ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ

ΕΓΓΡΑΦΟ ΕΡΓΟΥ

ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗ ΤΗΣ ΕΕ ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΔΙΕΘΝΗ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟ ΑΤΟΜΙΚΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ (ΔΟΑΕ) ΣΤΟΝ ΤΟΜΕΑ ΤΗΣ ΠΥΡΗΝΙΚΗΣ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΣΤΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΗΣ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ ΤΗΣ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗΣ ΤΗΣ ΕΕ ΚΑΤΑ ΤΗΣ ΔΙΑΔΟΣΗΣ ΤΩΝ ΟΠΛΩΝ ΜΑΖΙΚΗΣ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗΣ

ΚΥΚΛΟΣ IX (2024-2027)

1.   ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Ο Διεθνής Οργανισμός Ατομικής Ενέργειας (ΔΟΑΕ) και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή (στο εξής: «αναθέτουσα αρχή») συνεργάζονται στο πλαίσιο της χρηματοδοτικής και διοικητικής συμφωνίας-πλαισίου (FAFA) μεταξύ της Ευρωπαϊκής Κοινότητας και των Ηνωμένων Εθνών που υπεγράφη στις 29 Απριλίου 2003, στην οποία προσχώρησε ο Οργανισμός στις 17 Σεπτεμβρίου 2004, όπως προσαρμόστηκε στις 31 Δεκεμβρίου 2018 μεταξύ της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και του Οργανισμού.

Η ΕΕ επισημαίνει τακτικά την ανάγκη να συνεχιστεί η ενίσχυση της πυρηνικής ασφάλειας παγκοσμίως προκειμένου να προληφθεί η πυρηνική τρομοκρατία και να διευκολυνθεί η ανάπτυξη ειρηνικών χρήσεων της πυρηνικής τεχνολογίας και αναγνωρίζει τον κεντρικό ρόλο του ΔΟΑΕ στην ενίσχυση του πλαισίου πυρηνικής ασφάλειας σε παγκόσμιο επίπεδο, στον συντονισμό της διεθνούς συνεργασίας σε δραστηριότητες πυρηνικής ασφάλειας και στην παροχή τεχνικής βοήθειας στα κράτη μέλη.

Από το 2004, η ΕΕ παρέχει χρηματοδοτική στήριξη στις δραστηριότητες του ΔΟΑΕ στον τομέα της πυρηνικής ασφάλειας μέσω οκτώ διαδοχικών κύκλων συνεισφορών. Ο Οργανισμός εκτελεί έργα που καλύπτουν τις αναπτυξιακές ανάγκες των κρατών μελών του σε τομείς που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του μέσου εξωτερικής πολιτικής (FPI) της αναθέτουσας αρχής.

Τα προτεινόμενα στοιχεία της δράσης βασίζονται στο σχέδιο πυρηνικής ασφάλειας 2022-2025 του ΔΟΑΕ, το οποίο εγκρίθηκε από το Διοικητικό Συμβούλιο του ΔΟΑΕ στις 14 Σεπτεμβρίου 2021 και ελήφθη υπό σημείωση από τη Γενική διάσκεψη στις 15 Σεπτεμβρίου 2021 (GC(65)/24).

Μέσω ψηφισμάτων της Γενικής διάσκεψης, τα κράτη μέλη υποστήριξαν ότι η ευθύνη για την πυρηνική ασφάλεια στο εσωτερικό ενός κράτους ανήκει εξολοκλήρου στο εν λόγω κράτος και ότι τα ίδια έχουν επίγνωση των ευθυνών κάθε κράτους μέλους, σύμφωνα με τις αντίστοιχες εθνικές και διεθνείς υποχρεώσεις του, να διατηρεί ανά πάσα στιγμή ουσιαστική και συνολική πυρηνική προστασία όλων των πυρηνικών και άλλων ραδιενεργών υλικών.

Η προτεινόμενη δράση καθορίζεται επίσης σύμφωνα με το πρόγραμμα 3.5 του προγράμματος και του προϋπολογισμού του Οργανισμού.

Οι δραστηριότητες στο πλαίσιο του παρόντος εγγράφου δράσης θα συντονίζονται και θα συμπληρώνονται από άλλες εθελοντικές συνεισφορές στο ταμείο πυρηνικής ασφάλειας του Οργανισμού και στα κονδύλια του τακτικού προϋπολογισμού του ΔΟΑΕ, και θα υλοποιηθούν ως ενέργεια χρηματοδοτούμενη από πολλαπλούς δωρητές.

2.   ΓΕΝΙΚΟΣ ΣΤΟΧΟΣ

Στο πλαίσιο της εφαρμογής της στρατηγικής της ΕΕ κατά της διάδοσης των όπλων μαζικής καταστροφής, γενικός στόχος της παρούσας δράσης της ΕΕ είναι η υποστήριξη των δραστηριοτήτων του Διεθνούς Οργανισμού Ατομικής Ενέργειας (ΔΟΑΕ) στον τομέα της πυρηνικής ασφάλειας ως εξής:

—	Προώθηση της προσχώρησης σε σχετικά νομικά δεσμευτικά και μη δεσμευτικά διεθνή μέσα για την ενίσχυση της πυρηνικής ασφάλειας σε παγκόσμιο επίπεδο.

