23.9.2015   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 315/1

—

έχοντας υπόψη την καταστατική πράξη της Κοινοβουλευτικής Συνέλευσης Euronest, της 3ης Μαΐου 2011,

—

έχοντας υπόψη την κοινή δήλωση της διάσκεψης κορυφής για την Ανατολική Εταιρική Σχέση, που πραγματοποιήθηκε στο Βίλνιους στις 28 και 29 Νοεμβρίου 2013,

—

έχοντας υπόψη το ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 12ης Μαρτίου 2014 σχετικά με την αξιολόγηση και τον καθορισμό προτεραιοτήτων όσον αφορά τις σχέσεις της ΕΕ με τις χώρες της Ανατολικής Εταιρικής Σχέσης (2),

—

έχοντας υπόψη την κοινή ανακοίνωση της Επιτροπής και της Ύπατης Εκπροσώπου της Ένωσης για θέματα εξωτερικής πολιτικής και πολιτικής ασφαλείας της 20ής Μαρτίου 2013 με τίτλο «Ευρωπαϊκή πολιτική γειτονίας: Προσπάθειες για μια ισχυρότερη εταιρική σχέση»,

—

έχοντας υπόψη το νομοθετικό ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 11ης Δεκεμβρίου 2013 σχετικά με την πρόταση κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για την ίδρυση του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Γειτονίας (3),

—

έχοντας υπόψη το ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 23ης Οκτωβρίου 2013 σχετικά με την ευρωπαϊκή πολιτική γειτονίας: προς την ενίσχυση της εταιρικής σχέσης — Θέση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου σχετικά με τις εκθέσεις του 2012 (4),

—

έχοντας υπόψη τα ψηφίσματα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου σχετικά με την αναθεώρηση της ευρωπαϊκής πολιτικής γειτονίας και της ανατολικής διάστασής της, καθώς και τα ψηφίσματα σχετικά με τη Δημοκρατία της Αρμενίας, τη Δημοκρατία του Αζερμπαϊτζάν, τη Δημοκρατία της Λευκορωσίας, τη Γεωργία, τη Δημοκρατία της Μολδαβίας και την Ουκρανία,

—

έχοντας υπόψη την κοινή ανακοίνωση της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Δημοκρατίας της Αρμενίας, όπως συμφωνήθηκε στις 29 Νοεμβρίου 2013 στο Βίλνιους από την αντιπρόεδρο της Επιτροπής / Ύπατη Εκπρόσωπο της Ένωσης για θέματα εξωτερικής πολιτικής και πολιτικής ασφαλείας και τον υπουργό της Αρμενίας για Θέματα Πολιτικής Ασφαλείας και Εξωτερικής Πολιτικής, Edward Nalbandian,

Α.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η Ανατολική Εταιρική Σχέση δημιουργήθηκε το 2009 ως κοινή προσπάθεια της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των χωρών εταίρων της Ανατολικής Ευρώπης με στόχο την επιτάχυνση της πολιτικής σύνδεσης και της οικονομικής ένωσης με γνώμονα τα αμοιβαία συμφέροντα, τις δεσμεύσεις, την υπευθυνότητα και την κοινή ευθύνη·

Β.

λαμβάνοντας υπόψη ότι τα κράτη που συμμετέχουν στην Ανατολική Εταιρική Σχέση έχουν αναλάβει αμοιβαία δέσμευση επί των θεμελιωδών αξιών, επί της δημοκρατίας, του σεβασμού των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, του κράτους δικαίου, της χρηστής διακυβέρνησης και των αρχών της οικονομίας της αγοράς και της βιώσιμης ανάπτυξης·

Γ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η διάσκεψη κορυφής για την Ανατολική Εταιρική Σχέση που πραγματοποιήθηκε τον Νοέμβριο του 2013 στο Βίλνιους χαρακτηρίστηκε από μια σειρά επιτευγμάτων, νέες συμφωνίες και πρόοδο προς στενότερες σχέσεις, αλλά ομοίως αμαυρώθηκε από τις αποφάσεις ορισμένων χωρών εταίρων να μη συμμετάσχουν στις συμφωνίες σύνδεσης με την ΕΕ, παρά την επιτυχή ολοκλήρωση των διαπραγματεύσεων·

Δ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η απόφαση του τότε προέδρου της Ουκρανίας στη διάσκεψη κορυφής στο Βίλνιους πυροδότησε τις μαζικές διαδηλώσεις στην πλατεία Maidan, τις οποίες ακολούθησε μια δραματική αλυσίδα γεγονότων για τη χώρα κατά το 2014 —ιδίως, το κύμα διαδηλώσεων που οδήγησε στον θάνατο εκατοντάδων Ουκρανών τον Φεβρουάριο, η παράνομη προσάρτηση της Κριμαίας από τη Ρωσία τον Μάρτιο, και, από την άνοιξη και μετά, το ξέσπασμα και η κλιμάκωση νέων συγκρούσεων στην ανατολική Ουκρανία, με την άμεση στρατιωτική παρουσία της Ρωσικής Ομοσπονδίας και τη στήριξή της στις αποσχιστικές δυνάμεις, που οδήγησαν σε περισσότερους από 6 000 θανάτους·

Ε.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η ΕΕ αφενός και η Γεωργία, η Μολδαβία και η Ουκρανία αφετέρου υπέγραψαν και ακολούθως κύρωσαν διμερείς συμφωνίες σύνδεσης, συμπεριλαμβανομένων των σφαιρικών και σε βάθος ζωνών ελεύθερων συναλλαγών (DCFTA), παρά την άμεση πολιτική, στρατιωτική και οικονομική πίεση που άσκησε η Ρωσική Ομοσπονδία·

ΣΤ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η ΕΕ και η Λευκορωσία έχουν ξεκινήσει διαπραγματεύσεις για συμφωνίες για τη διευκόλυνση της χορήγησης θεωρήσεων και την επανεισδοχή, επιτρέποντας έτσι την προώθηση των διαπροσωπικών επαφών· λαμβάνοντας, ωστόσο, υπόψη ότι η επανέναρξη του πολιτικού και οικονομικού διαλόγου μεταξύ της ΕΕ και της Λευκορωσίας εξαρτάται από την άνευ όρων απελευθέρωση όλων των εναπομεινάντων λευκορώσων πολιτικών κρατουμένων και την πλήρη αποκατάσταση των πολιτικών και αστικών δικαιωμάτων τους·

Ζ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι οι όλες οι χώρες εταίροι εκτός της Λευκορωσίας αντιμετωπίζουν αποσχιστικές τάσεις και εδαφικές διαφορές, στις οποίες η Ρωσία εμπλέκεται άμεσα ή ασκεί μείζονα επιρροή·

H.

λαμβάνοντας υπόψη ότι παράνομα αποσχιστικά καθεστώτα έχουν εγκατασταθεί σε εδάφη της Γεωργίας και της Μολδαβίας· λαμβάνοντας υπόψη ότι η χερσόνησος της Κριμαίας στην Ουκρανία έχει προσαρτηθεί από τη Ρωσία και ότι συνεχίζονται οι ένοπλες συγκρούσεις μεταξύ των αυτονομιστών και των επίσημων δυνάμεων του Κιέβου στη νοτιοανατολική Ουκρανία·

Θ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η πρόσβαση στην αγορά της ΕΕ, καθώς και σε εκείνες των γειτονικών ευρασιατικών χωρών, ιδίως της Ρωσίας, είναι ζωτικής σημασίας για τις χώρες εταίρους και τις οικονομίες τους· λαμβάνοντας υπόψη ότι ορισμένοι βιομηχανικοί τομείς των χωρών εταίρων εξαρτώνται ακόμα από αλυσίδες παραγωγής που κληρονομήθηκαν από την πρώην Σοβιετική Ένωση, χάρη στις οποίες συνδέονται από οικονομική άποψη με τη Ρωσική Ομοσπονδία· λαμβάνοντας υπόψη ότι η επέκταση της τελωνειακής ένωσης Ρωσικής Ομοσπονδίας, Καζαχστάν και Λευκορωσίας με άλλες χώρες εταίρους και η Ευρασιατική Οικονομική Ένωση δεν πρέπει να θεωρηθούν ανταγωνιστικά σχέδια ως προς την οικονομική συνιστώσα της Ανατολικής Εταιρικής Σχέσης, εφόσον στις χώρες εταίρους επιτρέπεται να επιλέξουν ελεύθερα σε ποιον οργανισμό θα συμμετάσχουν· λαμβάνοντας υπόψη ότι πρέπει να καταβληθούν προσπάθειες προκειμένου να βελτιωθεί η συνεργασία και να καταστούν συμβατές οι δύο οικονομικές ζώνες ώστε οι χώρες της Ανατολικής Εταιρικής Σχέσης να μπορούν να εκμεταλλευτούν πλήρως το δυναμικό τους·

Ι.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η ΕΕ εισήγαγε περιοριστικά μέτρα κατά της Ρωσίας τον Απρίλιο και τον Ιούλιο του 2014 και τα ενίσχυσε τον Σεπτέμβριο του 2014, προκειμένου να προωθηθεί μια αλλαγή πορείας στις καιροσκοπικές επιθετικές ενέργειες της Ρωσίας που παραβιάζουν την κυριαρχία και την εδαφική ακεραιότητα της Ουκρανίας και αποσταθεροποιούν την ανατολική περιοχή της·

ΙΑ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι τον Αύγουστο του 2014, σε αντίποινα κατά των περιοριστικών μέτρων της ΕΕ και της υπογραφής των συμφωνιών σύνδεσης, η Ρωσία αποφάσισε να επιβάλει εμπάργκο στα γεωργικά προϊόντα και είδη διατροφής από την ΕΕ, άλλες δυτικές χώρες και ορισμένες χώρες εταίρους·

ΙΒ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι το 2014 ήταν το πρώτο έτος ενός ανανεωμένου προγραμματικού και δημοσιονομικού πλαισίου για την εφαρμογή της ευρωπαϊκής πολιτικής γειτονίας της ΕΕ, και της συγκεκριμένης ανατολικής διάστασής της, έως το 2020·

1.

τονίζει ότι, από τη δημιουργία της το 2009, η Ανατολική Εταιρική Σχέση έχει αποφέρει μια σειρά συγκεκριμένων και απτών επιτευγμάτων τα οποία ήταν αμοιβαία επωφελή για τις κοινωνίες της ΕΕ και των χωρών εταίρων και έχουν αντικατοπτριστεί σε ποικίλες συμφωνίες σε διάφορα επίπεδα πολιτικής, οικονομικής και πολιτιστικής συνεργασίας, που έχουν ευρείες δυνατότητες βελτίωσης εφόσον τους δοθεί επαρκής στήριξη από όλα τα εμπλεκόμενα μέρη·

2.

χαιρετίζει το γεγονός ότι οι συμμετέχοντες στη σύνοδο κορυφής στο Βίλνιους επιβεβαίωσαν την ιδρυτική δέσμευσή τους στις αρχές της Ανατολικής Εταιρικής Σχέσης, ήτοι, κατά κύριο λόγο, στο κράτος δικαίου, στον σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των θεμελιωδών ελευθεριών, και στη δημοκρατία· τονίζει ότι οι αρχές αυτές πρέπει να τηρούνται·

3.

συμμερίζεται την άποψη των συμμετεχόντων στη διάσκεψη κορυφής στο Βίλνιους ότι κάθε εταίρος πρέπει να ασκεί ελεύθερα την κυρίαρχη επιλογή του όσον αφορά τις φιλοδοξίες και τους στόχους που επιθυμεί να επιτύχει στις σχέσεις του με την ΕΕ και εντός της Ανατολικής Εταιρικής Σχέσης, σύμφωνα με την αρχή της διαφοροποίησης· υπενθυμίζει ως προς τούτο ότι η Ανατολική Εταιρική Σχέση αποτελεί ένα εθελοντικό σχέδιο που σέβεται τις κυρίαρχες επιλογές των συμμετεχόντων κρατών και εντείνει τις σχέσεις τους, και ότι τούτο αποφέρει οφέλη σε αυτά, καθώς και σε ολόκληρη την Ευρώπη, όσον αφορά τη σταθερότητα και την ευημερία·

4.

χαιρετίζει την υπογραφή των συμφωνιών σύνδεσης, συμπεριλαμβανομένων των DCFTA, μεταξύ της ΕΕ και της Ουκρανίας, της Μολδαβίας και της Γεωργίας· ζητεί την ταχεία κύρωση των εν λόγω συμφωνιών από τα κράτη μέλη της ΕΕ· τονίζει τη σημασία της εφαρμογής όλων των μερών των συμφωνιών και της υιοθέτησης των σχετικών μεταρρυθμίσεων σε όλους τους τομείς, προκειμένου να αποφευχθεί το κοινωνικό και περιβαλλοντικό ντάμπινγκ· καλεί όλες τις πλευρές να συνεχίσουν τις μεταρρυθμίσεις σύμφωνα με την ατζέντα σύνδεσης και ζητεί από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τα κράτη μέλη της ΕΕ να παράσχουν συνδρομή στην υλοποίηση των εν λόγω μεταρρυθμίσεων· ενθαρρύνει τα κράτη μέλη της ΕΕ να μοιραστούν τις πλούσιες εμπειρίες τους στη διαδικασία εγκαθίδρυσης δημοκρατικών καθεστώτων και μεταρρυθμίσεων που βασίζονται στον σεβασμό των θεμελιωδών αξιών και του κράτους δικαίου, ιδίως τα κράτη μέλη που θα μπορούσαν να αξιοποιήσουν τόσο την εμπειρία τους από την ένταξη στην ΕΕ όσο και τις στενές σχέσεις τους με τις χώρες εταίρους· καλεί τις κυβερνήσεις των χωρών εταίρων που έχουν κυρώσει τις συμφωνίες σύνδεσης, συμπεριλαμβανομένων των DCFTA, με την ΕΕ να οργανώσουν δημόσιες συζητήσεις και εκστρατείες ενημέρωσης, ακόμα και σε τοπικό επίπεδο, με ενεργή συμμετοχή των οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών, συμπεριλαμβανομένων των εθνικών πλατφορμών του φόρουμ της κοινωνίας των πολιτών, δεδομένου ότι η λεπτομερής κατανόηση του περιεχομένου και αντικτύπου των συμφωνιών είναι ύψιστης σημασίας για την επιτυχία τους·

5.

καταδικάζει την άμεση και έμμεση στρατιωτική επιθετικότητα της Ρωσίας στην ανατολική Ουκρανία και την παράνομη προσάρτηση της Κριμαίας ως αντίδραση στην κυρίαρχη επιλογή της Ουκρανίας να προχωρήσει στην ευρωπαϊκή προοπτική της· καλεί τη Ρωσική Ομοσπονδία να σεβαστεί τη διεθνώς αναγνωρισμένη κυριαρχία της Ουκρανίας, να αποσύρει τις δυνάμεις της, να σταματήσει να στηρίζει τις αποσχιστικές δυνάμεις στην ανατολική Ουκρανία και να σεβαστεί τις πολυάριθμες διεθνείς, πολυμερείς και διμερείς συνθήκες, συμπεριλαμβανομένων του Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών, της Τελικής Πράξης του Ελσίνκι και του μνημονίου της Βουδαπέστης του 1994, οι οποίες απαιτούν διπλωματικές λύσεις σε όλες τις κρίσεις, καθώς και αποφυγή όλων των μορφών ένοπλης επιθετικότητας ή επέμβασης σε άλλα κράτη· ζητεί από τη Ρωσία να σταματήσει τον πόλεμο πληροφοριών που στοχεύει στην υποκίνηση εθνικού μίσους μεταξύ Ρώσων και Ουκρανών· ζητεί πλήρη συνεργασία όλων των μερών στη διερεύνηση της κατάρριψης της πτήσης ΜΗ17 και τονίζει ότι οι υπαίτιοι θα πρέπει να οδηγηθούν ενώπιον της δικαιοσύνης· καταδικάζει, επιπλέον, τους εμπορικούς περιορισμούς που έχει επιβάλει η Ρωσία στην ΕΕ και σε αρκετές χώρες εταίρους· στηρίζει τα περιοριστικά μέτρα της ΕΕ κατά της Ρωσίας και εμμένει ότι αυτά πρέπει να διατηρηθούν για όσο διάστημα η Ρωσία δεν συμμορφώνεται με τις συμφωνίες του Μινσκ ή δεν υιοθετεί μια εποικοδομητική στάση όσον αφορά την επίτευξη ειρηνικής διευθέτησης της σύγκρουσης στην ανατολική Ουκρανία· καταδικάζει τις παράνομες, μη συνταγματικές και μη νομιμοποιημένες εκλογές που διεξήχθησαν στις υπό τον έλεγχο των αυτονομιστών περιοχές του Ντονέτσκ και του Λουχάνσκ και που αναγνώρισε η Ρωσία, οι οποίες συνιστούν απειλή για την ενότητα της Ουκρανίας και εμπόδιο στην ειρηνευτική διαδικασία· παροτρύνει τις ρωσικές αρχές να απελευθερώσουν άμεσα τη Nadia Savchnenko, η οποία απήχθη και κρατείται παράνομα στη Ρωσία·

6.

καταδικάζει την υπογραφή συμφωνίας μεταξύ της Ρωσικής Ομοσπονδίας και της Αμπχαζίας στις 24 Νοεμβρίου 2014 περί συμμαχίας και στρατηγικής εταιρικής σχέσης, καθώς και την πρόθεση της Ρωσίας να υπογράψει Συνθήκη για στενότερες σχέσεις με την αποσχισθείσα περιφέρεια του Τσχινβάλι μέσα στο 2015· τονίζει οι ενέργειες αυτές συνιστούν σοβαρή απειλή για τη σταθερότητα και ασφάλεια στην περιοχή, δημιουργούν σοβαρούς κινδύνους που επηρεάζουν τις προσπάθειες ομαλοποίησης των σχέσεων μεταξύ της Γεωργίας και της Ρωσικής Ομοσπονδίας, και υπονομεύουν τις διεθνείς συζητήσεις της Γενεύης· καλεί τη Ρωσική Ομοσπονδία να σεβαστεί τις θεμελιώδεις αρχές του διεθνούς δικαίου και την εδαφική ακεραιότητα της Γεωργίας και να συμμορφωθεί με τη συμφωνία κατάπαυσης του πυρός του 2008 μεταξύ Γεωργίας και Ρωσίας·

7.

τονίζει ότι η ΕΕ φέρει την ευθύνη σαφούς καθορισμού των προοπτικών που επιθυμεί να προσφέρει σε απάντηση στις φιλοδοξίες και στην ευρωπαϊκή προοπτική των χωρών εταίρων· εκφράζει τη λύπη της για το γεγονός ότι η Ρωσία έχει μέχρι στιγμής εκλάβει τις εν λόγω φιλοδοξίες και την Ανατολική Εταιρική Σχέση ως απειλή για τη γεωπολιτική σφαίρα επιρροής της· σημειώνει ότι η τελωνειακή ένωση και η συμφωνία ευρασιατικής οικονομικής ένωσης, οι οποίες τέθηκαν σε ισχύ τον Ιανουάριο του 2015, περιέχουν ένα σχέδιο οικονομικής ένωσης μεταξύ των μελών τους το οποίο δεν είναι συμβατό με τις συμφωνίες σύνδεσης και τις εμπορικές συνιστώσες τους (τις DCFTA)· καλεί τη Ρωσία να μην ασκεί οικονομική πίεση και να μη διατυπώνει απειλές για την ασφάλεια και τον ενεργειακό εφοδιασμό, καθώς και να σεβαστεί το δικαίωμα των γειτόνων της να επιλέξουν ελεύθερα το πολιτικό και οικονομικό πεπρωμένο τους· επαναλαμβάνει την έκκλησή της προς τη Ρωσική Ομοσπονδία να επιτύχει ειρηνική επίλυση των συγκρούσεων στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων·

8.

