19.12.2008   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 325/1

—

συμμερίζεται απόλυτα την άποψη ότι η τρομοκρατία αποτελεί σοβαρή απειλή κατά της δημοκρατίας, των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και της κοινωνικής ανάπτυξης σε ολόκληρη τη διεθνή κοινότητα

—

υπογραμμίζει ότι οι τοπικές και περιφερειακές αρχές θα έχουν κεντρικό ρόλο στην εφαρμογή της αντιτρομοκρατικής στρατηγικής της ΕΕ. Οι εν λόγω αρχές, θα προωθήσουν την υλοποίηση της πτυχής της «Πρόληψης» και των πρωτοβουλιών για την αναχαίτιση της τρομοκρατίας και της ριζοσπαστικοποίησης στην επικράτεια των κρατών μελών

—

αναγνωρίζει μεν τη σημασία της στρατηγικής της ΕΕ για την καταπολέμηση της ριζοσπαστικοποίησης, η οποία εφαρμόζεται παράλληλα με την αντιτρομοκρατική στρατηγική της ΕΕ, αλλά τονίζει ότι οι εν λόγω στρατηγικές πρέπει να αφήνουν περιθώρια για την εφαρμογή τους σε τοπικό επίπεδο, εκλαμβάνοντας ως βάση τις τοπικές εμπειρίες και την κατανόηση των εκάστοτε συνθηκών, διαμορφώνοντας σαφή πλαίσια για τη συλλογή πληροφοριών σε κοινοτικό επίπεδο και παρέχοντας υποστήριξη και πόρους στις τοπικές αρχές για την υλοποίηση σχεδίων κατά της βίαιης ριζοσπαστικοποίησης, όπου αυτό κρίνεται απαραίτητο τονίζει ότι η ανάληψη ρόλου εκ μέρους της περιφερειακής και τοπικής διοίκησης για την πρόληψη της τρομοκρατίας και του βίαιου ριζοσπαστισμού θα πρέπει να πραγματοποιηθεί σε συνεργασία με την ΕΕ και τις κυβερνήσεις των κρατών μελών

—

συνιστά την πραγματοποίηση δημόσιας διαβούλευσης στα κράτη μέλη, σε τοπικό επίπεδο, με στόχο την πολύπλευρη κατανόηση των τοπικών εμπειριών και την αντίληψη της έννοιας της τρομοκρατίας και των κινήτρων που ωθούν στον ριζοσπαστισμό. Τα κράτη μέλη θα πρέπει, στο πλαίσιο της διαβούλευσης και της ανάληψης δεσμεύσεων, να εξασφαλίσουν την ανοικτή συμμετοχή εκείνων οι οποίοι υπό φυσιολογικές συνθήκες δεν αλληλεπιδρούν με την τοπική δημοκρατία

—

επιδοκιμάζει τη δεύτερη αξιολόγηση των σχεδίων διαχείρισης κρίσεων από ομότιμους που πραγματοποιεί επί του παρόντος η Επιτροπή· ζητά ωστόσο από την Επιτροπή να διασφαλίσει ότι οι τοπικές και περιφερειακές αρχές θα διαδραματίσουν πλήρη και ενεργό ρόλο κατά την αξιολόγηση αυτή

—

καλεί την Ένωση να μεριμνήσει κατά τρόπο ώστε η αντιτρομοκρατική πολιτική να συνεκτιμά στο σύνολό της άμεσα την ισότητα και τα ανθρώπινα δικαιώματα και να διασφαλίζει ότι οι παρεμβάσεις δεν προκαλούν αρνητικές εμπειρίες σε ορισμένες τοπικές κοινότητες, υποθάλποντας κατ' αυτόν τον τρόπο την αποξένωση και τη στροφή προς τον βίαιο ριζοσπαστισμό.

Εισηγητής

:

ο Λόρδος Graham TOPE (UK/ALDE), Μέλος του Δημοτικού Συμβουλίου του Sutton του Λονδίνου και της Μητροπολιτικής Αστυνομίας του Λονδίνου

1.

συμμερίζεται απόλυτα την άποψη ότι η τρομοκρατία αποτελεί σοβαρή απειλή κατά της δημοκρατίας, των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και της κοινωνικής ανάπτυξης σε ολόκληρη τη διεθνή κοινότητα·

2.

αναγνωρίζει ότι η προσοχή θα εστιαστεί αναπόφευκτα στην τρομοκρατία που εμπνέεται από την Αλ Κάιντα και στη ριζοσπαστικοποίηση που οδηγεί τις κοινωνίες μας στον βίαιο ριζοσπαστισμό· υπενθυμίζει εντούτοις ότι πολυάριθμες πρόσφατες τρομοκρατικές ενέργειες είχαν ως δράστες άτομα που γεννήθηκαν και ανατράφηκαν στη χώρα στην οποία διαπράχθηκε η τρομοκρατική ενέργεια ή σε κάποια άλλη χώρα εντός της επικράτειας της ΕΕ, συχνά ως αντίδραση σε εσωτερικές καταστάσεις της χώρας στην οποία πραγματοποιήθηκε η επίθεση και χωρίς η θρησκεία να αποτελεί κατ' ανάγκη το πρωταρχικό τους κίνητρο. Η ΕΤΠ παραδέχεται ωστόσο ότι η απειλή της τρομοκρατίας που εμπνέεται από την Αλ Κάιντα αποτελεί σοβαρό ζήτημα ασφάλειας που αντιμετωπίζει αυτή τη στιγμή η ΕΕ·

3.

κρίνει ότι οι ενέργειες για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας πρέπει να έχουν δύο σκέλη: αφενός την άμεση καταπολέμηση των τρομοκρατικών ενεργειών και αφετέρου τη λήψη προληπτικών μέτρων. Όσο νωρίτερα σπάει η αλυσίδα αιτιών που οδηγούν σε τρομοκρατικές ενέργειες, τόσο καλύτερο θα είναι. Στην περίπτωση αυτή, η ενισχυμένη έρευνα όσον αφορά τις αιτίες και τους λόγους που οδηγούν τα άτομα να υποστηρίζουν, να χρηματοδοτούν ή να συμμετέχουν σε τρομοκρατικές ενέργειες, θα είναι ιδιαίτερα χρήσιμη·

4.

θεωρεί ότι το θέμα της θρησκείας δεν μπορεί να αγνοηθεί όταν πρόκειται για την τρομοκρατία. Το μήνυμα ότι οι τρομοκρατικές ενέργειες δεν μπορούν να δικαιολογηθούν με κανέναν τρόπο πρέπει να μεταδοθεί περαιτέρω·

5.

συνεπώς, κρίνει ότι η ΕΕ πρέπει να αναλάβει πρωτοβουλίες και να υποστηρίξει τις προσπάθειες που αποσκοπούν στην μείωση της τρομοκρατίας μέσω θρησκευτικού και πολιτισμικού διαλόγου·

6.

κρίνει ότι η συνεργασία με τρίτες χώρες έχει πολύ μεγάλη σημασία για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας. Πρέπει να θωρακιστούν οι στρατηγικές για την εξωτερική αυτή συνεργασία, τόσο από άποψη ανταλλαγής πληροφοριών όσο και άποψη πρακτικότερης αστυνομικής και τελωνειακής συνεργασίας·

7.

υπογραμμίζει ότι οι τοπικές και περιφερειακές αρχές θα έχουν κεντρικό ρόλο στην εφαρμογή της αντιτρομοκρατικής στρατηγικής της ΕΕ. Οι εν λόγω αρχές, από κοινού με τις υπηρεσίες επιβολής του νόμου, τόσο τις κρατικές όσο και τις περιφερειακές με αρμοδιότητες προστασίας προσώπων και αγαθών, θα προωθήσουν ειδικότερα την απτή υλοποίηση της πτυχής της «Πρόληψης» και των επικείμενων πρωτοβουλιών για την αναχαίτιση της τρομοκρατίας και της ριζοσπαστικοποίησης στην επικράτεια των κρατών μελών·

8.

εφιστά την προσοχή στην αξιοσημείωτη πρόοδο που επιτεύχθηκε όσον αφορά την υλοποίηση των υπολοίπων τριών πτυχών της εν λόγω στρατηγικής —της «Προστασίας», της «Δίωξης» και της «Αντίδρασης»— από τότε που θεσπίστηκε η νομοθεσία-πλαίσιο του 2002. Η ΕΤΠ επιδοκιμάζει επιπλέον τις προτάσεις που διατυπώνονται στην τρέχουσα πρωτοβουλία για την ενίσχυση των δράσεων καταπολέμησης της τρομοκρατίας, με στόχο τον καθορισμό νομικής βάσης για τις πτυχές της αντιτρομοκρατικής στρατηγικής, μεταξύ των οποίων περιλαμβάνονται οι εξής: η ποινικοποίηση της εκπαίδευσης τρομοκρατών, της στρατολόγησης και της δημόσιας παρακίνησης για τέλεση τρομοκρατικών εγκλημάτων, η πρόληψη της χρήσης εκρηκτικών εκ μέρους των τρομοκρατών και η χρήση πληροφοριών για τους επιβάτες των αεροπορικών εταιριών στις έρευνες που διεξάγουν οι υπηρεσίες επιβολής του νόμου, η παρεμπόδιση και ποινικοποίηση της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας, καθώς και η αναγνώριση της ανάγκης για επενδύσεις στον τομέα της τεχνολογικής έρευνας και ανάπτυξης προκειμένου να υποστηριχθεί το έργο των αστυνομικών δυνάμεων σε ολόκληρη της επικράτεια της Ένωσης για την προστασία των πολιτών από τρομοκρατικές επιθέσεις·

9.

διευκρινίζει εντούτοις ότι για την ενίσχυση των δράσεων καταπολέμησης της τρομοκρατίας η ΕΕ θα πρέπει να επενδύσει περισσότερο, με στόχο την ανάπτυξη της πτυχής της «Πρόληψης» σε συνεργασία με τα κράτη μέλη, τις υπηρεσίες επιβολής του νόμου και τις περιφερειακές και τοπικές αρχές, μαζί με τα υπαγόμενα σε αυτές σώματα ασφαλείας. Η πρόληψη της τρομοκρατίας και του βίαιου ριζοσπαστισμού δεν μπορεί να επιτευχθεί αποκλειστικά και μόνο με νομοθετικά μέσα και δια της επιβολής του νόμου· επίσης, τα μέτρα καταστολής δεν θα είναι αποτελεσματικά, και ενδέχεται μάλιστα να έχουν και δυσμενείς συνέπειες, εάν δεν συνδυαστούν με την παροχή στα άτομα που είναι ιδιαίτερα ευάλωτα στη ριζοσπαστικοποίηση και τη στρατολόγηση μιας θετικής προοπτικής και μιας θέσης στην κοινωνία·

10.

εκτιμά ότι η πρόληψη μέσω της καταπολέμησης των στενά συνυφασμένων παραγόντων που ευνοούν τη ριζοσπαστικοποίηση και ενδέχεται να οδηγήσουν στην τρομοκρατία, αποτελεί αναγκαία προσέγγιση για την αντιμετώπιση της τρομοκρατίας·

11.

αναγνωρίζει ότι η τρομοκρατία έχει συχνά παγκόσμιο χαρακτήρα ως προς τη φύση και τα αίτια που την εμπνέουν· επισημαίνει, εντούτοις, ότι οι πολίτες και οι τοπικές κοινότητες βιώνουν άμεσα τον αντίκτυπο της τρομοκρατίας με απτό και ατομικό τρόπο. Εκείνοι οι οποίοι σχεδιάζουν και υποστηρίζουν πράξεις βίαιου ριζοσπαστισμού, ζουν και ενεργούν ελεύθερα εντός των κοινοτήτων μας ως ευρωπαίοι πολίτες και κάτοικοι, κάνοντας χρήση των τοπικών υπηρεσιών, της τοπικής δημοκρατίας και του τοπικού πληθυσμού και αλληλεπιδρώντας μαζί τους. Με βάση εμπειρίες προερχόμενες από ολόκληρη την ΕΕ, τα κράτη μέλη αναγνωρίζουν επομένως την ανάγκη να αναλυθούν πλήρως, να γίνουν κατανοητοί και να αντιμετωπιστούν οι λόγοι, τα αίτια και οι διαδικασίες που ωθούν τους ευρωπαίους πολίτες να ακολουθήσουν την οδό του βίαιου ριζοσπαστισμού και της οργάνωσης Αλ Κάιντα·

12.

θεωρεί ότι για την αντιμετώπιση του ριζοσπαστισμού απαιτούνται συγκεκριμένες πρωτοβουλίες σε τοπικό επίπεδο. Ο ρόλος των περιφερειακών και τοπικών αρχών που βρίσκονται εγγύτερα στις ευάλωτες ομάδες είναι ιδιαίτερα σημαντικός προκειμένου να εξασφαλιστεί η όσο το δυνατό πληρέστερη κοινωνική ενσωμάτωση των κατοίκων της ΕΕ, χωρίς διακρίσεις και υπό συνθήκες ειρήνης και δημοκρατίας·

13.

υπενθυμίζει ότι η Διάσκεψη των Τοπικών και Περιφερειακών Αρχών της Ευρώπης του Συμβουλίου της Ευρώπης (Congress of Local and Regional Authorities of Europe — CLRAE) υιοθέτησε το 2003 ειδικές συστάσεις σχετικά με τον ρόλο των τοπικών αρχών στην αντιμετώπιση της τρομοκρατίας·

14.

επιδοκιμάζει τις προσπάθειες που καταβάλλει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή για την εστίαση της προσοχής στην πτυχή της «Πρόληψης» της αντιτρομοκρατικής στρατηγικής της ΕΕ και επικροτεί τα σχέδια για τη δημοσίευση ανακοίνωσης σχετικά με την καταπολέμηση της βίαιης ριζοσπαστικοποίησης εντός του 2008. Παρατηρεί, ωστόσο, ότι η «Πρόληψη» αποτελεί σημαντική πολιτιστική στροφή για τις αντιτρομοκρατικές υπηρεσίες και απαιτεί τη γνώση, την εμπειρία και τη συνεργασία των τοπικών και περιφερειακών αρχών·

15.

επιδοκιμάζει την πρωτοβουλία της ΕΕ να ορίσει το 2008 ως «Ευρωπαϊκό Έτος Διαπολιτιστικού Διαλόγου» γιατί είναι ένας εξαίρετος τρόπος για την προαγωγή του αποτελεσματικού διαλόγου, της ανοχής και της κατανόησης ανάμεσα σε διαφορετικές κουλτούρες, πολιτισμούς και θρησκείες·

16.

τονίζει ότι η ανάληψη ρόλου εκ μέρους της περιφερειακής και τοπικής διοίκησης για την πρόληψη της τρομοκρατίας και του βίαιου ριζοσπαστισμού θα πρέπει να πραγματοποιηθεί σε συνεργασία με την ΕΕ και τις κυβερνήσεις των κρατών μελών. Συνιστά επομένως την καθιέρωση ενός συστήματος δικτύων των τοπικών και των περιφερειακών αρχών σε κάθε κράτος μέλος, σε συνεργασία με τις εθνικές κυβερνήσεις, την αστυνομία (με τη συμμετοχή των περιφερειακών σωμάτων που έχουν αποκλειστική αρμοδιότητα για την προστασία προσώπων και αγαθών) και τις τοπικές κοινότητες, προκειμένου να διευκολυνθεί η ανταλλαγή καλών πρακτικών κοινωνικής ενσωμάτωσης, η επαγγελματική επιμόρφωση και η κατανόηση της εμφάνισης του φαινομένου του βίαιου ριζοσπαστισμού στις τοπικές περιοχές και συνοικίες·

17.

συνιστά την πραγματοποίηση δημόσιας διαβούλευσης στα κράτη μέλη, σε τοπικό επίπεδο, με στόχο την πολύπλευρη κατανόηση των τοπικών εμπειριών και την αντίληψη της έννοιας της τρομοκρατίας και των κινήτρων που ωθούν στον ριζοσπαστισμό. Τα κράτη μέλη θα πρέπει, στο πλαίσιο της διαβούλευσης και της ανάληψης δεσμεύσεων, να εξασφαλίσουν την ανοικτή συμμετοχή εκείνων οι οποίοι υπό φυσιολογικές συνθήκες δεν αλληλεπιδρούν με την τοπική δημοκρατία·

18.

προτίθεται να συμπληρώσει την παρούσα γνωμοδότηση επικουρώντας την Επιτροπή και τον Συντονιστή για την Καταπολέμηση της Τρομοκρατίας, ενόψει της διαμόρφωσης απτών κατευθυντηρίων γραμμών, με την παρουσίαση ορθών πρακτικών που ακολουθούνται σε περιοχές οι οποίες εφαρμόζουν σχέδια ανάληψης δεσμεύσεων και συνεργασίας για την αντιμετώπιση της ριζοσπαστικοποίησης·

19.

συνιστά να φιλοξενήσει η ΕΤΠ μία ετήσια εκδήλωση προκειμένου να διευκολυνθεί η στρατηγική αποκόμιση γνώσεων μέσω της ανταλλαγής εμπειριών μεταξύ των τοπικών και περιφερειακών αρχών σε πανευρωπαϊκή κλίμακα και να υποστηριχθεί περαιτέρω η διαμόρφωση τοπικών παρεμβάσεων για την πρόληψη της τρομοκρατίας και της στροφής προς το βίαιο ριζοσπαστισμό·

20.

αναγνωρίζει μεν τη σημασία της στρατηγικής της ΕΕ για την καταπολέμηση της ριζοσπαστικοποίησης, η οποία εφαρμόζεται παράλληλα με την αντιτρομοκρατική στρατηγική της ΕΕ, αλλά τονίζει ότι οι εν λόγω στρατηγικές πρέπει να αφήνουν περιθώρια για την εφαρμογή τους σε τοπικό επίπεδο, εκλαμβάνοντας ως βάση τις τοπικές εμπειρίες και την κατανόηση των εκάστοτε συνθηκών, διαμορφώνοντας σαφή πλαίσια για τη συλλογή πληροφοριών σε κοινοτικό επίπεδο και παρέχοντας υποστήριξη και πόρους στις τοπικές αρχές για την υλοποίηση σχεδίων κατά της βίαιης ριζοσπαστικοποίησης, όπου αυτό κρίνεται απαραίτητο·

21.

συνιστά την υιοθέτηση των διατάξεων της συνθήκης του Prum, σχετικά με την αναβάθμιση της διασυνοριακής συνεργασίας για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας·

22.

καλεί τα κράτη μέλη και την αστυνομία να αναπτύξουν σαφή και ασφαλή συστήματα ανταλλαγής πληροφοριών μεταξύ των τοπικών και περιφερειακών εταίρων (συμπεριλαμβανομένων των τοπικών και περιφερειακών αστυνομικών δυνάμεων) και των μονάδων κατά της τρομοκρατίας και του βίαιου ριζοσπαστισμού·

23.

υπογραμμίζει ότι τα ενδεδειγμένα συστήματα για τη συλλογή πληροφοριών σε κοινοτικό επίπεδο πρέπει να συνεκτιμούν σαφώς τις επιπτώσεις από πλευράς ασφάλειας, τα θεμελιώδη δικαιώματα των πολιτών και την προστασία των δεδομένων κατά την ανταλλαγή οποιασδήποτε πληροφορίας μεταξύ των τοπικών εταίρων και της αστυνομίας. Είναι αναγκαίο να δοθεί στους πολίτες η δυνατότητα να ενημερώνουν ανώνυμα τις δημοτικές αρχές, καθώς και την αστυνομία, σχετικά με πιθανές τρομοκρατικές επιθέσεις·

24.

επίσης, θεωρεί κεφαλαιώδους σημασίας τα εξής: τον σαφή καθορισμό των ορίων που υφίστανται όσον αφορά τη συλλογή πληροφοριών σε κοινοτικό επίπεδο μεταξύ της αστυνομίας, των αστυνομικών υπηρεσιών και των τοπικών αρχών· την καθιέρωση συστημάτων τα οποία να εγγυώνται στους τοπικούς και περιφερειακούς εταίρους ότι η συμμετοχή τους σε αυτά δεν θα επηρεάσει αρνητικά τις σχέσεις σε κοινοτικό επίπεδο· την προστασία των πηγών παροχής πληροφοριών και την εθελοντική ανάληψη συμπληρωματικού ρόλου από εταίρους μη προερχόμενους από τις τάξεις της αστυνομίας·

25.

προτείνει να επινοήσει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή κατευθυντήριες γραμμές προκειμένου να υποστηριχθεί η ανάπτυξη της αλληλοενημέρωσης και να εξασφαλισθεί η ανθεκτικότητα, η αξιοπιστία και η ασφάλεια των σχετικών συστημάτων·

26.

καλεί τα κράτη μέλη να υποστηρίξουν τις τοπικές και περιφερειακές αρχές για την εδραίωση στενότερων σχέσεων εργασίας με τις αστυνομικές αρχές (τόσο τις κρατικές όσο και τις περιφερειακές) και τους φορείς απονομής της ποινικής δικαιοσύνης, με στόχο την ανάληψη σχεδίων για την καταπολέμηση του ριζοσπαστισμού· συνιστά επίσης να διαμορφώνονται τα εν λόγω σχέδια έχοντας επίγνωση της κατάστασης και χρησιμοποιώντας τις υπηρεσίες πληροφοριών της αστυνομίας σε συνδυασμό με τις τοπικές και περιφερειακές γνώσεις και εμπειρίες·

27.

συνιστά την υποστήριξη του διαπολιτισμικού διαλόγου και την εφαρμογή σχεδίων κοινωνικής ενσωμάτωσης σε τοπικό επίπεδο, ώστε να αποφευχθούν τα φαινόμενα ριζοσπαστικοποίησης και πρόκλησης βίας·

28.

αναγνωρίζει ότι το επίπεδο των πόρων που θα διατίθενται από τα κράτη μέλη θα ποικίλλει ανάλογα με την εικόνα των συλλεγόμενων πληροφοριών. Η ΕΤΠ τονίζει ωστόσο ότι η συνεχής δέσμευση έναντι των τοπικών κοινοτήτων παραμένει αναγκαία με στόχο τη διερεύνηση της αποτελεσματικότητας των υφισταμένων σχεδίων, την οικοδόμηση μίας μακροπρόθεσμης σχέσης μεταξύ των πολιτών, των υπηρεσιών επιβολής του νόμου και των κυβερνήσεων για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας, καθώς και τη συνεκτίμηση των μεταβαλλόμενων απόψεων και των δημογραφικών εξελίξεων. Η εστίαση στους πόρους και τα σχέδια πρέπει συνεπώς να προσαρμοσθεί ανάλογα·

29.

συνιστά την ανάπτυξη σχεδίων εκ μέρους των κρατών μελών και των τοπικών και περιφερειακών αρχών για την υπονόμευση της ιδεολογίας του βίαιου ριζοσπαστισμού και για την υποστήριξη των επικρατουσών απόψεων. Τα σχέδια αυτά θα πρέπει να τύχουν σθεναρής επαγγελματικής καθοδήγησης και ανεξάρτητης αξιολόγησης για την εκτίμηση της αποτελεσματικότητάς τους. Η ΕΤΠ προτείνει συνεπώς να υποδείξουν από κοινού τα κράτη μέλη και οι τοπικές και περιφερειακές αρχές παραδοσιακούς κοινοτικούς ηγέτες, προκειμένου να στιγματίσουν τους οπαδούς του βίαιου ριζοσπαστισμού και να προωθήσουν αξιόπιστα εναλλακτικά μηνύματα κατ' αντιδιαστολή προς τέτοιες ακραίες πεποιθήσεις·

30.

μία από τις γνωστές βασικές αιτίες της τρομοκρατίας είναι η δυσαρέσκεια με την κοινωνία και η αίσθηση αδυναμίας και αποκλεισμού. Σε μια εύρυθμα λειτουργούσα δημοκρατική κοινωνία, ο κίνδυνος να αποκτήσουν ρίζες και να αναπτυχθούν ιδέες για τρομοκρατία και τρομοκρατικά δίκτυα είναι μικρός. Συνεπώς, η Επιτροπή των Περιφερειών θεωρεί ότι έχει τεράστια σημασία να καταστούν οι ενέργειες εκδημοκρατισμού και ο σεβασμός των ατομικών και πολιτικών δικαιωμάτων ουσιαστικό μέρος των προσπαθειών καταπολέμησης της τρομοκρατίας·

31.

αναγνωρίζει ότι η ορολογία αποτελεί σύνθετο και ευαίσθητο ζήτημα και άρα απαιτεί ιδιαίτερες γνώσεις και ενδελεχή διερεύνηση από εκείνους που είναι αρμόδιοι για πρωτοβουλίες οι οποίες αποσκοπούν στην καταπολέμηση της ριζοσπαστικοποίησης·

32.

συνιστά να υποστηρίξουν τα κράτη μέλη και οι περιφερειακές αρχές τους φορείς που είναι ευπαθείς σε τοπικό επίπεδο, όπως τα σχολεία, τα κέντρα πρόσθετης επιμόρφωσης, τα πανεπιστήμια, τα μουσουλμανικά τεμένη και τα θρησκευτικά ιδρύματα, με στόχο τον εντοπισμό ενεργειών βίαιης ριζοσπαστικοποίησης στις πανεπιστημιουπόλεις, τη διάσπαση των οπαδών της, καθώς και την υποστήριξη εκείνων που είναι ευάλωτοι έναντι της βίαιης ριζοσπαστικοποίησης κατά τρόπο ώστε να αντισταθούν σε αυτές τις ακραίες ιδέες με την παροχή θετικών και ελκυστικών εναλλακτικών επιλογών·

33.

συνιστά τη στενή συνεργασία των κρατών μελών με τις υπηρεσίες των σωφρονιστικών ιδρυμάτων και των κέντρων επιτήρησης/αποκατάστασης για τον εντοπισμό, τη διάσπαση και την αποθάρρυνση των κρατουμένων που ασπάζονται τις ιδέες της ριζοσπαστικοποίησης·

34.

εκτιμά ότι η υλοποίηση τέτοιων σχεδίων προϋποθέτει περιφερειακό συντονισμό με τις δυνάμεις και τις υπηρεσίες της αστυνομίας, καθώς και εποπτεία εκ μέρους των τοπικών και περιφερειακών αρχών ή άλλων συναφών αρχών, με συνακόλουθη ενημέρωση του κεντρικού κράτους για την αξιολόγηση των εξελίξεων·

35.

θεωρεί ότι για την υποστήριξη τέτοιων σχεδίων είναι ουσιώδες να δημιουργηθούν, από την Ευρωπαϊκή Ένωση, τα κράτη μέλη και την αστυνομία, δίκτυα της ΕΕ —στα οποία θα συμμετέχουν τα αστυνομικά σώματα που υπάγονται στις περιφέρειες με αρμοδιότητες για την προστασία προσώπων και αγαθών ή οι μονάδες δράσης για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας— με στόχο την εδραίωση ορθών πρακτικών, την παροχή καθοδήγησης, την αρωγή και την κατάρτιση των αρμοδίων για την εφαρμογή των εν λόγω σχεδίων σε τοπική κλίμακα·

36.

αναγνωρίζει ότι ο ηγετικός ρόλος των τοπικών και περιφερειακών αρχών είναι καθοριστικής σημασίας για την ανάληψη στρατηγικών με αντικείμενο την πρόληψη των τρομοκρατίας στα κράτη μέλη·

37.

συνιστά να συμβάλουν οι τοπικές και περιφερειακές αρχές στην ενδυνάμωση της ικανότητας αντίστασης των τοπικών κοινοτήτων στους οπαδούς του βίαιου ριζοσπαστισμού μέσω της διασφάλισης ισχυρής ηγεσίας. Η ΕΤΠ συνιστά επομένως στις τοπικές και περιφερειακές αρχές να επιδιώξουν τα εξής:

38.

πιστεύει ότι η διαφάνεια και η επίδειξη υπευθυνότητας εκ μέρους των υπηρεσιών της αστυνομίας είναι θεμελιώδεις με στόχο τόσο την επίτευξη σιγουριάς και εμπιστοσύνης στις προσπάθειες που καταβάλλει η αστυνομία για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας όσο και την εξασφάλιση της υποστήριξης των πολιτών έναντι της ανάληψης αντιτρομοκρατικών ενεργειών, αλλά και εθνικών και τοπικών παρεμβάσεων για την εξάλειψη του βίαιου ριζοσπαστισμού. Η ΕΤΠ προτείνει συνεπώς στα κράτη μέλη, καθώς και στις περιφερειακές αρχές με αρμοδιότητες για την ασφάλεια και προστασία προσώπων και αγαθών, οι οποίες διαθέτουν μονάδες ή επίλεκτα σώματα καταστολής της τρομοκρατίας, να μελετήσουν τρόπους για την ενίσχυση της επίδειξης υπευθυνότητας εκ μέρους της αστυνομίας σε τοπική κλίμακα, αντλώντας όποτε κρίνεται σκόπιμο βοήθεια και γνώσεις από ευρωπαίους και διεθνείς εταίρους·

39.

καλεί την Επιτροπή να προτείνει διάφορους τρόπους κατά τους οποίους μπορεί να υποστηρίξει τα κράτη μέλη για την ενσωμάτωση των αντιτρομοκρατικών δυνάμεων στις τάξεις των συμβατικών αστυνομικών υπηρεσιών προκειμένου να διευκολυνθεί, όπου χρειάζεται, η αποκόμιση γνώσεων εκ μέρους των κρατών μελών και των αστυνομικών δυνάμεων·

40.

αναγνωρίζει τη σημασία μιας αστυνομικής υπηρεσίας η οποία να αντικατοπτρίζει την ποικιλομορφία του πληθυσμού που εξυπηρετεί, με στόχο την οικοδόμηση κλίματος σιγουριάς και εμπιστοσύνης και τη διάνοιξη εποικοδομητικών διαύλων επικοινωνίας μεταξύ της αστυνομίας και των πολιτών. Η ΕΤΠ θεωρεί επομένως σκόπιμο να διευκολυνθεί η διεξαγωγή θετικών συζητήσεων, σε τοπικό επίπεδο και εντός της επικράτειας των κρατών μελών, για την προαγωγή της ποικιλομορφίας και της ισότητας ευκαιριών στις τάξεις της αστυνομίας·

41.

επιδοκιμάζει τη δεύτερη αξιολόγηση των σχεδίων διαχείρισης κρίσεων από ομότιμους που πραγματοποιεί επί του παρόντος η Επιτροπή·

42.

ζητά ωστόσο από την Επιτροπή να διασφαλίσει ότι οι τοπικές και περιφερειακές αρχές θα διαδραματίσουν πλήρη και ενεργό ρόλο κατά την αξιολόγηση αυτή. Εξάγοντας χρήσιμα συμπεράσματα από μια αξιολόγηση με θέμα τις βομβιστικές επιθέσεις του Ιουλίου 2005 στο Λονδίνο, η Επιτροπή θα πρέπει να μεριμνήσει πάραυτα για την επακριβή κατανομή των αρμοδιοτήτων και τον σαφή προσδιορισμό της ιεραρχικής δομής μεταξύ των διαφόρων φορέων και υπηρεσιών που καλούνται να εκπονήσουν σχέδια ετοιμότητας και να επωμισθούν την αντιμετώπιση καταστάσεων έκτακτης ανάγκης·

43.

υποστηρίζει σθεναρά τη δημιουργία δικτύων με τη συμμετοχή των ενώσεων που συνδράμουν τα θύματα τρομοκρατικών επιθέσεων και αναγνωρίζει το ρόλο που διαδραματίζει η ΕΤΠ για τη διευκόλυνση της αποκόμισης γνώσεων εκ μέρους των κρατών μελών·

44.

επικροτεί τα σχέδια για την υποστήριξη της έρευνας και την αναζήτηση τεχνικών λύσεων προκειμένου να επικουρηθούν οι αστυνομικές δυνάμεις στην προσπάθεια που καταβάλλουν σε ολόκληρη την επικράτεια της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την προστασία των πολιτών από τρομοκρατικές επιθέσεις· καλεί την Ένωση να υποστηρίξει τεχνολογικές λύσεις στο πλαίσιο των τεσσάρων πτυχών που προαναφέρθηκαν προκειμένου να δυσχερανθεί, μεταξύ άλλων, η χρήση του Διαδικτύου για τους οπαδούς του βίαιου ριζοσπαστισμού, επεκτείνοντας τις εξελίξεις και πέραν της αποκλειστικής επιβολής του νόμου. Η ΕΤΠ ζητά επομένως από τα κράτη μέλη να διαθέσουν επαρκείς πόρους για τέτοιου είδους αναπτυξιακά σχέδια·

45.

καλεί τα κράτη μέλη να θεσπίσουν μηχανισμούς συντονισμού σε συνάρτηση με τις αρμοδιότητες επί της ασφάλειας των τοπικών και περιφερειακών αρχών, ούτως ώστε η εκάστοτε αρχή να μπορεί στα πλαίσια των αρμοδιοτήτων της να κατοχυρώνει την δημόσια ασφάλεια σε πολυσύχναστα μέρη, επιδιώκοντας ιδιαίτερα την εξάλειψη της τρομοκρατίας εφαρμόζοντας μεθόδους σχεδιασμού·

46.

καλεί την Ένωση να μεριμνήσει κατά τρόπο ώστε η αντιτρομοκρατική πολιτική να συνεκτιμά στο σύνολό της άμεσα την ισότητα και τα ανθρώπινα δικαιώματα και να διασφαλίζει ότι οι παρεμβάσεις δεν προκαλούν αρνητικές εμπειρίες σε ορισμένες τοπικές κοινότητες, υποθάλποντας κατ' αυτόν τον τρόπο την αποξένωση και τη στροφή προς τον βίαιο ριζοσπαστισμό.

19.12.2008   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 325/6

—

κρίνει αναγκαία τη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης μέσω της τεχνολογικής καινοτομίας και της ανάπτυξης φιλικών προς το περιβάλλον εναλλακτικών τρόπων μεταφοράς. Οι μεταφορές θα πρέπει να προσανατολίζονται προς το εκάστοτε φιλικότερο προς το περιβάλλον μέσο μεταφοράς με την υψηλότερη ενεργειακή απόδοση, μέσω της εσωτερίκευσης του εξωτερικού κόστους·

—

πιστεύει ότι θα πρέπει να καθιερωθεί μια κοινή γλώσσα εργασίας εντός της ΕΕ για τη διαχείριση των μεταφορών·

—

επισημαίνει ότι οι σιδηροδρομικές μεταφορές εμπορευμάτων μοιράζονται μεγάλο μέρος του σιδηροδρομικού δικτύου με τις επιβατικές μεταφορές. Το γεγονός αυτό μπορεί ενίοτε να περιορίσει την ικανότητα και την αξιοπιστία και των δύο συστημάτων, όχι μόνο στις πυκνοκατοικημένες περιοχές, αλλά και στις διαπεριφερειακές μεταφορές. Η ΕΕ θα πρέπει να συνεργαστεί με τα κράτη μέλη για να καταγράψει αυτά τα σημεία συμφόρησης και να τα εξαλείψει, επιδιώκοντας τη μέγιστη δυνατή αξιοποίηση των υπαρχουσών και των μελλοντικών υποδομών. Μακροπρόθεσμα, η ΕΕ και τα κράτη μέλη θα πρέπει να ενθαρρύνουν τη δημιουργία χωριστών σιδηροδρομικών δικτύων για τις εμπορευματικές και τις επιβατικές μεταφορές, όπου δεν υφίστανται εμπόδια λόγω έλλειψης εδάφους και κατ' αρχάς στα τμήματα των δικτύων που παρουσιάζουν την υψηλότερη συμφόρηση·

—

φρονεί ότι οι δημοτικές αρχές πρέπει να δώσουν ιδιαίτερη προσοχή στον σχεδιασμό των αστικών μεταφορών, με ιδιαίτερη έμφαση στα συστήματα διακίνησης των εμπορευμάτων, προκειμένου να καταστεί η οργάνωση της αστικής διανομής αποδοτικότερη, τόσο από περιβαλλοντική όσο και από οικονομική άποψη·

—

πιστεύει ότι, με την ανάπτυξη και την αξιοποίηση των λιμένων της εσωτερικής ναυσιπλοΐας, συμπεριλαμβανομένων των εγκαταστάσεων διατροπικότητας, οι τοπικές και περιφερειακές αρχές μπορούν να διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο στην εφαρμογή μιας βιώσιμης πολιτικής για τις εμπορευματικές μεταφορές·

—

θεωρεί αναγκαίο να βελτιωθούν οι συνδέσεις ανάμεσα στις σιδηροδρομικές και τις θαλάσσιες μεταφορές, οι οποίες σε ορισμένες περιοχές δεν είναι ακόμη αποτελεσματικές. Τάσσεται υπέρ της ανάπτυξης λύσεων εφοδιαστικής, εκ μέρους των τοπικών και περιφερειακών αρχών, στις περιοχές της ενδοχώρας, με τη δημιουργία κέντρων εφοδιαστικής και «χερσαίων λιμένων» (dry ports), δεδομένου ότι συνιστούν καθοριστικό μέσο για τη βελτίωση του συνολικού συστήματος διανομής εμπορευμάτων και για την προώθηση της ανάπτυξης και της συνοχής των περιοχών της ενδοχώρας.