—	Παροχή συνδρομής στα κράτη για τη θέσπιση, τη διατήρηση και τη διαφύλαξη εθνικών καθεστώτων πυρηνικής ασφάλειας για πυρηνικά και άλλα ραδιενεργά υλικά, μεταξύ άλλων κατά τη διάρκεια της μεταφοράς, και για συναφείς εγκαταστάσεις που χρησιμοποιούνται για ειρηνικούς σκοπούς.

—	Υποστήριξη του ΔΟΑΕ ώστε να διαδραματίσει κεντρικό ρόλο στη διευκόλυνση και την ενίσχυση της διεθνούς συνεργασίας και την αύξηση της προβολής και της ευαισθητοποίησης μέσω της επικοινωνίας σχετικά με την πυρηνική ασφάλεια.

3.   ΕΙΔΙΚΟΙ ΣΤΟΧΟΙ

Για την επίτευξη αυτού του γενικού στόχου, η δράση διαρθρώνεται γύρω από τους ακόλουθους ειδικούς στόχους:

ΕΙΔΙΚΟΣ ΣΤΟΧΟΣ 1	Συνδρομή για την πυρηνική ασφάλεια στην Ουκρανία
ΕΙΔΙΚΟΣ ΣΤΟΧΟΣ 2	Εκπαίδευση με επίκεντρο το φύλο/MSCFP (πρόγραμμα υποτροφιών Marie Sklodowska-Curie)
ΕΙΔΙΚΟΣ ΣΤΟΧΟΣ 3	Ανάπτυξη ικανοτήτων για την ενίσχυση της πυρηνικής ασφάλειας

4.   ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΩΝ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ ΚΑΙ ΤΩΝ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΩΝ ΓΙΑ ΚΑΘΕ ΕΙΔΙΚΟ ΣΤΟΧΟ

ΕΙΔΙΚΟΣ ΣΤΟΧΟΣ 1 — ΠΑΡΟΧΗ ΣΥΝΔΡΟΜΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΥΡΗΝΙΚΗ ΑΣΦΑΛΕΙΑ ΣΤΗΝ ΟΥΚΡΑΝΙΑ

Πλαίσιο

Από τον Φεβρουάριο του 2022, ο Οργανισμός παρείχε στήριξη για να συμβάλει στην ασφαλή και προστατευμένη λειτουργία των πυρηνικών εγκαταστάσεων και δραστηριοτήτων που αφορούν ραδιενεργές πηγές στην Ουκρανία. Σε αυτές περιλαμβάνονται η διενέργεια αμερόληπτων αξιολογήσεων της κατάστασης όσον αφορά την πυρηνική ασφάλεια, την πυρηνική προστασία και τις πυρηνικές διασφαλίσεις· η παροχή τεχνικής εμπειρογνωμοσύνης και συμβουλών· παροχή εξοπλισμού που σχετίζεται με την πυρηνική ασφάλεια και προστασία· και ανταλλαγή σχετικών πληροφοριών με τη διεθνή κοινότητα. Τα γεγονότα που επηρέασαν την εκτός των εγκαταστάσεων ισχύ σε όλους τους πυρηνικούς σταθμούς ηλεκτροπαραγωγής αποτέλεσαν ανησυχητική εξέλιξη η οποία ανέδειξε ότι είναι ανάγκη ο Οργανισμός να εντείνει και να εμβαθύνει περαιτέρω τις τεχνικές εργασίες του στην Ουκρανία, προκειμένου να συμβάλει στη σταθεροποίηση της κατάστασης και την πρόληψη πυρηνικού συμβάντος ή ατυχήματος. Αυτό επιτεύχθηκε, μεταξύ άλλων, με την καθιέρωση συνεχούς παρουσίας προσωπικού του Οργανισμού σε όλες τις πυρηνικές εγκαταστάσεις στην Ουκρανία, καθώς και με τη θέσπιση των πέντε σαφών αρχών για την προστασία του πυρηνικού σταθμού ηλεκτροπαραγωγής της Ζαπορίζια.

Στην απόφαση GOV/2022/17, το Διοικητικό Συμβούλιο του ΔΟΑΕ ζήτησε από τον Γενικό Διευθυντή και τη Γραμματεία να συνεχίσουν να παρακολουθούν εκ του σύνεγγυς την κατάσταση [στην Ουκρανία], με ιδιαίτερη έμφαση στην ασφάλεια και την προστασία των πυρηνικών εγκαταστάσεων της Ουκρανίας και να υποβάλλουν έκθεση στο διοικητικό συμβούλιο σχετικά με τα στοιχεία αυτά, όπως απαιτείται· στην απόφαση GOV/2022/58, το Διοικητικό Συμβούλιο ζήτησε από τον Γενικό Διευθυντή να συνεχίσει να παρακολουθεί εκ του σύνεγγυς την κατάσταση και να υποβάλλει επισήμως έκθεση στο Διοικητικό Συμβούλιο για τα θέματα αυτά για όσο διάστημα απαιτείται· και στην απόφαση GOV/2022/71, το Διοικητικό Συμβούλιο ζήτησε από τον Γενικό Διευθυντή να συνεχίσει να παρακολουθεί εκ του σύνεγγυς την κατάσταση [στην Ουκρανία] και να υποβάλλει τακτικά επίσημες εκθέσεις στο Διοικητικό Συμβούλιο σχετικά με τα θέματα αυτά, για όσο διάστημα απαιτείται.

