας ΔΣΔ της ΕΕ αναφέρει τις παρατηρήσεις που έλαβε κατά τη διαβούλευση και τον τρόπο με τον οποίο ελήφθησαν υπόψη. Αιτιολογεί τις περιπτώσεις όπου οι παρατηρήσεις δεν ελήφθησαν υπόψη.

Άρθρο 57

Συνεργασία μεταξύ διαχειριστών συστημάτων διανομής και διαχειριστών συστημάτων μεταφοράς

1.   Οι διαχειριστές συστημάτων διανομής και οι διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς συνεργάζονται μεταξύ τους κατά τον προγραμματισμό και τη λειτουργία των δικτύων τους. Ειδικότερα, οι διαχειριστές συστημάτων διανομής και οι διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς ανταλλάσσουν όλες τις απαραίτητες πληροφορίες και δεδομένα σχετικά με τις επιδόσεις των εγκαταστάσεων ηλεκτροπαραγωγής και την απόκριση ζήτησης, την καθημερινή λειτουργία των δικτύων τους και τον μακροπρόθεσμο προγραμματισμό των επενδύσεων στο δίκτυο, με σκοπό να διασφαλίζεται η οικονομικά αποδοτική, ασφαλής και αξιόπιστη ανάπτυξη και λειτουργία των δικτύων τους.

2.   Οι διαχειριστές συστημάτων διανομής και οι διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς συνεργάζονται μεταξύ τους προκειμένου να επιτευχθεί συντονισμένη πρόσβαση σε πόρους όπως η αποκεντρωμένη ηλεκτροπαραγωγή, η αποθήκευση ενέργειας ή η απόκριση ζήτησης, που μπορούν να στηρίξουν συγκεκριμένες ανάγκες τόσο των διαχειριστών συστημάτων διανομής όσο και των διαχειριστών συστημάτων μεταφοράς.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ VII

ΚΩΔΙΚΕΣ ΔΙΚΤΥΟΥ ΚΑΙ ΚΑΤΕΥΘΥΝΤΗΡΙΕΣ ΟΔΗΓΙΕΣ

Άρθρο 58

Έκδοση κωδίκων δικτύου και κατευθυντήριων γραμμών

1.   Η Επιτροπή μπορεί, με την επιφύλαξη των εξουσιοδοτήσεων που προβλέπονται στα άρθρα 59, 60 και 61, να εκδίδει εκτελεστικές ή κατ' εξουσιοδότηση πράξεις. Αυτές οι πράξεις είναι δυνατόν να εκδίδονται είτε ως κώδικες δικτύου με βάση κείμενο προτάσεων που έχουν εκπονηθεί από το ΕΔΔΣΜ ηλεκτρικής ενέργειας ή, εφόσον έτσι προβλέπεται στον κατάλογο προτεραιοτήτων σύμφωνα με το άρθρο 59 παράγραφος 3, από τον φορέα ΔΣΔ της ΕΕ, κατά περίπτωση σε συνεργασία με το ΕΔΔΣΜ ηλεκτρικής ενέργειας, και τον ACER σύμφωνα με τη διαδικασία του άρθρου 59 είτε ως κατευθυντήριες γραμμές σύμφωνα με τη διαδικασία του άρθρου 61.

2.   Όσον αφορά τους κώδικες δικτύου και τις κατευθυντήριες γραμμές

α)

διασφαλίζεται ότι παρέχεται ο ελάχιστος βαθμός εναρμόνισης που απαιτείται για την εκπλήρωση των στόχων του παρόντος κανονισμού·

β)

λαμβάνονται υπόψη, ανάλογα με την περίπτωση, οι περιφερειακές ιδιαιτερότητες·

γ)

δεν υπερβαίνονται τα αναγκαία για τον σκοπό του στοιχείου α), και

δ)

δεν θίγεται το δικαίωμα των κρατών μελών να θεσπίζουν εθνικούς κώδικες δικτύων που δεν επηρεάζουν το διαζωνικό εμπόριο.

Άρθρο 59

Καθορισμός κωδίκων δικτύου

1.   Η Επιτροπή εξουσιοδοτείται να εκδίδει εκτελεστικές πράξεις προκειμένου να εξασφαλισθούν ενιαίες προϋποθέσεις για την εκτέλεση του παρόντος κανονισμού με τον καθορισμό κωδίκων δικτύου στους εξής τομείς:

α)

κανόνες ασφαλείας και αξιοπιστίας δικτύου καθώς και κανόνες για τεχνική ικανότητα μεταφοράς ισχύος εφεδρείας για τη λειτουργική ασφάλεια του δικτύου, καθώς και κανόνες διαλειτουργικότητας κατ' εφαρμογή των άρθρων 34 έως 47 και του άρθρου 57 του παρόντος κανονισμού και του άρθρου 40 της οδηγίας (ΕΕ) 2019/944, συμπεριλαμβανομένων κανόνων περί των καταστάσεων συστήματος, των διορθωτικών μέτρων και των ορίων ασφάλειας της λειτουργίας, του ελέγχου τάσης και της διαχείρισης αέργου ισχύος, της διαχείρισης του ρεύματος βραχυκύκλωσης, της διαχείρισης της ροής ισχύος, της ανάλυσης και του χειρισμού απρόβλεπτων συμβάντων, του εξοπλισμού και των προγραμμάτων προστασίας, της ανταλλαγής δεδομένων, της συμμόρφωσης, της κατάρτισης, του λειτουργικού σχεδιασμού και της ανάλυσης ασφαλείας, του συντονισμού της περιφερειακής λειτουργικής ασφάλειας, του συντονισμού διακοπών, των σχεδίων διαθεσιμότητας σημαντικών παγίων στοιχείων, της ανάλυσης επάρκειας, των επικουρικών υπηρεσιών, του προγραμματισμού, και του περιβάλλοντος δεδομένων του λειτουργικού σχεδιασμού·

β)

κανόνες για την κατανομή δυναμικότητας και τη διαχείριση της συμφόρησης, κατ' εφαρμογή του άρθρου 6 της οδηγίας (ΕΕ) 2019/944 και των άρθρων 7 έως 10, των άρθρων 13 έως 17 και των άρθρων 35 έως 37 του παρόντος κανονισμού, συμπεριλαμβανομένων κανόνων περί της μεθοδολογίας και των διαδικασιών υπολογισμού δυναμικότητας επόμενης ημέρας, των ενδοημερησίων συναλλαγών και μελλοντικής κατανομής, των μοντέλων δικτύου, της διαμόρφωσης ζώνης προσφοράς, της ανακατανομής και αντίρροπης συναλλαγής, των αλγόριθμων συναλλαγών, της ενιαίας σύζευξης επόμενης ημέρας και της ενιαίας ενδοημερήσιας σύζευξης, της παγίωσης της κατανεμημένης διαζωνικής δυναμικότητας, της διανομής των εσόδων συμφόρησης, της αντιστάθμισης κινδύνων διαζωνικής μεταφοράς, των διαδικασιών υποβολής προσφορών, και του κόστους διαχείρισης της κατανομής δυναμικότητας και διαχείρισης της συμφόρησης·

γ)

κανόνες κατ' εφαρμογή των άρθρων 5, 6 και 17 για την εμπορία σχετικά με την τεχνική και λειτουργική παροχή υπηρεσιών πρόσβασης στο δίκτυο και την εξισορρόπηση συστημάτων, συμπεριλαμβανομένων των κανόνων για την ισχύ εφεδρείας των δικτύων, συμπεριλαμβανομένων των καθηκόντων και αρμοδιοτήτων, των πλατφορμών για την ανταλλαγή ενέργειας εξισορρόπησης, των χρονικών ορίων υποβολής προσφορών, των απαιτήσεων για τυποποιημένα και ιδιότυπα προϊόντα εξισορρόπησης, της προμήθειας των υπηρεσιών εξισορρόπησης, της κατανομής της διαζωνικής δυναμικότητας για την ανταλλαγή υπηρεσιών εξισορρόπησης ή την κοινή χρήση εφεδρειών, της εκκαθάρισης της εξισορρόπησης ενέργειας, της εκκαθάρισης των ανταλλαγών ενέργειας μεταξύ διαχειριστών συστημάτων, της εκκαθάρισης αποκλίσεων και της εκκαθάρισης ισχύος εξισορρόπησης, του ελέγχου συχνότητας φορτίου, των παραμέτρων καθορισμού ποιότητας συχνότητας και των παραμέτρων-στόχων ποιότητας συχνότητας, των εφεδρειών διατήρησης συχνότητας, των εφεδρειών αποκατάστασης συχνότητας, των εφεδρειών αντικατάστασης, της ανταλλαγής και καταμερισμού των εφεδρειών, της διαδικασίας διασυνοριακής ενεργοποίησης εφεδρειών, των διαδικασιών ελέγχου του χρόνου και της διαφάνειας των πληροφοριών·

δ)

κανόνες κατ' εφαρμογή των άρθρων 36, 40 και 54 της οδηγίας (ΕΕ) 2019/944, σχετικά με την χωρίς διακρίσεις, διαφανή παροχή επικουρικών υπηρεσιών μη σχετικών με τη συχνότητα, συμπεριλαμβανομένων κανόνων για τον έλεγχο της τάσης σταθερής κατάστασης, την αδράνεια, την ταχεία έγχυση αέργου ρεύματος, την αδράνεια για σταθερότητα δικτύου, το ρεύμα βραχυκυκλώσεως, την ικανότητα επανεκκίνησης από ολική διακοπή και την ικανότητα νησιδοποίησης·

ε)

κανόνες, κατ' εφαρμογή του άρθρου 57 του παρόντος κανονισμού και των άρθρων 17, 31, 32, 36, 40 και 54 της οδηγίας (ΕΕ) 2019/944 σχετικά με την απόκριση ζήτησης, συμπεριλαμβανομένων κανόνων για τη συγκέντρωση, την αποθήκευση ενέργειας και κανόνες περικοπής της ζήτησης.

Οι εν λόγω εκτελεστικές πράξεις εκδίδονται σύμφωνα με τη διαδικασία εξέτασης που αναφέρεται στο άρθρο 67 παράγραφος 2.

2.   Η Επιτροπή εξουσιοδοτείται να εκδίδει κατ' εξουσιοδότηση πράξεις σύμφωνα με το άρθρο 68 προς συμπλήρωση του παρόντος κανονισμού σχετικά με τον καθορισμό κωδίκων δικτύου στα εξής πεδία:

α)

κανόνες σύνδεσης με το δίκτυο, συμπεριλαμβανομένων κανόνων περί της σύνδεσης των εγκαταστάσεων ζήτησης που συνδέονται με σύστημα μεταφοράς, των εγκαταστάσεων διανομής και συστημάτων διανομής που συνδέονται με σύστημα μεταφοράς, της σύνδεσης των μονάδων ζήτησης που χρησιμοποιούνται για την παροχή απόκρισης ζήτησης, των απαιτήσεων για τη σύνδεση ηλεκτροπαραγωγών με το δίκτυο, των απαιτήσεων για τη σύνδεση συνεχούς ρεύματος υψηλής τάσης με το δίκτυο, των απαιτήσεων για συνδεόμενες σε συνεχές ρεύμα μονάδες πάρκων ισχύος και των απομακρυσμένων σταθμών μετατροπής HVDC συνεχούς ρεύματος υψηλής τάσης, και των λειτουργικών διαδικασιών κοινοποίησης για τη σύνδεση με το δίκτυο·

β)

κανόνες για ανταλλαγή δεδομένων, εκκαθάριση και διαφάνεια, συμπεριλαμβανομένων κανόνων περί της ισχύος μεταφοράς για σχετικούς χρονικούς ορίζοντες, των εκτιμήσεων και πραγματικών τιμών κατανομής και χρήσης της μεταφερόμενης ισχύος, πρόβλεψη και πραγματική ζήτηση εγκαταστάσεων και συγκέντρωση αυτών συμπεριλαμβανομένης της μη διαθεσιμότητας εγκαταστάσεων, πρόβλεψη και πραγματική παραγωγή των μονάδων ηλεκτροπαραγωγής και συγκέντρωση αυτών συμπεριλαμβανομένης της μη διαθεσιμότητας μονάδων, διαθεσιμότητα και χρήση δικτύων, μέτρα διαχείρισης της συμφόρησης και δεδομένα αγοράς εξισορρόπησης. Οι κανόνες θα πρέπει να περιλαμβάνουν τους τρόπους δημοσιοποίησης των πληροφοριών, το χρονοδιάγραμμα της δημοσιοποίησης, τους φορείς που είναι υπεύθυνοι για τον χειρισμό·

γ)

κανόνες για την πρόσβαση τρίτων·

δ)

λειτουργικές διαδικασίες εκτάκτων καταστάσεων και αποκατάστασης για καταστάσεις έκτακτης ανάγκης, μεταξύ άλλων σχέδια άμυνας συστήματος, σχέδια αποκατάστασης, αλληλεπιδράσεις των αγορών, ανταλλαγή πληροφοριών και επικοινωνία, εργαλεία και εγκαταστάσεις·

ε)

ειδικοί τομεακοί κανόνες για τις πτυχές της κυβερνοασφάλειας στις διασυνοριακές ροές ηλεκτρικής ενέργειας, συμπεριλαμβανομένων κανόνων για τις κοινές ελάχιστες απαιτήσεις, τον προγραμματισμό, την παρακολούθηση, την υποβολή εκθέσεων και τη διαχείριση κρίσεων·

3.   Η Επιτροπή, αφού διαβουλευθεί με τον ACER, το ΕΔΔΣΜ ηλεκτρικής ενέργειας, τον φορέα ΔΣΔ της ΕΕ και τους λοιπούς ενδιαφερομένους, καταρτίζει κατάλογο προτεραιοτήτων ανά τριετία, στον οποίο προσδιορίζονται οι τομείς που αναφέρονται στις παραγράφους 1 και 2, προς συμπερίληψη στη διαμόρφωση κωδίκων δικτύου.

Εάν το αντικείμενο του κώδικα δικτύου σχετίζεται άμεσα με τη λειτουργία του συστήματος διανομής και όχι κατά κύριο λόγο με το σύστημα μεταφοράς, η Επιτροπή μπορεί να ζητήσει από τον φορέα ΔΣΔ της ΕΕ σε συνεργασία με τον ΕΔΔΣΜ ηλεκτρικής ενέργειας, να συγκαλέσει συντακτική επιτροπή και να υποβάλει πρόταση για κώδικα δικτύου στον ACER.

4.   Η Επιτροπή καλεί τον ACER να της υποβάλει, εντός εύλογου χρονικού διαστήματος που δεν υπερβαίνει το εξάμηνο από τη λήψη του αιτήματος της Επιτροπής, μη δεσμευτικές κατευθυντήριες γραμμές-πλαίσιο με σαφείς και αντικειμενικές αρχές για την εκπόνηση κάθε κώδικα δικτύου που αφορά τους τομείς του καταλόγου προτεραιοτήτων (εφεξής «κατευθυντήρια γραμμή-πλαίσιο»). Το αίτημα της Επιτροπής είναι δυνατό να περιλαμβάνει προϋποθέσεις τις οποίες πρέπει να καλύπτει η κατευθυντήρια γραμμή-πλαίσιο. Κάθε κατευθυντήρια γραμμή-πλαίσιο συμβάλλει στην ενοποίηση της αγοράς, στην αποφυγή διακρίσεων, στον ουσιαστικό ανταγωνισμό και στην αποτελεσματική λειτουργία της αγοράς. Κατόπιν αιτιολογημένου αιτήματος του ACER η Επιτροπή μπορεί να παρατείνει την περίοδο υποβολής των κατευθυντήριων γραμμών.

5.   Η Επιτροπή διαβουλεύεται επισήμως με το ΕΔΔΣΜ ηλεκτρικής ενέργειας, τον φορέα ΔΣΔ της ΕΕ και με άλλους ενδιαφερομένους σχετικά με την κατευθυντήρια γραμμή-πλαίσιο, επί δύο τουλάχιστον μήνες, κατά ανοικτό και διαφανή τρόπο.

6.   Ο ACER υποβάλλει μη δεσμευτική κατευθυντήρια γραμμή-πλαίσιο στην Επιτροπή, εφόσον του ζητηθεί δυνάμει της παραγράφου 4.

7.   Εάν η Επιτροπή κρίνει ότι η κατευθυντήρια γραμμή-πλαίσιο δεν συμβάλλει στην ενοποίηση της αγοράς, στην αποφυγή διακρίσεων, τον ουσιαστικό ανταγωνισμό και την αποτελεσματική λειτουργία της αγοράς, μπορεί να ζητήσει από τον ACER να αναθεωρήσει την κατευθυντήρια γραμμή-πλαίσιο εντός εύλογης προθεσμίας και να την επανυποβάλει στην Επιτροπή.

8.   Εάν ο ACER δεν υποβάλει ή δεν επανυποβάλει κατευθυντήρια γραμμή-πλαίσιο εντός της περιόδου που έχει θέσει η Επιτροπή σύμφωνα με την παράγραφο 4 ή 7, η Επιτροπή καταρτίζει τη συγκεκριμένη κατευθυντήρια γραμμή-πλαίσιο.

9.   Η Επιτροπή καλεί το ΕΔΔΣΜ ηλεκτρικής ενέργειας ή, εφόσον έτσι προβλέπεται στον κατάλογο προτεραιοτήτων σύμφωνα με την παράγραφο 3, τον φορέα ΔΣΔ της ΕΕ σε συνεργασία με τον ΕΔΔΣΜ ηλεκτρικής ενέργειας να υποβάλει στον ACER πρόταση κώδικα δικτύου σύμφωνου με τη σχετική κατευθυντήρια γραμμή-πλαίσιο εντός εύλογου χρονικού διαστήματος που δεν υπερβαίνει τους 12 μήνες από τη λήψη του αιτήματος της Επιτροπής.

10.   Το ΕΔΔΣΜ ηλεκτρικής ενέργειας ή, εφόσον έτσι αποφασίζεται στον κατάλογο προτεραιοτήτων που αναφέρεται στην παράγραφο 3, ο φορέας ΔΣΔ της ΕΕ σε συνεργασία με τον ΕΔΔΣΜ ηλεκτρικής ενέργειας συγκαλεί συντακτική επιτροπή για να τον υποστηρίζει στη διαδικασία εκπόνησης κωδίκων δικτύου. Η συντακτική επιτροπή απαρτίζεται από εκπροσώπους του ACER, του ΕΔΔΣΜ ηλεκτρικής ενέργειας, κατά περίπτωση του φορέα ΔΣΔ της ΕΕ και των NEMOs, και περιορισμένου αριθμού των κύριων επηρεαζόμενων ενδιαφερόμενων μερών. Το ΕΔΔΣΜ ηλεκτρικής ενέργειας ή, όταν έτσι προβλέπεται στον κατάλογο προτεραιοτήτων σύμφωνα με την παράγραφο 3, ο φορέας ΔΣΔ της ΕΕ, σε συνεργασία με το ΕΔΔΣΜ ηλεκτρικής ενέργειας, εκπονεί προτάσεις κωδίκων δικτύου στους τομείς που αναφέρονται στις παραγράφους 1 και 2, όταν αυτό του ζητείται από την Επιτροπή σύμφωνα με την παράγραφο 9.

11.   Ο ACER αναθεωρεί τον προτεινόμενο κώδικα δικτύου για να διασφαλίσει ότι ο υπό έγκριση κώδικας δικτύου είναι σύμφωνος με τις σχετικές κατευθυντήριες γραμμές-πλαίσιο και συμβάλλει στην ενοποίηση της αγοράς, την αποφυγή διακρίσεων, τον ουσιαστικό ανταγωνισμό και την αποτελεσματική λειτουργία της αγοράς, και υποβάλλει τον αναθεωρημένο κώδικα δικτύου στην Επιτροπή εντός έξι μηνών από την παραλαβή της πρότασης. Για την πρόταση που υποβάλλεται στην Επιτροπή, ο ACER λαμβάνει υπόψη τις απόψεις που κατατέθηκαν από όλα τα εμπλεκόμενα μέρη κατά την κατάρτιση της πρότασης υπό την καθοδήγηση του ΕΔΔΣΜ ηλεκτρικής ενέργειας ή του φορέα ΔΣΔ της ΕΕ και διεξάγει επίσημη διαβούλευση με τα σχετικά ενδιαφερόμενα μέρη όσον αφορά το έγγραφο που πρόκειται να υποβληθεί στην Επιτροπή.

12.   Όταν το ΕΔΔΣΜ ηλεκτρικής ενέργειας ή ο φορέας ΔΣΔ της ΕΕ δεν έχουν εκπονήσει κώδικα δικτύου εντός της προθεσμίας που έχει θέσει η Επιτροπή σύμφωνα με την παράγραφο 9, η Επιτροπή μπορεί να καλεί τον ACER να εκπονήσει σχέδιο κώδικα δικτύου βάσει της σχετικής κατευθυντήριας γραμμής-πλαίσιο. Ο ACER μπορεί να αρχίσει περαιτέρω διαβούλευση κατά την εκπόνηση σχεδίου κώδικα δικτύου σύμφωνα με την παρούσα παράγραφο. Ο ACER υποβάλλει το προσχέδιο κώδικα δικτύου το οποίο έχει εκπονήσει σύμφωνα με την παρούσα παράγραφο στην Επιτροπή και μπορεί να εισηγηθεί την έγκρισή του.

13.   Η Επιτροπή μπορεί να εγκρίνει, με δική της πρωτοβουλία, σε περίπτωση που το ΕΔΔΣΜ ηλεκτρικής ενέργειας ή ο φορέας ΔΣΔ της ΕΕ δεν έχουν αναπτύξει κώδικα δικτύου ή ο ACER δεν έχει εκπονήσει προσχέδιο κώδικα δικτύου όπως αναφέρεται στην παράγραφο 12, ή κατόπιν πρότασης του ACER σύμφωνα με την παράγραφο 11, έναν ή περισσότερους κώδικες δικτύου στους τομείς που απαριθμούνται στις παραγράφους 1 και 2.

14.   Όταν η Επιτροπή προτείνει την έγκριση κώδικα δικτύου με δική της πρωτοβουλία, η Επιτροπή διαβουλεύεται με τον ACER, το ΕΔΔΣΜ ηλεκτρικής ενέργειας και όλους τους σχετικούς ενδιαφερομένους ως προς το προσχέδιο κώδικα δικτύου επί διάστημα δύο τουλάχιστον μηνών.

15.   Το παρόν άρθρο δεν θίγει το δικαίωμα της Επιτροπής να εκδίδει και να τροποποιεί τις κατευθυντήριες γραμμές που αναφέρονται στο άρθρο 61. Δεν θίγει επίσης τη δυνατότητα του ΕΔΔΣΜ ηλεκτρικής ενέργειας να εκπονεί μη δεσμευτικές οδηγίες στους τομείς που αναφέρονται στις παραγράφους 1 και 2, εφόσον αυτές δεν αφορούν τομείς που καλύπτονται από αίτημα που απευθύνει στον ΕΔΔΣΜ ηλεκτρικής ενέργειας η Επιτροπή. Ο ΕΔΔΣΜ ηλεκτρικής ενέργειας υποβάλλονται κάθε τέτοια οδηγία στον ACER προς γνωμοδότηση, την οποία λαμβάνει δεόντως υπόψη.

Άρθρο 60

Τροποποίηση των κωδίκων δικτύου

1.   Η Επιτροπή εξουσιοδοτείται να τροποποιεί κώδικες δικτύου εντός των περιοχών που απαριθμούνται στο άρθρο 59 παράγραφοι 1 και 2 σύμφωνα με τη σχετική διαδικασία του εν λόγω άρθρου. Είναι επίσης δυνατό να προτείνονται από τον ACER τροποποιήσεις των κωδίκων δικτύου σύμφωνα με τη διαδικασία που ορίζεται στις παραγράφους 2 και 3 του παρόντος άρθρου.

2.   Πρόσωπα που ενδέχεται να ενδιαφέρονται για οποιονδήποτε κώδικα δικτύου που εγκρίνεται βάσει του άρθρου 59, περιλαμβανομένων και του ΕΔΔΣΜ ηλεκτρικής ενέργειας, του φορέα ΔΣΔ της ΕΕ, των ρυθμιστικών αρχών διανομής, των διαχειριστών συστημάτων μεταφοράς, των διαχειριστών συστημάτων διανομής, των χρηστών του δικτύου και των καταναλωτών, δύνανται να προτείνουν στον ACER προσχέδια τροποποιήσεων του εν λόγω κώδικα. Επίσης, ο ACER με δική του πρωτοβουλία μπορεί να προτείνει τροποποιήσεις.

3.   Ο ACER μπορεί να υποβάλει αιτιολογημένες προτάσεις τροποποιήσεων στην Επιτροπή, εξηγώντας πώς αυτές συμβιβάζονται με τους στόχους των κωδίκων δικτύων που παρατίθενται στο άρθρο 59 παράγραφος 3 του παρόντος κανονισμού. Όταν κρίνει μια πρόταση τροποποίησης παραδεκτή, καθώς και όταν προτείνει τροποποιήσεις με δική του πρωτοβουλία, ο ACER διαβουλεύεται με όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη σύμφωνα με το άρθρο 14 του κανονισμού (ΕΕ) 2019/942.

Άρθρο 61

Κατευθυντήριες γραμμές

1.   Η Επιτροπή εξουσιοδοτείται να εκδίδει δεσμευτικές κατευθυντήριες γραμμές στους τομείς που απαριθμούνται στο παρόν άρθρο.

2.   Η Επιτροπή εξουσιοδοτείται να εκδίδει κατευθυντήριες γραμμές στους τομείς όπου οι εν λόγω πράξεις θα μπορούσαν επίσης να εκπονηθούν δυνάμει της διαδικασίας του κώδικα δικτύου που προβλέπεται στο άρθρο 59 παράγραφοι 1 και 2. Οι εν λόγω κατευθυντήριες γραμμές εκδίδονται με τη μορφή κατ' εξουσιοδότηση πράξεων ή εκτελεστικών πράξεων, ανάλογα με τη σχετική εξουσιοδότηση που προβλέπεται στον παρόντα κανονισμό.

3.   Η Επιτροπή εξουσιοδοτείται να εκδίδει κατ' εξουσιοδότηση πράξεις σύμφωνα με το άρθρο 68 για τη συμπλήρωση του παρόντος κανονισμού με τη θέσπιση κατευθυντήριων γραμμών για τον μηχανισμό αντιστάθμισης διαχειριστών συστημάτων διαμεταφοράς. Οι εν λόγω κατευθυντήριες γραμμές ορίζουν, σύμφωνα με τις αρχές των άρθρων 18 και 49:

α)

λεπτομέρειες σχετικά με τη διαδικασία καθορισμού των διαχειριστών συστημάτων μεταφοράς που οφείλουν να καταβάλλουν αποζημιώσεις για διασυνοριακές ροές, συμπεριλαμβανομένου του επιμερισμού τους μεταξύ των διαχειριστών εθνικών συστημάτων μεταφοράς από τα οποία πηγάζουν οι διασυνοριακές ροές και των συστημάτων όπου οι ροές αυτές καταλήγουν, σύμφωνα με το άρθρο 49 παράγραφος 2·

β)

λεπτομέρειες σχετικά με την ακολουθητέα διαδικασία πληρωμής καθώς και τον καθορισμό του πρώτου διαστήματος για το οποίο καταβάλλεται αποζημίωση, σύμφωνα με το άρθρο 49 παράγραφος 3 δεύτερο εδάφιο·

γ)

λεπτομέρειες των μεθόδων καθορισμού των διαμεταφερόμενων διασυνοριακών ροών για τις οποίες καταβάλλεται αποζημίωση δυνάμει του άρθρου 49, από άποψη τόσο της ποσότητας όσο και του τύπου των ροών, και καθορισμού του μεγέθους των εν λόγω ροών οι οποίες λογίζεται ότι πηγάζουν ή καταλήγουν στα εθνικά συστήματα μεταφοράς των επιμέρους κρατών μελών, σύμφωνα με το άρθρο 49 παράγραφος 5·

δ)

λεπτομέρειες της μεθοδολογίας καθορισμού του κόστους και του κέρδους που προκύπτει λόγω της διαμετακόμισης διασυνοριακών ροών, σύμφωνα με το άρθρο 49 παράγραφος 6·

ε)

λεπτομέρειες της μεταχείρισης των ροών ηλεκτρικής ενέργειας που πηγάζουν από ή καταλήγουν σε χώρες εκτός του Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου, στο πλαίσιο του μηχανισμού αντιστάθμισης διαχειριστών συστημάτων διαμετακόμισης· και

στ)

διευθετήσεις για τη συμμετοχή των εθνικών συστημάτων που είναι διασυνδεδεμένα με γραμμές συνεχούς ρεύματος, σύμφωνα με το άρθρο 49.

4.   Κατά περίπτωση, η Επιτροπή μπορεί να εγκρίνει εκτελεστικές πράξεις με τις οποίες καθορίζονται κατευθυντήριες γραμμές που παρέχουν τον ελάχιστο βαθμό εναρμόνισης που απαιτείται για την εκπλήρωση των στόχων του παρόντος κανονισμού. Με τις εν λόγω κατευθυντήριες γραμμές είναι δυνατό να καθορίζονται επίσης:

α)

λεπτομέρειες σχετικά με τους κανόνες για την εμπορία ηλεκτρικής ενέργειας κατ' εφαρμογή του άρθρου 6 της οδηγίας (ΕΕ) 2019/944 και των άρθρων 5 έως 10, 13 έως 17, 35, 36 και 37 του παρόντος κανονισμού·

β)

λεπτομέρειες σχετικά με τους κανόνες παροχής επενδυτικών κινήτρων για τη δυναμικότητα των γραμμών διασύνδεσης, συμπεριλαμβανομένων των σημάτων γεωγραφικής διαφοροποίησης κατ' εφαρμογή του άρθρου 19·

Οι εν λόγω εκτελεστικές πράξεις εκδίδονται σύμφωνα με τη διαδικασία εξέτασης που προβλέπεται στο άρθρο 67 παράγραφος 2.

5.   Η Επιτροπή μπορεί να εγκρίνει εκτελεστικές πράξεις με τις οποίες καθορίζονται κατευθυντήριες γραμμές για το συντονισμό της λειτουργίας μεταξύ των διαχειριστών συστημάτων μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας σε επίπεδο Ένωσης. Οι εν λόγω κατευθυντήριες γραμμές είναι συνεπείς και βασίζονται στους κώδικες δικτύου που αναφέρονται στο άρθρο 59 και βασίζονται στις εγκριθείσες προδιαγραφές που αναφέρονται στο άρθρο 30 παράγραφος 1 στοιχείο θ). Κατά την έγκριση των εν λόγω κατευθυντήριων γραμμών, η Επιτροπή λαμβάνει υπόψη τις διαφορετικές απαιτήσεις της λειτουργίας κάθε χώρας και περιφέρειας.

Οι εν λόγω εκτελεστικές πράξεις εγκρίνονται σύμφωνα με τη διαδικασία εξέτασης που αναφέρεται στο άρθρο 67 παράγραφος 2.

6.   Κατά την έκδοση ή την τροποποίηση των κατευθυντήριων γραμμών, η Επιτροπή διαβουλεύεται με τον ACER, το ΕΔΔΣΜ ηλεκτρικής ενέργειας, τον φορέα ΔΣΔ της ΕΕ και, κατά περίπτωση, άλλα ενδιαφερόμενα μέρη.

Άρθρο 62

Δικαίωμα των κρατών μελών να προβλέπουν λεπτομερέστερα μέτρα

Ο παρών κανονισμός δεν θίγει το δικαίωμα των κρατών μελών να διατηρούν σε ισχύ ή να θεσπίζουν μέτρα τα οποία περιέχουν διατάξεις λεπτομερέστερες από εκείνες που καθορίζονται στον παρόντα κανονισμό, στις κατευθυντήριες γραμμές που αναφέρονται στο άρθρο 61 ή στους κώδικες δικτύου που αναφέρονται στο άρθρο 59, υπό την προϋπόθεση ότι τα εν λόγω μέτρα είναι συμβατά με το δίκαιο της Ένωσης.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ VIII

ΤΕΛΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ

Άρθρο 63

Νέες γραμμές διασύνδεσης

1.   Οι νέες γραμμές διασύνδεσης συνεχούς ρεύματος είναι δυνατόν, κατόπιν σχετικού αιτήματος, να απαλλάσσονται, για περιορισμένο χρονικό διάστημα, από τις διατάξεις του άρθρου 19 παράγραφοι 2 και 3 του παρόντος κανονισμού και των άρθρων 6 και 43, του άρθρου 59 παράγραφος 7 και του άρθρου 60 παράγραφος 1 της οδηγίας (ΕΕ) 2019/944, εφόσον πληρούνται οι ακόλουθες προϋποθέσεις:

α)

η επένδυση αυξάνει τον ανταγωνισμό στην προμήθεια ηλεκτρικής ενέργειας·

β)

ο βαθμός κινδύνου μιας επένδυσης είναι τέτοιος που η επένδυση να μπορεί γίνει μόνο εφόσον χορηγηθεί απαλλαγή·

γ)

η γραμμή διασύνδεσης αποτελεί ιδιοκτησία φυσικού ή νομικού προσώπου διαφορετικού, τουλάχιστον ως προς τη νομική του μορφή, από τους διαχειριστές συστημάτων στα συστήματα των οποίων θα δημιουργηθεί η γραμμή διασύνδεσης·

δ)

στους χρήστες της εν λόγω γραμμής διασύνδεσης επιβάλλονται τέλη·

ε)

μετά το μερικό άνοιγμα της αγοράς που αναφέρεται στο άρθρο 19 της οδηγίας 96/92/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (24) να μην έχει ανακτηθεί κανένα ποσοστό του κεφαλαίου ή του λειτουργικού κόστους της γραμμής διασύνδεσης από οποιαδήποτε συνιστώσα των τελών που καταβάλλονται για τη χρήση των συστημάτων μεταφοράς ή διανομής τα οποία συνδέονται από τη γραμμή διασύνδεσης· και

στ)

η απαλλαγή δεν θα απέβαινε εις βάρος του ανταγωνισμού ή της ουσιαστικής λειτουργίας της εσωτερικής αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας ή της αποτελεσματικής λειτουργίας του ελεγχόμενου συστήματος με το οποίο συνδέεται η γραμμή διασύνδεσης.

2.   Η παράγραφος 1 εφαρμόζεται επίσης, σε εξαιρετικές περιπτώσεις, σε γραμμές διασύνδεσης εναλλασσόμενου ρεύματος, υπό τον όρο να είναι το κόστος και οι κίνδυνοι της συγκεκριμένης επένδυσης ιδιαίτερα υψηλά σε σύγκριση με το κόστος και τους κινδύνους που διαπιστώνονται συνήθως κατά τη διασύνδεση δύο γειτονικών εθνικών συστημάτων μεταφοράς με γραμμή διασύνδεσης εναλλασσόμενου ρεύματος.

3.   Η παράγραφος 1 εφαρμόζεται και για τις σημαντικές αυξήσεις δυναμικότητας σε υφιστάμενες γραμμές διασύνδεσης.

4.   Η απόφαση που εγκρίνει απαλλαγή όπως αναφέρεται στις παραγράφους 1, 2 και 3 λαμβάνεται, κατά περίπτωση, από τις ρυθμιστικές αρχές των ενδιαφερόμενων κρατών μελών. Μια απαλλαγή μπορεί να καλύπτει το σύνολο ή μέρος της δυναμικότητας της νέας γραμμής διασύνδεσης ή της υφιστάμενης γραμμής διασύνδεσης με σημαντικά αυξημένη δυναμικότητα.

Εντός δύο μηνών από την παραλαβή της αίτησης απαλλαγής από την τελευταία από τις ενδιαφερόμενες ρυθμιστικές αρχές, ο ACER μπορεί να υποβάλει γνωμοδότηση στις εν λόγω ρυθμιστικές αρχές. Οι ρυθμιστικές αρχές μπορούν να βασίσουν την απόφασή τους στην εν λόγω γνωμοδότηση.

Όταν οι ρυθμιστικές αρχές λαμβάνουν απόφαση απαλλαγής, λαμβάνουν υπόψη, κατά περίπτωση, την ανάγκη να επιβληθούν όροι όσον αφορά τη διάρκεια της απαλλαγής και την άνευ διακρίσεων πρόσβαση στη γραμμή διασύνδεσης. Όταν λαμβάνεται απόφαση για τους όρους αυτούς, οι ρυθμιστικές αρχές λαμβάνουν ιδίως υπόψη την προς δημιουργία πρόσθετης δυναμικότητας ή τη μεταβολή της υφιστάμενης δυναμικότητας, τον χρονικό ορίζοντα του έργου και τις εθνικές συνθήκες.

Πριν από τη χορήγηση απαλλαγής οι ρυθμιστικές αρχές του ενδιαφερόμενου κράτους μέλους αποφασίζουν τους κανόνες και τους μηχανισμούς για τη διαχείριση και την κατανομή της δυναμικότητας. Οι εν λόγω κανόνες διαχείρισης της συμφόρησης περιλαμβάνουν την υποχρέωση προσφοράς της αχρησιμοποίητης ισχύος στην αγορά, οι δε χρήστες της εγκατάστασης δικαιούνται να διαθέτουν τη συμβατική τους ισχύ στη δευτερογενή αγορά. Κατά την αξιολόγηση των κριτηρίων που αναφέρονται στα στοιχεία α), β) και στ) της παραγράφου 1, λαμβάνονται υπόψη τα αποτελέσματα της διαδικασίας κατανομής της δυναμικότητας.

Όταν όλες οι ενδιαφερόμενες ρυθμιστικές αρχές έχουν καταλήξει σε συμφωνία σχετικά με την απόφαση απαλλαγής εντός έξι μηνών από τη λήψη του αιτήματος, ενημερώνουν τον ACER για την απόφαση αυτή.

Η απόφαση απαλλαγής, συμπεριλαμβανομένων τυχόν όρων που αναφέρονται στο τρίτο εδάφιο της παρούσας παραγράφου, αιτιολογείται δεόντως και δημοσιεύεται.

5.   Η απόφαση που αναφέρεται στην παράγραφο 4 λαμβάνεται από τον ACER:

α)

όταν οι ενδιαφερόμενες ρυθμιστικές αρχές δεν μπόρεσαν να καταλήξουν σε συμφωνία εντός έξι μηνών από την ημερομηνία κατά την οποία η τελευταία από τις εν λόγω ρυθμιστικές αρχές έλαβε την αίτηση απαλλαγής· ή

β)

κατόπιν κοινού αιτήματος των ενδιαφερόμενων ρυθμιστικών αρχών.

Πριν λάβει τέτοια απόφαση, ο ACER διαβουλεύεται με τις ενδιαφερόμενες ρυθμιστικές αρχές και τους αιτούντες.

6.   Ανεξάρτητα από τις παραγράφους 4 και 5, τα κράτη μέλη μπορούν να ορίζουν ότι η ρυθμιστική αρχή ή ο ACER, ανάλογα με την περίπτωση, υποβάλλουν, προκειμένου να ληφθεί επίσημη απόφαση, στον αρμόδιο φορέα του κράτους μέλους τη γνώμη τους για την αίτηση απαλλαγής. Η γνώμη αυτή δημοσιεύεται μαζί με την απόφαση.

7.   Αντίγραφο κάθε αίτησης απαλλαγής διαβιβάζεται μόλις παραληφθεί από τις ρυθμιστικές αρχές χωρίς καθυστέρηση στην Επιτροπή και τον ACER, προς ενημέρωση. Οι ενδιαφερόμενες ρυθμιστικές αρχές ή ο ACER («κοινοποιούντες φορείς») κοινοποιούν αμελλητί στην Επιτροπή την απόφαση μαζί με όλες τις σχετικές πληροφορίες που αφορούν την απόφαση. Οι πληροφορίες μπορούν να υποβληθούν στην Επιτροπή σε ομαδοποιημένη μορφή ώστε να μπορεί η Επιτροπή να καταλήξει σε τεκμηριωμένη απόφαση. Ειδικότερα, οι πληροφορίες περιέχουν:

α)

τους λεπτομερείς λόγους βάσει των οποίων χορηγήθηκε ή απορρίφθηκε η απαλλαγή, συμπεριλαμβανομένων των οικονομικών πληροφοριών που δικαιολογούν την ανάγκη απαλλαγής·

β)

τη διεξαχθείσα ανάλυση για τον αντίκτυπο που θα έχει η χορήγηση της απαλλαγής στον ανταγωνισμό και στην ουσιαστική λειτουργία της εσωτερικής αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας·

γ)

αιτιολόγηση για το χρονικό διάστημα και το μερίδιο της συνολικής δυναμικότητας της εν λόγω γραμμής διασύνδεσης για τα οποία χορηγείται η εξαίρεση· και

δ)

το αποτέλεσμα της διαβούλευσης με τις ενδιαφερόμενες ρυθμιστικές αρχές.

8.   Εντός 50 εργάσιμων ημερών από την επομένη της παραλαβής της κοινοποίησης βάσει της παραγράφου 7, η Επιτροπή μπορεί να λάβει απόφαση με την οποία ζητεί από τους κοινοποιούντες φορείς να τροποποιήσουν ή να ανακαλέσουν την απόφαση χορήγησης απαλλαγής. Εάν η Επιτροπή ζητήσει πρόσθετες πληροφορίες, η ανωτέρω προθεσμία μπορεί να παραταθεί κατά 50 επιπλέον εργάσιμες ημέρες. Η πρόσθετη αυτή προθεσμία αρχίζει την επομένη της ημέρας κατά την οποία παραλαμβάνονται οι πλήρεις πληροφορίες. Η αρχική προθεσμία είναι επίσης δυνατόν να παρατείνεται με τη συναίνεση της Επιτροπής και των κοινοποιούντων φορέων.

Εάν οι ζητούμενες πληροφορίες δεν διαβιβασθούν εντός της προθεσμίας που τάχθηκε στο αίτημα πρόσθετων πληροφοριών της Επιτροπής, η κοινοποίηση θεωρείται ότι ανακλήθηκε, εκτός εάν, πριν από τη λήξη της προθεσμίας αυτής, η προθεσμία παραταθεί με τη συναίνεση της Επιτροπής και των κοινοποιούντων φορέων ή εάν οι κοινοποιούντες φορείς, με δεόντως αιτιολογημένη δήλωση, έχουν πληροφορήσει την Επιτροπή ότι θεωρούν την κοινοποίηση πλήρη.

Οι κοινοποιούντες φορείς συμμορφώνονται προς την απόφαση της Επιτροπής να τροποποιήσει ή να ανακαλέσει την απόφαση απαλλαγής εντός ενός μηνός από την παραλαβή της και ενημερώνουν την Επιτροπή σχετικά.

Η Επιτροπή διαφυλάσσει την εμπιστευτικότητα των εμπορικά ευαίσθητων πληροφοριών.

Η απόφαση απαλλαγής που έχει εγκριθεί από την Επιτροπή παύει να ισχύει δύο έτη από την ημερομηνία έκδοσής της, εάν μέχρι τότε δεν έχει αρχίσει η κατασκευή της γραμμής διασύνδεσης, και πέντε έτη μετά την ημερομηνία έκδοσής της, εάν μέχρι τότε η γραμμή διασύνδεσης δεν έχει τεθεί σε λειτουργία, εκτός εάν η Επιτροπή αποφασίσει, βάσει αιτιολογημένου αιτήματος από τους κοινοποιούντες φορείς, ότι οιαδήποτε καθυστέρηση οφείλεται σε μείζονα εμπόδια τα οποία διαφεύγουν του ελέγχου του προσώπου στο οποίο χορηγήθηκε η απαλλαγή.

9.   Σε περίπτωση που οι ρυθμιστικές αρχές του ενδιαφερόμενου κράτους μέλους αποφασίσουν να τροποποιήσουν απόφαση απαλλαγής, κοινοποιούν αμελλητί την απόφαση αυτή στην Επιτροπή, μαζί με όλες τις σχετικές με την απόφαση πληροφορίες. Οι παράγραφοι 1 έως 8 εφαρμόζονται στην απόφαση τροποποίησης απόφασης απαλλαγής, λαμβανομένων υπόψη των ιδιαιτεροτήτων της υφιστάμενης απαλλαγής.

10.   Η Επιτροπή δύναται, κατόπιν αιτήματος ή με δική της πρωτοβουλία, να κινήσει εκ νέου τη διαδικασία που αφορά αίτημα απαλλαγής, εάν:

α)

λαμβανομένης δεόντως υπόψη τις έννομες προσδοκίες των μερών, καθώς και της οικονομικής ισορροπίας που επιτεύχθηκε με την αρχική απόφαση απαλλαγής, έχει σημειωθεί ουσιαστική μεταβολή οποιουδήποτε από τα δεδομένα στα οποία βασίστηκε η απόφαση·

β)

οι ενδιαφερόμενες επιχειρήσεις αθετήσουν τις δεσμεύσεις που έχουν αναλάβει· ή

γ)

η απόφαση έχει βασιστεί σε ελλιπείς, εσφαλμένες ή παραπλανητικές πληροφορίες που παρασχέθηκαν από τα μέρη.

11.   Η Επιτροπή εξουσιοδοτείται να εκδίδει κατ' εξουσιοδότηση πράξεις σύμφωνα με το άρθρο 68 για τη συμπλήρωση του παρόντος κανονισμού με τον προσδιορισμό κατευθυντήριων γραμμών για την εφαρμογή των όρων που προβλέπονται στην παράγραφο 1 του παρόντος άρθρου και τον καθορισμό της διαδικασίας που πρέπει να τηρείται για την εφαρμογή των παραγράφων 4 και 7 έως 10 του παρόντος άρθρου.

Άρθρο 64

Παρεκκλίσεις

1.   Τα κράτη μέλη μπορούν να ζητήσουν να τύχουν παρεκκλίσεων από τις οικείες διατάξεις των άρθρων 3 και 6, του άρθρου 7 παράγραφος 1, του άρθρου 8 παράγραφοι 1 και 4, των άρθρων 9, 10 και 11, των άρθρων 14 έως 17, των άρθρων 19 έως 27, των άρθρων 35 έως 47 και του άρθρου 51, υπό τον όρο ότι:

α)

το κράτος μέλος μπορεί να αποδείξει την ύπαρξη ουσιαστικών προβλημάτων στη λειτουργία των μικρών απομονωμένων συστημάτων και των μικρών συνδεδεμένων συστημάτων·

β)

οι εξόχως απόκεντρες περιοχές κατά την έννοια του άρθρου 349 ΣΛΕΕ, δεν μπορούν να διασυνδεθούν με την ενωσιακή αγορά ενέργειας για προφανείς γεωγραφικούς λόγους.

Στην περίπτωση που αναφέρεται στο στοιχείο α) του πρώτου εδαφίου, η παρέκκλιση πρέπει να είναι χρονικά περιορισμένη και να υπόκειται σε προϋποθέσεις με στόχο την αύξηση του ανταγωνισμού και την ενοποίηση με την εσωτερική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας.

Στην περίπτωση που αναφέρεται στο στοιχείο β) του πρώτου εδαφίου, η παρέκκλιση δεν είναι χρονικά περιορισμένη.

Η Επιτροπή ενημερώνει τα κράτη μέλη για τις εν λόγω αιτήσεις πριν λάβει σχετική απόφαση, διαφυλάσσοντας την εμπιστευτικότητα των εμπορικά ευαίσθητων πληροφοριών.

Η παρέκκλιση που χορηγείται βάσει του παρόντος άρθρου αποβλέπει στο να διασφαλίσει ότι δεν παρεμποδίζει την μετάβαση προς τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, την αυξημένη ευελιξία, την αποθήκευση ενέργειας, τη διακίνηση της ηλεκτρικής ενέργειας και την απόκριση ζήτησης.

Στην απόφασή της περί χορήγησης παρέκκλισης, η Επιτροπή προσδιορίζει τον βαθμό στον οποίο η παρέκκλιση πρέπει να συνεκτιμά την εφαρμογή των κωδίκων δικτύου και των κατευθυντήριων γραμμών.

2.   Τα άρθρα 3, 5 και 6, το άρθρο 7 παράγραφος 1, το άρθρο 7 παράγραφος 2 στοιχεία γ) και ζ), τα άρθρα 8 έως 17, το άρθρο 18 παράγραφοι 5 και 6, τα άρθρα 19 και 20, το άρθρο 21 παράγραφοι 1, 2 και 4 έως 8, το άρθρο 22 παράγραφος 1 στοιχείο γ), το άρθρο 22 παράγραφος 2 στοιχεία β) και γ), το άρθρο 22 παράγραφος 2 τελευταίο εδάφιο, τα άρθρα 23 έως 27, το άρθρο 34 παράγραφοι 1, 2 και 3, τα άρθρα 35 έως 47, το άρθρο 48 παράγραφος 2 και τα άρθρα 49 και 51 δεν ισχύουν για την Κύπρο έως ότου το σύστημα μεταφοράς της συνδεθεί με τα συστήματα μεταφοράς άλλων κρατών μελών μέσω διασυνδέσεων.

Εάν μέχρι την 1η Ιανουαρίου 2026 το σύστημα μεταφοράς της Κύπρου δεν έχει συνδεθεί με άλλα δίκτυα μεταφοράς κρατών μελών μέσω διασυνδέσεων, η Κύπρος θα εκτιμήσει την ανάγκη παρέκκλισης από τις διατάξεις αυτές και δύναται να υποβάλει στην Επιτροπή αίτηση συνέχισης της παρέκκλισης. Η Επιτροπή αξιολογεί κατά πόσον η εφαρμογή των αντίστοιχων διατάξεων ενδέχεται να προκαλέσει ουσιαστικά προβλήματα στη λειτουργία του συστήματος ηλεκτρικής ενέργειας στην Κύπρο ή εάν η εφαρμογή τους στην Κύπρο αναμένεται να αποφέρει οφέλη για τη λειτουργία της αγοράς. Βάσει της αξιολόγησης αυτής, η Επιτροπή εκδίδει αιτιολογημένη απόφαση σχετικά με την πλήρη ή μερική παράταση της παρέκκλισης. Η απόφαση δημοσιεύεται στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

3.   Ο παρών κανονισμός δεν θίγει την εφαρμογή των παρεκκλίσεων που εγκρίνονται σύμφωνα με το άρθρο 66 της οδηγίας (ΕΕ) 2019/944.

4.   Ως προς την επίτευξη του στόχου διασύνδεσης μέχρι το 2030, όπως ορίζεται στον κανονισμό (ΕΕ) 2018/1999, λαμβάνεται δεόντως υπόψη η ηλεκτρική διασύνδεση Μάλτας-Ιταλίας.

Άρθρο 65

Παροχή πληροφοριών και εμπιστευτικότητα

1.   Τα κράτη μέλη και οι ρυθμιστικές αρχές παρέχουν στην Επιτροπή, κατόπιν αιτήματος, όλες τις πληροφορίες που απαιτούνται για τους σκοπούς της εφαρμογής του παρόντος κανονισμού.

Η Επιτροπή καθορίζει εύλογη προθεσμία εντός της οποίας πρέπει να υποβάλλονται οι πληροφορίες, λαμβάνοντας υπόψη την πολυπλοκότητα των πληροφοριών και το πόσο επειγόντως ζητούνται οι πληροφορίες.

2.   Εάν το ενδιαφερόμενο κράτος μέλος ή η ενδιαφερόμενη ρυθμιστική αρχή δεν παρέχει τις πληροφορίες της παραγράφου 1 εντός της προθεσμίας που αναφέρεται στην παράγραφο 1, η Επιτροπή μπορεί να ζητεί όλες τις απαραίτητες πληροφορίες για τους σκοπούς της εφαρμογής του παρόντος κανονισμού απευθείας από τις ενδιαφερόμενες επιχειρήσεις.

Όταν η Επιτροπή αποστέλλει αίτημα με το οποίο ζητεί πληροφορίες από επιχείρηση, διαβιβάζει ταυτοχρόνως αντίγραφο του αιτήματός της στις ρυθμιστικές αρχές του κράτους μέλους στην επικράτεια του οποίου ευρίσκεται η έδρα της επιχείρησης.

3.   Στο αίτημά της για παροχή πληροφοριών της παραγράφου 1, η Επιτροπή αναφέρει τη νομική βάση του αιτήματος, την προθεσμία εντός της οποίας πρέπει να παρασχεθούν οι πληροφορίες, το σκοπό του αιτήματος καθώς και τις κυρώσεις που προβλέπονται στο άρθρο 66 παράγραφος 2 για την παροχή εσφαλμένων, ελλιπών ή παραπλανητικών πληροφοριών.

4.   Οι ιδιοκτήτες των επιχειρήσεων ή οι εκπρόσωποί τους και, σε περίπτωση νομικών προσώπων, τα φυσικά πρόσωπα που είναι εκ του νόμου ή εκ του καταστατικού τους εξουσιοδοτημένα να εκπροσωπούν τις επιχειρήσεις, παρέχουν τις αιτούμενες πληροφορίες. Όταν εξουσιοδοτούνται δικηγόροι να παρέχουν τις πληροφορίες εξ ονόματος του πελάτη τους, ο πελάτης παραμένει πλήρως υπεύθυνος εάν οι παρεχόμενες πληροφορίες είναι ελλιπείς, εσφαλμένες ή παραπλανητικές.

5.   Σε περίπτωση που μια επιχείρηση δεν παρέχει τις αιτούμενες πληροφορίες εντός της προθεσμίας που καθορίσθηκε από την Επιτροπή ή παρέχει ελλιπείς πληροφορίες, η Επιτροπή μπορεί να απαιτήσει, με απόφασή της, την παροχή των πληροφοριών. Στην απόφαση αυτή καθορίζονται οι απαιτούμενες πληροφορίες και ορίζεται εύλογη προθεσμία εντός της οποίας πρέπει να παρασχεθούν. Στην απόφαση αναφέρονται οι κυρώσεις που προβλέπονται στο άρθρο 66 παράγραφος 2. Στην απόφαση αναφέρεται επίσης το δικαίωμα προσφυγής κατά της απόφασης ενώπιον του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Η Επιτροπή αποστέλλει ταυτοχρόνως αντίγραφο της απόφασής της στις ρυθμιστικές αρχές του κράτους μέλους στην επικράτεια του οποίου ευρίσκεται η κατοικία του προσώπου ή η έδρα της επιχείρησης.

6.   Οι πληροφορίες που αναφέρονται στις παραγράφους 1 και 2 χρησιμοποιούνται μόνο για τους σκοπούς της εφαρμογής του παρόντος κανονισμού.

Η Επιτροπή δεν δημοσιοποιεί πληροφορίες που αποκτά σύμφωνα με τον παρόντα κανονισμό, εφόσον οι εν λόγω πληροφορίες διέπονται από την υποχρέωση τήρησης του επαγγελματικού απορρήτου.

Άρθρο 66

Κυρώσεις

1.   Με την επιφύλαξη της παραγράφου 2 του παρόντος άρθρου, τα κράτη μέλη ορίζουν τους κανόνες για τις κυρώσεις που επιβάλλονται για παραβάσεις του παρόντος κανονισμού, των κωδίκων δικτύου που εκδίδονται δυνάμει του άρθρου 59 και των κατευθυντήριων γραμμών που εγκρίνονται δυνάμει του άρθρου 61, και λαμβάνουν όλα τα αναγκαία μέτρα ώστε να εξασφαλισθεί η εφαρμογή τους. Οι προβλεπόμενες κυρώσεις είναι αποτελεσματικές, αναλογικές και αποτρεπτικές. Τα κράτη μέλη ενημερώνουν αμελλητί την Επιτροπή για τους εν λόγω κανόνες και τις εν λόγω κυρώσεις, καθώς και για κάθε μεταγενέστερη τροποποίηση που ασκεί επιρροή σε αυτούς.

2.   Η Επιτροπή μπορεί με απόφασή της να επιβάλλει στις επιχειρήσεις πρόστιμα που δεν υπερβαίνουν το 1 % του συνολικού κύκλου εργασιών κατά την προηγούμενη χρήση, στις περιπτώσεις που, εκ προθέσεως ή εξ αμελείας, οι εν λόγω επιχειρήσεις παρέχουν εσφαλμένες, ελλιπείς ή παραπλανητικές πληροφορίες σε απάντηση αιτήματος που υποβάλλεται σύμφωνα με το άρθρο 65 παράγραφος 3 ή εάν δεν ανταποκρίνονται σε αίτημα παροχής πληροφοριών εντός της προθεσμίας που ορίσθηκε με απόφαση εκδοθείσα σύμφωνα με το άρθρο 65 παράγραφος 5 πρώτο εδάφιο. Κατά τον καθορισμό του ύψους του προστίμου η Επιτροπή λαμβάνει υπόψη τη σοβαρότητα της μη συμμόρφωσης προς τις απαιτήσεις της παραγράφου 1 του παρόντος άρθρου.

3.   Οι κυρώσεις που προβλέπονται από την παράγραφο 1 και οι αποφάσεις που λαμβάνονται σύμφωνα με την παράγραφο 2 δεν έχουν ποινικό χαρακτήρα.

Άρθρο 67

Διαδικασία επιτροπής

1.   Η Επιτροπή επικουρείται από επιτροπή που συγκροτείται δυνάμει του άρθρου 68 της οδηγίας (ΕΕ) 2019/944. Πρόκειται για επιτροπή κατά την έννοια του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 182/2011.

2.   Όταν γίνεται παραπομπή στην παρούσα παράγραφο, εφαρμόζεται το άρθρο 5 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 182/2011.

Άρθρο 68

Άσκηση της εξουσιοδότησης

1.   Ανατίθεται στην Επιτροπή η εξουσία να εκδίδει κατ' εξουσιοδότηση πράξεις υπό τους όρους του παρόντος άρθρου.

2.   Η προβλεπόμενη στο άρθρο 34 παράγραφος 3, στο άρθρο 49 παράγραφος 4, στο άρθρο 59 παράγραφος 2, στο άρθρο 61 παράγραφος 2 και στο άρθρο 63 παράγραφος 11 εξουσία έκδοσης κατ' εξουσιοδότηση πράξεων ανατίθεται στην Επιτροπή έως την 31η Δεκεμβρίου 2028. Η Επιτροπή υποβάλλει έκθεση σχετικά με τις εξουσίες που της έχουν ανατεθεί το αργότερο εννέα μήνες πριν από τη λήξη της ανωτέρω περιόδου και, κατά περίπτωση, πριν από τη λήξη των τυχόν μεταγενέστερων περιόδων. Η εξουσιοδότηση ανανεώνεται σιωπηρά για περιόδους οκτώ ετών, εκτός αν το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ή το Συμβούλιο αντιταχθούν το αργότερο τρεις μήνες πριν από τη λήξη της κάθε περιόδου.

3.   Η ανάθεση αρμοδιοτήτων που αναφέρονται στο άρθρο 34 παράγραφος 3, στο άρθρο 49 παράγραφος 4, στο άρθρο 59 παράγραφος 2, στο άρθρο 61 παράγραφος 2 και στο άρθρο 63 παράγραφος 11, μπορεί να ανακληθεί ανά πάσα στιγμή από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ή το Συμβούλιο. Η απόφαση ανάκλησης περατώνει την εξουσιοδότηση που προσδιορίζεται στην εν λόγω απόφαση. Αρχίζει να ισχύει την επομένη της δημοσίευσης της απόφασης στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης ή σε μεταγενέστερη ημερομηνία που ορίζεται σε αυτή. Δεν θίγει το κύρος τυχόν κατ' εξουσιοδότηση πράξης που έχει ήδη τεθεί σε ισχύ.

4.   Πριν από την έκδοση κατ' εξουσιοδότηση πράξης, η Επιτροπή διαβουλεύεται με εμπειρογνώμονες οι οποίοι ορίζονται από κάθε κράτος μέλος σύμφωνα με τις αρχές της διοργανικής συμφωνίας της 13ης Απριλίου 2016 για τη βελτίωση του νομοθετικού έργου.

5.   Μόλις εκδώσει μια κατ' εξουσιοδότηση πράξη, η Επιτροπή την κοινοποιεί ταυτόχρονα στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και στο Συμβούλιο.

6.   Η κατ' εξουσιοδότηση πράξη που εκδίδεται δυνάμει του άρθρου 34 παράγραφος 3, του άρθρου 49 παράγραφος 4, του άρθρου 59 παράγραφος 2, του άρθρου 61 παράγραφος 2 και του άρθρου 63 παράγραφος 11 τίθεται σε ισχύ μόνον εφόσον δεν έχει διατυπωθεί αντίρρηση από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ή το Συμβούλιο εντός δύο μηνών από την ημέρα που η πράξη κοινοποιείται στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο ή αν, πριν λήξει αυτή η περίοδος, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο ενημερώσουν αμφότερα την Επιτροπή ότι δεν θα προβάλλουν αντιρρήσεις. Η προθεσμία αυτή παρατείνεται κατά δύο μήνες κατόπιν πρωτοβουλίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου ή του Συμβουλίου.

Άρθρο 69

Εξέταση και εκθέσεις της Επιτροπής

1.   Έως την 1η Ιουλίου 2025, η Επιτροπή εξετάζει τους υφιστάμενους κώδικες δικτύου και τις υφιστάμενες κατευθυντήριες γραμμές για να εκτιμήσει ποιες από τις διατάξεις τους θα ήταν σκόπιμο να ενσωματωθούν σε νομοθετικές πράξεις της Ένωσης σχετικές με την εσωτερική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας, καθώς και με ποιον τρόπο θα μπορούσαν να αναθεωρούνται οι εξουσιοδοτήσεις για κώδικες δικτύου και κατευθυντήριες γραμμές που προβλέπονται στα άρθρα 59 και 61.

Η Επιτροπή υποβάλλει λεπτομερή έκθεση της αξιολόγησής της στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και στο Συμβούλιο ως την ίδια ημερομηνία.

Έως τις 31 Δεκεμβρίου 2026, η Επιτροπή υποβάλλει όπου είναι σκόπιμο, νομοθετικές προτάσεις στηριγμένες στην αξιολόγησή της.

2.   Έως την 31η Δεκεμβρίου 2030 η Επιτροπή εξετάζει τον παρόντα κανονισμό και υποβάλλει έκθεση προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο βασισμένη στην εν λόγω εξέταση, συνοδευόμενη από νομοθετική πρόταση, αν είναι σκόπιμο.

Άρθρο 70

Κατάργηση

Ο κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 714/2009 καταργείται. Οι παραπομπές στον καταργούμενο κανονισμό νοούνται ως παραπομπές στον παρόντα κανονισμό και διαβάζονται σύμφωνα με τον πίνακα αντιστοιχίας του παραρτήματος ΙΙ.

Άρθρο 71

Έναρξη ισχύος

1.   Ο παρών κανονισμός αρχίζει να ισχύει την εικοστή ημέρα από τη δημοσίευσή του στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

2.   Εφαρμόζεται από την 1η Ιανουαρίου 2020.

Κατά παρέκκλιση από το πρώτο εδάφιο, τα άρθρα 14 και 15, το άρθρο 22 παράγραφος 4, το άρθρο 23 παράγραφοι 3 και 6, τα άρθρα 35, 36 και 62 εφαρμόζονται από την ημερομηνία έναρξης ισχύος του παρόντος κανονισμού. Για τους σκοπούς της εφαρμογής του άρθρου 14 παράγραφος 7 και του άρθρου 15 παράγραφος 2, το άρθρο 16 εφαρμόζεται από την εν λόγω ημερομηνία.

Ο παρών κανονισμός είναι δεσμευτικός ως προς όλα τα μέρη του και ισχύει άμεσα σε κάθε κράτος μέλος.

Βρυξέλλες, 5 Ιουνίου 2019.

Για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο

Ο Πρόεδρος

A. TAJANI

Για το Συμβούλιο

Ο Πρόεδρος

G. CIAMBA


(1)  ΕΕ C 288 της 31.8.2017, σ. 91.

(2)  ΕΕ C 342 της 12.10.2017, σ. 79.

(3)  Θέση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 26ης Μαρτίου 2019 (δεν έχει ακόμη δημοσιευθεί στην Επίσημη Εφημερίδα) και απόφαση του Συμβουλίου της 22ας Μαΐου 2019.

(4)  Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 714/2009 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 13ης Ιουλίου 2009, σχετικά με τους όρους πρόσβασης στο δίκτυο για τις διασυνοριακές ανταλλαγές ηλεκτρικής ενεργείας και την κατάργηση του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1228/2003 (ΕΕ L 211 της 14.8.2009, σ. 15).

(5)  Κανονισμός (ΕΕ) 2017/2195 της Επιτροπής, της 23ης Νοεμβρίου 2017, σχετικά με τον καθορισμό κατευθυντήριας γραμμής για την εξισορρόπηση ηλεκτρικής ενέργειας (ΕΕ L 312 της 28.11.2017, σ. 6).

(6)  Οδηγία (ΕΕ) 2019/944 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 5ης Ιουνίου 2019, σχετικά με τους κοινούς κανόνες για την εσωτερική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας και την τροποποίηση της οδηγίας 2012/27/ΕΕ (βλέπε σελίδα 125 της παρούσας Επίσημης Εφημερίδας).

(7)  Κανονισμός (ΕΕ) 2015/1222 της Επιτροπής, της 24ης Ιουλίου 2015, σχετικά με τον καθορισμό κατευθυντήριων γραμμών για την κατανομή της δυναμικότητας και τη διαχείριση της συμφόρησης (ΕΕ L 197 της 25.7.2015, σ. 24).

(8)  Κανονισμός (ΕΕ) 2016/1719 της Επιτροπής, της 26ης Σεπτεμβρίου 2016, σχετικά με τον καθορισμό κατευθυντήριας γραμμής για τη μελλοντική κατανομή δυναμικότητας (ΕΕ L 259 της 27.9.2016, σ. 42).

(9)  Κανονισμός (ΕΕ) 2016/631 της Επιτροπής, της 14ης Απριλίου 2016, για τη θέσπιση κώδικα δικτύου όσον αφορά τις απαιτήσεις για τη σύνδεση ηλεκτροπαραγωγών με το δίκτυο (ΕΕ L 112 της 27.4.2016, σ. 1).

(10)  Κανονισμός (ΕΕ) 2019/942 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 5ης Ιουνίου 2019, για την ίδρυση Οργανισμού της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τη Συνεργασία των Ρυθμιστικών Αρχών Ενέργειας (βλέπε σελίδα 22 της παρούσας Επίσημης Εφημερίδας).

(11)  Κανονισμός (ΕΕ) 2019/941 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 5ης Ιουνίου 2019, σχετικά με την ετοιμότητα αντιμετώπισης κινδύνων στον τομέα της ηλεκτρικής ενέργειας και με την κατάργηση της οδηγίας 2005/89/ΕΚ (βλέπε σελίδα 1 της παρούσας Επίσημης Εφημερίδας).

(12)  Κανονισμός (ΕΕ) 2017/1485 της Επιτροπής, της 2ας Αυγούστου 2017, σχετικά με τον καθορισμό κατευθυντήριων γραμμών για τη λειτουργία του συστήματος μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας (ΕΕ L 220 της 25.8.2017, σ. 1).

(13)  Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1228/2003 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 26ης Ιουνίου 2003, σχετικά με τους όρους πρόσβασης στο δίκτυο για τις διασυνοριακές ανταλλαγές ηλεκτρικής ενέργειας (ΕΕ L 176 της 15.7.2003, σ. 1).

(14)  ΕΕ L 123 της 12.5.2016, σ. 1.

(15)  Κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 182/2011 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 16ης Φεβρουαρίου 2011, για τη θέσπιση κανόνων και γενικών αρχών σχετικά με τους τρόπους ελέγχου από τα κράτη μέλη της άσκησης των εκτελεστικών αρμοδιοτήτων από την Επιτροπή (ΕΕ L 55 της 28.2.2011, σ. 13).

(16)  Οδηγία 2012/27/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 25ης Οκτωβρίου 2012, για την ενεργειακή απόδοση, την τροποποίηση των οδηγιών 2009/125/ΕΚ και 2010/30/ΕΕ και την κατάργηση των οδηγιών 2004/8/ΕΚ και 2006/32/ΕΚ (ΕΕ L 315 της 14.11.2012, σ. 1).

(17)  Κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 1227/2011 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 25ης Οκτωβρίου 2011, για την ακεραιότητα και τη διαφάνεια στη χονδρική αγορά ενέργειας (ΕΕ L 326 της 8.12.2011, σ. 1).

(18)  Οδηγία (ΕΕ) 2018/2001 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 11ης Δεκεμβρίου 2018, για την προώθηση της χρήσης ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές (EE L 328 της 21.12.2018, σ. 82).

(19)  Κανονισμός (ΕΕ) 2018/1999 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 11ης Δεκεμβρίου 2018, για τη διακυβέρνηση της Ενεργειακής Ένωσης και της Δράσης για το Κλίμα, για την τροποποίηση των κανονισμών (ΕΚ) αριθ. 663/2009 και (ΕΚ) αριθ. 715/2009 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, των οδηγιών 94/22/ΕΚ, 98/70/ΕΚ, 2009/31/ΕΚ, 2009/73/ΕΚ, 2010/31/ΕΕ, 2012/27/ΕΕ και 2013/30/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, των οδηγιών 2009/119/ΕΚ και (ΕΕ) 2015/652 του Συμβουλίου και για την κατάργηση του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 525/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (ΕΕ L 328 της 21.12.2018, σ. 1).

(20)  Οδηγία 2009/28/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 23ης Απριλίου 2009, σχετικά με την προώθηση της χρήσης ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές και την τροποποίηση και τη συνακόλουθη κατάργηση των οδηγιών 2001/77/ΕΚ και 2003/30/ΕΚ (ΕΕ L 140 της 5.6.2009, σ. 16).

(21)  Απόφαση της Επιτροπής, της 15ης Νοεμβρίου 2012, για τη σύσταση της Συντονιστικής Ομάδας στον τομέα του Ηλεκτρισμού (ΕΕ C 353 της 17.11.2012, σ. 2).

(22)  Κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 347/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 17ης Απριλίου 2013, σχετικά με τις κατευθυντήριες γραμμές για τις διευρωπαϊκές ενεργειακές υποδομές, την κατάργηση της απόφασης αριθ. 1364/2006/ΕΚ και την τροποποίηση των κανονισμών (ΕΚ) αριθ. 713/2009, (ΕΚ) αριθ. 714/2009 και (ΕΚ) αριθ. 715/2009 (ΕΕ L 115 της 25.4.2013, σ. 39).

(23)  Οδηγία (ΕΕ) 2017/1132 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 14ης Ιουνίου 2017, σχετικά με ορισμένες πτυχές του εταιρικού δίκαιου (ΕΕ L 169 της 30.6.2017, σ. 46).

(24)  Οδηγία 96/92/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 19ης Δεκεμβρίου 1996, σχετικά με τους κοινούς κανόνες για την εσωτερική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας (ΕΕ L 27 της 30.1.1997, σ. 20).


ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ I

ΚΑΘΗΚΟΝΤΑ ΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΩΝ ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΙΚΩΝ ΚΕΝΤΡΩΝ

1.   Συντονισμένος υπολογισμός της δυναμικότητας

1.1

Τα περιφερειακά συντονιστικά κέντρα διενεργούν τον συντονισμένο υπολογισμό των διαζωνικών δυναμικοτήτων.

1.2.

Ο συντονισμένος υπολογισμός της δυναμικότητας πραγματοποιείται για το χρονικό πλαίσιο της επόμενης ημέρας και το ενδοημερήσιο χρονικό πλαίσιο.

1.3

Ο συντονισμένος υπολογισμός της δυναμικότητας πραγματοποιείται σύμφωνα με τις μεθοδολογίες που αναπτύσσονται δυνάμει των κατευθυντήριων γραμμών για την κατανομή της δυναμικότητας και τη διαχείριση της συμφόρησης, που εκδίδονται βάσει του άρθρου 18 παράγραφος 5 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 714/2009.

