«α)

στα καθεστώτα που εμπίπτουν στα τμήματα 1 (εξαιρουμένου του άρθρου 15), 2 (εξαιρουμένων των άρθρων 19γ και 19δ), 3, 4, 7 (εξαιρουμένου του άρθρου 44) και 10 του κεφαλαίου ΙΙΙ του παρόντος κανονισμού, εάν ο μέσος ετήσιος προϋπολογισμός κρατικών ενισχύσεων ανά κράτος μέλος υπερβαίνει τα 150 εκατ. EUR, μετά την παρέλευση εξαμήνου από την έναρξη ισχύος τους, καθώς και στις ενισχύσεις που εφαρμόζονται με τη μορφή χρηματοδοτικών προϊόντων σύμφωνα με το κεφάλαιο ΙΙΙ τμήμα 16, εάν ο μέσος ετήσιος προϋπολογισμός κρατικών ενισχύσεων ανά κράτος μέλος υπερβαίνει τα 200 εκατ. EUR, μετά την παρέλευση εξαμήνου από την έναρξη ισχύος τους. Για τις ενισχύσεις που εμπίπτουν στο τμήμα 16 του κεφαλαίου III του παρόντος κανονισμού, μόνον οι συνεισφορές κράτους μέλους στη συνιστώσα κράτους μέλους της εγγύησης της ΕΕ, η οποία αναφέρεται στο άρθρο 9 παράγραφος 1 στοιχείο β) του κανονισμού (ΕΕ) 2021/523 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (*1), οι οποίες προορίζονται για συγκεκριμένο χρηματοδοτικό προϊόν, λαμβάνονται υπόψη για την αξιολόγηση του κατά πόσον ο μέσος ετήσιος προϋπολογισμός για κρατικές ενισχύσεις του εν λόγω κράτους μέλους, ο οποίος συνδέεται με το χρηματοδοτικό προϊόν, υπερβαίνει τα 200 εκατ. EUR. Η Επιτροπή μπορεί να αποφασίσει ότι ο παρών κανονισμός εξακολουθεί να εφαρμόζεται για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα σε οποιοδήποτε από αυτά τα καθεστώτα ενισχύσεων, αφού εξετάσει το σχετικό σχέδιο αξιολόγησης, το οποίο κοινοποιείται από το κράτος μέλος στην Επιτροπή, εντός 20 εργάσιμων ημερών από την έναρξη ισχύος του καθεστώτος. Εάν η Επιτροπή έχει ήδη παρατείνει την εφαρμογή του παρόντος κανονισμού πέραν του αρχικού εξαμήνου ως προς τα καθεστώτα αυτά, τα κράτη μέλη μπορούν να αποφασίσουν να παρατείνουν την ισχύ των εν λόγω καθεστώτων έως τη λήξη της περιόδου εφαρμογής του παρόντος κανονισμού, υπό την προϋπόθεση ότι το οικείο κράτος μέλος έχει υποβάλει έκθεση αξιολόγησης σύμφωνα με το εγκεκριμένο από την Επιτροπή σχέδιο αξιολόγησης·

«α)

στις ενισχύσεις που χορηγούνται στον τομέα της αλιείας και της υδατοκαλλιέργειας, εντός του πεδίου εφαρμογής του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1379/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (*2), με εξαίρεση:

β)

στις ενισχύσεις που χορηγούνται στον τομέα της πρωτογενούς γεωργικής παραγωγής, με εξαίρεση τις περιφερειακές επενδυτικές ενισχύσεις στις εξόχως απόκεντρες περιοχές, τα καθεστώτα περιφερειακών ενισχύσεων λειτουργίας, τις ενισχύσεις για την παροχή συμβουλευτικών υπηρεσιών σε ΜΜΕ, τις ενισχύσεις χρηματοδότησης επιχειρηματικού κινδύνου, τις ενισχύσεις για έρευνα και ανάπτυξη, τις ενισχύσεις καινοτομίας για ΜΜΕ, τις ενισχύσεις για την προστασία του περιβάλλοντος, τις ενισχύσεις για επαγγελματική κατάρτιση, τις ενισχύσεις για εργαζομένους σε μειονεκτική θέση και εργαζομένους με αναπηρία, τις ενισχύσεις για έργα τοπικής ανάπτυξης με πρωτοβουλία των τοπικών κοινοτήτων (ΤΑΠΤΚ), τις ενισχύσεις για έργα ευρωπαϊκής εδαφικής συνεργασίας, τις ενισχύσεις για χρηματοδοτικά προϊόντα που υποστηρίζονται από το Ταμείο InvestEU, τις ενισχύσεις σε πολύ μικρές επιχειρήσεις υπό μορφή δημόσιων παρεμβάσεων σχετικά με την παροχή ηλεκτρικής ενέργειας, φυσικού αερίου ή θερμότητας, όπως αναφέρεται στο άρθρο 19γ, και τις ενισχύσεις σε ΜΜΕ υπό μορφή προσωρινών δημόσιων παρεμβάσεων σχετικά με την προμήθεια ηλεκτρικής ενέργειας, φυσικού αερίου ή θερμότητας που παράγεται από φυσικό αέριο ή ηλεκτρική ενέργεια για τον μετριασμό των επιπτώσεων των αυξήσεων των τιμών μετά τον επιθετικό πόλεμο της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας, όπως αναφέρονται στο άρθρο 19δ·

«α)

εάν πρόκειται για εταιρεία περιορισμένης ευθύνης (πλην ΜΜΕ που δεν έχει συμπληρώσει τριετία από τη σύστασή της ή, όσον αφορά την επιλεξιμότητα για ενίσχυση χρηματοδότησης επιχειρηματικού κινδύνου, ΜΜΕ που πληροί την προϋπόθεση του άρθρου 21 παράγραφος 3 στοιχείο β) και τα κριτήρια για επενδύσεις χρηματοδότησης επιχειρηματικού κινδύνου κατόπιν ελέγχου με τη δέουσα επιμέλεια από τον επιλεγμένο ενδιάμεσο χρηματοπιστωτικό οργανισμό), όταν έχει απολεσθεί πάνω από το ήμισυ του εγγεγραμμένου εταιρικού της κεφαλαίου λόγω συσσωρευμένων ζημιών. Αυτό ισχύει όταν από την αφαίρεση των συσσωρευμένων ζημιών από τα αποθεματικά (και όλα τα άλλα στοιχεία που θεωρούνται εν γένει μέρος των ιδίων κεφαλαίων της εταιρείας) προκύπτει αρνητικό σωρευτικό ποσό που υπερβαίνει το ήμισυ του εγγεγραμμένου εταιρικού κεφαλαίου. Για την εφαρμογή της παρούσας διάταξης, ο όρος «εταιρεία περιορισμένης ευθύνης» παραπέμπει ιδίως στα είδη εταιρειών που αναφέρονται στο παράρτημα Ι της οδηγίας 2013/34/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (*5) και ο όρος “κεφάλαιο” περιλαμβάνει, ενδεχομένως, κάθε διαφορά από έκδοση εταιρικών μεριδίων υπέρ το άρτιο.

β)

εάν πρόκειται για εταιρεία στην οποία τουλάχιστον ορισμένα μέλη έχουν απεριόριστη ευθύνη για τα χρέη της εταιρείας (πλην ΜΜΕ που δεν έχει συμπληρώσει τριετία από τη σύστασή της ή, όσον αφορά την επιλεξιμότητα για ενίσχυση χρηματοδότησης επιχειρηματικού κινδύνου, ΜΜΕ που πληροί την προϋπόθεση του άρθρου 21 παράγραφος 3 στοιχείο β) και τα κριτήρια για επενδύσεις χρηματοδότησης επιχειρηματικού κινδύνου κατόπιν ελέγχου με τη δέουσα επιμέλεια από τον επιλεγμένο ενδιάμεσο χρηματοπιστωτικό οργανισμό), εφόσον έχει απολεσθεί πάνω από το ήμισυ του κεφαλαίου της, όπως εμφαίνεται στους λογαριασμούς της εταιρείας, λόγω συσσωρευμένων ζημιών. Για τους σκοπούς της παρούσας διάταξης, ο όρος “εταιρεία στην οποία τουλάχιστον ορισμένα μέλη έχουν απεριόριστη ευθύνη για τα χρέη της εταιρείας” παραπέμπει ειδικότερα στα είδη εταιρειών που αναφέρονται στο παράρτημα II της οδηγίας 2013/34/ΕΕ.

«20)

“προσαρμοσμένο ποσό ενίσχυσης”: το μέγιστο επιτρεπόμενο ποσό ενίσχυσης για ένα μεγάλο επενδυτικό έργο που υπολογίζεται σύμφωνα με τον ακόλουθο μαθηματικό τύπο:

προσαρμοσμένο ποσό ενίσχυσης = R × (A + 0,50 × B + 0 × C)

όπου: R είναι η μέγιστη ένταση ενίσχυσης που εφαρμόζεται στη συγκεκριμένη περιοχή, εκτός της αυξημένης έντασης ενίσχυσης για τις ΜΜΕ· Α είναι το μέρος των επιλέξιμων δαπανών που ισούται με 55 εκατ. EUR· Β είναι το μέρος των επιλέξιμων δαπανών μεταξύ 55 εκατ. EUR και 110 εκατ. EUR, και C είναι το μέρος των επιλέξιμων δαπανών άνω των 110 εκατ. EUR·»·

«27)

“ενισχυόμενες περιοχές”: οι περιοχές που προσδιορίζονται σε χάρτη περιφερειακών ενισχύσεων που έχει εγκριθεί κατ’ εφαρμογή του άρθρου 107 παράγραφος 3 στοιχεία α) και γ) της Συνθήκης και ισχύει κατά τον χρόνο χορήγησης της ενίσχυσης·»·

«32)

“καθαρή αύξηση του αριθμού των εργαζομένων”: η καθαρή αύξηση του αριθμού των εργαζομένων στη συγκεκριμένη επιχειρηματική εγκατάσταση σε σύγκριση με τον μέσο όρο σε μια δεδομένη χρονική περίοδο, μετά την αφαίρεση από τον αριθμό των θέσεων εργασίας που δημιουργήθηκαν τυχόν απωλειών θέσεων εργασίας κατά τη διάρκεια της εν λόγω περιόδου. Ο αριθμός των ατόμων πλήρους, μερικής και εποχιακής απασχόλησης πρέπει να λαμβάνεται υπόψη σύμφωνα με τα κλάσματα των ετήσιων μονάδων εργασίας·»·

«34)

“ενδιάμεσος χρηματοπιστωτικός οργανισμός”: οποιοσδήποτε χρηματοπιστωτικός οργανισμός, ανεξάρτητα από τη μορφή και το καθεστώς ιδιοκτησίας του, συμπεριλαμβανομένων ταμείων χαρτοφυλακίου, ιδιωτικών επενδυτικών ταμείων, δημόσιων επενδυτικών ταμείων, τραπεζών, οργανισμών μικροχρηματοδότησης και εταιρειών εγγυήσεων·»·

