Κοινή έκθεση προόδου του Συμβουλίου και της Επιτροπής για το 2008 σχετικά με την εφαρμογή του προγράμματος εργασίας «Εκπαίδευση και κατάρτιση 2010» — «Παροχή δια βίου μάθησης για γνώση, δημιουργικότητα και καινοτομία»

(2008/C 86/01)

1.   ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Η εκπαίδευση και κατάρτιση είναι κρίσιμης σημασίας παράγοντες για την επίτευξη οικονομικής και κοινωνικής αλλαγής. Η ευελιξία και η ασφάλεια που χρειάζονται για τη δημιουργία περισσότερων και καλύτερων θέσεων εργασίας εξαρτώνται από την παροχή της δυνατότητας σε όλους τους πολίτες να αποκτούν βασικές ικανότητες και να ενημερώνουν τις δεξιότητές τους καθ' όλη τη διάρκεια της ζωής τους (1). Η δια βίου μάθηση προωθεί τη δημιουργικότητα και την καινοτομία και καθιστά δυνατή την πλήρη συμμετοχή στο οικονομικό και κοινωνικό γίγνεσθαι.

Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο το Συμβούλιο έθεσε στον εαυτό του φιλόδοξους στόχους στο πρόγραμμα εργασίας «Εκπαίδευση και κατάρτιση 2010». Οι εν λόγω στόχοι, με τη σειρά τους, συμβάλλουν στην επίτευξη των κατευθυντήριων γραμμών της Λισσαβόνας για την ανάπτυξη και την απασχόληση. Οι στόχοι αυτοί μπορούν να επιτευχθούν μόνον με επίμονες και μακροχρόνιες προσπάθειες. Αναγκαστικά, ο ρυθμός της προόδου δεν είναι πάντα σταθερός. Γι' αυτό ακριβώς το Συμβούλιο και η Επιτροπή καταρτίζουν ανά διετία κοινή έκθεση με σκοπό να διαπιστωθούν οι επιτυχίες και να στραφούν οι προσπάθειες στους τομείς που αποδεικνύονται δυσκολότεροι.

Η ανά χείρας συμβολή στην 3η κοινή έκθεση (2) καταδεικνύει την αξιοσημείωτη πρόοδο αλλά και τις προκλήσεις των μεταρρυθμίσεων της εκπαίδευσης και της κατάρτισης. Οι ακόλουθοι τομείς θα χρειαστούν ιδιαίτερη προσπάθεια:

2.   ΤΟΜΕΙΣ ΣΤΟΥΣ ΟΠΟΙΟΥΣ ΕΧΕΙ ΣΗΜΕΙΩΘΕΙ ΠΡΟΟΔΟΣ

Η Ευρώπη έχει σημειώσει πρόοδο σε διάφορους τομείς. Αυτό δεν σημαίνει ότι η πρόοδος είναι ομοιόμορφη ή ότι οι προσπάθειες μπορούν να χαλαρώσουν. Μεγάλη πρόκληση παραμένει ο ρυθμός των μεταρρυθμίσεων. Στους τομείς όμως που αναλύονται κατωτέρω, οι περισσότερες χώρες έχουν ήδη πραγματοποιήσει ή άρχισαν πλέον να πραγματοποιούν μεταρρυθμίσεις.

2.1.   Στρατηγικές διά βίου μάθησης και συστήματα επαγγελματικών προσόντων

Οι περισσότερες χώρες έχουν διαμορφώσει συγκεκριμένες στρατηγικές δια βίου μάθησης (4), οι οποίες καθορίζουν τις προτεραιότητες εθνικής πολιτικής και τον τρόπο με τον οποίο σχετίζονται μεταξύ τους οι διάφοροι τομείς της εκπαίδευσης (5).

Οι περισσότερες από τις στρατηγικές αυτές εμπερικλείουν μια σφαιρική έννοια της δια βίου μάθησης, η οποία καλύπτει όλα τα είδη και επίπεδα εκπαίδευσης και κατάρτισης. Ορισμένες χώρες, ωστόσο, επικεντρώνονται στα συστήματα τυπικής εκπαίδευσης και κατάρτισης ή στην ανάπτυξη εξειδικευμένων βαθμίδων του φάσματος της δια βίου μάθησης.

Υπάρχουν ενδείξεις ότι η τεκμηριωμένη βάση των πολιτικών εκπαίδευσης και κατάρτισης ενισχύεται (6). Αυτό είναι αναγκαίο για τη συνολική συνοχή των συστημάτων και για τη βέλτιστη κατανομή των πόρων. Το γεγονός ότι ορισμένες χώρες δίνουν προτεραιότητα στην προώθηση ευέλικτων δυνατοτήτων μάθησης και διαπερατότητας ανάμεσα στους διάφορους τομείς του συστήματος ενισχύει επίσης τη συνοχή.

Πλαίσια επαγγελματικών προσόντων και αναγνώριση της ανεπίσημης και άτυπης μάθησης

Στις περισσότερες χώρες (7) αναπτύσσονται εθνικά πλαίσια επαγγελματικών προσόντων, τα οποία συνδέονται με το νέο ευρωπαϊκό πλαίσιο επαγγελματικών προσόντων για τη δια βίου μάθηση (5). Με αυτά δίνεται μεγαλύτερη έμφαση στα μαθησιακά αποτελέσματα.

Επίσης καταρτίζονται συστήματα για την επικύρωση της ανεπίσημης και άτυπης μάθησης, μολονότι σε πιο αργούς ρυθμούς (5). Το ζητούμενο είναι τώρα η μετάβαση από την πειραματική φάση στην πλήρη εφαρμογή των εθνικών συστημάτων επαγγελματικών προσόντων, συμπεριλαμβανομένης και της βελτιωμένης πρόσβασης στην τριτοβάθμια εκπαίδευση και της πρόσβασης των εργαζομένων με χαμηλά προσόντα, των εργαζομένων μεγαλύτερης ηλικίας και των ανέργων στην απόκτηση προσόντων μέσω εκπαίδευσης και κατάρτισης.

Στην Πορτογαλία δημιουργήθηκε το 2000 ένα εθνικό δίκτυο κέντρων για την αναγνώριση, επικύρωση και πιστοποίηση των προσόντων (RVCC). Σήμερα υποβάλλονται στη διαδικασία επικύρωσης 250 000 περίπου ενήλικες. Τα κέντρα παρέχουν αξιολόγηση και επικύρωση των ικανοτήτων για συγκεκριμένες ειδικότητες. Στη διαδικασία πιστοποίησης περιλαμβάνεται εξέταση από εξωτερική εξεταστική επιτροπή και, αν χρειάζεται, συμπληρωματική κατάρτιση.

2.2.   Προσχολική εκπαίδευση

Η σημασία της προσχολικής εκπαίδευσης αναγνωρίζεται ολοένα περισσότερο σε όλη την Ευρώπη. Η ικανότητά της να συμβάλει στην απόδοση και ταυτόχρονα στην κοινωνική δικαιότητα της εκπαίδευσης αντικατοπτρίζεται στην ανάπτυξη νέων μεθοδολογιών και πολιτικών, όπου έχουν θέση η αναθεώρηση του διδακτικού περιεχομένου (8), η βελτίωση των ικανοτήτων των διδασκόντων (9), η επέκταση της υποχρεωτικής σχολικής φοίτησης σε τμήματα της προσχολικής εκπαίδευσης (10), οι αξιολογήσεις ποιότητας (11) και η αύξηση των επενδύσεων, π.χ. με μεγαλύτερο αριθμό προσωπικού στα νηπιαγωγεία (12).

Σε πολλές χώρες εφαρμόζονται με επιτυχία πειραματικά σχέδια και συστήματα. Η μετάβαση από το στάδιο των πειραματικών δράσεων στην γενικευμένη εφαρμογή με τη βοήθεια επενδύσεων, ιδίως σε εξειδικευμένο προσωπικό, είναι η σημερινή πρόκληση.