Στην απόφαση GC(67)/RES/16, η Γενική διάσκεψη εξέφρασε την πλήρη υποστήριξή της στη συνεχή και ενισχυμένη φυσική παρουσία της αποστολής συνδρομής του ΔΟΑΕ στη Ζαπορίζια, δεδομένων των συνεχιζόμενων κινδύνων για την πυρηνική ασφάλεια, την πυρηνική προστασία και την εφαρμογή διασφαλίσεων στον πυρηνικό σταθμό της Ζαπορίζια· εξέφρασε επίσης την πλήρη υποστήριξή της στην, κατόπιν αιτήματος, συνεχή παροχή τεχνικής υποστήριξης και συνδρομής από τον Οργανισμό προς την Ουκρανία ώστε να συμβάλει στην ασφαλή και προστατευμένη λειτουργία των πυρηνικών εγκαταστάσεων και δραστηριοτήτων που αφορούν ραδιενεργές πηγές, συμπεριλαμβανομένης της συνεχούς φυσικής παρουσίας τεχνικών εμπειρογνωμόνων του ΔΟΑΕ στους πυρηνικούς σταθμούς ηλεκτροπαραγωγής του Τσερνόμπιλ, του Ρίβνε, του Χμελνίτσκι και της Νότιας Ουκρανίας.

Η τοποθέτηση εμπειρογνωμόνων του ΔΟΑΕ σε θέματα πυρηνικής ασφάλειας και προστασίας και στους πέντε πυρηνικούς σταθμούς ηλεκτροπαραγωγής της Ουκρανίας πραγματοποιήθηκε τον Ιανουάριο του 2023. Η παρουσία τους επιτρέπει στον Οργανισμό να παρέχει στη διεθνή κοινότητα αξιόπιστες πληροφορίες σχετικά με την κατάσταση της ασφάλειας και της προστασίας σε κάθε σταθμό, ενώ οι εμπειρογνώμονές μας συνδράμουν το τεχνικό προσωπικό των μονάδων στις πολυάριθμες δυσκολίες που αντιμετωπίζει κατά τη λειτουργία των πυρηνικών εγκαταστάσεων εν καιρώ πολέμου.

Από την 1η Νοεμβρίου 2022, η ΕΕ παρέχει χρηματοδοτική στήριξη συμβάλλοντας στην πυρηνική ασφάλεια στην Ουκρανία στο πλαίσιο του κύκλου VIII της δράσης της ΕΕ στον τομέα της πυρηνικής ασφάλειας και στο πλαίσιο της εφαρμογής της στρατηγικής της ΕΕ κατά της διάδοσης των όπλων μαζικής καταστροφής (τίτλος 7). Ο ειδικός στόχος 1 αποτελεί συνέχεια αυτής της δραστηριότητας.

Αποτέλεσμα 1: Αναπτύσσονται αποστολές εμπειρογνωμόνων του προσωπικού του Οργανισμού στην Ουκρανία και αξιολογείται συνεχώς η κατάσταση όσον αφορά την πυρηνική ασφάλεια.

Αναμενόμενες δραστηριότητες για το αποτέλεσμα 1:

—	Κατάρτιση στον τομέα της ασφάλειας για την προετοιμασία των ταξιδιών του προσωπικού στην Ουκρανία,

—	αποστολές του ΔΟΑΕ στην Ουκρανία.

Αποτέλεσμα 2: Η πυρηνική ασφάλεια των πυρηνικών υλικών και εγκαταστάσεων, των ραδιενεργών υλικών που χρησιμοποιούνται, η αποθήκευση και οι συναφείς εγκαταστάσεις και η φυσική προστασία ενισχύονται με την παροχή εξοπλισμού, συμπεριλαμβανομένων των επισκευών, της ενίσχυσης και της αναβάθμισης των υφιστάμενων συστημάτων φυσικής προστασίας.

Αναμενόμενες δραστηριότητες για το αποτέλεσμα 2:

—	Αξιολόγηση και ακριβέστερος προσδιορισμός των αναγκών εξοπλισμού που εκφράστηκαν από τους ουκρανούς ομολόγους, ώστε να προχωρήσει η ανάλογη προμήθεια,

—	προμήθεια εξοπλισμού,

—	πιθανά προγράμματα κατάρτισης.

Αποτέλεσμα 3: Όταν είναι δυνατόν, αναλόγως της επιτόπιας κατάστασης, ο ΔΟΑΕ παρέχει συνδρομή στην αρμόδια αρχή της Ουκρανίας για την ανάκτηση του ρυθμιστικού ελέγχου επί των πηγών ραδιενέργειας εκτός ρυθμιστικού ελέγχου.

Αναμενόμενες δραστηριότητες για το αποτέλεσμα 3:

—	Αποστολές,

—	πιθανές συμβάσεις παροχής συμβουλευτικών υπηρεσιών.