«39α)

“τήρηση ίσων αποστάσεων”: συναλλαγή υπό συνθήκες στις οποίες οι όροι της συναλλαγής μεταξύ των συμβαλλομένων μερών δεν διαφέρουν από εκείνους που θα είχαν οριστεί μεταξύ ανεξάρτητων επιχειρήσεων και δεν περιέχουν κανένα στοιχείο αθέμιτης σύμπραξης. Κάθε συναλλαγή που προκύπτει από ανοικτή, διαφανή και χωρίς διακρίσεις διαδικασία θεωρείται ότι πληροί την αρχή της τήρησης ίσων αποστάσεων·

39β)

“εγγράφως”: κάθε μορφή γραπτού εγγράφου, συμπεριλαμβανομένων των ηλεκτρονικών εγγράφων, υπό την προϋπόθεση ότι τα εν λόγω ηλεκτρονικά έγγραφα αναγνωρίζονται ως ισοδύναμα σύμφωνα με τις ισχύουσες διοικητικές διαδικασίες και τη νομοθεσία του οικείου κράτους μέλους·»·

«42)

“περιφερειακές ενισχύσεις λειτουργίας”: ενισχύσεις που στοχεύουν στη μείωση των τρεχουσών δαπανών μιας επιχείρησης, στις οποίες περιλαμβάνονται κατηγορίες δαπανών όπως οι δαπάνες προσωπικού, υλικών, υπηρεσιών που ανατίθενται σε τρίτους, επικοινωνίας, ενέργειας, συντήρησης, μισθωμάτων, διοίκησης, αλλά δεν περιλαμβάνονται αποσβέσεις και έξοδα χρηματοδότησης που σχετίζονται με επένδυση η οποία έλαβε επενδυτική ενίσχυση·

43)

“τομέας του χάλυβα”: η παραγωγή ενός ή περισσότερων από τα ακόλουθα:

«43α)

“λιγνίτης”: χαμηλής ποιότητας “Γ” ή ορθο-λιγνίτης και χαμηλής ποιότητας “B” ή μετα-λιγνίτης, όπως ορίζονται από το διεθνές σύστημα κωδικοποίησης ανθράκων της Οικονομικής Επιτροπής των Ηνωμένων Εθνών για την Ευρώπη·»·

«45)

“τομέας των μεταφορών”: η μεταφορά επιβατών με αεροσκάφος, με θαλάσσια, οδική, σιδηροδρομική και εσωτερική πλωτή μεταφορά ή οι υπηρεσίες μεταφοράς εμπορευμάτων για λογαριασμό τρίτου· ειδικότερα ως “τομέας μεταφορών” νοούνται οι ακόλουθες δραστηριότητες κατά την έννοια της στατιστικής ταξινόμησης των οικονομικών δραστηριοτήτων (NACE αναθ. 2), που θεσπίστηκε με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1893/2006 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (*6):

«47α)

“ολοκλήρωση της επένδυσης”: η στιγμή κατά την οποία η επένδυση θεωρείται ολοκληρωθείσα από τις εθνικές αρχές ή, ελλείψει αυτού, τρία έτη μετά την έναρξη των εργασιών·»·

«49)

“αρχική επένδυση”: ένα από τα ακόλουθα:

50)

“ίδια ή παρεμφερής δραστηριότητα”: δραστηριότητα που υπάγεται στην ίδια τάξη (τετραψήφιος αριθμητικός κωδικός) της στατιστικής ταξινόμησης των οικονομικών δραστηριοτήτων NACE αναθ. 2·

51)

“αρχική επένδυση που δημιουργεί νέα οικονομική δραστηριότητα”:

«72)

“ανεξάρτητος ιδιώτης επενδυτής”: επενδυτής που είναι ιδιώτης και ανεξάρτητος, όπως ορίζεται στο παρόν σημείο. Ως «ιδιώτες» επενδυτές νοούνται οι επενδυτές οι οποίοι, ανεξάρτητα από την ιδιοκτησιακή δομή τους, επιδιώκουν καθαρά εμπορικό συμφέρον, χρησιμοποιούν δικούς τους πόρους και αναλαμβάνουν εξ ολοκλήρου τον κίνδυνο που συνεπάγεται η επένδυσή τους, ιδίως δε οι ακόλουθοι: πιστωτικά ιδρύματα που επενδύουν με ίδιο κίνδυνο και από ίδιους πόρους, ιδιωτικές δωρεές και ιδρύματα, οικογενειακές επιχειρήσεις και επιχειρηματικοί άγγελοι, εταιρικοί επενδυτές, ασφαλιστικές εταιρείες, συνταξιοδοτικά ταμεία, ακαδημαϊκά ιδρύματα, καθώς και φυσικά πρόσωπα τα οποία είτε ασκούν οικονομική δραστηριότητα είτε όχι. Η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων, το Ευρωπαϊκό Ταμείο Επενδύσεων, ένας διεθνής χρηματοπιστωτικός οργανισμός στον οποίο ένα κράτος μέλος είναι μέτοχος ή μια νομική οντότητα που ασκεί χρηματοπιστωτικές δραστηριότητες σε επαγγελματική βάση και στην οποία έχει δοθεί εντολή από κράτος μέλος ή από οντότητα κράτους μέλους σε κεντρικό, περιφερειακό ή τοπικό επίπεδο να διεξάγει δραστηριότητες ανάπτυξης ή προώθησης (εθνική αναπτυξιακή τράπεζα ή άλλο αναπτυξιακό ίδρυμα), δεν θα θεωρούνται ιδιώτες επενδυτές για τους σκοπούς του παρόντος ορισμού. Ως “ανεξάρτητος” νοείται ο επενδυτής ο οποίος δεν είναι μέτοχος της επιλέξιμης επιχείρησης στην οποία επενδύει. Στο πλαίσιο των επενδύσεων συνέχειας, ένας επενδυτής παραμένει “ανεξάρτητος” εάν θεωρείτο ανεξάρτητος επενδυτής σε προηγούμενο επενδυτικό κύκλο. Κατά τη δημιουργία νέας εταιρείας, θεωρείται ότι τυχόν ιδιώτες επενδυτές, συμπεριλαμβανομένων των ιδρυτών, της εν λόγω εταιρείας είναι ανεξάρτητοι από αυτήν·

73)

“φυσικό πρόσωπο”: για τους σκοπούς των άρθρων 21α και 23, κάθε πρόσωπο εκτός νομικής οντότητας, το οποίο δεν αποτελεί επιχείρηση κατά την έννοια του άρθρου 107 παράγραφος 1 της Συνθήκης·»·

«79)

“εντεταλμένη οντότητα”: η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων και το Ευρωπαϊκό Ταμείο Επενδύσεων, ένας διεθνής χρηματοπιστωτικός οργανισμός στον οποίο ένα κράτος μέλος είναι μέτοχος ή μια νομική οντότητα που ασκεί χρηματοπιστωτικές δραστηριότητες σε επαγγελματική βάση και στην οποία έχει δοθεί εντολή από κράτος μέλος ή από οντότητα κράτους μέλους σε κεντρικό, περιφερειακό ή τοπικό επίπεδο να διεξάγει δραστηριότητες ανάπτυξης ή προώθησης (εθνική αναπτυξιακή τράπεζα ή άλλο αναπτυξιακό ίδρυμα). Η εντεταλμένη οντότητα μπορεί να επιλέγεται ή να ορίζεται απευθείας σύμφωνα με τις διατάξεις της οδηγίας 2014/24/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (*7) ή σύμφωνα με το άρθρο 38 παράγραφος 4 στοιχείο β) σημείο iii) του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1303/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (*8) ή το άρθρο 59 παράγραφος 3 του κανονισμού (ΕΕ) 2021/1060 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (*9), κατά περίπτωση·

«80)

“καινοτόμος επιχείρηση”: κάθε επιχείρηση που πληροί μία από τις ακόλουθες προϋποθέσεις:

«81)

“εναλλακτική πλατφόρμα διαπραγμάτευσης”: ένας πολυμερής μηχανισμός διαπραγμάτευσης, όπως ορίζεται στο άρθρο 4 παράγραφος 1 σημείο 22) της οδηγίας 2014/65/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (*15), όπου το 50 % τουλάχιστον των χρηματοοικονομικών μέσων που έχουν εισαχθεί προς διαπραγμάτευση εκδίδονται από ΜΜΕ·

«85)

“βιομηχανική έρευνα”: η σχεδιασμένη έρευνα ή κριτική διερεύνηση που αποσκοπεί είτε στην απόκτηση νέων γνώσεων και δεξιοτήτων για την ανάπτυξη νέων προϊόντων, διεργασιών ή υπηρεσιών είτε στη σημαντική βελτίωση υφιστάμενων προϊόντων, διεργασιών ή υπηρεσιών, συμπεριλαμβανομένων των ψηφιακών προϊόντων, διεργασιών ή υπηρεσιών, σε οποιονδήποτε τομέα, τεχνολογία, βιομηχανία ή κλάδο (συμπεριλαμβανομένων, ενδεικτικά, των ψηφιακών βιομηχανιών και τεχνολογιών, όπως η υπερυπολογιστική, οι κβαντικές τεχνολογίες, οι τεχνολογίες αλυσίδας συστοιχιών, η τεχνητή νοημοσύνη, η κυβερνοασφάλεια, τα μαζικά δεδομένα και οι τεχνολογίες υπολογιστικού νέφους).

Η βιομηχανική έρευνα περιλαμβάνει τη δημιουργία συστατικών στοιχείων πολύπλοκων συστημάτων και μπορεί να συμπεριλαμβάνει την κατασκευή πρωτοτύπων σε εργαστηριακό περιβάλλον ή σε περιβάλλον προσομοίωσης διεπαφών με υφιστάμενα συστήματα, καθώς και δοκιμαστικές γραμμές παραγωγής, εφόσον κρίνεται αναγκαίο για τη βιομηχανική έρευνα και ιδιαίτερα για την επικύρωση τεχνολογίας πολλαπλών εφαρμογών·

86)

“πειραματική ανάπτυξη”: η απόκτηση, ο συνδυασμός, η διαμόρφωση και η χρήση υφισταμένων επιστημονικών, τεχνολογικών, επιχειρηματικών και άλλων συναφών γνώσεων και δεξιοτήτων που αποσκοπούν στην ανάπτυξη νέων ή βελτιωμένων προϊόντων, διεργασιών ή υπηρεσιών, συμπεριλαμβανομένων των ψηφιακών προϊόντων, διεργασιών ή υπηρεσιών, σε οποιονδήποτε τομέα, τεχνολογία, βιομηχανία ή κλάδο (περιλαμβανομένων, ενδεικτικά, των ψηφιακών βιομηχανιών και τεχνολογιών, όπως η υπερυπολογιστική, οι κβαντικές τεχνολογίες, οι τεχνολογίες αλυσίδας συστοιχιών, η τεχνητή νοημοσύνη, η κυβερνοασφάλεια, τα μαζικά δεδομένα και οι τεχνολογίες υπολογιστικού νέφους ή υπολογιστικής παρυφών). Μπορούν να περιλαμβάνονται, για παράδειγμα, και δραστηριότητες με στόχο τον εννοιολογικό προσδιορισμό, τον σχεδιασμό και την τεκμηρίωση νέων προϊόντων, διεργασιών ή υπηρεσιών.

