European flag

Επίσημη Εφημερίδα
της Ευρωπαϊκής Ένωσης

EL

Σειρά L


2023/2390

10.10.2023

ΑΠΟΦΑΣΗ (ΕΕ) 2023/2390 ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ

της 3ης Μαρτίου 2023

σχετικά με το μέτρο SA.43147 (2020/C) (πρώην 2019/NN)

Βέλγιο — Καταγγελία σχετικά με τη χορήγηση από την περιφέρεια της Βαλονίας εικαζόμενης παράνομης ενίσχυσης στη Renewi

[κοινοποιηθείσα υπό τον αριθμό C(2023) 1419]

(Το κείμενο στη γαλλική γλώσσα είναι το μόνο αυθεντικό)

(Κείμενο που παρουσιάζει ενδιαφέρον για τον ΕΟΧ)

Η ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ,

Έχοντας υπόψη τη Συνθήκη για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, και ιδίως το άρθρο 108 παράγραφος 2 πρώτο εδάφιο,

Έχοντας υπόψη τη συμφωνία για τον Ευρωπαϊκό Οικονομικό Χώρο, και ιδίως το άρθρο 62 παράγραφος 1 στοιχείο α),

Αφού κάλεσε τα ενδιαφερόμενα μέρη να υποβάλουν τις παρατηρήσεις τους σύμφωνα με τα εν λόγω άρθρα (1) και αφού έλαβε υπόψη τις παρατηρήσεις αυτές,

Εκτιμώντας τα ακόλουθα:

1.   ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ

(1)

Στις 18 Σεπτεμβρίου 2015 υποβλήθηκε στην Επιτροπή καταγγελία σχετικά με κρατική ενίσχυση την οποία κατά τους ισχυρισμούς χορήγησε η περιφέρεια της Βαλονίας στην επιχείρηση Renewi Valorisation & Quarry (πρώην Shanks (2), στο εξής: Renewi) για τη λειτουργία του χώρου υγειονομικής ταφής Mont-Saint-Guibert στο Βέλγιο. Το επίμαχο μέτρο ενίσχυσης προερχόταν από τη φορολόγηση με μειωμένο συντελεστή —βάσει εγγραφών για ανάκτηση αποβλήτων και πιστοποιητικών χρήσης που χορήγησαν οι αρχές της Βαλονίας— εργασιών οι οποίες στην πραγματικότητα συνιστούσαν εργασίες διάθεσης αποβλήτων και, κατά συνέπεια, έπρεπε να υπαχθούν στον κανονικό φορολογικό συντελεστή για τη διάθεση αποβλήτων σε χώρους υγειονομικής ταφής.

(2)

Με επιστολή της 6ης Φεβρουαρίου 2020, η Επιτροπή ενημέρωσε το Βέλγιο για την απόφασή της να κινήσει τη διαδικασία που προβλέπεται στο άρθρο 108 παράγραφος 2 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (στο εξής: ΣΛΕΕ) σε σχέση με την ενίσχυση.

(3)

Η απόφαση της Επιτροπής να κινήσει τη διαδικασία δημοσιεύθηκε στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης (3). Η Επιτροπή κάλεσε τα ενδιαφερόμενα μέρη να υποβάλουν τις παρατηρήσεις τους σχετικά με το μέτρο ενίσχυσης.

(4)

Η Επιτροπή έλαβε παρατηρήσεις από την περιφέρεια της Βαλονίας στις 14 Απριλίου, 18 Μαΐου, 6 Αυγούστου και 17 Δεκεμβρίου 2020, 3 Μαΐου 2021 και 17 Μαΐου 2022, και από τη Renewi την 1η Ιουλίου 2020. Η Επιτροπή διαβίβασε τις παρατηρήσεις που έλαβε από τη Renewi στην περιφέρεια της Βαλονίας στις 10 Ιουλίου 2020.

(5)

Κατόπιν αιτήματος της περιφέρειας της Βαλονίας, πραγματοποιήθηκαν δύο συναντήσεις, στις 22 Οκτωβρίου και στις 12 Νοεμβρίου 2020. Στις συναντήσεις αυτές συμμετείχαν εκπρόσωποι της Γενικής Διεύθυνσης Ανταγωνισμού, της Γενικής Διεύθυνσης Περιβάλλοντος, της Renewi και της περιφέρειας της Βαλονίας.

(6)

Δεν ελήφθησαν περαιτέρω παρατηρήσεις από τρίτους, από κράτη μέλη ή από τον καταγγέλλοντα.

2.   ΑΝΑΛΥΤΙΚΗ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΟΥ ΕΙΚΑΖΟΜΕΝΟΥ ΜΕΤΡΟΥ ΕΝΙΣΧΥΣΗΣ

2.1.   Τίτλος και περιγραφή του εικαζόμενου μέτρου ενίσχυσης

(7)

Εφόσον το εξεταζόμενο μέτρο περιγράφηκε ήδη λεπτομερώς στην απόφαση κίνησης της διαδικασίας (4), η περιγραφή αυτή δεν θα επαναληφθεί στην παρούσα απόφαση παρά μόνον εφόσον κριθεί απαραίτητο.

(8)

Σύμφωνα με τον καταγγέλλοντα, το επίμαχο μέτρο συνίστατο στην εφαρμογή, από το 2005, μειωμένου φορολογικού συντελεστή επί της διάθεσης ορισμένων αποβλήτων στον χώρο υγειονομικής ταφής Mont-Saint-Guibert, ενώ η διάθεση των εν λόγω αποβλήτων θα έπρεπε καταρχήν να υπόκειται σε υψηλότερο φορολογικό συντελεστή.

(9)

Η καταγγελία που υποβλήθηκε στην παρούσα υπόθεση δεν αφορούσε τον περιφερειακό φόρο της Βαλονίας επί της διάθεσης αποβλήτων σε χώρους υγειονομικής ταφής αυτόν καθαυτόν, αλλά την εφαρμογή του στις συγκεκριμένες εργασίες που πραγματοποιούνταν στον χώρο υγειονομικής ταφής Mont-Saint-Guibert βάσει εγγραφών για την ανάκτηση αποβλήτων και των σχετικών πιστοποιητικών χρήσης που οι αρχές της Βαλονίας χορήγησαν διαδοχικά στη Renewi μεταξύ 2005 και 2015. Σύμφωνα με τον καταγγέλλοντα, η χορήγηση της ενίσχυσης από την οποία επωφελήθηκε η επιχείρηση οφειλόταν στον εσφαλμένο χαρακτηρισμό των δραστηριοτήτων της ως εργασιών ανάκτησης, με αποτέλεσμα να μειωθεί σημαντικά το ποσό του επιβαλλόμενου περιφερειακού φόρου. Σύμφωνα με τον καταγγέλλοντα, η εικαζόμενη ενίσχυση αντιστοιχεί συνεπώς στη διαφορά μεταξύ του πλήρους συντελεστή του περιφερειακού φόρου —που εφαρμοζόταν στις εργασίες διάθεσης— και του μειωμένου συντελεστή που εφαρμοζόταν στις εργασίες ανάκτησης και ο οποίος εφαρμόστηκε επί της διάθεσης ορισμένων αποβλήτων από τη Renewi στον χώρο υγειονομικής ταφής Mont-Saint-Guibert. Ως εκ τούτου, η Renewi επωφελήθηκε από χαμηλότερο συντελεστή από αυτόν που εφαρμοζόταν στις εργασίες διάθεσης, ο οποίος αντιστοιχούσε σε 0 EUR ανά τόνο και, από το 2015, σε 20 EUR ανά τόνο (βλέπε αιτιολογικές σκέψεις 12 και 13).

(10)

Ο καταγγέλλων ισχυρίζεται ότι η τιμή επεξεργασίας αποβλήτων που χρεώνεται στους παραγωγούς αποβλήτων περιλαμβάνει κάθε κόστος που σχετίζεται με την προεπεξεργασία και την επεξεργασία (π.χ. αποτέφρωση ή διάθεση), καθώς και τα ποσά του φόρου τα οποία η εταιρεία που επεξεργάζεται τα απόβλητα υποχρεούται να καταβάλει στην περιφέρεια της Βαλονίας. Επομένως, η Renewi φέρεται να είναι σε θέση να προσφέρει στους παραγωγούς κλάσματος κατατεμαχισμού (5) μια ιδιαίτερα ελκυστική τιμή για τη διάθεση των αποβλήτων τους στον χώρο υγειονομικής ταφής σε σύγκριση με την τιμή που χρεώνουν οι ανταγωνιστές σε άλλους χώρους υγειονομικής ταφής ή αποτεφρωτήρες. Επιπλέον, ο καταγγέλλων αναφέρει ότι οι αποφάσεις του υπουργού Περιβάλλοντος της Βαλονίας σχετικά με τις εγγραφές ανάκτησης και τη χορήγηση των σχετικών πιστοποιητικών εκδόθηκαν κατά διακριτική ευχέρεια.

2.2.   Εφαρμοστέα εθνική φορολογική νομοθεσία

(11)

Ο φόρος επί της διάθεσης αποβλήτων σε χώρους υγειονομικής ταφής διέπεται από το φορολογικό διάταγμα της 22ας Μαρτίου 2007 (6) για την ενθάρρυνση της πρόληψης και της ανάκτησης αποβλήτων στην περιφέρεια της Βαλονίας, το οποίο άρχισε να ισχύει την 1η Ιανουαρίου 2008.

(12)

Το φορολογικό διάταγμα του 2007 προβλέπει υψηλότερους φορολογικούς συντελεστές για μεθόδους επεξεργασίας που είναι πιο επιβλαβείς για το περιβάλλον και τη δημόσια υγεία, όπως η διάθεση αποβλήτων, και ευνοϊκότερους συντελεστές για λιγότερο επιβλαβείς μεθόδους επεξεργασίας, όπως η ανάκτηση αποβλήτων.

(13)

Το άρθρο 6 παράγραφος 1 σημείο 11 του φορολογικού διατάγματος του 2007 προβλέπει φορολογικό συντελεστή 0 EUR ανά τόνο (7) για τα «ανακτήσιμα απόβλητα που χρησιμοποιούνται σε χώρους υγειονομικής ταφής ως υποκατάστατα προϊόντων ή εξοπλισμού που απαιτείται για τη λειτουργία και την αποκατάσταση του χώρου υγειονομικής ταφής, σύμφωνα με την άδεια λειτουργίας ή την περιβαλλοντική άδεια». Οι κανονικοί φορολογικοί συντελεστές που εφαρμόζονταν στα μη ανακτήσιμα απόβλητα αυξήθηκαν σταδιακά από 35 EUR ανά τόνο σε 100 EUR ανά τόνο μεταξύ του 2007 και του 2017 (8).

(14)

Με διάταγμα της 19ης Ιουνίου 2015 (9), ο συντελεστής των 0 EUR ανά τόνο που εφαρμοζόταν στις εργασίες ανάκτησης αντικαταστάθηκε από συντελεστή 20 EUR ανά τόνο.

2.3.   Εφαρμοστέα περιβαλλοντική νομοθεσία της Βαλονίας

(15)

Στη Βαλονία, η διαχείριση των αποβλήτων διέπεται από το διάταγμα περί αποβλήτων της 27ης Ιουνίου 1996. Στόχος του εν λόγω διατάγματος είναι η προστασία του περιβάλλοντος και της ανθρώπινης υγείας από τυχόν δυσμενείς επιπτώσεις των αποβλήτων. Το άρθρο 1 του διατάγματος θεσπίζει την αρχή της ιεράρχησης των αποβλήτων στην έννομη τάξη της Βαλονίας.

(16)

Βάσει του διατάγματος περί αποβλήτων του 1996, η περιφέρεια της Βαλονίας εξέδωσε την απόφαση της 14ης Ιουνίου 2001 για την ενθάρρυνση της ανάκτησης ορισμένων αποβλήτων (10) (στο εξής: απόφαση περί ανάκτησης αποβλήτων). Το παράρτημα 1 της εν λόγω απόφασης περιλαμβάνει κατάλογο των αποβλήτων που θεωρούνται εκ προοιμίου ανακτήσιμα. Στο παράρτημα προσδιορίζεται το προς ανάκτηση υλικό, το κατά πόσον η χρήση του υπόκειται ή όχι σε πιστοποιητικό, καθώς και οι συνθήκες υπό τις οποίες ανακτώνται τα απόβλητα, τα χαρακτηριστικά των αποβλήτων και η μέθοδος ή οι μεθόδους ανάκτησης.

(17)

Με διάταγμα της 10ης Μαΐου 2012 (11), η περιφέρεια της Βαλονίας μετέφερε στο εθνικό δίκαιο την οδηγία 2008/98/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (12) για τα απόβλητα (στο εξής: οδηγία για τα απόβλητα). Το διάταγμα ορίζει τη «διάθεση» ως οποιαδήποτε εργασία η οποία δεν συνιστά ανάκτηση, ακόμη και στην περίπτωση που η εργασία έχει ως δευτερογενή συνέπεια την ανάκτηση ουσιών ή ενέργειας. Η «ανάκτηση» ορίζεται ως οποιαδήποτε εργασία της οποίας το κύριο αποτέλεσμα είναι ότι απόβλητα εξυπηρετούν έναν χρήσιμο σκοπό αντικαθιστώντας άλλα υλικά τα οποία, υπό άλλες συνθήκες, θα έπρεπε να χρησιμοποιηθούν για την πραγματοποίηση συγκεκριμένης λειτουργίας, ή ότι απόβλητα υφίστανται προετοιμασία για την πραγματοποίηση αυτής της λειτουργίας, είτε στην εγκατάσταση είτε στο γενικότερο πλαίσιο της οικονομίας.

(18)

Το άρθρο 13 της απόφασης περί ανάκτησης αποβλήτων προβλέπει ότι άλλα μη επικίνδυνα απόβλητα, τα οποία δεν θεωρούνταν ανακτήσιμα κατά τον χρόνο έκδοσης της απόφασης, μπορούν να ανακτηθούν, υπό την προϋπόθεση ότι η υπουργική απόφαση έγκρισης προσδιορίζει τις συνθήκες παραγωγής, τα χαρακτηριστικά και τον τρόπο χρήσης των αποβλήτων αυτών και, κατά περίπτωση, προβλέπει πιστοποιητικό χρήσης. Το άρθρο προβλέπει την απόρριψη κάθε αίτησης που σχετίζεται με την ανάκτηση επικίνδυνων αποβλήτων.

2.4.   Ισχύουσα ευρωπαϊκή περιβαλλοντική νομοθεσία

2.4.1.   Οι έννοιες της διάθεσης και της ανάκτησης στην ευρωπαϊκή νομοθεσία

(19)

Οι έννοιες «διάθεση αποβλήτων», «ανάκτηση» και «ανάκτηση υλικών» ορίζονται στην οδηγία για τα απόβλητα.

(20)

Ως «ανάκτηση» νοείται «οιαδήποτε εργασία της οποίας το κύριο αποτέλεσμα είναι ότι απόβλητα εξυπηρετούν ένα χρήσιμο σκοπό αντικαθιστώντας άλλα υλικά τα οποία, υπό άλλες συνθήκες, θα έπρεπε να χρησιμοποιηθούν για την πραγματοποίηση συγκεκριμένης λειτουργίας, ή ότι απόβλητα υφίστανται προετοιμασία για την πραγματοποίηση αυτής της λειτουργίας, είτε στην εγκατάσταση είτε στο γενικότερο πλαίσιο της οικονομίας» (13).

(21)

Η οδηγία για τα απόβλητα ορίζει την «ανάκτηση υλικών» ως εξής: «κάθε εργασία ανάκτησης, εκτός από την ανάκτηση ενέργειας και την επανεπεξεργασία σε υλικά που πρόκειται να χρησιμοποιηθούν ως καύσιμα ή άλλα μέσα παραγωγής ενέργειας. Περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, την προετοιμασία για επαναχρησιμοποίηση, την ανακύκλωση και την επίχωση» (14).

(22)

Η «επίχωση» ορίζεται ως «διαδικασία ανάκτησης κατά την οποία χρησιμοποιούνται κατάλληλα μη επικίνδυνα απόβλητα για σκοπούς αποκατάστασης σε χώρους όπου έχουν πραγματοποιηθεί εκσκαφές ή για λόγους μηχανικής στην αρχιτεκτονική τοπίου. Τα απόβλητα που χρησιμοποιούνται για επίχωση πρέπει να υποκαθιστούν μη απόβλητα υλικά, να είναι κατάλληλα για τους προαναφερόμενους σκοπούς και να περιορίζονται στην ποσότητα που είναι αυστηρά αναγκαία για την επίτευξη των σκοπών αυτών» (15).

(23)

Η «διάθεση» ορίζεται ως «οιαδήποτε εργασία η οποία δεν συνιστά ανάκτηση, ακόμη και στην περίπτωση που η εργασία έχει ως δευτερογενή συνέπεια την ανάκτηση ουσιών ή ενέργειας» (16).

(24)

Η ιεράρχηση των αποβλήτων που προβλέπεται στην οδηγία για τα απόβλητα μεταφέρθηκε στο εσωτερικό δίκαιο με το διάταγμα της 10ης Μαΐου 2012 (17), το οποίο την ορίζει ως εξής:

«Η ακόλουθη ιεράρχηση των αποβλήτων εφαρμόζεται κατά σειρά προτεραιότητας στη νομοθεσία, τους κανονισμούς και την πολιτική της Βαλονίας για την πρόληψη και τη διαχείριση των αποβλήτων:

1.

πρόληψη,

2.

προετοιμασία για επαναχρησιμοποίηση,

3.

ανακύκλωση,

4.

άλλου είδους ανάκτηση, π.χ. ανάκτηση ενέργειας, και

5.

διάθεση (18)».

(25)

Η οδηγία 1999/31/ΕΚ του Συμβουλίου (19) (στο εξής: οδηγία περί υγειονομικής ταφής) ορίζει τα αδρανή απόβλητα ως εξής: «τα απόβλητα που δεν υφίστανται καμία σημαντική φυσική, χημική ή βιολογική μετατροπή. Τα αδρανή απόβλητα δεν διαλύονται, δεν καίγονται ούτε συμμετέχουν σε άλλες φυσικές ή χημικές αντιδράσεις, δεν βιοδιασπώνται ούτε επιδρούν δυσμενώς σε άλλα υλικά με τα οποία έρχονται σε επαφή κατά τρόπο ικανό να προκαλέσει ρύπανση του περιβάλλοντος ή να βλάψει την υγεία του ανθρώπου. Η συνολική αποπλυσιμότητα και περιεκτικότητα σε ρύπους των αποβλήτων και η οικοτοξικότητα των στραγγισμάτων πρέπει να είναι αμελητέες, και ειδικότερα να μη θέτει σε κίνδυνο την ποιότητα των επιφανειακών ή/και υπογείων υδάτων» (20).

