(1)

Με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1881/2006 της Επιτροπής (2) καθορίζονται τα μέγιστα επιτρεπτά επίπεδα για ορισμένες ουσίες οι οποίες επιμολύνουν τα τρόφιμα, συμπεριλαμβανομένων των σκληρωτίων της ερυσιβώδους όλυρας και των αλκαλοειδών ερυσιβώδους όλυρας.

(2)

O όρος «ερυσιβώδης όλυρα» ή «σκληρώτια ερυσιβώδους όλυρας» αναφέρεται στους σχηματισμούς μυκήτων του γένους Claviceps που αντικαθιστούν τους κόκκους στους στάχυς των σιτηρών ή των αγρωστωδών, οι οποίες είναι ορατές ως μεγάλα αποχρωματισμένα σκληρώτια. Τα εν λόγω σκληρώτια περιέχουν διάφορες κατηγορίες αλκαλοειδών.

(3)

Στις 28 Ιουνίου 2012 η Ευρωπαϊκή Αρχή για την Ασφάλεια των Τροφίμων (στο εξής: Αρχή) εξέδωσε γνώμη σχετικά με τα αλκαλοειδή ερυσιβώδους όλυρας στα τρόφιμα και τις ζωοτροφές (3). Η Αρχή βάσισε την εκτίμηση κινδύνου της στα κύρια αλκαλοειδή της ερυσιβώδους όλυρας Claviceps purpurea, δηλαδή στην εργομετρίνη, την εργοταμίνη, την εργοσίνη, την εργοκριστίνη, την εργοκρυπτίνη, την εργοκορνίνη, καθώς και στα αντίστοιχα επιμερή -ινίνης. Καθόρισε την ολική δόση αναφοράς οξείας έκθεσης σε 1 μg/kg σωματικού βάρους (σ.β.) και την ολική ανεκτή ημερήσια πρόσληψη σε 0,6 μg/kg σ.β. ανά ημέρα. Η Αρχή κατέληξε στο συμπέρασμα ότι, παρόλο που από τα διαθέσιμα στοιχεία δεν προκύπτει ότι υπήρχε λόγος ανησυχίας για καμία υποομάδα του πληθυσμού, οι εκτιμήσεις διατροφικής έκθεσης αφορούσαν περιορισμένο αριθμό ομάδων τροφίμων και ότι δεν μπορούσε να αποκλειστεί η πιθανή άγνωστη συμβολή άλλων τροφίμων.

(4)

Στις 6 Ιουλίου 2017 η Αρχή δημοσίευσε επιστημονική έκθεση σχετικά με την έκθεση των ανθρώπων και των ζώων σε αλκαλοειδή ερυσιβώδους όλυρας μέσω της διατροφής (4). Για ορισμένες πληθυσμιακές ομάδες, οι εκτιμήσεις έκθεσης σε αλκαλοειδή ερυσιβώδους όλυρας δείχνουν έκθεση κοντά στην ανεκτή ημερήσια πρόσληψη. Για τις υψηλότερες εκτιμήσεις έκθεσης, οι κύριοι παράγοντες που συνέβαλαν στη χρόνια διατροφική έκθεση ήταν ψωμί και ψωμάκια διαφόρων ειδών, ιδίως εκείνα που περιέχουν ή παρασκευάζονται αποκλειστικά από σίκαλη. Οι υψηλότερες εκτιμήσεις οξείας έκθεσης δείχνουν οξεία έκθεση κοντά στη δόση αναφοράς οξείας έκθεσης.

(5)

Η Αρχή εξέτασε επίσης τη σχέση μεταξύ της παρουσίας σκληρωτίων ερυσιβώδους όλυρας και των αλκαλοειδών ερυσιβώδους όλυρας. Σε υψηλότερα επίπεδα παρατηρήθηκε στατιστικά σημαντική γραμμική σχέση μεταξύ της περιεκτικότητας σε σκληρώτια και των επιπέδων αλκαλοειδών ερυσιβώδους όλυρας. Ωστόσο, η σχέση αυτή δεν μπορούσε πάντοτε να αποδειχθεί σε χαμηλότερα επίπεδα, γεγονός που υποδηλώνει ότι η απουσία σκληρωτίων δεν αποκλείει την παρουσία αλκαλοειδών ερυσιβώδους όλυρας. Ένας λόγος είναι ότι ο χειρισμός των σιτηρών σπάει τα σκληρώτια, με αποτέλεσμα τη σκόνη ερυσιβώδους όλυρας, η οποία στη συνέχεια προσροφάται στους κόκκους των δημητριακών.

(6)

Ως εκ τούτου, είναι σκόπιμο να μειωθεί το μέγιστο επιτρεπτό επίπεδο σκληρωτίων ερυσιβώδους όλυρας και να θεσπιστούν μέγιστα επίπεδα για τα αλκαλοειδή ερυσιβώδους όλυρας στα τρόφιμα με σημαντικά επίπεδα τέτοιων αλκαλοειδών, τα οποία συμβάλλουν σημαντικά στην έκθεση του ανθρώπου, και στα τρόφιμα που έχουν σημασία για την έκθεση ευάλωτων ομάδων του πληθυσμού.

(7)

Χαμηλότερα επίπεδα σκληρωτίων ερυσιβώδους όλυρας μπορούν ήδη να επιτευχθούν στα περισσότερα σιτηρά με την εφαρμογή ορθών γεωργικών πρακτικών και με την εφαρμογή τεχνικών διαλογής και καθαρισμού. Συνεπώς, το υφιστάμενο μέγιστο επιτρεπτό επίπεδο για τα σιτηρά πρέπει να μειωθεί αναλόγως. Στο πλαίσιο αυτό, είναι επίσης σκόπιμο να διευκρινιστεί το στάδιο κατά το οποίο εφαρμόζονται τα μέγιστα επιτρεπτά επίπεδα σκληρωτίων ερυσιβώδους όλυρας στα μη μεταποιημένα δημητριακά, προκειμένου να εξαλειφθούν τα προβλήματα εφαρμογής τους.

(8)

Όσον αφορά τα προϊόντα άλεσης, είναι σκόπιμο να καθοριστούν διαφορετικά μέγιστα επιτρεπτά επίπεδα για τα αλκαλοειδή ερυσιβώδους όλυρας ανάλογα με το είδος των σιτηρών. Δεδομένου ότι η σίκαλη είναι το είδος σιτηρών με υψηλότερο κίνδυνο επιμόλυνσης από σκληρώτια ερυσιβώδους όλυρας, είναι δυσκολότερο να επιτευχθούν χαμηλότερα επίπεδα αλκαλοειδών ερυσιβώδους όλυρας και, ως εκ τούτου, θα πρέπει να καθοριστεί ειδικό μέγιστο επιτρεπτό επίπεδο για τα προϊόντα άλεσης σίκαλης, ενώ θα πρέπει να καθοριστεί χαμηλότερο επίπεδο για τα προϊόντα άλεσης άλλων σιτηρών. Ωστόσο, όσον αφορά τα προϊόντα άλεσης άλλων σιτηρών, θα πρέπει να καθοριστούν διαφορετικά μέγιστα επιτρεπτά επίπεδα ανάλογα με την περιεκτικότητα των προϊόντων σε τέφρα, ώστε να ληφθεί υπόψη το γεγονός ότι τα προϊόντα που περιέχουν περισσότερο πίτουρο (υψηλότερη περιεκτικότητα σε τέφρα) έχουν εκ φύσεως υψηλότερα επίπεδα αλκαλοειδών ερυσιβώδους όλυρας, καθώς η σκόνη σκληρωτίων ερυσιβώδους όλυρας προσροφάται στο πίτουρο.

(9)

Επιπλέον, δεδομένου ότι αναμένεται ότι τα εφικτά επίπεδα επιμόλυνσης θα εξακολουθήσουν να μειώνονται για ορισμένα προϊόντα άλεσης, είναι σκόπιμο να προβλεφθεί μεσοπρόθεσμα η εφαρμογή αυστηρότερων μέγιστων επιτρεπτών επιπέδων στα εν λόγω προϊόντα. Για να είναι σε θέση η Επιτροπή να παρακολουθεί την προοδευτική πορεία προς τα εν λόγω αυστηρότερα μέγιστα επιτρεπτά επίπεδα και να αξιολογεί τις πιθανές αλλαγές στα επίπεδα που οφείλονται στις αλλαγές στις γεωργικές πρακτικές καθώς και στους κλιματικούς και περιβαλλοντικούς παράγοντες, τα κράτη μέλη και τα ενδιαφερόμενα μέρη θα πρέπει να υποχρεούνται να παρέχουν τα αναγκαία στοιχεία και πληροφορίες.

(10)

Έχει αποδειχθεί ότι η γλουτένη σίτου, ως υποπροϊόν της υγρής άλεσης, περιέχει υψηλότερα επίπεδα αλκαλοειδών ερυσιβώδους όλυρας παρά την εφαρμογή ορθών πρακτικών, καθότι τα αλκαλοειδή ερυσιβώδους όλυρας συμπυκνώνονται ως αποτέλεσμα της διαδικασίας παραγωγής της γλουτένης. Ως εκ τούτου, θα πρέπει να καθοριστεί υψηλότερο μέγιστο επιτρεπτό επίπεδο για τα αλκαλοειδή ερυσιβώδους όλυρας στη γλουτένη σίτου.

(11)

Λόγω αλλαγών στο παράρτημα I του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 396/2005 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (5), θα πρέπει να τροποποιηθεί η αντίστοιχη υποσημείωση στο παράρτημα του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1881/2006.

(12)

Για να μπορέσουν οι οικονομικοί φορείς να προετοιμαστούν για την εφαρμογή των νέων κανόνων που θεσπίζονται με τον παρόντα κανονισμό, είναι σκόπιμο να προβλεφθεί εύλογο χρονικό διάστημα έως ότου εφαρμοστούν τα μέγιστα επιτρεπτά επίπεδα και να προβλεφθεί μεταβατική περίοδος για τα τρόφιμα που έχουν τεθεί νόμιμα σε κυκλοφορία στην αγορά πριν από την ημερομηνία εφαρμογής του παρόντος κανονισμού. Ωστόσο, όσον αφορά τη σίκαλη, τα χαμηλότερα επίπεδα επιμόλυνσης από τα σκληρώτια ερυσιβώδους όλυρας ενδεχομένως να μην είναι εφικτό να επιτευχθούν ακόμη και, ως εκ τούτου, είναι σκόπιμο να προβλεφθεί μεγαλύτερο χρονικό διάστημα ώστε να καταστεί δυνατή η αυστηρότερη εφαρμογή ορθών γεωργικών πρακτικών και η εφαρμογή βελτιωμένων τεχνικών διαλογής και καθαρισμού.

(13)

Συνεπώς, ο κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1881/2006 θα πρέπει να τροποποιηθεί αναλόγως.

(14)

Τα μέτρα που προβλέπονται στον παρόντα κανονισμό είναι σύμφωνα με τη γνώμη της μόνιμης επιτροπής φυτών, ζώων, τροφίμων και ζωοτροφών,

(1)

Το άρθρο 3 παράγραφος 1 στοιχείο α) του κατ’ εξουσιοδότηση κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 906/2014 της Επιτροπής (2) προβλέπει ότι οι δαπάνες που συνδέονται με τα χρηματοοικονομικά έξοδα για τα κεφάλαια που διέθεσαν τα κράτη μέλη για την αγορά των προϊόντων πρέπει να καθορίζονται σύμφωνα με τις μεθόδους που ορίζονται στο παράρτημα I του εν λόγω κανονισμού.

(2)

Το σημείο I.1 του παραρτήματος I του κατ’ εξουσιοδότηση κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 906/2014 προβλέπει ότι τα σχετικά χρηματοοικονομικά έξοδα υπολογίζονται βάσει ενιαίου επιτοκίου για την Ένωση, το οποίο καθορίζεται από την Επιτροπή στην αρχή κάθε λογιστικής χρήσης. Το εν λόγω επιτόκιο αντιστοιχεί στον μέσο όρο των προθεσμιακών επιτοκίων Euribor, 3 μηνών και 12 μηνών, που καταγράφηκαν κατά τη διάρκεια περιόδου αναφοράς 6 μηνών, η οποία καθορίζεται από την Επιτροπή και προηγείται της κοινοποίησης των κρατών μελών η οποία προβλέπεται στο σημείο I.2 πρώτο εδάφιο του εν λόγω παραρτήματος, με αντίστοιχη στάθμισή τους κατά ένα τρίτο και κατά δύο τρίτα.

(3)

Για τον προσδιορισμό των εφαρμοστέων επιτοκίων για δεδομένη λογιστική χρήση, το παράρτημα I σημείο I.2 πρώτο εδάφιο του κατ’ εξουσιοδότηση κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 906/2014 προβλέπει ότι τα κράτη μέλη οφείλουν να κοινοποιούν στην Επιτροπή, μετά από αίτησή της, το μέσο επιτόκιο με το οποίο επιβαρύνθηκαν πραγματικά στη διάρκεια της περιόδου αναφοράς που αναφέρεται στο σημείο I.1 του εν λόγω παραρτήματος, το αργότερο εντός της προθεσμίας που αναφέρεται στην εν λόγω αίτηση.

(4)

Επιπλέον, σύμφωνα με το παράρτημα I σημείο I.2 δεύτερο εδάφιο του κατ’ εξουσιοδότηση κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 906/2014, ελλείψει κοινοποίησης από ένα κράτος μέλος υπό τη μορφή και εντός της προθεσμίας που αναφέρεται στο πρώτο εδάφιο του εν λόγω σημείου, το επιτόκιο με το οποίο επιβαρύνεται το εν λόγω κράτος μέλος πρέπει να θεωρείται ότι είναι 0 %. Σε περίπτωση που ένα κράτος μέλος δηλώσει ότι δεν είχε επιβαρυνθεί με δαπάνες για τόκους, διότι δεν είχε γεωργικά προϊόντα σε δημόσια αποθεματοποίηση κατά τη διάρκεια της περιόδου αναφοράς, η Επιτροπή πρέπει να καθορίσει το εν λόγω επιτόκιο σύμφωνα με το τρίτο εδάφιο του εν λόγω σημείου.

(5)

Δεδομένου ότι δεν υπήρχαν γεωργικά προϊόντα σε δημόσια αποθεματοποίηση κατά τη διάρκεια των έξι μηνών της περιόδου αναφοράς, από τον Νοέμβριο του 2020 έως τον Απρίλιο του 2021, δεν ζητήθηκε από τα κράτη μέλη να προβούν στις κοινοποιήσεις που προβλέπονται στο παράρτημα I σημείο I.2 πρώτο εδάφιο του κατ’ εξουσιοδότηση κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 906/2014. Ως εκ τούτου, η Επιτροπή καθόρισε επιτόκιο αναφοράς σύμφωνα με το τρίτο εδάφιο του εν λόγω σημείου.

(6)

Σύμφωνα με το παράρτημα I σημείο I.3 του κατ’ εξουσιοδότηση κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 906/2014, το επιτόκιο που προσδιορίζεται με βάση το σημείο I.2 του εν λόγω παραρτήματος πρέπει να συγκρίνεται με το ενιαίο επιτόκιο που καθορίζεται με βάση το σημείο I.1 του εν λόγω παραρτήματος. Το επιτόκιο που εφαρμόζεται για κάθε κράτος μέλος πρέπει να είναι το χαμηλότερο από τα εν λόγω δύο επιτόκια. Ωστόσο, για την επιστροφή των δαπανών των κρατών μελών τα αρνητικά επιτόκια δεν μπορούν να ληφθούν υπόψη.

(7)

Τα εφαρμοστέα επιτόκια για τη λογιστική χρήση 2022 του ΕΓΤΕ θα πρέπει να καθοριστούν λαμβανομένων υπόψη των διαφόρων αυτών παραγόντων,