Μεταξύ του 2000 και του 2005 η συμμετοχή των παιδιών ηλικίας 4 ετών στην εκπαίδευση αυξήθηκε στην ΕΕ-27 κατά τρεις (3) περίπου ποσοστιαίες μονάδες, υπερβαίνοντας το 85 % (13).

2.3.   Η τριτοβάθμια εκπαίδευση και η σαφής θέση της στο πρόγραμμα της Λισσαβόνας

Ο εκσυγχρονισμός της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης έχει ζωτική σημασία για το τρίγωνο της γνώσης και για τη στρατηγική της Λισσαβόνας. Σε ευρωπαϊκό και εθνικό επίπεδο δίνεται μεγαλύτερη προσοχή στα θέματα διαχείρισης, χρηματοδότησης και δυνατοτήτων προσέλκυσης, δια των οποίων συμπληρώνονται οι μεταρρυθμίσεις της Μπολόνιας.

Σημαντική πρόοδος σημειώθηκε στη μεγαλύτερη αυτονόμηση των πανεπιστημίων. Η αυτονόμηση αυτή περιλαμβάνει μεγαλύτερη οικονομική αυτοτέλεια και νέους μηχανισμούς λογοδοσίας. Προς στιγμή δοκιμάζονται νέα πρότυπα σύμπραξης των ενδιαφερομένων φορέων, κυρίως στη διαχείριση των ανώτατων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων, αλλά και στην ανάπτυξη προγραμμάτων σπουδών (14) ή στον ορισμό των μαθησιακών αποτελεσμάτων (15).

Από την ομάδα «τριτοβάθμια εκπαίδευση» καταρτίζεται συλλογή βέλτιστων πρακτικών εκσυγχρονισμού των πανεπιστημίων, που απευθύνεται στους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής αλλά και στο ευρύτερο κοινό.

2.4.   Εκπαίδευση και κατάρτιση στο ευρύτερο πλαίσιο πολιτικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης

Τα περισσότερα κράτη μέλη αποδίδουν μεγάλη σπουδαιότητα στην ανάπτυξη εκπαίδευσης, κατάρτισης και δεξιοτήτων στο πλαίσιο των εθνικών τους προγραμμάτων μεταρρυθμίσεων της Λισσαβόνας (2005-2008), πράγμα που καταδεικνύει πόσο σημαντικά συμβάλλουν τα στοιχεία αυτά στην υλοποίηση των ολοκληρωμένων κατευθυντήριων γραμμών για την οικονομική ανάπτυξη και την απασχόληση.

Μεγάλη πρόοδος επιτεύχθηκε στη διασύνδεση των επιχειρησιακών προγραμμάτων δυνάμει των διαρθρωτικών ταμείων με τις προτεραιότητες του προγράμματος εργασίας «Εκπαίδευση και κατάρτιση 2010». Η πρόοδος αυτή υπήρξε ιδιαίτερα εμφανής στην εξέταση των τομέων των συμπεφωνημένων δεικτών και κριτηρίων αναφοράς.

Θετική εξέλιξη επιτεύχθηκε επίσης στην ανάπτυξη ευρωπαϊκών εργαλείων αναφοράς για την υποστήριξη των μεταρρυθμίσεων. Το 2006 και 2007, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο ενέκριναν συστάσεις στους τομείς των βασικών ικανοτήτων, της ποιότητας της κινητικότητας και της διασφάλισης της ποιότητας στην τριτοβάθμια εκπαίδευση. Επί του παρόντος έχουν συμφωνήσει ως προς το ευρωπαϊκό πλαίσιο επαγγελματικών προσόντων.

Γενικά, η Επιτροπή και τα κράτη μέλη έχουν σημειώσει ουσιαστική πρόοδο στην εφαρμογή των δράσεων που εξαγγέλλονται στο σχέδιο δράσης 2004-2006 για τις γλώσσες (16).

3.   ΤΟΜΕΙΣ ΣΤΟΥΣ ΟΠΟΙΟΥΣ Η ΠΡΟΟΔΟΣ ΠΑΡΑΜΕΝΕΙ ΑΝΕΠΑΡΚΗΣ

3.1.   Πρακτική εφαρμογή της δια βίου μάθησης

Η πρακτική εφαρμογή των στρατηγικών δια βίου μάθησης εξακολουθεί να αποτελεί τη μεγαλύτερη πρόκληση. Απαιτείται ισχυρή δέσμευση από τα θεσμικά όργανα, συντονισμός και σύμπραξη με όλους τους αρμόδιους φορείς. Μόνον με συνεχείς προσπάθειες μπορούν οι προθέσεις να γίνουν πολιτικές που με τη σειρά τους να αποφέρουν αποτελέσματα. Στο πλαίσιο αυτό ζωτική σημασία έχουν οι ρυθμίσεις για τη διάδοση και οι μεγαλύτερες επενδύσεις. Γενικά, πολλά πρέπει να γίνουν ακόμη.

Το 2004, οι θετικές τάσεις που σημειώθηκαν στις δημόσιες δαπάνες για την εκπαίδευση μεταξύ 2000 και 2003 φαίνονται να έχουν ανακοπεί.

Οι συνολικές δημόσιες δαπάνες για την εκπαίδευση ως ποσοστό του ΑΕγχΠ αυξήθηκαν στην Ευρωπαϊκή Ένωση μεταξύ του 2000 (4,7 %) και του 2003 (5,2 %), αλλά το 2004 μειώθηκαν πάλι στο 5,1 %. Τα επίπεδα δαπανών εξακολουθούν να παρουσιάζουν τεράστιες διακυμάνσεις στις διάφορες χώρες (μεταξύ 3,3 % του ΑΕγχΠ στη Ρουμανία και 8,5 % στη Δανία). Οι ιδιωτικές δαπάνες στα εκπαιδευτικά ιδρύματα ως ποσοστό του ΑΕγχΠ αυξήθηκαν ελαφρώς από το 2000 και μετά αλλά ο ρυθμός εξέλιξης επιβραδύνθηκε το 2004 (13).

Μολονότι οι τομείς της Ευρωπαϊκής Ένωσης όπου εφαρμόζονται τα κριτήρια αναφοράς έχουν τρόπον τινά αποτυπωθεί σε διάφορους εθνικούς στόχους, δεν έχουν καθορίσει όλες οι χώρες τέτοιου είδους στόχους (5).

3.2.   Βασικές ικανότητες για όλους

Οι προβληματικότεροι τομείς αφορούν τα άτομα που εγκαταλείπουν πρόωρα το σχολείο, τη φοίτηση στην ανώτερη δευτεροβάθμια εκπαίδευση και τις βασικές ικανότητες. Από το 2000 και μετά δεν σημειώθηκε αρκετή πρόοδος προς την επίτευξη των κριτηρίων αναφοράς της Ευρωπαϊκής Ένωσης έως το 2010. Σε ορισμένες χώρες, οι επιδόσεις κατά το διάστημα 2000-2006 έχουν μάλιστα επιδεινωθεί. Ορισμένες χώρες παρουσιάζουν ακόμη πολύ υψηλά ποσοστά ατόμων που εγκαταλείπουν πρόωρα το σχολείο, π.χ. άνω του 20 % το 2006. Αντί να βελτιώνονται, τα αποτελέσματα για τις χαμηλές επιδόσεις στην ικανότητα ανάγνωσης έχουν χειροτερέψει.

Στην Ευρώπη υπάρχουν πάρα πολλοί νέοι που εγκαταλείπουν την εκπαίδευση χωρίς τις δεξιότητες που χρειάζονται για να συμμετάσχουν στην κοινωνία της γνώσης και να μεταβούν ομαλά στην απασχόληση (17). Οι νέοι αυτοί αντιμετωπίζουν τον κίνδυνο κοινωνικού αποκλεισμού. Εκτός αυτού, αποκλείονται πολύ νωρίς στη ζωή τους από τη δια βίου μάθηση.