(26)

Η οδηγία περί υγειονομικής ταφής αναγνωρίζει επίσης ότι τα μη επικίνδυνα απόβλητα είναι κατάλληλα για εργασίες αναδιάρθρωσης ή αποκατάστασης: «σύμφωνα με την οδηγία 75/442/ΕΟΚ, η ανάκτηση αδρανών ή μη επικίνδυνων αποβλήτων, ανάλογα με την καταλληλότητά τους, μέσω της χρησιμοποίησής τους σε έργα αναδιάρθρωσης/αποκατάστασης και επίχωσης ή για λόγους κατασκευής δεν αποτελεί δραστηριότητα υγειονομικής ταφής» (21).

2.4.2.   Χαρακτηρισμός ως εργασία ανάκτησης αποβλήτων

(27)

Σύμφωνα με τη νομολογία του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης (στο εξής: Δικαστήριο) (22), για να χαρακτηριστεί μια εργασία ως εργασία ανάκτησης κατά την έννοια της οδηγίας για τα απόβλητα πρέπει να πληρούνται σωρευτικά δύο προϋποθέσεις:

1)

Η εργασία έχει πρωτίστως ως σκοπό να διασφαλιστεί ότι τα απόβλητα επιτελούν χρήσιμη λειτουργία, υποκαθιστώντας στη χρήση άλλα υλικά τα οποία θα έπρεπε να χρησιμοποιηθούν για τη λειτουργία αυτή, πράγμα που καθιστά δυνατή τη διαφύλαξη των φυσικών πόρων (προϋπόθεση διαφύλαξης) (23)·

2)

τα χρησιμοποιούμενα απόβλητα είναι κατάλληλα για τον σκοπό αυτό (προϋπόθεση καταλληλότητας) (24).

2.4.3.   Προϋπόθεση διαφύλαξης

(28)

Σύμφωνα με το Δικαστήριο, το ουσιώδες χαρακτηριστικό μιας εργασίας αξιοποιήσεως [ανάκτησης] αποβλήτων συνίσταται στο γεγονός ότι αυτή σκοπεί πρωτίστως στο να μπορούν τα απόβλητα να επιτελέσουν χρήσιμη λειτουργία, υποκαθιστώντας τη χρησιμοποίηση άλλων υλικών που θα έπρεπε να χρησιμοποιηθούν για τη λειτουργία αυτή, πράγμα που καθιστά δυνατή τη διαφύλαξη των φυσικών πόρων (25).

(29)

Επομένως, όπως επισήμανε το Δικαστήριο, η εργασία ανάκτησης πρέπει να σκοπεί πρωτίστως στη διαφύλαξη των φυσικών πόρων. Αντιστρόφως, όταν η εξοικονόμηση πρώτων υλών αποτελεί απλώς παρεπόμενο αποτέλεσμα εργασίας της οποίας κύριος σκοπός είναι η διάθεση των αποβλήτων, τούτο δεν μπορεί να θέσει υπό αμφισβήτηση τον χαρακτηρισμό της εργασίας αυτής ως πράξεως διαθέσεως (26).

(30)

Επομένως, πρέπει να εξεταστεί αν η επίμαχη εργασία θα είχε πραγματοποιηθεί ακόμα και σε περίπτωση που δεν ήταν διαθέσιμα τέτοια απόβλητα, οπότε, επομένως, θα ήταν αναγκαία η χρησιμοποίηση άλλων υλικών (27).

2.4.4.   Προϋπόθεση καταλληλότητας

(31)

Το Δικαστήριο έχει κρίνει ότι μια εργασία δεν μπορεί να θεωρηθεί ως εργασία ανακτήσεως παρά μόνον αν, με βάση τις πλέον πρόσφατες επιστημονικές και τεχνικές γνώσεις, τα χρησιμοποιούμενα απόβλητα είναι κατάλληλα προς τούτο (28).

(32)

Σύμφωνα με την οδηγία περί υγειονομικής ταφής, τα αδρανή απόβλητα είναι κατάλληλα για εργασίες ανάπλασης ή αποκατάστασης (29). Η αιτιολογική σκέψη 15 της εν λόγω οδηγίας αναγνωρίζει επίσης ότι τα μη επικίνδυνα απόβλητα είναι κατάλληλα για εργασίες αναδιάρθρωσης ή αποκατάστασης: «σύμφωνα με την οδηγία 75/442/ΕΟΚ, η ανάκτηση αδρανών ή μη επικίνδυνων αποβλήτων, ανάλογα με την καταλληλότητά τους, μέσω της χρησιμοποίησής τους σε έργα αναδιάρθρωσης/αποκατάστασης και επίχωσης ή για λόγους κατασκευής δεν αποτελεί δραστηριότητα υγειονομικής ταφής».

(33)

Το άρθρο 3 παράγραφος 17α της οδηγίας για τα απόβλητα επιβεβαιώνει επίσης ότι οι εργασίες επίχωσης εκτελούνται με τη χρήση κατάλληλων μη επικίνδυνων αποβλήτων (βλέπε αιτιολογική σκέψη 22).

2.5.   Περιγραφή των λόγων κίνησης της διαδικασίας

(34)

Βάσει των πληροφοριών που ήταν διαθέσιμες κατά την κίνηση της διαδικασίας, η Επιτροπή έκρινε ότι το επίμαχο μέτρο, δηλαδή η εφαρμογή, στο πλαίσιο των δραστηριοτήτων της Renewi στον χώρο υγειονομικής ταφής Mont-Saint-Guibert, του μειωμένου συντελεστή για εργασίες ανάκτησης αντί του πλήρους συντελεστή που εφαρμοζόταν στις εργασίες διάθεσης από τον Φεβρουάριο του 2009 (βλέπε αιτιολογικές σκέψεις 49, 50 και 51), δημιουργούσε αμφιβολίες όσον αφορά τον χαρακτηρισμό του μέτρου ως κρατικής ενίσχυσης και τη συμβατότητά του με την εσωτερική αγορά.

(35)

Στην απόφαση κίνησης της διαδικασίας, η Επιτροπή εξέφρασε αμφιβολίες ως προς την καταλληλότητα του χαρακτηρισμού της εργασίας υγειονομικής ταφής από τις βελγικές αρχές ως εργασίας ανάκτησης, παραπέμποντας στη νομολογία του Δικαστηρίου στην υπόθεση C-147/15. Με βάση τις τότε διαθέσιμες πληροφορίες, δεν ήταν δυνατόν να αποδειχθεί ότι η διαφύλαξη των φυσικών πόρων ήταν ο πρωταρχικός σκοπός της εργασίας στην προκειμένη περίπτωση. Ειδικότερα, δεδομένου ότι η δημιουργία του θόλου με τη χρήση υλικών που δεν ήταν απόβλητα δεν φαινόταν να είχε προβλεφθεί, δεν μπορούσε να υποστηριχθεί ότι τα απόβλητα θα υποκαθιστούσαν με χρήσιμο τρόπο άλλα υλικά. Μόνο το κλάσμα κατατεμαχισμού φαινόταν κατάλληλο και διαθέσιμο σε επαρκείς ποσότητες, λαμβανομένων υπόψη των επιστημονικά καθορισμένων τεχνικών χαρακτηριστικών που έπρεπε να διαθέτουν τα υλικά (κυρίως να είναι ελαφριά, αδρανή και μη βιοαποδομήσιμα) και των απαιτούμενων ποσοτήτων εντός σχετικά σύντομου χρονικού διαστήματος (περίπου 80 000 τόνοι σε διάστημα λίγων ετών).

(36)

Επιπλέον, οι πληροφορίες που ήταν διαθέσιμες κατά τον χρόνο κίνησης της διαδικασίας οδήγησαν την Επιτροπή να θεωρήσει ότι, από την άποψη της συμμόρφωσης με την ιεράρχηση των αποβλήτων, το κλάσμα κατατεμαχισμού ήταν καταλληλότερο για αποτέφρωση και παραγωγή ενέργειας.

(37)

Βάσει των πληροφοριών αυτών, η Επιτροπή κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η εφαρμογή στην υγειονομική ταφή του μειωμένου συντελεστή που εφαρμοζόταν στις εργασίες ανάκτησης θα μπορούσε να συνιστά επιλεκτικό πλεονέκτημα. Ως εκ τούτου, η Επιτροπή έκρινε ότι η Renewi φαινόταν να έχει απαλλαγεί από μια φορολογική επιβάρυνση την οποία η εν λόγω εταιρεία θα έπρεπε κανονικά να επωμιστεί εάν οι δραστηριότητές της είχαν αντιμετωπιστεί ως διάθεση αποβλήτων και όχι ως ανάκτηση αποβλήτων. Επιπλέον, η Επιτροπή έκρινε ότι τα λοιπά κριτήρια που αναφέρονται στο άρθρο 107 παράγραφος 1 της ΣΛΕΕ φαινόταν να πληρούνται.

(38)

Επομένως, το επίμαχο μέτρο συνιστούσε ενδεχομένως κρατική ενίσχυση.

(39)

Δεδομένου ότι το επίμαχο μέτρο τέθηκε σε εφαρμογή πριν κοινοποιηθεί στην Επιτροπή, οι αρχές της Βαλονίας ενδέχεται να μην εκπλήρωσαν τις υποχρεώσεις τους που απορρέουν από το άρθρο 108 παράγραφος 3 της ΣΛΕΕ.

(40)

Όσον αφορά τη συμβατότητα της ενίσχυσης που κατά τους ισχυρισμούς χορηγήθηκε, η Επιτροπή εξέφρασε αμφιβολίες σχετικά με το κατά πόσον η εφαρμογή του μειωμένου συντελεστή στις εργασίες που πραγματοποιούσε η Renewi στον χώρο υγειονομικής ταφής Mont-Saint-Guibert αντί του συντελεστή που εφαρμοζόταν στις εργασίες διάθεσης σε χώρους υγειονομικής ταφής θα μπορούσε i) να συνιστά αντιστάθμιση για υποχρέωση παροχής δημόσιας υπηρεσίας συμβατή με το άρθρο 106 παράγραφος 2 της ΣΛΕΕ ή ii) να κηρυχθεί συμβατή με τις κατευθυντήριες γραμμές του 2008 (30) ή του 2014 (31) σχετικά με τις κρατικές ενισχύσεις για την προστασία του περιβάλλοντος.

(41)

Βάσει των πληροφοριών που είχε στη διάθεσή της εκείνη τη χρονική στιγμή, και δεδομένου ότι ήταν αδύνατο να επιβεβαιωθεί αν η εικαζόμενη ενίσχυση ήταν συμβατή με την εσωτερική αγορά, η Επιτροπή αποφάσισε να κινήσει την επίσημη διαδικασία έρευνας.

3.   ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ ΤΗΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ ΤΗΣ ΒΑΛΟΝΙΑΣ

(42)

Όσον αφορά τον εικαζόμενο χαρακτηρισμό του μέτρου ως κρατικής ενίσχυσης, η περιφέρεια της Βαλονίας θεωρεί ότι δεν πληρούνται οι προϋποθέσεις της χορήγησης πλεονεκτήματος και του επιλεκτικού χαρακτήρα. Θεωρεί ότι η εργασία ορθώς χαρακτηρίστηκε ως ανάκτηση σύμφωνα με τους όρους που προβλέπονται στην εφαρμοστέα νομοθεσία της Ένωσης και της Βαλονίας. Πράγματι, οι εργασίες θα είχαν πραγματοποιηθεί ακόμη και αν δεν υπήρχαν κατάλληλα απόβλητα σε επαρκείς ποσότητες (βλέπε σημείο 3.1)· στην περίπτωση αυτή θα είχαν χρησιμοποιηθεί άλλα υλικά (βλέπε σημείο 3.3)· και τα απόβλητα που χρησιμοποιήθηκαν ήταν κατάλληλα για τον σκοπό αυτό (βλέπε σημείο 3.2).

(43)

Κατά την περιφέρεια της Βαλονίας, η απουσία επιλεκτικού χαρακτήρα απορρέει από γενικές φορολογικές διατάξεις, οι οποίες εφαρμόζονται αδιακρίτως σε κάθε επιχείρηση ανάλογα με τον χαρακτηρισμό του είδους χρήσης των αποβλήτων. Ο χαρακτηρισμός μιας εργασίας ως ανάκτησης ή διάθεσης δεν πραγματοποιείται κατά διακριτική ευχέρεια, δεδομένου ότι η απόφαση του υπουργού Περιβάλλοντος εντάσσεται στο πλαίσιο επίσημης διαδικασίας και βασίζεται σε εμπεριστατωμένη ανάλυση, από τη διοίκηση της Βαλονίας, των εγγράφων και των πληροφοριών που προσκομίζει ο αιτών την εγγραφή για ανάκτηση αποβλήτων.

3.1.   Η νομική υποχρέωση για κλείσιμο και αποκατάσταση του χώρου υγειονομικής ταφής Mont-Saint-Guibert

(44)

Στις συμπληρωματικές παρατηρήσεις της της 17ης Δεκεμβρίου 2020, η περιφέρεια της Βαλονίας επισημαίνει ότι, δυνάμει της απόφασης της 27ης Φεβρουαρίου 2003 σχετικά με τους τομεακούς όρους λειτουργίας των χώρων υγειονομικής ταφής (στο εξής: απόφαση για τους τομεακούς όρους) (32), όλοι ανεξαιρέτως οι φορείς εκμετάλλευσης χώρων υγειονομικής ταφής στην περιφέρεια της Βαλονίας υποχρεούνται να διαμορφώνουν τους χώρους τους σε σχήμα θόλου ώστε να εξασφαλίζεται ελάχιστη κλίση 3 % μετά την κατακάθιση και να καθίσταται δυνατή η ροή λόγω βαρύτητας των ομβρίων υδάτων προς τις τάφρους πέραν του χώρου υγειονομικής ταφής.

(45)

Από το 2004 η διαχείριση του χώρου υγειονομικής ταφής Mont-Saint-Guibert πραγματοποιείται βάσει ενιαίας άδειας με ημερομηνία 10 Μαΐου 2004 (στο εξής: ενιαία άδεια), η οποία χορηγήθηκε από την περιφέρεια της Βαλονίας με ισχύ έως τις 20 Νοεμβρίου 2014 (ως άδεια λειτουργίας).

(46)

Ο χώρος υγειονομικής ταφής του Mont Saint Guibert χωρίζεται σε διάφορους τομείς.

(47)

Κατά τη χορήγηση της ενιαίας άδειας, ο υπουργός Περιβάλλοντος της Βαλονίας:

ζήτησε την πλήρη αποκατάσταση του τομέα 1 μέσω εργασιών ανάκτησης, βάσει λεπτομερούς μελέτης των υλικών ή των αποβλήτων που επρόκειτο να υποβληθούν σε επεξεργασία, προκειμένου να καθοριστούν κατάλληλα προφίλ και να διασφαλιστεί βέλτιστη σύνδεση με τους τομείς 2 έως 8 του χώρου υγειονομικής ταφής·

επέτρεψε στη Renewi να λειτουργεί τους τομείς 2 έως 8 του χώρου υγειονομικής ταφής·

απαίτησε από τη Renewi να χρησιμοποιήσει ανάκτηση αποβλήτων σε περίπτωση μη επίτευξης του ύψους-στόχου των 161 μέτρων μετά την κατακάθιση σε ολόκληρο τον χώρο υγειονομικής ταφής.

(48)

Ενόψει του κλεισίματος του χώρου στις 21 Νοεμβρίου 2014, ξεκίνησαν εργασίες αποκατάστασης (για τη διαμόρφωση του χώρου υγειονομικής ταφής ως θόλου) και στεγανοποίησης (33) (από τον Φεβρουάριο του 2009 για τον τομέα 1 και από τον Νοέμβριο του 2011 για τους τομείς 2 έως 8). Η περιφέρεια επισημαίνει ότι η προετοιμασία για το κλείσιμο ενός χώρου υγειονομικής ταφής προκειμένου να καταστεί δυνατή η αποτελεσματικότερη διαδικασία αποκατάστασης, με παράλληλη συνέχιση των εργασιών διάθεσης, είναι πολύ συχνή στον τομέα της διαχείρισης αποβλήτων. Κατά τη διάρκεια της περιόδου λειτουργίας ενός χώρου υγειονομικής ταφής, ορισμένοι τομείς του χώρου υγειονομικής ταφής που δεν είναι πλέον ανοικτοί για εργασίες διάθεσης προετοιμάζονται για εργασίες αποκατάστασης ενώ ταυτόχρονα άλλοι τομείς του χώρου υγειονομικής ταφής συνεχίζουν να χρησιμοποιούνται. Για τις εν λόγω εργασίες αποκατάστασης απαιτήθηκαν πιστοποιητικά ανάκτησης που επέτρεπαν στη Renewi να χρησιμοποιήσει ορισμένα είδη ανακτήσιμων αποβλήτων που δεν παρατίθενται στο παράρτημα 1 της απόφασης περί ανάκτησης αποβλήτων. Όλες οι εγγραφές και τα πιστοποιητικά επιβεβαιώνουν τον κύριο στόχο των επίμαχων εργασιών και διευκρινίζουν ότι η ανάκτηση του κλάσματος κατατεμαχισμού αποτελεί μέρος της διαδικασίας ανάπλασης και αποκατάστασης του χώρου υγειονομικής ταφής Mont-Saint-Guibert.

(49)

Δεδομένου ότι οι ειδικοί όροι της ενιαίας άδειας επέβαλαν στη Renewi την ανάκτηση αποβλήτων σε σχέση με το κλείσιμο του χώρου, η εταιρεία υπέβαλε αίτηση εγγραφής, την οποία έλαβε στις 30 Νοεμβρίου 2005 μαζί με το υπ’ αριθ. 2005/13/73/3/4 σχετικό πιστοποιητικό ανάκτησης για την επαναπλήρωση του τομέα 1. Στο πιστοποιητικό ανάκτησης αναφέρεται ότι τα απόβλητα των οποίων επιτρέπεται η ανάκτηση πρέπει να έχουν «κατάλληλη πυκνότητα ώστε να αποφεύγεται η υπερβολική κατακάθιση στη μάζα των αποβλήτων και να εξασφαλίζονται σταθερές κλίσεις ώστε να είναι δυνατή η απορροή των ομβρίων υδάτων». Τα εν λόγω απόβλητα έπρεπε να είναι «μη επικίνδυνα και αδρανή απόβλητα που εμπίπτουν στους κωδικούς 170107 — επεξεργασμένο μείγμα σκυροδέματος, τούβλων, πλακιδίων και κεραμικών, 170795 — επεξεργασμένα απόβλητα κατεδαφίσεων, 191204 — θρυμματισμένα ελαστικά και πλάκες καουτσούκ, 191212 — μη βιοαποδομήσιμο κλάσμα κατατεμαχισμού και 200307 — συνθλιμμένα ογκώδη απόβλητα».

(50)

Ωστόσο, τελικά, η εγγραφή και το πιστοποιητικό, με διάρκεια ισχύος 3 ετών, ουδέποτε χρησιμοποιήθηκαν, δεδομένου ότι οι προπαρασκευαστικές εργασίες που απαιτούνταν για την εκτέλεση των εργασιών ανάκτησης στον τομέα 1 ολοκληρώθηκαν μόλις τον Δεκέμβριο του 2008.