Εισηγητής

:

José CORREIA (EPP/PT), Δήμαρχος της Tavira

1.

Οι ανακοινώσεις της Επιτροπής για τις εμπορευματικές μεταφορές αποτελούν συνέχεια των πολιτικών προβληματισμών που εκτίθενται στη Λευκή Βίβλο του 2001 για τις μεταφορές και της μεσοπρόθεσμης επανεξέτασής της, που πραγματοποιήθηκε το 2006. Στο πλαίσιο του έργου αυτού, διοργανώθηκαν 13 σεμινάρια και διασκέψεις και πάνω από 30 εξωτερικές εκδηλώσεις, ενώ ελήφθησαν σχεδόν 160 γραπτές εισηγήσεις. Η Επιτροπή έλαβε, επίσης, άνω των 500 αναφορών για σημεία συμφόρησης στην εφοδιαστική.

2.

Η επανεξέταση της Λευκής Βίβλου αντικατοπτρίζει την εξέλιξη της κατάστασης από το 2001, η οποία χαρακτηρίζεται από την επιτάχυνση της παγκοσμιοποίησης της παραγωγής, την ανασφάλεια του ενεργειακού εφοδιασμού, την όξυνση της αύξησης της θερμοκρασίας του πλανήτη και την ηπειρωτική διάσταση που απέκτησε η Ευρωπαϊκή Ένωση μετά τη διεύρυνση προς την Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη. Υπό το φως των εξελίξεων αυτών, προτείνεται η διεύρυνση του πεδίου και των μέσων της πολιτικής των μεταφορών, ώστε να ανταποκρίνεται στις νέες προκλήσεις. Ειδικότερα, επισημαίνεται η ανάγκη βελτίωσης της απόδοσης των διαφόρων μεταφορικών μέσων, είτε αυτά χρησιμοποιούνται μεμονωμένα είτε σε συνδυασμό με άλλα.

3.

Με βάση τους προσανατολισμούς που απορρέουν από τις προαναφερόμενες μελέτες, προκύπτει σαφώς ένα σύνολο πολιτικών μέτρων που πρέπει να αναπτυχθούν. Μεταξύ αυτών αναφέρονται τα εξής:

4.

Καθώς επίσης:

5.

Και ακόμη:

6.

φρονεί ότι, σε μακροπρόθεσμη βάση, πρέπει να δημιουργηθεί μια αξιόπιστη υποδομή σιδηροδρομικών μεταφορών με επαρκή ικανότητα, που να μην φέρνει τις εμπορευματικές μεταφορές σε αντινομία με άλλους στόχους των μεταφορών ή με άλλα κοινωνικά συμφέροντα και να παρέχει συνθήκες που θα επιτρέπουν την παροχή μεταφορικών υπηρεσιών αποδοτικών από ενεργειακή άποψη και συμβατών με τα περιβαλλοντικά κριτήρια·

7.

πιστεύει ότι, σε βραχυπρόθεσμη βάση, πρέπει κατά πρώτο λόγο να εντοπισθούν και να εξαλειφθούν τα σημεία συμφόρησης και η έλλειψη μεταφορικής ικανότητας του συστήματος·

8.

πιστεύει ότι οι εμπορευματικές μεταφορές, παρότι οργανώνονται με βάση μεγάλους διαδρόμους εθνικής και διεθνούς κλίμακας, έχουν πάντοτε ανάγκη τη συμβολή των περιφερειακών και τοπικών αρχών των τόπων διέλευσης αυτών των διαδρόμων·

9.

πιστεύει, επομένως, ότι ο περιφερειακός και ο πολεοδομικός σχεδιασμός για τους σκοπούς της διανομής εμπορευμάτων έχει μεγάλη σημασία για τη δημιουργία μιας ροής των εμπορευματικών μεταφορών που θα εξοικονομεί ενέργεια και θα είναι περιβαλλοντικά αποδεκτή. Ως εκ τούτου, μια νέα πολιτική μεταφορών οφείλει να υπολογίζει στην ενεργό συμμετοχή όλων των φορέων που είναι σε θέση να συμβάλουν στην αποτελεσματικότητά της, ιδιαίτερα δε εκείνων που, χάρη στην εγγύτητά τους στον τοπικό πληθυσμό, μπορούν να επιλύσουν τοπικά τα προβλήματα·

10.

αποδοτικές και φιλικές προς το περιβάλλον εμπορευματικές μεταφορές επιτυγχάνονται ιδίως με τη χρήση, όπου είναι δυνατό, της εσωτερικής ναυσιπλοΐας. Με αυτόν τον τρόπο μεταφοράς μπορεί επίσης να ελαφρυνθεί η συμφόρηση στις συνδέσεις των λιμένων με την ενδοχώρα·

11.

εκτιμά ότι οι τερματικοί σταθμοί, οι σταθμοί μεταφόρτωσης και τα λιμάνια αποτελούν σημαντικά τμήματα της υποδομής του συστήματος διατροπικών μεταφορών. Ο σχεδιασμός και η χωροθέτησή τους υπάγεται στο πεδίο αρμοδιότητας των τοπικών και των περιφερειακών αρχών. Οι δήμοι πρέπει να συνεκτιμούν εγκαίρως στα πολεοδομικά τους σχέδια την ύπαρξη παρόμοιων εγκαταστάσεων, πράγμα το οποίο προϋποθέτει με τη σειρά του μέριμνα για τη δημιουργία μακρόπνοων και σταθερών συνθηκών πολεοδομικού σχεδιασμού εκ μέρους της ΕΕ και των εθνικών αρχών·

12.

δεδομένου ότι το 40 % περίπου των οχημάτων στην ΕΕ χρησιμοποιείται για τη διανομή αγαθών ή την παροχή υπηρεσιών και ότι η πλειονότητα των καταναλωτών βρίσκεται στις πόλεις, οι μεγάλες ροές κυκλοφορίας που δημιουργούνται στις πόλεις χρήζουν διαχείρισης. Θα πρέπει να εξεταστούν οι δυνατότητες διάδοσης των βέλτιστων πρακτικών όσον αφορά τις πολιτικές αστικών εμπορευματικών μεταφορών·

13.

διαπιστώνει ότι η θέσπιση περιφερειακών ή δημοτικών αρχών αρμόδιων για τις μεταφορές σε διάφορα κράτη μέλη συνιστά πολύτιμη βοήθεια για τον συντονισμό των διαφόρων επιθυμιών, απαιτήσεων και αποτελεσμάτων. Η ΕΤΠ τονίζει ότι είναι σημαντικό να τηρείται σε αυτό το πλαίσιο η αρχή της επικουρικότητας·

14.

επισημαίνει ότι οι τοπικές και περιφερειακές αρχές έχουν περισσότερες δυνατότητες διαλόγου με τους παραγωγούς και τους παραλήπτες των μεταφερόμενων εμπορευμάτων·

15.

ιδιαίτερης προσοχής χρήζει η διανομή των αγαθών και των υπηρεσιών στις πόλεις, δεδομένου ότι ο ευφυής σχεδιασμός της αστικής εφοδιαστικής αποτελεί παράγοντα-κλειδί στην αστική κινητικότητα·

16.

φρονεί ότι, στο μέλλον, στη χωροθέτηση των τερματικών σταθμών, των κέντρων εφοδιαστικής για τη διανομή των εμπορευμάτων, αλλά και των ίδιων των καταστημάτων, θα απαιτείται όλο και περισσότερο η συμμετοχή των τοπικών αρχών·

17.

τονίζει ότι η εφοδιαστική σε περιφερειακή κλίμακα θα αποτελέσει μια νέα πολιτική, με σημαντική εξέλιξη στο μέλλον. Η αποκέντρωση προς τις περιφερειακές αρχές της διαχείρισης των διασυνδέσεων θα έχει καθοριστική σημασία, ενώ στην αρμοδιότητα των κρατών μελών θα παραμείνει ο καθορισμός των μεγάλων διεθνών διαδρόμων·

18.

πιστεύει ότι οι δημοτικές αρχές, με την ανάπτυξη καλών αστικών πολιτικών, μπορούν να βοηθήσουν σημαντικά στην αύξηση της ταχύτητας των σιδηροδρομικών μεταφορών και ότι η συμβολή αυτή είναι ανεκτίμητη·

19.

εκτιμά ότι οι βοηθητικές σιδηροδρομικές υπηρεσίες, ειδικότερα οι τερματικοί σταθμοί και τα κέντρα διαλογής, πρέπει να τύχουν της ιδιαίτερης προσοχής των διαρθρωτικών ταμείων·

20.

φρονεί ότι οι δημοτικές αρχές πρέπει να δώσουν ιδιαίτερη προσοχή στον σχεδιασμό των αστικών μεταφορών, με ιδιαίτερη έμφαση στα συστήματα διακίνησης των εμπορευμάτων, προκειμένου να καταστεί η οργάνωση της αστικής διανομής αποδοτικότερη, τόσο από περιβαλλοντική όσο και από οικονομική άποψη. Για τον σκοπό αυτό, πρέπει να επιδιώξουν τη βελτίωση της οικολογικής ποιότητας των μέσων μεταφοράς και την αύξηση των συντελεστών φορτίου, έτσι ώστε να περιοριστεί ο αριθμός των μετακινήσεων, διατηρώντας ταυτόχρονα στο ίδιο επίπεδο τα μεταφερόμενα εμπορεύματα·

21.

με την ανάπτυξη και την αξιοποίηση των λιμένων της εσωτερικής ναυσιπλοΐας, συμπεριλαμβανομένων των εγκαταστάσεων διατροπικότητας, οι τοπικές και περιφερειακές αρχές μπορούν να διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο στην εφαρμογή μιας βιώσιμης πολιτικής για τις εμπορευματικές μεταφορές·

22.

με την εφαρμογή χωροταξικών πολιτικών όπως η επιλογή των θέσεων εγκατάστασης των επιχειρήσεων, οι τοπικές και περιφερειακές αρχές μπορούν να προωθήσουν τις πλωτές μεταφορές. Οι θέσεις εγκατάστασης των επιχειρήσεων που σχετίζονται με το νερό, τις πλωτές οδούς και τους λιμένες εσωτερικής ναυσιπλοΐας πρέπει επίσης να τύχουν ιδιαίτερης στήριξης από τα διαρθρωτικά ταμεία·

23.

επισημαίνει ότι οι τοπικές και περιφερειακές αρχές διαδραματίζουν όλο και πιο σημαντικό ρόλο στη χάραξη στρατηγικών για την εφοδιαστική, με στόχο την αποτελεσματικότητα και την καταλληλότητα της οργάνωσης, των υποδομών και του συντονισμού·

24.

επισημαίνει ότι μεγάλο μέρος των εμπορευματικών μεταφορών προξενεί συμφορήσεις στα δίκτυα μεταφορών της Κεντρικής Ευρώπης, ακόμη και όταν δεν προορίζεται για την περιοχή αυτή. Έτσι, δεδομένων των προβλημάτων μεταφορικής ικανότητας των δικτύων της Κεντρικής Ευρώπης, έχει μεγάλη σημασία να στηρίξει η ΕΕ την ανάπτυξη αξόνων και διαδρόμων που δεν επιβαρύνουν ή που ελαφρύνουν τις πιέσεις στα δίκτυα αυτά. Οι διάδρομοι μεταφοράς Ανατολής-Δύσης στη Βόρεια Ευρώπη είναι ένα παράδειγμα παρόμοιων διασυνδέσεων, οι οποίες συμβάλλουν ταυτόχρονα στην ανάπτυξη των περιοχών αυτών. Στη μελλοντική στρατηγική για την περιοχή της Βαλτικής, η οποία τελεί υπό προετοιμασία, θα τονίζεται μεταξύ άλλων η σημασία των αποτελεσματικών δικτύων μεταφοράς και των συνδυασμένων λύσεων για τη βιωσιμότητα και την ανταγωνιστικότητα της περιοχής. Είναι εξαιρετικά σημαντικό να συνεχίσει η ΕΕ να διαθέτει πόρους για παρόμοια μέτρα, π.χ. μέσω των διαρθρωτικών ταμείων ή των τομεακών προγραμμάτων·

25.

επισημαίνει ότι οι θαλάσσιες μεταφορές έχουν μεγάλη σημασία για τις περιφέρειες που παράγουν πρώτες ύλες. Ο μεταποιητικός τομέας εξαρτάται από τη σταθερή τροφοδοσία του ολόκληρο το χρόνο. Για να μπορούν οι θαλάσσιες μεταφορές να λειτουργούν και τον χειμώνα, πρέπει να δοθεί προτεραιότητα στη χρήση παγοθραυστικών, τα οποία και πρέπει να συμπεριληφθούν στο ΔΕΔ-Μ·

26.

είναι της άποψης ότι η ΕΕ πρέπει να ακολουθήσει μια ολοκληρωμένη προσέγγιση για τον σχεδιασμό των υποδομών τόσο στην επικράτειά της όσο και μεταξύ αυτής και των γειτονικών χωρών και περιφερειών. Η δέσμη μέτρων της ΕΕ για τις μεταφορές θα πρέπει, συνεπώς, να διαμορφωθεί με τρόπο που να συνάδει με άλλα σχέδια μεταφορών και υποδομών, τα οποία έχουν ήδη καταρτιστεί και εκτελεστεί, όπως για παράδειγμα το ΔΕΔ-Μ και ο χάρτης των διεθνών διαδρόμων μεταφοράς·

27.

υπενθυμίζει ότι, κατά τα τελευταία χρόνια, πολλές περιφέρειες ανέπτυξαν τέτοιου είδους στρατηγικές, προκειμένου να προβλέψουν τους όγκους των μεταφορών στο προσεχές μέλλον και να συναγάγουν τα απαραίτητα συμπεράσματα. Αυτό προϋποθέτει ότι τα έργα εφοδιαστικής στην Ευρώπη θα σχεδιάζονται με όλο και μεγαλύτερο διασυνοριακό και διεθνικό συντονισμό. Παράδειγμα της τάσης αυτής αποτελεί η Κεντρο-ευρωπαϊκή Χημική Εφοδιαστική, μια πρωτοβουλία του Ευρωπαϊκού Δικτύου Περιφερειών της Χημικής Βιομηχανίας με στόχο τη μακροπρόθεσμη βελτίωση των γενικών συνθηκών για τα κέντρα παραγωγής της χημικής βιομηχανίας στην Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη, μέσα από μια συντονισμένη στρατηγική. Άλλο παράδειγμα είναι το σχέδιο κατασκευής σιδηροδρομικού διαδρόμου (EU4SeaRail), ο οποίος θα συνδέει τη Βαλτική, την Βόρεια Θάλασσα, τη Μεσόγειο και τη Μαύρη Θάλασσα. Άλλα σημαντικά παραδείγματα διαδρόμων μεταφοράς στη Βόρεια Ευρώπη είναι ο διάδρομος της Βοθνίας και ο Βόρειος Άξονας. Σημαντικός υπήρξε επίσης ο ρόλος των περιφερειών στην ανάπτυξη χώρων εφοδιαστικής που διευκολύνουν τη συμπληρωματικότητα και τη διατροπικότητα, ειδικότερα για τα εμπορεύματα, με τη βέλτιστη χρήση του εκάστοτε μεταφορικού μέσου. Παράδειγμα αποτελεί το κέντρο εφοδιαστικής PLAZA στην Αραγονία και οι συνδέσεις του με άλλα αντίστοιχα κέντρα, όπως το Eurocentre στην Τουλούζη ή οι διάφοροι λιμένες της Ιβηρικής Χερσονήσου·

28.

εκτιμά ότι η ύπαρξη αποδοτικών μεταφορών στην Ευρώπη μπορεί να συμβάλει αποφασιστικά στην οικονομική ανάπτυξη. Ζητά, λοιπόν, από την Επιτροπή να λάβει υπόψη τα στοιχεία αυτά κατά την προετοιμασία της προσεχούς αναθεώρησης των οδηγιών ΔΕΔ το 2009/2010, προωθώντας κατά πρώτο λόγο και επειγόντως την υλοποίηση των σχεδίων που έχουν ήδη εγκριθεί και περιληφθεί ως σχέδια προτεραιότητας στα εν λόγω δίκτυα, ιδίως δε όσον αφορά τα τμήματα εκείνα που δυσχεραίνουν ιδιαίτερα την αποτελεσματικότητα των εμπορευματικών μεταφορών, όπως τα σημεία διέλευσης των συνόρων ή εκείνα που διασχίζουν ορεινές ζώνες·

29.

επικροτεί τις προσπάθειες που έχουν καταβληθεί μέχρι σήμερα, ιδιαίτερα από τη φινλανδική και τη γερμανική Προεδρία, για την επιτυχή εξέλιξη των ζητημάτων αυτών·

30.

εκφράζεται σε γενικές γραμμές θετικά όσον αφορά την ανάλυση και τα μέτρα που προτείνονται στις ανακοινώσεις που απαρτίζουν την υπό εξέταση δέσμη μέτρων για τις σιδηροδρομικές μεταφορές·

31.

συνιστά, ωστόσο, να ληφθούν υπόψη τα ζητήματα που αφορούν τον καλό συντονισμό με τις περιφερειακές και τοπικές αρχές, όπως αυτά εκτίθενται και αναλύονται στο προηγούμενο σημείο·

32.

γνωρίζει ότι μια νέα πολιτική για τις εμπορευματικές μεταφορές δεν μπορεί να είναι αποτελεσματική χωρίς την καλή συνεργασία όλων των τοπικών και περιφερειακών αρχών· ως εκ τούτου, συνιστά να αναπτυχθεί η καλή αυτή συνεργασία, στην οποία θα προσφέρει την συμβολή της με τον καλύτερο δυνατό τρόπο·

33.

συνιστά να εντατικοποιηθούν οι προσπάθειες για ευαισθητοποίηση όλων των πολιτικών αρχών σχετικά με αυτό το ζήτημα και να ληφθεί υπόψη η σπουδαιότητα του κλάδου των μεταφορών στο ΑΕγχΠ και ο άμεσος και έμμεσος αντίκτυπός του στην οικονομία και, γενικότερα, στην κοινωνία·

34.

δεν θεωρεί σκόπιμη την αναθεώρηση της οδηγίας 96/53/ΕΚ. Πρέπει να διατηρηθεί ο κατάλληλος προσανατολισμός προς πιο φιλοπεριβαλλοντικές λύσεις, δηλαδή περισσότεροι σιδηρόδρομοι και όχι αναγκαστικά περισσότερα φορτηγά·

35.

επισημαίνει ότι σημαντικό μέρος της συνολικής ροής εμπορευμάτων περιέρχεται σε μεγάλα αστικά συγκροτήματα. Για τον λόγο αυτό, ο σχεδιασμός της διανομής εμπορευμάτων στους δήμους και τις περιφέρειες έχει μεγάλη σημασία για τη δημιουργία ενός συστήματος μεταφορών που συμβάλλει στην εξοικονόμηση ενέργειας και την προστασία του περιβάλλοντος. Έτσι, ιδιαίτερα σημαντική είναι η θέση των τερματικών σταθμών σε σχέση με το ευρύτερο δίκτυο μεταφορών. Για το λόγο αυτό, πρέπει να υπάρξει μια εύρυθμη λειτουργική συνεργασία μεταξύ των τοπικών και περιφερειακών φορέων και της ευρύτερης ευρωπαϊκής πολιτικής για την εφοδιαστική των εμπορευματικών μεταφορών. Η ΕΤΠ φρονεί ότι η εξέλιξη της πολιτικής για τις σιδηροδρομικές μεταφορές θα πρέπει να ευθυγραμμιστεί με το σχέδιο δράσης για τις αστικές μεταφορές·

36.

λαμβάνοντας υπόψη το ενεργειακό κόστος, φρονεί ότι η καινοτομία στον χώρο των βιοκαυσίμων έχει κεφαλαιώδη σημασία, αλλά πρέπει να πραγματοποιείται με σεβασμό για τη διατήρηση της ευρύτερης παγκόσμιας ισορροπίας όσον αφορά τη γεωργική παραγωγή· ζητά, λοιπόν, από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να προωθήσει μελέτες στον τομέα αυτόν·

37.

τάσσεται υπέρ της ελευθέρωσης όλων των σιδηροδρομικών μεταφορών, σύμφωνα, όμως, με κανόνες συντονισμού που θα λαμβάνουν υπόψη το δημόσιο συμφέρον·

38.

κρίνει επιθυμητό να επιτευχθεί η μέγιστη δυνατή πρόοδος όσον αφορά τις σιδηροδρομικές γραμμές που προορίζονται αποκλειστικά για εμπορευματικές μεταφορές·

39.

πιστεύει ότι τα δίκτυα μεταφορών πρέπει να εντάσσονται όλο και περισσότερο σε πολιτικές εφοδιαστικής με τη συμμετοχή των τοπικών και περιφερειακών αρχών, με την ανάπτυξη της έννοιας των «χερσαίων λιμένων» (dry ports) και με μέριμνα για τα εμφανή περιβαλλοντικά προβλήματα·

40.

θεωρεί αναγκαίο να βελτιωθούν οι συνδέσεις ανάμεσα στις σιδηροδρομικές και τις θαλάσσιες μεταφορές, οι οποίες σε ορισμένες περιοχές δεν είναι ακόμη αποτελεσματικές. Τάσσεται υπέρ της ανάπτυξης λύσεων εφοδιαστικής, εκ μέρους των τοπικών και περιφερειακών αρχών, στις περιοχές της ενδοχώρας, με τη δημιουργία κέντρων εφοδιαστικής και «χερσαίων λιμένων» (dry ports), δεδομένου ότι συνιστούν καθοριστικό μέσο για τη βελτίωση του συνολικού συστήματος διανομής εμπορευμάτων και για την προώθηση της ανάπτυξης και της συνοχής των περιοχών της ενδοχώρας·

41.

τονίζει την ανάγκη να εναρμονιστούν στο μέλλον τα τεχνολογικά μέσα και πρότυπα, ώστε οι σιδηροδρομικές μεταφορές να υπερβούν σύντομα τα σημερινά εμπόδια που οφείλονται στα διαφορετικά συστήματα ηλεκτροδότησης και στο ανόμοιο εύρος των γραμμών·

42.

είναι πεπεισμένη ότι το Πρωτόκολλο του Κυότο και ό,τι αυτό σημαίνει για τις πολιτικές μεταφορών θα έχουν πολύ ορατές συνέπειες στην εφοδιαστική των εμπορευμάτων·

43.

πιστεύει ότι, στο μέλλον, το ιδανικό θα ήταν όλη η Ευρώπη να διατρέχεται από ταχύτατους σιδηροδρόμους, που θα συνδέουν τη Λισσαβώνα με ολόκληρη τη Μεσόγειο, τη Βαλτική και τα νέα σύνορα με τις τρίτες χώρες·

44.

συνιστά να διεξαχθούν αναλυτικότερες μελέτες με στόχο τον εντοπισμό και τη λήψη μέτρων για την εξάλειψη των σημείων συμφόρησης στις υφιστάμενες υποδομές και στους ισχύοντες κανονισμούς. Πιστεύει ότι, για να υπάρξει ταχύτερη πρόοδος ως προς τον εντοπισμό των προβλημάτων αυτών και την εξεύρεση λύσεων, συνιστάται η δημιουργία δικτύων ανταλλαγής γνώσεων και ορθών πρακτικών μεταξύ των κέντρων εφοδιαστικής και διατροπικότητας, σε τοπική και περιφερειακή κλίμακα·

45.

πιστεύει ότι πρέπει να θεσπιστούν μακροπρόθεσμες στρατηγικές και σχέδια δράσης για την επέκταση των ευρωπαϊκών διαδρόμων·

46.

υποστηρίζει τα μέτρα που εξασφαλίζουν ουδέτερες συνθήκες ανταγωνισμού μεταξύ των κρατών μελών·

47.

τάσσεται υπέρ της εναρμόνισης και της απλούστευσης των κανόνων και της νομοθεσίας, ειδικότερα δε όσον αφορά τους κανόνες σχετικά με τα μέτρα και το βάρος, τους κανονισμούς ασφαλείας σχετικά με την στερέωση του φορτίου και με την ευθύνη των μερών, την ισότητα έναντι του νόμου ανεξάρτητα από τον τόπο διαμονής του μεταφορέα, την ενιαία γλώσσα για τον έλεγχο της κυκλοφορίας, καθώς και τις εισαγωγές από τρίτες χώρες·

48.

πιστεύει ότι πρέπει να υπερβληθούν τα διοικητικά εμπόδια, με την επέκταση, στο μέτρο του δυνατού, της ηλεκτρονικής διαβίβασης των εγγράφων·

49.

συνιστά να αυξηθεί η αποτελεσματικότητα των μεταφορών, με την ανάπτυξη και αξιοποίηση της ικανότητας του κάθε μεταφορικού μέσου και την ανάπτυξη και προώθηση της διατροπικότητας·

50.

συνιστά να αυξηθεί η αποτελεσματικότητα των συστημάτων μεταφορών με την ανάπτυξη μιας καλύτερης πολιτικής για την εφοδιαστική των λιμένων και των τερματικών σταθμών·

51.

πιστεύει ότι θα πρέπει να διατίθεται μέσω του Διαδικτύου πληροφόρηση σχετικά με τις συνθήκες και τα τοπικά χαρακτηριστικά των λιμένων.

19.12.2008   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 325/12

—

επιθυμεί να διασφαλιστεί ότι τα καθεστώτα στήριξης θα είναι προσιτά στους παραγωγούς ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές σε όλες τις κλίμακες, συμπεριλαμβανομένων των μικρών εγκαταστάσεων και εκτιμά ότι, για λόγους συνοχής, η στήριξη της ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές θα πρέπει να συνοδεύεται από σταδιακή κατάργηση των επιδοτήσεων της παραγωγής και χρήσης ορυκτών καυσίμων (με εξαίρεση την ενδεχόμενη προώθηση εγκαταστάσεων συμπαραγωγής σε συνδυασμό με τη δημόσια παροχή οικιακής θέρμανσης) όπως επίσης με την παραγωγή και τη χρήση πυρηνικής ενέργειας. Θα εξαιρούνται επίσης περιπτώσεις στις οποίες η παγίδευση και η αποθήκευση διοξειδίου του άνθρακα χρησιμοποιούνται για τη μείωση των εκπομπών του αερίου αυτού από τη χρήση ορυκτών καυσίμων·

—

γενικά, συνιστά να διασφαλιστεί ο μέγιστος συντονισμός μεταξύ των κυριότερων ευρωπαϊκών νομοθετικών πράξεων στους τομείς αυτούς, δηλαδή της οδηγίας για την ενεργειακή απόδοση των κτιρίων, της οδηγίας για την ενεργειακή απόδοση και τις ενεργειακές υπηρεσίες, της τρίτης δέσμης νομοθετικών μέτρων για την ελευθέρωση της ενέργειας, καθώς και των διάφορων στοιχείων της δέσμης μέτρων για την ενέργεια και το κλίμα, μεταξύ των οποίων, ιδίως της οδηγίας για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας·

—

καλεί επειγόντως την Επιτροπή να τροποποιήσει το άρθρο 4 έτσι ώστε να προβλεφθεί η συμμετοχή των τοπικών και περιφερειακών αρχών στη χάραξη των εθνικών σχεδίων δράσης και να λάβει δεόντως υπόψη αυτόν τον παράγοντα στην αξιολόγηση των εθνικών σχεδίων δράσης·

—

τονίζει ότι ο ορισμός ενός στόχου 10 % για τη χρήση βιοκαυσίμων στις μεταφορές μπορεί να έχει τις αναμενόμενες θετικές συνέπειες μόνο με την προϋπόθεση ότι τα βιοκαύσιμα παράγονται από πηγές των οποίων χρησιμοποίηση δεν διαταράσσει τη φυσική ισορροπία του περιβάλλοντος, το διατροφικό εφοδιασμό, την οικονομική ισορροπία της αγοράς ή την κοινωνική ισορροπία·

Εισηγήτρια

:

η κ. Paula BAKER (UK/ALDE) Δημοτική σύμβουλος Basingstoke and Deane

1.

επικροτεί την οδηγία για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, διότι εκτιμά ότι η παραγωγή ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές μπορεί να μειώσει τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου, να ενισχύσει την ασφάλεια του ενεργειακού εφοδιασμού, να προωθήσει την εξέλιξη της τεχνολογίας, να αυξήσει τις ευκαιρίες απασχόλησης και να συμβάλει στην περιφερειακή ανάπτυξη·

2.

υπογραμμίζει τον καθοριστικό για την επίτευξη των στόχων της οδηγίας ρόλο της σύναψης μιας στρατηγικής συμμαχίας των περιφερειακών και τοπικών αρχών για την ανάπτυξη των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας «από τη βάση προς τα άνω»·

3.

ζητεί τη θέσπιση νομοθετικού πλαισίου το οποίο να εξασφαλίζει μακροπρόθεσμη σταθερότητα για τις επενδυτικές αποφάσεις, ούτως ώστε τα καινοτόμα σχέδια που χρησιμοποιούν ανανεώσιμες πηγές ενέργειας να μπορούν να γίνουν ανταγωνιστικά έναντι των συμβατικών τεχνολογιών·

4.

επικροτεί την υιοθέτηση δεσμευτικών στόχων σε σχέση με τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Ωστόσο, επιμένει ότι, για να διασφαλιστεί η ταχεία εφαρμογή και η επίτευξη των τελικών στόχων, είναι απαραίτητο να είναι δεσμευτικοί και οι ενδιάμεσοι στόχοι, που ορίζονται στο μέρος Β του παραρτήματος 1 της πρότασης οδηγίας· επίσης καλεί τις τοπικές και περιφερειακές αρχές να συμμετέχουν σε συζητήσεις με τα κράτη μέλη κατά την εκπόνηση των εθνικών σχεδίων δράσης προκειμένου να διασφαλιστεί η επαρκής εποπτεία των ενδιάμεσων στόχων και να προσδιορισθούν τα λειτουργικά μέσα που πρέπει να υιοθετηθούν σε τοπικό επίπεδο·

5.

υποστηρίζει απόλυτα την πρόταση της Επιτροπής προς τα κράτη μέλη να αναπτύξουν υποδομή δικτύου ηλεκτροδότησης που να τους επιτρέπει να εντάξουν την ηλεκτρική ενέργεια που προέρχεται από ανανεώσιμες πηγές στο διασυνδεδεμένο σύστημα και να της χορηγήσουν κατά προτεραιότητα πρόσβαση στο δίκτυο· τονίζει, ωστόσο, ότι η πρόσβαση πρέπει να παρέχεται σε δίκαιες και ανταγωνιστικές τιμές, ανεξαρτήτως αν αυτό επιτυγχάνεται μέσω τιμολογίων τροφοδότησης ή με διαφορετικό τρόπο·

6.

παρομοίως υπογραμμίζει τη σημασία της δικτυακής υποδομής για το φυσικό αέριο και τη θερμότητα που προέρχεται από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, καθώς και τα θερμικά απόβλητα και τονίζει ότι πρέπει να εξασφαλιστεί η πρόσβαση αυτών των ειδών ενέργειας στις σχετικές υποδομές δικτύου σε λογικές συνθήκες·

7.

εκτιμά ότι οι προμηθευτές δικτύου πρέπει να προβούν σε εύλογες προσαρμογές —και να επωμισθούν τις δαπάνες που αυτές συνεπάγονται— για την παροχή πρόσβασης σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, χωρίς ωστόσο να χρειαστεί να κατανεμηθούν οι εν λόγω δαπάνες μεταξύ του συνόλου των καταναλωτών της ενέργειας·

8.

υποστηρίζει την Ευρωπαϊκή Επιτροπή στις εκκλήσεις της προς τις εθνικές, περιφερειακές και τοπικές αρχές να εφαρμόσουν πολιτικές προαγωγής των κτιρίων χαμηλής κατανάλωσης ενέργειας και παθητικής ενέργειας. Αν και οι πολιτικές αυτές θα πρέπει να εξεταστούν χωριστά, είναι απαραίτητες, εξαιρετικά σημαντικές και χρήσιμες για την επίτευξη των στόχων της οδηγίας για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Συνιστά να ληφθούν δεόντως υπόψη οι σχετικές διατάξεις της οδηγίας για τις ανανεώσιμες ενέργειες στην επικείμενη προσαρμογή της οδηγίας για την ενεργειακή απόδοση των κτιρίων. Γενικά, συνιστά να διασφαλιστεί ο μέγιστος συντονισμός μεταξύ των κυριότερων ευρωπαϊκών νομοθετικών πράξεων στους τομείς αυτούς, δηλαδή της οδηγίας για την ενεργειακή απόδοση των κτιρίων, της οδηγίας για την ενεργειακή απόδοση και τις ενεργειακές υπηρεσίες, της τρίτης δέσμης νομοθετικών μέτρων για την ελευθέρωση της ενέργειας, καθώς και των διάφορων στοιχείων της δέσμης μέτρων για την ενέργεια και το κλίμα, μεταξύ των οποίων, ιδίως της οδηγίας για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Προκειμένου να επιτευχθούν οι δεσμευτικοί στόχοι των κρατών θα πρέπει λοιπόν να δοθεί μεγάλη προσοχή στη μεταφορά της κοινοτικής οδηγίας στο εθνικό δίκαιο των κρατών μελών·

9.

