(1)

Το Συμβούλιο της Ευρώπης αποσκοπεί στην έκδοση σύστασης για την αντιμετώπιση του αντικτύπου των συστημάτων τεχνητής νοημοσύνης (στο εξής: ΤΝ), των δυνατοτήτων τους για την προώθηση της ισότητας, συμπεριλαμβανομένης της ισότητας των φύλων, και των κινδύνων που ενδέχεται να προκαλέσουν σε σχέση με την απαγόρευση των διακρίσεων («σύσταση»). Η σύσταση αναμένεται να εγκριθεί από την Επιτροπή Ισότητας των Φύλων του Συμβουλίου της Ευρώπης («GEC») και τη Διευθύνουσα Επιτροπή για την καταπολέμηση των διακρίσεων και την προώθηση της ποικιλομορφίας και της ένταξης («CDADI»), κατά την κοινή σύνοδο ολομέλειάς τους τον Νοέμβριο του 2025, και να εκδοθεί επίσημα από την Επιτροπή Υπουργών του Συμβουλίου της Ευρώπης.

(2)

Η σύσταση επιδιώκει να βοηθήσει τα κράτη μέλη του Συμβουλίου της Ευρώπης να προωθήσουν την ισότητα, συμπεριλαμβανομένης της ισότητας των φύλων, και να αποτρέψουν και να καταπολεμήσουν όλες τις μορφές διακρίσεων, σε όλες τις δραστηριότητές τους, καθώς και στις δραστηριότητες των φορέων του δημόσιου και του ιδιωτικού τομέα εντός του κύκλου ζωής των συστημάτων ΤΝ. Η σύσταση επικεντρώνεται στην ισότητα και την τεχνητή νοημοσύνη και, μολονότι δεν αποτελεί μέσον εφαρμογής, επιδιώκει να διατηρήσει τη συνοχή με το πεδίο εφαρμογής και το περιεχόμενο της σύμβασης-πλαισίου του Συμβουλίου της Ευρώπης για την τεχνητή νοημοσύνη και τα ανθρώπινα δικαιώματα, τη δημοκρατία και το κράτος δικαίου («σύμβαση-πλαίσιο»), η οποία υπεγράφη από την Ένωση σύμφωνα με την απόφαση (ΕΕ) 2024/2218 του Συμβουλίου (1).

(3)

Με τη σύμβαση-πλαίσιο θεσπίζονται γενικές αρχές και υποχρεώσεις που θα πρέπει να τηρούν τα μέρη της για τη διασφάλιση της προστασίας των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, της δημοκρατίας και του κράτους δικαίου σε σχέση με τις δραστηριότητες εντός του κύκλου ζωής συστημάτων ΤΝ. Η Επιτροπή πρότεινε τη σύναψη της σύμβασης-πλαισίου από την Ένωση. Η απόφαση του Συμβουλίου για τη σύναψη της σύμβασης-πλαισίου βρίσκεται στο στάδιο της έγκρισης από το Συμβούλιο.

(4)

Στις 13 Ιουνίου 2024 το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο εξέδωσαν, βάσει των άρθρων 16 και 114 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ), τον κανονισμό (ΕΕ) 2024/1689 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (2), ο οποίος θεσπίζει εναρμονισμένους κανόνες που βασίζονται καταρχήν σε πλήρη εναρμόνιση, οι οποίοι ρυθμίζουν τη διάθεση στην αγορά, τη θέση σε λειτουργία και τη χρήση συστημάτων ΤΝ στην Ένωση. Οι εν λόγω κανόνες ισχύουν άμεσα στα κράτη μέλη, εκτός ρητής διάταξης περί του αντιθέτου.

(5)

Η σύμβαση-πλαίσιο πρέπει να εφαρμόζεται στην Ένωση αποκλειστικά μέσω του κανονισμού (ΕΕ) 2024/1689 και άλλων σχετικών πράξεων του ενωσιακού κεκτημένου, κατά περίπτωση.

(6)

Η σύσταση είναι νομικά μη δεσμευτική για τα κράτη μέλη του Συμβουλίου της Ευρώπης. Θα μπορεί να παράγει έννομα αποτελέσματα, ιδίως στο πλαίσιο της εφαρμογής του κανονισμού (ΕΕ) 2024/1689, οπότε μπορεί να επηρεάσει με καθοριστικό τρόπο τη νομοθεσία της Ένωσης, όπως αναφέρεται στο άρθρο 40 παράγραφος 3 και στο άρθρο 56 παράγραφος 1 του εν λόγω κανονισμού. Ως εκ τούτου, ενδείκνυται να καθοριστεί η θέση που πρέπει να ληφθεί εξ ονόματος της Ένωσης σχετικά με τη σύσταση στην κοινή σύνοδο ολομέλειας της GEC και της CDADI, καθώς και στην Επιτροπή Υπουργών. Η παρούσα απόφαση δεν θίγει οποιαδήποτε άλλη σύσταση ή άλλη πράξη που ενδέχεται να εκδοθεί στο μέλλον υπό την αιγίδα του Συμβουλίου της Ευρώπης ή σε άλλα διεθνή φόρουμ.

(7)

Το προσωπικό και το καθ’ ύλην πεδίο εφαρμογής της σύστασης συμπίπτει, σε μεγάλο βαθμό, με τον κανονισμό (ΕΕ) 2024/1689, ο οποίος ορίζει κανόνες για την ΤΝ που βασίζονται καταρχήν σε πλήρη εναρμόνιση εντός της Ένωσης.

(8)

Η Ένωση θα πρέπει να διασφαλίσει ότι η σύσταση συνάδει με το ενωσιακό δίκαιο, ιδίως με τον κανονισμό (ΕΕ) 2024/1689. Για ειδικές συστάσεις που αφορούν την ανάπτυξη και τη χρήση συστημάτων ΤΝ που είναι πλήρως εναρμονισμένες στην Ένωση, η Ένωση θα πρέπει να έχει ως στόχο να διασφαλίσει ότι η σύσταση συνάδει με τις διατάξεις του κανονισμού (ΕΕ) 2024/1689 και τις αρχές που καθορίζονται στη σύμβαση-πλαίσιο.

(9)

Εφόσον πληρούνται οι προϋποθέσεις αυτές, η σύσταση μπορεί να εγκριθεί εξ ονόματος της Ένωσης κατά την κοινή σύνοδο ολομέλειας της GEC και της CDADI που θα πραγματοποιηθεί τον Νοέμβριο του 2025, καθώς και σε μεταγενέστερη συνεδρίαση της Επιτροπής Υπουργών.

(10)

Δεδομένου ότι η Ένωση δεν είναι μέλος του Συμβουλίου της Ευρώπης, αλλά όλα τα κράτη μέλη της είναι μέλη του Συμβουλίου της Ευρώπης, η θέση της Ένωσης πρέπει να εκφραστεί από τα κράτη μέλη της, ενεργούντα από κοινού,