16.5.2019

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 168/4

Γνωμοδότηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής των Περιφερειών με θέμα «Ένα ανανεωμένο ευρωπαϊκό θεματολόγιο για την έρευνα και την καινοτομία — Η ευκαιρία της Ευρώπης να διαμορφώσει το μέλλον της»

(2019/C 168/02)

Εισηγήτρια:

Birgitta SACREDEUS (SE/EPP), μέλος του Συμβουλίου της Κομητείας Ντάλαρνα

Έγγραφο αναφοράς:

Ένα ανανεωμένο ευρωπαϊκό θεματολόγιο για την έρευνα και την καινοτομία — Η ευκαιρία της Ευρώπης να διαμορφώσει το μέλλον της

COM(2018) 306 final

ΣΥΣΤΑΣΕΙΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ

Η ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ

επικροτεί το γεγονός ότι η Επιτροπή κατέστησε σαφές ότι η έρευνα και η καινοτομία θα συνεχίσουν να αποτελούν προτεραιότητα για την ΕΕ, και προτείνει να δοθεί μεγαλύτερη έμφαση σε αυτόν τον τομέα στο πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο 2021-2027. Επισημαίνει, ωστόσο, ότι οι κυβερνήσεις σε κάθε επίπεδο —ενωσιακό, εθνικό, περιφερειακό και τοπικό— πρέπει να συνεργαστούν για την επίτευξη των στόχων του θεματολογίου. Η ΕτΠ συμμερίζεται το συμπέρασμα της Επιτροπής ότι οι προκλήσεις που αντιμετωπίζει η Ευρώπη συνεπάγονται την ανάγκη ανάπτυξης νέας προσέγγισης για την έρευνα και την καινοτομία, η οποία με τη σειρά της απαιτεί κοινή προσέγγιση μεταξύ των περιφερειών, των κρατών μελών και της Επιτροπής·

τονίζει ότι οι τοπικές και περιφερειακές αρχές αποτελούν βασικούς παράγοντες στη δημιουργία αποτελεσματικών περιφερειακών οικοσυστημάτων και κόμβων καινοτομίας, π.χ. στην ανάπτυξη στρατηγικών έξυπνης εξειδίκευσης (RIS3). Είναι σημαντικό το νέο θεματολόγιο, καθώς και τα προγράμματα υποστήριξης της έρευνας και της καινοτομίας, να αναδεικνύουν τον δημόσιο τομέα και τον ρόλο του όχι απλά ως αποδέκτη έρευνας και καινοτομίας αλλά και ως ενδιαφερόμενου μέρους που αναλαμβάνει το ίδιο δραστηριότητες έρευνας-καινοτομίας·

τονίζει την ανάγκη για ευρύτερους ορισμούς και κατανόηση των περιφερειακών οικοσυστημάτων και κόμβων καινοτομίας, μεταξύ άλλων με τη θέσπιση του δικτύου των Ευρωπαϊκών κόμβων ψηφιακής καινοτομίας, που θα αναγνωρίζουν και θα περιλαμβάνουν ρητά τις εθνικές, τοπικές και περιφερειακές αρχές, τις επιχειρήσεις, τον μη κρατικό δημόσιο τομέα, τα πανεπιστήμια και τα ιδρύματα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, την κοινωνία πολιτών και τον μη κερδοσκοπικό τομέα, το κοινό και τους τελικούς χρήστες της έρευνας και της καινοτομίας, προκειμένου να υπάρξει πραγματική κατανόηση των ειδικών ανά τόπο, ολοκληρωμένων και ενσωματωμένων οικοσυστημάτων·

επισημαίνει την άμεση σύνδεση μεταξύ των λιγότερο ανεπτυγμένων περιφερειών και των χαμηλών επενδύσεων σε έρευνα-καινοτομία· Καθώς τα αποτελέσματα της έρευνας-καινοτομίας συνδέονται άρρηκτα με τις ερευνητικές υποδομές, αυτές οι επενδύσεις πρέπει να τονωθούν, με τη διοχέτευση μέρους των πόρων της ΕΕ, όπως τα διαρθρωτικά ταμεία ή το πρόγραμμα «Ορίζων Ευρώπη»στις περιοχές εκείνες της ΕΕ με μεγαλύτερες κοινωνικοοικονομικές ανάγκες ανάπτυξης λόγω της ανεργίας, στις εξόχως απόκεντρες περιφέρειες, καθώς και στις περιφέρειες με μόνιμα φυσικά ή δημογραφικά μειονεκτήματα όπως οι νησιωτικές, παραμεθόριες και ορεινές περιφέρειες·

ζητεί τη συμπερίληψη στα προς τελική θέσπιση νομοθετικά κείμενα ακριβούς ορισμού των περιφερειακών οικοσυστημάτων και κόμβων καινοτομίας, ώστε να επιτραπεί στα οικοσυστήματα αυτά να λαμβάνονται αποτελεσματικά υπόψη στην υλοποίηση όλων των πτυχών του μελλοντικού προγράμματος-πλαισίου·

φρονεί ότι η καινοτομία αποτελεί καθοριστικό παράγοντα οικονομικής μεγέθυνσης και βιώσιμης ανάπτυξης και ότι η μελλοντική χρηματοδότηση της έρευνας και καινοτομίας της ΕΕ πρέπει να καλύπτει ολόκληρη τη διαδικασία έρευνας-καινοτομίας κατά τρόπο ισορροπημένο, από τη στοιχειώδη έρευνα μέχρι την έρευνα, την ανάπτυξη και την καινοτομία με γνώμονα τις ανάγκες, που θα έχουν εκ των προτέρων καθοριστεί με συναίνεση μεταξύ των διαφόρων παραγόντων του συστήματος, καθώς και τη διάδοση και εκμετάλλευση των αποτελεσμάτων·

είναι της γνώμης ότι οι κανόνες περί κρατικών ενισχύσεων πρέπει να απλουστευτούν περαιτέρω, προκειμένου να καταστεί ευκολότερος ο συνδυασμός διαφορετικών προγραμμάτων της ΕΕ, ζητούμενο ουσιαστικής σημασίας για την υπέρβαση των περιφερειακών διαφορών όσον αφορά τη συμμετοχή και τις ευκαιρίες ανάληψης επιτυχημένης εργασίας στην έρευνα και την καινοτομία. Θεωρεί δε ότι τα προγράμματα ή οι δράσεις που συγχρηματοδοτούνται από διαφορετικά ταμεία και βασίζονται στα μέσα και τις ρυθμίσεις του προγράμματος-πλαισίου πρέπει να είναι δυνατόν να υλοποιηθούν εντός του νομικού πλαισίου του εν λόγω προγράμματος·

εκτιμά ότι το πρόγραμμα «Ορίζων Ευρώπη»πρέπει να επικεντρωθεί σε τομείς χρηματοδότησης με σαφή ευρωπαϊκή προστιθέμενη αξία —όπως οι στόχοι βιώσιμης ανάπτυξης—, και ότι τα έργα έρευνας και καινοτομίας που βασίζονται στη συνεργασία πολυάριθμων συμπληρωματικών φορέων πρέπει κατά συνέπεια να έχουν προτεραιότητα, καθότι είναι ιδανικά για αυτόν τον σκοπό·

επισημαίνει ότι τα κοινωνιακά ζητήματα, ιδίως δε η επίτευξη των στόχων βιώσιμης ανάπτυξης του ΟΗΕ, δεν μπορούν να επιλυθούν παρά με τη θέσπιση πιο φιλόδοξων στόχων σε γενικό ευρωπαϊκό επίπεδο, και μέσω της ενθάρρυνσης συντονισμένων προσπαθειών όλων των ενδιαφερόμενων φορέων, συμπεριλαμβανομένων των δήμων και των περιφερειών, σε ευρύτερη κλίμακα από ό,τι τα επιμέρους ερευνητικά έργα. Τονίζει επίσης ότι αυτό το έργο πρέπει να ακολουθεί πιο μακροπρόθεσμη προοπτική από ό,τι το πρόγραμμα «Ορίζων 2020», στοιχείο που συνεπάγεται τον σχεδιασμό της δομής του προγράμματος κατά τρόπο που να επιτρέπει τη μακροπρόθεσμη χρηματοδότηση·

Η ευκαιρία της Ευρώπης να επενδύσει στο μέλλον

10.

συμφωνεί ότι η Ευρώπη βρίσκεται σε ισχυρή θέση όσον αφορά την υψηλής ποιότητας έρευνα, αλλά απαιτούνται μεγαλύτερη και εντονότερη προσπάθεια ώστε να μετουσιωθούν τα αποτελέσματα σε καινοτομίες και εφαρμογές που μπορούν να ωθήσουν τη βιώσιμη ανάπτυξη και μεγέθυνση, ενώ η έρευνα, η καινοτομία και η ανάπτυξη πρέπει να έχουν κεντρικό ρόλο στο πρόγραμμα «Ορίζων Ευρώπη»με παράλληλο μέλημα την ισορροπημένη ενίσχυση όλων των σταδίων της καινοτομικής διαδικασίας·

11.

ζητεί επιτακτικά, υπό το φως των συμπερασμάτων της Ειδικής ομάδας για την επικουρικότητα, αφενός μεν πλήρη και ολοκληρωμένη συμμετοχή των τοπικών και περιφερειακών αρχών στον στρατηγικό σχεδιασμό και στα λοιπά όργανα διαχείρισης που θα καθοδηγήσουν την εκτέλεση του προγράμματος «Ορίζων Ευρώπη», αφετέρου δε τη συνεκτίμηση, εν προκειμένω, των περιφερειακών στρατηγικών έξυπνης εξειδίκευσης· θεωρεί, ομοίως, αναγκαία την αναγνώριση των εδαφικών επιπτώσεων μεταξύ των συστατικών στοιχείων της έννοιας του αντίκτυπου για την αξιολόγηση του προγράμματος και των σχεδίων (1)·

12.

τονίζει ότι οι δραστηριότητες έρευνας-καινοτομίας πραγματοποιούνται από τον δημόσιο τομέα, με τοπική και περιφερειακή χρηματοδότηση, καθώς και από τις επιχειρήσεις. Είναι θετικό ότι το ανανεωμένο θεματολόγιο περιλαμβάνει συγκεκριμένες δράσεις για τη στήριξη της συμβολής του δημοσίου τομέα·

13.

συμφωνεί ότι μία από τις βασικές προϋποθέσεις για την επίτευξη ισχυρής δυναμικότητας έρευνας και καινοτομίας εντός της ΕΕ είναι η βελτίωση και ο αποτελεσματικότερος συντονισμός της χρήσης των υφιστάμενων μέσων, όπως έχει επισημάνει στο παρελθόν η ΕτΠ, και ότι είναι ιδιαίτερα σημαντικός ο συντονισμός της πολιτικής συνοχής με την πολιτική έρευνας και καινοτομίας με την παροχή, παράλληλα, της απαραίτητης ευελιξίας στα κράτη μέλη να σχεδιάζουν τις προτεραιότητες τους με βάση τις ανάγκες τους. Για τον σκοπό αυτό, θα πρέπει να ληφθούν μέτρα προκειμένου να αποφευχθεί και, σε κάθε περίπτωση, να μετριαστεί η επέκταση των ανισοτήτων μεταξύ αφενός των πόλεων και των περιφερειών που επωφελούνται σε μεγάλο βαθμό από το πρόγραμμα-πλαίσιο για την έρευνα και την καινοτομία —ο προϋπολογισμός του οποίου θα αυξηθεί— και αφετέρου των υπολοίπων που θα υποστούν τις συνέπειες της μείωσης των προϋπολογισμών της πολιτικής συνοχής (2)·

14.

επισημαίνει ότι τα πλήρη οφέλη από τις επενδύσεις στις ψηφιακές τεχνολογίες και τις πλατφόρμες πρέπει να επεκταθούν σε όλη την Ευρώπη. Σε αυτό το πλαίσιο, το Πρόγραμμα «Ψηφιακή Ευρώπη»επιτελεί καθοριστικό ρόλο ως ισχυρό επενδυτικό και αναπτυξιακό πρόγραμμα για την αξιοποίηση των απαραίτητων ευκαιριών και για την επίτευξη μιας πλήρως λειτουργικής Ψηφιακής ενιαίας αγοράς. Η ΕτΠ δίνει έμφαση στη σημασία της δημιουργίας του δικτύου κόμβων ψηφιακής καινοτομίας με την επαρκή κάλυψη όλων των περιφερειών (3)·

15.

επιδοκιμάζει μία ευρεία συζήτηση σχετικά με τη σχέση μεταξύ της έρευνας και καινοτομίας και της κοινωνίας, και όλες τις μεταξύ τους αλληλεπιδράσεις, με βάση εμπειρική ανάλυση και αιτιολόγηση όσον αφορά τις συνολικές αλλαγές και τι αυτές συνεπάγονται τόσο για την πανεπιστημιακή κοινότητα όσο και για την κοινωνία εν γένει, και τους νέους ρόλους που δημιουργούν για όλους τους ενδιαφερόμενους φορείς στα οικοσυστήματα έρευνας και καινοτομίας σε όλα τα επίπεδα·

16.

επισημαίνει την απολύτως κρίσιμη σημασία του ρόλου των ευρωπαϊκών περιφερειών για τη βιομηχανία, και εφιστά την προσοχή στη θέση της ΕτΠ σχετικά με τη βιομηχανική πολιτική (4)·

Ένα ανανεωμένο θεματολόγιο για ένα ισχυρότερο ευρωπαϊκό οικοσύστημα έρευνας και καινοτομίας

17.

συμφωνεί με τη θεώρηση της έρευνας και της καινοτομίας ως δραστηριοτήτων εντός ενός οικοσυστήματος στο οποίο διαφορετικοί ενδιαφερόμενοι φορείς συνεργάζονται για τη δημιουργία ενός δραστήριου και δυναμικού περιβάλλοντος, αλλά στο οποίο είναι επίσης σημαντικό να συνυπολογίζεται η τοπική και περιφερειακή πολυμορφία για τη διαμόρφωση επιτυχημένων στρατηγικών. Προς τούτο, η συμμετοχή των τοπικών και περιφερειακών αρχών διαθέτει σαφή προστιθέμενη αξία·

18.

τονίζει ότι είναι ουσιαστική η ανάγκη ενσωμάτωσης, σε όλη την πολιτική της ΕΕ, της ψηφιοποίησης, της έρευνας και της καινοτομίας σε όλα τα μείζονα ενωσιακά προγράμματα και στις εταιρικές σχέσεις περιφερειακών οικοσυστημάτων·

19.

συμφωνεί ότι είναι σημαντικό να αξιοποιηθούν τα ειδικά στοιχεία των ευρωπαϊκών περιφερειακών οικοσυστημάτων και κόμβων καινοτομίας για τη βελτιστοποίηση της λειτουργικότητάς τους, ωστόσο φρονεί ότι η σημασία των τοπικών και περιφερειακών ενδιαφερόμενων φορέων, όπως οι δήμοι και οι περιφέρειες, ως παραγωγών, ως κινητήριων δυνάμεων, αλλά και ως τελικών χρηστών των καινοτομιών εντός αυτών των οικοσυστημάτων, πρέπει να αναγνωρίζεται και να λαμβάνεται υπόψη κατά την ανάπτυξη της πολιτικής έρευνας και καινοτομίας της ΕΕ (5)·

20.

φρονεί ότι οι τοπικές και περιφερειακές αρχές πρέπει να συμμετέχουν στον σχεδιασμό και τη διαχείριση των προγραμμάτων έρευνας και καινοτομίας (6). Η σημασία της έρευνας και της καινοτομίας σε όλους τους τομείς πολιτικής και σε όλους τους κλάδους της κοινωνίας είναι τεράστια, ωστόσο είναι σημαντικό σε κάθε περίπτωση να λαμβάνονται επίσης υπόψη οι παράγοντες ώθησης αυτών των συστημάτων από τη βάση, και όχι μόνο αυτοί από την κορυφή, προκειμένου να επιτευχθούν πλήρως οι στόχοι του ανανεωμένου θεματολογίου και να ενισχυθούν πραγματικά αυτά τα οικοσυστήματα. Αυτό με τη σειρά του θα εξασφαλίσει ότι το θεματολόγιο θα καλύπτει και θα προωθεί όχι μόνο την «ανοιχτή επιστήμη»αλλά και την «ανοιχτή καινοτομία»·

21.

εκτιμά ότι η στρατηγικότερη χρήση των τοπικών και περιφερειακών οικοσυστημάτων καινοτομίας και η μεγαλύτερη έμφαση και εκμετάλλευση αυτών των σύνθετων διεργασιών συνεργατικής έρευνας και καινοτομίας, που αναπτύχθηκαν με δομές τετραπλής και πενταπλής έλικας εντός των οικοσυστημάτων αυτών, αποτελεί τον καθοριστικό παράγοντα για την επιτυχία όσον αφορά τόσο την ανάπτυξη της γνώσης εν γένει όσο και τη μεταβίβαση γνώσης και την εφαρμογή των αποτελεσμάτων της έρευνας και καινοτομίας. Το ίδιο δε ισχύει και για τις ισχυρές συνεργίες μεταξύ των διαφόρων χρηματοδοτικών μέσων και για τον συνδυασμό των διαφορετικών τομέων πολιτικής, όπως η πολιτική συνοχής και η πολιτική έρευνας-καινοτομίας·

Διασφάλιση στοιχειωδών δημοσίων επενδύσεων και ενθάρρυνση των ιδιωτικών επενδύσεων

22.

επιδοκιμάζει την αύξηση στις επενδύσεις στην ενέργεια και την καινοτομία μέσω της διάθεσης περίπου 100 δισεκατ. ευρώ στο πρόγραμμα «Ορίζων Ευρώπη»και σε άλλα προγράμματα στο πλαίσιο του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου. Ωστόσο, τονίζει ότι, προκειμένου αυτές οι επενδύσεις να αποφέρουν καρπούς, είναι ζωτικής σημασίας η επανεξέταση και η απλούστευση των κανόνων για τις κρατικές ενισχύσεις με στόχο την καθιέρωση φιλικών προς την καινοτομία κανόνων που θα επιτρέπουν το συνδυασμό διαφορετικών ειδών χρηματοδότησης·

23.

υποστηρίζει σθεναρά την προσέγγιση της ευρωπαϊκής εταιρικής σχέσης που αναφέρεται στο πρόγραμμα «Ορίζων Ευρώπη»ως σημαντικό μέσο υποστήριξης έργων από τη βάση που συγκροτούν κοινοπραξίες περιφερειακών οικοσυστημάτων και κόμβων καινοτομίας και τα οποία χρηματοδοτούνται από συνδυασμό πόρων του προγράμματος «Ορίζων Ευρώπη», άλλων ενωσιακών προγραμμάτων καθώς και εθνικών, περιφερειακών και τοπικών δημοσίων ή ιδιωτικών πόρων·

24.

επισημαίνει ότι οι τοπικές και περιφερειακές αρχές χρηματοδοτούν την έρευνα και την καινοτομία, και άρα μέρος των δημοσίων επενδύσεων, συμφωνεί ωστόσο ότι είναι θετική η ενθάρρυνση των κρατών μελών να είναι πιο φιλόδοξα στις προσπάθειές τους προκειμένου να επιτύχουν το στόχο της επένδυσης 3 % του ΑΕγχΠ τους στην έρευνα και την καινοτομία έως το 2020, να βελτιώσουν τις συνθήκες για τις ιδιωτικές επενδύσεις και να ενθαρρύνουν περαιτέρω προσπάθειες από τις επιχειρήσεις·

25.

σημειώνει την ανάγκη να συμπεριληφθεί στην πρόταση της Επιτροπής για τον κανονισμό του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, που θεσπίζει το πρόγραμμα-πλαίσιο για την έρευνα και την καινοτομία «Ορίζων Ευρώπη», να δικαιολογούνται ειδικά μέτρα για τις εξόχως απόκεντρες περιοχές της ΕΕ (λαμβανομένης υπόψη της διαρθρωτικής, κοινωνικής και οικονομικής τους κατάστασης) όσον αφορά την πρόσβαση σε οριζόντια προγράμματα της ΕΕ. Εκφράζει δε τη λύπη της για το ότι το προτεινόμενο κείμενο δεν πράττει το ίδιο, πράγμα που θα καταστήσει δύσκολο για το πρόγραμμα να συνυπολογίσει τις ιδιαίτερες ανάγκες αυτών των περιφερειών και τα μοναδικά τους πλεονεκτήματα ως πεδία δοκιμής για την έρευνα και την καινοτομία σε τομείς όπως η βιοοικονομία και η κλιματική αλλαγή, σε συνάρτηση με τις στρατηγικές έξυπνης εξειδίκευσής τους·

26.

τονίζει ειδικότερα ότι, συμμετέχοντας σε ευρωπαϊκές κοινοπραξίες, οι τοπικές και περιφερειακές αρχές έχουν πραγματοποιήσει ουσιαστικές επενδύσεις στις υποδομές έρευνας και καινοτομίας τη Ευρώπης. Αυτό είναι άλλο ένα παράδειγμα του βαθμού στον οποίο η έρευνα και η καινοτομία εξαρτώνται από τον τόπο και είναι ενσωματωμένες σε τοπικό και περιφερειακό πλαίσιο, και δείχνει ότι πρέπει να γίνουν περισσότερα προκειμένου περισσότεροι χρήστες από όλη την ΕΕ και τις περιφέρειες να έχουν πρόσβαση σε αυτές τις κοινοπραξίες·

27.

επισημαίνει ότι είναι θετικό τα ευρωπαϊκά διαρθρωτικά και κοινωνικά ταμεία να χρησιμοποιούνται για τη στήριξη της συμμετοχής των περιφερειών στην οικονομική και κοινωνική βιώσιμη ανάπτυξη με βάση την καινοτομία, θεωρεί δε ιδιαίτερα σημαντική την ανάπτυξη συνεργειών μεταξύ του προγράμματος «Ορίζων Ευρώπη», του ταμείου InvestEU, του Ευρωπαϊκού Ταμείου Περιφερειακής Ανάπτυξης, του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Ταμείου, του προγράμματος Erasmus+, του προγράμματος Ψηφιακή Ευρώπη, της κοινής γεωργικής πολιτικής και του διαστημικού προγράμματος. Με αυτές τις συνέργειες θα πρέπει να προαχθούν η αντιστοιχία, η συμπληρωματικότητα και η συμβατότητα των διαφόρων ταμείων, και ταυτόχρονα να ενθαρρυνθεί η τάση από κοινού οικοδόμησης και να ενισχυθούν οι κατά τόπους συνδέσεις·

28.

επιδοκιμάζει τα μέτρα για εξασφάλιση πρόσβασης σε επενδυτικά κεφάλαια για την καινοτομία μέσω της κλιμάκωσης της πρωτοβουλίας VentureEU ώστε να καταστεί ευρωπαϊκό ταμείο, καθώς και την αναθεώρηση των υφιστάμενων κανόνων μέσω της πρωτοβουλίας για την Ένωση Κεφαλαιαγορών·

29.

αντιτίθεται, ωστόσο, σθεναρά στο να αποτελεί συστηματικά αντικείμενο απόφασης από τα κράτη μέλη η δυνατότητα μεταφοράς μέρους των κονδυλίων από την πολιτική συνοχής στο πρόγραμμα «Ορίζων Ευρώπη». Τονίζει με έμφαση ότι η επιλογή αυτή πρέπει να εναπόκειται στην οικεία διαχειριστική αρχή και ότι η μέθοδος διάθεσης των εν λόγω κονδυλίων πρέπει να αποφασίζεται με κοινή συμφωνία μεταξύ της αρχής αυτής και της Επιτροπής με μέλημα την επιστροφή των εν λόγω κονδυλίων στη συγκεκριμένη γεωγραφική περιοχή (7)·

30.

επισημαίνει την αυξανόμενη σημασία του ρόλου της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων στη στήριξη της έρευνας-καινοτομίας μέσω χρηματοπιστωτικών μέσων. Αυτή η εξέλιξη εξασφαλίσει την ολοένα μεγαλύτερη συμπλήρωση των επιχορηγήσεων από άλλα χρηματοπιστωτικά μέσα·

Προσαρμογή των κανονιστικών πλαισίων για την τόνωση της καινοτομίας

31.

συμφωνεί ότι οι κανόνες και η νομοθεσία σε ευρωπαϊκό και εθνικό επίπεδο πρέπει να αναλυθούν, με βάση αξιολόγηση του αντικτύπου τους στην καινοτομία. Είναι ιδιαίτερα θετική η προαγωγή, ως απτό μέτρο υπέρ της καινοτομίας, συλλογής παραδειγμάτων που απευθύνονται ειδικά στο δημόσιο τομέα —ιδίως δε στις τοπικές και περιφερειακές αρχές— με στόχο τη διευκόλυνση καινοτόμων δημοσίων συμβάσεων και συμπράξεων δημοσίου-ιδιωτικού τομέα, και συνεπώς την ενίσχυση της ικανότητάς τους να λειτουργούν ως πρωτοπόροι·

32.

επιδοκιμάζει την πρωτοβουλία της Επιτροπής για την απλούστευση των κανόνων για τις κρατικές ενισχύσεις, καθώς και τα υπόλοιπα επικουρικά μέτρα, π.χ. με τη μορφή κοινών ποιοτικών κριτηρίων αξιολόγησης των έργων έρευνας και καινοτομίας·

33.

θεωρεί ότι η συνεπής καθοδήγηση σχετικά με τους κανονισμούς για την ερευνητική δεοντολογία θα αποτελούσε ιδιαίτερα σημαντικό παράγοντα για τη διευκόλυνση της συνεργατικής έρευνας και καινοτομίας στους τομείς της ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης, της εκπαίδευσης και της κοινωνικής εργασίας, καθώς και της διεπιστημονικής έρευνας που επικεντρώνεται στους ανθρώπους και τη συμπεριφορά. Έτσι θα διευκολυνθεί η διασυνοριακή κλινική και πρακτική έρευνα και καινοτομία που περιλαμβάνει τη συνεργασία μεταξύ πολυάριθμων φορέων με συχνά διαφορετικούς εθνικούς κανόνες και απαιτήσεις, πράγμα που καθιστά δύσκολο, για παράδειγμα, τον συγχρονισμό της εθνικής, περιφερειακής και τοπικής αξιολόγησης της ερευνητικής δεοντολογίας για όλους τους συμμετέχοντες·

34.

επικροτεί την επιλογή της χρήσης της επισήμανσης «Σφραγίδα αριστείας»για τα έργα του προγράμματος «Ορίζων Ευρώπη»ώστε να επιτραπεί η χρηματοδότηση μέσω των διαρθρωτικών ταμείων. Τονίζει ωστόσο ότι πρέπει η διάθεση πόρων των διαρθρωτικών ταμείων για έργα του εν λόγω προγράμματος πρέπει να έχει εθελοντικό χαρακτήρα για τα κράτη μέλη και τις περιφέρειες, και ότι η σχετική απόφαση πρέπει να λαμβάνεται από τις αρμόδιες περιφερειακές αρχές·

Καθιέρωση της Ευρώπης ως πρωτοπόρου στην καινοτομία που δημιουργεί αγορές

35.

επιδοκιμάζει την πρωτοβουλία δημιουργίας Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Καινοτομίας·

36.

τονίζει ότι το πεδίο δραστηριοτήτων του συμβουλίου πρέπει επίσης να δίνει έμφαση και επαρκή στήριξη στην ενίσχυση της καινοτομίας αρχικών σταδίων και στα συνεργατικά σχήματα. Επίσης, πρέπει να περιλαμβάνει την κοινωνική και κοινωνιακή καινοτομία, συμπεριλαμβανομένης της καινοτομίας στις υπηρεσίες, που σε μεγάλο βαθμό λαμβάνουν χώρα σε επίπεδο δήμων και περιφερειών: εκεί δημιουργούνται νέες υπηρεσίες, επιχειρηματικές ευκαιρίες και θέσεις εργασίας που ανταποκρίνονται στις βασικές ανάγκες της κοινωνίας με την ευρεία έννοια, ενώ η ίδια η ψηφιοποίηση των δημοσίων υπηρεσιών δημιουργεί ευκαιρίες για πρωτοποριακές καινοτομίες (8)·

37.

επισημαίνει ότι υφίσταται τεράστιο δυναμικό ρηξικέλευθης καινοτομίας όχι μόνο στις επιχειρήσεις αλλά και, σε ορισμένο βαθμό τουλάχιστον, στις περιφέρειες, τους δήμους και το δημόσιο τομέα (9)·

38.

σημειώνει, ως παράδειγμα, την έρευνα και την καινοτομία που διεξάγεται σε δήμους και περιφέρειες που λειτουργούν σαν «ζωντανά εργαστήρια»και πεδία δοκιμής σε τομείς όπως η ιατροφαρμακευτική περίθαλψη, ο πολεοδομικός σχεδιασμός και οι γενικές βελτιώσεις όσον αφορά την ευημερία, και τον τρόπο με τον οποίο καινοτομίες με σημαντικά οφέλη για τους τελικούς χρήστες και το κοινό μπορούν να υλοποιηθούν άμεσα σε αυτό το τοποκεντρικό πλαίσιο·

39.

φρονεί ότι, από την άποψη αυτή, πρέπει να επισημανθούν οι ευκαιρίες που συνδέονται με τη δημογραφική αλλαγή, όπως οι ευκαιρίες που δημιουργεί η οικονομία της τρίτης ηλικίας για τις επιχειρήσεις και τις οντότητες που εκπονούν και παρέχουν καινοτόμα προϊόντα και υπηρεσίες για τους ηλικιωμένους. Οι περιοχές που πλήττονται από τη δημογραφική αλλαγή είναι εκείνες όπου θα μπορούσε να αξιοποιηθεί περισσότερο ο τομέας αυτός για την κοινωνική καινοτομία και τις υπηρεσίες·

40.

φρονεί ότι οι τοπικές και περιφερειακές αρχές πρέπει να συμμετέχουν στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Καινοτομίας μαζί με εκπροσώπους του πανεπιστημιακού κόσμου και των επιχειρήσεων —συμπεριλαμβανομένων των μικρών και μεσαίων— προκειμένου οι εργασίες τους να επικεντρωθούν σαφώς σε θέματα σημαντικά για την κοινωνία, καθώς και ότι οι τοπικοί και περιφερειακοί ενδιαφερόμενοι φορείς πρέπει να καλύπτονται από τις δραστηριότητές του·

41.

εκτιμά ότι το συμβούλιο πρέπει να καταστήσει δυνατή τη συμμετοχή των περιφερειακών αρχών στην ανάπτυξη της επενδυτικής στήριξης·

Καθορισμός αποστολών σε επίπεδο ΕΕ στους τομείς της έρευνας και της καινοτομίας

42.

υποστηρίζει την ιδέα της διοργάνωσης διεπιστημονικής και πολυεπιστημονικής έρευνας και καινοτομίας με άξονα καλά προσδιορισμένες αποστολές με σαφείς στόχους που αφορούν ολόκληρη την ΕΕ και έχουν ξεκάθαρη ευρωπαϊκή προστιθέμενη αξία, καθώς και τη δημιουργία, κατ’ αυτόν τον τρόπο, συνεργειών με τις στρατηγικές έρευνας και καινοτομίας σε εθνικό, περιφερειακό και τοπικό επίπεδο, ιδίως δε στρατηγικών έξυπνης εξειδίκευσης. Σχετικό παράδειγμα αποτελεί η βιοοικονομία (10)·

43.

τονίζει ότι αυτές οι αποστολές πρέπει να έχουν σαφή αξία για την κοινωνία και να αποσκοπούν σε απτά οφέλη για το κοινό, το οποίο πρέπει επίσης να συμμετέχει στην ανάπτυξή τους. Επισημαίνει, ωστόσο, ότι θα ήταν σκόπιμο η διάρθρωση του προγράμματος να παρέχει τη δυνατότητα έρευνας και καινοτομίας από τη βάση, που θα επιλέγεται μέσω ανοιχτών προσκλήσεων υποβολής υποψηφιοτήτων, και διερευνητικών δραστηριοτήτων έρευνας και καινοτομίας·

44.

υπενθυμίζει την ανάγκη συμμετοχής των τοπικών και περιφερειακών αρχών στον καθορισμό και την υλοποίηση των αποστολών. Πιστεύει ότι οι αποστολές πρέπει να συνδέονται με τους στόχους βιώσιμης ανάπτυξης της Ατζέντας 2030 του ΟΗΕ και τονίζει τον ζωτικής σημασίας ρόλο των δήμων και των περιφερειών στην υλοποίηση των στόχων βιώσιμης ανάπτυξης του ΟΗΕ·

Η υποστήριξη της ταχείας διάδοσης και υιοθέτησης της καινοτομίας σε όλη την ΕΕ

45.

επικροτεί τη διεύρυνση των Ευρωπαϊκών Διαρθρωτικών και Επενδυτικών Ταμείων ώστε να περιλαμβάνουν αποτελεσματικότερα όλες τις περιφέρειες σε μια οικονομία με βάση την καινοτομία, μέσω της ενίσχυσης των στρατηγικών έξυπνης εξειδίκευσης (S3) και της στήριξης της διαπεριφερειακής καινοτομίας. Ταυτόχρονα, η μορφή που θα λάβει αυτή η διεύρυνση στην πράξη θα πρέπει να καθοριστεί σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο, όπου η γνώση των αναγκών είναι μεγαλύτερη·

46.

εφιστά την προσοχή στην πραγματοποιηθείσα ανάλυσηs (11) των διαφόρων τρόπων με τους οποίους οι περιφέρειες αντιμετωπίζουν τις προκλήσεις που συναντούν στην ανάπτυξη διαπεριφερειακής συνεργασίας σε διάφορα επίπεδα, και φρονεί ότι αυτή πρέπει να ληφθεί υπόψη στο σχεδιασμό όλων των χρηματοδοτικών μέσων που χρησιμοποιούνται για τη στήριξη της έρευνας και της καινοτομίας στα σχετικά τοπικά και περιφερειακά οικοσυστήματα·

47.

κρίνει ότι η Επιτροπή και τα κράτη μέλη που συμμετέχουν στις μακροπεριφερειακές στρατηγικές πρέπει να αναπτύξουν και να ενισχύσουν περαιτέρω την επιστημονική και πανεπιστημιακή συνεργασία των πανεπιστημίων τους με στόχο, μεταξύ άλλων, την ίδρυση έως το έτος 2024 ευρωπαϊκών πανεπιστημίων (12)·

Επένδυση στις δεξιότητες σε όλα τα επίπεδα και πιο επιχειρηματικά και διεπιστημονικά ευρωπαϊκά πανεπιστήμια

48.

συμφωνεί ότι μια καινοτόμος κοινωνία μάθησης χρειάζεται επίσης αλλαγές στα ιδρύματα βασικής και τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, και ότι τα πανεπιστήμια και τα ιδρύματα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης πρέπει να συνεργάζονται περισσότερο τόσο με τις επιχειρήσεις όσο και με την κοινωνία με στόχο ένα εκπαιδευτικό σύστημα που θα μπορεί να ανταποκρίνεται γρήγορα και ευέλικτα στις μεταβαλλόμενες ανάγκες σε δεξιότητες, στην απόκτηση δεξιοτήτων και στις ανάγκες κατάρτισης των μεμονωμένων πολιτών στους νομοθετικά κατοχυρωμένους κλάδους επαγγελμάτων και τεχνών·

49.

φρονεί ότι η ανοιχτή επιστήμη, ως κατευθυντήρια αρχή για τα πανεπιστήμια, τα ιδρύματα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης και τα ερευνητικά ιδρύματα, αποτελεί καλό τρόπο ενίσχυσης της διάδοσης της γνώσης στην κοινωνία εν γένει, καλεί ωστόσο την Επιτροπή να καταβάλει κάθε δυνατή προσπάθεια για τη στήριξη της ταχείας μετάβασης σε αυτήν, συμπεριλαμβανομένης της πρόσβασης στα αποτελέσματα της έρευνας και της καινοτομίας, η οποία προσφέρει ευκαιρίες ανοιχτής καινοτομίας και ευρύτερης συμμετοχής των πολιτών στην έρευνα και την καινοτομία·

50.

συμφωνεί ότι το Νέο θεματολόγιο δεξιοτήτων για την Ευρώπη (13) έχει αξία για τον καθορισμό των συνδέσμων που απαιτούνται μεταξύ των οικοσυστημάτων έρευνας και καινοτομίας —το ίδιο δε και οι αρχές του Σχεδίου δράσης για την Ψηφιακή εκπαίδευση και της Στρατηγικής για τις ψηφιακές δεξιότητες— και τονίζει ότι είναι ζητούμενο καθοριστικής σημασίας —όσον αφορά τη διά βίου μάθηση— τα πανεπιστήμια και τα λοιπά ιδρύματα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης να είναι σε θέση να αναπτύσσουν πλαίσιο υποστήριξης της ανοιχτής μάθησης.

Βρυξέλλες, 6 Φεβρουαρίου 2019.

Ο Πρόεδρος

της Ευρωπαϊκής Επιτροπής των Περιφερειών

Karl-Heinz LAMBERTZ

(1) COR 2017-00854-00-01 Γνωμοδότηση με θέμα «Η τοπική και περιφερειακή διάσταση του προγράμματος "Ορίζοντας 2020"και το νέο πρόγραμμα-πλαίσιο για την έρευνα και την καινοτομία»

(2) COR 2017-00854-00-01 Γνωμοδότηση με θέμα «Η τοπική και περιφερειακή διάσταση του προγράμματος "Ορίζοντας 2020"και το νέο πρόγραμμα-πλαίσιο για την έρευνα και την καινοτομία»

(3) COR-2018-03951-00-01 Γνωμοδότηση με θέμα το πρόγραμμα «Ψηφιακή Ευρώπη»(2021-2027)

(4) COR 2017-03214-00-00 Γνωμοδότηση με θέμα «Μια ευρωπαϊκή στρατηγική για τη βιομηχανία: ο ρόλος και η προοπτική των περιφερειακών και των τοπικών αρχών».

(5) COR 2017-04757-00-00 Γνωμοδότηση με θέμα «Ενίσχυση της καινοτομίας στις περιφέρειες της Ευρώπης: Στρατηγικές για μια ανθεκτική, βιώσιμη και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξη»

(6) COR 2017-00854-00-01 Γνωμοδότηση με θέμα «Η τοπική και περιφερειακή διάσταση του προγράμματος «Ορίζων 2020»και το νέο πρόγραμμα-πλαίσιο για την έρευνα και την καινοτομία»

(7) COR 2017-00854-00-01 Γνωμοδότηση με θέμα «Η τοπική και περιφερειακή διάσταση του προγράμματος «Ορίζων 2020»και το νέο πρόγραμμα-πλαίσιο για την έρευνα και την καινοτομία»

(8) COR 2016-02882-00-01 Γνωμοδότηση με θέμα «Σχέδιο δράσης της ΕΕ για την ηλεκτρονική διακυβέρνηση 2016-2020».

(9) COR 2017-03529-00-00 Γνωμοδότηση με θέμα «Η τοπική και περιφερειακή προοπτική για την προώθηση της καινοτομίας στον δημόσιο τομέα μέσω ψηφιακών λύσεων»

(10) COR 2017-00044-00-01 Γνωμοδότηση με θέμα «Η τοπική και περιφερειακή διάσταση της βιοοικονομίας και ο ρόλος των περιφερειών και των πόλεων».

(11) COR 2017-04757-00-00 Γνωμοδότηση με θέμα «Ενίσχυση της καινοτομίας στις περιφέρειες της Ευρώπης: Στρατηγικές για μια ανθεκτική, βιώσιμη και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξη».

(12) Ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο, την Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή και την Επιτροπή των Περιφερειών - Ισχυροποίηση της ευρωπαϊκής ταυτότητας μέσω της εκπαίδευσης και του πολιτισμού - Η συμβολή της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στη σύνοδο των ηγετών στο Γκέτεμποργκ, 17 Νοεμβρίου 2017 [COM(2017) 673 final].

(13) COR 2016-04094-00-01 Γνωμοδότηση με θέμα «Νέο θεματολόγιο δεξιοτήτων για την Ευρώπη».

16.5.2019

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 168/15

Γνωμοδότηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής των Περιφερειών με θέμα «Αντιμετώπιση της παραπληροφόρησης στο διαδίκτυο: μια Ευρωπαϊκή Προσέγγιση»

(2019/C 168/04)

Εισηγητής:	Olgierd GEBLEWICZ (PL/EPP), Περιφερειάρχης Δυτικής Πομερανίας
Έγγραφο αναφοράς:	COM(2018) 236 final

ΣΥΣΤΑΣΕΙΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ

Η ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ

Παρατηρήσεις

επισημαίνει ότι τα τελευταία χρόνια έχουν σημειωθεί σοβαρές και ταχείες μεταβολές στο παγκόσμιο οικοσύστημα των μέσων ενημέρωσης. Έχει διευρυνθεί ο ρόλος των μέσων κοινωνικής δικτύωσης όπως το Facebook, το Twitter, το YouTube, το WhatsApp ή το Instagram, τα οποία, ως πρωταρχικός δίαυλος επικοινωνίας μεταξύ των ατόμων, έχουν μέσα σε μικρό χρονικό διάστημα αλλάξει τον τρόπο με τον οποίο διαδίδονται οι πληροφορίες και οι απόψεις, ενώ η επιρροή που ασκούν και το κύρος που έχουν τα παραδοσιακά μέσα ενημέρωσης, καθώς και η ισχύς τους ως παράγοντες διαμόρφωσης της κοινής γνώμης, φθίνουν·

υπογραμμίζει ότι η συντριπτική πλειονότητα των πληροφοριών μεταδίδεται μέσω του διαδικτύου και ότι τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης θα μπορούσαν, στο εγγύς μέλλον, να αποτελούν το κύριο μέσο για τη διαβίβασή τους στους πολίτες, ιδίως στις δυτικές χώρες. Ήδη σήμερα, περισσότεροι από τους μισούς Ευρωπαίους χρησιμοποιούν τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης κάθε μέρα ή έστω δύο ή τρεις φορές την εβδομάδα·

σημειώνει ότι το κύριο χαρακτηριστικό των μέσων κοινωνικής δικτύωσης είναι ότι —σε αντίθεση με ό,τι συνέβαινε στο παρελθόν και με τις άλλες μορφές μέσων ενημέρωσης— παρέχουν τη δυνατότητα επικοινωνίας «πολλών με πολλούς». Κάθε χρήστης ενός τέτοιου διαύλου μπορεί —τουλάχιστον δυνητικά— να στείλει το δικό του μήνυμα σε εκατομμύρια άλλους χρήστες, χωρίς τη διαμεσολάβηση κανενός αρχισυντάκτη. Αυτό έχει τόσο θετικές όσο και αρνητικές συνέπειες·

επισημαίνει ότι ένα ακόμη γνώρισμα των μέσων κοινωνικής δικτύωσης είναι ότι στα «παραδοσιακά» ΜΜΕ (Τύπος, ραδιόφωνο και τηλεόραση) μια ομάδα δημιουργών (δημοσιογράφοι, συντάκτες και διαχειριστές) αποφασίζει τι δημοσιεύεται και μπορεί να κληθεί άμεσα να λογοδοτήσει με διάφορους τρόπους για τις αποφάσεις της. Στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης αυτό είναι συχνά πιο δύσκολο, δεδομένου ότι πρέπει καταρχάς να εντοπιστούν οι δημιουργοί του υλικού και οι δίαυλοι διανομής. Ταυτόχρονα, τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης συμβάλλουν στην ταχεία «ιότροπη» (viral) διάδοση πληροφοριών, ακόμη και ψευδών, στο ευρύ κοινό.

τονίζει ότι αυτή η —χαρακτηριστική για τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης— έλλειψη λογοδοσίας είναι απόρροια των ισχυουσών νομικών διατάξεων, αλλά και της ευρέως διαδεδομένης ανωνυμίας, η οποία γίνεται ανεκτή σε όλες τις πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης·

διαπιστώνει με ανησυχία ότι ο συνδυασμός της μαζοποίησης, της έλλειψης λογοδοσίας και της ανωνυμίας στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης έχει οδηγήσει στην παραβίαση των πρακτικών, των αρχών, των νομικών εγγυήσεων και των συνηθειών διασφάλισης, οι οποίες προορίζονταν μέχρι σήμερα να εξασφαλίζουν την αξιοπιστία ενός μηνύματος·

παρατηρεί με ιδιαίτερη ανησυχία ότι τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης έχουν μετατραπεί σε εργαλείο παραπληροφόρησης και πολιτικής, οικονομικής και κοινωνικής χειραγώγησης στα χέρια εγχώριων και μη παραγόντων. Είναι δύσκολο να υπολογιστεί η έκταση της χειραγώγησης που συντελείται σήμερα στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Σύμφωνα, πάντως, με τις διαθέσιμες μελέτες, μόνο κατά το 2018 οργανώθηκαν εκστρατείες χειραγώγησης και παραπληροφόρησης στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης σε 48 χώρες και διάφορες πολιτικές δυνάμεις (κόμματα, κυβερνήσεις κ.λπ.) σε όλο τον κόσμο δαπάνησαν πάνω από μισό δισεκατομμύριο δολάρια για την άσκηση ψυχολογικής πίεσης και τη χειραγώγηση της κοινής γνώμης στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης·

τονίζει επιπλέον ότι η παραπληροφόρηση συχνά χρησιμοποιείται για τη διάδοση απόψεων ασυμβίβαστων με τις «αδιαίρετες και οικουμενικές αξίες της αξιοπρέπειας του ανθρώπου, της ελευθερίας, της ισότητας και της αλληλεγγύης», που κατοχυρώνονται στον Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης και την Ευρωπαϊκή σύμβαση Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων·

επισημαίνει ότι η αποτελεσματικότητα αυτών των εκστρατειών παραπληροφόρησης έχει αυξηθεί κατακόρυφα χάρη στην πρόσβαση σε λεπτομερείς πληροφορίες προσωπικού χαρακτήρα σχετικά με τους χρήστες των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, που αποκτώνται μέσω των μέσων κοινωνικής δικτύωσης ή αγοράζονται από αυτά και οι οποίες μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την εξατομίκευση της επιδιωκόμενης παραπληροφόρησης, μεγιστοποιώντας έτσι τον αντίκτυπό της·

10.

προειδοποιεί ότι οι υφιστάμενοι μηχανισμοί λειτουργίας των μέσων κοινωνικής δικτύωσης τείνουν, περισσότερο από οποιονδήποτε άλλο δίαυλο πληροφόρησης, να διαδίδουν ψευδείς ειδήσεις. Σύμφωνα με ορισμένες επιστημονικές μελέτες, οι αναληθείς πληροφορίες που αναρτώνται π.χ. στο Twitter είναι 70 % πιο πιθανό να κοινοποιηθούν από τον χρήστη (το λεγόμενο «retweet») απ’ ό,τι μια ακριβής πληροφορία·

11.

υπογραμμίζει επίσης ότι, σε ορισμένες έρευνες, εντοπίζονται και άλλα ανησυχητικά φαινόμενα: λόγου χάρη, οι χρήστες των μέσων κοινωνικής δικτύωσης δυσκολεύονται σε μεγάλο βαθμό να διακρίνουν την εγκυρότητα και την αξιοπιστία των πληροφοριών που μεταδίδονται από τα εν λόγω μέσα·

12.

εκφράζει την ανησυχία της για την κατάσταση ετοιμότητας της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των κρατών μελών της όσον αφορά την αντιμετώπιση του νέου κύματος παραπληροφόρησης που μπορεί να πυροδοτήσει η τεχνητή νοημοσύνη. Η παραπληροφόρηση θεωρείται ήδη ένα από τα πλέον απειλητικά εργαλεία στις μελλοντικές πολεμικές συγκρούσεις·

13.

υποστηρίζει τα μηνύματα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου (1) σχετικά με τη σημασία που έχει η συνεργασία της ΕΕ και των κρατών μελών με τους παρόχους υπηρεσιών μέσων κοινωνικής δικτύωσης για την καταπολέμηση της διάδοσης της προπαγάνδας μέσω διαύλων κοινωνικής δικτύωσης η οποία ενδέχεται να απειλήσει την κοινωνική συνοχή των εδαφών μας και να οδηγήσει στη ριζοσπαστικοποίηση των πολιτών, ιδίως των νέων·

14.

διαπιστώνει με ικανοποίηση την πρόοδο της συζήτησης με θέμα τις ψευδείς ειδήσεις (παραπληροφόρηση) που εξακολουθεί να διεξάγεται σε ευρωπαϊκό επίπεδο· Η ανακοίνωση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής με τίτλο «Αντιμετώπιση της παραπληροφόρησης στο διαδίκτυο: μια Ευρωπαϊκή Προσέγγιση» αποτελεί βασικό σημείο αναφοράς στην εν εξελίξει συζήτηση με θέμα την πρόληψη της παραπληροφόρησης στο διαδίκτυο·

15.

τονίζει ότι στην ανακοίνωση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής εντοπίζονται τα εξής τέσσερα βασικά στοιχεία εν είδει στρατηγικής καταπολέμησης της παραπληροφόρησης στο Διαδίκτυο:

—	η βελτίωση της διαφάνειας (όσον αφορά τη γνώση της προέλευσης της παραπληροφόρησης, το σε ποιους και με ποιον τρόπο απευθύνεται και το ποιος πληρώνει για την παραγωγή και τη διάδοσή της),

—	η προώθηση της ποικιλομορφίας των πηγών ενημέρωσης, ιδίως όσων προτρέπουν τους πολίτες να χρησιμοποιούν την κρίση τους χάρη στο υψηλό επίπεδο που εγγυάται η έγκριτη δημοσιογραφία,

—	η ανάπτυξη ενός συστήματος για την αξιολόγηση της αξιοπιστίας των πηγών των πληροφοριών,

—	η εφαρμογή προγραμμάτων αγωγής του πολίτη,

16.

σημειώνει με ενδιαφέρον την έκθεση της ομάδας εμπειρογνωμόνων υψηλού επιπέδου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής με θέμα τις ψευδείς ειδήσεις και την παραπληροφόρηση στο διαδίκτυο, η οποία θα πρέπει να αποτελέσει αναγκαίο συμπλήρωμα της υπό εξέταση ανακοίνωσης. Η ομάδα εμπειρογνωμόνων εντόπισε πεδία στα οποία οι προσπάθειες που έχουν γίνει μέχρι σήμερα έχουν αποτύχει όπως π.χ. η αδιαφάνεια της λειτουργίας των αλγορίθμων που χρησιμοποιούν οι πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης για την ιεράρχηση και τη διάταξη του περιεχομένου που δημοσιεύεται στους χρήστες τους·

17.

υπογραμμίζει το χρήσιμο έργο της StratCom East, μια ειδικής μονάδας εντός της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Εξωτερικής Δράσης που επικεντρώνεται στην αποκάλυψη των μεθοδεύσεων προπαγάνδας και παραπληροφόρησης της Ρωσίας·

18.

επισημαίνει επίσης τη συζήτηση με θέμα την παραπληροφόρηση στο διαδίκτυο που διεξήχθη στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Μολονότι δεν επετεύχθη μια ενιαία θέση για την αντιμετώπιση της παραπληροφόρησης (οι πολιτικές ομάδες είχαν διαφορετικές απόψεις), κατά τη συζήτηση υπογραμμίστηκε ότι η απήχηση των ρωσικών φορέων προπαγάνδας στην κοινή γνώμη των κρατών μελών της ΕΕ θα πρέπει να αποτελέσει σοβαρή πηγή ανησυχίας·

Προτεραιότητες

19.

τονίζει ότι ο Χάρτης των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης κατοχυρώνει για κάθε πολίτη της ΕΕ «το δικαίωμα στην ελευθερία έκφρασης, το οποίο περιλαμβάνει την ελευθερία γνώμης και την ελευθερία λήψης ή μετάδοσης πληροφοριών ή ιδεών, χωρίς την ανάμειξη δημόσιων αρχών και αδιακρίτως συνόρων». Ο στόχος των θεσμικών οργάνων της ΕΕ πρέπει να είναι η διασφάλιση της αποτελεσματικής εφαρμογής του δικαιώματος στην ενημέρωση·

20.

υπενθυμίζει ότι ο κίνδυνος της παραπληροφόρησης επηρεάζει τις δημοκρατικές κοινωνίες και τα θεσμικά όργανα σε όλα τα επίπεδα. Η εσκεμμένη διάδοση ψευδών ειδήσεων διαδικτυακά μπορεί να έχει τις ίδιες καταστροφικές συνέπειες τόσο για τις τοπικές κοινότητες (και τις πολιτικές διαδικασίες, συμπεριλαμβανομένων των ευρωπαϊκών, των εθνικών και των τοπικών εκλογών) όσο και για μια ολόκληρη χώρα. Η ανάσχεση της παραπληροφόρησης πρέπει, επομένως, να αποτελέσει προτεραιότητα ενόψει των ευρωπαϊκών εκλογών τόσο για τα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα όσο και για τα δίκτυα κοινωνικής δικτύωσης, προκειμένου να εξασφαλιστούν ελεύθερες και αδιάβλητες εκλογές·

21.

υπενθυμίζει επίσης ότι η παραπληροφόρηση προκαλεί ζημίες στην κοινωνία σε πολλά επίπεδα: όχι μόνο οδηγεί στη λήψη πολιτικών αποφάσεων βάσει εσφαλμένων παραδοχών, αλλά μπορεί επίσης να εξάψει το μίσος, την επιθετικότητα, να προκαλέσει υλικές ζημίες στους πολίτες ή να απειλήσει την ανθρώπινη ζωή και υγεία. Σε μακροπρόθεσμη βάση, η παραπληροφόρηση θα υπονομεύσει επίσης την εμπιστοσύνη των πολιτών σε κάθε πηγή πληροφόρησης, αλλά και στα θεσμικά όργανα, στις αρχές και στη δημοκρατία·

22.

υπογραμμίζει, συν τοις άλλοις, ότι η καταπολέμηση της παραπληροφόρησης στο διαδίκτυο δεν πρέπει να αποβαίνει σε βάρος της ελευθερίας του λόγου ή του δικαιώματος στην προστασία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα, τα οποία πρέπει να παραμένουν πάντοτε στην αναπαλλοτρίωτη κυριότητα του κάθε χρήστη, ο οποίος είναι ο μόνος που δύναται να εγκρίνει, να ακυρώνει και να ελέγχει την πρόσβαση στο σύνολο ή σε μέρος των δεδομένων, και των άλλων θεμελιωδών αξιών της ευρωπαϊκής κοινότητας. Οποιαδήποτε μορφή λογοκρισίας είναι απαράδεκτη και οι λύσεις που θα επιλεγούν πρέπει να είναι αναλογικές·

23.

παρατηρεί ότι οι προσπάθειες των κύριων παραγόντων της αγοράς των μέσων κοινωνικής δικτύωσης —με την υποστήριξη των θεσμικών οργάνων της ΕΕ— επικεντρώνονται σήμερα στην καταπολέμηση της παραπληροφόρησης μέσω της «αυτορρύθμισης» των εν λόγω μέσων και της εθελούσιας συνεργασίας τους με εξωτερικούς συναρμοδίους (π.χ. οργανισμούς ελέγχου της ακρίβειας των ειδήσεων), και με θεσμικά όργανα του εκάστοτε κράτους. Οι πλατφόρμες μέσων κοινωνικής δικτύωσης πρέπει να καταβάλλουν μεγαλύτερες προσπάθειες για την αντιμετώπιση των ψευδών ειδήσεων, συμπεριλαμβανομένων της επισήμανσης (flagging), των διασταυρώσεων στοιχείων (fact-checking), καθώς και των δράσεων για το κλείσιμο ψεύτικων λογαριασμών, διοχετεύοντας, συγχρόνως, επαρκείς πόρους για την παρακολούθηση της ροής πληροφοριών σε διάφορες γλώσσες σε όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ. Επιπλέον, για τις πλατφόρμες μέσων κοινωνικής δικτύωσης θα πρέπει να ενισχυθεί περαιτέρω η έννοια των «εξακριβωμένων λογαριασμών» των χρηστών στην περίπτωση των Facebook, Twitter, Instagram ή Youtube, ώστε να αναγνωρίζονται ως αξιόπιστες πηγές σύμφωνες με τη δεοντολογία·

24.

επισημαίνει ότι, εφόσον οι σημερινές προσπάθειες (π.χ. o κώδικας δεοντολογίας για την παραπληροφόρηση, που αποδέχθηκαν προαιρετικά το 2018 το Facebook, το Twitter και άλλες πλατφόρμες) αποδειχθούν ανεπαρκείς και το πρόβλημα της παραπληροφόρησης εξακολουθήσει να οξύνεται, ίσως καταστεί αναγκαία η προσφυγή σε νομικά μέσα τα οποία θα υποχρεώνουν τα όργανα που ελέγχουν τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης να λαμβάνουν συγκεκριμένα μέτρα·

Ο ρόλος των τοπικών και των περιφερειακών αρχών στην καταπολέμηση της παραπληροφόρησης

25.

υπενθυμίζει ότι, εφόσον η παραπληροφόρηση επηρεάζει, μεταξύ άλλων, τις τοπικές πολιτικές και κοινωνικές διεργασίες, ενδέχεται επίσης να επηρεάζει την οργάνωση της ζωής των τοπικών κοινοτήτων, και, άρα, την ποιότητα ζωής των πολιτών·

26.

τονίζει ότι η ΕτΠ, ως εκπρόσωπος των τοπικών και των περιφερειακών αρχών δυνάμει των Συνθηκών της ΕΕ, είναι καθ’ ύλην αρμόδια τόσο να λαμβάνει μέρος σε συζητήσεις σχετικές με τον κίνδυνο της παραπληροφόρησης όσο και να εκκινεί και να συντονίζει τη δράση των τοπικών και των περιφερειακών αρχών της ΕΕ για την αντιμετώπιση του προβλήματος, σύμφωνα με τη γενικώς αναγνωρισμένη αρχή ότι η καταπολέμηση της παραπληροφόρησης πρέπει να βασίζεται στη συνεργασία των διαφόρων θεσμικών οργάνων·

27.

εντοπίζει τα εξής τρία κύρια πεδία στα οποία η ΕτΠ και οι τοπικές και οι περιφερειακές αρχές μπορούν να αναλάβουν πρωτοβουλία και να υποστηρίξουν αποτελεσματικά τις προσπάθειες κατά της παραπληροφόρησης στο Διαδίκτυο: την αγωγή του πολίτη, την υποστήριξη των ΜΚΟ και της κοινωνίας πολιτών, καθώς και την υποστήριξη των σύμφωνων με τη δεοντολογία τοπικών μέσων ενημέρωσης·

Αγωγή του πολίτη

28.

συμφωνεί με το συμπέρασμα, μεταξύ άλλων, της έκθεσης της ομάδας εμπειρογνωμόνων υψηλού επιπέδου για τις ψευδείς ειδήσεις (High Level Expert Group on Fake News and Online Disinformation) και την παραπληροφόρηση στο διαδίκτυο ότι η εκπαίδευση και η αγωγή των πολιτών σχετικά με την υπεύθυνη και συνειδητή χρήση των διαδικτυακών ΜΜΕ —ιδίως δε των μέσων κοινωνικής δικτύωσης— αποτελεί την καλύτερη μακροπρόθεσμη μέθοδο καταπολέμησης της παραπληροφόρησης·

29.

σημειώνει με ενδιαφέρον την πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για ένα νέο πρόγραμμα ενόψει της περιόδου 2021-2027 «Ψηφιακή Ευρώπη» (Digital Europe). Ταυτόχρονα, προτρέπει το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο να προτείνει να συμπεριληφθεί στο Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο που καλύπτει την ίδια περίοδο ως προτεραιότητα η δημιουργία μιας κοινωνίας ενημερωμένης, θωρακισμένης έναντι της προπαγάνδας και ικανής να επαληθεύει τις πληροφορίες που μεταδίδονται μέσω του διαδικτύου·

30.

επισημαίνει ότι οι τοπικές και οι περιφερειακές αρχές, έως το επίπεδο της δημόσιας διοίκησης που βρίσκεται εγγύτερα στον πολίτη και είναι συχνά αρμόδιο για την πρωτοβάθμια και τη δευτεροβάθμια εκπαίδευση, είναι καλύτερα σε θέση να δρομολογούν εκπαιδευτικά προγράμματα για την υπεύθυνη χρήση των διαδικτυακών πηγών πληροφοριών και την απόκτηση της ικανότητας διάκρισης μεταξύ αξιόπιστων και αναξιόπιστων πηγών·

31.

ενθαρρύνει τις τοπικές και τις περιφερειακές αρχές να λάβουν τα κατάλληλα μέτρα έτσι ώστε τα μαθήματα ορθής χρήσης των διαδικτυακών μέσων να αποτελέσουν μέρος των σχολικών προγραμμάτων από την πρωτοβάθμια κιόλας εκπαίδευση·

32.

υπενθυμίζει ταυτόχρονα ότι τα εκπαιδευτικά προγράμματα πρέπει να είναι έτσι σχεδιασμένα ώστε να τροποποιούνται ή να συμπληρώνονται, αναλόγως με τη διαρκώς μεταβαλλόμενη φύση των διαδικτυακών ΜΜΕ, ιδίως δε των μέσων κοινωνικής δικτύωσης·

33.