θεωρεί ότι οι τοπικές και περιφερειακές αρχές διαθέτουν κεκτημένη γνώση και πείρα για να επηρεάσουν τις ενεργειακές υποδομές και τις ενεργειακές πολιτικές στην επικράτειά τους. Πολλές ευρωπαϊκές περιφέρειες επιδεικνύουν ήδη πολιτική δέσμευση υπέρ της προαγωγής των ανανεώσιμων ενεργειών στο έδαφός τους, έχουν θέσει συγκεκριμένους στόχους σε αυτόν τον τομέα και τους επιδιώκουν ενεργά. Επηρεάζουν ήδη, άλλωστε, τις ενεργειακές υποδομές και τις ενεργειακές πολιτικές με τη δράση τους στους τομείς της χωροταξίας και της περιφερειακής ανάπτυξης, με την επιρροή που ασκούν στις συμπεριφορές των πολιτών, ενώ σε πολλές περιπτώσεις έχουν προωθήσει καινοτόμους εφαρμογές ανανεώσιμων πηγών ενέργειας (ηλιακής, γεωθερμικής, βιομάζας, υδραυλικής και αιολικής) στα κτίρια, στις μεταφορές και αλλού·

10.

σημειώνει ότι η στροφή από τις μη ανανεώσιμες στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας συνεπάγεται αύξηση της τοπικής παραγωγής ενέργειας σε σχετικά μικρή κλίμακα, γεγονός που θα συμβάλει επίσης να μειωθούν οι απώλειες από τη μεταφορά της ηλεκτρικής ενέργειας σε μεγάλες αποστάσεις και θα επιβάλει τη συμμετοχή και θα έχει επίδραση στις δραστηριότητες όλων των τοπικών και περιφερειακών αρχών·

11.

αναγνωρίζει ότι στις συναφείς δραστηριότητες των τοπικών και περιφερειακών αρχών για την επίτευξη των στόχων της οδηγίας συμπεριλαμβάνονται, μεταξύ άλλων:

12.

καλεί την Επιτροπή να αντισταθεί στην άσκηση πιέσεων προκειμένου να απαιτήσει από τα κράτη μέλη να προβούν στη σύσταση κεντρικών, ενιαίων, διοικητικών οργανισμών αρμόδιων για τις εφαρμογές και την παροχή βοήθειας σε νέες εγκαταστάσεις που χρησιμοποιούν ανανεώσιμες πηγές ενέργειας·

13.

κρούει τον κώδωνα του κινδύνου κατά της εκ των υστέρων εφαρμογής προτύπων «πλεονάζουσας ενέργειας» στα δημόσια κτίρια·

14.

υπενθυμίζοντας την εμπειρία των ΕΣΔΕΑ, καλεί την Επιτροπή να διαθέσει όλα τα απαραίτητα μέσα (μεταξύ των οποίων και ανθρώπινα μέσα) και να λάβει όλα τα επιβεβλημένα μέτρα (συμπεριλαμβανομένης της προσφυγής στη δικαιοσύνη και της επιβολής οικονομικών κυρώσεων) προκειμένου να εγγυηθεί ότι τα κράτη μέλη θα υποβάλουν εμπρόθεσμα ΕΣΔΑΕ υψηλής ποιότητας για την επίτευξη των στόχων της οδηγίας·

15.

επισημαίνει, επιπλέον, ότι οι τοπικές και περιφερειακές αρχές ελέγχουν μεγάλους προϋπολογισμούς για δημόσιες αγορές και προμήθειες προϊόντων και υπηρεσιών που καταναλώνουν ενέργεια. Στα πρώτα στάδια της μετάβασης σε μια Ευρώπη με πολύ μεγαλύτερη επικράτηση των ανανεώσιμες πηγών ενέργειας, δεν πρέπει να παραβλεφθεί ο σημαντικός ρόλος των τοπικών και περιφερειακών αρχών στον προσδιορισμό, την καινοτομία και τη διαπραγμάτευση με τους τομείς των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας·

16.

αναγνωρίζει ότι οι δραστηριότητες των τοπικών και περιφερειακών αρχών να μειώσουν τη συνολική ζήτηση ενέργειας μέσω δράσεων για αύξηση της ενεργειακής απόδοσης, συμβάλλουν καθοριστικά στην επίτευξη των στόχων της οδηγίας για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας·

17.

πιστεύει ότι η εφαρμογή πολλών από τα μέτρα που θα συμπεριληφθούν στο εθνικό σχέδιο (βλ. π.χ. άρθρο 12) αποτελεί αρμοδιότητα των τοπικών και περιφερειακών αρχών· οι τοπικές και περιφερειακές αρχές έχουν ήδη αναλάβει σημαντικές πρωτοβουλίες σ' αυτόν τον τομέα και η πείρα τους θα πρέπει να αξιοποιηθεί πλήρως στην εκπόνηση, την εφαρμογή και την παρακολούθηση των εθνικών σχεδίων δράσης·

18.

ως εκ τούτου, η ΕΤΠ καλεί την Επιτροπή να τροποποιήσει το άρθρο 4 έτσι ώστε να προβλεφθεί η συμμετοχή των τοπικών και περιφερειακών αρχών στη χάραξη των εθνικών σχεδίων δράσης και να λάβει δεόντως υπόψη αυτόν τον παράγοντα στην αξιολόγηση των εθνικών σχεδίων δράσης·

19.

υπενθυμίζοντας την πείρα από τα Εθνικά Σχέδια Δράσης για την Ενεργειακή Απόδοση (ΕΣΔΕΑ), καλεί επίσης την Επιτροπή να δημοσιεύσει εγκαίρως κατευθυντήριες γραμμές για την κατάρτιση των ΕΣΔ, συμπεριλαμβανομένου ενός υποδείγματος τέτοιου σχεδίου. Η συμμετοχή των περιφερειακών και τοπικών αρχών στην προετοιμασία των ΕΣΔ θα πρέπει να επισημαίνεται σαφώς ως σημαντικό στοιχείο της διαδικασίας κατάρτισης των ΕΣΔ σε οποιοδήποτε υπόδειγμα, οδηγό ή άλλη μορφή σύστασης που θα δημοσιεύσει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή σε σχέση με τα ΕΣΔ·

20.

καλεί την Επιτροπή να δραστηριοποιηθεί προκειμένου να ενθαρρυνθεί η αξιοποίηση των υφιστάμενων καθεστώτων στήριξης των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, όπως τα διαρθρωτικά ταμεία, η πρόσβαση σε δάνεια της ΕΤΕ, η πρωτοβουλία «Ευφυής ενέργεια για την Ευρώπη» που εντάσσεται στο πρόγραμμα «Ανταγωνιστικότητα και καινοτομία», διάφορα προγράμματα και πρωτοβουλίες του 7ου προγράμματος-πλαισίου για την έρευνα ή τα σχέδια που προσδιορίζονται στην ανακοίνωση της Επιτροπής για το «Ευρωπαϊκό στρατηγικό σχέδιο ενεργειακών τεχνολογιών» COM(2007) 723 τελικό·

21.

επιθυμεί να διασφαλιστεί ότι τα καθεστώτα στήριξης θα είναι προσιτά στους παραγωγούς ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές σε όλες τις κλίμακες, συμπεριλαμβανομένων των μικρών εγκαταστάσεων και εκτιμά ότι, για λόγους συνοχής, η στήριξη της ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές θα πρέπει να συνοδεύεται από σταδιακή κατάργηση των επιδοτήσεων της παραγωγής και χρήσης ορυκτών καυσίμων (με εξαίρεση την ενδεχόμενη προώθηση εγκαταστάσεων συμπαραγωγής σε συνδυασμό με τη δημόσια παροχή οικιακής θέρμανσης) όπως επίσης με την παραγωγή και τη χρήση πυρηνικής ενέργειας. Θα εξαιρούνται επίσης περιπτώσεις στις οποίες η παγίδευση και η αποθήκευση διοξειδίου του άνθρακα χρησιμοποιούνται για τη μείωση των εκπομπών του αερίου αυτού από τη χρήση ορυκτών καυσίμων·

22.

επιπλέον επιθυμεί η Επιτροπή να αναγνωρίσει τη συμβολή των καθαρών ανανεώσιμων θαλάσσιων πηγών ενέργειας όπως, για παράδειγμα, η αιολική ενέργεια, η ενέργεια των κυμάτων, η παλιρροιακή ενέργεια και η ενέργεια από τα ωκεάνια ρεύματα και να διασφαλίσει ότι παρέχεται επαρκής υποστήριξη με σκοπό την αξιοποίησή τους· υπενθυμίζει ότι τα εθνικά και περιφερειακά προγράμματα ενίσχυσης που παρέχουν λύσεις προσαρμοσμένες στις εθνικές, περιφερειακές και τοπικές συνθήκες, έχουν καταδείξει την ικανότητά τους να προωθούν με επιτυχία τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Στο πλαίσιο αυτό, και παρότι η πρόσθετη στήριξη από το ευρωπαϊκό επίπεδο παραμένει επιθυμητή, τα εθνικά και τα περιφερειακά προγράμματα ενίσχυσης πρέπει να παραμείνουν τα κυριότερα μέσα προώθησης. Πρέπει να αποφευχθεί οποιαδήποτε τυποποίηση των όρων και των συνθηκών των προγραμμάτων ενίσχυσης σε ευρωπαϊκή κλίμακα·

23.

σημειώνει ότι η πρόταση της Επιτροπής να θεσπιστούν σε όλη την ΕΕ εγγυήσεις προέλευσης που θα επιβεβαιώνουν την προέλευση της ηλεκτρικής ενέργειας ή της ενέργειας θέρμανσης ή ψύξης από ανανεώσιμες πηγές συμφωνεί με τη γνωμοδότηση της ΕΤΠ σχετικά με τον «Περιορισμό της αλλαγής του κλίματος του πλανήτη» (1), όπου η ΕΤΠ ζητούσε να καθιερωθεί πιστοποιητικό πράσινης ενέργειας·

24.

είναι της άποψης ότι η χρήση των εγγυήσεων προέλευσης επίσης για εμπορικούς και λογιστικούς σκοπούς είναι υπερβολικά περίπλοκη και προτείνει στην Επιτροπή να επανεξετάσει και να διευκρινίσει αυτό το σύστημα, για να είναι εγγυημένη η διαφάνεια και η ασφάλεια δικαίου αυτού. Συνιστά επίσης στην Επιτροπή να επωφεληθεί της ευκαιρίας για να διασφαλίσει ότι το σύστημα ανταλλαγής και εμπορίας των εγγυήσεων προέλευσης δεν αποτελεί κίνδυνο για την εφαρμογή και την αποτελεσματικότητα των εθνικών και των περιφερειακών προγραμμάτων ενίσχυσης και να εξετάσει τη δυνατότητα έκδοσης ξεχωριστού πιστοποιητικού για την εμπορία σε εθελοντική βάση·

25.

θεωρεί ότι η συμβολή της παραγωγής ενέργειας σε μικρή κλίμακα πρέπει να συνυπολογιστεί προκειμένου να αναγνωριστεί και να υποστηριχθεί δεόντως αυτό το στοιχείο της συνολικής δέσμης μέτρων για την ενέργεια κάθε κράτους μέλους·

26.

επισημαίνει ότι παραγωγή, η διανομή και η χρήση της ενέργειας μεταβάλλονται ραγδαία και πιστεύει ότι ο ρυθμός των μεταβολών θα αυξηθεί ακόμα περισσότερο τα επόμενα χρόνια· συνεπώς, απαιτείται ευρεία ενημέρωση και κατάρτιση, ούτως ώστε οι παραγωγοί, οι εγκαταστάτες και οι καταναλωτές της ενέργειας να έχουν επαρκή κατανόηση των νέων τεχνολογιών προκειμένου οι μεταβολές να συντελεστούν με αποτελεσματικό και δίκαιο τρόπο·

27.

υποστηρίζει την πρόταση της Επιτροπής στα κράτη μέλη να μεριμνήσουν για τη θέσπιση κατάλληλων προγραμμάτων ενημέρωσης, κατάρτισης και αναγνώρισης·

28.

υπογραμμίζει ότι οι τοπικές και περιφερειακές αρχές διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στην εκπαίδευση και την κατάρτιση και οι πολίτες τους συχνά τους ζητούν να βελτιώσουν την ποιότητα των παρεχόμενων πληροφοριών· οι αρχές αυτές θα συμμετέχουν επίσης άμεσα στην εφαρμογή των οδηγιών για τον έλεγχο του σχεδιασμού και των προδιαγραφών των νέων κτιρίων, επομένως, η ΕΤΠ ζητεί την πλήρη συμμετοχή των τοπικών και περιφερειακών αρχών στην ανάπτυξη και στην εφαρμογή των προγραμμάτων ενημέρωσης, ευαισθητοποίησης, καθοδήγησης, εκπαίδευσης και κατάρτισης·

29.

σημειώνει ότι οι τοπικές και περιφερειακές αρχές προωθούν τη χρήση βιοκαυσίμων, π.χ. μέσω της συλλογής χρησιμοποιημένων λαδιών μαγειρικής για την παραγωγή βιοντίζελ για τα δημοτικά οχήματα, καθώς και μέσω της παραγωγής βιοαερίου από λύματα ή βιολογικά απόβλητα επίσης για τα δημοτικά οχήματα Από τις δασικές εκτάσεις που διαχειρίζονται και από τα υπολείμματα της υλοτομίας, έχουν επίσης δημιουργήσει τοπικά αποθέματα συσσωματωμάτων βιομάζας, κυρίως για θέρμανση, αλλά και στο πλαίσιο συστημάτων συνδυασμένης παραγωγής ηλεκτρισμού και θερμότητας (ΣΠΗΘ). Οι προσπάθειες που έχουν αναληφθεί σε διάφορες ευρωπαϊκές περιφέρειες για τη δημιουργία «δικτύων βιοκαυσίμων» πρέπει επίσης να ενισχυθούν. Οι διαρθρώσεις αυτές, που αποσκοπούν στον συντονισμό της παραγωγής και της κατανάλωσης βιοκαυσίμων στο περιφερειακό επίπεδο. Η βιώσιμη παραγωγή βιοκαυσίμων, αυτή δηλαδή κατά την οποία λαμβάνονται υπόψη όλες οι οικονομικές, οικολογικές και κοινωνικές πτυχές, μπορεί να συμβάλει στην ανάπτυξη της περιφερειακής οικονομίας·

30.

θεωρεί ότι ο στόχος του 10 % για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας στις μεταφορές μπορεί να επιτευχθεί καλύτερα με την αυξανόμενη χρήση ηλεκτρικών οχημάτων τροφοδοτούμενων με ενέργεια παραγόμενη από ανανεώσιμες πηγές·

31.

φρονεί ότι τα βιοκαύσιμα που παράγονται από απόβλητα, υποπροϊόντα και υπολείμματα έχουν διπλό όφελος για την κλιματική αλλαγή, διότι μειώνουν τις εκπομπές των μεταφορών και απομακρύνουν υλικά από τη ροή των αποβλήτων, και συνιστούν με τον τρόπο αυτό καλή διαχείριση των περιορισμένων πόρων που προσφέρει η βιομάζα. Τα βιοκαύσιμα που παράγονται με αυτό τον τρόπο δεν ανταγωνίζονται ούτε την παραγωγή τροφίμων·

32.

τονίζει ότι η αυξημένη χρήση βιοκαυσίμων στις μεταφορές μπορεί να έχει τις αναμενόμενες θετικές συνέπειες μόνο με την προϋπόθεση ότι τα βιοκαύσιμα παράγονται από πηγές των οποίων χρησιμοποίηση δεν διαταράσσει τη φυσική ισορροπία του περιβάλλοντος, τον επισιτιστικό εφοδιασμό, την οικονομική ισορροπία της αγοράς ή την κοινωνική ισορροπία·

33.

επισημαίνει ότι οι εκπομπές ατμοσφαιρικών ρύπων που έχουν καταστροφικές συνέπειες για την ανθρώπινη υγεία και προκαλούνται από τη χρήση βιοκαυσίμων στις μεταφορές ποικίλλουν ανάλογα με την πηγή. Επομένως, τα βιοκαύσιμα δύνανται να συμβάλουν είτε σε βελτίωση είτε σε επιδείνωση της ποιότητας του ατμοσφαιρικού αέρα, ζήτημα για τη διευθέτηση του οποίου η τοπική βαθμίδα διακυβέρνησης έχει καθοριστικό ρόλο να διαδραματίσει·

34.

επομένως συνιστά ενθέρμως τη διεξοδική διερεύνηση του θέματος των εκπομπών των διαφόρων βιοκαυσίμων από τις εξατμίσεις των οχημάτων, καθώς και την εξέταση των επιδράσεων στην ποιότητα του ατμοσφαιρικού αέρα, παράλληλα με την αξιολόγηση της αειφορίας, βάσει μιας σφαιρικής προσέγγισης·

35.

συνιστά στα εθνικά σχέδια δράσης (ΕΣΔ), στην κατάρτιση των οποίων θα συμμετέχουν οι τοπικές και περιφερειακές αρχές, να υπάρχει ειδική αναφορά στους πόρους που θα χρησιμοποιούνται για την παραγωγή των βιοκαυσίμων. Τα ΕΣΔ πρέπει να λαμβάνουν υπόψη την ιδιαιτερότητα των φυσικών πόρων και το γεωργικό δυναμικό κάθε κράτους μέλους·

36.

τάσσεται υπέρ της υποστήριξης των βιοκαυσίμων που προσφέρουν σημαντικές και ποσοτικοποιημένες εξοικονομήσεις εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου·

37.

αντιλαμβάνεται ότι η χρήση βιομάζας κυτταρίνης (2) και άλγεων, εφόσον είναι συμβατές με άλλες θαλάσσιες δραστηριότητες συνεπάγεται λιγότερες παρεμβάσεις στη διατροφική οικονομία και λιγότερη επιβάρυνση των πόρων της γης· μολονότι οι μέθοδοι παραγωγής βρίσκονται ακόμη στο στάδιο της ανάπτυξης, αυτή η πρακτική υπόσχεται ήδη μείωση των εκπομπών των αερίων του θερμοκηπίου της τάξης του 90 % (3). Επίσης, τα καύσιμα των δημοτικών οχημάτων παράγονται από υπολείμματα που μετατρέπονται από απόβλητα σε βιομάζα μέσω αναερόβιας ζύμωσης, με αποτέλεσμα ανάλογη μείωση των αερίων που προκαλούν το φαινόμενο του θερμοκηπίου·

38.

καλεί την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να αναπτύξει περαιτέρω τα κριτήρια περιβαλλοντικής αειφορίας για τα βιοκαύσιμα, που καθορίζονται στο άρθρο 15 της πρότασης οδηγίας. Τα κριτήρια αυτά θα πρέπει να παρέχουν λύση ιδίως στα ακόλουθα ζητήματα που έχουν ουσιώδη σημασία γενικά για την αειφορία των βιοκαυσίμων:

Εξάλλου, ακολουθώντας τα παραδείγματα περιφερειακών δικτύων που αναφέρθηκαν ανωτέρω, η ΕΤΠ καλεί την Επιτροπή να λάβει δεόντως υπόψη το δυναμικό των περιφερειακών αλυσίδων παραγωγής/κατανάλωσης·

39.

ζητεί η αξιολόγηση της αειφορίας των βιοκαυσίμων πρέπει να είναι αυστηρή και σύμφωνη με τις τεχνολογικές μεταβολές και τις τροποποιήσεις όσον αφορά τα ελάχιστα όρια μείωσης των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου καθώς η τεχνολογία εξελίσσεται·

40.

εκτιμά ότι τα κριτήρια αειφορίας πρέπει να εφαρμοστούν τόσο στα βιοκαύσιμα που παράγονται στην ΕΕ όσο και σε εκείνα που παράγονται εκτός,αυτής προκειμένου οι πολίτες να αποκτήσουν εμπιστοσύνη στις αποφάσεις τους για το τι θα αγοράσουν και στα καθεστώτα που εφαρμόζουν ενδεχομένως οι τοπικές τους αρχές·

41.

τα βιοκαύσιμα πρέπει να παράγονται με βιώσιμο τρόπο που να ελαχιστοποιεί την επίδραση στο κλίμα. Σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να αποψιλώνονται συνεχώς οι δασικές εκτάσεις χάριν ενεργειακών καλλιεργειών οι οποίες, εκ των πραγμάτων.

19.12.2008   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 325/19

—

ζητεί, από την Επιτροπή να επιταχύνει την έγκριση των ρυθμίσεων που αφορούν την ένταξη του κλάδου των αεροπορικών μεταφορών στο ΣΕΔΕ όπως και να ενσωματώσει τον τομέα των θαλάσσιων μεταφορών στο ΣΕΔΕ το συντομότερο δυνατό·

—

σημειώνει με ανησυχία ότι η οδηγία δεν αποτελεί μέσο που παρέχει κίνητρα για τη μείωση των αερίων του θερμοκηπίου στον τομέα της διαχείρισης αποβλήτων, τομέα ιδιαίτερα σημαντικό τόσο από την άποψη των εκπομπών, όσο και του χωροταξικού σχεδιασμού·

—

συνιστά να διαβιβάζεται τουλάχιστον 30 % των εισπράξεων που προέρχονται από τον πλειστηριασμό δικαιωμάτων στις περιφερειακές και τοπικές αρχές των κρατών μελών, για την προώθηση της χρήσης ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και την βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης κατά την τελική χρήση, ώστε να τηρείται η δέσμευση που έχει αναλάβει η ΕΕ να χρησιμοποιεί ανανεώσιμες πηγές ενέργειας σε ποσοστό 20 % έως το 2020 και να αυξήσει την ενεργειακή της απόδοση κατά 20 % έως το 2020, και την προώθηση μέτρων περιορισμού των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου στους τομείς που δεν υπάγονται στο ΣΕΔΕ, ιδιαίτερα δε στους τομείς των μεταφορών και των αποβλήτων·

—

συνιστά τη λήψη μέτρων στήριξης ορισμένων ενεργοβόρων βιομηχανιών σε περίπτωση «διαρροής άνθρακα»·

—

το αργότερο έξι μήνες μετά τη θέση σε ισχύ της οδηγίας, η Επιτροπή, αφού διαβουλευτεί με όλους τους ενδιαφερόμενους κοινωνικούς εταίρους καθώς και με την Επιτροπή των Περιφερειών, πρέπει να υποβάλει στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και στο Συμβούλιο αναλυτική έκθεση με συγκεκριμένες προτάσεις που να αποσκοπούν στην πρόληψη διαρροής άνθρακα που παράγουν ενεργοβόροι κλάδοι και επιμέρους κλάδοι.

Εισηγητής

:

ο κ. Pietro MARRAZZO (IT/PES), Πρόεδρος της περιφέρειας Lazio

1.

υπενθυμίζει ότι οι τοπικές και περιφερειακές αρχές συμβάλλουν σε καθοριστικό βαθμό στην επιτυχία των ευρωπαϊκών πρωτοβουλιών και διαδραματίζουν καίριο ρόλο στην θέση σε εφαρμογή των περιβαλλοντικών, βιομηχανικών και ενεργειακών πολιτικών·

2.

συμφωνεί με την αρχή «ο ρυπαίνων πληρώνει», η οποία θα πρέπει να εφαρμόζεται κατά τρόπο συγκεκριμένο στο πλαίσιο όλων των κοινοτικών πολιτικών που συνδέονται με την προστασία του περιβάλλοντος και το κλίμα. Η εσωτερίκευση του περιβαλλοντικού κόστους των αγαθών και υπηρεσιών αποτελεί ουσιαστικό στοιχείο μιας επαρκούς κρατικής πολιτικής η οποία βασίζεται στις αρχές της βιώσιμης, ισόρροπης και φιλικής προς το περιβάλλον οικονομικής ανάπτυξης·

3.

εκτιμά, κατά συνέπεια, τις προσπάθειες που έχει καταβάλει μέχρι σήμερα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή με σκοπό τη διαμόρφωση μιας αποτελεσματικής αγοράς άνθρακα η οποία να είναι σε θέση να καθορίζει, στο πλαίσιο ενός συστήματος ελεύθερης διαπραγμάτευσης, «την τιμή της ρύπανσης ενός τόνου διοξειδίου του άνθρακα»·

4.

επιδοκιμάζει την πρόταση προσαρμογής και εκσυγχρονισμού του ΣΕΔΕ (Σύστημα εμπορίας δικαιωμάτων εκπομπών — ETS), με βάση τα αποτελέσματα που επιτεύχθηκαν μέχρι σήμερα και αφού ληφθούν υπόψη προβλήματα που παρουσιάστηκαν κατά τη διάρκεια της πρώτης περιόδου λειτουργίας του συστήματος (2005-2007)·

5.

φρονεί ότι, μολονότι έχει ήδη σημειωθεί πρόοδος, είναι μακροπρόθεσμα απαραίτητο να εξακολουθήσει να βελτιώνεται η διαφάνεια και η αξιοπιστία του ΣΕΔΕ και να υπάρξει ευαισθητοποίηση ως προς τον κοινωνικό και περιβαλλοντικό αντίκτυπο των προτεινόμενων μέτρων, ιδιαίτερα στο περιφερειακό και τοπικό επίπεδο·

6.

υπενθυμίζει ότι η απλοποίηση που προτείνει η Επιτροπή, η οποία προβλέπει επίσης τη δυνατότητα εξαίρεσης των πιο μικρών βιομηχανικών εγκαταστάσεων, και η αποσαφήνιση της έννοιας της «εγκατάστασης καύσης» συμβάλλουν στην διασφάλιση της αξιοπιστίας, της αποτελεσματικότητας και της διαφάνειας ολόκληρης της αγοράς άνθρακα·

7.

καλεί, εντούτοις, την Επιτροπή να διευκρινίσει ποιά είναι τα κατάλληλα μέτρα που είναι σκόπιμο να υιοθετήσουν τα κράτη μέλη προκειμένου να επιτύχουν την μείωση των εκπομπών αερίων των μικρών εγκαταστάσεων, πέραν των ενδεχόμενων μέτρων φορολογικής πολιτικής (φόρος διοξειδίου του άνθρακα) στα οποία γίνεται γενική αναφορά·

8.

διαπιστώνει ότι, όσον αφορά τον πλειστηριασμό των δικαιωμάτων, είναι σκόπιμο να αντικατασταθεί προοδευτικά η εντελώς δωρεάν κατανομή δικαιωμάτων από δημόσιους πλειστηριασμούς· υποστηρίζει σθεναρά την ανάγκη προστασίας των φτωχότερων στρωμάτων του πληθυσμού από την ενδεχομένη αύξηση των τιμών των βιομηχανικών προϊόντων και άλλων πηγών ενέργειας, πιο συγκεκριμένα δε των τιμολογίων του ηλεκτρικού ρεύματος, βοηθώντας τα, μεταξύ άλλων, να αυξήσουν την ενεργειακή απόδοση των κατοικιών τους·

9.

συμφωνεί με την Επιτροπή ότι πρέπει να αλλάξει η προσέγγιση που είχε μέχρι σήμερα υιοθετηθεί και η οποία πρόβλεπε την κατάρτιση εθνικών σχεδίων κατανομής (ΕΣΚ) εκ μέρους των κρατών μελών, και επιδοκιμάζει την επιλογή να καθοριστούν κοινοί στόχοι σε κοινοτικό επίπεδο, με βάση μία ενιαία και αλληλέγγυα προσέγγιση η οποία να είναι κοινή σε όλη την ΕΕ·

10.

συμμερίζεται την πρόταση της Επιτροπής να ενταχθούν οι διαδικασίες δέσμευσης, μεταφοράς και γεωλογικής αποθήκευσης του άνθρακα στο ΣΕΔΕ και ευελπιστεί ότι, στο πλαίσιο αυτό, θα υποστηριχθεί η έρευνα σχετικά με τις αντίστοιχες τεχνολογίες, οι οποίες χρειάζεται να αναπτυχθούν περαιτέρω και προϋποθέτουν την πραγματοποίηση ανάλογων επενδύσεων, εάν και εφόσον εκτιμηθεί η βλάβη που μπορεί να προκαλέσει η αποθήκευση του διοξειδίου του άνθρακα στα οικοσυστήματα όπου λαμβάνει χώρα·

11.

υπενθυμίζει τη σημασία του ρόλου που μπορεί να διαδραματίσει η έρευνα στον ενεργειακό και περιβαλλοντικό τομέα ως προς τον περιορισμό των εκπομπών, καθώς και τη σημασία των αντίστοιχων προσαρμογών, και διατυπώνει την ευχή να μπορέσει η οδηγία να καταστεί αποτελεσματικό μέσο που θα διασφαλίζει σταθερούς χρηματοδοτικούς πόρους γι αυτό το είδος δραστηριοτήτων·

12.

υποστηρίζει ότι για την ένταξη νέων τομέων και δραστηριοτήτων στο ΣΕΔΕ, θα πρέπει να συνεκτιμώνται όχι μόνον ο ενδεχόμενος κίνδυνος μείωσης της ανταγωνιστικότητας των ευρωπαϊκών επιχειρήσεων στις διεθνείς αγορές, αλλά και η τυχόν ρύπανση που έχει προκληθεί από τον εν λόγω τομέα, οι εκτιμήσεις του δυναμικού βελτίωσης, από τεχνολογική άποψη, του προς ένταξη τομέα καθώς και οι έλεγχοι σχετικά με τα όρια μετακύλισης του πρόσθετου κόστους στους τελικούς καταναλωτές·

13.

ζητεί, συνεπώς, από την Επιτροπή να επιταχύνει την διαδικασία έγκρισης των ρυθμίσεων που αφορούν την ένταξη του κλάδου των αεροπορικών μεταφορών στο ΣΕΔΕ και να ενσωματώσει επίσης, σε αυτό τον τομέα των θαλάσσιων μεταφορών το συντομότερο δυνατό (βλέπε σημείο 65 της γνωμοδότησης της ΕΤΠ αριθ. 22/2008)·

14.

συμφωνεί με την αρχή της διακρατικής συνεργασίας και της αλληλεγγύης, που εισάγει τ νέο ΣΕΔΕ, μεταξύ τεχνολογικά προηγμένων χωρών (με βιομηχανικούς τομείς με υψηλή ενεργειακή απόδοση) και λιγότερο αναπτυγμένων χωρών (με οικονομίες με υψηλή ενεργειακή κατανάλωση οι οποίες χρειάζεται να αυξήσουν το ρυθμό ανάπτυξής τους)·

15.

εκτιμά τις προσπάθειες που κατέβαλε μέχρι σήμερα η ΕΕ, συμμετέχοντας σε διεθνείς διαπραγματεύσεις —ταελευταία στην Διάσκεψη του Μπαλί— για την εφαρμογή του Πρωτοκόλλου του Κιότο και την χάραξη κοινών διεθνών στρατηγικών, ιδιαίτερα όσον αφορά την κατανομή των προσπαθειών που πρέπει να καταβληθούν μεταξύ πλούσιων χωρών και αναπτυσσόμενων χωρών· διατυπώνει συνεπώς την ευχή τα αποτελέσματα που επιτεύχθηκαν μέχρι σήμερα να ενισχυθούν και να αναπτυχθούν περαιτέρω με τη βοήθεια των συμφωνιών που θα προκύψουν στις προσεχείς διεθνείς διασκέψεις του Poznan και της Κοπεγχάγης·

16.

ζητεί τη λήψη πρόσθετων μέτρων για την αντιμετώπιση της αλλαγής του κλίματος και τη διεύρυνση των στόχων που έχουν τεθεί στο πλαίσιο του ΣΕΔΕ, ώστε να προσαρμοσθούν με τη συνολική μείωση των εκπομπών κατά 30 %, όπως προβλέπουν οι σχετικές διεθνείς συμφωνίες·

17.

επισημαίνει ότι η προτεινόμενη διεθνής συμφωνία πρέπει να οδηγήσει στην ίση μεταχείριση, σε παγκόσμια κλίμακα, των διάφορων σχετικών κλάδων· για το σκοπό αυτό πρέπει να προσδιορισθούν οι ελάχιστες απαιτήσεις στις οποίες θα πρέπει να ανταποκρίνεται μια συμφωνία προκειμένου να αποτελέσει διεθνή συμφωνία, με βάση την οδηγία·

18.

επιμένει ότι είναι αναγκαίο να υπάρχουν διαθέσιμες αρκετές αναλύσεις κόστους-οφέλους για την ένταξη νέων παραγωγικών τομέων στο ΣΕΔΕ, με σκοπό την αποφυγή περιπτώσεων στρέβλωσης του ανταγωνισμού που θα μπορούσαν να προκύψουν μεταξύ ανομοιογενών βιομηχανικών τομέων, εξαιτίας της μείωσης των παραγόμενων αερίων του θερμοκηπίου·

19.

σημειώνει με ανησυχία ότι η οδηγία δεν αποτελεί μέσο που παρέχει κίνητρα για τη μείωση των αερίων του θερμοκηπίου στον τομέα της διαχείρισης αποβλήτων, τομέα ιδιαίτερα σημαντικό τόσο από την άποψη των εκπομπών, όσο και του χωροταξικού σχεδιασμού·

20.

επιθυμεί να υπενθυμίσει ότι, παράλληλα με το σύστημα εμπορίας δικαιωμάτων εκπομπής αερίων θερμοκηπίου, πρέπει να καταβληθούν σημαντικές προσπάθειες κυρίως για την μετάβαση σε τρόπους μεταφοράς φιλικότερους προς το περιβάλλον. Στο πλαίσιο, αυτό οι εθνικές κυβερνήσεις οφείλουν να αναλάβουν τις ευθύνες τους για την ανάπτυξη των σιδηροδρομικών υποδομών και των θαλάσσιων και πλωτών μεταφορών, και γενικά για την προώθηση των συνδυασμένων μεταφορών·

21.

διαπιστώνει ότι ο κίνδυνος μείωσης της ανταγωνιστικότητας της βιομηχανίας δεν φαίνεται να έχει ακόμη εκτιμηθεί πλήρως από την Επιτροπή και ότι η νέα οδηγία δεν προβλέπει ακόμη επαρκή μέτρα στήριξης και προστασίας των ευρωπαϊκών οικονομιών· τονίζει σχετικά ότι για την πραγματοποίηση επενδύσεων είναι σημαντικό να υφίσταται ένα σταθερό και ελκυστικό περιβάλλον και ότι είναι απαραίτητο να αντιμετωπιστούν εγκαίρως οι κίνδυνοι λόγω της μεταβίβασης δικαιωμάτων εκπομπών σε χώρες με περιβαλλοντικούς κανόνες λιγότερο δεσμευτικούς και με χαμηλότερο κόστος (διαφορά διοξειδίου του άνθρακα)· κρίνει σκόπιμο να υποβάλει η Επιτροπή στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και στο Συμβούλιο, όσο το δυνατόν συντομότερα, προτάσεις σχετικά με πλήρως εναρμονισμένες διατάξεις που να ισχύουν σε ολόκληρη την Ένωση για την δωρεάν εκχώρηση των δικαιωμάτων εμπορίας. Στις διατάξεις αυτές θα πρέπει να λαμβάνονται υπόψη οι ενεργοβόροι και οι επιμέρους κλάδοι που διατρέχουν σημαντικό κίνδυνο διαρροής CO2·

22.

συνιστά οι προσπάθειες που θα χρειαστεί αναγκαστικά να καταβληθούν για την αντιμετώπιση της αλλαγής του κλίματος να κατανεμηθούν ορθά μεταξύ των σχετικών βιομηχανικών φορέων και των τελικών καταναλωτών, ώστε να αποφευχθεί ο κίνδυνος το πρόσθετο κόστος που θα προκύψει από τις στρατηγικές που θα υιοθετηθούν, ιδιαίτερα σε ορισμένους παραγωγικούς τομείς, να καταβληθεί αποκλειστικά από τους τελικούς καταναλωτές·

23.

