ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ

1.   ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Η παρούσα σύσταση εκφράζει αποκλειστικά τις απόψεις της Επιτροπής· δεν μεταβάλλει τα έννομα αποτελέσματα των οδηγιών και των κανονισμών και δεν θίγει τη δεσμευτική ερμηνεία του Δικαστηρίου όσον αφορά τα άρθρα 7, 7α και 7β και το παράρτημα V της τροποποιημένης οδηγίας 2012/27/ΕΕ για την ενεργειακή απόδοση («ΟΕΑ»). Η παρούσα σύσταση βασίζεται στις παρατηρήσεις που έλαβε η Επιτροπή από τα κράτη μέλη αφότου μεταφέρθηκε στο εθνικό δίκαιο η οδηγία 2012/27/ΕΕ για την ενεργειακή απόδοση καθώς και στα διδάγματα που έχει αντλήσει η Επιτροπή από τις κοινοποιήσεις των κρατών μελών και από την αξιολόγηση των εθνικών σχεδίων δράσης για την ενεργειακή απόδοση και των ετήσιων εκθέσεων (1).

Σύνοψη: Σημαντικότερες τροποποιήσεις της οδηγίας 2012/27/ΕΕ

1.

Δομή της υποχρέωσης εξοικονόμησης ενέργειας και σχετικές διατάξεις — άρθρα 7 (γενικοί κανόνες σχετικά με την υποχρέωση εξοικονόμησης), 7α [κανόνες για τα καθεστώτα επιβολής της υποχρέωσης ενεργειακής απόδοσης (ΚΕΥΕΑ)] και 7β (κανόνες για τα εναλλακτικά μέτρα πολιτικής)· — παράρτημα V (κοινές μέθοδοι και αρχές για τον υπολογισμό)· και — σχεδιασμός και υποβολή εκθέσεων δυνάμει του κανονισμού για τη διακυβέρνηση.

2.

Πεδίο εφαρμογής της υποχρέωσης εξοικονόμησης ενέργειας (2021-2030) — νέα περίοδος επιβολής της υποχρέωσης εξοικονόμησης ενέργειας 2021–2030 και επέκταση της υποχρέωσης πέραν του 2030 χωρίς ημερομηνία λήξης αλλά υποκείμενη σε επανεξέταση έως το 2027 και ανά δέκα έτη εφεξής· — υποχρέωση επίτευξης στόχου σωρευτικής εξοικονόμησης ενέργειας στην τελική χρήση την περίοδο 2021-2030 ο οποίος ισοδυναμεί με νέα ετήσια εξοικονόμηση τουλάχιστον 0,8 % της τελικής κατανάλωσης ενέργειας (εκτός της Κύπρου και της Μάλτας, οι οποίες πρέπει να επιτύχουν νέα εξοικονόμηση που ισοδυναμεί με 0,24 % της τελικής κατανάλωσης ενέργειας), δηλαδή επίπεδο υψηλότερο απ' ό,τι κατά την τρέχουσα περίοδο· — διατίθενται επιλογές στα κράτη μέλη για τον υπολογισμό της εξοικονόμησης με διαφορετικό τρόπο, υπό την προϋπόθεση ότι επιτυγχάνουν την απαιτούμενη σωρευτική εξοικονόμηση ενέργειας στην τελική χρήση· και — απαίτηση τα κράτη μέλη να λαμβάνουν υπόψη την ανάγκη μετριασμού της ενεργειακής φτώχειας κατά τον σχεδιασμό μέτρων πολιτικής, σύμφωνα με κριτήρια που πρέπει να καθορίσουν.

3.

Υπολογισμός του αντικτύπου των μέτρων πολιτικής — Τα κράτη μέλη δεν δύνανται να συνυπολογίζουν την εξοικονόμηση που προκύπτει από την εφαρμογή του ενωσιακού δικαίου, εκτός των περιπτώσεων που αυτή αφορά την ανακαίνιση κτιρίων. Κατά παρέκκλιση και υπό ορισμένες προϋποθέσεις, δύνανται να συνυπολογίζουν στην εξοικονόμηση που απαιτείται για την πρώτη περίοδο επιβολής της υποχρέωσης (2014-2020), και μόνο γι' αυτήν, την εξοικονόμηση που επιτυγχάνεται βάσει των εθνικών ελάχιστων απαιτήσεων για νέα κτίρια.

4.

Διευκρινίσεις — τα ΚΕΥΕΑ και τα εναλλακτικά μέτρα πολιτικής αποτελούν εξίσου έγκυρα μέσα μεταφοράς της ΟΕΑ στο εθνικό δίκαιο· — η εξοικονόμηση ενέργειας που προκύπτει από κάθε είδος μέτρου πολιτικής πρέπει να υπολογίζεται σύμφωνα με τις κοινές αρχές και μεθόδους που προβλέπονται στο παράρτημα V της ΟΕΑ· — επεξήγηση της απαίτησης μέτρησης και επαλήθευσης και της σημασίας λήψης αντιπροσωπευτικού δείγματος μέτρων βελτίωσης της ενεργειακής απόδοσης· — τα κράτη μέλη μπορούν να συστήσουν εθνικό ταμείο ενεργειακής απόδοσης (ΕΤΕΑ) σύμφωνα με το άρθρο 20 παράγραφος 6 της ΟΕΑ είτε ως εναλλακτικό μέτρο πολιτικής είτε ως μέρος ενός ΚΕΥΕΑ που απαιτεί από τα υπόχρεα μέρη να πραγματοποιήσουν την εξοικονόμηση που τους αναλογεί, εν όλω ή εν μέρει, με τη μορφή συνεισφοράς στο ταμείο· — επεξήγηση της απαίτησης προσθετικότητας (η εξοικονόμηση ενέργειας θα πρέπει να είναι συμπληρωματική εκείνης που θα είχε επιτευχθεί ούτως ή άλλως χωρίς τη δραστηριότητα του υπόχρεου ή συμμετέχοντος μέρους) συμπεριλαμβανομένων ορισμένων παραγόντων — «λαθρεπιβάτες», επίδραση της αγοράς και αντίκτυπος των υφιστάμενων πολιτικών· — ο υπολογισμός της εξοικονόμησης ενέργειας πρέπει να λαμβάνει υπόψη τον κύκλο ζωής των μέτρων και τον ρυθμό μείωσης της εξοικονόμησης με την πάροδο του χρόνου και — η εξοικονόμηση ενέργειας που προκύπτει από την εγκατάσταση τεχνολογιών ανανεώσιμης ενέργειας μικρής κλίμακας επί ή εντός κτιρίων μπορεί να είναι επιλέξιμη, με την επιφύλαξη της συμμόρφωσης με το παράρτημα V.

2.   ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΑΠΑΙΤΟΥΜΕΝΗΣ ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΗΣΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΠΕΡΙΟΔΟ ΕΠΙΒΟΛΗΣ ΤΗΣ ΥΠΟΧΡΕΩΣΗΣ2021-2030

Το ανωτέρω στοιχείο β) απαιτεί από τα κράτη μέλη να επιτύχουν:

—	σωρευτική εξοικονόμηση ενέργειας στην τελική χρήση (δηλαδή συνολική ποσότητα εξοικονόμησης ενέργειας) την περίοδο 2021-2030 και

—	νέα ετήσια εξοικονόμηση εντός της εν λόγω περιόδου (η ποσότητα της οποίας δεν καθορίζεται ακριβώς).

Ενώ το ποσοστό της νέας ετήσιας εξοικονόμησης ενέργειας κατά την πρώτη περίοδο επιβολής της υποχρέωσης (2014-2020) είναι κοινό για όλα τα κράτη μέλη (δηλαδή 1,5 %), δεν ισχύει το ίδιο και για τη δεύτερη περίοδο (2021-2030), καθώς η Κύπρος και η Μάλτα πρέπει να επιτύχουν σωρευτική εξοικονόμηση ενέργειας στην τελική χρήση που ισοδυναμεί με νέα εξοικονόμηση 0,24 % της τελικής κατανάλωσης ενέργειας (1).

Κάθε κράτος μέλος πρέπει να επιτύχει την υπολογισθείσα ποσότητα σωρευτικής εξοικονόμησης ενέργειας στην τελική χρήση (δηλαδή τη συνολική εξοικονόμηση ενέργειας για την περίοδο 2021-2030) έως τις 31 Δεκεμβρίου 2030. Σε αντίθεση με την πρώτη περίοδο επιβολής της υποχρέωσης, η ποσότητα αυτή δεν μπορεί να μειωθεί ως αποτέλεσμα τυχόν ευελιξίας της οποίας κάνουν χρήση τα κράτη μέλη (2).

Τα κράτη μέλη δεν υποχρεούνται να επιτυγχάνουν νέα εξοικονόμηση ισοδύναμη με το 0,8 % (0,24 % για τη Μάλτα και την Κύπρο) της ετήσιας τελικής κατανάλωσης ενέργειας (3) κάθε έτος της δεύτερης περιόδου επιβολής της υποχρέωσης. Η υφιστάμενη ευελιξία των κρατών μελών, βάσει της οποίας μπορούν να κατανέμουν την ποσότητα της νέας εξοικονόμησης καθ' όλη τη διάρκεια της περιόδου, διατηρείται στη δεύτερη καθώς και στις επόμενες περιόδους (4).

2.1.   Υπολογισμός της απαιτούμενης σωρευτικής εξοικονόμησης ενέργειας στην τελική χρήση κατά τη δεύτερη περίοδο επιβολής της υποχρέωσης

Για τον υπολογισμό της απαιτούμενης ποσότητας σωρευτικής εξοικονόμησης ενέργειας στην τελική χρήση κατά τη δεύτερη περίοδο επιβολής της υποχρέωσης, κάθε κράτος μέλος πρέπει πρώτα να υπολογίσει τη μέση τελική κατανάλωση ενέργειας της τριετίας πριν από το 2019 (δηλαδή των ετών 2016-2018) (5).

Το επόμενο βήμα είναι ο πολλαπλασιασμός του εν λόγω μέσου όρου επί 0,8 % (ή επί 0,24 % στην περίπτωση της Κύπρου και της Μάλτας) για τον καθορισμό της ισοδύναμης ποσότητας «νέας» ετήσιας εξοικονόμησης.

Παράδειγμα

Ένα κράτος μέλος εμφανίζει κατανάλωση ενέργειας 102 εκατομμυρίων τόνων ισοδύναμου πετρελαίου (εκατ. ΤΙΠ) το 2016, 98 εκατ. ΤΙΠ το 2017 και 100 εκατ. ΤΙΠ το 2018, από τα οποία προκύπτει μέσος όρος τριετίας 100 εκατ. ΤΙΠ.

Για τον υπολογισμό της σωρευτικής ποσότητας εξοικονόμησης ενέργειας στην τελική χρήση (2021-2030), η ελάχιστη ποσότητα νέας εξοικονόμησης κατά έτος ισούται επομένως με 0,8 εκατ. ΤΙΠ (100 εκατ. ΤΙΠ × 0,8 %).

Τα κράτη μέλη μπορούν έπειτα να υπολογίσουν την απαιτούμενη σωρευτική ποσότητα εξοικονόμησης στην τελική χρήση για όλη την περίοδο επιβολής της υποχρέωσης.

Παράδειγμα

Ένα κράτος μέλος υπολογίζει ότι η μέση τελική κατανάλωση ενέργειας για τα έτη 2016-2018 είναι 100 εκατ. ΤΙΠ. Η συνολική εξοικονόμηση στην τελική χρήση σε σχέση με το 2021 θα ισούται επομένως με (100 × 0,8 % × 1) = 0,8 εκατ. ΤΙΠ.

Καθώς απαιτείται επίτευξη σωρευτικής εξοικονόμησης ενέργειας στην τελική χρήση τουλάχιστον ισοδύναμης με τη νέα εξοικονόμηση για κάθε έτος από το 2021 έως το 2030, το κράτος μέλος πρέπει να υπολογίσει τη νέα εξοικονόμηση για κάθε έτος που ακολουθεί έως το 2030.

Η συνολική υπολογιζόμενη ποσότητα για το 2022 θα είναι (100 × 0,8 % × 2) = σωρευτική εξοικονόμηση ενέργειας στην τελική χρήση 1,6 εκατ. ΤΙΠ (περιλαμβανομένων 0,8 εκατ. ΤΙΠ νέας εξοικονόμησης το 2022 (όπως σημειώνεται παρακάτω με γκρίζο χρώμα)).

Οι ποσότητες για κάθε έτος που ακολουθεί έως το 2030 μπορούν να υπολογιστούν με τον ίδιο τρόπο. Η συνολική ποσότητα της απαιτούμενης σωρευτικής εξοικονόμησης ενέργειας στην τελική χρήση καθ' όλη τη διάρκεια της δεκαετούς περιόδου ισούται με 44,0 εκατ. ΤΙΠ (100 × 0,8 % × 55).

Έτος	2021	2022	2023	2024	2025	2026	2027	2028	2029	2030
Εξοικονόμηση ενέργειας στην τελική χρήση (εκατ. ΤΙΠ)										0,8	Συνολική σωρευτική εξοικονόμηση ενέργειας στην τελική χρήση (έως το 2030)
									0,8	0,8
								0,8	0,8	0,8
							0,8	0,8	0,8	0,8
						0,8	0,8	0,8	0,8	0,8
					0,8	0,8	0,8	0,8	0,8	0,8
				0,8	0,8	0,8	0,8	0,8	0,8	0,8
			0,8	0,8	0,8	0,8	0,8	0,8	0,8	0,8
		0,8	0,8	0,8	0,8	0,8	0,8	0,8	0,8	0,8
	0,8	0,8	0,8	0,8	0,8	0,8	0,8	0,8	0,8	0,8
Σύνολο (εκατ. ΤΙΠ)	0,8	1,6	2,4	3,2	4,0	4,8	5,6	6,4	7,2	8,0	44,0  (6)

2.2.   Στατιστικό σύνολο δεδομένων

2.2.1.   Χρήση των συνόλων δεδομένων της Eurostat

Για τον καθορισμό των στατιστικών συνόλων δεδομένων που πρέπει να χρησιμοποιηθούν για την περίοδο επιβολής της υποχρέωσης 2021-2030, τα κράτη μέλη πρέπει να χρησιμοποιούν τα στατιστικά σύνολα δεδομένων της Eurostat, τα οποία αποτελούν την προεπιλεγμένη πηγή για τον υπολογισμό των ποσοτήτων της απαιτούμενης εξοικονόμησης (βλέπε παράρτημα III παράγραφος 1 στοιχείο γ) του κανονισμού για τη διακυβέρνηση).

Το 2019, η Eurostat αναθεώρησε το ενεργειακό ισοζύγιο βάσει των διεθνών συστάσεων για την ενεργειακή στατιστική που δημοσιοποίησε η Στατιστική Επιτροπή των Ηνωμένων Εθνών (7). Όσον αφορά τις συνεισφορές ενεργειακής απόδοσης και τις υποχρεώσεις εξοικονόμησης ενέργειας των κρατών μελών, καθόρισε μια ειδική κατηγορία «τελική κατανάλωση ενέργειας (Ευρώπη 2020-2030)» (8) (κωδικός FEC2020-2030). Σε αυτήν περιλαμβάνονται στοιχεία τα οποία απαιτούνται δυνάμει του άρθρου 7 παράγραφος 1 πρώτο εδάφιο στοιχείο β) της ΟΕΑ και τα κράτη μέλη θα πρέπει να τη χρησιμοποιούν για τους σκοπούς της τήρησης της υποχρέωσης εξοικονόμησης ενέργειας (9).

Η νέα αυτή κατηγορία περιλαμβάνει τους παρακάτω αριθμητικούς ορισμούς που βασίζονται στις πιο πρόσφατες τροποποιήσεις του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1099/2008 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για τις στατιστικές ενέργειας (10):

Τελική κατανάλωση ενέργειας (Ευρώπη 2020-2030) [Σύνολο όλων των προϊόντων] =

Τελική κατανάλωση ενέργειας [Σύνολο όλων των προϊόντων]

- Τελική κατανάλωση ενέργειας [Θερμότητα του περιβάλλοντος (αντλίες θερμότητας)]

+ Διεθνείς αερομεταφορές [Σύνολο όλων των προϊόντων]

+ Εισροές προς μετατροπή Υψικάμινοι [Σύνολο όλων των προϊόντων]

- Εκροές από μετατροπή Υψικάμινοι [Σύνολο όλων των προϊόντων]

+ Ενεργειακός τομέας Υψικάμινοι [Στερεά ορυκτά καύσιμα]

+ Ενεργειακός τομέας Υψικάμινοι [Μεταποιημένα αέρια]

+ Ενεργειακός τομέας Υψικάμινοι [Τύρφη και προϊόντα τύρφης]

+ Ενεργειακός τομέας Υψικάμινοι [Πετρελαιούχος σχιστόλιθος και πετρελαιοφόρος άμμος]

+ Ενεργειακός τομέας Υψικάμινοι [Πετρέλαιο και προϊόντα πετρελαίου]

+ Ενεργειακός τομέας Υψικάμινοι [Φυσικό αέριο]

2.2.2.   Χρήση εναλλακτικών στατιστικών πηγών και εκτιμήσεων εμπειρογνωμόνων

Στην κοινοποίηση που υποβάλουν στην Επιτροπή (βλέπε παράρτημα III παράγραφος 1 στοιχείο γ) του κανονισμού για τη διακυβέρνηση), τα κράτη μέλη δύνανται να χρησιμοποιούν εναλλακτικές στατιστικές πηγές αλλά πρέπει να εξηγούν και να δικαιολογούν τη χρήση τους καθώς και τυχόν διαφορές των ποσοτήτων που προκύπτουν.

Σε περίπτωση που τα στοιχεία για ορισμένα έτη δεν είναι ακόμη διαθέσιμα κατά τον χρόνο υποβολής της έκθεσης, τα κράτη μέλη δύνανται να χρησιμοποιούν εκτιμήσεις εμπειρογνωμόνων (επίσης δικαιολογώντας τις στην κοινοποίηση). Σε περίπτωση που, όταν πλέον γίνουν διαθέσιμα τα επίσημα στοιχεία, υπάρχουν σημαντικές αποκλίσεις μεταξύ των εκτιμηθέντων και των πραγματικών αριθμητικών στοιχείων, η ποσότητα της απαιτούμενης εξοικονόμησης πρέπει να προσαρμοστεί στα πραγματικά στοιχεία.

Συνιστάται στα κράτη μέλη να προσαρμόζουν τις εκτιμήσεις στα επίσημα στοιχεία όσο το δυνατό συντομότερα σύμφωνα με τον μηχανισμό διακυβέρνησης, εντάσσοντάς τα στην επόμενη υποβολή ή υποχρεωτική έκθεση δυνάμει του κανονισμού για τη διακυβέρνηση (π.χ. στην επικαιροποίηση του εθνικού σχεδίου για την ενέργεια και το κλίμα (ΕΣΕΚ) έως τις 30 Ιουνίου 2023, σύμφωνα με το άρθρο 14 παράγραφος 1 του κανονισμού).

2.2.3.   Ενέργεια που χρησιμοποιείται στις μεταφορές

Με την επιφύλαξη του άρθρου 7 παράγραφος 2 στοιχείο β) της ΟΕΑ (11), τα κράτη μέλη δεν μπορούν πλέον να εξαιρούν την τελική κατανάλωση ενέργειας που χρησιμοποιείται στις μεταφορές από το βασικό σενάριο υπολογισμού κατά τη δεύτερη και τις επόμενες περιόδους επιβολής της υποχρέωσης.

2.2.4.   Ενέργεια που παράγεται για ιδία τελική χρήση

Ενώ κατά την πρώτη περίοδο επιβολής της υποχρέωσης η σωρευτική εξοικονόμηση ενέργειας στην τελική χρήση βασιζόταν στις «πωλήσεις ενέργειας σε τελικούς καταναλωτές», η ΟΕΑ αλλάζει σκοπίμως τη βάση για τη δεύτερη και τις επόμενες περιόδους σε «τελική κατανάλωση ενέργειας».

Ως εκ τούτου, τα κράτη μέλη πρέπει να περιλαμβάνουν την ενέργεια που παράγεται για ιδία τελική χρήση (π.χ. ηλεκτρική ενέργεια που παράγεται από φωτοβολταϊκά συστήματα, θερμότητα που παράγεται από ηλιακούς θερμοσυσσωρευτές ή συνδυασμένη καύση αποβλήτων στη βιομηχανία) στο βασικό σενάριο υπολογισμού για τις περιόδους αυτές.

Η κατηγορία της Eurostat «τελική κατανάλωση ενέργειας» (κωδικός Β 101700 (12)), ως ίσχυε κατά το στάδιο διαπραγμάτευσης και έκδοσης της ΟΕΑ, περιλάμβανε ορισμένες ανανεώσιμες πηγές ενέργειας κατάλληλες για χρήση μικρής κλίμακας επί ή εντός κτιρίων (ηλιακή ενέργεια, συμπεριλαμβανομένων ηλιακών φωτοβολταϊκών και ηλιακών θερμικών συστημάτων, αιολική ενέργεια, στερεή βιομάζα, βιοαέριο και υγρά βιοκαύσιμα (13)). Η θερμότητα του περιβάλλοντος, π.χ. όπως χρησιμοποιείται στις αντλίες θερμότητας, δεν συμπεριλαμβανόταν στην κατηγορία «τελική κατανάλωση ενέργειας». Προκειμένου να διασφαλιστεί ότι η υποχρέωση εξοικονόμησης ενέργειας δυνάμει του άρθρου 7 παράγραφος 1 της ΟΕΑ, όπως συμφωνήθηκε από τους συννομοθέτες, δεν θα επηρεαστεί από την αναθεώρηση των ενεργειακών ισοζυγίων, η Eurostat θέσπισε και δημοσιεύει, για τους σκοπούς της ενεργειακής απόδοσης, ειδική κατηγορία «τελική κατανάλωση ενέργειας (Ευρώπη 2020-2030)» (κωδικός FEC2020-2030) με την οποία διατηρείται η εξαίρεση της θερμότητας του περιβάλλοντος από αυτήν την κατηγορία έως το 2030 (14).