επισημαίνει επίσης ότι στη διδασκαλία της συνειδητής χρήσης των διαδικτυακών ΜΜΕ πρέπει να συνεκτιμάται το γεγονός ότι το μήνυμα των μέσων κοινωνικής δικτύωσης συχνά απευθύνεται στα συναισθήματα, τα οποία ενίοτε γίνονται αντιληπτά μόνο υποσυνείδητα από τους χρήστες. Για τον λόγο αυτόν, θα ήταν αναγκαία η κατάρτιση των εκπαιδευτικών ώστε να παρέχουν στους χρήστες (δηλαδή στους συμμετέχοντες στα εκπαιδευτικά προγράμματα) μέσα ανάλογα με την ηλικία και την εκπαίδευσή τους προκειμένου αυτοί οι τελευταίοι να αποφεύγουν τόσο την παγίδα επίκλησης του θυμικού όσο και την παγίδα της λεγόμενης γνωστικής προκατάληψης, δηλαδή την περίπτωση κατά την οποία ως αληθείς εκλαμβάνονται μόνον όσες πληροφορίες και απόψεις επιβεβαιώνουν τη δική μας προηγούμενη πεποίθηση·

34.

σημειώνει ότι η κατάρτιση και τα εργαλεία για τους εκπαιδευτικούς θα πρέπει να αποτελούν προαπαιτούμενο, λόγω της δυσκολίας που συνεπάγεται η διδασκαλία της συναισθηματικής νοημοσύνης και της κριτικής σκέψης. Σε γενικές γραμμές, οι εκπαιδευτικοί δεν λαμβάνουν καμία σχετική κατάρτιση και δεν έχουν κατ’ ανάγκην επίγνωση όχι μόνον της σημασίας της, αλλά ακόμη και της ίδιας της ύπαρξής της. Η δυσκολία διδασκαλίας μιας τόσο σημαντικής δεξιότητας, εφόσον ο εκπαιδευτικός δεν τη διαθέτει, θα πρέπει να αντισταθμίζεται μέσω εργαλείων και διαδικασιών ανάλογων με τη σημασία αυτών των δεξιοτήτων, όχι μόνο για την αντιμετώπιση της παραπληροφόρησης, αλλά και για την εξέλιξη του κάθε ατόμου ως πολίτη και επαγγελματία·

35.

υπενθυμίζει ότι είναι απαραίτητο να αυξηθεί η ευαισθητοποίηση των χρηστών σχετικά με την ουσία των δραστηριοτήτων ορισμένων μέσων κοινωνικής δικτύωσης και, σε ορισμένο βαθμό, ορισμένων παραδοσιακών μέσων ενημέρωσης που ενδέχεται να συμβάλλουν στη δημιουργία μιας σειράς από «φούσκες πληροφοριών» (information bubbles) ή «διαδικτυακών χώρων ανταλλαγής απόψεων για ομοϊδεάτες» (echo-chambers), όπου οι χρήστες προσλαμβάνουν μόνον απόψεις και πληροφορίες που τους είναι αρεστές, ενδεχομένως και ψευδείς πληροφορίες, για τη διόρθωση των οποίων οι χρήστες δεν ενημερώνονται. Επιπλέον, οι μηχανισμοί των κοινωνικών μέσων δικτύωσης δυσχεραίνουν τον διάλογο σχετικά με τις διαφορετικές επικρατούσες απόψεις και προοπτικές, καθώς και την επίτευξη συμβιβασμών, πράγμα το οποίο συνιστά την ουσία της δημοκρατίας·

36.

ενθαρρύνει τις τοπικές και τις περιφερειακές αρχές και τα όργανα που είναι αρμόδια σε θέματα εκπαίδευσης να ενημερώνουν συνεχώς τους καταναλωτές —και δη τους νέους— ότι η πρόληψη της παραπληροφόρησης στο διαδίκτυο είναι σαφώς προς το συμφέρον τους. Τούτο δε διότι η παραπληροφόρηση δεν περιορίζεται στον τομέα της πολιτικής και στα κοινωνικά θέματα, αλλά, συχνά, παρατηρείται και στο πλαίσιο του εμπορίου (χρηματοοικονομικές υπηρεσίες, διαδικτυακές πωλήσεις ή συμβουλές υγείας). Η λήψη σημαντικών αποφάσεων βάσει της παραπληροφόρησης ενδέχεται να έχει τραγικές συνέπειες·

37.

δηλώνει πρόθυμη να υποστηρίξει τις τοπικές και τις περιφερειακές αρχές σε αυτό το πεδίο, μεταξύ άλλων, συγκεντρώνοντας σχετικές εμπειρίες από όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ, και εκκινώντας την εκπόνηση κωδίκων δεοντολογίας·

Υποστήριξη των ΜΚΟ

38.

ενθαρρύνει τις τοπικές αρχές και κοινότητες να προβούν στη δημιουργία ενός πλαισίου υποστήριξης των οργανώσεων του τριτογενούς τομέα που ασχολούνται με την καταπολέμηση της παραπληροφόρησης (π.χ. μέσω της επαλήθευσης ειδήσεων ή της αγωγής του πολίτη)·

39.

υπογραμμίζει ότι αυτή η υποστήριξη κρίνεται αναγκαία, δεδομένου ότι το κόστος επαλήθευσης των πληροφοριών είναι κατά μία τάξη μεγέθους μεγαλύτερο από εκείνο της χάλκευσής τους. Οι ανεξάρτητοι οργανισμοί που αναλαμβάνουν την επαλήθευση δεδομένων, καθώς και όσοι επιδιώκουν να εκπαιδεύσουν τους πολίτες ώστε να αναγνωρίζουν τις ψευδείς ειδήσεις θα πρέπει να μπορούν να βασίζονται σε αντίστοιχη υλική βοήθεια·

40.

επισημαίνει ότι οι ίδιες οι τοπικές και οι περιφερειακές αρχές είναι αυτές που έχουν την ικανότητα να παρέχουν τέτοια υποστήριξη υπό διάφορες μορφές (διαγωνισμοί για την παροχή επιχορηγήσεων, προτιμησιακή εκμίσθωση χώρων και άλλες μορφές ενίσχυσης)·

41.

εφιστά την προσοχή στη δυνατότητα της ΕτΠ να δρα συντονιστικά, να καθορίζει τις βέλτιστες πρακτικές και να διευκολύνει την ανταλλαγή εμπειριών·

Η συνδρομή των τοπικών μέσων ενημέρωσης

42.

επισημαίνει ιδιαίτερα ότι πολύ μεγάλο ποσοστό της παραπληροφόρησης που διαδίδεται στο διαδίκτυο είναι τοπικού χαρακτήρα και ότι τα τοπικά και τα περιφερειακά μέσα ενημέρωσης μπορούν να διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο για τη διόρθωσή της, ακολουθώντας τα σχετικά πρωτόκολλα και εξασφαλίζοντας την ενδεδειγμένη υποστήριξη. Για αυτούς και για άλλους λόγους, η ΕτΠ υπογραμμίζει τη σημασία της ύπαρξης ποιοτικών τοπικών και περιφερειακών μέσων ενημέρωσης, παράλληλα με δυναμικούς τοπικούς και περιφερειακούς παράγοντες, μεταξύ των οποίων οι δημόσιοι φορείς διαδραματίζουν επίσης ζωτικό ρόλο. Τέλος, το στοιχείο αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό κατά τη μετάβαση που συντελείται επί του παρόντος όσον αφορά την κατανάλωση και την παραγωγή μέσων ενημέρωσης·

43.

υπενθυμίζει ότι τα τοπικά μέσα ενημέρωσης, λόγω της πολυμορφίας τους, αποτελούν εχέγγυο για την προάσπιση του πολιτικού και ενημερωτικού πλουραλισμού σε κάθε περιοχή ή περιφέρεια, καθώς και ότι η προάσπιση αυτού του πλουραλισμού θα πρέπει να αποτελεί στόχο προτεραιότητας. Επί του παρόντος, τα τοπικά μέσα ενημέρωσης σε πολλές χώρες της ΕΕ βρίσκονται σε δύσκολη κατάσταση. Η είσοδος των μέσων κοινωνικής δικτύωσης στην αγορά τους, σε συνδυασμό με τις τεχνικές δυνατότητές τους (να προσεγγίζουν μεμονωμένα άτομα και να απευθύνουν το μήνυμά τους σε συγκεκριμένα άτομα), έχει περιστείλει την οικονομική βάση της λειτουργίας των τοπικών μέσων ενημέρωσης (π.χ. τις πληρωμένες καταχωρίσεις), ταυτόχρονα, σε ορισμένες περιπτώσεις, με συνειδητές προσπάθειες που καταβάλλονται σε πολιτικό επίπεδο για την αποδυνάμωσης της πολυφωνίας των μέσων ενημέρωσης. Ασφαλώς, τα αποδυναμωμένα από υλική άποψη μέσα ενημέρωσης είναι λιγότερο ικανά να ανασκευάζουν δραστικά τις ψευδείς ειδήσεις που κυκλοφορούν στο διαδίκτυο·

44.

ζητεί, ως εκ τούτου, να διεξαχθεί μια πανευρωπαϊκή συζήτηση με θέμα τους δυνητικούς τρόπους υποστήριξης των τοπικών μέσων ενημέρωσης. Η συζήτηση θα πρέπει να επικεντρωθεί σε δύο μη αντικρουόμενα ζητήματα: στην παροχή υποστήριξης στα μέσα ενημέρωσης κατά τη διαδικασία ανάπτυξης βιώσιμων επιχειρηματικών μοντέλων, καθώς και στην παροχή βοήθειας από τις τοπικές και τις περιφερειακές αρχές (τις τοπικές κοινότητες, αλλά και τα θεσμικά όργανα κεντρικού ή ενωσιακού επιπέδου) στα τοπικά μέσα ενημέρωσης, για παράδειγμα με τη χορήγηση επιδοτήσεων σε συγκεκριμένα μέσα ενημέρωσης, έτσι ώστε να εξασφαλιστεί μια υγιής πολυφωνία, χωρίς να παύσει να είναι συμβατή η λειτουργία τους με τους κανόνες της ενιαίας αγοράς της ΕΕ, και ιδίως με τους κανόνες περί κρατικών ενισχύσεων. Εν τω μεταξύ, συνιστά στα τοπικά και τα περιφερειακά θεσμικά όργανα να θεσπίσουν προσωρινά μέτρα για την υποστήριξη του τοπικού Τύπου προκειμένου να εξασφαλιστεί η επιβίωσή του.

Βρυξέλλες, 6 Φεβρουαρίου 2019.

Ο Πρόεδρος

της Ευρωπαϊκής Επιτροπής των Περιφερειών

Karl-Heinz LAMBERTZ

(1) Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο 2016/2030(INI).

16.5.2019

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 168/21

Γνωμοδότηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής των Περιφερειών με θέμα «Ψηφιοποίηση του τομέα της υγείας»

(2019/C 168/05)

Εισηγητής:

Fernando López MIRAS (ES/EPP), Περιφερειάρχης Μούρθιας

Έγγραφο αναφοράς:

Ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο, την Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή και την Επιτροπή των Περιφερειών σχετικά με τη διευκόλυνση του ψηφιακού μετασχηματισμού του τομέα της υγείας και της περίθαλψης στην ψηφιακή ενιαία αγορά, την ισχυροποίηση των πολιτών και την ανάπτυξη μιας υγιέστερης κοινωνίας

[COM(2018) 233]

Η ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ

Γενικές παρατηρήσεις

εκφράζει την ικανοποίησή της για την πρωτοβουλία της Επιτροπής που επιχειρεί να προωθήσει τη συνεργασία μεταξύ των κρατών μελών της ΕΕ για την επίσπευση της καθιέρωσης του ψηφιακού μετασχηματισμού στον τομέα της υγείας, με στόχο την επίτευξη αποτελεσματικότερης ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης στην Ευρώπη, την πρόοδο της έρευνας, τη βελτίωση της πρόληψης ασθενειών και της εξατομικευμένης φροντίδας και περίθαλψης, καθώς και την παροχή στους πολίτες ισότιμης πρόσβασης σε υψηλής ποιότητας υπηρεσίες περίθαλψης, υπενθυμίζοντας ότι η οργάνωση των συστημάτων υγείας αποτελεί αρμοδιότητα των κρατών μελών·

έχει επίγνωση της πρόκλησης που αντιμετωπίζουν οι οργανισμοί τοπικής αυτοδιοίκησης σε ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση: γήρανση του πληθυσμού και επακόλουθη αύξηση των χρόνιων παθήσεων και της πολυνοσηρότητας, με αποτέλεσμα να αυξάνεται η ζήτηση πόρων και να τίθεται ζήτημα αλλαγής του προτύπου περίθαλψης·

εφιστά την προσοχή στον μεγάλο όγκο δεδομένων υγείας που αποθηκεύονται σήμερα σε χωριστά συστήματα, υποστηρίζει δε ότι η αποτελεσματικότερη αξιοποίηση των δεδομένων αυτών χάρη στη διασύνδεση και την ανάλυση μαζικών δεδομένων θα μπορούσε όχι μόνο να καταστήσει βιώσιμα τα συστήματα υγείας και κοινωνικής πρόνοιας, αλλά και να τα βελτιώσει·

τονίζει ότι, ως απάντηση στις προκλήσεις αυτές που αντιμετωπίζει η Ευρώπη, απαιτείται ψηφιακός μετασχηματισμός στον τομέα της υγείας και της περίθαλψης·

πιστεύει ότι η υιοθέτηση ψηφιακών λύσεων για την υγεία και την περίθαλψη εξακολουθεί να καθυστερεί και παρουσιάζει μεγάλες αποκλίσεις μεταξύ κρατών μελών και μεταξύ περιφερειών, υπάρχει δε κίνδυνος τα οφέλη της κοινωνίας της πληροφορίας να συγκεντρωθούν στις πλέον ανεπτυγμένες περιφέρειες και μητροπολιτικές περιοχές. Κάτι τέτοιο θα άφηνε στο περιθώριο τις πιο απομακρυσμένες περιφέρειες, τις αγροτικές ή αραιοκατοικημένες περιοχές και τα νησιά, τις περιοχές, δηλαδή, ακριβώς που θα έπρεπε να έχουν προτεραιότητα στην καθιέρωση ψηφιακών λύσεων, οι οποίες θα μπορούσαν να μετριάσουν την απομόνωσή τους·

αναγνωρίζει ότι, παρά τις προσπάθειες που έχουν ήδη καταβληθεί, εξακολουθούν να χρησιμοποιούνται ανά την ΕΕ ασύμβατοι μεταξύ τους μορφότυποι και ασύμβατα πρότυπα για τα συστήματα ηλεκτρονικών μητρώων υγείας·

θεωρεί αναγκαία την ασφαλή πρόσβαση σε γονιδιωματικές πληροφορίες και σε άλλα δεδομένα υγείας και τη διασυνοριακή τους ανταλλαγή, ώστε να προωθηθεί η έρευνα και να επιτευχθεί ακριβέστερη διάγνωση και πιο εξατομικευμένη θεραπεία των ασθενειών, επιτυγχάνοντας έτσι πρόοδο προς την εξατομικευμένη ιατρική·

χαιρετίζει τις πρωτοβουλίες της Επιτροπής που αποβλέπουν στη στήριξη της καθιέρωσης της ηλεκτρονικής υγείας (ηλ-υγεία/eHealth) στις περιφέρειες, ως μέσου αντιμετώπισης της πρόκλησης της γήρανσης: τις δομές συνεργασίας όπως η Ευρωπαϊκή σύμπραξη καινοτομίας με θέμα την ενεργό και υγιή γήρανση (European Innovation Partnership in Active and Healthy Ageing), τον ορισμό δικτυακών κέντρων αναφοράς για την ενεργό και υγιή γήρανση (Active and Healthy Ageing [AHA] Reference Sites), ή ακόμη τη στήριξη του “Blueprint on Digital Transformation of Health and Care for the Ageing Society” (Οδηγός για τον ψηφιακό μετασχηματισμό της υγείας και της περίθαλψης ενόψει της γήρανσης της κοινωνίας)·

επικροτεί τις νέες προτάσεις χρηματοδότησης για την περίοδο 2021-2027, στις οποίες η ψηφιοποίηση της υγείας κατέχει εξέχουσα θέση. Πιο συγκεκριμένα, επιδοκιμάζει την πρόταση κανονισμού με θέμα το πρόγραμμα «Ψηφιακή Ευρώπη» για την περίοδο 2021-2027 και επιμένει ότι, στον δημόσιο τομέα και σε τομείς κοινής ωφελείας —όπως η υγεία, η περίθαλψη ή η εκπαίδευση κ.λπ.—, είναι αναγκαίο να διαδοθούν και να ενσωματωθούν σύγχρονες ψηφιακές τεχνολογίες και δη η πληροφορική υψηλών επιδόσεων, η τεχνητή νοημοσύνη, η ασφάλεια των πληροφοριών και η κυβερνοασφάλεια·

Ευρωπαϊκός ηλεκτρονικός ιατρικός φάκελος και διασυνοριακή υγεία: ασφαλής πρόσβαση των πολιτών στα δεδομένα της υγείας τους

10.

εκφράζει την ικανοποίησή της για το γεγονός ότι οι αρχές της προστασίας των δεδομένων αποτελούν κεντρικό στοιχείο στις προτάσεις της Επιτροπής, ενώ παράλληλα λαμβάνονται υπόψη οι ευκαιρίες που προσφέρει ο νέος γενικός κανονισμός για την προστασία δεδομένων (ΓΚΠΔ) ως προς την πρόοδο σε θέματα ασφαλούς πρόσβασης στα δεδομένα υγείας·

11.

επισημαίνει ότι χρειάζεται να βελτιωθεί η ικανότητα αυτοδιαχείρισης της υγείας και ο γραμματισμός σε θέματα υγείας των πολιτών —αφενός γιατί έχει επίδραση στην υγεία και αφετέρου για να προωθηθεί η βιωσιμότητα των συστημάτων υγείας— και ότι οι τεχνολογίες των πληροφοριών και των επικοινωνιών (ΤΠΕ) αποτελούν βασικό υποστηρικτικό στοιχείο. Επίσης, κρίνει σκόπιμο να δοθούν κατάλληλοι προσανατολισμοί εκ μέρους των αρχών υγείας, ώστε να αντισταθμιστεί η σύγχυση λόγω μη έγκυρης επιστημονικά υπερπληροφόρησης που προκαλείται στο διαδίκτυο σε θέματα υγείας·

12.

τονίζει ότι οι περισσότεροι πολίτες δεν γνωρίζουν καλά τις πιθανές επιπτώσεις από την κοινή έκθεση των προσωπικών τους δεδομένων, ούτε και τους πολύπλοκους κανόνες που διέπουν την πρόσβαση στα δεδομένα αυτά·

13.

ως εκ τούτου, διατυπώνει την απογοήτευσή της για το γεγονός ότι στις προτάσεις της Επιτροπής δεν συμπεριλαμβάνονται συγκεκριμένα μέτρα προκειμένου να ευαισθητοποιηθεί το κοινό και να εξασφαλιστεί ότι οι πολίτες και οι ασθενείς θα κατανοούν πλήρως το νομικό πλαίσιο που προστατεύει την ιδιωτικότητα των δεδομένων υγείας, συνιστά δε στην Επιτροπή να στηρίξει ενημερωτικές εκστρατείες σε ολόκληρη την ΕΕ, κατά τις οποίες θα αναλυθεί ο τρόπος με τον οποίο θα προστατεύεται η ιδιωτικότητα των δεδομένων υγείας στο νέο νομικό πλαίσιο·

14.

Προτρέπει την Επιτροπή να εξακολουθήσει να προωθεί δράσεις για την εξάλειψη των εμποδίων που παρακωλύουν τη διαλειτουργικότητα των συστημάτων ηλεκτρονικής υγείας —γεγονός που θα καταστήσει αποδοτικότερα τα συστήματα αυτά, καθώς η απουσία διαλειτουργικότητας έχει πραγματικό και μετρήσιμο κόστος·

15.

υποστηρίζει την υιοθέτηση σύστασης της Επιτροπής σχετικά με τις τεχνικές προδιαγραφές για έναν ευρωπαϊκό μορφότυπο ηλεκτρονικής ανταλλαγής ιατρικών μητρώων και την περαιτέρω ανάπτυξη της υποδομής ψηφιακών υπηρεσιών ηλεκτρονικής υγείας, έτσι ώστε να έχουν οι πολίτες και οι ασθενείς δυνατότητα πρόσβασης στα προσωπικά τους δεδομένα υγείας, να μπορούν αυτά να χρησιμοποιηθούν για σκοπούς έρευνας και δημόσιας υγείας, καθώς και για λόγους διευκόλυνσης της ελεύθερης κυκλοφορίας των προσώπων, η οποία σήμερα αποθαρρύνεται σε περιπτώσεις πολύπλοκων ασθενειών·

16.

ζητά από τα κράτη μέλη να αποτρέψουν την τοπικοποίηση (γεωγραφικό περιορισμό) των υπηρεσιών (localising services) —που στηρίζεται στην εσφαλμένη άποψη ότι οι συγκεντρωτικές τοπικοποιημένες υπηρεσίες είναι πιο ασφαλείς— και να αρχειοθετούν συγκεντρωτικά τα δεδομένα, χρησιμοποιώντας κατάλληλες προς τούτο τεχνολογίες, όπως η τεχνολογία αλυσίδας συστοιχιών (blockchain). Σημαντικό είναι επίσης να προωθηθεί η χρήση διεθνών και ανοικτών προτύπων, ώστε να αποφευχθούν λύσεις που οδηγούν σε εξάρτηση από έναν συγκεκριμένο πάροχο·

17.

επιμένει ότι πρέπει να προστατεύονται τα δεδομένα των ασθενών και να διασφαλίζονται καταλλήλως, έτσι ώστε να μην γίνεται κατάχρηση των πληροφοριών τους· Ομοίως, τονίζει ότι οι ευκαιρίες που προκύπτουν από την ευρύτερη πρόσβαση στα δεδομένα των ασθενών δεν πρέπει σε καμία περίπτωση να αποβαίνουν σε βάρος των δικαιωμάτων τους, αλλά αντιθέτως, να λειτουργούν ευεργετικά για τον καθένα εξ αυτών. Υπό αυτήν την έννοια, προτρέπει την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να εξετάσει με ποια μέτρα μπορεί να προστατεύει τους ασθενείς από πιθανές ανισορροπίες ισχύος μεταξύ των ίδιων και των φορέων περίθαλψης —ανισορροπίες που ενδέχεται να ανακύψουν εξαιτίας αυτής της αυξημένης δυνατότητας πρόσβασης στα δεδομένα υγείας των ασθενών·

18.

επισημαίνει ότι ο ψηφιακός ιατρικός φάκελος μπορεί να προσφέρει ευκαιρίες καλύτερου συντονισμού της περίθαλψης σε εθνικό και σε περιφερειακό επίπεδο, καθώς θα επιτρέπει την ανταλλαγή δεδομένων υγείας σε πραγματικό χρόνο μεταξύ επαγγελματιών της υγείας, ιδίως στην περίπτωση ασθενών με περίπλοκες πολυσυστημικές ασθένειες και σπάνιες νόσους·

19.

επισημαίνει, επιπλέον, ότι, σε ορισμένα κράτη μέλη, οι δημόσιες αρχές έχουν πραγματοποιήσει εκτεταμένες επενδύσεις στην ανάπτυξη ηλεκτρονικών ιατρικών φακέλων ασθενών και ψηφιακών πλατφορμών που εξασφαλίζουν στους πολίτες πρόσβαση στο σύνολο ή σε μέρος των προσωπικών τους δεδομένων υγείας. Είναι σημαντικό να συνεκτιμηθούν δεόντως αυτές οι ουσιαστικές επενδύσεις, να αξιοποιηθούν οι εμπειρίες των συγκεκριμένων κρατών μελών και να μην επιβαρυνθούν περαιτέρω οι εθνικές, οι περιφερειακές και οι τοπικές αρχές με περιττές δαπάνες στον συγκεκριμένο τομέα·

20.

προτείνει στην Επιτροπή, πέραν της καθιέρωσης ενός ευρωπαϊκού μορφοτύπου για την ανταλλαγή ηλεκτρονικών ιατρικών μητρώων, να προωθήσει τη δημιουργία ευρωπαϊκού ηλεκτρονικού ιατρικού φακέλου. Πάντα δε με βάση την ασφαλή πρόσβαση στο κλινικό ιστορικό, ο ασθενής θα είναι ο ιδιοκτήτης όλων των δεδομένων και θα μπορεί να παρέχει την πρόσβαση σε αυτά, πρόσβαση την οποία θα μπορεί εκ των υστέρων να ελέγχει·

21.

υπογραμμίζει, επίσης, ότι, σε ορισμένα κράτη μέλη, οι δημόσιες αρχές έχουν ήδη αναπτύξει, ή βρίσκονται στο στάδιο ανάπτυξης, ψηφιακές δομές διακυβέρνησης και συστήματα για τις δηλώσεις συναίνεσης, για την καταγραφή πληροφοριών συμβάντων κ.λπ. όσον αφορά τα δεδομένα των ασθενών και την πρόσβαση σε αυτά. Είναι ζωτικής σημασίας, για τις περαιτέρω δράσεις στο πεδίο των ευρωπαϊκών ηλεκτρονικών ιατρικών φακέλων ασθενών, να αξιοποιηθούν οι εμπειρίες που έχουν αποκτηθεί σε εθνικό, σε περιφερειακό και σε τοπικό επίπεδο στον συγκεκριμένο τομέα·

Καλύτερες βάσεις δεδομένων, ώστε να προωθηθεί η πρόληψη, η έρευνα και η εξατομικευμένη ιατρική

22.

θεωρεί ότι η ανταλλαγή προσωπικών δεδομένων υγείας έχει καίρια σημασία για την έρευνα στον τομέα της δημόσιας υγείας και την κλινική έρευνα, και συνεπώς τα κράτη θα πρέπει να μπορούν, χωρίς να θίγεται το θεμελιώδες δικαίωμα στην προστασία των δεδομένων, να μετατρέπουν τα δεδομένα αυτά σε γνώση που θα επιστρέφει στον πολίτη·

23.

πιστεύει ότι απαιτείται καλύτερος συντονισμός μεταξύ των υφιστάμενων εθνικών και περιφερειακών πρωτοβουλιών, για την από κοινού αξιοποίηση γονιδιωματικών δεδομένων και άλλων δεδομένων υγείας στα πεδία της εξατομικευμένης έρευνας και ιατρικής, και ενθαρρύνει τα κράτη μέλη να συνυπογράψουν τη δήλωση «Towards access to at least 1 million sequenced genomes in the European Union by 2022» (Για την πρόσβαση σε τουλάχιστον 1 εκατομμύριο αλληλουχίες γονιδιωμάτων στην Ευρωπαϊκή Ένωση έως το 2022)·

24.

Παρακινεί την Επιτροπή να σταθμίσει το ενδεχόμενο οι γενετικές μελέτες που θα πραγματοποιούνται σε Ευρωπαίους πολίτες για κλινικούς λόγους να φέρουν ενιαία ταυτοποίηση, ώστε να διευκολύνεται η εφαρμογή των σχετικών πληροφοριών σε δράσεις πρόληψης, διάγνωσης ή θεραπείας που ενδέχεται να χρειαστεί ο πολίτης κατά τη διάρκεια της ζωής του, και τούτο πάντοτε με τη συγκατάθεσή του, δεδομένου ότι ο ασθενής θα είναι πάντα ο ιδιοκτήτης των δεδομένων. Σήμερα, η τεχνολογία της αλυσίδας συστοιχιών (blockchain) συνιστά ασφαλές πρωτόκολλο, βάσει του οποίου μπορεί να εξασφαλιστεί η διαθεσιμότητα των δεδομένων, ενώ παράλληλα θα διαφυλάσσεται η εμπιστευτικότητά τους και θα παραμένουν υπό τον έλεγχο του πολίτη·

25.

ζητά από την Επιτροπή να υιοθετήσει μέτρα που θα προωθήσουν την αξιοποίηση ασφαλούς τεχνολογίας και τεχνολογίας που διασφαλίζει την ανωνυμία για τη χρήση δεδομένων στον τομέα της υγείας —λαμβανομένου υπόψη του δυναμικού που διαθέτουν βασικές τεχνολογίες όπως η τεχνητή νοημοσύνη ή η υπολογιστική υψηλών επιδόσεων (high-performance computing)—, χάρη σε έναν καλύτερο συντονισμό μεταξύ των παραγόντων του συστήματος, στον οποίο να συμμετέχουν οι περιφέρειες, ο δημόσιος και ο ιδιωτικός τομέας (συμπεριλαμβανομένων των μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων ηλεκτρονικής υγείας), ερευνητικά κέντρα, καθώς και άλλοι ενδιαφερόμενοι φορείς·

26.

επικροτεί την πρόθεση της Επιτροπής να στηρίξει την ανάπτυξη τεχνικών προδιαγραφών για την ασφαλή πρόσβαση και τη διασυνοριακή ανταλλαγή γονιδιωματικών πληροφοριών και άλλων πληροφοριών υγείας για ερευνητικούς σκοπούς, καθώς και την εφαρμογή πρότυπων δράσεων που θα συντονίζουν κατάλληλα προγράμματα, πρωτοβουλίες και φορείς σε εθνικό και σε ενωσιακό επίπεδο, ενώ παράλληλα επισημαίνει ότι οι εγγυήσεις που θα παρέχονται πρέπει να είναι μεγαλύτερες στην περίπτωση της χρήσης γονιδιωματικών δεδομένων·

27.

θεωρεί πρόσφορη την πρόθεση της Επιτροπής να δημιουργήσει μηχανισμό προαιρετικού συντονισμού μεταξύ των εθνικών αρχών της ΕΕ για την κοινή χρήση γονιδιωματικών και άλλων δεδομένων υγείας, με στόχο την πρόοδο της πρόληψης, της έρευνας για την υγεία του πληθυσμού και της εξατομικευμένης ιατρικής·

28.

προτρέπει την Επιτροπή τα μέτρα που θα λάβει για την πρόσβαση και την επαναχρησιμοποίηση δεδομένων που έχουν στην κατοχή τους οι δημόσιες υπηρεσίες να συντονίζονται με άλλες δράσεις που προωθεί, όπως αυτές που δρομολογούνται στην ανακοίνωση της Επιτροπής με τίτλο «Προς έναν κοινό ευρωπαϊκό χώρο δεδομένων» [COM(2018) 232]·

29.

ζητά από την Επιτροπή να προωθήσει τις δυνατότητες που προσφέρουν τα ευρωπαϊκά δίκτυα αναφοράς (European Reference Networks), τα οποία προβλέπονται στην οδηγία περί εφαρμογής των δικαιωμάτων των ασθενών στο πλαίσιο της διασυνοριακής υγειονομικής περίθαλψης, προκειμένου να διευκολύνει την εφαρμογή της μεταγραφικής διατομεακής έρευνας στο πεδίο της εξατομικευμένης ιατρικής για τους ασθενείς που πάσχουν από σπάνιες ή χαμηλού επιπολασμού νόσους ή από σύνθετες παθήσεις·

30.

προτρέπει την Επιτροπή να ξεκινήσει συζήτηση σε ευρωπαϊκό επίπεδο σχετικά με τα δεοντολογικά, νομικά και κοινωνικά ζητήματα που σχετίζονται με τη χρήση των γονιδιωματικών και άλλων δεδομένων υγείας τόσο για σκοπούς δημόσιας υγείας όσο και έρευνας, εκφράζει δε την πεποίθηση ότι τα ζητήματα αυτά πρέπει να εντάσσονται στην κανονιστική προσέγγιση της Επιτροπής και των κρατών μελών, λαμβανομένου υπόψη του ρόλου των δεοντολογικών επιτροπών και των επιτροπών εμπειρογνωμόνων, καθώς και της αυτονομίας των χρηστών των υπηρεσιών υγείας·

31.

παροτρύνει τα κράτη μέλη να ενισχύσουν και, εν ανάγκη, να διευρύνουν την υφιστάμενη ικανότητα ώστε να εξασφαλίζεται η συνεχής και τακτική συλλογή σχετικών με την υγεία δεδομένων, καθώς αυτό θα συντελέσει στην ποιότητα των διεθνών δεδομένων που διαθέτουν οργανισμοί όπως η Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας (ΠΟΥ) και ο Οργανισμός Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ)·

32.

ενθαρρύνει τα κράτη μέλη να προωθήσουν την κοινοχρησία των δεδομένων, εφαρμόζοντας τις πολιτικές ανοικτής πρόσβασης, σύμφωνα με τους στόχους της ανοικτής επιστήμης και με τη δημιουργία Ευρωπαϊκού νέφους ανοικτής επιστήμης (European Open Science Cloud)·

Ψηφιακά εργαλεία για την ενδυνάμωση των ασθενών και τη φροντίδα με επίκεντρο τον άνθρωπο: ολοκληρωμένη φροντίδα, γήρανση, χρόνιες παθήσεις, πολυνοσηρότητα

33.

επισημαίνει ότι η γήρανση του πληθυσμού, με την επακόλουθη αύξηση των χρόνιων ασθενειών και της πολυνοσηρότητας —και συνεπώς των δαπανών υγείας— καθιστά αναγκαία μια διεπιστημονική και ολοκληρωμένη προσέγγιση της φροντίδας, και ότι η ηλεκτρονική υγεία και η ηλεκτρονική ανταλλαγή δεδομένων μεταξύ των ασθενών, των ατόμων που τους παρέχουν φροντίδα και των κέντρων παροχής φροντίδας και περίθαλψης διευκολύνει την παροχή φροντίδας με επίκεντρο τον άνθρωπο και τη μετάβαση από τη θεσμική παροχή φροντίδας στη φροντίδα που στηρίζεται σε μια κοινότητα·

34.

υπογραμμίζει ότι η παιδεία αποτελεί καθοριστικό στοιχείο για την ενεργό συμμετοχή των πολιτών στον ψηφιακό μετασχηματισμό και, ως εκ τούτου, απευθύνει έκκληση στην Επιτροπή και στα κράτη μέλη να δώσουν μεγαλύτερη έμφαση στη βελτίωση του ψηφιακού γραμματισμού πολιτών και ασθενών, χάρη στην ανάπτυξη κατάλληλων εκπαιδευτικών προγραμμάτων. Επίσης, υπενθυμίζει ότι υπάρχουν ακόμη ομάδες Ευρωπαίων πολιτών που δεν έχουν πρόσβαση στο διαδίκτυο ή επαρκείς γνώσεις για να κάνουν χρήση των ψηφιακών υπηρεσιών και, άρα, πρέπει να ληφθούν μέτρα ένταξής τους στην ψηφιακή κοινότητα·

35.

υπογραμμίζει ότι ο ψηφιακός μετασχηματισμός της υγείας δεν είναι δυνατό να ευοδωθεί χωρίς προσαρμογή της εκπαίδευσης, της κατάρτισης και της διαρκούς επαγγελματικής επιμόρφωσης των επαγγελματιών της υγείας·

36.

επισημαίνει ότι η ψηφιακή τεχνολογία μπορεί να καταστήσει δυνατή ή να βελτιώσει την πρόσβαση στις υπηρεσίες υγείας, ιδίως για τα άτομα με προβλήματα κινητικότητας. Κρίνεται δε ζήτημα θεμελιώδους σημασίας να συνεκτιμάται η κατά τόπους διάσταση, έτσι ώστε περισσότερα άτομα σε απομακρυσμένες, αραιοκατοικημένες ή μειονεκτούσες περιοχές —τα οποία ειδάλλως θα αποκλείονταν από τα εθνικά συστήματα υγείας ή θα τους παρέχονταν περιορισμένες υπηρεσίες— να έχουν πρόσβαση σε υψηλής ποιότητας πληροφόρηση και σε προληπτικά μέτρα υγείας, καθώς και σε ιατρική αγωγή με ευχερή πρόσβαση και παρακολούθηση·

37.

τονίζει ότι είναι σημαντικό να εξασφαλιστεί ότι η ψηφιοποίηση της υγείας θα μειώσει τις κοινωνικές ανισότητες και θα ευνοήσει την προσβασιμότητα για τα άτομα με αναπηρία και τους ηλικιωμένους·

38.

υπογραμμίζει ότι εξακολουθούν να υπάρχουν έντονες διαφορές μεταξύ περιφερειών όσον αφορά την πρόσβαση σε υπηρεσίες ΤΠΕ και ζητά, ως εκ τούτου, από την Επιτροπή να συνεχίσει να προωθεί πολιτικές για τη διευκόλυνση της πρόσβασης αυτής στις μειονεκτικές περιοχές·

39.

επισημαίνει ότι η «κινητή» υγεία αποτελεί καθοριστικό παράγοντα στις προσπάθειες χειραφέτησης του κοινού, πέραν του ότι συνιστά αναγκαίο στοιχείο για τη βιωσιμότητα των συστημάτων φροντίδας, φρονεί δε ότι η χρήση ψηφιακών λύσεων, αποδοτικών από άποψη οικονομίας και επιδόσεων για την υγεία, συνιστά ένα μέσο για την πρόοδο προς τη βιωσιμότητα των συστημάτων υγείας και κοινωνικής πρόνοιας·

40.

θεωρεί απολύτως αναγκαία τη δημιουργία κατάλληλων μέσων που θα εξασφαλίζουν μια δυναμική ισορροπία μεταξύ προσφοράς και ζήτησης, και την προώθηση διαδικασιών από κοινού δημιουργίας ψηφιακών λύσεων, με βάση την εμπειρία ορισμένων περιφερειών στον τομέα αυτόν (1)·

41.

ζητά από την Επιτροπή να θεσπίσει νέους μηχανισμούς προώθησης δημοσίων συμβάσεων για την απόκτηση καινοτομίας —πέραν των ήδη υφιστάμενων, ήτοι των προ-εμπορικών δημοσίων συμβάσεων (pre-commercial public procurement – PCP) και της δημόσιας προμήθειας καινοτόμων λύσεων (public procurement of innovation – PPI), οι οποίοι είναι πολύ περίπλοκοι στη χρήση τους και εξαρτώνται υπερβολικά από ειδική χρηματοδότηση—, για παράδειγμα, με τον συνδυασμό προγραμμάτων ευρωπαϊκής χρηματοδότησης και διαρθρωτικών ταμείων·

42.

επικροτεί το γεγονός ότι η πρόταση κανονισμού σχετικά με την αξιολόγηση των τεχνολογιών υγείας διευρύνει το πεδίο εφαρμογής στις ιατρικές τεχνολογίες και συσκευές, παρότι πιστεύει ότι θα ήταν επίσης επιθυμητό η νομοθεσία της ΕΕ να απλουστεύσει τις διαδικασίες έγκρισης των ιατρικών συσκευών και να βελτιωθεί, ώστε να προβλέπονται διαδικασίες με υψηλότερες προδιαγραφές έγκρισης από τις σημερινές·

43.

πιστεύει ότι, για να υπάρξει πρόοδος προς βιώσιμα συστήματα, θα ήταν σκόπιμο να διευρυνθεί το πεδίο εφαρμογής του κανονισμού ώστε να συμπεριλάβει όλες τις φάσεις ανάπτυξης της τεχνολογίας, συμπεριλαμβανομένης της αξιολόγησης αντικτύπου·

44.

επισημαίνει ότι η εμφάνιση νέων εφαρμογών και συσκευών για τους ασθενείς και τους επαγγελματίες της υγείας (εφαρμογές, συσκευές μετρήσεων εξωτερικές ή σε κινητά τηλέφωνα κ.λπ.) θα έπρεπε να καταλήξει σε διαδικασία διαπίστευσης, πιστοποίησης ή επισήμανσης που θα ισχύει σε ευρωπαϊκή κλίμακα, ώστε να προσδιοριστούν εκείνες που θεωρούνται όντως χρήσιμες ή που μπορούν ακόμη και να συνταγογραφηθούν από επαγγελματία της υγείας. Κάτι τέτοιο θα μείωνε τα διοικητικά εμπόδια ώστε οι λύσεις που έχουν δοκιμαστεί σε ένα κράτος μέλος να μπορούν εύκολα να διατίθενται στην αγορά άλλου κράτους μέλους· ζητά, λοιπόν, από την Επιτροπή να ενεργήσει προς αυτή την κατεύθυνση·

45.

επιμένει ότι οι συσκευές και οι εφαρμογές για τους ασθενείς και τους επαγγελματίες του κλάδου της υγείας θα πρέπει να είναι απλές, εύχρηστες και να συμπληρώνουν αντί να προστίθενται απλώς σε όσες υπάρχουν ήδη στα κράτη μέλη·

46.

παρατηρεί τις δυσκολίες που προκύπτουν για την υιοθέτηση και την καθιέρωση σε ευρεία κλίμακα τεχνολογικών λύσεων που έχουν δοκιμαστεί και αναγνωριστεί μέσω πρότυπων μελετών· ζητά, επομένως, από την Επιτροπή να στηρίξει τις περιφέρειες και να προωθήσει τη συνεργασία μεταξύ τους για την πλήρη ανάπτυξη των εν λόγω τεχνολογικών λύσεων·

47.

ομοίως, προτείνει να εξεταστεί κατά πόσον θα ήταν σκόπιμο τα ευρωπαϊκά χρηματοδοτικά προγράμματα να προβλέπουν ότι οι προτάσεις έργων πρέπει να περιλαμβάνουν δέσμευση εκτέλεσης του έργου σε περίπτωση επιτυχίας του, ώστε να εξασφαλίζεται η γενικευμένη διάδοσή του στον πληθυσμό για λόγους ίσης μεταχείρισης και να επιδεικνύεται συνέπεια, καθώς η διαδικασία της καινοτομίας θα κλιμακώνεται μέχρι την ολοκλήρωσή της·

Χρηματοδότηση

48.

χαιρετίζει τον επαναπροσδιορισμό της εμβέλειας του νέου μηχανισμού «Συνδέοντας την Ευρώπη» (Connecting Europe Facility/CEF), καθώς και την πρόταση για τη θέσπιση του προγράμματος «Ψηφιακή Ευρώπη» (Digital Europe) για την περίοδο 2021-2027 προκειμένου να επισπευσθεί ο ψηφιακός μετασχηματισμός της ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης στην Ευρώπη·

49.

ζητά από την Επιτροπή να προωθήσει την αναγκαία εναρμόνιση ανάμεσα στα ευρωπαϊκά, εθνικά και περιφερειακά ψηφιακά προγράμματα και στρατηγικές, καθώς επίσης, ενόψει της προσεχούς περιόδου προγραμματισμού 2021-2027, τη δέουσα συμπληρωματικότητα μεταξύ των διαφόρων προγραμμάτων ευρωπαϊκής χρηματοδότησης και της δημόσιας και ιδιωτικής χρηματοδότησης, ώστε να ολοκληρωθεί η ανάπτυξη σε ευρεία κλίμακα ολοκληρωμένων υπηρεσιών περίθαλψης με ψηφιακή βάση και με επίκεντρο τον άνθρωπο·

50.

παρατηρεί ότι, συχνά, η τεχνολογία υπάρχει και λειτουργεί, αλλά οι διοικητικοί φραγμοί εμποδίζουν ή καθυστερούν την υιοθέτηση λύσεων· ζητά, λοιπόν, από την Επιτροπή να προωθήσει νέα πρότυπα επιστροφής εξόδων για την υιοθέτηση ψηφιακής καινοτομίας —που θα μπορούσαν π.χ. να προσανατολίζονται προς την πληρωμή έναντι εξακριβωμένης αξίας σε αποτελέσματα για την υγεία—, ώστε να διευκολυνθεί το επιχειρηματικό πρότυπο επιχειρήσεων ηλεκτρονικής υγείας και κινητής υγείας που θα προκρίνουν την προσφορά ποιοτικών υπηρεσιών στηριζόμενων στην ψηφιακή τεχνολογία·

51.

παρατηρεί ότι, για την προσεχή περίοδο 2021-2027, το ισχύον πρόγραμμα υγείας απορροφάται από το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο+ (ΕΚΤ+) και ο προϋπολογισμός του μειώνεται. Καλεί, επομένως, τους συννομοθέτες της ΕΕ να αυξήσουν τις πιστώσεις του προϋπολογισμού που προτείνονται για τον ψηφιακό μετασχηματισμό της Ευρώπης στο πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο (ΠΔΠ) της ΕΕ για την περίοδο 2021-2027·

Επικουρικότητα

52.

όσον αφορά την εφαρμογή του σχεδίου δράσης, παρακινεί την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να λάβει υπόψη της όχι μόνο τα κράτη μέλη, αλλά και τις τοπικές και τις περιφερειακές αρχές, οι οποίες διαδραματίζουν καίριο ρόλο στην επικοινωνία και στην ενημέρωση των ασθενών, στην εκπαίδευση και την κατάρτιση των επαγγελματιών, καθώς και στην ανάπτυξη της ηλεκτρονικής υγείας (eHealth).

Βρυξέλλες, 7 Φεβρουαρίου 2019.

Ο Πρόεδρος

της Ευρωπαϊκής Επιτροπής των Περιφερειών

Karl Heinz LAMBERTZ

(1) https://www.indemandhealth.eu/;

Έργο inDEMAND: η καινοτομία προωθείται με τον συνδυασμό δύο παραμέτρων: ότι ο προσδιορισμός των αναγκών καθορίζεται από τη ζήτηση και ότι η ανάπτυξη της λύσης είναι καρπός μιας διαδικασίας από κοινού δημιουργίας από επαγγελματίες της υγείας και επιχειρήσεις τεχνολογίας.

16.5.2019

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 168/27

Γνωμοδότηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής των Περιφερειών με θέμα «Προς ένα 8ο πρόγραμμα δράσης της ΕΕ για το περιβάλλον (EAP/Environment Action Programme)»

(2019/C 168/06)

Εισηγητής:	Cor LAMERS (NL/EPP), δήμαρχος Schiedam
Έγγραφο αναφοράς:	Γνωμοδότηση πρωτοβουλίας

ΣΥΣΤΑΣΕΙΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ

Η ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ

Α. Εισαγωγικές παρατηρήσεις

τονίζει ότι η ΕΕ πρέπει να επιδείξει μεγαλύτερη φιλοδοξία σε όλα τα συναφή πεδία πολιτικής, ιδίως όσον αφορά το κλίμα, τη βιοποικιλότητα και το περιβάλλον, ώστε να επιτύχει τους στόχους της συμφωνίας του Παρισιού και τους Στόχους Βιώσιμης Ανάπτυξης (ΣΒΑ) των Ηνωμένων Εθνών·

σημειώνει ότι η ανεπαρκής εφαρμογή των πολιτικών και της νομοθεσίας της ΕΕ για το περιβάλλον, τη βιοποικιλότητα και το κλίμα συνιστά κίνδυνο για τη βιωσιμότητα του τρόπου ζωής μας σε βάθος χρόνου, θέτει σοβαρές απειλές για την υγεία και μειώνει την ποιότητα ζωής των πολιτών της ΕΕ·

επισημαίνει ότι ο αυξανόμενος παγκόσμιος πληθυσμός απαιτεί περισσότερα τρόφιμα, ενέργεια και πόρους. Οι συνέπειες —κλιματική αλλαγή, μεγάλης κλίμακας απώλεια φυσικών αποθεμάτων και μείωση της βιοποικιλότητας— είναι συχνά καταστροφικές·

στο πλαίσιο αυτό, πιστεύει ακράδαντα ότι τα προγράμματα δράσης της ΕΕ για το περιβάλλον (EAP/Environment Action Programme) παρέχουν στρατηγικές κατευθύνσεις, μακροπρόθεσμα οράματα και ευκαιρίες για τη διασφάλιση συνεκτικότητας μεταξύ των περιβαλλοντικών και των κλιματικών στόχων, προσφέροντας έτσι προστιθέμενη αξία·

υπογραμμίζει ότι έχουν επιτευχθεί πολλά στο πλαίσιο των EAP, καθώς η ρύπανση έχει γενικά αρχίσει να μειώνεται με αργούς ρυθμούς, η φύση να προστατεύεται καλύτερα και η μετάβαση προς μια κυκλική οικονομία χαμηλών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα να ενισχύεται, αλλά απομένουν να γίνουν ακόμη πολλά·

επισημαίνει ότι, αν και το 7ο EAP προσδιόρισε τη βελτίωση της εφαρμογής ως βασική προτεραιότητα, η ανεπαρκής υλοποίηση της περιβαλλοντικής πολιτικής και νομοθεσίας —λόγω, παραδείγματος χάρη, ανεπαρκούς ολοκλήρωσης των πολιτικών— εξακολουθεί να αποτελεί σημαντικό πρόβλημα·

καλεί, συνεπώς, την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, το Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο να αναπτύξουν το 8ο πρόγραμμα δράσης για το περιβάλλον (EAP), σύμφωνα με τους στόχους που ορίζονται στην παρούσα γνωμοδότηση·

Β. Αξιολόγηση του 7ου EAP

συμφωνεί με τα συμπεράσματα της έκθεσης με θέμα την εφαρμογή του 7ου EAP που δημοσίευσε το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο στις 17 Απριλίου 2018 (1), καθώς και με τα πορίσματα της μελέτης που παρουσίασε η Υπηρεσία Έρευνας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου τον Νοέμβριο του 2017 (2). Επίσης, επισημαίνει εκ νέου —βάσει των προηγούμενων γνωμοδοτήσεων της ΕτΠ (3) — τα ζητήματα μη συντονισμού των πολιτικών και της ανεπάρκειας χρηματοδότησης και πληροφοριών ως προς τις ορθές πρακτικές·

σημειώνει, ωστόσο, ότι τα αποτελέσματα ως προς τα βασικά θέματα του 7ου EAP είναι άνισα και ανεπαρκή, δηλαδή:

α)	Οι στόχοι της προτεραιότητας 1 (προστασία του φυσικού κεφαλαίου) δεν θα έχουν επιτευχθεί έως το 2020.

β)	Έχει σημειωθεί πρόοδος σε διάφορους επιμέρους στόχους της προτεραιότητας 2 (οικονομία χαμηλών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα και αποδοτικότητα των πόρων), ιδίως ως προς τους στόχους που αφορούν το κλίμα και την ενέργεια, αλλά σε κάποιο βαθμό, και ως προς τα απόβλητα και την κυκλική οικονομία.

γ)	Δεν είναι βέβαιο σε ποιο βαθμό θα έχουν επιτευχθεί οι —σχετικοί με περιβαλλοντικές πιέσεις και κινδύνους για την ανθρώπινη υγεία— στόχοι της προτεραιότητας 3.

δ)	Η πρόοδος που καταγράφεται όσον αφορά την επίτευξη του στόχου 8 (βιώσιμες πόλεις) φανερώνει μια ανομοιόμορφη εικόνα της ενεργειακής απόδοσης, των βιώσιμων μεταφορών και κινητικότητας, του βιώσιμου πολεοδομικού προγραμματισμού και σχεδιασμού, της αστικής βιοποικιλότητας και των βιώσιμων κτιρίων·

10.

εντοπίζει τις εξής τέσσερις κύριες αιτίες των ελλείψεων που διαπιστώνονται όσον αφορά την εφαρμογή:

α)	έλλειψη σύζευξης των περιβαλλοντικών ζητημάτων με άλλους τομείς πολιτικής, ιδίως την κοινή γεωργική πολιτική, την κοινή αλιευτική πολιτική και την πολιτική συνοχής·

β)

ανεπαρκής χρηματοδότηση και ανεπαρκώς εξατομικευμένοι μηχανισμοί χρηματοδότησης: ενώ ορισμένα έργα χρηματοδοτούμενα από την ΕΕ έχουν επιφέρει βελτιώσεις, δεν διαθέτουν όλα τα ταμεία της ΕΕ σαφώς καθορισμένα κριτήρια βιωσιμότητας. Επίσης, εντός των κρατών μελών τα κονδύλια που διατίθενται για τον σκοπό αυτόν είναι ανεπαρκή·

γ)	ανεπαρκής ανταλλαγή γνώσεων: μολονότι υπάρχουν διαθέσιμες επαρκείς εξειδικευμένες γνώσεις, αυτές δεν διοχετεύονται πάντα στους αρμοδίους χάραξης πολιτικής·

δ)	ανεπαρκής συμμετοχή και προσήλωση στον στόχο των τοπικών κοινοτήτων και των λοιπών συναρμοδίων (4)

11.

καταλήγει στο συμπέρασμα ότι το 7ο EAP έχει αποδείξει την προστιθέμενη αξία του και ότι έχει θετική επίδραση στην περιβαλλοντική πολιτική, στους πολίτες, το περιβάλλον και την οικονομία της ΕΕ. Το μακροπρόθεσμο όραμά του αποτελεί καταλυτικό στοιχείο της δημιουργίας σταθερού κλίματος για βιώσιμες επενδύσεις και ανάπτυξη εντός των οικολογικών ορίων του πλανήτη·

12.

Επισημαίνει ότι το 7ο EAP είναι πολύ εκτεταμένο και ιδιαίτερα σύνθετο, με πολλούς επιμέρους στόχους και λεπτομερείς περιγραφές. Επίσης, δεδομένου ότι οι στόχοι που τέθηκαν υπό το 7ο EAP αφορούσαν συγκεκριμένη χρονική περίοδο (μάλλον στατικοί), δεν ήταν εύκολο να ανταποκρίνονται στις νέες τεχνολογικές εξελίξεις, στις μεταβαλλόμενες συνθήκες και στις νέες διεθνείς στρατηγικές·

13.

επισημαίνει ότι στο 7ο EAP συνοψίζονταν δράσεις για τη βελτίωση της βιωσιμότητας των πόλεων, εντούτοις παραμελήθηκαν άλλα είδη κοινοτήτων όπως οι αγροτικές, οι παράκτιες, οι ορεινές, οι νησιωτικές περιοχές, τα αρχιπελάγη, καθώς και οι εξόχως απόκεντρες περιοχές. Μολονότι οι πόλεις είναι σημαντικοί κόμβοι για την επίτευξη των στόχων, δεν είναι αποκομμένες από το περιβάλλον τους. Θα πρέπει να δοθεί μεγαλύτερη προσοχή στις διασυνδέσεις μεταξύ των πόλεων και της ενδοχώρας τους·

14.

συμφωνεί με το συμπέρασμα της έκθεσης του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Περιβάλλοντος, όπου εντοπίζονται οι ακόλουθες έξι αιτίες της ανεπαρκούς εφαρμογής της περιβαλλοντικής νομοθεσίας της ΕΕ: μη αποτελεσματικός συντονισμός μεταξύ των τοπικών, περιφερειακών και εθνικών αρχών, η έλλειψη διοικητικής ικανότητας και η ανεπαρκής χρηματοδότηση, η έλλειψη γνώσεων και δεδομένων, οι ανεπαρκείς μηχανισμοί διασφάλισης της συμμόρφωσης, καθώς και η μη σύζευξη των πολιτικών (5)

Γ. Βασικές αρχές για την ανάπτυξη του 8ου EAP

Οι αλλαγές στο πλαίσιο της ευρωπαϊκής περιβαλλοντικής πολιτικής και οι περιφερειακές και τοπικές επιπτώσεις τους

15.

τονίζει ότι η ενότητα και η ποικιλομορφία αποτελούν δύο σημαντικά χαρακτηριστικά γνωρίσματα της ΕΕ. Αυτές οι δύο έννοιες είναι θεμελιώδεις για την ίδια την ουσία της ΕΕ, ιδίως κατά τον καθορισμό πολιτικών στόχων ή τη θέσπιση νέας νομοθεσίας·

16.

επισημαίνει ότι το ισχυρότερο σύμβολο ενότητας είναι το κεκτημένο. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή των Περιφερειών (ΕτΠ) θεωρεί, ως εκ τούτου, ότι αυτό αποτελεί το θεμέλιο του 8ου EAP. Η νομοθεσία, τα πρότυπα και οι αξίες του παραμένουν σημαντικά εργαλεία για τη διασφάλιση της προστασίας του περιβάλλοντος, την αντιμετώπιση των ζητημάτων ασφάλειας και των κινδύνων, καθώς και για την εξασφάλιση ποιότητας ζωής. Το κεκτημένο παρέχει επίσης στους Ευρωπαίους ίσα δικαιώματα και ισότιμους όρους ανταγωνισμού για το εμπόριο και τη βιομηχανία·

17.

υπογραμμίζει επίσης ότι υπάρχει σαφής υποχρέωση της ΕΕ να σέβεται την πολιτική, κοινωνική, οικονομική, γεωγραφική και βιοπολιτισμική ποικιλομορφία μεταξύ των κρατών μελών, των περιφερειών και των πόλεων. Οι εκτεταμένες προσπάθειες της ΕΕ δεν έχουν αποφέρει πάντα τα επιθυμητά αποτελέσματα. Δεδομένου ότι συντελούνται σημαντικές μεταβολές, το 8ο EAP θα πρέπει να ξεφύγει από τις λύσεις από την κορυφή προς τη βάση και τις λύσεις ενιαίας αντιμετώπισης και να δημιουργήσει μια γέφυρα μεταξύ ενότητας και διαφορετικότητας με την εξεύρεση ισορροπίας μεταξύ καθορισμού εναρμονισμένων προτύπων και παροχής περιθωρίων ανάπτυξης εξατομικευμένων λύσεων σύμφωνα με τις τοπικές συνθήκες. Είναι σημαντικό, λοιπόν, οι πολιτικές και η νομοθεσία της ΕΕ καθώς και σε εθνικό επίπεδο να καθορίζουν τις γενικές γραμμές και να αφήνουν αρκετά περιθώρια ευελιξίας για την προσαρμογή σε τοπικό και σε περιφερειακό επίπεδο·

18.

τονίζει ότι το 8ο EAP θα πρέπει να στηρίζει την αποτελεσματική εφαρμογή του ισχύοντος κεκτημένου, με τον παραδοσιακό ρόλο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής ως θεματοφύλακα του κεκτημένου·

19.

επισημαίνει σχετικά ότι, μολονότι η παραδοσιακή περιβαλλοντική πολιτική ήταν επιτυχής για περισσότερα από 40 χρόνια, δεν επαρκεί πλέον. Ακόμη και όταν επιτυγχάνονται οριακές τιμές, η μη ικανοποιητική ποιότητα του αέρα, του εδάφους και του νερού μπορεί και πάλι να έχει αρνητικές επιπτώσεις στην ανθρώπινη υγεία και τη φύση. Επίσης, τα προβλήματα εφαρμογής δεν μπορούν να επιλυθούν μόνο με περισσότερες νομοθετικές πράξεις. Απαιτούνται επίσης μηχανισμοί στήριξης, νέες προσεγγίσεις και καινοτομία (πέραν του κεκτημένου) για την υλοποίηση των επιδιωκόμενων τιμών και προτύπων·

20.

σε αυτό το πλαίσιο, επισημαίνει το πρόβλημα που συνίσταται στο γεγονός ότι πολλά κράτη μέλη έχουν θεσπίσει εθνική νομοθεσία, η οποία επιτρέπει την επιβολή οικονομικών κυρώσεων, κατόπιν διαδικασιών επί παραβάσει της ΕΕ, στους δήμους και τις περιφέρειες. Μια τέτοια «αποκέντρωση» της ευθύνης για τη συμμόρφωση με τη νομοθεσία της ΕΕ είναι προβληματική διότι, συχνά, οι εθνικές κυβερνήσεις επικεντρώνουν την προσοχή τους μόνο στη νομική εφαρμογή, δηλαδή τη μεταφορά της νομοθεσίας στο εθνικό δίκαιο, χωρίς όμως να παρέχουν στις περιφερειακές και τις τοπικές αρχές τα απαιτούμενα μέσα για την υλοποίηση του κεκτημένου στην πράξη και επί της ουσίας. Στις περισσότερες περιπτώσεις, το ευρωπαϊκό και το εθνικό επίπεδο διακυβέρνησης είναι τα επίπεδα που διαθέτουν τα κατάλληλα οικονομικά, νομικά και διοικητικά μέσα και θα πρέπει, ως εκ τούτου, να φέρουν την ευθύνη για την πληρωμή των προστίμων σε περίπτωση μη συμμόρφωσης·

21.

πιστεύει ακράδαντα ότι η ΕΕ θα πρέπει να καταστεί περισσότερο φιλόδοξη σε ό,τι αφορά τις μεταβάσεις, όπως η μετάβαση σε μια κυκλική οικονομία, αλλά και οι μεταβάσεις σε πιο βιώσιμη ενέργεια, κινητικότητα και παραγωγή και κατανάλωση τροφίμων. Θα πρέπει επίσης να ενθαρρύνει τα κράτη μέλη, τις περιφέρειες και τις πόλεις, που ενεργούν ως πρωτοπόροι, να επιτύχουν περιβαλλοντική ποιότητα η οποία υπερβαίνει τα πρότυπα της ΕΕ. Κάτι τέτοιο απαιτεί από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να τις ενθαρρύνει για την ανάληψη περαιτέρω δράσης·

22.

ζητεί να αναγνωριστούν οι προσπάθειες των περιφερειών που είναι πρωτοπόρες στην κυκλική οικονομία, καθώς και η βιώσιμη παραγωγή και κατανάλωση τροφίμων, όπως και η μείωση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης, της ηχορύπανσης και της φωτορύπανσης, και, ως εκ τούτου, να υποστηριχθούν και να διευκολυνθεί η αναπαραγωγή των βέλτιστων πρακτικών σε ολόκληρη την Ευρώπη·

23.