διαπιστώνει ότι η πρόταση της Επιτροπής δεν δίδει την δέουσα έμφαση στο γεγονός ότι πρέπει να αποφευχθεί το ενδεχόμενο να έχει η οδηγία αρνητικές επιπτώσεις στα φτωχότερα στρώματα του πληθυσμού, δεδομένου ότι ενδέχεται να προκύψει αύξηση των τιμολογίων ηλεκτρικού ρεύματος· καλεί, συνεπώς, την Επιτροπή να παρακολουθεί με μεγαλύτερη προσοχή τις αγορές και να φροντίσει για την αύξηση της εμπιστοσύνης των καταναλωτών προκειμένου να περιοριστούν οι κίνδυνοι χειραγώγησης της αγοράς·

24.

συνηγορεί να ανταμειφθούν οι μειώσεις εκπομπών που έχουν ήδη επιτευχθεί, όταν πραγματοποιηθεί η δωρεάν κατανομή δικαιωμάτων· έτσι, σε ορισμένες εγκαταστάσεις που αποτελούν το δείκτη αναφοράς στον τομέα παραγωγής τους, που επέτυχαν τις χαμηλότερες εκπομπές αερίων θερμοκηπίου ανά μονάδα παραγωγής, θα μπορούσε να κατανεμηθεί δωρεάν το 100 % των δικαιωμάτων εμπορίας των εκπομπών·

25.

τονίζει ότι οι τοπικές και περιφερειακές αρχές βρίσκονται στην πρώτη γραμμή όσον αφορά την αντιμετώπιση των επιπτώσεων που έχει αρχίσει να επιφέρει η αλλαγή του κλίματος και, κατά συνέπεια, πρέπει να συμμετέχουν κατάλληλα στις διαδικασίες υιοθέτησης κάθε είδους στρατηγικής για την αντιμετώπιση του προβλήματος και την προσαρμογή σε αυτό·

26.

εφιστά εκ νέου την προσοχή της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στην ανάγκη, κατά την αναθεώρηση του ΣΕΔΕ, να μην εξετάζονται μόνον οι τυχόν επιπτώσεις επί της ανταγωνιστικότητας σε εθνικό ή διεθνές επίπεδο, αλλά και η ενδεχόμενη ζημία που θα μπορούσε να υποστεί η ανταγωνιστικότητα και η ελκυστικότητα των διαφόρων περιφερειών στο εσωτερικό της ΕΕ·

27.

συνιστά, συνεπώς, να ληφθούν δεόντως υπόψη οι απαιτήσεις των περιφερειακών αναπτυξιακών πολιτικών και υπενθυμίζει ότι, για να αυξηθεί η διαφάνεια και να βελτιωθεί η λειτουργία της αγοράς άνθρακα, ορισμένες βιομηχανικές εγκαταστάσεις ενδέχεται να υποστούν ριζικές αναδιαρθρώσεις, ώστε το σύστημα παραγωγής να αποβάλει τις λιγότερο αποτελεσματικές από αυτές ή αυτές που ήδη βρίσκονται σε κρίση· στην περίπτωση αυτή, προτείνει να προβλεφθούν μέτρα για την υποστήριξη των απαιτούμενων δράσεων βιομηχανικής αναδιάρθρωσης και των θιγόμενων εργαζομένων·

28.

αναγνωρίζει, όσον αφορά την ενίσχυση και την προσαρμογή του ΣΕΔΕ, ότι είναι αναγκαίο να βελτιωθεί η γενική συνοχή των παρεμβάσεων και να τεθούν πιο φιλόδοξοι στόχοι οι οποίοι να προβλέπουν, ως αποτέλεσμα των υπό συζήτηση διεθνών συμφωνιών, την μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου κατά 30 % έως το 2020·

29.

υποστηρίζει ότι είναι σκόπιμο να προωθηθεί, με τη συμβολή των τοπικών και περιφερειακών αρχών, η συμμετοχή του κοινού στις προσπάθειες που καταβάλλει η ΕΕ με σκοπό την αντιμετώπιση των φαινομένων που συνδέονται με την αλλαγή του κλίματος, τα οποία έχουν ήδη αρχίσει να γίνονται αισθητά· η εν λόγω δράση ευαισθητοποίησης θα πρέπει να έχει ως στόχο, τόσο την ενθάρρυνση υπεύθυνης συμπεριφοράς, όσο και την κατανόηση, εκ μέρους του κοινού, των μειζόνων θεμάτων που συνδέονται με την βιομηχανία και την τεχνολογία τα οποία συχνά συνδέονται με τις στρατηγικές που υιοθετούνται·

30.

υποστηρίζει ότι είναι σκόπιμο να ενισχυθούν οι δραστηριότητες των τοπικών και περιφερειακών αρχών στον τομέα της κατάρτισης και ενημέρωσης των τελικών χρηστών και των φορέων διαχείρισης βιομηχανιών μικρών και μεσαίων διαστάσεων στον τομέα της εφαρμογής της οδηγίας που αφορά το ΣΕΔΕ.

19.12.2008   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 325/28

—

εκφράζει την ανησυχία της σχετικά με την έλλειψη χρηματοδοτικών μέσων για την αγροτική ανάπτυξη γενικά και για τις νέες προκλήσεις ειδικότερα. Οι περαιτέρω επενδύσεις στις νέες προκλήσεις δεν θα πρέπει να χρηματοδοτούνται μόνο με πόρους από τον 1ο Πυλώνα και ζητά, ως εκ τούτου, να ληφθεί υπόψη αυτό το μέλημα και σε άλλες πολιτικές της ΕΕ, ιδιαίτερα δε την πολιτική συνοχής·

—

συνιστά ενθέρμως να ενθαρρυνθούν οι συνέργειες μεταξύ της πολιτικής για την αγροτική ανάπτυξη και άλλων πολιτικών της ΕΕ, ιδίως της πολιτικής για τη συνοχή·

—

υποστηρίζει τις πολλαπλασιαζόμενες εκκλήσεις για επενδύσεις στην έρευνα σχετικά με γεωργικά ζητήματα, καθώς και για την εφαρμογή των αποτελεσμάτων των ερευνών, και επικροτεί την πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής όσον αφορά την επιδίωξη συνέργειας με το 7ο πρόγραμμα-πλαίσιο έρευνας·

—

εκτιμά ότι, για την αντιμετώπιση των νέων προκλήσεων, η Ευρώπη πρέπει να επιδιώξει μία οικονομία «κλειστού κύκλου» και άρα να ενθαρρύνει και να υποστηρίξει την καινοτομία στο σύνολο της γεωργίας·

—

είναι της γνώμης ότι, για την καταπολέμηση της αλλαγής του κλίματος, θα πρέπει να ενθαρρυνθούν ολοκληρωμένες στρατηγικές στον τομέα των τροφίμων·

—

πιστεύει ότι, για τη μείωση του «αποτυπώματος άνθρακά» τους, οι περιφέρειες πρέπει να παρακινηθούν να αναπτύξουν και να προωθήσουν τοπικά τρόφιμα και προϊόντα διατροφής·

—

υποστηρίζει ότι η προτεινόμενη αύξηση θα πρέπει ήδη να αυξηθεί σε 2 % ετησίως, αλλά και ότι η Επιτροπή θα πρέπει να προστατεύσει τη θέση των αγροτών στις ευπαθείς περιοχές, σε περίπτωση που η θέση αυτή ζημιωθεί ως αποτέλεσμα των αυξημένων ποσοστώσεων γάλακτος·

—

φρονεί ότι η Ευρώπη έχει κοινωνική ευθύνη να καταβάλει τη μέγιστη δυνατή προσπάθεια για την εδραίωση της αρχής «Άνθρωποι-Πλανήτης-Κέρδος» στα αποτελέσματα των τρεχουσών και των μελλοντικών διαπραγματεύσεων του ΠΟΕ·

—

επιθυμεί να αναφέρει ότι οι τοπικοί και περιφερειακοί φορείς στα περισσότερα κράτη μέλη της ΕΕ έχουν αποκτήσει σημαντική πείρα και τεχνογνωσία στον τομέα της αγροτικής ανάπτυξης και ότι θα υποδέχονταν θετικά ενδεχόμενη πρόσκληση να αναλάβουν ευρύτερες αρμοδιότητες στην εφαρμογή και στη στοχοθέτηση της ευρωπαϊκής πολιτικής για τη γεωργία και την ανάπτυξη της υπαίθρου.

Εισηγητής

:

η κ. Lenie Dwarshuis-van de BEEK (NL/ALDE), Μέλος του Εκτελεστικού Συμβουλίου της Επαρχίας της Νότιας Ολλανδίας

1.

εξετάζει τη στρατηγική σημασία του γεωργικού τομέα και της βιομηχανίας γεωργικών προϊόντων και ειδών διατροφής για την Ευρώπη, μελετά το εξαιρετικά πολυεθνικό πεδίο δράσης των επιχειρήσεων, τάσσεται υπέρ μιας ποιοτικής γεωργικής παραγωγής σε όλες τις περιφέρειες και συμφωνεί με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή σχετικά με τη σημασία μιας Κοινής Γεωργικής Πολιτικής·

2.

συμφωνεί ότι η θέσπιση ενός συστήματος που θα εξασφαλίζει στον ευρωπαϊκό πληθυσμό ένα κάποιο επίπεδο επισιτιστικής αυτάρκειας προϋποθέτει τη διαχείριση κρίσεων σε περίπτωση ανάγκης· αναγνωρίζει ότι, στην περίπτωση της παραγωγής τροφίμων, η αγορά δεν μπορεί πάντα να συμβιβάσει το ζήτημα των εισοδημάτων των παραγωγών με τη συνολική δημόσια ζήτηση, πράγμα που δικαιολογεί την ύπαρξη της Κοινής Γεωργικής Πολιτικής·

3.

όσον αφορά τις συστάσεις που έχουν ήδη ενσωματωθεί στις νομοθετικές προτάσεις, τονίζει ότι εξακολουθούν να ισχύουν πολλές από εκείνες που είχε διατυπώσει στη διερευνητική της γνωμοδότηση με θέμα «Διαγνωστικός έλεγχος της Κοινής Γεωργικής Πολιτικής» (CdR 197/2007). Χρειάζεται εντούτοις περαιτέρω απλούστευση, πέρα από τις υποβληθείσες νομοθετικές προτάσεις, προκειμένου να περιοριστεί πραγματικά η γραφειοκρατία που επιβαρύνει τόσο τις περιφερειακές αρχές που είναι αρμόδιες για την εφαρμογή της ΚΓΠ όσο και τους γεωργούς. Στον συγκεκριμένο τομέα, περαιτέρω απλούστευση απαιτείται κυρίως όσον αφορά την πολλαπλή συμμόρφωση· κάθε ενδεχόμενη επέκταση των υποχρεώσεων του παραρτήματος ΙΙΙ σε αυτό το πλαίσιο δεν θα πρέπει να επιφέρει πρόσθετες επιβαρύνσεις. Επίσης, κατά την εφαρμογή των επιμέρους μέτρων που προβλέπονται για κάθε πρότυπο στο παράρτημα ΙΙΙ, θα πρέπει να λαμβάνονται υπόψη οι ενίοτε πολύ διαφορετικές περιφερειακές και φυσικές συνθήκες, όπως και οι ισχύουσες νομικές διατάξεις·

4.

αντίθετα από ό,τι αναφέρει στη διερευνητική της γνωμοδότηση, ζητά να συνοδευθεί η κατάργηση της υποχρεωτικής αγρανάπαυσης σε ορισμένες περιοχές με εθελούσια μέτρα για την προστασία του περιβάλλοντος βάσει του 2ου πυλώνα·

5.

συνιστά να επανεξεταστούν οι προτάσεις για την αύξηση των γαλακτοκομικών ποσοστώσεων, ενόψει της κατάργησης του συστήματος των ποσοστώσεων στον τομέα του γάλακτος, υπό το πρίσμα της σημερινής κατάστασης της αγοράς. Θα πρέπει να επιλεγούν τα κατάλληλα μέσα και, όπου χρειάζεται, να διατεθούν οι απαραίτητοι οικονομικοί πόροι, ώστε να μπορέσουν να αποφευχθούν μερικά από τα τεράστια μειονεκτήματα που θα προκαλέσει η κατάργηση των ποσοστώσεων στις λιγότερο ανταγωνιστικές περιοχές και στις περιοχές με φυσικά μειονεκτήματα·

6.

πιστεύει ότι ο «διαγνωστικός έλεγχος» της ΚΓΠ δεν μπορεί να αποτελέσει απλώς συνέχεια της μεταρρύθμισης του 2003 χωρίς να αντιμετωπίσει τη νέα διεθνή κατάσταση όσον αφορά τα τρόφιμα. Ζητά να επιδειχθεί σύνεση ώστε, κατά τον «διαγνωστικό έλεγχο», να μην καταργηθούν αμετάκλητα οι υφιστάμενοι μηχανισμοί της αγοράς (εκτός από τον μηχανισμό της υποχρεωτικής αγρανάπαυσης). Δεδομένης της σημερινής μεταβλητότητας των αγορών τροφίμων σε παγκόσμιο επίπεδο, οι μηχανισμοί αυτοί θα πρέπει να μπορούν να επανενεργοποιηθούν, ακόμη και εάν έχουν παύσει προς το παρόν να χρησιμοποιούνται·

7.

παραδέχεται τη σημασία των νέων προκλήσεων και συμφωνεί ότι χρειάζεται ένα ισχυρό κίνητρο σε όλα τα κράτη μέλη, προκειμένου να δρομολογηθούν επιτυχώς δράσεις για την αντιμετώπισή τους·

8.

φοβάται, εντούτοις, μήπως η μορφή της διαφοροποίησης που προτείνει η Επιτροπή επιφέρει γενικά σημαντική μείωση του εισοδήματος των γεωργών, ανάλογα με την περιοχή·

9.

θεωρεί ότι η Επιτροπή δεν πρέπει να υποτιμά τη σημασία της αξιοπιστίας του χρηματοδοτικού πλαισίου που έχει συμφωνηθεί για την ΚΓΠ έως το 2013·

10.

προτείνει να επενδυθεί τμήμα των απελευθερωμένων πόρων και σε άλλα μέτρα, πέραν εκείνων που θα δημιουργηθούν για τις νέες προκλήσεις, π.χ. σε νέα μέτρα του 1ου πυλώνα, για την στήριξη του κοινοτικού κλάδου των αιγοπροβάτων, ο οποίος είναι ιδιαίτερα σημαντικός από κοινωνική, οικονομική και περιβαλλοντική άποψη και αντιμετωπίζει σήμερα σοβαρό κίνδυνο δραστικής μείωσης του ευρωπαϊκού ζωικού κεφαλαίου, καθώς και σε υπάρχοντα μέτρα του 2ου πυλώνα για τις γεωργικές εκμεταλλεύσεις, σε διάφορα νέα μέτρα του 2ου Πυλώνα που βοηθούν τους γεωργούς να προσαρμοστούν στη νέα κατάσταση του 1ου Πυλώνα ή σε άλλα μέτρα του 2ου πυλώνα, τα οποία αποσκοπούν στην κάλυψη του κόστους που συνεπάγονται για το ευρύτερο κοινό τα διάφορα μέτρα της πολυλειτουργικής γεωργίας·

11.

θεωρεί ότι η ισορροπία μεταξύ στόχων και μέτρων θα μπορούσε να διαφέρει για τις περιφέρειες που μέχρι σήμερα είτε έχουν ήδη εφαρμόσει πολλά μέτρα για την αντιμετώπιση των νέων προκλήσεων είτε έχουν χρησιμοποιήσει ήδη σε μεγάλο βαθμό τους πόρους τους για τις νέες προκλήσεις·

12.

φρονεί ότι, για να συνάδει η ευρωπαϊκή γεωργική πολιτική με τα βασικά στοιχεία της ευρωπαϊκής πολιτικής, η εφαρμογή της διαφοροποίησης πρέπει να βασιστεί κατά πρώτο λόγο στις συνθήκες παραγωγής, πριν από την κατά προτεραιότητα μελέτη των γενικών κριτηρίων ανταγωνισμού·

13.

πιστεύει ότι οι αποφάσεις σχετικά με τη διαφοροποίηση λαμβάνονται καλύτερα στο κατάλληλο αποκεντρωμένο επίπεδο, ώστε να αντικατοπτρίζουν καλύτερα την πολυμορφία των τοπικών και περιφερειακών αναγκών. Τα κράτη μέλη και οι περιφέρειες θα πρέπει να έχουν το περιθώριο να κατευθύνουν τα κεφάλαια σε μέτρα του 2ου Πυλώνα με βάση τις πραγματικές ανάγκες·

14.

στην παρούσα γνωμοδότηση σχετικά με τις νομοθετικές προτάσεις, εκφράζει την ανησυχία της σχετικά με την έλλειψη χρηματοδοτικών μέσων για την αγροτική ανάπτυξη γενικά και για τις νέες προκλήσεις ειδικότερα· δηλώνει, επομένως, με σαφήνεια ότι, στο εγγύς μέλλον, οι περαιτέρω επενδύσεις στις νέες προκλήσεις δεν θα πρέπει να χρηματοδοτούνται μόνο με πόρους από τον 1ο Πυλώνα και ζητά, ως εκ τούτου, να ληφθεί υπόψη αυτό το μέλημα και σε άλλες πολιτικές της ΕΕ, ιδιαίτερα δε την πολιτική συνοχής·

15.

στην παρούσα γνωμοδότηση εστιάζει την προσοχή της στο πεδίο εφαρμογής της πρότασης κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1698/2006 του Συμβουλίου για τη στήριξη της αγροτικής ανάπτυξης, με στόχο την επίτευξη των μέγιστων δυνατών αποτελεσμάτων όσον αφορά τις νέες προκλήσεις·

16.

στην παρούσα γνωμοδότηση εκφέρει γνώμη για τη μελλοντική ΚΓΠ από παγκόσμια οπτική, συμπεριλαμβάνοντας θέματα που σχετίζονται με τον ΠΟΕ, όπως η πνευματική ιδιοκτησία και η επισήμανση της ΕΕ για την ποιότητα και την κατανάλωση ενέργειας·

17.

στην παρούσα γνωμοδότηση ζητά από την Επιτροπή να την προσκαλέσει να συμμετάσχει στις περαιτέρω συζητήσεις και στη χάραξη πολιτικής και αναγγέλλει νέες πρωτοβουλίες της ΕΤΠ, όπως η διοργάνωση διάσκεψης των ενδιαφερομένων μερών και η εκπόνηση «εγγράφου οραματισμού» (vision paper) σχετικά με τη γεωργία και την αγροτική ανάπτυξη, με ιδιαίτερη εστίαση στον αντίκτυπο της λήψης αποφάσεων σε περιφερειακό επίπεδο και στις τρέχουσες προσπάθειες για τη δημιουργία καλύτερων περιβαλλοντικών συνθηκών στη γεωργία·

18.

Τονίζει τη σημασία του γηγενούς ευρωπαϊκού αγροδιατροφικού τομέα και την εξαιρετική σημασία της ασφάλειας των τροφίμων και του εφοδιασμού, σήμερα που η ΕΕ αποτελεί πλέον τον μεγαλύτερο εισαγωγέα γεωργικών προϊόντων στον κόσμο·

19.

για την ομαλή μετάβαση μετά τη λήξη των ποσοστώσεων γάλακτος το 2015, απαιτείται «ομαλή προσγείωση» και η ΕΤΠ θα συνιστούσε ετήσιες αυξήσεις των ποσοστώσεων γάλακτος κατά τουλάχιστον 2 %, τουλάχιστον στις περιφέρειες και τις χώρες με τις μεγαλύτερες δυνατότητες παραγωγής. Με τις πολύ σημαντικές διακυμάνσεις που παρατηρούνται σήμερα στις ποσότητες και τις τιμές, οι μηχανισμοί διαχείρισης της αγοράς θα πρέπει να παραμείνουν σε ισχύ μέχρι τη λήξη του συστήματος των ποσοστώσεων.

20.

θεωρεί ότι η Κοινή Γεωργική Πολιτική είναι σημαντική επί του παρόντος και έχει τις προϋποθέσεις να παραμείνει σημαντική στο εγγύς μέλλον, καθότι οι επιδόσεις της θα εξακολουθήσουν να αποτελούν αντικείμενο συζητήσεων, ενόψει της αυξανόμενης παγκόσμιας ζήτησης τροφίμων, ζωοτροφών, καυσίμων και ινών·

21.

είναι της γνώμης ότι, σε έναν όλο και περισσότερο παγκοσμιοποιημένο κόσμο η ευρωπαϊκή γεωργία έχει ανάγκη μία ισχυρή κοινή ευρωπαϊκή πολιτική, η οποία να περιλαμβάνει μηχανισμούς ρύθμισης της αγοράς, να εστιάζει σε στρατηγικούς στόχους και στην καταναλωτική ζήτηση, να παρέχει ευκαιρίες και δυνατότητες συμμετοχής σε περιφερειακό επίπεδο, ιδιαίτερα όσον αφορά τις νέες προκλήσεις, συνεκτιμώντας συγχρόνως τις γεωγραφικές, κοινωνικές και οικονομικές διαφορές των ευρωπαϊκών περιφερειών, να είναι οικονομικά, κοινωνικά και περιβαλλοντικά βιώσιμη και να συμβάλλει στην ευημερία της υπαίθρου·

22.

συμφωνεί με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή ότι η αλλαγή του κλίματος, η βιοενέργεια, η διαχείριση των υδάτων και η βιοποικιλότητα συνιστούν σημαντικές προκλήσεις του μέλλοντος και για τη γεωργία· στο πλαίσιο αυτό, θα πρέπει να εξεταστεί πώς μπορεί η ΚΓΠ να συμβάλει θετικά στην υποστήριξη των αναγκαίων προσαρμογών· ζητά να λαμβάνονται δεόντως υπόψη οι προσπάθειες που έχουν ήδη καταβάλει σχετικά τα κράτη μέλη και οι περιφέρειες·

23.

εκφράζει την ανησυχία της όσον αφορά τις προτάσεις της Επιτροπής για συνέχιση της κατάργησης των μέτρων κοινοτικής παρέμβασης, σε μια συγκυρία που χαρακτηρίζεται από αστάθεια των αγορών·φρονεί ότι είναι σημαντικό να διατηρηθούν οι υφιστάμενοι μηχανισμοί παρέμβασης στην αγορά που χρηματοδοτούνται με κοινοτικούς πόρους·

24.

θα συνεχίσει να καταβάλλει προσπάθειες προκειμένου να εξασφαλίσει ότι η αναγκαία αναθεώρηση της ΚΓΠ δεν θα οδηγήσει σε κανενός είδους επανεθνικοποίηση της πολιτικής αυτής, με την έννοια ότι, ενώ η θέση σε εφαρμογή και η συγχρηματοδότηση της εν λόγω πολιτικής μπορούν να εμπίπτουν στην αρμοδιότητα των περιφερειών και των κρατών μελών, η ΚΓΠ αυτή καθ' εαυτή, συμπεριλαμβανομένης της στρατηγικής και του προϋπολογισμού, πρέπει να διασφαλίζεται σε κοινό επίπεδο. Φρονεί ότι θα πρέπει να διατηρηθεί μέχρι το τέλος της χρηματοδοτικής περιόδου το όριο των πιστώσεων που έχει συμφωνηθεί για την ΚΓΠ στο δημοσιονομικό πλαίσιο 2007-2013·

25.

λαμβάνοντας υπόψη την σημερινή οικονομική κατάσταση και την σοβαρή κρίση που πλήττει τις ευρωπαϊκές χώρες, με ιδιαίτερη επίπτωση στις αγροτικές ζώνες, συνιστά στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή να αποφευχθεί η υιοθέτηση μέτρων που θα συνέβαλαν στην αύξηση της ανεργίας και στην απώλεια οικονομικής δραστηριότητας·

26.

φρονεί ότι όλες οι άμεσες ενισχύσεις θα πρέπει να συνδέονται με τη διατήρηση της αγροτικής δραστηριότητας, παρότι μπορούν να είναι αποσυνδεδεμένες από την πραγματική παραγωγή· στο πλαίσιο αυτό, ο «διαγνωστικός έλεγχος» δεν θα πρέπει να αποτελέσει ευκαιρία για περαιτέρω αποσύνδεση των άμεσων ενισχύσεων·

27.

φρονεί ότι τόσο το ιστορικό όσο και το περιφερειακό μοντέλο θα πρέπει να εξελιχθούν σταδιακά προς μια ομοιόμορφη ενίσχυση ανά μονάδα εργασίας σε κοινοτικό επίπεδο, η οποία θα διαφοροποιείται σε συνάρτηση με τα αγαθά και τις υπηρεσίες που παρέχονται στην κοινότητα στο πλαίσιο μιας πολυλειτουργικής γεωργίας·

28.

επισημαίνει ότι η πρόταση της Επιτροπής να θεσπιστεί κατώτατο όριο κάτω από το οποίο δεν θα χορηγούνται ενισχύσεις ενδέχεται να αποβεί μέτρο οπισθοδρομικό από κοινωνική άποψη και, λαμβανομένης υπόψη της περιφερειακής ποικιλομορφίας, με σημαντικό κοινωνικό αντίκτυπο σε πολλές περιφέρειες· κρίνει, λοιπόν, αναγκαίο η συγκεκριμένη μορφή που θα λάβουν τα μέτρα απλούστευσης να αποφασιστεί σε εσωτερικό επίπεδο στο κάθε κράτος μέλος·

29.

δεδομένου ότι η Επιτροπή προτίθεται να υποβάλει, το αργότερο έως τις 30 Ιουνίου 2011, έκθεση σχετικά με τους όρους σταδιακής κατάργησης του συστήματος των γαλακτοκομικών ποσοστώσεων, φρονεί ότι οποιαδήποτε απόφαση σχετικά με το μέλλον του εν λόγω συστήματος πρέπει να αναβληθεί για μετά την ημερομηνία αυτή·

30.

παρατηρεί ότι η ίδια η Επιτροπή αναγνωρίζει πως η κατάργηση του συστήματος των ποσοστώσεων —ή απλώς η σταδιακή τους αύξηση— θα οδηγήσει πιθανότατα σε μείωση των τιμών·

31.

θεωρεί ότι, για τη διαχείριση των πλεονασματικών ποσοτήτων και των διακυμάνσεων των τιμών και την εξασφάλιση της αυτάρκειας, θα πρέπει να παραμείνουν σε ισχύ οι μηχανισμοί διαχείρισης της αγοράς για την αγορά γάλακτος και μετά την κατάργηση του καθεστώτος των ποσοστώσεων·

32.

συνιστά να διατηρηθούν σε εφεδρεία, για όσο χρόνο κρίνεται σκόπιμο, ακόμη και μετά το 2015, τα μέσα της αγοράς γάλακτος και γαλακτοκομικών προϊόντων·

33.

ζητά από την Επιτροπή να δημιουργήσει έκτακτο κονδύλιο του κοινοτικού προϋπολογισμού, που θα συμπληρώνεται εν ανάγκη με κρατικούς πόρους, για τη βελτίωση της βιωσιμότητας των εκμεταλλεύσεων που λειτουργούν σε λιγότερο ανταγωνιστικές περιοχές ή συνθήκες ή/και σε περιοχές με φυσικά μειονεκτήματα·

34.

συνιστά να επιτραπεί στα κράτη μέλη να υποστηρίζουν τις εκμεταλλεύσεις αυτές με διάφορους τρόπους, π.χ. με τον επαναπροσδιορισμό των «μειονεκτικών περιοχών», με την προσφορά μέτρων του 2ου Πυλώνα ή/και με την εφαρμογή του άρθρου 68, παρέχοντας έτσι ένα δίκτυ ασφαλείας·

35.

ζητά να επιδειχθεί σύνεση και να μην καταργηθούν, κατά τον «διαγνωστικό έλεγχο», οι μηχανισμοί της αγοράς που αφορούν το γάλα και τα γαλακτοκομικά προϊόντα· πιστεύει ότι πρέπει να διατηρηθούν οι υφιστάμενοι μηχανισμοί·

36.

θεωρεί ότι ο αντίκτυπος της γεωργίας στο περιβάλλον αποτελεί μεγάλη πρόκληση και ότι η ΕΕ πρέπει να δώσει προτεραιότητα σε μια πιο οικολογική γεωργία· τονίζει, συνεπώς, τη σημασία της συνέχισης των συζητήσεων σχετικά με τις περιβαλλοντικές συνθήκες στη γεωργία·

37.

ανησυχεί μήπως αποδειχθούν προβληματικές οι προσπάθειες υπαγωγής ολοένα και περισσότερων θεμάτων στο γενικό πλαίσιο της «αγροτικής ανάπτυξης» και αμφιβάλλει κατά πόσο ορισμένες από τις προκλήσεις αυτές αντιμετωπίζονται καλύτερα μέσω προγραμμάτων αγροτικής ανάπτυξης·

38.

διαπιστώνει μάλιστα μία αυξανόμενη απόκλιση μεταξύ των διαθέσιμων μέσων του 2ου Πυλώνα και του αντικτύπου των προς επίτευξη στόχων, οι οποίοι περιλαμβάνουν τόσο τις «νέες» όσο και τις «υφιστάμενες» προκλήσεις, που αφορούν την οικονομική, κοινωνική και περιβαλλοντική ποιότητα των αγροτικών περιοχών·

39.

θεωρεί ότι η ΚΓΠ στοχεύει κατά προτεραιότητα στη γεωργία και δεν πρέπει να μετατραπεί απλώς σε μία ακόμη πτυχή της πολιτικής για την εδαφική συνοχή. Όταν η ΚΓΠ λαμβάνει δεόντως υπόψη τις περιφερειακές ιδιαιτερότητες και τα διαφορετικά συστήματα παραγωγής, συμβάλλει και στην εδαφική συνοχή· κάθε πρόταση για αλλαγή ως αποτέλεσμα του διαγνωστικού ελέγχου πρέπει να συνεκτιμά δεόντως τις διάφορες περιφερειακές ιδιαιτερότητες και τα διαφορετικά συστήματα παραγωγής που υπάρχουν στην Ευρωπαϊκή Ένωση·

40.

επικροτεί την προτεινόμενη αύξηση της ευελιξίας του άρθρου 69 του κανονισμού (ΕΚ) 1782/2003, τη θεωρεί όμως ανεπαρκή για να αντιμετωπιστεί η κατάργηση των μηχανισμών αγοράς που προτείνει η Επιτροπή, ιδίως δε οι συνέπειες της κατάργησης των γαλακτοκομικών ποσοστώσεων·

41.

εκτιμά ότι η ανάπτυξη των αγροτικών περιοχών προς την κατεύθυνση της προαγωγής της καινοτομίας, της βιωσιμότητας και της ποιότητας των υπηρεσιών για όλους τους κατοίκους και τους οικονομικούς φορείς υπερβαίνει κατά πολύ το πλαίσιο της απλής γεωργικής ανάπτυξης·

42.

υποστηρίζει τις πολλαπλασιαζόμενες εκκλήσεις για επενδύσεις στην έρευνα σχετικά με γεωργικά ζητήματα, καθώς και για την εφαρμογή των αποτελεσμάτων των ερευνών, και επικροτεί την πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής όσον αφορά την επιδίωξη συνέργειας με το 7ο πρόγραμμα-πλαίσιο έρευνας·

43.

προτρέπει την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να εξασφαλίσει ότι η πολιτική κρατικών ενισχύσεων δεν παρεμποδίζει την αναγκαία ενθάρρυνση της καινοτομίας και του εκσυγχρονισμού των γεωργικών εκμεταλλεύσεων και άλλων επιχειρήσεων που σχετίζονται με τα τρόφιμα, την οποία επιβάλλει η ανάγκη αντιμετώπισης των νέων προκλήσεων για την επίτευξη μεγαλύτερης ανταγωνιστικότητας·

44.

συνιστά ενθέρμως να ενθαρρυνθούν οι συνέργειες μεταξύ της πολιτικής για την αγροτική ανάπτυξη και άλλων πολιτικών της ΕΕ, ιδίως της πολιτικής για τη συνοχή, και δηλώνει πρόθυμη να συμβάλει στις επικείμενες διαβουλεύσεις σχετικά με συζητήσεις για τη διερεύνηση των συνεργειών αυτών·

45.

υπογραμμίζει ότι η υλοποίηση όλων των μέτρων της ΚΓΠ έχει τοπικό αντίκτυπο και τονίζει, συνεπώς, ότι το περιφερειακό επίπεδο είναι το πλέον κατάλληλο για την επίτευξη βέλτιστων αποτελεσμάτων κατά την εφαρμογή μίας κοινής πολιτικής· ωστόσο, πρέπει να αποφευχθεί η στρέβλωση του ανταγωνισμού μεταξύ των κρατών μελών και των περιφερειών·

46.

επιθυμεί να αναφέρει ότι οι τοπικοί και περιφερειακοί φορείς στα περισσότερα κράτη μέλη της ΕΕ έχουν αποκτήσει σημαντική πείρα και τεχνογνωσία στον τομέα της αγροτικής ανάπτυξης, π.χ. με την υλοποίηση προγραμμάτων στο πλαίσιο του PRODER και του LEADER την τελευταία δεκαετία, και ότι θα υποδέχονταν θετικά ενδεχόμενη πρόσκληση να αναλάβουν ευρύτερες αρμοδιότητες στην εφαρμογή και στη στοχοθέτηση της ευρωπαϊκής πολιτικής για τη γεωργία και την ανάπτυξη της υπαίθρου·

47.

επισημαίνει ότι το καταλληλότερο επίπεδο για τον καθορισμό μέτρων για τον περιορισμό του διοικητικού κόστους της ΚΓΠ είναι το περιφερειακό· πιστεύει ότι η δυνατότητα ενδεχόμενο να εξαιρούνται από την υποχρεωτική διαφοροποίηση οι γεωργοί που λαμβάνουν ενισχύσεις κάτω από ένα συγκεκριμένο όριο θα επέφερε σε ορισμένες περιφέρειες σημαντική μείωση του διοικητικού κόστους·

48.

επισημαίνει ότι η μετάβαση από ένα ιστορικό σε ένα περιφερειακό μοντέλο στήριξης, η οποία ενθαρρύνεται από την Επιτροπή, θα επιβάλει την εφαρμογή κριτηρίων με πολύ μεγαλύτερη γεωγραφική επικέντρωση, καθώς και τη διευθέτηση του θέματος των περιφερειακών και των δημοτικών αρμοδιοτήτων σε τομείς όπως η διαχείριση των υδάτων, ο ενεργειακός εφοδιασμός και η χωροταξία·

49.

δηλώνει ότι απαιτείται να ενισχυθεί η εφαρμογή της πολιτικής αγροτικής ανάπτυξης με την παροχή περισσότερης τεχνικής και εκπαιδευτικής υποστήριξης·

50.

υπογραμμίζει την ανάγκη παροχής περισσότερων και πληρέστερων πληροφοριών στους παραγωγούς και τους καταναλωτές σχετικά με γεωργικά θέματα εκ μέρους των τοπικών και περιφερειακών αρχών, προκειμένου να ενισχυθεί η ευαισθητοποίηση και το αίσθημα ευθύνης των διαφόρων κοινωνικών ομάδων σχετικά με τη σημασία της γεωργίας στην καθημερινή μας ζωή, και για να εστιασθεί η προσοχή στον σημαντικό ρόλο που διαδραμάτισε, διαδραματίζει και θα συνεχίσει να διαδραματίζει η γεωργία στην ανάπτυξη στους τομείς της οικονομίας, της κοινωνίας και του περιβάλλοντος·

51.