Ωστόσο, παρόλο που σύμφωνα με το παράρτημα III παράγραφος 1 στοιχείο γ) του κανονισμού για τη διακυβέρνηση ως προεπιλεγμένη πηγή πρέπει να χρησιμοποιούνται τα σύνολα δεδομένων της Eurostat, τα κράτη μέλη πρέπει να λαμβάνουν υπόψη τους όλα τα στοιχεία που είναι διαθέσιμα σε εθνικό επίπεδο. Όπου αυτά διαφέρουν από τα στοιχεία της Eurostat, τα κράτη μέλη πρέπει να παραθέτουν τις εθνικές τους πηγές, εφόσον αυτές είναι πιο ακριβείς. Πρέπει να τις συμπεριλαμβάνουν στο βασικό σενάριο υπολογισμού καθώς και να κοινοποιούν και να επεξηγούν στο ΕΣΕΚ ποιες πηγές δεδομένων χρησιμοποιήθηκαν, περιλαμβανομένου κάθε επιπλέον επίσημου ή εκτιμώμενου όγκου τελικής κατανάλωσης ενέργειας που δεν καλύπτεται από τα σύνολα δεδομένων της Eurostat.

2.3.   Κατανομή της εξοικονόμησης ενέργειας κατά την περίοδο 2021-2030

Σύμφωνα με το άρθρο 7 παράγραφος 1 τελευταίο εδάφιο της ΟΕΑ, τα κράτη μέλη απαιτείται να «αποφασίζουν τον τρόπο σταδιακής εισαγωγής της υπολογισθείσας ποσότητας νέας εξοικονόμησης [σε κάθε περίοδο επιβολής της υποχρέωσης] υπό τον όρο ότι η απαιτούμενη συνολική σωρευτική εξοικονόμηση ενέργειας στην τελική χρήση έχει επιτευχθεί έως τη λήξη κάθε περιόδου επιβολής της υποχρέωσης».

Παραδείγματα

Ένα κράτος μέλος μπορεί να επιλέξει μια γραμμική αύξηση της εξοικονόμησης κατά τη διάρκεια της περιόδου ενώ κάποιο άλλο μπορεί να επιλέξει να ξεκινήσει αργότερα αλλά να απαιτήσει μεγαλύτερη εξοικονόμηση προς τα μέσα/το τέλος της δεύτερης περιόδου επιβολής της υποχρέωσης.

Κάποιο άλλο κράτος μέλος δύναται να αποφασίσει να κατανείμει την απαιτούμενη ποσότητα σωρευτικής εξοικονόμησης ενέργειας στην τελική χρήση (π.χ. 44,0 εκατ. ΤΙΠ) με τον τρόπο που παρατίθεται κατωτέρω, υπό την προϋπόθεση ότι η σωρευτική ποσότητα της απαιτούμενης εξοικονόμησης επιτυγχάνεται μεταξύ των ετών 2021 και 2030 (εφόσον υποτεθεί ότι όλα τα μέτρα έχουν μακροχρόνιες επιπτώσεις που επιφέρουν εξοικονόμηση κάθε έτος τουλάχιστον έως το 2030):

Έτος	2021	2022	2023	2024	2025	2026	2027	2028	2029	2030
Εξοικονόμηση ενέργειας στην τελική χρήση (εκατ. ΤΙΠ)										0,8	Συνολική σωρευτική εξοικονόμηση ενέργειας στην τελική χρήση (έως το 2030)
									1,1	1,1
								0,5	0,6	0,6
							0,7	0,7	0,7	0,7
						0,6	0,6	0,6	0,6	0,6
					0,8	0,8	0,8	0,8	0,8	0,8
				1,0	1,0	1,0	1,0	1,0	1,0	1,0
			1,2	1,2	1,2	1,2	1,2	1,2	1,2	1,2
		0,9	0,9	0,9	0,9	0,9	0,9	0,9	0,9	0,9
	0,4	0,4	0,4	0,4	0,4	0,4	0,4	0,4	0,4	0,4
Σύνολο (εκατ. ΤΙΠ)	0,4	1,3	2,5	3,5	4,3	4,9	5,6	6,1	7,3	8,1	44

Εάν ένα κράτος μέλος καθιερώσει ή διατηρεί καθεστώς επιβολής της υποχρέωσης ενεργειακής απόδοσης (ΚΕΥΕΑ), δεν υποχρεούται να υποβάλει έκθεση σχετικά με τον τρόπο με τον οποίο θα κατανείμει την προσπάθεια κατά τη διάρκεια της περιόδου επιβολής της υποχρέωσης. Ωστόσο, συνιστάται στα κράτη μέλη τόσο η καθιέρωση ενός ΚΕΥΕΑ όσο και η υποβολή εκθέσεων σχετικά με τον τρόπο κατανομής. Σύμφωνα με το παράρτημα III μέρος 3.1 στοιχείο β) του κανονισμού για τη διακυβέρνηση, τα κράτη μέλη πρέπει να κοινοποιούν την αναμενόμενη ποσότητα σωρευτικής και ετήσιας εξοικονόμησης καθώς και τη διάρκεια των καθεστώτων τους.

Τα κράτη μέλη που θεσπίζουν ή διατηρούν εναλλακτικά μέτρα πολιτικής δυνάμει του άρθρου 7β της ΟΕΑ και/ή εθνικό ταμείο ενεργειακής απόδοσης (ΕΤΕΑ) δυνάμει του άρθρου 20 παράγραφος 6 της ΟΕΑ διαθέτουν πλήρη διακριτική ευχέρεια στην κατανομή της απαιτούμενης σωρευτικής εξοικονόμησης ενέργειας στην τελική χρήση κατά τη διάρκεια της δεύτερης περιόδου επιβολής της υποχρέωσης. Μπορούν, αλλά δεν υποχρεούνται, να εισαγάγουν ενδιάμεσες περιόδους, ή οποίες δεν απαιτείται να είναι ίσης διάρκειας. Ωστόσο, στο παράρτημα III μέρος 3.2 στοιχείο γ) του κανονισμού για τη διακυβέρνηση προβλέπεται ότι τα κράτη μέλη πρέπει να κοινοποιούν την «αναμενόμενη συνολική σωρευτική και ετήσια ποσότητα εξοικονόμησης ανά μέτρο και/ή ποσότητα εξοικονόμησης ενέργειας σχετικά με οποιαδήποτε ενδιάμεση περίοδο».

3.   ΑΛΛΟΙ ΤΡΟΠΟΙ ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΥ ΤΩΝ ΑΠΑΙΤΗΣΕΩΝ ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΗΣΗΣ

3.1.   Σκεπτικό και πεδίο εφαρμογής

Οι επιλογές του άρθρου 7 παράγραφος 2 της ΟΕΑ δεν επηρεάζουν την υποχρέωση εξοικονόμησης ενέργειας δυνάμει του άρθρου 7 παράγραφος 1 πρώτο εδάφιο στοιχείο β) της ΟΕΑ. Σύμφωνα με το άρθρο 7 παράγραφοι 2 και 4 της ΟΕΑ, επιτρέπεται στα κράτη μέλη να χρησιμοποιούν διαφορετικές μεθόδους υπολογισμού (π.χ. προκειμένου να λάβουν υπόψη ορισμένες εθνικές συνθήκες), ωστόσο αυτό δεν πρέπει να οδηγεί σε μείωση της απαιτούμενης ποσότητας εξοικονόμησης ενέργειας, δηλαδή τα κράτη μέλη πρέπει να διασφαλίζουν ότι ο υπολογισμός με μία ή περισσότερες μεθόδους δυνάμει του άρθρου 7 παράγραφος 2 της ΟΕΑ καταλήγει σε ελάχιστη σωρευτική εξοικονόμηση ενέργειας ίση με αυτή που απαιτείται δυνάμει του άρθρου 7 παράγραφος 1 πρώτο εδάφιο στοιχείο β) της ΟΕΑ.

Έτσι, όσον αφορά την περίοδο επιβολής της υποχρέωσης από το 2021 έως το 2030, ανεξαρτήτως αν τα κράτη μέλη κάνουν χρήση των επιλογών του άρθρου 7 παράγραφοι 2 και 4 της ΟΕΑ, πρέπει να διασφαλίσουν ότι η απαιτούμενη ποσότητα σωρευτικής εξοικονόμησης ενέργειας στην τελική χρήση που ισοδυναμεί με νέα ετήσια εξοικονόμηση 0,8 % (15) θα έχει επιτευχθεί έως την 31η Δεκεμβρίου 2030. Προκειμένου να διασφαλιστεί ότι η ευελιξία που παρέχεται σύμφωνα με το άρθρο 7 παράγραφοι 2 και 4 της ΟΕΑ δεν μειώνει την υπολογισμένη ελάχιστη καθαρή ποσότητα της νέας εξοικονόμησης ενέργειας που πρέπει να επιτευχθεί στην τελική κατανάλωση ενέργειας κατά τη διάρκεια της περιόδου επιβολής της υποχρέωσης, τα ποσοστά της ιδίας ετήσιας εξοικονόμησης των κρατών μελών πρέπει ως εκ τούτου να είναι υψηλότερα από αυτά που απαιτούνται για την επίτευξη της σωρευτικής εξοικονόμησης ενέργειας η οποία προβλέπεται στο άρθρο 7 παράγραφος 1 πρώτο εδάφιο στοιχείο β) της ΟΕΑ (16). Τα κράτη μέλη δεν υποχρεούνται να κάνουν χρήση των επιλογών του άρθρου 7 παράγραφος 2 της ΟΕΑ.

3.2.   Επιλογές δυνάμει του άρθρου 7 παράγραφος 2 της ΟΕΑ

Σύμφωνα με το άρθρο 7 παράγραφος 2 της ΟΕΑ, τα κράτη μέλη μπορούν να υπολογίζουν την απαιτούμενη ποσότητα εξοικονόμησης ενέργειας:

—	εφαρμόζοντας ποσοστό ετήσιας εξοικονόμησης στις πωλήσεις ενέργειας σε τελικούς καταναλωτές ή στον μέσο όρο για την περίοδο 2016-2018 της τελικής κατανάλωση ενέργειας και/ή

—	εξαιρώντας, εν όλω ή εν μέρει, από το βασικό σενάριο υπολογισμού την ενέργεια που χρησιμοποιείται στις μεταφορές· και/ή

—	χρησιμοποιώντας οποιαδήποτε από τις επιλογές του άρθρου 7 παράγραφος 4 της ΟΕΑ.

3.3.   Ίδιον ποσοστό ετήσιας εξοικονόμησης και βασικό σενάριο υπολογισμού

Εφόσον τα κράτη μέλη κάνουν χρήση μίας ή περισσότερων εκ των επιλογών, υποχρεούνται σύμφωνα με το άρθρο 7 παράγραφος 3 της ΟΕΑ να καθορίζουν:

—

το δικό τους ποσοστό ετήσιας εξοικονόμησης –αυτό θα ισχύει για τον υπολογισμό της σωρευτικής τους εξοικονόμησης ενέργειας στην τελική χρήση προκειμένου να διασφαλίζεται ότι η τελική ποσότητα της καθαρής εξοικονόμησης ενέργειας δεν είναι κατώτερη από αυτή που απαιτείται βάσει του άρθρου 7 παράγραφος 1 πρώτο εδάφιο στοιχείο β) της ΟΕΑ και

—	το δικό τους βασικό σενάριο υπολογισμού, από το οποίο μπορεί να εξαιρείται, εν όλω ή εν μέρει, η ενέργεια που χρησιμοποιείται στις μεταφορές (17).

Τα εν λόγω λειτουργούν προσθετικά (18) στους υπολογισμούς του ποσοστού της ετήσιας νέας εξοικονόμησης και της σωρευτικής εξοικονόμησης στην τελική χρήση σύμφωνα με το άρθρο 7 παράγραφος 1 πρώτο εδάφιο στοιχείο β) της ΟΕΑ.

Το άρθρο 7 παράγραφος 5 δεύτερο εδάφιο της ΟΕΑ προβλέπει ότι ανεξάρτητα από το αν τα κράτη μέλη εξαιρούν εν όλω ή εν μέρει την ενέργεια που χρησιμοποιείται στις μεταφορές από το βασικό σενάριο υπολογισμού τους ή χρησιμοποιούν οποιαδήποτε από τις επιλογές που παρατίθενται στο άρθρο 7 παράγραφος 4 της ΟΕΑ, πρέπει να διασφαλίζουν ότι η υπολογισθείσα καθαρή ποσότητα νέας εξοικονόμησης που πρόκειται να επιτευχθεί ως προς την τελική κατανάλωση ενέργειας κατά την περίοδο επιβολής της υποχρέωσης 2021-2030 δεν είναι κατώτερη της ποσότητας που προκύπτει από την εφαρμογή του ποσοστού ετήσιας εξοικονόμησης που αναφέρεται στο άρθρο 7 παράγραφος 1 πρώτο εδάφιο στοιχείο β), δηλαδή 0,8 % (0,24 % για την Κύπρο και τη Μάλτα).

3.4.   Επιλογές δυνάμει του άρθρου 7 παράγραφος 4 της ΟΕΑ

Για την περίοδο επιβολής της υποχρέωσης 2021-2030, τα κράτη μέλη μπορούν να χρησιμοποιήσουν μία ή περισσότερες από τις παρακάτω επιλογές (άρθρο 7 παράγραφος 4 της ΟΕΑ):

β)	εξαίρεση εν όλω ή εν μέρει της βιομηχανίας από το Σύστημα Εμπορίας Δικαιωμάτων Εκπομπής της ΕΕ (ΣΕΔΕ),

γ)	συνυπολογισμός ορισμένης ποσότητας της εξοικονόμησης ενέργειας που προκύπτει από τους τομείς μετατροπής και μεταφοράς ενέργειας,

δ)	έγκαιρες δράσεις μετά το τέλος του 2008 που συνεχίζουν να επιφέρουν εξοικονόμηση μετά το 2020,

ε)	επιμέρους δράσεις που διεξάγονται από τις αρχές του 2018 έως το τέλος του 2020 και συνεχίζουν να επιφέρουν εξοικονόμηση μετά το 2020,

στ)	εξαίρεση του 30 % της ενέργειας που παράγεται επί ή εντός κτιρίων προς ιδίαν χρήση συνεπεία μέτρων πολιτικής που προάγουν τη νέα εγκατάσταση τεχνολογιών ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και

ζ)	συνυπολογισμός ορισμένης ποσότητας εξοικονόμησης ενέργειας που υπερβαίνει αυτήν που απαιτείται για την περίοδο επιβολής της υποχρέωσης 2014-2020

Σύμφωνα με το άρθρο 7 παράγραφος 5 στοιχείο β) της ΟΕΑ, οι επιλογές αυτές μπορούν να χρησιμοποιούνται μόνον ως προς την «ποσότητα εξοικονόμησης ενέργειας που υπολογίζεται με βάση το άρθρο 7 παράγραφοι 2 και 3» και συνδυαζόμενες «δεν οδηγούν σε μείωση άνω του 35 % της ποσότητας εξοικονόμησης ενέργειας».

Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι οι επιλογές δεν μπορούν να χρησιμοποιηθούν προκειμένου να μειωθεί η συνολική ποσότητα της σωρευτικής εξοικονόμησης ενέργειας στην τελική χρήση που προβλέπεται στο άρθρο 7 παράγραφος 1 πρώτο εδάφιο στοιχείο β) της ΟΕΑ. Με άλλα λόγια, ανεξάρτητα από το αν τα κράτη μέλη εξαιρούν εν όλω ή εν μέρει την ενέργεια που χρησιμοποιείται στις μεταφορές από το βασικό σενάριο υπολογισμού τους ή χρησιμοποιούν οποιαδήποτε από τις επιλογές, πρέπει να διασφαλίζουν ότι η υπολογισθείσα καθαρή ποσότητα νέας εξοικονόμησης που θα επιτευχθεί στην τελική κατανάλωση ενέργειας κατά την περίοδο επιβολής της υποχρέωσης 2021-2030 δεν είναι κατώτερη της ποσότητας που προκύπτει από την εφαρμογή του ποσοστού ετήσιας εξοικονόμησης που αναφέρεται στο άρθρο 7 παράγραφος 1 πρώτο εδάφιο στοιχείο β) της ΟΕΑ (19). Προκειμένου να διασφαλιστεί αυτό, σύμφωνα με το άρθρο 7 παράγραφος 5 της ΟΕΑ, τα κράτη μέλη πρέπει να υπολογίζουν τις επιπτώσεις που θα έχει για την περίοδο επιβολής της υποχρέωσης η απόφασή τους να χρησιμοποιήσουν μία ή περισσότερες από τις επιλογές (20).

Οι επιλογές του άρθρου 7 παράγραφος 4 στοιχεία β) και στ) της ΟΕΑ μπορούν να χρησιμοποιηθούν μόνο για το δικό τους βασικό σενάριο υπολογισμού, σύμφωνα με το άρθρο 7 παράγραφοι 2 και 3 της ΟΕΑ. Οι ποσότητες μπορούν να αφαιρεθούν από αυτόν τον υπολογισμό (με την επιφύλαξη των προβλεπόμενων περιορισμών).

Οι επιλογές που προβλέπονται στα στοιχεία γ), δ), ε) και ζ) αφορούν την εξοικονόμηση ενέργειας που μπορεί να προσμετρηθεί μόνο στην υπολογισθείσα ποσότητα εξοικονόμησης που απαιτείται δυνάμει του άρθρου 7 παράγραφοι 2 και 3 της ΟΕΑ. Επομένως, δεν μπορούν να χρησιμοποιηθούν για τη μείωση του επιπέδου της υποχρέωσης εξοικονόμησης ενέργειας που προβλέπεται στο άρθρο 7 παράγραφος 1 πρώτο εδάφιο στοιχείο β) της ΟΕΑ αλλά μπορούν να χρησιμοποιηθούν για να βοηθήσουν στην εκπλήρωσή της.

3.4.1.   Ανάλυση των επιλογών

3.4.1.1.   Εξαίρεση εν όλω ή εν μέρει της βιομηχανίας από το ΣΕΔΕ [άρθρο 7 παράγραφος 4 στοιχείο β)]

Εάν ένα κράτος μέλος χρησιμοποιεί μόνο την επιλογή της εξαίρεσης του συνόλου ή μέρους των πωλήσεων ενέργειας η οποία χρησιμοποιείται στις βιομηχανικές δραστηριότητες που υπάγονται στο ΣΕΔΕ [άρθρο 7 παράγραφος 4 στοιχείο β) της ΟΕΑ], πρέπει να καθορίσει τον όγκο της παρεχόμενης ή της λιανικώς πωλούμενης ενέργειας που χρησιμοποιείται στις εν λόγω βιομηχανικές δραστηριότητες. Ο υπολογισμός γίνεται βάσει της ενέργειας που χρησιμοποιείται για τις δραστηριότητες που απαριθμούνται στο παράρτημα I της οδηγίας ΣΕΔΕ (21).

Η ενέργεια που χρησιμοποιείται για τις «ενεργειακές δραστηριότητες» που απαριθμούνται στο εν λόγω παράρτημα (εγκαταστάσεις καύσεως με ονομαστική θερμική κατανάλωση άνω των 20 MW (εκτός εγκαταστάσεων επικινδύνων ή αστικών αποβλήτων), διυλιστήρια ορυκτελαίων και οπτανθρακοποιεία) καθώς και η ενέργεια που χρησιμοποιείται στις αερομεταφορές αφαιρούνται από την ανωτέρω ποσότητα (22).

3.4.1.2.   Εξοικονόμηση ενέργειας από τους τομείς μετατροπής και μεταφοράς ενέργειας [άρθρο 7 παράγραφος 4 στοιχείο γ)]

Σύμφωνα με το άρθρο 7 παράγραφος 4 στοιχείο γ) της ΟΕΑ τα κράτη μέλη μπορούν να προσμετρούν στην ποσότητα εξοικονόμησης ενέργειας που υπολογίζεται σύμφωνα με το άρθρο 7 παράγραφοι 2 και 3 της ΟΕΑ (23) την εξοικονόμηση ενέργειας που επιτυγχάνεται στους τομείς μετατροπής, μεταφοράς και διανομής ενέργειας, συμπεριλαμβανομένων των υποδομών αποδοτικής τηλεθέρμανσης και τηλεψύξης, ως συνέπεια της εφαρμογής των απαιτήσεων του άρθρου 14 παράγραφος 4 και παράγραφος 5 στοιχείο β) και του άρθρου 15 παράγραφοι 1 έως 6 και παράγραφος 9 -της ΟΕΑ.