Η πειραματική ανάπτυξη μπορεί να περιλαμβάνει την κατασκευή πρωτοτύπων, την επίδειξη, την πιλοτική λειτουργία, τη δοκιμή και επικύρωση νέων ή βελτιωμένων προϊόντων, διεργασιών ή υπηρεσιών σε αντιπροσωπευτικά περιβάλλοντα πραγματικών συνθηκών λειτουργίας, στα οποία ο πρωταρχικός στόχος συνίσταται στην υλοποίηση περαιτέρω τεχνικών βελτιώσεων σε προϊόντα, διεργασίες ή υπηρεσίες που δεν έχουν διαμορφωθεί ουσιαστικά. Στα ανωτέρω μπορεί να συμπεριλαμβάνεται η ανάπτυξη εμπορικά εκμεταλλεύσιμου πρωτοτύπου ή πιλοτικού σχεδίου που συνιστά κατ’ ανάγκη το τελικό εμπορικό προϊόν και το οποίο είναι υπερβολικά δαπανηρό να παραχθεί και να χρησιμοποιηθεί μόνο για σκοπούς επίδειξης και επικύρωσης.

Η πειραματική ανάπτυξη δεν περιλαμβάνει τις συνήθεις ή περιοδικές τροποποιήσεις σε υφιστάμενα προϊόντα, γραμμές παραγωγής, μεταποιητικές μεθόδους, υπηρεσίες και άλλες λειτουργίες σε εξέλιξη, ακόμη και αν αυτές οι τροποποιήσεις αποτελούν, ενδεχομένως, βελτιώσεις·»·

«90α)

“μη αμυντικές εφαρμογές”: για τους σκοπούς του άρθρου 25ε, εφαρμογές σε προϊόντα τα οποία δεν είναι προϊόντα συνδεόμενα με τον τομέα της άμυνας που παρατίθενται στο παράρτημα της οδηγίας 2009/43/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (*16).

«92)

“συνεργατικοί σχηματισμοί καινοτομίας”: δομές ή οργανωμένες ομάδες ανεξάρτητων μερών (όπως καινοτόμες νεοσύστατες επιχειρήσεις, μικρές, μεσαίες και μεγάλες επιχειρήσεις, καθώς και οργανισμοί έρευνας και διάδοσης γνώσεων, ερευνητικές υποδομές, υποδομές δοκιμών και πειραματισμού, κόμβοι ψηφιακής καινοτομίας, μη κερδοσκοπικοί οργανισμοί και άλλοι συναφείς οικονομικοί φορείς) που έχουν σχεδιαστεί με σκοπό να προωθήσουν την καινοτόμο δραστηριότητα και νέους τρόπους συνεργασίας, όπως π.χ. με ψηφιακά μέσα, μέσω της κοινού χρήσης και/ή μέσω της προώθησης της από κοινού χρήσης εγκαταστάσεων και της ανταλλαγής γνώσεων και τεχνογνωσίας, καθώς και μέσω της ουσιαστικής συμβολής στη μεταφορά γνώσης, τη δημιουργία δικτύων, τη διάχυση πληροφοριών και τη συνεργασία μεταξύ των επιχειρήσεων και άλλων οργανισμών εντός του σχηματισμού. Οι κόμβοι ψηφιακής καινοτομίας - συμπεριλαμβανομένων των ευρωπαϊκών κόμβων ψηφιακής καινοτομίας που χρηματοδοτούνται στο πλαίσιο του υπό κεντρική διαχείριση προγράμματος «Ψηφιακή Ευρώπη» που θεσπίστηκε με τον κανονισμό (ΕΕ) 2021/694 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (*17) - είναι οντότητες σκοπός των οποίων είναι να ενθαρρύνουν την ευρεία υιοθέτηση ψηφιακών τεχνολογιών, όπως η τεχνητή νοημοσύνη, η νεφοϋπολογιστική, η υπολογιστική παρυφών και υψηλών επιδόσεων και η κυβερνοασφάλεια, από τη βιομηχανία (ιδίως από τις ΜΜΕ) και τους οργανισμούς του δημόσιου τομέα. Οι κόμβοι ψηφιακής καινοτομίας μπορούν να θεωρηθούν αυτοί καθαυτούς συνεργατικοί σχηματισμοί καινοτομίας για τους σκοπούς του παρόντος κανονισμού.

«94)

“συμβουλευτικές υπηρεσίες στον τομέα της καινοτομίας”: συμβουλευτικές υπηρεσίες, συνδρομή ή εκπαίδευση στους τομείς της μεταφοράς γνώσεων, της απόκτησης, της προστασίας ή της εκμετάλλευσης άυλων στοιχείων ενεργητικού ή της χρήσης προτύπων και κανονισμών που τα εμπεριέχουν, καθώς και παροχή συμβουλών, συνδρομή ή εκπαίδευση στην εισαγωγή ή χρήση καινοτόμων τεχνολογιών και λύσεων (συμπεριλαμβανομένων των ψηφιακών τεχνολογιών και λύσεων)·

95)

“υποστηρικτικές υπηρεσίες στον τομέα της καινοτομίας”: η παροχή χώρων γραφείων, τραπεζών δεδομένων, υπηρεσιών υπολογιστικού νέφους και αποθήκευσης δεδομένων, βιβλιοθηκών, έρευνας αγοράς, εργαστηρίων, σήμανσης ποιότητας, δοκιμών, πειραματισμού και πιστοποίησης ή άλλων σχετικών υπηρεσιών, συμπεριλαμβανομένων των υπηρεσιών που παρέχονται από οργανισμούς έρευνας και διάδοσης γνώσεων, ερευνητικές υποδομές, υποδομές δοκιμών και πειραματισμού ή συνεργατικούς σχηματισμούς καινοτομίας, με σκοπό την ανάπτυξη πιο αποτελεσματικών ή τεχνολογικά προηγμένων προϊόντων, διεργασιών ή υπηρεσιών, περιλαμβανομένης της εφαρμογής καινοτόμων τεχνολογιών και λύσεων (συμπεριλαμβανομένων των ψηφιακών τεχνολογιών και λύσεων)·

96)

“οργανωτική καινοτομία”: η εφαρμογή νέας οργανωτικής μεθόδου στο επίπεδο της επιχείρησης (σε επίπεδο ομίλου στον συγκεκριμένο βιομηχανικό τομέα στον ΕΟΧ), της οργάνωσης του χώρου εργασίας ή των εξωτερικών σχέσεων, μεταξύ άλλων, για παράδειγμα, με τη χρήση νέων ή καινοτόμων ψηφιακών τεχνολογιών. Από τον παρόντα ορισμό εξαιρούνται οι αλλαγές που βασίζονται σε οργανωτικές μεθόδους που χρησιμοποιούνται ήδη στην επιχείρηση, οι αλλαγές στη στρατηγική διαχείρισης, οι συγχωνεύσεις και εξαγορές, η παύση χρήσης μιας διεργασίας, η απλή αντικατάσταση ή επέκταση κεφαλαίου, οι αλλαγές που απορρέουν αμιγώς από αλλαγές στις τιμές των συντελεστών, η προσαρμογή στις ανάγκες του χρήστη, η κατά τόπους προσαρμογή, οι τακτικές, εποχικές και άλλες κυκλικές αλλαγές και η εμπορία νέων ή ουσιωδώς βελτιωμένων προϊόντων·

97)

“διαδικαστική καινοτομία”: η εφαρμογή νέας ή σημαντικά βελτιωμένης μεθόδου παραγωγής ή διανομής - συμπεριλαμβανομένων σημαντικών αλλαγών στις τεχνικές, τον εξοπλισμό ή το λογισμικό - στο επίπεδο της επιχείρησης (σε επίπεδο ομίλου στον συγκεκριμένο βιομηχανικό τομέα στον ΕΟΧ), μεταξύ άλλων, για παράδειγμα με τη χρήση νέων ή καινοτόμων ψηφιακών τεχνολογιών ή λύσεων. Από τον παρόντα ορισμό εξαιρούνται οι ελάσσονες αλλαγές ή βελτιώσεις, η αύξηση της παραγωγικής ικανότητας ή της ικανότητας παροχής υπηρεσιών μέσω της προσθήκης μεταποιητικών ή εφοδιαστικών συστημάτων που είναι σε μεγάλο βαθμό όμοια με αυτά που χρησιμοποιούνται ήδη, η παύση χρήσης μιας διεργασίας, η απλή αντικατάσταση ή επέκταση κεφαλαίου, οι αλλαγές που απορρέουν αμιγώς από αλλαγές στις τιμές των συντελεστών, η προσαρμογή στις ανάγκες του χρήστη, ή κατά τόπους προσαρμογή, οι τακτικές, εποχικές και άλλες κυκλικές αλλαγές, καθώς και η εμπορία νέων ή ουσιωδώς βελτιωμένων προϊόντων·»·

«98α)

“υποδομή δοκιμών και πειραματισμού”: εγκαταστάσεις, εξοπλισμός, ικανότητες και πόροι, όπως κλίνες δοκιμών, πιλοτικές γραμμές, συστήματα επίδειξης, εγκαταστάσεις δοκιμών ή ζώντα εργαστήρια, καθώς και συναφείς υπηρεσίες υποστήριξης που χρησιμοποιούνται κυρίως από επιχειρήσεις, ιδίως ΜΜΕ, οι οποίες αναζητούν υποστήριξη για δοκιμές και πειράματα, με σκοπό την ανάπτυξη νέων ή βελτιωμένων προϊόντων, διεργασιών και υπηρεσιών, καθώς και τη δοκιμή και την αναβάθμιση τεχνολογιών, με σκοπό την προώθηση της βιομηχανικής έρευνας και της πειραματικής ανάπτυξης. Η πρόσβαση σε δημόσια χρηματοδοτούμενες υποδομές δοκιμών και πειραματισμού είναι ανοικτή σε περισσότερους του ενός χρήστες και πρέπει να παρέχεται με διαφάνεια, άνευ διακρίσεων και υπό όρους της αγοράς. Οι υποδομές δοκιμών και πειραματισμού είναι ενίοτε γνωστές και ως τεχνολογικές υποδομές (*18)·

«101)