συνιστά να οριστεί και να θεσπιστεί άλλο ένα στοιχείο για την κατάταξη των επιχειρήσεων εντός του ορίου της διαφοροποίησης, ώστε να καταστεί δυνατός ο διαχωρισμός των μεγάλων επιχειρήσεων κεντρικής διαχείρισης από τις επιχειρήσεις τοπικής, αλλά συνεταιριστικής διαχείρισης και να παρασχεθεί στα κράτη μέλη η δυνατότητα να εφαρμόζουν υποστηρικτικά μέτρα, εξασφαλίζοντας έτσι ομαλή προσγείωση για αυτούς τους συνεταιρισμούς·

52.

σημειώνει ότι αναμένεται τεράστια ποσοτική αύξηση της ζήτησης βασικών γεωργικών προϊόντων και τροφίμων στο εγγύς μέλλον, λόγω της αλματώδους αύξησης του παγκόσμιου πληθυσμού σε συνδυασμό με την αύξηση της ευημερίας και της αγοραστικής δύναμης, αύξηση η οποία αναμένεται να διατηρηθεί κατά τα προσεχή έτη·

53.

επισημαίνει ότι η αύξηση του πληθυσμού και της αγοραστικής δύναμης θα προκαλέσει επίσης έντονη αύξηση της ζήτησης τροφίμων υψηλής ποιότητας, επεξεργασμένων τροφίμων, κρέατος και γαλακτοκομικών προϊόντων, γεγονός το οποίο θα οδηγήσει εν συνεχεία σε αυξανόμενη έλλειψη εδώδιμων καλλιεργειών, συμπεριλαμβανομένων των σιτηρών, των ινών και άλλων ζωοτροφών και πρώτων υλών γεωργικής προέλευσης·

54.

εκφράζει την ανησυχία ότι η προτεινόμενη αύξηση των ποσοστώσεων γάλακτος κατά 1 % ετησίως από το 2009 έως το 2013 μπορεί να μην είναι επαρκής και υποστηρίζει ότι η προτεινόμενη αύξηση θα πρέπει ήδη να αυξηθεί σε 2 % ετησίως, αλλά και ότι η Επιτροπή θα πρέπει να προστατεύσει τη θέση των αγροτών στις ευπαθείς περιοχές, σε περίπτωση που η θέση αυτή ζημιωθεί ως αποτέλεσμα των αυξημένων ποσοστώσεων γάλακτος·

55.

θεωρεί αναγκαίο να επιτρέψει η κοινοτική νομοθεσία μια πιο φιλόδοξη αναδιαμόρφωση των διακλαδικών σχέσεων, καθιστώντας δυνατή, μεταξύ άλλων, την εφαρμογή μέτρων σε περιφερειακό ή σε κρατικό επίπεδο για τη ρύθμιση των περιθωρίων κέρδους κάθε «κρίκου» της επισιτιστικής αλυσίδας, χωρίς αυτό να θεωρείται αλλοίωση των κανόνων ανταγωνισμού·

56.

θεωρεί ότι η ΚΓΠ πρέπει να συνεχίσει να επιδιώκει την υλοποίηση των στόχων της παροχής στους πολίτες της ΕΕ ποιοτικών τροφίμων σε δίκαιες τιμές, σε επαρκείς ποσότητες και με υγειονομικές εγγυήσεις της δημιουργίας βιώσιμων γεωργικών εκμεταλλεύσεων, της διαφύλαξης της αγροτικής κληρονομιάς μας και της προστασίας του αγροτικού περιβάλλοντος και ότι έχει εξελιχθεί έτσι ώστε να μπορεί να ανταποκριθεί στις προκλήσεις και στις μεταβαλλόμενες ανάγκες, εδραιώνοντας συγχρόνως συνθήκες θεμιτού ανταγωνισμού, που επιτρέπουν στην ευρωπαϊκή γεωργία να διατηρήσει ισχυρή παρουσία στην παγκόσμια αγορά·

57.

ζητεί, προκειμένου να εξασφαλισθούν ισότιμοι όροι σε παγκόσμιο επίπεδο, να εφαρμόζονται ομοιόμορφα φυτοϋγειονομικά, κτηνιατρικά και περιβαλλοντικά πρότυπα στα είδη διατροφής που πρόκειται να καταναλωθούν στην ΕΕ, είτε έχουν παραχθεί στην ΕΕ είτε προέρχονται από τρίτες χώρες, και να παρασχεθούν στις αρχές συνοριακού ελέγχου —στο Γραφείο Τροφίμων και Κτηνιατρικών Θεμάτων (ΓΤΚΘ) και στην Ευρωπαϊκή Αρχή Ασφαλείας Τροφίμων (EFSA)— οι απαιτούμενοι πόροι·

58.

παρατηρεί ότι η παραγωγή τροφίμων παραμένει επίκεντρο και κύρια αποστολή της γεωργίας και ότι η καλλιέργεια ενεργειακών φυτών αποτελεί συμπληρωματική συμβολή στην επίτευξη των ενεργειακών και κλιματικών στόχων της ΕΕ και δυνητική πηγή οικονομικής αξίας για τη γεωργία και τις αγροτικές περιοχές και προτείνει να επανεξετασθεί το θέμα στο πλαίσιο των νέων προκλήσεων·

59.

φρονεί ότι η Ευρώπη έχει κοινωνική ευθύνη να καταβάλει τη μέγιστη δυνατή προσπάθεια για την εδραίωση της αρχής «Άνθρωποι-Πλανήτης-Κέρδος» στα αποτελέσματα των τρεχουσών και των μελλοντικών διαπραγματεύσεων του ΠΟΕ·

60.

συνιστά να εξασφαλίσει η Επιτροπή συμφωνία για την πνευματική ιδιοκτησία, η οποία να περιλαμβάνει και τις γεωγραφικές ενδείξεις (αναγνωρισμένα περιφερειακά προϊόντα), πριν υπογράψει συμφωνία για τη γεωργία στο πλαίσιο του ΠΟΕ·

61.

προτείνει να διαμορφώσει η Επιτροπή ένα ευρωπαϊκό σήμα γνησιότητας των τροφίμων (European Food Hallmark) βάσει των υφισταμένων προκαθορισμένων κριτηρίων·

62.

υπογραμμίζει ότι οι νέες προκλήσεις της ΚΓΠ δεν μπορούν να αντιμετωπιστούν μόνο από την ΚΓΠ· για την αντιμετώπισή τους πρέπει να επιστρατευθεί το σύνολο των κοινοτικών πολιτικών·

63.

είναι της γνώμης ότι, για την καταπολέμηση της αλλαγής του κλίματος, θα πρέπει να ενθαρρυνθούν ολοκληρωμένες στρατηγικές στον τομέα των τροφίμων, με στόχο τη μείωση των μεταφορών, τη διευθέτηση του θέματος της διαχείρισης των αποβλήτων και της ενέργειας και την καθιέρωση ενός συστήματος επισήμανσης, το οποίο να βασίζεται σε κριτήρια προσδιορισμού της προέλευσης, της ποιότητας και της βιωσιμότητας και αναφοράς της συνολικής ενέργειας που δαπανάται μέχρι να φτάσει το εκάστοτε προϊόν στους καταναλωτές·

64.

πιστεύει ότι, για τη μείωση του «αποτυπώματος άνθρακά» τους, οι περιφέρειες πρέπει να παρακινηθούν να αναπτύξουν και να προωθήσουν τοπικά τρόφιμα και προϊόντα διατροφής·

65.

γνωρίζει ότι το άρθρο 28 και το άρθρο 29 της Συνθήκης ΕΚ απαγορεύουν τους ποσοτικούς περιορισμούς επί των εισαγωγών, των εξαγωγών, των διαμετακομίσεων και όλα τα μέτρα ισοδύναμου αποτελέσματος μεταξύ των κρατών μελών, αλλά πιστεύει ότι οι δράσεις που αναφέρονται στα σημεία 60 και 61 της γνωμοδότησης θα μπορούσαν να επιτραπούν, γνωρίζοντας ότι το Δικαστήριο των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων επιτρέπει δράσεις που εξυπηρετούν το κοινό συμφέρον, όπως η καταπολέμηση της αλλαγής του κλίματος· ως εκ τούτου, απευθύνει έκκληση για περαιτέρω μελέτη αυτών των επιλογών·

66.

επιθυμεί να προσθέσει ότι η επιδίωξη ορισμένου επιπέδου περιφερειακής αυτάρκειας για κάποια προϊόντα δεν θεωρεί ότι αντίκειται στην εισαγωγή τους από άλλες χώρες·

67.

σε αυτό το πλαίσιο, ζητά τη διατήρηση των επιδοτήσεων για τις εξαγωγές, μόνον εφόσον αυτή είναι απαραίτητη για να περιοριστούν οι πιέσεις που ασκούνται στις εγχώριες αγορές και δεν βλάπτει την ανάπτυξη των αγορών στις αναπτυσσόμενες χώρες·

68.

τονίζει τη σπουδαιότητα της γηγενούς ευρωπαϊκής βιομηχανίας γεωργικών προϊόντων και ειδών διατροφής και τη ζωτική σημασία της ασφάλειας των τροφίμων, της επισιτιστικής ασφάλειας και της ικανότητας της Ε&Α να αναπτύσσει τεχνολογία που στοχεύει στη βιωσιμότητα, τη στιγμή που η ΕΕ είναι επί του παρόντος ο μεγαλύτερος εισαγωγέας γεωργικών προϊόντων στον κόσμο·

69.

εκτιμά ότι η ευρωπαϊκή γεωργία μπορεί να συνδυάσει έξοχα τους στόχους της Λισσαβώνας (γνώση, έρευνα, καινοτομία) και του Γκέτεμποργκ (βιωσιμότητα) και να αποτελέσει φωτεινό παράδειγμα παγκοσμίως·

70.

θεωρεί ότι η ΚΓΠ, με έναν κατάλληλα προσαρμοσμένο 2ο Πυλώνα, πρέπει να οδηγήσει σε μία αγροτική ανάπτυξη προσανατολισμένη προς όλες τις οικονομικές δραστηριότητες στις αγροτικές περιοχές και προς τις νέες συνθήκες καλλιέργειας, καθώς και προς μία σφαιρικότερη αγροτική ανάπτυξη, η οποία να καλύπτει το σύνολο των αγροτικών περιοχών της ΕΕ —τόσο τις πιο ευάλωτες περιοχές, όπως εκείνες που πάσχουν από φυσικά μειονεκτήματα (αραιοκατοικημένες περιοχές με γεωγραφική θέση που εμποδίζει την ανάπτυξή τους, ορεινές, νησιωτικές και εξόχως απόκεντρες περιοχές), όσο και τις δυναμικότερες περιοχές, όπως οι περιαστικές περιοχές που είναι υπεύθυνες για τη σίτιση της πλειονότητας των πολιτών της ΕΕ και για την επιτυχή αντιμετώπιση της πρόκλησης που συνίσταται στη ανάπτυξη της γνώσης— και να τις ενσωματώνει στους σημαντικότερους γεωγραφικούς σχηματισμούς της ΕΕ·

71.

επισημαίνει ότι, όπως προκύπτει από πρόσφατα στοιχεία, η πλειονότητα του παγκόσμιου πληθυσμού ζει σε αστικοποιημένες περιοχές εντός των ορίων των πόλεων και ότι ο πληθυσμός αυτός εξαρτάται από την αποτελεσματική διαχείριση των εκτάσεων καλλιεργήσιμης γης για την εξασφάλιση τροφίμων και πόσιμου νερού· σημειώνει επίσης ότι στις αστικοποιημένες περιοχές υπάρχει έντονη ανάγκη για προστατευόμενες φυσικές περιοχές και για ελκυστικές και προσπελάσιμες τοποθεσίες· για την αειφόρο διαφύλαξή τους, επομένως, πρέπει να εξασφαλιστεί επαρκής στήριξη των εισοδημάτων των γεωργών που τις διαχειρίζονται, ούτως ώστε, παρότι τηρούν αυστηρότερες υποχρεώσεις λόγω των κοινοτικών κανόνων, να μπορούν να είναι ανταγωνιστικοί και να διατηρούν βιώσιμες τις εκμεταλλεύσεις τους·

72.

τονίζει ότι το πρότυπο πολυλειτουργικής γεωργίας της ΕΕ πρέπει να συμβάλλει στην καταπολέμηση της αλλαγής του κλίματος και να ενσαρκώνει τις έννοιες της βιωσιμότητας, της ανταγωνιστικότητας, της ποικιλομορφίας, της επισιτιστικής αυτάρκειας, της ανταπόκρισης στις ανάγκες της κοινωνίας, των καταναλωτών και του δημόσιου συμφέροντος, θέματα τα οποία συμβαδίζουν απαραίτητα με ορθές πρακτικές καλλιέργειας, την προστασία του περιβάλλοντος και την ευημερία των ζώων· η προσφορά αυτή της γεωργίας είναι προς το όφελος του δημόσιου συμφέροντος και συνιστά οικονομική αξία που πρέπει να ενισχυθεί στον βαθμό που το πρόσθετο κόστος δεν αντισταθμίζεται με δίκαιες τιμές στην ελεύθερη αγορά·στο πλαίσιο αυτό κρίνεται σκόπιμο να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή στη συμμετοχή του γεωργικού πληθυσμού στην οικονομική και κοινωνική πρόοδο·

73.

ζητά να διαγραφεί η 2η παράγραφος του άρθρου 13, που ορίζει ότι «Τα κράτη μέλη δίνουν προτεραιότητα στους γεωργούς που λαμβάνουν άμεσες ενισχύσεις, ύψους μεγαλύτερου των 15 000 ευρώ ετησίως», σύμφωνα με τους όρους συμμετοχής στα συστήματα παροχής συμβουλών στις γεωργικές εκμεταλλεύσεις·

74.

σημειώνει ότι η αλλαγή του κλίματος επιβάλλει τη λήψη πρόσθετων μέτρων για τη διαχείριση των υδάτων, συμπεριλαμβανομένων μέτρων για την αποθήκευση και τον έλεγχο των επιπέδων των υδάτων, αντιπλημμυρικών μέτρων, μέτρων κατά της λειψυδρίας και μέτρων για τη διαχείριση των αποθεμάτων πόσιμου νερού·

75.

είναι της γνώμης ότι η Ευρώπη πρέπει να προωθήσει και να υποστηρίξει τη χρήση και την παραγωγή πραγματικά ανανεώσιμης ενέργειας στη γεωργία, με εστίαση της προσοχής όχι μόνο στα φυτά που προορίζονται για την παραγωγή βιοκαυσίμων (δεύτερης γενεάς) και στα βιοκαύσιμα, αλλά και στην ηλιακή, την αιολική, την υδροηλεκτρική και τη γεωθερμική ενέργεια, καθώς και στη συμπαραγωγή ενέργειας·

76.

εκτιμά ότι, για την αντιμετώπιση των νέων προκλήσεων, η Ευρώπη πρέπει να επιδιώξει μία οικονομία «κλειστού κύκλου» και άρα να ενθαρρύνει και να υποστηρίξει την καινοτομία στο σύνολο της γεωργίας, χωρίς να απευθύνεται μόνο στα ιδρύματα προαγωγής της γνώσης, αλλά προωθώντας την καινοτομία και σε επίπεδο συστήματος, δικτύου και αλυσίδας και προάγοντας έτσι τον εκσυγχρονισμό όλων των επιχειρήσεων που αποτελούν μέρος της αλυσίδας παραγωγής, επεξεργασίας, διαχείρισης αποβλήτων, μεταφοράς και διανομής τροφίμων·

77.

πιστεύει ότι χρειάζεται επαγγελματική διαχείριση της γης, προκειμένου να εξασφαλιστεί ότι οι εύφορες γεωργικές εκτάσεις διατηρούνται σε καλή κατάσταση με στόχο τη διασφάλιση της βιώσιμης χρήσης τους για την παραγωγή τροφίμων για την εσωτερική και την εξωτερική αγορά·

78.

θεωρεί ότι η ύπαρξη ειδικών γεωργικών περιοχών είναι υψίστης σημασίας για τη διατήρηση και την αποκατάσταση της αξίας της βιοποικιλότητας και της φύσης και ότι αυτά τα δημόσια συμφέροντα αντιπροσωπεύουν μία οικονομική αξία, που είναι επιλέξιμη για ενισχύσεις·

79.

θεωρεί ότι η ύπαρξη ειδικών γεωργικών περιοχών είναι υψίστης σημασίας για την παροχή δυνατοτήτων αναψυχής και ότι αυτό το δημόσιο συμφέρον αντιπροσωπεύει μία οικονομική αξία, που είναι επιλέξιμη για ενισχύσεις·

80.

θεωρεί ότι η ύπαρξη ειδικών γεωργικών περιοχών είναι υψίστης σημασίας για την έμπρακτη εφαρμογή της διαχείρισης των υδάτων και ότι αυτό το δημόσιο συμφέρον αντιπροσωπεύει μία οικονομική αξία, που είναι επιλέξιμη για ενισχύσεις·

81.

είναι της γνώμης ότι, ενώ η ΚΓΠ έχει προσαρμοστεί με επιτυχία σε διάφορες προκλήσεις από την έναρξή της μέχρι σήμερα, η Επιτροπή και οι υπηρεσίες της πρέπει να καταβάλουν περισσότερες προσπάθειες για την καλύτερη ενημέρωση και την κινητοποίηση των πολιτών σχετικά με τον σκοπό, τα επιτεύγματα και τις προτεραιότητες της ΚΓΠ και ότι αυτό θα πρέπει να αποτελέσει μελλοντική επικοινωνιακή προτεραιότητα της Επιτροπής.

19.12.2008   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 325/44

—

Υποδέχεται με ικανοποίηση την Ανακοίνωση της Επιτροπής αφού αποτελεί μια επαρκή εναρκτήρια εισαγωγή στο βασικό εννοιολογικό υπόβαθρο των προ-εμπορικών δημόσιων συμβάσεων και στον τρόπο που αυτές μπορούν να διεκπεραιωθούν, χωρίς όμως αυτό να μην καταλείπει και κάποια έλλειψη ως προς τη συγκεκριμένη εφαρμογή της προτεινόμενης διαδικασίας.

—

Υπογραμμίζει ότι οι Τοπικές και Περιφερειακές αρχές, σε περίπτωση που επιλέξουν την προ-εμπορική δημόσια σύμβαση για την προώθηση της καινοτομίας προς αντιμετώπιση προβλημάτων των οποίων επιζητούν τη λύση με τα αποτελέσματα της διαδικασίας της προ-εμπορικής δημόσιας σύμβασης, θα κληθούν να αντιμετωπίσουν διάφορες προκλήσεις οι οποίες δεν αναλύονται επαρκώς από στην Ανακοίνωση της Επιτροπής.

—

Πιστεύει ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή οφείλει να παράσχει ευκρινή και λεπτομερειακή καθοδήγηση καθώς και δυνατότητες εκπαίδευσης και κατάρτισης στις Τοπικές και Περιφερειακές αναθέτουσες αρχές επί του τρόπου χρησιμοποίησης των προ-εμπορικών δημόσιων συμβάσεων υπηρεσιών Ε&Α ώστε να μην παραβιάζεται το Ευρωπαϊκό Δίκαιο.

—

Συνιστά επιπλέον, επειδή στις περιπτώσεις των προ-εμπορικών δημοσίων συμβάσεων τίθενται μείζονα ζητήματα δικαιωμάτων πνευματικής και βιομηχανικής ιδιοκτησίας, αντικείμενο δικαίου το οποίο μέχρι σήμερα δεν απασχολεί ιδιαιτέρως ακόμη και τις νομικές υπηρεσίες των κεντρικών αρχών, η καθοδήγηση και η εκπαίδευση που πρέπει να παρασχεθεί να κρίνεται ακόμα περισσότερο επιτακτική.

Εισηγητής

:

κ. Δημήτριος ΤΣΙΓΚΟΥΝΗΣ (EL/EPP) Δήμαρχος Λεωνιδίου (Αρκαδία)

1.

Ζητεί στις συζητήσεις που θα διεξαχθούν εφεξής να εξεταστεί ο ρόλος των τοπικών και περιφερειακών αρχών στην αντιμετώπιση σημαντικών κοινωνικών προβλημάτων μεταξύ των οποίων συγκαταλέγονται η εξασφάλιση οικονομικά προσιτής υγειονομικής περίθαλψης υψηλής ποιότητας προσαρμοσμένη στις επιπτώσεις της γήρανσης του πληθυσμού, η αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, η βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης, η εξασφάλιση εκπαίδευσης υψηλότερης ποιότητας και προσβασιμότητας καθώς και η αποτελεσματικότερη διαχείριση απειλών στον τομέα της ασφάλειας.

2.

Προτείνει, επειδή για την αντιμετώπιση των προβλημάτων αυτών υπάρχει πιθανότητα να απαιτηθούν νέες καινοτόμες λύσεις, που λόγω των τεχνολογικών απαιτήσεων είτε δεν είναι ακόμα εμπορικά διαθέσιμες είτε οι υπάρχουσες προσφερόμενες δεν ανταποκρίνονται ακόμα επαρκώς στις απαιτήσεις, γεγονότα που κάνουν επιτακτική νέα Έρευνα και Ανάπτυξη (Ε&Α), οι Τοπικές και Περιφερειακές αρχές να εμπλακούν ενεργά στη διαμόρφωση του νέου πλαισίου για τις προεμπορικές δημόσιες συμβάσεις καθώς και να ενισχυθούν οι δυνατότητές τους για την αποτελεσματική διαχείριση και εφαρμογή αυτού του νέου τύπου δημοσίων συμβάσεων.

3.

Υποστηρίζει ότι η συμπερίληψη της Ε&Α στις δημόσιες συμβάσεις για την προώθηση καινοτόμων λύσεων δίνει τη δυνατότητα στις Τοπικές και Περιφερειακές αρχές να συμβάλουν καίρια στη μεσομακροπρόθεσμη απόδοση και αποτελεσματικότητα των προσφερόμενων από αυτές υπηρεσιών καθώς στην προώθηση της ανταγωνιστικότητας δια της καινοτομίας της ευρωπαϊκής βιομηχανίας.

4.

Φρονεί ότι αφού ένα μεγάλος μέρος των δαπανών για δημόσιες συμβάσεις πραγματοποιείται από τις Τοπικές και Περιφερειακές αρχές, οι τελευταίες οφείλουν να είναι άρτια προετοιμασμένες για να μπορέσουν να αποτελέσουν έναν μείζονα προωθητικό μηχανισμό της Ε&Α σε πανευρωπαϊκό επίπεδο.

5.

Ζητεί από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να λάβει υπόψη της τις πολιτικές προτεραιότητες της Επιτροπής των Περιφερειών για την περίοδο 2008-2010, οι οποίες περιλαμβάνουν μεταξύ άλλων την εφαρμογή της στρατηγικής της Λισσαβώνας για την ανάπτυξη και την απασχόληση, την αντιμετώπιση των προκλήσεων της κλιματικής αλλαγής, τη διαφοροποίηση και την βιώσιμη χρήση των ενεργειακών πηγών, τη βελτίωση της ποιότητας ζωής των πολιτών, περιλαμβανομένης και της διασυνοριακής συνεργασίας για την πολιτική προστασία και πρόσβαση σε καλύτερες υπηρεσίες υγείας, την προαγωγή δια των Περιφερειακών και Τοπικών Αρχών, της αλληλεγγύης, του διαπολιτισμικού και διαθρησκευτικού διαλόγου καθώς και την προώθηση κάθε μορφής τοπικού πολιτισμού και παραδόσεων, τη συμμετοχή στον διάλογο προς μία κοινή πολιτική μετανάστευσης και ασύλου ιδιαίτερα στην ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών ενσωμάτωσης καθώς και την πρόταξη μιας σύγχρονης ενιαίας αγοράς με στρατηγική προώθησης της ποιότητας των κοινωνικών υπηρεσιών, ως πεδία ενδιαφέροντος των τοπικών και περιφερειακών αρχών και ως υποψήφια με ιδιαίτερη προοπτική στο χώρο των δημοσίων συμβάσεων προς υποστήριξη της Ε&Α στις Τεχνολογίες Πληροφορικής και Επικοινωνιών ως κατά προτεραιότητα επιλέξιμα για την εφαρμογή των προ-εμπορικών δημόσιων συμβάσεων.

6.

Υποδέχεται με ικανοποίηση την Ανακοίνωση της Επιτροπής COM(2007) 799 τελικό αφού αποτελεί μία επαρκή εναρκτήρια εισαγωγή στο βασικό εννοιολογικό υπόβαθρο των προ-εμπορικών δημόσιων συμβάσεων και στον τρόπο που αυτές μπορούν να διεκπεραιωθούν, χωρίς όμως αυτό να μην καταλείπει και κάποια έλλειψη ως προς τη συγκεκριμένη εφαρμογή της προτεινόμενης διαδικασίας.

7.

Υπογραμμίζει ότι οι Τοπικές και Περιφερειακές Αρχές σε περίπτωση που επιλέξουν την προ-εμπορική δημόσια σύμβαση για την προώθηση της καινοτομίας προς αντιμετώπιση προβλημάτων των οποίων επιζητούν τη λύση με τα αποτελέσματα της διαδικασίας της προ-εμπορικής δημόσιας σύμβασης, θα κληθούν να αντιμετωπίσουν διάφορες προκλήσεις οι οποίες δεν αναλύονται επαρκώς από την Ανακοίνωση της Επιτροπής COM(2007) 799 τελικό.

8.

Είναι της γνώμης ότι η υπάρχουσα νομοθεσία δημοσίων συμβάσεων είναι ήδη αρκετά περίπλοκη, και πολλές Τοπικές και Περιφερειακές Αρχές πασχίζουν ιδιαιτέρως για να την εφαρμόσουν ορθά. Γι' αυτό το λόγο θεωρεί ότι θα είναι ιδιαίτερα διστακτικές στο να εισάγουν έναν ακόμη παράγοντα περιπλοκότητας στο διοικητικό τους σύστημα και διαδικασίες, όπως αυτή η πρωτοβουλία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Επομένως, προτείνει οι νομικοί κανόνες για τις δημόσιες συμβάσεις να μην τυγχάνουν εφαρμογής όσον αφορά τις προ-εμπορικές δημόσιες συμβάσεις.

9.

Καλεί την Επιτροπή να διευκρινίσει εάν μπορεί να τροποποιηθεί η οδηγία για τις δημόσιες συμβάσεις ώστε να ενθαρρύνεται η καινοτομία, για παράδειγμα, στο πλαίσιο σχεδίων εταιρικών σχέσεων. Σημαντικό εμπόδιο για την καινοτομία στην πράξη αποτελούν οι άκαμπτες διαδικασίες των δημόσιων συμβάσεων. Η υποχρέωση που απορρέει από τη Συνθήκη για ίση και μη διακριτική μεταχείριση δεν θα πρέπει να ερμηνευτεί κατά τρόπο που οι επιχειρήσεις και οι αναθέτουσες αρχές να μην μπορούν να αξιοποιήσουν το έργο έρευνας και ανάπτυξης των επιχειρήσεων.

10.

Πιστεύει ότι η διαμόρφωση και σύνταξη ιδιαιτέρως τεχνικών τευχών διακήρυξης δημοσίων διαγωνισμών για την προώθηση της καινοτομίας απαιτούν ιδιαίτερες γνώσεις και ικανότητες, τις οποίες οι Τοπικές και Περιφερειακές Αρχές γενικά δεν κατέχουν, όταν μάλιστα τέτοιες γνώσεις και ικανότητες μπορούν να εντοπιστούν μόνο σε περιορισμένα τμήματα ακόμη και της κεντρικής διοίκησης σε πολλά κράτη.

11.

Θεωρεί ότι τα διαφορετικά στάδια επιλογής τα οποία περιλαμβάνονται στην διαδικασία της προ-εμπορικής δημόσιας σύμβασης υπηρεσιών Ε&Α απαιτούν, εξίσου με το προηγούμενο, επίπεδο τεχνικών γνώσεων και κατανόησης των εν λόγω θεμάτων το οποίο γενικά ελλείπει στις Τοπικές και Περιφερειακές Αρχές.

12.

Τονίζει ότι σε περίπτωση που η προ-εμπορική δημόσια σύμβαση υπηρεσιών Ε&Α αποδειχθεί τελικά επιτυχής, θα παραμένει ακόμα και τότε δυσχερής η πολιτική κινητοποίηση και ενεργοποίηση των πολιτών σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο. Το γεγονός ότι το κόστος της δημόσιας δαπάνης που απαιτήθηκε για τη διενέργεια του δημόσιου προ-εμπορικού διαγωνισμού υπηρεσιών Ε&Α είναι άμεσο, και βαρύνει την τρέχουσα περίοδο διαχείρισης, ενώ τα οφέλη συνήθως θα είναι μακροπρόθεσμα, και πολλές φορές η συνειδητοποίησή τους από τους πολίτες μπορεί να χρειαστεί χρόνο, συνήθως μεγαλύτερο από αυτόν που χωρίζει δύο διαδοχικές εκλογικές αναμετρήσεις σε τοπικό ή περιφερειακό επίπεδο αποτελεί σημείο ιδιαίτερου βάρους για τις αποφάσεις των τοπικών και περιφερειακών αρχών.

13.

Εκφράζει την ανησυχία της για την περίπτωση που η ίδια η προκήρυξη του δημόσιου προ-εμπορικού διαγωνισμού υπηρεσιών Ε&Α είχε αποτελέσει αντικείμενο πολιτικής αντιπαράθεσης ως προς τη σκοπιμότητα διενέργειάς του, για την πιθανότητα μετά από μία εκλογική αναμέτρηση, κατά την οποία αναδεικνύεται ως νέα τοπική και περιφερειακή αρχή, η παράταξη που είχε εκφράσει αυτές τις αντιρρήσεις, θα θέτει εν αμφιβολία τη συνέχιση της διαδικασίας για την προκήρυξη δημόσιου διαγωνισμού για το έτοιμο πια εμπορικό προϊόν, εξαφανίζοντας τελικά τα ουσιώδη οφέλη στα οποία προσέβλεπε η αναθέτουσα αρχή κατά την αρχική προκήρυξη του δημόσιου προ-εμπορικού διαγωνισμού υπηρεσιών Ε&Α.

14.

Πιστεύει ότι ένα μείζον πολιτικό πρόβλημα στο επίπεδο των τοπικών και περιφερειακών αρχών αποτελεί το ενδεχόμενο οι τελικοί ανάδοχοι της προ-εμπορικής δημόσιας σύμβασης υπηρεσιών Ε&Α να μην είναι εγκατεστημένοι στον τόπο όπου έχει την έδρα της η αναθέτουσα τοπική ή περιφερειακή αρχή, ή ακόμα να είναι εγκατεστημένοι σε άλλο Κράτος Μέλος.

15.

Θέτει υπόψη ότι σε περίπτωση που ο δημόσιος προ-εμπορικός διαγωνισμός υπηρεσιών Ε&Α καταλήξει άγονος, περίπτωση η οποία δεν μπορεί να αποκλειστεί ειδικά σε κάποιες περιοχές Ε&Α, όπου το επίπεδο επιτευγμάτων είναι ακόμα αρκετά χαμηλό, οι Τοπικές και Περιφερειακές Αρχές θα είναι σε ιδιαίτερα δυσχερή σχέση να λογοδοτήσουν και να πείσουν τους πολίτες ότι ακόμα και με αυτή την κατάληξη ήταν προτιμότερος από το να γίνουν επενδύσεις σε ήδη υπάρχουσα και εμπορικά δοκιμασμένη τεχνολογία.

16.

Προτείνει έναντι των προαναφερθέντων προβλημάτων, τα οποία πρόκειται να αντιμετωπίσουν οι Τοπικές και Περιφερειακές Αρχές σε σχέση με τις προ-εμπορικές δημόσιες συμβάσεις υπηρεσιών Ε&Α, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή καθώς και τα Κράτη Μέλη να σχεδιάσουν και να λάβουν μια σειρά από μέτρα τα οποία θεωρεί απαραίτητα προκειμένου οι προ-εμπορικές δημόσιες συμβάσεις Ε&Α να επιτελέσουν την αποστολή τους στο τοπικό και περιφερειακό επίπεδο, το οποίο θα έχει μείζονος σημασίας επίπτωση στις γενικότερες επιδόσεις στον τομέα της Ε&Α της Ευρωπαϊκής Ένωσης έναντι των ανταγωνιστών της στην παγκόσμια αγορά.

17.

Σημειώνει ότι δεν πρέπει να λησμονείται ότι πιθανή αποτυχία ομαλής και λειτουργικής ενσωμάτωσης των διαδικασιών προ-εμπορικών δημοσίων συμβάσεων υπηρεσιών Ε&Α σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο είναι δυνατόν να στερήσει από την Ε&Α κονδύλια που χορηγούνται σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης.

18.

Πιστεύει ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή οφείλει να παράσχει ευκρινή και λεπτομερειακή καθοδήγηση καθώς και δυνατότητες εκπαίδευσης και κατάρτισης στις τοπικές και περιφερειακές αναθέτουσες αρχές επί του τρόπου χρησιμοποίησης των προ-εμπορικών δημόσιων συμβάσεων υπηρεσιών Ε&Α ώστε να μην παραβιάζεται το Ευρωπαϊκό Δίκαιο.

19.

Συνιστά επιπλέον, επειδή στις περιπτώσεις των προ-εμπορικών δημοσίων συμβάσεων τίθενται μείζονα ζητήματα δικαιωμάτων πνευματικής και βιομηχανικής ιδιοκτησίας, αντικείμενο δικαίου το οποίο μέχρι σήμερα δεν απασχολεί ιδιαιτέρως ακόμη και τις νομικές υπηρεσίες των κεντρικών αρχών, η καθοδήγηση και η εκπαίδευση που πρέπει να παρασχεθεί να κρίνεται ακόμα περισσότερο επιτακτική.

20.

Προτρέπει τα Κράτη Μέλη και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να αναπτύξουν υποστηρικτικές δομές τέτοιες ώστε, όποτε οι τοπικές ή περιφερειακές αρχές επιλέξουν να στραφούν στη διενέργεια ενός δημόσιου προ-εμπορικού διαγωνισμού υπηρεσιών Ε&Α, αυτές να μπορούν αποταθούν και να λάβουν σαφείς και αξιοποιήσιμες πληροφορίες και ουσιαστική συνδρομή, ειδικά σε ότι αφορά τον ορθότερο μερισμό κινδύνων και οφελών μεταξύ αναθέτουσας αρχής και υποψηφίων — τελικών αναδόχων.

21.

Τονίζει, λόγω του γεγονότος ότι οι προ-εμπορικές δημόσιες συμβάσεις υπηρεσιών Ε&Α εμπεριέχουν ευδιάκριτους βραχυπρόθεσμους εντοπισμένους κινδύνους στο τοπικό ή περιφερειακό επίπεδο της εκάστοτε αναθέτουσας αρχής και αντίστοιχα δυσδιάκριτα μακροπρόθεσμα, και πολλές φορές διάχυτα οφέλη, που προκαλούν εύλογη ανησυχία στις Τοπικές και Περιφερειακές αρχές, ότι τα Κράτη Μέλη και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρέπει να τις υποστηρίζουν ευκρινώς, σε διάφορα επίπεδα, καθιστώντας κατανοητό σε όλους τους εμπλεκόμενους ότι η περιστασιακή αποτυχία αποτελεί ένα αναπόσπαστο μέρος μιας τέτοιας διαδικασίας, που έχει να κάνει με την αναζήτηση καινοτομικών λύσεων σε χρόνια και νεότερα προβλήματα των ευρωπαϊκών κοινωνιών.

22.