ΕΙΔΙΚΟΣ ΣΤΟΧΟΣ 2 — ΕΝΙΣΧΥΣΗ ΤΗΣ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗΣ ΤΩΝ ΓΥΝΑΙΚΩΝ ΣΕ ΣΤΑΔΙΟΔΡΟΜΙΕΣ ΣΤΟΝ ΤΟΜΕΑ ΤΗΣ ΠΥΡΗΝΙΚΗΣ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΜΕΣΩ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΜΕ ΕΠΙΚΕΝΤΡΟ ΤΟ ΦΥΛΟ (ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΥΠΟΤΡΟΦΙΩΝ MARIE SKLODOWSKA CURIE)

Πλαίσιο

Το πρόγραμμα υποτροφιών Marie Sklodowska-Curie (MSCFP) έχει ως στόχο να αυξήσει τον αριθμό των γυναικών στον πυρηνικό τομέα, στηρίζοντας ένα χωρίς αποκλεισμούς εργατικό δυναμικό ανδρών και γυναικών που συμβάλλουν και προωθούν την παγκόσμια επιστημονική και τεχνολογική καινοτομία.

Στόχος του προγράμματος είναι να εμπνεύσει και να ενθαρρύνει τις νέες γυναίκες να ακολουθήσουν σταδιοδρομία στον πυρηνικό τομέα παρέχοντας υποτροφίες σε φοιτήτριες με ιδιαίτερο ζήλο για μεταπτυχιακά προγράμματα του πυρηνικού τομέα σε διαπιστευμένα πανεπιστήμια καθώς και την ευκαιρία να πραγματοποιήσουν πρακτική άσκηση με την υποστήριξη του ΔΟΑΕ για διάστημα έως 12 μηνών.

Ο ειδικός στόχος 2 προτείνεται σε συνέχεια των μέτρων του τίτλου 6 στην προηγούμενη δράση της ΕΕ.

Έχει στόχο να ενθαρρύνει νέες γυναίκες να ακολουθήσουν σταδιοδρομία στις πυρηνικές επιστήμες και τεχνολογίες καθώς και στις σπουδές μη διάδοσης, προσφέροντας υποτροφίες σε ταλαντούχες φοιτήτριες με ιδιαίτερο ζήλο για μεταπτυχιακά προγράμματα και ευκαιρίες πρακτικής άσκησης στον ΔΟΑΕ. Μακροπρόθεσμα, το πρόγραμμα θα συμβάλει σε μια νέα γενιά γυναικών με ηγετικές θέσεις στους τομείς των επιστημών, της τεχνολογίας, της μηχανικής και των μαθηματικών, οι οποίες θα κατευθύνουν τις επιστημονικές και τεχνολογικές εξελίξεις στις χώρες τους.

Αποτέλεσμα 1: Το πρόγραμμα θα χρηματοδοτήσει φοιτήτριες για υποτροφίες διάρκειας έως δύο ετών.

Αναμενόμενες δραστηριότητες για το αποτέλεσμα 1:

—	Επιλογή των φοιτητριών

—	Χορήγηση υποτροφιών

Αποτέλεσμα 2: Οι φοιτήτριες θα έχουν την ευκαιρία να πραγματοποιήσουν πρακτική άσκηση με την υποστήριξη του ΔΟΑΕ για διάστημα έως 12 μηνών.

Αναμενόμενες δραστηριότητες για το αποτέλεσμα 2:

—	Προσδιορισμός των ευκαιριών για πρακτική άσκηση

—	Παροχή πρακτικής άσκησης.

ΕΙΔΙΚΟΣ ΣΤΟΧΟΣ 3 — ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΙΚΑΝΟΤΗΤΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΝΙΣΧΥΣΗ ΤΗΣ ΠΥΡΗΝΙΚΗΣ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ

Ο Οργανισμός εξακολουθεί να δέχεται μεγάλο όγκο αιτημάτων για στήριξη της εκπαίδευσης και της κατάρτισης σε όλους τους τεχνικούς τομείς της πυρηνικής ασφάλειας. Προκειμένου να ανταποκριθεί στα αιτήματα αυτά και να βοηθήσει τα κράτη να θεσπίσουν και να διατηρήσουν ευρύτερα εθνικά καθεστώτα πυρηνικής ασφάλειας, ο ΔΟΑΕ παρέχει βοήθεια όσον αφορά την ανάπτυξη ικανοτήτων, μεταξύ άλλων μέσω του κέντρου εκπαίδευσης και επίδειξης πυρηνικής ασφάλειας (NSTDC). Η βοήθεια αυτή βασίζεται σε βασική αξιολόγηση των αναγκών και των προτεραιοτήτων πυρηνικής ασφάλειας των κρατών.

ΣΥΝΙΣΤΩΣΑ Α — ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΒΑΣΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΙΚΑΝΟΤΗΤΩΝ: ΣΤΗΡΙΞΗ ΤΩΝ ΚΡΑΤΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΩΝ ΑΝΑΓΚΩΝ ΚΑΙ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΩΝ ΠΥΡΗΝΙΚΗΣ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ (INSSP)

Πλαίσιο

Ο ΔΟΑΕ παρέχει βοήθεια στα κράτη για τη θέσπιση, τη διατήρηση και τη διαφύλαξη εθνικών καθεστώτων πυρηνικής ασφάλειας για πυρηνικά και άλλα ραδιενεργά υλικά, μεταξύ άλλων κατά τη διάρκεια της μεταφοράς, και για συναφείς εγκαταστάσεις που χρησιμοποιούνται για ειρηνικούς σκοπούς.