επισημαίνει ότι το πλαίσιο εντός του οποίου καταρτίστηκε και εφαρμόζεται σήμερα η περιβαλλοντική πολιτική έχει αλλάξει, απαιτώντας μια νέα ισορροπία μεταξύ παλαιών και νέων προσεγγίσεων, μεταξύ άλλων για τους ακόλουθους λόγους:

α)

οι σημερινές πολιτικές είναι περισσότερο αλληλένδετες. Εκτός από την τομεακή κατανομή της νομοθεσίας της ΕΕ σε τομείς όπως ο αέρας, το νερό, ο θόρυβος και η ενέργεια, οι σημερινές προκλήσεις απαιτούν περαιτέρω ενοποίηση των ζητημάτων βιωσιμότητας, τόσο στην καθημερινή συμπεριφορά των ανθρώπων όσο και στην καθημερινή λειτουργία των επιχειρήσεων, καθώς και στο κοινωνικοοικονομικό μέτωπο. Ως εκ τούτου, η ΕΕ θα πρέπει να αντιμετωπίζει τις περιφέρειές της ως σύνθετα οικονομικά, κοινωνικά, περιβαλλοντικά και βιοπολιτιστικά συστήματα·

β)

η καινοτομία και οι μεταβάσεις αποφέρουν τις μεγαλύτερες βελτιώσεις. Επιπλέον, η αμοιβαία μάθηση είναι σημαντική, απαιτώντας ανοιχτό μυαλό και εξοικείωση τόσο με τα ορθά όσο και με τα εσφαλμένα παραδείγματα. Η ισχύουσα νομοθεσία επικεντρώνεται στα πρότυπα και τις οριακές τιμές, ενώ η καινοτομία και οι μεταβάσεις απαιτούν χώρο για πειραματισμό. Η ΕΕ χρειάζεται και τα δύο·

γ)	η ΕΕ ακολουθεί έναν γραμμικό κύκλο πολιτικής (πρόταση, απόφαση, εφαρμογή, αξιολόγηση), όμως η ταχύτητα της καινοτομίας απαιτεί μια πιο κυκλική και ευέλικτη προσέγγιση·

24.

τονίζει ότι το νέο αυτό πλαίσιο απαιτεί διαφορετική συλλογιστική και ότι θα πρέπει να εστιάζει στην αλληλεξάρτηση και των πέντε συνιστωσών του αιτιώδους πλαισίου που ενέκρινε ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Περιβάλλοντος, δηλαδή τα γενεσιουργά αίτια, τις πιέσεις, τις καταστάσεις, τις συνέπειες και τις απαντήσεις. Οι κλασικές περιβαλλοντικές πολιτικές επικεντρώνονται στις καταστάσεις και τις συνέπειες. Ωστόσο, για την αντιμετώπιση της παρούσας και μελλοντικής ρύπανσης, πρέπει οι ενωσιακές και εθνικές πολιτικές να επικεντρώνονται στα γενεσιουργά αίτια και στις πιέσεις. Άλλωστε ο πυρήνας της κυκλικής οικονομίας και άλλων μεταβάσεων έγκειται στην αντιμετώπιση του ζητήματος κατευθείαν στην πηγή του.

Ολοκλήρωση των πολιτικών

25.

πιστεύει ακράδαντα ότι το 8ο EAP θα πρέπει να διασφαλίζει την ολοκλήρωση των πολιτικών·

26.

υπογραμμίζει ότι με μια ολοκληρωμένη προσέγγιση αποφεύγονται οι αναντιστοιχίες και συνδέονται διάφορες πτυχές, όπως:

α)	οι φιλοδοξίες, τα χρονοδιαγράμματα, οι διαδικασίες εφαρμογής και τα εργαλεία των διαφόρων περιβαλλοντικών και κλιματικών πολιτικών·

β)	η πολιτική για το περιβάλλον και το κλίμα, καθώς και άλλες πολιτικές, όπως η ΚΓΠ, η ΚΑλΠ, οι οικονομικές και οι κοινωνικές πολιτικές·

γ)	η φιλοδοξία και τα χρονοδιαγράμματα των οριακών τιμών της περιβαλλοντικής νομοθεσίας της ΕΕ (πολιτική για τις εισροές ρύπων) και των πολιτικών για την πρόληψη της ρύπανσης στην πηγή (πολιτικές για τις εκπομπές) (6)

δ)	οι ενωσιακές, εθνικές, περιφερειακές και τοπικές πολιτικές προκειμένου να ευθυγραμμιστούν οι προτεραιότητες, να αποφευχθεί η αλληλεπικάλυψη και να ελαχιστοποιηθούν οι αντιφατικές ή οι μη συνδεδεμένες διαδικασίες, αλλά και να καλυφθούν τα υφιστάμενα κενά πολιτικής και της νομοθεσίας που ακολουθεί·

27.

υπογραμμίζει ότι το βασικό ερώτημα είναι με ποιον τρόπο η ΕΕ και άλλα επίπεδα διακυβέρνησης μπορούν να ενσωματώσουν αποτελεσματικά τις πολιτικές και, ιδίως, με ποιον τρόπο μπορούν να συμβιβαστούν οι περιβαλλοντικοί, οι κοινωνικοί και οι οικονομικοί στόχοι·

28.

επισημαίνει ότι, εφόσον η ολοκλήρωση των πολιτικών απαιτεί άλλη νοοτροπία, το 8ο EAP θα πρέπει:

α)	να θεωρεί την ολοκλήρωση των πολιτικών ως προσέγγιση (αντί για προτεραιότητα) συνδυασμού και ενίσχυσης ξεχωριστών στόχων·

β)

να ενθαρρύνει τις ενωσιακές, εθνικές, περιφερειακές και τοπικές αρχές να θέτουν τις περιβαλλοντικές πολιτικές στο επίκεντρο όλων των άλλων πολιτικών (αντί της απλής ενσωμάτωσής τους, οι περιβαλλοντικοί στόχοι θα πρέπει να αποτελούν τη βάση άλλων πολιτικών) και να θεωρούν τις περιβαλλοντικές πολιτικές ως το βασικό σημείο αναφοράς στην υλοποίηση κάθε δραστηριότητας·

γ)	να υιοθετήσει μια ολιστική προσέγγιση: το 7ο EAP εγκαινίασε μια πιο ολοκληρωμένη προσέγγιση από ό,τι τα προηγούμενα EAΡ· το 8ο πρόγραμμα δράσης για το περιβάλλον (EAP) θα πρέπει να προχωρήσει περαιτέρω και να αντιμετωπίσει το περιβαλλοντικό, οικονομικό και κοινωνικό πλαίσιο ως ένα ενιαίο σύνολο·

Χρηματοδότηση και επενδύσεις

29.

τονίζει ότι οι προκλήσεις που αφορούν το περιβάλλον, το κλίμα και τη μετάβαση απαιτούν σημαντικές πράσινες και γαλάζιες επενδύσεις και καινοτομία·

30.

υπογραμμίζει ότι απαιτούνται περισσότερες συνέργειες μεταξύ των διαφόρων πηγών χρηματοδότησης σε ενωσιακό, εθνικό και περιφερειακό επίπεδο, καθώς και ισχυρότερη σύνδεση της δημόσιας με την ιδιωτική χρηματοδότηση ώστε να αυξηθεί η αποτελεσματικότητα του 8ου EAΡ·

31.

τονίζει ότι οι τοπικές και περιφερειακές αρχές διαθέτουν περιορισμένες δυνατότητες επενδύσεων, οι οποίες μάλιστα υπόκεινται σε σημαντικούς περιορισμούς. Από τη μία πλευρά, κοινωνικά ζητήματα, όπως η ανεργία, η γήρανση ή η παιδεία, συχνά αντιπροσωπεύουν σημαντικά κονδύλια για τον τοπικό ή τον περιφερειακό προϋπολογισμό. Από την άλλη πλευρά, μεταβάσεις, όπως η ενεργειακή μετάβαση, απαιτούν σημαντικές επενδύσεις. Προκειμένου να επιτευχθεί αξιόλογη πρόοδος στο πεδίο των μεταβάσεων, είναι σημαντικό να συγκεντρωθεί μια κρίσιμη μάζα επενδύσεων και οι οργανισμοί τοπικής αυτοδιοίκησης θα χρειάζονταν πρόσθετα κεφάλαια για κάτι τέτοιο·

32.

επικροτεί την πρόταση για τη δημιουργία του προγράμματος InvestEU και την επικέντρωσή του στη βιωσιμότητα, καθώς και την πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για το πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο (ΠΔΠ) μετά το 2020, με εστίαση στη βιώσιμη ανάπτυξη και την ενσωμάτωση της περιβαλλοντικής πολιτικής σε όλα τα κονδύλια του προϋπολογισμού. Ωστόσο, η ΕτΠ επιθυμεί να διατεθεί πάνω από το 30 % του προϋπολογισμού στην ενσωμάτωση της πολιτικής για το κλίμα. Ζητεί επίσης τη δημιουργία ενός Ταμείου Δίκαιης Ενεργειακής Μετάβασης (Just Energy Transition Fund) σε επίπεδο ΕΕ, προκειμένου να επιλυθούν οι περιβαλλοντικές, οικονομικές και κοινωνικές προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι περιφέρειες οι οποίες βρίσκονται σε στάδιο ενεργειακής μετάβασης. Επίσης, θα πρέπει να προβλεφθεί επαρκής χρηματοδοτική στήριξη για τις μεταβάσεις στους τομείς της διαχείρισης των αποβλήτων και της κινητικότητας σε όλες τις περιφέρειες, η οποία να είναι συμβατή και συμπληρωματική με τα ταμεία συνοχής·

33.

επικροτεί πλήρως τις οριζόντιες αρχές της πρότασης της Επιτροπής για το πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο (ΠΔΠ) μετά το 2020: προώθηση της ολοκληρωμένης κοινωνικής, οικονομικής, πολιτιστικής και περιβαλλοντικής ανάπτυξης και ασφάλειας στις αστικές, αγροτικές και παράκτιες περιοχές.

Προσέγγιση βασισμένη στον τόπο ή προσανατολισμένη στην περιοχή

34.

πιστεύει ότι είναι απαραίτητη μια εξατομικευμένη προσέγγιση, διότι οι περιφέρειες και οι τοπικές διοικήσεις:

α)	αποτελούν σημαντικές χωρικές οντότητες στις οποίες ζουν, εργάζονται και κινούνται οι πολίτες, προκαλώντας σημαντική ποσότητα εκπομπών·

β)	διαφέρουν σημαντικά όσον αφορά το είδος και την ποσότητα της ρύπανσης και των εκπομπών·

γ)	διαφέρουν ως προς την εφαρμογή της νομοθεσίας της ΕΕ·

δ)	διαφέρουν σημαντικά όσον αφορά τις οικονομικές, κοινωνικές, γεωγραφικές και περιβαλλοντικές ευκαιρίες που προσφέρουν και τις προκλήσεις που παρουσιάζουν·

ε)	διαφέρουν ως προς τις διοικητικές τους εξουσίες, ιδιότητα και προσέγγιση όσον αφορά την εφαρμογή των πολιτικών για το περιβάλλον και το κλίμα·

στ)

βρίσκονται σε προνομιακή θέση ώστε να συνεργάζονται άμεσα με τους πολίτες και τις επιχειρήσεις για την προώθηση μέτρων όπως οι πράσινες δημόσιες συμβάσεις, οι πολιτικές στον τομέα των κατασκευών και των μεταφορών, καθώς και τα προγράμματα εκπαίδευσης, έρευνας και ευαισθητοποίησης. Αυτό τους δίνει τη δυνατότητα να βρίσκουν βιώσιμες λύσεις και να λειτουργούν ως ζωντανά εργαστήρια νέων ιδεών και γνώσεων·

35.

τάσσεται υπέρ μιας ολιστικής προσέγγισης βασισμένης στον τόπο ή προσανατολισμένης στην εκάστοτε περιοχή, ως βέλτιστη μέθοδο για να γίνει πραγματικότητα η υγιεινή διαβίωση σύμφωνα με τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του εκάστοτε τόπου ή της εκάστοτε περιοχής·

36.

συνιστά, λαμβάνοντας δεόντως υπόψη τις αρχές της επικουρικότητας και της αναλογικότητας, καθώς και την κυβερνητική δομή και τη νοοτροπία των διαφόρων κρατών μελών, το 8ο EAP να χαράξει μια σειρά από στρατηγικές προσανατολισμένες στην περιοχή, όπως είναι οι υγιείς και ευημερούσες αστικές και μητροπολιτικές περιοχές, η υγιής και ακμάζουσα ύπαιθρος και οι ασφαλείς και ελκυστικές παράκτιες, νησιωτικές, αρχιπελαγικές και εξόχως απόκεντρες περιοχές. Η αστική στρατηγική θα μπορούσε να επικεντρωθεί σε συγκεκριμένες αστικές πτυχές, όπως η κινητικότητα και η πολεοδομία, ενώ η αγροτική στρατηγική θα μπορούσε να εστιαστεί στη φύση, στην καινοτομία στη γεωργία και στις δημογραφικές εξελίξεις. Σκοπός των συνιστώμενων στρατηγικών είναι να υποστηριχθούν οι διάφορες μεταβάσεις λαμβάνοντας παράλληλα υπόψη την ανθρώπινη υγεία και τη φύση, την οικονομία και την ανάγκη ικανοποιητικού περιβάλλοντος διαβίωσης στο πλαίσιο των ΣΒΑ. Από την άποψη αυτή το 8ο EAP αντικατοπτρίζει τις οριζόντιες αρχές της πρότασης της Επιτροπής για το Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο μετά το 2020·

Πολυεπίπεδη προσέγγιση

37.

ζητεί, επομένως„ ένα εύρυθμο πλαίσιο πολυεπίπεδης διακυβέρνησης. Οι ριζικές και διαρκείς αλλαγές στον τρόπο ζωής, που είναι απαραίτητες για τη δημιουργία μιας κοινωνίας δίκαιης, βιώσιμης και χαμηλών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα, απαιτούν προσεγγίσεις από τη βάση προς την κορυφή, αλλά και από την κορυφή προς τη βάση. Ως εκ τούτου, η ΕτΠ πιστεύει ότι το 8ο EAP θα πρέπει να έχει μια πιο σαφή σύνδεση με τις στρατηγικές και τα σχέδια που αναπτύσσονται σε ευρωπαϊκό, εθνικό, περιφερειακό και τοπικό επίπεδο·

38.

καλεί, κατά συνέπεια, όλα τα επίπεδα διακυβέρνησης να καταβάλουν κάθε δυνατή προσπάθεια για να ενθαρρύνουν τη διακρατική διοικητική συνεργασία, συμπεριλαμβανομένης της διατομεακής κυβερνητικής συνεργασίας, καθώς και της διαπεριφερειακής, της διαδημοτικής και της διασυνοριακής συνεργασίας. Στο ίδιο πνεύμα, το 8ο EAP θα πρέπει να ενθαρρύνει περαιτέρω —με συνεκτίμηση των κυβερνητικών δομών και της γεωγραφικής κατάστασης στο εσωτερικό των κρατών μελών— τις πόλεις, τους δήμους και τις περιφερειακές αρχές να συνεργαστούν μεταξύ τους και σε ολόκληρη την επικράτεια της ΕΕ·

39.

υποστηρίζει πρωτοβουλίες της ΕΕ όπως οι εταιρικές σχέσεις για το αστικό θεματολόγιο της ΕΕ. Η ΕτΠ συνιστά την αξιοποίηση των υφιστάμενων εταιρικών σχέσεων για τη βιώσιμη χρήση της γης, την ενεργειακή μετάβαση, την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή, τις αστικές μετακινήσεις, την ποιότητα του αέρα και την κυκλική οικονομία και προτείνει να εξεταστεί σοβαρά το ενδεχόμενο σύναψης νέων διατομεακών εταιρικών σχέσεων για το περιβάλλον και το κλίμα, με σκοπό την υποστήριξη της εφαρμογής του κεκτημένου·

40.

υπογραμμίζει ότι είναι δύσκολη η μετουσίωση των στόχων της ΕΕ σε συγκεκριμένους τοπικούς στόχους, αλλά αναγκαία για την επίτευξη αποτελεσμάτων και για να κερδηθεί η εμπιστοσύνη των πολιτών. Επομένως, πιστεύει ότι θα πρέπει να παρέχονται κίνητρα για επιδόσεις υπεράνω των στόχων. Τα προγράμματα επιβράβευσης, όπως το βραβείο της Ευρωπαϊκής Πράσινης Πρωτεύουσας και το βραβείο του Πράσινου Φύλλου, θα πρέπει να επεκταθούν και σε μικρότερες πόλεις και χωριά. Θα πρέπει επίσης να προαχθούν περαιτέρω εθελοντικές δράσεις όπως το σύμφωνο των Δημάρχων για το Κλίμα και την Ενέργεια και το Παρατηρητήριο Αστικής Κινητικότητας (Urban Mobility Observatory)·

41.

συνιστά στα κράτη μέλη να συνεργαστούν στενότερα με τις τοπικές και τις περιφερειακές αρχές και να ενθαρρύνουν τις πόλεις και τις περιφέρειες να συμμετέχουν περισσότερο στην ανάπτυξη και εφαρμογή εθνικών στρατηγικών και σχεδίων·

42.

καλεί, ως εκ τούτου, τα κράτη μέλη να δημιουργήσουν τις κατάλληλες θεσμικές δομές ή πλατφόρμες για στενότερη συνεργασία και συνεχή διαβούλευση, όπως κάθετες διακυβερνητικές ομάδες, στο πλαίσιο των οποίων εμπειρογνώμονες από διάφορα επίπεδα διακυβέρνησης θα καταρτίζουν από κοινού εθνικά σχέδια και στρατηγικές·

43.

τονίζει ότι μόνο ο συντονισμός μεταξύ διαφορετικών επιπέδων διακυβέρνησης δεν επαρκεί για αποτελεσματική διακυβέρνηση. Κατά συνέπεια, η ΕτΠ καλεί τις περιφέρειες και τις πόλεις να σφυρηλατήσουν στενούς δεσμούς με την κοινωνία των πολιτών, τον ιδιωτικό τομέα και τα ιδρύματα γνώσης εντός και εκτός της επικράτειάς τους και να υποστηρίξουν τη διαπεριφερειακή συνεργασία σε αυτούς τους τομείς διότι τέτοιου είδους μακροπρόθεσμες εταιρικές σχέσεις θα συμβάλουν στην ορθή χάραξη πολιτικής·

44.

επισημαίνει ότι η προσέγγιση αυτή θα προωθούσε τον διάλογο και τη συζήτηση μεταξύ φορέων με διαφορετικά συμφέροντα, υπόβαθρα και περιορισμούς και θα είχε ως αποτέλεσμα τη λήψη ορθότερων αποφάσεων·

45.

ενθαρρύνει τα κράτη μέλη της ΕΕ να καθορίσουν και να χρηματοδοτήσουν ολιστικά και προσανατολισμένα στην εξεύρεση λύσεων διεπιστημονικά έργα, στο πλαίσιο των εθνικών τους κονδυλίων για την έρευνα·

Δ. Πρόταση για το 8ο πρόγραμμα δράσης για το περιβάλλον (EAP)

Νέα προσέγγιση για το 8ο EAP

46.

υπογραμμίζει ότι στο νέο πλαίσιο της περιβαλλοντικής πολιτικής, το 8ο EAP θα πρέπει:

α)	να είναι περισσότερο στρατηγικό και ολοκληρωμένο και να επικεντρώνεται σε μείζονα ζητήματα·

β)	να ενισχύει την καινοτομία·

γ)	να διευκολύνει τη μετάδοση και την εκτεταμένη ανάπτυξη καινοτόμων λύσεων·

δ)	να έχει ως γνώμονα τις προκλήσεις και τις λύσεις (σε αντίθεση με το 7ο EAP που είχε ως γνώμονα τα όρια και τα προβλήματα)·

ε)	να είναι ευέλικτο ώστε να ανταποκρίνεται στις νέες τεχνολογικές εξελίξεις και στις νέες διεθνείς στρατηγικές, σε αντίθεση με το μάλλον στατικό 7ο EAP·

στ)	να είναι ευέλικτο όσον αφορά τις κοινωνικές, πολιτιστικές, οικονομικές και περιβαλλοντικές συνθήκες των περιφερειών·

47.

προτρέπει το Ηνωμένο Βασίλειο και την ΕΕ —στο πλαίσιο της συμφωνίας αποχώρησης και της εφαρμογής της— να αναπτύξουν κοινές ρυθμίσεις για τη διατήρηση των υψηλών περιβαλλοντικών προτύπων και της αμοιβαιότητας, συμπεριλαμβανομένων των υψηλών φιλοδοξιών στο επόμενο πρόγραμμα δράσης για το περιβάλλον·

48.

τονίζει ότι τα μελλοντικά EAP θα πρέπει να θέτουν ζητήματα προτεραιότητας και να συμβάλλουν στην ενσωμάτωση κριτηρίων βιωσιμότητας σε άλλες πολιτικές της ΕΕ, μακροοικονομικές προτεραιότητες και χρηματοδοτικά μέσα. Οι περιβαλλοντικοί παράγοντες αποτελούν επίσης δείκτη του βαθμού βιωσιμότητας της οικονομικής μας ανάπτυξης. Ως εκ τούτου, η ΕτΠ υποστηρίζει τη συνέργεια μεταξύ του 8ου προγράμματος δράσης για το περιβάλλον, του ΠΔΠ και του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου·

49.

εκφράζει τη λύπη της για την αναντιστοιχία μεταξύ της υιοθέτησης του 8ου προγράμματος δράσης για το περιβάλλον (EAP) και του ΠΔΠ μετά το 2020. Η διαδικασία λήψης αποφάσεων για τα μελλοντικά προγράμματα δράσης για το περιβάλλον θα πρέπει να ευθυγραμμίζεται με το χρονοδιάγραμμα του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου (ΠΔΠ), ούτως ώστε το προτεινόμενο ΠΔΠ να αντικατοπτρίζει τους στόχους του EAΡ·

50.

προτείνει το 8ο EAP να είναι ο πυλώνας για το περιβάλλον και το κλίμα της νέας στρατηγικής «Ευρώπη μετά το 2020»·

Προτεινόμενα θέματα για το 8ο EAP

51.

θεωρεί ότι η προσέγγιση της υγιούς αστικής και αγροτικής διαβίωσης αποτελεί πρακτική και ολοκληρωμένη προσέγγιση. Βασιζόμενη στην ποιότητα ζωής, ενσωματώνει τους τρεις πυλώνες της βιώσιμης ανάπτυξης —οικονομικές, περιβαλλοντικές και κοινωνικοπολιτιστικές πτυχές— και θέτει την ανθρώπινη υγεία και τη φύση στο ευρύτερο πλαίσιο της βιωσιμότητας. Συνδέεται επίσης με την εφαρμογή των ΣΒΑ·

52.

Προτείνει το 8ο EAP να παρουσιάζει μια στρατηγική της ΕΕ εστιασμένη στην προώθηση της υγιούς διαβίωσης για όλους, συνδυάζοντας τις ακόλουθες έννοιες:

α)	την ανθρώπινη υγεία, συμπεριλαμβανομένης μιας υψηλής ποιότητας ζωής·

β)	έναν υγιή πλανήτη όπου οι πόροι θα χρησιμοποιούνται υπεύθυνα και αποτελεσματικά, προστατεύοντας τη βιοποικιλότητα, τη γεωποικιλότητα και τα οικοσυστήματα·

γ)	μια υγιή οικονομία βασισμένη στην κυκλική οικονομία, με επαρκή οικονομική μεγέθυνση, ανάπτυξη, θέσεις εργασίας, βιώσιμες επενδύσεις και βιώσιμο επιχειρηματικό περιβάλλον·

δ)	μια υγιή κοινωνία με ευκαιρίες για όλους·

53.

καλεί την ΕΕ να υιοθετήσει την προσέγγιση της υγιούς διαβίωσης ως βάση για όλες τις πολιτικές της ΕΕ, τις μακροοικονομικές της προτεραιότητες και τα χρηματοδοτικά της μέσα. Η προσέγγιση αυτή θα πρέπει να προωθηθεί και να εφαρμοστεί επίσης σε εθνικό, περιφερειακό και τοπικό επίπεδο. Η ΕτΠ προτείνει η ΕΕ να συνεργαστεί στενότερα με δίκτυα υγιεινής διαβίωσης, όπως το δίκτυο υγειών πόλεων της ΠΟΥ·

54.

τονίζει ότι το 8ο EAP θα πρέπει να αντιμετωπίσει τις προκλήσεις των μεταβάσεων, όπως η ενεργειακή μετάβαση, η κυκλική οικονομία, η μετάβαση στην κινητικότητα, η μετάβαση στην παραγωγή και την κατανάλωση τροφίμων και η μετάβαση από τις γκρίζες στις πράσινες και τις γαλάζιες υποδομές. Οι πρακτικές από πλευράς παραγωγής, κατανάλωσης και μεταφοράς είναι βασικοί παράγοντες ατμοσφαιρικής ρύπανσης, μόλυνσης των υδάτων, του εδάφους και ηχορύπανσης. Οι εν λόγω μεταβάσεις ευθυγραμμίζονται με τις πολιτικές για την πρόληψη της ρύπανσης στην πηγή και, ως εκ τούτου, θα συμβάλουν στην εφαρμογή της ισχύουσας νομοθεσίας της ΕΕ. Συνδέονται με τις μεταβάσεις που αφορούν την ποιότητα ζωής: τη μετάβαση προς έναν υγιή τρόπο διαβίωσης στις αστικές περιοχές και προς καλύτερη ποιότητα ζωής και μεγαλύτερη ζωτικότητα στις αγροτικές περιοχές. Το 8ο EAP πρέπει να διευκολύνει αυτές τις μεταβάσεις και να καταρτίσει προγράμματα για την υλοποίησή τους·

55.

προτείνει τη συνέχιση των βασικών θεμάτων του 7ου προγράμματος δράσης για το περιβάλλον —την προστασία, τη διατήρηση και την ενίσχυση του φυσικού κεφαλαίου της ΕΕ, τη μετατροπή της ΕΕ σε μια ενεργειακά αποδοτική, πράσινη και ανταγωνιστική οικονομία ουδέτερων εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα, μεταξύ άλλων με την παροχή ενός πλαισίου για προσιτές βιώσιμες μεταφορές προσώπων και αγαθών που θα διασφαλίζει πράσινη κινητικότητα τόσο στις αστικές όσο και στις αγροτικές περιοχές,·την προστασία των πολιτών της ΕΕ έναντι των επίμονων περιβαλλοντικών πιέσεων και τη βελτίωση της υγείας και της ευημερίας— δεδομένου ότι τα θέματα αυτά εξακολουθούν να είναι πολύ σημαντικά (με πιθανά επιπρόσθετα θέματα)·

56.

υπογραμμίζει ότι το 8ο EAP θα πρέπει να πληροί τις απαιτήσεις της συμφωνίας του Παρισιού και να ενσωματώνει τους 17 ΣΒΑ. Θα πρέπει να είναι αρκετά ευέλικτο ώστε να λαμβάνει υπόψη τις νέες διεθνείς εξελίξεις και συμφωνίες·

Προτεινόμενη δομή του 8ου EAP

57.

προτείνει ένα λιτό και σαφές 8ο EAP, με πέντε βασικά κεφάλαια: την εφαρμογή, τις μεταβάσεις, την καινοτομία, τις ευρύτερες παγκόσμιες προκλήσεις και την επικοινωνία·

58.

συνιστά τα κεφάλαια αυτά να υλοποιηθούν μέσω προγραμμάτων δράσης της ΕΕ με στοχοθετημένες ενέργειες, χρηματοδότηση, επενδύσεις, εργαλεία και έναν σαφή εποπτικό μηχανισμό π.χ. μέσω της επισκόπησης της εφαρμογής των ευρωπαϊκών περιβαλλοντικών πολιτικών. Με αυτά τα προγράμματα, η ΕΕ μπορεί να δημιουργήσει γέφυρες μεταξύ των πέντε κεφαλαίων του 8ου EAP, να αναπτύξει εξατομικευμένες και προσανατολισμένες στην περιοχή λύσεις και να ανταποκριθεί επαρκώς στις νέες εξελίξεις και τις καινοτόμες πρακτικές. Τα προγράμματα δράσης της ΕΕ μπορούν με τη σειρά τους να εμπνεύσουν εθνικά, περιφερειακά και τοπικά σχέδια δράσης·

59.

πιστεύει ότι —σεβόμενο τις αρχές της επικουρικότητας και της αναλογικότητας, καθώς και την κυβερνητική δομή και τη νοοτροπία των διαφόρων κρατών μελών— το 8ο EAP θα πρέπει να ενθαρρύνει τη θέσπιση εθνικών ή/και περιφερειακών σχεδίων δράσης. Εναπόκειται στα κράτη μέλη να αποφασίσουν εάν θα έχουν ένα εθνικό ή περισσότερα του ενός περιφερειακά σχέδια, ή και τα δύο, εφόσον οι αποφάσεις αυτές συνδέονται στενά με τις εθνικές και τις περιφερειακές κυβερνητικές δομές. Το επόμενο EAP θα πρέπει να περιγράφει τις κατευθυντήριες αρχές βάσει των οποίων οι τοπικές και οι περιφερειακές αρχές θα αναλάβουν δράση και θα προτρέψουν στην υιοθέτηση εθελοντικών τοπικών στόχων και σχεδίων. Κάτι τέτοιο θα συμβάλει στην εφαρμογή του EAP, επιτρέποντας παράλληλα κάποια ευελιξία ώστε να λαμβάνονται υπόψη οι τοπικές ανάγκες και η ικανότητα, οι γνώσεις και η εμπειρογνωμοσύνη σε τοπικό επίπεδο για την επίλυση των τοπικών προβλημάτων·

60.

προτείνει το πρώτο κεφάλαιο του 8ου EAP να συνίσταται στα βασικά θέματα του 7ου EAP. Τα θέματα αυτά απαιτούν αποτελεσματική εφαρμογή·

61.

τονίζει ότι το πρώτο κεφάλαιο απαιτεί προγράμματα δράσης της ΕΕ εστιασμένα στην εφαρμογή, τα οποία θα περιλαμβάνουν δράσεις που προσδιορίζονται στην επισκόπηση της εφαρμογής των ευρωπαϊκών περιβαλλοντικών πολιτικών (7) και τους υποστηρικτικούς στόχους του 7ου προγράμματος δράσης για το περιβάλλον (EAP) όπως:

α)	η καλύτερη σύζευξη των πολιτικών, οι πιο αποτελεσματικές πολιτικές στη βάση και η ειδική ενωσιακή χρηματοδότηση·

β)	η διερεύνηση των διαφόρων ζητημάτων εφαρμογής·

γ)

η χρήση εφαρμοστικών μέσων: επί του παρόντος η σχετική με το περιβάλλον και το κλίμα νομοθεσία διαθέτει το δικό της σύνολο μέσων και υλικό καθοδήγησης. Προς αποφυγή συγχύσεων και για λόγους μεγαλύτερης συνεκτικότητας, η ΕτΠ προτείνει να ακολουθείται μια πιο ενοποιημένη μέθοδος με τη χρήση μέσων ανάπτυξης δυνατοτήτων (π.χ. μέσα και προγράμματα, εργαστήρια, διαδικτυακά σεμινάρια, υλικό καθοδήγησης κ.λπ.)·

δ)	η συγκέντρωση γνώσης και βέλτιστων πρακτικών σε μια ενιαία, δημόσια προσιτή και εύκολα προσπελάσιμη βάση δεδομένων που θα περιέχει τα κατάλληλα στοιχεία για την εξεύρεση των βέλτιστων πρακτικών·

ε)

μέτρα για την προαγωγή, τη διεύρυνση και τη χρηματοδότηση νέων πρωτοβουλιών υπέρ της γνώσης και της ανταλλαγής βέλτιστων πρακτικών μέσω ευρωπαϊκών, εθνικών, περιφερειακών και τοπικών δικτύων, καθώς και συνεργασία μεταξύ των πόλεων με τη μορφή αξιολογήσεων από ομοτίμους, δραστηριοτήτων αμοιβαίας μάθησης, επιτόπιων επισκέψεων, οικολογικών αδελφοποιήσεων, καθοδήγησης εταίρου προς εταίρο και παροχής συμβουλών·

στ)	η εποπτεία μέσω της επισκόπησης της εφαρμογής των ευρωπαϊκών περιβαλλοντικών πολιτικών·

62.

ζητεί —στο πλαίσιο του 8ου EAP— να επεκταθεί η Τεχνική πλατφόρμα συνεργασίας για το περιβάλλον που είχαν συγκροτήσει η επιτροπή ENVE και η ΓΔ Περιβάλλοντος με σκοπό να προωθήσουν τον διάλογο και να συλλέξουν στοιχεία σχετικά με τις τοπικές και περιφερειακές προκλήσεις και λύσεις κατά την εφαρμογή της περιβαλλοντικής νομοθεσίας της ΕΕ. Επίσης, προτείνει τη δημιουργία ενός δικτύου πρεσβευτών —υπαγόμενο στην πλατφόρμα— επιφορτισμένων με το καθήκον της προώθησης της εφαρμογής της περιβαλλοντικής νομοθεσίας σε όλα τα επίπεδα της δημόσιας διοίκησης, έτσι ώστε να συμπληρωθούν η επισκόπηση της εφαρμογής της περιβαλλοντικής πολιτικής και η τεχνική βοήθεια και ανταλλαγή πληροφοριών (TAIEX)·

63.

προτείνει να δοθεί περισσότερη έμφαση στις πτυχές και τα ζητήματα εφαρμογής των ενωσιακών περιβαλλοντικών πολιτικών τόσο στις γνωμοδοτήσεις της ΕτΠ όσο και στο έργο των μελλοντικών περιφερειακών κόμβων (8), έτσι ώστε να διορθωθούν οι ελλείψεις και να βρεθούν ειδικά προσαρμοσμένες λύσεις·

64.

προτείνει το δεύτερο κεφάλαιο να εξετάζει τις κύριες μεταβάσεις (την ενεργειακή μετάβαση, την κυκλική οικονομία, τη μετάβαση στην κινητικότητα, τη μετάβαση στην παραγωγή και την κατανάλωση τροφίμων και τη μετάβαση από τις γκρίζες στις πράσινες και τις γαλάζιες υποδομές) και να προτείνει το απαραίτητο νομοθετικό και χρηματοδοτικό πλαίσιο για τη διευκόλυνση των εν λόγω μεταβάσεων με δίκαιο τρόπο, ούτως ώστε να τονωθούν περαιτέρω οι καινοτομίες στις πρωτοπόρες περιφέρειες και να στηριχθούν οι περιφέρειες υψηλής έντασης άνθρακα που διανύουν δαπανηρές μεταβάσεις·

65.

υπογραμμίζει ότι το δεύτερο κεφάλαιο απαιτεί εφαρμογή μέσω προγραμμάτων μετάβασης της ΕΕ με δράσεις και χρηματοδότηση με σκοπό τη διευκόλυνση κάθε μετάβασης και τη διάδοση της καινοτομίας επιτόπου. Τούτο συμπεριλαμβάνει συγκεκριμένες δράσεις σε τοπικό και σε περιφερειακό επίπεδο. Το 8ο EAP πρέπει να συντείνει στην ανάπτυξη εθνικών και περιφερειακών προγραμμάτων μετάβασης. Τα προγράμματα αυτά, στα οποία θα περιγράφονται οι προκλήσεις, οι κοινές δράσεις και οι κατάλληλες λύσεις πολιτικής, θα μπορούσαν να εκπονούνται από κοινού·

66.

προτείνει το τρίτο κεφάλαιο να ενισχύει την πράσινη καινοτομία και τις επενδύσεις. Η προώθηση της καινοτομίας είναι υψίστης σημασίας για την αντιμετώπιση των περιβαλλοντικών και κλιματικών προκλήσεων. Στο κεφάλαιο αυτό θα πρέπει να ανατεθεί σημαντικότερος ρόλος στην έρευνα κατά τη διαμόρφωση της ενδεδειγμένης πολιτικής απόκρισης·

67.

τονίζει ότι το τρίτο κεφάλαιο απαιτεί εφαρμογή μέσω προγράμματος της ΕΕ για την πράσινη καινοτομία, δηλαδή ενός προγράμματος για την υγιή διαβίωση, τη βιώσιμη κοινωνία και την κυκλική οικονομία. Επίσης, το πρόγραμμα αυτό θα πρέπει να υποστηρίζει την έρευνα και την ανάπτυξη. Θα πρέπει δε να είναι προϊόν συνεργασίας των αρμοδίων χάραξης πολιτικής (σε ενωσιακό, εθνικό, περιφερειακό και τοπικό επίπεδο) με τους εκπροσώπους της βιομηχανίας και της πανεπιστημιακής κοινότητας και θα πρέπει σε αυτό να εντοπίζονται τα διάφορα ζητήματα, οι λύσεις πολιτικής και οι μέθοδοι επίλυσης από κοινού των προβλημάτων. Το πρόγραμμα αυτό θα ενθαρρύνει την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, τα κράτη μέλη, τις πόλεις και τις περιφέρειες να ακολουθούν συστημικές καινοτόμους προσεγγίσεις και να δημιουργούν ή να διευκολύνουν τη δημιουργία συμπράξεων σε έργα πράσινης καινοτομίας και να αναδεικνύει τις κυβερνήσεις σε μεσάζοντες έναρξης έργων·

68.

προτείνει το τέταρτο κεφάλαιο να εξετάζει ευρύτερες παγκόσμιες προκλήσεις. Οι διεθνείς εξελίξεις και στρατηγικές, όπως η συμφωνία του Παρισιού, οι ΣΒΑ, η σύμβαση για τη Βιολογική Ποικιλότητα και το Αστικό Θεματολόγιο του ΟΗΕ, επηρεάζουν σε μεγάλο βαθμό τις πολιτικές για το περιβάλλον και το κλίμα. Πέραν αυτού, πολλοί από τους στόχους προτεραιότητας του 8ου EAP μπορούν να επιτευχθούν μόνο σε συνεργασία με τις χώρες εταίρους ή στο πλαίσιο μιας συνολικής προσέγγισης. Συνεπώς, η βελτίωση της ικανότητας των τοπικών και περιφερειακών αρχών να συμμετέχουν στην αποκεντρωμένη συνεργασία μπορεί να αποβεί ιδιαίτερα επωφελής. Η αντιμετώπιση της ρύπανσης που προκαλείται από τη βιομηχανία, τον τουρισμό και τις οικιακές δραστηριότητες και η καταπολέμηση του περιβαλλοντικού εγκλήματος απαιτεί διεθνή δέσμευση, ακολουθούμενη από συντονισμένη δράση.

69.

τονίζει ότι το τέταρτο κεφάλαιο προβλέπει την εφαρμογή των πολιτικών μέσω ενός διεθνούς θεματολογίου για το περιβάλλον και το κλίμα, έτσι ώστε να μπορέσει η ΕΕ να αντεπεξέλθει στις προκλήσεις αυτές και να διαδραματίσει πρωταγωνιστικό ρόλο σε διεθνές επίπεδο με τη χρήση των οικονομικών και εμπορικών πολιτικών προς όφελος του περιβάλλοντος και του κλίματος σε όλο τον πλανήτη.

70.

προτείνει το πέμπτο κεφάλαιο να πραγματεύεται το θέμα της επικοινωνίας με έμφαση στην ενημέρωση των πολιτών όσον αφορά τη σημασία και τα οφέλη που απορρέουν από την ορθή εφαρμογή του 8ου προγράμματος δράσης για το περιβάλλον (EAP), καθώς και ως προς την προστιθέμενη αξία του 8ου EAP για τους ίδιους, τις επιχειρήσεις και το περιβάλλον. Η υλοποίηση του EAP θα μπορούσε να διευκολυνθεί σε μεγάλο βαθμό, εάν οι πολίτες και οι λοιποί ενδιαφερόμενοι κατανοήσουν καλύτερα τις ενωσιακές περιβαλλοντικές προτεραιότητες, τις δράσεις που πρέπει να αναληφθούν και τα συγκεκριμένα αποτελέσματα που θα μπορούσαν να αποφέρουν.

Βρυξέλλες, 7 Φεβρουαρίου 2019.

Ο Πρόεδρος

της Ευρωπαϊκής Επιτροπής των Περιφερειών

Karl-Heinz LAMBERTZ

(1) Σχετ.: P8_TA(2018)0100

(2) «Ενδιάμεση αξιολόγηση της εφαρμογής του 7ου προγράμματος δράσης για το περιβάλλον (2014-2020)».

(3) Οι ακόλουθες γνωμοδοτήσεις της ΕτΠ: ENVE-V-044 (ΕΕ C 271 της 19.8.2014, σ. 25)· ENVE-V-045 (ΕΕ C 271 της 19.8.2014, σ. 45)· ENVE-V-046 (ΕΕ C 415 της 20.11.2014, σ. 23)· ENVE-VI/001 (ΕΕ C 260 της 7.8.2015, σ. 6)· ENVE-VI/005 (ΕΕ C 51 της 10.2.2016, σ. 48)· ENVE-VI/008 (ΕΕ C 240 της 1.7.2016, σ. 15)· ENVE-VI/011 (ΕΕ C 88 της 21.3.2017, σ. 83)· ENVE-VI/013 (ΕΕ C 88 της 21.3.2017, σ. 43)· ENVE-VI/014 (ΕΕ C 207 της 30.6.2017, σ. 45)· ENVE-VI/015 (ΕΕ C 207 της 30.6.2017, σ. 51)· ENVE-VI/021 (ΕΕ C 54 της 13.2.2018, σ. 21)· ENVE-VI-024 (ΕΕ C 54, 13.2.2018, σ. 9)· ENVE-VI-028 (ΕΕ C 361, 5.10.2018, σ. 46)· ENVE-VI-029 (ΕΕ C 461 της 21.12.2018, σ. 30)· και ENVE-VI-030 (ΕΕ C 387 της 25.10.2018, σ. 42).

(4) Μελέτη της ΕτΠ με τίτλο «Προς ένα 8ο πρόγραμμα δράσης για το περιβάλλον - η τοπική και περιφερειακή διάσταση».

(5) EEA, «Environmental indicator report 2017 In support of the monitoring of the Seventh Environment Action Programme» (Έκθεση περιβαλλοντικών δεικτών 2017 - Για την υποστήριξη της παρακολούθησης του 7ου προγράμματος δράσης για το περιβάλλον, Ευρωπαϊκός Οργανισμός Περιβάλλοντος)· EEA, 2015. «The European Environment: State and Outlook 2015: Synthesis report» (Το ευρωπαϊκό περιβάλλον – κατάσταση και προοπτικές 2015), Ευρωπαϊκός Οργανισμός Περιβάλλοντος, Κοπεγχάγη.

(6) Γνωμοδότηση της ΕτΠ: ENVE-V-046.

(7) Γνωμοδότηση της ΕτΠ: ENVE-VI/021.

(8) https://ec.europa.eu/commission/files/report-task-force-subsidiarity-proportionality-and-doing-less-more-efficiently_el

16.5.2019

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 168/37

Γνωμοδότηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής των Περιφερειών με θέμα «Δημιουργική Ευρώπη και Μια νέα ευρωπαϊκή ατζέντα για τον πολιτισμό»

(2019/C 168/07)

Εισηγητής:

János Ádám KARÁCSONY (HU/EPP), Local councillor, Tahitótfalu village

Έγγραφα αναφοράς:

Πρόταση κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για τη θέσπιση του προγράμματος «Δημιουργική Ευρώπη»(2021 έως 2027) και την κατάργηση του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1295/2013

COM(2018) 366 final

Ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο, την Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή και την Επιτροπή των Περιφερειών – Νέα ευρωπαϊκή ατζέντα για τον πολιτισμό

COM(2018) 267 final

I. ΣΥΝΙΣΤΩΜΕΝΕΣ ΤΡΟΠΟΛΟΓΙΕΣ

Τροπολογία 1

Πρόταση κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για τη θέσπιση του προγράμματος «Δημιουργική Ευρώπη»(2021-2027) και την κατάργηση του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1295/2013 Προοίμιο, Αιτιολογική σκέψη 6

Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

Το πρόγραμμα θα πρέπει να λάβει υπόψη το διττό χαρακτήρα των πολιτιστικών και των δημιουργικών τομέων, αναγνωρίζοντας αφενός την εγγενή και καλλιτεχνική αξία του πολιτισμού και, αφετέρου, την οικονομική αξία αυτών των τομέων, συμπεριλαμβανομένης της ευρύτερης συμβολής τους στην ανάπτυξη και την ανταγωνιστικότητα, τη δημιουργικότητα και την καινοτομία. Αυτό απαιτεί ισχυρούς ευρωπαϊκούς πολιτιστικούς και δημιουργικούς τομείς, ιδίως μια δραστήρια ευρωπαϊκή βιομηχανία οπτικοακουστικών μέσων, λαμβάνοντας υπόψη την ικανότητά της να προσεγγίζει το ευρύ κοινό και την οικονομική της σημασία, μεταξύ άλλων για τους υπόλοιπους δημιουργικούς τομείς, καθώς και τον πολιτιστικό τουρισμό […]

Το πρόγραμμα θα πρέπει να λάβει υπόψη το διττό χαρακτήρα των πολιτιστικών και των δημιουργικών τομέων, αναγνωρίζοντας αφενός την εγγενή και καλλιτεχνική αξία του πολιτισμού και, αφετέρου, την οικονομική αξία αυτών των τομέων και τη συμβολή τους στην ενίσχυση της οικονομικής, κοινωνικής και εδαφικής συνοχής, καθώς και στην ανταγωνιστικότητα, τη δημιουργικότητα και την καινοτομία. Αυτό απαιτεί ισχυρούς ευρωπαϊκούς πολιτιστικούς και δημιουργικούς τομείς, ιδίως μια δραστήρια ευρωπαϊκή βιομηχανία οπτικοακουστικών μέσων, λαμβάνοντας υπόψη την ικανότητά της να προσεγγίζει το ευρύ κοινό και την οικονομική της σημασία, μεταξύ άλλων για τους υπόλοιπους δημιουργικούς τομείς, την εδαφική ανάπτυξη και τη σύνδεσή της με τη Στρατηγική Έξυπνης Εξειδίκευσης , καθώς και τον πολιτιστικό τουρισμό[…].

Αιτιολογία

Η περιφερειακή και ευρωπαϊκή κατά τόπους συνεργασία δημιουργούν ανάπτυξη και θέσεις εργασίας και προάγουν την Ευρώπη ως προορισμό, μεταξύ άλλων μέσω μακροπεριφερειακών πολιτιστικών διαδρομών. Υπάρχει περιθώριο αξιοποίησης αυτών των εμπειριών ώστε ο τονωτικός αντίκτυπος του πολιτισμού στην περιοχή να τηρεί τις αρχές του Άρθρου 174 της ΣΛΕ και να ενισχυθεί ο ρόλος του πολιτισμού στην κατά τόπους ανάπτυξη με γνώμονα την καινοτομία. Όπως αναφέρεται στο προσχέδιο για μια νέα ευρωπαϊκή ατζέντα για τον πολιτισμό, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προτίθεται να «συνεχίσει να στηρίζει τις περιφέρειες στην υλοποίηση στρατηγικών έξυπνης εξειδίκευσης και μακροπεριφερειακών στρατηγικών που εστιάζονται στον πολιτισμό και να προωθήσει τον βιώσιμο πολιτιστικό τουρισμό».

Τροπολογία 2

Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

Λαμβάνοντας υπόψη τη σημασία της αντιμετώπισης της αλλαγής του κλίματος, σύμφωνα με τις δεσμεύσεις της ΕΕ για την εφαρμογή της συμφωνίας του Παρισιού και τους στόχους βιώσιμης ανάπτυξης των Ηνωμένων Εθνών, το παρόν πρόγραμμα θα συμβάλει στην ενσωμάτωση της δράσης για το κλίμα, καθώς και στην επίτευξη ενός γενικού στόχου που συνίσταται στο να διατεθεί το 25 % των δαπανών του προϋπολογισμού της ΕΕ προς στόχους που αφορούν το κλίμα. Αντίστοιχες δράσεις θα προσδιοριστούν κατά τη διάρκεια της προετοιμασίας και της υλοποίησης του προγράμματος, και θα αξιολογηθούν εκ νέου στο πλαίσιο των σχετικών διαδικασιών αξιολόγησης και επανεξέτασης.

Λαμβάνοντας υπόψη τη σημασία της κατά προτεραιότητα αντιμετώπισης της αλλαγής του κλίματος, σύμφωνα με τις δεσμεύσεις της ΕΕ για την εφαρμογή της συμφωνίας του Παρισιού και τους στόχους βιώσιμης ανάπτυξης των Ηνωμένων Εθνών, το παρόν πρόγραμμα θα συμβάλει στην ενσωμάτωση της δράσης για το κλίμα, καθώς και στην επίτευξη ενός γενικού στόχου που συνίσταται στο να διατεθεί το 30 % των δαπανών του προϋπολογισμού της ΕΕ προς στόχους που αφορούν το κλίμα, καθώς και στην ενσωμάτωση των Στόχων Βιώσιμης Ανάπτυξης σε όλες τις πολιτικές της Ένωσης . Αντίστοιχες δράσεις θα προσδιοριστούν κατά τη διάρκεια της προετοιμασίας και της υλοποίησης του προγράμματος, και θα αξιολογηθούν εκ νέου στο πλαίσιο των σχετικών διαδικασιών αξιολόγησης και επανεξέτασης.

Αιτιολογία

Η τροπολογία επιδιώκει να αναδείξει τη σημασία των ΣΒΑ και αντικατοπτρίζει τη θέση της ΕτΠ σχετικά με τη χρηματοδότησή τους.

Τροπολογία 3

Προοίμιο, Αιτιολογική σκέψη 22

Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

Από την ίδρυσή της, η Ευρωπαϊκή Ακαδημία Κινηματογράφου έχει αναπτύξει μοναδική εμπειρογνωσία και βρίσκεται σε μοναδική θέση για τη δημιουργία μιας πανευρωπαϊκής κοινότητας δημιουργών και επαγγελματιών κινηματογραφικών ταινιών, η οποία θα προωθεί και θα διαδίδει τις ευρωπαϊκές ταινίες πέραν των εθνικών τους συνόρων και θα αναπτύξει ένα ανάπτυξη πραγματικά ευρωπαϊκό κοινό. Ως εκ τούτου, θα πρέπει να είναι επιλέξιμη για τη λήψη απευθείας στήριξης από την Ένωση.

Αιτιολογία

Η διάταξη αυτή ισοδυναμεί με αθέμιτη θετική διάκριση υπέρ του εν λόγω οργανισμού. Η ανάγκη για παροχή άμεσης στήριξης της ΕΕ στον εν λόγω οργανισμό δεν δικαιολογείται επαρκώς και η παροχή οποιασδήποτε άμεσης στήριξης δεν θα ήταν διαφανής.

Τροπολογία 4

Προοίμιο, Αιτιολογική σκέψη 23

Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

Από την ίδρυσή της, η Ορχήστρα Νέων της Ευρωπαϊκής Ένωσης έχει αναπτύξει μοναδική εμπειρογνωσία στην προώθηση του διαπολιτισμικού διαλόγου, του αμοιβαίου σεβασμού και της κατανόησης μέσω του πολιτισμού. Η ιδιαιτερότητα της Ορχήστρας Νέων της Ευρωπαϊκής Ένωσης έγκειται στο γεγονός ότι πρόκειται για ευρωπαϊκή ορχήστρα που υπερβαίνει τα πολιτισμικά σύνορα και αποτελείται από νεαρούς και νεαρές μουσικούς που επιλέγονται σύμφωνα με απαιτητικά καλλιτεχνικά κριτήρια μέσω αυστηρής ετήσιας διαδικασίας ακρόασης σε όλα τα κράτη μέλη. Ως εκ τούτου, θα πρέπει να είναι επιλέξιμη για τη λήψη απευθείας στήριξης από την Ένωση.

Από την ίδρυσή της, η Ορχήστρα Νέων της Ευρωπαϊκής Ένωσης έχει αναπτύξει μοναδική εμπειρογνωσία στην προώθηση του διαπολιτισμικού διαλόγου, του αμοιβαίου σεβασμού και της κατανόησης μέσω του πολιτισμού. Η ιδιαιτερότητα της Ορχήστρας Νέων της Ευρωπαϊκής Ένωσης έγκειται στο γεγονός ότι πρόκειται για ευρωπαϊκή ορχήστρα που υπερβαίνει τα πολιτισμικά σύνορα και αποτελείται από νεαρούς και νεαρές μουσικούς που επιλέγονται σύμφωνα με απαιτητικά καλλιτεχνικά κριτήρια μέσω αυστηρής ετήσιας διαδικασίας ακρόασης σε όλα τα κράτη μέλη. Ως εκ τούτου, με την προϋπόθεση ότι όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη συμμορφώνονται πλήρως με τον παρόντα κανονισμό , θα πρέπει να είναι επιλέξιμη για τη λήψη απευθείας στήριξης από την Ένωση.

Αιτιολογία

Σύμφωνα με τους προαναφερόμενους λόγους που παρατίθενται και στο κείμενο της Επιτροπής, η Ορχήστρα Νέων θα πρέπει να είναι επιλέξιμη για τη λήψη απευθείας στήριξης από την Ένωση και το Πρόγραμμα «Δημιουργική Ευρώπη 2021-2027», εφόσον βέβαια τηρούνται όλοι οι κανόνες χρηματοδότησης.

Τροπολογία 5

Προοίμιο, Αιτιολογική σκέψη 25

Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

Προκειμένου να διασφαλιστεί η αποτελεσματική διάθεση κονδυλίων από τον γενικό προϋπολογισμό της Ένωσης, είναι αναγκαίο να διασφαλιστεί η ευρωπαϊκή προστιθέμενη αξία όλων των δράσεων και δραστηριοτήτων που υλοποιούνται με το πρόγραμμα και η συμπληρωματικότητά τους με τις δράσεις των κρατών μελών, ενώ θα πρέπει να επιδιώκονται ενώ η συνοχή, η συμπληρωματικότητα και οι συνέργειες με χρηματοδοτικά προγράμματα για τη στήριξη τομέων πολιτικής με στενούς δεσμούς μεταξύ τους, καθώς και με οριζόντιες πολιτικές όπως η πολιτική ανταγωνισμού της Ένωσης.

Προκειμένου να διασφαλιστεί η αποτελεσματική διάθεση κονδυλίων από τον γενικό προϋπολογισμό της Ένωσης, είναι αναγκαίο να διασφαλιστεί η ευρωπαϊκή προστιθέμενη αξία όλων των δράσεων και δραστηριοτήτων που υλοποιούνται με το πρόγραμμα και η συμπληρωματικότητά τους με τις δράσεις των κρατών μελών και των περιφερειών , ενώ θα πρέπει να επιδιώκονται ενώ η συνοχή, η συμπληρωματικότητα και οι συνέργειες με χρηματοδοτικά προγράμματα για τη στήριξη τομέων πολιτικής με στενούς δεσμούς μεταξύ τους, καθώς και με οριζόντιες πολιτικές όπως η πολιτική ανταγωνισμού της Ένωσης.

Αιτιολογία

Θα πρέπει επίσης να δοθεί προσοχή στη συμπληρωματικότητα με τις δραστηριότητες των Περιφερειών, δεδομένου ότι στο επίπεδο αυτό υπάρχουν πολιτικές που απορρέουν από τις ιδιαιτερότητές τους, ιδίως σε ό, τι αφορά τις εξόχως απόκεντρες περιοχές.

Τροπολογία 6

Προοίμιο, νέα αιτιολογική σκέψη μετά την αιτιολογική σκέψη 34

Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

Σύμφωνα με το άρθρο 349 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, το πρόγραμμα θα πρέπει να λαμβάνει υπόψη την ιδιαίτερη - διαρθρωτική, οικονομική και κοινωνική - κατάσταση των εξόχως απόκεντρων περιφερειών. Προβλέπονται μέτρα σε όλα τα σκέλη του προγράμματος για την αύξηση της συμμετοχής των συγκεκριμένων περιφερειών και για τη διευκόλυνση των πολιτιστικών ανταλλαγών μεταξύ αυτών και της υπόλοιπης ΕΕ και του κόσμου. Τα μέτρα αυτά θα πρέπει να παρακολουθούνται και να αξιολογούνται.

Αιτιολογία

Στο πρόγραμμα πρέπει να περιλαμβάνεται αναφορά στη συγκεκριμένη κατάσταση αυτών των περιφερειών, οι οποίες παρόλο που είναι απομακρυσμένες αποτελούν μέρος ορισμένων κρατών μελών της ΕΕ. Δεδομένου ότι συμβάλλουν στον εμπλουτισμό του ευρωπαϊκού πολιτισμού, οι πολιτιστικές τους σχέσεις με την ΕΕ πρέπει να ενισχυθούν, παρότι στο τρέχον πρόγραμμα δεν γίνεται αναφορά σε αυτές τις περιφέρειες.

Τροπολογία 7

Άρθρο 3 παράγραφος 2

Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

α)

βελτίωση της οικονομικής, κοινωνικής και εξωτερικής διάστασης της συνεργασίας σε ευρωπαϊκό επίπεδο με σκοπό τη διαφύλαξη και την προώθηση της ευρωπαϊκής πολιτιστικής πολυμορφίας και της πολιτιστικής κληρονομιάς της Ευρώπης, ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας των πολιτιστικών και των δημιουργικών τομέων της Ευρώπης και ενίσχυση των διεθνών πολιτιστικών σχέσεων·

α)

βελτίωση της οικονομικής, κοινωνικής και εξωτερικής διάστασης της συνεργασίας σε ευρωπαϊκό επίπεδο με σκοπό τη διαφύλαξη και την προώθηση της ευρωπαϊκής πολιτιστικής πολυμορφίας και της πολιτιστικής κληρονομιάς της Ευρώπης, ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας των πολιτιστικών και των δημιουργικών τομέων της Ευρώπης, με ιδιαίτερη προσοχή στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις (ΜΜΕ) , και ενίσχυση των διεθνών πολιτιστικών σχέσεων·

Αιτιολογία

Το πεδίο εφαρμογής των ειδικών στόχων του προγράμματος θα πρέπει να είναι ευρύτερο και να φτάνει κάτω από το επίπεδο του πολιτιστικού και δημιουργικού τομέα, εστιάζοντας στις πολύ μικρές και μικρομεσαίες επιχειρήσεις, ώστε να απεικονίζεται με ακρίβεια η πραγματικότητα όσων εργάζονται στον δημιουργικό και τον πολιτιστικό τομέα.

Τροπολογία 8

Άρθρο 4

Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

Σύμφωνα με τους στόχους που αναφέρονται στο άρθρο 3, το σκέλος ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ έχει τις ακόλουθες προτεραιότητες:

α)	ενίσχυση της διασυνοριακής διάστασης και κυκλοφορίας των πολιτιστικών και δημιουργικών φορέων και έργων της Ευρώπης·

β)	αύξηση της πολιτιστικής συμμετοχής σε ολόκληρη την Ευρώπη·

γ)	προώθηση της ανθεκτικότητας των κοινωνιών και της κοινωνικής ένταξης μέσω του πολιτισμού και της πολιτιστικής κληρονομιάς·

δ)	ενίσχυση της ικανότητας των ευρωπαϊκών πολιτιστικών και δημιουργικών τομέων να ευημερούν και να δημιουργούν θέσεις εργασίας και ανάπτυξη·

ε)	ενδυνάμωση της ευρωπαϊκής ταυτότητας και των ευρωπαϊκών αξιών μέσω της πολιτιστικής επίγνωσης, της εκπαίδευσης στον τομέα των τεχνών και της πολιτιστικής δημιουργικότητας στην εκπαίδευση·

ζ)	συμβολή στην παγκόσμια στρατηγική της Ένωσης για τις διεθνείς σχέσεις μέσω της πολιτιστικής διπλωματίας.

Σύμφωνα με τους στόχους που αναφέρονται στο άρθρο 3, το σκέλος ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ έχει τις ακόλουθες προτεραιότητες:

α)	ενίσχυση της διασυνοριακής διάστασης και κυκλοφορίας των πολιτιστικών και δημιουργικών φορέων και έργων της Ευρώπης, λαμβανομένων υπόψη των περιφερειών με ιδιαίτερες γεωγραφικές δυσκολίες, όπως οι εξόχως απόκεντρες περιφέρειες ·

β)	αύξηση της πολιτιστικής συμμετοχής σε ολόκληρη την Ευρώπη·

γ)	προώθηση της ανθεκτικότητας των κοινωνιών και της κοινωνικής ένταξης και καινοτομίας μέσω του πολιτισμού και της πολιτιστικής κληρονομιάς·

δ)	ενίσχυση της ικανότητας των ευρωπαϊκών πολιτιστικών και δημιουργικών τομέων να ευημερούν και να δημιουργούν θέσεις εργασίας και ανάπτυξη και να συμβάλλουν στην τοπική και την περιφερειακή ανάπτυξη ·

ε)	ενδυνάμωση της ευρωπαϊκής ταυτότητας και των ευρωπαϊκών αξιών μέσω της πολιτιστικής επίγνωσης και των ανταλλαγών , της εκπαίδευσης στον τομέα των τεχνών και της πολιτιστικής δημιουργικότητας στην εκπαίδευση·

στ)	συμβολή στην παγκόσμια στρατηγική της Ένωσης για τις διεθνείς σχέσεις μέσω της πολιτιστικής διπλωματία ς, συμπεριλαμβανομένων των εξόχως απόκεντρων περιφερειών ως ουσιαστικών παραγόντων .

