(1)

Για την επίτευξη των στόχων του άρθρου 174 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ), το άρθρο 175 τρίτο εδάφιο ΣΛΕΕ προβλέπει τη δυνατότητα θέσπισης ειδικών δράσεων πέρα από το πλαίσιο των Ταμείων που αναφέρονται στο άρθρο 175 πρώτο εδάφιο ΣΛΕΕ. Επιπλέον, η εδαφική συνεργασία συμβάλλει στην επίτευξη των στόχων του άρθρου 174 ΣΛΕΕ. Ως εκ τούτου, ενδείκνυται να θεσπιστούν τα μέτρα που είναι αναγκαία για τη βελτίωση των συνθηκών υλοποίησης δράσεων εδαφικής συνεργασίας.

(2)

Το άρθρο 174 τρίτο εδάφιο ΣΛΕΕ αναγνωρίζει ότι οι διασυνοριακές περιοχές αντιμετωπίζουν ορισμένες προκλήσεις και ορίζει ότι η Ένωση πρέπει να αποδίδει ιδιαίτερη προσοχή στις περιοχές αυτές κατά την ανάπτυξη και την υλοποίηση δράσεων που οδηγούν στην ενίσχυση της οικονομικής, κοινωνικής και εδαφικής συνοχής της Ένωσης.

(3)

Η ανακοίνωση της Επιτροπής με ημερομηνία 20ής Σεπτεμβρίου 2017 και τίτλο «Ώθηση της ανάπτυξης και της συνοχής σε παραμεθόριες περιφέρειες της ΕΕ» αναγνώρισε την πρόοδο που έχει σημειωθεί μέχρι στιγμής όσον αφορά τον μετασχηματισμό των εν λόγω περιφερειών από απόκεντρες κατά κύριο λόγο περιφέρειες σε περιφέρειες ανάπτυξης και ευκαιριών, αλλά επίσης τόνισε τα νομικά και άλλα εμπόδια που εξακολουθούν να υφίστανται στις εν λόγω περιφέρειες, ιδίως τα εμπόδια που αφορούν τις υπηρεσίες υγείας, τις εργασιακές ρυθμίσεις, τη φορολογία και την ανάπτυξη των επιχειρήσεων, καθώς και τα εμπόδια που συνδέονται με τις διαφορές στα εθνικά νομικά πλαίσια και στη διοικητική νοοτροπία. Ούτε η χρηματοδότηση της ευρωπαϊκής εδαφικής συνεργασίας, η οποία παρέχεται ιδίως στο πλαίσιο των προγραμμάτων «Interreg» που θεσπίστηκαν βάσει του κανονισμού (ΕΕ) 2021/1059 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (4), ούτε η θεσμική στήριξη της συνεργασίας που παρέχεται από τους ευρωπαϊκούς ομίλους εδαφικής συνεργασίας («ΕΟΕΣ») που θεσπίστηκαν με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1082/2006 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (5) ή από την πρωτοβουλία b-solutions που δρομολογήθηκε το 2018 από την Επιτροπή επαρκούν για την άρση ορισμένων από τα διοικητικά και νομικά εμπόδια που παρακωλύουν την αποτελεσματική συνεργασία.

(4)

Οι διασυνοριακές περιοχές κινδυνεύουν να πληγούν δυσανάλογα σε περιόδους κρίσης. Κατά τη διάρκεια της πανδημίας της COVID-19, ο δυσμενής οικονομικός αντίκτυπος που είχαν στις διασυνοριακές περιοχές τα μέτρα που έλαβαν τα κράτη μέλη σχετικά με τα σύνορα ήταν υπερδιπλάσιος από τον μέσο αντίκτυπο σε όλες τις περιφέρειες της Ένωσης από άποψη απώλειας ΑΕΠ. Η εμπειρία αυτή ενισχύει την ανάγκη να θεσπιστεί μέσο για την αντιμετώπιση των διασυνοριακών εμποδίων.