(51)

Έτσι, οι εργασίες ανάκτησης ξεκίνησαν στον τομέα 1 μόλις τον Φεβρουάριο του 2009, όπως προκύπτει από έγγραφο της 3ης Αυγούστου 2009, με το οποίο η Renewi ζήτησε από την υπηρεσία αποβλήτων της Βαλονίας (Office wallon des déchets) νέα εγγραφή και νέο πιστοποιητικό χρήσης. Οι εργασίες ανάκτησης στον τομέα 1 μπόρεσαν να ξεκινήσουν βάσει της εγγραφής και του πιστοποιητικού χρήσης, που ελήφθησαν στις 18 Δεκεμβρίου 2008. Η νέα αυτή εγγραφή και το νέο αυτό πιστοποιητικό χρήσης, με ισχύ έως τις 31 Δεκεμβρίου 2009, επέτρεπαν εργασίες ανάκτησης για τα ίδια απόβλητα όπως προηγουμένως (βλέπε αιτιολογική σκέψη 49), για τους σκοπούς της επαναπλήρωσης του τομέα 1. Ως εκ τούτου, η Renewi δεν μπορούσε να επωφεληθεί από τον μειωμένο φορολογικό συντελεστή για εργασίες που χαρακτηρίζονταν ως ανάκτηση μέχρι τον Φεβρουάριο του 2009.

(52)

Λόγω της καθυστέρησης στις εργασίες αποκατάστασης και ανάπλασης στον τομέα 1, η εγγραφή και το πιστοποιητικό έπρεπε να παραταθούν εκ νέου στις 10 Νοεμβρίου 2009, για 3 έτη, με την εγγραφή και το πιστοποιητικό αριθ. 2009/13/73/3/4, με ισχύ έως τις 31 Δεκεμβρίου 2011. Την ίδια ημέρα εκδόθηκε νέα εγγραφή και νέο πιστοποιητικό με αριθμό 2009/13/114/3/4 (με ισχύ έως τις 31 Δεκεμβρίου 2011), τα οποία επέτρεπαν στη Renewi να ανακτήσει, επιπλέον των «μη επικίνδυνων και αδρανών αποβλήτων που υπάγονται στους κωδικούς 170107 — επεξεργασμένο μείγμα σκυροδέματος, τούβλων, πλακιδίων και κεραμικών, 170795 — επεξεργασμένα απόβλητα κατεδαφίσεων, 191204 — θρυμματισμένα ελαστικά και πλάκες καουτσούκ, 191212 — μη βιοαποδομήσιμο κλάσμα κατατεμαχισμού και 200307 — συνθλιμμένα ογκώδη απόβλητα», καύσιμο κλάσμα κατατεμαχισμού που υπάγεται στον κωδικό 191210.

(53)

Τόσο το καύσιμο όσο και το μη βιοαποδομήσιμο κλάσμα κατατεμαχισμού υπάγονται στις κατηγορίες 191210 — «καύσιμα απόβλητα (καύσιμα που προέρχονται από απόβλητα)» και 191212 — «άλλα απόβλητα (συμπεριλαμβανομένων των μειγμάτων) από τη μηχανική επεξεργασία αποβλήτων που δεν είναι [απόβλητα που περιέχουν επικίνδυνες ουσίες]», τα οποία περιγράφονται στην απόφαση της κυβέρνησης της Βαλονίας, της 10ης Ιουλίου 1997 (34), για τον χαρακτηρισμό των αποβλήτων. Οι δύο αυτές κατηγορίες —191210 και 191212— θεωρούνται μη επικίνδυνα απόβλητα στην εν λόγω απόφαση.

(54)

Σύμφωνα με την απόφαση για τον χαρακτηρισμό των αποβλήτων, το καύσιμο κλάσμα κατατεμαχισμού και το μη βιοαποδομήσιμο κλάσμα κατατεμαχισμού υπάγονται αμφότερα στην κατηγορία «μη βιοαποδομήσιμα απόβλητα συμβατά με βιοαποδομήσιμα οργανικά απόβλητα στο πλαίσιο αποθέσεων σε χώρους υγειονομικής ταφής», υπό την προϋπόθεση ότι δεν μπορούν να αντιδράσουν με βιοαποδομήσιμα οργανικά απόβλητα ή να υπονομεύσουν την αποτελεσματικότητα της ανάκτησης αερίων (35). Η περιφέρεια της Βαλονίας διευκρινίζει ότι ο όρος «καύσιμα» απορρέει αποκλειστικά από το γεγονός ότι αυτός ο νέος τύπος αποβλήτων έπρεπε να ταξινομηθεί σε έναν από τους υφιστάμενους τύπους αποβλήτων που παρατίθενται στη νομοθεσία της Βαλονίας και ότι, λαμβανομένης υπόψη της θερμογόνου ικανότητάς του, ήταν λογικό αυτός ο τύπος κλάσματος κατατεμαχισμού να ταξινομηθεί στα απόβλητα που υπάγονται στον κωδικό 191210 — «καύσιμα απόβλητα (καύσιμα από απόβλητα)». Ο όρος «καύσιμος» σημαίνει μόνο ότι αυτός ο τύπος κλάσματος κατατεμαχισμού έχει ορισμένη κατώτερη θερμογόνο ικανότητα («NCV») και όχι ότι αυτή η NCV είναι κατάλληλη ειδικά για εργασίες αποτέφρωσης, είτε σε αποτεφρωτήρες είτε σε καμίνους τσιμέντου. Για να γίνουν δεκτά στην πλειονότητα των αποτεφρωτήρων, τα απόβλητα πρέπει να έχουν NCV περίπου 10 000-12 000 kJ/kg ή κατ’ ανώτατο όριο, σε μικρές ποσότητες, 13 000 kJ/kg. Η καύση αποβλήτων με υψηλότερη NCV έχει ως αποτέλεσμα την υπερβολική φθορά των καμίνων. Ωστόσο, το κλάσμα κατατεμαχισμού που χρησιμοποιείται για εργασίες ανάκτησης στον χώρο υγειονομικής ταφής Mont-Saint-Guibert έχει NCV 14 100 kJ/kg (36).

(55)

Σύμφωνα με τα στοιχεία που προσκόμισε η περιφέρεια της Βαλονίας, από τα απόβλητα για τα οποία η Renewi έλαβε πιστοποιητικά ανάκτησης, μόνον μη βιοαποδομήσιμο κλάσμα κατατεμαχισμού και συνθλιμμένα ογκώδη απόβλητα χρησιμοποιήθηκαν πράγματι για σκοπούς ανάκτησης στον τομέα 1 από τον Φεβρουάριο του 2009. Το καύσιμο κλάσμα κατατεμαχισμού χρησιμοποιήθηκε μόνο από το 2010 και μετά.

(56)

Μεταξύ Φεβρουαρίου του 2009 και Δεκεμβρίου του 2009 στον χώρο υγειονομικής ταφής χρησιμοποιούνταν θρυμματισμένα ογκώδη απόβλητα (37) σε περιορισμένες ποσότητες (38). Από την 1η Ιανουαρίου 2010 απαγορεύθηκε η είσοδος ογκωδών αποβλήτων στον χώρο υγειονομικής ταφής, δυνάμει της απόφασης της κυβέρνησης της Βαλονίας με την οποία απαγορεύθηκε η τοποθέτηση ορισμένων αποβλήτων σε χώρους υγειονομικής ταφής (39).

(57)

Όσον αφορά τους τομείς 2 έως 8, η ενιαία άδεια που χορηγήθηκε στη Renewi επέτρεψε τη διαμόρφωση του χώρου υγειονομικής ταφής ως θόλου με μέγιστο ύψος 167 μέτρων πριν από την κατακάθιση και τελικό ύψος, μετά την κατακάθιση, 161 μέτρα πάνω από τη στάθμη της θάλασσας. Στο τέλος των εργασιών, η κλίση του θόλου μετά την κατακάθιση έπρεπε να κυμαίνεται μεταξύ 3 % και 14 % (40).

(58)

Η ενιαία άδεια προβλέπει ότι, σε περίπτωση μη επίτευξης του ύψους-στόχου των 161 μέτρων, ο φορέας εκμετάλλευσης πρέπει να πληρώνει τον χώρο υγειονομικής ταφής με υλικά τα οποία ανταποκρίνονται στις συνθήκες και στα χαρακτηριστικά των εργασιών ανάκτησης που προβλέπονται στην απόφαση για την ενθάρρυνση της ανάκτησης ορισμένων αποβλήτων, ώστε να επιτυγχάνεται πάντα το ύψος αυτό.

(59)

Κατά τη διάρκεια της λειτουργίας του χώρου υγειονομικής ταφής, η περιφέρεια της Βαλονίας, με την απόφαση της κυβέρνησης της Βαλονίας για την απαγόρευση της διάθεσης ορισμένων αποβλήτων σε χώρους υγειονομικής ταφής, επέβαλε διαδοχικές απαγορεύσεις στη διάθεση ορισμένων αποβλήτων σε χώρους υγειονομικής ταφής (41).

(60)

Συνεπώς, η εν λόγω απόφαση απαγορεύει την απόθεση σε χώρους υγειονομικής ταφής ορισμένων ειδών αποβλήτων, ιδίως ορισμένων επικίνδυνων αποβλήτων, καθώς και ολόκληρων μεταχειρισμένων ελαστικών, χωριστά συλλεγόμενων αποβλήτων και μεταλλικών αποβλήτων.

(61)

Οι διαδοχικές αυτές απαγορεύσεις μείωσαν τις ποσότητες αποβλήτων που διατίθεντο στον χώρο υγειονομικής ταφής Mont-Saint-Guibert, αναγκάζοντας την Renewi να προσαρμοστεί σε μια συνεχώς μεταβαλλόμενη αγορά, όπου η ποσότητα των αποβλήτων που ήταν διαθέσιμα προς διάθεση συνέχισε να μειώνεται. Σύμφωνα με την περιφέρεια της Βαλονίας, μεταξύ του 2009 και του 2010 καταγράφηκε μείωση στις ποσότητες των διατεθέντων αποβλήτων ίση με 212 000 τόνους.

(62)

Ως εκ τούτου, κάθε χρόνο από το 2004, η Renewi έπρεπε να αναζητά εναλλακτικούς τρόπους για την εξασφάλιση διαφόρων ροών αποβλήτων, προκειμένου να επιτύχει το τελικό προφίλ που της επέβαλλε η ενιαία άδεια, σύμφωνα με την απόφαση για τους τομεακούς όρους (42). Το 2013 και το 2014, για παράδειγμα, η Renewi κατόρθωσε να εξασφαλίσει σημαντική ποσότητα αποβλήτων υλικών υάλου και αποβλήτων από διάλυση αυτοκινήτων και σκραπ για διάθεση στον χώρο υγειονομικής ταφής Mont-Saint-Guibert.

(63)

Η περιφέρεια της Βαλονίας υπογραμμίζει επίσης το ιδιαίτερο υδρογεωλογικό πλαίσιο του τόπου, το οποίο χαρακτηρίζεται από υψηλό βαθμό ευπάθειας, λαμβανομένου υπόψη του σημαντικού κινδύνου υποβάθμισης της ποιότητας των υπόγειων υδάτων που προκαλείται από τη διείσδυση των στραγγισμάτων, γεγονός που υπονομεύει σημαντικά τις δυνατότητες χρήσης του νερού αυτού για την παραγωγή πόσιμου νερού. Αυτό το δύσκολο πλαίσιο οδήγησε στη σύσταση επιστημονικής επιτροπής στην οποία ανατέθηκε η διατύπωση συστάσεων προς τις αρχές κατά τη λήψη αποφάσεων σχετικά με τον χώρο υγειονομικής ταφής Mont-Saint-Guibert.

(64)

Η περιφέρεια της Βαλονίας επισημαίνει ότι η ανανέωση της άδειας λειτουργίας του χώρου υγειονομικής ταφής Mont-Saint-Guibert δεν ήταν δυνατή λόγω των περιβαλλοντικών προβλημάτων που είχαν εντοπιστεί. Ούτε ήταν δυνατόν να μειωθούν οι ποσότητες αποβλήτων που έπρεπε να εισέλθουν στον χώρο υγειονομικής ταφής ώστε να τηρηθούν οι απαιτήσεις ελάχιστης κλίσης που επέβαλλε η νομοθεσία της Βαλονίας.

(65)

Όπως επισημαίνει η περιφέρεια της Βαλονίας, έπρεπε να ξεκινήσει ο σχεδιασμός του κλεισίματος του χώρου ήδη από το 2011, προκειμένου να διασφαλιστεί το πραγματικό κλείσιμό του έως τις 21 Νοεμβρίου 2014. Από το σημείο αυτό και μετά, η επιστημονική επιτροπή έδωσε ιδιαίτερη προσοχή στην ανάγκη καθορισμού του τελικού προφίλ κατά τρόπο ώστε να επιτευχθούν στον χώρο υγειονομικής ταφής κλίσεις που θα απέτρεπαν την εμφάνιση διαφορικής καθίζησης η οποία προκαλεί στασιμότητα των επιφανειακών υδάτων που θα πρέπει να ρέουν στις τάφρους αποστράγγισης. Με τον ίδιο σκοπό, η επιστημονική επιτροπή επέβαλε τη χρήση αποβλήτων «όσο το δυνατόν ελαφρύτερων» για την αποκατάσταση του χώρου, προκειμένου να αποφευχθεί η υπερβολική διαφορική καθίζηση.

(66)

Η περιφέρεια της Βαλονίας επισημαίνει ότι, όταν στις αρχές του 2011 αποφασίστηκε το κλείσιμο του χώρου, το προφίλ του χώρου υγειονομικής ταφής μετά την κατακάθιση είχε κλίση κάτω του 3 % σε ορισμένα σημεία και, ως εκ τούτου, δεν πληρούσε τις απαιτήσεις του άρθρου 16 πέμπτο εδάφιο της απόφασης για τους τομεακούς όρους. Ως εκ τούτου, το εν λόγω προφίλ έπρεπε να αναδιαμορφωθεί προκειμένου να τηρηθεί ο περιορισμός για ελάχιστη κλίση 3 %. Τα μοντέλα που ανέπτυξε η επιστημονική επιτροπή, και τα οποία παρουσίασε στη γνώμη της 11ης Μαρτίου 2011, κατέστησαν δυνατό τον υπολογισμό των ελάχιστων όγκων αποβλήτων που απαιτούνταν για να εξασφαλιστεί ότι i) ο θολός είχε ελάχιστη μέση κλίση 3 % μετά την κατακάθιση σε ολόκληρο τον χώρο και ii) μέγιστη μέση κλίση 14 % σε ολόκληρο τον χώρο, προκειμένου να διασφαλιστεί η σταθερότητα της μάζας των αποβλήτων. Ως εκ τούτου, ο τελικός όγκος αποβλήτων που απαιτείτο πριν από το κλείσιμο του χώρου υγειονομικής ταφής μειώθηκε κατά 76 401 m3.

(67)

Στις 28 Ιουνίου 2011, κατόπιν της απόφασης για κλείσιμο του χώρου, σύμφωνα με τους όρους που καθορίζονται στην ενιαία άδεια και βάσει των συστάσεων που διατύπωσε η επιστημονική επιτροπή στην έκθεσή της, της 11ης Μαρτίου 2011, η Renewi υπέβαλε αίτηση εγγραφής για την ανάκτηση μη επικίνδυνων αποβλήτων των τύπων 191210 — καύσιμο κλάσμα κατατεμαχισμού και 191212 — μη βιοαποδομήσιμο κλάσμα κατατεμαχισμού προς ανάκτηση στο πλαίσιο του κλεισίματος ολόκληρου του χώρου υγειονομικής ταφής Mont-Saint-Guibert.

(68)

Με βάση τις γνώμες της επιστημονικής επιτροπής και σύμφωνα με τους όρους που περιέχονται στην ενιαία άδεια, σε συνέχεια της διαδικασίας κλεισίματος που είχε ήδη ξεκινήσει για τον τομέα 1, ο υπουργός Περιβάλλοντος χορήγησε, στις 4 Νοεμβρίου 2011, στη Renewi την εγγραφή αριθ. 2011/13/132/3/4 και το σχετικό πιστοποιητικό ανάκτησης, τα οποία επέτρεπαν την ανάκτηση του κλάσματος κατατεμαχισμού για περίοδο 5 ετών, στο πλαίσιο του κλεισίματος ολόκληρου του χώρου υγειονομικής ταφής Mont-Saint-Guibert. Ως εκ τούτου, η νέα εγγραφή και το νέο πιστοποιητικό επέτρεψαν την ανάκτηση καύσιμου κλάσματος κατατεμαχισμού και μη βιοαποδομήσιμου κλάσματος κατατεμαχισμού στο πλαίσιο του κλεισίματος ολόκληρου του χώρου υγειονομικής ταφής, συμπεριλαμβανομένου του τομέα 1, που στη συνέχεια ενσωματώθηκε στη γενική διαδικασία κλεισίματος του χώρου υγειονομικής ταφής.

(69)

Η εν λόγω εγγραφή και το πιστοποιητικό χρήσης, που αρχικά αφορούσαν τη διαμόρφωση του χώρου ως θόλου, ανανεώθηκαν με απόφαση της 18ης Αυγούστου 2015 (εγγραφή και πιστοποιητικό χρήσης αριθ. 2015/13/223/3/4). Το πιστοποιητικό αυτό ίσχυε έως τις 18 Αυγούστου 2020, διάρκεια η οποία, κατά την περιφέρεια της Βαλονίας ήταν δικαιολογημένη, λόγω των σημαντικών ποσοτήτων υλικών που απαιτούνταν για την ολοκλήρωση του θόλου (σύμφωνα με το πιστοποιητικό χρήσης, επετράπη στην Renewi να ανακτήσει μέχρι 400 000 τόνους κλάσματος κατατεμαχισμού). Ο «θόλος» ολοκληρώθηκε τον Νοέμβριο του 2019, πριν από τη λήξη του πιστοποιητικού χρήστη.

(70)

Τόσο η εγγραφή αριθ. 2011/13/132/3/4 και το σχετικό πιστοποιητικό ανάκτησης όσο και η εγγραφή αριθ. 2015/13/223/3/4 και το σχετικό πιστοποιητικό χρήσης επέτρεψαν την ανάπλαση του χώρου υγειονομικής ταφής σύμφωνα με την ενιαία άδεια (προκειμένου να αποφευχθεί η υπερβολική κατακάθιση στη μάζα των αποβλήτων και να εξασφαλιστούν επαρκώς σταθερές κλίσεις ώστε να είναι δυνατή η φυσική απορροή των ομβρίων υδάτων).

(71)

Η φάση αποκατάστασης, υπό τη μορφή στεγανοποίησης των τομέων 2 έως 8, ξεκίνησε το 2020, μετά την ολοκλήρωση του θόλου. Η περιφέρεια της Βαλονίας αναφέρει ότι η αποκατάσταση πραγματοποιήθηκε αρχικά με υλικά που συμμορφώνονταν με την εγγραφή αριθ. 2016/616/3/4, η οποία λήγει στις 26 Οκτωβρίου 2026. Τα απόβλητα που καλύπτονται από την εγγραφή αριθ. 2016/616/3/4 αντιστοιχούν στα απόβλητα που παρατίθενται στο παράρτημα 1 της απόφασης για την ανάκτηση αποβλήτων.

