ΣΥΣΤΑΣΗ (ΕΕ) 2024/616 ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ

της 18ης Δεκεμβρίου 2023

σχετικά με το προσχέδιο του επικαιροποιημένου ενοποιημένου εθνικού σχεδίου των Κάτω Χωρών για την ενέργεια και το κλίμα για την περίοδο 2021-2030 και σχετικά με τη συνέπεια των μέτρων των Κάτω Χωρών προς τον στόχο της Ένωσης για κλιματική ουδετερότητα και με την εξασφάλιση προόδου όσον αφορά την προσαρμογή

(Το κείμενο στην ολλανδική γλώσσα είναι το μόνο αυθεντικό)

Η ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ,

Έχοντας υπόψη τη Συνθήκη για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, και ιδίως το άρθρο 292,

Έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΕ) 2018/1999 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 11ης Δεκεμβρίου 2018, για τη διακυβέρνηση της Ενεργειακής Ένωσης και της Δράσης για το Κλίμα, για την τροποποίηση των κανονισμών (ΕΚ) αριθ. 663/2009 και (ΕΚ) αριθ. 715/2009 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, των οδηγιών 94/22/ΕΚ, 98/70/ΕΚ, 2009/31/ΕΚ, 2009/73/ΕΚ, 2010/31/ΕΕ, 2012/27/ΕΕ και 2013/30/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, των οδηγιών 2009/119/ΕΚ και (ΕΕ) 2015/652 του Συμβουλίου και για την κατάργηση του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 525/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (1), και ιδίως το άρθρο 9 παράγραφος 2 και το άρθρο 14 παράγραφος 6,

Έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΕ) 2021/1119 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 30ής Ιουνίου 2021, για τη θέσπιση πλαισίου με στόχο την επίτευξη κλιματικής ουδετερότητας και για την τροποποίηση των κανονισμών (ΕΚ) αριθ. 401/2009 και (ΕΕ) 2018/1999 (2), και ιδίως το άρθρο 7 παράγραφος 2,

Εκτιμώντας τα ακόλουθα:

Συστάσεις σχετικά με το προσχέδιο του επικαιροποιημένου ενοποιημένου εθνικού σχεδίου (ΕΣΕΚ) των Κάτω Χωρών για την ενέργεια και το κλίμα για την περίοδο 2021-2030

(1)	Οι Κάτω Χώρες υπέβαλαν το προσχέδιο του επικαιροποιημένου ενοποιημένου εθνικού σχεδίου για την ενέργεια και το κλίμα στις 29 Ιουνίου 2023.

(2)

Το άρθρο 3 και το παράρτημα I του κανονισμού (ΕΕ) 2018/1999 (στο εξής: κανονισμός για τη διακυβέρνηση) καθορίζουν τα στοιχεία που πρέπει να περιλαμβάνονται στα επικαιροποιημένα ενοποιημένα εθνικά σχέδια για την ενέργεια και το κλίμα. Τον Δεκέμβριο του 2022, η Επιτροπή ενέκρινε τις κατευθυντήριες γραμμές προς τα κράτη μέλη σχετικά με τη διαδικασία και το πεδίο εφαρμογής της κατάρτισης των προσχεδίων και των τελικών επικαιροποιημένων εθνικών σχεδίων για την ενέργεια και το κλίμα (3). Οι κατευθυντήριες γραμμές προσδιόρισαν ορθές πρακτικές και συνόψισαν τις επιπτώσεις των πρόσφατων πολιτικών, νομικών και γεωπολιτικών εξελίξεων στις πολιτικές για την ενέργεια και το κλίμα.

(3)

Σε σχέση με το σχέδιο REPowerEU (4), και στο πλαίσιο των κύκλων του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου του 2022 και του 2023, η Επιτροπή έδωσε ιδιαίτερη έμφαση στις ενεργειακές και κλιματικές μεταρρυθμιστικές και επενδυτικές ανάγκες των κρατών μελών για την ενίσχυση της ενεργειακής ασφάλειας και της οικονομικής προσιτότητας μέσω της επιτάχυνσης της πράσινης και δίκαιης μετάβασης. Αυτό αποτυπώνεται στις εκθέσεις ανά χώρα του 2022 και του 2023 για τις Κάτω Χώρες (5) και στις συστάσεις του Συμβουλίου προς τις Κάτω Χώρες (6). Τα κράτη μέλη θα πρέπει να λαμβάνουν υπόψη τις τελευταίες ειδικές ανά χώρα συστάσεις στα τελικά επικαιροποιημένα ενοποιημένα εθνικά τους σχέδια για την ενέργεια και το κλίμα.

(4)

Οι συστάσεις της Επιτροπής όσον αφορά την επίτευξη των εθνικών στόχων στο πλαίσιο του κανονισμού για τον επιμερισμό των προσπαθειών (7) (ESR) βασίζονται στην πιθανότητα τα κράτη μέλη να τηρήσουν τους στόχους για το 2030, λαμβανομένων υπόψη των κανόνων για τη χρήση των δυνατοτήτων ευελιξίας στο πλαίσιο του κανονισμού για τον επιμερισμό των προσπαθειών.

(5)

Οι συστάσεις της Επιτροπής σχετικά με τη δέσμευση, τη χρήση και την αποθήκευση διοξειδίου του άνθρακα (CCUS) αποσκοπούν στην επισκόπηση της σκοπούμενης ανάπτυξης των εν λόγω τεχνολογιών σε εθνικό επίπεδο, συμπεριλαμβανομένων πληροφοριών σχετικά με τις ετήσιες ποσότητες CO2 που προγραμματίζεται να δεσμευθούν έως το 2030, κατανεμημένων ανά πηγή δεσμευόμενου CO2, προερχόμενου από εγκαταστάσεις που καλύπτονται από την οδηγία 2003/87/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (8) ή από άλλες πηγές, όπως βιογενείς πηγές ή άμεση δέσμευση από τον αέρα· σχετικά με τις προγραμματισμένες υποδομές μεταφοράς CO2· και σχετικά με την πιθανή εγχώρια δυναμικότητα αποθήκευσης CO2 και τους όγκους έγχυσης CO2 που προβλέπεται να διατίθενται το 2030.

(6)

Ομοίως, οι συστάσεις της Επιτροπής σχετικά με τις επιδόσεις στο πλαίσιο του κανονισμού (ΕΕ) 2018/841 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (9) (για τις δραστηριότητες χρήσης γης, αλλαγής χρήσης γης και δασοπονίας, στο εξής: κανονισμός LULUCF) αφορούν την υλοποίηση, από πλευράς του κράτους μέλους, του «κανόνα της μη επιβάρυνσης» για την περίοδο 2021-2025 (περίοδος 1) και του εθνικού του στόχου για την περίοδο 2026-2030 (περίοδος 2), λαμβανομένων υπόψη των κανόνων που διέπουν τη χρήση των δυνατοτήτων ευελιξίας, όπως ορίζονται στον εν λόγω κανονισμό. Οι συστάσεις της Επιτροπής λαμβάνουν επίσης υπόψη ότι, κατά την περίοδο 1, τυχόν υπέρβαση εκπομπών βάσει του κανονισμού LULUCF θα μεταφέρεται αυτόματα στον κανονισμό για τον επιμερισμό των προσπαθειών.