Άτομα που εγκαταλείπουν πρόωρα το σχολείο: Ένας στους έξι νέους (15,3 %) ηλικίας 18 έως 24 ετών στην ΕΕ-27 εξακολουθεί να εγκαταλείπει το σχολείο μόνον με το απολυτήριο της κατώτερης δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, αν το έχει κι αυτό, και δεν συμμετέχει μετά από αυτό σε καμμία άλλη μορφή εκπαίδευσης ή κατάρτισης. Για να επιτευχθεί το κριτήριο αναφοράς της Ευρωπαϊκής Ένωσης για ποσοστό 10 % έως το 2010 πρέπει να σημειωθεί γρηγορότερη πρόοδος.

Στην περίπτωση της φοίτησης στην ανώτερη δευτεροβάθμια εκπαίδευση, σημειώθηκε πρόοδος με αργό αλλά σταθερό ρυθμό. Ο ρυθμός επιταχύνθηκε ελαφρώς κατά τα τελευταία έτη, αλλά δεν επαρκεί για την επίτευξη του στόχου για το 2010 (τουλάχιστον το 85 % των νέων ηλικίας 22 ετών να έχει αποφοιτήσει τουλάχιστον από την ανώτερη δευτεροβάθμια εκπαίδευση).

Ενώ το κριτήριο αναφοράς της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι η μείωση κατά 20 % του ποσοστού των δεκαπεντάχρονων με χαμηλές επιδόσεις στην ικανότητα ανάγνωσης έως το 2010 σε παραβολή με το 2000, το ποσοστό αυτό αντιθέτως αυξήθηκε μεταξύ του 2002 και του 2006 (13).

Οι μετανάστες και οι ομάδες με μειονεκτήματα από διαφορετικά πολιτιστικά περιβάλλοντα έχουν στις περισσότερες χώρες λιγότερο καλές επιδόσεις σε τομείς όπου εφαρμόζονται τα κριτήρια αναφοράς (18). Τα άτομα αυτά χρειάζονται ιδιαίτερη προσοχή. Η ενσωμάτωσή τους στην προσχολική εκπαίδευση θα βελτιώσει την εκμάθηση της γλώσσας και θα αυξήσει τις προοπτικές για επιτυχή σχολική φοίτηση.

Οι υφιστάμενες πρωτοβουλίες για τη μείωση του αριθμού των νέων που εγκαταλείπουν πρόωρα το σχολείο και την καταπολέμηση των κοινωνικοοικονομικών μειονεκτημάτων πρέπει να συμπληρωθούν με στοιχεία όπως εξωσχολικές δραστηριότητες (όπως πολιτιστικές και αθλητικές δραστηριότητες), τοπικές συμπράξεις, μεγαλύτερη συμμετοχή των γονέων, αντιμετώπιση των μαθησιακών αναγκών των γονέων και βελτίωση της ευεξίας στο σχολείο για μαθητές και δασκάλους.

3.3.   Εκπαίδευση και επαγγελματική κατάρτιση των εκπαιδευτικών

Κανένας ενδοσχολικός παράγοντας δεν επηρεάζει την επίδοση των μαθητών περισσότερο από την ποιότητα της εκπαίδευσης των εκπαιδευτικών (19).

Οι εκπαιδευτικοί και οι εκπαιδευτές αντιμετωπίζουν μεγάλες προκλήσεις λόγω της αυξανόμενης ανομοιογένειας των σχολικών τάξεων, της ζήτησης για νέες ικανότητες και της ανάγκης να δοθεί μεγαλύτερη προσοχή στις ατομικές μαθησιακές ανάγκες. Η αύξηση της αυτονομίας των σχολείων συνεπάγεται περισσότερα καθήκοντα.

Στο εγγύς μέλλον θα πρέπει να αντικατασταθούν στρατιές συνταξιοδοτούμενων εκπαιδευτικών. Το επάγγελμα του εκπαιδευτικού λειτουργού πρέπει να γίνει πιο ελκυστικό.

Ωστόσο, τα σημερινά συστήματα εκπαίδευσης και κατάρτισης των εκπαιδευτικών συχνά δεν κατορθώνουν να δώσουν στους εκπαιδευτικούς την κατάρτιση που χρειάζονται. Αυτό ισχύει ιδιαίτερα για τη συνεχή επαγγελματική επιμόρφωση και την επαγγελματική εξέλιξη των εκπαιδευτικών. Η ενδοϋπηρεσιακή επιμόρφωση των εκπαιδευτικών είναι υποχρεωτική σε έντεκα κράτη μέλη.

3.4.   Τριτοβάθμια εκπαίδευση: αριστεία, εταιρικές σχέσεις και χρηματοδότηση

Οι χώρες δίνουν μεγαλύτερη προσοχή στην ενίσχυση του ρόλου των πανεπιστημίων στον τομέα της έρευνας και καινοτομίας και οι εταιρικές σχέσεις μεταξύ των πανεπιστημίων και των επιχειρήσεων είναι πλέον συνηθισμένες. Ωστόσο, πολλές άλλες χώρες πρέπει να καταβάλλουν περισσότερες προσπάθειες στον τομέα αυτόν (20).

Τα μέτρα για την επίτευξη αριστείας στα ιδρύματα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης θα πρέπει να επικεντρώνονται εξίσου στην εκπαίδευση, την έρευνα και τη μετάδοση γνώσης. Σήμερα, η διδασκαλία δεν λαμβάνεται δεόντως υπόψη. Το προτεινόμενο Eυρωπαϊκό Ινστιτούτο Τεχνολογίας και Καινοτομίας (21) θα αποτελεί πηγή έμπνευσης για αλλαγές στα ιδρύματα εκπαίδευσης και έρευνας, εφόσον πρόκειται να καταστεί πρότυπο αναφοράς για την ενσωμάτωση της εκπαίδευσης, της έρευνας και της καινοτομίας.

Στη Γερμανία, η ομοσπονδιακή κυβέρνηση και οι κυβερνήσεις των ομόσπονδων κρατιδίων ανέλαβαν πρωτοβουλία αριστείας, στο πλαίσιο της οποίας προβλέπεται να διατεθεί επιπλέον κονδύλιο 1,9 δισεκατομμυρίων EUR κατά την περίοδο 2006-2011 για την προώθηση έρευνας κορυφαίου επιπέδου σε πανεπιστήμια τα οποία πρόκειται να επιλεγούν με διαγωνισμό. Στην πρωτοβουλία περιλαμβάνονται τρεις άξονες δράσης: μεταπτυχιακές σπουδές· ομάδες για τη διασύνδεση της πανεπιστημιακής έρευνας, της εξωπανεπιστημιακής έρευνας και των επιχειρήσεων· και συνολικές στρατηγικές για πανεπιστήμια ανωτάτου ερευνητικού επιπέδου.

Η αύξηση των επενδύσεων, συμπεριλαμβανομένων των επενδύσεων από ιδιωτικές πηγές, εξακολουθεί να αποτελεί πρόκληση. Θα πρέπει συγχρόνως να εξασφαλιστεί η ισότιμη πρόσβαση σε μεγάλο φάσμα προγραμμάτων σπουδών και έρευνας. Ορισμένες κυβερνήσεις διαθέτουν μέσα για την τόνωση των ιδιωτικών επενδύσεων όπως φορολογικά κίνητρα (22), συμπράξεις δημόσιου και ιδιωτικού τομέα ή συστήματα χορηγίας (23), ενώ άλλες έχουν καθιερώσει ή αυξήσει τα δίδακτρα ή τα τέλη έγγραφής (24).

