1.10.2010

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 267/1

---

85η ΣΫΝΟΔΟΣ ΟΛΟΜΈΛΕΙΑΣ ΤΗΣ 9ΗΣ ΚΑΙ 10ΗΣ ΙΟΥΝΊΟΥ 2010

Ψήφισμα της Επιτροπής των Περιφερειών με θέμα «Βελτίωση των μέσων εφαρμογής της στρατηγικής “ΕΕ 2020”: Ολοκληρωμένες κατευθυντήριες γραμμές για τις οικονομικές πολιτικές και τις πολιτικές απασχόλησης των κρατών μελών και της Ένωσης»

(2010/C 267/01)

Η ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ

1.   στηρίζει την πρόταση για μείωση του συνολικού αριθμού κατευθυντήριων γραμμών σχετικά με τις οικονομικές πολιτικές και τις πολιτικές απασχόλησης, και για ενσωμάτωσή τους σε ένα συνεκτικό έγγραφο σύμφωνα με τη στρατηγική «Ευρώπη 2020»·

2.   αναγνωρίζει ότι, ενώ οι κατευθυντήριες αυτές γραμμές προορίζονται για τα κράτη μέλη, η εφαρμογή της στρατηγικής «Ευρώπη 2020» θα πρέπει να πραγματοποιηθεί σε συνεργασία με τις τοπικές και περιφερειακές αρχές. Με δεδομένες τις αρμοδιότητες και τις ικανότητές τους στους τομείς που αποτελούν αντικείμενο αυτών των κατευθυντήριων γραμμών και σύμφωνα με την αρχή της επικουρικότητας, οι τοπικές και περιφερειακές αρχές θα πρέπει να συνεισφέρουν στην κατάρτιση των εθνικών προγραμμάτων μεταρρυθμίσεων, στην υλοποίησή τους και στη συνολική επικοινωνία σχετικά με τη Στρατηγική·

3.   ζητεί από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο να σεβαστούν και να στηρίξουν την προσέγγιση «από τη βάση προς τα άνω» στους τομείς πολιτικής που αφορούν τις τοπικές και περιφερειακές αρχές και σε επίπεδο διακυβέρνησης και οικειοποίησης της στρατηγικής «Ευρώπη 2020», με έναν πολυεπίπεδο και ευέλικτο σχεδιασμό των εμβληματικών πρωτοβουλιών της Στρατηγικής και των εθνικών προγραμμάτων μεταρρυθμίσεων. Σε αυτό το πλαίσιο, εκφράζει την ικανοποίησή της για την πρόσφατη αναφορά του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στη σημασία της συμμετοχής των τοπικών και περιφερειακών αρχών στη Στρατηγική·

4.   τονίζει ότι για την υλοποίηση της στρατηγικής «Ευρώπη 2020» πρέπει να λαμβάνεται δεόντως υπόψη ο στόχος της εδαφικής συνοχής που αναγνωρίζεται στη Συνθήκη της Λισσαβώνας·

5.   απευθύνει έκκληση για την παροχή διευκρινίσεων όσον αφορά τις δημοσιονομικές επιπτώσεις των μέτρων που προτείνονται στη στρατηγική «Ευρώπη 2020», προκειμένου το επόμενο δημοσιονομικό πλαίσιο να αντικατοπτρίζει πλήρως τις προτεραιότητες που ορίζονται στη στρατηγική «Ευρώπη 2020». Οι διευκρινίσεις αυτές θα πρέπει επίσης να περιλαμβάνουν μια εκτίμηση αντικτύπου των νέων χρηματοδοτικών μέσων της ΕΕ, καθώς και ενός νέου συστήματος πόρων για την ΕΕ.

ΓΕΝΙΚΕΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΤΗΡΙΕΣ ΓΡΑΜΜΕΣ ΓΙΑ ΤΙΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΤΩΝ ΚΡΑΤΩΝ ΜΕΛΩΝ ΚΑΙ ΤΗΣ ΕΕ

Η ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ

6.   τάσσεται υπέρ ενός κατάλληλου οικονομικού και δημοσιονομικού συντονισμού, τόσο σε επίπεδο ΕΕ όσο και μεταξύ των κρατών μελών, για την άμβλυνση των δημοσιονομικών προβλημάτων που αντιμετωπίζονται ήδη στο πλαίσιο της τρέχουσας χρηματοπιστωτικής, οικονομικής και κοινωνικής κρίσης·

7.   χαιρετίζει την πρωτοβουλία της ΕΕ για τη στενότερη επιτήρηση της δημοσιονομικής πειθαρχίας των κρατών μελών και την ουσιαστική αναθεώρηση της ρύθμισης των χρηματοπιστωτικών αγορών·

8.   υποστηρίζει την έκκληση που απηύθυνε το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο προς την Επιτροπή και το Συμβούλιο, στο ψήφισμά του της 10ης Μαρτίου 2010, προκειμένου «να εκτιμήσουν την πιθανή συνεισφορά των διαφόρων δυνατοτήτων φορολόγησης των χρηματοπιστωτικών συναλλαγών στον προϋπολογισμό της ΕΕ»·

9.   επιδοκιμάζει τις συστάσεις που περιλαμβάνονται στην έκθεση «Μια νέα στρατηγική για την ενιαία αγορά» που υπέβαλε ο Mario Monti στον Πρόεδρο Barroso στις 9 Μαΐου 2010, στην οποία αναφέρεται στην ενίσχυση του φορολογικού συντονισμού σε ευρωπαϊκό επίπεδο με στόχο την άρση των φορολογικών φραγμών στην ενιαία αγορά και την αντιμετώπιση της αντιεργατικής στέβλωσης που προκαλεί ο φορολογικός ανταγωνισμός στην ΕΕ·

10.   υπογραμμίζει ότι η μακροχρόνια νομισματική σταθερότητα μπορεί να επιτευχθεί μόνο με την αποφασιστική παγίωση και ενίσχυση του Συμφώνου Σταθερότητας, παράλληλα με την ενίσχυση των προοπτικών μακροπρόθεσμης ανάπτυξης σε όλες τις χώρες και τα εδάφη της ΕΕ, μέσω ενός συνδυασμού διαρθρωτικών πολιτικών βιώσιμης ανάπτυξης (Στρατηγική «Ευρώπη 2020») και της πολιτικής συνοχής, αμφότερες των οποίων θα πρέπει να «προικοδοτηθούν» με επαρκείς πόρους·

11.   συνιστά να δοθεί μεγαλύτερη έμφαση στην ποιότητα και τη βιωσιμότητα των δημόσιων οικονομικών, τα οποία θα πρέπει να επικεντρώνονται στις δημόσιες επενδύσεις σε καινοτόμους τομείς από περιβαλλοντική και κοινωνική άποψη·

12.   τάσσεται κατά της πρότασης που υπέβαλε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στις 12 Μαΐου 2010 στην ανακοίνωσή της με θέμα την ενίσχυση της οικονομικής διακυβέρνησης, για αναστολή της χρηματοδότησης του Ταμείου Συνοχής προς τα κράτη μέλη που υπόκεινται στη Διαδικασία Υπερβολικού Χρέους (ΔΥΕ). Η πρόταση αυτή εισάγει διακρίσεις σε τρία επίπεδα: i) καθιστά την πολιτική συνοχής τη μοναδική πολιτική της ΕΕ όπου μπορούν να επιβληθούν κυρώσεις, ii) η αναστολή θα στοχοποιήσει άδικα περιφέρειες και δήμους, iii) είναι άδικη με δεδομένη την άνιση κατανομή των πόρων του Ταμείου Συνοχής στα κράτη μέλη·

13.   επαναλαμβάνει κατηγορηματικά ότι η πολιτική συνοχής πρέπει να ενισχυθεί ως η μοναδική πολιτική της ΕΕ που αφενός προσφέρει μια ολοκληρωμένη προσέγγιση της ανάπτυξης με βάση τον τόπο, συνδυάζοντας τις ευρωπαϊκές προτεραιότητες με τις τοπικές και περιφερειακές ιδιαιτερότητες, και αφετέρου στοχεύει στη μείωση των ανισοτήτων μεταξύ και εντός των περιφερειών·

14.   εκτιμά ότι η αξιολόγηση της ανάπτυξης δεν θα πρέπει να συνδέεται μόνο με δείκτες του ΑΕΠ, αλλά και με την κατανομή της ανάπτυξης και με μετρήσιμους στόχους για την εξάντληση των φυσικών πόρων·

15.   χαιρετίζει την ανάπτυξη περιφερειακών στρατηγικών στον τομέα της έρευνας και της καινοτομίας που προωθούν τη συνεργασία των δημόσιων αρχών, των πανεπιστημίων και του ιδιωτικού τομέα, και οδηγούν στη δημιουργία θέσεων εργασίας και στη βιώσιμη ανάπτυξη των δήμων και των περιφερειών·

16.   υπενθυμίζει ότι οι τοπικές και περιφερειακές αρχές έχουν την υποχρέωση να συμβάλλουν στην καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής και στην προστασία του περιβάλλοντος. Μπορούν να αποκομίσουν σημαντικά οφέλη από την αναγκαία στροφή σε μια οικονομία με χαμηλές εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα, εάν θεσπισθεί ένα κατάλληλο ευρωπαϊκό πλαίσιο, το οποίο θα επιτρέπει την αφομοίωση των τεχνολογικών αλλαγών, καθώς και την προσαρμογή των απαιτήσεων στον τομέα της εκπαίδευσης και της επαγγελματικής κατάρτισης και την προώθηση των «πράσινων» δημόσιων συμβάσεων. Στηρίζει, σε αυτό το πλαίσιο, την πρωτοβουλία του Συμφώνου των Δημάρχων και την επέκτασή της στο περιφερειακό επίπεδο·

17.   θεωρεί ότι η στήριξη της επιχειρηματικότητας έχει καίρια σημασία για τη μετουσίωση των δημιουργικών ιδεών σε καινοτόμα προϊόντα, υπηρεσίες και διαδικασίες που μπορούν να παράγουν πλούτο, ποιοτική απασχόληση, εδαφική, οικονομική και κοινωνική συνοχή, ενθαρρύνει δε τις τοπικές και περιφερειακές αρχές να βελτιώσουν τους όρους λειτουργίας των ΜΜΕ σύμφωνα με την πρωτοβουλία του Νόμου για τις Μικρές Επιχειρήσεις, κυρίως με την πλήρη αξιοποίηση των δυνατοτήτων των υπηρεσιών ηλεκτρονικής διακυβέρνησης· επίσης αναγνωρίζει στο πλαίσιο αυτό τον σημαντικό ρόλο που μπορεί να διαδραματίσει στη στήριξη της οικονομίας η ευφυής ανάπτυξη με τη στήριξη της επιχειρηματικότητας των γυναικών. Ζητά ένα ευρωπαϊκό πλαίσιο για την οικονομική ανάπτυξη των γυναικών ως μέσο για την αντιμετώπιση των ανισοτήτων στα κράτη μέλη, την καταπολέμηση της παιδικής φτώχειας, την καλύτερη εξισορρόπηση επαγγελματικού και ιδιωτικού βίου, την ενίσχυση του αναπτυξιακού δυναμικού και την περιφερειακή ανάπτυξη μιας διευρυνόμενης βάσης ΜμΕ·

ΚΑΤΕΥΘΥΝΤΗΡΙΕΣ ΓΡΑΜΜΕΣ ΓΙΑ ΤΙΣ ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗΣ ΤΩΝ ΚΡΑΤΩΝ ΜΕΛΩΝ

18.   επαναλαμβάνει ότι, επειδή οι τοπικές και περιφερειακές αρχές αποτελούν, μαζί με τους κοινωνικούς εταίρους, σημαντικούς εργοδότες εντός των κρατών μελών της ΕΕ και λόγω του ρόλου που συχνά διαδραματίζουν στον τομέα της παροχής εκπαίδευσης, επιμόρφωσης και μέτρων στήριξης της αγοράς εργασίας, έχουν καθοριστική συμβολή στην εφαρμογή πολιτικών ευελιξίας με ασφάλεια. Οι περιφέρειες και οι δήμοι θα πρέπει, ως εκ τούτου, να συμμετέχουν εξαρχής στη διαδικασία χάραξης πολιτικής, προκειμένου να συνεισφέρουν στην ανάπτυξη δυναμικών αγορών εργασίας και να στηρίζουν τους πολίτες στον τομέα της απασχόλησης·

19.   παρατηρεί ότι η μακροπρόθεσμη ολοκληρωμένη οργάνωση και χρηματοδότηση των συστημάτων δημόσιας εκπαίδευσης, των υποδομών στον τομέα των μεταφορών, των υποδομών παιδικής μέριμνας και των εκπαιδευτικών ιδρυμάτων είναι καθοριστική για την ανάπτυξη βιώσιμων περιφερειακών αγορών εργασίας·

20.   υπενθυμίζει ότι οι τοπικές και περιφερειακές αρχές διαδραματίζουν κεντρικό ρόλο στο πλαίσιο της διαδικασίας εφαρμογής για την επίτευξη των στρατηγικών στόχων όσον αφορά την ποιότητα, τη σημασία της εκπαίδευσης και τη συμμετοχή σε αυτή, καθώς και την πρόληψη της πρόωρης εγκατάλειψης του σχολείου·

21.   υπενθυμίζει ότι σε μια εποχή αύξησης της ανεργίας, οι νέοι αντιμετωπίζουν δυσκολίες εισόδου στην αγορά εργασίας και πρέπει να κατανοούν καλύτερα τις διάφορες επιλογές που έχουν στη διάθεσή τους για την εξασφάλιση της ομαλής μετάβασης από την εκπαίδευση στην αγορά εργασίας ή στην ανάληψη επιχειρηματικής δράσης που συμβάλλει στη δημιουργία θέσεων εργασίας. Ως εκ τούτου, προσδοκά ότι το Ευρωπαϊκό Σύμφωνο για τη Νεολαία θα συμπεριληφθεί στις εν λόγω κατευθυντήριες γραμμές και ότι η επιχειρηματικότητα θα προαχθεί πιο ενεργά στο σχολείο·

22.   ζητεί στοχευμένα μέτρα για τους πιο ηλικιωμένους εργαζομένους, οι οποίοι μένουν άνεργοι λόγω της οικονομικής κρίσης, προκειμένου να αποκτήσουν νέες και καλύτερες δεξιότητες για περαιτέρω επαγγελματικές ευκαιρίες·

23.   υπογραμμίζει ότι για την επίτευξη της προτεινόμενης μείωσης κατά 25 % του αριθμού των Ευρωπαίων που ζουν κάτω από τα όρια της φτώχειας, θα πρέπει να χορηγηθούν επαρκή κονδύλια στις τοπικές και περιφερειακές αρχές, δεδομένου ότι έχουν νομικές υποχρεώσεις για την οριοθέτηση, τη χρηματοδότηση και την εκτέλεση πολιτικών ενεργητικής ένταξης, καθώς και για την προώθηση του προγράμματος αξιοπρεπούς εργασίας. Το 2010 είναι το ευρωπαϊκό έτος καταπολέμησης της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού και προσφέρεται για την προβολή αυτών των προβλημάτων, τα οποία ενδέχεται να επιδεινωθούν λόγω της τρέχουσας χρηματοπιστωτικής και οικονομικής κρίσης·

24.   επισημαίνει ότι η πρόσβαση στις υπηρεσίες κοινής ωφελείας, ιδίως στις κοινωνικές υπηρεσίες, η ένταξη στην αγορά εργασίας και η προσαρμογή στις διαρθρωτικές αλλαγές, καθώς και οι πολιτικές κοινωνικής, οικονομικής και πολιτισμικής ένταξης εξασφαλίζονται πρωτίστως από τις τοπικές και περιφερειακές αρχές. Επομένως, οι κατευθυντήριες γραμμές για την απασχόληση πρέπει να παρέχουν ένα κατάλληλο πλαίσιο και χρηματοδοτικά μέσα, τα οποία θα στηρίζουν τις τοπικές και περιφερειακές αρχές για την εκπλήρωση αυτών των υποχρεώσεων.

---

1.10.2010

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 267/4

---

Ψήφισμα της Επιτροπής των Περιφερειών με θέμα «Ισχυρότερη συμμετοχή των τοπικών και περιφερειακών αρχών στη στρατηγική “Ευρώπη 2020”»

(2010/C 267/02)

Η ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ

1.   επιδοκιμάζει την πρόταση της Επιτροπής για μία αποτελεσματικότερη στρατηγική ανάπτυξης και απασχόλησης, η οποία να ανταποκρίνεται στους νέους στόχους της ευφυούς και βιώσιμης ανάπτυξης χωρίς περιορισμούς, μέσω ενός ισχυρού αισθήματος ίδιας ευθύνης και εταιρικής σχέσης των διαφόρων επιπέδων διακυβέρνησης·

2.   τονίζει ότι η πολιτική συνοχής, με την αποκεντρωμένη προσέγγιση και το σύστημα πολυεπίπεδης διακυβέρνησης, είναι μεν η μοναδική πολιτική της Ευρωπαϊκής Ένωσης που συνδέει τους στόχους της στρατηγικής «Ευρώπη 2020» και τις νέες προκλήσεις με τις τοπικές και περιφερειακές αρχές, απαιτεί όμως ικανοποιητική χρηματοδότηση. Ως εκ τούτου, η πολιτική συνοχής πρέπει να συνεχίσει να υπηρετεί τους στόχους της βιώσιμης οικονομικής ανάπτυξης, της κοινωνικής ένταξης, της απασχόλησης, της καταπολέμησης της κλιματικής αλλαγής, της ποιότητας και της αποτελεσματικότητας των δημόσιων υπηρεσιών·

3.   προτείνει, στο πλαίσιο της πολιτικής συνοχής, το μεγαλύτερο μερίδιο των διαθέσιμων πόρων να συνεχίσει να διοχετεύεται στα κράτη μέλη και τις περιφέρειες της Ευρωπαϊκής Ένωσης που έχουν τις μεγαλύτερες ανάγκες και τα περισσότερα προβλήματα, προκειμένου να μειωθούν οι αποκλίσεις σε επίπεδο ανάπτυξης και, επομένως, να υπάρξει πρακτική συνεισφορά στην εξασφάλιση ίσων ευκαιριών για τις περιφέρειες και για την ενίσχυση της ευρωπαϊκής αλληλεγγύης·

4.   εκφράζει τη δυσαρέσκειά της για το γεγονός ότι η προτεινόμενη στρατηγική «Ευρώπη 2020», όπως και η στρατηγική της Λισσαβώνας, δεν λαμβάνει δεόντως υπόψη τον ρόλο και τη συνεισφορά των περιφερειών και των δήμων ως υποεθνικών διοικήσεων των 27 κρατών μελών, οι οποίες, χάρη στις αντίστοιχες εθνικές νομοθετικές αρμοδιότητές τους, μπορούν να προσφέρουν πολύτιμη προστιθέμενη αξία για την επίτευξη των προγραμματισμένων στόχων στους τομείς της κοινωνικής και οικονομικής ανάπτυξης, της εκπαίδευσης, της κλιματικής αλλαγής, της έρευνας και καινοτομίας, της κοινωνικής ένταξης και της καταπολέμησης της φτώχειας·

5.   ζητεί από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και το Συμβούλιο να σέβονται την αρχή της επικουρικότητας στους τομείς πολιτικής που αφορούν τις τοπικές και περιφερειακές αρχές, δεδομένου ότι έχουν συχνά διευρυμένες πολιτικές αρμοδιότητες και αποτελούν βασικούς παράγοντες για την εφαρμογή της σημερινής στρατηγικής της Λισσαβώνας και της μελλοντικής στρατηγικής «Ευρώπη 2020»·

6.   εκφράζει, στο πλαίσιο αυτό, την ικανοποίησή της για την πρόσφατη αναφορά του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στη σημασία της συμμετοχής των τοπικών και περιφερειακών αρχών στη Στρατηγική, και ζητεί να δοθεί συνέχεια στην πρόταση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και το Συμβούλιο για συνεκτίμηση των συμβουλευτικών γνωμών της Επιτροπής των Περιφερειών όσον αφορά τη στρατηγική ΕΕ 2020·

ΠΡΟΤΑΣΗ ΓΙΑ ΤΗ ΘΕΣΠΙΣΗ ΕΔΑΦΙΚΟΥ ΣΥΜΦΩΝΟΥ ΤΩΝ ΤΟΠΙΚΩΝ ΚΑΙ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΩΝ ΑΡΧΩΝ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ «ΕΥΡΩΠΗ 2020»

Η ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ

7.   προτείνει την ενεργό στήριξη της πρότασης του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για τη θέσπιση «Εδαφικού Συμφώνου των τοπικών και περιφερειακών αρχών σχετικά με τη στρατηγική Ευρώπη 2020», με στόχο την πολυεπίπεδη ανάληψη ίδιας ευθύνης για τη μελλοντική στρατηγική μέσω της αποτελεσματικής σύμπραξης των ευρωπαϊκών, εθνικών, περιφερειακών και τοπικών αρχών, ιδίως όσον αφορά τον σχεδιασμό και την υλοποίηση των κύριων στόχων και των πρωτοβουλιών-φάρων της Στρατηγικής. Η θέσπιση του Εδαφικού Συμφώνου θα πρέπει να διευκολυνθεί από την Επιτροπή των Περιφερειών, η οποία έχει ήδη αναπτύξει μια πλατφόρμα παρακολούθησης της στρατηγικής «Ευρώπη 2020» με τη συμμετοχή περίπου 120 τοπικών και περιφερειακών αρχών·

8.   υποστηρίζει ότι οι κύριες δραστηριότητες θα πρέπει να έχουν διττό χαρακτήρα:

α)

Έλεγχος και υλοποίηση πολιτικής: — διαρκής αξιολόγηση των ικανοτήτων και των αναγκών των τοπικών και περιφερειακών αρχών για την εκπλήρωση των κύριων στόχων της στρατηγικής «Ευρώπη 2020»· — προώθηση της πλήρους συμμετοχής των τοπικών και περιφερειακών αρχών στην εκπλήρωση των στόχων της στρατηγικής «Ευρώπη 2020» ανάλογα με τις αρμοδιότητες που τους εκχωρούνται από κάθε κράτος μέλος·

β)

Διακυβέρνηση και επικοινωνία: — συνεισφορά στη διοργανική εταιρική σχέση της στρατηγικής «Ευρώπη 2020» μέσω του συντονισμένου τριμερούς διαλόγου μεταξύ της Επιτροπής των Περιφερειών – ως συνέλευσης των τοπικών και περιφερειακών εκπροσώπων της ΕΕ – και των ευρωπαϊκών θεσμικών οργάνων, από τη μια πλευρά, και των κρατών μελών, από την άλλη· — προβολή των στόχων της στρατηγικής «Ευρώπη 2020» στις περιφέρειες και τους δήμους και διευκόλυνση της ανταλλαγής ορθών πρακτικών μεταξύ των φορέων χάραξης πολιτικής σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο·

9.   ενθαρρύνει τα κράτη μέλη να στηρίξουν τις περιφέρειες και τους δήμους τους για τη θέσπιση εθνικών εδαφικών συμφώνων, με σκοπό τον προσδιορισμό εθνικών στόχων και δεσμεύσεων, από κοινού με τις κεντρικές κυβερνήσεις, για την εκπλήρωση των στόχων της στρατηγικής «Ευρώπη 2020», με πλήρη σεβασμό του εκάστοτε εθνικού νομοθετικού πλαισίου·

πιστεύει ότι η προστιθέμενη αξία των τοπικών και περιφερειακών αρχών στις επτά πρωτοβουλίες-φάρους της στρατηγικής «Ευρώπη 2020» θα μπορούσε να είναι η εξής:

10.1   Εμβληματική πρωτοβουλία: «Ευρώπη και αποτελεσματική χρήση των πόρων»: ενίσχυση της αποτελεσματικότητας του Συμφώνου των Δημάρχων προκειμένου οι τοπικές και περιφερειακές αρχές (ΤΠΑ) να συμμετέχουν ενεργά στον σχεδιασμό, την ανάπτυξη, την υιοθέτηση και την εφαρμογή εθνικών στρατηγικών και σχεδίων δράσης για την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής, προώθηση των πράσινων δημοσίων συμβάσεων, προώθηση της πράσινης παραγωγής και κατανάλωσης των τοπικών επιχειρήσεων, βελτίωση της διακυβέρνησης και της ενημέρωσης για την κλιματική αλλαγή·

10.2   Εμβληματική πρωτοβουλία: «Μια βιομηχανική πολιτική για την εποχή της παγκοσμιοποίησης»: βελτίωση του νομοθετικού πλαισίου για τις συμπράξεις δημόσιου-ιδιωτικού τομέα, απλούστευση της νομοθεσίας για τις δημόσιες συμβάσεις, συμπεριλαμβανομένης της χρήσης ηλεκτρονικών προκηρύξεων διαγωνισμών, συμφιλίωση επαγγελματικής και οικογενειακής ζωής με τη βελτίωση της ποιότητας των δημόσιων υπηρεσιών, μείωση της γραφειοκρατίας, στήριξη των μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων: ενημέρωση, καλύτερη πρόσβαση σε πιστώσεις και χρηματοδότηση, κατάρτιση και παροχή συμβουλών, περαιτέρω ανάπτυξη της πρωτοβουλίας της ΕΤΠ «Ευρωπαϊκή επιχειρηματική περιφέρεια» ώστε να παρακινηθούν οι περιφερειακές αρχές να διερευνήσουν νέους τρόπους εξασφάλισης μακροπρόθεσμης οικονομικής ανάπτυξης μέσω της επιχειρηματικότητας·

10.3   Εμβληματική πρωτοβουλία: «Ένα πρόγραμμα για νέες δεξιότητες και θέσεις εργασίας»: οι τοπικές και οι περιφερειακές αρχές αποτελούν σημαντικούς εργοδότες εντός των κρατών μελών της ΕΕ και, λόγω του ρόλου που συχνά διαδραματίζουν στην παροχή εκπαίδευσης, κατάρτισης και μέτρων στήριξης της αγοράς εργασίας, έχουν καθοριστική σημασία για την εφαρμογή πολιτικών ευελιξίας με ασφάλεια, την προετοιμασία των πολιτών για την ένταξή τους στην αγορά εργασίας, τη βελτίωση της ποιότητας της εκπαίδευσης και της κατάρτισης συμπεριλαμβανομένης της δια βίου μάθησης, την αντιστοίχιση της προσφοράς δεξιοτήτων με τις ανάγκες της αγοράς εργασίας, και την ανάπτυξη του προγράμματος Erasmus για τους δημόσιους υπαλλήλους της τοπικής και περιφερειακής αυτοδιοίκησης και τους αιρετούς εκπροσώπους με στόχο την καλύτερη διαχείριση των δημόσιων υποθέσεων·

10.4   Εμβληματική πρωτοβουλία: «Ευρωπαϊκή πλατφόρμα για την καταπολέμηση της φτώχειας»: ανάπτυξη μιας εδαφικής ατζέντας κοινωνικής ένταξης για τη βελτίωση της αποτελεσματικότητας και της προσβασιμότητας των τοπικών κοινωνικών υπηρεσιών και για την ένταξη των πολιτών που έχουν αποκλεισθεί από την αγορά εργασίας· καλύτερη συμπληρωματικότητα μεταξύ των κονδυλίων της ΕΕ για την κοινωνική ένταξη και την καταπολέμηση της φτώχειας και, παράλληλα, χρήση νομικών μέσων και προγραμμάτων προσαρμοσμένων στις τοπικές ανάγκες· δημιουργία μιας νέας διάστασης για την καταπολέμηση της φτώχειας, με την αναγνώριση των σαφών αναγκών των γυναικών στο χώρο εργασίας αλλά και ως επιχειρηματιών, μέσω του νέου ευρωπαϊκού πλαισίου για την οικονομική ανάπτυξη και την επιχειρηματικότητα των γυναικών· αναγνώριση της ανάγκης να δοθεί ιδιαίτερη έμφαση στους νέους και τα παιδιά· δημιουργία περιφερειακών παρατηρητηρίων για την παρακολούθηση δεικτών και πολιτικών σχετικά με την κοινωνική ένταξη·

10.5   Εμβληματική πρωτοβουλία: «Ένωση καινοτομίας»: μεταρρύθμιση των συστημάτων έρευνας και ανάπτυξης, καθώς και καινοτομίας, εξασφάλιση της συνεισφοράς των περιφερειών για την επίτευξη των στόχων του 3 %, ανάπτυξη περιφερειακών διασυνοριακών σχεδίων και της χρήσης των ΕΟΕΣ, προώθηση της συνεργασίας μεταξύ των πανεπιστημίων, των περιφερειακών ερευνητικών κέντρων και του ιδιωτικού τομέα, ενίσχυση της χρήσης των προγραμμάτων και των Διαρθρωτικών Ταμείων της ΕΕ, συνεισφορά στην οργάνωση του ευρωπαϊκού χώρου έρευνας, συμμετοχή στις «ευρωπαϊκές συμπράξεις καινοτομίας»·

10.6   Εμβληματική πρωτοβουλία: «Νεολαία σε κίνηση»: εκσυγχρονισμός της ατζέντας για την τριτοβάθμια εκπαίδευση, ιδίως όσον αφορά τη διακυβέρνηση και τη χρηματοδότηση, ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών, συνεισφορά στην περιφερειακή διάσταση των εθνικών σχεδίων δράσης, περαιτέρω ανάπτυξη της πρωτοβουλίας «Ευρωπαϊκή πρωτεύουσα της νεολαίας», ολοκληρωμένη δράση με την παροχή καθοδήγησης, συμβουλών και μαθητείας, προώθηση της μαθησιακής κινητικότητας με σχέδια χρηματοδοτούμενα από τα ευρωπαϊκά Διαρθρωτικά Ταμεία·

10.7   Εμβληματική πρωτοβουλία: «Μια ψηφιακή ατζέντα για την Ευρώπη»: διαλειτουργικότητα μεταξύ των ευρωπαϊκών κεντρικών, περιφερειακών και τοπικών διοικήσεων, αυξημένη χρήση της ηλεκτρονικής διακυβέρνησης για τη βελτίωση της παροχής δημόσιων υπηρεσιών στον τομέα της παιδείας, της υγείας, της κοινωνικής ένταξης, του χωροταξικού σχεδιασμού, κλπ., προώθηση του γραμματισμού στις ΤΠΕ, ανάπτυξη σχεδίων ΤΠΕ για τη διάδοση και εφαρμογή των αποτελεσμάτων της Ε & Α σε πραγματικές διαδικασίες, εντατικοποίηση της ενημέρωσης για την προώθηση της αναβάθμισης των υποδομών·

11.   αναθέτει στην Πρόεδρό της να διαβιβάσει την παρούσα πρόταση για τη θέσπιση Εδαφικού Συμφώνου των τοπικών και περιφερειακών αρχών σχετικά με τη στρατηγική «Ευρώπη 2020» στα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα και στα κράτη μέλη, με στόχο τη δέουσα εξασφάλιση του ρόλου των τοπικών και περιφερειακών αρχών στη μελλοντική στρατηγική «Ευρώπη 2020».

---

1.10.2010

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 267/6

---

85η ΣΫΝΟΔΟΣ ΟΛΟΜΈΛΕΙΑΣ ΤΗΣ 9ΗΣ ΚΑΙ 10ΗΣ ΙΟΥΝΊΟΥ 2010

Γνωμοδότηση πρωτοβουλίας της Επιτροπής των Περιφερειών με θέμα «Το μέλλον της ΚΓΠ μετά το 2013»

(2010/C 267/03)

ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΣΥΣΤΑΣΕΙΣ

Η ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ,

Ιστορικό και προκλήσεις

Ενώ αναπτύσσονται παντού διάφοροι προβληματισμοί σχετικά με τη μελλοντική θέση και το ρόλο της γεωργίας στην Ευρώπη,

1.   πιστεύει ότι ο ρόλος και οι προτεραιότητές της την καλούν να καταρτίσει γνωμοδότηση πρωτοβουλίας σχετικά με τις θεμελιώδεις αρχές και τις κύριες κατευθύνσεις της κοινής γεωργικής πολιτικής μετά το 2013·

2.   κρίνει αναγκαίο να οριοθετηθούν οι επιθυμητές αρχές και κατευθύνσεις προτού να ξεκινήσει η συζήτηση σχετικά με τον προϋπολογισμό της πολιτικής αυτής·

3.   διαπιστώνει ότι ο κόσμος βρίσκεται σήμερα αντιμέτωπος με πολυποίκιλες και ευρύτατες προκλήσεις: αύξηση του πληθυσμού, έλλειψη υδάτινων πόρων, σταδιακή εξάντληση των ορυκτών ενεργειακών πόρων, υποβάθμιση των εδαφών και απειλές για τη βιοποικιλότητα, κλιματική αλλαγή·

4.   διαπιστώνει ότι οι προκλήσεις που αντιμετωπίζει σήμερα ο κόσμος της γεωργίας και της κτηνοτροφίας (αστάθεια των αγορών, μείωση του αγροτικού εισοδήματος, παγκοσμιοποίηση των συναλλαγών, δημογραφική πίεση και ανταγωνισμός από τις νεοεμφανιζόμενες αγορές, αύξηση των κρίσεων στον τομέα της δημόσιας υγείας, βιωσιμότητα και εκσυγχρονισμός των μικρότερων γεωργικών και κτηνοτροφικών εκμεταλλεύσεων, υποβάθμιση των εδαφών, κατάργηση και αντικατάσταση των ορυκτών καυσίμων, καθώς και άλλες περιβαλλοντικές, οικονομικές και κοινωνικές προκλήσεις σε συνάρτηση με τη διατήρηση της γεωργικής δραστηριότητας, ιδίως στις ορεινές και τις λοιπές μειονεκτούσες περιοχές κλπ.) δεν είναι οι ίδιες με του παρελθόντος·

5.   πιστεύει ότι επιβάλλεται να αναμορφωθεί η κοινή γεωργική πολιτική, ώστε η Ευρωπαϊκή Ένωση να μπορέσει να προσαρμοστεί, συνεχίζοντας παράλληλα να περιορίζει την εμβέλεια και τις αρνητικές επιπτώσεις των τρεχουσών ή μελλοντικών εξελίξεων τόσο επί των πληθυσμών της Ευρώπης όσο και επί των αγροτικών και των περιαστικών εκτάσεων. Κρίνει σκόπιμη τη δημιουργία έξυπνης και βιώσιμης ανάπτυξης με στόχο την παραγωγή υγιεινών τροφίμων και τη διατήρηση της βιοποικιλότητας και του φυσικού και πολιτιστικού περιβάλλοντος. Η αναμόρφωση αυτή πρέπει να θεμελιωθεί στις ακόλουθες δέκα μείζονες αρχές και κατευθύνσεις:

Α.   Η γεωργική πολιτική πρέπει να εξακολουθήσει να συνιστά κοινή πολιτική

6.   διαπιστώνει ότι η κύρια αποστολή της ευρωπαϊκής γεωργίας συνίσταται στην παραγωγή προϊόντων διατροφής για τον πληθυσμό των κρατών μελών και στην παράλληλη διασφάλιση του θεμιτού ανταγωνισμού και της προστασίας του περιβάλλοντος, καθώς και άλλων απαιτούμενων προϋποθέσεων ασφάλειας, ποιότητας και λογικών τιμών·

7.   επισημαίνει ότι η γεωργία στην ΕΕ παρέχει επιπλέον στην ευρωπαϊκή κοινωνία μια σειρά δημοσίων αγαθών που δεν ανταμείβονται από την αγορά (διαχείριση των εδαφών και του φυσικού τοπίου, προστασία του περιβάλλοντος και των φυσικών πόρων, εδαφική συνοχή, κλπ.), αλλά αποτελούν καθ’ εαυτά προστιθέμενη αξία για το σύνολο της Ένωσης·

8.   πιστεύει ότι η γεωργία και η βιομηχανία γεωργικών προϊόντων διατροφής αποτελούν τομέα στρατηγικής σημασίας για την Ευρώπη και ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση χρειάζεται, περισσότερο παρά ποτέ, μια συντονισμένη κοινή πολιτική για τη γεωργία και τα τρόφιμα·

9.   εκτιμά ότι η όποια προσπάθεια επανεθνικοποίησης, έστω και μερικής, της κοινής γεωργικής πολιτικής θα πρέπει να απορριφθεί·

Β.   Η κοινή γεωργική πολιτική πρέπει να εγγυάται την επισιτιστική ασφάλεια και ανεξαρτησία των Ευρωπαίων

10.   πιστεύει ότι η επισιτιστική ανεξαρτησία και ασφάλεια της Ένωσης πρέπει να εξακολουθήσουν να συνιστούν δύο θεμελιώδεις στόχους της κοινής γεωργικής πολιτικής·

11.   τονίζει ότι έχει μεγάλη σημασία να εξασφαλιστεί επαρκής ποικιλία, ποιότητα και ασφάλεια των προϊόντων σε κλίμακα Ευρωπαϊκής Ένωσης, με παράλληλη επισταμένη μέριμνα για την διατήρηση της βέλτιστης κατανομής στο εσωτερικό των κρατών μελών και των διαφόρων περιφερειών, σε συνάρτηση με τα ίδια χαρακτηριστικά τους·

12.   εκτιμά, ακόμη, ότι ο στόχος της επισιτιστικής ανεξαρτησίας προϋποθέτει ιδιαίτερη προσοχή για τα γεωργικά προϊόντα που παρουσιάζουν προς το παρόν μεγάλο έλλειμμα, κυρίως όσον αφορά τις φυτικές πρωτεΐνες·

13.   πιστεύει ότι είναι δύσκολο τα προϊόντα της ευρωπαϊκής γεωργίας να είναι ανταγωνιστικά έναντι των προϊόντων οιασδήποτε γεωργίας στον κόσμο, εάν ληφθεί ως βάση αναφοράς αποκλειστικά και μόνον η τελική τιμή, λαμβανομένων υπόψη των αποκλίσεων ως προς το κόστος παραγωγής, τις νομοθετικές ρυθμίσεις και το επίπεδο ανάπτυξης·

14.   κρίνει, λοιπόν, αναγκαία τη διατήρηση της κοινοτικής προτίμησης·

15.   επιπλέον, υποστηρίζει ανεπιφύλακτα την δήλωση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου (0088/2007) με την οποία ζητείται να διερευνηθούν οι επιπτώσεις της συγκέντρωσης στον τομέα της ευρείας διανομής και να υποβληθούν προτάσεις για τη λήψη κατάλληλων μέτρων αντιμετώπισης·

16.   ζητεί την εφαρμογή βασικών και ενιαίων φυτοϋγειονομικών, κτηνιατρικών και περιβαλλοντικών προτύπων στα προϊόντα διατροφής που προορίζονται για κατανάλωση στην ΕΕ, ανεξαρτήτως του αν παράγονται στην ΕΕ ή του αν προέρχονται από τρίτες χώρες·

Γ.   Η κοινή γεωργική πολιτική πρέπει να εξασφαλίζει τη σταθερότητα των εισοδημάτων

17.   διαπιστώνει ότι πρέπει να εξασφαλιστεί σε βάθος χρόνου η ασφάλεια του εφοδιασμού στην Ευρώπη·

18.   φρονεί ότι οι παραγωγοί επιβάλλεται να απολαμβάνουν εύλογο εισόδημα από την παραγωγή τους·

19.   είναι της άποψης ότι η διατήρηση της απασχόλησης στη γεωργία και στη βιομηχανία ειδών διατροφής πρέπει να συνιστά προτεραιότητα·

20.   κρίνει, λοιπόν, αναγκαίο να αναπτυχθούν αποτελεσματικοί μηχανισμοί που θα επιτρέπουν τη σταθεροποίηση των τιμών, καθώς και μηχανισμοί ελέγχου της παραγωγής, διασφαλίζοντας έτσι τη σταθερότητα των εισοδημάτων των γεωργών, οι οποίοι όμως θα εφαρμόζονται με μεγάλη προσοχή·

21.   πιστεύει ότι ο στόχος των μηχανισμών ελέγχου της παραγωγής είναι να μειώνουν τις υπερβολικές αποκλίσεις μεταξύ προσφοράς και ζήτησης, οι οποίες οδηγούν στην πτώση των τιμών·

22.   θεωρεί ότι οι μηχανισμοί σταθεροποίησης των τιμών (παρεμβάσεις για απόσυρση, αποθεματοποίηση, εγγυήσεις έναντι απρόβλεπτων συμβάντων στον τομέα του κλίματος ή της δημόσιας υγείας) επιδιώκουν να περιορίσουν τις συνέπειες της αστάθειας των αγορών·

23.   είναι της γνώμης ότι, σύμφωνα με τους όρους γενικής συμφωνίας, συναφθείσας κατά τις διαπραγματεύσεις του ΠΟΕ, πρέπει να εγκαταλειφθούν τόσο η πρακτική των επιστροφών κατά την εξαγωγή, όσο και όλες οι άλλες μορφές επιδότησης των εξαγωγών, που στρεβλώνουν το εμπόριο·

24.   εκτιμά ότι η σταθερότητα στο χρόνο των γεωργικών τιμών έχει καίρια σημασία για να υποστηριχθεί η διάθεση για απασχόληση στη γεωργική παραγωγή και η μακροπρόθεσμη παραμονή στον κλάδο των παραγόντων της παραγωγής·

25.   καλεί, λοιπόν, την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να διατυπώσει το συντομότερο λειτουργικές προτάσεις για μηχανισμούς ελέγχου της παραγωγής και σταθεροποίησης των τιμών·

26.   φρονεί ότι οι κανόνες περί ανταγωνισμού πρέπει να επιτρέπουν στους γεωργούς, στις οργανώσεις παραγωγών και στις διεπαγγελματικές οργανώσεις να διαπραγματεύονται για την εξασφάλιση δίκαιων τιμών προς ανταμοιβή της δραστηριότητάς τους·

Δ.   Η κοινή γεωργική πολιτική πρέπει να λειτουργεί εις όφελος όλων των ειδών παραγωγής, να ευνοεί τον εκσυγχρονισμό των γεωργικών πρακτικών, να υποστηρίζει την απασχόληση και τη βιώσιμη χρήση της γης

27.   διαπιστώνει ότι, παρά τις προόδους που έχουν σημειωθεί με την ευκαιρία των τελευταίων μεταρρυθμίσεων, η κοινή γεωργική πολιτική χαρακτηρίζεται ακόμη από μεγάλη ανισότητα της υποστήριξης μεταξύ των διαφόρων προϊόντων και, τελικά, μεταξύ εκμεταλλεύσεων και μεταξύ εδαφών·

28.   πιστεύει ότι μια αναμορφωμένη γεωργική πολιτική θα πρέπει να θέσει τέρμα σε οιαδήποτε άδικη μεταχείριση όσον αφορά τις διαδικασίες υποστήριξης των διαφόρων προϊόντων, καθώς και των διαφόρων ειδών και μεγεθών εκμεταλλεύσεων και των διαφόρων περιοχών·

29.   διαπιστώνει, εξάλλου, ότι η κοινή γεωργική πολιτική έχει συχνά υποστηρίξει μεθόδους παραγωγής που δεν σέβονται επαρκώς το περιβάλλον και τους φυσικούς πόρους, παρά το γεγονός ότι οι ορυκτές πηγές ενέργειας και ο ορυκτός πλούτος γενικότερα σπανίζουν όλο και περισσότερο, παρά την σώρευση φυτοπροστατευτικών προϊόντων, την μόλυνση των υδάτων, τον κίνδυνο μείωσης της γονιμότητας του εδάφους, καθώς και την αύξηση των κινδύνων για τη δημόσια υγεία·

30.   εκτιμά ότι τα συστήματα γεωργικής παραγωγής του μέλλοντος πρέπει να είναι πιο οικονομικά σε κατανάλωση ύδατος και ορυκτών πηγών ενέργειας, λιπασμάτων και φυτοπροστατευτικών προϊόντων, πιο διαφοροποιημένα, και να αξιοποιούν καλύτερα τη συμπληρωματικότητα γεωργίας και κτηνοτροφίας·

31.   θεωρεί ότι η Κοινή Γεωργική Πολιτική μετά το 2013 θα πρέπει να δώσει προτεραιότητα στη στήριξη εκείνων που ζουν κυρίως από τη γεωργία·

32.   φρονεί ότι η κοινή γεωργική πολιτική για το διάστημα μετά το 2013 πρέπει να υποστηρίξει την στροφή αυτή και να συνοδεύσει τους γεωργούς στην εξέλιξή τους·

33.   διαπιστώνει επίσης ότι, εδώ και πολλά χρόνια, η κοινή γεωργική πολιτική χαρακτηρίζεται από μεγαλύτερη στήριξη των επενδύσεων παρά της απασχόλησης·

34.   πιστεύει ότι η γεωργία μπορεί να αποδειχθεί και στο μέλλον σημαντική πηγή απασχόλησης·

35.   διαπιστώνει, τέλος, ότι η μεταρρύθμιση της ΚΓΠ είχε, σε εδαφικό επίπεδο, δυσμενείς επιπτώσεις για τη διατήρηση των οικονομικών δραστηριοτήτων που συνδέονται με τη γεωργία στις πιο ευάλωτες περιοχές·

36.   θεωρεί ότι η κοινή γεωργική πολιτική μετά το 2013 θα πρέπει να εξεύρει μια νέα ισορροπία ανάμεσα στην υποστήριξη που προσφέρει στην απασχόληση, αφενός, και στη διατήρηση της σημαντικής θέσης της γεωργίας στα ευάλωτα εδάφη, συμπεριλαμβανομένων των περιαστικών περιοχών, αφετέρου·

37.   συνιστά να εγκαταλειφθούν προοδευτικά, μετά το 2013, οι ιστορικές αναφορές στο σύνολο της ευρωπαϊκής επικράτειας και να καθιερωθεί ενιαία ενίσχυση ανά εκτάριο που να λαμβάνει υπόψη την περιφερειακή διάσταση όσον αφορά το κόστος παραγωγής και πρόσβασης, το είδος των γεωργικών εκμεταλλεύσεων, καθώς επίσης και την παραγωγή δημοσίων αγαθών, ώστε να τεθούν σε εφαρμογή αυτές οι μείζονες κατευθύνσεις·

38.   προτείνει οι ενιαίες ενισχύσεις ανά εκτάριο και οι λοιπές ενισχύσεις να εξαρτώνται αφενός από την πραγματική άσκηση παραγωγικής δραστηριότητας και αφετέρου σε μεγαλύτερο βαθμό και με αποτελεσματικότερο τρόπο από την εφαρμογή συστημάτων παραγωγής που να σέβονται το περιβάλλον και τους φυσικούς πόρους·

39.   προτείνει οι ευρωπαϊκές δημόσιες ενισχύσεις να λαμβάνουν υπόψη την απασχόληση σε κάθε γεωργική εκμετάλλευση και καλεί την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να εξετάσει αν πρέπει να τεθεί ανώτατο όριο ενισχύσεων ανά εκμετάλλευση·

Ε.   Η κοινή γεωργική πολιτική πρέπει να προκρίνει τα παραγωγικά συστήματα που σέβονται περισσότερο το περιβάλλον και τους φυσικούς πόρους

40.   φρονεί ότι ο σεβασμός προς το περιβάλλον και τους φυσικούς πόρους συνιστά σαφέστατα έναν από τους μείζονες προσανατολισμούς της αναμόρφωσης της κοινής γεωργικής πολιτικής μετά το 2013·

41.   φρονεί, ακόμη, ότι θα πρέπει να παρασχεθούν κίνητρα και βοήθεια προς τους γεωργούς για να υιοθετήσουν τα παραγωγικά συστήματα που εμφανίζουν τις καλύτερες επιδόσεις στον τομέα αυτόν·