“προστασία του περιβάλλοντος”: κάθε δράση ή δραστηριότητα που αποσκοπεί στη μείωση ή στην πρόληψη της ρύπανσης, αρνητικών περιβαλλοντικών επιπτώσεων ή άλλης ζημίας στο φυσικό περιβάλλον (συμπεριλαμβανομένου του αέρα, του νερού και του εδάφους), στα οικοσυστήματα ή στους φυσικούς πόρους από ανθρώπινες δραστηριότητες, συμπεριλαμβανομένου του μετριασμού της κλιματικής αλλαγής, της μείωσης του κινδύνου ζημίας αυτού του είδους, της προστασίας και αποκατάστασης της βιοποικιλότητας ή της αποδοτικότερης χρήσης των φυσικών πόρων, συμπεριλαμβανομένων μέτρων για την εξοικονόμηση ενέργειας και τη χρήση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και άλλων τεχνικών για τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου και άλλων ρύπων, καθώς και της μετάβασης σε μοντέλα κυκλικής οικονομίας για τη μείωση της χρήσης πρωτογενών υλικών και την αύξηση της απόδοσης. Καλύπτει επίσης δράσεις που ενισχύουν την προσαρμοστική ικανότητα και ελαχιστοποιούν την τρωτότητα στις κλιματικές επιπτώσεις·

102)

“ενωσιακό πρότυπο”:

«102α)

“υποδομή επαναφόρτισης”: σταθερή ή κινητή υποδομή για τον εφοδιασμό οχημάτων ή κινητού τερματικού εξοπλισμού ή κινητού εξοπλισμού επίγειας εξυπηρέτησης με ηλεκτρική ενέργεια·

102β)

“υποδομή ανεφοδιασμού”: σταθερή ή κινητή υποδομή για τον εφοδιασμό οχημάτων ή κινητού τερματικού εξοπλισμού ή κινητού εξοπλισμού επίγειας εξυπηρέτησης με υδρογόνο·

102γ)

“ανανεώσιμο υδρογόνο”: υδρογόνο που παράγεται από ανανεώσιμη ενέργεια σύμφωνα με τις μεθοδολογίες που ορίζονται για τα υγρά και αέρια καύσιμα κίνησης μη βιολογικής προέλευσης από ανανεώσιμες πηγές στην οδηγία (ΕΕ) 2018/2001 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (*20)·

«102δ)

“ηλεκτρική ενέργεια από ανανεώσιμες πηγές”: η ηλεκτρική ενέργεια που παράγεται από ανανεώσιμες πηγές, όπως ορίζεται στο άρθρο 2 σημείο 1) της οδηγίας (ΕΕ) 2018/2001 ·

102ε)

“ευφυής επαναφόρτιση”: λειτουργία επαναφόρτισης στην οποία η ένταση της ηλεκτρικής ενέργειας που διοχετεύεται στον συσσωρευτή προσαρμόζεται σε πραγματικό χρόνο με βάση τις πληροφορίες που λαμβάνονται μέσω ηλεκτρονικής επικοινωνίας·

102στ)

“καθαρό όχημα” σημαίνει:

102ζ)

“όχημα μηδενικών εκπομπών”:

102η)

“όχημα”: οποιοδήποτε από τα ακόλουθα:

102θ)

“κινητός εξοπλισμός επίγειας εξυπηρέτησης”: κινητός εξοπλισμός που χρησιμοποιείται σε δραστηριότητες συναφείς με τις αεροπορικές ή θαλάσσιες μεταφορές·

102ι)

“κινητός τερματικός εξοπλισμός”: κινητός εξοπλισμός που χρησιμοποιείται για τη φόρτωση, εκφόρτωση και μεταφόρτωση αγαθών και διατροπικών μονάδων φόρτωσης, καθώς και για τη μεταφορά φορτίου εντός τερματικού σταθμού·

«103)

“ενεργειακή απόδοση”: η ενεργειακή απόδοση όπως ορίζεται στο άρθρο 2 σημείο 4) της οδηγίας 2012/27/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (*25)·

«103α)

“πρωτογενής ενέργεια”: η ενέργεια από ανανεώσιμες και μη ανανεώσιμες πηγές που δεν έχει υποστεί μετατροπή ή μετασχηματισμό·»·

«103δ)

“ευφυής ετοιμότητα”: η ικανότητα των κτιρίων ή των κτιριακών μονάδων να προσαρμόζουν τη λειτουργία τους στις ανάγκες του χρήστη, συμπεριλαμβανομένης της βελτιστοποίησης της ενεργειακής απόδοσης και της συνολικής απόδοσης, και να προσαρμόζουν τη λειτουργία τους ανάλογα με τα σήματα του δικτύου·»·

«103ε)

“μικρή επιχείρηση μεσαίας κεφαλαιοποίησης”: επιχείρηση που δεν είναι ΜΜΕ, της οποίας ο αριθμός των υπαλλήλων δεν υπερβαίνει τους 499, κατόπιν υπολογισμού σύμφωνα με τα άρθρα 3 έως 6 του παραρτήματος I, και της οποίας ο ετήσιος κύκλος εργασιών δεν υπερβαίνει τα 100 εκατ. EUR ή ο ετήσιος ισολογισμός δεν υπερβαίνει τα 86 εκατ. EUR· περισσότερες της μίας οντότητες θεωρούνται ως μία επιχείρηση εάν πληρούται οποιαδήποτε από τις προϋποθέσεις που αναφέρονται στο άρθρο 3 παράγραφος 3 του παραρτήματος I. Για τους σκοπούς της εφαρμογής του άρθρου 56ε παράγραφος 10 και του άρθρου 56στ, ως μικρή επιχείρηση μεσαίας κεφαλαιοποίησης νοείται μια επιχείρηση που δεν είναι ΜΜΕ και απασχολεί έως 499 εργαζομένους·»·

«103στ)

“εξοικονόμηση ενέργειας;”: η εξοικονόμηση ενέργειας όπως ορίζεται στο άρθρο 2 σημείο 5) της οδηγίας 2012/27/ΕΕ·»·

«105)

“ταμείο ενεργειακής απόδοσης” ή “ΤΕΑ”: ειδικός επενδυτικός οργανισμός που έχει συσταθεί με σκοπό την πραγματοποίηση επενδύσεων σε έργα ενεργειακής απόδοσης που αποβλέπουν στη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης των κτιρίων. Τη διαχείριση των ΤΕΑ αναλαμβάνει διαχειριστής ταμείων ενεργειακής απόδοσης·»·

«108)

“συμπαραγωγή” ή “συνδυασμένη παραγωγή θερμικής και ηλεκτρικής ενέργειας ” ή “CHP”: η συμπαραγωγή όπως ορίζεται στο άρθρο 2 σημείο 30) της οδηγίας 2012/27/ΕΕ·»·

«108α)

“συμπαραγωγή από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας”: συμπαραγωγή που χρησιμοποιεί 100 % ενέργεια από ανανεώσιμες πηγές ως εισροή για την παραγωγή θερμότητας και ηλεκτρισμού·

108β)

“αντλία θερμότητας”: μηχάνημα, συσκευή ή εγκατάσταση που μεταφέρει θερμότητα από το φυσικό περιβάλλον, όπως από τον αέρα, το νερό ή το έδαφος, σε κτίρια ή βιομηχανικές εφαρμογές, με την αναστροφή της φυσικής ροής της θερμότητας, κατά τρόπο ώστε να ρέει από χαμηλότερη σε υψηλότερη θερμοκρασία. Για τις αναστρέψιμες αντλίες θερμότητας, μπορεί επίσης να μεταφέρει θερμότητα από το κτίριο στο φυσικό περιβάλλον·»·

«109)

“ενέργεια από ανανεώσιμες πηγές” ή “ανανεώσιμη ενέργεια”: η ενέργεια που παράγεται από μονάδες που χρησιμοποιούν μόνο ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, όπως ορίζεται στο άρθρο 2 σημείο 1) της οδηγίας (ΕΕ) 2018/2001, καθώς και το μερίδιο, από άποψη θερμογόνου ισχύος, της ενέργειας που παράγεται από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας σε υβριδικές εγκαταστάσεις οι οποίες χρησιμοποιούν και συμβατικές πηγές ενέργειας· περιλαμβάνεται επίσης η ηλεκτρική ενέργεια από ανανεώσιμες πηγές που χρησιμοποιείται για τα μη συνδεδεμένα με τον μετρητή (behind-the-meter) συστήματα αποθήκευσης (που εγκαθίστανται από κοινού ή ως πρόσθετο στην εγκατάσταση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας), εξαιρουμένης της ηλεκτρικής ενέργειας που παράγεται ως αποτέλεσμα των συστημάτων αποθήκευσης·»·

«109α)

“κοινότητα ανανεώσιμης ενέργειας”: η κοινότητα ανανεώσιμης ενέργειας όπως ορίζεται στο άρθρο 2 σημείο 16) της οδηγίας (ΕΕ) 2018/2001·»·

«114)

“καινοτόμος τεχνολογία”: νέα και πρόσφατα εγκεκριμένη τεχνολογία σε σύγκριση με τη σύγχρονη τεχνολογία του κλάδου, η οποία ενέχει κίνδυνο τεχνολογικής ή βιομηχανικής αποτυχίας και δεν αποτελεί βελτιστοποίηση ή κλιμάκωση υφιστάμενης τεχνολογίας·»·

«114α)

“έργο επίδειξης”: το έργο επίδειξης όπως ορίζεται στο άρθρο 2 σημείο 24) του κανονισμού (ΕΕ) 2019/943 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (*26)·

114β)

“σύμβαση επί διαφοράς”: μέσο ενίσχυσης που παρέχει στον δικαιούχο το δικαίωμα να λάβει πληρωμή ίση με τη διαφορά μεταξύ μιας σταθερής τιμής “άσκησης” και μιας τιμής αναφοράς, όπως η αγοραία τιμή, ανά μονάδα παραγωγής·

«115)

“εξισορρόπηση”: για την ηλεκτρική ενέργεια, η εξισορρόπηση όπως ορίζεται στο άρθρο 2 σημείο 10) του κανονισμού (ΕΕ) 2019/943·

116)

“συνήθεις ευθύνες εξισορρόπησης”: ευθύνες εξισορρόπησης μη συνεπαγόμενες διακρίσεις μεταξύ τεχνολογιών, οι οποίες δεν απαλλάσσουν από την ευθύνη εξισορρόπησης κανέναν παραγωγό όπως προβλέπεται στο άρθρο 5 του κανονισμού (ΕΕ) 2019/943·»·

«116α)

“συμβαλλόμενο μέρος με ευθύνη εξισορρόπησης (BRP)”: το συμβαλλόμενο μέρος με ευθύνη εξισορρόπησης όπως ορίζεται στο άρθρο 2 σημείο 14) του κανονισμού (ΕΕ) 2019/943·»·

«117)

“βιομάζα”: το βιοαποικοδομήσιμο κλάσμα προϊόντων, αποβλήτων και υπολειμμάτων βιολογικής προέλευσης, όπως ορίζεται στο άρθρο 2 σημείο 24) της οδηγίας (ΕΕ) 2018/2001·»·

«117α)

“βιοκαύσιμα”: τα βιοκαύσιμα όπως ορίζονται στο άρθρο 2 σημείο 33) της οδηγίας (ΕΕ) 2018/2001·

117β)

“βιοαέρια”: τα βιοαέρια όπως ορίζονται στο άρθρο 2 σημείο 28) της οδηγίας (ΕΕ) 2018/2001·