3.4.1.3.   Εξοικονόμηση ενέργειας από επιμέρους δράσεις οι οποίες εφαρμόστηκαν για πρώτη φορά από τις 31 Δεκεμβρίου 2008 [άρθρο 7 παράγραφος 4 στοιχείο δ)]

Εάν ένα κράτος μέλος προσμετρά στην ποσότητα απαιτούμενης εξοικονόμησης ενέργειας που υπολογίζεται σύμφωνα με το άρθρο 7 παράγραφοι 2 και 3 της ΟΕΑ την εξοικονόμηση ενέργειας που προκύπτει από επιμέρους δράσεις εφαρμοζόμενες για πρώτη φορά από τις 31 Δεκεμβρίου 2008, οι εν λόγω δράσεις πρέπει να εξακολουθούν να έχουν αντίκτυπο πέραν του 2020 όσον αφορά την περίοδο επιβολής της υποχρέωσης 2021-2030, δηλαδή να επιφέρουν νέα εξοικονόμηση ενέργειας μετά τις 31 Δεκεμβρίου 2020. Στο άρθρο 2 σημείο 19 της ΟΕΑ, ως «επιμέρους δράση» ορίζεται η δράση η οποία οδηγεί σε βελτιώσεις της ενεργειακής απόδοσης που μπορούν να επαληθευτούν και να μετρηθούν ή να εκτιμηθούν και η οποία πραγματοποιείται ως αποτέλεσμα μέτρου πολιτικής. Επιπλέον, η εξοικονόμηση ενέργειας πρέπει να μετράται και να επαληθεύεται.

3.4.1.4.   Επιμέρους δράσεις που διεξάγονται από την 1η Ιανουαρίου 2018 έως το τέλος του 2020 [άρθρο 7 παράγραφος 4 στοιχείο ε)]

Σύμφωνα με το άρθρο 7 παράγραφος 4 στοιχείο ε) της ΟΕΑ, ένα κράτος μέλος μπορεί να προσμετρά στην ποσότητα εξοικονόμησης που υπολογίζεται σύμφωνα με το άρθρο 7 παράγραφοι 2 και 3 της ΟΕΑ την εξοικονόμηση ενέργειας η οποία προκύπτει από μέτρα πολιτικής, εφόσον μπορεί να τεκμηριωθεί ότι τα εν λόγω μέτρα οδηγούν σε επιμέρους δράσεις που διεξάγονται από την 1η Ιανουαρίου 2018 έως την 31η Δεκεμβρίου 2020 και εξακολουθούν να επιφέρουν εξοικονόμηση μετά τις 31 Δεκεμβρίου 2020.

Ενώ το άρθρο 7 παράγραφος 4 στοιχείο δ) της ΟΕΑ αναφέρεται στην υλοποίηση επιμέρους δράσεων από τις 31 Δεκεμβρίου 2008 έως την 31η Δεκεμβρίου 2013, το άρθρο 7 παράγραφος 4 στοιχείο ε) της ΟΕΑ αφορά αποκλειστικά τις επιμέρους δράσεις που υλοποιούνται από την 1η Ιανουαρίου 2018 έως την 31η Δεκεμβρίου 2020. Η διαφορά αυτή έχει σημασία όταν τα κράτη μέλη εξετάζουν το ενδεχόμενο μιας δράσης με κύκλο ζωής έως 21 έτη που υλοποιήθηκε το 2008 και, αντιστοίχως, μιας δράσης με κύκλο ζωής έως 12 έτη που υλοποιήθηκε το 2018. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι η πρώτη περίπτωση είναι σημαντική π.χ. για δράσεις με μεγάλο κύκλο ζωής, όπως η μόνωση του κελύφους ενός κτιρίου.

3.4.1.5.   Ενέργεια που παράγεται επί ή εντός κτιρίων προς ιδίαν χρήση από τη νέα εγκατάσταση τεχνολογιών ανανεώσιμων πηγών ενέργειας [άρθρο 7 παράγραφος 4 στοιχείο στ)]

Η επιλογή αυτή επιτρέπει στα κράτη μέλη να εξαιρούν από τον υπολογισμό της εξοικονόμησης ενέργειας που απαιτείται δυνάμει του άρθρου 7 παράγραφοι 2 και 3 της ΟΕΑ μια επαληθεύσιμη ποσότητα ενέργειας που παράγεται προς ιδίαν χρήση από νέες εγκαταστάσεις ανανεώσιμων πηγών ενέργειας επί ή εντός κτιρίων.

Η χρήση της υπόκειται σε τρεις περιορισμούς:

—	δεν μπορεί να εξαιρεθεί από το βασικό σενάριο υπολογισμού πάνω από το 30 % της ενέργειας που παράγεται προς ιδίαν χρήση από νέες εγκαταστάσεις ανανεώσιμων πηγών ενέργειας επί ή εντός κτιρίων·

—	αυτό δεν πρέπει να οδηγεί σε μείωση άνω του 35 % της ποσότητας που υπολογίζεται σύμφωνα με το άρθρο 7 παράγραφοι 2 και 3 της ΟΕΑ· και

—	η ποσότητα της ενέργειας αυτής δεν πρέπει να εξαιρείται από τον υπολογισμό της υποχρέωσης εξοικονόμησης δυνάμει του άρθρου 7 παράγραφος 1 πρώτο εδάφιο στοιχείο β) της ΟΕΑ.

Στο παράρτημα V παράγραφος 2 στοιχείο ε) της ΟΕΑ καθορίζεται ο τρόπος με τον οποίο προσμετράται στην εξοικονόμηση που απαιτείται δυνάμει του άρθρου 7 παράγραφος 1 της ΟΕΑ η εξοικονόμηση ενέργειας που προκύπτει από μέτρα που προάγουν την εγκατάσταση τεχνολογιών ανανεώσιμων πηγών ενέργειας μικρής κλίμακας επί ή εντός κτιρίων (24). Τα ανωτέρω δεν υπόκεινται σε περιορισμούς όγκου,

Καθώς το άρθρο 7 παράγραφος 4 στοιχείο στ) της ΟΕΑ αναφέρεται στην «επαληθεύσιμη ποσότητα ενέργειας που παράγεται επί ή εντός κτιρίων προς ιδίαν χρήση» (25) (και όχι στην ποσότητα που πράγματι χρησιμοποιείται), τα κράτη μέλη πρέπει να καθορίσουν και να επαληθεύσουν τον όγκο της ανανεώσιμης ενέργειας (σε χΤΙΠ (ktoe), MW ή άλλη αντίστοιχη μονάδα) που θα παράγεται επί κτιρίων για ιδίαν χρήση συνεπεία πολιτικών που προάγουν νέες εγκαταστάσεις την περίοδο επιβολής της υποχρέωσης 2021-2030. Καθώς η πρόβλεψη αναφέρεται σε «επαληθεύσιμη ποσότητα», στον υπολογισμό μπορεί να ληφθεί υπόψη ο εκτιμώμενος μέσος όγκος ανανεώσιμης ενέργειας που αναμένεται να παραχθεί προς ιδίαν χρήση την περίοδο 2021-2030 μόνον από τις μονάδες που εγκαθίστανται επί ή εντός κτιρίων μετά τις 31 Δεκεμβρίου 2020.

Το άρθρο 21 στοιχείο β σημείο 3 του κανονισμού για τη διακυβέρνηση απαιτεί από τα κράτη μέλη να περιλαμβάνουν στις ενοποιημένες εθνικές εκθέσεις προόδου για την ενέργεια και το κλίμα πληροφορίες σχετικά με την εφαρμογή των εθνικών ΚΕΥΕΑ και των εναλλακτικών μέτρων πολιτικής. Επομένως, από τις 15 Μαρτίου 2021 (και κάθε δύο χρόνια εφεξής) πρέπει να παρέχουν πληροφορίες σχετικά με την πραγματική ποσότητα ενέργειας που παράγεται επί και εντός κτιρίων προς ιδία χρήση από νέες εγκαταστάσεις τεχνολογιών ανανεώσιμων πηγών ενέργειας.

Ενδεικτικό και μη εξαντλητικό παράδειγμα

Ο παρακάτω πίνακας παρουσιάζει, για έναν μη εξαντλητικό κατάλογο νέων τεχνολογιών, την ποσότητα ενέργειας που μπορεί να εξαιρεθεί από τον υπολογισμό της απαίτησης εξοικονόμησης ενέργειας. Για παράδειγμα, η εγκατάσταση ενός ηλιοθερμικού συγκροτήματος λέβητα ή ενός συγκροτήματος λέβητα φυσικού αερίου θα μπορούσε να οδηγήσει στην παραγωγή 1 000 kWh ανανεώσιμης ενέργειας εκ των οποίων το 30 % (300 kWh) θα μπορούσε να εξαιρεθεί από τον υπολογισμό (υπό την προϋπόθεση ότι αυτό δεν υπερβαίνει το 35 % της απαιτούμενης εξοικονόμησης):

Είδος τεχνολογίας		Ζήτηση τελικής ενέργειας (kWh)	Μερίδιο ανανεώσιμης ενέργειας που παράγεται στα κτίρια (%)	Παραγωγή που προσμετράται στη μείωση του στόχου εξοικονόμησης (kWh)	30 % που μπορεί να εξαιρεθεί από την απαίτηση εξοικονόμησης (kWh)
1)	Λέβητας συμπύκνωσης φυσικού αερίου	10 526	0	0
2)	Λέβητας συμπύκνωσης ξύλου	10 870	100	10 870	3 261
3)	Αντλία θερμότητας (με ηλεκτρική ενέργεια από το δίκτυο)	2 857	0	0
4)	Ηλιοθερμική με συγκρότημα λέβητα φυσικού αερίου	10 474	~ 10	1 000	300
	Ηλιοθερμική εγκατάσταση	1 000	100	1 000	300
	Λέβητας συμπύκνωσης αερίου	9 474	0	0
5)	Φωτοβολταϊκή εγκατάσταση	3 500	100	3 500	1 050

3.4.1.6.   Εξοικονόμηση ενέργειας που υπερβαίνει την απαιτούμενη για την πρώτη περίοδο επιβολής της υποχρέωσης (άρθρο 7 παράγραφος 4 στοιχείο ζ))

Στον υπολογισμό που προβλέπεται από το άρθρο 7 παράγραφοι 2 και 3 της ΟΕΑ, τα κράτη μέλη μπορούν να λαμβάνουν υπόψη την εξοικονόμηση ενέργειας που υπερβαίνει την εξοικονόμηση ενέργειας που απαιτείται για την πρώτη περίοδο επιβολής της υποχρέωσης (2014-2020), υπό τον όρο ότι:

—	η εξοικονόμηση αυτή προκύπτει από επιμέρους δράσεις που διεξάγονται στο πλαίσιο ενός ΚΕΥΕΑ ή εναλλακτικών μέτρων πολιτικής και

—	τα κράτη μέλη έχουν κοινοποιήσει τα σχετικά μέτρα πολιτικής στα ΕΣΔΕΑ και τα αναφέρουν στις εκθέσεις προόδου τους σύμφωνα με το άρθρο 24 παράγραφος 2 (26).

4.   ΕΠΙΛΟΓΗ ΜΕΤΡΩΝ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΠΙΤΕΥΞΗ ΤΗΣ ΑΠΑΙΤΟΥΜΕΝΗΣ ΠΟΣΟΤΗΤΑΣ ΣΩΡΕΥΤΙΚΗΣ ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΗΣΗΣ ΣΤΗΝ ΤΕΛΙΚΗ ΧΡΗΣΗ

Σύμφωνα με το άρθρο 7 παράγραφος 10 της ΟΕΑ, τα κράτη μέλη πρέπει να επιτυγχάνουν την απαιτούμενη σωρευτική εξοικονόμηση στην τελική χρήση με:

—	την καθιέρωση ΚΕΥΕΑ,

—	τη λήψη εναλλακτικών μέτρων πολιτικής ή

—	συνδυασμό των ανωτέρω.

Το άρθρο 7 της ΟΕΑ διευκρινίζει ότι τα ΚΕΥΕΑ και τα εναλλακτικά μέτρα πολιτικής αποτελούν εξίσου έγκυρα μέσα προς αυτόν τον σκοπό. Τα κράτη μέλη διαθέτουν σημαντική ευελιξία και ευρεία διακριτική ευχέρεια να επιλέξουν, μεταξύ διαφόρων ειδών καθεστώτων, το σύστημα που ταιριάζει καλύτερα στη δική τους κατάσταση και περιστάσεις (27).

Σύμφωνα με το άρθρο 7α παράγραφος 1 και το άρθρο 7β παράγραφος 1 της ΟΕΑ, όλα τα μέτρα πολιτικής πρέπει να είναι σχεδιασμένα με σκοπό την τήρηση της υποχρέωσης επίτευξης εξοικονόμησης ενέργειας δυνάμει του άρθρου 7 παράγραφος 1 της ΟΕΑ και να είναι επιλέξιμα να συμβάλουν ώστε «η εξοικονόμηση ενέργειας στην τελική χρήση» να επιτυγχάνεται «στους τελικούς καταναλωτές». Ωστόσο, δεν βλάπτει αν ένα μέτρο πολιτικής επιδιώκει παράλληλα και άλλους σκοπούς και στόχους (π.χ. να επιδιώκει, στο πλαίσιο ενεργειακών πολιτικών, τη διατήρηση, προστασία και βελτίωση της ποιότητας του περιβάλλοντος ή την προαγωγή της συνετής και ορθολογικής χρησιμοποίησης των φυσικών πόρων).

Στα άρθρο 2 σημείο 18 της ΟΕΑ, ως «μέτρο πολιτικής» ορίζεται ένα κανονιστικό, χρηματοδοτικό, δημοσιονομικό, εθελοντικό ή ενημερωτικό μέσο το οποίο έχει καθιερωθεί και εφαρμόζεται επισήμως σε ένα κράτος μέλος προκειμένου να δημιουργήσει ένα υποστηρικτικό πλαίσιο, απαίτηση ή κίνητρο για τους παράγοντες της αγοράς ώστε να παρέχουν και να αγοράζουν ενεργειακές υπηρεσίες και να αναλαμβάνουν άλλα μέτρα για τη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης. Μέτρα πολιτικής που επιδιώκουν να υποστηρίξουν αποκλειστικά άλλους στόχους πολιτικής εκτός της ενεργειακής απόδοσης, που έχουν σχεδιαστεί μόνο για την παροχή ή την αγορά υπηρεσιών ενέργειας ή επιφέρουν εξοικονόμηση στην τελική χρήση που δεν επιτυγχάνεται στους τελικούς καταναλωτές, δεν μπορούν να θεωρηθούν επιλέξιμα δυνάμει του άρθρου 7 της ΟΕΑ. Σε κάθε περίπτωση, τα κράτη μέλη θα πρέπει να αξιολογούν προσεκτικά τα μέτρα και να αποδεικνύουν ότι η εξοικονόμηση ενέργειας οφείλεται άμεσα σε αυτά.

Ένα κράτος μέλος είτε αποφασίσει να χρησιμοποιήσει ΚΕΥΕΑ είτε να λάβει εναλλακτικά μέτρα πολιτικής, πρέπει να διασφαλίσει ότι τα μέτρα πολιτικής είναι επιλέξιμα για την επίτευξη της απαιτούμενης σωρευτικής εξοικονόμησης ενέργειας στην τελική χρήση έως τις 31 Δεκεμβρίου 2030 (ή σε επόμενη περίοδο εξοικονόμησης, αναλόγως του πότε εκπονούνται τα μέτρα).

Ο παρακάτω μη εξαντλητικός κατάλογος ορισμών θεωρείται σημαντικός κατά τον καθορισμό των μέτρων πολιτικής (παραμένουν αμετάβλητοι στην τροποποιημένη ΟΕΑ):

Άρθρο 2 ΟΕΑ

«4)	“ενεργειακή απόδοση”: ο λόγος της εκροής επιδόσεων, υπηρεσιών, αγαθών ή ενέργειας προς την εισροή ενέργειας·

5)

“εξοικονόμηση ενέργειας”: ποσότητα εξοικονομούμενης ενέργειας, η οποία προσδιορίζεται με τη μέτρηση ή/και τον κατ' εκτίμηση υπολογισμό της κατανάλωσης πριν και μετά την υλοποίηση ενός μέτρου βελτίωσης της ενεργειακής απόδοσης, με ταυτόχρονη εξασφάλιση της σταθερότητας των εξωτερικών συνθηκών που επηρεάζουν την ενεργειακή κατανάλωση·

6)	“βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης”: αύξηση της ενεργειακής απόδοσης λόγω τεχνολογικών, συμπεριφορικών ή/και οικονομικών αλλαγών·»

«14)	“υπόχρεο μέρος”: διανομέας ενέργειας ή η εταιρεία λιανικής πώλησης ενέργειας που δεσμεύεται από τα εθνικά καθεστώτα επιβολής της υποχρέωσης ενεργειακής απόδοσης που αναφέρονται στο άρθρο 7·

15)	“εξουσιοδοτηθέν μέρος”: νομικό πρόσωπο στο οποίο έχει ανατεθεί από κυβέρνηση ή από άλλο δημόσιο φορέα εξουσία ανάπτυξης, διαχείρισης ή λειτουργίας ενός χρηματοδοτικού προγράμματος εξ ονόματος της κυβέρνησης ή του άλλου δημόσιου φορέα·

16)	“συμμετέχον μέρος”: επιχείρηση ή δημόσιος φορέας που δεσμεύεται να επιτύχει ορισμένους στόχους βάσει εθελοντικής συμφωνίας, ή καλύπτεται από εθνικό κανονιστικό μέσο πολιτικής·

17)

“δημόσια αρχή επιβολής”: φορέας ο οποίος διέπεται από το δημόσιο δίκαιο και είναι υπεύθυνος για την επιβολή ή την παρακολούθηση της φορολόγησης της ενέργειας ή του άνθρακα, των χρηματοδοτικών καθεστώτων και μέσων, των φορολογικών κινήτρων, προτύπων και κανόνων, των καθεστώτων ενεργειακής επισήμανσης, της εκπαίδευσης ή της κατάρτισης·

18)

“μέτρο πολιτικής”: κανονιστικό, χρηματοδοτικό, δημοσιονομικό, εθελοντικό ή ενημερωτικό μέσο το οποίο έχει καθιερωθεί και εφαρμόζεται επισήμως σε ένα κράτος μέλος προκειμένου να δημιουργήσει ένα υποστηρικτικό πλαίσιο, απαίτηση ή κίνητρο για τους παράγοντες της αγοράς ώστε να παρέχουν και να αγοράζουν ενεργειακές υπηρεσίες και να αναλαμβάνουν άλλα μέτρα για τη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης·

19)	“επιμέρους δράση”: δράση η οποία οδηγεί σε βελτιώσεις της ενεργειακής απόδοσης που μπορούν να επαληθευτούν και να μετρηθούν ή να εκτιμηθούν και η οποία πραγματοποιείται ως αποτέλεσμα μέτρου πολιτικής·

20)	“διανομέας ενέργειας”: το φυσικό ή νομικό πρόσωπο, συμπεριλαμβανομένου του διαχειριστή συστήματος διανομής, που είναι υπεύθυνο για τη μεταφορά ενέργειας, με σκοπό να την παραδώσει στους τελικούς καταναλωτές ή σε σταθμούς διανομής που πωλούν ενέργεια στους τελικούς καταναλωτές·

21)	“διαχειριστής συστήματος διανομής”: ο “διαχειριστής συστήματος διανομής” όπως ορίζεται στην οδηγία 2009/72/ΕΚ και στην οδηγία 2009/73/ΕΚ αντίστοιχα·

22)	“εταιρεία λιανικής πώλησης ενέργειας”: το φυσικό ή νομικό πρόσωπο που πωλεί ενέργεια σε τελικούς καταναλωτές·

23)	“τελικός καταναλωτής”: το φυσικό ή νομικό πρόσωπο που αγοράζει ενέργεια για δική του τελική χρήση·

24)	“πάροχος ενεργειακής υπηρεσίας”: το φυσικό ή νομικό πρόσωπο που παρέχει ενεργειακές υπηρεσίες ή άλλα μέτρα βελτίωσης της ενεργειακής απόδοσης σε εγκαταστάσεις ή οίκημα τελικού καταναλωτή.»

Για τους σκοπούς του άρθρου 7 παράγραφος 10 της ΟΕΑ, τα κράτη μέλη μπορούν να προσμετρούν στην περίοδο επιβολής της υποχρέωσης 2021-2030 την εξοικονόμηση ενέργειας από προσφάτως θεσπισμένα μέτρα πολιτικής. Μπορούν επίσης να προσμετρούν την εξοικονόμηση ενέργειας που επιτυγχάνεται από μέτρα πολιτικής τα οποία θεσπίστηκαν εντός της περιόδου επιβολής της υποχρέωσης 2014-2020 (ή νωρίτερα), υπό τον όρο ότι αυτά συμμορφώνονται προς τις απαιτήσεις του άρθρου 7, του άρθρου 7α ή του άρθρου 7β της ΟΕΑ.

Τα κράτη μέλη μπορούν να προσμετρούν την εξοικονόμηση που επιτυγχάνεται από μέτρα που θεσπίστηκαν έως τις 31 Δεκεμβρίου 2020 ή αργότερα μόνον εφόσον τα μέτρα αυτά συντελούν σε νέες επιμέρους δράσεις που διεξάγονται μετά τις 31 Δεκεμβρίου 2020 και πριν από τις 31 Δεκεμβρίου 2030.

Παραδείγματα μέτρων, δράσεων και εξοικονόμησης

Ένα πρόγραμμα χρηματοδοτικής στήριξης για την ενεργειακά αποδοτική ανακαίνιση κτιρίων θεσπίστηκε το 2010. Εφόσον παραμένει σε ισχύ και συντελεί σε νέες ανακαινίσεις κατά την αντίστοιχη περίοδο, η εξοικονόμηση ενέργειας που επιτυγχάνεται από αυτές τις νέες ανακαινίσεις μπορεί να προσμετρηθεί στην εξοικονόμηση που απαιτείται κατά τη δεύτερη περίοδο επιβολής της υποχρέωσης.