(7)

Προκειμένου η προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή να στηρίξει δεόντως την επίτευξη των στόχων για την ενέργεια και τον μετριασμό της κλιματικής αλλαγής, είναι σημαντικό να προσδιοριστούν οι πιθανοί παράγοντες κινδύνου της κλιματικής αλλαγής και να αναλυθούν τα τρωτά σημεία και οι κίνδυνοι που ενδέχεται να επηρεάσουν σχετικές περιοχές, πληθυσμούς και τομείς. Οι συστάσεις της Επιτροπής σχετικά με την προσαρμογή εξετάζουν τον βαθμό στον οποίο οι Κάτω Χώρες ενσωμάτωσαν στα επικαιροποιημένα ΕΣΕΚ στόχους προσαρμογής που να λαμβάνουν υπόψη τους κλιματικούς κινδύνους οι οποίοι θα μπορούσαν να εμποδίσουν τις Κάτω Χώρες να επιτύχουν τους σκοπούς και τις επιδιώξεις της Ενεργειακής Ένωσης. Χωρίς ειδικές πολιτικές και μέτρα προσαρμογής, προγραμματισμένα και υλοποιημένα, τίθεται σε κίνδυνο η επίτευξη των στόχων στις διαστάσεις της Ενεργειακής Ένωσης. Η διαχείριση των υδάτων στις μεταβαλλόμενες κλιματικές συνθήκες απαιτεί ιδιαίτερη προσοχή λόγω των κινδύνων διαταραχής της παροχής ηλεκτρικής ενέργειας, καθώς οι πλημμύρες, οι καύσωνες και η ξηρασία επηρεάζουν την παραγωγή ενέργειας.

(8)

Οι συστάσεις της Επιτροπής όσον αφορά τη φιλοδοξία των Κάτω Χωρών για την ενέργεια από ανανεώσιμες πηγές βασίζονται σε έναν μαθηματικό τύπο που ορίζεται στο παράρτημα II του κανονισμού (ΕΕ) 2018/1999 και βασίζεται σε αντικειμενικά κριτήρια· και στις κύριες πολιτικές και μέτρα που απουσιάζουν από το προσχέδιο του επικαιροποιημένου ΕΣΕΚ των Κάτω Χωρών, ώστε να καταστεί δυνατή η έγκαιρη και οικονομικά αποδοτική επίτευξη της εθνικής συνεισφοράς των Κάτω Χωρών στον δεσμευτικό στόχο της Ένωσης για ενέργεια από ανανεώσιμες πηγές σε ποσοστό τουλάχιστον 42,5 % το 2030, με συλλογική φιλοδοξία την αύξησή του στο 45 % σύμφωνα με την οδηγία (ΕΕ) 2018/2001 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (10) όσον αφορά την προώθηση της ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές. Οι συστάσεις της Επιτροπής βασίζονται επίσης στη συμβολή των Κάτω Χωρών στους ειδικούς στόχους των άρθρων 15α, 22α, 23, 24 και 25 της εν λόγω οδηγίας και στις σχετικές πολιτικές και μέτρα για την ταχεία μεταφορά της στο εθνικό δίκαιο και την εφαρμογή της. Οι συστάσεις αντικατοπτρίζουν τη σημασία της ανάπτυξης ολοκληρωμένου μακροπρόθεσμου σχεδιασμού για την ανάπτυξη της ανανεώσιμης, και ιδίως της αιολικής, ενέργειας, ώστε να αυξηθεί η προβολή της ευρωπαϊκής μεταποιητικής βιομηχανίας και των ευρωπαϊκών φορέων εκμετάλλευσης δικτύων σύμφωνα με τη δέσμη μέτρων για την ευρωπαϊκή αιολική ενέργεια (11).

(9)

Οι συστάσεις της Επιτροπής σχετικά με την εθνική συνεισφορά στην ενεργειακή απόδοση βασίζονται στο άρθρο 4 της οδηγίας (ΕΕ) 2023/1791 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (12) για την ενεργειακή απόδοση· και στον μαθηματικό τύπο του παραρτήματος I της εν λόγω οδηγίας, καθώς και στις σχετικές πολιτικές και μέτρα για την εφαρμογή του.

(10)

Οι συστάσεις της Επιτροπής δίνουν ιδιαίτερη προσοχή στις επιδιώξεις, τους στόχους και τις συνεισφορές, καθώς και στις σχετικές πολιτικές και μέτρα για την υλοποίηση του σχεδίου REPowerEU, προκειμένου να καταργηθεί ταχέως η εξάρτηση από τα ρωσικά ορυκτά καύσιμα. Λαμβάνουν υπόψη τα διδάγματα που αντλήθηκαν από την εφαρμογή της δέσμης μέτρων «Εξοικονόμηση αερίου για έναν ασφαλή χειμώνα» (13). Οι συστάσεις αντικατοπτρίζουν την επιτακτική ανάγκη να καταστεί το ενεργειακό σύστημα ανθεκτικότερο υπό το πρίσμα των υποχρεώσεων που απορρέουν από τον κανονισμό (ΕΕ) 2019/941 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (14) σχετικά με την ετοιμότητα αντιμετώπισης κινδύνων στον τομέα της ηλεκτρικής ενέργειας και τον κανονισμό (ΕΕ) 2017/1938 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (15) σχετικά με την ασφάλεια εφοδιασμού με αέριο, και σύμφωνα με τη σύσταση της Επιτροπής για την αποθήκευση ενέργειας (16).

(11)

Οι συστάσεις της Επιτροπής λαμβάνουν υπόψη την ανάγκη να επιταχυνθεί η ενοποίηση της εσωτερικής αγοράς ενέργειας, ώστε να ενισχυθεί ο ρόλος της ευελιξίας και να ενδυναμωθούν και να προστατευθούν οι καταναλωτές. Οι συστάσεις της Επιτροπής λαμβάνουν επίσης υπόψη τη σημασία της αξιολόγησης του αριθμού των νοικοκυριών που πλήττονται από ενεργειακή φτώχεια σύμφωνα με τις απαιτήσεις του άρθρου 3 του κανονισμού (ΕΕ) 2018/1999 και της σύστασης (ΕΕ) 2023/2407 της Επιτροπής (17).

