ΑΠΟΦΑΣΗ (ΚΕΠΠΑ) 2024/758 ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ

της 26ης Φεβρουαρίου 2024

για τον διορισμό Ειδικού Εντεταλμένου της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τα ανθρώπινα δικαιώματα

ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ,

Έχοντας υπόψη τη Συνθήκη για την Ευρωπαϊκή Ένωση, και ιδίως το άρθρο 33 και το άρθρο 31 παράγραφος 2,

Έχοντας υπόψη την πρόταση του Ύπατου Εκπροσώπου της Ένωσης για θέματα εξωτερικής πολιτικής και πολιτικής ασφαλείας,

Εκτιμώντας τα ακόλουθα:

(1)	Στις 28 Φεβρουαρίου 2019, το Συμβούλιο εξέδωσε την απόφαση (ΚΕΠΠΑ) 2019/346 (1) για τον διορισμό του κ. Eamon GILMORE ως Ειδικού Εντεταλμένου της Ευρωπαϊκής Ένωσης (EEEE) για τα ανθρώπινα δικαιώματα. Η θητεία του ΕΕΕΕ λήγει στις 29 Φεβρουαρίου 2024.

(2)	Θα πρέπει να διοριστεί νέος ΕΕΕΕ για τα ανθρώπινα δικαιώματα για περίοδο 24 μηνών,

ΕΞΕΔΩΣΕ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΑ ΑΠΟΦΑΣΗ:

Άρθρο 1

Ειδικός Εντεταλμένος της Ευρωπαϊκής Ένωσης

Ο κ. Olof SKOOG διορίζεται Ειδικός Εντεταλμένος της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕΕΕ) για τα ανθρώπινα δικαιώματα έως τις 28 Φεβρουαρίου 2026. Το Συμβούλιο μπορεί να αποφασίσει να τερματισθεί νωρίτερα η εντολή του ΕΕΕΕ, βάσει αξιολόγησης της Επιτροπής Πολιτικής και Ασφάλειας (ΕΠΑ) και πρότασης του Ύπατου Εκπροσώπου της Ένωσης για θέματα εξωτερικής πολιτικής και πολιτικής ασφαλείας (ΥΕ).

Άρθρο 2

Στόχοι πολιτικής

Η εντολή του ΕΕΕΕ βασίζεται στους στόχους της πολιτικής της Ένωσης σχετικά με τα ανθρώπινα δικαιώματα, όπως προβλέπονται στη Συνθήκη της Ευρωπαϊκής Ένωσης και στον Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, καθώς και στο στρατηγικό πλαίσιο της ΕΕ για τα ανθρώπινα δικαιώματα και τη δημοκρατία και στο σχέδιο δράσης της ΕΕ για τα ανθρώπινα δικαιώματα και τη δημοκρατία, συμπεριλαμβανομένων:

α)

της ενίσχυσης της αποτελεσματικότητας, της παρουσίας και της προβολής της Ένωσης όσον αφορά την προστασία και προαγωγή των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στον κόσμο και η ανάδειξη θετικού αφηγήματος για τα ανθρώπινα δικαιώματα, ιδίως με στενότερη συνεργασία και πολιτικό διάλογο της Ένωσης με τις τρίτες χώρες, τους αρμόδιους εταίρους, τις επιχειρήσεις, την κοινωνία των πολιτών και τους διεθνείς και περιφερειακούς οργανισμούς, καθώς επίσης και με δράση σε σχετικά διεθνή φόρα·

β)	της αύξησης της συνεισφοράς της Ένωσης στην ενίσχυση της δημοκρατίας και της εδραίωσης των θεσμών, του κράτους δικαίου, της χρηστής διακυβέρνησης και του σεβασμού των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των θεμελιωδών ελευθεριών παγκοσμίως·

γ)	της βελτίωσης της συνοχής της δράσης της Ένωσης για τα ανθρώπινα δικαιώματα και της ενσωμάτωσης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων σε όλους τους τομείς της εξωτερικής δράσης της Ένωσης.

Άρθρο 3

Εντολή

Για την επίτευξη των στόχων πολιτικής, η εντολή του ΕΕΕΕ συνίσταται στα ακόλουθα:

α)

να συμβάλει στην υλοποίηση της πολιτικής της Ένωσης για τα ανθρώπινα δικαιώματα, ιδίως δε του στρατηγικού πλαισίου της ΕΕ για τα ανθρώπινα δικαιώματα και τη δημοκρατία και του σχεδίου δράσης της ΕΕ για τα ανθρώπινα δικαιώματα και τη δημοκρατία, καθώς και στην εφαρμογή των κατευθυντήριων γραμμών, των εργαλείων και των σχεδίων δράσης της Ένωσης για τα ανθρώπινα δικαιώματα, μεταξύ άλλων μέσω της διατύπωσης σχετικών συστάσεων·

