(1)

Η ευρωπαϊκή πολιτική δορυφορικής ραδιοπλοήγησης έχει ως στόχο να αποκτήσει η Ένωση δύο συστήματα δορυφορικής ραδιοπλοήγησης, το σύστημα που έχει δημιουργηθεί βάσει του προγράμματος Galileo και το σύστημα EGNOS («συστήματα»). Τα εν λόγω συστήματα απορρέουν από τα προγράμματα Galileo και EGNOS αντίστοιχα. Κάθε μία από τις δύο αυτές υποδομές συνίσταται από δορυφόρους και δίκτυο σταθμών εδάφους.

(2)

Το πρόγραμμα Galileo έχει ως στόχο τη δημιουργία και τη λειτουργία της πρώτης υποδομής δορυφορικής ραδιοπλοήγησης και προσδιορισμού θέσης μέσω δορυφόρου, η οποία είναι σχεδιασμένη για μη στρατιωτικούς σκοπούς, και μπορεί να χρησιμοποιηθεί από διάφορους δημόσιους και ιδιωτικούς φορείς στην Ευρώπη και τον υπόλοιπο κόσμο. Το σύστημα που έχει δημιουργηθεί βάσει του προγράμματος Galileo είναι λειτουργικά ανεξάρτητο από άλλα συστήματα που υπάρχουν ήδη ή που θα μπορούσαν να δημιουργηθούν, και συμβάλλει με τον τρόπο αυτό στη στρατηγική ανεξαρτησία και αυτονομία της Ένωσης, όπως τονίστηκε από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο.

(3)

Το σύστημα EGNOS είναι μια υποδομή για τον έλεγχο και τη διόρθωση των ανοικτών σημάτων που εκπέμπονται από τα υφιστάμενα παγκόσμια συστήματα δορυφορικής ραδιοπλοήγησης («GNSS»), καθώς και αυτών που εκπέμπονται από την ανοιχτή υπηρεσία του συστήματος που έχει συσταθεί δυνάμει του προγράμματος Galileo, όταν αυτά είναι διαθέσιμα. Οι υπηρεσίες που παρέχει το πρόγραμμα EGNOS θα πρέπει να καλύπτουν, κατά προτεραιότητα, τα εδάφη των κρατών μελών που βρίσκονται γεωγραφικώς στην Ευρώπη, όπου, για τον σκοπό αυτό, περιλαμβάνονται και οι νήσοι Αζόρες και Κανάριοι και η Μαδέϊρα.

(4)

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο, η Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή και η Επιτροπή των Περιφερειών έχουν υποστηρίξει αμέριστα και με συνέπεια τα προγράμματα Galileo και EGNOS.

(5)

Δεδομένου ότι τα προγράμματα Galileo και EGNOS έχουν πλέον φτάσει σε προχωρημένο στάδιο ανάπτυξης και έχουν καταλήξει να είναι συστήματα στο στάδιο εκμετάλλευσης, απαιτείται ένα ειδικό νομικό μέσο ώστε να ικανοποιήσει τις ανάγκες τους, ιδιαίτερα όσον αφορά τη διακυβέρνηση και την ασφάλεια, να ικανοποιήσει την απαίτηση για χρηστή οικονομική διαχείριση και να προωθήσει τη χρήση των συστημάτων.

(6)

Τα συστήματα είναι υποδομές που συγκροτούνται ως διευρωπαϊκά δίκτυα, η χρήση των οποίων επεκτείνεται πολύ πέρα από τα εθνικά σύνορα των κρατών μελών. Επιπλέον, οι υπηρεσίες που παρέχονται μέσω των εν λόγω συστημάτων συμβάλλουν σε ένα ευρύ φάσμα οικονομικών και κοινωνικών δραστηριοτήτων, όπου συμπεριλαμβάνεται και η ανάπτυξη διευρωπαϊκών δικτύων στους τομείς των μεταφορών, των τηλεπικοινωνιών και των ενεργειακών υποδομών.

(7)

Τα προγράμματα Galileo και EGNOS αποτελούν ένα εργαλείο βιομηχανικής πολιτικής και εντάσσονται στο πλαίσιο της στρατηγικής «Ευρώπη 2020», όπως προκύπτει από την ανακοίνωση της Επιτροπής της 17ης Νοεμβρίου 2010 με τίτλο «Ολοκληρωμένη βιομηχανική πολιτική για την εποχή της παγκοσμιοποίησης - Η ανταγωνιστικότητα και η βιωσιμότητα τίθενται στο επίκεντρο». Αναφέρονται επίσης στην ανακοίνωση της Επιτροπής της 4ης Απριλίου 2011 με τίτλο «Προς μια διαστημική στρατηγική της Ευρωπαϊκής Ένωσης στην υπηρεσία του πολίτη». Τα προγράμματα αυτά παρουσιάζουν πολυάριθμα πλεονεκτήματα για την οικονομία και τους πολίτες της Ένωσης, η σωρευμένη αξία των οποίων εκτιμάται σε 130 δισεκατομμύρια EUR περίπου την περίοδο 2014-2034.

(8)

Ένας αυξανόμενος αριθμός οικονομικών παραγόντων, ιδίως στον τομέα των μεταφορών, των τηλεπικοινωνιών, της γεωργίας και της ενέργειας, χρησιμοποιούν όλο και περισσότερο τα δορυφορικά συστήματα πλοήγησης. Οι δημόσιες αρχές μπορούν επίσης να επωφεληθούν από τα συστήματα αυτά σε διάφορους τομείς όπως οι υπηρεσίες έκτακτης ανάγκης, η αστυνομία, οι υπηρεσίες διαχείρισης κρίσεων ή διαχείρισης συνόρων. Η ανάπτυξη της χρήσης της δορυφορικής πλοήγησης φέρνει τεράστια οφέλη στην οικονομία, την κοινωνία και το περιβάλλον. Τα εν λόγω κοινωνικοοικονομικά οφέλη επιμερίζονται σε τρεις βασικές κατηγορίες: άμεσα οφέλη που απορρέουν από την ανάπτυξη της διαστημικής αγοράς, οφέλη που απορρέουν από την ανάπτυξη της κατάντη αγοράς εφαρμογών και υπηρεσιών που βασίζονται στο σύστημα GNSS, και έμμεσα οφέλη που απορρέουν από την ανάδυση νέων εφαρμογών ή στη μεταφορά τεχνολογίας σε άλλους τομείς, που οδηγούν σε νέες ευκαιρίες στην αγορά στους εν λόγω τομείς, οφέλη στον τομέα της παραγωγικότητας στη βιομηχανία και δημόσια οφέλη που παράγονται από τη μείωση της ρύπανσης ή τη βελτίωση των επιπέδων προστασίας και ασφάλειας.

(9)

Συνεπώς, είναι σημαντικό η Ένωση να στηρίξει την ανάπτυξη των εφαρμογών και των υπηρεσιών που βασίζονται στα συστήματα αυτά. Με τον τρόπο αυτό θα επιτραπεί στους πολίτες της Ένωσης να αποκομίσουν τα οφέλη που απορρέουν από τα συστήματα και θα καταστεί δυνατή η διατήρηση της εμπιστοσύνης του κοινού στα προγράμματα Galileo και EGNOS. Το κατάλληλο μέσο για τη χρηματοδότηση των δραστηριοτήτων έρευνας και καινοτομίας που αφορούν την ανάπτυξη των εφαρμογών που βασίζονται στο σύστημα GNSS είναι το πρόγραμμα-πλαίσιο «Ορίζων 2020» για την έρευνα και την καινοτομία («Ορίζων 2020») που θεσπίστηκε με τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 1291/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (2). Ωστόσο, στο πλαίσιο του προϋπολογισμού που διατίθεται για τα προγράμματα Galileo και EGNOS με βάση τον παρόντα κανονισμό, θα πρέπει να χρηματοδοτηθεί ένα πολύ συγκεκριμένο προς τα ανάντη τμήμα των δραστηριοτήτων έρευνας και ανάπτυξης, όπου οι δραστηριότητες αυτές αφορούν θεμελιώδη στοιχεία όπως πλινθιοσύνολα και δέκτες με δυνατότητα επικοινωνίας μέσω Galileo, που θα διευκολύνουν την ανάπτυξη των εφαρμογών στους διάφορους τομείς της οικονομίας. Η χρηματοδότηση αυτή δεν θα πρέπει ωστόσο να θέσει σε κίνδυνο την εγκατάσταση ή την εκμετάλλευση των υποδομών που έχουν δημιουργηθεί δυνάμει των προγραμμάτων.

(10)

Λαμβάνοντας υπόψη την αυξανόμενη χρήση της δορυφορικής ραδιοπλοήγησης σε πολλούς τομείς δραστηριοτήτων, μια διακοπή της παροχής υπηρεσιών είναι δυνατόν να προκαλέσει σημαντικές ζημίες στη σύγχρονη κοινωνία και να γίνει αιτία απωλειών σε πολλούς οικονομικούς φορείς. Επιπλέον, λόγω της στρατηγικής σημασίας τους, τα δορυφορικά συστήματα ραδιοπλοήγησης αποτελούν ευαίσθητες υποδομές, οι οποίες θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν κακόβουλα. Οι παράγοντες αυτοί θα μπορούσαν να επηρεάσουν την ασφάλεια της Ένωσης, των κρατών μελών της και των πολιτών της. Συνεπώς, θα πρέπει να ληφθούν υπόψη οι απαιτήσεις ασφάλειας κατά τον σχεδιασμό, την ανάπτυξη, την εγκατάσταση και την εκμετάλλευση των υποδομών που έχουν δημιουργηθεί δυνάμει των προγραμμάτων Galileo και EGNOS σύμφωνα με τις συνήθεις πρακτικές.

(11)

Το πρόγραμμα Galileo περιλαμβάνει ένα στάδιο ορισμού που έχει ολοκληρωθεί, ένα στάδιο ανάπτυξης και επικύρωσης που αναμένεται να ολοκληρωθεί μέχρι το 2013, ένα στάδιο εγκατάστασης που άρχισε το 2008 και αναμένεται να ολοκληρωθεί το 2020, και ένα στάδιο εκμετάλλευσης που αναμένεται να αρχίσει προοδευτικά από το 2014-15 με στόχο το συνολικό σύστημα να είναι πλήρως λειτουργικό το 2020. Οι πρώτοι τέσσερις επιχειρησιακοί δορυφόροι έχουν κατασκευαστεί και έχουν εκτοξευθεί κατά τη φάση ανάπτυξης και επικύρωσης, ενώ ο πλήρης σχηματισμός των δορυφόρων θα πρέπει να ολοκληρωθεί κατά τη φάση εγκατάστασης και η ανανέωση θα πρέπει να επιτευχθεί κατά τη φάση εκμετάλλευσης. Αντίστοιχα θα πρέπει να αναπτυχθεί και να λειτουργήσει η συναφής υποδομή εδάφους.

(12)

Το πρόγραμμα EGNOS βρίσκεται σε στάδιο εκμετάλλευσης αφού ανακηρύχθηκε λειτουργική η ανοιχτή υπηρεσία του τον Οκτώβριο του 2009 και η υπηρεσία του «ασφάλειας της ζωής» («safety of life») τον Μάρτιο του 2011. Λαμβάνοντας υπόψη τα τεχνικά και οικονομικά εμπόδια και τις διεθνείς συμφωνίες, η γεωγραφική κάλυψη των υπηρεσιών που παρέχονται από το σύστημα EGNOS μπορεί να επεκταθεί και σε άλλες περιοχές του κόσμου, και ειδικότερα στα εδάφη υποψηφίων προς ένταξη χωρών, τρίτων χωρών συνδεδεμένων στον ενιαίο ευρωπαϊκό ουρανό και χωρών της Ευρωπαϊκής Πολιτικής Γειτονίας. Ωστόσο, η επέκταση αυτή σε άλλες περιοχές του κόσμου δεν θα πρέπει να χρηματοδοτείται από τις δημοσιονομικές πιστώσεις που προβλέπονται για τα προγράμματα Galileo και EGNOS που έχουν ενταχθεί στον κανονισμό (ΕΕ, Ευρατόμ) αριθ. 1311/2013 του Συμβουλίου (3) και δεν θα πρέπει να καθυστερεί την επέκταση της κάλυψης σε ολόκληρα τα εδάφη των κρατών μελών που γεωγραφικώς βρίσκονται στην Ευρώπη.

(13)

Ο αρχικός σχεδιασμός της υπηρεσίας ασφάλειας της ζωής του προγράμματος Galileo όπως προβλέπεται στον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 683/2008 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (4) έχει αναδιαταχθεί προκειμένου να εξασφαλιστεί η διαλειτουργικότητά του με άλλα συστήματα GNSS, να ανταποκριθεί αποτελεσματικά στις ανάγκες του χρήστη υπηρεσιών ασφάλειας της ζωής και να περιορίσει την πολυπλοκότητα, τους κινδύνους και το κόστος των απαιτουμένων υποδομών.

(14)

Για τη μεγιστοποίηση της απόδοσης της υπηρεσίας ασφάλειας της ζωής του EGNOS, αυτή θα πρέπει να παρέχεται χωρίς την άμεση επιβάρυνση του χρήστη. Η κυβερνητική υπηρεσία (PRS) του Galileo θα πρέπει επίσης να προσφέρεται δωρεάν στους κάτωθι συμμετέχοντες PRS, κατά την έννοια της απόφασης αριθ. 1104/2011/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (5): στα κράτη μέλη, στο Συμβούλιο, στην Επιτροπή, στην Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Εξωτερικής Δράσης («ΕΥΕΔ»), και σε δεόντως εξουσιοδοτημένους οργανισμούς της Ένωσης. Η απουσία επιβαρύνσεων δεν θα πρέπει να θεωρηθεί ότι επηρεάζει τις διατάξεις που αφορούν το κόστος της λειτουργίας αρμόδιας αρχής PRS όπως ορίζει η απόφαση αριθ. 1104/2011/ΕΕ.

(15)

Για τη βελτιστοποίηση της χρήσης των παρεχόμενων υπηρεσιών, τα συστήματα, τα δίκτυα και οι υπηρεσίες που παρέχονται από τα προγράμματα Galileo και EGNOS θα πρέπει να είναι συμβατά και διαλειτουργικά μεταξύ τους και, στο μέτρο του δυνατού, με άλλα συστήματα δορυφορικής ραδιοπλοήγησης καθώς και με συμβατικά μέσα ραδιοπλοήγησης εφόσον η εν λόγω συμβατότητα και διαλειτουργικότητα ορίζεται από διεθνή συμφωνία, με την επιφύλαξη του στόχου της στρατηγικής αυτονομίας.

(16)

Επειδή η Ένωση αναλαμβάνει, κατ’ αρχήν, τη συνολική χρηματοδότηση των προγραμμάτων Galileo και EGNOS, θα πρέπει να προβλεφθεί από την Ένωση ότι είναι και κύριος όλων των υλικών και άυλων περιουσιακών στοιχείων που παράγονται ή αναπτύσσονται στο πλαίσιο των εν λόγω προγραμμάτων. Για να καταστούν πλήρως σεβαστά τα θεμελιώδη δικαιώματα της κυριότητας, θα πρέπει να θεσπιστούν οι αναγκαίες ρυθμίσεις με τους υφιστάμενους κυρίους, ιδίως όσον αφορά τα ουσιώδη τμήματα των υποδομών και την ασφάλειά τους. Θα πρέπει να θεωρηθεί ότι οι διατάξεις για την κυριότητα των άυλων περιουσιακών στοιχείων οι οποίες ορίζονται στον παρόντα κανονισμό δεν καλύπτουν τα άυλα δικαιώματα που δεν είναι μεταβιβάσιμα με βάση τη σχετική εθνική νομοθεσία. Η εν λόγω κυριότητα της Ένωσης δεν θα πρέπει να θίγει τη δυνατότητα της Ένωσης, σύμφωνα με τον παρόντα κανονισμό και εφόσον κρίνεται σκόπιμο βάσει κατά περίπτωση εκτίμησης, να καθιστά τα περιουσιακά αυτά στοιχεία διαθέσιμα σε τρίτους ή να τα διαθέτει. Ειδικότερα, η Ένωση θα πρέπει να μπορεί να μεταβιβάζει σε τρίτους την κυριότητα ή την άδεια δικαιωμάτων διανοητικής ιδιοκτησίας που απορρέουν από εργασία που επιτελέστηκε στο πλαίσιο των προγραμμάτων Galileo και EGNOS. Για να διευκολυνθεί η αγορά να υιοθετήσει τη δορυφορική ραδιοπλοήγηση, είναι αναγκαίο να εξασφαλιστεί ότι τρίτοι μπορούν να κάνουν βέλτιστη χρήση, ιδίως, των δικαιωμάτων διανοητικής ιδιοκτησίας που απορρέουν από τα προγράμματα Galileo και EGNOS και ανήκουν στην Ένωση, συμπεριλαμβανομένης της χρήσης σε κοινωνικό και οικονομικό επίπεδο.

(17)

Τα περιουσιακά στοιχεία που δημιουργούνται ή αναπτύσσονται εκτός των προγραμμάτων Galileo και EGNOS δεν επηρεάζονται από τις διατάξεις περί ιδιοκτησίας που ορίζονται στον παρόντα κανονισμό. Εντούτοις, τέτοιου είδους περιουσιακά στοιχεία μπορεί, κατά περίπτωση, να σχετίζονται με την επίδοση των προγραμμάτων. Προκειμένου να ενθαρρυνθεί η ανάπτυξη νέων τεχνολογιών εκτός των προγραμμάτων Galileo και EGNOS, η Επιτροπή θα πρέπει να ενθαρρύνει τρίτους να επικεντρώσουν την προσοχή της σε τέτοια άυλα περιουσιακά στοιχεία και, όπου θα ήταν ωφέλιμο για τα προγράμματα, να διαπραγματευτεί όρους για την κατάλληλη χρήση τους.

(18)

Τα στάδια εγκατάστασης και εκμετάλλευσης του προγράμματος Galileo και το στάδιο εκμετάλλευσης του προγράμματος EGNOS θα πρέπει να χρηματοδοτούνται πλήρως από την Ένωση. Ωστόσο, σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΕ, Ευρατόμ) αριθ. 966/2012 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (6), τα κράτη μέλη θα πρέπει να έχουν τη δυνατότητα να συνεισφέρουν στα προγράμματα Galileo και EGNOS με συμπληρωματικά κονδύλια ή σε είδος, βάσει σχετικών συμφωνιών, με σκοπό τη χρηματοδότηση πρόσθετων στοιχείων των προγραμμάτων σχετικών με τους δυνητικούς ιδιαίτερους στόχους των οικείων κρατών μελών. Οι τρίτες χώρες και οι διεθνείς οργανισμοί θα πρέπει επίσης να μπορούν να συνεισφέρουν στα προγράμματα.

(19)

Για να διασφαλιστεί η συνέχεια και η σταθερότητα των προγραμμάτων Galileo και EGNOS και εκτιμώντας την ευρωπαϊκή διάσταση και την εγγενή ευρωπαϊκή προστιθέμενη αξία τους, απαιτείται επαρκής και συνεκτική χρηματοδότηση σε περιόδους δημοσιονομικού σχεδιασμού. Είναι επίσης αναγκαίο να αναφέρεται το ποσό που απαιτείται, για την περίοδο από 1η Ιανουαρίου 2014 έως την 31η Δεκεμβρίου 2020, για να χρηματοδοτηθεί η ολοκλήρωση του σταδίου εγκατάστασης του προγράμματος Galileo και των σταδίων εκμετάλλευσης των προγραμμάτων Galileo και EGNOS.