117γ)

“βιορευστά”: τα βιορευστά όπως ορίζονται στο άρθρο 2 σημείο 32) της οδηγίας (ΕΕ) 2018/2001·

117δ)

“καύσιμα βιομάζας”: τα καύσιμα βιομάζας όπως ορίζονται στο άρθρο 2 σημείο 27) της οδηγίας (ΕΕ) 2018/2001·»·

«118)

“κενό χρηματοδότησης”: το καθαρό πρόσθετο κόστος που προκύπτει από τη διαφορά μεταξύ των οικονομικών εσόδων και των δαπανών (συμπεριλαμβανομένης της επένδυσης και της λειτουργίας) του ενισχυόμενου έργου και των αντίστοιχων παραμέτρων του εναλλακτικού έργου το οποίο θα υλοποιούσε, βάσει αξιόπιστων στοιχείων, ο δικαιούχος ελλείψει ενίσχυσης. Για τον προσδιορισμό του κενού χρηματοδότησης, το κράτος μέλος πρέπει να προσδιορίσει ποσοτικά, για το πραγματικό σενάριο και για ένα αξιόπιστο σενάριο αντιπαραδείγματος, όλες τις κύριες δαπάνες και έσοδα, το εκτιμώμενο μέσο σταθμισμένο κόστος κεφαλαίου (ΜΣΚΚ) των δικαιούχων για την προεξόφληση μελλοντικών ταμειακών ροών, καθώς και την καθαρή παρούσα αξία (ΚΠΑ) για το πραγματικό σενάριο και για το σενάριο αντιπαραδείγματος, κατά τη διάρκεια ζωής του έργου. Το σύνηθες καθαρό πρόσθετο κόστος μπορεί να εκτιμάται ως διαφορά μεταξύ της ΚΠΑ για το πραγματικό σενάριο και για το σενάριο αντιπαραδείγματος κατά τη διάρκεια ζωής του έργου αναφοράς.

119)

«περιβαλλοντικός φόρος ή εξομοιούμενη προς φόρο περιβαλλοντική εισφορά»: φόρος ή εισφορά με ειδική φορολογική βάση που επιβάλλεται σε προϊόντα ή υπηρεσίες που έχουν σαφώς αρνητικές επιπτώσεις στο περιβάλλον ή που αποσκοπεί στην επιβάρυνση ορισμένων δραστηριοτήτων, αγαθών ή υπηρεσιών, ώστε το περιβαλλοντικό κόστος να συμπεριλαμβάνεται στην τιμή τους ή ώστε οι παραγωγοί και οι καταναλωτές να προσανατολίζονται σε δραστηριότητες που σέβονται περισσότερο το περιβάλλον·»·

«121α)

“εξυγίανση”: δράσεις περιβαλλοντικής διαχείρισης, όπως η απομάκρυνση ή η αποτοξικοποίηση των επιμολυντών ή των πλεοναζουσών θρεπτικών ουσιών από το έδαφος και το νερό, η οποία αποσκοπεί στην εξάλειψη των πηγών υποβάθμισης·

121β)

”αποκατάσταση”: δράσεις περιβαλλοντικής διαχείρισης που αποσκοπούν στην αποκατάσταση ενός επιπέδου λειτουργίας του οικοσυστήματος σε υποβαθμισμένες ζώνες, όπου ανανεώνεται ο στόχος και η συνεχής παροχή υπηρεσιών οικοσυστήματος και όχι η βιοποικιλότητα και η ακεραιότητα ενός χαρακτηρισμένου φυσικού ή ημιφυσικού οικοσυστήματος αναφοράς·

121γ)

“οικοσύστημα”: το οικοσύστημα όπως ορίζεται στο άρθρο 2 σημείο 13) του κανονισμού (ΕΕ) 2020/852 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (*27)·

121δ)

“βιοποικιλότητα”: η βιοποικιλότητα όπως ορίζεται στο άρθρο 2 σημείο 15) του κανονισμού (ΕΕ) 2020/852·

«123α)

“ρύπος”: ο ρύπος όπως ορίζεται στο άρθρο 2 σημείο 10) του κανονισμού (ΕΕ) 2020/852·

123β)

“ρύπανση”: η ρύπανση όπως ορίζεται στο άρθρο 3 σημείο 2) της οδηγίας 2010/75/ΕΕ·

123γ)

“λύση που βασίζεται στη φύση”: δράση για την προστασία, τη διατήρηση, την αποκατάσταση, τη βιώσιμη χρήση και διαχείριση φυσικών ή τροποποιημένων χερσαίων, παράκτιων και θαλάσσιων οικοσυστημάτων και οικοσυστημάτων των γλυκών υδάτων, η οποία αντιμετωπίζει τις κοινωνικές, οικονομικές και περιβαλλοντικές προκλήσεις με αποτελεσματικό και προσαρμοστικό τρόπο, ενώ συγχρόνως παρέχει οφέλη σε επίπεδο ανθρώπινης ευημερίας, οικοσυστημικών υπηρεσιών, ανθεκτικότητας και βιοποικιλότητας·

123δ)

“αποκατάσταση”: η διαδικασία υποβοήθησης της ανάκαμψης ενός οικοσυστήματος ως μέσου διατήρησης της βιοποικιλότητας και αύξησης της ανθεκτικότητας του οικοσυστήματος, ιδίως στην κλιματική αλλαγή. Η αποκατάσταση των οικοσυστημάτων περιλαμβάνει μέτρα που λαμβάνονται για τη βελτίωση της κατάστασης ενός οικοσυστήματος και την ανασύσταση ή αποκατάσταση ενός οικοσυστήματος σε περίπτωση απώλειας της εν λόγω κατάστασης και τη βελτίωση της ανθεκτικότητας των οικοσυστημάτων και την προσαρμογή τους στην κλιματική αλλαγή·»·

«124)

“ενεργειακά αποδοτικό σύστημα τηλεθέρμανσης και τηλεψύξης”: αποδοτικό σύστημα τηλεθέρμανσης και τηλεψύξης όπως ορίζεται στο άρθρο 2 σημείο 41) της οδηγίας 2012/27/ΕΕ·»·

«124α)

“τηλεθέρμανση” και “τηλεψύξη”: η τηλεθέρμανση ή τηλεψύξη όπως ορίζονται στο άρθρο 2 σημείο 19) της οδηγίας 2010/31/ΕΕ·

124β)

“συστήματα τηλεθέρμανσης και τηλεψύξης”: εγκαταστάσεις παραγωγής θέρμανσης και/ή ψύξης, δίκτυο αποθήκευσης και διανομής θερμότητας που περιλαμβάνει τόσο το «πρωτογενές» δίκτυο —μεταφοράς— όσο και το «δευτερεύον» δίκτυο αγωγών για την παροχή θέρμανσης ή ψύξης στους καταναλωτές. Η αναφορά στην τηλεθέρμανση πρέπει να ερμηνεύεται ως συστήματα τηλεθέρμανσης και/ή τηλεψύξης, ανάλογα με το αν τα δίκτυα παρέχουν θέρμανση ή ψύξη από κοινού ή χωριστά·»·

«126)

“επαναχρησιμοποίηση”: η επαναχρησιμοποίηση όπως ορίζεται στο άρθρο 3 σημείο 13) της οδηγίας 2008/98/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (*28)·

127)

“προετοιμασία για επαναχρησιμοποίηση”: η προετοιμασία για επαναχρησιμοποίηση όπως ορίζεται στο άρθρο 3 σημείο 16) της οδηγίας 2008/98/ΕΚ·

128)

“ανακύκλωση”: η ανακύκλωση όπως ορίζεται στο άρθρο 3 σημείο 17) της οδηγίας 2008/98/ΕΚ·

«128α)

“αποδοτική χρήση των πόρων”: η μείωση της ποσότητας των απαιτούμενων εισροών για την παραγωγή μιας μονάδας εκροών ή η αντικατάσταση των πρωτογενών εισροών με δευτερογενείς εισροές·

128β)

“απόβλητα”: τα απόβλητα όπως ορίζονται στο άρθρο 3 σημείο 1) της οδηγίας 2008/98/ΕΚ·

128γ)

“απορριπτόμενη θερμότητα”: η απορριπτόμενη θερμότητα όπως ορίζεται στο άρθρο 2 σημείο 9) της οδηγίας (ΕΕ) 2018/2001·

128δ)

“επεξεργασία”: η επεξεργασία όπως ορίζεται στο άρθρο 3 σημείο 14) της οδηγίας 2008/98/ΕΚ, καθώς και η επεξεργασία άλλων προϊόντων, υλικών ή ουσιών·

128ε)

“ανάκτηση”: η ανάκτηση όπως ορίζεται στο άρθρο 3 σημείο 15) της οδηγίας 2008/98/ΕΚ, καθώς και η ανάκτηση άλλων προϊόντων, υλικών ή ουσιών·

128στ)

“διάθεση”: η διάθεση όπως ορίζεται στο άρθρο 3 σημείο 19) της οδηγίας 2008/98/ΕΚ·

128ζ)

“άλλα προϊόντα, υλικά ή ουσίες”: υλικά, προϊόντα και ουσίες πλην των αποβλήτων, μεταξύ των οποίων τα υποπροϊόντα που αναφέρονται στο άρθρο 5 της οδηγίας 2008/98/ΕΚ, τα υπολείμματα που προέρχονται από τη γεωργία και τη δασοκομία, τα λύματα, τα όμβρια ύδατα και τα επιφανειακά ύδατα, τα ανόργανα άλατα, οι θρεπτικές ουσίες, τα υπολειμματικά αέρια από διαδικασίες παραγωγής και τα πλεονάζοντα προϊόντα, εξαρτήματα και υλικά·

128η)

“πλεονάζοντα προϊόντα, εξαρτήματα και υλικά”: προϊόντα, εξαρτήματα ή υλικά που δεν είναι πλέον απαραίτητα ή χρήσιμα για τον κάτοχό τους αλλά είναι κατάλληλα για επαναχρησιμοποίηση·

128θ)

“χωριστή συλλογή”: η χωριστή συλλογή όπως ορίζεται στο άρθρο 3 σημείο 11) της οδηγίας 2008/98/ΕΚ·»·

«130)

“ενεργειακή υποδομή”: κάθε υλικός εξοπλισμός ή εγκατάσταση που βρίσκεται στο έδαφος της Ένωσης ή συνδέει την Ένωση με μία ή περισσότερες τρίτες χώρες και εμπίπτει στις ακόλουθες κατηγορίες:

Τα στοιχεία ενεργητικού που απαριθμούνται στα στοιχεία α) έως ζ) και κατασκευάζονται για έναν χρήστη ή για μικρή ομάδα εκ των προτέρων προσδιορίσιμων χρηστών και προσαρμόζονται στις ανάγκες τους (“ειδικές υποδομές”) δεν χαρακτηρίζονται ως ενεργειακή υποδομή.