(12)

Οι συστάσεις της Επιτροπής αντικατοπτρίζουν τη σημασία της διασφάλισης επαρκών επενδύσεων στην έρευνα και την καινοτομία στον τομέα της καθαρής ενέργειας με στόχο την τόνωση των ικανοτήτων ανάπτυξης και παραγωγής, συμπεριλαμβανομένων κατάλληλων πολιτικών και μέτρων για ενεργοβόρες βιομηχανίες και άλλες επιχειρήσεις· και την ανάγκη αναβάθμισης των δεξιοτήτων του εργατικού δυναμικού για μια βιομηχανία μηδενικών καθαρών εκπομπών, προκειμένου να εδραιωθεί μια ισχυρή, ανταγωνιστική και καθαρή οικονομία εντός της Ένωσης.

(13)	Οι συστάσεις της Επιτροπής βασίζονται στις δεσμεύσεις που αναλήφθηκαν στο πλαίσιο της συμφωνίας του Παρισιού για τη σταδιακή κατάργηση της χρήσης ορυκτών καυσίμων, καθώς και στη σημασία της σταδιακής κατάργησης των επιδοτήσεων για τα ορυκτά καύσιμα.

(14)

Οι συστάσεις της Επιτροπής σχετικά με τις επενδυτικές ανάγκες ακολουθούν την αξιολόγηση της Επιτροπής σχετικά με το κατά πόσον το προσχέδιο του επικαιροποιημένου σχεδίου των Κάτω Χωρών παρέχει γενική επισκόπηση των επενδυτικών αναγκών για την επίτευξη των στόχων, των επιδιώξεων και των συνεισφορών για όλες τις διαστάσεις της Ενεργειακής Ένωσης· προσδιορίζει τις πηγές χρηματοδότησης, κάνοντας διάκριση μεταξύ ιδιωτικών και δημόσιων πηγών· συνοψίζει τις επενδύσεις που συνάδουν με το σχέδιο ανάκαμψης και ανθεκτικότητας (ΣΑΑ) των Κάτω Χωρών, το εδαφικό σχέδιο δίκαιης μετάβασης (TJTP) των Κάτω Χωρών και τις ειδικές για τη χώρα συστάσεις για την περίοδο 2022-2023 που εκδόθηκαν στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου· και περιλαμβάνει αξιόπιστη μακροοικονομική αξιολόγηση των προγραμματισμένων πολιτικών και μέτρων. Το ΕΣΕΚ θα πρέπει να διασφαλίζει τη διαφάνεια και την προβλεψιμότητα των εθνικών πολιτικών και μέτρων για τη στήριξη της επενδυτικής ασφάλειας.

(15)

Οι συστάσεις της Επιτροπής αντικατοπτρίζουν την καίρια σημασία μιας ευρείας περιφερειακής διαβούλευσης και της διασφάλισης έγκαιρης και συμπεριληπτικής διαβούλευσης σχετικά με το σχέδιο, συμπεριλαμβανομένης της αποτελεσματικής δημόσιας συμμετοχής με επαρκείς πληροφορίες και χρονοδιάγραμμα, σύμφωνα με τη σύμβαση του Aarhus (18).

(16)

Οι συστάσεις της Επιτροπής για τη δίκαιη μετάβαση αντικατοπτρίζουν την αξιολόγηση του κατά πόσον το σχέδιο των Κάτω Χωρών προσδιορίζει σε επαρκή βαθμό τις σχετικές επιπτώσεις της κλιματικής και ενεργειακής μετάβασης στην κοινωνία, την απασχόληση και τις δεξιότητες και συνοψίζει κατάλληλες συνοδευτικές πολιτικές και μέτρα για την προώθηση μιας δίκαιης μετάβασης, συμβάλλοντας παράλληλα στην προώθηση τόσο των ανθρωπίνων δικαιωμάτων όσο και της ισότητας των φύλων.

(17)	Οι συστάσεις της Επιτροπής προς τις Κάτω Χώρες βασίζονται στην αξιολόγηση του προσχεδίου του επικαιροποιημένου ΕΣΕΚ (19), το οποίο δημοσιεύεται μαζί με την παρούσα σύσταση.

(18)	Οι Κάτω Χώρες θα πρέπει να λάβουν δεόντως υπόψη τις παρούσες συστάσεις κατά την κατάρτιση του τελικού επικαιροποιημένου ενοποιημένου ΕΣΕΚ που πρέπει να υποβληθεί έως τις 30 Ιουνίου 2024.

Συστάσεις σχετικά με τη συνέπεια προς τον ενωσιακό στόχο για κλιματική ουδετερότητα και με τη διασφάλιση της προόδου όσον αφορά την προσαρμογή.

(19)

Σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΕ) 2021/1119 (ευρωπαϊκό νομοθέτημα για το κλίμα), η Επιτροπή οφείλει να αξιολογεί τη συνέπεια των εθνικών μέτρων με τον στόχο της κλιματικής ουδετερότητας και με τη διασφάλιση της προόδου όσον αφορά την προσαρμογή. Η Επιτροπή αξιολόγησε τη συνέπεια των μέτρων των Κάτω Χωρών προς τους εν λόγω στόχους (20). Οι συστάσεις που ακολουθούν βασίζονται στην εν λόγω αξιολόγηση. Οι Κάτω Χώρες θα πρέπει να λάβουν δεόντως υπόψη τις παρούσες συστάσεις και να αντιδράσουν αναλόγως σύμφωνα με το ευρωπαϊκό νομοθέτημα για το κλίμα.

(20)

Ένα βασικό στάδιο για την ενίσχυση της φιλοδοξίας σχετικά με την προσαρμογή θα πρέπει να είναι η ολοκλήρωση κατάλληλου νομικού πλαισίου για την εθνική κλιματική πολιτική, το οποίο να καθορίζει δεσμευτικούς, τακτικά επικαιροποιούμενους στόχους προσαρμογής για τη μέτρηση της συνολικής προόδου όσον αφορά την ανάπτυξη ανθεκτικότητας.

ΣΥΝΙΣΤΑ ΣΤΙΣ ΚΑΤΩ ΧΩΡΕΣ ΝΑ ΑΝΑΛΑΒΟΥΝ ΔΡΑΣΗ ΓΙΑ:

ΟΣΟΝ ΑΦΟΡΑ ΤΟ ΠΡΟΣΧΕΔΙΟ ΤΟΥ ΕΠΙΚΑΙΡΟΠΟΙΗΜΕΝΟΥ ΕΘΝΙΚΟΥ ΣΧΕΔΙΟΥ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΚΑΙ ΤΟ ΚΛΙΜΑ ΒΑΣΕΙ ΤΟΥ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΥ (ΕΕ) 2018/1999