(20)

Ο κανονισμός (ΕΕ, Ευρατόμ) αριθ. 1311/2013 διαθέτει μέγιστο ποσό 7 071,73 εκατομμυρίων EUR σε τρέχουσες τιμές για τη χρηματοδότηση δραστηριοτήτων που συνδέονται με τα προγράμματα Galileo και EGNOS της περιόδου από 1η Ιανουαρίου 2014 έως την 31η Δεκεμβρίου 2020. Για λόγους σαφήνειας και για τη συμβολή στον έλεγχο των εξόδων, το συνολικό ποσό θα πρέπει να διαιρεθεί σε κατηγορίες. Εντούτοις, προς όφελος της ευελιξίας και για να διασφαλιστεί η εύρυθμη λειτουργία των προγραμμάτων, η Επιτροπή θα πρέπει να μπορεί να ανακατανέμει κονδύλια από τη μία κατηγορία στην άλλη. Οι δραστηριότητες του προγράμματος θα πρέπει να περιλαμβάνουν επίσης την προστασία των συστημάτων και τη λειτουργία τους, και κατά την εκτόξευση των δορυφόρων. Σε αυτό το πλαίσιο, μια συνεισφορά στο κόστος των υπηρεσιών που μπορούν να παρέχουν αυτήν την προστασία θα μπορούσε να χρηματοδοτηθεί από τον προϋπολογισμό που διατίθεται για τα προγράμματα Galileo και EGNOS στο μέτρο των δυνατοτήτων που απορρέουν από την αυστηρή διαχείριση του κόστους και τηρώντας πλήρως το προαναφερόμενο μέγιστο ποσό που καθορίστηκε με τον κανονισμό (ΕΕ, Ευρατόμ) αριθ. 1311/2013. Η συμβολή αυτή θα πρέπει να χρησιμοποιείται μόνο για την παροχή δεδομένων και υπηρεσιών και όχι για την αγορά υποδομών. Ο παρών κανονισμός θεσπίζει χρηματοδοτικό κονδύλι, για τη συνέχιση των προγραμμάτων Galileo και EGNOS, το οποίο αποτελεί το ποσό προνομιακής αναφοράς, κατά την έννοια του σημείου 17 της διοργανικής συμφωνίας της 2η Δεκεμβρίου 2013 μεταξύ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, του Συμβουλίου και της Επιτροπής για τη δημοσιονομική πειθαρχία, τη συνεργασία σε δημοσιονομικά θέματα και τη χρηστή δημοσιονομική διαχείριση (7) για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο κατά την ετήσια διαδικασία του προϋπολογισμού.

(21)

Θα πρέπει να διευκρινιστούν στον παρόντα κανονισμό οι δραστηριότητες για τις οποίες πρόκειται να διατεθούν οι δημοσιονομικές πιστώσεις της Ένωσης που χορηγούνται στα προγράμματα Galileo και EGNOS για την περίοδο 2014-2020. Οι πιστώσεις αυτές θα πρέπει να διατεθούν κυρίως για τις δραστηριότητες που σχετίζονται με το στάδιο της εγκατάστασης του προγράμματος Galileo, περιλαμβανομένων των ενεργειών διαχείρισης και παρακολούθησης αυτού του σταδίου καθώς και των ενεργειών που σχετίζονται με την εκμετάλλευση του συστήματος που δημιουργήθηκε δυνάμει του προγράμματος Galileo, συμπεριλαμβανομένων των προηγούμενων ή προπαρασκευαστικών ενεργειών για το στάδιο της εκμετάλλευσης του εν λόγω προγράμματος, καθώς και για δραστηριότητες που σχετίζονται με την εκμετάλλευση του συστήματος EGNOS. Θα πρέπει επίσης να χορηγούνται για τη χρηματοδότηση ορισμένων άλλων αναγκαίων δραστηριοτήτων για τη διαχείριση και την επίτευξη των στόχων των προγραμμάτων Galileo και EGNOS, όπως ιδίως η στήριξη για έρευνα και ανάπτυξη θεμελιωδών στοιχείων, όπως πλινθιοσυνόλων και δεκτών με δυνατότητα επικοινωνίας μέσω Galileo, όπου περιλαμβάνονται κατά περίπτωση η τοποθέτηση και η παρακολούθηση της ακεραιότητας στοιχείων λογισμικού. Τα στοιχεία αυτά αποτελούν τη διεπαφή μεταξύ των υπηρεσιών που προσφέρουν οι υποδομές και οι κατάντη εφαρμογές και διευκολύνουν την ανάπτυξη εφαρμογών στους διάφορους τομείς της οικονομίας. Η ανάπτυξή τους λειτουργεί ως καταλύτης για τη μεγιστοποίηση των κοινωνικοοικονομικών ωφελειών καθώς διευκολύνει την απορρόφηση των προσφερομένων υπηρεσιών από την αγορά. Η Επιτροπή θα πρέπει να υποβάλλει ετησίως έκθεση στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και στο Συμβούλιο σχετικά με την ακολουθούμενη στρατηγική περί διαχείρισης του κόστους.

(22)

Θα πρέπει να σημειωθεί ότι στις δαπάνες για τις επενδύσεις και στις δαπάνες λειτουργίας των συστημάτων όπως αποτιμήθηκαν για την περίοδο 2014-2020, δεν λαμβάνονται υπόψη οι απρόβλεπτες οικονομικές υποχρεώσεις που ενδέχεται να κληθεί να αναλάβει η Ένωση, ιδίως εκείνες που συνδέονται με την ευθύνη λόγω της απόδοσης των υπηρεσιών ή του ενωσιακού χαρακτήρα της κυριότητας των συστημάτων, ιδίως όσον αφορά ενδεχόμενη δυσλειτουργία των συστημάτων. Αυτές οι υποχρεώσεις αποτελούν αντικείμενο ειδικής ανάλυσης που διενεργεί η Επιτροπή.

(23)

Θα πρέπει επίσης να σημειωθεί ότι οι δημοσιονομικοί πόροι που προβλέπονται στο πλαίσιο του παρόντος κανονισμού δεν καλύπτουν τις εργασίες που χρηματοδοτούνται από τα κονδύλια που διατίθενται στο πλαίσιο του Ορίζοντα 2020 όπως είναι οι εργασίες που συνδέονται με την ανάπτυξη εφαρμογών των συστημάτων. Οι εργασίες αυτές θα επιτρέψουν τη βελτιστοποίηση της χρήσης υπηρεσιών που προσφέρονται στο πλαίσιο των προγραμμάτων Galileo και EGNOS, την εξασφάλιση καλής κοινωνικοοικονομικής απόδοσης των επενδύσεων της Ένωσης και την αύξηση της τεχνογνωσίας των επιχειρήσεων της Ένωσης όσον αφορά την τεχνολογία της δορυφορικής ραδιοπλοήγησης. Η Επιτροπή θα πρέπει να διασφαλίσει τη διαφάνεια και τη σαφήνεια όσον αφορά τις διάφορες πηγές χρηματοδότησης για τις διάφορες πτυχές των προγραμμάτων.

(24)

Επιπλέον, τα έσοδα από τα συστήματα που απορρέουν, ιδίως, από την εμπορική υπηρεσία που παρέχει σύστημα που δημιουργήθηκε στο πλαίσιο του προγράμματος Galileo θα πρέπει να εισπράττονται από την Ένωση, ώστε να εξασφαλίζεται εν μέρει η απόσβεση των προηγούμενων επενδύσεών της, και τα έσοδα αυτά θα πρέπει να χρησιμοποιούνται για τη στήριξη των στόχων των προγραμμάτων Galileo και EGNOS. Ωστόσο, στις συμβάσεις που συνάπτονται με οντότητες του ιδιωτικού τομέα, θα πρέπει να είναι δυνατόν να προβλέπεται μηχανισμός επιμερισμού των εσόδων.

(25)

Για να αποφευχθούν η υπέρβαση του κόστους και οι καθυστερήσεις που επηρέασαν τη διεξαγωγή των προγραμμάτων Galileo και EGNOS στο παρελθόν, είναι αναγκαίο να ενταθούν οι προσπάθειες που επιτρέπουν να μετριαστούν οι κίνδυνοι που ενδέχεται να επιφέρουν επιπλέον κόστος και/ή καθυστερήσεις, όπως αιτήθηκε το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο στο ψήφισμά του της 8ης Ιουνίου 2011 για τη μεσοπρόθεσμη αναθεώρηση των ευρωπαϊκών προγραμμάτων δορυφορικής πλοήγησης: αξιολόγηση της εφαρμογής, μελλοντικές προκλήσεις και δημοσιονομικές προοπτικές (8) και το Συμβούλιο στα συμπεράσματά του της 31ης Μαρτίου 2011 και όπως προκύπτει από την ανακοίνωση της Επιτροπής της 29ης Ιουνίου 2011, με τίτλο «Προϋπολογισμός για τη στρατηγική Ευρώπη 2020».

(26)

Η καλή δημόσια διακυβέρνηση των προγραμμάτων Galileo και EGNOS απαιτεί, αφενός, να υπάρχει μια αυστηρή κατανομή των αρμοδιοτήτων και των καθηκόντων, ιδίως μεταξύ της Επιτροπής, του οργανισμού του ευρωπαϊκού GNSS και του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος (ΕΟΔ) και, αφετέρου, η διακυβέρνηση αυτή να προσαρμόζεται προοδευτικά στις ανάγκες της λειτουργίας των συστημάτων.

(27)

Δεδομένου ότι η Επιτροπή εκπροσωπεί την Ένωση που χρηματοδοτεί, κυρίως, μόνη της τα προγράμματα Galileo και EGNOS και έχει την κυριότητά τους, θα πρέπει η Επιτροπή να είναι υπεύθυνη για τη διεξαγωγή των εν λόγω προγραμμάτων και να αναλαμβάνει την εν γένει επίβλεψή τους. Με αυτόν τον τρόπο θα πρέπει να διαχειρίζεται τα κονδύλια που διατίθενται για τα προγράμματα βάσει του παρόντος κανονισμού και να μεριμνά για την εφαρμογή όλων των δραστηριοτήτων των προγραμμάτων και για τον σαφή καταμερισμό των καθηκόντων, ιδίως μεταξύ του οργανισμού του ευρωπαϊκού GNSS και του ΕΟΔ. Για τον σκοπό αυτό, θα πρέπει να ανατεθούν στην Επιτροπή, εκτός από τα καθήκοντα που συνδέονται με τις γενικές ευθύνες της και άλλα καθήκοντα που της αναλογούν βάσει του παρόντος κανονισμού, ορισμένα συγκεκριμένα καθήκοντα. Για τη βέλτιστη χρήση των πόρων και των ικανοτήτων των διαφόρων συμμετεχόντων, η Επιτροπή θα πρέπει να μπορεί να παραχωρεί ορισμένα καθήκοντα μέσω συμβάσεων εξουσιοδότησης, σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΕ, Ευρατόμ) αριθ. 966/2012.

(28)

Λαμβάνοντας υπόψη τη σημασία για τα προγράμματα Galileo και EGNOS της επίγειας υποδομής των συστημάτων και του αντικτύπου του στην ασφάλειά τους, ο προσδιορισμός της θέσης της υποδομής θα πρέπει να είναι ένα από τα ειδικά καθήκοντα που ανατίθενται στην Επιτροπή. Η εγκατάσταση της επίγειας υποδομής των συστημάτων θα πρέπει να συνεχίσει να ακολουθεί ανοικτή και διαφανή διαδικασία. Ο προσδιορισμός της θέσης αυτής της υποδομής θα πρέπει να γίνεται λαμβάνοντας υπόψη τους γεωγραφικούς και τεχνικούς περιορισμούς που συνδέονται με την βέλτιστη γεωγραφική κατανομή της επίγειας υποδομής και την πιθανή παρουσία υφιστάμενων εγκαταστάσεων και εξοπλισμού κατάλληλων για τα σχετικά καθήκοντα, καθώς και εξασφαλίζοντας συμμόρφωση προς τις ανάγκες ασφαλείας κάθε επίγειου σταθμού και τις απαιτήσεις εθνικής ασφαλείας κάθε κράτους μέλους.

(29)

Ο οργανισμός του ευρωπαϊκού GNSS συστάθηκε με τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 912/2010 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (9) προκειμένου να επιτευχθούν οι στόχοι των προγραμμάτων Galileo και EGNOS και να εκτελεστούν ορισμένα καθήκοντα που συνδέονται με τη διεξαγωγή των εν λόγω προγραμμάτων. Αποτελεί οργανισμό της Ένωσης, ο οποίος ως οργανισμός βάσει του κανονισμού (ΕΕ, Ευρατόμ) αριθ. 966/2012, υπόκειται στις υποχρεώσεις που εφαρμόζονται στους οργανισμούς της Ένωσης. Θα πρέπει να του ανατεθούν ορισμένα καθήκοντα που συνδέονται με την ασφάλεια των προγραμμάτων και με τον ενδεχόμενο διορισμό του ως κρατικά ρυθμιζόμενης αρμόδιας αρχής. Θα πρέπει, επίσης να συμβάλει στην προώθηση και εμπορία των συστημάτων, όπου περιλαμβάνεται και η καθιέρωση στενής επαφής με τους χρήστες και τους δυνητικούς χρήστες των υπηρεσιών που παρέχονται βάσει των προγραμμάτων Galileo και EGNOS, και θα πρέπει να συλλέγει πληροφορίες σχετικά με τις απαιτήσεις και την εξέλιξή τους στην αγορά δορυφορικής πλοήγησης. Επιπλέον, θα πρέπει να αναλάβει καθήκοντα που μπορεί να του αναθέσει η Επιτροπή μέσω μίας ή περισσότερων συμβάσεων εξουσιοδότησης που καλύπτουν διάφορα άλλα συγκεκριμένα καθήκοντα που συνδέονται με τα προγράμματα, ιδίως καθήκοντα που συνδέονται με στάδια λειτουργίας των συστημάτων, όπου περιλαμβάνεται και η επιχειρησιακή διαχείριση των προγραμμάτων, η προώθηση εφαρμογών και υπηρεσιών στην αγορά της δορυφορικής ραδιοπλοήγησης και η προώθηση της ανάπτυξης θεμελιωδών στοιχείων που αφορούν τα προγράμματα. Προκειμένου να είναι σε θέση η Επιτροπή, ως εκπρόσωπος της Ένωσης, να ασκεί πλήρως τις ελεγκτικές της εξουσίες, οι συμβάσεις αυτές εξουσιοδότησης θα πρέπει να περιλαμβάνουν ιδίως τους γενικούς όρους διαχείρισης των κονδυλίων που διατίθενται στον οργανισμό του ευρωπαϊκού GNSS.

Η μεταβίβαση αρμοδιότητας στον οργανισμό του ευρωπαϊκού GNSS για καθήκοντα που αφορούν την επιχειρησιακή διαχείριση των προγραμμάτων Galileo και EGNOS και της λειτουργίας τους θα πρέπει να είναι σταδιακή και υπό την αίρεση της επιτυχούς ολοκλήρωσης της κατάλληλης αναθεώρησης της μεταγωγής καθώς και της ετοιμότητας του οργανισμού του ευρωπαϊκού GNSS να αναλάβει τέτοιου είδους καθήκοντα, προκειμένου να διασφαλιστεί η συνέχεια των εν λόγω προγραμμάτων. Για το EGNOS, η μεταγωγή αυτή θα πρέπει να πραγματοποιηθεί την 1η Ιανουαρίου 2014· για το Galileo αναμένεται να πραγματοποιηθεί το 2016.

(30)

Για το στάδιο εγκατάστασης του προγράμματος Galileo, η Ένωση αναμένεται να συνάψει με τον ΕΟΔ συμφωνία εξουσιοδότησης, η οποία να ορίζει τα καθήκοντα του ΕΟΔ σε αυτό το στάδιο. Η Επιτροπή, εκπροσωπώντας την Ένωση, θα πρέπει να καταβάλει κάθε προσπάθεια αυτή η συμφωνία εξουσιοδότησης να συναφθεί εντός έξι μηνών από την ημερομηνία εφαρμογής του παρόντος κανονισμού. Προκειμένου να είναι σε θέση η Επιτροπή να ασκεί πλήρως τις ελεγκτικές της εξουσίες, η συμφωνία εξουσιοδότησης θα πρέπει να περιλαμβάνει ιδίως τους γενικούς όρους διαχείρισης των κονδυλίων που διατίθενται στον ΕΟΔ. Σχετικά με τις δραστηριότητες που χρηματοδοτούνται αποκλειστικά από την Ένωση, οι όροι αυτοί θα πρέπει να εγγυηθούν έναν βαθμό ελέγχου συγκρίσιμο με τον βαθμό που θα απαιτείτο αν ο ΕΟΔ ήταν οργανισμός της Ένωσης.

(31)

Για τη φάση εκμετάλλευσης των προγραμμάτων Galileo και EGNOS, ο οργανισμός του ευρωπαϊκού GNSS θα πρέπει να συνάψει συμφωνίες εργασίας με τον ΕΟΔ οι οποίες θα ορίζουν τα καθήκοντα του τελευταίου όσον αφορά την ανάπτυξη της μελλοντικής γενιάς συστημάτων και την παροχή τεχνικής υποστήριξης σχετικά με την υφιστάμενη γενιά συστημάτων. Οι ρυθμίσεις αυτές θα πρέπει να συμμορφώνονται στον κανονισμό (ΕΕ, Ευρατόμ) αριθ. 966/2012. Δεν θα πρέπει να καλύπτουν τον ρόλο του ΕΟΔ όσον αφορά δραστηριότητες σχετικές με την έρευνα και την τεχνολογία, ή τα πρώιμα στάδια των δραστηριοτήτων εξέλιξης και έρευνας που σχετίζονται με τις υποδομές που δημιουργήθηκαν δυνάμει των προγραμμάτων Galileo και EGNOS. Οι δραστηριότητες αυτές θα πρέπει να χρηματοδοτούνται εκτός του πεδίου του προϋπολογισμού που διατίθεται στα προγράμματα, επί παραδείγματι με κονδύλια που διατίθενται στον Ορίζοντα 2020.

(32)

Η ευθύνη για την διεξαγωγή των προγραμμάτων Galileo και EGNOS περιλαμβάνει ιδίως την ευθύνη για την ασφάλειά τους, για την ασφάλεια των συστημάτων και για τη λειτουργία τους. Εκτός από την περίπτωση εφαρμογής της κοινής δράσης 2004/552/ΚΕΠΠΑ του Συμβουλίου (10), που πρέπει να αναθεωρηθεί, προκειμένου να αντικατοπτρίζει τις αλλαγές των προγραμμάτων Galileo και EGNOS, στη διακυβέρνησή τους και στις αλλαγές της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση και της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης που προέρχονται από τη Συνθήκη της Λισσαβώνας, την ευθύνη για την ασφάλεια έχει η Επιτροπή, ακόμα κι αν ορισμένα καθήκοντα που αφορούν την ασφάλεια ανατίθενται στον οργανισμό του ευρωπαϊκού GNSS. Η Επιτροπή είναι αρμόδια να εγκαθιστά τους μηχανισμούς που μπορούν να εξασφαλίζουν τον κατάλληλο συντονισμό μεταξύ των διαφορετικών οντοτήτων που έχουν αναλάβει την ασφάλεια.

(33)

Κατά την εφαρμογή του παρόντος κανονισμού, για θέματα που άπτονται της ασφάλειας, η Επιτροπή θα πρέπει να διαβουλεύεται με τους αντίστοιχους εμπειρογνώμονες των κρατών μελών για θέματα ασφαλείας.

(34)

Δεδομένης της συγκεκριμένης εμπειρογνωμοσύνης που διαθέτει η ΕΥΕΔ και των τακτικών επαφών της με τις κυβερνήσεις τρίτων χωρών και τις διοικήσεις διεθνών οργανισμών, είναι σε θέση να βοηθήσει την Επιτροπή στην εκτέλεση ορισμένων καθηκόντων της που σχετίζονται με την ασφάλεια των συστημάτων και των προγραμμάτων Galileo και EGNOS στον τομέα των εξωτερικών σχέσεων, σύμφωνα με την απόφαση 2010/427/ΕΕ του Συμβουλίου (11). Η Επιτροπή θα πρέπει να εξασφαλίζει ότι η ΕΥΕΔ συμπράττει πλήρως με τις δραστηριότητές της στην εφαρμογή των σχετικών με την ασφάλεια καθηκόντων στον τομέα των εξωτερικών σχέσεων. Προς τούτο, θα πρέπει να παρασχεθεί στην ΕΥΕΔ κάθε αναγκαία τεχνική υποστήριξη.