Ένας φόρος καυσίμων θεσπίστηκε πριν από το 2021 προκειμένου να προκαλέσει συμπεριφορική αλλαγή για την εξοικονόμηση ενέργειας και να βελτιώσει την αποδοτικότητα των μεταφορών. Εφόσον παραμένει σε ισχύ και επιδρά στη συμπεριφορά με μετρήσιμο και επαληθεύσιμο τρόπο και λαμβάνοντας υπόψη τις πιο πρόσφατες ελαστικότητες των τιμών, η εξοικονόμηση ενέργειας που επιτυγχάνεται από το μέτρο μπορεί να προσμετρηθεί στην εξοικονόμηση που απαιτείται κατά τη δεύτερη περίοδο επιβολής της υποχρέωσης.

4.1.   Καθεστώτα επιβολής της υποχρέωσης ενεργειακής απόδοσης

Το βασικό σκεπτικό πίσω από την επιλογή εφαρμογής ΚΕΥΕΑ για την επίτευξη της σωρευτικής εξοικονόμησης ενέργειας στην τελική χρήση που απαιτείται δυνάμει του άρθρου 7 παράγραφος 1 στοιχείο β) πρώτο εδάφιο της ΟΕΑ θα μπορούσε να είναι ότι οι προμηθευτές, οι έμποροι λιανικής και οι διανομείς ενέργειας μπορούν καλύτερα από κάθε άλλον να εντοπίσουν δυνατότητες εξοικονόμησης ενέργειας για τους πελάτες τους και είναι σε θέση να επιτύχουν εξοικονόμηση ενέργειας στα επιχειρηματικά μοντέλα για τις υπηρεσίες ενέργειας. Σε αυτήν την περίπτωση, τα κράτη μέλη πρέπει να ορίσουν ένα ή περισσότερα υπόχρεα μέρη σε εθνικό επίπεδο (28) από τα οποία απαιτείται να επιτύχουν εξοικονόμηση ενέργειας στους τελικούς καταναλωτές (29). Ο ορισμός ενός υπόχρεου μέρους πρέπει να γίνεται με βάση αντικειμενικά και αμερόληπτα κριτήρια, όπως προβλέπεται στο άρθρο 7α παράγραφος 2 της ΟΕΑ.

Κατά τον ορισμό υπόχρεων μερών στο πλαίσιο ενός ΚΕΥΕΑ, τα κράτη μέλη πρέπει να λαμβάνουν υπόψη την απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου στην υπόθεση C-561/16. Σύμφωνα με την απόφαση του Δικαστηρίου, ένα κράτος μέλος μπορεί να «επιβάλλει υποχρέωση ενεργειακής απόδοσης μόνο σε ορισμένες καθορισθείσες επιχειρήσεις του ενεργειακού τομέα, εφόσον ο ορισμός των επιχειρήσεων αυτών ως υπόχρεων μερών στηρίζεται όντως σε αντικειμενικά και αμερόληπτα κριτήρια τα οποία εκτίθενται ρητώς, πράγμα που απόκειται στο αιτούν δικαστήριο να ελέγξει» (30).

Επιπλέον, τα κράτη μέλη πρέπει να καθορίζουν την ποσότητα εξοικονόμησης ενέργειας που πρέπει να επιτυγχάνεται από κάθε υπόχρεο μέρος (ή υποκατηγορία υπόχρεου μέρους). Κατόπιν, οι ποσότητες αυτές πρέπει να ανατεθούν σε κάθε υπόχρεο μέρος προκειμένου να επαληθευθεί ότι έχει εκπληρώσει τις υποχρεώσεις του.

Το άρθρο 7α παράγραφος 4 επιτρέπει στα κράτη μέλη να εκφράζουν την ποσότητα της εξοικονομούμενης ενέργειας που απαιτείται από κάθε υπόχρεο μέρος ως κατανάλωση είτε τελικής είτε πρωτογενούς ενέργειας (31), εφαρμόζοντας τους συντελεστές μετατροπής που αναφέρονται στο παράρτημα IV.

Τα κράτη μέλη μπορούν επίσης να αποφασίσουν να επιτρέψουν ή να απαιτήσουν από τα υπόχρεα μέρη να εκπληρώνουν, εν όλω ή εν μέρει, την υποχρέωση που υπέχουν βάσει του εθνικού δικαίου με τη μορφή συνεισφοράς στο ΕΤΕΑ (32). Μπορούν να επιτρέπουν στα υπόχρεα μέρη να προσμετρούν, στο πλαίσιο της υποχρέωσής τους, την εξοικονόμηση ενέργειας που επέτυχαν οι πάροχοι ενεργειακών υπηρεσιών (33) ή άλλα τρίτα μέρη. Σύμφωνα με το άρθρο 7α παράγραφος 6 στοιχείο α) της ΟΕΑ, τα κράτη μέλη πρέπει να μεριμνούν ώστε η πιστοποίηση της εξοικονόμησης ενέργειας να ακολουθεί μια διαδικασία έγκρισης, η οποία είναι σαφής, διαφανής και ανοικτή προς όλους τους συμμετέχοντες και η οποία αποσκοπεί στην ελαχιστοποίηση του κόστους πιστοποίησης (34).

Στο άρθρο 7α παράγραφος 3 της ΟΕΑ διευκρινίζεται ότι τα κράτη μέλη πρέπει να διασφαλίζουν ότι οι εταιρείες πώλησης ενέργειας δεν δημιουργούν εμπόδια στους καταναλωτές σε σχέση με την αλλαγή προμηθευτή.

Σύμφωνα με το άρθρο 7α παράγραφος 5 της ΟΕΑ, τα κράτη μέλη οφείλουν να θέτουν σε εφαρμογή συστήματα μέτρησης, ελέγχου και επαλήθευσης με βάση τα οποία να διενεργείται τεκμηριωμένη επαλήθευση σε τουλάχιστον ένα στατιστικά σημαντικό ποσοστό και αντιπροσωπευτικό δείγμα των μέτρων βελτίωσης της ενεργειακής απόδοσης που εφαρμόζουν τα υπόχρεα μέρη (35).

Σύμφωνα με το άρθρο 7α παράγραφος 6 στοιχείο β) της ΟΕΑ, τα κράτη μέλη μπορούν να παρέχουν τη δυνατότητα «αποταμίευσης και δανεισμού», δηλαδή να επιτρέπουν στα υπόχρεα μέρη να προσμετρούν την εξοικονόμηση που επιτεύχθηκε σε ένα συγκεκριμένο έτος σαν να είχε επιτευχθεί σε ένα από τα τέσσερα προηγούμενα ή τρία επόμενα έτη. Πρέπει να σημειωθεί ότι η εν λόγω ευελιξία:

—	ισχύει μόνο για την εξοικονόμηση ενέργειας που απορρέει από ΚΕΥΕΑ που υλοποιείται από την 1η Ιανουαρίου 2014 και όχι για εναλλακτικά μέτρα πολιτικής και

—	υπόκειται σε χρονικό περιορισμό – τα κράτη μέλη μπορούν να επιτρέπουν στα υπόχρεα μέρη να «αποταμιεύουν ή να δανείζονται» μόνον εντός μίας περιόδου επιβολής της υποχρέωσης.

Με άλλα λόγια, η εξοικονόμηση που επιτυγχάνεται μεταξύ του 2014 και του 2020 δεν πρέπει να γίνει αντικείμενο «αποταμίευσης ή δανεισμού» μετά τις 31 Δεκεμβρίου 2020. Η εξοικονόμηση που επιτυγχάνεται μεταξύ του 2021 και του 2030 δεν πρέπει να γίνει αντικείμενο «αποταμίευσης ή δανεισμού» πριν από τις 31 Δεκεμβρίου 2020 ή μετά τις 31 Δεκεμβρίου 2030. Η εξοικονόμηση που επιτεύχθηκε μετά το 2010 και πριν από την 1η Ιανουαρίου 2014 δεν μπορεί να γίνει αντικείμενο «αποταμίευσης ή δανεισμού» για τους σκοπούς του άρθρου 7 παράγραφος 1 πρώτο εδάφιο στοιχείο β) της ΟΕΑ.

Καθώς στο άρθρο 7 παράγραφος 8 της ΟΕΑ προβλέπεται ρητή παρέκκλιση, η ερμηνεία της είναι συσταλτική και η εφαρμογή της περιορίζεται στους σκοπούς του άρθρου 7 παράγραφος 1 πρώτο εδάφιο στοιχείο α) της ΟΕΑ.

Παραδείγματα

Η εξοικονόμηση ενέργειας που επιτεύχθηκε το 2014 (ως αποτέλεσμα ενός ΚΕΥΕΑ) μπορεί να προσμετρηθεί σαν να είχε επιτευχθεί το 2017.

Η εξοικονόμηση ενέργειας που επιτεύχθηκε το 2014 (ως αποτέλεσμα ενός ΚΕΥΕΑ) δεν μπορεί να προσμετρηθεί στην εξοικονόμηση του 2021.

Η εξοικονόμηση ενέργειας που επιτεύχθηκε το 2018 (ως αποτέλεσμα ενός ΚΕΥΕΑ) μπορεί να προσμετρηθεί στην εξοικονόμηση του 2014.

Στο άρθρο 7α παράγραφος 6 δεύτερο εδάφιο της ΟΕΑ προβλέπεται ότι τα κράτη μέλη «αξιολογούν και, εφόσον απαιτείται, λαμβάνουν μέτρα για την ελαχιστοποίηση του αντικτύπου των άμεσων και έμμεσων δαπανών των καθεστώτων επιβολής της υποχρέωσης ενεργειακής απόδοσης στην ανταγωνιστικότητα των ενεργοβόρων βιομηχανιών που εκτίθενται στον διεθνή ανταγωνισμό».

Γενικότερα, υπάρχουν δύο είδη συνεπαγόμενων δαπανών:

—	κόστος επένδυσης και

—	διοικητικές δαπάνες (περιλαμβανομένης της παρακολούθησης και της υποβολής εκθέσεων).

Η Επιτροπή, στην εκτίμηση επιπτώσεων που εκπόνησε (36), κατέδειξε ότι, βάσει των διαθέσιμων στοιχείων, τα ΚΕΥΕΑ είναι ιδιαίτερα αποδοτικά από οικονομική άποψη. Κατά την υλοποίηση τέτοιου είδους καθεστώτων, τα υπόχρεα μέρη υποχρεούνται να διασφαλίζουν ότι η εξοικονόμηση που επιτυγχάνουν στην τελική χρήση εξασφαλίζεται με το χαμηλότερο δυνατό κόστος (επενδυτικό και διοικητικό), ιδίως εάν το κόστος αυτό μετακυλίεται στους τελικούς χρήστες. Η απαίτηση αυτή ισχύει επίσης στην περίπτωση που τα υπόχρεα μέρη επιλέξουν να λάβουν υπόψη την πιστοποιημένη εξοικονόμηση ενέργειας που επιτεύχθηκε από παρόχους ενέργειας και άλλα τρίτα μέρη.

Σύμφωνα με το άρθρο 7α παράγραφος 7 της ΟΕΑ, τα κράτη μέλη πρέπει να «δημοσιεύουν, σε ετήσια βάση, την εξοικονόμηση ενέργειας που επιτυγχάνεται από κάθε υπόχρεο μέρος ή κάθε υποκατηγορία υπόχρεου μέρους, καθώς και συνολικά στο πλαίσιο του καθεστώτος». Μπορούν να δημοσιεύουν τις πληροφορίες αυτές σε συνδυασμό με άλλα στοιχεία που πρέπει να δημοσιοποιήσουν. Η δημοσίευση τέτοιου είδους στοιχείων από άλλα μέρη, π.χ. την Επιτροπή, δεν τα απαλλάσσει από αυτήν την υποχρέωση.

4.2.   Εναλλακτικά μέτρα πολιτικής

Στην ΟΕΑ διευκρινίζεται ότι τα κράτη μέλη πρέπει να διαθέτουν υψηλό βαθμό ευελιξίας στον σχεδιασμό και την υλοποίηση εναλλακτικών μέτρων πολιτικής. Παρόλο που στην ΟΕΑ δεν απαριθμούνται πλέον είδη μέτρων, ο ορισμός του «μέτρου πολιτικής» ως έχει στο άρθρο 2 παράγραφος 18 της ΟΕΑ παρέχει έναν μη εξαντλητικό κατάλογο πιθανών ειδών μέτρων, π.χ. «κανονιστικά, χρηματοδοτικά, δημοσιονομικά, εθελοντικά ή ενημερωτικά μέσα τα οποία έχουν καθιερωθεί και εφαρμόζονται επισήμως σε ένα κράτος μέλος προκειμένου να δημιουργήσουν ένα υποστηρικτικό πλαίσιο, απαίτηση ή κίνητρο για τους παράγοντες της αγοράς ώστε να παρέχουν και να αγοράζουν ενεργειακές υπηρεσίες και να αναλαμβάνουν άλλα μέτρα για τη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης.»

Τα κράτη μέλη μπορούν να εξετάσουν το ενδεχόμενο προαγωγής του ρόλου των κοινοτήτων ανανεώσιμης ενέργειας ως προς τη συμβολή τους στην υλοποίηση εναλλακτικών μέτρων πολιτικής (37).

Το παράρτημα V παράγραφος 3 της ΟΕΑ ορίζει τις απαιτήσεις που διέπουν τον σχεδιασμό και τη διοίκηση των εναλλακτικών μέτρων πολιτικής:

«α)	τα μέτρα πολιτικής και οι επιμέρους δράσεις έχουν ως αποτέλεσμα επαληθεύσιμη εξοικονόμηση ενέργειας κατά την τελική χρήση,

β)	καθορίζεται με σαφήνεια η ευθύνη κάθε συμμετέχοντος μέρους, εξουσιοδοτηθέντος μέρους ή δημόσιας αρχής επιβολής, ανάλογα με την περίπτωση,

γ)	προσδιορίζεται με διαφάνεια η εξοικονόμηση ενέργειας που επιτυγχάνεται ή πρόκειται να επιτευχθεί,

δ)	η ποσότητα της εξοικονόμησης ενέργειας που απαιτείται ή που πρόκειται να επιτευχθεί από το μέτρο πολιτικής εκφράζεται ως κατανάλωση είτε τελικής είτε πρωτογενούς ενέργειας, χρησιμοποιώντας τους συντελεστές μετατροπής που ορίζονται στο παράρτημα IV,

ε)	υποβάλλεται και δημοσιοποιείται ετήσια έκθεση για την εξοικονόμηση ενέργειας που επέτυχαν τα εξουσιοδοτηθέντα μέρη, τα συμμετέχοντα μέρη και οι δημόσιες αρχές επιβολής, μαζί με τα στοιχεία της ετήσιας τάσης εξοικονόμησης ενέργειας,

στ)	η εξοικονόμηση ενέργειας από επιμέρους δράση δεν δηλώνεται από περισσότερα του ενός μέρη,

ζ)	η εξοικονόμηση ενέργειας από επιμέρους δράση δεν δηλώνεται από περισσότερα του ενός μέρη,

η)	αποδεικνύεται ότι οι δραστηριότητες του συμμετέχοντος μέρους, του εξουσιοδοτηθέντος μέρους ή της δημόσιας αρχής επιβολής είχαν σημαντική συμβολή στην επίτευξη της δηλούμενης εξοικονόμησης ενέργειας.»

Σύμφωνα με το άρθρο 7β παράγραφος 2 της ΟΕΑ τα κράτη μέλη πρέπει να θέτουν σε εφαρμογή συστήματα μέτρησης, ελέγχου και επαλήθευσης με βάση τα οποία διενεργείται τεκμηριωμένη επαλήθευση σε τουλάχιστον ένα στατιστικά σημαντικό ποσοστό και σε ένα αντιπροσωπευτικό δείγμα των εναλλακτικών μέτρων βελτίωσης της ενεργειακής απόδοσης (εκτός της φορολογίας) που εφαρμόζουν τα συμμετέχοντα ή εξουσιοδοτηθέντα μέρη.

Είναι σκόπιμο να επισημανθούν τα εξής:

—	η μέτρηση, ο έλεγχος και η επαλήθευση πρέπει να πραγματοποιούνται ανεξάρτητα από τα εν λόγω μέρη (38)· και

—

ως «στατιστικά σημαντικό ποσοστό και αντιπροσωπευτικό δείγμα» πρέπει να νοείται ένα υποσύνολο που αντανακλά με ακρίβεια τον στατιστικό πληθυσμό των μέτρων εξοικονόμησης ενέργειας και, ως εκ τούτου, επιτρέπει την εξαγωγή ευλόγως αξιόπιστων συμπερασμάτων όσον αφορά την εμπιστοσύνη στο σύνολο των μέτρων.

4.2.1.   Καθεστώτα και μέσα χρηματοδότησης και φορολογικά κίνητρα

Πρόκειται για μέτρα πολιτικής που θεσπίζονται από ένα κράτος μέλος και στο πλαίσιό τους παρέχονται χρηματοδοτικά ή φορολογικά κίνητρα που οδηγούν στην υιοθέτηση ενεργειακά αποδοτικής τεχνολογίας ή τεχνικών και έχουν ως αποτέλεσμα τη μείωση της κατανάλωσης ενέργειας στην τελική χρήση (39).

Είναι σκόπιμο να επισημανθούν τα εξής:

—	τα αποτελέσματα πρέπει να μετρούνται, να ελέγχονται και να επαληθεύονται ανεξάρτητα από τα συμμετέχοντα ή εξουσιοδοτηθέντα μέρη (40)· και

—

στην περίπτωση των χρηματοδοτικών καθεστώτων ή μέσων, η χρηματοδότηση πρέπει να προέρχεται από: — δημόσιους (ευρωπαϊκούς ή εθνικούς) πόρους ή — συνδυασμό δημόσιων (ευρωπαϊκών ή εθνικών) πηγών και ιδιωτικών πηγών (π.χ. τράπεζες, επενδυτικά ταμεία, συνταξιοδοτικά ταμεία) με ρητό στόχο την υλοποίηση επιμέρους δράσεων που επιφέρουν εξοικονόμηση ενέργειας στην τελική χρήση.

4.2.2.   Εθνικό ταμείο ενεργειακής απόδοσης

Τα κράτη μέλη μπορούν να συστήσουν ΕΤΕΑ σύμφωνα με το άρθρο 20 παράγραφος 6 της ΟΕΑ είτε ως εναλλακτικό μέτρο πολιτικής είτε ως μέρος ενός ΚΕΥΕΑ ούτως ώστε τα υπόχρεα μέρη να μπορούν να πραγματοποιούν την εξοικονόμηση που τους αναλογεί, εν όλω ή εν μέρει, με τη μορφή συνεισφοράς στο ταμείο.

Εφόσον ένα κράτος μέλος θεσπίσει μηχανισμό ετήσιων συνεισφορών στο ΕΤΕΑ ως κύρια μέθοδο εκπλήρωσης των υποχρεώσεων ενεργειακής απόδοσης, η εθνική νομοθεσία του πρέπει να διασφαλίζει ότι:

—	η εξοικονόμηση ενέργειας που επιτυγχάνεται είναι ισοδύναμη με αυτή που επιτυγχάνεται στο πλαίσιο των ΚΕΥΕΑ και

—	τα χρηματοδοτούμενα μέτρα ικανοποιούν τις απαιτήσεις του άρθρου 7β και του άρθρου 20 παράγραφος 6 καθώς και του παραρτήματος V παράγραφος 3 της ΟΕΑ (41).

Το ΕΤΕΑ δύναται να είναι οποιοδήποτε ταμείο που έχει θεσπιστεί από ένα κράτος μέλος με σκοπό τη στήριξη εθνικών πρωτοβουλιών για την ενεργειακή απόδοση. Μπορεί να δημιουργηθεί για τη χρηματοδότηση καθεστώτων οικονομικής και χρηματοδοτικής στήριξης, τεχνικής βοήθειας, κατάρτισης και ενημέρωσης ή άλλων μέτρων που αποσκοπούν στην αύξηση της ενεργειακής απόδοσης, με σκοπό τη συμβολή στην επίτευξη των στόχων του ενωσιακού δικαίου (42). Γενικότερα, θα μπορούσε επίσης να καθιερωθεί ένας συνδυασμός δημόσιων πόρων (π.χ. για την αντιμετώπιση αδυναμιών της αγοράς –για κατηγορίες δαπανών ή μέτρα που συνήθως δεν εξετάζονται στο πλαίσιο μηχανισμών που βασίζονται στην αγορά) και ιδιωτικού κεφαλαίου ώστε να παρέχονται πιο αποτελεσματικές λύσεις.

Προκειμένου να ληφθεί υπόψη για τους σκοπούς του άρθρου 7 της ΟΕΑ, η χρηματοδότηση πρέπει να προέρχεται από:

—	δημόσιους (ευρωπαϊκούς ή εθνικούς) πόρους ή

—	συνδυασμό δημόσιων (ευρωπαϊκών ή εθνικών) πηγών και ιδιωτικών πηγών (π.χ. τράπεζες, επενδυτικά ταμεία, συνταξιοδοτικά ταμεία, υπόχρεα μέρη) με ρητό στόχο την υλοποίηση επιμέρους δράσεων που επιφέρουν εξοικονόμηση ενέργειας στην τελική χρήση.

4.2.3.   Κανονισμοί και εθελοντικές συμφωνίες

Πρόκειται για μέτρα πολιτικής που θεσπίζονται από ένα κράτος μέλος και οδηγούν στην υιοθέτηση ενεργειακά αποδοτικής τεχνολογίας ή τεχνικών και έχουν ως αποτέλεσμα τη μείωση της κατανάλωσης ενέργειας στην τελική χρήση. Μπορούν να λάβουν τη μορφή:

—	νομικά δεσμευτικών μέτρων που επιβάλλουν τη χρήση συγκεκριμένων τεχνολογιών ή τεχνικών ή

—	εθελοντικών συμφωνιών βάσει των οποίων επιχειρήσεις ή τοπικές αρχές δεσμεύονται να αναλάβουν ορισμένη δράση (43).