Οι δημόσιες δαπάνες για τα ιδρύματα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης στην Ευρωπαϊκή Ένωση, συμπεριλαμβανομένης τόσο της εκπαίδευσης όσο και της έρευνας, ανήλθαν το 2004 σε 1,1 % του ΑΕγχΠ για την ΕΕ-27. Αυτό τα ποσοστό κυμαίνεται μεταξύ 0,6 % στη Μάλτα και 2,5 % στη Δανία. Ωστόσο, οι συνολικές δαπάνες παραμένουν πολύ χαμηλότερες από αυτές των Ηνωμένων Πολιτειών. Αυτό οφείλεται κυρίως στο επίπεδο ιδιωτικής χρηματοδότησης στις Ηνωμένες Πολιτείες, το οποίο είναι επταπλάσιο τουλάχιστον. Οι δαπάνες ανά φοιτητή τριτοβάθμιας εκπαίδευσης στις ΗΠΑ υπερέβαιναν το διπλάσιο του μέσου όρου της Ευρωπαϊκής Ένωσης (25).

Μολονότι έχει σημειωθεί πρόοδος στην μεγαλύτερη αυτονόμηση και λογοδοσία των πανεπιστημίων, ελάχιστα στοιχεία υπάρχουν σχετικά με την παροχή υποστήριξης στη διοίκηση και στο προσωπικό των πανεπιστημίων για την επίτευξη του εγχειρήματος αυτού.

3.5.   Συμμετοχή ενηλίκων στη δια βίου μάθηση

Η συμμετοχή των ενηλίκων στη δια βίου μάθηση έχει πάψει να προχωρεί με τον αναγκαίο για την επίτευξη του κριτηρίου αναφοράς της Ευρωπαϊκής Ένωσης ρυθμό. Μεγαλύτερες προσπάθειες απαιτούνται ακόμη για την αναβάθμιση των δεξιοτήτων του πληθυσμού και την επίτευξη ευελιξίας και ασφάλειας στην αγορά εργασίας.

Η πρόοδος προς την επίτευξη του κριτηρίου αναφοράς της Ευρωπαϊκής Ένωσης (12,5 %) βρισκόταν γενικά στη σωστή πορεία έως το 2005 (26). Το 2006, ωστόσο, σε δραστηριότητες εκπαίδευσης και κατάρτισης συμμετείχε ένα μέσο ποσοστό Ευρωπαίων ηλικίας 25-64 ετών 9,6 %, ποσοστό ελαφρώς χαμηλότερο από αυτό του 2005. Το συνολικό αυτό ποσοστό συγκαλύπτει μια σοβαρή ανισορροπία: η πιθανότητα συμμετοχής στη διά βίου μάθηση των ενήλικων με υψηλό μορφωτικό επίπεδο είναι έξι φορές μεγαλύτερη από αυτή που έχουν οι ενήλικοι με χαμηλή μορφωτική στάθμη.

Όταν τα ποσοστά συμμετοχής είναι ήδη χαμηλά για ολόκληρο τον πληθυσμό, το χαμηλό ποσοστό συμμετοχής στη δια βίου μάθηση των εργαζομένων μεγαλύτερης ηλικίας και των ατόμων με λιγότερα προσόντα αποτελεί ιδιαίτερο πρόβλημα (27). Εξάλλου, στους μετανάστες παρατηρείται ιδιαίτερα μεγάλο ποσοστό ελλείψεων δεξιοτήτων. Οι τάσεις της δημογραφικής εξέλιξης και της αγοράς εργασίας θα οδηγήσουν σε αυξημένη ζήτηση ειδικών προσόντων και στη μείωση των ευκαιριών για τους ανειδίκευτους. Μεγαλύτερη προσοχή θα πρέπει να δοθεί στην επαγγελματική κατάρτιση των εν λόγω ομάδων.

3.6.   Ελκυστικότητα, ποιότητα και ενδιαφέρον της επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης (ΕΕΚ)

Πρέπει να καταβληθούν περισσότερες προσπάθειες για τη βελτίωση της ποιότητας και της ελκυστικότητας της επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης (ΕΕΚ). Ο στόχος αυτός αποτελεί θεμελιώδη προτεραιότητα της διαδικασίας της Κοπεγχάγης (28).

Ορισμένες χώρες έχουν θεσπίσει αναβαθμισμένα και συνολικά συστήματα διασφάλισης της ποιότητας (29), ενώ άλλες βρίσκονται ακόμα στη φάση ανάπτυξης (30).

Η μεγαλύτερη χρήση μεθόδων επί τη βάσει των μαθησιακών αποτελεσμάτων στα προγράμματα κατάρτισης και εξειδίκευσης αυξάνει την σημασία της ΕΕΚ για την αγορά εργασίας. Επίσης, θετικό στοιχείο αποτελεί η μεγαλύτερη έμφαση που δίνεται και πάλι στη μαθητεία, στη συνεργασία σχολείων και επιχειρήσεων και στη μάθηση κατά την εργασία. Ωστόσο, ελάχιστη πρόοδος παρατηρείται στην πρόγνωση των αναγκών σε δεξιότητες και προσόντα.

Η ΕΕΚ μειονεκτεί μερικές φορές από το γεγονός ότι δεν είναι καλά ενσωματωμένη στο υπόλοιπο εκπαιδευτικό σύστημα. Η ενσωμάτωση αυτή θα συνέβαλλε στο να παραμένουν εντός του συστήματος εκπαίδευσης και κατάρτισης άτομα που ίσως να εγκατέλειπαν πρόωρα το σχολείο· εκτός αυτού, οι βασικές ικανότητες που χρειάζονται για την είσοδο στην ΕΕΚ αποκτώνται στα κατώτερα επίπεδα σχολικής φοίτησης. Μολονότι ορισμένα κράτη μέλη (31) έχουν συγκαταλέξει τον δια βίου προσανατολισμό στις υψηλές πολιτικές προτεραιότητες, θα πρέπει να συνεχίσει να δίδεται ιδιαίτερη προσοχή στη βελτίωση του προσανατολισμού για ενηλίκους. Εξάλλου πρέπει επίσης να σημειωθεί πρόοδος στη μείωση των εμποδίων για τη μετάβαση από την ΕΕΚ στην ανώτερη ή τριτοβάθμια εκπαίδευση.

3.7.   Διακρατική κινητικότητα

Σημειώθηκε μεγάλη πρόοδος στην εφαρμογή και χρήση του ευρωπαϊκού βιβλιάριου κατάρτισης (Europass) (32). Ωστόσο, η διακρατική κινητικότητα των σπουδαστών εξακολουθεί βασικά να καθίσταται δυνατή μέσω των προγραμμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Τα περισσότερα εθνικά μέτρα αφορούν την τριτοβάθμια εκπαίδευση. Η κινητικότητα στον τομέα της ΕΕΚ είναι ιδιαίτερα δύσκολη.

Η κινητικότητα είναι υποχρεωτική στο πανεπιστήμιο του Λουξεμβούργου. Όλοι οι φοιτητές σε πρόγραμμα πρώτου κύκλου πρέπει να πραγματοποιήσουν ένα μέρος των σπουδών τους στο εξωτερικό.

4.   Η ΠΟΡΕΙΑ ΠΡΟΣ ΤΟ ΜΕΛΛΟΝ

4.1.   Πρακτική εφαρμογή της δια βίου μάθησης για την επίτευξη αποτελεσματικότητας και αντικειμενικότητας

Εξακολουθούν να υπάρχουν σημαντικά κενά στη συνοχή και την καθολικότητα των στρατηγικών δια βίου μάθησης. Η πρακτική εφαρμογή τους αποτελεί σήμερα πρόκληση. Σε πολλές περιπτώσεις, η εφαρμογή αυτή έχει μόλις αρχίσει. Η αξιοπιστία των στρατηγικών εξαρτάται από το αν συνδέονται με μέτρα πολιτικής. Εξαρτάται επίσης από την ικανότητα των αρχών να χρησιμοποιούν εύστοχα τους πόρους. Εξαρτάται από την ικανότητά τους να κινητοποιούν εθνικούς φορείς και ενδιαφερόμενους κύκλους σε όλα τα επίπεδα μέσω των συμπράξεων μάθησης.