Σημειώνει ότι οι δημόσιοι προ-εμπορικοί διαγωνισμοί υπηρεσιών Ε&Α επειδή είναι ανοικτοί για φορείς από όλα τα Κράτη Μέλη, μπορούν αναπόφευκτα να οδηγήσουν σε μερική τουλάχιστον μεταφορά κονδυλίων από μία περιφέρεια ενός Κράτους Μέλους για τη χρηματοδότηση Ε&Α σε περιφέρεια άλλου Κράτους-Μέλους. Σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης κάτι τέτοιο δεν αποτελεί βέβαια πρόβλημα αλλά σε επίπεδο τοπικό/περιφερειακό αποτελεί έναν σημαντικό ανασταλτικό παράγοντα για την χρηματοδότηση προ-εμπορικών δημόσιων συμβάσεων υπηρεσιών Ε&Α.

23.

Προτρέπει την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να καταδείξει ότι οι προ-εμπορικές δημόσιες συμβάσεις μπορούν να είναι ωφέλιμες για την περιφέρεια που διενεργεί τον προ-εμπορικό δημόσιο διαγωνισμό ακόμα και όταν οι εμπλεκόμενοι υποψήφιοι στο διαγωνισμό φορείς δεν είναι εγκατεστημένοι στην περιφέρεια.

24.

Ζητεί επίμονα από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να προωθήσει και να ενισχύσει μεγάλες ομάδες τοπικών και περιφερειακών αρχών, οι οποίες συμφωνούν στο αντικείμενο μιας προ-εμπορικής δημόσιας σύμβασης, ούτως ώστε να μειωθούν οι κίνδυνοι που αντιμετωπίζονται, όταν για τον ίδιο διαγωνισμό εμπλεκόταν μία μόνο τοπική ή περιφερειακή αρχή από ένα Κράτος-Μέλος.

25.

Αναγνωρίζει ότι μόνο η διευρωπαϊκή δικτύωση και η δημιουργία συνεχών επαφών μεταξύ τοπικών και περιφερικών αρχών διαφορετικών Κρατών Μελών, που παρουσιάζουν παρόμοιες ανάγκες προς αντιμετώπιση, αποτελούν το καίριο συνεκτικό στοιχείο της διακρατικής-διαπεριφερειακής-διατοπικής συνεργασίας και συντονισμού των διαδικασιών προ-εμπορικών δημοσίων συμβάσεων υπηρεσιών Ε&Α.

26.

Υποστηρίζει την χρηματοδότηση των σχετικών δράσεων για την ανάπτυξη και εμπέδωση των προ-εμπορικών δημοσίων συμβάσεων υπηρεσιών Ε&Α στο επίπεδο των τοπικών και περιφερειακών αρχών μέσω της ανακατανομής κονδυλίων του προϋπολογισμού της Ευρωπαϊκής Ένωσης που μπορεί να προκύψουν από την αναθεώρηση της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής.

27.

Είναι της γνώμης ότι ο Ενιαίος Ευρωπαϊκός Χώρος Ε&Α (Ευρωπαϊκός Χώρος Έρευνας — ΕΧΕ) δυνητικά μπορεί να πάρει νέα μορφή και δυναμικότητα αν οι διαδικασίες προ-εμπορικών δημοσίων συμβάσεων υπηρεσιών Ε&Α ενσωματωθούν στις υπάρχουσες διαδικασίες σύναψης δημοσίων συμβάσεων.

28.

Κρίνει ότι η αξιοποίηση των τοπικών/περιφερειακών Πανεπιστημίων, Ερευνητικών Κέντρων και ειδικότερα των Μικρών-Μεσαίων Επιχειρήσεων (SMEs) εντάσεως γνώσης και τεχνολογικής καινοτομίας μέσα σε ένα νέο πλαίσιο συνεργασίας με τις τοπικές/περιφερειακές αρχές του Κράτους Μέλους που αυτές ανήκουν και η διαμέσου αυτών δικτύωση με άλλες τοπικές/περιφερειακές αρχές άλλων Κρατών-Μελών και αντίστοιχα Πανεπιστήμια, Ερευνητικά Κέντρα και Μικρές-Μεσαίες Επιχειρήσεις θα διευκόλυνε ιδιαίτερα την στρατηγική προώθησης των προ-εμπορικών δημοσίων συμβάσεων υπηρεσιών Ε&Α.

29.

Τονίζει ότι η δημιουργία Πυρήνων Ενημέρωσης/Βάσεων Δεδομένων εντός των διαφόρων Τοπικών/Περιφερειακών Αρχών για τις προτεραιότητες αντιμετώπισης τοπικών/περιφερειακών προβλημάτων που χρήζουν καινοτομικής επίλυσης καθώς και η ενημέρωση για το τοπικό δυναμικό Ε&Α μπορεί να φέρει πιο κοντά περιφέρειες με κοινά προβλήματα προς αντιμετώπιση και ερευνητικά κέντρα και επιχειρήσεις με συμπληρωματικές/παραπληρωματικές δυνατότητες καινοτομικής επίλυσης αυτών διαμέσου της συνεργασίας.

30.

Προτείνει ο προσανατολισμός των χρηματοδοτήσεων των Ευρωπαϊκών Ταμείων Περιφερειακής Ανάπτυξης, Συνοχής και Κοινωνικού να στραφεί σε δράσεις που αφορούν την Ε&Α στους τομείς που αυτά χρηματοδοτούν δια των προ-εμπορικών δημοσίων συμβάσεων.

19.12.2008   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 325/48

—

συμφωνεί ότι υπάρχει ευρεία συναίνεση στην ΕΕ όσον αφορά την ανάγκη εκσυγχρονισμού της επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης στην Ευρώπη. Η διασφάλιση της ποιότητας στην επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση αποτελεί βασικό μέρος του στόχου αυτού·

—

κρίνει, ωστόσο, ότι οι δυσκολίες αναγνώρισης των μαθησιακών αποτελεσμάτων από διάφορα κράτη μέλη αποτελούν τροχοπέδη στην κινητικότητα εντός της ΕΕ και εμποδίζουν τη δια βίου απόκτηση γνήσιων μαθησιακών εμπειριών·

—

τονίζει ότι σε πολλά κράτη μέλη οι τοπικές και περιφερειακές αρχές είναι υπεύθυνες για την επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση·

—

επικροτεί τις δύο συστάσεις της Επιτροπής, στόχος των οποίων είναι να προταθούν λύσεις στις οικονομικές και κοινωνικές προκλήσεις της παγκοσμιοποιούμενης οικονομίας της γνώσης, να αυξηθεί η κινητικότητα εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης και να ενθαρρυνθεί η ανταλλαγή δεξιοτήτων. Για τον λόγο αυτό, η ΕΤΠ θεωρεί απαραίτητη την ανάπτυξη των τομέων αυτών που είναι σημαντικοί τόσο για τους πολίτες όσο και για τις δραστηριότητες για τις οποίες είναι υπεύθυνες οι περιφέρειες και οι δήμοι·

—

κρίνει ότι οι κύριοι χρήστες του ευρωπαϊκού πλαισίου αναφοράς για τη διασφάλιση της ποιότητας θα είναι οι εθνικές, περιφερειακές και τοπικές αρχές που είναι αρμόδιες για τη διασφάλιση της ποιότητας και τη βελτίωση της εκπαίδευσης και κατάρτισης·

—

ζητεί, να συμμετέχουν οι αρμόδιες τοπικές και περιφερειακές αρχές στην προσπάθεια συνδυασμού των εθνικών/περιφερειακών πλαισίων για τα προσόντα με το ECVET·

—

επισημαίνει εντούτοις ότι η ουσιαστική εφαρμογή και αποδοχή του συστήματος θα είναι το πραγματικό μέτρο της επιτυχίας του. Οι τοπικές και περιφερειακές αρχές θα είναι χρήσιμοι εταίροι στην προώθησή του μέσω των δικτύων τους και στη μετουσίωση του ECVET σε ένα αξιόπιστο και εύχρηστο σύστημα.

Εισηγητής

:

ο κ. Kent JOHANSSON (SV/ALDE), Μέλος του Περιφερειακού Συμβουλίου του Västra Götaland

1.

επισημαίνει ότι η επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση είναι καθοριστικοί παράγοντες για την επίτευξη των στόχων της Λισσαβώνας, δηλαδή της βελτίωσης της οικονομικής ανάπτυξης, της ανταγωνιστικότητας και της κοινωνικής ένταξης. Η εκπαίδευση και η κατάρτιση, τα προσόντα και η δια βίου μάθηση αποτελούν μέρος των βασικών προτεραιοτήτων πολιτικής της ΕΤΠ·

2.

κρίνει, ωστόσο, ότι οι δυσκολίες αναγνώρισης των μαθησιακών αποτελεσμάτων από διάφορα κράτη μέλη αποτελούν τροχοπέδη στην κινητικότητα εντός της ΕΕ και εμποδίζουν τη δια βίου απόκτηση γνήσιων μαθησιακών εμπειριών·

3.

συμφωνεί ότι υπάρχει ευρεία συναίνεση στην ΕΕ όσον αφορά την ανάγκη εκσυγχρονισμού της επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης στην Ευρώπη. Η διασφάλιση της ποιότητας στην επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση αποτελεί βασικό μέρος του στόχου αυτού·

4.

τονίζει ότι σε πολλά κράτη μέλη οι τοπικές και περιφερειακές αρχές είναι υπεύθυνες για την επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση. Η επαγγελματική κατάρτιση χρηματοδοτείται από διάφορες πηγές, μολονότι στα περισσότερα κράτη μέλη χρηματοδοτείται από το Κράτος τόσο σε εθνικό όσο και σε περιφερειακό επίπεδο, το δε ποσοστό συμμετοχής των τοπικών και περιφερειακών αρχών στη χρηματοδότηση είναι πολύ υψηλό·

5.

εκφέρει γνώμη για δύο ανακοινώσεις οι οποίες αφορούν στην ευρωπαϊκή συνεργασία στον τομέα της επαγγελματικής εκπαίδευσης. Και στις δύο περιπτώσεις επιδοκιμάζει και επικροτεί τις προτάσεις. Στην πρώτη περίπτωση, που αφορά το ευρωπαϊκό σύστημα ακαδημαϊκών μονάδων για την επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση η διαδικασία διαβούλευσης έχει προχωρήσει αρκετά, ενώ στη δεύτερη περίπτωση, που αφορά την ανακοίνωση σχετικά με το ευρωπαϊκό πλαίσιο αναφοράς για τη διασφάλιση της ποιότητας στην επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση, η διαδικασία αυτή βρίσκεται σε πιο πρώιμο στάδιο. Για το λόγο αυτό θεωρείται σημαντικό και σκόπιμο να πραγματοποιηθούν περαιτέρω διαβουλεύσεις·

6.

επικροτεί τις δύο συστάσεις της Επιτροπής, στόχος των οποίων είναι να προταθούν λύσεις στις οικονομικές και κοινωνικές προκλήσεις της παγκοσμιοποιούμενης οικονομίας της γνώσης στην οποία ζούμε. Οι συστάσεις αυτές έχουν επίσης ως στόχο την αύξηση της κινητικότητας εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης και την ενθάρρυνση της ανταλλαγής ικανοτήτων· για τον λόγο αυτό, η ΕΤΠ θεωρεί απαραίτητη την ανάπτυξη των τομέων αυτών που είναι σημαντικοί τόσο για τους πολίτες όσο και για τις δραστηριότητες για τις οποίες είναι υπεύθυνες οι περιφέρειες και οι δήμοι·

7.

παρατηρεί ότι το ευρωπαϊκό σύστημα ακαδημαϊκών μονάδων για την επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση, ECVET, είναι εργαλείο με το οποίο τα προσόντα εκφράζονται σε μονάδες μαθησιακών αποτελεσμάτων, συνοδευόμενες από τους ανάλογους βαθμούς, με στόχο τη μεταφορά και τη συσσώρευση μαθησιακών αποτελεσμάτων. Απώτερος σκοπός είναι να δημιουργηθεί ένα μεθοδολογικό πλαίσιο για τη διευκόλυνση της μεταφοράς ακαδημαϊκών μονάδων για μαθησιακά αποτελέσματα από ένα σύστημα προσόντων σε άλλο ή από μια μέθοδο μάθησης σε άλλη·

8.

κρίνει ότι οι κύριοι χρήστες του ευρωπαϊκού πλαισίου αναφοράς για τη διασφάλιση της ποιότητας στην επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση (EQAF), από την άλλη πλευρά, θα είναι οι εθνικές/περιφερειακές και τοπικές αρχές που είναι αρμόδιες για τη διασφάλιση της ποιότητας και τη βελτίωση της εκπαίδευσης και κατάρτισης. Σε αντίθεση με το ECVET, το Πλαίσιο αποσκοπεί στην αύξηση της διαφάνειας και της συνεκτικότητας των εξελίξεων πολιτικής στον τομέα της επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης·

9.

συμφωνεί με την Επιτροπή ότι θα πρέπει να είναι εθελοντική η συμμετοχή στην υλοποίηση των ECVET και EQAF, τονίζει όμως ότι είναι αναγκαίο να δημιουργηθούν πλαίσια και να χαραχθούν κατευθυντήριες γραμμές για τον τρόπο διαχείρισης του συστήματος. Οι ομάδες χρηστών (ECVET και ENQAVET) θα πρέπει να επίσης να εκπροσωπούνται με άμεση εντολή από τις περιφερειακές και τοπικές αρχές. Κατ' αναλογία, πρέπει επίσης να εκπροσωπούνται οι ιδιωτικοί και κοινωνικοί εταίροι·

10.

επισημαίνει ότι, άσχετα από το κατά πόσο μια χώρα θα επιλέξει ή όχι να συμμετάσχει στην υλοποίηση των ECVET/EQAF οι περιφέρειες με θεσμική ευθύνη για το σύστημα εκπαίδευσης πρέπει να έχουν άμεση πρόσβαση στα κοινά φόρα που ασχολούνται με την ανάπτυξη συστημάτων·

11.

τονίζει ότι το σημαντικό και κρίσιμο σημείο στις επικείμενες δράσεις ανάπτυξης είναι να επιτευχθεί η κατάλληλη ισορροπία μεταξύ, αφενός, των προσπαθειών για την προώθηση της κινητικότητας των πολιτών μέσω μεταβιβάσιμων συστημάτων ακαδημαϊκών μονάδων και την ανάπτυξη της ποιότητας των δράσεων και, αφετέρου, της ανάγκης να αναπτυχθεί η ποικιλομορφία των συστημάτων εκπαίδευσης για τα οποία είναι υπεύθυνες οι περιφέρειες και οι δήμοι των κρατών μελών·

12.

υπογραμμίζει ότι το ECVET και το EQAF αποτελούν μέρη μιας ευρύτερης πρωτοβουλίας στον τομέα της εκπαίδευσης που περιλαμβάνει επίσης το ευρωπαϊκό σύστημα μεταφοράς και συσσώρευσης ακαδημαϊκών μονάδων (ECTS), το Europass, τον ευρωπαϊκό χάρτη ποιότητας για την κινητικότητα (EQCM), τις ευρωπαϊκές αρχές για τον προσδιορισμό και την επικύρωση της άτυπης και της ανεπίσημης μάθησης και το ευρωπαϊκό πλαίσιο επαγγελματικών προσόντων για τη διά βίου μάθηση (EQF)·

13.

έχει τονίσει σε προηγούμενες γνωμοδοτήσεις της ότι οι συνεχώς εξελισσόμενες απαιτήσεις στον χώρο εργασίας, που συνεπάγονται νέα συστήματα εργασίας και προσαρμογής σε νέες τεχνολογίες, απαιτούν ένα διαρκώς καταρτιζόμενο εργατικό δυναμικό. Η επαγγελματική κατάρτιση βάσει μιας προσέγγισης δια βίου μάθησης, μπορεί να αποδειχθεί ζωτικής σημασίας μέσο επίτευξης του στόχου αυτού, που αποτελεί βασικό στοιχείο της βιώσιμης οικονομικής και κοινωνικής ανάπτυξης (1). Ειδικότερα, υπό το φως των δημογραφικών εξελίξεων, χρειάζεται μια πιο αποτελεσματική χρήση του υφιστάμενου εργατικού δυναμικού·

14.

επισημαίνει ότι θα χρειαστούν ειδικοί οικονομικοί πόροι για την πειραματική εφαρμογή και την περαιτέρω ανάπτυξη συστημάτων·

15.

σημειώνει ότι η μάθηση και η επαγγελματική δραστηριότητα με κινητικότητα πέραν των εθνικών συνόρων έχει πολύ μεγάλη προϊστορία στην Ευρώπη. Έχει διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη της βιοτεχνίας, της βιομηχανικής δραστηριότητας, του εμπορίου και της επιχειρηματικότητας που αποτέλεσαν τη βάση για την ανάπτυξη της ευημερίας σε τοπικό, περιφερειακό και εθνικό επίπεδο·

16.

παρατηρεί ότι η μάθηση και η επαγγελματική δραστηριότητα πέραν των συνόρων έχει πολύ μεγάλη σημασία σε μια προχωρημένη παγκοσμιοποιημένη οικονομία. Χρειάζονται σύγχρονα εργαλεία για την υποστήριξη της κινητικότητας αυτής στους τομείς της μάθησης και της επαγγελματικής δράσης. Η ΕΤΠ θεωρεί το ECVET ως ένα τέτοιο εργαλείο·

17.

επισημαίνει ότι οι ανάγκες για ικανότητες εντοπίζονται όλο και περισσότερο σε περιφερειακό επίπεδο. Η Επιτροπή των Περιφερειών έχει τονίσει ότι η ανάπτυξη των τοπικών και περιφερειακών αρχών γίνεται πράγματι βάσει διαφορετικών προϋποθέσεων και σημείων εκκίνησης. Ωστόσο, δεν μπορεί σε καμία περίπτωση να θεωρηθεί ότι η ανάπτυξη αυτή είναι ανεξάρτητη από τον γύρω κόσμο. Οι περιφέρειες και η κοινωνία χρειάζονται επιχειρήσεις με ανανεωμένη παραγωγή καθώς οι παλαιές θέσεις εργασίας εξαφανίζονται, ώστε να μην υπάρξει κίνδυνος στασιμότητας, κοινωνικού αποκλεισμού με τη μορφή ανεργίας, μεγάλου αριθμού απουσιών λόγω ασθένειας και υψηλού επιπέδου ανεπιθύμητων, πρόωρων αποχωρήσεων από την αγορά εργασίας (2)·

18.

τονίζει ότι η εργασιακή ζωή στην Ευρώπη πρέπει να χαρακτηρίζεται από ουσιαστική ευελιξία σε συνδυασμό με μια αξιόπιστη κοινωνική ασφάλεια, όπως διατυπώνεται και στις «κοινές αρχές για την ευελιξία με ασφάλεια» της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (3).

19.

έχει συμφωνήσει με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή ότι τα εθνικά και ευρωπαϊκά πλαίσια προσόντων διευκολύνουν την επικύρωση της μάθησης σε όλα τα επίπεδα (4)·

20.

έχει επικροτήσει το Ευρωπαϊκό Πλαίσιο Επαγγελματικών Προσόντων (EQF), και έχει υποστηρίξει τον διττό στόχο της βελτίωσης της διαφάνειας των προσόντων και της προώθησης της κινητικότητας στην Ευρωπαϊκή Ένωση·

21.

ζητεί, όπως και σε σχέση με το EQF, να συμμετέχουν οι αρμόδιες τοπικές και περιφερειακές αρχές στην προσπάθεια συνδυασμού των εθνικών/περιφερειακών πλαισίων για τα προσόντα με το ECVET·

22.

υποστηρίζει την άποψη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για το ECVET ότι πρέπει να «προσαρμοστεί, “πολιτισμικά” και τεχνικά, στα εθνικά, περιφερειακά ή τομεακά πλαίσια», και υπενθυμίζει ότι οι ίδιες οι περιφερειακές αρχές διαδραματίζουν συχνά κάποιον ρόλο στον προσδιορισμό, την ανάπτυξη και την εφαρμογή συστημάτων προσόντων και της δια βίου μάθησης σε επίσημα, ανεπίσημα και άτυπα πλαίσια·

23.

τονίζει ότι μεγάλο μέρος της επαγγελματικής κατάρτισης σε μια δια βίου προοπτική μάθησης υλοποιείται μέσω επιχειρήσεων έντασης γνώσεων ή δικτύων επιχειρήσεων, ενώ όλο και περισσότερο αυτό γίνεται πέραν των εθνικών συνόρων·

24.

υπάρχουν επίσης σήμερα εύγλωττα παραδείγματα συνεργασίας κλαδικών οργανώσεων και περιφερειών σε διάφορες χώρες για την επαγγελματική κατάρτιση που περιλαμβάνει επίσης κοινές ρυθμίσεις και αναγνώριση τίτλων (5). Παρόμοιες πρωτοβουλίες πρέπει να ενθαρρύνονται και λαμβάνονται υπόψη·

25.

υπογραμμίζει ότι ένα σύστημα αναγνώρισης πρέπει να περιλαμβάνει διάφορους παράγοντες, όχι μόνο τους δημόσιους αλλά και τους ιδιωτικούς φορείς, επιχειρήσεις και κοινωνικούς εταίρους·

26.

επιδοκιμάζει τη δημιουργία ομάδας χρηστών ECVET που επικαιροποιεί και συντονίζει τη διαδικασία. Ωστόσο, επιμένει στη συμπερίληψη των τοπικών και περιφερειακών αρχών, καθώς και των τοπικών εταιρειών και των κοινωνικών εταίρων, ως μελών της ομάδας χρηστών, ώστε να καταστεί δυνατή η άμεση πρόσβασή τους στο ECVET τηρώντας ταυτόχρονα τους εθνικούς κανόνες και κανονισμούς·

27.

τονίζει ότι οι τοπικές και περιφερειακές αρχές είναι συχνά εκείνες οι οποίες είναι ικανές να αναλαμβάνουν ουσιαστικές λειτουργικές δράσεις όσον αφορά την επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση (ΕΕΚ)·

28.

τονίζει ότι το ECVET είναι ένα σύστημα ακαδημαϊκών μονάδων που παρέχει τη δυνατότητα μέτρησης και σύγκρισης των μαθησιακών αποτελεσμάτων, καθώς και μεταφοράς αυτών από το ένα ίδρυμα στο άλλο·

29.

επικροτεί το γεγονός ότι το σύστημα αυτό είναι συγκρίσιμο με άλλα συστήματα προσόντων, ιδίως με το Ευρωπαϊκό Σύστημα Μεταφοράς Ακαδημαϊκών Μονάδων, που υποστηρίζει και διευκολύνει την κινητικότητα σπουδαστών πανεπιστημίων εντός της Ευρώπης και πέραν αυτής·

30.

επισημαίνει εντούτοις ότι η ουσιαστική εφαρμογή και αποδοχή του συστήματος θα είναι το πραγματικό μέτρο της επιτυχίας του. Οι τοπικές και περιφερειακές αρχές θα είναι χρήσιμοι εταίροι στην προώθησή του μέσω των δικτύων τους και στη μετουσίωση του ECVET σε αξιόπιστο και εύχρηστο σύστημα·

31.

θεωρεί ότι, για να μπορεί να χρησιμοποιηθεί το ECVET πρέπει να υπάρχουν συγκεκριμένα παραδείγματα του πρακτικού τρόπου λειτουργίας του συστήματος όταν τεθεί σε ισχύ. Με τον τρόπο αυτό δημιουργούνται ευρύτερα κίνητρα για την αξιοποίηση των δυνατοτήτων που προσφέρει το ECVET·

32.

τονίζει ότι η μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα, από κοινωνικοοικονομική άποψη, της επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης εξαρτάται από τη διασφάλιση της καλύτερης προσαρμογής της ΕΕΚ, ώστε να ανταποκρίνεται στη συνεχώς μεταβαλλόμενη ζήτηση της αγοράς εργασίας στην κοινωνία της γνώσης, ιδίως μέσω της ανάπτυξης εργατικού δυναμικού υψηλής εξειδίκευσης, ικανού να ανταποκριθεί στην πρόκληση της παγκοσμιοποίησης·

33.

επισημαίνει ότι τα συστήματα εκπαίδευσης και κατάρτισης, όπως έχει συμβεί μερικές φορές, αναπτύσσονται ανεξάρτητα από το επιχειρηματικό και κοινωνικό καθώς και το καινοτομικό περιβάλλον ενός τόπου ή μιας περιφέρειας, παρά το γεγονός ότι οι προοπτικές ανάπτυξης ανταγωνιστικότητας και απασχόλησης μιας περιοχής εξαρτώνται όλο και περισσότερο από τις ικανότητες του σημερινού και μελλοντικού εργατικού δυναμικού, όπως επίσης από τον τρόπο με τον οποίο η επαγγελματική κατάρτιση και εκπαίδευση, και η επανεκπαίδευση συμβάλλουν στη διαρκή συμπλήρωση και περαιτέρω ανάπτυξη των εν λόγω ικανοτήτων·

34.

τονίζει ότι είναι, κατά συνέπεια, καθοριστικής σημασίας να συνδυαστεί το EQAF με τις ανάγκες της τοπικής αγοράς εργασίας, ζητεί δε τη διαπίστευση των κέντρων ΕΕΚ στα πλαίσια της διαδικασίας αυτής·

35.

αναγνωρίζει ότι το EQAF συνεισφέρει προστιθέμενη αξία στην προώθηση της πολιτικής εκπαίδευσης και κατάρτισης σε ολόκληρη την ΕΕ, ιδίως στην προώθηση της αμοιβαίας μάθησης, της κινητικότητας και των ανταλλαγών βέλτιστων πρακτικών·

36.

επικροτεί τις διατάξεις αρχής του EQAF υπό μορφή ενός κύκλου βελτιώσεων και τονίζει ότι οι δείκτες ποιότητας πρέπει να θεωρούνται ως σημείο αναφοράς και όχι ως κατευθυντήριες γραμμές, μπορεί δε να αναπτύσσονται συνεχώς με διάφορους τρόπους, π.χ. σε διμερή και πολυμερή πλαίσια·

37.

υπογραμμίζει ότι το EQAF δεν πρέπει, ως εκ τούτου, να υποβαθμιστεί σε ένα σύστημα στατιστικών ή ένα είδος ελεγκτικού εργαλείου, αλλά θα πρέπει να θεωρείται ως αποτελεσματικό μέσο συνεχούς ανάπτυξης της ποιότητας σε διάφορα επίπεδα και όσον αφορά διάφορους αρμόδιους και ενδιαφερόμενους φορείς·

38.

παρατηρεί ότι η «ευθύνη» για το πλαίσιο αναφοράς δεν πρέπει να διατηρείται σε εθνικό μόνο επίπεδο, αλλά ότι χρειάζεται να προωθηθούν ανάλογες διαδικασίες σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο·

39.

φρονεί ότι πρέπει να εξετασθεί η διαμόρφωση του πλαισίου αναφοράς και το πόσο λεπτομερές πρέπει να είναι για να επιτύχει τους στόχους του. Η ΕΤΠ τονίζει ότι οι δείκτες δεν χρειάζεται να είναι τόσο λεπτομερείς διότι η εφαρμογή τους και η παρακολούθηση του πλαισίου αναφοράς θα μπορούσαν να οδηγήσουν έμμεσα σε έλεγχο του εκπαιδευτικού συστήματος·

40.

τονίζει ότι οι δείκτες αναφοράς που προτείνονται από την Επιτροπή

θεωρεί πλεονέκτημα το γεγονός ότι οι διάφοροι χρήστες μπορούν να επιλέγουν τους δείκτες, οι οποίοι φαίνονται ως οι πιο κατάλληλοι για τις ανάγκες του εκάστοτε συστήματος διασφάλισης της ποιότητας·

41.

τονίζει ότι η τοπική και περιφερειακή διάσταση πρέπει να ενισχυθεί, ιδίως μέσω της υποστήριξης των τοπικών και περιφερειακών δικτύων στον τομέα αυτό, εκφράζει δε τη λύπη της για το γεγονός ότι η Σύσταση δεν αναγνωρίζει σαφέστερα τη σημασία που έχει η συμμετοχή των τοπικών και περιφερειακών αρχών·

42.

ζητεί την εντονότερη άμεση συμμετοχή των τοπικών και περιφερειακών αρχών στο Ευρωπαϊκό Δίκτυο για τη διασφάλιση της ποιότητας της ΕΕΚ (ENQAVET). Χρειάζεται να ενθαρρυνθεί και να υποστηριχθεί η δημιουργία δικτύων απαρτιζόμενων από διάφορες περιφέρειες και επιχειρήσεις που έχουν σχέση με το EQAF.

43.

προτείνει τη χρήση ενός σήματος ποιότητας για τα ιδρύματα ΕΕΚ, παρόμοιο με την κατάταξη που ήδη υπάρχει για τα ιδρύματα ανώτατης εκπαίδευσης·

44.

παρατηρεί ότι οι βελτιώσεις στον τομέα της ΕΕΚ αποτελούν σημαντικό όφελος τόσο για τους ιδιώτες όσο και για την κοινωνία. Η αύξηση των γενικών επιπέδων προσόντων συμβάλει στη βελτίωση των οικονομικών δεικτών, όπως της παραγωγικότητας και της ανεργίας, και των κοινωνικών δεικτών όπως η συμμετοχή των πολιτών, η εγκληματικότητα και το κόστος υγειονομικής περίθαλψης·

45.

παρατηρεί ότι η επαγγελματική κατάρτιση μπορεί να προωθήσει την κοινωνική ένταξη μειονεκτούντων ομάδων στην αγορά εργασίας, όπως μεταναστών, ηλικιωμένων και όσων εγκαταλείπουν νωρίς τη σχολική φοίτηση·

46.

τονίζει ότι δεν πρέπει να λαμβάνονται υπόψη μόνο οι ομάδες που καλύπτονται από τους τομείς εκπαίδευσης αλλά και τα άτομα με περιορισμένη ή ουδεμία πρόσβαση στο σύστημα ή εκείνα που αποκλείονται από αυτό.

19.12.2008   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 325/52

—

Υπογραμμίζει τη σημασία της πρωτοβουλίας Διαδικασία της Βαρκελώνης: Ένωση για τη Μεσόγειο που έδωσε στη Μεσόγειο προεξέχουσα θέση στην ευρωπαϊκή ατζέντα και προκάλεσε συζητήσεις και προβληματισμούς για το μέγεθος των προκλήσεων που τίθενται·

—

Είναι πεπεισμένη ότι οι πρωτοβουλίες εκατέρωθεν της Μεσογείου που επικεντρώνονται κυρίως στη διπλωματική προσέγγιση δεν θα καταλήξουν σε βιώσιμες λύσεις όσο η τοπική δημοκρατία δεν τίθεται στο επίκεντρο της συζήτησης, είτε όσον αφορά την ενίσχυσή της είτε όσον αφορά την άμεση συνεργασία μεταξύ περιφερειών και πόλεων των δύο ακτών της Μεσογείου στο πλαίσιο της Διαδικασίας της Βαρκελώνης: Ένωση για τη Μεσόγειο·

—

Υπενθυμίζει ότι η τοπική βαθμίδα αποτελεί επίπεδο διακυβέρνησης από το οποίο μπορούν να εξευρεθούν λύσεις προσαρμογής αλλά και απάντησης στις προκλήσεις που τίθενται από την παγκοσμιοποίηση σε στενή συνεργασία με τις άλλες θεσμικές βαθμίδες. Οι τοπικές και περιφερειακές αρχές, ιδίως στην Ευρώπη, έχουν σταδιακά αποδείξει ότι είναι η κατάλληλη βαθμίδα για την εξεύρεση των λύσεων αυτών·

—

Συνεπώς, επαναλαμβάνει το αίτημά της να αναγνωριστούν οι τοπικές και περιφερειακές αρχές ως βασικοί εταίροι στη διαδικασία της Βαρκελώνης και στην ευρωμεσογειακή συνεργασία·

—

Στηρίζει τη δημιουργία της Ευρωμεσογειακής Περιφερειακής και Τοπικής Συνέλευσης (ARLEM) απαρτιζόμενης από μέλη της Επιτροπής των Περιφερειών, εκπροσώπους των ευρωπαϊκών και διεθνών ενώσεων που συμμετέχουν στην ευρωμεσογειακή συνεργασία και από ισάριθμα μέλη των τοπικών και περιφερειακών αρχών των χωρών της βόρειας και της νότιας όχθης της Μεσογείου, ως μόνιμη πλατφόρμα διαλόγου, ανταλλαγής απόψεων και συνεργασίας και καλεί να αναγνωριστεί η Συνέλευση αυτή ως συμβουλευτικό όργανο στους κόλπους της μελλοντικής διακυβέρνησης της Διαδικασίας της Βαρκελώνης: Ένωση για τη Μεσόγειο κατά το παράδειγμα της Ευρωμεσογειακής Κοινοβουλευτικής Συνέλευσης (ARLEM) σε ό,τι αφορά την αντιπροσώπευση σε κοινοβουλευτικό επίπεδο.

Γενικός εισηγητής

:

ο κ. Isidoro GOTTARDO, Δημοτικός σύμβουλος του Sacile

1.

Υπογραμμίζει τη σημασία της πρωτοβουλίας Διαδικασία της Βαρκελώνης: Ένωση για τη Μεσόγειο που έδωσε στη Μεσόγειο προεξέχουσα θέση στην ευρωπαϊκή ατζέντα και προκάλεσε συζητήσεις και προβληματισμούς για το μέγεθος των προκλήσεων που τίθενται· χαιρετίζει, ωστόσο, τον πραγματιστικό χαρακτήρα και το πολιτικό όραμα του σχεδίου που εγκαινίασε η γαλλική Προεδρία στο Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης με την υποστήριξη 16 χωρών εταίρων της Νότιας και Ανατολικής Μεσογείου·

2.

Εκφράζει την ικανοποίησή της για την επιτυχία ορισμένων μέτρων και πρωτοβουλιών που απορρέουν από τη Διαδικασία της Βαρκελώνης· εκφράζει, ωστόσο, τη λύπη της για την έλλειψη σημαντικής προόδου στον τομέα της ειρήνης, της ασφάλειας, της κοινωνικής ανάπτυξης και της ανάπτυξης του ανθρώπου, καθώς και για την έλλειψη συμμετοχής των τοπικών και περιφερειακών αρχών·

3.

Υπογραμμίζει ότι η Διαδικασία της Βαρκελώνης: Ένωση για τη Μεσόγειο, στο νέο της σχήμα, θα πρέπει να καταστήσει δυνατό το πέρασμα από ένα σύστημα συνεργασίας αποκλειστικά διακυβερνητικού επιπέδου σε ένα σχέδιο διαλόγου μεταξύ των πολιτών των τριών πλευρών της Μεσογείου και να επιτρέψει κυρίως τη συνεργασία μεταξύ των χωρών της Νότιας και Ανατολικής Μεσογείου με τη συμμετοχή των τοπικών και περιφερειακών αρχών για την προώθηση συγκεκριμένων και εναρμονισμένων σχεδίων στο πλαίσιο μιας σφαιρικής στρατηγικής που να βασίζεται στις ανάγκες των πολιτών και στην αλληλεγγύη·

4.