1.4

Ο συντονισμένος υπολογισμός της δυναμικότητας πραγματοποιείται με βάση κοινό μοντέλο δικτύου σύμφωνα με το σημείο 3.

1.5

Με τον συντονισμένο υπολογισμό δυναμικότητας διασφαλίζεται αποδοτική διαχείριση της συμφόρησης σύμφωνα με τις αρχές διαχείρισης της συμφόρησης που ορίζονται στον παρόντα κανονισμό.

2.   Συντονισμένη ανάλυση ασφάλειας

2.1

Τα περιφερειακά συντονιστικά κέντρα διενεργούν συντονισμένη ανάλυση ασφάλειας με στόχο τη διασφάλιση της ασφαλούς λειτουργίας του συστήματος.

2.2

Η ανάλυση ασφάλειας πραγματοποιείται για όλα τα χρονικά πλαίσια σχεδιασμού της λειτουργίας, μεταξύ του χρονικού πλαισίου του επόμενου έτους και του ενδοημερήσιου χρονικού πλαισίου, με χρήση των κοινών μοντέλων δικτύου.

2.3

Η συντονισμένη ανάλυση ασφάλειας πραγματοποιείται σύμφωνα με τις μεθοδολογίες που αναπτύσσονται δυνάμει των κατευθυντήριων γραμμών λειτουργίας συστήματος που εκδίδονται βάσει του άρθρου 18 παράγραφος 5 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 714/2009.

2.4

Τα περιφερειακά συντονιστικά κέντρα κοινοποιούν τα αποτελέσματα της συντονισμένης ανάλυσης ασφάλειας τουλάχιστον στους διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς της επιχειρησιακής περιφέρειας του συστήματος.

2.5

Όταν, ως αποτέλεσμα της συντονισμένης ανάλυσης ασφάλειας, ένα περιφερειακό συντονιστικό κέντρο εντοπίζει ενδεχόμενο περιορισμό, σχεδιάζει διορθωτικές ενέργειες βελτιστοποίησης της αποτελεσματικότητας και της οικονομικής απόδοσης.

3.   Δημιουργία κοινών μοντέλων δικτύου

3.1

Τα περιφερειακά συντονιστικά κέντρα καθορίζουν αποδοτικές διαδικασίες για τη δημιουργία κοινού μοντέλου δικτύου για κάθε χρονικό πλαίσιο σχεδιασμού της λειτουργίας μεταξύ του χρονικού πλαισίου του επόμενου έτους και του ενδοημερήσιου χρονικού πλαισίου.

3.2

Οι διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς ορίζουν ένα περιφερειακό συντονιστικό κέντρο που δημιουργεί τα κοινά μοντέλα δικτύου για ολόκληρη την Ένωση.

3.3

Τα κοινά μοντέλα δικτύου πραγματοποιούνται σύμφωνα με τις μεθοδολογίες που αναπτύσσονται δυνάμει των κατευθυντήριων γραμμών λειτουργίας συστήματος και των κατευθυντήριων γραμμών για την κατανομή της δυναμικότητας και τη διαχείριση της συμφόρησης, που εκδίδονται βάσει του άρθρου 18 παράγραφος 5 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 714/2009.

3.4

Τα κοινά μοντέλα δικτύου περιλαμβάνουν συναφή δεδομένα για αποδοτικό λειτουργικό σχεδιασμό και υπολογισμό της δυναμικότητας σε όλα τα χρονικά πλαίσια σχεδιασμού της λειτουργίας μεταξύ του χρονικού πλαισίου του επόμενου έτους και του ενδοημερήσιου χρονικού πλαισίου.

3.5

Τα κοινά μοντέλα δικτύου τίθενται στη διάθεση όλων των περιφερειακών συντονιστικών κέντρων, των διαχειριστών συστημάτων μεταφοράς, του ΕΔΔΣΜ ηλεκτρικής ενέργειας και, κατόπιν αιτήματος, του ACER.

4.   Υποστήριξη των σχεδίων άμυνας και αποκατάστασης των διαχειριστών συστημάτων μεταφοράς αναφορικά με την αξιολόγηση της συνέπειας

4.1

Τα περιφερειακά συντονιστικά κέντρα παρέχουν υποστήριξη στους διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς της λειτουργικής περιφέρειας του συστήματος για τη διενέργεια της αξιολόγησης της συνέπειας των σχεδίων άμυνας και των σχεδίων αποκατάστασης των διαχειριστών συστημάτων μεταφοράς, σύμφωνα με τις διαδικασίες που ορίζονται στον κώδικα δικτύου περί διαδικασιών έκτακτης ανάγκης και αποκατάστασης που εκδίδεται βάσει του άρθρου 6 παράγραφος 11 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 714/2009.

4.2.

Όλοι οι διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς συμφωνούν σχετικά με ένα όριο πέραν του οποίου ο αντίκτυπος των ενεργειών ενός ή περισσοτέρων διαχειριστών συστημάτων μεταφοράς στις καταστάσεις έκτακτης ανάγκης, γενικής διακοπής ή αποκατάστασης θεωρείται σημαντικός για άλλους συγχρονισμένα ή μη συγχρονισμένα διασυνδεδεμένους διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς.

4.3

Για την παροχή υποστήριξης στους διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς, το περιφερειακό συντονιστικό κέντρο:

α)

εντοπίζει δυνητικές ασυμβατότητες·

β)

προτείνει δράσεις μετριασμού.

4.4

Οι διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς αξιολογούν και λαμβάνουν υπόψη τις προτεινόμενες δράσεις μετριασμού.

5.   Στήριξη του συντονισμού και της βελτιστοποίησης της περιφερειακής αποκατάστασης

5.1

Κάθε σχετικό περιφερειακό συντονιστικό κέντρο υποστηρίζει τους διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς που διορίζονται ως υπεύθυνοι συχνότητας και υπεύθυνοι επανασυγχρονισμού σύμφωνα με τον κώδικα δικτύου περί διαδικασιών έκτακτης ανάγκης και αποκατάστασης που εκδίδεται βάσει του άρθρο 6 παράγραφος 11 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 714/2009 ώστε να βελτιωθούν η αποδοτικότητα και αποτελεσματικότητα της αποκατάστασης του συστήματος. Οι διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς στη λειτουργική περιφέρεια του συστήματος καθορίζουν τον ρόλο του περιφερειακού συντονιστικού κέντρου που σχετίζεται με τη στήριξη του συντονισμού και της βελτιστοποίησης της περιφερειακής αποκατάστασης.

5.2

Οι διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς μπορούν να ζητούν τη συνδρομή των περιφερειακών συντονιστικών κέντρων αν το σύστημά τους βρίσκεται σε κατάσταση γενικής διακοπής ή αποκατάστασης.

5.3

Τα περιφερειακά συντονιστικά κέντρα εξοπλίζονται με συστήματα εποπτικού ελέγχου και απόκτησης δεδομένων σχεδόν σε πραγματικό χρόνο, τα οποία διαθέτουν την παρατηρησιμότητα που καθορίζεται διά της εφαρμογής του ορίου που αναφέρεται στο σημείο 4.2.

6.   Ανάλυση και υποβολή εκθέσεων μετά τη λειτουργία και μετά τις διαταραχές

6.1

Τα περιφερειακά συντονιστικά κέντρα ερευνούν και εκπονούν έκθεση για κάθε περιστατικό υπέρβασης του ορίου που αναφέρεται στο σημείο 4.2. Οι ρυθμιστικές αρχές της επιχειρησιακής περιφέρειας του συστήματος και ο ACER μπορούν να συμμετάσχουν στην έρευνα κατόπιν αιτήματός τους. Η έκθεση περιλαμβάνει συστάσεις με στόχο την πρόληψη παρόμοιων περιστατικών στο μέλλον.

6.2

Τα περιφερειακά συντονιστικά κέντρα δημοσιεύουν την έκθεση. Ο ACER μπορεί να εκδίδει συστάσεις με στόχο την πρόληψη παρόμοιων περιστατικών στο μέλλον.

7.   Περιφερειακή διαστασιολόγηση της ισχύος εφεδρείας

7.1.

Τα περιφερειακά συντονιστικά κέντρα υπολογίζουν τις απαιτήσεις ισχύος εφεδρείας για τη λειτουργική περιφέρεια του συστήματος. Ο προσδιορισμός των απαιτήσεων ισχύος εφεδρείας:

α)

επιδιώκει τον γενικό στόχο να διατηρείται η ασφάλεια της λειτουργίας κατά τον πλέον οικονομικά αποδοτικό τρόπο·

β)

πραγματοποιείται στο χρονικό πλαίσιο επόμενης ημέρας ή στο ενδοημερήσιο χρονικό πλαίσιο ή και στα δύο·

γ)

υπολογίζει τη συνολική ποσότητα της απαιτούμενης ισχύος εφεδρείας για την επιχειρησιακή περιφέρεια του συστήματος·

δ)

καθορίζει ελάχιστες απαιτήσεις ισχύος εφεδρείας για κάθε είδος ισχύος εφεδρείας·

ε)

λαμβάνει υπόψη ενδεχόμενες υποκαταστάσεις μεταξύ διαφορετικών ειδών ισχύος εφεδρείας με σκοπό την ελαχιστοποίηση του κόστους προμήθειας·

στ)

καθορίζει τις αναγκαίες απαιτήσεις για τη γεωγραφική κατανομή της απαιτούμενης ισχύος εφεδρείας, εάν υπάρχουν.

8.   Διευκόλυνση της περιφερειακής προμήθειας ισχύος εξισορρόπησης

8.1

Τα περιφερειακά συντονιστικά κέντρα υποστηρίζουν τους διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς της λειτουργικής περιφέρειας του συστήματος κατά τον προσδιορισμό της ποσότητας ισχύος εξισορρόπησης της οποίας χρειάζεται η προμήθεια. Ο προσδιορισμός της ισχύος εξισορρόπησης:

α)

πραγματοποιείται στο χρονικό πλαίσιο επόμενης ημέρας ή στο ενδοημερήσιο χρονικό πλαίσιο ή και στα δύο·

β)

λαμβάνει υπόψη ενδεχόμενες υποκαταστάσεις μεταξύ διαφορετικών ειδών ισχύος εφεδρείας με σκοπό την ελαχιστοποίηση του κόστους προμήθειας·

γ)

λαμβάνει υπόψη τον όγκο της απαιτούμενης ισχύος εφεδρείας που αναμένεται να παρασχεθεί με προσφορές ενέργειας εξισορρόπησης, που δεν υποβάλλονται με βάση μια σύμβαση ισχύος εξισορρόπησης.

8.2

Τα περιφερειακά συντονιστικά κέντρα υποστηρίζουν τους διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς της λειτουργικής περιφέρειας του συστήματος κατά την προμήθεια της απαιτούμενης ποσότητας ισχύος εξισορρόπησης που προσδιορίζεται σύμφωνα με το σημείο 8.1. Η προμήθεια ισχύος εξισορρόπησης:

α)

πραγματοποιείται στο χρονικό πλαίσιο επόμενης ημέρας ή στο ενδοημερήσιο χρονικό πλαίσιο ή και στα δύο·

β)

λαμβάνει υπόψη ενδεχόμενες υποκαταστάσεις μεταξύ διαφορετικών ειδών ισχύος εφεδρείας με σκοπό την ελαχιστοποίηση του κόστους προμήθειας.

9.   Περιφερειακές εκτιμήσεις επάρκειας του συστήματος επόμενης εβδομάδας έως και τουλάχιστον επόμενης ημέρας και προετοιμασία δράσεων για τη μείωση του κινδύνου

9.1

Τα περιφερειακά συντονιστικά κέντρα διενεργούν περιφερειακές εκτιμήσεις επάρκειας επόμενης εβδομάδας έως και τουλάχιστον επόμενης ημέρας σύμφωνα με τις διαδικασίες που ορίζονται στον κανονισμό (ΕΕ) 2017/1485 και με βάση τη μεθοδολογία που καταρτίζεται σύμφωνα με το άρθρο 8 του κανονισμού (ΕΕ) 2019/941.

9.2

Τα περιφερειακά συντονιστικά κέντρα βασίζουν τις βραχυπρόθεσμες περιφερειακές εκτιμήσεις επάρκειας στις πληροφορίες που παρέχονται από τους διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς της επιχειρησιακής περιφέρειας του συστήματος με σκοπό τον εντοπισμό καταστάσεων όπου αναμένεται έλλειψη επάρκειας σε οποιαδήποτε από τις περιοχές ελέγχου ή σε περιφερειακό επίπεδο. Τα περιφερειακά συντονιστικά κέντρα λαμβάνουν υπόψη ενδεχόμενες διαζωνικές ανταλλαγές και όρια ασφάλειας της λειτουργίας σε όλα τα σχετικά χρονικά πλαίσια λειτουργικού σχεδιασμού.

9.3

Κατά τη διενέργεια περιφερειακής εκτίμησης της επάρκειας συστήματος, κάθε περιφερειακό συντονιστικό κέντρο συντονίζεται με άλλα περιφερειακά συντονιστικά κέντρα ώστε:

α)

να επαληθεύσει τις υποκείμενες παραδοχές και προβλέψεις·

β)

να εντοπίσει ενδεχόμενες καταστάσεις διαπεριφερειακής έλλειψης επάρκειας.

9.4

Κάθε περιφερειακό συντονιστικό κέντρο διαβιβάζει στους διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς της λειτουργικής περιφέρειας του συστήματος και σε άλλα περιφερειακά συντονιστικά κέντρα τα αποτελέσματα των περιφερειακών εκτιμήσεων επάρκειας συστήματος, μαζί με τα μέτρα που προτείνει για να μειωθούν οι κίνδυνοι έλλειψης επάρκειας.

10.   Περιφερειακός συντονισμός διακοπών

10.1

Κάθε περιφερειακό συντονιστικό κέντρο διενεργεί περιφερειακό συντονισμό διακοπών σύμφωνα με τις διαδικασίες που ορίζονται στις κατευθυντήριες γραμμές για τη λειτουργία του συστήματος μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας που εκδίδονται βάσει του άρθρου 18 παράγραφος 5 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 714/2009, προκειμένου να παρακολουθεί την κατάσταση διαθεσιμότητας των σχετικών πάγιων στοιχείων και να συντονίζει τα σχέδια διαθεσιμότητάς τους, ώστε να διασφαλίζεται η ασφάλεια λειτουργίας του συστήματος μεταφοράς, με παράλληλη μεγιστοποίηση της δυναμικότητας των γραμμών διασύνδεσης και/ή των συστημάτων μεταφοράς που επηρεάζουν τις διαζωνικές ροές.

10.2

Κάθε περιφερειακό συντονιστικό κέντρο διατηρεί ενιαίο κατάλογο των σχετικών στοιχείων του δικτύου, των μονάδων ηλεκτροπαραγωγής και των εγκαταστάσεων ζήτησης της λειτουργικής περιφέρειας του συστήματος, τον οποίο καθιστά διαθέσιμο στο περιβάλλον δεδομένων επιχειρησιακού σχεδιασμού του ΕΔΔΣΜ ηλεκτρικής ενέργειας.

10.3

Κάθε περιφερειακό συντονιστικό κέντρο εκτελεί τις ακόλουθες δραστηριότητες σχετικά με τον συντονισμό διακοπών στη λειτουργική περιφέρεια του συστήματος:

α)

αξιολογεί τη συμβατότητα του σχεδιασμού διακοπών χρησιμοποιώντας τα σχέδια διαθεσιμότητας επόμενου έτους όλων των διαχειριστών συστημάτων μεταφοράς·

β)

παρέχει στους διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς της λειτουργικής περιφέρειας του συστήματος κατάλογο με εντοπισμένες ασυμβατότητες σχεδιασμού και τις λύσεις που προτείνει για να επιλύονται οι ασυμβατότητες.

11.   Βελτιστοποίηση των μηχανισμών αντιστάθμισης μεταξύ διαχειριστών συστημάτων μεταφοράς

11.1

Οι διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς της λειτουργικής περιφέρειας του συστήματος μπορούν να αποφασίσουν από κοινού να λάβουν στήριξη από το περιφερειακό συντονιστικό κέντρο κατά τη διαχείριση των οικονομικών ροών που σχετίζονται με εκκαθαρίσεις μεταξύ διαχειριστών συστημάτων μεταφοράς στις οποίες εμπλέκονται περισσότεροι από δύο διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς, όπως δαπάνες ανακατανομής, εισόδημα συμφόρησης, ακούσιες αποκλίσεις ή δαπάνες προμήθειας εφεδρειών.

12.   Κατάρτιση και πιστοποίηση του προσωπικού που εργάζεται για τα περιφερειακά συντονιστικά κέντρα

12.1

Τα περιφερειακά συντονιστικά κέντρα εκπονούν και υλοποιούν προγράμματα κατάρτισης και πιστοποίησης με έμφαση στην περιφερειακή λειτουργία του συστήματος για το προσωπικό που εργάζεται για τα περιφερειακά συντονιστικά κέντρα.

12.2

Τα προγράμματα κατάρτισης καλύπτουν όλες τις σχετικές συνιστώσες της λειτουργίας του συστήματος, όταν το περιφερειακό συντονιστικό κέντρο εκτελεί καθήκοντα, συμπεριλαμβανομένων σεναρίων περιφερειακής κρίσης.

13.   Προσδιορισμός σεναρίων περιφερειακής κρίσης ηλεκτρικής ενέργειας

13.1

Αν το ΕΔΔΣΜ ηλεκτρικής ενέργειας τους αναθέσει αυτό το καθήκον, τα περιφερειακά συντονιστικά κέντρα προσδιορίζουν σενάρια περιφερειακής κρίσης ηλεκτρικής ενέργειας σύμφωνα με τα κριτήρια που ορίζονται στο άρθρο 6 παράγραφος 1 του κανονισμού (ΕΕ) 2019/941.

Ο προσδιορισμός σεναρίων περιφερειακής κρίσης ηλεκτρικής ενέργειας πραγματοποιείται σύμφωνα με τη μεθοδολογία που προβλέπεται στο άρθρο 5 του κανονισμού (ΕΕ) 2019/941.

13.2

Τα περιφερειακά συντονιστικά κέντρα υποστηρίζουν τις αρμόδιες αρχές κάθε λειτουργικής περιφέρειας του συστήματος στην προετοιμασία και τη διενέργεια της ανά διετία προσομοίωσης κρίσης σύμφωνα με το άρθρο 12 παράγραφος 3 του κανονισμού (ΕΕ) 2019/941.

14.   Προσδιορισμός αναγκών για νέα δυναμικότητα μεταφοράς, για αναβάθμιση υφιστάμενης δυναμικότητας μεταφοράς ή εναλλακτικών τους.

14.1

Τα περιφερειακά συντονιστικά κέντρα υποστηρίζουν τους διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς στον προσδιορισμό αναγκών για νέα δυναμικότητα μεταφοράς, για αναβάθμιση υφιστάμενης δυναμικότητας μεταφοράς ή εναλλακτικών τους, προς υποβολή στις περιφερειακές ομάδες που έχουν συσταθεί δυνάμει του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 347/2013 και ενσωμάτωση στο δεκαετές πρόγραμμα ανάπτυξης δικτύου που προβλέπει το άρθρο 51 της οδηγίας (ΕΕ) 2019/944.

15.   Υπολογισμός της μέγιστης διαθέσιμης ισχύος εισόδου για τη συμμετοχή αλλοδαπής δυναμικότητας σε μηχανισμούς διασφάλισης ισχύος.

15.1

Τα περιφερειακά συντονιστικά κέντρα υποστηρίζουν τους διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς κατά τον υπολογισμό της μέγιστης διαθέσιμης ισχύος εισόδου για τη συμμετοχή αλλοδαπής δυναμικότητας σε μηχανισμούς διασφάλισης ισχύος, λαμβάνοντας υπόψη την αναμενόμενη διαθεσιμότητα της διασύνδεσης και την πιθανή σύμπτωση ακραίων καταστάσεων μεταξύ του συστήματος όπου εφαρμόζεται ο μηχανισμός και του συστήματος όπου βρίσκεται η αλλοδαπή δυναμικότητα.

15.2

Ο υπολογισμός πραγματοποιείται σύμφωνα με τη μεθοδολογία που προβλέπεται στο άρθρο 26 παράγραφος 11 στοιχείο α).

15.3

Τα περιφερειακά συντονιστικά κέντρα παρέχουν υπολογισμό για κάθε σύνορο ζώνης προσφοράς που καλύπτει η λειτουργική περιφέρεια του συστήματος.

16.   Κατάρτιση εκτιμήσεων εποχικής επάρκειας

16.1

Εάν το ΕΔΔΣΜ ηλεκτρικής ενέργειας αναθέσει αυτό το καθήκον σύμφωνα με το άρθρο 9 του κανονισμού (ΕΕ) 2019/941, τα περιφερειακά συντονιστικά κέντρα διενεργούν περιφερειακές εκτιμήσεις εποχικής επάρκειας.

16.2

Οι εκτιμήσεις εποχικής επάρκειας καταρτίζονται με βάση τη μεθοδολογία που αναπτύχθηκε σύμφωνα με το άρθρο 8 του κανονισμού (ΕΕ) 2019/941.

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ II

ΚΑΤΑΡΓΟΥΜΕΝΟΣ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ ΜΕ ΚΑΤΑΛΟΓΟ ΤΩΝ ΔΙΑΔΟΧΙΚΩΝ ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΕΩΝ ΤΟΥ

Κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 347/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 17ης Απριλίου 2013, σχετικά με τις κατευθυντήριες γραμμές για τις διευρωπαϊκές ενεργειακές υποδομές, την κατάργηση της απόφασης αριθ. 1364/2006/ΕΚ και την τροποποίηση των κανονισμών (ΕΚ) αριθ. 713/2009, (ΕΚ) αριθ. 714/2009 και (ΕΚ) αριθ. 715/2009 (ΕΕ L 115 της 25.4.2013, σ. 39)

Άρθρο 8 παράγραφος 3 στοιχείο α)

Άρθρο 8 παράγραφος 10 στοιχείο α)

Άρθρο 11

Άρθρο 18 παράγραφος 4α

Άρθρο 23 παράγραφος 3

Κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 543/2013 της Επιτροπής, της 14ης Ιουνίου 2013, σχετικά με την υποβολή και δημοσίευση δεδομένων στις αγορές ηλεκτρικής ενέργειας και για την τροποποίηση του παραρτήματος I του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 714/2009 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (ΕΕ L 163 της 15.6.2013, σ. 1).

Παράρτημα Ι σημεία 5.5 έως 5.9


ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ IIΙ

ΠΙΝΑΚΑΣ ΑΝΤΙΣΤΟΙΧΙΑΣ

Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 714/2009

Παρών κανονισμός

Άρθρο 1 στοιχείο α)

Άρθρο 1 στοιχείο β)

Άρθρο 1 στοιχείο α)

Άρθρο 1 στοιχείο γ)

Άρθρο 1 στοιχείο β)

Άρθρο 1 στοιχείο δ)

Άρθρο 2 παράγραφος 1

Άρθρο 2 παράγραφος 1

Άρθρο 2 παράγραφος 2 στοιχείο α)

Άρθρο 2 παράγραφος 2

Άρθρο 2 παράγραφος 2 στοιχείο β)

Άρθρο 2 παράγραφος 3

Άρθρο 2 παράγραφος 2 στοιχείο γ)

Άρθρο 2 παράγραφος 4

Άρθρο 2 παράγραφος 2 στοιχείο δ)

Άρθρο 2 παράγραφος 2 στοιχείο ε)

Άρθρο 2 παράγραφος 2 στοιχείο στ)

Άρθρο 2 παράγραφος 2 στοιχείο ζ)

Άρθρο 2 παράγραφος 5

Άρθρο 2 παράγραφοι 6 έως 71

Άρθρο 3

Άρθρο 4

Άρθρο 5

Άρθρο 6

Άρθρο 7

Άρθρο 8

Άρθρο 9

Άρθρο 10

Άρθρο 11

Άρθρο 12

Άρθρο 13

Άρθρο 14

Άρθρο 15

Άρθρο 16 παράγραφοι 1 έως 3

Άρθρο 16 παράγραφοι 1 έως 4

Άρθρο 16 παράγραφοι 5 έως 8

Άρθρο 16 παράγραφοι 4 έως 5

Άρθρο 16 παράγραφοι 9 έως 11

Άρθρο 16 παράγραφοι 12 και 13

Άρθρο 17

Άρθρο 14 παράγραφος 1

Άρθρο 18 παράγραφος 1

Άρθρο 18 παράγραφος 2

Άρθρο 14 παράγραφοι 2 έως 5

Άρθρο 18 παράγραφοι 3 έως 6

Άρθρο 18 παράγραφοι 7 έως 11

Άρθρο 19 παράγραφος 1

Άρθρο 16 παράγραφος 6

Άρθρο 19 παράγραφοι 2 και 3

Άρθρο 19 παράγραφοι 4 και 5

Άρθρο 20

Άρθρο 21

Άρθρο 22

Άρθρο 8 παράγραφος 4

Άρθρο 23 παράγραφος 1

Άρθρο 23 παράγραφοι 2 έως 7

Άρθρο 25

Άρθρο 26

Άρθρο 27

Άρθρο 4

Άρθρο 28 παράγραφος 1

Άρθρο 28 παράγραφος 2

Άρθρο 5

Άρθρο 29 παράγραφοι 1 έως 4

Άρθρο 29 παράγραφος 5

Άρθρο 8 παράγραφος 2 (πρώτη πρόταση)

Άρθρο 30 παράγραφος 1 στοιχείο α)

Άρθρο 8 παράγραφος 3 στοιχείο β)

Άρθρο 30 παράγραφος 1 στοιχείο β)

Άρθρο 30 παράγραφος 1 στοιχείο γ)

Άρθρο 8 παράγραφος 3 στοιχείο γ)

Άρθρο 30 παράγραφος 1 στοιχείο δ)

Άρθρο 30 παράγραφος 1 στοιχεία ε) και στ)

 

Άρθρο 30 παράγραφος 1 στοιχεία ζ) και η)

Άρθρο 8 παράγραφος 3 στοιχείο α)

Άρθρο 30 παράγραφος 1 στοιχείο θ)

Άρθρο 8 παράγραφος 3 στοιχείο δ)

Άρθρο 30 παράγραφος 1 στοιχείο ι)

 

Άρθρο 30 παράγραφος 1 στοιχείο ια)

Άρθρο 8 παράγραφος 3 στοιχείο ε)

Άρθρο 30 παράγραφος 1 στοιχείο ιβ)

 

Άρθρο 30 παράγραφος 1 στοιχεία ιγ) έως ιε)

Άρθρο 30 παράγραφοι 2 και 3

Άρθρο 8 παράγραφος 5

Άρθρο 30 παράγραφος 4

Άρθρο 8 παράγραφος 9

Άρθρο 30 παράγραφος 5

Άρθρο 10

Άρθρο 31

Άρθρο 9

Άρθρο 32

Άρθρο 11

Άρθρο 33

Άρθρο 12

Άρθρο 34

Άρθρο 35

Άρθρο 36

Άρθρο 37

Άρθρο 38

Άρθρο 39

Άρθρο 40

 

Άρθρο 41

Άρθρο 42

Άρθρο 43

Άρθρο 44

Άρθρο 45

Άρθρο 46

Άρθρο 47

Άρθρο 8 παράγραφος 10

Άρθρο 48

Άρθρο 13

Άρθρο 49

Άρθρο 2 παράγραφος 2 (τελευταίο εδάφιο)

Άρθρο 49 παράγραφος 7

Άρθρο 15

Άρθρο 50 παράγραφοι 1 έως 6

Παράρτημα I σημείο 5.10

Άρθρο 50 παράγραφος 7

Άρθρο 3

Άρθρο 51

Άρθρο 52

Άρθρο 53

 

Άρθρο 54

Άρθρο 55

Άρθρο 56

Άρθρο 57

Άρθρο 58

Άρθρο 8 παράγραφος 6

Άρθρο 59 παράγραφος 1 στοιχεία α), β) και γ)

Άρθρο 59 παράγραφος 1 στοιχεία δ) και ε)

 

Άρθρο 59 παράγραφος 2

Άρθρο 6 παράγραφος 1

Άρθρο 59 παράγραφος 3

Άρθρο 6 παράγραφος 2

Άρθρο 59 παράγραφος 4

Άρθρο 6 παράγραφος 3

Άρθρο 59 παράγραφος 5

Άρθρο 59 παράγραφος 6

Άρθρο 6 παράγραφος 4

Άρθρο 59 παράγραφος 7

Άρθρο 6 παράγραφος 5

Άρθρο 59 παράγραφος 8

Άρθρο 6 παράγραφος 6

Άρθρο 59 παράγραφος 9

Άρθρο 8 παράγραφος 1

Άρθρο 59 παράγραφος 10

Άρθρο 6 παράγραφος 7

Άρθρο 6 παράγραφος 8

Άρθρο 6 παράγραφοι 9 και 10

Άρθρο 59 παράγραφοι 11 και 12

Άρθρο 6 παράγραφος 11

Άρθρο 59 παράγραφοι 13 και 14

Άρθρο 6 παράγραφος 12

Άρθρο 59 παράγραφος 15

Άρθρο 8 παράγραφος 2

Άρθρο 59 παράγραφος 15

Άρθρο 60 παράγραφος 1

Άρθρο 7 παράγραφος 1

Άρθρο 60 παράγραφος 2

Άρθρο 7 παράγραφος 2

Άρθρο 60 παράγραφος 3

Άρθρο 7 παράγραφος 3

Άρθρο 7 παράγραφος 4

Άρθρο 61 παράγραφος 1

Άρθρο 61 παράγραφος 2

Άρθρο 18 παράγραφος 1

Άρθρο 61 παράγραφος 3

Άρθρο 18 παράγραφος 2

Άρθρο 18 παράγραφος 3

Άρθρο 61 παράγραφος 4

Άρθρο 18 παράγραφος 4

Άρθρο 18 παράγραφος 4α

Άρθρο 61 παράγραφος 5

Άρθρο 18 παράγραφος 5

Άρθρο 61 παράγραφοι 5 και 6

Άρθρο 19

Άρθρο 21

Άρθρο 62

Άρθρο 17

Άρθρο 63

Άρθρο 64

Άρθρο 20

Άρθρο 65

Άρθρο 22

Άρθρο 66

Άρθρο 23

Άρθρο 67

Άρθρο 24

Άρθρο 68

Άρθρο 69

Άρθρο 25

Άρθρο 70

Άρθρο 26

Άρθρο 71


ΟΔΗΓΙΕΣ

14.6.2019   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

L 158/125


ΟΔΗΓΙΑ (ΕΕ) 2019/944 ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ

της 5ης Ιουνίου 2019

σχετικά με τους κοινούς κανόνες για την εσωτερική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας και την τροποποίηση της οδηγίας 2012/27/ΕΕ

(αναδιατύπωση)

(Κείμενο που παρουσιάζει ενδιαφέρον για τον ΕΟΧ)

ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ ΚΑΙ ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ,

Έχοντας υπόψη τη Συνθήκη για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, και ιδίως το άρθρο 194 παράγραφος 2,

Έχοντας υπόψη την πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής,

Κατόπιν διαβίβασης του σχεδίου νομοθετικής πράξης στα εθνικά κοινοβούλια,

Έχοντας υπόψη τη γνώμη της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής (1),

Έχοντας υπόψη τη γνώμη της Επιτροπής των Περιφερειών (2),

Αποφασίζοντας σύμφωνα με τη συνήθη νομοθετική διαδικασία (3),

Εκτιμώντας τα ακόλουθα:

(1)

Η οδηγία 2009/72/EΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (4) πρέπει να τροποποιηθεί. Για λόγους σαφήνειας, είναι σκόπιμη η αναδιατύπωση της εν λόγω οδηγίας.

(2)

Στόχοι της εσωτερικής αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας, η οποία υλοποιείται σταδιακά σε ολόκληρη την Ένωση από το 1999, με την οργάνωση ανταγωνιστικών διασυνοριακών αγορών ηλεκτρικής ενέργειας, είναι η παροχή πραγματικών επιλογών σε όλους τους τελικούς πελάτες της Ένωσης, είτε είναι πολίτες είτε επιχειρήσεις, η παροχή νέων επιχειρηματικών ευκαιριών, ανταγωνιστικών τιμών, αποτελεσματικών επενδυτικών μηνυμάτων και υψηλότερων προτύπων παρεχόμενων υπηρεσιών, και ταυτόχρονα η ενίσχυση της ασφάλειας του εφοδιασμού και της αειφορίας.

(3)

H οδηγία 2003/54/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (5) και η οδηγία 2009/72/ΕΚ συνέβαλαν σημαντικά στη δημιουργία της εσωτερικής αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας. Ωστόσο, το ενεργειακό σύστημα της Ένωσης βρίσκεται στο μέσον μιας βαθύτατης αλλαγής. Ο κοινός στόχος για απαλλαγή του ενεργειακού συστήματος από τις ανθρακούχες εκπομπές δημιουργεί νέες ευκαιρίες και προκλήσεις για τους συμμετέχοντες στην αγορά. Ταυτόχρονα, οι τεχνολογικές εξελίξεις καθιστούν εφικτές νέες μορφές συμμετοχής των καταναλωτών και διασυνοριακής συνεργασίας. Είναι απαραίτητο να προσαρμοστούν οι κανόνες της αγοράς της Ένωσης στη νέα πραγματικότητα της αγοράς.

(4)

Στην ανακοίνωση της Επιτροπής της 25ης Φεβρουαρίου 2015 με τίτλο «Στρατηγική-πλαίσιο για μια ανθεκτική Ενεργειακή Ένωση με μακρόπνοη πολιτική για την κλιματική αλλαγή» σκιαγραφείται το όραμα μιας Ενεργειακή Ένωσης η οποία θέτει τους πολίτες στο επίκεντρό της, στην οποία οι πολίτες αναλαμβάνουν την ευθύνη για την ενεργειακή μετάβαση, επωφελούνται από τις νέες τεχνολογίες για να μειώσουν τους λογαριασμούς τους και συμμετέχουν ενεργά στην αγορά, και στην οποία προστατεύονται οι ευάλωτοι καταναλωτές.

(5)

Στην ανακοίνωση της Επιτροπής, της 15ης Ιουλίου 2015, με τίτλο «Νέα Συμφωνία για τους καταναλωτές ενέργειας», διατυπώνεται το όραμα της Επιτροπής για μια αγορά λιανικής που εξυπηρετεί καλύτερα τους καταναλωτές ενέργειας, μεταξύ άλλων με καλύτερη σύνδεση των αγορών χονδρικής και λιανικής. Η αξιοποίηση νέων τεχνολογιών από νέες και καινοτόμους εταιρείες παροχής ενεργειακών υπηρεσιών θα πρέπει να παρέχει τη δυνατότητα σε όλους τους καταναλωτές να συμμετέχουν πλήρως στην ενεργειακή μετάβαση, να διαχειρίζονται την κατανάλωσή τους για την επίτευξη ενεργειακά αποδοτικών λύσεων που εξοικονομούν χρήματα, και να συμβάλλουν στη συνολική μείωση της κατανάλωσης ενέργειας.

(6)

Στην ανακοίνωση της Επιτροπής, της 15ης Ιουλίου 2015, με τίτλο «Έναρξη της διαδικασίας δημόσιας διαβούλευσης σχετικά με τον ανασχεδιασμό της αγοράς ενέργειας», τονίζεται ότι για τη στροφή από την ηλεκτροπαραγωγή σε μεγάλους, κεντρικούς σταθμούς ηλεκτροπαραγωγής προς την αποκεντρωμένη παραγωγή από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και προς αγορές απαλλαγμένες από ανθρακούχες εκπομπές απαιτείται προσαρμογή των κανόνων εμπορίας ηλεκτρικής ενέργειας που ισχύουν σήμερα, καθώς και μεταβολές των παγιωμένων ρόλων στην αγορά. Η ανακοίνωση διατυπώνει επίσης την ανάγκη να οργανωθούν οι αγορές κατά πιο ευέλικτο τρόπο και να ενσωματωθούν πλήρως όλοι οι παράγοντες της αγοράς – συμπεριλαμβανομένων των παραγωγών ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές, των νέων παρόχων ενεργειακών υπηρεσιών, αποθήκευσης ενέργειας και της ευέλικτης ζήτησης. Είναι εξίσου σημαντικό να επενδύσει η Ένωση επειγόντως στη διασυνδεσιμότητα σε ενωσιακό επίπεδο για τη μεταφορά ενέργειας μέσω συστημάτων διανομής ηλεκτρικής ενέργειας υψηλής τάσης.

(7)

Προκειμένου να δημιουργηθεί μια εσωτερική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας, τα κράτη μέλη θα πρέπει να ενισχύσουν την ενοποίηση των εθνικών αγορών τους και τη συνεργασία των διαχειριστών δικτύων σε ενωσιακό και περιφερειακό επίπεδο, ενσωματώνοντας παράλληλα τα απομονωμένα συστήματα που απαρτίζουν τις «νησίδες» ηλεκτρικής ενέργειας που εξακολουθούν να υπάρχουν στην Ένωση.

(8)

Πέρα από την αντιμετώπιση νέων προκλήσεων, η παρούσα οδηγία αποσκοπεί επίσης στην άρση των εναπομενόντων εμποδίων για την ολοκλήρωση της εσωτερικής αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας. Η αποσαφήνιση του ρυθμιστικού πλαισίου θα πρέπει να συμβάλει στην εξάλειψη των υφιστάμενων προβλημάτων των κατακερματισμένων εθνικών αγορών οι οποίες συχνά εξακολουθούν να χαρακτηρίζονται από υψηλό βαθμό ρυθμιστικών παρεμβάσεων. Οι παρεμβάσεις αυτές οδηγούν σε εμπόδια στον εφοδιασμό σε ηλεκτρική ενέργεια με ισότιμους όρους, όπως επίσης και σε υψηλότερο κόστος σε σύγκριση με λύσεις που βασίζονται στη διασυνοριακή συνεργασία και σε αρχές βασιζόμενες στην αγορά.

(9)

Η Ένωση θα επιτύγχανε αποτελεσματικότερα τους στόχους της για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας μέσω της δημιουργίας ενός πλαισίου αγοράς που θα επιβραβεύει την ευελιξία και τις καινοτομίες. Ο σχεδιασμός μιας εύρυθμα λειτουργούσας αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας είναι καταλυτικός παράγοντας για την αξιοποίηση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας.

(10)

Οι καταναλωτές διαδραματίζουν ουσιαστικό ρόλο στην επίτευξη της απαραίτητης ευελιξίας, ώστε το σύστημα ηλεκτρικής ενέργειας να προσαρμοστεί στη μεταβλητή και κατανεμημένη παραγωγή ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές. Η τεχνολογική πρόοδος στη διαχείριση δικτύων και την παραγωγή ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές προσφέρει πολλές ευκαιρίες για τους καταναλωτές. Ο υγιής ανταγωνισμός στις λιανικές αγορές θα έχει ουσιώδη σημασία, ώστε να διασφαλίζεται η ανάπτυξη με γνώμονα την αγορά καινοτόμων νέων υπηρεσιών, οι οποίες ανταποκρίνονται στις μεταβαλλόμενες ανάγκες και δυνατότητες των καταναλωτών, ενώ παράλληλα θα αυξάνεται η ευελιξία του συστήματος. Ωστόσο, η έλλειψη παροχής στους καταναλωτές πληροφοριών σε πραγματικό ή σε σχεδόν πραγματικό χρόνο σχετικά με την ενεργειακή τους κατανάλωση έχει εμποδίσει την ενεργό συμμετοχή τους στην αγορά ενέργειας και στην ενεργειακή μετάβαση. Με την πρόβλεψη της δυνατότητας των καταναλωτών να συμμετέχουν στην αγορά ενέργειας περισσότερο και επίσης με νέους τρόπους, και με τον εφοδιασμό τους με τα απαραίτητα για τον σκοπό αυτό εργαλεία, αναμένεται ότι οι πολίτες θα επωφεληθούν από την εσωτερική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας και θα επιτευχθούν οι στόχοι της Ένωσης όσον αφορά τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.

(11)

Οι ελευθερίες που εγγυάται η Συνθήκη για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ) στους πολίτες της Ένωσης — μεταξύ άλλων η ελεύθερη κυκλοφορία των εμπορευμάτων, η ελευθερία παροχής υπηρεσιών και η ελευθερία εγκατάστασης — είναι δυνατές μόνο σε πλαίσιο πλήρως ανοικτής αγοράς, η οποία παρέχει σε όλους τους καταναλωτές τη δυνατότητα να επιλέγουν ελεύθερα τους προμηθευτές τους και δίνει σε όλους τους προμηθευτές την ελευθερία να προμηθεύουν τους πελάτες τους.

(12)

Τα κράτη μέλη θα πρέπει να αποδίδουν μεγίστη σημασία στην προώθηση του θεμιτού ανταγωνισμού και της ευχερούς πρόσβασης για διάφορους προμηθευτές, προκειμένου οι καταναλωτές να είναι σε θέση να αξιοποιήσουν πλήρως τις ευκαιρίες που προσφέρει μια ελευθερωμένη εσωτερική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας. Ωστόσο, μπορεί να εξακολουθήσει να υφίσταται δυσλειτουργία της αγοράς σε περιφερειακά μικρά συστήματα ηλεκτρικής ενέργειας και σε συστήματα μη συνδεδεμένα με άλλα κράτη μέλη, όπου οι τιμές της ηλεκτρικής ενέργειας δεν δίνουν το σωστό σήμα για την τόνωση των επενδύσεων, και, ως εκ τούτου, μπορεί να απαιτηθούν συγκεκριμένες λύσεις για να εξασφαλιστεί επαρκές επίπεδο ασφάλειας του εφοδιασμού με ηλεκτρική ενέργεια.

(13)

Προκειμένου να εξασφαλιστεί ο ανταγωνισμός και ο εφοδιασμός με ηλεκτρική ενέργεια με τις πιο ανταγωνιστικές τιμές, τα κράτη μέλη και οι ρυθμιστικές αρχές θα πρέπει να εξασφαλίσουν τη διαμεθοριακή πρόσβαση σε νέους προμηθευτές ηλεκτρικής ενέργειας από διαφορετικές ενεργειακές πηγές, καθώς και σε νέους παρόχους παραγωγής, αποθήκευσης ενέργειας και απόκρισης ζήτησης.

(14)

Τα κράτη μέλη θα πρέπει να διασφαλίζουν ότι δεν υφίστανται αδικαιολόγητοι φραγμοί εντός της εσωτερικής αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας όσον αφορά την είσοδο στην αγορά, τη λειτουργία της αγοράς και την έξοδο από την αγορά. Ταυτοχρόνως, θα πρέπει να είναι σαφές ότι η διάταξη αυτή δεν θίγει τις αρμοδιότητες που διατηρούν τα κράτη μέλη σε σχέση με τις τρίτες χώρες. Η διευκρίνιση αυτή δεν θα πρέπει να ερμηνεύεται ως παρέχουσα σε κράτος μέλος τη δυνατότητα να ασκεί αποκλειστική αρμοδιότητα της Ένωσης. Θα πρέπει επίσης να αποσαφηνιστεί ότι οι συμμετέχοντες στην αγορά από τρίτες χώρες οι οποίοι δραστηριοποιούνται εντός της εσωτερικής αγοράς θα πρέπει να συμμορφώνονται με το εφαρμοστέο ενωσιακό και εθνικό δίκαιο όπως ακριβώς και όλοι οι άλλοι συμμετέχοντες στην αγορά.

(15)

Οι κανόνες της αγοράς επιτρέπουν την είσοδο και την έξοδο επιχειρήσεων παραγωγής και προμήθειας βάσει της αξιολόγησής τους όσον αφορά την οικονομική και χρηματοδοτική βιωσιμότητα των δραστηριοτήτων τους. Η αρχή αυτή δεν είναι ασύμβατη με τη δυνατότητα των κρατών μελών να επιβάλλουν στις επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στον τομέα της ηλεκτρικής ενέργειας, υποχρεώσεις παροχής δημόσιας υπηρεσίας προς όφελος του γενικού οικονομικού συμφέροντος, εφόσον αυτό γίνεται σύμφωνα με τις Συνθήκες, ιδίως το άρθρο 106 ΣΛΕΕ, και τις διατάξεις της παρούσας οδηγίας και του κανονισμού (ΕΕ) 2019/943 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (6).

(16)

Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο της 23ης και 24ης Οκτωβρίου 2014 αναφέρει στα συμπεράσματα του ότι η Επιτροπή, υποστηριζόμενη από τα κράτη μέλη, πρέπει να λάβει επείγοντα μέτρα προκειμένου να διασφαλίσει την υλοποίηση του κατ' ελάχιστον στόχου του 10 % των υφιστάμενων ηλεκτρικών διασυνδέσεων κατά προτεραιότητα, το αργότερο δε έως το 2020, τουλάχιστον για τα κράτη μέλη που δεν έχουν ακόμη επιτύχει ελάχιστο επίπεδο ενσωμάτωσης στην εσωτερική αγορά ενέργειας, ήτοι τις χώρες της Βαλτικής, την Ισπανία και την Πορτογαλία, και για τα κράτη μέλη που αποτελούν το κύριο σημείο πρόσβασής τους στην εσωτερική αγορά ενέργειας. Αναφέρει περαιτέρω ότι η Επιτροπή πρέπει να υποβάλλει επίσης τακτικά εκθέσεις στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο με ζητούμενο την επίτευξη του στόχου του 15 % έως το 2030.

(17)

Η επαρκής φυσική διασύνδεση με γειτονικές χώρες είναι σημαντική για να μπορούν όλες οι χώρες να ωφελούνται από τις θετικές συνέπειες της εσωτερικής αγοράς, όπως τονίζεται στην ανακοίνωση της Επιτροπής της 23ης Νοεμβρίου 2017 με τίτλο «Ανακοίνωση σχετικά με την ενίσχυση των ενεργειακών δικτύων της Ευρώπης» και όπως αποτυπώνεται επίσης στα ενοποιημένα εθνικά σχέδια για την ενέργεια και το κλίμα δυνάμει του κανονισμού (ΕΕ) 2018/1999 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (7).

(18)

Οι αγορές ηλεκτρικής ενέργειας διαφέρουν από άλλες αγορές, όπως του φυσικού αερίου, π.χ. επειδή περιλαμβάνουν αγοραπωλησία αγαθών τα οποία επί του παρόντος δεν είναι εύκολο να αποθηκευτούν και παράγονται σε μεγάλη ποικιλία εγκαταστάσεων παραγωγής, συμπεριλαμβανομένης της αποκεντρωμένης παραγωγής. Αυτό αντικατοπτρίζεται στις διαφορετικές προσεγγίσεις όσον αφορά τη ρυθμιστική μεταχείριση των γραμμών διασύνδεσης στους τομείς της ηλεκτρικής ενέργειας και του φυσικού αερίου. Η ολοκλήρωση των αγορών ηλεκτρικής ενέργειας απαιτεί υψηλό βαθμό συνεργασίας μεταξύ των διαχειριστών συστημάτων, των συμμετεχόντων στην αγορά και των ρυθμιστικών αρχών, ιδίως στις περιπτώσεις κατά τις οποίες η εμπορία της ηλεκτρικής ενέργειας πραγματοποιείται μέσω σύζευξης των αγορών.

(19)

Η επίτευξη κοινών κανόνων για μια πραγματικά εσωτερική αγορά και η γενικευμένη παροχή ηλεκτρικής ενέργειας προσιτής στον καθένα θα πρέπει να είναι επίσης ανάμεσα στους κύριους στόχους αυτής της οδηγίας. Προς τον σκοπό αυτό, μη στρεβλωμένες τιμές αγοράς θα ήταν ένα κίνητρο για την ανάπτυξη διασυνοριακών διασυνδέσεων και την πραγματοποίηση επενδύσεων σε νέα παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, οδηγώντας μακροπρόθεσμα σε σύγκλιση των τιμών.

(20)

Οι τιμές αγοράς θα πρέπει να παρέχουν τα κατάλληλα κίνητρα για την ανάπτυξη του δικτύου και την πραγματοποίηση επενδύσεων σε νέα παραγωγή ενέργειας.

(21)

Στην εσωτερική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας υπάρχουν διάφορες μορφές οργάνωσης της αγοράς. Τα μέτρα τα οποία δύνανται να λάβουν τα κράτη μέλη προκειμένου να εξασφαλίσουν συνθήκες ισότιμου ανταγωνισμού θα πρέπει να βασίζονται σε επιτακτικούς λόγους γενικού συμφέροντος. Θα πρέπει να ζητείται η γνώμη της Επιτροπής ως προς τη συμβατότητα των μέτρων με τη ΣΛΕΕ και το λοιπό ενωσιακό δίκαιο.

(22)

Τα κράτη μέλη θα πρέπει να διαθέτουν ευρεία διακριτική ευχέρεια όσον αφορά την επιβολή υποχρεώσεων παροχής δημόσιας υπηρεσίας σε επιχειρήσεις ηλεκτρικής ενέργειας για σκοπούς γενικού οικονομικού ενδιαφέροντος. Τα κράτη μέλη θα πρέπει να φροντίζουν ώστε οι οικιακοί πελάτες και, όπου κρίνεται σκόπιμο από τα κράτη μέλη, οι μικρές επιχειρήσεις να απολαύουν του δικαιώματος εφοδιασμού με ηλεκτρική ενέργεια συγκεκριμένης ποιότητας σε σαφώς συγκρίσιμες, διαφανείς και ανταγωνιστικές τιμές. Ωστόσο, οι υποχρεώσεις παροχής δημόσιας υπηρεσίας υπό τη μορφή ρύθμισης των τιμών προμήθειας αποτελούν ιδιαίτερα στρεβλωτικό μέτρο το οποίο συχνά οδηγεί σε συσσώρευση τιμολογιακών ελλειμμάτων, περιορισμό των επιλογών των καταναλωτών, λιγότερο ελκυστικά κίνητρα για εξοικονόμηση ενέργειας και επενδύσεις στην ενεργειακή απόδοση, κατώτερα πρότυπα παρεχόμενων υπηρεσιών, κατώτερα επίπεδα συμμετοχής και ικανοποίησης των καταναλωτών, περιορισμό του ανταγωνισμού, καθώς επίσης και λιγότερα καινοτόμα προϊόντα και υπηρεσίες στην αγορά. Επομένως, τα κράτη μέλη θα πρέπει να εφαρμόζουν άλλα εργαλεία πολιτικής, ιδίως στοχευμένα μέτρα κοινωνικής πολιτικής, προκειμένου να εξασφαλίσουν ότι η προμήθεια ηλεκτρικής ενέργειας παραμένει οικονομικά προσιτή για τους πολίτες τους. Οι δημόσιες παρεμβάσεις για τον καθορισμό των τιμών προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας θα πρέπει να εφαρμόζονται μόνο ως υποχρεώσεις παροχής υπηρεσιών κοινής ωφέλειας και θα πρέπει να υπόκεινται στους συγκεκριμένους όρους που τάσσονται στην παρούσα οδηγία. Μια πλήρως απελευθερωμένη, εύρυθμα λειτουργούσα λιανική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας θα μπορούσε να τονώσει τον ανταγωνισμό τιμών και τον ανταγωνισμό ανεξαρτήτως τιμών μεταξύ των υφιστάμενων προμηθευτών, και να παρέχει κίνητρα για την είσοδο στην αγορά νέων προμηθευτών και, κατά συνέπεια, θα μπορούσε να βελτιώσει τις επιλογές και την ικανοποίηση των καταναλωτών.

(23)

Οι υποχρεώσεις παροχής υπηρεσιών κοινής ωφέλειας υπό τη μορφή ρύθμισης των τιμών προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας θα πρέπει να χρησιμοποιούνται χωρίς καταστρατήγηση της αρχής των ανοικτών αγορών για σαφώς καθορισμένες περιστάσεις και δικαιούχους, θα πρέπει δε να είναι περιορισμένης διάρκειας. Τέτοιες περιστάσεις θα μπορούσαν να προκύψουν, για παράδειγμα, όταν ο εφοδιασμός είναι εξαιρετικά περιορισμένος, αυξάνοντας τις τιμές ηλεκτρικής ενέργειας πολύ πάνω από τα κανονικά επίπεδα, ή σε περιπτώσεις δυσλειτουργίας της αγοράς όπου οι παρεμβάσεις των ρυθμιστικών αρχών και των αρχών του ανταγωνισμού έχουν αποδειχθεί αναποτελεσματικές. Στις περιπτώσεις αυτές επιβαρύνονται δυσανάλογα τα νοικοκυριά και ιδίως οι ευάλωτοι καταναλωτές, που κατά κανόνα δαπανούν μεγαλύτερο μερίδιο του διαθέσιμου εισοδήματός τους σε λογαριασμούς ενέργειας σε σύγκριση με τους καταναλωτές που έχουν υψηλά εισοδήματα. Προκειμένου να μετριάζονται οι στρεβλωτικές επιπτώσεις των υποχρεώσεων παροχής δημόσιας υπηρεσίας στον καθορισμό τιμών για την προμήθεια ηλεκτρικής ενέργειας, τα κράτη μέλη που εφαρμόζουν τέτοιες παρεμβάσεις θα πρέπει να θεσπίζουν πρόσθετα μέτρα, συμπεριλαμβανομένων μέτρων για την πρόληψη των στρεβλώσεων στον καθορισμό των τιμών στην αγορά χονδρικής. Τα κράτη μέλη θα πρέπει να μεριμνούν ώστε όλοι οι δικαιούχοι ρυθμιζόμενων τιμών να μπορούν να επωφελούνται πλήρως από τις προσφορές της ανταγωνιστικής αγοράς όταν το επιλέγουν. Για τον σκοπό αυτό, θα πρέπει να εφοδιάζονται με έξυπνα συστήματα μέτρησης και να έχουν πρόσβαση σε συμβάσεις δυναμικής τιμολόγησης ηλεκτρικής ενέργειας. Επιπλέον, θα πρέπει να ενημερώνονται άμεσα και τακτικά για τις προσφορές και τις δυνατότητες εξοικονόμησης που είναι διαθέσιμες στην ανταγωνιστική αγορά, ιδίως για τις συμβάσεις δυναμικής τιμολόγησης ηλεκτρικής ενέργειας, και θα πρέπει να τους παρέχεται βοήθεια ώστε να αξιοποιούν και να επωφελούνται από προσφορές που βασίζονται στην αγορά.

(24)

Το δικαίωμα των δικαιούχων ρυθμιζόμενων τιμών να έχουν ατομικούς έξυπνους μετρητές χωρίς επιπλέον κόστος δεν θα πρέπει να απαγορεύει στα κράτη μέλη να τροποποιούν τη λειτουργικότητα των έξυπνων συστημάτων μέτρησης όταν δεν υφίσταται υποδομή έξυπνων μετρητών, εφόσον ήταν αρνητική η αξιολόγηση κόστους-οφέλους όσον αφορά την ανάπτυξη των έξυπνων μετρητών.

(25)

Οι δημόσιες παρεμβάσεις στη ρύθμιση των τιμών προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας δεν θα πρέπει να οδηγούν σε σταυροειδείς επιδοτήσεις μεταξύ διαφορετικών κατηγοριών πελατών Σύμφωνα με την αρχή αυτή, τα συστήματα τιμών δεν θα πρέπει να αναγκάζουν ευθέως συγκεκριμένες κατηγορίες πελατών να επωμίζονται το κόστος παρεμβάσεων στο επίπεδο των τιμών οι οποίες επηρεάζουν άλλες κατηγορίες πελατών. Για παράδειγμα, δεν θα πρέπει να θεωρούνται άμεσες σταυροειδείς επιδοτήσεις οι παρεμβάσεις που πραγματοποιούνται στο επίπεδο των τιμών και των οποίων το κόστος επιβαρύνει προμηθευτές ή άλλους διαχειριστές κατά τρόπο που δεν δημιουργεί άμεσες διακρίσεις.

(26)

Προκειμένου να διασφαλισθεί η τήρηση των υψηλών επιπέδων παροχής δημόσιας υπηρεσίας στην Ένωση, όλα τα μέτρα που λαμβάνονται από τα κράτη μέλη για την επίτευξη του στόχου της παρούσας οδηγίας θα πρέπει να κοινοποιούνται τακτικά στην Επιτροπή. Η Επιτροπή οφείλει να δημοσιεύει τακτικά έκθεση η οποία να αναλύει τα μέτρα που ελήφθησαν σε εθνικό επίπεδο για την επίτευξη των στόχων παροχής δημόσιας υπηρεσίας, συγκρίνοντας την αποτελεσματικότητά τους, με σκοπό την παροχή συστάσεων για τα μέτρα που πρέπει να λαμβάνονται σε εθνικό επίπεδο προς επίτευξη δημόσιας υπηρεσίας υψηλών προδιαγραφών.

(27)

Τα κράτη μέλη θα πρέπει να δύνανται να ορίσουν Προμηθευτή Τελευταίου Καταφυγίου. Ο προμηθευτής αυτός μπορεί να είναι το τμήμα πωλήσεων μιας κάθετα ολοκληρωμένης επιχείρησης που εκτελεί επίσης και τα καθήκοντα διανομής, υπό την προϋπόθεση ότι ανταποκρίνεται στις απαιτήσεις διαχωρισμού της παρούσας οδηγίας.

(28)

Τα μέτρα που εφαρμόζουν τα κράτη μέλη για την επίτευξη των στόχων της κοινωνικής και οικονομικής συνοχής ενδέχεται να περιλαμβάνουν, ιδίως, την παροχή κατάλληλων οικονομικών κινήτρων, με χρήση, όπου είναι σκόπιμο, όλων των υφιστάμενων εθνικών και ενωσιακών μέσων. Τα μέσα αυτά δύνανται να περιλαμβάνουν μηχανισμούς ευθύνης ώστε να εξασφαλίζονται οι αναγκαίες επενδύσεις.

(29)

Στον βαθμό που τα μέτρα τα θεσπιζόμενα από τα κράτη μέλη για την εκπλήρωση υποχρεώσεων παροχής δημόσιας υπηρεσίας συνιστούν κρατική ενίσχυση κατά την έννοια του άρθρου 107 παράγραφος 1 ΣΛΕΕ, η κοινοποίησή τους στην Επιτροπή είναι, σύμφωνα με το άρθρο 108 παράγραφος 3 ΣΛΕΕ, υποχρεωτική.

(30)

Η διατομεακή νομοθεσία παρέχει ισχυρή βάση για την προστασία των καταναλωτών για ευρύ φάσμα ενεργειακών υπηρεσιών που υφίστανται, και που ενδέχεται να αναπτυχθούν. Ωστόσο, θα πρέπει να καθοριστούν με σαφήνεια ορισμένα βασικά συμβατικά δικαιώματα των πελατών.

(31)

Οι καταναλωτές θα πρέπει να διαθέτουν σαφείς και μη διφορούμενες πληροφορίες όσον αφορά τα δικαιώματά τους σε σχέση με τον ενεργειακό τομέα. Η Επιτροπή έχει καταρτίσει, ύστερα από διαβούλευση με εμπλεκόμενους συμμέτοχους που περιλαμβάνουν τα κράτη μέλη, τις ρυθμιστικές αρχές, τις καταναλωτικές οργανώσεις και τις επιχειρήσεις ηλεκτρικής ενέργειας ένα Ερωτηματολόγιο Καταναλωτή Ενέργειας, το οποίο προσφέρει στους πολίτες πρακτικές πληροφορίες για τα δικαιώματά τους. Το εν λόγω Ερωτηματολόγιο Καταναλωτή Ενέργειας θα πρέπει να επικαιροποιείται, να προσφέρεται σε όλους τους καταναλωτές και να είναι δημόσια διαθέσιμο.

(32)

Διάφοροι παράγοντες σήμερα εμποδίζουν τους καταναλωτές να έχουν πρόσβαση, να κατανοούν και να ενεργούν βάσει των διαφόρων διαθέσιμων πηγών πληροφόρησης για την αγορά. Συνεπώς, θα πρέπει να βελτιωθεί η συγκρισιμότητα των προσφορών και να περιοριστούν στον μεγαλύτερο εφικτό βαθμό οι φραγμοί στην αλλαγή προμηθευτή, χωρίς να περιορίζονται αδικαιολόγητα οι επιλογές των καταναλωτών.

(33)

Οι μικρότεροι πελάτες εξακολουθούν να επιβαρύνονται άμεσα ή έμμεσα με πληθώρα τελών λόγω αλλαγής προμηθευτών. Τα εν λόγω τέλη δυσχεραίνουν την εκτίμηση του καλύτερου προϊόντος ή της καλύτερης υπηρεσίας και περιορίζουν το άμεσο οικονομικό πλεονέκτημα της αλλαγής προμηθευτή. Παρότι η κατάργηση των τελών αυτών θα μπορούσε ενδεχομένως να μειώσει τις επιλογές των καταναλωτών λόγω της εξάλειψης προϊόντων που βασίζονται στην επιβράβευση της πιστής πελατείας, ο περαιτέρω περιορισμός της χρήσης τους αναμένεται ότι θα βελτιώσει την ευημερία και τη συμμετοχή των καταναλωτών, καθώς και τον ανταγωνισμό στην αγορά.

(34)

Η μείωση του αναμενόμενου χρόνου που απαιτείται για την αλλαγή αναμένεται να ενθαρρύνει την αναζήτηση καλύτερων προσφορών ενέργειας από τους καταναλωτές και την αλλαγή προμηθευτή. Χάρη στην αυξημένη χρήση της τεχνολογίας των πληροφοριών, έως το 2026 η διαδικασία της τεχνικής αλλαγής που συνίσταται στην καταχώριση νέου προμηθευτή σε σημείο μέτρησης στον διαχειριστή της αγοράς θα πρέπει κατά κανόνα να μπορεί να ολοκληρώνεται εντός 24 ωρών σε οποιαδήποτε εργάσιμη ημέρα. Ανεξάρτητα από τα άλλα βήματα της διαδικασίας αλλαγής που πρέπει να ολοκληρωθούν πριν αρχίσει η τεχνική διαδικασία της αλλαγής, η εξασφάλιση της δυνατότητας να πραγματοποιείται εντός 24 ωρών έως την ημερομηνία αυτή η τεχνική διαδικασία της αλλαγής θα ελαχιστοποιήσει τον χρόνο που απαιτείται για την αλλαγή, συμβάλλοντας στην αύξηση της συμμετοχής των πελατών και του ανταγωνισμού στο επίπεδο της λιανικής. Σε κάθε περίπτωση, η συνολική διάρκεια της διαδικασίας αλλαγής δεν θα πρέπει να υπερβαίνει τις τρεις εβδομάδες από την ημερομηνία αίτησης του πελάτη.

(35)

Τα ανεξάρτητα εργαλεία σύγκρισης, όπως οι δικτυακοί τόποι, αποτελούν αποτελεσματικό μέσο για τους μικρότερους πελάτες ώστε να αξιολογούν τα πλεονεκτήματα διαφόρων ενεργειακών προσφορών που διατίθενται στην αγορά. Το κόστος αναζήτησης είναι χαμηλότερο, καθώς οι πελάτες δεν χρειάζεται πλέον να συλλέγουν πληροφορίες από μεμονωμένους προμηθευτές και παρόχους υπηρεσιών. Αυτά τα εργαλεία δύνανται να συμβάλουν στην ορθή εξισορρόπηση της ανάγκης για σαφή και περιεκτική πληροφόρηση και της ανάγκης για πλήρη και ολοκληρωμένη πληροφόρηση. Στόχος τους θα πρέπει να είναι να περιλαμβάνουν το ευρύτερο δυνατό φάσμα διαθέσιμων προσφορών και να καλύπτουν την αγορά κατά τον μεγαλύτερο εφικτό βαθμό, ώστε να παρέχουν στον πελάτη αντιπροσωπευτική επισκόπηση. Επιβάλλεται να έχουν πρόσβαση οι μικρότεροι πελάτες σε τουλάχιστον ένα εργαλείο σύγκρισης και οι πληροφορίες που παρέχονται σε τέτοια εργαλεία να είναι αξιόπιστες, αμερόληπτες και διαφανείς. Τα κράτη μέλη μπορούν να εξασφαλίζουν τα ανωτέρω μέσω εργαλείου σύγκρισης το οποίο διαχειρίζεται εθνική αρχή ή ιδιωτική εταιρεία.

(36)

Εγγύηση για μεγαλύτερη προστασία των καταναλωτών αποτελεί η διαθεσιμότητα αποτελεσματικών ανεξάρτητων εξωδικαστικών μηχανισμών διακανονισμού διενέξεων για όλους τους καταναλωτές, όπως διαμεσολαβητής ενέργειας, φορέας των καταναλωτών ή ρυθμιστική αρχή. Τα κράτη μέλη θα πρέπει να θεσπίσουν διαδικασίες για τον ταχύ και αποτελεσματικό διακανονισμό των παραπόνων.

(37)

Θα πρέπει όλοι οι καταναλωτές να έχουν τη δυνατότητα να επωφεληθούν άμεσα από τη συμμετοχή στην αγορά, ιδίως όταν προσαρμόζουν την κατανάλωσή τους σύμφωνα με τα σήματα της αγοράς και, στη συνέχεια, επωφελούνται από χαμηλότερες τιμές ηλεκτρικής ενέργειας ή άλλες πληρωμές ως κίνητρα. Τα πλεονεκτήματα αυτής της ενεργού συμμετοχής ενδέχεται να αυξηθούν στο μέλλον, όταν ενισχυθεί η ενημέρωση άλλων παθητικών καταναλωτών σχετικά με τις δυνατότητες που έχουν ως ενεργοί καταναλωτές και όταν καταστούν περισσότερο προσβάσιμες και γνωστές οι πληροφορίες σχετικά με τις δυνατότητες ενεργού συμμετοχής. Οι καταναλωτές θα πρέπει να αποκτήσουν τη δυνατότητα να συμμετέχουν σε όλες τις μορφές απόκρισης ζήτησης. Ως εκ τούτου, θα πρέπει να έχουν τη δυνατότητα να επωφελούνται από την πλήρη ανάπτυξη των έξυπνων συστημάτων μέτρησης και, σε περίπτωση που η εν λόγω ανάπτυξη έχει αξιολογηθεί αρνητικά, θα πρέπει να έχουν τη δυνατότητα επιλογής έξυπνου συστήματος μέτρησης και σύμβασης δυναμικής τιμολόγησης ηλεκτρικής ενέργειας. Αυτό αναμένεται ότι θα τους επιτρέπει να προσαρμόζουν την κατανάλωσή τους ανάλογα με τα σήματα των τιμών σε πραγματικό χρόνο, τα οποία αποτυπώνουν την αξία και το κόστος της ηλεκτρικής ενέργειας ή της μεταφοράς σε διαφορετικές χρονικές περιόδους, ενώ τα κράτη μέλη θα πρέπει να διασφαλίζουν εύλογη έκθεση των καταναλωτών στον κίνδυνο τιμών χονδρικής. Οι καταναλωτές θα πρέπει να ενημερώνονται σχετικά με τα οφέλη και τον δυνητικό κίνδυνο τιμών των συμβάσεων δυναμικής τιμολόγησης ηλεκτρικής ενέργειας. Τα κράτη μέλη θα πρέπει επίσης να μεριμνούν ώστε όσοι καταναλωτές επιλέγουν να μη συμμετέχουν ενεργά στην αγορά να μην υφίστανται αρνητικές επιπτώσεις· αντιθέτως, θα πρέπει να βοηθούνται με τον πλέον κατάλληλο τρόπο για τις συνθήκες της εγχώριας αγοράς ώστε να λαμβάνουν εμπεριστατωμένες αποφάσεις σχετικά με τις διαθέσιμες επιλογές τους.

(38)

Προκειμένου να μεγιστοποιηθούν τα οφέλη και η αποτελεσματικότητα της δυναμικής τιμολόγησης της ηλεκτρικής ενέργειας, τα κράτη μέλη θα πρέπει να αξιολογήσουν τη δυνατότητα να καταστήσουν πιο δυναμικό ή να μειώσουν το μερίδιο των σταθερών στοιχείων στους λογαριασμούς ηλεκτρικής ενέργειας και, εφόσον υπάρχει τέτοια δυνατότητα, θα πρέπει να λάβουν κατάλληλα μέτρα.

(39)

Όλες οι ομάδες πελατών (βιομηχανία, επιχειρήσεις και νοικοκυριά) θα πρέπει να έχουν πρόσβαση στις αγορές ηλεκτρικής ενέργειας για να διαθέτουν προς πώληση την ευελιξία τους και την αυτοπαραγόμενη ηλεκτρική ενέργεια. Θα πρέπει να δίνεται η δυνατότητα στους πελάτες να επωφελούνται πλήρως από τα πλεονεκτήματα της σωρευτικής εκπροσώπησης της παραγωγής και της προμήθειας σε ευρύτερες περιοχές και από τον διασυνοριακό ανταγωνισμό. Οι συμμετέχοντες στην αγορά που δραστηριοποιούνται στη σωρευτική εκπροσώπηση αναμένεται να διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο ως μεσάζοντες μεταξύ των ομάδων καταναλωτών και της αγοράς. Τα κράτη μέλη θα πρέπει να είναι ελεύθερα να επιλέγουν το κατάλληλο μοντέλο εφαρμογής και την κατάλληλη προσέγγιση διακυβέρνησης για την ανεξάρτητη σωρευτική εκπροσώπηση, τηρώντας παράλληλα τις γενικές αρχές που ορίζονται στην παρούσα οδηγία. Αυτό το μοντέλο ή αυτή η προσέγγιση θα μπορούσε να περιλαμβάνει αρχές βασιζόμενες στην αγορά ή ρυθμιστικές αρχές που προσφέρουν λύσεις οι οποίες συνάδουν με την παρούσα οδηγία, όπως μοντέλα στο πλαίσιο των οποίων διορθώνονται ανισορροπίες ή εισάγονται διορθώσεις της περιμέτρου. Το μοντέλο που επιλέγεται θα πρέπει να περιλαμβάνει διαφανείς και δίκαιους κανόνες που να επιτρέπουν σε ανεξάρτητους φορείς σωρευτικής εκπροσώπησης να αναλαμβάνουν αυτόν τον ρόλο και να εξασφαλίζει ότι ο τελικός πελάτης θα ωφελείται επαρκώς από τη δραστηριότητά τους. Τα προϊόντα θα πρέπει να καθοριστούν σε όλες τις αγορές ηλεκτρικής ενέργειας, συμπεριλαμβανομένων των επικουρικών υπηρεσιών και των αγορών δυναμικότητας, ώστε να ενισχυθεί η συμμετοχή της απόκρισης ζήτησης.

(40)

Στην ανακοίνωση της Επιτροπής της 20ής Ιουλίου 2016 με τίτλο «Ευρωπαϊκή στρατηγική για την κινητικότητα χαμηλών εκπομπών» τονίζεται η ανάγκη απαλλαγής του τομέα των μεταφορών από εκπομπές άνθρακα και μείωσης των εκπομπών του εν λόγω τομέα, ιδίως σε αστικές περιοχές, και υπογραμμίζεται ο σημαντικός ρόλος που μπορεί να διαδραματίσει η ηλεκτροκίνηση στην επίτευξη αυτών των στόχων. Επιπλέον, η ανάπτυξη της ηλεκτροκίνησης αποτελεί σημαντική συνιστώσα της ενεργειακής μετάβασης. Οι κανόνες της αγοράς που καθορίζονται στην παρούσα οδηγία θα πρέπει, επομένως, να συμβάλλουν στη δημιουργία ευνοϊκών συνθηκών για τα ηλεκτρικά οχήματα όλων των ειδών. Ειδικότερα, θα πρέπει να διασφαλίζουν την αποτελεσματική εγκατάσταση δημοσίως προσβάσιμων και ιδιωτικών σημείων επαναφόρτισης για ηλεκτρικά οχήματα και να προβλέπουν την αποτελεσματική ενσωμάτωση της φόρτισης των οχημάτων στη λειτουργία του συστήματος.