Προκειμένου να καταστεί δυνατή η εν λόγω παροχή βοήθειας, ο ΔΟΑΕ ανέπτυξε το ολοκληρωμένο σχέδιο βιωσιμότητας της πυρηνικής ασφάλειας (INSSP), το οποίο παρέχει στα κράτη, κατόπιν αιτήματος, ένα συστηματικό και ολοκληρωμένο πλαίσιο για την επανεξέταση των καθεστώτων πυρηνικής ασφάλειας και τον προσδιορισμό των τομέων στους οποίους πρέπει να ενισχυθούν. Τα σχέδια επισημαίνουν επίσης κάθε βοήθεια που απαιτείται για τη στήριξη της ανάπτυξης ενός αποτελεσματικού και βιώσιμου καθεστώτος πυρηνικής ασφάλειας.

Από κοινού με τον ΔΟΑΕ, το κράτος ενοποιεί τις κατά προτεραιότητα ανάγκες πυρηνικής ασφάλειας σε INSSP. Κάθε INSSP είναι προσαρμοσμένο στις ειδικές ανάγκες του κράτους και χρησιμοποιεί ως βάση τις οδηγίες που παρέχονται στις δημοσιεύσεις που αποτελούν τμήμα της Nuclear Security Series.

Ο ειδικός στόχος 3 αφορά την ενίσχυση της στήριξης των κρατών για την αξιολόγηση των αναγκών και των προτεραιοτήτων πυρηνικής ασφάλειας. Αυτό θα επιτευχθεί με τη δημιουργία ενός ολοκληρωμένου πλαισίου για τον συστηματικό εντοπισμό και την ιεράρχηση των αναγκών πυρηνικής ασφάλειας των κρατών και για να στηριχθεί ο σχεδιασμός και η ιεράρχηση προτεραιοτήτων στην παροχή βοήθειας από τον Οργανισμό προς τα κράτη όσον αφορά την πυρηνική ασφάλεια, καθώς και για να διευκολυνθούν η διεθνής συνεργασία και ο συντονισμός για την κάλυψη των αναγκών πυρηνικής ασφάλειας των κρατών μελών.

Αποτέλεσμα 1: Ανάπτυξη και εφαρμογή ολοκληρωμένου σχεδίου βιωσιμότητας της πυρηνικής ασφάλειας σε κρατικό επίπεδο (INSSP) για τον προσδιορισμό και την ιεράρχηση των αναγκών πυρηνικής ασφάλειας.

Αναμενόμενες δραστηριότητες για το αποτέλεσμα 1:

—	Υλοποίηση αποστολών επανεξέτασης του INSSP και αποστολές οριστικοποίησης του INSSP.

Αποτέλεσμα 2: Περαιτέρω ενίσχυση για την κοινή αντίληψη της σημασίας της πυρηνικής ασφάλειας και των βασικών συνιστωσών του καθεστώτος πυρηνικής ασφάλειας.

Αναμενόμενες δραστηριότητες για το αποτέλεσμα 2:

—	Περιφερειακά Εργαστήρια Συντονισμού

ΣΥΝΙΣΤΩΣΑ Β — ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΙΚΑΝΟΤΗΤΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΣΦΑΛΕΙΑ ΤΩΝ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΩΝ

Πλαίσιο

Τα κράτη μέλη εξακολουθούν να αναγνωρίζουν την απειλή των κυβερνοεπιθέσεων και τον δυνητικό αντίκτυπό τους στην πυρηνική ασφάλεια, καθώς και την ανάγκη λήψης αποτελεσματικών μέτρων ασφάλειας κατά των επιθέσεων αυτών. Η ζήτηση που υπάρχει για βοήθεια στον τομέα της ασφάλειας των πληροφοριών και των υπολογιστών, συμπεριλαμβανομένων των αιτημάτων για υποστήριξη της έκδοσης κανονισμών για την ασφάλεια των υπολογιστών, έχει αυξηθεί και αναμένεται να συνεχίσει να αυξάνεται από τα κράτη μέλη.

Ο Οργανισμός εξακολουθεί να παρέχει βοήθεια στα κράτη μέλη όσον αφορά την ευαισθητοποίηση σχετικά με την απειλή κυβερνοεπιθέσεων και τον δυνητικό αντίκτυπό τους στην πυρηνική ασφάλεια, στηρίζοντας τα κράτη στη λήψη αποτελεσματικών μέτρων ασφαλείας κατά των επιθέσεων αυτών και βελτιώνοντας τις σχετικές ικανότητές τους στον τομέα της πυρηνικής ασφάλειας.

Η ενίσχυση των ικανοτήτων ασφάλειας των υπολογιστών και των πληροφοριών στα κράτη μέσω της ευαισθητοποίησης σχετικά με την απειλή κυβερνοεπιθέσεων και τον δυνητικό αντίκτυπό τους στην πυρηνική ασφάλεια στηρίζει τα κράτη στη λήψη αποτελεσματικών μέτρων ασφαλείας κατά τέτοιων επιθέσεων.

Αυτό συμβάλλει στην απόκτηση ενισχυμένων ικανοτήτων ασφάλειας των πληροφοριών και των υπολογιστών σε επίπεδο κράτους και εγκατάστασης για την υποστήριξη της πρόληψης, της ανίχνευσης και της αντίδρασης σε συμβάντα που αφορούν την ασφάλεια των υπολογιστών τα οποία ενδέχεται να έχουν άμεσο ή έμμεσο αρνητικό αντίκτυπο στην πυρηνική ασφάλεια και προστασία.