(72)

Στις παρατηρήσεις της 3ης Μαΐου 2021, η περιφέρεια της Βαλονίας επαναλαμβάνει την άποψή της ότι οι εν λόγω εργασίες θα είχαν πραγματοποιηθεί ακόμη και αν τα απόβλητα δεν είχαν χρησιμοποιηθεί, λόγω της νομικής υποχρέωσης για κλείσιμο και αποκατάσταση του χώρου υγειονομικής ταφής.

3.2.   Το κλάσμα κατατεμαχισμού ως ο κύριος τύπος αποβλήτων που είναι κατάλληλος για τις εργασίες αποκατάστασης και συνθλιμμένα ογκώδη απόβλητα

(73)

Η περιφέρεια της Βαλονίας επιβεβαιώνει επίσης ότι, βάσει μελέτης που εκπονήθηκε από την εταιρεία συμβούλων Greisch και υποβλήθηκε στις 31 Οκτωβρίου 2002 (στο εξής: μελέτη Greisch) (43), πολύ πριν από το κλείσιμο του χώρου υγειονομικής ταφής, αποφασίστηκε να χρησιμοποιηθούν απόβλητα για εργασίες αποκατάστασης «προκειμένου να αποφευχθεί η εισαγωγή τόσο μεγάλης ποσότητας υλικών “υψηλής ποιότητας” σε χώρο υγειονομικής ταφής». Η μελέτη Greisch ανέφερε ότι τα απόβλητα θα έπρεπε «ιδανικά να είναι διαθέσιμα σε μεγάλες ποσότητες (100 000 m3), εύκολα στην επεξεργασία, ελαφριά, αδιάβροχα και άσηπτα».

(74)

Η απόφαση να χρησιμοποιηθούν απόβλητα αντί πρωτογενών υλικών, όπως ηφαιστειακά πετρώματα, συμπεριλήφθηκε στη συνέχεια στην ενιαία άδεια.

(75)

Δεδομένου ότι η ενιαία άδεια απαιτούσε την πραγματοποίηση εργασιών ανάκτησης ενόψει του κλεισίματος του τομέα 1, η επιστημονική επιτροπή εξέδωσε, στις 23 Ιουνίου 2005, γνώμη η οποία καθόριζε τις τεχνικές ιδιότητες που απαιτούνταν για τα υλικά επαναπλήρωσης του τομέα 1. Η εν λόγω γνώμη επανεκδόθηκε στις 28 Μαρτίου 2006.

(76)

Στο πιστοποιητικό ανάκτησης αριθ. 2005/13/73/3/4, το οποίο ζήτησε η Renewi, αναφέρεται ότι τα απόβλητα των οποίων επιτρέπεται η ανάκτηση πρέπει να έχουν «κατάλληλη πυκνότητα ώστε να αποφεύγεται η υπερβολική καθίζηση στη μάζα των αποβλήτων και να εξασφαλίζονται σταθερές κλίσεις ώστε να είναι δυνατή η απορροή των ομβρίων υδάτων». Το κλάσμα κατατεμαχισμού είχε αυτά τα χαρακτηριστικά (βλέπε αιτιολογική σκέψη 49). Το πιστοποιητικό χρήσης της 18ης Δεκεμβρίου 2008 και τα επακόλουθα πιστοποιητικά (βλέπε αιτιολογικές σκέψεις 51 και 52) επέτρεπαν επίσης τη χρήση του κλάσματος κατατεμαχισμού (μη βιοαποδομήσιμου και καύσιμου) διότι διέθετε τα τεχνικά χαρακτηριστικά που ήταν κατάλληλα για το κλείσιμο του τομέα 1.

(77)

Τον Δεκέμβριο του 2009, σε τεχνικό σημείωμα με τίτλο «Η αποκατάσταση του τομέα 1», το οποίο εξέδωσε η επιστημονική επιτροπή, αναφέρεται ότι τα απόβλητα που πρόκειται να χρησιμοποιηθούν για την αποκατάσταση του τομέα 1 πρέπει να είναι κλάσμα κατατεμαχισμού (δηλαδή πλαστικά απόβλητα, ελαφρά κλάσματα από διαλογή και προεπεξεργασία αποβλήτων).

(78)

Στις 11 Μαρτίου 2011, η επιστημονική επιτροπή εξέθεσε, σε γνώμη, τις προκαταρκτικές τεχνικές εκτιμήσεις σχετικά με την αναθεώρηση των κλίσεων και των προφίλ των χώρων υγειονομικής ταφής που απαιτούνταν για να αποφευχθεί η καθίζηση, τα οποία είχαν καθοριστεί βάσει ακριβών τοπογραφικών μελετών που εκπονήθηκαν στα τέλη του 2010. Σε αυτήν τη βάση, το έγγραφο εξηγεί στη συνέχεια ότι τα υλικά έπρεπε να είναι χαμηλής πυκνότητας, μη βιοαποδομήσιμα και άσηπτα (για να αποφευχθεί η καθίζηση) και διαπερατά (ώστε να επιτρέπεται η διέλευση νερού και αερίων). Το σχετικό απόσπασμα παρατίθεται κατωτέρω:

«Πρέπει να δοθεί έμφαση σε τρία χαρακτηριστικά:

1)

Πυκνότητα. Στο διορθωμένο προφίλ του χώρου υγειονομικής ταφής, το 51 % της επιφάνειας έχει ήδη φτάσει στην τελική διαβάθμιση “ΠΡΙΝ από την κατακάθιση”. Σε ορισμένα σημεία, συντελείται ήδη κατακάθιση εδώ και αρκετό καιρό. Τα νέα υλικά που θα προστεθούν θα συμπιεστούν επίσης με την πάροδο του χρόνου. Ως εκ τούτου, επί του παρόντος, θεωρείται κατάλληλη η προσθήκη υλικών που είναι όσο το δυνατόν ελαφρύτερα, όπως υλικά ανάκτησης, προκειμένου να περιοριστεί η καθίζηση. Δεν μπορεί να αποκλειστεί η χρήση άλλων, βαρύτερων υλικών, όπως αποβλήτων από εργασίες εξυγίανσης. Ωστόσο, θα πρέπει να ληφθεί υπόψη ότι τα υλικά αυτά θα οδηγήσουν σε αύξηση της καθίζησης.

2)

Σταθερότητα διαστάσεων. Στο παρόν στάδιο πλήρωσης του χώρου υγειονομικής ταφής, θα πρέπει να χρησιμοποιούνται μη βιοαποδομήσιμα υλικά, ώστε να αποφευχθεί άλλου είδους καθίζηση που προκύπτει από τη μείωση του όγκου.

3)

Διαπερατότητα. Τα χρησιμοποιούμενα υλικά θα πρέπει να έχουν ως αποτέλεσμα μάζα αποβλήτων που επιτρέπει τη διέλευση νερού και βιοαερίων».

(79)

Λαμβανομένων υπόψη αυτών των τεχνικών χαρακτηριστικών, και σύμφωνα με τις διαδοχικές γνώμες της επιστημονικής επιτροπής που αντικατοπτρίζουν τις υποχρεώσεις που περιέχονται στην ενιαία άδεια, το κλάσμα κατατεμαχισμού προσδιορίστηκε στη γνώμη ως ο κύριος τύπος αποβλήτων που είναι κατάλληλος για την εργασία. Η περιφέρεια της Βαλονίας αναφέρει επίσης ότι τα τεχνικά χαρακτηριστικά, τα οποία καθορίστηκαν αντικειμενικά υπό το πρίσμα των περιβαλλοντικών ζητημάτων, ήταν εκείνα που οδήγησαν στην επιλογή του τύπου των αποβλήτων που επρόκειτο να χρησιμοποιηθούν και όχι το αντίστροφο (δηλαδή δεν επιλέχθηκε αρχικά το κλάσμα κατατεμαχισμού και στη συνέχεια χρησιμοποιήθηκαν τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του ως βάση για τον καθορισμό των τεχνικών χαρακτηριστικών).

(80)

Η περιφέρεια της Βαλονίας αναφέρει ότι, με σκοπό τη διαφύλαξη των πόρων, αποφασίστηκε, από την έναρξη της διαδικασίας παύσης λειτουργίας του χώρου υγειονομικής ταφής, η προεπεξεργασία των αποβλήτων, προκειμένου να αποκτήσουν μια χρήσιμη λειτουργία. Ωστόσο, δεδομένου ότι δεν υπήρχαν διαθέσιμα απόβλητα ή υλικά έτοιμα για άμεση χρήση, ήταν αναγκαία η παραγωγή ή η προεπεξεργασία υφιστάμενων υλικών/αποβλήτων προκειμένου να χρησιμοποιηθούν για χρήσιμους σκοπούς.

(81)

Ως εκ τούτου, το κλάσμα κατατεμαχισμού δημιουργήθηκε και προσαρμόστηκε ειδικά για την αποκατάσταση του χώρου Mont-Saint-Guibert.

(82)

Η περιφέρεια της Βαλονίας επισημαίνει επίσης ότι η χρήση του κλάσματος κατατεμαχισμού αναλύθηκε προσεκτικά σύμφωνα με τη διαδικασία ανάκτησης αποβλήτων που προβλέπεται στην απόφαση περί ανάκτησης αποβλήτων. Το επίμαχο εν προκειμένω κλάσμα κατατεμαχισμού θεωρήθηκε μη επικίνδυνο απόβλητο σύμφωνα με την απόφαση για τον χαρακτηρισμό των αποβλήτων (βλέπε αιτιολογική σκέψη 53) και κάθε εγγραφή και πιστοποιητικό που χορηγήθηκε στη Renewi. Ο μη επικίνδυνος χαρακτήρας των αποβλήτων θεωρήθηκε προϋπόθεση για να θεωρηθούν τα απόβλητα κατάλληλα για εργασίες ανάκτησης. Συγκεκριμένα, το άρθρο 13 παράγραφος 1 της απόφασης περί ανάκτησης αποβλήτων ορίζει ότι «[ο] υπουργός μπορεί να υποστηρίξει την ανάκτηση μη επικίνδυνων αποβλήτων που δεν παρατίθενται στο παράρτημα I και την ανάκτηση μη επικίνδυνων αποβλήτων πέραν εκείνων που προβλέπονται στο παράρτημα I της παρούσας απόφασης για κάθε πρόσωπο που υποβάλλει αίτηση εγγραφής σύμφωνα με τη διαδικασία που προβλέπεται στην παρούσα απόφαση […]».

(83)

Κατά την περιφέρεια της Βαλονίας, το κλάσμα κατατεμαχισμού έχει πολλά κοινά χαρακτηριστικά με τα αδρανή απόβλητα. Έτσι, η περιφέρεια της Βαλονίας το χαρακτηρίζει ως «μη βιοαποδομήσιμα απόβλητα συμβατά με βιοαποδομήσιμα οργανικά απόβλητα στο πλαίσιο αποθέσεων σε χώρους υγειονομικής ταφής», δεδομένου ότι δεν είναι ικανό να αντιδράσει με βιοαποδομήσιμα οργανικά απόβλητα ούτε να υπονομεύσει την αποτελεσματικότητα της ανάκτησης αερίων (βλέπε αιτιολογική σκέψη 54). Κατά την περιφέρεια της Βαλονίας, το τελευταίο χαρακτηριστικό του κλάσματος κατατεμαχισμού είναι παρόμοιο με τον ορισμό των αδρανών αποβλήτων, δεδομένου ότι το χαρακτηριστικό αυτό αφορά επίσης απόβλητα τα οποία «δεν προκαλούν καμία άλλη φυσική ή χημική αντίδραση, δεν είναι βιοαποδομήσιμα και δεν επιδρούν δυσμενώς σε άλλα υλικά με τα οποία έρχονται σε επαφή κατά τρόπο ικανό να προκαλέσει ρύπανση του περιβάλλοντος ή να βλάψει την υγεία του ανθρώπου »  (44).

(84)

Η περιφέρεια της Βαλονίας επισημαίνει επίσης ότι, σύμφωνα με το άρθρο 23 της οδηγίας για τα απόβλητα, κάθε εγκατάσταση που αποτεφρώνει απόβλητα για την ανάκτηση ενέργειας πρέπει να διασφαλίζει ότι οι εργασίες ανάκτησης εκτελούνται με «υψηλό επίπεδο ενεργειακής απόδοσης». Στο πλαίσιο αυτό, οι αρχές της Βαλονίας επισημαίνουν ότι η θερμογόνος ικανότητα του κλάσματος κατατεμαχισμού είναι υπερβολικά υψηλή (14 000 kJ/kg, ενώ η θερμογόνος ικανότητα των καυσίμων που προέρχονται από απόβλητα κυμαίνεται μεταξύ 10,5 και 11,5 kJ/kg) για να καίγεται σε αποτεφρωτήρες και καμίνους τσιμέντου· ως εκ τούτου, θα ήταν αδύνατη η καύση του για σκοπούς ανάκτησης ενέργειας. Η περιφέρεια της Βαλονίας υποστηρίζει επίσης ότι η ιεράρχηση των αποβλήτων δεν επιβάλλει καμία σειρά προτεραιότητας μεταξύ των εργασιών ανάκτησης ενέργειας και των εργασιών ανάκτησης υλικών.

(85)

Όσον αφορά τα συνθλιμμένα ογκώδη απόβλητα που χρησιμοποιούνταν την περίοδο από τον Φεβρουάριο του 2009 έως τον Δεκέμβριο του 2009, η περιφέρεια της Βαλονίας αναφέρει ότι διέθεταν όλα τα αναγκαία τεχνικά χαρακτηριστικά, δεδομένου ότι έχουν χαμηλή πυκνότητα (0,6 τόνοι/m3 μετά τη συμπίεση), είναι μη βιοαποδομήσιμα και άσηπτα (με αποτέλεσμα να αποτρέπουν την καθίζηση και να μην ενέχουν κίνδυνο πρόκλησης αντιδράσεων αποδόμησης αποβλήτων), είναι διαπερατά (επιτρέποντας τη διέλευση νερού και αερίων) και μπορούν να εξασφαλιστούν και να συνθλιβούν σε επαρκείς ποσότητες. Ως εκ τούτου, τα συνθλιμμένα ογκώδη απόβλητα θεωρήθηκαν τεχνικά κατάλληλα.

3.3.   Άλλα διαθέσιμα υλικά τη στιγμή της εργασίας

(86)

Ωστόσο, κατά την περιφέρεια της Βαλονίας, η απόφαση να χρησιμοποιηθούν απόβλητα αντί πρωτογενών υλικών προκειμένου να διαφυλαχθούν οι φυσικοί πόροι δεν σημαίνει ότι δεν υπάρχουν πραγματικές εναλλακτικές λύσεις αντί της χρήσης αποβλήτων για την αποκατάσταση του χώρου. Ως εκ τούτου, η ύπαρξη εναλλακτικών λύσεων καθιστά δυνατό να διαπιστωθεί αν το κλάσμα κατατεμαχισμού και τα συνθλιμμένα ογκώδη απόβλητα χρησιμοποιήθηκαν για χρήσιμους σκοπούς ή όχι, και αν η αποκατάσταση του χώρου θα είχε πραγματοποιηθεί σε κάθε περίπτωση, ανεξάρτητα από τη διαθεσιμότητα κατάλληλων αποβλήτων σε επαρκείς ποσότητες.

(87)

Η περιφέρεια της Βαλονίας εξηγεί, στις παρατηρήσεις της 3ης Μαΐου 2021, ότι, δεδομένου ότι κατάλληλα απόβλητα (από άποψη πυκνότητας, μη βιοαποδομησιμότητας, ανθεκτικότητας στη σήψη και διαπερατότητας) ήταν διαθέσιμα σε επαρκείς ποσότητες για την αποκατάσταση του χώρου υγειονομικής ταφής καθ’ όλη τη διάρκεια της περιόδου (κυρίως κλάσμα κατατεμαχισμού και συνθλιμμένα ογκώδη απόβλητα), η περιφέρεια της Βαλονίας δεν χρειαζόταν να εξετάσει ποιες πρώτες ύλες θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν εναλλακτικά αντί των αποβλήτων. Ωστόσο, η περιφέρεια της Βαλονίας αναφέρει ότι, αν είχε ανακύψει τέτοιο ζήτημα, θα υπήρχαν διαθέσιμα εναλλακτικά υλικά σε επαρκείς ποσότητες για την αποκατάσταση του χώρου υγειονομικής ταφής στο σύνολό του από την έναρξη των εργασιών αποκατάστασης τον Φεβρουάριο του 2009. Η περιφέρεια της Βαλονίας θεωρεί ότι, εν προκειμένω, το Argex (πρωτογενές υλικό αποτελούμενο από ελαφρούς κόκκους διογκωμένης αργίλου, παραγόμενους από φυσική ακατέργαστη άργιλο η οποία στη συνέχεια υποβάλλεται σε επεξεργασία) και διάφοροι τύπου αφρού (αφρός πολυουρεθάνης, πλακίδια διογκωμένου πολυστυρενίου ή αφροί πληρωτικού υλικού) ήταν, λαμβανομένων υπόψη των τεχνικών χαρακτηριστικών τους, απολύτως κατάλληλα για την αποκατάσταση του χώρου υγειονομικής ταφής, συμπεριλαμβανομένης της δημιουργίας του θόλου. Τα υλικά αυτά ήταν επίσης διαθέσιμα σε επαρκείς ποσότητες στην αγορά. Όσον αφορά ειδικότερα το Argex, η περιφέρεια της Βαλονίας αναφέρει ότι το Βέλγιο διαθέτει σημαντική παραγωγική ικανότητα στην περιοχή της Αμβέρσας, περίπου 450 000 m3 ετησίως. Λαμβανομένων υπόψη των ποσοτήτων που απαιτούνταν για την αποκατάσταση του χώρου υγειονομικής ταφής (οι οποίες υπολογίστηκαν το 2003 σε περίπου 100 000 m3 ετησίως, μειώθηκαν σε 80 000 m3 και στη συνέχεια σε 70 000 m3 στο τέλος των εργασιών), η περιφέρεια θεωρεί ότι η Renewi θα μπορούσε να είχε χρησιμοποιήσει το υλικό αυτό αντί του κλάσματος κατατεμαχισμού για την αποκατάσταση και το κλείσιμο του χώρου.

(88)

Επιπλέον, η περιφέρεια της Βαλονίας εξηγεί ότι ένα άλλο εναλλακτικό πρωτογενές υλικό, συγκεκριμένα τα ηφαιστειακά πετρώματα (pozzolana), θα ήταν επίσης κατάλληλο και διαθέσιμο σε επαρκείς ποσότητες (45) ως φυσικός λίθος για την αποκατάσταση του χώρου υγειονομικής ταφής. Σύμφωνα με την περιφέρεια, το pozzolana είναι ένα υλικό παρόμοιο με το Argex που χρησιμοποιείται συχνά για παρόμοιους σκοπούς (π.χ. κατασκευή κτιρίων, εργασίες κήπου, επίχωση).