θεωρεί ότι η δημιουργία της τελωνειακής ένωσης και της Συνθήκης της ευρασιατικής οικονομικής ένωσης, οι οποίες είχαν ως πηγή έμπνευσης τα ιδεώδη της Ευρωπαϊκής Ένωσης και τέθηκαν σε ισχύ τον Ιανουάριο του 2015, μπορούν να αποφέρουν μόνο οφέλη για τις συμμετέχουσες χώρες, εφόσον η Ρωσική Ομοσπονδία δεν εξαναγκάσει τις χώρες να συμμετάσχουν μέσω οικονομικής πίεσης και απειλών για την ασφάλεια και τον ενεργειακό εφοδιασμό και επιτρέψει στους γείτονές της να επιλέξουν ελεύθερα το πολιτικό και οικονομικό πεπρωμένο τους· σημειώνει ότι οι νέες δομές δεν είναι συμβατές με τις συμφωνίες σύνδεσης και τις DCFTA και υπογραμμίζει την ανάγκη εύρεσης διαύλων συνεργασίας και επικοινωνίας στο μέλλον καθώς, σε κάθε περίπτωση, πρέπει να διασφαλιστούν το εμπόριο και οι καλές σχέσεις μεταξύ των χωρών σε αμφότερες τις πλευρές·

9.

σημειώνει τις δυνατότητες του ΕΜΓ ως κινήτρου για μεγαλύτερη συνεργασία με τις χώρες που πρέπει να υπογράψουν συμφωνίες σύνδεσης με την ΕΕ και ζητεί να καταβληθούν νέες προσπάθειες για την επίτευξη αυτών·

10.

θεωρεί ότι η σύνοδος κορυφής της Ανατολικής Εταιρικής Σχέσης που πρόκειται να διεξαχθεί τον Μάιο του 2015 στη Ρίγα πρέπει να σηματοδοτήσει μια ενίσχυση της Ανατολικής Εταιρικής Σχέσης, η οποία να χαρακτηρίζεται από ενισχυμένους πολιτικούς και οικονομικούς δεσμούς μεταξύ της ΕΕ και των χωρών εταίρων και βαθύτερες και βελτιωμένες διμερείς καθώς και πολυμερείς σχέσεις μεταξύ όλων των εταίρων· καλεί την ΕΕ και τις χώρες εταίρους να παραμείνουν συνεπείς στην επιδίωξη του αρχικού οράματος της Ανατολικής Εταιρικής Σχέσης, εστιάζοντας συγχρόνως στην εφαρμογή μεταρρυθμίσεων που θα επιφέρουν αλλαγές στις κοινωνίες και θα ενισχύσουν τους δεσμούς μεταξύ των λαών τους·

11.

αναγνωρίζει την πολιτική σύνδεσης, τις δημοκρατικές μεταρρυθμίσεις, τα ανθρώπινα δικαιώματα και τις θεμελιώδεις ελευθερίες, την ενδυνάμωση της θεσμικής ικανότητας του δημόσιου τομέα και την ανεξαρτησία του δικαστικού συστήματος, την καταπολέμηση της διαφθοράς, την ενίσχυση της ενεργειακής ασφάλειας και των διαπροσωπικών επαφών, και τη συνεργασία στην εκπαίδευση ως βασικούς τομείς προτεραιότητας επί των οποίων η ΕΕ και οι εταίροι της πρέπει να καταβάλουν περαιτέρω προσπάθειες και να διασφαλίσουν την επίτευξη αποτελεσμάτων κατά τη σύνοδο κορυφής στη Ρίγα·

12.

καλεί την ΕΕ να θεσπίσει, χωρίς καθυστέρηση, καθεστώτα απαλλαγής από την υποχρέωση θεώρησης για μικρής διάρκειας ταξίδια με τις χώρες εταίρους που έχουν δεσμευτεί και έχουν καταρτίσει σχέδια δράσης για την ελευθέρωση του καθεστώτος των θεωρήσεων, υπό τον όρο ότι πληρούνται οι προϋποθέσεις· τονίζει τη σημασία δρομολόγησης σχεδίων δράσης για την ελευθέρωση του καθεστώτος των θεωρήσεων με τις χώρες εταίρους που έχουν καταγράψει πρόοδο στην υλοποίηση των συμφωνιών διευκόλυνσης της χορήγησης θεώρησης εισόδου και επανεισδοχής με την ΕΕ· υπογραμμίζει τη σημασία της συνεργασίας στον τομέα των καθεστώτων θεώρησης και των εταιρικών σχέσεων κινητικότητας, ως όχημα για να έλθουν οι κοινωνίες πιο κοντά και να διαδοθεί στους πολίτες η αίσθηση ότι ανήκουν στην ίδια κοινότητα αξιών·

13.

τονίζει ότι οι στενότερες σχέσεις μεταξύ της ΕΕ και των χωρών εταίρων θα εξαρτώνται από τα απτά αποτελέσματα των δημοκρατικών μεταρρυθμίσεων και την ποιότητα του κράτους δικαίου, καθώς και από θετικές εξελίξεις στη διακυβέρνηση των κρατικών θεσμικών οργάνων και στις σφαίρες του πολιτικού βίου και του δικαστικού συστήματος· σημειώνει ως προς τούτο ότι σε ορισμένες από τις χώρες εταίρους υφίστανται λυπηρές τάσεις αντιπαράθεσης μεταξύ κυβέρνησης και αντιπολίτευσης· παροτρύνει τις κυβερνήσεις να αποφύγουν τον πολιτικό εκφοβισμό και την επιλεκτική δικαιοσύνη και να αντιμετωπίσουν δεόντως τις ιδιαίτερες ανησυχίες που έχουν εκφράσει το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Γραφείο Δημοκρατικών Θεσμών και Δικαιωμάτων του Ανθρώπου του ΟΑΣΕ και άλλοι διεθνείς οργανισμοί·

14.

συστήνει στην ΕΕ και στις χώρες εταίρους να αναπτύξουν μια πιο ολοκληρωμένη στρατηγική και περισσότερο προσανατολισμένη στα αποτελέσματα προσέγγιση στα προγράμματα που σχεδιάζουν και εφαρμόζουν από κοινού· θεωρεί ότι οι στρατηγικές τομεακής συνεργασίας θα πρέπει να συζητούνται στις υπουργικές συναντήσεις και ότι οι πλατφόρμες της Ανατολικής Εταιρικής Σχέσης και οι ομάδες εμπειρογνωμόνων θα πρέπει να είναι πιο ενεργές στην υποβολή προτάσεων, τον σχεδιασμό και την επανεξέταση των εν λόγω στρατηγικών·

15.

τονίζει τη σημασία ενίσχυσης των προγραμμάτων συνεργασίας και ανταλλαγών που απευθύνονται σε νέους, φοιτητές, επιστήμονες και ερευνητές εντός της Ανατολικής Εταιρικής Σχέσης· σημειώνει με ικανοποίηση ότι τα νέα προγράμματα της ΕΕ στους τομείς αυτούς, ιδίως το πρόγραμμα Erasmus+ και οι δράσεις «Μαρία Κιουρί» εντός του ερευνητικού προγράμματος-πλαίσιο «Ορίζοντας 2020» προσφέρουν περισσότερες ευκαιρίες για την ενίσχυση της κινητικότητας των ερευνητών και υποτροφίες για νέους στις χώρες εταίρους· χαιρετίζει τις επιτυχίες των πρώτων συνεδριάσεων του Euronest Scola και του φόρουμ νέων ηγετών της Ανατολικής Εταιρικής Σχέσης που διεξήχθησαν το 2013 και το 2014 και συστήνει να διοργανώνονται σε τακτική βάση συνεδριάσεις τέτοιου τύπου· ενθαρρύνει, επίσης, τη θέσπιση κοινών προγραμμάτων επιχορήγησης για πολιτιστική ανάπτυξη και κοινών πολιτιστικών εκδηλώσεων, και προτείνει να υπάρξει ένα μηνιαίο κοινό ενημερωτικό φυλλάδιο, στην αγγλική γλώσσα και στις γλώσσες των χωρών εταίρων, το οποίο θα ενημερώνει απευθείας τους κατοίκους των χωρών εταίρων για την Ευρωπαϊκή Ένωση και την ευρωπαϊκή σκέψη και θα παρέχει σαφείς πληροφορίες για τις σχέσεις αυτών των χωρών εταίρων με την ΕΕ·

16.

χαιρετίζει την έγκριση του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Γειτονίας (ΕΜΓ) για την περίοδο 2014-2020, λαμβάνοντας πλήρως υπόψη την ανατολική διάσταση της ευρωπαϊκής πολιτικής γειτονίας, ο οποίος θα επιφέρει συγκεκριμένες και ορατές βελτιώσεις στους πληθυσμούς που αφορά·

17.

εκφράζει τη λύπη της για το γεγονός ότι ο προϋπολογισμός του ΕΜΓ μειώθηκε αρκετά σε σύγκριση με την αρχική πρόταση της Επιτροπής· ζητεί να υπάρξει στενός διάλογος με τον επίτροπο που είναι υπεύθυνος για την ευρωπαϊκή πολιτική γειτονίας προκειμένου να διασφαλιστεί βέλτιστη χρήση των περιορισμένων πόρων· θεωρεί ότι πρέπει να διατηρηθεί η ισορροπία μεταξύ ανατολικών και νότιων μερών του ΕΜΓ, με το 40 % των συνολικών κονδυλίων συνεργασίας να πηγαίνει στην ανατολική περιφέρεια· καλεί την Επιτροπή να συνδράμει τις χώρες εταίρους στην ενίσχυση των διοικητικών ικανοτήτων τους προκειμένου να εκμεταλλευτούν πλήρως τις δυνατότητες χρηματοδότησης βάσει του ΕΜΓ·

18.

σημειώνει την ανάγκη για μια πιο ισορροπημένη κατανομή των κονδυλίων μεταξύ των χωρών εταίρων, αναγνωρίζοντας συγχρόνως την ανάγκη για καλύτερες προτάσεις έργων από τους ανατολικούς εταίρους· θεωρεί ζωτικής σημασίας η Επιτροπή και οι κυβερνήσεις εταίροι να ενθαρρύνουν και να στηρίξουν περισσότερο τους τοπικούς φορείς όσον αφορά την υποβολή αιτήσεων και τη λήψη στήριξης από τον ΕΜΓ για τα έργα τους·

19.

υπογραμμίζει τη σημασία των αρχών της κυριότητας και της αμοιβαίας λογοδοσίας στον προγραμματισμό και την εφαρμογή προγραμμάτων χωρών βάσει του ΕΜΓ· θεωρεί ότι η επιτυχία συνδέεται εν μέρει με τις συμφωνηθείσες και αμοιβαία δεσμευτικές δεσμεύσεις μεταξύ της ΕΕ και των χωρών εταίρων·

20.

συστήνει να καταβληθούν, σε αντίθεση με την περίοδο 2007-2013, μεγαλύτερες προσπάθειες για την παροχή βοήθειας στις χώρες εταίρους ώστε να εφαρμόσουν νεοθεσπισθείσες νομοθετικές διατάξεις και να εδραιώσουν τις μεταρρυθμίσεις που απαιτούνται για την ενίσχυση της δημοκρατίας και του κράτους δικαίου σύμφωνα με τη νομοθεσία και τα πρότυπα της ΕΕ· υπενθυμίζει την ανάγκη δημιουργίας αξιόπιστου ιστορικού για την εν λόγω εφαρμογή προτού ενισχυθεί η παροχή βοήθειας από την ΕΕ·

21.

καλεί την Επιτροπή και τις χώρες εταίρους να καθορίσουν έναν περιορισμένο αριθμό προτεραιοτήτων στη βάση εθνικών σχεδίων δράσης και πολυεθνικών περιφερειακών προγραμμάτων για την περίοδο 2014-2015, προκειμένου να μεγιστοποιηθεί ο αντίκτυπός τους και να επιτευχθούν απτά και μετρήσιμα αποτελέσματα·

22.

παροτρύνει την Επιτροπή να καταρτίσει μια ολοκληρωμένη στρατηγική για τις σχέσεις με τη Λευκορωσία, με σκοπό την προώθηση της αμοιβαίας κατανόησης και του εκσυγχρονισμού και εκδημοκρατισμού της χώρας· θεωρεί ότι μια τέτοια στρατηγική πρέπει να περιλαμβάνει τομείς προτεραιότητας για μεταρρυθμίσεις στη Λευκορωσία με σκοπό τη βελτίωση των σχέσεων και την αποτελεσματική συνεργασία εντός του πλαισίου της ΕΠΓ, και πρέπει να βασίζεται στην αρχή των «αναλογικών κερδών»·

23.

αναγνωρίζει θετικά τις διατάξεις που εφαρμόζονται στην υλοποίηση του ΕΜΓ, οι οποίες στηρίζονται σε μια εξατομικευμένη και βασισμένη σε κίνητρα προσέγγιση· θεωρεί ότι εμπνέονται ορθώς από την αρχή των αναλογικών κερδών, η οποία είχε έως τώρα υλοποιηθεί σε περιορισμένο βαθμό· τονίζει ότι η αρχή των «αναλογικών κερδών» συνεπάγεται και την αρχή «λιγότερα για λιγότερα», η οποία πρέπει να εφαρμόζεται δεόντως σε περίπτωση που οι σχετικές χώρες δεν προτίθενται να προβούν στις απαραίτητες μεταρρυθμίσεις· είναι, ωστόσο, της άποψης ότι θα πρέπει να διατηρηθεί η περιφερειακή προοπτική, ιδίως ενισχύοντας τις πολυμερείς επαφές καθώς και τα έργα και τις πλατφόρμες διασυνοριακής συνεργασίας· χαιρετίζει, ως προς τούτο, το γεγονός ότι το 10 % του προϋπολογισμού του ΕΜΓ πρόκειται να κατανεμηθεί, μέσω «πολυεθνικών προγραμμάτων-πλαίσιο» στις χώρες εταίρους που δείχνουν πρόοδο στην εγκαθίδρυση και εδραίωση μιας βαθιάς και βιώσιμης δημοκρατίας και στην εφαρμογή συμφωνημένων μεταρρυθμίσεων που συμβάλλουν στον στόχο αυτό·

24.

σημειώνει με ικανοποίηση ότι τα χρηματοδοτικά κονδύλια του ΕΜΓ για μεμονωμένα εθνικά σχέδια δράσης θα υπόκεινται σε διακύμανση έως 20 %, κάτι που επίσης αφήνει περιθώρια για την εφαρμογή μεγαλύτερης διαφοροποίησης κατά την υλοποίηση του ΕΜΓ·

25.

συστήνει οι προσπάθειες των χωρών εταίρων για προσέγγιση της νομοθεσίας και των προτύπων της ΕΕ να συνοδευτούν από ανάλογη τεχνική βοήθεια εκ μέρους της ΕΕ, προκειμένου να διασφαλιστεί η ομαλή και σταδιακή απορρόφηση όλων των σχετικών μερών του κεκτημένου της ΕΕ και να επιτευχθούν συγκεκριμένα και ορατά οφέλη για τις οικονομίες και τους πληθυσμούς·

26.

τονίζει την ανάγκη να εστιάσει η βοήθεια της ΕΕ και στην αντιμετώπιση των περιφερειακών οικονομικών και κοινωνικών ανισοτήτων εντός των χωρών εταίρων, καθώς τα έργα πολύ συχνά επικεντρώνονται σε μία περιοχή ή στην πρωτεύουσα, ενώ οι άνθρωποι στις πιο απομακρυσμένες περιοχές δεν απολαμβάνουν τα οφέλη αυτών των έργων και παραμένουν σε μεγάλο βαθμό μη εξοικειωμένοι με τα πλεονεκτήματα της διαδικασίας ένταξης στην ΕΕ·

27.

καλεί την ΕΕ και τα κράτη μέλη της να εφαρμόσουν πολιτικές συνεργασίας και υποστήριξης προς τις χώρες εταίρους με συνεκτικό και αποτελεσματικό τρόπο και σε συντονισμό με άλλους διεθνείς και εθνικούς χορηγούς· τα ενθαρρύνει σθεναρά να προγραμματίσουν από κοινού δράσεις και έργα στις χώρες εταίρους· ζητεί ενισχυμένο συντονισμό και συνέργειες μεταξύ έργων που χρηματοδοτούνται από τον ΕΜΓ και άλλων μηχανισμών που χρηματοδοτούνται από την ΕΕ και προγραμμάτων της ΕΕ που είναι ανοικτά στη συμμετοχή ανατολικών χωρών εταίρων, τονίζοντας συγχρόνως ότι οι καθιερωμένες μορφές όπως οι συνεδριάσεις χορηγών/επενδυτών, οι ομάδες εργασίας, η επιτόπου επικοινωνία μεταξύ αντιπροσωπειών της ΕΕ και πρεσβειών των κρατών μελών κ.λπ. δεν πρέπει να παραβλέπουν τους συμφωνηθέντες στόχους πολιτικής·

28.

τονίζει τον σημαντικό ρόλο που διαδραματίζει η κοινωνία των πολιτών στη συμβολή στον πολιτικό διάλογο και τις διαδικασίες δημοκρατικών μεταρρυθμίσεων στις χώρες εταίρους· συστήνει η πολιτική δέσμευση της ΕΕ στην κοινωνία των πολιτών στις χώρες εταίρους να αντικατοπτριστεί σε ολόκληρο τον προγραμματισμό του ΕΜΓ·

29.

καλεί τα κοινοβούλια των χωρών της Ανατολικής Εταιρικής Σχέσης να συμβάλουν στις συζητήσεις και να ενισχύσουν την ευαισθητοποίηση του κοινού σχετικά με τις εν εξελίξει διαδικασίες και τα κύρια επιτεύγματα στο πλαίσιο του νέου Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Γειτονίας για την περίοδο 2014-2020, όσον αφορά τη βελτίωση της προβολής των προγραμμάτων της ΕΕ στις αντίστοιχες χώρες τους·

30.

αναθέτει στους συμπροέδρους της να διαβιβάσουν το παρόν ψήφισμα στον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, στο Συμβούλιο, στην Επιτροπή, στην αντιπρόεδρο της Επιτροπής / Ύπατη Εκπρόσωπο της ΕΕ για θέματα εξωτερικής πολιτικής και πολιτικής ασφαλείας, στον αρμόδιο επίτροπο για την ευρωπαϊκή πολιτική γειτονίας και τις διαπραγματεύσεις για τη διεύρυνση, στην Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Εξωτερικής Δράσης, στις κυβερνήσεις και στα κοινοβούλια των κρατών μελών της ΕΕ και των χωρών εταίρων της Ανατολικής Ευρώπης.

23.9.2015   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 315/7

—

έχοντας υπόψη το ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 23ης Οκτωβρίου 2013, σχετικά με την ευρωπαϊκή πολιτική γειτονίας: προς την ενίσχυση της εταιρικής σχέσης — Θέση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου σχετικά με τις εκθέσεις του 2012,

—

έχοντας υπόψη τα ψηφίσματα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου σχετικά με την αναθεώρηση της ευρωπαϊκής πολιτικής γειτονίας και την ανατολική της διάσταση, καθώς και τα ψηφίσματα σχετικά με τη Δημοκρατία της Αρμενίας, τη Δημοκρατία του Αζερμπαϊτζάν, τη Δημοκρατία της Λευκορωσίας, τη Γεωργία, τη Δημοκρατία της Μολδαβίας και την Ουκρανία,

—

έχοντας υπόψη την κοινή δήλωση της συνόδου κορυφής της Ανατολικής Γειτονίας (Βίλνιους, 28-29 Νοεμβρίου 2013) — Ανατολική Εταιρική Σχέση: οι προοπτικές,

—

έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο με τίτλο «Η ΕΕ και οι γειτονικές της περιοχές: Ανανεωμένη προσέγγιση συνεργασίας στις μεταφορές» [COM(2011) 415] και το σχέδιο μεταφορών της Επιτροπής για τις γειτονικές περιοχές της Ευρωπαϊκής Ένωσης, το οποίο καλύπτει τον αεροπορικό τομέα, τις θαλάσσιες μεταφορές, τις μεταφορές μέσω εσωτερικών πλωτών οδών, τις οδικές και σιδηροδρομικές μεταφορές, καθώς και τις συνδέσεις των υποδομών,

—

έχοντας υπόψη την κοινή δήλωση για το μέλλον της συνεργασίας με την Ανατολική Εταιρική Σχέση στον τομέα των μεταφορών, στην οποία προέβησαν οι υπουργοί Μεταφορών των κρατών μελών της ΕΕ και των χωρών εταίρων της Ανατολικής Εταιρικής Σχέσης, καθώς και εκπρόσωποι της Ευρωπαϊκής Επιτροπής,

—

έχοντας υπόψη τα συμπεράσματα του Συμβουλίου για τη συνεργασία με τις γειτονικές περιοχές της ΕΕ στον τομέα των μεταφορών, που εγκρίθηκαν κατά την 3116η συνεδρίαση του Συμβουλίου Μεταφορών, Τηλεπικοινωνιών και Ενέργειας,

—

έχοντας υπόψη τη λευκή βίβλο της Επιτροπής του 2011 με τίτλο «Χάρτης πορείας για έναν Ενιαίο Ευρωπαϊκό Χώρο Μεταφορών — Για ένα ανταγωνιστικό και ενεργειακά αποδοτικό σύστημα μεταφορών»,

—

έχοντας υπόψη τον κατάλογο των έργων προτεραιότητας στον τομέα των υποδομών στο περιφερειακό μεταφορικό δίκτυο της Ανατολικής Εταιρικής Σχέσης, το οποίο εγκρίθηκε κατά τη συνεδρίαση των υπουργών Μεταφορών της ΕΕ και της Ανατολικής Εταιρικής Σχέσης στις 9 Οκτωβρίου 2013 στο Λουξεμβούργο,

—

έχοντας υπόψη την υπογραφή των συμφωνιών σύνδεσης μεταξύ της ΕΕ και της Ουκρανίας, της Μολδαβίας και της Γεωργίας αντιστοίχως,

—

έχοντας υπόψη την αποτελεσματικότητα της ναυσιπλοΐας και της ποταμοπλοΐας ως συστημάτων διακίνησης αγαθών, σύνδεσης λαών και ανάπτυξης καλύτερης ολοκλήρωσης της αγοράς,

1.