(41)

Η απόκριση ζήτησης είναι καθοριστικής σημασίας ώστε να καταστεί εφικτή η έξυπνη φόρτιση των ηλεκτρικών οχημάτων και, συνεπώς, να καταστεί εφικτή η αποτελεσματική ενσωμάτωση των ηλεκτρικών οχημάτων στο δίκτυο ηλεκτρικής ενέργειας, γεγονός καίριο για τη διαδικασία απαλλαγής των μεταφορών από εκπομπές άνθρακα.

(42)

Οι καταναλωτές θα πρέπει να είναι σε θέση να καταναλώνουν, να αποθηκεύουν ή/και να πωλούν αυτοπαραγόμενη ηλεκτρική ενέργεια στην αγορά και να συμμετέχουν σε όλες τις αγορές ηλεκτρικής ενέργειας παρέχοντας ευελιξία στο σύστημα, για παράδειγμα μέσω αποθήκευσης ενέργειας, όπως αποθήκευση χρησιμοποιώντας ηλεκτρικά οχήματα μέσω απόκρισης ζήτησης ή μέσω καθεστώτων ενεργειακής απόδοσης. Στο μέλλον, οι νέες τεχνολογικές εξελίξεις θα διευκολύνουν τις εν λόγω δραστηριότητες. Εντούτοις, υφίστανται νομικοί και εμπορικοί φραγμοί, μεταξύ άλλων, για παράδειγμα, δυσανάλογα τέλη για την ηλεκτρική ενέργεια που καταναλώνεται εσωτερικά, υποχρεώσεις τροφοδότησης της αυτοπαραγόμενης ηλεκτρικής ενέργειας στο σύστημα ενέργειας, διοικητικός φόρτος π.χ. υποχρέωση των αυτοπαραγωγών που πωλούν ηλεκτρική ενέργεια στο σύστημα να συμμορφώνονται με τις απαιτήσεις που ισχύουν για τους προμηθευτές, κ.λπ. Είναι απαραίτητο να αρθούν όλα αυτά τα εμπόδια που αποτρέπουν τους καταναλωτές από την αυτοπαραγωγή και από την κατανάλωση, την αποθήκευση και την πώληση αυτοπαραγόμενης ηλεκτρικής ενέργειας στην αγορά, ενώ παράλληλα θα πρέπει να εξασφαλιστεί ότι οι καταναλωτές που είναι αυτοπαραγωγοί συνεισφέρουν επαρκώς στο κόστος του συστήματος. Τα κράτη μέλη θα πρέπει να μπορούν να έχουν διαφορετικές διατάξεις στην εθνική τους νομοθεσία όσον αφορά τους φόρους και τις εισφορές για τους μεμονωμένους και τους από κοινού δρώντες ενεργούς πελάτες, καθώς και για τα νοικοκυριά και άλλους τελικούς πελάτες.

(43)

Οι τεχνολογίες κατανεμημένης ενέργειας και η ενίσχυση της θέσης των καταναλωτών έχουν καταστήσει την κοινοτική ενέργεια έναν αποτελεσματικό και οικονομικά αποδοτικό τρόπο να ικανοποιούνται οι ανάγκες και οι προσδοκίες των πολιτών όσον αφορά τις πηγές ενέργειας, τις υπηρεσίες και την τοπική συμμετοχή. Η κοινοτική ενέργεια παρέχει την χωρίς αποκλεισμούς επιλογή σε όλους τους καταναλωτές να συμμετέχουν άμεσα στην παραγωγή, την κατανάλωση ή την από κοινού χρήση της ενέργειας. Οι κοινοτικές πρωτοβουλίες για την ενέργεια εστιάζουν κυρίως στην παροχή οικονομικά προσιτής ενέργειας συγκεκριμένου είδους, όπως είναι η ενέργεια από ανανεώσιμες πηγές, στα μέλη ή τους μετόχους τους, και όχι κατά προτεραιότητα στην επιδίωξη κέρδους όπως οι παραδοσιακές επιχειρήσεις ηλεκτρικής ενέργειας. Με την άμεση εμπλοκή των καταναλωτών, οι κοινοτικές πρωτοβουλίες για την ενέργεια αποδεικνύουν τη δυνατότητά τους να διευκολύνουν την υιοθέτηση νέων τεχνολογιών και καταναλωτικών συνηθειών, μεταξύ άλλων, των έξυπνων δικτύων διανομής και της απόκρισης ζήτησης, κατά τρόπο ολοκληρωμένο. Επιπλέον, η κοινοτική ενέργεια μπορεί να ενισχύσει την ενεργειακή απόδοση όσον αφορά τα νοικοκυριά και να συμβάλει στην καταπολέμηση της ενεργειακής φτώχειας με μειωμένη κατανάλωση και χαμηλότερα τιμολόγια προμήθειας. Η κοινοτική ενέργεια επιτρέπει επίσης σε ορισμένες ομάδες οικιακών καταναλωτών να συμμετέχουν στις αγορές ηλεκτρικής ενέργειας, οι οποίοι ενδεχομένως να μην μπορούσαν υπό διαφορετικές συνθήκες. Όταν λειτουργούν επιτυχώς, οι εν λόγω πρωτοβουλίες αποφέρουν στην κοινότητα οικονομικό, κοινωνικό και περιβαλλοντικό όφελος το οποίο υπερβαίνει τα απλά πλεονεκτήματα που συνεπάγεται η παροχή ενεργειακών υπηρεσιών. Στόχος της παρούσας οδηγίας είναι να αναγνωριστούν ορισμένες κατηγορίες πρωτοβουλιών πολιτών στον τομέα της ενέργειας σε ενωσιακό επίπεδο ως «ενεργειακές κοινότητες πολιτών», ώστε να τους παρασχεθούν ένα πρόσφορο πλαίσιο, δίκαιη μεταχείριση, ίσοι όροι ανταγωνισμού και ένας ακριβής κατάλογος δικαιωμάτων και υποχρεώσεων. Οι οικιακοί πελάτες θα πρέπει να έχουν τη δυνατότητα να συμμετέχουν οικειοθελώς σε κοινοτικές πρωτοβουλίες για την ενέργεια και να αποχωρούν από αυτές, χωρίς να χάνουν την πρόσβαση στο δίκτυο που τελεί υπό τη διαχείριση της κοινοτικής πρωτοβουλίας για την ενέργεια ούτε τα δικαιώματά τους ως καταναλωτών. Η πρόσβαση στο δίκτυο μιας ενεργειακής κοινότητας πολιτών θα πρέπει να χορηγείται με δίκαιους όρους που αντικατοπτρίζουν το κόστος.

(44)

Στις ενεργειακές κοινότητες πολιτών θα πρέπει να μπορούν να συμμετέχουν όλες οι κατηγορίες οντοτήτων. Ωστόσο, οι εξουσίες λήψης αποφάσεων εντός μιας ενεργειακής κοινότητας πολιτών θα πρέπει να περιορίζονται στα μέλη ή τους μετόχους που δεν ασκούν μεγάλης κλίμακας εμπορική δραστηριότητα και για τους οποίους ο ενεργειακός τομέας δεν συνιστά πρωταρχικό τομέα οικονομικής δραστηριότητας. Οι διατάξεις για τις ενεργειακές κοινότητες πολιτών θεωρούνται κατηγορία συνεργασίας πολιτών ή τοπικών παραγόντων που πρέπει να αναγνωρίζεται και να προστατεύεται δυνάμει του δικαίου της Ένωσης. Ο ορισμός των ενεργειακών κοινοτήτων πολιτών δεν εμποδίζει την ύπαρξη άλλων πρωτοβουλιών πολιτών, όπως αυτών που απορρέουν από συμφωνίες ιδιωτικού δικαίου. Επομένως, τα κράτη μέλη θα πρέπει αν έχουν τη δυνατότητα να επιλέγουν οποιαδήποτε μορφή οντότητας για τις ενεργειακές κοινότητες πολιτών, για παράδειγμα ένωση, συνεταιρισμό, εταιρική σχέση, μη κερδοσκοπικό οργανισμό ή μικρή ή μεσαία επιχείρηση, υπό την προϋπόθεση ότι η οντότητα αυτή μπορεί, ενεργώντας για ίδιο λογαριασμό, να ασκεί δικαιώματα και να υπέχει υποχρεώσεις.

(45)

Οι διατάξεις της παρούσας οδηγίας για τις ενεργειακές κοινότητες πολιτών περιέχουν κατάλογο εφαρμοστέων δικαιωμάτων και υποχρεώσεων που μπόρεσαν να συναχθούν από άλλους ήδη υφιστάμενους κανόνες, όπως η ελευθερία σύναψης συμβάσεων, οι κανόνες για την αλλαγή προμηθευτών, οι ευθύνες των διαχειριστών συστημάτων διανομής, τα τέλη δικτύου και η υποχρέωση εξισορρόπησης.

(46)

Οι ενεργειακές κοινότητες πολιτών αποτελούν νέο τύπο οντότητας λόγω της σύνθεσης, των απαιτήσεων διακυβέρνησης και του σκοπού τους. Θα πρέπει να τους επιτρέπεται να λειτουργούν στην αγορά με ίσους όρους ανταγωνισμού και χωρίς στρέβλωσή του, και τα δικαιώματα και οι υποχρεώσεις που ισχύουν για τις λοιπές επιχειρήσεις ηλεκτρικής ενέργειας θα πρέπει να ισχύουν στις ενεργειακές κοινότητες πολιτών κατά τρόπο αναλογικό που δεν εισάγει διακρίσεις. Τα δικαιώματα και οι υποχρεώσεις θα πρέπει να εφαρμόζονται σε συνάρτηση με τους επιτελούμενους ρόλους, όπως του τελικού πελάτη, του παραγωγού, του προμηθευτή ή του διαχειριστή συστημάτων διανομής. Οι ενεργειακές κοινότητες πολιτών δεν θα πρέπει να αντιμετωπίζουν κανονιστικούς περιορισμούς εάν εφαρμόζουν υφιστάμενες ή μελλοντικές τεχνολογίες πληροφοριών και επικοινωνιών για την από κοινού χρήση ηλεκτρικής ενέργειας από πάγια στοιχεία παραγωγής εντός της ενεργειακής κοινότητας πολιτών μεταξύ των μελών ή των μετόχων της βάσει των αρχών της αγοράς, για παράδειγμα με την αντιστάθμιση της συνιστώσας της ενέργειας για τα μέλη που χρησιμοποιούν τη διαθέσιμη εντός της κοινότητας παραγωγή, ακόμη και μέσω του δημόσιου δικτύου, εφόσον αμφότερα τα σημεία μέτρησης ανήκουν στην κοινότητα. H από κοινού χρήση ηλεκτρικής ενέργειας επιτρέπει στα μέλη να προμηθεύονται ηλεκτρική ενέργεια από τις μονάδες παραγωγής εντός της κοινότητας χωρίς να βρίσκονται σε άμεση φυσική εγγύτητα ή πίσω από μοναδικό σημείο μέτρησης. Όπου γίνεται από κοινού χρήση της ηλεκτρικής ενέργειας, δεν θα πρέπει να επηρεάζει την είσπραξη τελών δικτύου, χρεώσεων, φόρων και εισφορών που σχετίζονται με τις ροές ηλεκτρικής ενέργειας. Η από κοινού χρήση θα πρέπει να διευκολύνεται σύμφωνα με τις υποχρεώσεις και με βάση ορθά χρονικά πλαίσια για την εξισορρόπηση, τη μέτρηση και την εκκαθάριση. Οι διατάξεις της παρούσας οδηγίας για τις ενεργειακές κοινότητες πολιτών δεν επηρεάζουν την αρμοδιότητα των κρατών μελών να σχεδιάζουν και να εφαρμόζουν τις πολιτικές τους για τον ενεργειακό κλάδο σε ό,τι αφορά τα τέλη δικτύου και τις χρεώσεις ή τα συστήματα χρηματοδότησης και τον επιμερισμό του κόστους στον ενεργειακό τομέα, υπό την προϋπόθεση ότι οι πολιτικές αυτές δεν εισάγουν διακρίσεις και είναι νόμιμες.

(47)

Η παρούσα οδηγία προβλέπει τη δυνατότητα των κρατών μελών να επιτρέπουν σε μια ενεργειακή κοινότητα πολιτών να καθίσταται διαχειριστής συστήματος διανομής είτε βάσει του γενικού καθεστώτος είτε ως «φορέας εκμετάλλευσης κλειστού συστήματος διανομής», όπως αποκαλείται. Από τη στιγμή που μια ενεργειακή κοινότητα πολιτών λάβει το καθεστώς του διαχειριστή συστήματος διανομής, θα πρέπει να τυγχάνει της ίδιας μεταχείρισης και να υπόκειται στις ίδιες υποχρεώσεις με τους διαχειριστές συστημάτων διανομής. Οι διατάξεις της παρούσας οδηγίας για τις ενεργειακές κοινότητες πολιτών απλώς αποσαφηνίζουν πτυχές της διαχείρισης των συστημάτων διανομής που είναι πιθανόν να έχουν σημασία για τις ενεργειακές κοινότητες πολιτών, ενώ άλλες πτυχές της διαχείρισης των συστημάτων διανομής εφαρμόζονται με βάση τις διατάξεις σχετικά με τους διαχειριστές συστημάτων διανομής.

(48)

Οι λογαριασμοί ηλεκτρικής ενέργειας συνιστούν ένα σημαντικό μέσο πληροφόρησης των τελικών πελατών. Πέρα από τα δεδομένα σχετικά με την κατανάλωση και το κόστος, μπορούν επίσης να περιέχουν άλλες πληροφορίες που βοηθούν τους καταναλωτές να συγκρίνουν την τρέχουσα προσφορά τους με άλλες προσφορές. Ωστόσο, οι διαφωνίες σχετικά με τους λογαριασμούς αποτελούν πολύ συχνή αιτία παραπόνων των καταναλωτών και παράγοντα που συμβάλλει σε διαρκώς χαμηλά επίπεδα ικανοποίησης και συμμετοχής των καταναλωτών στον τομέα ηλεκτρικής ενέργειας. Κρίνεται, κατά συνέπεια, απαραίτητο να καταστούν οι λογαριασμοί σαφέστεροι και περισσότερο κατανοητοί και, ταυτόχρονα, να διασφαλιστεί ότι οι λογαριασμοί και οι πληροφορίες τιμολόγησης αναγράφουν ευκρινώς έναν περιορισμένο αριθμό σημαντικών πληροφοριών που είναι απαραίτητες ώστε οι καταναλωτές να έχουν τη δυνατότητα να ρυθμίζουν την ενεργειακή τους κατανάλωση, να συγκρίνουν προσφορές και να αλλάζουν προμηθευτές. Άλλες πληροφορίες θα πρέπει να διατίθενται στους τελικούς πελάτες είτε αναγραφόμενες στους λογαριασμούς, είτε συνοδεύοντάς τους, είτε σηματοδοτούμενες σε αυτούς. Οι πληροφορίες αυτές θα πρέπει να εμφανίζονται στον λογαριασμό ή σε χωριστό έγγραφο συνημμένο στον λογαριασμό ή ο λογαριασμός μπορεί να περιέχει παραπομπή στην πηγή όπου ο τελικός πελάτης να μπορεί να βρει εύκολα τις πληροφορίες αυτές, είτε πρόκειται για ιστότοπο, είτε για εφαρμογή, είτε για άλλο μέσο.

(49)

Η τακτική παροχή ακριβών πληροφοριών τιμολόγησης με βάση την πραγματική κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας, που διευκολύνεται από τους έξυπνους μετρητές, αποτελεί σημαντικό εργαλείο για να μπορούν οι πελάτες να ελέγχουν την κατανάλωσή τους και το κόστος της ηλεκτρικής ενέργειας. Ωστόσο, οι πελάτες, ιδίως οι οικιακοί, θα πρέπει να έχουν πρόσβαση σε ευέλικτες ρυθμίσεις για τις πληρωμές αυτές καθαυτές. Θα πρέπει να είναι δυνατόν, για παράδειγμα, να παρέχονται στους πελάτες πληροφορίες τιμολόγησης σε τακτική βάση αλλά αυτοί να πληρώνουν σε τριμηνιαία βάση ή θα πρέπει να μπορούν να προσφέρονται προϊόντα όπου ο καταναλωτής καταβάλλει το ίδιο ποσό κάθε μήνα ανεξάρτητα από την πραγματική κατανάλωση.

(50)

Οι διατάξεις σχετικά με την τιμολόγηση που περιέχονται στην οδηγία 2012/27/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (8) θα πρέπει να επικαιροποιηθούν, να βελτιστοποιηθούν και να μεταφερθούν στην παρούσα οδηγία, που είναι καταλληλότερη για τέτοιου είδους διατάξεις.

(51)

Τα κράτη μέλη θα πρέπει να ενθαρρύνουν τον εκσυγχρονισμό των δικτύων διανομής, π.χ. μέσω της εισαγωγής έξυπνων δικτύων, τα οποία θα πρέπει να κατασκευαστούν με τρόπο που να ενθαρρύνει την αποκεντρωμένη παραγωγή και την ενεργειακή απόδοση.

(52)

Η συμμετοχή των καταναλωτών προϋποθέτει κατάλληλα κίνητρα και τεχνολογίες, όπως τα έξυπνα συστήματα μέτρησης. Τα έξυπνα συστήματα μέτρησης ενισχύουν τη θέση των καταναλωτών, επειδή τους επιτρέπουν να ενημερώνονται με ακρίβεια και σχεδόν σε πραγματικό χρόνο σχετικά με την κατανάλωση τους ή ηλεκτροπαραγωγή και, ως εκ τούτου, να διαχειρίζονται καλύτερα, να συμμετέχουν και να επωφελούνται από προγράμματα απόκρισης ζήτησης και άλλες υπηρεσίες, μειώνοντας έτσι τον λογαριασμό ηλεκτρικού ρεύματος. Τα έξυπνα συστήματα μέτρησης επιτρέπουν επίσης στους διαχειριστές συστημάτων διανομής να έχουν καλύτερη εικόνα των δικτύων τους και, συνεπώς, να μειώνουν το κόστος λειτουργίας και συντήρησής τους και να μετακυλούν την εξοικονόμηση αυτή στους καταναλωτές με την μορφή χαμηλότερων τιμολογίων διανομής.

(53)

Όσον αφορά τη λήψη απόφασης σε εθνικό επίπεδο σχετικά με την εγκατάσταση έξυπνων συστημάτων μέτρησης, αυτή θα πρέπει να μπορεί να βασίζεται σε οικονομική αξιολόγηση. Η εν λόγω οικονομική αξιολόγηση θα πρέπει να λαμβάνει υπόψη τα μακροπρόθεσμα οφέλη της εγκατάστασης έξυπνων συστημάτων μέτρησης για τους καταναλωτές και για ολόκληρη την αλυσίδα αξίας, όπως η καλύτερη διαχείριση του δικτύου, ο ακριβέστερος σχεδιασμός και ο προσδιορισμός των απωλειών του δικτύου. Σε περίπτωση που η αξιολόγηση καταλήξει ότι η εισαγωγή έξυπνων συστημάτων μέτρησης είναι αποδοτική από πλευράς κόστους μόνο για καταναλωτές με μια ορισμένη ποσότητα κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας, τα κράτη μέλη θα πρέπει να μπορούν να το λαμβάνουν αυτό υπόψη κατά το στάδιο της υλοποίησης. Η εν λόγω αξιολόγηση θα πρέπει ωστόσο να υποβάλλεται σε τακτική επανεξέταση ως απάντηση σε σημαντικές αλλαγές στις υποκείμενες παραδοχές, και τουλάχιστον ανά τετραετία λαμβανομένων υπόψη των ταχέων τεχνολογικών εξελίξεων.

(54)

Τα κράτη μέλη που δεν εφαρμόζουν επί του παρόντος συστηματικά έξυπνα συστήματα μέτρησης θα πρέπει να δίνουν τη δυνατότητα στους καταναλωτές να επωφεληθούν από την εγκατάσταση έξυπνου μετρητή, εφόσον το ζητήσουν και με δίκαιους και εύλογους όρους, και θα πρέπει να προσφέρουν κάθε συναφή πληροφορία. Σε περίπτωση που οι καταναλωτές δε διαθέτουν έξυπνους μετρητές, θα πρέπει να δικαιούνται μετρητές που πληρούν τις ελάχιστες απαραίτητες απαιτήσεις ώστε να παρέχουν στους καταναλωτές τις πληροφορίες τιμολόγησης που καθορίζονται στην παρούσα οδηγία.

(55)

Για να ενισχυθεί η ενεργός συμμετοχή των καταναλωτών στις αγορές ηλεκτρικής ενέργειας, τα έξυπνα συστήματα μέτρησης που πρόκειται να εγκαταστήσουν στην επικράτειά τους τα κράτη μέλη πρέπει να είναι διαλειτουργικά, και θα πρέπει να είναι σε θέση να παρέχουν δεδομένα για τα συστήματα ενεργειακής διαχείρισης των καταναλωτών. Για τον σκοπό αυτό, τα κράτη μέλη θα πρέπει να λαμβάνουν δεόντως υπόψη τη χρήση κατάλληλων διαθέσιμων προτύπων, συμπεριλαμβανομένων των προτύπων που καθιστούν δυνατή τη διαλειτουργικότητα στο επίπεδο του μοντέλου δεδομένων και εφαρμογών, τις βέλτιστες πρακτικές και τη σημασία της ανάπτυξης της ανταλλαγής δεδομένων, μελλοντικών και καινοτόμων ενεργειακών υπηρεσιών, της ανάπτυξης έξυπνων δικτύων και της εσωτερικής αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας. Επιπλέον, τα έξυπνα συστήματα μέτρησης που πρόκειται να εγκατασταθούν δεν θα πρέπει να αποτελούν φραγμό στην αλλαγή προμηθευτή, και να διαθέτουν κατάλληλες για τον σκοπό τους λειτουργικές δυνατότητες, οι οποίες επιτρέπουν στους καταναλωτές να έχουν πρόσβαση στα δεδομένα κατανάλωσής τους σε σχεδόν πραγματικό χρόνο, να προσαρμόζουν την ενεργειακή τους κατανάλωση και, στον βαθμό που επιτρέπουν οι υποστηρικτικές υποδομές, να προσφέρουν την ευελιξία τους στο δίκτυο και σε επιχειρήσεις ενεργειακών υπηρεσιών, να ανταμείβονται για αυτό και να επιτυγχάνουν εξοικονόμηση στον λογαριασμό του ηλεκτρικού ρεύματος.

(56)

Βασική πτυχή της προμήθειας των πελατών είναι η πρόσβαση σε αντικειμενικά και διαφανή δεδομένα που αφορούν την κατανάλωση. Επομένως, οι καταναλωτές θα πρέπει να έχουν πρόσβαση στα δεδομένα κατανάλωσής τους, τις συναφείς τιμές και τις δαπάνες εξυπηρέτησης, ώστε να μπορούν να ζητήσουν από τους ανταγωνιστές να υποβάλουν προσφορές βάσει των πληροφοριών αυτών. Οι καταναλωτές θα πρέπει επίσης να έχουν το δικαίωμα ορθής ενημέρωσης σχετικά με την ενέργεια που καταναλώνουν. Οι προπληρωμές δεν θα πρέπει να θέτουν τους χρήστες σε δυσανάλογα δυσμενή θέση και τα διάφορα συστήματα πληρωμής δεν θα πρέπει να εισάγουν διακρίσεις. Η τακτική παροχή πληροφοριών σχετικά με το κόστος της ενέργειας θα δημιουργήσει κίνητρα για εξοικονόμηση ενέργειας, καθώς θα παρέχει στους πελάτες άμεση ενημέρωση σχετικά με τα αποτελέσματα των επενδύσεων στην ενεργειακή απόδοση, και για την αλλαγή συμπεριφοράς. Από την άποψη αυτή, η πλήρης υλοποίηση της οδηγίας 2012/27/ΕΕ θα βοηθήσει τους καταναλωτές να μειώσουν το ενεργειακό κόστος τους.

(57)

Επί του παρόντος, στα κράτη μέλη έχουν αναπτυχθεί ή αναπτύσσονται διάφορα μοντέλα διαχείρισης δεδομένων μετά την εγκατάσταση έξυπνων συστημάτων μέτρησης. Ανεξάρτητα από το μοντέλο διαχείρισης δεδομένων, είναι σημαντικό τα κράτη μέλη να θεσπίσουν διαφανείς κανόνες σύμφωνα με τους οποίους επιτρέπεται η πρόσβαση στα δεδομένα υπό όρους που δεν εισάγουν διακρίσεις, και διασφαλίζουν το υψηλότερο επίπεδο ασφάλειας στον κυβερνοχώρο, προστασίας των δεδομένων, καθώς και την αμεροληψία των φορέων που επεξεργάζονται τα δεδομένα.

(58)

Τα κράτη μέλη θα πρέπει να λαμβάνουν τα αναγκαία μέτρα προκειμένου να προστατεύουν τους ευάλωτους και ενεργειακά φτωχούς καταναλωτές στο πλαίσιο της εσωτερικής αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας. Τα μέτρα αυτά είναι δυνατό να διαφέρουν ανάλογα με τις ιδιαίτερες συνθήκες που επικρατούν σε κάθε κράτος μέλος και να περιλαμβάνουν μέτρα κοινωνικής ή ενεργειακής πολιτικής για την πληρωμή των λογαριασμών ηλεκτρικού ρεύματος, τις επενδύσεις στην οικιακή ενεργειακή απόδοση ή την προστασία των καταναλωτών π.χ. διασφαλίσεις αποσύνδεσης. Όταν παρέχεται καθολική υπηρεσία και σε μικρές επιχειρήσεις, τα μέτρα που εξασφαλίζουν την παροχή της καθολικής υπηρεσίας μπορούν να διαφέρουν αναλόγως του αν τα εν λόγω μέτρα απευθύνονται σε οικιακούς πελάτες ή σε μικρομεσαίες επιχειρήσεις.

(59)

Οι ενεργειακές υπηρεσίες έχουν θεμελιώδη σημασία για τη διαφύλαξη της ευημερίας των πολιτών της Ένωσης. Η επαρκής θέρμανση, ψύξη, φωτισμός και η ενέργεια για τη λειτουργία συσκευών συνιστούν εξαιρετικά σημαντικές υπηρεσίες για τη διασφάλιση αξιοπρεπούς βιοτικού επιπέδου και υγείας των πολιτών. Επιπροσθέτως, η πρόσβαση στις εν λόγω ενεργειακές υπηρεσίες επιτρέπει στους πολίτες της Ένωσης να αξιοποιήσουν πλήρως τις δυνατότητές τους και συμβάλλει στην κοινωνική ένταξη. Για τα νοικοκυριά που πλήττονται από ενεργειακή φτώχεια, αυτές οι ενεργειακές υπηρεσίες δεν είναι οικονομικά προσιτές λόγω, αφενός, του χαμηλού εισοδήματος, της υψηλής ενεργειακής δαπάνης και, αφετέρου, της χαμηλής ενεργειακής απόδοσης των κατοικιών τους. Τα κράτη μέλη θα πρέπει να συλλέγουν τα κατάλληλα στοιχεία για να παρακολουθούν τον αριθμό των νοικοκυριών που πλήττονται από ενεργειακή φτώχεια. Οι ακριβείς μετρήσεις αναμένεται ότι θα βοηθήσουν τα κράτη μέλη να ταυτοποιήσουν όσα νοικοκυριά πλήττονται από ενεργειακή φτώχεια, με στόχο την παροχή στοχευμένης στήριξης. Η Επιτροπή θα πρέπει να στηρίξει ενεργά την εφαρμογή των διατάξεων της παρούσας οδηγίας που αφορούν την ενεργειακή φτώχεια, διευκολύνοντας την ανταλλαγή ορθών πρακτικών μεταξύ των κρατών μελών.

(60)

Τα κράτη μέλη που πλήττονται από ενεργειακή φτώχεια και δεν το έχουν ακόμη πράξει θα πρέπει να αναπτύξουν εθνικά προγράμματα δράσης ή άλλα κατάλληλα πλαίσια δράσης για την αντιμετώπιση της ενεργειακής φτώχειας, που αποβλέπουν στη μείωση του αριθμού των ενεργειακά φτωχών πελατών. Το χαμηλό εισόδημα, η υψηλή ενεργειακή δαπάνη και η χαμηλή ενεργειακή απόδοση των κατοικιών αποτελούν συναφείς παράγοντες για τον καθορισμό των κριτηρίων μέτρησης της ενεργειακής φτώχειας. Σε κάθε περίπτωση, τα κράτη μέλη θα πρέπει να διασφαλίζουν τον απαραίτητο εφοδιασμό των ευάλωτων και ενεργειακά φτωχών καταναλωτών. Προς τούτο, θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί μια ολοκληρωμένη προσέγγιση, π.χ. στο πλαίσιο της ενεργειακής και κοινωνικής πολιτικής και τα μέτρα θα μπορούσαν να περιλαμβάνουν κοινωνικές πολιτικές ή βελτιώσεις της ενεργειακής απόδοσης για την κατοικία. Η παρούσα οδηγία θα πρέπει να ενισχύσει εθνικές πολιτικές υπέρ των ευάλωτων και ενεργειακά φτωχών καταναλωτών.

(61)

Οι διαχειριστές συστημάτων διανομής πρέπει να ενσωματώσουν νέα ηλεκτροπαραγωγή με οικονομικά αποδοτικό τρόπο, ιδίως εγκαταστάσεις ηλεκτροπαραγωγής που χρησιμοποιούν ανανεώσιμες πηγές και νέα φορτία, όπως φορτία από αντλίες θερμότητας και ηλεκτρικά οχήματα. Για τον σκοπό αυτό, θα πρέπει να δοθούν δυνατότητες και κίνητρα στους διαχειριστές συστημάτων διανομής να χρησιμοποιούν υπηρεσίες από πηγές κατανεμημένης ενέργειας, π.χ. απόκριση ζήτησης και αποθήκευση ενέργειας, βάσει διαδικασιών της αγοράς, προκειμένου να λειτουργούν αποτελεσματικά το δίκτυό τους και να αποφεύγουν δαπανηρές επεκτάσεις δικτύου. Τα κράτη μέλη θα πρέπει να εφαρμόσουν κατάλληλα μέτρα, όπως εθνικούς κώδικες δικτύου και κανόνες της αγοράς, και θα πρέπει να παρέχουν κίνητρα στους διαχειριστές συστημάτων διανομής με τιμολόγια δικτύου που δεν θέτουν φραγμούς στην ευελιξία ή στη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης του δικτύου. Τα κράτη μέλη θα πρέπει επίσης να εισαγάγουν προγράμματα ανάπτυξης δικτύου για συστήματα διανομής, ώστε να στηρίξουν την ενσωμάτωση εγκαταστάσεων ηλεκτροπαραγωγής που χρησιμοποιούν ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, να διευκολύνουν την ανάπτυξη εγκαταστάσεων αποθήκευσης και τον εξηλεκτρισμό του τομέα των μεταφορών, καθώς και να παρέχουν επαρκή πληροφόρηση στους χρήστες του συστήματος σχετικά με τις προβλεπόμενες επεκτάσεις ή αναβαθμίσεις του δικτύου, επειδή επί του παρόντος στα περισσότερα κράτη μέλη δεν υπάρχουν παρόμοιες διαδικασίες.

(62)

Οι διαχειριστές συστήματος δεν θα πρέπει να έχουν στην ιδιοκτησία τους, να αναπτύσσουν, να διαχειρίζονται ή να εκμεταλλεύονται εγκαταστάσεις αποθήκευσης ενέργειας. Στον νέο σχεδιασμό της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας, οι υπηρεσίες αποθήκευσης ενέργειας θα πρέπει να βασίζονται στην αγορά και να είναι ανταγωνιστικές. Κατά συνέπεια, θα πρέπει να αποφεύγονται σταυροειδείς επιδοτήσεις μεταξύ της αποθήκευσης ενέργειας και της ρυθμιζόμενης δραστηριότητας της διανομής ή της μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας. Αυτός ο περιορισμός όσον αφορά την ιδιοκτησία εγκαταστάσεων αποθήκευσης ενέργειας θα αποτρέψει τη στρέβλωση του ανταγωνισμού, θα εξαλείψει τον κίνδυνο διακρίσεων, θα διαφυλάξει τη δίκαιη πρόσβαση στις υπηρεσίες αποθήκευσης ενέργειας για όλους τους συμμετέχοντες στην αγορά και θα προωθήσει την αποτελεσματική και αποδοτική χρήση των εγκαταστάσεων αποθήκευσης ενέργειας, πέραν της λειτουργίας του συστήματος διανομής ή μετάδοσης. Η απαίτηση αυτή θα πρέπει να ερμηνεύεται και να εφαρμόζεται σύμφωνα με τα δικαιώματα και τις αρχές που ορίζονται στον Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης («Χάρτης»), ιδίως την επιχειρηματική ελευθερία και το δικαίωμα ιδιοκτησίας, που κατοχυρώνονται στα άρθρα 16 και 17 του Χάρτη.

(63)

Όταν οι εγκαταστάσεις αποθήκευσης ενέργειας είναι πλήρως ολοκληρωμένα στοιχεία δικτύου που δεν χρησιμοποιούνται για εξισορρόπηση ή διαχείριση συμφόρησης, δεν θα πρέπει να υπόκεινται, υπό την έγκριση της εθνικής ρυθμιστικής αρχής, στους ίδιους αυστηρούς περιορισμούς που ισχύουν για τους φορείς εκμετάλλευσης συστημάτων όσον αφορά την ιδιοκτησία, την ανάπτυξη, τη διαχείριση ή τη λειτουργία παρόμοιων εγκαταστάσεων. Τα πλήρως ολοκληρωμένα στοιχεία δικτύου μπορούν να περιλαμβάνουν εγκαταστάσεις αποθήκευσης ενέργειας, όπως πυκνωτές ή σφονδύλους, οι οποίες παρέχουν σημαντικές υπηρεσίες για την ασφάλεια και την αξιοπιστία του δικτύου, και συμβάλουν ώστε να καθίσταται δυνατός ο συγχρονισμός διαφορετικών μερών του συστήματος.

(64)

Με στόχο την πρόοδο προς έναν πλήρως απαλλαγμένο από ανθρακούχες εκπομπές τομέα της ηλεκτρικής ενέργειας, χωρίς καθόλου εκπομπές, είναι απαραίτητο να σημειωθεί πρόοδος στην εποχική διάσταση της αποθήκευσης ενέργειας. Αυτή η αποθήκευση ενέργειας αποτελεί ένα στοιχείο που θα μπορούσε να χρησιμεύσει ως εργαλείο για τη λειτουργία του συστήματος ηλεκτρικής ενέργειας, το οποίο θα επέτρεπε τόσο βραχυπρόθεσμη όσο και εποχιακή προσαρμογή, προκειμένου να αντιμετωπιστούν η μεταβλητότητα της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές οι συναφείς αστάθμητοι παράγοντες στους εν λόγω ορίζοντες.

(65)

Η άνευ διακρίσεων πρόσβαση στο δίκτυο διανομής καθορίζει την πρόσβαση από τους πελάτες λιανικής στα επόμενα στάδια της αγοράς. Για τη δημιουργία ίσων όρων ανταγωνισμού σε επίπεδο λιανικής, οι δραστηριότητες των διαχειριστών των συστημάτων διανομής θα πρέπει επομένως να ελέγχονται, ούτως ώστε οι διαχειριστές των συστημάτων διανομής να μην μπορούν να εκμεταλλευθούν την κάθετη ολοκλήρωσή τους όσον αφορά την ανταγωνιστική θέση τους στην αγορά, ιδίως σε σχέση με οικιακούς πελάτες και μικρούς μη οικιακούς πελάτες.

(66)

Όταν χρησιμοποιείται κλειστό σύστημα διανομής για να εξασφαλίζεται η βέλτιστη αποτελεσματικότητα ολοκληρωμένου εφοδιασμού που απαιτεί ειδικά επιχειρησιακά πρότυπα, ή όταν διατηρείται ένα κλειστό σύστημα διανομής κυρίως για χρήση από τον ιδιοκτήτη του συστήματος, θα πρέπει να υπάρχει δυνατότητα να εξαιρεθεί ο διαχειριστής του συστήματος διανομής από υποχρεώσεις οι οποίες θα αποτελούσαν περιττή διοικητική επιβάρυνση λόγω της ιδιαίτερης φύσης της σχέσης μεταξύ του διαχειριστή του συστήματος διανομής και των χρηστών του συστήματος. Βιομηχανικές εγκαταστάσεις, εμπορικές εγκαταστάσεις ή κοινές εγκαταστάσεις υπηρεσιών όπως κτίρια σιδηροδρομικών σταθμών, αερολιμένες, νοσοκομεία, μεγάλοι χώροι κατασκήνωσης με ενσωματωμένες εγκαταστάσεις και εγκαταστάσεις χημικής βιομηχανίας είναι δυνατόν να περιλαμβάνουν κλειστά συστήματα διανομής, λόγω του ειδικευμένου χαρακτήρα των δραστηριοτήτων τους.

(67)

Χωρίς τον αποτελεσματικό διαχωρισμό των δικτύων από τις δραστηριότητες παραγωγής και προμήθειας («αποτελεσματικός διαχωρισμός»), υφίσταται ο κίνδυνος διακρίσεων στην εκμετάλλευση των δικτύων, αλλά και στην παροχή κινήτρων στις κάθετα ολοκληρωμένες επιχειρήσεις για την πραγματοποίηση των ενδεδειγμένων επενδύσεων στα δίκτυά τους.

(68)

Ο αποτελεσματικός διαχωρισμός μπορεί να γίνει μόνο με την άρση του κινήτρου για τις κάθετα ολοκληρωμένες επιχειρήσεις να κάνουν διακρίσεις κατά των ανταγωνιστών τους όσον αφορά την πρόσβαση στο δίκτυο και τις επενδύσεις. Ο διαχωρισμός της ιδιοκτησίας, που προϋποθέτει ότι ο ιδιοκτήτης δικτύου ορίζεται ως ο διαχειριστής του δικτύου και είναι ανεξάρτητος από συμφέροντα προμήθειας και παραγωγής, είναι σαφώς αποτελεσματικός και σταθερός τρόπος για την επίλυση της εγγενούς σύγκρουσης συμφερόντων και την εγγύηση της ασφάλειας του εφοδιασμού. Για τον λόγο αυτό, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, στο ψήφισμά του της 10ης Ιουλίου 2007 σχετικά με τις προοπτικές για την εσωτερική αγορά αερίου και ηλεκτρικής ενέργειας, αναφέρει τον διαχωρισμό της μεταφοράς από την ιδιοκτησία ως το πιο αποτελεσματικό μέσο για την προώθηση των επενδύσεων σε υποδομή χωρίς διακρίσεις, τη δίκαιη πρόσβαση των νεοεισερχομένων στο δίκτυο και τη διαφάνεια της αγοράς. Στο πλαίσιο του διαχωρισμού της ιδιοκτησίας, κατά συνέπεια, θα πρέπει να απαιτείται από τα κράτη μέλη να εξασφαλίζουν ότι το αυτό πρόσωπο ή πρόσωπα δεν δικαιούνται να ασκούν έλεγχο επί παραγωγού ή προμηθευτή και, ταυτοχρόνως, να ασκούν έλεγχο ή δικαιώματα σε διαχειριστή συστήματος μεταφοράς ή σε σύστημα μεταφοράς. Αντιστρόφως, θα πρέπει να αποκλείεται η δυνατότητα να ασκεί έλεγχο ή δικαιώματα σε παραγωγό ή προμηθευτή όποιος ελέγχει διαχειριστή συστήματος μεταφοράς ή σύστημα μεταφοράς. Εντός των εν λόγω ορίων, ένας παραγωγός ή ένας προμηθευτής θα πρέπει να μπορεί να έχει μετοχές μειοψηφίας σε διαχειριστή συστήματος μεταφοράς ή σε σύστημα μεταφοράς.

(69)

Οποιοδήποτε σύστημα διαχωρισμού θα πρέπει να είναι αποτελεσματικό όσον αφορά την άρση τυχόν συγκρούσεων συμφερόντων μεταξύ παραγωγών, προμηθευτών και διαχειριστών συστημάτων μεταφοράς, προκειμένου να δημιουργηθούν κίνητρα για τις απαραίτητες επενδύσεις και να εξασφαλισθεί η πρόσβαση των νεοεισερχομένων στην αγορά στο πλαίσιο ενός διαφανούς και αποτελεσματικού κανονιστικού καθεστώτος και δεν θα πρέπει να δημιουργήσει επαχθές και δύσχρηστο ρυθμιστικό καθεστώς για τις ρυθμιστικές αρχές.

(70)

Επειδή για τον διαχωρισμό της ιδιοκτησίας απαιτείται, σε ορισμένες περιπτώσεις, η αναδιάρθρωση των επιχειρήσεων, πρέπει να δοθεί στα κράτη μέλη που αποφασίζουν να εφαρμόσουν διαχωρισμό ιδιοκτησίας πρόσθετος χρόνος για να εφαρμόσουν τις σχετικές διατάξεις. Λαμβάνοντας υπόψη τους κάθετους δεσμούς μεταξύ των κλάδων της ηλεκτρικής ενέργειας και του φυσικού αερίου, οι διατάξεις σχετικά με τον διαχωρισμό θα πρέπει να εφαρμοστούν οριζόντια και στους δύο κλάδους.

(71)

Στο πλαίσιο του διαχωρισμού της ιδιοκτησίας, για να εξασφαλιστεί η πλήρης ανεξαρτησία της εκμετάλλευσης του δικτύου από συμφέροντα προμήθειας και παραγωγής και για να αποφευχθεί η ανταλλαγή οποιωνδήποτε εμπιστευτικών πληροφοριών, θα πρέπει να μην είναι μέλος του διοικητικού συμβουλίου διαχειριστή συστήματος μεταφοράς ή συστήματος μεταφοράς πρόσωπο το οποίο είναι μέλος του διοικητικού συμβουλίου επιχείρησης που εκτελεί οποιαδήποτε από τις λειτουργίες παραγωγής ή προμήθειας. Για τον λόγο αυτό, θα πρέπει να μην έχει το δικαίωμα να διορίζει μέλη του διοικητικού συμβουλίου διαχειριστή συστήματος μεταφοράς ή συστήματος μεταφοράς πρόσωπο το οποίο ασκεί έλεγχο ή οιοδήποτε δικαίωμα σε παραγωγό ή προμηθευτή.

(72)

Η καθιέρωση διαχειριστών συστημάτων ή μεταφοράς ανεξάρτητων από συμφέροντα προμήθειας και παραγωγής θα πρέπει να παρέχει στις κάθετα ολοκληρωμένες επιχειρήσεις τη δυνατότητα να διατηρούν την ιδιοκτησία των πάγιων στοιχείων του δικτύου, διασφαλίζοντας παράλληλα τον αποτελεσματικό διαχωρισμό συμφερόντων, υπό τον όρο ότι ο ανεξάρτητος διαχειριστής συστήματος ή ο ανεξάρτητος διαχειριστής μεταφοράς ασκεί όλες τις δραστηριότητες του διαχειριστή συστήματος και δεδομένου ότι έχουν θεσπισθεί λεπτομερής κανονιστική ρύθμιση και εκτενείς μηχανισμοί ρυθμιστικού ελέγχου.

(73)

Όταν στις 3 Σεπτεμβρίου 2009, επιχείρηση στην οποία ανήκει σύστημα μεταφοράς ήταν μέρος κάθετα ολοκληρωμένης επιχείρησης, θα πρέπει να παρέχεται στα κράτη μέλη η δυνατότητα να επιλέγουν μεταξύ του διαχωρισμού της ιδιοκτησίας και της καθιέρωσης διαχειριστών συστημάτων ή μεταφοράς ανεξάρτητων από συμφέροντα προμήθειας και παραγωγής.

(74)

Προκειμένου να διαφυλαχθούν πλήρως τα συμφέροντα των μετόχων των κάθετα ολοκληρωμένων επιχειρήσεων, τα κράτη μέλη θα πρέπει να έχουν τη δυνατότητα να επιλέγουν να εφαρμόσουν τον διαχωρισμό της ιδιοκτησίας είτε μέσω άμεσης πώλησης είτε μέσω διάσπασης των μετοχών της κάθετα ολοκληρωμένης επιχείρησης σε μετοχές της επιχείρησης δικτύου και σε μετοχές των εναπομενουσών επιχειρήσεων προμήθειας και παραγωγής, υπό τον όρο ότι τηρούνται οι απαιτήσεις που προκύπτουν από τον διαχωρισμό της ιδιοκτησίας.

(75)

Η πλήρης αποτελεσματικότητα της καθιέρωσης ανεξάρτητου διαχειριστή συστήματος ή ανεξάρτητου διαχειριστή μεταφοράς θα πρέπει να εξασφαλισθεί με ειδικούς πρόσθετους κανόνες. Οι κανόνες για τον ανεξάρτητο διαχειριστή μεταφοράς προσφέρουν κατάλληλο ρυθμιστικό πλαίσιο που εγγυάται τον θεμιτό ανταγωνισμό, επαρκείς επενδύσεις, πρόσβαση των νεοεισερχομένων στην αγορά και ολοκλήρωση των αγορών ηλεκτρικής ενέργειας. Ο αποτελεσματικός διαχωρισμός μέσω των διατάξεων για τον ανεξάρτητο διαχειριστή μεταφοράς θα πρέπει να βασίζεται σε ένα πυλώνα μέτρων οργάνωσης και διοίκησης των διαχειριστών συστημάτων μεταφοράς και σε έναν πυλώνα μέτρων για τις επενδύσεις, τη σύνδεση νέων εγκαταστάσεων παραγωγής με το δίκτυο και την ενοποίηση των αγορών μέσω της περιφερειακής συνεργασίας. Η ανεξαρτησία των διαχειριστών μεταφοράς θα πρέπει να εξασφαλισθεί, μεταξύ άλλων, και με ορισμένες περιόδους υπαναχώρησης κατά τη διάρκεια των οποίων δεν ασκείται στην κάθετα ολοκληρωμένη επιχείρηση διαχειριστική ή άλλη συναφής δραστηριότητα που να παρέχει πρόσβαση στις αυτές πληροφορίες οι οποίες θα μπορούσαν να είχαν ληφθεί σε διαχειριστική θέση.

(76)

Τα κράτη μέλη έχουν το δικαίωμα να επιλέξουν πλήρη διαχωρισμό της ιδιοκτησίας εντός της επικράτειάς τους. Εφόσον κράτος μέλος έχει ασκήσει το δικαίωμά του αυτό, η επιχείρηση δεν έχει δικαίωμα να διαμορφώσει ανεξάρτητο διαχειριστή συστήματος ή ανεξάρτητο διαχειριστή μεταφοράς. Επίσης, επιχειρήσεις οι οποίες ασκούν οποιαδήποτε από τις δραστηριότητες παραγωγής ή προμήθειας δεν μπορούν, είτε άμεσα είτε έμμεσα, να ασκούν έλεγχο ή δικαιώματα επί διαχειριστή συστήματος μεταφοράς από κράτος μέλος που έχει επιλέξει τον πλήρη διαχωρισμό της ιδιοκτησίας.

(77)

Η υλοποίηση του αποτελεσματικού διαχωρισμού θα πρέπει να τηρεί την αρχή της μη διάκρισης μεταξύ δημόσιου και ιδιωτικού τομέα. Για τον σκοπό αυτό, δεν θα πρέπει να παρέχεται η δυνατότητα στο ίδιο πρόσωπο να ασκεί οιοδήποτε έλεγχο ή δικαίωμα, κατά παραβίαση των κανόνων περί διαχωρισμού της ιδιοκτησίας ή της λύσης του ανεξάρτητου διαχειριστή συστήματος, είτε μεμονωμένα είτε από κοινού, στη σύνθεση, την ψηφοφορία ή τη λήψη αποφάσεων των οργάνων τόσο των διαχειριστών συστημάτων μεταφοράς ή των συστημάτων μεταφοράς όσο και των παραγωγών ή προμηθευτών. Όσον αφορά τον διαχωρισμό της ιδιοκτησίας και την καθιέρωση ανεξάρτητου διαχειριστή συστήματος, αν το εν λόγω κράτος μέλος μπορεί να αποδείξει ότι η ως άνω απαίτηση τηρείται, δύο χωριστοί δημόσιοι οργανισμοί θα πρέπει να μπορούν να ελέγχουν τις δραστηριότητες παραγωγής και εφοδιασμού, αφενός, και τις δραστηριότητες μεταφοράς, αφετέρου.

(78)

Ο πλήρως αποτελεσματικός διαχωρισμός των δραστηριοτήτων δικτύου από τις δραστηριότητες προμήθειας και παραγωγής θα πρέπει να εφαρμοσθεί σε ολόκληρη την Ένωση τόσο για τις ενωσιακές επιχειρήσεις όσο και για τις επιχειρήσεις εκτός Ένωσης. Προκειμένου να διασφαλισθεί ότι οι δραστηριότητες δικτύου και οι δραστηριότητες προμήθειας και παραγωγής σε ολόκληρη την Ένωση παραμένουν ανεξάρτητες μεταξύ τους, οι ρυθμιστικές αρχές θα πρέπει να έχουν την εξουσία να αρνούνται την πιστοποίηση διαχειριστών συστημάτων μεταφοράς που δεν τηρούν τους κανόνες διαχωρισμού. Για να εξασφαλιστεί η συνεπής εφαρμογή των κανόνων αυτών σε ολόκληρη την Ένωση, οι ρυθμιστικές αρχές θα πρέπει να λαμβάνουν υπόψη στο έπακρο τη γνώμη της Επιτροπής όταν λαμβάνουν αποφάσεις σχετικά με την πιστοποίηση. Περαιτέρω, για να εξασφαλιστεί η τήρηση των διεθνών υποχρεώσεων της Ένωσης, καθώς και η αλληλεγγύη και η ασφάλεια εφοδιασμού εντός της Ένωσης, η Επιτροπή θα πρέπει να έχει το δικαίωμα να γνωμοδοτήσει σχετικά με την πιστοποίηση σε σχέση με τον ιδιοκτήτη ή διαχειριστή συστήματος μεταφοράς που ελέγχεται από πρόσωπο ή πρόσωπα από τρίτη χώρα ή τρίτες χώρες.

(79)

Οι διαδικασίες χορήγησης αδειών δεν θα πρέπει να οδηγούν σε διοικητική επιβάρυνση δυσανάλογη προς το μέγεθος και τη δυνητική σπουδαιότητα των παραγωγών. Οι αδικαιολόγητα μακροχρόνιες διαδικασίες χορήγησης αδειών ενδέχεται να συνιστούν φραγμό στην πρόσβαση νεοεισερχομένων.

(80)

Οι ρυθμιστικές αρχές θα πρέπει να έχουν τη δυνατότητα να λαμβάνουν αποφάσεις σε κάθε συναφές ρυθμιστικό θέμα προκειμένου να λειτουργεί ορθώς η εσωτερική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας και να είναι πλήρως ανεξάρτητες από οποιοδήποτε άλλο δημόσιο ή ιδιωτικό συμφέρον. Αυτό δεν εμποδίζει ούτε τον δικαστικό έλεγχο ούτε την κοινοβουλευτική εποπτεία σύμφωνα με το συνταγματικό δίκαιο των κρατών μελών. Επιπλέον, η έγκριση του προϋπολογισμού των ρυθμιστικών αρχών από τον εθνικό νομοθέτη δεν εμποδίζει την αυτονομία του προϋπολογισμού. Οι διατάξεις σχετικά με την αυτονομία κατά την εκτέλεση του διατεθέντος προϋπολογισμού της ρυθμιστικής αρχής θα πρέπει να υλοποιούνται στο πλαίσιο που έχει οριστεί από την εθνική δημοσιονομική νομοθεσία και κανόνες. Τα κράτη μέλη συμβάλλουν μεν στην ανεξαρτησία των ρυθμιστικών αρχών από πολιτικά ή οικονομικά συμφέροντα μέσω κατάλληλου συστήματος περιτροπής, αλλά θα πρέπει να μπορούν να λαμβάνουν δεόντως υπόψη και τη διαθεσιμότητα ανθρώπινων πόρων και το μέγεθος του συμβουλίου.

(81)

Οι ρυθμιστικές αρχές θα πρέπει να δύνανται να καθορίζουν ή να εγκρίνουν τιμολόγια ή μεθοδολογίες οι οποίες διέπουν τον υπολογισμό των τιμολογίων, βάσει προτάσεως του διαχειριστή του δικτύου μεταφοράς ή του(των) διαχειριστή(ων) του δικτύου διανομής, ή βάσει προτάσεως με την οποία συμφώνησαν ο(οι) εν λόγω διαχειριστής(ές) και οι χρήστες του δικτύου. Διεκπεραιώνοντας τα καθήκοντα αυτά, οι ρυθμιστικές αρχές θα πρέπει να διασφαλίζουν ότι τα τιμολόγια μεταφοράς και διανομής δεν εισάγουν διακρίσεις και αντικατοπτρίζουν το κόστος, θα πρέπει δε να λαμβάνουν υπόψη τους το μακροπρόθεσμο, οριακό και εξοικονομούμενο κόστος δικτύου από την κατανεμημένη παραγωγή και τα μέτρα διαχείρισης της ζήτησης.

(82)

Οι ρυθμιστικές αρχές θα πρέπει να καθορίσουν και να εγκρίνουν επιμέρους τιμολόγια δικτύου για τα δίκτυα μεταφοράς και διανομής ή να ορίσουν μεθοδολογία ή αμφότερα. Σε κάθε περίπτωση, διατηρείται η ανεξαρτησία των ρυθμιστικών αρχών όσον αφορά τον καθορισμό των τιμολογίων δικτύου σύμφωνα με το άρθρο 57 παράγραφος 4 στοιχείο β) σημείο ii).

(83)

Οι ρυθμιστικές αρχές θα πρέπει να διασφαλίζουν ότι οι διαχειριστές συστημάτων διανομής και οι διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς λαμβάνουν τα κατάλληλα μέτρα για να καταστήσουν το δίκτυό τους πιο ανθεκτικό και πιο ευέλικτο. Για τον σκοπό αυτό, θα πρέπει να παρακολουθούν τις επιδόσεις των διαχειριστών αυτών με βάση δείκτες όπως η ικανότητα των διαχειριστών συστημάτων διανομής και των διαχειριστών συστημάτων μεταφοράς να έχουν σε λειτουργία γραμμές με δυναμικές ονομαστικές τιμές γραμμής, η ανάπτυξη της τηλεπαρακολούθησης και του ελέγχου υποσταθμών σε πραγματικό χρόνο, η μείωση των απωλειών δικτύου και η συχνότητα και διάρκεια των διακοπών ισχύος.

(84)

Οι ρυθμιστικές αρχές θα πρέπει να έχουν εξουσία να εκδίδουν δεσμευτικές αποφάσεις για τις επιχειρήσεις ηλεκτρικής ενέργειας και να επιβάλλουν αποτελεσματικές, αναλογικές και αποτρεπτικές κυρώσεις σε επιχειρήσεις ηλεκτρικής ενεργείας που αθετούν τις υποχρεώσεις τους ή να προτείνουν στο αρμόδιο δικαστήριο να τους επιβάλει τέτοιες κυρώσεις. Προς τούτο, οι ρυθμιστικές αρχές θα πρέπει να έχουν τη δυνατότητα να ζητούν σχετικές πληροφορίες από εταιρείες ηλεκτρικής ενέργειας, να κάνουν κατάλληλες και επαρκείς έρευνες και να διευθετούν αντιδικίες. Θα πρέπει επίσης να ανατεθεί στις ρυθμιστικές αρχές η εξουσία να αποφασίζουν, ανεξάρτητα από την εφαρμογή των κανόνων ανταγωνισμού, τη λήψη κατάλληλων μέτρων που εξασφαλίζουν οφέλη για τους καταναλωτές μέσα από την προώθηση του αποτελεσματικού ανταγωνισμού που είναι αναγκαίος για την εύρυθμη λειτουργία της εσωτερικής αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας.

(85)

Οι ρυθμιστικές αρχές θα πρέπει να συντονίζονται μεταξύ τους κατά την άσκηση των καθηκόντων τους για να διασφαλίζεται η συμμόρφωση των Ευρωπαϊκών Δικτύων Διαχειριστών Συστημάτων Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας (ΕΔΔΣΜ Ηλεκτρικής Ενέργειας), του φορέα των διαχειριστών συστημάτων διανομής της ΕΕ (φορέας ΔΣΔ της ΕΕ), και των περιφερειακών κέντρων συντονισμού με τις υποχρεώσεις τους δυνάμει του κανονιστικού πλαισίου της εσωτερικής αγοράς ενέργειας, καθώς και με τις αποφάσεις του Οργανισμού Συνεργασίας των Ρυθμιστικών Αρχών Ενέργειας (ο «ACER») που θεσπίστηκε μ τον κανονισμό (ΕΕ) 2019/942 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (9). Με την επέκταση των επιχειρησιακών αρμοδιοτήτων του ΕΔΔΣΜ Ηλεκτρικής Ενέργειας, του φορέα ΔΣΔ της ΕΕ και των περιφερειακών κέντρων συνεργασίας, είναι απαραίτητο να ενισχυθεί η εποπτεία των εν λόγω οντοτήτων που δραστηριοποιούνται σε περιφερειακό ή ενωσιακό επίπεδο. Οι ρυθμιστικές αρχές θα πρέπει να διαβουλεύονται μεταξύ τους και θα πρέπει να συντονίζουν την εποπτεία τους για τον από κοινού προσδιορισμό περιπτώσεων μη συμμόρφωσης του ΕΔΔΣΜ Ηλεκτρικής Ενέργειας, του φορέα ΔΣΔ της ΕΕ και των περιφερειακών κέντρων συντονισμού με τις αντίστοιχες υποχρεώσεις τους.

(86)

Οι ρυθμιστικές αρχές θα πρέπει επίσης να διαθέτουν την εξουσία να συμβάλλουν στην εξασφάλιση υψηλών προτύπων υποχρεώσεων καθολικής και δημόσιας υπηρεσίας σε συμμόρφωση προς το άνοιγμα της αγοράς, να διασφαλίζουν την προστασία των ευάλωτων καταναλωτών και την πλήρη αποτελεσματικότητα των μέτρων προστασίας των καταναλωτών. Οι διατάξεις αυτές θα πρέπει να ισχύουν χωρίς να θίγονται ούτε οι εξουσίες της Επιτροπής σχετικά με την εφαρμογή των κανόνων ανταγωνισμού, συμπεριλαμβανομένης της εξέτασης των συγχωνεύσεων που έχουν ενωσιακή διάσταση, αλλά ούτε και οι κανόνες για την εσωτερική αγορά, όπως, λόγου χάρη, για την ελεύθερη κυκλοφορία των κεφαλαίων. Ο ανεξάρτητος φορέας στον οποίο δικαιούται να προσφύγει ένα μέρος που θίγεται από την απόφαση της εθνικής αρχής θα μπορούσε να είναι ένα δικαστήριο ή δικαστική αρχή με εξουσία διεξαγωγής δικαστικής επανεξέτασης.

(87)

Η παρούσα οδηγία και η οδηγία 2009/73/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (10) δεν στερούν από τα κράτη μέλη τη δυνατότητα να χαράσσουν και να ορίζουν την εθνική τους ενεργειακή πολιτική. Επομένως, ανάλογα με το σύνταγμα ενός κράτους μέλους, θα μπορούσε να είναι αρμοδιότητα των κρατών μελών να ορίζουν το πλαίσιο πολιτικής εντός του οποίου πρέπει να λειτουργούν οι ρυθμιστικές αρχές, π.χ. όσον αφορά την ασφάλεια του εφοδιασμού. Ωστόσο, οι κατευθυντήριες γραμμές για τη γενική ενεργειακή πολιτική που εκδίδονται από κάθε κράτος μέλος δεν θα πρέπει να θίγουν την ανεξαρτησία και την αυτονομία των ρυθμιστικών αρχών.

(88)

Ο κανονισμός (ΕΕ) 2019/943 ορίζει ότι η Επιτροπή έχει τη δυνατότητα να θεσπίζει κατευθυντήριες γραμμές ή κώδικες δικτύου για να επιτευχθεί ο αναγκαίος βαθμός εναρμόνισης. Οι εν λόγω κατευθυντήριες γραμμές και οι κώδικες δικτύου συνιστούν δεσμευτικά εκτελεστικά μέτρα και αποτελούν, και σε σχέση με ορισμένες διατάξεις της παρούσας οδηγίας, χρήσιμο εργαλείο που είναι δυνατόν να προσαρμοστεί γρήγορα όταν είναι αναγκαίο.

(89)

Τα κράτη μέλη και τα συμβαλλόμενα μέρη της Συνθήκης Ενεργειακής Κοινότητας (11) θα πρέπει να συνεργάζονται στενά σε όλα τα θέματα σχετικά με την ανάπτυξη ενοποιημένης περιφέρειας εμπορίας ηλεκτρικής ενέργειας και δεν θα πρέπει να λαμβάνουν μέτρα που θέτουν σε κίνδυνο την περαιτέρω ενοποίηση των αγορών ηλεκτρικής ενέργειας ή την ασφάλεια του εφοδιασμού των κρατών μελών και των συμβαλλόμενων μερών.

(90)

Η παρούσα οδηγία νοείται σε συνάρτηση με τον κανονισμό (ΕΕ) 2019/943 στην οποία καθορίζονται οι βασικές αρχές για τον νέο σχεδιασμό της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας, ο οποίος θα επιτρέπει καλύτερη ανταμοιβή της ευελιξίας, θα παρέχει επαρκή σήματα τιμών και θα διασφαλίζει την ανάπτυξη εύρυθμων ενοποιημένων βραχυπρόθεσμων αγορών. Ο κανονισμός (ΕΕ) 2019/943 θεσπίζει επίσης νέους κανόνες σε διάφορους τομείς, συμπεριλαμβανομένων μηχανισμών δυναμικότητας και συνεργασίας μεταξύ των διαχειριστών συστημάτων διανομής.

(91)

Η παρούσα οδηγία σέβεται τα θεμελιώδη δικαιώματα και τηρεί τις βασικές αρχές που αναγνωρίζονται στον Χάρτη. Κατά συνέπεια, η παρούσα οδηγία θα πρέπει να ερμηνεύεται και να εφαρμόζεται σύμφωνα με τα δικαιώματα και τις αρχές αυτές, ιδίως σύμφωνα με το δικαίωμα προστασίας των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα το οποίο κατοχυρώνεται στο άρθρο 8 του Χάρτη. Είναι σημαντικό κάθε επεξεργασία δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα δυνάμει της παρούσας οδηγίας να συμμορφώνεται προς τον κανονισμό (ΕΕ) 2016/679 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (12).

(92)

Για να εξασφαλίζεται ο ελάχιστος βαθμός εναρμόνισης που απαιτείται για να επιτευχθεί ο σκοπός της παρούσας οδηγίας, η Επιτροπή θα πρέπει να εξουσιοδοτηθεί να εκδίδει πράξεις σύμφωνα με το άρθρο 290 της Συνθήκης, με σκοπό να καταρτίζει κατευθυντήριες γραμμές σχετικά με την έκταση των καθηκόντων των ρυθμιστικών αρχών να συνεργάζονται μεταξύ τους και με τον ACER, και σχετικά με τις λεπτομέρειες της διαδικασίας για την προσαρμογή με τους κωδικούς δικτύου και τις κατευθυντήριες γραμμές. Είναι ιδιαίτερα σημαντικό να διενεργεί η Επιτροπή κατάλληλες διαβουλεύσεις κατά τις προπαρασκευαστικές εργασίες της, μεταξύ άλλων σε επίπεδο εμπειρογνωμόνων, και οι εν λόγω διαβουλεύσεις να διενεργούνται σύμφωνα με τις αρχές που προβλέπονται στη διοργανική συμφωνία της 13ης Απριλίου 2016 (13) για τη βελτίωση του νομοθετικού έργου. Πιο συγκεκριμένα, για να εξασφαλιστεί η ίση συμμετοχή στην εκπόνηση των κατ' εξουσιοδότηση πράξεων, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο λαμβάνουν όλα τα έγγραφα κατά τον ίδιο χρόνο με τους εμπειρογνώμονες των κρατών μελών, και οι εμπειρογνώμονές τους έχουν συστηματικά πρόσβαση στις συνεδριάσεις των ομάδων εμπειρογνωμόνων της Επιτροπής που ασχολούνται με την εκπόνηση των κατ' εξουσιοδότηση πράξεων.

(93)

Προκειμένου να εξασφαλισθούν ομοιόμορφες προϋποθέσεις για την εφαρμογή της παρούσας οδηγίας, θα πρέπει να ανατεθούν εκτελεστικές αρμοδιότητες στην Επιτροπή για να καθορίσει τις απαιτήσεις διαλειτουργικότητας, καθώς και αμερόληπτες και διαφανείς διαδικασίες πρόσβασης σε δεδομένα μέτρησης και κατανάλωσης και σε δεδομένα που απαιτούνται για την αλλαγή προμηθευτή από τους πελάτες, την απόκριση ζήτησης και άλλες υπηρεσίες. Οι εν λόγω αρμοδιότητες θα πρέπει να ασκούνται σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 182/2011 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (14).

(94)

Όταν ισχύει παρέκκλιση σύμφωνα με το άρθρο 66 παράγραφος 3, 4 ή 5, η παρέκκλιση θα πρέπει επίσης να καλύπτει οποιεσδήποτε διατάξεις της παρούσας οδηγίας είναι επικουρικές ή απαιτούν την προηγούμενη εφαρμογή οποιασδήποτε από τις διατάξεις από τις οποίες έχει χορηγηθεί παρέκκλιση.

(95)

Οι διατάξεις της οδηγίας 2012/27/ΕΕ σχετικά με τις αγορές ηλεκτρικής ενέργειας, όπως οι διατάξεις για τη μέτρηση και τιμολόγηση της ηλεκτρικής ενέργειας, της απόκρισης ζήτησης, κατανομή κατά προτεραιότητα και πρόσβαση στο δίκτυο ηλεκτρικής ενέργειας για συμπαραγωγή υψηλής απόδοσης επικαιροποιούνται με τις διατάξεις της παρούσας οδηγίας και του κανονισμού (ΕΕ) 2019/943. Η οδηγία 2012/27/ΕΕ θα πρέπει επομένως να τροποποιηθεί αναλόγως.

(96)

Δεδομένου ότι ο στόχος της παρούσας οδηγίας, δηλαδή η δημιουργία πλήρως λειτουργικής εσωτερικής αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας, είναι αδύνατον να επιτευχθεί επαρκώς από τα κράτη μέλη αλλά μπορεί, λόγω της κλίμακας και των συνεπειών του, να επιτευχθεί καλύτερα σε ενωσιακό επίπεδο, η Ένωση δύναται να θεσπίσει μέτρα σύμφωνα με τις αρχή της επικουρικότητας του άρθρου 5 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση. Σύμφωνα με την αρχή της αναλογικότητας του ίδιου άρθρου, η παρούσα οδηγία δεν υπερβαίνει το μέτρο που είναι αναγκαίο για την επίτευξη του στόχου αυτού.

(97)

Σύμφωνα με την κοινή πολιτική δήλωση, της 28ης Σεπτεμβρίου 2011, των κρατών μελών και της Επιτροπής σχετικά με τα επεξηγηματικά έγγραφα (15), τα κράτη μέλη ανέλαβαν να συνοδεύουν, στις περιπτώσεις όπου αιτιολογείται, την κοινοποίηση των μέτρων μεταφοράς στο εθνικό δίκαιο με ένα ή περισσότερα έγγραφα στα οποία θα επεξηγείται η σχέση μεταξύ των συστατικών στοιχείων μιας οδηγίας και των αντίστοιχων μερών των πράξεων μεταφοράς στο εθνικό δίκαιο. Όσον αφορά την παρούσα οδηγία, ο νομοθέτης θεωρεί ότι η διαβίβαση τέτοιων εγγράφων είναι δικαιολογημένη.

(98)

Η υποχρέωση μεταφοράς της παρούσας οδηγίας στο εθνικό δίκαιο θα πρέπει να περιοριστεί στις διατάξεις που συνιστούν τροποποιήσεις ουσίας της οδηγίας 2009/72/ΕΚ. Η υποχρέωση μεταφοράς στο εθνικό δίκαιο των διατάξεων που δεν τροποποιούνται κατ' ουσία απορρέει από την οδηγία 2009/72/ΕΚ.

(99)

Η παρούσα οδηγία δεν θα πρέπει να θίγει τις υποχρεώσεις των κρατών μελών όσον αφορά την προθεσμία μεταφοράς στο εθνικό δίκαιο και την ημερομηνία εφαρμογής της οδηγίας 2009/72/ΕΚ που παρατίθενται στο παράρτημα ΙΙΙ,

ΕΞΕΔΩΣΑΝ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΑ ΟΔΗΓΙΑ:

ΚΕΦΑΛΑΙΟ I

ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ ΚΑΙ ΟΡΙΣΜΟΙ

Άρθρο 1

Αντικείμενο

Η παρούσα οδηγία θεσπίζει κοινούς κανόνες που αφορούν την παραγωγή, τη μεταφορά, τη διανομή, την αποθήκευση και την προμήθεια ηλεκτρικής ενέργειας, καθώς και την προστασία των καταναλωτών, με στόχο τη δημιουργία πραγματικά ολοκληρωμένων, ανταγωνιστικών, επικεντρωμένων στον καταναλωτή, ευέλικτων, δίκαιων και διαφανών αγορών ηλεκτρικής ενέργειας στην Ένωση.

Με την αξιοποίηση των πλεονεκτημάτων μιας ολοκληρωμένης αγοράς, η παρούσα οδηγία έχει στόχο να διασφαλίσει οικονομικά προσιτές, διαφανείς τιμές και κόστος ενέργειας για τους καταναλωτές, υψηλό βαθμό ασφάλειας του εφοδιασμού και την ομαλή μετάβαση σε ένα ενεργειακό σύστημα χαμηλών ανθρακούχων εκπομπών. Ορίζει βασικούς κανόνες για την οργάνωση και λειτουργία του ενωσιακού τομέα ηλεκτρικής ενέργειας, ιδίως κανόνες για την ενίσχυση της θέσης και την προστασία των καταναλωτών, για την ανοικτή πρόσβαση στην ολοκληρωμένη αγορά, για την πρόσβαση τρίτων μερών στις υποδομές μεταφοράς και διανομής, κανόνες διαχωρισμού, και κανόνες για την ανεξαρτησία των ρυθμιστικών αρχών στα κράτη μέλη.

Η παρούσα οδηγία καθορίζει επίσης τρόπους συνεργασίας μεταξύ των κρατών μελών, των ρυθμιστικών αρχών και των διαχειριστών συστημάτων διανομής με στόχο τη δημιουργία μιας πλήρως διασυνδεδεμένης εσωτερικής αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας, η οποία αυξάνει την ενσωμάτωση της ηλεκτρικής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές, τον ελεύθερο ανταγωνισμό και την ασφάλεια του εφοδιασμού.