Βελτίωση της βάσης των γνώσεων

Πρέπει να αποκτηθούν περισσότερες γνώσεις σχετικά με τον οικονομικό και κοινωνικό αντίκτυπο των πολιτικών εκπαίδευσης και κατάρτισης (33). Η ανάπτυξη της ευρωπαϊκής και εθνικής ερευνητικής βάσης με αντικείμενο τις πολιτικές και την πρακτική εφαρμογή στον τομέα της εκπαίδευσης και της κατάρτισης πρέπει να χαρακτηρίζεται από αποτελεσματικότητα και αντικειμενικότητα.

Η ομαδική μάθηση και οι ανταλλαγές εμπειριών μεταξύ των υπευθύνων για τη χάραξη πολιτικής και των ενδιαφερομένων φορέων αποτελούν σημαντική πηγή τεχνογνωσίας και πρέπει να υποστηρίζονται. Η παρακολούθηση της ανάπτυξης και η εφαρμογή των στρατηγικών δια βίου μάθησης πρέπει να συνεχιστούν για να καταλήξουν στην αξιολόγηση της προόδου στην κοινή έκθεση 2010.

Σταθερή χρηματοδότηση

Το επίπεδο, η αποτελεσματικότητα και η σταθερότητα της χρηματοδότησης παραμένουν κρίσιμα σημεία. Πολλές χώρες πειραματίζονται με νέα εργαλεία και με κίνητρα για ιδιωτικές επενδύσεις. Στους στόχους τους περιλαμβάνονται άτομα, νοικοκυριά και εργοδότες. Οι προσπάθειες αυτές πρέπει να ενισχυθούν.

Βελτίωση του επιπέδου δεξιοτήτων

Η μεγαλύτερη επένδυση στην εκπαίδευση σε μικρή ηλικία παράγει τα καλύτερα αποτελέσματα από άποψη αποτελεσματικότητας αλλά και αντικειμενικότητας (34). Με την απόκτηση βασικών ικανοτήτων σε μικρή ηλικία δημιουργείται με αποτελεσματικό τρόπο η βάση για περαιτέρω μάθηση και βελτιώνεται η αντικειμενικότητα των αποτελεσμάτων καθώς και το γενικό επίπεδο δεξιοτήτων. Η μετάβαση στην αγορά εργασίας θα είναι ευκολότερη και θα προλαμβάνεται η έλλειψη δεξιοτήτων.

Υπάρχει συνεχής ζήτηση μηχανικών και πτυχιούχων θετικών επιστημών. Επομένως, η μεγαλύτερη προσέλκυση φοιτητών στις σπουδές θετικών επιστημών και στις τεχνικές σπουδές πρέπει να συνεχίσει να τυγχάνει προσοχής.

Ωστόσο, η εικόνα, το κύρος και η ελκυστικότητα της ΕΕΚ πρέπει να ενισχυθούν. Για να διευκολυνθεί η είσοδος στην αρχική ΕΕΚ, η κινητικότητα και η επιστροφή στο εκπαιδευτικό σύστημα, θα πρέπει να αναπτυχθούν ευέλικτες εκπαιδευτικές δομές με αυτοτελείς ενότητες. Ολοκληρωμένα συστήματα δια βίου προσανατολισμού θα πρέπει να είναι στη διάθεση όλων των πολιτών. Ιδιαίτερη προσοχή απαιτείται όσον αφορά τη μόρφωση των ενηλίκων.

Αντιμετώπιση των κοινωνικοοικονομικών μειονεκτημάτων

Η εκπαίδευση και κατάρτιση μπορούν να συμβάλλουν στην εξάλειψη των κοινωνικοοικονομικών μειονεκτημάτων. Μπορούν όμως και να τα διαιωνίζουν. Η ανισότητα στην εκπαίδευση και κατάρτιση έχει τεράστιο κόστος. Το κόστος αυτό συχνά αποσιωπάται αλλά δεν παύει να υπάρχει. Η εξασφάλιση δικαιοσύνης στην πρόσβαση, τη συμμετοχής, τη μεταχείριση και τα αποτελέσματα πρέπει συνεπώς να παραμείνει προτεραιότητα.

Αξιοποίηση του δυναμικού των μεταναστών

Η αυξανόμενη ποικιλομορφία της κοινωνίας στις ευρωπαϊκές χώρες δημιουργεί πρόσθετες προκλήσεις στον τομέα της παροχής εκπαίδευσης και κατάρτισης. Το επίπεδο επιδόσεων και τα μέσα επίπεδα φοίτησης και ολοκλήρωσης σπουδών των μεταναστών είναι συνήθως χαμηλότερα από το μέσο όρο. Μολονότι παράγοντες όπως η κοινωνικοοικονομική κατάσταση και η γλώσσα δίνουν μια εξήγηση του φαινομένου αυτού, υπάρχουν στοιχεία που αποδεικνύουν ότι οι ίδιες οι πολιτικές και τα συστήματα εκπαίδευσης και κατάρτισης δεν ανταποκρίνονται στις προκλήσεις αυτές, ενδέχεται μάλιστα να αποτελούν μέρος του προβλήματος (35). Η κατάσταση αυτή απαιτεί ιδιαίτερη προσοχή. Πρέπει να επιδιωχθεί η οικονομική και κοινωνική ένταξη των μεταναστών και η ανάπτυξη του διαπολιτισμικού διαλόγου.

Διδασκαλία υψηλής ποιότητας

Οι εκπαιδευτικοί χρειάζονται καλύτερη επαγγελματική προετοιμασία και συνεχή εξέλιξη. Έτσι θα επιτευχθούν καλύτερα αποτελέσματα στον τομέα της εκπαίδευσης και κατάρτισης. Επίσης πολύ σημαντικός παράγοντας είναι η συμμετοχή των εκπαιδευτικών και των εκπαιδευτών στην καινοτομία και στις μεταρρυθμίσεις. Η Επιτροπή έχει εντοπίσει τις προκλήσεις (36). Επίσης έχει αρχίσει να πραγματοποιεί δημόσια διαβούλευση σχετικά με τα σχολεία (37). Tο πρόγραμμα εργασίας αποτελεί το κατάλληλο πλαίσιο για την αντιμετώπιση των προκλήσεων.

4.2.   Καινοτομία και δημιουργικότητα: η εκπαίδευση ως θεμελιώδες στοιχείο στο τρίγωνο της γνώσης

Η εκπαίδευση είναι θεμελιώδες στοιχείο του τριγώνου της γνώσης και έχει επομένως σημασία για την απασχόληση και την ανάπτυξη. Τα πανεπιστήμια αποτελούν τον πυρήνα αυτού του τριγώνου. Νευραλγικής σημασίας είναι τα κέντρα αριστείας που επιδίδονται στη διδασκαλία, την έρευνα και τη μετάδοση γνώσεων. Χρειάζεται να καταβληθούν μεγαλύτερες προσπάθειες για να καταστεί δυνατή η δημιουργία συμπράξεων μεταξύ της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης και των επιχειρήσεων.

Για την έρευνα και η καινοτομία χρειάζεται μια ευρεία βάση δεξιοτήτων μεταξύ του πληθυσμού. Σε όλα τα συστήματα και τα επίπεδα εκπαίδευσης και κατάρτισης πρέπει να αναπτυχθούν η αριστεία και οι καίριας σημασίας δεξιότητες, ιδίως δε εκείνες που αφορούν το επιχειρηματικό πνεύμα, τη δημιουργικότητα και την ικανότητα μάθησης. Τόσο τα σχολεία όσο και η ΕΕΚ μπορούν να συμβάλουν σημαντικά στην προαγωγή της καινοτομίας. Υψηλής ποιότητας ΕΕΚ, π.χ., μπορεί να συμβάλει σε καινοτομίες στον τόπο εργασίας.