Τον καθορισμό οικονομικά αποδοτικών πρόσθετων πολιτικών και μέτρων, ιδίως στον γεωργικό τομέα και για τις εκπομπές εκτός CO2, μεταξύ άλλων του μεθανίου, του N2O και των φθοριούχων αερίων από βιομηχανικές διεργασίες και χρήση προϊόντων, καθώς και από τη γεωργία και τη διαχείριση αποβλήτων, με στόχο τη γεφύρωση του προβλεπόμενου χάσματος των 9,3 ποσοστιαίων μονάδων για την επίτευξη του εθνικού στόχου του -48 % για τα αέρια του θερμοκηπίου το 2030 σε σύγκριση με τα επίπεδα του 2005, στο πλαίσιο του κανονισμού για τον επιμερισμό των προσπαθειών. Την παροχή επικαιροποιημένων προβολών για την παρουσίαση του τρόπου με τον οποίο οι υφιστάμενες και οι προγραμματισμένες πολιτικές θα επιτύχουν τον στόχο και, εάν είναι αναγκαίο, τον προσδιορισμό του τρόπου με τον οποίο θα χρησιμοποιηθούν για τη διασφάλιση της συμμόρφωσης οι δυνατότητες ευελιξίας που διατίθενται στο πλαίσιο του κανονισμού για τον επιμερισμό των προσπαθειών. Τη συμπλήρωση των πληροφοριών σχετικά με τις πολιτικές και τα μέτρα, διευκρινίζοντας με σαφήνεια το πεδίο εφαρμογής τους, το χρονοδιάγραμμα και, ει δυνατόν, τον αναμενόμενο αντίκτυπο στη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, ιδίως για μέτρα στο πλαίσιο χρηματοδοτικών προγραμμάτων της Ένωσης, όπως η κοινή γεωργική πολιτική.

Τον προσδιορισμό των πηγών εκπομπών CO2 που προγραμματίζεται να δεσμευτούν. Τον προσδιορισμό της συνολικής χωρητικότητας αποθήκευσης CO2.

Την παροχή πρόσθετων λεπτομερειών σχετικά με τα προγραμματιζόμενα μέτρα, με ποσοτικοποίηση των αναμενόμενων επιπτώσεών τους όσον αφορά τις απορροφήσεις ή τις εκπομπές από τον τομέα LULUCF. Την παροχή σαφών πληροφοριών σχετικά με τον τρόπο με τον οποίο τα δημόσια κονδύλια (τόσο τα ενωσιακά κονδύλια, συμπεριλαμβανομένης της κοινής γεωργικής πολιτικής, όσο και οι κρατικές ενισχύσεις) και η ιδιωτική χρηματοδότηση μέσω συστημάτων ανθρακοδεσμευτικής γεωργίας χρησιμοποιούνται με συνέπεια και αποτελεσματικότητα για την επίτευξη του εθνικού στόχου καθαρής απορρόφησης. Την παροχή πληροφοριών σχετικά με την κατάσταση και την πρόοδο που πρέπει να σημειωθεί όσον αφορά τη διασφάλιση των αναβαθμίσεων σε επίπεδα υψηλότερης βαθμίδας/γεωγραφικώς συγκεκριμένα σύνολα δεδομένων για την παρακολούθηση, την υποβολή εκθέσεων και την επαλήθευση, σύμφωνα με το παράρτημα V μέρος 3 του κανονισμού (ΕΕ) 2018/1999.

Την παροχή πρόσθετης ανάλυσης των σχετικών κλιματικών τρωτών σημείων και κινδύνων όσον αφορά την επίτευξη των εθνικών στόχων, επιδιώξεων και συνεισφορών, καθώς και των πολιτικών και μέτρων στις διάφορες διαστάσεις της Ενεργειακής Ένωσης. Την καλύτερη περιγραφή και ποσοτικοποίηση της σύνδεσης με τους ειδικούς στόχους και τις πολιτικές της Ενεργειακής Ένωσης που θα πρέπει να υποστηρίζουν οι πολιτικές και τα μέτρα προσαρμογής. Τον επαρκώς λεπτομερή καθορισμό πρόσθετων πολιτικών και μέτρων προσαρμογής για τη στήριξη της επίτευξης των εθνικών στόχων, επιδιώξεων και συνεισφορών των Κάτω Χωρών στο πλαίσιο της Ενεργειακής Ένωσης.

Τη σημαντική αύξηση της φιλοδοξίας σε μερίδιο ανανεώσιμων πηγών ενέργειας ύψους τουλάχιστον 39 % ως συνεισφορά στον δεσμευτικό στόχο της ΕΕ για την ενέργεια από ανανεώσιμες πηγές για το 2030 που ορίζεται στο άρθρο 3 παράγραφος 1 της οδηγίας (ΕΕ) 2018/2001, όπως τροποποιήθηκε σύμφωνα με τον μαθηματικό τύπο του παραρτήματος II του κανονισμού (ΕΕ) 2018/1999. Τη συμπερίληψη ενδεικτικής πορείας η οποία επιτυγχάνει τα σημεία αναφοράς για το 2025 και το 2027 σύμφωνα με το άρθρο 4 στοιχείο α) σημείο 2) του κανονισμού (ΕΕ) 2018/1999. Τη διασφάλιση ότι λαμβάνονται επαρκή μέτρα για την κάλυψη του χάσματος ως προς την τιμή αναφοράς του 2021 για την ενέργεια από ανανεώσιμες πηγές, η οποία δεν είναι χαμηλότερη από τον υποχρεωτικό εθνικό συνολικό στόχο για το μερίδιο ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές το 2020, σύμφωνα με το άρθρο 32 παράγραφος 4 του κανονισμού (ΕΕ) 2018/1999.

Την παροχή εκτιμώμενων πορειών και μακροπρόθεσμου σχεδίου για την ανάπτυξη τεχνολογιών ανανεώσιμης ενέργειας για τα επόμενα 10 έτη, με προοπτική το 2040. Τη συμπερίληψη ενδεικτικού στόχου για καινοτόμες τεχνολογίες ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές έως το 2030 σύμφωνα με την οδηγία (ΕΕ) 2018/2001, όπως τροποποιήθηκε. Τη συμπερίληψη ειδικών στόχων ώστε να συμβάλει στους ενδεικτικούς επιμέρους στόχους στους τομείς των κτιρίων και της βιομηχανίας για το 2030. Την επιβεβαίωση ότι οι προβολές που συμπεριλαμβάνονται στο σχέδιο συμβάλλουν στον δεσμευτικό επιμέρους στόχο για τα ανανεώσιμα καύσιμα μη βιολογικής προέλευσης (RFNBO) στη βιομηχανία για το 2030. Την επιβεβαίωση των δεσμευτικών στόχων στον τομέα της θέρμανσης και της ψύξης τόσο για την περίοδο 2021-2025 όσο και για την περίοδο 2026-2030, και τη συμπερίληψη ενδεικτικού στόχου για την επίτευξη των συμπληρωματικών ποσοστών του παραρτήματος IΑ της οδηγίας (ΕΕ) 2018/2001. Τον προσδιορισμό του στόχου που προτίθενται να επιτύχουν οι Κάτω Χώρες στον τομέα των μεταφορών μέσω της επιβολής υποχρέωσης στους προμηθευτές καυσίμων, μεταξύ άλλων μέσω επιμέρους στόχου για τα προηγμένα βιοκαύσιμα και τα ανανεώσιμα καύσιμα μη βιολογικής προέλευσης (RFNBO), διασφαλίζοντας ότι το 2030 θα τηρηθεί το ελάχιστο επίπεδο ανανεώσιμων καυσίμων μη βιολογικής προέλευσης.