Άρθρο 2

Ορισμοί

Για τους σκοπούς της παρούσας οδηγίας, ισχύουν οι ακόλουθοι ορισμοί:

1)   «πελάτης»: ο πελάτης χονδρικής ή ο τελικός πελάτης ηλεκτρικής ενέργειας·

2)   «πελάτης χονδρικής»: το φυσικό ή νομικό πρόσωπο που αγοράζει ηλεκτρική ενέργεια με σκοπό τη μεταπώλησή της εντός ή εκτός του συστήματος όπου είναι εγκατεστημένο·

3)   «τελικός πελάτης»: ο πελάτης που αγοράζει ηλεκτρική ενέργεια για δική του χρήση·

4)   «οικιακός πελάτης»: ο πελάτης που αγοράζει ηλεκτρική ενέργεια για δική του οικιακή κατανάλωση, αποκλειομένων των εμπορικών ή επαγγελματικών δραστηριοτήτων·

5)   «μη οικιακός πελάτης»: το φυσικό ή νομικό πρόσωπο που αγοράζει ηλεκτρική ενέργεια που δεν προορίζεται για τη δική του οικιακή χρήση, συμπεριλαμβανομένων των παραγωγών, των βιομηχανικών πελατών, των μικρομεσαίων επιχειρήσεων και των πελατών χονδρικής·

6)   «πολύ μικρή επιχείρηση»: η επιχείρηση η οποία απασχολεί λιγότερους από 10 εργαζομένους και της οποίας ο ετήσιος κύκλος εργασιών και/ή το σύνολο του ετήσιου ισολογισμού δεν υπερβαίνει τα 2 εκατομμύρια EUR·

7)   «μικρή επιχείρηση»: η επιχείρηση η οποία απασχολεί λιγότερους από 50 εργαζομένους και της οποίας ο ετήσιος κύκλος εργασιών και/ή το σύνολο του ετήσιου ισολογισμού δεν υπερβαίνει τα 10 εκατομμύρια EUR·

8)   «ενεργός πελάτης»: ο τελικός πελάτης ή η ομάδα τελικών πελατών που δρουν από κοινού, οι οποίοι καταναλώνουν ή αποθηκεύουν ηλεκτρική ενέργεια που παράγεται στους χώρους τους εντός καθορισμένων ορίων ή, όταν επιτρέπεται από τα κράτη μέλη, σε άλλους χώρους, ή πωλούν αυτοπαραγόμενη ηλεκτρική ενέργεια ή συμμετέχουν σε προγράμματα ευελιξίας ή ενεργειακής απόδοσης, υπό τον όρο ότι οι εν λόγω δραστηριότητες δεν αποτελούν την κύρια εμπορική ή επαγγελματική τους δραστηριότητα·

9)   «αγορές ηλεκτρικής ενέργειας»: αγορές για ηλεκτρική ενέργεια, περιλαμβανομένων των εξωχρηματιστηριακών αγορών και των χρηματιστηρίων ηλεκτρικής ενέργειας, αγορές για συναλλαγές ενέργειας, δυναμικότητας, εξισορρόπησης και επικουρικών υπηρεσιών σε όλα τα χρονικά πλαίσια, συμπεριλαμβανομένων των προθεσμιακών αγορών, των αγορών επόμενης μέρας και ενδοημερήσιων αγορών·

10)   «συμμετέχων στην αγορά»: συμμετέχων στην αγορά όπως ορίζεται στο άρθρο 2 σημείο 25) του κανονισμού (ΕΕ) 2019/943·

11)   «ενεργειακή κοινότητα πολιτών»: νομική οντότητα που:

α)

βασίζεται σε εθελοντική και ανοικτή συμμετοχή και τελεί υπό τον ουσιαστικό έλεγχο εταίρων ή μελών που είναι φυσικά πρόσωπα, τοπικές αρχές, συμπεριλαμβανομένων των δήμων, ή μικρές επιχειρήσεις,

β)

έχει ως πρωταρχικό σκοπό να παρέχει περιβαλλοντικά, οικονομικά και κοινωνικά οφέλη σε επίπεδο κοινότητας για τα μέλη ή εταίρους της ή τις τοπικές περιοχές όπου δραστηριοποιείται και όχι να παράγει οικονομικά κέρδη, και

γ)

μπορεί να δραστηριοποιείται στην παραγωγή, περιλαμβανομένης της παραγωγής από ανανεώσιμες πηγές, στη διανομή και στην προμήθεια ηλεκτρικής ενέργειας, στις υπηρεσίες κατανάλωσης, σωρευτικής εκπροσώπησης, αποθήκευσης ενέργειας, στις υπηρεσίες ενεργειακής απόδοσης, στις υπηρεσίες φόρτισης ηλεκτρικών οχημάτων, ή στην παροχή άλλων υπηρεσιών ενέργειας στους εταίρους ή τα μέλη της·

12)   «προμήθεια»: η πώληση, συμπεριλαμβανομένης της μεταπώλησης, ηλεκτρικής ενέργειας σε πελάτες·

13)   «σύμβαση προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας»: σύμβαση προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας, μη συμπεριλαμβανομένων παραγώγων ηλεκτρικής ενέργειας·

14)   «παράγωγο ηλεκτρικής ενέργειας»: χρηματοπιστωτικό μέσο που προσδιορίζεται στα σημεία 5, 6 ή 7 του τμήματος Γ του παραρτήματος I της οδηγίας 2014/65/ΕE του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (16), όπου το μέσο αυτό σχετίζεται με την ηλεκτρική ενέργεια·

15)   «σύμβαση δυναμικής τιμολόγησης ηλεκτρικής ενέργειας»: σύμβαση προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας μεταξύ προμηθευτή και τελικού πελάτη η οποία αντικατοπτρίζει τη διακύμανση της τιμής στις αγορές άμεσης παράδοσης, συμπεριλαμβανομένων των αγορών επόμενης ημέρας και των ενδοημερήσιων αγορών, σε χρονικά διαστήματα τουλάχιστον ίσα με τη συχνότητα εκκαθάρισης της αγοράς·

16)   «τέλος τερματισμού σύμβασης»: κάθε χρέωση ή κύρωση που επιβάλλεται στους πελάτες από προμηθευτές ή συμμετέχοντες στην αγορά δραστηριοποιούμενους στη σωρευτική εκπροσώπηση σε περίπτωση τερματισμού σύμβασης προμήθειας ή παροχής υπηρεσιών ηλεκτρικής ενέργειας·

17)   «τέλος σχετιζόμενο με την αλλαγή προμηθευτή»: κάθε χρέωση ή κύρωση που επιβάλλεται στους πελάτες από προμηθευτές ή συμμετέχοντες στην αγορά δραστηριοποιούμενους στη σωρευτική εκπροσώπηση ή διαχειριστές συστημάτων, άμεσα ή έμμεσα, σε περίπτωση αλλαγής προμηθευτών ή συμμετεχόντων στην αγορά δραστηριοποιούμενων στη σωρευτική εκπροσώπηση, συμπεριλαμβανομένων των τελών τερματισμού σύμβασης·

18)   «σωρευτική εκπροσώπηση»: δραστηριότητα ασκούμενη από φυσικό ή νομικό πρόσωπο που συνδυάζει φορτία ή παραγόμενη ενέργεια από περισσότερους του ενός πελάτες προς πώληση, αγορά ή δημοπρασία σε οποιαδήποτε αγορά ηλεκτρικής ενέργειας·

19)   «ανεξάρτητος φορέας σωρευτικής εκπροσώπησης»: συμμετέχων στην αγορά δραστηριοποιούμενος στη σωρευτική εκπροσώπηση που δεν είναι συνδεδεμένος με τον προμηθευτή του πελάτη του·

20)   «απόκριση ζήτησης»: οι αλλαγές στο ηλεκτρικό φορτίο από τους τελικούς πελάτες σε σύγκριση με τις κανονικές ή τρέχουσες καταναλωτικές τους συνήθειες, με βάση τα σήματα της αγοράς, συμπεριλαμβανομένου της απόκρισης σε χρονικά μεταβαλλόμενες τιμές ηλεκτρικής ενέργειας ή σε οικονομικά κίνητρα, ή σε απόκριση μετά την αποδοχή προσφοράς του τελικού πελάτη, μεμονωμένα ή μέσω σωρευτικής εκπροσώπησης, με σκοπό την πώληση της μείωσης ή της αύξησης της ζήτησης σε δεδομένη τιμή σε οργανωμένες αγορές, όπως ορίζεται στο άρθρο 2 σημείο 4 του εκτελεστικού κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1348/2014 της Επιτροπής (17)·

21)   «πληροφορίες τιμολόγησης»: όλες οι πληροφορίες που παρέχονται στους λογαριασμούς των τελικών πελατών, πέραν του αιτήματος πληρωμής·

22)   «συμβατικός μετρητής»: αναλογικός ή ηλεκτρονικός μετρητής που δεν μπορεί να μεταδίδει και ταυτόχρονα να λαμβάνει δεδομένα·

23)   «έξυπνο σύστημα μέτρησης»: ηλεκτρονικό σύστημα το οποίο μπορεί να μετρά την την ποσότητα της ηλεκτρικής ενέργειας που τροφοδοτείται στο δίκτυο ή την κατανάλωση ενέργειας από τα δίκτυο, παρέχοντας περισσότερες πληροφορίες από έναν συμβατικό μετρητή, και μπορεί να μεταδίδει και να λαμβάνει δεδομένα για σκοπούς πληροφόρησης, παρακολούθησης και ελέγχου, χρησιμοποιώντας μια μορφή ηλεκτρονικών επικοινωνιών·

24)   «διαλειτουργικότητα»: στο πλαίσιο της έξυπνης μέτρησης, η ικανότητα δύο ή περισσότερων δικτύων, συστημάτων, συσκευών, εφαρμογών ή εξαρτημάτων ενέργειας ή επικοινωνιών να διασυνδέονται και να συνεργάζονται, να ανταλλάσσουν και να χρησιμοποιούν πληροφορίες με στόχο την εκτέλεση απαιτούμενων λειτουργιών·

25)   «περίοδος εκκαθάρισης ανισορροπιών ισοζυγίου»: η περίοδος εκκαθάρισης ανισορροπιών ισοζυγίου όπως ορίζεται στο άρθρο 2 σημείο 15) του κανονισμού (ΕΕ) 2019/943·

26)   «σχεδόν πραγματικός χρόνος»: στο πλαίσιο της έξυπνης μέτρησης, ένα σύντομο χρονικό διάστημα διάρκειας συνήθως δευτερολέπτων ή όχι μεγαλύτερης από την περίοδο εκκαθάρισης ανισορροπιών στην εθνική αγορά·

27)   «βέλτιστες διαθέσιμες τεχνικές»: στο πλαίσιο της προστασίας και ασφάλειας δεδομένων σε περιβάλλον έξυπνης μέτρησης, οι πλέον αποτελεσματικές, προηγμένες και κατάλληλες από πρακτική άποψη τεχνικές, οι οποίες συνιστούν καταρχήν τη βάση για τη συμμόρφωση με τους ενωσιακούς κανόνες προστασίας και ασφάλειας των δεδομένων·

28)   «διανομή»: η μεταφορά ηλεκτρικής ενέργειας μέσω συστημάτων διανομής υψηλής, μέσης και χαμηλής τάσης με σκοπό την παράδοσή της σε πελάτες, μη συμπεριλαμβανομένης όμως της προμήθειας·

29)   «διαχειριστής συστήματος διανομής»: κάθε φυσικό ή νομικό πρόσωπο το οποίο είναι υπεύθυνο για τη λειτουργία, τη συντήρηση και, αν είναι αναγκαίο, την ανάπτυξη του συστήματος διανομής σε μία δεδομένη περιοχή και, κατά περίπτωση, των διασυνδέσεών του με άλλα συστήματα, και για τη μακροπρόθεσμη ικανότητα του συστήματος να ανταποκρίνεται στην εύλογη ζήτηση διανομής ηλεκτρικής ενέργειας·

30)   «ενεργειακή απόδοση»: ο λόγος της εκροής επιδόσεων, υπηρεσιών, αγαθών ή ενέργειας προς την εισροή ενέργειας·

31)   «ενέργεια από ανανεώσιμες πηγές» ή «ανανεώσιμη ενέργεια»: η ενέργεια από ανανεώσιμες μη ορυκτές πηγές, ήτοι αιολική, ηλιακή (ηλιακή θερμική και ηλιακή φωτοβολταϊκή) και γεωθερμική ενέργεια, ενέργεια του περιβάλλοντος, παλιρροϊκή, κυματική και λοιπές μορφές ενέργειας των ωκεανών, υδροηλεκτρική, από βιομάζα, ενέργεια από τα εκλυόμενα στους χώρους υγειονομικής ταφής αέρια, από τα αέρια που παράγονται σε σταθμούς επεξεργασίας λυμάτων και τα βιοαέρια·

32)   «κατανεμημένη παραγωγή»: οι εγκαταστάσεις παραγωγής που συνδέονται με το σύστημα διανομής·

33)   «σημείο επαναφόρτισης»: διεπαφή ικανή να φορτίσει ένα ηλεκτρικό όχημα κάθε φορά ή να ανταλλάξει την μπαταρία ενός ηλεκτρικού οχήματος ανά φορά·

34)   «μεταφορά»: η μεταφορά ηλεκτρικής ενέργειας μέσω διασυνδεδεμένου συστήματος υπερυψηλής και υψηλής τάσης με σκοπό την παροχή σε τελικούς πελάτες ή σε διανομείς, μη συμπεριλαμβανομένης όμως της προμήθειας·

35)   «διαχειριστής συστήματος μεταφοράς»: κάθε φυσικό ή νομικό πρόσωπο το οποίο είναι υπεύθυνο για τη λειτουργία, τη συντήρηση και, αν είναι αναγκαίο, την ανάπτυξη του συστήματος μεταφοράς σε μία δεδομένη περιοχή και, κατά περίπτωση, των διασυνδέσεών του με άλλα συστήματα, και για τη μακροπρόθεσμη ικανότητα του συστήματος να ανταποκρίνεται στην εύλογη ζήτηση μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας·

36)   «χρήστης συστήματος»: το φυσικό ή νομικό πρόσωπο που τροφοδοτεί ένα σύστημα μεταφοράς ή διανομής ή που τροφοδοτείται από ένα τέτοιο σύστημα·

37)   «παραγωγή»: η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας·

38)   «παραγωγός»: κάθε φυσικό ή νομικό πρόσωπο το οποίο παράγει ηλεκτρική ενέργεια·

39)   «γραμμή διασύνδεσης»: ο εξοπλισμός που χρησιμοποιείται για τη διασύνδεση ηλεκτρικών συστημάτων·

40)   «διασυνδεδεμένο σύστημα»: το σύστημα που αποτελείται από αριθμό συστημάτων μεταφοράς και διανομής τα οποία συνδέονται μεταξύ τους με μία ή περισσότερες γραμμές διασύνδεσης·

41)   «απευθείας γραμμή»: είτε η γραμμή ηλεκτρικής ενέργειας η οποία συνδέει μια μεμονωμένη μονάδα παραγωγής με έναν μεμονωμένο πελάτη είτε η γραμμή ηλεκτρικής ενέργειας η οποία συνδέει έναν παραγωγό ηλεκτρικής ενέργειας και μία επιχείρηση προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας, η οποία προμηθεύει απευθείας τις δικές της εγκαταστάσεις, θυγατρικές επιχειρήσεις και πελάτες·

42)   «μικρό απομονωμένο σύστημα»: κάθε σύστημα με κατανάλωση μικρότερη των 3 000 GWh το 1996, στο οποίο ποσοστό κάτω του 5 % της ετήσιας κατανάλωσης προέρχεται από διασύνδεση με άλλα συστήματα·

43)   «μικρό συνδεδεμένο σύστημα»: κάθε σύστημα με κατανάλωση μικρότερη των 3 000 GWh το 1996, στο οποίο ποσοστό άνω του 5 % της ετήσιας κατανάλωσης προέρχεται από διασύνδεση με άλλα συστήματα·

44)   «συμφόρηση»: η συμφόρηση όπως ορίζεται στο άρθρο 2 σημείο 4 του κανονισμού (ΕΕ) 2019/943·

45)   «εξισορρόπηση»: η εξισορρόπηση όπως ορίζεται στο άρθρο 2 σημείο 10 του κανονισμού (ΕΕ) 2019/943·

46)   «ενέργεια εξισορρόπησης»: η ενέργεια εξισορρόπησης όπως ορίζεται στο άρθρο 2 σημείο 11 του κανονισμού (ΕΕ) 2019/943·

47)   «υπεύθυνο για την ισορροπία μέρος»: το υπεύθυνο για την ισορροπία μέρος όπως ορίζεται στο άρθρο 2 σημείο 14 του κανονισμού (ΕΕ) 2019/943·

48)   «επικουρική υπηρεσία»: όλες οι υπηρεσίες που είναι αναγκαίες για τη διαχείριση συστήματος μεταφοράς ή διανομής, συμπεριλαμβανομένων των υπηρεσιών εξισορρόπησης και των επικουρικών υπηρεσιών μη σχετικών με τη συχνότητα, μη συμπεριλαμβανομένης όμως της διαχείρισης συμφόρησης·

49)   «επικουρική υπηρεσία μη σχετική με τη συχνότητα»: υπηρεσία που χρησιμοποιείται από διαχειριστή συστήματος μεταφοράς ή διαχειριστή συστήματος διανομής για τον έλεγχο τάσης σταθερής κατάστασης, ταχείες εγχύσεις άεργου ρεύματος, αδράνεια για σταθερότητα των τοπικών δικτύων, ρεύμα βραχυκυκλώσεως, ικανότητα επανεκκίνησης από ολική διακοπή και ικανότητα λειτουργίας νησίδας·

50)   «περιφερειακό συντονιστικό κέντρο»: το περιφερειακό συντονιστικό κέντρο όπως συστάθηκε δυνάμει του άρθρου 32 του κανονισμού (ΕΕ) 2019/943·

51)   «πλήρως ενσωματωμένα στοιχεία δικτύου»: στοιχεία δικτύου που έχουν ενσωματωθεί στο σύστημα μεταφοράς ή διανομής, συμπεριλαμβανομένων εγκαταστάσεων αποθήκευσης, και χρησιμοποιούνται αποκλειστικά και μόνον για τον σκοπό της διασφάλισης της ασφαλούς και αξιόπιστης λειτουργίας του συστήματος μεταφοράς ή διανομής και όχι για εξισορρόπηση ή διαχείριση συμφόρησης·

52)   «ολοκληρωμένη επιχείρηση ηλεκτρικής ενέργειας»: η επιχείρηση που είναι κάθετα ή οριζόντια ολοκληρωμένη·

53)   «κάθετα ολοκληρωμένη επιχείρηση»: επιχείρηση ηλεκτρικής ενέργειας ή όμιλος επιχειρήσεων ηλεκτρικής ενέργειας, όπου το ίδιο πρόσωπο ή πρόσωπα δικαιούνται, άμεσα ή έμμεσα, να ασκούν τον έλεγχο, και όπου η εν λόγω επιχείρηση ή ο όμιλος επιχειρήσεων ασκούν τουλάχιστον μία από τις δραστηριότητες μεταφοράς ή διανομής, και τουλάχιστον μία από τις δραστηριότητες παραγωγής ή προμήθειας·

54)   «οριζόντια ολοκληρωμένη επιχείρηση»: η επιχείρηση ηλεκτρικής ενέργειας που ασκεί μία τουλάχιστον από τις δραστηριότητες παραγωγής με σκοπό την πώληση, ή μεταφοράς, διανομής ή προμήθειας, και μια δραστηριότητα εκτός του τομέα της ηλεκτρικής ενέργειας·

55)   «συνδεδεμένη επιχείρηση»: οι συνδεδεμένες επιχειρήσεις, κατά την έννοια του άρθρου 2 παράγραφος 12 της οδηγίας 2013/34/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (18), και οι επιχειρήσεις που ανήκουν στους ίδιους μετόχους·

56)   «έλεγχος»: δικαιώματα, συμβάσεις ή άλλα μέσα τα οποία, είτε μεμονωμένα είτε σε συνδυασμό με άλλα, και λαμβανομένων υπόψη των σχετικών πραγματικών ή νομικών συνθηκών, παρέχουν τη δυνατότητα άσκησης καθοριστικής επιρροής σε επιχείρηση, και ιδίως μέσω:

α)

δικαιωμάτων κυριότητας ή χρήσης επί του συνόλου ή μέρους των περιουσιακών στοιχείων επιχείρησης,

β)

δικαιωμάτων ή συμβάσεων που παρέχουν δυνατότητα καθοριστικής επιρροής επί της σύνθεσης, της ψηφοφορίας ή των αποφάσεων των οργάνων μιας επιχείρησης·

57)   «επιχείρηση ηλεκτρικής ενέργειας»: το φυσικό ή νομικό πρόσωπο που ασκεί τουλάχιστον μία από τις ακόλουθες δραστηριότητες: παραγωγή, μεταφορά, διανομή, σωρευτική εκπροσώπηση, απόκριση ζήτησης, αποθήκευση ενέργειας, προμήθεια ή αγορά ηλεκτρικής ενέργειας, και είναι υπεύθυνο για τα εμπορικά και τεχνικά καθήκοντα ή/και τα καθήκοντα συντήρησης τα σχετικά με τις δραστηριότητες αυτές· στον ορισμό αυτό δεν περιλαμβάνονται οι τελικοί πελάτες·

58)   «ασφάλεια»: τόσο η ασφάλεια του εφοδιασμού και της παροχής ηλεκτρικής ενέργειας, όσο και η τεχνική ασφάλεια·

59)   «αποθήκευση ενέργειας»: στο σύστημα ηλεκτρικής ενέργειας, η αναβολή της τελικής χρήσης της ηλεκτρικής ενέργειας σε χρονική στιγμή μεταγενέστερη από αυτή της παραγωγής της ή η μετατροπή ηλεκτρικής ενέργειας σε μορφή ενέργειας που μπορεί να αποθηκευτεί, η αποθήκευση της εν λόγω ενέργειας, και η μεταγενέστερη εκ νέου μετατροπή της εν λόγω ενέργειας σε ηλεκτρική ενέργεια ή η χρήση σε διαφορετικό φορέα ενέργειας·

60)   «εγκατάσταση αποθήκευσης ενέργειας»: στο σύστημα ηλεκτρικής ενέργειας, μια εγκατάσταση όπου γίνεται η αποθήκευση της ενέργειας.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ II

ΓΕΝΙΚΟΙ ΚΑΝΟΝΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΤΟΥ ΤΟΜΕΑ ΤΗΣ ΗΛΕΚΤΡΙΚΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ

Άρθρο 3

Ανταγωνιστική, επικεντρωμένη στον καταναλωτή, ευέλικτη και χωρίς διακρίσεις αγορά ηλεκτρικής ενέργειας

1.   Τα κράτη μέλη μεριμνούν ώστε η εθνική τους νομοθεσία να μην παρεμποδίζει αδικαιολόγητα το διασυνοριακό εμπόριο ηλεκτρικής ενέργειας, τη συμμετοχή των καταναλωτών, μεταξύ άλλων, μέσω απόκρισης από την πλευρά της ζήτησης, τις επενδύσεις ιδίως στη μεταβλητή και ευέλικτη παραγωγή ενέργειας, την αποθήκευση ενέργειας ή την ανάπτυξη της ηλεκτροκίνησης ή νέων γραμμών διασύνδεσης μεταξύ κρατών μελών, και ώστε οι τιμές της ηλεκτρικής ενέργειας να αποτυπώνουν την πραγματική ζήτηση και προσφορά.

2.   Κατά την ανάπτυξη νέων γραμμών διασύνδεσης, τα κράτη μέλη λαμβάνουν υπόψη τους στόχους διασύνδεσης ηλεκτρικής ενέργειας τουλάχιστον 15 % για το 2030 όπως αναφέρεται στο άρθρο 4 στοιχείο δ) σημείο 1) του κανονισμού (ΕΕ) 2018/1999.

3.   Τα κράτη μέλη διασφαλίζουν ότι δεν υφίστανται αδικαιολόγητοι φραγμοί εντός της εσωτερικής αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας όσον αφορά την είσοδο στην αγορά, τη λειτουργία στην αγορά και την έξοδο από την αγορά, με την επιφύλαξη των αρμοδιοτήτων τις οποίες διατηρούν τα κράτη μέλη σε σχέση με τις τρίτες χώρες.

4.   Τα κράτη μέλη εξασφαλίζουν ίσους όρους ανταγωνισμού βάσει των οποίων οι επιχειρήσεις ηλεκτρικής ενέργειας υπόκεινται σε διαφανείς, αναλογικούς και αμερόληπτους κανόνες, τέλη και αντιμετώπιση, ιδίως όσον αφορά την ευθύνη εξισορρόπησης, την πρόσβαση στις αγορές χονδρικής, την πρόσβαση σε δεδομένα, την αλλαγή προμηθευτή και την τιμολόγηση, καθώς και, όπου αρμόζει, τη χορήγηση αδειών.

5.   Τα κράτη μέλη διασφαλίζουν ότι οι συμμετέχοντες στην αγορά από τρίτες χώρες οι οποίοι δραστηριοποιούνται εντός της εσωτερικής αγοράς συμμορφώνονται με την εφαρμοστέα νομοθεσία της Ένωσης και των κρατών μελών, συμπεριλαμβανομένης της νομοθεσίας που αφορά την πολιτική για το περιβάλλον και την ασφάλεια.

Άρθρο 4

Ελευθερία επιλογής προμηθευτή

Τα κράτη μέλη μεριμνούν ώστε όλοι οι πελάτες να είναι ελεύθεροι να αγοράζουν ηλεκτρική ενέργεια από τον προμηθευτή της επιλογής τους και διασφαλίζουν ότι όλοι οι πελάτες είναι ελεύθεροι να συνάπτουν ταυτόχρονα περισσότερες από μία συμβάσεις προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας, με την προϋπόθεση ότι έχουν καθοριστεί τα απαιτούμενα σημεία σύνδεσης και μέτρησης.

Άρθρο 5

Τιμές προμήθειας βασιζόμενες στην αγορά

1.   Οι προμηθευτές είναι ελεύθεροι να καθορίζουν την τιμή στην οποία παρέχουν ηλεκτρική ενέργεια στους πελάτες. Τα κράτη μέλη λαμβάνουν κατάλληλα μέτρα για την εξασφάλιση ουσιαστικού ανταγωνισμού μεταξύ των προμηθευτών.

2.   Τα κράτη μέλη διασφαλίζουν την προστασία των ενεργειακά φτωχών και ευάλωτων οικιακών πελατών σύμφωνα με τα άρθρα 28 και 29 με μέτρα κοινωνικής πολιτικής ή με άλλα μέτρα εκτός των δημόσιων παρεμβάσεων στον καθορισμό των τιμών για την προμήθεια ηλεκτρικής ενέργειας.

3.   Κατά παρέκκλιση από τις παραγράφους 1 και 2, τα κράτη μέλη δύνανται να εφαρμόζουν δημόσιες παρεμβάσεις όσον αφορά τον καθορισμό των τιμών για την προμήθεια ηλεκτρικής ενέργειας σε ενεργειακά φτωχούς ή ευάλωτους οικιακούς πελάτες. Οι εν λόγω δημόσιες παρεμβάσεις υπόκεινται στους όρους των παραγράφων 4 και 5.

4.   Οι δημόσιες παρεμβάσεις όσον αφορά τον καθορισμό των τιμών για την προμήθεια ηλεκτρικής ενέργειας:

α)

επιδιώκουν γενικό οικονομικό συμφέρον και δεν υπερβαίνουν το μέτρο που είναι αναγκαίο για την επίτευξη του επιδιωκόμενου γενικού οικονομικού συμφέροντος·

β)

ορίζονται σαφώς, είναι διαφανείς, δεν εισάγουν διακρίσεις και είναι επαληθεύσιμες·

γ)

διασφαλίζουν την ισότιμη πρόσβαση των επιχειρήσεων ηλεκτρικής ενέργειας της Ένωσης στους πελάτες·

δ)

είναι περιορισμένης χρονικής διάρκειας και αναλογικές ως προς τους δικαιούχους·

ε)

δεν έχουν ως αποτέλεσμα πρόσθετο κόστος για τους συμμετέχοντες στην αγορά κατά τρόπο που εισάγει διακρίσεις.

5.   Κάθε κράτος μέλος που εφαρμόζει δημόσιες παρεμβάσεις όσον αφορά τον καθορισμό των τιμών για την προμήθεια ηλεκτρικής ενέργειας σύμφωνα με την παράγραφο 3 του παρόντος άρθρου συμμορφώνεται επίσης με τις διατάξεις του άρθρου 3 παράγραφος 3 στοιχείο δ) και του άρθρου 24 του κανονισμού (ΕΕ) 2018/1999, ανεξάρτητα από το εάν το οικείο κράτος μέλος έχει σημαντικό αριθμό νοικοκυριών σε ενεργειακή φτώχεια.

6.   Για το σκοπό μιας μεταβατικής περιόδου προκειμένου να καθιερωθεί αποτελεσματικός ανταγωνισμός μεταξύ των προμηθευτών για συμβάσεις προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας και να επιτευχθεί πλήρως αποτελεσματική τιμολόγηση της ηλεκτρικής ενέργειας με βάση την αγορά στην λιανική σύμφωνα με την παράγραφο 1, τα κράτη μέλη μπορούν να εφαρμόζουν δημόσιες παρεμβάσεις όσον αφορά τον καθορισμό των τιμών για την προμήθεια ηλεκτρικής ενέργειας σε οικιακούς πελάτες και για πολύ μικρές επιχειρήσεις που δεν επωφελούνται από δημόσιες παρεμβάσεις σύμφωνα με την παράγραφο 3.

7.   Οι δημόσιες παρεμβάσεις σύμφωνα με την παράγραφο 6 πρέπει να συμμορφώνονται με τους όρους που καθορίζονται στην παράγραφο 4 και:

α)

να συνοδεύονται από δέσμη μέτρων για την επίτευξη αποτελεσματικού ανταγωνισμού και από μεθοδολογία για την αξιολόγηση της προόδου σε σχέση με τα εν λόγω μέτρα·

β)

να καθορίζονται μέσω μεθοδολογίας που εξασφαλίζει τη μη διακριτική μεταχείριση των προμηθευτών·

γ)

να καθορίζονται σε τιμή πάνω από το κόστος, σε επίπεδο όπου μπορεί να υπάρξει πραγματικός ανταγωνισμός τιμών·

δ)

να είναι σχεδιασμένες έτσι ώστε να ελαχιστοποιούν οποιαδήποτε αρνητική επίδραση της χονδρικής αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας·

ε)

να διασφαλίζουν ότι όλοι οι δικαιούχοι της δημόσιας παρέμβασης έχουν τη δυνατότητα να επιλέξουν προσφορές της ανταγωνιστικής αγοράς και ότι ενημερώνονται άμεσα, τουλάχιστον ανά τρίμηνο, σχετικά με τη διαθεσιμότητα προσφορών και δυνατοτήτων εξοικονόμησης στην ανταγωνιστική αγορά, ιδίως σχετικά με τις συμβάσεις δυναμικής τιμολόγησης ηλεκτρικής ενέργειας, και ότι τους παρέχεται βοήθεια για τη μετάβασή τους σε προσφορά βασιζόμενη στην αγορά·

στ)

να εξασφαλίζουν ότι, σύμφωνα με τα άρθρα 19 και 21, όλοι οι δικαιούχοι τέτοιων δημόσιων παρεμβάσεων έχουν δικαίωμα να έχουν έξυπνο μετρητή και τους προτείνεται η εγκατάσταση έξυπνων μετρητών χωρίς επιπλέον προκαταβολικό κόστος για τους εν λόγω πελάτες και ότι ενημερώνονται άμεσα σχετικά με τη δυνατότητα εγκατάστασης έξυπνων μετρητών, καθώς και ότι τους παρέχεται η αναγκαία βοήθεια·

ζ)

να μην οδηγούν σε άμεσες σταυροειδείς επιδοτήσεις μεταξύ των πελατών που προμηθεύονται ηλεκτρική ενέργεια σε τιμές ελεύθερης αγοράς και εκείνων που προμηθεύονται ηλεκτρική ενέργεια σε ρυθμιζόμενες τιμές προμήθειας.

8.   Τα κράτη μέλη κοινοποιούν στην Επιτροπή τα μέτρα που έχουν λάβει σύμφωνα με τις παραγράφους 3 και 6 εντός ενός μηνός από την έκδοση και μπορούν να τα εφαρμόζουν αμέσως. Η κοινοποίηση συνοδεύεται από επεξήγηση των λόγων για τους οποίους άλλα μέσα δεν μπορούσαν να επιτύχουν επαρκώς τον επιδιωκόμενο στόχο, τον τρόπο με τον οποίο διασφαλίζονται οι απαιτήσεις που ορίζονται στις παραγράφους 4 και 7 και τις επιπτώσεις των κοινοποιηθέντων μέτρων στον ανταγωνισμό. Η κοινοποίηση περιγράφει την έκταση των δικαιούχων, τη διάρκεια των μέτρων και τον αριθμό των οικιακών πελατών που επηρεάζονται από το μέτρο και εξηγεί τον τρόπο με τον οποίο καθορίστηκε η ρυθμιζόμενη τιμή.

9.   Έως την 1η Ιανουαρίου 2022 και την 1η Ιανουαρίου 2025, τα κράτη μέλη υποβάλλουν στην Επιτροπή έκθεση σχετικά με την εφαρμογή του παρόντος άρθρου, την αναγκαιότητα και την αναλογικότητα των δημοσίων παρεμβάσεων σύμφωνα με το παρόν άρθρο, και την αξιολόγηση της προόδου προς την επίτευξη αποτελεσματικού ανταγωνισμού μεταξύ των προμηθευτών και τη μετάβαση σε τιμές που βασίζονται στην αγορά. Τα κράτη μέλη που εφαρμόζουν ρυθμιζόμενες τιμές σύμφωνα με την παράγραφο 6 υποβάλλουν έκθεση σχετικά με τη συμμόρφωση με τους όρους της παραγράφου 7, συμπεριλαμβανομένης της συμμόρφωσης των προμηθευτών που απαιτείται για την εφαρμογή τέτοιων παρεμβάσεων, καθώς και σχετικά με τον αντίκτυπο των ρυθμιζόμενων τιμών στα οικονομικά των εν λόγω προμηθευτών.

10.   Έως τις 31 Δεκεμβρίου 2025, η Επιτροπή επανεξετάζει και υποβάλλει έκθεση στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και στο Συμβούλιο σχετικά με την εφαρμογή του παρόντος άρθρου με σκοπό την επίτευξη τιμών λιανικής πώλησης ηλεκτρικής ενέργειας με βάση την αγορά, συνοδευόμενη ή ακολουθούμενη από νομοθετική πρόταση, εφόσον απαιτείται. Η εν λόγω νομοθετική πρόταση μπορεί να περιλαμβάνει καταληκτική ημερομηνία για τις ρυθμιζόμενες τιμές.

Άρθρο 6

Πρόσβαση τρίτων

1.   Τα κράτη μέλη διασφαλίζουν την εφαρμογή ενός συστήματος για την πρόσβαση τρίτων στα συστήματα μεταφοράς και διανομής με βάση δημοσιευμένα τιμολόγια, το οποίο ισχύει για όλους τους πελάτες και εφαρμόζεται αντικειμενικά και χωρίς διακρίσεις μεταξύ των χρηστών του συστήματος. Τα κράτη μέλη φροντίζουν ώστε τα εν λόγω τιμολόγια, ή οι μεθοδολογίες που διέπουν τον υπολογισμό τους, να εγκρίνονται σύμφωνα με το άρθρο 59 προτού τεθούν σε ισχύ, τα δε τιμολόγια αυτά και οι μεθοδολογίες —στην περίπτωση που μόνο μεθοδολογίες εγκρίνονται— να δημοσιεύονται πριν από την έναρξη ισχύος τους.

2.   Ο διαχειριστής του συστήματος μεταφοράς ή διανομής μπορεί να αρνείται την πρόσβαση λόγω έλλειψης δυναμικότητας. Η άρνηση αυτή αιτιολογείται δεόντως, λαμβανομένου ιδίως υπόψη του άρθρου 9, και να βασίζεται σε αντικειμενικά, τεχνικά και οικονομικά αιτιολογημένα κριτήρια. Τα κράτη μέλη ή, όπου τα κράτη μέλη έχουν προβλέψει σχετικά, οι ρυθμιστικές αρχές των εν λόγω κρατών μελών εξασφαλίζουν ότι τα κριτήρια αυτά εφαρμόζονται με συνέπεια και ότι ο χρήστης του συστήματος ο οποίος έχει συναντήσει άρνηση πρόσβασης μπορεί να χρησιμοποιήσει διαδικασία διακανονισμού διαφορών. Οι ρυθμιστικές αρχές μεριμνούν επίσης, όπου ενδείκνυται και στις περιπτώσεις άρνησης της πρόσβασης, προκειμένου ο διαχειριστής του συστήματος μεταφοράς ή διανομής να παρέχει πληροφορίες για τα μέτρα που θα ήταν αναγκαία για την ενίσχυση του δικτύου. Οι εν λόγω πληροφορίες παρέχονται σε όλες τις περιπτώσεις άρνησης πρόσβασης σε σημεία επαναφόρτισης. Η πλευρά που έχει ζητήσει τη χορήγηση των στοιχείων αυτών μπορεί να επιβαρύνεται με εύλογο τέλος που αντικατοπτρίζει το κόστος της παροχής των εν λόγω πληροφοριών.

3.   Το παρόν άρθρο εφαρμόζεται επίσης σε ενεργειακές κοινότητες πολιτών που διαχειρίζονται δίκτυα διανομής.

Άρθρο 7

Απευθείας γραμμές

1.   Τα κράτη μέλη λαμβάνουν τα αναγκαία μέτρα ώστε:

α)

όλες οι εγκατεστημένες στο έδαφός τους επιχειρήσεις παραγωγής και προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας να μπορούν να εφοδιάζουν με απευθείας γραμμή τις εγκαταστάσεις τους, τις θυγατρικές τους επιχειρήσεις και τους πελάτες τους χωρίς να υπόκεινται σε δυσανάλογες διοικητικές διαδικασίες ή δαπάνες·

β)

κάθε πελάτης εντός του εδάφους τους να μπορεί να εφοδιάζεται, ατομικά ή από κοινού, με απευθείας γραμμή από επιχειρήσεις παραγωγής και προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας.

2.   Τα κράτη μέλη καθορίζουν τα κριτήρια για τη χορήγηση αδειών κατασκευής απευθείας γραμμών στο έδαφός τους. Τα κριτήρια αυτά είναι αντικειμενικά και αμερόληπτα.

3.   Η δυνατότητα παροχής ηλεκτρικής ενέργειας με απευθείας γραμμή, όπως αναφέρεται στην παράγραφο 1 του παρόντος άρθρου, δεν θίγει τη δυνατότητα σύναψης συμβάσεων ηλεκτρικής ενέργειας σύμφωνα με το άρθρο 6.

4.   Τα κράτη μέλη μπορούν να θέτουν ως προϋπόθεση για την έκδοση άδειας κατασκευής απευθείας γραμμής είτε την άρνηση πρόσβασης στο σύστημα βάσει, οσάκις ενδείκνυται, του άρθρου 6, είτε την κίνηση διαδικασίας επίλυσης διαφορών δυνάμει του άρθρου 60.

5.   Τα κράτη μέλη μπορούν να αρνηθούν τη χορήγηση άδειας κατασκευής απευθείας γραμμής, εάν η χορήγηση της άδειας αντιβαίνει στην εφαρμογή των διατάξεων που αφορούν τις υποχρεώσεις παροχής δημόσιας υπηρεσίας βάσει του άρθρου 9. Η άρνηση είναι δεόντως αιτιολογημένη.

Άρθρο 8

Διαδικασία χορήγησης αδειών για νέες εγκαταστάσεις παραγωγής

1.   Για την κατασκευή νέων εγκαταστάσεων παραγωγής, τα κράτη μέλη θεσπίζουν διαδικασία χορήγησης αδειών, η οποία ακολουθεί κριτήρια αντικειμενικά, διαφανή και χωρίς διακρίσεις.

2.   Τα κράτη μέλη ορίζουν τα κριτήρια χορήγησης αδειών για την κατασκευή εγκαταστάσεων παραγωγής στο έδαφός τους. Κατά τον προσδιορισμό των κατάλληλων κριτηρίων, τα κράτη μέλη λαμβάνουν υπόψη:

α)

την εν γένει ασφάλεια του συστήματος ηλεκτρικής ενέργειας, των εγκαταστάσεων και του σχετικού εξοπλισμού·

β)

την προστασία της δημόσιας υγείας και ασφάλειας·

γ)

την προστασία του περιβάλλοντος·

δ)

τη χρήση γης και τη χωροθέτηση·

ε)

τη χρήση δημόσιων εκτάσεων·

στ)

την ενεργειακή απόδοση·

ζ)

τη φύση των πρωτογενών πηγών·

η)

τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του αιτούντος, όπως οι τεχνικές, οικονομικές και χρηματοοικονομικές δυνατότητες·

θ)

τη συμμόρφωση προς τα μέτρα που θεσπίζονται σύμφωνα με το άρθρο 9·

ι)

τη συνεισφορά της δυναμικότητας παραγωγής στην επίτευξη του συνολικού στόχου της Ένωσης για μερίδιο τουλάχιστον 32 % της ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές έως το 2030 όπως αναφέρεται στο άρθρο 3 παράγραφος 1 της οδηγίας (ΕΕ) 2018/2001 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (19)·

ια)

τη συνεισφορά της δυναμικότητας παραγωγής στη μείωση των εκπομπών, και

ιβ)

την αξιολόγηση εναλλακτικών λύσεων για την οικοδόμηση νέας δυναμικότητας παραγωγής, όπως οι λύσεις απόκρισης ζήτησης και η αποθήκευση ενέργειας.

3.   Τα κράτη μέλη φροντίζουν ώστε να υπάρχουν ειδικές, απλουστευμένες και εξορθολογισμένες διαδικασίες χορήγησης αδειών για τη μικρή, αποκεντρωμένη ή/και την κατανεμημένη παραγωγή, οι οποίες να λαμβάνουν υπόψη το περιορισμένο τους μέγεθος και τη δυνητική τους σπουδαιότητα.

Τα κράτη μέλη δύνανται να ορίζουν κατευθυντήριες γραμμές για αυτή την ειδική διαδικασία χορήγησης αδειών. Οι ρυθμιστικές αρχές ή άλλες αρμόδιες εθνικές αρχές, συμπεριλαμβανομένων των αρχών σχεδιασμού, εξετάζουν αυτές τις κατευθυντήριες γραμμές και δύνανται να συνιστούν τροποποιήσεις.

Όταν τα κράτη μέλη έχουν θεσπίσει ιδιαίτερες διαδικασίες χρήσης της γης που έχουν εφαρμογή σε μείζονος σημασίας νέα έργα υποδομών στη δυναμικότητα παραγωγής ενέργειας, τα κράτη μέλη περιλαμβάνουν, όπου αρμόζει, την κατασκευή νέας δυναμικότητας παραγωγής στο πεδίο αυτών των διαδικασιών και τις εφαρμόζουν με τρόπο που δεν εισάγει διακρίσεις και στο κατάλληλο χρονικό πλαίσιο.

4.   Οι διαδικασίες χορήγησης των αδειών και τα σχετικά κριτήρια δημοσιοποιούνται. Οι αιτούντες ενημερώνονται για τους λόγους τυχόν απόρριψης αίτησης για χορήγηση άδειας. Οι λόγοι πρέπει να είναι αντικειμενικοί, ακριβοδίκαιοι, βάσιμοι και τεκμηριωμένοι. Στους αιτούντες παρέχεται η δυνατότητα προσφυγής.

Άρθρο 9

Υποχρεώσεις παροχής δημόσιας υπηρεσίας

1.   Τα κράτη μέλη εξασφαλίζουν, βάσει της θεσμικής τους οργάνωσης και τηρώντας δεόντως την αρχή της επικουρικότητας, ότι, με την επιφύλαξη της παραγράφου 2, οι επιχειρήσεις ηλεκτρικής ενέργειας λειτουργούν σύμφωνα με τις αρχές της παρούσας οδηγίας, με σκοπό την επίτευξη ανταγωνιστικής, ασφαλούς και περιβαλλοντικώς βιώσιμης αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας, και δεν κάνουν διακρίσεις μεταξύ των εν λόγω επιχειρήσεων όσον αφορά τα δικαιώματα ή τις υποχρεώσεις τους.

2.   Τηρώντας πλήρως τις οικείες διατάξεις της ΣΛΕΕ, και ιδίως το άρθρο 106, τα κράτη μέλη μπορούν να επιβάλλουν στις επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στον τομέα της ηλεκτρικής ενέργειας, χάριν του γενικού οικονομικού συμφέροντος, υποχρεώσεις παροχής δημόσιας υπηρεσίας οι οποίες μπορεί να αφορούν την ασφάλεια, συμπεριλαμβανομένης της ασφάλειας του εφοδιασμού, την τακτική παροχή, την ποιότητα και τις τιμές παροχής, καθώς και την προστασία του περιβάλλοντος, συμπεριλαμβανομένης της ενεργειακής απόδοσης, της ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές και της προστασίας του κλίματος. Οι υποχρεώσεις αυτές πρέπει να ορίζονται σαφώς, να είναι διαφανείς, αμερόληπτες και επαληθεύσιμες και να διασφαλίζουν την ισότιμη πρόσβαση των επιχειρήσεων ηλεκτρικής ενέργειας της Ένωσης στους εθνικούς καταναλωτές. Οι υποχρεώσεις παροχής δημόσιας υπηρεσίας οι οποίες αφορούν τον καθορισμό των τιμών για την προμήθεια ηλεκτρικής ενέργειας συμμορφώνονται με τις απαιτήσεις που καθορίζονται στο άρθρο 5 της παρούσας οδηγίας.

3.   Όταν παρέχεται οικονομική αντιστάθμιση, άλλες μορφές αντιστάθμισης και αποκλειστικά δικαιώματα τα οποία παραχωρεί ένα κράτος μέλος για την εκπλήρωση των υποχρεώσεων της παραγράφου 2 του παρόντος άρθρου ή για την παροχή καθολικής υπηρεσίας, όπως προβλέπεται στο άρθρο 27, τούτο γίνεται χωρίς διακρίσεις και με διαφάνεια.

4.   Τα κράτη μέλη, κατά την έ εφαρμογή της παρούσας οδηγίας, ενημερώνουν την Επιτροπή για όλα τα μέτρα που θεσπίζουν για την εκπλήρωση των υποχρεώσεων καθολικής υπηρεσίας και παροχής δημόσιας υπηρεσίας, συμπεριλαμβανομένης της προστασίας του καταναλωτή και του περιβάλλοντος, και για τις πιθανές επιπτώσεις τους στον εθνικό και διεθνή ανταγωνισμό, ανεξαρτήτως του εάν τα μέτρα απαιτούν ή όχι παρέκκλιση από την παρούσα οδηγία. Στη συνέχεια, ενημερώνουν την Επιτροπή ανά διετία σχετικά με κάθε τροποποίηση των εν λόγω μέτρων, ανεξαρτήτως του εάν τα μέτρα αυτά απαιτούν ή όχι παρέκκλιση από την παρούσα οδηγία.

5.   Τα κράτη μέλη μπορούν να αποφασίζουν να μην εφαρμόσουν τα άρθρα 6, 7 και 8 της παρούσας οδηγίας αν η εφαρμογή τους θα παρεμπόδιζε, από νομική ή πραγματική άποψη, την εκπλήρωση των υποχρεώσεων που επιβάλλονται στις επιχειρήσεις ηλεκτρικής ενέργειας ως προς το κοινό οικονομικό συμφέρον, και αν η ανάπτυξη των συναλλαγών δεν επηρεάζεται σε βαθμό που να αντιβαίνει προς τα συμφέροντα της Ένωσης. Τα συμφέροντα της Ένωσης περιλαμβάνουν, μεταξύ άλλων, τον ανταγωνισμό όσον αφορά τους πελάτες σύμφωνα με το άρθρο 106 ΣΛΕΕ και την παρούσα οδηγία.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ III

ΕΝΙΣΧΥΣΗ ΤΗΣ ΘΕΣΗΣ ΚΑΙ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΤΩΝ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΩΝ

Άρθρο 10

Βασικά συμβατικά δικαιώματα

1.   Τα κράτη μέλη εξασφαλίζουν ότι σε όλους τους τελικούς πελάτες είναι δυνατόν να παρέχεται ηλεκτρική ενέργεια από προμηθευτή, με την επιφύλαξη της συμφωνίας του προμηθευτή, ανεξάρτητα από το κράτος μέλος στο οποίο είναι καταχωρισμένος ο προμηθευτής, εφόσον αυτός τηρεί τις κείμενες διατάξεις εμπορίας και εξισορρόπησης. Από την άποψη αυτή, τα κράτη μέλη λαμβάνουν όλα τα μέτρα για να εξασφαλίσουν ότι οι διοικητικές διαδικασίες δεν εισάγουν διακρίσεις εναντίον προμηθευτών που έχουν ήδη καταχωρισθεί σε άλλο κράτος μέλος.

2.   Με την επιφύλαξη των ενωσιακών κανόνων σχετικά με την προστασία των καταναλωτών, ιδίως της οδηγίας 2011/83/ΕΕ Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (20) και της οδηγίας 93/13/ΕΟΚ του Συμβουλίου (21), τα κράτη μέλη διασφαλίζουν ότι οι τελικοί πελάτες έχουν το δικαίωμα που προβλέπεται στις παραγράφους 3 έως 12 του παρόντος άρθρου.

3.   Οι τελικοί πελάτες έχουν το δικαίωμα να συνάπτουν σύμβαση με τον προμηθευτή τους, στην οποία καθορίζονται:

α)

τα στοιχεία και η διεύθυνση του φορέα παροχής,

β)

οι παρεχόμενες υπηρεσίες, τα προσφερόμενα επίπεδα ποιότητας υπηρεσιών, καθώς και η χρονική στιγμή έναρξης της σύνδεσης,

γ)

τα είδη των προσφερομένων υπηρεσιών συντήρησης,

δ)

οι τρόποι με τους οποίους είναι δυνατόν να λαμβάνονται οι εκάστοτε επικαιροποιημένες πληροφορίες σχετικά με όλα τα εφαρμοζόμενα τιμολόγια και τα τέλη συντήρησης και δεσμοποιημένα προϊόντα ή υπηρεσίες,

ε)

η διάρκεια της σύμβασης, οι όροι ανανέωσης και λήξης της σύμβασης και παροχής υπηρεσιών, συμπεριλαμβανομένων προϊόντων ή υπηρεσιών που σχετίζονται με τις ανωτέρω υπηρεσίες,, και κατά πόσον επιτρέπεται ο τερματισμός της σύμβασης χωρίς χρέωση,

στ)

οι αποζημιώσεις και οι διακανονισμοί επιστροφών που εφαρμόζονται σε περίπτωση αθέτησης της σύμβασης όσον αφορά το επίπεδο ποιότητας της υπηρεσίας, συμπεριλαμβανομένης της εσφαλμένης ή καθυστερημένης χρέωσης,

ζ)

η μέθοδος για την κίνηση της δικαστικής και εξωδικαστικής επίλυσης διαφορών σύμφωνα με το άρθρο 26,

η)

πληροφορίες για τα δικαιώματα των καταναλωτών, συμπεριλαμβανομένων πληροφοριών για το χειρισμοό των παραπόνων, καθώς και κάθε πληροφορία που αναφέρεται στην παρούσα παράγραφο, οι οποίες γνωστοποιούνται σαφώς στα έντυπα των λογαριασμών ή στους ιστοτόπους των εταιρειών ηλεκτρικής ενέργειας.

Οι όροι πρέπει να είναι δίκαιοι και γνωστοί εκ των προτέρων. Οπωσδήποτε, οι πληροφορίες αυτές θα πρέπει να παρέχονται πριν από τη σύναψη ή επιβεβαίωση της σύμβασης. Όταν οι συμβάσεις συνάπτονται με την παρεμβολή κάποιου μεσάζοντα, οι πληροφορίες σχετικά με τα ζητήματα που εκτίθενται στην παρούσα παράγραφο παρέχονται επίσης πριν από τη σύναψη της σύμβασης.

Στους τελικούς πελάτες παρέχεται περίληψη των βασικών όρων της σύμβασης με εμφανή τρόπο και με περιεκτική και απλή διατύπωση.

4.   Οι τελικοί πελάτες ειδοποιούνται δεόντως σχετικά με οποιαδήποτε πρόθεση τροποποίησης των συμβατικών όρων και ενημερώνονται σχετικά με το δικαίωμα τερματισμού της σύμβασης όταν τους απευθύνεται η σχετική ειδοποίηση. Οι προμηθευτές ειδοποιούν τους τελικούς πελάτες τους με διαφανή και κατανοητό τρόπο απευθείας για οποιαδήποτε προσαρμογή της τιμής προμήθειας και για τους λόγους και τις προϋποθέσεις της προσαρμογής, καθώς και το πεδίο εφαρμογής της προσαρμογής, την κατάλληλη χρονική στιγμή και το αργότερο δύο εβδομάδες, και όταν πρόκειται για οικιακούς καταναλωτές, έναν μήνα, πριν τη χρονική στιγμή κατά την οποία η προσαρμογή τίθεται σε ισχύ. Τα κράτη μέλη διασφαλίζουν ότι οι τελικοί πελάτες παραμένουν ελεύθεροι να τερματίσουν τις αντίστοιχες συμβάσεις, εάν δεν αποδέχονται τους νέους συμβατικούς όρους ή τις προσαρμογές της τιμής προμήθειας που τους έχουν κοινοποιηθεί από τον προμηθευτή.

5.   Οι προμηθευτές παρέχουν στους τελικούς πελάτες διαφανείς πληροφορίες σχετικά με τις ισχύουσες τιμές και τιμολόγια, καθώς και τους συνήθεις όρους και προϋποθέσεις όσον αφορά την πρόσβαση και τη χρήση των υπηρεσιών ηλεκτρικής ενέργειας.

6.   Οι προμηθευτές παρέχον στους τελικούς πελάτες ευρεία επιλογή των μεθόδων πληρωμής. Αυτές οι μέθοδοι πληρωμής δεν πραγματοποιούν αδικαιολόγητες διακρίσεις μεταξύ πελατών. Τυχόν διαφορά στις χρεώσεις σε σχέση με τις μεθόδους πληρωμής ή μεθόδους προπληρωμής είναι αντικειμενική, χωρίς διακρίσεις και αναλογική και δεν υπερβαίνει τα άμεσα έξοδα που βαρύνουν τον δικαιούχο της πληρωμής για τη χρήση της συγκεκριμένης μεθόδου πληρωμής ή μεθόδου προπληρωμής σύμφωνα με την οδηγία (ΕΕ) 2015/2366 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (22).

7.   Σύμφωνα με την παράγραφο 6, οι οικιακοί πελάτες, οι οποίοι έχουν πρόσβαση σε συστήματα προπληρωμής, δεν περιέρχονται σε μειονεκτική θέση από τα συστήματα προπληρωμής.

8.   Οι προμηθευτές παρέχουν στους τελικούς πελάτες δίκαιους και διαφανείς γενικούς όρους και προϋποθέσεις οι οποίοι πρέπει να διατυπώνονται σε σαφή και κατανοητή γλώσσα και δεν πρέπει να περιλαμβάνουν μη συμβατικούς φραγμούς στην άσκηση των δικαιωμάτων των πελατών, για παράδειγμα μέσω υπέρμετρης συμβατικής τεκμηρίωσης. Οι πελάτες πρέπει να προστατεύονται από τις αθέμιτες και παραπλανητικές μεθόδους πώλησης.

9.   Οι τελικοί πελάτες δικαιούνται καλό επίπεδο υπηρεσιών και χειρισμό παραπόνων εκ μέρους των προμηθευτών τους. Οι προμηθευτές χειρίζονται τις καταγγελίες με απλό, δίκαιο και έγκαιρο τρόπο.

10.   Οι τελικοί πελάτες, όταν έχουν πρόσβαση σε καθολική υπηρεσία δυνάμει των διατάξεων που θέσπισαν τα κράτη μέλη σύμφωνα με το άρθρο 27, ενημερώνονται σχετικά με τα δικαιώματά τους όσον αφορά την καθολική υπηρεσία.

11.   Οι οικιακοί πελάτες ενημερώνονται δεόντως σχετικά με εναλλακτικά μέτρα έναντι της αποσύνδεσης αρκετά πριν από τυχόν προβλεπόμενη αποσύνδεση. Αυτά τα εναλλακτικά μέτρα μπορούν να αναφέρονται σε πηγές στήριξης για την αποφυγή αποσύνδεσης, συστήματα προπληρωμής, ενεργειακούς ελέγχους, υπηρεσίες ενεργειακών συμβούλων, εναλλακτικά σχέδια πληρωμής, συμβουλευτική υπηρεσία διαχείρισης χρέους ή προσωρινές αναστολές αποσύνδεσης, και δεν επιτρέπεται πρόσθετη χρέωση των πελατών που αντιμετωπίζουν το ενδεχόμενο αποσύνδεσης.

12.   Οι τελικοί πελάτες λαμβάνουν τελικό λογαριασμό κλεισίματος, μετά από κάθε αλλαγή προμηθευτή, μέσα σε έξι εβδομάδες από την αλλαγή αυτή.

Άρθρο 11

Δικαίωμα σύναψης σύμβασης δυναμικής τιμολόγησης ηλεκτρικής ενέργειας

1.   Τα κράτη μέλη εξασφαλίζουν ότι το εθνικό ρυθμιστικό πλαίσιο παρέχει τη δυνατότητα στους προμηθευτές να παρέχουν σύμβαση δυναμικής τιμολόγησης ηλεκτρικής ενέργειας. Τα κράτη μέλη εξασφαλίζουν ότι οι τελικοί πελάτες που διαθέτουν έξυπνο μετρητή μπορούν να ζητούν τη σύναψη σύμβασης δυναμικής τιμολόγησης ηλεκτρικής ενέργειας από τουλάχιστον έναν προμηθευτή και από κάθε προμηθευτή που έχει περισσότερους από 200 000 τελικούς πελάτες.

2.   Τα κράτη μέλη εξασφαλίζουν ότι οι τελικοί πελάτες έχουν ολοκληρωμένη ενημέρωση από τους προμηθευτές σχετικά με τις ευκαιρίες, το κόστος και τους κινδύνους που συνεπάγεται αυτή η σύμβαση δυναμικής τιμολόγησης ηλεκτρικής ενέργειας και διασφαλίζουν ότι οι προμηθευτές υποχρεούνται να ενημερώνουν καταλλήλως τους τελικούς πελάτες, επίσης σχετικά με την ανάγκη εγκατάστασης κατάλληλου μετρητή ηλεκτρικής ενέργειας. Οι ρυθμιστικές αρχές παρακολουθούν τις εξελίξεις της αγοράς, αξιολογούν τους κινδύνους που μπορεί να προκύψουν από τα νέα προϊόντα και τις νέες υπηρεσίες, και εξετάζουν τις καταχρηστικές πρακτικές.

3.   Οι προμηθευτές εξασφαλίζουν τη συναίνεση κάθε τελικού πελάτη καλείται προτού ο πελάτης αυτός μεταφερθεί σε σύμβαση δυναμικής τιμολόγησης ηλεκτρικής ενέργειας.

4.   Για περίοδο τουλάχιστον δέκα ετών αφότου οι συμβάσεις δυναμικής τιμολόγησης ηλεκτρικής ενέργειας καταστούν διαθέσιμες, τα κράτη μέλη ή οι οικείες ρυθμιστικές αρχές, παρακολουθούν και δημοσιεύουν ετήσια έκθεση, για περίοδο τουλάχιστον δέκα ετών αφότου οι συμβάσεις δυναμικής τιμολόγησης ηλεκτρικής ενέργειας καταστούν διαθέσιμες, σχετικά με τις κύριες εξελίξεις των εν λόγω συμβάσεων, συμπεριλαμβανομένων των προσφορών στην αγορά και του αντίκτυπου στους λογαριασμούς των καταναλωτών, ιδίως στο επίπεδο αστάθειας των τιμών.

Άρθρο 12

Δικαίωμα αλλαγής και κανόνες για τα τέλη που σχετίζονται με την αλλαγή προμηθευτή

1.   Η αλλαγή προμηθευτών ή συμμετεχόντων στην αγορά που δραστηριοποιούνται στη σωρευτική εκπροσώπηση πραγματοποιείται εντός του συντομότερου δυνατού χρονικού διαστήματος. Τα κράτη μέλη διασφαλίζουν ότι οι πελάτες που επιθυμούν να αλλάξουν προμηθευτές ή συμμετέχοντα στην αγορά που δραστηριοποιείται στη σωρευτική εκπροσώπηση, εφόσον τηρούν τους συμβατικούς όρους, δικαιούνται μια τέτοια αλλαγή εντός τριών εβδομάδων κατά μέγιστο από την ημερομηνία της αίτησης. Το αργότερο έως τον Ιανουάριο του 2026, η τεχνική διαδικασία αλλαγής προμηθευτή διαρκεί το πολύ 24 ώρες και είναι δυνατή οποιαδήποτε εργάσιμη ημέρα.

2.   Τα κράτη μέλη μεριμνούν ώστε τουλάχιστον οι οικιακοί πελάτες και οι μικρές επιχειρήσεις να μην επιβαρύνονται με οποιοδήποτε τέλος σχετιζόμενο με την αλλαγή προμηθευτή.

3.   Κατά παρέκκλιση από την παράγραφο 2, τα κράτη μέλη δύνανται να επιτρέπουν στους προμηθευτές ή στους συμμετέχοντες στην αγορά που δραστηριοποιείται στη σωρευτική εκπροσώπηση να επιβάλλουν στους πελάτες τέλη τερματισμού σύμβασης σε όσους πελάτες καταγγέλλουν οικειοθελώς συμβάσεις προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας σταθερής τιμής ορισμένου χρόνου πριν από την λήξη της σύμβασης, υπό τον όρο ότι τα εν λόγω τέλη προβλέπονται από σύμβαση την οποία έχει συνάψει οικειοθελώς ο πελάτης και ότι τα εν λόγω τέλη ανακοινώνονται σαφώς στον πελάτη πριν από τη σύναψη της σύμβασης. Τα εν λόγω τέλη είναι αναλογικά και δεν υπερβαίνουν την άμεση οικονομική ζημία του προμηθευτή ή του συμμετέχοντος στην αγορά που δραστηριοποιείται στη σωρευτική εκπροσώπηση λόγω του τερματισμού της σύμβασης από τον πελάτη, περιλαμβανομένου του κόστους τυχόν δεσμοποιημένων επενδύσεων ή υπηρεσιών οι οποίες ήδη παρέχονται στον πελάτη ως μέρος της σύμβασης. Το βάρος της απόδειξης της άμεσης οικονομικής ζημίας επιβαρύνει τον προμηθευτή ή τον συμμετέχοντα στην αγορά που δραστηριοποιείται στη σωρευτική εκπροσώπηση και το επιτρεπτό των τελών τερματισμού της σύμβασης παρακολουθείται από την ρυθμιστική αρχή ή οποιαδήποτε άλλη εθνική αρχή.

4.   Τα κράτη μέλη διασφαλίζουν ότι το δικαίωμα αλλαγής προμηθευτή ή συμμετέχοντος στην αγορά που δραστηριοποιείται στη σωρευτική εκπροσώπηση παρέχεται στους πελάτες χωρίς διακρίσεις ως προς το κόστος, την προσπάθεια και τον χρόνο.

5.   Οι οικιακοί πελάτες δικαιούνται να συμμετέχουν σε συστήματα μαζικής αλλαγής προμηθευτή. Τα κράτη μέλη εξαλείφουν όλους τους ρυθμιστικούς ή διοικητικούς φραγμούς στη μαζική αλλαγή προμηθευτή παρέχοντας παράλληλα ένα πλαίσιο που εξασφαλίζει τη μεγαλύτερη δυνατή προστασία στους καταναλωτές έναντι καταχρηστικών πρακτικών.

Άρθρο 13

Σύμβαση σωρευτικής εκπροσώπησης

1.   Τα κράτη μέλη εξασφαλίζουν ότι όλοι οι πελάτες είναι ελεύθεροι να αγοράζουν και να πωλούν υπηρεσίες ηλεκτρικής ενέργειας, συμπεριλαμβανομένης της σωρευτικής εκπροσώπησης, εξαιρουμένης της προμήθειας, ανεξάρτητα από τη σύμβαση προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας που έχουν συνάψει και από επιχείρηση ηλεκτρικής ενέργειας της επιλογής τους.

2.   Τα κράτη μέλη εξασφαλίζουν ότι, εάν ο τελικός πελάτης επιθυμεί να συνάψει σύμβαση σωρευτικής εκπροσώπησης, ο τελικός πελάτης μπορεί να το πράξει χωρίς τη συγκατάθεση της επιχείρησης ηλεκτρικής ενέργειας του τελικού πελάτη.

Τα κράτη μέλη εξασφαλίζουν ότι οι συμμετέχοντες στην αγορά που δραστηριοποιούνται στη σωρευτική εκπροσώπηση ενημερώνουν πλήρως τους πελάτες για τους όρους και τις προϋποθέσεις των συμβάσεων που τους προσφέρουν.

3.   Τα κράτη μέλη εξασφαλίζουν ότι οι τελικοί πελάτες έχουν το δικαίωμα να λαμβάνουν όλα τα συναφή στοιχεία για την απόκριση ζήτησης ή στοιχεία για την παρεχόμενη και την πωλούμενη ηλεκτρική ενέργεια δωρεάν τουλάχιστον μία φορά σε κάθε περίοδο χρέωσης κατόπιν αιτήματος του πελάτη.

4.   Τα κράτη μέλη εξασφαλίζουν ότι τα δικαιώματα που αναφέρονται στις παραγράφους 2 και 3 παρέχονται στους τελικούς πελάτες χωρίς διακρίσεις ως προς το κόστος, την προσπάθεια ή τον χρόνο. Ειδικότερα, τα κράτη μέλη εξασφαλίζουν ότι οι πελάτες δεν υποβάλλονται σε τεχνικές και διοικητικές απαιτήσεις, διαδικασίες και χρεώσεις που επιφέρουν διακρίσεις σε βάρος τους από τον προμηθευτή τους, βάσει του εάν έχουν σύμβαση με συμμετέχοντα στην αγορά που δραστηριοποιείται στη σωρευτική εκπροσώπηση.

Άρθρο 14

Εργαλεία σύγκρισης

1.   Τα κράτη μέλη μεριμνούν ώστε τουλάχιστον οι οικιακοί πελάτες και οι πολύ μικρές επιχειρήσεις με αναμενόμενη ετήσια κατανάλωση κάτω από 100 000 kWh να έχουν δωρεάν πρόσβαση τουλάχιστον σε ένα εργαλείο σύγκρισης των προσφορών των προμηθευτών, περιλαμβανομένων των προσφορών για συμβάσεις δυναμικής τιμολόγησης ηλεκτρικής ενέργειας. Οι πελάτες ενημερώνονται για τη διαθεσιμότητα των εργαλείων αυτών από τους λογαριασμούς τους ή από τα έγγραφα που τους συνοδεύουν ή με άλλα μέσα. Τα εργαλεία πληρούν τουλάχιστον τις ακόλουθες απαιτήσεις:

α)

λειτουργούν ανεξάρτητα από τους συμμετέχοντες στην αγορά και εξασφαλίζουν ότι όλες οι επιχειρήσεις ηλεκτρικής ενέργειας έχουν ίση μεταχείριση στα αποτελέσματα αναζήτησης·

β)

αναφέρουν με σαφήνεια τους ιδιοκτήτες τους και το φυσικό ή νομικό πρόσωπο που χειρίζεται και ελέγχει το εργαλείο, καθώς και πληροφορίες σχετικά με τον τρόπο χρηματοδότησης των εργαλείων·

γ)

θέτουν σαφή και αντικειμενικά κριτήρια στα οποία θα βασιστεί η σύγκριση, περιλαμβανομένων και υπηρεσιών, και τα κοινοποιούν·

δ)

χρησιμοποιούν απλή και σαφή γλώσσα·

ε)

παρέχουν ακριβή και επικαιροποιημένη πληροφόρηση και αναφέρουν την ώρα της τελευταίας ενημέρωσης·

στ)

είναι προσβάσιμα στα άτομα με αναπηρία, όντας αντιληπτά, λειτουργικά, κατανοητά και εύρωστα·

ζ)

περιλαμβάνουν αποτελεσματική διαδικασία για την αναφορά εσφαλμένης πληροφόρησης σχετικά με τις δημοσιοποιούμενες προσφορές, και

η)

πραγματοποιούν συγκρίσεις και ταυτόχρονα περιορίζουν τις απαιτούμενες πληροφορίες προσωπικού χαρακτήρα στα δεδομένα που είναι απολύτως αναγκαία για τη σύγκριση.

Τα κράτη μέλη εξασφαλίζουν ότι τουλάχιστον ένα εργαλείο καλύπτει ολόκληρη την αγορά. Όπου η αγορά καλύπτεται από πολλαπλά εργαλεία, τα εργαλεία αυτά περιλαμβάνουν το ευρύτερο δυνατό φάσμα προσφορών παροχής ηλεκτρικής ενέργειας, ώστε να καλύπτουν σημαντικό τμήμα της αγοράς και, εάν οι παρουσιαζόμενες πληροφορίες δεν καλύπτουν πλήρως την αγορά, σαφή σχετική δήλωση, πριν από την παρουσίαση των αποτελεσμάτων.

2.   Τα εργαλεία που αναφέρονται στην παράγραφο 1 μπορούν να τελούν υπό τη διαχείριση οποιασδήποτε οντότητας, μεταξύ άλλων, ιδιωτικών εταιρειών και δημόσιων αρχών ή φορέων.

3.   Τα κράτη μέλη διορίζουν αρμόδια αρχή υπεύθυνη για την έκδοση των εργαλείων σύγκρισης τα οποία πληρούν τις απαιτήσεις που ορίζονται στην παράγραφο 1 με σήμα εμπιστοσύνης, και επιφορτισμένη να εξασφαλίζει ότι τα εργαλεία σύγκρισης που φέρουν σήμα εμπιστοσύνης εξακολουθούν να πληρούν τις απαιτήσεις που καθορίζονται στην παράγραφο 1. Η εν λόγω αρχή είναι ανεξάρτητη από τους συμμετέχοντες στην αγορά και τους διαχειριστές των εργαλείων σύγκρισης.

4.   Τα κράτη μέλη μπορούν να απαιτούν τα εργαλεία σύγκρισης που αναφέρονται στην παράγραφο 1 να περιλαμβάνουν συγκριτικά κριτήρια σχετικά με τη φύση των υπηρεσιών που παρέχονται από τους προμηθευτές.

5.   Όλα τα εργαλεία σύγκρισης προσφορών των συμμετεχόντων στην αγορά είναι επιλέξιμα για υποβολή αίτησης για σήμα εμπιστοσύνης σύμφωνα με το παρόν άρθρο σε εθελοντική βάση και χωρίς διακρίσεις.

6.   Κατά παρέκκλιση από τις παραγράφους 3 και 5, τα κράτη μέλη μπορούν να επιλέγουν να μην προβλέπουν την έκδοση σήματος εμπιστοσύνης για τα εργαλεία σύγκρισης όταν υπάρχει δημόσια αρχή ή δημόσιος φορέας που παρέχει εργαλείο σύγκρισης το οποίο πληροί τις απαιτήσεις της παραγράφου 1.