β)	να συμβάλει στην υλοποίηση των θέσεων της Ένωσης, όπως ορίζονται από το Συμβούλιο, για την προώθηση της συμμόρφωσης προς το διεθνές ανθρωπιστικό δίκαιο·

γ)	να συμβάλει στην υλοποίηση των θέσεων της Ένωσης, όπως ορίζονται από το Συμβούλιο, για την προώθηση της υποστήριξης στον τομέα της διεθνούς ποινικής δικαιοσύνης, ιδίως των θέσεων βάσει της απόφασης2011/168/ΚΕΠΠΑ (2) του Συμβουλίου για το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο·

δ)

να βοηθήσει στην ενίσχυση της φωνής της Ευρώπης μέσω του διαλόγου για τα ανθρώπινα δικαιώματα με κυβερνήσεις τρίτων χωρών και με διεθνείς και περιφερειακούς οργανισμούς, καθώς και με οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών και άλλους σχετικούς φορείς, έτσι ώστε να εξασφαλίζεται η αποτελεσματικότητα και η προβολή της πολιτικής της Ένωσης για τα ανθρώπινα δικαιώματα· να διεξάγει σημαντικούς διαλόγους για τα ανθρώπινα δικαιώματα με τρίτες χώρες·

ε)	να συμβάλει σε μεγαλύτερη συνοχή και συνέπεια των πολιτικών και των δράσεων της Ένωσης όσον αφορά την προστασία και την προαγωγή των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, ιδίως συμμετέχοντας στην εκπόνηση των σχετικών πολιτικών της Ένωσης·

στ)	να συμβάλει, σε διαβούλευση με τα κράτη μέλη, στην καλύτερη συνοχή και συνέπεια των θέσεων της Ένωσης που αναφέρονται στα στοιχεία β) και γ).

Άρθρο 4

Εκτέλεση της εντολής

1. Ο ΕΕΕΕ είναι υπεύθυνος για την εκτέλεση της εντολής και ενεργεί υπό την εξουσία του ΥΕ.

2. Η ΕΠΑ διατηρεί προνομιούχο δεσμό με τον ΕΕΕΕ και εξακολουθεί να είναι το πρωταρχικό σημείο επαφής του ΕΕΕΕ με το Συμβούλιο. Η ΕΠΑ παρέχει στον ΕΕΕΕ στρατηγική καθοδήγηση και πολιτική κατεύθυνση στο πλαίσιο της εντολής, με την επιφύλαξη των εξουσιών του ΥΕ.

3. Ο ΕΕΕΕ εργάζεται σε στενό συντονισμό με την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Εξωτερικής Δράσης (ΕΥΕΔ) και τα αρμόδια τμήματά της, προκειμένου να εξασφαλιστεί η συνοχή και συνέπεια των αντίστοιχων εργασιών τους σε θέματα ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

Άρθρο 5

Χρηματοδότηση

1. Το ποσό δημοσιονομικής αναφοράς που προορίζεται να καλύψει τις δαπάνες που απορρέουν από την εντολή του ΕΕΕΕ, για το διάστημα από 1ης Μαρτίου 2024 έως 28 Φεβρουαρίου 2026, ανέρχεται σε 3 092 000 EUR.

2. Η διαχείριση των δαπανών γίνεται σύμφωνα με τις διαδικασίες και τους κανόνες που ισχύουν για τον γενικό προϋπολογισμό της Ένωσης.

3. Η διαχείριση των δαπανών υπόκειται σε σύμβαση μεταξύ του ΕΕΕΕ και της Επιτροπής. Ο ΕΕΕΕ είναι υπόλογος στην Επιτροπή για όλες τις δαπάνες.

Άρθρο 6

Σύσταση και σύνθεση της ομάδας

1. Εντός των ορίων της εντολής του και εντός των αντίστοιχων διαθέσιμων οικονομικών μέσων, ο ΕΕΕΕ είναι υπεύθυνος για τη σύσταση ομάδας. Η ομάδα διαθέτει πρόσωπα με την εμπειρογνωμοσύνη επί των συγκεκριμένων πολιτικών θεμάτων, η οποία απαιτείται από την εντολή. Ο ΕΕΕΕ ενημερώνει αμέσως το Συμβούλιο και την Επιτροπή για τη σύνθεση της ομάδας.

2. Τα κράτη μέλη, τα θεσμικά όργανα της Ένωσης και η ΕΥΕΔ μπορούν να προτείνουν την απόσπαση προσωπικού που θα συνεργαστεί με τον ΕΕΕΕ. Οι μισθοί αυτού του αποσπασμένου προσωπικού καλύπτονται από το αποστέλλον κράτος μέλος, το αποστέλλον θεσμικό όργανο της Ένωσης ή την ΕΥΕΔ αντίστοιχα. Επιπλέον οι εθνικοί εμπειρογνώμονες που αποσπώνται από κράτη μέλη στα θεσμικά όργανα της Ένωσης ή στην ΕΥΕΔ μπορούν να τοποθετηθούν στην υπηρεσία του ΕΕΕΕ. Το συμβασιούχο διεθνές προσωπικό θα πρέπει να έχει την ιθαγένεια κράτους μέλους.