42.   προτείνει, πέρα από τις ελάχιστες απαιτήσεις για το δικαίωμα πρόσβασης στο πρώτο επίπεδο ενίσχυσης (ενιαία ενίσχυση ανά εκτάριο), να ενθαρρύνονται και να αξιοποιούνται οι πρακτικές και τα συστήματα παραγωγής που σέβονται περισσότερο το περιβάλλον και τους φυσικούς πόρους (βιολογική γεωργία, παραγωγικά συστήματα με λιγότερες εισροές, μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, προστασία των υδάτινων πόρων, διαφύλαξη της βιοποικιλότητας, διατήρηση του φυσικού τοπίου κλπ.), χάρη σε πρόσθετα ειδικά κίνητρα (π.χ. μέσω συμβάσεων εκμετάλλευσης της γης)·

43.   προτείνει, επίσης, στις ιδιαίτερα ευάλωτες από περιβαλλοντική άποψη περιοχές, να προσαρμόζεται το επίπεδο των ενισχύσεων της ΚΓΠ σε πιο αυστηρές απαιτήσεις πολλαπλής περιβαλλοντικής συμμόρφωσης και να εξαρτάται ιδιαιτέρως από αυτές, χωρίς ωστόσο αυτό να οδηγεί σε δυσανάλογη γραφειοκρατική επιβάρυνση·

44.   επαναλαμβάνει, τέλος, ενόψει των προκλήσεων και των επιπτώσεων στα εδάφη της Ένωσης, το αίτημά της να συμμετάσχει στον προσδιορισμό σε ευρωπαϊκό επίπεδο των όρων συνύπαρξης μεταξύ των συμβατικών και των γενετικά τροποποιημένων καλλιεργειών·

ΣΤ.   Η κοινή γεωργική πολιτική πρέπει να λαμβάνει υπόψη τα φυσικά και γεωγραφικά μειονεκτήματα (ορεινές ή νησιωτικές περιοχές, περιοχές με χαμηλή πυκνότητα πληθυσμού, εξόχως απόκεντρες περιφέρειες)

45.   διαπιστώνει ότι οι ορεινές ή νησιωτικές περιοχές, οι περιοχές με χαμηλή πυκνότητα πληθυσμού, αλλά και οι λοιπές περιοχές που έχουν αναγνωριστεί ως μειονεκτούσες, αντιμετωπίζουν ιδιαίτερες συνθήκες παραγωγής, λόγω μόνιμων δυσχερειών (επικλινή και άγονα εδάφη, υψόμετρο, κλίμα, απομόνωση) και ιδιαίτερων κοινωνικοοικονομικών χαρακτηριστικών·

46.   διαπιστώνει ότι οι ειδικές αυτές συνθήκες καθιστούν τη γεωργική δραστηριότητα δυσχερέστερη (χαμηλή οικονομική αποδοτικότητα), αλλά ωστόσο απαραίτητη για την περιβαλλοντική ισορροπία (καταπολέμηση των φυσικών κινδύνων, προστασία της βιοποικιλότητας, δημιουργία ανοιχτών και διαφοροποιημένων τοπίων), καθώς και για την αγροτική ανάπτυξη αυτών των περιοχών·

47.   διαπιστώνει, εξάλλου, ότι, παρά το γεγονός ότι η γεωργική παραγωγή των μειονεκτουσών αυτών περιοχών είναι μάλλον προσανατολισμένη προς την ποιότητα, ωστόσο η χαμηλή απόδοση και το μόνιμο πρόσθετο κόστος επιβάλλουν ιδιαίτερη προσοχή και αντιμετώπιση·

48.   προτείνει η εν λόγω αντιμετώπιση να λάβει τη συγκεκριμένη μορφή μιας πρόσθετης ειδικής ενίσχυσης για την υποστήριξη της διατήρησης των γεωργικών παραγωγών και της προμήθειας δημόσιων αγαθών, σύμφωνα με μια προσέγγιση εγγύτητας, υψηλής περιβαλλοντικής ποιότητας και εδαφικής, κοινωνικής και πολιτιστικής συνοχής·

49.   διαπιστώνει ότι υπάρχουν μεν πολλοί δημόσιοι μηχανισμοί και πολιτικές, όμως το πλήθος των φορέων εμποδίζει την πραγματική συνεκτικότητα των δράσεων, αναγκαία για την παραμονή των γεωργών στα ορεινά, τα νησιωτικά ή τα υπερβόρεια αγροτικά εδάφη·

50.   φρονεί ότι μια πιο ολοκληρωμένη στρατηγική, στο κατάλληλο επίπεδο (περίπτωση των ορεινών όγκων και των νησιωτικών περιοχών), αποδεικνύεται αναγκαία για την πλήρη αξιοποίηση του δυναμικού των περιοχών με μόνιμα φυσικά μειονεκτήματα και για την ανάπτυξη της προστιθέμενης αξίας της ευρωπαϊκής παρέμβασης· συνεπώς εύχεται, κατά την περίοδο προγραμματισμού 2014-2020, να τεθεί σε πλήρη εφαρμογή το άρθρο 174 της ΣΛΕΕ·

Ζ.   Η κοινή γεωργική πολιτική πρέπει να επικεντρωθεί στη γεωργία και στα προϊόντα διατροφής

51.   θεωρεί ότι η κοινή γεωργική πολιτική πρέπει πρωτίστως να επικεντρωθεί στη γεωργία και τα προϊόντα διατροφής και ότι πρέπει να επιτύχει την ενίσχυση της γεωργίας σε όλες τις περιφέρειες της Ευρωπαϊκής Ένωσης·

52.   επισημαίνει ότι, στο πλαίσιο του δεύτερου πυλώνα, μπορεί να προκληθεί σύγχυση ή ακόμα και ανταγωνισμός μεταξύ των μέτρων για την ανάπτυξη της γεωργίας και των μέτρων για την ανάπτυξη της υπαίθρου που δεν αφορούν τη γεωργία· θεωρεί, επομένως, απαραίτητη την καλύτερη διάκριση μεταξύ των δύο αυτών κατηγοριών μέτρων και καλεί, γενικότερα, την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να προσδιορίσει καλύτερα την πολιτική ανάπτυξης της υπαίθρου· καλεί, επίσης, την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να προσδιορίσει καλύτερα τη σχέση της πολιτικής για την ανάπτυξη της υπαίθρου με την περιφερειακή πολιτική και την πολιτική συνοχής, προκειμένου να εξασφαλισθεί η συνεκτικότητα των ιδίας φύσεως παρεμβάσεων σε έναν και τον αυτό τόπο·

53.   τονίζει, γενικότερα, τη σημασία που έχει η στήριξη προς τις αγροτικές περιοχές για την επίτευξη του στόχου της εδαφικής συνοχής·

Η.   Η κοινή γεωργική πολιτική χρειάζεται εκσυγχρονισμό ορισμένων διαδικασιών εφαρμογής

54.   πιστεύει ότι, για την αποτελεσματική στήριξη των παραγωγικών συστημάτων που σέβονται περισσότερο το περιβάλλον και τους φυσικούς πόρους, για την συνεκτίμηση των φυσικών και γεωγραφικών μειονεκτημάτων, για την ιδιαίτερη μέριμνα όσον αφορά την ποιότητα ζωής στην ύπαιθρο, καθώς και για την ανάληψη τοπικών πρωτοβουλιών, απαιτείται η προσαρμογή των μηχανισμών και των μέσων σε περιφερειακό επίπεδο·

55.   θεωρεί αναγκαίο να λαμβάνονται υπόψη και οι εδαφικές ιδιαιτερότητες, αλλά και οι περιφερειακές πολιτικές προτεραιότητες, καθώς οι προτεραιότητες αυτές ενδέχεται να διαφέρουν αισθητά από τη μία περιφέρεια στην άλλη·

56.   είναι της γνώμης ότι επιβάλλεται μετεξέλιξη των διαδικασιών εφαρμογής και διαχείρισης της κοινής γεωργικής πολιτικής. Δεν είναι πλέον δυνατόν να εξαρτώνται οι διαδικασίες αυτές αποκλειστικά από τη δέσμευση του ευρωπαϊκού και του εθνικού επιπέδου, όπως συμβαίνει ακόμη στα περισσότερα κράτη μέλη·

57.   θεωρεί ότι η ενεργός συμμετοχή του περιφερειακού επιπέδου καθίσταται καθοριστική, ακόμη κι εάν ο καθορισμός ενός ευρωπαϊκού και εθνικού πλαισίου παραμένει απαραίτητος·

58.   καλεί επίσης την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να εξετάσει την ορθότητα και την αντιστοιχία της ισχύουσας οριοθέτησης μεταξύ του πρώτου και του δεύτερου πυλώνα της κοινής γεωργικής πολιτικής·

59.   εκτιμά ότι πρέπει να διατηρηθούν και να ενισχυθούν τα ειδικά μέτρα στον τομέα της γεωργίας για τις εξόχως απόκεντρες περιφέρειες, οι οποίες εμπίπτουν στα προγράμματα POSEI, με σκοπό να ληφθεί υπόψη η ιδιαιτερότητα της γεωργίας στις περιφέρειες αυτές που αντιμετωπίζουν ιδιαίτερες δυσκολίες εξαιτίας τόσο του πρόσθετου κόστους παραγωγής και εμπορίας όσο και των περιορισμένων δυνατοτήτων διαφοροποίησης της γεωργικής παραγωγής τους·

60.   εύχεται να αναληφθούν, παράλληλα με τις περιφερειακές παρεμβάσεις, και δράσεις πολυπεριφερειακού και υπερπεριφερειακού οι οποίες θα συμπληρώνουν τις δράσεις που υλοποιούνται από τις περιφέρειες·

61.   επιβεβαιώνει την αρχή της επικουρικότητας, υπό την απτή μορφή διοικητικής υπηρεσίας στην πλησιέστερη προς τον πολίτη βαθμίδα·

62.   φρονεί ότι η ΚΓΠ μετά το 2013 θα πρέπει να παραμείνει απλή ως προς τη χρήση της από τους γεωργούς, καθώς και διαφανής και κατανοητή για τους ευρωπαίους πολίτες·

Θ.   Η κοινή γεωργική πολιτική χρειάζεται εκσυγχρονισμό των μεθόδων διοίκησης

63.   πιστεύει ότι οι αγροτικές περιφέρειες και κοινότητες δεν μπορούν πλέον να αρκούνται στον ρόλο αποκλειστικά του συγχρηματοδότη, χωρίς να συμμετέχουν πλήρως στην επιλογή ορισμένων κατευθύνσεων και διαδικασιών εφαρμογής και διαχείρισης·

64.   είναι της γνώμης, συνεπώς, ότι η επιτυχής αναμόρφωση της κοινής γεωργικής πολιτικής προϋποθέτει την γενίκευση της συμμετοχής του περιφερειακού επιπέδου, ή ακόμη και του τοπικού, σε ορισμένες περιπτώσεις·

65.   εκτιμά ότι το περιφερειακό επίπεδο, ή ακόμη και το τοπικό, σε ορισμένες περιπτώσεις, είναι το μόνο που μπορεί σήμερα να εξασφαλίσει:

—	τη διοργάνωση μιας πιο αποτελεσματικής διοίκησης, ικανής να αντιδρά καλύτερα,

—	τον προσανατολισμό των ενισχύσεων σε συνάρτηση με τις γεωργικές, περιβαλλοντικές και εδαφικές ιδιαιτερότητες των περιφερειών,

—	τον αποτελεσματικό αναπροσανατολισμό της κοινής γεωργικής πολιτικής, προς όφελος των παραγωγικών συστημάτων που σέβονται το περιβάλλον και τους φυσικούς πόρους,

—	την παροχή υποστήριξης στα διάφορα είδη γεωργικής παραγωγής (κηπευτικά, δενδροκομία, αμπελουργία) και παραγωγικών συστημάτων (βιολογική γεωργία) που μέχρι σήμερα δεν επωφελήθηκαν ιδιαίτερα από την κοινή γεωργική πολιτική,

—	την προσαρμογή στις εκάστοτε περιφερειακές ή, σε ορισμένες περιπτώσεις, τοπικές ιδιαιτερότητες των πολιτικών υποστήριξης για την εγκατάσταση νέων γεωργών,

—	την ενίσχυση των δεσμών μεταξύ των δικτύων διανομής γεωργικών προϊόντων και των επιχειρήσεων γεωργικών ειδών διατροφής,

—	την υποστήριξη για τη δημιουργία μικρής κλίμακας δικτύων εμπορίας για τα γεωργικά προϊόντα,

—	την αύξηση της συνεκτικότητας μεταξύ της κοινής γεωργικής πολιτικής, της περιφερειακής πολιτικής και της πολιτικής της συνοχής·

—	την πιο ισόρροπη και βιώσιμη διαχείριση των ευρωπαϊκών εδαφών·

66.   πιστεύει ότι η καθιέρωση ενός πλαισίου πολυεπίπεδης διακυβέρνησης –σε ευρωπαϊκό, εθνικό και περιφερειακό επίπεδο– αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση για την επιτυχία της αναμόρφωσης της κοινής γεωργικής πολιτικής μετά το 2013.

Ι.   Η κοινή γεωργική πολιτική πρέπει να αποκτήσει προϋπολογισμό αντίστοιχο με τις προκλήσεις που καλείται να αντιμετωπίσει

67.   φρονεί ότι η αναμόρφωση της κοινής γεωργικής πολιτικής μετά το 2013 είναι αναγκαία προκειμένου να μπορεί η Ευρωπαϊκή Ένωση να αντιμετωπίσει τις ποικίλες προκλήσεις αυτού του τομέα δραστηριότητας που έχει ιδιαίτερα σημαντικό αντίκτυπο σε ανθρώπινο, κοινωνικό, οικονομικό, περιβαλλοντικό και εδαφικό επίπεδο και να συμβάλει πιο αποτελεσματικά στην επίτευξη των προτεραιοτήτων που καθορίστηκαν στη στρατηγική «Ευρώπη 2020» (έξυπνη, βιώσιμη και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξη), όπου ο ευρωπαϊκός τομέας προϊόντων διατροφής θα πρέπει να καταλάβει σημαντικότερη θέση λόγω της στρατηγικής σημασίας του για την ΕΕ, στο πλαίσιο των συγκεκριμένων προτεραιοτήτων·

68.   φρονεί ότι η αναμόρφωση αυτή — που θα πρέπει ειδικότερα να εκφραστεί με την παροχή δημόσιας υποστήριξης κατά προτεραιότητα στα παραγωγικά συστήματα που σέβονται το περιβάλλον και τους φυσικούς πόρους— θα απαιτήσει σημαντικές προσπάθειες προσαρμογής, ή ακόμη και μεταστροφής της δραστηριότητας των γεωργών και των αλυσίδων παραγωγής σε όλες τις περιφέρειες της Ευρώπης. Από την άποψη αυτή, είναι εξαιρετικά σημαντικό να διατηρηθεί η στενή συνεργασία με τον πανεπιστημιακό κόσμο στην προσπάθεια για την αγροτική ανάπτυξη και να αυξηθεί η ενσωμάτωση της επιστημονικής συνδρομής στον σχεδιασμό και στην υλοποίηση της ΚΓΠ και των επί μέρους δράσεων, μέτρων και ελέγχων που εντάσσονται σ’ αυτήν. Τα εκπαιδευτικά ιδρύματα είναι σε θέση να προτείνουν εφικτές και λειτουργικές λύσεις για την πραγμάτωση των πολλών επιθυμιών ανανέωσης του αγροτικού κλάδου. Χρειάζεται μια σωστή διασύνδεση αυτών με τα προγράμματα καινοτομίας και με τα ταμεία ενίσχυσης·

69.   εκτιμά ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση πρέπει να εξασφαλίσει τα μέσα που θα οδηγήσουν στην επιτυχία μιας τέτοιας αναμόρφωσης·

70.   πιστεύει ότι, για να επιτύχει τον στόχο αυτόν η κοινή γεωργική πολιτική, θα πρέπει να της χορηγηθεί, για την περίοδο 2014-2020, ένας ενοποιημένος και ενισχυμένος προϋπολογισμός αντίστοιχος με τις προκλήσεις που καλείται να αντιμετωπίσει·

Συμπέρασμα

71.   επιθυμεί να υπενθυμίσει στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και στο Συμβούλιο της Ένωσης ότι η προστιθέμενη αξία της μελλοντικής κοινής γεωργικής πολιτικής, καθώς και η συμβολή της στην επίτευξη των πρωταρχικών στόχων της στρατηγικής ΕΕ 2020, θα κριθούν σε συνάρτηση με την ικανότητά της:

—	να εξασφαλίζει την επισιτιστική ανεξαρτησία και ασφάλεια της Ευρώπης, χάρη σε μια γεωργική παραγωγή υγιεινή, διαφοροποιημένη και ποιοτική·

—	να εγγυάται στους γεωργούς και στα δίκτυα διανομής σταθερό και επαρκές εισόδημα, ώστε να υποστηρίζει τη διατήρηση και τη δημιουργία βιώσιμων θέσεων εργασίας·

—	να συμβάλλει στην καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής και στη διαφύλαξη της βιοποικιλότητας, χάρη στη γενίκευση της πολλαπλής περιβαλλοντικής συμμόρφωσης και την υποστήριξη προς τις μεθόδους παραγωγής που σέβονται περισσότερο το περιβάλλον και τους φυσικούς πόρους·

—	να προωθεί την εδαφική συνοχή εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης, εξασφαλίζοντας τη διατήρηση γεωργικής δραστηριότητας και εύρωστων αγροτικών κοινοτήτων σε όλες τις περιφέρειες της Ευρώπης·

72.   πιστεύει ότι μόνο μια κοινή γεωργική πολιτική που θα τεθεί σε νέες βάσεις, σύμφωνα με σαφείς προσανατολισμούς και μακροπρόθεσμες προοπτικές, και που θα διαθέτει τα αναγκαία χρηματοδοτικά μέσα θα σταθεί ικανή να προσφέρει στην Ευρωπαϊκή Ένωση μια ευκαιρία να ανταποκριθεί στις μείζονες προκλήσεις που διαγράφονται στον ορίζοντα.

---

1.10.2010

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 267/12

---

Γνωμοδότηση της Επιτροπής των Περιφερειών με θέμα «Η στρατηγική διεύρυνσης και οι κυριότερες προκλήσεις για την περίοδο 2009-2010: εν δυνάμει υποψήφιες χώρες»

(2010/C 267/04)

I.   ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΣΥΣΤΑΣΕΙΣ

Η ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ

Γενική πρόοδος και χρονοδιάγραμμα

1.   χαιρετίζει τη δημοσίευση του εγγράφου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής «Στρατηγική διεύρυνσης και κυριότερες προκλήσεις για την περίοδο 2009-2010 – εν δυνάμει υποψήφιες χώρες» και την ανακοίνωση σχετικά με την αίτηση ένταξης της Ισλανδίας·

2.   χαιρετίζει την πρόοδο που έχει σημειωθεί στα εν δυνάμει υποψήφια κράτη μέλη, η οποία οδήγησε το 2009 στην υποβολή αίτησης για την προσχώρηση της Αλβανίας και της Σερβίας στην Ε.Ε., πρόοδο η οποία παρατηρείται επίσης και σε σχέση με την συνέχεια της εφαρμογής των προσωρινών συμφωνιών εμπορίου και συναφών θεμάτων και των συμφωνιών σταθεροποίησης και σύνδεσης σε όλες τις εν δυνάμει υποψήφιες χώρες καθώς και σχετικά με την πορεία των μεταρρυθμίσεων στο Κοσσυφοπέδιο·

3.   διαπιστώνει ότι η ΕΕ έχει καταβάλει σημαντικές προσπάθειες για να προωθήσει την προσέγγιση των εν δυνάμει υποψηφίων χωρών μαζί της. Οι πιο πρόσφατες από αυτές τις προσπάθειες αποσκοπούσαν, μεταξύ άλλων, στο μετριασμό των επιπτώσεων της χρηματοπιστωτικής κρίσης και περιλάμβαναν προτάσεις για την απλούστευση του καθεστώτος θεωρήσεων. Και στις δύο περιπτώσεις πρόκειται για βήματα προόδου τα οποία καθιστούν σαφή στους πολίτες την προστιθέμενη αξία της ΕΕ·.

4.   χαιρετίζει την κατάργηση του καθεστώτος θεώρησης διαβατηρίων για τους πολίτες του Μαυροβουνίου και της Σερβίας αποτέλεσμα να ταξιδεύουν χωρίς θεώρηση στα περισσότερα κράτη μέλη της ΕΕ και, επίσης, εκφράζει την ελπίδα ότι η Αλβανία και η Βοσνία-Ερζεγοβίνη θα εκπληρώσουν σύντομα τα κριτήρια που απαιτούνται για την κατάργηση των θεωρήσεων·

5.   σημειώνει τα συμπεράσματα του Συμβουλίου σχετικά με τη στρατηγική της Ευρωπαϊκής Ενωσης για την περιοχή της Βαλτικής που υιοθετήθηκαν στις 26 Οκτωβρίου 2009 και τη Δήλωση του Συμβουλίου Αδριατικής – Ιόνιου πελάγους υπέρ της ευρωπαϊκής στρατηγικής για την εν λόγω περιοχή που υπεγράφη στην Ανκόνα, στις 5 Μαίου 2010 (1) από τους υπουργούς εξωτερικών των οκτώ χωρών που συμμετέχουν στην Αδριατική πρωτοβουλία (Αλβανία, Βοσνία, Εργεζοβίνη, Κροατία, Ελλάδα, Ιταλία, Μαυροβούνιο, Σερβία, και Σλοβενία), επισημαίνει δε ότι η ευρωπαϊκή στρατηγική για τις μακροπεριφέρειες αποτελεί σημαντικό μέσο επιτάχυνσης της διαδικασίας ολοκλήρωσης, που επιτρέπει μάλιστα και την αξιοποίηση των τοπικών και περιφερειακών αρχών.

6.   τονίζει ότι η ευρεία λαϊκή υποστήριξη της μελλοντικής ένταξης συντελεί σε μεγάλο βαθμό στην επιτυχή έκβαση της διαδικασίας ολοκλήρωσης. Οι ΟΤΑ μπορούν να συμβάλουν σημαντικά στην υλοποίηση του στόχου αυτού, όπως μπορούν να συμβάλουν στην ικανότητα απορρόφησης του κοινοτικού κεκτημένου και της οικονομικής στήριξης της ΕΕ. Για το σκοπό αυτό, ουσιαστικής σημασίας είναι τα ακόλουθα:

—	οι δήμοι και οι περιφέρειες θα έχουν τη δυνατότητα να συμμετάσχουν ενεργά στις εθνικές διαδικασίες ολοκλήρωσης, σε συμφωνία με τις θεμελιώδεις αρχές του Χάρτη τοπικής και περιφερειακής αυτοδιοίκησης του Συμβουλίου της Ευρώπης·

—	ο ΜΠΒ (μηχανισμός προενταξιακής βοήθειας) πρέπει να διαμορφωθεί με τέτοιο τρόπο ώστε οι δήμοι και οι περιφέρειες να μπορούν να αξιοποιήσουν με ευρύτερο από ό,τι μέχρι σήμερα τρόπο το πρόγραμμα για την αύξηση των επενδύσεων και την ανάπτυξη ικανότητας·

—

οι οργανισμοί τοπικής αυτοδιοίκησης θα συμμετάσχουν στο έργο της ολοκλήρωσης, εφόσον τα κριτήρια της Κοπεγχάγης επιβάλλουν την ύπαρξη σταθερών θεσμών και σταθερού συστήματος χρηματοδότησης. Κατ' αυτόν τον τρόπο δημιουργούνται οι προϋποθέσεις για την καθιέρωση ενός διαφανούς συστήματος προετοιμασίας και λήψης αποφάσεων·

—

ο κανονισμός του Συμβουλίου 1085/2006, άρθρο 2.1 για το ΜΠΒ επιδιώκει τη στήριξη «(α) της ενίσχυσης των δημοκρατικών θεσμών …» και «(γ) της μεταρρύθμισης της δημόσιας διοίκησης, συμπεριλαμβανομένου ενός συστήματος που θα διευκολύνει την αποκέντρωση της διαχείρισης της βοήθειας στη δικαιούχο χώρα …». Εάν ληφθούν υπόψη η επιδίωξη αυτή και οι τρέχουσες πρακτικές στις δυνητικά υποψήφιες χώρες, ο κανονισμός πρέπει να περιλαμβάνει στη φάση του προγραμματισμού του ΜΠΒ έναν υποχρεωτικό μηχανισμό για διαβούλευση με εκπροσώπους των τοπικών και των περιφερειακών αρχών·

—	η διάρκεια του προγραμματισμού του ΜΠΒ σε εθνικό επίπεδο είναι υπερβολικά μεγάλη για να γίνει αποδεκτή. Η ΕΤΠ συνιστά στην Επιτροπή να επανεξετάσει επειγόντως τις προϋποθέσεις για τον προγραμματισμό με σκοπό την απλούστευση των διαδικασιών·

Μέτρα ενημέρωσης

7.   διαπιστώνει ότι το τοπικό και το περιφερειακό επίπεδο ενδείκνυνται όλως ιδιαιτέρως για την προώθηση του διαλόγου με τους πολίτες και την ενημέρωση αυτών σχετικά με την πρόοδο της διαδικασίας ολοκλήρωσης, καθώς και τις προκλήσεις που προκύπτουν από την προσαρμογή στο κοινοτικό κεκτημένο·

8.   τονίζει πόσο σημαντικό είναι να προαγάγει η ΕΕ τη συνεργασία και την ενδεδειγμένη πρόσβαση σε πληροφορίες σε όλα τα κοινωνικά στρώματα. Η πρόσβαση στην πληροφόρηση έχει καθοριστική σημασία, ιδιαιτέρως για τα νεοσύστατα δημοκρατικά καθεστώτα, τα οποία ευρίσκονται συχνά εκτεθειμένα σε λαϊκιστικά ρεύματα που δεν είναι πάντα εφικτό να αντισταθμιστούν από πλουραλιστικές συζητήσεις·

9.   τονίζει τη σημασία που έχουν τα μέτρα ενημέρωσης της ΕΕ καθώς και η διενέργεια συγκεκριμένων και λεπτομερών αναλύσεων της κατάστασης που επικρατεί στα εν δυνάμει υποψήφια κράτη μέλη. Διαφορετικά, ενδέχεται να προκύψουν καταχρηστικές ερμηνείες, ενδεχόμενο το οποίο θα προξενούσε, στις αρμόδιες για την ενταξιακή διαδικασία αρχές, δυσχέρειες με τον έλεγχο όλων των διαστάσεων της διαδικασίας αυτής. Η ανοιχτή συζήτηση και η καλή πληροφόρηση των πολιτών μπορούν, αντιθέτως, να συμβάλουν στην αποδυνάμωση των συγκρουσιακών συστημικών λύσεων οι οποίες με την πάροδο του χρόνου οδήγησαν στην ενίσχυση των εθνοτικών εντάσεων·

Ανάπτυξη ικανότητας

10.   είναι της γνώμης ότι το πρόγραμμα του ΜΠΒ πρέπει να αξιοποιηθεί καλύτερα, έτσι ώστε να δοθεί στους δήμους και τις περιφέρειες η δυνατότητα να συνδράμουν με την ικανότητα που διαθέτουν στην ενίσχυση της διαδικασίας ολοκλήρωσης. Εξάλλου, ο ΜΠΒ μπορεί να συμβάλει στην ανάπτυξη θεσμικής ικανότητας σε όλα τα επίπεδα·

11.   συμμερίζεται την άποψη της Επιτροπής ότι οι εσωτερικές αλληλεπιδράσεις σε μια περιφέρεια έχουν πάρα πολύ μεγάλη σημασία για τη διαδικασία ολοκλήρωσης. Το NALAS (2), το οποίο δημιουργήθηκε από τους ΟΤΑ, είναι ένα καλό παράδειγμα περιφερειακών ανταλλαγών μεταξύ διαφόρων χωρών·

12.   διαπιστώνει ότι η ανακοίνωση της Επιτροπής θα ήταν ακόμη πιο σημαίνουσα αν απέδιδε μεγαλύτερη προσοχή στο τοπικό και το περιφερειακό επίπεδο. Και τούτο διότι, μετά την ένταξη μιας χώρας στην ΕΕ, αυτό είναι το επίπεδο στο οποίο θα πρέπει να εφαρμοστεί σημαντικό μέρος του κοινοτικού κεκτημένου·

13.   θεωρεί λυπηρό το γεγονός ότι η Επιτροπή δεν υποβάλει σε τακτική αξιολόγηση την υποεθνικού επιπέδου διαθέσιμη ικανότητα στις υποψήφιες χώρες·

Τοπικό και περιφερειακό επίπεδο και η κοινωνία των πολιτών

14.   είναι της άποψης ότι η κοινωνία των πολιτών συμβάλει σε μεγάλο βαθμό στην οικοδόμηση σταθερών δημοκρατικών καθεστώτων, και συνεπώς, πρέπει να εκπροσωπείται στη διαδικασία ολοκλήρωσης·

15.   συνιστά να καταβληθούν κανονιστικές προσπάθειες με σκοπό την εντονότερη στήριξη των ευάλωτων κοινωνικών ομάδων. Πολλές υποψήφιες χώρες παρουσιάζουν υστέρηση σε τομείς όπως η δημόσια υγεία και η κοινωνική πολιτική, καθώς και ερωτήματα σχετικά με την ευάλωτη θέση των γυναικών και την ισότητα των φύλων·

16.   τονίζει ότι η ικανότητα των εν δυνάμει υποψηφίων κρατών μελών να συνεκτιμούν τα συμφέροντα των μειονοτήτων έχει ύψιστη σημασία για την επιτυχή έκβαση της διαδικασίας ολοκλήρωσης. Σε πολλές περιπτώσεις, η εφαρμογή πρακτικών και ενιαίων λύσεων είναι ιδιαίτερα εφικτή σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο·

17.   συμμερίζεται την άποψη της Επιτροπής ότι πρέπει να ενισχυθεί η θεσμική ικανότητα των δυνητικών υποψηφίων κρατών μελών. Από τη στιγμή που θα αρχίσει να λειτουργεί η Ανώτατη περιφερειακή σχολή δημόσιας διοίκησης, πρέπει οπωσδήποτε να συμμετάσχουν στο εκπαιδευτικό πρόγραμμα εκπρόσωποι της περιφερειακής και τοπικής διοίκησης·

Παρατηρήσεις ανά χώρα

Αλβανία

18.   εκφράζει την ικανοποίησή της για το γεγονός ότι η αντιπολίτευση συμμετέχει εκ νέου στις εργασίες του κοινοβουλίου παρά το ό,τι υφίσταται ορισμένους περιορισμούς. Στην Αλβανία συνεχίζει να υπάρχει έλλειψη του απαραίτητου για τη διαδικασία ολοκλήρωσης συντονισμού μεταξύ των διαφόρων επιπέδων κοινωνικής οργάνωσης·

19.   διαπιστώνει ότι έχει σημειωθεί πρόοδος σε πολλούς τομείς που αφορούν την προσαρμογή των νομοθετικών διατάξεων στο κοινοτικό κεκτημένο, ιδιαιτέρως από τη στιγμή που η Αλβανία υπέβαλε επισήμως αίτηση προσχώρησης στην ΕΕ. Όταν αρχίσουν οι επίσημες διαπραγματεύσεις, θα διεξαχθούν σύμφωνα με την διαδικασία που προβλέπεται στη Συνθήκη της Λισαβόνας, η οποία προϋποθέτει ανάλυση των δήμων και των περιφερειών και συμμετοχή τους στις διεργασίες·

20.   υπογραμμίζει ότι είναι σημαντικό να συμμετάσχουν οι ΟΤΑ στη διαδικασία στα πρόθυρα της οποίας βρίσκεται σήμερα η Αλβανία (δηλαδή τις επικείμενες ενταξιακές διαπραγματεύσεις) ·

21.   τονίζει πόσο σημαντικό είναι να χρησιμοποιηθούν οι μηχανισμοί ανάπτυξης ικανοτήτων που διαθέτει η Επιτροπή για την προώθηση των διοικητικών μεταρρυθμίσεων που έχουν ξεκινήσει σήμερα σε όλα τα επίπεδα στην Αλβανία ((Twinning, TAIEX και SIGMA). Όντως, αυτό είναι ουσιαστικό για την οικοδόμηση αποτελεσματικών και διαφανέστερων θεσμών και την καταπολέμηση της υφιστάμενης εκτεταμένης διαφοράς·

22.   επισημαίνει την ανάγκη να προωθήσει περισσότερο η Αλβανία την εύρυθμη λειτουργία της αγοράς ακινήτων έτσι ώστε να μπορέσουν, μεταξύ άλλων, και οι ΟΤΑ να βελτιώσουν μακροπρόθεσμα τη φορολογική τους βάση·

23.   υπενθυμίζει ότι η διαδικασία αποκέντρωσης στην Αλβανία εξακολουθεί να βρίσκεται στα σπάργανα. Η νομοθεσία που έχει ήδη υιοθετηθεί και πρέπει να εφαρμοστεί από τους ΟΤΑ δεν έχει ακόμη τεθεί σε εφαρμογή στο σύνολό της. Ένας από τους λόγους που απαιτούν την άμεση θέση σε ισχύ είναι και η προστασία των συμφερόντων των μειονοτήτων·

24.   διαπιστώνει επίσης ότι, στο κεφάλαιο της ανακοίνωσης για τα οικονομικά και κοινωνικά δικαιώματα, η Επιτροπή περιορίζεται σε αναλύσεις της νομοθεσίας, ενώ θα έπρεπε να συμπεριλάβει και την εφαρμογή της νομοθεσίας αλλά και των συνεπειών της μη εφαρμογής της για τις ευάλωτες ομάδες·

25.   συμμερίζεται την άποψη της Επιτροπής ότι έχει σημειωθεί πρόοδος στο φορολογικό τομέα· παράλληλα, όμως, επισημαίνει ότι η άνιση κατανομή αρμοδιοτήτων και πόρων στα πλαίσια της διαδικασίας αποκέντρωσης εγκυμονεί κινδύνους·

Βοσνία-Ερζεγοβίνη

26.   διαπιστώνει ότι το σύνταγμα της Βοσνίας, το οποίο βασίζεται στη συμφωνία του Ντέιτον, έχει οδηγήσει σε μια περίπλοκη διοικητική διάρθρωση. Ο σχεδιασμός της συμφωνίας του Ντέιτον είναι τέτοιος που δεν επιτρέπει στη Βοσνία-Ερζεγοβίνη να αποκτήσει την απαραίτητη διοικητική ικανότητα για προσαρμογή στην ευρωπαϊκή νομοθεσία. Η διαιρεμένη Βοσνία χρειάζεται μια ηγεσία που να συμφιλιώσει τα αντιμαχόμενα μέρη και να προωθήσει συλλογικές λύσεις. Αντιθέτως, μια ηγεσία που αποφασίζει με γνώμονα εθνοτικά κριτήρια δεν εξυπηρετεί τα συμφέροντα των πολιτών της χώρας·

27.   εκφράζει τη λύπη της για την αποτυχία των συνομιλιών Butmir για τις συνταγματικές μεταρρυθμίσεις και καλεί τις ηγεσίες όλων των εθνοτικών ομάδων στη Βοσνία-Ερζεγοβίνη να αναζητήσουν μια αποδεκτή λύση, έτσι ώστε η χώρα να επιτύχει την πλήρη κυριαρχία και την ικανότητα να συνεχίσει τις μεταρρυθμίσεις και τις διαδικασίες για την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση

28.   επισημαίνει επιπλέον ότι, από τη στιγμή που θα γίνουν αντιληπτές από το κοινό οι συνέπειες μιας διχασμένης ηγεσίας στη Βοσνία, θα ασκηθούν πιέσεις στο σύστημα λήψης αποφάσεων, πιέσεις που θα οδηγήσουν σε μεταρρυθμίσεις. Για να συμβεί αυτό, η ΕΕ πρέπει να διασαφηνίσει ποιες εναλλακτικές πολιτικές λύσεις προσφέρονται πραγματικά: Η προσήλωση σε θέματα που ενισχύουν τις αντιθέσεις ή μια πολιτική που θα επιτρέψει στη χώρα να υιοθετήσει τις τέσσερις ελευθερίες της εσωτερικής αγοράς;

29.   συμπεραίνει ότι πρέπει να αναδιαμορφωθεί και να εμπλουτιστεί η συζήτηση σχετικά με το καθεστώς θεωρήσεων. Όπως προκύπτει, εάν η κοινή γνώμη το ζητήσει, οι ιθύνοντες μπορούν να αναλάβουν δράση. Στο σημείο αυτό, η ΕΕ και –οπωσδήποτε- η Επιτροπή των Περιφερειών επωμίζονται σημαντικό ρόλο. Το θέμα είναι να μπορέσουν οι τοπικοί οι ιθύνοντες να καταστήσουν σαφές στους πολίτες της Βοσνίας ποιες είναι οι απαιτήσεις της ολοκλήρωσης και ποια τα πλεονεκτήματα. Για το σκοπό αυτό, χρειάζεται μεγαλύτερη δέσμευση και συνοχή, καθώς και εντονότερη επικέντρωση του ενδιαφέροντος στις αξίες και τα ιδανικά που συνάδουν με τον σεβασμό του ατόμου και των δικαιωμάτων του·

30.   συμμερίζεται την άποψη της Επιτροπής ότι η σημερινή κοινωνική διάρθρωση είναι αναποτελεσματική και επηρεάζει δυσμενώς το οικονομικό κλίμα·

31.   είναι της άποψης ότι υπάρχουν στη Βοσνία δυνάμεις που στηρίζουν τις μεταρρυθμίσεις και ενδιαφέρονται τόσο για την ενίσχυση της κρατικής δομής όσο και για την προώθηση της αποκέντρωσης με την ενίσχυση των ΟΤΑ. Οι πολίτες που επιθυμούν να έχουν τη δυνατότητα να ταξιδεύουν και που αντιλαμβάνονται για ποιο λόγο δεν γίνονται επενδύσεις ή γιατί τα διαρθρωτικά ταμεία δεν έχουν ακόμη υλοποιηθεί, μπορούν ως ομάδα να κατευθύνουν τη συζήτηση και σε θέματα άλλα αυτού των θεωρήσεων. Η Επιτροπή των Περιφερειών πρέπει να συμμετάσχει στις ενημερωτικές δράσεις και να προωθήσει συναντήσεις με επιλεγμένος τοπικούς αξιωματούχους στη Βοσνία οι οποίοι μπορούν να συμβάλλουν στην αλλαγή·

32.   διαπιστώνει ότι η περίπλοκη θεσμική διάρθρωση έχει συμβάλει στο έλλειμμα πληροφόρησης των ΟΤΑ και των οργανώσεών τους σχετικά με την ΕΕ και τους πόρους του ΜΠΒ·

33.   συμπεραίνει ότι χρειάζεται ενίσχυση των αρμοδιοτήτων της εθνικής διοίκησης σε πολλούς τομείς, κυρίως επειδή αυτή είναι και η βαθμίδα διοίκησης στη δικαιοδοσία της οποίας εμπίπτει η θέσπιση κοινών διατάξεων για την τοπική αυτοδιοίκηση·

34.   πιστεύει ότι ο ΜΠΒ πρέπει να προσφέρεται και για τη στήριξη μέτρων σε τοπική κλίμακα·

Σερβία

35.   χαιρετίζει την αναγνώριση, εκ μέρους του σερβικού Κοινοβουλίου, του νέου καθεστώτος της αυτόνομης επαρχίας της Βοϊβοδίνας, που τέθηκε σε ισχύ από την 1η Ιανουαρίου 2010 και ενισχύει τις περιφερειακές αρμοδιότητες της Βοϊβοδίνας και διαπιστώνει ότι η Σερβία έχει σημειώσει σημαντική πρόοδο σε ό,τι αφορά τη διαδικασία ολοκλήρωσης. Ωστόσο, η διαδικασία αποκέντρωσης δεν είναι αρκετά συντονισμένη, ενώ παρατηρούνται, δυστυχώς, αλληλεπικαλύψεις αρμοδιοτήτων διαφόρων υπουργείων. Στο πλαίσιο των τρεχουσών μεταρρυθμίσεων, καταβάλλονται προσπάθειες για την ανάπτυξη ενός περιφερειακού επιπέδου διοίκησης που θα αναλάβει αρμοδιότητες σχετικές με την εξέλιξη και την ανάπτυξη της χώρας. Ωστόσο, επικρατεί σχετική σύγχυση όσον αφορά την θέση σε εφαρμογή. Η ΕΤΠ θεωρεί ότι η ενίσχυση της θεσμικής ικανότητας, η οποία προωθείται με τη διεθνή στήριξη της σερβικής Ένωσης ΟΤΑ (3), συμβάλλει σημαντικά στον εκσυγχρονισμό της τοπικής αυτοδιοίκησης·

36.   τονίζει ότι η διαδικασία ολοκλήρωσης πρέπει να συνοδευτεί από μια διαδικασία εσωτερικής μεταρρύθμισης σε όλα τα επίπεδα διακυβέρνησης··

37.   εκφράζει την ικανοποίησή της για τη σύσταση, το Μάρτιο 2009, του Εθνικού Συμβουλίου για την Αποκέντρωση της Δημοκρατίας της Σερβίας, το οποίο μαζί με συμβούλιο εμπειρογνωμόνων θα καταρτίσει μια ολοκληρωμένη στρατηγική για την αποκέντρωση, σύμφωνα με τα ευρωπαϊκά πρότυπα. Η πρωτοβουλία αυτή μπορεί να συμβάλει στην ενίσχυση των τρεχουσών μεταρρυθμίσεων·

38.   χαιρετίζει την πρόοδο που έχει σημειωθεί σε ό,τι αφορά τη θεσμική ενίσχυση των ΟΤΑ. Η σταθερότητα και -κατ' αυτόν τον τρόπο- η διαφάνεια των οικονομικών είναι στοιχεία καθοριστικής σημασίας και προϋποθέτουν όχι μόνο μέτρα για την ανάπτυξη διοικητικής ικανότητας, αλλά και προσπάθειες για να εξασφαλισθεί ότι οι ΟΤΑ θα πληρούν τα κριτήρια της Κοπεγχάγης σχετικά με την ύπαρξη σταθερών δημόσιων θεσμών. Ένα σημαντικό θέμα στο προσεχές μέλλον θα είναι η επιστροφή της εγγείου ιδιοκτησίας στην τοπική αυτοδιοίκηση καθώς και η δυνατότητα απόκτησης ακίνητης περιουσίας από τους ΟΤΑ·

39.   διαπιστώνει ότι ορισμένες κοινότητες δυσκολεύονται να εξασφαλίσουν την παροχή βασικών υπηρεσιών, παρά το γεγονός ότι η Σερβία διαθέτει ένα σύστημα φορολογικής αντιστάθμισης. Στις απαιτούμενες μεταρρυθμίσεις συγκαταλέγονται, μεταξύ άλλων, μέτρα για την αύξηση της δημοσιονομικής αυτονομίας της τοπικής αυτοδιοίκησης. Αυτό θα μπορούσε να επιτευχθεί με τη βοήθεια ενός συντελεστή χρηματοδότησης μέσω του οποίου οι δαπάνες για την ανάληψη νέων αρμοδιοτήτων θα αντισταθμίζονται με κρατικούς πόρους·

40.   χαιρετίζει την πρωτοβουλία που έχει αναλάβει η Σερβία για να διευκολύνει τους ΟΤΑ στη λήψη μέτρων προστασίας του περιβάλλοντος με την ίδρυση ταμείου που θα τροφοδοτείται με τα έσοδα από το φόρο περιβάλλοντος. Πρόκειται για ένα καλό παράδειγμα μέτρων που μπορούν να συμβάλουν στην προσαρμογή της τοπικής αυτοδιοίκησης στα δεδομένα της Ε.Ε.. Ένα μέρος από τα εν λόγω φορολογικά έσοδα δεσμεύεται και διοχετεύεται άμεσα στην τοπική αυτοδιοίκηση και μπορεί, π.χ., να αξιοποιηθεί για την ανάπτυξη της απαιτούμενης ικανότητας για τη διενέργεια μελετών περιβαλλοντικών επιπτώσεων·

41.   διαπιστώνει ότι ο ΜΠΒ θεωρείται καταρχάς μέσο για τη μεταρρύθμιση της κεντρικής διοίκησης της Σερβίας και την προαγωγή μέτρων ανάπτυξης μεγάλων υποδομών. Με αυτά τα δεδομένα, είναι λυπηρό το ότι είναι πολύ περιορισμένο το μερίδιο που διατίθεται για την υλοποίηση επειγόντων και απαραίτητων μέτρων, π.χ. για την περαιτέρω ανάπτυξη ικανοτήτων σε τοπική κλίμακα·

42.   χαιρετίζει το ψήφισμα του Σερβικού Κοινοβουλίου της 31ης Μαρτίου 2010, με το οποίο καταδικάζονται οι σφαγές στη Σρεμπρένιτσα τον Ιούλιο του 1995. Η έγκριση του ψηφίσματος αποτελεί ένα σημαντικό βήμα για την ιστορική κάθαρση της Σερβίας. Η σερβική κυβέρνηση απευθύνει έτσι ένα θετικό μήνυμα για τη συμφιλίωση, την εσωτερική ανάπτυξη της χώρας και την περαιτέρω προσέγγιση με την Ευρωπαϊκή Ένωση·

Κοσσυφοπέδιο (4)

43.   χαιρετίζει την πορεία της προσπάθειας για την σταθεροποίηση του Κοσσυφοπεδίου. Οι πρωτοβουλίες που έχουν αναληφθεί από διεθνείς οργανισμούς, μεταξύ των οποίων και από πολλά κράτη μέλη της ΕΕ, έχουν ανοίξει τον δρόμο για την ανάπτυξη ενός σταθερού κράτους δικαίου και τη βελτίωση της ασφάλειας των πολιτών. Ταυτόχρονα, υπενθυμίζει ότι ορισμένες πτυχές της εξέλιξης προς μεγαλύτερη σταθερότητα θυμίζουν την κατάσταση στη Βοσνία-Ερζεγοβίνη και εγκυμονούν τον κίνδυνο εθνικής διαίρεσης, η οποία θα μπορούσε να υπονομεύσει μια μελλοντική ολοκλήρωση. Με τον τρόπο αυτό θα μπορούσαν να δημιουργηθούν προσκόμματα στη διαδικασία ολοκλήρωσης στη χώρα αυτή, όπου το επίπεδο εκπαίδευσης στην κοινωνία είναι χαμηλό και οι δημόσιοι θεσμοί δεν έχουν αναπτυχθεί επαρκώς·

44.   τονίζει ότι η διασφάλιση των αρχών του κράτους δικαίου στο Κοσσυφοπέδιο έχει ουσιαστική σημασία και αναγνωρίζει ότι η παρουσία της διεθνούς κοινότητας στο Κοσσυφοπέδιο έχει αποφασιστική σημασία για την εξασφάλιση της ειρηνικής συνύπαρξης των διαφόρων εθνοτικών ομάδων·

45.   χαιρετίζει την πρωτοβουλία μεταρρύθμισης της τοπικής αυτοδιοίκησης και την προσπάθεια αποκέντρωσης που καταβάλλεται σήμερα στο Κοσσυφοπέδιο·

46.   διαπιστώνει ότι οι τρέχουσες εξελίξεις στο Κοσσυφοπέδιο οδηγούν στην περαιτέρω ανάπτυξη μιας σειράς εθνοκεντρικά προσανατολισμένων οργανισμών τοπικής αυτοδιοίκησης, κατάστασης η οποία καθιστά επιτακτικότερο το διάλογο σε επίπεδο τοπικής αυτοδιοίκησης. Η τάση αυτή καθιστά απαραίτητη την ενίσχυση του ρόλου των οργάνων για την προαγωγή της τοπικής συνεργασίας. Η υλοποίηση κοινών προγραμμάτων στο πλαίσιο του ΜΠΒ μπορεί να δώσει ώθηση στις προσπάθειες αυτές. Σε ό,τι αφορά τη μελλοντική εξέλιξη του Κοσσυφοπεδίου και δεδομένων όχι μόνον των περιορισμένων δημόσιων πόρων που διαθέτει η χώρα, αλλά και της σημασίας του ρόλου των θεσμών που προάγουν την κοινωνική αλληλεγγύη και την καθολικότητα των βασικών δημόσιων υπηρεσιών, πρέπει να αποφευχθεί, στο μέτρο του δυνατού, η ύπαρξη -για εθνοτικούς λόγους- αλληλεπικαλυπτόμενων ιδρυμάτων (σχολείων, νοσοκομείων). Παρόμοια φαινόμενα θα μπορούσαν να εκληφθούν ως πολιτική αποτυχία και θα οδηγούσαν σε κακοδιαχείριση των δημόσιων πόρων και κυρίως στην περαιτέρω όξυνση των εθνοτικών διαφορών·

47.   συνιστά να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή στην ανάπτυξη της ικανότητας του εκπαιδευτικού συστήματος του Κοσσυφοπεδίου, έτσι ώστε να μπορέσει η χώρα να αξιοποιήσει την δημογραφική της σύνθεση. Υπάρχει μεγάλος κίνδυνος ένα μεγάλο μέρος της πολυπληθούς σήμερα νεολαίας της χώρας να την εγκαταλείψει μετά την ολοκλήρωση των σπουδών της·

48.   τονίζει ότι η ανάπτυξη της θεσμικής ικανότητας είναι ιδιαίτερα σημαντική για την αποτελεσματική χρήση των περιορισμένων δημόσιων πόρων της χώρας. Η πρόοδος αυτή θα απελευθέρωνε πόρους οι οποίοι θα μπορούσαν να διατεθούν, για παράδειγμα, στον τομέα της υγείας·

49.   συμμερίζεται την άποψη της Επιτροπής ότι, για την αποτελεσματική εφαρμογή των κανόνων που θεσπίστηκαν πρόσφατα στον τομέα των δημόσιων συμβάσεων, χρειάζονται εκτεταμένα εκπαιδευτικά μέτρα·

50.   συνιστά να αξιοποιηθεί ο ΜΠΒ για την εκτεταμένη ανάπτυξη ικανότητας στη χώρα. Με αυτό τον τρόπο, θα μπορούσε να προαχθεί σε ολόκληρη τη χώρα η κατανόηση των απαιτήσεων της ολοκλήρωσης και των πλεονεκτημάτων που προσφέρει η ένταξη στην ΕΕ.·

Μαυροβούνιο

51.   χαιρετίζει την αποφασιστικότητα που δείχνει το Μαυροβούνιο στο πλαίσιο της διαδικασίας ολοκλήρωσης. Αυτό γίνεται ιδιαίτερα αισθητό στο θεσμοθετημένο διάλογο μεταξύ εκπροσώπων της κυβέρνησης και της τοπικής αυτοδιοίκησης, οι οποίοι συνέρχονται πολλές φορές το χρόνο·

52.   συμμερίζεται την άποψη της Επιτροπής ότι υπάρχει ανάγκη ειδικευμένου προσωπικού που θα στελεχώσει όλα τα επίπεδα της δημόσιας διοίκησης στο Μαυροβούνιο. Για το σκοπό αυτό, η κυβέρνηση προχωρεί στη συνδυασμένη χρήση των πόρων που διαθέτει για συντονιστικές δραστηριότητες, στις οποίες θα πρέπει να εκπροσωπείται επαρκώς και η τοπική αυτοδιοίκηση. Το γεγονός αυτό δεν επιδρά μόνο στο ρυθμό των μεταρρυθμίσεων, αλλά και στην ικανότητα της χώρας να συντονίζει τις ξένες χρηματοδοτικές δραστηριότητες. Όλα αυτά έγιναν εφικτά με την επικέντρωση του ενδιαφέροντος στο τοπικό επίπεδο στο πλαίσιο του προγράμματος του ΜΠΒ·

53.   διαπιστώνει ότι, μολονότι υπήρξε παράταση της όλης διαδικασίας, πριν από τις τρέχουσες μεταρρυθμίσεις της τοπικής αυτοδιοίκησης διενεργήθηκε ευρύς διάλογος σχετικά με το ρόλο των δημάρχων και τις εθελούσιες εταιρικές σχέσεις ΟΤΑ με στόχο την καλύτερη προετοιμασία ενόψει της παροχής στήριξης από τα διαρθρωτικά ταμεία·

54.   χαιρετίζει την ενίσχυση των νομοθετικών διατάξεων για την περιστολή της διαφθοράς τόσο στις τοπικές εκλογές όσο και γενικότερα, με την ενίσχυση των εξωτερικών ελέγχων·

55.   διαπιστώνει ότι η επιρροή των τοπικών αρχών σε ό,τι αφορά το ύψος των φόρων είναι περιορισμένη, κατάσταση η οποία έχει επιπτώσεις στην τοπική αυτοδιοίκηση·

56.   επισημαίνει, ακόμη, ότι είναι απαράδεκτο να χρειάζεται μία τριετία για την έναρξη των πρώτων έργων που χρηματοδοτούνται από τον ΜΠΒ. Ακόμη και αν συντομευτεί η προπαρασκευαστική φάση για τις ενισχύσεις του ΜΠΒ το προσεχές έτος, είναι απαραίτητη η απλούστευση των κανόνων για να μειωθεί το διάστημα που μεσολαβεί μέχρι την έναρξη των έργων·

Ισλανδία

57.   συμμερίζεται τη σύσταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής να ξεκινήσουν οι ενταξιακές διαπραγματεύσεις με την Ισλανδία και να συμπεριληφθεί η χώρα αυτή στον κατάλογο των δικαιούχων προενταξιακής χρηματοδοτικής στήριξης στο πλαίσιο του Μηχανισμού Προενταξιακής Βοήθειας (ΜΠΒ).