Άρθρο 15

Ενεργοί πελάτες

1.   Τα κράτη μέλη διασφαλίζουν ότι οι τελικοί πελάτες δικαιούνται να ενεργούν ως ενεργοί πελάτες, χωρίς να υποβάλλονται σε δυσανάλογες ή διακριτικές τεχνικές απαιτήσεις, διοικητικές απαιτήσεις, διαδικασίες και χρεώσεις, και σε τέλη δικτύου που δεν αντανακλούν το κόστος·

2.   Τα κράτη μέλη διασφαλίζουν ότι οι ενεργοί πελάτες:

α)

δικαιούνται να ασκούν τη δραστηριότητά τους είτε απευθείας είτε μέσω σωρευτικής εκπροσώπησης·

β)

δικαιούνται να πωλούν αυτοπαραγόμενη ηλεκτρική ενέργεια μεταξύ άλλων μέσω συμφωνιών αγοράς ενέργειας·

γ)

δικαιούνται να συμμετέχουν σε προγράμματα ευελιξίας και ενεργειακής απόδοσης·

δ)

δικαιούνται να αναθέτουν σε τρίτους τη διαχείριση των εγκαταστάσεων που απαιτούνται για τις δραστηριότητές τους, συμπεριλαμβανομένης της εγκατάστασης, της λειτουργίας, της διαχείρισης δεδομένων και της συντήρησης χωρίς οι τρίτοι αυτοί να θεωρούνται ενεργοί πελάτες·

ε)

καταβάλλουν τέλη δικτύου που αντικατοπτρίζουν το κόστος, είναι διαφανή και δεν εισάγουν διακρίσεις, με χωριστή πληροφόρηση για την ηλεκτρική ενέργεια που τροφοδοτείται στο δίκτυο και την ηλεκτρική ενέργεια που καταναλώνεται από το δίκτυο, σύμφωνα με το άρθρο 59 παράγραφος 9 της παρούσας οδηγίας και το άρθρο 18 του κανονισμού (ΕΕ) 2019/943, διασφαλίζοντας ότι συμβάλλουν με τρόπο επαρκή και ισορροπημένο στον επιμερισμό του συνολικού κόστους του συστήματος·

στ)

είναι οικονομικά υπεύθυνοι για τις ανισορροπίες που προκαλούν στο σύστημα ηλεκτρικής ενέργειας. Στον βαθμό αυτόν είναι υπεύθυνα για την ισορροπία μέρη ή μεταβιβάζουν την υποχρέωση εξισορρόπησης που υπέχουν σύμφωνα με το άρθρο 5 του κανονισμού (ΕΕ) 2019/943.

3.   Τα κράτη μέλη μπορούν να έχουν στην εθνική τους νομοθεσία διαφορετικές διατάξεις για τους μεμονωμένους και τους από κοινού δρώντες ενεργούς πελάτες, υπό την προϋπόθεση ότι όλα τα δικαιώματα και οι υποχρεώσεις που προβλέπονται στο παρόν άρθρο ισχύουν για όλους τους ενεργούς πελάτες. Κάθε διαφορετική μεταχείριση προς τους από κοινού δρώντες ενεργούς πελάτες πρέπει να είναι αναλογική και δεόντως αιτιολογημένη.

4.   Τα κράτη μέλη τα οποία διαθέτουν ήδη συστήματα που δεν υπολογίζουν χωριστά την ηλεκτρική ενέργεια που τροφοδοτείται στο δίκτυο και την ηλεκτρική ενέργεια που καταναλώνεται από το δίκτυο δεν χορηγούν νέα δικαιώματα βάσει των συστημάτων αυτών μετά τις 31 Δεκεμβρίου 2023. Όλοι οι πελάτες που υπόκεινται σε υφιστάμενα συστήματα πρέπει ανά πάσα στιγμή να έχουν τη δυνατότητα να επιλέξουν νέο λογιστικό σύστημα χωριστά για την ηλεκτρική ενέργεια που τροφοδοτείται στο δίκτυο και την ηλεκτρική ενέργεια που καταναλώνεται από το δίκτυο ως βάση για τον υπολογισμό των τελών δικτύου.

5.   Τα κράτη μέλη διασφαλίζουν ότι οι ενεργοί πελάτες που έχουν στην ιδιοκτησία τους εγκαταστάσεις αποθήκευσης ενέργειας:

α)

έχουν το δικαίωμα σύνδεσης με το δίκτυο εντός εύλογου χρονικού διαστήματος μετά το αίτημα, εφόσον πληρούνται όλες οι αναγκαίες προϋποθέσεις, όπως η ευθύνη εξισορρόπησης και η επαρκής διάθεση μετρητών·

β)

δεν υποβάλλονται σε καμία διπλή επιβάρυνση, συμπεριλαμβανομένων των τελών δικτύου, για την αποθηκευμένη ηλεκτρική ενέργεια που παραμένει εντός των εγκαταστάσεών τους και όταν παρέχουν υπηρεσίες ευελιξίας σε διαχειριστές συστημάτων·

γ)

δεν υποβάλλονται σε δυσανάλογες απαιτήσεις άδειας και τέλη·

δ)

επιτρέπεται να παρέχουν περισσότερες από μία υπηρεσίες ταυτόχρονα, εάν είναι τεχνικά εφικτό.

Άρθρο 16

Ενεργειακές κοινότητες πολιτών

1.   Τα κράτη μέλη προβλέπουν ευνοϊκό κανονιστικό πλαίσιο για τις ενεργειακές κοινότητες πολιτών εξασφαλίζοντας ότι:

α)

η συμμετοχή σε ενεργειακή κοινότητα πολιτών είναι ανοικτή και οικειοθελής·

β)

οι εταίροι ή τα μέλη της ενεργειακής κοινότητας πολιτών έχουν τη δυνατότητα να αποχωρήσουν από την κοινότητα · σε αυτή την περίπτωση, ισχύει το άρθρο 12·

γ)

οι εταίροι ή τα μέλη της ενεργειακής κοινότητας πολιτών δεν χάνουν τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις που έχουν ως οικιακοί πελάτες ή ενεργοί πελάτες·

δ)

με την επιφύλαξη της καταβολής δίκαιης αποζημίωσης όπως αξιολογείται από τη ρυθμιστική αρχή, ο σχετικός διαχειριστής συστήματος διανομής συνεργάζεται με τις ενεργειακές κοινότητες πολιτών ώστε να διευκολύνει τις μεταφορές ηλεκτρικής ενέργειας εντός των ενεργειακών κοινοτήτων πολιτών·

ε)

οι ενεργειακές κοινότητες πολιτών υπόκεινται σε διαδικασίες και επιβαρύνσεις που δεν επιφέρουν διακρίσεις και είναι δίκαιες, αναλογικές και διαφανείς, μεταξύ άλλων για την καταχώριση και τη χορήγηση αδειών, και σε τέλη δικτύου που είναι διαφανή, δεν επιφέρουν διακρίσεις και αντικατοπτρίζουν το κόστος, σύμφωνα με το άρθρο 18 του κανονισμού (ΕΕ) 2019/943 διασφαλίζοντας ότι συμβάλλουν με τρόπο επαρκή και ισορροπημένο στον επιμερισμό του συνολικού κόστους του συστήματος.

2.   Τα κράτη μέλη μπορούν να προβλέπουν στο ευνοϊκό ρυθμιστικό πλαίσιο ότι οι ενεργειακές κοινότητες πολιτών:

α)

είναι ανοικτές σε διασυνοριακή συμμετοχή·

β)

έχουν δικαίωμα να κατέχουν, να συστήνουν, να αγοράζουν ή να μισθώνουν δίκτυα διανομής και να τα διαχειρίζονται αυτόνομα υπό τις προϋποθέσεις που ορίζονται στην παράγραφο 4 του παρόντος άρθρου·

γ)

υπόκεινται σε εξαιρέσεις που προβλέπονται στο άρθρο 38 παράγραφος 2.

3.   Τα κράτη μέλη εξασφαλίζουν ότι οι ενεργειακές κοινότητες πολιτών:

α)

έχουν πρόσβαση σε όλες τις αγορές ηλεκτρικής ενέργειας είτε απευθείας είτε μέσω σωρευτικής εκπροσώπησης κατά τρόπο που δεν εισάγει διακρίσεις·

β)

αντιμετωπίζονται με αναλογικό τρόπο που δεν επιφέρει διακρίσεις όσον αφορά τις δραστηριότητες, τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις τους ως τελικών πελατών, παραγωγών, προμηθευτών, διαχειριστών συστήματος διανομής ή συμμετεχόντων στην αγορά που δραστηριοποιούνται στη σωρευτική εκπροσώπηση·

γ)

είναι οικονομικά υπεύθυνες για τις ανισορροπίες που προκαλούν στο σύστημα ηλεκτρικής ενέργειας. Στον βαθμό αυτό είναι υπεύθυνα για την ισορροπία μέρη ή μεταβιβάζουν την υποχρέωση εξισορρόπησης που υπέχουν σύμφωνα με το άρθρο 4 του κανονισμού (ΕΕ) 2019/943·

δ)

όσον αφορά την κατανάλωση αυτοπαραγόμενης ηλεκτρικής ενέργειας, οι ενεργειακές κοινότητες πολιτών αντιμετωπίζονται ως ενεργοί πελάτες σύμφωνα με το άρθρο 15 παράγραφος 2 στοιχείο ε)·

ε)

έχουν δικαίωμα να οργανώνουν εντός της ενεργειακής κοινότητας πολιτών την από κοινού χρήση της ηλεκτρικής ενέργειας που παράγεται από τις μονάδες παραγωγής που έχει στην ιδιοκτησία της η κοινότητα, με την επιφύλαξη άλλων διατάξεων του παρόντος άρθρου και με διατήρηση των δικαιωμάτων και των υποχρεώσεων των μελών της κοινότητας ως καταναλωτών.

Για τους σκοπούς του στοιχείου ε) του πρώτου εδαφίου, σε περίπτωση που η ηλεκτρική ενέργεια επιμερίζεται, αυτό ισχύει με την επιφύλαξη των εφαρμοστέων τελών δικτύου, τιμολογίων και εισφορών, σύμφωνα με διαφανή ανάλυση κόστους-οφέλους των κατανεμημένων ενεργειακών πόρων που έχει αναπτύξει η εθνική αρμόδια αρχή.

4.   Τα κράτη μέλη μπορούν να αποφασίσουν να χορηγήσουν στις ενεργειακές κοινότητες πολιτών το δικαίωμα διαχείρισης δικτύου διανομής στην περιοχή λειτουργίας τους και να καθορίσουν τις σχετικές διαδικασίες, με την επιφύλαξη του κεφαλαίου IV και των λοιπών κανόνων και κανονισμών που ισχύουν για τους διαχειριστές συστημάτων διανομής. Όποτε χορηγείται αυτό το δικαίωμα, τα κράτη μέλη διασφαλίζουν ότι οι ενεργειακές κοινότητες πολιτών:

α)

μπορούν να συνάψουν συμφωνία όσον αφορά τη λειτουργία του δικτύου τους με σχετικό διαχειριστή συστήματος διανομής ή διαχειριστή συστήματος μεταφοράς με το οποίο είναι συνδεδεμένο το δίκτυό τους ·

β)

υπόκεινται σε κατάλληλα τέλη δικτύου στα σημεία σύνδεσης μεταξύ του δικτύου τους και του δικτύου διανομής εκτός της ενεργειακής κοινότητας πολιτών και ότι τα εν λόγω τέλη δικτύου περιλαμβάνουν χωριστή πληροφόρηση για την ηλεκτρική ενέργεια με την οποία τροφοδοτείται το δίκτυο διανομής και την ηλεκτρική ενέργεια που καταναλώνεται από το δίκτυο διανομής εκτός της ενεργειακής κοινότητας πολιτών, σύμφωνα με το άρθρο 59 παράγραφος 7·

γ)

οι ενεργειακές κοινότητες πολιτών δεν επιφέρουν διακρίσεις ή βλάβες στους πελάτες που παραμένουν συνδεδεμένοι με το σύστημα διανομής.

Άρθρο 17

Απόκριση ζήτησης μέσω σωρευτικής εκπροσώπησης

1.   Τα κράτη μέλη επιτρέπουν και προωθούν τη συμμετοχή της απόκρισης ζήτησης μέσω σωρευτικής εκπροσώπησης. Τα κράτη μέλη επιτρέπουν στους τελικούς πελάτες, συμπεριλαμβανομένων όσων προσφέρουν απόκριση ζήτησης μέσω σωρευτικής εκπροσώπησης, να συμμετέχουν από κοινού με τους παραγωγούς ηλεκτρικής ενέργειας σε όλες τις αγορές ηλεκτρικής ενέργειας κατά τρόπο που δεν εισάγει διακρίσεις.

2.   Τα κράτη μέλη διασφαλίζουν ότι οι διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς και οι διαχειριστές συστημάτων διανομής, κατά την προμήθεια επικουρικών υπηρεσιών, αντιμετωπίζουν χωρίς διακρίσεις τους συμμετέχοντες στην αγορά που δραστηριοποιούνται στη σωρευτική εκπροσώπηση της απόκρισης ζήτησης από κοινού με τους παραγωγούς, βάσει των τεχνικών τους δυνατοτήτων.

3.   Τα κράτη μέλη εξασφαλίζουν ότι το σχετικό ρυθμιστικό τους πλαίσιο περιλαμβάνει τουλάχιστον τα ακόλουθα στοιχεία:

α)

το δικαίωμα κάθε συμμετέχοντος στην αγορά δραστηριοποιούμενου στη σωρευτική εκπροσώπηση, συμπεριλαμβανομένων των ανεξάρτητων φορέων σωρευτικής εκπροσώπησης, να εισέρχεται σε αγορές ηλεκτρικής ενέργειας χωρίς τη συγκατάθεση των λοιπών συμμετεχόντων στην αγορά·

β)

αντικειμενικούς και διαφανείς κανόνες που αναθέτουν με σαφήνεια ρόλους και αρμοδιότητες σε όλες τις επιχειρήσεις ηλεκτρικής ενέργειας και τους πελάτες·

γ)

αντικειμενικούς και διαφανείς κανόνες και διαδικασίες για την ανταλλαγή δεδομένων μεταξύ συμμετεχόντων στην αγορά δραστηριοποιούμενων στη σωρευτική εκπροσώπηση και λοιπών επιχειρήσεων ηλεκτρικής ενέργειας μέσω των οποίων να εξασφαλίζεται η εύκολη πρόσβαση σε δεδομένα επί ίσοις όροις και χωρίς διακρίσεις και, ταυτόχρονα, η πλήρης προστασία των εμπορικών δεδομένων και των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα των πελατών·

δ)

την υποχρέωση για τους συμμετέχοντες στην αγορά που δραστηριοποιούνται στη σωρευτική εκπροσώπηση να είναι οικονομικά υπεύθυνοι για τις ανισορροπίες που προκαλούν στο σύστημα ηλεκτρικής ενέργειας. Στον βαθμό αυτόν είναι υπεύθυνα για την ισορροπία μέρη ή μεταβιβάζουν την υποχρέωση εξισορρόπησης που υπέχουν σύμφωνα με το άρθρο 5 του κανονισμού (ΕΕ) 2019/943.

ε)

οι τελικοί πελάτες οι οποίοι έχουν συνάψει σύμβαση με ανεξάρτητους φορείς σωρευτικής εκπροσώπησης δεν επιβαρύνονται με πληρωμές, κυρώσεις ή άλλον αδικαιολόγητο συμβατικό περιορισμό από τους προμηθευτές τους·

στ)

μηχανισμό επίλυσης διαφορών μεταξύ των συμμετεχόντων στην αγορά που δραστηριοποιούνται στη σωρευτική εκπροσώπηση και των λοιπών συμμετεχόντων στην αγορά συμπεριλαμβανομένης της ευθύνης για ανισορροπίες.

4.   Τα κράτη μέλη μπορούν να απαιτούν από τις επιχειρήσεις ηλεκτρικής ενέργειας ή από τους συμμετέχοντες τελικούς πελάτες να καταβάλλουν χρηματική αποζημίωση σε άλλους συμμετέχοντες στην αγορά ή στο αντίστοιχο υπεύθυνο για την ισορροπία μέρος, εάν αυτοί οι συμμετέχοντες στην αγορά ή το υπεύθυνο για την ισορροπία μέρος επηρεάζονται άμεσα από την ενεργοποίηση της απόκρισης ζήτησης. Η χρηματική αποζημίωση αυτή δεν δημιουργεί φραγμό για την είσοδο στην αγορά συμμετεχόντων στην αγορά που δραστηριοποιούνται στη σωρευτική εκπροσώπηση ούτε φραγμό για την ευελιξία. Σε αυτές τις περιπτώσεις, η καταβολή της χρηματικής αποζημίωσης περιορίζεται αυστηρά στην κάλυψη των δαπανών για τους προμηθευτές των συμμετεχόντων πελατών ή του αντίστοιχου υπεύθυνου για την ισορροπία μέρους ως αποτέλεσμα της ενεργοποίησης της απόκρισης ζήτησης. Η μέθοδος υπολογισμού της αποζημίωσης μπορεί να λαμβάνει υπόψη τα οφέλη που προκαλούνται από τους ανεξάρτητους φορείς σωρευτικής εκπροσώπησης σε άλλους συμμετέχοντες στην αγορά και σε μια τέτοια περίπτωση οι φορείς σωρευτικής εκπροσώπησης ή οι συμμετέχοντες καταναλωτές μπορεί να απαιτείται να συνεισφέρουν στην εν λόγω αποζημίωση μόνον εάν και στο βαθμό που τα οφέλη για όλους τους προμηθευτές, τους πελάτες και τα αντίστοιχα υπεύθυνα για την ισορροπία μέρη δεν υπερβαίνουν τις άμεσες δαπάνες στις οποίες υποβλήθηκαν. Η μέθοδος υπολογισμού υπόκειται στην έγκριση της ρυθμιστικής αρχής ή άλλης εθνικής αρμόδιας αρχής.

5.   Τα κράτη μέλη μεριμνούν ώστε οι ρυθμιστικές αρχές ή, εφόσον απαιτείται από το οικείο εθνικό νομικό σύστημα, οι διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς και οι διαχειριστές συστημάτων διανομής σε στενή συνεργασία με τους συμμετέχοντες στην αγορά και τους τελικούς πελάτες να καθορίζουν τις τεχνικές απαιτήσεις για τη συμμετοχή της απόκρισης ζήτησης σε όλες τις αγορές ηλεκτρικής ενέργειας βάσει των τεχνικών χαρακτηριστικών των εν λόγω αγορών και των τεχνικών δυνατοτήτων της απόκρισης ζήτησης. Οι απαιτήσεις αυτές καλύπτουν τη συμμετοχή φορτίων σωρευτικής εκπροσώπησης.

Άρθρο 18

Τιμολόγηση και πληροφορίες τιμολόγησης

1.   Τα κράτη μέλη διασφαλίζουν ότι οι λογαριασμοί και οι πληροφορίες τιμολόγησης είναι ακριβείς, κατανοητές, σαφείς, περιεκτικές, φιλικές για τον χρήστη και παρουσιάζονται κατά τρόπο που διευκολύνει τη σύγκριση από τους τελικούς πελάτες. Εάν οι τελικοί πελάτες το ζητήσουν, λαμβάνουν σαφείς και κατανοητές εξηγήσεις για τον τρόπο με τον οποίο προέκυψε ο λογαριασμός τους, ιδίως δε στην περίπτωση που οι λογαριασμοί δεν βασίζονται στην πραγματική κατανάλωση.

2.   Τα κράτη μέλη διασφαλίζουν ότι οι τελικοί πελάτες λαμβάνουν δωρεάν όλους τους λογαριασμούς τους και τις πληροφορίες τιμολόγησης.

3.   Τα κράτη μέλη διασφαλίζουν ότι προσφέρεται στους τελικούς πελάτες η επιλογή παροχής των λογαριασμών και των πληροφοριών τιμολόγησης με ηλεκτρονικό τρόπο καθώς και ευέλικτες ρυθμίσεις για τις πληρωμές των λογαριασμών.

4.   Εάν η σύμβαση περιλαμβάνει μελλοντική αλλαγή προϊόντος ή τιμής ή έκπτωση, αυτό θα πρέπει να αναγράφεται στον λογαριασμό μαζί με την ημερομηνία κατά την οποία πραγματοποιείται η αλλαγή.

5.   Τα κράτη μέλη ζητούν τη γνώμη των οργανώσεων καταναλωτών όταν εξετάζουν το ενδεχόμενο να επιφέρουν αλλαγές στις απαιτήσεις περιεχομένου του λογαριασμού.

6.   Τα κράτη μέλη διασφαλίζουν ότι οι λογαριασμοί και οι πληροφορίες τιμολόγησης πληρούν τις ελάχιστες απαιτήσεις που καθορίζονται στο παράρτημα I.

Άρθρο 19

Έξυπνα συστήματα μέτρησης

1.   Προκειμένου να προωθηθεί η ενεργειακή απόδοση και να ενισχυθεί η θέση των τελικών καταναλωτών, τα κράτη μέλη ή, όταν το κράτος μέλος έχει σχετικά προβλέψει, η ρυθμιστική αρχή, συνιστούν ένθερμα στις επιχειρήσεις ηλεκτρικής ενέργειας και τους άλλους συμμετέχοντες στην αγορά να βελτιστοποιήσουν τη χρήση ηλεκτρικής ενέργειας, μεταξύ άλλων, με την προσφορά υπηρεσιών ενεργειακής διαχείρισης, την ανάπτυξη καινοτόμων μεθόδων τιμολόγησης, και την εισαγωγή έξυπνων συστημάτων μέτρησης τα οποία είναι διαλειτουργικά ιδίως με συστήματα διαχείρισης της κατανάλωσης ενέργειας και με έξυπνα δίκτυα, σύμφωνα με την ισχύουσα ενωσιακή νομοθεσία για την προστασία των δεδομένων.

2.   Τα κράτη μέλη εξασφαλίζουν την εφαρμογή έξυπνων συστημάτων μέτρησης στην επικράτειά τους τα οποία βοηθούν την ενεργό συμμετοχή των καταναλωτών στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας. Η εν λόγω εφαρμογή ενδέχεται να υπόκειται σε αξιολόγηση κόστους-οφέλους η οποία πραγματοποιείται σύμφωνα με τις αρχές που καθορίζονται στο παράρτημα II.

3.   Όσα κράτη μέλη προχωρούν στην εγκατάσταση έξυπνων συστημάτων μέτρησης εγκρίνουν και δημοσιεύουν τις ελάχιστες λειτουργικές και τεχνικές απαιτήσεις των έξυπνων συστημάτων μέτρησης που πρόκειται να εγκατασταθούν στην επικράτειά τους, σύμφωνα με τις διατάξεις που προβλέπονται στο άρθρο 20 και στο παράρτημα II. Τα κράτη μέλη διασφαλίζουν τη διαλειτουργικότητα των εν λόγω έξυπνων συστημάτων μέτρησης καθώς και την ικανότητά τους να παρέχουν στοιχεία για τα συστήματα ενεργειακής διαχείρισης των καταναλωτών. Για τον σκοπό αυτό, τα κράτη μέλη λαμβάνουν δεόντως υπόψη τη χρήση κατάλληλων διαθέσιμων προτύπων, συμπεριλαμβανομένων των προτύπων εκείνων που καθιστούν δυνατή τη διαλειτουργικότητα, τις βέλτιστες πρακτικές και τη σημασία της ανάπτυξης έξυπνων δικτύων και της εσωτερικής αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας.

4.   Όσα κράτη μέλη προχωρούν στην εγκατάσταση έξυπνων συστημάτων μέτρησης μεριμνούν ώστε οι τελικοί πελάτες να συνεισφέρουν στις σχετικές δαπάνες της εγκατάστασης με διαφανή και αμερόληπτο τρόπο λαμβάνοντας παράλληλα υπόψη τα μακροπρόθεσμα οφέλη για ολόκληρη την αλυσίδα αξίας. Τα κράτη μέλη ή, όταν το κράτος μέλος έχει προβλέψει σχετικά, οι ορισθείσες αρμόδιες αρχές, παρακολουθούν σε τακτική βάση την εν λόγω εγκατάσταση στην επικράτειά τους, με σκοπό την καταγραφή της εξασφάλισης των οφελών για τους καταναλωτές.

5.   Όταν η εγκατάσταση έξυπνων συστημάτων μέτρησης αξιολογείται αρνητικά, ως απόρροια της αξιολόγησης κόστους-οφέλους που περιγράφεται στην παράγραφο 2, τα κράτη μέλη διασφαλίζουν ότι η εν λόγω αξιολόγηση επανεξετάζεται τουλάχιστον ανά τέσσερα έτη ή συχνότερα ως απάντηση σε σημαντικές αλλαγές στις υποκείμενες παραδοχές και τις εξελίξεις της τεχνολογίας και της αγοράς. Τα κράτη μέλη κοινοποιούν στις υπηρεσίες της Επιτροπής τα αποτελέσματα της επικαιροποιημένης τους αξιολόγησης κόστους-ωφέλειας, μόλις αυτά καταστούν διαθέσιμα.

6.   Οι διατάξεις της παρούσας οδηγίας σχετικά με τα έξυπνα συστήματα μέτρησης ισχύουν για τις μελλοντικές εγκαταστάσεις και τις αντικαταστάσεις παλαιότερων έξυπνων μετρητών. Τα συστήματα έξυπνης μέτρησης που είναι ήδη εγκατεστημένα ή των οποίων η «έναρξη εργασιών» τοποθετείται χρονικά πριν από την 4η Ιουλίου 2019, μπορούν να παραμείνουν σε λειτουργία καθ' όλη τη διάρκεια της ζωής τους αλλά, στην περίπτωση έξυπνων συστημάτων μέτρησης που δεν πληρούν τις απαιτήσεις του άρθρου 20 και του παραρτήματος ΙΙ, το αργότερο έως τις 5 Ιουλίου 2031.

Για τον σκοπό της παρούσας παραγράφου, «έναρξη εργασιών» νοείται η έναρξη των εργασιών κατασκευής για την επένδυση είτε η πρώτη δέσμευση της εταιρείας για την παραγγελία εξοπλισμού ή άλλη δέσμευση που καθιστά την επένδυση αμετάκλητη, οποιαδήποτε και αν είναι η πρώτη χρονικά. Η αγορά οικοπέδων και οι προπαρασκευαστικές εργασίες όπως η έκδοση αδειών και η εκπόνηση προκαταρκτικών μελετών σκοπιμότητας δεν θεωρούνται έναρξη εργασιών. Αναφορικά με τις εξαγορές, ως «έναρξη εργασιών» νοείται η χρονική στιγμή της απόκτησης των στοιχείων ενεργητικού που συνδέονται άμεσα με την αποκτηθείσα επιχείρηση·

Άρθρο 20

Λειτουργικές δυνατότητες έξυπνης μέτρησης

Όταν η εγκατάσταση έξυπνων συστημάτων μέτρησης αξιολογείται θετικά, ως απόρροια της αξιολόγησης κόστους-οφέλους που περιγράφεται στο άρθρο 19 παράγραφος 2, ή όταν η εγκατάσταση έξυπνων συστημάτων μέτρησης αναπτύσσεται συστηματικά μετά την 4η Ιουλίου 2019, τα κράτη μέλη εφαρμόζουν τα έξυπνα συστήματα μέτρησης σύμφωνα με τα ευρωπαϊκά πρότυπα, τις διατάξεις του παραρτήματος III και τις ακόλουθες αρχές:

α)

τα συστήματα έξυπνης μέτρησης μετρούν με ακρίβεια την πραγματική κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας και είναι ικανά να παρέχουν στους τελικούς πελάτες πληροφορίες σχετικά με τον πραγματικό χρόνο χρήσης. Τα επικυρωμένα ιστορικά δεδομένα κατανάλωσης καθίστανται εύκολα και ασφαλώς διαθέσιμα και ορατά στους τελικούς πελάτες κατόπιν αιτήματος και χωρίς πρόσθετη χρέωση. Τα μη επικυρωμένα δεδομένα κατανάλωσης σε σχεδόν πραγματικό χρόνο καθίστανται επίσης εύκολα και ασφαλώς διαθέσιμα στους τελικούς πελάτες χωρίς πρόσθετη χρέωση, μέσω τυποποιημένης διεπαφής ή εξ αποστάσεως πρόσβασης, με στόχο την υποστήριξη αυτοματοποιημένων προγραμμάτων ενεργειακής απόδοσης, της απόκρισης ζήτησης και λοιπών υπηρεσιών·

β)

η ασφάλεια των έξυπνων συστημάτων μέτρησης και επικοινωνίας δεδομένων διασφαλίζεται σύμφωνα με τη συναφή νομοθεσία της Ένωσης για την ασφάλεια και με τη δέουσα προσοχή στις βέλτιστες διαθέσιμες πρακτικές για την εξασφάλιση του υψηλότερου επιπέδου ασφάλειας στον κυβερνοχώρο λαμβανομένων υπόψη του κόστους και της αρχής της αναλογικότητας·

γ)

η προστασία της ιδιωτικής ζωής και των δεδομένων των τελικών πελατών διασφαλίζεται σύμφωνα με τη συναφή νομοθεσία της Ένωσης·

δ)

οι διαχειριστές των μετρητών διασφαλίζουν ότι οι μετρητές των ενεργών πελατών που τροφοδοτούν ηλεκτρική ενέργεια στο δίκτυο μπορούν να παρέχουν πληροφόρηση σχετικά με την ηλεκτρική ενέργεια που τροφοδοτείται στο δίκτυο από τους χώρους των ενεργών πελατών·

ε)

εάν οι τελικοί πελάτες υποβάλλουν σχετικό αίτημα, τα στοιχεία για την ηλεκτρική ενέργεια που τροφοδοτούν στο δίκτυο και τα στοιχεία κατανάλωσής τους ηλεκτρικής ενέργειας διατίθενται στους ίδιους, σύμφωνα με τις εκτελεστικές πράξεις που εκδίδονται όπως προβλέπεται στο άρθρο 24, μέσω τυποποιημένης διεπαφής επικοινωνίας και εξ αποστάσεως πρόσβασης, ή σε τρίτους που ενεργούν για λογαριασμό των τελικών πελατών, σε εύληπτο μορφότυπο,, που θα μπορούν να χρησιμοποιούν για να συγκρίνουν παρόμοιες προσφορές·

στ)

παρέχονται κατάλληλες συμβουλές και πληροφορίες στους τελικούς πελάτες πριν από ή κατά τον χρόνο εγκατάστασης έξυπνων μετρητών, κυρίως σχετικά με το σύνολο των δυνατοτήτων τους όσον αφορά τη χρήση των ενδείξεων του μετρητή, την παρακολούθηση της κατανάλωσης ενέργειας, καθώς και τη συλλογή και την επεξεργασία δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα, σύμφωνα με την ισχύουσα ενωσιακή νομοθεσία για την προστασία των δεδομένων·

ζ)

τα έξυπνα συστήματα μέτρησης επιτρέπουν στους τελικούς πελάτες να μετρούνται και να ρυθμίζονται στην ίδια χρονική αναλυτικότητα με την περίοδο ανισορροπιών στην εθνική αγορά.

Για τους σκοπούς του στοιχείου ε) του πρώτου εδαφίου, οι τελικοί πελάτες θα μπορούν να καταφορτώνουν τα δεδομένα μετρήσεων ή να τα διαβιβάζουν σε άλλο μέρος χωρίς πρόσθετο κόστος σύμφωνα με το δικαίωμά τους στη φορητότητα των δεδομένων δυνάμει της νομοθεσίας της Ένωσης για την προστασία των δεδομένων.

Άρθρο 21

Δικαίωμα έξυπνου μετρητή

1.   Όταν η εγκατάσταση έξυπνων συστημάτων μέτρησης αξιολογείται αρνητικά, ως απόρροια της αξιολόγησης κόστους-οφέλους που περιγράφεται στο άρθρο 19 παράγραφος 2, και όταν η εγκατάσταση έξυπνων συστημάτων μέτρησης δεν διεξάγεται συστηματικά, τα κράτη μέλη μεριμνούν ώστε κάθε τελικός πελάτης να δικαιούται, επιβαρυνόμενος με τις συναφείς δαπάνες, την εγκατάσταση ή, κατά περίπτωση, την αναβάθμιση, κατόπιν αιτήματος και υπό δίκαιους, εύλογους και οικονομικά αποδοτικούς όρους, έξυπνου μετρητή που συμμορφώνεται με τις ακόλουθες απαιτήσεις:

α)

διαθέτει, εφόσον είναι τεχνικά εφικτό, λειτουργικές δυνατότητες που αναφέρονται στο άρθρο 20 ή με ελάχιστο σύνολο λειτουργικών δυνατοτήτων που καθορίζεται και δημοσιεύεται από τα κράτη μέλη σε εθνικό επίπεδο και σύμφωνα με τις διατάξεις του παραρτήματος II,

β)

είναι διαλειτουργικός και σε θέση να παρέχει την επιθυμητή συνδεσιμότητα των υποδομών μέτρησης με τα συστήματα ενεργειακής διαχείρισης των καταναλωτών σε σχεδόν πραγματικό χρόνο.

2.   Στο πλαίσιο αιτήματος καταναλωτή για έξυπνο μετρητή δυνάμει της παραγράφου 1, τα κράτη μέλη, ή όταν το κράτος μέλος έχει προβλέψει σχετικά, οι ορισθείσες αρμόδιες αρχές:

α)

διασφαλίζουν ότι η προσφορά στον τελικό πελάτη που αιτείται την εγκατάσταση έξυπνου μετρητή αναφέρει ρητά και περιγράφει σαφώς:

i)

τις λειτουργίες και την υποστηριζόμενη διαλειτουργικότητα του έξυπνου μετρητή, τις εφικτές υπηρεσίες, καθώς επίσης και τα οφέλη που είναι αντικειμενικά δυνατό να επιτευχθούν με την κατοχή του εν λόγω έξυπνου μετρητή τη δεδομένη χρονική στιγμή·

ii)

τυχόν συναφείς δαπάνες που βαρύνουν τον τελικό καταναλωτή·

β)

μεριμνούν για την εγκατάσταση του μετρητή εντός εύλογης προθεσμίας, το αργότερο εντός τεσσάρων μηνών από το αίτημα του πελάτη·

γ)

αναθεωρούν τακτικά, τουλάχιστον ανά διετία, και καθιστούν δημόσια διαθέσιμες τις συναφείς δαπάνες, και καταγράφουν την εξέλιξη των δαπανών αυτών ως αποτέλεσμα τεχνολογικών εξελίξεων και πιθανών αναβαθμίσεων των συστημάτων μέτρησης.

Άρθρο 22

Συμβατική μέτρηση

1.   Εάν οι τελικοί πελάτες δε διαθέτουν έξυπνους μετρητές, τα κράτη μέλη φροντίζουν ώστε οι τελικοί πελάτες να προμηθευτούν μεμονωμένους συμβατικούς μετρητές οι οποίοι μετρούν με ακρίβεια την πραγματική τους κατανάλωση.

2.   Τα κράτη μέλη διασφαλίζουν ότι οι τελικοί πελάτες είναι σε θέση να διαβάζουν εύκολα τις ενδείξεις των συμβατικών μετρητών τους είτε απευθείας είτε έμμεσα μέσω ηλεκτρονικής διεπαφής ή άλλης κατάλληλης διεπαφής.

Άρθρο 23

Διαχείριση δεδομένων

1.   Κατά τη θέσπιση των κανόνων που αφορούν τη διαχείριση και την ανταλλαγή δεδομένων, τα κράτη μέλη, ή όταν το κράτος μέλος έχει προβλέψει σχετικά, οι ορισθείσες αρμόδιες αρχές καθορίζουν τους κανόνες για την πρόσβαση στα δεδομένα των τελικών πελατών από επιλέξιμα μέρη σύμφωνα με τις διατάξεις του παρόντος άρθρου και του εφαρμοστέου νομικού πλαισίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Για τους σκοπούς της παρούσας οδηγίας, στα δεδομένα περιλαμβάνονται δεδομένα μέτρησης και κατανάλωσης καθώς και δεδομένα που απαιτούνται για την αλλαγή προμηθευτή από τους τελικούς πελάτες, την απόκριση ζήτησης και λοιπών υπηρεσιών

2.   Τα κράτη μέλη οργανώνουν τη διαχείριση δεδομένων, ώστε να διασφαλίζεται η αποτελεσματική και ασφαλής πρόσβαση στα δεδομένα και ανταλλαγή δεδομένων, καθώς και η προστασία των δεδομένων και η ασφάλεια των δεδομένων.

Ανεξάρτητα από το μοντέλο διαχείρισης δεδομένων που εφαρμόζεται σε κάθε κράτος μέλος, τα αρμόδια για τη διαχείριση δεδομένων μέρη παρέχουν πρόσβαση στα δεδομένα του τελικού πελάτη σε κάθε επιλέξιμο μέρος σύμφωνα με τις διατάξεις της παραγράφου 1. Τα επιλέξιμα μέρη πρέπει να έχουν στη διάθεσή τους τα ζητούμενα δεδομένα χωρίς διακρίσεις και ταυτόχρονα. Η πρόσβαση στα δεδομένα πρέπει να είναι εύκολη και οι σχετικές διαδικασίες πρέπει να καθίστανται δημόσια διαθέσιμες.

3.   Οι κανόνες για την πρόσβαση σε δεδομένα και την αποθήκευση δεδομένων, για τους σκοπούς της παρούσας οδηγίας συμμορφώνονται με το αντίστοιχο δίκαιο της Ένωσης.

Η επεξεργασία δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα που διενεργείται στο πλαίσιο της παρούσας οδηγίας διενεργείται σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΕ) 2016/679.

4.   Τα κράτη μέλη, ή όταν το κράτος μέλος έχει προβλέψει σχετικά, οι ορισθείσες αρμόδιες αρχές χορηγούν άδειες και πιστοποιούν ή, κατά περίπτωση, εποπτεύουν τα μέρη που διαχειρίζονται δεδομένα, ώστε να εξασφαλίζεται ότι τα εν λόγω μέρη συμμορφώνονται με τις απαιτήσεις της παρούσας οδηγίας.

Με την επιφύλαξη των καθηκόντων των υπευθύνων προστασίας δεδομένων δυνάμει του κανονισμού (ΕΕ) 2016/679, τα κράτη μέλη δύνανται να αποφασίσουν να απαιτούν από τα μέρη που διαχειρίζονται δεδομένα να διορίζουν υπεύθυνους συμμόρφωσης, οι οποίοι θα είναι αρμόδιοι για την παρακολούθηση της εφαρμογής μέτρων που έχουν λάβει τα οικεία μέρη, με στόχο τη διασφάλιση αμερόληπτης πρόσβασης στα δεδομένα και τη συμμόρφωση με τις απαιτήσεις της παρούσας οδηγίας.

Τα κράτη μέλη δύνανται να ορίζουν υπεύθυνους ή φορείς συμμόρφωσης σύμφωνα με το άρθρο 35 παράγραφος 2 στοιχείο δ) προκειμένου να πληρούν τις υποχρεώσεις της παρούσας παραγράφου.

5.   Δεν επιτρέπεται πρόσθετη χρέωση των τελικών πελατών για την πρόσβαση στα δεδομένα τους ή για την υποβολή αιτήματος με σκοπό τα δεδομένα τους να καταστούν διαθέσιμα.

Τα κράτη μέλη είναι υπεύθυνα για τον καθορισμό των συναφών δαπανών πρόσβασης στα δεδομένα για τα επιλέξιμα μέρη.

Τα κράτη μέλη ή, όταν το κράτος μέλος έχει προβλέψει σχετικά, οι ορισθείσες αρμόδιες αρχές διασφαλίζουν ότι οι δαπάνες που χρεώνονται από ρυθμιζόμενες οντότητες οι οποίες παρέχουν υπηρεσίες δεδομένων είναι εύλογες και δεόντως αιτιολογημένες.

Άρθρο 24

Απαιτήσεις διαλειτουργικότητας και διαδικασίες για πρόσβαση στα δεδομένα

1.   Για την προώθηση του ανταγωνισμού στην αγορά λιανικής και την αποφυγή υπερβολικών διοικητικών δαπανών για τα επιλέξιμα μέρη, τα κράτη μέλη διευκολύνουν την πλήρη διαλειτουργικότητα των ενεργειακών υπηρεσιών εντός της Ένωσης.

2.   Η Επιτροπή θα θεσπίσει, με την έκδοση εκτελεστικών πράξεων απαιτήσεις διαλειτουργικότητας και μη συνεπαγόμενες διακρίσεις και διαφανείς διαδικασίες για την πρόσβαση στα δεδομένα που αναφέρονται στο άρθρο 23 παράγραφος 1. Αυτές οι εκτελεστικές πράξεις εκδίδονται σύμφωνα με τη συμβουλευτική διαδικασία που αναφέρεται στο άρθρο 68 παράγραφος 2.

3.   Τα κράτη μέλη διασφαλίζουν ότι οι επιχειρήσεις ηλεκτρικής ενέργειας εφαρμόζουν τις απαιτήσεις και διαδικασίες διαλειτουργικότητας για την πρόσβαση στα δεδομένα που αναφέρονται στην παράγραφο 2. Οι εν λόγω απαιτήσεις και διαδικασίες βασίζονται σε υφιστάμενες εθνικές πρακτικές.

Άρθρο 25

Ενιαία σημεία επαφής

Τα κράτη μέλη διασφαλίζουν τη δημιουργία ενιαίων σημείων επαφής, απ' όπου θα διατίθεται στους πελάτες το σύνολο των αναγκαίων πληροφοριών σχετικά με τα δικαιώματά τους, την ισχύουσα νομοθεσία και τους μηχανισμούς επίλυσης διαφορών που διαθέτουν σε περίπτωση διαφοράς. Τα ενιαία σημεία επαφής μπορεί να αποτελούν τμήμα γενικών σημείων πληροφόρησης των καταναλωτών.

Άρθρο 26

Δικαίωμα εξωδικαστικής επίλυσης διαφορών

1.   Τα κράτη μέλη εξασφαλίζουν ότι οι τελικοί πελάτες έχουν πρόσβαση σε απλούς, δίκαιους, διαφανείς, ανεξάρτητους, αποτελεσματικούς και αποδοτικούς μηχανισμούς εξωδικαστικής επίλυσης διαφορών για τον διακανονισμό διαφορών που αφορούν τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις που θεσπίζονται βάσει της παρούσας οδηγίας μέσω ενός ανεξάρτητου μηχανισμού όπως ένας «διαμεσολαβητής» ενέργειας ή ένας φορέας καταναλωτών ή μέσω ρυθμιστικής αρχής. Όταν ο τελικός πελάτης είναι καταναλωτής υπό την έννοια της οδηγίας 2013/11/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (23), οι εν λόγω εξωδικαστικοί μηχανισμοί συμμορφώνεται με τις απαιτήσεις ποιότητας που προβλέπονται στην οδηγία 2013/11/ΕΕ και προβλέπουν, όπου αυτό επιβάλλεται, συστήματα αποζημίωσης και αντιστάθμισης.

2.   Εφόσον απαιτείται, τα κράτη μέλη διασφαλίζουν ότι οι φορείς εναλλακτικής επίλυσης διαφορών συνεργάζονται για την παροχή μηχανισμών απλής, δίκαιης, διαφανούς, ανεξάρτητης, αποτελεσματικής και αποδοτικής εξωδικαστικής επίλυσης διαφορών για οποιαδήποτε διαφορά προκύπτει από προϊόντα ή υπηρεσίες που συνδέονται ή είναι δεσμοποιημένα με οποιοδήποτε προϊόν ή υπηρεσία εμπίπτει στο πεδίο εφαρμογής της παρούσας οδηγίας.

3.   Η συμμετοχή των επιχειρήσεων ηλεκτρικής ενέργειας σε εξωδικαστικούς μηχανισμούς επίλυσης διαφορών για οικιακούς πελάτες είναι υποχρεωτική, εκτός εάν το κράτος μέλος αποδείξει στην Επιτροπή ότι άλλοι μηχανισμοί είναι εξίσου αποτελεσματικοί.

Άρθρο 27

Καθολική υπηρεσία

1.   Τα κράτη μέλη διασφαλίζουν ότι όλοι οι οικιακοί πελάτες και, όπου κρίνεται σκόπιμο από τα κράτη μέλη, οι μικρές επιχειρήσεις απολαύουν της καθολικής υπηρεσίας, δηλαδή του δικαιώματος να προμηθεύονται ηλεκτρική ενέργεια συγκεκριμένης ποιότητας εντός του εδάφους τους σε ανταγωνιστικές, εύκολα και άμεσα συγκρίσιμες και διαφανείς τιμές που δεν εισάγουν διακρίσεις. Για να διασφαλίσουν την παροχή καθολικής υπηρεσίας, τα κράτη μέλη έχουν την ευχέρεια να καθορίσουν έναν Προμηθευτή Τελευταίου Καταφυγίου. Τα κράτη μέλη επιβάλλουν στις εταιρείες διανομής την υποχρέωση σύνδεσης των πελατών με το δίκτυό τους υπό όρους, προϋποθέσεις και τιμολόγια που καθορίζονται σύμφωνα με τη διαδικασία του άρθρου 59 παράγραφος 7. Η παρούσα οδηγία δεν εμποδίζει τα κράτη μέλη να ενισχύουν τη θέση των οικιακών και μικρών μη οικιακών καταναλωτών στην αγορά, με τη διεύρυνση των δυνατοτήτων για προαιρετικές συγκεντρώσεις των εκπροσώπων αυτής της κατηγορίας των πελατών.

2.   Η παράγραφος 1 εφαρμόζεται με διαφανή και αμερόληπτο τρόπο και δεν εμποδίζει την ελευθερία επιλογής προμηθευτή που προβλέπει το άρθρο 4.

Άρθρο 28

Ευάλωτοι πελάτες

1.   Τα κράτη μέλη λαμβάνουν κατάλληλα μέτρα για την προστασία των πελατών και, ειδικότερα, μεριμνούν ώστε να υπάρχουν επαρκείς διασφαλίσεις για την προστασία των ευάλωτων πελατών. Στο πλαίσιο αυτό, κάθε κράτος μέλος ορίζει την έννοια των «ευάλωτων πελατών», όπου μπορεί να γίνεται μνεία στην ενεργειακή φτώχεια, καθώς και, μεταξύ άλλων, την απαγόρευση διακοπής σύνδεσης τέτοιων καταναλωτών σε κρίσιμες περιόδους. Η έννοια των ευάλωτων πελατών μπορεί να περιλαμβάνει τα επίπεδα εισοδήματος, το μερίδιο των ενεργειακών δαπανών του διαθέσιμου εισοδήματος, την ενεργειακή απόδοση των κατοικιών, την κρίσιμη εξάρτηση από ηλεκτρικό εξοπλισμό για λόγους υγείας, την ηλικία ή άλλα κριτήρια. Τα κράτη μέλη διασφαλίζουν ότι τα δικαιώματα και οι υποχρεώσεις που συνδέονται με τους ευάλωτους πελάτες τηρούνται. Ειδικότερα λαμβάνουν μέτρα προστασίας των πελατών σε απομακρυσμένες περιοχές. Διασφαλίζουν υψηλά επίπεδα προστασίας των πελατών, ιδίως όσον αφορά τη διαφάνεια σχετικά με τους συμβατικούς όρους και προϋποθέσεις, τη γενική πληροφόρηση και τους μηχανισμούς επίλυσης διαφορών.

2.   Τα κράτη μέλη λαμβάνουν κατάλληλα μέτρα, όπως ευεργετήματα σε συστήματα κοινωνικής ασφάλισης, για την εξασφάλιση του απαραίτητου ενεργειακού εφοδιασμού σε ευάλωτους πελάτες ή την υποστήριξη των βελτιώσεων ενεργειακής απόδοσης, έτσι ώστε να αντιμετωπίζεται η ενεργειακή φτώχεια όπου εντοπίζεται, σύμφωνα με το άρθρο 3 παράγραφος 3 στοιχείο δ) του κανονισμού (ΕΕ) 2018/1999, μεταξύ άλλων και μέσα στο ευρύτερο πλαίσιο της φτώχειας. Τέτοια μέτρα δεν εμποδίζουν το ουσιαστικό άνοιγμα της αγοράς που ορίζεται στο άρθρο 4 ή τη λειτουργία της αγοράς και πρέπει να γνωστοποιούνται στην Επιτροπή, όπου αρμόζει, βάσει του άρθρου 9 παράγραφος 4. Αυτές οι γνωστοποιήσεις μπορεί επίσης να περιλαμβάνουν μέτρα που έχουν ληφθεί στο πλαίσιο του γενικού συστήματος κοινωνικής ασφάλισης.

Άρθρο 29

Ενεργειακή φτώχεια

Κατά την αξιολόγηση του αριθμού των νοικοκυριών που πλήττονται από ενεργειακή φτώχεια, σύμφωνα με το άρθρο 3 παράγραφος 3 στοιχείο δ) του κανονισμού (ΕΕ) 2018/1999, τα κράτη μέλη καθορίζουν και δημοσιεύουν ένα σύνολο κριτηρίων που μπορεί να περιλαμβάνουν χαμηλό εισόδημα, υψηλές ενεργειακές δαπάνες του διαθέσιμου εισοδήματος και χαμηλή ενεργειακή απόδοση.

Η Επιτροπή παρέχει καθοδήγηση σχετικά με τον ορισμό του «σημαντικού αριθμού νοικοκυριών που πλήττονται από ενεργειακή φτώχεια» στο πλαίσιο αυτό και στο πλαίσιο του άρθρου 5 παράγραφος 5, με βάση την παραδοχή ότι οποιαδήποτε αναλογία νοικοκυριών που αντιμετωπίζει ενεργειακή πενία μπορεί να θεωρηθεί σημαντική.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ IV

ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΔΙΑΝΟΜΗΣ

Άρθρο 30

Διορισμός διαχειριστών συστημάτων διανομής

Τα κράτη μέλη ορίζουν, ή ζητούν από τις επιχειρήσεις που είναι ιδιοκτήτριες των συστημάτων διανομής ή υπεύθυνες για αυτά να ορίζουν έναν ή περισσότερους διαχειριστές του συστήματος διανομής, για χρονικό διάστημα καθοριζόμενο από τα κράτη μέλη για λόγους αποτελεσματικότητας και οικονομικής ισορροπίας.

Άρθρο 31

Καθήκοντα των διαχειριστών συστημάτων διανομής

1.   Ο διαχειριστής συστήματος διανομής διασφαλίζει τη μακροπρόθεσμη ικανότητα του συστήματος να ανταποκρίνεται σε εύλογη ζήτηση διανομής ηλεκτρικής ενέργειας, θέτοντας σε λειτουργία, συντηρώντας και αναπτύσσοντας υπό οικονομικούς όρους ένα ασφαλές, αξιόπιστο και αποδοτικό σύστημα διανομής στην περιοχή που καλύπτει, λαμβάνοντας τη δέουσα μέριμνα για το περιβάλλον, και την ενεργειακή απόδοση.

2.   Εν πάση περιπτώσει, ο διαχειριστής συστήματος διανομής αποφεύγει κάθε διάκριση μεταξύ χρηστών ή κατηγοριών χρηστών του συστήματος, και ιδίως διακρίσεις υπέρ των συνδεδεμένων με αυτόν επιχειρήσεων.

3.   Ο διαχειριστής συστήματος διανομής παρέχει στους χρήστες του συστήματος τις πληροφορίες που χρειάζονται για την αποτελεσματική πρόσβαση στο σύστημα, συμπεριλαμβανομένης της χρήσης του.

4.   Κατά τον καταμερισμό εγκαταστάσεων παραγωγής, τα κράτη μέλη μπορούν να επιβάλλουν στον διαχειριστή συστήματος διανομής την υποχρέωση να δίνει προτεραιότητα στις εγκαταστάσεις παραγωγής που χρησιμοποιούν ανανεώσιμες πηγές ή που χρησιμοποιούν συμπαραγωγή υψηλής απόδοσης, σύμφωνα με το άρθρο 12 του κανονισμού (ΕΕ) 2019/943.

5.   Οι διαχειριστές συστήματος διανομής ενεργούν ως ουδέτερος φορέας διευκόλυνσης της αγοράς όσον αφορά την προμήθεια της ενέργειας που χρησιμοποιούν για να καλύπτουν τις απώλειες ενέργειας στο σύστημά τους με διαφανείς, αμερόληπτες και βασιζόμενες στην αγορά διαδικασίες, όταν ασκούν τα καθήκοντα αυτά.

6.   Όταν ο διαχειριστής συστήματος διανομής είναι υπεύθυνος για την προμήθεια προϊόντων και υπηρεσιών που είναι αναγκαία για την αποτελεσματική, αξιόπιστη και ασφαλή λειτουργία του συστήματος διανομής, οι κανόνες που θεσπίζονται από τον διαχειριστή συστήματος διανομής για τον σκοπό αυτό είναι αντικειμενικοί, διαφανείς και αμερόληπτοι και καταρτίζονται σε συντονισμό με τους διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς και άλλους σχετικούς συμμετέχοντες στην αγορά. Οι όροι και οι προϋποθέσεις, συμπεριλαμβανομένων των κανόνων και των τιμολογίων, κατά περίπτωση, για την παροχή τέτοιων προϊόντων και υπηρεσιών από τους διαχειριστές συστημάτων διανομής καθορίζονται σύμφωνα με το άρθρο 59 παράγραφος 7 κατά τρόπο αμερόληπτο που αντικατοπτρίζει το κόστος, και δημοσιεύονται.

7.   Κατά την εκτέλεση των καθηκόντων που περιγράφονται στην παράγραφο 6, ο διαχειριστής συστήματος διανομής προμηθεύεται τις επικουρικές υπηρεσίες μη σχετικές με τη συχνότητα που είναι αναγκαίες για το σύστημά του σύμφωνα με διαφανείς, αμερόληπτες και βασιζόμενες στην αγορά διαδικασίες, εκτός εάν η ρυθμιστική αρχή έχει εκτιμήσει ότι η βασιζόμενη στην αγορά παροχή επικουρικών υπηρεσιών μη σχετικών με τη συχνότητα δεν είναι οικονομικά αποδοτική και έχει χορηγήσει παρέκκλιση. Η υποχρέωση προμήθειας επικουρικών υπηρεσιών μη σχετικών με τη συχνότητα δεν εφαρμόζεται σε πλήρως ενσωματωμένα στοιχεία δικτύου.

8.   Η προμήθεια των προϊόντων και υπηρεσιών που αναφέρονται στην παράγραφο 6 διασφαλίζει την αποτελεσματική συμμετοχή όλων των ειδικευμένων συμμετεχόντων στην αγορά, συμπεριλαμβανομένων των συμμετεχόντων στην αγορά που παρέχουν ενέργεια από ανανεώσιμες πηγές, των συμμετεχόντων στην αγορά που ασχολούνται με την απόκριση ζήτησης, των διαχειριστών εγκαταστάσεων αποθήκευσης ενέργειας και των συμμετεχόντων στην αγορά που δραστηριοποιούνται στη σωρευτική εκπροσώπηση, ιδίως με την απαίτηση από τις ρυθμιστικές αρχές και τους διαχειριστές συστημάτων διανομής σε στενή συνεργασία με όλους τους συμμετέχοντες στην αγορά, συμπεριλαμβανομένων των διαχειριστών συστημάτων μεταφοράς, να καθορίζουν τεχνικές απαιτήσεις για τη συμμετοχή στις οικείες αγορές βάσει των τεχνικών χαρακτηριστικών των εν λόγω αγορών και των ικανοτήτων όλων των συμμετεχόντων στην αγορά.

9.   Οι διαχειριστές συστημάτων διανομής συνεργάζονται με τους διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς για την αποτελεσματική συμμετοχή των συμμετεχόντων στην αγορά που συνδέονται με το δίκτυό τους, στις αγορές λιανικής, χονδρικής και εξισορρόπησης. Η παροχή υπηρεσιών εξισορρόπησης από πόρους που βρίσκονται στο σύστημα διανομής συμφωνείται με τον αντίστοιχο διαχειριστή συστήματος μεταφοράς σύμφωνα με το άρθρο 57 του κανονισμού (ΕΕ) 2019/943 και το άρθρο 182 του κανονισμού (ΕΕ) 2017/1485 της Επιτροπής (24).

10.   Τα κράτη μέλη ή οι ορισθείσες αρμόδιες αρχές τους μπορούν να επιτρέπουν στους διαχειριστές συστημάτων διανομής να ασκούν δραστηριότητες άλλες από εκείνες που προβλέπονται στην παρούσα οδηγία και στον κανονισμό (ΕΕ) 2019/943, εφόσον οι δραστηριότητες αυτές είναι αναγκαίες ώστε οι διαχειριστές συστημάτων διανομής να εκπληρώνουν τις υποχρεώσεις τους δυνάμει της παρούσας οδηγίας ή του κανονισμού (ΕΕ) 2019/943, εφόσον η ρυθμιστική αρχή έχει αξιολογήσει την αναγκαιότητα μιας τέτοιας παρέκκλισης. Η παρούσα παράγραφος ισχύει με την επιφύλαξη του δικαιώματος των διαχειριστών συστημάτων διανομής να έχουν στην ιδιοκτησία τους, να αναπτύσσουν, να διαχειρίζονται ή να λειτουργούν δίκτυα διαφορετικά από τα δίκτυα ηλεκτρικής ενέργειας, εκτός εάν το κράτος μέλος ή η ορισθείσα αρμόδια αρχή δεν έχει χορηγήσει τέτοιο δικαίωμα.

Άρθρο 32

Κίνητρα για τη χρήση ευελιξίας σε δίκτυα διανομής

1.   Τα κράτη μέλη παρέχουν το απαραίτητο ρυθμιστικό πλαίσιο ώστε να επιτρέπουν και να παρέχουν κίνητρα στους διαχειριστές συστημάτων διανομής να προμηθεύονται υπηρεσίες ευελιξίας, συμπεριλαμβανομένης της διαχείρισης της συμφόρησης στην περιοχή τους, προκειμένου για τη βελτίωση της αποδοτικότητας όσον αφορά τη λειτουργία και την ανάπτυξη του συστήματος διανομής. Ειδικότερα, το ρυθμιστικό πλαίσιο διασφαλίζει ότι οι διαχειριστές συστημάτων διανομής μπορούν να προμηθεύονται υπηρεσίες από πηγές, όπως η αποκεντρωμένη παραγωγή, η απόκριση ζήτησης ή η αποθήκευση ενέργειας, και να εξετάζουν τη λήψη μέτρων ενεργειακής απόδοσης, όταν οι υπηρεσίες αυτές μειώνουν με οικονομικά αποδοτικό τρόπο την ανάγκη αναβάθμισης ή αντικατάστασης της δυναμικότητας ηλεκτρικής ενέργειας και τα οποία ενισχύουν την αποτελεσματική και ασφαλή λειτουργία του συστήματος διανομής. Οι διαχειριστές συστημάτων διανομής προμηθεύονται αυτές τις υπηρεσίες σύμφωνα με διαφανείς, αμερόληπτες και βασιζόμενες στην αγορά διαδικασίες, εκτός εάν οι ρυθμιστικές αρχές έχουν διαπιστώσει ότι η προμήθεια των εν λόγω υπηρεσιών δεν είναι οικονομικά αποδοτική ή όπου η εν λόγω προμήθεια οδηγεί σε σοβαρές στρεβλώσεις της αγοράς ή σε μεγαλύτερες συμφορήσεις.

2.   Οι διαχειριστές συστημάτων διανομής που υπόκεινται σε έγκριση της ρυθμιστικής αρχής ή η ίδια η ρυθμιστική αρχή, στο πλαίσιο διαφανούς και συμμετοχικής διαδικασίας που περιλαμβάνει όλους τους σχετικούς χρήστες του συστήματος και τον διαχειριστή του συστήματος μεταφοράς, ορίζουν τις προδιαγραφές για τις παρεχόμενες υπηρεσίες ευελιξίας και, κατά περίπτωση, τυποποιημένα προϊόντα της αγοράς για τις εν λόγω υπηρεσίες τουλάχιστον σε εθνικό επίπεδο. Οι προδιαγραφές διασφαλίζουν αποτελεσματική και χωρίς διακρίσεις συμμετοχή όλων των συμμετεχόντων στην αγορά, συμπεριλαμβανομένων των συμμετεχόντων στην αγορά που παρέχουν ενέργεια από ανανεώσιμες πηγές, των συμμετεχόντων στην αγορά που ασχολούνται με την απόκριση ζήτησης, των διαχειριστών εγκαταστάσεων αποθήκευσης ενέργειας και των συμμετεχόντων στην αγορά που δραστηριοποιούνται στη σωρευτική εκπροσώπηση. Οι διαχειριστές συστημάτων διανομής ανταλλάσσουν όλες τις απαραίτητες πληροφορίες και συντονίζονται με τους διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς, με σκοπό τη βέλτιστη αξιοποίηση των πηγών, τη διασφάλιση της ασφαλούς και αποτελεσματικής λειτουργίας του συστήματος και τη διευκόλυνση της ανάπτυξης της αγοράς. Οι διαχειριστές συστημάτων διανομής αμείβονται επαρκώς για την προμήθεια των εν λόγω υπηρεσιών, ώστε να ανακτούν τουλάχιστον τα αντίστοιχα εύλογα έξοδα, μεταξύ άλλων, τις απαραίτητες δαπάνες τεχνολογιών πληροφορικής και επικοινωνίας και τα έξοδα υποδομής.

3.   Η ανάπτυξη συστήματος διανομής βασίζεται σε ένα διαφανές πρόγραμμα ανάπτυξης δικτύου, το οποίο οι διαχειριστές συστημάτων διανομής δημοσιεύουν τουλάχιστον ανά διετία και υποβάλλουν στη ρυθμιστική αρχή ανά διετία. Το πρόγραμμα ανάπτυξης δικτύου παρέχει διαφάνεια όσον αφορά τις μεσοπρόθεσμες και μακροπρόθεσμες υπηρεσίες ευελιξίας που είναι αναγκαίες και περιλαμβάνει τις προβλεπόμενες επενδύσεις για τα επόμενα πέντε έως δέκα έτη, με ιδιαίτερη έμφαση στις βασικές υποδομές διανομής που απαιτούνται για τη σύνδεση νέας δυναμικότητας παραγωγής με νέα φορτία, όπως είναι τα σημεία επαναφόρτισης για ηλεκτρικά οχήματα. Το πρόγραμμα ανάπτυξης δικτύου περιλαμβάνει επίσης την αξιοποίηση της απόκρισης ζήτησης, της ενεργειακής απόδοσης, των εγκαταστάσεων αποθήκευσης ενέργειας ή άλλων πηγών, τις οποίες ο διαχειριστής συστήματος διανομής χρησιμοποιεί ως εναλλακτική λύση έναντι της επέκτασης του συστήματος.

4.   Οι διαχειριστές συστημάτων διανομής συμβουλεύονται όλους τους σχετικούς χρήστες του συστήματος και τους σχετικούς διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς για το πρόγραμμα ανάπτυξης δικτύου. Οι διαχειριστές συστημάτων διανομής δημοσιεύουν τα αποτελέσματα της διαδικασίας διαβούλευσης σε συνδυασμό με το πρόγραμμα ανάπτυξης δικτύου και υποβάλλουν αμφότερα στη ρυθμιστική αρχή. Η ρυθμιστική αρχή μπορεί να ζητεί τροποποιήσεις των προγραμμάτων.

5.   Τα κράτη μέλη δύνανται να αποφασίσουν να μην εφαρμόσουν την υποχρέωση της παραγράφου 3 στις ολοκληρωμένες επιχειρήσεις ηλεκτρικής ενέργειας οι οποίες εξυπηρετούν λιγότερους από 100 000 συνδεδεμένους πελάτες ή εξυπηρετούν μικρά απομονωμένα συστήματα.

Άρθρο 33

Ένταξη της ηλεκτροκίνησης στο δίκτυο ηλεκτρικής ενέργειας

1.   Με την επιφύλαξη της οδηγίας 2014/94/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (25), τα κράτη μέλη παρέχουν το απαραίτητο ρυθμιστικό πλαίσιο ώστε να διευκολύνουν τη σύνδεση δημόσια προσβάσιμων ή ιδιωτικών σημείων επαναφόρτισης με τα δίκτυα διανομής. Τα κράτη μέλη διασφαλίζουν ότι οι διαχειριστές συστημάτων διανομής συνεργάζονται κατά τρόπο που δεν εισάγει διακρίσεις με κάθε επιχείρηση η οποία έχει στην ιδιοκτησία της, αναπτύσσει, λειτουργεί ή διαχειρίζεται σημεία επαναφόρτισης για ηλεκτρικά οχήματα, όσον αφορά, μεταξύ άλλων, τη σύνδεση με το δίκτυο.

2.   Δεν επιτρέπεται στους διαχειριστές συστημάτων διανομής να έχουν στην ιδιοκτησία τους, να αναπτύσσουν, να διαχειρίζονται ή να λειτουργούν σημεία επαναφόρτισης για ηλεκτρικά οχήματα, εξαιρουμένων των περιπτώσεων στις οποίες οι διαχειριστές συστημάτων διανομής έχουν στην ιδιοκτησία τους ιδιωτικά σημεία επαναφόρτισης αποκλειστικά για δική τους χρήση.

3.   Κατά παρέκκλιση από την παράγραφο 2, τα κράτη μέλη επιτρέπουν στους διαχειριστές συστημάτων διανομής να έχουν στην ιδιοκτησία τους, να αναπτύσσουν, να διαχειρίζονται ή να λειτουργούν σημεία επαναφόρτισης για ηλεκτρικά οχήματα, μόνον εφόσον πληρούνται όλες οι ακόλουθες προϋποθέσεις:

α)

τα άλλα μέρη, έπειτα από ανοικτή και διαφανή και χωρίς διακρίσεις διαδικασία υποβολής προσφορών, που υπόκειται σε επανεξέταση από την εθνική ρυθμιστική αρχή, δεν έχουν αποκτήσει το δικαίωμα για ιδιοκτησία, ανάπτυξη, διαχείριση ή λειτουργία σημείων επαναφόρτισης για ηλεκτρικά οχήματα ή δεν μπορούσαν να παράσχουν τις εν λόγω υπηρεσίες με εύλογο κόστος και εγκαίρως·

β)

η ρυθμιστική αρχή έχει διενεργήσει εκ των προτέρων επανεξέταση των προϋποθέσεων της διαδικασίας πρόσκλησης προς υποβολή προσφορών του στοιχείου α) και έχει δώσει την έγκρισή της·

γ)

ο διαχειριστής συστήματος διανομής λειτουργεί τα σημεία επαναφόρτισης με βάση την πρόσβαση τρίτων σύμφωνα με το άρθρο 6 και πρέπει να αποφεύγει τις διακρίσεις μεταξύ χρηστών του συστήματος ή κατηγοριών χρηστών του συστήματος, ιδίως υπέρ των συνδεδεμένων με αυτόν επιχειρήσεων.

Η ρυθμιστική αρχή μπορεί να καταρτίζει κατευθυντήριες γραμμές ή ρήτρες για δημόσιες συμβάσεις με σκοπό να βοηθούν τους διαχειριστές συστημάτων διανομής να διασφαλίζουν δίκαιη διαδικασία πρόσκλησης προς υποβολή προσφορών.

4.   Όταν τα κράτη μέλη έχουν εφαρμόσει τις προϋποθέσεις που ορίζονται στην παράγραφο 3, τα κράτη μέλη ή οι ορισθείσες αρμόδιες αρχές τους διεξάγουν ανά τακτά χρονικά διαστήματα ή τουλάχιστον ανά πέντε έτη δημόσια διαβούλευση με στόχο την επανεξέταση του δυνητικού ενδιαφέροντος των παραγόντων της αγοράς όσον αφορά την ιδιοκτησία, την ανάπτυξη, τη λειτουργία ή τη διαχείριση σημείων επαναφόρτισης για ηλεκτρικά οχήματα. Σε περίπτωση που από τη δημόσια διαβούλευση προκύπτει ότι άλλα μέρη είναι σε θέση να έχουν στην ιδιοκτησία τους, να αναπτύσσουν, να λειτουργούν ή να διαχειρίζονται τα εν λόγω σημεία, τα κράτη μέλη μεριμνούν για τη σταδιακή κατάργηση των σχετικών δραστηριοτήτων των διαχειριστών συστημάτων διανομής, υπό την προϋπόθεση επιτυχούς ολοκλήρωσης διαδικασίας πρόσκλησης υποβολής προσφορών που αναφέρεται στην παράγραφο 3 στοιχείο α). Στο πλαίσιο των προϋποθέσεων της διαδικασίας αυτής, οι ρυθμιστικές αρχές μπορούν να επιτρέπουν στους διαχειριστές συστημάτων διανομής να ανακτούν την υπολειμματική αξία της επένδυσης που πραγματοποιήθηκε σε υποδομές επαναφόρτισης.

Άρθρο 34

Καθήκοντα των διαχειριστών συστημάτων διανομής όσον αφορά τη διαχείριση δεδομένων

Τα κράτη μέλη διασφαλίζουν ότι όλα τα επιλέξιμα μέρη έχουν πρόσβαση χωρίς διακρίσεις σε δεδομένα υπό σαφείς και ισότιμους όρους, και συμμορφώνονται με τη νομοθεσία για την προστασία των σχετικών δεδομένων. Σε όσα κράτη μέλη εφαρμόζονται έξυπνα συστήματα μέτρησης σύμφωνα με το άρθρο 19 και οι διαχειριστές συστημάτων διανομής ασχολούνται με τη διαχείριση δεδομένων, τα προγράμματα συμμόρφωσης που καθορίζονται στο άρθρο 35 παράγραφος 2 στοιχείο δ) περιλαμβάνουν ειδικά μέτρα που λαμβάνονται προκειμένου να αποκλείεται η διακριτική πρόσβαση σε δεδομένα από επιλέξιμα μέρη, όπως προβλέπεται στο άρθρο 23. Όταν οι διαχειριστές συστημάτων διανομής δεν υπόκεινται στις διατάξεις του άρθρου 35 παράγραφοι 1, 2 ή 3, τα κράτη μέλη λαμβάνουν όλα τα απαραίτητα μέτρα, ώστε να διασφαλίζεται ότι η κάθετα ολοκληρωμένη επιχείρηση δεν έχει προνομιακή πρόσβαση σε δεδομένα που αφορούν την άσκηση της οικείας δραστηριότητας προμήθειας.

Άρθρο 35

Διαχωρισμός των διαχειριστών συστημάτων διανομής

1.   Όταν ο διαχειριστής συστήματος διανομής αποτελεί μέρος κάθετα ολοκληρωμένης επιχείρησης, πρέπει να είναι ανεξάρτητος, τουλάχιστον από άποψη νομικής μορφής, οργάνωσης και λήψης αποφάσεων, από άλλες δραστηριότητες που δεν συνδέονται με τη διανομή. Οι κανόνες αυτοί δεν συνεπάγονται υποχρέωση διαχωρισμού του ιδιοκτησιακού καθεστώτος των περιουσιακών στοιχείων του διαχειριστή συστήματος διανομής από την κάθετα ολοκληρωμένη επιχείρηση.