(35)

Για να διασφαλιστεί η ασφαλής κυκλοφορία των πληροφοριών, στο πλαίσιο του πεδίου εφαρμογής του παρόντος κανονισμού, οι σχετικές κανονιστικές ρυθμίσεις ασφαλείας θα πρέπει να προσφέρουν βαθμό προστασίας για τις διαβαθμισμένες πληροφορίες της ΕΕ ισοδύναμο προς εκείνον που παρέχουν οι διατάξεις ασφαλείας ως έχουν στο παράρτημα της απόφασης 2001/844/ΕΚ, ΕΚΑΧ, Ευρατόμ της Επιτροπής (12), και οι κανόνες ασφαλείας του Συμβουλίου ως έχουν στο παράρτημα της απόφασης 2013/488/ΕΕ του Συμβουλίου (13). Κάθε κράτος μέλος εξασφαλίζει ότι οι περί εθνικής ασφάλειας κανόνες του ισχύουν για όλα τα φυσικά πρόσωπα που διαμένουν στην επικράτειά του και όλα τα νομικά πρόσωπα που είναι εγκατεστημένα στην επικράτειά του και τα οποία χειρίζονται διαβαθμισμένες πληροφορίες της ΕΕ που αφορούν τα προγράμματα Galileo και EGNOS. Οι κανονισμοί ασφαλείας του ΕΟΔ και η απόφαση της 15ης Ιουνίου 2011 της Ύπατης Εκπροσώπου της Ένωσης για Θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφαλείας (14) θα πρέπει να θεωρηθούν ισοδύναμες με τις διατάξεις ασφαλείας που προβλέπονται στο παράρτημα της απόφασης 2001/844/ΕΚ, ΕΚΑΧ, Ευρατόμ και τους κανόνες ασφαλείας που προβλέπονται στο παράρτημα της απόφασης 2013/488/ΕΕ.

(36)

Ο παρών κανονισμός δεν θίγει τους ισχύοντες και τους μελλοντικούς κανόνες περί πρόσβασης στα έγγραφα που έχουν θεσπισθεί σύμφωνα με το άρθρο 15 παράγραφος 3 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ). Επιπλέον, ο παρών κανονισμός δεν θα πρέπει θα θεωρηθεί ότι επιβάλλει στα κράτη μέλη υποχρέωση να μην λαμβάνουν υπόψη τις συνταγματικές τους απαιτήσεις όσον αφορά την πρόσβαση στα έγγραφα.

(37)

Για την κατανομή των κονδυλίων της Ένωσης που διατίθενται στα προγράμματα Galileo και EGNOS, το ποσό των οποίων αποτελεί ανώτατο όριο το οποίο η Επιτροπή δεν θα πρέπει να υπερβεί, θα πρέπει να εφαρμοστούν αποτελεσματικές διαδικασίες σύναψης δημοσίων συμβάσεων και, ιδιαίτερα, να γίνουν διαπραγματεύσεις έτσι ώστε να υπάρχουν εγγυήσεις για βέλτιστη χρήση των πόρων, για ικανοποιητική παροχή υπηρεσιών, αρμονική συνέχιση των προγραμμάτων, χρηστή διαχείριση των κινδύνων και τήρηση του προτεινόμενου χρονοδιαγράμματος. Η σχετική αναθέτουσα αρχή θα πρέπει να καταβάλλει προσπάθειες για να ανταποκριθεί σε αυτές τις απαιτήσεις.

(38)

Δεδομένου ότι τα προγράμματα Galileo και EGNOS θα χρηματοδοτηθούν, κυρίως, από την Ένωση, οι δημόσιες συμβάσεις στο πλαίσιο αυτών των προγραμμάτων θα πρέπει να τηρούν τους κανόνες της Ένωσης για τις δημόσιες συμβάσεις και να αποσκοπούν στη βελτιστοποίηση των πόρων, στον έλεγχο του κόστους και τον μετριασμό των κινδύνων, καθώς και στη βελτίωση της αποτελεσματικότητας και τη μείωση της εξάρτησης από μία και μόνη πηγή. Θα πρέπει να διασφαλίζεται η ανοικτή πρόσβαση και ο θεμιτός ανταγωνισμός σε ολόκληρη την αλυσίδα εφοδιασμού που προσφέρουν δυνατότητες ίσων ευκαιριών συμμετοχής σε όλα τα επίπεδα, συμπεριλαμβανομένων ιδίως των νέων επιχειρήσεων και των μικρομεσαίων επιχειρήσεων («ΜΜΕ»). Θα πρέπει να αποφεύγεται η ενδεχόμενη κατάχρηση δεσπόζουσας θέσης και η μακροχρόνια εξάρτηση από έναν και μόνον προμηθευτή. Προκειμένου να μετριασθούν οι κίνδυνοι του προγράμματος, να αποφευχθεί η εξάρτηση από μία και μόνη πηγή εφοδιασμού και να εξασφαλισθεί καλύτερος γενικός έλεγχος των προγραμμάτων, του κόστους και των χρονοδιαγραμμάτων τους, θα πρέπει, ανάλογα με την περίπτωση, να επιδιώκεται προμήθεια από πολλαπλές πηγές. Επί πλέον, η ανάπτυξη ευρωπαϊκής βιομηχανίας θα πρέπει να προστατευθεί και να προαχθεί σε όλους τους τομείς που σχετίζονται με τη δορυφορική πλοήγηση σύμφωνα με τις διεθνείς συμφωνίες των οποίων η Ένωση είναι μέρος. Ο κίνδυνος μέτριων ή μηδαμινών επιδόσεων των συμβάσεων θα πρέπει να μετριάζεται όσο το δυνατόν περισσότερο. Προς τούτο, οι υποψήφιοι θα πρέπει να αποδεικνύουν την ικανότητα διατήρησης των συμβατικών τους επιδόσεων σε σχέση με τις αναληφθείσες υποχρεώσεις και τη διάρκεια της σύμβασης. Ως εκ τούτου, οι αναθέτουσες αρχές θα πρέπει, εφόσον ενδείκνυται, να καθορίζουν απαιτήσεις σχετικές με την αξιοπιστία του εφοδιασμού και την παροχή υπηρεσιών.

Επιπλέον, στην περίπτωση αγοράς εμπορευμάτων και υπηρεσιών ευαίσθητου χαρακτήρα, οι αναθέτουσες αρχές δύνανται να ορίζουν επί των αγορών αυτών ειδικές απαιτήσεις, ιδίως προκειμένου να εξασφαλισθεί ασφάλεια των πληροφοριών. Οι βιομηχανίες της Ένωσης θα πρέπει να έχουν τη δυνατότητα να προσφεύγουν σε μη ευρωπαϊκές πηγές για ορισμένα δομικά στοιχεία και υπηρεσίες σε περίπτωση αποδεδειγμένων ουσιαστικών πλεονεκτημάτων από άποψη ποιότητας και κόστους, λαμβανομένων υπόψη, ωστόσο, του στρατηγικού χαρακτήρα των προγραμμάτων και των απαιτήσεων της Ένωσης όσον αφορά την ασφάλεια και τον έλεγχο των εξαγωγών. Θα πρέπει να αξιοποιούνται οι επενδύσεις, η πείρα και οι γνώσεις της βιομηχανίας, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που αποκτώνται κατά τις φάσεις καθορισμού, ανάπτυξης και επικύρωσης των προγραμμάτων και παράλληλα να εξασφαλίζεται ότι δεν θίγονται οι κανόνες ανταγωνιστικής υποβολής προσφορών.

(39)

Προκειμένου να εκτιμηθεί καλύτερα το συνολικό κόστος προϊόντος, υπηρεσίας ή έργου που αποτελεί αντικείμενο υποβολής προσφορών, περιλαμβανομένου του μακροπρόθεσμου επιχειρησιακού τους κόστους, θα πρέπει να λαμβάνεται υπόψη το συνολικό κόστους καθ’ όλη τη διάρκεια του ωφέλιμου κύκλου ζωής του προϊόντος, της υπηρεσίας ή του έργου που αποτελεί αντικείμενο υποβολής προσφορών, οποτεδήποτε κρίνεται σκόπιμο κατά τη διαδικασία υποβολής προσφορών, εφαρμόζοντας προσέγγιση οικονομικής αποδοτικότητας, όπως η εκτίμηση του κόστους του κύκλου ζωής, όταν το κριτήριο ανάθεσης είναι η οικονομικά πλέον σύμφορη προσφορά. Προς τον σκοπό αυτόν, η αναθέτουσα αρχή θα πρέπει να εξασφαλίζει ότι η μεθοδολογία υπολογισμού του κόστους του ωφέλιμου κύκλου ζωής ενός προϊόντος, μιας υπηρεσίας ή ενός έργου αναφέρεται ρητώς στα έγγραφα της σύμβασης ή την προκήρυξη του διαγωνισμού και ότι επιτρέπει την εξακρίβωση των πληροφοριών που παρέχουν οι υποψήφιοι.

(40)

H δορυφορική ραδιοπλοήγηση είναι μια πολυσύνθετη και σταθερά εξελισσόμενη τεχνολογία. Προκύπτουν αβεβαιότητες και κίνδυνοι για τις δημόσιες συμβάσεις που συνάπτονται στο πλαίσιο των προγραμμάτων Galileo και EGNOS, ιδίως δεδομένου ότι οι συμβάσεις αυτές μπορούν να αφορούν εξοπλισμό ή παροχή υπηρεσιών μακροπρόθεσμα. Τα χαρακτηριστικά αυτά επιβάλλουν την πρόβλεψη συγκεκριμένων μέτρων για τις δημόσιες συμβάσεις που εφαρμόζονται επιπλέον των κανόνων που προβλέπονται στον κανονισμό (ΕΕ, Ευρατόμ) αριθ. 966/2012. Με αυτόν τον τρόπο, η αναθέτουσα αρχή θα πρέπει να είναι σε θέση να αποκαταστήσει τους ίσους όρους ανταγωνισμού όταν μία ή περισσότερες επιχειρήσεις διαθέτουν ήδη, πριν από την πρόσκληση υποβολής προσφορών, εμπιστευτικές πληροφορίες για τις δραστηριότητες που συνδέονται με την πρόσκληση υποβολής προσφορών. Θα πρέπει επίσης να είναι σε θέση να μπορεί να συνάψει σύμβαση με τη μορφή σύμβασης με υπό όρους καταβαλλόμενες δόσεις, να εισαγάγει, υπό ορισμένες συνθήκες, συμπληρωματική ρήτρα σε σύμβαση στο πλαίσιο της εκτέλεσής της ή και να επιβάλει έναν ελάχιστο βαθμό υπεργολαβίας. Τέλος, λόγω των τεχνολογικών αβεβαιοτήτων που χαρακτηρίζουν τα προγράμματα Galileo και EGNOS, οι τιμές των δημόσιων συμβάσεων δεν μπορούν πάντα να αντιμετωπίζονται με συγκεκριμένο τρόπο και κρίνεται, συνεπώς, επιθυμητό να συνάπτονται συμβάσεις συγκεκριμένης μορφής, οι οποίες δεν καθορίζουν σταθερές και οριστικές τιμές και παράλληλα περιλαμβάνουν ρήτρες διασφάλισης των οικονομικών συμφερόντων της Ένωσης.

(41)

Θα πρέπει να σημειωθεί ότι, σύμφωνα με το άρθρο 4 παράγραφος 3 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση (ΣΕΕ), τα κράτη μέλη δεν θα πρέπει να λαμβάνουν μέτρα που μπορούν να βλάψουν την ομαλή διεξαγωγή των προγραμμάτων Galileo και EGNOS ή των σχετικών υπηρεσιών. Θα πρέπει επίσης να διευκρινιστεί ότι τα οικεία κράτη μέλη θα πρέπει να λάβουν όλα τα αναγκαία μέτρα ώστε να διασφαλιστούν οι επίγειοι σταθμοί των συστημάτων που είναι εγκατεστημένοι στο έδαφός τους. Επί πλέον, τα κράτη μέλη και η Επιτροπή θα πρέπει να εργαστούν από κοινού και με τα κατάλληλα διεθνή όργανα και ρυθμιστικές αρχές για να διασφαλίσουν ότι το ραδιοφάσμα που είναι αναγκαίο για το σύστημα που δημιουργείται στο πλαίσιο του προγράμματος Galileo είναι διαθέσιμο και προστατεύεται για να επιτρέψει την πλήρη ανάπτυξη και λειτουργία των εφαρμογών που βασίζονται στο σύστημα αυτό, σύμφωνα με την απόφαση αριθ. 243/2012/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (15).

(42)

Λαμβάνοντας υπόψη την παγκόσμια εμβέλεια των συστημάτων, είναι πολύ σημαντικό η Ένωση να συνάπτει συμφωνίες με τρίτες χώρες και διεθνείς οργανισμούς στο πλαίσιο των προγραμμάτων Galileo και EGNOS, σύμφωνα με το άρθρο 218 ΣΛΕΕ, προκειμένου ιδίως να εξασφαλιστεί η ομαλή εκτέλεσή τους, να αντιμετωπιστούν ορισμένα ζητήματα που αφορούν την ασφάλεια και τη χρέωση, να βελτιστοποιηθούν οι υπηρεσίες που παρέχονται στους πολίτες της Ένωσης και να ικανοποιηθούν οι ανάγκες τρίτων χωρών και διεθνών οργανισμών. Είναι επίσης χρήσιμο, κατά περίπτωση, να προσαρμοστούν οι υπάρχουσες συμφωνίες στην εξέλιξη των προγραμμάτων Galileo και EGNOS. Κατά την προετοιμασία ή την εφαρμογή αυτών των συμφωνιών, η Επιτροπή μπορεί να προσφύγει στη βοήθεια της ΕΥΕΔ, του ΕΟΔ και του Οργανισμού του ευρωπαϊκού GNSS, μέσα στο πλαίσιο των καθηκόντων που τους ανατίθενται στο πλαίσιο του παρόντος κανονισμού.

(43)

Θα πρέπει να επιβεβαιωθεί ότι η Επιτροπή, για την εκπλήρωση ορισμένων καθηκόντων της μη ρυθμιστικής φύσης, μπορεί να προσφύγει, κατά περίπτωση και στο μέτρο του αναγκαίου, στην τεχνική βοήθεια ορισμένων εξωτερικών μερών. Οι άλλες οντότητες που εμπλέκονται στη δημόσια διακυβέρνηση των προγραμμάτων Galileo και EGNOS μπορούν επίσης να λάβουν την ίδια τεχνική βοήθεια στην εκτέλεση των καθηκόντων που τους ανατίθενται κατ’ εφαρμογή του παρόντος κανονισμού.

(44)

Η Ένωση βασίζεται στον σεβασμό των θεμελιωδών δικαιωμάτων και ειδικότερα τα άρθρα 7 και 8 του Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης αναγνωρίζουν ρητώς το θεμελιώδες δικαίωμα της ιδιωτικής ζωής και της προστασίας των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα. Είναι σκόπιμο να εξασφαλιστεί η προστασία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα και ιδιωτικής ζωής στο πλαίσιο των προγραμμάτων Galileo και EGNOS.

(45)

Τα οικονομικά συμφέροντα της Ένωσης θα πρέπει να προστατευθούν μέσω αναλογικών μέτρων καθ’ όλη τη διάρκεια του κύκλου δαπανών, μεταξύ των οποίων η πρόληψη, η ανίχνευση και η διερεύνηση παρατυπιών, η ανάκτηση απολεσθέντων, αχρεωστήτως καταβληθέντων ή μη ορθώς χρησιμοποιηθέντων χρημάτων και, εφόσον χρειάζεται, οι διοικητικές και οικονομικές κυρώσεις σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΕ, Ευρατόμ) αριθ. 966/2012.

(46)

Είναι αναγκαίο να εξασφαλισθεί ότι το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο ενημερώνονται τακτικά σχετικά με την υλοποίηση των προγραμμάτων Galileo και EGNOS, ιδίως όσον αφορά τη διαχείριση κινδύνου, το κόστος, τον σχεδιασμό και την επίδοση. Επιπλέον, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο και η Επιτροπή θα συνεδριάσουν στη διοργανική ομάδα Galileo σύμφωνα με την κοινή δήλωση για την διοργανική επιτροπή Galileo που δημοσιεύεται με τον παρόντα κανονισμό.

(47)

Η Επιτροπή θα πρέπει, με βάση συμφωνημένους δείκτες, να προβεί σε αξιολογήσεις για να εκτιμήσει την αποτελεσματικότητα και την αποδοτικότητα των μέτρων που έχουν ληφθεί για την επίτευξη των στόχων των προγραμμάτων Galileo και EGNOS.

(48)

Προκειμένου να κατοχυρωθεί η ασφάλεια των συστημάτων και η λειτουργία τους, θα πρέπει να παραχωρηθεί στην Επιτροπή η εξουσία έκδοσης πράξεων σύμφωνα με το άρθρο 290 ΣΛΕΕ όσον αφορά τους υψηλού επιπέδου στόχους που είναι απαραίτητοι για να κατοχυρωθεί η ασφάλεια των συστημάτων και η λειτουργία τους. Είναι ιδιαίτερα σημαντικό να διαβουλεύεται κατάλληλα η Επιτροπή κατά τις προπαρασκευαστικές εργασίες, μεταξύ άλλων και σε επίπεδο εμπειρογνωμόνων. Η Επιτροπή, κατά την προετοιμασία και τη σύνταξη πράξεων κατ’ εξουσιοδότηση, θα πρέπει να εξασφαλίζει την ταυτόχρονη, έγκαιρη και κατάλληλη διαβίβαση των σχετικών εγγράφων στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και στο Συμβούλιο.

(49)

Προκειμένου να εξασφαλισθούν ομοιόμορφες συνθήκες για την εκτέλεση του παρόντος κανονισμού, θα πρέπει να ανατεθούν εκτελεστικές αρμοδιότητες στην Επιτροπή. Οι αρμοδιότητες αυτές θα πρέπει να ασκούνται σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 182/2011 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (16).

(50)

Δεδομένου ότι η χρηστή δημόσια διαχείριση επιβάλλει τη διασφάλιση ενιαίας διαχείρισης των προγραμμάτων Galileo και EGNOS, αυξημένη ταχύτητα στη λήψη των αποφάσεων και ισότιμη πρόσβαση στις πληροφορίες, οι εκπρόσωποι του οργανισμού του ευρωπαϊκού GNSS και του ΕΟΔ θα πρέπει να μπορούν να συμμετέχουν στις εργασίες της Επιτροπής Ευρωπαϊκών Προγραμμάτων GNSS («η επιτροπή»), που έχει συσταθεί για να συνδράμει την Επιτροπή. Για τους ίδιους λόγους, οι εκπρόσωποι των τρίτων χωρών ή διεθνών οργανισμών που συνήψαν διεθνή συμφωνία με την Ένωση θα πρέπει να μπορούν να συμμετέχουν στις εργασίες της επιτροπής με την επιφύλαξη των περιορισμών ασφαλείας και όπως προβλέπουν οι όροι της εν λόγω συμφωνίας. Αυτοί οι εκπρόσωποι του οργανισμού του ευρωπαϊκού GNSS, του ΕΟΔ, τρίτων χωρών και διεθνών οργανισμών δεν δικαιούνται να συμμετέχουν στις ψηφοφορίες της επιτροπής.

(51)

Δεδομένου ότι ο στόχος του παρόντος κανονισμού, δηλαδή η δημιουργία και η λειτουργία συστημάτων δορυφορικής ραδιοπλοήγησης, δεν μπορεί να επιτευχθεί επαρκώς από τα κράτη μέλη, διότι υπερβαίνει τις οικονομικές και τεχνικές δυνατότητες κάθε επιμέρους κράτους μέλους και μπορεί, λόγω του μεγέθους και των επιπτώσεών της να επιτευχθεί καλύτερα με ανάληψη δράσης σε επίπεδο της Ένωσης, η Ένωση μπορεί να λάβει μέτρα σύμφωνα με την αρχή της επικουρικότητας η οποία διατυπώνεται στο άρθρο 5 ΣΕΕ. Σύμφωνα με την αρχή της αναλογικότητας, η οποία παρατίθεται στο εν λόγω άρθρο, ο παρών κανονισμός δεν υπερβαίνει τα αναγκαία όρια για την επίτευξη του εν λόγω στόχου.

(52)

Η κοινή επιχείρηση Galileo που συστάθηκε με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 876/2002 του Συμβουλίου (17), έπαυσε τις δραστηριότητές της στις 31 Δεκεμβρίου 2006. Ο κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 876/2002 θα πρέπει συνεπώς να καταργηθεί.