3. Όλο το αποσπασμένο προσωπικό τελεί υπό τη διοικητική εξουσία του αποστέλλοντος κράτους μέλους, του αποστέλλοντος θεσμικού οργάνου της Ένωσης ή της ΕΥΕΔ αντίστοιχα, ενώ ασκεί τα καθήκοντά του και ενεργεί προς το συμφέρον της εντολής του ΕΕΕΕ.

4. Το προσωπικό του ΕΕΕΕ συστεγάζεται με τις αρμόδιες υπηρεσίες της ΕΥΕΔ ή τις αντιπροσωπίες της Ένωσης, προκειμένου να εξασφαλίζονται η συνοχή και η συνέπεια των αντίστοιχων δραστηριοτήτων τους.

Άρθρο 7

Ασφάλεια των διαβαθμισμένων πληροφοριών της ΕΕ

Ο ΕΕΕΕ και τα μέλη της ομάδας του ΕΕΕΕ τηρούν τις αρχές και τις στοιχειώδεις προδιαγραφές ασφαλείας που ορίζονται στην απόφαση 2013/488/ΕΕ του Συμβουλίου (3).

Άρθρο 8

Πρόσβαση στις πληροφορίες και υλικοτεχνική στήριξη

1. Τα κράτη μέλη, η Επιτροπή, η ΕΥΕΔ και η Γενική Γραμματεία του Συμβουλίου εξασφαλίζουν την πρόσβαση του ΕΕΕΕ σε κάθε σχετική πληροφορία.

2. Οι αντιπροσωπίες της Ένωσης και οι διπλωματικές αντιπροσωπίες των κρατών μελών παρέχουν, εφόσον χρειάζεται, υλικοτεχνική υποστήριξη προς τον ΕΕΕΕ.

Άρθρο 9

Ασφάλεια

Σύμφωνα με την πολιτική της Ένωσης για την ασφάλεια του προσωπικού που εκτελεί επιχειρησιακά καθήκοντα εκτός της Ένωσης δυνάμει του τίτλου V της Συνθήκης, ο ΕΕΕΕ λαμβάνει κάθε ευλόγως εφαρμόσιμο μέτρο, σύμφωνα με την εντολή του και ανάλογα με την κατάσταση της ασφάλειας στην περιοχή ευθύνης, για την ασφάλεια του συνόλου του προσωπικού υπό την άμεση εξουσία του, κυρίως δε:

α)

καταρτίζει ειδικό σχέδιο ασφάλειας, με βάση οδηγίες της ΕΥΕΔ, το οποίο περιλαμβάνει συγκεκριμένα υλικά, οργανωτικά και διαδικαστικά μέτρα ασφάλειας που διέπουν τη διαχείριση της ασφάλειας κινήσεων του προσωπικού προς την περιοχή ευθύνης και εντός αυτής, καθώς και τη διαχείριση συμβάντων που αφορούν την ασφάλεια, και προβλέπει σχέδιο έκτακτης ανάγκης και εκκένωσης·

β)	εξασφαλίζει ότι όλο το προσωπικό που εκτελεί επιχειρησιακά καθήκοντα εκτός της Ένωσης διαθέτει ασφαλιστική κάλυψη έναντι υψηλού κινδύνου, ανάλογα με τις συνθήκες που επικρατούν στην περιοχή ευθύνης·

γ)

μεριμνά ώστε όλα τα μέλη της ομάδας του ΕΕΕΕ που εκτελούν επιχειρησιακά καθήκοντα εκτός της Ένωσης, συμπεριλαμβανομένου του προσωπικού που προσλαμβάνεται επί τόπου, να έχουν λάβει την κατάλληλη κατάρτιση όσον αφορά την ασφάλεια προτού ή μόλις φθάσουν στην περιοχή ευθύνης, με βάση τις διαβαθμίσεις κινδύνου που ορίζονται για την περιοχή αυτή από την ΕΥΕΔ·

δ)

μεριμνά για την εφαρμογή όλων των συμπεφωνημένων συστάσεων που διατυπώνονται στο πλαίσιο των τακτικών αξιολογήσεων ασφάλειας και υποβάλλει στο Συμβούλιο, τον ΥΕ και την Επιτροπή γραπτές εκθέσεις για την εφαρμογή τους και για άλλα ζητήματα ασφάλειας στο πλαίσιο των εκθέσεων προόδου και της έκθεσης σχετικά με την εκτέλεση της εντολής.