Τη συμπερίληψη λεπτομερών και ποσοτικοποιημένων πολιτικών και μέτρων κατά τρόπο που να καθιστά δυνατή την έγκαιρη και οικονομικά αποδοτική επίτευξη της εθνικής συνεισφοράς της στον δεσμευτικό στόχο της ΕΕ για ποσοστό ανανεώσιμης ενέργειας τουλάχιστον 42,5 % το 2030, με συλλογική φιλοδοξία την αύξησή του στο 45 %. Την περιγραφή, ειδικότερα, του τρόπου με τον οποίο σχεδιάζει να επιταχύνει την αδειοδότηση, ιδίως όσον αφορά τεχνολογίες εκτός της υπεράκτιας αιολικής ενέργειας. Τη λεπτομερή περιγραφή των τεχνολογιών ανανεώσιμης ενέργειας για τις οποίες προγραμματίζει τον χαρακτηρισμό «περιοχών επιτάχυνσης των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας» με ταχύτερες και απλούστερες διαδικασίες. Την περιγραφή του τρόπου με τον οποίο σκοπεύει να διαμορφώσει την υποχρέωση των προμηθευτών καυσίμων στον τομέα των μεταφορών, καθώς και συγκρίσιμα μέτρα για την προώθηση του υδρογόνου στη βιομηχανία.

Τη συμπερίληψη προβολών σχετικά με τη ζήτηση και την προσφορά βιοενέργειας ανά τομέα και την παροχή στοιχείων για τις εισαγωγές και την πηγή της δασικής βιομάζας που χρησιμοποιείται για την παραγωγή ενέργειας. Τη συμπερίληψη αξιολόγησης του εγχώριου εφοδιασμού δασικής βιομάζας για ενεργειακούς σκοπούς κατά την περίοδο 2021-2030 σύμφωνα με τα ενισχυμένα κριτήρια αειφορίας του άρθρου 29 της οδηγίας (ΕΕ) 2018/2001, όπως τροποποιήθηκε, καθώς και αξιολόγησης της συμβατότητας της προβλεπόμενης χρήσης δασικής βιομάζας για την παραγωγή ενέργειας με τις υποχρεώσεις των Κάτω Χωρών δυνάμει του αναθεωρημένου κανονισμού LULUCF, ιδίως για την περίοδο 2026-2030, συμπεριλαμβανομένων των εθνικών μέτρων και πολιτικών για τη διασφάλιση της εν λόγω συμβατότητας. Τη συμπερίληψη περαιτέρω μέτρων για την προώθηση της βιώσιμης παραγωγής βιομεθανίου, δεδομένων των δυνατοτήτων και της παραγωγής βιώσιμου βιοαερίου/βιομεθανίου, του προφίλ κατανάλωσης φυσικού αερίου και των υφιστάμενων υποδομών των Κάτω Χωρών, όπως επίσης και της οικείας χρήσης χωνεύματος και των εφαρμογών βιογενούς CO2.

Την παροχή, στο μέτρο του δυνατού, ενός αναμενόμενου χρονοδιαγράμματος των σταδίων που οδηγούν στην έγκριση νομοθετικών και μη νομοθετικών πολιτικών και μέτρων που αποσκοπούν στη μεταφορά και την εφαρμογή των διατάξεων της οδηγίας (ΕΕ) 2018/2001, όπως τροποποιήθηκε, ιδίως όσον αφορά τα μέτρα που αναφέρονται στα προηγούμενα σημεία.

10.

Τη συμπερίληψη εθνικής συνεισφοράς ενεργειακής απόδοσης στην κατανάλωση τελικής ενέργειας στον δεσμευτικό στόχο της ΕΕ για την τελική κατανάλωση ενέργειας για το 2030 σύμφωνα με το άρθρο 4 και το παράρτημα I της οδηγίας (ΕΕ) 2023/1791, ή ίση με τη διορθωμένη ενδεικτική εθνική συνεισφορά που θα υποβάλει η Επιτροπή σε κάθε κράτος μέλος έως την 1η Μαρτίου 2024 σύμφωνα με το άρθρο 4 παράγραφος 5 της εν λόγω οδηγίας. Τον προσδιορισμό της ποσότητας μείωσης της κατανάλωσης ενέργειας που πρέπει να επιτευχθεί από όλους τους δημόσιους φορείς ανά τομέα, του συνολικού εμβαδού του δαπέδου θερμαινόμενων και/ή ψυχόμενων κτιρίων, ιδιοκτησίας δημόσιων φορέων, που πρέπει να ανακαινίζεται ετησίως ή της αντίστοιχης ετήσιας εξοικονόμησης ενέργειας που πρέπει να επιτευχθεί, καθώς και της ποσότητας της σωρευτικής εξοικονόμησης ενέργειας που πρέπει να επιτευχθεί κατά την περίοδο μεταξύ 1ης Ιανουαρίου 2021 και 31ης Δεκεμβρίου 2030 με επεξήγηση, κατά περίπτωση, του τρόπου με τον οποίο καθορίστηκαν το ποσοστό ετήσιας εξοικονόμησης και το βασικό σενάριο υπολογισμού.

11.

Τον καθορισμό πλήρων πολιτικών και μέτρων για την επίτευξη των εθνικών συνεισφορών στην ενεργειακή απόδοση και, ειδικότερα, μέτρων εξοικονόμησης ενέργειας ώστε να διασφαλιστεί η επίτευξη της απαιτούμενης ποσότητας σωρευτικής εξοικονόμησης ενέργειας στην τελική χρήση έως το 2030, καθώς και μέτρων για την προώθηση ενεργειακών ελέγχων και συστημάτων διαχείρισης ενέργειας. Τον προσδιορισμό άρτιων προγραμμάτων χρηματοδότησης της ενεργειακής απόδοσης και καθεστώτων χρηματοδοτικής στήριξης που μπορούν να κινητοποιήσουν ιδιωτικές επενδύσεις και πρόσθετη συγχρηματοδότηση.

12.

Τη συμπερίληψη οροσήμων εξοικονόμησης ενέργειας για το κτιριακό απόθεμα και τη λεπτομερή περιγραφή των επιπτώσεων όσον αφορά την εξοικονόμηση ενέργειας κάθε νέου μέτρου που προτείνεται.

13.