---

(1)  www.aii-ps.org

(2)  Network of Associations of Local Authorities of South East Europe (Δίκτυο των Ενώσεων ΟΤΑ της Νοτιοανατολικής Ευρώπης).

(3)  Μόνιμη Διάσκεψη Δήμων και Κοινοτήτων.

(4)  Κατά την έννοια του ψηφίσματος 1244/99 του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών.

---

1.10.2010

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 267/17

---

Γνωμοδότηση της Επιτροπής των Περιφερειών με θέμα «Εαρινή δέσμη μέτρων: σχέδιο δράσης της ΕΕ υπέρ της επίτευξης των Αναπτυξιακών Στόχων της Χιλιετίας»

(2010/C 267/05)

Ι.   ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΣΥΣΤΑΣΕΙΣ

Η ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ,

Α.   Γενικές παρατηρήσεις

1.   συμμερίζεται την πολιτική βούληση της Επιτροπής να διατηρήσει η Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) τον ηγετικό της ρόλο στην καταπολέμηση της ένδειας στον κόσμο, μια δέσμευση που ανελήφθη το 2000, με την υιοθέτηση των αναπτυξιακών στόχων της χιλιετίας (ΑΣΧ (1)) στα πλαίσια των Ηνωμένων Εθνών·

2.   χαιρετίζει την εκπόνηση του «σχεδίου δράσης δώδεκα σημείων της ΕΕ», το οποίο στηρίζεται στα διάφορα έγγραφα που συναπαρτίζουν την «εαρινή δέσμη μέτρων» και τα οποία παρατίθενται σε παράρτημα. Στόχος της ΕΕ είναι να εκπονήσει κοινή θέση ενόψει της διάσκεψης κορυφής της Νέας Υόρκης, η οποία θα πραγματοποιηθεί στα πλαίσια των Ηνωμένων Εθνών, από τις 20 έως τις 22 Σεπτεμβρίου 2010. Παρά την συγκυρία της σοβαρής οικονομικής, κοινωνικής και χρηματοπιστωτικής κρίσης, η απώτερη πρόκληση είναι να ενισχυθεί η καταπολέμηση της ένδειας εκατοντάδων εκατομμυρίων γυναικών, ανδρών και παιδιών, και να προσδιοριστούν οι συγκεκριμένες διαδικασίες που θα οδηγήσουν στην εκπλήρωση των δεσμεύσεων των ΑΣΧ με προθεσμία το 2015·

3.   εκτιμά το γεγονός ότι τα έγγραφα αυτά, πλούσια σε αναλύσεις και προτάσεις, προσφέρουν μια εκτίμηση της κατάστασης στον κόσμο: περιλαμβάνουν σαφείς και λεπτομερείς πληροφορίες σχετικά με την πρόοδο —μάλλον αμφιλεγόμενη— που έχει επιτευχθεί ως προς τον καθέναν από τους ΑΣΧ ή ακόμη σχετικά με τις χρηματοδοτικές προσπάθειες που έχουν καταβάλει τα κράτη μέλη μέσω της δημόσιας αναπτυξιακής βοήθειας (ΔΑΒ)· χωρίς να αποκρύπτουν τις καθυστερήσεις και τις αδυναμίες, παρουσιάζουν τις σύνθετες πρωτοβουλίες που ανέλαβε η ΕΕ, είτε σε εσωτερικό επίπεδο είτε σε διεθνές, για να συντονίσει τα διάφορα ενδιαφερόμενα μέρη· επίσης, χαράζουν νέους δρόμους για την επιτάχυνση της προόδου που πρέπει να σημειωθεί·

4.   εκφράζει τη δυσαρέσκειά της για το γεγονός ότι οι οργανισμοί τοπικής αυτοδιοίκησης (ΟΤΑ), είτε της ΕΕ είτε των δικαιούχων χωρών, δεν αναφέρονται ρητώς (2) στην πρώτη ανακοίνωση της Επιτροπής μεταξύ των εταίρων που συμμετέχουν στην υλοποίηση των ΑΣΧ. Η παράλειψη αυτή έρχεται σε αντίθεση με την «ευρωπαϊκή κοινή αντίληψη για την ανάπτυξη», του 2005, όπου συγκεντρώνονται οι κύριοι άξονες της ευρωπαϊκής πολιτικής επί του θέματος, με την ανακοίνωση της Επιτροπής του 2008, όπου αναγνωρίζονταν ρητώς οι ΟΤΑ ως φορείς ανάπτυξης, με τα συμπεράσματα του Συμβουλίου επί της εν λόγω ανακοίνωσης, που υιοθετήθηκαν στις 10 Νοεμβρίου 2008, καθώς και με τον διάλογο που έχει καθιερωθεί μεταξύ της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και της Επιτροπής των Περιφερειών (ΕτΠ), ως θεσμικού εκπροσώπου των ΟΤΑ, από την έκδοση της γνωμοδότησης CdR 312/2008 fin, που υιοθετήθηκε ομόφωνα από τη σύνοδο ολομέλειας της ΕτΠ στις 22 Απριλίου 2009·

5.   θεωρεί αναγκαίο, στην κοινή θέση της ΕΕ που θα προκύψει μετά από την εξέταση από το Συμβούλιο και το Κοινοβούλιο, να καλυφθεί το κενό αυτό και να αναγνωριστεί στους ευρωπαϊκούς ΟΤΑ και στους ομολόγους τους ο σημαντικός ρόλος που διαδραματίζουν στην καταπολέμηση της ένδειας·

Β.   Παρατηρήσεις σχετικά με συγκεκριμένους τομείς

6.   δεν επιθυμεί να επανέλθει καταλεπτώς στην προσφορά των ευρωπαϊκών ΟΤΑ και των τοπικών αρχών των δικαιούχων χωρών για την υλοποίηση των ΑΣΧ με πλήρη σεβασμό της δημοκρατικής διακυβέρνησης (3)· είχε ήδη την ευκαιρία να την επισημάνει και να διατυπώσει σχετικές προτάσεις στις γνωμοδοτήσεις που έχει υιοθετήσει από το 2005 σχετικά με την συνεργασία για την ανάπτυξη των τοπικών αρχών (4), και πίστευε ότι η θέση της έχει γίνει κατανοητή·

7.   υπενθυμίζει ότι το σχέδιο δράσης της Άκκρα του 2008 αναγνωρίζει τον ρόλο των τοπικών και των περιφερειακών διοικήσεων στη νέα αρχιτεκτονική της βοήθειας·

8.   κρίνει σκόπιμο, ωστόσο, τη στιγμή όπου η ΕΕ προτίθεται να υποστηρίξει τις θέσεις της στη διεθνή σκηνή, να υπογραμμίσει ορισμένα σημεία που αφορούν άμεσα τους ΟΤΑ·

Υλοποίηση των ΑΣΧ και θεματικές ανακοινώσεις

9.   υπενθυμίζει ότι, από τους οκτώ ΑΣΧ, οι επτά αφορούν πολύ συγκεκριμένες πτυχές της φτώχειας. Ο απολογισμός του 2010 —στα δύο τρίτα της διαδρομής— εμφανίζει αντιφατικές πλευρές. Όσον αφορά την ελαφρά μείωση της έσχατης ένδειας, τη θνησιμότητα των παιδιών κάτω των πέντε ετών, τις επιδημίες, την πρόσβαση σε πόσιμο νερό, ο απολογισμός είναι μάλλον θετικός. Αρνητικός, ή ακόμη και πολύ αρνητικός, είναι όσον αφορά την πείνα και τον υποσιτισμό, τις ανισότητες στην εκπαίδευση, τη μητρική θνησιμότητα, το AIDS και τον καθαρισμό των υδάτων. Ο συνολικός αυτός απολογισμός, που οφείλεται και στις κρίσεις —επισιτιστική και κατόπιν οικονομική και χρηματοπιστωτική—, πρέπει να εκτιμηθεί με συνυπολογισμό των ανισοτήτων εντός της αυτής χώρας, και κυρίως μεταξύ διαφόρων περιοχών του κόσμου: για παράδειγμα, η άνοδος της Κίνας προκαλεί άνοδο ορισμένων δεικτών, ενώ στην υποσαχάρια Αφρική παρατηρούνται οι μεγαλύτερες καθυστερήσεις όσον αφορά την πρόσβαση των παιδιών στο δημοτικό σχολείο, την καταπολέμηση του AIDS και τον καθαρισμό των υδάτων. Υπενθυμίζει επίσης ότι επίτευξη των εν λόγω επτά ΑΣΧ εξαρτάται από τον 8ο, δηλαδή την «δημιουργία ενός δικτύου παγκόσμιας συνεργασίας για την ανάπτυξη» που θεμελιώνει, παρά την τρέχουσα κρίση, την κοινή δέσμευση όλων των ενδιαφερόμενων φορέων να αντιμετωπίσουν τη φτώχεια στον κόσμο·

10.   συμμερίζεται την άποψη της Επιτροπής ότι οι ΑΣΧ είναι αλληλοεξαρτώμενοι. Για να συμπληρώσουμε τα παραδείγματα που περιλαμβάνονται στα έγγραφα της εαρινής δέσμης μέτρων και να δώσουμε μια εικόνα, μπορούμε να αναφέρουμε επίσης την πρόσβαση στο νερό, έναν τομέα του οποίου η ΕΕ επιλαμβάνεται μέσω του προγράμματος «διευκόλυνση για το νερό», του οποίου όμως η παρουσία είναι επίσης έντονη στις δράσεις συνεργασίας που αναπτύσσουν οι ευρωπαϊκοί ΟΤΑ. Εάν το νερό είναι πόσιμο, αυτό συμβάλλει στην υγεία όλων· το να είναι όμως διαθέσιμο, βοηθά στη βελτίωση της γεωργίας —και επομένως, κατά κανόνα, της διατροφής— καθώς και στην αλλαγή της ζωής των γυναικών, εφόσον διευκολύνονται οι εργασίες τους, και κυρίως των κοριτσιών, που μπορούν έτσι να αποδεσμευτούν από τις σχετικές υποχρεώσεις και να έχουν πρόσβαση στην εκπαίδευση·

11.   τονίζει ότι η πρόοδος των ΑΣΧ προϋποθέτει την καθιέρωση εθνικών συστημάτων τα οποία, κατά την χάραξη και την κατανομή των πόρων, δεν θα παρακάμπτουν τις λεγόμενες «βασικές» υπηρεσίες, δηλαδή εκείνες που είναι ικανές να ανταποκριθούν αποτελεσματικά στις βασικές ανάγκες του πληθυσμού·

12.   επί του προκειμένου, οφείλει να υπενθυμίσει τον καθοριστικό ρόλο των τοπικών και περιφερειακών αρχών στον σχεδιασμό των υπηρεσιών αυτών και την οργάνωσή τους σύμφωνα με μια δημοκρατική και αποτελεσματική διακυβέρνηση, καθοδηγούμενη από το μέλημα της καλύτερης διαβίωσης των πολιτών·

13.   ομοίως, εκτιμούμε ότι η προσέγγιση σε τοπικό επίπεδο είναι αναγκαία για την αντιμετώπιση μιας από τις μεγάλες προκλήσεις της υλοποίησης των ΑΣΧ: της δημογραφικής αλλαγής. Εάν δεν ληφθούν υπόψη οι αναπτυξιακές ανάγκες σε τοπικό επίπεδο, ιδίως με την υποστήριξη των μικρών αγροτικών εκμεταλλεύσεων, η αστυφιλία θα αυξήσει τη φτώχεια στις ανεξέλεγκτες πλέον μεγαλουπόλεις ή θα ενισχύσει τα κυκλώματα μετανάστευσης προς άλλες χώρες·

14.   καλεί, συνεπώς, την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να ενσωματώσει αυτή την τοπική διάσταση της ανάπτυξης στην ανάπτυξη έγγραφων περιφερειακών (διακρατικών) στρατηγικών και στρατηγικών ανά χώρα με τις χώρες εταίρους· υπενθυμίζει στο πλαίσιο αυτό ότι είναι αναγκαίο να συμμετάσχουν οι τοπικές και περιφερειακές αρχές στην εφαρμογή των αναπτυξιακών προγραμμάτων. Πράγματι, η αντιμετώπιση των προκλήσεων της παγκοσμιοποίησης απαιτεί τη συμμετοχή των αρχών που είναι αρμόδιες για τη δημοκρατική διακυβέρνηση και την τοπική ανάπτυξη·

15.   επιπλέον, μέσω κατάλληλων δράσεων, οι τοπικές και περιφερειακές αρχές συμβάλουν στην ευαισθητοποίηση της κοινής γνώμης ως προς τις πραγματικές συνθήκες φτώχειας που επικρατούν στον κόσμο στο πλαίσιο της τρέχουσας κρίσης, και την επείγουσα ανάγκη για την αντιμετώπισή τους με σκοπό τη στήριξη της ανάπτυξης. Οι δράσεις αλληλεγγύης και συμμετοχής μπορούν να προσφέρουν στους μετανάστες την ευκαιρία να ανακαλύψουν εκ νέου τον πολιτισμό του τόπου προέλευσής τους και να συμμετάσχουν, στη χώρα καταγωγής τους, στην ενίσχυση των θεσμών και των πολιτικών ελευθεριών για την ανάπτυξη·

Χρηματοδότηση της ανάπτυξης

Όσον αφορά την δημόσια αναπτυξιακή βοήθεια (ΔΑΒ):

16.   επικροτεί το γεγονός ότι η ΕΕ (Επιτροπή και κράτη μέλη) είναι ο πρώτος χορηγός ΔΑΒ παγκοσμίως (5). Παρότι το ύψος της ΔΑΒ για το 2010 (που εκτιμάται στο 0,45 % του ΑΕΠ περίπου) παραμένει κατώτερο από τους ενδιάμεσους στόχους που είχαν ταχθεί, η ΕΕ τοποθετείται σε σαφώς ανώτερη θέση από τον μέσο όρο των πλούσιων χωρών (0,31 % του ΑΕΠ το 2010)·

17.   επιθυμεί να επισημάνει ότι ορισμένα κράτη μέλη προσμετρούν ήδη στην εθνική τους ΔΑΒ τα κονδύλια που οι τοπικές και οι περιφερειακές τους αρχές αφιερώνουν σε δράσεις αποκεντρωμένης συνεργασίας, ενώ άλλα κράτη μέλη, για διάφορους λόγους, δεν τα συνυπολογίζουν·

18.   κρίνει, λοιπόν, αναγκαίο να προσδιορίζεται σαφώς το μερίδιο των τοπικών και των περιφερειακών τους αρχών στην προσπάθεια της ΔΑΒ, σε εθνικό και σε παγκόσμιο επίπεδο·

19.   η διαφάνεια αυτή ως προς τα ποσά πιστεύουμε ότι θα μπορούσε επίσης να ενισχύσει τη χρηματοδοτική συμμετοχή των ΟΤΑ στην καταπολέμηση της ένδειας στον κόσμο. Πράγματι, παρότι η συνεισφορά των ΟΤΑ υπερβαίνει κατά πολύ τη χρηματοδοτική τους συνδρομή, ορισμένοι από αυτούς έχουν ήδη θέσει ως στόχο την καταβολή του 0,7 % των πόρων τους σε δράσεις συνεργασίας με τις αναπτυσσόμενες χώρες. Σε κάποιες περιπτώσεις, έχουν θεσπίσει επίσης χρηματοδοτικούς μηχανισμούς για να ανταποκρίνονται σε συγκεκριμένες ανάγκες (για παράδειγμα, η Γαλλία για την πρόσβαση στο νερό)·

20.   θα μπορούσε ακόμη να εξεταστεί το ενδεχόμενο, η καθεμία από τις 100 000 τοπικές και περιφερειακές αρχές της Ευρώπης, με πλήρη σεβασμό της εκάστοτε εθνικής νομοθεσίας, να αποφασίσει να αφιερώνει εθελοντικά τουλάχιστον 1 ευρώ ανά κάτοικο στην αναπτυξιακή βοήθεια. Οι ΤΠΑ που δεν αναπτύσσουν δράσεις αποκεντρωμένης συνεργασίας θα μπορούσαν να καταβάλλουν τη συνεισφορά τους σε ειδικό ταμείο των τοπικών και περιφερειακών αρχών για την αναπτυξιακή βοήθεια, όπως ήδη γίνεται στην Ισπανία. Στο πλαίσιο της γνωμοδότησης αυτής θα μπορούσαν επίσης να τονισθούν οι δράσεις που συμβάλλουν έμμεσα στην ανάπτυξη (π.χ. αυτές που σχετίζονται με ευαισθητοποίηση της κοινής γνώμης ως προς τις συνθήκες φτώχειας στον κόσμο)·

Όσον αφορά τη φορολογία των αναπτυσσόμενων χωρών:

21.   συμμερίζεται το μέλημα των ευρωπαϊκών αρχών να συνεργαστούν με τις αναπτυσσόμενες χώρες προκειμένου να στηρίζουν τα φορολογικά τους έσοδα σε βάσεις και πρακτικές σύμφωνες προς τη δημοκρατική διακυβέρνηση, καταπολεμώντας τους φορολογικούς παραδείσους και τη διαφθορά, και υποστηρίζει τα διαβήματα στα οποία προτίθενται να προβούν προς τον σκοπό αυτόν·

22.   επί του προκειμένου, επιθυμεί να τονίσει τέσσερα στοιχεία:

—	οι περιφερειακές και οι τοπικές αρχές των αποδεκτριών χωρών χρειάζονται πόρους για να ανταποκριθούν στις ευθύνες που τους αναλογούν, χωρίς να εξαρτώνται αποκλειστικά από τον απρόβλεπτο αντίκτυπο που μπορεί να προσφέρει η ΔΑΒ, κυρίως μέσω της δημοσιονομικής στήριξης·

—	οι ιθύνοντες των αρχών αυτών χρειάζονται κι εκείνοι την τεχνική υποστήριξη που η ΕΕ δηλώνει ότι προτίθεται να προτείνει στους ιθύνοντες σε εθνικό επίπεδο·

—	οι ευρωπαϊκοί ΟΤΑ έχουν ήδη ασχοληθεί, χωρίς καθυστερήσεις, με το καίριο αυτό ζήτημα, συμπεριλαμβάνοντας στην θεσμική πτυχή της αποκεντρωμένης συνεργασίας που προσφέρουν την συνδρομή για την οργάνωση και τη διαχείριση τοπικής φορολογίας·

—	είναι απαραίτητο, ωστόσο, η ευρωπαϊκή στήριξη του προϋπολογισμού, εφόσον είναι υπαρκτή, να είναι καλύτερα προσανατολισμένη προς τη στήριξη των τοπικών και των περιφερειακών αρχών·

23.   υπογραμμίζει τον ρόλο που διαδραματίζουν οι τοπικές και περιφερειακές αρχές, σε συνεργασία με την κοινωνία των πολιτών, στην εκπαίδευση σε θέματα ανάπτυξης και για την ευαισθητοποίηση της κοινής γνώμης σχετικά με το πρόβλημα της ένδειας στον κόσμο: εάν δεν αναπτύσσονταν πρωτοβουλίες σε επίπεδο εγγύτατο προς τους πληθυσμούς και εάν δεν υπήρχε εμπιστοσύνη ως προς τη χρήση των πόρων, θα ήταν ακόμη πιο δύσκολο να κατανοήσουν οι Ευρωπαίοι πολίτες, σε εποχή κρίσης, την αναγκαιότητα της χρηματοδοτικής αλληλεγγύης με άλλες ηπείρους του κόσμου·

Θεσμικοί μηχανισμοί

Όσον αφορά τη συνεκτικότητα των ευρωπαϊκών πολιτικών:

24.   χαιρετίζει τις πρωτοβουλίες που έχει αναλάβει η ΕΕ για να τεθεί σε εφαρμογή η αρχή της ευρωπαϊκής κοινής αντίληψης για την ανάπτυξη, σύμφωνα με την οποία οι ευρωπαϊκές πολιτικές που δεν αφορούν την ανάπτυξη δεν πρέπει να έρχονται σε αντίθεση με τις προσπάθειες για την επίτευξη των ΑΣΧ, και υπενθυμίζει ότι, μεταξύ των δώδεκα πολιτικών τις οποίες αφορά η αρχή αυτή, το Συμβούλιο του Νοεμβρίου του 2009 αποφάσισε ότι οι προσπάθειες θα επικεντρωθούν πρωτίστως σε πέντε τομείς προτεραιότητας: εμπόριο και οικονομικά, κλιματική αλλαγή, παγκόσμια επισιτιστική ασφάλεια, μετανάστευση, ασφάλεια·

25.   σημειώνει ότι, κατά συνέπεια, εάν σταθούμε σε ορισμένα μόνο σημεία, η μεταρρύθμιση της κοινής γεωργικής πολιτικής μετά το 2013 θα πρέπει να λαμβάνει υπόψη την επισιτιστική ασφάλεια στον κόσμο και ότι η μετανάστευση επαγγελματιών με υψηλή ειδίκευση προερχόμενων από αναπτυσσόμενες χώρες θα προωθηθεί υπό την κυκλική μορφή της, ώστε οι χώρες αυτές να μην στερούνται τις ικανότητες που έχουν καθοριστική σημασία για την ανάπτυξή τους και την υλοποίηση των ΑΣΧ, ιδίως στον τομέα της υγείας. Ομοίως, ο τρόπος κατά τον οποίο κατευθύνεται η τοπική ανάπτυξη ενός τόπου πρέπει να λαμβάνει υπόψη την περιβαλλοντική πτυχή·

Όσον αφορά την αποτελεσματικότητα της βοήθειας:

26.   στη γνωμοδότηση CdR 312/2008, που υιοθέτησε τον Απρίλιο του 2009, η ΕτΠ χαιρετίζει ανοιχτά την «καθοριστική πρόοδο» που συνιστά η Δήλωση του Παρισιού σχετικά με την εναρμόνιση της βοήθειας, που υιοθετήθηκε το 2005, και εκφράζει την επιθυμία να επιτυγχάνεται η διάρθρωση μεταξύ των διαφόρων επιπέδων συνεργασίας, μέσα σε πνεύμα συντονισμού και διαφάνειας. Δεδομένου ότι η εναρμόνιση των διαφόρων παρεμβάσεων προϋποθέτει ότι είναι γνωστές, η ΕτΠ ανέλαβε σε στενή συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, την εφαρμογή ενός «Άτλαντα της αποκεντρωμένης συνεργασίας» στο Διαδίκτυο, προκειμένου να υπάρχουν πληρέστερες απ’ ό,τι μέχρι στιγμής πληροφορίες σχετικά με το «ποιος κάνει τι, πού και πώς;» μεταξύ των ευρωπαϊκών ΟΤΑ·

27.   επιθυμεί να επισημάνει ότι οι σχέσεις που έχουν αναπτυχθεί μεταξύ των ευρωπαϊκών περιφερειακών και τοπικών αρχών και των ομολόγων τους στις χώρες εταίρους συμβάλλουν στην απτή πρόοδο της εφαρμογής των αρχών της δημοκρατικής ανάληψης ιδίας ευθύνης και της εναρμόνισης των προτεραιοτήτων και των χαρακτηριστικών των χωρών εταίρων, οι οποίες βρίσκονται στο επίκεντρο της Δήλωσης του Παρισιού και του σχεδίου δράσης της Άκκρα· η εφαρμογή των αρχών δεν πρέπει να περιορίζεται σε μια υπόθεση μεταξύ κρατών·

28.   παρατηρεί ότι οι δράσεις που διεξάγονται σε επίπεδο ΟΤΑ δεν αγνοούνται στην έκθεση που κατήρτισε ο Γενικός Γραμματέας των Ηνωμένων Εθνών τον Φεβρουάριο του 2010, εν όψει της συνάντησης του Σεπτεμβρίου του 2010, σχετικά με την υλοποίηση των ΑΣΧ έως το 2015 (6). Στο έγγραφο τονίζεται το ενδιαφέρον που παρουσιάζουν, δεδομένου ότι στηρίζονται στη συνέργεια των παρεμβάσεων και στη συμμετοχή των ενδιαφερόμενων πληθυσμών·

29.   εκφράζει την έντονη επιθυμία στην κοινή θέση της ΕΕ, που θα υιοθετηθεί τελικά από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο του Ιουνίου, οι πολιτικοί ιθύνοντες να μην παραβλέπουν ότι η υλοποίηση των ΑΣΧ έχει ως στόχο τη βελτίωση της καθημερινής ζωής εκατοντάδων εκατομμυρίων ανθρώπων και ότι η αποτελεσματικότητα των μεγάλων μηχανισμών της διεθνούς βοήθειας υπολογίζεται σε τοπικό επίπεδο·

30.   ζητά, επομένως, το υπο-κρατικό επίπεδο να λαμβάνεται ρητώς υπόψη στις αναλύσεις και τις προτάσεις που θα υιοθετηθούν τον Ιούνιο από την ΕΕ και τον Σεπτέμβριο από τη διεθνή κοινότητα. Οι 100 000 ΟΤΑ της Ευρώπης μπορούν να τροφοδοτήσουν μικρά ρυάκια που θα ενωθούν σε μεγάλους ζωογόνους ποταμούς. Η ένωση αυτή των κρατών και των τοπικών και περιφερειακών αρχών αποτελεί ευκαιρία για την ενίσχυση των δημοκρατικών θεσμών και την προώθηση της δίκαιης κατανομής του πλούτου προκειμένου να εξουδετερωθεί η πυριτιδαποθήκη της έσχατης ένδειας και να επιτευχθούν οι αναπτυξιακοί στόχοι της χιλιετίας, σύμφωνα με τις πολιτικές και ανθρωπιστικές δεσμεύσεις που ανελήφθησαν το 2010.

---

(1)  Στόχος.1: μείωση κατά το ήμισυ της φτώχειας και της πείνας· στόχος 2: δυνατότητα πρόσβασης στο δημοτικό σχολείο για όλα τα παιδιά· στόχος 3: προώθηση της ισότητας των φύλων· στόχος 4: μείωση του ποσοστού θνησιμότητας των παιδιών· στόχος 5: μείωση του ποσοστού της μητρικής θνησιμότητας· στόχος 6: παρεμπόδιση της διάδοσης του AIDS και άλλων σοβαρών ασθενειών· στόχος 7: διασφάλιση της βιωσιμότητας του περιβάλλοντος· στόχος 8: δημιουργία ενός δικτύου παγκόσμιας συνεργασίας για την ανάπτυξη.

(2)  Με εξαίρεση το έγγραφο που αφορά τη φορολογία, του οποίου, περιέργως, η ΕτΠ δεν είναι αποδέκτης.

(3)  Στο έγγραφο του Δεκεμβρίου του 2009 «UCLG Position Paper on Aid Effectiveness and Local Gouvernement» του Cités et Gouvernements Locaux Unis (CGLU), αναφέρονται επίσης πολλά σχετικά παραδείγματα.

(4)  Γνωμοδοτήσεις CdR 224/2005 fin, CdR 383/2006 fin, CdR 144/2008 fin, και CdR 312/2008 που υιοθετήθηκε τον Απρίλιο του 2009.

(5)  Στο παράρτημα του εγγράφου SEC(2010) 420 τελικό, παρουσιάζεται η ΔΑΒ του καθενός από τα 27 κράτη μέλη της ΕΕ και οι προοπτικές του για το 2015.

(6)  Έγγραφο ONU A/64/665.

---

1.10.2010

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 267/22

---

Γνωμοδότηση της Επιτροπής των Περιφερειών με θέμα «Η διασύνδεση των μητρώων επιχειρήσεων»

(2010/C 267/06)

I.   ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΣΥΣΤΑΣΕΙΣ

Η ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ,

Ιστορικό πλαίσιο

1.   επιδοκιμάζει την πρωτοβουλία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την Πράσινη Βίβλο με θέμα «Η διασύνδεση των μητρώων επιχειρήσεων»·

2.   εκφράζει την ικανοποίησή της για το γεγονός ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή καλεί όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη να εκφράσουν τις θέσεις τους σχετικά με το θέμα της Πράσινης Βίβλου «Η διασύνδεση των μητρώων επιχειρήσεων»·

3.   υπενθυμίζει τον καθοριστικό ρόλο της ΕτΠ, η οποία, ως εκπρόσωπος των συμφερόντων των ΟΤΑ, έχει προτείνει σε προηγούμενες γνωμοδοτήσεις της επιλογές και εναλλακτικές λύσεις για την απρόσκοπτη λειτουργία της εσωτερικής αγοράς, την αύξηση της διαφάνειας και τη διευκόλυνση της ανταλλαγής πληροφοριών αλλά και των διοικητικών διαδικασιών σε τοπικό και σε περιφερειακό επίπεδο·

4.   συμμερίζεται τη θέση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής ότι τα μητρώα επιχειρήσεων (1) διαδραματίζουν ουσιαστικό ρόλο: σε αυτά καταχωρούνται, εξετάζονται και αποθηκεύονται πληροφορίες για τις επιχειρήσεις, όπως πληροφορίες για τη νομική μορφή μιας επιχείρησης, την έδρα, το κεφάλαιο και τους νομικούς εκπροσώπους της, και καθίστανται διαθέσιμες στο κοινό·

5.   συμφωνεί με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή ότι η οδηγία για τις διασυνοριακές συγχωνεύσεις (2) καθώς και το καταστατικό της ευρωπαϊκής εταιρείας (SE) (3) και της ευρωπαϊκής συνεταιριστικής εταιρείας (SCE) (4) προβλέπουν ρητά την διασυνοριακή συνεργασία όσον αφορά τα μητρώα των επιχειρήσεων·

6.   εκφράζει την άποψη ότι, παρόλο που η ευρωπαϊκή νομοθεσία έχει ρυθμίσει τα ελάχιστα πρότυπα των βασικών υπηρεσιών, τα μητρώα των επιχειρήσεων μπορούν να προσφέρουν πρόσθετες υπηρεσίες που ποικίλουν από χώρα σε χώρα. Ταυτόχρονα ενισχύεται η δραστηριότητα των επιχειρήσεων πέραν των εθνικών συνόρων και τους προσφέρεται η δυνατότητα να καταχωρούνται στο μητρώο ενός κράτους μέλους ασκώντας την επιχειρηματική τους δραστηριότητα μερικώς ή εξ ολοκλήρου σε άλλο κράτος μέλος. Αυτό συνεπάγεται αυξημένη ζήτηση για διασυνοριακή και ανοιχτή σε όλους πρόσβαση σε πληροφορίες για τις επιχειρήσεις·

7.   επισημαίνει ότι, ακόμη και αν οι πληροφορίες για μια επιχείρηση είναι προσβάσιμες στο κράτος μέλος στο οποίο έχει καταχωρηθεί, η πρόσβαση στις πληροφορίες αυτές από άλλο κράτος μέλος μπορεί να εμποδιστεί για τεχνικούς, νομικούς, γλωσσικούς ή άλλους λόγους·

8.   υποστηρίζει ότι η υπάρχουσα εθελούσια συνεργασία μεταξύ των μητρώων επιχειρήσεων δεν αρκεί και ότι, συνεπώς, πρέπει να καταστεί αποτελεσματικότερη. Γι αυτό και έχει ιδιαίτερη σημασία να διασφαλισθούν, στα πλαίσια αυτά, η διασυνοριακή πρόσβαση στις πληροφορίες που περιέχονται στα μητρώα επιχειρήσεων και η διαφάνεια, η νομική ασφάλεια και η αξιοπιστία αυτών των πληροφοριών·

9.   τονίζει ότι η τρέχουσα χρηματοπιστωτική κρίση καταδεικνύει και πάλι τη σημασία της διαφάνειας των χρηματοπιστωτικών αγορών. Σε συνδυασμό με τα μέτρα χρηματοπιστωτικής εξυγίανσης, η βελτίωση της πρόσβασης σε επίκαιρες, επίσημες και έγκυρες πληροφορίες σχετικά με τις επιχειρήσεις μπορεί να θεωρηθεί σε όλη την Ευρώπη ως μέσο αποκατάστασης της εμπιστοσύνης στις αγορές·

Βασικές παρατηρήσεις

10.   αναγνωρίζει τη ζωτική σημασία των μητρώων επιχειρήσεων για τη διασφάλιση της διασυνοριακής και αποτελεσματικής λειτουργίας της εσωτερικής αγοράς μέσω της παροχής αξιόπιστων και επίκαιρων πληροφοριών για εμπορικούς σκοπούς ή για τη βελτίωση της νομικής προστασίας κάθε ενδιαφερόμενου σε όλα τα κράτη μέλη·

11.   αναγνωρίζει ότι η κινητικότητα των επιχειρήσεων είναι ζωτικής σημασίας για την οικονομική ανάπτυξη και, ως εκ τούτου, συνιστά την εφαρμογή ενός πλήρως ολοκληρωμένου συστήματος, το οποίο θα παρέχει ισότιμη πρόσβαση στις πληροφορίες σε ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση·

12.   σημειώνει ότι η πρόσβαση στις πληροφορίες σχετικά με τις διασυνοριακές συγχωνεύσεις, τις μεταφορές έδρας ή τη δημιουργία υποκαταστημάτων σε άλλα κράτη μέλη αποτελεί τρέχουσα ανάγκη για την ομαλή λειτουργία της εσωτερικής αγοράς·

13.   εκτιμά τις προσπάθειες των μελών του εθελοντικού συστήματος να δημιουργήσουν μια αποτελεσματική πλατφόρμα ανταλλαγής πληροφοριών, αλλά ζητεί από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να προτείνει ένα νομικό πλαίσιο ευρωπαϊκής συνεργασίας μεταξύ των μητρώων επιχειρήσεων, για να αντικατασταθεί το υπάρχον σύστημα εκούσιας συμμετοχής από μια πλήρως ολοκληρωμένη ηλεκτρονική βάση μητρώων·

14.   υπενθυμίζει τον σημαντικό ρόλο που διαδραματίζουν οι ΜΜΕ στην ευρωπαϊκή οικονομία και καλεί τα κράτη μέλη να υιοθετήσουν το καταστατικό της ευρωπαϊκής ιδιωτικής εταιρείας (SPE), το οποίο, σε συνδυασμό με ένα αποτελεσματικό σύστημα για τη διασύνδεση των μητρώων επιχειρήσεων, θα διευκολύνει την επέκταση των μικρών και των μεσαίων επιχειρήσεων στην ενιαία αγορά·

15.   ζητεί την δημιουργία ενός ψηφιακού ευρωπαϊκού μητρώου επιχειρήσεων με διασυνδέσεις που θα βασίζονται σε προηγμένες λύσεις ΤΠ·

16.   τάσσεται υπέρ της αναθεώρησης των σχετικών οδηγιών για τις εταιρείες, ούτως ώστε να προσαρμοστούν οι διατάξεις τους στα τεχνικά μέσα που είναι διαθέσιμα σήμερα και ιδιαίτερα στη χρήση συστημάτων πληροφορικής·

17.   συμμερίζεται την άποψη ότι θα ήταν, ούτως ή άλλως, χρήσιμο, να αξιοποιηθούν κατά τη διασύνδεση των μητρώων οι εργασίες που έχουν πραγματοποιηθεί μέχρι σήμερα στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Μητρώου Επιχειρήσεων (EBR) και του προγράμματος BRITE. Όσον αφορά τις ρυθμίσεις σχετικά με τη διαδικασία συνεργασίας των μητρώων επιχειρήσεων του δικτύου σε τεχνικό επίπεδο (συγχωνεύσεις, μεταφορές έδρας, υποκαταστήματα), δικαίως η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προτείνει, ως απλούστερη λύση, να βασιστεί το σύστημα στο τρέχον πρόγραμμα BRITE·

Προτάσεις προς συζήτηση

18.   υπενθυμίζει ότι οι εταιρείες μπόρεσαν να δραστηριοποιηθούν διασυνοριακά και να μεταφέρουν την έδρα τους χάρη στη νομολογία του ΔΕΚ κατά την προηγούμενη δεκαετία [και ιδίως χάρη στις υποθέσεις: Centros (C-212/97), Überseering (C 208/00), Inspire Art (C-167/01)]·

19.   τονίζει, ωστόσο, ότι σε πολλές περιπτώσεις οι εταιρείες δεν μπορούν να ασκήσουν το δικαίωμα αυτό στην πράξη. Ο λόγος δεν είναι τόσο η έλλειψη διασύνδεσης των μητρώων, αλλά το γεγονός ότι το εθνικό εταιρικό δίκαιο και οι διατάξεις σχετικά με τα μητρώα των κρατών μελών δεν προάγουν την μετεγκατάσταση μιας εταιρείας και των υπόλοιπων διασυνοριακών δραστηριοτήτων στο εξωτερικό, ενώ ούτε η ευρωπαϊκή νομοθεσία προβλέπει ρητά τέτοιες διατάξεις·

20.   φρονεί, συνεπώς, ότι η επίλυση του εν λόγω προβλήματος δεν επιτυγχάνεται με την απλή διασύνδεση των μητρώων, αλλά ότι απαιτούνται κατά βάση ουσιαστικοί και δικονομικοί κανόνες για τη μεταφορά της έδρας των επιχειρήσεων, με τους οποίους θα ρυθμίζεται, μεταξύ άλλων, και η διασύνδεση των μητρώων επιχειρήσεων·

21.   κατά τη γνώμη της, το γεγονός ότι η μεταφορά έδρας εντός της ΕΕ είναι σχεδόν αδύνατη, αποτελεί, ουσιαστικά, ανυπέρβλητο εμπόδιο για την ανάπτυξη πραγματικού ανταγωνισμού μεταξύ των κρατών και των περιφερειών. Ο ανταγωνισμός θα συντελούσε στην προσέλκυση επιχειρηματιών λόγω καλύτερου περιβάλλοντος. Ωστόσο, η μεταφορά έδρας είναι, προς το παρόν, εξαιρετικά πολύπλοκη·

22.   συμφωνεί ότι η διασύνδεση των μητρώων επιχειρήσεων θα βοηθήσει τους επιχειρηματίες να συγκεντρώνουν πληροφορίες για τις επιχειρηματικές δραστηριότητες των εταίρων τους και αυτό είναι σε κάθε περίπτωση θετικό. Ένα σύστημα διασυνδεδεμένων μητρώων θα οδηγήσει στη δημιουργία μιας κοινής βάσης δεδομένων με τυποποιημένες καταχωρήσεις, οι οποίες θα συμβάλουν στην επίτευξη του στόχου αυτού, εφόσον είναι εγγυημένη η ορθότητα των πληροφοριών που περιλαμβάνονται στα μητρώα. Πέραν αυτού, πρέπει να επιδιωχθεί η απλούστευση του περιεχομένου των μητρώων·

23.   θεωρεί ότι η «συμφωνία διακυβέρνησης» που προτείνει η Πράσινη Βίβλος δεν φαίνεται να αποτελεί κατάλληλο εργαλείο για τη δημιουργία δικτύων. Προκειμένου να είναι εφικτή η αναζήτηση συγκεκριμένων στοιχείων σε τυποποιημένη μορφή σε κάθε εθνικό μητρώο, πρέπει να θεσπιστεί μελλοντικά ειδικό σύστημα, είτε με την αναθεώρηση της οδηγίας εταιρικού δικαίου είτε με άλλο τρόπο·

24.   προσθέτει ότι ως στόχος πρέπει να τεθεί η ηλεκτρονική (online) πρόσβαση όλων των ενδιαφερόμενων στις διασυνοριακές πληροφορίες που θα διατίθενται μέσω του συστήματος που θα συσταθεί, αλλά και στις πληροφορίες σχετικά με τα εκάστοτε εθνικά μητρώα, στο μέτρο του δυνατού δωρεάν ή με την καταβολή μικρού τέλους. Ούτως ή άλλως, τα έξοδα που προκύπτουν για την πρόσβαση αυτή έχουν καλυφθεί ήδη με τις κρατικές εισφορές που επιβάλλονται για τη συλλογή των σχετικών πληροφοριών· η ενημέρωση του κοινού δεν πρέπει να αποτελέσει αντικείμενο εμπορίας για το Δημόσιο. Σε αντίθετη περίπτωση θα δημιουργηθεί ανταγωνισμός μεταξύ των υπαρχουσών επιχειρήσεων για την παροχή συμβουλευτικών υπηρεσιών ενόψει της μελλοντικής οδηγίας·

25.   συμφωνεί ότι είναι σκόπιμη και η σύνδεση των στοιχείων που συγκεντρώνονται βάσει της οδηγίας για τη διαφάνεια με το μελλοντικό δίκτυο των μητρώων επιχειρήσεων. Πρέπει επομένως να εξεταστεί η θέσπιση των σχετικών ρυθμίσεων μέσω οδηγίας ή ακόμη και κανονισμού·

26.   τονίζει, επίσης, ότι η απουσία ενός διασυνδεδεμένου μητρώου επιχειρήσεων προς το παρόν δεν αποτελεί σημαντικό εμπόδιο για τις διασυνοριακές εταιρικές δραστηριότητες. Έξυπνες ηλεκτρονικές λύσεις (όπως αυτές που χρησιμοποιούν, για παράδειγμα, η Εσθονία, η Πορτογαλία και η Φινλανδία στο μεταξύ τους εμπόριο) καθιστούν δυνατή από τώρα ήδη την εκτεταμένη συνεργασία, με αποτέλεσμα να μπορεί κανείς να αποκτήσει ηλεκτρονική πρόσβαση στα μητρώα επιχειρήσεων σε άλλη χώρα, χωρίς να χρειάζεται να ταξιδέψει στο εξωτερικό·

27.   υπογραμμίζει ότι τα εμπόδια που απαντώνται όσον αφορά τη διασυνοριακή επιχειρηματική δραστηριότητα οφείλονται περισσότερο στην έλλειψη πανευρωπαϊκού συστήματος εξακρίβωσης ταυτότητας (ευρωπαϊκό ηλεκτρονικό δελτίο ταυτότητας), το οποίο θα καθιστούσε νομικά έγκυρη τη χρήση ηλεκτρονικής υπογραφής και θα επέτρεπε την αμοιβαία αναγνώρισή της. Το θέμα αυτό είναι επίσης σημαντικό για τη διασύνδεση των μητρώων επιχειρήσεων και η επίλυσή του θα πρέπει επομένως να δρομολογηθεί σύντομα·

28.   επισημαίνει, τέλος, ότι όλες οι πρωτοβουλίες θα πρέπει να συνάδουν με τις αρχές της επικουρικότητας, της αναλογικότητας και της βελτίωσης της νομοθεσίας.