Άρθρο 10

Υποβολή εκθέσεων

Ο ΕΕΕΕ υποβάλλει τακτικά προφορικές και γραπτές εκθέσεις στον ΥΕ και στην ΕΠΑ. Ο ΕΕΕΕ υποβάλλει επίσης έκθεση σε ομάδες του Συμβουλίου, ιδίως δε στην Ομάδα «ανθρώπινα δικαιώματα», εφόσον κρίνεται αναγκαίο. Οι τακτικές εκθέσεις διαβιβάζονται μέσω του δικτύου «COREU». Ο ΕΕΕΕ μπορεί να υποβάλλει εκθέσεις στο Συμβούλιο Εξωτερικών Υποθέσεων. Σύμφωνα με το άρθρο 36 της ΣΕΕ, ο ΕΕΕΕ μπορεί να συμμετέχει στην ενημέρωση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.

Άρθρο 11

Συντονισμός

1. Ο ΕΕΕΕ συμβάλλει στην ενότητα, στη συνέπεια και στην αποτελεσματικότητα της δράσης της Ένωσης και μεριμνά ώστε όλα τα μέσα της Ένωσης και οι δράσεις των κρατών μελών να χρησιμοποιούνται συνεκτικά, προς επίτευξη των στόχων πολιτικής της Ένωσης. Οι δραστηριότητες του ΕΕΕΕ συντονίζονται με εκείνες των κρατών μελών και της Επιτροπής, καθώς και με εκείνες άλλων Ειδικών Εντεταλμένων της ΕΕ,, κατά περίπτωση. Ο ΕΕΕΕ ενημερώνει τακτικά τις αποστολές των κρατών μελών και τις αντιπροσωπίες της Ένωσης.

2. Σε επιτόπιο επίπεδο, ο ΕΕΕΕ διατηρεί στενή επαφή με τους αρχηγούς των αποστολών των κρατών μελών και τους επικεφαλής των αντιπροσωπιών της Ένωσης, καθώς και με τους αρχηγούς ή διοικητές των αποστολών και επιχειρήσεων κοινής εξωτερικής πολιτικής και πολιτικής ασφαλείας και με άλλους Ειδικούς Εντεταλμένους της ΕΕ, κατά περίπτωση. Τα πρόσωπα αυτά καταβάλλουν κάθε δυνατή προσπάθεια προκειμένου να επικουρούν τον ΕΕΕΕ κατά την εκτέλεση της εντολής του ΕΕΕΕ.

3. Ο ΕΕΕΕ έρχεται επίσης σε επαφή και επιδιώκει συμπληρωματικότητα και συνέργειες με άλλους διεθνείς και περιφερειακούς παράγοντες σε επίπεδο κεντρικών υπηρεσιών και επί τόπου. Ο ΕΕΕΕ επιδιώκει τακτικές επαφές με τις οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών τόσο σε επίπεδο κεντρικών υπηρεσιών όσο και επί τόπου.

Άρθρο 12

Επανεξέταση

Η εφαρμογή της παρούσας απόφασης και η συνοχή της με άλλες συμβολές της Ένωσης υπόκεινται σε τακτική επανεξέταση. Ο ΕΕΕΕ υποβάλλει στο Συμβούλιο, στον ΥΕ και στην Επιτροπή τακτικές εκθέσεις προόδου και τους υποβάλλει συγκεφαλαιωτική έκθεση για την εκτέλεση της εντολής έως τις 30 Νοεμβρίου 2025.

Άρθρο 13

Έναρξη ισχύος

Η παρούσα απόφαση αρχίζει να ισχύει την ημερομηνία της έκδοσής της.

Βρυξέλλες, 26 Φεβρουαρίου 2024.

Για το Συμβούλιο

Ο Πρόεδρος

D. CLARINVAL

(1) Απόφαση (ΚΕΠΠΑ) 2019/346 του Συμβουλίου, της 28ης Φεβρουαρίου 2019, για τον διορισμό Ειδικού Εντεταλμένου της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τα ανθρώπινα δικαιώματα (ΕΕ L 62 της 1.3.2019, σ. 12).

(2) Απόφαση 2011/168/ΚΕΠΠΑ του Συμβουλίου, της 21ης Μαρτίου 2011, για το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο και την κατάργηση της κοινής θέσης 2003/444/ΚΕΠΠΑ (ΕΕ L 76 της 22.3.2011, σ. 56).

(3) Απόφαση 2013/488/ΕΕ του Συμβουλίου, της 23ης Σεπτεμβρίου 2013, σχετικά με τους κανόνες ασφαλείας για την προστασία των διαβαθμισμένων πληροφοριών της ΕΕ (ΕΕ L 274 της 15.10.2013, σ. 1).