Αποτέλεσμα 1: Οι επαγγελματίες στον τομέα της πυρηνικής ασφάλειας εκπαιδεύονται στην ασφάλεια των πληροφοριών και των υπολογιστών, συμπεριλαμβανομένων βασικών εννοιών της ασφάλειας των υπολογιστών, όπως οι απειλές, οι έλεγχοι κινδύνου και ασφαλείας.

Αναμενόμενες δραστηριότητες για το αποτέλεσμα 1:

—	Μαθήματα κατάρτισης σε διεθνές, περιφερειακό και εθνικό επίπεδο.

ΣΥΝΙΣΤΩΣΑ Γ — ΕΝΙΣΧΥΣΗ ΤΗΣ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗΣ ΑΝΙΧΝΕΥΣΗΣ ΠΥΡΗΝΙΚΗΣ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΤΩΝ ΚΡΑΤΩΝ ΜΕΣΩ ΤΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΙΚΑΝΟΤΗΤΩΝ

Πλαίσιο

Η διεθνής κοινότητα έχει αναγνωρίσει τη σοβαρή απειλή που συνιστούν τα πυρηνικά και άλλα ραδιενεργά υλικά εκτός ρυθμιστικού ελέγχου· ως εκ τούτου, απαιτούνται συνεχείς προσπάθειες για την ενίσχυση των εθνικών ικανοτήτων για τη δημιουργία και τη διατήρηση αποτελεσματικών εθνικών αρχιτεκτονικών ανίχνευσης πυρηνικής ασφάλειας. Ο Οργανισμός αναπτύσσει ολοκληρωμένες κατευθυντήριες γραμμές για την πυρηνική ασφάλεια προκειμένου να συμβάλει στις παγκόσμιες προσπάθειες για την επίτευξη αποτελεσματικών στόχων πυρηνικής ασφάλειας και ανέπτυξε μια προσέγγιση έργου με τα κράτη μέλη για να προωθηθεί η χρήση των κατευθυντήριων γραμμών του ΔΟΑΕ για την πυρηνική ασφάλεια μέσω αξιολογήσεων από ομοτίμους, συμβουλευτικών υπηρεσιών, δραστηριοτήτων ανάπτυξης ικανοτήτων και παροχής βοήθειας με την ανάπτυξη εξοπλισμού ανίχνευσης. Η προσέγγιση του έργου προσδιορίζει μια σαφή δομή για την παροχή βοήθειας και στήριξης στα κράτη ώστε να αναπτύξουν ένα ολοκληρωμένο σύνολο συστημάτων και μέτρων πυρηνικής ασφάλειας, βάσει κατάλληλου νομικού και κανονιστικού πλαισίου, τα οποία συνιστούν εθνική στρατηγική και συναφείς ικανότητες για την ανίχνευση πυρηνικών και άλλων ραδιενεργών υλικών εκτός ρυθμιστικού ελέγχου.

Ο Οργανισμός αντιμετώπισε επίσης αυξημένη ζήτηση μαθημάτων κατάρτισης εκπαιδευτών από εκπαιδευτές αξιωματικών πρώτης γραμμής σχετικά με την ανίχνευση πυρηνικών και άλλων ραδιενεργών υλικών εκτός ρυθμιστικού ελέγχου.

Η συνιστώσα Γ θα στηρίξει την ενίσχυση και τη διατήρηση αποτελεσματικών εθνικών αρχιτεκτονικών ανίχνευσης πυρηνικής ασφάλειας στα κράτη, μέσω της ανάπτυξης ικανοτήτων για την ενίσχυση και τη βελτίωση των ικανοτήτων ανίχνευσης, εντοπισμού και απαγόρευσης πυρηνικών και άλλων ραδιενεργών υλικών εκτός ρυθμιστικού ελέγχου.

Αποτέλεσμα 1: Οι ικανότητες των κρατών να εντοπίζουν εγκληματικές ή εσκεμμένες μη εξουσιοδοτημένες πράξεις που αφορούν πυρηνικά και άλλα ραδιενεργά υλικά ενισχύονται με την κατάρτιση, τις αποστολές εμπειρογνωμόνων, την αξιολόγηση από ομοτίμους και τις επιτόπιες ασκήσεις ή τις ασκήσεις επί χάρτου

Αναμενόμενες δραστηριότητες για το αποτέλεσμα 1:

—	Μαθήματα κατάρτισης σε διεθνές και περιφερειακό επίπεδο για την ανάπτυξη ικανοτήτων στους διάφορους τομείς της αρχιτεκτονικής ανίχνευσης,

—	Επιτόπιες ασκήσεις ή ασκήσεις επί χάρτου.

ΣΥΝΙΣΤΩΣΑ Δ — ΕΝΙΣΧΥΣΗ ΤΗΣ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΜΕΤΑΦΟΡΩΝ ΤΩΝ ΚΡΑΤΩΝ ΜΕΣΩ ΤΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΙΚΑΝΟΤΗΤΩΝ

Πλαίσιο

Τα πυρηνικά και άλλα ραδιενεργά υλικά είναι δυνητικά ευάλωτα σε απειλές για την ασφάλεια κατά τη μεταφορά. Ο ΔΟΑΕ βοηθά τα κράτη να εφαρμόσουν και να διατηρήσουν εθνικό καθεστώς πυρηνικής ασφάλειας για τη μεταφορά τέτοιων υλικών.