---

(1)  Ο όρος «μητρώο επιχειρήσεων» που χρησιμοποιείται στην παρούσα Πράσινη Βίβλο περιλαμβάνει όλα τα κεντρικά και εμπορικά μητρώα και τα μητρώα εταιρειών κατά την έννοια του άρθρου 3 της πρώτης οδηγίας για το εταιρικό δίκαιο (68/151/EOK).

(2)  Οδηγία 2005/56/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβούλιου, της 26ης Οκτωβρίου 2005, για τις διασυνοριακές συγχωνεύσεις κεφαλαιουχικών εταιρειών (ΕΕ L 310 της 25.11.2005, σ. 1).

(3)  Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 2157/2001, της 8ης Οκτωβρίου 2001 περί του καταστατικού της ευρωπαϊκής εταιρίας (SE) (ΕΕ L 294 της 10.11.2001, σ. 1).

(4)  Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 2003/1435, της 22ας Ιουλίου 2003 περί του καταστατικού της ευρωπαϊκής συνεταιριστικής εταιρείας (SCE) (ΕΕ L 207 της 18.8.2003, σ. 1).

---

1.10.2010

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 267/25

---

Γνωμοδότηση της Επιτροπής των Περιφερειών με θέμα «Ο ρόλος της αστικής αναγέννησης στο μέλλον της αστικής ανάπτυξης στην Ευρώπη»

(2010/C 267/07)

I.   ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΣΥΣΤΑΣΕΙΣ

Η συμβολή των πόλεων στην ανάπτυξη και η μετάβαση από τις αναπλάσεις στην αστική αναγέννηση

Η ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ

1.   πιστεύει ότι οι πόλεις και οι πόλεις- περιφέρειες (όπως οι ευρύτερες αστικές περιοχές με τους γειτονικούς δήμους) είναι χωνευτήρια φαντασίας και δημιουργικότητας και διαθέτουν αμφότερες τις δυνατότητες για να επιλύσουν τα οικονομικά και χρηματοπιστωτικά προβλήματα που αντιμετωπίζει η Ευρωπαϊκή Ένωση, αλλά και τα μέσα για την καταπολέμηση του κοινωνικού αποκλεισμού, της εγκληματικότητας και της φτώχειας. Η ΕΤΠ πιστεύει ωστόσο ότι οι πόλεις και οι πόλεις - περιφέρειες πρέπει να ενταχθούν στα διαρθρωτικά προγράμματα για να καταστεί δυνατή η αλλαγή και η αστική αναγέννηση·

2.   αναγνωρίζει ότι η συμβολή των πόλεων και των αστικών κέντρων (1) στη βιώσιμη ανάπτυξη του συνόλου των βαθμίδων διακυβέρνησης και μεταξύ αυτών γίνεται ολοένα και σημαντικότερη. Οι πόλεις αποτελούν κομβικά σημεία για τον πολιτισμό, την οικονομία, τη μόρφωση, την έρευνα και την ανάπτυξη, τον οικονομικό τομέα, για τις περιφερειακές και διεθνείς μετακινήσεις προσώπων και αγαθών, και συμβάλουν σημαντικά στην ενσωμάτωση πληθυσμιακών ομάδων διαφορετικής προέλευσης·

3.   επισημαίνει ότι ορισμένες αστικές περιοχές έχουν υποστεί καθίζηση λόγω περιβαλλοντικών, οικονομικών και κοινωνικών προβλημάτων, αλλά και ότι παράλληλα υπάρχουν πολλά παραδείγματα επιτυχούς αστικής αναγέννησης στην Ευρώπη, χάρη στη χρηματοδοτική βοήθεια της ΕΕ·

4.   υπογραμμίζει ότι η συγκέντρωση του πληθυσμού στις πόλεις, η οποία οφείλεται στην παράνομη δόμηση και την αστυφιλία, έγινε σε πολλές περιπτώσεις με ρυθμούς που υπερέβαιναν τις δυνατότητες και τους προγραμματισμούς των τοπικών αρχών. Τα κοινωνικά προβλήματα εντάθηκαν, ομάδες του πληθυσμού οδηγήθηκαν στο περιθώριο και σημαντικές εργασιακές και κοινωνικές δεξιότητές τους απαξιώθηκαν. Οι υποβαθμισμένες συνοικίες στις ανεπτυγμένες χώρες έγιναν αναπόσπαστο κομμάτι του αστικού ιστού των πόλεων, αποτελούν δε παράγοντες κοινωνικού αποκλεισμού και ενίσχυσης της ανασφάλειας·

5.   διαπιστώνει ότι οι διαρθρωτικές αλλαγές στον οικονομικό τομέα, η μετεγκατάσταση των μονάδων παραγωγής και η εισαγωγή νέων τεχνολογιών, κυρίως στον τομέα των εμπορευματικών μεταφορών (π.χ. μοναδοποίηση των φορτίων), απαξίωσαν με γρήγορους ρυθμούς τις υποδομές και τη γη (λιμάνια, σιδηροδρομικοί σταθμοί), έχουν ευρύτατες επιπτώσεις στην ικανότητα των συνοικιών και ακόμη και ολόκληρων πόλεων να επιτελέσουν τις οικονομικές και κοινωνικές λειτουργίες τους και τις θέτουν αντιμέτωπες με εντελώς νέες προκλήσεις·

6.   υπογραμμίζει ότι οι πολιτικές αστικής ανανέωσης θα πρέπει να αποτελέσουν τη βάση ενός κατάλληλου μοντέλου, με ευρύ πεδίο δραστηριότητας που θα καλύπτει μορφές παρέμβασης που κλιμακώνονται από την αναγέννηση των αστικών χώρων έως την αποκατάσταση της υπάρχουσας οικιστικής υποδομής. Το νέο μοντέλο βιώσιμης πόλης θα πρέπει να βασίζεται σε μια καινοτόμο ολοκληρωμένη προσέγγιση της αστικής ανανέωσης, η οποία θα λαμβάνει υπόψη, σύμφωνα με το Χάρτη της Λειψίας, τις περιβαλλοντικές, κοινωνικές και οικονομικές πτυχές· πρόκειται για ένα μοντέλο που δεν ευνοεί την ανεξέλεγκτη εξάπλωση ή την οικοδομική δραστηριότητα σε περιοχές πρασίνου, αλλά εστιάζει στον έλεγχο της ανάπτυξης, στην πρόληψη της άτακτης εξάπλωσης των αστικών περιοχών και την αναζωογόνηση της υφιστάμενης οικιστικής υποδομής των πόλεων και του κοινωνικού ιστού, στη βελτίωση της αποδοτικότητας με σεβασμό στο περιβάλλον, στην αναβάθμιση των βιομηχανικών ζωνών και στην προώθηση βιώσιμων τρόπων μεταφοράς, στον χωροταξικό σχεδιασμό σε διαφορετικά επίπεδα (περιφερειακό, διαμερίσματος ή τοπικό) και στη μεικτή χρήση ως κύριες αναφορές·

7.   υπενθυμίζει ότι στα τέλη του 20ου αιώνα προέκυψε έντονη η ανάγκη για παρεμβάσεις αναβάθμισης των πόλεων που θα είχαν έναν περισσότερο στοχευμένο και πολυτομεακό χαρακτήρα. Η πολυπλοκότητα των προβλημάτων οδήγησε σε μια πολυθεματική προσέγγιση, που με τη σειρά της δημιούργησε την ανάγκη για την εκπόνηση προγραμμάτων αστικής αναγέννησης, που υιοθετούσαν σε μεγάλο βαθμό μια ολοκληρωμένη προσέγγιση ως προς τους στόχους τους, τις μεθόδους και τα εργαλεία με τα οποία θα υλοποιούνταν στο πλαίσιο ευρύτερων γεωγραφικών πραγματικοτήτων και οικονομιών κλίμακος. Πιστεύει ότι οι υποβαθμισμένες αστικές περιοχές δεν πρέπει και δεν μπορούν να εγκαταλειφθούν, μιας και αποτελούν αναξιοποίητη πηγή ταλέντων και προσφέρουν ανθρώπινο και φυσικό κεφάλαιο, το οποίο παραμένει αδρανές, ενώ θα μπορούσε να είναι παραγωγικό και να συνεισφέρει στη συνολική οικονομική ανάπτυξη·

Ο ρόλος των τοπικών και περιφερειακών αρχών στην αστική αναγέννηση και η σημασία της ΕΤΠ

Η ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ

8.   υπογραμμίζει ότι οι περιφερειακές και οι τοπικές αρχές θα πρέπει να έχουν αποφασιστικό και πρωτεύοντα ρόλο στο σχεδιασμό, την υλοποίηση, την παρακολούθηση, τη στήριξη και την αξιολόγηση ολοκληρωμένων στρατηγικών αστικής αναγέννησης και γενικά στη βελτίωση του αστικού περιβάλλοντος. Η πολυμορφία των ευρωπαϊκών πόλεων και αστικών κέντρων επιβάλλει την αναζήτηση λύσεων και ουσιαστικά την ανάληψη δράσεων σε τοπικό επίπεδο. Χάρη σε διάφορα προγράμματα και πρωτοβουλίες της ΕΕ έχει αποκτηθεί σημαντική γνώση σχετικά με την αστική ανάπτυξη τόσο σε ευρωπαϊκό επίπεδο όσο και σε επίπεδο πόλεων. Πιστεύει ότι οι τοπικές αρχές θα πρέπει να ενθαρρύνονται να χρησιμοποιούν τη γνώση που έχει συγκεντρωθεί σε ευρωπαϊκό επίπεδο και πιο συγκεκριμένα το «χωροταξικό κεκτημένο»·

9.   θεωρεί ότι οι ευκαιρίες για παρεμβάσεις αστικής αναγέννησης είναι άφθονες και οι αντίστοιχες στρατηγικές πρέπει να λαμβάνουν υπόψη τους πολλαπλούς παράγοντες που αποτελούν την αιτία των προκλήσεων που αντιμετωπίζουν ορισμένες αστικές περιοχές. Η οικονομική δυσκαμψία των τελευταίων ετών μπορεί να επηρεάσει αναλογικά περισσότερο ορισμένες αστικές συνοικίες, οι οποίες λόγω της κοινωνικοοικονομικής τους δομής προσαρμόζονται με πιο αργό ρυθμό από άλλες. Τα προγράμματα αστικής αναγέννησης θα πρέπει να αναζητούν καινοτόμες λύσεις, οι οποίες θα μετατρέπουν τις συνέπειες της πληθυσμιακής συγκέντρωσης των αστικών κέντρων σε πλεονέκτημα για τους τοπικούς πληθυσμούς·

10.   πιστεύει ότι οι πόλεις, σε στενή συνεργασία με τις περιαστικές περιοχές, προσφέρουν σημαντικά πλεονεκτήματα για τους ανθρώπους και τις επιχειρήσεις, όχι μόνον ως κέντρα οικονομικής ισχύος, συναλλαγών και εμπορίου, αλλά και ως μέσα για την προώθηση των ατομικών ελευθεριών, κέντρα δημιουργικότητας, έρευνας και αριστείας. Από την άλλη πλευρά, στις αιτίες των προβλημάτων, τα οποία αντιμετωπίζουν οι μεγάλες πόλεις, συγκαταλέγονται οι αλλαγές του τρόπου ζωής και οι δημογραφικές αλλαγές, αλλά και τα ακατάλληλα αναπτυξιακά μοντέλα. Η αστική αναγέννηση και βιωσιμότητα είναι επί του παρόντος προτεραιότητα πολλών τοπικών και περιφερειακών αρχών της ΕΕ, οι οποίες επιδιώκουν να συνδυάσουν τη βιώσιμη ανάπτυξη με τις σύγχρονες υποδομές (με έμφαση στις τεχνολογικές υποδομές), τα υψηλά επίπεδα επιχειρηματικής ελκυστικότητας και ένα καθαρό και υγιές περιβάλλον·

11.   πιστεύει ότι υπάρχουν ήδη πολλές βέλτιστες πρακτικές, οι οποίες όμως δεν έχουν διαδοθεί ή εφαρμοστεί επαρκώς. Τονίζει συνεπώς και πάλι ότι πρέπει να δημιουργηθεί ένα ψηφιακό δίκτυο για τη διάδοση των ορθών πρακτικών στις πόλεις και περιφέρειες της Ευρώπης. Η ΕΤΠ έχει συμμετάσχει σε πρωτοβουλίες όπως το Σύμφωνο των Δημάρχων και το Βραβείο Πράσινης Ευρωπαϊκής Πρωτεύουσας, καθώς και σε δραστηριότητες παρακολούθησης του Χάρτη της Λειψίας για τις βιώσιμες ευρωπαϊκές πόλεις στο πλαίσιο της ομάδας αστικής ανάπτυξης των κρατών μελών της ΕΕ. Επίσης, η Επιτροπή των Περιφερειών έχει πρόσφατα υιοθετήσει γνωμοδοτήσεις για σχετικά θέματα, όπως οι τρόποι με τους οποίους οι δήμοι και οι περιφέρειες μπορούν να συνεισφέρουν στην επίτευξη των ευρωπαϊκών στόχων για την κλιματική αλλαγή και την ενέργεια, οι απαιτούμενες δράσεις για την προώθηση της ενεργειακής απόδοσης και το σχέδιο δράσης της ΕΕ για την αστική κινητικότητα·

Η δράση της ΕΕ για την ανάπτυξη των πόλεων της Ευρώπης

Η ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ

12.   πιστεύει ότι παρόλο που η άσκηση αστικής πολιτικής δεν προβλέπεται ρητώς από τις Συνθήκες της ΕΕ, από το 1990 μέχρι τις μέρες μας έχει σημειωθεί μεγάλη πρόοδος στον τομέα της αστικής ανάπτυξης, τόσο σε όρους προγραμμάτων, όσο και σε όρους τεχνογνωσίας για την παρέμβαση στις πόλεις. Στο διάστημα αυτό, οι πόλεις λειτούργησαν σαν ανοιχτά πειραματικά εργαστήρια με αξιόλογα αποτελέσματα, παρά το περιορισμένο εύρος των πόρων που διετέθησαν·

13.   υπογραμμίζει ότι η ΕΕ μπορεί να έχει καθοριστικό ρόλο στη στήριξη στρατηγικών αστικής αναγέννησης. Έχοντας ως βάση το «χωροταξικό κεκτημένο», η Επιτροπή θα πρέπει να εντείνει τις προσπάθειές της προκειμένου να θέσει τις υπάρχουσες γνώσεις και υποστηρικτικές δράσεις αστικής ανάπτυξης στη διάθεση του τοπικού επιπέδου με συνεκτικό και οργανωμένο τρόπο. Οι προσπάθειες αυτές θα πρέπει να καλύπτουν όλες τις πολιτικές της ΕΕ με άμεσο αντίκτυπο στην αστική ανάπτυξη, και πιο συγκεκριμένα την πολιτική συνοχής, απασχόλησης, περιβάλλοντος, ευρυζωνικότητας, μεταφορών και την κοινωνική πολιτική·

14.   εκφράζει την ικανοποίησή της για τον πρόσφατα επικαιροποιημένο οδηγό σχετικά με την αστική διάσταση των κοινοτικών πολιτικών για την περίοδο 2007-2013, ο οποίος δημοσιεύτηκε από την διυπηρεσιακή ομάδα για την αστική ανάπτυξη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, και καλεί την Επιτροπή να εξετάσει την ιδέα της επικαιροποίησης και της επίσημης αναγνώρισης ενός ευρωπαϊκού προγράμματος για το αστικό περιβάλλον που θα εντάσσεται σε ένα νέο πλαίσιο ή σχέδιο δράσης για την αστική ανάπτυξη, στο οποίο η ολοκληρωμένη αστική αναγέννηση θα αποτελεί βασική προτεραιότητα και ταυτοχρόνως θα σέβεται τα διαφορετικά πλαίσια εντός των οποίων θα εφαρμόζεται·

15.   στηρίζει όλες τις υπάρχουσες πρωτοβουλίες που συμβάλλουν στη βιώσιμη αστική ανάπτυξη και ιδίως στην ολοκληρωμένη αστική αναγέννηση στο πλαίσιο της πολιτικής συνοχής, ήτοι τη δέσμη ενισχύσεων των διαρθρωτικών ταμείων για το αστικό περιβάλλον, τον αστικό έλεγχο, τον αστικό άτλαντα, το πρόγραμμα URBACT και την πρωτοβουλία JESSICA. Καλεί ωστόσο την Επιτροπή να αναλύσει προσεκτικά τα αποτελέσματα ενσωμάτωσης της κοινοτικής πρωτοβουλίας URBAN στα επιχειρησιακά προγράμματα του ΕΤΠΑ και να προβεί σε μια ειδική μεσοπρόθεσμη αξιολόγηση των αποτελεσμάτων της. Με βάση αυτή την αξιολόγηση, μπορεί να θεωρηθεί σκόπιμο να ενισχυθεί κατά την επόμενη προγραμματική περίοδο ο ειδικός χαρακτήρας των πρωτοβουλιών αστικής αναγέννησης στο πλαίσιο των διαρθρωτικών ταμείων και να βελτιωθεί ο συντονισμός τους με άλλες πολιτικές στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού προγράμματος για το αστικό περιβάλλον·

16.   εκφράζει την ικανοποίησή της όσον αφορά τη νέα προσέγγιση για τη χρηματοδότηση πρωτοβουλιών αστικής αναγέννησης, όπως η πρωτοβουλία JESSICA, ιδίως διότι δημιουργεί μια σαφή σχέση μεταξύ της χρηματοδότησης και της ανάγκης κατάρτισης ολοκληρωμένων σχεδίων αστικής ανάπτυξης, αλλά τονίζει ότι οι επιδοτήσεις αποτελούν επίσης ένα χρήσιμο και απαραίτητο μέσο για την αντιμετώπιση αδυναμιών της αγοράς στο πλαίσιο της αστικής ανάπτυξης. Εκφράζει επίσης τον προβληματισμό της όσον αφορά την προβολή της πρωτοβουλίας JESSICA, το επίπεδο ενημέρωσης των τοπικών και περιφερειακών αρχών και τα προβλήματα υλοποίησης σε επίπεδο κρατών μελών·

17.   πιστεύει ότι οι αλλαγές στη ρύθμιση των διαρθρωτικών ταμείων όσον αφορά την επιλεξιμότητα των επενδύσεων στον τομέα της ενεργειακής απόδοσης και των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας σε επίπεδο στέγασης χρειάζονται υποστήριξη. Βέβαια, οι ενισχύσεις στον τομέα της στέγασης, όπως διαμορφώθηκαν κατά την τελευταία τροποποίηση του κανονισμού του ΕΤΠΑ όσον αφορά την επιλεξιμότητα των στεγαστικών παρεμβάσεων υπέρ των περιθωριοποιημένων κοινοτήτων, θα πρέπει να γίνουν ευρύτερα γνωστές, όπως επίσης θα πρέπει απαρεγκλίτως να εντάσσονται στο πλαίσιο ενός προγράμματος ολοκληρωμένης αστικής ανάπτυξης. Για το λόγο αυτό υποστηρίζει ότι οι ενισχύσεις στον τομέα της στέγασης σε σοβαρά υποβαθμισμένες περιοχές θα πρέπει επίσης να συμπληρώνονται από τα διαρθρωτικά ταμεία. Η ποιοτική στέγαση αποτελεί σημαντική προϋπόθεση για την επιτυχία των προγραμμάτων αστικής αναγέννησης. Η οικονομική ενίσχυση θα πρέπει να παρέχεται μόνο στο πλαίσιο ολοκληρωμένων προγραμμάτων και υπό αυστηρούς όρους προκειμένου να λειτουργεί προς όφελος του τοπικού πληθυσμού και να μην οδηγεί σε «αστικό εξευγενισμό»·

Η βιώσιμη αστική αναγέννηση

Η ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ

18.   διαπιστώνει ότι οι πόλεις της ΕΕ καλούνται να συνδράμουν στην προσπάθεια της Ένωσης για το ξεπέρασμα της οικονομικής και χρηματοπιστωτικής κρίσης αλλά και στην εμβάθυνση της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης. Οι τρεις διαστάσεις που έθεσε ως βάση ανάπτυξης προβληματισμού για τον ρόλο της αστικής αναγέννησης στην αστική ανάπτυξη η ισπανική Προεδρία, συνιστούν τους πυλώνες της βιώσιμης ανάπτυξης. Κατά την εφαρμογή τους, τα προγράμματα αστικής αναγέννησης θα πρέπει να εμπλουτιστούν με Θεματικές Προτεραιότητες κατά περίπτωση, που θα φέρνουν τον προβληματισμό στο σύγχρονο κοινωνικοοικονομικό περιβάλλον. Συγκεκριμένα, εκτιμά ότι θα πρέπει να τεθούν ψηλά στην ατζέντα ζητήματα όπως η αστική διακυβέρνηση και ο ρόλος των τοπικών και περιφερειακών αρχών, η χρηματοδότηση της αστικής αναγέννησης, η συνδρομή των τεχνολογιών τηλεπληροφορικής στην αστική αναγέννηση, η σημασία της οργάνωσης και της λειτουργίας της τοπικής αυτοδιοίκησης στο σχεδιασμό και την υλοποίηση προγραμμάτων αστικής αναγέννησης, ο ρόλος της καινοτομίας στην αστική αναγέννηση και τέλος η συμβολή της αστικής αναγέννησης στην ανάπτυξη εξωτερικών σχέσεων και τη διεθνοποίηση των πόλεων. Διαπιστώνει επίσης πως οι περιφερειακές και τοπικές αρχές διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο κατά τις εργασίες αστικής αναγέννησης, από τη χρήση γης μέχρι το χωροταξικό σχεδιασμό, τονίζοντας κατά την εκτέλεση αυτών των εργασιών την υπεροχή της αναγέννησης έναντι της νέας αστικής ανάπτυξης, και τη βελτίωση της υπάρχουσας πόλης έναντι της αστικής επέκτασης·

Η οικονομική διάσταση της αστικής αναγέννησης – η συνεισφορά στην έξυπνη ανάπτυξη

Η ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ

19.   τονίζει ότι η οικονομική αλλαγή των τελευταίων ετών, ιδίως λόγω της διεθνοποίησης της οικονομίας, μπορεί να επηρεάσει αναλογικά περισσότερο τις παλιές συνοικίες των πόλεων, οι οποίες λόγω της κοινωνικοοικονομικής τους δομής προσαρμόζονται με πιο αργό ρυθμό από ό,τι άλλες. Σε αυτό το πλαίσιο, οι παρεμβάσεις της πολιτικής συνοχής βασίζονται στην ιδέα ότι η χωροταξικά άναρχη ανάπτυξη όχι μόνον πλήττει την κοινωνική συνοχή, αλλά και επιβάλλει περιορισμούς στην πιθανή οικονομική ανάπτυξη. Αυτό ισχύει ακόμη περισσότερο σε τοπικό επίπεδο και έχει τονιστεί πρόσφατα στην έκθεση Barca·

20.   υπογραμμίζει την ανάγκη προώθησης καινοτόμων οικονομικών δραστηριοτήτων με την παροχή κατάλληλων πλαισίων και κινήτρων, υπερσύγχρονων υποδομών και άρτια καταρτισμένου ανθρώπινου κεφαλαίου·

21.   φρονεί ότι, η προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς, υλικής και άυλης, μέσω της αναγέννησης των αστικών κέντρων, με τον μέγιστο σεβασμό προς την ιστορική και την αρχιτεκτονική κληρονομιά, δημιουργεί υπεραξία για την εικόνα, το κύρος και την ελκυστικότητα των πόλεων, προωθεί την πολιτιστική πολυμορφία, η οποία διαδραματίζει σημαντικό οικονομικό ρόλο στην ανάπτυξη της οικονομίας της γνώσης και της δημιουργικής βιομηχανίας, ενώ παράλληλα προωθεί την τοπική ανάπτυξη, μέσω της υποστήριξης ειδικευμένων τοπικών θέσεων εργασίας με υψηλό βαθμό ειδίκευσης·

22.   τονίζει ότι τα σχέδια αστικής αναγέννησης, ως διαδικασίες και αποτελέσματα, θα πρέπει να παράγουν, να ενσωματώνουν και να προωθούν τη γνώση και την καινοτομία·

23.   υπογραμμίζει ότι οι στρατηγικές αστικής αναγέννησης πρέπει να στοχεύουν το σύνολο των παραγόντων που ευθύνονται για τον οικονομικό μαρασμό ορισμένων αστικών περιοχών. Ο λειτουργικά απαρχαιωμένος χαρακτήρας των κτηρίων, οι πεπαλαιωμένες υποδομές και τα προβλήματα πρόσβασης είναι ορισμένοι από τους πιο χαρακτηριστικούς παράγοντες. Πολλές εταιρείες εγκαταλείπουν την εκάστοτε πόλη, αναζητώντας χαμηλότερο λειτουργικό κόστος και περισσότερους χώρους και, ομοίως, αρκετοί υπάλληλοι ακολουθούν τις εταιρείες τους σε μια προσπάθεια εξεύρεσης καλύτερης ποιότητας ζωής (κοινωνικές υποδομές, τρόποι μετακίνησης) ή οικονομικότερης διαβίωσης (χαμηλότερο ενοίκιο ή καλύτερες τιμές αγοράς κατοικίας). Προκειμένου να ανταποκρίνονται στις ανάγκες των εταιρειών που επιθυμούν να εγκατασταθούν σε αναγεννημένες περιοχές, τα προγράμματα αστικής αναγέννησης πρέπει να αναζητούν καινοτόμες λύσεις χρήσης των διαθέσιμων χώρων και να αναβαθμίζουν τις δημοτικές υπηρεσίες μετατρέποντας σε πλεονέκτημα τις συνέπειες της πληθυσμιακής συγκέντρωσης των αστικών κέντρων·

24.   υπενθυμίζει ότι τα προβλήματα αστικής κινητικότητας, και ιδίως η κυκλοφοριακή συμφόρηση, ταλαιπωρούν αρκετά ευρωπαϊκά αστικά κέντρα και η λύση δεν μπορεί να δοθεί απλώς με την κατασκευή καλύτερων υποδομών ή τη διοχέτευση μεγαλύτερων κεφαλαίων στους οργανισμούς δημόσιων συγκοινωνιών. Η άρτια αστική κινητικότητα παρέχει περισσότερες δυνατότητες στους κατοίκους και στις επιχειρήσεις, συνιστώντας έτσι παράγοντα οικονομικής ανταγωνιστικότητας και κοινωνικής συνοχής. Επίσης τονίζει ότι οι αποτελεσματικές και φθηνές δημόσιες συγκοινωνίες πρέπει να είναι προσιτές σε όλους τους πολίτες, δεδομένου ότι έτσι αντισταθμίζεται σε μεγάλο βαθμό η απομόνωση των υποβαθμισμένων περιοχών. Τονίζει δε ότι λόγω των ζημιών που προκαλούνται στο περιβάλλον των πόλεων, ενισχύεται η σημασία των μέτρων για την προώθηση αστικών μεταφορών φιλικών προς το περιβάλλον (προγράμματα έρευνας και επίδειξης για οχήματα με μηδενικές ή χαμηλές εκπομπές, δράσεις για την προαγωγή άλλων τρόπων και μεθόδων μεταφοράς, όπως το σύστημα συλλογικής χρήσης του ιδιωτικού αυτοκινήτου, η ενθάρρυνση της κυκλοφορίας με ποδήλατο στην πόλη). Η ΕΟΚΕ επαναλαμβάνει επίσης ότι στηρίζει την εκπόνηση προγραμμάτων βιώσιμης αστικής κινητικότητας, τουλάχιστον για τις μεγαλουπόλεις, συνιστά δε να ληφθούν μέτρα για την παροχή κινήτρων σε επίπεδο ΕΕ, έτσι ώστε η χρηματοδότηση των προγραμμάτων αστικών μεταφορών να εξαρτάται από την ύπαρξη βιώσιμων σχεδίων αστικής κινητικότητας και από τη σύναψη συμφωνιών κινητικότητας μεταξύ ιδιωτικών και κρατικών εταίρων·

25.   υπογραμμίζει ότι είναι απαραίτητο να αναληφθεί δράση για την ενίσχυση της τοπικής επιχειρηματικότητας, με την παροχή κινήτρων σε στοχευμένες ομάδες πληθυσμού, την ίδρυση φορέων που υποστηρίζουν την επιχειρηματικότητα και τη διοργάνωση κατάλληλων εκδηλώσεων· αναγνωρίζει δε πόσο σημαντικό είναι να βοηθηθεί η οικονομία μέσω της έξυπνης ανάπτυξης με την υποστήριξη επιχειρηματιών γυναικών·

Η περιβαλλοντική διάσταση της αστικής αναγέννησης - Συμβολή στη βιώσιμη ανάπτυξη

Η ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ

26.   επισημαίνει ότι η περιβαλλοντική διάσταση της αστικής αναγέννησης θα πρέπει να θέσει σε υψηλή προτεραιότητα τρία μείζονα ζητήματα, την κλιματική αλλαγή, την αντιμετώπιση της ρύπανσης των φυσικών πόρων που προκαλείται από τις ανθρώπινες δραστηριότητες, όσο και ευρύτερα την αποδοτική χρήση τους και τέλος, την προστασία των οικοτόπων·

27.   είναι πεπεισμένη ότι παρά το γεγονός ότι η Ευρώπη παρουσιάζει ήδη υψηλό βαθμό αστικοποίησης, αναμένεται να συνεχιστεί η τάση επέκτασης των αστικών χώρων σε ορισμένες περιοχές και κυρίως στα πιο δυναμικά μεγαλομεσαία αστικά κέντρα. Η επέκταση των πόλεων ενδέχεται να προκαλέσει την καταστροφή ορισμένων φυσικών πόρων και υποβάθμιση της ποιότητας του εδάφους και των υδάτων. Τονίζει συνεπώς ότι τα ολοκληρωμένα προγράμματα αναγέννησης μπορούν να αναχαιτίσουν ή ακόμα και να αντιστρέψουν αυτή την τάση, δημιουργώντας απεριόριστη αστική ανάπτυξη και αναπλάθοντας το αστικό περιβάλλον·

28.   υπογραμμίζει, εξάλλου, ότι αναμένεται όξυνση εντός του αιώνα του φαινομένου της κλιματικής αλλαγής και της αύξησης της στάθμης της θάλασσας εξαιτίας των ανθρωπογενών εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου. Τούτο αποτελεί μία ολοένα και μεγαλύτερη πρόκληση κυρίως για τις παράκτιες αστικές περιοχές, οι οποίες θα κληθούν να αντιμετωπίσουν σημαντικές δαπάνες καθώς, μεταξύ άλλων, είναι αναγκαία η διάθεση σημαντικού τμήματος χρηματικών πόρων για την υλοποίηση μέτρων προστασίας των ακτών και μέτρων αντιπλημμυρικής προστασίας. Ενισχύει μάλιστα τη σημασία του έργου της ομάδας αστικής ανάπτυξης των κρατών μελών στο πλαίσιο αναφοράς για τις βιώσιμες ευρωπαϊκές πόλεις, η οποία, πέραν των πιο κλασικών περιβαλλοντικών προβλημάτων που αντιμετωπίζουν οι αστικές περιοχές, επιδιώκει να ενσωματώσει τη διάσταση της κλιματικής αλλαγής και των επιπτώσεων της προσαρμογής και του μετριασμού αυτής·

29.   θέτει σε υψηλή προτεραιότητα την αντιμετώπιση της ρύπανσης των φυσικών πόρων που προκαλείται από τις ανθρώπινες δραστηριότητες, ως κύριο μέλημα της αστικής αναγέννησης, δίνοντας ιδιαίτερη βαρύτητα στις δράσεις που ενισχύουν την πρόληψη της ρύπανσης. Στον ίδιο βαθμό τονίζει την σημασία που θα πρέπει να δοθεί στην πρόνοια για την εκτίμηση και τον περιορισμό της χρήσης υλικών που επιβαρύνουν το φυσικό περιβάλλον σταθμίζοντας το σύνολο του κύκλου ζωής τους (παραγωγή – χρήση - απόρριψη)·

30.   υπογραμμίζει πως η ανάπλαση των υπαρχόντων κτηρίων με στόχο τη βελτίωση της ενεργειακής τους αποδοτικότητας αποτελεί έναν από τους αποδοτικότερους, από πλευράς κόστους, τρόπους για την πλήρωση των δεσμεύσεων του Κιότο σχετικά με τις κλιματικές αλλαγές, καθώς υπολογίζεται πως μπορεί να μειώσει κατά 42 % τις εκπομπές CO2 των κτηρίων και το κόστος που σχετίζεται με την ενέργεια·

31.   σημειώνει ότι οι πόλεις ευθύνονται για το 70 % των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου και, ως εκ τούτου, ο Χάρτης της Λειψίας τις καλεί να μειώσουν το αποτύπωμα του άνθρακα, να διατηρήσουν τους φυσικούς πόρους και τη βιοποικιλότητά τους, να εξοικονομήσουν ενέργεια και να διευκολύνουν την πρόσβαση στις κύριες δημόσιες υπηρεσίες. Για τον λόγο αυτό, επισημαίνει την ανάγκη για την λήψη άμεσων μέτρων περιορισμού των ενεργειακών καταναλώσεων στις πόλεις, μέσω πρωτίστως της ορθής διαχείρισης της ενέργειας και δευτερευόντως, μέσω της παραγωγής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές. Αντίστοιχες δράσεις θα πρέπει να αναληφθούν στον τομέα των κατασκευών και στην κατεύθυνση της ενεργειακής θωράκισής τους·

32.   επικροτεί την πρωτοβουλία του Συμφώνου των Δημάρχων με τη συμμετοχή σχεδόν 3 000 ευρωπαϊκών πόλεων οι οποίες δεσμεύονται να υπερβούν τους «στόχους του 20 %», της ελάχιστης, δηλαδή, μείωσης που επιβάλλεται να επιτευχθεί στην ΕΕ έως το 2020. Η συγκεκριμένη πρωτοβουλία, καθώς και η διάκριση της Ευρωπαϊκής πράσινης πρωτεύουσας, προέρχονται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τυγχάνουν της πλήρους αποδοχής και υποστήριξης της Επιτροπής των Περιφερειών, η οποία επιδιώκει να επεκτείνει το εν λόγω Σύμφωνο και σε περιφερειακό επίπεδο·

33.   αναγνωρίζει τη σημασία των χώρων πρασίνου και των υδάτινων μαζών στα προγράμματα αστικής αναγέννησης. Οι χώροι πρασίνου και οι υδάτινες μάζες συμβάλλουν αποφασιστικά στη βελτίωση του κλίματος των πόλεων καθότι μειώνουν τη θερμοκρασία τους, παρέχουν καθαρό αέρα, διηθούν την ατμοσφαιρική ρύπανση και περιορίζουν την ηχορύπανση. Επιπλέον, οι χώροι πρασίνου και αναψυχής καθιστούν ακόμα πιο βιώσιμες τις πόλεις, συντείνοντας έτσι στην κοινωνική συνοχή. Μια πόλη με περισσότερους χώρους πρασίνου πρέπει να αποτελεί μέλημα όλων μας·

34.   επισημαίνει την αυξανόμενη σπανιότητα των διαθέσιμων υδάτινων πόρων σε παγκόσμιο επίπεδο και ζητά τα προγράμματα αστικής αναγέννησης να δραστηριοποιηθούν στον τομέα προστασίας των υδατικών αποθεμάτων, ιδιαίτερα των πόσιμων ποσοτήτων, της χρηστής διαχείρισης τους και της εφαρμογής τρόπων εναλλακτικής αξιοποίησής τους. Το «αποτύπωμα νερού» (water footprint) των πόλεων πρέπει και αυτό να περιοριστεί·

35.   εκτιμά ότι η αισθητική ποιότητα του δομημένου περιβάλλοντος αποτελεί καίριο παράγοντα επιτυχίας στον διεθνή ανταγωνισμό των πόλεων, όσον αφορά την ελκυστικότητά τους και την ποιότητα ζωής των κατοίκων τους και προτείνει την ανάληψη δράσεων που θα ενσωματώνουν την αρχιτεκτονική και καλλιτεχνική δημιουργία·

36.   αναγνωρίζει την αξία των οικοτόπων και θέτει επίσης σε υψηλή προτεραιότητα την προστασία και τη διαχείριση όσων βρίσκονται πέριξ ή πλησίον των πόλεων ως σημαντική παράμετρος της αστικής αναγέννησης, σε συνδυασμό με δράσεις περιβαλλοντικής ευαισθητοποίησης και ενημέρωσης του κοινού·

37.   επισημαίνει τους ισχυρούς δεσμούς των πόλεων με τις περιοχές που τις περιβάλλουν και ιδιαίτερα για την δυναμική περιαστική ζώνη και την ανάγκη για τη διαχείριση αυτής της σχέσης·

Κοινωνικές πτυχές της αστικής αναγέννησης – Συμβολή στην περιεκτική ανάπτυξη

Η ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ

38.   θεωρεί ότι οι κοινωνικο-δημογραφικές μεταβολές σε πολλές πόλεις προκάλεσαν τη μετακίνηση των πληθυσμών από το ιστορικό κέντρο των αστικών περιοχών σε νέες και πιο περιφερειακές περιοχές, οικιστικές περιοχές στις παρυφές των πόλεων ή σε νέα προάστια πλησίον των μεγάλων αστικών κέντρων. Οι λόγοι αυτής της μετακίνησης σχετίζονται με την παροχή φθηνότερης και πιο ελκυστικής στέγασης, καλύτερης ποιότητας ζωής και μεγάλου εύρους υπηρεσιών. Τις τελευταίες δεκαετίες, όσοι διέθεταν εισοδήματα άνω του μέσου όρου, εγκατέλειψαν την πόλη, και τώρα επιστρέφουν σιγά-σιγά χάρη σε ορισμένα επιτυχή προγράμματα αστικής αναγέννησης. Συνεπώς, τονίζει ότι στις υποβαθμισμένες αστικές περιοχές, η πόλη πρέπει να καταστεί εκ νέου ένας ελκυστικός τόπος κατοικίας που θα εκπληρώνει τις προσδοκίες όλων ανεξαρτήτως εισοδήματος·

39.   υπογραμμίζει πως η στέγαση αποτελούσε παραδοσιακά και συνεχίζει να αποτελεί σήμερα έναν από τους κεντρικούς προβληματισμούς της αστικής ανάπλασης, που έχει μεταξύ των κεντρικών της στόχων τη διασφάλιση της βελτίωσης των συνθηκών ζωής των μειονεκτικότερων ομάδων πληθυσμού·

40.   κρίνει ότι η όξυνση των κοινωνικών ανισοτήτων αποτελεί βασικό πρόβλημα στις περισσότερες αστικές περιοχές. Οι ανισότητες μεταξύ των συνοικιών απορρέουν από την κοινωνικο-χωρική περιχαράκωση, η οποία με τη σειρά της οφείλεται ενίοτε στις ακατάλληλες στεγαστικές πολιτικές και στην παροχή υπηρεσιών που περιορίζεται στις εύπορες περιοχές και δεν φθάνει στα υποβαθμισμένα προάστια. Ως προς τούτο, ο νέος στόχος εδαφικής συνοχής που προβλέπει η Συνθήκη της Λισσαβώνας ελπίζεται ότι θα ωθήσει όλα τα επίπεδα διακυβέρνησης να λάβουν υπ’ όψιν όλες αυτές τις αποκλίσεις κατά την υλοποίηση των αστικών τομεακών πολιτικών μέσα στο περίγραμμα των ολοκληρωμένων στρατηγικών αστικής αναγέννησης. Κατά συνέπεια, επισημαίνει ότι μια βιώσιμη πόλη πρέπει να βασίζεται στην αστική αλληλεγγύη, την ενεργητική καταπολέμηση του αποκλεισμού και των διακρίσεων μέσω της ενίσχυσης της κοινωνικής συνοχής των συνοικιών, των διαφόρων κοινωνικών κατηγοριών, επαγγελματικών κλάδων, των δύο φύλων και ατόμων ποικίλων καταβολών. Η αστική αλληλεγγύη πρέπει να αντανακλά τη φιλοδοξία μας να οικοδομήσουμε μια πιο περιεκτική και συνεκτική ευρωπαϊκή κοινωνία·

41.   φρονεί ότι θα πρέπει να καταβληθεί ιδιαίτερη προσπάθεια για την ομαλή ενσωμάτωση των μεταναστών στην ζωή της πόλης, η οποία αποτελεί τη λύση για την άρση σχετικών προβλημάτων·

Συνεργασία για την αστική αναγέννηση

Η ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ

42.   τονίζει ότι στα προγράμματα αστικής αναγέννησης πρέπει να συμμετέχουν ο δημόσιος, ο ιδιωτικός τομέας και οργανώσεις μη κερδοσκοπικού θέτοντας τις τοπικές κοινότητες στο επίκεντρο αυτών των συνεργασιών. Ακόμα και αν η αστική αναγέννηση αποτελεί μια συνεχή και αέναη διαδικασία, δεν είναι δυνατόν να εφαρμόζονται ενιαίες λύσεις· χάρη στην ευρεία συμμετοχή των ενδιαφερομένων, ο ένας θα παραδειγματιστεί από τις επιτυχίες του άλλου και θα αποφύγει παρόμοια λάθη. Υπό αυτήν την έννοια, κρίνεται ιδιαίτερα σημαντικός ο ρόλος των τοπικών και περιφερειακών αρχών στην προσέγγιση των διαφόρων οικονομικών και κοινωνικών φορέων και την ανάληψη στοχευμένων δράσεων. Τα έγγραφα χωροταξικού και αστικού σχεδιασμού αποτελούν πεδία συνάντησης και συνέργειας των πολιτικών για όλες τις αρχές·

Θεματικές προτεραιότητες

Η ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ

43.   εκτιμά ότι, η μετάβαση από τις αστικές αναπλάσεις (urban renovation), όπου το ενδιαφέρον επικεντρώθηκε στο φυσικό και ανθρωπογενές περιβάλλον, στα προγράμματα αστικής αναγέννησης (urban regeneration), θα πρέπει να ολοκληρωθεί κατά την επόμενη προγραμματική περίοδο, στην κατεύθυνση διεύρυνσης του φάσματος των πεδίων παρέμβασης, με μια σειρά θεματικών προτεραιοτήτων, ώστε οι ευρωπαϊκές πόλεις του μέλλοντος να ανταποκρίνονται στις προσδοκίες των πολιτών τους, να προσφέρουν υποδομές και περιβάλλοντα που θα αξιοποιούν τις γνώσεις και τις εργασιακές δυνατότητες των εργαζομένων, θα αποτελούν βιώσιμα και ελκυστικά περιβάλλοντα για κατοικία, εργασία και αναψυχή, θα προσφέρουν τις μέγιστες δυνατές ευκαιρίες σε όλους χωρίς αποκλεισμούς και θα χρησιμοποιούν τους φυσικούς πόρους με τη μέγιστη δυνατή φειδώ, καθώς θα λειτουργούν σε μια ανταγωνιστική οικονομία χαμηλής κατανάλωσης σε άνθρακα·

Η διακυβέρνηση των στρατηγικών αστικής αναγέννησης

Η ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ

44.   υπογραμμίζει ιδιαιτέρως ότι η αστική αναγέννηση πρέπει να εκληφθεί ως μια συνεχής και συνολική διαδικασία με απώτερο σκοπό τη βιώσιμη αστική ανάπτυξη. Η άρτια υλοποίηση των προγραμμάτων αστικής αναγέννησης πρέπει να ξεκινά από τη φάση της ανάλυσης· πρέπει να συλλέγονται ουσιαστικά στοιχεία για την οικονομία, τις κοινωνικές παραμέτρους και το περιβάλλον των υπό εξέταση περιοχών από έγκυρες πηγές και με τη χρήση κατάλληλα σχεδιασμένων και συγκρίσιμων δεικτών. Σε αυτό το πλαίσιο, αποκτά ιδιαίτερη συνάφεια το έργο του Αστικού ελέγχου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, καθώς και το πλαίσιο αναφοράς για τις βιώσιμες ευρωπαϊκές πόλεις·

45.   σημειώνει ότι απαιτούνται νέοι τρόποι συντονισμού της αστικής πολιτικής όπου σχεδιάζονται πολιτικές αστικής αναγέννησης σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο με την υποστήριξη των αντίστοιχων εθνικών και ευρωπαϊκών φορέων. Παράλληλα, θεωρεί ότι οι τοπικές αρχές πρέπει να αναλάβουν πρωταγωνιστικό ρόλο στην ανάπτυξη πολιτικών συνοχής, ένταξης και συνεργασίας, συντηρώντας έτσι τους φυσικούς πόρους, την οικολογικά αποδοτική ανάπτυξη των περιοχών τους και καλλιεργώντας και προάγοντας τον πολυπολιτισμικό διάλογο. Στην προσπάθειά τους να μεγιστοποιήσουν την αποτελεσματικότητα των κρατικών πολιτικών, αρκετές τοπικές και περιφερειακές αρχές έχουν ήδη δημιουργήσει νέες μορφές αστικής διακυβέρνησης που καθιστούν τα προγράμματα αστικής αναγέννησης ακόμα πιο προσιτά στο ευρύ κοινό. Οι ολοκληρωμένες αστικές πολιτικές συμπεριλαμβάνουν εταίρους επιπλέον των δημόσιων αρχών, με τη συμμετοχή συχνά των κατοίκων των εκάστοτε περιοχών μέσω ποικίλων συμμετοχικών συστημάτων (π.χ. σε ορισμένες χώρες υπό τη μορφή συμβάσεων ή διασκέψεων). Κρίνει δε ότι είναι επιβεβλημένη η μεγαλύτερη συμμετοχή των πολιτών και των αστικών κοινοτήτων –μέσω της ανάδειξης του αστικού κεφαλαίου– για την ευόδωση των πολιτικών αστικής ανάπτυξης·

46.   εκφράζει την άποψη ότι τα προγράμματα αστικής αναγέννησης οφείλουν να διασφαλίσουν τη μέγιστη δυνατή αξιοποίηση κάθε πρόσφορου μέσου (έντυπου και ηλεκτρονικού) που συμβάλλει στην ενημέρωση, την πληροφόρηση και τη δημοσιότητα των προγραμμάτων, όσο και των μεθόδων συμμετοχής (τοπικά δημοψηφίσματα, συνελεύσεις, ηλεκτρονική δημοκρατία κτλ). Τα προγράμματα αστικής αναγέννησης οφείλουν να αποτελέσουν τμήμα της μαθησιακής διαδικασίας για την ανάπτυξη των πόλεων στην ΕΕ και να συμβάλλουν στην ευαισθητοποίηση των πολιτών στα προβλήματα της πόλης και στις ευκαιρίες που διαγράφονται·