Αιτιολογία

Είναι ανάγκη να δοθεί ειδική προσοχή στις απόμακρες περιοχές με γεωγραφικές δυσκολίες, και αυτή η ιδιαιτερότητα των εξόχως απόκεντρων περιφερειών αναγνωρίζεται στο Άρθρο 349 της ΣΛΕΕ.

Τροπολογία 9

Άρθρο 6

Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

δ)	δημιουργία και στήριξη γραφείων του προγράμματος για την προώθηση του προγράμματος στη χώρα τους και την τόνωση της διασυνοριακής συνεργασίας στους πολιτιστικούς και τους δημιουργικούς τομείς.

δ)	δημιουργία και στήριξη γραφείων του προγράμματος και της δικτύωσής τους για την προώθηση του προγράμματος σε εθνικό, περιφερειακό και τοπικό επίπεδο στη χώρα τους και την τόνωση της διασυνοριακής συνεργασίας στους πολιτιστικούς και τους δημιουργικούς τομείς.

Αιτιολογία

Όπως υπογραμμίζεται στην έκθεση ενδιάμεσης αξιολόγησης του προγράμματος «Δημιουργική Ευρώπη»(2014-2020), το πρόγραμμα απευθύνεται στους πολίτες μέσω των υποστηριζόμενων έργων και δραστηριοτήτων, εμπλουτίζοντας την ευρωπαϊκή ταυτότητά τους. Η συνολική επιτυχία εξαρτάται από την αποτελεσματικότητα στη διάδοση πληροφοριών και την ευαισθητοποίηση σχετικά με τις ευκαιρίες και τις προκλήσεις στο επίπεδό τους. Τα γραφεία του προγράμματος «Δημιουργική Ευρώπη»θα πρέπει να ενθαρρυνθούν να αναπτύξουν τον ρόλο τους, κοινοποιώντας περιπτώσεις επιτυχίας όχι μόνο από τη δική τους χώρα, αλλά μάλλον σε πανευρωπαϊκό επίπεδο, καθώς και στο τοπικό και το περιφερειακό πλαίσιο.

Τροπολογία 10

Άρθρο 7 παράγραφος 1

Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

Το δημοσιονομικό κονδύλιο για την εφαρμογή του προγράμματος για το διάστημα 2021–2027 ανέρχεται σε [ 1 850 000 000 ] EUR σε τρέχουσες τιμές.

Το πρόγραμμα θα υλοποιηθεί σύμφωνα με την ακόλουθη ενδεικτική χρηματοοικονομική κατανομή:

—	έως 609 000 000 EUR για τον στόχο του άρθρου 3 παράγραφος 2 στοιχείο α) (σκέλος ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ)·

—	έως 1 081 000 000 EUR για τον στόχο του άρθρου 3 παράγραφος 2 στοιχείο β) (σκέλος MEDIA)·

—	έως 160 000 000 EUR για τις δραστηριότητες του άρθρου 3 παράγραφος 2 στοιχείο γ) (ΔΙΑΤΟΜΕΑΚΟ σκέλος).

Το δημοσιονομικό κονδύλιο για την εφαρμογή του προγράμματος για το διάστημα 2021–2027 ανέρχεται σε [ 2 000 000 000 ] EUR σε τρέχουσες τιμές.

Το πρόγραμμα θα υλοποιηθεί σύμφωνα με την ακόλουθη ενδεικτική χρηματοοικονομική κατανομή:

—	έως 759 000 000 EUR για τον στόχο του άρθρου 3 παράγραφος 2 στοιχείο α) (σκέλος ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ)·

—	έως 1 081 000 000 EUR για τον στόχο του άρθρου 3 παράγραφος 2 στοιχείο β) (σκέλος MEDIA)·

—	έως 160 000 000 EUR για τις δραστηριότητες του άρθρου 3 παράγραφος 2 στοιχείο γ) (ΔΙΑΤΟΜΕΑΚΟ σκέλος).

Αιτιολογία

Ο πολιτισμός και η πολιτιστική κληρονομιά θα πρέπει να ενσωματωθούν καλύτερα στις προτεραιότητες του επόμενου ΠΔΠ, μέσω του συνυπολογισμού τους και της θέσπισης δημοσιονομικού στόχου άνω των 2 δισεκατ. ευρώ για το πρόγραμμα «Δημιουργική Ευρώπη». Για το υποπρόγραμμα MEDIA έχει προγραμματιστεί χρηματοδότηση περίπου 78 % παραπάνω απ’ ότι για το υποπρόγραμμα ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ, παρά το γεγονός ότι το υποπρόγραμμα ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ καλύπτει περισσότερους τομείς των τεχνών. Για τον λόγο αυτόν, προτείνεται αύξηση της χρηματοδότησης για το υποπρόγραμμα ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ κατά 150 000 000 EUR.

Τροπολογία 11

Άρθρο 7 παράγραφος 4

Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

Πόροι που έχουν διατεθεί στα κράτη μέλη στο πλαίσιο επιμερισμένης διαχείρισης μπορούν, κατόπιν αιτήματος των κρατών μελών, να μεταφερθούν στο πρόγραμμα. Η Επιτροπή εκτελεί τους εν λόγω πόρους άμεσα, σύμφωνα με το άρθρο 62 παράγραφος 1 στοιχείο α) του δημοσιονομικού κανονισμού, ή έμμεσα, σύμφωνα με το άρθρο 62 παράγραφος 1 στοιχείο γ) του εν λόγω κανονισμού. Όταν είναι δυνατόν , οι πόροι αυτοί χρησιμοποιούνται προς όφελος του οικείου κράτους μέλους.

Πόροι που έχουν διατεθεί στα κράτη μέλη στο πλαίσιο επιμερισμένης διαχείρισης μπορούν, κατόπιν αιτήματος των κρατών μελών, να μεταφερθούν στο πρόγραμμα. Η Επιτροπή εκτελεί τους εν λόγω πόρους άμεσα, σύμφωνα με το άρθρο 62 παράγραφος 1 στοιχείο α) του δημοσιονομικού κανονισμού, ή έμμεσα, σύμφωνα με το άρθρο 62 παράγραφος 1 στοιχείο γ) του εν λόγω κανονισμού. Οι πόροι χρησιμοποιούνται προς όφελος του οικείου κράτους μέλους.

Αιτιολογία

Το άρθρο 7 παράγραφος 4 της πρότασης, στο οποίο θεσπίζεται ότι όταν ένα κράτος μέλος μεταφέρει μέρος των από κοινού διαχειριζόμενων πόρων στο πρόγραμμα «Δημιουργική Ευρώπη», δημιουργεί ορισμένες ανησυχίες. Στην περίπτωση αυτή, το κράτος μέλος δεν λαμβάνει επαρκείς εγγυήσεις ότι οι εν λόγω πόροι θα χορηγηθούν προς όφελος του οικείου κράτους μέλους. Ως εκ τούτου, η πρόταση θα πρέπει να συνταχθεί κατά τρόπο ώστε οι πόροι αυτοί να είναι βέβαιο ότι θα χρησιμοποιηθούν προς όφελος του οικείου κράτους μέλους.

Τροπολογία 12

Για ένα νέο άρθρο 13

Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

Διαδικασία επιτροπής

1.	Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή επικουρείται από επιτροπή («την επιτροπή του προγράμματος ‘Δημιουργική Ευρώπη’»). Η εν λόγω επιτροπή αποτελεί επιτροπή κατά την έννοια του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 182/2011.

2.	l Η επιτροπή του προγράμματος «Δημιουργική Ευρώπη»μπορεί να συνεδριάζει σε ειδικές συνθέσεις προκειμένου να εξετάζει συγκεκριμένα θέματα που αφορούν τα υποπρογράμματα και το διατομεακό σκέλος.

3.	Όποτε γίνεται παραπομπή στην παρούσα παράγραφο, εφαρμόζεται το άρθρο 4 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 182/2011.

4.	Όποτε γίνεται παραπομπή στην παρούσα παράγραφο, εφαρμόζεται το άρθρο 5 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 182/2011.

Αιτιολογία

Οι αρχές της επικουρικότητας και της αναλογικότητας θα εκπληρωθούν πλήρως μόνον εάν αποκατασταθεί η «διαδικασία επιτροπής»στην υπό εξέταση πρόταση, προκειμένου να διασφαλιστεί ο κατάλληλος έλεγχος από τα κράτη μέλη όσον αφορά τη διαχείριση του προγράμματος.

Τροπολογία 13

Άρθρο 15

Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

Η Επιτροπή, σε συνεργασία με τα κράτη μέλη, διασφαλίζει τη συνολική συνοχή και τη συμπληρωματικότητα του προγράμματος με τις συναφείς πολιτικές και τα προγράμματα, ιδίως εκείνα που αφορούν την ισόρροπη εκπροσώπηση των φύλων, την εκπαίδευση, τη νεολαία και την αλληλεγγύη, την απασχόληση και την κοινωνική ένταξη, την έρευνα και την καινοτομία, τη βιομηχανία και τις επιχειρήσεις, τη γεωργία και την αγροτική ανάπτυξη, το περιβάλλον και τη δράση για το κλίμα, τη συνοχή, την περιφερειακή πολιτική και την αστική ανάπτυξη, τις κρατικές ενισχύσεις και τη διεθνή συνεργασία και ανάπτυξη.

Η Επιτροπή, σε συνεργασία με τα κράτη μέλη, διασφαλίζει τη συνολική συνοχή και τη συμπληρωματικότητα του προγράμματος με τις συναφείς πολιτικές και τα προγράμματα, ιδίως εκείνα που αφορούν την ισόρροπη εκπροσώπηση των φύλων, την εκπαίδευση, τη νεολαία και την αλληλεγγύη, την προστασία των μειονοτήτων, ιδίως τη διαφύλαξη της κληρονομιάς των αυτόχθονων εθνικών, εθνοτικών και γλωσσικών μειονοτήτων , την απασχόληση και την κοινωνική ένταξη, την έρευνα και την καινοτομία, τον βιώσιμο τουρισμό, τη βιομηχανία και τις επιχειρήσεις, τη γεωργία και την αγροτική ανάπτυξη, το περιβάλλον και τη δράση για το κλίμα, τη συνοχή, την περιφερειακή πολιτική και την αστική ανάπτυξη, τις κρατικές ενισχύσεις και τη διεθνή συνεργασία και ανάπτυξη.

Αιτιολογία

Ο πολιτιστικός τουρισμός αποτελεί ζωτική συνιστώσα που συμβάλλει στην ελκυστικότητα της Ευρώπης, των περιφερειών, των πόλεων και των αγροτικών περιοχών της όσον αφορά την εισροή ιδιωτικών επενδύσεων, την ανάπτυξη πολιτιστικών/δημιουργικών συνοικιών και την προσέλκυση ταλέντων και επιχειρήσεων που χαρακτηρίζονται από κινητικότητα, ενισχύοντας έτσι την ανταγωνιστικότητα των περιφερειών και ολόκληρης της χώρας τόσο εντός της Ευρώπης όσο και παγκοσμίως. Επιπλέον, επειδή πολλοί πολίτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης (περίπου 50 εκατομμύρια άνθρωποι) έχουν ιθαγένεια που δεν αντιστοιχεί στη μητρική τους γλώσσα και την εθνικότητα, τα συμφέροντά τους θα πρέπει επίσης να λαμβάνονται υπόψη στο πλαίσιο της νομοθετικής διαδικασίας της Ένωσης.

Συνιστώμενη τροπολογία 14

Άρθρο 18 παράγραφος 2

Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

Η ενδιάμεση αξιολόγηση του προγράμματος διενεργείται όταν υπάρχουν διαθέσιμες επαρκείς πληροφορίες για την υλοποίηση του προγράμματος, αλλά το αργότερο τέσσερα έτη από την έναρξη της υλοποίησης του προγράμματος.

Η ενδιάμεση αξιολόγηση του προγράμματος διενεργείται όταν υπάρχουν διαθέσιμες επαρκείς πληροφορίες για την υλοποίηση του προγράμματος, αλλά η έκθεση ενδιάμεσης αξιολόγησης κοινοποιείται το αργότερο τέσσερα έτη από την έναρξη της υλοποίησης του προγράμματος.

Αιτιολογία

Η έκθεση ενδιάμεσης αξιολόγησης έχει καθοριστική σημασία για την εκπόνηση του επόμενου προγράμματος-πλαισίου, συνεπώς πρέπει να είναι έτοιμη και διαθέσιμη εγκαίρως για την επόμενη περίοδο προγραμματισμού.

Τροπολογία 15

Παράρτημα 1 Σκέλος «Πολιτισμός»

Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

Τομεακές δράσεις:

α)

Στήριξη προς τον τομέα της μουσικής: προώθηση της πολυμορφίας, της δημιουργικότητας και της καινοτομίας στον τομέα της μουσικής, ιδίως της διανομής του μουσικού ρεπερτορίου εντός και εκτός Ευρώπης, δράσεις κατάρτισης και ανάπτυξης κοινού για το ευρωπαϊκό ρεπερτόριο, καθώς και υποστήριξη για τη συλλογή και ανάλυση δεδομένων·

β)

Στήριξη προς τον τομέα του βιβλίου και τον εκδόσεων: στοχοθετημένες δράσεις που προωθούν τη διαφορετικότητα, τη δημιουργικότητα και την καινοτομία, ιδίως τη μετάφραση και την προώθηση της ευρωπαϊκής λογοτεχνίας σε διασυνοριακό επίπεδο εντός και εκτός Ευρώπης, κατάρτιση και ανταλλαγές επαγγελματιών του τομέα, συγγραφέων και μεταφραστών καθώς και διακρατικά σχέδια συνεργασίας, καινοτομίας και ανάπτυξης στον τομέα·

γ)

Στήριξη των τομέων της αρχιτεκτονικής και της πολιτιστικής κληρονομιάς: στοχοθετημένες δράσεις για την κινητικότητα των φορέων, ανάπτυξη ικανοτήτων, ανάπτυξη ακροατηρίου και διεθνοποίηση των τομέων της πολιτιστικής κληρονομιάς και της αρχιτεκτονικής, προώθηση της φιλοσοφίας του δομημένου περιβάλλοντος υψηλής ποιότητας (Baukultur), στήριξη της προστασίας, της διατήρησης και της ενίσχυσης της πολιτιστικής κληρονομιάς και των αξιών της μέσω της ευαισθητοποίησης, της δικτύωσης και των δραστηριοτήτων διομότιμης μάθησης·

δ)	Στήριξη προς άλλους τομείς: στοχοθετημένες δράσεις υπέρ της ανάπτυξης των δημιουργικών πτυχών του τομέα του σχεδιασμού, της μόδας και του πολιτιστικού τουρισμού καθώς και της προώθησης και της εκπροσώπησής τους εκτός της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Τομεακές δράσεις:

α)

β)

γ)

Στήριξη των τομέων της αρχιτεκτονικής και της πολιτιστικής κληρονομιάς: στοχοθετημένες δράσεις για την κινητικότητα των φορέων, ανάπτυξη ικανοτήτων, ανάπτυξη ακροατηρίου και διεθνοποίηση των τομέων της πολιτιστικής κληρονομιάς και της αρχιτεκτονικής, προώθηση της φιλοσοφίας του δομημένου περιβάλλοντος υψηλής ποιότητας (Baukultur), στήριξη της προστασίας, της διατήρησης και της ενίσχυσης της πολιτιστικής κληρονομιάς, συμπεριλαμβανομένης της παραδοσιακής λαϊκής κληρονομιάς , και των αξιών της μέσω της ευαισθητοποίησης, της δικτύωσης και των δραστηριοτήτων διομότιμης μάθησης·

δ)	Στήριξη προς άλλους τομείς: στοχοθετημένες δράσεις υπέρ της ανάπτυξης των δημιουργικών πτυχών του τομέα του σχεδιασμού, της μόδας και του πολιτιστικού τουρισμού καθώς και της προώθησης και της εκπροσώπησής τους εκτός της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Αιτιολογία

Η παραδοσιακή λαϊκή κληρονομιά σε όλες της τις μορφές (χειροτεχνία, μουσική, χορός...) αποτελεί σημαντική πηγή δυναμισμού για τους αγροτικούς οικισμούς, όσον αφορά την τοπική και περιφερειακή ανάπτυξη και τις πολιτιστικές ανταλλαγές στην Ευρώπη. Αποτελεί επίσης μέσο για την ενίσχυση της ευρωπαϊκής πολιτιστικής ταυτότητας και την τήρηση της αρχής της «ενότητας στην πολυμορφία».

II. ΣΥΣΤΑΣΕΙΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ

Η ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ

Δημιουργική Ευρώπη

χαιρετίζει την πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής σχετικά με τη συνέχιση του τρέχοντος προγράμματος «Δημιουργική Ευρώπη»ως αυτόνομου προγράμματος, αντάξιου του συνόλου των φορέων του πολιτιστικού τομέα. Το αυτόνομο δημοσιονομικό πλαίσιο είναι ο καλύτερος τρόπος για να διασφαλιστεί η συνέχεια των επιτευγμάτων της περιόδου 2014-2020, καθώς και για να υπάρξει αξιόπιστη αξιολόγηση για το μέλλον·

υπενθυμίζει ότι το πρόγραμμα «Δημιουργική Ευρώπη»αποτελεί μέρος μιας ευρύτερης πρότασης για το επόμενο πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο (που δημοσιεύθηκε στις 2 Μαΐου 2018) και, ως εκ τούτου, το αποτέλεσμα των διαπραγματεύσεων για την πρόταση προϋπολογισμού έχει μεγάλη επίδραση στην τελική μορφή και το περιεχόμενο του προγράμματος. Το πρόγραμμα «Δημιουργική Ευρώπη»είναι πολύ σημαντικό για την ανάπτυξη του πολιτιστικού τομέα και τη διεθνοποίησή του. Για τον λόγο αυτό, επικροτείται η αύξηση των πόρων του προγράμματος. Είναι ζητούμενο υψίστης σημασίας, το ποσοστό χρηματοδότησης του προγράμματος από τον συνολικό προϋπολογισμό της ΕΕ να μην μειωθεί, ιδίως ενόψει των προκλήσεων για την ευρωπαϊκή συνεργασία.

επισημαίνει την επέκταση του πολιτισμού ως τομέα πολιτικής: ο αριθμός των διατομεακών σχεδίων που αφορούν τον πολιτισμό αυξάνεται, πραγματεύονται δε τομείς όπως η αστική αναγέννηση, η οικονομική χειραφέτηση των νέων, η υγεία, η ευημερία και η κοινωνική ένταξη. Η ΕτΠ επικροτεί το γεγονός ότι η πρόταση αντικατοπτρίζει το φαινόμενο αυτό·

δεδομένου της συμβολής των τεχνών και του πολιτισμού στη διαμόρφωση ταυτότητας και τη δημιουργία συνοχής, εφιστά την προσοχή στη σπουδαιότητα της καλλιτεχνικής ελευθερίας και την ελευθερία της έκφρασης, οι οποίες πρέπει να διασφαλίζονται βάσει των οικουμενικών αξιών της ανθρώπινης αξιοπρέπειας, της ισότητας και της αλληλεγγύης, καθώς επίσης και βάσει των αρχών της δημοκρατίας και του κράτους δικαίου·

επιπλέον, θεωρείται θεμελιώδους σημασίας για την ανάπτυξη της «ταυτότητας Ευρωπαίου πολίτη»η πρόβλεψη δράσεων και πόρων για τη διάδοση των κοινών στοιχείων που μοιραζόμαστε όλοι οι Ευρωπαίοι, σε τομείς όπως η ιστορία, ο πολιτισμός και η κληρονομιά. Υπό αυτήν την έννοια, ένα διευρυμένο Πρόγραμμα «Δημιουργική Ευρώπη»και η ευρωπαϊκή ατζέντα για τον πολιτισμό έχουν ιδιαίτερη σημασία·

εκφράζει την ικανοποίησή της για το γεγονός ότι η πρόταση αντικατοπτρίζει τις κοινωνικές, οικονομικές και εξωτερικές διαστάσεις, καθώς και την πολιτιστική κληρονομιά και την ψηφιοποίηση ως τις δύο οριζόντιες δράσεις της νέας ευρωπαϊκής ατζέντας για τον πολιτισμό μέσω της ανάθεσης δράσεων σε αυτές·

εκφράζει την ικανοποίησή της για την ενισχυμένη διεθνή διάσταση της πρότασης, εφιστά, ωστόσο, την προσοχή στις προκλήσεις που τίθενται για τη συμφιλίωση των προτεραιοτήτων εντός και εκτός της ΕΕ·

χαιρετίζει τις αναφορές στις συνέργειες, μεταξύ άλλων, με περιφερειακές, αστικές και αγροτικές πολιτικές σε όλο το πρόγραμμα, οι οποίες «είναι καθοριστικής σημασίας για την προώθηση της αποκατάστασης της πολιτιστικής κληρονομιάς και τη στήριξη των πολιτιστικών και των δημιουργικών κλάδων» (1)

προτείνει να ενισχυθεί περαιτέρω η αναφορά στον καθοριστικό ρόλο των τοπικών και των περιφερειακών αρχών στην προαγωγή και την ανάδειξη του καλλιτεχνικού και του πολιτιστικού βίου των κοινοτήτων τους και ζητεί να ενισχυθεί η συμμετοχή των περιφερειακών και των τοπικών αρχών στο πρόγραμμα. Στο πλαίσιο αυτό, υπογραμμίζει την ανάγκη να διασφαλιστεί η σωστή ισορροπία μεταξύ της κατανομής πόρων για σημαντικά έργα μεγάλης κλίμακας και των μέτρων χρηματοδότησης και των δραστηριοτήτων που επικεντρώνονται στο τοπικό και το περιφερειακό επίπεδο, συμπεριλαμβανομένων των ΜΜΕ·

10.

επαναλαμβάνει ότι ο δημιουργικός και πολιτιστικός τομέας συνίσταται συχνά σε πολύ μικρές, μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις και επιχειρήσεις αυτοαπασχολούμενων που προϋποθέτουν την οργάνωση και την ανάληψη πρωτοβουλιών σε τοπικό επίπεδο. Αυτό το χαρακτηριστικό τοπικής διάστασης συνιστά θετική πτυχή για τις περιφέρειες διότι ενισχύει τις τοπικές οικονομίες, αλλά και βοηθά να παραμένουν τα ταλέντα και οι αντίστοιχες θέσεις εργασίας σε τοπικό επίπεδο. Για τον λόγο αυτό, θα πρέπει να δοθεί προσοχή στην ιδιαίτερη κατάσταση των εργαζομένων και των επιχειρηματιών του πολιτιστικού τομέα, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που δραστηριοποιούνται σε περιοχές με διαρθρωτικούς και μόνιμους περιορισμούς (2)·

11.

εκφράζει την ανησυχία της για τη ρητή αναφορά στην Ορχήστρα Νέων της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΟΝΕΕ) στο προοίμιο της πρότασης ως οντότητα που «θα πρέπει να είναι επιλέξιμη για τη λήψη απευθείας στήριξης από την Ένωση», παρά το γεγονός ότι η τροποποίηση του ισχύοντος κανονισμού που συμφωνήθηκε από τα κράτη μέλη δηλώνει σαφώς ότι «η χρηματοδότηση θα πρέπει να χορηγηθεί κατ’ εξαίρεση στην ΟΝΕΕ μέχρι τη λήξη του προγράμματος ‘Δημιουργική Ευρώπη’στις 31 Δεκεμβρίου 2020». Εν προκειμένω, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή των Περιφερειών επιθυμεί διαβεβαίωση ότι όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη θα συμμορφωθούν πλήρως με τον ισχύοντα κανονισμό που τροποποιήθηκε με τον κανονισμό (ΕΕ) 2018/596 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 18ης Απριλίου 2018·

12.

τονίζει, δεδομένης της ιδιαίτερης κατάστασης των επαγγελματιών και των επιχειρηματιών που δραστηριοποιούνται στον πολιτιστικό τομέα, πόσο σημαντικό είναι στο πλαίσιο του προγράμματος «Δημιουργική Ευρώπη»να παρέχεται ενημέρωση σχετικά με τον μηχανισμό εγγυήσεων που συστάθηκε κατά την προηγούμενη περίοδο προγραμματισμού και να ενισχύεται η εφαρμογή του, έστω και αν ο μηχανισμός εγγυήσεων βρίσκεται εκτός του προγράμματος·

Σκέλος «Πολιτισμός»

13.

εκφράζει την ανησυχία της για την ισορροπία των οριζόντιων και των νέων τομεακών δράσεων, και συγκεκριμένα για το γεγονός ότι, ένας ελαφρώς αυξημένος προϋπολογισμός δεν συνεπάγεται αυτομάτως υλοποίηση πολύ μεγαλύτερου αριθμού προτεραιοτήτων·

14.

στην περίπτωση των τομεακών δράσεων:

—

επισημαίνει ότι η ανάδειξη της αρχιτεκτονικής με σεβασμό της πολιτιστικής κληρονομιάς θα μπορούσε να σταθεί εμπόδιο στα επιτεύγματα του «Ευρωπαϊκού έτους πολιτιστικής κληρονομιάς 2018», που αποσκοπούσε στη γνωριμία με την ευρωπαϊκή πολιτιστική κληρονομιά και τη διερεύνησή της, με τη διεύρυνση των οριζόντων των ατόμων και την υπέρβαση της αρχιτεκτονικής κληρονομιάς· υπό αυτήν την έννοια, κρίνει σκόπιμη τη δημιουργία ειδικής γραμμής στο πλαίσιο του προγράμματος «Δημιουργική Ευρώπη»που θα στηρίζει τη διάδοση της ευρωπαϊκής πολιτιστικής κληρονομιάς μετά το 2018·

—	εφιστά την προσοχή στο γεγονός ότι οι τομείς που αναφέρονται στο σημείο δ) (σχέδιο, μόδα και πολιτιστικός τουρισμός) έχουν διατομεακό χαρακτήρα και, ως εκ τούτου, η υποστήριξή τους απαιτεί ένα ορισμένο επίπεδο συντονισμού με άλλους τομείς πολιτικής.

—	εκφράζει ανησυχίες ως προς την ισορροπία μεταξύ των διαφόρων τεχνών στο πλαίσιο των οριζόντιων μέτρων και των νέων τομεακών δράσεων·

15.

συνιστά στενότερη σύνδεση με το άρθρο 2 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση των τμημάτων του σκέλους «Πολιτισμός»που αφορούν την ευρωπαϊκή ταυτότητα και τις ευρωπαϊκές αξίες προκειμένου να εξασφαλιστεί ότι ο στόχος θα επιτευχθεί και το πρόγραμμα δεν θα παρερμηνευθεί·

16.

ενθαρρύνει σαφώς όλους τους πολιτιστικούς και οπτικοακουστικούς τομείς —όπως ο μουσικός τομέας— να μεταφέρουν τις ψηφιακές γνώσεις και δεξιότητές τους ώστε να προωθηθούν σχέσεις και να δημιουργηθούν καινοτόμες συνεργασίες και σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο·

Διατομεακό σκέλος

17.

χαιρετίζει τις νέες προτεραιότητες και την ενίσχυση του σκέλους αυτού και την, κατά συνέπεια, διασφάλιση των συνεργειών στο πλαίσιο του προγράμματος· επισημαίνει ταυτόχρονα ότι, σε σύγκριση με την παρούσα πρόταση, δίδεται μεγαλύτερη έμφαση στη συλλογή δεδομένων και στα στατιστικά στοιχεία στο πλαίσιο του προγράμματος «Δημιουργική Ευρώπη»για την περίοδο 2014-2020 σε αυτό το σκέλος, το οποίο θα πρέπει να περιλαμβάνεται και στο μελλοντικό πρόγραμμα·

Σκέλος «Media»

18.

αναγνωρίζει την αλλαγή προτύπου που επιφέρει η στροφή στην ψηφιακή εποχή στον τρόπο δημιουργίας, διαχείρισης, διάδοσης, κατανάλωσης και αποτίμησης των πολιτιστικών αγαθών, καθώς και στον τρόπο πρόσβασης σε αυτά. Η ψηφιοποίηση παρέχει και στις περιφέρειες της Ευρώπης νέες ευκαιρίες σύνδεσης καθώς ανταλλάσσουν οπτικοακουστικά έργα, αλλά και διερεύνησης νέων τρόπων δημιουργίας δεσμών και ανταλλαγής περιεχομένου. Αυτή η μετάβαση μπορεί επίσης να τις βοηθήσει να προσελκύσουν νέα ακροατήρια, να επωφεληθούν από το εναλλακτικό περιεχόμενο, να προσφέρουν νέες υπηρεσίες και να προβάλουν περισσότερο υλικό προερχόμενο από διάφορες περιοχές (3). Η μετάβαση στο ψηφιακό σύστημα θα επιτρέψει στους πολιτιστικούς διαμεσολαβητές να παρουσιαστούν ως φορείς καινοτομίας μέσω των νέων μέσων ψηφιακής επικοινωνίας πολλαπλών κατευθύνσεων και πολλαπλών διαύλων. Κατ’ αυτόν τον τρόπο θα δημιουργήσουν στενούς δεσμούς σε τοπικό επίπεδο και θα γίνουν ενεργοί παράγοντες για μια βιώσιμη και ευφυή πολιτιστική και οικονομική ανάπτυξη·

19.

σε αυτό το πλαίσιο, εφιστά την προσοχή στον σημαντικό αριθμό καλλιτεχνών των οποίων τα έργα και οι εξελίξεις, αν και όχι ψηφιακά, είναι εξίσου σημαντικά, καθώς και σε δομές που προσφέρουν στο ευρύ κοινό ευκαιρίες και εργαλεία κατάρτισης, όπως οι βιβλιοθήκες·

20.

21.

στο πλαίσιο αυτό, επισημαίνει το γεγονός ότι η μη ψηφιακή καλλιτεχνική δημιουργία και ανάπτυξη εξακολουθούν να υφίστανται και, ως εκ τούτου, θα πρέπει και αυτές να κατέχουν αξιόλογη θέση στις κοινότητες του 21ου αιώνα·

Προϋπολογισμός

22.

εκφράζει ανησυχίες σχετικά με τον προτεινόμενο προϋπολογισμό του νέου προγράμματος λόγω των ακόλουθων παραγόντων:

—

η πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής δεν φαίνεται να λαμβάνει υπόψη τον πληθωρισμό. Σε αυτό το πλαίσιο, υπενθυμίζει στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή ότι, κατά τη διατύπωση της προηγούμενης πρότασης, μέρος της συζήτησης αφορούσε το γεγονός ότι ο προϋπολογισμός που αφιερώνεται στους πολιτιστικούς και δημιουργικούς τομείς θα πρέπει να υπερβαίνει τα 1,801 δισεκατ. ευρώ (4)

—	σε σύγκριση με την τρέχουσα περίοδο, ο προτεινόμενος προϋπολογισμός ύψους 1,85 δισεκατ. ευρώ κατανέμεται σε σημαντικά υψηλότερο αριθμό προτεραιοτήτων λόγω των νέων τομεακών δράσεων στο σκέλος «Πολιτισμός»·

—

ενώ κατανοεί την πρόθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής να επιτευχθεί αποτελεσματικότητα με τη συγκέντρωση της πληθώρας των ενωσιακών χρηματοδοτικών μέσων που διατίθενται σήμερα υπέρ των επενδύσεων στην ΕΕ, εκφράζει την ανησυχία ότι θα μπορούσαν να αποδυναμωθούν τα μέχρι σήμερα επιτεύγματα του μηχανισμού εγγυήσεων, καθώς οι υπεύθυνοι για το εν λόγω μέσο στον πολιτιστικό τομέα δεν θα έχουν την ίδια γνώση με την τρέχουσα περίοδο·

23.

στο πλαίσιο αυτό, προτείνει τον καθορισμό δημοσιονομικού στόχου ύψους άνω των 2 δισεκατ. ευρώ, αλλά και υπογραμμίζει την ανάγκη καλύτερης ενσωμάτωσης του πολιτισμού και της πολιτιστικής κληρονομιάς στις προτεραιότητες του επόμενου πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου, τόσο μέσω της καθιέρωσής τους όσο και μέσω συνεργειών με άλλα προγράμματα και πολιτικές·

24.

δηλώνει με έμφαση ότι θα πρέπει να υπάρχει συστηματική διαβούλευση με τις περιφερειακές και τις τοπικές αρχές κατά την εκπόνηση, εφαρμογή και διαχείριση των μέτρων που αποσκοπούν στη χρηματοδότηση πολιτιστικών και δημιουργικών τομέων σε ολόκληρη την Ευρώπη, με έμφαση στην ευρεία γεωγραφική κάλυψη·

25.

όσον αφορά την αποχώρηση του Ηνωμένου Βασιλείου από την ΕΕ, εκφράζει την ελπίδα ότι αμφότεροι θα μπορέσουν να συνεχίσουν και να αναπτύξουν περαιτέρω αμοιβαία επωφελείς σχέσεις στον πολιτιστικό τομέα με βάση τα μέχρι σήμερα κοινά επιτεύγματα και πολιτιστικές εμπειρίες τους·

26.

πιστεύει ότι οι αρχές της επικουρικότητας και της αναλογικότητας θα επιτευχθούν πλήρως μόνον εάν αποκατασταθεί η «διαδικασία επιτροπής»στην πρόταση προκειμένου να διασφαλιστεί ο κατάλληλος έλεγχος από τα κράτη μέλη όσον αφορά τη διαχείριση του προγράμματος. Ομοίως, πρέπει να ζητείται τακτικά η γνώμη των τοπικών και των περιφερειακών αρχών σχετικά με τις κατευθύνσεις και τα ετήσια προγράμματα εργασίας·

Νέα ευρωπαϊκή ατζέντα για τον πολιτισμό

27.

επιδοκιμάζει τη νέα ευρωπαϊκή ατζέντα για τον πολιτισμό ως μια αξιοσημείωτη και περιεκτική πολιτική βάση για την ενίσχυση της ευρωπαϊκής ταυτότητας μέσω της αναγνώρισης της ποικιλομορφίας των ευρωπαϊκών πολιτισμών, για την ενδυνάμωση των ευρωπαϊκών πολιτιστικών και δημιουργικών τομέων και των σχέσεών τους με εταίρους πέραν της Ευρώπης, καθώς και για την ενίσχυση των δεσμών μεταξύ πολιτισμού, εκπαίδευσης και άλλων τομέων πολιτικής·

28.

εκφράζει την ικανοποίησή της για το γεγονός ότι η νέα ευρωπαϊκή ατζέντα, με την εισαγωγή της έννοιας της «πολιτισμικής ικανότητας»λαμβάνει υπόψη την πρόκληση που συνεπάγονται οι μεταβαλλόμενες προσδοκίες του κοινού, με μέλημα τη μεγαλύτερη συμμετοχή των τοπικών πληθυσμών στη διαμόρφωση πολιτιστικών προγραμμάτων και τη μετάβαση από την απλή χρήση στη συμμετοχή τους στην υλοποίηση των ιδεών τους·

29.

εκφράζει την ικανοποίησή της για το γεγονός ότι η ανακοίνωση αναφέρει ρητά τις πόλεις και τις περιφέρειες ως ένα από τα τρία οικοσυστήματα στα οποία πρέπει να δοθεί έμφαση· τονίζει ταυτόχρονα τη σημασία να ληφθεί υπόψη ο ζωτικός ρόλος των τοπικών και των περιφερειακών αρχών στην πρακτική υλοποίηση των προτεραιοτήτων·

30.

την ίδια στιγμή, επισημαίνει στο πλαίσιο αυτό ότι η ΕτΠ έχει ήδη τονίσει ότι οι τοπικές και οι περιφερειακές αρχές, λόγω της εγγύτητάς τους προς τους πολίτες, είναι σε στρατηγικά καλύτερη θέση να ανταποκριθούν στις ειδικές ανάγκες και τα αιτήματα των διαφόρων πολιτισμικών ομάδων εντός της ΕΕ, κάτι το οποίο συνεπάγεται επίσης υψηλό επίπεδο ευθύνης (5)·

31.

εκφράζει την ικανοποίησή της για το γεγονός ότι στη νέα ατζέντα αναγνωρίζεται η ανάγκη αλλαγής προτύπου με τη μετάβαση από τους τομείς των φυσικών επιστημών, της τεχνολογίας, της μηχανικής και των μαθηματικών (αγγλιστί STEM) στους ίδιους τομείς με τη συμπερίληψη των τεχνών (αγγλιστί STEAM), αλλά και για την έγκαιρη επέκταση της δημιουργικής και κριτικής σκέψης σε όλα τα επίπεδα εκπαίδευσης και κατάρτισης, καθώς και για την άρση του σαφούς διαχωρισμού μεταξύ φυσικών και ανθρωπιστικών επιστημών. Η τέχνη είναι η ικανότητα έμπνευσης νέων και χρήσιμων ιδεών. Με την ενσωμάτωση της τέχνης και της δημιουργικότητας, το πρόγραμμα σπουδών των φυσικών επιστημών, της τεχνολογίας, της μηχανικής και των μαθηματικών γίνεται ακόμα πιο ελκυστικό, δημιουργικό και καινοτόμο. Τα καλλιτεχνικά προγράμματα στηρίζουν την ανάπτυξη των ταλέντων, του πολιτισμού· ακριβώς για τον λόγο αυτό πρέπει να ενσωματωθούν στην τεχνολογία·

32.

φρονεί ότι ο πολιτισμός των εθνικών, εθνοτικών και γλωσσικών μειονοτήτων αποτελεί μείζονα συνιστώσα της πολιτιστικής κληρονομιάς της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η διαφύλαξη, η υποστήριξή της και η εξασφάλιση της πρόσβασης όλων σε αυτούς τους συγκεκριμένους πολιτισμούς είναι καθήκον των τοπικών και περιφερειακών αρχών. Επιπλέον, η ΕΕ πρέπει να παρέχει χρηματοδοτική στήριξη για την επίτευξη αυτού του στόχου, συμπεριλαμβανομένων στοχοθετημένων πόρων που προορίζονται για τη διεκπεραίωση των καθηκόντων που έχουν ανατεθεί σε περιφερειακό επίπεδο και αφορούν τη διαφύλαξη του πολιτιστικού υποβάθρου των μειονοτήτων. Ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να δοθεί στη χρήση καινοτόμων εικονικών μέσων και να εξασφαλιστεί επίσης η προβολή, σε επίπεδο ΕΕ, των πολιτισμών των διαφόρων μειονοτήτων·

33.

ζητεί η διοίκηση σε επίπεδο ΕΕ και σε εθνικό επίπεδο να αναγνωρίσει την καινοτομία στον πολιτιστικό και δημιουργικό τομέα ως κινητήριο μοχλό για την ολιστική τοπική και περιφερειακή ανάπτυξη·

34.

επισημαίνει ότι, μέσω των αναπτυξιακών τους στρατηγικών, οι τοπικές και οι περιφερειακές αρχές κατόρθωσαν να εντάξουν τους τομείς του πολιτισμού και της δημιουργικότητας στις αναπτυξιακές τους στρατηγικές, γεγονός που συνέβαλε στην ενίσχυση της τοπικής οικονομίας και στη διατήρηση του πληθυσμού τους (6)·

35.

ωστόσο, επιμένει ότι η ένταξη των στρατηγικών έξυπνης εξειδίκευσης στις στρατηγικές περιφερειακής ανάπτυξης εξακολουθεί να αποτελεί πρόκληση και, ως εκ τούτου, οι περιφέρειες χρειάζονται την ενισχυμένη στήριξη των θεσμικών οργάνων της ΕΕ για την υλοποίηση έξυπνης εξειδίκευσης, η οποία θεωρείται πλαίσιο περιφερειακής πολιτικής για ανάπτυξη με γνώμονα την καινοτομία·

36.

υπογραμμίζει ότι το «Ευρωπαϊκό έτος πολιτιστικής κληρονομιάς 2018»διαδραμάτισε καταλυτικό ρόλο για μια ηχηρή επιτόπια συμμετοχή, με χιλιάδες δραστηριότητες να λαμβάνουν χώρα σε όλη την Ευρώπη, ενθαρρύνοντας την ανταλλαγή και εκτίμηση της πολιτιστικής κληρονομιάς της Ευρώπης ως κοινού αγαθού, ευαισθητοποιώντας τους πολίτες όσον αφορά την ιστορία και τις κοινές ευρωπαϊκές αξίες, αλλά και ενισχύοντας το αίσθημα του ανήκειν σε έναν κοινό ευρωπαϊκό χώρο·

37.

ζητεί να αξιοποιηθεί περαιτέρω και να υποστηριχθεί ο αντίκτυπος και η θετική κληρονομιά του ευρωπαϊκού έτους πολιτιστικής κληρονομιάς και να συνεχιστούν στο μέλλον οι συμπράξεις και τα δίκτυα που γεννήθηκαν κατά τη διάρκεια του εν λόγω έτους ως μέρος της πολιτιστικής συνεργασίας της ΕΕ. Ως εκ τούτου, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή των Περιφερειών εκφράζει την ικανοποίησή της για το ευρωπαϊκό πλαίσιο υπέρ της πολιτιστικής κληρονομιάς που παρουσιάστηκε τον Δεκέμβριο του 2018 και περιλαμβάνει πέντε συγκεκριμένες δράσεις με στόχο το έναυσμα για μια πραγματική αλλαγή στον τρόπο με τον οποίο εκτιμάται, διατηρείται και ενισχύεται η ευρωπαϊκή πολιτιστική κληρονομιά·

38.

εγκρίνει την επιλογή του άρθρου 3 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση και του άρθρου 167 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης ως νομικών βάσεων, αναγνωρίζει τη σημασία των άρθρων 173 και 208 ΣΛΕΕ και υποστηρίζει τους τρεις στρατηγικούς στόχους (τις κοινωνικές, οικονομικές και εξωτερικές διαστάσεις) και τις δύο οριζόντιες δράσεις (πολιτιστική κληρονομιά και ψηφιοποίηση)·

39.

συνιστά, στην κοινωνική διάσταση, το απόσπασμα «Προστασία και προώθηση της ευρωπαϊκής πολιτιστικής κληρονομιάς ως κοινού πόρου, με σκοπό την αύξηση της ευαισθητοποίησης των Ευρωπαίων όσον αφορά την κοινή ιστορία και τις κοινές αξίες μας και την ενίσχυση του αισθήματος της κοινής ευρωπαϊκής ταυτότητας»να περιλαμβάνει την προστασία και τον σεβασμό της ευρωπαϊκής θρησκευτικής κληρονομιάς και την προώθηση βασικών ευρωπαϊκών αξιών που περιλαμβάνονται στο άρθρο 2 της Συνθήκης της Λισαβόνας·

40.

σχετικά με την τρίτη διάσταση (εξωτερικές σχέσεις), «τονίζει με έμφαση την ανάγκη για μια πιο ισχυρή εμβάθυνση της συνεργασίας σε τοπικό, περιφερειακό και εθνικό επίπεδο στις στρατηγικές που χαράσσονται και αναπτύσσονται για την υποστήριξη των διεθνών πολιτιστικών σχέσεων και δράσεων» (7) και θεωρεί ότι η διπλωματία των πόλεων θα μπορούσε να συμβάλει στην προώθηση της ευρωπαϊκής πολιτιστικής κληρονομιάς σε ολόκληρο τον κόσμο·

41.

πιστεύει ότι θα έπρεπε να δοθεί καλύτερη θέση στην κινητικότητα των επαγγελματιών του πολιτισμού μεταξύ των διατομεακών δράσεων, δεδομένου ότι παρέχει σημαντική προστιθέμενη αξία και στις τρεις διαστάσεις·

42.

επαναλαμβάνει την ανάγκη βελτίωσης όσον αφορά τη συλλογή δεδομένων και τα στατιστικά στοιχεία για τον πολιτισμό, κάτι το οποίο αποτελεί προϋπόθεση για την ανάπτυξη αξιόπιστων και τεκμηριωμένων πολιτικών στο μέλλον και ζητεί μια στρατηγική ερευνητική προσέγγιση που θα διευκολύνει τη μεταφορά γνώσης μεταξύ των διασκορπισμένων επί του παρόντος πρωτοβουλιών, εξασφαλίζοντας την κάλυψη όλων των τομέων σε συνεργασία με τους πολιτιστικούς φορείς.

Βρυξέλλες, 6 Φεβρουαρίου 2019.

Ο Πρόεδρος

της Ευρωπαϊκής Επιτροπής των Περιφερειών

Karl-Heinz LAMBERTZLambertz

(1) COM(2018) 366 final

(2) CdR 401/2011 fin.

(3) CdR 293/2010 fin.

(4) https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EL/TXT/PDF/?uri=CELEX:52011AR0401&from=EL.

(5) CdR 44/2006 fin.

(6) CdR 181/2010 fin.

(7) COR-2016-05110-00-00-AC-TRA.

16.5.2019

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 168/49

Γνωμοδότηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής των Περιφερειών με θέμα «Πρόγραμμα Erasmus για την εκπαίδευση, την κατάρτιση, τη νεολαία και τον αθλητισμό»

(2019/C 168/08)

Εισηγήτρια

Ulrike HILLER (DE/PES), μέλος της γερουσίας της Βρέμης, εντεταλμένη της Ελεύθερης Χανσεατικής Πόλης της Βρέμης στην ομοσπονδιακή κυβέρνηση και αρμόδια για τις ευρωπαϊκές υποθέσεις

Έγγραφο αναφοράς

Πρόταση κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για τη θέσπιση του προγράμματος «Erasmus»: το πρόγραμμα της Ένωσης για την εκπαίδευση, την κατάρτιση, τη νεολαία και τον αθλητισμό, και για την κατάργηση του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1288/2013

COM(2018) 367 final

I. ΣΥΝΙΣΤΩΜΕΝΕΣ ΤΡΟΠΟΛΟΓΙΕΣ

Τροπολογία 1

Προοίμιο, αιτιολογική σκέψη 1

Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

Σ’ ένα πλαίσιο ταχέων και βαθιών μεταβολών που προκαλούνται από την τεχνολογική επανάσταση και την παγκοσμιοποίηση, η επένδυση στη μαθησιακή κινητικότητα, τη συνεργασία και την ανάπτυξη καινοτόμων πολιτικών στους τομείς της εκπαίδευσης, της κατάρτισης, της νεολαίας και του αθλητισμού αποτελεί το κλειδί για τη δημιουργία ανθεκτικών κοινωνιών με συνοχή και χωρίς αποκλεισμούς και τη διατήρηση της ανταγωνιστικότητας της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ενώ παράλληλα συνεισφέρει στην ενίσχυση της ευρωπαϊκής ταυτότητας και σε μια πιο δημοκρατική Ένωση.

Σ’ ένα πλαίσιο ταχέων και βαθιών μεταβολών που προκαλούνται από την τεχνολογική επανάσταση και την παγκοσμιοποίηση, η επένδυση στη διάδοση της γνώσης και του πολιτισμού , στη μαθησιακή κινητικότητα, τη συνεργασία και την ανάπτυξη καινοτόμων πολιτικών στους τομείς της εκπαίδευσης, της κατάρτισης, της νεολαίας και του αθλητισμού αποτελεί το κλειδί για τη δημιουργία ανθεκτικών κοινωνιών με συνοχή και χωρίς αποκλεισμούς και τη διατήρηση της ανταγωνιστικότητας της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ενώ παράλληλα συνεισφέρει στην ενίσχυση της ευρωπαϊκής ταυτότητας και σε μια πιο δημοκρατική Ένωση.

Τροπολογία 2

Προοίμιο, αιτιολογική σκέψη 4

Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

Στις 17 Νοεμβρίου 2017 το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο και η Επιτροπή διακήρυξαν και υπέγραψαν πανηγυρικά τον ευρωπαϊκό πυλώνα κοινωνικών δικαιωμάτων, ο οποίος ορίζει ως πρώτη του βασική αρχή ότι κάθε άνθρωπος έχει δικαίωμα σε ποιοτική και χωρίς αποκλεισμούς εκπαίδευση, κατάρτιση και διά βίου μάθηση προκειμένου να διατηρήσει και να αποκτήσει δεξιότητες που θα του επιτρέψουν να συμμετέχει πλήρως στην κοινωνία και να διαχειρίζεται με επιτυχία τις αλλαγές στην αγορά εργασίας. Αυτό αφορά ιδίως όλους τους νέους στην Ευρώπη, οι οποίοι είναι επί του παρόντος άνεργοι. Η ισότιμη πρόσβαση στην εκπαίδευση θα πρέπει να διασφαλίζεται ανεξαρτήτως φύλου, φυλετικής ή εθνοτικής καταγωγής, θρησκείας ή πεποιθήσεων, αναπηρίας, ηλικίας, γενετήσιου προσανατολισμού ή γεωγραφικής θέσης και με δέουσα συνεκτίμηση των δικαιωμάτων των γλωσσικών μειονοτήτων.

Αιτιολογία

Στον ευρωπαϊκό πυλώνα κοινωνικών δικαιωμάτων δεν αναγνωρίζονται οι προκλήσεις εκπαιδευτικού χαρακτήρα με τις οποίες έρχονται αντιμέτωπα τα άτομα που ζουν σε απομακρυσμένες περιοχές ή ανήκουν σε γλωσσικές μειονότητες.

Τροπολογία 3

Προοίμιο, αιτιολογική σκέψη 8

Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

Στην ανακοίνωσή της με τίτλο «Ένας σύγχρονος προϋπολογισμός για μια Ένωση που προστατεύει, ενδυναμώνει και υπερασπίζεται τους πολίτες της - Πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο 2021-2027»που εξέδωσε στις 2 Μαΐου 2018, η Επιτροπή έκανε έκκληση για μια ισχυρότερη εστίαση στη «νεολαία»στο επόμενο δημοσιονομικό πλαίσιο, ιδίως μέσω του υπερδιπλασιασμού του μεγέθους του προγράμματος Erasmus+ (2014-2020), ενός από τα πλέον προβεβλημένα και επιτυχημένα προγράμματα της Ένωσης. Στόχος του νέου προγράμματος θα πρέπει να είναι η εξάλειψη των αποκλεισμών και το πρόγραμμα να απευθύνεται σε περισσότερους νέους με λιγότερες ευκαιρίες. Αυτό θα επιτρέψει σε περισσότερους νέους να μεταβαίνουν σε άλλη χώρα για να σπουδάσουν ή να εργαστούν. Προκειμένου να εφαρμοστεί το συντομότερο δυνατόν η αρχή «καμία σχολική ή πανεπιστημιακή αποφοίτηση χωρίς προηγουμένη συμμετοχή σε ευρωπαϊκό πρόγραμμα», θα πρέπει στο πλαίσιο του προγράμματος να λαμβάνονται υπόψη η στοχοθετημένη δράση, τα κίνητρα και η κατάρτιση του προσωπικού στον τομέα της εκπαίδευσης, συμπεριλαμβανομένης της μη τυπικής εκπαίδευσης, και της κατάρτισης, ούτως ώστε να μπορεί να παρέχει κίνητρα σε όσο το δυνατόν περισσότερους νέους.

Αιτιολογία

Δεδομένου ότι το προσωπικό που απασχολείται στην εκπαίδευση, συμπεριλαμβανομένης της μη τυπικής εκπαίδευσης, και την κατάρτιση τελεί χρέη «φύλακα των πυλών»για τα άτομα με λιγότερες ευκαιρίες, υπάρχει ανάγκη επένδυσης και στην κατάρτιση αυτού. Ταυτόχρονα, χρειάζεται να δοθεί η δέουσα προσοχή στο φαινόμενο της φυγής εγκεφάλων.

Τροπολογία 4

Προοίμιο, αιτιολογική σκέψη 9

Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

Σε αυτό το πλαίσιο, είναι απαραίτητο να θεσπιστεί το διάδοχο πρόγραμμα για την εκπαίδευση, την κατάρτιση, τη νεολαία και τον αθλητισμό (το «πρόγραμμα») του προγράμματος Erasmus+ για την περίοδο 2014-2020 που θεσπίστηκε με τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 1288/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου. Ο ολοκληρωμένος χαρακτήρας του προγράμματος 2014-2020 που καλύπτει κάθε είδους μάθηση –τυπική, μη τυπική και άτυπη, και σε όλα τα στάδια της ζωής– θα πρέπει να διατηρηθεί για την προώθηση ευέλικτων μαθησιακών διαδρομών που επιτρέπουν στα άτομα να αναπτύξουν τις ικανότητες που είναι απαραίτητες για την αντιμετώπιση των προκλήσεων του εικοστού πρώτου αιώνα.

Σε αυτό το πλαίσιο, είναι απαραίτητο να θεσπιστεί το διάδοχο πρόγραμμα για την εκπαίδευση, την κατάρτιση, τη νεολαία και τον αθλητισμό (το «πρόγραμμα») του προγράμματος Erasmus+ για την περίοδο 2014-2020 που θεσπίστηκε με τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 1288/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου. Ο ολοκληρωμένος χαρακτήρας του προγράμματος 2014-2020 που καλύπτει κάθε είδους μάθηση –τυπική, μη τυπική και άτυπη, και σε όλα τα στάδια της ζωής– θα πρέπει να διατηρηθεί για την προώθηση ευέλικτων μαθησιακών διαδρομών που επιτρέπουν στα άτομα να συμμετέχουν σε εμπειρία μάθησης, προκειμένου να ενισχυθεί η ευρωπαϊκή ταυτότητα και η κατανόηση της πολιτισμικής ποικιλομορφίας της Ευρώπης, με αποτέλεσμα να αναπτύξουν τις ικανότητες που είναι απαραίτητες για την αντιμετώπιση των προκλήσεων του εικοστού πρώτου αιώνα.

Αιτιολογία

Πρέπει να σημειωθεί σαφώς ότι η ανάπτυξη μελλοντικών επαγγελματικών δεξιοτήτων εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τη συμμετοχή σε εμπειρία μάθησης σε άλλη ευρωπαϊκή χώρα, η οποία προσφέρει σημαντικά ερεθίσματα για την ανάπτυξη ευρωπαϊκής ταυτότητας.

Τροπολογία 5

Προοίμιο, αιτιολογική σκέψη 10

Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

Το πρόγραμμα πρέπει να είναι σε θέση να συμβάλλει ακόμη περισσότερο στην υλοποίηση των ενωσιακών στόχων της πολιτικής και των προτεραιοτήτων στον τομέα της εκπαίδευσης, της κατάρτισης, της νεολαίας και του αθλητισμού. Μια συνεκτική προσέγγιση στη δια βίου μάθηση είναι ζωτικής σημασίας για τη διαχείριση των διαφόρων μεταβάσεων τις οποίες θα αντιμετωπίσουν τα άτομα κατά τη διάρκεια του κύκλου ζωής τους. Ενεργώντας με τον τρόπο αυτό, το επόμενο πρόγραμμα θα πρέπει να διατηρήσει στενή σχέση με το συνολικό στρατηγικό πλαίσιο για την ευρωπαϊκή συνεργασία στον τομέα της εκπαίδευσης, της κατάρτισης και της νεολαίας, συμπεριλαμβανομένων των θεματολογίων πολιτικής για τα σχολεία, την τριτοβάθμια εκπαίδευση, την επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση και την εκπαίδευση ενηλίκων, ενισχύοντας παράλληλα και την ανάπτυξη νέων συνεργειών με άλλα συναφή προγράμματα της Ένωσης και τομείς πολιτικής.

Το πρόγραμμα πρέπει να είναι σε θέση να συμβάλλει ακόμη περισσότερο στην υλοποίηση των ενωσιακών στόχων της πολιτικής και των προτεραιοτήτων στον τομέα της εκπαίδευσης, της κατάρτισης, της νεολαίας και του αθλητισμού. Έχοντας αυτό κατά νου, το πρόγραμμα θα πρέπει να ενισχύσει τη διδασκαλία και την αποδοχή των θεμελιωδών αξιών που αποτελούν τον πυρήνα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ήτοι: τον σεβασμό της ανθρώπινης αξιοπρέπειας, την ελευθερία (συμπεριλαμβανομένης της ελευθερίας έκφρασης), τη δημοκρατία, την ισότητα, το κράτος δικαίου και τον σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Οι αξίες αυτές είναι κοινές στα κράτη μέλη εντός μιας ευρωπαϊκής κοινωνίας στην οποία θα πρέπει να κυριαρχεί ο πλουραλισμός, η απαγόρευση των διακρίσεων, η ανεκτικότητα, η δικαιοσύνη, η αλληλεγγύη και η ισότητα μεταξύ γυναικών και ανδρών. Επιπλέον, μια συνεκτική προσέγγιση στη δια βίου μάθηση είναι ζωτικής σημασίας για τη διαχείριση των διαφόρων μεταβάσεων τις οποίες θα αντιμετωπίσουν τα άτομα κατά τη διάρκεια του κύκλου ζωής τους. Ενεργώντας με τον τρόπο αυτό, το επόμενο πρόγραμμα θα πρέπει να διατηρήσει στενή σχέση με το συνολικό στρατηγικό πλαίσιο για την ευρωπαϊκή συνεργασία στον τομέα της εκπαίδευσης, της κατάρτισης και της νεολαίας, συμπεριλαμβανομένων των θεματολογίων πολιτικής για τα σχολεία, την τριτοβάθμια εκπαίδευση, την επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση και την εκπαίδευση ενηλίκων, ενισχύοντας παράλληλα και την ανάπτυξη νέων συνεργειών με άλλα συναφή προγράμματα της Ένωσης και τομείς πολιτικής.

Αιτιολογία

Η προτεινόμενη προσθήκη υπογραμμίζει —στο πνεύμα της Δήλωσης των Υπουργών Παιδείας στο Παρίσι σχετικά με την προώθηση της συμμετοχής των πολιτών στα κοινά και των κοινών αξιών της ελευθερίας, της ανεκτικότητας και της απαγόρευσης των διακρίσεων μέσω της εκπαίδευσης— τον επείγοντα χαρακτήρα της κατάστασης και διευκρινίζει την κατεύθυνση των «στόχων της πολιτικής και των προτεραιοτήτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης».

Τροπολογία 6

Προοίμιο, αιτιολογική σκέψη 11

Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

Το πρόγραμμα αποτελεί απαραίτητο στοιχείο για τη δημιουργία ενός ευρωπαϊκού χώρου εκπαίδευσης. Θα πρέπει να είναι σε θέση να συμβάλλει στη διαδοχή του στρατηγικού πλαισίου συνεργασίας για την εκπαίδευση και την κατάρτιση και του θεματολογίου δεξιοτήτων για την Ευρώπη με κοινή δέσμευση για τη στρατηγική σημασία των δεξιοτήτων και ικανοτήτων για τη διατήρηση των θέσεων απασχόλησης, την ανάπτυξη και την ανταγωνιστικότητα. Θα πρέπει να υποστηρίζει τα κράτη μέλη στην επίτευξη των στόχων της Δήλωσης του Παρισιού για την προαγωγή της ιδιότητας του πολίτη και των κοινών αξιών της ελευθερίας, της ανοχής και της αποφυγής των διακρίσεων μέσω της εκπαίδευσης, προκειμένου οι νέοι να γίνουν ενεργοί πολίτες με επίγνωση των ευρωπαϊκών αξιών, ώστε να μπορούν να τις υπερασπίζονται και να τις εφαρμόζουν . Κατ’ αυτόν τον τρόπο και στο πρόγραμμα αναδεικνύεται η στρατηγική σημασία των δεξιοτήτων και των ικανοτήτων για τη διατήρηση των θέσεων απασχόλησης, την ανάπτυξη και την ανταγωνιστικότητα.

Αιτιολογία

Τροπολογία 7

Προοίμιο, αιτιολογική σκέψη 12

Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

Το πρόγραμμα θα πρέπει να είναι συνεπές με την ανανεωμένη ενωσιακή στρατηγική για τη νεολαία, το πλαίσιο για την ευρωπαϊκή συνεργασία στον τομέα της νεολαίας για την περίοδο 2019-2027, με βάση την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 22ας Μαΐου 2018 με τίτλο «Συμμετοχή, σύνδεση και ενδυνάμωση των νέων: μια νέα στρατηγική της ΕΕ για τη νεολαία».

Αιτιολογία

Το Πρόγραμμα εργασιών της ΕΕ για τη νεολαία θα πρέπει να λαμβάνεται υπόψη έτσι ώστε να βελτιωθεί η συνοχή των πολιτικών.

Τροπολογία 8

Προοίμιο, αιτιολογική σκέψη 14

Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

Το πρόγραμμα θα πρέπει να συμβάλει στην ενίσχυση της ικανότητας της Ένωσης για καινοτομία, στηρίζοντας ιδίως τις δραστηριότητες κινητικότητας και συνεργασίας που προωθούν την ανάπτυξη ικανοτήτων σε μακρόπνοους τομείς ή σε τομείς όπως η επιστήμη, η τεχνολογία, η μηχανική και τα μαθηματικά, η κλιματική αλλαγή, το περιβάλλον, η καθαρή ενέργεια, η τεχνητή νοημοσύνη, η ρομποτική, η ανάλυση δεδομένων, ο σχεδιασμός, οι τέχνες και οι ανθρωπιστικές επιστήμες , ώστε να βοηθήσει τους νέους να αναπτύξουν τις γνώσεις, τις δεξιότητες και τις ικανότητες που χρειάζονται για το μέλλον. Αυτή η ολοκληρωμένη εκπαίδευση θα συμβάλει στη βαθύτερη κατανόηση της δημοκρατίας, θα δώσει ώθηση στην κριτική ανάλυση της σύγχρονης πραγματικότητας και της διαπολιτισμικότητας που τη χαρακτηρίζει και θα ενθαρρύνει την ανάπτυξη των κοινωνικών δεξιοτήτων, όπως η διαπολιτισμική ομαδική εργασία, η ικανότητα ενσυναίσθησης, η ανοχή και η ικανότητα μάθησης μέσω της αυτόνομης εργασίας, στοιχεία που είναι ζωτικής σημασίας.