Την περαιτέρω επεξήγηση του τρόπου με τον οποίο οι Κάτω Χώρες θα ενισχύσουν σημαντικά τη διάσταση της ενεργειακής ασφάλειας, ιδίως με τον καθορισμό σαφών στόχων για τη διαφοροποίηση των πηγών ενέργειας, την περικοπή του ενεργειακού εφοδιασμού με ρωσικά ορυκτά καύσιμα και την περαιτέρω ενθάρρυνση της μείωσης της ζήτησης αερίου. Τη συμπερίληψη λεπτομερών πολιτικών και μέτρων για την επίτευξη των εν λόγω στόχων με ορίζοντα το 2030. Την ενίσχυση της ανθεκτικότητας και της ευελιξίας του ενεργειακού συστήματος, ιδίως με τον καθορισμό στόχου για την ανάπτυξη της αποθήκευσης ενέργειας και με την υποβολή πολιτικών και μέτρων για την ενσωμάτωση στο ενεργειακό σύστημα της επιταγής προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή. Τον καθορισμό σαφούς στρατηγικής για την εκμετάλλευση των υφιστάμενων εγκαταστάσεων κύκλου πυρηνικού καυσίμου στις Κάτω Χώρες, ιδίως για τον εμπλουτισμό ισοτόπων. Τον καθορισμό κατάλληλων μέτρων για τη διαφοροποίηση και τον μακροπρόθεσμο εφοδιασμό πυρηνικών υλικών, καυσίμων, ανταλλακτικών και υπηρεσιών, καθώς και για τη μακροπρόθεσμη διαχείριση των πυρηνικών αποβλήτων, ιδίως δεδομένων των σχεδίων κατασκευής νέων μονάδων πυρηνικής ενέργειας. Την περαιτέρω αξιολόγηση της συμβατότητας των υποδομών αερίου με τους στόχους απανθρακοποίησης. Την αξιολόγηση της καταλληλότητας των υποδομών πετρελαίου (διυλιστήρια, αποθέματα πετρελαίου) στο πλαίσιο της αναμενόμενης μείωσης της ζήτησης πετρελαίου και της μετάβασης σε εναλλακτικές λύσεις χαμηλότερων ανθρακούχων εκπομπών.

14.

Την πρόταση σαφών στόχων και επιδιώξεων, ιδίως για την απόκριση ζήτησης, με σκοπό τη βελτίωση της ευελιξίας του ενεργειακού συστήματος υπό το πρίσμα της αξιολόγησης των αναγκών ευελιξίας και την περιγραφή ειδικών μέτρων για τη διευκόλυνση της ενοποίησης του ενεργειακού συστήματος σε σχέση με το άρθρο 20α της οδηγίας (ΕΕ) 2018/2001, όπως τροποποιήθηκε. Την περαιτέρω αύξηση του επιπέδου ενδυνάμωσης των καταναλωτών στην αγορά λιανικής.

15.

Την περαιτέρω ανάπτυξη της προσέγγισης για την αντιμετώπιση της ενεργειακής φτώχειας με τη συμπερίληψη ειδικού μετρήσιμου στόχου μείωσης, όπως απαιτείται από τον κανονισμό (ΕΕ) 2018/1999 και λαμβάνοντας υπόψη τη σύσταση (ΕΕ) 2023/2407. Τη συμπλήρωση της προσέγγισης με τη συμπερίληψη λεπτομερειών σχετικά με τα/τους υφιστάμενα/-ους και τα/τους πιθανά/-ούς μέτρα και χρηματοδοτικούς πόρους για την αντιμετώπιση της ενεργειακής φτώχειας, καθώς και σχετικά με τους ειδικούς χρηματοδοτικούς πόρους από τη σκοπιά τόσο της κοινωνικής πολιτικής (οικονομική προσιτότητα) όσο και των διαρθρωτικών μέτρων στον τομέα της ενέργειας. Την εξήγηση του τρόπου με τον οποίο προβλέπεται να εφαρμοστεί η χρήση μέτρων ενεργειακής απόδοσης στο πλαίσιο του καθεστώτος επιβολής της υποχρέωσης ενεργειακής απόδοσης για την άμβλυνση της ενεργειακής φτώχειας, όπως απαιτείται από τον κανονισμό (ΕΕ) 2018/1999.

16.

Την περαιτέρω αποσαφήνιση των εθνικών στόχων στους τομείς της έρευνας, της καινοτομίας και της ανταγωνιστικότητας για την ανάπτυξη καθαρών τεχνολογιών, με καθορισμό πορείας για το 2030 και το 2050, με σκοπό τη στήριξη της απανθρακοποίησης της βιομηχανίας και την προώθηση της μετάβασης των επιχειρήσεων σε μια κυκλική οικονομία μηδενικών καθαρών εκπομπών. Την πρόταση πολιτικών και μέτρων για την προώθηση της ανάπτυξης έργων μηδενικών καθαρών εκπομπών, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που αφορούν τις ενεργοβόρες βιομηχανίες. Την περιγραφή ενός προβλέψιμου και απλουστευμένου κανονιστικού πλαισίου για τις διαδικασίες αδειοδότησης και τον τρόπο με τον οποίο θα απλουστευθεί η πρόσβαση σε εθνική χρηματοδότηση, στις περιπτώσεις που χρειάζεται. Την παροχή λεπτομερών πολιτικών και μέτρων για την ψηφιοποίηση του ενεργειακού συστήματος, την ανάπτυξη δεξιοτήτων που σχετίζονται με την καθαρή ενέργεια και τη διευκόλυνση του ανοικτού εμπορίου για ανθεκτικές και βιώσιμες αλυσίδες εφοδιασμού βασικών κατασκευαστικών στοιχείων και εξοπλισμού μηδενικών καθαρών εκπομπών.

17.

Τον προσδιορισμό μεταρρυθμίσεων και μέτρων για την κινητοποίηση των ιδιωτικών επενδύσεων που απαιτούνται για την επίτευξη των στόχων για την ενέργεια και το κλίμα. Την παροχή ολοκληρωμένης και συνεπούς επισκόπησης των δημόσιων και ιδιωτικών επενδυτικών αναγκών συνολικά και ανά τομέα. Τη συμπλήρωση μια προσέγγισης για το σύνολο της οικονομίας από την κορυφή προς τη βάση με μια ειδική για κάθε έργο αξιολόγηση από τη βάση προς την κορυφή για τις πέντε διαστάσεις της Ενεργειακής Ένωσης. Τη συμπερίληψη ανάλυσης των συνολικών επενδυτικών αναγκών με πρόσθετες πληροφορίες σχετικά με τις εθνικές, περιφερειακές και ενωσιακές πηγές χρηματοδότησης, καθώς και τις ιδιωτικές πηγές χρηματοδότησης που θα κινητοποιηθούν. Την προσθήκη σύντομης περιγραφής του είδους του καθεστώτος χρηματοδοτικής στήριξης που επιλέγεται για την εφαρμογή των πολιτικών και των μέτρων, τα οποία χρηματοδοτούνται μέσω του δημόσιου προϋπολογισμού και της χρήσης μεικτών χρηματοδοτικών μέσων που χρησιμοποιούν επιχορηγήσεις, δάνεια, τεχνική βοήθεια και δημόσιες εγγυήσεις, συμπεριλαμβανομένου του ρόλου εθνικών αναπτυξιακών τραπεζών στα αντίστοιχα καθεστώτα και/ή του τρόπου με τον οποίο κινητοποιείται ιδιωτική χρηματοδότηση. Την εξέταση του ενδεχομένου χρήσης της οικονομικά αποδοτικής δημιουργίας μεταβιβάσεων προς άλλα κράτη μέλη ως πηγής χρηματοδότησης, στο πλαίσιο του κανονισμού για τον επιμερισμό των προσπαθειών. Την παροχή αξιόπιστης αξιολόγησης του μακροοικονομικού αντικτύπου των προγραμματισμένων πολιτικών και μέτρων.