47.   αναγνωρίζει ότι, σύμφωνα με την αρχή της επικουρικότητας, τα θέματα της αστικής αναγέννησης και ανάπτυξης αντιμετωπίζονται πιο αποτελεσματικά σε τοπικό επίπεδο· πιστεύει ωστόσο ότι η στήριξη της ΕΕ θα είναι σαφώς επωφελής στον τομέα της αστικής ανάπτυξης, όπου έχει αποδειχθεί ότι είναι αναγκαίο να συμβάλει η ΕΕ στην επίλυση των αστικών προβλημάτων που πλήττουν την οικονομική, κοινωνική και εδαφική συνοχή στην ΕΕ· θεωρεί συνεπώς ότι οι πολιτικές αστικής αναγέννησης και ανάπτυξης πρέπει να οικοδομηθούν πάνω στο «ευρωπαϊκό αστικό κεκτημένο» που συνθέτουν τα υφιστάμενα νομικά μέσα, οι πολιτικές πρωτοβουλίες καθώς και οι μηχανισμοί για την ανταλλαγή εμπειριών και βέλτιστων πρακτικών μεταξύ των πόλεων· υπενθυμίζει ότι οι πολιτικές που αναπτύσσονται στον τομέα αυτόν θα πρέπει επίσης να σέβονται και την αρχή της αναλογικότητας και να έχουν επίγνωση του ευρύτερου εδαφικού πλαισίου·

48.   επισημαίνει ότι η χρηματοδότηση της ΕΕ μπορεί να αποβεί ιδιαίτερα χρήσιμη όταν οι τοπικές αρχές ενθαρρύνονται να συνεργαστούν σε μια λειτουργική αστική ζώνη. Εξυπακούεται ότι ολόκληρη η περιοχή μπορεί να αναλάβει από κοινού την οικονομική ευθύνη για πληθυσμιακές ομάδες και συνοικίες των πόλεων που απειλούνται με αποκλεισμό. Τα χρηματοδοτικά μέσα της ΕΕ θα πρέπει να τίθενται στη διάθεση των λειτουργικών αστικών περιοχών, υπό την προϋπόθεση ότι οι τοπικές αρχές συνεργάζονται αποτελεσματικά για την κατανομή των ίδιων πόρων τους·

Η χρηματοδότηση της αστικής αναγέννησης

Η ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ

49.   διαπιστώνει ότι ο αναπτυξιακός προγραμματισμός καλείται περισσότερο να ικανοποιήσει ανάγκες, παρά να οικοδομήσει το μέλλον. Οι οικονομικοί πόροι για τη χρηματοδότηση των προγραμμάτων αστικής αναγέννησης θα πρέπει να αποτελέσουν μια ιδιαίτερη παράμετρο προβληματισμού, που θα συμβάλλει στη βιωσιμότητα των προγραμμάτων και την αποτελεσματικότητά τους. Πεδία για προβληματισμό είναι ο συνδυασμός κεντρικών και τοπικών πόρων, η συστηματική ή η «κατά περίπτωση» χρηματοδότηση των προγραμμάτων, η ανάμιξη κρατικών πόρων με ιδιωτικά κεφάλαια, η τοπική φορολογία, ο δανεισμός, η εκτίμηση της ωφέλειας από τις αναπλάσεις και ο καταλογισμός των σχετικών δαπανών στους χρήστες και τους δικαιούχους, η προέλευση των πόρων, η στρατηγική αξία και η βαρύτητα των δημόσιων επιχορηγήσεων. Ιδιαίτερη προσοχή θα πρέπει να δοθεί στον τομέα των μηχανισμών χρηματοδότησης και υλοποίησης προγραμμάτων αστικής αναγέννησης. Μηχανισμοί όπως τα Ταμεία Αστικής Ανάπτυξης (UDF’S - Urban Development Funds) και τα 3J’s (JESSICA, JEREMIE, JASPERS) αναμένεται να συμβάλλουν σε αυτήν την κατεύθυνση, όμως η εξειδίκευσή τους και τα αποτελέσματα από την εφαρμογή τους παραμένουν ανοιχτά στοιχήματα·

50.   πιστεύει ότι η συνεισφορά του εθελοντισμού στα προγράμματα αστικής αναγέννησης δεν έχει ακόμα εκτιμηθεί όσο πρέπει. Τέλος, επισημαίνει ότι η επεξεργασία και η εμπέδωση της έννοιας της επιχειρηματικότητας, τόσο στο επίπεδο της τοπικής αυτοδιοίκησης, όσο και σε αυτό των προγραμμάτων αστικής αναγέννησης, θα πρέπει να αποτελέσει μια διακριτή παράμετρο έρευνας για μελλοντική παρέμβαση·

Η συνδρομή των τεχνολογιών τηλεπληροφορικής στην αστική αναγέννηση

Η ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ

51.   θεωρεί κοινή διαπίστωση ότι η επανάσταση των επικοινωνιών και της πληροφορικής έχει σημαντικές επιπτώσεις στην οργάνωση, τη λειτουργία και τη μορφή των ευρωπαϊκών πόλεων. Ιδιαίτερη έμφαση θα πρέπει να δοθεί, ώστε τα προγράμματα αστικής αναγέννησης να περιλάβουν παρεμβάσεις που θα στοχεύουν στην ανάπτυξη τεχνικών υποδομών πληροφορικής και επικοινωνιών υψηλών προδιαγραφών, στην ανάπτυξη εφαρμογών και περιεχομένου, που θα βελτιώνουν τη ζωή των πολιτών και τη λειτουργία των δημοσίων υπηρεσιών, θα αναβαθμίζουν το επίπεδο των παρεχόμενων υπηρεσιών από τον ιδιωτικό τομέα και θα καθιστούν ελκυστική την χρήση των εφαρμογών·

52.   πιστεύει ότι, καθώς οι ευκαιρίες αναπτύσσονται, αναπόφευκτα δημιουργούνται απειλές. Η προστασία και ασφάλεια των εφαρμογών και των συναλλαγών, η προστασία των προσωπικών δεδομένων και ο σεβασμός της ιδιωτικής ζωής και της προσωπικότητας των πολιτών είναι ένα κρίσιμο ζήτημα που θα απαιτήσει ακόμα περισσότερη δουλειά. Παράλληλα, στον τομέα της ασφάλειας στην πόλη, η χρήση τεχνολογιών τηλεπληροφορικής εγείρει μείζονα ζητήματα δημοκρατικής λειτουργίας. Η ατζέντα της αστικής αναγέννησης θα πρέπει να συμπεριλάβει τη συζήτηση που βρίσκεται σε εξέλιξη και να δώσει λύσεις σε προβλήματα που είναι σχετικά·

53.   διαπιστώνει ότι, με την αξιοποίηση ασύρματων και ενσύρματων υποδομών, οι περισσότερο προωθημένες εφαρμογές τηλεπληροφορικής φτάνουν να δημιουργήσουν εικονικά περιβάλλοντα (ambient city, digital city, ubiquitous city), χώρους όπου οι πολίτες «διαντιδρούν» και συναλλάσσονται. Η ψηφιακή πόλη είναι ένας παράλληλος κόσμος που η αστική αναγέννηση θα πρέπει να περιλάβει στην ατζέντα της·

Η καινοτομία και η μάθηση στην αστική αναγέννηση

Η ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ

54.   εκτιμά ότι η ενίσχυση της καινοτομίας θα φέρει βελτιωμένα αποτελέσματα και θα συμβάλλει στην οικονομική βιωσιμότητα των πόλεων. Για τον λόγο αυτό, τα προγράμματα αστικής αναγέννησης οφείλουν να προσφέρουν περιβάλλοντα, υποδομές και κίνητρα, ώστε να προσελκύσουν την καινοτομία·

55.   αντίστοιχα, εκτιμά ότι η εισαγωγή θεσμών μάθησης στους φορείς που δραστηριοποιούνται στην οικονομική ζωή της πόλης θα πρέπει να αποτελέσει μια στρατηγική προτεραιότητα της αστικής αναγέννησης·

56.   παράλληλα, πιστεύει ότι η αστική αναγέννηση οφείλει να ενισχύσει τους δεσμούς μεταξύ της εκπαίδευσης, των επιχειρήσεων, της έρευνας και καινοτομίας, και να προωθήσει νέες καινοτόμες επιχειρήσεις·

Η σημασία της οργάνωσης και της λειτουργίας της τοπικής αυτοδιοίκησης στον σχεδιασμό και την υλοποίηση προγραμμάτων αστικής αναγέννησης

Η ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ

57.   εκτιμά ότι η διάγνωση της ανάγκης για την υλοποίηση ενός προγράμματος αστικής αναγέννησης, ο σχεδιασμός του, η παρακολούθηση της υλοποίησής του, η πιθανή αναθεώρησή του και η τελική αξιολόγησή του, είναι ενέργειες που προϋποθέτουν μια αρχή με συγκεκριμένες ελάχιστες ικανότητες διοίκησης και διαχείρισης. Οι ικανότητες αυτές δεν είναι εξασφαλισμένες σε όλες τις τοπικές και περιφερειακές αρχές. Οι περιπτώσεις αυτές αποτελούν «sine qua non» συνθήκη, που επιβάλλουν την ενσωμάτωση δράσεων ενίσχυσης των ικανοτήτων (building capacity) των τοπικών αρχών, στα προγράμματα αστικής αναγέννησης. Ενδεικτικές δράσεις είναι η ανάπτυξη πληροφοριακών συστημάτων διαχείρισης (MIS), γεωγραφικών πληροφοριακών συστημάτων (GIS), που διευκολύνουν τις δραστηριότητες και βελτιστοποιούν τις διαδικασίες λήψης αποφάσεων, όσο και η εισαγωγή πιστοποιημένων λειτουργιών (ISO, EMAS κ.λπ.), που αναβαθμίζουν το επίπεδο των παρεχόμενων υπηρεσιών προς τους πολίτες. Οι δράσεις που διασφαλίζουν την υιοθέτηση πολιτοκεντρικής θεώρησης στο σχεδιασμό της λειτουργίας των τοπικών αρχών θα πρέπει να βρεθούν στο επίκεντρο του σχεδιασμού της αστικής αναγέννησης. Η οργανωτική αναβάθμιση των τοπικών και περιφερειακών αρχών αποτελεί πρόκληση, όσο και προϋπόθεση για τη δυνατότητα υλοποίησης προγραμμάτων αστικής αναγέννησης και για τον λόγο αυτό πρέπει να περιληφθεί στα πεδία παρέμβασης της αστικής αναγέννησης·

Η συμβολή της αστικής αναγέννησης στην ανάπτυξη εξωτερικών σχέσεων

Η ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ

58.   διαπιστώνει ότι η προβολή και η προώθηση της πόλης (city marketing), όσο και η ανάδειξη της ταυτότητας της πόλης (city branding), αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι της δραστηριότητας των τοπικών και περιφερειακών αρχών. Σε έναν ολοένα και περισσότερο διεθνοποιούμενο κόσμο, ο ανταγωνισμός των πόλεων εντείνεται με στόχο την προσέλκυση κεφαλαίων, επενδύσεων και καταρτισμένου ανθρώπινου δυναμικού. Οι πόλεις καταρτίζουν τα αναπτυξιακά τους προγράμματα έτσι ώστε να είναι σε θέση να διεκδικήσουν πόρους και μέσα, που θα διασφαλίσουν την ευημερία των πολιτών τους. Ο ανταγωνισμός για την διοργάνωση σημαντικών αθλητικών, εμπορικών και πολιτιστικών διοργανώσεων (big events) αποτελεί ένα μόνο πεδίο –το πλέον φανερό– του ανταγωνισμού των πόλεων·

59.   από την άλλη πλευρά, διαπιστώνει ότι, παράλληλα με τον ανταγωνισμό, αναπτύσσεται και η συνεργασία των πόλεων. Η δικτύωση, είτε θεματική, είτε χωρική είναι αυτή, έχει λάβει μεγάλες διαστάσεις, ιδιαίτερα στην ΕΕ, με τη βοήθεια στοχευμένων δράσεων της ΕΕ (URBACT, INTERACT, αδελφοποιήσεις πόλεων κλπ.). Η ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών έχει αποδειχθεί ένα ιδιαίτερα χρήσιμο εργαλείο. Οι δράσεις που συμβάλλουν στην διεθνοποίηση των ευρωπαϊκών πόλεων, θα πρέπει να αποτελέσουν άλλο ένα διακριτό πεδίο δράσης για τα προγράμματα αστικής αναγέννησης·

ΙΙ.   ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΚΑΙ ΣΥΣΤΑΣΕΙΣ

Η ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ

60.   εκτιμά ότι, στην πορεία διαμόρφωσης των στρατηγικών της επιλογών για την επόμενη προγραμματική περίοδο (2014-2020), η ΕΕ θα πρέπει να αναγνωρίσει τη στρατηγική σημασία της αστικής αναγέννησης και να προνοήσει για την ενίσχυση της αστικής διάστασης σε όλες της τις πολιτικές, ώστε οι πόλεις να γίνουν ξανά το πειραματικό εργαστήριο, με ιδιαίτερα εμπλουτισμένη ατζέντα αυτή την φορά, που θα συμβάλλει στην έξοδο της ΕΕ από την οικονομική και χρηματοπιστωτική κρίση·

61.   προτείνει τη συγκρότηση μιας πρωτοβουλίας, υπό τον τίτλο «Αστική αναγέννηση για έξυπνες, βιώσιμες και χωρίς αποκλεισμούς ευρωπαϊκές πόλεις» (Urban regeneration for smart, sustainable and inclusive EU cities). Οι πόλεις της ΕΕ μπορούν να αποτελέσουν τον προνομιακό χώρο υλοποίησης των επτά εμβληματικών πρωτοβουλιών, που διατυπώνονται στην ανακοίνωση της Επιτροπής «Στρατηγική για έξυπνη, βιώσιμη και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξη» (2)·

62.   εκτιμά ότι τώρα είναι η κατάλληλη στιγμή για να ληφθεί μια τέτοια απόφαση. Θα πρέπει να τεθεί ρητώς το ζήτημα της χρηματοδότησης της αστικής αναγέννησης, τόσο στη συζήτηση για τον προϋπολογισμό της επόμενης προγραμματικής περιόδου, όσο και κατά την αναμόρφωση του προϋπολογισμού της τρέχουσας προγραμματικής περιόδου.

---

(1)  Στη γνωμοδότηση θα πρέπει να λαμβάνονται υπόψη οι αστικές περιοχές (ήτοι τα αστικά συγκροτήματα και οι γειτονικοί τους δήμοι).

(2)  COM(2010) 2020 τελικό.

---

1.10.2010

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 267/33

---

Γνωμοδότηση της Επιτροπής των Περιφερειών με θέμα «Η ΕΕ και η διεθνής πολιτική για τη βιοποικιλότητα μετά το 2010»

(2010/C 267/08)

Ι.   ΣΥΣΤΑΣΕΙΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ

ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ

A.   Γενικές παρατηρήσεις

1.   εκτιμά ότι η προστασία της βιοποικιλότητας είναι ζωτικής σημασίας για την ανθρώπινη υγεία και ευημερία, τόσο άμεσα όσο και έμμεσα, μέσω των υπηρεσιών που μας παρέχει το οικοσύστημα. Κάθε άνθρωπος έχει δικαίωμα να απολαύει ενός υγιεινού και βιώσιμου περιβάλλοντος, πράγμα που επιβάλλει τη διατήρηση και τη βιώσιμη χρήση της βιοποικιλότητας, με σεβασμό του κεντρικού ρόλου που διαδραματίζει στην καταπολέμηση της πείνας και στην παγκόσμια επισιτιστική ασφάλεια. Η ΕτΠ εκφράζει την ανησυχία της όσον αφορά τις σοβαρές συνέπειες για τις σημερινές και τις μελλοντικές γενεές λόγω της αυξανόμενης απώλειας βιοποικιλότητας στα οικοσυστήματα, τόσο από ηθική άποψη όσο και επειδή αναγνωρίζει την εγγενή αξία της βιοποικιλότητας για τη διασφάλιση της οικονομικής και κοινωνικής σταθερότητας, τον περιορισμό της κλιματικής αλλαγής και την επίτευξη των Αναπτυξιακών Στόχων της Χιλιετίας·

2.   υποστηρίζει, πέραν της επισήμανσης της εγγενούς αξίας της φύσης ως κληρονομιάς της ανθρωπότητας, την ενίσχυση των εργασιών σχετικά με την οικονομική αποτίμηση της βιοποικιλότητας και των οικοσυστημικών υπηρεσιών, καθώς και την ενσωμάτωσή τους στη χάραξη των πολιτικών. Χαιρετίζει το γεγονός ότι, χάρη στη διεθνή μελέτη «Οικονομικά των οικοσυστημάτων και της βιοποικιλότητας» (The economics of ecosystem and biodiversity - TEEB), η οικονομική αξία της βιοποικιλότητας και το δυσβάστακτο οικονομικό κόστος που συνεπάγεται η αδράνεια γίνονται όλο και περισσότερο κατανοητά. Επικροτεί το γεγονός ότι η «Έκθεση ΤΕΕΒ Δ2 για διοικητικά στελέχη» θα εξετάσει ειδικότερα την τοπική και την περιφερειακή διάσταση·

3.   επισημαίνει ότι οι στόχοι της ΕΕ και οι διεθνείς στόχοι για το 2010 είχαν ουσιαστική συμβολή στην ανάληψη χρήσιμων δράσεων υπέρ της βιοποικιλότητας σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο παγκοσμίως. Υπάρχουν πολυάριθμα παραδείγματα ορθών πρακτικών σε ολόκληρη την επικράτεια της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Εντούτοις, η ΕτΠ ανησυχεί σοβαρά για το γεγονός ότι δεν επιτεύχθηκαν ούτε οι στόχοι της ΕΕ ούτε οι παγκόσμιοι στόχοι βιοποικιλότητας για το 2010, λόγω της ύπαρξης εμφανούς χάσματος μεταξύ των παρεχόμενων υποσχέσεων και των έμπρακτων δράσεων·

4.   θεωρεί ότι, προκειμένου να επιτευχθούν οι στόχοι για την προστασία της βιοποικιλότητας, είναι ουσιώδες να εξεύρουν οι δημόσιες αρχές, συμπεριλαμβανομένων των τοπικών και των περιφερειακών, μια σωστή ισορροπία μεταξύ των αναπτυξιακών πολιτικών και των στόχων για τη βιοποικιλότητα και να ενθαρρύνουν τη χρήση κινήτρων για την προαγωγή της προστασίας της βιοποικιλότητας·

Προώθηση της συμμετοχής των τοπικών και των περιφερειακών αρχών στη βελτίωση της διακυβέρνησης και της επικοινωνίας

5.   εξαίρει τον ρόλο που διαδραματίζουν οι τοπικές και οι περιφερειακές αρχές στην ανάσχεση της απώλειας βιοποικιλότητας και στη διαμόρφωση στρατηγικών για την προστασία της βιοποικιλότητας στις αντίστοιχες περιφερειακές και τοπικές επικράτειές τους. Αυτό πρέπει να εξεταστεί υπό το πρίσμα των πρόσφατων ευρημάτων μιας έρευνας του Ευρωβαρομέτρου που κυκλοφόρησε τον Μάρτιο του 2010, σχετικά με τη στάση των Ευρωπαίων έναντι της βιοποικιλότητας. Σύμφωνα με την έρευνα αυτή, μόνο το 38 % των Ευρωπαίων έχουν επίγνωση της σημασίας του όρου και μόνο 17 % αισθάνονται ότι πλήττονται άμεσα από την απώλεια της βιοποικιλότητας. Προς τον σκοπό αυτό, η ΕτΠ επαναλαμβάνει την πρόθεσή της να προωθήσει έργα για τη διατήρηση της βιοποικιλότητας και να συμβάλει στην αφύπνιση του ενδιαφέροντος των πολιτών σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο, καθώς και στη δημιουργία συνεργιών μεταξύ των ενδιαφερόμενων φορέων και των δημόσιων αρχών, και θα επιθυμούσε να διοργανώσει διάφορες εκδηλώσεις στο πλαίσιο αυτό κατά τις Ημέρες ελεύθερης προσέλευσης του κοινού (OPEN DAYS) της ΕΕ εντός του 2010·

6.   τονίζει ότι, εάν το ζητούμενο είναι η διαφύλαξη της βιοποικιλότητας σε παγκόσμια κλίμακα, τότε θα πρέπει να παρασχεθούν στις τοπικές και στις περιφερειακές αρχές επαρκείς ανθρώπινοι, οικονομικοί και τεχνικοί πόροι, ανάλογοι προς τις ευθύνες τους και προς το έργο της παροχής βοήθειας για την αναχαίτιση της απώλειας της βιοποικιλότητας. Οι περιφερειακές και οι τοπικές αρχές είναι οι πλέον κατάλληλες για να υποστηρίξουν τις τοπικές κοινότητες στην προσπάθεια διατήρησης του τοπικού περιβάλλοντός τους, καθώς και τους εθελοντικούς φορείς που δραστηριοποιούνται για την ευαισθητοποίηση και τη συμμετοχή των πολιτών στη διαφύλαξη του φυσικού περιβάλλοντος. Μεταξύ των σχετικών ευθυνών περιλαμβάνεται η εκπαίδευση, η υγεία και η ευημερία, ο σχεδιασμός των χρήσεων γης και η έγγειος ιδιοκτησία. Η ΕτΠ προτρέπει τις τοπικές και τις περιφερειακές αρχές να αποτελέσουν παράδειγμα προς μίμηση·

7.   είναι της γνώμης ότι η ανακήρυξη του 2010 ως Διεθνούς Έτους Βιοποικιλότητας από τα Ηνωμένα Έθνη θα ενισχύσει την ανάληψη πολιτικής δέσμευσης τόσο εκ μέρους της ΕΕ όσο και σε διεθνές επίπεδο για να αντιμετώπιση της παγκόσμιας κρίσης βιοποικιλότητας και συγχρόνως θα ενθαρρύνει την ενεργό συμμετοχή των τοπικών και των περιφερειακών αρχών·

8.   χαιρετίζει τα σχέδια που δρομολογήθηκαν από πολλές περιφερειακές και τοπικές αρχές για τη συμβολή στην προστασία της βιοποικιλότητας, για παράδειγμα τα έργα που αποσκοπούν στη δημιουργία προστατευόμενων φυσικών περιοχών και στην αποκατάσταση των υποβαθμισμένων φυσικών οικοτόπων, στη διατήρηση των υγροτόπων και άλλων οικοσυστημάτων, στη δημιουργία πράσινων ζωνών και στον πολεοδομικό σχεδιασμό με τη χρήση κριτηρίων για τη διατήρηση της βιοποικιλότητας, και για την περαιτέρω ευαισθητοποίηση των πολιτών τους σχετικά με τη βιοποικιλότητα, όπως π.χ. η διοργάνωση διαγωνισμών για τη βράβευση των καλύτερων κήπων και των νέων χώρων πρασίνου στις αστικές περιοχές. Οι κήποι των κατοικιών παρέχουν ένα ζωτικής σημασίας καταφύγιο στα πουλιά και τα ζώα, είναι δε θεμελιώδεις για την ψύξη και το φιλτράρισμα του αέρα, αλλά και για την αποθήκευση του άνθρακα·

B.   Προς μια στρατηγική ΕΕ 2020 για τη βιοποικιλότητα

9.   επιδοκιμάζει τόσο το όραμα για το 2050 όσο και τον νέο και φιλόδοξο στόχο για το 2020 όσον αφορά την «ανάσχεση της απώλειας βιοποικιλότητας και της υποβάθμισης των οικοσυστημικών υπηρεσιών στην ΕΕ έως το 2020, και στην αποκατάστασή τους στο βαθμό του εφικτού, με παράλληλη ενίσχυση της συμβολής της ΕΕ στην αποτροπή της απώλειας βιοποικιλότητας παγκοσμίως», όπως συμφωνήθηκε από το Συμβούλιο Περιβάλλοντος της 15ης Μαρτίου 2010 και εγκρίθηκε από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο της 25ης και 26ης Μαρτίου 2010, γεγονός το οποίο καταδεικνύει την ανανεωμένη δέσμευση της ΕΕ για την επίτευξη απτών αποτελεσμάτων·

10.   εκφράζει ωστόσο ανησυχία ότι στο πλαίσιο του στόχου της στρατηγικής «Ευρώπη 2020» για τη βιώσιμη ανάπτυξη, η βιοποικιλότητα συνεχίζει να υπόκειται σε μοντέλα οικονομικής ανάπτυξης και στην επιδίωξη μιας οικονομίας με χαμηλές εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα, αντί να λαμβάνεται υπόψη αυτόνομα·

11.   εκφράζει την ικανοποίησή της που λαμβάνονται υπόψη οι οικοσυστημικές υπηρεσίες στον στόχο για το 2020, όπως είχε συστήσει στο παρελθόν η ΕτΠ, ώστε μέσω της αποκατάστασής τους να επιτευχθεί αναστροφή της τάσης· ωστόσο, ζητά από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και από τα κράτη μέλη να διευκρινίσουν πώς πρέπει να ερμηνευθεί στο τοπικό και το περιφερειακό επίπεδο ο περιορισμός του στόχου στην «αποκατάστασή τους στον βαθμό του εφικτού»·

12.   συμμερίζεται την άποψη του Συμβουλίου ότι απαιτείται ανάληψη επείγουσας και αποτελεσματικής δράσης για την αποτροπή σοβαρών οικολογικών, οικονομικών και κοινωνικών συνεπειών·

13.   αναγνωρίζει ότι πρόκειται για σημαντικό βήμα που καταδεικνύει ότι η ΕΕ έχει όντως τη βούληση να προχωρήσει σε έργα και «να καταστεί παράδειγμα προς μίμηση» κατά τη 10η συνεδρίαση της διάσκεψης των συμβαλλομένων μερών (COP 10) της Σύμβασης για τη Βιοποικιλότητα (CBD), τον Οκτώβριο του 2010 στη Ναγκόγια·

14.   τάσσεται υπέρ του αιτήματος που διατύπωσε το Συμβούλιο προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή όσον αφορά τη διαμόρφωση μιας στρατηγικής ΕΕ 2020 για τη βιοποικιλότητα, με παράλληλη συνεκτίμηση των πορισμάτων της COP 10 της Σύμβασης για τη Βιοποικιλότητα·

15.   τονίζει ότι η προαναφερθείσα στρατηγική ΕΕ 2020 για τη βιοποικιλότητα θα κατορθώσει να υλοποιήσει τους στόχους της ΕΕ και τους διεθνείς στόχους σχετικά με τη βιοποικιλότητα μετά το 2010, μόνον υπό την προϋπόθεση ότι θα υποστηρίξει σθεναρά τις τοπικές και τις περιφερειακές αρχές και τους άλλους χρήστες ή ιδιοκτήτες γης. Η εν λόγω στρατηγική οφείλει να ασχοληθεί με την παρούσα ανεπαρκή απορρόφηση των πόρων των διαρθρωτικών ταμείων για ζητήματα σχετικά με το περιβάλλον και τη διατήρηση της βιοποικιλότητας και να προωθήσει την ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών προκειμένου να αποκτήσουν οι περιφερειακές και οι τοπικές αρχές τη δυνατότητα να αναλαμβάνουν επιτόπιες δράσεις. Η προαγωγή βέλτιστων πρακτικών μεταξύ των εν λόγω αρχών και η καθιέρωση ενός φόρουμ για τον εντοπισμό των κοινών προβλημάτων και την ανταλλαγή δυνητικών λύσεων σχετικά με τη βιοποικιλότητα θα συμβάλει στην ανάπτυξη των ικανοτήτων των περιφερειακών και των τοπικών αρχών·

16.   χαίρεται που διαπιστώνει ότι η έκκλησή της για τη δημιουργία οικολογικής («πράσινης») υποδομής (1) επανελήφθη από το Συμβούλιο (2) και ανοίγει τον δρόμο για την προετοιμασία από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή μιας στρατηγικής της Ένωσης για την πράσινη υποδομή μετά το 2010. Σύμφωνα με την αρχή της επικουρικότητας, η στρατηγική αυτή θα πρέπει να περιλαμβάνει και εδαφική διάσταση και να επιτρέπει την ένταξη σε ένα συνεκτικό πλαίσιο των πρωτοβουλιών που ήδη υπάρχουν, ιδίως στο τοπικό και το περιφερειακό επίπεδο·

Ο ρόλος των τοπικών και των περιφερειακών αρχών ενόψει της προώθησης μιας στρατηγικής ΕΕ 2020 για τη βιοποικιλότητα

17.   επισημαίνει ότι η επιτυχία της νέας στρατηγικής ΕΕ 2020 για τη βιοποικιλότητα θα εξαρτηθεί από τη συμμετοχή όλων των ενδιαφερομένων φορέων και τοπικών παραγόντων στη διαδικασία χάραξης και εφαρμογής των πολιτικών, σύμφωνα με ένα πραγματικό πρότυπο πολυεπίπεδης διακυβέρνησης. Θεωρείται σημαντικό να προβλεφθεί η συμμετοχή του συνόλου των φορέων που ασχολούνται με την προστασία της βιοποικιλότητας και των οικοσυστημάτων, συμπεριλαμβανομένων των ειδικών επιστημόνων, των κατόχων σχεδίων δράσης για τη βιοποικιλότητα, των ΜΚΟ και των εκπαιδευτικών αρχών·

18.   επιμένει στην ανάγκη πλήρους εφαρμογής, και στο περιφερειακό και τοπικό επίπεδο, των οδηγιών για τα πτηνά και για τους οικοτόπους, επίσπευσης της υλοποίησης και της πλήρους ανάπτυξης του δικτύου Natura 2000, διάθεσης επαρκών χρηματοδοτικών πόρων –ιδίως με δεδομένο ότι η βιοποικιλότητα είναι ανομοιόμορφα κατανεμημένη στην ΕΕ– και λήψης αποτελεσματικών μέτρων διαχείρισης και αποκατάστασης·

19.   χαιρετίζει, εν προκειμένω, την έκκληση που απηύθυνε το Συμβούλιο Περιβάλλοντος της 15ης Μαρτίου 2010 για «συμμετοχικές προσεγγίσεις [που] θα οδηγήσουν με τη σειρά τους στις αναγκαίες και συμπληρωματικές πρωτοβουλίες “από τη βάση στην κορυφή” από εκείνους που συμμετέχουν άμεσα στη διαχείριση της χρήσης της γης –και της θάλασσας– και ιδίως τις τοπικές κοινότητες»·

20.   υπογραμμίζει τον καίριο ρόλο των τοπικών και των περιφερειακών αρχών για την περαιτέρω ευαισθητοποίηση των πολιτών τους σχετικά με τη σημασία της βιοποικιλότητας και απευθύνει έκκληση για σημαντικότερη στήριξη από τα κράτη μέλη κατά την εφαρμογή της ευρωπαϊκής και της εθνικής νομοθεσίας·

21.   προτρέπει τις τοπικές και τις περιφερειακές αρχές να καταρτίσουν προγράμματα για τη βιοποικιλότητα, να συμπεριλάβουν στόχους σχετικούς με τη βιοποικιλότητα στον σχεδιασμό και στην εξουσιοδότηση της χρήσης των γαιών της επικράτειάς τους, να προωθήσουν την επέκταση των χώρων πρασίνου, να αποφύγουν την υποβάθμιση του εδάφους, την πρόκληση ζημιών στα οικοσυστήματα και τον κατακερματισμό του φυσικού τοπίου και των φυσικών οικοτόπων, να ελαχιστοποιήσουν τις αρνητικές επιπτώσεις της αλλαγής του κλίματος και να αναζητήσουν ευκαιρίες για να συνδυάσουν την αποκατάσταση ή τη δημιουργία φυσικών οικοτόπων με πρωτοβουλίες χωροταξικού σχεδιασμού και χρήσης της γης. Από την άλλη πλευρά, επισημαίνει ότι στην περίπτωση των αραιοκατοικημένων περιοχών και των περιοχών με καλή πρόσβαση στους χώρους πρασίνου με μεγάλες ζώνες που προορίζονται για τη διατήρηση της φύσης, η ποιότητα της περιβαλλοντικής προστασίας πρέπει να καθοριστεί με μεγαλύτερη ακρίβεια και να βελτιωθεί, όπως πρέπει να βελτιωθεί και ο συντονισμός με άλλους τύπους χρήσης της γης·

22.   φρονεί ότι η αναγνώριση από το Συμβούλιο της ανάγκης να αναπτυχθούν οι ανταλλαγές βέλτιστων πρακτικών, προκειμένου να εξασφαλισθεί η αποδοτικότερη δυνατή χρήση των πόρων για την αντιμετώπιση της απώλειας βιοποικιλότητας, συνεπάγεται ότι η ΕΕ και τα κράτη μέλη θα πρέπει να αυξήσουν την υποστήριξή τους για τις ανταλλαγές αυτές μεταξύ των τοπικών και των περιφερειακών αρχών·

23.   υποστηρίζει τις πρωτοβουλίες και τα δίκτυα που προωθούν τις δεσμεύσεις που έχουν αναληφθεί εκουσίως από τις τοπικές και τις περιφερειακές αρχές και διασφαλίζουν τη διάδοση των βέλτιστων αυτών πρακτικών σε ευρωπαϊκό επίπεδο, όπως π.χ. το πρόγραμμα LIFE + ή τα σχέδια των «Ευρωπαϊκών πρωτευουσών της βιοποικιλότητας»·

Ενσωμάτωση της προστασίας της βιοποικιλότητας στους βασικότερους τομείς

24.   παρατηρεί ότι η προστασία της βιοποικιλότητας και των οικοσυστημικών υπηρεσιών αποτελεί διατομεακό ζήτημα που χρήζει συστημικής προσέγγισης, στο πλαίσιο της οποίας απαιτείται η συνεργασία του συνόλου των διαφόρων ενδιαφερομένων φορέων σε όλα τα επίπεδα·

25.   επαναλαμβάνει τις συστάσεις που διατύπωσε ήδη σχετικά με τον συγκεκριμένο τομέα στη γνωμοδότησή της με θέμα «Νέα ώθηση για να ανακοπεί η απώλεια βιοποικιλότητας» (1) και επισημαίνει ότι αποτελεσματική και εκτενής προστασία της βιοποικιλότητας μπορεί να επιτευχθεί μόνο εάν ενσωματωθεί στην ευρύτερη στρατηγική και στις πολιτικές που σχετίζονται με τους βασικούς τομείς οι οποίοι ευθύνονται για την καταστροφή, τον κατακερματισμό και την υποβάθμιση των ενδιαιτημάτων εξαιτίας των αλλαγών των χρήσεων γης, της ρύπανσης κλπ. Μεταξύ των εν λόγω τομέων περιλαμβάνονται οι εξής: η γεωργία/η δασοκομία, η ενέργεια, οι μεταφορές, η κλιματική αλλαγή, η περιφερειακή ανάπτυξη/ο χωροταξικός σχεδιασμός. Ομοίως, κάθε διεθνής εμπορική συμφωνία της ΕΕ πρέπει να λαμβάνει υπόψη και να μετριάζει την απώλεια της βιοποικιλότητας·

26.   υπενθυμίζει την έκκληση της προς τα κράτη μέλη να αναθεωρήσουν τα φορολογικά τους συστήματα ώστε να καταστούν ευνοϊκότερα στη βιοποικιλότητα, π.χ. μειώνοντας τον ΦΠΑ για τα προϊόντα που παράγονται από τη βιολογική γεωργία ή για εκείνα που έχουν προέλευση από τις τοποθεσίες του Natura 2000 και καταργώντας ορισμένους φόρους, τέλη και επιδοτήσεις που ενθαρρύνουν δυσμενείς για τη βιοποικιλότητα συμπεριφορές·

27.   επισημαίνει ότι η προστασία και η αποκατάσταση της βιοποικιλότητας παρέχουν ορισμένες οικονομικά αποδοτικές ευκαιρίες για τον μετριασμό της κλιματικής αλλαγής ή για την προσαρμογή σε αυτή, π.χ. με τη δημιουργία «πράσινων διαδρόμων» με στόχο την ανάπτυξη και την αποκατάσταση υγροτόπων, με την αποκατάσταση των ποταμών και με την προαγωγή των πράσινων στεγών ή με τη δικτύωση σημαντικών βιοτόπων·

Καθορισμός ορθών επιμέρους στόχων, δεικτών και οικονομικά αποδοτικών μέτρων για την επίτευξη των συγκεκριμένων στόχων

28.   ενθαρρύνει την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να επικεντρωθεί σε έναν περιορισμένο αριθμό επιμέρους στόχων, οι οποίοι θα πρέπει να αποσαφηνίζουν την εν λόγω στρατηγική σε απλή και κατανοητή γλώσσα και να επιτρέπουν στις περιφερειακές και στις τοπικές αρχές να υπολογίσουν τη συμβολή τους και να μεριμνήσουν εγκαίρως για τη λήψη διορθωτικών μέτρων. Απαιτείται να επέλθει μετατόπιση από στόχους σχετικούς με μια δεδομένη κατάσταση, οι οποίοι είναι δύσκολο να μετρηθούν, προς στόχους σχετικούς με την «άσκηση πιέσεων». Οι επιμέρους στόχοι θα πρέπει να περιοριστούν αριθμητικά σε 5 ή 6 και να συμπεριλάβουν τη γεωργία, την αλιεία και το θαλάσσιο περιβάλλον, τις χρήσεις γης, καθώς και την καταστροφή και τον κατακερματισμό των ενδιαιτημάτων·

29.   συνιστά να καθοριστεί προσεκτικά ένας επιμέρους στόχος για τις χρήσεις γης και τον χωροταξικό σχεδιασμό, με συνεκτίμηση των επιταγών της επικουρικότητας, προκειμένου να καταστεί δυνατή η αντιμετώπιση των πιέσεων που ασκούνται όσον αφορά την καταστροφή και τον κατακερματισμό των ενδιαιτημάτων. Οι περιφερειακές και οι τοπικές αρχές διαδραματίζουν ρόλο ζωτικής σημασίας στην υλοποίηση της έννοιας των οικολογικών δικτύων και είναι οι πλέον κατάλληλες να συνεκτιμήσουν τις διαφορετικές ανάγκες των περιορισμένης έκτασης πυκνοκατοικημένων περιοχών ή των ευρείας έκτασης αραιοκατοικημένων περιοχών. Οι τοπικές και οι περιφερειακές αρχές θα μπορούσαν να έχουν καθοριστική συμβολή στην υλοποίηση αυτού του στόχου·

30.   εξαίρει τη σημασία μιας ξεκάθαρης βασικής γραμμής, στον καθορισμό της οποίας αναμένεται να προβεί ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Περιβάλλοντος έως τον Ιούνιο του τρέχοντος έτους, προκειμένου να εξασφαλιστεί η αδιάλειπτη παρακολούθηση και υποβολή εκθέσεων όσον αφορά τους επιμέρους στόχους και τους δείκτες για την ανάσχεση της απώλειας βιοποικιλότητας και την αποκατάσταση των οικοσυστημάτων. Η υλοποίηση θετικών δράσεων προϋποθέτει καλής ποιότητας βασικά δεδομένα και συνεχή παρακολούθηση, για την επίτευξη των οποίων επιβάλλεται σημαντική αύξηση της χρηματοδότησης. Κάτι τέτοιο μπορεί εν μέρει να επιτευχθεί μέσω της επιβολής υποχρεώσεων στους κατασκευαστές, αλλά, εάν δεν υπάρξει συμφωνία της ΕΕ και των κρατών μελών για σημαντική αύξηση της χρηματοδότησης, τα χρηματοδοτικά μέσα που διατίθενται προς τον σκοπό αυτό στις τοπικές και στις περιφερειακές αρχές θα αποδειχθούν ανεπαρκή·

31.   καλεί την ΕΕ και τα κράτη μέλη να συμπεριλάβουν την έννοια των οικοσυστημάτων στη βασική γραμμή και στους δείκτες τους. Ενδεικτικό παράδειγμα αποτελεί εν προκειμένω η πρώτη σειρά βιοφυσικών χαρτών των οικοσυστημικών υπηρεσιών που εκπονήθηκε από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Περιβάλλοντος·

Χρηματοδότηση για την επίτευξη του νέου στόχου

32.   τονίζει ότι το κονδύλιο του προϋπολογισμού που προβλέπεται επί του παρόντος για την προστασία της βιοποικιλότητας δεν επαρκεί για την εκπλήρωση των στόχων, συμπεριλαμβανομένων και εκείνων του δικτύου Natura 2000, και αιτείται να επέλθει σημαντική αύξηση των χρηματοδοτικών μέσων στο πλαίσιο των προϋπολογισμών της ΕΕ μετά το 2013. Κατά την επεξεργασία νέων οδηγιών και προγραμμάτων, θα πρέπει να λαμβάνεται μέριμνα ώστε να αποκλείονται από την παροχή ενισχύσεων μέτρα που ενδέχεται να βλάψουν τη βιοποικιλότητα·

33.   παρακινεί την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να μεγιστοποιήσει τα οφέλη της χρηματοδότησης που παρέχεται από την ΕΕ, ιδίως με τη διευθέτηση της παρούσας ανεπαρκούς απορρόφησης των πόρων των διαρθρωτικών ταμείων στους τομείς της βιοποικιλότητας και του περιβάλλοντος και με τη διερεύνηση δυνητικών τρόπων βελτίωσης της αποτελεσματικότητας ενός ολοκληρωμένου προτύπου για τη χρηματοδότηση της βιοποικιλότητας και του Natura 2000·

34.   επαναλαμβάνει τα αιτήματά της (3) σχετικά με την εφαρμογή ενός συστήματος περιβαλλοντικής πολλαπλής συμμόρφωσης για τη ρύθμιση της πρόσβασης στις δημόσιες ενισχύσεις, ειδικότερα στην περίπτωση της Κοινής Γεωργικής Πολιτικής και της Κοινής Αλιευτικής Πολιτικής· καλεί, εξάλλου, τα κράτη μέλη να εξασφαλίσουν τη δίκαιη συνεισφορά των διαφόρων οικονομικών τομέων στην κάλυψη του κόστους της αποκατάστασης των οικοσυστημικών υπηρεσιών·

35.   υπό το φως των πρόσφατων συμπερασμάτων του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Περιβάλλοντος (4), συνιστά τη μεταρρύθμιση της Κοινής Γεωργικής Πολιτικής με τρόπο που να επιτρέπει την καλύτερη στήριξη της γεωργίας με υψηλή φυσική αξία (ΥΦΑ)·

36.   προτρέπει την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να διαμορφώσει κατάλληλους χρηματοδοτικούς μηχανισμούς προκειμένου να παρασχεθεί στις τοπικές και στις περιφερειακές αρχές η δυνατότητα να αναπτύξουν περαιτέρω τις ικανότητές τους για τη διαφύλαξη της βιοποικιλότητας και την ανάσχεση της απώλειάς της στην εδαφική τους επικράτεια, καθώς και η δυνατότητα να προωθήσουν την ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών μεταξύ περιφερειών·

Χωροκατακτητικά είδη

37.   επισημαίνει ότι τα μη αυτόχθονα χωροκατακτητικά είδη αναγνωρίζονται ως απειλή για τη βιοποικιλότητα σε παγκόσμια κλίμακα, βάσει αποφάσεων που ελήφθησαν σχετικά με το εν λόγω ζήτημα κατά τις πέντε τελευταίες διασκέψεις των συμβαλλομένων μερών της Σύμβασης για τη Βιοποικιλότητα (CBD)·

38.   εφιστά την προσοχή στην ευρωπαϊκή στρατηγική για τα χωροκατακτητικά ξένα είδη που εκπονήθηκε το 2003 στο πλαίσιο της Σύμβασης της Βέρνης. Σύμφωνα με τον στόχο 5 του «Προγράμματος Δράσης της ΕΕ μέχρι το 2010 και μετέπειτα» (5), τα κράτη μέλη καλούνται να αναπτύξουν εθνικές στρατηγικές για τα χωροκατακτητικά ξένα είδη. Εν προκειμένω, η ΕτΠ επαναλαμβάνει το αίτημά της (1) προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή σχετικά με τη χάραξη στρατηγικής της ΕΕ για τα χωροκατακτητικά είδη·

39.   υπογραμμίζει ότι η αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής είναι ένας από τους παράγοντες που ευνοούν την επέκταση μιας σειράς ειδών και ότι το φαινόμενο αυτό θα συνεχιστεί κατά τη διάρκεια των ερχόμενων δεκαετιών, δημιουργώντας τις κατάλληλες προϋποθέσεις για να καταστούν χωροκατακτητικά ακόμη περισσότερα είδη·

40.   εκφράζει τη λύπη της για την περιορισμένη συνειδητοποίηση εκ μέρους του ευρέος κοινού των απειλών που συνιστούν τα χωροκατακτητικά ξένα είδη. Η βελτίωση της ενημέρωσης και της συνειδητοποίησης των συγκεκριμένων θεμάτων είναι καθοριστική για την ευρύτερη συμμετοχή του κοινού, το οποίο θα μπορούσε να αλλάξει συμπεριφορά προκειμένου να συμβάλει στη μείωση της πιθανότητας εισβολής χωροκατακτητικών ειδών και στον περιορισμό του κινδύνου εξάπλωσής τους, καθώς και στον εντοπισμό και στην παρακολούθησή τους. Οι περιφερειακές και οι τοπικές αρχές είναι οι πλέον κατάλληλες για την κινητοποίηση των πολιτών σε τοπικό επίπεδο και, ως εκ τούτου, για τη βελτίωση της κατανόησης και της συμμετοχής του κοινού·

41.   υπογραμμίζει ότι οι περιφερειακές και οι τοπικές αρχές μπορούν επίσης να διαδραματίσουν ρόλο μέσω της εκπαίδευσης, αλλά και ως ιδιοκτήτες γης. Επιπλέον, το ειδικευμένο προσωπικό τους μπορεί να βοηθήσει τους εθνικούς κυβερνητικούς οργανισμούς να αντιμετωπίσουν το πρόβλημα των χωροκατακτητικών ειδών σε συνεργασία με τις κυριότερες εκτός κυβέρνησης ομάδες συμφερόντων, επιτυγχάνοντας την καλύτερη δυνατή χρήση των διαθέσιμων ικανοτήτων και πόρων για τη βελτίωση των δυνατοτήτων εντοπισμού και παρακολούθησης·

Γ.   Η συμβολή της ΕτΠ στη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για τη Βιοποικιλότητα (CBD) και στη 10η συνεδρίαση της διάσκεψης των συμβαλλομένων μερών της (COP 10)

42.   αναγνωρίζει ότι τα ζητήματα βιοποικιλότητας δεν σταματούν στα εθνικά σύνορα και, κατά συνέπεια, αιτείται την ανάληψη συνεκτικών δράσεων όχι μόνο σε επίπεδο ΕΕ, αλλά και σε διεθνή κλίμακα·

43.   τονίζει τη σημασία της διατήρησης και της αποκατάστασης της βιοποικιλότητας, συμπεριλαμβανομένων των οικοσυστημικών υπηρεσιών, σε παγκόσμια κλίμακα, προκειμένου να συμβάλουν στην εξάλειψη της φτώχειας, στην επισιτιστική ασφάλεια και στην τοπική ανάπτυξη σε παγκόσμια κλίμακα. Φρονεί ότι η θέση σε ισχύ της Σύμβασης για τη Βιοποικιλότητα αποτελεί ουσιαστική συμβολή στην υλοποίηση των στόχων της Χιλιετίας και ιδιαίτερα του στόχου 7, που αφορά την περιβαλλοντική βιωσιμότητα·

44.   καλεί την ΕΕ και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να διερευνήσουν το ενδεχόμενο να αποκτήσει η ΕτΠ καθεστώς παρατηρητή στους κόλπους της αντιπροσωπείας της ΕΕ στην COP 10, προκειμένου να διασφαλιστεί η δέουσα εκπροσώπηση των τοπικών και των περιφερειακών αρχών όχι μόνο στις εθνικές αντιπροσωπείες, αλλά και στην αντιπροσωπεία της ΕΕ (6)·

45.   επιθυμεί να συμβάλει στη διαδικασία της Σύμβασης για τη Βιοποικιλότητα και της COP 10, προωθώντας την αποκεντρωμένη αναπτυξιακή συνεργασία μεταξύ των τοπικών και περιφερειακών αρχών της ΕΕ και των αναπτυσσόμενων χωρών ως προς τη βιώσιμη διαχείριση της βιοποικιλότητας και των οικοσυστημάτων·

46.   προτρέπει την COP 10 να εγκρίνει το αναθεωρημένο και επικαιροποιημένο στρατηγικό σχέδιο στο πλαίσιο της Σύμβασης για το διάστημα 2011-2020 προκειμένου να εξασφαλιστεί η αδιάλειπτη συνέχεια του στρατηγικού σχεδιασμού της CBD μετά το 2010·

47.   επικροτεί την αναφορά στο προκαταρτικό στρατηγικό σχέδιο, σύμφωνα με την οποία, αφενός, η συντήρηση και η αποκατάσταση των οικοσυστημάτων παρέχουν κατά κανόνα οικονομικά αποδοτικές δυνατότητες για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής και, αφετέρου, η αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής προσφέρει με τη σειρά της διάφορες ευκαιρίες για «τη διατήρηση και την αυτοσυντηρούμενη χρήση της βιολογικής ποικιλομορφίας»·

48.   συμφωνεί ότι απαιτείται μεγαλύτερη σύγκλιση, τόσο σε διεθνές όσο και σε εθνικό επίπεδο, των προσπαθειών που καταβάλλονται για την αντιμετώπιση των θεμάτων της κλιματικής αλλαγής και της απώλειας βιοποικιλότητας με αμοιβαία υποστηρικτικό τρόπο και αρτιότερη αξιοποίηση των ευκαιριών που παρέχουν οι εν εξελίξει παγκόσμιες διαδικασίες στο πλαίσιο των Συμβάσεων του Ρίο·

49.   παραδέχεται ότι οι ενέργειες που υλοποιήθηκαν μέχρι στιγμής σχετικά με την εφαρμογή της CBD αποδείχθηκαν ανεπαρκείς για την επίτευξη του διεθνούς στόχου του 2010·

50.   επιδοκιμάζει τόσο τους στρατηγικούς όσο και τους πρωταρχικούς και τους επιμέρους στόχους για το 2020, οι οποίοι είναι εφικτοί και περισσότερο μετρήσιμοι και συγχρόνως παρέχουν ένα αποτελεσματικότερο πλαίσιο μέσω εθνικών και, κυρίως, υποεθνικών στόχων. Προτείνει δε τον αριθμητικό περιορισμό των στόχων προκειμένου να καταστεί η στρατηγική περισσότερο κατανοητή και στοχοθετημένη·

51.   κρίνει σκόπιμο να προβλεφθεί ένας νέος πρωταρχικός στόχος, ο οποίος θα ορίζει ρητά ότι, έως το 2020, όλα τα συμβαλλόμενα μέρη της CBD θα έχουν μεριμνήσει για τη συμμετοχή των περιφερειακών και των τοπικών αρχών στη διαδικασία εφαρμογής της Σύμβασης· η συμμετοχή αυτή πρέπει να αφορά, ειδικότερα, την αναθεώρηση και την εφαρμογή των εθνικών στρατηγικών και των σχεδίων δράσης όσον αφορά τη βιοποικιλότητα και την υποστήριξη για την ανάπτυξη των ικανοτήτων των τοπικών και των περιφερειακών αρχών·

52.   ζητεί από την COP 10 να λάβει συγκεκριμένη απόφαση ως προς τις υπο-εθνικές αρχές και λαμβάνει υπόψη το «Σχέδιο απόφασης της CBD για την COP 10 στους δήμους, τις τοπικές αρχές και τη βιοποικιλότητα», με το σχετικό «σχέδιο δράσης» της «για τους δήμους, τις τοπικές αρχές και τη βιοποικιλότητα 2011-2020» (7). Ένα τέτοιο συνεκτικό σχέδιο δράσης είναι απαραίτητο για την περαιτέρω ενίσχυση και την προβολή της σημαντικής συμβολής των τοπικών και των υπο-εθνικών αρχών κατά την εφαρμογή του στρατηγικού σχεδίου 2011-2020 της CBD. Η ΕτΠ αναγνωρίζει την «Παγκόσμια Εταιρική Σχέση για τις πόλεις και βιοποικιλότητα» και το πρόγραμμα «Τοπική Δράση για τη Βιοποικιλότητα (LAB)» του Διεθνούς Συμβουλίου Τοπικών Πρωτοβουλιών για το Περιβάλλον (ICLEI) στον τομέα αυτό·

53.   λαμβάνει υπόψη το δείκτη της Σιγκαπούρης για τη Βιοποικιλότητα των Πόλεων (CBI), ο οποίος πρόκειται να υποβληθεί στην COP 10. Ο εν λόγω δείκτης χρήζει περαιτέρω ανάπτυξης κατά τρόπο ώστε να μπορεί να εφαρμοστεί οικειοθελώς και σε άλλες αρχές.