Αιτιολογία

Δεδομένου ότι η ικανότητα της ΕΕ για καινοτομία δεν εξαρτάται μόνο από την εμπειρογνωμοσύνη στους σχετικούς τομείς και επιστημονικούς κλάδους, αλλά επίσης από τις δεξιότητες που σχετίζονται με τις τέχνες και τις ανθρωπιστικές επιστήμες, καθώς και την ανάπτυξη των κοινωνικών δεξιοτήτων των (μελλοντικών) εργαζομένων και στελεχών, θα πρέπει όλες αυτές οι πτυχές να λαμβάνονται δεόντως υπόψη στο παρόν πρόγραμμα.

Τροπολογία 9

Προοίμιο, αιτιολογική σκέψη 15

Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή	Τροπολογία της ΕτΠ
Οι συνέργειες με το πρόγραμμα «Ορίζοντας: Ευρώπη»πρέπει να διασφαλίζουν ότι οι πόροι που προέρχονται από το πρόγραμμα «Ορίζοντας: Ευρώπη» (1) και συνδυάζονται με τους πόρους του προγράμματος χρησιμοποιούνται για να υποστηρίξουν τις δραστηριότητες που προορίζονται για την ενίσχυση και τον εκσυγχρονισμό των ευρωπαϊκών ιδρυμάτων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. Ο «Ορίζοντας: Ευρώπη»θα συμπληρώνει, κατά περίπτωση, τη στήριξη του προγράμματος στην πρωτοβουλία για τα ευρωπαϊκά πανεπιστήμια, ειδικότερα την ερευνητική του διάσταση ως μέρος της ανάπτυξης νέων κοινών και ολοκληρωμένων μακροπρόθεσμων και βιώσιμων στρατηγικών για την εκπαίδευση, την έρευνα και την καινοτομία. Οι συνέργειες με τον «Ορίζοντα: Ευρώπη»θα βοηθήσουν στην ενίσχυση της ολοκλήρωσης της εκπαίδευσης και της έρευνας στα ιδρύματα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης.	Οι συνέργειες με το πρόγραμμα «Ορίζοντας: Ευρώπη»πρέπει να διασφαλίζουν ότι οι πόροι που προέρχονται από το πρόγραμμα «Ορίζοντας: Ευρώπη»και συνδυάζονται με τους πόρους του προγράμματος χρησιμοποιούνται για να υποστηρίξουν τις δραστηριότητες που προορίζονται για την ενίσχυση και τον εκσυγχρονισμό των ευρωπαϊκών ιδρυμάτων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, με δέουσα συνεκτίμηση των προκλήσεων που αντιμετωπίζουν οι αγροτικές περιοχές, οι εξόχως απόκεντρες περιφέρειες της Ένωσης, οι περιφέρειες με σοβαρά και μόνιμα φυσικά ή δημογραφικά μειονεκτήματα, όπως οι νησιωτικές, διασυνοριακές και ορεινές περιοχές και οι περιοχές των κρατών μελών που πλήττονται από φυσικές καταστροφές. Ο «Ορίζοντας: Ευρώπη»θα συμπληρώνει, κατά περίπτωση, τη στήριξη του προγράμματος στην πρωτοβουλία για τα ευρωπαϊκά πανεπιστήμια, ειδικότερα την ερευνητική του διάσταση ως μέρος της ανάπτυξης νέων κοινών και ολοκληρωμένων μακροπρόθεσμων και βιώσιμων στρατηγικών για την εκπαίδευση, την έρευνα και την καινοτομία. Οι συνέργειες με τον «Ορίζοντα: Ευρώπη»θα βοηθήσουν στην ενίσχυση της ολοκλήρωσης της εκπαίδευσης και της έρευνας στα ιδρύματα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, καθώς και στην προώθηση της σύγκλισης σε αυτόν τον τομέα για τις υστερούσες περιφέρειες .

Αιτιολογία

Η εκπαίδευση και η έρευνα αποτελούν καθοριστικές κινητήριες δυνάμεις για την κοινωνικοοικονομική ανάπτυξη και την απασχολησιμότητα και, ως εκ τούτου, χρειάζεται να δοθεί η δέουσα προσοχή και στις απομακρυσμένες και στις υστερούσες περιφέρειες της ΕΕ.

Τροπολογία 10

Προοίμιο, αιτιολογική σκέψη 16

Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

Το πρόγραμμα πρέπει να είναι πιο ανοιχτό σε όλους, προσπελάσιμο σε όσους διαθέτουν λιγότερες ευκαιρίες, μεταξύ άλλων μέσω περισσότερο ευέλικτων μορφών μαθησιακής κινητικότητας, και ενισχύοντας τη συμμετοχή των μικρών οργανώσεων, ιδίως των νεοεισερχομένων και των οργανώσεων βάσης που εργάζονται απευθείας με μειονεκτούντες σπουδαστές όλων των ηλικιών. Οι εικονικές μορφές, όπως η εικονική συνεργασία, η μεικτή και η εικονική κινητικότητα, θα πρέπει να προωθηθούν, ώστε να προσεγγιστούν περισσότεροι συμμετέχοντες, ιδίως δε εκείνοι που διαθέτουν λιγότερες ευκαιρίες και εκείνοι για τους οποίους η μετάβαση σε άλλη χώρα εκτός της χώρας κατοικίας τους θα αποτελούσε εμπόδιο.

Επιπλέον τα εκπαιδευτικά ιδρύματα, συμπεριλαμβανομένων αυτών της μη τυπικής εκπαίδευσης, και της κατάρτισης, τα οποία επικεντρώνονται κυρίως σε μειονεκτούντες σπουδαστές και τα οποία δεν συνεργάστηκαν ποτέ ή δεν συνεργάζονται πλέον με τα ευρωπαϊκά προγράμματα, θα πρέπει να δύνανται να συνεργάζονται σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο με αρμόδια ιδρύματα μη τυπικής μάθησης κατά την προετοιμασία ενός έργου.

Οι εικονικές μορφές, όπως η εικονική συνεργασία, η μεικτή και η εικονική κινητικότητα, θα πρέπει να προωθηθούν, ώστε να προσεγγιστούν περισσότεροι συμμετέχοντες, ιδίως δε εκείνοι που διαθέτουν λιγότερες ευκαιρίες και εκείνοι για τους οποίους η μετάβαση σε άλλη χώρα εκτός της χώρας κατοικίας τους θα αποτελούσε εμπόδιο. Η προώθηση των εν λόγω εικονικών μορφοτύπων θα πρέπει να λαμβάνει υπόψη την ανάγκη για καθολική πρόσβαση υψηλής ταχύτητας στο διαδίκτυο σε ολόκληρη την Ευρώπη και την ανάγκη σεβασμού των κοινών ευρωπαϊκών κανόνων για την προστασία των δεδομένων.

Θα πρέπει να καταβληθεί κάθε προσπάθεια για την εξασφάλιση της φυσικής κινητικότητας για μειονεκτούντα άτομα και κυρίως για άτομα με αναπηρία, τόσο σωματική όσο και αισθητηριακή ή γνωστική.

Αιτιολογία

Η ενεργή συμμετοχή σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο των οργανώσεων βάσης πρέπει να προωθηθεί. Δεδομένου ότι σε πολλές περιπτώσεις, σύμφωνα με πρόσφατες μελέτες, η πρόσβαση σε ευρωπαϊκά έργα θεωρείται υπερβολικά περίπλοκη, πρέπει να δημιουργηθούν ευκαιρίες που θα δίνουν στο προσωπικό τη δυνατότητα περαιτέρω εκπαίδευσης στην εργασία και συνεργασίας με κατάλληλα εκπαιδευτικά ιδρύματα.

Ενώ η εικονική κινητικότητα μπορεί να αποτελέσει χρήσιμο συμπλήρωμα της φυσικής κινητικότητας, χωρίς όμως να είναι ισοδύναμο υποκατάστατό της, η ευρυζωνική πρόσβαση σε ολόκληρη την ΕΕ και η πλήρης συμμόρφωση με τους κανόνες για την προστασία των δεδομένων αποτελούν αναγκαία προϋπόθεση. Επιπλέον, πρέπει να εξασφαλιστεί ότι όλοι θα έχουν πρόσβαση σε όλες τις μορφές κινητικότητας, συμπεριλαμβανομένων των σπουδαστών με αναπηρία, τόσο σωματική όσο και γνωστική, οι οποίοι χρειάζονται συχνά στοχευμένη στήριξη.

Τροπολογία 11

Προοίμιο, αιτιολογική σκέψη 17

Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

Στην ανακοίνωσή της με τίτλο «Ενίσχυση της ευρωπαϊκής ταυτότητας μέσω της εκπαίδευσης και του πολιτισμού», η Επιτροπή τόνισε τον ζωτικό ρόλο της εκπαίδευσης, του πολιτισμού και του αθλητισμού στην προώθηση της ενεργού συμμετοχής των πολιτών στα κοινά και των κοινών αξιών στις νεότερες γενιές. Η ενίσχυση της ευρωπαϊκής ταυτότητας και η προώθηση της ενεργού συμμετοχής των πολιτών στις δημοκρατικές διαδικασίες έχει ζωτική σημασία για το μέλλον της Ευρώπης και των δημοκρατικών μας κοινωνιών. Η μετάβαση στο εξωτερικό για σπουδές, μάθηση, κατάρτιση και εργασία ή η συμμετοχή σε αθλητικές δραστηριότητες και δραστηριότητες της νεολαίας συμβάλλει στην ενίσχυση της ευρωπαϊκής ταυτότητας σε όλη της την ποικιλομορφία και στην αίσθηση του ανήκειν σε μια πολιτιστική κοινότητα, καθώς και στην προώθηση της ενεργού συμμετοχής των πολιτών στα κοινά για άτομα όλων των ηλικιών. Οι συμμετέχοντες σε δραστηριότητες κινητικότητας θα πρέπει να συμμετέχουν στις τοπικές τους κοινότητες και να δραστηριοποιούνται στις τοπικές κοινότητες της χώρας υποδοχής τους για να μοιράζονται την εμπειρία τους. Θα πρέπει να υποστηριχθούν οι δραστηριότητες που συνδέονται με την ενίσχυση όλων των πτυχών της δημιουργικότητας στον τομέα της εκπαίδευσης, της κατάρτισης και της νεολαίας και τη βελτίωση των ατομικών βασικών ικανοτήτων.

Στην ανακοίνωσή της με τίτλο «Ενίσχυση της ευρωπαϊκής ταυτότητας μέσω της εκπαίδευσης και του πολιτισμού», η Επιτροπή τόνισε τον ζωτικό ρόλο της εκπαίδευσης, του πολιτισμού και του αθλητισμού στην προώθηση της ενεργού συμμετοχής των πολιτών στα κοινά και των κοινών αξιών στις νεότερες γενιές. Η ενίσχυση της ευρωπαϊκής ταυτότητας και η προώθηση της ενεργού συμμετοχής των πολιτών στις δημοκρατικές διαδικασίες έχει ζωτική σημασία για το μέλλον της Ευρώπης και των δημοκρατικών μας κοινωνιών. Η μετάβαση στο εξωτερικό για σπουδές, μάθηση, κατάρτιση και εργασία, για σύντομη, μεσοπρόθεσμη ή μακρόχρονη πρακτική άσκηση ως σπουδαστές επαγγελματικής σχολής ή σχολείου , ή η συμμετοχή σε αθλητικές δραστηριότητες και δραστηριότητες της νεολαίας συμβάλλει στην ενίσχυση της ευρωπαϊκής ταυτότητας σε όλη της την ποικιλομορφία και στην αίσθηση του ανήκειν σε μια πολιτιστική κοινότητα, καθώς και στην προώθηση της ενεργού συμμετοχής των πολιτών στα κοινά για άτομα όλων των ηλικιών. Οι συμμετέχοντες σε δραστηριότητες κινητικότητας θα πρέπει να συμμετέχουν στις τοπικές τους κοινότητες και να δραστηριοποιούνται στις τοπικές κοινότητες της χώρας υποδοχής τους για να μοιράζονται την εμπειρία τους. Οργανώσεις που βοηθούν και υποστηρίζουν τη δημιουργία επαφών μεταξύ των σπουδαστών και των εκπαιδευτικών ιδρυμάτων γενικής και μη τυπικής εκπαίδευσης και κατάρτισης, τα οποία συνεργάζονται με νέους με λιγότερες ευκαιρίες, πρέπει να λάβουν υποστήριξη στο έργο τους και στις δραστηριότητες δικτύωσης σε τοπικό και ευρωπαϊκό επίπεδο. Θα πρέπει να υποστηριχθούν οι δραστηριότητες που συνδέονται με την ενίσχυση όλων των πτυχών της δημιουργικότητας στον τομέα της εκπαίδευσης, της κατάρτισης και της νεολαίας και τη βελτίωση των ατομικών βασικών ικανοτήτων.

Αιτιολογία

Δεδομένου ότι η πρακτική άσκηση σε σχολές κατάρτισης προωθείται στο πλαίσιο του προγράμματος Erasmus+ και είναι υψίστης σημασίας, θα πρέπει η επιλογή αυτή να διατηρηθεί και να ενταχθεί στο πρόγραμμα επαγγελματικού προσανατολισμού στα σχολεία γενικής εκπαίδευσης.

Το έργο οργανώσεων, οι οποίες υποστηρίζουν τη δημιουργία επαφών μεταξύ των σπουδαστών και εκπαιδευτικών ιδρυμάτων και ιδρυμάτων κατάρτισης, έχει δείξει ότι αυτές οι δραστηριότητες διαμεσολάβησης είναι σκόπιμες, δεδομένου ότι βοηθούν τους συμμετέχοντες σε πρόγραμμα Erasmus σπουδαστές να αποκτήσουν εις βάθος γνώση του εκπαιδευτικού συστήματος της χώρας υποδοχής και διευκολύνει την πρόσβασή τους στην Ευρώπη μέσω ομάδων συνομηλίκων, γεγονός που θα μπορούσε να είναι ιδιαίτερης σημασίας για τους νέους με λιγότερες ευκαιρίες.

Τροπολογία 12

Προοίμιο, αιτιολογική σκέψη 18

Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

Η διεθνής διάσταση του προγράμματος πρέπει να ενισχυθεί με στόχο να προσφέρει περισσότερες ευκαιρίες για κινητικότητα, συνεργασία και πολιτικό διάλογο με τρίτες χώρες που δεν συνδέονται με το πρόγραμμα. Στηριζόμενες στην επιτυχημένη εφαρμογή της διεθνούς συνεργασίας στον τομέα της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης και της νεολαίας στο πλαίσιο των προηγούμενων προγραμμάτων στους τομείς της εκπαίδευσης, της κατάρτισης και της νεολαίας, οι διεθνείς δραστηριότητες κινητικότητας θα πρέπει να επεκταθούν και σε άλλους τομείς, όπως στον τομέα της επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης.

Αιτιολογία

Η τροπολογία αποσκοπεί στη δημιουργία μιας ισχυρότερης σύνδεσης μεταξύ της εκπαίδευσης και της κατάρτισης, αφενός, και της συγκεκριμένης κοινωνικής και οικονομικής πραγματικότητας μιας περιοχής, ιδιαίτερα απόκεντρης και μειονεκτικής, αφετέρου.

Τροπολογία 13

Προοίμιο, αιτιολογική σκέψη 19

Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

Η βασική αρχιτεκτονική του προγράμματος της περιόδου 2014-2020 που διαρθρώθηκε σε τρία κεφάλαια –εκπαίδευση και κατάρτιση, νεολαία και αθλητισμός– και γύρω από τρεις βασικές δράσεις έχει να επιδείξει θετικά αποτελέσματα και θα πρέπει να διατηρηθεί. Πρέπει να εισαχθούν βελτιώσεις για τον εκσυγχρονισμό και τον εξορθολογισμό των δράσεων που υποστηρίζονται από το πρόγραμμα. Χρειάζεται να θεσπιστούν τομεακές και εξόχως απλουστευμένες διαδικασίες υποβολής αιτήσεων προκειμένου να αυξηθεί ο αριθμός των συμμετεχόντων και να ενισχυθεί η ετοιμότητα του προσωπικού να υποβάλλει αιτήσεις. Αυτό απαιτεί καλύτερη παροχή συμβουλών, συνδρομή και στήριξη σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο, όπου οι επιτόπιες ανάγκες αναγνωρίζονται καλύτερα, όπως επίσης και υποστήριξη των συμπράξεων μικρής κλίμακας που αφορούν μικρές, τοπικές οργανώσεις και συνδέονται με απλές και ελαφρές διοικητικές διατυπώσεις.

Αιτιολογία

Ο συνολικός χρόνος που απαιτείται για την υποβολή αίτησης —ακόμα και από έμπειρους επαγγελματίες— εκτιμάται ανά είδος έργου μεταξύ 40 και 80 ωρών. Για προηγούμενα προγράμματα δεν απαιτούνταν τόσος χρόνος και για τον λόγο αυτό, ίσως θα ήταν σκόπιμος ο προσανατολισμός στα ισχύοντα πρότυπα. Το ζήτημα αυτό αφορά κυρίως τον τομέα της εκπαίδευσης και της κατάρτισης, καθώς και της μη τυπικής εκπαίδευσης, δεδομένου ότι εδώ, σε σχέση με τα πανεπιστήμια, δεν υφίστανται συνήθως γραφεία διεθνών σχέσεων και οι εργασίες αυτές διεκπεραιώνονται παράλληλα με τις τακτικές εργασίες.

Τροπολογία 14

Προοίμιο, αιτιολογική σκέψη 20

Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

Το πρόγραμμα θα πρέπει να ενισχύσει τις υφιστάμενες ευκαιρίες μαθησιακής κινητικότητας, ιδίως στους τομείς στους οποίους το πρόγραμμα θα μπορούσε να επιφέρει τη μεγαλύτερη βελτίωση της αποτελεσματικότητας, να διευρύνει την εμβέλειά του και να ανταποκριθεί στη μη ικανοποιούμενη υψηλή ζήτηση. Αυτό θα πρέπει να επιτευχθεί ιδίως με την ενίσχυση και τη διευκόλυνση της κινητικότητας για σπουδαστές τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, μαθητές και εκπαιδευομένους στον τομέα της επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης. Η κινητικότητα των εκπαιδευόμενων ενηλίκων με χαμηλή ειδίκευση θα πρέπει να ενσωματωθεί στις συμπράξεις για τη συνεργασία. Οι ευκαιρίες κινητικότητας για τους νέους που συμμετέχουν σε μη τυπικές μαθησιακές δραστηριότητες θα πρέπει επίσης να επεκταθούν ώστε να απευθύνονται σε περισσότερους νέους. Η κινητικότητα του προσωπικού στον τομέα της εκπαίδευσης, της κατάρτισης, της νεολαίας και του αθλητισμού θα πρέπει επίσης να ενισχυθεί, αφού έχει αποτέλεσμα μόχλευσης. Σύμφωνα με το όραμα ενός πραγματικού ευρωπαϊκού χώρου εκπαίδευσης, το πρόγραμμα πρέπει επίσης να τονώσει την κινητικότητα και τις ανταλλαγές και να προωθήσει τη συμμετοχή των φοιτητών σε εκπαιδευτικές και πολιτιστικές δραστηριότητες με την υποστήριξη της ψηφιοποίησης των διεργασιών, όπως η ευρωπαϊκή φοιτητική ταυτότητα. Η εν λόγω πρωτοβουλία μπορεί να αποτελέσει σημαντικό βήμα στην προσπάθεια να καταστεί η κινητικότητα πραγματικότητα για όλους, επιτρέποντας για πρώτη φορά στα ιδρύματα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης να αποστέλλουν και να λαμβάνουν περισσότερους φοιτητές στο πλαίσιο ανταλλαγών, με παράλληλη βελτίωση της ποιότητας της κινητικότητας των φοιτητών, καθώς και διευκολύνοντας την πρόσβαση των φοιτητών σε διάφορες υπηρεσίες (βιβλιοθήκη, μεταφορές, στέγαση) πριν από την άφιξή τους στο ίδρυμα της αλλοδαπής.

Το πρόγραμμα θα πρέπει να ενισχύσει τις υφιστάμενες ευκαιρίες μαθησιακής κινητικότητας, ιδίως με την ενίσχυση και τη διευκόλυνση της κινητικότητας για σπουδαστές τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, μαθητές και εκπαιδευομένους στον τομέα της επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης. Η κινητικότητα των εκπαιδευόμενων ενηλίκων με χαμηλή ειδίκευση θα πρέπει να ενσωματωθεί στις συμπράξεις για τη συνεργασία. Οι ευκαιρίες κινητικότητας για τους νέους που συμμετέχουν σε μη τυπικές μαθησιακές δραστηριότητες θα πρέπει επίσης να επεκταθούν ώστε να απευθύνονται σε περισσότερους νέους. Η κινητικότητα του προσωπικού στον τομέα της εκπαίδευσης, της κατάρτισης, της νεολαίας και του αθλητισμού θα πρέπει επίσης να ενισχυθεί, αφού έχει αποτέλεσμα μόχλευσης. Σύμφωνα με το όραμα ενός πραγματικού ευρωπαϊκού χώρου εκπαίδευσης, το πρόγραμμα πρέπει επίσης να τονώσει την κινητικότητα και τις ανταλλαγές και να προωθήσει τη συμμετοχή των φοιτητών σε εκπαιδευτικές και πολιτιστικές δραστηριότητες με την υποστήριξη οργανώσεων, οι οποίες υποστηρίζουν τη δημιουργία επαφών στη χώρα υποδοχής μεταξύ των σπουδαστών, των οργανώσεων νεολαίας και των εκπαιδευτικών ιδρυμάτων, συμπεριλαμβανομένων αυτών της μη τυπικής εκπαίδευσης, και της κατάρτισης, ιδίως αυτών που συνεργάζονται με νέους με λιγότερες ευκαιρίες και της ψηφιοποίησης των διεργασιών, όπως η ευρωπαϊκή φοιτητική ταυτότητα. Η εν λόγω πρωτοβουλία μπορεί να αποτελέσει σημαντικό βήμα στην προσπάθεια να καταστεί η κινητικότητα πραγματικότητα για όλους, επιτρέποντας για πρώτη φορά στα ιδρύματα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης να αποστέλλουν και να λαμβάνουν περισσότερους φοιτητές στο πλαίσιο ανταλλαγών, με παράλληλη βελτίωση της ποιότητας της κινητικότητας των φοιτητών, καθώς και διευκολύνοντας την πρόσβαση των φοιτητών σε διάφορες υπηρεσίες (βιβλιοθήκη, μεταφορές, στέγαση) πριν από την άφιξή τους στο ίδρυμα της αλλοδαπής. Για να ενισχυθεί η κινητικότητα των εκπαιδευομένων συνολικά πρέπει να τους παρέχεται συστηματικά και έγκαιρα η ίδια ενημέρωση ενόψει της προετοιμασίας τους. Επιπλέον, θα πρέπει να στηριχθεί η συστηματική συλλογή ορθών πρακτικών που είναι χρήσιμες για τους εκπαιδευόμενους.

Αιτιολογία

Το έργο οργανώσεων, οι οποίες βοηθούν στη δημιουργία επαφών μεταξύ των σπουδαστών και εκπαιδευτικών ιδρυμάτων και των ιδρυμάτων κατάρτισης, έχει δείξει ότι αυτές οι δραστηριότητες διαμεσολάβησης δίνουν στους σπουδαστές απλουστευμένη πρόσβαση στην Ευρώπη μέσω των ομάδων συνομηλίκων, γεγονός που θα μπορούσε να είναι ιδιαίτερης σημασίας για τους νέους με λιγότερες ευκαιρίες.

Τροπολογία 15

Προοίμιο, αιτιολογική σκέψη 21

Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

Το πρόγραμμα θα πρέπει να ενθαρρύνει τη συμμετοχή των νέων στη δημοκρατική ζωή της Ευρώπης, μεταξύ άλλων με την υποστήριξη συμμετοχικών έργων, ώστε οι νέοι να ασχοληθούν και να μάθουν να συμμετέχουν στην κοινωνία των πολιτών, αυξάνοντας την ευαισθητοποίηση σχετικά με τις κοινές ευρωπαϊκές αξίες, συμπεριλαμβανομένων των θεμελιωδών δικαιωμάτων, φέρνοντας σε επαφή τους νέους με τους υπευθύνους χάραξης πολιτικών σε τοπικό, εθνικό και ενωσιακό επίπεδο, και συμβάλλοντας στη διαδικασία της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης.

Το πρόγραμμα θα πρέπει να ενθαρρύνει τη συμμετοχή των νέων στη δημοκρατική ζωή της Ευρώπης, μεταξύ άλλων με την υποστήριξη συμμετοχικών έργων, την ενίσχυση και επέκταση υπαρχουσών καλών πρακτικών και δράσεων εντός του Προγράμματος Erasmus , ώστε οι νέοι να ασχοληθούν και να μάθουν να συμμετέχουν στην κοινωνία των πολιτών, αυξάνοντας την ευαισθητοποίηση σχετικά με τις κοινές ευρωπαϊκές αξίες, συμπεριλαμβανομένων των θεμελιωδών δικαιωμάτων, φέρνοντας σε επαφή τους νέους με τους υπευθύνους χάραξης πολιτικών σε τοπικό, περιφερειακό , εθνικό και ενωσιακό επίπεδο, και συμβάλλοντας στη διαδικασία της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης.

Αιτιολογία

Τόσο οι τοπικές όσο και οι περιφερειακές ιδιαιτερότητες αξίζουν προσοχής.

Τροπολογία 16

Προοίμιο, αιτιολογική σκέψη 22

Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

Το πρόγραμμα θα πρέπει να προσφέρει στους νέους περισσότερες ευκαιρίες να ανακαλύψουν την Ευρώπη μέσω μαθησιακών εμπειριών στο εξωτερικό. Οι νέοι και νέες δεκαοκτώ ετών, ιδίως δε όσοι και όσες έχουν λιγότερες ευκαιρίες, πρέπει να έχουν την ευκαιρία να αποκτήσουν τη δική τους πρώτη, βραχυπρόθεσμη ατομική ή συλλογική εμπειρία ταξιδεύοντας σε ολόκληρη την Ευρώπη στο πλαίσιο μιας άτυπης εκπαιδευτικής δραστηριότητας που αποσκοπεί στην ενίσχυση του αισθήματος ότι ανήκουν στην Ευρωπαϊκή Ένωση και στην ανακάλυψη της πολιτιστικής της πολυμορφίας. Η συμμετοχή στο πρόγραμμα θα πρέπει να καταστεί δυνατή για όλους τους νέους επί ίσοις όροις, ανεξάρτητα από τον τόπο κατοικίας τους —συμπεριλαμβανομένων αυτών που προέρχονται από τις εξόχως απόκεντρες περιφέρειες, καθώς και από λιγότερο ανεπτυγμένες περιφέρειες— και για μαθησιακές εμπειρίες σε ολόκληρη την Ευρώπη, με σκοπό τη διευκόλυνση της προσέγγισης μεταξύ ατόμων διαφορετικών κοινωνικών υποβάθρων και προερχόμενων από όλα τα μέρη της Ευρώπης. Θα μπορούσε να προβλεφθεί οι νέοι με λιγότερες ευκαιρίες να λαμβάνουν πλέον των εξόδων ταξιδιού και υποτροφίες που θα καλύπτουν τα έξοδα διαβίωσης, καθώς και στήριξη, όπου αυτή κρίνεται απαραίτητη. Το πρόγραμμα αυτό θα μπορούσε επίσης να λάβει τη μορφή έργου σύμπραξης δημόσιου-ιδιωτικού τομέα, π.χ. με φορείς από τον τομέα μεταφορών και του τουρισμού, προκειμένου να επιτυγχάνονται περισσότεροι στόχοι πιο γρήγορα. Ενεργό ρόλο στις προαναφερθείσες συμπράξεις, όπως και σε καινοτόμα σχήματα συνεργασιών, στην κατεύθυνση πάντα της ενίσχυσης της αποτελεσματικότητας και της διεύρυνσης του πεδίου του προγράμματος Erasmus, δύναται να διαδραματίσει και η ενεργός συμμετοχή ομάδων της κοινωνίας των πολιτών. Το πρόγραμμα θα πρέπει να εντοπίζει φορείς σε περιφερειακό ή τοπικό επίπεδο επιφορτισμένους με την προσέγγιση των συμμετεχόντων διαδίδοντας πληροφορίες σε κατάλληλα μέσα και τα σχετικά εκπαιδευτικά ιδρύματα, συμπεριλαμβανομένων αυτών της μη τυπικής εκπαίδευσης και τη στήριξη δραστηριοτήτων για την ενθάρρυνση της μαθησιακής διάστασης της εμπειρίας.

Αιτιολογία

Προκειμένου η προσφορά μη τυπικής μάθησης να αξιοποιηθεί, μεταξύ άλλων, από άνεργους ή με σωματική αναπηρία νέους, δεν επαρκούν οι συνήθεις δίαυλοι επικοινωνίας για τη διάδοση πληροφοριών. Επιπλέον, θα ήταν χρήσιμο να καλύπτονται όχι μόνο τα έξοδα ταξιδιού, αλλά και να παρέχονται υποτροφίες για την κάλυψη των πρόσθετων δαπανών που προκύπτουν σε τέτοιες περιπτώσεις. Ταυτόχρονα, οι λιγότερο αναπτυγμένες περιφέρειες θα πρέπει επίσης να θεωρούνται ως προορισμός για μαθησιακές εμπειρίες στο εξωτερικό και, συνεπώς, είναι σημαντικό να εξαρθεί το ενδιαφέρον και ο ενθουσιασμός των νέων για τις εν λόγω περιφέρειες.

Τροπολογία 17

Προοίμιο, αιτιολογική σκέψη 23

Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

Το πρόγραμμα θα πρέπει, επίσης, να ενισχύσει την εκμάθηση ξένων γλωσσών, ιδίως με τη διεύρυνση της χρήσης των διαδικτυακών μέσων, δεδομένου ότι η ηλεκτρονική μάθηση προσφέρει πρόσθετα πλεονεκτήματα για την εκμάθηση γλωσσών από πλευράς πρόσβασης και ευελιξίας. Για τον λόγο αυτό, το πρόγραμμα θα πρέπει να εφιστά κυρίως την προσοχή στις περιφερειακές και μειονοτικές γλώσσες, με βάση επίσης τις διατάξεις του άρθρου 22 του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης σχετικά με την πολιτιστική, θρησκευτική και γλωσσική πολυμορφία.

Αιτιολογία

Ο νομοθέτης θα πρέπει να αξιοποιήσει την πολιτιστική διάσταση και την ταυτότητα των περιφερειακών και των μειονοτικών γλωσσών, δυνάμει του άρθρου 22 του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του Ευρωπαϊκού Χάρτη για τις Περιφερειακές και Μειονοτικές Γλώσσες του Συμβουλίου της Ευρώπης (1992), που έχουν υπογράψει 16 κράτη μέλη της ΕΕ.

Τροπολογία 18

Προοίμιο, αιτιολογική σκέψη 24

Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

Το πρόγραμμα θα πρέπει να στηρίζει δράσεις που ενισχύουν τη συνεργασία μεταξύ των ιδρυμάτων και των οργανώσεων που δραστηριοποιούνται στον τομέα της εκπαίδευσης, της κατάρτισης, της νεολαίας και του αθλητισμού, αναγνωρίζοντας τον θεμελιώδη ρόλο τους στον εφοδιασμό των ατόμων με τις γνώσεις, τις δεξιότητες και τις ικανότητες που χρειάζονται σε έναν μεταβαλλόμενο κόσμο, καθώς και να εκπληρώνει επαρκώς το δυναμικό για καινοτομία, δημιουργικότητα και επιχειρηματικό πνεύμα, ιδίως στο πλαίσιο της ψηφιακής οικονομίας .

Το πρόγραμμα θα πρέπει να στηρίζει δράσεις που ενισχύουν τη συνεργασία μεταξύ των ιδρυμάτων και των οργανώσεων που δραστηριοποιούνται στον τομέα της εκπαίδευσης, της μη τυπικής εκπαίδευσης , της κατάρτισης και του αθλητισμού, στο πλαίσιο αυτών των τομέων και, υπό διαφανείς συνθήκες, σε όλη την έκταση του εκπαιδευτικού τομέα στη βάση , αναγνωρίζοντας τον θεμελιώδη ρόλο τους στον εφοδιασμό των ατόμων με τις γνώσεις, τις δεξιότητες και τις ικανότητες που χρειάζονται σε έναν μεταβαλλόμενο κόσμο, καθώς και να εκπληρώνει επαρκώς το δυναμικό για καινοτομία, δημιουργικότητα και επιχειρηματικό πνεύμα.

Αιτιολογία

Δεδομένης της ύπαρξης δημιουργικών και εκπαιδευτικών ιδρυμάτων και εκτός της ψηφιακής οικονομίας, η αρχική εστίαση θα συνεπαγόταν αδικαιολόγητο αποκλεισμό.

Τροπολογία 19

Προοίμιο, αιτιολογική σκέψη 32

Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

Προκειμένου να ληφθεί υπόψη η σημασία της αντιμετώπισης της κλιματικής αλλαγής, σύμφωνα με τις δεσμεύσεις της Ένωσης για την εφαρμογή της συμφωνίας του Παρισιού, και να εκπληρωθούν οι στόχοι αειφόρου ανάπτυξης των Ηνωμένων Εθνών, το πρόγραμμα θα συμβάλει στην ενσωμάτωση της δράσης για το κλίμα στις ενωσιακές πολιτικές και στην επίτευξη συνολικού στόχου του 25% των δαπανών του ενωσιακού προϋπολογισμού υποστηρίζοντας στόχους που συνδέονται με το κλίμα. Σχετικές δράσεις θα προσδιοριστούν κατά τη διάρκεια εκπόνησης και εφαρμογής του προγράμματος και θα επανεξεταστούν στο πλαίσιο των σχετικών διαδικασιών αξιολόγησης και επανεξέτασης των προγραμμάτων.

Προκειμένου να ληφθεί υπόψη η σημασία της αντιμετώπισης της κλιματικής αλλαγής, σύμφωνα με τις δεσμεύσεις της Ένωσης για την εφαρμογή της συμφωνίας του Παρισιού, και να εκπληρωθούν οι στόχοι αειφόρου ανάπτυξης των Ηνωμένων Εθνών, το πρόγραμμα θα συμβάλει στην ενσωμάτωση της δράσης για το κλίμα στις ενωσιακές πολιτικές και στην επίτευξη συνολικού στόχου του 25% των δαπανών του ενωσιακού προϋπολογισμού υποστηρίζοντας στόχους που συνδέονται με το κλίμα. Σχετικές δράσεις, με παράλληλη συνεκτίμηση της παροχής εκπαίδευσης σχετικά με την κλιματική αλλαγή και της μεταφοράς δεξιοτήτων στους νέους Ευρωπαίους , θα προσδιοριστούν κατά τη διάρκεια εκπόνησης και εφαρμογής του προγράμματος και θα επανεξεταστούν στο πλαίσιο των σχετικών διαδικασιών αξιολόγησης και επανεξέτασης των προγραμμάτων.

Αιτιολογία

Είναι σημαντικό να εκπαιδευτούν οι νέοι στον τομέα της πρόληψης, του μετριασμού και της μείωσης των κινδύνων που σχετίζονται με την κλιματική αλλαγή, συμπεριλαμβανομένων των επακόλουθων φυσικών καταστροφών.

Τροπολογία 20

Προοίμιο, αιτιολογική σκέψη 37

Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

Τρίτες χώρες που είναι μέλη του Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου (ΕΟΧ) μπορούν να συμμετάσχουν στο πρόγραμμα, στο πλαίσιο της συνεργασίας που θεσπίζεται δυνάμει της συμφωνίας του Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου (ΕΟΧ), η οποία προβλέπει την εφαρμογή των ενωσιακών προγραμμάτων με απόφαση βάσει της εν λόγω συμφωνίας. Είναι επίσης δυνατό να συμμετάσχουν τρίτες χώρες βάσει άλλων νομικών πράξεων. Ο παρών κανονισμός θα πρέπει να χορηγεί τα απαραίτητα δικαιώματα και την πρόσβαση στον αρμόδιο διατάκτη, την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Καταπολέμησης της Απάτης (OLAF), καθώς και στο Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο, ώστε να μπορούν να ασκήσουν πλήρως τις αντίστοιχες αρμοδιότητές τους. Η πλήρης συμμετοχή των τρίτων χωρών στο πρόγραμμα θα πρέπει να εξαρτάται από τους όρους που καθορίζονται στις ειδικές συμφωνίες που αφορούν τη συμμετοχή της οικείας τρίτης χώρας στο πρόγραμμα. Πλήρης συμμετοχή συνεπάγεται, επίσης, την υποχρέωση να συστήσουν εθνικό οργανισμό και να διαχειρίζονται ορισμένες από τις δράσεις του προγράμματος σε αποκεντρωμένο επίπεδο. Άτομα και οργανισμοί από τρίτες χώρες που δεν συνδέονται με το πρόγραμμα θα πρέπει να μπορούν να συμμετέχουν σε ορισμένες δράσεις του προγράμματος, όπως ορίζεται στο πρόγραμμα εργασιών και τις προσκλήσεις υποβολής προτάσεων που δημοσιεύει η Επιτροπή. Κατά την υλοποίηση του προγράμματος, θα μπορούσαν να ληφθούν υπόψη ειδικές ρυθμίσεις όσον αφορά φυσικά πρόσωπα και οντότητες από ευρωπαϊκά μικρά κράτη.

Τρίτες χώρες που είναι μέλη του Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου (ΕΟΧ) μπορούν να συμμετάσχουν στο πρόγραμμα, στο πλαίσιο της συνεργασίας που θεσπίζεται δυνάμει της συμφωνίας του Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου (ΕΟΧ), η οποία προβλέπει την εφαρμογή των ενωσιακών προγραμμάτων με απόφαση βάσει της εν λόγω συμφωνίας. Είναι επίσης δυνατό να συμμετάσχουν τρίτες χώρες βάσει άλλων νομικών πράξεων και δομημένων πλαισίων συνεργασίας, όπως οι μακροπεριφερειακές στρατηγικές της Ευρωπαϊκής Ένωσης . Ο παρών κανονισμός θα πρέπει να χορηγεί τα απαραίτητα δικαιώματα και την πρόσβαση στον αρμόδιο διατάκτη, την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Καταπολέμησης της Απάτης (OLAF), καθώς και στο Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο, ώστε να μπορούν να ασκήσουν πλήρως τις αντίστοιχες αρμοδιότητές τους. Η πλήρης συμμετοχή των τρίτων χωρών στο πρόγραμμα θα πρέπει να εξαρτάται από τους όρους που καθορίζονται στις ειδικές συμφωνίες που αφορούν τη συμμετοχή της οικείας τρίτης χώρας στο πρόγραμμα. Πλήρης συμμετοχή συνεπάγεται, επίσης, την υποχρέωση να συστήσουν εθνικό οργανισμό και να διαχειρίζονται ορισμένες από τις δράσεις του προγράμματος σε αποκεντρωμένο επίπεδο. Άτομα και οργανισμοί από τρίτες χώρες που δεν συνδέονται με το πρόγραμμα θα πρέπει να μπορούν να συμμετέχουν σε ορισμένες δράσεις του προγράμματος, όπως ορίζεται στο πρόγραμμα εργασιών και τις προσκλήσεις υποβολής προτάσεων που δημοσιεύει η Επιτροπή. Κατά την υλοποίηση του προγράμματος, θα μπορούσαν να ληφθούν υπόψη ειδικές ρυθμίσεις όσον αφορά φυσικά πρόσωπα και οντότητες από ευρωπαϊκά μικρά κράτη.

Αιτιολογία

Η προσθήκη αποσκοπεί στην ενίσχυση της μακροπεριφερειακής διάστασης των ευρωπαϊκών πολιτικών, με αναφορά και στη συμμετοχή στο πρόγραμμα Erasmus τρίτων χωρών που συμμετέχουν στις τέσσερις υφιστάμενες μακροπεριφερειακές στρατηγικές.

Τροπολογία 21

Προοίμιο, αιτιολογική σκέψη 38

Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

Σύμφωνα με την ανακοίνωση της Επιτροπής με τίτλο «Ισχυρότερη και ανανεωμένη στρατηγική εταιρική σχέση με τις εξόχως απόκεντρες περιφέρειες της ΕΕ», το πρόγραμμα θα πρέπει να λαμβάνει υπόψη την ιδιαίτερη κατάσταση των εν λόγω περιοχών. Θα ληφθούν μέτρα για την αύξηση της συμμετοχής των εξόχως αποκεντρωμένων περιοχών σε όλες τις δράσεις. Θα πρέπει να ενισχυθούν οι ανταλλαγές κινητικότητας και συνεργασίας μεταξύ ατόμων και οργανώσεων από αυτές τις περιοχές και τρίτες χώρες, ιδίως γειτονικές χώρες. Τα μέτρα αυτά θα πρέπει να παρακολουθούνται και να αξιολογούνται τακτικά.

Σύμφωνα με το άρθρο 349 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης και την ανακοίνωση της Επιτροπής με τίτλο «Ισχυρότερη και ανανεωμένη στρατηγική εταιρική σχέση με τις εξόχως απόκεντρες περιφέρειες της ΕΕ», το πρόγραμμα θα πρέπει να λαμβάνει υπόψη την ιδιαίτερη κατάσταση των εν λόγω περιοχών. Θα ληφθούν μέτρα για την αύξηση της συμμετοχής των εξόχως αποκεντρωμένων περιοχών σε όλες τις δράσεις. Θα πρέπει να ενισχυθούν οι ανταλλαγές κινητικότητας και συνεργασίας μεταξύ ατόμων και οργανώσεων από αυτές τις περιοχές και τρίτες χώρες, ιδίως γειτονικές χώρες. Τα μέτρα αυτά θα πρέπει να παρακολουθούνται και να αξιολογούνται τακτικά.

Αιτιολογία

Η αιτιολογική σκέψη πρέπει να περιλαμβάνει αναφορά στο άρθρο 349 της ΣΛΕΕ ως νομική βάση διότι τούτο θεμελιώνει τις ιδιαιτερότητες των ΕΑΠ. Για αυτό προτείνεται η νέα αυτή διατύπωση.

Τροπολογία 22

Προοίμιο, αιτιολογική σκέψη 38

Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

Το πρόγραμμα θα πρέπει επίσης να λαμβάνει υπόψη σε κάθε δράση την ανάγκη να ενισχυθεί η συμμετοχή των περιφερειών που πλήττονται από σοβαρά και μόνιμα φυσικά ή δημογραφικά προβλήματα, όπως οι νησιωτικές, οι διασυνοριακές και οι ορεινές περιοχές που αναφέρονται στο εδάφιο 3 του άρθρου 174 της ΣΛΕΕ.

Αιτιολογία

Αυτονόητη.

Τροπολογία 23

Προοίμιο, αιτιολογική σκέψη 42

Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

Θα πρέπει να διασφαλιστεί η κατάλληλη προβολή, δημοσιοποίηση και διάδοση των ευκαιριών και των αποτελεσμάτων των δράσεων που υποστηρίζονται από το πρόγραμμα σε ευρωπαϊκό, εθνικό και τοπικό επίπεδο. Στις δραστηριότητες προβολής, δημοσιοποίησης και διάδοσης θα πρέπει να συμβάλλουν όλοι οι φορείς υλοποίησης του προγράμματος, μεταξύ άλλων, κατά περίπτωση, μέσω της στήριξης και άλλων βασικών ενδιαφερόμενων.

Θα πρέπει να διασφαλιστεί η κατάλληλη προβολή, δημοσιοποίηση και διάδοση των ευκαιριών και των αποτελεσμάτων των δράσεων που υποστηρίζονται από το πρόγραμμα σε ευρωπαϊκό, εθνικό, περιφερειακό και τοπικό επίπεδο. Στις δραστηριότητες προβολής, δημοσιοποίησης και διάδοσης θα πρέπει να συμβάλλουν όλοι οι φορείς υλοποίησης του προγράμματος, μεταξύ άλλων, κατά περίπτωση, μέσω της στήριξης και άλλων βασικών ενδιαφερόμενων.

Αιτιολογία

Τόσο οι τοπικές όσο και οι περιφερειακές ιδιαιτερότητες αξίζουν προσοχής.

Τροπολογία 24

Προοίμιο, αιτιολογική σκέψη 44

Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

Προκειμένου να διασφαλιστεί η αποτελεσματική και αποδοτική εφαρμογή του παρόντος κανονισμού, το πρόγραμμα θα αξιοποιήσει στον μέγιστο δυνατό βαθμό τους υφιστάμενους μηχανισμούς παραγωγής αποτελεσμάτων και θα ενισχυθεί σε περιφερειακό επίπεδο . Η υλοποίηση του προγράμματος θα πρέπει, επομένως, να ανατεθεί στην Επιτροπή και στους εθνικούς οργανισμούς, οι οποίοι συνεργάζονται πιο στενά με τους τοπικούς και περιφερειακούς φορείς . Όπου είναι δυνατό, και προκειμένου να μεγιστοποιηθεί η αποδοτικότητα, οι εθνικοί οργανισμοί, οι οποίοι συνεργάζονται πιο στενά με τους τοπικούς και περιφερειακούς φορείς , θα πρέπει να ταυτίζονται με τον φορέα που ορίστηκε για τη διαχείριση του προηγούμενου προγράμματος. Προκειμένου να ενισχυθεί περαιτέρω η αποτελεσματικότητα και η αποδοχή των μέτρων που λαμβάνονται από τους εθνικούς οργανισμούς, θα πρέπει να εφαρμόζονται σε τοπικό και σε περιφερειακό επίπεδο σε συνεργασία με τους ενδιαφερόμενους φορείς, τα γνωμοδοτικά συμβούλια και τους διαμεσολαβητές, οι οποίοι βοηθούν στη βελτίωση των διοικητικών διαδικασιών και αποφάσεων και συμβάλλουν στην επίλυση πιθανών συγκρούσεων και διαφορών μεταξύ των εθνικών οργανισμών και των χρηστών με διαφανή, κατάλληλο και ουδέτερο τρόπο. Το πεδίο εφαρμογής της εκ των προτέρων αξιολόγησης της συμμόρφωσης πρέπει να περιοριστεί στις απαιτήσεις που είναι νέες και συγκεκριμένες για το πρόγραμμα, εκτός εάν υπάρχει δικαιολογία, όπως σε περίπτωση σοβαρών ελλείψεων ή ανεπαρκών αποτελεσμάτων εκ μέρους του εθνικού οργανισμού.

Αιτιολογία

Οι καλές εμπειρίες που αποκόμισε το Ομοσπονδιακό Ινστιτούτο Επαγγελματικής Κατάρτισης (BIBB) στη Γερμανία με τη θέσπιση γνωμοδοτικού συμβουλίου χρηστών θα πρέπει να χρησιμοποιούνται και από τους άλλους εθνικούς οργανισμούς για τη μεγαλύτερη συμμετοχή των ενδιαφερομένων στο πρόγραμμα και συγκεκριμένα στην εφαρμογή αυτού.

Δεδομένου ότι στο παρελθόν είχαν επανειλημμένα εκφραστεί αντιρρήσεις σχετικά με τις αποφάσεις επιχορήγησης από τους εθνικούς οργανισμούς και δεν είναι σκόπιμο οι εθνικοί οργανισμοί να εκφράζουν οι ίδιοι αντιρρήσεις σχετικά με τις αποφάσεις τους, ενδείκνυται να ορίζουν κατάλληλους διαμεσολαβητές, όπως γίνεται στην Αυστρία, οι οποίοι μπορούν να συμβάλλουν στην ενίσχυση της διαφάνειας κατά τη διαδικασία λήψης αποφάσεων και στην εύρεση έγκυρων, ουδέτερων λύσεων.

Τροπολογία 25

Προοίμιο, αιτιολογική σκέψη 46

Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή	Τροπολογία της ΕτΠ
Τα κράτη μέλη θα πρέπει να επιδιώξουν τη θέσπιση όλων των κατάλληλων μέτρων για την άρση των νομικών και διοικητικών εμποδίων για την ορθή λειτουργία του προγράμματος. Στο πλαίσιο αυτό περιλαμβάνεται και η επίλυση, όπου αυτό είναι δυνατό, και με την επιφύλαξη του ενωσιακού δικαίου σχετικά με την είσοδο και διαμονή υπηκόων τρίτων χωρών, θεμάτων που αποτελούν αιτίες δυσκολιών στην απόκτηση θεωρήσεων διαβατηρίου και αδειών διαμονής. Σύμφωνα με την οδηγία (ΕΕ) 2016/801 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (2), τα κράτη μέλη ενθαρρύνονται να θεσπίζουν ταχείες διαδικασίες εισδοχής.	Τα κράτη μέλη θα πρέπει να θεσπίσουν όλα τα κατάλληλα μέτρα για την άρση των νομικών και διοικητικών εμποδίων για την ορθή λειτουργία του προγράμματος. Στο πλαίσιο αυτό περιλαμβάνονται η μη φορολόγηση των υποτροφιών και η επίλυση, όπου αυτό είναι δυνατό, και με την επιφύλαξη του ενωσιακού δικαίου σχετικά με την είσοδο και διαμονή υπηκόων τρίτων χωρών, θεμάτων που αποτελούν αιτίες δυσκολιών στην απόκτηση θεωρήσεων διαβατηρίου και αδειών διαμονής. Σύμφωνα με την οδηγία (ΕΕ) 2016/801 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (3), τα κράτη μέλη ενθαρρύνονται να θεσπίζουν ταχείες διαδικασίες εισδοχής.

Αιτιολογία

Στο πνεύμα της αιτιολογικής σκέψης 49.

Τροπολογία 26

Προοίμιο, αιτιολογική σκέψη 49

Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

Προκειμένου να απλοποιηθούν οι απαιτήσεις που ισχύουν για τους δικαιούχους, θα πρέπει να γίνεται χρήση απλουστευμένων επιχορηγήσεων με τη μορφή εφάπαξ ποσών, μοναδιαίων δαπανών και κατ’ αποκοπή συντελεστών στον μέγιστο δυνατό βαθμό. Οι απλουστευμένες επιχορηγήσεις για τη στήριξη των δράσεων κινητικότητας του προγράμματος, όπως ορίζονται από την Επιτροπή, θα πρέπει να λαμβάνουν υπόψη το κόστος διαβίωσης και παραμονής στη χώρα υποδοχής. Η Επιτροπή και οι εθνικοί οργανισμοί των χωρών προέλευσης θα πρέπει να έχουν τη δυνατότητα να αναπροσαρμόσουν τις εν λόγω απλουστευμένες επιχορηγήσεις με βάση αντικειμενικά κριτήρια, ιδίως για την εξασφάλιση της πρόσβασης σε άτομα με λιγότερες ευκαιρίες. Σύμφωνα με την εθνική νομοθεσία, τα κράτη μέλη θα πρέπει να ενθαρρυνθούν να εξαιρούν τις επιχορηγήσεις αυτές από τη φορολόγηση και τις κοινωνικές επιβαρύνσεις. Η ίδια απαλλαγή θα πρέπει να ισχύει για τους δημόσιες ή ιδιωτικές οντότητες που παρέχουν αυτή τη χρηματοδοτική υποστήριξη στα ενδιαφερόμενα πρόσωπα.

Προκειμένου να απλοποιηθούν οι απαιτήσεις που ισχύουν για τους δικαιούχους, θα πρέπει να γίνεται χρήση απλουστευμένων επιχορηγήσεων με τη μορφή εφάπαξ ποσών, μοναδιαίων δαπανών και κατ’ αποκοπή συντελεστών στον μέγιστο δυνατό βαθμό. Οι απλουστευμένες επιχορηγήσεις για τη στήριξη των δράσεων κινητικότητας του προγράμματος, όπως ορίζονται από την Επιτροπή, θα πρέπει να επανεξετάζονται τακτικά και να προσαρμόζονται στο κόστος διαβίωσης και παραμονής στη χώρα και περιφέρεια υποδοχής. Η Επιτροπή και οι εθνικοί οργανισμοί των χωρών προέλευσης θα πρέπει να έχουν τη δυνατότητα να αναπροσαρμόσουν τις εν λόγω απλουστευμένες επιχορηγήσεις με βάση αντικειμενικά κριτήρια, ιδίως για την εξασφάλιση της πρόσβασης σε άτομα με λιγότερες ευκαιρίες, το συνολικό κόστος συμμετοχής των οποίων πρέπει να καλύπτεται από αυτές τις επιχορηγήσεις . Σύμφωνα με την εθνική νομοθεσία, τα κράτη μέλη θα πρέπει να εξαιρούν τις επιχορηγήσεις αυτές από τη φορολόγηση και τις κοινωνικές επιβαρύνσεις. Η ίδια απαλλαγή θα πρέπει να ισχύει για τους δημόσιες ή ιδιωτικές οντότητες που παρέχουν αυτή τη χρηματοδοτική υποστήριξη στα ενδιαφερόμενα πρόσωπα.

Αιτιολογία

Αυτονόητη.

Τροπολογία 27

Προοίμιο, αιτιολογική σκέψη 51

Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

Είναι αναγκαίο να εξασφαλιστεί η συμπληρωματικότητα των δράσεων που υλοποιούνται στο πλαίσιο του προγράμματος με δραστηριότητες που αναλαμβάνονται από τα κράτη μέλη και με άλλες ενωσιακές δραστηριότητες, ιδίως στον τομέα της εκπαίδευσης, του πολιτισμού και των μέσων ενημέρωσης, της νεολαίας και της αλληλεγγύης, της απασχόλησης και της κοινωνικής ένταξης, της έρευνας και της καινοτομίας, της βιομηχανίας και των επιχειρήσεων, της γεωργίας και αγροτικής ανάπτυξης με έμφαση στους νέους γεωργούς, της συνοχής, της περιφερειακής πολιτικής και της διεθνούς συνεργασίας και ανάπτυξης.

Είναι αναγκαίο να εξασφαλιστεί η συμπληρωματικότητα των δράσεων που υλοποιούνται στο πλαίσιο του προγράμματος με δραστηριότητες που αναλαμβάνονται από τα κράτη μέλη και τις περιφέρειες και με άλλες ενωσιακές δραστηριότητες, ιδίως στον τομέα της εκπαίδευσης, του πολιτισμού και των μέσων ενημέρωσης, της νεολαίας και της αλληλεγγύης, της απασχόλησης και της κοινωνικής ένταξης, της έρευνας και της καινοτομίας, της βιομηχανίας και των επιχειρήσεων, της γεωργίας και αγροτικής ανάπτυξης με έμφαση στους νέους γεωργούς, της συνοχής, της περιφερειακής πολιτικής και της διεθνούς συνεργασίας και ανάπτυξης.

Αιτιολογία

Είναι σημαντικό να ληφθεί υπόψη επίσης η συμπληρωματικότητα των δράσεων που πραγματοποιούνται στο πλαίσιο του προγράμματος με τις δραστηριότητες των περιφερειών.

Τροπολογία 28

Προοίμιο, αιτιολογική σκέψη 52

Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

Ενώ το ρυθμιστικό πλαίσιο ήδη επέτρεψε στα κράτη μέλη και στις περιφέρειες τη δημιουργία συνεργειών κατά την προηγούμενη περίοδο προγραμματισμού μεταξύ του Erasmus+ και άλλων ενωσιακών μέσων, όπως τα ευρωπαϊκά διαρθρωτικά και επενδυτικά ταμεία, τα οποία επίσης υποστηρίζουν την ποιοτική εξέλιξη των συστημάτων εκπαίδευσης, κατάρτισης και νεολαίας στην Ένωση, οι δυνατότητες αυτές δεν έχουν αξιοποιηθεί επαρκώς μέχρι στιγμής, περιορίζοντας έτσι τις συστημικές επιπτώσεις των σχεδίων και τον αντίκτυπό τους στην πολιτική. Θα πρέπει να υπάρχει αποτελεσματική επικοινωνία και συνεργασία σε εθνικό επίπεδο μεταξύ των εθνικών φορέων που είναι αρμόδιοι για τη διαχείριση των διαφόρων αυτών μέσων με στόχο τη μεγιστοποίηση του αντίστοιχου αντικτύπου τους. Το πρόγραμμα θα πρέπει να επιτρέπει την ενεργό συνεργασία με τα μέσα αυτά.

Ενώ το ρυθμιστικό πλαίσιο ήδη επέτρεψε στα κράτη μέλη και στις περιφέρειες τη δημιουργία συνεργειών κατά την προηγούμενη περίοδο προγραμματισμού μεταξύ του Erasmus+ και άλλων ενωσιακών μέσων, όπως τα ευρωπαϊκά διαρθρωτικά και επενδυτικά ταμεία, τα οποία επίσης υποστηρίζουν την ποιοτική εξέλιξη των συστημάτων εκπαίδευσης, κατάρτισης και νεολαίας στην Ένωση, οι δυνατότητες αυτές δεν έχουν αξιοποιηθεί επαρκώς μέχρι στιγμής, περιορίζοντας έτσι τις συστημικές επιπτώσεις των σχεδίων και τον αντίκτυπό τους στην πολιτική. Θα πρέπει να υπάρχει αποτελεσματική επικοινωνία και συνεργασία σε εθνικό και περιφερειακό επίπεδο μεταξύ των εθνικών φορέων που είναι αρμόδιοι για τη διαχείριση των διαφόρων αυτών μέσων με στόχο τη μεγιστοποίηση του αντίστοιχου αντικτύπου τους. Το πρόγραμμα θα πρέπει να επιτρέπει την ενεργό συνεργασία με τα μέσα αυτά.

Αιτιολογία

Είναι επίσης σημαντικό να ληφθεί υπόψη η συνεργασία με τους περιφερειακούς φορείς, δεδομένου ότι στο περιφερειακό επίπεδο υπάρχουν διαχειριστικές αρχές άλλων ενωσιακών μηχανισμών, όπως τα Ευρωπαϊκά Διαρθρωτικά και Επενδυτικά Ταμεία.

Τροπολογία 29

Κεφάλαιο I, άρθρο 2 σημείο 6 (Ορισμοί)

Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή	Τροπολογία της ΕτΠ
«μαζικός αθλητισμός»: η οργανωμένη άθληση που πραγματοποιείται σε τοπικό επίπεδο από ερασιτέχνες αθλητές, και ο αθλητισμός για όλους·	«μαζικός αθλητισμός»: η οργανωμένη άθληση που πραγματοποιείται σε τοπικό ή περιφερειακό επίπεδο από ερασιτέχνες αθλητές, και ο αθλητισμός για όλους·

Αιτιολογία

Αυτονόητη.

Τροπολογία 30

Κεφάλαιο I, άρθρο 2 σημείο 14 (Ορισμοί)

Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή	Τροπολογία της ΕτΠ
«σύμπραξη»: συμφωνία μεταξύ μιας ομάδας ιδρυμάτων και/ή οργανώσεων για τη διεξαγωγή κοινών δραστηριοτήτων και σχεδίων·	«σύμπραξη»: συμφωνία μεταξύ μιας ομάδας ιδρυμάτων και/ή οργανώσεων για τη διεξαγωγή κοινών δραστηριοτήτων και σχεδίων στο πλαίσιο του προγράμματος ·

Αιτιολογία

Θα πρέπει να εξασφαλίζεται ότι βάσει του κανονισμού δεν θα δηλώνεται κάθε μορφή συνεργασίας ως «σύμπραξη».

Τροπολογία 31

Κεφάλαιο I, άρθρο 2 σημείο 25 (Ορισμοί)

Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

«άτομα με λιγότερες ευκαιρίες»: τα άτομα που αντιμετωπίζουν ορισμένες δυσκολίες, οι οποίες δεν τους επιτρέπουν να έχουν αποτελεσματική πρόσβαση στο πρόγραμμα για οικονομικούς, κοινωνικούς, πολιτιστικούς, γεωγραφικούς λόγους ή λόγους υγείας, λόγω μετανάστευσης ή για λόγους όπως αναπηρίες και εκπαιδευτικές δυσχέρειες ·

«άτομα με λιγότερες ευκαιρίες»: τα άτομα που αντιμετωπίζουν εμπόδια, τα οποία δεν τους επιτρέπουν να έχουν αποτελεσματική πρόσβαση στο πρόγραμμα για οικονομικούς, κοινωνικούς, γλωσσικούς , πολιτιστικούς, γεωγραφικούς λόγους ή λόγους υγείας, λόγω μετανάστευσης ή αναπηρίας, τόσο σωματικής όσο και γνωστικής . Η επίτευξη προσβασιμότητας αποτελεί κύριο στόχο του προγράμματος, με τις ποσοτικές και δημοσιονομικές πτυχές να έρχονται σε δεύτερη θέση·

Αιτιολογία

Για την ισότιμη πρόσβαση σε ευκαιρίες απαιτείται η αντιμετώπιση εμποδίων, όπως οι γλωσσικοί φραγμοί ή οι μαθησιακές δυσκολίες.