(5)

Τα εμπόδια και οι αποκλίσεις νομικού ή διοικητικού χαρακτήρα που προκύπτουν στα εσωτερικά σύνορα της Ένωσης και ενδέχεται να υπονομεύουν τη διασυνοριακή αλληλεπίδραση και την ανάπτυξη των διασυνοριακών περιοχών είναι δύσκολο να αντιμετωπιστούν από τα κράτη μέλη μεμονωμένα. Κατά συνέπεια, η εξεύρεση τρόπου άρσης των εν λόγω εμποδίων θα πρέπει να διευκολυνθεί με την πιλοτική θέσπιση ενός σαφούς και ολοκληρωμένου πλαισίου σε επίπεδο Ένωσης που θα επιτρέπει στα κράτη μέλη να συνεργάζονται και να συντονίζουν τις προσπάθειές τους. Η προσφυγή στο πλαίσιο που θεσπίζεται βάσει του παρόντος κανονισμού θα πρέπει να είναι προαιρετική για τα κράτη μέλη.

(6)

Όταν τα κράτη μέλη αποφασίζουν να προσφύγουν στο πλαίσιο αυτό, θα πρέπει να δεσμεύονται από κοινά πρότυπα.

(7)

Κατά την αξιολόγηση των δεδομένων από την περίοδο 2014-2019, στη σχετική μελέτη της Υπηρεσίας Έρευνας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για την εκτίμηση της ευρωπαϊκής προστιθέμενης αξίας διαπιστώθηκε ότι η άρση των διασυνοριακών εμποδίων θα αποφέρει σημαντικά οφέλη στις παραμεθόριες περιοχές επιπέδου NUTS 3 και στην οικονομία της Ένωσης συνολικά. Πιο συγκεκριμένα, το συνολικό όφελος της ακαθάριστης προστιθέμενης αξίας (ΑΠΑ) από την άρση όλων των νομικών και διοικητικών εμποδίων θα αποφέρει κατά προσέγγιση 457 δισεκατομμύρια EUR κατ’ έτος, ποσό που αντιστοιχεί στο 3,8 % της συνολικής ΑΠΑ της ΕΕ το 2019. Η άρση του 20 % των διασυνοριακών εμποδίων για όλες τις παραμεθόριες περιοχές θα έχει ως αποτέλεσμα συνολικό όφελος ΑΠΑ ύψους 123 δισεκατομμυρίων EUR ετησίως, ποσό που αντιστοιχεί κατά προσέγγιση στο 1 % της συνολικής ΑΠΑ της ΕΕ το 2019, καθώς και όφελος για την απασχόληση 1 εκατομμυρίου θέσεων εργασίας που αντιπροσωπεύουν κατά προσέγγιση το 0,5 % της συνολικής απασχόλησης σε επίπεδο Ένωσης.

(8)

Μολονότι υπάρχουν ήδη διάφορα νομικά εργαλεία για την άρση διασυνοριακών εμποδίων σε διακυβερνητικό, εθνικό, περιφερειακό και τοπικό επίπεδο σε ορισμένες περιοχές της Ένωσης, δεν καλύπτουν όλες τις παραμεθόριες περιοχές της ούτε αντιμετωπίζουν κατ’ ανάγκη με συνεκτικό τρόπο ζητήματα που σχετίζονται με την ανάπτυξη και την ενίσχυση της εδαφικής συνοχής. Ο παρών κανονισμός συμπληρώνει τα υφιστάμενα εργαλεία με τη θέσπιση πρόσθετου πλαισίου βάσει του ενωσιακού δικαίου το οποίο περιλαμβάνει το εργαλείο διασυνοριακής διευκόλυνσης.

(9)

Προκειμένου να διευκολυνθεί ο χειρισμός φακέλων που αφορούν διασυνοριακά εμπόδια, τα κράτη μέλη που έχουν αποφασίσει να εφαρμόσουν το πλαίσιο θα πρέπει να δημιουργήσουν ένα ή περισσότερα σημεία διασυνοριακού συντονισμού, τα οποία θα καλύπτουν μία ή περισσότερες παραμεθόριες περιοχές των συγκεκριμένων κρατών μελών. Τα εν λόγω σημεία διασυνοριακού συντονισμού θα πρέπει να είναι υπεύθυνα για την παραλαβή διασυνοριακών φακέλων και την πληροφόρηση των αιτούντων. Τα σημεία διασυνοριακού συντονισμού θα πρέπει να είναι σε επαφή με την Επιτροπή και να υποστηρίζουν τον συντονιστικό της ρόλο. Τα κράτη μέλη θα πρέπει να αποφασίζουν, σύμφωνα με το δικό τους νομικό, διοικητικό και θεσμικό πλαίσιο, αν θα πρέπει να ανατεθούν στο σημείο διασυνοριακού συντονισμού πρόσθετα καθήκοντα, όπως η αξιολόγηση των διασυνοριακών φακέλων, ή αν τα καθήκοντα αυτά θα πρέπει να διεκπεραιώνονται από αρμόδια αρχή.