18.

Τη συνόψιση του τρόπου με τον οποίο οι πολιτικές και τα μέτρα που περιλαμβάνονται στο επικαιροποιημένο σχέδιο συνάδουν με το εθνικό σχέδιο ανάκαμψης και ανθεκτικότητας των Κάτω Χωρών, συμπεριλαμβανομένου του κεφαλαίου για το RePowerEU.

19.

Τη λεπτομερέστερη εξήγηση του τρόπου με τον οποίο οι Κάτω Χώρες προτίθενται να καταργήσουν σταδιακά τις επιδοτήσεις ορυκτών καυσίμων, καθώς και του χρονικού σημείου μέχρι το οποίο θα έχει προβεί στην εν λόγω κατάργηση.

20.

Την παροχή λεπτομερών πληροφοριών σχετικά με τις επιπτώσεις της κλιματικής και ενεργειακής μετάβασης στην κοινωνία, την απασχόληση και τις δεξιότητες, ή τυχόν άλλες διανεμητικές επιπτώσεις, καθώς και σχετικά με τους προγραμματισμένους στόχους, τις πολιτικές και τα μέτρα για τη στήριξη μιας δίκαιης μετάβασης. Τον προσδιορισμό της μορφής στήριξης, του αντικτύπου των πρωτοβουλιών, των στοχευόμενων ομάδων και των κατανεμηθέντων πόρων, λαμβάνοντας υπόψη τη σύσταση του Συμβουλίου σχετικά με τη διασφάλιση δίκαιης μετάβασης προς την κλιματική ουδετερότητα (21). Τη συμπερίληψη, στο μέτρο του δυνατού, περισσότερων στοιχείων με στόχο την παροχή επαρκούς αναλυτικής βάσης για την κατάρτιση ενός μελλοντικού κοινωνικού σχεδίου για το κλίμα, σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΕ) 2023/955 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (22), συμπεριλαμβανομένων ενδείξεων σχετικά με τον τρόπο αξιολόγησης των προκλήσεων και των κοινωνικών επιπτώσεων στους πλέον ευάλωτους του συστήματος εμπορίας εκπομπών για την καύση καυσίμων σε κτίρια, οδικές μεταφορές και πρόσθετους τομείς, καθώς και για τον προσδιορισμό των δυνητικών δικαιούχων και ενός σχετικού πλαισίου πολιτικής. Την εξήγηση του τρόπου με τον οποίο το πλαίσιο πολιτικής που προσδιορίζεται στο ΕΣΕΚ θα συμβάλει στην κατάρτιση του κοινωνικού σχεδίου των Κάτω Χωρών για το κλίμα και του τρόπου με τον οποίο θα διασφαλιστεί η συνέπεια μεταξύ των δύο σχεδίων.

21.

Τη διασφάλιση της συμπεριληπτικής δημόσιας συμμετοχής εντός εύλογου χρονικού διαστήματος και της ευρείας συμμετοχής των τοπικών αρχών και της κοινωνίας των πολιτών στην κατάρτιση του σχεδίου. Την παροχή σαφούς επισκόπησης του τρόπου με τον οποίο η διαδικασία διαβούλευσης θα καταστήσει δυνατή την ευρεία δημόσια συμμετοχή από όλες τις αρμόδιες αρχές, τους πολίτες και τα ενδιαφερόμενα μέρη, συμπεριλαμβανομένων των κοινωνικών εταίρων, στην κατάρτιση τόσο του προσχεδίου όσο και του τελικού επικαιροποιημένου σχεδίου. Την παροχή συνοπτικής περιγραφής των απόψεων που εκφράστηκαν από διάφορους φορείς, καθώς και του τρόπου με τον οποίο το σχέδιο ενσωματώνει τις απόψεις που εκφράστηκαν κατά τη διάρκεια των διαβουλεύσεων.

22.

Την επέκταση της ήδη καλής περιφερειακής συνεργασίας με τις γειτονικές χώρες διά της περιγραφής, ειδικότερα, του τρόπου με τον οποίο οι Κάτω Χώρες σχεδιάζουν να θεσπίσουν πλαίσιο συνεργασίας με άλλα κράτη μέλη έως το 2025, σύμφωνα με το άρθρο 9 της οδηγίας (ΕΕ) 2018/2001, όπως τροποποιήθηκε. Τη συνέχιση των προσπαθειών της για την υπογραφή των τεσσάρων εναπομενουσών διμερών ρυθμίσεων αλληλεγγύης για την ασφάλεια του εφοδιασμού με αέριο με τους γείτονές της (Ιρλανδία, Βέλγιο και Γερμανία).

ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗ ΣΥΝΕΠΕΙΑ ΤΩΝ ΕΘΝΙΚΩΝ ΜΕΤΡΩΝ ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΣΤΟΧΟ ΤΗΣ ΚΛΙΜΑΤΙΚΗΣ ΟΥΔΕΤΕΡΟΤΗΤΑΣ ΚΑΙ ΠΡΟΣ ΤΗ ΔΙΑΣΦΑΛΙΣΗ ΤΗΣ ΠΡΟΟΔΟΥ ΟΣΟΝ ΑΦΟΡΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΑΡΜΟΓΗ ΒΑΣΕΙ ΤΟΥ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΥ (ΕΕ) 2021/1119

Τη θέσπιση κατάλληλου νομικού πλαισίου για την πολιτική και τη δράση προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή.

Βρυξέλλες, 18 Δεκεμβρίου 2023.

Για την Επιτροπή

Kadri SIMSON

Μέλος της Επιτροπής

(1) ΕΕ L 328 της 21.12.2018, σ. 1.

(2) ΕΕ L 243 της 9.7.2021, σ. 1.

(3) Ανακοίνωση της Επιτροπής σχετικά με τις κατευθυντήριες γραμμές προς τα κράτη μέλη για την επικαιροποίηση των εθνικών σχεδίων για την ενέργεια και το κλίμα για την περίοδο 2021-2030 (ΕΕ C 495 της 29.12.2022, σ. 24).

(4) COM(2022) 230 final.

(5) SWD(2022) 621 final, SWD(2023) 619 final.

(6) COM(2022) 621, σύσταση για σύσταση του Συμβουλίου· COM(2023) 619 final, σύσταση για σύσταση του Συμβουλίου.