2.   Επιπλέον των απαιτήσεων της παραγράφου 1, όταν ο διαχειριστής συστήματος διανομής αποτελεί μέρος κάθετα ολοκληρωμένης επιχείρησης, πρέπει να είναι ανεξάρτητος, σε επίπεδο οργάνωσης και λήψης αποφάσεων, από τις άλλες δραστηριότητες που δεν συνδέονται με τη διανομή. Προς τούτο, εφαρμόζονται τα ακόλουθα ελάχιστα κριτήρια:

α)

τα πρόσωπα που είναι υπεύθυνα για τη διαχείριση του συστήματος διανομής δεν μπορούν να συμμετέχουν σε διαρθρωτικές δομές της ολοκληρωμένης επιχείρησης ηλεκτρικής ενέργειας που φέρουν την ευθύνη, άμεσα ή έμμεσα, για την καθημερινή εκτέλεση των δραστηριοτήτων παραγωγής, μεταφοράς ή προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας·

β)

πρέπει να λαμβάνονται κατάλληλα μέτρα προκειμένου να διασφαλισθεί ότι τα επαγγελματικά συμφέροντα των προσώπων που είναι υπεύθυνα για τη διαχείριση του συστήματος διανομής λαμβάνονται υπόψη κατά τρόπον ώστε να διασφαλίζεται ότι είναι σε θέση να ενεργούν με ανεξαρτησία·

γ)

ο διαχειριστής του συστήματος διανομής πρέπει να διαθέτει ουσιαστικές εξουσίες λήψης αποφάσεων, ανεξάρτητα από την ολοκληρωμένη επιχείρηση ηλεκτρικής ενέργειας, όσον αφορά τους πόρους που είναι αναγκαίοι για τη λειτουργία, συντήρηση ή ανάπτυξη του δικτύου. Για την εκπλήρωση των καθηκόντων αυτών, ο διαχειριστής του συστήματος διανομής διαθέτει τους αναγκαίους ανθρώπινους, τεχνικούς, υλικούς και οικονομικούς πόρους. Αυτό δεν θα πρέπει να αποτρέπει την ύπαρξη κατάλληλων συντονιστικών μηχανισμών που θα εξασφαλίζουν ότι προστατεύονται τα οικονομικά δικαιώματα και τα δικαιώματα εποπτείας της διαχείρισης, τα οποία έχει η μητρική εταιρεία όσον αφορά την απόδοση των πόρων θυγατρικής της εταιρείας που ρυθμίζονται έμμεσα σύμφωνα με το άρθρο 59, παράγραφος 7. Ειδικότερα, τούτο επιτρέπει στη μητρική εταιρεία να εγκρίνει το ετήσιο σχέδιο χρηματοδότησης ή ισοδύναμο μέσο του διαχειριστή του συστήματος διανομής και να θέτει συνολικά όρια για τα επίπεδα χρέωσης της θυγατρικής της. Δεν επιτρέπει στη μητρική επιχείρηση να δίνει εντολές σχετικά με την καθημερινή λειτουργία ή τις επιμέρους αποφάσεις σχετικά με την κατασκευή ή την αναβάθμιση των γραμμών διανομής, οι οποίες δεν υπερβαίνουν τους όρους του εγκεκριμένου χρηματοδοτικού σχεδίου ή οποιουδήποτε ισοδύναμου μέσου· και

δ)

ο διαχειριστής του συστήματος διανομής πρέπει να καταρτίζει πρόγραμμα συμμόρφωσης, το οποίο αναφέρει τα μέτρα που λαμβάνονται προκειμένου να αποκλείεται οποιαδήποτε μεροληπτική συμπεριφορά και να διασφαλίζεται η δέουσα παρακολούθηση της τήρησης του προγράμματος. Στο πρόγραμμα συμμόρφωσης καθορίζονται οι συγκεκριμένες υποχρεώσεις των υπαλλήλων για την επίτευξη του εν λόγω στόχου. Το επιφορτισμένο με την παρακολούθηση του προγράμματος συμμόρφωσης στέλεχος ή όργανο, ήτοι ο υπεύθυνος συμμόρφωσης του διαχειριστή συστήματος διανομής, υποβάλλει στη ρυθμιστική αρχή που αναφέρεται στο άρθρο 57 παράγραφος 1 ετήσια έκθεση στην οποία περιγράφονται τα μέτρα που έχουν ληφθεί, η οποία και δημοσιεύεται. Ο υπεύθυνος συμμόρφωσης του διαχειριστή συστήματος διανομής είναι πλήρως ανεξάρτητος και έχει πρόσβαση σε κάθε αναγκαία πληροφορία του διαχειριστή συστήματος διανομής και κάθε θυγατρικής εταιρείας του για την εκπλήρωση των καθηκόντων του.

3.   Σε περίπτωση που ο διαχειριστής συστήματος διανομής αποτελεί μέρος κάθετα ολοκληρωμένης επιχείρησης, τα κράτη μέλη διασφαλίζουν ότι παρακολουθούνται από ρυθμιστικές αρχές ή άλλους αρμόδιους φορείς οι δραστηριότητες του διαχειριστή του συστήματος διανομής, ώστε να μην είναι σε θέση να εκμεταλλευθεί την κάθετη ολοκλήρωσή του για να προκαλέσει στρέβλωση του ανταγωνισμού. Ειδικότερα, οι ανακοινώσεις και τα σήματα των διαχειριστών συστημάτων διανομής με κάθετη ολοκλήρωση δεν πρέπει να προκαλούν σύγχυση όσον αφορά τη χωριστή ταυτότητα του κλάδου προμήθειας της κάθετα ολοκληρωμένης επιχείρησης.

4.   Τα κράτη μέλη δύνανται να αποφασίζουν να μην εφαρμόσουν τις παραγράφους 1, 2 και 3 στις ολοκληρωμένες επιχειρήσεις ηλεκτρικής ενέργειας οι οποίες εξυπηρετούν λιγότερους από 100 000 συνδεδεμένους πελάτες ή εξυπηρετούν μικρά απομονωμένα συστήματα.

Άρθρο 36

Ιδιοκτησιακό καθεστώς εγκαταστάσεων αποθήκευσης ενέργειας από διαχειριστές συστημάτων διανομής

1.   Οι διαχειριστές συστημάτων διανομής δεν πρέπει να έχουν στην ιδιοκτησία τους, να αναπτύσσουν, να διαχειρίζονται ή να λειτουργούν εγκαταστάσεις αποθήκευσης ενέργειας.

2.   Κατά παρέκκλιση από την παράγραφο 1, τα κράτη μέλη δύνανται να επιτρέπουν στους διαχειριστές συστημάτων διανομής να έχουν στην ιδιοκτησία τους, να αναπτύσσουν, να διαχειρίζονται ή να λειτουργούν εγκαταστάσεις αποθήκευσης ενέργειας οι οποίες αποτελούν πλήρως ενσωματωμένα στοιχεία δικτύου και εφόσον η ρυθμιστική αρχή έχει δώσει την έγκρισή της ή εάν πληρούνται όλες οι ακόλουθες προϋποθέσεις:

α)

τα άλλα μέρη, έπειτα από ανοικτή και διαφανή και χωρίς διακρίσεις διαδικασία πρόσκλησης υποβολής προσφορών, που υπόκειται σε επανεξέταση από την εθνική ρυθμιστική αρχή, δεν έχουν αποκτήσει το δικαίωμα για ιδιοκτησία, ανάπτυξη, διαχείριση ή λειτουργία παρόμοιων εγκαταστάσεων ή δεν μπορούσαν να παράσχουν τις εν λόγω υπηρεσίες με εύλογο κόστος και εγκαίρως·

β)

οι εν λόγω εγκαταστάσεις είναι απαραίτητες, προκειμένου οι διαχειριστές συστημάτων διανομής να τηρούν τις υποχρεώσεις που υπέχουν δυνάμει της παρούσας οδηγίας για την αποτελεσματική, αξιόπιστη και ασφαλή λειτουργία του συστήματος διανομής, και οι εγκαταστάσεις δεν χρησιμοποιούνται για την αγορά ή πώληση ηλεκτρικής ενέργειας στις αγορές ηλεκτρικής ενέργειας, και

γ)

η ρυθμιστική αρχή έχει αξιολογήσει την αναγκαιότητα αυτής της παρέκκλισης και έχει διενεργήσει εκτίμηση της διαδικασίας πρόσκλησης προς υποβολή προσφορών, συμπεριλαμβανομένων των προϋποθέσεων αυτής της διαδικασίας πρόσκλησης προς υποβολή προσφορών, και έχει δώσει την έγκρισή της.

Οι ρυθμιστικές αρχές μπορούν να καταρτίζουν κατευθυντήριες γραμμές ή ρήτρες για δημόσιες συμβάσεις με σκοπό να βοηθούν τους διαχειριστές συστημάτων διανομής να διασφαλίζουν δίκαιη διαδικασία πρόσκλησης προς υποβολή προσφορών.

3.   Οι διαχειριστές συστημάτων διανομής διεξάγουν ανά τακτά χρονικά διαστήματα ή τουλάχιστον ανά πέντε έτη δημόσια διαβούλευση για τις υφιστάμενες εγκαταστάσεις αποθήκευσης ενέργειας, με στόχο την εκτίμηση της δυνητικής διαθεσιμότητας και του δυνητικού ενδιαφέροντος επενδύσεων σε τέτοιες εγκαταστάσεις. Όταν από τη δημόσια διαβούλευση, όπως αξιολογείται από τη ρυθμιστική αρχή, προκύπτει ότι τρίτα μέρη είναι σε θέση να έχουν στην ιδιοκτησία τους, να αναπτύσσουν, να λειτουργούν ή να διαχειρίζονται τέτοιες εγκαταστάσεις κατά τρόπο οικονομικά αποδοτικό, οι ρυθμιστικές αρχές μεριμνούν για τη σταδιακή κατάργηση εντός 18 μηνών των σχετικών δραστηριοτήτων των διαχειριστών συστημάτων διανομής. Στο πλαίσιο των προϋποθέσεων για τη διαδικασία αυτή, οι ρυθμιστικές αρχές μπορούν να επιτρέπουν στους διαχειριστές συστημάτων διανομής να λαμβάνουν εύλογη αποζημίωση, συγκεκριμένα να ανακτούν την υπολειμματική αξία της επένδυσης που πραγματοποίησαν σε εγκαταστάσεις αποθήκευσης ενέργειας.

4.   Η παράγραφος 3 δεν εφαρμόζεται σε πλήρως ενσωματωμένα στοιχεία δικτύου ή για τη συνήθη περίοδο απόσβεσης νέων εγκαταστάσεων αποθήκευσης ενέργειας σε συσσωρευτές με τελική απόφαση επένδυσης πριν από την 4η Ιουλίου 2019, οι οποίες είναι:

α)

συνδεδεμένες με το δίκτυο το αργότερο δύο έτη μετά·

β)

ενσωματώνονται στο δίκτυο διανομής·

γ)

χρησιμοποιούνται αποκλειστικά για την αντίδραση άμεσης αποκατάστασης της ασφάλειας του δικτύου σε περίπτωση έκτακτων αναγκών του δικτύου, εάν το εν λόγω μέτρο αποκατάστασης αρχίζει αμέσως και ολοκληρώνεται όταν η τακτική επανακατανομή μπορεί να επιλύσει το πρόβλημα· και

δ)

εάν δεν χρησιμοποιείται για την αγορά ή την πώληση ηλεκτρικής ενέργειας στις αγορές ηλεκτρικής ενέργειας, συμπεριλαμβανομένης της εξισορρόπησης.

Άρθρο 37

Υποχρέωση εχεμύθειας των διαχειριστών συστημάτων διανομής

Με την επιφύλαξη των διατάξεων του άρθρου 55 ή οποιασδήποτε άλλης νόμιμης υποχρέωσης κοινοποίησης πληροφοριών, ο διαχειριστής του συστήματος διανομής διαφυλάσσει τον εμπιστευτικό χαρακτήρα των εμπορικά ευαίσθητων πληροφοριών οι οποίες περιέρχονται εις γνώση του κατά την εκτέλεση των καθηκόντων του, και αποτρέπει τη με μεροληπτικό τρόπο κοινοποίηση πληροφοριών που αφορούν τις δικές του δραστηριότητες και ενδέχεται να παρέχουν εμπορικά πλεονεκτήματα.

Άρθρο 38

Κλειστά συστήματα διανομής

1.   Τα κράτη μέλη δύνανται να προβλέπουν τη δυνατότητα των ρυθμιστικών αρχών ή άλλων αρμόδιων αρχών να κατατάσσουν ένα σύστημα, το οποίο διανέμει ηλεκτρική ενέργεια σε γεωγραφικά περιορισμένο βιομηχανικό ή εμπορικό χώρο ή χώρο κοινών υπηρεσιών, και το οποίο, με την επιφύλαξη της παραγράφου 4, δεν εφοδιάζει οικιακούς καταναλωτές, ως κλειστό σύστημα διανομής, εάν:

α)

για συγκεκριμένους τεχνικούς λόγους ή λόγους ασφαλείας, οι δραστηριότητες ή οι παραγωγικές διεργασίες των χρηστών του εν λόγω συστήματος είναι ενοποιημένες, ή

β)

το εν λόγω σύστημα διανέμει ηλεκτρική ενέργεια κατά κύριο λόγο στον ιδιοκτήτη ή το φορέα εκμετάλλευσης του συστήματος ή στις συναφείς επιχειρήσεις.

2.   Για τους σκοπούς της παρούσας οδηγίας, τα κλειστά συστήματα διανομής θεωρούνται ως συστήματα διανομής. Τα κράτη μέλη δύνανται να προβλέπουν τη δυνατότητα των εθνικών ρυθμιστικών αρχών να εξαιρούν τον φορέα εκμετάλλευσης ενός κλειστού συστήματος διανομής από:

α)

τις υποχρεώσεις του άρθρου 31 παράγραφος 7 σε σχέση με την προμήθεια της ενέργειας που χρησιμοποιεί για να καλύπτει απώλειες ενέργειας και τις επικουρικές υπηρεσίες μη σχετικές με τη συχνότητα στο σύστημά τους με διαφανείς, αμερόληπτες και βασιζόμενες στην αγορά διαδικασίες·

β)

την υποχρέωση του άρθρου 6 παράγραφος 1 σύμφωνα με την οποία τα τιμολόγια ή οι μεθοδολογίες που διέπουν τον υπολογισμό τους εγκρίνονται πριν από τη θέση σε ισχύ τους σύμφωνα με το άρθρο 59 παράγραφος 1·

γ)

τις απαιτήσεις του άρθρου 32 παράγραφος 1 για την προμήθεια υπηρεσιών ευελιξίας, και του άρθρου 32 παράγραφος 3 για την ανάπτυξη των συστημάτων τους βάσει σχεδίων ανάπτυξης δικτύων·

δ)

την απαίτηση του άρθρο 33 παράγραφος 2 για τη μη κατοχή, ανάπτυξη, διαχείριση ή λειτουργία σημείων επαναφόρτισης για ηλεκτρικά οχήματα· και

ε)

την απαίτηση του άρθρο 36 παράγραφος 1 για τη μη κατοχή, ανάπτυξη, διαχείριση ή λειτουργία εγκαταστάσεων αποθήκευσης ενέργειας.

3.   Όταν αναγνωρίζεται εξαίρεση σύμφωνα με την παράγραφο 2, τα ισχύοντα τιμολόγια ή οι μεθοδολογίες πάνω στις οποίες στηρίζεται ο υπολογισμός τους, εξετάζονται και εγκρίνονται σύμφωνα με το άρθρο 59 παράγραφος 1, ύστερα από αίτηση χρήστη του κλειστού συστήματος διανομής.

4.   Η περιστασιακή χρήση από μικρό αριθμό νοικοκυριών που έχουν εργασιακές ή παρόμοιες σχέσεις με τον ιδιοκτήτη του συστήματος διανομής και που βρίσκονται μέσα στην περιοχή την οποία εξυπηρετεί ένα κλειστό σύστημα διανομής, δεν αποκλείουν την αναγνώριση των εξαιρέσεων της παραγράφου 2.

Άρθρο 39

Διαχειριστές συνδυασμένων συστημάτων μεταφοράς και διανομής

Το άρθρο 35 παράγραφος 1 δεν αποκλείει τη λειτουργία διαχειριστή συνδυασμένου συστήματος μεταφοράς και διανομής, υπό τον όρο ότι ο διαχειριστής συμμορφώνεται με το άρθρο 43 παράγραφος 1, τα άρθρα 44 και 45, ή με το τμήμα 3 του κεφαλαίου VI ή εμπίπτει στο πεδίο εφαρμογής του άρθρου 66 παράγραφος 3.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ V

ΓΕΝΙΚΟΙ ΚΑΝΟΝΕΣ ΠΟΥ ΙΣΧΥΟΥΝ ΓΙΑ ΤΟΝ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΤΗ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΜΕΤΑΦΟΡΑΣ

Άρθρο 40

Καθήκοντα των διαχειριστών συστημάτων μεταφοράς

1.   Κάθε διαχειριστής συστήματος μεταφοράς είναι υπεύθυνος για:

α)

τη διασφάλιση της μακροπρόθεσμης ικανότητας του συστήματος να ανταποκρίνεται στην εύλογη ζήτηση για τη μεταφορά ηλεκτρικής ενέργειας, τη λειτουργία, τη συντήρηση και την ανάπτυξη υπό οικονομικά αποδεκτές συνθήκες, ασφαλών, αξιόπιστων και αποτελεσματικών συστημάτων μεταφοράς, λαμβάνοντας δεόντως υπόψη το περιβάλλον, σε στενή συνεργασία με γειτονικούς διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς και διαχειριστές συστημάτων διανομής·

β)

την εξασφάλιση επαρκών μέσων για την ικανοποίηση των οικείων υποχρεώσεων·

γ)

τη συμβολή στην ασφάλεια του εφοδιασμού μέσω επαρκούς δυναμικότητας μεταφοράς και αξιοπιστίας του συστήματος·

δ)

τη διαχείριση των ροών ηλεκτρικής ενέργειας στο σύστημα με συνεκτίμηση των ανταλλαγών με άλλα διασυνδεδεμένα συστήματα. Για τον σκοπό αυτό, ο διαχειριστής του δικτύου μεταφοράς είναι υπεύθυνος για να εξασφαλίζει την ασφάλεια, αξιοπιστία και αποδοτικότητα του δικτύου και, στα πλαίσια αυτά, για να μεριμνά ώστε να είναι διαθέσιμες όλες οι αναγκαίες υπηρεσίες, συμπεριλαμβανομένων αυτών που παρέχονται από απόκριση ζήτησης και αποθήκευση ενέργειας, στον βαθμό που η διαθεσιμότητα αυτή είναι ανεξάρτητη από οιοδήποτε άλλο δίκτυο μεταφοράς με το οποίο το σύστημά του είναι διασυνδεδεμένο·

ε)

την παροχή, στον διαχειριστή κάθε άλλου συστήματος με το οποίο είναι διασυνδεδεμένο το σύστημά του, επαρκών πληροφοριών για την ασφαλή και αποδοτική λειτουργία καθώς και τη συντονισμένη ανάπτυξη και τη διαλειτουργικότητα του διασυνδεδεμένου συστήματος·

στ)

την αποφυγή κάθε διάκρισης μεταξύ των χρηστών ή των κατηγοριών χρηστών του συστήματος, ιδίως δε κάθε διάκρισης υπέρ των συνδεδεμένων με αυτόν επιχειρήσεων·

ζ)

την παροχή στους χρήστες του δικτύου των πληροφοριών που χρειάζονται για την αποτελεσματική πρόσβαση στο σύστημα·

η)

την είσπραξη προσόδων συμφόρησης και πληρωμών στο πλαίσιο του μηχανισμού αντιστάθμισης μεταξύ διαχειριστών δικτύων μεταφοράς, σύμφωνα με το άρθρο 49 του κανονισμού (ΕΕ) 2019/943, τη χορήγηση και διαχείριση της πρόσβασης τρίτων και την παροχή αιτιολογημένων εξηγήσεων σε περίπτωση άρνησης πρόσβασης, οι οποίες παρακολουθούνται από τις ρυθμιστικές αρχές· κατά την εκτέλεση των καθηκόντων τους δυνάμει του εν λόγω άρθρου, οι διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς διευκολύνουν κατά κύριο λόγο την ολοκλήρωση της αγοράς.

θ)

την προμήθεια επικουρικών υπηρεσιών για να διασφαλίζεται επιχειρησιακή ασφάλεια·

ι)

την έγκριση πλαισίου για τη συνεργασία και τον συντονισμό μεταξύ περιφερειακών επιχειρησιακών κέντρων·

ια)

τη συμμετοχή στην κατάρτιση των εκτιμήσεων επάρκειας σε ευρωπαϊκό και σε εθνικό επίπεδο δυνάμει του κεφαλαίου IV του κανονισμού (ΕΕ) 2019/943·

ιβ)

την ψηφιοποίηση των συστημάτων μεταφοράς·

ιγ)

τη διαχείριση δεδομένων, συμπεριλαμβανομένης της ανάπτυξης συστημάτων διαχείρισης δεδομένων, την ασφάλεια στον κυβερνοχώρο και την προστασία των δεδομένων σύμφωνα με τους εφαρμοστέους κανόνες και με την επιφύλαξη των αρμοδιοτήτων άλλων αρχών.

2.   Τα κράτη μέλη μπορούν να προβλέπουν ότι μια ή περισσότερες αρμοδιότητες από αυτές που απαριθμούνται στην παράγραφο 1 του παρόντος άρθρου ανατίθενται σε διαφορετικό διαχειριστή συστήματος μεταφοράς από αυτόν που έχει στην ιδιοκτησία του το σύστημα μεταφοράς, στον οποίο θα έπρεπε να ανατεθούν σε διαφορετική περίπτωση οι εν λόγω αρμοδιότητες. Ο διαχειριστής συστήματος μεταφοράς στον οποίον ανατίθενται τα καθήκοντα πιστοποιείται ως διαχωρισμένος ιδιοκτήτης, ανεξάρτητος διαχειριστής συστήματος ή ανεξάρτητος διαχειριστής μεταφοράς, και πληροί τις απαιτήσεις που προβλέπονται στο άρθρο 43, δεν απαιτείται όμως να είναι ιδιοκτήτης του συστήματος μεταφοράς για το οποίο είναι υπεύθυνος.

Ο διαχειριστής συστήματος μεταφοράς που είναι ιδιοκτήτης του συστήματος μεταφοράς πληροί τις απαιτήσεις που προβλέπονται στο κεφάλαιο VI και πιστοποιείται σύμφωνα με το άρθρο 43. Αυτό ισχύει με την επιφύλαξη της δυνατότητας του διαχειριστή συστήματος μεταφοράς που είναι πιστοποιημένος ως διαχωρισμένος ιδιοκτήτης, ανεξάρτητος διαχειριστής συστήματος ή ανεξάρτητος διαχειριστής μεταφοράς να αναθέτει με δική του πρωτοβουλία και υπό την εποπτεία του ορισμένα καθήκοντα σε άλλους διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς που είναι πιστοποιημένοι ως διαχωρισμένοι ιδιοκτήτες, ανεξάρτητοι διαχειριστές συστημάτων ή ανεξάρτητοι διαχειριστές μεταφοράς όταν αυτή η ανάθεση καθηκόντων δεν θέτει σε κίνδυνο τα δικαιώματα αποτελεσματικής και ανεξάρτητης λήψης αποφάσεων του αναθέτοντος διαχειριστή συστήματος μεταφοράς.

3.   Κατά την εκτέλεση των καθηκόντων που απαριθμούνται στην παράγραφο 1, ο διαχειριστής συστήματος μεταφοράς λαμβάνει υπόψη τις συστάσεις που εκδίδουν τα περιφερειακά συντονιστικά κέντρα.

4.   Κατά την εκτέλεση των καθηκόντων που περιγράφονται στην παράγραφο 1 στοιχείο θ), οι διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς προμηθεύονται υπηρεσίες εξισορρόπησης σύμφωνα με τα εξής:

α)

διαφανείς, αμερόληπτες και βασιζόμενες στην αγορά διαδικασίες·

β)

συμμετοχή όλων των ειδικευμένων επιχειρήσεων ηλεκτρικής ενέργειας και των συμμετεχόντων στην αγορά, συμπεριλαμβανομένων των συμμετεχόντων στην αγορά που παρέχουν ενέργεια από ανανεώσιμες πηγές, των συμμετεχόντων στην αγορά που ασχολούνται με την απόκριση ζήτησης, των διαχειριστών εγκαταστάσεων αποθήκευσης ενέργειας και των συμμετεχόντων στην αγορά που δραστηριοποιούνται στη σωρευτική εκπροσώπηση.

Για τον σκοπό του στοιχείου β) του πρώτου εδαφίου, οι ρυθμιστικές αρχές και οι διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς, σε στενή συνεργασία με όλους τους συμμετέχοντες στην αγορά, καθορίζουν τεχνικές απαιτήσεις για τη συμμετοχή στις οικείες αγορές βάσει των τεχνικών χαρακτηριστικών των εν λόγω αγορών.

5.   Οι απαιτήσεις της παραγράφου 4 ισχύουν για την παροχή των επικουρικών υπηρεσιών μη σχετικών με τη συχνότητα από τους διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς, εκτός εάν η ρυθμιστική αρχή έχει εκτιμήσει ότι η βασιζόμενη στην αγορά παροχή επικουρικών υπηρεσιών μη σχετικών με τη συχνότητα δεν είναι οικονομικά αποδοτική και έχει χορηγήσει παρέκκλιση. Ειδικότερα, τα ρυθμιστικά πλαίσια πρέπει να διασφαλίζουν ότι οι διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς μπορούν να προμηθεύονται υπηρεσίες από πηγές, όπως η απόκριση ζήτησης ή η αποθήκευση ενέργειας, και να προωθούν τη λήψη μέτρων ενεργειακής απόδοσης, όταν οι υπηρεσίες αυτές μειώνουν με οικονομικά αποδοτικό τρόπο την ανάγκη αναβάθμισης ή αντικατάστασης της δυναμικότητας ηλεκτρικής ενέργειας και ενισχύουν την αποτελεσματική και ασφαλή λειτουργία του συστήματος μεταφοράς.

6.   Οι διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς που υπόκεινται σε έγκριση της ρυθμιστικής αρχής ή η ίδια η ρυθμιστική αρχή, στο πλαίσιο διαφανούς και συμμετοχικής διαδικασίας που περιλαμβάνει όλους τους σχετικούς χρήστες του συστήματος και τους διαχειριστές του συστήματος διανομής, ορίζουν τις προδιαγραφές για τις παρεχόμενες επικουρικές υπηρεσίες μη σχετικές με τη συχνότητα και, κατά περίπτωση, τυποποιημένα προϊόντα της αγοράς για τις εν λόγω υπηρεσίες τουλάχιστον σε εθνικό επίπεδο. Οι προδιαγραφές πρέπει να διασφαλίζουν αποτελεσματική και χωρίς διακρίσεις συμμετοχή όλων των συμμετεχόντων στην αγορά, συμπεριλαμβανομένων των συμμετεχόντων στην αγορά που παρέχουν ενέργεια από ανανεώσιμες πηγές, των συμμετεχόντων στην αγορά που ασχολούνται με την απόκριση ζήτησης, των διαχειριστών εγκαταστάσεων αποθήκευσης ενέργειας και των συμμετεχόντων στην αγορά που δραστηριοποιούνται στη σωρευτική εκπροσώπηση. Οι διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς ανταλλάσσουν όλες τις απαραίτητες πληροφορίες και συντονίζονται με τους διαχειριστές συστημάτων διανομής, με σκοπό τη βέλτιστη αξιοποίηση των πηγών, τη διασφάλιση της ασφαλούς και αποτελεσματικής λειτουργίας του συστήματος και τη διευκόλυνση της ανάπτυξης της αγοράς. Οι διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς πρέπει να αμείβονται επαρκώς για την προμήθεια των εν λόγω υπηρεσιών, ώστε να ανακτούν τουλάχιστον τα αντίστοιχα εύλογα έξοδα, μεταξύ άλλων, τις απαραίτητες δαπάνες τεχνολογιών πληροφορικής και επικοινωνίας και τα έξοδα υποδομής.

7.   Αυτή η υποχρέωση προμήθειας επικουρικών υπηρεσιών μη σχετικών με τη συχνότητα που αναφέρεται στην παράγραφο 5 δεν εφαρμόζεται σε πλήρως ενσωματωμένα στοιχεία δικτύου.

8.   Τα κράτη μέλη ή οι ορισθείσες αρμόδιες αρχές τους μπορούν να επιτρέπουν στους διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς να ασκούν δραστηριότητες άλλες από εκείνες που προβλέπονται στην παρούσα οδηγία και στον κανονισμό (ΕΕ) 2019/943, εφόσον οι δραστηριότητες αυτές είναι αναγκαίες ώστε οι διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς να εκπληρώνουν τις υποχρεώσεις τους δυνάμει της παρούσας οδηγίας ή του κανονισμού (ΕΕ) 2019/943 εφόσον η ρυθμιστική αρχή έχει αξιολογήσει την αναγκαιότητα μιας τέτοιας παρέκκλισης. Η παρούσα παράγραφος ισχύει με την επιφύλαξη του δικαιώματος των διαχειριστών συστημάτων μεταφοράς να έχουν στην ιδιοκτησία τους, να αναπτύσσουν, να διαχειρίζονται ή να λειτουργούν δίκτυα διαφορετικά από τα δίκτυα ηλεκτρικής ενέργειας, εκτός εάν το κράτος μέλος ή η ορισθείσα αρμόδια αρχή δεν έχει χορηγήσει τέτοιο δικαίωμα

Άρθρο 41

Απαιτήσεις εμπιστευτικότητας και διαφάνειας των διαχειριστών συστημάτων μεταφοράς και των ιδιοκτητών συστημάτων μεταφοράς

1.   Με την επιφύλαξη του άρθρου 55 ή οποιασδήποτε άλλης νόμιμης υποχρέωσης κοινοποίησης πληροφοριών, κάθε διαχειριστής συστήματος μεταφοράς και κάθε ιδιοκτήτης συστήματος μεταφοράς τηρεί την εμπιστευτικότητα των εμπορικά ευαίσθητων πληροφοριών οι οποίες περιέρχονται εις γνώση του κατά την εκτέλεση των δραστηριοτήτων του και αποτρέπει τη μεροληπτική κοινοποίηση πληροφοριών που αφορούν τις δικές του δραστηριότητες και ενδέχεται να παρέχουν εμπορικά πλεονεκτήματα. Συγκεκριμένα δεν κοινοποιεί τυχόν εμπορικά ευαίσθητες πληροφορίες στα λοιπά μέρη της επιχείρησης, εκτός εάν αυτή η κοινοποίηση είναι αναγκαία για την εκτέλεση επιχειρηματικής συναλλαγής. Για να διασφαλιστεί η πλήρης τήρηση των κανόνων για τον διαχωρισμό των πληροφοριών, τα κράτη μέλη εξασφαλίζουν ότι ο ιδιοκτήτης του συστήματος μεταφοράς και τα λοιπά μέρη της επιχείρησης δεν χρησιμοποιούν κοινές υπηρεσίες, όπως κοινή νομική υπηρεσία, παρά μόνο για αμιγώς διοικητικές υπηρεσίες ή υπηρεσίες πληροφορικής.

2.   Κατά την αγορά ή την πώληση ηλεκτρικής ενέργειας από συνδεδεμένες επιχειρήσεις, οι διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς δεν καταχρώνται των εμπορικώς ευαίσθητων πληροφοριών που λαμβάνουν από τρίτους κατά την παροχή ή τη διαπραγμάτευση παροχής πρόσβασης στο σύστημα.

3.   Οι πληροφορίες που είναι απαραίτητες για τον αποτελεσματικό ανταγωνισμό και την αποτελεσματική λειτουργία της αγοράς δημοσιοποιούνται. Η υποχρέωση αυτή δεν θίγει το δικαίωμα προστασίας του εμπιστευτικού χαρακτήρα εμπορικώς ευαίσθητων πληροφοριών.

Άρθρο 42

Εξουσία λήψης αποφάσεων σχετικά με τη σύνδεση νέων εγκαταστάσεων ηλεκτροπαραγωγής και αποθήκευσης ενέργειας στο σύστημα μεταφοράς

1.   Ο διαχειριστής συστήματος μεταφοράς καταρτίζει και δημοσιεύει διαφανείς και αποτελεσματικές διαδικασίες για τη χωρίς διακρίσεις σύνδεση νέων εγκαταστάσεων ηλεκτροπαραγωγής και αποθήκευσης ενέργειας στο σύστημα μεταφοράς. Οι διαδικασίες αυτές υπόκεινται στην έγκριση των ρυθμιστικών αρχών.

2.   Ο διαχειριστής συστήματος μεταφοράς δεν έχει το δικαίωμα να αρνηθεί τη σύνδεση νέων εγκαταστάσεων ηλεκτροπαραγωγής ή αποθήκευσης ενέργειας λόγω πιθανών μελλοντικών περιορισμών στις διαθέσιμες δυναμικότητες του δικτύου, π.χ. συμφόρηση στα απομακρυσμένα σημεία του συστήματος μεταφοράς. Ο διαχειριστής συστήματος μεταφοράς παρέχει τις απαραίτητες πληροφορίες.

Το πρώτο εδάφιο ισχύει με την επιφύλαξη της δυνατότητας των διαχειριστών συστημάτων μεταφοράς να περιορίζουν την εγγυημένη ικανότητα σύνδεσης ή να προσφέρουν συνδέσεις που υπόκεινται σε λειτουργικούς περιορισμούς προκειμένου να εξασφαλίζεται οικονομική αποδοτικότητα όσον αφορά νέες εγκαταστάσεις ηλεκτροπαραγωγής ή αποθήκευσης ενέργειας όταν οι περιορισμοί αυτοί έχουν εγκριθεί από τη ρυθμιστική αρχή. Η ρυθμιστική αρχή διασφαλίζει ότι τυχόν περιορισμοί της εγγυημένης ικανότητας σύνδεσης ή λειτουργικοί περιορισμοί εισάγονται με βάση διαφανείς και αμερόληπτες διαδικασίες και δεν δημιουργούν περιττά εμπόδια για την είσοδο στην αγορά. Όταν η εγκατάσταση ηλεκτροπαραγωγής ή αποθήκευσης ενέργειας φέρει το κόστος που συνδέεται με την εξασφάλιση απεριόριστης σύνδεσης, δεν εφαρμόζεται κανένας περιορισμός.

3.   Ο διαχειριστής συστήματος μεταφοράς δεν έχει το δικαίωμα να αρνηθεί ένα νέο σημείο σύνδεσης, με το αιτιολογικό ότι θα μπορούσε να επιφέρει πρόσθετες δαπάνες που θα προκύπτουν από την απαραίτητη αύξηση της δυναμικότητας των στοιχείων του συστήματος στην εγγύτητα του σημείου σύνδεσης.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ VI

ΔΙΑΧΩΡΙΣΜΟΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΤΩΝ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ ΜΕΤΑΦΟΡΑΣ

Τμήμα 1

Διαχωρισμός ιδιοκτησίας

Άρθρο 43

Διαχωρισμός ιδιοκτησίας συστημάτων μεταφοράς και διαχειριστών συστημάτων μεταφοράς

1.   Τα κράτη μέλη εξασφαλίζουν ότι:

α)

κάθε επιχείρηση που έχει στην ιδιοκτησία της σύστημα μεταφοράς ενεργεί ως διαχειριστής συστήματος μεταφοράς·

β)

το ίδιο ή τα ίδια πρόσωπα δεν δικαιούνται:

i)

να ασκούν άμεσα ή έμμεσα έλεγχο επί επιχειρήσεως που εκτελεί οποιαδήποτε από τις δραστηριότητες παραγωγής ή προμήθειας και να ασκούν άμεσα ή έμμεσα έλεγχο ή να ασκούν οποιοδήποτε δικαίωμα σε διαχειριστή συστήματος μεταφοράς ή σε σύστημα μεταφοράς, ούτε

ii)

να ασκούν άμεσα ή έμμεσα έλεγχο σε διαχειριστή συστήματος μεταφοράς ή σε σύστημα μεταφοράς και να ασκούν άμεσα ή έμμεσα έλεγχο ή να ασκούν οποιοδήποτε δικαίωμα σε επιχείρηση που εκτελεί οποιαδήποτε από τις δραστηριότητες παραγωγής ή προμήθειας·

γ)

το ίδιο ή τα ίδια πρόσωπα δεν δικαιούνται να διορίζουν μέλη του εποπτικού συμβουλίου, του διοικητικού συμβουλίου ή των οργάνων που εκπροσωπούν νόμιμα την επιχείρηση, σε διαχειριστή συστήματος μεταφοράς ή σε σύστημα μεταφοράς και να ασκούν άμεσα ή έμμεσα έλεγχο ή να ασκούν οποιοδήποτε δικαίωμα σε επιχείρηση που εκτελεί οποιαδήποτε από τις δραστηριότητες παραγωγής ή προμήθειας· και

δ)

το ίδιο πρόσωπο δεν δικαιούται να είναι μέλος του εποπτικού συμβουλίου, του διοικητικού συμβουλίου ή των οργάνων που εκπροσωπούν νόμιμα την επιχείρηση, τόσο σε επιχείρηση που ασκεί οποιαδήποτε από τις δραστηριότητες παραγωγής ή προμήθειας όσο και σε διαχειριστή δικτύου μεταφοράς ή σε δίκτυο μεταφοράς.

2.   Τα δικαιώματα που αναφέρονται στην παράγραφο 1 στοιχεία β) και γ) περιλαμβάνουν ειδικότερα:

α)

την εξουσία άσκησης δικαιωμάτων ψήφου,

β)

την εξουσία διορισμού μελών του εποπτικού συμβουλίου, του διοικητικού συμβουλίου ή των οργάνων που εκπροσωπούν νόμιμα την επιχείρηση, ή

γ)

την κατοχή πλειοψηφικού μεριδίου.

3.   Για τους σκοπούς της παραγράφου 1 στοιχείο β), η έννοια «επιχείρηση που ασκεί οποιαδήποτε από τις δραστηριότητες παραγωγής ή προμήθειας» περιλαμβάνει την έννοια «επιχείρηση που ασκεί οποιαδήποτε από τις δραστηριότητες παραγωγής ή προμήθειας» όπως νοείται στην οδηγία 2009/73/ΕΚ, και οι όροι «διαχειριστής δικτύου μεταφοράς» και «δίκτυο μεταφοράς» περιλαμβάνουν τους όρους «διαχειριστής δικτύου μεταφοράς» και «δίκτυο μεταφοράς» όπως νοούνται στην εν λόγω οδηγία.

4.   Η υποχρέωση που ορίζεται στην παράγραφο 1 στοιχείο α) θεωρείται ότι πληρούται όταν δύο ή περισσότερες επιχειρήσεις που έχουν στην ιδιοκτησία τους συστήματα μεταφοράς έχουν συστήσει κοινοπραξία η οποία ενεργεί ως διαχειριστής συστήματος μεταφοράς σε δύο ή περισσότερα κράτη μέλη για τα εν λόγω συστήματα μεταφοράς. Καμία άλλη επιχείρηση δεν επιτρέπεται να συμμετέχει στην κοινοπραξία, εκτός εάν έχει εγκριθεί ως ανεξάρτητος διαχειριστής συστήματος σύμφωνα με το άρθρο 44 ή ως ανεξάρτητος διαχειριστής μεταφοράς για τους σκοπούς του τμήματος 3.

5.   Για την εφαρμογή του παρόντος άρθρου, εφόσον το πρόσωπο που αναφέρεται στην παράγραφο 1 στοιχεία β), γ) και δ) είναι το κράτος μέλος ή άλλος δημόσιος φορέας, τότε δύο διαφορετικοί δημόσιοι φορείς που ασκούν έλεγχο σε διαχειριστή συστήματος μεταφοράς ή σε σύστημα μεταφοράς, αφενός, και σε επιχείρηση που ασκεί οποιαδήποτε από τις δραστηριότητες παραγωγής ή προμήθειας, αφετέρου, δεν θεωρούνται ότι είναι το ίδιο ή τα ίδια πρόσωπα.

6.   Τα κράτη μέλη διασφαλίζουν ότι οι εμπορικά ευαίσθητες πληροφορίες που αναφέρονται στο άρθρο 41 και κατέχονται από διαχειριστή συστήματος μεταφοράς, ο οποίος ανήκε σε κάθετα ολοκληρωμένη επιχείρηση, καθώς και το προσωπικό του εν λόγω διαχειριστή συστήματος μεταφοράς, δεν διαβιβάζονται σε επιχειρήσεις που ασκούν οποιαδήποτε από τις δραστηριότητες παραγωγής ή προμήθειας.

7.   Εφόσον στις 3 Σεπτεμβρίου 2009 το σύστημα μεταφοράς ανήκει σε κάθετα ολοκληρωμένη επιχείρηση, ένα κράτος μέλος δύναται να αποφασίσει να μην εφαρμόσει την παράγραφο 1.

Στην περίπτωση αυτή, τα οικεία κράτη μέλη είτε:

α)

ορίζουν ανεξάρτητο διαχειριστή συστήματος σύμφωνα με το άρθρο 44, είτε

β)

συμμορφώνονται προς το τμήμα 3.

8.   Εφόσον στις 3 Σεπτεμβρίου 2009 το σύστημα μεταφοράς ανήκει σε κάθετα ολοκληρωμένη επιχείρηση και τελεί υπό ρυθμίσεις που εγγυώνται ουσιαστικότερη ανεξαρτησία του διαχειριστή συστήματος μεταφοράς από τις διατάξεις του τμήματος 3, ένα κράτος μέλος δύναται να αποφασίσει να μην εφαρμόσει την παράγραφο 1.

9.   Προτού μια επιχείρηση εγκριθεί και οριστεί ως διαχειριστής συστήματος μεταφοράς σύμφωνα με την παράγραφο 8 του παρόντος άρθρου, πρέπει να πιστοποιηθεί σύμφωνα με τις διαδικασίες του άρθρου 52 παράγραφοι 4, 5 και 6 της παρούσας οδηγίας και του άρθρου 51 του κανονισμού (ΕΕ) 2019/943, δυνάμει των οποίων η Επιτροπή οφείλει να επαληθεύει ότι οι ισχύουσες ρυθμίσεις εγγυώνται σαφώς ουσιαστικότερη ανεξαρτησία του διαχειριστή συστήματος μεταφοράς από το τμήμα 3 του παρόντος κεφαλαίου.

10.   Κάθετα ολοκληρωμένη επιχείρηση που έχει στην ιδιοκτησία της σύστημα μεταφοράς σε καμία περίπτωση δεν επιτρέπεται να παρεμποδίζεται να λάβει μέτρα για τη συμμόρφωσή της με την παράγραφο 1.

11.   Οι επιχειρήσεις που ασκούν δραστηριότητες παραγωγής ή προμήθειας δεν δικαιούνται σε καμία περίπτωση να αποκτούν τον έλεγχο ή να ασκούν οιοδήποτε δικαίωμα άμεσα ή έμμεσα επί διαχωρισμένων διαχειριστών συστημάτων μεταφοράς στα κράτη μέλη τα οποία εφαρμόζουν την παράγραφο 1.

Τμήμα 2

Ανεξάρτητοι διαχειριστές συστημάτων

Άρθρο 44

Ανεξάρτητοι διαχειριστές συστημάτων

1.   Εάν το σύστημα μεταφοράς ανήκει σε κάθετα ολοκληρωμένη επιχείρηση στις 3 Σεπτεμβρίου 2009, τα κράτη μέλη δύνανται να αποφασίσουν τη μη εφαρμογή του άρθρου 43 παράγραφος 1 και να ορίσουν ανεξάρτητο διαχειριστή συστήματος ύστερα από πρόταση του ιδιοκτήτη του συστήματος μεταφοράς. Ο διορισμός υπόκειται στην έγκριση της Επιτροπής.

2.   Το κράτος μέλος δύναται να εγκρίνει και να ορίζει ανεξάρτητο διαχειριστή συστήματος μόνον εφόσον:

α)

ο υποψήφιος διαχειριστής απέδειξε ότι συμμορφώνεται προς τις απαιτήσεις του άρθρου 43 παράγραφος 1 στοιχεία β), γ) και δ)·

β)

ο υποψήφιος διαχειριστής απέδειξε ότι διαθέτει τους απαιτούμενους οικονομικούς, τεχνικούς, υλικούς και ανθρώπινους πόρους για την εκτέλεση των καθηκόντων του δυνάμει του άρθρου 40·

γ)

ο υποψήφιος διαχειριστής ανέλαβε να συμμορφωθεί προς δεκαετές πρόγραμμα ανάπτυξης του δικτύου υπό την παρακολούθηση της ρυθμιστικής αρχής·

δ)

ο ιδιοκτήτης του συστήματος μεταφοράς απέδειξε την ικανότητά του να τηρεί τις υποχρεώσεις που υπέχει από την παράγραφο 5. Για τον σκοπό αυτό, οφείλει να παράσχει όλα τα σχέδια συμβατικών ρυθμίσεων με τον υποψήφια διαχειριστή και κάθε άλλη συναφή οντότητα· και

ε)

ο υποψήφιος διαχειριστής απέδειξε την ικανότητά του να τηρεί τις υποχρεώσεις που υπέχει από τον κανονισμό (ΕΕ) 2019/943 συμπεριλαμβανομένης της συνεργασίας με διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς σε ευρωπαϊκό και περιφερειακό επίπεδο.

3.   Τα κράτη μέλη εγκρίνουν και διορίζουν ως ανεξάρτητους διαχειριστές συστημάτων επιχειρήσεις που έχουν πιστοποιηθεί από τη ρυθμιστική αρχή ως πληρούσες τις απαιτήσεις του άρθρου 53 και της παραγράφου 2 του παρόντος άρθρου. Εφαρμόζεται η διαδικασία πιστοποίησης είτε του άρθρου 52 της παρούσας οδηγίας και του άρθρου 51 του κανονισμού (ΕΕ) 2019/943 είτε του άρθρου 53 της παρούσας οδηγίας.

4.   Κάθε ανεξάρτητος διαχειριστής συστήματος είναι υπεύθυνος για τη χορήγηση και τη διαχείριση της πρόσβασης τρίτων, συμπεριλαμβανομένης της είσπραξης τελών πρόσβασης, τελών συμφόρησης, και πληρωμών στο πλαίσιο του μηχανισμού αντιστάθμισης μεταξύ διαχειριστών συστημάτων μεταφοράς σύμφωνα με το άρθρο 49 του κανονισμού (ΕΕ) 2019/943, καθώς και για τη λειτουργία, τη συντήρηση και την ανάπτυξη του συστήματος μεταφοράς και για τη διασφάλιση της μακροπρόθεσμης ικανότητας του συστήματος να ανταποκρίνεται στην εύλογη ζήτηση, με προγραμματισμό επενδύσεων. Για την ανάπτυξη του συστήματος μεταφοράς, ο ανεξάρτητος διαχειριστής συστήματος είναι υπεύθυνος για τον προγραμματισμό (συμπεριλαμβανομένης της διαδικασίας αδειοδότησης), την κατασκευή και την έναρξη λειτουργίας νέας υποδομής. Για τον σκοπό αυτό, ο ανεξάρτητος διαχειριστής συστήματος ενεργεί ως διαχειριστής συστήματος μεταφοράς σύμφωνα με το παρόν τμήμα. Οι ιδιοκτήτες συστημάτων μεταφοράς δεν είναι υπεύθυνοι για τη χορήγηση και τη διαχείριση πρόσβασης τρίτων ούτε και για τον προγραμματισμό των επενδύσεων.

5.   Εάν έχει οριστεί ανεξάρτητος διαχειριστής συστήματος, ο ιδιοκτήτης του συστήματος μεταφοράς:

α)

παρέχει κάθε σχετική συνεργασία και στήριξη στον ανεξάρτητο διαχειριστή συστήματος για την εκπλήρωση των καθηκόντων του, συμπεριλαμβανομένων ειδικότερα όλων των συναφών πληροφοριών·

β)

χρηματοδοτεί τις επενδύσεις τις οποίες αποφασίζει ο ανεξάρτητος διαχειριστής του συστήματος και εγκρίνει η ρυθμιστική αρχή ή συμφωνεί στη χρηματοδότησή τους από οποιονδήποτε ενδιαφερόμενο τρίτο, συμπεριλαμβανομένου του ανεξάρτητου διαχειριστή συστήματος. Οι σχετικοί διακανονισμοί χρηματοδότησης υπόκεινται στην έγκριση της ρυθμιστικής αρχής. Πριν από την έγκριση αυτή, η ρυθμιστική αρχή διαβουλεύεται με τον ιδιοκτήτη του συστήματος μεταφοράς, μαζί με τα άλλα ενδιαφερόμενα μέρη·

γ)

μεριμνά για την κάλυψη της ευθύνης που αφορά τα πάγια στοιχεία του δικτύου, με εξαίρεση το μέρος της ευθύνης που αφορά τα καθήκοντα του ανεξάρτητου διαχειριστή συστήματος· και

δ)

παρέχει εγγυήσεις για τη διευκόλυνση της χρηματοδότησης των επεκτάσεων του δικτύου, με εξαίρεση τις επενδύσεις για τις οποίες, σύμφωνα με το στοιχείο β), συμφώνησε να χρηματοδοτηθούν από οποιοδήποτε ενδιαφερόμενο μέρος, συμπεριλαμβανομένου του ανεξάρτητου διαχειριστή του συστήματος.

6.   Σε στενή συνεργασία με τη ρυθμιστική αρχή, παρέχονται στην οικεία εθνική αρχή ανταγωνισμού όλες οι σχετικές εξουσίες για την αποτελεσματική επιτήρηση της συμμόρφωσης του ιδιοκτήτη του συστήματος μεταφοράς προς τις υποχρεώσεις που υπέχει από την παράγραφο 5.

Άρθρο 45

Διαχωρισμός ιδιοκτητών συστήματος μεταφοράς

1.   Εάν έχει οριστεί ανεξάρτητος διαχειριστής συστήματος, οι ιδιοκτήτες συστημάτων μεταφοράς που αποτελούν μέρος κάθετα ολοκληρωμένων επιχειρήσεων είναι ανεξάρτητοι, τουλάχιστον ως προς τη νομική μορφή, την οργάνωση και τη λήψη των αποφάσεών τους, από άλλες δραστηριότητες που δεν σχετίζονται με τη μεταφορά.

2.   Προκειμένου να διασφαλίζεται η ανεξαρτησία του ιδιοκτήτη συστήματος μεταφοράς που αναφέρεται στην παράγραφο 1, εφαρμόζονται τα ακόλουθα ελάχιστα κριτήρια:

α)

τα πρόσωπα που είναι υπεύθυνα για τη διαχείριση του ιδιοκτήτη του συστήματος μεταφοράς δεν συμμετέχουν σε εταιρικές δομές της ολοκληρωμένης επιχείρησης ηλεκτρικής ενέργειας, η οποία είναι υπεύθυνη, άμεσα ή έμμεσα, για την καθημερινή λειτουργία της παραγωγής, της διανομής και της προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας·

β)

πρέπει να λαμβάνονται κατάλληλα μέτρα ώστε να διασφαλίζεται ότι τα επαγγελματικά συμφέροντα των προσώπων που είναι υπεύθυνα για τη διαχείριση του ιδιοκτήτη του συστήματος μεταφοράς λαμβάνονται υπόψη κατά τρόπο που διασφαλίζει ότι είναι σε θέση να ενεργούν με ανεξαρτησία· και

γ)

ο ιδιοκτήτης συστήματος μεταφοράς καταρτίζει πρόγραμμα συμμόρφωσης στο οποίο αναφέρονται τα μέτρα που λαμβάνονται για να αποκλείεται η μεροληπτική συμπεριφορά, και διασφαλίζει τη δέουσα παρακολούθηση της τήρησης του προγράμματος. Στο πρόγραμμα συμμόρφωσης καθορίζονται οι συγκεκριμένες υποχρεώσεις των υπαλλήλων για την επίτευξη των εν λόγω στόχων. Το επιφορτισμένο με την παρακολούθηση του προγράμματος συμμόρφωσης στέλεχος ή όργανο υποβάλλει στη ρυθμιστική αρχή ετήσια έκθεση στην οποία περιγράφονται τα μέτρα που έχουν ληφθεί και η οποία δημοσιεύεται.

Τμήμα 3

Ανεξάρτητοι διαχειριστές μεταφοράς

Άρθρο 46

Πάγια στοιχεία, εξοπλισμός, προσωπικό και ταυτότητα

1.   Οι διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς εξοπλίζονται με όλους τους ανθρώπινους, τεχνικούς, υλικούς και οικονομικούς πόρους που είναι απαραίτητοι για την εκπλήρωση των υποχρεώσεών τους στο πλαίσιο της παρούσας οδηγίας και την άσκηση της δραστηριότητας μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας, ειδικότερα:

α)

τα πάγια στοιχεία που είναι απαραίτητα για την άσκηση της δραστηριότητας της μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας, συμπεριλαμβανομένου του συστήματος μεταφοράς, είναι ιδιοκτησία του διαχειριστή συστήματος μεταφοράς·

β)

το προσωπικό που είναι απαραίτητο για την άσκηση της δραστηριότητας της μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας, συμπεριλαμβανομένης της άσκησης όλων των εταιρικών καθηκόντων, προσλαμβάνεται από τον διαχειριστή συστήματος μεταφοράς·

γ)

η εκμίσθωση προσωπικού και η παροχή υπηρεσιών προς οποιοδήποτε και από οποιοδήποτε άλλο μέρος της κάθετα ολοκληρωμένης επιχείρησης απαγορεύεται. Ένας διαχειριστής συστήματος μεταφοράς μπορεί, ωστόσο, να παρέχει υπηρεσίες στην κάθετα ολοκληρωμένη επιχείρηση εφόσον:

i)

η παροχή των υπηρεσιών αυτών δεν οδηγεί σε διακρίσεις εις βάρος άλλων χρηστών, διατίθεται σε όλους τους χρήστες υπό τους αυτούς όρους και προϋποθέσεις και δεν περιορίζει, στρεβλώνει ή παρεμποδίζει τον ανταγωνισμό κατά την παραγωγή ή προμήθεια, και

ii)

οι όροι και οι προϋποθέσεις παροχής των εν λόγω υπηρεσιών έχουν εγκριθεί από τη ρυθμιστική αρχή·

δ)

με την επιφύλαξη των αποφάσεων του εποπτικού οργάνου δυνάμει του άρθρου 49, οι κατάλληλοι οικονομικοί πόροι για μελλοντικά επενδυτικά σχέδια ή/και για την αντικατάσταση των παρόντων πάγιων στοιχείων, παρέχονται στον διαχειριστή συστήματος μεταφοράς σε εύθετο χρόνο από την κάθετα ολοκληρωμένη επιχείρηση, κατόπιν σχετικού αιτήματός του.

2.   Η δραστηριότητα της μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας περιλαμβάνει τουλάχιστον τα εξής καθήκοντα πέραν των απαριθμούμενων στο άρθρο 40:

α)

την εκπροσώπηση του διαχειριστή συστήματος μεταφοράς και τις επαφές με τρίτους και με τις ρυθμιστικές αρχές·

β)

την εκπροσώπηση του διαχειριστή συστήματος μεταφοράς στο πλαίσιο του ΕΔΔΣΜ Ηλεκτρικής Ενέργειας·

γ)

τη χορήγηση και διαχείριση πρόσβασης τρίτων σε αμερόληπτη βάση μεταξύ χρηστών του δικτύου ή κατηγοριών χρηστών του δικτύου·

δ)

τη συλλογή όλων των τελών των σχετικών με το σύστημα μεταφοράς, συμπεριλαμβανομένων των τελών πρόσβασης, ενέργειας για απώλειες και των τελών επικουρικών υπηρεσιών·

ε)

τη λειτουργία, συντήρηση και ανάπτυξη ασφαλούς, αποτελεσματικού και οικονομικού συστήματος μεταφοράς·

στ)

τον προγραμματισμό επενδύσεων για διασφάλιση της μακροπρόθεσμης ικανότητας του συστήματος να ανταποκρίνεται στην εύλογη ζήτηση και εγγύηση της ασφάλειας του εφοδιασμού·

ζ)

τη σύσταση κατάλληλων κοινοπραξιών, μεταξύ άλλων με έναν ή περισσότερους διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς, χρηματιστήρια ηλεκτρικής ενέργειας και άλλους σχετικούς φορείς, με στόχο τη δημιουργία περιφερειακών αγορών ή τη διευκόλυνση της διαδικασίας ελευθέρωσης της αγοράς· και

η)

όλες τις εταιρικές υπηρεσίες, όπως οι νομικές υπηρεσίες και οι υπηρεσίες λογιστικής και πληροφορικής.

3.   Οι διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς οργανώνονται υπό τη νομική μορφή που αναφέρεται στο παράρτημα Ι της οδηγίας (ΕΕ) 2017/1132 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (26).

4.   Ο διαχειριστής συστήματος μεταφοράς δεν πρέπει να δημιουργεί σύγχυση, με την ταυτότητα, τις ανακοινώσεις, τα σήματα και τις εγκαταστάσεις της εταιρείας του, όσον αφορά την ιδιαίτερη ταυτότητα της κάθετα ολοκληρωμένης επιχείρησης ή μέρους αυτής.

5.   Ο διαχειριστής του συστήματος μεταφοράς δεν μοιράζεται συστήματα πληροφορικής ή εξοπλισμό, χώρους και συστήματα ασφαλείας για την πρόσβαση με κανένα τμήμα της κάθετα ολοκληρωμένης επιχείρησης ούτε χρησιμοποιεί τους ίδιους συμβούλους ή εξωτερικούς εργολάβους για συστήματα πληροφορικής ή εξοπλισμό και συστήματα ασφαλείας.

6.   Οι λογαριασμοί των διαχειριστών συστημάτων μεταφοράς ελέγχονται από ελεγκτή άλλον από εκείνον που ελέγχει την κάθετα ολοκληρωμένη επιχείρηση ή μέρος αυτής.

Άρθρο 47

Ανεξαρτησία του διαχειριστή συστήματος μεταφοράς

1.   Με την επιφύλαξη των αποφάσεων του εποπτικού οργάνου δυνάμει του άρθρου 49, ο διαχειριστής του συστήματος μεταφοράς:

α)

διαθέτει ουσιαστικές εξουσίες λήψης αποφάσεων, ανεξάρτητα από την ολοκληρωμένη επιχείρηση, όσον αφορά τους πόρους που είναι αναγκαίοι για τη λειτουργία, συντήρηση ή ανάπτυξη του συστήματος μεταφοράς· και

β)

έχει την εξουσία να αντλεί κεφάλαια στην κεφαλαιαγορά, ιδίως μέσω δανεισμού και αύξησης του κεφαλαίου.

2.   Ο διαχειριστής του συστήματος μεταφοράς ενεργεί πάντα κατά τρόπο που να διασφαλίζει ότι διαθέτει τους πόρους που χρειάζεται για την ομαλή και αποτελεσματική διενέργεια της δραστηριότητας της μεταφοράς και για την ανάπτυξη και διατήρηση αποτελεσματικού, ασφαλούς και οικονομικού συστήματος μεταφοράς.

3.   Οι θυγατρικές της κάθετα ολοκληρωμένης επιχείρησης που εκτελούν δραστηριότητες παραγωγής ή προμήθειας δεν έχουν καμία άμεση ή έμμεση συμμετοχή στον διαχειριστή συστήματος μεταφοράς. Ο διαχειριστής συστήματος μεταφοράς δεν έχει ούτε άμεση ούτε έμμεση συμμετοχή σε καμία θυγατρική της κάθετα ολοκληρωμένης επιχείρησης που εκτελεί δραστηριότητες παραγωγής ή προμήθειας, ούτε λαμβάνει μερίσματα ή άλλο οικονομικό όφελος από τη θυγατρική αυτή.

4.   Η συνολική δομή διαχείρισης και το εταιρικό καταστατικό του διαχειριστή συστήματος μεταφοράς πρέπει να διασφαλίζουν ουσιαστική ανεξαρτησία του διαχειριστή συστήματος μεταφοράς σύμφωνα με το παρόν τμήμα. Η κάθετα ολοκληρωμένη επιχείρηση δεν ορίζει άμεσα ή έμμεσα την ανταγωνιστική συμπεριφορά του διαχειριστή συστήματος μεταφοράς σε σχέση με τις καθημερινές δραστηριότητες του διαχειριστή συστήματος μεταφοράς και τη διαχείριση του δικτύου, ή σε σχέση με τις δραστηριότητες που είναι απαραίτητες για την προετοιμασία του δεκαετούς προγράμματος ανάπτυξης του δικτύου το οποίο αναπτύσσεται σύμφωνα με το άρθρο 51.

5.   Κατά την εκτέλεση των καθηκόντων που αναφέρονται στα άρθρα 40 και 46 παράγραφος 2 της παρούσας οδηγίας, και σύμφωνα με τις υποχρεώσεις που προβλέπονται στα άρθρα 16, 18, 19 και 50 του κανονισμού (ΕΕ) 2019/943, διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς δεν προβαίνουν σε διακρίσεις κατά διαφορετικών ατόμων ή φορέων και δεν περιορίζουν, στρεβλώνουν ή παρεμποδίζουν τον ανταγωνισμό στην παραγωγή ή την προμήθεια.

6.   Όλες οι εμπορικές και οικονομικές σχέσεις μεταξύ της κάθετα ολοκληρωμένης επιχείρησης και του διαχειριστή συστήματος μεταφοράς, συμπεριλαμβανομένων των δανείων από τον διαχειριστή συστήματος μεταφοράς προς την κάθετα ολοκληρωμένη επιχείρηση, είναι σύμφωνες με τις συνθήκες της αγοράς. Ο διαχειριστής συστήματος μεταφοράς διατηρεί λεπτομερή αρχεία των εν λόγω εμπορικών και οικονομικών σχέσεων και τα θέτει στη διάθεση της ρυθμιστικής αρχής κατόπιν αιτήσεως.

7.   Ο διαχειριστής συστήματος μεταφοράς υποβάλλει προς έγκριση στη ρυθμιστική αρχή όλες τις εμπορικές και οικονομικές συμφωνίες με την κάθετα ολοκληρωμένη επιχείρηση.

8.   Ο διαχειριστής συστήματος μεταφοράς ενημερώνει τη ρυθμιστική αρχή για τους οικονομικούς πόρους οι οποίοι αναφέρονται στο άρθρο 46 παράγραφος 1 στοιχείο δ) και είναι διαθέσιμοι για μελλοντικά επενδυτικά σχέδια ή/και για την αντικατάσταση των παρόντων παγίων στοιχείων.

9.   Η κάθετα ολοκληρωμένη επιχείρηση δεν προβαίνει σε πράξεις οι οποίες παρεμποδίζουν ή επηρεάζουν τον διαχειριστή του συστήματος μεταφοράς κατά τη συμμόρφωση προς τις υποχρεώσεις που υπέχει από το παρόν κεφάλαιο και δεν απαιτεί από τον διαχειριστή του συστήματος μεταφοράς να ζητεί άδεια από την κάθετα ολοκληρωμένη επιχείρηση για την εκπλήρωση των υποχρεώσεων αυτών.

10.   Επιχείρηση που έχει πιστοποιηθεί από τη ρυθμιστική αρχή ότι συμμορφώνεται προς τις απαιτήσεις του παρόντος κεφαλαίου εγκρίνεται και ορίζεται ως διαχειριστής συστήματος μεταφοράς από το ενδιαφερόμενο κράτος μέλος. Εφαρμόζεται η διαδικασία πιστοποίησης είτε του άρθρου 52 της παρούσας οδηγίας και του άρθρου 51 του κανονισμού (ΕΕ) 2019/943 είτε του άρθρου 53 της παρούσας οδηγίας.

Άρθρο 48

Ανεξαρτησία του προσωπικού και της διοίκησης του διαχειριστή συστήματος μεταφοράς

1.   Οι αποφάσεις σχετικά με τον διορισμό και την ανανέωση, οι όροι εργασίας, συμπεριλαμβανομένης της αμοιβής και της διάρκειας της περιόδου απασχόλησης των υπευθύνων για τη διαχείριση ή/και των μελών των διοικητικών οργάνων του διαχειριστή συστήματος μεταφοράς λαμβάνονται από το εποπτικό όργανο του διαχειριστή συστήματος μεταφοράς που διορίζεται σύμφωνα με το άρθρο 49.

2.   Η ταυτότητα και οι όροι που διέπουν τη θητεία, τη διάρκεια και τη λήξη της περιόδου απασχόλησης των προσώπων που ορίζει το εποπτικό όργανο για διορισμό ή ανανέωση ως υπευθύνους για την εκτελεστική διαχείριση ή/και ως μέλη των διοικητικών οργάνων του διαχειριστή συστήματος μεταφοράς, και οι λόγοι κάθε προτεινόμενης απόφασης τερματισμού της εν λόγω περιόδου απασχόλησης, κοινοποιούνται στη ρυθμιστική αρχή. Οι όροι αυτοί και οι αποφάσεις περί των οποίων η παράγραφος 1 καθίστανται δεσμευτικοί μόνον εάν, εντός τριών εβδομάδων από την κοινοποίηση, η ρυθμιστική αρχή δεν έχει εγείρει αντιρρήσεις.

Η ρυθμιστική αρχή μπορεί να εγείρει αντιρρήσεις ως προς τις αποφάσεις περί των οποίων η παράγραφος 1:

α)

εφόσον προκύψουν αμφιβολίες όσον αφορά την επαγγελματική ανεξαρτησία διορισμένου προσώπου υπευθύνου για τη διαχείριση ή/και μέλους των διοικητικών οργάνων, είτε

β)

στην περίπτωση πρόωρης λήξης περιόδου απασχόλησης, εάν υπάρχουν αμφιβολίες σχετικά με την αιτιολόγηση της πρόωρης λήξης.

3.   Οι υπεύθυνοι για τη διαχείριση ή/και τα μέλη των διοικητικών οργάνων του διαχειριστή συστήματος μεταφοράς που υπόκεινται στην παράγραφο αυτήν δεν κατέχουν καμία επαγγελματική θέση ή ευθύνη, συμφέρον ή επιχειρηματική σχέση, άμεσα ή έμμεσα, που να συνδέεται με την κάθετα ολοκληρωμένη επιχείρηση ή οποιοδήποτε μέρος της ή τους μετόχους που ασκούν τον έλεγχό της πέραν του διαχειριστή συστήματος μεταφοράς για διάστημα τριών ετών πριν από τον διορισμό τους.

4.   Οι υπεύθυνοι για τη διαχείριση ή/και τα μέλη των διοικητικών οργάνων και οι υπάλληλοι του διαχειριστή συστήματος μεταφοράς δεν έχουν άλλη επαγγελματική θέση ή ευθύνη, συμφέρον ή επιχειρηματική σχέση, άμεσα ή έμμεσα, που να συνδέεται με οποιοδήποτε άλλο μέρος της κάθετα ολοκληρωμένης επιχείρησης ή τους μετόχους που ασκούν τον έλεγχό της.

5.   Οι υπεύθυνοι για τη διαχείριση ή/και τα μέλη των διοικητικών οργάνων και οι υπάλληλοι του διαχειριστή συστήματος μεταφοράς δεν έχουν κανένα συμφέρον ούτε λαμβάνουν οικονομικό όφελος, άμεσα ή έμμεσα, που να συνδέεται με οποιοδήποτε μέρος της κάθετα ολοκληρωμένης επιχείρησης πέραν του διαχειριστή συστήματος μεταφοράς. Η αμοιβή τους δεν εξαρτάται από τις δραστηριότητες ή τα αποτελέσματα της κάθετα ολοκληρωμένης επιχείρησης πέραν των δραστηριοτήτων ή των αποτελεσμάτων του διαχειριστή συστήματος μεταφοράς.

6.   Οι υπεύθυνοι για τη διαχείριση ή/και τα μέλη των διοικητικών οργάνων του διαχειριστή συστήματος μεταφοράς έχουν δικαίωμα πραγματικής προσφυγής στη ρυθμιστική αρχή για οποιεσδήποτε καταγγελίες τους όσον αφορά πρόωρη λήξη της απασχόλησής τους.

7.   Μετά τη λήξη της περιόδου απασχόλησής τους στον διαχειριστή συστήματος μεταφοράς, οι υπεύθυνοι για τη διαχείριση του ή/και τα μέλη των διοικητικών οργάνων του δεν έχουν καμία επαγγελματική θέση ή ευθύνη, συμφέρον ή επιχειρηματική σχέση που να συνδέεται με οποιοδήποτε μέρος της κάθετα ολοκληρωμένης επιχείρησης πέραν του διαχειριστή συστήματος μεταφοράς ή με τους μετόχους που ασκούν τον έλεγχό της για διάστημα τουλάχιστον τεσσάρων ετών.

8.   Η παράγραφος 3 εφαρμόζεται στην πλειονότητα των προσώπων που είναι υπεύθυνα για τη διαχείριση ή/και μέλη των διοικητικών οργάνων του διαχειριστή συστήματος μεταφοράς.

Τα πρόσωπα που είναι υπεύθυνα για τη διαχείριση ή/και μέλη των διοικητικών οργάνων του διαχειριστή συστήματος μεταφοράς που δεν υπόκεινται στην παράγραφο 3 δεν έχουν ασκήσει δραστηριότητα διαχείρισης ή άλλη σχετική δραστηριότητα στην κάθετα ολοκληρωμένη επιχείρηση για περίοδο τουλάχιστον έξι μηνών πριν από τον διορισμό τους.

Το πρώτο εδάφιο της παρούσας παραγράφου και οι παράγραφοι 4 έως 7 εφαρμόζονται σε όλα τα άτομα που υπάγονται στην εκτελεστική διαχείριση και στα άτομα που λογοδοτούν απευθείας σε αυτά για ζητήματα που αφορούν τη λειτουργία, τη συντήρηση ή την ανάπτυξη του δικτύου.

Άρθρο 49

Εποπτικό όργανο

1.   Ο διαχειριστής συστήματος μεταφοράς έχει εποπτικό όργανο υπεύθυνο για τη λήψη των αποφάσεων που μπορεί να έχουν σημαντική επίπτωση στην αξία των πάγιων στοιχείων των μετόχων στο πλαίσιο του διαχειριστή συστήματος μεταφοράς, ειδικότερα των αποφάσεων σχετικά με την έγκριση του ετήσιου σχεδίου χρηματοδότησης, το επίπεδο χρέωσης του διαχειριστή συστήματος μεταφοράς και το ύψος των μερισμάτων που διανέμονται στους μετόχους. Από τις αποφάσεις που εμπίπτουν στην αρμοδιότητα του εποπτικού οργάνου εξαιρούνται όσες σχετίζονται με τις καθημερινές δραστηριότητες του διαχειριστή συστήματος μεταφοράς και τη διαχείριση του δικτύου, και με τις δραστηριότητες που είναι απαραίτητες για την κατάρτιση του δεκαετούς προγράμματος ανάπτυξης του δικτύου το οποίο αναπτύσσεται σύμφωνα με το άρθρο 51.

2.   Το εποπτικό όργανο αποτελείται από μέλη εκπροσωπούντα την κάθετα ολοκληρωμένη επιχείρηση, μέλη εκπροσωπούντα τρίτους μετόχους και, εφόσον το προβλέπει η εθνική μέλους, μέλη εκπροσωπούντα άλλους ενδιαφερομένους όπως οι υπάλληλοι του διαχειριστή συστήματος μεταφοράς.

3.   Το άρθρο 48 παράγραφος 2 πρώτο εδάφιο και το άρθρο 48 παράγραφοι 3 έως 7 εφαρμόζονται τουλάχιστον στο ήμισυ των μελών του εποπτικού οργάνου, πλην ενός.

Το άρθρο 48 παράγραφος 2 δεύτερο εδάφιο στοιχείο β) εφαρμόζεται έναντι όλων των μελών του εποπτικού οργάνου.