τονίζει το γεγονός ότι οι μεταφορές έχουν ζωτική σημασία για την ευημερία της Ευρώπης, καθώς καθιστούν δυνατή την αποτελεσματική διανομή των αγαθών και την ελεύθερη κυκλοφορία των πολιτών· υπενθυμίζει ότι η ΕΕ αποτελεί μείζονα πολιτικό και οικονομικό εταίρο των χωρών της Ανατολικής Εταιρικής Σχέσης και ότι η ενισχυμένη συνεργασία στον τομέα των μεταφορών θα μπορούσε να ενισχύσει σημαντικά τις χώρες αυτές να καταστούν οικονομικά ισχυρότερες και πολιτικά σταθερότερες· επισημαίνει ότι οι πολίτες και οι επιχειρήσεις της ΕΕ και των γειτονικών περιοχών επωφελούνται άμεσα από τη βελτιωμένη συνεργασία στον τομέα των μεταφορών, η οποία αποβλέπει στη μείωση του χρόνου και των πόρων που αναλώνονται για τη μεταφορά αγαθών, υπηρεσιών και επιβατών και ότι η μεγαλύτερη ολοκλήρωση της αγοράς μπορεί επίσης να βοηθήσει στην εμφάνιση νέων ευκαιριών αγοράς για τις επιχειρήσεις τόσο στην ΕΕ όσο και στις γειτονικές περιοχές·

2.

θεωρεί ότι οι καλύτερες μεταφορικές συνδέσεις μπορούν να επιτευχθούν μέσω της βελτιωμένης υποδομής των μεταφορών και μέσω της μεγαλύτερης ολοκλήρωσης της αγοράς, διασφαλίζοντας ομαλή μετακίνηση για τους επιβάτες και αποτελεσματική και ασφαλή μεταφορά αγαθών, λαμβάνοντας υπόψη την ιδιαίτερη γεωγραφική θέση των χωρών της Ανατολικής Γειτονίας· ευελπιστεί, στο πλαίσιο αυτό, ότι θα καθιερωθεί ένας ορατός δεσμός ανάμεσα στην πολιτική μεταφορών στις χώρες της Ανατολικής Εταιρικής Σχέσης και στη στρατηγική «Ευρώπη 2020»·

3.

υπογραμμίζει ότι η μεγαλύτερη ολοκλήρωση μεταξύ των αγορών μεταφορών της ΕΕ και των ανατολικών της εταίρων εξαρτάται από τη βούληση και την προθυμία της κάθε χώρας στο θέμα αυτό και συναρτάται με την πρόοδο των γειτονικών χωρών στην εφαρμογή προτύπων ισοδύναμων με αυτά που ισχύουν στην ΕΕ σε τομείς όπως η ασφάλεια, η προστασία, το περιβάλλον και τα κοινωνικά ζητήματα· καλεί την ΕΕ να παράσχει κάθε απαραίτητη τεχνική στήριξη και συμβουλή και να μην καταφύγει στον προστατευτισμό·

4.

τονίζει ότι εξακολουθούν να υπάρχουν μεγάλες αποκλίσεις όσον αφορά την υποδομή των μεταφορών ανάμεσα στο ανατολικό και στο δυτικό τμήμα της Ευρώπης, οι οποίες χρειάζεται να αντιμετωπισθούν και ότι η ευρωπαϊκή ήπειρος χρειάζεται μεγαλύτερη ομοιογένεια ως προς τη μεταφορική υποδομή·

5.

υπενθυμίζει ότι η συμφόρηση αποτελεί μείζονα ανησυχία, ιδίως στις οδικές και τις εναέριες μεταφορές· υπογραμμίζει την ανάγκη να αντιμετωπισθούν οι σημαντικές κυκλοφοριακές συμφορήσεις στις ευρωπαϊκές μεταφορές, με στόχο να ικανοποιηθούν οι απαιτήσεις μετακίνησης των πολιτών και οι ανάγκες της οικονομίας για τη μεταφορά αγαθών και υπηρεσιών, προλαμβάνοντας παράλληλα τους περιορισμούς όσον αφορά τους πόρους και το περιβάλλον·

6.

αναγνωρίζει την έγκριση των νέων κατευθυντήριων γραμμών TEN-T, που διαμορφώνουν το βασικό και ολοκληρωμένο δίκτυο της στρατηγικής ευρωπαϊκής υποδομής στο ανατολικό και το δυτικό τμήμα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, διαμορφώνοντας συνεπώς και τον Ενιαίο Ευρωπαϊκό Χώρο Μεταφορών· καλεί την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να εξετάσει τη δυνατότητα σύνδεσης του βασικού δικτύου TEN-T με το μεταφορικό δίκτυο στις χώρες της Ανατολικής Εταιρικής Σχέσης·

7.

καλεί την Επιτροπή να αναλάβει και να δημοσιεύσει, από κοινού με τις κυβερνήσεις των ανατολικών εταίρων, μια κοινή μελέτη αξιολόγησης για τη μεταφορική υποδομή, τους συγκοινωνιακούς κόμβους και τις συνδέσεις αμοιβαίου ενδιαφέροντος, η οποία θα μπορούσε να δημιουργήσει μια ολοκληρωμένη βάση για μελλοντικά κοινά σχέδια·

8.

σημειώνει την αυξημένη πίεση που ασκείται στους δημόσιους πόρους για τη χρηματοδότηση υποδομής· τονίζει ότι χρειάζεται μια νέα προσέγγιση στη χρηματοδότηση και στην τιμολόγηση, επί τη βάσει δημόσιων και ιδιωτικών συμπράξεων, η οποία να επιτρέπει στις τοπικές κοινότητες να συμπράττουν με ενδιαφερόμενους ιδιωτικούς φορείς και κρατικές υπηρεσίες και να κάνουν χρήση διεθνών κεφαλαίων για τη δημιουργία μεταφορικών μέσων που να είναι προς όφελος όλων των εμπλεκόμενων μερών· ζητεί από τα κράτη μέλη της ΕΕ και τις χώρες της Ανατολικής Εταιρικής Σχέσης να ανταλλάσσουν βέλτιστες πρακτικές και να εντείνουν τη συνεργασία στον συγκεκριμένο τομέα·

9.

αναγνωρίζει πόσο σημαντική είναι η περαιτέρω βελτίωση του επενδυτικού περιβάλλοντος στις χώρες της Ανατολικής Εταιρικής Σχέσης, προκειμένου να γίνει προσέλκυση επενδύσεων από τα κράτη μέλη της ΕΕ στους τομείς των οδικών, σιδηροδρομικών, θαλάσσιων και εναέριων μεταφορών, οι οποίες θα στηρίξουν την ανάπτυξη της αντίστοιχης υποδομής, την ολοκλήρωση των χωρών της Ανατολικής Εταιρικής Σχέσης και των κρατών μελών της ΕΕ, την υιοθέτηση των προτύπων της ΕΕ και την ανάπτυξη ικανοτήτων στις χώρες της Ανατολικής Εταιρικής Σχέσης·

10.

καλεί την Επιτροπή και τις κυβερνήσεις των ανατολικών εταίρων να συμπεριλάβουν στις μελλοντικές εμπορικές συμφωνίες την αρχή της ευκολίας μεταφοράς·

11.

υπογραμμίζει ότι οι μεταρρυθμίσεις του τομέα των μεταφορών στις χώρες της Ανατολικής Εταιρικής Σχέσης θα πρέπει να διασφαλίζουν τη στενότερη προσέγγιση προς τα πρότυπα μεταφορών της ΕΕ· θεωρεί ότι οι διαπραγματεύσεις επί συμφωνιών αεροπορικών υπηρεσιών μεταξύ της ΕΕ και των χωρών της Ανατολικής Εταιρικής Σχέσης θα πρέπει να ολοκληρωθούν με τις χώρες με τις οποίες έχουν ξεκινήσει, και, στο πλαίσιο αυτό, ευελπιστεί για μια σύντομη έναρξη παρόμοιων διαπραγματεύσεων με τις υπόλοιπες χώρες της Ανατολικής Εταιρικής Σχέσης· πιστεύει ότι η θαλάσσια προστασία και η ασφάλεια θα πρέπει να βελτιωθούν μέσω μεταρρυθμίσεων στον τομέα της πολιτικής, ότι οι σημαίες θα πρέπει να βελτιωθούν σύμφωνα με το μνημόνιο των Παρισίων για τον έλεγχο του κράτους του λιμένα και ότι οι χώρες εταίροι θα πρέπει να είναι σε θέση να επιδείξουν βελτιωμένες επιδόσεις στον τομέα της οδικής ασφάλειας και λαμβάνουν συγκεκριμένα μέτρα για τη βελτίωση της σιδηροδρομικής διαλειτουργικότητας με την ΕΕ· θεωρεί ότι οι μεταφορικές συνδέσεις με την ΕΕ θα πρέπει να βελτιωθούν μέσω του καλύτερου σχεδιασμού των δικτύων και των εργασιών για τα έργα προτεραιότητας στον τομέα των υποδομών, ο οποίος να βοηθά στη σύνδεση των χωρών εταίρων με το Διευρωπαϊκό Δίκτυο Μεταφορών· ενθαρρύνει τις χώρες εταίρους να αποκαταστήσουν τους υπάρχοντες δρόμους και να κατασκευάσουν νέους·

12.

σημειώνει την ύπαρξη στενότερων συνόρων εντός της επικράτειας της Ανατολικής Εταιρικής Σχέσης, καθώς και τις δυσκολίες επικοινωνίας για τις χώρες που δεν έχουν άμεση πρόσβαση στις θάλασσες, και καλεί, στο πλαίσιο αυτό, την ΕΕ να συμβάλει σε πιο ανοικτές και προσβάσιμες επικοινωνιακές οδούς μέσω της εφαρμογής απτών σχεδίων·

13.

τονίζει ότι ο Ενιαίος Ευρωπαϊκός Ουρανός, ο οποίος βρίσκεται στη φάση της υλοποίησης, θα πρέπει επίσης να επεκταθεί προκειμένου να συμπεριλάβει τους γείτονες της ΕΕ —με ελάχιστη προϋπόθεση για κάτι τέτοιο την αναγνώριση του δικαίου της ΕΕ και της αρχής του «καθορισμού από την ΕΕ»· επισημαίνει ότι ο Ενιαίος Ευρωπαϊκός Ουρανός αποσκοπεί στη βελτίωση της ασφάλειας και στη μείωση των καθυστερήσεων, του κόστους και των εκπομπών και ότι, στο πλαίσιο της κατά στάδια προσέγγισης όσον αφορά την εγκαθίδρυση ενός Ενιαίου Ευρωπαϊκού Ουρανού, οι γειτονικές χώρες της ΕΕ είναι πρόθυμες να διαμορφώσουν ή να αναδεχθούν λειτουργικά τμήματα εναέριου χώρου (FABs) με τα κράτη μέλη της ΕΕ· καλεί τις χώρες της Ανατολικής Εταιρικής Σχέσης να συμβάλουν στην εύρυθμη λειτουργία των εναέριων επικοινωνιών τόσο μεταξύ της ΕΕ και των χωρών της Ανατολικής Εταιρικής Σχέσης όσο και εντός της επικράτειας της Ανατολικής Εταιρικής Σχέσης·

14.

υπενθυμίζει ότι οι οδικές μεταφορές διαδραματίζουν βασικό ρόλο στις εμπορικές ροές με τις χώρες της Ανατολικής Εταιρικής Σχέσης με τις οποίες η ΕΕ μοιράζεται κοινά σύνορα· επισημαίνει, ωστόσο, ότι οι βραδείες διοικητικές διαδικασίες στις συνοριακές διαβάσεις παραμένουν εμπόδιο στην αποτελεσματική ροή των αγαθών μεταξύ της ΕΕ και των γειτόνων της προς ανατολάς, και ότι, κατά μέσο όρο, το 40 % του συνολικού χρόνου μεταφοράς χάνεται στα σύνορα λόγω αποκλίσεων στις διοικητικές διαδικασίες· τονίζει, συνεπώς, ότι η διευκόλυνση των διαδικασιών διέλευσης των συνόρων έχει ιδιαίτερη σημασία για την τόνωση του εμπορίου καθώς εξοικονομεί χρόνο και κόστος και ότι η ανταλλαγή εμπειριών σχετικά με επιτυχείς μεταρρυθμίσεις σε αυτό τον τομέα θα ήταν επωφελής για τις χώρες της Ανατολικής Εταιρικής Σχέσης·

15.

εφιστά την προσοχή στο γεγονός ότι η θνησιμότητα λόγω τραυματισμών κατά την οδική κυκλοφορία είναι σημαντικά υψηλότερη σε πολλές χώρες της Ανατολικής Εταιρικής Σχέσης και μεσοσταθμικά στην ΕΕ και ότι, κατά συνέπεια, το χαμηλό επίπεδο οδικής ασφάλειας στις χώρες της Ανατολικής Εταιρικής Σχέσης είναι ένα ζήτημα που αφορά άμεσα την ΕΕ· τονίζει ότι η βελτίωση της οδικής ασφάλειας μέσω της κατάρτισης, η ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών, η συνειδητοποίηση και η προώθηση ασφαλέστερων οδικών υποδομών, συμπεριλαμβανομένης της ασφαλούς στάθμευσης, αποτελεί προτεραιότητα για τη συνεργασία και την οικονομική στήριξη της ΕΕ προς τις γειτονικές χώρες· ενθαρρύνει την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να διερευνήσει τη δυνατότητα να επεκταθούν προς τις χώρες της Ανατολικής Εταιρικής Σχέσης οι κοινές ενωσιακές υπηρεσίες έξυπνων συστημάτων μεταφοράς·

16.

σημειώνει με ικανοποίηση ότι διάφορες χώρες της Ανατολικής Εταιρικής Σχέσης έχουν εκφράσει ενδιαφέρον για αυξημένη πρόσβαση στην αγορά οδικών μεταφορών με την ΕΕ και θεωρεί ότι η ΕΕ θα πρέπει να ασκήσει την εξωτερική της αρμοδιότητα στον συγκεκριμένο τομέα με στόχο την περαιτέρω ολοκλήρωση της αγοράς με τις χώρες αυτές· καλεί, στο πλαίσιο αυτό, την Επιτροπή να παρακολουθεί εκ του σύνεγγυς τις χώρες εταίρους, προκειμένου να εξακριβώσει ότι εκτελούν και εφαρμόζουν τα σχετικά πρότυπα στους τομείς της προστασίας και της ασφάλειας, καθώς και τα περιβαλλοντικά και κοινωνικά πρότυπα, και να διασφαλίσει ότι τα κράτη μέλη δεν καταφεύγουν σε μέτρα προστατευτισμού· θεωρεί ότι ο κύριος στόχος μιας τέτοιας πρωτοβουλίας θα πρέπει να είναι η σταδιακή εξάλειψη των ποσοτικών περιορισμών σε αντάλλαγμα για την εφαρμογή προτύπων που εγγυώνται την ποιότητα των υπηρεσιών οδικών μεταφορών μεταξύ της ΕΕ και των χωρών της Ανατολικής Εταιρικής Σχέσης, μια ιδέα που δεν περιλαμβάνεται στα τρέχοντα διμερή καθεστώτα·

17.

τονίζει ότι η ύπαρξη ανοικτών, δίκαιων, μη γενεσιουργών διακρίσεων, διαφανών και αποτελεσματικών συστημάτων συστημάτων χρέωσης για τη χρήση σιδηροδρομικής υποδομής στους διαδρόμους μεταξύ της ΕΕ, των ανατολικών γειτόνων της, της Μέσης Ανατολής και της Ασίας είναι αναγκαία για την πλήρη αξιοποίηση του δυναμικού των σιδηροδρομικών εμπορευματικών μεταφορών (συμπεριλαμβανομένης της αποκατάστασης των υπαρχουσών σιδηροδρομικών οδών και της κατασκευής νέων και πιο αποτελεσματικών)· ενθαρρύνει την περιφερειακή συνεργασία στο θέμα αυτό και σημειώνει με κατάπληξη ότι στους φυσικούς φραγμούς στην ανάπτυξη του εμπορίου και των εμπορευματικών μεταφορών περιλαμβάνονται και η έλλειψη διαλειτουργικών σιδηροδρομικών συστημάτων, η ανεπαρκής τεχνολογία και η άσχημη κατάσταση του τροχαίου υλικού· επισημαίνει ότι η αποτελεσματικότητα των επιβατικών σιδηροδρομικών μεταφορών μπορεί να αυξηθεί με την καλύτερη συνεργασία στις συνοριακές διαβάσεις, χωρίς να απαιτούνται σημαντικές επενδύσεις σε υποδομή·

18.

ενθαρρύνει την προώθηση οχημάτων χαμηλών εκπομπών άνθρακα και υποδομής εναλλακτικών καυσίμων, προκειμένου να μειωθεί η κατανάλωση ορυκτών καυσίμων και, συνεπώς, ο αντίκτυπος των μεταφορών στο περιβάλλον·

19.

τονίζει ότι θα πρέπει να συνεχισθούν οι μεταρρυθμίσεις οι οποίες επιδιώκουν την προσέγγιση του σιδηροδρομικού τομέα των χωρών της Ανατολικής Εταιρικής Σχέσης με τα πρότυπα της ΕΕ (προστασία, ασφάλεια, περιβαλλοντικά, κοινωνικά και διαλειτουργικότητα), καθώς κάτι τέτοιο δεν θα ωφελούσε μόνο τις επιβατικές και εμπορευματικές μεταφορές αλλά και θα προσέλκυε περισσότερες επενδύσεις στον σιδηροδρομικό τομέα· επισημαίνει ότι η υψηλή ζήτηση για εκσυγχρονισμό του τροχαίου υλικού στις γειτονικές χώρες δημιουργεί νέες ευκαιρίες στην αγορά για τις εταιρείες της ΕΕ· τονίζει ότι οι προαναφερθείσες μεταρρυθμίσεις είναι επίσης προϋπόθεση για ένα άνοιγμα της αγοράς στο μέλλον·

20.