(89)

Η περιφέρεια ισχυρίζεται ότι, λόγω των τεχνικών χαρακτηριστικών τους, τα ηφαιστειακά πετρώματα (pozzolana) πληρούν τις ειδικές απαιτήσεις για την αποκατάσταση του χώρου υγειονομικής ταφής (ιδίως χαμηλή πυκνότητα, μη βιοαποδομησιμότητα, ανθεκτικότητα στη σήψη και διαπερατότητα) και θα μπορούσαν να αποτελέσουν εναλλακτική λύση αντί της χρήσης του κλάσματος κατατεμαχισμού εάν αυτό δεν ήταν διαθέσιμο σε επαρκείς ποσότητες. Επιπλέον, η περιφέρεια ισχυρίζεται ότι ηφαιστειακά πετρώματα θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν ως εναλλακτική λύση αντί των συνθλιμμένων ογκωδών αποβλήτων για τις εργασίες στον χώρο υγειονομικής ταφής, εάν τα τελευταία δεν ήταν διαθέσιμα σε επαρκείς ποσότητες.

4.   ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ ΤΗΣ RENEWI

(90)

Σύμφωνα με τη Renewi, οι προϋποθέσεις για τον χαρακτηρισμό ενός μέτρου ως κρατικής ενίσχυσης, δηλαδή η ύπαρξη πλεονεκτήματος και ο επιλεκτικός χαρακτήρας του μέτρου, δεν συντρέχουν εν προκειμένω.

(91)

Όσον αφορά το πρώτο σημείο, η Renewi θεωρεί ότι η εφαρμογή του μειωμένου φορολογικού συντελεστή που προβλέπει η νομοθεσία της Βαλονίας για τις εργασίες ανάκτησης δεν μπορεί να συνιστά αδικαιολόγητη μείωση της φορολογικής της επιβάρυνσης, δεδομένου ότι η χρήση του κλάσματος κατατεμαχισμού για το κλείσιμο του χώρου ανταποκρίνεται στα κριτήρια ανάκτησης που προβλέπει η νομοθεσία της ΕΕ και της Βαλονίας (βλέπε σημείο 4.1). Ως εκ τούτου, η Renewi επισημαίνει ότι το κλάσμα κατατεμαχισμού διαθέτει τα τεχνικά χαρακτηριστικά που απαιτούνται για αυτό το είδος εργασιών και ότι η χρήση αυτού του είδους αποβλήτων κατέστησε δυνατή την αποφυγή της χρήσης πρωτογενών υλικών, με σκοπό τη διαφύλαξη των φυσικών πόρων (βλέπε σημείο 4.3).

(92)

Όσον αφορά την απουσία επιλεκτικού χαρακτήρα, η Renewi θεωρεί ότι οι καταχωρίσεις και τα πιστοποιητικά ανάκτησης που της χορηγήθηκαν δεν χορηγήθηκαν κατά διακριτική ευχέρεια, αλλά κατόπιν ελέγχων προκειμένου να διαπιστωθεί ότι η επίμαχη εργασία ήταν σύμφωνη με τον ορισμό της «ανάκτησης» που περιέχεται στο φορολογικό διάταγμα. Η Renewi επισημαίνει επίσης ότι η εφαρμογή διαφορετικών φορολογικών συντελεστών για τις εργασίες ανάκτησης και διάθεσης αποτελούσε μέρος ενός γενικού καθεστώτος που ισχύει για όλες τις εταιρείες που πληρούν τα κριτήρια για τα διάφορα είδη εργασιών (βλέπε σημείο 4.2).

4.1.   Λειτουργία του χώρου υγειονομικής ταφής και απόφαση για κλείσιμο

(93)

Στις παρατηρήσεις της, η Renewi αναφέρει ότι υπέβαλε αίτηση για τη χορήγηση ενιαίας άδειας το 2003 με σκοπό τη διαμόρφωση του χώρου υγειονομικής ταφής με κλίσεις τουλάχιστον 3 % μετά την κατακάθιση, ώστε να καταστεί δυνατή η αποκατάσταση του χώρου μετά το κλείσιμο με τη διασφάλιση της συλλογής ομβρίων υδάτων και βιοαερίου. Η αίτηση αυτή είχε ως αποτέλεσμα την έκδοση της άδειας της 18ης Δεκεμβρίου 2003, η οποία αντικαταστάθηκε από την υπουργική απόφαση της 10ης Μαΐου 2004 για τον καθορισμό των όρων λειτουργίας και κλεισίματος του χώρου υγειονομικής ταφής Mont-Saint-Guibert.

(94)

Η Renewi εξασφάλισε αρκετές σχετικές εγγραφές και πιστοποιητικά ανάκτησης από τις 30 Νοεμβρίου 2005 (βλέπε αιτιολογικές σκέψεις 49 έως 52) για την ανάκτηση κλάσματος κατατεμαχισμού και συνθλιμμένων ογκωδών αποβλήτων.

(95)

Η Renewi εξηγεί ότι από την έναρξη της λειτουργίας του χώρου υγειονομικής ταφής, η οποία εγκρίθηκε με την ενιαία άδεια το 2004, οι ποσότητες αποβλήτων που διατίθεντο στον χώρο υγειονομικής ταφής Mont-Saint-Guibert μειώθηκαν σημαντικά λόγω των διαδοχικών απαγορεύσεων διάθεσης ορισμένων αποβλήτων σε χώρους υγειονομικής ταφής με το διάταγμα της κυβέρνησης της Βαλονίας της 18ης Μαρτίου 2004 (46). Αυτό είχε ως αποτέλεσμα τη μείωση των διατιθέμενων ποσοτήτων αποβλήτων, από 223 000 τόνους το 2009 σε περίπου 11 000 τόνους το 2010, ιδίως λόγω της απαγόρευσης της απόθεσης συνθλιμμένων ογκωδών οικιακών αποβλήτων και βιοαποδομήσιμων οργανικών αποβλήτων σε χώρους υγειονομικής ταφής από την 1η Ιανουαρίου 2010 (47). Η απαγόρευση αυτή αποτελεί συνέπεια της μεταφοράς στο εθνικό δίκαιο της οδηγίας περί υγειονομικής ταφής των αποβλήτων.

(96)

Λαμβανομένης υπόψη της μείωσης της ποσότητας των αποβλήτων που θα μπορούσαν να διατεθούν στον χώρο υγειονομικής ταφής, κατέστη εμφανές ότι η πλήρωση του χώρου (έως τον Νοέμβριο του 2014) δεν μπορούσε πλέον να εξασφαλιστεί εντός της προθεσμίας που προέβλεπε αρχικά η ενιαία άδεια (48). Αποφασίστηκε, κατόπιν διαδικασίας διαβούλευσης που πραγματοποιήθηκε στα τέλη του 2010 και στις αρχές του 2011, να τερματιστούν οι εργασίες στον χώρο υγειονομικής ταφής εντός της προβλεπόμενης προθεσμίας και να συνεχιστεί η διαδικασία κλεισίματος που αναφέρεται στο άρθρο 18 παράγραφος 5, σύμφωνα με τους ειδικούς όρους της ενιαίας άδειας.

(97)

Επιπλέον, η Renewi υπογραμμίζει ότι, πριν από την απόφαση κλεισίματος του χώρου υγειονομικής ταφής, η επιστημονική επιτροπή κλήθηκε να εξετάσει αν ήταν δυνατόν να μειωθεί ο όγκος των αποβλήτων που απαιτούνταν κατά το κλείσιμο του χώρου υγειονομικής ταφής, προκειμένου να καταστεί δυνατό το κλείσιμο του χώρου ως είχε. Ωστόσο, σύμφωνα με την Renewi, σε έκθεση της 11ης Μαρτίου 2011 η επιστημονική επιτροπή εκτίμησε ότι η εναπομένουσα ποσότητα αποβλήτων που απέμεναν προς επεξεργασία στο τέλος του 2010 θα μπορούσε να μειωθεί μόνο κατά 76 401 m3. Η έκθεση αιτιολόγησε τον υπολογισμό αυτό με βάση τη δυσκολία αλλαγής του προφίλ του χώρου υγειονομικής ταφής Mont-Saint-Guibert, δεδομένου ότι η τελική έκτασή του, που καθορίστηκε το 2003, ανταποκρινόταν όσο το δυνατόν περισσότερο στις απαιτήσεις για την τήρηση των κριτηρίων ελάχιστης (3 %) και μέγιστης (14 %) κλίσης.

(98)

Λαμβανομένων υπόψη, αφενός, των ροών αποβλήτων που η Renewi είχε αναφέρει ότι μπορούσε να επεξεργαστεί και, αφετέρου, μελετών σχετικά με το είδος του υλικού που έπρεπε να χρησιμοποιηθεί για το κλείσιμο του χώρου και των διατάξεων της ενιαίας άδειας, η επιστημονική επιτροπή έκρινε, στη γνώμη που εξέδωσε στις 11 Μαρτίου 2011, ότι τα απόβλητα που μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν κατά τη διαδικασία κλεισίματος με σκοπό την αποκατάσταση του χώρου ήταν κυρίως κλάσμα κατατεμαχισμού.

(99)

Με βάση τις γνώμες της επιστημονικής επιτροπής και σύμφωνα με τους όρους που περιέχονται στην ενιαία άδεια, σε συνέχεια της διαδικασίας κλεισίματος που είχε ήδη ξεκινήσει για τον τομέα 1, ο υπουργός Περιβάλλοντος χορήγησε, στις 4 Νοεμβρίου 2011, στη Renewi την εγγραφή αριθ. 2011/13/132/3/4 και το σχετικό πιστοποιητικό ανάκτησης, τα οποία επέτρεπαν την ανάκτηση του κλάσματος κατατεμαχισμού για περίοδο 5 ετών, στο πλαίσιο του κλεισίματος ολόκληρου του χώρου υγειονομικής ταφής Mont-Saint-Guibert.

(100)

Στις 6 Δεκεμβρίου 2013 η επιστημονική επιτροπή επανέλαβε τη γνώμη της του 2011, επιμένοντας ότι «η μόνη αποδεκτή τεχνική λύση είναι το κλείσιμο του χώρου υγειονομικής ταφής με τη χρήση υλικού με ίδια τεχνικά χαρακτηριστικά —ιδίως από άποψη πυκνότητας— με το κλάσμα κατατεμαχισμού. Οποιαδήποτε εναλλακτική λύση θα συνεπαγόταν την αναβολή του κλεισίματος του χώρου υγειονομικής ταφής για παρατεταμένο χρονικό διάστημα, καθώς και την παράταση του σταδίου της επακόλουθης συντήρησης». Υπό το πρίσμα της εν λόγω γνώμης της επιστημονικής επιτροπής, στις 18 Αυγούστου 2015 εκδόθηκε νέα εγγραφή και πιστοποιητικό χρήσης με αριθμό 2015/13/223/3/4 για 5 έτη.

(101)

Η Renewi τονίζει ότι όλα τα πιστοποιητικά χρήσης απαιτούσαν τη διενέργεια ποιοτικών δοκιμών για τον έλεγχο της συμμόρφωσης με τις εν λόγω απαιτήσεις. Κατ’ αυτόν τον τρόπο, η συμμόρφωση του κλάσματος κατατεμαχισμού με τις απαιτήσεις των εγγραφών και των πιστοποιητικών ανάκτησης υπόκειτο σε επαλήθευση. Ως εκ τούτου, η Renewi αμφισβητεί το επιχείρημα που προέβαλε η Επιτροπή στην απόφαση κίνησης της διαδικασίας, σύμφωνα με το οποίο οι εγγραφές και τα πιστοποιητικά δεν επιτρέπουν τον έλεγχο του τι συνιστά κλάσμα κατατεμαχισμού και ποια χαρακτηριστικά πρέπει να έχει.

4.2.   Ορθή εφαρμογή του φορολογικού διατάγματος και της απόφασης περί ανάκτησης από τον υπουργό

(102)

Η Renewi αναφέρει ότι το φορολογικό διάταγμα προβλέπει μειωμένο φορολογικό συντελεστή για τις εργασίες ανάκτησης αποβλήτων σε χώρους υγειονομικής ταφής για κάθε επιχείρηση επεξεργασίας αποβλήτων που εκτελεί τέτοιες εργασίες.

(103)

Το άρθρο 6 παράγραφος 1 σημείο 12 (πρώην άρθρο 6 παράγραφος 1 σημείο 11) του φορολογικού διατάγματος προβλέπει ότι συντελεστής ύψους 0 EUR/τόνο, για την περίοδο 2005-2015, και 20 EUR/τόνο, για την περίοδο από το 2015 και μετά, εφαρμόζεται «στη χρήση ανακτήσιμων αποβλήτων σε χώρους υγειονομικής ταφής ως υποκατάστατων των προϊόντων ή του εξοπλισμού που είναι αναγκαία για τη λειτουργία και την αποκατάσταση του χώρου υγειονομικής ταφής, συμπεριλαμβανομένης της επακόλουθης συντήρησης, σύμφωνα με την άδεια λειτουργίας ή την περιβαλλοντική άδεια».

(104)

Κατά τη Renewi, το άρθρο αυτό προβλέπει μια σειρά αντικειμενικών και προκαθορισμένων κριτηρίων, σύμφωνα με τα οποία κάθε εταιρεία που 1) χρησιμοποιεί ανακτήσιμα απόβλητα σε χώρους υγειονομικής ταφής 2) ως υποκατάστατο των προϊόντων ή του εξοπλισμού 3) που είναι αναγκαία για τη λειτουργία και την αποκατάσταση του χώρου υγειονομικής ταφής, συμπεριλαμβανομένης της επακόλουθης συντήρησης 4) σύμφωνα με την άδεια λειτουργίας ή την περιβαλλοντική άδεια του χώρου υγειονομικής ταφής, μπορεί να τύχει του μειωμένου φορολογικού συντελεστή που εφαρμόζεται στις εργασίες ανάκτησης. Το παράρτημα 1 της απόφασης περί ανάκτησης περιλαμβάνει κατάλογο των αποβλήτων που θεωρούνται αυτομάτως ανακτήσιμα. Η Renewi τονίζει, ωστόσο, ότι το παράρτημα 1 δεν είναι εξαντλητικό, δεδομένου ότι είναι, εκ προοιμίου, αδύνατο να καταρτιστεί εξαντλητικός κατάλογος όλων των αποβλήτων που θα μπορούσαν να ανακτηθούν. Η Renewi υποστηρίζει επίσης ότι το άρθρο 13 της απόφασης περί ανάκτησης προβλέπει τη δυνατότητα του υπουργού να επιτρέπει, μέσω εγγραφών και πιστοποιητικών, την ανάκτηση άλλων μη επικίνδυνων αποβλήτων που δεν παρατίθενται στο παράρτημα 1. Κατά τη Renewi, τα απόβλητα αυτά, τα οποία εγκρίνονται από τον υπουργό, μπορούν, επομένως, να θεωρηθούν «ανακτήσιμα» κατά την έννοια του άρθρου 6 παράγραφος 1 σημείο 12 (πρώην 11) του φορολογικού διατάγματος του 2007.

(105)

Η Renewi επισημαίνει ότι, κατά την έκδοση των εγγραφών και των πιστοποιητικών, η απόφαση του υπουργού οριοθετείται από τα διάφορα εφαρμοστέα διατάγματα και κυβερνητικές αποφάσεις, καθώς και από σειρά αποφάσεων και αναλύσεων που έχουν προηγηθεί και περιορίζουν αυστηρά την εξουσία λήψης αποφάσεων.

(106)

Ως εκ τούτου, η Renewi επισημαίνει ότι η υπουργός όφειλε να ελέγξει ότι είχαν τηρηθεί οι προϋποθέσεις των άρθρων 3 και 6 της απόφασης περί ανάκτησης. Η απόφασή της ελήφθη σύμφωνα με το άρθρο 13 της απόφασης περί ανάκτησης, η οποία ορίζει ότι «[ο] υπουργός μπορεί να υποστηρίξει την ανάκτηση μη επικίνδυνων αποβλήτων που δεν παρατίθενται στο παράρτημα I και την ανάκτηση μη επικίνδυνων αποβλήτων πέραν εκείνων που προβλέπονται στο παράρτημα I της παρούσας απόφασης για κάθε πρόσωπο που υποβάλλει αίτηση εγγραφής σύμφωνα με τη διαδικασία που προβλέπεται στην παρούσα απόφαση. Η εγγραφή αυτή εξαιρείται από την έγκριση που προβλέπεται στο άρθρο 11 παράγραφος 1 του διατάγματος της 27ης Ιουνίου 1996 για τα απόβλητα».

(107)

Στο πλαίσιο αυτό, η Renewi επισημαίνει ότι η Επιτροπή, στην ανακοίνωσή της σχετικά με την έννοια της κρατικής ενίσχυσης (49), θεωρεί ότι «[τ]ο γεγονός ότι μια φορολογική ελάφρυνση απαιτεί προηγούμενη διοικητική έγκριση δεν σημαίνει αυτομάτως ότι αποτελεί επιλεκτικό μέτρο. Αυτό δεν συμβαίνει όταν η προηγούμενη διοικητική έγκριση βασίζεται σε αντικειμενικά, αμερόληπτα κριτήρια τα οποία είναι γνωστά εκ των προτέρων, οριοθετώντας ως εκ τούτου την άσκηση της διακριτικής ευχέρειας των δημόσιων διοικήσεων. Ένα τέτοιο σύστημα προηγούμενης διοικητικής έγκρισης πρέπει επίσης να στηρίζεται σε μια διαδικασία ευχερώς προσιτή και ικανή να διασφαλίζει στους ενδιαφερομένους την εντός εύλογης προθεσμίας εξέταση της αίτησής τους κατά τρόπο αντικειμενικό και αμερόληπτο, τυχόν δε απόρριψή της πρέπει να υπόκειται σε προσφυγή στο πλαίσιο ένδικων ή οιονεί ένδικων διαδικασιών».

(108)

Στο μέτρο που, κατά την έκδοση της εν λόγω απόφασης, ο υπουργός δεσμευόταν από τους διάφορους κανόνες που ίσχυαν στο πλαίσιο της νομοθεσίας της Βαλονίας και διέθετε διακριτική ευχέρεια μόνο ως προς το είδος των αποβλήτων που επιτρεπόταν να ανακτηθούν, και δεδομένου ότι η διακριτική αυτή ευχέρεια περιοριζόταν από προκαθορισμένες, αντικειμενικές και μη εισάγουσες διακρίσεις επιστημονικές μελέτες και κριτήρια, η ανάγκη εξασφάλισης διοικητικής έγκρισης προκειμένου μια εταιρεία να επωφεληθεί από τον φορολογικό συντελεστή που εφαρμοζόταν στις εργασίες ανάκτησης δεν σήμαινε ότι τα μέτρα έγκρισης ήταν επιλεκτικά.