Τροπολογία 32

Κεφάλαιο I, άρθρο 2 νέο σημείο 28 (Ορισμοί)

Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή	Τροπολογία της ΕτΠ
	«ξένη γλώσσα»: κάθε άλλη γλώσσα διαφορετική από την πρώτη γλώσσα του σπουδαστή·

Αιτιολογία

Η εκμάθηση νέων γλωσσών, όπως υποστηρίζεται από το πρόγραμμα, δεν θα πρέπει να περιορίζεται μόνο στις επίσημες γλώσσες της ΕΕ.

Τροπολογία 33

Κεφάλαιο Ι, άρθρο 2 νέο σημείο 29 (Ορισμοί)

Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

«άτομα με αναπηρίες»: άτομα με μακροχρόνιες σωματικές, ψυχικές, νοητικές ή αισθητηριακές αναπηρίες, οι οποίες, σε συνδυασμό με διάφορα εμπόδια, μπορεί να δυσχεραίνουν την πλήρη και αποτελεσματική συμμετοχή τους στην κοινωνία σε ισότιμη βάση·

Αιτιολογία

Ορισμός βάσει της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία (ΣΗΕΔΑΑ), άρθρο 1 παράγραφος 2.

Τροπολογία 34

Κεφάλαιο ΙΙ, άρθρο 4 — Βασική δράση 1, Μαθησιακή κινητικότητα

Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

Στον τομέα της εκπαίδευσης και της κατάρτισης , το πρόγραμμα στηρίζει τις ακόλουθες δράσεις που εμπίπτουν στη βασική δράση 1:

α)	την κινητικότητα των φοιτητών/-τριών και του προσωπικού της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης·

β)	την κινητικότητα των σπουδαστών/-τριών και του προσωπικού της επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης·

γ)	την κινητικότητα των μαθητών/-τριών και του προσωπικού των σχολείων·

δ)	την κινητικότητα του προσωπικού της εκπαίδευσης ενηλίκων·

ε)	τις ευκαιρίες για την εκμάθηση γλωσσών, συμπεριλαμβανομένων και δραστηριοτήτων που υποστηρίζουν την κινητικότητα.

Στον τομέα της κατάρτισης και της εκπαίδευσης , το πρόγραμμα στηρίζει τις ακόλουθες δράσεις που εμπίπτουν στη βασική δράση 1, οι οποίες μπορούν να διενεργούνται και σε συνδυασμό με προγράμματα εικονικών ανταλλαγών :

α)	την βραχυπρόθεσμη, μεσοπρόθεσμη ή μακροπρόθεσμη κινητικότητα των φοιτητών/-τριών και του προσωπικού της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης·

β)

την βραχυπρόθεσμη, μεσοπρόθεσμη ή μακροπρόθεσμη κινητικότητα των σπουδαστών/-τριών και του προσωπικού της επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης και κυρίως των μαθητευομένων, των συνεργατών και των εκπαιδευτών στις ΜΜΕ · Χρειάζεται να αναπτυχθούν μαθήματα προσαρμοσμένα στις ανάγκες των μαθητευομένων, τα οποία θα τους προετοιμάζουν για να αντιμετωπίσουν τις γλωσσικές και διαπολιτισμικές προκλήσεις και τα οποία θα προσφέρονται σε διαφορετικές ημερομηνίες ετησίως·

γ)	την βραχυπρόθεσμη, μεσοπρόθεσμη ή μακροπρόθεσμη κινητικότητα των μαθητών/-τριών και του προσωπικού των σχολείων, μεταξύ άλλων για πρακτική άσκηση στο τομέα της εκπαίδευσης ·

δ)	την βραχυπρόθεσμη, μεσοπρόθεσμη ή μακροπρόθεσμη κινητικότητα του προσωπικού της εκπαίδευσης ενηλίκων·

ε)	τις ευκαιρίες για την εκμάθηση γλωσσών, συμπεριλαμβανομένων και δραστηριοτήτων που υποστηρίζουν την κινητικότητα, προσαρμοσμένες στις ιδιαίτερες ανάγκες των διαφόρων ομάδων στόχων ·

στ)	την κινητικότητα των ενηλίκων και των ηλικιωμένων που περιλαμβάνονται στο σύστημα των πανεπιστημίων τρίτης ηλικίας ή σε άλλα προγράμματα συνεχούς κατάρτισης·

ζ)	την κινητικότητα των νέων και των εργαζομένων στον κλάδο της νεολαίας με σκοπό τη μάθηση στον τομέα της μη τυπικής εκπαίδευσης.

Αιτιολογία

α-ε)

Στην μαθησιακή κινητικότητα πρέπει να περιλαμβάνονται οι εν λόγω κατηγορίες προσώπων και τομείς εκπαίδευσης. Χρειάζεται κατάλληλη προετοιμασία για την προσφορά υψηλής ποιότητας εκπαίδευσης.

στ)

Παρότρυνση και υποστήριξη της μάθησης και της διά βίου μάθησης για τους ενήλικες και τους ηλικιωμένους προκειμένου να βελτιώσουν τις γνώσεις και τις δεξιότητές τους, να αναβαθμίσουν την ποιότητα της ζωής τους, και να ενθαρρυνθεί η ένταξή τους για τη διάδοση της ευρωπαϊκής ταυτότητας σε όλες τις ηλικιακές ομάδες.

ζ)

Στην τροπολογία, υπάρχει αναφορά μόνο στον τομέα της επίσημης εκπαίδευσης και των ακαδημαϊκών σπουδών ενώ είναι σκόπιμη και η αναφορά στην κινητικότητα των νέων και των νεαρών εργαζομένων του τομέα της νεολαίας της Βασικής Δράσης 1.

Τροπολογία 35

Κεφάλαιο ΙΙ, άρθρο 5 — Βασική δράση 2, Συνεργασία μεταξύ οργανώσεων και ιδρυμάτων

Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

Στον τομέα της εκπαίδευσης και της κατάρτισης, το πρόγραμμα στηρίζει τις ακόλουθες δράσεις που εμπίπτουν στη βασική δράση 2:

α)	συμπράξεις για τη συνεργασία και τις ανταλλαγές πρακτικών, συμπεριλαμβανομένων συμπράξεων μικρής κλίμακας για την τόνωση της πρόσβασης στο πρόγραμμα, ώστε να γίνει πιο ανοιχτή, χωρίς αποκλεισμούς·

β)	συμπράξεις για αριστεία, ιδίως των ευρωπαϊκών πανεπιστημίων, των κέντρων επαγγελματικής αριστείας και συμπράξεις κοινών προγραμμάτων μεταπτυχιακών σπουδών·

γ)	συμπράξεις καινοτομίας για την ενίσχυση της ικανότητας της Ευρώπης για καινοτομία·

δ)	διαδικτυακές πλατφόρμες και εργαλεία για εικονική συνεργασία, συμπεριλαμβανομένων υποστηρικτικών υπηρεσιών για το δίκτυο ηλεκτρονικής αδελφοποίησης (eTwinning) και για την ηλεκτρονική πλατφόρμα για τη μάθηση των ενηλίκων στην Ευρώπη.

α)	συμπράξεις για τη συνεργασία και τις ανταλλαγές πρακτικών, συμπεριλαμβανομένων συμπράξεων μικρής κλίμακας σε περιφερειακό επίπεδο για την τόνωση της πρόσβασης στο πρόγραμμα, ώστε να γίνει πιο ανοιχτή, χωρίς αποκλεισμούς·

β)

συμπράξεις για αριστεία, ιδίως των ευρωπαϊκών πανεπιστημίων, των κέντρων επαγγελματικής αριστείας, τα οποία θα πρέπει να υπάρχουν και εκτός των ευρωπαϊκών μητροπολιτικών κέντρων, για την υποστήριξη των ενδιαφερομένων φορέων στο πλαίσιο διαμόρφωσης λειτουργικών συνεργασιών και την ανάπτυξη συμπράξεων κοινών προγραμμάτων μεταπτυχιακών σπουδών με τη βοήθεια των τοπικών φορέων ·

γ)	συμπράξεις καινοτομίας για την ενίσχυση της ικανότητας της Ευρώπης για καινοτομία, καθώς και θέσπιση βραβείου για τις «ευρωπαϊκές εταιρείες και επιχειρήσεις», οι οποίες ενδιαφέρονται ιδιαίτερα για την ανάπτυξη των δεξιοτήτων των μαθητευόμενών τους βάσει των ευρωπαϊκών προτύπων ·

δ)	διαδικτυακές πλατφόρμες και εργαλεία για εικονική συνεργασία, συμπεριλαμβανομένων υποστηρικτικών υπηρεσιών για το δίκτυο ηλεκτρονικής αδελφοποίησης (eTwinning) και για την ηλεκτρονική πλατφόρμα για τη μάθηση των ενηλίκων στην Ευρώπη.

Αιτιολογία

Τα κέντρα επαγγελματικής αριστείας μπορούν να επιτύχουν τον στόχο τους μόνον εάν βασίζονται σε υφιστάμενες δομές και εργάζονται μαζί και όχι εναντίον των ενδιαφερομένων φορέων.

Τροπολογία 36

Κεφάλαιο ΙΙ, άρθρο 6 — Βασική δράση 3 Στήριξη στη χάραξη πολιτικής και στη συνεργασία

Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

Βασική δράση 3

Στήριξη στη χάραξη πολιτικής και στη συνεργασία

Στον τομέα της εκπαίδευσης και της κατάρτισης, το πρόγραμμα στηρίζει τις ακόλουθες ενέργειες που εμπίπτουν στη βασική δράση 3:

α)	την προετοιμασία και την υλοποίηση του γενικού θεματολογίου και των ειδικών θεματολογίων πολιτικής της Ένωσης στον τομέα της εκπαίδευσης και της κατάρτισης, συμπεριλαμβανομένης της ενίσχυσης του δικτύου ΕΥΡΥΔΙΚΗ ή δραστηριοτήτων άλλων σχετικών οργανισμών·

β)	τη στήριξη σε εργαλεία και μέτρα της Ένωσης που ενισχύουν την ποιότητα, τη διαφάνεια και την αναγνώριση των ικανοτήτων, των δεξιοτήτων και των προσόντων (4)·

γ)	τον διάλογο και τη συνεργασία για τις πολιτικές με τα κύρια ενδιαφερόμενα μέρη, μεταξύ άλλων με δίκτυα απ’ όλη την Ένωση, με ευρωπαϊκές μη κυβερνητικές οργανώσεις και διεθνείς οργανισμούς στον τομέα της εκπαίδευσης και της κατάρτισης·

δ)	μέτρα που συμβάλλουν στην ποιοτική και χωρίς αποκλεισμούς υλοποίηση του προγράμματος·

ε)	τη συνεργασία με άλλα ενωσιακά μέσα και τη στήριξη σε άλλες πολιτικές της Ένωσης·

στ)	δραστηριότητες διάδοσης και αύξησης της ευαισθητοποίησης για τα αποτελέσματα και τις προτεραιότητες της ευρωπαϊκής πολιτικής, καθώς και για το πρόγραμμα.

Βασική δράση 3

Στήριξη στη χάραξη πολιτικής και στη συνεργασία

α)	την προετοιμασία και την υλοποίηση του γενικού θεματολογίου και των ειδικών θεματολογίων πολιτικής της Ένωσης στον τομέα της εκπαίδευσης και της κατάρτισης, συμπεριλαμβανομένης της ενίσχυσης του δικτύου ΕΥΡΥΔΙΚΗ ή δραστηριοτήτων άλλων σχετικών οργανισμών·

β)	τη στήριξη σε εργαλεία και μέτρα της Ένωσης που ενισχύουν την ποιότητα, τη διαφάνεια και την αναγνώριση των ικανοτήτων, των δεξιοτήτων και των προσόντων (5)·

γ)	τον διάλογο και τη συνεργασία για τις πολιτικές με τα κύρια ενδιαφερόμενα μέρη, μεταξύ άλλων με δίκτυα απ’ όλη την Ένωση, με ευρωπαϊκές μη κυβερνητικές οργανώσεις και διεθνείς οργανισμούς στον τομέα της εκπαίδευσης και της κατάρτισης·

δ)	μέτρα που συμβάλλουν στην ποιοτική και χωρίς αποκλεισμούς υλοποίηση του προγράμματος·

ε)	τη συνεργασία με άλλα ενωσιακά μέσα και τη στήριξη σε άλλες πολιτικές της Ένωσης·

στ)	δραστηριότητες διάδοσης και αύξησης της ευαισθητοποίησης για τα αποτελέσματα και τις προτεραιότητες της ευρωπαϊκής πολιτικής, καθώς και για το πρόγραμμα·

ζ)	υποστήριξη της εφαρμογής των μακροπεριφερειακών στρατηγικών της Ευρωπαϊκής Ένωσης .

Αιτιολογία

Προτείνεται η ανάπτυξη του προγράμματος Erasmus και σε μακροπεριφερειακό επίπεδο για την υποστήριξη των συναφών στρατηγικών οικονομικής, κοινωνικής και εδαφικής συνεργασίας μεταξύ κρατών μελών και μεταξύ κρατών μελών και τρίτων χωρών.

Τροπολογία 37

Κεφάλαιο II, άρθρο 7 — Δράσεις Jean Monnet

Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

Δράσεις Jean Monnet

Το πρόγραμμα στηρίζει τη διδασκαλία, την εκμάθηση, την έρευνα και τις συζητήσεις για θέματα ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης μέσω των ακόλουθων δράσεων:

α)	δράση Jean Monnet στον τομέα της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης·

β)	δράση Jean Monnet σε άλλους τομείς της εκπαίδευσης και κατάρτισης·

γ)

υποστήριξη στα ακόλουθα ιδρύματα που έχουν στόχους ευρωπαϊκού ενδιαφέροντος: στο Ευρωπαϊκό Πανεπιστημιακό Ινστιτούτο, Φλωρεντία, συμπεριλαμβανομένης της Σχολής Διακρατικής Διακυβέρνησης· στο Κολέγιο της Ευρώπης (εγκαταστάσεις Μπρυζ και Νατόλιν)· στο Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο Δημόσιας Διοίκησης, Μάαστριχτ· στην Ευρωπαϊκή Ακαδημία Δικαίου, Τρίερ· στον Ευρωπαϊκό Φορέα για την Ειδική Αγωγή και την Ενταξιακή Εκπαίδευση, Odense και στο Διεθνές Κέντρο Ευρωπαϊκής Κατάρτισης, Νίκαια.

Δράσεις Jean Monnet

α)	δράση Jean Monnet στον τομέα της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης·

β)	δράση Jean Monnet σε άλλους τομείς της εκπαίδευσης και κατάρτισης·

γ)

δ)

δράση Jean Monnet στον τομέα της κατάρτισης και της έρευνας στον τομέα της προστασίας του περιβάλλοντος, της ευρωπαϊκής στρατηγικής για τη βιώσιμη ανάπτυξη και των ευρύτερων πολιτικών για το περιβάλλον και την κλιματική αλλαγή, συμπεριλαμβανομένων των φυσικών καταστροφών, με ιδιαίτερη έμφαση στα θέματα πρόληψης, μετριασμού και μείωσης των επιβλαβών συνεπειών.

Αιτιολογία

Η προτεινόμενη προσθήκη στοχεύει στην ενίσχυση των δράσεων Jean Monnet που προβλέπονται στο πρόγραμμα.

Τροπολογία 38

Κεφάλαιο IV, άρθρο 11

Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή	Τροπολογία της ΕτΠ
	Ακόμη, πρέπει να δοθεί δημοσιονομική στήριξη στις μετακινήσεις των ερασιτεχνών αθλητών λόγω αγώνων, ιδίως όσων προέρχονται από απομακρυσμένες, νησιωτικές ή εξόχως απόκεντρες περιοχές·

Αιτιολογία

Είναι απαραίτητο να στηρίζεται η κινητικότητα των αθλητών αυτών οι οποίοι, λόγω της περιοχής καταγωγής τους, αντιμετωπίζουν μεγαλύτερες δυσκολίες να μετακινηθούν στο πλαίσιο αγώνων. Όλοι οι αθλητές πρέπει να διαθέτουν πρόσβαση στην κινητικότητα με ίσους όρους.

Τροπολογία 39

Κεφάλαιο ΙV, άρθρο 12

Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

α)	συμπράξεις για τη συνεργασία και τις ανταλλαγές πρακτικών, συμπεριλαμβανομένων συμπράξεων μικρής κλίμακας για την τόνωση της πρόσβασης στο πρόγραμμα, ώστε να γίνει πιο ανοιχτή, χωρίς αποκλεισμούς·

α)

συμπράξεις για τη συνεργασία και τις ανταλλαγές πρακτικών, συμπεριλαμβανομένων συμπράξεων μικρής κλίμακας για την τόνωση της πρόσβασης στο πρόγραμμα, ώστε να γίνει πιο ανοιχτή, χωρίς αποκλεισμούς. Χρειάζεται να μειωθεί ο ελάχιστος αριθμός κρατών που μπορούν να συμμετέχουν στο πρόγραμμα αυτό στα έξι, έτσι ώστε να δύνανται και μικρότεροι τοπικοί και περιφερειακοί φορείς να συμμετέχουν σε αυτό·

Αιτιολογία

Δεδομένου ότι πολλές δραστηριότητες διοργανώνονται από μικρούς τοπικούς και περιφερειακούς φορείς, θα πρέπει η συγκεκριμένη μείωση να εφαρμοστεί, έτσι ώστε να διασφαλιστεί ευρύτερη και χωρίς αποκλεισμούς πρόσβαση.

Τροπολογία 40

Κεφάλαιο IV, άρθρο 14

Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή	Τροπολογία της ΕτΠ
6. […]	6. […] 7. Τα κονδύλια για τη μαθησιακή κινητικότητα των ατόμων που αναφέρονται στο άρθρο 4 πρέπει να προσαρμόζονται στην τακτική επανεξέταση του πραγματικού κόστους διαβίωσης στην περιφέρεια υποδοχής.

Αιτιολογία

Είναι απαραίτητο να προσαρμοστεί η αποζημίωση στο κόστος ζωής στη χώρα υποδοχής με γνώμονα τις ανανεωμένες πραγματικές δαπάνες στην εκάστοτε περιφέρεια υποδοχής καθότι οι εθνικοί μέσοι όροι ενδέχεται να είναι παραπλανητικοί.

Τροπολογία 41

Κεφάλαιο VIII, άρθρο 22 παράγραφος 1

Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

Οι εθνικοί οργανισμοί που αναφέρονται στο άρθρο 24 χαράσσουν συνεκτική πολιτική όσον αφορά την αποτελεσματική προβολή, διάδοση και αξιοποίηση των αποτελεσμάτων των δραστηριοτήτων που υποστηρίζονται από τις δράσεις τις οποίες διαχειρίζονται στο πλαίσιο του προγράμματος και παρέχουν υποστήριξη στην Επιτροπή κατά την εκτέλεση του γενικού καθήκοντος της διάχυσης των πληροφοριών σχετικά με το πρόγραμμα, περιλαμβανομένων των δράσεων και των δραστηριοτήτων που διαχειρίζονται σε εθνικό και ενωσιακό επίπεδο, και των αποτελεσμάτων τους, και παρέχοντας πληροφορίες στις σχετικές ομάδες-στόχους όσον αφορά τις δράσεις και τις δραστηριότητες που αναλαμβάνονται στη χώρα τους.

Οι εθνικοί οργανισμοί που αναφέρονται στο άρθρο 24 χαράσσουν συνεκτική πολιτική όσον αφορά την αποτελεσματική προβολή, ιδίως των μεμονωμένων τομέων του προγράμματος , διάδοση και αξιοποίηση των αποτελεσμάτων των δραστηριοτήτων που υποστηρίζονται από τις δράσεις τις οποίες διαχειρίζονται στο πλαίσιο του προγράμματος και παρέχουν υποστήριξη στην Επιτροπή κατά την εκτέλεση του γενικού καθήκοντος της διάχυσης των πληροφοριών σχετικά με το πρόγραμμα, περιλαμβανομένων των δράσεων και των δραστηριοτήτων που διαχειρίζονται σε εθνικό και ενωσιακό επίπεδο, και των αποτελεσμάτων τους, και παρέχοντας πληροφορίες στις σχετικές ομάδες-στόχους, από τα νηπιαγωγεία έως τα ανώτερα εκπαιδευτικά ιδρύματα και τα ιδρύματα επαγγελματικής κατάρτισης μέσω των ανάλογων μέσων και σε συντονισμό με τους ενδιαφερόμενους φορείς , όσον αφορά τις δράσεις και τις δραστηριότητες που αναλαμβάνονται στη χώρα τους.

Αιτιολογία

Προκειμένου να επιτευχθεί ο στόχος του τριπλασιασμού του αριθμού των εν δυνάμει συμμετεχόντων, χρειάζεται κατά την επικοινωνία με τον έξω κόσμο, αλλά και εντός της ΕΕ, να λαμβάνονται δεόντως υπόψη οι διαφορετικοί τομείς τους προγράμματος, ώστε κατ’ αυτόν τον τρόπο να παραχθούν πολλαπλασιαστικά αποτελέσματα.

Τροπολογία 42

Κεφάλαιο ΙΧ, άρθρο 23 παράγραφος 2

Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

Τα κράτη μέλη λαμβάνουν όλα τα αναγκαία και κατάλληλα μέτρα για την άρση των νομικών και διοικητικών εμποδίων για την ορθή λειτουργία του προγράμματος, συμπεριλαμβανομένων, όπου αυτό είναι δυνατό, μέτρων με στόχο την επίλυση θεμάτων που αποτελούν αιτίες δυσκολιών στην απόκτηση θεωρήσεων διαβατηρίου.

Τα κράτη μέλη λαμβάνουν όλα τα αναγκαία και κατάλληλα μέτρα για την άρση των νομικών και διοικητικών εμποδίων για την ορθή λειτουργία του προγράμματος, συμπεριλαμβανομένων μέτρων με στόχο τη μη φορολόγησή των υποτροφιών, τη δυνατότητα μεταφοράς των δικαιωμάτων από το ασφαλιστικό σύστημα ενός κράτους μέλους σε αυτό ενός άλλου και , όπου αυτό είναι δυνατό, την επίλυση θεμάτων που αποτελούν αιτίες δυσκολιών στην απόκτηση θεωρήσεων διαβατηρίου.

Αιτιολογία

Με τη διατύπωση αυτή επιτυγχάνεται μεγαλύτερη συνοχή με τις προηγούμενες αιτιολογικές σκέψεις.

Τροπολογία 43

Κεφάλαιο ΙΧ, άρθρο 25 νέα παράγραφος 8

Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θεσπίζει γνωμοδοτικό συμβούλιο, στο πλαίσιο του οποίου οι σημαντικοί ενδιαφερόμενοι φορείς, συμπεριλαμβανομένων των τοπικών και περιφερειακών, συμβουλεύουν συνεχώς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή κατά την υλοποίηση του προγράμματος και, κατ’ αυτόν τον τρόπο, συμβάλλουν στην καλύτερη επίτευξη των στόχων αυτού·

Αιτιολογία

Οι καλές εμπειρίες που αποκόμισε το Ομοσπονδιακό Ινστιτούτο Επαγγελματικής Κατάρτισης (BIBB) στη Γερμανία με τη θέσπιση γνωμοδοτικού συμβουλίου χρηστών θα πρέπει να χρησιμοποιούνται και από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για τη μεγαλύτερη συμμετοχή των ενδιαφερομένων στο πρόγραμμα και συγκεκριμένα στην εφαρμογή αυτού.

Τροπολογία 44

Κεφάλαιο XI, άρθρο 29 παράγραφος 4

Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

. Οι δράσεις που είναι επιλέξιμες στο πλαίσιο του προγράμματος, για τις οποίες έχει δημοσιευτεί πρόσκληση υποβολής προτάσεων και συμμορφώνονται με τις ελάχιστες απαιτήσεις ποιότητας της εν λόγω πρόσκλησης, αλλά οι οποίες δεν χρηματοδοτούνται λόγω δημοσιονομικών περιορισμών, μπορούν να επιλεγούν για χρηματοδότηση από τα Ευρωπαϊκά Διαρθρωτικά και Επενδυτικά Ταμεία (ΕΔΕΤ). Στην περίπτωση αυτή εφαρμόζονται τα ποσοστά συγχρηματοδότησης και οι κανόνες επιλεξιμότητας του παρόντος κανονισμού. Οι δράσεις αυτές υλοποιούνται από τη διαχειριστική αρχή που αναφέρεται στο άρθρο [65] του κανονισμού (ΕΕ)ΧΧ [ΚΚΔ] σύμφωνα με τους κανόνες του εν λόγω κανονισμού και τους ειδικούς ανά ταμείο κανονισμούς, συμπεριλαμβανομένων των κανόνων για τις δημοσιονομικές διορθώσεις.

. Στις δράσεις που είναι επιλέξιμες στο πλαίσιο του προγράμματος, για τις οποίες έχει δημοσιευτεί πρόσκληση υποβολής προτάσεων και συμμορφώνονται με τις ελάχιστες απαιτήσεις ποιότητας της εν λόγω πρόσκλησης, αλλά οι οποίες δεν χρηματοδοτούνται λόγω δημοσιονομικών περιορισμών, πρέπει να απονέμεται ένα είδος σφραγίδας αριστείας ως αναγνώριση της υψηλής ποιότητάς τους. Τούτο ενδεχομένως να διευκολύνει την υποβολή αιτήσεων και εν τέλει την υπαγωγή σε χρηματοδότηση από άλλες πηγές που θα συμπεριλαμβάνουν τα Ευρωπαϊκά Διαρθρωτικά και Επενδυτικά Ταμεία (ΕΔΕΤ). Στην περίπτωση αυτή εφαρμόζονται τα ποσοστά συγχρηματοδότησης και οι κανόνες επιλεξιμότητας του παρόντος κανονισμού. Οι δράσεις αυτές υλοποιούνται από τη διαχειριστική αρχή που αναφέρεται στο άρθρο [65] του κανονισμού (ΕΕ)ΧΧ [ΚΚΔ] σύμφωνα με τους κανόνες του εν λόγω κανονισμού και τους ειδικούς ανά ταμείο κανονισμούς, συμπεριλαμβανομένων των κανόνων για τις δημοσιονομικές διορθώσεις.

Αιτιολογία

Η σφραγίδα αριστείας εφαρμόζεται ήδη με επιτυχία σε έργα έρευνας-καινοτομίας. Ως εκ τούτου, θα πρέπει να εξεταστεί η διεύρυνση του πεδίου εφαρμογής της ώστε να περιλαμβάνει τα σχέδια του Erasmus.

Τροπολογία 45

Κεφάλαιο ΧΙΙ, άρθρο 31 παράγραφος 2

Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

Η γνωμοδοτική επιτροπή μπορεί να συνεδριάζει με ειδικές συνθέσεις για την εξέταση τομεακών ζητημάτων. Εάν είναι σκόπιμο και σύμφωνα με τον εσωτερικό κανονισμό της και κατά περίπτωση, μπορεί να προσκαλεί εξωτερικούς εμπειρογνώμονες, συμπεριλαμβανομένων και εκπροσώπων των κοινωνικών εταίρων, για να συμμετέχουν στις συνεδριάσεις της ως παρατηρητές.

Η γνωμοδοτική επιτροπή μπορεί να συνεδριάζει με ειδικές συνθέσεις για την εξέταση τομεακών ζητημάτων. Εάν είναι σκόπιμο και σύμφωνα με τον εσωτερικό κανονισμό της και κατά περίπτωση, μπορεί να προσκαλεί εξωτερικούς εμπειρογνώμονες, συμπεριλαμβανομένων και εκπροσώπων των κοινωνικών εταίρων ή αρμόδιων τοπικών ενδιαφερομένων φορέων , για να συμμετέχουν στις συνεδριάσεις της ως παρατηρητές.

Αιτιολογία

Αυτονόητη.

II. ΣΥΣΤΑΣΕΙΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ

Η ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ

Γενικές παρατηρήσεις

επικροτεί τον γενικό στόχο της υποστήριξης της εκπαιδευτικής, επαγγελματικής και προσωπικής ανάπτυξης των ατόμων στους τομείς της εκπαίδευσης, της μη τυπικής εκπαίδευσης, αλλά και της κατάρτισης και της ανώτατης εκπαίδευσης στην Ευρώπη και πέραν αυτής που θα συμβάλει στην επίτευξη βιώσιμης ανάπτυξης, απασχόλησης και κοινωνικής συνοχής και στην ενίσχυση της ευρωπαϊκής ταυτότητας. Αυτό το σημαντικό μέλημα ξεκινάει σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο και για τον λόγο αυτό πρέπει να συνδεθεί στενά με το ευρωπαϊκό επίπεδο·

εκφράζει την ικανοποίησή της με το γεγονός ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προτείνει τον διπλασιασμό του προϋπολογισμού για το πρόγραμμα, αλλά προβλέπει ότι, υπό τις παρούσες προϋποθέσεις, ο επιδιωκόμενος στόχος του τριπλασιασμού του αριθμού των συμμετεχόντων στο πρόγραμμα, καθώς και η αύξηση της κοινωνικής συμμετοχικότητας θα είναι δύσκολο να επιτευχθούν. Μελλοντικά, θα ήταν επιθυμητό να εξαλειφθεί ο αυξανόμενος διοικητικός φόρτος για το πρόγραμμα. Παράλληλα, ο ρόλος πολλών τοπικών και περιφερειακών αρχών που συνεισφέρουν οικονομικά για την ενίσχυση της στήριξης που παρέχεται στους νέους που συμμετέχουν στο πρόγραμμα Erasmus+ αναγνωρίζεται ως ορθή πρακτική.

ζητεί διαφανή, δίκαιη κατανομή των μέσων κατά την επταετή περίοδο, έτσι ώστε να καταστεί δυνατή η αύξηση της χρηματοδότησης και η εκπλήρωση των προσδοκιών για το πρόγραμμα ιδίως κατά την αρχική περίοδο λειτουργίας του. Ο προϋπολογισμός θα πρέπει να μοιραστεί όχι μόνο μεταξύ των διαφόρων τομέων της εκπαίδευσης, συμπεριλαμβανομένων των πανεπιστημίων, αλλά και μεταξύ των διαφορετικών βασικών δράσεων, έτσι ώστε να καταστεί σαφές ποιο μέρος του προγράμματος διαχειρίζεται η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και ποιο διαχειρίζονται σε αποκεντρωμένη βάση τα κράτη μέλη και οι περιφέρειες·

θεωρεί ότι, στην προσπάθεια να ενισχυθεί η συμμετοχή στο πρόγραμμα, οι υποτροφίες σπουδών θα πρέπει να απαλλάσσονται από τη φορολόγηση, ενώ η συμμετοχή όσων έχουν λιγότερες ευκαιρίες θα πρέπει να χρηματοδοτείται πλήρως από τις υποτροφίες·

ζητεί ένθερμα την ουσιαστική απλούστευση της διαδικασίας υποβολής αιτήσεων, της διαχείρισης του έργου και της τεκμηρίωσης για όλα τα πεδία του προγράμματος. Επίσης, ζητεί την επαναφορά της απαίτησης των «προπαρασκευαστικών αποστολών»για τον σχεδιασμό των αιτήσεων. Ζητεί την ενσωμάτωση της επιγραμμικής πλατφόρμας εργασίας, η οποία θα μοιράζεται τα ίδια χαρακτηριστικά με άλλες πλατφόρμες διαφορετικών ευρωπαϊκών προγραμμάτων, όπως το «Ορίζων 2020», με στόχο να προσφέρει στους δικαιούχους μέγιστη αποτελεσματικότητα και διαφάνεια κατά τη διαδικασία κατάρτισης και παρουσίασης των προτάσεων, καθώς και κατά τη διαχείριση έργων. Συν τοις άλλοις, η σφραγίδα αριστείας —η οποία εφαρμόζεται ήδη με επιτυχία σε έργα έρευνας-καινοτομίας— πρέπει να απονέμεται και σε όσες δράσεις υψηλής ποιότητας είναι δυνατόν να υπάγονται στο πρόγραμμα, αλλά δεν χρηματοδοτούνται εξαιτίας της δημοσιονομικής στενότητας· αυτή η διάκριση θα διευκολύνει την εκτέλεσή τους και ενδεχομένως τη χρηματοδότησή τους από άλλα χρηματοδοτικά μέσα της ΕΕ·

υπογραμμίζει τη σημασία της διά βίου μάθησης. Για τον λόγο αυτό, πρέπει όλες οι ηλικιακές ομάδες, καθώς και οι τομείς της εκπαίδευσης και της μη τυπικής εκπαίδευσης, να τύχουν ίσης υποστήριξης στο πλαίσιο του προγράμματος. Τονίζει ότι η εκπαίδευση δεν περιορίζεται στη βελτίωση των δυνατοτήτων απασχόλησης, αλλά πρέπει να έχει ως ευρύτερο στόχο την ανάπτυξη των δυνατοτήτων, των δεξιοτήτων και των ικανοτήτων των ατόμων συνολικά·

θεωρεί σκόπιμη την πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής να καταστεί το πρόγραμμα προσιτό σε οργανισμούς με περιορισμένη ή καθόλου πείρα όσον αφορά την υποβολή αιτήσεων ή με μικρότερη επιχειρησιακή ικανότητα και εκφράζει, ως εκ τούτου, την ικανοποίησή της για την εφαρμογή της συγκεκριμένης δράσης των «συμπράξεων μικρής κλίμακας»·

συμφωνεί με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή ότι το προτεινόμενο πρόγραμμα «Erasmus»πρέπει να βασιστεί στους στόχους που ορίζονται στα άρθρα 165 και 166 της ΣΛΕΕ και να υλοποιηθεί σύμφωνα με την αρχή της επικουρικότητας. Η συμμετοχή των τοπικών και περιφερειακών φορέων, των τοπικών και περιφερειακών διοικήσεων και υπευθύνων χάραξης πολιτικής στον σχεδιασμό, την εφαρμογή και τη διαχείριση των προτεινόμενων μέτρων είναι υψίστης σημασίας, δεδομένου ότι είναι εγγύτερα στους ενδιαφερομένους, διαθέτουν βασικά προσόντα στον τομέα της εκπαίδευσης και της κατάρτισης και διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στη θέσπιση πολιτικών για τη νεολαία και για την αγορά εργασίας. Εν προκειμένω, αναγνωρίζει ότι η πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής είναι σύμφωνη με τις αρχές της επικουρικότητας και της αναλογικότητας·

επιδοκιμάζει το γεγονός ότι θα αναπτυχθούν και θα ενισχυθούν οι δραστηριότητες κινητικότητας και θα βελτιωθούν οι δυνατότητες συμμετοχής των νέων που ήδη λαμβάνουν μέρος σε μη τυπικές μαθησιακές, αθλητικές, πολιτιστικές και ερευνητικές δραστηριότητες. Στο πλαίσιο αυτό, επικροτεί τη ρητή αναφορά στο προσωπικό που εργάζεται εθελοντικά·

10.

εκφράζει την ικανοποίησή της για το γεγονός ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή υιοθέτησε τα αποτελέσματα της ενδιάμεσης αξιολόγησης του ισχύοντος προγράμματος Erasmus + και διατήρησε τη δομή του προηγούμενου προγράμματος·

11.

διαπιστώνει ότι το κείμενο του σχεδίου κανονισμού είναι πολύ γενικόλογο και παρέχει μεγάλη ευελιξία κατά την εφαρμογή. Εν προκειμένω, υπογραμμίζει τη σημασία των εκτελεστικών διατάξεων και ζητεί από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να συμπεριλάβει τα κράτη μέλη, τους εθνικούς οργανισμούς, τους ενδιαφερόμενους φορείς και τις περιφερειακές αρχές στη σύνταξη αυτών·

12.

εκφράζει τη λύπη της για το γεγονός ότι το πρόγραμμα δεν θα ονομάζεται πλέον «Erasmus+», αλλά «Erasmus». Δεδομένου ότι το «Erasmus»αποτελεί ακρωνύμιο του «European Region Action Scheme for the Mobility of University Students»(Σχέδιο δράσης για την κινητικότητα των φοιτητών στην ευρωπαϊκή περιφέρεια), η ΕτΠ επισημαίνει ότι πρέπει να ληφθούν κατάλληλα μέτρα για την εξασφάλιση της προβολής των διαφορετικών εκπαιδευτικών τομέων ή τομέων δράσης προκειμένου να διασφαλιστεί ότι το σήμα «Еrasmus»συνδέεται με όλους τους τομείς εκπαίδευσης, καθώς και με τον τομέα της νεολαίας και του αθλητισμού·

13.

επιδοκιμάζει τα περισσότερα από τα μέτρα για την κινητικότητα, καθώς και όλες τις μορφές εκπαιδευτικής ή ερευνητικής κινητικότητας και συγκεκριμένα της κινητικότητας των σπουδαστών που θα υπάγονται στη βασική δράση 1 «Μαθησιακή κινητικότητα των ατόμων»·

14.

ζητά να συνεχίσει να δίνεται στο Ηνωμένο Βασίλειο και μετά την αποχώρησή του από την ΕΕ η δυνατότητα να συμμετέχει στο πρόγραμμα υπό όρους που θα έχουν συμφωνηθεί εκ των προτέρων και επικροτεί το γεγονός, ότι η δυνατότητα αυτή προβλέπεται δυνάμει του άρθρου 16 παράγραφος 1 σημείο δ) («Τρίτες χώρες συνδεδεμένες με το πρόγραμμα»)·

15.

ζητεί να εξεταστούν οι δυνατότητες σταδιακής επέκτασης της διαδικτυακής συνεργασίας που παρέχει αυτό το πρόγραμμα σε εκπαιδευτικά προγράμματα και προγράμματα κατάρτισης με ιδρύματα στις χώρες της Μεσογείου και της Αφρικής·

16.

συνιστά την παροχή αποτελεσματικών κινήτρων για όλες τις μορφές μαθησιακής κινητικότητας, έτσι ώστε να χρησιμοποιούνται φιλικά προς το περιβάλλον μεταφορικά μέσα για την επίτευξη του στόχου τουλάχιστον το 25% των δαπανών της ΕΕ να κατευθύνεται σε κλιματικούς στόχους·

17.

επιμένει ότι τα κονδύλια και οι ειδικές υποτροφίες μαθησιακής κινητικότητας πρέπει να προσαρμόζονται στο —τακτικά επανεξεταζόμενο— πραγματικό κόστος διαβίωσης στην εκάστοτε περιφέρεια υποδοχής·

18.

ζητεί στον τομέα της κατάρτισης και της εκπαίδευσης τη διατήρηση και την ενίσχυση της αποκεντρωμένης διαχείρισης των «στρατηγικών εταιρικών σχέσεων», δεδομένου ότι αυτή η μορφή συνεργασίας έχει αποδειχθεί λειτουργική και ο νεοεισαχθείς ορισμός των «συμπράξεων για τη συνεργασία»φαίνεται να είναι λιγότερο φιλόδοξος·

19.

υπογραμμίζει το ιδιαίτερο ενδιαφέρον της για τη συνέχιση του τεχνικού διαλόγου με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή σχετικά με το συγκεκριμένο θέμα και υπογραμμίζει, στο πλαίσιο αυτό, τη σημασία της έκθεσης για την εκτίμηση αντικτύπου την οποία θα υποβάλει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, σε εύθετο χρόνο, με βάση τη συμφωνία συνεργασίας με την ΕτΠ·

Κατάρτιση και εκπαίδευση

20.

εκφράζει τη λύπη της για τη συνεχιζόμενη απροθυμία των επιχειρήσεων να αποστέλλουν ασκούμενους σε άλλες χώρες του προγράμματος. Για τον σκοπό αυτό, θα πρέπει να δημιουργηθούν κίνητρα και οι θεσμικοί οικονομικοί παράγοντες —π.χ. τα εμπορικά και βιομηχανικά επιμελητήρια—, οι εκπαιδευτικοί φορείς και οι οργανώσεις τους, καθώς και οι ενώσεις, ιδίως σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο, να παροτρυνθούν περισσότερο·

21.

ενθαρρύνει να εξεταστεί η ιδέα θέσπισης βραβείου με τίτλο «Ευρωπαϊκή Επιχείρηση», έτσι ώστε να δοθούν μεγαλύτερα κίνητρα στις εταιρείες και τις επιχειρήσεις να ενθαρρύνουν τους μαθητευόμενούς τους να σκέφτονται πιο «ευρωπαϊκά»και τα εκπαιδευτικά τους προγράμματα να προσανατολίζονται περισσότερο προς την Ευρώπη, αξιοποιώντας τις ευκαιρίες που προσφέρει το πρόγραμμα Erasmus. Προκειμένου να επιτευχθεί ο στόχος αυτός καλεί την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να δημιουργήσει ένα μητρώο των επιχειρήσεων που συμμετέχουν στο πρόγραμμα Erasmus, το οποίο θα μπορούσε να ονομαστεί «Επιχείρηση Erasmus»·

22.

υποστηρίζει στον τομέα της κατάρτισης την προώθηση τόσο της σύντομης όσο και της μακρόχρονης παραμονής στο εξωτερικό, ούτως ώστε να λαμβάνονται υπόψη οι επιχειρησιακές ανάγκες των μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων, αλλά και οι ατομικές δυνατότητες των συμμετεχόντων. Για τον σκοπό αυτό, θα πρέπει μέσω του προγράμματος να υποστηρίζονται τα μέτρα γλωσσικής και διαπολιτισμικής προετοιμασίας με την παροχή συστηματικής υποστήριξης στους μαθητευόμενους·

23.

επισημαίνει ότι η ομάδα-στόχος στην εκπαίδευση ενηλίκων είναι οι ενήλικες όλων των ηλικιών και κοινωνικών υποβάθρων και όχι μόνον εκείνοι με χαμηλό επίπεδο (τυπικών) προσόντων·

24.

επισημαίνει, ωστόσο, επίσης ότι η εκπαίδευση ενηλίκων πρέπει να προωθηθεί υπό την ευρεία έννοια της εκπαίδευσης και όχι να περιοριστεί στην κατάρτιση. Οι συνεργάτες που εργάζονται ως ελεύθεροι επαγγελματίες ή σε εθελοντική βάση θα πρέπει επίσης να λαμβάνονται υπόψη στον τομέα της εκπαίδευσης των ενηλίκων·

25.

χαιρετίζει την επέκταση της μαθησιακής κινητικότητας ώστε να περιλαμβάνει και τον τομέα της σχολικής εκπαίδευσης και κυρίως την κινητικότητα των μεμονωμένων ατόμων. Ωστόσο, ζητά να προβλεφθούν παράλληλα πολιτικές λύσεις ικανές να στηρίξουν τη βελτίωση της κινητικότητας των μαθητών και των φοιτητών, αλλά και να διευκολύνουν την ενδεχόμενη επάνοδό τους στην περιφέρεια της καταγωγής τους·

26.

επικροτεί την εισαγωγή των «ευρωπαϊκών πανεπιστημιακών δικτύων», με συναίσθηση ότι τούτο μπορεί να οδηγήσει στην αύξηση των δαπανών για την θέσπιση αυτών. Επιπλέον, τονίζει ότι τα ευρωπαϊκά δίκτυα πρέπει να εγκαθιδρύουν, να χρηματοδοτούν και να διαχειρίζονται τα πανεπιστήμια έτσι ώστε να ενισχυθεί βιώσιμα η τριτοβάθμια εκπαίδευση στην Ευρώπη πέραν του τριγώνου της γνώσης (εκπαίδευση, έρευνα, καινοτομία), με τη χρηματοδότηση των δημόσιων διοικήσεων που τα στηρίζουν και με τη συμπερίληψη της ιδιωτικής χρηματοδότησης·

27.

συνιστά την ίδρυση ευρωπαϊκών σχολείων, ιδίως στον τομέα της κατάρτισης και σύμφωνα με το πνεύμα των ευρωπαϊκών πανεπιστημίων, στα οποία θα προάγεται το πρότυπο συνεχούς συνεργασίας μεταξύ ιδρυμάτων από διάφορα κράτη μέλη στον τομέα της ανταλλαγής νέων και προσωπικού, του συντονισμού των προγραμμάτων σπουδών και της εικονικής συνεργασίας·

28.

εκφράζει την ικανοποίησή της για την επέκταση των δράσεων «Jean Monnet»από την τριτοβάθμια εκπαίδευση σε άλλους τομείς της εκπαίδευσης και της κατάρτισης και μαζί τη μεταφορά γνώσεων στο ευρύτερο κοινό σχετικά με ζητήματα που αφορούν την ολοκλήρωση της ΕΕ·

Νεολαία

29.

συνιστά τη συνεκτίμηση σε μεγαλύτερο βαθμό ως δυνητικών δικαιούχων των υφιστάμενων τοπικών και περιφερειακών οργανώσεων νέα γενιάς·

30.

επικροτεί το γεγονός ότι το νέο πρόγραμμα με τίτλο «DiscoverEU»θα δώσει τη δυνατότητα σε νέους από 18 και άνω να γνωρίσουν τα κράτη της ΕΕ με το τρένο σε περιορισμένο χρονικό διάστημα. Ταυτόχρονα, υπογραμμίζει ότι, ενώ στο εν λόγω πρόγραμμα θα πρέπει να συμπεριλαμβάνεται μια ισχυρή συνιστώσα μάθησης, αυτό δεν πρέπει να επηρεάσει αρνητικά τις ευκαιρίες μαθησιακής κινητικότητας, οι οποίες θα πρέπει να εξακολουθήσουν ν’ αποτελούν την κύρια αποστολή του προγράμματος Erasmus. Η ΕτΠ τονίζει, επίσης, ότι θα ήταν ευκταίο να δοθεί σε όλους τους νέους της ΕΕ η δυνατότητα να βιώσουν και να γνωρίσουν την ποικιλομορφία, τον πολιτισμό, τη φύση και τους ανθρώπους της ΕΕ, ανεξαρτήτως της οικονομικής κατάστασης των γονέων τους. Τέλος, προτείνει να εξεταστεί η χρηματοδότηση μέσω συμπράξεων δημόσιου και ιδιωτικού τομέα, ιδίως από τους κλάδους των μεταφορών και του τουρισμού·

31.

επικροτεί τη συνέπεια προς τη νέα Στρατηγική της ΕΕ για τη νεολαία και άλλες πρωτοβουλίες στον τομέα της νεολαίας, όπως το Ευρωπαϊκό Σώμα Αλληλεγγύης·

Αθλητισμός

32.

υπογραμμίζει την ιδιαίτερη σημασία των αθλητικών οργανώσεων μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα και θεωρεί σκόπιμη την άρση του υφιστάμενου ανώτατου ορίου του 10% του προϋπολογισμού για την άθληση που μπορεί να χρησιμοποιηθεί για τη διοργάνωση αθλητικών εκδηλώσεων. Υποστηρίζει την προώθηση μικρότερων εκδηλώσεων, στις οποίες θα συμμετέχουν μελλοντικά λιγότερες των δέκα χωρών του προγράμματος·

33.

ζητεί ο αριθμός των χωρών του προγράμματος να αυξηθεί σημαντικά, ιδίως όσον αφορά τον τομέα του μαζικού αθλητισμού, δεδομένου ότι ο ευρωπαϊκός αθλητισμός εκτείνεται κατά παράδοση πέραν των συνόρων της ΕΕ.

Βρυξέλλες, 6 Φεβρουαρίου 2019.

Ο Πρόεδρος

της Ευρωπαϊκής Επιτροπής των Περιφερειών

Karl-Heinz LAMBERTZ

(1) COM(2018) [].

(2) Οδηγία (ΕΕ) 2016/801 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 11ης Μαΐου 2016, σχετικά με τις προϋποθέσεις εισόδου και διαμονής υπηκόων τρίτων χωρών με σκοπό την έρευνα, τις σπουδές, την πρακτική άσκηση, την εθελοντική υπηρεσία, τις ανταλλαγές μαθητών ή τα εκπαιδευτικά προγράμματα και την απασχόληση των εσωτερικών άμισθων βοηθών (au pair) (ΕΕ L 132 της 21.5.2016, σ. 21).

(3) Οδηγία (ΕΕ) 2016/801 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 11ης Μαΐου 2016, σχετικά με τις προϋποθέσεις εισόδου και διαμονής υπηκόων τρίτων χωρών με σκοπό την έρευνα, τις σπουδές, την πρακτική άσκηση, την εθελοντική υπηρεσία, τις ανταλλαγές μαθητών ή τα εκπαιδευτικά προγράμματα και την απασχόληση των εσωτερικών άμισθων βοηθών (au pair) (ΕΕ L 132 της 21.5.2016, σ. 21).

(4) Ειδικότερα, το ενιαίο πλαίσιο της Ένωσης για τη διαφάνεια των προσόντων και των ικανοτήτων· το ευρωπαϊκό πλαίσιο επαγγελματικών προσόντων· το ευρωπαϊκό πλαίσιο αναφοράς για τη διασφάλιση της ποιότητας στην επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση· το ευρωπαϊκό σύστημα ακαδημαϊκών μονάδων για την επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση· το ευρωπαϊκό σύστημα μεταφοράς και συσσώρευσης ακαδημαϊκών μονάδων· το ευρωπαϊκό μητρώο οργανισμών διασφάλισης της ποιότητας στην τριτοβάθμια εκπαίδευση· η Ευρωπαϊκή Ένωση για τη Διασφάλιση της Ποιότητας στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση· το ευρωπαϊκό δίκτυο κέντρων πληροφοριών στην Ευρώπη και των εθνικών κέντρων πληροφοριών για την ακαδημαϊκή αναγνώριση των διπλωμάτων στην Ευρωπαϊκή Ένωση· και τα δίκτυα Euroguidance.

(5) Ειδικότερα, το ενιαίο πλαίσιο της Ένωσης για τη διαφάνεια των προσόντων και των ικανοτήτων· το ευρωπαϊκό πλαίσιο επαγγελματικών προσόντων· το ευρωπαϊκό πλαίσιο αναφοράς για τη διασφάλιση της ποιότητας στην επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση· το ευρωπαϊκό σύστημα ακαδημαϊκών μονάδων για την επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση· το ευρωπαϊκό σύστημα μεταφοράς και συσσώρευσης ακαδημαϊκών μονάδων· το ευρωπαϊκό μητρώο οργανισμών διασφάλισης της ποιότητας στην τριτοβάθμια εκπαίδευση· η Ευρωπαϊκή Ένωση για τη Διασφάλιση της Ποιότητας στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση· το ευρωπαϊκό δίκτυο κέντρων πληροφοριών στην Ευρώπη και των εθνικών κέντρων πληροφοριών για την ακαδημαϊκή αναγνώριση των διπλωμάτων στην Ευρωπαϊκή Ένωση· και τα δίκτυα Euroguidance.

16.5.2019

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 168/74

Γνωμοδότηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής των Περιφερειών με θέμα «Πρόταση κανονισμού για την Ευρωπαϊκή Συνοριοφυλακή και Ακτοφυλακή»

(2019/C 168/09)

Γενική εισηγήτρια:

Anna MAGYAR (HU/EPP), αντιπρόεδρος του κομητειακού συμβουλίου της περιφέρειας Csongrád

Έγγραφο αναφοράς:

Πρόταση κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για την Ευρωπαϊκή Συνοριοφυλακή και Ακτοφυλακή και για την κατάργηση της κοινής δράσης 98/700/ΔΕΥ του Συμβουλίου, του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1052/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου και του κανονισμού (ΕΕ) 2016/1624 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου

Συμβολή της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στη σύνοδο των ηγετών στο Σάλτσμπουργκ στις 19-20 Σεπτεμβρίου 2018

COM(2018) 631 final

I. ΣΥΝΙΣΤΩΜΕΝΕΣ ΤΡΟΠΟΛΟΓΙΕΣ

Τροπολογία 1

Άρθρο 2 παράγραφος 16

Ορισμοί

Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

«επιχειρησιακό προσωπικό»: οι συνοριοφύλακες, οι συνοδοί επιστροφής, οι ειδικοί σε θέματα επιστροφής και λοιπά σχετικά μέλη του προσωπικού που απαρτίζουν το «μόνιμο σώμα της Ευρωπαϊκής Συνοριοφυλακής και Ακτοφυλακής». Σύμφωνα με τις τρεις κατηγορίες που ορίζονται στο άρθρο 55 παράγραφος 1, το επιχειρησιακό προσωπικό είτε απασχολείται από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Συνοριοφυλακής και Ακτοφυλακής ως μόνιμο και λοιπό προσωπικό (κατηγορία 1), είτε αποσπάται στον οργανισμό από τα κράτη μέλη (κατηγορία 2) είτε διατίθεται από τα κράτη μέλη προς βραχυπρόθεσμη αποστολή (κατηγορία 3). Τα μέλη του επιχειρησιακού προσωπικού ενεργούν ως μέλη των ομάδων διαχείρισης των συνόρων, των ομάδων στήριξης για τη διαχείριση των μεταναστευτικών ροών ή των ομάδων επιστροφής με εκτελεστικές αρμοδιότητες . Στο επιχειρησιακό προσωπικό περιλαμβάνονται επίσης τα μέλη του μόνιμου και λοιπού προσωπικού που είναι αρμόδια για τη λειτουργία της κεντρικής μονάδας του ETIAS·

«επιχειρησιακό προσωπικό»: οι συνοριοφύλακες, οι συνοδοί επιστροφής, οι ειδικοί σε θέματα επιστροφής και λοιπά σχετικά μέλη του προσωπικού που απαρτίζουν το «μόνιμο σώμα της Ευρωπαϊκής Συνοριοφυλακής και Ακτοφυλακής». Σύμφωνα με τις τέσσερις κατηγορίες που ορίζονται στο άρθρο 55 παράγραφος 1, το επιχειρησιακό προσωπικό είτε απασχολείται από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Συνοριοφυλακής και Ακτοφυλακής ως μόνιμο και λοιπό προσωπικό (κατηγορία 1), είτε αποσπάται στον οργανισμό από τα κράτη μέλη (κατηγορία 2) είτε διατίθεται από τα κράτη μέλη προς βραχυπρόθεσμη αποστολή είτε για επεμβάσεις ταχείας αντίδρασης (κατηγορίες 3 και 4 ). Τα μέλη του επιχειρησιακού προσωπικού ενεργούν ως μέλη των ομάδων διαχείρισης των συνόρων, των ομάδων στήριξης για τη διαχείριση των μεταναστευτικών ροών ή των ομάδων επιστροφής. Οι εκτελεστικές αρμοδιότητες των κατηγοριών 2, 3 και 4 μπορούν να ασκούνται από το αντίστοιχο προσωπικό. Στο επιχειρησιακό προσωπικό περιλαμβάνονται επίσης τα μέλη του μόνιμου και λοιπού προσωπικού που είναι αρμόδια για τη λειτουργία της κεντρικής μονάδας του ETIAS·

Αιτιολογία

—

Τροπολογία 2

COM(2018) 631 final, άρθρο 3 στοιχείο α)

Ευρωπαϊκός Οργανισμός Συνοριοφυλακής και Ακτοφυλακής

Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

α)

τον έλεγχο των συνόρων, συμπεριλαμβανομένων μέτρων για τη διευκόλυνση της νόμιμης διέλευσης των συνόρων και, ανάλογα με την περίπτωση, μέτρων που σχετίζονται με την πρόληψη και τον εντοπισμό του διασυνοριακού εγκλήματος, για παράδειγμα της παράνομης διακίνησης μεταναστών, της εμπορίας ανθρώπων και της τρομοκρατίας, και μέτρων που σχετίζονται με την παραπομπή ατόμων που χρειάζονται διεθνή προστασία ή επιθυμούν να υποβάλουν σχετική αίτηση·

α)

τον έλεγχο των συνόρων, συμπεριλαμβανομένων μέτρων για τη διευκόλυνση της νόμιμης διέλευσης των συνόρων και, ανάλογα με την περίπτωση, μέτρων που σχετίζονται με την πρόληψη, τον εντοπισμό και την πάταξη του διασυνοριακού εγκλήματος, για παράδειγμα της παράνομης διακίνησης μεταναστών, της εμπορίας ανθρώπων και της τρομοκρατίας, και μέτρων που σχετίζονται με την παραπομπή ατόμων που χρειάζονται διεθνή προστασία ή επιθυμούν να υποβάλουν σχετική αίτηση·

Αιτιολογία

Οι βασικές δραστηριότητες διαχείρισης των συνόρων δραστηριότητες πρέπει επίσης να περιλαμβάνουν μια λειτουργική λύση για την καταπολέμηση του διασυνοριακού εγκλήματος.

Τροπολογία 3

COM(2018) 631 final, άρθρα 8 παράγραφοι 4, 6 και 7

Κύκλος πολυετούς στρατηγικής πολιτικής για την ευρωπαϊκή ολοκληρωμένη διαχείριση των συνόρων

Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

(4) Με βάση την ανάλυση στρατηγικών κινδύνων για την ευρωπαϊκή ολοκληρωμένη διαχείριση των συνόρων που αναφέρεται στο άρθρο 30 παράγραφος 2, η Επιτροπή εξουσιοδοτείται να εκδίδει κατ’ εξουσιοδότηση πράξεις σύμφωνα με το άρθρο 118 με σκοπό την ανάπτυξη πολυετούς στρατηγικής πολιτικής για την ευρωπαϊκή ολοκληρωμένη διαχείριση των συνόρων. Στην κατ’ εξουσιοδότηση πράξη καθορίζονται προτεραιότητες πολιτικής και παρέχονται οι στρατηγικές κατευθυντήριες γραμμές για τα επόμενα τέσσερα έτη σε σχέση με τα στοιχεία που ορίζονται στο άρθρο 3.

[…]

(6) Για την εφαρμογή της κατ’ εξουσιοδότηση πράξης που αναφέρεται στην παράγραφο 4, τα κράτη μέλη χαράσσουν τις εθνικές τους στρατηγικές για την ολοκληρωμένη διαχείριση των συνόρων μέσω στενής συνεργασίας μεταξύ όλων των εθνικών αρχών που είναι υπεύθυνες για τη διαχείριση των συνόρων και την επιστροφή. Οι εν λόγω εθνικές στρατηγικές συνάδουν με το άρθρο 3, την κατ’ εξουσιοδότηση πράξη που αναφέρεται στην παράγραφο 4 και την τεχνική και επιχειρησιακή στρατηγική που αναφέρεται στην παράγραφο 5.

(7) Σαράντα δύο μήνες μετά την έκδοση της κατ’ εξουσιοδότηση πράξης που αναφέρεται στην παράγραφο 4, η Επιτροπή πραγματοποιεί, με την υποστήριξη του οργανισμού, διεξοδική αξιολόγηση της εφαρμογής της. Τα αποτελέσματα της αξιολόγησης λαμβάνονται υπόψη για την προετοιμασία του επόμενου κύκλου.

(4) Έως τις [θα προστεθεί], η Επιτροπή θα υποβάλει στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο το σχέδιο πολυετούς στρατηγικής για τον πρώτο κύκλο πολυετούς στρατηγικής , με βάση την ανάλυση στρατηγικών κινδύνων για την ευρωπαϊκή ολοκληρωμένη διαχείριση των συνόρων που αναφέρεται στο άρθρο 30 παράγραφος 2. Εντός [θα προστεθεί] από την υποβολή του σχεδίου από την Επιτροπή, πραγματοποιείται συνεδρίαση μεταξύ Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, Συμβουλίου και Επιτροπής, με αντικείμενο την εξέταση του σχεδίου πολυετούς στρατηγικού προγράμματος πολιτικής. Μετά την εν λόγω εξέταση , η Επιτροπή εξουσιοδοτείται να εκδίδει κατ’ εξουσιοδότηση πράξεις σύμφωνα με το άρθρο 118 με σκοπό την ανάπτυξη πολυετούς στρατηγικής πολιτικής για την ευρωπαϊκή ολοκληρωμένη διαχείριση των συνόρων. Στην κατ’ εξουσιοδότηση πράξη καθορίζονται προτεραιότητες πολιτικής και παρέχονται οι στρατηγικές κατευθυντήριες γραμμές για τα επόμενα τέσσερα έτη σε σχέση με τα στοιχεία που ορίζονται στο άρθρο 3.

[…]

(6) Για την εφαρμογή της κατ’ εξουσιοδότηση πράξης που αναφέρεται στην παράγραφο 4, τα κράτη μέλη χαράσσουν τις εθνικές τους στρατηγικές για την ολοκληρωμένη διαχείριση των συνόρων μέσω στενής συνεργασίας μεταξύ όλων των εθνικών αρχών που είναι υπεύθυνες για τη διαχείριση των συνόρων και την επιστροφή και σε διαβούλευση με τις αρμόδιες τοπικές και περιφερειακές αρχές των ενδιαφερόμενων υποεθνικών περιοχών . Οι εν λόγω εθνικές στρατηγικές συνάδουν με το άρθρο 3, την κατ’ εξουσιοδότηση πράξη που αναφέρεται στην παράγραφο 4 και την τεχνική και επιχειρησιακή στρατηγική που αναφέρεται στην παράγραφο 5.

Αιτιολογία

Οι εθνικές στρατηγικές για την ολοκληρωμένη διαχείριση των συνόρων πρέπει να αποτελούν αντικείμενο διαβούλευσης με τις τοπικές και περιφερειακές αρχές των περιοχών που ενδιαφέρονται άμεσα από εν εξελίξει, προβλέψιμες ή δυνητικά ισχυρές μεταναστευτικές ροές ή άλλες προκλήσεις με σοβαρές συνέπειες για το τοπικό ή το περιφερειακό επίπεδο. Επιπλέον, η Επιτροπή πρέπει να υποβάλει έκθεση στους συννομοθέτες (τροπολογία 23 του σχεδίου έκθεσης LIBE), καθώς και στην πολιτική εκπροσώπηση των τοπικών και περιφερειακών αρχών στο επίπεδο της ΕΕ.