ζητεί από την ΕΕ να βοηθήσει στην επίτευξη της συμμόρφωσης, μέσω της ανταλλαγής πληροφοριών για την ανάπτυξη εθνικών προγραμμάτων ασφαλείας για την πολιτική αεροπορία και μέσω της ανταλλαγής βέλτιστων πρακτικών στην εφαρμογή και τον έλεγχο ποιότητας των μέτρων ασφάλειας της αεροπορίας· τονίζει ότι τα εθνικά πρότυπα ασφάλειας της αεροπορίας που έχει θεσπίσει ο Διεθνής Οργανισμός Πολιτικής Αεροπορίας (ICAO) πρέπει να εφαρμόζονται πλήρως και επισημαίνει ότι η ρυθμιστική σύγκλιση στην περιοχή, υπεράνω και πέραν των διεθνών προτύπων, θα μπορούσε να διευκολυνθεί με τη βελτίωση της γνώσης και της εφαρμογής των διατάξεων της ευρωπαϊκής διάσκεψης πολιτικής αεροπορίας (ECAC) για την ασφάλεια της αεροπορίας και των αρχών που ορίζονται στο πρωτογενές δίκαιο της ΕΕ·

21.

επισημαίνει ότι οι χώρες της Ανατολικής Εταιρικής Σχέσης θα πρέπει επίσης να είναι οι μελλοντικοί δικαιούχοι στο πλαίσιο του προγράμματος για τη διαχείριση της εναέριας κυκλοφορίας στον Ενιαίο Ευρωπαϊκό Ουρανό (SESAR), που αποβλέπει στον εκσυγχρονισμό της υποδομής ελέγχου της εναέριας κυκλοφορίας στην Ευρώπη και ότι θα ήταν εξαιρετικά επιδοκιμαστέα η μεγαλύτερη βοήθεια από την ΕΕ προς τις χώρες της Ανατολικής Εταιρικής Σχέσης που επιδιώκουν τον εκσυγχρονισμό των συστημάτων τους για τη διαχείριση της εναέριας κυκλοφορίας·

22.

στηρίζει την περαιτέρω ρυθμιστική προσέγγιση και επίτευξη συμμόρφωσης σε όλους τους τομείς μεταφορών, τη θεσμική ανάπτυξη των κρατικών υπηρεσιών που είναι αρμόδιες για την ανάπτυξη των οδικών, σιδηροδρομικών, θαλάσσιων και εναέριων μεταφορών στις χώρες της Ανατολικής Εταιρικής Σχέσης και την υιοθέτηση των συνακόλουθων προτύπων, μέσω της ανταλλαγής βέλτιστων πρακτικών της ΕΕ, τεχνικής βοήθειας, καθώς και της διοργάνωσης εκπαιδευτικών επισκέψεων, σεμιναρίων και φόρουμ·

23.

στηρίζει την εφαρμογή των σχεδίων υποδομών στις μεταφορές σε όλο το μεταφορικό δίκτυο της Ανατολικής Εταιρικής Σχέσης μέσω υπαρχόντων προγραμμάτων και μηχανισμών της ΕΕ που βελτιώνουν τις συνδέσεις με το κεντρικό δίκτυο TEN-T, καθώς και την ολοκλήρωση εν εξελίξει σχεδίων που συνδέουν τις χώρες της Ανατολικής Εταιρικής Σχέσης με τα μεταφορικά δίκτυα της ΕΕ·

24.

θεωρεί απαραίτητο όπως η Ουκρανία, η Μολδαβία και η Γεωργία, ως συμβαλλόμενα μέρη συμφωνιών σύνδεσης, λάβουν επαρκή στήριξη από την ΕΕ για την ανάπτυξη των οδικών, σιδηροδρομικών, εναέριων και θαλάσσιων μεταφορών τους·

25.

υπογραμμίζει ότι οι θαλάσσιες μεταφορές και οι πλωτές οδοί αποτελούν θεμελιώδες στοιχείο για την ανάπτυξη του εμπορίου, για τη διευκόλυνση της μετακίνησης επιβατών και για μια καλύτερη διασύνδεση μεταξύ συστημάτων μεταφορών, αφού ληφθούν υπόψη τα ιδιαίτερα γεωγραφικά χαρακτηριστικά των χωρών της Ανατολικής Εταιρικής Σχέσης·

26.

αναθέτει στους συμπροέδρους της να διαβιβάσουν το παρόν ψήφισμα στον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, στο Συμβούλιο, στην Επιτροπή, στην αντιπρόεδρο της Επιτροπής / Ύπατη Εκπρόσωπο της Ένωσης για θέματα εξωτερικής πολιτικής και πολιτικής ασφαλείας, στην Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Εξωτερικής Δράσης και στις κυβερνήσεις και τα κοινοβούλια των κρατών μελών της ΕΕ και των χωρών της Ανατολικής Εταιρικής Σχέσης.

23.9.2015   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 315/11

—

έχοντας υπόψη την καταστατική πράξη της Κοινοβουλευτικής Συνέλευσης Euronest της 3ης Μαΐου 2011,

—

έχοντας υπόψη την κοινή δήλωση της διάσκεψης κορυφής για την Ανατολική Εταιρική Σχέση, που πραγματοποιήθηκε στο Βίλνιους στις 28 και 29 Νοεμβρίου 2013,

—

έχοντας υπόψη τα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της 24ης Οκτωβρίου 2014 σχετικά με το πλαίσιο πολιτικής για το κλίμα και την ενέργεια για το 2030,

—

έχοντας υπόψη τις αποφάσεις της διάσκεψης των Ηνωμένων Εθνών για την κλιματική αλλαγή που πραγματοποιήθηκε στη Βαρσοβία από τις 11 έως τις 22 Νοεμβρίου 2013,

—

έχοντας υπόψη το ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 5ης Φεβρουαρίου 2014 με τίτλο «Πλαίσιο για τις πολιτικές που αφορούν το κλίμα και την ενέργεια με χρονικό ορίζοντα το έτος 2030» (2),

—

έχοντας υπόψη το ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 21ης Μαΐου 2013 σχετικά με τις σημερινές προκλήσεις και ευκαιρίες όσον αφορά τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας στην ευρωπαϊκή εσωτερική αγορά ενέργειας (3),

—

έχοντας υπόψη το ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 14ης Μαρτίου 2013 σχετικά με τον Ενεργειακό Χάρτη Πορείας για το 2050, ένα μέλλον με ενέργεια (4),

—

έχοντας υπόψη το ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 12ης Ιουνίου 2012 σχετικά με την ενεργό συνεργασία με τους εταίρους πέρα από τα σύνορά μας στον τομέα της ενεργειακής πολιτικής: μια στρατηγική προσέγγιση για έναν ασφαλή, αειφόρο και ανταγωνιστικό ενεργειακό εφοδιασμό (5),

—

έχοντας υπόψη το ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 26ης Νοεμβρίου 2014 σχετικά με τη διάσκεψη των ΗΕ για την κλιματική αλλαγή στη Λίμα, στο οποίο ζητούσε να τεθεί δεσμευτικός στόχος ενεργειακής απόδοσης στο 40 % κατ’ αναλογία με τη συνολική αποδοτικότητα που μπορεί να προκύψει από τη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης όσον αφορά το κόστος (6),

—

έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής της 23ης Ιουλίου 2014 με θέμα «Η ενεργειακή απόδοση και η συμβολή της στην ενεργειακή ασφάλεια και το πλαίσιο του 2030 για τις πολιτικές που αφορούν το κλίμα και την ενέργεια» [COM(2014) 520],

—

έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής της 22ας Ιανουαρίου 2014 με θέμα «Πλαίσιο πολιτικής για το κλίμα και την ενέργεια κατά την περίοδο από το 2020 έως το 2030» [COM(2014) 15],

—

έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής της 8ης Μαρτίου 2011 με θέμα «Χάρτης πορείας για τη μετάβαση σε μια ανταγωνιστική οικονομία χαμηλών επιπέδων ανθρακούχων εκπομπών το 2050» [COM(2011) 112],

—

έχοντας υπόψη την οδηγία 2012/27/ΕΕ για την ενεργειακή απόδοση,

—

έχοντας υπόψη την οδηγία 2009/28/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 23ης Απριλίου 2009, σχετικά με την προώθηση της χρήσης ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές και την τροποποίηση και τη συνακόλουθη κατάργηση των οδηγιών 2001/77/ΕΚ και 2003/30/ΕΚ,

—

έχοντας υπόψη τα εθνικά έγγραφα στρατηγικής για τον τομέα της ενέργειας του Αζερμπαϊτζάν, της Αρμενίας, της Γεωργίας, της Λευκορωσίας, της Μολδαβίας και της Ουκρανίας για τις περιόδους έως το 2020 και το 2030,

—

έχοντας υπόψη τους βασικούς στόχους και το πρόγραμμα εργασίας 2014-2017 της Ανατολικής Εταιρικής Σχέσης: Πλατφόρμα 3 — Ενεργειακή ασφάλεια,

—

έχοντας υπόψη τη σύναψη της εταιρικής σχέσης Ανατολικής Ευρώπης για την ενεργειακή απόδοση και το περιβάλλον (E5P) το 2009,

—

έχοντας υπόψη την ετήσια έκθεση του 2013 σχετικά με τις δραστηριότητες της Ενεργειακής Κοινότητας που υποβάλλεται στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και τα εθνικά κοινοβούλια καθώς και την ετήσια έκθεση της 24ης Σεπτεμβρίου 2014 σχετικά με τις δραστηριότητες της Ενεργειακής Κοινότητας το 2014,

A.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η ζήτηση ενέργειας αυξάνεται συνεχώς, με ρυθμό ανάλογο προς αυτόν του πληθυσμού, της ανθρώπινης δραστηριότητας και των τεχνολογικών εξελίξεων, γεγονός που έχει ως αποτέλεσμα την εντατικοποίηση του παγκόσμιου ανταγωνισμού για ορυκτά καύσιμα και συνεπώς θέτει σε κίνδυνο τον ενεργειακό εφοδιασμό των φτωχότερων οικονομιών·

Β.

λαμβάνοντας υπόψη ότι έχουν ανακύψει ανησυχίες για την κλιματική αλλαγή, την αυξανόμενη ζήτηση ενέργειας και την αβεβαιότητα των αγορών πετρελαίου και φυσικού αερίου, προκαλώντας τον προβληματισμό τόσο των χωρών παραγωγών όσο και των χωρών καταναλωτών ως προς τη διαμόρφωση αμοιβαία επωφελών στρατηγικών για τη μετατροπή των ενεργειακών τομέων σε τομείς χαμηλών εκπομπών, την επίτευξη νέων ισορροπιών μεταξύ των διαφόρων πηγών ενέργειας, τη διασφάλιση αξιόπιστου και ασφαλούς εφοδιασμού και τον περιορισμό της κατανάλωσης ενέργειας·

Γ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η κατανάλωση ενέργειας αναμένεται να αυξηθεί στην περιοχή της Ανατολικής Ευρώπης με ταχύτερο ρυθμό από τον μέσο όρο της ΕΕ, εν μέρει ως αποτέλεσμα της γενικής τάσης που συνοδεύει την οικονομική και κοινωνική ανάπτυξη της περιοχής· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι χώρες εταίροι της Ανατολικής Ευρώπης είναι σήμερα τρεις φορές πιο ενεργοβόρες από το μέσο κράτος μέλος της ΕΕ και το αναξιοποίητο δυναμικό τους στον τομέα της ενεργειακής απόδοσης συνεχίζει να είναι τεράστιο·

Δ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι είναι, συνεπώς, προς το οικονομικό, κοινωνικό και περιβαλλοντικό συμφέρον τόσο της ΕΕ όσο και των χωρών εταίρων της Ανατολικής Ευρώπης η μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα που προκαλούνται από τη χρήση ορυκτών καυσίμων, η ανάπτυξη εναλλακτικών και οικονομικά αποδοτικών πηγών ενέργειας και η αύξηση της ενεργειακής απόδοσης·

Ε.

λαμβάνοντας υπόψη ότι ο περιφερειακός διάλογος για την ενεργειακή πολιτική στο πλαίσιο της Ανατολικής Εταιρικής Σχέσης έχει εντατικοποιηθεί τα τελευταία χρόνια, καλύπτοντας τη σύγκλιση των ενεργειακών αγορών, τη διαφοροποίηση του εφοδιασμού και της διαμετακόμισης ενέργειας, την ανάπτυξη βιώσιμων πηγών ενέργειας και τις υποδομές κοινού και περιφερειακού ενδιαφέροντος·

ΣΤ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η διάσκεψη των Ηνωμένων Εθνών για την κλιματική αλλαγή που πραγματοποιήθηκε στη Βαρσοβία τον Νοέμβριο του 2013 αποτέλεσε σημαντικό βήμα προόδου στην κατεύθυνση της επίτευξης μιας νέας συμφωνίας για την κλιματική αλλαγή το 2015, η οποία θα βασίζεται ιδίως στη χάραξη πολιτικών και μέτρων για τη μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα από τα συστήματα ενέργειας·

Ζ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η εφαρμογή μέτρων εξοικονόμησης ενέργειας και ενεργειακής απόδοσης, σε συνδυασμό με την αυξημένη χρήση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, θα συμβάλει επίσης στη μείωση πολλαπλών μορφών ενεργειακής εξάρτησης, συμπεριλαμβανομένων της οικονομικής και τεχνολογικής εξάρτησης ή της εξάρτησης από τα καύσιμα στους τομείς της πυρηνικής ενέργειας και των ορυκτών καυσίμων, της απόκτησης και κατοχής στρατηγικών ενεργειακών υποδομών και των επενδύσεων σε ενεργειακά έργα από αναξιόπιστους τρίτους στην ΕΕ και τις χώρες εταίρους της Ανατολικής Ευρώπης·

Η.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η αύξηση του μεριδίου των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας μπορεί να οδηγήσει σε σημαντική εξοικονόμηση δαπανών, όπως διαπιστώθηκε στις εξωτερικές δαπάνες της ΕΕ για την ενέργεια τα τελευταία χρόνια (ελάφρυνση 30 δισεκατ. ευρώ το 2012)·

Θ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η υποβαθμισμένη κατάσταση του τομέα κατασκευής κατοικιών και των υποδομών μεταφοράς και διανομής ενέργειας που αποτελούν κατάλοιπα του παρελθόντος θέτει σοβαρές προκλήσεις στον τομέα της ενεργειακής απόδοσης και της εξοικονόμησης ενέργειας σε πολλές χώρες εταίρους της ΕΕ και της Ανατολικής Ευρώπης·

Ι.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η ΕΕ ενέκρινε πλαίσιο για τις πολιτικές που αφορούν το κλίμα και την ενέργεια με χρονικό ορίζοντα το έτος 2030, το οποίο καθορίζει μια σειρά στόχων και συγκεκριμένα τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου κατά 40 % σε σχέση με τα επίπεδα του 1990, την αύξηση του μεριδίου των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας που χρησιμοποιούνται στην ΕΕ σε 27 % και τη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης κατά τουλάχιστον 27 % σε σχέση με τις προβλέψεις για το 2030·

ΙΑ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η πλήρης εφαρμογή της τρέχουσας καθώς και της δεύτερης δέσμης μέτρων για το κλίμα και την ενέργεια και της μεταγενέστερης νομοθεσίας της ΕΕ στον τομέα της ενεργειακής απόδοσης αποτελεί αρμοδιότητα όλων των κρατών μελών της ΕΕ, και το ίδιο ισχύει και για τις χώρες εταίρους της Ανατολικής Ευρώπης όσον αφορά τη μεταφορά της νομοθεσίας στο εθνικό τους δίκαιο· λαμβάνοντας υπόψη ότι η μη ορθή και έγκαιρη μεταφορά μπορεί να θέσει σε κίνδυνο την ασφάλεια των μεμονωμένων κρατών μελών της ΕΕ ή της ΕΕ και των χωρών εταίρων της Ανατολικής Ευρώπης στο σύνολό τους·

ΙΒ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι το 2009 η ΕΕ ενέκρινε οδηγία για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας με την οποία θέσπιζε υποχρεωτικούς εθνικούς στόχους που θα πρέπει να επιτευχθούν μέσω της προώθησης της χρήσης ανανεώσιμων πηγών ενέργειας· λαμβάνοντας υπόψη ότι το 2012 ενέκρινε επίσης οδηγία για την ενεργειακή απόδοση βάσει της οποίας τα κράτη μέλη πρέπει να εφαρμόσουν δεσμευτικά μέτρα για την εξοικονόμηση ενέργειας, και ιδίως την υποχρέωση ετήσιας ανακαίνισης του 3 % των κρατικών κτιρίων ενώ οι εταιρείες ενέργειας πρέπει να μειώσουν την κατανάλωση ενέργειας σε επίπεδο πελάτη·

ΙΓ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι οι χώρες εταίροι της Ανατολικής Ευρώπης έχουν δεσμευτεί να εγκρίνουν και να θέσουν σε εφαρμογή πλαίσια πολιτικής και νομικά πλαίσια για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και την ενεργειακή απόδοση, μεταξύ άλλων μέσω των συμβατικών σχέσεων ορισμένων εξ αυτών που υφίστανται στο πλαίσιο της Συνθήκης για την Ενεργειακή Κοινότητα· λαμβάνοντας, ωστόσο, υπόψη ότι οι προσπάθειές τους δυσχεραίνονται λόγω της ανεπαρκούς παρακολούθησης και τεχνικής ικανότητας καθώς και λόγω της έλλειψης επενδύσεων και μέσων για την εφαρμογή τους·

ΙΔ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι το 2013 η Αρμενία, η Γεωργία και η Μολδαβία προσχώρησαν στην εταιρική σχέση Ανατολικής Ευρώπης για την ενεργειακή απόδοση και το περιβάλλον (E5P), η οποία αρχικά συνήφθη με την Ουκρανία και η οποία αποσκοπεί στην προώθηση της ενεργειακής απόδοσης και των περιβαλλοντικών επενδύσεων στις χώρες της Ανατολικής Εταιρικής Σχέσης·

ΙΕ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι, παρόλο που η παγκόσμια οικονομική κρίση επηρέασε αρνητικά τις επενδύσεις στην εξοικονόμηση ενέργειας και τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, οι διεθνείς χρηματοπιστωτικοί οργανισμοί εξακολουθούν να διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο μέσω της μόχλευσης εθνικών πιστώσεων και δανείων που επενδύονται στη βιώσιμη χρήση της ενέργειας και στην ανάπτυξη των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας·

ΙΣΤ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η ΕΕ και οι χώρες εταίροι της Ανατολικής Ευρώπης πρέπει να λάβουν υπόψη τη συνολική ανταγωνιστικότητα των οικονομιών τους και των ενεργειακών τομέων τους κατά τη χάραξη των κατάλληλων πολιτικών για την επιβολή υποχρεώσεων ενεργειακής απόδοσης στους βιομηχανικούς τομείς, την ανάπτυξη των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και την ενσωμάτωσή τους στα εθνικά ενεργειακά μείγματα·

ΙΖ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η Ουκρανία και η Μολδαβία προσχώρησαν στην Ενεργειακή Κοινότητα το 2011 και συνεπώς υποχρεώθηκαν να μεταφέρουν στο εθνικό τους δίκαιο, μεταξύ άλλων, την οδηγία για την ενεργειακή απόδοση των κτιρίων (έως την 30ή Σεπτεμβρίου 2012), την οδηγία για την ενεργειακή σήμανση (έως το τέλος του 2011), την οδηγία για τις ενεργειακές υπηρεσίες (έως το τέλος του 2011) και την οδηγία για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας (έως το τέλος του 2013)· λαμβάνοντας υπόψη ότι η Γεωργία βρίσκεται σε στάδιο διαπραγματεύσεων προκειμένου να καταστεί πλήρες μέλος της Ενεργειακής Κοινότητας το 2015·

1.

συμμερίζεται την άποψη των συμμετεχόντων στη διάσκεψη κορυφής για την Ανατολική Εταιρική Σχέση που πραγματοποιήθηκε στο Βίλνιους σχετικά με τη στρατηγική σημασία και την ανάγκη στενότερης συνεργασίας στους τομείς του περιβάλλοντος και της κλιματικής αλλαγής ως προτεραιότητες για δράση· χαιρετίζει τη δέσμευση των συμμετεχόντων στη διάσκεψη κορυφής για τη διαμόρφωση νέας παγκόσμιας συμφωνίας για το κλίμα προς έγκριση στη διάσκεψη των Ηνωμένων Εθνών για την κλιματική αλλαγή που θα διεξαχθεί το 2015 στο Παρίσι· τονίζει ότι η ενίσχυση της διμερούς και της πολυμερούς συνεργασίας στο πλαίσιο της Ανατολικής Εταιρικής Σχέσης στον τομέα της ενέργειας είναι προς το κοινό συμφέρον, προκειμένου να επιτευχθούν οι στόχοι της πολιτικής για το κλίμα·

2.