(53)

Λαμβάνοντας υπόψη την ανάγκη αξιολόγησης των προγραμμάτων Galileo και EGNOS, το εύρος των τροποποιήσεων που πρέπει να γίνουν στον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 683/2008 και για λόγους σαφήνειας και ασφάλειας δικαίου, θα πρέπει να καταργηθεί ο κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 683/2008,

(1)

Το πολυετές πρόγραμμα δράσης για τη φορολογία το οποίο εφαρμόσθηκε πριν από το 2014 συνέβαλε σημαντικά στη διευκόλυνση και την ενίσχυση της συνεργασίας μεταξύ φορολογικών αρχών εντός της Ένωσης. Η προστιθέμενη αξία του εν λόγω προγράμματος, μεταξύ άλλων στην προστασία των οικονομικών συμφερόντων των κρατών μελών της Ένωσης και των φορολογουμένων, έχει αναγνωρισθεί από τις φορολογικές διοικήσεις των συμμετεχουσών χωρών. Οι προκλήσεις που αναγνωρίσθηκαν για την επόμενη δεκαετία δεν μπορούν να αντιμετωπισθούν εάν τα κράτη μέλη δεν βλέπουν πέρα από τα σύνορα της διοικητικής τους επικράτειας ή δεν συνεργάζονται εντατικά με τους ομολόγους τους. Το πρόγραμμα Fiscalis, όπως εφαρμόζεται από την Επιτροπή σε συνεργασία με τις συμμετέχουσες χώρες, προσφέρει στα κράτη μέλη ένα ενωσιακό πλαίσιο για την ανάπτυξη αυτών των δραστηριοτήτων συνεργασίας και είναι οικονομικά πιο αποδοτικό από το να διαμόρφωνε κάθε κράτος μέλος το δικό του πλαίσιο συνεργασίας σε διμερή ή πολυμερή βάση. Επομένως, ενδείκνυται να διασφαλισθεί η συνέχιση του εν λόγω προγράμματος, με τη θέσπιση ενός νέου προγράμματος στον ίδιο τομέα.

(2)

Το πρόγραμμα που καθιερώνεται βάσει του παρόντος κανονισμού, «Fiscalis 2020», και η επιτυχία του είναι ζωτικής σημασίας στην παρούσα οικονομική κατάσταση και θα πρέπει να υποστηρίζει τη συνεργασία σε φορολογικά θέματα.

(3)

Οι δραστηριότητες του Fiscalis 2020, δηλαδή τα ευρωπαϊκά συστήματα πληροφοριών όπως καθορίζονται στον παρόντα κανονισμό (ευρωπαϊκά συστήματα πληροφοριών), οι κοινές δράσεις για υπαλλήλους φορολογικών αρχών και οι κοινές πρωτοβουλίες επιμόρφωσης, αναμένεται να συμβάλουν στην υλοποίηση της στρατηγικής «Ευρώπη 2020» για έξυπνη, βιώσιμη και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξη ενισχύοντας τη λειτουργία της εσωτερικής αγοράς, παρέχοντας ένα πλαίσιο για τη στήριξη δραστηριοτήτων ενίσχυσης των διοικητικών ικανοτήτων των φορολογικών αρχών και προωθώντας την τεχνική πρόοδο και την καινοτομία. Παρέχοντας πλαίσιο για δραστηριότητες οι οποίες αποσκοπούν σε πιο αποδοτικές φορολογικές αρχές, ενισχύουν την ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεων, προωθούν την απασχόληση και συμβάλλουν στην προστασία των δημοσιονομικών και οικονομικών συμφερόντων των κρατών μελών της Ένωσης και των φορολογουμένων, το Fiscalis 2020 θα ενισχύσει ενεργά τη λειτουργία των φορολογικών συστημάτων στην εσωτερική αγορά, ενώ θα συμβάλει στη σταδιακή εξάλειψη των υφιστάμενων εμποδίων και στρεβλώσεων εντός της εσωτερικής αγοράς.

(4)

Το πεδίο εφαρμογής του Fiscalis 2020 θα πρέπει να ευθυγραμμιστεί με τις σημερινές ανάγκες, ώστε να επικεντρωθεί στο σύνολο των φόρων που είναι εναρμονισμένοι σε ενωσιακό επίπεδο και σε άλλους φόρους στο μέτρο που αφορούν την εσωτερική αγορά και τη διοικητική συνεργασία μεταξύ των κρατών μελών.

(5)

Προκειμένου να στηριχθεί η διαδικασία προσχώρησης και σύνδεσης τρίτων χωρών, στο Fiscalis 2020 θα πρέπει να μπορούν να συμμετέχουν οι υπό προσχώρηση στην Ένωση χώρες και οι υποψήφιες χώρες, καθώς και οι εν δυνάμει υποψήφιες χώρες και οι χώρες εταίροι της Ευρωπαϊκής Πολιτικής Γειτονίας, εφόσον πληρούνται ορισμένες προϋποθέσεις και η συμμετοχή τους υποστηρίζει μόνο τις δραστηριότητες του Fiscalis 2020 που αποσκοπούν στην καταπολέμηση της φορολογικής απάτης και της φοροδιαφυγής και στην αντιμετώπιση του επιθετικού φορολογικού σχεδιασμού. Λαμβάνοντας υπόψη το αυξανόμενο επίπεδο διασυνδεσιμότητας της παγκόσμιας οικονομίας, το Fiscalis 2020 θα πρέπει να εξακολουθεί να παρέχει τη δυνατότητα πρόσκλησης εξωτερικών εμπειρογνωμόνων για να συνδράμουν σε δραστηριότητες του Fiscalis 2020. Οι εξωτερικοί εμπειρογνώμονες, όπως εκπρόσωποι κρατικών αρχών, οικονομικών φορέων και των οργανώσεών τους ή εκπρόσωποι διεθνών οργανισμών θα πρέπει να καλούνται μόνο όταν η συμβολή τους κρίνεται ουσιαστική για την υλοποίηση των στόχων του Fiscalis 2020.

(6)

Οι στόχοι και οι προτεραιότητες του Fiscalis 2020 λαμβάνουν υπόψη τα προσδιορισθέντα προβλήματα και τις προκλήσεις στον τομέα της φορολογίας για την επόμενη δεκαετία. Το Fiscalis 2020 θα πρέπει να συνεχίσει να διαδραματίζει ρόλο σε ζωτικής σημασίας τομείς, όπως η συνεκτική εφαρμογή του δικαίου της Ένωσης στον τομέα της φορολογίας, η διασφάλιση της ανταλλαγής πληροφοριών και η στήριξη της διοικητικής συνεργασίας και η ενίσχυση των διοικητικών ικανοτήτων των φορολογικών αρχών. Λαμβάνοντας υπόψη την προβληματική δυναμική των νέων προκλήσεων που επισημάνθηκαν, θα πρέπει να δοθεί πρόσθετη βαρύτητα στη στήριξη της καταπολέμησης της φορολογικής απάτης, της φοροδιαφυγής και του επιθετικού φορολογικού σχεδιασμού. Θα πρέπει επίσης να δοθεί έμφαση στη μείωση του διοικητικού φόρτου των φορολογικών αρχών και του κόστους συμμόρφωσης των φορολογουμένων και στην πρόληψη περιπτώσεων διπλής φορολογίας.

(7)

Σε επιχειρησιακό επίπεδο, το Fiscalis 2020 θα πρέπει να θέσει σε εφαρμογή και λειτουργία και να στηρίξει τα ευρωπαϊκά συστήματα πληροφοριών και τις δραστηριότητες διοικητικής συνεργασίας, να ενισχύσει τις δεξιότητες και ικανότητες των φορολογικών υπαλλήλων, να βελτιώσει την κατανόηση και την εφαρμογή του δικαίου της Ένωσης στον τομέα της φορολογίας και να στηρίξει τη βελτίωση των διοικητικών διαδικασιών και την ανταλλαγή και διάδοση ορθών διοικητικών πρακτικών. Οι στόχοι αυτοί θα πρέπει να επιδιώκονται δίνοντας έμφαση στη στήριξη της καταπολέμησης της φορολογικής απάτης, της φοροδιαφυγής και του επιθετικού φορολογικού σχεδιασμού.

(8)

Τα εργαλεία του προγράμματος που εφαρμόστηκαν πριν από το Fiscalis 2020 θα πρέπει να συμπληρωθούν ώστε να ανταποκριθούν επαρκώς στις προκλήσεις που αναμένουν τις φορολογικές αρχές την επόμενη δεκαετία και να παραμείνουν ευθυγραμμισμένα με τις εξελίξεις στο δίκαιο της Ένωσης. Το Fiscalis 2020 θα πρέπει να καλύπτει διμερείς ή πολυμερείς ελέγχους και λοιπές μορφές διοικητικής συνεργασίας όπως έχουν θεσπιστεί στο πλαίσιο της οικείας ενωσιακής νομοθεσίας περί διοικητικής συνεργασίας, ομάδες εμπειρογνωμόνων, δράσεις ανάπτυξης ικανοτήτων της δημόσιας διοίκησης που παρέχουν συγκεκριμένη και εξειδικευμένη καθοδήγηση στον τομέα της φορολογίας στα κράτη μέλη που είναι αντιμέτωπα με ιδιαίτερες και έκτακτες καταστάσεις οι οποίες δικαιολογούν τις εν λόγω στοχευμένες δράσεις, και, κατά περίπτωση, μελέτες και κοινές δραστηριότητες επικοινωνίας για τη στήριξη της εφαρμογής του ενωσιακού δικαίου στον τομέα της φορολογίας.

(9)

Τα ευρωπαϊκά συστήματα πληροφοριών διαδραματίζουν ζωτικής σημασίας ρόλο στην διασύνδεση των φορολογικών αρχών και συνεπώς στην ενίσχυση των φορολογικών συστημάτων στην Ένωση και θα πρέπει, επομένως, να εξακολουθήσουν να χρηματοδοτούνται και να βελτιώνονται στο πλαίσιο του Fiscalis 2020. Επιπλέον, θα πρέπει να καταστεί εφικτή η συμπερίληψη στο Fiscalis 2020 νέων συστημάτων πληροφοριών σχετικών με τη φορολογία, τα οποία καθιερώνονται βάσει της νομοθεσίας της Ένωσης. Ταευρωπαϊκά συστήματα πληροφοριών θα πρέπει, όπου αρμόζει, να βασίζονται σε κοινά μοντέλα ανάπτυξης και σε αρχιτεκτονική ΤΠ.

(10)

Μπορεί να είναι χρήσιμο για την Ένωση, στο πλαίσιο της βελτίωσης της διοικητικής συνεργασίας σε ευρύτερο βαθμό και της στήριξης της καταπολέμησης της φορολογικής απάτης, της φοροδιαφυγής και του επιθετικού φορολογικού σχεδιασμού, να συνάπτει συμφωνίες με τρίτες χώρες, που θα επιτρέπουν στις χώρες αυτές να χρησιμοποιούν τα δομικά στοιχεία των ευρωπαϊκών συστημάτων πληροφοριών που ανήκουν στην Ένωση, με σκοπό τη στήριξη της ασφαλούς ανταλλαγής πληροφοριών μεταξύ αυτών και των κρατών μελών στο πλαίσιο διμερών φορολογικών συμφωνιών.

(11)

Θα πρέπει επίσης να διεξάγονται κοινές δραστηριότητες επιμόρφωσης μέσω του Fiscalis 2020. Το Fiscalis 2020 θα πρέπει να εξακολουθήσει να στηρίζει τις συμμετέχουσες χώρες ως προς την ενίσχυση των επαγγελματικών δεξιοτήτων και γνώσεων όσον αφορά τη φορολογία μέσω βελτιωμένου, κοινά σχεδιασμένου εκπαιδευτικού περιεχομένου το οποίο απευθύνεται σε φορολογικούς υπαλλήλους και οικονομικούς φορείς. Για τον σκοπό αυτό, η τρέχουσα κοινή προσέγγιση του Fiscalis 2020 για την επιμόρφωση, η οποία βασίσθηκε κυρίως σε κεντρική ανάπτυξη της ηλεκτρονικής μάθησης, θα πρέπει να εξελιχθεί σε ένα πολύπλευρο πρόγραμμα στήριξης της επιμόρφωσης για την Ένωση.

(12)

Το Fiscalis 2020 θα πρέπει να καλύψει περίοδο επτά ετών, προκειμένου να ευθυγραμμιστεί η διάρκειά του με εκείνη του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου που προβλέπεται στον κανονισμό (ΕΕ, Euratom) αριθ. 1311/2013 του Συμβουλίου (2).

(13)

Ο παρών κανονισμός προβλέπει δημοσιονομικό κονδύλιο για ολόκληρη τη διάρκεια του Fiscalis 2020, το οποίο πρόκειται να αποτελέσει το ποσό προνομιακής αναφοράς, κατά την έννοια του σημείου 17 της διοργανικής συμφωνίας της 2ης Δεκεμβρίου 2013 μεταξύ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, του Συμβουλίου και της Επιτροπής για τη δημοσιονομική πειθαρχία, τη συνεργασία σε δημοσιονομικά θέματα και τη χρηστή δημοσιονομική διαχείριση (3), για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο κατά την ετήσια διαδικασία του προϋπολογισμού.

(14)

Σύμφωνα με τη δέσμευση της Επιτροπής για τη συνεκτικότητα και την απλούστευση των προγραμμάτων χρηματοδότησης, η οποία περιγράφεται στην ανακοίνωσή της του 2010 για την επανεξέταση του προϋπολογισμού, οι πόροι θα πρέπει να χρησιμοποιούνται από κοινού με άλλα χρηματοδοτικά μέσα της Ένωσης, εάν οι προβλεπόμενες δραστηριότητες του Fiscalis 2020 αποσκοπούν στην επίτευξη στόχων οι οποίοι είναι κοινοί σε διάφορα χρηματοδοτικά μέσα, εξαιρουμένης ωστόσο της διπλής χρηματοδότησης.

(15)

Τα αναγκαία μέτρα για τη δημοσιονομική εφαρμογή του παρόντος κανονισμού θα πρέπει να θεσπίζονται σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΕ, Ευρατόμ) αριθ. 966/2012 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (4) και με τον κατ’ εξουσιοδότηση κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 1268/2012 της Επιτροπής (5).

(16)

Οι συμμετέχουσες χώρες θα πρέπει να επωμιστoύν το κόστος των εθνικών στοιχείων του Fiscalis 2020, το οποίο θα περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, τα μη ενωσιακά δομικά στοιχεία των ευρωπαϊκών συστημάτων πληροφοριών, και κάθε εκπαίδευση που δεν αποτελεί μέρος των κοινών πρωτοβουλιών επιμόρφωσης.

(17)

Λαμβάνοντας υπόψη τη σημασία της πλήρους συμμετοχής των συμμετεχουσών χωρών σε κοινές δράσεις, όταν απαιτείται για την πλήρη επίτευξη των στόχων του Fiscalis 2020, είναι δυνατόν να υπάρχει συντελεστής συγχρηματοδότησης ανερχόμενος στο 100 % των επιλέξιμων εξόδων, σε ό,τι αφορά τις δαπάνες ταξιδιού και καταλύματος, τις δαπάνες που αφορούν τη διοργάνωση εκδηλώσεων και τις ημερήσιες αποζημιώσεις.

(18)

Τα οικονομικά συμφέροντα της Ένωσης θα πρέπει να προστατεύονται μέσω κατάλληλων μέτρων καθ’ όλη τη διάρκεια του κύκλου των δαπανών, συμπεριλαμβανομένης της πρόληψης, του εντοπισμού και της διερεύνησης των παρατυπιών, της ανάκτησης απολεσθέντων, αχρεωστήτως καταβληθέντων ή μη ορθώς χρησιμοποιηθέντων κονδυλίων, και, εφόσον ενδείκνυται, της επιβολής κυρώσεων.

(19)

Προκειμένου να διασφαλισθούν ενιαίες προϋποθέσεις για την εκτέλεση του παρόντος κανονισμού, θα πρέπει να ανατεθούν εκτελεστικές αρμοδιότητες στην Επιτροπή σχετικά με την εκπόνηση ετησίων προγραμμάτων εργασίας. Οι αρμοδιότητες αυτές θα πρέπει να ασκούνται σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 182/2011 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (6).

(20)

Επειδή ο στόχος του παρόντος κανονισμού, και συγκεκριμένα η θέσπιση ενός πολυετούς προγράμματος για τη βελτίωση της λειτουργίας των συστημάτων φορολόγησης στην εσωτερική αγορά δεν μπορεί να επιτευχθεί επαρκώς από τα κράτη μέλη, καθώς αυτά δεν μπορούν να εκτελέσουν αποδοτικά τη συνεργασία και τον συντονισμό που απαιτούνται για την επίτευξη αυτού του στόχου, η Ένωση μπορεί να λάβει μέτρα σύμφωνα με την αρχή της επικουρικότητας που διατυπώνεται στο άρθρο 5 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση. Σύμφωνα με την αρχή της αναλογικότητας, η οποία επίσης αναφέρεται στο ίδιο άρθρο, ο παρών κανονισμός δεν υπερβαίνει τα αναγκαία για την επίτευξη του στόχου αυτού όρια.

(21)

Για την εφαρμογή του Fiscalis 2020, η Επιτροπή θα πρέπει να επικουρείται από την επιτροπή του Fiscalis 2020.

(22)

Για να διευκολύνεται η αξιολόγηση του Fiscalis 2020, θα πρέπει να δημιουργηθεί ήδη από την αρχή ένα κατάλληλο πλαίσιο παρακολούθησης των επιτευχθέντων από το Fiscalis 2020 αποτελεσμάτων. Η Επιτροπή, σε συνεργασία με τις συμμετέχουσες χώρες, θα πρέπει να θεσπίζει αναπροσαρμοζόμενους δείκτες και να θέτει προκαθορισμένα σημεία αναφοράς για την παρακολούθηση των αποτελεσμάτων των δραστηριοτήτων του Fiscalis 2020. Θα πρέπει να διεξαχθεί ενδιάμεση αξιολόγηση εξετάζοντας την επίτευξη των στόχων του Fiscalis 2020, την αποτελεσματικότητα και την προστιθέμενη αξία του σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Μια τελική αξιολόγηση θα πρέπει, επίσης, να εξετάσει τον μακροπρόθεσμο αντίκτυπο και τη βιωσιμότητα των αποτελεσμάτων του Fiscalis 2020. Θα πρέπει να διασφαλίζεται πλήρης διαφάνεια με τακτική υποβολή εκθέσεων σχετικά με την παρακολούθηση και με την υποβολή εκθέσεων αξιολόγησης στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και στο Συμβούλιο.

(23)

Η οδηγία 95/46/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (7) διέπει την επεξεργασία προσωπικών δεδομένων από τα κράτη μέλη στο πλαίσιο αυτού του κανονισμού και υπό την εποπτεία των αρμοδίων αρχών των κρατών μελών, ιδίως των ανεξάρτητων δημοσίων αρχών που προσδιορίζονται από τα κράτη μέλη. Ο κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 45/2001 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (8) διέπει την επεξεργασία προσωπικών δεδομένων από την Επιτροπή εντός του πλαισίου αυτού του κανονισμού και υπό την εποπτεία του Ευρωπαίου Επόπτη Προστασίας Δεδομένων. Κάθε ανταλλαγή ή διαβίβαση πληροφοριών από τις αρμόδιες αρχές θα πρέπει να πραγματοποιείται σύμφωνα με τους κανόνες για τη διακίνηση προσωπικών δεδομένων που αναφέρονται στην οδηγία 95/46/ΕΚ και κάθε ανταλλαγή ή διαβίβαση πληροφοριών από την Επιτροπή θα πρέπει να πραγματοποιείται σύμφωνα με τους κανόνες για τη διακίνηση προσωπικών δεδομένων που αναφέρονται στον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 45/2001.

(24)

Ο παρών κανονισμός αντικαθιστά την απόφαση αριθ. 1482/2007/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (9). Επομένως, η εν λόγω απόφαση θα πρέπει να καταργηθεί,

(1)

Η Επιτροπή ενέκρινε ανακοίνωση με τίτλο «Ευρώπη 2020 - Στρατηγική για έξυπνη, διατηρήσιμη και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξη» τον Μάρτιο του 2010 («στρατηγική Ευρώπη 2020»). Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο ενέκρινε την ανακοίνωση τον Ιούνιο του 2010. Η στρατηγική «Ευρώπη 2020» αποτελεί απόκριση στην οικονομική κρίση και στόχος της είναι να προετοιμάσει την Ένωση για την επόμενη δεκαετία. Θεσπίζει πέντε φιλόδοξους στόχους για το κλίμα και την ενέργεια, την απασχόληση, την καινοτομία, την εκπαίδευση και την κοινωνική ένταξη, οι οποίοι πρέπει να επιτευχθούν έως το 2020, και προσδιορίζει τους βασικούς παράγοντες ανάπτυξης στόχος των οποίων είναι να καταστεί η Ένωση πιο δυναμική και ανταγωνιστική. Η στρατηγική τονίζει επίσης ότι είναι σημαντικό να ενισχυθεί η ανάπτυξη της ευρωπαϊκής οικονομίας και ταυτόχρονα να επιτευχθούν υψηλό επίπεδο απασχόλησης, μια οικονομία χαμηλών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα και αποδοτικής χρήσης των πόρων και της ενέργειας και κοινωνική συνοχή. Οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις (ΜΜΕ) θα πρέπει να διαδραματίσουν καίριο ρόλο στην επίτευξη των στόχων της στρατηγικής «Ευρώπη 2020». Ο ρόλος τους αποτυπώνεται στο γεγονός ότι οι ΜΜΕ αναφέρονται σε έξι από τις επτά εμβληματικές πρωτοβουλίες της στρατηγικής «Ευρώπη 2020».