Τροπολογία 4

COM(2018) 631 final, άρθρο 21 παράγραφοι 1 και 3

Εθνικό κέντρο συντονισμού

Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

(1) Κάθε κράτος μέλος ορίζει, λειτουργεί και διατηρεί ένα εθνικό κέντρο συντονισμού, το οποίο συντονίζει και ανταλλάσσει πληροφορίες με κάθε αρχή που έχει αρμοδιότητα για τον έλεγχο των εξωτερικών συνόρων σε εθνικό επίπεδο καθώς και με άλλα εθνικά κέντρα συντονισμού και τον οργανισμό. Κάθε κράτος μέλος κοινοποιεί την ίδρυση του εθνικού κέντρου συντονισμού του στην Επιτροπή, η οποία ενημερώνει αμέσως τα υπόλοιπα κράτη μέλη και τον οργανισμό.

[…]

(3) Το εθνικό κέντρο συντονισμού:

(Α)	διασφαλίζει την έγκαιρη ανταλλαγή πληροφοριών και την έγκαιρη συνεργασία μεταξύ όλων των εθνικών αρχών που έχουν αρμοδιότητα για τον έλεγχο των εξωτερικών συνόρων καθώς και με τα υπόλοιπα εθνικά κέντρα συντονισμού και με τον οργανισμό, […]

(1) Κάθε κράτος μέλος ορίζει, λειτουργεί και διατηρεί ένα εθνικό κέντρο συντονισμού, το οποίο συντονίζει και ανταλλάσσει πληροφορίες με κάθε αρχή που έχει αρμοδιότητα για τον έλεγχο των εξωτερικών συνόρων σε εθνικό επίπεδο, και όπου συντρέχει λόγος με τις αρμόδιες τοπικές και περιφερειακές αρχές, καθώς και με άλλα εθνικά κέντρα συντονισμού και τον οργανισμό. Κάθε κράτος μέλος κοινοποιεί την ίδρυση του εθνικού κέντρου συντονισμού του στην Επιτροπή, η οποία ενημερώνει αμέσως τα υπόλοιπα κράτη μέλη και τον οργανισμό.

[…]

(3) Το εθνικό κέντρο συντονισμού:

α)

διασφαλίζει την έγκαιρη ανταλλαγή πληροφοριών και την έγκαιρη συνεργασία μεταξύ όλων των εθνικών αρχών που έχουν αρμοδιότητα για τον έλεγχο των εξωτερικών συνόρων, και όπου συντρέχει λόγος με τις αρμόδιες τοπικές και περιφερειακές αρχές , καθώς και με τα υπόλοιπα εθνικά κέντρα συντονισμού και με τον οργανισμό,

[…]

Αιτιολογία

Για να διασφαλιστεί η ορθή διάδοση και ανταλλαγή πληροφοριών στο τοπικό και το περιφερειακό επίπεδο, εάν συντρέχει λόγος.

Τροπολογία 5

COM(2018) 631 final, άρθρο 39 παράγραφος 3 στοιχείο ιγ)

Επιχειρησιακό σχέδιο για τις κοινές επιχειρήσεις

Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

ιγ)

διαδικασίες για τον καθορισμό μηχανισμού για τη λήψη και διαβίβαση στον οργανισμό καταγγελιών κατά παντός προσώπου που συμμετέχει σε κοινή επιχείρηση ή σε ταχεία επέμβαση στα σύνορα, συμπεριλαμβανομένων των συνοριοφυλάκων ή του λοιπού σχετικού προσωπικού του κράτους μέλους υποδοχής και μελών των ομάδων, για εικαζόμενες παραβιάσεις των θεμελιωδών δικαιωμάτων στο πλαίσιο της συμμετοχής τους σε κοινή επιχείρηση ή σε ταχεία επέμβαση στα σύνορα·

ιδ)	υλικοτεχνικές ρυθμίσεις, συμπεριλαμβανομένης της ενημέρωσης για τις συνθήκες εργασίας και το περιβάλλον των περιοχών στις οποίες προβλέπεται ότι θα λάβει χώρα η κοινή επιχείρηση.

ιγ)	ταχεία διαδικασία για την αντιμετώπιση των υπηκόων τρίτων χωρών οι οποίοι εισέρχονται παρανόμως στο έδαφος κράτους μέλους·

ιδ)

ιε )	υλικοτεχνικές ρυθμίσεις, συμπεριλαμβανομένης της ενημέρωσης για τις συνθήκες εργασίας και το περιβάλλον των περιοχών στις οποίες προβλέπεται ότι θα λάβει χώρα η κοινή επιχείρηση.

Αιτιολογία

Στο πλαίσιο μιας κοινής επιχείρησης, είναι επίσης αναγκαίος ο καθορισμός μιας ταχείας διαδικασίας για τους υπηκόους τρίτων χωρών οι οποίοι εισέρχονται παρανόμως στο έδαφος κράτους μέλους, με στόχο την ταχύτερη δυνατή έκδοση απόφασης επιστροφής.

Τροπολογία 6

COM(2018) 631 final, άρθρο 55 παράγραφος 1

Μόνιμο σώμα της Ευρωπαϊκής Συνοριοφυλακής και Ακτοφυλακής

Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

1. Ένα μόνιμο σώμα της Ευρωπαϊκής Συνοριοφυλακής και Ακτοφυλακής με 10 000 μέλη επιχειρησιακού προσωπικού αποτελεί μέρος του οργανισμού. Αυτό το μόνιμο σώμα απαρτίζεται από τις ακόλουθες τρεις κατηγορίες προσωπικού σύμφωνα με το ετήσιο πρόγραμμα διαθεσιμότητας που παρατίθεται στο παράρτημα I:

α)	κατηγορία 1: μέλη του επιχειρησιακού προσωπικού του οργανισμού που προσλαμβάνονται σύμφωνα με το άρθρο 94 παράγραφος 1 και αποστέλλονται σε περιοχές επιχειρήσεων σύμφωνα με το άρθρο 56·

β)	κατηγορία 2: επιχειρησιακό προσωπικό που αποσπάται από τα κράτη μέλη στον οργανισμό προς μακροπρόθεσμη στελέχωση του μόνιμου σώματος σύμφωνα με το άρθρο 57·

γ)	κατηγορία 3: επιχειρησιακό προσωπικό από τα κράτη μέλη που παρέχεται στον οργανισμό προς βραχυπρόθεσμη αποστολή στο πλαίσιο του μόνιμου σώματος σύμφωνα με το άρθρο 58.

1. Ένα μόνιμο σώμα της Ευρωπαϊκής Συνοριοφυλακής και Ακτοφυλακής με 10 000 μέλη επιχειρησιακού προσωπικού αποτελεί μέρος του οργανισμού. Αυτό το μόνιμο σώμα απαρτίζεται από τις ακόλουθες τέσσερις κατηγορίες προσωπικού σύμφωνα με το ετήσιο πρόγραμμα διαθεσιμότητας που παρατίθεται στο παράρτημα I:

α)	κατηγορία 1: μέλη του επιχειρησιακού προσωπικού του οργανισμού που προσλαμβάνονται σύμφωνα με το άρθρο 94 παράγραφος 1 και αποστέλλονται σε περιοχές επιχειρήσεων σύμφωνα με το άρθρο 56·

β)	κατηγορία 2: επιχειρησιακό προσωπικό που αποσπάται από τα κράτη μέλη στον οργανισμό προς μακροπρόθεσμη στελέχωση του μόνιμου σώματος σύμφωνα με το άρθρο 57·

γ)	κατηγορία 3: επιχειρησιακό προσωπικό από τα κράτη μέλη που παρέχεται στον οργανισμό προς βραχυπρόθεσμη αποστολή στο πλαίσιο του μόνιμου σώματος σύμφωνα με το άρθρο 58 ·

δ)	κατηγορία 4: το επιχειρησιακό προσωπικό της εφεδρείας ταχείας αντίδρασης.

Αιτιολογία

Η προσθήκη μιας τέταρτης κατηγορίας επιχειρησιακού προσωπικού θα αμβλύνει την πιθανή επιβάρυνση για τις τοπικές και περιφερειακές αρχές όσον αφορά την ανάπτυξη προσωπικού, ενώ παράλληλα θα συμπληρώνεται το μόνιμο σώμα στις ταχείες επεμβάσεις στα σύνορα (τροπ. 55 και τροπ. 64 του σχεδίου έκθεσης της LIBE).

Τροπολογία 7

COM(2018) 631 final, άρθρο 64 παράγραφος 6

Απόθεμα τεχνικού εξοπλισμού

Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

[…]

Εάν ο ελάχιστος αριθμός αντικειμένων τεχνικού εξοπλισμού αποδειχθεί ανεπαρκής για την υλοποίηση του επιχειρησιακού σχεδίου που έχει συμφωνηθεί για τέτοιες δραστηριότητες, ο οργανισμός τον αναθεωρεί βάσει τεκμηριωμένων αναγκών και συμφωνίας με τα κράτη μέλη.

[…]

Εάν ο ελάχιστος αριθμός αντικειμένων τεχνικού εξοπλισμού αποδειχθεί ανεπαρκής για την υλοποίηση του επιχειρησιακού σχεδίου που έχει συμφωνηθεί για τέτοιες δραστηριότητες, ο οργανισμός τον αναθεωρεί και διασφαλίζει ότι τα εν λόγω αντικείμενα είναι διαθέσιμα , βάσει τεκμηριωμένων αναγκών και συμφωνίας με τα κράτη μέλη.

Αιτιολογία

Προκειμένου να εξασφαλιστεί η εκτέλεση των επιχειρησιακών σχεδίων, ο οργανισμός διασφαλίζει, όπου ενδείκνυται, ότι είναι διαθέσιμος ο ελάχιστος απαιτούμενος τεχνικός εξοπλισμός, κατόπιν εξέτασης των αναγκών των επιμέρους επιχειρησιακών σχεδίων.

Τροπολογία 8

COM(2018) 631 final, άρθρο 84 παράγραφος 1 νέο στοιχείο ε)

Έγγραφο διαπίστευσης

Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

γ)	πρόσφατη ψηφιοποιημένη φωτογραφία· και

δ)	καθήκοντα τα οποία εξουσιοδοτείται να εκτελεί κατά τη διάρκεια της αποστολής.

γ)	πρόσφατη ψηφιοποιημένη φωτογραφία·

δ)	καθήκοντα τα οποία εξουσιοδοτείται να εκτελεί κατά τη διάρκεια της αποστολής · και

ε)	ειδικό αριθμό ταυτοποίησης.

Αιτιολογία

Κάθε έγγραφο πρέπει να περιλαμβάνει ειδικό αριθμό ταυτοποίησης του κατόχου του δελτίου που θα παρέχεται ανάλογα με το είδος της αποστολής και με τον ρόλο που αναλαμβάνει κατά τη διάρκεια της αποστολής. Ο ειδικός αριθμός ταυτοποίησης θα συμβάλει επίσης στην επιτάχυνση της ταυτοποίησης στο σύστημα καταγραφής.

Τροπολογία 9

COM(2018) 631 final, άρθρο 102 παράγραφοι 4-6

Συνεδριάσεις του διοικητικού συμβουλίου

Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

4. Η Ιρλανδία καλείται να παραστεί στις συνεδριάσεις του διοικητικού συμβουλίου.

5. Το Ηνωμένο Βασίλειο καλείται να παραστεί στις συνεδριάσεις του διοικητικού συμβουλίου που θα πραγματοποιηθούν πριν από την ημερομηνία αποχώρησης του Ηνωμένου Βασιλείου από την Ένωση.

6. Εκπρόσωποι του Οργανισμού της Ευρωπαϊκής Ένωσης για το Άσυλο και της Ευρωπόλ καλούνται να παραστούν στις συνεδριάσεις του διοικητικού συμβουλίου. Το διοικητικό συμβούλιο μπορεί επίσης να προσκαλεί εκπρόσωπο των αρμόδιων θεσμικών και λοιπών οργάνων και οργανισμών της Ένωσης.

4. Η Ιρλανδία καλείται να παραστεί ως παρατηρητής στις συνεδριάσεις του διοικητικού συμβουλίου.

5. Το Ηνωμένο Βασίλειο καλείται να παραστεί ως παρατηρητής στις συνεδριάσεις του διοικητικού συμβουλίου που θα πραγματοποιηθούν πριν από την ημερομηνία αποχώρησης του Ηνωμένου Βασιλείου από την Ένωση.

6. Εκπρόσωποι του Οργανισμού της Ευρωπαϊκής Ένωσης για το Άσυλο και της Ευρωπόλ καλούνται να παραστούν ως παρατηρητές στις συνεδριάσεις του διοικητικού συμβουλίου. Το διοικητικό συμβούλιο μπορεί επίσης να προσκαλεί εκπρόσωπο των αρμόδιων θεσμικών και λοιπών οργάνων και οργανισμών της Ένωσης προκειμένου να ενεργεί ως παρατηρητής .

Αιτιολογία

Δικαίωμα ψήφου στις συνεδριάσεις του διοικητικού συμβουλίου έχουν μόνο τα μέλη. Άλλοι φορείς προσκαλούνται και μπορούν να συμμετέχουν στις συνεδριάσεις ως παρατηρητές, χωρίς δικαίωμα ψήφου.

Τροπολογία 10

COM(2018) 631 final, άρθρο 116 παράγραφος 1

Αξιολόγηση

Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

γ)	η εφαρμογή της ευρωπαϊκής συνεργασίας όσον αφορά τα καθήκοντα ακτοφυλακής·

γ)	η εφαρμογή της ευρωπαϊκής συνεργασίας όσον αφορά τα καθήκοντα συνοριοφυλακής και ακτοφυλακής·

Αιτιολογία

Βάσει του άρθρου 4, ο οργανισμός διασφαλίζει την ύπαρξη της Ευρωπαϊκής Συνοριοφυλακής και Ακτοφυλακής.

II. ΣΥΣΤΑΣΕΙΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ

Η ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ

επαναλαμβάνει την ανάγκη ενίσχυσης του υποστηρικτικού ρόλου του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Συνοριοφυλακής και Ακτοφυλακής (εφεξής: ο οργανισμός), ιδίως όσον αφορά τη συνεργασία με τρίτες χώρες, με στόχο την εξασφάλιση της αποτελεσματικής προστασίας των εξωτερικών συνόρων της ΕΕ και την αποτελεσματικότερη επιστροφή των παράτυπων μεταναστών. Ταυτόχρονα, επισημαίνει ότι μια διευρυμένη εντολή συνεπάγεται την ανάγκη να ενισχυθούν οι διασφαλίσεις, προκειμένου όλες οι δράσεις του να συμμορφώνονται πλήρως με τα θεμελιώδη δικαιώματα και τις διεθνείς υποχρεώσεις της ΕΕ και των κρατών μελών της, ιδίως με την αρχή της μη επαναπροώθησης, και να αποφεύγεται η συμμετοχή του οργανισμού σε κάθε επιχείρηση στην οποία δεν διασφαλίζεται η συμμόρφωση με τα θεμελιώδη δικαιώματα·

αναγνωρίζει ότι η ο αποτελεσματικός έλεγχος των εξωτερικών συνόρων της ΕΕ συνιστά αναπόσπαστο μέρος μιας ολοκληρωμένης πολιτικής της ΕΕ για τη μετανάστευση και, σε αυτό το πλαίσιο, ενδεχομένως να είναι αναγκαία η προτεινόμενη ενίσχυση της Ευρωπαϊκής Συνοριοφυλακής και Ακτοφυλακής. Υπογραμμίζει, ωστόσο, ότι, όπως επισημαίνεται στην πρόσφατη γνωμοδότηση της ΕτΠ σχετικά με το Ταμείο για το Άσυλο και τη Μετανάστευση, η αύξηση των χρηματοδοτικών και των επιχειρησιακών πόρων για την προστασία των συνόρων πρέπει να συνοδεύεται από αντίστοιχες προσπάθειες για βελτίωση άλλων πτυχών της πολιτικής της ΕΕ για τη μετανάστευση, προκειμένου να διασφαλιστεί μια ισορροπημένη προσέγγιση·

τονίζει το γεγονός ότι η ελεύθερη κυκλοφορία των πολιτών της ΕΕ αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα επιτεύγματα της ΕΕ και ότι, σε έναν χώρο χωρίς εσωτερικά σύνορα, η μετανάστευση χωρίς δικαιολογητικά έγγραφα στα εξωτερικά σύνορα έχει σοβαρές νομικές και οικονομικές επιπτώσεις καθώς και επιπτώσεις στην ασφάλεια για τη λειτουργία του συστήματος Σένγκεν·

τονίζει το γεγονός ότι η προσωρινή επαναφορά των συνοριακών ελέγχων στα εσωτερικά σύνορα θέτει σε σοβαρό κίνδυνο την ικανότητα γειτονικών περιφερειών να συνεργάζονται μεταξύ τους και επιπλέον έχει σοβαρές επιπτώσεις στις περιφερειακές οικονομίες· ως εκ τούτου, οι αποτελεσματικοί έλεγχοι στα εξωτερικά σύνορα είναι ζωτικής σημασίας·

υπογραμμίζει το γεγονός ότι η αποτελεσματική προστασία των εξωτερικών συνόρων συμβάλλει στην καταπολέμηση της εμπορίας ανθρώπων και στην οριστική ρήξη των επιχειρηματικών μοντέλων των διακινητών, εμποδίζοντας έτσι τις τραγικές απώλειες ανθρώπινων ζωών· επιπλέον, ο αποτελεσματικός έλεγχος των εξωτερικών συνόρων μπορεί να συμβάλει στην πρόληψη ορισμένων απειλών εσωτερικής ασφάλειας, δημόσιας τάξης και δημόσιας υγείας από τις τοπικές και περιφερειακές αρχές, ιδίως εκείνες που βρίσκονται κατά μήκος των εξωτερικών συνόρων της ΕΕ·

θεωρεί ότι προϋπόθεση για την εύρυθμη λειτουργία της πολιτικής μετανάστευσης είναι μια συνολική προσέγγιση της μετανάστευσης, η οποία να περιλαμβάνει ενισχυμένο έλεγχο των εξωτερικών συνόρων της ΕΕ, καθώς και ένα κοινό ευρωπαϊκό σύστημα ασύλου που λειτουργεί αποτελεσματικά, μια κοινή προσέγγιση για τη διαχείριση των ανθρώπων που χρήζουν διεθνούς προστασίας, ένα συνεκτικό σύστημα νομικών διαύλων στον τομέα της μετανάστευσης, και επίσης μία πολύ περισσότερο συνεκτική πολιτική για την αντιμετώπιση της εξωτερικής διάστασης και των αιτιών της μετανάστευσης·

τονίζει ότι μια αποτελεσματική πολιτική επιστροφής αποτελεί βασικό στοιχείο μιας συνολικής προσέγγισης του θέματος της μετανάστευσης και ότι ο οργανισμός πρέπει, επομένως, να είναι σε θέση να στηρίζει τα κράτη μέλη στον τομέα των επιστροφών, σύμφωνα με το διεθνές και το ενωσιακό δίκαιο, διασφαλίζοντας ότι τηρείται η αρχή της μη επαναπροώθησης·

εκφράζει την ικανοποίησή της για την ενισχυμένη εντολή του οργανισμού προκειμένου να εξασφαλιστεί εκτεταμένη στήριξη σε κράτη μέλη και τρίτες χώρες στον τομέα των αποτελεσματικών επιχειρήσεων επιστροφής με ανθρώπινες συνθήκες. Σε ειδικές περιπτώσεις, αυτές οι επιχειρήσεις μπορούν να περιλαμβάνουν τη δυνατότητα παροχής επιχειρησιακής στήριξης σε τρίτες χώρες, κατόπιν αιτήματος και χωρίς γεωγραφικούς περιορισμούς, προκειμένου να αποτραπεί η κλιμάκωση καταστάσεων κρίσης. Εντούτοις, για αυτές τις περιπτώσεις απαιτούνται σαφείς εγγυήσεις και διασφαλίσεις όσον αφορά την τήρηση των θεμελιωδών δικαιωμάτων και του διεθνούς δικαίου, καθώς και ενδεδειγμένοι μηχανισμοί ούτως ώστε να διασφαλιστεί η λογοδοσία του οργανισμού για τις δράσεις του πέραν της δικαιοδοσίας των κρατών μελών·

τονίζει ότι η προστασία των εξωτερικών συνόρων αποτελεί κοινή αρμοδιότητα της ΕΕ και των κρατών μελών και ότι η πρόταση θα πρέπει να εξασφαλίσει ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα εποπτεύει τον συντονισμό και τον έλεγχο των εξωτερικών συνόρων της Ένωσης·

10.

μολονότι αναγνωρίζει ως αναγκαία την υποχρέωση των κρατών μελών να συμβάλουν στις κοινές επιχειρήσεις του οργανισμού, εκφράζει την ανησυχία της για την πρόταση να δημιουργηθεί μόνιμο σώμα επιχειρησιακού προσωπικού που θα φθάνει τα 10o000 άτομα κατ’ ανώτατο όριο, καθώς η ανάπτυξη εθνικών συνοριακών φυλάκων και εθνικού προσωπικού στον οργανισμό μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα μια πιθανή διαρροή εγκεφάλων· υπογραμμίζει ότι η ανάπτυξη τέτοιου είδους νέων δομών δεν πρέπει να αποτελεί πρόσθετη επιβάρυνση για τις τοπικές και περιφερειακές αρχές, ιδίως στις παραμεθόριες περιφέρειες, ή να θέτει σε κίνδυνο την εκτέλεση καθηκόντων στα εξωτερικά σύνορα από τις υφιστάμενες εθνικές, περιφερειακές ή τοπικές δομές. Ως εκ τούτου προτείνει μια πιο ρεαλιστική και σταδιακή εγκαθίδρυση του μόνιμου σώματος στο παράρτημα I·

11.

εκφράζει την ανησυχία της για την απουσία δέουσας αξιολόγησης διαφόρων πτυχών του αντίκτυπου της παρούσας πρότασης, συμπεριλαμβανομένου του δυνητικού εδαφικού της αντικτύπου, και κρίνει αναγκαίο να διερευνηθούν οι πιθανοί τρόποι με τους οποίους ο υποστηρικτικός ρόλος του οργανισμού θα μπορούσε να διασφαλιστεί με τον πλέον οικονομικά αποδοτικό τρόπο. Σε μια τέτοια αξιολόγηση του αντικτύπου πρέπει επίσης να εξετάζονται οι δημοσιονομικές επιπτώσεις τόσο υπό κανονικές συνθήκες όσο και σε καταστάσεις κρίσης, καθώς και τα σύνθετα νομικά ζητήματα τα οποία θα μπορούσαν να προκύψουν ιδίως όσον αφορά τις επιχειρήσεις εκτός της εδαφικής επικράτειας της ΕΕ·

12.

τονίζει το πολυπαραγοντικό πλαίσιο στο οποίο πραγματοποιείται η διαχείριση των συνόρων καθώς και τον ρόλο που το τοπικό και το περιφερειακό επίπεδο μπορεί να έχει εντός του πλαισίου αυτού, όπως διατυπώνεται στο άρθρο 22. Σημειώνει, στο πλαίσιο αυτό, ότι οι τοπικές και περιφερειακές αρχές (όπως αυτές που διαχειρίζονται σύνορα και παράκτιες περιοχές) θα πρέπει να συμμετέχουν επαρκώς στην ανταλλαγή πληροφοριών, ιδίως όσον αφορά τα εθνικά κέντρα συντονισμού (άρθρο 21) και την προετοιμασία των εθνικών στρατηγικών για την ολοκληρωμένη διαχείριση των συνόρων (άρθρο 8)·

13.

υπογραμμίζει ότι η παράτυπη μετανάστευση ασκεί σημαντικές πιέσεις στις τοπικές και τις περιφερειακές αρχές και δημιουργεί προκλήσεις ως προς την εστίαση των περιορισμένων δημόσιων υπηρεσιών στα άτομα προς τα οποία έχουμε τη διεθνή υποχρέωση να τους παράσχουμε καταφύγιο και άσυλο. Υπογραμμίζει, ως εκ τούτου, ότι η ταχεία επιστροφή των απορριφθέντων αιτούντων άσυλο και η εξασφάλιση της τήρησης των νόμιμων διαύλων μετανάστευσης είναι ζωτικής σημασίας·

14.

πιστεύει ότι η προστασία των εξωτερικών συνόρων της ΕΕ είναι προς το κοινό συμφέρον, και ότι οι στόχοι της προτεινόμενης νομοθεσίας δεν μπορούν να επιτευχθούν επαρκώς από μόνα τα κράτη μέλη και τις περιφερειακές αρχές και ότι, συνεπώς, η πρόταση συνάδει με τις αρχές της επικουρικότητας και της αναλογικότητας.

Βρυξέλλες, 6 Φεβρουαρίου 2019.

Ο Πρόεδρος

της Ευρωπαϊκής Επιτροπής των Περιφερειών

Karl-Heinz LAMBERTZ

16.5.2019

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 168/81

Γνωμοδότηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής των Περιφερειών με θέμα «Οδική ασφάλεια και αυτοματοποιημένη κινητικότητα»

(2019/C 168/10)

Εισηγητής:

József RIBÁNYI (HU/EPP), Αντιπρόεδρος του Περιφερειακού Συμβουλίου Tolna Megye

Έγγραφο αναφοράς:

Ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο, την Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή και την Επιτροπή των Περιφερειών – Οδεύοντας προς την αυτοματοποιημένη κινητικότητα: Μια στρατηγική της ΕΕ για την κινητικότητα του μέλλοντος

COM(2018) 283 final

Ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο, την Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή και την Επιτροπή των Περιφερειών – Η Ευρώπη σε κίνηση. Βιώσιμη κινητικότητα για την Ευρώπη: ασφαλής, συνδεδεμένη και καθαρή

COM(2018) 293 final

Πρόταση οδηγίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με την τροποποίηση της οδηγίας 2008/96/ΕΚ για τη διαχείριση της ασφάλειας των οδικών υποδομών

COM(2018) 274 final

I. ΣΥΝΙΣΤΩΜΕΝΕΣ ΤΡΟΠΟΛΟΓΙΕΣ

Πρόταση οδηγίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με την τροποποίηση της οδηγίας 2008/96/ΕΚ για τη διαχείριση της ασφάλειας των οδικών υποδομών [COM(2018) 274 — final]

Τροπολογία 1

Αιτιολογική σκέψη 5

Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

Μεγάλο ποσοστό των τροχαίων ατυχημάτων σημειώνονται σε μικρό ποσοστό οδών με υψηλό όγκο και ταχύτητες κυκλοφορίας και όπου υπάρχει ευρύ φάσμα κυκλοφορίας με διαφορετικές ταχύτητες. Συνεπώς, η επέκταση του πεδίου εφαρμογής της οδηγίας 2008/96/ΕΚ στις αγροτικές οδούς, στους αυτοκινητόδρομους και σε άλλες κύριες οδούς πέραν του δικτύου ΔΕΔ-Μ θα πρέπει να συμβάλει σημαντικά στη βελτίωση της ασφάλειας των οδικών υποδομών σε ολόκληρη την Ένωση και στην επίτευξη του ίδιου επιπέδου ασφάλειας για όλους τους χρήστες του οδικού δικτύου . Είναι ζωτικής σημασίας να εξασφαλιστεί η συμμετοχή των περιφερειακών και των τοπικών φορέων στην υλοποίηση του διευρυμένου πεδίου εφαρμογής της οδηγίας, ιδίως κατά τον προσδιορισμό των οδών που καλύπτονται από τις κανονιστικές της διατάξεις. Η προσέγγιση αυτή θα επιτρέψει να υποστηριχθεί ορθώς ότι η πρόταση της Επιτροπής συνάδει με τις αρχές της επικουρικότητας και της αναλογικότητας.

Αιτιολογία

Η επέκταση του πεδίου εφαρμογής της οδηγίας περιορίζεται στους αυτοκινητόδρομους και σε άλλες κύριες οδούς, σύμφωνα με τις εθνικές ταξινομήσεις.

Δεδομένου ότι οι περιφερειακοί και οι τοπικοί φορείς γνωρίζουν την επικράτειά τους, η συμμετοχή τους διασφαλίζει ότι η επέκταση του πεδίου εφαρμογής της οδηγίας σε ορισμένα τμήματα του οδικού δικτύου είναι πράγματι αιτιολογημένη. Εάν αυτή η διαδικασία βασίζεται στην πολυεπίπεδη διακυβέρνηση και είναι σύμφωνη με τις αρχές της επικουρικότητας και της αναλογικότητας, τότε η προτεινόμενη επέκταση του πεδίου εφαρμογής θα διευκολύνει την εναρμόνιση των απαιτήσεων ασφάλειας για όλους τους πολίτες της ΕΕ.

Τροπολογία 2

Νέα αιτιολογική σκέψη μετά την αιτιολογική σκέψη 5

Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

Προκειμένου να διασφαλιστεί ότι αυτή η επέκταση του πεδίου εφαρμογής θα έχει το επιδιωκόμενο αποτέλεσμα, είναι λογικό οι άλλες κύριες οδοί να περιλαμβάνουν τουλάχιστον εκείνες τις οδούς που συνδέουν μεγάλες πόλεις ή περιφέρειες και που ανήκουν στην υψηλότερη κατηγορία οδού κάτω από την κατηγορία «αυτοκινητόδρομος»στην εθνική ταξινόμηση.

Αιτιολογία

Η προτεινόμενη οδηγία θα πρέπει να επικεντρωθεί κυρίως στις οδούς που έχουν μεγάλη σημασία για την ΕΕ, δηλαδή σε οδικούς άξονες που συνδέουν μεγάλες πόλεις ή περιφέρειες.

Τροπολογία 3

Αιτιολογική σκέψη 6

Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

Επιπλέον, με την υποχρεωτική εφαρμογή των διαδικασιών της οδηγίας 2008/96/ΕΚ σε οποιοδήποτε έργο οδικής υποδομής που κατασκευάζεται εκτός αστικών περιοχών και ολοκληρώνεται με ενωσιακή χρηματοδότηση θα πρέπει να διασφαλίζεται ότι τα κονδύλια της Ένωσης δεν χρησιμοποιούνται για την κατασκευή επισφαλών οδών. Ομοίως, θα πρέπει να δοθεί επίσης προσοχή στην κατάσταση των υφιστάμενων επισφαλών οδών. Στον τομέα αυτό, τα προγράμματα ανάπτυξης περιφερειακών μεταφορών έχουν τέσσερις φορές υψηλότερη χρηματοδότηση από τον μηχανισμό «Συνδέοντας την Ευρώπη», ενώ και στις δύο περιπτώσεις τα χρηματοδοτικά κονδύλια είναι ανοικτά για τον προγραμματισμό και τη δημιουργία νέων οδικών τμημάτων. Συνεπώς, πρέπει να διατεθούν επαρκή κεφάλαια για την αναβάθμιση των υφιστάμενων οδών. Κατά την επίτευξη αυτού του στόχου, θα πρέπει να ληφθούν μέτρα ώστε να δοθεί η δυνατότητα στις μικρότερες περιφέρειες και πόλεις να πραγματοποιήσουν τις απαιτούμενες επενδύσεις για τη διαχείριση της ασφάλειας των οδικών υποδομών (RISM).

Αιτιολογία

Οι ασφαλείς οδικές μεταφορές θα πρέπει να είναι προσιτές σε όλους τους οικισμούς και τις περιφέρειες της Ευρώπης. Αυτό απαιτεί στοχοθετημένες χρηματοδοτικές πηγές για τον σχεδιασμό, την υλοποίηση και τη λειτουργία του οδικού δικτύου, ιδίως σε περιφέρειες που δεν διαθέτουν τους οικονομικούς πόρους και τα μέσα που απαιτούνται για τους σκοπούς αυτούς. Δεδομένου ότι τα νέα οδικά τμήματα υπόκεινται σε υψηλότερα πρότυπα οδικής ασφάλειας, οι υφιστάμενες οδοί απαιτούν συστηματική αναμόρφωση ώστε να πληρούνται τα ισχύοντα κριτήρια για τη διαχείριση της ασφάλειας των οδικών υποδομών (RISM).

Τροπολογία 4

Αιτιολογική σκέψη 7

Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

Η αξιολόγηση ολόκληρου του οδικού δικτύου βάσει κινδύνου έχει αναδειχθεί ως αποδοτικό και αποτελεσματικό εργαλείο για τον εντοπισμό τμημάτων του δικτύου τα οποία θα πρέπει να αποτελέσουν αντικείμενο πιο ενδελεχών επιθεωρήσεων της οδικής ασφάλειας, καθώς και για την ιεράρχηση των προτεραιοτήτων όσον αφορά τις επενδύσεις συναρτήσει της δυνατότητάς τους να επιφέρουν βελτιώσεις στην ασφάλεια ολόκληρου του δικτύου. Κατά συνέπεια, το σύνολο του οδικού δικτύου που καλύπτεται από την παρούσα οδηγία θα πρέπει να αξιολογείται συστηματικά με στόχο την αύξηση της ασφάλειας σε ολόκληρη την Ένωση. Εφόσον οι ασφαλείς οδικές μεταφορές θα πρέπει να είναι προσιτές σε όλους τους οικισμούς και τις περιφέρειες της Ευρώπης, η μεθοδολογία της οδικής αξιολόγησης ολόκληρου του οδικού δικτύου βάσει κινδύνου θα πρέπει να λαμβάνει δεόντως υπόψη την πολυεπίπεδη διακυβέρνηση. Θα πρέπει να ανατεθούν καθήκοντα συντονισμού για τη διαχείριση της ασφάλειας των οδικών υποδομών (RISM) στις εδαφικές οντότητες υψηλότερου επιπέδου, ενώ τα καθήκοντα που εμπίπτουν στην αρμοδιότητα του κράτους και των δήμων θα πρέπει να συγχρονίζονται.

Αιτιολογία

Εφόσον η οδική ασφάλεια αποτελεί μέρος του μελλοντικού οράματος των οικισμών και των περιφερειών, οι αρμόδιες εδαφικές οντότητες θα πρέπει να συμβάλλουν σε αυτή σύμφωνα με το επίπεδο αρμοδιότητάς τους. Το γεγονός αυτό καθιστά απαραίτητο τον συγχρονισμό των καθηκόντων που εκτελούνται από τους δήμους και το κράτος.

Τροπολογία 5

Αιτιολογική σκέψη 10

Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

Οι επιδόσεις όσον αφορά την ασφάλεια των υφιστάμενων οδών θα πρέπει να βελτιωθούν με στόχευση των επενδύσεων στα οδικά τμήματα όπου παρατηρείται υψηλό ποσοστό ατυχημάτων και όπου υπάρχουν οι περισσότερες δυνατότητες μείωσης των ατυχημάτων. Στην περίπτωση αυτή, οι υλικές και οι ψηφιακές υποδομές των δημόσιων οδών, που καλύπτονται από την οδηγία, θα πρέπει να αναπτυχθούν παράλληλα. Από αυτήν την άποψη, τα αυτοματοποιημένα οχήματα που διαθέτουν συστήματα προσαρμογής της ταχύτητας και παρακολούθησης των κυκλοφοριακών δεδομένων θα πρέπει να συμβάλλουν στην εξασφάλιση ασφαλών και αποτελεσματικών συνθηκών οδικής κυκλοφορίας. Πρέπει να ληφθεί μέριμνα ούτως ώστε και οι μικρότερες περιφέρειες, οι περιφέρειες που αντιμετωπίζουν δημογραφικές προκλήσεις, καθώς και οι εξόχως απόκεντρες περιφέρειες, να είναι σε θέση να εξασφαλίζουν την απανταχού διαθεσιμότητα των ψηφιακών υποδομών.

Αιτιολογία

Δεδομένου ότι η οδική ασφάλεια είναι πολύπλοκο θέμα, πρέπει επίσης να εξετάζονται και θέματα σχετικά με την οικονομία κλίμακας. Από την άποψη αυτή, η στόχευση των επενδύσεων εκεί όπου επέρχονται συχνότερα ατυχήματα και θάνατοι θα πρέπει να συνεπάγεται σύνθετες εξελίξεις στον τομέα των υλικών και των ψηφιακών υποδομών, καθώς και διευκόλυνση της εκτεταμένης χρήσης αυτοματοποιημένων οχημάτων εξοπλισμένων με τεχνολογίες προσαρμογής της ταχύτητας και παρακολούθησης των κυκλοφοριακών δεδομένων.

Τροπολογία 6

Αιτιολογική σκέψη 12

Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

Το 2016 οι ευάλωτοι χρήστες του οδικού δικτύου αντιπροσώπευαν το 46% των θανάτων από τροχαία ατυχήματα στην Ένωση. Η διασφάλιση της συνεκτίμησης των συμφερόντων αυτών των χρηστών σε όλες τις διαδικασίες RISM αναμένεται ότι θα επιφέρει βελτίωση της ασφάλειάς τους. Ο στόχος της αποφυγής ή της διαχείρισης έκτακτων περιστατικών οδικής κυκλοφορίας στα οποία εμπλέκονται πεζοί, ποδηλάτες και μοτοσικλετιστές θα πρέπει να επιτευχθεί με τη χρήση εργαλείων εκπαίδευσης και κατάρτισης, καθώς και με την ανάπτυξη απαιτήσεων ποιότητας για υποδομές, οι οποίες να ενθαρρύνουν ενεργητικά την κινητικότητα και την ασφάλεια των πεζών και των ποδηλατών, δηλαδή την παράλληλη καθιέρωση οδικών διαγραμμίσεων, οδικής σηματοδότησης και επαρκών διαβάσεων πεζών, ιδίως κοντά στις στάσεις διαφόρων μέσων δημόσιας συγκοινωνίας και δημόσιων κτιρίων, καθώς και την κατασκευή ανυψωμένων, ξεχωριστών ποδηλατικών λωρίδων και πεζοδρομίων καθ’ όλο το μήκος των διαφόρων τμημάτων του οδικού δικτύου.

Τροπολογία 7

Αιτιολογική σκέψη 13

Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

Ο σχεδιασμός και η συντήρηση των οδικών διαγραμμίσεων και της οδικής σηματοδότησης αποτελούν σημαντικό στοιχείο για την κατοχύρωση της ασφάλειας των οδικών υποδομών, ιδίως λόγω της κατασκευής οχημάτων εξοπλισμένων με συστήματα υποβοήθησης του οδηγού ή με υψηλότερα επίπεδα αυτοματισμού. Πιο συγκεκριμένα, είναι απαραίτητο να διασφαλιστεί ότι οι οδικές διαγραμμίσεις και η οδική σηματοδότηση μπορούν να αναγνωρίζονται εύκολα και αξιόπιστα από αυτά τα οχήματα. Ομοίως, οι έξυπνες οδοί με έξυπνη οδική διαγράμμιση και σηματοδότηση ενισχύουν την οδική ασφάλεια στις ευρωπαϊκές περιφέρειες και πόλεις. Θα πρέπει επίσης να δίδεται προσοχή στις κλιματικές συνθήκες στις εν λόγω περιφέρειες και πόλεις εφόσον, για παράδειγμα, η εγκατάσταση αισθητήρων οδοστρώματος και σημάτων εξαρτάται από το τοπικό κλίμα. Επιπλέον, πρέπει να ληφθεί μέριμνα προκειμένου αυτοί οι αισθητήρες να ανιχνεύουν επίσης τόσο τους ευάλωτους όσο και τους μη συνδεδεμένους χρήστες του οδικού δικτύου.

Αιτιολογία

Οι ασφαλείς οδικές μεταφορές θα πρέπει να περιλαμβάνουν την τοποθέτηση οδικών διαγραμμίσεων, σηματοδοτήσεων και σημάτων αναγνωρίσιμων σε όλες τις κλιματολογικές συνθήκες.

Τροπολογία 8

Να προστεθεί νέα αιτιολογική σκέψη μετά την αιτιολογική σκέψη 18

Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

Η διεξαγωγή αξιολόγησης ολόκληρου του οδικού δικτύου και επιθεωρήσεων της οδικής ασφάλειας θα πρέπει να βασίζεται σε ρεαλιστικές προθεσμίες υλοποίησης, λαμβανομένων υπόψη των διοικητικών και οικονομικών δυνατοτήτων των εθνικών, περιφερειακών και τοπικών φορέων που συμμετέχουν στον σχεδιασμό και την υλοποίηση της διαχείρισης της ασφάλειας των οδικών υποδομών (RISM), ιδίως στις αγροτικές, ορεινές, απομακρυσμένες και υστερούσες ευρωπαϊκές περιφέρειες.

Τροπολογία 9

Άρθρο 1 παράγραφος 1 σημείο 2)

Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

Η παρούσα οδηγία ισχύει για τις οδούς που αποτελούν μέρος του διευρωπαϊκού δικτύου, τους αυτοκινητόδρομους και τους κύριους άξονες, είτε είναι στο στάδιο του σχεδιασμού είτε υπό κατασκευή είτε έχουν παραδοθεί στην κυκλοφορία.

Η παρούσα οδηγία ισχύει για τις οδούς που αποτελούν μέρος του διευρωπαϊκού δικτύου, τους αυτοκινητόδρομους και τους άλλους κύριους άξονες, είτε είναι στο στάδιο του σχεδιασμού είτε υπό κατασκευή είτε έχουν παραδοθεί στην κυκλοφορία.

Αιτιολογία

Τροπολογία 10

Άρθρο 1 παράγραφος 1, νέα παράγραφος μετά την παράγραφο 2

Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

Κάθε κράτος μέλος ορίζει τις κύριες οδούς στο έδαφός του, λαμβάνοντας υπόψη την υφιστάμενη ταξινόμηση των οδών του και κατόπιν διαβούλευσης με τις αρμόδιες τοπικές και περιφερειακές αρχές. Κάθε κράτος μέλος γνωστοποιεί στην Επιτροπή τις κύριες οδούς στο έδαφός του το αργότερο 24 μήνες μετά την έναρξη ισχύος της παρούσας οδηγίας. Τα κράτη μέλη γνωστοποιούν κάθε μεταγενέστερη σχετική τροποποίηση.

Αιτιολογία

Σύμφωνα με την αρχή της επικουρικότητας, η απόφαση σχετικά με την ταξινόμηση του οδικού δικτύου υπόκειται στη διακριτική ευχέρεια κάθε κράτους μέλους.

Τροπολογία 11

Άρθρο 1, να προστεθεί νέα παράγραφος μετά την παράγραφο 2

Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

(2α) στο άρθρο 4, προστίθεται η ακόλουθη παράγραφος 6:

Η Επιτροπή καταρτίζει κατευθυντήριες γραμμές με ακριβή τεχνικά χαρακτηριστικά για την κατασκευή και τη συντήρηση «συγχωρούντων παρόδιων χώρων»(οδών που έχουν σχεδιαστεί με έξυπνο τρόπο ώστε τα σφάλματα κατά την οδήγηση να μην έχουν αμέσως σοβαρές συνέπειες), με βάση την εμπειρία του συνόλου των εθνικών, περιφερειακών και τοπικών αρχών μεταφορών, καθώς και για την προώθησή τους μεταξύ των ελεγκτών και των αρμοδίων για τον σχεδιασμό των μεταφορών. Η Επιτροπή παρέχει τεχνική και οικονομική βοήθεια για τη στήριξη των αρμοδίων αρχών κατά την εφαρμογή των κατευθυντήριων γραμμών.

II. ΣΥΣΤΑΣΕΙΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ

Η ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ

«Οδεύοντας προς την αυτοματοποιημένη κινητικότητα»— τεχνολογία, υποδομές και συνοχή

αναγνωρίζει ότι ενώ η συνδεδεμένη και αυτοματοποιημένη κινητικότητα αποτελεί ζήτημα οδικής υποδομής, συνιστά επίσης και θέμα οχήματος· τονίζει ότι στις αγροτικές περιοχές θα πρέπει να δοθεί προτεραιότητα στην κατασκευή έξυπνων οχημάτων, ενώ στις αστικές περιοχές χρειάζεται να δοθεί μεγαλύτερη έμφαση στην κατασκευή πιο έξυπνων οδών·

εφιστά την προσοχή στην εναρμόνιση της χρονικής και χωρικής μεταφοράς, η οποία απαιτεί επέκταση της χρήσης της αυτοματοποιημένης κινητικότητας. Τονίζεται ιδιαίτερα η σημασία του καθορισμού επιλεγμένων ζωνών κυκλοφορίας στη μεικτή κυκλοφορία (οχήματα με άνθρωπο οδηγό, υποβοηθούμενα και αυτοματοποιημένα), με σκοπό την αποφυγή σοβαρής κυκλοφοριακής συμφόρησης·

υπογραμμίζει τη δυνητική συμβολή της αυτοματοποιημένης κινητικότητας στους στόχους συνοχής της ΕΕ, επισημαίνοντας ειδικότερα ότι οι υπηρεσίες αυτές θα μπορούσαν να μειώσουν τις ενδοπεριφερειακές ανισότητες και να καταστήσουν πιο άνετες τις μετακινήσεις σε μεγαλύτερες αποστάσεις, συμβάλλοντας έτσι στην άμβλυνση του κορεσμού των μειζόνων αστικών περιοχών·

επισημαίνει το γεγονός ότι η ικανότητα τροφοδοσίας των αυτοματοποιημένων οχημάτων βοηθά την άφιξη σε συγκοινωνιακούς κόμβους ως μέρος των ολοκληρωμένων μεταφορών. Η ΕτΠ υπογραμμίζει τα οφέλη της επέκτασης λύσεων αυτοοδήγησης στις αγροτικές περιοχές, ώστε να παρέχονται ευέλικτες από άποψη συγκοινωνιακής σύνδεσης οδικές μεταφορές για τα πούλμαν ή τα τρένα·

επ’ αυτού επισημαίνει επίσης ότι οι δημόσιες μεταφορές εμπίπτουν σε μεγάλο βαθμό στην αρμοδιότητα των τοπικών και των περιφερειακών αρχών και καλεί την Επιτροπή να εξασφαλίσει ενδεδειγμένο πλαίσιο και κατάλληλες κατευθυντήριες γραμμές στις περιφέρειες και τις τοπικές κοινότητες που επιθυμούν να εντάξουν σε ανώτερο διοικητικό επίπεδο (περιφερειακό, εθνικό ή ευρωπαϊκό) τα δικά τους συστήματα έκδοσης εισιτηρίων και τα ωράριά τους, καθώς και τα συστήματα συγκοινωνιακής σύνδεσής τους για τα ιδιωτικά οχήματα, σύμφωνα με τις πρακτικές που εφαρμόζουν οι παράγοντες της αγοράς·

σημειώνει ότι σε ώρες αιχμής και αραιής κυκλοφορίας, η αυτοματοποιημένη κινητικότητα μπορεί να προσφέρει ευέλικτες χρεώσεις και εκ των προτέρων παραγγελίες, διευκολύνοντας μια πιο ισόρροπη χρήση των δυνατοτήτων. Προσθέτει ότι με τα ολοκληρωμένα συστήματα έκδοσης εισιτηρίων και τις εγγυήσεις έναντι καθυστερήσεων/ακυρώσεων των υπηρεσιών συνδεδεμένων αυτοματοποιημένων μεταφορών προλαμβάνεται η καθυστερημένη άφιξη ή η μη άφιξη. Πιστεύει ότι είναι υψίστης σημασίας να αξιοποιηθεί αυτή η αυξημένη ευελιξία για τη βελτίωση των δημόσιων μεταφορών, όχι μόνον μειώνοντας κατ’ αυτόν τον τρόπο τις εκπομπές καυσαερίων και τον θόρυβο των οχημάτων, αλλά και βελτιώνοντας συγχρόνως την προσβασιμότητα για όλους και την ισότητα στο πλαίσιο του συστήματος μεταφορών·

θεωρεί ότι, ενώ στις αυτοματοποιημένες εμπορευματικές μεταφορές οι φάλαγγες φορτηγών μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε σήραγγες, δεν είναι ωστόσο κατάλληλες για τις αστικές συγκοινωνίες λόγω της σύνθετης αλληλεπίδρασης των χρηστών του οδικού δικτύου· Οι περιφέρειες θα πρέπει να έχουν τη δυνατότητα να επηρεάζουν τη διαδικασία λήψης αποφάσεων σχετικά με την πραγματοποίηση περισσότερων αλλεπάλληλων δοκιμών για τα αυτοματοποιημένα οχήματα, πράγμα για το οποίο ενδέχεται να χρειαστούν ειδικές ρυθμίσεις·

τονίζει το σημαντικό δυναμικό των αποκεντρωμένων ανανεώσιμων πηγών ενέργειας για την τροφοδοσία των αυτοματοποιημένων οχημάτων και συνιστά η ενέργεια που απαιτείται για τη λειτουργία των έξυπνων οδικών υποδομών να παρέχεται από τοπικά έξυπνα δίκτυα·

επισημαίνει τις προκλήσεις όσον αφορά τη διαλειτουργικότητα των διαφόρων τύπων αυτοοδήγησης και τονίζει ότι θα απαιτηθεί η εναρμόνιση των διαφόρων επιπέδων αυτοοδήγησης που εφαρμόζονται σήμερα στις διάφορες ηπείρους για την ασφαλή χρήση των σχετικών τεχνολογιών υποβοήθησης ή αυτοματοποίησης στην ευρωπαϊκή ήπειρο. Η ΕτΠ τονίζει επίσης τα δεοντολογικά ζητήματα που προκύπτουν σε σχέση με τα ευρωπαϊκά αυτοκίνητα χωρίς οδηγό (επίπεδο 5), ενώ για την ημιαυτόματη ή υποβοηθούμενη οδήγηση (επίπεδα 1-4) θα πρέπει να αντιμετωπιστούν τα πρόσθετα έξοδα και η πολυπλοκότητα της οδήγησης· Κυρίως πρέπει να εξεταστεί ποιες θα είναι οι επιπτώσεις για την οδική ασφάλεια, εάν μεγάλο μέρος του στόλου αποτελείται από οχήματα με ημιαυτοματοποιημένα συστήματα ή οχήματα με συστήματα υποβοήθησης του οδηγού.

10.

προτείνει η εκπαίδευση για την άδεια οδήγησης να καλύπτει την τεχνολογία των συστημάτων υποβοήθησης. Από την άποψη αυτή, η αυτοκινητοβιομηχανία, μαζί με τους δήμους, θα μπορούσε να προσφέρει μαθήματα και χώρους κατάρτισης για ιδιώτες και επαγγελματίες οδηγούς· υπενθυμίζει τη σημαντική συμβολή της κατασκευής και του εκσυγχρονισμού των υποδομών για την εδαφική συνοχή και την οικονομική σύγκλιση, επισημαίνοντας παράλληλα ότι οι επενδύσεις σε υποδομές στην ΕΕ εξακολουθούν να είναι σημαντικά χαμηλότερες των προ κρίσης επιπέδων. Υπογραμμίζει, στο πλαίσιο αυτό, τη σημασία της εξασφάλισης των κατάλληλων οικονομικών πόρων για τον εκσυγχρονισμό των υποδομών και τη λήψη μέτρων οδικής ασφάλειας κατά τα προσεχή έτη, μεταξύ άλλων τόσο για τη στήριξη των μικρότερων και των υστερουσών περιφερειών όσο και για τη δημιουργία ικανοτήτων. Στο πλαίσιο του ΠΔΠ 2021-2027, όπως αυτό προτείνεται, ιδιαίτερα καθοριστική σημασία θα έχει η ανάγκη πλήρους αξιοποίησης των δυνατοτήτων όλων των διαθέσιμων χρηματοδοτικών μέσων και βελτιστοποίησης των συνεργειών (ΔΣΕ μετά το 2020, Ορίζων Ευρώπη, προτεινόμενο πρόγραμμα Ψηφιακή Ευρώπη κλπ.)·

Διασφάλιση ενιαίας ευρωπαϊκής αγοράς για την αυτοματοποιημένη κινητικότητα – ο ρόλος των ΤΠΑ

11.

χαιρετίζει την έγκαιρη υποβολή του θεματολογίου της ΕΕ για τη συνδεδεμένη και αυτοματοποιημένη κινητικότητα και τη σταδιακή ολοκλήρωση του νομικού πλαισίου και του πλαισίου πολιτικής για την υποστήριξη της ανάπτυξης ασφαλούς συνδεδεμένης και αυτοματοποιημένης κινητικότητας·

12.

υπογραμμίζει τη σημασία της στενής συνεργασίας μεταξύ των νομοθετών στον τομέα των αυτοοδηγούμενων οχημάτων και των ενδιαφερόμενων μερών στον τομέα της οργάνωσης/εκτέλεσης μεταφορών και της ανάπτυξης οχημάτων· η ΕτΠ ζητεί προσέγγιση πολυεπίπεδης διακυβέρνησης στο πλαίσιο αυτό, υπενθυμίζοντας ότι η κινητικότητα και οι μεταφορές εμπίπτουν στις αρμοδιότητες των τοπικών και των περιφερειακών αρχών, οι οποίες είναι επιφορτισμένες με τον σχεδιασμό και την εφαρμογή πολιτικών κινητικότητας και με την παροχή δημόσιων μεταφορών στην επικράτειά τους·

13.

σημειώνει την αυξανόμενη διαθεσιμότητα λύσεων ημιαυτόματης οδήγησης σε βραχυπρόθεσμο χρονικό ορίζοντα και τονίζει την ανάγκη θέσπισης, το συντομότερο δυνατόν, ενός ισχυρού νομικού και κανονιστικού πλαισίου για τις τεχνολογίες αυτές·

14.

επιβεβαιώνει τη στήριξή της στη βελτίωση της διασυνοριακής συνεργασίας όσον αφορά τις δοκιμές συνδεδεμένης και αυτοματοποιημένης κινητικότητας και συνιστά τα μελλοντικά φόρουμ συνεργασίας να διασφαλίζουν τη δέουσα συμμετοχή των τοπικών και των περιφερειακών αρχών·

Αντίκτυπος στην κοινωνία και την οικονομία

15.

υπογραμμίζει ότι η αυτοματοποιημένη κινητικότητα καθιστά τις δημόσιες συγκοινωνίες περισσότερο ανταγωνιστικές μέσω της παροχής εξατομικευμένων, επιμερισμένων, εξαιρετικά ποιοτικών και ενεργειακά αποδοτικών υπηρεσιών κινητικότητας, βασισμένων στη ζήτηση και όχι σε συγκεκριμένα χρονοδιαγράμματα, εντός αλλά και εκτός των οικισμών· Προκειμένου να επιτευχθεί περαιτέρω πρόοδος προς αυτήν την κατεύθυνση, οι τεχνολογικές εξελίξεις και το νομικό πλαίσιο θα πρέπει να ευθυγραμμιστούν·

16.

επισημαίνει ότι στις υστερούσες απόκεντρες ή εξόχως απόκεντρες περιφέρειες της Ευρώπης, οι υπηρεσίες από κοινού χρήσης αυτοκινήτων, συνεπιβατισμού και μεταφορών «κατά παραγγελία»με τη χρήση ψηφιακών λύσεων επιτρέπουν στους κατοίκους της εκάστοτε περιοχής να μετακινούνται προς μακρινότερα κέντρα με μικρότερες περιβαλλοντικές επιπτώσεις, προλαμβάνοντας ταυτόχρονα τη συρρίκνωση του πληθυσμού των περιοχών αυτών. Υπογραμμίζει ιδιαίτερα τη δυνατότητα της αυτοματοποιημένης κινητικότητας να παράσχει πρόσβαση και να μειώσει το κόστος κινητικότητας στις διάσπαρτες κοινότητες που αντιμετωπίζουν δημογραφικές προκλήσεις. Σημειώνει, ωστόσο, ότι οι ανάγκες των ηλικιωμένων χρηστών θα πρέπει να ληφθούν υπόψη κατά τον σχεδιασμό, την ανάπτυξη και τη δοκιμή των φιλικών προς τους χρήστες συστημάτων·

17.

επαναλαμβάνει τη σημασία της αξιολόγησης του κοινωνικού και του περιβαλλοντικού αντικτύπου της αυτοματοποιημένης κινητικότητας μέσω πιλοτικών σχεδίων. Προτείνει οι εν λόγω δοκιμές οδικών επιβατικών και εμπορευματικών μεταφορών να γίνονται σταδιακά και υπό ελεγχόμενες συνθήκες προκειμένου να διασφαλίζεται η δημόσια αποδοχή της αυτοματοποιημένης οδήγησης. Εφιστάται επίσης η προσοχή στην ανάγκη να προβλεφθεί ιδιαίτερη στήριξη για τις περιφέρειες στις οποίες υπάρχει πιθανότητα να είναι μεγαλύτερος ο κοινωνικοοικονομικός αντίκτυπος της μετάβασης στην αυτοματοποιημένη κινητικότητα·

18.

εφιστά την προσοχή στο γεγονός ότι η εκπαίδευση και η ευαισθητοποίηση διαδραματίζουν καθοριστικό ρόλο στην προώθηση και την αποδοχή της αυτοματοποιημένης κινητικότητας. Ειδικότερα, οι βασικές αρχές και η λειτουργία της τεχνητής νοημοσύνης —η οποία διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στα συστήματα αυτοματοποιημένης κινητικότητας— θα πρέπει να διδάσκονται σε όλους τους χρήστες του οδικού δικτύου, και όχι μόνο στους οδηγούς ·

19.

υπογραμμίζει ότι οι λειτουργίες συγκοινωνιακής σύνδεσης και «τελευταίου χιλιομέτρου»των αυτοματοποιημένων οδικών εμπορευματικών μεταφορών εντός και μεταξύ των οικισμών επιφέρουν βαθιές αλλαγές στις έννοιες της αλυσίδας εφοδιασμού·

20.

υπογραμμίζει ότι στην πολυεθνοτική Ευρωπαϊκή Ένωση θα πρέπει να εφαρμόζονται ευρέως και ευχερώς κατανοητές λύσεις αυτοματοποιημένων μεταφορών, συμπεριλαμβανομένης της απανταχού σηματοδότησης·

21.

συνιστά οι πρακτικές αστικού-υπεραστικού σχεδιασμού και περιφερειακού χωροταξικού σχεδιασμού των ευρωπαϊκών πόλεων να περιλαμβάνουν τον προσδιορισμό περιοχών αυτοματοποιημένων μεταφορών και κινητικότητας, καθώς και την εκ νέου αξιολόγηση των πρακτικών σχεδιασμού βάσει της μη υποβοηθούμενης ή της μη αυτοματοποιημένης κινητικότητας. Προτείνει την εκ των προτέρων μελέτη των συνεπειών της αυτοματοποιημένης κινητικότητας όσον αφορά τον αστικό και περιφερειακό σχεδιασμό σε μητροπολιτικές περιοχές —για παράδειγμα, η αποτελεσματική χρήση της αυτοματοποιημένης κινητικότητας θα οδηγήσει σε αύξηση της διαθεσιμότητας χώρων στάθμευσης, απαιτώντας παράλληλα την επανεξέταση των μεθοδολογιών αστικού σχεδιασμού. Είναι σημαντικό να βελτιωθεί η προσβασιμότητα για τους πεζούς και τους ποδηλάτες, ιδίως στις στάσεις των οχημάτων δημόσιας μεταφοράς, να τεθούν στη διάθεση όλων (πεζών, ποδηλατών) ασφαλείς και ελκυστικοί χώροι, καθώς και θέσεις στάθμευσης, και να ενσωματωθεί στα μέσα περιφερειακού σχεδιασμού η δυνατότητα συστημάτων κοινοχρησίας ποδηλάτων στους συγκοινωνιακούς κόμβους. Υπογραμμίζει ότι είναι αναγκαία η χρήση αυτοματισμών για τη βελτίωση των δικτύων δημόσιων μεταφορών και την ενίσχυση τόσο της κοινωνικής και οικονομικής τους αποτελεσματικότητας όσο και της χρήσης τους·

22.

τονίζει, επιπλέον, ότι τα προβλήματα που συνδέονται με την αστική κινητικότητα δεν είναι δυνατόν να επιλυθούν αποκλειστικά και μόνο μέσω μιας τομεακής προσέγγισης και ότι θα πρέπει να συνεκτιμηθεί η σύνδεση μεταξύ της αστικής διάστασης της πολιτικής μεταφορών και της ευρύτερης έννοιας του χωροταξικού σχεδιασμού, όχι μόνο για να βελτιωθούν οι αστικές μεταφορές και υποδομές, αλλά και για να καταπολεμηθεί η άναρχη αστική εξάπλωση και να επανεξεταστεί η σχέση των πόλεων με το άμεσο περιβάλλον τους·

23.

συμφωνεί ότι συνιστάται να εφαρμόζονται στην αυτοματοποιημένη κινητικότητα τα υψηλότερα δυνατά πρότυπα ποιότητας. Προσθέτει ότι, μολονότι η ασφάλεια είναι πάντοτε πρωταρχικής σημασίας, συνδέεται επίσης στενά και με θέματα αποτελεσματικότητας·

24.

χαιρετίζει την ενισχυμένη ενεργό συμμετοχή των τοπικών και περιφερειακών αρχών στον προσδιορισμό μέτρων και πολιτικών στο πεδίο της οδικής ασφάλειας· φρονεί ότι η αυξημένη αυτή συμμετοχή πρέπει να συνοδεύεται με διασαφήνιση του τρόπου κατά τον οποίο θα υλοποιηθούν στην πράξη οι στρατηγικές, τα προγράμματα και τα μέτρα, ιδίως όσον αφορά τη χρηματοδότηση που θα καταστήσει δυνατή την εφαρμογή τους στις περιφέρειες·

25.