χαιρετίζει την πρόοδο που επετεύχθη στη διάσκεψη κορυφής του Βίλνιους και καλεί τους συμμετέχοντες στη διάσκεψη κορυφής που θα διεξαχθεί στη Ρίγα το 2015 να λάβουν περαιτέρω θετικά μέτρα ενεργειακής συνεργασίας στο πλαίσιο της Ανατολικής Εταιρικής Σχέσης· εκφράζει τη λύπη του για το γεγονός ότι σε, ορισμένες περιπτώσεις, το διμερές εμπόριο ενέργειας χρησιμοποιήθηκε ως μέσο πολιτικής πίεσης από τη Ρωσική Ομοσπονδία· υπογραμμίζει ότι απαιτείται περαιτέρω ανάπτυξη της συνεργασίας μεταξύ της ΕΕ και των εταίρων της προκειμένου να ενταθεί η αμοιβαία ενεργειακή ασφάλεια και να ενισχυθεί η ανεξαρτησία τους και η αντοχή τους στην εξωτερική πίεση·

3.

τονίζει ότι είναι σημαντικό να δοθεί υψηλή πολιτική προτεραιότητα στην επίτευξη προόδου όσον αφορά την ανάπτυξη των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και της ενεργειακής απόδοσης προκειμένου να επιτευχθεί η μετάβαση σε ενεργειακά συστήματα χαμηλών εκπομπών, να μετριαστούν οι κίνδυνοι που θέτει η κλιματική αλλαγή και να προαχθεί η ασφαλής, βιώσιμη και προσιτή ενέργεια προς όφελος των οικονομιών και των πολιτών μας·

4.

υπογραμμίζει ότι οι υφιστάμενες απαρχαιωμένες υποδομές, οι «ελλείποντες κρίκοι» και η αύξηση του μεριδίου ανανεώσιμων πηγών στην παραγωγή και την κατανάλωση ενέργειας καταδεικνύουν την ανάγκη επενδύσεων μεγάλης κλίμακας για την ανάπτυξη κατάλληλων υποδομών μεταφοράς και αποθήκευσης ενέργειας· καλεί την ΕΕ και τις χώρες εταίρους της Ανατολικής Ευρώπης να ενισχύσουν την περιφερειακή συνεργασία και να ενθαρρύνουν τον εκσυγχρονισμό των ενεργειακών δικτύων, μέσω ιδίως της ανάπτυξης και της προώθησης «έξυπνων δικτύων» και της κατασκευής νέων υποδομών διασύνδεσης και διασυνοριακών υποδομών· υπογραμμίζει ότι οι εν λόγω επενδύσεις πρέπει να συνοδεύονται από μέτρα για την αλλαγή των συμπεριφορών, την εξοικονόμηση ενέργειας και την ισχυρή στήριξη των καταναλωτών, δίνοντας έμφαση στα οφέλη της μετάβασης από τα ορυκτά καύσιμα στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, ιδίως στον τομέα της θέρμανσης· υπογραμμίζει επίσης τη σημασία της ανάπτυξης ενός κεντρικού δικτύου ίντερνετ προκειμένου να ενισχυθεί η λειτουργία των έξυπνων δικτύων και να κατοχυρωθεί η ασφάλεια των υποδομών ζωτικής σημασίας στον κυβερνοχώρο·

5.

επισημαίνει ότι ορισμένες ανανεώσιμες πηγές ενέργειας είναι διαλείπουσες και θεωρεί, στο πλαίσιο αυτό, ότι όσο πιο εκτεταμένα είναι τα δίκτυα ηλεκτρικής ενέργειας τόσο περισσότερο μπορούν να αξιοποιηθούν γεωγραφικά απομακρυσμένες πηγές ενέργειας και συνεπώς μπορεί να επιτευχθεί ισορροπία όσον αφορά την παραγωγή ή την έλλειψη εγκαταστάσεων ανανεώσιμων πηγών ενέργειας·

6.

τονίζει τον ρόλο της ενεργειακής απόδοσης των κτιρίων και τη σημασία της ανακαίνισης των κτιρίων χαμηλής ενεργειακής απόδοσης σε συνεργασία με την ΕΕ προκειμένου να μεγιστοποιηθεί η ενεργειακή απόδοσή τους·

7.

θεωρεί ότι η ανάπτυξη των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας πρέπει να συμβαδίζει με την ενίσχυση των ικανοτήτων αποθήκευσης και της ικανότητας ευέλικτης εφεδρικής ισχύος, τονίζει δε την ανάγκη εφαρμογής αποτελεσματικών μέτρων ενεργειακής απόδοσης προκειμένου να διασφαλιστεί η παροχή ηλεκτρικής ενέργειας σε περιόδους αιχμής της ζήτησης· ενθαρρύνει την ΕΕ και τις χώρες εταίρους της Ανατολικής Ευρώπης να υποστηρίξουν και να διευκολύνουν τη θέσπιση νέων εταιρικών σχέσεων προκειμένου να διασφαλιστεί η μεταφορά τεχνολογίας στους τομείς της διαχείρισης στην πλευρά της ζήτησης, των έξυπνων δικτύων και των τεχνολογιών αποθήκευσης· ζητεί τη βελτίωση της συνεργασίας μεταξύ της ΕΕ και των χωρών εταίρων της σε μια κοινή προσπάθεια να αντιμετωπιστούν οι επιθέσεις οποιασδήποτε μορφής στις υποδομές ζωτικής σημασίας·

8.

τονίζει τα προβλήματα αεριοποίησης που πλήττουν τις αγροτικές κοινότητες των χωρών εταίρων της Ανατολικής Ευρώπης, δεδομένου ότι οι κοινότητες αυτές εξαρτώνται ακόμη και σήμερα από φυσικούς πόρους που προέρχονται από τα δάση, με αποτέλεσμα τη μαζική αποψίλωση και υποβάθμιση των δασών σε βαθμό που αντιστοιχεί περίπου στο ένα πέμπτο όλων των ανθρωπογενών εκπομπών·

9.

συνιστά στην ΕΕ και τις χώρες εταίρους της Ανατολικής Ευρώπης να ενθαρρύνουν και να δοκιμάσουν τοπικά και αποκεντρωμένα δίκτυα παραγωγής και διανομής ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, γεγονός που θα δημιουργήσει ένα πιο ευέλικτο, ισορροπημένο και δημοκρατικό ενεργειακό σύστημα, θα βελτιώσει την ενεργειακή ασφάλεια, θα προσφέρει επιχειρηματικές ευκαιρίες και θα καλύψει τις ανάγκες των τοπικών κοινοτήτων και αγορών·

10.

καλεί τα κράτη μέλη της ΕΕ και τους εταίρους τους να ενισχύσουν τη δυνατότητα αναζήτησης συνεργασίας για εναλλακτικές πηγές ενέργειας με ιδιωτικούς επενδυτές κατά την εξόρυξη ενδοσχισταργιλικού αερίου πλούσιου σε οργανική ύλη, γεγονός που θα δημιουργήσει ισχυρό πλεονέκτημα, επιτρέποντας στις χώρες που εξαρτώνται από τις εισαγωγές ενέργειας να αντιμετωπίσουν καλύτερα την εξωτερική πολιτική πίεση·

11.

τονίζει ότι η δυνατότητα εξοικονόμησης ενέργειας αφορά όλους τους τομείς της οικονομίας, μεταξύ άλλων τη βιομηχανία, τη γεωργία, τα κτίρια (ιδίως όσον αφορά τα εξαιρετικά χαμηλά επίπεδα ενεργειακής απόδοσης των κατοικιών), τις μεταφορές και τις υπηρεσίες· εκτιμά ότι η βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης πρέπει να βασίζεται σε αποφάσεις που αφορούν την αποτελεσματική εφαρμογή έξυπνα χρηματοδοτούμενων μέτρων και οι οποίες λαμβάνονται από μια πολυσύνθετη ομάδα ενδιαφερομένων, συμπεριλαμβανομένων των φορέων χάραξης πολιτικής, των παραγωγών ενέργειας και των μεμονωμένων καταναλωτών·

12.

υπογραμμίζει ότι η μετάβαση σε μια περισσότερο ενεργειακά αποδοτική οικονομία αναμένεται επίσης να επιταχύνει τη διάδοση καινοτόμων τεχνολογικών λύσεων και να βελτιώσει την ανταγωνιστικότητα της βιομηχανίας, ενώ παράλληλα θα ενισχύσει την οικονομική ανάπτυξη και θα δημιουργήσει θέσεις εργασίας υψηλής ποιότητας σε διάφορους τομείς που συνδέονται με την ενεργειακή απόδοση·

13.

υπογραμμίζει ότι οι πολιτικές ενεργειακής απόδοσης πρέπει να βασίζονται σε λεπτομερείς αναλύσεις της χρήσης της ενέργειας και των αγορών και τεχνολογιών ενέργειας καθώς και στον καθορισμό τομέων και ευκαιριών όπου οι δράσεις μπορούν να αποφέρουν δυνητικά τις μεγαλύτερες βελτιώσεις· καλεί, στο πλαίσιο αυτό, τα κράτη μέλη της ΕΕ και τις χώρες εταίρους της Ανατολικής Ευρώπης να διαμορφώσουν πολιτικές ενεργειακής απόδοσης, με πρωταρχικούς στόχους την άρση των εμποδίων στις επενδύσεις ενεργειακής απόδοσης, τον σταδιακό καθορισμό και εφαρμογή προτύπων επιδόσεων σε όλους τους τομείς έντασης ενέργειας, συμπεριλαμβανομένης της βιομηχανίας, την αύξηση των φόρων επί των λιγότερο αποδοτικών προϊόντων και εξοπλισμών όταν υπάρχουν λιγότερο ενεργοβόρες εναλλακτικές και τη δημιουργία μοντέλων χρηματοδότησης προσιτών στα νοικοκυριά·

14.

τονίζει τη σημασία της ολοκλήρωσης των έργων τηλεθέρμανσης σε όλες τις χώρες εταίρους της Ανατολικής Ευρώπης, διασφαλίζοντας ότι κάθε έργο ανακαίνισης ή κατασκευής θα αναπτύσσεται με προτεραιότητα την ενεργειακή απόδοση·

15.

στηρίζει τους στόχους της αύξησης της ευαισθητοποίησης της κοινής γνώμης ως προς τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας στις χώρες εταίρους της Ανατολικής Ευρώπης και αναγνωρίζει ότι επί του παρόντος η επιχειρηματική κοινότητα στις χώρες αυτές στερείται γνώσεων στον τομέα της παραγωγής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές και μέσων συμμετοχής σε επενδυτικά σχέδια· τονίζει τον ρόλο των διεθνών χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων στη μόχλευση εθνικών πόρων και δανείων προς επένδυση στη βιώσιμη χρήση της ενέργειας και την ανάπτυξη των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας·

16.

στηρίζει τους στόχους του προγράμματος εργασίας της πλατφόρμας της Ανατολικής Εταιρικής Σχέσης για την ενεργειακή ασφάλεια 2014-2017 και ιδίως τον στόχο της ενίσχυσης της συνεργασίας όσον αφορά την εφαρμογή της νομοθεσίας για την ενεργειακή απόδοση και τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και την προώθηση επενδύσεων·

17.

τονίζει ότι τα κανονιστικά πλαίσια για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και την ενεργειακή απόδοση είναι υψίστης σημασίας δεδομένου ότι οι αποφάσεις για επενδύσεις στους τομείς αυτούς εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από τις διοικητικές άδειες· συνιστά στις κυβερνήσεις των κρατών μελών της ΕΕ και των χωρών εταίρων της Ανατολικής Ευρώπης να διασφαλίσουν τη διαφάνεια, τη συνέπεια και τη συνέχεια κατά τη διαμόρφωση των νομικών, χρηματοοικονομικών και κανονιστικών πλαισίων, προκειμένου να ενισχυθεί η εμπιστοσύνη των επενδυτών και να χρησιμοποιηθούν από κοινού η ρυθμιστική τεχνογνωσία και οι βέλτιστες πρακτικές· τονίζει ότι η Επιτροπή θα πρέπει να επαγρυπνεί και να διασφαλίζει ότι οι επενδύσεις σε έργα ενέργειας και οι αποφάσεις πολιτικής σε οποιοδήποτε κράτος μέλος της ΕΕ δεν θα υπονομεύσουν την ενεργειακή ασφάλεια σε άλλα κράτη μέλη ή στις χώρες εταίρους της Ανατολικής Ευρώπης·

18.

καλεί την Επιτροπή να επανεξετάσει την οδηγία για την ενεργειακή απόδοση προκειμένου να επεκταθούν οι μηχανισμοί υποχρέωσης ενεργειακής απόδοσης και μετά το 2020 και να τεθούν στην αναθεωρημένη οδηγία στόχοι για το 2030 προς τελική έγκριση από την Ενεργειακή Κοινότητα·

19.

τάσσεται υπέρ της προσέγγισης της νομοθεσίας και των προτύπων της ΕΕ ως προς τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και την ενεργειακή απόδοση από τις χώρες εταίρους της Ανατολικής Ευρώπης, ιδίως στο πλαίσιο της Ενεργειακής Κοινότητας, καθώς και της εφαρμογής συναφών εθνικών στρατηγικών και προγραμμάτων δράσης· τονίζει, στο πλαίσιο αυτό, τη σημασία της θέσπισης νομοθεσίας που θα επεκτείνει την πρόσβαση των ξένων επενδυτών στις εγχώριες αγορές ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και θα διευκολύνει τις συναλλαγές ενέργειας μεταξύ των εθνικών και των τοπικών φορέων· υπογραμμίζει ότι οι εγχώριοι και οι ξένοι επενδυτές πρέπει να απολαύουν ίσης μεταχείρισης όσον αφορά την πρόσβαση στις αγορές ανανεώσιμων πηγών ενέργειας· προσβλέπει στη θέσπιση νομοθετικών προτάσεων για τη συνέχιση της ανάπτυξης των εγχώριων ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και της παραγωγής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές και μετά το 2020· εκφράζει την ικανοποίησή της για το γεγονός ότι οι χώρες εταίροι της Ανατολικής Ευρώπης που έχουν θεσπίσει εθνικά προγράμματα ενεργειακής απόδοσης καθόρισαν ποσοτικοποιημένους στόχους, ιδίως όσον αφορά τη μείωση της ενεργειακής έντασης και τον περιορισμό των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα και της απώλειας θερμότητας στον τομέα των κατοικιών· υπογραμμίζει ότι οι στόχοι ενεργειακής απόδοσης που δεν επιτυγχάνονται θα πρέπει να επανεξετάζονται τακτικά και πρέπει να διαμορφώνονται νέες στρατηγικές προκειμένου να διασφαλιστεί η εκπλήρωσή τους τόσο στην ΕΕ όσο και στις χώρες εταίρους·

20.

εκτιμά ότι χρειάζονται περισσότερο συνεκτικά συστήματα στήριξης των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας προκειμένου να αναπτυχθεί δυναμικό ανανεώσιμων πηγών ενέργειας με αποτελεσματικό τρόπο, ιδίως για τις καινοτόμες τεχνολογίες της ηλιακής ενέργειας, της αιολικής ενέργειας και της ενέργειας βιομάζας, τα οποία δεν θα πρέπει ωστόσο να οδηγούν σε υπερβολικές επιδοτήσεις και θα πρέπει να καταργηθούν σταδιακά μόλις οι τεχνολογίες ωριμάσουν·

21.

τονίζει τον ρόλο που μπορεί να διαδραματίσει ο τομέας των μεταφορών στη μείωση των εκπομπών μέσω της ενσωμάτωσης στόχων για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας στα προγράμματα εργασιών των δημόσιων μεταφορών·

22.

ενθαρρύνει την ΕΕ και τις χώρες εταίρους της Ανατολικής Ευρώπης να καθιερώσουν νέα χρηματοδοτικά μοντέλα για την ενίσχυση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και της εξοικονόμησης ενέργειας που να βασίζονται λιγότερο στη δημόσια και περισσότερο στην ιδιωτική χρηματοδότηση·

23.

ζητεί τη διεξαγωγή μελετών αξιολόγησης ανά χώρα για την ενεργειακή κατανάλωση προκειμένου να διαμορφωθεί μια στρατηγική βελτιστοποίησης των επενδύσεων που μπορούν να αυξήσουν την ενεργειακή απόδοση και να μειώσουν μακροπρόθεσμα το κόστος και την εξάρτηση από τις εισαγωγές· ζητεί επιμόνως να αυξηθούν οι ιδιωτικές και οι δημόσιες επενδύσεις στην ανακαίνιση κατοικιών χαμηλής ενεργειακής απόδοσης στην ΕΕ και τις χώρες εταίρους της·

24.

υπενθυμίζει τη σύστασή του σύμφωνα με την οποία τα κράτη μέλη της ΕΕ και οι εταίροι της Ανατολικής Ευρώπης πρέπει να διευκολύνουν την καθιέρωση προτιμησιακής μεταχείρισης στο εμπόριο ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές, ήτοι δυνάμει των μηχανισμών και των όρων που προβλέπονται στην οδηγία 2009/28/ΕΚ·

25.

εκφράζει την ικανοποίησή του για το γεγονός ότι, στο πλαίσιο της μεταφερθείσας οδηγίας για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας (ΑΠΕ), η Ουκρανία σχεδόν διπλασίασε το μερίδιο των ΑΠΕ στην τελική της κατανάλωση, από 2,99 % το 2012 σε 3,96 % το 2013·

26.

τονίζει ότι, αν και οι στόχοι της ενεργειακής πολιτικής καθορίστηκαν και συντονίστηκαν σε επίπεδο ΕΕ, τα κράτη μέλη της ΕΕ πρέπει να επιλέξουν τις κατάλληλες στρατηγικές ανάλογα με τη δομή των εγχώριων αγορών τους ενέργειας· συνιστά στα κράτη μέλη της ΕΕ και τις χώρες εταίρους της Ανατολικής Ευρώπης να ενισχύσουν τις ανταλλαγές και τη συνεργασία στον τομέα της έρευνας και της χάραξης πολιτικών όσον αφορά τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και την ενεργειακή απόδοση, παράλληλα με την αντιμετώπιση του προβλήματος της ενεργειακής φτώχειας, με ιδιαίτερη έμφαση στα νοικοκυριά χαμηλού εισοδήματος και τα ευάλωτα νοικοκυριά, που δεν έχουν τα μέσα να επενδύσουν σε έργα ενεργειακής απόδοσης και εκσυγχρονισμού και τα οποία θα πληγούν κατεξοχήν από την αύξηση των τιμών της ενέργειας, παρέχοντας πληροφορίες και κατάλληλους χρηματοδοτικούς μηχανισμούς που να τους διευκολύνουν να μειώσουν τη χρήση ενέργειας, να διαφοροποιήσουν τις πηγές ενέργειας και να αναπτύξουν ενεργειακή αυτονομία σε επίπεδο νοικοκυριών·

27.

τονίζει το όφελος που θα έχει η ανάπτυξη μιας ανοιχτής και ολοκληρωμένης αγοράς ενέργειας μεταξύ της ΕΕ και των εταίρων της Ανατολικής Ευρώπης, που θα μπορούσε να ενισχύσει την ανάπτυξη των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας παρέχοντας περισσότερες ευκαιρίες εμπορίου και επενδύσεων· συνιστά στην ΕΕ και τις χώρες εταίρους της Ανατολικής Ευρώπης να δεσμευτούν να αναπτύξουν το περιφερειακό εμπόριο ηλεκτρικής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές στο πλαίσιο νέων συμφωνιών·

28.

χαιρετίζει την πρόθεση της Επιτροπής να καταρτίσει κατευθυντήριες γραμμές για το εμπόριο ανανεώσιμων πηγών ενέργειας σε ευρωπαϊκό επίπεδο και συνιστά να ληφθεί πλήρως υπόψη το εμπορικό δυναμικό της ΕΕ με τις χώρες εταίρους της Ανατολικής Ευρώπης·

29.