(2)

Προκειμένου να διασφαλιστεί ότι οι επιχειρήσεις, ιδίως οι ΜΜΕ, θα διαδραματίσουν κεντρικό ρόλο στην επίτευξη οικονομικής ανάπτυξης στην Ένωση, πράγμα που αποτελεί κορυφαία προτεραιότητα, η Επιτροπή ενέκρινε ανακοίνωση με τίτλο «Ολοκληρωμένη βιομηχανική πολιτική για την εποχή της παγκοσμιοποίησης. Η ανταγωνιστικότητα και η βιωσιμότητα τίθενται στο επίκεντρο» τον Οκτώβριο του 2010, η οποία εγκρίθηκε από το Συμβούλιο τον Δεκέμβριο του 2010. Πρόκειται για μια εμβληματική πρωτοβουλία της στρατηγικής «Ευρώπη 2020». Η ανακοίνωση περιγράφει μια στρατηγική, στόχος της οποίας είναι η προώθηση της ανάπτυξης και των θέσεων εργασίας με τη διατήρηση και την υποστήριξη μιας ισχυρής, διαφοροποιημένης και ανταγωνιστικής βιομηχανικής βάσης στην Ευρώπη, ιδίως μέσω της βελτίωσης του πλαισίου προϋποθέσεων για τις επιχειρήσεις και της ενίσχυσης αρκετών πτυχών της εσωτερικής αγοράς, συμπεριλαμβανομένων των υπηρεσιών που σχετίζονται με τις επιχειρήσεις.

(3)

Τον Ιούνιο του 2008 η Επιτροπή ενέκρινε ανακοίνωση με τίτλο «Προτεραιότητα στις μικρές επιχειρήσεις - Μια «Small Business Act» για την Ευρώπη», την οποία ενέκρινε με ικανοποίηση το Συμβούλιο του Δεκεμβρίου 2008. Η Small Business Act (SBA) παρέχει ένα συνολικό πλαίσιο πολιτικής για τις ΜΜΕ, προωθεί την επιχειρηματικότητα και κατοχυρώνει την αρχή «Προτεραιότητα στις μικρές επιχειρήσεις» στο δίκαιο και στην πολιτική, με στόχο την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας των ΜΜΕ. Η SBA θεσπίζει δέκα αρχές και περιγράφει δράσεις πολιτικής και νομοθετικές δράσεις για την προώθηση των δυνατοτήτων των ΜΜΕ να αναπτυχθούν και να δημιουργήσουν θέσεις εργασίας. Η εφαρμογή της SBA συμβάλλει στην επίτευξη των στόχων της στρατηγικής «Ευρώπη 2020». Αρκετές δράσεις για τις ΜΜΕ έχουν ήδη περιγραφεί στις εμβληματικές πρωτοβουλίες.

(4)

Η SBA αποτέλεσε έκτοτε το αντικείμενο ανασκόπησης, που δημοσιεύτηκε τον Φεβρουάριο του 2011 και στην οποία βασίζονται τα συμπεράσματα που ενέκρινε το Συμβούλιο στις 30 και 31 Μαΐου 2011. Η εν λόγω ανασκόπηση παρουσιάζει την εφαρμογή της πρωτοβουλίας SBA και αξιολογεί τις ανάγκες των ΜΜΕ που λειτουργούν στο τρέχον οικονομικό περιβάλλον, όπου συναντούν μεγάλες δυσκολίες πρόσβασης στη χρηματοδότηση και στις αγορές. Στην ανασκόπηση παρουσιάζεται η πρόοδος που επιτεύχθηκε τα δύο πρώτα χρόνια της SBA, περιγράφονται νέες δράσεις απόκρισης στις προκλήσεις που προκύπτουν από την οικονομική κρίση, τις οποίες ανέφεραν τα ενδιαφερόμενα μέρη, και προτείνονται τρόποι για τη βελτίωση της αφομοίωσης και της εφαρμογής της SBA με σαφή ρόλο για τα ενδιαφερόμενα μέρη και τις οργανώσεις των επιχειρήσεων στην πρώτη γραμμή. Οι ειδικοί στόχοι ενός προγράμματος για την ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεων και τις ΜΜΕ θα πρέπει να εκφράζουν τις προτεραιότητες που ορίζονται στην ανασκόπηση αυτή. Έχει σημασία να εξασφαλιστεί η συντονισμένη εφαρμογή του εν λόγω προγράμματος και της SBA.

Στο πλαίσιο των ειδικών στόχων θα πρέπει να επιδιωχθεί ειδικότερα η υλοποίηση των προαναφερόμενων δέκα αρχών και των νέων δράσεων που εντοπίστηκαν κατά τη διαδικασία ανασκόπησης της SBA.

(5)

Ο κανονισμός (ΕΕ, Ευρατόμ) αριθ. 1311/2013 του Συμβουλίου (3) καθορίζει το πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο για την περίοδο 2014-2020. Το εν λόγω πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο περιγράφει με ποιον τρόπο θα επιτευχθούν οι στόχοι πολιτικής για την αύξηση της ανάπτυξης και τη δημιουργία περισσότερων θέσεων εργασίας στην Ευρώπη και για την εγκαθίδρυση μιας οικονομίας με λιγότερες εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα και πιο ευαισθητοποιημένης απέναντι στο περιβάλλον και μιας Ένωσης με διεθνή προβολή.

(6)

Θα πρέπει να θεσπιστεί πρόγραμμα για την ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεων και τις ΜΜΕ («πρόγραμμα COSME»), με σκοπό να συμβάλει στην ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας και της βιωσιμότητας των επιχειρήσεων της Ένωσης, ιδίως των ΜΜΕ, να στηρίξει τις υπάρχουσες ΜΜΕ, να ενθαρρύνει την επιχειρηματική νοοτροπία και να προωθήσει την ανάπτυξη των ΜΜΕ, την πρόοδο της κοινωνίας της γνώσης και την ανάπτυξη που βασίζεται σε ισορροπημένη οικονομική μεγέθυνση.

(7)

Το πρόγραμμα COSME θα πρέπει να αποδώσει ιδιαίτερη προτεραιότητα στο θεματολόγιο απλούστευσης, σύμφωνα με την από 8ης Φεβρουαρίου 2012 ανακοίνωση της Επιτροπής με τίτλο «Θεματολόγιο απλούστευσης για το ΠΔΠ 2014-2020». Οι δαπάνες της Ένωσης και των κρατών μελών για την προώθηση της ανταγωνιστικότητας των επιχειρήσεων και τις ΜΜΕ θα πρέπει να συντονιστούν καλύτερα, ώστε να εξασφαλιστούν η συμπληρωματικότητα, η μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα και η προβολή, καθώς και να επιτευχθούν μεγαλύτερες δημοσιονομικές συνέργειες.

(8)

Η Επιτροπή έχει αναλάβει τη δέσμευση να ενσωματώσει τη δράση για το κλίμα στα κύρια προγράμματα δαπανών της Ένωσης και να διοχετεύει τουλάχιστον το 20 % του προϋπολογισμού της Ένωσης σε στόχους που συνδέονται με το κλίμα. Είναι σημαντικό να εξασφαλίζεται ότι κατά την προετοιμασία, τον σχεδιασμό και την εφαρμογή του προγράμματος COSME θα προωθούνται ο μετριασμός των επιπτώσεων της αλλαγής του κλίματος και η προσαρμογή καθώς και η πρόληψη των κινδύνων. Τα μέτρα που καλύπτονται από τον παρόντα κανονισμό θα πρέπει να συμβάλλουν στην προώθηση της μετάβασης σε μια οικονομία και μια κοινωνία με χαμηλές εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα, ανθεκτικές στην κλιματική αλλαγή.

(9)

Από την απόφαση 2001/822/ΕΚ του Συμβουλίου (4) προκύπτει ότι οι οντότητες και οργανισμοί των υπερπόντιων χωρών και εδαφών είναι επιλέξιμοι για συμμετοχή στο πρόγραμμα COSME.

(10)

Σκοπός της πολιτικής της Ένωσης περί ανταγωνιστικότητας είναι να θεσπιστούν οι θεσμικές ρυθμίσεις και οι ρυθμίσεις πολιτικής που δημιουργούν τις προϋποθέσεις για τη βιώσιμη ανάπτυξη των επιχειρήσεων, ιδίως των ΜΜΕ. Η επίτευξη ανταγωνιστικότητας και βιωσιμότητας συνεπάγεται την ικανότητα επίτευξης και διατήρησης της οικονομικής ανταγωνιστικότητας και της ανάπτυξης των επιχειρήσεων σύμφωνα με τους στόχους βιώσιμης ανάπτυξης. Η βελτίωση της ανταγωνιστικότητας, περιλαμβανομένης της παραγωγικότητας των πόρων και της ενέργειας, είναι η πρωταρχική πηγή της βιώσιμης αύξησης των εσόδων. Η ανταγωνιστικότητα εξαρτάται επίσης από την ικανότητα των εταιρειών να αξιοποιήσουν πλήρως ευκαιρίες, όπως η εσωτερική αγορά. Αυτό έχει ιδιαίτερη σημασία για τις ΜΜΕ, οι οποίες αντιστοιχούν στο 99 % των επιχειρήσεων της Ένωσης, παρέχουν δύο από τις τρεις υφιστάμενες θέσεις εργασίας στον ιδιωτικό τομέα και το 80 % των νέων θέσεων εργασίας και συνεισφέρουν περισσότερο από το ήμισυ της συνολικής προστιθέμενης αξίας που δημιουργούν οι επιχειρήσεις στην Ένωση. Οι ΜΜΕ αποτελούν καθοριστικό παράγοντα οικονομικής ανάπτυξης, απασχόλησης και κοινωνικής ενσωμάτωσης.

(11)

Η Επιτροπή, στην από 18 Απριλίου 2012 ανακοίνωσή της με τίτλο «Στοχεύοντας σε μια ανάπτυξη με άφθονες θέσεις απασχόλησης», εκτιμούσε ότι οι πολιτικές που προωθούν μετάβαση σε πράσινη οικονομία, όπως οι πολιτικές για την αποδοτικότητα των πόρων, την ενεργειακή αποδοτικότητα και την κλιματική αλλαγή, θα μπορούσαν να δημιουργήσουν περισσότερες από πέντε εκατομμύρια θέσεις εργασίας έως το 2020, ιδίως στον τομέα των ΜΜΕ. Λαμβανομένου υπόψη αυτού του στοιχείου, οι ειδικές πράξεις του προγράμματος COSME θα μπορούσαν να περιλαμβάνουν την προώθηση της ανάπτυξης βιώσιμων προϊόντων, υπηρεσιών, τεχνολογιών και διαδικασιών, καθώς και την αποτελεσματικότητα πόρων και ενέργειας και την εταιρική κοινωνική ευθύνη.

(12)

Η ανταγωνιστικότητα βρίσκεται στο επίκεντρο της διαμόρφωσης πολιτικών από την Ένωση τα τελευταία χρόνια λόγω των αδυναμιών της αγοράς, των αδυναμιών της πολιτικής και των θεσμικών αδυναμιών, οι οποίες υπονομεύουν την ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεων της Ένωσης και ιδίως των ΜΜΕ.

(13)

Επομένως, το πρόγραμμα COSME θα πρέπει να αντιμετωπίσει αδυναμίες της αγοράς οι οποίες επηρεάζουν την ανταγωνιστικότητα της οικονομίας της Ένωσης σε παγκόσμια κλίμακα και υπονομεύουν την ικανότητα των επιχειρήσεων, ιδίως των ΜΜΕ, να ανταγωνίζονται τις επιχειρήσεις άλλων περιοχών του κόσμου.

(14)

Το πρόγραμμα COSME θα πρέπει να αφορά κυρίως τις ΜΜΕ, όπως ορίζονται στη σύσταση 2003/361/ΕΚ της Επιτροπής (5). Κατά την εφαρμογή του παρόντος κανονισμού, η Επιτροπή θα πρέπει να προβαίνει σε διαβούλευση με όλους τους σχετικούς ενδιαφερομένους, μεταξύ των οποίων τις οργανώσεις εκπροσώπησης των ΜΜΕ. Ιδιαίτερη έμφαση θα πρέπει να δοθεί στις πολύ μικρές επιχειρήσεις, τις επιχειρήσεις που ασκούν βιοτεχνική δραστηριότητα, τους αυτοαπασχολουμένους, τους ελεύθερους επαγγελματίες και τις κοινωνικές επιχειρήσεις. Θα πρέπει επίσης να δοθεί προσοχή στους δυνητικούς, τους νεοεμφανιζόμενους, τους νέους επιχειρηματίες και στις γυναίκες επιχειρηματίες καθώς και σε άλλες ειδικές ομάδες-στόχους, όπως τα άτομα μεγαλύτερης ηλικίας, οι μετανάστες και οι επιχειρηματίες που ανήκουν σε κοινωνικά μειονεκτούσες ή ευάλωτες ομάδες, όπως τα άτομα με αναπηρία, και στην προώθηση της μεταβίβασης επιχειρήσεων, των τεχνοβλαστών («spin-offs» και «spin-outs») και της δεύτερης ευκαιρίας για τους επιχειρηματίες.

(15)

Πολλά από τα προβλήματα ανταγωνιστικότητας της Ένωσης σχετίζονται με τις δυσκολίες των ΜΜΕ να εξασφαλίσουν πρόσβαση σε χρηματοδότηση, επειδή αγωνίζονται να αποδείξουν την πιστοληπτική τους ικανότητα και δυσκολεύονται να εξασφαλίσουν πρόσβαση σε επιχειρηματικά κεφάλαια. Οι εν λόγω δυσκολίες έχουν αρνητικές συνέπειες στο επίπεδο και την ποιότητα των νέων επιχειρήσεων που δημιουργούνται και στην ανάπτυξη και το ποσοστό επιβίωσης των επιχειρήσεων καθώς και στην προθυμία νεοεμφανιζόμενων επιχειρηματιών να αναλάβουν βιώσιμες εταιρίες στο πλαίσιο μεταβίβασης επιχείρησης/διαδοχής. Τα χρηματοδοτικά μέσα της Ένωσης που τέθηκαν σε εφαρμογή στο πλαίσιο της απόφασης αριθ. 1639/2006/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (6) έχουν προσφέρει αποδεδειγμένη προστιθέμενη αξία και έχουν βοηθήσει τουλάχιστον 220 000 ΜΜΕ. Η αυξημένη προστιθέμενη αξία των προτεινόμενων χρηματοδοτικών μέσων για την Ένωση έγκειται, μεταξύ άλλων, στην ενίσχυση της εσωτερικής αγοράς για επιχειρηματικά κεφάλαια, την ανάπτυξη μιας πανευρωπαϊκής αγοράς χρηματοδότησης των ΜΜΕ, καθώς και στην αντιμετώπιση αδυναμιών της αγοράς που δεν είναι σε θέση να αντιμετωπίσουν τα κράτη μέλη. Οι δράσεις της Ένωσης θα πρέπει να έχουν συνοχή και συνέπεια και να είναι συμπληρωματικές με τα χρηματοδοτικά μέσα των κρατών μελών για τις ΜΜΕ, να παρέχουν μόχλευση και να αποφεύγουν τη δημιουργία στρεβλώσεων στην αγορά, σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΕ, Ευρατόμ) αριθ. 966/2012 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (7). Οι φορείς στους οποίους έχει ανατεθεί η εφαρμογή των δράσεων θα πρέπει να εξασφαλίζουν την προσθετικότητα και να αποφεύγουν τη διπλή χρηματοδότηση μέσω ενωσιακών πόρων.

(16)

Η Επιτροπή θα πρέπει να αποδίδει προσοχή στην προβολή της χρηματοδότησης που παρέχεται μέσω των χρηματοδοτικών μέσων του παρόντος κανονισμού, ώστε να διασφαλίσει ότι η διαθεσιμότητα της στήριξης της Ένωσης θα είναι γνωστή και ότι η παρεχόμενη στήριξη θα αναγνωρίζεται στην αγορά. Προς τον σκοπό αυτό, θα πρέπει επίσης να υποχρεούνται οι ενδιάμεσοι χρηματοπιστωτικοί οργανισμοί να διευκρινίζουν ρητά στους τελικούς αποδέκτες ότι η χρηματοδότηση κατέστη δυνατή χάρη στη στήριξη από τα χρηματοδοτικά μέσα του παρόντος κανονισμού. Η Επιτροπή και τα κράτη μέλη θα πρέπει να λαμβάνουν επαρκή μέτρα, μεταξύ άλλων μέσω φιλικών προς το χρήστη επιγραμμικών συστημάτων, για τη διάδοση των πληροφοριών σχετικά με τα διαθέσιμα χρηματοπιστωτικά μέσα στις ΜΜΕ και τους ενδιάμεσους χρηματοπιστωτικούς οργανισμούς. Τα συστήματα αυτά, που θα μπορούσαν να περιλαμβάνουν ενιαία διαδικτυακή πύλη, δεν θα πρέπει να αλληλεπικαλύπτονται με τα υπάρχοντα συστήματα.

(17)

Το δίκτυο Enterprise Europe Network («Δίκτυο») απέδειξε την προστιθέμενη αξία του για τις ευρωπαϊκές ΜΜΕ ως υπηρεσία ενιαίας εξυπηρέτησης για τη στήριξη των επιχειρήσεων, βοηθώντας τις επιχειρήσεις να βελτιώσουν την ανταγωνιστικότητά τους και να διερευνήσουν επιχειρηματικές ευκαιρίες στην εσωτερική αγορά και πέρα από αυτήν. Ο εξορθολογισμός των μεθοδολογιών και των μεθόδων εργασίας και των διατάξεων ευρωπαϊκής διάστασης στις υπηρεσίες στήριξης των επιχειρήσεων μπορεί να επιτευχθεί μόνον σε επίπεδο Ένωσης. Ειδικότερα, το Δίκτυο βοήθησε τις ΜΜΕ να εξεύρουν εταίρους για επιχειρηματική συνεργασία ή μεταφορά τεχνολογίας στην εσωτερική αγορά και τις τρίτες χώρες, να εξασφαλίσουν συμβουλές σχετικά με πηγές ενωσιακής χρηματοδότησης και σχετικά με το ενωσιακό δίκαιο και θέματα διανοητικής ιδιοκτησίας και με προγράμματα της Ένωσης για την ενθάρρυνση της καινοτομίας σε θέματα περιβάλλοντος και της βιώσιμης παραγωγής. Έλαβε επίσης σχόλια και παρατηρήσεις σχετικά με το δίκαιο και τα πρότυπα της Ένωσης. Η μοναδική εμπειρογνωμοσύνη του είναι ιδιαίτερα σημαντική για την υπέρβαση των ασυμμετριών στην ενημέρωση και τη μείωση του κόστους συναλλαγών που σχετίζεται με διασυνοριακές συναλλαγές.

(18)

Απαιτείται διαρκής προσπάθεια ώστε να βελτιωθούν ακόμη περισσότερο η ποιότητα των υπηρεσιών και οι επιδόσεις του Δικτύου, ιδίως όσον αφορά την ευαισθητοποίηση των ΜΜΕ και την επακόλουθη επιλογή των προτεινόμενων υπηρεσιών, με την περαιτέρω ενσωμάτωση των υπηρεσιών διεθνοποίησης και καινοτομίας, την ενίσχυση της συνεργασίας μεταξύ του Δικτύου και των ενδιαφερόμενων ΜΜΕ σε περιφερειακό και τοπικό επίπεδο, τη διαβούλευση με τις οργανώσεις συμμετοχής και τη μεγαλύτερη συμμετοχή τους, τον περιορισμό της γραφειοκρατίας, τη βελτίωση της υποστήριξης ΤΠ και την καλύτερη προβολή του Δικτύου και των υπηρεσιών του στις καλυπτόμενες γεωγραφικές περιοχές.