σημειώνει ότι η αυτοματοποιημένη οδήγηση στις αστικές περιοχές μπορεί να αυξήσει σημαντικά την οδική κυκλοφορία και να ενισχύσει τη χρήση των δημόσιων μέσων μεταφοράς· Σημαντικό στοιχείο για την υλοποίηση ενός ανταγωνιστικού συστήματος δημόσιων μεταφορών είναι να συμβαδίζει η προσέγγιση της «κινητικότητας ως υπηρεσία»με τις τεχνολογικές εξελίξεις στον τομέα της αυτοματοποιημένης οδήγησης. Η αυτοματοποιημένη οδήγηση θα πρέπει να λογίζεται ως μέρος μιας ευρύτερης προσέγγισης της κινητικότητας, με βάση μια σαφή εικόνα του τρόπου με τον οποίο η κινητικότητα ως υπηρεσία μπορεί να ανταποκριθεί στις επιταγές της βιωσιμότητας σε τοπικό, περιφερειακό και εθνικό επίπεδο·

26.

επισημαίνει περαιτέρω ότι η Επιτροπή έχει επιδείξει μέχρι στιγμής μεγάλη προσοχή στις οδικές μεταφορές με το αυτοκίνητο, αλλά αυτοματοποιημένα συστήματα αναπτύσσονται επίσης και σε διάφορες μορφές δημόσιων και ιδιωτικών μεταφορών·

27.

προτείνει να προαχθεί με στοχοθετημένα μέτρα η σύνδεση και η διαλειτουργικότητα των διαφόρων τρόπων μεταφοράς τόσο μεταξύ τους όσο και με τα δημόσια μέσα μεταφοράς·

Ανάπτυξη ψηφιακού περιβάλλοντος — ευκαιρίες και προκλήσεις

28.

σημειώνει ότι η τεχνολογία 5G δεν είναι ακόμη διαθέσιμη παντού και ότι λύσεις 3G και 4G συνδέουν αποτελεσματικά τα οχήματα οδικών μεταφορών. Προτείνει να υποστηριχθούν οι υφιστάμενες ευρέως διαδεδομένες τεχνολογίες σύνδεσης μεταξύ οχημάτων·

29.

σημειώνει ότι ορισμένοι φραγμοί είτε οικονομικής φύσεως είτε σχετικοί με την υλοποίηση που παρακωλύουν την ανάπτυξη υλικών οδικών υποδομών μπορούν να αντιμετωπιστούν χάρη στην ψηφιοποίηση. Συνιστά τη χρήση της ψηφιοποίησης διότι η βελτίωση της ψηφιακής υποδομής είναι λιγότερο δαπανηρή, παρέχει καλύτερες και πιο σύγχρονες ψηφιοποιημένες εικόνες και έχει τη δυνατότητα να συνδέει τις εξελίξεις στον δημόσιο και τον ιδιωτικό τομέα·

30.

συνιστά απλούστερη και καθολική σύνδεση των έξυπνων οδικών συστημάτων και οχημάτων (Waze, δεδομένα κίνησης της Google κλπ.)·

31.

αναμένει με ανυπομονησία τη στιγμή κατά την οποία η επικοινωνία και η λειτουργία έξυπνων τηλεφώνων-έξυπνων συσκευών θα παρέχουν δυνατότητα επέκτασης της υποβοηθούμενης-αυτοματοποιημένης κινητικότητας και θα συμβάλλουν στην κλιμάκωση των μεθόδων διεξαγωγής της κυκλοφορίας και αναγνωρίζει, συγχρόνως, ότι ο τρόπος συλλογής των δεδομένων στο πλαίσιο αυτού του δικτύου μπορεί να βοηθήσει τις αρχές των αστικών περιοχών να κατανοήσουν καλύτερα τις απαιτήσεις της αστικής εφοδιαστικής, να βελτιώσουν την αποτελεσματικότητα των μετακινήσεων και να προσδιορίσουν καταλληλότερες διαδρομές για τα οχήματα, με αποτέλεσμα τη μείωση των εκπομπών·

32.

υπενθυμίζει ότι, κατά την ενημέρωση των χαρτών και των βάσεων δεδομένων που χρησιμοποιούνται για την αυτοματοποιημένη κινητικότητα, προτεραιότητα θα πρέπει να δίδεται στη χρήση λύσεων ευρωπαϊκής προέλευσης, ενθαρρύνει δε μια ενωσιακή προσέγγιση σε αυτόν τον τομέα·

33.

επισημαίνει ότι, εξαιτίας εξωτερικών παραγόντων όπως χιόνι, ομίχλη και βροχή, δεν μπορεί να διασφαλιστεί πάντοτε ότι η οδική σήμανση και η οδική σηματοδότηση θα αναγνωρίζονται αξιόπιστα τόσο από τους οδηγούς όσο και από τα οχήματα που είναι εξοπλισμένα με συστήματα υποβοήθησης του οδηγού ή έχουν υψηλότερα επίπεδα αυτοματισμού. Σε περίπτωση σφοδρής χιονόπτωσης, ακόμα και όταν γίνονται προσπάθειες για πλήρη απομάκρυνση του πάγου και/ή του χιονιού από τις οδούς και παρά την κινητοποίηση όλων των αρχών, δεν είναι δυνατόν να εξασφαλιστεί ότι οι λωρίδες κυκλοφορίας θα παραμένουν απαλλαγμένες από χιόνι σε εικοσιτετράωρη βάση. Το ίδιο ισχύει και στις περιπτώσεις που το φρέσκο χιόνι παραμερίζεται σε μεγάλο βαθμό παραπλεύρως των οδών και το εναπομείναν χιόνι συμπιέζεται, ούτως ώστε να δημιουργηθεί ένα ενιαίο στρώμα χιονιού. Σε καμία από τις περιπτώσεις αυτές δεν διασφαλίζεται η ορατότητα της σήμανσης του οδοστρώματος. Για τον λόγο αυτό, θα πρέπει να ληφθούν μέτρα ούτως ώστε να διασφαλίζεται ότι οι υπεύθυνοι φορείς για τη συντήρηση του οδικού δικτύου δεν θα καθίστανται υπεύθυνοι για οποιοδήποτε ατύχημα που προκύπτει από παρερμηνεία των συστημάτων υποβοήθησης του οδηγού ή των οχημάτων με υψηλότερα επίπεδα αυτοματισμού. Με αυτόν τον τρόπο, ο κίνδυνος αποτυχίας των συστημάτων υποβοήθησης του οδηγού δεν θα μετακυλίεται από την αυτοκινητοβιομηχανία στους εν λόγω υπεύθυνους φορείς.

34.

τονίζει την ανάγκη επικοινωνίας μεταξύ των οχημάτων, αλλά και ανάπτυξης και εναρμόνισης των οδικών διαγραμμίσεων και της οδικής σηματοδότησης, συμπεριλαμβανομένης της ονοματοδότησης των δημόσιων χώρων. Για να επιτευχθεί η αυτοματοποιημένη οδήγηση χρειάζεται οι τοπικές ρυθμίσεις που διέπουν την οδική κυκλοφορία και οι χαρτογραφικές πληροφορίες να είναι σαφείς και αδιαμφισβήτητες·

35.

επισημαίνει ότι πολλοί χρήστες του οδικού δικτύου, μεταξύ των οποίων περιλαμβάνονται και ευάλωτοι χρήστες του οδικού δικτύου, όπως οι πεζοί και οι ποδηλάτες, αλλά και οι οδηγοί αγωνιστικών αυτοκινήτων, ενδέχεται να παραμείνουν αποσυνδεδεμένοι από το δίκτυο και εφιστά την προσοχή στο γεγονός ότι κάθε νομικό ψηφιακό και φυσικό πλαίσιο για τα έξυπνα οχήματα θα πρέπει να λαμβάνει υπόψη τη μεικτή κυκλοφορία·

36.

υπογραμμίζει ότι οι δημόσιες αρχές και οι φορείς εκμετάλλευσης στόλων θα πρέπει να είναι έτοιμοι να διαχειριστούν το ηλεκτρικό νέφος που προκαλείται από την αυτοματοποιημένη κινητικότητα·

37.

επισημαίνει ότι η δίκαιη και άμεση πρόσβαση στα δεδομένα οχημάτων θα πρέπει να εξασφαλίζει στους οδηγούς τη δυνατότητα να καθορίζουν τη χρήση τους και να παρέχουν επιχειρηματικές ευκαιρίες σε άλλους φορείς εκμετάλλευσης και παρόχους υπηρεσιών, χωρίς, ωστόσο, να έχει αντίκτυπο στα δικαιώματα των χρηστών και στην προστασία της ιδιωτικής ζωής και των προσωπικών δεδομένων. Η ΕτΠ υπογραμμίζει την ανάγκη κατάλληλης πρόσβασης στα δεδομένα αυτά για τις ΤΠΑ, δεδομένου ότι αυτές αποτελούν τον μεγαλύτερο φορέα εκμετάλλευσης των οδικών δικτύων στην Ένωση· Στο πλαίσιο αυτό, είναι σημαντικό οι δημόσιες αρχές να διευκολύνουν και να στηρίζουν τα πιλοτικά έργα, να αποφεύγουν τα φαινόμενα παρακώλυσης και να καθιστούν τα δεδομένα διαθέσιμα·

38.

ζητεί, ως εκ τούτου, να ληφθούν μέτρα τα οποία θα εξασφαλίζουν την κατάλληλη προστασία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα και της ιδιωτικότητας των χρηστών, πράγμα το οποίο αποτελεί καθοριστικό παράγοντα για την επιτυχή διάδοση της χρήσης των συνεργατικών, συνδεδεμένων και αυτοματοποιημένων οχημάτων·

39.

ζητεί να ληφθούν περισσότερα μέτρα μεγαλύτερης εμβέλειας προκειμένου να αξιοποιηθεί πλήρως το δυναμικό της αυτοματοποιημένης κινητικότητας και της επικοινωνίας μεταξύ των οχημάτων και να επιτευχθούν οι εξής μακροπρόθεσμοι στόχοι: πλήρως αυτοματοποιημένες πολυτροπικές μεταφορές χαμηλών εκπομπών, καθιέρωση της κινητικότητας ως υπηρεσίας, μεταφορές «από πόρτα σε πόρτα», κυρίως προκειμένου να προαχθεί η κοινωνική ένταξη.

Βρυξέλλες, 6 Φεβρουαρίου 2019.

Ο Πρόεδρος

της Ευρωπαϊκής Επιτροπής των Περιφερειών

Karl-Heinz LAMBERTZ

16.5.2019

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 168/91

Γνωμοδότηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής των Περιφερειών με θέμα «Εξορθολογισμός της υλοποίησης του ΔΕΔ-Μ»

(2019/C 168/11)

Εισηγητής:

Michiel SCHEFFER (NL/ALDE), μέλος του εκτελεστικού συμβουλίου της επαρχίας Χέλντερλαντ

Έγγραφο αναφοράς:

Πρόταση κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με μέτρα εξορθολογισμού για την προώθηση της υλοποίησης του διευρωπαϊκού δικτύου μεταφορών

COM (2018) 277 — final

I. ΣΥΝΙΣΤΩΜΕΝΕΣ ΤΡΟΠΟΛΟΓΙΕΣ

COM(2018) 277 final

Τροπολογία 1

Αιτιολογική σκέψη 1

Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

Στον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 1315/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου [1] θεσπίζεται κοινό πλαίσιο για τη δημιουργία των πλέον προηγμένων διαλειτουργικών δικτύων με σκοπό την ανάπτυξη της εσωτερικής αγοράς. Η δομή του διευρωπαϊκού δικτύου μεταφορών (ΔΕΔ-Μ) έχει δύο επίπεδα: το εκτεταμένο δίκτυο εξασφαλίζει τη συνδεσιμότητα όλων των περιφερειών της Ένωσης, ενώ το κεντρικό δίκτυο αποτελείται από εκείνα τα στοιχεία του δικτύου που είναι ύψιστης στρατηγικής σημασίας για την Ένωση . Στον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 1315/2013 τίθενται δεσμευτικοί στόχοι ολοκλήρωσης της υλοποίησης, βάσει των οποίων το κεντρικό δίκτυο θα ολοκληρωθεί έως το 2030 και το εκτεταμένο δίκτυο έως το 2050.

Στον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 1315/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου [1] θεσπίζεται κοινό πλαίσιο για τη δημιουργία των πλέον προηγμένων διαλειτουργικών δικτύων με σκοπό την ανάπτυξη της εσωτερικής αγοράς και την ενίσχυση της κοινωνικής, οικονομικής και εδαφικής συνοχής της Ένωσης. Η δομή του διευρωπαϊκού δικτύου μεταφορών (ΔΕΔ-Μ) έχει δύο επίπεδα: το εκτεταμένο δίκτυο εξασφαλίζει τη συνδεσιμότητα όλων των περιφερειών της Ένωσης, καθώς και τις αναγκαίες διακλαδώσεις για την τροφοδότηση του κεντρικού δικτύου , ενώ το κεντρικό δίκτυο αποτελείται από εκείνα τα στοιχεία του δικτύου που αφενός είναι ύψιστης στρατηγικής σημασίας για την ΕΕ και αφετέρου πρέπει να λειτουργούν ως καταλύτες για την επιτάχυνση της διασυνοριακής και διατροπικής διάστασης με σκοπό έναν ενιαίο ευρωπαϊκό χώρο μεταφοράς και κινητικότητας . Στον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 1315/2013 τίθενται δεσμευτικοί στόχοι ολοκλήρωσης της υλοποίησης, βάσει των οποίων το κεντρικό δίκτυο θα ολοκληρωθεί έως το 2030 και το εκτεταμένο δίκτυο έως το 2050. Επίσης, ο κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 1315/2013 δίνει ιδιαίτερη προσοχή στην υλοποίηση των διασυνοριακών συνδέσεων που θα βελτιώσουν τη διαλειτουργικότητα μεταξύ των διαφορετικών τρόπων μεταφοράς και θα συμβάλουν στην ενοποίηση των πολυτροπικών μεταφορών της ΕΕ.

Αιτιολογία

Το ΔΕΔ-Μ εξυπηρετεί πολλούς σκοπούς, μεταξύ άλλων, αυτόν της ενίσχυσης της οικονομικής, κοινωνικής και εδαφικής συνοχής. Η διασυνοριακή συνεργασία χρειάζεται να είναι όσο το δυνατόν πιο απλή και εύκολη για τη βελτίωση της διασυνοριακής κινητικότητας χαμηλών εκπομπών, όπως ορίζεται στο σημείο 18 των πολιτικών συστάσεων.

Τροπολογία 2

Αιτιολογική σκέψη 2

Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

Παρά την αναγκαιότητα του δικτύου και τις δεσμευτικές προθεσμίες, από την πείρα προκύπτει ότι πολλές επενδύσεις που αποσκοπούν στην ολοκλήρωση του ΔΕΔ-Μ έρχονται αντιμέτωπες με σύνθετες διαδικασίες χορήγησης αδειών, διαδικασίες σύναψης δημόσιων συμβάσεων σε διασυνοριακό επίπεδο και άλλες διαδικασίες. Η κατάσταση αυτή θέτει σε κίνδυνο την έγκαιρη υλοποίηση των έργων και σε πολλές περιπτώσεις συνεπάγεται σημαντικές καθυστερήσεις και αυξημένο κόστος. Για να αντιμετωπιστούν τα ζητήματα αυτά και να καταστεί δυνατή η συγχρονισμένη ολοκλήρωση του ΔΕΔ-Μ, είναι αναγκαία η ανάληψη εναρμονισμένης δράσης σε επίπεδο Ένωσης.

Παρά την αναγκαιότητα του δικτύου και τις δεσμευτικές προθεσμίες, από την πείρα προκύπτει ότι πολλές επενδύσεις που αποσκοπούν στην ολοκλήρωση του ΔΕΔ-Μ έρχονται αντιμέτωπες με σύνθετες διαδικασίες χορήγησης αδειών, διαδικασίες σύναψης δημόσιων συμβάσεων σε διασυνοριακό επίπεδο και άλλες διαδικασίες. Εξάλλου, συχνά παραμελούνται οι στόχοι της συμμετοχής των πολιτών από νωρίς και της επίτευξης συναίνεσης, γεγονός που έχει ως αποτέλεσμα την έλλειψη υποστήριξης από τους πολίτες λόγω έλλειψης διαφάνειας. Η κατάσταση αυτή θέτει σε κίνδυνο την έγκαιρη υλοποίηση των έργων και σε πολλές περιπτώσεις συνεπάγεται σημαντικές καθυστερήσεις και αυξημένο κόστος. Για να αντιμετωπιστούν τα ζητήματα αυτά και να καταστεί δυνατή η συγχρονισμένη ολοκλήρωση του ΔΕΔ-Μ είναι αναγκαία η ανάληψη απλουστευμένης και έγκαιρης εναρμονισμένης δράσης σε επίπεδο Ένωσης.

Αιτιολογία

Οι διαδικασίες αδειοδότησης δεν είναι ο μόνος λόγος που καθυστερούν τα έργα· δύο άλλες αιτίες καθυστερήσεων είναι η μη συμμετοχή του κοινού από νωρίς και η μη επίτευξη συναίνεσης.

Τροπολογία 3

Αιτιολογική σκέψη 3

Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

Στα νομικά πλαίσια πολλών κρατών μελών παρέχεται μεταχείριση κατά προτεραιότητα σε ορισμένες κατηγορίες έργων με βάση τη στρατηγική σημασία τους για την οικονομία . Η κατά προτεραιότητα μεταχείριση αυτή χαρακτηρίζεται από συντομότερες προθεσμίες, ταυτόχρονες διαδικασίες ή περιορισμένες προθεσμίες για προσφυγές, ενώ διασφαλίζει παράλληλα την επίτευξη των στόχων άλλων οριζόντιων πολιτικών. Όταν υφίσταται ένα τέτοιο πλαίσιο εντός του εθνικού νομικού πλαισίου, θα πρέπει να εφαρμόζεται αυτομάτως στα ενωσιακά έργα που αναγνωρίζονται ως έργα κοινού ενδιαφέροντος βάσει του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1315/2013.

Στα νομικά πλαίσια πολλών κρατών μελών παρέχεται μεταχείριση κατά προτεραιότητα σε ορισμένες κατηγορίες έργων με βάση τη στρατηγική σημασία τους για την εδαφική, οικονομική και κοινωνική συνοχή της ΕΕ και για την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής. Η κατά προτεραιότητα μεταχείριση αυτή χαρακτηρίζεται από συντομότερες προθεσμίες, ταυτόχρονες διαδικασίες ή περιορισμένες προθεσμίες για προσφυγές, ενώ διασφαλίζει παράλληλα την επίτευξη των στόχων άλλων οριζόντιων πολιτικών. Όταν υφίσταται ένα τέτοιο πλαίσιο εντός του εθνικού νομικού πλαισίου, θα πρέπει να εφαρμόζεται αυτομάτως στα ενωσιακά έργα που αναγνωρίζονται ως έργα κοινού ενδιαφέροντος βάσει του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1315/2013. Όταν αυτό το πλαίσιο δεν υφίσταται, οι αρμόδιες αρχές θα πρέπει να δίνουν προτεραιότητα στην εναρμόνιση των διοικητικών διαδικασιών για την έκδοση αδειών και την υλοποίηση των έργων ή, κατά περίπτωση, να λαμβάνουν τα απαραίτητα μέτρα για τη διευκόλυνση της δημιουργίας ενός κοινού φορέα διαχείρισης.

Αιτιολογία

Η καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής πρέπει να αποτελεί έναν από τους θεμελιώδεις στόχους της πολιτικής μεταφορών της ΕΕ.

Τροπολογία 4

Αιτιολογική σκέψη 4

Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

Για να βελτιωθεί η αποτελεσματικότητα των εκτιμήσεων περιβαλλοντικών επιπτώσεων και να εξορθολογιστεί η διαδικασία λήψης αποφάσεων, στις περιπτώσεις στις οποίες η υποχρέωση διενέργειας εκτιμήσεων σχετικών με περιβαλλοντικά ζητήματα που αφορούν τα έργα του κεντρικού δικτύου προκύπτει ταυτόχρονα από την οδηγία 2011/92/ΕΕ, όπως τροποποιήθηκε με την οδηγία 2014/52/ΕΕ, και από άλλες νομοθετικές πράξεις της Ένωσης, όπως η οδηγία 92/43/ΕΟΚ, η οδηγία 2009/147/ΕΚ, η οδηγία 2000/60/ΕΚ, η οδηγία 2008/98/ΕΚ, η οδηγία 2010/75/ΕΕ, η οδηγία 2012/18/ΕΕ και η οδηγία 2011/42/ΕΚ, τα κράτη μέλη θα πρέπει να διασφαλίζουν την ύπαρξη κοινής διαδικασίας η οποία να πληροί τις απαιτήσεις των εν λόγω οδηγιών.

Αιτιολογία

Ορισμένα κράτη μέλη διαθέτουν ήδη ολοκληρωμένες διαδικασίες και άρα η θέσπιση νέων διαδικασιών θα αποτελέσει επιπρόσθετο διοικητικό φόρτο.

Τροπολογία 5

Αιτιολογική σκέψη 8

Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

Δεδομένου του επείγοντος χαρακτήρα της ολοκλήρωσης του κεντρικού δικτύου του ΔΕΔ-Μ, η απλούστευση των διαδικασιών χορήγησης αδειών θα πρέπει να συνοδευτεί από προθεσμία εντός της οποίας οι αρμόδιες αρχές θα πρέπει να λαμβάνουν εμπεριστατωμένη απόφαση σχετικά με την κατασκευή του έργου. Η προθεσμία αυτή θα πρέπει να αποτελεί κίνητρο για την αποτελεσματικότερη διαχείριση των διαδικασιών και, σε καμία περίπτωση, δεν θα πρέπει να θέτει σε κίνδυνο τα υψηλά πρότυπα της Ένωσης όσον αφορά την προστασία του περιβάλλοντος και τη συμμετοχή του κοινού.

Αιτιολογία

Αυτονόητη. Οι διαδικασίες αδειοδότησης δεν είναι ο μόνος λόγος που καθυστερούν τα έργα· δύο άλλες αιτίες καθυστερήσεων είναι η μη συμμετοχή του κοινού από νωρίς και η μη επίτευξη συναίνεσης.

Τροπολογία 6

Αιτιολογική σκέψη 11

Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

Οι διαδικασίες σύναψης δημόσιων συμβάσεων σε διασυνοριακά έργα κοινού ενδιαφέροντος θα πρέπει να διεξάγονται σύμφωνα με τη Συνθήκη και με τις οδηγίες 2014/25/ΕΕ και/ή 2014/24/ΕΕ. Προκειμένου να διασφαλιστεί η αποδοτική ολοκλήρωση των διασυνοριακών έργων κοινού ενδιαφέροντος του κεντρικού δικτύου , οι διαδικασίες σύναψης δημόσιων συμβάσεων που διενεργούνται από κοινό φορέα θα πρέπει να διέπονται από μία εθνική νομοθεσία. Κατά παρέκκλιση από την ενωσιακή νομοθεσία στον τομέα των δημόσιων συμβάσεων, οι εφαρμοστέοι εθνικοί κανόνες θα πρέπει καταρχήν να είναι οι κανόνες του κράτους μέλους στο οποίο βρίσκεται η έδρα του κοινού φορέα. Θα πρέπει να εξακολουθήσει να παρέχεται η δυνατότητα προσδιορισμού της εφαρμοστέας νομοθεσίας με διακρατική συμφωνία.

Οι διαδικασίες σύναψης δημόσιων συμβάσεων σε διασυνοριακά έργα κοινού ενδιαφέροντος θα πρέπει να διεξάγονται σύμφωνα με τη Συνθήκη και με τις οδηγίες 2014/25/ΕΕ και/ή 2014/24/ΕΕ. Προκειμένου να διασφαλιστεί η αποδοτική ολοκλήρωση των διασυνοριακών έργων κοινού ενδιαφέροντος του ΔΕΔ-Μ , οι διαδικασίες σύναψης δημόσιων συμβάσεων που διενεργούνται από κοινό φορέα διαχείρισης θα πρέπει να διέπονται, κατόπιν κοινής συμφωνίας μεταξύ των μερών, από μία ενιαία νομοθεσία της ΕΕ ή, κατά περίπτωση , από μία εθνική νομοθεσία. Κατά παρέκκλιση από την ενωσιακή νομοθεσία στον τομέα των δημόσιων συμβάσεων, οι εφαρμοστέοι εθνικοί κανόνες θα πρέπει καταρχήν να είναι οι κανόνες του κράτους μέλους στο οποίο βρίσκεται η έδρα του κοινού φορέα. Θα πρέπει να εξακολουθήσει να παρέχεται η δυνατότητα προσδιορισμού της εφαρμοστέας νομοθεσίας με διακρατική συμφωνία.

Αιτιολογία

Αυτό θα διευκολύνει τη διασυνοριακή συνεργασία σύμφωνα με το σημείο 18 των πολιτικών συστάσεων.

Τροπολογία 7

Άρθρο 1

Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

Αντικείμενο και πεδίο εφαρμογής

Ο παρών κανονισμός καθορίζει τις εφαρμοστέες απαιτήσεις στις διοικητικές διαδικασίες τις οποίες ακολουθούν οι αρμόδιες αρχές των κρατών μελών για την έγκριση και την υλοποίηση όλων των έργων κοινού ενδιαφέροντος στο κεντρικό δίκτυο του διευρωπαϊκού δικτύου μεταφορών.

Αντικείμενο και πεδίο εφαρμογής

Ο παρών κανονισμός καθορίζει τις εφαρμοστέες απαιτήσεις στις διοικητικές διαδικασίες τις οποίες ακολουθούν οι αρμόδιες αρχές των κρατών μελών (εθνικές, περιφερειακές ή τοπικές αρχές ή άλλοι φορείς υλοποίησης έργων) για την έγκριση και την υλοποίηση όλων των συνιστωσών και προδιαγραφών υποδομών όλων των έργων κοινού ενδιαφέροντος στο κεντρικό δίκτυο του διευρωπαϊκού δικτύου μεταφορών, σε καθεστώς προτεραιότητας όπως ορίζεται στο άρθρο 3.

Αιτιολογία

Αντί να προβλέπει την εφαρμογή της προτεινόμενης διαδικασίας σε όλα τα έργα του ΔΕΔ-Μ, ο κανονισμός θα πρέπει να διευκρινίζει ποια έργα πρέπει να εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του, έτσι ώστε να δίνεται έμφαση στα σημαντικότερα εξ αυτών και να επιταχύνεται η εκτέλεσή τους. Τα κράτη μέλη θα πρέπει να αποφασίζουν ποια έργα προτεραιότητας εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του κανονισμού.

Τροπολογία 8

Άρθρο 2 στοιχείο ε)

Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

«διασυνοριακό έργο κοινού ενδιαφέροντος»: έργο κοινού ενδιαφέροντος σύμφωνα με το άρθρο 7 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1315/2013 το οποίο καλύπτει ένα διασυνοριακό τμήμα, όπως ορίζεται στο άρθρο 3 στοιχείο ιγ) του εν λόγω κανονισμού και το οποίο υλοποιείται από κοινό φορέα.

«διασυνοριακό έργο κοινού ενδιαφέροντος»: έργο κοινού ενδιαφέροντος σύμφωνα με το άρθρο 7 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1315/2013 το οποίο καλύπτει ένα διασυνοριακό τμήμα, στο πλαίσιο συμφωνίας συνεργασίας ή οποιωνδήποτε άλλων συμφωνιών μεταξύ των κρατών μελών ή μεταξύ των κρατών μελών και τοπικών ή περιφερειακών αρχών ή μεταξύ των περιφερειακών ή τοπικών αρχών σε διαφορετικά κράτη μέλη ή μεταξύ των κρατών μελών και τρίτων χωρών, με σκοπό τον σχεδιασμό και την υλοποίηση υποδομών μεταφορών , και το οποίο υλοποιείται από κοινό φορέα διαχείρισης.

Αιτιολογία

Είναι σημαντικό να εκτιμάται το δυναμικό των τοπικών και των περιφερειακών αρχών (ΤΠΑ) στο πλαίσιο των διασυνοριακών έργων.

Τροπολογία 9

Άρθρο 3

Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

«Καθεστώς προτεραιότητας»για έργα κοινού ενδιαφέροντος

1.	Κάθε έργο κοινού ενδιαφέροντος του κεντρικού δικτύου του ΔΕΔ-Μ υπόκειται σε ενοποιημένη διαδικασία χορήγησης αδειών την οποία διαχειρίζεται ενιαία αρμόδια αρχή που ορίζεται από κάθε κράτος μέλος σύμφωνα με τα άρθρα 5 και 6.

Όταν στο εθνικό δίκαιο προβλέπεται καθεστώς προτεραιότητας, στα έργα κοινού ενδιαφέροντος χορηγείται το καθεστώς που παρέχει τη μέγιστη δυνατή εθνική προτεραιότητα και τα εν λόγω έργα τυγχάνουν της μεταχείρισης που συνεπάγεται το καθεστώς αυτό κατά τις διαδικασίες χορήγησης αδειών, όπου και όπως προβλέπεται τέτοιου είδους μεταχείριση στο εθνικό δίκαιο που εφαρμόζεται στα αντίστοιχα είδη υποδομών μεταφορών.

Για τη διασφάλιση της αποτελεσματικότητας των διοικητικών διαδικασιών που αφορούν έργα κοινού ενδιαφέροντος, οι φορείς υλοποίησης έργου και όλες οι εμπλεκόμενες αρχές εξασφαλίζουν ότι τα έργα αυτά τυγχάνουν της ταχύτερης νομικά εφικτής μεταχείρισης, μεταξύ άλλων όσον αφορά τους διατιθέμενους πόρους.

«Καθεστώς προτεραιότητας»για έργα κοινού ενδιαφέροντος

Τα κράτη μέλη καθορίζουν τα στοιχεία προτεραιότητας του ΔΕΔ-Μ. Τα έργα κοινού ενδιαφέροντος που υπάγονται στην κατηγορία προτεραιότητας έχουν καθεστώς προτεραιότητας και υπόκεινται σε ενοποιημένη διαδικασία χορήγησης αδειών την οποία διαχειρίζεται ενιαία αρμόδια αρχή που ορίζεται από κάθε κράτος μέλος σύμφωνα με τα άρθρα 5 και 6.

Αιτιολογία

Βλέπε τροπολογία 7.

Τροπολογία 10

Άρθρο 4 παράγραφος 1

Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

Για την τήρηση των προθεσμιών που προβλέπονται στο άρθρο 6 και για τη μείωση της διοικητικής επιβάρυνσης που συνδέεται με την ολοκλήρωση έργων κοινού ενδιαφέροντος, όλες οι διοικητικές διαδικασίες που απορρέουν από το εφαρμοστέο δίκαιο, τόσο το εθνικό όσο και το ενωσιακό, ενοποιούνται και καταλήγουν σε μία και μόνη εμπεριστατωμένη απόφαση.

Για την τήρηση των προθεσμιών που προβλέπονται στο άρθρο 6 και για τη μείωση της διοικητικής επιβάρυνσης που συνδέεται με την ολοκλήρωση έργων κοινού ενδιαφέροντος, όλες οι διοικητικές διαδικασίες που απορρέουν από το εφαρμοστέο δίκαιο, συμπεριλαμβανομένων των σχετικών περιβαλλοντικών αξιολογήσεων, καθώς και οι εκστρατείες ενημέρωσης και συμμετοχής των πολιτών , τόσο σε εθνικό όσο και σε ενωσιακό επίπεδο , ενοποιούνται και καταλήγουν σε μία και μόνη εμπεριστατωμένη απόφαση.

Αιτιολογία

Τροπολογία 11

Άρθρο 5 παράγραφος 1

Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

Έως … (Υπηρεσία Εκδόσεων: να προστεθεί η ημερομηνία που αντιστοιχεί σε ένα έτος μετά την έναρξη ισχύος του παρόντος κανονισμού), κάθε κράτος μέλος ορίζει μία ενιαία αρμόδια αρχή η οποία είναι υπεύθυνη για τη διευκόλυνση της διαδικασίας χορήγησης αδειών, συμπεριλαμβανομένης της λήψης της εμπεριστατωμένης απόφασης.

Έως … (Υπηρεσία Εκδόσεων: να προστεθεί η ημερομηνία που αντιστοιχεί σε ένα έτος μετά την έναρξη ισχύος του παρόντος κανονισμού), κάθε κράτος μέλος ορίζει μία ή περισσότερες ενιαίες αρμόδιες αρχές που είναι υπεύθυνη /ες για τη διευκόλυνση μιας ολοκληρωμένης διαδικασίας χορήγησης αδειών, συμπεριλαμβανομένης της λήψης της εμπεριστατωμένης απόφασης. Εάν ένα κράτος μέλος έχει ήδη ορίσει μία ή περισσότερες ενιαίες αρμόδιες αρχές, το εν λόγω κράτος μέλος μπορεί να επιβεβαιώσει τον ορισμό της/των εν λόγω αρχής/αρχών.

Αιτιολογία

Ορισμένα κράτη μέλη διαθέτουν ήδη ολοκληρωμένες διαδικασίες ή τις ορισθείσες αρμόδιες αρχές και, συνεπώς, η θέσπιση νέων διαδικασιών ή ο ορισμός νέων αρμόδιων αρχών θα αποτελέσει επιπρόσθετο διοικητικό φόρτο.

Τροπολογία 12

Άρθρο 5 παράγραφος 2

Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

Η ευθύνη της ενιαίας αρμόδιας αρχής που αναφέρεται στην παράγραφο 1 και/ή τα συναφή με αυτή καθήκοντα μπορούν να ανατεθούν σε άλλη αρχή ή να εκτελούνται από άλλη αρχή στο κατάλληλο διοικητικό επίπεδο, ανά έργο κοινού ενδιαφέροντος ή ανά συγκεκριμένη κατηγορία έργων κοινού ενδιαφέροντος, υπό τις ακόλουθες προϋποθέσεις :

α)	μία μόνο αρχή είναι αρμόδια ανά έργο κοινού ενδιαφέροντος·

β)	η αρχή αποτελεί το μοναδικό σημείο επαφής για τον φορέα υλοποίησης του έργου στο πλαίσιο της διαδικασίας που οδηγεί στην έκδοση της εμπεριστατωμένης απόφασης για ένα δεδομένο έργο κοινού ενδιαφέροντος, και

γ)	η αρχή συντονίζει την υποβολή όλων των συναφών εγγράφων και πληροφοριών.

Η ενιαία αρμόδια αρχή μπορεί να διατηρήσει την αρμοδιότητα καθορισμού προθεσμιών, με την επιφύλαξη των προθεσμιών που ορίζονται σύμφωνα με το άρθρο 6.

Τα κράτη μέλη μπορούν να αναθέτουν την ευθύνη της ενιαίας αρμόδιας αρχής που αναφέρεται στην παράγραφο 1 και/ή τα συναφή με αυτή καθήκοντα σε μια ήδη υπάρχουσα ή άρτι συσταθείσα αρχή στο κατάλληλο διοικητικό επίπεδο — δεδομένων των εθνικών, περιφερειακών και τοπικών αρμοδιοτήτων —, ανά έργο κοινού ενδιαφέροντος ή ανά συγκεκριμένη κατηγορία έργων κοινού ενδιαφέροντος, αρκεί :

α)	μία μόνο αρχή να είναι αρμόδια ανά έργο κοινού ενδιαφέροντος·

β)	η αρχή να αποτελεί το μοναδικό σημείο επαφής για τον φορέα υλοποίησης του έργου στο πλαίσιο της διαδικασίας που οδηγεί στην έκδοση της εμπεριστατωμένης απόφασης για ένα δεδομένο έργο κοινού ενδιαφέροντος, και

γ)	η αρχή να συντονίζει την υποβολή όλων των συναφών εγγράφων και πληροφοριών.

Αιτιολογία

Ο κανονισμός δεν πρέπει να υπεισέρχεται στα της συνταγματικής δομής των κρατών μελών, πρωτίστως επειδή, σε ορισμένα κράτη μέλη, τα διάφορα επίπεδα δημόσιας διοίκησης είναι επιφορτισμένα με τα εν λόγω καθήκοντα.

Οι προθεσμίες θα πρέπει να καθορίζονται σε στενή συνεργασία με τον φορέα υλοποίησης του έργου, έτσι ώστε να είναι δυνατόν να υπάρχει ένα ειδικά προσαρμοσμένο χρονοδιάγραμμα για τα έργα. Με τη μέριμνα για τη συμμετοχή από νωρίς όλων των συναρμοδίων, και άρα την ύπαρξη επαρκούς χρονικού διαστήματος για την επίτευξη συναίνεσης μεταξύ όλων, θα βελτιωθεί σημαντικά η εκτέλεση των έργων.

Τροπολογία 13

Άρθρο 5 παράγραφος 5

Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

Εάν για ένα έργο κοινού ενδιαφέροντος απαιτούνται αποφάσεις από δύο ή περισσότερα κράτη μέλη, οι αντίστοιχες αρμόδιες αρχές λαμβάνουν όλα τα απαραίτητα μέτρα για την αποδοτική και αποτελεσματική μεταξύ τους συνεργασία και συντονισμό. Με την επιφύλαξη των υποχρεώσεων που απορρέουν από το εφαρμοστέο ενωσιακό και διεθνές δίκαιο, τα κράτη μέλη καταβάλλουν προσπάθειες για τη θέσπιση κοινών διαδικασιών, ιδιαίτερα όσον αφορά την εκτίμηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων. Ιδίως σε περιπτώσεις όπου δημιουργείται ένας κοινός φορέας από τα συμμετέχοντα κράτη μέλη ή τις αρμόδιες τοπικές και περιφερειακές αρχές, ο εν λόγω φορέας θα ωφελείται από τις κοινές διαδικασίες και τον συντονισμό μεταξύ των κρατών μελών και θα πρέπει να βρίσκεται σε επαφή με μία μόνο αρμόδια αρχή χορήγησης αδειών.

Αιτιολογία

—

Τροπολογία 14

Άρθρο 6 παράγραφος 2

Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

Διάρκεια και εφαρμογή της διαδικασίας χορήγησης αδειών

1.	Η διαδικασία χορήγησης αδειών περιλαμβάνει το στάδιο που προηγείται της υποβολής αίτησης και το στάδιο της αξιολόγησης της αίτησης και της λήψης απόφασης από την ενιαία αρμόδια αρχή.

2.	Το στάδιο που προηγείται της υποβολής αίτησης, το οποίο καλύπτει την περίοδο από την έναρξη της διαδικασίας χορήγησης αδειών έως την υποβολή του πλήρους φακέλου της αίτησης στην ενιαία αρμόδια αρχή, δεν υπερβαίνει καταρχήν τα δύο έτη.

Για την κίνηση της διαδικασίας χορήγησης αδειών, ο φορέας υλοποίησης του έργου αποστέλλει γραπτή κοινοποίηση σχετικά με το έργο στην ενιαία αρμόδια αρχή των εμπλεκόμενων κρατών μελών, στην οποία περιλαμβάνει αναλυτική περιγραφή του έργου. Το αργότερο εντός δύο μηνών από τη λήψη της ανωτέρω κοινοποίησης, η ενιαία αρμόδια αρχή είτε αποδέχεται την κοινοποίηση ή, εάν θεωρεί ότι το έργο δεν διαθέτει επαρκή βαθμό ωριμότητας για να περάσει στη διαδικασία χορήγησης αδειών, την απορρίπτει εγγράφως. Εάν η ενιαία αρμόδια αρχή αποφασίσει να απορρίψει την κοινοποίηση, αιτιολογεί την απόφασή της. Η ημερομηνία υπογραφής της αποδοχής της κοινοποίησης από την αρμόδια αρχή σηματοδοτεί την έναρξη της διαδικασίας χορήγησης αδειών. Εάν εμπλέκονται δύο ή περισσότερα κράτη μέλη, η ημερομηνία αποδοχής της τελευταίας κοινοποίησης από την αρμόδια αρχή αποτελεί την ημερομηνία έναρξης της διαδικασίας χορήγησης αδειών.

Εντός τριών μηνών από την έναρξη της διαδικασίας χορήγησης αδειών, η ενιαία αρμόδια αρχή, σε στενή συνεργασία με τον φορέα υλοποίησης του έργου και άλλες εμπλεκόμενες αρχές και λαμβάνοντας υπόψη τις πληροφορίες που υποβάλλονται από τον φορέα υλοποίησης του έργου βάσει της κοινοποίησης που αναφέρεται στην παράγραφο 3, καταρτίζει και κοινοποιεί στον φορέα υλοποίησης του έργου αναλυτικό σχεδιάγραμμα αίτησης, το οποίο περιλαμβάνει:

α)	το ουσιαστικό πεδίο εφαρμογής και το επίπεδο λεπτομέρειας των πληροφοριών που πρέπει να υποβάλει ο φορέας υλοποίησης του έργου, στο πλαίσιο του φακέλου της αίτησης για την έκδοση εμπεριστατωμένης απόφασης

β)

πρόγραμμα της διαδικασίας χορήγησης αδειών, στο οποίο προσδιορίζονται τουλάχιστον τα ακόλουθα:

i)	οι αποφάσεις και γνωμοδοτήσεις που πρέπει να εξασφαλιστούν·

ii)	οι αρχές, τα ενδιαφερόμενα μέρη και οι πολίτες τους οποίους ενδέχεται να αφορά το έργο ·

iii)	τα επιμέρους στάδια της διαδικασίας και η διάρκειά τους·

iv)	οι βασικοί ενδιάμεσοι στόχοι που πρέπει να επιτευχθούν και οι αντίστοιχες προθεσμίες για την έκδοση της εμπεριστατωμένης απόφασης·

v)	οι προγραμματισμένοι πόροι από τις αρχές και οι πιθανές επιπλέον ανάγκες σε πόρους.

Διάρκεια και εφαρμογή της διαδικασίας χορήγησης αδειών

Η διαδικασία χορήγησης αδειών περιλαμβάνει το στάδιο που προηγείται της υποβολής αίτησης και το στάδιο της αξιολόγησης της αίτησης και της λήψης απόφασης από την ενιαία αρμόδια αρχή.

Στην ενιαία αρμόδια αρχή συμμετέχουν, σύμφωνα με το αντίστοιχο θεσμικό και νομικό πλαίσιο του εκάστοτε κράτους μέλους, οι τοπικές και οι περιφερειακές αρχές, η εδαφική επικράτεια των οποίων θίγεται από τα έργα, στο πλαίσιο μιας συμμετοχικής διαδικασίας η οποία αποσκοπεί στην προκαταρκτική αξιολόγηση του έργου πριν από την τελική έγκριση.

Το στάδιο που προηγείται της υποβολής αίτησης, το οποίο καλύπτει την περίοδο από την έναρξη της διαδικασίας χορήγησης αδειών έως την υποβολή του πλήρους φακέλου της αίτησης στην ενιαία αρμόδια αρχή, δεν υπερβαίνει καταρχήν τα δύο έτη. Η ενιαία αρμόδια αρχή μπορεί να δίνει περισσότερο χρόνο στον φορέα υλοποίησης του έργου σε ειδικές περιστάσεις, που σχετίζονται με το μέγεθος και τη φύση του έργου, ή/και να δίνουν αρκετό χρόνο για να μπορούν να συμμετέχουν καταλλήλως και οι απλοί πολίτες. Οι εν λόγω δημόσιες διαβουλεύσεις και συμμετοχή πρέπει να ξεκινούν πριν από το στάδιο που προηγείται της υποβολής της αίτησης. Η διάρκεια της φάσης που προηγείται της υποβολής της αίτησης θα είναι συνάρτηση του αποτελέσματος της συμμετοχής των απλών πολιτών —υπό τη μορφή συμβιβασμών που θα επηρεάζουν άμεσα την εκτέλεση των υποδομών—, καθώς και των σχεδιαζόμενων περαιτέρω μέτρων διαβούλευσης με τους πολίτες.

α)	το ουσιαστικό πεδίο εφαρμογής και το επίπεδο λεπτομέρειας των πληροφοριών που πρέπει να υποβάλει ο φορέας υλοποίησης του έργου, στο πλαίσιο του φακέλου της αίτησης για την έκδοση εμπεριστατωμένης απόφασης

β)

πρόγραμμα της διαδικασίας χορήγησης αδειών, στο οποίο προσδιορίζονται τουλάχιστον τα ακόλουθα:

i)	οι αποφάσεις και γνωμοδοτήσεις που πρέπει να εξασφαλιστούν, συμπεριλαμβανομένων ειδικά, και σύμφωνα με το αντίστοιχο θεσμικό και νομικό πλαίσιο του εκάστοτε κράτους μέλους, των γνωμοδοτήσεων των τοπικών και των περιφερειακών αρχών ·

ii)	τα μέτρα που έχουν ληφθεί για τη συμμετοχή όλων των ενδιαφερόμενων μερών και των απλών πολιτών στη διαδικασία και την επιλογή του τρόπου με τον οποίο αυτή θα συνεχίζεται καθ’ όλη τη διάρκεια υλοποίησης του έργου·

iii)	οι αρχές, συμπεριλαμβανομένων, σύμφωνα με το αντίστοιχο θεσμικό και νομικό πλαίσιο του εκάστοτε κράτους μέλους, των τοπικών και των περιφερειακών αρχών οι οποίες είναι απαραίτητο να συμμετέχουν·

iv)	τα επιμέρους στάδια της διαδικασίας και η διάρκειά τους·

v)	οι βασικοί ενδιάμεσοι στόχοι που πρέπει να επιτευχθούν και οι αντίστοιχες προθεσμίες για την έκδοση της εμπεριστατωμένης απόφασης·

vi)	οι προγραμματισμένοι πόροι από τις αρχές και οι πιθανές επιπλέον ανάγκες σε πόρους.

Αιτιολογία

Με την πρόκριση μιας ειδικά προσαρμοζόμενης σε κάθε έργο προσέγγισης και την ενθάρρυνση της συμμετοχής των πολιτών από τα αρχικά στάδια της διαδικασίας, θα είναι δυνατόν να μειώνονται σημαντικά οι καθυστερήσεις στη χορήγηση αδειών, λόγω των λιγότερων δικαστικών προσφυγών κατά των αποτελεσμάτων της διαδικασίας σχεδιασμού. Ως εκ τούτου, δεν είναι δυνατόν να ορίζεται γενικά το απαιτούμενο χρονικό πλαίσιο για την επίτευξη συναίνεσης μεταξύ των συναρμοδίων. Αντιθέτως, πρέπει να ορίζεται σε συνάρτηση με ποσοτικοποιήσιμους παράγοντες που συνδέονται με την εκτέλεση των έργων και διαφόρους συμβιβασμούς που θα γίνονται κατά τη διαδικασία επίτευξης συναίνεσης με όλους τους συναρμοδίους. Με μια τέτοια ελαστική και ειδικά προσαρμοζόμενη μέθοδο θα επιταχύνεται η εκτέλεση των έργων σε σύγκριση με ένα πιο αυστηρό χρονοδιάγραμμα.

Τροπολογία 15

Άρθρο 7 παράγραφος 1

Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

Για έργα στα οποία συμμετέχουν δύο ή περισσότερα κράτη μέλη, οι αρμόδιες αρχές των εμπλεκομένων κρατών μελών εναρμονίζουν τα χρονοδιαγράμματά τους και συμφωνούν επί κοινού προγράμματος. Εάν ένας κοινός φορέας, ο οποίος έχει συσταθεί από τα συμμετέχοντα κράτη μέλη, υποβάλλει αίτηση για τη χορήγηση άδειας, θα πρέπει να επικοινωνεί μόνο με μία αρμόδια αρχή. Στη συνέχεια, η αρμόδια αρχή θα συντονίζεται με την άλλη ενδιαφερόμενη αρχή/τις άλλες ενδιαφερόμενες αρχές, προκειμένου να εξασφαλίσουν την εκπλήρωση όλων των υποχρεώσεων που απορρέουν από το εφαρμοστέο δίκαιο σε όλα τα κράτη μέλη τα οποία αφορά το έργο, όπως αναφέρεται στο άρθρο 5, παράγραφος 5.

Αιτιολογία

Σκοπός είναι να διευκολυνθεί η χορήγηση διασυνοριακών αδειών μέσω μιας μονοαπευθυντικής προσέγγισης των κοινών οντοτήτων.

II. ΣΥΣΤΑΣΕΙΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ

Η ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ

Κύρια μηνύματα

υπογραμμίζει ότι η ολοκλήρωση του κεντρικού και εκτεταμένου διευρωπαϊκού δικτύου μεταφορών (ΔΕΔ-Μ) είναι καθοριστικής σημασίας για την εξασφάλιση εδαφικής συνοχής, καθότι έτσι καθίστανται όλες οι περιφέρειες πιο ευπρόσιτες και τονώνεται η οικονομική ανάπτυξη των απόκεντρων και παραμεθόριων περιφερειών·

επισημαίνει ότι η ανάπτυξη των μεταφορικών υποδομών αποτελεί συχνά αρμοδιότητα των περιφερειακών αρχών, οι οποίες έχουν την ευθύνη του χωροταξικού σχεδιασμού, της έκδοσης των εγγράφων έγκρισης των σχεδίων και της χορήγησης αδειών εντός των διοικητικών ορίων τους·

υπενθυμίζει ότι στον μηχανισμό «Συνδέοντας την Ευρώπη»και στον κανονισμό περί ΔΕΔ-Μ έχουν τεθεί φιλόδοξοι στόχοι για την ανάπτυξη υποδομών στην Ευρώπη. Στόχος είναι το κεντρικό δίκτυο ΔΕΔ-Μ να έχει ολοκληρωθεί έως το 2030, αλλά θα είναι δύσκολο να καλυφθούν οι οικονομικές ανάγκες για την επίτευξη αυτών των φιλόδοξων επιδιώξεων·

αναγνωρίζει ότι, μαζί με την ενίσχυση της «δεξαμενής έργων», τη διεύρυνση της χρηματοδότησης (μηχανισμός «Συνδέοντας την Ευρώπη») και τη δημιουργία ευνοϊκού για τις επενδύσεις περιβάλλοντος, ο εξορθολογισμός αποτελεί σημαντικό πυλώνα της πολιτικής ΕΕ για το ΔΕΔ-Μ·

επιδοκιμάζει την πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, ως μέρος της προσπάθειας επιτάχυνσης της υλοποίησης του δικτύου ΔΕΔ-Μ και επίτευξης των στόχων της Συμφωνίας του Παρισιού. Είναι επίσης πολύ σημαντικό να υπάρξει εναρμόνιση των διαδικασιών και των τεχνικών προτύπων, καθώς και να ενισχυθεί η διαλειτουργικότητα·

υπενθυμίζει τις εν λόγω τρεις θεμελιώδεις αρχές:

—	μέριμνα για τον συντονισμό των διαδικασιών από τόπο σε τόπο, τόσο μεταξύ των κρατών μελών όσο και στο εσωτερικό τους·

—	μέριμνα για τον συντονισμό των διαφόρων νομικών υποχρεώσεων όπως αυτές που απορρέουν από τις οδηγίες περί οικοτόπων, υδάτων και βιοποικιλότητας·

—	διατήρηση και βελτίωση της συμμετοχής των απλών πολιτών·

επιθυμεί να υπογραμμίσει τη σημασία του εξορθολογισμού των διαδικασιών κ.λπ. στις παραμεθόριες περιοχές. Ως εκ τούτου, η απλούστευση έκδοσης διοικητικών αδειών, οι διαδικασίες χορήγησης αδειών και άλλες κανονιστικές διαδικασίες θα αποσκοπούν στη διευκόλυνση της ολοκλήρωσης του ΔΕΔ-Μ·

τονίζει ότι, εάν τα κράτη μέλη διαθέτουν απλουστευμένες διαδικασίες, θα πρέπει να έχουν τη δυνατότητα να τις επιλέγουν·

θεωρεί ότι, αντί της εφαρμογής της προτεινόμενης διαδικασίας σε όλα τα έργα του ΔΕΔ-Μ, στον κανονισμό θα πρέπει να διευκρινίζονται τα έργα που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του. Τα κράτη μέλη θα πρέπει, για παράδειγμα, να έχουν τη δυνατότητα να αποφασίζουν ποια έργα εμπίπτουν στον παρόντα κανονισμό·

10.

αναγνωρίζει ότι η έγκαιρη ολοκλήρωση του δικτύου ΔΕΔ-Μ υπονομεύεται από καθυστερήσεις που προκαλούν οι σχοινοτενείς διαδικασίες αδειοδότησης. Ωστόσο, οι άδειες αυτές χορηγούνται στο ολοκληρωμένο πλαίσιο των εθνικών διοικήσεων, με σεβασμό προς το ενωσιακά και εθνικά νομικά πλαίσια που ρυθμίζουν τα του χωροταξικού σχεδιασμού, της προστασίας του περιβάλλοντος και των δικαιωμάτων των πολιτών. Είναι δύσκολο να εφαρμοστεί αυτή η περίπλοκη διαδικασία με μία και μοναδική προσέγγιση και, άρα, μια εξατομικευμένη προσέγγιση κρίνεται καταλληλότερη·

11.

υπενθυμίζει ότι η απλούστευση και η μείωση του διοικητικού φόρτου αποτελούν έναν από τους βασικούς στόχους της τρέχουσας σύνθεσης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Μολονότι τούτο αποτυπώνεται σε κάποιο βαθμό στην πρόταση κανονισμού, η απλούστευση και μείωση του διοικητικού φόρτου δεν πρέπει να υλοποιείται σε βάρος των αρχών της επικουρικότητας και της αναλογικότητας. Πρέπει να είναι δυνατό να ακολουθούνται ειδικές προσεγγίσεις, εάν σε ένα κράτος μέλος υφίστανται ήδη απλουστευμένες διαδικασίες·

12.

υπενθυμίζει ότι για την επίτευξη των στόχων της Συμφωνίας του Παρισιού, είναι ανάγκη να επιταχυνθεί η ανάπτυξη των σιδηροδρομικών υποδομών, να δοθεί προτεραιότητα στην επίλυση προβλημάτων κυκλοφοριακής συμφόρησης και την κάλυψη ελλειπόντων κρίκων, αλλά και να υποστηριχθούν οι διασυνοριακές υποδομές που επιτρέπουν τις οικολογικές μεταφορές, σύμφωνα και με τις γνωμοδοτήσεις με τίτλο «Αποκατάσταση των ελλειπόντων συνδετικών κρίκων των μεταφορών στις παραμεθόριες περιφέρειες»και «Επίτευξη των στόχων όσον αφορά την κινητικότητα χαμηλών εκπομπών». Η ΕΕ θα μπορούσε να συμβάλει περαιτέρω στην οικονομική βιωσιμότητα της πράσινης κινητικότητας υποστηρίζοντας ενεργά ένα διεθνές σύστημα εμπορίας δικαιωμάτων εκπομπών (ΣΕΔΕ), καθώς και ένα σύστημα εμπορίας δικαιωμάτων εκπομπών της ΕΕ με σταθερά υψηλές τιμές άνθρακα που δεν παρουσιάζουν διακυμάνσεις λόγω κερδοσκοπίας, όπως προτείνει η ΕτΠ στη γνωμοδότησή της με θέμα «Οικονομικά αποδοτικές μειώσεις των εκπομπών και επενδύσεις χαμηλών ανθρακούχων εκπομπών»·

13.

υπενθυμίζει την ανάγκη εξισορρόπησης των —γενικά αλλά μη ρητά εκφρασμένων— συμφερόντων των χρηστών (πολιτών και οικονομικών φορέων εκμετάλλευσης), στο πνεύμα της ελεύθερης κυκλοφορίας προσώπων και εμπορευμάτων, με τα συμφέροντα των θιγόμενων από την ανάπτυξη των υποδομών·

Διασυνοριακές πτυχές

14.

επαναλαμβάνει ότι πρέπει να συνεχιστεί η προαγωγή της διασυνοριακής, διεθνικής και διαπεριφερειακής συνεργασίας για λόγους ενίσχυσης της εδαφικής συνεργασίας, όπως αυτή περιγράφεται στο άρθρο 174 της ΣΛΕΕ·

15.

επισημαίνει ότι είναι ακόμη επίκαιρες ορισμένες από τις διαπιστώσεις της ΕτΠ όσον αφορά τους περιορισμούς που προέκυψαν εξαιτίας διάφορων διαδικαστικών ή οργανωτικών προσεγγίσεων που ακολουθήθηκαν σε διασυνοριακά έργα (βλέπε π.χ. τη γνωμοδότηση με θέμα «Αποκατάσταση των ελλειπόντων συνδετικών κρίκων των μεταφορών στις παραμεθόριες περιφέρειες»). Επομένως, ζητεί την άρση των νομικών και διοικητικών αυτών φραγμών στην ανάπτυξη των διασυνοριακών μεταφορικών υποδομών (π.χ. γνωμοδότηση με θέμα «Ώθηση της ανάπτυξης και της συνοχής σε παραμεθόριες περιφέρειες της ΕΕ»)·

16.

επικροτεί την πρόθεση της πρότασης για τη διευκόλυνση της διασυνοριακής συνεργασίας στα της ανάπτυξης των μεταφορικών συνδέσεων με σκοπό την αποκατάσταση των ελλειπόντων συνδετικών κρίκων. Ωστόσο, τα διασυνοριακά έργα και τα αμιγώς εθνικά έργα υπάγονται σε διαφορετικές προϋποθέσεις και μια προσέγγιση από την κορυφή προς τη βάση ενδέχεται να μην είναι κατάλληλη για τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά τους·

17.

υπενθυμίζει ότι, μολονότι το δίκτυο ΔΕΔ-Μ είναι ένα μέσο προγραμματισμού για την ανάπτυξη πανευρωπαϊκών μεταφορικών συνδέσεων, πρέπει να διατηρηθεί η προσέγγιση με γνώμονα κάθε τόπο στα επιμέρους έργα ΔΕΔ-Μ. Ο χωροταξικός σχεδιασμός, καθώς και η συμμετοχή των απλών πολιτών και των λοιπών συναρμοδίων, πρέπει να πραγματοποιούνται σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο·

18.

προτρέπει την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να ενθαρρύνει τη λήψη μέτρων που στοχεύουν στη διευκόλυνση της υλοποίησης των διασυνοριακών έργων ΔΕΔ-Μ και της επίλυσης των προβλημάτων κυκλοφοριακής συμφόρησης με τον εξορθολογισμό των διοικητικών διαδικασιών και απαιτήσεων.

Βρυξέλλες, 7 Φεβρουαρίου 2019.

Ο Πρόεδρος

της Ευρωπαϊκής Επιτροπής των Περιφερειών

Karl-Heinz LAMBERTZ

		ISSN 1977-0901
Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης		C 168

Έκδοση στην ελληνική γλώσσα	Ανακοινώσεις και Πληροφορίες	62ό έτος 16 Μαΐου 2019

Περιεχόμενα		Σελίδα
	I Ψηφίσματα, συστάσεις και γνωμοδοτήσεις
	ΨΗΦΙΣΜΑΤΑ
	Επιτροπή των Περιφερειών
2019/C 168/01	Ψήφισμα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής των Περιφερειών με θέμα Καταπολέμηση της ρητορικής μίσους και των εγκλημάτων μίσους	1
	ΓΝΩΜΟΔΟΤΗΣΕΙΣ
	Επιτροπή των Περιφερειών
2019/C 168/02	Γνωμοδότηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής των Περιφερειών με θέμα Ένα ανανεωμένο ευρωπαϊκό θεματολόγιο για την έρευνα και την καινοτομία — Η ευκαιρία της Ευρώπης να διαμορφώσει το μέλλον της	4
	ΓΝΩΜΟΔΟΤΗΣΕΙΣ
2019/C 168/03	Γνωμοδότηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής των Περιφερειών με θέμα Τεχνητή νοημοσύνη για την Ευρώπη	11
2019/C 168/04	Γνωμοδότηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής των Περιφερειών με θέμα Αντιμετώπιση της παραπληροφόρησης στο διαδίκτυο: μια Ευρωπαϊκή Προσέγγιση	15
2019/C 168/05	Γνωμοδότηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής των Περιφερειών με θέμα Ψηφιοποίηση του τομέα της υγείας	21
2019/C 168/06	Γνωμοδότηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής των Περιφερειών με θέμα Προς ένα 8ο πρόγραμμα δράσης της ΕΕ για το περιβάλλον (EAP/Environment Action Programme)	27

	III Προπαρασκευαστικές πράξεις
	ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ
	Επιτροπή των Περιφερειών
2019/C 168/07	Γνωμοδότηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής των Περιφερειών με θέμα Δημιουργική Ευρώπη και Μια νέα ευρωπαϊκή ατζέντα για τον πολιτισμό	37
	ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ
2019/C 168/08	Γνωμοδότηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής των Περιφερειών με θέμα Πρόγραμμα Erasmus για την εκπαίδευση, την κατάρτιση, τη νεολαία και τον αθλητισμό	49
2019/C 168/09	Γνωμοδότηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής των Περιφερειών με θέμα Πρόταση κανονισμού για την Ευρωπαϊκή Συνοριοφυλακή και Ακτοφυλακή	74
2019/C 168/10	Γνωμοδότηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής των Περιφερειών με θέμα Οδική ασφάλεια και αυτοματοποιημένη κινητικότητα	81
2019/C 168/11	Γνωμοδότηση της ΕυρωπαϊκήςΕπιτροπής των Περιφερειών με θέμα Εξορθολογισμός της υλοποίησηςτου ΔΕΔ-Μ	91