(10)

Όταν κράτος μέλος δεν δημιουργεί σημείο διασυνοριακού συντονισμού, θα πρέπει να υποβάλλει στην Επιτροπή πληροφορίες σχετικά με την εκάστοτε σχετική αρχή. Θα πρέπει να είναι δυνατή η επικοινωνία με την εν λόγω σχετική αρχή και η διαβίβαση πληροφοριών σε αυτήν από σημείο διασυνοριακού συντονισμού γειτονικού κράτους μέλους που χειρίζεται διασυνοριακό φάκελο. Όταν σημείο διασυνοριακού συντονισμού γειτονικού κράτους μέλους που χειρίζεται διασυνοριακό φάκελο επικοινωνεί με σχετική αρχή ή της διαβιβάζει πληροφορίες, δεν θα πρέπει να γεννάται υποχρέωση της σχετικής αρχής, δυνάμει του παρόντος κανονισμού, να άρει διασυνοριακό εμπόδιο. Ειδικότερα, η εν λόγω αρχή δεν θα πρέπει να υποχρεούται να εξετάσει τον φάκελο ή να απαντήσει στον αιτούντα.

(11)

Για τη στήριξη της δημιουργίας διασυνοριακών σημείων συντονισμού, τα κράτη μέλη θα μπορούσαν να αποφασίσουν να κατανείμουν πόρους του Ευρωπαϊκού Ταμείου Περιφερειακής Ανάπτυξης στο πλαίσιο των προγραμμάτων Interreg σύμφωνα με το άρθρο 14 παράγραφος 4 στοιχείο β) του κανονισμού (ΕΕ) 2021/1059 και πόρους του Ευρωπαϊκού Ταμείου Περιφερειακής Ανάπτυξης ή του Ταμείου Συνοχής, κατά περίπτωση, στο πλαίσιο του στόχου «Επενδύσεις στην απασχόληση και την ανάπτυξη» σύμφωνα με το άρθρο 3 παράγραφος 4 στοιχείο γ) του κανονισμού (ΕΕ) 2021/1058 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (6).

(12)

Η εφαρμογή του παρόντος κανονισμού δεν θα πρέπει να θίγει την εφαρμογή του εθνικού δικαίου ή των διεθνών συμφωνιών μεταξύ κρατών μελών που προβλέπουν ισοδύναμες διαδικασίες.

(13)

Παρά το γεγονός ότι οι θαλάσσιες παραμεθόριες περιοχές διαφέρουν ως προς τη φύση τους από τις χερσαίες παραμεθόριες περιοχές, λόγω των πιο περιορισμένων δυνατοτήτων που παρουσιάζουν για διασυνοριακές αλληλεπιδράσεις, ο παρών κανονισμός θα πρέπει επίσης να εφαρμόζεται στις θαλάσσιες παραμεθόριες περιοχές. Όταν κράτος μέλος συνορεύει με άλλα κράτη μέλη τόσο από ξηράς όσο και από θαλάσσης και αποφασίζει να δημιουργήσει ένα ή περισσότερα σημεία διασυνοριακού συντονισμού, δεν θα πρέπει να απαιτείται από το εν λόγω κράτος μέλος να δημιουργήσει σημείο διασυνοριακού συντονισμού για θαλάσσιο σύνορο κοινό με άλλο κράτος μέλος. Τα κράτη μέλη που συνορεύουν μόνο διά θαλάσσης με άλλα κράτη μέλη δεν θα πρέπει να υποχρεούνται να δημιουργούν σημείο διασυνοριακού συντονισμού, ούτε να υποβάλλουν στην Επιτροπή πληροφορίες για τη σχετική αρχή ή οποιεσδήποτε πληροφορίες απαιτούνται από το παράρτημα.