(109)

Η Renewi επισημαίνει επίσης ότι έπρεπε να υποβάλει στον υπουργό αιτήσεις συνοδευόμενες από «όλα τα έγγραφα που απαιτούνται για την εξακρίβωση των συνθηκών παραγωγής, των χαρακτηριστικών των αποβλήτων και των σχετικών τρόπων χρήσης». Η υποβολή των αιτήσεων αυτών, όπως και όλες οι αιτήσεις έγκρισης για τον χώρο Mont-Saint-Guibert, καθοδηγήθηκε από τις γνώμες της επιστημονικής επιτροπής, η οποία απαρτίζεται από ανεξάρτητους εμπειρογνώμονες. Συγκεκριμένα, οι γνώμες αυτές παρέχουν το πλαίσιο για τις αιτήσεις αδειοδότησης και τις αποφάσεις χορήγησης από τον υπουργό, προκειμένου να διασφαλίζεται η όσο το δυνατόν μεγαλύτερη συμμόρφωση με τα αποτελέσματα των διενεργούμενων εκτιμήσεων επιπτώσεων και περιβαλλοντικών επιπτώσεων, λαμβανομένων υπόψη των γεωτεχνικών δυσκολιών που παρουσιάζει ο χώρος. Επομένως, ο υπουργός εξέδωσε τις εγγραφές και τα πιστοποιητικά ανάκτησης πάντα βάσει των διαφόρων αυτών πηγών πληροφοριών και, ειδικότερα, των γνωμών της επιστημονικής επιτροπής της 23ης Ιουνίου 2005, της 28ης Μαρτίου 2006, της 11ης Μαρτίου 2011 και της 6ης Δεκεμβρίου 2013, που περιλαμβάνονται στους φακέλους των αιτήσεων.

(110)

Επιπλέον, όλες οι εν λόγω αποφάσεις έγκρισης περιέχουν «Εγχειρίδιο χρήστη», στο οποίο περιγράφονται οι συνθήκες παραγωγής, τα χαρακτηριστικά και οι μέθοδοι χρήσης των αποβλήτων για τα οποία έχει χορηγηθεί άδεια ανάκτησης. Τέλος, όλα τα πιστοποιητικά χρήσης προβλέπουν ότι πρέπει να διενεργούνται δοκιμές ποιότητας των αποβλήτων για τα οποία έχει χορηγηθεί έγκριση προκειμένου να εξακριβώνεται η συμμόρφωση με τα απαιτούμενα χαρακτηριστικά.

(111)

Ως εκ τούτου, η Renewi θεωρεί ότι οι εγγραφές και τα πιστοποιητικά χορηγήθηκαν σύμφωνα με τους εφαρμοστέους κανόνες και ότι ο υπουργός δεν διέθετε διακριτική ευχέρεια. Ως εκ τούτου, η Renewi υποστηρίζει ότι τα επίμαχα μέτρα δεν συνιστούν ατομικά μέτρα, αλλά μέτρα που ελήφθησαν δυνάμει ενός γενικού καθεστώτος, του οποίου ο επιλεκτικός χαρακτήρας δεν μπορεί απλώς να τεκμαίρεται και πρέπει να αποδειχθεί.

(112)

Τέλος, η Renewi παραπέμπει στο παράδειγμα της BEP Environnement, στην οποία χορηγήθηκε έγκριση το 2008, δυνάμει του άρθρου 13 της απόφασης περί ανάκτησης, με την οποία της επετράπη να εκτελεί εργασίες ανάκτησης «συνθλιμμένων, ογκωδών, μη επικίνδυνων αποβλήτων» στον χώρο υγειονομικής ταφής του Happe-Chapois, με σκοπό την εκτέλεση των αναγκαίων εργασιών για τη μόνιμη εγκατάσταση του θόλου που προβλέπεται στην άδεια λειτουργίας της. Λαμβανομένης υπόψη της ανάγκης ύπαρξης θόλου ορισμένου ύψους για την επίτευξη μέσης υπολειπόμενης κλίσης τουλάχιστον 3 %, καθώς και το γεγονός ότι ο φορέας εκμετάλλευσης δεν μπόρεσε να επιτύχει το απαιτούμενο επίπεδο κατά τη διάρκεια των εργασιών λόγω της θέσης σε ισχύ του διατάγματος της κυβέρνησης της Βαλονίας, της 18ης Μαρτίου 2004, για την απαγόρευση της διάθεσης ορισμένων αποβλήτων σε χώρους υγειονομικής ταφής, ο υπουργός της Βαλονίας χορήγησε στην BEP Environnement την απαιτούμενη καταχώριση για την έναρξη εργασιών ανάκτησης με σκοπό την αποκατάσταση του χώρου.

4.3.   Οι λόγοι για τους οποίους η Renewi χρησιμοποίησε κυρίως κλάσμα κατατεμαχισμού για την εργασία πλήρωσης

(113)

Η Renewi παρατηρεί ότι στις μελέτες που εκπονήθηκαν για τη χορήγηση της άδειας λειτουργίας του χώρου υγειονομικής ταφής Mont-Saint-Guibert είχε εξεταστεί συγκεκριμένα το ενδεχόμενο χρήσης «υλικών υψηλής ποιότητας» για εργασίες υγειονομικής ταφής στο πλαίσιο της διαδικασίας κλεισίματος του χώρου, κατά την έννοια του άρθρου 13 της οδηγίας περί υγειονομικής ταφής των αποβλήτων. Ωστόσο, το ενδεχόμενο αυτό είχε απορριφθεί προκειμένου να διαφυλαχθούν τα πρωτογενή υλικά με τη χρήση αποβλήτων αντί αυτών. Κατά τη Renewi, το ενδεχόμενο δημιουργίας του θόλου με υλικά πλην των αποβλήτων είχε μεν τεθεί, αλλά απορρίφθηκε πολύ γρήγορα, διότι το προφανές αποτέλεσμα θα ήταν η σπατάλη των υλικών. Η Renewi θεωρεί ότι σκοπός των εργασιών δεν ήταν η αντικατάσταση ενός είδους αποβλήτων με άλλο, δεδομένου ότι, μετά τη λήξη της ισχύος της ενιαίας άδειας, δεν επιτρεπόταν πλέον η είσοδος αποβλήτων στον χώρο υγειονομικής ταφής προς διάθεση. Η Renewi υποστηρίζει ότι τα απόβλητα που ανακτήθηκαν στον χώρο υγειονομικής ταφής αντικατέστησαν υλικά υψηλής ποιότητας —τα οποία θα έπρεπε να χρησιμοποιηθούν αντί των αποβλήτων— και όχι άλλα είδη αποβλήτων, τα οποία την εποχή εκείνη απαγορεύονταν να εισέλθουν στον χώρο υγειονομικής ταφής. Επομένως, είναι σαφές ότι η προϋπόθεση σχετικά με την υποκατάσταση υλικών για τη διαφύλαξη των φυσικών πόρων, η οποία θεωρείται ουσιώδης για τις εργασίες ανάκτησης κατά τη νομοθεσία της ΕΕ, πληρούτο εν προκειμένω.

(114)

Η Renewi υποστηρίζει ότι η επιστημονική επιτροπή επέλεξε το κλάσμα κατατεμαχισμού ως το κύριο υλικό για την πλήρωση του χώρου υγειονομικής ταφής (επιπλέον των συνθλιμμένων ογκωδών αποβλήτων, σε υπολειμματική βάση, όπως εξηγείται στα σημεία 3.1 και 3.2), για τεχνικούς λόγους που σχετίζονται με τους περιβαλλοντικούς στόχους της ενιαίας άδειας, καθώς και λόγω της διαθεσιμότητάς του σε επαρκείς ποσότητες, της πυκνότητας και της διαπερατότητάς του.

(115)

Ως εκ τούτου, το κλάσμα κατατεμαχισμού χρησιμοποιήθηκε για να εξασφαλιστεί ότι ο θολός είχε το απαιτούμενο ύψος και κλίση. Τα απόβλητα αυτά είχαν ιδιαίτερα χαρακτηριστικά που τους επέτρεπαν να επιτύχουν αυτόν τον στόχο: i) πολύ χαμηλή πυκνότητα (0,4 τόνοι/m3 τη στιγμή της απόθεσής τους στον χώρο υγειονομικής ταφής, και 0,6 τόνοι/m3 μετά την κατακάθιση)· ii) μη βιοαποδομησιμότητα και κανένας κίνδυνος πρόκλησης αντιδράσεων αποδόμησης αποβλήτων και iii) διαπερατότητα.

(116)

Η Renewi επισημαίνει επίσης ότι η ανάκτηση υλικών, η οποία αναγνωρίζεται ως αυτοτελής μέθοδος ανάκτησης αποβλήτων, θεωρήθηκε στην ενιαία άδεια και, σε προηγούμενο στάδιο, στο φορολογικό διάταγμα, ως η πλέον ευνοϊκή λύση για το περιβάλλον προκειμένου να ολοκληρωθεί η αναγκαία αποκατάσταση του χώρου υγειονομικής ταφής.

(117)

Σύμφωνα με τη Renewi, το επίμαχο καύσιμο και μη βιοαποδομήσιμο κλάσμα κατατεμαχισμού δεν ήταν κατάλληλο για αποτέφρωση ή ως καύσιμο σε κάμινο τσιμέντου και, ως εκ τούτου, δεν θα μπορούσε να αποτεφρωθεί για την παραγωγή ενέργειας (βλέπε αιτιολογική σκέψη 54). Όσον αφορά τους λίγους άλλους αποτεφρωτήρες που θα ήταν ενδεχομένως διατεθειμένοι να δεχθούν ορισμένη (περιορισμένη) ποσότητα κλάσματος κατατεμαχισμού με τόσο υψηλή NCV, κανένας από αυτούς δεν θα μπορούσε να αποτελέσει προσήκουσα εναλλακτική λύση για λόγους που σχετίζονται, για παράδειγμα, με τη σύνθεση σε χλώριο του εν λόγω κλάσματος κατατεμαχισμού ή λόγω της απόστασης μεταξύ των εν λόγω αποτεφρωτήρων και της μονάδας παραγωγής κλάσματος κατατεμαχισμού.

(118)

Η Renewi επισημαίνει επίσης ότι το κλάσμα κατατεμαχισμού έχει πολύ χαμηλή NCV για να εισέλθει σε κάμινο τσιμέντου. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι, για να γίνουν δεκτά σε κάμινο τσιμέντου, τα απόβλητα πρέπει γενικά να έχουν NCV περίπου 17 000- 18 000 kJ/kg.

(119)

Επιπλέον, δεδομένου ότι το κλάσμα κατατεμαχισμού που χρησιμοποιείται στον χώρο Mont-Saint-Guibert δεν προορίζεται να καεί σε αποτεφρωτήρα ή κάμινο τσιμέντου, δεν υποβάλλεται σε καμία προεπεξεργασία όσον αφορά τη σύνθεσή του σε χλώριο. Ωστόσο, προκειμένου να συμμορφωθούν με τις περιβαλλοντικές υποχρεώσεις που τους επιβάλλονται —ιδίως όσον αφορά την ποσότητα χλωρίου στους καπνούς που εκλύονται από αποτεφρωτήρες ή καμίνους τσιμέντου— αυτοί οι τύποι εγκαταστάσεων καθόρισαν ανώτατα επίπεδα περιεκτικότητας σε χλώριο πάνω από τα οποία τα απόβλητα δεν γίνονται δεκτά. Τα επίπεδα αυτά καθορίζονται γενικά στο 0,8-1 % περίπου. Αυτό το μέγιστο επίπεδο περιεκτικότητας σε χλώριο μπορεί να επιτευχθεί μόνο με την υποβολή των αποβλήτων σε ειδική προεπεξεργασία για τον σκοπό αυτό. Δεδομένου ότι αυτό δεν ισχύει για το κλάσμα κατατεμαχισμού που ανακτάται στον χώρο υγειονομικής ταφής Mont-Saint-Guibert, η Renewi υποστηρίζει ότι δεν μπορούσε να γίνει δεκτό σε αποτεφρωτήρα ή κάμινο τσιμέντου, σε αντίθεση με τους ισχυρισμούς του καταγγέλλοντος. Ως εκ τούτου, η Renewi καταλήγει στο συμπέρασμα ότι το κλάσμα κατατεμαχισμού δεν μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για την ανάκτηση ενέργειας και ότι δεν υπάρχουν εναλλακτικές χρήσεις για το κλάσμα κατατεμαχισμού οι οποίες θα συμμορφώνονταν περισσότερο με την ιεράρχηση των αποβλήτων.

5.   ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΤΟΥ ΕΙΚΑΖΟΜΕΝΟΥ ΜΕΤΡΟΥ ΕΝΙΣΧΥΣΗΣ

5.1.   Απουσία ενίσχυσης

(120)

Το άρθρο 107 παράγραφος 1 της ΣΛΕΕ ορίζει ότι «[ε]νισχύσεις που χορηγούνται υπό οποιαδήποτε μορφή από τα κράτη ή με κρατικούς πόρους και που νοθεύουν ή απειλούν να νοθεύσουν τον ανταγωνισμό διά της ευνοϊκής μεταχειρίσεως ορισμένων επιχειρήσεων ή ορισμένων κλάδων παραγωγής είναι ασυμβίβαστες με την εσωτερική αγορά, κατά το μέτρο που επηρεάζουν τις μεταξύ κρατών μελών συναλλαγές, εκτός αν οι Συνθήκες ορίζουν άλλως». Για τον χαρακτηρισμό ενός μέτρου ως ενίσχυσης κατά την έννοια του άρθρου 107 παράγραφος 1 της ΣΛΕΕ, απαιτείται η συνδρομή όλων των προβλεπομένων στη διάταξη αυτή προϋποθέσεων (50).

5.1.1.   Κρατικοί πόροι και καταλογισμός στο κράτος

(121)

Σύμφωνα με τη νομολογία του Δικαστηρίου, μόνο τα πλεονεκτήματα που χορηγούνται άμεσα ή έμμεσα μέσω κρατικών πόρων μπορούν να συνιστούν κρατικές ενισχύσεις κατά την έννοια του άρθρου 107 παράγραφος 1 της ΣΛΕΕ. Επιπλέον, τα ευεργετήματα αυτά πρέπει να μπορούν να καταλογιστούν στο κράτος.

(122)

Εν προκειμένω, η μεταβίβαση κρατικών πόρων λαμβάνει τη μορφή απώλειας φορολογικών εσόδων, στο μέτρο που τα πιστοποιητικά χρήσης που χορηγήθηκαν, κακώς κατά τους ισχυρισμούς, από τις αρχές της Βαλονίας επέτρεψαν στη Renewi να τύχει μειωμένου περιφερειακού φόρου επί της απόθεσης αποβλήτων στον χώρο υγειονομικής ταφής, αντί του συνήθως εφαρμοστέου πλήρους συντελεστή.

(123)

Πρέπει να εξακριβωθεί αν το επίμαχο μέτρο μπορεί να καταλογιστεί στο κράτος μέλος.

(124)

Σύμφωνα με τη νομολογία, προκειμένου να κριθεί αν το επίμαχο μέτρο μπορεί να καταλογιστεί στο κράτος, πρέπει να εξεταστεί αν οι δημόσιες αρχές έχουν εμπλακεί στη λήψη του μέτρου αυτού (51).

(125)

Πρέπει να σημειωθεί, πρώτον, ότι το φορολογικό διάταγμα αποτελεί πράξη που εκδόθηκε από τις αρχές της Βαλονίας, όπως και η χορήγηση της μείωσης φόρου. Ομοίως, οι διαδοχικές εγγραφές για ανάκτηση και η χορήγηση στη Renewi των σχετικών πιστοποιητικών χρήσης βασίζονται σε απόφαση του υπουργού Περιβάλλοντος της Βαλονίας. Για τον λόγο αυτό πρέπει να θεωρηθεί ότι το επίμαχο μέτρο μπορεί να καταλογιστεί στο κράτος.

(126)

Με βάση τα ανωτέρω, η Επιτροπή θεωρεί ότι το μέτρο ενδέχεται να στέρησε κρατικούς πόρους από το κράτος και ότι τα μέτρα μπορούν να καταλογιστούν στο κράτος.

5.1.2.   Απουσία πλεονεκτήματος

(127)

Κατά πάγια νομολογία του Δικαστηρίου, ως κρατικές ενισχύσεις χαρακτηρίζονται οι παρεμβάσεις οι οποίες, υπό οποιαδήποτε μορφή, δύνανται να ευνοήσουν άμεσα ή έμμεσα επιχειρήσεις ή οι οποίες πρέπει να θεωρηθούν οικονομικό πλεονέκτημα του οποίου η επωφελούμενη επιχείρηση δεν θα ετύγχανε υπό τις κανονικές συνθήκες της αγοράς (52).

(128)

Αυτή η έννοια του οικονομικού πλεονεκτήματος περιλαμβάνει μειώσεις της συνήθους φορολογικής επιβάρυνσης που επηρεάζει τον προϋπολογισμό μιας επιχείρησης. Από την άλλη πλευρά, μια φορολογική απόφαση δεν χορηγεί κανένα πλεονέκτημα εάν ο φορολογούμενος καταβάλλει τους φόρους που οφείλονται κανονικά βάσει της ορθής εφαρμογής των επίμαχων (εθνικών και διεθνών) κανόνων.

(129)

Το περιφερειακό φορολογικό διάταγμα της Βαλονίας του 2007 προβλέπει διαφορετικούς φόρους για την υγειονομική ταφή των αποβλήτων, ανάλογα με τη χρησιμοποιούμενη μέθοδο επεξεργασίας των αποβλήτων. Ως εκ τούτου, η ανάκτηση των αποβλήτων υπόκειται σε ευνοϊκότερο φορολογικό συντελεστή απ’ ό,τι οι μέθοδοι επεξεργασίας που είναι πιο επιβλαβείς για το περιβάλλον και τη δημόσια υγεία, όπως η διάθεση των αποβλήτων.

(130)

Προκειμένου να κριθεί αν χορηγήθηκε πλεονέκτημα στη Renewi λόγω της εφαρμογής του εν λόγω μειωμένου φορολογικού συντελεστή, πρέπει να εξακριβωθεί ο χαρακτηρισμός της επίμαχης πράξης υπό το πρίσμα των ορισμών που περιλαμβάνονται στην εφαρμοστέα νομοθεσία της Ένωσης και των διευκρινίσεων που παρέχονται στη νομολογία του Δικαστηρίου.

5.1.3.   Εργασία ανάκτησης αποβλήτων

(131)

Οι εργασίες ανάκτησης υλικών και επίχωσης ορίζονται στην οδηγία για τα απόβλητα (βλέπε αιτιολογικές σκέψεις 21 και 22).