4.3.   Καλύτερη διακυβέρνηση: για τη βέλτιστη χρήση των αποτελεσμάτων του προγράμματος «Εκπαίδευση και κατάρτιση 2010»

Το πρόγραμμα εργασίας αποφέρει ήδη θετικά αποτελέσματα σε ευρωπαϊκό και εθνικό επίπεδο. Η ανάπτυξη ευρωπαϊκών εργαλείων αναφοράς, το έργο διαφόρων ομάδων και οι δραστηριότητες ομαδικής μάθησης προσφέρουν θεμέλια και στήριξη στις μεταρρυθμίσεις των κρατών μελών. Οι προκλήσεις στον τομέα της εκπαίδευσης και κατάρτισης και η ανάπτυξη των ανθρώπινων πόρων κατέχουν εξέχουσα θέση στα εθνικά προγράμματα μεταρρυθμίσεων της Λισσαβόνας των περισσότερων κρατών μελών. Η αποτελεσματικότητα της ανοικτής μεθόδου συντονισμού στην τομέα της εκπαίδευσης και κατάρτισης, ο αντίκτυπος της και η πολιτική της οικείωση μπορούν να ενισχυθούν ακόμη περισσότερο. Ιδιαίτερη προσοχή τόσο σε εθνικό όσο και σε ευρωπαϊκό επίπεδο θα πρέπει να δοθεί:

Για να εξασφαλιστεί ότι οι συμφωνηθείσες προτεραιότητες του προγράμματος εργασίας «Εκπαίδευση και κατάρτιση 2010» αντικατοπτρίζονται πλήρως στη χάραξη εθνικής πολιτικής, θα πρέπει να συνεχιστούν οι συγκεκριμένες δράσεις που προσδιορίζονται στην κοινή έκθεση του 2006.

Θα πρέπει να υπάρχουν μηχανισμοί για την υλοποίηση του προγράμματος «Εκπαίδευση και κατάρτιση 2010» και των στρατηγικών δια βίου μάθησης. Χρειάζεται στενός συντονισμός με τους αρμόδιους για την εν γένει κοινωνικοοικονομική πολιτική, ειδικότερα για τις μεταρρυθμίσεις της Λισσαβόνας και τις εθνικές στρατηγικές για τον κοινωνικό αποκλεισμό.

Θα πρέπει να αναπτυχθούν περαιτέρω οι εθνικοί στόχοι και δείκτες. Στους εν λόγω στόχους και δείκτες θα πρέπει να λαμβάνονται υπόψη οι ευρωπαϊκοί στόχοι και κριτήρια αναφοράς. Στην πολιτική και στην πρακτική θα πρέπει να αξιοποιούνται οι γνώσεις και αξιολογήσεις. Οι κοινές αρχές, οι κατευθυντήριες γραμμές και οι συστάσεις που έχουν συμφωνηθεί στο ευρωπαϊκό επίπεδο παρέχουν σημεία αναφοράς για το σχεδιασμό εθνικών μεταρρυθμίσεων.

4.4.   Προετοιμασία για την μετά το 2010 εποχή

Το πρόγραμμα εργασίας «Εκπαίδευση και κατάρτιση 2010» παρέχει πρακτική υποστήριξη για τη μεταρρύθμιση των συστημάτων εκπαίδευσης και κατάρτισης των κρατών μελών. Από τη δρομολόγηση του προγράμματος το 2002 και εντεύθεν έχει επιτευχθεί σημαντική πρόοδος. Ωστόσο, οι μεταρρυθμίσεις στον τομέα της εκπαίδευσης και κατάρτισης χρειάζονται χρόνο για να αποφέρουν καρπούς. Μεγάλες προκλήσεις εξακολουθούν να υπάρχουν, νέες προκλήσεις έχουν εμφανιστεί. Το έργο αυτό, συμπεριλαμβανομένης και της συνεργασίας στο πλαίσιο διαδικασιών της Μπολόνιας και της Κοπεγχάγης, πρέπει να συνεχιστεί και να αυξηθεί η αποτελεσματικότητά του. Συνεπώς, πρέπει να αρχίσει από τώρα ο προβληματισμός σχετικά με ένα εκσυγχρονισμένο στρατηγικό πλαίσιο για την ευρωπαϊκή συνεργασία στον τομέα της εκπαίδευσης και κατάρτισης. Λόγω της κρίσιμης σημασίας του ρόλου που διαδραματίζουν η εκπαίδευση και η κατάρτιση στη στρατηγική για την απασχόληση και την ανάπτυξη, ο προβληματισμός αυτός πρέπει να συνδεθεί στενά με τη μελλοντική εξέλιξη της διαδικασίας της Λισσαβόνας.

(1)  Ανακοίνωση της Επιτροπής «Για τη θέσπιση κοινών αρχών όσον αφορά την ευελιξία με ασφάλεια: περισσότερες και καλύτερες θέσεις εργασίας μέσω της ευελιξίας με ασφάλεια»· COM(2007) 359.

(2)  Η έκθεση βασίζεται κυρίως στην ανάλυση εθνικών εκθέσεων και επιδόσεων με βάση μια σειρά δεικτών και σημείων σύγκρισης. Βλέπε παράρτημα 2 και SEC(2007) 1284 «Πρόοδος στους στόχους της Λισσαβώνας στην εκπαίδευση και κατάρτιση. Δείκτες και συγκριτική αξιολόγηση 2007». Βασίζεται επίσης στα αποτελέσματα της ανοικτής μεθόδου συντονισμού στον τομέα της εκπαίδευσης και της κατάρτισης, και δη στη χρήση των εργαλείων αναφοράς της Ευρωπαϊκής Ένωσης, και στον τομέα της ομαδικής μάθησης που συνεπικουρεί τις μεταρρυθμίσεις των κρατών μελών, αντλεί δε επίσης πορίσματα από ανταλλαγές του είδους αυτού που πραγματοποιούνται ως μέρος των διαδικασιών της Κοπεγχάγης και της Μπολόνιας. Για την 1η κοινή έκθεση βλέπε αριθ. 6905/04 EDUC 43 του Συμβουλίου· για τη 2η βλέπε ΕΕ C 79 της 1.4.2006, σ. 1.

(3)  Ανακοίνωση της Επιτροπής «Αποδοτικότητα και δικαιοσύνη στα ευρωπαϊκά συστήματα εκπαίδευσης και κατάρτισης»· COM(2006) 481.

(4)  Το Συμβούλιο συμφώνησε ότι τα κράτη μέλη πρέπει να έχουν θεσπίσει συνεκτικές και ενιαίες στρατηγικές δια βίου μάθησης έως το 2006 (ψήφισμα του Συμβουλίου σχετικά με τη δια βίου μάθηση τον Ιούνιο του 2002, κοινή έκθεση του 2004 και Εαρινό Ευρωπαϊκό Συμβούλιο του 2005).

(5)  Βλέπε παράρτημα 1.

(6)  BE (φλ), ΚΧ, ΓE, EΣ, EΛ, ΟΥ, ΗΒ. Οι BΛ, ΚY, ΙΣ, IΡ, TΡ το παρουσιάζουν ως προϋπόθεση για τις στρατηγικές τους. Βλέπε επίσης: SEC(2007) 1098 «Towards more knowledge-based policy and practice in education and training».

(7)  COM(2006) 479.

(8)  ΓΕ, ΔΑ, ΕΛ.

(9)  ΤΣ.

(10)  ΚΥ, ΔΑ, ΕΛ, ΠΛ.

(11)  ΙΣ, ΛΙ, ΚΡ, NO.

(12)  AΥ, BE (φλ), ΚΥ, ΓΕ, ΔΑ, ΕΛ, ΙΣ, ΟΥ, ΜΑ, ΚΧ, ΠΛ, ΣΔ, ΣΚ, ΗΒ, ΚΡ, Ισλ., NO.

(13)  Βλέπε παράρτημα 2.

(14)  ΚΥ.

(15)  BΓ, ΛΞ, ΣΔ, TΡ.