Ένα από τα βασικά στοιχεία αυτής της βοήθειας παρέχεται μέσω της ανάπτυξης ικανοτήτων. Παρέχεται κατάρτιση σε διεθνές και περιφερειακό επίπεδο, ώστε να μπορούν οι εθνικοί ομόλογοι που εμπλέκονται στην ασφάλεια των μεταφορών να κατανοήσουν την ανάγκη για μέτρα ασφαλείας κατά τη μεταφορά ραδιενεργών υλικών και να διαθέτουν τις αναγκαίες γνώσεις για την ανάπτυξη και την εφαρμογή των εθνικών απαιτήσεων ασφάλειας των μεταφορών. Στο πλαίσιο των μαθημάτων κατάρτισης, ο ΔΟΑΕ παρέχει ολοκληρωμένη εικόνα της κατηγοριοποίησης των ραδιενεργών υλικών, των λειτουργιών ασφαλείας, της διαχείρισης της ασφάλειας καθώς και της διασύνδεσης ασφάλειας και προστασίας. Όσοι λαμβάνουν μέρος έχουν επίσης ευκαιρίες να συμμετάσχουν σε συζητήσεις και ασκήσεις βάσει σεναρίων.

Οι αποστολές του Οργανισμού διεξάγονται για την επανεξέταση του σχεδίου εθνικών κανονιστικών διατάξεων που αφορούν τη μεταφορά πυρηνικών και άλλων ραδιενεργών υλικών προκειμένου να οριστικοποιηθούν οι εν λόγω διατάξεις της εκάστοτε χώρας.

Αποτέλεσμα 1: Οι ομόλογοι φορείς των κρατών μελών εκπαιδεύονται στην ασφάλεια της μεταφοράς πυρηνικών και άλλων ραδιενεργών υλικών.

Αναμενόμενες δραστηριότητες για το αποτέλεσμα 1:

—	Μαθήματα κατάρτισης σε διεθνές και περιφερειακό επίπεδο.

Αποτέλεσμα 2: Επανεξετάζονται τα σχέδια εθνικών κανονιστικών διατάξεων για τις μεταφορές σχετικά με τη μεταφορά πυρηνικών και άλλων ραδιενεργών υλικών.

Αναμενόμενες δραστηριότητες για το αποτέλεσμα 2:

—	Αποστολές του Οργανισμού

ΣΥΝΙΣΤΩΣΑ Ε — ΕΓΚΛΗΜΑΤΟΛΟΓΙΚΕΣ ΕΡΕΥΝΕΣ ΠΕΡΙ ΤΑ ΠΥΡΗΝΙΚΑ

Πλαίσιο

Η εξέταση πυρηνικών και άλλων ραδιενεργών υλικών με τη χρήση αναλυτικών τεχνικών για τον προσδιορισμό της προέλευσης και του ιστορικού του υλικού αυτού χρησιμοποιείται στο πλαίσιο ερευνών των αρχών επιβολής του νόμου ή αξιολόγησης τρωτών σημείων πυρηνικής ασφάλειας.

Τα αποτελέσματα της εξέτασης καθοδηγούν την αντιμετώπιση της μη εξουσιοδοτημένης χρήσης αυτών των υλικών και βοηθούν τα κράτη να λαμβάνουν τεκμηριωμένες αποφάσεις ώστε να βελτιώσουν τις πρακτικές τους στον τομέα της πυρηνικής ασφάλειας. Ο ΔΟΑΕ βοηθά τα κράτη να ενισχύσουν τις ικανότητές τους στον χώρο των εγκληματολογικών ερευνών περί τα πυρηνικά, ιδίως με την παροχή κατάρτισης και εργαστηρίων σε διεθνές και περιφερειακό επίπεδο.

Η κατάρτιση αποτελεί βασικό παράγοντα για τον εμπλουτισμό των γνώσεων σχετικά με την εγκληματολογική έρευνα περί τα πυρηνικά για την πρόληψη και την αντιμετώπιση συμβάντων πυρηνικής ασφάλειας, την εξοικείωση των αρμόδιων προσώπων με τη συλλογή αποδεικτικών στοιχείων που υποστηρίζουν εγκληματολογικές έρευνες περί τα πυρηνικά, ώστε να περιλαμβάνεται η δημιουργία αλυσίδας επιτήρησης, καθώς και τον προσανατολισμό των επαγγελματιών προς τις τρέχουσες μεθοδολογίες εγκληματολογικών ερευνών περί τα πυρηνικά.

Αποτέλεσμα 1: Οι ομόλογοι φορείς των κρατών μελών εκπαιδεύονται στην εγκληματολογική έρευνα περί τα πυρηνικά για την πρόληψη και την αντιμετώπιση συμβάντων πυρηνικής ασφάλειας.