(132)

Στα παραρτήματα I και II της εν λόγω οδηγίας παρατίθενται επίσης οι εργασίες που μπορούν να χαρακτηριστούν ως διάθεση και ανάκτηση, αντίστοιχα. Το Δικαστήριο έχει επισημάνει τις διατάξεις της οδηγίας σύμφωνα με τις οποίες τα παραδείγματα αυτά δεν είναι εξαντλητικά, καθώς και ότι, όταν μια εργασία επεξεργασίας αποβλήτων δεν μπορεί να αποδοθεί σε καμία από τις εργασίες ή τις κατηγορίες εργασιών που παρατίθενται στα παραρτήματα I και ΙΙ της εν λόγω οδηγίας, βάσει και μόνον της διατύπωσης των εν λόγω εργασιών, πρέπει να ταξινομείται κατά περίπτωση με γνώμονα τους σκοπούς και τους ορισμούς της εν λόγω οδηγίας. Επομένως, πρέπει να εξακριβωθεί αν ο κύριος σκοπός της επίμαχης εργασίας είναι η ανάκτηση αποβλήτων που αντικαθιστούν άλλα υλικά τα οποία θα μπορούσαν να έχουν χρησιμοποιηθεί.

(133)

Όπως αναφέρεται λεπτομερώς στις αιτιολογικές σκέψεις 27 έως 32, μια εργασία πρέπει να πληροί δύο προϋποθέσεις προκειμένου να χαρακτηριστεί ως εργασία ανάκτησης αποβλήτων: i) προϋπόθεση διαφύλαξης και ii) προϋπόθεση καταλληλότητας.

(134)

Οι δύο τύποι κλάσματος κατατεμαχισμού (καύσιμο κλάσμα κατατεμαχισμού και μη βιοαποδομήσιμο κλάσμα κατατεμαχισμού), που χρησιμοποιούνταν τόσο για τον τομέα 1 όσο και για τους τομείς 2 έως 8 του χώρου υγειονομικής ταφής, σύμφωνα με την καταχώρισή τους ως μη επικίνδυνων αποβλήτων βάσει της απόφασης της κυβέρνησης της Βαλονίας της 10ης Ιουλίου 1997 (βλέπε αιτιολογικές σκέψεις 53 και 148), θα εξεταστούν από κοινού για τους σκοπούς της ανάλυσης των προϋποθέσεων διαφύλαξης και καταλληλότητας. Τα συνθλιμμένα ογκώδη απόβλητα που χρησιμοποιήθηκαν για εργασίες ανάκτησης μόνο το 2009 θα αναλυθούν επίσης υπό το πρίσμα αυτών των δύο προϋποθέσεων.

(135)

Τα απόβλητα που χρησιμοποιήθηκαν για το στάδιο της στεγανοποίησης, σύμφωνα με την εγγραφή που εξασφαλίστηκε το 2016 (βλέπε αιτιολογική σκέψη 71), αντιστοιχούν σε εκείνα που αναφέρονται στο παράρτημα 1 της απόφασης για την ανάκτηση και, ως εκ τούτου, θεωρούνται εκ των πραγμάτων ανακτήσιμα (σε αντίθεση με τα απόβλητα για τα οποία πρέπει να ζητηθεί ad hoc πιστοποιητικό, όπως οι δύο τύποι κλάσματος κατατεμαχισμού που αναφέρονται ανωτέρω).

(136)

Μολονότι η καταγγελία υποβλήθηκε στις 18 Σεπτεμβρίου 2015 και αφορούσε τις εγγραφές για ανάκτηση αποβλήτων και τα πιστοποιητικά χρήσης που εξασφάλισε η Renewi πριν από την ημερομηνία αυτή, η Επιτροπή, στην ανάλυσή της, θα λάβει επίσης υπόψη τις εγγραφές και τα πιστοποιητικά που χορηγήθηκαν στη Renewi μεταγενέστερα.

5.1.3.1.   Προϋπόθεση διαφύλαξης

(137)

Σύμφωνα με το Δικαστήριο, το ουσιώδες χαρακτηριστικό μιας εργασίας αξιοποιήσεως αποβλήτων συνίσταται στο γεγονός ότι αυτή σκοπεί πρωτίστως στο να μπορούν τα απόβλητα να επιτελέσουν χρήσιμη λειτουργία, υποκαθιστώντας τη χρησιμοποίηση άλλων υλικών που θα έπρεπε να χρησιμοποιηθούν για τη λειτουργία αυτή, πράγμα που καθιστά δυνατή τη διαφύλαξη των φυσικών πόρων.

(138)

Η διαφύλαξη των φυσικών πόρων πρέπει να αποτελεί τον κύριο σκοπό της εργασίας ανάκτησης. Αντιστρόφως, όταν η εξοικονόμηση πρώτων υλών αποτελεί απλώς παρεπόμενο αποτέλεσμα εργασίας της οποίας κύριος σκοπός είναι η διάθεση των αποβλήτων, τούτο δεν μπορεί να θέσει υπό αμφισβήτηση τον χαρακτηρισμό της εργασίας αυτής ως πράξεως διαθέσεως.

(139)

Επομένως, κατά το Δικαστήριο, πρέπει να εξακριβωθεί αν η εν λόγω εργασία θα είχε πραγματοποιηθεί ακόμη και αν δεν υπήρχαν διαθέσιμα απόβλητα, οπότε θα ήταν αναγκαία η χρησιμοποίηση άλλων υλικών.

(140)

Η Επιτροπή παρατηρεί, πρώτον, ότι από τις παρατηρήσεις των μερών προκύπτει ότι η ενιαία άδεια απαιτούσε από τη Renewi, για λόγους προστασίας του περιβάλλοντος, να πραγματοποιήσει εργασίες ανάκτησης με σκοπό την αποκατάσταση του τομέα 1 του χώρου υγειονομικής ταφής Mont-Saint-Guibert (βλέπε αιτιολογική σκέψη 47). Ως εκ τούτου, η Renewi ζήτησε και έλαβε διάφορα πιστοποιητικά (βλέπε αιτιολογικές σκέψεις 49 έως 52).

(141)

Όσον αφορά τους τομείς 2 έως 8, η ενιαία άδεια της 10ης Μαΐου 2004 επέτρεψε αρχικά στην Renewi να λειτουργήσει αυτούς τους τομείς (βλέπε αιτιολογική σκέψη 47). Ωστόσο, η Επιτροπή επισημαίνει ότι, μετά την απόφαση για κλείσιμο του χώρου σύμφωνα με τις απαιτήσεις της ενιαίας άδειας και βάσει των συστάσεων που διατύπωσε η επιστημονική επιτροπή στην έκθεσή της, της 11ης Μαρτίου 2011, από το 2011 η Renewi υποχρεούτο εκ του νόμου να κλείσει και να αποκαταστήσει το σύνολο του χώρου υγειονομικής ταφής Mont-Saint-Guibert για τους τομείς 1 έως 8 (βλέπε αιτιολογικές σκέψεις 65 έως 72).

(142)

Ως εκ τούτου, η Επιτροπή επισημαίνει ότι η νομοθεσία της Βαλονίας απαιτεί η κλίση της πλευράς του θόλου να μην υπερβαίνει το ύψος που προβλέπεται στην ενιαία άδεια και να μην είναι μικρότερη από 3 %. Η άδεια που χορηγήθηκε στην Renewi επιβάλλει μέγιστο ύψος 161 μέτρων και ελάχιστη κλίση 3 % (μέγιστο 14 %). Υπό τους όρους που καθορίζονται στην άδεια, εάν αποδειχθεί αδύνατη η επίτευξη του εν λόγω ύψους, η Renewi υποχρεούται να γεμίσει τον χώρο υγειονομικής ταφής με υλικά που πληρούν τα χαρακτηριστικά και τις προϋποθέσεις των ανακτήσιμων αποβλήτων σύμφωνα με την απόφαση περί ανάκτησης. Λόγω των διαδοχικών απαγορεύσεων που επιβλήθηκαν στη διάθεση ορισμένων αποβλήτων σε χώρους υγειονομικής ταφής με το διάταγμα της κυβέρνησης της Βαλονίας της 18ης Μαρτίου 2004 (βλέπε αιτιολογικές σκέψεις 59 και 62), οι οποίες κατέστησαν αδύνατη την πλήρωση του χώρου υγειονομικής ταφής εντός των προθεσμιών που προβλέπονταν αρχικά στην ενιαία άδεια, αποφασίστηκε το κλείσιμο του χώρου υγειονομικής ταφής. Επιπλέον, η χρήση του κλάσματος κατατεμαχισμού δικαιολογείτο από την τεχνική αδυναμία να κλείσει ο χώρος με την υφιστάμενη ποσότητα αποβλήτων (βλέπε αιτιολογική σκέψη 68).

(143)

Ως εκ τούτου, η αποκατάσταση του χώρου (δημιουργία του θόλου και στεγανοποίηση) (βλέπε αιτιολογικές σκέψεις 69 και 71) θα έπρεπε, σε κάθε περίπτωση, να είχε πραγματοποιηθεί ως αποτέλεσμα των εν λόγω κανονιστικών υποχρεώσεων, ακόμη και αν δεν υπήρχαν διαθέσιμα κατάλληλα απόβλητα σε επαρκείς ποσότητες για τον σκοπό αυτό.

(144)

Ως εκ τούτου, για την αποκατάσταση του χώρου υγειονομικής ταφής χρησιμοποιήθηκαν μόνο κλάσμα κατατεμαχισμού και συνθλιμμένα ογκώδη απόβλητα, μολονότι θα ήταν δυνατή η χρήση άλλων υλικών που υπήρχαν τότε και ήταν διαθέσιμα σε επαρκείς ποσότητες. Τα υλικά αυτά, όπως η διογκωμένη άργιλος, διάφοροι τύποι αφρού και ηφαιστειακά πετρώματα (βλέπε αιτιολογικές σκέψεις 87 έως 89) πληρούσαν τις ειδικές απαιτήσεις για την αποκατάσταση του χώρου υγειονομικής ταφής.

(145)

Ως εκ τούτου, η Επιτροπή συμπεραίνει από τα ανωτέρω ότι στην προκειμένη περίπτωση πληρούται η προϋπόθεση διαφύλαξης.

5.1.3.2.   Προϋπόθεση καταλληλότητας

(146)

Κατά το Δικαστήριο, μια εργασία μπορεί να χαρακτηριστεί ως εργασία ανάκτησης μόνον αν, με βάση τις πλέον πρόσφατες επιστημονικές και τεχνικές γνώσεις, τα χρησιμοποιούμενα απόβλητα είναι κατάλληλα για τον σκοπό αυτό.

(147)

Σύμφωνα με την οδηγία περί υγειονομικής ταφής των αποβλήτων (βλέπε αιτιολογική σκέψη 32), τα αδρανή και μη επικίνδυνα απόβλητα είναι κατάλληλα για την εκτέλεση εργασιών ανάπλασης ή αποκατάστασης. Επιπλέον, το άρθρο 3 παράγραφος 17α της οδηγίας για τα απόβλητα επιβεβαιώνει ότι τα μη επικίνδυνα απόβλητα είναι επίσης κατάλληλα για εργασίες επίχωσης (βλέπε αιτιολογική σκέψη 33).

(148)

Η Επιτροπή παρατηρεί ότι οι αρχές της Βαλονίας και η Renewi επιβεβαίωσαν ότι το κλάσμα κατατεμαχισμού δεν αποτελούσε επικίνδυνο απόβλητο σύμφωνα με τους όρους που προβλέπονται στην απόφαση της κυβέρνησης της Βαλονίας της 10ης Ιουλίου 1997 για την καθιέρωση χαρακτηρισμού των αποβλήτων, καθώς και σε κάθε μία από τις εγγραφές και τα πιστοποιητικά που χορηγήθηκαν στην Renewi. Ως εκ τούτου, ο μη επικίνδυνος χαρακτήρας των αποβλήτων (βλέπε αιτιολογική σκέψη 53) αποτελεί, σύμφωνα με το άρθρο 13 της απόφασης περί ανάκτησης, προϋπόθεση για τη χρήση των αποβλήτων για σκοπούς ανάκτησης (βλέπε αιτιολογική σκέψη 18).

(149)

Μολονότι οι αρχές της Βαλονίας δέχθηκαν ότι το κλάσμα κατατεμαχισμού δεν μπορεί να θεωρηθεί αδρανές απόβλητο με την αυστηρή έννοια του όρου, από τα στοιχεία που προσκόμισαν τα μέρη προκύπτει ότι, εν προκειμένω και όσον αφορά την πραγματική χρήση τους, τα απόβλητα αυτά έχουν πολλά από τα χαρακτηριστικά που απαντώνται στα αδρανή απόβλητα. Ως εκ τούτου, το κλάσμα κατατεμαχισμού δεν είναι πιθανό να αναφλεγεί λόγω της χρήσης του για την πλήρωση του χώρου (βλέπε αιτιολογικές σκέψεις 84 και 117-119).

(150)

Ως εκ τούτου, από τα ανωτέρω η Επιτροπή καταλήγει στο συμπέρασμα ότι, υπό τις ειδικές περιστάσεις της υπόθεσης, το κλάσμα κατατεμαχισμού μπορεί να θεωρηθεί κατάλληλο απόβλητο και ότι πληρούται η προϋπόθεση καταλληλότητας. Ομοίως, όσον αφορά τα ογκώδη απόβλητα που χρησιμοποιήθηκαν για την περίοδο από τον Φεβρουάριο του 2009 έως τον Δεκέμβριο του 2009, η Επιτροπή θεωρεί ότι, εν προκειμένω, τα απόβλητα αυτά μπορεί να θεωρηθεί ότι πληρούν την προϋπόθεση καταλληλότητας, δεδομένου ότι έχουν τα τεχνικά χαρακτηριστικά που είναι αναγκαία για την αποκατάσταση του χώρου υγειονομικής ταφής, συγκεκριμένα χαμηλή πυκνότητα, μη βιοαποδομησιμότητα και διαθεσιμότητα σε επαρκείς ποσότητες (βλέπε αιτιολογική σκέψη 85).

(151)

Βάσει των ανωτέρω, η Επιτροπή θεωρεί ότι οι αρχές της Βαλονίας ορθώς χαρακτήρισαν τις επίμαχες εργασίες ως εργασίες ανάκτησης κατά την έννοια της οδηγίας για τα απόβλητα, και συγκεκριμένα του ορισμού της εργασίας επίχωσης κατά το άρθρο 3 παράγραφος 17α της εν λόγω οδηγίας, και ορθώς εφάρμοσαν τον συνακόλουθο μειωμένο φορολογικό συντελεστή σύμφωνα με τη σχετική νομοθεσία της Βαλονίας. Ως εκ τούτου, η Επιτροπή καταλήγει στο συμπέρασμα ότι το επίμαχο μέτρο δεν χορηγεί πλεονέκτημα στη Renewi.

5.1.4.   Απουσία επιλεκτικού χαρακτήρα

(152)

Η Επιτροπή επισημαίνει ότι η καταγγελία που υποβλήθηκε στην παρούσα υπόθεση δεν αφορά το περιφερειακό φορολογικό σύστημα της Βαλονίας για την απόθεση αποβλήτων σε χώρους υγειονομικής ταφής συνολικά, αλλά μόνο την εφαρμογή του στη συγκεκριμένη περίπτωση των εργασιών που πραγματοποιούνταν στον χώρο υγειονομικής ταφής Mont-Saint-Guibert, βάσει των σχετικών εγγραφών και πιστοποιητικών χρήσης που χορηγήθηκαν διαδοχικά από την περιφέρεια της Βαλονίας στη Renewi.

(153)

Ο επιλεκτικός χαρακτήρας των φορολογικών μέτρων αξιολογείται μέσω ανάλυσης τριών σταδίων: i) πρώτον, πρέπει να προσδιοριστεί το σύστημα αναφοράς· ii) δεύτερον, πρέπει να εξακριβωθεί αν ένα συγκεκριμένο μέτρο αποτελεί εξαίρεση στο πλαίσιο του εν λόγω συστήματος στο μέτρο που διαφοροποιεί τους οικονομικούς φορείς οι οποίοι, υπό το πρίσμα των στόχων που είναι συμφυείς με το σύστημα, βρίσκονται σε συγκρίσιμη πραγματική και νομική κατάσταση. iii) τρίτον, πρέπει να εξακριβωθεί αν η εξαίρεση δικαιολογείται από τη φύση ή την εν γένει οικονομία του συστήματος αναφοράς.

(154)

Το σύστημα αναφοράς αποτελείται από ένα συνεκτικό σύνολο κανόνων που εφαρμόζονται εν γένει —με βάση αντικειμενικά κριτήρια— σε όλες τις επιχειρήσεις που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του όπως ορίζεται από τον στόχο του. Στην περίπτωση των φόρων, το σύστημα αναφοράς βασίζεται σε στοιχεία όπως η φορολογητέα βάση, οι υποκείμενοι σε φόρο, η γενεσιουργός αιτία του φόρου και οι φορολογικοί συντελεστές. Κατά συνέπεια, το σύστημα αναφοράς είναι, καταρχήν, η ίδια η εισφορά (53).

(155)

Εν προκειμένω, το σύστημα αναφοράς είναι ο φόρος επί της ανάκτησης αποβλήτων σε χώρους υγειονομικής ταφής, όπως προκύπτει από τους κανόνες που θεσπίστηκαν με το φορολογικό διάταγμα της 22ας Μαρτίου 2007, το τροποποιητικό διάταγμα της 19ης Ιουνίου 2015 και την απόφαση περί ανάκτησης. Το σύστημα αυτό βασίζεται στους ακόλουθους παράγοντες:

α)

ο φορολογικός συντελεστής ανέρχεται σε 0 EUR/τόνο και αντικαταστάθηκε από 20 EUR/τόνο σύμφωνα με το διάταγμα της 19ης Ιουνίου 2015·

β)

ο συντελεστής εφαρμόζεται στα ανακτήσιμα απόβλητα που χρησιμοποιούνται σε χώρους υγειονομικής ταφής·

γ)

υπόχρεος για την καταβολή του φόρου είναι ο φορέας εκμετάλλευσης του χώρου υγειονομικής ταφής.

(156)

Οι παράγοντες που αναφέρονται στην αιτιολογική σκέψη 134 είναι αντικειμενικά κριτήρια. Επιπλέον, συνάδουν με τον στόχο του φόρου επί της ανάκτησης αποβλήτων σε χώρους υγειονομικής ταφής. Ειδικότερα, η έννομη τάξη της Βαλονίας, όπως και το κανονιστικό πλαίσιο της Ένωσης για τα απόβλητα, διακρίνει μεταξύ εργασιών διάθεσης αποβλήτων και εργασιών ανάκτησης αποβλήτων. Η νομοθεσία της Βαλονίας προβλέπει δύο διαφορετικούς φορολογικούς συντελεστές για τα δύο αυτά διακριτά είδη εργασιών που μπορούν να πραγματοποιηθούν σε χώρους υγειονομικής ταφής. Προκειμένου να ενθαρρυνθεί η χρήση εργασιών ανάκτησης, ο φορολογικός συντελεστής που εφαρμόζεται στις εργασίες ανάκτησης είναι ευνοϊκότερος από αυτόν που εφαρμόζεται στις εργασίες διάθεσης.