Εκτιμά ότι μια από τις προϋποθέσεις επιτυχίας της συνεργασίας των ευρωμεσογειακών χωρών και της ενίσχυσης της εταιρικής σχέσης μέσω της Διαδικασίας της Βαρκελώνης: Ένωση για τη Μεσόγειο αποτελεί η ανάδειξη θεμάτων που μπορούν να λειτουργήσουν ως «καταλύτες» και τα οποία θα καθιστούν σαφή τα οφέλη που θα έχουν οι πολίτες, που θα συντελέσουν δηλαδή ςτη μετατροπή δηλώσεων αρχής σε συγκεκριμένες δράσεις, γεγονός που προϋποθέτει την εντατική συμμετοχή των πολιτικών τοπικών και περιφερειακών εκπροσώπων και μια κατανοητή και σαφή επικοινωνία·

5.

Επισημαίνει ότι η αποτελεσματικότητα της δράσης των τοπικών και περιφερειακών αρχών και της κοινωνίας των πολιτών στο πλαίσιο των εθνικών πολιτικών συχνά περιορίζεται από την ατονία της δημοκρατίας σε τοπικό επίπεδο και την έλλειψη μιας πραγματικής αποκέντρωσης, ιδιαίτερα τις χώρες της Νότιας και Ανατολικής Μεσογείου·

6.

Διαπιστώνει ότι η αποκέντρωση και η συμμετοχική τοπική διακυβέρνηση δεν πάνε συστηματικά μαζί. Σε ορισμένα κράτη, εντός και εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης, οι τοπικές και περιφερειακές αρχές έχουν τον κοινό στόχο να αυξήσουν την συμμετοχή στις εκλογές, καθώς και να προωθήσουν την συμμετοχή των πολιτών και να επιτύχουν την συνεργασία των ενώσεων και συλλόγων στην κατάρτιση στρατηγικών και στην προετοιμασία μεγάλων αστικών ή περιφερειακών έργων·

7.

Είναι πεπεισμένη ότι οι πρωτοβουλίες εκατέρωθεν της Μεσογείου που επικεντρώνονται κυρίως στη διπλωματική προσέγγιση δεν θα καταλήξουν σε βιώσιμες λύσεις όσο η τοπική δημοκρατία δεν τίθεται στο επίκεντρο της συζήτησης, είτε όσον αφορά την ενίσχυσή της είτε όσον αφορά την άμεση συνεργασία μεταξύ περιφερειών και πόλεων των δύο ακτών της Μεσογείου στο πλαίσιο τηςΔιαδικασίας της Βαρκελώνης: Ένωση για τη Μεσόγειο·

8.

Στο πνεύμα αυτό, επικροτεί τη δήλωση των αρχηγών κρατών και κυβερνήσεων της ευρωμεσογειακής εταιρικής σχέσης που συναντήθηκαν στο Παρίσι στις 13 Ιουλίου και υπογράμμισαν «ότι είναι σημαντικό η κοινωνία των πολιτών, οι τοπικές και περιφερειακές αρχές και ο ιδιωτικός τομέας να συμμετέχουν ενεργά στην εφαρμογή της Διαδικασίας της Βαρκελώνης: Ένωση για τη Μεσόγειο»·

9.

Εκτιμά, ωστόσο, ότι δεν είναι σκόπιμο να τίθενται στο ίδιο επίπεδο οι τοπικές και περιφερειακές αρχές, που διαθέτουν δημοκρατική νομιμότητα και εκείνοι που δεν την διαθέτουν, όπως η κοινωνία των πολιτών και ο ιδιωτικός τομέας·

10.

Συμφωνεί, επίσης, με τη διαπίστωση των αρχηγών κρατών και κυβερνήσεων της Ευρωμεσογειακής εταιρικής σχέσης ότι πρέπει «η κοινή ευθύνη της διαδικασίας να αυξηθεί, η διακυβέρνηση να βασιστεί στην ισότητα όλων των μερών και η διαδικασία να οδηγήσει σε συγκεκριμένα σχέδια που να είναι περισσότερο ορατά στους πολίτες, πράγμα που θα καταστήσει τις σχέσεις μεταξύ των τριών ακτών της Μεσογείου πιο απτές και πιο ορατές μέσω περιφερειακών και συμπληρωματικών υποπεριφερειακών προγραμμάτων χρήσιμα για τους πολίτες της περιοχής»·

11.

Επισημαίνει τη διάθεση και τη δέσμευση των τοπικών και περιφερειακών αρχών να συμβάλλουν στη νέα φάση της «Διαδικασίας της Βαρκελώνης: Ένωση για τη Μεσόγειο» προωθώντας την τοπική δημοκρατία και την αποκεντρωμένη συνεργασία·

12.

Υπενθυμίζει την εμπειρία της χάραξης ευρωπαϊκών πολιτικών οι περισσότερες εκ των οποίων απαιτούν τη δέσμευση, τους πόρους και την παρέμβαση των τοπικών αρχών στην εφαρμογή τους και υπογραμμίζει την πείρα και την εμπειρογνωμοσύνη των ευρωπαϊκών τοπικών και περιφερειακών αρχών στην αντιμετώπιση και τη διαχείριση αστικών και αγροτικών προβλημάτων που αφορούν το περιβάλλον, την ενέργεια, τις μεταφορές, την πολιτική προστασία, τα φαινόμενα μετανάστευσης, την οικονομική ανάπτυξη και πολλές άλλες προτεραιότητες της διαδικασίας της Βαρκελώνης που εξακολουθούν να είναι επίκαιρες όπως ο διαπολιτισμικός διάλογος, η παιδεία, η κοινωνική και ανθρώπινη διάσταση. Εκφράζει, συνεπώς τη λύπη της επειδή τα σχέδια ανάπτυξης που περιλαμβάνονται στα συμπεράσματα της συνάντησης κορυφής του Παρισιού δεν αποτέλεσαν αντικείμενο προηγούμενης διαβούλευσης με τις τοπικές και περιφερειακές αρχές, μολονότι αυτές θα συμβάλλουν υποχρεωτικά στη μελλοντική υλοποίηση των εν λόγω σχεδίων. Τονίζει, επίσης, ότι παρόμοιο σχέδιο διακυβερνητικών σχέσεων θα πρέπει στο μέλλον να διορθωθεί κατά τέτοιο τρόπο ώστε να περιλαμβάνει σαφώς τη διαρθρωμένη συμμετοχή όλων των επιπέδων διακυβέρνησης·

13.

Επιμένει, όπως και σε προηγούμενες σχετικές γνωμοδοτήσεις της, στη σημασία της συμμετοχής των τοπικών και περιφερειακών αρχών όχι μόνο στη φάση εφαρμογής αλλά σε ολόκληρη τη διαδικασία συνεργασίας από τη χάραξη στρατηγικών, την εφαρμογή προγραμμάτων και σχεδίων έως την παρακολούθηση της εφαρμογής των στρατηγικών και την αξιολόγηση των αποτελεσμάτων, ιδίως όταν πρόκειται για πρωτοβουλίες που αφορούν τομείς στους οποίους οι τοπικές και περιφερειακές αρχές έχουν άμεσες και ευρείες αρμοδιότητες, όπως για παράδειγμα η πολεοδομία και η χωροταξία, η διαχείριση των υδάτων, η διαχείριση και η επεξεργασία αποβλήτων, το περιβάλλον και οι συνέπειες της αλλαγής του κλίματος σε τοπικό επίπεδο, η τοπική οικονομική ανάπτυξη, η διαχείριση και η αξιοποίηση της πολιτιστικής και ιστορικής κληρονομιάς, η ανάπτυξη του τοπικού τουρισμού, η βασική δημόσια υγεία, οι πολιτικές ένταξης και κοινωνικής συνοχής·

14.

Χαιρετίζει την επικείμενη εγκαινίαση του νέου προγράμματος CIUDAD στο πλαίσιο του υπάρχοντος Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Γειτονίας και Εταιρικής Σχέσης (ΕΜΓΕΣ), το οποίο επιδιώκει να προωθήσει τη συνεργασία στον τομέα της αστικής ανάπτυξης και το διάλογο στην περιοχή της Μεσογείου· συμφωνεί με το γεγονός ότι οι τομείς προτεραιότητας περιλαμβάνουν την περιβαλλοντική βιωσιμότητα, την ενεργειακή απόδοση, τη βιώσιμη οικονομική ανάπτυξη και τη μείωση των κοινωνικών ανισοτήτων, τομείς στους οποίους οι τοπικές και περιφερειακές αρχές διαθέτουν ευρείες και άμεσες εξουσίες, αφενός, και οι ευρωπαϊκές τοπικές και περιφερειακές αρχές μπορούν να προσφέρουν την ευρεία εμπειρία και την τεχνογνωσία τους, αφετέρου·

15.

Επισημαίνει ότι οι οικονομικές πτυχές της Διαδικασίας της Βαρκελώνης: Ένωση για τη Μεσόγειο δεν έχουν διευκρινιστεί μέχρι σήμερα και ότι οι τοπικές και περιφερειακές αρχές μπορούν να είναι εταίροι τόσο πολιτικοί όσο και τεχνικοί και οικονομικοί κατά τη χάραξη και εφαρμογή στρατηγικών και σχεδίων που να ανταποκρίνονται, αφενός, στις πραγματικές ανάγκες των πολιτών και, αφετέρου, στους στόχους της Διαδικασίας της Βαρκελώνης: Ένωση για τη Μεσόγειο … παρατηρεί εξάλλου ότι η πρωτοβουλία Διαδικασία της Βαρκελώνης: Ένωση για τη Μεσόγειο δεν τροποποιεί διόλου, από πλευράς προγραμματισμού και χρηματοοικονομικών πόρων, τη μεσογειακή διάσταση της Ευρωπαϊκής Πολιτικής Γειτονίας·

16.

Υπενθυμίζει ότι η τοπική βαθμίδα αποτελεί επίπεδο διακυβέρνησης από το οποίο μπορούν να εξευρεθούν λύσεις προσαρμογής αλλά και απάντησης στις προκλήσεις που τίθενται από την παγκοσμιοποίηση σε στενή συνεργασία με τις άλλες θεσμικές βαθμίδες. Οι τοπικές και περιφερειακές αρχές, ιδίως στην Ευρώπη, έχουν σταδιακά αποδείξει ότι είναι η κατάλληλη βαθμίδα για την εξεύρεση των λύσεων αυτών·

17.

Συνεπώς, επαναλαμβάνει το αίτημά της να αναγνωριστούν οι τοπικές και περιφερειακές αρχές ως βασικοί εταίροι στη διαδικασία της Βαρκελώνης και στην ευρωμεσογειακή συνεργασία·

18.

Αναγνωρίζει τον ρόλο και την εμπειρία των διαφόρων δικτύων και των εθνικών, ευρωπαϊκών και διεθνών ενώσεων των τοπικών και περιφερειακών αρχών που συμμετέχουν στην αποκεντρωμένη ευρωμεσογειακή συνεργασία, καθώς και την εμπειρία και τη γνώση του τόπου τους (1)· εξ ου και η ανάγκη να ενταθούν οι κοινές προσπάθειες και να συγκλίνουν οι στόχοι των σχεδίων αποκεντρωμένης συνεργασίας με τους στόχους της ευρωμεσογειακής εταιρικής σχέσης προκειμένου να βελτιστοποιηθούν τα αποτελέσματα·

19.

Επαναβεβαιώνει την υποστήριξή της στη δήλωση των εκπροσώπων των τοπικών και περιφερειακών της Μεσογείου και της Ευρώπης που συγκεντρώθηκαν στις 23 Ιουνίου 2008 στη Μασσαλία κατά τη διάρκεια του «Φόρουμ των τοπικών και περιφερειακών αρχών της Μεσογείου»·

20.

Και στο πλαίσιο αυτό, συμφωνεί με τη θέληση των αιρετών τοπικών και περιφερειακών εκπροσώπων των αντιπροσωπευτικών τους ενώσεων να δημιουργηθεί ένα θεσμικό όργανο που να εξασφαλίζει τη μόνιμη πολιτική αντιπροσώπευση και την ενεργό συμβολή τους στη Διαδικασία της Βαρκελώνης: Ένωση για τη Μεσόγειο, ένα όργανο δηλαδή εδαφικού χαρακτήρα· και επαναλαμβάνει τα όσα η Επιτροπή των Περιφερειών έχει ήδη ζητήσει στις προηγούμενες σχετικές γνωμοδοτήσεις της·

21.

Στηρίζει συνεπώς τη δημιουργία μιας Ευρωμεσογειακή Περιφερειακή και Τοπική Συνέλευση (ARLEM) απαρτιζόμενης από μέλη που θα εκπροσωπούν ισότιμα τους τοπικούς και περιφερειακούς αιρετούς εκπροσώπους της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των χωρών εταίρων της Μεσογείου, κατά το παράδειγμα της Ευρωμεσογειακής Κοινοβουλευτικής Συνέλευσης (ARLEM) σε ό,τι αφορά την αντιπροσώπευση σε κοινοβουλευτικό επίπεδο·

22.

Καλεί τα όργανα διακυβέρνησης της Διαδικασίας της Βαρκελώνης: Ένωση για τη Μεσόγειο, πέρα από την πολιτική αναγνώριση, να συμπεριλάβουν επίσημα και συγκεκριμένα τις τοπικές και περιφερειακές αρχές στη διαδικασία συνεργασίας και στη Διαδικασία της Βαρκελώνης: Ένωση για τη Μεσόγειο·

23.

Συνεπώς, καλεί, στα νέα έγγραφα εργασίας, να καθοριστεί ο ρόλος των τοπικών και περιφερειακών αρχών ως κανονικών εταίρων της διαδικασίας συνεργασίας στο πλαίσιο της επανεκκίνησης της Διαδικασίας της Βαρκελώνης: Ένωση για τη Μεσόγειο·

24.

Επιμένει στην συμμετοχή, από ένα πρώιμο κιόλας στάδιο, των τοπικών και περιφερειακών αρχών, μαζί με τις κεντρικές κυβερνήσεις, στην επεξεργασία των συμφωνιών σύνδεσης, των στρατηγικών εγγράφων και των σχεδίων δράσης που συνάπτονται σε διμερές επίπεδο μεταξύ Ευρωπαϊκής Ένωσης και των χωρών εταίρων της Νότιας και Ανατολικής Μεσογείου, ιδίως στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Πολιτικής Γειτονίας·

25.

Και ως εκ τούτου καλεί τις ευρωμεσογειακές κυβερνήσεις να θεσπίσουν μηχανισμούς διαρθρωμένου εθνικού διαλόγου και διαβούλευσης με τους τοπικούς και περιφερειακούς φορείς, τους κοινωνικούς εταίρους και την κοινωνία των πολιτών συνδέοντας τα δίκτυα και τις ενώσεις των τοπικών και περιφερειακών αρχών·

26.

Στηρίζει τη δημιουργία της Ευρωμεσογειακής Περιφερειακής και Τοπικής Συνέλευσης (ARLEM) απαρτιζόμενης από μέλη της Επιτροπής των Περιφερειών, εκπροσώπους των ευρωπαϊκών και διεθνών ενώσεων που συμμετέχουν στην ευρωμεσογειακή συνεργασία και από ισάριθμα μέλη των τοπικών και περιφερειακών αρχών των χωρών της βόρειας και της νότιας όχθης της Μεσογείου, ως μόνιμη πλατφόρμα διαλόγου, ανταλλαγής απόψεων και συνεργασίας και καλεί να αναγνωριστεί η Συνέλευση αυτή ως συμβουλευτικό όργανο στους κόλπους της μελλοντικής διακυβέρνησης της Διαδικασίας της Βαρκελώνης: Ένωση για τη Μεσόγειο κατά το παράδειγμα της Ευρωμεσογειακής Κοινοβουλευτικής Συνέλευσης (ARLEM) σε ό,τι αφορά την αντιπροσώπευση σε κοινοβουλευτικό επίπεδο·

27.

Καλεί τις αρμόδιες υπηρεσίες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής να εναρμονίσουν, να συντονίσουν και να διαρθρώσουν σωστά αυτή την πρωτοβουλία με τα διάφορα κοινοτικά προγράμματα, σχέδια και μέσα (2) καθώς και με τα υφιστάμενα μέσα της ευρωμεσογειακής συνεργασίας (3), προκειμένου να αξιοποιηθούν οι εμπειρίες, να αποφευχθούν οι επαναλήψεις των δραστηριοτήτων και να σημειωθεί πρόοδος·

28.

Προτείνει τη διεξαγωγή μελέτης σκοπιμότητας της προσαρμογής των υφιστάμενων μέσων στήριξης, η οποία να βασίζεται κυρίως σε μια πολιτική εδαφικής και κοινωνικής συνοχής, μέσω της οποίας θα μπορούσε η συνεργασία των τοπικών και περιφερειακών αρχών της Ευρωπαϊκής Ένωσης με τις χώρες της Μεσογείου να στηρίζεται σε μια εδαφική διάσταση·

29.

Καλεί τα όργανα διακυβέρνησης της Διαδικασίας της Βαρκελώνης: Ένωση για τη Μεσόγειο να εκμεταλλευτούν την ευκαιρία αυτής της επανεκκίνησης της διαδικασίας για να προχωρήσουν στη μεταρρύθμιση της τοπικής διακυβέρνησης και στην αποκέντρωση σε ορισμένες χώρες της Νότιας και Ανατολικής Μεσογείου και σε άλλες να ξεκινήσουν τη διαδικασία αποκέντρωσης·

30.

Προτείνει να προτιμηθούν στρατηγικές θεσμικής ενίσχυσης των τοπικών και περιφερειακών αρχών και να εφαρμοστούν προγράμματα εκσυγχρονισμού των διοικήσεων και των σχεδίων κατάρτισης των ανθρώπινων πόρων σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο·

31.

Εκτιμά ότι η αυξημένη υπευθυνότητα των αιρετών εκπροσώπων των τοπικών και περιφερειακών αρχών θα συμβάλει στην προώθηση μιας πολυεπίπεδης διακυβέρνησης που θα συνδέει διάφορες θεσμικές κλίμακες στο πλαίσιο της διαδικασίας λήψεως αποφάσεων, χάραξης, εφαρμογής και αξιολόγησης των δημόσιων πολιτικών και των πολιτικών ανάπτυξης·

32.

Συνιστά την κινητοποίηση των ανθρώπινων πόρων σε τοπικό, τεχνικό και πανεπιστημιακό επίπεδο κατά τη χάραξη των σχεδίων καθώς και την όσο το δυνατό μεγαλύτερη συμμετοχή των πολιτών ώστε να δεσμευτούν στη διαδικασία συνεργασίας και στα σχέδια που θα προκύψουν από αυτή·

33.

Τέλος, θεωρεί ότι η δυναμική της Διαδικασίας της Βαρκελώνης: Ένωση για τη Μεσόγειο πρέπει να αποτελεί ευκαιρία μάθησης, ανάπτυξης νέων σχέσεων, υιοθέτησης νέων τρόπων αμοιβαίας αναγνώρισης για όλους τους φορείς στα διάφορα επίπεδα. Συγχρόνως θα μεταδώσει στους επιμέρους ενδιαφερόμενους φορείς (κεντρικές διοικήσεις, τοπικές και περιφερειακές αρχές, κοινωνία των πολιτών, κλπ) νέους τρόπους προσέγγισης της ανάπτυξης και της τοπικής δημοκρατίας·

34.

Αναθέτει στον Πρόεδρό της να διαβιβάσει την παρούσα γνωμοδότηση στη Γαλλική Προεδρία της ΕΕ, στη συμπροεδρία της Ένωσης για τη Μεσόγειο, στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και στην Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή, στην Ευρωμεσογειακή Κοινοβουλευτική Συνέλευση, καθώς και στους αρχηγούς κρατών και κυβερνήσεων των χωρών της νότιας και ανατολικής Μεσογείου.

19.12.2008   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 325/56

—

απευθύνει έκκληση να μην εξακολουθήσουν να κατατάσσονται οι τοπικές και οι περιφερειακές αρχές, οι οποίες εκλέγονται και λογοδοτούν άμεσα στους ευρωπαίους πολίτες, στην ίδια κατηγορία με την κοινωνία πολιτών και τους κοινωνικοοικονομικούς εταίρους στην περίπτωση εταιρικών σχέσεων·

—

επισημαίνει ότι η απουσία πανευρωπαϊκής μεθόδου για τη χρήση εταιρικών σχέσεων στα πλαίσια της προετοιμασίας, εφαρμογής, παρακολούθησης και αξιολόγησης προγραμμάτων περιφερειακής ανάπτυξης και σχεδίων δεν επιτρέπει σε καμία περίπτωση να κρίνει κανείς εάν η διαδικασία στηρίχτηκε σε μια πραγματική ή εικονική εταιρική σχέση και ποιος ήταν ο πραγματικός της αντίκτυπος·

—

συνιστά στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να εξετάσουν τις δυνατότητες αξιοποίησης του δυναμικού που διαθέτουν οι εθνικές και/ή οι περιφερειακές αρχές για την παρακολούθηση της εφαρμογής λειτουργικών προγραμμάτων και δαπανών των διαρθρωτικών ταμείων και του Ταμείου Συνοχής, προκειμένου να πιστοποιείται το κόστος που καταβάλλεται και τα αποτελέσματα που επιτυγχάνονται·

—

είναι πεπεισμένη ότι πρέπει να της ανατεθεί σημαντικότερος ρόλος σε σχέση με την κατάρτιση, την εφαρμογή και την παρακολούθηση των πολιτικών της ΕΕ με την ενεργό συμμετοχή των μελών της σε διάλογο που διεξάγεται σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο·

—

έχει δεσμευτεί να αναλάβει πρωτοβουλίες σε επίπεδο προγραμματισμού και εφαρμογής για τη διάδοση των καλύτερων πρακτικών σε ό,τι αφορά στη χρήση εταιρικών σχέσεων για τον ορισμό πολιτικών προτεραιοτήτων στα κράτη μέλη.

Εισηγητής

:

ο κ. Vladimir KISYOV (BG/EPP) Δημοτικός σύμβουλος Σόφιας

1.

υποστηρίζει ανεπιφύλακτα την πρωτοβουλία να ερευνηθεί και να αναλυθεί το σχήμα των εταιρικών σχέσεων για τη διακυβέρνηση σε εθνικό, περιφερειακό και τοπικό επίπεδο και τον προγραμματισμό των έργων στο πεδίο της περιφερειακής πολιτικής, κατά την προετοιμασία και την εφαρμογή των εγγράφων που σχετίζονται με τον προγραμματισμό και τον σχεδιασμό της περιφερειακής ανάπτυξης·

2.

επιδοκιμάζει τις προσπάθειες που καταβάλλονται από τα κράτη μέλη και τις τοπικές και τις περιφερειακές αρχές για τη σύναψη και την συστηματική καθιέρωση εταιρικών σχέσεων μεταξύ των κρατικών ή τοπικών και περιφερειακών οργανισμών και των εκπροσώπων της κοινωνίας των πολιτών, των κοινωνικών εταίρων και των επιχειρήσεων κατά την προετοιμασία των εγγράφων σχεδιασμού για την ανάπτυξη και την εφαρμογή των πολιτικών περιφερειακού προγραμματισμού και ανάπτυξης·

3.

επικροτεί ιδιαιτέρως τις προσπάθειες που καταβάλλονται από τις κυβερνήσεις των κρατών μελών για την προαγωγή του διαλόγου με τις τοπικές και τις περιφερειακές αρχές, όχι μόνο κατά τον καθορισμό των στόχων, των προτεραιοτήτων και των πόρων της περιφερειακής ανάπτυξης, αλλά και κατά την υλοποίησή της στα πλαίσια των ευρωπαϊκών και των εθνικών πολιτικών·

4.

υπογραμμίζει τον ηγετικό ρόλο που διαδραματίζουν οι δήμοι και οι περιφέρειες στην κατάρτιση των στρατηγικών εγγράφων, στην εφαρμογή και την παρακολούθηση των προγραμμάτων και στην υλοποίηση των πολιτικών της ΕΕ·

5.

ζητά να μην εξακολουθήσουν να εντάσσονται οι τοπικές και οι περιφερειακές αρχές στην ίδια κατηγορία με την κοινωνία πολιτών και τους οικονομικούς και κοινωνικούς εταίρους στις εταιρικές σχέσεις, καθότι αποτελούν εκλεγμένα όργανα, τα οποία λογοδοτούν απευθείας στους πολίτες της ΕΕ. Για αυτόν το λόγο, κάθε εταιρική σχέση μεταξύ των εθνικών οργάνων των κρατών μελών, των οργάνων της ΕΕ και των τοπικών και των περιφερειακών αρχών ανήκει σε ποιοτικά διαφορετικό επίπεδο από ό,τι άλλα είδη εταιρικής σχέσης. Ο ρόλος των τοπικών και των περιφερειακών αρχών, οι οποίες εκλέγονται από το κοινό και αναλαμβάνουν κρατικές αρμοδιότητες πρέπει να κατοχυρώνεται ρητά σε γενικούς κανόνες και έγγραφα·

6.

είναι πεπεισμένη ότι οι αρχές της χρηστής διακυβέρνησης μπορούν να εφαρμοστούν εμπράκτως στο πεδίο της τοπικής και περιφερειακής πολιτικής μέσω της μεγαλύτερης συμμετοχής των εκπροσώπων της κοινωνίας των πολιτών και των οικονομικών και κοινωνικών εταίρων·

7.

είναι υπέρ μιας σφαιρικής προσέγγισης της διακυβέρνησης της διαρθρωτικής πολιτικής, στο πλαίσιο του συστήματος πολλαπλών επιπέδων της Ευρωπαϊκής Ένωσης·

8.

θεωρεί ότι έχει καθοριστική σημασία για τη χρηστή διακυβέρνηση στο πεδίο της περιφερειακής πολιτικής να εφαρμόζονται τα μέσα πολιτικής με ολοκληρωμένο τρόπο, να συμμετέχουν ενεργά όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη και να υπάρχει σαφής εστίαση στην αποτελεσματική και αποδοτική εφαρμογή των πολιτικών, με βάση την οριζόντια και την κάθετη ολοκλήρωση των διαφόρων μέσων, ώστε να επιτυγχάνονται σαφή και μετρήσιμα αποτελέσματα·

9.

αναγνωρίζει τον ρόλο της ευρωπαϊκής διαρθρωτικής πολιτικής —ως αποτελεσματικό συνοδευτικό μέσο των διαδικασιών διοικητικής αποκέντρωσης στις διάφορες ευρωπαϊκές χώρες— στην ανάπτυξη των διαδικασιών περιφερειακού σχεδιασμού και διαχείρισης βάσει δεικτών, οι οποίες έχουν συμβάλει σημαντικά στη βελτίωση των δημόσιων παρεμβάσεων σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο·

10.

θεωρεί ότι το σημερινό πρότυπο διακυβέρνησης της διαρθρωτικής πολιτικής αποτελεί στέρεη βάση για τον μελλοντικό προσανατολισμό της εν λόγω πολιτικής·

11.

επισημαίνει ότι η απουσία πανευρωπαϊκής μεθοδολογίας όσον αφορά τη χρήση των εταιρικών σχέσεων κατά την προετοιμασία, την εφαρμογή, την παρακολούθηση και την αξιολόγηση των εγγράφων που αφορούν τον προγραμματισμό και τον σχεδιασμό της περιφερειακής ανάπτυξης καθιστά αδύνατο να κρίνουμε αν η συμμετοχή της εταιρικής σχέσης στη διαδικασία ήταν πραγματική ή μόνο κατ' επίφαση και ποιο ήταν το πραγματικό αποτέλεσμά της·

12.

θεωρεί επιτυχείς τις προσπάθειες ενίσχυσης των εταιρικών σχέσεων για την ανάπτυξη μιας πιο βιώσιμης πολιτικής για τη στενότερη και εντονότερη κάθετη και οριζόντια ολοκλήρωση της διακυβέρνησης και των εταιρικών σχέσεων σε εθνικό, περιφερειακό και τοπικό επίπεδο·

13.

θεωρεί ότι οι προσπάθειες που καταβάλλουν οι κυβερνήσεις των νέων κρατών μελών για την εισαγωγή των αρχών της χρηστής διακυβέρνησης στη διαδικασία κατάρτισης και εφαρμογής των εγγράφων προγραμματισμού αποτελούν δημοκρατικό επίτευγμα·

14.

η Επιτροπή, οι εθνικές και περιφερειακές αρχές και οι διοικητικές αρχές καλούνται να καταρτίσουν και να υιοθετήσουν μεθοδολογία για τη χρήση των εταιρικών σχέσεων στην περιφερειακή πολιτική όσον αφορά τα έγγραφα προγραμματισμού και σχεδιασμού. Η μεθοδολογία αυτή θα πρέπει να προσδιορίζει με σαφήνεια τη μορφή και το ελάχιστο πεδίο εφαρμογής της εταιρικής σχέσης σε όλα τα στάδια: προετοιμασία, εφαρμογή, παρακολούθηση και αξιολόγηση. Ταυτόχρονα, θα πρέπει να λαμβάνονται υπόψη δύο ποιοτικά διαφορετικά επίπεδα εταιρικής σχέσης:

Οι επιμέρους κατηγορίες εταίρων διαφέρουν, ανάλογα με το πεδίο δράσης τους, την εξειδίκευσή τους, τις αρμοδιότητές τους και τη δυνητική συμβολή τους. Επίσης, θα πρέπει να λαμβάνεται υπόψη το γεγονός ότι υπάρχει διαφορετικός βαθμός αποκέντρωσης στα διάφορα κράτη μέλη της Ένωσης και να εξακριβώνεται αν η διαχείριση ορισμένων επιχειρησιακών προγραμμάτων ανήκει στις αρμοδιότητες των τοπικών και περιφερειακών αρχών·

15.

θεωρεί ότι, με τις ορθές πρακτικές που εφαρμόζουν, τα παλαιότερα κράτη μέλη της ΕΕ, και ιδιαιτέρως εκείνα που έχουν πολύ αποκεντρωμένη δομή, έχουν συμβάλει ουσιαστικά στη βελτίωση του συστήματος εταιρικής σχέσης σε ό,τι αφορά τη χρηστή διακυβέρνηση σε εθνικό, περιφερειακό και τοπικό επίπεδο και τον προγραμματισμό των έργων στο πεδίο της περιφερειακής πολιτικής·

16.

υποστηρίζει ότι η συμμετοχή των δικτύων διάφορων εταίρων στην κατάρτιση και την εφαρμογή των πολιτικών περιφερειακής ανάπτυξης προσφέρει σημαντικές ευκαιρίες στους διάφορους παράγοντες και συμμετέχοντες να προβάλουν τα συμφέροντά τους και αυξάνει την εμπιστοσύνη του κοινού στην κυβέρνηση. Πρέπει, ωστόσο, να διασφαλίζεται ότι οι ενδιαφερόμενοι εταίροι διαθέτουν, εκτός από την απαιτούμενη εμπειρογνωμοσύνη και ικανότητα, και την κατάλληλη εντολή για δράση, καθώς και ότι η συμμετοχή τους θα επιφέρει πραγματικό όφελος. Πρέπει επίσης να διαθέτουν επαρκείς χρηματοδοτικούς πόρους, ώστε να μπορούν να συμμετάσχουν πλήρως στις συζητήσεις. Η χρηματοδότηση μπορεί να αποτελεί αναπόσπαστο τμήμα της τεχνικής βοήθειας και να καλύπτει την εκπόνηση των πραγματικά αναγκαίων μελετών και ερευνών σε ευρωπαϊκό, εθνικό και τοπικό επίπεδο·

17.

καλεί την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, επειδή σε πολλά επιχειρησιακά προγράμματα δεν υπάρχει σχετική πρόβλεψη, να επιτρέψει και να ενθαρρύνει τις τοπικές και τις περιφερειακές αρχές, τις εθνικές και υπερεθνικές ενώσεις τους και τους άλλους ενδιαφερόμενους εταίρους να κάνουν χρήση των πόρων τεχνικής βοήθειας που προβλέπονται για την τρέχουσα περίοδο προγραμματισμού· θα μπορέσουν έτσι να διενεργήσουν, σε τοπικό, περιφερειακό, εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο, έρευνες και αναλύσεις για τον προσδιορισμό των αναγκών και των προτεραιοτήτων μιας νέας πολιτικής για τη συνοχή·

18.

είναι πεπεισμένη για την ολοένα και μεγαλύτερη σημασία που έχει η ενίσχυση των εταιρικών σχέσεων στη διακυβέρνηση και τον προγραμματισμό των έργων σε όλα τα στάδια της πολιτικής της ΕΕ για την τοπική και περιφερειακή ανάπτυξη (χάραξη, εφαρμογή, παρακολούθηση και αξιολόγηση)·

19.

θεωρεί ότι το θέμα της διακυβέρνησης και των εταιρικών σχέσεων κατά τη χάραξη, την εφαρμογή, την παρακολούθηση και την αξιολόγηση της πολιτικής της ΕΕ για την περιφερειακή ανάπτυξη πρέπει να κατέχει ολοένα και πιο σημαντική θέση στην επικοινωνιακή στρατηγική της ΕΕ·

20.

καλεί το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να κάνουν ευρύτερη χρήση της εταιρικής σχέσης για τη διακυβέρνηση και της ανοιχτής μεθόδου συντονισμού κατά την ανάπτυξη των ευρωπαϊκών πολιτικών, έτσι ώστε να επιτυγχάνουν τη συμμετοχή όσο το δυνατό περισσότερων ενδιαφερομένων και, ιδιαίτερα, των τοπικών και περιφερειακών αρχών, που είναι και η βαθμίδα διακυβέρνησης στην οποία υλοποιείται συνήθως μεγάλο μέρος των κοινοτικών πολιτικών. Στο πλαίσιο αυτό, ζητά από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να ορίσει ως Αρχές Διαχείρισης λειτουργικών προγραμμάτων τις τοπικές ή τις περιφερειακές αρχές που το επιθυμούν και διαθέτουν αποδεδειγμένα τις απαραίτητες ικανότητες να διαχειρισθούν τα ευρωπαϊκά προγράμματα περιφερειακής ανάπτυξης·

21.

επιμένει ότι τα θέματα της διακυβέρνησης και της εταιρικής σχέσης σε εθνικό και περιφερειακό επίπεδο κατά την εκπόνηση των εθνικών, περιφερειακών και τοπικών εγγράφων στρατηγικής και προγραμματισμού πρέπει να διασυνδεθούν με την εξέταση και την υλοποίηση πρωτοβουλιών που αποσκοπούν στην αντιμετώπιση προκλήσεων όπως η αλλαγή του κλίματος, οι αστικές συγκοινωνίες, η ανάπτυξη των βιοεπιστημών και της βιοτεχνολογίας, οι επιστημονικές και ερευνητικές δραστηριότητες και η καινοτομία στην ΕΕ και σε άλλες περιοχές του κόσμου·

22.

θεωρεί ότι θα έχει καίρια σημασία, στο πλαίσιο της προετοιμασίας της νέας πολιτικής για την οικονομική, κοινωνική και εδαφική συνοχή —κυρίως στις περιφέρειες που πλήττονται από σοβαρά και μόνιμα φυσικά ή δημογραφικά προβλήματα—, να διασφαλισθεί ότι προπαντός οι τοπικές και τις περιφερειακές αρχές και οι εθνικές και υπερεθνικές ενώσεις τους, αλλά και οι οικονομικοί και κοινωνικοί εταίροι και η κοινωνία πολιτών, θα συμμετέχουν το νωρίτερο δυνατόν στη διαμόρφωση των εθνικών θέσεων και προτεραιοτήτων και στην κατάρτιση των εγγράφων και ότι θα λαμβάνονται δεόντως υπόψη οι απόψεις τους·

23.