---

(1)  CdR 22/2009 fin

(2)  Συμπεράσματα του Συμβουλίου Περιβάλλοντος της 15ης Μαρτίου 2010.

(3)  CdR 22/2009 fin, CdR 218/2009 fin.

(4)  EEA Technical report No 12/2009 «Distribution and targeting of the CAP budget from a biodiversity perspective» (Διανομή και στοχοθέτηση του προϋπολογισμού της ΚΓΠ από άποψη βιοποικιλότητας).

(5)  Έγγραφο SEC(2006) 621 που επισυνάπτεται στην ανακοίνωση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής με θέμα «Ανάσχεση της απώλειας της βιοποικιλότητας έως το 2010 και μετέπειτα», COM(2006) 216 τελικό

(6)  Στις 4 Φεβρουαρίου 2010, ο Εκτελεστικός Γραμματέας της Γραμματείας της CDB απέστειλε κοινοποίηση προς όλα τα συμβαλλόμενα μέρη της CBD ζητώντας τους να ορίσουν δημάρχους και λοιπούς εκπροσώπους τοπικών αρχών στους κόλπους της αντιπροσωπείας τους στην COP 10.

(7)  Έγγραφο της 27ης Ιανουαρίου 2010, http://www.cbd.int/authorities/doc/CBD%20Plan%20of%20Action_2010_01_draft.doc.

---

1.10.2010

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 267/39

---

Γνωμοδότηση της Επιτροπής των Περιφερειών με θέμα «Προς μια ενοποιημένη θαλάσσια πολιτική για καλύτερη διακυβέρνηση στη Μεσόγειο»

(2010/C 267/09)

Η ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ

Εισαγωγή

1.   συμμερίζεται την άποψη ότι η περιοχή της Μεσογείου παρουσιάζει μοναδικές ευκαιρίες και προκλήσεις, ιδίως όσον αφορά τα θέματα διακυβέρνησης·

2.   παρατηρεί με λύπη ότι η περιοχή της Μεσογείου παραμένει μία περιοχή με σημαντικές ανισότητες όσον αφορά τις κοινωνικοοικονομικές συνθήκες·

3.   επιπλέον, παρατηρεί ότι η Μεσόγειος είναι ένα κλειστό και εύθραυστο περιβάλλον, το οποίο υποβάλλεται σε εντατική, και συχνά επικίνδυνη, θαλάσσια εκμετάλλευση·

4.   τονίζει τη σημασία που έχει η προώθηση μιας βιώσιμης προσέγγισης όσον αφορά τη χρήση των διαθέσιμων θαλάσσιων πόρων, προς το συμφέρον τόσο των σημερινών όσο και των μελλοντικών γενεών·

5.   παρατηρεί με λύπη ότι η παρατεταμένη ανθρώπινη παρέμβαση και η υπερεκμετάλλευση των φυσικών πόρων της Μεσογείου έχουν ιδιαίτερα βαρύ τίμημα για το θαλάσσιο οικοσύστημα·

6.   υποστηρίζει την άποψη ότι η αύξηση των θαλάσσιων οικονομικών δραστηριοτήτων μπορεί να συνυπάρξει με την προστασία του περιβάλλοντος, υπό την προϋπόθεση ότι υφίσταται ένας κατάλληλος μηχανισμός διακυβέρνησης, ο οποίος θα αποσκοπεί στην επίτευξη ισορροπίας μεταξύ των οικονομικών πτυχών, αφενός, και της κοινωνικής και περιβαλλοντικής διάστασης, αφετέρου·

7.   σημειώνει ότι ο γενικός στόχος της Επιτροπής είναι η επίτευξη μεγαλύτερου οικονομικού κέρδους από τη θάλασσα με πολύ λιγότερες επιπτώσεις στο οικοσύστημα της Μεσογείου·

8.   υποστηρίζει την άποψη ότι, αν και προορίζεται κυρίως για τα κράτη μέλη, η ενοποιημένη θαλάσσια πολιτική θα στεφθεί με επιτυχία, εάν ενισχυθεί η αμοιβαία κατανόηση και η συνεργασία με τους μεσογειακούς εταίρους που δεν είναι μέλη της ΕΕ –ιδιαίτερα σε μια περιοχή όπως αυτή της Μεσογείου, στην οποία μόνο το ένα τρίτο των κρατών είναι κράτη μέλη της ΕΕ·

9.   χαιρετίζει τη Δήλωση του Συμβουλίου Αδριατικής-Ιονίου υπέρ της στρατηγικής της ΕΕ για την Περιφέρεια Αδριατικής-Ιονίου, που υπεγράφη στην Ανκόνα στις 5 Μαΐου 2010 από τους οκτώ Υπουργούς Εξωτερικών των χωρών που συμμετέχουν στην Πρωτοβουλία της Αδριατικής & Ιονίου (Αλβανία, Βοσνία & Ερζεγοβίνη, Κροατία, Ελλάδα, Ιταλία, Μαυροβούνιο, Σερβία και Σλοβενία), σκοπός της οποίας είναι, μεταξύ άλλων, η προαγωγή ουσιαστικά κοινών αναπτυξιακών πολιτικών από τα κράτη μέλη της ΕΕ και άλλες χώρες που συμμετέχουν στην πρωτοβουλία, ιδίως μέσω της ενθάρρυνσης της χάραξης κοινών στρατηγικών ανάπτυξης με τη συμμετοχή των τοπικών φορέων και ιδιαίτερα των τοπικών και των περιφερειακών αρχών·

10.   υπογραμμίζει το γεγονός ότι το θαλάσσιο περιβάλλον και η διαχείρισή του έχουν σημαντικό αντίκτυπο στην τοπική και περιφερειακή διάσταση, αλλά ταυτόχρονα επηρεάζονται άμεσα από αυτή·

Ζωτικές προκλήσεις

11.   αναγνωρίζει την πολυπλοκότητα των θεμάτων και των πιέσεων που ασκούνται στους πολιτικούς, οι οποίοι καλούνται να διαχειριστούν έναν τόσο σημαντικό κρίκο του ευρωπαϊκού και του παγκόσμιου οικονομικού ιστού όπως η Μεσόγειος·

12.   σημειώνει ότι το σημερινό επίπεδο οικονομικής δραστηριότητας, ιδίως σε τομείς όπως η θαλάσσια κυκλοφορία και η μεταφόρτωση των εμπορευμάτων, η αλιεία και ο τουρισμός, έχει σημαντικό αντίκτυπο στο περιβάλλον της Μεσογείου και το υποβαθμίζει σημαντικά·

13.   συμμερίζεται την ανησυχία της Επιτροπής όσον αφορά την ανάγκη να αντιμετωπιστούν επειγόντως και με κατάλληλο τρόπο ο συνδυασμός ρύπανσης από χερσαίες πηγές και από πλοία, τα απορρίμματα, οι επιπτώσεις στη βιοποικιλότητα, η υπεραλίευση και η υποβάθμιση των ακτών·

14.   έχει επίγνωση του γεγονότος ότι απειλείται ολοένα και περισσότερο η μοναδική πολιτιστική και φυσική κληρονομιά της Μεσογείου·

15.   γνωρίζει εξίσου ότι η περιοχή της Μεσογείου θεωρείται περιοχή υψηλού κινδύνου από την άποψη των πιθανών επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής·

16.   επικροτεί το γεγονός ότι αναγνωρίζεται πλέον πως η λαθρομετανάστευση διά θαλάσσης αποτελεί σημαντική πηγή ανησυχίας για την περιοχή και υποστηρίζει την έκκληση για συνεργασία με τους μεσογειακούς εταίρους για την αντιμετώπιση του φαινομένου και την αποτροπή της απώλειας ανθρώπινων ζωών·

Προς μια βελτιωμένη θαλάσσια διαχείριση

17.   συμμερίζεται την ανησυχία ότι, στα περισσότερα κράτη της Μεσογείου, κάθε τομεακή πολιτική υλοποιείται από την αντίστοιχη διοίκηση και έτσι η γενική θεώρηση των συσσωρευτικών επιπτώσεων των θαλάσσιων δραστηριοτήτων, ακόμη και σε επίπεδο λεκάνης, καθίσταται δύσκολα επιτεύξιμος στόχος·

18.   ανησυχεί εξίσου για το γεγονός ότι το μεγάλο μέρος του θαλάσσιου χώρου που αποτελεί ανοικτή θάλασσα καθιστά δύσκολο για τα παράκτια κράτη τον σχεδιασμό, την οργάνωση και τη νομοθετική ρύθμιση των δραστηριοτήτων που επηρεάζουν άμεσα τα χωρικά τους ύδατα και τις ακτές τους·

19.   παρατηρεί ότι οι πολιτικές και οι δραστηριότητες τείνουν να αναπτύσσονται ξεχωριστά η μία από την άλλη και χωρίς κατάλληλο συντονισμό μεταξύ όλων των τομέων δράσης που έχουν επίπτωση στη θάλασσα, όπως και μεταξύ όλων των τοπικών, εθνικών, περιφερειακών και διεθνών φορέων, καθιστώντας έτσι πιο δύσκολο να επιτευχθούν οι προσδοκίες για τη βελτίωση της διακυβέρνησης στη Μεσόγειο·

20.   ταυτόχρονα συμφωνεί με την άποψη ότι η συμμετοχή των εμπλεκομένων, η διαφάνεια της διαδικασίας λήψης αποφάσεων και η εφαρμογή των συμφωνηθέντων κανόνων έχουν ουσιαστική σημασία για τη διασφάλιση χρηστής διακυβέρνησης·

21.   συμφωνεί ότι είναι αναγκαία η καλλιέργεια μιας περιβαλλοντικής αντίληψης για τη Μεσόγειο, ως βασικό στοιχείο για την ευαισθητοποίηση και τη συμμετοχή σε διεργασίες θαλάσσιας αειφορίας σε όλα τα επίπεδα·

22.   επαναλαμβάνει ότι οι τοπικές και οι περιφερειακές αρχές βρίσκονται στην καλύτερη θέση για να προσδιορίσουν τι απαιτείται για την υλοποίηση της πολιτικής τόσο σε τοπικό επίπεδο όσο και σε επίπεδο περιφερειακής θαλάσσιας λεκάνης και γι’ αυτόν τον λόγο μπορούν να διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο στην υλοποίηση μιας ενοποιημένης θαλάσσιας πολιτικής στη Μεσόγειο·

23.   από τη σκοπιά αυτή, τονίζει ότι οι φορείς τοπικής και περιφερειακής αυτοδιοίκησης συμμετέχουν ήδη ενεργά στην ανάπτυξη και στην επιτυχή υλοποίηση περιφερειακών πρωτοβουλιών για την επίτευξη αυτού του στόχου (1)·

Ο ρόλος των παράκτιων κρατών της Μεσογείου

24.   υποστηρίζει την έκκληση προς τα μεσογειακά κράτη μέλη να συνεχίσουν τις προσπάθειές τους για την ανάπτυξη ενοποιημένων θαλάσσιων πολιτικών·

25.   επικροτεί τη δημιουργία ενός συστήματος ανταλλαγής πληροφοριών και βέλτιστων πρακτικών·

26.   συμφωνεί με την πρόταση της Επιτροπής για την τακτική κάλυψη της Μεσογείου από τα Υψηλού Επιπέδου Εστιακά Σημεία των κρατών μελών, προκειμένου να συζητούν την πρόοδο που έχει επιτευχθεί στη διαμόρφωση της ενοποιημένης θαλάσσιας πολιτικής·

27.   υποστηρίζει τις προσπάθειες της Επιτροπής να ενθαρρύνει τα κράτη μέλη να ανταλλάσσουν βέλτιστες πρακτικές όσον αφορά την ενοποιημένη θαλάσσια διακυβέρνηση, ιδίως μέσω των προγραμμάτων του στόχου «Ευρωπαϊκή εδαφική συνεργασία» για τη Μεσόγειο·

28.   συμμερίζεται την άποψη ότι ο ημίκλειστος χαρακτήρας της Μεσογείου και οι διασυνοριακές επιπτώσεις των θαλάσσιων δραστηριοτήτων απαιτούν αυξημένη συνεργασία με μεσογειακούς εταίρους εκτός ΕΕ·

29.   χαιρετίζει την πρόταση της Επιτροπής να ενθαρρυνθεί η ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών ανάμεσα στα μεσογειακά κράτη εντός και εκτός ΕΕ που ενδιαφέρονται για μια ενοποιημένη προσέγγιση των θαλάσσιων υποθέσεων, μέσω της συγκρότησης μιας ομάδας εργασίας με αποκλειστικό αντικείμενο την ολοκληρωμένη θαλάσσια πολιτική·

30.   ενθαρρύνει την επέκταση της διαδικασίας ανταλλαγής πληροφοριών και ανάπτυξης προγραμμάτων υποστήριξης στα μεσογειακά κράτη εκτός ΕΕ, κατά τρόπον ώστε αυτά να απομακρυνθούν από τη «στεγανή» και τομεακή προσέγγιση και να υιοθετήσουν αντίθετα μια ολιστική και ολοκληρωμένη προσέγγιση για τα θαλάσσια ζητήματα·

31.   υπογραμμίζει ότι η παροχή τεχνικής βοήθειας και η ανάπτυξη συγκεκριμένων κοινών προγραμμάτων συνεργασίας στο πλαίσιο υφισταμένων πολιτικών πρωτοβουλιών (όπως το Ευρωπαϊκό Μέσο Γειτονίας και Εταιρικής Σχέσης) αποτελούν βήματα προς τη σωστή κατεύθυνση·

32.   εκφράζει την άποψη ότι η συμμετοχή ακαδημαϊκών, επαγγελματικών και μη κυβερνητικών οργανισμών θα ενισχύσει αυτή τη διαδικασία·

33.   ζητά επίμονα από την Επιτροπή να αναγνωρίσει ότι οι τοπικές και οι περιφερειακές αρχές μπορούν να συμβάλουν σημαντικά στο θέμα αυτό, οπότε και πρέπει να τους δοθεί η ευκαιρία και όλα τα απαραίτητα μέσα να συμμετάσχουν ενεργά σε όλα τα προγράμματα και τις πρωτοβουλίες που έχουν αναληφθεί·

Διακυβέρνηση του θαλάσσιου χώρου

34.   εκφράζει την ανησυχία της για το γεγονός ότι σημαντικό μέρος των υδάτων της Μεσογείου βρίσκεται εκτός της δικαιοδοσίας ή των κυριαρχικών δικαιωμάτων των παράκτιων κρατών και ότι, ως εκ τούτου, η δυνατότητα των παράκτιων κρατών να θεσπίζουν και να επιβάλλουν νόμους εντός αυτών των περιοχών εξακολουθεί να είναι, στην καλύτερη περίπτωση, περιορισμένη·

35.   έχει επίγνωση του γεγονότος ότι στη Μεσόγειο υπάρχουν πολύπλοκα και πολιτικά ευαίσθητα προβλήματα οριοθέτησης των συνόρων μεταξύ γειτονικών και αντικρινών κρατών, τα οποία ενδέχεται να εμποδίσουν την υλοποίηση μιας πραγματικά ενοποιημένης θαλάσσιας πολιτικής στην περιοχή της Μεσογείου·

36.   θεωρεί ότι η Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας (UNCLOS) του 1982 μπορεί να χρησιμεύσει ως βάση για την αντιμετώπιση τέτοιων προβλημάτων οριοθέτησης και εκφράζει την πεποίθηση ότι η ΕΕ πρέπει να προτρέψει εκείνα τα μεσογειακά κράτη εκτός ΕΕ που δεν έχουν ακόμα κυρώσει τη Σύμβαση να το πράξουν·

37.   υποστηρίζει τις προσπάθειες της Επιτροπής για τον προσδιορισμό των κύριων σημείων συμφόρησης που εμποδίζουν την κύρωση, την εφαρμογή και τη συμμόρφωση με τις αποφάσεις στο πλαίσιο υφιστάμενων συμφωνιών, και των δυνατοτήτων για βελτιωμένη πολυμερή συνεργασία και βοήθεια·

38.   συμμερίζεται την άποψη ότι απαιτείται διαφάνεια όσον αφορά τις εργασίες των οργανισμών που διαχειρίζονται τις θαλάσσιες υποθέσεις στην περιοχή της Μεσογείου· επίσης, πιστεύει ότι οι διατάξεις που θεσπίζονται ή προωθούνται από τους εν λόγω φορείς πρέπει να αποτελούν αντικείμενο συστηματικής παρακολούθησης και υλοποίησης·

39.   επιδοκιμάζει την έκκληση της Επιτροπής για μεγαλύτερη σαφήνεια όσον αφορά τον ρόλο και τις αρμοδιότητες των παράκτιων κρατών, ιδίως σε επίπεδο διαχείρισης των θαλάσσιων ζωνών με προοπτική αειφόρου ανάπτυξης·

40.   υποστηρίζει το αίτημα για την εκπόνηση μελέτης σχετικά με το κόστος και το όφελος της δημιουργίας θαλάσσιων ζωνών·

41.   καλεί την Επιτροπή να δείξει τόλμη και να αναγνωρίσει ότι πρέπει να ενθαρρυνθεί και να ενισχυθεί περαιτέρω η βελτίωση της διακυβέρνησης του θαλάσσιου χώρου σε υπο-περιφερειακό επίπεδο·

Βελτιωμένη συμμετοχή των εμπλεκόμενων φορέων

42.   συμμερίζεται την άποψη ότι η συμμετοχή των εμπλεκόμενων φορέων πρέπει να παραμείνει βασική προτεραιότητα στην υλοποίηση της ενοποιημένης θαλάσσιας πολιτικής στη Μεσόγειο·

43.   υπογραμμίζει τη δέσμευση που ανέλαβε η Επιτροπή να ενθαρρύνει τους εμπλεκόμενους φορείς να εξετάζουν τακτικά ζητήματα που αφορούν άμεσα τη Μεσόγειο·

44.   υποστηρίζει τη σύσταση της Επιτροπής σχετικά με τη διερεύνηση εναλλακτικών επιλογών για την καλύτερη συμμετοχή των εμπλεκόμενων φορέων από όλα τα παράκτια κράτη της Μεσογείου·

Οριζόντια εργαλεία για ενοποιημένη θαλάσσια διακυβέρνηση

45.   συμφωνεί με την άποψη ότι η βελτιωμένη θαλάσσια διακυβέρνηση πρέπει να υποστηριχθεί από οριζόντια εργαλεία, με στόχο τη δημιουργία πρόσθετων δυνατοτήτων οικονομικής ανάπτυξης, καθώς και την εξασφάλιση της προστασίας του περιβάλλοντος και ενός καλύτερου μέλλοντος για τους παράκτιους πληθυσμούς·

Θαλάσσιος χωροταξικός σχεδιασμός και θαλάσσιες στρατηγικές

46.   χαιρετίζει την εκτίμηση της Επιτροπής ότι οι θαλάσσιες δραστηριότητες στη Μεσόγειο πρόκειται να αναπτυχθούν παρά την υφιστάμενη παγκόσμια οικονομική κρίση·

47.   εκφράζει, ωστόσο, ταυτόχρονα την ανησυχία ότι, χωρίς επαρκή νομοθετική ρύθμιση και επιβολή, αυτή η αυξημένη θαλάσσια δραστηριότητα θα οδηγήσει ενδεχομένως σε περαιτέρω αποδόμηση του ήδη εύθραυστου κοινωνικού και περιβαλλοντικού ιστού στην περιοχή της Μεσογείου·

48.   συμμερίζεται την άποψη ότι ο θαλάσσιος χωροταξικός σχεδιασμός στην περιοχή της Μεσογείου, εφόσον σέβεται τα εθνικά συστήματα σχεδιασμού που ενδεχομένως υπάρχουν, μπορεί να αποτελέσει αποτελεσματικό εργαλείο διακυβέρνησης για την εφαρμογή της διαχείρισης με βάση το οικοσύστημα, την αντιμετώπιση των αλληλοσυνδεόμενων επιπτώσεων των θαλάσσιων δραστηριοτήτων, καθώς και την επίλυση των συγκρούσεων που μπορεί να προκύψουν από την αντίθεση μεταξύ των διαφορετικών δυνατών χρήσεων του χώρου και της ανάγκης για διατήρηση των θαλάσσιων οικοσυστημάτων·

49.   συμφωνεί με την εφαρμογή των κοινών αρχών του χάρτη πορείας για τον θαλάσσιο χωροταξικό σχεδιασμό στη Μεσόγειο·

50.   θεωρεί ότι η εκπλήρωση των στόχων για την επίτευξη καλής περιβαλλοντικής κατάστασης στα θαλάσσια ύδατα μέχρι το 2020, μέσω της ανάπτυξης ολοκληρωμένων θαλάσσιων στρατηγικών (οι οποίες θα βασίζονται με τη σειρά τους σε μια προσέγγιση με βάση το οικοσύστημα όσον αφορά τις ανθρώπινες δραστηριότητες που έχουν επιπτώσεις στη θάλασσα), θα πρέπει να παραμείνει προτεραιότητα. Στο πλαίσιο αυτό, είναι σημαντικό να δοθεί προσοχή, όχι μόνο σε θέματα όπως η ρύπανση της θάλασσας που προκαλείται από τα λιμάνια και τα παραθαλάσσια θέρετρα, αλλά και σε θέματα όπως η ποιότητα των υδάτων των ποταμών που εκβάλλουν στη Μεσόγειο, καθώς και στην ανάγκη διασφάλισης υψηλής ποιότητας συστημάτων καθαρισμού των λυμάτων για τις πόλεις και τις περιοχές που βρίσκονται κατά μήκος αυτών των ποταμών και στις παράκτιες ζώνες·

51.   είναι της άποψης ότι οι τοπικές και οι περιφερειακές αρχές μπορούν να συμβάλουν σημαντικά στο θέμα αυτό και γι’ αυτόν τον λόγο επιδοκιμάζει τη σύσταση της Επιτροπής να δρομολογήσει έργο για να δοκιμάσει την εφαρμογή του θαλάσσιου χωροταξικού σχεδιασμού σε υποπεριφερειακό επίπεδο, με σκοπό να ενθαρρύνει συγκεκριμένες διασυνοριακές πρακτικές·

52.   επιδοκιμάζει την ανάπτυξη μιας «κοινής στρατηγικής υλοποίησης», η οποία θα βοηθήσει τα κράτη μέλη να εκπληρώσουν τις υποχρεώσεις τους βάσει της οδηγίας-πλαισίου για τη θαλάσσια στρατηγική, αν και διατηρεί επιφυλάξεις ως προς τη δυνατότητα επίτευξης του στόχου της ενδελεχούς αξιολόγησης των θαλάσσιων υδάτων και των συναφών χρήσεων έως το τέλος του τρέχοντος έτους·

Ολοκληρωμένη διαχείριση σε παράκτιες περιοχές και νήσους

53.   υποστηρίζει την ώθηση που δίδεται στο θέμα της κλιματικής αλλαγής ως τομέα προτεραιότητας·

54.   επιδοκιμάζει την εστίαση στην ανάπτυξη των λιμένων και του παράκτιου τουρισμού, όπως και στην προστασία του θαλάσσιου πλούτου και του θαλάσσιου περιβάλλοντος, συμπεριλαμβανομένων των τόπων Natura 2000·

55.   συμφωνεί ότι η υδατοκαλλιέργεια πρέπει να θεωρείται στοιχείο το οποίο πρέπει να λαμβάνεται υπόψη κατά την ολοκληρωμένη διαχείριση των παράκτιων ζωνών και το οποίο αποτελεί τμήμα του παράκτιου συστήματος παραγωγής και του πολιτισμού της Μεσογείου·

56.   συμφωνεί με την άποψη ότι υπάρχει τεράστιο δυναμικό για περαιτέρω ανάπτυξη σε ολόκληρη τη λεκάνη της Μεσογείου, η οποία χαρακτηρίζεται από ενδογενή πολιτιστικό πλούτο·

57.   εκφράζει την ικανοποίησή της για την ώθηση που δόθηκε στο ιδιαίτερο θέμα των νησιωτικών κρατών και περιφερειών και ειδικότερα στις δυσκολίες που αφορούν τη διασύνδεση·

58.   συντάσσεται με το αίτημα για ενοποιημένη προσέγγιση όσον αφορά τη διαχείριση των παράκτιων περιοχών της Μεσογείου·

59.   συμφωνεί με την άποψη ότι τα εργαλεία οριζόντιας διακυβέρνησης μπορούν να βοηθήσουν τις παράκτιες περιφέρειες της Μεσογείου να αντιμετωπίσουν καλύτερα την περιβαλλοντική και οικονομική αειφορία κατά ενοποιημένο τρόπο·

60.   επαναλαμβάνει την υποστήριξή της στην πρωτοβουλία της Επιτροπής να εγκρίνει νομοθετικές πράξεις σε επίπεδο λεκάνης της Μεσογείου για την προώθηση του στόχου της ολοκληρωμένης διαχείρισης των παράκτιων ζωνών της (2)·

61.   συμφωνεί με την άποψη ότι η ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών είναι σημαντικό εργαλείο προκειμένου να διασφαλιστεί ότι πράγματι βελτιώνεται η κατάσταση και, ως εκ τούτου, υποστηρίζει την πρωτοβουλία της Επιτροπής να διαθέσει διαδικτυακό κατάλογο εργαλείων, βέλτιστων πρακτικών και περιπτωσιολογικών μελετών της ολοκληρωμένης διαχείρισης των παράκτιων ζωνών·

62.   υποστηρίζει την πρόθεση της Επιτροπής να αναλάβει πρωτοβουλίες για την ανάπτυξη της γνωσιακής βάσης σχετικά με την ολοκληρωμένη διαχείριση των παράκτιων ζωνών στη Μεσόγειο, εστιάζοντας ιδιαίτερα στη διεθνή συνεργασία·

63.   κρίνει θετική τη λήψη μέτρων για την ενίσχυση της διεπαφής ξηράς/θαλάσσης και ιδιαίτερα τη σύνδεση του χερσαίου με τον θαλάσσιο σχεδιασμό·

64.   ωστόσο, ενθαρρύνει ταυτόχρονα την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να δείξει περισσότερη τόλμη στην προσέγγισή της και να προτείνει νέα και πιο αποτελεσματικά εργαλεία για την υλοποίηση των στόχων που έχουν τεθεί, λαμβάνοντας υπόψη τη δυνητική προστιθέμενη αξία της συμμετοχής των τοπικών και των περιφερειακών αρχών στη διαδικασία αυτή·

65.   θα υποστηρίξει τη δημιουργία ομάδων δράσης για τη θάλασσα, οι οποίες θα ενσωματώνουν τις διάφορες τομεακές πτυχές που σήμερα αποτελούν αντικείμενα ξεχωριστής διαχείρισης, σε μια προσπάθεια να βελτιωθεί η συμπληρωματικότητα και η συνέργεια μεταξύ των διαρθρωτικών (ΕΤΠΑ, ΕΚΤ) και μη διαρθρωτικών ταμείων (ΕΤΑ) τα οποία μπορούν να χρησιμοποιηθούν στον τομέα της ναυτιλίας·

Διευκόλυνση των δράσεων όσον αφορά τη βάση γνώσεων

66.   συμφωνεί ότι για την ανάπτυξη βιώσιμων θαλάσσιων οικονομιών και την αποτελεσματική διαχείριση των παράκτιων περιοχών απαιτούνται πολιτικές που θα στηρίζονται στις καλύτερες διαθέσιμες επιστημονικές γνώσεις·

67.   καλεί την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να προωθήσει πρωτοβουλίες για τη βιώσιμη διαχείριση των λιμενικών ζωνών·

68.   συμμερίζεται την ανησυχία ότι πρέπει να γίνουν περισσότερα για τη συλλογή και τη διάδοση των βασικών δεδομένων που απαιτούνται για την αξιολόγηση της περιβαλλοντικής κατάστασης της Μεσογείου και των πιθανών αποδόσεων των φυσικών πόρων·

69.   υποστηρίζει την πρόθεση της Επιτροπής να προβάλλει τη σπουδαιότητα των επιστημονικών γνωμοδοτήσεων και της συλλογής δεδομένων κατά την υλοποίηση της Κοινής Αλιευτικής Πολιτικής και τη θέσπιση και εφαρμογή της περιβαλλοντικής νομοθεσίας στη Μεσόγειο·

70.   συμφωνεί ότι είναι απαραίτητη η ενίσχυση των θαλάσσιων ερευνητικών υποδομών, η ολοκληρωμένη έρευνα και τεχνολογική ανάπτυξη μέσα από ναυτιλιακούς ομίλους και τεχνολογικές πλατφόρμες, καθώς και η συνέργεια μεταξύ κρατών μελών και περιφερειών, για την εξεύρεση συνεκτικών λύσεων με σκοπό την πλήρη αξιοποίηση του οικονομικού δυναμικού της Μεσογείου με βάση μια οικοσυστηματική προσέγγιση και, κατά συνέπεια, εκτιμά ότι η ανάπτυξη διεπιστημονικών παρατηρήσεων του θαλάσσιου οικοσυστήματος, συμπεριλαμβανόμενου του θαλάσσιου βυθού, είναι ένα βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση·

71.   αναγνωρίζει το σημαντικό έργο που επιτελείται για τη δημιουργία ενός Ευρωπαϊκού Δικτύου Θαλάσσιων Παρατηρήσεων και Δεδομένων (EMODNET), με στόχο τη βελτίωση της γνωσιακής βάσης και την υπερνίκηση των εμποδίων για την ανακάλυψη, την πρόσβαση και τη χρήση των δεδομένων·

72.   επικροτεί την πρόθεση της Επιτροπής για τη δημιουργία ενός ολοκληρωμένου θαλάσσιου Ευρωπαϊκού Δικτύου Έρευνας με στόχο την ενίσχυση του συντονισμού των θαλάσσιων ερευνών μεταξύ των κρατών μελών, συμπεριλαμβανομένης της περιοχής της Μεσογείου·

73.   συμφωνεί ότι θα ήταν χρήσιμο να αναπτυχθεί μια μείζων διαθεματική ερευνητική προσπάθεια με στόχο την ενοποίηση των διαθέσιμων γνώσεων για τη Μεσόγειο από όλες τις σχετικές επιστήμες·

74.   επικροτεί την κατάρτιση Ευρωπαϊκού Άτλαντα των Θαλασσών με στόχο την ευαισθητοποίηση και την ανάπτυξη κοινής ταυτότητας στις θαλάσσιες λεκάνες, συμπεριλαμβανομένης της περιοχής της Μεσογείου·

75.   σημειώνει ότι, δεδομένων των ιδιαίτερων γεωπολιτικών συνθηκών που επικρατούν στην περιοχή της Μεσογείου, η τελική επιτυχία κάθε πρωτοβουλίας ή μέτρου εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την πλήρη συμμετοχή όλων των κρατών της Μεσογείου και από την ύπαρξη κατάλληλων κοινών προγραμμάτων και πρωτοβουλιών ανάπτυξης ικανοτήτων·

76.   στο πλαίσιο αυτό, υποστηρίζει την πρωτοβουλία να καθοριστεί ένα μακροπρόθεσμο στρατηγικό πλαίσιο για την επιστημονική συνεργασία σε ολόκληρη τη λεκάνη της Μεσογείου, πράγμα που θα επιτρέψει την ανάπτυξη της συνεργασίας στον τομέα των θαλάσσιων ερευνών στο πλαίσιο δομημένου θεματολογίου και με στόχο την αντιμετώπιση κοινών προκλήσεων·

Ενοποιημένη επιτήρηση για ασφαλέστερο και καλύτερα προστατευμένο θαλάσσιο χώρο

77.   συμφωνεί ότι η επιτήρηση των θαλάσσιων δραστηριοτήτων και εργασιών, ιδίως με σκοπό την κατοχύρωση της ασφάλειας και της προστασίας της ανθρώπινης ζωής και τη διατήρηση του θαλάσσιου οικοσυστήματος, αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση για την επιτυχή διαχείριση των θαλάσσιων δραστηριοτήτων·

78.   πιστεύει ότι η θαλάσσια επιτήρηση θα πρέπει να καλύπτει και τις αλιευτικές δραστηριότητες και τις μεταφορές που πραγματοποιούνται τόσο στα παράλια των κρατών μελών όσο και στα διεθνή ύδατα της Μεσογείου·

79.   συμφωνεί με την άποψη ότι η αυστηρή εφαρμογή της νομοθεσίας της ΕΕ για την ασφάλεια στη θάλασσα είναι εξαιρετικά σημαντική·

80.   πιστεύει ότι πρέπει να γίνουν περισσότερα για να εξασφαλιστεί η ανάπτυξη ικανοτήτων των ναυτιλιακών και των λιμενικών αρχών στις μεσογειακές χώρες εταίρους που δεν είναι μέλη της ΕΕ, ώστε να μπορέσουν να αντιμετωπίσουν την πρόκληση της εγγύησης ενός ασφαλούς και προστατευμένου θαλάσσιου χώρου εντός της Μεσογείου·

81.   συμμερίζεται την άποψη ότι έχουν ωριμάσει οι συνθήκες για την αξιοποίηση των επιτευγμάτων του έργου SAFEMED και τη γεφύρωση των κανονιστικών και των διαρθρωτικών κενών μεταξύ των κρατών μελών της ΕΕ και των εταίρων της μεσογειακών χωρών και υποστηρίζει την πρόταση της Επιτροπής για την έναρξη προγραμμάτων τεχνικής συνεργασίας με τους μεσογειακούς εταίρους μας από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό για την Ασφάλεια στη Θάλασσα·

82.   όσον αφορά την επιτήρηση των κινήσεων των πλοίων, ενθαρρύνει την Επιτροπή να επεκτείνει το πεδίο κάλυψης του περιφερειακού εξυπηρετητή του Συστήματος Αυτόματου Εντοπισμού πλοίων (AIS), ενθαρρύνοντας τις χώρες που δεν είναι μέλη της ΕΕ να προσχωρήσουν στο σύστημα·

83.   αναγνωρίζει τη συμβολή του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαχείρισης των Εξωτερικών Συνόρων (Frontex) στην καλύτερη επιτήρηση της περιοχής της Μεσογείου με περιπολίες, ιδίως όσον αφορά τις υπερβολικές πιέσεις που ασκούνται στα κράτη μέλη της ΕΕ από την παράνομη μετανάστευση·

84.   αναγνωρίζει ότι μέσα από μια αποτελεσματική διαδικασία διαλόγου και οικονομικής στήριξης, οι μεσογειακές χώρες εταίροι μας μπορούν επίσης να ενθαρρυνθούν να εμπλακούν άμεσα στις δραστηριότητες του Frontex στη Μεσόγειο·

85.   ανησυχεί, όμως, ότι ο Frontex εξακολουθεί να μην διαθέτει τα μέσα που χρειάζονται για την αποτελεσματική άσκηση των καθηκόντων που του έχουν ανατεθεί, και στηρίζει την Επιτροπή στην προσπάθειά της να εξασφαλίσει ότι θα παρασχεθούν στον οργανισμό αυτό τα μέσα και οι πόροι που χρειάζεται για να εκπληρώσει την εντολή του·

86.   ταυτόχρονα, ανησυχεί ότι οι νέες κατευθυντήριες γραμμές της ΕΕ που εγκρίθηκαν πρόσφατα για τις περιπόλους των συνόρων έχουν δημιουργήσει μια κατάσταση, στην οποία τα κράτη που αδυνατούν να επωμισθούν το πρόσθετο βάρος της παράνομης μετανάστευσης ενδέχεται να αποθαρρυνθούν και να μην συμμετέχουν ενεργά ως χώρες υποδοχής των αποστολών του Frontex, με αποτέλεσμα να περιορίζονται σοβαρά οι πιθανότητες επιτυχίας των εν λόγω αποστολών·

87.   υποστηρίζει ότι χρειάζονται πιο άμεσα μέτρα, τόσο εντός της επικράτειας της ΕΕ όσο και στο εξωτερικό, για την προσαγωγή στη δικαιοσύνη εκείνων που διευκολύνουν την παράνομη μετανάστευση με τις εγκληματικές τους δραστηριότητες·

88.   ταυτόχρονα, καλεί την Επιτροπή να διασφαλίσει σε όλες τις περιπτώσεις, τόσο εντός της επικράτειας της ΕΕ όσο και στο εξωτερικό, τον μέγιστο σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των θεμελιωδών ελευθεριών των εν λόγω μεταναστών·

89.   υποστηρίζει κάθε πρωτοβουλία με στόχο την ενίσχυση του θετικού έργου που επιτελείται στον τομέα της θαλάσσιας δίωξης ναρκωτικών·

90.   σημειώνει μετά λύπης ότι στην ανακοίνωση δεν περιλαμβάνεται καμία αναφορά στον διαρκώς αυξανόμενο κίνδυνο της τρομοκρατίας, συμπεριλαμβανομένης της θαλάσσιας πειρατείας, αυτού του αποτρόπαιου φαινόμενου που παρατηρείται σε περιοχές όχι πολύ μακριά από τη Μεσόγειο·

91.   επιδοκιμάζει κάθε προσπάθεια για την ενοποίηση της θαλάσσιας επιτήρησης μέσω της προώθησης της ανταλλαγής πληροφοριών και της ενισχυμένης συνεργασίας μεταξύ των εθνικών αρχών που ευθύνονται για την παρακολούθηση και την επιτήρηση στη θάλασσα·

92.   είναι, ωστόσο, της άποψης ότι η συμμετοχή των μεσογειακών χωρών εταίρων στην ενοποίηση της θαλάσσιας επιτήρησης δεν θα πρέπει να αποτελεί απλώς θέμα που αξίζει να μελετηθεί περαιτέρω, αλλά προτεραιότητα της Επιτροπής·

93.   υπογραμμίζει, ταυτόχρονα, το γεγονός ότι η επιτυχής επιτήρηση των θαλάσσιων δραστηριοτήτων και εργασιών και η μείωση των προβλημάτων ασφαλείας δεν είναι εφικτές χωρίς την ενεργό συμμετοχή των τοπικών και των περιφερειακών αρχών·

Συμπέρασμα

94.   συμφωνεί ότι οι προκλήσεις που επηρεάζουν τη Μεσόγειο Θάλασσα απαιτούν κοινή και ενοποιημένη αντιμετώπιση, που βασίζεται σε βελτιωμένη θαλάσσια διακυβέρνηση, και υποστηρίζει την πρωτοβουλία της Επιτροπής να αναλάβει τον συντονισμό και τη διευκόλυνση των εθνικών δράσεων στο πεδίο της θαλάσσιας πολιτικής στη Μεσόγειο·

95.   σημειώνει, εν προκειμένω, ότι η ανακοίνωση σέβεται γενικά τις αρχές της επικουρικότητας και της αναλογικότητας, αν και διαπιστώνει με απογοήτευση ότι δεν φαίνεται πάντα να αναγνωρίζει δεόντως την τοπική και περιφερειακή διάσταση, ιδίως στο πλαίσιο των προτεινόμενων προγραμμάτων και πρωτοβουλιών, και, συνεπώς, καλεί την Επιτροπή να λάβει μέτρα για να διασφαλιστεί ότι οι τοπικές και οι περιφερειακές αρχές θα έχουν την ευκαιρία να συμμετέχουν άμεσα σε αυτά τα προγράμματα και τις πρωτοβουλίες και να δίνουν κοινές απαντήσεις στις ζωτικές προκλήσεις που αντιμετωπίζει η περιοχή της Μεσογείου. Η Επιτροπή θα πρέπει να αναγνωρίσει τις διαφορές των διαρθρώσεων της τοπικής αυτοδιοίκησης στις χώρες της Μεσογείου, καθώς και το γεγονός ότι οι διαφορετικές αρμοδιότητες των τοπικών αρχών τούς παρέχουν διαφορετικές δυνατότητες όσον αφορά το επιθυμητό επίπεδο συμμετοχής·

96.   συμμερίζεται την άποψη ότι μια ενοποιημένη αντιμετώπιση των θαλάσσιων ζητημάτων δεν πρέπει να υπονομεύει τα εργαλεία και τους στόχους που έχουν τεθεί για τη βελτίωση σε συγκεκριμένους τομείς που έχουν σχέση με τη θάλασσα·

97.   συμφωνεί ότι η επιτυχής ενοποιημένη θαλάσσια πολιτική στη Μεσόγειο έχει τη δυνατότητα να διευκολύνει τη βελτιστοποίηση της αποδοτικότητας και της παραγωγής στους διάφορους τομείς δραστηριοτήτων που επηρεάζουν την περιοχή·

98.   ταυτόχρονα, όμως, δεν μπορεί παρά να σημειώσει με λύπη ότι η ανακοίνωση δεν παρέχει λεπτομέρειες σχετικά με τη χρηματοδότηση των σχεδιαζόμενων δράσεων·

99.   συνεπώς, ναι μεν προσυπογράφει τους στόχους και τις δράσεις που περιγράφονται στην ανακοίνωση, καλεί όμως την Επιτροπή να λάβει υπόψη τη γνωμοδότησή της και να προβεί στις ενέργειες που είναι απαραίτητες για την περαιτέρω ενίσχυση της ανακοίνωσης.