(19)

Η περιορισμένη διεθνοποίηση των ΜΜΕ εντός και εκτός της Ευρώπης επηρεάζει την ανταγωνιστικότητά τους. Σύμφωνα με ορισμένες εκτιμήσεις, επί του παρόντος το 25 % των ΜΜΕ της Ένωσης εξάγει ή έχει πραγματοποιήσει εξαγωγές κατά την τελευταία τριετία, ενώ μόνον το 13 % των ΜΜΕ της Ένωσης εξάγει εκτός της Ένωσης σε τακτική βάση και μόνον το 2 % έχει επενδύσει εκτός της χώρας της εκάστοτε ΜΜΕ. Επιπροσθέτως, έρευνα του Ευρωβαρομέτρου για το 2012 δείχνει το ανεκμετάλλευτο δυναμικό ανάπτυξης των ΜΜΕ στις πράσινες αγορές, εντός και εκτός της Ένωσης, από πλευράς διεθνοποίησης και πρόσβασης στις δημόσιες συμβάσεις. Σύμφωνα με την SBA, η οποία ζήτησε από την Ένωση και τα κράτη μέλη να στηρίξουν τις ΜΜΕ και να τις ενθαρρύνουν να επωφεληθούν από την ανάπτυξη των αγορών εκτός της Ένωσης, η Ένωση παρέχει οικονομική βοήθεια σε διάφορες πρωτοβουλίες, όπως το Κέντρο Βιομηχανικής Συνεργασίας ΕΕ-Ιαπωνίας και το γραφείο βοήθειας των ΜΜΕ για θέματα δικαίου διανοητικής ιδιοκτησίας σε σχέση με την Κίνα. Προστιθέμενη αξία της Ένωσης δημιουργείται με την προαγωγή της συνεργασίας και με την προσφορά υπηρεσιών σε ευρωπαϊκό επίπεδο οι οποίες συμπληρώνουν, αλλά δεν επικαλύπτουν, τις θεμελιώδεις υπηρεσίες εμπορικής προώθησης των κρατών μελών και ενισχύουν τις συνδυασμένες προσπάθειες δημόσιων και ιδιωτικών παρόχων υπηρεσιών σε αυτόν τον τομέα. Οι υπηρεσίες αυτές θα πρέπει να περιλαμβάνουν πληροφορίες σχετικά με τα δικαιώματα διανοητικής ιδιοκτησίας, τα πρότυπα και τους κανόνες δημόσιων προμηθειών και τις ευκαιρίες. Το μέρος ΙΙ των συμπερασμάτων του Συμβουλίου της 6ης Δεκεμβρίου 2011, με τίτλο «Ενίσχυση της υλοποίησης της βιομηχανικής πολιτικής στο σύνολο της ΕΕ», στην ανακοίνωση της Επιτροπής με τίτλο «Ολοκληρωμένη βιομηχανική πολιτική για την εποχή της παγκοσμιοποίησης. Η ανταγωνιστικότητα και η βιωσιμότητα τίθενται στο επίκεντρο», θα πρέπει να ληφθεί δεόντως υπόψη. Εν προκειμένω, μια καθορισμένη με σαφήνεια ευρωπαϊκή στρατηγική συστάδων επιχειρήσεων θα πρέπει να συμπληρώνει τις εθνικές και περιφερειακές προσπάθειες ενθάρρυνσης των συστάδων επιχειρήσεων προς την κατεύθυνση της αριστείας και της διεθνούς συνεργασίας, λαμβανομένου υπόψη του γεγονότος ότι η δημιουργία συστάδων ΜΜΕ μπορεί να αποτελέσει ουσιώδες μέσο ενίσχυσης της ικανότητάς τους για καινοτομία και για διείσδυση στις ξένες αγορές.

(20)

Για τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας των ενωσιακών επιχειρήσεων και ιδίως των ΜΜΕ, τα κράτη μέλη και η Επιτροπή είναι ανάγκη να δημιουργήσουν ευνοϊκό επιχειρηματικό περιβάλλον. Τα συμφέροντα των ΜΜΕ και οι τομείς στους οποίους δραστηριοποιούνται χρήζουν ιδιαίτερης προσοχής. Πρωτοβουλίες σε επίπεδο Ένωσης είναι επίσης απαραίτητες για την ανταλλαγή πληροφοριών και γνώσεων σε ευρωπαϊκή κλίμακα και οι ψηφιακές υπηρεσίες μπορούν να προσφέρουν ιδιαίτερη οικονομική αποδοτικότητα σε αυτόν τον τομέα. Οι δράσεις αυτές είναι δυνατόν να βοηθήσουν στην ανάπτυξη ίσων όρων ανταγωνισμού για τις ΜΜΕ.

(21)

Οι διαφορές, ο κατακερματισμός και η περιττή γραφειοκρατία εντός της εσωτερικής αγοράς εμποδίζουν τους πολίτες, τους καταναλωτές και τις επιχειρήσεις, ιδιαίτερα τις ΜΜΕ, να δρέψουν τα πλήρη οφέλη της. Για τον λόγο αυτόν, είναι οπωσδήποτε αναγκαίο τα κράτη μέλη, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο και η Επιτροπή να καταβάλουν συντονισμένες προσπάθειες για να αντιμετωπισθούν οι ελλείψεις όσον αφορά την εφαρμογή, τη νομοθεσία και την πληροφόρηση. Σύμφωνα με τις αρχές της επικουρικότητας και της αναλογικότητας, τα κράτη μέλη, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο και η Επιτροπή θα πρέπει επίσης να συνεργαστούν για να ελαττωθεί ο περιττός διοικητικός και ρυθμιστικός φόρτος των ΜΜΕ. Οι δράσεις του προγράμματος COSME - του μοναδικού προγράμματος της Ένωσης που επικεντρώνεται ειδικά στις ΜΜΕ - θα πρέπει να συμβάλουν στην υλοποίηση των στόχων αυτών, ιδίως διευκολύνοντας τη βελτίωση του πλαισίου προϋποθέσεων για τις επιχειρήσεις. Οι έλεγχοι καταλληλότητας και οι εκτιμήσεις των επιπτώσεων που χρηματοδοτούνται βάσει του προγράμματος COSME θα πρέπει να συμμετέχουν στην προσπάθεια αυτή.

(22)

Ένας άλλος παράγοντας που επηρεάζει την ανταγωνιστικότητα είναι το σχετικά αδύναμο επιχειρηματικό πνεύμα στην Ένωση. Μόνο το 45 % των πολιτών της Ένωσης (και κάτω του 40 % των γυναικών) θα ήθελαν να είναι αυτοαπασχολούμενοι σε σύγκριση με το 55 % του πληθυσμού στις Ηνωμένες Πολιτείες και το 71 % στην Κίνα (σύμφωνα με την έρευνα του Ευρωβαρομέτρου του 2009 για την επιχειρηματικότητα). Σύμφωνα με την SBA θα πρέπει να δοθεί προσοχή σε όλες τις καταστάσεις με τις οποίες βρίσκονται αντιμέτωποι οι επιχειρηματίες και, μεταξύ αυτών, την έναρξη, την ανάπτυξη, τη μεταβίβαση και την πτώχευση (δεύτερη ευκαιρία). Η προαγωγή της εκπαίδευσης στην επιχειρηματικότητα, καθώς και τα μέτρα βελτίωσης της συνοχής και συνεκτικότητας, όπως συγκριτική αξιολόγηση και ανταλλαγές ορθών πρακτικών, παρέχουν υψηλή προστιθέμενη αξία της Ένωσης.

(23)

Το πρόγραμμα «Erasmus για νέους επιχειρηματίες» δρομολογήθηκε για να μπορούν οι νέοι ή επίδοξοι επιχειρηματίες να αποκτούν επιχειρηματική πείρα σε κράτος μέλος διαφορετικό από το δικό τους και κατά τον τρόπο αυτό να αυξάνουν τις επιχειρηματικές ικανότητές τους. Σε σχέση με τον στόχο της βελτίωσης του πλαισίου προϋποθέσεων για την προώθηση της επιχειρηματικότητας και της επιχειρηματικής νοοτροπίας, η Επιτροπή θα πρέπει να είναι σε θέση να λαμβάνει μέτρα ώστε να διευκολύνει τους νεοεμφανιζόμενους επιχειρηματίες να ενισχύουν την ικανότητά τους να αναπτύσσουν την επιχειρηματική τους τεχνογνωσία, δεξιότητες και στάσεις και να βελτιώνουν την τεχνολογική τους ικανότητα και τη διοίκηση επιχειρήσεων.

(24)

Ο παγκόσμιος ανταγωνισμός, οι δημογραφικές αλλαγές, οι δημοσιονομικοί περιορισμοί και οι αναδυόμενες κοινωνικές τάσεις δημιουργούν προκλήσεις και ευκαιρίες για διάφορους τομείς οι οποίοι αντιμετωπίζουν παγκόσμιες προκλήσεις και χαρακτηρίζονται από υψηλό ποσοστό ΜΜΕ. Για παράδειγμα, οι τομείς που βασίζονται στον σχεδιασμό είναι ανάγκη να προσαρμοστούν προκειμένου να αξιοποιήσουν τις ανεκμετάλλευτες δυνατότητες της υψηλής ζήτησης για εξατομικευμένα, δημιουργικά προϊόντα που απευθύνονται σε όλους. Καθώς οι προκλήσεις αυτές ισχύουν για όλες τις ΜΜΕ της Ένωσης στους σχετικούς τομείς, είναι αναγκαία μια συντονισμένη προσπάθεια σε επίπεδο Ένωσης, ώστε να δημιουργηθεί πρόσθετη ανάπτυξη μέσω πρωτοβουλιών που θα επιταχύνουν την ανάδυση νέων προϊόντων και υπηρεσιών.

(25)

Προς ενίσχυση της δράσης που αναλαμβάνεται στα κράτη μέλη, το πρόγραμμα COSME μπορεί να στηρίζει πρωτοβουλίες τόσο σε τομεακούς όσο και σε διατομεακούς χώρους με σημαντικές δυνατότητες για ανάπτυξη και επιχειρηματική δραστηριότητα, ιδίως όσους παρουσιάζουν υψηλό ποσοστό ΜΜΕ, ώστε να επιταχυνθεί η ανάδυση ανταγωνιστικών και βιώσιμων κλάδων, βάσει των πιο ανταγωνιστικών επιχειρηματικών μοντέλων, βελτιωμένων προϊόντων και διαδικασιών, οργανωτικών δομών ή τροποποιημένων αλυσίδων αξίας. Όπως αναφέρεται στην ανακοίνωση της Επιτροπής της 30ής Ιουνίου 2010 με τίτλο «Η Ευρώπη, ο πρώτος τουριστικός προορισμός στον κόσμο – ένα νέο πλαίσιο πολιτικής για τον ευρωπαϊκό τουρισμό», η οποία έγινε δεκτή με ικανοποίηση από το Συμβούλιο τον Οκτώβριο του 2010, ο τουρισμός είναι σημαντικός τομέας της οικονομίας της Ένωσης. Οι επιχειρήσεις αυτού του τομέα συνεισφέρουν άμεσα το 5 % του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος (ΑΕΠ) της Ένωσης. Η Συνθήκη για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ) αναγνωρίζει τη σημασία του τουρισμού και αναφέρει τις αρμοδιότητες της Ένωσης στον τομέα αυτό. Οι ευρωπαϊκές πρωτοβουλίες για τον τουρισμό μπορούν να συμπληρώνουν τις δράσεις των κρατών μελών με την παρότρυνση της δημιουργίας ευνοϊκού περιβάλλοντος και με την προώθηση της συνεργασίας μεταξύ των κρατών μελών, ιδίως με την ανταλλαγή ορθών πρακτικών. Στις δράσεις μπορούν να περιλαμβάνονται η βελτίωση της τράπεζας γνώσεων για τον τουρισμό με την παροχή δεδομένων και αναλύσεων και η ανάπτυξη σχεδίων διακρατικής συνεργασίας σε στενή συνεργασία με τα κράτη μέλη, με παράλληλη αποφυγή των δεσμευτικών επιταγών για τις επιχειρήσεις της Ένωσης.

(26)

Το πρόγραμμα COSME αναφέρει τις δράσεις για τους στόχους, το συνολικό δημοσιονομικό κονδύλι για την επιδίωξη των εν λόγω στόχων, ένα ελάχιστο χρηματοδοτικό κονδύλι για τα χρηματοδοτικά μέσα, τους διάφορους τύπους μέτρων εφαρμογής και τις διαφανείς ρυθμίσεις για την παρακολούθηση και την αξιολόγηση και για την προστασία των οικονομικών συμφερόντων της Ένωσης.

(27)

Το πρόγραμμα COSME συμπληρώνει άλλα προγράμματα της Ένωσης, αναγνωρίζοντας παράλληλα ότι κάθε μέσον πρέπει να λειτουργεί σύμφωνα με τις δικές του ειδικές διαδικασίες. Ως εκ τούτου, οι ίδιες επιλέξιμες δαπάνες δεν θα πρέπει να λαμβάνουν διπλή χρηματοδότηση. Με στόχο την επίτευξη προστιθέμενης αξίας και σημαντικού αντικτύπου της χρηματοδότησης της Ένωσης, θα πρέπει να αναπτυχθούν στενές συνέργειες μεταξύ του προγράμματος COSME, του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1291/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (8) («πρόγραμμα Ορίζοντας 2020»), του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1303/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (9) («διαρθρωτικά ταμεία») και άλλων προγραμμάτων της Ένωσης.

(28)

Οι αρχές της διαφάνειας και της ισότητας των ευκαιριών για τα δύο φύλα θα πρέπει να λαμβάνονται υπόψη σε όλες τις σχετικές πρωτοβουλίες και δράσεις που καλύπτονται από το πρόγραμμα COSME. Ο σεβασμός των ανθρώπινων δικαιωμάτων και των θεμελιωδών ελευθεριών όλων των πολιτών θα πρέπει επίσης να λαμβάνεται υπόψη στις συγκεκριμένες πρωτοβουλίες και δράσεις.

(29)

Της παροχής επιχορηγήσεων στις ΜΜΕ θα πρέπει να προηγείται διαφανής διαδικασία. Η παροχή τέτοιων επιχορηγήσεων και η καταβολή τους θα πρέπει να είναι διαφανείς, χωρίς γραφειοκρατία και σύμφωνη με τους συνήθεις κανόνες.

(30)

Ο παρών κανονισμός καθορίζει ένα χρηματοδοτικό κονδύλι, για ολόκληρη τη διάρκεια του προγράμματος COSME, το οποίο αποτελεί το ποσό προνομιακής αναφοράς, κατά την έννοια του σημείου 17 της διοργανικής συμφωνίας μεταξύ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, του Συμβουλίου και της Επιτροπής για τη δημοσιονομική πειθαρχία, τη συνεργασία σε δημοσιονομικά θέματα και τη χρηστή δημοσιονομική διαχείριση (10), για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο κατά την ετήσια διαδικασία του προϋπολογισμού.

(31)

Για να διασφαλίζεται ότι η χρηματοδότηση περιορίζεται στην αντιμετώπιση αδυναμιών της αγοράς, αδυναμιών πολιτικής και θεσμικών αδυναμιών και με σκοπό την αποφυγή στρεβλώσεων της αγοράς, η χρηματοδότηση που παρέχεται από το πρόγραμμα COSME θα πρέπει να συμμορφώνεται προς τους κανόνες της Ένωσης για τις κρατικές ενισχύσεις.

(32)

Η Συμφωνία για τον Ευρωπαϊκό Οικονομικό Χώρο και τα πρωτόκολλα συμφωνιών σύνδεσης προβλέπουν τη συμμετοχή των οικείων χωρών σε προγράμματα της Ένωσης. Η συμμετοχή τρίτων χωρών θα πρέπει να είναι εφικτή, όταν οι συμφωνίες και οι διαδικασίες προβλέπουν κάτι τέτοιο.

(33)

Είναι σημαντικό να διασφαλιστούν η χρηστή οικονομική διαχείριση του προγράμματος COSME και η όσο το δυνατόν αποτελεσματικότερη και απλούστερη για τους συμμετέχοντες εφαρμογή του, ενώ παράλληλα να κατοχυρώνονται η ασφάλεια δικαίου και η προσβασιμότητα όλων των συμμετεχόντων στο πρόγραμμα COSME.

(34)

Το πρόγραμμα COSME θα πρέπει να παρακολουθείται και να αξιολογείται ώστε να μπορεί να αναπροσαρμοστεί. Θα πρέπει να υποβάλλεται ετήσια έκθεση όσον αφορά την εφαρμογή του, στην οποία θα αποτυπώνονται η σημειωθείσα πρόοδος και οι σχεδιαζόμενες δραστηριότητες.

(35)

Η εφαρμογή του προγράμματος COSME θα πρέπει να παρακολουθείται σε ετήσια βάση με τη βοήθεια βασικών δεικτών για την αξιολόγηση αποτελεσμάτων και επιπτώσεων. Οι δείκτες αυτοί, συμπεριλαμβανομένων σχετικών γραμμών βάσης, θα πρέπει να παρέχουν την ελάχιστη βάση για την αξιολόγηση του βαθμού στον οποίο έχουν επιτευχθεί οι στόχοι του προγράμματος COSME.

(36)

Η ενδιάμεση έκθεση την οποία εκπόνησε η Επιτροπή, με θέμα την εκπλήρωση του στόχου όλων των δράσεων που υποστηρίζονται στο πλαίσιο του προγράμματος COSME, θα πρέπει να περιλαμβάνει επίσης αξιολόγηση των χαμηλών ποσοστών συμμετοχής των ΜΜΕ σε αρκετά κράτη μέλη μόλις τα στοιχεία αυτά είναι έτοιμα. Όπου κρίνεται σκόπιμο, τα κράτη μέλη θα μπορούσαν να λάβουν υπόψη τα αποτελέσματα της ενδιάμεσης έκθεσης κατά την εφαρμογή των αντίστοιχων πολιτικών τους.

(37)

Τα οικονομικά συμφέροντα της Ένωσης θα πρέπει να προστατεύονται μέσω αναλογικών μέτρων καθ’ όλη τη διάρκεια του κύκλου δαπανών, συμπεριλαμβανομένων της πρόληψης, του εντοπισμού και της διερεύνησης των παρατυπιών, της ανάκτησης απολεσθέντων, αχρεωστήτως καταβληθέντων ή κακώς χρησιμοποιηθέντων κονδυλίων, και, εφόσον χρειάζεται, της επιβολής διοικητικών και οικονομικών κυρώσεων σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΕ, Ευρατόμ) αριθ. 966/2012.

(38)

Για να διασφαλιστούν ενιαίες προϋποθέσεις για την εκτέλεση του παρόντος κανονισμού, θα πρέπει να ανατεθούν εκτελεστικές εξουσίες στην Επιτροπή για την έγκριση ετήσιων προγραμμάτων εργασιών για την υλοποίηση του προγράμματος COSME. Οι εν λόγω αρμοδιότητες θα πρέπει να ασκούνται σύμφωνα με τις διατάξεις του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 182/2011 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (11). Ορισμένες από τις δράσεις του ετήσιου προγράμματος εργασιών περιλαμβάνουν τον συντονισμό δράσεων σε εθνικό επίπεδο. Εν προκειμένω, θα πρέπει να εφαρμόζεται το άρθρο 5 παράγραφος 4 του εν λόγω κανονισμού.

(39)

Θα πρέπει να ανατεθεί στην Επιτροπή εξουσία έκδοσης πράξεων σύμφωνα με το άρθρο 290 ΣΛΕΕ όσον αφορά προσθήκες στους δείκτες, αλλαγές σε ορισμένες ειδικές λεπτομέρειες για τα χρηματοδοτικά μέσα, καθώς και όσον αφορά τροποποιήσεις των ενδεικτικών ποσών εφόσον υπερβαίνουν τα εν λόγω ποσά κατά 5 % της αξίας του δημοσιονομικού κονδυλίου σε κάθε περίπτωση. Είναι ιδιαίτερα σημαντικό να διεξάγει η Επιτροπή τις κατάλληλες διαβουλεύσεις κατά τις προπαρασκευαστικές εργασίες, ακόμα και σε επίπεδο εμπειρογνωμόνων. Η Επιτροπή, όταν ετοιμάζει και συντάσσει κατ’ εξουσιοδότηση πράξεις, θα πρέπει να εξασφαλίζει την ταυτόχρονη, έγκαιρη και κατάλληλη διαβίβαση των σχετικών εγγράφων στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και στο Συμβούλιο.