Αναμενόμενες δραστηριότητες για το αποτέλεσμα 1:

—	Μαθήματα κατάρτισης σε διεθνές και περιφερειακό επίπεδο

—	Διεθνές ολοκληρωμένο εργαστήριο για τη διαχείριση σκηνών ραδιολογικού εγκλήματος και εγκληματολογικές έρευνες περί τα πυρηνικά

ΣΥΝΙΣΤΩΣΑ ΣΤ — ΣΤΗΡΙΞΗ ΤΗΣ ΙΚΑΝΟΤΗΤΑΣ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗΣ ΚΑΙ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΠΥΡΗΝΙΚΗΣ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΤΩΝ ΚΡΑΤΩΝ ΜΕΛΩΝ

Πλαίσιο

Οι δραστηριότητες εκπαίδευσης και κατάρτισης που βασίζονται σε συστηματική προσέγγιση στηρίζουν τα κράτη ώστε να παρέχουν σε διευθυντικά στελέχη και στο προσωπικό τις γνώσεις, τις δεξιότητες και τις συμπεριφορές που απαιτούνται για την εκτέλεση των καθηκόντων και των εργασιών τους σε διάφορους τομείς της πυρηνικής ασφάλειας.

Το 2023, ο Οργανισμός ίδρυσε το οικείο κέντρο εκπαίδευσης και επίδειξης πυρηνικής ασφάλειας (NSTDC) στα εργαστήριά του στο Seibersdorf· αυτό θα παρέχει συμπληρωματικές ευκαιρίες κατάρτισης που προσφέρονται στα κράτη μέλη και στα κέντρα υποστήριξης πυρηνικής ασφάλειας, και θα ενισχύσει την ανάπτυξη ικανοτήτων πυρηνικής ασφάλειας μέσω της χρήσης προηγμένης τεχνολογίας και εμπειρογνωσίας.

Ο Οργανισμός εξακολουθεί να στηρίζει και συνεργάζεται στενά με τα κράτη όσον αφορά τις εθνικές δυνατότητες ανάπτυξης ικανοτήτων στον τομέα της πυρηνικής ασφάλειας, μεταξύ άλλων μέσω των δραστηριοτήτων του διεθνούς δικτύου εκπαίδευσης στην πυρηνική ασφάλεια (INSEN), των εθνικών κέντρων υποστήριξης της πυρηνικής ασφάλειας (NSSCs), του διεθνούς δικτύου κέντρων κατάρτισης και υποστήριξης της πυρηνικής ασφάλειας (δίκτυο NSSC) και των κέντρων συνεργασίας.

Τα NSSC συμβάλλουν στη διατήρηση του εθνικού καθεστώτος πυρηνικής ασφάλειας στηρίζοντας αρμόδιες αρχές, εξουσιοδοτημένα πρόσωπα και άλλους οργανισμούς με υποχρεώσεις πυρηνικής ασφάλειας. Οι κύριες λειτουργίες των NSSC είναι:

—	Η ανάπτυξη του ανθρώπινου δυναμικού, ιδίως μέσω της παροχής εθνικού προγράμματος κατάρτισης της πυρηνικής ασφάλειας,

—	Οι υπηρεσίες τεχνικής υποστήριξης για τη διαχείριση του κύκλου ζωής του εξοπλισμού πυρηνικής ασφάλειας· και

—	Οι υπηρεσίες επιστημονικής υποστήριξης για την παροχή εμπειρογνωσίας, ανάλυσης και έρευνας και ανάπτυξης της πυρηνικής ασφάλειας.

Οι διαδικτυακές ενότητες μάθησης του ΔΟΑΕ για την πυρηνική ασφάλεια, με βάση το τμήμα της Nuclear Security Series του ΔΟΑΕ και άλλων εγγράφων καθοδήγησης, χρησιμοποιούνται για τη συμπλήρωση της διά ζώσης κατάρτισης και υποστηρίζουν τις προσπάθειες για τη διασφάλιση ικανοτήτων, δεξιοτήτων και ισχυρής νοοτροπίας πυρηνικής ασφάλειας. Οι ενότητες ηλεκτρονικής μάθησης απευθύνονται σε ευρύ φάσμα επαγγελματιών που έχουν ευθύνες στον τομέα της πυρηνικής ασφάλειας, αλλά και σε άλλους ενδιαφερόμενους.

Η συνιστώσα ΣΤ θα συμβάλει στην ανάπτυξη και τη συντήρηση των ενοτήτων ηλεκτρονικής μάθησης για την πυρηνική ασφάλεια και στη στήριξη των προσπαθειών των κρατών να αναπτύξουν αποδοτική και βιώσιμη κατάρτιση στην πυρηνική ασφάλεια και των κρατών που επιθυμούν να δημιουργήσουν και να θέσουν σε λειτουργία ένα NSSC.

Αποτέλεσμα 1: Ανάπτυξη και συντήρηση υλικού ηλεκτρονικής μάθησης για σκοπούς κατάρτισης στον τομέα της πυρηνικής ασφάλειας

Αναμενόμενες δραστηριότητες για το αποτέλεσμα 1:

—	Παροχή διαδικτυακών μαθημάτων, περιλαμβανομένων των μεταφράσεων,

—	Επανεξέταση και συντήρηση των διαδικτυακών μαθημάτων.

Αποτέλεσμα 2: Ενίσχυση των δυνατοτήτων ανάπτυξης και εφαρμογής της κατάρτισης στον τομέα της πυρηνικής ασφάλειας και της διαχείρισης του ανθρώπινου δυναμικού. Ανταλλαγή εμπειριών και ορθών πρακτικών όσον αφορά την κατάρτιση στον τομέα της πυρηνικής ασφάλειας.

Αναμενόμενες δραστηριότητες για το αποτέλεσμα 2:

—	Εργαστήρια σε διεθνές και περιφερειακό επίπεδο, περιλαμβανομένων των μεταφράσεων.