Συστάσεις

Η Επιτροπή των Περιφερειών συνιστά ιδιαιτέρως τα ακόλουθα:

100.   να προαχθεί ένας περισσότερο εμπεριστατωμένος και εποικοδομητικός διάλογος όλων των ενδιαφερόμενων φορέων της περιοχής –συμπεριλαμβανομένου του τοπικού και του περιφερειακού επιπέδου– με τρόπο που θα ενισχύει την αμοιβαία εμπιστοσύνη και κατανόηση·

101.   να καθιερωθούν αποτελεσματικοί μηχανισμοί, μέσω των οποίων όλα τα μεσογειακά κράτη θα ενθαρρύνονται και θα έχουν τη δυνατότητα να συμβάλλουν, στον ίδιο βαθμό, στην αποτελεσματική διακυβέρνηση του μοναδικού αυτού χώρου, με ιδιαίτερη προσοχή στην προστασία του θαλάσσιου περιβάλλοντος και της βιοποικιλότητας·

102.   να μελετήσει η Επιτροπή τη σύσταση και την έγκριση μέτρων για τον συντονισμό συγκεκριμένων άμεσων δράσεων συνεργασίας των κρατών μελών της ΕΕ μεταξύ τους και με τους λοιπούς μεσογειακούς εταίρους, με στόχο την καταπολέμηση της αυξημένης διεθνούς οργανωμένης εγκληματικότητας στην περιοχή της Μεσογείου και, ιδιαίτερα, των φαινομένων της εμπορίας ανθρώπων και της παράνομης διακίνησης ναρκωτικών και όπλων·

103.   να υπάρξει μεγαλύτερη προβολή και αναγνώριση του δυνητικού ρόλου της τοπικής και περιφερειακής διάστασης, τόσο εντός της ΕΕ όσο και στις τρίτες χώρες της Μεσογείου, και με αυτήν την προοπτική να δοθεί μεγαλύτερη προσοχή, συντονισμός και υποστήριξη στις δράσεις της Ευρωμεσογειακής Περιφερειακής και Τοπικής Συνέλευσης (ARLEM)·

104.   να δοθεί στην Επιτροπή των Περιφερειών και στους ΟΤΑ που εκπροσωπεί κάθε δυνατότητα να συμμετέχουν ενεργά στις εργασίες της ομάδας των Εστιακών Σημείων Υψηλού Επιπέδου των κρατών μελών, η οποία προτείνεται να εξετάζει τακτικά την πρόοδο στη διαμόρφωση μιας ενοποιημένης θαλάσσιας πολιτικής·

105.   να δοθεί, με ανάλογο τρόπο, στην Επιτροπή των Περιφερειών και στους ΟΤΑ που εκπροσωπεί κάθε δυνατότητα να συμμετέχουν ενεργά στις συζητήσεις της ομάδας εργασίας για την ολοκληρωμένη θαλάσσια πολιτική στη Μεσόγειο·

106.   να διενεργηθεί μια σε βάθος μελέτη των προϊόντων και των υλικών που διακινούνται σήμερα σε ολόκληρη τη Μεσόγειο Θάλασσα με σκοπό τον εντοπισμό των πραγματικών επιπέδων κινδύνου που απορρέουν από αυτή τη δραστηριότητα·

107.   να υποστηριχθούν ενεργά, με ευρωπαϊκά χρηματοδοτικά μέσα, περισσότερες κοινές πρωτοβουλίες του δημόσιου και ιδιωτικού τομέα, με σκοπό τον καθαρισμό της Μεσογείου και την ανάσχεση της απώλειας της βιοποικιλότητάς της, καθώς και την ενθάρρυνση ερευνών για τον σχεδιασμό περισσότερο αποτελεσματικών και λιγότερο επικίνδυνων μεθόδων σύνδεσης των πρώτων υλών με τη βιομηχανία·

108.   να υποστηρίξει η Επιτροπή τη διεξοδική μελέτη των φαινομένων που συνδέονται με την κλιματική αλλαγή και την παράκτια ρύπανση και τα οποία έχουν σοβαρές οικονομικές επιπτώσεις στην παράκτια αλιεία. Παράλληλα, τονίζει την ανάγκη να στηρίξει η Επιτροπή τις προσπάθειες των κρατών μελών για τη λήψη άμεσων μέτρων με στόχο την ανακούφιση των επαγγελματιών και των εργαζομένων στον αλιευτικό κλάδο·

109.   να αναπτυχθούν και να διατηρηθούν σε βραχυπρόθεσμη έως μεσοπρόθεσμη βάση κατάλληλα πολιτικά εργαλεία και μηχανισμοί για την αποτελεσματική περαιτέρω ολοκλήρωση της θαλάσσιας πολιτικής, που θα οδηγήσει στην αύξηση του επιπέδου εναρμόνισης και απλούστευσης των θαλάσσιων πολιτικών·

110.   να ληφθούν μέτρα για την ενθάρρυνση όλων των μεσογειακών κρατών να επικυρώσουν και να εφαρμόσουν πλήρως τις συμβάσεις και τα πρωτόκολλα για την προστασία του θαλάσσιου περιβάλλοντος, τη βιοποικιλότητα και τις ναυτιλιακές και αλιευτικές δραστηριότητες στη Μεσόγειο, ιδίως μέσω κοινής και επιμερισμένης διαχείρισης των αλιευτικών αποθεμάτων και εναρμόνισης των περιορισμών που διέπουν τα διάφορα συστήματα αλιείας όλων των μεσογειακών χωρών·

111.   να δοθεί η δέουσα σημασία στις επανειλημμένες εκκλήσεις της για τη δημιουργία ενός απλουστευμένου και ενιαίου χρηματοδοτικού μηχανισμού που θα συγκεντρώνει όλα τα θαλάσσια θέματα στο πλαίσιο ενός Ευρωπαϊκού Ταμείου για τις Παράκτιες και τις Νησιωτικές Περιοχές·

112.   να διευρύνει η Επιτροπή τη σύστασή της να δρομολογήσει έργο για τον έλεγχο της εφαρμογής του θαλάσσιου χωροταξικού σχεδιασμού σε υποπεριφερειακό επίπεδο με σκοπό να ενθαρρύνει συγκεκριμένες διασυνοριακές πρακτικές, υποβάλλοντας λεπτομερή πρόταση σε εύλογο χρονικό διάστημα. Σε σχέση με το θέμα αυτό, η ΕτΠ υπενθυμίζει την έκκλησή της υπέρ μιας καινοτόμου πολυεπίπεδης διακυβέρνησης, στο πλαίσιο της οποίας θα λαμβάνονται υπόψη οι κοινωνικές και οι περιβαλλοντικές πτυχές και οι υφιστάμενες περιφερειακές συμβάσεις.

---

(1)  COM (2009) 540 τελικό.

(2)  Βάσει του «Πρωτοκόλλου περί της ολοκληρωμένης διαχείρισης των παράκτιων ζωνών στη Μεσόγειο» της 21ης Ιανουαρίου 2008.

---

1.10.2010

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 267/46

---

Γνωμοδότηση της Επιτροπής των Περιφερειών με θέμα «Συνεργασία σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο για την προστασία των δικαιωμάτων του παιδιού στην Ευρωπαϊκή Ένωση»

(2010/C 267/10)

I.   ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΣΥΣΤΑΣΕΙΣ

Η ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ

1.   επισημαίνει ότι το ένα πέμπτο του πληθυσμού της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι παιδιά και επομένως η δημιουργία ευνοϊκών συνθηκών για την ανάπτυξή τους, καθώς και η προστασία και η προώθηση των δικαιωμάτων τους, είναι κύρια προτεραιότητα της ΕΕ, των θεσμικών οργάνων της και των κρατών μελών·

2.   τονίζει ότι ο Χάρτης Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ένωσης αναγνωρίζει ρητά, στο άρθρο 24, τα δικαιώματα του παιδιού· τα θεμελιώδη δικαιώματα του παιδιού αποτελούν εξάλλου οριζόντιο θέμα με πολλαπλές διαστάσεις και επομένως πρέπει να ενσωματωθούν ως οριζόντια διατομεακή προτεραιότητα σε όλες τις σχετικές ευρωπαϊκές και εθνικές πολιτικές. Έτσι, η σύμβαση των ΗΕ για τα δικαιώματα του παιδιού μετατρέπεται σε ένα πλαίσιο που δεν εφαρμόζεται μόνο σε περίπτωση παραβίασης των δικαιωμάτων αυτών αλλά χρησιμοποιείται και σε ευρεία κλίμακα για την αύξηση των ευκαιριών όλων των παιδιών και των νέων·

3.   επισημαίνει ότι το θεσμικό και νομικό πλαίσιο για το σεβασμό των δικαιωμάτων του παιδιού, όπως η κύρωση της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για τα Δικαιώματα του Παιδιού και της Ευρωπαϊκής Σύμβασης για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα, καθώς και άλλων διεθνών συμφωνιών στον τομέα αυτόν από όλα τα κράτη μέλη, είναι επαρκές εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Μολαταύτα, το γεγονός αυτό δεν αποτρέπει την εκδήλωση νέων προκλήσεων και απειλών στον τομέα αυτόν, ο οποίος απαιτεί ως εκ τούτου νέα πολιτικά μέτρα, καλά συντονισμένη δράση, καθώς και περαιτέρω εποπτεία·

4.   τονίζει ότι ο ουσιαστικός σεβασμός των δικαιωμάτων του παιδιού μπορεί να εξασφαλισθεί μόνο με μια ολοκληρωμένη σύμπραξη όλων των σχετικών φορέων, ιδίως των θεσμικών οργάνων της ΕΕ, των κρατών μελών, ΜΚΟ και λοιπών παραγόντων που δραστηριοποιούνται στον τομέα αυτόν, καθώς και των ίδιων των παιδιών, αλλά πρωτίστως των τοπικών και περιφερειακών αρχών (ΤΠΑ). Οι ΤΠΑ είναι οι πλέον κατάλληλες για την προστασία των δικαιωμάτων του παιδιού σε καθημερινή βάση και έχουν κύριες αρμοδιότητες στον τομέα αυτόν·

5.   επισημαίνει ότι ο σεβασμός των δικαιωμάτων του παιδιού εμπίπτει κυρίως σε τομείς πολιτικής όπου έχουν αρμοδιότητα τόσο η ΕΕ όσο και τα κράτη μέλη (όπως η κοινωνική πολιτική, η εκπαίδευση και η νεολαία, η υγεία, ο χώρος ελευθερίας, ασφάλειας και δικαιοσύνης, κλπ.). Για τον λόγο αυτό, τονίζει ότι οι δράσεις που αναλαμβάνονται σε επίπεδο ΕΕ θα πρέπει να σέβονται την αρχή της επικουρικότητας και της αναλογικότητας και να εφαρμόζονται στο πλαίσιο της πολυεπίπεδης διακυβέρνησης. Οι δράσεις της ΕΕ θα πρέπει να προωθούν το διάλογο, την ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών, καθώς και τη συγκριτική έρευνα, παρακολούθηση και αξιολόγηση·

6.   υποστηρίζει την πρόθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής να θέσει ως προτεραιότητα την καταπολέμηση της βίας, την προστασία των παιδιών που ανήκουν σε ευπαθείς ομάδες, όπως των ασυνόδευτων ανηλίκων και των θυμάτων εμπορίας ανθρώπων, καθώς και όσων αντιμετωπίζουν τον κίνδυνο της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού. Ωστόσο, η ΕΤΠ τονίζει ότι σε όλους αυτούς τους τομείς, οι καθορισμένοι στόχοι μπορούν να επιτευχθούν μόνο μέσω της σύμπραξης όλων των φορέων, ιδίως των τοπικών και περιφερειακών αρχών·

7.   επισημαίνει ότι είναι ανάγκη να αναλαμβάνονται, εγκαίρως, δράσεις για την προώθηση της υγείας προκειμένου να προλαμβάνονται ορισμένα προβλήματα τα οποία μπορεί να εμφανισθούν σε παιδιά και σε νέους που ζουν σε επικίνδυνο περιβάλλον·

8.   επικροτεί το στόχο της Επιτροπής να εκπονήσει μια ανακοίνωση για τα δικαιώματα του παιδιού και εκφράζει την ικανοποίησή της για την επιλεγείσα μεθοδολογία, ήτοι την οργάνωση δημόσιας διαβούλευσης για το θέμα αυτό. Επιπλέον, η ΕΤΠ ανυπομονεί να συνεργαστεί με την Επιτροπή στο πλαίσιο της συντονιστικής ομάδας του φόρουμ της ΕΕ για τα δικαιώματα του παιδιού και στο πλαίσιο του ίδιου του φόρουμ·

9.   εκφράζει την ικανοποίησή της για τις διατάξεις του προγράμματος της Στοκχόλμης (πολυετές πρόγραμμα για ένα χώρο ελευθερίας, ασφάλειας και δικαιοσύνης και για την προστασία των πολιτών), το οποίο υιοθετήθηκε από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο το 2010 και στο οποίο η προστασία και η προώθηση των θεμελιωδών δικαιωμάτων του παιδιού αποτελούν προτεραιότητα·

10.   ενώ εκφράζει τη δυσαρέσκειά της για το γεγονός ότι οι ΤΠΑ και ο ρόλος τους δεν αναφέρεται ρητά στο πρόγραμμα της Στοκχόλμης, τονίζει τη σημασία της συνεκτίμησης των αναγκών και των γνώσεων των ΤΠΑ κατά τη χάραξη του σχεδίου δράσης για την υλοποίηση του προγράμματος της Στοκχόλμης·

11.   υποστηρίζει ενεργά τον ετήσιο διάλογο για την πολυεπίπεδη προστασία και προώθηση των θεμελιωδών δικαιωμάτων, που συνδιοργανώνεται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, τον Οργανισμό Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης (FRA) και την Επιτροπή των Περιφερειών, ως μέσο για την αντιμετώπιση των αδυναμιών που εντοπίζονται στην υλοποίηση μιας ευρωπαϊκής στρατηγικής για τα δικαιώματα του παιδιού, καθώς και για την αποτελεσματική συμμετοχή των τοπικών και περιφερειακών αρχών στην ευρωπαϊκή συνεργασία για τα δικαιώματα του παιδιού·

12.   αποδέχεται τους δείκτες για τα δικαιώματα του παιδιού του Οργανισμού Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης (FRA) ως σημαντικό βήμα για την εφαρμογή πιο ενημερωμένων και τεκμηριωμένων πολιτικών. Ωστόσο, εφιστά την προσοχή στις αδυναμίες των εν λόγω δεικτών, οι οποίοι δεν καλύπτουν επαρκώς τον τομέα αρμοδιότητας των ΤΠΑ και επομένως έχουν περιορισμένη χρησιμότητα για τις ΤΠΑ·

13.   εκφράζει τη δυσαρέσκειά της για το γεγονός ότι μολονότι όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ έχουν συνυπογράψει τη Σύμβαση για τις Χειρότερες Μορφές Παιδικής Εργασίας της Διεθνούς Οργάνωσης Εργασίας (ΔΟΕ), δεν είναι σαφές πόσα παιδιά είναι θύματα εμπορίας και εργασιακής εκμετάλλευσης. Για το λόγο αυτό, δεδομένου ότι το 2010 είναι το ευρωπαϊκό έτος για την καταπολέμηση της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού, η ΕΤΠ απευθύνει έκκληση για καλύτερο συντονισμό των σχετικών φορέων και των εξειδικευμένων υπηρεσιών σε όλα τα επίπεδα, με στόχο τον αποτελεσματικότερο έλεγχο του φαινομένου εκμετάλλευσης των παιδιών·

14.   επισημαίνει την ανάγκη να τονισθεί περαιτέρω ο καίριος ρόλος των τοπικών και περιφερειακών αρχών όσον αφορά την προστασία των δικαιωμάτων του παιδιού, ιδίως σε επίπεδο πρόσβασης στην εκπαίδευση, την ιατροφαρμακευτική περίθαλψη, την κοινωνική προστασία και την αγορά εργασίας για τους νέους·

15.   επισημαίνει ότι οι τοπικές και περιφερειακές αρχές θα πρέπει επίσης να θεωρούνται ουσιαστικοί εταίροι στις διαδικασίες διαβούλευσης της ΕΕ, ιδίως διότι είναι σε θέση να ενημερώνουν την κοινή γνώμη και να προωθούν το διάλογο με τις τοπικές κοινότητες, με στόχο την ενίσχυση του επιπέδου προστασίας των δικαιωμάτων του παιδιού και την οργάνωση ενημερωτικών εκστρατειών για τα δικαιώματα του παιδιού σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο, με την οικονομική υποστήριξη της ΕΕ για την αύξηση της ενημέρωσης των παιδιών για τα δικαιώματά τους·

16.   τονίζει τον πολύτιμο ρόλο των ευρωπαϊκών και εθνικών ΜΚΟ που δραστηριοποιούνται στον τομέα των δικαιωμάτων του παιδιού·

17.   επικροτεί τις πολιτικές πρωτοβουλίες, όπως την ιδέα της UNICEF σχετικά με τη φιλική πόλη για το παιδί, η οποία προβλέπει την εφαρμογή της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για τα Δικαιώματα του Παιδιού σε τοπικό επίπεδο και περιλαμβάνει μέτρα για την προστασία των δικαιωμάτων του παιδιού και την ενσωμάτωσή τους σε σχετικές διαδικασίες λήψης αποφάσεων·

18.   συνιστά στις ΤΠΑ να αξιοποιούν πλήρως τις υπάρχουσες δομές συνεργασίας και ανταλλαγής βέλτιστων πρακτικών, όπως την οργανωμένη κοινωνία των πολιτών, την ακαδημαϊκή κοινότητα και τους φορείς χάραξης πολιτικής που δραστηριοποιούνται στον τομέα των δικαιωμάτων του παιδιού. Σε αυτό το πλαίσιο απαιτούνται καινοτόμα μέτρα σε ευρωπαϊκό επίπεδο για την προώθηση της συνεργασίας και μιας αποτελεσματικότερης εταιρικής σχέσης μεταξύ των τοπικών και περιφερειακών αρχών των διαφόρων κρατών μελών της ΕΕ, σε συνδυασμό με την ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών·

19.   καλεί την Επιτροπή να συμπεριλάβει σε έγγραφα της Ευρωπαϊκής Ένωσης παραδείγματα βέλτιστων πρακτικών των κρατών μελών στον τομέα της προστασίας των δικαιωμάτων του παιδιού. Ομοίως, οι διατάξεις του Ευρωπαϊκού Χάρτη των Φιλικών για τα Παιδιά Πόλεων και των πολιτικών κατευθύνσεων του Συμβουλίου της Ευρώπης σχετικά με τις εθνικές ολοκληρωμένες στρατηγικές για την προστασία των παιδιών από τη βία πρέπει να αντικατοπτρίζονται στη στρατηγική της ΕΕ για τα δικαιώματα του παιδιού, τονίζοντας την ανάγκη να δοθεί μεγαλύτερη έμφαση στον τρόπο με τον οποίο οι πολιτικές δεσμεύσεις μπορούν να εφαρμοστούν καλύτερα στην πράξη·

20.   τονίζει τον καθοριστικό ρόλο που διαδραματίζει το Συμβούλιο της Ευρώπης στον τομέα των δικαιωμάτων του παιδιού και καλεί τα θεσμικά όργανα της ΕΕ να ενισχύσουν τη συνεργασία τους με το Συμβούλιο της Ευρώπης·

Νομικό και διοικητικό πλαίσιο

21.   λαμβάνοντας υπόψη το σύνθετο και πολυδιάστατο χαρακτήρα της έννοιας των δικαιωμάτων του παιδιού, η ΕΤΠ υπογραμμίζει την ανάγκη να αντιμετωπίζεται το θέμα αυτό πρωτίστως ως εργαλείο για ένα ασφαλές, ολοκληρωμένο και θετικό περιβάλλον για την ανάπτυξη του παιδιού, με στόχο τη διάπλαση ενός ακέραιου, ευσυνείδητου, κοινωνικά υπεύθυνου μέλους της αντίστοιχης τοπικής κοινότητας, του κράτους μέλους και ολόκληρης της πολυπολιτισμικής ευρωπαϊκής κοινωνίας·

22.   καλεί τα κράτη μέλη να επικεντρωθούν περισσότερο στην προστασία των δικαιωμάτων του παιδιού, καθώς και στο σεβασμό των βασικών προϋποθέσεων για την ανάπτυξη των παιδιών. Σε αυτό το πλαίσιο, οι ΤΠΑ έχουν τη μοναδική ευκαιρία να αναπτύξουν τις δικές τους πολιτικές και να λειτουργήσουν ως παραδείγματα για τις χώρες τους και για την ίδια την ΕΕ·

23.   τονίζει ότι ορισμένες από τις πιο ευπαθείς ομάδες παιδιών εξαιρούνται από τα μέτρα που στοχεύουν στην προστασία του παιδιού. Αυτό έχει ιδιαίτερη σημασία στην περίπτωση των «αόρατων παιδιών», δηλαδή των παιδιών από οικογένειες χωρίς νόμιμο καθεστώς διαμονής·

24.   επισημαίνει ότι έχει εξαιρετική σημασία η εξασφάλιση αποτελεσματικής συνεργασίας των αστυνομικών αρχών των κρατών μελών, αλλά και η αξιοποίηση ηπιότερων κοινωνικών μέτρων, όπως η ανοικτή γραμμή επικοινωνίας 116000 για τα αγνοούμενα παιδιά. Η ΕΤΠ καλεί τα κράτη μέλη να ανοίξουν χωρίς χρέωση αριθμούς όπως τον «116» στο κοινό και να προωθήσουν τη χρήση του από τους πολίτες·

25.   καλεί όλους τους οικείους φορείς να προβούν στη συγκέντρωση πληρέστερων πηγών πληροφοριών και την περαιτέρω βελτίωση των τεχνικών συλλογής και ανάλυσης δεδομένων των δεικτών για τα δικαιώματα του παιδιού. Οι τοπικές και περιφερειακές αρχές θα πρέπει να συμμετέχουν σε όλα τα στάδια αυτής της διαδικασίας, τόσο ως παροχείς ποσοτικών και ποιοτικών πληροφοριών όσο και ως κύριοι τελικοί χρήστες του μέσου αυτού·

26.   λαμβάνοντας υπόψη την ελλιπή ενημέρωση για την προστασία των δικαιωμάτων του παιδιού στα κράτη μέλη, καλεί την Επιτροπή να καταρτίζει, να δημοσιεύει και να ενημερώνει τακτικά έναν πίνακα αποτελεσμάτων για τα δικαιώματα του παιδιού ως εργαλείο που καλύπτει τους βελτιωμένους δείκτες για τα δικαιώματα του παιδιού και παρέχει αξιόπιστα, συγκρίσιμα και ενημερωμένα στοιχεία για το επίπεδο των δικαιωμάτων του παιδιού στα κράτη μέλη. Ο πίνακας αυτός θα μπορούσε να βασίζεται στη μεθοδολογία του υφιστάμενου πίνακα αποτελεσμάτων της εσωτερικής αγοράς, ο οποίος παρουσιάζει τη μεταφορά των οδηγιών της εσωτερικής αγοράς στο εκάστοτε εθνικό δίκαιο. Το εργαλείο αυτό δεν θα χρησιμεύει μόνον ως σημείο αναφοράς για ερευνητικούς σκοπούς, αλλά και θα δίνει ώθηση, αναδεικνύοντας τις βέλτιστες πρακτικές, για πολιτικές αλλαγές στα κράτη μέλη, ξεπερνώντας την απουσία υποχρεωτικού κεκτημένου και λειτουργώντας μέσω της ανοικτής μεθόδου συντονισμού, όπως προβλέπεται στη Λευκή Βίβλο για την ευρωπαϊκή διακυβέρνηση·

27.   καλεί την Επιτροπή να προωθήσει την έννοια των δικαιωμάτων του παιδιού, καθώς και τη συνεργασία των τοπικών αρχών των χωρών της ΕΕ και τρίτων χωρών στον τομέα αυτόν στο πλαίσιο των εξωτερικών πολιτικών της ΕΕ. Για το σκοπό αυτό, θα πρέπει να ενισχυθεί η συνεργασία με το Συμβούλιο της Ευρώπης, καθώς και με άλλα πλαίσια εξωτερικής συνεργασίας της ΕΕ, μεταξύ των οποίων η ευρωπαϊκή πολιτική γειτονίας, η Ένωση για τη Μεσόγειο, ο διάλογος ΕΕ-Αφρικής και η συνεργασία με τις χώρες της Αφρικής, της Καραϊβικής και του Ειρηνικού. Με αυτόν τον τρόπο επιτυγχάνεται η βελτίωση της ποιότητας ζωής στις χώρες εταίρους της ΕΕ και πρωτίστως στις χώρες κατά μήκος των εξωτερικών συνόρων της ΕΕ·

Εξασφάλιση βασικών δικαιωμάτων και αντιμετώπιση των κυριότερων προκλήσεων

28.   τονίζει το θετικό ρόλο των εθνικών διαμεσολαβητών για τα παιδιά και άλλων παρόμοιων φορέων στον τομέα της προστασίας των δικαιωμάτων του παιδιού, καθώς και τα πιθανά οφέλη που μπορούν να αποκομίσουν οι ΤΠΑ και άλλοι σχετικοί φορείς από την αμφίδρομη επικοινωνία και στενή συνεργασία με αυτούς τους αξιωματούχους. Παράλληλα, καλεί τα κράτη μέλη να ενισχύσουν τον θεσμό του διαμεσολαβητή για τα παιδιά, σύμφωνα με τις συστάσεις του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και των διεθνών οργανισμών·

29.   τονίζει ότι η φτώχεια μπορεί να αποτελέσει σημαντικό εμπόδιο όσον αφορά την παροχή σε όλους ίσων ευκαιριών σε σχέση με την αποτελεσματική προστασία των δικαιωμάτων του παιδιού. Η φτώχεια μπορεί να στερήσει από τα παιδιά και τις οικογένειές τους τα δικαιώματά τους και να περιορίσει τις μελλοντικές τους ευκαιρίες. Τα μέτρα πρέπει επομένως να στοχεύουν πρωτίστως στα παιδιά που ανήκουν στις πιο ευπαθείς κοινωνικές ομάδες και να εξασφαλίζουν ποιοτική εκπαίδευση για όλους, προκειμένου να έχει κάθε παιδί τη δυνατότητα να εξελιχθεί με καλό τρόπο·

30.   επισημαίνει ότι οι τοπικές και περιφερειακές αρχές θα μπορούσαν να συμβάλουν στην αποτελεσματική αντιμετώπιση αυτού του θέματος, προωθώντας πολυδιάστατα συστήματα κοινωνικής προστασίας και προστασίας των παιδιών, καθώς τα παιδιά μπορούν να είναι περισσότερο ασφαλή όταν τα ίδια και οι γονείς τους έχουν πρόσβαση σε αξιοπρεπείς συνθήκες διαβίωσης και περίθαλψης. Η πιο αποτελεσματική προσέγγιση από άποψη κόστους αφορά την πρόληψη και την κοινωνική προστασία. Πιο συγκεκριμένα, μέτρα όπως η απαλλαγή από την καταβολή τελών για ορφανά και παιδιά που ανήκουν σε ευπαθείς ομάδες έχουν διευκολύνει την πρόσβαση σε υπηρεσίες εκπαίδευσης και υγείας. Η ΕΤΠ επομένως συνιστά να ενθαρρυνθούν τα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα, οι διεθνείς οργανισμοί, οι εξειδικευμένες ενώσεις και οι εθνικές δημόσιες αρχές προκειμένου να υποστηρίξουν τις δυνατότητες των ΤΠΑ για την εφαρμογή αυτών των δραστηριοτήτων ζωτικής σημασίας·

31.   προτρέπει την Επιτροπή να καταρτίσει και να υιοθετήσει συστάσεις για την αντιμετώπιση της παιδικής φτώχειας. Αυτό θα μπορούσε να επιτευχθεί μέσω δημόσιων διαβουλεύσεων για την εξασφάλιση της ευρύτερης δυνατής κάλυψης και της μέγιστης συμμετοχής των σχετικών φορέων, καθώς και για την ανάδειξη πολλαπλών πιθανών προσεγγίσεων·

32.   με δεδομένη την αυξημένη κινητικότητα του εργατικού δυναμικού της ΕΕ και την ενδοκοινοτική μετανάστευση εργατικού δυναμικού, η ΕΤΠ τονίζει την ανάγκη να προστατεύονται τα δικαιώματα των παιδιών των μεταναστών, ιδίως στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων των ΤΠΑ. Αυτό συνεπάγεται, μεταξύ άλλων, την παροχή βοήθειας κατά τη διαδικασία επανασύνδεσης της οικογένειας, συμβουλών, κοινωνικών υπηρεσιών και υπηρεσιών εκπαίδευσης και ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης για τα παιδιά μεταναστών, ενώ με αυτόν τον τρόπο διευκολύνεται η διαδικασία προσαρμογής στη χώρα προορισμού και η ένταξη στις τοπικές και σχολικές κοινότητες·

33.   επισημαίνει τα πιθανά πλεονεκτήματα της επιτυχούς ένταξης των παιδιών αυτών στην κοινωνική πραγματικότητα των χωρών προορισμού. Η λήψη αποτελεσματικών μέτρων στον τομέα αυτόν μπορεί να οδηγήσει σε εξοικείωση των παιδιών της χώρας προορισμού και των παιδιών των μεταναστών με τα άλλα κράτη μέλη της ΕΕ, καθώς και σε ενισχυμένο κοινωνικό κεφάλαιο και αυξημένη ανεκτικότητα στις χώρες προέλευσης και προορισμού. Ως εκ τούτου, η ΕΤΠ καλεί τις ΤΠΑ και τα κράτη μέλη να επικεντρωθούν σε αυτό το θέμα και να μετατρέψουν τις προκλήσεις που δημιουργούνται από την ενδοκοινοτική μετανάστευση σε ευκαιρίες·

34.   τονίζει τους κινδύνους που δημιουργούνται από τα φαινόμενα εμπορίας ανθρώπων, ιδίως όσον αφορά τα παιδιά. Καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να καταβάλουν κάθε δυνατή προσπάθεια, συμπεριλαμβανομένης της επιβολής κατάλληλης νομοθεσίας σε επίπεδο ΕΕ, για την καταπολέμηση αυτής της μορφής εγκληματικότητας και για την εξασφάλιση της μεγαλύτερης δυνατής προστασίας των θυμάτων, σε στενή συνεργασία με τις ΤΠΑ που είναι οι πλέον αρμόδιες για την παροχή σημαντικής βοήθειας, όπως εκπαίδευσης, κοινωνικής φροντίδας και ψυχοθεραπείας, καθώς και για την ενίσχυση της συνεργασίας με την αστυνομία και τις δικαστικές αρχές·

35.   επισημαίνει την ανάγκη παροχής επαρκούς προστασίας των ασυνόδευτων ανηλίκων·

36.   επισημαίνει την ανάγκη βελτίωσης της δικαιοσύνης ανηλίκων και ανάπτυξης κατάλληλων μεθόδων για την πρόληψη της εγκληματικότητας, την παρέμβαση και την επανένταξη των ανηλίκων καθώς και την ανάγκη φυσικού και οργανωτικού διαχωρισμού των ανηλίκων παραβατών από τους ενήλικες φυλακισμένους·

Μέτρα στον τομέα της ενημέρωσης και της εκπαίδευσης

37.   τονίζει τη σημασία της παροχής ολοκληρωμένης εκπαίδευσης για όλους, τόσο για τους ενήλικες όσο και για τα παιδιά, στον τομέα των δικαιωμάτων του παιδιού, η οποία θα συμβάλλει στην καλύτερη κατανόηση της φύσης των δικαιωμάτων του παιδιού, στην ενημέρωση και την ευαισθητοποίηση των νέων·

38.   λαμβάνοντας υπόψη την άρρηκτη σχέση κοινωνικών δικαιωμάτων και υποχρεώσεων, η ΕΤΠ υποστηρίζει ότι θα πρέπει να δοθεί περισσότερη προσοχή στο ευρύτερο πλαίσιο στο οποίο υφίστανται τα δικαιώματα του παιδιού, ήτοι στην έννοια των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των κοινωνικών ευθυνών. Επιπλέον, συνιστά την προώθηση της έννοιας των υποχρεώσεων που έχουν τα παιδιά απέναντι στην οικογένεια, την κοινότητα, τη χώρα, τους γονείς, τους ηλικιωμένους, τα πιο νέα παιδιά, τα άτομα με ειδικές ανάγκες, το περιβάλλον, καθώς και απέναντι σε άλλες δομές της σύγχρονης κοινωνίας.

39.   Όσον αφορά τις πολιτικές για τα δικαιώματα του παιδιού, τα παιδιά θα πρέπει να αντιμετωπίζονται ως εταίροι που προσφέρουν πολύτιμες πληροφορίες και παρατηρήσεις. Οι παρατηρήσεις αυτές θα πρέπει να χρησιμοποιούνται για την επικαιροποίηση των εθνικών και ευρωπαϊκών πολιτικών. Οι ΤΠΑ μπορούν να διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο σε αυτό το πλαίσιο ως διαμεσολαβητές και παράγοντες διευκόλυνσης, χρησιμοποιώντας υπάρχουσες ορθές πρακτικές, όπως για παράδειγμα το δημοτικό συμβούλιο για παιδιά, το οποίο θα ήταν το κατάλληλο θεσμικό όργανο στο οποίο θα μπορούν να υποβάλλουν τα αιτήματά τους·

40.   επικροτεί την πρωτοβουλία της Επιτροπής να αναπτύξει έξι πλατφόρμες επικοινωνίας, στις οποίες τα παιδιά και οι νέοι έχουν τη δυνατότητα να εκφράζουν τις απόψεις τους, και τονίζει την ανάγκη ανάπτυξης αυτής της πρωτοβουλίας και συμμετοχής των ΤΠΑ ως φορέων που γνωρίζουν καλύτερα την τοπική πραγματικότητα και μπορούν να διατηρήσουν αυτήν την οργανωμένη επικοινωνία·

41.   τονίζει την ανάγκη να διασφαλίζεται το δικαίωμα του παιδιού να έχει πρόσβαση σε ποιοτική εκπαίδευση, να ζει σε ένα ασφαλές και άνετο περιβάλλον και να προστατεύεται από κάθε μορφή φυσικής και ψυχολογικής βίας, και επισημαίνει το ρόλο των ΤΠΑ στη διασφάλιση των δικαιωμάτων αυτών·

42.   επισημαίνει την ανάγκη να διασφαλίζεται το δικαίωμα στην ποιοτική εκπαίδευση των παιδιών με σωματικές ή νοητικές αναπηρίες, τονίζει δε και πάλι τη μεγάλη σημασία που έχουν οι πρωτοβουλίες για την εξασφάλιση της ανεξαρτησίας τους και της πλήρους ενσωματώσεώς τους στο κοινωνικό περιβάλλον, όπως ορίζει το άρθρο 26 του Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Στον τομέα της εκπαίδευσης υπάρχουν δύο αποκλίνουσες προσεγγίσεις: η πρώτη προτείνει την ανάπτυξη ειδικών προγραμμάτων διδασκαλίας και εκπαίδευσης, και η δεύτερη προτείνει τη μέγιστη δυνατή ενσωμάτωση των παιδιών αυτών στην κανονική εκπαίδευση. Η ΕΤΠ καλεί τις ΤΠΑ, τις εθνικές αρχές, την παιδαγωγική κοινότητα, ΜΚΟ και όλους τους σχετικούς φορείς να συμμετάσχουν σε ένα διάλογο, σε ευρωπαϊκή κλίμακα, σχετικά με τις πιθανές λύσεις και τις βέλτιστες πρακτικές στον τομέα αυτόν και να θέσουν τα αποτελέσματα του διαλόγου αυτού στη διάθεση όσων επιθυμούν να βελτιώσουν την ειδική γνώση τους στον τομέα αυτόν. Εν προκειμένω, θα πρέπει να προωθηθούν οι εμπειρίες για την ένταξη παιδιών με αναπηρία που παρέχουν σε όλους αληθινές ευκαιρίες και δεν δημιουργούν κανενός είδους περιθωριοποίηση ή διάκριση·

43.   τονίζει τη σημασία της ποιοτικής εκπαίδευσης και συνεχούς κατάρτισης για τους κοινωνικούς λειτουργούς και άλλους ειδικούς που ασχολούνται με παιδιά·

44.   επισημαίνει τις ανησυχίες σχετικά με τις παραβιάσεις των δικαιωμάτων του παιδιού που εκδηλώνονται με διάφορους τρόπους, όπως τον εκφοβισμό που τείνει να δημιουργεί μορφές εξομοίωσης με τη μίμηση παραβατικών συμπεριφορών και άλλων μορφών ψυχολογικής και σωματικής βίας από παιδιά σε παιδιά, μέσω κάθε είδους κατάχρησης, ιδίως στο χώρο του σχολείου·

45.   θεωρεί ότι τίθεται σε κίνδυνο η σωστή ανάπτυξη των παιδιών εάν αφιερώνουν υπερβολικό χρόνο σε εικονικά κοινωνικά δίκτυα και εάν είναι βυθισμένα στα ηλεκτρονικά παιχνίδια και στους εικονικούς κόσμους. Αυτές οι εικονικές δραστηριότητες συχνά περιορίζουν τις ευκαιρίες των παιδιών να αναπτύξουν κοινωνικές δεξιότητες και να αποκτήσουν τις απαιτούμενες γνώσεις. Συνεπώς, όλοι οι ενδιαφερόμενοι φορείς θα πρέπει να διασφαλίσουν ότι τα παιδιά κατανοούν ότι οι τεχνολογίες της πληροφορίας και οι εικονικοί κόσμοι αποτελούν κατά κύριο λόγο εργαλεία για την επίτευξη πραγματικών στόχων·

46.   εφιστά την προσοχή στα οφέλη που μπορεί να αποφέρει η «ζωή στο δρόμο» για την ολοκληρωμένη ανάπτυξη των παιδιών όπως η εκμάθηση της χρήσης δημόσιων χώρων, η μεταξύ τους συναναστροφή, η αλληλεπίδραση μεταξύ αυτών αλλά και των κοινοτήτων τους, επισημαίνει όμως και τον κίνδυνο εκτροπής που υπάρχει στις πόλεις της Ευρώπης και που μπορεί να οδηγήσει τα παιδιά στο σημείο να ενταχθούν σε συμμορίες·

47.   στο πλαίσιο των ανωτέρω δύο σημείων, η ΕΤΠ καλεί τις ΤΠΑ των κρατών μελών να προωθήσουν ενεργά την ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών σχετικά με την οργάνωση εξωσχολικών δραστηριοτήτων για παιδιά, ως μέσο ανάπτυξης των κοινωνικών και επαγγελματικών δεξιοτήτων τους. Τα παραδείγματα βέλτιστων πρακτικών θα προωθούνται περαιτέρω σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο για τον αντίστοιχο προσανατολισμό των εθνικών και ευρωπαϊκών μέσων·

48.   καλεί την Επιτροπή να εντάξει όλους τους σχετικούς φορείς στη διαδικασία ανάπτυξης του πίνακα αποτελεσμάτων για τα δικαιώματα του παιδιού, όπως τους σχετικούς οργανισμούς της Ευρωπαϊκής Ένωσης, μη κυβερνητικές οργανώσεις, ΤΠΑ και την Επιτροπή των Περιφερειών·

49.   θεωρεί ότι με δεδομένη την ταχεία ανάπτυξη των τεχνολογιών των πληροφοριών και των τεχνολογικών δυνατοτήτων που εξυπηρετούν διάφορες μορφές παιδικής κακοποίησης, η προώθηση ενός ασφαλέστερου διαδικτύου θα πρέπει να αποτελεί κύρια αποστολή της ΕΕ·

50.   τονίζει το γεγονός ότι η έννοια ενός ασφαλέστερου διαδικτύου θα πρέπει να περιλαμβάνει την καταπολέμηση της παιδικής κακοποίησης και της παιδικής πορνογραφίας στο διαδίκτυο, καθώς και άλλες διαδεδομένες μορφές βίας που υπάρχουν στην εικονική πραγματικότητα, όπως η παρενόχληση στον κυβερνοχώρο·

51.   πιστεύει ότι η εκπαίδευση των παιδιών και των ενηλίκων που έρχονται σε επαφή με παιδιά και τα επηρεάζουν, μπορεί να βοηθήσει σημαντικά στην πρόληψη και την αντιμετώπιση της παιδικής κακοποίησης στο διαδίκτυο. Ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να δοθεί στην κατάρτιση των παιδιών και των ενηλίκων, ιδίως όσων εργάζονται με παιδιά, όπως οι επαγγελματίες στον τομέα της ιατρικής περίθαλψης, της εκπαίδευσης και της κοινωνικής εργασίας, σχετικά με την ασφαλή χρήση του διαδικτύου και την αναγνώριση εγκλημάτων στον κυβερνοχώρο και άλλων κακόβουλων δραστηριοτήτων στο διαδίκτυο, και σχετικά με τους τρόπους καταγγελίας τους στις αρμόδιες αρχές·

52.   εφιστά την προσοχή στην ανάγκη προστασίας των παιδιών από το αρνητικό κοινωνικό περιβάλλον και ειδικότερα από ένα περιβάλλον που οδηγεί στη χρήση ψυχοτρόπων ουσιών (οινόπνευμα, καπνός, ναρκωτικά και άλλες επικίνδυνες ουσίες τόσο για την πνευματική όσο και τη σωματική υγεία). Σχετικά, οι τοπικές και περιφερειακές αρχές μπορούν να διαδραματίσουν καίριο ρόλο: αποτελούν τον πρώτο κρίκο της κοινωνικής πρόνοιας και εργάζονται για να διασφαλίσουν ένα ειρηνικό και ασφαλές περιβάλλον για την ανάπτυξη των παιδιών. Οι τοπικές και περιφερειακές αρχές είναι υπεύθυνες να παρατηρούν, να εντοπίζουν και να αξιολογούν ενδεχόμενους κινδύνους και να χρησιμοποιούν όλους τους διαθέσιμους πόρους για να τους αποτρέψουν. Από την πλευρά τους, οι εθνικοί και ευρωπαϊκοί οργανισμοί, συμπεριλαμβανομένων του διαμεσολαβητή για τα παιδιά, μη κυβερνητικών οργανώσεων και άλλων κοινωνικών και οικονομικών εταίρων, οφείλουν να στηρίξουν με διάφορους τρόπους τις τοπικές και περιφερειακές αρχές στον τομέα αυτό και να αποθαρρύνουν αρνητικές κοινωνικές τάσεις που οδηγούν στην κατανάλωση ψυχοτρόπων ουσιών·

Οικονομικά και υποστηρικτικά μέτρα

53.   υπογραμμίζει ότι οι τοπικές και περιφερειακές αρχές θα πρέπει να θεωρούνται ουσιαστικοί παράγοντες για την ανάπτυξη και την εφαρμογή της ευρωπαϊκής στρατηγικής για τα δικαιώματα του παιδιού, καθώς και άλλων ευρωπαϊκών πρωτοβουλιών στον τομέα των δικαιωμάτων του παιδιού·

54.   θεωρεί ότι όλα τα προγράμματα και τα μέσα που θα αναπτυχθούν στο πλαίσιο της στρατηγικής αυτής πρέπει να είναι ανοικτά στις τοπικές και περιφερειακές αρχές·

55.   επιδοκιμάζει το θετικό αντίκτυπο των ευρωπαϊκών μέσων χρηματοδότησης και στήριξης, όπως του προγράμματος «Daphne» για την προστασία των δικαιωμάτων του παιδιού, ωστόσο εκφράζει τη δυσαρέσκειά της για την ανεπάρκεια των πόρων και των πληροφοριών σχετικά με τις δυνατότητες χρηματοδότησης και στήριξης που παρέχονται. Τα αποτελέσματα του προγράμματος αυτού θα συνδεθούν με την εφαρμογή της στρατηγικής της ΕΕ για τα δικαιώματα του παιδιού και θα χρησιμοποιηθούν για τη χάραξη μελλοντικών πολιτικών·

56.   εφιστά την προσοχή στο γεγονός ότι οι τοπικές και περιφερειακές αρχές της Ευρώπης έχουν ήδη αποκτήσει σημαντική πείρα στη χρήση της κοινοτικής βοήθειας για την προστασία των δικαιωμάτων του παιδιού σε συνεργασία με άλλους φορείς. Τα αποτελέσματα των δραστηριοτήτων αυτών θα συνδεθούν με την εφαρμογή της στρατηγικής της ΕΕ για τα δικαιώματα του παιδιού και θα δημοσιεύονται τακτικά, θα συζητούνται και θα χρησιμοποιούνται ως πολύτιμες πληροφορίες για την επικαιροποίηση σχετικών πολιτικών·

57.   καλεί την Επιτροπή να βελτιώσει την επικοινωνία και την ενημέρωση σχετικά με τους υπάρχοντες μηχανισμούς στήριξης και χρηματοδότησης για τις ΤΠΑ, με την πρόβλεψη των δυνατοτήτων στήριξης για πρωτοβουλίες σχετικά με τα δικαιώματα του παιδιού με σαφή προσανατολισμό, όπως το πρόγραμμα «Daphne III», και για πρωτοβουλίες όπου η προστασία των δικαιωμάτων του παιδιού συγκαταλέγεται μεταξύ άλλων προτεραιοτήτων, όπως τα προγράμματα διασυνοριακής συνεργασίας, αστικής ανάπτυξης (π.χ. URBACT II), κλπ. Όλοι οι οικονομικοί πόροι που παρέχονται από τα διάφορα κονδύλια του προϋπολογισμού της ΕΕ σε διάφορους τομείς πολιτικής θα πρέπει να κοινοποιούνται με πιο σαφή και αποτελεσματικό τρόπο, με στόχο την αποφυγή επικαλύψεων και την αύξηση της αποτελεσματικότητας των σχετικών δραστηριοτήτων.