Άρθρο 50

Πρόγραμμα συμμόρφωσης και υπεύθυνος συμμόρφωσης

1.   Τα κράτη μέλη εξασφαλίζουν ότι οι διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς καταρτίζουν και εκτελούν πρόγραμμα συμμόρφωσης στο οποίο αναφέρονται τα μέτρα που λαμβάνονται προκειμένου να αποκλείεται η διακριτική συμπεριφορά και να διασφαλίζεται η κατάλληλη παρακολούθηση της συμμόρφωσης προς το εν λόγω πρόγραμμα. Στο πρόγραμμα συμμόρφωσης καθορίζονται οι συγκεκριμένες υποχρεώσεις των υπαλλήλων για την επίτευξη των εν λόγω στόχων. Το πρόγραμμα αυτό υπόκειται στην έγκριση της ρυθμιστικής αρχής. Υπό την επιφύλαξη των αρμοδιοτήτων της ρυθμιστικής αρχής, η συμμόρφωση προς το πρόγραμμα υπόκειται στον ανεξάρτητο έλεγχο του υπεύθυνου συμμόρφωσης.

2.   Ο υπεύθυνος συμμόρφωσης διορίζεται από το εποπτικό όργανο, με την επιφύλαξη της έγκρισης της ρυθμιστικής αρχής. Η ρυθμιστική αρχή δύναται να αρνηθεί την έγκριση του υπεύθυνου συμμόρφωσης μόνο για λόγους έλλειψης ανεξαρτησίας ή επαγγελματικής επάρκειας. Ο υπεύθυνος συμμόρφωσης μπορεί να είναι φυσικό ή νομικό πρόσωπο. Το άρθρο 48, παράγραφοι 2 έως 8, εφαρμόζεται στον υπεύθυνο συμμόρφωσης.

3.   Ο υπεύθυνος συμμόρφωσης είναι αρμόδιος για:

α)

την παρακολούθηση της εκτέλεσης του προγράμματος συμμόρφωσης·

β)

την εκπόνηση ετήσιας έκθεσης στην οποία καθορίζονται τα μέτρα που λαμβάνονται για την εκτέλεση του προγράμματος συμμόρφωσης και την υποβολή της στη ρυθμιστική αρχή·

γ)

την υποβολή έκθεσης στο εποπτικό όργανο και την έκδοση συστάσεων σχετικά με το πρόγραμμα συμμόρφωσης και την εκτέλεσή του·

δ)

την κοινοποίηση προς τη ρυθμιστική αρχή κάθε ουσιαστικής παράβασης ως προς την εφαρμογή του προγράμματος συμμόρφωσης· και

ε)

την υποβολή έκθεσης στη ρυθμιστική αρχή για όλες τις εμπορικές και οικονομικές σχέσεις μεταξύ της κάθετα ολοκληρωμένης επιχείρησης και του διαχειριστή συστήματος μεταφοράς.

4.   Ο υπεύθυνος συμμόρφωσης υποβάλλει στη ρυθμιστική αρχή τις αποφάσεις που προτείνονται σχετικά με το επενδυτικό πρόγραμμα ή με μεμονωμένες επενδύσεις στο δίκτυο. Καταληκτική ημερομηνία τούτου είναι όταν η διαχείριση ή/και το αρμόδιο διοικητικό όργανο του διαχειριστή συστήματος μεταφοράς τις υποβάλλουν στο εποπτικό όργανο.

5.   Εάν η κάθετα ολοκληρωμένη επιχείρηση, στη γενική συνέλευση ή με την ψηφοφορία των μελών του εποπτικού οργάνου που έχει διορίσει, έχει εμποδίσει τη λήψη απόφασης για την παρεμπόδιση ή την καθυστέρηση των επενδύσεων οι οποίες βάσει του δεκαετούς προγράμματος ανάπτυξης επρόκειτο να εκτελεστούν μέσα στα επόμενα τρία χρόνια, ο υπεύθυνος συμμόρφωσης το αναφέρει στη ρυθμιστική αρχή, η οποία στη συνέχεια ενεργεί σύμφωνα με το άρθρο 51.

6.   Οι όροι που διέπουν την εντολή ή οι όροι απασχόλησης του υπευθύνου συμμόρφωσης, περιλαμβανομένης και της διάρκειας της εντολής του, υπόκεινται στην έγκριση της ρυθμιστικής αρχής. Οι όροι αυτοί εξασφαλίζουν την ανεξαρτησία του υπευθύνου συμμόρφωσης, συμπεριλαμβανομένης της παροχής όλων των πόρων που απαιτούνται για την εκπλήρωση των καθηκόντων του υπευθύνου συμμόρφωσης. Κατά τη διάρκεια της εντολής του, ο υπεύθυνος συμμόρφωσης δεν επιτρέπεται να κατέχει άλλη επαγγελματική θέση, ευθύνη ή συμφέρον, άμεσα ή έμμεσα, στην κάθετα ολοκληρωμένη επιχείρηση ή σε οποιοδήποτε τμήμα της ή στους ελέγχοντες μετόχους της.

7.   Ο υπεύθυνος συμμόρφωσης υποβάλλει τακτικά έκθεση, είτε προφορικώς είτε γραπτώς, προς τη ρυθμιστική αρχή και έχει το δικαίωμα να υποβάλλει τακτικά έκθεση, είτε προφορικώς είτε γραπτώς, στο εποπτικό όργανο του διαχειριστή συστήματος μεταφοράς.

8.   Ο υπεύθυνος συμμόρφωσης μπορεί να συμμετέχει σε όλες τις συνεδριάσεις των οργάνων διαχείρισης ή διοίκησης του διαχειριστή συστήματος μεταφοράς, και στις συνεδριάσεις του εποπτικού οργάνου και της γενικής συνέλευσης. Ο υπεύθυνος συμμόρφωσης συμμετέχει σε όλες τις συνεδριάσεις που εξετάζουν τα ακόλουθα θέματα:

α)

τους όρους πρόσβασης στο δίκτυο, όπως καθορίζονται στον κανονισμό (ΕΕ) 2019/943, ειδικότερα όσον αφορά τα τιμολόγια, τις υπηρεσίες πρόσβασης τρίτων, την κατανομή δυναμικότητας και τη διαχείριση της συμφόρησης, τη διαφάνεια, τις επικουρικές υπηρεσίες και τις δευτερογενείς αγορές·

β)

έργα που αναλαμβάνονται για τη λειτουργία, τη συντήρηση και την ανάπτυξη του διασυνδεδεμένου δικτύου μεταφοράς, συμπεριλαμβανομένων των επενδύσεων διασύνδεσης και σύνδεσης·

γ)

αγορές ή πωλήσεις ενέργειας απαραίτητες για τη λειτουργία του συστήματος μεταφοράς.

9.   Ο υπεύθυνος συμμόρφωσης παρακολουθεί τη συμμόρφωση του διαχειριστή συστήματος μεταφοράς με το άρθρο 41.

10.   Ο υπεύθυνος συμμόρφωσης έχει πρόσβαση σε όλα τα σχετικά δεδομένα και στα γραφεία του διαχειριστή συστήματος μεταφοράς, καθώς και σε όλες τις πληροφορίες που είναι απαραίτητες για την εκπλήρωση των καθηκόντων του.

11.   Ο υπεύθυνος συμμόρφωσης έχει πρόσβαση στα γραφεία του διαχειριστή συστήματος μεταφοράς χωρίς προηγούμενη αναγγελία.

12.   Με την εκ των προτέρων έγκριση της ρυθμιστικής αρχής, το εποπτικό όργανο μπορεί να απολύσει τον υπεύθυνο συμμόρφωσης. Απολύει τον υπεύθυνο συμμόρφωσης για λόγους έλλειψης ανεξαρτησίας ή επαγγελματικής επάρκειας, κατόπιν αιτήσεων της ρυθμιστικής αρχής.

Άρθρο 51

Ανάπτυξη δικτύου και εξουσία λήψης αποφάσεων για επενδύσεις

1.   Τουλάχιστον ανά διετία, οι διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς καταθέτουν στη ρυθμιστική αρχή δεκαετές πρόγραμμα ανάπτυξης του δικτύου βασισμένο στην παρούσα και στην προβλεπόμενη προσφορά και ζήτηση αφού συμβουλευθούν όλους τους σχετικούς ενδιαφερομένους. Το πρόγραμμα περιέχει αποτελεσματικά μέτρα με στόχο να διασφαλίζεται η επάρκεια του συστήματος και η ασφάλεια του εφοδιασμού. Ο διαχειριστής συστήματος μεταφοράς δημοσιεύει το δεκαετές πρόγραμμα ανάπτυξης δικτύου στον ιστότοπό του.

2.   Συγκεκριμένα, το δεκαετές πρόγραμμα ανάπτυξης του δικτύου:

α)

υποδεικνύει στους συμμετέχοντες στην αγορά τις κυριότερες υποδομές μεταφοράς που πρέπει να κατασκευαστούν ή να αναβαθμιστούν κατά τα επόμενα δέκα έτη,

β)

περιέχει όλες τις επενδύσεις που ήδη αποφασίστηκαν και προσδιορίζει τις νέες επενδύσεις που θα πρέπει να εκτελεσθούν στην επόμενη τριετία, και

γ)

παρέχει χρονικό πλαίσιο για όλα τα επενδυτικά σχέδια.

3.   Κατά τη διαμόρφωση του δεκαετούς προγράμματος ανάπτυξης του δικτύου, ο διαχειριστής συστήματος μεταφοράς λαμβάνει πλήρως υπόψη το δυναμικό της χρήσης της απόκρισης ζήτησης, των εγκαταστάσεων αποθήκευσης ενέργειας ή άλλων πόρων ως εναλλακτικής λύσης στην επέκταση του συστήματος πέραν της αναμενόμενης κατανάλωσης και του εμπορίου με άλλες χώρες και τα επενδυτικά σχέδια για τα περιφερειακά δίκτυα και τα δίκτυα ενωσιακής εμβέλειας.

4.   Η ρυθμιστική αρχή συμβουλεύεται όλους τους ήδη υπάρχοντες και τους δυνητικούς χρήστες του δικτύου για το δεκαετές πρόγραμμα ανάπτυξης του δικτύου κατά τρόπο ανοικτό και διαφανή. Μπορεί να ζητηθεί από τα πρόσωπα ή τις επιχειρήσεις που υποστηρίζουν ότι είναι δυνητικοί χρήστες να τεκμηριώσουν τον ισχυρισμό τους. Η ρυθμιστική αρχή δημοσιεύει το αποτέλεσμα της διαδικασίας διαβουλεύσεων, ιδίως τις πιθανές επενδυτικές ανάγκες.

5.   Η ρυθμιστική αρχή εξετάζει εάν το δεκαετές πρόγραμμα ανάπτυξης του δικτύου καλύπτει όλες τις επενδυτικές ανάγκες που προσδιορίστηκαν κατά τη διαδικασία των διαβουλεύσεων και εάν είναι σύμφωνο προς το μη δεσμευτικό ενωσιακό δεκαετές πρόγραμμα ανάπτυξης δικτύων (διενωσιακό πρόγραμμα ανάπτυξης δικτύων) που αναφέρεται στο άρθρο 30 παράγραφος 1 στοιχείο β) του κανονισμού (ΕΕ) 2019/943. Εάν προκύψει οποιαδήποτε αμφιβολία όσον αφορά τη συμφωνία προς το διενωσιακό πρόγραμμα ανάπτυξης του δικτύου, η ρυθμιστική αρχή συμβουλεύεται τον ACER. Η ρυθμιστική αρχή δύναται να ζητήσει από τον διαχειριστή συστήματος μεταφοράς να τροποποιήσει το δεκαετές πρόγραμμά του.

Οι αρμόδιες εθνικές αρχές εξετάζουν τη συνοχή του δεκαετούς προγράμματος ανάπτυξης του δικτύου με το εθνικό σχέδιο για την ενέργεια και το κλίμα που υποβάλλεται σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΕ) 2018/1999.

6.   Η ρυθμιστική αρχή παρακολουθεί και αξιολογεί την εφαρμογή του δεκαετούς προγράμματος ανάπτυξης του δικτύου.

7.   Αν ο διαχειριστής συστήματος μεταφοράς, εκτός αν πρόκειται για επιτακτικούς λόγους πέρα από τον έλεγχό του, δεν εκτελέσει μια επένδυση η οποία, σύμφωνα με το δεκαετές πρόγραμμα ανάπτυξης του δικτύου, ήταν προγραμματισμένη να εκτελεσθεί κατά τα επόμενα τρία έτη, τα κράτη μέλη μεριμνούν ώστε η ρυθμιστική αρχή να έχει την υποχρέωση να λάβει τουλάχιστον ένα από τα ακόλουθα μέτρα προκειμένου να εξασφαλίσει την πραγματοποίηση της επένδυσης, εφόσον αυτή εξακολουθεί να έχει λόγο ύπαρξης βάσει του πλέον πρόσφατου δεκαετούς προγράμματος ανάπτυξης του δικτύου:

α)

ζητεί από τον διαχειριστή συστήματος μεταφοράς να εκτελέσει την εν λόγω επένδυση,

β)

διοργανώνει διαδικασία πρόσκλησης προς υποβολή προσφορών ανοικτή σε κάθε επενδυτή για την εν λόγω επένδυση, είτε

γ)

υποχρεώνει τον διαχειριστή συστήματος μεταφοράς να δεχθεί αύξηση κεφαλαίου προκειμένου να χρηματοδοτηθούν οι απαραίτητες επενδύσεις και να επιτραπεί σε ανεξάρτητους επενδυτές να συμμετάσχουν στο κεφάλαιο.

8.   Όταν η ρυθμιστική αρχή κάνει χρήση των εξουσιών της δυνάμει του στοιχείου β) του πρώτου εδαφίου, μπορεί να υποχρεώσει τον διαχειριστή συστήματος μεταφοράς να δεχθεί ένα ή περισσότερα από τα εξής:

α)

χρηματοδότηση από οποιονδήποτε τρίτο,

β)

κατασκευή από οποιονδήποτε τρίτο,

γ)

διαμόρφωση των νέων πάγιων στοιχείων που τον αφορούν, ή

δ)

λειτουργία των νέων πάγιων στοιχείων που τον αφορούν.

Ο διαχειριστής συστήματος μεταφοράς παρέχει στους επενδυτές όλες τις πληροφορίες που απαιτούνται για να πραγματοποιήσουν την επένδυση, συνδέει τα νέα πάγια στοιχεία με το δίκτυο μεταφοράς και καταβάλλει εν γένει κάθε προσπάθεια προκειμένου να διευκολύνει την εφαρμογή του επενδυτικού σχεδίου.

Οι σχετικοί χρηματοοικονομικοί διακανονισμοί υπόκεινται στην έγκριση της ρυθμιστικής αρχής.

9.   Όταν η ρυθμιστική αρχή κάνει χρήση των εξουσιών της δυνάμει της παραγράφου 7, το κόστος των εν λόγω επενδύσεων καλύπτεται από τις σχετικές ρυθμίσεις για τα τιμολόγια.

Τμήμα 4

Διορισμός και πιστοποίηση διαχειριστών συστημάτων μεταφοράς

Άρθρο 52

Ορισμός και πιστοποίηση διαχειριστών συστημάτων μεταφοράς

1.   Προτού μια επιχείρηση εγκριθεί και διοριστεί ως διαχειριστής συστήματος μεταφοράς, πρέπει να πιστοποιηθεί σύμφωνα με τις διαδικασίες των παραγράφων 4, 5 και 6 του παρόντος άρθρου και του άρθρου 51 του κανονισμού (ΕΕ) 2019/943.

2.   Επιχειρήσεις οι οποίες έχουν πιστοποιηθεί από την ρυθμιστική αρχή ως πληρούσες τις απαιτήσεις του άρθρου 43, σύμφωνα με την κατωτέρω διαδικασία πιστοποίησης, εγκρίνονται και διορίζονται ως διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς από τα κράτη μέλη. Ο διορισμός των διαχειριστών συστημάτων μεταφοράς κοινοποιείται στην Επιτροπή και δημοσιεύεται στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

3.   Οι διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς γνωστοποιούν στη ρυθμιστική αρχή κάθε σχεδιαζόμενη συναλλαγή που ενδεχομένως καθιστά αναγκαία την επανεκτίμηση της συμμόρφωσής τους προς τις επιταγές του άρθρου 43.

4.   Οι ρυθμιστικές αρχές παρακολουθούν τη διαρκή συμμόρφωση των διαχειριστών συστημάτων μεταφοράς προς τις επιταγές του άρθρου 43. Κινούν τη διαδικασία πιστοποίησης για να διαπιστωθεί η εν λόγω συμμόρφωση:

α)

ύστερα από γνωστοποίηση του διαχειριστή συστήματος μεταφοράς σύμφωνα με την παράγραφο 3·

β)

με δική τους πρωτοβουλία, όταν περιέλθει σε γνώση τους ότι σχεδιαζόμενη αλλαγή των δικαιωμάτων ή της επιρροής επί των ιδιοκτητών συστημάτων μεταφοράς ή των διαχειριστών συστημάτων μεταφοράς ενδέχεται να καταλήξει σε παράβαση του άρθρου 43, ή όταν έχουν λόγο να θεωρήσουν ότι έχει συμβεί τέτοια παράβαση· είτε

γ)

ύστερα από αιτιολογημένη αίτηση της Επιτροπής.

5.   Οι ρυθμιστικές αρχές εκδίδουν απόφαση σχετικά με την πιστοποίηση διαχειριστή συστήματος μεταφοράς εντός τεσσάρων μηνών από την ημερομηνία της γνωστοποίησης του διαχειριστή συστήματος μεταφοράς ή από την ημερομηνία της αίτησης της Επιτροπής. Μετά την παρέλευση του εν λόγω χρονικού διαστήματος, η πιστοποίηση θεωρείται ότι έχει χορηγηθεί. Η ρητή ή σιωπηρή απόφαση της ρυθμιστικής αρχής παράγει αποτελέσματα μόνο μετά την περάτωση της διαδικασίας της παραγράφου 6.

6.   Η ρυθμιστική αρχή κοινοποιεί αμελλητί στην Επιτροπή τη ρητή ή σιωπηρή απόφαση σχετικά με την πιστοποίηση διαχειριστή συστήματος μεταφοράς, μαζί με όλες τις σχετικές πληροφορίες που αφορούν την απόφαση. Η Επιτροπή ενεργεί σύμφωνα με τη διαδικασία του άρθρου 51 του κανονισμού (ΕΕ) 2019/943.

7.   Οι ρυθμιστικές αρχές και η Επιτροπή δύνανται να ζητήσουν από διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς και επιχειρήσεις που ασκούν οποιαδήποτε από τις δραστηριότητες παραγωγής ή προμήθειας κάθε πληροφορία σχετική με την εκτέλεση των καθηκόντων τους σύμφωνα με το παρόν άρθρο.

8.   Οι ρυθμιστικές αρχές και η Επιτροπή τηρούν την εμπιστευτικότητα των εμπορικά ευαίσθητων πληροφοριών.

Άρθρο 53

Πιστοποίηση σε σχέση με τρίτες χώρες

1.   Όταν υποβάλλεται αίτημα πιστοποίησης από ιδιοκτήτη ή διαχειριστή συστήματος μεταφοράς που τελεί υπό τον έλεγχο προσώπου ή προσώπων από τρίτη χώρα ή τρίτες χώρες, η ρυθμιστική αρχή ειδοποιεί την Επιτροπή.

Η ρυθμιστική αρχή γνωστοποιεί επίσης αμελλητί στην Επιτροπή κάθε περίσταση που θα μπορούσε να οδηγήσει στην απόκτηση του ελέγχου συστημάτων μεταφοράς ή διαχειριστών συστημάτων μεταφοράς από πρόσωπο ή πρόσωπα από τρίτη χώρα ή τρίτες χώρες.

2.   Οι διαχειριστές συστήματος μεταφοράς γνωστοποιούν στη ρυθμιστική αρχή κάθε περίσταση που θα μπορούσε να οδηγήσει στην απόκτηση του ελέγχου του συστήματος μεταφοράς ή του διαχειριστή συστήματος μεταφοράς από πρόσωπο ή πρόσωπα από τρίτη χώρα ή τρίτες χώρες.

3.   Η ρυθμιστική αρχή εκδίδει σχέδιο απόφασης σχετικά με την πιστοποίηση διαχειριστή συστήματος μεταφοράς εντός τεσσάρων μηνών από την ημερομηνία της γνωστοποίησης του διαχειριστή συστήματος μεταφοράς. Αρνείται την πιστοποίηση εάν δεν έχει αποδειχθεί:

α)

κατά πόσον η εν προκειμένω οντότητα συμμορφώνεται προς τις απαιτήσεις του άρθρου 43, και

β)

στη ρυθμιστική αρχή ή σε άλλη αρμόδια εθνική αρχή που έχει ορίσει το κράτος μέλος, ότι η χορήγηση της πιστοποίησης αυτής δεν θα θέσει σε κίνδυνο την ασφάλεια του ενεργειακού εφοδιασμού του κράτους μέλους και της Ένωσης. Κατά την εξέταση του θέματος αυτού, η ρυθμιστική αρχή ή άλλη αρμόδια εθνική αρχή λαμβάνουν υπόψη:

i)

τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις της Ένωσης έναντι της εν λόγω τρίτης χώρας που απορρέουν από το διεθνές δίκαιο, συμπεριλαμβανομένων τυχόν συμφωνιών που έχουν συναφθεί με μία ή περισσότερες τρίτες χώρες, με την Ένωση μεταξύ των συμβαλλομένων μερών, στις οποίες διαλαμβάνονται τα ζητήματα ασφάλειας του ενεργειακού εφοδιασμού,

ii)

τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις των κρατών μελών έναντι της εν λόγω τρίτης χώρας, που απορρέουν δυνάμει συμφωνιών που έχουν συνάψει με αυτή, υπό την προϋπόθεση ότι οι συμφωνίες αυτές συνάδουν με την ενωσιακή νομοθεσία, και

iii)

άλλα συγκεκριμένα στοιχεία και περιστάσεις που αφορούν την υπόθεση και την οικεία τρίτη χώρα.

4.   Η ρυθμιστική αρχή κοινοποιεί αμελλητί την απόφαση στην Επιτροπή μαζί με όλες τις σχετικές πληροφορίες που αφορούν την απόφαση αυτή.

5.   Πριν από την έκδοση απόφασης από τη ρυθμιστική αρχή σχετικά με την πιστοποίηση, τα κράτη μέλη προβλέπουν ότι η ρυθμιστική αρχή ή η ορισθείσα αρμόδια αρχή που αναφέρεται στο στοιχείο β) της παραγράφου 3 ζητούν τη γνώμη της Επιτροπής για το:

α)

κατά πόσον η εν προκειμένω οντότητα συμμορφώνεται προς τις απαιτήσεις του άρθρου 43, και

β)

κατά πόσον η χορήγηση της πιστοποίησης δεν θα θέσει σε κίνδυνο την ασφάλεια του ενεργειακού εφοδιασμού της Ένωσης.

6.   Η Επιτροπή εξετάζει το αίτημα που αναφέρεται στην παράγραφο 5 μόλις το λάβει. Εντός δύο μηνών από την παραλαβή του αιτήματος, η Επιτροπή δίνει τη γνώμη της στη ρυθμιστική αρχή ή, αν το αίτημα έγινε από την ορισθείσα αρμόδια αρχή, στην αρχή αυτή.

Κατά την κατάρτιση της γνώμης, η Επιτροπή μπορεί να ζητήσει τη γνώμη του ACER, του οικείου κράτους μέλους και των ενδιαφερόμενων μερών. Αν η Επιτροπή το ζητήσει, η δίμηνη προθεσμία παρατείνεται κατά δύο μήνες.

Σε περίπτωση μη γνωμοδότησης από την Επιτροπή εντός της προθεσμίας που ορίζεται στο πρώτο και το δεύτερο εδάφιο, θεωρείται ότι η Επιτροπή δεν έχει αντιρρήσεις κατά της απόφασης της ρυθμιστικής αρχής.

7.   Όταν εκτιμά το κατά πόσον ο έλεγχος προσώπου ή προσώπων από τρίτη χώρα ή τρίτες χώρες θα θέσει σε κίνδυνο την ασφάλεια του ενεργειακού εφοδιασμού της Ένωσης, η Επιτροπή λαμβάνει υπόψη:

α)

τα συγκεκριμένα δεδομένα της περίπτωσης και της τρίτης χώρας ή τρίτων χωρών για την οποία πρόκειται, και

β)

τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις της Ένωσης έναντι της εν λόγω τρίτης χώρας ή τρίτων χωρών που απορρέουν από το διεθνές δίκαιο, συμπεριλαμβανομένων τυχόν συμφωνιών που έχουν συναφθεί με μία ή περισσότερες τρίτες χώρες, με την Ένωση μεταξύ των συμβαλλομένων μερών, στις οποίες διαλαμβάνονται τα ζητήματα ασφάλειας του ενεργειακού εφοδιασμού.

8.   Η ρυθμιστική αρχή λαμβάνει εντός δύο μηνών από τη λήξη της προθεσμίας που αναφέρεται στην παράγραφο 6 την τελική της απόφαση όσον αφορά την πιστοποίηση. Κατά τη λήψη της απόφασής της η ρυθμιστική αρχή λαμβάνει δεόντως υπόψη τη γνώμη της Επιτροπής. Τα κράτη μέλη έχουν πάντοτε το δικαίωμα να αρνηθούν πιστοποίηση εάν αυτή θέτει σε κίνδυνο την ασφάλεια του ενεργειακού εφοδιασμού του κράτους μέλους ή την ασφάλεια ενεργειακού εφοδιασμού άλλου κράτους μέλους. Εάν το κράτος μέλος έχει ορίσει άλλη αρμόδια εθνική αρχή προκειμένου να κάνει την αξιολόγηση που αναφέρεται στο στοιχείο β) της παραγράφου 3, μπορεί να ζητήσει από τη ρυθμιστική αρχή να λάβει την τελική της απόφαση σύμφωνα με την αξιολόγηση της εν λόγω αρμόδιας εθνικής αρχής. Η τελική απόφαση της ρυθμιστικής αρχής και η γνώμη της Επιτροπής δημοσιεύονται ταυτοχρόνως. Όταν η τελική απόφαση διαφέρει από τη γνώμη της Επιτροπής, το κράτος μέλος παρέχει και δημοσιεύει, μαζί με την απόφαση, το αιτιολογικό της εν λόγω απόφασης.

9.   Το παρόν άρθρο δεν θίγει το δικαίωμα των κρατών μελών να ασκούν νομικούς ελέγχους σε εθνικό επίπεδο για την προστασία των έννομων συμφερόντων δημόσιας ασφάλειας, κατά τα οριζόμενα στην ενωσιακή νομοθεσία.

10.   Το παρόν άρθρο, εξαιρουμένης της παραγράφου 3 στοιχείο α), εφαρμόζεται επίσης και στα κράτη μέλη στα οποία έχει χορηγηθεί παρέκκλιση κατά το άρθρο 66.

Άρθρο 54

Ιδιοκτησιακό καθεστώς εγκαταστάσεων αποθήκευσης ενέργειας από διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς

1.   Οι διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς δεν έχουν στην ιδιοκτησία τους, αναπτύσσουν, διαχειρίζονται ή λειτουργούν εγκαταστάσεις αποθήκευσης ενέργειας.

2.   Κατά παρέκκλιση από την παράγραφο 1, τα κράτη μέλη δύνανται να επιτρέπουν στους διαχειριστές συστημάτων διανομής να έχουν στην ιδιοκτησία τους, να αναπτύσσουν, να διαχειρίζονται ή να λειτουργούν εγκαταστάσεις αποθήκευσης ενέργειας οι οποίες αποτελούν πλήρως ενσωματωμένα στοιχεία δικτύου εφόσον η ρυθμιστική αρχή έχει δώσει την έγκρισή της ή εάν πληρούνται όλες οι ακόλουθες προϋποθέσεις:

α)

τα άλλα μέρη, έπειτα από ανοικτή και διαφανή και χωρίς διακρίσεις διαδικασία πρόσκλησης υποβολής προσφορών, που υπόκειται σε επανεξέταση από την εθνική ρυθμιστική αρχή, δεν έχουν αποκτήσει το δικαίωμα για ιδιοκτησία, ανάπτυξη, έλεγχο, διαχείριση ή λειτουργία παρόμοιων εγκαταστάσεων ή δεν μπορούσαν να παράσχουν τις εν λόγω υπηρεσίες με εύλογο κόστος και εγκαίρως·

β)

οι εν λόγω εγκαταστάσεις ή επικουρικές υπηρεσίες μη σχετικών με τη συχνότητα είναι απαραίτητες, προκειμένου οι διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς να τηρούν τις υποχρεώσεις που υπέχουν δυνάμει της παρούσας οδηγίας για την αποτελεσματική, αξιόπιστη και ασφαλή λειτουργία του συστήματος μεταφοράς, και δε χρησιμοποιούνται για την αγορά ή την πώληση ηλεκτρικής ενέργειας στις αγορές ηλεκτρικής ενέργειας· και

γ)

η ρυθμιστική αρχή έχει αξιολογήσει την αναγκαιότητα αυτής της παρέκκλισης, έχει προβεί σε εκ των προτέρων εξέταση της εφαρμοσιμότητας διαδικασίας υποβολής προσφορών, συμπεριλαμβανομένων των προϋποθέσεων της εν λόγω διαδικασίας υποβολής προσφορών, και έχει παράσχει την έγκρισή της.

Οι ρυθμιστικές αρχές μπορούν να καταρτίζουν κατευθυντήριες γραμμές ή ρήτρες για δημόσιες συμβάσεις με σκοπό να βοηθήσουν τους διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς να διασφαλίσουν δίκαιη διαδικασία υποβολής προσφορών

3.   Η απόφαση χορήγησης παρέκκλισης και όλες τις συναφείς πληροφορίες αναφορικά με το αίτημα και οι λόγοι για τους οποίους χορηγείται η παρέκκλιση κοινοποιούνται στην Επιτροπή και στον ACER.

4.   Οι ρυθμιστικές αρχές διεξάγουν ανά τακτά χρονικά διαστήματα ή τουλάχιστον ανά πέντε έτη δημόσια διαβούλευση για τις υφιστάμενες εγκαταστάσεις αποθήκευσης ενέργειας, με στόχο την εκτίμηση της δυνητικής διαθεσιμότητας και του δυνητικού ενδιαφέροντος επένδυσης σε τέτοιες εγκαταστάσεις. Όταν από τη δημόσια διαβούλευση, κατόπιν αξιολόγησης από τη ρυθμιστική αρχή, προκύπτει ότι τρίτα μέρη είναι σε θέση να έχουν στην ιδιοκτησία τους, να αναπτύσσουν, να λειτουργούν ή να διαχειρίζονται τέτοιες εγκαταστάσεις κατά τρόπο οικονομικά αποδοτικό, ηρυθμιστική αρχή μεριμνά για τη σταδιακή κατάργηση εντός 18 μηνών των σχετικών δραστηριοτήτων των διαχειριστών συστημάτων διανομής. Δυνάμει των όρων της διαδικασίας αυτής, οι ρυθμιστικές αρχές δύνανται να επιτρέψουν στους διαχειριστές του συστήματος μεταφοράς να λάβουν εύλογη αποζημίωση, συγκεκριμένα την υπολειμματική αξία της επένδυσης σε εγκαταστάσεις αποθήκευσης ενέργειας.

5.   Η παράγραφος 4 δεν εφαρμόζεται σε πλήρως ενσωματωμένα στοιχεία δικτύου ή για τη συνήθη περίοδο απόσβεσης νέων εγκαταστάσεων αποθήκευσης ενέργειας σε συσσωρευτές με τελική απόφαση επένδυσης μέχρι το 2024, οι οποίες

α)

είναι συνδεδεμένες με το δίκτυο το αργότερο δύο έτη μετά

β)

ενσωματώνονται στο δίκτυο μεταφοράς

γ)

χρησιμοποιούνται αποκλειστικά για την αντίδραση άμεσης αποκατάστασης της ασφάλειας του δικτύου σε περίπτωση έκτακτων αναγκών του δικτύου, εάν το εν λόγω μέτρο αποκατάστασης αρχίζει αμέσως και ολοκληρώνεται όταν η τακτική επανακατανομή μπορεί να επιλύσει το πρόβλημα και

δ)

εάν δεν χρησιμοποιείται για την αγορά ή την πώληση ηλεκτρικής ενέργειας στις αγορές ηλεκτρικής ενέργειας, συμπεριλαμβανομένης της εξισορρόπησης.

Τμήμα 5

Διαχωρισμός και διαφάνεια των λογαριασμών

Άρθρο 55

Δικαίωμα πρόσβασης στους λογαριασμούς

1.   Τα κράτη μέλη ή κάθε αρμόδια αρχή οριζόμενη από αυτά, συμπεριλαμβανομένων των ρυθμιστικών αρχών που αναφέρονται στο άρθρο 57, έχουν, στον βαθμό που είναι απαραίτητο για την άσκηση των καθηκόντων τους, δικαίωμα πρόσβασης στους λογαριασμούς των επιχειρήσεων ηλεκτρικής ενέργειας, σύμφωνα με τα οριζόμενα στο άρθρο 56.

2.   Τα κράτη μέλη και κάθε διορισμένη αρμόδια αρχή, συμπεριλαμβανομένων των ρυθμιστικών αρχών, διαφυλάσσουν τον εμπιστευτικό χαρακτήρα των εμπορικά ευαίσθητων πληροφοριών. Τα κράτη μέλη μπορούν να προβλέπουν την κοινοποίηση αυτών των πληροφοριών εφόσον η κοινοποίηση αυτή είναι αναγκαία για την άσκηση των καθηκόντων των αρμοδίων αρχών.

Άρθρο 56

Διαχωρισμός των λογαριασμών

1.   Τα κράτη μέλη λαμβάνουν τα αναγκαία μέτρα προκειμένου να διασφαλίζεται ότι οι λογαριασμοί των επιχειρήσεων ηλεκτρικής ενέργειας τηρούνται σύμφωνα με τις παραγράφους 2 και 3.

2.   Ανεξάρτητα από το ιδιοκτησιακό καθεστώς ή τη νομική μορφή τους, οι επιχειρήσεις ηλεκτρισμού καταρτίζουν, δημοσιεύουν και υποβάλλουν σε έλεγχο τους ετήσιους λογαριασμούς τους σύμφωνα με τους εθνικούς κανόνες τους σχετικούς με τους ετήσιους λογαριασμούς των κεφαλαιουχικών εταιρειών οι οποίοι έχουν θεσπιστεί με την οδηγία 2013/34/ΕΕ.

Οι επιχειρήσεις που δεν υποχρεούνται από τον νόμο να δημοσιεύουν τους ετήσιους λογαριασμούς τους, διατηρούν στα κεντρικά γραφεία τους αντίγραφα στη διάθεση του κοινού.

3.   Οι επιχειρήσεις ηλεκτρικής ενέργειας τηρούν, στα εσωτερικά τους λογιστικά, χωριστούς λογαριασμούς για κάθε μία από τις δραστηριότητες μεταφοράς και διανομής, όπως ακριβώς θα ήταν υποχρεωμένες να πράξουν εάν οι εν λόγω δραστηριότητες ασκούνταν από χωριστές επιχειρήσεις, για να αποφεύγονται οι διακρίσεις, οι σταυροειδείς επιδοτήσεις και οι στρεβλώσεις του ανταγωνισμού. Τηρούν επίσης λογαριασμούς, οι οποίοι μπορούν να είναι ενοποιημένοι, για άλλες δραστηριότητες σχετικές με την ηλεκτρική ενέργεια που δεν έχουν σχέση με τη μεταφορά και τη διανομή. Στους λογαριασμούς αποσαφηνίζονται τα έσοδα που προέρχονται από το ιδιοκτησιακό καθεστώς του συστήματος μεταφοράς ή διανομής. Εφόσον ενδείκνυται, οι επιχειρήσεις αυτές τηρούν ενοποιημένους λογαριασμούς για άλλες δραστηριότητες, εκτός του τομέα της ηλεκτρικής ενέργειας. Οι εσωτερικοί λογαριασμοί περιλαμβάνουν ισολογισμό και αποτελέσματα χρήσεως για κάθε δραστηριότητα.

4.   Ο έλεγχος που αναφέρεται στην παράγραφο 2 αφορά ιδίως την τήρηση της κατά την παράγραφο 3 υποχρέωσης για αποφυγή των διακρίσεων και σταυροειδών επιδοτήσεων.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ VII

ΡΥΘΜΙΣΤΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ

Άρθρο 57

Διορισμός και ανεξαρτησία των ρυθμιστικών αρχών

1.   Κάθε κράτος μέλος ορίζει μία ρυθμιστική αρχή σε εθνικό επίπεδο.

2.   Με την παράγραφο 1 δεν θίγεται ο διορισμός άλλων ρυθμιστικών αρχών σε περιφερειακό επίπεδο εντός ορισμένων κρατών μελών, υπό τον όρο να υπάρχει ένας ανώτερος εκπρόσωπος για λόγους εκπροσώπησης και επαφών σε ενωσιακό επίπεδο εντός του συμβουλίου ρυθμιστικών αρχών του ACER σύμφωνα με το άρθρο 21 παράγραφος 1 του κανονισμού (ΕΕ) 2019/942.

3.   Κατά παρέκκλιση από την παράγραφο 1, ένα κράτος μέλος μπορεί να διορίσει ρυθμιστικές αρχές για μικρά συστήματα σε γεωγραφικά χωριστή περιοχή η οποία, κατά το έτος 2008, είχε κατανάλωση μικρότερη του 3 % της συνολικής κατανάλωσης του κράτους μέλους του οποίου αποτελεί τμήμα. Με την παρέκκλιση αυτή δεν θίγεται ο διορισμός ενός ανώτερου εκπροσώπου για λόγους εκπροσώπησης και επαφών σε ενωσιακό επίπεδο εντός του συμβουλίου ρυθμιστικών αρχών του ACER σύμφωνα με το άρθρο 21 παράγραφος 1 του κανονισμού (ΕΕ) 2019/942.

4.   Τα κράτη μέλη εγγυώνται την ανεξαρτησία της ρυθμιστικής αρχής και διασφαλίζουν ότι ασκεί τις εξουσίες της με αμεροληψία και διαφάνεια. Για τον σκοπό αυτό, τα κράτη μέλη διασφαλίζουν ότι, κατά την άσκηση των ρυθμιστικών καθηκόντων που τους ανατίθενται βάσει της παρούσας οδηγίας και της σχετικής νομοθεσίας, η ρυθμιστική αρχή:

α)

είναι νομικά διακριτή και λειτουργικά ανεξάρτητη από κάθε άλλη δημόσια ή ιδιωτική οντότητα,

β)

διασφαλίζει ότι το προσωπικό τους και όλα τα πρόσωπα που είναι επιφορτισμένα με τη διοίκησή της:

i)

ενεργούν ανεξάρτητα από οποιοδήποτε αγοραίο συμφέρον· και

ii)

δεν ζητούν ούτε λαμβάνουν απευθείας οδηγίες από οποιαδήποτε κυβέρνηση ή άλλη δημόσια ή ιδιωτική οντότητα κατά την άσκηση των ρυθμιστικών καθηκόντων. Με την απαίτηση αυτή δεν θίγεται η, κατά περίπτωση, στενή συνεργασία με άλλες συναφείς εθνικές αρχές ούτε οι γενικοί πολιτικοί προσανατολισμοί που εκδίδει η κυβέρνηση και οι οποίοι δεν συνδέονται με τα κατά το άρθρο 59 καθήκοντα και αρμοδιότητες της ρυθμιστικής αρχής.

5.   Για να προστατεύσουν την ανεξαρτησία της ρυθμιστικής αρχής, τα κράτη μέλη διασφαλίζουν ιδίως ότι:

α)

η ρυθμιστική αρχή μπορεί να λαμβάνει αυτόνομες αποφάσεις, ανεξάρτητα από κάθε πολιτικό οργανισμό ·

β)

η ρυθμιστική αρχή διαθέτει όλους τους ανθρώπινους και οικονομικούς πόρους που χρειάζεται για να εκτελεί τα καθήκοντα και να ασκεί τις εξουσίες της κατά τρόπο αποτελεσματικό και αποδοτικό·

γ)

η ρυθμιστική αρχή διαθέτει χωριστές ετήσιες πιστώσεις του προϋπολογισμού με αυτονομία κατά την εκτέλεση του διατεθέντος προϋπολογισμού·

δ)

τα μέλη του συμβουλίου της ρυθμιστικής αρχής ή, ελλείψει συμβουλίου, η ανώτερη διοίκηση της ρυθμιστικής αρχής, διορίζονται για ορισμένη θητεία πέντε έως επτά ετών, ανανεώσιμη άπαξ·

ε)

τα μέλη του συμβουλίου της ρυθμιστικής αρχής ή, ελλείψει συμβουλίου, η ανώτερη διοίκηση της ρυθμιστικής αρχής, διορίζονται βάσει αντικειμενικών, διαφανών και δημοσιευμένων κριτηρίων με ανεξάρτητη και αμερόληπτη διαδικασία, η οποία διασφαλίζει ότι οι υποψήφιοι διαθέτουν τις απαραίτητες δεξιότητες και την εμπειρία για κάθε συναφή θέση στη ρυθμιστική αρχή ·

στ)

προβλέπονται διατάξεις περί σύγκρουσης συμφερόντων και οι υποχρεώσεις εμπιστευτικότητας εξακολουθούν να ισχύουν μετά το τέλος της εντολής στο πλαίσιο της ρυθμιστικής αρχής των μελών του συμβουλίου της ρυθμιστικής αρχής ή, ελλείψει συμβουλίου, της ανώτερης διοίκησης της ρυθμιστικής αρχής·

ζ)

τα μέλη του συμβουλίου της ρυθμιστικής αρχής ή, ελλείψει συμβουλίου, η ανώτερη διοίκηση της ρυθμιστικής αρχής, μπορούν(εί) να απολυθούν(εί) μόνο βάσει διαφανών κριτηρίων.

Όσον αφορά το στοιχείο δ) του πρώτου εδαφίου, τα κράτη μέλη εξασφαλίζουν κατάλληλο σύστημα περιτροπής για το συμβούλιο ή την ανώτερη διοίκηση. Τα μέλη του συμβουλίου ή, ελλείψει συμβουλίου, η ανώτερη διοίκηση είναι δυνατόν να απαλλαγούν από τα καθήκοντά τους, διαρκούσης της θητείας τους, μόνον αν δεν πληρούν πλέον τους όρους που ορίζονται στο παρόν άρθρο ή εάν έχουν κριθεί ένοχα για σοβαρό παράπτωμα βάσει του εθνικού δικαίου.

6.   Τα κράτη μέλη μπορούν να προβλέπουν εκ των υστέρων έλεγχο των ετήσιων λογαριασμών των ρυθμιστικών αρχών από ανεξάρτητο ελεγκτή.

7.   Έως τις 5 Ιουλίου 2022 και στη συνέχεια ανά τετραετία, η Επιτροπή υποβάλλει στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και στο Συμβούλιο έκθεση σχετικά με τη συμμόρφωση των εθνικών αρχών προς την αρχή της ανεξαρτησίας, σύμφωνα με το παρόν άρθρο.

Άρθρο 58

Γενικοί στόχοι των ρυθμιστικών αρχών

Κατά την εκτέλεση των ρυθμιστικών καθηκόντων που προσδιορίζονται στην παρούσα οδηγία, οι ρυθμιστικές αρχές λαμβάνουν όλα τα εύλογα μέτρα προς επίτευξη των κατωτέρω στόχων εντός του πλαισίου των καθηκόντων και εξουσιών τους που καθορίζονται στο άρθρο 59, διαβουλευόμενες στενά με άλλες σχετικές εθνικές αρχές, συμπεριλαμβανομένων των αρχών ανταγωνισμού και των αρχών, μεταξύ άλλων και των ρυθμιστικών αρχών, γειτονικών χωρών, όπως επίσης και τρίτων χωρών, κατά περίπτωση, και με την επιφύλαξη των αρμοδιοτήτων τους:

α)

προώθηση, σε στενή συνεργασία με τις ρυθμιστικές αρχές των λοιπών κρατών μελών και την Επιτροπή και τον ACER, ανταγωνιστικής, ευέλικτης, ασφαλούς και περιβαλλοντικά βιώσιμης εσωτερικής αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας εντός της Ένωσης, και αποτελεσματικό άνοιγμα της αγοράς για όλους τους πελάτες και τους προμηθευτές στην Ένωση και εξασφαλίζοντας κατάλληλες συνθήκες για την αποτελεσματική και αξιόπιστη λειτουργία των δικτύων ηλεκτρικής ενέργειας λαμβάνοντας υπόψη μακροπρόθεσμους στόχους·

β)

ανάπτυξη περιφερειακών διασυνοριακών αγορών εντός της Ένωσης που να λειτουργούν ανταγωνιστικά και εύρυθμα, για την επίτευξη του στόχου του στοιχείου α)·

γ)

κατάργηση των περιορισμών στο εμπόριο ηλεκτρικής ενέργειας μεταξύ κρατών μελών, συμπεριλαμβανομένης της ανάπτυξης κατάλληλης διασυνοριακής δυναμικότητας μεταφοράς για την κάλυψη της ζήτησης και την ενίσχυση της ολοκλήρωσης των εθνικών αγορών η οποία ενδέχεται να διευκολύνει τις ροές ηλεκτρικής ενέργειας σε ολόκληρη την Ένωση·

δ)

βοήθεια για την επίτευξη, με τον οικονομικά αποτελεσματικότερο τρόπο, ανάπτυξης ασφαλών, αξιόπιστων και αποτελεσματικών συστημάτων που δεν εισάγουν διακρίσεις και είναι προσανατολισμένα στον καταναλωτή, προώθηση της επάρκειας συστημάτων και, σύμφωνα με γενικούς στόχους ενεργειακής πολιτικής, της ενεργειακής απόδοσης καθώς και της ενσωμάτωσης της μεγάλης και μικρής κλίμακας παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές και της κατανεμημένης παραγωγής ενέργειας, τόσο στο δίκτυο μεταφοράς όσο και στο δίκτυο διανομής, και διευκόλυνση της λειτουργίας τους σε σχέση με άλλα ενεργειακά δίκτυα φυσικού αερίου ή θέρμανσης·

ε)

διευκόλυνση της πρόσβασης στο δίκτυο νέας δυναμικότητας παραγωγής και εγκαταστάσεων αποθήκευσης ενέργειας, ιδίως μέσω της άρσης των εμποδίων που θα μπορούσαν να αποτρέψουν την πρόσβαση νέων φορέων ή ηλεκτρικής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές στην αγορά·

στ)

εξασφάλιση της προσφοράς κατάλληλων κινήτρων στους διαχειριστές και χρήστες του συστήματος, τόσο βραχυπρόθεσμα όσο και μακροπρόθεσμα, για να αυξηθεί η αποδοτικότητα, ιδίως η ενεργειακή απόδοση, των επιδόσεων του συστήματος και να ενισχυθεί η ολοκλήρωση της αγοράς·

ζ)

εξασφάλιση ότι οι πελάτες επωφελούνται μέσω της αποδοτικής λειτουργίας των εθνικών αγορών, προαγωγή του ουσιαστικού ανταγωνισμού και εξασφάλιση υψηλού επιπέδου προστασίας των καταναλωτών σε στενή συνεργασία με τις αρμόδιες αρχές προστασίας των καταναλωτών·

η)

βοήθεια στην επίτευξη υψηλών προτύπων καθολικής και δημόσιας υπηρεσίας στον εφοδιασμό με ηλεκτρική ενέργεια, συμβολή στην προστασία των ευάλωτων καταναλωτών και συμβολή στη συμβατότητα των διαδικασιών ανταλλαγής δεδομένων που είναι απαραίτητες για την εναλλαγή πελατών.

Άρθρο 59

Καθήκοντα και αρμοδιότητες της ρυθμιστικής αρχής

1.   Στη ρυθμιστική αρχή ανατίθενται τα εξής καθήκοντα:

α)

να καθορίζει ή να εγκρίνει, σύμφωνα με διαφανή κριτήρια, τιμολόγια μεταφοράς ή διανομής ή τις μεθοδολογίες τους ή και τα δύο·

β)

να εξασφαλίζει τη συμμόρφωση των διαχειριστών συστημάτων μεταφοράς και διανομής και, όπου συντρέχει περίπτωση, των ιδιοκτήτων των συστημάτων, καθώς και όλων των επιχειρήσεων ηλεκτρικής ενέργειας και των λοιπών συμμετεχόντων στην αγορά, προς τις υποχρεώσεις που υπέχουν από την παρούσα οδηγία, τον κανονισμό (ΕΕ) 2019/943, τους κώδικες δικτύου και τις κατευθυντήριες γραμμές που εκδίδονται δυνάμει του άρθρου 59, 60 και του άρθρου 61 του κανονισμού (ΕΕ) 2019/943, και από άλλη συναφή ενωσιακή νομοθεσία, μεταξύ άλλων, όσον αφορά διασυνοριακά θέματα, και τις αποφάσεις του ACER·

γ)

σε στενή συνεργασία με τις άλλες ρυθμιστικές αρχές, να εξασφαλίζει τη συμμόρφωση του ΕΔΔΣΜ Ηλεκτρικής Ενέργειας και του φορέα ΔΣΔ της ΕΕ προς τις υποχρεώσεις που υπέχουν από την παρούσα οδηγία, τον κανονισμό (ΕΕ) 2019/943, τους κώδικες δικτύου και τις κατευθυντήριες γραμμές που εκδίδονται δυνάμει του άρθρου 59, 60 και 61τα του κανονισμού (ΕΕ) 2019/943, και από άλλη συναφή ενωσιακή νομοθεσία, μεταξύ άλλων, όσον αφορά διασυνοριακά θέματα, και τις αποφάσεις του ACER, και να εντοπίζει ταχέως από κοινού τη μη συμμόρφωση του ΕΔΔΣΜ Ηλεκτρικής Ενέργειας και του φορέα ΔΣΔ της ΕΕ με τις αντίστοιχες υποχρεώσεις τους· εάν οι ρυθμιστικές αρχές δεν έχουν κατορθώσει να καταλήξουν σε συμφωνία εντός τεσσάρων μηνών από την έναρξη των διαβουλεύσεων προκειμένου να εντοπισθεί από κοινού η μη συμμόρφωση, το θέμα παραπέμπεται στον Οργανισμό για λήψη απόφασης, σύμφωνα με το άρθρο 6 παράγραφος 10 του κανονισμού (ΕΕ) 2019/942·

δ)

να εγκρίνει προϊόντα και διαδικασίες προμήθειας επικουρικών υπηρεσιών μη σχετικών με τη συχνότητα·

ε)

να εφαρμόζει τους κώδικες δικτύου και τις κατευθυντήριες γραμμές που εκδίδονται δυνάμει των άρθρων 58, 60 και 61 του κανονισμού (ΕΕ) 2019/943 μέσω εθνικών μέτρων και, κατά περίπτωση, συντονισμένων περιφερειακών ή διενωσιακών μέτρων·

στ)

να συνεργάζεται για διασυνοριακά θέματα με τη ρυθμιστική αρχή ή τις ρυθμιστικές αρχές των οικείων κρατών μελών και με τον ACER, ειδικότερα με τη συμμετοχή στις εργασίες του ρυθμιστικού συμβουλίου του ACER βάσει του άρθρου 21 του κανονισμού (ΕΕ) 2019/942·

ζ)

να συμμορφώνεται προς τις σχετικές, νομικά δεσμευτικές, αποφάσεις του ACER και της Επιτροπής και να τις υλοποιεί·

η)

να διασφαλίζει ότι οι διαχειριστές συστήματος μεταφοράς καθιστούν διαθέσιμη τη δυναμικότητα των γραμμών διασύνδεσης σύμφωνα με το άρθρο 16 του κανονισμού (ΕΕ) 2019/943 στον μεγαλύτερο δυνατό βαθμό·

θ)

να υποβάλλει ετησίως στις αρμόδιες αρχές των κρατών μελών, τον ACER και την Επιτροπή έκθεση σχετικά με τη δραστηριότητά της και την εκπλήρωση των καθηκόντων της, περιλαμβανομένων των μέτρων που ελήφθησαν και των αποτελεσμάτων που επετεύχθησαν για κάθε ένα από τα καθήκοντα που αναφέρονται στο παρόν άρθρο·

ι)

να εξασφαλίζει ότι δεν υπάρχουν σταυροειδείς επιδοτήσεις μεταξύ των δραστηριοτήτων μεταφοράς, διανομής και προμήθειας ή άλλων δραστηριοτήτων στον τομέα της ηλεκτρικής ενέργειας ή εκτός αυτού·

ια)

να παρακολουθεί τα επενδυτικά προγράμματα των διαχειριστών συστημάτων μεταφοράς και να παρέχει, με την ετήσια έκθεσή της, αξιολόγηση των επενδυτικών προγραμμάτων των διαχειριστών συστημάτων μεταφοράς όσον αφορά τη συνέπειά τους με το διενωσιακό πρόγραμμα ανάπτυξης του δικτύου η αξιολόγηση αυτή μπορεί να περιλαμβάνει συστάσεις για τροποποίηση των επενδυτικών αυτών προγραμμάτων·

ιβ)

να παρακολουθεί και να εκτιμά τις επιδόσεις των διαχειριστών συστημάτων μεταφοράς και των διαχειριστών συστημάτων διανομής όσον αφορά την ανάπτυξη έξυπνου δικτύου το οποίο προωθεί την ενεργειακή απόδοση και την ενσωμάτωση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας βάσει ενός περιορισμένου συνόλου δεικτών, και να δημοσιεύει εθνική έκθεση ανά διετία στην οποία περιλαμβάνονται, κατά περίπτωση, συστάσεις ·

ιγ)

να θεσπίζει ή να εγκρίνει πρότυπα και απαιτήσεις για την ποιότητα της υπηρεσίας και της προμήθειας ή να συμβάλλει σε αυτό μαζί με άλλες αρμόδιες αρχές και να παρακολουθεί τη συμμόρφωση προς και την εξέταση της παρελθούσας απόδοσης των κανόνων ασφαλείας και αξιοπιστίας του δικτύου·

ιδ)

να παρακολουθεί το επίπεδο διαφάνειας, συμπεριλαμβανομένων των τιμών χονδρικής, και να διασφαλίζει τη συμμόρφωση των επιχειρήσεων ηλεκτρικής ενέργειας προς τις υποχρεώσεις περί διαφάνειας·

ιε)

να παρακολουθεί τον βαθμό και την αποτελεσματικότητα της αγοράς και του ανταγωνισμού σε επίπεδο χονδρικής και λιανικής, συμπεριλαμβανομένων των χρηματιστηρίων ηλεκτρικής ενέργειας, τις τιμές τους για τους οικιακούς πελάτες, συμπεριλαμβανομένων συστημάτων προπληρωμής, τον αντίκτυπο των συμβάσεων δυναμικής τιμολόγησης ηλεκτρικής ενέργειας και της χρήσης έξυπνων μετρητών, τα ποσοστά αλλαγής προμηθευτή, τα ποσοστά διακοπής της παροχής, την παροχή υπηρεσιών συντήρησης και σχετικά τέλη, τη σχέση μεταξύ οικιακών τιμών και τιμών χονδρικής, την εξέλιξη των τιμολογίων και των εισφορών δικτύου, και τα παράπονα των οικιακών πελατών, καθώς και οποιαδήποτε στρέβλωση ή περιορισμό του ανταγωνισμού, συμπεριλαμβανομένης της παροχής τυχόν συναφών πληροφοριών, και να φέρει ενώπιον των οικείων αρχών ανταγωνισμού τυχόν σχετικές υποθέσεις·

ιστ)

να παρακολουθεί την εμφάνιση περιοριστικών συμβατικών πρακτικών, συμπεριλαμβανομένων ρητρών αποκλειστικότητας οι οποίες μπορεί να εμποδίζουν καταναλωτές να συνάπτουν συμβάσεις ταυτόχρονα με περισσότερους από έναν προμηθευτές ή να περιορίζουν τη δυνατότητα εκλογής τους. Όπου αρμόζει, οι εθνικές ρυθμιστικές αρχές ενημερώνουν τις εθνικές αρχές ανταγωνισμού για παρόμοιες πρακτικές·

ιζ)

να παρακολουθεί τον χρόνο που χρειάζονται οι διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς και οι διαχειριστές συστημάτων διανομής για τη σύνδεση και τις επισκευές·

ιη)

να βοηθά ώστε να εξασφαλίζεται, σε συνεργασία με άλλες εμπλεκόμενες αρχές, ότι τα μέτρα προστασίας των καταναλωτών είναι αποτελεσματικά και εφαρμόζονται·

ιθ)

να δημοσιεύει συστάσεις, τουλάχιστον ανά έτος, σχετικά με τη συμμόρφωση των τιμών προμήθειας προς το άρθρο 5, και να διαβιβάζει τις συστάσεις αυτές στις αρχές ανταγωνισμού, όπου αρμόζει·

κ)

να εξασφαλίζει την χωρίς διακρίσεις πρόσβαση σε δεδομένα κατανάλωσης πελατών, την παροχή, για προαιρετική χρήση, ενός ευνόητου εναρμονισμένου μορφότυπου σε εθνικό επίπεδο για τα δεδομένα κατανάλωσης και άμεση πρόσβαση όλων των πελατών σε παρόμοια δεδομένα σύμφωνα με τα άρθρα 23 και 24·

κα)

να παρακολουθεί την εφαρμογή των κανόνων που αφορούν τον ρόλο και τις αρμοδιότητες των διαχειριστών συστημάτων μεταφοράς, των διαχειριστών συστημάτων διανομής, των προμηθευτών και των πελατών και άλλων παραγόντων της αγοράς σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΕ) 2019/943·

κβ)

να παρακολουθεί τις επενδύσεις σε δυναμικότητα παραγωγής και αποθήκευσης σε συνάρτηση με την ασφάλεια εφοδιασμού·

κγ)

να παρακολουθεί την τεχνική συνεργασία μεταξύ των ενωσιακών διαχειριστών συστημάτων μεταφοράς και των ομολόγων τους σε τρίτες χώρες·

κδ)

να συμβάλλει στη συμβατότητα των διαδικασιών ανταλλαγής δεδομένων για τις πιο σημαντικές διαδικασίες της αγοράς σε περιφερειακό επίπεδο.

κε)

να παρακολουθεί τη διαθεσιμότητα εργαλείων σύγκρισης που πληρούν τις απαιτήσεις που προβλέπονται στο άρθρο 14 ·

κστ)

να παρακολουθεί την άρση αδικαιολόγητων εμποδίων και περιορισμών στην ανάπτυξη της κατανάλωσης αυτοπαραγόμενης ηλεκτρικής ενέργεια και των ενεργειακών κοινοτήτων πολιτών·

2.   Όταν προβλέπεται σε κάποιο κράτος μέλος, τα καθήκοντα παρακολούθησης που αναφέρονται στην παράγραφο 1 μπορούν να εκτελούνται από αρχές άλλες από τη ρυθμιστική. Στην περίπτωση αυτή, οι πληροφορίες που προκύπτουν από την παρακολούθηση αυτή τίθενται στη διάθεση της ρυθμιστικής αρχής το συντομότερο δυνατόν.

Διατηρώντας την ανεξαρτησία τους, με την επιφύλαξη των συγκεκριμένων αρμοδιοτήτων τους και σύμφωνα με τις αρχές της βελτίωσης της νομοθεσίας, οι ρυθμιστικές αρχές συνεννοούνται, κατά περίπτωση, με τους διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς και, εφόσον συντρέχει περίπτωση, συνεργάζονται στενά με τις άλλες αρμόδιες εθνικές αρχές κατά την άσκηση των καθηκόντων που αναφέρονται στην παράγραφο 1.

Τυχόν εγκρίσεις που έχουν χορηγηθεί από ρυθμιστική αρχή ή τον ACER δυνάμει της παρούσας οδηγίας δεν θίγουν τη δεόντως αιτιολογημένη μελλοντική χρήση των εξουσιών της από τη ρυθμιστική αρχή δυνάμει του παρόντος άρθρου ή τυχόν κυρώσεις που επιβάλλονται από άλλες σχετικές αρχές ή την Επιτροπή.

3.   Τα κράτη μέλη εξασφαλίζουν ότι ανατίθενται στις ρυθμιστικές αρχές οι αρμοδιότητες που τους παρέχουν τη δυνατότητα να εκτελούν ταχέως και αποτελεσματικά τα καθήκοντα που αναφέρονται στο παρόν άρθρο. Για τον σκοπό αυτό, οι ρυθμιστικές αρχές διαθέτουν τουλάχιστον τις ακόλουθες αρμοδιότητες:

α)

να εκδίδουν δεσμευτικές αποφάσεις για τις επιχειρήσεις ηλεκτρικής ενέργειας·

β)

να ερευνούν τη λειτουργία των αγορών ηλεκτρικής ενέργειας και να αποφασίζουν και να επιβάλλουν τα κατάλληλα, αναγκαία και αναλογικά μέτρα για την προώθηση του αποτελεσματικού ανταγωνισμού και την εξασφάλιση της εύρυθμης λειτουργίας της αγοράς. Εφόσον απαιτείται, οι ρυθμιστικές αρχές δύνανται επίσης να συνεργάζονται με την εθνική αρχή ανταγωνισμού και τις ρυθμιστικές αρχές της χρηματοπιστωτικής αγοράς ή την Επιτροπή στη διεξαγωγή έρευνας σχετικά με τον νόμο περί ανταγωνισμού·

γ)

να απαιτούν πληροφορίες από τις επιχειρήσεις ηλεκτρικής ενέργειας σχετικά με την εκπλήρωση των καθηκόντων τους, συμπεριλαμβανομένης της αιτιολόγησης για οποιαδήποτε άρνηση χορήγησης πρόσβασης σε τρίτους, καθώς και οποιεσδήποτε πληροφορίες σχετικά με μέτρα αναγκαία για την ενίσχυση του δικτύου·

δ)

να επιβάλλουν αποτελεσματικές, αναλογικές και αποτρεπτικές κυρώσεις σε επιχειρήσεις ηλεκτρικής ενέργειας οι οποίες δεν συμμορφώνονται προς τις υποχρεώσεις που υπέχουν από την παρούσα οδηγία, από τον κανονισμό (ΕΕ) 2019/943 ή προς τυχόν σχετικές, νομικά δεσμευτικές αποφάσεις των ρυθμιστικών αρχών ή του ACER ή να προτείνουν σε αρμόδιο δικαστήριο να επιβάλλει τις εν λόγω κυρώσεις. Στις αρμοδιότητες αυτές περιλαμβάνεται η επιβολή ή η πρόταση επιβολής κυρώσεων ύψους έως 10 % του ετήσιου κύκλου εργασιών του διαχειριστή συστήματος μεταφοράς στον διαχειριστή συστήματος μεταφοράς ή έως 10 % του ετήσιου κύκλου εργασιών της κάθετα ολοκληρωμένης επιχείρησης στην κάθετα ολοκληρωμένη επιχείρηση, ανάλογα με την περίπτωση, για τη μη συμμόρφωση προς τις αντίστοιχες υποχρεώσεις που υπέχουν από την παρούσα οδηγία· και

ε)

να διενεργούν έρευνες και να εντέλλονται τη διευθέτηση διαφορών δυνάμει του άρθρου 60 παράγραφοι 2 και 3.

4.   Η ρυθμιστική αρχή που βρίσκεται στο κράτος μέλος στο οποίο εδρεύει το ΕΔΔΣΜ Ηλεκτρικής Ενέργειας ή ο φορέας ΔΣΔ της ΕΕ έχει την εξουσία να επιβάλλει αποτελεσματικές, αναλογικές και αποτρεπτικές κυρώσεις στους εν λόγω φορείς όταν δεν συμμορφώνονται προς τις υποχρεώσεις που υπέχουν από την παρούσα οδηγία, τον κανονισμό (ΕΕ) 2019/943 ή προς τυχόν σχετικές, νομικά δεσμευτικές αποφάσεις των ρυθμιστικών αρχών ή του ACER ή να προτείνει σε αρμόδιο δικαστήριο να επιβάλλει τις εν λόγω κυρώσεις.

5.   Εάν έχει διοριστεί ανεξάρτητος διαχειριστής συστήματος με βάση το άρθρο 44, πέραν των καθηκόντων που της ανατίθενται με βάση τις παραγράφους 1 και 3 του παρόντος άρθρου, η ρυθμιστική αρχή οφείλει:

α)

να παρακολουθεί τη συμμόρφωση του ιδιοκτήτη του συστήματος μεταφοράς και του ανεξάρτητου διαχειριστή συστήματος προς τις υποχρεώσεις που υπέχει από το παρόν άρθρο και να επιβάλλει ποινές για μη συμμόρφωση σύμφωνα με την παράγραφο 3 στοιχείο δ)·

β)

να παρακολουθεί τις σχέσεις και την επικοινωνία μεταξύ του ανεξάρτητου διαχειριστή συστήματος και του ιδιοκτήτη του συστήματος μεταφοράς, για να διασφαλίζεται η τήρηση των υποχρεώσεων του ανεξάρτητου διαχειριστή συστήματος, και ειδικότερα να εγκρίνει συμβάσεις και να ενεργεί ως αρχή επίλυσης διαφορών μεταξύ του ανεξάρτητου διαχειριστή συστήματος και του ιδιοκτήτη του συστήματος μεταφοράς, σε περίπτωση καταγγελίας εκ μέρους οιουδήποτε εξ αυτών σύμφωνα με το άρθρο 60 παράγραφος 2·

γ)

με την επιφύλαξη της διαδικασίας του άρθρου 44 παράγραφος 2 στοιχείο γ) σχετικά με το πρώτο δεκαετές πρόγραμμα ανάπτυξης του δικτύου, να εγκρίνει τον προγραμματισμό των επενδύσεων και το πολυετές πρόγραμμα ανάπτυξης του δικτύου που υποβάλλει τουλάχιστον ανά διετία ο ανεξάρτητος διαχειριστής του συστήματος·

δ)

να εξασφαλίζει ότι τα τιμολόγια πρόσβασης στο δίκτυο, τα οποία εισπράττουν οι ανεξάρτητοι διαχειριστές συστήματος, προβλέπουν αμοιβή για τον ιδιοκτήτη ή τους ιδιοκτήτες του δικτύου, η οποία περιλαμβάνει κατάλληλο αντίτιμο για τα πάγια στοιχεία του δικτύου και τυχόν νέες επενδύσεις σε αυτό, εφόσον έχουν γνώμονα την οικονομία και την αποτελεσματικότητα·

ε)

να διαθέτει εξουσία διενέργειας επιθεωρήσεων, ακόμη και χωρίς προηγούμενη ανακοίνωση, στις εγκαταστάσεις του ιδιοκτήτη του συστήματος μεταφοράς και του ανεξάρτητου διαχειριστή συστήματος· και

στ)

να παρακολουθεί τη χρήση των επιβαρύνσεων συμφόρησης που εισπράττει ο ανεξάρτητος διαχειριστής συστήματος σύμφωνα με το άρθρο 19 παράγραφος 2 του κανονισμού (ΕE) 2019/943.

6.   Εκτός από τα καθήκοντα και τις αρμοδιότητες που ανατίθενται στις ρυθμιστικές αρχές στο πλαίσιο των παραγράφων 1 και 3 του παρόντος άρθρου, όταν ορισθεί διαχειριστής συστήματος μεταφοράς σύμφωνα με το τμήμα 3 του κεφαλαίου VI, τους ανατίθενται τουλάχιστον τα ακόλουθα καθήκοντα και αρμοδιότητες:

α)

να επιβάλλουν ποινές σύμφωνα με την παράγραφο 3 στοιχείο δ) για μεροληπτική συμπεριφορά υπέρ της κάθετα ολοκληρωμένης επιχείρησης·

β)

να παρακολουθούν την επικοινωνία μεταξύ του διαχειριστή συστήματος μεταφοράς και της κάθετα ολοκληρωμένης επιχείρησης προκειμένου να διασφαλίζεται η τήρηση των υποχρεώσεων του διαχειριστή συστήματος μεταφοράς·

γ)

να ενεργούν ως αρχή επίλυσης διαφορών μεταξύ της κάθετα ολοκληρωμένης επιχείρησης και του διαχειριστή συστήματος μεταφοράς σε περίπτωση οποιασδήποτε καταγγελίας υποβάλλεται σύμφωνα με το άρθρο 60 παράγραφος 2·

δ)

να παρακολουθούν τις εμπορικές και οικονομικές σχέσεις, συμπεριλαμβανομένων των δανείων, μεταξύ της κάθετα ολοκληρωμένης επιχείρησης και του διαχειριστή συστήματος μεταφοράς·

ε)

να εγκρίνουν όλες τις εμπορικές και οικονομικές συμφωνίες μεταξύ της κάθετα ολοκληρωμένης επιχείρησης και του διαχειριστή συστήματος μεταφοράς υπό τον όρο ότι είναι σύμφωνες με τις συνθήκες της αγοράς·

στ)

να ζητούν αιτιολόγηση από την κάθετα ολοκληρωμένη επιχείρηση όταν ειδοποιούνται από τον υπεύθυνο συμμόρφωσης σύμφωνα με το άρθρο 50 παράγραφος 4. Η αιτιολόγηση περιλαμβάνει κυρίως αποδείξεις ότι δεν σημειώθηκε καμία μεροληπτική συμπεριφορά προς όφελος της κάθετα ολοκληρωμένης επιχείρησης·

ζ)

να πραγματοποιούν επιθεωρήσεις, ακόμη και χωρίς προηγούμενη ανακοίνωση, στις εγκαταστάσεις της κάθετα ολοκληρωμένης επιχείρησης και του διαχειριστή συστήματος μεταφοράς· και

η)

να αναθέτουν όλα ή συγκεκριμένα καθήκοντα του διαχειριστή συστήματος μεταφοράς σε ανεξάρτητο διαχειριστή συστήματος ορισμένο σύμφωνα με το άρθρο 44 σε περίπτωση διαρκούς παραβίασης από τον διαχειριστή συστήματος μεταφοράς των υποχρεώσεων που υπέχει από την παρούσα οδηγία, ιδίως σε περίπτωση κατ' εξακολούθηση μεροληπτικής συμπεριφοράς προς όφελος της κάθετα ολοκληρωμένης επιχείρησης.

7.   Με εξαίρεση τις περιπτώσεις όπου ο ACER είναι αρμόδιος να καθορίζει και να εγκρίνει τους όρους και τις προϋποθέσεις ή τις μεθοδολογίες για την εφαρμογή των κωδίκων δικτύου και των κατευθυντήριων γραμμών του κεφαλαίου VII του κανονισμού (EE) 2019/943 δυνάμει του άρθρου 5 παράγραφος 2 του κανονισμού (EE) 2019/942 λόγω του συντονισμένου χαρακτήρα τους, οι ρυθμιστικές αρχές είναι υπεύθυνες για τον καθορισμό ή την έγκριση αρκετά πριν από την έναρξη ισχύος τους, τουλάχιστον των εθνικών μεθοδολογιών οι οποίες χρησιμοποιούνται για τον υπολογισμό ή τον καθορισμό των όρων και των προϋποθέσεων για:

α)

τη σύνδεση και την πρόσβαση στα εθνικά δίκτυα, συμπεριλαμβανομένων των τιμολογίων μεταφοράς και διανομής ή των μεθοδολογιών τους. Τα εν λόγω τιμολόγια ή μεθοδολογίες καθιστούν δυνατή την πραγματοποίηση των αναγκαίων επενδύσεων στα δίκτυα, κατά τρόπο ώστε οι επενδύσεις αυτές να διασφαλίζουν τη βιωσιμότητα των δικτύων·

β)

την παροχή των επικουρικών υπηρεσιών οι οποίες θα εκτελούνται κατά τον πλέον οικονομικό τρόπο και θα παρέχουν τα κατάλληλα κίνητρα στους χρήστες του δικτύου ώστε να εξισορροπούν τις εισροές και εκροές τους. Οι επικουρικές υπηρεσίες παρέχονται ισότιμα και χωρίς διακρίσεις και βασίζονται σε αντικειμενικά κριτήρια· και

γ)

την πρόσβαση στις διασυνοριακές υποδομές, περιλαμβανομένων των διαδικασιών για την κατανομή δυναμικότητας και τη διαχείριση συμφορήσεων.