(16)  Έγγραφο εργασίας της Επιτροπής — Έκθεση σχετικά με την εφαρμογή του σχεδίου δράσης με τίτλο «Η προώθηση της εκμάθησης γλωσσών και της γλωσσικής πολυμορφίας»· COM(2007) 554 τελικό/2.

(17)  Ανακοίνωση της Επιτροπής «Για την προαγωγή της πλήρους συμμετοχής των νέων στην εκπαίδευση, την απασχόληση και την κοινωνία»· COM(2007) 498.

(18)  SEC(2007) 1284, σ. 50, 75.

(19)  Ανακοίνωση της Επιτροπής «Βελτίωση της ποιότητας της κατάρτισης των εκπαιδευτικών»· COM(2007) 392.

(20)  Καλές πρακτικές εντοπίζονται στις σκανδιναβικές χώρες και στο ΗΒ.

(21)  COM(2006) 604 τελικό/2.

(22)  ΙΣ, ΣΔ, ΣΝ, ΣΚ, ΤΡ.

(23)  AΥ, ΓΑ, ΟΥ, ΙΡ, ΛΞ, ΛΕ, ΗΒ.

(24)  AΥ, ΓΕ, ΙΡ, ΚΧ, ΣΝ, ΗΒ, ΚΡ.

(25)  SEC(2007) 1284, σ. 67.

(26)  Η πρόοδος βρισκόταν γενικά στη σωστή πορεία, ωστόσο, μόνον ως αποτέλεσμα αλλαγών στη μεθοδολογία των ερευνών σε ορισμένες χώρες, με αποτέλεσμα την υπερεκτίμηση της προόδου. Βλέπε παράρτημα 2.

(27)  SEC(2007) 1284, σ. 81.

(28)  Συμπεράσματα του Συμβουλίου σχετικά με τις μελλοντικές προτεραιότητες για τη βελτίωση της ευρωπαϊκής συνεργασίας στον τομέα της επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης. Αριθ. 14474/06 του Συμβουλίου, της 30ής Οκτωβρίου 2006.

(29)  AΥ, ΓΕ, ΔΑ,ΦΙ, ΙΡ, ΣΔ, ΝΟ.

(30)  BΓ, ΤΣ, ΙΣ, ΓΑ, ΛΞ, ΜΑ, ΣΝ.

(31)  ΓΑ, ΙΤ.

(32)  Απόφαση αριθ. 2241/2004/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 15ης Δεκεμβρίου 2004 (ΕΕ L 390 της 31.12.2004, σ. 6).

(33)  Βλέπε SEC(2007) 1098.

(34)  COM(2006) 481, σ. 5.

(35)  SEC(2007) 1284, σ. 51.

(36)  Ανακοίνωση της Επιτροπής «Βελτίωση της ποιότητας της κατάρτισης των εκπαιδευτικών»· COM(2007) 392.

(37)  SEC(2007) 1009 «Σχολεία για τον 21ο αιώνα».

Κίνηση διαδικασίας

(Υπόθεση COMP/M.4942 — Nokia/Navteq)

(Κείμενο που παρουσιάζει ενδιαφέρον για τον ΕΟΧ)

(2008/C 86/02)

Στις 28 Μαρτίου 2008, η Επιτροπή έλαβε απόφαση κινήσεως της διαδικασίας στην ανωτέρω υπόθεση, αφού διαπίστωσε ότι η κοινοποιηθείσα συγκέντρωση δημιουργεί σοβαρές αμφιβολίες ως προς το συμβιβάσιμό της με την κοινή αγορά. Με την κίνηση της διαδικασίας, αρχίζει μία πιο εμπεριστατωμένη έρευνα της κοινοποιηθείσας συγκέντρωσης σε δεύτερο στάδιο, και δεν προδικάζεται η τελική απόφαση επί της υποθέσεως. Η απόφαση αυτή ελήφθη κατ' εφαρμογή του άρθρου 6 παράγραφος 1 στοιχείο γ) του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 139/2004 του Συμβουλίου.

Η Επιτροπή προσκαλεί τους ενδιαφερόμενους τρίτους να της υποβάλουν ενδεχόμενες παρατηρήσεις σχετικά με το σχέδιο της συγκέντρωσης.

Προκειμένου να ληφθούν συνολικά υπόψη κατά την διάρκεια της διαδικασίας, οι παρατηρήσεις πρέπει να σταλούν στην Επιτροπή το αργότερο εντός δεκαπέντε ημερών από την ημερομηνία της παρούσας δημοσίευσης. Οι παρατηρήσεις μπορούν να σταλούν μέσω τηλεομοιοτυπίας [αριθ. (32-2) 296 43 01 ή 296 72 44] ή μέσω ταχυδρομείου, με την αναφορά COMP/M.4942 — Nokia/Navteq, στην ακόλουθη διεύθυνση:

Ισοτιμίες του ευρώ (1)

4 Απριλίου 2008

(2008/C 86/03)

1 ευρώ=

(1)  

Πηγή: Ισοτιμίες αναφοράς που δημοσιεύονται από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα.

ΠΡΌΣΚΛΗΣΗ ΥΠΟΒΟΛΉΣ ΠΡΟΤΆΣΕΩΝ — ΓΔ EAC/14/08

ICI Πρόγραμμα συνεργασίας για την εκπαίδευση — Συνεργασία μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Αυστραλίας, της Ιαπωνίας, της Δημοκρατίας της Κορέας και της Νέας Ζηλανδίας στους τομείς της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης και της κατάρτισης (1)

(2008/C 86/04)

1.   ΣΤΟΧΟΙ ΚΑΙ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ

Ο γενικός στόχος της παρούσας πρόσκλησης υποβολής προτάσεων είναι, αφενός, η προώθηση καλύτερης κατανόησης και επικοινωνίας μεταξύ των λαών των κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης και εκείνων της Αυστραλίας, της Ιαπωνίας, της Δημοκρατίας της Κορέας και της Νέας Ζηλανδίας, συμπεριλαμβανομένης της ευρύτερης γνώσης των γλωσσών, των πολιτισμών και των θεσμών τους και, αφετέρου, η βελτίωση της ποιότητας της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης και της επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης στην Ευρωπαϊκή Ένωση και σε αυτές τις χώρες εταίρους. Η πρόσκληση υποβολής προτάσεων θα υποστηρίξει την ακόλουθη δράση:

ICI Κοινά σχέδια κινητικότητας

Αυτή η δράση παρέχει χρηματοδότηση σε σχέδια για την ανάπτυξη διεθνών προγραμμάτων σπουδών που περιλαμβάνουν βραχυπρόθεσμη κινητικότητα μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της χώρας εταίρου ICI, που δεν συνδέεται άμεσα ή κατ' ανάγκη με την απονομή ενός κοινού ή διπλού/μεικτού πτυχίου.

Οι κοινοπραξίες που υποβάλλουν αίτηση για ένα τέτοιο πρόγραμμα αποτελούνται από τα ιδρύματα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης ή ιδρύματα επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης από την Ευρωπαϊκή Ένωση και την αντίστοιχη χώρα εταίρο. Επιλεγμένες κοινοπραξίες θα δημιουργήσουν ένα πλαίσιο για την κινητικότητα των σπουδαστών. Μέσω του πλαισίου αυτού οι σπουδαστές από την Ευρωπαϊκή Ένωση θα φοιτούν συνήθως για ένα εξάμηνο στο ίδρυμα της χώρας εταίρου και αντίστροφα και η περίοδος φοίτησης στο εξωτερικό θα αναγνωρίζεται πλήρως από το ίδρυμα της χώρας τους. Η υποστήριξη περιλαμβάνει υποτροφίες κινητικότητας για σπουδαστές και μέλη του ακαδημαϊκού και διοικητικού προσωπικού («σχολή»).