Στα «συμμετέχοντα μέρη» περιλαμβάνονται «επιχειρήσεις ή δημόσιοι φορείς που δεσμεύονται να επιτύχουν ορισμένους στόχους βάσει εθελοντικής συμφωνίας ή καλύπτονται από εθνικό κανονιστικό μέσο πολιτικής».

4.2.4.   Πρότυπα και κανόνες

Πρόκειται για μέτρα πολιτικής που θεσπίζονται από ένα κράτος μέλος και αποσκοπούν στη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης (για παράδειγμα) προϊόντων, υπηρεσιών, κτιρίων και οχημάτων (44). Στο πλαίσιο των εν λόγω καθεστώτων, τα μέρη είναι «δημόσιες αρχές επιβολής».

4.2.5.   Καθεστώτα ενεργειακής επισήμανσης

Πρόκειται για καθεστώτα επισήμανσης που θεσπίζονται από ένα κράτος μέλος, με εξαίρεση εκείνα που είναι υποχρεωτικά δυνάμει του ενωσιακού δικαίου (π.χ. η εξοικονόμηση από την εφαρμογή κανονισμών για την ενεργειακή επισήμανση ή του κανονισμού για την ενεργειακή σήμανση (45) δεν μπορεί να ληφθεί υπόψη) (46).

Άλλα μέτρα πολιτικής που υλοποιούνται ταυτόχρονα ενδέχεται επίσης να έχουν αντίκτυπο στην εξοικονόμηση ενέργειας. Επομένως δεν μπορεί να αποδοθεί αποκλειστικά στο εν λόγω μέτρο το σύνολο των αλλαγών που παρατηρούνται από τη στιγμή θέσπισης του υπό αξιολόγηση μέτρου. Απαιτείται προσεκτική εξέταση του αντικτύπου του καθεστώτος επισήμανσης προκειμένου να διαπιστωθεί η ύπαρξη συνδέσμου με επιμέρους δράση η οποία οδηγεί σε εξοικονόμηση που μπορεί να αποδοθεί σε αυτό.

4.2.6.   Κατάρτιση και εκπαίδευση, συμπεριλαμβανομένων προγραμμάτων παροχής συμβουλευτικών υπηρεσιών σε θέματα ενέργειας

Πρόκειται για μέτρα πολιτικής που θεσπίζονται από ένα κράτος μέλος και οδηγούν στη χρήση ενεργειακά αποδοτικής τεχνολογίας ή τεχνικών και έχουν ως αποτέλεσμα τη μείωση της κατανάλωσης ενέργειας στην τελική χρήση μέσω (παραδείγματος χάριν) προγραμμάτων κατάρτισης για ενεργειακούς ελεγκτές, εκπαιδευτικών προγραμμάτων για διαχειριστές ενέργειας ή προγραμμάτων συμβουλευτικών υπηρεσιών σε θέματα ενέργειας που απευθύνονται σε νοικοκυριά.

Είναι σκόπιμο να επισημανθούν τα εξής:

—	τέτοιου είδους μέτρα πρέπει να παρακολουθούνται από μια «δημόσια αρχή επιβολής» και

—

απαιτείται προσεκτική εξέταση του αντικτύπου τους προκειμένου να διαπιστωθεί: — σύνδεσμος μεταξύ της δραστηριότητας κατάρτισης ή της εκπαιδευτικής δραστηριότητας και της επιμέρους δράσης που μπορεί να της αποδοθεί και — η περίοδος κατά την οποία τα προγράμματα μπορούν να συνεχίζουν να παράγουν αποτελέσματα (47).

4.2.7.   Άλλα εναλλακτικά μέτρα

Ο κατάλογος των εναλλακτικών μέτρων πολιτικής δεν είναι εξαντλητικός ενώ μπορούν να εφαρμοστούν και άλλα μέτρα πολιτικής. Ωστόσο, στην κοινοποίησή τους προς την Επιτροπή τα κράτη μέλη πρέπει να εξηγούν τον τρόπο με τον οποίο επιτυγχάνεται ισοδύναμο επίπεδο εξοικονόμησης, παρακολούθησης και επαλήθευσης (48).

Η μείωση της κατανάλωσης ενέργειας και η χρήση ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές στον κτιριακό τομέα συνιστούν σημαντικά μέτρα μείωσης της ενεργειακής εξάρτησης και των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, ιδίως ενόψει των φιλόδοξων στόχων της ΕΕ για το κλίμα και την ενέργεια για το 2030, καθώς και της συνολικής δέσμευσης που διατυπώθηκε στο πλαίσιο της συμφωνίας του Παρισιού. Επομένως, μπορεί επίσης να θεωρηθεί ότι τα μέτρα πολιτικής που προάγουν την εγκατάσταση τεχνολογιών ανανεώσιμων πηγών ενέργειας μικρής κλίμακάς επί ή εντός κτιρίων εκπληρώνουν την υποχρέωση εξοικονόμησης ενέργειας (49).

Τα μέτρα πρέπει να έχουν σχεδιαστεί προκειμένου να επιφέρουν εξοικονόμηση ενέργειας στην τελική χρήση σε σχέση με την τεχνολογία που αντικαθιστούν. Για παράδειγμα, τέτοιου είδους εξοικονόμηση μπορεί να δηλωθεί από τη μετάβαση σε αποδοτικότερα συστήματα θέρμανσης ή ψύξης ή από τεχνολογίες ζεστού νερού σε κτίρια, ανεξαρτήτως αν χρησιμοποιείται ενέργεια από ανανεώσιμες πηγές. Η εν λόγω αποταμίευση είναι επιλέξιμη ακόμα και αν το εναλλακτικό μέτρο πολιτικής δεν έχει σχεδιαστεί πρωτίστως για τη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης, υπό τον όρο ότι τα κράτη μέλη μπορούν να αποδείξουν ότι η αποταμίευση είναι συμπληρωματική, μετρήσιμη και επαληθεύσιμη σύμφωνα με τις μεθόδους και τις αρχές του παραρτήματος V της ΟΕΑ.

4.2.8.   Φορολόγηση της ενέργειας ή φορολόγηση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα

Φορολογικά μέτρα των κρατών μελών που στοχεύουν στη μείωση της κατανάλωσης ενέργειας στην τελική χρήση μπορούν να είναι επιλέξιμα. Τα κράτη μέλη μπορούν επίσης να συνδυάσουν φορολογικά μέτρα με άλλα μέτρα όπως επιδοτήσεις (50).

Η φορολόγηση για σκοπούς ενεργειακής απόδοσης στοχεύει κυρίως στην αντιμετώπιση αδυναμιών της αγοράς που προκαλούνται από την κατανάλωση ενέργειας και πραγματοποιείται μέσω της επιβολής φόρου ή τέλους σε ορισμένα είδη πηγών ή χρήσεων ενέργειας. Η φορολόγηση του CO2 ή του άνθρακα μπορεί επίσης να αποτελέσει κίνητρο για επιμέρους δράσεις που αποσκοπούν στη μετάβαση σε ενεργειακές πηγές με χαμηλότερες εκπομπές CO2. Ωστόσο, πρέπει να σημειωθεί ότι τέτοιου είδους έλεγχος των πηγών ενέργειας δεν οδηγεί απαραιτήτως σε βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης.

Ο στόχος των φορολογικών μέτρων είναι να κάνει τους καταναλωτές και τους παραγωγούς να πληρώσουν το κοινωνικό κόστος του αγαθού (μεταξύ άλλων και υπό τη μορφή εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα και φαινομένου του θερμοκηπίου).

Στην πράξη, τα μέτρα (51) συνίστανται συνήθως:

—

σε άμεσα μέτρα – σε αυτά περιλαμβάνονται επιβαρύνσεις που σχετίζονται άμεσα με την «εξωτερικότητα», π.χ. μια δραστηριότητα που επιφέρει επιπτώσεις σε άσχετο τρίτο μέρος. Αυτό το είδος μέτρου προϋποθέτει ότι η αδυναμία της αγοράς είναι παρατηρήσιμη και μετρήσιμη. Ένα παράδειγμα είναι η φορολόγηση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα και

—	σε έμμεσα μέτρα – αυτά είναι φόροι οι οποίοι σχετίζονται με το καταναλώσιμο αγαθό που δημιουργεί την εξωτερικότητα (π.χ. τα καύσιμα που παράγουν εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα) ή με καταναλώσιμα αγαθά που σχετίζονται με αυτό (π.χ. τα αυτοκίνητα που χρησιμοποιούν τα καύσιμα αυτά).

Τα κράτη μέλη μπορούν να θεσπίσουν νέα φορολογικά μέτρα για την εκπλήρωση της υποχρέωσης εξοικονόμησης ενέργειας για τη νέα περίοδο (2021-2030) και/ή να συνεχίσουν να εφαρμόζουν ήδη υφιστάμενα μέτρα που θεσπίστηκαν κατά την πρώτη περίοδο (2014-2020).

Για τον υπολογισμό της εξοικονόμησης που μπορεί να δηλωθεί ως συμπληρωματική (52), στο παράρτημα V παράγραφος 2 στοιχείο α) προβλέπεται ότι «τα κράτη μέλη εξετάζουν το πώς θα εξελισσόταν η χρήση και η ζήτηση ενέργειας χωρίς τη λήψη του συγκεκριμένου μέτρου πολιτικής λαμβάνοντας υπόψη τουλάχιστον τους εξής παράγοντες: τάσεις κατανάλωσης ενέργειας, αλλαγές στη συμπεριφορά των καταναλωτών, τεχνολογική πρόοδο και αλλαγές που οφείλονται σε άλλα μέτρα που εφαρμόζονται σε ενωσιακό και εθνικό επίπεδο».

Επιπλέον, κατά τον υπολογισμό των επιπτώσεων των φορολογικών μέτρων, τα κράτη μέλη πρέπει να λαμβάνουν υπόψη τις απαιτήσεις του παραρτήματος V παράγραφος 4:

«α)	λαμβάνεται υπόψη μόνο εξοικονόμηση ενέργειας από φορολογικά μέτρα που υπερβαίνουν τα ελάχιστα επίπεδα φορολογίας των καυσίμων, σύμφωνα με τις απαιτήσεις της οδηγίας 2003/96/ΕΚ ή 2006/112/ΕΚ του Συμβουλίου,

β)	η ελαστικότητα των τιμών για τον υπολογισμό των επιπτώσεων των (ενεργειακών) φορολογικών μέτρων αντιπροσωπεύει την ανταπόκριση της ζήτησης ενέργειας στις μεταβολές των τιμών και υπολογίζεται με βάση τις πρόσφατες και αντιπροσωπευτικές επίσημες πηγές στοιχείων,

γ)	η εξοικονόμηση ενέργειας από συνοδευτικά μέσα φορολογικής πολιτικής, περιλαμβανομένων των φορολογικών κινήτρων ή της πληρωμής σε ταμείο, υπολογίζεται χωριστά.»

Τα κράτη μέλη πρέπει να εφαρμόζουν μέτρα που αποσκοπούν στην υπέρβαση των ελάχιστων ορίων που προβλέπονται από το ενωσιακό δίκαιο, περιλαμβανομένων:

—	των ελάχιστων επιπέδων φορολογίας των ενεργειακών προϊόντων και της ηλεκτρικής ενέργειας (53) και

—	των διατάξεων σχετικά με το κοινό σύστημα ΦΠΑ (54)όσον αφορά προϊόντα και αγαθά που καταναλώνουν ενέργεια.

Κατά τον υπολογισμό του αντικτύπου των (ενεργειακών) φορολογικών μέτρων, τα κράτη μέλη πρέπει να λαμβάνουν υπόψη τις ελαστικότητες των τιμών (οι οποίες αντιπροσωπεύουν την ανταπόκριση της ζήτησης ενέργειας στις μεταβολές των τιμών), υπολογίζοντάς τις με βάση πρόσφατες και αντιπροσωπευτικές επίσημες πηγές στοιχείων (55). Σύμφωνα με το παράρτημα III μέρος 3.3 στοιχείο στ) του κανονισμού για τη διακυβέρνηση, τα κράτη μέλη πρέπει να παρέχουν πληροφορίες σχετικά με τη μεθοδολογία υπολογισμού που εφαρμόζουν, συμπεριλαμβανομένων των ελαστικοτήτων των τιμών που χρησιμοποιούνται και του τρόπου με τον οποίο έχουν καθοριστεί, σύμφωνα με το παράρτημα V παράγραφος 4 της ΟΕΑ.

Για τους σκοπούς του παραρτήματος V παράγραφος 4 στοιχείο γ) της ΟΕΑ, είναι σημαντικό να αξιολογηθεί ο τρόπος αλληλεπίδρασης των φορολογικών μέτρων με άλλα μέτρα πολιτικής. Κατά τον υπολογισμό του αντικτύπου των χρησιμοποιούμενων φορολογικών μέτρων σε συνδυασμό με άλλα μέτρα, συνιστάται στα κράτη μέλη να χρησιμοποιούν:

—	μόνο βραχυπρόθεσμες ελαστικότητες· ή

—	βραχυπρόθεσμες και μακροπρόθεσμες ελαστικότητες αλλά να μη λαμβάνουν υπόψη την εξοικονόμηση ενέργειας από τα άλλα μέτρα (δηλαδή να θεωρούν το φορολογικό μέτρο ως το κύριο μέτρο πολιτικής σε μια δέσμη μέτρων).

Όσον αφορά τα φορολογικά μέτρα που εφαρμόζονται πριν από την περίοδο επιβολής της υποχρέωσης 2021-2030, τα κράτη μέλη θα πρέπει να δώσουν ιδιαίτερη προσοχή στο άρθρο 7 παράγραφος 1 δεύτερο εδάφιο της ΟΕΑ: «Τα κράτη μέλη μπορούν να συνυπολογίζουν την εξοικονόμηση ενέργειας που προκύπτει από μέτρα πολιτικής τα οποία θεσπίστηκαν έως την 31η Δεκεμβρίου 2020 ή μετά την εν λόγω ημερομηνία, εφόσον τα μέτρα αυτά συντελούν σε νέες επιμέρους δράσεις που διεξάγονται μετά τις 31 Δεκεμβρίου 2020».

Εάν ένα κράτος μέλος θεσπίσει συνδυασμό φορολογικών μέτρων και επιδοτήσεων, πρέπει να διατηρεί χωριστούς λογαριασμούς για την εξοικονόμηση ενέργειας που απορρέει από τα φορολογικά μέτρα και για εκείνη που απορρέει από τα συνοδευτικά μέτρα πολιτικής (συμπεριλαμβανομένων των φορολογικών κινήτρων).

Εκτιμήσεις που γίνονται βάσει βραχυπρόθεσμων ελαστικοτήτων καθ' όλη τη διάρκεια της περιόδου στόχου, θα καταστήσουν λιγότερο πιθανή τη διπλή μέτρηση της εξοικονόμησης.

4.3.   Μέτρα πολιτικής για τον μετριασμό της ενεργειακής φτώχειας

Σύμφωνα με το άρθρο 7 παράγραφος 11 της ΟΕΑ, κατά τον σχεδιασμό μέτρων για την τήρηση των υποχρεώσεών τους για την επίτευξη εξοικονόμησης ενέργειας, τα κράτη μέλη λαμβάνουν υπόψη την ανάγκη μετριασμού της ενεργειακής φτώχειας απαιτώντας, στον βαθμό που κρίνεται σκόπιμο, ένα ποσοστό μέτρων ενεργειακής απόδοσης στο πλαίσιο των εθνικών τους ΚΕΥΕΑ, εναλλακτικών μέτρων πολιτικής ή προγραμμάτων/μέτρων χρηματοδοτούμενων στο πλαίσιο ΕΤΕΑ να εφαρμόζεται κατά προτεραιότητα σε ευάλωτα νοικοκυριά, συμπεριλαμβανομένων όσων πλήττονται από ενεργειακή φτώχεια, και, κατά περίπτωση, στην κοινωνική στέγαση (56).

Για τους σκοπούς των ΕΣΕΚ, τα κράτη μέλη πρέπει να εκτιμούν τον αριθμό των νοικοκυριών που πλήττονται από ενεργειακή φτώχεια, σύμφωνα με το άρθρο 3 παράγραφος 3 στοιχείο δ) του κανονισμού για τη διακυβέρνηση (57).

Λαμβάνοντας υπόψη της υφιστάμενες πρακτικές τους, τα κράτη μέλη πρέπει να καθορίσουν κριτήρια για τον τρόπο με τον οποίο θα αντιμετωπίσουν την ενεργειακή φτώχεια στο πλαίσιο των μέτρων πολιτικής τους. Μακροπρόθεσμα μέτρα για την ανακαίνιση και βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης του δυναμικού κτιρίων, όπως προβλέπει η οδηγία για την ενεργειακή απόδοση των κτιρίων (ΟΕΑΚ) (58), θα ωφελήσουν και όσους πλήττονται από ενεργειακή φτώχεια. Σύμφωνα με το άρθρο 2α της ΟΕΑΚ, κάθε κράτος μέλος θεσπίζει μακροπρόθεσμη στρατηγική ανακαίνισης του εθνικού δυναμικού κτιρίων, δημόσιων και ιδιωτικών, που προορίζονται για κατοικίες ή για άλλες χρήσεις και τη μετατροπή του σε υψηλής ενεργειακής απόδοσης και απαλλαγμένο από ανθρακούχες εκπομπές κτιριακό δυναμικό έως το 2050.

Στόχος είναι:

—	η διευκόλυνση της οικονομικά αποδοτικής μετατροπής υφιστάμενων κτιρίων σε κτίρια με σχεδόν μηδενική κατανάλωση ενέργειας και

—	η συμπερίληψη μιας περιγραφής σχετικών εθνικών δράσεων που θα συμβάλουν στον περιορισμό της ενεργειακής φτώχειας (59).

Από την ημερομηνία έναρξης ισχύος της και μεταφοράς/θέσης της σε εφαρμογή στο εθνικό επίπεδο, η απαίτηση συνυπολογισμού της ανάγκης μετριασμού της ενεργειακής φτώχειας (πενίας) ισχύει για τα μέτρα που λαμβάνονται στο πλαίσιο των ΚΕΥΕΑ καθώς και για τα εναλλακτικά μέτρα πολιτικής. Τα κράτη μέλη είναι ελεύθερα να αποφασίζουν το είδος των μέτρων πολιτικής που χρησιμοποιούν, εφόσον και τα δύο είναι ισότιμα. Ωστόσο, τα επιλεγόμενα μέτρα πρέπει να αποσκοπούν στον μετριασμό της ενεργειακής φτώχειας.

Το Παρατηρητήριο Ενεργειακής Φτώχειας της ΕΕ είναι μια πρωτοβουλία της Επιτροπής με σκοπό να βοηθήσει τα κράτη μέλη να βελτιώσουν τη μέτρηση, την παρακολούθηση και την ανταλλαγή γνώσης και βέλτιστών πρακτικών όσον αφορά την ενεργειακή φτώχεια. Στόχος του είναι να βοηθήσει τα κράτη μέλη στον σχεδιασμό μέτρων πολιτικής. Στο τμήμα «Policies & Measures» (Πολιτικές και Μέτρα) του ιστοτόπου του Παρατηρητηρίου (60) παρατίθενται παραδείγματα συγκεκριμένων ειδών πολιτικής και μέτρων.

4.4.   Επιλογή τομέων

Τα κράτη μέλη διαθέτουν την ευελιξία να στοχεύσουν έναν ή περισσότερους συγκεκριμένους τομείς προκειμένου να εκπληρώσουν την υποχρέωση εξοικονόμησης ενέργειας θεσπίζοντας μέτρα πολιτικής σύμφωνα με το άρθρο 7α ή 7β της ΟΕΑ (61). Δυνάμει του παραρτήματος III τμήματα 3.1, 3.2, και 3.3 του κανονισμού για τη διακυβέρνηση, απαιτείται να παρέχουν πληροφορίες σχετικά με τον τομέα ή τους τομείς (και, στην περίπτωση φορολόγησης, το τμήμα των φορολογουμένων) που στοχεύει κάθε μέτρο (62).διαδικασιών ή αγορών.

Όπου κρίνεται σκόπιμο, τέτοιου είδους μέτρα πρέπει να είναι συνεπή με τα εθνικά πλαίσια πολιτικής που θεσπίζονται δυνάμει της οδηγίας 2014/94/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (63). Τα κράτη μέλη μπορούν, για παράδειγμα, να στοχεύσουν στον κτιριακό ή στον βιομηχανικό τομέα.

Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της επιτευχθείσας και της αναμενόμενης εξοικονόμησης ενέργειας που κοινοποιούν τα κράτη μέλη στις ετήσιες εκθέσεις και στα εθνικά σχέδια δράσης τους για την ενεργειακή απόδοση (ΕΣΔΕΑ) δυνάμει του άρθρου 24 της ΟΕΑ, αναμένεται ότι:

—	το μεγαλύτερο ποσοστό εξοικονόμησης θα επιτευχθεί γενικότερα μέσω μέτρων που στοχεύουν στα κτίρια (με τη στήριξη, για παράδειγμα, χρηματοδοτικών καθεστώτων ανακαίνισης),

—	το δεύτερο και τρίτο μεγαλύτερο ποσοστό θα προέλθει από τη βιομηχανία και τις μεταφορές και

—

το ΚΕΥΕΑ (μια διατομεακή πολιτική) θα αποφέρει το υψηλότερο μερίδιο εξοικονόμησης ανά μέτρο πολιτικής· στοχεύει επίσης τα κτίρια, με μέτρα που προωθούν την αντικατάσταση συστημάτων θέρμανσης κ.λπ. (64). Άλλοι τομείς με αναξιοποίητο δυναμικό εξοικονόμησης ενέργειας (π.χ. μεταφορές και ύδατα) θα μπορούσαν να συμβάλουν στην επίτευξη της υποχρέωσης εξοικονόμησης ενέργειας την περίοδο 2021-2030.