«130α)

“διαχειριστής συστήματος διανομής” (ΔΣΔ): ο διαχειριστής συστήματος διανομής όπως ορίζεται στο άρθρο 2 σημείο 29) της οδηγίας (ΕΕ) 2019/944·

130β)

“διαχειριστής συστήματος μεταφοράς” (ΔΣΜ): ο διαχειριστής συστήματος μεταφοράς όπως ορίζεται στο άρθρο 2 σημείο 35) της οδηγίας (ΕΕ) 2019/944·

130γ)

“αποθήκευση ηλεκτρικής ενέργειας”: η μετάθεση της τελικής χρήσης της ηλεκτρικής ενέργειας σε χρονική στιγμή μεταγενέστερη της παραγωγής της, ή η μετατροπή της ηλεκτρικής ενέργειας σε μορφή ενέργειας που μπορεί να αποθηκευτεί, η αποθήκευση της εν λόγω μορφής ενέργειας και η επακόλουθη εκ νέου μετατροπή της σε ηλεκτρική ενέργεια·

130δ)

“αποθήκευση θερμικής ενέργειας”: η μετάθεση της τελικής χρήσης της θερμικής ενέργειας σε χρονική στιγμή μεταγενέστερη της παραγωγής της, ή η μετατροπή ηλεκτρικής ή θερμικής ενέργειας σε μορφή ενέργειας που μπορεί να αποθηκευτεί, η αποθήκευση της εν λόγω μορφής ενέργειας και, κατά περίπτωση, η επακόλουθη μετατροπή ή εκ νέου μετατροπή της εν λόγω ενέργειας σε θερμική ενέργεια για τελική χρήση (δηλαδή θέρμανση ή ψύξη)·»·

«131)

“νομοθεσία για την εσωτερική αγορά ενέργειας”: η οδηγία (ΕΕ) 2019/944, η οδηγία 2009/73/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (*32), ο κανονισμός (ΕΕ) 2019/943 και ο κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 715/2009 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (*33)·

«131α)

“δέσμευση και αποθήκευση διοξειδίου του άνθρακα” ή “CCS”: ένα σύνολο τεχνολογιών με τις οποίες καθίσταται δυνατή η δέσμευση του CO2 που εκπέμπεται από βιομηχανικές εγκαταστάσεις, συμπεριλαμβανομένων των σύμφυτων με διεργασίες εκπομπών, ή η δέσμευσή του απευθείας από τον ατμοσφαιρικό αέρα, η μεταφορά του σε χώρους αποθήκευσης και η εισαγωγή του σε κατάλληλους υπόγειους γεωλογικούς σχηματισμούς με σκοπό τη μόνιμη αποθήκευσή του·

131β)

“δέσμευση και χρήση διοξειδίου του άνθρακα” ή “CCU”: ένα σύνολο τεχνολογιών με τις οποίες καθίσταται δυνατή η δέσμευση του CO2 που εκπέμπεται από βιομηχανικές εγκαταστάσεις, συμπεριλαμβανομένων των σύμφυτων με διεργασίες εκπομπών, ή η δέσμευσή του απευθείας από τον ατμοσφαιρικό αέρα, και η μεταφορά του σε χώρο κατανάλωσης ή χρήσης CO2 για την πλήρη χρήση του εν λόγω CO2·»·

«137)

“ευρυζωνική υποδομή”: ευρυζωνικό δίκτυο χωρίς κανένα ενεργό συστατικό στοιχείο που περιλαμβάνει την υλική υποδομή, όπως αγωγούς, πυλώνες, ιστούς, πύργους, σκοτεινές οπτικές ίνες, κυτία και καλώδια (συμπεριλαμβανομένων των καλωδίων σκοτεινής οπτικής ίνας και χαλκού)·»

«137α)

“δίκτυο οπισθόζευξης”: το τμήμα ευρυζωνικού δικτύου που συνδέει το δίκτυο πρόσβασης με το δίκτυο κορμού και το οποίο δεν παρέχει άμεση πρόσβαση στους τελικούς χρήστες. Πρόκειται για το τμήμα του δικτύου όπου συγκεντρώνεται η κίνηση των τελικών χρηστών·

137β)

“δίκτυο κορμού”: το κεντρικό δίκτυο το οποίο διασυνδέει δίκτυα οπισθόζευξης από διαφορετικές περιοχές ή περιφέρειες·

137γ)

“δίκτυο πρόσβασης”: το τμήμα ευρυζωνικού δικτύου που συνδέει το δίκτυο οπισθόζευξης με τις εγκαταστάσεις ή τις συσκευές των τελικών χρηστών·»·

«139)

“χονδρική πρόσβαση”: η πρόσβαση που επιτρέπει σε φορέα εκμετάλλευσης να χρησιμοποιεί τις εγκαταστάσεις άλλου φορέα. Η χονδρική πρόσβαση περιλαμβάνει, με βάση τις σημερινές τεχνολογικές εξελίξεις, τουλάχιστον τα ακόλουθα προϊόντα πρόσβασης: i) για δίκτυα FTTx: πρόσβαση στην ευρυζωνική υποδομή, αποδεσμοποίηση και δυφιορρευματική πρόσβαση· ii) για καλωδιακά δίκτυα: πρόσβαση στην ευρυζωνική υποδομή και πρόσβαση σε ενεργητικές υπηρεσίες· iii) για δίκτυα σταθερής ασύρματης τηλεφωνίας: πρόσβαση στην ευρυζωνική υποδομή και πρόσβαση σε ενεργητικές υπηρεσίες· iv) για δίκτυα κινητής τηλεφωνίας: πρόσβαση στην ευρυζωνική υποδομή και πρόσβαση σε ενεργητικές υπηρεσίες (τουλάχιστον περιαγωγή)· v) για δορυφορικές πλατφόρμες: πρόσβαση σε ενεργητικές υπηρεσίες· vi) για δίκτυα οπισθόζευξης: πρόσβαση στην ευρυζωνική υποδομή και πρόσβαση σε ενεργητικές υπηρεσίες.»·

«139α)

“εξυπηρετούμενες εγκαταστάσεις”: εγκαταστάσεις τελικού χρήστη στις οποίες, κατόπιν αιτήματος των τελικών χρηστών και εντός 4 εβδομάδων από την ημερομηνία του αιτήματος, ένας πάροχος μπορεί να παρέχει ευρυζωνικές υπηρεσίες (ανεξάρτητα από το αν οι εγκαταστάσεις αυτές είναι ήδη συνδεδεμένες ή όχι με το δίκτυο). Η τιμή που χρεώνεται για την παροχή ευρυζωνικών υπηρεσιών στις εγκαταστάσεις των τελικών χρηστών στην περίπτωση αυτή δεν πρέπει να υπερβαίνει τα συνήθη τέλη σύνδεσης, δηλαδή δεν πρέπει να περιλαμβάνει κανένα πρόσθετο ή έκτακτο κόστος σε σύγκριση με τη συνήθη εμπορική πρακτική και, σε κάθε περίπτωση, δεν πρέπει να υπερβαίνει τη συνήθη τιμή στο σχετικό κράτος μέλος. Η τιμή αυτή πρέπει να καθορίζεται από την αρμόδια εθνική αρχή·»·

«139δ)

“περίοδος αιχμής”: το χρονικό διάστημα της ημέρας που διαρκεί κατά κανόνα μία ώρα, κατά το οποίο το φορτίο δικτύου βρίσκεται συνήθως στη μέγιστη τιμή·

139ε)

“συνθήκες περιόδου αιχμής”: οι συνθήκες υπό τις οποίες αναμένεται να λειτουργεί το δίκτυο κατά την περίοδο αιχμής·

139στ)

“σχετικός χρονικός ορίζοντας”: ο χρονικός ορίζοντας που χρησιμοποιείται για την επαλήθευση σχεδιαζόμενων ιδιωτικών επενδύσεων και που αντιστοιχεί στο χρονικό πλαίσιο ανάπτυξης, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του κράτους μέλους, του σχεδιαζόμενου δικτύου που χρηματοδοτείται με κρατικούς πόρους, αρχής γενομένης από τη στιγμή της δημοσίευσης της δημόσιας διαβούλευσης σχετικά με τη σχεδιαζόμενη κρατική παρέμβαση έως την έναρξη λειτουργίας του δικτύου (δηλαδή την έναρξη της παροχής υπηρεσιών χονδρικής και/ή λιανικής στο χρηματοδοτούμενο με κρατικούς πόρους δίκτυο). Ο σχετικός χρονικός ορίζοντας δεν μπορεί να είναι μικρότερος από δύο έτη·»·

«157)

“λιμενικές υποδομές”: οι υποδομές και εγκαταστάσεις για την παροχή λιμενικών υπηρεσιών συνδεόμενων με τις μεταφορές, π.χ. θέσεις προσόρμισης που χρησιμοποιούνται για την πρόσδεση των πλοίων, κρηπιδότοιχοι, αποβάθρες και πλωτές ράμπες σε περιοχές στις οποίες εκδηλώνεται παλίρροια, εσωτερικές λεκάνες, επιχώσεις και εγγειοβελτιωτικά έργα, υποδομές για τη συλλογή αποβλήτων πλοίου και καταλοίπων φορτίου, και υποδομές επαναφόρτισης και ανεφοδιασμού σε λιμένες για τον εφοδιασμό οχημάτων, κινητού τερματικού εξοπλισμού και κινητού εξοπλισμού επίγειας εξυπηρέτησης με ηλεκτρική ενέργεια, υδρογόνο, αμμωνία και μεθανόλη·»·

«α)

για τις περιφερειακές επενδυτικές ενισχύσεις: προκειμένου για επένδυση με επιλέξιμες δαπάνες ύψους 110 εκατ. EUR και πάνω, τα ποσά της ενίσχυσης ανά επιχείρηση και ανά επενδυτικό έργο όπως ορίζονται κατωτέρω:

β)

για τις περιφερειακές ενισχύσεις αστικής ανάπτυξης, 22 εκατ. EUR, όπως ορίζεται στο άρθρο 16 παράγραφος 3·

γ)

για τις επενδυτικές ενισχύσεις προς ΜΜΕ: 8,25 εκατ. EUR ανά επιχείρηση και ανά επενδυτικό έργο·

δ)

για τις ενισχύσεις για την παροχή συμβουλευτικών υπηρεσιών σε ΜΜΕ: 2,2 εκατ. EUR ανά επιχείρηση και ανά έργο·

ε)

για τις ενισχύσεις προς ΜΜΕ για συμμετοχή σε εμπορικές εκθέσεις: 2,2 εκατ. EUR ανά επιχείρηση, ανά έτος·»·

«ε α)

για τις ενισχύσεις σε πολύ μικρές επιχειρήσεις υπό μορφή δημόσιων παρεμβάσεων σχετικά με την προμήθεια ηλεκτρικής ενέργειας, αερίου ή θερμότητας που αναφέρονται στο άρθρο 19γ: 200 000 EUR ανά δικαιούχο και ανά ημερολογιακό έτος. Για τις πολύ μικρές επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στην πρωτογενή παραγωγή γεωργικών προϊόντων, το όριο αυτό είναι 25 000 EUR ανά δικαιούχο και ανά ημερολογιακό έτος, και για τις πολύ μικρές επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στους τομείς της αλιείας και της υδατοκαλλιέργειας, 30 000 EUR ανά δικαιούχο και ανά ημερολογιακό έτος·