(7) Κανονισμός (ΕΕ) 2018/842 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 30ής Μαΐου 2018, σχετικά με τις δεσμευτικές ετήσιες μειώσεις των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου από τα κράτη μέλη από το 2021 έως το 2030, στο πλαίσιο της συμβολής στη δράση για το κλίμα για την τήρηση των δεσμεύσεων που απορρέουν από τη συμφωνία του Παρισιού και για την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 525/2013 (ΕΕ L 156 της 19.6.2018, σ. 26)· όπως τροποποιήθηκε με τον κανονισμό (ΕΕ) 2023/857 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 19ης Απριλίου 2023, για την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΕ) 2018/842 σχετικά με τις δεσμευτικές ετήσιες μειώσεις των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου από τα κράτη μέλη από το 2021 έως το 2030, στο πλαίσιο της συμβολής στη δράση για το κλίμα για την τήρηση των δεσμεύσεων που απορρέουν από τη συμφωνία του Παρισιού, και του κανονισμού (ΕΕ) 2018/1999 (ΕΕ L 111 της 26.4.2023, σ. 1).

(8) Οδηγία 2003/87/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 13ης Οκτωβρίου 2003, σχετικά με τη θέσπιση συστήματος εμπορίας δικαιωμάτων εκπομπής αερίων θερμοκηπίου εντός της Κοινότητας και την τροποποίηση της οδηγίας 96/61/ΕΚ του Συμβουλίου (ΕΕ L 275 της 25.10.2003, σ. 32).

(9) Κανονισμός (ΕΕ) 2018/841 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 30ής Μαΐου 2018, σχετικά με τη συμπερίληψη των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου και των απορροφήσεων από δραστηριότητες χρήσης γης, αλλαγής χρήσης γης και δασοπονίας στο πλαίσιο για το κλίμα και την ενέργεια έως το 2030, καθώς και για την τροποποίηση του κανονισμού (EE) αριθ. 525/2013 και της απόφασης (EE) αριθ. 529/2013/ΕΕ (ΕΕ L 156 της 19.6.2018, σ. 1)· όπως τροποποιήθηκε με τον κανονισμό (ΕΕ) 2023/839 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 19ης Απριλίου 2023, για την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΕ) 2018/841 όσον αφορά το πεδίο εφαρμογής, την απλούστευση των κανόνων υποβολής εκθέσεων και συμμόρφωσης, και τον καθορισμό των στόχων των κρατών μελών για το 2030, και του κανονισμού (ΕΕ) 2018/1999 όσον αφορά τη βελτίωση της παρακολούθησης, της υποβολής εκθέσεων, της παρακολούθησης της προόδου και της επανεξέτασης (ΕΕ L 107 της 21.4.2023, σ. 1).

(10) Οδηγία (ΕΕ) 2018/2001 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 11ης Δεκεμβρίου 2018, για την προώθηση της χρήσης ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές (ΕΕ L 328 της 21.12.2018, σ. 82), όπως τροποποιήθηκε με την οδηγία (ΕΕ) 2023/2413 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 18ης Οκτωβρίου 2023, για την τροποποίηση της οδηγίας (ΕΕ) 2018/2001, του κανονισμού (ΕΕ) 2018/1999 και της οδηγίας 98/70/ΕΚ όσον αφορά την προώθηση της ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές, και την κατάργηση της οδηγίας (ΕΕ) 2015/652 του Συμβουλίου (ΕΕ L, 2023/2413, 31.10.2023, ELI: http://data.europa.eu/eli/dir/2023/2413/oj).

(11) Ανακοίνωση σχετικά με το ευρωπαϊκό σχέδιο δράσης για την αιολική ενέργεια [COM(2023) 669 final της 24.10.2023] και ανακοίνωση σχετικά με την υλοποίηση της φιλοδοξίας της ΕΕ για τις υπεράκτιες ανανεώσιμες πηγές ενέργειας [COM(2023) 668 final].

(12) Οδηγία (ΕΕ) 2023/1791 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 13ης Σεπτεμβρίου 2023, για την ενεργειακή απόδοση και την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΕ) 2023/955 (ΕΕ L 231 της 20.9.2023, σ. 1).

(13) Ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο και την Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή με τίτλο «Εξοικονόμηση αερίου για έναν ασφαλή χειμώνα» [COM(2022) 360 final].

(14) Κανονισμός (EE) 2019/941 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 5ης Ιουνίου 2019, σχετικά με την ετοιμότητα αντιμετώπισης κινδύνων στον τομέα της ηλεκτρικής ενέργειας και με την κατάργηση της οδηγίας 2005/89/ΕΚ (ΕΕ L 158 της 14.6.2019, σ. 1).

(15) Κανονισμός (ΕΕ) 2017/1938 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 25ης Οκτωβρίου 2017, σχετικά με τα μέτρα κατοχύρωσης της ασφάλειας εφοδιασμού με φυσικό αέριο και με την κατάργηση του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 994/2010 (ΕΕ L 280 της 28.10.2017, σ. 1).

(16) Σύσταση της Επιτροπής, της 14ης Μαρτίου 2023, σχετικά με την αποθήκευση ενέργειας — Στήριξη ενός απανθρακοποιημένου και ασφαλούς ενεργειακού συστήματος της ΕΕ (ΕΕ C 103 της 20.3.2023, σ. 1).

(17) Σύσταση (ΕΕ) 2023/2407 της Επιτροπής, της 20ής Οκτωβρίου 2023, σχετικά με την ενεργειακή φτώχεια, C:2023/4080 (ΕΕ L, 2023/2407, 23.10.2023, ELI: http://data.europa.eu/eli/reco/2023/2407/oj).

(18) Σύμβαση σχετικά με την πρόσβαση στην πληροφορία, τη δημόσια συμμετοχή στη διαδικασία λήψεως αποφάσεων και πρόσβασης στη δικαιοσύνη και τα περιβαλλοντικά ζητήματα, της 25ης Ιουνίου 1998 («σύμβαση του Aarhus»).

(19) SWD(2023) 921.

(20) Έκθεση προόδου της ΕΕ σχετικά με τη δράση για το κλίμα 2023 [COM(2023) 653 final], και έγγραφο εργασίας των υπηρεσιών της Επιτροπής με τίτλο «Αξιολόγηση της προόδου όσον αφορά την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή στα επιμέρους κράτη μέλη σύμφωνα με το ευρωπαϊκό νομοθέτημα για το κλίμα» [SWD(2023) 932].

(21) Σύσταση του Συμβουλίου, της 16ης Ιουνίου 2022, σχετικά με τη διασφάλιση δίκαιης μετάβασης προς την κλιματική ουδετερότητα (ΕΕ C 243 της 27.6.2022, σ. 35).

(22) Κανονισμός (ΕΕ) 2023/955 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 10ης Μαΐου 2023, για τη σύσταση Κοινωνικού Ταμείου για το Κλίμα και για την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΕ) 2021/1060 (ΕΕ L 130 της 16.5.2023, σ. 1).