χαιρετίζει τη στήριξη που πρόσφερε το πρόγραμμα INOGATE, συμπεριλαμβανομένης της πρωτοβουλίας για την εξοικονόμηση ενέργειας στον τομέα των κατοικιών (ESIB), στις χώρες εταίρους της Ανατολικής Ευρώπης· εκτιμά ότι το πρόγραμμα INOGATE πρέπει στο μέλλον να εφαρμοστεί με περισσότερο εξατομικευμένο τρόπο για κάθε χώρα εταίρο, βάσει συμβατικών συμφωνιών και δεσμεύσεων για την αλλαγή των πολιτικών·

30.

επαινεί τα αποτελέσματα της πρωτοβουλίας της ΕΕ για το «Σύμφωνο των δημάρχων», η οποία φέρνει σε επαφή τα δημοτικά συμβούλια, σε μια προσπάθεια μείωσης των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα μέσω δράσεων εξοικονόμησης ενέργειας και ανανεώσιμων πηγών ενέργειας· καλεί την ΕΕ να ενισχύσει την εν λόγω πρωτοβουλία και να τη συστήσει σε περισσότερους δήμους, ιδίως στις χώρες εταίρους της Ανατολικής Ευρώπης· συνιστά, στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας αυτής, να καταβληθούν μεγαλύτερες προσπάθειες για την προώθηση των αρχών της ενεργειακής απόδοσης και τη μεταβολή της νοοτροπίας των καταναλωτών, μέσω ιδίως εκστρατειών ευαισθητοποίησης·

31.

αναγνωρίζει την αξία της εταιρικής σχέσης Ανατολικής Ευρώπης για την ενεργειακή απόδοση και το περιβάλλον (Ε5P) ως ταμείου πολλαπλών χορηγών του οποίου η διαχείριση διασφαλίζεται από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης με σκοπό τη διευκόλυνση επενδύσεων στους τομείς της ενεργειακής απόδοσης και της μείωσης των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα στις χώρες εταίρους της Ανατολικής Ευρώπης· χαιρετίζει την απόφαση της Αρμενίας, της Γεωργίας και της Μολδαβίας να συμμετάσχουν στις δραστηριότητες του ταμείου E5P, τόσο ως συνεισφέροντες όσο και ως δικαιούχοι, τον Οκτώβριο του 2013, επισημαίνοντας ότι το ταμείο E5P λειτουργεί με επιτυχία στην Ουκρανία από το 2009· ενθαρρύνει το Αζερμπαϊτζάν και τη Λευκορωσία να προσχωρήσουν επίσης στο E5P και να συμμετάσχουν στην κοινότητα χορηγών του, διευκολύνοντας με τον τρόπο αυτόν την ενίσχυση των προσπαθειών τους για τη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης·

32.

καλεί την ΕΕ να αξιοποιήσει αποτελεσματικότερα το Ταμείο Επενδύσεων Γειτονίας και να συγχρηματοδοτήσει επενδύσεις σε μέτρα ενεργειακής απόδοσης και έργα ΑΠΕ, επωφελούμενη μεταξύ άλλων από την εμπειρία που έχει αποκτηθεί στην εφαρμογή σχεδίων ενεργειακής απόδοσης βάσει του επενδυτικού πλαισίου για τα Δυτικά Βαλκάνια·

33.

τονίζει την ανάγκη ανάπτυξης της εκπαίδευσης στους ακαδημαϊκούς τομείς που σχετίζονται με τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και την ενεργειακή απόδοση, ως σημαντικούς φορείς καινοτομίας· συνιστά στην ΕΕ να αναπτύξει προγράμματα στήριξης βάσει του Ευρωπαϊκού Μέσου Γειτονίας για το 2014-2020, διευκολύνοντας τα πανεπιστήμια και τις σχολές μηχανικών στην ΕΕ και τις χώρες εταίρους της Ανατολικής Ευρώπης να αναπτύξουν στενότερη συνεργασία και ανταλλαγές διδακτορικών και μεταπτυχιακών φοιτητών στον τομέα της μηχανικής ενεργειακής τεχνολογίας και της ενεργειακής οικονομίας·

34.

χαιρετίζει τις προτεραιότητες του προγράμματος «Ευφυής Ενέργεια — Ευρώπη» της ΕΕ και του προγράμματος-πλαίσιο για την έρευνα και την καινοτομία («Ορίζοντας 2020»)· καλεί την ΕΕ να επεκτείνει το πρόγραμμά της «Ευφυής Ενέργεια — Ευρώπη» στις χώρες εταίρους της Ανατολικής Ευρώπης και να λάβει μέτρα για τη διευκόλυνση της συμμετοχής τους, με στόχο την ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών, την ανάπτυξη νέων τεχνολογιών και την ενθάρρυνση της καινοτομίας στον τομέα των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και της ενεργειακής απόδοσης·

35.

αναθέτει στους συμπροέδρους της να διαβιβάσουν το παρόν ψήφισμα στον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, στο Συμβούλιο, στην Επιτροπή, στην αντιπρόεδρο της Επιτροπής / Ύπατη Εκπρόσωπο της Ένωσης για θέματα εξωτερικής πολιτικής και πολιτικής ασφαλείας, στην Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Εξωτερικής Δράσης, καθώς και στις κυβερνήσεις και τα κοινοβούλια των κρατών μελών της ΕΕ και των εταίρων της Ανατολικής Ευρώπης.

23.9.2015   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 315/18

—

έχοντας υπόψη την κοινή δήλωση της συνόδου κορυφής για την Ανατολική Εταιρική Σχέση στο Βίλνιους, στις 28/29 Νοεμβρίου 2013, με τίτλο «Ανατολική Εταιρική Σχέση: μελλοντική πορεία»,

—

έχοντας υπόψη την κοινή δήλωση της συνόδου κορυφής για την Ανατολική Εταιρική Σχέση στη Βαρσοβία, στις 29/30 Σεπτεμβρίου 2011,

—

έχοντας υπόψη το ψήφισμά της 23ης Οκτωβρίου 2013 σχετικά με την «Ευρωπαϊκή πολιτική γειτονίας: προς την ενίσχυση της εταιρικής σχέσης. Γνωμοδότηση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου σχετικά με τις εκθέσεις του 2012»,

—

έχοντας υπόψη το ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 12ης Μαΐου 2011 σχετικά με τις πολιτιστικές διαστάσεις των εξωτερικών δράσεων της ΕΕ,

—

έχοντας υπόψη το ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 14ης Ιανουαρίου 2004 σχετικά με τη διατήρηση και την προαγωγή της πολιτιστικής πολυμορφίας: ο ρόλος των ευρωπαϊκών περιφερειών και των διεθνών οργανισμών όπως της Unesco και του Συμβουλίου της Ευρώπης,

—

έχοντας υπόψη τα σχετικά έγγραφα εργασίας που εξέδωσε η Επιτροπή Πολιτισμού και Παιδείας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, όπως το έγγραφο εργασίας της 15ης Οκτωβρίου 2013 σχετικά με την πρόταση κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για τη θέσπιση του προγράμματος «Δημιουργική Ευρώπη» και το έγγραφο εργασίας της 16ης Οκτωβρίου 2013 σχετικά με το πρόγραμμα Erasmus+,

—

έχοντας υπόψη το σχέδιο γνωμοδότησης της Επιτροπής Πολιτισμού και Παιδείας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 5ης Νοεμβρίου 2013 σχετικά με την εξωτερική πολιτική της ΕΕ σε έναν κόσμο στον οποίο επικρατούν πολιτισμικές και θρησκευτικές διαφορές,

—

έχοντας υπόψη τη σύμβαση της Unesco του 2005 για την προστασία και την προώθηση της πολυμορφίας της πολιτιστικής έκφρασης,

—

έχοντας υπόψη τη σύμβαση της Unesco του 1972 για την παγκόσμια πολιτιστική κληρονομιά και τη σύμβαση της Χάγης του 1954 για την προστασία των πολιτιστικών αγαθών σε περίπτωση ένοπλης σύρραξης, συμπεριλαμβανομένων των κανονισμών για την εκτέλεση της σύμβασης,

—

έχοντας υπόψη την καταστατική πράξη της Κοινοβουλευτικής Συνέλευσης EURONEST της 3ης Μαΐου 2011,

—

έχοντας υπόψη την κοινή ανακοίνωση της Επιτροπής και της Ύπατης Εκπροσώπου της Ένωσης για θέματα εξωτερικής πολιτικής και πολιτικής ασφαλείας, της 15ης Μαΐου 2012, με τίτλο «Ανατολική εταιρική σχέση: Ένας οδικός χάρτης για τη σύνοδο κορυφής του φθινοπώρου 2013»,

—

έχοντας υπόψη το ψήφισμα της Κοινοβουλευτικής Συνέλευσης Euronest της 3ης Απριλίου 2012 σχετικά με την ενίσχυση της κοινωνίας πολιτών στις χώρες της Ανατολικής Εταιρικής Σχέσης, συμπεριλαμβανομένου του ζητήματος της συνεργασίας μεταξύ κυβερνήσεων και κοινωνίας πολιτών, καθώς και του ζητήματος των μεταρρυθμίσεων με στόχο την ενδυνάμωση της κοινωνίας πολιτών,

—

έχοντας υπόψη το ψήφισμα της Κοινοβουλευτικής Συνέλευσης του Οργανισμού για την Ασφάλεια και τη Συνεργασία στην Ευρώπη (ΟΑΣΕ) του 2014 σχετικά με την προστασία των πολιτιστικών αγαθών στον χώρο του ΟΑΣΕ,

A.

λαμβάνοντας υπόψη ότι ο βασικός πλούτος της Ευρώπης είναι η πολιτιστική της κληρονομιά, η οποία πρέπει να διατηρηθεί προς όφελος των λαών·

B.

λαμβάνοντας υπόψη ότι ο πολιτισμός μπορεί και πρέπει να αποτελεί προωθητικό παράγοντα για την ανάπτυξη, την κοινωνική ένταξη, την καινοτομία, τη δημοκρατία, τα ανθρώπινα δικαιώματα, την εκπαίδευση, την πρόληψη συγκρούσεων, τον αμοιβαίο σεβασμό, τη συμφιλίωση και την αμοιβαία κατανόηση·

Γ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η συνεργασία σε πολιτιστικό επίπεδο και ο διαπολιτισμικός διάλογος, που αποτελούν τα δομικά στοιχεία την πολιτιστικής διπλωματίας, μπορούν να αποτελέσουν μέσα για την παγκόσμια ειρήνη και σταθερότητα· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι καλλιτέχνες λειτουργούν εκ των πραγμάτων ως καλλιτεχνικοί διπλωμάτες μέσω της ανταλλαγής και της επαφής με διαφορετικές αισθητικές, πολιτικές, ηθικές και κοινωνικές αξίες·

Δ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι τα πολιτιστικά αγαθά, συμπεριλαμβανομένου του αθλητισμού και των δραστηριοτήτων για τους νέους συμβάλλουν στην άυλη ανάπτυξη και στην οικονομία της Ευρώπης και βοηθούν στη δημιουργία μιας κοινωνίας βασισμένης στη γνώση, ιδίως μέσω της πολιτιστικής βιομηχανίας και του τουρισμού·

Ε.

λαμβάνοντας υπόψη ότι τα νέα μέσα και οι τεχνολογίες επικοινωνίας, όπως το διαδίκτυο, μπορούν να αποτελέσουν εργαλεία για την πολιτιστική συνεργασία και τον διαπολιτισμικό διάλογο, καθώς και για τη διευκόλυνση της πρόσβασης σε πολιτιστικά περιεχόμενα και στην παιδεία·

ΣΤ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι, όπως η βιοποικιλότητα στη φύση, έτσι και η πολυμορφία των ευρωπαϊκών πολιτισμών αποτελεί μέρος της ζωντανής κληρονομιάς η οποία είναι ζωτικής σημασίας για τη βιώσιμη ανάπτυξη των κοινωνιών μας, και λαμβάνοντας υπόψη ότι, ως εκ τούτου η πολυμορφία αυτή πρέπει να διαφυλαχτεί και να προστατευτεί από τον κίνδυνο αφανισμού·

Ζ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι οι συνεκτικές πολυπολιτισμικές κοινωνίες που διαχειρίζονται την πολυμορφία τους με δημοκρατικό και βιώσιμο τρόπο και που συμβάλλουν στην ενίσχυση της πολυφωνίας, είναι πιο ανοιχτές και έτοιμες να συνεισφέρουν στον πλούτο της πολιτιστικής πολυμορφίας· λαμβάνοντας υπόψη ότι η κινητικότητα των πολιτών στον κοινό ευρωπαϊκό χώρο, τα παλαιά και νέα μεταναστευτικά ρεύματα και οι συναλλαγές κάθε μορφής συμβάλλουν στην ενίσχυση της πολιτιστικής πολυμορφίας,

Η.

λαμβάνοντας υπόψη ότι στη Συνθήκη της Λισαβόνας ενισχύθηκε ο στόχος της προστασίας και της προώθησης κάθε πτυχής της πολιτιστικής κληρονομιάς της Ευρωπαϊκής Ένωσης·

Θ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η πολιτιστική πολυμορφία αποτελεί θεμελιώδη αρχή της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όπως κατοχυρώνεται στο άρθρο 22 του Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων, όπου αναφέρεται ότι «Η Ένωση σέβεται την πολιτιστική, θρησκευτική και γλωσσική πολυμορφία»·

Ι.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η διατήρηση και η προώθηση της πολιτιστικής και της γλωσσικής πολυμορφίας εντός και μεταξύ των κρατών μελών αποτελεί θεμελιώδη αξία και, ταυτόχρονα, ένα από τα κύρια καθήκοντα της Ευρωπαϊκής Ένωσης· λαμβάνοντας υπόψη ότι η ευρωπαϊκή ατζέντα για τον πολιτισμό θέτει τον στρατηγικό στόχο να προαχθεί ο πολιτισμός ως βασικό στοιχείο των διεθνών σχέσεων της ΕΕ·

ΙΑ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η σύμβαση για την προστασία και την προώθηση της πολυμορφίας της Unesco του 2005 επιτρέπει στα συμβαλλόμενα μέρη να λαμβάνουν ενδεδειγμένα μέτρα για την προστασία των πολιτιστικών δραστηριοτήτων, αγαθών και υπηρεσιών προκειμένου να ενισχύουν την πολυμορφία σε ό,τι αφορά την πολιτιστική έκφραση, τόσο εντός της επικράτειας των συμβαλλόμενων μερών όσο και στο πλαίσιο διεθνών συμφωνιών·

IB.

λαμβάνοντας υπόψη ότι όλες οι γλώσσες της Ευρώπης είναι ισότιμες, ότι αποτελούν αναπόσπαστο τμήμα των πολιτισμών της και ότι συμβάλλουν στον εμπλουτισμό της ανθρωπότητας· λαμβάνοντας υπόψη ότι ο σεβασμός της γλωσσικής πολυμορφίας συμβάλλει θετικά στην κοινωνική συνοχή, ενισχύοντας την αλληλοκατανόηση, την αυτοεκτίμηση και την ευρύνοια· λαμβάνοντας υπόψη και ότι η γλωσσική πολυμορφία προάγει την πρόσβαση στον πολιτισμό και συμβάλλει στη δημιουργικότητα και στην απόκτηση διαπολιτισμικών ικανοτήτων, προωθώντας παράλληλα τη συνεργασία μεταξύ λαών και χωρών·

ΙΓ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η έννοια της γλωσσικής πολυμορφίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση και στις χώρες εταίρους της Ανατολική Ευρώπης καλύπτει όχι μόνο τις επίσημες γλώσσες αλλά και τις παράλληλες επίσημες γλώσσες, τις τοπικές γλώσσες, καθώς και τις γλώσσες που δεν τυγχάνουν καμίας επίσημης αναγνώρισης εντός των κρατών μελών· λαμβάνοντας υπόψη ότι κάθε γλώσσα απηχεί έναν τρόπο σκέψης και δημιουργίας, καθώς επίσης ιστορικές, κοινωνικές και πολιτιστικές γνώσεις και ικανότητες, που αποτελούν μέρος του πλούτου και της πολυμορφίας της ΕΕ και των χωρών εταίρων της Ανατολικής Ευρώπης και δημιουργούν τη βάση της ευρωπαϊκής ταυτότητας· λαμβάνοντας υπόψη ότι η γλωσσική πολυμορφία σε μια χώρα πρέπει ως εκ τούτου να θεωρείται προνόμιο και όχι βάρος, και να υποστηρίζεται και να προωθείται ανάλογα·

ΙΔ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι στη συμφωνία-πλαίσιο του Συμβουλίου της Ευρώπης για την προστασία των εθνικών μειονοτήτων, η οποία κυρώθηκε από 24 κράτη μέλη της ΕΕ και από τις πέντε χώρες εταίρους της Κοινοβουλευτικής Συνέλευσης Euronest υποστηρίζεται η άποψη ότι η δημιουργία ενός κλίματος ανοχής και διαλόγου είναι απαραίτητη ώστε η πολιτιστική πολυμορφία να αποτελέσει πηγή και παράγοντα όχι διαίρεσης, αλλά πλούτου για κάθε κοινωνία·

ΙΕ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι Ευρωπαϊκός Χάρτης για τις περιφερειακές και μειονοτικές γλώσσες του Συμβουλίου της Ευρώπης, ο οποίος κυρώθηκε από 16 κράτη μέλη της ΕΕ και υπογράφηκε από τέσσερις χώρες εταίρους της Ανατολικής Ευρώπης, αποτελεί πλαίσιο αναφοράς για την προστασία των απειλούμενων με εξαφάνιση γλωσσών, καθώς και μηχανισμό προστασίας των μειονοτήτων·

ΙΣΤ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι ορισμένες απειλούμενες ευρωπαϊκές γλώσσες που ομιλούνται σε παραμεθόριες κοινότητες χαρακτηρίζονται από πολύ διαφορετικά επίπεδα προστασίας, ανάλογα με τα κράτη μέλη ή τις περιφέρειες στις οποίες ζουν όσοι τις χρησιμοποιούν· λαμβάνοντας υπόψη ότι σε κάποιες χώρες της ΕΕ και των χωρών εταίρων της Ανατολικής Ευρώπης υπάρχουν μειονοτικές ή περιφερειακές γλώσσες που απειλούνται ή κινδυνεύουν με εξαφάνιση, ενώ σε άλλες, γειτονικές, χώρες οι ίδιες γλώσσες είναι επίσημες και ομιλούνται από την πλειοψηφία του πληθυσμού·

ΙΖ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι λόγω του επείγοντος της κατάστασής τους, ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να δοθεί σε εκείνες τις γλώσσες που απειλούνται με εξαφάνιση, με την αναγνώριση της πολυπολιτισμικότητας και της πολυγλωσσίας, την εφαρμογή μέτρων πολιτικής για την καταπολέμηση των προκαταλήψεων που υπάρχουν έναντι απειλούμενων γλωσσών και με την υιοθέτηση μιας προσέγγισης κατά της αφομοίωσης·

ΙΗ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η διδασκαλία των ατόμων στη μητρική τους γλώσσα αποτελεί τον πιο αποτελεσματικό τρόπο για την εκμάθηση της γλώσσας αυτής· λαμβάνοντας υπόψη ότι τα παιδιά που διδάσκονται εξαρχής τη μητρική τους παράλληλα με μια επίσημη γλώσσα αποκτούν μια φυσική ικανότητα για τη μεταγενέστερη εκμάθηση περισσότερων γλωσσών και ότι ο γλωσσικός πλουραλισμός αποτελεί πλεονέκτημα για τους νεαρούς Ευρωπαίους·

ΙΘ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι στην ευρωπαϊκή ήπειρο ζουν πάνω από 300 εθνικές μειονότητες και γλωσσικές κοινότητες·