4.4.1.   Τομέας μεταφορών

Βάσει εκθέσεων από τα κράτη μέλη, η Επιτροπή, στην εκτίμηση επιπτώσεων που εκπόνησε το 2016, κατέληξε στο συμπέρασμα ότι το 6 % της εξοικονόμησης ενέργειας δυνάμει του άρθρου 7 θα μπορούσε να συσχετιστεί με μέτρα που στοχεύουν στον τομέα των μεταφορών (65).

Από τα πρώτα ΕΣΔΕΑ του 2014 έως τα πιο πρόσφατα ΕΣΔΕΑ του 2017, τα κράτη μέλη έχουν ενημερώσει τους καταλόγους των ΚΕΥΕΑ και των εναλλακτικών μέτρων πολιτικής και έχουν κοινοποιήσει περισσότερα μέτρα που αφορούν τον τομέα των μεταφορών. Η εξέλιξη αυτή υποδεικνύει ότι το (εν δυνάμει) ποσοστό εξοικονόμησης ενέργειας που μπορεί να επιτευχθεί στον τομέα των μεταφορών την περίοδο 2014-2020 μπορεί να ξεπερνά τις εκτιμήσεις της εκτίμησης επιπτώσεων.

Δεδομένου του ότι η τελική κατανάλωση ενέργειας στις μεταφορές περιλαμβάνεται στο βασικό σενάριο υπολογισμού, αυτός ενδεχομένως να είναι ένας προφανής τομέας προς στόχευση για την εκπλήρωση της υποχρέωσης εξοικονόμησης ενέργειας την περίοδο 2021-2030.

Παραδείγματα

Μέτρα πολιτικής θα μπορούσαν να προαγάγουν τη χρήση πιο αποδοτικών οχημάτων (υπερβαίνοντας τα ελάχιστα επίπεδα που ορίζονται στους κανονισμούς (ΕΚ) αριθ. 443/2009 (66), (ΕΕ) αριθ. 510/2011 (67) ή (ΕΕ) 2019/631 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (68) ή στην αναθεωρημένη οδηγία για τα καθαρά οχήματα (69), μια στροφή του τρόπου εκτέλεσης των μεταφορών προς τη χρήση ποδηλάτου, το περπάτημα και τις κοινές μεταφορές ή προς ένα σχέδιο κινητικότητας και έναν πολεοδομικό σχεδιασμό που μειώνουν τη ζήτηση για μεταφορές.

Μέτρα που επιταχύνουν τη χρήση νέων, πιο αποδοτικών οχημάτων ή πολιτικές που ενθαρρύνουν τη στροφή προς καύσιμα με καλύτερες επιδόσεις που μειώνουν τη χρήση ενέργειας ανά χιλιόμετρο μπορούν επίσης να είναι επιλέξιμα, με την επιφύλαξη της τήρησης των κριτηρίων της σημαντικότητας και της προσθετικότητας (βλέπε παράρτημα V παράγραφος 2).

4.4.2.   Τομέας υδάτων

Η ενέργεια και τα ύδατα συσχετίζονται στενά με την οικονομική ζωή και σε πολλά επίπεδα («δεσμός ύδατος-ενέργειας»). Το νερό είναι αναγκαίο για ενεργειακούς σκοπούς, π.χ. για ψύξη, αποθήκευση, βιοκαύσιμα ή υδροηλεκτρική ενέργεια. Η ενέργεια είναι αναγκαία για σκοπούς διαχείρισης υδάτων, π.χ. άντληση, επεξεργασία και αφαλάτωση (70).

Ο τομέας της παραγωγής ενέργειας είναι ο μεγαλύτερος καταναλωτής ύδατος, αντιπροσωπεύοντας το 44 % της κατανάλωσης (71). Οι τομείς υδάτων και λυμάτων αντιπροσωπεύουν το 3,5 % της χρήσης ηλεκτρικής ενέργειας στην ΕΕ και το εν λόγω ποσοστό αναμένεται να αυξηθεί (72). Ταυτόχρονα, οι διαρροές αντιπροσωπεύουν το 24 % της συνολικής κατανάλωσης ύδατος στην ΕΕ, συνιστώντας σημαντική σπατάλη και απώλεια, τόσο σε όρους κατασπατάλησης υδάτινων πόρων όσο και σε όρους ενέργειας που χρησιμοποιείται για την επεξεργασία αυτών των πόρων.

Με την έναρξη ισχύος του κανονισμού για τη διακυβέρνηση και της τροποποιημένης ΟΕΑ, ισχύει η αρχή «προτεραιότητα στην ενεργειακή απόδοση». Ο τομέας των υδάτων μπορεί να συγκαταλεχθεί μεταξύ των πρώτων που θα επωφεληθούν από την αρχή αυτή.

Η αποτελεσματική και ενεργειακά αποδοτική διαχείριση των υδάτων μπορεί να έχει σημαντική συμβολή στην εξοικονόμηση ενέργειας. Σύμφωνα με τον Διεθνή Οργανισμό Ενέργειας (ΔΟΕ), το 10 % της παγκόσμιας υδροληψίας σχετίζεται με την παραγωγή ενέργειας και το ποσοστό αναμένεται να αυξηθεί σημαντικά λόγω της προώθησης διαδικασιών χαμηλής έντασης άνθρακα αλλά υψηλής έντασης ύδατος, περιλαμβανομένης της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, της παραγωγής βιοκαυσίμων και της δέσμευσης και αποθήκευσης άνθρακα (73). Επομένως, τα κράτη μέλη θα μπορούσαν να εξετάσουν το δυναμικό εξοικονόμησης ενέργειας μέσω της χρήσης έξυπνων τεχνολογιών και διαδικασιών.

Με την πλήρη αξιοποίηση του δυναμικού εξοικονόμησης ενέργειας μέσω της χρήσης έξυπνων τεχνολογιών και διαδικασιών – τη χρήση των οποίων ενθαρρύνει η ΟΕΑ (74) – τα κράτη μέλη θα μπορούσαν να βρουν λύσεις για να σπάσουν το δεσμό μεταξύ κατανάλωσης ενέργειας και κατανάλωσης ύδατος.

Για παράδειγμα, τα κράτη μέλη θα μπορούσαν να εκτιμήσουν το δυναμικό δημιουργίας ενός δυαδικού συστήματος απαραίτητου για τη χωριστή επεξεργασία των όμβριων υδάτων και των υγειονομικών λυμάτων. Με αυτόν τον τρόπο θα μπορούσε να αποφευχθεί η ανάγκη ανάπτυξης πρόσθετων ικανοτήτων επεξεργασίας υδάτων, οι οποίες ενδεχομένως να οδηγούσαν σε αυξημένη κατανάλωση ενέργειας.

Τα κράτη μέλη έχουν κοινοποιήσει περιορισμένο αριθμό μέτρων που σχετίζονται με τα ύδατα για την εκπλήρωση της υποχρέωσης εξοικονόμησης ενέργειας δυνάμει του άρθρου 7. Το συνηθέστερο μέτρο είναι η παραγωγή ζεστού νερού από ηλιακούς θερμοσυσσωρευτές (προς αντικατάσταση της παραγωγής ζεστού νερού από μη ανανεώσιμες πηγές) ή η χρήση αποδοτικότερων θερμαντήρων νερού που λειτουργούν με αέριο. Ωστόσο, τα μέτρα αυτά σχετίζονται περισσότερο με την παραγωγή θερμότητας παρά με την παραγωγή νερού.

Μέτρα πολιτικής που αφορούν την ενεργειακά αποδοτική παραγωγή πόσιμου νερού θα μπορούσαν να εξεταστούν καθ' όλο το μήκος της αλυσίδας εφοδιασμού (διανομή, χρήση και επεξεργασία λυμάτων). Μέχρι σήμερα, οι κύριοι εθνικοί στόχοι ήταν ο περιορισμός της λειψυδρίας και η βελτίωση της ποιότητας των υδάτων. Πέραν της εγκατάστασης αποδοτικότερων αντλιών, οι κοινοποιηθείσες δράσεις επιτυγχάνουν εξοικονόμηση ενέργειας έμμεσα, μέσω είτε της μείωσης της ζήτησης νερού είτε της επαναχρησιμοποίησής του.

Το δυναμικό εξοικονόμησης ενέργειας στον τομέα των υδάτων έγκειται στα εξής:

—	στη μείωση της ποσότητας ενέργειας που χρησιμοποιείται για την παραγωγή και επεξεργασία διαφορετικών ειδών ύδατος και

—	στη μείωση της ζήτησης νερού και των απωλειών δικτύου που μεταφράζονται σε χαμηλότερες ενεργειακές απαιτήσεις για την άντληση και επεξεργασία.

Η εξοικονόμηση ενέργειας στον τομέα των υδάτων μπορεί να ανακουφίσει τους προϋπολογισμούς των δήμων. Ιδίως όταν η εταιρεία ύδρευσης ανήκει στον δήμο, η ενέργεια που καταναλώνεται στις μονάδες επεξεργασίας υδάτων (λυμάτων) ενδέχεται να αντιστοιχεί σε σημαντικό ποσοστό του λογαριασμού ηλεκτρικού ρεύματος του δήμου. Καθώς, για παράδειγμα, η επίγνωση, η εμπειρία και οι ικανότητες μπορεί να διαφέρουν από δήμο σε δήμο, περιφερειακά ή εθνικά προγράμματα μπορούν να φανούν χρήσιμα προκειμένου να διευκολυνθεί η ανταλλαγή εμπειριών, η τεχνολογική στήριξη και οι χρηματοδοτικές ενισχύσεις και επομένως να ενισχυθεί το δυναμικό εξοικονόμησης ενέργειας.

Ενδεικτικά, μη εξαντλητικά παραδείγματα

Τα κράτη μέλη θα μπορούσαν να λάβουν μέτρα για την εξοικονόμηση ενέργειας κατά την παραγωγή, τη χρήση και τη διάθεση των υδάτων σε όλες τις μορφές τους σε όλο το μήκος της αλυσίδας εφοδιασμού:

—	παραγωγή πόσιμου νερού (άντληση, καθαρισμός υπόγειων ή επιφανειακών υδάτων, αφαλάτωση θαλάσσιου ύδατος,

—	περιορισμός της απώλειας νερού εντός του δικτύου διανομής,

—	μείωση της χρήσης νερού από τους τελικούς χρήστες (περιλαμβανομένης της χρήσης για βιομηχανικές διαδικασίες, άρδευση, νοικοκυριά),

—	μείωση της χρήσης νερού μέσω της ανακυκλοφορίας του ύδατος οικιακής χρήσεως,

—	καθαρισμός των λυμάτων για επαναχρησιμοποίηση ή απόρριψη (άντληση, διαδικασίες επεξεργασίας λυμάτων, ανάκτηση θερμότητας), και

—	μείωση της χρήσης ενέργειας για την επεξεργασία όμβριων υδάτων (ελαφρύνοντας τα συστήματα όμβριων υδάτων από τον φόρτο της επεξεργασίας).

5.   ΑΝΤΙΚΤΥΠΟΣ ΤΗΣ ΑΝΑΘΕΩΡΗΣΗΣ ΣΤΗΝ ΠΡΩΤΗ ΠΕΡΙΟΔΟ ΕΠΙΒΟΛΗΣ ΤΗΣ ΥΠΟΧΡΕΩΣΗΣ

Τα κράτη μέλη πρέπει να θέσουν σε ισχύ τις αναγκαίες νομοθετικές, κανονιστικές και διοικητικές διατάξεις προκειμένου να συμμορφωθούν με την υποχρέωση εξοικονόμησης ενέργειας, όπως έχει τροποποιηθεί, το αργότερο 18 μήνες μετά τη θέση σε ισχύ της ΟΕΑ, δηλαδή έως τις 25 Ιουνίου 2020.

Τα κράτη μέλη πρέπει να συμμορφωθούν με:

—	τις κοινές μεθόδους και αρχές που διέπουν τον υπολογισμό του αντικτύπου των ΚΕΥΕΑ ή άλλων μέτρων πολιτικής (παράρτημα V της ΟΕΑ),

—

την απαίτηση να λαμβάνεται υπόψη η ανάγκη περιορισμού της ενεργειακής φτώχειας κατά τον σχεδιασμό μέτρων πολιτικής (ΚΕΥΕΑ ή εναλλακτικών μέτρων πολιτικής) μολονότι επιτρέπεται να ληφθούν διαφορετικά μέτρα για τη στόχευση των νοικοκυριών που πλήττονται από την ενεργειακή φτώχεια (άρθρο 7 παράγραφος 11 της ΟΕΑ),

—

τη διάταξη που προβλέπει ότι η εξοικονόμηση που προκύπτει από την εφαρμογή του ενωσιακού δικαίου δεν μπορεί να δηλωθεί ως εξοικονόμηση ενέργειας, με εξαίρεση την εξοικονόμηση που προκύπτει από μέτρα ανακαίνισης και από την πρόωρη αντικατάσταση με πιο αποδοτικές συσκευές και οχήματα (παράρτημα V παράγραφος 2 στοιχείο β) της ΟΕΑ),

—	την απαίτηση ότι κατά τον υπολογισμό της εξοικονόμησης ενέργειας πρέπει να λαμβάνεται υπόψη ο κύκλος ζωής των μέτρων και ο ρυθμός μείωσης της εξοικονόμησης με την πάροδο του χρόνου (παράρτημα V παράγραφος 2 στοιχείο ζ) της ΟΕΑ – από την ημερομηνία έναρξη ισχύος της), και

—	την απαίτηση ότι, κατά την εκπλήρωση της υποχρέωσής τους, οι εταιρείες λιανικής πώλησης ενέργειας (στο πλαίσιο των ΚΕΥΕΑ) δεν δημιουργούν εμπόδια στους καταναλωτές σε σχέση με την αλλαγή προμηθευτή (άρθρο 7α παράγραφος 3 της ΟΕΑ).

Τα κράτη μέλη μπορούν να μεταφέρουν στο εθνικό δίκαιο και να εφαρμόσουν την τροποποιημένη ΟΕΑ πριν από την εκπνοή της προθεσμίας. Σε αυτήν την περίπτωση, μπορούν, στο χρονικό διάστημα που απομένει πριν από το τέλος της πρώτης περιόδου επιβολής της υποχρέωσης:

—	να κάνουν χρήση της παρέκκλισης που προβλέπεται στο άρθρο 7 παράγραφος 8 της ΟΕΑ,

—	να κάνουν χρήση της παρέκκλισης που προβλέπεται στο παράρτημα V παράγραφος 2 στοιχείο β) της ΟΕΑ, και

—	να αποφασίσουν ότι τα υπόχρεα μέρη μπορούν να υλοποιούν την υποχρέωση εξοικονόμησης, εν όλω ή εν μέρει, με τη μορφή συνεισφοράς στο ΕΤΕΑ (άρθρο 20 παράγραφος 6 της ΟΕΑ).

Τα κράτη μέλη που κάνουν χρήση του άρθρου 7 παράγραφος 4 στοιχεία α) έως δ) της ΟΕΑ, για τον υπολογισμό της απαιτούμενης ποσότητας εξοικονόμησης ενέργειας για την πρώτη περίοδο επιβολής της υποχρέωσης, πρέπει να εφαρμόζουν και να υπολογίζουν τις επιπτώσεις των προτιμώμενων επιλογών ξεχωριστά για την πρώτη περίοδο σύμφωνα με το άρθρο 7 παράγραφος 5 στοιχείο α) της ΟΕΑ.

6.   ΣΥΝΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΣΤΗΝ ΥΠΟΧΡΕΩΣΗ ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΗΣΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ

Το άρθρο 7 παράγραφος 1 της ΟΕΑ προβλέπει ότι οι δύο περίοδοι επιβολής της υποχρέωσης (2014-2020, όπως αναφέρεται στο άρθρο 7 παράγραφος 1 πρώτο εδάφιο στοιχείο α) της ΟΕΑ και 2021-2030, όπως αναφέρεται στο στοιχείο β)) είναι δύο χωριστές περίοδοι.

Καταρχήν, όπως ήδη προβλέπεται για την πρώτη περίοδο, μόνον η εξοικονόμηση ενέργειας που επιτεύχθηκε εντός μιας περιόδου συνυπολογίζεται στην εκπλήρωση της υποχρέωσης αυτής της περιόδου, εκτός εάν προβλέπεται διαφορετικά στην ΟΕΑ.

Τα κράτη μέλη δεν μπορούν να συνυπολογίζουν την εξοικονόμηση ενέργειας αναδρομικά. Για παράδειγμα, σύμφωνα με το άρθρο 7 παράγραφος 7 της ΟΕΑ, η εξοικονόμηση που επιτεύχθηκε μετά τις 31 Δεκεμβρίου 2020 δεν μπορεί να προσμετρηθεί στην ποσότητα απαιτούμενης εξοικονόμησης ενέργειας για την περίοδο 2014-2020.

Σύμφωνα με το άρθρο 7 παράγραφος 1 δεύτερο εδάφιο της ΟΕΑ, τα κράτη μέλη μπορούν να συνυπολογίζουν στην απαιτούμενη ποσότητα εξοικονόμησης για την περίοδο 2021-2030 την εξοικονόμηση που προκύπτει από μέτρα πολιτικής τα οποία θεσπίστηκαν πριν ή μετά τις 31 Δεκεμβρίου 2020, εφόσον τα μέτρα αυτά συντελούν σε νέες επιμέρους δράσεις που διεξάγονται μετά τις 31 Δεκεμβρίου 2020 (75).

Καταρχήν, τα κράτη μέλη μπορούν να προσμετρούν την εξοικονόμηση ενέργειας που επιτεύχθηκε σε ένα συγκεκριμένο έτος μόνο στο έτος αυτό. Εντούτοις, σύμφωνα με το άρθρο 7α παράγραφος 6 στοιχείο β) της ΟΕΑ τα κράτη μέλη μπορούν στο πλαίσιο ΚΕΥΕΑ να επιτρέπουν στα υπόχρεα μέρη να προσμετρούν την εξοικονόμηση που επιτεύχθηκε σε ένα συγκεκριμένο έτος σαν να είχε επιτευχθεί σε ένα από τα τέσσερα προηγούμενα ή τρία επόμενα έτη, εφόσον η σχετική ημερομηνία εμπίπτει στην περίοδο επιβολής της υποχρέωσης που καθορίζεται στο άρθρο 7 παράγραφος 1 της ΟΕΑ.

Ενδεικτικό παράδειγμα

Εξοικονόμηση που επιτεύχθηκε το 2014 μπορεί να προσμετρηθεί στο 2017 (τρία έτη αργότερα) αλλά εξοικονόμηση που επιτεύχθηκε το 2024 δεν μπορεί να προσμετρηθεί στο 2020, παρόλο που αφορά ένα από τα τέσσερα προηγούμενα έτη, καθώς εντάσσεται σε χωριστή περίοδο επιβολής της υποχρέωσης.

Στο άρθρο 7 παράγραφος 8 της ΟΕΑ προβλέπεται συγκεκριμένη παρέκκλιση από αυτήν την αρχή. Εάν ένα ΚΕΥΕΑ που βρισκόταν σε ισχύ οποιαδήποτε στιγμή μεταξύ της 31ης Δεκεμβρίου 2009 και της 31ης Δεκεμβρίου 2014 επέτρεπε σε υπόχρεο μέρος να κάνει χρήση της δυνατότητας «αποταμίευσης και δανεισμού» (άρθρο 7α παράγραφος 6 στοιχείο β) της ΟΕΑ), το οικείο κράτος μέλος μπορεί να προσμετρήσει την εξοικονόμηση ενέργειας που επιτεύχθηκε σε οποιοδήποτε έτος μετά το 2010 και πριν από την 1η Ιανουαρίου 2014 σαν να είχε επιτευχθεί μετά τις 31 Δεκεμβρίου 2013 και πριν από την 1η Ιανουαρίου 2021, υπό την προϋπόθεση ότι πληρούνται όλες οι απαιτήσεις του άρθρου 7 παράγραφος 8 της ΟΕΑ:

«α)

το καθεστώς επιβολής της υποχρέωσης ενεργειακής απόδοσης βρισκόταν σε ισχύ σε οποιαδήποτε στιγμή μεταξύ της 31ης Δεκεμβρίου 2009 και της 31ης Δεκεμβρίου 2014 και περιλαμβανόταν στο πρώτο εθνικό σχέδιο δράσης για την ενεργειακή απόδοση του κράτους μέλους που υποβλήθηκε βάσει του άρθρου 24 παράγραφος 2,

β)	η εξοικονόμηση προέκυψε στο πλαίσιο του καθεστώτος επιβολής της υποχρέωσης,

γ)	η εξοικονόμηση υπολογίζεται σύμφωνα με το παράρτημα V, και

δ)	τα έτη για τα οποία οι εξοικονομήσεις υπολογίζονται ως επιτευχθείσες έχουν αναφερθεί στα εθνικά σχέδια δράσης για την ενεργειακή απόδοση.»