ε β)

για τις ενισχύσεις σε ΜΜΕ υπό μορφή προσωρινών δημόσιων παρεμβάσεων σχετικά με την προμήθεια ηλεκτρικής ενέργειας, αερίου ή θερμότητας παραγόμενης από φυσικό αέριο ή ηλεκτρική ενέργεια για τον μετριασμό των επιπτώσεων των αυξήσεων των τιμών μετά τον επιθετικό πόλεμο της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας, όπως αναφέρονται στο άρθρο 19δ: 2 εκατ. EUR ανά δικαιούχο και ανά ημερολογιακό έτος. Για τις ΜΜΕ που δραστηριοποιούνται στην πρωτογενή παραγωγή γεωργικών προϊόντων, το όριο αυτό είναι 250 000 EUR ανά δικαιούχο και ανά ημερολογιακό έτος, και για τις ΜΜΕ που δραστηριοποιούνται στους τομείς της αλιείας και της υδατοκαλλιέργειας, 300 000 EUR ανά δικαιούχο και ανά ημερολογιακό έτος. Οι ενισχύσεις που χορηγούνται σε επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στη μεταποίηση και εμπορία γεωργικών προϊόντων συνοδεύονται από την υποχρέωση της μη μεταβίβασής τους εν μέρει ή εξ ολοκλήρου σε πρωτογενείς παραγωγούς·»·

«στ)

για τις ενισχύσεις προς επιχειρήσεις που συμμετέχουν σε έργα ευρωπαϊκής εδαφικής συνεργασίας: για τις ενισχύσεις δυνάμει του άρθρου 20, ποσό 2,2 εκατ. EUR ανά επιχείρηση και ανά έργο· για τις ενισχύσεις δυνάμει του άρθρου 20α, τα ποσά που καθορίζονται στο άρθρο 20α παράγραφος 2 ανά επιχείρηση και ανά έργο·

ζ)

για τις ενισχύσεις χρηματοδότησης επιχειρηματικού κινδύνου: 16,5 εκατ. EUR ανά επιλέξιμη επιχείρηση, όπως προβλέπεται στο άρθρο 21 παράγραφος 8 και στο άρθρο 21α παράγραφος 2·

η)

για τις ενισχύσεις προς νεοσύστατες επιχειρήσεις: τα ποσά που ορίζονται ανά επιχείρηση στο άρθρο 22 παράγραφοι 3, 4, 5 και 7·

θ)

για τις ενισχύσεις για έρευνα και ανάπτυξη:

ι)

για τις επενδυτικές ενισχύσεις για ερευνητικές υποδομές: 35 εκατ. EUR ανά υποδομή·

ι α)

για τις επενδυτικές ενισχύσεις για υποδομές δοκιμών και πειραματισμού: 25 εκατ. EUR ανά υποδομή·

ια)

για τις ενισχύσεις για συνεργατικούς σχηματισμούς καινοτομίας: 10 εκατ. EUR ανά σχηματισμό·

ιβ)

για τις ενισχύσεις καινοτομίας για ΜΜΕ: 10 εκατ. EUR ανά επιχείρηση και ανά έργο·

ιγ)

για τις ενισχύσεις για διαδικαστική και οργανωτική καινοτομία: 12,5 εκατ. EUR ανά επιχείρηση και ανά έργο·

ιδ)

για τις ενισχύσεις για επαγγελματική κατάρτιση: 3 εκατ. EUR ανά έργο επαγγελματικής κατάρτισης·

ιε)

για τις ενισχύσεις για την πρόσληψη εργαζομένων σε μειονεκτική θέση: 5,5 εκατ. EUR ανά επιχείρηση, ανά έτος·

ιστ)

για τις ενισχύσεις για την απασχόληση εργαζομένων με αναπηρία υπό μορφή επιδότησης μισθού: 11 εκατ. EUR ανά επιχείρηση, ανά έτος·

ιζ)

για τις ενισχύσεις προς αντιστάθμιση των πρόσθετων δαπανών που συνεπάγεται η απασχόληση εργαζομένων με αναπηρία: 11 εκατ. EUR ανά επιχείρηση, ανά έτος·

ιη)

για τις ενισχύσεις προς αντιστάθμιση των δαπανών της υποστήριξης που παρέχεται σε εργαζομένους σε μειονεκτική θέση: 5,5 εκατ. EUR ανά επιχείρηση, ανά έτος·

ιθ)

για τις επενδυτικές ενισχύσεις για την προστασία του περιβάλλοντος, εκτός αν ορίζεται διαφορετικά: 30 εκατ. EUR ανά επιχείρηση και ανά επενδυτικό έργο·

ιθ α)

για τις ενισχύσεις για ειδικές υποδομές και αποθήκευση που αναφέρονται στο άρθρο 36 παράγραφος 4: 25 εκατ. EUR ανά έργο·»·

«ιθ β)

για τις επενδυτικές ενισχύσεις για υποδομές επαναφόρτισης ή ανεφοδιασμού που αναφέρονται στο άρθρο 36α παράγραφοι 1 και 2: 30 εκατ. EUR ανά επιχείρηση και ανά έργο και, στην περίπτωση καθεστώτων, μέσος ετήσιος προϋπολογισμός ύψους 300 εκατ. EUR·

ιθ γ)

για τις επενδυτικές ενισχύσεις για τις συνδυαστικές βελτιώσεις της ενεργειακής απόδοσης και των περιβαλλοντικών επιδόσεων των κτιρίων, που αναφέρονται στο άρθρο 38α παράγραφος 7 και στο άρθρο 39 παράγραφος 2α: 30 εκατ. EUR ανά επιχείρηση και ανά έργο·

ιθ δ)

για τις ενισχύσεις για τη διευκόλυνση της σύναψης συμβάσεων ενεργειακής απόδοσης που αναφέρονται στο άρθρο 38β: συνολική ονομαστική εκκρεμή χρηματοδότηση ύψους 30 εκατ. EUR ανά δικαιούχο·

ιθ ε)

για τις επενδυτικές ενισχύσεις για έργα ενεργειακής απόδοσης σε κτίρια υπό μορφή χρηματοδοτικών μέσων: τα ποσά που ορίζονται στο άρθρο 39 παράγραφος 5·

ιθ στ)

για τις ενισχύσεις υπό μορφή μειώσεων περιβαλλοντικών φόρων ή εξομοιούμενων προς φόρους περιβαλλοντικών εισφορών που αναφέρονται στο άρθρο 44α: 50 εκατ. EUR ανά καθεστώς ετησίως·»·

«κβ)

για τις ενισχύσεις λειτουργίας για την προώθηση της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές, όπως αναφέρονται στο άρθρο 42, και για τις ενισχύσεις λειτουργίας για την προώθηση της παραγωγής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές και του ανανεώσιμου υδρογόνου σε μικρά έργα και κοινότητες ανανεώσιμης ενέργειας, όπως αναφέρονται στο άρθρο 43: 30 εκατ. EUR ανά επιχείρηση και ανά έργο· το άθροισμα των προϋπολογισμών όλων των καθεστώτων που εμπίπτουν στο άρθρο 42 και το άθροισμα των προϋπολογισμών όλων των καθεστώτων που εμπίπτουν στο άρθρο 43 δεν θα πρέπει αντίστοιχα να υπερβαίνουν τα 300 εκατ. EUR ετησίως·

κγ)

για τις ενισχύσεις για συστήματα τηλεθέρμανσης και/ή τηλεψύξης, όπως αναφέρονται στο άρθρο 46: 50 εκατ. EUR ανά επιχείρηση και ανά έργο·

κδ)

για τις ενισχύσεις για ενεργειακές υποδομές, όπως αναφέρονται στο άρθρο 48: 70 εκατ. EUR ανά επιχείρηση και ανά έργο·

κε)

για τις ενισχύσεις για την ανάπτυξη σταθερών ευρυζωνικών δικτύων που χορηγούνται υπό μορφή επιχορήγησης: συνολικές δαπάνες 100 εκατ. EUR ανά έργο· για τις ενισχύσεις για σταθερά ευρυζωνικά δίκτυα που χορηγούνται με τη μορφή χρηματοδοτικού μέσου, το ονομαστικό ποσό της συνολικής χρηματοδότησης που παρέχεται σε κάθε τελικό δικαιούχο ανά έργο δεν πρέπει να υπερβαίνει τα 150 εκατ. EUR·»·

«κε δ)

για ενισχύσεις για την ανάπτυξη δικτύων οπισθόζευξης που χορηγούνται υπό μορφή επιχορήγησης: συνολικές δαπάνες 100 εκατ. EUR ανά έργο· για τις ενισχύσεις για την ανάπτυξη δικτύων οπισθόζευξης που χορηγούνται υπό μορφή χρηματοδοτικού μέσου, το ονομαστικό ποσό της συνολικής χρηματοδότησης που παρέχεται σε κάθε τελικό δικαιούχο ανά έργο δεν πρέπει να υπερβαίνει τα 150 εκατ. EUR·»·

«κστ)

για τις επενδυτικές ενισχύσεις για τον πολιτισμό και τη διατήρηση της κληρονομιάς: 165 εκατ. EUR ανά έργο· ενισχύσεις λειτουργίας για τον πολιτισμό και τη διατήρηση της κληρονομιάς: 82,5 εκατ. EUR ανά επιχείρηση ανά έτος·

κζ)

για τα καθεστώτα ενισχύσεων για οπτικοακουστικά έργα: 55 εκατ. EUR ανά καθεστώς ετησίως·

κη)

για τις ενισχύσεις για αθλητικές υποδομές και πολυλειτουργικές ψυχαγωγικές υποδομές: 33 εκατ. EUR ή το συνολικό κόστος που υπερβαίνει τα 110 εκατ. EUR ανά έργο· ενισχύσεις λειτουργίας για αθλητικές υποδομές: 2,2 εκατ. EUR ανά υποδομή ετησίως·

κθ)

για τις επενδυτικές ενισχύσεις για τοπικές υποδομές: 11 εκατ. EUR ή το συνολικό κόστος που υπερβαίνει τα 22 εκατ. EUR για την ίδια υποδομή·»·

«λα)

για τις ενισχύσεις για θαλάσσιους λιμένες: επιλέξιμες δαπάνες ύψους 143 εκατ. EUR ανά έργο [ή 165 εκατ. EUR ανά έργο σε θαλάσσιο λιμένα που περιλαμβάνεται στο πρόγραμμα εργασίας διαδρόμου του κεντρικού δικτύου όπως αναφέρεται στο άρθρο 47 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1315/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (*34)]·όσον αφορά τη βυθοκόρηση, ως έργο νοείται η πραγματοποίηση όλων των δραστηριοτήτων βυθοκόρησης σε ένα ημερολογιακό έτος·