(14)

Μολονότι ο παρών κανονισμός δεν εφαρμόζεται σε διασυνοριακά εμπόδια σε παραμεθόριες περιοχές μεταξύ κρατών μελών και τρίτων χωρών, τα κράτη μέλη θα πρέπει να έχουν τη δυνατότητα να θεσπίζουν ισοδύναμα διαδικαστικά πλαίσια βάσει του εθνικού δικαίου για τον εντοπισμό και την άρση νομικών και διοικητικών διασυνοριακών εμποδίων κατά τη συνεργασία τους με τρίτες χώρες.

(15)

Υπάρχουν διάφορα μη δικαστικά εργαλεία σε επίπεδο Ένωσης για την παρακολούθηση και την επιβολή της τήρησης του ενωσιακού δικαίου, συμπεριλαμβανομένων ιδίως εκείνων που συνδέονται με την ενιαία αγορά, όπως το SOLVIT (7). Ο παρών κανονισμός δεν θα πρέπει να θίγει αυτά τα εργαλεία. Το πλαίσιο που προβλέπεται από τον παρόντα κανονισμό θα πρέπει να εφαρμόζεται μόνο στα διασυνοριακά εμπόδια που προκύπτουν από νομοθετικές ή διοικητικές διατάξεις ή πρακτικές, συμπεριλαμβανομένων των διατάξεων ή πρακτικών που εφαρμόζουν το ενωσιακό δίκαιο ορθά αλλά με αποκλίνοντα τρόπο, οι οποίες ενδέχεται να παρεμποδίζουν ακούσια τον σχεδιασμό ή την υλοποίηση διασυνοριακών δημόσιων υπηρεσιών ή υποδομών. Οι περιπτώσεις που αφορούν δυνητική παραβίαση του ενωσιακού δικαίου από δημόσια αρχή κράτους μέλους δεν θα πρέπει να αντιμετωπίζονται εντός του πλαισίου που προβλέπεται από τον παρόντα κανονισμό. Επίσης, ο παρών κανονισμός δεν θίγει τους μηχανισμούς συντονισμού που έχουν θεσπιστεί για την κοινωνική ασφάλιση ή τη φορολογία.

(16)

Προκειμένου να προσδιορίζονται ενδεχόμενα διασυνοριακά εμπόδια που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του παρόντος κανονισμού, είναι αναγκαίο να καθοριστούν οι καταστάσεις που μπορούν να θεωρηθούν διασυνοριακές αλληλεπιδράσεις. Ως εκ τούτου, ο παρών κανονισμός θα πρέπει να εφαρμόζεται σε κάθε υποδομή για διασυνοριακές δραστηριότητες ή σε διασυνοριακές δημόσιες υπηρεσίες. Οι υποδομές που απαιτούνται για διασυνοριακές δραστηριότητες μπορούν να επηρεαστούν από διασυνοριακά εμπόδια, για παράδειγμα όταν υπάρχουν διαφορετικά τεχνικά πρότυπα για κτίρια ή οχήματα, συμπεριλαμβανομένου του σχετικού εξοπλισμού. Οι διασυνοριακές δημόσιες υπηρεσίες παρέχονται σε μακροπρόθεσμη βάση και αποσκοπούν στη δημιουργία οφελών για το ευρύ κοινό ή για μια συγκεκριμένη ομάδα-στόχο στην παραμεθόρια περιοχή στην οποία παρέχονται, βελτιώνοντας κατ’ αυτόν τον τρόπο τις συνθήκες διαβίωσης και την εδαφική συνοχή στις εν λόγω περιοχές.