8.   Οι μεθοδολογίες ή οι όροι και οι προϋποθέσεις της παραγράφου 7 δημοσιεύονται.

9.   Για να αυξηθεί η διαφάνεια στην αγορά και να διαθέτουν όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη όλες τις απαραίτητες πληροφορίες και αποφάσεις ή προτάσεις σχετικά με απόφαση που αφορά τιμολόγια μεταφοράς και διανομής, όπως αναφέρεται στο άρθρο 60 παράγραφος 3, οι ρυθμιστικές αρχές καθιστούν δημοσίως διαθέσιμα στους παράγοντες της αγοράς την αναλυτική μεθοδολογία και το υποκείμενο κόστος που χρησιμοποιήθηκαν για τον υπολογισμό των σχετικών τιμολογίων δικτύου, διαφυλάσσοντας παράλληλα την εμπιστευτικότητα εμπορικά ευαίσθητων πληροφοριών.

10.   Οι ρυθμιστικές αρχές παρακολουθούν τη διαχείριση συμφόρησης των εθνικών συστημάτων ηλεκτρικής ενέργειας, συμπεριλαμβανομένων των γραμμών διασύνδεσης, και την υλοποίηση των κανόνων διαχείρισης συμφόρησης. Προς τούτο, οι διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς ή οι διαχειριστές της αγοράς υποβάλλουν τους κανόνες διαχείρισης συμφόρησης, συμπεριλαμβανομένης της κατανομής δυναμικότητας, στις ρυθμιστικές αρχές. Οι ρυθμιστικές αρχές μπορούν να ζητούν τροποποιήσεις αυτών των κανόνων.

Άρθρο 60

Αποφάσεις και καταγγελίες

1.   Οι ρυθμιστικές αρχές έχουν το δικαίωμα να απαιτούν από τους διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς και τους διαχειριστές συστημάτων διανομής να τροποποιούν, αν χρειάζεται, τους όρους και προϋποθέσεις, συμπεριλαμβανομένων των τιμολογίων ή των μεθοδολογιών που αναφέρονται στο άρθρο 59 της παρούσας οδηγίας, προκειμένου να εξασφαλίζεται η αναλογικότητα και η αμερόληπτη εφαρμογή τους, σύμφωνα με το άρθρο 18 του κανονισμού (EE) 2019/943. Σε περίπτωση καθυστέρησης στον ορισμό των τιμολογίων μεταφοράς και διανομής, οι ρυθμιστικές αρχές έχουν την εξουσία να ορίζουν ή εγκρίνουν προσωρινά τιμολόγια ή μεθοδολογίες μεταφοράς και διανομής και να αποφασίζουν τα κατάλληλα αντισταθμιστικά μέτρα εάν τα τελικά τιμολόγια ή μεθοδολογίες αποκλίνουν από αυτά τα προσωρινά τιμολόγια ή μεθοδολογίες.

2.   Οποιοδήποτε μέρος έχει να υποβάλει καταγγελία κατά διαχειριστών δικτύου μεταφοράς ή διανομής που αφορά υποχρεώσεις του διαχειριστή που απορρέουν από την παρούσα οδηγία, μπορεί να υποβάλει την καταγγελία στη ρυθμιστική αρχή, η οποία, ενεργώντας ως αρχή επίλυσης των διαφορών, εκδίδει απόφαση εντός δύο μηνών από τη λήψη της καταγγελίας. Η περίοδος αυτή είναι δυνατό να παραταθεί κατά δύο μήνες όταν οι ρυθμιστικές αρχές ζητούν πρόσθετες πληροφορίες. Η παραταθείσα περίοδος μπορεί να παραταθεί περαιτέρω με τη σύμφωνη γνώμη του καταγγέλλοντος. Η απόφαση της ρυθμιστικής αρχής έχει δεσμευτική ισχύ, εκτός εάν και έως ότου ακυρωθεί κατόπιν προσφυγής.

3.   Κάθε θιγόμενος έχει δικαίωμα προσφυγής σχετικά με απόφαση για μεθόδους που ελήφθη σύμφωνα με το άρθρο 59 ή, όταν η ρυθμιστική αρχή έχει υποχρέωση διαβούλευσης σχετικά με τα προτεινόμενα τιμολόγια ή μεθόδους, δύναται, το αργότερο εντός δύο μηνών από τη δημοσίευση της απόφασης ή της πρότασης απόφασης, ή και εντός μικρότερου διαστήματος εφόσον αυτό προβλέπεται από τα κράτη μέλη, να υποβάλει προσφυγή για επανεξέταση. Η εν λόγω προσφυγή δεν έχει ανασταλτικό αποτέλεσμα.

4.   Τα κράτη μέλη θεσπίζουν κατάλληλους και αποτελεσματικούς μηχανισμούς ρύθμισης, ελέγχου και διαφάνειας ώστε να αποφεύγεται κάθε κατάχρηση δεσπόζουσας θέσης, ιδίως σε βάρος των καταναλωτών, καθώς και κάθε επιθετική συμπεριφορά. Οι εν λόγω μηχανισμοί λαμβάνουν υπόψη τις διατάξεις της ΣΛΕΕ, και ιδίως το άρθρο 102.

5.   Τα κράτη μέλη εξασφαλίζουν ότι λαμβάνονται τα κατάλληλα μέτρα, συμπεριλαμβανομένων διοικητικών ή ποινικών μέτρων, σύμφωνα με τις οικείες νομοθετικές διατάξεις τους, κατά των υπεύθυνων φυσικών ή νομικών προσώπων, στις περιπτώσεις παραβίασης των κανόνων περί εμπιστευτικότητας τους οποίους επιβάλλει η παρούσα οδηγία.

6.   Οι προσφυγές που αναφέρονται στις παραγράφους 2 και 3 δεν θίγουν τα δικαιώματα άσκησης προσφυγής δυνάμει του ενωσιακού ή του εθνικού δικαίου.

7.   Οι αποφάσεις των ρυθμιστικών αρχών είναι πλήρως αιτιολογημένες προκειμένου να υπόκεινται σε δικαστικό έλεγχο και διατίθενται στο κοινό υπό την επιφύλαξη της προστασίας της εμπιστευτικότητας εμπορικά ευαίσθητων πληροφοριών.

8.   Τα κράτη μέλη εξασφαλίζουν ότι υπάρχουν κατάλληλοι μηχανισμοί σε εθνικό επίπεδο δυνάμει των οποίων μέρος θιγόμενο από την απόφαση ρυθμιστικής αρχής έχει δικαίωμα προσφυγής σε φορέα ανεξάρτητο από τα εμπλεκόμενα μέρη και από οποιαδήποτε κυβέρνηση.

Άρθρο 61

Περιφερειακή συνεργασία μεταξύ ρυθμιστικών αρχών για διασυνοριακά θέματα

1.   Οι ρυθμιστικές αρχές διαβουλεύονται και συνεργάζονται στενά, ιδίως εντός του ACER, και κοινοποιούν εκατέρωθεν και στον ACER οποιεσδήποτε πληροφορίες είναι απαραίτητες για την εκτέλεση των καθηκόντων τους βάσει της παρούσας οδηγίας. Σε σχέση με τις ανταλλασσόμενες πληροφορίες, η αποδέκτρια αρχή εξασφαλίζει το ίδιο επίπεδο εμπιστευτικότητας με τη διαβιβάζουσα αρχή.

2.   Οι ρυθμιστικές αρχές συνεργάζονται τουλάχιστον σε περιφερειακό επίπεδο για:

α)

την προώθηση της δημιουργίας λειτουργικών διευθετήσεων ώστε να παρέχεται η δυνατότητα για βέλτιστη διαχείριση του δικτύου, να προωθείται η ανάπτυξη κοινών χρηματιστηρίων ηλεκτρικής ενέργειας και η διασυνοριακή κατανομή δυναμικότητας, καθώς και να παρέχεται η δυνατότητα επαρκούς επιπέδου δυναμικότητας διασύνδεσης, μέσω και νέων διασυνδέσεων, εντός της περιφέρειας και μεταξύ περιφερειών, ώστε να καθίσταται εφικτή η ανάπτυξη αποτελεσματικού ανταγωνισμού και η βελτίωση της ασφάλειας του εφοδιασμού, χωρίς διακρίσεις μεταξύ προμηθευτών σε διάφορα κράτη μέλη·

β)

τον συντονισμό της από κοινού εποπτείας οντοτήτων που ασκούν δραστηριότητες σε περιφερειακό επίπεδο·

γ)

τον συντονισμό, σε συνεργασία με άλλες εμπλεκόμενες αρχές, της από κοινού εποπτείας των εκτιμήσεων επάρκειας σε εθνικό, περιφερειακό και ευρωπαϊκό επίπεδο·

δ)

τον συντονισμό της ανάπτυξης όλων των κωδίκων δικτύου και των κατευθυντήριων γραμμών για τους σχετικούς φορείς εκμετάλλευσης συστημάτων μεταφοράς και άλλους παράγοντες της αγοράς· και

ε)

τον συντονισμό της ανάπτυξης των κανόνων σχετικά με τη διαχείριση της συμφόρησης.

3.   Οι ρυθμιστικές αρχές έχουν το δικαίωμα να συνάπτουν συμφωνίες συνεργασίας μεταξύ τους έτσι ώστε να προωθείται η ρυθμιστική συνεργασία.

4.   Οι δράσεις που αναφέρονται στην παράγραφο 2 εκτελούνται, κατά περίπτωση, σε στενή συνεννόηση με άλλες αρμόδιες εθνικές αρχές και με την επιφύλαξη των συγκεκριμένων αρμοδιοτήτων τους.

5.   Η Επιτροπή εξουσιοδοτείται να εκδίδει κατ' εξουσιοδότηση πράξεις, σύμφωνα με το άρθρο 67 προκειμένου να συμπληρώνει την παρούσα οδηγία με τη θέσπιση κατευθυντήριων γραμμών σχετικά με το εύρος των καθηκόντων των ρυθμιστικών αρχών να συνεργάζονται μεταξύ τους και με τον ACER.

Άρθρο 62

Καθήκοντα και αρμοδιότητες των ρυθμιστικών αρχών ως προς τα περιφερειακά επιχειρησιακά κέντρα

1.   Οι περιφερειακές ρυθμιστικές αρχές της επιχειρησιακής περιφέρειας του συστήματος στην οποία είναι εγκατεστημένοι περιφερειακοί συντονιστές ασφάλειας συνεργάζονται στενά μεταξύ τους, με στόχο:

α)

να εγκρίνουν την πρόταση για την εγκατάσταση περιφερειακών συντονιστών ασφάλειας σύμφωνα με το άρθρο 35 παράγραφος 1 του κανονισμού (ΕΕ) 2019/943·

β)

να εγκρίνουν τις δαπάνες που σχετίζονται με τις δραστηριότητες των περιφερειακών κέντρων συντονισμού, οι οποίες βαρύνουν τους διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς και λαμβάνονται υπόψη κατά τον υπολογισμό των τιμών, μόνον εφόσον είναι εύλογες και κατάλληλες·

γ)

να εγκρίνουν τη συνεργατική διαδικασία λήψης αποφάσεων·

δ)

να εξασφαλίζουν ότι τα περιφερειακά συντονιστικά κέντρα είναι εξοπλισμένα με όλους τους ανθρώπινους, τεχνικούς, υλικούς και οικονομικούς πόρους που είναι αναγκαίοι για την εκπλήρωση των υποχρεώσεών τους δυνάμει της παρούσας οδηγίας και για την ανεξάρτητη και αμερόληπτη άσκηση των καθηκόντων τους.

ε)

να προτείνουν από κοινού με άλλες ρυθμιστικές αρχές μιας επιχειρησιακής περιφέρειας συστήματος την ανάθεση ενδεχόμενων πρόσθετων καθηκόντων και πρόσθετων εξουσιών στα περιφερειακά κέντρα συντονισμού από τα κράτη μέλη της επιχειρησιακής περιφέρειας συστήματος·

στ)

να διασφαλίζουν τη συμμόρφωση με τις υποχρεώσεις που απορρέουν από την παρούσα οδηγία και τη λοιπή συναφή ενωσιακή νομοθεσία, ιδίως όσον αφορά τα διασυνοριακά θέματα και να εντοπίζουν από κοινού τη μη συμμόρφωση των περιφερειακών κέντρων συντονισμού με τις αντίστοιχες υποχρεώσεις τους· εάν οι ρυθμιστικές αρχές δεν έχουν κατορθώσει να καταλήξουν σε συμφωνία εντός τεσσάρων μηνών από την έναρξη των διαβουλεύσεων, το θέμα παραπέμπεται στον ACER για λήψη απόφασης, σύμφωνα με το άρθρο 6 παράγραφος 10 του κανονισμού (ΕΕ) 2019/942·

ζ)

να παρακολουθούν τη διενέργεια του συντονισμού του συστήματος και να υποβάλλουν σχετική ετήσια έκθεση στον ACER σύμφωνα με το άρθρο 46 του κανονισμού (ΕΕ) 2019/943.

2.   Τα κράτη μέλη εξασφαλίζουν ότι ανατίθενται στις ρυθμιστικές αρχές οι αρμοδιότητες που τους επιτρέπουν να εκτελούν ταχέως και αποτελεσματικά τα καθήκοντα που αναφέρονται στην παράγραφο 1. Για τον σκοπό αυτό, οι ρυθμιστικές αρχές διαθέτουν τουλάχιστον τις ακόλουθες αρμοδιότητες:

α)

να ζητούν πληροφορίες από τα περιφερειακά συντονιστικά κέντρα·

β)

να διενεργούν επιθεωρήσεις, ακόμη και χωρίς προηγούμενη ανακοίνωση, στις εγκαταστάσεις περιφερειακών συντονιστικών κέντρων·

γ)

να εκδίδουν κοινές δεσμευτικές αποφάσεις επί των περιφερειακών συντονιστικών κέντρων.

3.   Η ρυθμιστική αρχή που βρίσκεται στο κράτος μέλος στο οποίο εδρεύει το περιφερειακό συντονιστικό κέντρο έχει την εξουσία να επιβάλλει αποτελεσματικές, αναλογικές και αποτρεπτικές κυρώσεις στον εν λόγω φορέα όταν δεν συμμορφώνεται προς τις υποχρεώσεις που υπέχει από την παρούσα οδηγία, τον κανονισμό (ΕΕ) 2019/943 ή προς τυχόν σχετικές, νομικά δεσμευτικές αποφάσεις των ρυθμιστικών αρχών ή του ACER ή έχει την εξουσία να προτείνει σε αρμόδιο δικαστήριο να επιβάλλει τις εν λόγω κυρώσεις.

Άρθρο 63

Συμμόρφωση προς τους κώδικες δικτύου και τις κατευθυντήριες γραμμές

1.   Κάθε ρυθμιστική αρχή και η Επιτροπή έχει τη δυνατότητα να ζητήσει τη γνώμη του ACER σχετικά με το αν απόφαση της ρυθμιστικής αρχής είναι σύμφωνη με τους κώδικες δικτύου και τις κατευθυντήριες γραμμές που προβλέπονται στην παρούσα οδηγία ή στο κεφάλαιο VII του κανονισμού (EE) 2019/943.

2.   Ο ACER υποβάλλει τη γνώμη του στη ρυθμιστική αρχή που τη ζήτησε ή στην Επιτροπή, αντίστοιχα, και στη ρυθμιστική αρχή που έχει λάβει την επίμαχη απόφαση, εντός τριών μηνών από την ημερομηνία παραλαβής του σχετικού αιτήματος.

3.   Εάν η ρυθμιστική αρχή που έχει λάβει την απόφαση δεν συμμορφωθεί προς τη γνώμη του ACER εντός τεσσάρων μηνών από την ημερομηνία παραλαβής της γνώμης αυτής, ο ACER ενημερώνει σχετικώς την Επιτροπή.

4.   Κάθε ρυθμιστική αρχή δύναται να πληροφορήσει την Επιτροπή, εφόσον θεωρεί ότι απόφαση άλλης ρυθμιστικής αρχής σχετική με το διασυνοριακό εμπόριο δεν είναι σύμφωνη με τους κώδικες δικτύου και με τις κατευθυντήριες γραμμές που αναφέρονται στην παρούσα οδηγία ή στο κεφάλαιο VII του κανονισμού (EE) 2019/943 εντός δύο μηνών από την ημερομηνία της εν λόγω απόφασης.

5.   Εάν η Επιτροπή διαπιστώσει, εντός δύο μηνών από την ενημέρωσή της από τον ACER σύμφωνα με την παράγραφο 3 ή από ρυθμιστική αρχή σύμφωνα με την παράγραφο 4, ή με δική της πρωτοβουλία εντός τριών μηνών από την ημερομηνία της απόφασης, ότι η απόφαση ρυθμιστικής αρχής εγείρει σοβαρές αμφιβολίες ως προς τη συμφωνία της με τους κώδικες δικτύου και τις κατευθυντήριες γραμμές που αναφέρονται στην παρούσα οδηγία ή στο κεφάλαιο VII του κανονισμού (ΕΕ) 2019/943, η Επιτροπή δύναται να αποφασίσει να εξετάσει περαιτέρω την υπόθεση. Στην περίπτωση αυτή, καλεί τη ρυθμιστική αρχή και τα μέρη που εμπλέκονται στη διαδικασία ενώπιον της ρυθμιστικής αρχής να υποβάλουν παρατηρήσεις.

6.   Εάν η Επιτροπή αποφασίσει να εξετάσει περαιτέρω την περίπτωση, εκδίδει, εντός τεσσάρων μηνών από την ημερομηνία της εν λόγω απόφασης, τελική απόφαση:

α)

να μην εγείρει αντιρρήσεις κατά της απόφασης της ρυθμιστικής αρχής, ή

β)

με την οποία ζητεί από την οικεία ρυθμιστική αρχή να ανακαλέσει την απόφασή της, εφόσον θεωρεί ότι δεν τηρήθηκαν οι κώδικες δικτύου και οι κατευθυντήριες γραμμές.

7.   Εάν η Επιτροπή δεν έχει λάβει απόφαση να εξετάσει περαιτέρω την περίπτωση ή δεν εκδώσει τελική απόφαση εντός των προθεσμιών που ορίζονται, αντιστοίχως, στις παραγράφους 5 και 6, θεωρείται ότι δεν έχει εγείρει αντιρρήσεις κατά της απόφασης της ρυθμιστικής αρχής.

8.   Η ρυθμιστική αρχή συμμορφώνεται εντός δύο μηνών με την απόφαση της Επιτροπής να ανακαλέσει την απόφαση της αρχής και ενημερώνει σχετικά την Επιτροπή.

9.   Ανατίθεται στην Επιτροπή η εξουσία να εκδίδει κατ' εξουσιοδότηση πράξεις σύμφωνα με το άρθρο 67 για τη συμπλήρωση της εν λόγω οδηγίας με τη θέσπιση κατευθυντήριων γραμμών σχετικά με τις λεπτομέρειες της ακολουθητέας διαδικασίας για την εφαρμογή του παρόντος άρθρου.

Άρθρο 64

Τήρηση αρχείων

1.   Τα κράτη μέλη απαιτούν από τους προμηθευτές να τηρούν στη διάθεση των εθνικών αρχών, περιλαμβανομένης της ρυθμιστικής αρχής, των εθνικών αρχών ανταγωνισμού και της Επιτροπής, για την εκπλήρωση των καθηκόντων τους, επί τουλάχιστον πέντε έτη, τα δεδομένα που αφορούν όλες τις αγοραπωλησίες συμβάσεων προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας και παραγώγων της με πελάτες χονδρικής και διαχειριστές συστήματος μεταφοράς.

2.   Τα δεδομένα περιλαμβάνουν λεπτομερή στοιχεία σχετικά με τα χαρακτηριστικά των σχετικών συναλλαγών, όπως λόγου χάρη οι κανόνες για τη διάρκεια, την παράδοση και την εκκαθάριση, η ποσότητα, η ημερομηνία και η ώρα εκτέλεσης και οι τιμές συναλλαγής και ο τρόπος ταυτοποίησης του εκάστοτε πελάτη χονδρικής, καθώς και λεπτομερή στοιχεία όλων των εκκρεμών συμβάσεων προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας και παραγώγων της.

3.   Οι ρυθμιστικές αρχές δύνανται να αποφασίσουν να θέσουν στη διάθεση των συμμετεχόντων στην αγορά τις εν λόγω πληροφορίες, εφόσον δεν κοινοποιούνται εμπορικά ευαίσθητες πληροφορίες που αφορούν συγκεκριμένους συντελεστές της αγοράς ή συγκεκριμένες συναλλαγές. Η παρούσα παράγραφος δεν εφαρμόζεται για πληροφορίες σχετικές με χρηματοπιστωτικά μέσα που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής της οδηγίας 2004/65/ΕΕ.

4.   Το παρόν άρθρο δεν δημιουργεί πρόσθετες υποχρεώσεις έναντι των αρχών που αναφέρονται στην παράγραφο 1 για τις οντότητες που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής της οδηγίας 2014/65/ΕΕ.

5.   Όταν οι κατά την παράγραφο 1 αρχές χρειάζεται να έχουν πρόσβαση στα δεδομένα που τηρούν οντότητες που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής της οδηγίας 2014/65/ΕΕ, οι αρχές που είναι αρμόδιες σύμφωνα με την εν λόγω οδηγία τους παρέχουν τα δεδομένα που ζητούν.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ VIII

ΤΕΛΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ

Άρθρο 65

Ισότιμοι όροι ανταγωνισμού

1.   Τα μέτρα τα οποία δύνανται να λαμβάνουν τα κράτη μέλη σύμφωνα με την παρούσα οδηγία προκειμένου να εξασφαλίσουν ισότιμους όρους ανταγωνισμού πρέπει να συνάδουν προς τη ΣΛΕΕ, ιδίως δε προς το άρθρο 36, και το ενωσιακό δίκαιο.

2.   Τα μέτρα που αναφέρονται στην παράγραφο 1 είναι αναλογικά, διαφανή και δεν δημιουργούν διακρίσεις. Μπορούν να τεθούν σε εφαρμογή μόνο μετά την κοινοποίησή τους στην Επιτροπή και την έγκρισή τους από αυτήν.

3.   Η Επιτροπή αντιδρά στην κοινοποίηση της παραγράφου 2 εντός δύο μηνών από την παραλαβή της. Η προθεσμία αρχίζει από την ημέρα που ακολουθεί την παραλαβή της κοινοποίησης. Εάν δεν αντιδράσει εντός της δίμηνης προθεσμίας, η Επιτροπή θεωρείται ότι δεν έχει εγείρει αντιρρήσεις κατά των κοινοποιηθέντων μέτρων.

Άρθρο 66

Παρεκκλίσεις

1.   Τα κράτη μέλη τα οποία μπορούν να αποδείξουν την ύπαρξη ουσιαστικών προβλημάτων στη λειτουργία των μικρών συνδεδεμένων συστημάτων και των μικρών απομονωμένων συστημάτων τους, μπορούν να υποβάλουν αίτηση να τους χορηγηθούν παρεκκλίσεις από τις σχετικές διατάξεις των άρθρων 7 και 8 και των κεφαλαίων IV, V και VI.

Αίτηση για χορήγηση παρέκκλισης από τα άρθρα 4, 5 και 6 μπορεί να υποβληθεί από μικρά απομονωμένα συστήματα και από τη όσον αφορά την Κορσική.

Η Επιτροπή ενημερώνει τα κράτη μέλη για τις εν λόγω αιτήσεις προτού λάβει απόφαση, τηρουμένης της εμπιστευτικότητας.

2.   Οι παρεκκλίσεις που χορηγούνται από την Επιτροπή βάσει της παραγράφου 1 είναι χρονικά περιορισμένες και υπόκεινται σε όρους που αποσκοπούν στην αύξηση του ανταγωνισμού και της ενσωμάτωσης στην εσωτερική αγορά, διασφαλίζοντας ότι οι παρεκκλίσεις δεν παρεμποδίζουν τη μετάβαση προς ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, αυξημένη ευελιξία, αποθήκευση ενέργειας, ηλεκτροκινητικότητα και απόκριση ζήτησης.

Για τις εξόχως απόκεντρες περιοχές, κατά την έννοια του άρθρου 349 ΣΛΕΕ, που δεν μπορούν να διασυνδεθούν με την ευρωπαϊκή αγορά ενέργειας, η παρέκκλιση δεν είναι χρονικά περιορισμένη και υπόκειται σε όρους που έχουν στόχο να διασφαλιστεί ότι η παρέκκλιση δεν παρεμποδίζει τη μετάβαση προς ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.

Η απόφαση για την χορήγηση παρεκκλίσεων δημοσιεύεται στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

3.   Το άρθρο 43 δεν εφαρμόζεται στην Κύπρο, το Λουξεμβούργο και τη Μάλτα. Επιπλέον, τα άρθρα 6 και 35 δεν εφαρμόζονται στη Μάλτα ενώ τα άρθρα 44, 45, 46, 47, 48, 49, 50 και 52 δεν εφαρμόζονται στην Κύπρο.

Για τους σκοπούς του άρθρου 43 παράγραφος 1 στοιχείο β), η έννοια «επιχείρηση που ασκεί οποιαδήποτε από τις δραστηριότητες παραγωγής ή προμήθειας» δεν περιλαμβάνει τους τελικούς πελάτες που εκτελούν οποιαδήποτε από τις λειτουργίες παραγωγής ή/και προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας, είτε άμεσα είτε μέσω επιχειρήσεων επί των οποίων ασκούν έλεγχο, είτε ατομικά είτε από κοινού, υπό τον όρο ότι οι τελικοί πελάτες, περιλαμβανομένων των μεριδίων τους επί της ηλεκτρικής ενέργειας που παράγεται σε ελεγχόμενες επιχειρήσεις είναι, κατ' ετήσιο μέσο όρο, καθαροί καταναλωτές ηλεκτρικής ενέργειας και υπό τον όρο ότι η οικονομική αξία της ηλεκτρικής ενέργειας που πωλούν σε τρίτους είναι αμελητέα σε σχέση προς τις άλλες επιχειρηματικές δραστηριότητές τους.

4.   Ως την 1η Ιανουαρίου 2025 ή μεταγενέστερη ημερομηνία που ορίζεται σε απόφαση δυνάμει της παραγράφου 1 του παρόντος άρθρου, το άρθρο 5 δεν εφαρμόζεται στην Κύπρο και την Κορσική.

5.   Το άρθρο 4 δεν εφαρμόζεται στη Μάλτα για περίοδο έως τις 5 Ιουλίου 2027. Η περίοδος αυτή δύναται να παραταθεί κατά πρόσθετο χρονικό διάστημα, που δεν υπερβαίνει τα οκτώ έτη. Η παράταση κατά πρόσθετο χρονικό διάστημα γίνεται κατ' εφαρμογή της απόφασης που αναφέρεται στην παράγραφο 1.

Άρθρο 67

Άσκηση της εξουσιοδότησης

1.   Ανατίθεται στην Επιτροπή η εξουσία να εκδίδει κατ' εξουσιοδότηση πράξεις υπό τους όρους του παρόντος άρθρου.

2.   Η εξουσία έκδοσης κατ' εξουσιοδότηση πράξεων που αναφέρεται στο άρθρο 61 παράγραφος 5 και στο άρθρο 63 παράγραφος 9 ανατίθεται στην Επιτροπή για απροσδιόριστο χρονικό διάστημα από την 4η Ιουλίου 2019.

3.   Η εξουσιοδότηση που προβλέπεται στο άρθρο 61 παράγραφος 5 και στο άρθρο 63 παράγραφος 9 μπορεί να ανακληθεί ανά πάσα στιγμή από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ή το Συμβούλιο. Η απόφαση ανάκλησης περατώνει την εξουσιοδότηση που προσδιορίζεται στην εν λόγω απόφαση. Αρχίζει να ισχύει την επομένη της δημοσίευσης της απόφασης στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης ή σε μεταγενέστερη ημερομηνία που ορίζεται σε αυτή. Δεν θίγει το κύρος τυχόν κατ' εξουσιοδότηση πράξης που έχει ήδη τεθεί σε ισχύ.

4.   Πριν από την έκδοση μιας κατ' εξουσιοδότηση πράξης, η Επιτροπή διεξάγει διαβουλεύσεις με εμπειρογνώμονες που ορίζουν τα κράτη μέλη σύμφωνα με τις αρχές της διοργανικής συμφωνίας της 13ης Απριλίου 2016 για τη βελτίωση του νομοθετικού έργου.

5.   Μόλις εκδώσει μια κατ' εξουσιοδότηση πράξη, η Επιτροπή την κοινοποιεί ταυτόχρονα στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και στο Συμβούλιο.

6.   Η κατ' εξουσιοδότηση πράξη που εκδίδεται δυνάμει του άρθρου 61 παράγραφος 5 και του άρθρου 63 παράγραφος 9 τίθεται σε ισχύ εφόσον δεν έχει διατυπωθεί αντίρρηση από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ή το Συμβούλιο εντός δύο μηνών από την ημέρα που η πράξη κοινοποιείται στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και στο Συμβούλιο ή αν, πριν λήξει αυτή η περίοδος, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο ενημερώσουν αμφότερα την Επιτροπή ότι δεν θα προβάλουν αντιρρήσεις. Η προθεσμία αυτή παρατείνεται κατά δύο μήνες κατόπιν πρωτοβουλίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου ή του Συμβουλίου.

Άρθρο 68

Διαδικασία επιτροπής

1.   Η Επιτροπή επικουρείται από επιτροπή. Η εν λόγω επιτροπή αποτελεί επιτροπή κατά την έννοια του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 182/2011.

2.   Στις περιπτώσεις που γίνεται μνεία της παρούσας παραγράφου, εφαρμόζεται το άρθρο 4 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 182/2011.

Άρθρο 69

Έλεγχος της Επιτροπής, αναθεώρηση και υποβολή εκθέσεων

1.   Η Επιτροπή παρακολουθεί και επανεξετάζει την εφαρμογή της παρούσας οδηγίας και υποβάλλει γενική έκθεση προόδου στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο ως παράρτημα στην έκθεση σχετικά με την κατάσταση της Ενεργειακής Ένωσης που αναφέρεται στο άρθρο 35 του κανονισμού (ΕΕ) 2018/1999.

2.   Έως τις 31 Δεκεμβρίου 2025, η Επιτροπή επανεξετάζει την εφαρμογή της παρούσας οδηγίας και υποβάλλει έκθεση στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και στο Συμβούλιο, και, κατά περίπτωση, η Επιτροπή υποβάλλει νομοθετική πρόταση μαζί με ή μετά την υποβολή της έκθεσης.

Κατά την επανεξέταση της Επιτροπής αξιολογείται ιδίως κατά πόσον οι πελάτες, ιδίως αυτοί που είναι ευάλωτοι ή σε ενεργειακή φτώχεια, προστατεύονται επαρκώς σύμφωνα με την παρούσα οδηγία.

Άρθρο 70

Τροποποιήσεις της οδηγίας 2012/27/ΕΕ

Η οδηγία 2012/27/ΕΕ τροποποιείται ως εξής:

1)

Το άρθρο 9 τροποποιείται ως εξής:

α)

Ο τίτλος αντικαθίσταται από το ακόλουθο κείμενο:

«Μέτρηση φυσικού αερίου»·

β)

στην παράγραφο 1, το πρώτο εδάφιο αντικαθίσταται από το ακόλουθο κείμενο:

«1.   Τα κράτη μέλη εξασφαλίζουν ότι, εφόσον είναι τεχνικώς εφικτό, οικονομικώς εύλογο και ανάλογο προς τη δυνητική εξοικονόμηση ενέργειας, παρέχονται σε ανταγωνιστική τιμή στους τελικούς καταναλωτές φυσικού αερίου ατομικοί μετρητές που να αντικατοπτρίζουν επακριβώς την πραγματική ενεργειακή κατανάλωση του τελικού καταναλωτή και να παρέχουν πληροφορίες όσον αφορά τον πραγματικό χρόνο χρήσης.»·

γ)

η παράγραφος 2 τροποποιείται ως εξής:

i)

η εισαγωγική φράση αντικαθίσταται από το ακόλουθο κείμενο:

«2.   Εφόσον και στον βαθμό που τα κράτη μέλη χρησιμοποιούν ευφυή συστήματα μέτρησης και διοργανώνουν την ανάπτυξη έξυπνων μετρητών φυσικού αερίου σύμφωνα με την οδηγία 2009/73/ΕΚ.»·

ii)

τα στοιχεία γ) και δ) απαλείφονται·

2)

Το άρθρο 10 τροποποιείται ως εξής:

α)

Ο τίτλος αντικαθίσταται από το ακόλουθο κείμενο:

«Πληροφορίες τιμολόγησης για το φυσικό αέριο»·

β)

στην παράγραφο 1, το πρώτο εδάφιο αντικαθίσταται από το ακόλουθο κείμενο:

«1.   Όπου οι τελικοί πελάτες δεν διαθέτουν τους έξυπνους μετρητές που αναφέρονται στην οδηγία 2009/73/ΕΚ, τα κράτη μέλη εξασφαλίζουν, το αργότερο έως την 31η Δεκεμβρίου 2014, ότι οι πληροφορίες τιμολόγησης για το φυσικό αέριο είναι αξιόπιστες, ακριβείς και βασίζονται στην πραγματική κατανάλωση, σύμφωνα με το παράρτημα VΙΙ σημείο 1.1, εφόσον αυτό είναι τεχνικά δυνατόν και οικονομικά αιτιολογημένο.»·

γ)

στην παράγραφο 2, το πρώτο εδάφιο αντικαθίσταται από το ακόλουθο κείμενο:

«2.   Οι μετρητές που εγκαθίστανται σύμφωνα με την οδηγία 2009/73/ΕΚ παρέχουν τη δυνατότητα ακριβούς τιμολόγησης, με βάση την πραγματική κατανάλωση. Τα κράτη μέλη εξασφαλίζουν ότι οι τελικοί πελάτες έχουν τη δυνατότητα εύκολης πρόσβασης σε συμπληρωματικές πληροφορίες που τους επιτρέπουν να ελέγχουν οι ίδιοι λεπτομερώς το ιστορικό της κατανάλωσής τους.».

3)

Στο άρθρο 11, ο τίτλος αντικαθίσταται από το ακόλουθο κείμενο:

«Κόστος πρόσβασης στις πληροφορίες μέτρησης και τιμολόγησης για το φυσικό αέριο».

4)

Στο άρθρο 13 οι λέξεις «στα άρθρα 7 έως 11» αντικαθίστανται από τις λέξεις «στα άρθρα 7 έως 11α».

5)

Το άρθρο 15 τροποποιείται ως εξής:

α)

η παράγραφος 5 τροποποιείται ως εξής:

i)

το πρώτο και το δεύτερο εδάφιο, συμπεριλαμβανομένων των περιπτώσεων α), β) και γ), διαγράφονται·

ii)

το τρίτο εδάφιο αντικαθίσταται από το α2όλουθο κείμενο:

«Οι φορείς εκμετάλλευσης του συστήματος μεταφοράς και οι φορείς εκμετάλλευσης του συστήματος διανομής συμμορφώνονται με τις απαιτήσεις του παραρτήματος ΧΙΙ.»·

β)

η παράγραφος 8 διαγράφεται.

6)

Στο παράρτημα VII, ο τίτλος αντικαθίσταται από το ακόλουθο κείμενο:

«Ελάχιστες απαιτήσεις τιμολόγησης και την πληροφόρηση τιμολόγησης με βάση την πραγματική κατανάλωση φυσικού αερίου».

Άρθρο 71

Μεταφορά στο εθνικό δίκαιο

1.   Τα κράτη μέλη θέτουν σε ισχύ τις αναγκαίες νομοθετικές, κανονιστικές και διοικητικές διατάξεις για να συμμορφωθούν προς τα άρθρα 2 έως 5, το άρθρο 6 παράγραφοι 2 και 3, το άρθρο 7 παράγραφος 1, το άρθρο 8 παράγραφος 2 στοιχεία ι) και ιβ), το άρθρο 9 παράγραφος 2, το άρθρο 10 παράγραφοι 2 έως 12, τα άρθρα 11 έως 24, τα άρθρα 26, 28 και 29, τα άρθρα 31 έως 34 και το άρθρο 36, το άρθρο 38 παράγραφος 2, τα άρθρα 40 και 42, το άρθρο 46 παράγραφος 2 στοιχείο δ), τα άρθρα 51 και 54, τα άρθρα 57 έως 59, τα άρθρα 61 έως 63, το άρθρο 70 σημεία 1 έως 3, 5 στοιχείο β) και 6 και τα παραρτήματα I και II το αργότερο έως τις 31 Δεκεμβρίου 2020. Ανακοινώνουν αμέσως στην Επιτροπή το κείμενο των εν λόγω διατάξεων.

Ωστόσο, τα κράτη μέλη θεσπίζουν νομοθετικές, κανονιστικές και διοικητικές διατάξεις που είναι αναγκαίες για τη συμμόρφωση με:

α)

το άρθρο 70 σημείο 5 στοιχείο α) έως τις 31 Δεκεμβρίου 2019,

β)

το άρθρο 70 σημείο 4 έως τις 25 Οκτωβρίου 2020.

Όταν τα κράτη μέλη θεσπίζουν τις εν λόγω διατάξεις, αυτές περιέχουν παραπομπή στην παρούσα οδηγία ή συνοδεύονται από παρόμοια παραπομπή κατά την επίσημη δημοσίευσή τους. Οι εν λόγω διατάξεις περιλαμβάνουν επίσης δήλωση που διευκρινίζει ότι οι παραπομπές στην οδηγία που καταργείται από την παρούσα οδηγία, οι οποίες περιέχονται στις ισχύουσες νομοθετικές, κανονιστικές και διοικητικές διατάξεις, θεωρούνται ότι γίνονται στην παρούσα οδηγία. Ο τρόπος πραγματοποίησης αυτής της παραπομπής και η διατύπωση αυτής της δήλωσης καθορίζονται από τα κράτη μέλη.

2.   Τα κράτη μέλη ανακοινώνουν στην Επιτροπή το κείμενο των ουσιωδών διατάξεων εθνικού δικαίου τις οποίες θεσπίζουν στον τομέα που διέπεται από την παρούσα οδηγία.

Άρθρο 72

Κατάργηση

Η οδηγία 2009/72/ΕΚ καταργείται από την 1η Ιανουαρίου 2021, με την επιφύλαξη των υποχρεώσεων των κρατών μελών σχετικά με τις προθεσμίες μεταφοράς στο εθνικό δίκαιο και των ημερομηνιών εφαρμογής της οδηγίας όπως ορίζεται στο παράρτημα ΙΙΙ.

Οι παραπομπές στην καταργούμενη οδηγία νοούνται ως παραπομπές στην παρούσα οδηγία και διαβάζονται σύμφωνα με τον πίνακα αντιστοιχίας που εμφαίνεται στο παράρτημα ΙV.

Άρθρο 73

Έναρξη ισχύος

Η παρούσα οδηγία αρχίζει να ισχύει την εικοστή ημέρα από τη δημοσίευσή της στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Το άρθρο 6 παράγραφος 1, το άρθρο 7 παράγραφοι 2 έως 5, το άρθρο 8 παράγραφος 1, το άρθρο 8 παράγραφος 2 στοιχεία α) έως θ) και ια) και το άρθρο 8 παράγραφοι 3 και 4, το άρθρο 9 παράγραφοι 1, 3, 4 και 5, το άρθρο 10 παράγραφοι 2 έως 10, το άρθρο 25, το άρθρο 27, το άρθρο 30, το άρθρο 35, το άρθρο 37, το άρθρο 38 παράγραφοι 1, 3 και 4, το άρθρο 39, το άρθρο 41, τα άρθρα 43, 44 και 45, το άρθρο 46 παράγραφοι 1 και 3 έως 6, το άρθρο 46 παράγραφος 1, το άρθρο 46 παράγραφος 2 στοιχεία α), β) και γ) και ε) έως η), και το άρθρο 46 παράγραφοι 3 έως 6, το άρθρο 47 έως 50, το άρθρο 52, το άρθρο 53, το άρθρο 55, το άρθρο 56, το άρθρο 60 και τα άρθρα 64 και 65 εφαρμόζονται από 1ης Ιανουαρίου 2021.

Το άρθρο 70 σημεία 1) έως 3), 5) στοιχεία β) και σημείο 6) εφαρμόζονται από 1ης Ιανουαρίου 2021.

Το άρθρο 70 σημείο 5) στοιχείο 1 εφαρμόζεται από 1ης Ιανουαρίου 2020.

Το άρθρο 70 σημείο 4 εφαρμόζεται από τις 26 Οκτωβρίου 2020.

Άρθρο 74

Αποδέκτες

Η παρούσα οδηγία απευθύνεται στα κράτη μέλη.

Βρυξέλλες, 5 Ιουνίου 2019.

Για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο

Ο Πρόεδρος

A. TAJANI

Για το Συμβούλιο

Ο Πρόεδρος

G. CIAMBA


(1)  ΕΕ C 288 της 31.8.2017, σ. 91.

(2)  ΕΕ C 342 της 12.10.2017, σ. 79.

(3)  Θέση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 26ης Μαρτίου 2019 (δεν έχει ακόμη δημοσιευθεί στην Επίσημη Εφημερίδα) και απόφαση του Συμβουλίου της 22ας Μαΐου 2019.

(4)  Οδηγία 2009/72/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 13ης Ιουλίου 2009, σχετικά με τους κοινούς κανόνες για την εσωτερική αγορά ηλεκτρικής ενεργείας και για την κατάργηση της οδηγίας 2003/54/ΕΚ (ΕΕ L 211 της 14.8.2009, σ. 55).

(5)  Οδηγία 2003/54/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 26ης Ιουνίου 2003, σχετικά με τους κοινούς κανόνες για την εσωτερική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας και την κατάργηση της οδηγίας 96/92/ΕΚ - Δηλώσεις σχετικά με τις δραστηριότητες παροπλισμού και διαχείρισης των αποβλήτων (ΕΕ L 176 της 15.7.2003, σ. 37) που καταργήθηκε και αντικαταστάθηκε, με ισχύ από τις 2 Μαρτίου 2011, από την οδηγία 2009/72/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 13ης Ιουλίου 2009 σχετικά με τους κοινούς κανόνες για την εσωτερική αγορά ηλεκτρικής ενεργείας και για την κατάργηση της οδηγίας 2003/54/ΕΚ (ΕΕ L 211 της 14.8.2009, σ. 55).

(6)  Κανονισμός (ΕΕ) 2019/943 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 5ης Ιουνίου 2019, σχετικά με την εσωτερική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας (βλέπε σελίδα 54 της παρούσας Επίσημης Εφημερίδας).

(7)  Κανονισμός (ΕΕ) 2018/1999 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 11ης Δεκεμβρίου 2018, για τη διακυβέρνηση της Ενεργειακής Ένωσης και της Δράσης για το Κλίμα, για την τροποποίηση των κανονισμών (ΕΚ) αριθ. 663/2009 και (ΕΚ) αριθ. 715/2009 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, των οδηγιών 94/22/ΕΚ, 98/70/ΕΚ, 2009/31/ΕΚ, 2009/73/ΕΚ, 2010/31/ΕΕ, 2012/27/ΕΕ και 2013/30/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, των οδηγιών 2009/119/ΕΚ και (ΕΕ) 2015/652 του Συμβουλίου και για την κατάργηση του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 525/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (ΕΕ L 328 της 21.12.2018, σ. 1).

(8)  Οδηγία 2012/27/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 25ης Οκτωβρίου 2012, για την ενεργειακή απόδοση, την τροποποίηση των οδηγιών 2009/125/ΕΚ και 2010/30/ΕΕ και την κατάργηση των οδηγιών 2004/8/ΕΚ και 2006/32/ΕΚ (ΕΕ L 315 της 14.11.2012, σ. 1).

(9)  Κανονισμός (ΕΕ) 2019/942 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 5ης Ιουνίου 2019, για την ίδρυση Οργανισμού της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τη Συνεργασία των Ρυθμιστικών Αρχών Ενέργειας (βλέπε σελίδα 22 της παρούσας Επίσημης Εφημερίδας).

(10)  Οδηγία 2009/73/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 13ης Ιουλίου 2009, σχετικά με τους κοινούς κανόνες για την εσωτερική αγορά φυσικού αερίου και την κατάργηση της οδηγίας 2003/55/ΕΚ (ΕΕ L 211 της 14.8.2009, σ. 94).

(11)  ΕΕ L 198 της 20.7.2006, σ. 18.

(12)  Κανονισμός (ΕΕ) 2016/679 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 27ης Απριλίου 2016, για την προστασία των φυσικών προσώπων έναντι της επεξεργασίας των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα και για την ελεύθερη κυκλοφορία των δεδομένων αυτών και την κατάργηση της οδηγίας 95/46/ΕΚ (Γενικός Κανονισμός για την Προστασία Δεδομένων) (ΕΕ L 119 της 4.5.2016, σ. 1).

(13)  ΕΕ L 123 της 12.5.2016, σ. 1.

(14)  Κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 182/2011 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 16ης Φεβρουαρίου 2011, για τη θέσπιση κανόνων και γενικών αρχών σχετικά με τους τρόπους ελέγχου από τα κράτη μέλη της άσκησης των εκτελεστικών αρμοδιοτήτων από την Επιτροπή (ΕΕ L 55 της 28.2.2011, σ. 13).

(15)  ΕΕ C 369 της 17.12.2011, σ. 14.

(16)  Οδηγία 2014/65/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 15ης Μαΐου 2014, για τις αγορές χρηματοπιστωτικών μέσων και την τροποποίηση της οδηγίας 2002/92/ΕΚ και της οδηγίας 2011/61/ΕΕ (ΕΕ L 173 της 12.6.2014, σ. 349).

(17)  Εκτελεστικός κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 1348/2014 της Επιτροπής, της 17ης Δεκεμβρίου 2014, σχετικά με την αναφορά δεδομένων για την εφαρμογή του άρθρου 8 παράγραφοι 2 και 6 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1227/2011 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για την ακεραιότητα και τη διαφάνεια στη χονδρική αγορά ενέργειας (EE L 363 της 18.12.2014, σ. 121).

(18)  Οδηγία 2013/34/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 26ης Ιουνίου 2013, σχετικά με τις ετήσιες οικονομικές καταστάσεις, τις ενοποιημένες οικονομικές καταστάσεις και συναφείς εκθέσεις επιχειρήσεων ορισμένων μορφών, την τροποποίηση της οδηγίας 2006/43/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου και την κατάργηση των οδηγιών 78/660/ΕΟΚ και 83/349/ΕΟΚ του Συμβουλίου (ΕΕ L 182 της 29.6.2013, σ. 19).

(19)  Οδηγία (ΕΕ) 2018/2001 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 11ης Δεκεμβρίου 2018, για την προώθηση της χρήσης ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές (ΕΕ L 328 της 21.12.2018, σ. 82).

(20)  Οδηγία 2011/83/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 25ης Οκτωβρίου 2011, σχετικά με τα δικαιώματα των καταναλωτών, την τροποποίηση της οδηγίας 93/13/ΕΟΚ του Συμβουλίου και της οδηγίας 1999/44/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου και την κατάργηση της οδηγίας 85/577/ΕΟΚ του Συμβουλίου και της οδηγίας 97/7/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (ΕΕ L 304 της 22.11.2011, σ. 64).

(21)  Οδηγία 93/13/ΕΟΚ του Συμβουλίου της 5ης Απριλίου 1993 σχετικά με τις καταχρηστικές ρήτρες των συμβάσεων που συνάπτονται με καταναλωτές (ΕΕ L 95 της 21.4.1993, σ. 29).

(22)  Οδηγία (ΕΕ) 2015/2366 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 25ης Νοεμβρίου 2015, σχετικά με υπηρεσίες πληρωμών στην εσωτερική αγορά, την τροποποίηση των οδηγιών 2002/65/ΕΚ, 2009/110/ΕΚ, 2013/36/ΕΕ και του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1093/2010 και την κατάργηση της οδηγίας 2007/64/ΕΚ (ΕΕ L 337 της 23.12.2015, σ. 35).

(23)  Οδηγία 2013/11/EΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 21ης Μαΐου 2013, για την εναλλακτική επίλυση καταναλωτικών διαφορών και για την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 2006/2004 και της οδηγίας 2009/22/ΕΚ (οδηγία ΕΕΚΔ) (ΕΕ L 165 της 18.6.2013, σ. 63).

(24)  Κανονισμός (ΕΕ) 2017/1485 της Επιτροπής, της 2ας Αυγούστου 2017, σχετικά με τον καθορισμό κατευθυντήριων γραμμών για τη λειτουργία του συστήματος μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας (ΕΕ L 220 της 25.8.2017, σ. 1).

(25)  Οδηγία 2014/94/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 22ας Οκτωβρίου 2014, για την ανάπτυξη υποδομών εναλλακτικών καυσίμων (ΕΕ L 307 της 28.10.2014, σ. 1).

(26)  Οδηγία (ΕΕ) 2017/1132 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 14ης Ιουνίου 2017, σχετικά με ορισμένες πτυχές του εταιρικού δίκαιου (ΕΕ L 169 της 30.6.2017, σ. 46).


ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ I

ΕΛΑΧΙΣΤΕΣ ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ ΤΙΜΟΛΟΓΗΣΗΣ ΚΑΙ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ ΤΙΜΟΛΟΓΗΣΗΣ

1.   Ελάχιστες πληροφορίες που περιλαμβάνονται στον λογαριασμό και στις πληροφορίες τιμολόγησης.

1.1.

Οι ακόλουθες βασικές πληροφορίες αναγράφονται ευκρινώς στους λογαριασμούς των τελικών πελατών, σε σαφώς διαφορετικό σημείο από άλλα μέρη του λογαριασμού:

α)

μόνο στους λογαριασμούς· το καταβλητέο τίμημα, όπου είναι δυνατόν, ανάλυση της τιμής και μια σαφής δήλωση ότι όλες οι πηγές ενέργειας μπορούν επίσης να επωφελούνται από κίνητρα που δεν χρηματοδοτούνται μέσω των εισφορών που αναφέρονται στην ανάλυση της τιμής·

β)

την προθεσμία πληρωμής.

1.2.

Οι ακόλουθες βασικές πληροφορίες αναγράφονται ευκρινώς στους λογαριασμούς και στις πληροφορίες τιμολόγησης λογαριασμούς των τελικών πελατών, σε σαφώς διαφορετικό σημείο από άλλα μέρη του λογαριασμού και των πληροφοριών τιμολόγησης:

α)

κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας για την περίοδο χρέωσης·

β)

η επωνυμία και τα στοιχεία επικοινωνίας του προμηθευτή· συμπεριλαμβανομένης τηλεφωνικής γραμμής υποστήριξης καταναλωτών και διεύθυνσης ηλεκτρονικού ταχυδρομείου·

γ)

η ονομασία του τιμολογίου·

δ)

η ημερομηνία λήξης της σύμβασης, κατά περίπτωση·

ε)

οι πληροφορίες σχετικά με τη διαθεσιμότητα και τα οφέλη της αλλαγής προμηθευτή·

στ)

οι πληροφορίες σχετικά με τον κωδικό αλλαγής ή τον αναγνωριστικό κωδικό του τελικού πελάτη για το οικείο σημείο παροχής·

ζ)

οι πληροφορίες σχετικά με τα δικαιώματα των τελικών πελατών όσον αφορά την εξωδικαστική επίλυση διαφορών, περιλαμβανομένων των στοιχείων επικοινωνίας του φορέα που είναι υπεύθυνος για την επίλυση διαφορών δυνάμει του άρθρου 26·

η)

τα ενιαία σημεία επαφής που αναφέρονται στο άρθρο 25·

θ)

σύνδεσμος ή παραπομπή σε εργαλεία σύγκρισης σύμφωνα με το άρθρο 14.

1.3

Εάν οι λογαριασμοί βασίζονται σε πραγματική κατανάλωση ή σε εξ αποστάσεως ανάγνωση από τον διαχειριστή, οι ακόλουθες πληροφορίες διατίθενται στους τελικούς πελάτες είτε αναγραφόμενες στους λογαριασμούς και στους περιοδικούς εκκαθαριστικούς λογαριασμούς τους, είτε συνοδεύοντας τους εν λόγω λογαριασμούς, είτε σηματοδοτούμενες σε αυτούς:

α)

συγκρίσεις της τρέχουσας κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας των τελικών πελατών με την κατανάλωση των τελικών πελατών κατά την ίδια περίοδο το προηγούμενο έτος, υπό μορφή διαγράμματος·

β)

τα στοιχεία επικοινωνίας οργανώσεων καταναλωτών, οργανισμών ενέργειας ή συναφών οργανισμών, μαζί με διευθύνσεις ιστότοπων, από τους οποίους μπορούν να αντλούνται πληροφορίες για τα διαθέσιμα μέτρα βελτίωσης της ενεργειακής απόδοσης για τον εξοπλισμό χρήσης ενέργειας·

γ)

συγκρίσεις με τον μέσο κανονικοποιημένο ή υποδειγματικό τελικό πελάτη της ίδιας κατηγορίας χρήστη.

2.   Συχνότητα τιμολόγησης και παροχή πληροφοριών τιμολόγησης:

α)

η τιμολόγηση γίνεται με βάση την πραγματική κατανάλωση τουλάχιστον μία φορά ετησίως·

β)

εάν οι τελικοί πελάτες δεν διαθέτουν μετρητές με δυνατότητα εξ αποστάσεως ανάγνωσης από τον διαχειριστή ή εάν οι τελικοί πελάτες έχουν επιλέξει οι ίδιοι να απενεργοποιήσουν την εξ αποστάσεως ανάγνωση σύμφωνα με το εθνικό δίκαιο, ακριβείς πληροφορίες τιμολόγησης βάσει της πραγματικής κατανάλωσης διατίθενται στους τελικούς πελάτες τουλάχιστον ανά εξάμηνο ή μία φορά ανά τρίμηνο κατόπιν αιτήματος ή εφόσον ο τελικός πελάτης έχει επιλέξει να λαμβάνει ηλεκτρονική τιμολόγηση·

γ)

εάν οι τελικοί πελάτες δεν διαθέτουν μετρητές με δυνατότητα εξ αποστάσεως ανάγνωσης από τον διαχειριστή ή εάν οι τελικοί πελάτες έχουν επιλέξει οι ίδιοι να απενεργοποιήσουν την εξ αποστάσεως ανάγνωση σύμφωνα με το εθνικό δίκαιο, οι υποχρεώσεις των στοιχείων α) και β) μπορούν να εκπληρώνονται από σύστημα τακτικής ανάγνωσης της κατανάλωσης στον μετρητή από τους τελικούς πελάτες, την οποία θα κοινοποιούν στον προμηθευτή της ενέργειας., Η τιμολόγηση ή οι πληροφορίες τιμολόγησης επιτρέπεται να βασίζονται σε κατ' εκτίμηση ή σε κατ' αποκοπή χρέωση μόνο εάν ο τελικός πελάτης δεν έχει γνωστοποιήσει τα αποτελέσματα αυτής της μέτρησης για δεδομένη περίοδο τιμολόγησης·

δ)

εάν τελικός πελάτης διαθέτει μετρητές με δυνατότητα εξ αποστάσεως ανάγνωσης από τον διαχειριστή, πρέπει να παρέχονται ακριβείς πληροφορίες τιμολόγησης βάσει της πραγματικής κατανάλωσης τουλάχιστον κάθε μήνα. Οι πληροφορίες αυτές μπορούν επίσης να διατίθενται μέσω του διαδικτύου και να επικαιροποιούνται όσο συχνά επιτρέπεται από τις συσκευές και τα συστήματα μέτρησης που χρησιμοποιούνται.

3.   Ανάλυση της τιμής για τους τελικούς πελάτες

Η τιμή για τους πελάτες είναι το άθροισμα των ακόλουθων τριών συνιστωσών: συνιστώσα ενέργειας και προμήθειας, συνιστώσα δικτύου (μεταφορά και διανομή) και συνιστώσα που περιλαμβάνει τους φόρους, τα τέλη, τις εισφορές και τις χρεώσεις.

Στις περιπτώσεις που οι λογαριασμοί περιλαμβάνουν αναλυτική παρουσίαση της τιμής για τους τελικούς πελάτες, χρησιμοποιούνται σε ολόκληρη την Ένωση οι κοινοί ορισμοί των τριών συνιστωσών της εν λόγω ανάλυσης που καθορίζονται βάσει του κανονισμού (ΕΕ) 2016/1952 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (1).

4.   Πρόσβαση σε συμπληρωματικές πληροφορίες για το ιστορικό της κατανάλωσης

Τα κράτη μέλη απαιτούν οι συμπληρωματικές πληροφορίες σχετικά με το ιστορικό της κατανάλωσης, στον βαθμό που αυτές οι πληροφορίες είναι διαθέσιμες, να καθίστανται διαθέσιμες, κατόπιν αιτήματος του τελικού πελάτη, στον προμηθευτή ή τον πάροχο υπηρεσίας που έχει ορίσει ο τελικός πελάτης.

Στις περιπτώσεις που οι τελικοί πελάτες διαθέτουν μετρητές με δυνατότητα εξ αποστάσεως ανάγνωσης από τον διαχειριστή, οι τελικοί πελάτες έχουν εύκολη πρόσβαση σε συμπληρωματικές πληροφορίες που τους επιτρέπουν να ελέγχουν οι ίδιοι λεπτομερώς το ιστορικό της κατανάλωσής τους.

Οι συμπληρωματικές πληροφορίες για το ιστορικό της κατανάλωσης περιλαμβάνουν:

α)

σωρευτικά στοιχεία τουλάχιστον για τα τρία προηγούμενα έτη ή για την περίοδο από την έναρξη της σύμβασης προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας εάν αυτή είναι μικρότερη. Τα στοιχεία αντιστοιχούν στις χρονικές περιόδους για τις οποίες υπάρχουν συχνά τιμολογιακές πληροφορίες· και

β)

λεπτομερή στοιχεία για τον χρόνο χρήσης για οιαδήποτε ημέρα, εβδομάδα, μήνα και έτος. Τα στοιχεία αυτά κοινοποιούνται στους τελικούς πελάτες χωρίς αδικαιολόγητη καθυστέρηση μέσω του διαδικτύου ή της διεπαφής του μετρητή τουλάχιστον για το διάστημα των τελευταίων 24 μηνών ή για την περίοδο από την έναρξη της σύμβασης προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας εάν αυτή είναι μικρότερη.

5.   Κοινοποίηση των ενεργειακών πηγών

Οι προμηθευτές περιλαμβάνουν στους λογαριασμούς διευκρινίσεις σχετικά με τη συνεισφορά κάθε ενεργειακής πηγής στην ηλεκτρική ενέργεια που έχει αγοραστεί από τον τελικό πελάτη σύμφωνα με τη σύμβαση προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας (κοινοποίηση σε επίπεδο προϊόντος).

Οι ακόλουθες πληροφορίες διατίθενται στους τελικούς πελάτες είτε αναγραφόμενες στους λογαριασμούς και στις πληροφορίες τιμολόγησης, είτε συνοδεύοντας τα έγγραφα αυτά, είτε σηματοδοτούμενες σε αυτά:

α)

συνεισφορά κάθε ενεργειακής πηγής στο συνολικό μείγμα καυσίμων του εκάστοτε προμηθευτή (σε εθνικό επίπεδο, δηλαδή στο κράτος μέλος στο οποίο συνήφθη η συμφωνία προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας, καθώς και σε επίπεδο προμηθευτή, εάν ο προμηθευτής δραστηριοποιείται σε περισσότερα του ενός κράτη μέλη) κατά το προηγούμενο έτος με κατανοητό και σαφώς συγκρίσιμο τρόπο·

β)

πληροφορίες για τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις, όσον αφορά τουλάχιστον τις εκπομπές CO2 και τα ραδιενεργά απόβλητα που είναι αποτέλεσμα της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από το συνολικό μείγμα ενέργειας του προμηθευτή κατά το προηγούμενο έτος.

Όσον αφορά το δεύτερο εδάφιο στοιχείο α), όσον αφορά την ηλεκτρική ενέργεια που προέρχεται από χρηματιστήριο ηλεκτρικής ενέργειας ή εισάγεται από επιχείρηση που βρίσκεται εκτός της Ένωσης, μπορεί να χρησιμοποιούνται συγκεντρωτικά στοιχεία που έχουν δοθεί από το χρηματιστήριο ή την εν λόγω επιχείρηση κατά το προηγούμενο έτος.

Για την κοινοποίηση ηλεκτρικής ενέργειας από συμπαραγωγή υψηλής απόδοσης, μπορούν να χρησιμοποιούνται εγγυήσεις προέλευσης που έχουν εκδοθεί δυνάμει του άρθρου 14 παράγραφος 10 της οδηγίας 2012/27/ΕΕ. Η κοινοποίηση της ηλεκτρικής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές πραγματοποιείται με τη χρήση εγγυήσεων προέλευσης, εκτός από τις περιπτώσεις που προβλέπονται στο άρθρο 19 παράγραφος 8 στοιχεία α) και β) της οδηγίας (ΕΕ) 2018/2001.

Η ρυθμιστική αρχή ή άλλη αρμόδια εθνική αρχή μεριμνά για την αξιοπιστία των πληροφοριών που παρέχουν οι προμηθευτές στους τελικούς πελάτες τους σύμφωνα με το παρόν άρθρο και για την παροχή τους, σε εθνικό επίπεδο, με τρόπο σαφώς συγκρίσιμο.


(1)  Κανονισμός (ΕΕ) 2016/1952 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 26ης Οκτωβρίου 2016, σχετικά με τις ευρωπαϊκές στατιστικές όσον αφορά τις τιμές φυσικού αερίου και ηλεκτρικής ενέργειας και για την κατάργηση της οδηγίας 2008/92/ΕΚ (ΕΕ L 311 της 17.11.2016, σ. 1).


ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ II

ΕΞΥΠΝΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΜΕΤΡΗΣΗΣ

1.

Τα κράτη μέλη εξασφαλίζουν την εφαρμογή έξυπνων συστημάτων μέτρησης στην επικράτειά τους τα οποία δύνανται να υπόκεινται σε οικονομική αξιολόγηση όλων των μακροπρόθεσμων στοιχείων κόστους και οφέλους για την αγορά και τους επιμέρους καταναλωτές, σε σχέση με τη μορφή έξυπνης μέτρησης που είναι οικονομικά περισσότερο εύλογη και αποδοτική, καθώς και το χρονικό πλαίσιο στο οποίο είναι εφικτή η εξάπλωση των συστημάτων.

2.

Στην αξιολόγηση λαμβάνεται υπόψη η μεθοδολογία όσον αφορά την ανάλυση κόστους-οφέλους, οι ελάχιστες λειτουργίες έξυπνων συστημάτων μέτρησης που καθορίζονται στη σύσταση 2012/148/ΕΕ της Επιτροπής (1), όπως επίσης και οι βέλτιστες διαθέσιμες τεχνικές για τη διασφάλιση του υψηλότερου επίπεδου ασφάλειας στον κυβερνοχώρο και προστασίας των δεδομένων.

3.

Με βάση αυτή την αξιολόγηση, τα κράτη μέλη ή, όταν το κράτος μέλος έχει προβλέψει σχετικά, η ορισθείσα αρμόδια αρχή, καταρτίζει χρονοδιάγραμμα με στόχο έως τη δεκαετία για την εγκατάσταση έξυπνων συστημάτων μέτρησης. Εάν η ανάπτυξη έξυπνων συστημάτων εκτιμηθεί θετικά, τουλάχιστον το 80 % των τελικών πελατών πρέπει να εξοπλιστούν με έξυπνα συστήματα μέτρησης εντός επτά ετών από την ημερομηνία της θετικής τους αξιολόγησης ή έως το 2024 για όσα κράτη μέλη έχουν ξεκινήσει τη συστηματική εγκατάσταση έξυπνων συστημάτων μέτρησης πριν την 4η Ιουλίου 2019.

(1)  Σύσταση 2012/148/ΕΕ της Επιτροπής, της 9ης Μαρτίου 2012, σχετικά με τις προετοιμασίες για την εμπορική εξάπλωση των έξυπνων συστημάτων μέτρησης (ΕΕ L 73 της 13.3.2012, σ. 9).


ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ III

ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΠΡΟΘΕΣΜΙΩΝ ΜΕΤΑΦΟΡΑΣ ΣΤΟ ΕΘΝΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ ΚΑΙ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ

(ΠΟΥ ΑΝΑΦΕΡΟΝΤΑΙ ΣΤΟ ΑΡΘΡΟ 72)

Οδηγία

Λήξη προθεσμίας μεταφοράς στο εθνικό δίκαιο

Ημερομηνία εφαρμογής

Οδηγία 2009/72/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου

(ΕΕ L 211 της 14.8.2009, σ. 55)

3 Μαρτίου 2011

3 Σεπτεμβρίου 2009


ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΙV

ΠΙΝΑΚΑΣ ΑΝΤΙΣΤΟΙΧΙΩΝ

Οδηγία 2009/72/ΕΚ

Παρούσα οδηγία

Άρθρο 1

Άρθρο 1

Άρθρο 2

Άρθρο 2

Άρθρο 3

Άρθρο 33 και άρθρο 41

Άρθρο 4

Άρθρο 5

Άρθρο 32

Άρθρο 6

Άρθρο 34

Άρθρο 7

Άρθρο 7

Άρθρο 8

Άρθρο 8

Άρθρο 3 παράγραφος 1

Άρθρο 9 παράγραφος 1

Άρθρο 3 παράγραφος 2

Άρθρο 9 παράγραφος 2

Άρθρο 3 παράγραφος 6

Άρθρο 9 παράγραφος 3

Άρθρο 3 παράγραφος 15

Άρθρο 9 παράγραφος 4

Άρθρο 3 παράγραφος 14

Άρθρο 9 παράγραφος 5

Άρθρο 3 παράγραφος 16

Άρθρο 3 παράγραφος 4

Άρθρο 10 παράγραφος 1

Παράρτημα I. 1 στοιχείο α)

Άρθρο 10 παράγραφος 2 και 3

Παράρτημα I. 1 στοιχείο β)

Άρθρο 10 παράγραφος 4

Παράρτημα I. 1 στοιχείο γ)

Άρθρο 10 παράγραφος 5

Παράρτημα I. 1 στοιχείο δ)

Άρθρο 10 παράγραφος 6 και 8

Άρθρο 10 παράγραφος 7

Παράρτημα I. 1 στοιχείο στ)

Άρθρο 10 παράγραφος 9

Παράρτημα I. 1 στοιχείο ζ)

Άρθρο 10 παράγραφος 10

Άρθρο 3 παράγραφος 7

Άρθρο 10 παράγραφος 11

Παράρτημα I. 1 στοιχείο ι)

Άρθρο 10 παράγραφος 12

Άρθρο 3 παράγραφος 10

Άρθρο 4

Άρθρο 5

Άρθρο 6

Άρθρο 11

Άρθρο 3 παράγραφος 5 στοιχείο α) και παράρτημα Ι. 1 στοιχείο ε)

Άρθρο 12

Άρθρο 13

Άρθρο 14

Άρθρο 15

Άρθρο 16

Άρθρο 17

Άρθρο 18

Άρθρο 3 παράγραφος 11

Άρθρο 19 παράγραφος 1

Άρθρο 19 παράγραφοι 2 έως 6

Άρθρο 20

Άρθρο 21

Άρθρο 22

Άρθρο 23

Άρθρο 24

Άρθρο 3 παράγραφος 12

Άρθρο 25

Άρθρο 3 παράγραφος 13

Άρθρο 26

Άρθρο 3 παράγραφος 3

Άρθρο 27

Άρθρο 3 παράγραφος 7

Άρθρο 28 παράγραφος 1

Άρθρο 3 παράγραφος 8

Άρθρο 28 παράγραφος 2

Άρθρο 29

Άρθρο 24

Άρθρο 30

Άρθρο 25

Άρθρο 31

Άρθρο 32

Άρθρο 33

Άρθρο 34

Άρθρο 26

Άρθρο 35

Άρθρο 36

Άρθρο 27

Άρθρο 37

Άρθρο 28

Άρθρο 38

Άρθρο 29

Άρθρο 39

Άρθρο 12

Άρθρο 40 παράγραφος 1

Άρθρο 40 παράγραφοι 2 έως 8

Άρθρο 16

Άρθρο 41

Άρθρο 23

Άρθρο 42

Άρθρο 9

Άρθρο 43

Άρθρο 13

Άρθρο 44

Άρθρο 14

Άρθρο 45

Άρθρο 17

Άρθρο 46

Άρθρο 18

Άρθρο 47

Άρθρο 19

Άρθρο 48

Άρθρο 20

Άρθρο 49

Άρθρο 21

Άρθρο 50

Άρθρο 22

Άρθρο 51

Άρθρο 10

Άρθρο 52

Άρθρο 11

Άρθρο 53

Άρθρο 54

Άρθρο 30

Άρθρο 55

Άρθρο 31

Άρθρο 56

Άρθρο 35

Άρθρο 57

Άρθρο 36

Άρθρο 58

Άρθρο 37 παράγραφος 1

Άρθρο 59 παράγραφος 1

Άρθρο 37 παράγραφος 2

Άρθρο 59 παράγραφος 2

Άρθρο 37 παράγραφος 4

Άρθρο 59 παράγραφος 3

Άρθρο 59 παράγραφος 4

Άρθρο 37 παράγραφος 3

Άρθρο 59 παράγραφος 5

Άρθρο 37 παράγραφος 5

Άρθρο 59 παράγραφος 6

Άρθρο 37 παράγραφος 6

Άρθρο 59 παράγραφος 7

Άρθρο 37 παράγραφος 8

Άρθρο 37 παράγραφος 7

Άρθρο 59 παράγραφος 8

Άρθρο 59 παράγραφος 9

Άρθρο 37 παράγραφος 9

Άρθρο 59 παράγραφος 10

Άρθρο 37 παράγραφος 10

Άρθρο 60 παράγραφος 1

Άρθρο 37 παράγραφος 11

Άρθρο 60 παράγραφος 2

Άρθρο 37 παράγραφος 12

Άρθρο 60 παράγραφος 3

Άρθρο 37 παράγραφος 13

Άρθρο 60 παράγραφος 4

Άρθρο 37 παράγραφος 14

Άρθρο 60 παράγραφος 5

Άρθρο 37 παράγραφος 15

Άρθρο 60 παράγραφος 6

Άρθρο 37 παράγραφος 16

Άρθρο 60 παράγραφος 7

Άρθρο 37 παράγραφος 17

Άρθρο 60 παράγραφος 8

Άρθρο 38

Άρθρο 61

Άρθρο 62

Άρθρο 39

Άρθρο 63

Άρθρο 40

Άρθρο 64

Άρθρο 42

Άρθρο 43

Άρθρο 65

Άρθρο 44

Άρθρο 66

Άρθρο 45

Άρθρο 67

Άρθρο 46

Άρθρο 68

Άρθρο 47

Άρθρο 69

Άρθρο 70

Άρθρο 49

Άρθρο 71

Άρθρο 48

Άρθρο 72

Άρθρο 50

Άρθρο 73

Άρθρο 51

Άρθρο 74

Παράρτημα I., σημεία 1 έως 4

Άρθρο 3 παράγραφος 9

Παράρτημα I. 5

Παράρτημα Ι. 2

Παράρτημα ΙΙ

Παράρτημα ΙΙΙ

Παράρτημα ΙV