7.   ΚΟΙΝΕΣ ΜΕΘΟΔΟΙ ΚΑΙ ΑΡΧΕΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟ ΤΩΝ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ ΤΩΝ ΚΑΘΕΣΤΩΤΩΝ ΕΠΙΒΟΛΗΣ ΤΗΣ ΥΠΟΧΡΕΩΣΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗΣ ΑΠΟΔΟΣΗΣ Η ΑΛΛΩΝ ΜΕΤΡΩΝ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΔΥΝΑΜΕΙ ΤΩΝ ΑΡΘΡΩΝ 7, 7Α, 7Β ΚΑΙ ΤΟΥ ΑΡΘΡΟΥ 20 ΠΑΡΑΓΡΑΦΟΣ 6

Το άρθρο 7 παράγραφος 9 της ΟΕΑ απαιτεί από τα κράτη μέλη να μεριμνούν ώστε η εξοικονόμηση που απορρέει από τα μέτρα πολιτικής που αναφέρονται στα άρθρα 7α και 7β και το άρθρο 20 παράγραφος 6 της ΟΕΑ να υπολογίζεται σύμφωνα με το παράρτημα V της ΟΕΑ.

7.1.   Μέθοδοι μέτρησης

7.1.1.   Μέθοδοι μέτρησης για μέτρα πολιτικής εκτός των φορολογικών μέτρων

Στο παράρτημα V, μέρος 1 της ΟΕΑ, ορίζονται οι μέθοδοι για τον υπολογισμό της εξοικονόμησης ενέργειας, εκτός εκείνης που προκύπτει από φορολογικά μέτρα για τους σκοπούς των άρθρων 7, 7α, 7β και του άρθρου 20 παράγραφος 6.

Τα υπόχρεα, συμμετέχοντα ή εξουσιοδοτηθέντα μέρη και οι δημόσιες αρχές επιβολής μπορούν να χρησιμοποιούν τις ακόλουθες μεθόδους για να υπολογίζουν την εξοικονόμηση ενέργειας:

«α)	την προβλεπόμενη εξοικονόμηση, με βάση τα αποτελέσματα ανεξάρτητου ελέγχου προηγούμενων ενεργειακών βελτιώσεων σε παρόμοιες εγκαταστάσεις. Η γενική προσέγγιση ονομάζεται “εκ των προτέρων”,

β)

την καταμετρημένη εξοικονόμηση, στο πλαίσιο της οποίας η εξοικονόμηση από την εφαρμογή μέτρου ή δέσμης μέτρων προσδιορίζεται με την καταγραφή της πραγματικής μείωσης της χρήσης ενέργειας, λαμβανομένων δεόντως υπόψη παραγόντων όπως η προσθετικότητα, ο βαθμός πληρότητας, τα επίπεδα παραγωγής και οι καιρικές συνθήκες που ενδέχεται να επηρεάζουν την κατανάλωση. Η γενική προσέγγιση ονομάζεται “εκ των υστέρων”,

γ)

την κλιμακωτή εξοικονόμηση, όταν χρησιμοποιούνται εκτιμήσεις μηχανικού για την εξοικονόμηση. Αυτή η προσέγγιση μπορεί να χρησιμοποιείται μόνο όταν είναι δύσκολη ή δυσανάλογα δαπανηρή η εξαγωγή έγκυρων δεδομένων από μετρήσεις σε συγκεκριμένη εγκατάσταση, π.χ. αντικατάσταση συμπιεστή ή ηλεκτρικού κινητήρα διαφορετικής κατάταξης σε kWh από εκείνον για τον οποίο υπάρχουν ανεξάρτητες μετρήσεις όσον αφορά την εξοικονόμηση, ή όταν οι εκτιμήσεις αυτές διεξάγονται βάσει εθνικών μεθοδολογιών και κριτηρίων αναφοράς από ειδικευμένους ή πιστοποιημένους εμπειρογνώμονες, οι οποίοι εργάζονται ανεξάρτητα από τα υπόχρεα, τα συμμετέχοντα ή τα εξουσιοδοτηθέντα εμπλεκόμενα μέρη,

δ)

την εξοικονόμηση σύμφωνα με έρευνα, όταν προσδιορίζεται η ανταπόκριση των καταναλωτών σε συμβουλές, ενημερωτικές εκστρατείες, καθεστώτα επισήμανσης ή πιστοποίησης ή “έξυπνες” μετρήσεις. Η προσέγγιση αυτή μπορεί να χρησιμοποιείται μόνο για εξοικονόμηση που προκύπτει από αλλαγές στη συμπεριφορά των καταναλωτών. Δεν χρησιμοποιείται για εξοικονόμηση που προκύπτει από την εγκατάσταση υλικών μέτρων εξοικονόμησης.»

7.1.2.   Μέθοδοι μέτρησης για τα φορολογικά μέτρα

Για τον καθορισμό της εξοικονόμησης ενέργειας από μέτρα πολιτικής φορολογικού χαρακτήρα που θεσπίστηκαν δυνάμει του άρθρου 7β της ΟΕΑ (76), ισχύουν οι αρχές του παραρτήματος V παράγραφος 4 της ΟΕΑ:

«α)	λαμβάνεται υπόψη μόνο εξοικονόμηση ενέργειας από φορολογικά μέτρα που υπερβαίνουν τα ελάχιστα επίπεδα φορολογίας των καυσίμων, σύμφωνα με τις απαιτήσεις της οδηγίας 2003/96/ΕΚ ή 2006/112/ΕΚ του Συμβουλίου,

β)	η ελαστικότητα των τιμών για τον υπολογισμό των επιπτώσεων των (ενεργειακών) φορολογικών μέτρων αντιπροσωπεύει την ανταπόκριση της ζήτησης ενέργειας στις μεταβολές των τιμών και υπολογίζεται με βάση τις πρόσφατες και αντιπροσωπευτικές επίσημες πηγές στοιχείων,

γ)	η εξοικονόμηση ενέργειας από συνοδευτικά μέσα φορολογικής πολιτικής, περιλαμβανομένων των φορολογικών κινήτρων ή της πληρωμής σε ταμείο, υπολογίζεται χωριστά.»

7.2.   Κύκλος ζωής των μέτρων και ρυθμός μείωσης της εξοικονόμησης κατά τη διάρκεια του κύκλου ζωής

Στο παράρτημα V παράγραφος 2 στοιχείο θ) της ΟΕΑ προβλέπεται ότι «[κ]ατά τον υπολογισμό της εξοικονόμησης ενέργειας λαμβάνεται υπόψη ο κύκλος ζωής των μέτρων και ο ρυθμός μείωσης της εξοικονόμησης με την πάροδο του χρόνου. Κατά τον εν λόγω υπολογισμό συνυπολογίζεται η εξοικονόμηση που επιτυγχάνεται με κάθε επιμέρους δράση κατά την περίοδο από την ημερομηνία εφαρμογής της έως την 31η Δεκεμβρίου 2020 ή την 31η Δεκεμβρίου 2030, ανάλογα με την περίπτωση. Εναλλακτικά, τα κράτη μέλη δύνανται να θεσπίζουν διαφορετική μέθοδο η οποία κρίνεται ότι επιτυγχάνει τουλάχιστον την ίδια συνολική εξοικονόμηση. Αν χρησιμοποιούν άλλη μέθοδο, τα κράτη μέλη διασφαλίζουν ότι η συνολική εξοικονομούμενη ενέργεια η οποία υπολογίζεται βάσει της εν λόγω μεθόδου δεν υπερβαίνει την εξοικονόμηση ενέργειας που θα προέκυπτε από τον υπολογισμό της όταν υπολογίζεται η εξοικονόμηση κάθε επιμέρους δράσης κατά την περίοδο από την ημερομηνία εφαρμογής της έως την 31η Δεκεμβρίου 2020 ή την 31η Δεκεμβρίου 2030, ανάλογα με την περίπτωση.»

Η έννοια του «κύκλου ζωής» μιας επιμέρους δράσης για την εξοικονόμηση ενέργειας αναφέρεται στο γεγονός ότι εξοικονόμηση μπορεί να επιτευχθεί όχι μόνον εντός του έτους εφαρμογής αλλά και σε επόμενα έτη. Ο «κύκλος ζωής» είναι επομένως η περίοδος κατά την οποία η δράση συνεχίζει να επιφέρει μετρήσιμη εξοικονόμηση.

Κατά τον υπολογισμό της εξοικονόμησης ενέργειας στη διάρκεια του κύκλου ζωής μιας δράσης, τα κράτη μέλη μπορούν:

—

να αποδώσουν σε κάθε δράση την «πραγματική» εξοικονόμηση που θα επιτύχει μεταξύ του έτους εφαρμογής της και του τέλους της δεύτερης περιόδου επιβολής της υποχρέωσης (δηλαδή έως τις 31 Δεκεμβρίου 2030) – αυτή είναι η λεγόμενη «απλή μέθοδος» (77). Δεν επιτρέπεται η απόδοση εξοικονόμησης πέραν του 2030. Τα κράτη μέλη μπορούν να προσμετρούν εξοικονόμηση από μέτρα πολιτικής που θεσπίστηκαν πριν από το 2030 στην εκπλήρωση της υποχρέωσης εξοικονόμησης ενέργειας μετά το 2030 μόνον εφόσον τα μέτρα αυτά οδηγήσουν σε νέα επιμέρους δράση την επόμενη περίοδο επιβολής της υποχρέωσης·

—	να εφαρμόσουν έναν «συντελεστή βαρύτητας» που αντανακλά τον εκτιμώμενο κύκλο ζωής (78)·

—

να ορίσουν «ανώτατο χρονικό όριο» του κύκλου ζωής που αποδίδεται σε επιμέρους δράσεις (79). Για παράδειγμα, τα κράτη μέλη θα μπορούσαν να ορίσουν ως ανώτατο χρονικό όριο του κύκλου ζωής τα 5 έτη. Τα κράτη μέλη που χρησιμοποιούν αυτή τη μέθοδο πρέπει να διασφαλίσουν ότι το αποτέλεσμα δεν είναι μεγαλύτερο από αυτό που προκύπτει από την «απλή» μέθοδο ή

—

να χρησιμοποιούν τον πλήρη κύκλο ζωής αλλά να επιβάλλουν έκπτωση στην εξοικονόμηση των επόμενων ετών (80). Με αυτή τη μέθοδο, το κράτος μέλος θα μπορούσε να επιβάλει έκπτωση στην εξοικονόμηση των επόμενων ετών με ρυθμό 10 % ετησίως, εφόσον ενδείκνυται. Και πάλι, θα πρέπει να διασφαλιστεί ότι το αποτέλεσμα δεν είναι μεγαλύτερο από αυτό που προκύπτει από την «απλή μέθοδο».

Κατά τον υπολογισμό της εξοικονόμησης που συνυπολογίζεται στην απαιτούμενη ποσότητα σωρευτικής εξοικονόμησης ενέργειας στην τελική χρήση από οποιοδήποτε μέτρο πολιτικής, τα κράτη μέλη πρέπει να λαμβάνουν υπόψη:

i)	πότε θεσπίστηκε το μέτρο·

ii)	την ποσότητα της ετήσιας εξοικονόμησης ενέργειας· και

iii)	κατά πόσο το μέτρο θα συνεχίσει να επιφέρει αποτελέσματα υπό μορφή εξοικονόμησης ενέργειας το 2030 (81).

Όσον αφορά τα μέτρα πολιτικής που στοχεύουν στα κτίρια, το ενωσιακό πρότυπο EN 15459-1:2017 (82) παρέχει ήδη κατευθυντήριες γραμμές για την εκτίμηση των κύκλων ζωής.

Ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να δοθεί κατά τη δήλωση κύκλων ζωής για συμπεριφορικά μέτρα που δεν σχετίζονται με την εφαρμογή υλικών μέτρων (83). Τα συμπεριφορικά μέτρα έχουν σε μεγάλο βαθμό αναστρέψιμο χαρακτήρα καθώς η χρονική διάρκεια κατά την οποία θα διατηρηθεί μια αποδοτική συμπεριφορά μπορεί να εξαρτάται από διάφορους παράγοντες. Εάν, για παράδειγμα, η αποδοτική συμπεριφορά που προωθείται είναι η οικολογική οδήγηση, ο αντίκτυπος μιας κατάρτισης για οικολογική οδήγηση, αναλόγως των οδηγών και του είδους της κατάρτισης, μπορεί να διαρκέσει από λίγες ημέρες έως αρκετά έτη.

Παραδείγματα του τρόπου υπολογισμού του κύκλου ζωής των μέτρων

1.   «Απλή μέθοδος»

Μια επιμέρους δράση (π.χ. η αντικατάσταση ενός παραθύρου) εξοικονομεί 1 ΤΙΠ κατανάλωσης ενέργειας ετησίως και συνεχίζει να επιφέρει αυτήν την εξοικονόμηση κάθε επόμενο έτος. Εάν η δράση διεξάγεται το 2021, θα εξοικονομήσει 1 ΤΙΠ το 2021 και 1 ΤΙΠ κάθε επόμενο έτος έως το 2030, δηλαδή συνολικά 10 ΤΙΠ έως το 2030. Εάν η ενέργεια διεξάγεται το 2022, θα εξοικονομεί 1 ΤΙΠ ετησίως από το 2022 έως το 2030, δηλαδή συνολικά 9 ΤΙΠ. Εάν διεξάγεται το 2030, θα συνεισφέρει στην απαίτηση μόνο για το συγκεκριμένο έτος, δηλαδή συνολική συνεισφορά 1 ΤΙΠ.

Ένα κράτος μέλος πρέπει να εξοικονομήσει 65 εκατ. ΤΙΠ κατά τη διάρκεια της περιόδου και αναμένει ότι θα το πετύχει μέσω μίας ενημερωτικής εκστρατείας κάθε έτος η οποία επιφέρει, για παράδειγμα, ένα εκατομμύριο δράσεις (έρευνα έχει δείξει ότι η αποτελεσματικότητα κάθε δράσης είναι 1 ΤΙΠ) και ενός εκατομμυρίου αντικαταστάσεων παραθύρων ετησίως (η εκτιμώμενη αξία του καθενός υπολογίζεται στο 1 ΤΙΠ). Καθεμία εκ των ενημερωτικών εκστρατειών θα αποφέρει 1 εκατ. ΤΙΠ το έτος κατά το οποίο διεξάγεται και οι 10 εκστρατείες θα αποφέρουν 10 εκατ. ΤΙΠ συνολικά κατά τη διάρκεια των 10 ετών έως τις 31 Δεκεμβρίου 2030. Θα προκύψει εξοικονόμηση 10 εκατ. ΤΙΠ από το 1 εκατομμύριο παράθυρα που θα αντικατασταθούν το πρώτο έτος, 9 εκατ. ΤΙΠ από το 1 εκατομμύριο παράθυρα που θα αντικατασταθούν το δεύτερο έτος, 8 εκατ. ΤΙΠ το τρίτο έτος, 7 εκατ. ΤΙΠ το τέταρτο, 6 εκατ. ΤΙΠ το πέμπτο, 5 εκατ. ΤΙΠ το έκτο, 4 εκατ. ΤΙΠ το έβδομο, 3 εκατ. ΤΙΠ το όγδοο, 2 εκατ. ΤΙΠ το ένατο και 1 εκατ. ΤΙΠ το δέκατο έτος, δηλαδή 55 εκατ. ΤΙΠ συνολικά έως τις 31 Δεκεμβρίου 2030. Επομένως, η εξοικονόμηση που προκύπτει από τις ενημερωτικές εκστρατείες και την αντικατάσταση παραθύρων ανέρχεται σε 10 εκατ. ΤΙΠ + 55 εκατ. ΤΙΠ = 65 εκατ. ΤΙΠ.

Αντιθέτως, μια πιο βραχυπρόθεσμη δράση (π.χ. μια ενημερωτική εκστρατεία) μπορεί να εξοικονομήσει 1 ΤΙΠ κατά το έτος υλοποίησής της και τίποτα αργότερα. Ανεξαρτήτως του έτους που θα υλοποιηθεί, μεταξύ του 2021 και του 2030, η συνεισφορά της θα είναι 1 ΤΙΠ.

Εάν ένα κράτος μέλος θεσπίζει κατά κύριο λόγο επιμέρους δράσεις με βραχείς κύκλους ζωής στην αρχή της δεκαετούς περιόδου επιβολής της υποχρέωσης, θα χρειαστεί να λάβει πρόσθετα μέτρα προκειμένου να επιτύχει την εξοικονόμηση που απαιτείται βάσει του άρθρου 7 παράγραφος 1 πρώτο εδάφιο στοιχείο β).

Η «απλή μέθοδος» πληροί ξεκάθαρα την προϋπόθεση βάσει της οποίας η μέθοδος υπολογισμού πρέπει να δίνει ως αποτέλεσμα την απαιτούμενη ποσότητα εξοικονόμησης που πραγματικά επιτυγχάνεται. Ωστόσο, τα κράτη μέλη ενδέχεται να θεωρούν καταλληλότερες άλλες, εναλλακτικές μεθόδους.

2.   Μέθοδος «συντελεστή βαρύτητας»

Μια εναλλακτική είναι να αποδοθεί σε κάθε δράση ένας «συντελεστή βαρύτητας» που αντανακλά τον εκτιμώμενο κύκλο ζωής της. Σε μια ενημερωτική εκστρατεία θα μπορούσε να αποδοθεί συντελεστής βαρύτητας 0,25 ενώ σε μια αντικατάσταση παραθύρων θα μπορούσε να αποδοθεί συντελεστής βαρύτητας 6. Εάν καθεμία από αυτές τις δράσεις εξοικονομεί 1 ΤΙΠ ετησίως, η εξοικονόμηση που αποδίδεται σε μια ενημερωτική εκστρατεία είναι (1 × 0,25 ΤΙΠ) = 0,25 ΤΙΠ. Η εξοικονόμηση που αποδίδεται σε μια αντικατάσταση παραθύρου, ανεξαρτήτως του έτους υλοποίησης της δράσης, είναι (1 × 6 ΤΙΠ) = 6 ΤΙΠ.

Οι ενημερωτικές εκστρατείες λογίζονται, επομένως, σαν να αποδίδουν 0,25 εκατ. ΤΙΠ κατά το έτος διεξαγωγής τους ή 2,5 εκατ. ΤΙΠ συνολικά για 10 εκστρατείες κατά τη διάρκεια των 10 ετών έως το τέλος του 2030. Εάν κατά τη διάρκεια της περιόδου πραγματοποιηθεί αντικατάσταση 7 εκατομμυρίων παραθύρων, θα προκύψει εξοικονόμηση 7 εκατ. ΤΙΠ, η οποία πολλαπλασιαζόμενη με τον συντελεστή 6 αποφέρει 42 εκατ. ΤΙΠ. Επομένως, η εξοικονόμηση που προκύπτει από τις ενημερωτικές εκστρατείες και την αντικατάσταση παραθύρων υπολογίζεται ως εξής: 2,5 εκατ. ΤΙΠ + 42 εκατ. ΤΙΠ = 44,5 εκατ. ΤΙΠ.

Τα κράτη μέλη που χρησιμοποιούν αυτή τη μέθοδο πρέπει να διασφαλίσουν ότι το αποτέλεσμα δεν είναι μεγαλύτερο από αυτό που προκύπτει από την «απλή» μέθοδο.

3.   Μέθοδος «ανώτατου χρονικού ορίου»

Μια άλλη εναλλακτική είναι ο καθορισμός «ανώτατου χρονικού ορίου» στον κύκλο ζωής που αποδίδεται στις επιμέρους δράσεις. Για παράδειγμα, θα μπορούσε να επιλεχθεί ένα ανώτατο χρονικό όριο 5 ετών. Η εξοικονόμηση που αποδίδεται σε μια ενημερωτική εκστρατεία ανέρχεται σε 1,25 εκατ. ΤΙΠ, δηλαδή 0,25 εκατ. ΤΙΠ το 2022, 0,25 εκατ. ΤΙΠ το 2023, 0,25 εκατ. ΤΙΠ το 2024, 0,25 εκατ. ΤΙΠ το 2025 και 0,25 εκατ. ΤΙΠ το 2026. Η εξοικονόμηση που αποδίδεται σε μια αντικατάσταση παραθύρου, ανεξαρτήτως του έτους υλοποίησης της δράσης, είναι (1 × 5) = 5 εκατ. ΤΙΠ, δηλαδή 1 εκατ. ΤΙΠ το 2022, 1 εκατ. ΤΙΠ το 2023, 1 εκατ. ΤΙΠ το 2024, 1 εκατ. ΤΙΠ το 2025 και 1 εκατ. ΤΙΠ το 2026.

Και πάλι, τα κράτη μέλη που χρησιμοποιούν αυτή τη μέθοδο πρέπει να διασφαλίσουν ότι το αποτέλεσμα δεν είναι μεγαλύτερο από αυτό που προκύπτει από την «απλή» μέθοδο.

Προκειμένου να αντικατοπτρίζεται η πλήρης αξία ενός μέτρου πολιτικής για την ενεργειακή απόδοση, το παράρτημα V παράγραφος 2 στοιχείο θ) της ΟΕΑ απαιτεί από τα κράτη μέλη να λαμβάνουν υπόψη τη μείωση της εξοικονόμησης ενέργειας κατά τη διάρκεια του κύκλου ζωής κάθε μέτρου (84). Η πρόθεση είναι να διασφαλιστεί ότι η εξοικονόμηση υπολογίζεται με ρεαλιστικό τρόπο, δεδομένου ότι, για παράδειγμα, ένα νέο ενεργειακά αποδοτικό προϊόν ενδέχεται να μην μπορεί να επιφέρει την ίδια εξοικονόμηση έπειτα από κάποια χρόνια χρήσης (85). Επομένως, αυτό είναι κάτι που τα κράτη μέλη πρέπει να λαμβάνουν υπόψη στις μεθοδολογίες τους. Ο ρυθμός μείωσης μπορεί να διαφέρει αναλόγως του είδους του μέτρου πολιτικής και τα κράτη μέλη πρέπει να τον κοινοποιούν και να τον επεξηγούν, σύμφωνα με το παράρτημα V παράγραφος 2 στοιχείο θ) της ΟΕΑ (86).