(40)

Για λόγους ασφάλειας δικαίου και σαφήνειας, η απόφαση αριθ. 1639/2006/ΕΚ θα πρέπει να καταργηθεί,

(1)

Στην ανακοίνωση της Επιτροπής, της 29ης Ιουνίου 2011, με τίτλο «Προϋπολογισμός για την Ευρώπη 2020» ζητείται ένα ενιαίο πρόγραμμα για την εκπαίδευση, την κατάρτιση, τη νεολαία και τον αθλητισμό, συμπεριλαμβανομένων των διεθνών πτυχών της ανώτατης εκπαίδευσης, με τη συνένωση του προγράμματος δράσης στον τομέα της διά βίου μάθησης («διά βίου μάθηση») που θεσπίστηκε με την απόφαση αριθ. 1720/2006/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (4), του προγράμματος «Νεολαία σε δράση» («Νεολαία σε δράση») που θεσπίστηκε με την απόφαση αριθ. 1719/2006/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (5), του προγράμματος δράσης Erasmus Mundus («Erasmus Mundus») που θεσπίστηκε με την απόφαση αριθ. 1298/2008/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (6), του προγράμματος ALFA III που θεσπίστηκε με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1905/2006 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (7) και των προγραμμάτων Tempus και Edulink, για να εξασφαλιστεί μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα, πιο στοχευμένη στρατηγική και συνέργειες μεταξύ των διαφόρων πτυχών του ενιαίου προγράμματος που θα είναι δυνατόν να αξιοποιηθούν. Επιπλέον, ο αθλητισμός προτείνεται ως τμήμα αυτού του ενιαίου προγράμματος («το πρόγραμμα»).

(2)

Οι εκθέσεις ενδιάμεσης αξιολόγησης των υφιστάμενων προγραμμάτων «Διά Βίου Μάθηση», «Νεολαία σε δράση» και Erasmus Mundus και η δημόσια διαβούλευση σχετικά με το μέλλον της δράσης της Ένωσης σε θέματα εκπαίδευσης, κατάρτισης και νεολαίας, καθώς και ανώτατης εκπαίδευσης, αποκάλυψαν μια έντονη και, από ορισμένες απόψεις, αυξανόμενη ανάγκη για συνέχιση της συνεργασίας και της κινητικότητας σε αυτούς τους τομείς σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Στις εκθέσεις αξιολόγησης τονίστηκε η σημασία της δημιουργίας στενότερων δεσμών μεταξύ των προγραμμάτων της Ένωσης και των εξελίξεων της πολιτικής στον τομέα της εκπαίδευσης, της κατάρτισης και της νεολαίας, διατυπώθηκε η επιθυμία να συγκροτηθεί η δράση της Ένωσης κατά τρόπο ώστε να ανταποκρίνεται καλύτερα στο παράδειγμα της διά βίου μάθησης, και ζητήθηκε να υιοθετηθεί απλούστερη, πιο φιλική προς τον χρήστη και πιο ευέλικτη προσέγγιση για την εφαρμογή αυτής της δράσης καθώς και να τεθεί ένα τέλος στον κατακερματισμό των προγραμμάτων διεθνούς συνεργασίας στον τομέα της ανώτατης εκπαίδευσης.

(3)

Το πρόγραμμα θα πρέπει να δίνει έμφαση στην προσβασιμότητα και τη διαφάνεια των διοικητικών και δημοσιονομικών διαδικασιών, μεταξύ άλλων με τη χρήση τεχνολογιών της πληροφορίας και των επικοινωνιών (ΤΠΕ) και της ψηφιοποίησης. Ο εξορθολογισμός και η απλοποίηση της οργάνωσης και διαχείρισης, καθώς και η διαρκής επιδίωξη της μείωσης των διοικητικών δαπανών, είναι επίσης ζωτικής σημασίας για την επιτυχία του προγράμματος.

(4)

Από τη δημόσια διαβούλευση σχετικά με τις στρατηγικές επιλογές της Ένωσης για την εφαρμογή της νέας αρμοδιότητας της Ένωσης στον τομέα του αθλητισμού και την έκθεση αξιολόγησης των προπαρασκευαστικών δράσεων στον τομέα του αθλητισμού, που εκπόνησε η Επιτροπή, προέκυψαν χρήσιμα στοιχεία σχετικά με τους τομείς προτεραιότητας για τη δράση της Ένωσης και καταδείχθηκε η προστιθέμενη αξία που μπορεί να προσφέρει η Ένωση μέσω της υποστήριξης δραστηριοτήτων που αποσκοπούν στη δημιουργία, ανταλλαγή και διάδοση εμπειριών και γνώσης όσον αφορά διάφορα θέματα σχετικά με τον αθλητισμό σε ευρωπαϊκό επίπεδο, εάν οι δραστηριότητες αυτές επικεντρωθούν ιδιαίτερα στο επίπεδο του μαζικού αθλητισμού.

(5)

Η στρατηγική «Ευρώπη 2020» για έξυπνη, βιώσιμη και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξη ορίζει την αναπτυξιακή στρατηγική της Ένωσης την επόμενη δεκαετία με σκοπό την υποστήριξη της ανάπτυξης αυτής, θέτοντας πέντε φιλόδοξους στόχους που πρέπει να επιτευχθούν έως το 2020, ειδικότερα στον τομέα της εκπαίδευσης, με σκοπό να μειωθούν τα ποσοστά πρόωρης εγκατάλειψης του σχολείου σε επίπεδο κάτω από το 10 % και να δοθεί η δυνατότητα τουλάχιστον στο 40 % των ατόμων ηλικίας 30 έως 34 ετών να ολοκληρώσουν σπουδές ανώτατης ή αντίστοιχου επιπέδου εκπαίδευσης. Αυτή η στρατηγική περιλαμβάνει επίσης τις εμβληματικές πρωτοβουλίες της, ιδίως την Νεολαία σε κίνηση και την Ατζέντα για νέες δεξιότητες και θέσεις εργασίας.

(6)

Στα συμπεράσματά του της 12ης Μαΐου 2009, το Συμβούλιο ζήτησε ένα στρατηγικό πλαίσιο για την ευρωπαϊκή συνεργασία στον τομέα της εκπαίδευσης και της κατάρτισης (ΕΚ 2020), καθορίζοντας τέσσερις στρατηγικούς στόχους για να αντιμετωπιστούν τα εμπόδια για τη δημιουργία μιας Ευρώπης της γνώσης και για να γίνει η διά βίου μάθηση πραγματικότητα για όλους.

(7)

Σύμφωνα με τα άρθρα 8 και 10 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ), καθώς και τα άρθρα 21 και 23 του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, το πρόγραμμα προάγει μεταξύ άλλων την ισότητα μεταξύ ανδρών και γυναικών και περιλαμβάνει μέτρα για την καταπολέμηση κάθε διάκρισης λόγω φύλου, φυλετικής ή εθνοτικής καταγωγής, θρησκείας ή πεποιθήσεων, αναπηρίας, ηλικίας ή γενετήσιου προσανατολισμού. Κατά την εφαρμογή του προγράμματος κρίνεται αναγκαία η διεύρυνση της πρόσβασης σε μέλη ευπαθών και μειονεκτουσών ομάδων, καθώς και η έμπρακτη αντιμετώπιση των ειδικών μαθησιακών αναγκών των ατόμων με αναπηρίες.

(8)

Το πρόγραμμα θα πρέπει να έχει έντονη διεθνή διάσταση, ιδίως όσον αφορά την ανώτατη εκπαίδευση, όχι μόνο για να βελτιωθεί η ποιότητα της ευρωπαϊκής ανώτατης εκπαίδευσης, στο πλαίσιο της επιδίωξης των γενικότερων στόχων του πλαισίου «ΕΚ 2020» και η ελκυστικότητα της Ένωσης ως προορισμού σπουδών, αλλά και για την προώθηση της αμοιβαίας κατανόησης μεταξύ των ανθρώπων και τη συμβολή στη βιώσιμη ανάπτυξη της ανώτατης εκπαίδευσης στις χώρες εταίρους, καθώς και για την ευρύτερη κοινωνική και οικονομική ανάπτυξη των χωρών αυτών, μεταξύ άλλων με την τόνωση της «κυκλοφορίας της διάνοιας» μέσω δραστηριοτήτων κινητικότητας με τη συμμετοχή πολιτών των χωρών εταίρων. Προς τον σκοπό αυτόν, θα πρέπει να διατεθεί χρηματοδότηση από τον μηχανισμό αναπτυξιακής συνεργασίας (DCI), τον ευρωπαϊκό μηχανισμό γειτονίας (ΕΝΙ), τον μηχανισμό προενταξιακής βοήθειας (IPA) και το μέσο εταιρικής σχέσης για τη συνεργασία με τρίτες χώρες (PI). Κονδύλια θα μπορούσαν επίσης να διατεθούν από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Ανάπτυξης (EDF), σύμφωνα με τις διαδικασίες που το διέπουν. Οι διατάξεις του παρόντος κανονισμού θα πρέπει να εφαρμόζονται στη χρήση αυτών των κονδυλίων, με ταυτόχρονη διασφάλιση της συμμόρφωσης προς τους κανονισμούς που θεσπίζουν τους εν λόγω μηχανισμούς και μέσα και το εν λόγω ταμείο.

(9)

Στο ψήφισμά του της 27ης Νοεμβρίου 2009 για ένα ανανεωμένο πλαίσιο ευρωπαϊκής συνεργασίας στον τομέα της νεολαίας (2010-2018), το Συμβούλιο τόνισε την ανάγκη να αναγνωριστεί ότι όλοι οι νέοι αποτελούν κεφάλαιο για την κοινωνία και επεδίωξε τη διευκόλυνση της συμμετοχής τους στην κατάρτιση πολιτικών που τους αφορούν, μέσω διαρκούς συγκροτημένου διαλόγου μεταξύ των υπευθύνων λήψης αποφάσεων, των νέων και των οργανώσεων της νεολαίας σε όλα τα επίπεδα.

(10)

Η συγκέντρωση της τυπικής, της μη τυπικής και της άτυπης μάθησης σε ένα ενιαίο πρόγραμμα θα πρέπει να δημιουργήσει συνέργειες και να ενισχύσει τη συνεργασία μεταξύ των διαφόρων τομέων εκπαίδευσης, κατάρτισης και νεολαίας. Κατά την εφαρμογή του προγράμματος θα πρέπει να ληφθούν κατάλληλα υπόψη οι ιδιαίτερες ανάγκες των διαφόρων τομέων και, κατά περίπτωση, ο ρόλος των τοπικών και περιφερειακών αρχών.

(11)

Για την υποστήριξη της κινητικότητας, της δικαιοσύνης και της αριστείας στις σπουδές, η Ένωση θα πρέπει να θεσπίσει, σε πειραματική βάση, έναν μηχανισμό εγγύησης σπουδαστικών δανείων, ώστε να δώσει τη δυνατότητα στους φοιτητές/σπουδαστές, ανεξάρτητα από την κοινωνική τους προέλευση, να αποκτήσουν το μεταπτυχιακό τους δίπλωμα σε άλλη χώρα που η συμμετοχή στο πρόγραμμα είναι ανοιχτή («η χώρα του προγράμματος»). Ο μηχανισμός εγγύησης σπουδαστικών δανείων θα πρέπει να είναι διαθέσιμος στα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα που συμφωνούν να χορηγούν δάνεια για μεταπτυχιακές σπουδές σε άλλες χώρες του προγράμματος με ευνοϊκούς όρους για τους φοιτητές. Αυτό το πρόσθετο και καινοτόμο μέσο για μαθησιακή κινητικότητα δεν θα πρέπει να αντικαταστήσει τυχόν ήδη ισχύοντα συστήματα επιχορήγησης ή δανειοδότησης που στηρίζουν την κινητικότητα των σπουδαστών σε τοπικό, εθνικό ή ενωσιακό επίπεδο, ούτε να εμποδίσει την ανάπτυξη τέτοιων συστημάτων στο μέλλον. Ο μηχανισμός εγγύησης σπουδαστικών δανείων θα πρέπει να υπόκειται σε στενή παρακολούθηση και αξιολόγηση, ιδίως όσον αφορά την αποδοχή του από την αγορά στις διάφορες χώρες. Σύμφωνα με το άρθρο 21 παράγραφοι 2 και 3, θα πρέπει να υποβληθεί μια ενδιάμεση έκθεση αξιολόγησης στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και στο Συμβούλιο, το αργότερο στο τέλος του 2017, με σκοπό τη διατύπωση πολιτικών προσανατολισμών όσον αφορά τη διατήρηση του μηχανισμού εγγύησης σπουδαστικών δανείων.

(12)

Τα κράτη μέλη θα πρέπει να επιδιώξουν τη θέσπιση όλων των κατάλληλων μέτρων για την άρση των νομικών και διοικητικών εμποδίων για την ορθή λειτουργία του προγράμματος. Αυτό περιλαμβάνει την επίλυση, όπου είναι δυνατό, των διοικητικών προβλημάτων που θέτουν εμπόδια στην απόκτηση ταξιδιωτικών θεωρήσεων και αδειών παραμονής. Σύμφωνα με την οδηγία 2004/114/ΕΚ του Συμβουλίου (8), τα κράτη μέλη ενθαρρύνονται να θεσπίζουν ταχείες διαδικασίες εισδοχής.

(13)

Η ανακοίνωση της Επιτροπής της 20ής Σεπτεμβρίου 2011 με τίτλο «Στήριξη της οικονομικής ανάπτυξης και της απασχόλησης – ένα θεματολόγιο για τον εκσυγχρονισμό των συστημάτων ανώτατης εκπαίδευσης της Ευρώπης» περιλαμβάνει ένα πλαίσιο μέσα στο οποίο η Ένωση, τα κράτη μέλη και τα ιδρύματα ανώτατης εκπαίδευσης μπορούν να συνεργαστούν για να αυξηθεί ο αριθμός των αποφοίτων, να βελτιωθεί η ποιότητα της εκπαίδευσης και να μεγιστοποιηθεί η συμβολή της ανώτατης εκπαίδευσης και της έρευνας για να βοηθηθούν οι οικονομίες και οι κοινωνίες των κρατών μελών να βγουν ισχυρότερες από την παγκόσμια οικονομική κρίση.

(14)

Για την καλύτερη αντιμετώπιση της ανεργίας των νέων στην Ένωση, ιδιαίτερη προσοχή θα πρέπει να δοθεί στη διακρατική συνεργασία μεταξύ των ιδρυμάτων ανώτατης εκπαίδευσης και κατάρτισης και των επιχειρήσεων, με σκοπό τη βελτίωση της απασχολησιμότητας των σπουδαστών και την ανάπτυξη επιχειρηματικών δεξιοτήτων.

(15)

Η διακήρυξη της Μπολόνια, την οποία υπέγραψαν οι υπουργοί Παιδείας 29 ευρωπαϊκών χωρών στις 19 Ιουνίου 1999, θέσπισε διακυβερνητική διαδικασία που αποσκοπεί στη δημιουργία ενός ευρωπαϊκού χώρου ανώτατης εκπαίδευσης, που απαιτεί συνεχή στήριξη σε επίπεδο Ένωσης.

(16)

Ο ζωτικής σημασίας ρόλος που διαδραμάτισε η επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση (ΕΕΚ) στην επίτευξη ορισμένων στόχων που καθορίζονται στη στρατηγική «Ευρώπη 2020» αναγνωρίζεται ευρέως και προσδιορίζεται στην ανανεωμένη διαδικασία της Κοπεγχάγης (2011-2020), λαμβάνοντας υπόψη ειδικότερα τις δυνατότητές της στην αντιμετώπιση της υψηλής ανεργίας της Ευρώπης, ιδιαίτερα της ανεργίας των νέων και της μακροχρόνιας ανεργίας, προωθώντας μια φιλοσοφία διά βίου μάθησης, καταπολεμώντας τον κοινωνικό αποκλεισμό και προωθώντας την ενεργό συμμετοχή στα κοινά. Οι περίοδοι ποιοτικής πρακτικής άσκησης και μαθητείας, συμπεριλαμβανομένων εκείνων στις πολύ μικρές και μικρές και μεσαίου μεγέθους επιχειρήσεις, είναι αναγκαίες ώστε να γεφυρωθεί το χάσμα μεταξύ της γνώσης που αποκτάται μέσω της εκπαίδευσης και κατάρτισης και των δεξιοτήτων και ικανοτήτων που χρειάζονται στον κόσμο της εργασίας, καθώς και για τη βελτίωση της απασχολησιμότητας των νέων.

(17)

Είναι αναγκαίο να ενισχυθεί η ένταση και η έκταση της ευρωπαϊκής συνεργασίας μεταξύ σχολείων και της κινητικότητας του σχολικού προσωπικού και εκπαιδευομένων, προκειμένου να τηρηθούν οι προτεραιότητες που ορίζονται στην ατζέντα για την ευρωπαϊκή συνεργασία στον σχολικό τομέα για τον 21ο αιώνα, δηλαδή να βελτιωθεί η ποιότητα της σχολικής εκπαίδευσης στην Ένωση στον τομέα της ανάπτυξης των ικανοτήτων και προκειμένου να βελτιωθεί η ισότητα και η ένταξη στο πλαίσιο των σχολικών συστημάτων και ιδρυμάτων, καθώς και να ενισχυθεί και να υποστηριχθεί το επάγγελμα του εκπαιδευτικού και της διεύθυνσης σχολείων. Σε αυτό το πλαίσιο θα πρέπει να δοθεί προτεραιότητα στους στρατηγικούς στόχους για τη μείωση της πρόωρης εγκατάλειψης του σχολείου και τη βελτίωση της απόδοσης στις βασικές δεξιότητες, τη βελτίωση της συμμετοχής και της ποιότητας της προσχολικής εκπαίδευσης και φροντίδας, καθώς και στους στόχους για την ενίσχυση των επαγγελματικών ικανοτήτων των εκπαιδευτικών και των διευθυντών σχολείων, και τη βελτίωση των εκπαιδευτικών ευκαιριών για παιδιά που προέρχονται από οικογένειες μεταναστών και παιδιά σε κοινωνικοοικονομικά μειονεκτικό περιβάλλον.

(18)

Το ανανεωμένο ευρωπαϊκό θεματολόγιο για την εκπαίδευση των ενηλίκων που περιλαμβάνεται στο ψήφισμα του Συμβουλίου της 28ης Νοεμβρίου 2011, αποσκοπεί στην ανάπτυξη και διεύρυνση των δεξιοτήτων και ικανοτήτων του συνόλου των ενηλίκων σε όλη τη διάρκεια της ζωής τους. Ιδιαίτερη προσοχή θα πρέπει να δοθεί στη βελτίωση των μαθησιακών ευκαιριών για τον μεγάλο αριθμό Ευρωπαίων με ανεπαρκείς δεξιότητες, ιδίως με την βελτίωση του αλφαβητισμού και του αριθμητισμού και την προώθηση ευέλικτων μαθησιακών οδών και μέτρων για την προσφορά δεύτερων ευκαιριών.

(19)

Η δράση του ευρωπαϊκού φόρουμ νεολαίας, των εθνικών κέντρων ακαδημαϊκής αναγνώρισης (NARIC), των δικτύων Eurydice, Euroguidance και Eurodesk, η δράση των Εθνικών Υπηρεσιών υποστήριξης της ηλεκτρονικής αδελφοποίησης, των Εθνικών Κέντρων Europass και των Εθνικών Κέντρων Πληροφόρησης στις χώρες στις οποίες εφαρμόζεται η πολιτική γειτονίας είναι σημαντική για την υλοποίηση των στόχων του προγράμματος, ιδίως μέσω της τακτικής παροχής επικαιροποιημένων πληροφοριών όσον αφορά τους διάφορους τομείς της δραστηριότητάς τους και της γνωστοποίησης των αποτελεσμάτων του προγράμματος στην Ένωση και στις συμμετέχουσες χώρες εταίρους.

(20)

Η συνεργασία βάσει του προγράμματος με διεθνείς οργανισμούς στον τομέα της εκπαίδευσης, της κατάρτισης, της νεολαίας και του αθλητισμού, ειδικότερα με το Συμβούλιο της Ευρώπης, θα πρέπει να ενισχυθεί.

(21)

Προκειμένου να συμβάλει στην ανάπτυξη της αριστείας στις σπουδές για την ευρωπαϊκή ενοποίηση παγκοσμίως και να ανταποκριθεί στην εντεινόμενη ανάγκη για γνώση της ευρωπαϊκής διαδικασίας ενοποίησης και της εξέλιξής της, είναι σημαντικό να προωθηθεί η αριστεία στη διδασκαλία, η έρευνα και ο προβληματισμός σε αυτόν τον τομέα, υποστηρίζοντας ανώτατα εκπαιδευτικά ιδρύματα και ενώσεις που ειδικεύονται στη μελέτη της ευρωπαϊκής ενοποίησης και ενώσεις που επιδιώκουν στόχους ευρωπαϊκού ενδιαφέροντος, μέσω της Δράσης Jean Monnet.