Κ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση βασίζεται στις αξίες του σεβασμού της ανθρώπινης αξιοπρέπειας, της ελευθερίας, της δημοκρατίας, της ισότητας, του κράτους δικαίου, καθώς και του σεβασμού των ανθρώπινων δικαιωμάτων, συμπεριλαμβανομένων των δικαιωμάτων των προσώπων που ανήκουν σε μειονότητες· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι αξίες αυτές είναι κοινές στα κράτη μέλη εντός μιας κοινωνίας που χαρακτηρίζεται από τον πλουραλισμό, την απαγόρευση των διακρίσεων, την ανοχή, τη δικαιοσύνη, την αλληλεγγύη και την ισότητα μεταξύ γυναικών και ανδρών (άρθρο 2 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση)· λαμβάνοντας υπόψη ότι αυτές οι αξίες αποτελούν επίσης αναπόσπαστο μέρος της Ανατολικής Εταιρικής Σχέσης·

ΚΑ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με τα συμπεράσματα της προεδρίας του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της Κοπεγχάγης στις 21/22 Ιουνίου 1993, ο σεβασμός και η προστασία των μειονοτήτων αποτελούν προϋπόθεση για την υποβολή αίτησης ένταξης στην Ευρωπαϊκή Ένωση·

ΚΒ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι οι εθνικές μειονοτικές κοινότητες έχουν ιδιαίτερη συμβολή στον ευρωπαϊκό πολιτισμό·

ΚΓ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι είναι ζωτικής σημασίας για το μέλλον, τη σταθερότητα, την ασφάλεια και την ευημερία, καθώς και για τις σχέσεις καλής γειτονίας της ΕΕ και των χωρών εταίρων της Ανατολικής Ευρώπης, να αποτελέσει αντικείμενο συζήτησης το ζήτημα των εθνικών μειονοτήτων, των διαπολιτισμικών και διεθνικών σχέσεων· λαμβάνοντας υπόψη ότι τα άτομα που ανήκουν τόσο σε πλειοψηφικές όσο και σε μειονοτικές κοινότητες μοιράζονται μια κοινή, ωστόσο ασύμμετρη πολιτική και ηθική ευθύνη για την ένταξη, τη διατήρηση και την ανάπτυξη της ταυτότητας, του πολιτισμού και της γλώσσας των μειονοτικών κοινοτήτων·

ΚΔ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι κάθε άτομο πρέπει να έχει το αναφαίρετο δικαίωμα να διαλέγει ελεύθερα εάν ανήκει σε εθνική μειονότητα χωρίς να τίθεται σε μειονεκτική θέση λόγω αυτής του της επιλογής ή της άσκησης των δικαιωμάτων που απορρέουν από αυτήν την επιλογή· λαμβάνοντας υπόψη ότι κανένα κράτος μέλος της ΕΕ ή καμία χώρα εταίρος της Ανατολικής Ευρώπης δεν μπορεί να αμφισβητήσει το δικαίωμα των ατόμων που ανήκουν σε εθνικές μειονότητες να επιλέγουν ελεύθερα μία ή πολλές ταυτότητες·

ΚΕ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς μείζονος σημασίας από εκούσια καταστροφή σε περίπτωση ένοπλης σύγκρουσης αποτελεί πρωταρχική ευθύνη των κρατών μελών·

ΚΣΤ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η πολιτιστική κληρονομιά αντικατοπτρίζει την ιστορία, τις παραδόσεις και τις καταβολές ενός έθνους·

1.

τονίζει τη σπουδαιότητα της πολιτιστικής διάστασης και του διαπολιτισμικού διαλόγου για την πλήρη ανάπτυξη της Ανατολικής Εταιρικής Σχέσης·

2.

καλεί τα κράτη μέλη της ΕΕ και τις χώρες εταίρους της Ανατολικής Ευρώπης να τηρήσουν τις δεσμεύσεις που ανέλαβαν με την προσχώρησή τους στη σύμβαση της Unesco του 2005 για την προστασία και την προώθηση της πολυμορφίας της πολιτιστικής έκφρασης, τόσο στην επικράτειά τους όσο και στο πλαίσιο διεθνών συμφωνιών·

3.

καλεί όσα κράτη μέλη της ΕΕ δεν το έχουν πράξει ήδη, να ακολουθήσουν το παράδειγμα των χωρών της Κοινοβουλευτικής Συνέλευσης Euronest, οι οποίες υπέγραψαν και κύρωσαν τη σύμβαση-πλαίσιο του Συμβουλίου της Ευρώπης για την προστασία των εθνικών μειονοτήτων· καλεί επίσης όσα κράτη μέλη της ΕΕ και όσες χώρες εταίρους της Ανατολικής Ευρώπης δεν το έχουν πράξει ήδη, να κυρώσουν και να εφαρμόσουν τον Ευρωπαϊκό Χάρτη του Συμβουλίου της Ευρώπης για τις περιφερειακές ή μειονοτικές γλώσσες·

4.

πιστεύει ακράδαντα ότι τα δικαιώματα των εθνικών μειονοτικών κοινοτήτων πρέπει να διασφαλίζονται ώστε να δημιουργηθούν οι κατάλληλες συνθήκες για την ανάπτυξή τους, και ότι αυτού του είδους τα δικαιώματα πρέπει να είναι ανάλογα με αυτά των μελών πλειοψηφικών κοινοτήτων στα κράτη μέλη της ΕΕ και στις χώρες εταίρους της Ανατολικής Ευρώπης· σημειώνει ότι οι εθνικές μειονότητες δεν διαθέτουν νομική προσωπικότητα και συνεπώς δεν μπορούν να αποτελέσουν υποκείμενα δικαίου και να συνάπτουν συμβάσεις ή συμφωνίες· υπογραμμίζει, ωστόσο, ότι πρέπει να υπόκεινται σε συλλογική προστασία και ότι τα μέλη τους πρέπει να διαθέτουν ικανότητα δικαίου —είτε ως αυτόνομα υποκείμενα δικαίου είτε στο πλαίσιο διαφόρων φορέων με νομική προσωπικότητα— προς υπεράσπιση της ταυτότητας και των πολιτισμικών δικαιωμάτων της εν λόγω μειονότητας· τονίζει ότι αυτά τα δικαιώματα δεν έχουν εδαφικό χαρακτήρα ούτε σχετίζονται με κάποια επικράτεια και ότι η αναγνώριση και η προστασία τους πρέπει να ρυθμιστεί νομοθετικά τόσο σε επίπεδο κάθε επιμέρους εθνικού κράτους όσο και σε διεθνικό (διεθνές) επίπεδο [σύσταση της Κοινοβουλευτικής Συνέλευσης του Συμβουλίου της Ευρώπης αριθ. 1735 (2006) σχετικά με την έννοια του «έθνους»]·

5.

υπογραμμίζει την ανάγκη διάδοσης του πολιτισμού και των πολιτισμικών ανταλλαγών μεταξύ των κρατών μελών της ΕΕ και των χωρών εταίρων της Ανατολικής Ευρώπης στο πλαίσιο μιας συνολικής προσέγγισης, καθώς και τον ρόλο του πολιτισμού στην προαγωγή του εκδημοκρατισμού, των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, της πρόληψης συγκρούσεων και της παγίωσης της ειρήνης·

6.

εκφράζει την ανησυχία της για το γεγονός ότι οι παρατεταμένες συγκρούσεις στην επικράτεια των χωρών εταίρων της Ανατολικής Ευρώπης δεν έχουν ακόμα διευθετηθεί σε ένα διεθνές νομικό πλαίσιο· τονίζει ότι η παρούσα κατάσταση συνεχίζει να αποτελεί σοβαρό εμπόδιο στη δημοκρατική ανάπτυξη τέτοιων περιοχών και επηρεάζει αρνητικά τις ανταλλαγές και τις διαδικασίες αμοιβαίου οφέλους μεταξύ των χωρών της Ανατολικής Εταιρικής Σχέσης, όπως στον τομέα του πολιτισμού·

7.

εκφράζει τη λύπη της για την καταστροφή ιστορικών, θρησκευτικών και πολιτιστικών μνημείων στα εδάφη των χωρών εταίρων της Ανατολικής Ευρώπης, ιδίως σε περιοχές που πλήττονται από παρατεταμένες συγκρούσεις· καλεί τα κράτη μέλη της ΕΕ και τα κράτη μέλη της Ανατολικής Εταιρικής Σχέσης να αποτρέψουν τις χώρες που πλήττονται από συγκρούσεις από την καταστροφή μνημείων, αντικατάσταση των αρχικών τμημάτων τους και την παράνομη εισαγωγή, εξαγωγή ή μετατροπή τους, καθώς τέτοιου είδους πράξεις μειώνουν την πολιτιστική και ιστορική αξία των μνημείων αυτών·

8.

επιδοκιμάζει, σε αυτό το πλαίσιο, τις πρωτοβουλίες αμοιβαίων ανταλλαγών· ζητεί να καταβληθούν περαιτέρω προσπάθειες για την προώθηση της διαπολιτισμικής επαφής μεταξύ των ανθρώπων που ζουν σε περιοχές οι οποίες πλήττονται από παρατεταμένες συγκρούσεις· τονίζει την ανάγκη να διαδοθούν οι ιδέες της ειρήνης και της εμπιστοσύνης, καθώς και να ξεκινήσει μια πραγματική διαδικασία συμφιλίωσης μεταξύ όσων εμπλέκονται στις συγκρούσεις·

9.

τονίζει την ανάγκη να αναπτυχθούν αποτελεσματικές στρατηγικές για τις διαπολιτισμικές διαπραγματεύσεις μεταξύ των κρατών μελών της ΕΕ και των χωρών εταίρων της Ανατολικής Ευρώπης, και θεωρεί ότι μέσω μιας πολυπολιτισμικής προσέγγισης αυτού του έργου ενδέχεται να διευκολυνθεί η σύναψη εποικοδομητικών συμφωνιών, στη βάση της ισοτιμίας της ΕΕ και των χωρών εταίρων της Ανατολικής Ευρώπης·

10.

πιστεύει ότι οι πολιτιστικές και εκπαιδευτικές ανταλλαγές μεταξύ των κρατών μελών της ΕΕ και των χωρών εταίρων της Ανατολικής Ευρώπης δύνανται να ενδυναμώσουν την κοινωνία των πολιτών, να προωθήσουν τον εκδημοκρατισμό και τη χρηστή διακυβέρνηση, να δώσουν ώθηση στην ανάπτυξη δεξιοτήτων, να προαγάγουν τα ανθρώπινα δικαιώματα και τις θεμελιώδεις ελευθερίες και να θέσουν τις βάσεις για μια σταθερή συνεργασία·

11.

προτρέπει τις χώρες της Ανατολικής Εταιρικής Σχέσης να καταρτίσουν προγράμματα εκπαιδευτικών ανταλλαγών, ακολουθώντας το παράδειγμα του προγράμματος Erasmus της ΕΕ, το οποίο έχει αποδειχτεί ένα χρήσιμο εργαλείο όχι μόνο στον τομέα της εκπαίδευσης, αλλά και των διαπολιτισμικών ανταλλαγών, με στόχο την καλύτερη κατανόηση των διαφορετικών πολιτισμών·

12.

ενθαρρύνει τα κράτη μέλη της ΕΕ και τις χώρες εταίρους την Ανατολικής Ευρώπης να εντείνουν τις προσπάθειες συνεργασίας τους, για την περαιτέρω βελτίωση των εθνικών νομοθετικών πλαισίων για την προστασία και τη διατήρηση της πολιτιστικής κληρονομιάς και των πολιτιστικών αγαθών, σύμφωνα με την εθνική νομοθεσία και τα διεθνή ρυθμιστικά πλαίσια, συμπεριλαμβανόμενης της καταπολέμησης της παράνομης διακίνησης πολιτιστικών αγαθών και της πνευματικής ιδιοκτησίας· υπενθυμίζει σε αυτό το πλαίσιο τις προσπάθειες που καταβάλλει η ΕΕ να αναδιατυπώσει την οδηγία σχετικά με την επιστροφή πολιτιστικών αγαθών που έχουν παράνομα απομακρυνθεί από το έδαφος κράτους μέλους [COM(2013) 0311] (έκθεση Vergiat)·

13.

ζητεί να εφαρμοστούν στα κράτη μέλη της ΕΕ και στις χώρες εταίρους της Ανατολικής Ευρώπης συνεκτικές στρατηγικές για την κινητικότητα της νεολαίας, την κινητικότητα των επαγγελματιών του πολιτιστικού τομέα, των καλλιτεχνών και των δημιουργών, την πολιτιστική και εκπαιδευτική ανάπτυξη (περιλαμβανομένων των δεξιοτήτων στους τομείς των μέσων ενημέρωσης και των τεχνολογιών των πληροφοριών και των επικοινωνιών) και την πρόσβαση στην καλλιτεχνική έκφραση σε όλη της την πολυμορφία· ζητεί αύξηση του προϋπολογισμού για αυτές τις δραστηριότητες·

14.

υποστηρίζει τη συνεργασία με ειδικούς επαγγελματίες, οργανισμούς διαμεσολάβησης και την κοινωνία των πολιτών, τόσο στα κράτη μέλη όσο και στις χώρες εταίρους της Ανατολικής Ευρώπης, για την κατάρτιση και την εφαρμογή εξωτερικών πολιτιστικών πολιτικών, καθώς και την προώθηση πολιτιστικών εκδηλώσεων και ανταλλαγών με στόχο τη βελτίωση της αμοιβαίας κατανόησης και λαμβάνοντας δεόντως υπόψη την ευρωπαϊκή πολιτιστική και γλωσσική πολυμορφία·

15.

υπογραμμίζει τον κομβικό ρόλο της Ευρωπαϊκής Ένωσης στην ενίσχυση του διαπολιτισμικού διαλόγου με τις χώρες εταίρους της Ανατολικής Ευρώπης, με στόχο τη στήριξη της αλληλεγγύης και της κοινωνικής και πολιτικής συνοχής· προτείνει να αναληφθούν προσπάθειες για την προώθηση της οικοδόμησης εμπιστοσύνης και της συνύπαρξης μεταξύ κοινοτήτων που παραδοσιακά ζουν η μία δίπλα στην άλλη, με τη διδασκαλία και την εκμάθηση της ταυτότητας, των γλωσσών, της ιστορίας, της κληρονομιάς και του πολιτισμού, καθώς και των περιφερειακών ταυτοτήτων σε αμοιβαία βάση, με στόχο την καλύτερη κατανόηση και τον μεγαλύτερο σεβασμό της διαφορετικότητας·

16.

υπενθυμίζει τη σημασία που έχουν τα πρωτόκολλα πολιτισμικής συνεργασίας και η προστιθέμενη αξία τους στις διμερείς συμφωνίες με τις χώρες εταίρους της Ανατολικής Ευρώπης· καλεί μετ’ επιτάσεως την Επιτροπή να παρουσιάσει τη στρατηγική της για τα μελλοντικά πρωτόκολλα πολιτισμικής συνεργασίας και να πραγματοποιήσει διαβουλεύσεις με όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη, συμπεριλαμβανομένου του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, των κοινοβουλίων των χωρών της Ανατολικής Εταιρικής Σχέσης και της κοινωνίας των πολιτών σχετικά με αυτή τη στρατηγική·

17.

υπογραμμίζει τη σημασία της πολιτισμικής διπλωματίας και χαιρετίζει τα προγράμματα Erasmus+ και «Ευρώπη για τους πολίτες», τα οποία συμβάλλουν στη βελτίωση των γλωσσικών γνώσεων, της πολιτισμικής συνείδησης, της ενεργού συμμετοχής στα κοινά και της αμοιβαίας κατανόησης· τονίζει τη σημασία του προγράμματος «Δημιουργική Ευρώπη» στον τομέα του πολιτισμού και της δημιουργίας· υπογραμμίζει τη σπουδαιότητα της αύξησης της χρηματοδότησης για τα προγράμματα αυτά·

18.

υποστηρίζει πλήρως την αυξανόμενη συμμετοχή των χωρών της Ανατολικής Εταιρικής Σχέσης στα προαναφερθέντα προγράμματα και ενθαρρύνει τις συνέργειες και τις πρωτοβουλίες υπέρ των νέων στους τομείς της εκπαίδευσης, της πολυγλωσσίας, του αθλητισμού, των μέσων επικοινωνίας, του τουρισμού, του εθελοντισμού και της κατάρτισης, καθώς αυτές αποτελούν αναπόσπαστα στοιχεία της συνεργασίας και του διαλόγου μεταξύ της ΕΕ και των χωρών της Ανατολικής Εταιρικής Σχέσης·

19.

εξαίρει τη συνεργασία του δημόσιου και του ιδιωτικού τομέα, στην οποία ουσιαστικό ρόλο διαδραματίζει η κοινωνία των πολιτών, συμπεριλαμβανομένων των ΜΚΟ και των ευρωπαϊκών πολιτιστικών δικτύων, για τη διαμόρφωση των πολιτιστικών πτυχών των σχέσεων της ΕΕ με τις χώρες εταίρους της Ανατολικής Ευρώπης·

20.

υποστηρίζει την αυξημένη συμμετοχή χωρών εταίρων της Ανατολικής Ευρώπης σε προγράμματα πολιτισμού, κινητικότητας, νεολαίας, εκπαίδευσης και κατάρτισης της ΕΕ και ζητεί να παρασχεθεί σε νέους ανθρώπους από χώρες της Ανατολικής Εταιρικής Σχέσης πρόσβαση στα προγράμματα αυτά·

21.

ζητεί να θεσπιστεί για πολίτες, καλλιτέχνες και άλλους επαγγελματίες στον τομέα του πολιτισμού από χώρες εταίρους της Ανατολικής Ευρώπης μια θεώρηση διαβατηρίου για πολιτιστικούς σκοπούς, κατά το πρότυπο της δέσμης θεωρήσεων για επιστήμονες, η οποία τέθηκε σε εφαρμογή το 2005, προκειμένου να προωθηθεί —πέραν των τρεχουσών διαπραγματεύσεων περί διευκόλυνσης των θεωρήσεων— η κινητικότητα στον τομέα του πολιτισμού· ζητεί μετ’ επιτάσεως τον καθορισμό ενός χρονοδιαγράμματος για την εισαγωγή του προγράμματος θεώρησης διαβατηρίου για πολιτιστικούς σκοπούς·

22.

αναθέτει στους συμπροέδρους της να διαβιβάσουν το παρόν ψήφισμα στον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, στο Συμβούλιο, στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, στην αντιπρόεδρο της Επιτροπής / Ύπατη Εκπρόσωπο της Ένωσης για θέματα εξωτερικής πολιτικής και πολιτικής ασφαλείας, στην ΕΥΕΔ, καθώς και στις κυβερνήσεις και τα κοινοβούλια των κρατών μελών και των χωρών της Ανατολικής Εταιρικής Σχέσης.

23.9.2015   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 315/23

—

έχοντας υπόψη το άρθρο 9 παράγραφος 3 του κανονισμού της,

—

έχοντας υπόψη την οικουμενική διακήρυξη για τα δικαιώματα του ανθρώπου, της 10ης Δεκεμβρίου 1948,

—

έχοντας υπόψη τοδιεθνές σύμφωνο για τα ατομικά και πολιτικά δικαιώματα, της 16ης Δεκεμβρίου 1966,

—

έχοντας υπόψη τη σύμβαση του ΟΗΕ για το απαράγραφο των εγκλημάτων κατά της ανθρωπότητας και των εγκλημάτων πολέμου, της 26ης Νοεμβρίου 1968,

—

έχοντας υπόψη το ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 20ής Ιουλίου 1987 σχετικά με μια πολιτική λύση στο αρμενικό ζήτημα,

—

έχοντας υπόψη το ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 15ης Νοεμβρίου 2000 σχετικά με την περιοδική έκθεση της Επιτροπής του 1999 όσον αφορά την πρόοδο της Τουρκίας προς την προσχώρηση,

—

έχοντας υπόψη το ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 28ης Σεπτεμβρίου 2005 σχετικά με την έναρξη διαπραγματεύσεων με την Τουρκία,

—

έχοντας υπόψη τα ψηφίσματα και τις δηλώσεις νομοθετικών σωμάτων μιας σειράς κρατών μελών της ΕΕ,

Α.