(157)

Η εφαρμογή του συντελεστή 0 EUR/τόνο και, από τον Ιούλιο του 2015, 20 EUR/τόνο για τα ανακτήσιμα απόβλητα που χρησιμοποιούνται σε χώρους υγειονομικής ταφής αποτελεί γενικό μέτρο το οποίο είναι πιθανό να εφαρμοστεί σε κάθε επιχείρηση που ασκεί δραστηριότητα σχετική με τη διαχείριση αποβλήτων, όπως αναφέρεται στο άρθρο 6 παράγραφος 1 σημείο 12 (πρώην 11) του φορολογικού διατάγματος. Το μέτρο αυτό προβλέπει, κατά τρόπο γενικό και αφηρημένο, μειωμένο συντελεστή για τα ανακτήσιμα απόβλητα που χρησιμοποιούνται σε χώρους υγειονομικής ταφής ως υποκατάστατα προϊόντων ή εξοπλισμού που απαιτείται για τη λειτουργία και την αποκατάσταση του χώρου υγειονομικής ταφής, συμπεριλαμβανομένης της επακόλουθης συντήρησης, σύμφωνα με την άδεια λειτουργίας ή την περιβαλλοντική άδεια. Ο συντελεστής αυτός δεν εισάγει διαφορές μεταξύ των οικονομικών φορέων οι οποίοι, λαμβανομένων υπόψη των εγγενών σκοπών του συστήματος, βρίσκονται σε συγκρίσιμη πραγματική και νομική κατάσταση, δεδομένου ότι ο φορέας εκμετάλλευσης χώρου υγειονομικής ταφής που χρησιμοποιεί ανακτήσιμα απόβλητα στο πλαίσιο εργασίας ανάκτησης δεν βρίσκεται —όσον αφορά τον εγγενή σκοπό του συστήματος, ειδικότερα την προώθηση της πρόληψης και της ανάκτησης των αποβλήτων στην περιφέρεια της Βαλονίας— στην ίδια κατάσταση με φορέα εκμετάλλευσης που πραγματοποιεί διάθεση αποβλήτων.

(158)

Η εφαρμογή του μειωμένου φορολογικού συντελεστή στις εργασίες που πραγματοποιούνταν στον χώρο υγειονομικής ταφής Mont-Saint-Guibert είναι σύμφωνη με την ισχύουσα φορολογική και περιβαλλοντική νομοθεσία, η οποία συνάδει με την ιεράρχηση των αποβλήτων και δεν προκύπτει από απόφαση που έλαβε ο αρμόδιος υπουργός της Βαλονίας κατά τη διακριτική του ευχέρεια. Ως εκ τούτου, η Επιτροπή επισημαίνει, βάσει των πληροφοριών που παρασχέθηκαν από τα μέρη, ότι οι αποφάσεις του υπουργού σχετικά με τον χαρακτηρισμό μιας εργασίας ως ανάκτησης ή διάθεσης είναι αυστηρά οριοθετημένες και εντάσσονται σε μια συνεχιζόμενη διοικητική διαδικασία, κατά την οποία αξιολογούνται τα κριτήρια που διέπουν ό,τι μπορεί να συνιστά εργασία ανάκτησης. Στο πλαίσιο αυτό, η Επιτροπή επισημαίνει ότι ο χαρακτηρισμός δεν είναι καθόλου υποκειμενικός, καθώς υπόκειται σε αυστηρή τήρηση των εφαρμοστέων κανόνων και βασίζεται σε αντικειμενικά και διαφανή κριτήρια που προκαθορίζονται στα διάφορα εφαρμοστέα διατάγματα και αποφάσεις (βλέπε αιτιολογικές σκέψεις 105 έως 111).

(159)

Ως εκ τούτου, η Επιτροπή καταλήγει στο συμπέρασμα ότι το εικαζόμενο μέτρο ενίσχυσης δεν έχει επιλεκτικό χαρακτήρα.

6.   ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ

(160)

Εν κατακλείδι, η Επιτροπή διαπιστώνει ότι το επίμαχο μέτρο, δηλαδή η εφαρμογή στις δραστηριότητες της Renewi στον χώρο υγειονομικής ταφής Mont-Saint-Guibert του μειωμένου συντελεστή που εφαρμόζεται στις εργασίες ανάκτησης αντί του πλήρους συντελεστή που εφαρμόζεται στις εργασίες διάθεσης, δεν συνιστά κρατική ενίσχυση,

ΕΞΕΔΩΣΕ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΑ ΑΠΟΦΑΣΗ:

Άρθρο 1

Το μέτρο της περιφέρειας της Βαλονίας υπέρ της Renewi, το οποίο περιγράφεται στις αιτιολογικές σκέψεις 7 έως 10 της παρούσας απόφασης, δεν συνιστά ενίσχυση βάσει του άρθρου 107 παράγραφος 1 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Άρθρο 2

Η παρούσα απόφαση απευθύνεται στο Βασίλειο του Βελγίου.

Βρυξέλλες, 3 Μαρτίου 2023.

Για την Επιτροπή

Margrethe VESTAGER

Μέλος της Επιτροπής


(1)   ΕΕ C 187 της 5.6.2020, σ. 35.

(2)  Μετά την εξαγορά της Van Gansewinkel Groep BV από τη Shanks Netherlands Holdings BV το 2017, η Shanks Group plc μετονομάστηκε σε Renewi plc. Η Renewi Valorisation & Quarry ανήκει στον όμιλο Renewi plc. Ως εκ τούτου, η καταγγελία αφορά πλέον εικαζόμενη παράνομη ενίσχυση που χορηγήθηκε στη Renewi, δεδομένου ότι η Renewi ανέλαβε τις οικονομικές δραστηριότητες της Shanks.

(3)  Βλέπε υποσημείωση 1.

(4)  Βλέπε αιτιολογικές σκέψεις 6 έως 57 της απόφασης κίνησης της διαδικασίας.

(5)  Το κλάσμα κατατεμαχισμού είναι το προϊόν της προεπεξεργασίας αποβλήτων κατά την οποία ορισμένα υλικά (π.χ. μέταλλα) ανακτώνται και τα υπολείμματα συνθλίβονται και υποβάλλονται σε κοσκίνισμα. Μετά από αυτή την προεπεξεργασία, τα ανακτηθέντα υλικά είναι κλάσμα κατατεμαχισμού που αποτελείται κυρίως από πλαστικές ύλες.

(6)  Επίσημη Εφημερίδα του Βελγίου της 24ης Απριλίου 2007, σ. 21883. Πριν από την έκδοση του φορολογικού διατάγματος του 2007, η φορολόγηση των αποβλήτων διεπόταν από το διάταγμα της 25ης Ιουλίου 1991 περί φορολόγησης των αποβλήτων στην περιφέρεια της Βαλονίας.

(7)  Αυτός ο συντελεστής των 0 EUR ανά τόνο ίσχυε για την περίοδο που καλύπτει το μέτρο, δηλαδή την περίοδο 2005-2015.

(8)  Βλέπε αιτιολογική σκέψη 57 της απόφασης κίνησης της διαδικασίας.

(9)  Άρθρο 2 του διατάγματος της 19ης Ιουνίου 2015 για την τροποποίηση του φορολογικού διατάγματος της 22ας Μαρτίου 2007 σχετικά με την ενθάρρυνση της πρόληψης και ανάκτησης αποβλήτων στην περιφέρεια της Βαλονίας, Επίσημη Εφημερίδα του Βελγίου της 30ής Ιουνίου 2015, σ. 37691, σε ισχύ από την 1η Ιουλίου 2015.

(10)  Απόφαση της 14ης Ιουνίου 2001 για την ενθάρρυνση της ανάκτησης ορισμένων αποβλήτων, Επίσημη Εφημερίδα του Βελγίου της 10ης Ιουλίου 2001, σ. 23859.

(11)  Διάταγμα για τη μεταφορά στο εθνικό δίκαιο της οδηγίας 2008/98/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 19ης Νοεμβρίου 2008, για τα απόβλητα και την κατάργηση ορισμένων οδηγιών, Επίσημη Εφημερίδα του Βελγίου της 29ης Μαΐου 2012, σ. 30502, διατίθεται στη διεύθυνση: https://www.ejustice.just.fgov.be//mopdf/2012/05/29_1.pdf#Page46.

(12)  Οδηγία 2008/98/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 19ης Νοεμβρίου 2008, για τα απόβλητα και την κατάργηση ορισμένων οδηγιών (ΕΕ L 312 της 22.11.2008, σ. 3).

(13)  Άρθρο 3 παράγραφος 15 της οδηγίας για τα απόβλητα.

(14)  Άρθρο 3 παράγραφος 15α της οδηγίας για τα απόβλητα.

(15)  Άρθρο 3 παράγραφος 17α της οδηγίας για τα απόβλητα.

(16)  Άρθρο 3 παράγραφος 19 της οδηγίας για τα απόβλητα.

(17)  Άρθρο 2 του διατάγματος της 10ης Μαΐου 2012.

(18)  Άρθρο 4 παράγραφος 1 της οδηγίας για τα απόβλητα.

(19)  Οδηγία 1999/31/ΕΚ του Συμβουλίου, της 26ης Απριλίου 1999, περί υγειονομικής ταφής των αποβλήτων (ΕΕ L 182 της 16.7.1999, σ. 1).

(20)  Άρθρο 2 στοιχείο ε) της οδηγίας περί υγειονομικής ταφής.

(21)  Αιτιολογική σκέψη 15 της οδηγίας περί υγειονομικής ταφής.

(22)  Απόφαση της 28ης Ιουλίου 2016, Edilizia Mastrodonato (C-147/15, ECLI:EU:C:2016:606).

(23)  Απόφαση παρατεθείσα στην υποσημείωση 22, σκέψεις 43 και 44.

(24)  Απόφαση παρατεθείσα στην υποσημείωση 22, σκέψη 45.

(25)  Απόφαση της 27ης Φεβρουαρίου 2002, Abfall Service AG (ASA) κατά Bundesminister für Umwelt, Jugend und Familie (C-6/00, ECLI:EU:C:2002:121), σκέψη 69.

(26)  Απόφαση παρατεθείσα στην υποσημείωση 22, σκέψη 39 και εκεί μνημονευόμενη νομολογία.

(27)  Απόφαση παρατεθείσα στην υποσημείωση 22, σκέψεις 43 και 44.

(28)  Απόφαση της 28ης Ιουλίου 2016, Edilizia Mastrodonato (C-147/15, ECLI:EU:C:2016:606), σκέψη 45.

(29)  Άρθρο 3 παράγραφος 2 της οδηγίας περί υγειονομικής ταφής.

(30)  Ανακοίνωση της Επιτροπής με τίτλο «Κατευθυντήριες γραμμές σχετικά με τις κρατικές ενισχύσεις για την προστασία του περιβάλλοντος» (ΕΕ C 82 της 1.4.2008, σ. 1).

(31)  Ανακοίνωση της Επιτροπής με τίτλο «Κατευθυντήριες γραμμές για τις κρατικές ενισχύσεις στους τομείς του περιβάλλοντος και της ενέργειας (2014-2020)» (ΕΕ C 200 της 28.6.2014, σ. 1).

(32)  Επίσημη Εφημερίδα του Βελγίου της 13ης Μαρτίου 2003, σ. 11486, διατίθεται στη διεύθυνση: http://www.ejustice.just.fgov.be//mopdf/2003/03/10_1.pdf#Page68.

(33)  Η «στεγανοποίηση» περιλαμβάνει την τοποθέτηση φύλλου σφράγισης/αποστράγγισης πάνω από κάθε στρώμα αποβλήτων.

(34)  Βλέπε απόφαση της κυβέρνησης της Βαλονίας της 10ης Ιουλίου 1997 για τον χαρακτηρισμό των αποβλήτων, Επίσημη Εφημερίδα του Βελγίου της 30ής Ιουλίου 1997, διατίθεται στη διεύθυνση: http://environnement.wallonie.be/legis/dechets/decat026.htm, (απόφαση για τον χαρακτηρισμό των αποβλήτων).

(35)  Βλέπε άρθρο 11/2 της απόφασης για τον χαρακτηρισμό των αποβλήτων.

(36)  Έκθεση ανάλυσης της 28ης Ιανουαρίου 2014 από τον όμιλο Agrolab.

(37)  Το άρθρο 2 παράγραφος 2 της απόφασης της κυβέρνησης της Βαλονίας της 5ης Μαρτίου 2008 σχετικά με τη διαχείριση των αποβλήτων που προέρχονται από τις συνήθεις δραστηριότητες των νοικοκυριών και το σχετικό κόστος ορίζει την έννοια των ογκωδών αποβλήτων. Ως «ογκώδες» νοείται κάθε απόβλητο που δεν χωρά σε σακούλα των 60 λίτρων ή σε κάδο συλλογής. Κατ’ επέκταση, ο όρος «ογκώδες» περιλαμβάνει κάθε απόβλητο που είναι υπερβολικά μεγάλο (μεγαλύτερο από κύβο του οποίου οι πλευρές είναι 30 εκατοστά) και/ή πολύ βαρύ ώστε να χωρέσει σε σακούλα απορριμμάτων (60 λίτρων) ή σε κάδο εξοπλισμένο με τσιπ που δεν αποτελεί αντικείμενο επιλεκτικής συλλογής (π.χ.: στρώματα, υποστηρίγματα στρωμάτων, αποσυναρμολογημένα έπιπλα, λινοτάπητες, τάπητες, χαρτί ταπετσαρίας). Θα πρέπει να σημειωθεί ότι τα ογκώδη απόβλητα που χρησιμοποιούνταν στον χώρο υγειονομικής ταφής ήταν συνθλιμμένα ογκώδη απόβλητα.

(38)   9 307 τόνοι το 2009, έναντι 16 902 τόνων μη βιοαποδομήσιμου κλάσματος κατατεμαχισμού.

(39)  Απόφαση της κυβέρνησης της Βαλονίας, της 18ης Μαρτίου 2004, για την απαγόρευση της απόθεσης ορισμένων αποβλήτων σε χώρους υγειονομικής ταφής και για τον καθορισμό των κριτηρίων αποδοχής των αποβλήτων στους χώρους υγειονομικής ταφής, όπως τροποποιήθηκε με την απόφαση της κυβέρνησης της Βαλονίας της 7ης Οκτωβρίου 2010, διαθέσιμη στη διεύθυνση: http://environnement.wallonie.be/legis/dechets/decen008.htm.

(40)  Άρθρο 18 πέμπτο εδάφιο των ειδικών όρων της ενιαίας άδειας.

(41)  Βλέπε υποσημείωση 39.

(42)  Επίσημη Εφημερίδα του Βελγίου της 13ης Μαρτίου 2003, σ. 11486, διατίθεται στη διεύθυνση: http://www.ejustice.just.fgov.be//mopdf/2003/03/10_1.pdf#Page68.

(43)  Η περιφέρεια της Βαλονίας αναφέρει ότι η μελέτη αυτή ενσωματώθηκε στην ενιαία άδεια του 2004.

(44)  Βλέπε ορισμό των αδρανών αποβλήτων στην οδηγία περί υγειονομικής ταφής, άρθρο 2 στοιχείο ε), και στο διάταγμα περί αποβλήτων, άρθρο 2 παράγραφος 6.

(45)  Σύμφωνα με την περιφέρεια της Βαλονίας, ηφαιστειακά πετρώματα (pozzolana) θα μπορούσαν να είχαν εισαχθεί από τη Γαλλία και την Ιταλία, όπου το υλικό αυτό παράγεται σε σημαντικές ποσότητες. Σύμφωνα με τις πληροφορίες που προσκόμισαν οι αρχές της Βαλονίας, η Γαλλία διαθέτει ετήσια παραγωγική ικανότητα 700 000 τόνων. Δεδομένου ότι τα ηφαιστειακά πετρώματα (pozzolana) και το κλάσμα κατατεμαχισμού έχουν συγκρίσιμη πυκνότητα, οι εκτιμώμενες ανάγκες της Renewi ανέρχονται συνολικά σε 651 979 τόνους σε διάστημα 10 ετών, ποσότητα σημαντικά χαμηλότερη από την παραγωγική ικανότητα της Γαλλίας, χωρίς να υπολογιστεί οποιοσδήποτε εφοδιασμός από την Ιταλία.

(46)  Βλέπε υποσημείωση 39.

(47)  Διάταγμα της κυβέρνησης της Βαλονίας της 18ης Μαρτίου 2004, που παρατίθεται στην υποσημείωση 37, άρθρο 2 παράγραφος 7.

(48)  Η Renewi επισημαίνει ότι, παράλληλα με τη σημαντική αυτή κανονιστική μείωση των ειδών αποβλήτων που επιτρέπονταν για υγειονομική ταφή, η ενιαία άδεια αύξησε τον μέγιστο επιτρεπόμενο όγκο αποβλήτων στον χώρο υγειονομικής ταφής Mont-Saint-Guibert. Η αύξηση αυτή προέκυψε από την έκδοση της απόφασης της 27ης Φεβρουαρίου 2003 σχετικά με τους τομεακούς όρους λειτουργίας των χώρων υγειονομικής ταφής, με την οποία επιβλήθηκε η αποκατάσταση όλων των χώρων υγειονομικής ταφής με τη μορφή θόλου, ώστε να εξασφαλίζεται ελάχιστη κλίση 3 % μετά την κατακάθιση και να προκαλείται κατ’ αυτόν τον τρόπο ροή λόγω βαρύτητας των όμβριων υδάτων προς τις τάφρους γύρω από τον χώρο υγειονομικής ταφής, με αποτέλεσμα να καταστεί ακόμη δυσκολότερη για τη Renewi η πλήρωση του χώρου υγειονομικής ταφής σύμφωνα με τις απαιτήσεις της ενιαίας άδειας και εντός της προβλεπόμενης προθεσμίας.

(49)  Ανακοίνωση της Επιτροπής σχετικά με την έννοια της κρατικής ενίσχυσης όπως αναφέρεται στο άρθρο 107 παράγραφος 1 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ C 262 της 19.7.2016, σ. 1).

(50)  Βλέπε απόφαση του Δικαστηρίου της 2ας Σεπτεμβρίου 2010, Επιτροπή κατά Deutsche Post, C-399/08 P, ECLI:EU:C:2010:481, σκέψη 38 και εκεί μνημονευόμενη νομολογία.

(51)  Βλέπε απόφαση του Δικαστηρίου της 19ης Δεκεμβρίου 2013, Association Vent De Colère! κ.λπ., C-262/12, ECLI:EU:C:2013:851, σκέψεις 17 και 18.

(52)  Βλέπε απόφαση παρατεθείσα στην υποσημείωση 42, σκέψη 40 και εκεί μνημονευόμενη νομολογία· απόφαση του Δικαστηρίου της 9ης Οκτωβρίου 2014, Navantia SA, C-522/13, ECLI:EU:C:2014:2262, σκέψη 21.

(53)  Ανακοίνωση σχετικά με την έννοια της κρατικής ενίσχυσης, που αναφέρεται στην υποσημείωση 49, σημεία 133-134.


ELI: http://data.europa.eu/eli/dec/2023/2390/oj

ISSN 1977-0669 (electronic edition)