---

1.10.2010

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 267/52

---

85η ΣΫΝΟΔΟΣ ΟΛΟΜΈΛΕΙΑΣ ΤΗΣ 9ΗΣ ΚΑΙ 10ΗΣ ΙΟΥΝΊΟΥ 2010

Γνωμοδότηση της Επιτροπής των Περιφερειών με θέμα «Σήμα ευρωπαϊκής κληρονομιάς»

(2010/C 267/11)

I.   ΣΥΣΤΑΣΕΙΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ

Η ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ

Αρχές και γενικές παρατηρήσεις

1.   επιδοκιμάζει την πρόταση απόφασης του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με την καθιέρωση από την Ευρωπαϊκή Ένωση ενός σήματος ευρωπαϊκής πολιτιστικής κληρονομιάς διαφορετικού από το αντίστοιχο παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς της UNESCO και των «Ευρωπαϊκών πολιτιστικών διαδρομών» του Συμβουλίου της Ευρώπης·

2.   εκτιμά ότι η πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής συνάδει με την αρχή της επικουρικότητας, αλλά παράλληλα τονίζει πόσο σημαντικό είναι να γίνονται σεβαστές οι αρμοδιότητες των τοπικών και περιφερειακών αρχών όσον αφορά την επιλογή των υποψηφιοτήτων σε επίπεδο χωρών και την τελική επιλογή σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Η επιτυχία αυτής της πρωτοβουλίας εξαρτάται από τη συνολική ευρωπαϊκή βούληση να συμπεριληφθούν οι τοπικές και οι περιφερειακές αρχές στη διαδικασία τόσο επιλογής των χώρων, όσο και εφαρμογής, ελέγχου και αξιολόγησης των δράσεων·

3.   υπογραμμίζει ότι σκοπός του συγκεκριμένου σήματος είναι να αναδείξει την κοινή πολιτιστική παρακαταθήκη των κρατών μελών με σεβασμό προς την εθνική και τοπική ποικιλομορφία, να αναγνωρίσει τον πολιτιστικό πλουραλισμό των περιοχών της ΕΕ –έτσι ώστε η τελευταία να καταστεί πιο προσιτή στους πολίτες της–, καθώς και να αναβαθμίσει τους εν λόγω χώρους και την τοπική και περιφερειακή τεχνογνωσία στην προσπάθεια τόνωσης της ευρωπαϊκής συνείδησης των πολιτών της ΕΕ·

4.   εμμένει στη σημασία αυτής της πρωτοβουλίας, τόσο για την ενίσχυση της τοπικής και περιφερειακής ταυτότητας, όσο και για την προώθηση της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης·

5.   αποδοκιμάζει το γεγονός ότι η πρωτοβουλία απευθύνεται αποκλειστικά στα κράτη μέλη της ΕΕ, ενώ η αρχική κυβερνητική πρωτοβουλία για το σήμα συμπεριλάμβανε την Ελβετία· στον δε θεσμό των Ευρωπαϊκών πολιτιστικών πρωτευουσών δικαίωμα συμμετοχής είχαν και οι υποψήφιες προς ένταξη χώρες. Εξάλλου, το όραμα της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης υπερβαίνει τα σύνορα της ΕΕ, εμπερικλείοντας τρίτες ευρωπαϊκές χώρες·

6.   υπενθυμίζει ότι το σήμα πρέπει να συνδέει τους εκάστοτε χώρους με την ιστορία του ευρωπαϊκού οικοδομήματος με σεβασμό προς τις αρχές του Ευρωπαϊκού χάρτη των θεμελιωδών δικαιωμάτων·

7.   κρίνει θετικό το γεγονός ότι το σήμα θα συντείνει στον εξωραϊσμό των ευρωπαϊκών πόλεων και των περιφερειών, καθότι έτσι ενισχύονται η ανάπτυξη και η απασχόληση σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο·

8.   επιμένει ότι επιβάλλεται να υπάρξει ανταλλαγή ορθών πρακτικών μέσω ενός δικτύου χώρων, στους οποίους θα έχει απονεμηθεί το σήμα, και καλεί την ΕΕ να δεσμεύσει το απαιτούμενο ανθρώπινο δυναμικό και οικονομικούς πόρους για να προσελκύσει το ενδιαφέρον των τοπικών και περιφερειακών φορέων·

9.   τονίζει ότι το σήμα αυτό είναι κατάλληλο ιδίως για τους διασυνοριακούς χώρους, οι οποίοι συμβολίζουν την ευρωπαϊκή μνήμη. Η διαχείριση αυτών των χώρων θα μπορούσε να ενταχθεί στα προγράμματα υφιστάμενων φορέων όπως ο Ευρωπαϊκός Όμιλος Εδαφικής Συνεργασίας (ΕΟΕΣ)·

Σημασία σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο

10.   παρατηρεί ότι στην πλειονότητα των κρατών μελών της ΕΕ, αρμόδιες για τους χώρους, στους οποίους θα μπορούσε ενδεχομένως να απονεμηθεί το σήμα, είναι οι τοπικές και περιφερειακές αρχές·

11.   εκφράζει τη δυσαρέσκειά της για το γεγονός ότι, παρά το πρόταγμα της πολυεπίπεδης διακυβέρνησης, οι τοπικές και περιφερειακές αρχές δεν συμπεριλαμβάνονται στη διαδικασία επιλογής·

12.   κρίνει σκόπιμη τη συμμετοχή των τοπικών και περιφερειακών αρχών στον καθορισμό των διασυνοριακών χώρων·

13.   σημειώνει ότι η βασική διαχείριση και χρηματοδότηση των χώρων που αφορά το σήμα εμπίπτει συχνά στις αρμοδιότητες των τοπικών και περιφερειακών αρχών και ως εκ τούτου, αυτές θα κληθούν να επωμιστούν το πρόσθετο οικονομικό βάρος της χορήγησης του σήματος και της ανάλογης λειτουργίας των χώρων·

14.   υπενθυμίζει ότι η ευρωπαϊκή ταυτότητα –η οποία είναι θεμελιωμένη στις καθολικές αξίες των απαραβίαστων δικαιωμάτων της προσωπικότητας του ατόμου, της ελευθερίας, της ισότητας και του κράτους δικαίου– πρέπει να βασίζεται στην πολυμορφία των μερών που συναπαρτίζουν την ΕΕ, πολυμορφία που το σήμα ευρωπαϊκής κληρονομιάς πρέπει να καθιστά πιο απτή και ευδιάκριτη για όλους τους πολίτες·

Βελτίωση του εγγράφου

15.   εκτιμά ότι, μετά από μια πρώτη αξιολόγηση του προγράμματος, θα πρέπει να εξεταστεί η προοπτική επέκτασής του σε τρίτες ευρωπαϊκές χώρες, ιδίως στο πλαίσιο της πολιτικής διεύρυνσης και γειτονίας. Κατ’ αυτόν τον τρόπο θα μπορεί να θεμελιωθεί μια αξιακή βάση απαραίτητη για την οικοδόμηση του ευρωπαϊκού οράματος πέραν των στενών οικονομικών ή γεωστρατηγικών συμφερόντων·

16.   ζητά –δεδομένης της μεγάλης συμμετοχής των τοπικών και περιφερειακών αρχών στη διαχείριση και στην ανάδειξη της πολιτιστικής κληρονομιάς– να συμπεριληφθεί η Επιτροπή των Περιφερειών στη διαδικασία τελικής επιλογής σε επίπεδο ΕΕ μέσω του ορισμού ενός εκπροσώπου της ως μέλους της ευρωπαϊκής ομάδας, κατά τα πρότυπα της δράσης «Πολιτιστικές πρωτεύουσες της Ευρώπης»·

17.   συνιστά την καταλογογράφηση σε εύλογο χρονικό διάστημα των μνημείων, των αρχαιολογικών, υπερεθνικών και αφηρημένων χώρων που αφορά το νέο σήμα, λόγω της πολυτυπίας αυτών των χώρων·

18.   ευελπιστεί ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα ενημερώνει εφεξής την Επιτροπή των Περιφερειών για την πρόοδο της διαδικασίας απονομής του σήματος και του σχετικού ελέγχου των χώρων, ιδίως όσον αφορά τις κατευθυντήριες γραμμές που καθορίζουν τα στάδια της διαδικασίας επιλογής. Επίσης επιθυμεί να είναι ενήμερη για την εξωτερική και ανεξάρτητη αξιολόγηση της δράσης του σήματος ευρωπαϊκής κληρονομιάς, την ευθύνη της οποίας θα έχει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή·

19.   προτείνει κάθε κράτος μέλος να μπορεί να υποβάλλει έως και τρεις υποψηφιότητες χώρων, προκειμένου η ευρωπαϊκή ομάδα να έχει μεγαλύτερα περιθώρια επιλογών και να υπάρξει άμιλλα μεταξύ των κρατών μελών·

20.   τάσσεται υπέρ του μέτρου η ευρωπαϊκή ομάδα να απαρτίζεται από ανεξάρτητους εμπειρογνώμονες, οι οποίοι θα ορίζονται και θα αντικαθίστανται ανά τακτά χρονικά διαστήματα από τα θεσμικά όργανα της ΕΕ και οι οποίοι θα συμμετέχουν στον καθορισμό των προδιαγραφών και στην τελική επιλογή των χώρων και των νικητών·

21.   υπογραμμίζει τη βαρύτητα της εν γένει προαγωγής της βιώσιμης ανάπτυξης μέσω της διατήρησης και διαχείρισης των πολιτιστικών αγαθών, καθώς και της εκλαΐκευσης των χώρων έτσι ώστε να είναι προσιτοί σε κάθε πολίτη.

II.   ΣΥΝΙΣΤΩΜΕΝΕΣ ΤΡΟΠΟΛΟΓΙΕΣ

Τροπολογία 1

Άρθρο 4

Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή	Τροπολογία της ΕΤΠ
Η συμμετοχή στη δράση είναι ανοικτή στα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η συμμετοχή αυτή είναι προαιρετική.	Η συμμετοχή στη δράση είναι ανοικτή στα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η συμμετοχή αυτή είναι προαιρετική. .

Αιτιολογία

Η συμμετοχή και τρίτων χωρών –τόσο των υποψήφιων ή εν δυνάμει υποψήφιων, όσο και των γειτονικών χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης– θα ενίσχυε τους γενικούς στόχους της πολιτιστικής δράσης και ειδικότερα της διατήρησης της πολιτιστικής κληρονομιάς σε ευρωπαϊκό επίπεδο.

Τροπολογία 2

Άρθρο 5

Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή	Τροπολογία της ΕΤΠ
Η Επιτροπή και τα κράτη μέλη εξασφαλίζουν τη συμπληρωματικότητα του σήματος ευρωπαϊκής πολιτιστικής κληρονομιάς με άλλες πρωτοβουλίες στον κλάδο της πολιτιστικής κληρονομιάς όπως ο κατάλογος της «παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς» της ΟΥΝΕΣΚΟ και οι «Ευρωπαϊκές πολιτιστικές διαδρομές» του Συμβουλίου της Ευρώπης.	Η Επιτροπή και τα κράτη μέλη εξασφαλίζουν τη συμπληρωματικότητα του σήματος ευρωπαϊκής πολιτιστικής κληρονομιάς με άλλες πρωτοβουλίες στον κλάδο της πολιτιστικής κληρονομιάς όπως ο κατάλογος της «παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς» της ΟΥΝΕΣΚΟ και οι «Ευρωπαϊκές πολιτιστικές διαδρομές» του Συμβουλίου της Ευρώπης. .

Αιτιολογία

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τα κράτη μέλη πρέπει να αποθαρρύνουν τις «επικαλύψεις» που μειώνουν την προστιθέμενη αξία της πρωτοβουλίας.

Τροπολογία 3

Άρθρο 7, παράγραφος (1), σημείο 1

Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή	Τροπολογία της ΕΤΠ
Οι υποψήφιοι χώροι για την απονομή του σήματος διαθέτουν συμβολική ευρωπαϊκή αξία και έχουν διαδραματίσει βασικό ρόλο στην ιστορία και την οικοδόμηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης.	Οι υποψήφιοι χώροι για την απονομή του σήματος διαθέτουν συμβολική ευρωπαϊκή αξία και έχουν διαδραματίσει βασικό ρόλο στην ιστορία .

Αιτιολογία

Το σκεπτικό αυτής της τροπολογίας είναι ανάλογο με το σκεπτικό της προηγούμενης, καθιστώντας το κείμενο λιγότερο προσκολλημένο στην Ευρωπαϊκή Ένωση και δίνοντας περισσότερο έμφαση στις αρχές του ευρωπαϊκού οικοδομήματος.

Τροπολογία 4

Άρθρο 8, παράγραφος 2

Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή	Τροπολογία της ΕΤΠ
Η ευρωπαϊκή ομάδα αποτελείται από 12 μέλη. Τέσσερα από τα μέλη ορίζονται από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, τέσσερα από το Συμβούλιο και τέσσερα από την Επιτροπή. Η ομάδα ορίζει τον πρόεδρό της.	Η ευρωπαϊκή ομάδα αποτελείται από μέλη. Τέσσερα από τα μέλη ορίζονται από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, τέσσερα από το Συμβούλιο τέσσερα από την Επιτροπή . Η ομάδα ορίζει τον πρόεδρό της.

Αιτιολογία

Η σύνθεση της ευρωπαϊκής ομάδας πρέπει να αντικατοπτρίζει –όπως συμβαίνει με την ομάδα της δράσης των Πολιτιστικών πρωτευουσών της Ευρώπης– τη γενικότερη τοπική και περιφερειακή διάσταση της πολιτικής για τον πολιτισμό –και ειδικότερα της διατήρησης της πολιτιστικής κληρονομιάς– όπως αυτή αναγνωρίζεται από τις Συνθήκες. Ένας ακόμα λόγος υπέρ της εκπροσώπησης της ΕτΠ στην ευρωπαϊκή ομάδα είναι ότι με αυτή την προσθήκη, η τελευταία αποκτά περιττό αριθμό μελών.

Τροπολογία 5

Άρθρο 8, παράγραφος 4

Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή	Τροπολογία της ΕΤΠ
Τα μέλη της ευρωπαϊκής ομάδας ορίζονται για τρία έτη. Κατά παρέκκλιση, κατά το πρώτο έτος που τίθεται σε ισχύ η παρούσα απόφαση, τέσσερις εμπειρογνώμονες θα οριστούν από την Επιτροπή για ένα έτος, τέσσερις από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο για δύο έτη και τέσσερις από το Συμβούλιο για τρία έτη.	Τα μέλη της ευρωπαϊκής ομάδας ορίζονται για τρία έτη. Κατά παρέκκλιση, κατά το πρώτο έτος που τίθεται σε ισχύ η παρούσα απόφαση, τέσσερις εμπειρογνώμονες θα οριστούν από την Επιτροπή για ένα έτος, τέσσερις από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο για δύο έτη και τέσσερις από το Συμβούλιο για τρία έτη.

Αιτιολογία

Βλ. τροπολογία 4.

Τροπολογία 6

Άρθρο 10, παράγραφος 2

Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή	Τροπολογία της ΕΤΠ
Κάθε κράτος μέλος έχει τη δυνατότητα να προεπιλέξει μέγιστο αριθμό δύο χώρων ανά έτος σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα που περιλαμβάνεται στο παράρτημα. Δεν πραγματοποιείται διαδικασία επιλογής κατά τα έτη που επικεντρώνονται στη διαδικασία παρακολούθησης.	Κάθε κράτος μέλος έχει τη δυνατότητα να προεπιλέξει μέγιστο αριθμό χώρων ανά έτος σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα που περιλαμβάνεται στο παράρτημα. Δεν πραγματοποιείται διαδικασία επιλογής κατά τα έτη που επικεντρώνονται στη διαδικασία παρακολούθησης.

Αιτιολογία

Η αύξηση του αριθμού των χώρων που δικαιούται να προεπιλέγει κάθε κράτος μέλος συνάδει απολύτως με το πνεύμα του «ανταγωνισμού» μεταξύ των χώρων που επιδιώκει να εμφυσήσει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης, στο οποίο όμως αντίκειται η προβλεπόμενη διαδικασία επιλογής.

Τροπολογία 7

Άρθρο 11, παράγραφος 2

Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή	Τροπολογία της ΕΤΠ
Η ευρωπαϊκή ομάδα αξιολογεί τις αιτήσεις των προεπιλεγμένων χώρων και επιλέγει ένα χώρο κατά ανώτατο όριο ανά κράτος μέλος. Εάν κριθεί απαραίτητο, μπορούν να ζητηθούν συμπληρωματικές πληροφορίες, ενώ μπορούν και να διοργανωθούν επισκέψεις στους χώρους.	Η ευρωπαϊκή ομάδα αξιολογεί τις αιτήσεις των προεπιλεγμένων χώρων και επιλέγει χώρο κατά ανώτατο όριο ανά κράτος μέλος. Εάν κριθεί απαραίτητο, μπορούν να ζητηθούν συμπληρωματικές πληροφορίες, ενώ μπορούν και να διοργανωθούν επισκέψεις στους χώρους.

Αιτιολογία

Βλ. τροπολογία 6.

Τροπολογία 8

Άρθρο 13, παράγραφος 1

Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή	Τροπολογία της ΕΤΠ
Η Επιτροπή χαρακτηρίζει επίσημα τους χώρους που θα λάβουν το σήμα ευρωπαϊκής πολιτιστικής κληρονομιάς κατά το έτος που ακολουθεί τη διαδικασία επιλογής, λαμβάνοντας υπόψη τη σύσταση της ευρωπαϊκής ομάδας. Η Επιτροπή ενημερώνει σχετικά το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο.	Η Επιτροπή χαρακτηρίζει επίσημα τους χώρους που θα λάβουν το σήμα ευρωπαϊκής πολιτιστικής κληρονομιάς κατά το έτος που ακολουθεί τη διαδικασία επιλογής, λαμβάνοντας υπόψη τη σύσταση της ευρωπαϊκής ομάδας. Η Επιτροπή ενημερώνει σχετικά το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο .

Αιτιολογία

Η υποχρέωση ενημέρωσης και της ΕτΠ θα συντείνει σαφώς στην προβολή τόσο του σήματος, όσο και των εδαφικών αρχών της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Τροπολογία 9

Άρθρο 17, παράγραφος 2

Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή	Τροπολογία της ΕΤΠ
Η Επιτροπή υποβάλλει έκθεση για τις εν λόγω αξιολογήσεις στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και στο Συμβούλιο εντός έξι μηνών από την ολοκλήρωση των αξιολογήσεων.	Η Επιτροπή υποβάλλει έκθεση για τις εν λόγω αξιολογήσεις στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, στο Συμβούλιο εντός έξι μηνών από την ολοκλήρωση των αξιολογήσεων.

Αιτιολογία

Βλ. προηγούμενη τροπολογία.

---

1.10.2010

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 267/57

---

Γνωμοδότηση της Επιτροπής των Περιφερειών με θέμα «Πρωτοβουλία ευρωπαίων πολιτών»

(2010/C 267/12)

I.   ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΣΥΣΤΑΣΕΙΣ

Η ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ

1.   υπενθυμίζει ότι το άρθρο 11, παράγραφος 4, της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση όπως τροποποιήθηκε από τη Συνθήκη της Λισσαβώνας ορίζει ότι «πολίτες της Ένωσης, εφόσον συγκεντρωθεί αριθμός τουλάχιστον ενός εκατομμυρίου, υπήκοοι σημαντικού αριθμού κρατών μελών, μπορούν με ιδίαν πρωτοβουλία να καλούν την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων της, να υποβάλει κατάλληλες προτάσεις επί θεμάτων στα οποία οι εν λόγω πολίτες θεωρούν ότι απαιτείται νομική πράξη της Ένωσης για την εφαρμογή των Συνθηκών»·

2.   υπενθυμίζει επίσης ότι το άρθρο 24, παράγραφος 1, της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όπως τροποποιήθηκε από τη Συνθήκη της Λισσαβώνας, διευκρινίζει περαιτέρω ότι το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο, αποφασίζοντας μέσω κανονισμών και σύμφωνα με τη συνήθη νομοθετική διαδικασία, εκδίδουν τις διατάξεις σχετικά με τις διαδικασίες και την έμπρακτη εφαρμογή του «δικαιώματος πρωτοβουλίας των ευρωπαίων πολιτών»·

3.   αναγνωρίζει ότι η Επιτροπή, με την Πράσινη Βίβλο της σχετικά με την «πρωτοβουλία ευρωπαίων πολιτών» (1) που δημοσιεύθηκε στις 11 Νοεμβρίου 2009, προέβη στη διεξαγωγή ευρείας δημόσιας διαβούλευσης με στόχο να συγκεντρώσει τις απόψεις όλων των ενδιαφερομένων μερών σχετικά με τα κυριότερα θέματα προς αντιμετώπιση στο πλαίσιο του κανονισμού για την πρωτοβουλία των πολιτών και τονίζει τη σημαντική συμβολή των τοπικών και των περιφερειακών αρχών στη συγκεκριμένη συζήτηση·

4.   χαιρετίζει την Επιτροπή για την υποβολή της πρότασης κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με την πρωτοβουλία πολιτών (2)·

5.   επισημαίνει ότι η υιοθέτηση του εν λόγω κανονισμού, η οποία καθιστά δυνατή την εφαρμογή δικαιώματος άμεσης συμμετοχής των πολιτών στον δημοκρατικό βίο της Ένωσης, αποτελεί ορόσημο για την εδραίωση των δημοκρατικών αρχών στην Ένωση·

6.   προσβλέπει στην ταχεία έγκριση του κανονισμού σχετικά με την πρωτοβουλία πολιτών από το Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο προκειμένου να καταστεί δυνατή η ενεργοποίηση του εν λόγω μηχανισμού στις αρχές του 2011, όπως προβλέπεται στην Πράσινη Βίβλο του 2009·

7.   υπενθυμίζει ότι έχει ήδη εξάρει τη σημασία του δικαιώματος νομοθετικής πρωτοβουλίας που προβλέπεται από τη Συνθήκη της Λισσαβώνας με στόχο την ενίσχυση των δικαιωμάτων που σχετίζονται με την ιθαγένεια (3).

8.   επαναλαμβάνει ότι η παγίωση του θεσμικού της ρόλου προϋποθέτει την κατά προτεραιότητα εφαρμογή των διατάξεων της Συνθήκης της Λισσαβώνας που είναι μείζονος σημασίας για τις περιφερειακές και τις τοπικές αρχές, όπως η προβλεπόμενη πρωτοβουλία πολιτών (4).

9.   δίδει έμφαση στο ενδιαφέρον που παρουσιάζει η καθιέρωση της λαϊκής πρωτοβουλίας για τις περιφερειακές και τις τοπικές αρχές, οι οποίες θα μπορούσαν να αποφασίσουν να κινητοποιηθούν οι ίδις για την οργάνωση ή/και προώθηση συναφών πρωτοβουλιών, λόγω επίσης της εγγύτητάς τους προς τους πολίτες της Ένωσης·

10.   συμμερίζεται την άποψη της Επιτροπής σύμφωνα με την οποία απαιτείται ένα εύχρηστο μέσο για τους πολίτες, με την καθιέρωση απλών και άμεσα εφαρμόσιμων διαδικασιών και την παροχή ξεκάθαρων και ενιαίων υποδείξεων σχετικά με την εφαρμογή του μέσου αυτού, αποτρέποντας παράλληλα οποιαδήποτε δυνητική κατάχρηση του συστήματος·

11.   κρίνει σκόπιμο, από πλευράς θεσμικής επικοινωνίας, να προαχθούν ευρείας κλίμακας πρωτοβουλίες προκειμένου να επιτευχθεί η μέγιστη δυνατή εξοικείωση των πολιτών της Ένωσης με τη νέα νομοθεσία, αλλά και, γενικότερα, η άμεση συμμετοχή τους στον πολιτικό διάλογο σχετικά με τα θέματα γενικού ευρωπαϊκού ενδιαφέροντος που αποτελούν αντικείμενο των εν εξελίξει πρωτοβουλιών·

12.   τονίζει επ’ αυτού τον εξέχοντα ρόλο που μπορεί να διαδραματίσει η Επιτροπή των Περιφερειών, κυρίως χάρη στα μέσα που αναπτύσσονται στο πλαίσιο της αποκεντρωμένης επικοινωνίας, και οι περιφερειακές και οι τοπικές αρχές, οι οποίες είναι σε θέση να κατευθύνουν –άμεσα και σε ευρεία κλίμακα– την επικοινωνία προς τους πολίτες·

13.   προτίθεται να συνεισφέρει στη δημιουργία μιας διοργανικής θυρίδας πληροφόρησης, της οποίας η ΕΤΠ θα πρέπει να καταστεί αναπόσπαστο τμήμα·

14.   υπογραμμίζει ότι ως εταίρος των υπόλοιπων θεσμικών οργάνων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, καθώς και των τοπικών και περιφερειακών αρχών, θα πρέπει να ενημερώνεται πλήρως και, κατά περίπτωση, να γνωμοδοτεί παράλληλα με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο σχετικά με τις αποφάσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την αποδοχή ή τη συνέχεια που δίδεται στις πρωτοβουλίες ευρωπαίων πολιτών, καθώς και για τυχόν προτεινόμενες αλλαγές στους όρους και τους κανόνες που διέπουν αυτόν το θεσμό.

15.   επαναλαμβάνει την πρόθεσή της να διερευνήσει τη δυνατότητα στήριξης των πρωτοβουλιών ευρωπαίων πολιτών που είναι σχετικές με την ΕΤΠ και τις εκπροσωπούμενες τοπικές και περιφερειακές αρχές, ως ακολούθως:

—	με την οργάνωση ακροάσεων για τρέχουσες ή επιτυχημένες πρωτοβουλίες πολιτών, με τη συμμετοχή των θεσμικών οργάνων της ΕΕ, τοπικών και περιφερειακών αρχών και των ενώσεών τους, καθώς και εκπροσώπων της κοινωνίας των πολιτών·

—	με την κατάρτιση γνωμοδοτήσεων για επιτυχημένες πρωτοβουλίες πολιτών που είναι ιδιαίτερα σημαντικές για τις τοπικές και περιφερειακές αρχές και για την ΕΤΠ με δεδομένες τις πολιτικές της προτεραιότητες, ή για αποφάσεις της Επιτροπής σχετικά με την έκβαση ανάλογων πρωτοβουλιών ευρωπαίων πολιτών.

16.   υπενθυμίζει ότι –τόσο στο πλαίσιο του κανονισμού όσο και κατά την εφαρμογή του– απαιτείται να διασφαλισθούν, ειδικότερα, οι αρχές της ισότητας, της διαφάνειας, της χρηστής διοίκησης και της πρόσβασης στη δικαιοσύνη·

17.   συμφωνεί ευρέως με την πρόταση που διατυπώνεται από την Επιτροπή, αλλά θεωρεί ότι σε ορισμένα σημεία υπάρχουν δυνατότητες βελτίωσης·

18.   με την επιφύλαξη της πρωτοβουλίας Ευρωπαίων πολιτών, η ΕτΠ τονίζει τη σημασία της ενθάρρυνσης σε περιφερειακό και τοπικό επίπεδο όλων των πρωτοβουλιών που καθιστούν δυνατή τη διαφάνεια, τη συνεργασία και τη συμμετοχή των πολιτών στις δημόσιες πολιτικές, στο πλαίσιο της αρχής της συμμετοχικής δημοκρατίας.

Όσον αφορά τον ελάχιστο αριθμό κρατών μελών

19.   υπενθυμίζει ότι, βάσει των Συνθηκών, η πρωτοβουλία πρέπει να προέλθει από «σημαντικό αριθμό κρατών μελών» (άρθρο 11, παράγραφος 4, της ΣΕΕ), καθώς και ότι με την απαίτηση αυτή επιδιώκεται να διασφαλισθεί ότι η πρωτοβουλία αποτελεί έκφραση κοινού ευρωπαϊκού ενδιαφέροντος·

20.   εκτιμά ότι το προβλεπόμενο κατώτατο όριο που αντιστοιχεί στο ένα τρίτο των κρατών μελών είναι υπερβολικά υψηλό, λαμβανομένου δε υπόψη ότι απαιτείται να προαχθεί η άσκηση δικαιώματος άμεσης συμμετοχής των πολιτών στον δημοκρατικό βίο της Ένωσης·

21.   θεωρεί ορθότερο τον καθορισμό του κατώτατου ορίου στο ένα τέταρτο των κρατών μελών, γεγονός το οποίο είναι εξάλλου σύμφωνο προς άλλες διατάξεις των Συνθηκών, όπως το άρθρο 76 της ΣΛΕΕ·

Όσον αφορά το ελάχιστο όριο ηλικίας των υπογραφόντων

22.   τάσσεται υπέρ του καθορισμού ελάχιστου ορίου ηλικίας για τους υπογράφοντες πρωτοβουλία πολιτών, αντίστοιχου προς την ελάχιστη απαιτούμενη ηλικία για την απόκτηση δικαιώματος ψήφου στις ευρωεκλογές·

Όσον αφορά την καταχώριση των προτεινόμενων πρωτοβουλιών και τη συγκέντρωση των δηλώσεων υποστήριξης

23.   επικροτεί την πρόβλεψη συστήματος καταχώρισης των προτεινόμενων πρωτοβουλιών σε ειδικό επιγραμμικό μητρώο·

24.   συμφωνεί με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ότι η εξακρίβωση του παραδεκτού μιας πρωτοβουλίας πολιτών δεν θα πρέπει να περιλαμβάνει επιχειρήματα πολιτικής σκοπιμότητας (5)·

25.   είναι, επομένως, της γνώμης ότι η Επιτροπή θα πρέπει να απορρίπτει την καταχώριση μόνον σε περίπτωση που μια πρόταση κρίνεται «σαφώς καταχρηστική» ή «κατάφωρα αντίθετη με τις αξίες της Ένωσης», διότι η αναφορά στην έννοια της «ακαταλληλότητας»που γίνεται στην πρόταση κανονισμού δεν θεωρείται ενδεδειγμένη·

26.   επιδοκιμάζει την πρόταση περί κοινής δέσμης διαδικαστικών απαιτήσεων για τη συγκέντρωση και τον έλεγχο των δηλώσεων υποστήριξης·

27.   εκφράζει την ικανοποίησή της για το γεγονός ότι προβλέπεται ένα σύστημα ηλεκτρονικής συγκέντρωσης των δηλώσεων υποστήριξης μιας πρωτοβουλίας·

Όσον αφορά την αρχή της διαφάνειας και τη διοικητική συνεργασία

28.   συμμερίζεται την άποψη της Επιτροπής σύμφωνα με την οποία απαιτείται η διασφάλιση της διαφάνειας των πηγών χρηματοδότησης και στήριξης μιας πρωτοβουλίας που διαθέτουν οι διοργανωτές της·

29.   επισημαίνει ότι η δυνατότητα υποβολής πρωτοβουλιών θα πρέπει να παρέχεται στο σύνολο των πολιτών και των οργανώσεων και να μην περιορίζεται αποκλειστικά και μόνον στις σημαντικότερες οργανώσεις·

30.   ευελπιστεί, συνεπώς, ότι θα προβλεφθούν κατάλληλοι μηχανισμοί για την παροχή πρακτικής και τεχνικής βοήθειας προς όλους τους ενδιαφερόμενους διοργανωτές πρωτοβουλιών·

31.   θεωρεί ιδιαίτερα ενδεδειγμένη τη δημιουργία μιας «θυρίδας πληροφόρησης» αφιερωμένης στη νομοθετική πρωτοβουλία των πολιτών, της οποίας η ΕΤΠ θα πρέπει να αποτελέσει αναπόσπαστο τμήμα·

32.   καλεί επίσης τα θεσμικά όργανα να εξετάσουν το ενδεχόμενο να προβλεφθεί κάποια μορφή βοήθειας για τη μετάφραση των βασικών στοιχείων μιας πρωτοβουλίας που θεωρείται παραδεκτή σε όλες τις επίσημες γλώσσες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, προκειμένου να έχουν όλοι οι πολίτες της Ένωσης τη δυνατότητα να λάβουν γνώση της συγκεκριμένης πρωτοβουλίας·

Όσον αφορά το παραδεκτό της πρότασης

33.   προτείνει τη διενέργεια ελέγχου εκ μέρους της Επιτροπής για την εξακρίβωση του παραδεκτού μιας προτεινόμενης πρωτοβουλίας πολιτών ήδη κατά την καταχώριση αυτής. Έτσι θα μπορούσαν να αποφευχθούν οι άσκοπες επιβαρύνσεις των διοργανωτών για μια πρωτοβουλία πολιτών που δεν θα κριθεί παραδεκτή·

34.   τονίζει ότι οι απαιτούμενες προϋποθέσεις για την εξασφάλιση του παραδεκτού των προτεινόμενων πρωτοβουλιών πρέπει να καθορίζονται εν γένει με σαφήνεια και διαφάνεια και να δημοσιοποιούνται επαρκώς, με στόχο τον περιορισμό του αριθμού των προτεινόμενων πρωτοβουλιών που κηρύσσονται ως μη παραδεκτές·

35.   επιδοκιμάζει τις τιθέμενες προϋποθέσεις σύμφωνα με τις οποίες η προτεινόμενη πρωτοβουλία πρέπει: α) να αφορά ένα θέμα σχετικά με το οποίο μπορεί να εγκριθεί νομική πράξη της Ένωσης για την εφαρμογή των Συνθηκών· και β) να υπάγεται στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων της Επιτροπής για την υποβολή της·

36.   υπογραμμίζει εξάλλου ότι η έγκριση μιας νομοθετικής πράξης εκ μέρους της Ένωσης, στους τομείς που δεν εμπίπτουν στην αποκλειστική αρμοδιότητά της, οφείλει επίσης να είναι σύμφωνη προς την αρχή της επικουρικότητας, όπως προβλέπεται από το άρθρο 5, παράγραφος 3, της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση·

37.   σημειώνει επιπλέον ότι κάθε πράξη της Ένωσης οφείλει να σέβεται τα θεμελιώδη δικαιώματα και τις θεμελιώδεις ελευθερίες που ορίζονται στον Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, στην Ευρωπαϊκή Σύμβαση για την Προστασία των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και των Θεμελιωδών Ελευθεριών, καθώς και στις γενικές αρχές της Ένωσης·

38.   κρίνει, επομένως, σκόπιμη την πραγματοποίηση ρητής αναφοράς σε δύο πρόσθετες προϋποθέσεις για την εξασφάλιση του παραδεκτού μιας πρωτοβουλίας, σύμφωνα με τις οποίες η προτεινόμενη πρωτοβουλία θα πρέπει: γ) να σέβεται τα θεμελιώδη δικαιώματα και τις θεμελιώδεις ελευθερίες που ορίζονται στον Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης· και δ) να είναι σύμφωνη προς την αρχή της επικουρικότητας·

39.   υπενθυμίζει την εμπειρία που έχει αποκομίσει η ΕΤΠ όσον αφορά την αξιολόγηση της επικουρικότητας και δηλώνει πρόθυμη να συνεργαστεί με την Επιτροπή για τον έλεγχο της συμμόρφωσης των προτεινόμενων πρωτοβουλιών προς την εν λόγω αρχή·

40.   επισημαίνει ότι η απόφαση σχετικά με το παραδεκτό μιας πρωτοβουλίας απαιτείται να κοινοποιείται στον διοργανωτή της πρωτοβουλίας και να δημοσιεύεται στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης·

41.   εφιστά την προσοχή στο γεγονός ότι η απόφαση σχετικά με το παραδεκτό μιας προτεινόμενης πρωτοβουλίας δύναται να υπόκειται στον δικαστικό έλεγχο του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου, δυνάμει των άρθρων 263 και 265 της ΣΛΕΕ, και ευελπιστεί ότι το εν λόγω δικαίωμα δικαστικού ελέγχου θα αναφερθεί σαφώς στον κανονισμό·

42.   συμμερίζεται το μέλημα της Επιτροπής για τον περιορισμό στο ελάχιστο του διοικητικού φόρτου και των δημοσιονομικών δαπανών που συνεπάγεται ο έλεγχος και η εξακρίβωση της γνησιότητας των δηλώσεων υποστήριξης των πρωτοβουλιών που κρίνονται παραδεκτές και σημειώνει, εν προκειμένω, ότι σε πολλά κράτη η εν λόγω διαδικασία θα απαιτήσει τη συμμετοχή των περιφερειακών και των τοπικών αρχών·

Όσον αφορά την εξέταση μιας πρωτοβουλίας από την Επιτροπή

43.   επικροτεί την πρόταση σύμφωνα με την οποία η Επιτροπή οφείλει, εντός διαστήματος 4 μηνών, να εξετάσει μια πρωτοβουλία η οποία της έχει τυπικά υποβληθεί σύμφωνα με τις διατάξεις του κανονισμού και να εγκρίνει ανακοίνωση στην οποία θα εκθέτει τα συμπεράσματά της σχετικά με την πρωτοβουλία, τις ενδεχόμενες ενέργειες στις οποίες προτίθεται να προβεί και τη δέουσα αιτιολόγησή τους·

44.   επισημαίνει επ’ αυτού ότι, σε περίπτωση αδυναμίας της Επιτροπής να λάβει απόφαση εντός της προβλεπόμενης προθεσμίας, υπάρχει δυνατότητα άσκησης προσφυγής στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο, δυνάμει του άρθρου 265 της ΣΛΕΕ, και ευελπιστεί ότι το εν λόγω δικαίωμα δικαστικού ελέγχου θα αναφερθεί σαφώς στον κανονισμό·

45.   τονίζει ότι η Επιτροπή οφείλει να λαμβάνει σοβαρά υπόψη της κάθε πρωτοβουλία η οποία φέρει την υπογραφή τουλάχιστον ενός εκατομμυρίου πολιτών·

46.   είναι της γνώμης ότι η ανακοίνωση που θα εγκρίνει η Επιτροπή σχετικά με την εκάστοτε πρωτοβουλία πολιτών θα πρέπει, εκτός από την κοινοποίησή της στους διοργανωτές της, στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και στο Συμβούλιο, να δημοσιεύεται στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης και να διαβιβάζεται στην Επιτροπή των Περιφερειών, στην Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή και στα εθνικά Κοινοβούλια.

II.   ΣΥΝΙΣΤΩΜΕΝΕΣ ΤΡΟΠΟΛΟΓΙΕΣ

Τροπολογία 1

Άρθρο 4 (3)

Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή

Τροπολογία της ΕΤΠ

Καταχώριση της προτεινόμενης πρωτοβουλίας πολιτών 1. Πριν από την έναρξη της συγκέντρωσης των δηλώσεων υποστήριξης από τους υπογράφοντες σχετικά με προτεινόμενη πρωτοβουλία πολιτών, ο διοργανωτής οφείλει να καταχωρίσει την πρωτοβουλία στην Επιτροπή, παρέχοντας τις πληροφορίες που αναφέρονται στο παράρτημα II, ιδίως σχετικά με το αντικείμενο και τους στόχους, καθώς και με τις πηγές χρηματοδότησης και στήριξης της προτεινόμενης πρωτοβουλίας πολιτών. Οι πληροφορίες αυτές παρέχονται σε μία από τις επίσημες γλώσσες της Ένωσης, σε επιγραμμικό μητρώο το οποίο διατίθεται ειδικά για τον σκοπό αυτό από την Επιτροπή (στο εξής «το μητρώο»). 2. Με εξαίρεση τις περιπτώσεις που προβλέπονται στις παραγράφους 3 και 4, η Επιτροπή καταχωρίζει χωρίς καθυστέρηση την προτεινόμενη πρωτοβουλία με ενιαίο αριθμό μητρώου και αποστέλλει βεβαίωση της καταχώρισης στον διοργανωτή. 3. Δεν θα καταχωρίζονται οι προτεινόμενες πρωτοβουλίες πολιτών οι οποίες εύλογα μπορούν να θεωρηθούν ακατάλληλες διότι είναι καταχρηστικές ή στερούνται σοβαρότητας. 4. Η Επιτροπή απορρίπτει την καταχώριση προτεινόμενων πρωτοβουλιών πολιτών οι οποίες είναι κατάφωρα αντίθετες με τις αξίες της Ένωσης. 5. Οι προτεινόμενες πρωτοβουλίες πολιτών που έχουν καταχωρισθεί δημοσιεύονται στο μητρώο.

Καταχώριση της προτεινόμενης πρωτοβουλίας πολιτών 1. Πριν από την έναρξη της συγκέντρωσης των δηλώσεων υποστήριξης από τους υπογράφοντες σχετικά με προτεινόμενη πρωτοβουλία πολιτών, ο διοργανωτής οφείλει να καταχωρίσει την πρωτοβουλία στην Επιτροπή, παρέχοντας τις πληροφορίες που αναφέρονται στο παράρτημα II, ιδίως σχετικά με το αντικείμενο και τους στόχους, καθώς και με τις πηγές χρηματοδότησης και στήριξης της προτεινόμενης πρωτοβουλίας πολιτών. Οι πληροφορίες αυτές παρέχονται σε μία από τις επίσημες γλώσσες της Ένωσης, σε επιγραμμικό μητρώο το οποίο διατίθεται ειδικά για τον σκοπό αυτό από την Επιτροπή (στο εξής «το μητρώο»). 3. Δεν θα οι προτεινόμενες πρωτοβουλίες πολιτών οι οποίες είναι καταχρηστικές ή στερούνται σοβαρότητας . 5. Οι προτεινόμενες πρωτοβουλίες πολιτών που έχουν δημοσιεύονται στο μητρώο.

Αιτιολογία

Η εξέταση του παραδεκτού μπορεί να πραγματοποιείται ήδη με την καταχώριση μιας πρωτοβουλίας σύμφωνα με το άρθρο 4. Δεν είναι εύλογο να καταχωρίζεται μια πρωτοβουλία και μετά, αφού κατατεθούν 300 000 υπογραφές που πρέπει να προέρχονται από τουλάχιστον 3 κράτη μέλη, να κρίνεται μη παραδεκτή, π.χ. επειδή διαπιστώνεται ότι η ΕΕ δεν διαθέτει αρμοδιότητες σε έναν ορισμένο τομέα. Γι αυτό και με την τροπολογία προτείνεται η συγχώνευση των άρθρων 4 και 8 της πρότασης κανονισμού.

Τροπολογία 2

Άρθρο 7 (1)

Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή	Τροπολογία της ΕΤΠ
Ελάχιστος αριθμός υπογραφών ανά κράτος μέλος 1. Οι υπογράφοντες πρωτοβουλία πολιτών προέρχονται από το ένα τρίτο τουλάχιστον των κρατών μελών.	Ελάχιστος αριθμός υπογραφών ανά κράτος μέλος 1. Οι υπογράφοντες πρωτοβουλία πολιτών προέρχονται από το ένα τουλάχιστον των κρατών μελών.

Αιτιολογία

Η πρωτοβουλία ευρωπαίων πολιτών πρέπει να αποτελεί μέσο προσιτό στους πολίτες και, επομένως, το κατώτατο όριο δεν θα πρέπει να είναι υπερβολικά υψηλό. Η απαίτηση να προέρχονται οι υπογράφοντες από το ένα τέταρτο των κρατών μελών (δηλ. από επτά εκ των 27 κρατών μελών που απαρτίζουν επί του παρόντος την ΕΕ) συνάδει με την πρόταση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.

Τροπολογία 3

Άρθρο 7 (2)

Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή	Τροπολογία της ΕΤΠ
Στο ένα τρίτο των κρατών μελών οι υπογράφοντες ανέρχονται τουλάχιστον στον ελάχιστο αριθμό πολιτών που προβλέπεται στο παράρτημα I.	Στο ένα τέταρτο των κρατών μελών οι υπογράφοντες ανέρχονται τουλάχιστον στον ελάχιστο αριθμό πολιτών που προβλέπεται στο παράρτημα I.

Αιτιολογία

Η πρωτοβουλία ευρωπαίων πολιτών πρέπει να αποτελεί μέσο προσιτό στους πολίτες και, επομένως, το κατώτατο όριο δεν θα πρέπει να είναι υπερβολικά υψηλό. Η απαίτηση να προέρχονται οι υπογράφοντες από το ένα τέταρτο των κρατών μελών (δηλ. από επτά εκ των 27 κρατών μελών που απαρτίζουν επί του παρόντος την ΕΕ) συνάδει με την πρόταση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Λογικά, επομένως, το ίδιο πρέπει να ισχύσει στο άρθρο 7 παρ. 2.

Τροπολογία 4

Άρθρο 8

Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή

Τροπολογία της ΕΤΠ

Απόφαση για το παραδεκτό προτεινόμενης πρωτοβουλίας πολιτών 1. Μετά τη συγκέντρωση 300 000 δηλώσεων υποστήριξης, σύμφωνα με το άρθρο 5 από πολίτες προερχόμενους από τρία τουλάχιστον κράτη μέλη, ο διοργανωτής υποβάλλει στην Επιτροπή αίτηση για την έκδοση απόφασης σχετικά με το παραδεκτό της προτεινόμενης πρωτοβουλίας πολιτών. Για τον σκοπό αυτό, ο διοργανωτής χρησιμοποιεί το έντυπο του παραρτήματος V. 2. Η Επιτροπή, εντός δύο μηνών από την παραλαβή της αίτησης που αναφέρεται στην παράγραφο 1, εκδίδει απόφαση για το παραδεκτό της πρωτοβουλίας. Η προτεινόμενη πρωτοβουλία πολιτών θεωρείται παραδεκτή εφόσον πληροί τις ακόλουθες προϋποθέσεις: α) αφορά ζήτημα για το οποίο μπορεί να εκδοθεί νομική πράξη της Ένωσης για την εφαρμογή των συνθηκών και β) η υποβολή της πρότασης υπάγεται στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων της Επιτροπής. 3. Η απόφαση που αναφέρεται στην παράγραφο 2 γνωστοποιείται στον διοργανωτή της προτεινόμενης πρωτοβουλίας πολιτών και δημοσιεύεται.

Αιτιολογία

Συνέπεια της τροποποίησης στην σύσταση 1.

Τροπολογία 5

Άρθρο 9

Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή

Τροπολογία της ΕΤΠ

Διατάξεις για τον έλεγχο και την πιστοποίηση των δηλώσεων υποστήριξης από τα κράτη μέλη 1. Μετά τη συγκέντρωση των απαιτούμενων δηλώσεων υποστήριξης από τους υπογράφοντες σύμφωνα με τα άρθρα 5 και 7, και εφόσον η Επιτροπή έχει αποφασίσει ότι μια προτεινόμενη πρωτοβουλία πολιτών είναι παραδεκτή σύμφωνα με το άρθρο 8, ο διοργανωτής υποβάλλει τις δηλώσεις υποστήριξης, σε έντυπη ή σε ηλεκτρονική μορφή, προς έλεγχο και πιστοποίηση στις οικείες αρμόδιες αρχές που προβλέπονται στο άρθρο 14. Για τον σκοπό αυτό ο διοργανωτής χρησιμοποιεί το έντυπο του παραρτήματος VI. Ο διοργανωτής υποβάλλει τις δηλώσεις υποστήριξης στο κράτος μέλος που εξέδωσε το έγγραφο αναγνώρισης που αναφέρεται στη δήλωση. 2. Οι αρμόδιες αρχές, εντός προθεσμίας που δεν υπερβαίνει τους τρεις μήνες, ελέγχουν τις διαβιβασθείσες δηλώσεις υποστήριξης, βάσει των κατάλληλων ελέγχων, και παραδίδουν στον διοργανωτή πιστοποιητικό σύμφωνα με το υπόδειγμα του παραρτήματος VII, στο οποίο πιστοποιείται ο αριθμός των έγκυρων δηλώσεων υποστήριξης για το εν λόγω κράτος μέλος. 3. Το πιστοποιητικό που προβλέπεται στην παράγραφο 2 εκδίδεται δωρεάν.

Διατάξεις για τον έλεγχο και την πιστοποίηση των δηλώσεων υποστήριξης από τα κράτη μέλη 1. Μετά τη συγκέντρωση των απαιτούμενων δηλώσεων υποστήριξης από τους υπογράφοντες σύμφωνα με τα άρθρα 5 και 7, και εφόσον η Επιτροπή έχει αποφασίσει ότι μια προτεινόμενη πρωτοβουλία πολιτών είναι παραδεκτή σύμφωνα με το άρθρο 8, ο διοργανωτής υποβάλλει τις δηλώσεις υποστήριξης, σε έντυπη ή σε ηλεκτρονική μορφή, προς έλεγχο και πιστοποίηση στις οικείες αρμόδιες αρχές που προβλέπονται στο άρθρο 14. Για τον σκοπό αυτό ο διοργανωτής χρησιμοποιεί το έντυπο του παραρτήματος V, . Ο διοργανωτής υποβάλλει τις δηλώσεις υποστήριξης στο κράτος μέλος που εξέδωσε το έγγραφο αναγνώρισης που αναφέρεται στη δήλωση. 2. Οι αρμόδιες αρχές, εντός προθεσμίας που δεν υπερβαίνει τους τρεις μήνες, ελέγχουν τις διαβιβασθείσες δηλώσεις υποστήριξης, βάσει των κατάλληλων ελέγχων, και παραδίδουν στον διοργανωτή πιστοποιητικό σύμφωνα με το υπόδειγμα του παραρτήματος VII, στο οποίο πιστοποιείται ο αριθμός των έγκυρων δηλώσεων υποστήριξης για το εν λόγω κράτος μέλος. 3. Το πιστοποιητικό που προβλέπεται στην παράγραφο 2 εκδίδεται δωρεάν.

Αιτιολογία

Το άρθρο 4 υποχρεώνει τον οργανωτή να αναφέρει τις πηγές χρηματοδότησης από τις οποίες θα καλυφθούν οι δαπάνες που σχετίζονται με την πρωτοβουλία. Σε αυτό το σημείο της διαδικασίας, όπως αναφέρεται στην τροπολογία που κατατίθεται, είναι πιθανό να μην είναι γνωστές όλες οι οικονομικές ενισχύσεις που θα ληφθούν, κατά συνέπεια είναι αναγκαίο στο τέλος της διαδικασίας να ζητηθεί έκθεση που θα αιτιολογεί τις δαπάνες που πραγματοποιήθηκαν και την προέλευση των πόρων που χρησιμοποιήθηκαν, πληρώντας έτσι την αρχή της ενημέρωσης και της διαφάνειας. Θα ήταν σκόπιμο για τη διευκόλυνση της πλήρωσης αυτής της προϋπόθεσης να σχεδιαστεί ένα έντυπο που θα συναφθεί ως Παράρτημα στον Κανονισμό.

---

(1)  COM(2009) 622 τελικό.

(2)  COM(2010) 119 τελικό.

(3)  Γνωμοδότηση πρωτοβουλίας της Επιτροπής των Περιφερειών με θέμα «Δικαιώματα των πολιτών: προώθηση των θεμελιωδών δικαιωμάτων και των δικαιωμάτων που απορρέουν από την ευρωπαϊκή ιθαγένεια», 9.10.2008, σημείο 58.

(4)  έγγρ. R/CdR 79/2010, παράρτημα I.

(5)  Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 7ης Μαΐου 2009 με το οποίο ζητείται από την Επιτροπή να υποβάλει πρόταση κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για την εφαρμογή της πρωτοβουλίας πολιτών (A6-0043/2009), Αιτιολογική σκέψη ΚΕ.

---