2.   ΕΠΙΛΕΞΙΜΟΙ ΥΠΟΨΗΦΙΟΙ

Η υποβολή αιτήσεων επιδότησης στο πλαίσιο της παρούσας πρόσκλησης είναι ανοικτή σε ιδρύματα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης και ιδρύματα επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης. Οι επιλέξιμοι υποψήφιοι πρέπει να είναι εγκατεστημένοι σε ένα από τα 27 κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

3.   ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ

Ο προϋπολογισμός που θα διατεθεί για τη συγχρηματοδότηση των σχεδίων εκτιμάται σε 2,5 εκατομμύρια EUR. Προβλέπεται ότι θα χρηματοδοτηθούν 4-5 σχέδια συνεργασίας Ευρωπαϊκής Ένωσης-Αυστραλίας, 2-3 σχέδια συνεργασίας Ευρωπαϊκής Ένωσης-Ιαπωνίας, 1 σχέδιο συνεργασίας Ευρωπαϊκής Ένωσης-Νέας Ζηλανδίας και 1-2 σχέδια συνεργασίας Ευρωπαϊκής Ένωσης-Κορέας.

Το μέγιστο ποσό της χρηματοδότησης από την Ευρωπαϊκή Ένωση θα είναι 425 000 EUR για ένα τριετές κοινό σχέδιο κινητικότητας με τη συμμετοχή 4 ή περισσότερων ιδρυμάτων εταίρων της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η διάρκεια των κοινών σχεδίων κινητικότητας είναι 3 έτη.

4.   ΠΡΟΘΕΣΜΙΑ

Οι αιτήσεις πρέπει να αποσταλούν στην Επιτροπή το αργότερο έως τις 6 Ιουνίου 2008.

5.   ΠΕΡΑΙΤΕΡΩ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ

Το πλήρες κείμενο της πρόσκλησης υποβολής προτάσεων και τα έντυπα για την υποβολή αίτησης βρίσκονται στον ακόλουθο διαδικτυακό τόπο:

http://ec.europa.eu/education/programmes/calls/callg_en.html

Για περισσότερες πληροφορίες μπορείτε να απευθυνθείτε γραπτώς στη διεύθυνση: eac-3C-cooperation@ec.europa.eu

(1)  Κατ' αλφαβητική σειρά.

Προηγούμενη γνωστοποίηση συγκέντρωσης

(Υπόθεση COMP/M.5128 — Nordic Capital/TietoEnator)

(Κείμενο που παρουσιάζει ενδιαφέρον για τον ΕΟΧ)

(2008/C 86/05)

(1)  ΕΕ L 24 της 29.1.2004, σ. 1.

Προηγούμενη γνωστοποίηση συγκέντρωσης

(Υπόθεση COMP/M.5118 — P7S1/United Internet/Maxdome JV)

Υπόθεση υποψήφια για απλοποιημένη διαδικασία

(Κείμενο που παρουσιάζει ενδιαφέρον για τον ΕΟΧ)

(2008/C 86/06)

(1)  ΕΕ L 24 της 29.1.2004, σ. 1.

(2)  ΕΕ C 56 της 5.3.2005, σ. 32.

Ανακοίνωση της γαλλικής κυβέρνησης σύμφωνα με την οδηγία 94/22/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για τους όρους χορήγησης και χρήσης των αδειών αναζήτησης, εξερεύνησης και παραγωγής υδρογονανθράκων (1)

(Γνωστοποίηση σχετικά με αίτηση έκδοσης αποκλειστικής άδειας αναζήτησης κοιτασμάτων υγρών ή αέριων υδρογονανθράκων, αποκαλούμενη «Permis du Valenciennois»)

(Κείμενο που παρουσιάζει ενδιαφέρον για τον ΕΟΧ)

(2008/C 86/07)

Με αίτηση της 2ας Οκτωβρίου 2007, η εταιρεία Gazonor, με έδρα 2, avenue de la fosse, F-62420, Billy-Montigny, ζήτησε να της χορηγηθεί αποκλειστική άδεια πενταετούς διάρκειας για την αναζήτηση κοιτασμάτων υγρών ή αέριων υδρογονανθράκων, αποκαλούμενη άδεια «Permis du Valenciennois», σε έκταση περίπου 423 km2, που καλύπτει το διοικητικό διαμέρισμα Βόρειο.

Η άδεια αφορά έκταση που οριοθετείται από τόξα μεσημβρινών και παραλλήλων τεμνομένων στα σημεία των οποίων οι γεωγραφικές συντεταγμένες εμφαίνονται στον πίνακα που ακολουθεί. Ως βάση λαμβάνεται ο μεσημβρινός που διέρχεται από το Παρίσι.

Κατάθεση αιτήσεων και κριτήρια χορήγησης δικαιωμάτων

Οι υποβάλλοντες την αρχική αίτηση και τις ανταγωνιστικές αιτήσεις πρέπει να αποδείξουν ότι πληρούν τις προϋποθέσεις που ορίζονται στα άρθρα 4 και 5 του διατάγματος αριθ. 2006-648 της 2ας Ιουνίου 2006 περί εξορυκτικών δικαιωμάτων και δικαιωμάτων υπόγειας αποθήκευσης (Επίσημη Εφημερίδα της Γαλλικής Δημοκρατίας της 3ης Ιουνίου 2006).

Οι ενδιαφερόμενες εταιρείες μπορούν να υποβάλουν ανταγωνιστικές αιτήσεις εντός προθεσμίας ενενήντα ημερών από την ημερομηνία δημοσίευσης της παρούσας γνωστοποίησης, σύμφωνα με τη διαδικασία που περιγράφεται συνοπτικά στην «Ανακοίνωση σχετικά με την απόκτηση δικαιωμάτων εκμετάλλευσης υδρογονανθράκων στη Γαλλία», η οποία δημοσιεύθηκε στην Επίσημη Εφημερίδα των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων C 374 της 30ής Δεκεμβρίου 1994, σ. 11 και καθορίστηκε με το διάταγμα αριθ. 2006-648 περί εξορυκτικών δικαιωμάτων και δικαιωμάτων υπόγειας αποθήκευσης. Οι ανταγωνιστικές αιτήσεις πρέπει να απευθύνονται στον αρμόδιο για τα ορυχεία υπουργό, στην κατωτέρω αναγραφόμενη διεύθυνση.

Οι αποφάσεις σχετικά με την αρχική αίτηση και τις ανταγωνιστικές αιτήσεις λαμβάνονται κατ' εφαρμογήν των κριτηρίων χορήγησης εξορυκτικών δικαιωμάτων που καθορίζονται στο άρθρο 6 του εν λόγω διατάγματος και θα ληφθούν έως τις 24 Οκτωβρίου 2009.

Προϋποθέσεις και απαιτήσεις σχετικά με την άσκηση και την παύση της δραστηριότητας

Οι αιτούμενοι καλούνται να ανατρέξουν στα άρθρα 79 και 79.1 του μεταλλευτικού κώδικα (code minier) και στο διάταγμα αριθ. 2006-649 της 2ας Ιουνίου 2006 περί εξορυκτικών δραστηριοτήτων, εργασιών υπόγειας αποθήκευσης, αστυνομίας ορυχείων και υπόγειας αποθήκευσης (Επίσημη Εφημερίδα της Γαλλικής Δημοκρατίας της 3ης Ιουνίου 2006).

Για περισσότερες πληροφορίες, οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να απευθύνονται στην ακόλουθη διεύθυνση: Μinistère de l'écologie, du développement et de l'aménagement durables (direction générale de l'énergie et des matières premières, direction des ressources énergétiques et minérales, bureau de la législation minière), 61, boulevard Vincent Auriol, Télédoc 133, F-75703 Paris Cedex 13 [τηλέφωνο (33) 144 97 23 02, φαξ (33) 144 97 05 70].

Οι κανονιστικές και νομοθετικές διατάξεις που αναφέρονται ανωτέρω διατίθενται στο δικτυακό τόπο:

http://www.legifrance.gouv.fr

(1)  ΕΕ L 164 της 30.6.1994, σ. 3.