(17)

Ο διασυνοριακός φάκελος θα πρέπει να υποβάλλεται από αιτούντα, ο οποίος μπορεί να είναι ιδιωτικός ή δημόσιος φορέας. Για να διευκολυνθεί ο χειρισμός διασυνοριακών φακέλων και να συσταθεί δίκτυο εθνικών φορέων ικανών να συνεργάζονται μεταξύ τους για την εφαρμογή του παρόντος κανονισμού, τα κράτη μέλη θα πρέπει να μπορούν να δημιουργήσουν ένα ή περισσότερα σημεία διασυνοριακού συντονισμού σε εθνικό ή περιφερειακό επίπεδο. Δύο ή περισσότερα γειτονικά κράτη μέλη θα πρέπει επίσης να έχουν τη δυνατότητα να δημιουργήσουν κοινό σημείο διασυνοριακού συντονισμού αρμόδιο για μία ή περισσότερες από τις διασυνοριακές περιοχές τους.

(18)

Ένα κράτος μέλος θα πρέπει να έχει τη δυνατότητα να δημιουργήσει σημείο διασυνοριακού συντονισμού ως τμήμα υφιστάμενης αρχής, φορέα δημοσίου δικαίου ή μόνιμης οντότητας, ανεξαρτήτως του αν η εν λόγω αρχή, φορέας ή οντότητα διαθέτει νομική προσωπικότητα, ιδίως αναθέτοντάς τους καθήκοντα σημείου διασυνοριακού συντονισμού, ή ως ξεχωριστή αρχή, φορέα δημοσίου δικαίου ή μόνιμη οντότητα. Οι εν λόγω αρχές, φορείς και οντότητες θα μπορούν, για παράδειγμα, να είναι επιτροπές διασυνοριακής συνεργασίας, που έχουν συσταθεί στο πλαίσιο διμερούς συνεργασίας ή συνθηκών φιλίας· διακυβερνητικές επιτροπές για τη διασυνοριακή συνεργασία ή οι γραμματείες τους· συμβούλια, γραμματείες ή γενικές γραμματείες, που έχουν συσταθεί στο πλαίσιο πολυεθνικών συμφωνιών συνεργασίας· εθνικά γραφεία συντονισμού, εθνικά κέντρα ή σημεία επαφής ή παρόμοιες δομές που έχουν συσταθεί στο πλαίσιο άλλων τομεακών ευρωπαϊκών πολιτικών· και οι αρχές προγραμμάτων Interreg και οι ΕΟΕΣ.

(19)

Για να θεσπιστεί ένα πλαίσιο για τον χειρισμό διασυνοριακών φακέλων, το οποίο θα είναι κοινό για όλα τα σημεία διασυνοριακού συντονισμού, είναι αναγκαίο να καθοριστούν τα καθήκοντα που θα πρέπει να εκτελεί κάθε σημείο διασυνοριακού συντονισμού. Ένα σημείο διασυνοριακού συντονισμού θα πρέπει να λειτουργεί ως «υπηρεσία μιας στάσης» για τους αιτούντες και θα πρέπει να είναι το αποκλειστικό σημείο επαφής για τον αιτούντα. Τα κράτη μέλη θα πρέπει να διασφαλίζουν ότι τα στοιχεία επικοινωνίας των σημείων διασυνοριακού συντονισμού είναι δημόσια διαθέσιμα, ορατά και προσβάσιμα στο κοινό. Προκειμένου να καταστεί δυνατή η παρακολούθηση της έκβασης των διασυνοριακών φακέλων και να αυξηθεί η διαφάνεια όσον αφορά την άρση των διασυνοριακών εμποδίων, τα σημεία διασυνοριακού συντονισμού θα πρέπει επίσης να είναι υπεύθυνα για την υποβολή πληροφοριών στην Επιτροπή. Επιπλέον, ο παρών κανονισμός θα πρέπει να καθορίζει υποχρεώσεις όσον αφορά τον συντονισμό, τη συνεργασία και την ανταλλαγή πληροφοριών μεταξύ των διαφόρων σημείων διασυνοριακού συντονισμού σε ένα κράτος μέλος και μεταξύ των σημείων διασυνοριακού συντονισμού γειτονικών κρατών μελών.