(22)

Η συνεργασία βάσει του προγράμματος με τις οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών στους τομείς της εκπαίδευσης, της κατάρτισης, της νεολαίας και του αθλητισμού, σε εθνικό και ενωσιακό επίπεδο, είναι ιδιαίτερης σημασίας για τη διαμόρφωση ευρείας αποδοχής όσον αφορά τις στρατηγικές και τις πολιτικές διά βίου μάθησης και για να ληφθούν υπόψη οι ιδέες και οι ανησυχίες των εμπλεκόμενων παραγόντων, σε όλα τα επίπεδα.

(23)

Η ανακοίνωση της Επιτροπής της 18ης Ιανουαρίου 2011 με τίτλο «Ανάπτυξη της ευρωπαϊκής διάστασης στον αθλητισμό» αναφέρει τις απόψεις της Επιτροπής για τη δράση σε ενωσιακό επίπεδο στον τομέα του αθλητισμού μετά την έναρξη ισχύος της Συνθήκης της Λισσαβώνας και προτείνει κατάλογο συγκεκριμένων δράσεων για την Επιτροπή και τα κράτη μέλη για την ενίσχυση της ευρωπαϊκής αθλητικής ταυτότητας, σε τρία μεγάλα κεφάλαια: ο κοινωνικός ρόλος του αθλητισμού, η οικονομική διάσταση του αθλητισμού και η οργάνωση του αθλητισμού. Είναι επίσης αναγκαίο να συνυπολογιστεί η προστιθέμενη αξία του αθλητισμού, περιλαμβανομένων των αυτοχθόνων αθλημάτων, καθώς και η συμβολή του στην πολιτιστική και ιστορική κληρονομιά της Ένωσης.

(24)

Είναι αναγκαίο να βρεθεί στο επίκεντρο ιδιαίτερα ο μαζικός αθλητισμός και ο εθελοντισμός στον αθλητισμό, λόγω του σημαντικού ρόλου που διαδραματίζουν για την προώθηση της κοινωνικής ένταξης, των ίσων ευκαιριών και της σωματικής άσκησης για τη βελτίωση της υγείας.

(25)

Η βελτίωση της διαφάνειας και η αναγνώριση των επαγγελματικών προσόντων και ικανοτήτων και η αύξηση της αποδοχής των μέσων διαφάνειας και αναγνώρισης της Ένωσης θα πρέπει να συμβάλλουν στην ανάπτυξη της εκπαίδευσης και κατάρτισης υψηλής ποιότητας και να διευκολύνουν την κινητικότητα, τόσο για λόγους δια βίου μάθησης όσο και για επαγγελματικούς σκοπούς σε ολόκληρη την Ευρώπη, μεταξύ χωρών και μεταξύ διαφόρων κλάδων. Η δυνατότητα πρόσβασης στις μεθόδους, τις πρακτικές και τις τεχνολογίες που χρησιμοποιούνται σε άλλες χώρες θα τους βοηθήσει να βελτιώσουν την απασχολησιμότητά τους.

(26)

Για τον σκοπό αυτό, συνιστάται να γίνει εκτεταμένη χρήση του ενιαίου ενωσιακού πλαισίου για τη διαφάνεια των επαγγελματικών προσόντων και ικανοτήτων (Europass), που θεσπίστηκε με την απόφαση αριθ. 2241/2004/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (9), του Ευρωπαϊκού Μητρώου Διασφάλισης της Ποιότητας στην ανώτατη εκπαίδευση (EQAR) και της Ευρωπαϊκής ένωσης για τη διασφάλιση της ποιότητας στην ανώτατη εκπαίδευση (ENQA) που θεσπίστηκε με τη σύσταση 2006/143/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (10), του ευρωπαϊκού πλαισίου επαγγελματικών προσόντων (EQF) που θεσπίστηκε με τη σύσταση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 23ης Απριλίου 2008 (11), του ευρωπαϊκού συστήματος ακαδημαϊκών μονάδων για την επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση (ECVET) που θεσπίστηκε με τη σύσταση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 18ης Ιουνίου 2009 (12), του ευρωπαϊκού πλαισίου αναφοράς για τη διασφάλιση της ποιότητας στην επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση (EQAVET) που θεσπίστηκε με τη σύσταση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 18ης Ιουνίου 2009 (13) και του ευρωπαϊκού συστήματος μεταφοράς διδακτικών μονάδων (ECTS).

(27)

Για να εξασφαλιστεί επαρκής ενημέρωση του ευρέος κοινού και ισχυρότερες συνέργειες μεταξύ των επικοινωνιακών δραστηριοτήτων που αναλαμβάνονται με πρωτοβουλία της Επιτροπής, οι πόροι που διατίθενται για ενέργειες επικοινωνιακής προβολής στο πλαίσιο του παρόντος κανονισμού θα πρέπει να συμβάλλουν επίσης στην κάλυψη της εταιρικής προβολής των πολιτικών προτεραιοτήτων της Ένωσης στον βαθμό που αυτές συνδέονται με τους γενικούς στόχους του παρόντος κανονισμού.

(28)

Είναι αναγκαίο να εξασφαλιστεί η ευρωπαϊκή προστιθέμενη αξία όλων των δράσεων που διεξάγονται στο πλαίσιο του προγράμματος καθώς και η συμπληρωματικότητα αυτών με τις δραστηριότητες των κρατών μελών σύμφωνα με το άρθρο 167 παράγραφος 4 ΣΛΕΕ και με άλλες δραστηριότητες, ιδίως εκείνες στους τομείς του πολιτισμού και των μέσων ενημέρωσης, της απασχόλησης, της έρευνας και της καινοτομίας, της βιομηχανίας και των επιχειρήσεων, της πολιτικής για τη συνοχή και της αναπτυξιακής πολιτικής, καθώς και της πολιτικής της διεύρυνσης και των πρωτοβουλιών, των μέσων και των στρατηγικών στα πεδία της περιφερειακής πολιτικής και των εξωτερικών σχέσεων.

(29)

Το πρόγραμμα έχει σχεδιαστεί με στόχο να έχει θετική και μακροχρόνια επίδραση στις πολιτικές και τις πρακτικές εκπαίδευσης, κατάρτισης, νεολαίας και αθλητισμού. Αυτή η συστημική επίδραση θα πρέπει να επιτευχθεί μέσω των διαφόρων ενεργειών και δραστηριοτήτων που προβλέπονται στο πρόγραμμα και οι οποίες αποσκοπούν στην προώθηση αλλαγών σε θεσμικό επίπεδο και που οδηγούν, όπως αρμόζει, σε καινοτομίες σε επίπεδο συστήματος. Τα μεμονωμένα έργα για τα οποία ζητείται χρηματοδοτική υποστήριξη από το πρόγραμμα δεν είναι απαραίτητο να έχουν κάποια συστημική επίδραση. Εκείνο που θα πρέπει να συμβάλλει στην επίτευξη της συστημικής επίδρασης είναι το συσσωρευμένο αποτέλεσμα όλων αυτών των έργων.

(30)

Η αποτελεσματική διαχείριση της απόδοσης, συμπεριλαμβανομένης της αξιολόγησης και της παρακολούθησης, απαιτεί την ανάπτυξη ειδικών, μετρήσιμων και ρεαλιστικών δεικτών απόδοσης οι οποίοι μπορούν να μετρηθούν με το πέρασμα του χρόνου και αντανακλούν τη λογική της παρέμβασης.

(31)

Η Επιτροπή και τα κράτη μέλη θα πρέπει να βελτιστοποιήσουν τη χρήση των ΤΠΕ και των νέων τεχνολογιών, ώστε να διευκολύνουν την πρόσβαση σε ενέργειες που σχετίζονται με την εκπαίδευση, την κατάρτιση, τη νεολαία και τον αθλητισμό. Θα μπορούσε εδώ να περιλαμβάνεται η εικονική κινητικότητα, η οποία θα πρέπει να συμπληρώνει -όχι όμως και να αντικαθιστά- τη μαθησιακή κινητικότητα.

(32)

Ο παρών κανονισμός ορίζει, για ολόκληρη τη διάρκεια του προγράμματος, ένα δημοσιονομικό κονδύλιο το οποίο αποτελεί το ποσό προνομιακής αναφοράς, κατά την έννοια του σημείου 17 της διοργανικής συμφωνίας μεταξύ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, του Συμβουλίου και της Επιτροπής για δημοσιονομική συνεργασία και χρηστή δημοσιονομική διαχείριση (14), για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο κατά την ετήσια διαδικασία του προϋπολογισμού.

(33)

Χάριν συνεχείας με τη χρηματοδοτική στήριξη που παρέχεται από το πρόγραμμα στη λειτουργία των οργάνων, η Επιτροπή θα πρέπει να είναι ικανή κατά τη διάρκεια της αρχικής φάσης του προγράμματος να θεωρήσει τις δαπάνες που συνδέονται άμεσα με τις υποστηριζόμενες δράσεις ως επιλέξιμες για χρηματοδότηση, ακόμα και αν πραγματοποιήθηκαν από τον δικαιούχο πριν υποβληθεί η αίτηση επιχορήγησης.

(34)

Είναι αναγκαίο να θεσπιστούν κριτήρια απόδοσης στα οποία θα βασιστεί η κατανομή των κονδυλίων του προϋπολογισμού στα κράτη μέλη για τις δράσεις τις οποίες διαχειρίζονται οι εθνικοί οργανισμοί.

(35)

Οι υποψήφιες χώρες για προσχώρηση στην Ένωση και οι χώρες της Ευρωπαϊκής Ζώνης Ελεύθερων Συναλλαγών (ΕΖΕΣ) που αποτελούν μέρος του Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου (ΕΟΧ) μπορούν να συμμετάσχουν στα προγράμματα της Ένωσης με βάση τις συμφωνίες πλαίσια, τις αποφάσεις του Συμβουλίου Σύνδεσης ή παρόμοιες συμφωνίες.

(36)

Η Ελβετική Συνομοσπονδία μπορεί να συμμετάσχει στα προγράμματα της Ένωσης σύμφωνα με συμφωνία η οποία θα υπογραφεί μεταξύ της Ένωσης και της εν λόγω χώρας.

(37)

Τα φυσικά πρόσωπα από κάποια υπερπόντια χώρα ή έδαφος (ΥΧΕ) καθώς και τα αρμόδια δημόσια ή/και ιδιωτικά όργανα και οργανισμοί των ΥΧΕ μπορούν να συμμετέχουν στα προγράμματα της Ένωσης σύμφωνα με τις διατάξεις που προβλέπονται στην απόφαση 2001/822/ΕΚ του Συμβουλίου (15). Οι περιορισμοί τους οποίους επιβάλλει η απόσταση των εξόχως απόκεντρων περιφερειών της Ένωσης και των ΥΧΕ θα πρέπει να λαμβάνεται υπόψη κατά την εφαρμογή του προγράμματος.

(38)

Η Επιτροπή και η Ύπατη Εκπρόσωπος της Ευρωπαϊκής Ένωσης για θέματα εξωτερικής πολιτικής και πολιτικής ασφάλειας, στην κοινή ανακοίνωσή τους, της 25ης Μαΐου 2011, με τίτλο «Μια νέα απάντηση σε μια γειτονιά που αλλάζει» περιέγραψαν, μεταξύ άλλων, το στόχο να διευκολυνθεί περαιτέρω η συμμετοχή των χωρών όπου εφαρμόζεται η πολιτική γειτονίας στις δράσεις της Ένωσης για την κινητικότητα και τη δημιουργία ικανοτήτων στην ανώτατη εκπαίδευση και το άνοιγμα του μελλοντικού εκπαιδευτικού προγράμματος στις χώρες στις οποίες εφαρμόζεται η πολιτική γειτονίας.

(39)

Τα οικονομικά συμφέροντα της Ένωσης θα πρέπει να προστατευθούν μέσω αναλογικών μέτρων που να καλύπτουν ολόκληρο τον κύκλο δαπανών, συμπεριλαμβανομένης της πρόληψης, του εντοπισμού και της διερεύνησης των παρατυπιών και της ανάκτησης των κονδυλίων που απωλέσθηκαν, καταβλήθηκαν αχρεωστήτως ή δεν χρησιμοποιήθηκαν σωστά, και, όπου ενδείκνυται, μέσω κυρώσεων. Ενώ η ανάγκη χρηματοδότησης για την εξωτερική βοήθεια της Ένωσης αυξάνεται, η οικονομική και δημοσιονομική κατάσταση της Ένωσης περιορίζει τους διαθέσιμους πόρους για τη βοήθεια αυτή. Η Επιτροπή θα πρέπει επομένως να επιδιώξει την πιο αποτελεσματική και βιώσιμη χρήση των διαθέσιμων πόρων, ιδίως μέσω της χρήσης χρηματοδοτικών μέσων με πολλαπλασιαστικά αποτελέσματα.

(40)

Για να βελτιωθεί η πρόσβαση στο πρόγραμμα, οι επιχορηγήσεις για τη στήριξη της κινητικότητας των προσώπων θα πρέπει να προσαρμόζονται στο κόστος διαβίωσης και παραμονής στη χώρα υποδοχής. Σύμφωνα με την εθνική νομοθεσία, τα κράτη μέλη θα πρέπει να ενθαρρυνθούν να εξαιρούν τις επιχορηγήσεις αυτές από τη φορολόγηση και τις κοινωνικές επιβαρύνσεις. Η ίδια απαλλαγή θα πρέπει να ισχύει για τους δημόσιους ή ιδιωτικούς φορείς που παρέχουν αυτή τη χρηματοδοτική υποστήριξη στα ενδιαφερόμενα πρόσωπα.

(41)

Σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΕ, Ευρατόμ) αριθ. 966/2012 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (16), ο χρόνος εθελοντικής εργασίας δύναται να αναγνωρίζεται ως συγχρηματοδότηση με τη μορφή συνεισφοράς σε είδος.

(42)

Στην ανακοίνωσή της, της 29ης Ιουνίου 2011, με τίτλο «Προϋπολογισμός για την Ευρώπη 2020», η Επιτροπή υπογράμμισε τη δέσμευσή της να απλοποιήσει τη χρηματοδότηση της Ένωσης. Η δημιουργία ενός ενιαίου προγράμματος για την εκπαίδευση, την κατάρτιση, τη νεολαία και τον αθλητισμό θα πρέπει να έχει ως αποτέλεσμα σημαντική απλούστευση, εξορθολογισμό και συνέργειες στο πλαίσιο της διαχείρισης του προγράμματος. Η εφαρμογή του προγράμματος θα πρέπει να απλουστευθεί περαιτέρω με τη χρήση κατ’ αποκοπή ποσού, κόστους μονάδας ή χρηματοδότησης βάσει κατ’ αποκοπή ποσών, καθώς και με τη μείωση των τυπικών και γραφειοκρατικών απαιτήσεων για τους δικαιούχους και τα κράτη μέλη.

(43)

Η βελτίωση της εκτέλεσης και της ποιότητας των δαπανών θα πρέπει να αποτελέσει κατευθυντήρια αρχή για την επίτευξη των στόχων του προγράμματος, ενώ, ταυτόχρονα, θα πρέπει να εξασφαλιστεί η βέλτιστη χρήση των χρηματοδοτικών πόρων.

(44)

Είναι σημαντικό να διασφαλιστούν η χρηστή οικονομική διαχείριση του προγράμματος και η όσο το δυνατόν αποτελεσματικότερη και απλούστερη για τους συμμετέχοντες εφαρμογή του, κατοχυρώνοντας ταυτόχρονα την ασφάλεια δικαίου, καθώς και την προσβασιμότητα στο πρόγραμμα για όλους τους συμμετέχοντες.

(45)

Για να εξασφαλιστεί ταχεία ανταπόκριση στις μεταβαλλόμενες ανάγκες σε όλη τη διάρκεια του προγράμματος, η εξουσία έκδοσης πράξεων σύμφωνα με το άρθρο 290 ΣΛΕΕ θα πρέπει να ανατεθεί στην Επιτροπή όσον αφορά διατάξεις σχετικά με τις πρόσθετες δράσεις που διαχειρίζονται οι εθνικοί οργανισμοί. Είναι ιδιαίτερα σημαντικό να διεξάγει η Επιτροπή τις κατάλληλες διαβουλεύσεις κατά τις προπαρασκευαστικές εργασίες, ακόμα και σε επίπεδο εμπειρογνωμόνων. Η Επιτροπή, όταν ετοιμάζει και συντάσσει κατ’ εξουσιοδότηση πράξεις, θα πρέπει να εξασφαλίζει την ταυτόχρονη, έγκαιρη και κατάλληλη διαβίβαση των σχετικών εγγράφων στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και στο Συμβούλιο.

(46)

Για να επιτευχθούν ενιαίοι όροι για την εφαρμογή του παρόντος κανονισμού, θα πρέπει να ανατεθούν εκτελεστικές αρμοδιότητες στην Επιτροπή. Οι εκτελεστικές αυτές αρμοδιότητες θα πρέπει να ασκούνται σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 182/2011 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (17).

(47)

Το πρόγραμμα θα πρέπει να καλύπτει τρεις διαφορετικούς τομείς και η επιτροπή που συγκροτείται δυνάμει του παρόντος κανονισμού θα πρέπει να χειρίζεται τόσο οριζόντια όσο και τομεακά ζητήματα. Εναπόκειται στα κράτη μέλη να εξασφαλίζουν την αποστολή αντιπροσώπων τους για την παρακολούθηση των συνεδριάσεων της επιτροπής αυτής ανάλογα με τα προς εξέταση θέματα στην ημερήσια διάταξη, ενώ ο πρόεδρος της επιτροπής έχει καθήκον να διαπιστώνει ότι στην ημερήσια διάταξη της εκάστοτε συνεδρίασης εμφαίνονται με σαφήνεια ο σχετικός τομέας ή οι σχετικοί τομείς καθώς και τα ανά τομέα θέματα που θα συζητούνται σε κάθε συνεδρίαση. Εάν είναι σκόπιμο και σύμφωνα με τον εσωτερικό κανονισμό της επιτροπής και κατά περίπτωση, θα πρέπει να είναι δυνατόν να προσκαλούνται εξωτερικοί εμπειρογνώμονες, περιλαμβανομένων και εκπροσώπων των κοινωνικών εταίρων, για να συμμετέχουν στις συνεδριάσεις της επιτροπής ως παρατηρητές.

(48)

Κρίνεται σκόπιμο να εξασφαλιστεί η ορθή λήξη του προγράμματος, ιδίως όσον αφορά τη συνέχιση των πολυετών ρυθμίσεων για τη διαχείρισή του, όπως η χρηματοδότηση της τεχνικής και διοικητικής υποστήριξης. Από την 1η Ιανουαρίου 2014, η τεχνική και διοικητική υποστήριξη θα πρέπει να εξασφαλίσουν, εάν κριθεί αναγκαίο, τη διαχείριση δράσεων που δεν έχουν ακόμη οριστικοποιηθεί στο πλαίσιο των προγενέστερων προγραμμάτων έως το τέλος του 2013.

(49)

Δεδομένου ότι ο στόχος της παρούσας οδηγίας, δηλαδή η θέσπιση του προγράμματος, δεν μπορεί να επιτευχθεί επαρκώς από τα κράτη μέλη, μπορεί όμως λόγω της κλίμακας και των αποτελεσμάτων του, να επιτευχθεί καλύτερα σε ενωσιακό επίπεδο, η Ένωση μπορεί να θεσπίσει μέτρα, σύμφωνα με την αρχή της επικουρικότητας του άρθρου 5 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση. Σύμφωνα με την αρχή της αναλογικότητας του ιδίου άρθρου η παρούσα οδηγία δεν υπερβαίνει τα αναγκαία όρια για την επίτευξη του στόχου αυτού.

(50)

Οι αποφάσεις αριθ. 1719/2006/EK, αριθ. 1720/2006/ΕΚ και αριθ. 1298/2008/ΕΚ θα πρέπει επομένως να καταργηθούν.

(51)

Χάριν συνεχείας με τη χρηματοδοτική στήριξη από το πρόγραμμα, ο παρών κανονισμός θα πρέπει να εφαρμοσθεί από την 1η Ιανουαρίου 2014. Για λόγους επείγοντος ο παρών κανονισμός θα πρέπει να τεθεί σε ισχύ το ταχύτερο δυνατόν μετά την δημοσίευσή του στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης,