(1)

Το ευρωπαϊκό σύστημα αρχειοθέτησης εικόνων που αφορά το επιγραμμικό μητρώο γνήσιων και πλαστών εγγράφων (FADO) δημιουργήθηκε με την κοινή δράση 98/700/ΔΕΥ του Συμβουλίου (4) εντός της Γενικής Γραμματείας του Συμβουλίου. Το σύστημα FADO συστάθηκε για να διευκολύνει την ανταλλαγή πληροφοριών σχετικά με τα γνήσια έγγραφα και τις γνωστές μεθόδους παραποίησης μεταξύ των αρχών των κρατών μελών. Το σύστημα FADO παρέχει τη δυνατότητα ηλεκτρονικής αποθήκευσης, ταχείας ανταλλαγής και επικύρωσης πληροφοριών για γνήσια και πλαστά έγγραφα. Δεδομένου ότι ο εντοπισμός πλαστών εγγράφων είναι επίσης σημαντικός για τους πολίτες, τους οργανισμούς και τις επιχειρήσεις, η Γενική Γραμματεία του Συμβουλίου έχει επίσης δημοσιοποιήσει αυθεντικά έγγραφα και σε ένα επιγραμμικό δημόσιο μητρώο γνήσιων ταξιδιωτικών εγγράφων και εγγράφων ταυτότητας, γνωστό ως PRADO.

(2)

Λόγω του ότι η διαχείριση του συστήματος FADO είναι παρωχημένη και θα πρέπει να προσαρμοστεί στο θεσμικό πλαίσιο που θεσπίστηκε από τη Συνθήκη για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ), η κοινή δράση 98/700/ΔΕΥ θα πρέπει να καταργηθεί και να αντικατασταθεί από ένα νέο επικαιροποιημένο μέσο.

(3)

Ο παρών κανονισμός αποτελεί την αναγκαία νέα νομική βάση του συστήματος FADO.

(4)

Η απάτη σχετικά με τα έγγραφα μπορεί τελικά να υπονομεύσει την εσωτερική ασφάλεια της Ένωσης. Η χρήση του συστήματος FADO ως ηλεκτρονικού συστήματος αποθήκευσης που περιγράφει τα πιθανά σημεία ανίχνευσης, τόσο στα αυθεντικά όσο και στα πλαστά έγγραφα, αποτελεί σημαντικό εργαλείο στην καταπολέμηση της απάτης σχετικά με τα έγγραφα, ιδίως στα εξωτερικά σύνορα. Δεδομένου ότι συμβάλλει στη διατήρηση υψηλού επιπέδου ασφάλειας εντός της Ένωσης υποστηρίζοντας την αστυνομία, τους συνοριοφύλακες, και άλλες αρχές επιβολής του νόμου των κρατών μελών στην καταπολέμηση της απάτης σχετικά με τα έγγραφα, το σύστημα FADO αποτελεί σημαντικό εργαλείο για την εφαρμογή του κεκτημένου Σένγκεν.

(5)

Μολονότι τα πλαστά έγγραφα και οι περιπτώσεις πλαστοπροσωπίας εντοπίζονται συχνά στα εξωτερικά σύνορα, η καταπολέμηση της πλαστογραφίας είναι τομέας που καλύπτεται από την αστυνομική συνεργασία. Στην κατηγορία των πλαστών εγγράφων εντάσσονται τα εξολοκλήρου πλαστά έγγραφα, τα πλαστογραφημένα και τα ψευδοέγγραφα. Η χρήση πλαστών εγγράφων στην Ένωση έχει αυξηθεί σημαντικά τα τελευταία έτη. Η απάτη σχετικά με τα έγγραφα και η πλαστοπροσωπία συνεπάγονται την παραγωγή και χρήση πλαστών εγγράφων και τη χρήση γνήσιων εγγράφων που αποκτώνται με δόλιο τρόπο. Τα πλαστά έγγραφα είναι ένα πολυχρηστικό εργαλείο για εγκληματικούς σκοπούς, διότι μπορούν να χρησιμοποιηθούν επανειλημμένα για την υποστήριξη διαφόρων εγκληματικών δραστηριοτήτων, όπως η νομιμοποίηση εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και η τρομοκρατία. Οι τεχνικές που χρησιμοποιούνται για την παραγωγή πλαστών εγγράφων είναι όλο και πιο εξελιγμένες και επομένως απαιτούν υψηλής ποιότητας πληροφορίες ως προς πιθανά σημεία ανίχνευσης, ιδίως χαρακτηριστικά ασφάλειας και χαρακτηριστικά πλαστογραφίας, και συχνή επικαιροποίηση των εν λόγω πληροφοριών.

(6)

Το σύστημα FADO θα πρέπει να περιέχει πληροφορίες για όλα τα είδη γνήσιων ταξιδιωτικών εγγράφων, εγγράφων ταυτότητας, διαμονής και προσωπικής κατάστασης, αδειών οδήγησης και αδειών κυκλοφορίας οχημάτων που εκδίδονται από τα κράτη μέλη, την άδεια διέλευσης (laissez-passer) που εκδίδεται από την Ένωση, καθώς και για τις πλαστές εκδόσεις των εν λόγω εγγράφων που έχουν στην κατοχή τους. Θα πρέπει να είναι δυνατό το σύστημα FADO να περιέχει πληροφορίες για άλλα συναφή επίσημα έγγραφα, ιδίως εκείνα που χρησιμοποιούνται για την τεκμηρίωση αιτήσεων για επίσημα έγγραφα που εκδίδονται από τα κράτη μέλη, και για πλαστές μορφές αυτών. Θα πρέπει επίσης να είναι δυνατό το σύστημα FADO να περιέχει πληροφορίες για όλα τα είδη γνήσιων ταξιδιωτικών εγγράφων, εγγράφων ταυτότητας, διαμονής και προσωπικής κατάστασης, αδειών οδήγησης και αδειών κυκλοφορίας οχημάτων και για άλλα συναφή επίσημα έγγραφα, ιδίως αυτά που χρησιμοποιούνται για την τεκμηρίωση αιτήσεων για επίσημα έγγραφα που εκδίδονται από τρίτους, όπως τρίτες χώρες, εδαφικές οντότητες, διεθνείς οργανισμούς και άλλες οντότητες που υπόκεινται στο διεθνές δίκαιο, καθώς και για τις πλαστές εκδόσεις αυτών.

(7)

Τα δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα στο πλαίσιο του συστήματος FADO θα πρέπει να επεξεργάζονται μόνο στο βαθμό που είναι αυστηρά αναγκαίο για τον σκοπό της λειτουργίας του. Ως άμεση συνέπεια του σκοπού για τον οποίο δημιουργήθηκε το σύστημα FADO, θα πρέπει να αποθηκεύονται στο σύστημα FADO περιορισμένες μόνο πληροφορίες σχετικά με πρόσωπο του οποίου η ταυτότητα είναι γνωστή ή μπορεί να εξακριβωθεί. Το σύστημα FADO θα πρέπει να περιέχει δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα υπό μορφή εικόνων προσώπου ή αλφαριθμητικών πληροφοριών μόνο στον βαθμό που αυτά σχετίζονται με τα χαρακτηριστικά ασφάλειας ή τη μέθοδο παραποίησης ενός εγγράφου. Θα πρέπει να είναι δυνατό να αποθηκεύονται τα εν λόγω περιορισμένα δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα είτε υπό μορφή διαφόρων στοιχείων που περιλαμβάνονται στο υπόδειγμα γνήσιων εγγράφων ή με τη μορφή ψευδωνυμοποιημένων δεδομένων σε γνήσια ή πλαστά έγγραφα. Ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Συνοριοφυλακής και Ακτοφυλακής (ο «Οργανισμός»), που διέπεται από τον κανονισμό (ΕΕ) 2019/1896 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (5) θα πρέπει να λαμβάνει τα αναγκαία μέτρα για την ψευδωνυμοποίηση όλων των στοιχείων των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα που δεν είναι απαραίτητα σε σχέση με τους σκοπούς για τους οποίους τα δεδομένα υποβάλλονται σε επεξεργασία σύμφωνα με την αρχή της ελαχιστοποίησης των δεδομένων. Δεν θα πρέπει να είναι δυνατή η αναζήτηση στοιχείων δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα στο σύστημα FADO ούτε θα πρέπει να είναι δυνατή ταυτοποίηση οποιουδήποτε φυσικού προσώπου μέσω του συστήματος FADO, χωρίς τη χρήση πρόσθετων δεδομένων. Το σύστημα FADO δεν θα πρέπει να χρησιμοποιείται για την ταυτοποίηση ενός φυσικού προσώπου.

(8)

Τυχόν επεξεργασία δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα από τα κράτη μέλη στο πλαίσιο του παρόντος κανονισμού θα πρέπει να τηρεί τον κανονισμό (ΕΕ) 2016/679 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (6) ή την οδηγία (ΕΕ) 2016/680 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (7), ανάλογα με την περίπτωση.

(9)

Αν και τα κράτη μέλη έχουν τη δυνατότητα να διατηρούν ή να αναπτύσσουν τα εθνικά τους συστήματα που περιέχουν πληροφορίες για γνήσια και πλαστά έγγραφα, θα πρέπει να υποχρεούνται να παρέχουν στον Οργανισμό πληροφορίες για τα γνήσια έγγραφα που εκδίδουν καθώς και τα χαρακτηριστικά ασφάλειας αυτών και για τις πλαστές εκδόσεις των εν λόγω εγγράφων που έχουν στην κατοχή τους. Ο Οργανισμός θα πρέπει να εισάγει τις εν λόγω πληροφορίες στο σύστημα FADO και να διασφαλίζει την ομοιομορφία και την ποιότητα αυτών.

(10)

Η Ένωση εκδίδει άδειες διέλευσης (laissez-passer) στα μέλη των θεσμικών και λοιπών οργάνων και οργανισμών της Ένωσης, που πρέπει να χρησιμοποιούνται για υπηρεσιακούς σκοπούς σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 1417/2013 του Συμβουλίου (8). Η Ένωση θα πρέπει να υποχρεούται να παρέχει στον Οργανισμό πληροφορίες για τα εν λόγω γνήσια έγγραφα και τα χαρακτηριστικά ασφάλειάς τους.

(11)

Στους διάφορους ενδιαφερομένους, συμπεριλαμβανομένου του ευρέος κοινού, θα πρέπει να παρέχονται διαφορετικά επίπεδα πρόσβασης στο σύστημα FADO, έγγραφα ανάλογα με την ανάγκη πρόσβασής τους στο σύστημα και την ευαισθησία των δεδομένων προς πρόσβαση.

(12)

Για να εξασφαλιστεί ότι τα κράτη μέλη έχουν υψηλό επίπεδο ελέγχου της απάτης σχετικά με τα έγγραφα, θα πρέπει να παρέχεται πρόσβαση στο σύστημα FADO στις αρχές του κράτους μέλους που ασχολούνται με την απάτη σχετικά με τα έγγραφα, όπως η αστυνομία, η συνοριακή φρουρά, και λοιπές αρχές επιβολής του νόμου καθώς και άλλες αρμόδιες εθνικές αρχές, με βάση την ανάγκη γνώσης, με διαφορετικά επίπεδα πρόσβασης στο σύστημα FADO, ανάλογα με τις ανάγκες τους. Τα κράτη μέλη θα πρέπει να ορίζουν σε ποιες αρμόδιες αρχές θα παρέχεται πρόσβαση και το επίπεδο πρόσβασης το οποίο θα τους παρέχεται. Η Επιτροπή και ο Οργανισμός θα πρέπει επίσης να ορίζουν ποιες από τις διοικητικές μονάδες τους είναι αρμόδιες για την πρόσβαση στο σύστημα FADO. Το σύστημα FADO θα πρέπει να παρέχει στους χρήστες πληροφορίες για νέες μεθόδους παραποίησης που εντοπίζονται καθώς και για νέα γνήσια έγγραφα που κυκλοφορούν, ανάλογα με τα δικαιώματα πρόσβασής τους.

(13)

Κατά τα τελευταία έτη, ο Οργανισμός έχει αναπτύξει τεχνογνωσία στον τομέα της απάτης σχετικά με τα έγγραφα. Θα πρέπει επομένως να ενισχυθούν οι συνέργειες μέσω της αξιοποίησης της εμπειρογνωμοσύνης του Οργανισμού προς όφελος των κρατών μελών στον εν λόγω τομέα. Ο Οργανισμός θα πρέπει να αναλάβει και να διαχειρίζεται το σύστημα FADO όπως προβλέπεται στον κανονισμό (ΕΕ) 2019/1896. Η ανάληψη της εν λόγω αρμοδιότητας δεν θα πρέπει να επηρεάζει τους φορείς που έχουν ήδη πρόσβαση στο σύστημα FADO, συγκεκριμένα την Επιτροπή, τον Οργανισμό, τον Οργανισμό της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τη Συνεργασία στον Τομέα της Επιβολής του Νόμου, που θεσπίστηκε με τον κανονισμό (ΕΕ) 2016/794 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (9), τα κράτη μέλη και το ευρύ κοινό. Αφού ο Οργανισμός αναλάβει το σύστημα FADO, θα πρέπει να παρέχει στα κράτη μέλη υποστήριξη στον εντοπισμό πλαστών εγγράφων. Επιπλέον και όπου αρμόζει, ο Οργανισμός της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τη λειτουργική διαχείριση συστημάτων ΤΠ μεγάλης κλίμακας στον χώρο ελευθερίας, ασφάλειας και δικαιοσύνης, που θεσπίστηκε με τον κανονισμό (ΕΕ) 2018/1726 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (10) δύναται να παρέχει τεχνική υποστήριξη στον Οργανισμό σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΕ) 2019/1896.

(14)

Θα πρέπει να διασφαλιστεί ότι, κατά τη διάρκεια της μεταβατικής περιόδου, το σύστημα FADO θα παραμείνει πλήρως λειτουργικό μέχρι την ουσιαστική πραγματοποίηση της μεταβίβασης και τη μεταφορά των υφιστάμενων πληροφοριών στο νέο σύστημα. Η κυριότητα των υφιστάμενων δεδομένων θα πρέπει στη συνέχεια να μεταβιβαστεί στον Οργανισμό.

(15)

Ο παρών κανονισμός δεν θίγει την αρμοδιότητα των κρατών μελών σε σχέση με την αναγνώριση διαβατηρίων, ταξιδιωτικών εγγράφων, θεωρήσεων ή άλλων εγγράφων ταυτότητας.

(16)

Για να καταστεί δυνατή η πρόσβαση σε πληροφορίες FADO από θεσμικά και λοιπά όργανα και οργανισμούς της Ένωσης, άλλους από την Επιτροπή και τον Οργανισμό, τρίτα μέρη, όπως τρίτες χώρες, εδαφικές οντότητες, διεθνείς οργανισμούς και λοιπούς φορείς διεθνούς δικαίου, ή ιδιωτικούς φορείς, όπως αεροπορικές εταιρείες και άλλους μεταφορείς, θα πρέπει να ανατεθεί στην Επιτροπή η εξουσία έκδοσης πράξεων σύμφωνα με το άρθρο 290 ΣΛΕΕ όσον αφορά τη θέσπιση μέτρων για την περιορισμένη πρόσβαση του συστήματος FADO στα εν λόγω θεσμικά και λοιπά όργανα, οργανισμούς και υπηρεσίες της Ένωσης, σε τρίτους, καθώς και σε ιδιωτικούς φορείς. Είναι ιδιαίτερα σημαντικό η Επιτροπή να διεξαγάγει, κατά τις προπαρασκευαστικές της εργασίες, τις κατάλληλες διαβουλεύσεις, μεταξύ άλλων σε επίπεδο εμπειρογνωμόνων, οι οποίες θα πραγματοποιούνται σύμφωνα με τις αρχές που ορίζονται στη διοργανική συμφωνία της 13ης Απριλίου 2016 για τη βελτίωση του νομοθετικού έργου (11). Πιο συγκεκριμένα, προκειμένου να εξασφαλιστεί η ίση συμμετοχή στην προετοιμασία των κατ’ εξουσιοδότηση πράξεων, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο λαμβάνουν όλα τα έγγραφα κατά τον ίδιο χρόνο με τους εμπειρογνώμονες των κρατών μελών και οι εμπειρογνώμονές τους έχουν συστηματικά πρόσβαση στις συνεδριάσεις των ομάδων εμπειρογνωμόνων της Επιτροπής που ασχολούνται με την προετοιμασία κατ’ εξουσιοδότηση πράξεων.

(17)

Για να εξασφαλιστούν ενιαίες συνθήκες για την εφαρμογή του παρόντος κανονισμού, θα πρέπει να ανατεθούν εκτελεστικές αρμοδιότητες στην Επιτροπή όσον αφορά την τεχνική αρχιτεκτονική του συστήματος FADO, τη θέσπιση των τεχνικών προδιαγραφών των διαδικασιών ελέγχου και εξακρίβωσης πληροφοριών και τον προσδιορισμό της ημερομηνίας θέσης σε εφαρμογή του συστήματος FADO από τον Οργανισμό. Οι εν λόγω αρμοδιότητες θα πρέπει να ασκούνται σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 182/2011 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (12).

(18)

Σύμφωνα με τα άρθρα 1 και 2 του πρωτοκόλλου αριθ. 22 σχετικά με τη θέση της Δανίας, που προσαρτάται στη Συνθήκη για την Ευρωπαϊκή Ένωση (ΣΕΕ) και στη ΣΛΕΕ, η Δανία δεν συμμετέχει στη θέσπιση του παρόντος κανονισμού και, συνεπώς, δεν δεσμεύεται από αυτόν ούτε υπόκειται στη εφαρμογή του. Δεδομένου ότι ο παρών κανονισμός βασίζεται στο κεκτημένο Σένγκεν, η Δανία πρέπει να αποφασίσει, σύμφωνα με το άρθρο 4 του εν λόγω πρωτοκόλλου, εντός έξι μηνών αφότου το Συμβούλιο αποφασίσει επί του παρόντος κανονισμού, σχετικά με τη μεταφορά του στο εθνικό της δίκαιο.

(19)

Η Ιρλανδία συμμετέχει στον παρόντα κανονισμό, σύμφωνα με το άρθρο 5 παράγραφος 1 του πρωτοκόλλου αριθ. 19 σχετικά με το κεκτημένο Σένγκεν το οποίο έχει ενσωματωθεί στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, το οποίο προσαρτάται στη ΣΕΕ και στη ΣΛΕΕ, και με το άρθρο 6 παράγραφος 2 της απόφασης 2002/192/ΕΚ του Συμβουλίου (13).

(20)

Σε ό,τι αφορά την Ισλανδία και τη Νορβηγία, ο παρών κανονισμός αποτελεί ανάπτυξη των διατάξεων του κεκτημένου Σένγκεν, κατά την έννοια της συμφωνίας η οποία συνήφθη από το Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης και από τη Δημοκρατία της Ισλανδίας και το Βασίλειο της Νορβηγίας σχετικά με τη σύνδεση των εν λόγω χωρών προς τη θέση σε ισχύ, την εφαρμογή και την περαιτέρω ανάπτυξη του κεκτημένου Σένγκεν (14), οι οποίες διατάξεις εμπίπτουν στον τομέα στον οποίο αναφέρεται το άρθρο 1 σημείο Η της απόφασης 1999/437/ΕΚ του Συμβουλίου (15).

(21)

Σε ό,τι αφορά την Ελβετία, ο παρών κανονισμός αποτελεί ανάπτυξη των διατάξεων του κεκτημένου Σένγκεν, κατά την έννοια της συμφωνίας μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης, της Ευρωπαϊκής Κοινότητας και της Ελβετικής Συνομοσπονδίας σχετικά με τη σύνδεση της Ελβετικής Συνομοσπονδίας προς την υλοποίηση, την εφαρμογή και την ανάπτυξη του κεκτημένου Σένγκεν (16), οι οποίες διατάξεις εμπίπτουν στον τομέα στον οποίο αναφέρεται το άρθρο 1 σημείο Η της απόφασης 1999/437/ΕΚ του Συμβουλίου, σε συνδυασμό με το άρθρο 3 της απόφασης 2008/149/ΔΕΥ του Συμβουλίου (17).

(22)

Σε ό,τι αφορά το Λιχτενστάιν, ο παρών κανονισμός αποτελεί ανάπτυξη των διατάξεων του κεκτημένου Σένγκεν, κατά την έννοια του πρωτοκόλλου μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης, της Ευρωπαϊκής Κοινότητας, της Ελβετικής Συνομοσπονδίας και του Πριγκιπάτου του Λιχτενστάιν για την προσχώρηση του Πριγκιπάτου του Λιχτενστάιν στη συμφωνία μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης, της Ευρωπαϊκής Κοινότητας και της Ελβετικής Συνομοσπονδίας σχετικά με τη σύνδεση της Ελβετικής Συνομοσπονδίας προς την υλοποίηση, την εφαρμογή και την ανάπτυξη του κεκτημένου Σένγκεν (18), οι οποίες διατάξεις εμπίπτουν στον τομέα στον οποίο αναφέρεται το άρθρο 1 σημείο Η της απόφασης 1999/437/ΕΚ του Συμβουλίου, σε συνδυασμό με το άρθρο 3 της απόφασης 2011/349/ΕΕ του Συμβουλίου (19).

(23)

Ο Ευρωπαίος Επόπτης Προστασίας Δεδομένων κλήθηκε να γνωμοδοτήσει σύμφωνα με το άρθρο 46 στοιχείο δ) του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 45/2001 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (20) και εξέδωσε τη γνωμοδότησή του στις 3 Δεκεμβρίου 2018,