(20)

Η δυνατότητα υποβολής διασυνοριακού φακέλου από αιτούντα θα πρέπει να υπάρχει μόνο εάν το εμπόδιο αφορά σύνορα για τα οποία έχει δημιουργηθεί τουλάχιστον ένα σημείο διασυνοριακού συντονισμού. Ένας διασυνοριακός φάκελος θα πρέπει να υποβάλλεται από τον αιτούντα μόνο μία φορά. Όταν άλλος αιτών σε άλλο κράτος μέλος υποβάλλει επίσης διασυνοριακό φάκελο που σχετίζεται με το ίδιο διασυνοριακό εμπόδιο, τα σημεία διασυνοριακού συντονισμού των συγκεκριμένων κρατών μελών θα πρέπει να είναι σε επαφή μεταξύ τους ώστε να αποφεύγονται παράλληλες διαδικασίες που αφορούν το ίδιο διασυνοριακό εμπόδιο.

(21)

Η πολυπλοκότητα του εφαρμοστέου εθνικού δικαίου ενδέχεται να δυσχεραίνει τον προσδιορισμό της διάταξης που συνιστά το διασυνοριακό εμπόδιο. Ως εκ τούτου, με βάση την πείρα από την πρωτοβουλία b-solutions, ο αιτών θα πρέπει να περιγράφει μόνο την κατάσταση και το πρόβλημα που πρέπει να επιλυθεί.

(22)

Προκειμένου να θεσπιστεί διαδικαστικό πλαίσιο που θα κατοχυρώνει ασφάλεια δικαίου για τον αιτούντα διασυνοριακό φάκελο, το σημείο διασυνοριακού συντονισμού θα πρέπει να αξιολογεί τον διασυνοριακό φάκελο και να απαντά στον αιτούντα εντός εύλογου χρονικού διαστήματος, το οποίο, κατά κανόνα, θα πρέπει να είναι εκείνο που έχει θεσπιστεί βάσει του εθνικού δικαίου. Όταν το εθνικό δίκαιο δεν προβλέπει γενική προθεσμία για την απάντηση σε ισοδύναμο αίτημα, ο παρών κανονισμός θα πρέπει να προβλέπει προσήκουσες προθεσμίες. Χρόνος έναρξης των εν λόγω προθεσμιών θα πρέπει να είναι η ημερομηνία παραλαβής διασυνοριακού φακέλου ή αναθεωρημένου διασυνοριακού φακέλου, συμπεριλαμβανομένων των περιπτώσεων στις οποίες ο φάκελος έχει παραληφθεί κατόπιν διαβίβασης από άλλο διασυνοριακό σημείο συντονισμού ή αρμόδια αρχή.

(23)

Κατόπιν ανάλυσης του διασυνοριακού φακέλου μπορεί να συναχθεί ότι δεν υπάρχει διασυνοριακό εμπόδιο. Στην περίπτωση αυτή θα πρέπει να κλείσει ο διασυνοριακός φάκελος.

(24)

Αφού επιβεβαιωθεί η ύπαρξη διασυνοριακού εμποδίου, τα κράτη μέλη θα πρέπει να έχουν τη διακριτική ευχέρεια να επιλέξουν το κατάλληλο εργαλείο για την άρση του διασυνοριακού εμποδίου στη συγκεκριμένη διασυνοριακή περιοχή. Για τον σκοπό αυτόν, τα κράτη μέλη θα πρέπει να μπορούν να βασίζονται στις τυχόν ισχύουσες διεθνείς συμφωνίες ή άλλες διαδικασίες που υπάρχουν δυνάμει της νομοθεσίας του ενδιαφερόμενου κράτους μέλους. Όταν το εν λόγω κράτος μέλος θεωρεί ότι οι διαθέσιμες πράξεις δεν του επιτρέπουν να άρει το διασυνοριακό εμπόδιο, θα πρέπει να έχει τη δυνατότητα να δημιουργήσει ad hoc μηχανισμούς για τον σκοπό αυτόν. Αυτό θα πρέπει να είναι δυνατόν είτε μεμονωμένα είτε, εάν είναι αναγκαίο και συμφωνηθεί, από κοινού με το γειτονικό κράτος μέλος. Τα κράτη μέλη θα πρέπει να αναφέρουν τους λόγους για τις ενέργειες αξιολόγησης που έκαναν και να αναφέρουν δυνητικές επιλογές έννομης προστασίας, μεταξύ άλλων σε περιπτώσεις στις οποίες καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι το φερόμενο εμπόδιο που προσδιορίζεται στον διασυνοριακό φάκελο δεν εμπίπτει στο πεδίο εφαρμογής του παρόντος κανονισμού.