λβ)

για τις ενισχύσεις για λιμένες εσωτερικής ναυσιπλοΐας: επιλέξιμες δαπάνες ύψους 44 εκατ. EUR ανά έργο (ή 55 εκατ. EUR ανά έργο σε λιμένα εσωτερικής ναυσιπλοΐας που περιλαμβάνεται στο πρόγραμμα εργασίας διαδρόμου του κεντρικού δικτύου όπως αναφέρεται στο άρθρο 47 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1315/2013)· όσον αφορά τη βυθοκόρηση, ως έργο νοείται η πραγματοποίηση όλων των δραστηριοτήτων βυθοκόρησης σε ένα ημερολογιακό έτος·

«λδ)

για τις ενισχύσεις σε ΜΜΕ για δαπάνες που προκύπτουν από τη συμμετοχή σε έργα τοπικής ανάπτυξης με πρωτοβουλία των τοπικών κοινοτήτων (ΤΑΠΤΚ): για τις ενισχύσεις δυνάμει του άρθρου 19α, 2 εκατ. EUR ανά επιχείρηση και ανά έργο· για τις ενισχύσεις δυνάμει του άρθρου 19β, τα ποσά που καθορίζονται στο άρθρο 19β παράγραφος 2 ανά έργο.»·

«στ)

ενισχύσεις που περιλαμβάνονται σε μέτρα χρηματοδότησης επιχειρηματικού κινδύνου, εφόσον πληρούνται οι προϋποθέσεις που προβλέπονται στα άρθρα 21 και 21α·»

«ζ α)

ενισχύσεις για ΜΜΕ υπό μορφή μειωμένων τελών πρόσβασης ή δωρεάν πρόσβασης σε συμβουλευτικές υπηρεσίες στον τομέα της καινοτομίας και σε υποστηρικτικές υπηρεσίες στον τομέα της καινοτομίας, όπως ορίζονται στο άρθρο 2 σημεία 94) και 95) αντίστοιχα, που παρέχονται για παράδειγμα από οργανισμούς έρευνας και διάδοσης γνώσεων, ερευνητικές υποδομές, υποδομές δοκιμών και πειραματισμού ή συνεργατικούς σχηματισμούς καινοτομίας βάσει καθεστώτος ενισχύσεων, υπό την προϋπόθεση ότι πληρούνται οι ακόλουθες προϋποθέσεις:

«ιβ)

ενισχύσεις που περιλαμβάνονται σε χρηματοοικονομικά προϊόντα τα οποία στηρίζονται από το Ταμείο InvestEU, εφόσον πληρούνται οι προϋποθέσεις που προβλέπονται στο τμήμα 16 του κεφαλαίου III·»·

«ιγ)

ενισχύσεις σε πολύ μικρές επιχειρήσεις υπό μορφή δημόσιων παρεμβάσεων σχετικά με την προμήθεια ηλεκτρικής ενέργειας, αερίου ή θερμότητας, εφόσον πληρούνται οι προϋποθέσεις που ορίζονται στο άρθρο 19γ·

ιδ)

ενισχύσεις σε ΜΜΕ υπό μορφή προσωρινών δημόσιων παρεμβάσεων σχετικά με την προμήθεια ηλεκτρικής ενέργειας, αερίου ή θερμότητας παραγόμενης από φυσικό αέριο ή ηλεκτρική ενέργεια για τον μετριασμό των επιπτώσεων των αυξήσεων των τιμών μετά τον επιθετικό πόλεμο της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας, εφόσον πληρούνται οι προϋποθέσεις που ορίζονται στο άρθρο 19δ.»·

«β)

ενισχύσεις για την πρόσβαση των ΜΜΕ σε χρηματοδότηση, εφόσον πληρούνται οι σχετικές προϋποθέσεις που προβλέπονται στα άρθρα 21, 21α και 22·»·

«ιβ)

ενισχύσεις για ΜΜΕ που συμμετέχουν ή επωφελούνται από έργα τοπικής ανάπτυξης με πρωτοβουλία των τοπικών κοινοτήτων (ΤΑΠΤΚ), εφόσον πληρούνται οι σχετικές προϋποθέσεις του άρθρου 19α ή του άρθρου 19β·»·

«ιγ)

ενισχύσεις για την εξυγίανση περιβαλλοντικής ζημίας και την αποκατάσταση φυσικών οικοτόπων και οικοσυστημάτων, όταν το κόστος εξυγίανσης ή αποκατάστασης υπερβαίνει την υπεραξία της γης ή του ακινήτου και πληρούνται οι προϋποθέσεις που προβλέπονται στο άρθρο 45·

ιδ)

ενισχύσεις για την προστασία της βιοποικιλότητας και την εφαρμογή λύσεων που βασίζονται στη φύση για την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή και τον μετριασμό της, εφόσον πληρούνται οι προϋποθέσεις που προβλέπονται στο άρθρο 45·

ιε)

ενισχύσεις για την προώθηση της παραγωγής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές βάσει των άρθρων 41, 42 και 43, όταν η ενίσχυση χορηγείται αυτόματα σύμφωνα με αντικειμενικά και αμερόληπτα κριτήρια και χωρίς περαιτέρω άσκηση διακριτικής ευχέρειας από το κράτος μέλος και το μέτρο έχει εγκριθεί και τεθεί σε ισχύ πριν από την έναρξη των εργασιών για το ενισχυόμενο έργο ή δραστηριότητα·

ιστ)

ενισχύσεις σε πολύ μικρές επιχειρήσεις υπό μορφή δημόσιων παρεμβάσεων σχετικά με την προμήθεια ηλεκτρικής ενέργειας, αερίου ή θερμότητας, υπό τους όρους του άρθρου 19γ·

ιζ)

ενισχύσεις σε ΜΜΕ υπό μορφή προσωρινών δημόσιων παρεμβάσεων σχετικά με την προμήθεια ηλεκτρικής ενέργειας, αερίου ή θερμότητας που παράγεται από φυσικό αέριο ή ηλεκτρική ενέργεια για τον μετριασμό των επιπτώσεων των αυξήσεων των τιμών μετά τον επιθετικό πόλεμο της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας, υπό τους όρους του άρθρου 19δ.»·

i)

στο πρώτο εδάφιο, το στοιχείο δ) αντικαθίσταται από το ακόλουθο κείμενο:

ii)

το δεύτερο εδάφιο αντικαθίσταται από το ακόλουθο κείμενο:

«Για τις μεγάλες επιχειρήσεις, οι δαπάνες άυλων στοιχείων ενεργητικού είναι επιλέξιμες μόνον έως το 50 % των συνολικών επιλέξιμων επενδυτικών δαπανών για την αρχική επένδυση. Για τις ΜΜΕ, είναι επιλέξιμο το 100 % των δαπανών σε άυλα στοιχεία ενεργητικού.»·

«α)

το επενδυτικό έργο συνεπάγεται καθαρή αύξηση του αριθμού των εργαζομένων που απασχολούνται στη συγκεκριμένη εγκατάσταση σε σύγκριση με τον μέσο όρο κατά τους προηγούμενους 12 μήνες, μετά την αφαίρεση από τον αριθμό των θέσεων εργασίας που δημιουργήθηκαν τυχόν απωλειών θέσεων εργασίας που σημειώθηκαν κατά τη διάρκεια της εν λόγω περιόδου, εκφρασμένων σε ετήσιες μονάδες εργασίας·

β)

η πλήρωση κάθε θέσης εργασίας πραγματοποιείται εντός τριών ετών από την ολοκλήρωση της επένδυσης·»·

«β)

οι επιπρόσθετες δαπάνες μεταφοράς υπολογίζονται με βάση τη διανυθείσα διαδρομή των εμπορευμάτων εντός των εθνικών συνόρων του οικείου κράτους μέλους, με χρήση μέσων μεταφοράς που παρουσιάζουν το χαμηλότερο κόστος για τον δικαιούχο. Το κράτος μέλος μπορεί να επιβάλλει περιβαλλοντικά πρότυπα που πρέπει να τηρούνται από τον επιλεγέντα τρόπο μεταφοράς και, εάν τα πρότυπα αυτά επιβάλλονται στον δικαιούχο, μπορεί να βασίζει τον υπολογισμό των επιπρόσθετων δαπανών μεταφοράς στο χαμηλότερο κόστος για την τήρηση των εν λόγω περιβαλλοντικών προτύπων.»·

i)

το στοιχείο β) αντικαθίσταται από το ακόλουθο κείμενο:

ii)

το στοιχείο δ) αντικαθίσταται από το ακόλουθο κείμενο:

«ε)

πρόσθετα γενικά έξοδα και λοιπές λειτουργικές δαπάνες, συμπεριλαμβανομένου του κόστους υλικών, εφοδίων και συναφών προϊόντων, που είναι άμεσο αποτέλεσμα του έργου· με την επιφύλαξη του άρθρου 7 παράγραφος 1 τρίτη περίοδος, οι εν λόγω δαπάνες των έργων έρευνας και ανάπτυξης μπορούν εναλλακτικά να υπολογίζονται με βάση απλουστευμένη επιλογή κόστους που λαμβάνει τη μορφή κατ’ αποκοπή ποσοστού έως και 20 %, το οποίο εφαρμόζεται στις συνολικές επιλέξιμες δαπάνες των έργων έρευνας και ανάπτυξης που αναφέρονται στα στοιχεία α) έως δ). Στην περίπτωση αυτή, οι δαπάνες των έργων έρευνας και ανάπτυξης που χρησιμοποιούνται για τον υπολογισμό των έμμεσων δαπανών καθορίζονται με βάση τις συνήθεις λογιστικές πρακτικές και περιλαμβάνουν μόνο τις επιλέξιμες δαπάνες έργων έρευνας και ανάπτυξης που αναφέρονται στα στοιχεία α) έως δ).»·

«γ)

οι δαπάνες για συμβουλευτικές και υποστηρικτικές υπηρεσίες στον τομέα της καινοτομίας, συμπεριλαμβανομένων των υπηρεσιών που παρέχονται από οργανισμούς έρευνας και διάδοσης γνώσεων, ερευνητικές υποδομές, υποδομές δοκιμών και πειραματισμού ή συνεργατικούς σχηματισμούς καινοτομίας.»·

i)

τα στοιχεία α) και β) αντικαθίστανται από το ακόλουθο κείμενο:

ii)

προστίθεται το ακόλουθο στοιχείο γ):

«στ)

το ταμείο ενεργειακής απόδοσης ή ο ενδιάμεσος χρηματοπιστωτικός οργανισμός συγκροτείται σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία και το κράτος μέλος διασφαλίζει τη διεξαγωγή διαδικασίας δέουσας επιμέλειας, ώστε να εξακριβωθεί ότι θα εφαρμόζεται εμπορικά υγιής επενδυτική στρατηγική για τους σκοπούς της εφαρμογής του μέτρου ενίσχυσης ενεργειακής απόδοσης.»·