λαμβάνοντας υπόψη ότι το 2015 συμπληρώνονται εκατό έτη από τη γενοκτονία των Αρμενίων που διαπράχθηκε στην Οθωμανική Αυτοκρατορία·

Β.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η αναγνώριση της αξιοπρέπειας, που είναι σύμφυτη σε όλα τα μέλη της ανθρώπινης οικογένειας, καθώς και των ίσων και αναπαλλοτρίωτων δικαιωμάτων τους, αποτελεί το θεμέλιο της ελευθερίας, της δικαιοσύνης και της ειρήνης στον κόσμο·

Γ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η άρνηση μιας γενοκτονίας αναγνωρίζεται ευρέως ως το τελικό στάδιο της γενοκτονίας, που επιτρέπει την ατιμωρησία για τους δράστες και ανοίγει τον δρόμο για μελλοντικές γενοκτονίες· λαμβάνοντας υπόψη ότι η απουσία σαφούς και έγκαιρης καταδίκης της γενοκτονίας των Αρμενίων συνέβαλε σε μεγάλο βαθμό στη μη πρόληψη μελλοντικών εγκλημάτων κατά της ανθρωπότητας·

Δ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η έγκαιρη πρόληψη τέτοιων εγκλημάτων θα μπορούσε, αναμφίβολα, να αποτρέψει την κλιμάκωση συγκρούσεων, τραγωδιών και ανθρωπιστικών καταστροφών·

1.

καταδικάζει όλες τις μορφές εγκλημάτων κατά της ανθρωπότητας και γενοκτονίας και αποδοκιμάζει έντονα τις προσπάθειες άρνησής τους·

2.

τιμά τη μνήμη των αθώων θυμάτων όλων των γενοκτονιών και των εγκλημάτων κατά της ανθρωπότητας·

3.

τονίζει ότι η πρόληψη των γενοκτονιών και των εγκλημάτων κατά της ανθρωπότητας πρέπει να αποτελεί προτεραιότητα για τη διεθνή κοινότητα· πιστεύει ότι είναι απαραίτητη η περαιτέρω ανάπτυξη διεθνών ικανοτήτων στο πεδίο αυτό·

4.

υποστηρίζει τον διεθνή αγώνα για την πρόληψη των γενοκτονιών, την αποκατάσταση των δικαιωμάτων των λαών που υπήρξαν θύματα γενοκτονίας και την απόδοση ιστορικής δικαιοσύνης·

5.

καλεί την Τουρκία να συμβιβαστεί με το παρελθόν της·

6.

πιστεύει ότι είναι ύψιστης σημασίας η προετοιμασία του εδάφους για μια μελλοντική συμφιλίωση μεταξύ των λαών.

23.9.2015   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 315/24

—

έχοντας υπόψη όλα τα πρόσφατα ψηφίσματα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου σχετικά με την κατάσταση στην Ουκρανία,

—

έχοντας υπόψη το πρωτόκολλο του Μινσκ της 5ης Σεπτεμβρίου 2014, το μνημόνιο του Μινσκ της 19ης Σεπτεμβρίου 2014, καθώς και τη «Δέσμη μέτρων για την εφαρμογή των συμφωνιών του Μινσκ», που εγκρίθηκε στις 12 Φεβρουαρίου 2015,

—

έχοντας υπόψη το ψήφισμα 2202 (2015) του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών της 17ης Φεβρουαρίου 2015,

A.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η συνεργασία μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) και των χωρών της Ανατολικής Εταιρικής Σχέσης (ΑΕΣ) βασίζεται στις αξίες του σεβασμού της εδαφικής ακεραιότητας των κρατών, της ανθρώπινης αξιοπρέπειας, της ελευθερίας, της δημοκρατίας, της ισότητας, του κράτους δικαίου και του σεβασμού των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των θεμελιωδών ελευθεριών·

B.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η παράνομη προσάρτηση της Κριμαίας αποτελεί την πρώτη περίπτωση βίαιης ενσωμάτωσης μέρους μιας χώρας σε μια άλλη στην Ευρώπη μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, κατά παράβαση του διεθνούς δικαίου, συμπεριλαμβανομένων του Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών, της Τελικής Πράξης του Ελσίνκι και του μνημονίου της Βουδαπέστης του 1994·

Γ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η Ρωσία εξακολουθεί να παραβιάζει τη συμφωνία εκεχειρίας του 2008 με τη Γεωργία, καθώς συνεχίζει να κατέχει γεωργιανά εδάφη·

Δ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η ρωσική επίθεση και κατοχή της χερσονήσου της Κριμαίας, καθώς και οι επιθετικές ενέργειες στην ανατολική Ουκρανία που προκάλεσαν υλικές ζημιές στην Ουκρανία, τους πολίτες της και τις νομικές της οντότητες θα πρέπει να αποκατασταθούν από τη Ρωσική Ομοσπονδία μέσω διεθνών δικαστικών οργάνων·

E.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η ένοπλη σύρραξη στην ανατολική Ουκρανία έχει προκαλέσει χιλιάδες θύματα τόσο μεταξύ των στρατιωτών όσο και μεταξύ του άμαχου πληθυσμού, συμπεριλαμβανομένων των 298 αθώων επιβατών της πτήσης MH17 των Μαλαισιανών Αερογραμμών, ενώ πολύ περισσότεροι τραυματίστηκαν και εκατοντάδες χιλιάδες εγκατέλειψαν τα σπίτια τους·

1.

επιβεβαιώνει ότι η προώθηση και η εδραίωση της ειρήνης και της ασφάλειας στην Ουκρανία, η οποία πλήττεται από στρατιωτικές επιθέσεις της Ρωσικής Ομοσπονδίας, είναι προς το κοινό συμφέρον τόσο της ΕΕ όσο και των χωρών εταίρων της·

2.

τονίζει ότι προσάρτηση της Κριμαίας από τη Ρωσία και οι στρατιωτικές επιθέσεις κατά της Ουκρανίας αποτελούν παραβίαση των θεμελιωδών αρχών του διεθνούς δικαίου· εκφράζει την πλήρη υποστήριξή της στην κυριαρχία και εδαφική ακεραιότητα της Ουκρανίας εντός των διεθνώς ανεγνωρισμένων συνόρων της·

3.

στηρίζει τη συμφωνία που επετεύχθη στο Μινσκ στις 12 Φεβρουαρίου 2015 με την καγκελάριο Merkel και τον πρόεδρο Hollande, καθώς και την υπογραφή της «Δέσμης μέτρων για την εφαρμογή των συμφωνιών του Μινσκ» από την τριμερή ομάδα επαφής· επιδοκιμάζει το γεγονός ότι το Συμβούλιο Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών υποστηρίζει τη συμφωνία στο σύνολό της·

4.

καλεί όλες τις πλευρές να ενεργήσουν υπεύθυνα και να εφαρμόσουν πλήρως και καλή τη πίστει τη δέσμη μέτρων, δεδομένου ότι προσφέρει μια δυνατότητα για ειρηνική επίλυση της σύγκρουσης· εκφράζει τη βαθιά της ανησυχία για τις πολυάριθμες παραβιάσεις της εκεχειρίας που αναφέρονται και καταδικάζει έντονα τις επιθέσεις των υποστηριζόμενων από τη Ρωσία αυτονομιστών, την κατάληψη του Ντεμπάλτσεβε, ενέργειες που αποτελούν κατάφωρη παραβίαση της συμφωνίας εκεχειρίας, καθώς και όλες τις πράξεις τρομοκρατίας· καλεί τη Ρωσική Ομοσπονδία να διασφαλίσει την πλήρη εφαρμογή των συμφωνιών του Μινσκ· υπενθυμίζει στη Ρωσία τις δεσμεύσεις της και την ειδική ευθύνη που φέρει στον τομέα αυτό·

5.

ζητεί μετ’ επιτάσεως να σημειωθεί πρόοδος όσον αφορά την απόσυρση των βαρέων όπλων και καλεί τους υπογράφοντες τη δέσμη μέτρων του Μινσκ να παράσχουν στην ειδική αποστολή παρακολούθησης του ΟΑΣΕ βασικές πληροφορίες, μεταξύ άλλων σχετικά με τις απογραφές, τις οδούς απόσυρσης και τα σημεία συγκέντρωσης·

6.

τονίζει ότι, σύμφωνα με τις συμφωνίες του Μινσκ, εξακολουθεί να αποτελεί ζήτημα ουσιαστικής σημασίας να επανακτήσει η Ουκρανία τον έλεγχο των συνόρων της· επαναλαμβάνει ότι, για να μπορέσουν οι παρατηρητές του ΟΑΣΕ και τα μη επανδρωμένα εναέρια οχήματα να εκτελέσουν τις λειτουργίες παρακολούθησης και ελέγχου, πρέπει να έχουν πλήρη και άμεση πρόσβαση σε όλες τις πληγείσες περιοχές, στις οποίες συμπεριλαμβάνονται όλα τα τμήματα των περιφερειών Ντονέτσκ και Λουχάνσκ και οι περιοχές κατά μήκος των συνόρων με τη Ρωσία·

7.

καλεί την ΕΕ και τις χώρες εταίρους της να συνεχίσουν να παρέχουν ειδικευμένο προσωπικό, εξοπλισμό και χρηματοδοτικούς πόρους στην ειδική αποστολή παρακολούθησης· επιδοκιμάζει την απόφαση να διπλασιαστεί ο αριθμός των ειδικών παρατηρητών· τονίζει ότι οι αυτονομιστές έχουν κατ’ επανάληψη παραβιάσει και αγνοήσει τις διατάξεις των συμφωνιών του Μινσκ, γεγονός το οποίο έχει οδηγήσει στην κλιμάκωση των εντάσεων και στην επανέναρξη των ένοπλων εχθροπραξιών·

8.

θεωρεί ότι η ΕΕ και οι χώρες εταίροι της θα πρέπει να διερευνήσουν τρόπους για να στηρίξουν την ουκρανική κυβέρνηση στην ενίσχυση των αμυντικών ικανοτήτων της και στη βελτίωση της προστασίας των ουκρανικών συνόρων·

9.

καλεί τη Ρωσία να αποσύρει τα στρατεύματα και τον οπλισμό της από τις κατεχόμενες περιοχές, να σταματήσει να στέλνει, να τροφοδοτεί και να χρηματοδοτεί μισθοφόρους καθώς και να σταματήσει να υποστηρίζει, να εκπαιδεύει και να εξοπλίζει παράνομα στρατεύματα·

10.

λαμβάνει υπό σημείωση την ουκρανική πρόταση της 19ης Φεβρουαρίου 2015, η οποία καλεί το Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης να εξετάσει τη δυνατότητα έναρξης αποστολής της ΕΕ στην Ουκρανία στο πλαίσιο της Κοινής Πολιτικής Ασφάλειας και Άμυνας (ΚΠΑΑ), που θα αποτελέσει ένα αποτελεσματικό μέτρο για να εξασφαλιστεί η δέουσα και πλήρης εφαρμογή των συμφωνιών του Μινσκ, με στόχο τη διαφύλαξη της εδαφικής ακεραιότητας, της κυριαρχίας και της ανεξαρτησίας της Ουκρανίας και του απαραβίαστου των συνόρων της·

11.

ενθαρρύνει τη λήψη μέτρων οικοδόμησης εμπιστοσύνης τα οποία στηρίζουν τις προσπάθειες ειρήνευσης και συμφιλίωσης· υπογραμμίζει τη σημασία ενός πολιτικού διαλόγου χωρίς αποκλεισμούς, της αποκέντρωσης και άλλων συνταγματικών αλλαγών που έχουν ήδη προταθεί στο πλαίσιο του ειρηνευτικού σχεδίου Ποροσένκο· τονίζει την ανάγκη αποφυγής —και από τη ρωσική πλευρά— της προπαγάνδας και της ρητορικής μίσους, που μπορεί να επιδεινώσουν τη διένεξη· υπογραμμίζει ότι σε έναν τέτοιο διάλογο χωρίς αποκλεισμούς θα πρέπει να συμμετέχουν οι οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών και οι πολίτες από όλες τις ενδιαφερόμενες περιοχές και τις μειονότητες·

12.

καλεί τις ρωσικές αρχές να απελευθερώσουν άμεσα τη Nadiya Savchenko, μέλος του Ουκρανικού Κοινοβουλίου (Verkhovna Rada) και της Κοινοβουλευτικής Συνέλευσης του Συμβουλίου της Ευρώπης, καθώς και άλλους ουκρανούς πολίτες που εξακολουθούν να κρατούνται παράνομα σε ρωσικές φυλακές·

13.

εκφράζει τη βαθιά του ανησυχία για την ανθρωπιστική κατάσταση στο Ντονμπάς και τονίζει την ανάγκη για περαιτέρω οικονομική και ανθρωπιστική βοήθεια· εφιστά την προσοχή στον αυξανόμενο αριθμό των εσωτερικά εκτοπισμένων ατόμων, των προσφύγων σε γειτονικές χώρες και των παιδιών που πλήττονται από τη σύγκρουση·

14.

ζητεί να συνεχιστεί και να εντατικοποιηθεί ο διπλωματικός διάλογος καθώς και η άσκηση πίεσης για να επιτευχθεί βιώσιμη διευθέτηση της σύγκρουσης· τονίζει ότι η διεθνής κοινότητα θα πρέπει να είναι έτοιμη να αντιδρά με κατάλληλα μέσα σε οιαδήποτε κατάφωρη παραβίαση της εκεχειρίας και σε οιαδήποτε δράση που υπονομεύει τις προσπάθειες επίτευξης συνολικής διευθέτησης· τονίζει ότι η διατήρηση, η ενίσχυση και η αναστρεψιμότητα των περιοριστικών μέτρων της ΕΕ εξαρτώνται από τη στάση της ίδιας της Ρωσίας και από την εφαρμογή των συμφωνιών του Μινσκ· υπογραμμίζει ότι δεν μπορεί να υπάρξει στρατιωτική λύση στη σύγκρουση αυτή ή σε άλλες συγκρούσεις στην κοινή γειτονία μας· συνιστά την εφαρμογή παρόμοιων μοντέλων ειρηνικής επανένταξης κατεχόμενων περιοχών στο νομικό και συνταγματικό σύστημα, με την υποστήριξη της διεθνούς κοινότητας·

15.

καλεί τις αρχές της Ουκρανίας να επιτύχουν απτή πρόοδο στην εφαρμογή της συμφωνίας σύνδεσης και να εφαρμόσουν με μεγάλη αποφασιστικότητα τις φιλόδοξες αλλά πολύ καθυστερημένες μεταρρυθμίσεις, παρά τις πολεμικές επιχειρήσεις· υπογραμμίζει την ανάγκη να ενδυναμωθεί το κράτος δικαίου, να εξαλειφθεί η διαφθορά και να προωθηθούν βασικές συνταγματικές, δικαστικές, κοινωνικές και οικονομικές μεταρρυθμίσεις·

16.

καταδικάζει σθεναρά τον αυξανόμενο αριθμό τρομοκρατικών πράξεων σε πόλεις της Ουκρανίας, συμπεριλαμβανομένης της πρόσφατης επίθεσης στο Χάρκοβο στις 22 Φεβρουαρίου 2015 κατά τη διάρκεια ειρηνικής πορείας για την πρώτη επέτειο από τους πυροβολισμούς εναντίον πολιτών στην πλατεία Μαϊντάν·

17.

υποστηρίζει τη διεθνή και ανεξάρτητη έρευνα για την εξακρίβωση των συνθηκών της τραγικής κατάρριψης της πτήσης MH17 των Μαλαισιανών Αερογραμμών και παροτρύνει μετ’ επιτάσεως όλες τις πλευρές να επιδείξουν ειλικρινή προθυμία για συνεργασία, να εξασφαλίσουν την ασφαλή και άνευ περιορισμών πρόσβαση στον τόπο συντριβής του MH17 και να επιτρέψουν την πρόσβαση σε όλες τις άλλες σχετικές πηγές που μπορούν να συμβάλουν στην έρευνα και να βοηθήσουν να προσαχθούν στη δικαιοσύνη οι δράστες αυτού του εγκλήματος· υπογραμμίζει ότι δεν θα δοθεί αμνηστία στους δράστες αυτού του εγκλήματος πολέμου.

23.9.2015   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 315/26

α)

ζητήματα που σχετίζονται με θεμελιώδεις αξίες, όπως η δημοκρατία, το κράτος δικαίου, ο σεβασμός των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των θεμελιωδών ελευθεριών, καθώς και ζητήματα που σχετίζονται με την οικονομία της αγοράς, τη βιώσιμη ανάπτυξη και τη χρηστή διακυβέρνηση·

β)

περαιτέρω οικονομική ολοκλήρωση μεταξύ της ΕΕ και των χωρών εταίρων της Ανατολικής Ευρώπης, υποστηρίζοντας τις κοινωνικοοικονομικές μεταρρυθμίσεις των εταίρων της Ανατολικής Ευρώπης, καθώς και ελευθέρωση του εμπορίου και των επενδύσεων, οδηγώντας σε σύγκλιση με τους νόμους και τα πρότυπα της ΕΕ με στόχο τη δημιουργία ενός δικτύου εκτεταμένων και ολοκληρωμένων ζωνών ελεύθερων συναλλαγών·

γ)

μηχανισμοί αμοιβαίας στήριξης και ασφάλειας στον τομέα της ενέργειας και εναρμόνιση των πολιτικών και της νομοθεσίας των ανατολικών εταίρων στον τομέα της ενέργειας·

δ)

προαγωγή των διαπροσωπικών επαφών και διευκόλυνση της επικοινωνίας μεταξύ των πολιτών της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των χωρών εταίρων της Ανατολικής Ευρώπης, ιδίως των νέων ανθρώπων· προαγωγή της πολιτισμικής συνεργασίας και του διαπολιτισμικού διαλόγου, καθώς και στήριξη της εκπαίδευσης, της έρευνας και της ανάπτυξης της κοινωνίας της πληροφορίας και των μέσων επικοινωνίας.

α)

60 βουλευτές του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου·

β)

10 μέλη από καθένα από τα συμμετέχοντα κοινοβούλια των χωρών εταίρων της Ανατολικής Ευρώπης.

α)

εκθέσεις που υποβάλλονται από τις μόνιμες επιτροπές· οι εκθέσεις αυτές περιορίζονται, καταρχήν, σε μία ανά επιτροπή σε κάθε σύνοδο. Προτάσεις ψηφισμάτων, που μπορούν επίσης να περιέχονται σε μια έκθεση, υποβάλλονται τέσσερις εβδομάδες πριν από την έναρξη της συνόδου. Η μέγιστη έκταση των προτάσεων ψηφίσματος ορίζεται στο παράρτημα II του παρόντος κανονισμού. Το Προεδρείο μπορεί να αποφασίζει, κατόπιν αιτήματος των συμπροέδρων των επιτροπών, τον αριθμό των εκθέσεων που θα ψηφίζονται ανά σύνοδο, με βάση την πρόοδο των εργασιών για την προπαρασκευή τους·

β)

επείγοντα θέματα που προτείνονται από μόνιμη επιτροπή ή που υποβάλλονται από το ίδιο το Προεδρείο· επείγοντα θέματα περιλαμβάνονται μόνο κατ’ εξαίρεση και δεν μπορεί να υπερβαίνουν τα τρία τον αριθμό ανά σύνοδο.

—

Επιτροπή Πολιτικών Υποθέσεων, Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και Δημοκρατίας

—

Επιτροπή Οικονομικής Ολοκλήρωσης, Νομοθετικής Προσέγγισης και Σύγκλισης με τις Πολιτικές της ΕΕ

—

Επιτροπή Ενεργειακής Ασφάλειας

—

Επιτροπή Κοινωνικών Υποθέσεων, Παιδείας, Πολιτισμού και Κοινωνίας των Πολιτών

23.9.2015   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 315/40

—

Επιτροπή Πολιτικών Υποθέσεων, Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και Δημοκρατίας,

—

Επιτροπή Οικονομικής Ολοκλήρωσης, Νομοθετικής Προσέγγισης και Συνοχής mε τις Πολιτικές της ΕΕ,

—

Επιτροπή Ενεργειακής Ασφάλειας,

—

Επιτροπή Κοινωνικών Υποθέσεων, Παιδείας, Πολιτισμού και Κοινωνίας Πολιτών.

—

15 βουλευτές του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου·

—

15 βουλευτές από τα κοινοβούλια των συμμετεχουσών χωρών εταίρων της Ανατολικής Ευρώπης (1).