(25)

Επιπλέον, το σημείο διασυνοριακού συντονισμού ή η αρμόδια αρχή θα πρέπει να έχουν τη δυνατότητα να χρησιμοποιούν το εργαλείο διασυνοριακής διευκόλυνσης. Δεδομένου ότι το αποτέλεσμα της διαδικασίας ενδέχεται να διαφέρει ελαφρώς, αναλόγως του αν ο χαρακτήρας του ενδεχόμενου διασυνοριακού εμποδίου είναι διοικητικός ή νομοθετικός, αυτό θα πρέπει να λαμβάνεται υπόψη από το εργαλείο διασυνοριακής διευκόλυνσης. Όταν το σημείο διασυνοριακού συντονισμού ή η αρμόδια αρχή αποφασίζει να άρει το διασυνοριακό εμπόδιο που προσδιορίστηκε με την εφαρμογή του εργαλείου διασυνοριακής διευκόλυνσης, ενδέχεται να είναι αναγκαίος ο συντονισμός με το γειτονικό κράτος μέλος. Όταν το ενδιαφερόμενο κράτος μέλος και το γειτονικό κράτος μέλος είναι διατεθειμένα το καθένα από την πλευρά του να κινήσουν την αναγκαία νομοθετική διαδικασία ή να τροποποιήσουν τις διοικητικές διατάξεις ή πρακτικές τους, ο συντονισμός αυτός μπορεί να λάβει τη μορφή κοινής επιτροπής αποτελούμενης από εκπροσώπους των αρμοδίων αρχών και των σημείων διασυνοριακού συντονισμού των ενδιαφερόμενων κρατών μελών.

(26)

Για να δημιουργηθεί αποτελεσματικό διαδικαστικό πλαίσιο για τον χειρισμό των διασυνοριακών φακέλων, ο παρών κανονισμός θα πρέπει να καθορίζει τα ουσιώδη στάδια της διαδικασίας, ανεξαρτήτως του αν το εμπόδιο είναι διοικητικού ή νομοθετικού χαρακτήρα. Η ύπαρξη διαφορετικών νομικών συστημάτων σε γειτονικά κράτη μέλη μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα διασυνοριακό εμπόδιο που στο μεν ένα κράτος μέλος να θεωρείται διοικητική διάταξη ή πρακτική, στο δε άλλο νομοθετική διάταξη. Ως εκ τούτου, κάθε κράτος μέλος θα πρέπει να επιλέξει να εφαρμόσει την αρμόζουσα διαδικασία βάσει του δικού του νομικού συστήματος. Τα γειτονικά κράτη μέλη θα πρέπει να συντονίζουν τις αντίστοιχες οικείες διαδικασίες στον μεγαλύτερο δυνατό βαθμό. Όταν λαμβάνεται τελική θέση επί του φακέλου, η θέση αυτή θα πρέπει να κοινοποιείται στον αιτούντα μαζί με τη σχετική αιτιολογία.

(27)

Ο παρών κανονισμός δεν συνεπάγεται οιαδήποτε υποχρέωση των κρατών μελών να άρουν διασυνοριακό εμπόδιο.

(28)

Θα πρέπει να ανατεθούν στην Επιτροπή καθήκοντα σχετικά με την παρακολούθηση της εφαρμογής του παρόντος κανονισμού σε επίπεδο Ένωσης και την παροχή στήριξης στα κράτη μέλη, συμπεριλαμβανομένης της ανάπτυξης ικανοτήτων. Ειδικότερα, η Επιτροπή θα πρέπει να στηρίζει τα σημεία διασυνοριακού συντονισμού προωθώντας τη μεταξύ τους ανταλλαγή εμπειριών. Η εν λόγω στήριξη θα πρέπει να μπορεί επίσης να συνίσταται σε εργαλεία τεχνικής βοήθειας, όπως η πρωτοβουλία b-solutions.