θεωρεί ενδεδειγμένο να συνεχιστεί η εμπεριστατωμένη εξέταση των πρακτικών και των εμπειριών των κρατών μελών σε ό,τι αφορά τη χρήση εταιρικών σχέσεων για τον καθορισμό προτεραιοτήτων για την τοπική, περιφερειακή, εθνική και υπερεθνική ανάπτυξη. Οι αξιολογήσεις θα προάγουν την απλούστευση και τη βελτίωση της αποτελεσματικότητας της επικοινωνίας μεταξύ των εταίρων σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο·

24.

θεωρεί ότι, με δεδομένες τις διαφορές που υπάρχουν ως προς τον βαθμό αποκέντρωσης στα κράτη μέλη, υπάρχουν επίσης διαφορές στις διαδικασίες διαβουλεύσεων και στον τρόπο με τον οποίο εφαρμόζεται το σύστημα της διακυβέρνησης στον προγραμματισμό των έργων·

25.

αναγνωρίζει ότι οι συμμετέχοντες στη διακυβέρνηση και στις εταιρικές σχέσεις σε εθνικό και περιφερειακό επίπεδο στα κράτη μέλη κατά τη νέα περίοδο προγραμματισμού της ΕΕ πρέπει να είναι προετοιμασμένοι να συμμετάσχουν σε δοκιμασμένες και αποτελεσματικές μεθόδους διαβούλευσης με τους εταίρους τους και τους φορείς της κοινωνίας των πολιτών, όπως είναι τα εγχειρίδια ορθών πρακτικών, οι εταιρικές σχέσεις δημόσιου-ιδιωτικού τομέα και η συνεργασία με φορείς της κοινωνίας των πολιτών στις διαβουλεύσεις για τον μελλοντικό προγραμματισμό της τοπικής και περιφερειακής ανάπτυξης·

26.

σε συμφωνία με τον στόχο της στρατηγικής της Λισσαβώνας για την ανάπτυξη μιας οικονομίας βασισμένης στη γνώση, συνιστά να ληφθούν στοχοθετημένα μέτρα για τη συμμετοχή πανεπιστημίων, ερευνητικών και τεχνολογικών κέντρων και επιστημονικών ιδρυμάτων στη διαμόρφωση των εθνικών θέσεων και στην κατάρτιση των εγγράφων προγραμματισμού, όχι μόνο στο εθνικό, αλλά και στο τοπικό και το περιφερειακό επίπεδο·

27.

θεωρεί επιτακτικό, στο πλαίσιο της γενικής προσπάθειας ανάπτυξης της διοικητικής ικανότητας, να δοθεί προτεραιότητα στην καθιέρωση συγκεκριμένων μέτρων για τη συμμετοχή των νέων από το νωρίτερο δυνατό στάδιο στην προετοιμασία, τη συζήτηση και τον προγραμματισμό των πολιτικών περιφερειακής ανάπτυξης. Αυτό θα επηρεάσει σε βάθος και επί μακρόν την εφαρμογή των πολιτικών της ΕΕ και θα ενθαρρύνει παράλληλα την ενεργό συμμετοχή των νέων στον κοινωνικό βίο·

28.

αναγνωρίζει την ανάγκη να συνεχιστούν οι προσπάθειες για την ενίσχυση της ενεργού συμμετοχής (με πρωτοβουλία των τοπικών και περιφερειακών αρχών και των μη κυβερνητικών οργανώσεων) στη διαδικασία διακυβέρνησης. Για το σκοπό αυτό, θεωρεί ότι τα κράτη μέλη πρέπει να αναλάβουν πρωτοβουλίες, προσαρμοσμένες στις ιδιαίτερες εθνικές τους συνθήκες, για να ενθαρρύνουν την κοινότητα των εταίρων τους να οργανωθεί, έτσι ώστε να αυξηθεί η συμμετοχή, η ευθύνη και το ενδιαφέρον των παραγόντων της κοινωνίας των πολιτών·

29.

συνιστά να αξιολογηθούν από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή οι δυνατότητες αξιοποίησης του δυναμικού που διαθέτουν οι εθνικές ή/και περιφερειακές αρχές για την παρακολούθηση της εφαρμογής των επιχειρησιακών προγραμμάτων και της χρηματοδότησης από τα διαρθρωτικά ταμεία και το Ταμείο Συνοχής, για τον έλεγχο των δαπανών και των αποτελεσμάτων. Αυτό θα συντελούσε τόσο στην απλούστευση των διαδικασιών όσο και στον περιορισμό του κόστους τους·

30.

θεωρεί ότι πρέπει να αναπτυχθούν θεσμικά εργαλεία που διευκολύνουν την εφαρμογή οριζόντιων και κάθετων προσεγγίσεων. Τα εργαλεία αυτά θα μπορούσαν να περιλαμβάνουν πλατφόρμες, διαχείριση των πολιτικών σε περιφερειακό επίπεδο και στρογγυλές τράπεζες, που διευκολύνουν την επικοινωνία εντός των τομεακών δικτύων σε πολιτικό και διοικητικό επίπεδο·

31.

θεωρεί ότι πρέπει να ληφθεί υπόψη, εν ευθέτω χρόνω, το ρόλο του Ευρωπαϊκού ομίλου εδαφικής συνεργασίας στα πλαίσια της διακυβέρνησης της περιφερειακής πολιτικής. Αυτές οι νέες δημιουργίες δεν είναι μόνο ένας μηχανισμός διαχείρισης των κοινοτικών πόρων αλλά και, πάνω απ' όλα, μέσο συμμετοχής των γειτονικών περιοχών στις κοινές και οριζόντιες μορφές κοινωνικής σύμπραξης·

32.

θεωρεί ότι οι αξιολογήσεις των εταιρικών σχέσεων για τη διακυβέρνηση και τον προγραμματισμό των έργων πρέπει να βασίζονται ολοένα και περισσότερο σε ποιοτικούς παρά σε ποσοτικούς δείκτες· είναι, συνεπώς, σημαντικό να μην αξιολογούνται με τον ίδιο τρόπο οι εταίροι από τις κεντρικές, τις περιφερειακές και τις τοπικές αρχές στη διαδικασία διακυβέρνησης, αλλά να διακρίνονται σε κατηγορίες ανάλογα με τις ικανότητες και τη δυνητική συμβολή τους·

33.

επειδή είναι δύσκολο να εξασφαλισθεί ο κοινωνικός αντίκτυπος των περιφερειακών πολιτικών, είναι ιδιαίτερα σημαντικό να αναπτυχθούν οι απαραίτητες δομές διασύνδεσης στα διάφορα επίπεδα στα οποία οι πολιτικές αγγίζουν τους διάφορους ενδιαφερόμενους τομείς·

34.

μία από τις βασικές αποστολές των τοπικών, περιφερειακών και κεντρικών αρχών πρέπει να είναι η ενίσχυση και η προώθηση διαρκών βελτιώσεων της διοικητικής ικανότητας. Οι ετήσιες αξιολογήσεις της διοικητικής ικανότητας πρέπει να μετατραπούν από τυπικότητα σε ανάλυση των επιτευγμάτων, η οποία στη συνέχεια θα δημοσιεύεται και θα χρησιμεύει ως βάση για την περαιτέρω ανάπτυξη της ικανότητας στο μέλλον.

35.

είναι πεπεισμένη ότι πρέπει να της αναγνωριστεί σημαντικότερος ρόλος στη χάραξη, την εφαρμογή και την παρακολούθηση των πολιτικών της ΕΕ, με την ενεργό συμμετοχή των μελών της —ως εκπροσώπων των συμφερόντων των τοπικών και περιφερειακών αρχών— στον διάλογο με το κοινό και τις οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο. Αυτό αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση για τον επιτυχή προγραμματισμό της εδαφικής ανάπτυξης, όπως και για την ανάπτυξη και διεύρυνση της διοικητικής και της επικοινωνιακής ικανότητας σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο, με απώτερο στόχο την αντιμετώπιση του διοικητικού ελλείμματος που αναφέρεται τόσο συχνά στα έγγραφα της ΕΕ ως εμπόδιο για την ανάπτυξη·

36.

θα υποβάλλει κάθε χρόνο συστάσεις για τη βελτίωση της εταιρικής σχέσης σε περιφερειακό και τοπικό επίπεδο. Οι συστάσεις αυτές θα συνεκτιμώνται υποχρεωτικά στις ετήσιες συζητήσεις υψηλού επιπέδου·

37.

θα υποστηρίξει τις πρωτοβουλίες των κρατών μελών, του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την ανάπτυξη εταιρικής σχέσης με τις τοπικές και τις περιφερειακές αρχές, όχι μόνο στο στάδιο της παρακολούθησης της εφαρμογής των πολιτικών, αλλά —και κυρίως— κατά τη χάραξή τους·

38.

θεωρεί ότι οι εταιρικές σχέσεις με τις ΜΚΟ και τους εργοδότες στις κατώτερες βαθμίδες διακυβέρνησης θα πρέπει να υποστηριχθούν, να προωθηθούν και να αναπτυχθούν με διάφορες πρωτοβουλίες, ιδίως στο στάδιο του προγραμματισμού και κατά την εφαρμογή συγκεκριμένων μέτρων·

39.

είναι αφοσιωμένη στον προγραμματισμό και την εφαρμογή πρωτοβουλιών για τη διάδοση των βέλτιστων πρακτικών σε ό,τι αφορά τη χρήση εταιρικών σχέσεων για τον προσδιορισμό των τοπικών, περιφερειακών, εθνικών και υπερεθνικών πολιτικών προτεραιοτήτων στα κράτη μέλη. Οι τοπικές αρχές πρέπει να συμμετέχουν στην επικοινωνία, επειδή ευρίσκονται σε ιδανική θέση για να εξηγήσουν τη σημασία που έχει η ΕΕ για την καθημερινή ζωή των πολιτών·

40.

θα προβεί σε όλες τις ενέργειες που είναι απαραίτητες για την καλύτερη δυνατή αξιοποίηση των μηχανισμών που παρέχει για τον συντονισμό και την εφαρμογή των ευρωπαϊκών, εθνικών και περιφερειακών πολιτικών ο Ευρωπαϊκός Όμιλος Εδαφικής Συνεργασίας (ΕΟΕΣ), ως μέσο αποκεντρωμένης διεθνούς συνεργασίας, το οποίο μπορεί επίσης να χρησιμοποιηθεί για την αποτελεσματικότερη συμμετοχή των διάφορων ομάδων εταίρων στη διακυβέρνηση.

19.12.2008   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 325/60

—

τονίζει ότι η μείωση των βιομηχανικών εκπομπών υπέχει ιδιαίτερη σημασία, αναφορικά με την ατμοσφαιρική ρύπανση. Η οδηγία για τις βιομηχανικές εκπομπές συνιστά ένα σημαντικό ευρωπαϊκό μέσο, που επιτρέπει στα κράτη μέλη να εκπληρώσουν τους στόχους τους όσον αφορά τις εκπομπές, έως το 2020·

—

θεωρεί ότι, όσον αφορά την ατμοσφαιρική ρύπανση, η οδηγία δεν είναι αρκετά φιλόδοξη και εκφράζει την απογοήτευσή της για τις «αδύναμες» οριακές τιμές εκπομπών (βλ. Παράρτημα Ι) των μεγάλων μονάδων καύσης. Η ΕΤΠ επιθυμεί επίσης να τονίσει ότι εξακολουθεί να υφίσταται μία σημαντική διαφορά μεταξύ των οριακών τιμών εκπομπών της πρότασης και αυτών του αντίστοιχου εγγράφου βέλτιστων διαθέσιμων τεχνικών αναφοράς μεγάλων μονάδων καύσης (έγγραφο LCP BREF) Οι τιμές αυτές πρέπει να συγχρονιστούν και να ενισχυθούν·

—

συνιστά με έμφαση την πρόβλεψη ενός εύχρηστου συστήματος αναθεώρησης, το οποίο θα επιτρέπει τη μερική αναθεώρηση της οδηγίας (π.χ. τα κεφάλαια τεχνικού περιεχομένου και τις οριακές τιμές εκπομπών) μέσω της διαδικασίας συναπόφασης. Εκφράζει επίσης ανησυχίες σχετικά με τις μελλοντικές προσαρμογές της νομοθεσίας, που θα πραγματοποιηθούν σύμφωνα με τη διαδικασία της Σεβίλλης (βλ. παράρτημα I), η οποία αποτελεί μία νομική διαδικασία μη προβλεπόμενη από τη Συνθήκη και δεν υπόκειται σε δημοκρατικό έλεγχο·

—

εκφράζει την έντονη αντίθεσή της προς την πρόταση της Επιτροπής περί καθορισμού κριτηρίων για την έγκριση παρέκκλισης αναλόγως των τοπικών συνθηκών με βάση τη διαδικασία επιτροπολογίας·

Εισηγητής

:

ο κ. Cor LAMERS, Δήμαρχος του Houten (NL/EPP)

1.

σημειώνει ότι οι τοπικές και περιφερειακές αρχές σε πολλά κράτη μέλη της ΕΕ διαδραματίζουν έναν καίριο ρόλο στην εφαρμογή των περιβαλλοντικών και βιομηχανικών πολιτικών και έχουν ευρείες αρμοδιότητες όσον αφορά τις πολιτικές πρόληψης και την επιβολή του περιβαλλοντικού ελέγχου·

2.

υποστηρίζει με έμφαση την πρόληψη της ρύπανσης και την αρχή «ο ρυπαίνων πληρώνει» και, ως εκ τούτου, εκτιμά τον εν λόγω στόχο της οδηγίας για τις βιομηχανικές εκπομπές·

3.

υπογραμμίζει τη σημασία των μέτρων που συνεκτιμούν την πηγή του εκάστοτε προβλήματος. Ο εντοπισμός των αιτίων της ρύπανσης και η αντιμετώπιση των εκπομπών στην πηγή τους —κατά τον οικονομικότερο και φιλικότερο προς το περιβάλλον τρόπο— είναι ζωτικής σημασίας·

4.

σημειώνει ότι τόσο στις αστικές, όσο και στις αγροτικές περιοχές, η ποιότητα του αέρα, του ύδατος και του εδάφους αποτελούν ζητήματα με άμεσες επιπτώσεις στην καθημερινή ζωή των πολιτών. Οι μεγάλες βιομηχανικές εγκαταστάσεις στην ΕΕ εξακολουθούν να ευθύνονται για σημαντικότατο μερίδιο του συνόλου των εκπομπών βασικών ατμοσφαιρικών ρύπων·

5.

σημειώνει ότι οι πολιτικές για καθαρό αέρα και νερό έχουν διασυνοριακή διάσταση και επομένως απαιτούν την ανάληψη δράσης σε κοινοτικό επίπεδο. Ως εκ τούτου, επικροτεί την οδηγία για τις βιομηχανικές εκπομπές, διότι πρόκειται για ένα ευρωπαϊκό μέσο για τη μείωση των βιομηχανικών εκπομπών στην πηγή τους·

6.

είναι πεπεισμένη ότι η οδηγία περιέχει μέτρα, τα οποία είναι αναγκαία και προσφέρουν σημαντικές δυνατότητες για την επίτευξη περιβαλλοντικών οφελών. Με την προοπτική αυτή, αξιολογεί θετικά τη βελτιωμένη χρήση των εγγράφων για τις βέλτιστες διαθέσιμες τεχνικές αναφοράς (εφεξής «έγγραφα αναφοράς ΒΔΤ», βλ. Παράρτημα 1), όπως προτείνεται στην οδηγία, δεδομένου ότι κατ' αυτόν τον τρόπο θα προκύψουν αυξημένα περιβαλλοντικά οφέλη·

7.

τονίζει ότι η μείωση των βιομηχανικών εκπομπών υπέχει ιδιαίτερη σημασία, αναφορικά με την ατμοσφαιρική ρύπανση. Η οδηγία για τις βιομηχανικές εκπομπές συνιστά ένα σημαντικό ευρωπαϊκό μέσο, που επιτρέπει στα κράτη μέλη να εκπληρώσουν τους στόχους τους όσον αφορά τις εκπομπές, έως το 2020. Η πρόβλεψη μίας χαμηλότερης κατηγορίας μεγάλων μονάδων καύσης, δυναμικότητας 20 έως 50 MW, αποτελεί, ως εκ τούτου, σημαντική πτυχή της νέας οδηγίας·

8.

θεωρεί ότι, σε ότι αφορά την ατμοσφαιρική ρύπανση, η οδηγία δεν είναι αρκετά φιλόδοξη·

9.

εκφράζει επομένως το φόβο ανησυχία ότι η οδηγία ενδέχεται να οδηγήσει κυρίως σε βραχυπρόθεσμα οφέλη, όπως επίσης εκφράζει ιδιαίτερη ανησυχία σχετικά με τα πιθανά περιορισμένα μακροπρόθεσμα οφέλη (βλ. παράγραφο 17)·

10.

επισημαίνει ότι οι άδειες ΟΠΕΡ (ολοκληρωμένη πρόληψη και έλεγχος της ρύπανσης, βλ. Παράρτημα Ι) θα πρέπει να εξακολουθήσουν να βασίζονται σε μία ολοκληρωμένη προσέγγιση, λαμβάνοντας υπόψη το περιβάλλον, την παραγωγή, τη δυνατότητα τεχνικής εφαρμογής, την οικονομική αποδοτικότητα και τις εξίσου σημαντικές τοπικές συνθήκες·

11.

συμφωνεί με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή ότι η οδηγία ΟΠΕΡ δεν εφαρμόζεται επί του παρόντος ορθά σε όλα τα κράτη μέλη. Η εφαρμογή της οδηγίας ΟΠΕΡ υπήρξε μάλλον δύσκολη, ενώ τα έγγραφα αναφοράς ΒΔΤ δεν χρησιμοποιήθηκαν πάντοτε, εξαιτίας, μεταξύ άλλων, της μάλλον τεχνικής και δύσκολής τους φύσης·

12.

έχει παρατηρήσει ότι οι άδειες αντανακλούν περισσότερο τα συγκεντρωτικά και ομογενοποιημένα πρότυπα και απαιτήσεις. Ακόμη και αν αυτό φαίνεται θετικό, καθίσταται όλο και πιο δύσκολο να εντοπιστεί, κρίνοντας από τις άδειες, τι ακριβώς κάνουν, παράγουν, επεξεργάζονται ή βελτιστοποιούν οι επιχειρήσεις·

13.

υποστηρίζει την άποψη ότι η οδηγία για τις βιομηχανικές εκπομπές (η οποία περιλαμβάνει μία αναθεώρηση της οδηγίας ΟΠΕΡ) παρουσιάσθηκε μόλις ορισμένες εβδομάδες μετά την προθεσμία εφαρμογής της ισχύουσας οδηγίας ΟΠΕΡ, η οποία ήταν στις 31 Οκτωβρίου 2007. Με άλλα λόγια η αναθεώρηση πραγματοποιείται, προτού παρασχεθεί στην παρούσα νομοθεσία ΟΠΕΡ η δυνατότητα να δείξει τη λειτουργικότητα και την αποδοτικότητά της και, προπαντός, πριν την πλήρη αξιολόγηση του αντικτύπου της, σε ό,τι αφορά τη μείωση των εκπομπών·

14.

θεωρεί ότι η ενοποίηση επτά οδηγιών σε μία οδηγία συνιστά μία πολύ φιλόδοξη προσέγγιση και κρίνει ότι θα ήταν προτιμότερη μία προσέγγιση «βήμα προς βήμα» ή μία οδηγία πλαίσιο με θυγατρικές οδηγίες. Μια οδηγία-πλαίσιο θα αποτελούσε επίσης ευκαιρία να συμπεριληφθούν και άλλες, άμεσα συνδεόμενες οδηγίες, όπως η οδηγία για τα λύματα των προαστιακών περιοχών, χωρίς να κινδυνεύουν οι μελλοντικές αναθεωρήσεις της οδηγίας-πλαισίου·

15.

τάσσεται υπέρ της αρχής της βελτίωσης των νομοθετικών ρυθμίσεων. Η πρόταση της Επιτροπής για την ενοποίηση επτά οδηγιών φαίνεται να συνάδει προς την εν λόγω αρχή. Σε έναν ορισμένο βαθμό, η νέα οδηγία απλουστεύει τις διαδικασίες αδειοδότησης. Θεωρεί ωστόσο, ότι τα διάφορα τμήματα της οδηγίας δεν έχουν ενοποιηθεί πλήρως και ότι δεν θα επιλυθούν όλες οι πρακτικές δυσκολίες, διότι εξακολουθούν να υφίστανται σημαντικές διαφορές μεταξύ της οδηγίας και των εγγράφων αναφοράς ΒΔΤ·

16.

διερωτάται κατά πόσον η εν λόγω πρόταση διορθώνει τις σημερινές αντιφάσεις και τις ασαφείς έννοιες. Παραδείγματος χάρη, δεν είναι σαφές ποιον αντίκτυπο θα έχει η αλλαγή στον ορισμό των ΒΔΤ (από «βέλτιστες διαθέσιμες τεχνολογίες» σε «βέλτιστες διαθέσιμες τεχνικές»). Η στήριξη στην ευρύτερη οπτική της τεχνολογίας, σε σύγκριση με την απλή τεχνική, θα παράσχει καλύτερη σύνδεση με τις επιχειρηματικές επενδύσεις, θα διασφαλίσει ίσους όρους ανταγωνισμού και θα οδηγήσει, έτσι, σε πιο δημιουργικές λύσεις για τις περιβαλλοντικές προκλήσεις·

17.

εκφράζει σοβαρές ανησυχίες σχετικά με τις επιπτώσεις που ενδέχεται να έχει η ενοποίηση σε μελλοντικές αναθεωρήσεις. Η πρόταση περιέχει πλέον πολλούς διαφορετικούς τομείς τεχνικής εμπειρογνωμοσύνης. Εξαιτίας του μεγέθους και κυρίως της πολυπλοκότητας της οδηγίας, θα είναι πολύ δύσκολο, αν όχι αδύνατο, να αναθεωρηθεί στο μέλλον, όπως επίσης να προσαρμοσθεί η νομοθεσία στις μελλοντικές ανάγκες και στις τεχνολογικές εξελίξεις μέσω της θέσπισης αυστηρότερων λειτουργικών απαιτήσεων, π.χ. οριακών τιμών εκπομπών·

18.

κατανοεί ότι η Επιτροπή προτείνει να αντιμετωπισθεί το πρόβλημα των δύσκολων μελλοντικών αναθεωρήσεων μέσω της σύνδεσης της οδηγίας και των εγγράφων αναφοράς ΒΔΤ. Η οδηγία θεσπίζει ελάχιστες προδιαγραφές οι οποίες πρέπει να πληρούνται, ενώ τα έγγραφα αναφοράς ΒΔΤ, τα οποία μπορούν εύκολα να αναθεωρηθούν, θα διατηρούν το σύστημα επίκαιρο, σύμφωνα με τις τεχνολογικές εξελίξεις και τις αυστηρότερες συνδεδεμένες οριακές τιμές εκπομπών (ΒΔΤ-αντίστοιχες τιμές εκπομπών, βλ. παράρτημα I) Διατηρεί σοβαρές ανησυχίες σε σχέση με τις διαφορές, που ενδέχεται να προκύψουν στο μέλλον μεταξύ των BΔΤ-συνδεδεμένων τιμών εκπομπών (σε μη αναθεωρήσιμα έγγραφα αναφοράς ΒΔΤ) και των οριακών τιμών εκπομπών (στην οδηγία). Υπάρχει ένας σημαντικός κίνδυνος να καταστεί το σύστημα παρωχημένο και, ως εκ τούτου, να συμβάλει ελάχιστα στις μελλοντικές περιβαλλοντικές εξελίξεις·

19.

συνιστά με έμφαση την πρόβλεψη ενός εύχρηστου συστήματος αναθεώρησης, το οποίο θα επιτρέπει τη μερική αναθεώρηση της οδηγίας (π.χ. τα κεφάλαια τεχνικού περιεχομένου και τις οριακές τιμές εκπομπών) μέσω της διαδικασίας συναπόφασης. Εκφράζει επίσης ανησυχίες σχετικά με τις μελλοντικές προσαρμογές της νομοθεσίας, που θα πραγματοποιηθούν σύμφωνα με τη διαδικασία της Σεβίλλης (βλ. παράρτημα I), η οποία αποτελεί μία νομική διαδικασία μη προβλεπόμενη από τη Συνθήκη και δεν υπόκειται σε δημοκρατικό έλεγχο·

20.

εκφράζει την ικανοποίησή της σχετικά με τις πρόσφατες βελτιώσεις των εγγράφων αναφοράς ΒΔΤ τα οποία αξιολογεί ως χρήσιμα έγγραφα αναφοράς. Εντούτοις, το κύριο τμήμα των εγγράφων αναφοράς ΒΔΤ διατίθεται μόνον στα αγγλικά, γεγονός που ενδέχεται να προκαλέσει προβλήματα στις τοπικές και περιφερειακές αρχές επίβλεψης και αδειοδότησης. Ζητά επομένως να μεταφρασθούν τα βασικά κεφάλαια των εγγράφων αναφοράς ΒΔΤ (παραδείγματος χάρη εκείνα που ορίζουν τις βέλτιστες διαθέσιμες τεχνικές (ΒΔΤ, βλ. Παράρτημα 1) για μία συγκεκριμένη βιομηχανία) σε όλες τις κοινοτικές γλώσσες·

21.

θεωρεί αδικαιολόγητο το γεγονός ότι τα έγγραφα αναφοράς ΒΔΤ δεν χρησιμοποιούνται συχνότερα στην ΕΕ και συστήνει τη βελτιωμένη χρήση τους. Συμφωνεί επομένως με τη νέα μορφή των εγγράφων αναφοράς ΒΔΤ και την περαιτέρω υποχρέωση της χρήσης τους στη διαδικασία αδειοδότησης. Αντιλαμβάνεται τη νέα μορφή των εγγράφων αναφοράς ΒΔΤ ως πιο δεσμευτική, δεδομένου ότι τα εν λόγω έγγραφα (τα οποία επί του παρόντος συνιστούν αποκλειστικά συμβουλευτικά έγγραφα αναφοράς, χωρίς υποχρεωτικό χαρακτήρα) θα καταστούν υποχρεωτικά από κάθε πρακτική άποψη·

22.

διαπιστώνει ότι υπάρχουν δυνατότητες βελτιώσεων των εγγράφων αναφοράς ΒΔΤ. Απουσιάζουν ενίοτε οι καινοτομίες και οι βελτιώσεις που συνδέονται με την παραγωγική διαδικασία. Για παράδειγμα, οι διαφορές στη δειγματοληψία για την παρακολούθηση σήμερα χρησιμοποιούνται για την επιβολή κυρώσεων στις επιχειρήσεις, ενώ θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν και για τη βελτίωση των τεχνικών. Ένα άλλο παράδειγμα είναι η αναντιστοιχία μεταξύ του κεφαλαίου της οδηγίας που αφορά τις πτητικές οργανικές ενώσεις και το αντίστοιχο έγγραφο αναφοράς ΒΔΤ. Υπάρχει, κατά συνέπεια, φόβος μήπως δεν δίνεται πάντα προτεραιότητα στην καθαρότερη προσέγγιση. Οι τοπικές αρχές θα πρέπει πάντα να προάγουν, ει δυνατόν, τις καινοτομίες που συντελούν στη βελτίωση του τοπικού περιβάλλοντος και η ποιότητα των εγγράφων αναφοράς ΒΔΤ θα πρέπει να είναι αρκετά υψηλή ώστε να βοηθά τις αρμόδιες αρχές·

23.

θεωρεί ότι η νέα μορφή των εγγράφων αναφοράς ΒΔΤ θα ενισχύσει τη συνοχή της πολιτικής όσον αφορά την έκδοση αδειών ρύπανσης και, ως εκ τούτου, θα συμβάλλει στην καθιέρωση ισότιμων συνθηκών ανταγωνισμού για τις ευρωπαϊκές εταιρίες·

24.

θεωρεί ότι η διαδικασία της Σεβίλλης (βλ. Παράρτημα Ι) είναι μία απαραίτητη και σταθερά εδραιωμένη διαδικασία. Τα έγγραφα αναφοράς ΒΔΤ συντάσσονται και ενημερώνονται στη Σεβίλλη βάσει συνεδριάσεων μεταξύ αρμοδίων υπαλλήλων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και εμπειρογνωμόνων από τα κράτη μέλη, τις βιομηχανίες και τις ΜΚΟ. Η συνεργασία μεταξύ των παραγόντων αυτών είναι ζωτικής σημασίας για την καθιέρωση νέων βέλτιστων διαθέσιμων τεχνικών και για τη σύνταξη νέων ή αναθεωρημένων εγγράφων αναφοράς ΒΔΤ. Για αυτόν το λόγο, η διαδικασία αυτή θα πρέπει να επεκταθεί περαιτέρω στην οδηγία, σε σχέση με ό,τι ισχύει σήμερα·

25.

επεσήμανε ότι οι εκπρόσωποι των τοπικών και περιφερειακών αρχών δεν συμμετέχουν στη διαδικασία της Σεβίλλης και ζητά να προσκληθούν και αυτοί στην εν λόγω διαδικασία. Λόγω του ρόλου τους ως αρμοδίων για την έκδοση των αδειών αρχών και/ή αρμοδίων ελεγκτικών οργάνων, οι τοπικές και περιφερειακές αρχές διαθέτουν σημαντικές γνώσεις σχετικά με τις βέλτιστες διαθέσιμες τεχνικές και, ως εκ τούτου, η διαδικασία της Σεβίλλης μπορεί να βελτιωθεί μέσω της συμμετοχής εκπροσώπων των τοπικών και περιφερειακών αρχών·

26.

επιθυμεί να σημειώσει ότι η νέα μορφή των εγγράφων αναφοράς ΒΔΤ ενδέχεται να έχει αρνητικό αντίκτυπο στη διαδικασία της Σεβίλλης (βλ. Παράρτημα Ι). Η επίτευξη συναίνεσης σχετικά με τις βέλτιστες διαθέσιμες τεχνικές θα αποτελέσει μεγαλύτερη πρόκληση εξαιτίας του νέου χαρακτήρα που θα αποκτήσουν τα έγγραφα αναφοράς ΒΔΤ, δεδομένου ότι τα κράτη μέλη, οι βιομηχανίες και οι ΜΚΟ ενδέχεται να υιοθετήσουν μία πιο στρατηγική προσέγγιση κατά τον καθορισμό ενός εγγράφου ως εγγράφου αναφοράς ΒΔΤ. Λόγω του κόστους παραγωγής, οι βιομηχανίες θα επωφελούνταν από την καθιέρωση λιγότερο καινοτόμων προτύπων στα έγγραφα αναφοράς ΒΔΤ. Σε μια τέτοια περίπτωση, θα υπήρχε ενδεχόμενο να μετατραπεί η διαδικασία της Σεβίλλης σε μία αργή και αδιαφανή πολιτική διαδικασία αντί να αναζητά τις βέλτιστες τεχνικές λύσεις·

27.

εκτιμά ότι η κατάσταση αυτή ενδέχεται να έχει ως αποτέλεσμα πιο «αδύναμα» έγγραφα. Κάτι τέτοιο θα είχε ως συνέπεια να βρεθούμε με ένα παρωχημένο, αδύναμο μέσο το οποίο δεν θα ενθαρρύνει την καινοτομία ούτε θα βελτιώνει την περιβαλλοντική ποιότητα, αλλά αντίθετα θα αποδυναμώνει την εφαρμογή της νέας οδηγίας για τις βιομηχανικές εκπομπές·

28.

συμφωνεί με το στόχο της νέας οδηγίας για τις βιομηχανικές εκπομπές να ενισχύσει τη συνοχή της πολιτικής, όσον αφορά την έκδοση αδειών ρύπανσης·

29.

επιθυμεί να υπογραμμίσει το γεγονός ότι οι τοπικές και περιφερειακές αρχές έχουν αρμοδιότητες ως προς την αδειοδότηση, οι οποίες διαφέρουν από κράτος μέλος σε κράτος μέλος. Παραδείγματος χάρη, στη Δανία η έκδοση των αδειών εμπίπτει στην αρμοδιότητα τόσο των τοπικών αρχών, όσο και της εθνικής κυβέρνησης. Στις Κάτω Χώρες, οι άδειες προς τους ρυπαίνοντες χορηγούνται από τους δήμους και τις επαρχίες, ενώ στο Ηνωμένο Βασίλειο, η ατμοσφαιρική ρύπανση που προέρχεται από μείζονες πηγές αντιμετωπίζεται από την κεντρική κυβέρνηση. Στο σύνολο της ΕΕ, η βασική μορφή συμμετοχής των τοπικών και περιφερειακών αρχών σε αυτήν την πολιτική συνίσταται στη θέσπιση των προτύπων σε εθνικό επίπεδο και στην επιβολή τους σε υποεθνικό επίπεδο·

30.

επισημαίνει ότι οι καινοτομίες που συντελούν στην καθαρότερη παραγωγή πρωτοπαρουσιάζονται στις τοπικές κοινότητες. Στην ανάπτυξη καθαρότερης παραγωγής συμμετέχουν πολλά μέρη, όπως οι ΜΚΟ, οι επιχειρήσεις και οι αρμόδιες αρχές. Επί του παρόντος, οι τοπικές αρχές συχνά περιορίζονται στην παρακολούθηση. Η οδηγία θα πρέπει να προβλέπει επίσης δυνατότητες συνεργασίας των διάφορων μερών (τοπικών διοικήσεων και επιχειρήσεων), οι οποίες θα τους δίνουν τη δυνατότητα να ενθαρρύνουν την καινοτομία. Καλά παραδείγματα τέτοιας συνεργασίας συναντώνται στις Κάτω Χώρες και στη Δανία, αλλά και σε χώρες της Ανατολικής Ευρώπης, όπως η Ρουμανία·

31.

τονίζει με έμφαση την ανάγκη ορισμένης ευελιξίας. Οι τοπικές συνθήκες ποικίλλουν και οι εγκαταστάσεις —ακόμη και όταν παράγουν παρόμοια προϊόντα— λειτουργούν διαφορετικά στην επικράτεια της ΕΕ, λόγω των διαφορετικών τοπικών παραμέτρων. Οι τοπικές και περιφερειακές αρχές σχεδιάζουν λύσεις, ειδικά προσαρμοσμένες στις ανάγκες της γεωγραφικής περιοχής τους. Σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο επιδιώκεται πάντοτε η διατήρηση ισορροπίας μεταξύ της ενδεδειγμένης προστασίας του περιβάλλοντος και των οικονομικών κινήτρων. Παρά το γεγονός ότι η βελτίωση του περιβάλλοντος είναι ο γενικός στόχος από πλευράς πολιτικής, στην καθημερινή ζωή οι τοπικές και περιφερειακές αρχές αποφασίζουν επιλέγοντας μεταξύ διαφόρων περιβαλλοντικών παραμέτρων και συχνά προβαίνουν σε συμβιβασμούς σχετικά με τον περιβαλλοντικό αντίκτυπο των διαφόρων μέτρων. Κατά την αδειοδότηση, η έγκριση παρεκκλίσεων από τις οριακές τιμές εκπομπών που βασίζονται στις βέλτιστες διαθέσιμες τεχνικές (ΒΔΤ) είναι ιδιαίτερα σημαντική για τις περιφέρειες ορισμένων κρατών μελών, στα οποία οι εθελοντικές συμφωνίες με τη βιομηχανία αποτελούν παράδοση και η διοικητική διακριτική ευχέρεια δεν έχει περιοριστεί δραστικά από τη νομοθεσία·