(29)

Προκειμένου να καταστήσει δυνατή την τεκμηριωμένη χάραξη πολιτικής, η Επιτροπή θα πρέπει να επανεξετάσει την εφαρμογή του παρόντος κανονισμού και να υποβάλει έκθεση στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο, την Επιτροπή των Περιφερειών και την Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή. Προκειμένου να διασφαλιστεί η συγκέντρωση επαρκών στοιχείων σχετικά με την εφαρμογή του παρόντος κανονισμού και του εργαλείου διασυνοριακής διευκόλυνσης, η εν λόγω έκθεση θα πρέπει να υποβληθεί πέντε έτη μετά την έναρξη ισχύος του παρόντος κανονισμού.

(30)

Ο παρών κανονισμός σέβεται τα θεμελιώδη δικαιώματα και τηρεί τις αρχές που αναγνωρίζονται από τον Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ο «Χάρτης»), ενώ δεν έχει αρνητικές επιπτώσεις σε κανένα από αυτά τα θεμελιώδη δικαιώματα. Δεδομένου ότι ο κανονισμός αποσκοπεί στην άρση των διασυνοριακών εμποδίων, δύναται να προωθήσει το δικαίωμα πρόσβασης στις υπηρεσίες γενικού οικονομικού ενδιαφέροντος, όπως ορίζει το άρθρο 36 του Χάρτη, και την επιχειρηματική ελευθερία, όπως ορίζει το άρθρο 16 του Χάρτη. Το ευρύ φάσμα των υπηρεσιών αυτών μπορεί επίσης να προωθήσει την πρόσβαση στην υγειονομική περίθαλψη, όπως ορίζει το άρθρο 35 του Χάρτη. Γενικότερα, δεδομένου ότι οι διασυνοριακές υπηρεσίες δημοσίων μεταφορών είναι πολύ πιθανόν να επωφεληθούν από το εργαλείο διασυνοριακής διευκόλυνσης, ο παρών κανονισμός μπορεί να επηρεάσει θετικά την ελευθερία κυκλοφορίας και διαμονής, όπως ορίζει το άρθρο 45 του Χάρτη.

(31)

Όπως προκύπτει από την εμπειρία, τα κράτη μέλη έχουν αναλάβει ατομικές, διμερείς ή ακόμη και πολυμερείς πρωτοβουλίες για την άρση των νομικών διασυνοριακών εμποδίων. Ωστόσο, αυτά τα εργαλεία δεν υπάρχουν σε όλα τα κράτη μέλη ή για όλα τα σύνορα ενός συγκεκριμένου κράτους μέλους. Επιπλέον, δεδομένου ότι οι στόχοι του παρόντος κανονισμού δεν μπορούν να επιτευχθούν επαρκώς από τα κράτη μέλη, μπορούν όμως, λόγω του διασυνοριακού χαρακτήρα των εμποδίων, να επιτευχθούν καλύτερα σε επίπεδο Ένωσης, η Ένωση δύναται να λάβει μέτρα σύμφωνα με την αρχή της επικουρικότητας, η οποία διατυπώνεται στο άρθρο 5 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση.

(32)

Σύμφωνα με την αρχή της αναλογικότητας, όπως διατυπώνεται στο άρθρο 5 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση, ο παρών κανονισμός δεν υπερβαίνει τα αναγκαία όρια για την επίτευξη των στόχων αυτών. Η χρήση του εργαλείου διασυνοριακής διευκόλυνσης δυνάμει του παρόντος κανονισμού είναι προαιρετική για κάθε κράτος μέλος. Ένα κράτος μέλος θα πρέπει να αποφασίσει, σε συγκεκριμένα σύνορα με ένα ή περισσότερα γειτονικά κράτη μέλη, να άρει τα διασυνοριακά εμπόδια με τη χρήση υφισταμένων εργαλείων που έχει θεσπίσει σε εθνικό επίπεδο ή που έχει θεσπίσει μαζί με ένα ή περισσότερα γειτονικά κράτη μέλη. Συνεπώς, ο παρών κανονισμός δεν υπερβαίνει τα αναγκαία όρια για τη διευκόλυνση της συνεργασίας στις διασυνοριακές περιοχές,