7.3.   Προσθετικότητα

Η απαίτηση προσθετικότητας πρέπει να λαμβάνεται υπόψη κατά τον καθορισμό της εξοικονόμησης ενέργειας για κάθε είδος μέτρου πολιτικής. Οι βασικές αρχές ορίζονται στο παράρτημα V παράγραφος 2 στοιχεία α) και β) της ΟΕΑ:

«α)

Η εξοικονόμηση αποδεικνύεται ότι είναι συμπληρωματική εκείνης που θα είχε επιτευχθεί ούτως ή άλλως χωρίς τη δραστηριότητα των υπόχρεων, των συμμετεχόντων ή των εξουσιοδοτηθέντων μερών ή των αρμόδιων δημόσιων αρχών επιβολής. Για τον υπολογισμό της εξοικονόμησης που μπορεί να δηλωθεί ως συμπληρωματική, τα κράτη μέλη εξετάζουν το πώς θα εξελισσόταν η χρήση και η ζήτηση ενέργειας χωρίς τη λήψη του συγκεκριμένου μέτρου πολιτικής λαμβάνοντας υπόψη τουλάχιστον τους εξής παράγοντες: τάσεις κατανάλωσης ενέργειας, αλλαγές στη συμπεριφορά των καταναλωτών, τεχνολογική πρόοδο και αλλαγές που οφείλονται σε άλλα μέτρα που εφαρμόζονται σε ενωσιακό και εθνικό επίπεδο.

β)	Ως εξοικονόμηση που προκύπτει από την εφαρμογή υποχρεωτικού ενωσιακού δικαίου θεωρείται η εξοικονόμηση που θα είχε προκύψει ούτως ή άλλως και, ως εκ τούτου, δεν μπορεί να δηλώνεται ως εξοικονόμηση ενέργειας για τους σκοπούς του άρθρου 7 παράγραφος 1.»

Αυτό σημαίνει ότι εάν δυνάμει του ενωσιακού δικαίου τα κράτη μέλη απαιτείται να επιτυγχάνουν συγκεκριμένη ποσότητα ή βαθμό εξοικονόμησης, μπορούν να δηλώνουν μόνο την εξοικονόμηση που υπερβαίνει το εν λόγω επίπεδο — υπό την προϋπόθεση ότι πληρούνται άλλες απαιτήσεις, π.χ. μπορεί να αποδειχτεί και να επαληθευτεί ότι η εξοικονόμηση οφείλεται στη συγκεκριμένη δράση/μέτρο.

Το παράρτημα V παράγραφος 2 στοιχείο α) της ΟΕΑ απαιτεί επίσης από τα κράτη μέλη να εξετάζουν τις τρέχουσες τάσεις της αγοράς και να θεσπίσουν ένα βασικό σενάριο υπολογισμού. Αυτό είναι ιδιαιτέρως σημαντικό για την αποφυγή του συνυπολογισμού «λαθρεπιβατών», οι οποίοι αποτελούν συχνό φαινόμενο στο πλαίσιο των υποχρεώσεων των προμηθευτών και των καθεστώτων χρηματοδοτικής στήριξης. Για παράδειγμα, εάν ένα εθνικό καθεστώς στήριξης για την ανακαίνιση κτιρίων στηρίζει 100 επιμέρους δράσεις σε ένα συγκεκριμένο έτος, ορισμένες από αυτές τις δράσεις θα είχαν υλοποιηθεί ούτως ή άλλως (χωρίς το καθεστώς στήριξης) και επομένως θα πρέπει να εξαιρεθούν.

Ομοίως, όταν μια πολιτική υφίσταται εδώ και πολλά χρόνια, είναι πολύ πιθανό να επιδρά μετασχηματιστικά στην αγορά. Παραδείγματος χάριν, ενδιαφερόμενα μέρη από τον ιδιωτικό τομέα θα το λάβουν υπόψη στο πλαίσιο των στρατηγικών τους για την ανάπτυξη προϊόντων, υπηρεσιών κ.λπ. Αυτό σημαίνει, για παράδειγμα, ότι οι τρέχουσες τάσεις στον μέσο όρο της αγοράς μπορούν εν μέρει να οφείλονται στις επιδράσεις πολιτικής προηγούμενων ετών. Επομένως, εάν διεξαχθεί έρευνα για την αποτίμηση του φαινομένου του «λαθρεπιβάτη», είναι πιθανό ορισμένες από τις επιδράσεις που γίνονται αντιληπτές σήμερα να αποτελούν δευτερογενείς συνέπειες προηγούμενων ετών. Το παράρτημα V παράγραφος 2 στοιχεία β) και γ) της ΟΕΑ προβλέπει παρεκκλίσεις από αυτές τις βασικές αρχές:

«… Κατά παρέκκλιση από την εν λόγω υποχρέωση, η εξοικονόμηση που αφορά την ανακαίνιση υφιστάμενων κτιρίων μπορεί να δηλώνεται ως εξοικονόμηση ενέργειας για τους σκοπούς του άρθρου 7 παράγραφος 1, με την προϋπόθεση ότι διασφαλίζεται το κριτήριο της σημαντικότητας που αναφέρεται στο σημείο 3 στοιχείο η) του παραρτήματος V. Εξοικονόμηση που προκύπτει από την εφαρμογή εθνικών ελάχιστων απαιτήσεων που έχουν θεσπιστεί για νέα κτίρια πριν από τη μεταφορά της οδηγίας 2010/31/ΕΕ στο εθνικό δίκαιο μπορεί να δηλώνεται ως εξοικονόμηση ενέργειας για τους σκοπούς του άρθρου 7 παράγραφος 1 στοιχείο α), με την προϋπόθεση ότι διασφαλίζεται το κριτήριο της σημαντικότητας και ότι η εν λόγω εξοικονόμηση έχει κοινοποιηθεί από τα κράτη μέλη στα εθνικά τους σχέδια δράσης για την ενεργειακή απόδοση σύμφωνα με το άρθρο 24 παράγραφος 2.

γ)

Λαμβάνεται υπόψη μόνο η εξοικονόμηση που υπερβαίνει τα ακόλουθα επίπεδα: i) τα πρότυπα επιδόσεων της Ένωσης για τις εκπομπές από τα καινούργια επιβατικά αυτοκίνητα και τα καινούργια ελαφρά επαγγελματικά οχήματα κατ' εφαρμογή των κανονισμών (ΕΚ) αριθ. 443/2009 και (ΕΕ) αριθ. 510/2011 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, ii) τις απαιτήσεις της Ένωσης που αφορούν την απόσυρση από την αγορά ορισμένων συνδεόμενων με την ενέργεια προϊόντων κατ' εφαρμογή εκτελεστικών μέτρων δυνάμει της οδηγίας 2009/125/ΕΚ.»

Επιπλέον, τα κράτη μέλη πρέπει να λαμβάνουν υπόψη και να υπερβαίνουν στην εθνική νομοθεσία τους τα επίπεδα που ορίζονται στον κανονισμό (ΕΕ) 2019/631 και τους ελάχιστους στόχους για τις δημόσιες προμήθειες καθαρών οχημάτων μηδενικών εκπομπών για ορισμένα οχήματα οδικής μεταφοράς κατόπιν της εφαρμογής της αναθεωρημένης οδηγίας για τα καθαρά οχήματα.

7.3.1.   Προσθετικότητα σε σχέση με τα μέτρα που στοχεύουν στην ανακαίνιση κτιρίων (87)

Ως γενική αρχή, το παράρτημα V παράγραφος 2 στοιχείο β) της ΟΕΑ προβλέπει ότι η εξοικονόμηση ενέργειας που προκύπτει από την εφαρμογή υποχρεωτικού ενωσιακού δικαίου θεωρείται η εξοικονόμηση που θα είχε προκύψει ούτως ή άλλως και, ως εκ τούτου, δεν πρέπει να δηλώνεται ως εξοικονόμηση.

Γενικώς, οι οικοδομικοί κώδικες που σχετίζονται με την ενεργειακή απόδοση των κτιρίων ορίζουν υποχρεωτικές απαιτήσεις βάσει του ενωσιακού δικαίου (η ΟΕΑΚ) και αποτελούν τμήμα του σεναρίου «διατήρησης του ισχύοντος καθεστώτος».

Κατά παρέκκλιση, τα κράτη μέλη μπορούν να συνυπολογίσουν το σύνολο της εξοικονόμησης που προκύπτει από την ανακαίνιση κτιρίων, υπό την προϋπόθεση ότι ικανοποιείται το κριτήριο της σημαντικότητας που αναφέρεται στο παράρτημα V παράγραφος 3 στοιχείο η) της ΟΕΑ και ότι το σύνολο της εξοικονόμησης ενέργειας προέρχεται από μέτρα πολιτικής που προάγουν την ανακαίνιση. Πρέπει επίσης να καταδείξουν ότι η εξοικονόμηση που δηλώνεται ως προκύπτουσα από τα μέτρα υπερβαίνει την εξοικονόμηση που θα είχε επιτευχθεί απουσία των μέτρων. Πρέπει να αποδείξουν ότι το υπόχρεο, συμμετέχον ή εξουσιοδοτηθέν μέρος συνέβαλε στην επίτευξη της δηλωθείσας εξοικονόμησης (88).

Αφετηρία για τον υπολογισμό της εξοικονόμησης είναι η μέτρηση της κατανάλωσης του κτιρίου πριν και μετά την ανακαίνιση. Τα κράτη μέλη μπορούν να χρησιμοποιούν αυτήν την παρέκκλιση και στις δύο περιόδους επιβολής της υποχρέωσης, από την έναρξη ισχύος της τροποποιητικής οδηγίας (ΕΕ) 2018/2002, δηλαδή από τις 24 Δεκεμβρίου 2018.

Παράδειγμα

Ένας εθνικός οικοδομικός κώδικας απαιτεί τα κτίρια που υφίστανται ανακαίνιση μεγάλης κλίμακας να αναβαθμίζονται τουλάχιστον στην τάξη ενεργειακής απόδοσης Β. Το οικείο κράτος μέλος δεν μπορεί να δηλώσει την επακόλουθη εξοικονόμηση ως εξοικονόμηση για τους σκοπούς του άρθρου 7.

Ωστόσο, μπορεί να δηλώσει την εξοικονόμηση εάν έχει θεσπίσει μέτρο που προάγει την ανακαίνιση (π.χ. επιδοτεί τα νοικοκυριά για να προβούν σε ανακαίνιση την οποία δεν θα πραγματοποιούσαν διαφορετικά). Στην περίπτωση αυτή, μπορεί να δηλωθεί το σύνολο της εξοικονόμησης που επιτυγχάνεται από αυτό το μέτρο ανεξαρτήτως της αναβάθμισης της ενεργειακής τάξης (δηλαδή μπορεί να δηλωθεί κάθε εξοικονόμηση για αναβαθμίσεις από την τάξη Δ στη Γ ή από τη Δ στη B ή από τη Δ στην A κ.λπ.).

Τα έργα ανακαίνισης πρέπει να συμμορφώνονται προς τις ελάχιστες εθνικές απαιτήσεις ενεργειακής απόδοσης, όπως καθορίζονται βάσει της ΟΕΑΚ. Μπορούν να ενθαρρυνθούν μέτρα που στηρίζουν μεγαλύτερο βαθμό φιλοδοξίας, δηλαδή ενεργειακή απόδοση που υπερβαίνει το απαιτούμενο επίπεδο.

7.3.2.   Προσθετικότητα σε σχέση με τα μέτρα που στοχεύουν στην κατασκευή νέων κτιρίων

Από την έναρξη ισχύος της τροποποιημένης ΟΕΑ και, εφόσον είναι αναγκαίο, από τη μεταφορά της στο εθνικό δίκαιο ή την εφαρμογή της, τα κράτη μέλη μπορούν να προσμετρούν την εξοικονόμηση που προκύπτει από την εφαρμογή των εθνικών ελάχιστων απαιτήσεων που έχουν καθοριστεί για τα νέα κτίρια μόνο στην εξοικονόμηση που απαιτείται για την πρώτη περίοδο επιβολής της υποχρέωσης (2014-2020), υπό την προϋπόθεση ότι:

i)	πληροί τις ελάχιστες εθνικές απαιτήσεις που είχαν καθοριστεί πριν από τη μεταφορά της ΟΕΑΚ, δηλαδή έως τις 9 Ιουλίου 2012 (βλέπε άρθρο 28 παράγραφος 1 της ΟΕΑΚ),

ii)	έχει «σημαντική συμβολή», και

iii)	κοινοποιήθηκε στο ΕΣΔΕΑ έως τις 30 Απριλίου 2017 (βλέπε άρθρο 24 παράγραφος 2 της ΟΕΑ).

Εξοικονόμηση ενέργειας μπορεί να δηλωθεί μόνον από την ημερομηνία έναρξης ισχύος της τροποποιημένης ΟΕΑ και μόνο για συνυπολογισμό στη σωρευτική εξοικονόμηση στην τελική χρήση που απαιτείται έως τις 31 Δεκεμβρίου 2020. Τα κράτη μέλη πρέπει να αποδείξουν ότι η εφαρμογή των ελάχιστων εθνικών απαιτήσεων οδήγησε σε μετρήσιμη εξοικονόμηση που δεν θα μπορούσε να έχει επιτευχθεί διαφορετικά. Σε περίπτωση που απαιτείται η λήψη εθνικών μέτρων μεταφοράς ή εφαρμοστικών μέτρων προκειμένου να μπορέσει να δηλωθεί η εξοικονόμηση, τότε τα μέτρα αυτά πρέπει να θεσπιστούν και να τεθούν σε ισχύ πριν δηλωθεί η εξοικονόμηση.

Εάν ένα κράτος μέλος κάνει χρήση της παρέκκλισης, θα πρέπει να συνεκτιμήσει ενδεχόμενη αλληλεπίδραση με την εξαίρεση που προβλέπεται στο άρθρο 7 παράγραφος 4 στοιχείο δ) της ΟΕΑ («έγκαιρη δράση») και να διασφαλίσει ότι αποφεύγεται η διπλή μέτρηση.

Τα έργα κατασκευής κτιρίων πρέπει να συμμορφώνονται προς τις ελάχιστες εθνικές απαιτήσεις ενεργειακής απόδοσης. Μπορούν να ενθαρρυνθούν μέτρα που στηρίζουν μεγαλύτερο βαθμό φιλοδοξίας, δηλαδή ενεργειακή απόδοση που υπερβαίνει το απαιτούμενο επίπεδο.

7.3.3.   Προσθετικότητα σε σχέση με τα κτίρια που χρησιμοποιούνται από δημόσιους φορείς

Καταρχήν, η παρέκκλιση από την αρχή της προσθετικότητας του παραρτήματος V παράγραφος 2 στοιχείο β) της ΟΕΑ εφαρμόζεται επίσης για την εξοικονόμηση ενέργειας που αφορά την ανακαίνιση κτιρίων τα οποία ανήκουν σε δημόσιους φορείς, καθώς η εν λόγω εξοικονόμηση «αφορά την ανακαίνιση υφιστάμενων κτιρίων» (βλέπε παράρτημα V παράγραφος 2 στοιχείο β) δεύτερη περίοδος της ΟΕΑ).

Η παρέκκλιση αποσκοπεί στο να επιτραπεί στα κράτη μέλη, από την ημερομηνία έναρξη ισχύος της τροποποιητικής οδηγίας, να δηλώνουν ως εξοικονόμηση για τους σκοπούς του άρθρου 7 παράγραφος 1 της ΟΕΑ κάθε εξοικονόμηση ενέργειας που προκύπτει, για παράδειγμα, από μέτρα που λαμβάνονται για την επίτευξη του στόχου ανακαίνισης του 3 % του συνολικού εμβαδού δαπέδου θερμαινόμενων ή/και ψυχόμενων κτιρίων που είναι ιδιόκτητα και καταλαμβανόμενα από την κεντρική δημόσια διοίκηση (βλέπε άρθρο 5).

Ωστόσο, τα κράτη μέλη πρέπει να αποδείξουν ότι κάθε εξοικονόμηση που δηλώνεται προκύπτει από μέτρα πολιτικής που θεσπίζονται για την ανακαίνιση κτιρίων που χρησιμοποιούνται από δημόσιους φορείς (89). Δεν μπορούν να λαμβάνουν υπόψη εξοικονόμηση ενέργειας που θα είχε προκύψει απουσία των μέτρων πολιτικής. Ως εκ τούτου, τα κράτη μέλη πρέπει να αποδείξουν ότι τηρείται το κριτήριο της σημαντικότητας. Σε περίπτωση που απαιτείται η λήψη εθνικών μέτρων μεταφοράς ή εφαρμοστικών μέτρων προκειμένου να μπορέσει να δηλωθεί η εξοικονόμηση, τότε τα μέτρα αυτά πρέπει να θεσπιστούν και να τεθούν σε ισχύ πριν δηλωθεί η εξοικονόμηση.

Τα κράτη μέλη πρέπει να υπολογίζουν την εξοικονόμηση ενέργειας από μέτρα πολιτικής τα οποία εφαρμόζονται για την ανακαίνιση κτιρίων που χρησιμοποιούνται από δημόσιους φορείς σύμφωνα με το παράρτημα V. Η ποσότητα της εξοικονόμησης ενέργειας που προσμετράται στην απαιτούμενη εξοικονόμηση ενέργειας στην τελική χρήση δυνάμει του άρθρου 7 παράγραφος 1 της ΟΕΑ εκφράζεται ως τελική κατανάλωση ενέργειας. Εάν η ποσότητα εξοικονόμησης ενέργειας εκφράζεται ως κατανάλωση πρωτογενούς ενέργειας, τα κράτη μέλη πρέπει να χρησιμοποιούν τους συντελεστές μετατροπής που ορίζονται στο παράρτημα IV της ΟΕΑ.

7.3.4.   Προσθετικότητα σε σχέση με τα εκτελεστικά μέτρα βάσει της οδηγίας για τον οικολογικό σχεδιασμό (90)

Η απλή αντικατάσταση λεβήτων δεν λαμβάνεται υπόψη ως μέτρο ανακαίνισης λόγω της ειδικής διάταξης του παραρτήματος V παράγραφος 2 στοιχείο γ) της ΟΕΑ. Επομένως, ως αφετηρία θα λαμβάνονται πάντοτε οι ελάχιστες απαιτήσεις δυνάμει των ειδικών διατάξεων για τον οικολογικό σχεδιασμό (91). Η εξοικονόμηση ενέργειας η οποία προκύπτει από την αντικατάσταση συσκευών που ρυθμίζονται από τη νομοθεσία για τον οικολογικό σχεδιασμό, π.χ. θερμαντήρες χώρου, μπορεί να συνυπολογιστεί μόνον εφόσον υπερβαίνει τις ελάχιστες απαιτήσεις οικολογικού σχεδιασμού, με εξαίρεση την περίπτωση της πρόωρης αντικατάστασης (βλέπε παράρτημα V παράγραφος 2 στοιχείο ε) της ΟΕΑ).

Σε περίπτωση που τα κράτη μέλη παρέχουν κίνητρα ή επιδοτήσεις για προϊόντα που καλύπτονται από τους κανονισμούς της ΕΕ για την ενεργειακή επισήμανση, συνιστάται τα εν λόγω κίνητρα ή επιδοτήσεις να στοχεύουν στις υψηλότερες τάξεις ενεργειακής απόδοσης. Για παράδειγμα, ένα κίνητρο ή επιδότηση για την ενθάρρυνση της εγκατάστασης νέων, ενεργειακά πιο αποδοτικών λεβήτων θα κάλυπτε μόνο τους λέβητες που ανήκουν στις δύο υψηλότερες τάξεις ενεργειακής ετικέτας στις οποίες εντάσσεται σημαντικός αριθμός λεβήτων, βάσει των στοιχείων της αγοράς που αφορούν τη συγκεκριμένη περίοδο.

7.3.5.   Προσθετικότητα σε σχέση με τους ενεργειακούς ελέγχους δυνάμει του άρθρου 8

Σύμφωνα με το άρθρο 8 παράγραφος 4, τα κράτη μέλη πρέπει να μεριμνούν ώστε οι μεγάλες επιχειρήσεις (δηλαδή οι επιχειρήσεις που δεν είναι ΜΜΕ) να υποβάλλονται σε ενεργειακό έλεγχο διεξαγόμενο ανά τετραετία. Αυτό από μόνο του δεν οδηγεί σε εξοικονόμηση ενέργειας.

Μέτρα για την ενθάρρυνση ή τη στήριξη της υλοποίησης των συστάσεων ενός ελέγχου υπερβαίνουν τις ελάχιστες απαιτήσεις δυνάμει του άρθρου 8. Στο άρθρο 8 παράγραφος 7 δεύτερο εδάφιο προβλέπεται ότι τα κράτη μέλη «μπορούν να θεσπίζουν καθεστώτα στήριξης και παροχής κινήτρων». Επομένως, η εξοικονόμηση ενέργειας που προκύπτει από τέτοιου είδους μέτρα μπορεί να συνυπολογιστεί, καθώς δεν θα είχε προκύψει ούτως ή άλλως, με την προϋπόθεση ότι ικανοποιείται το κριτήριο της σημαντικότητας. Το ίδιο ισχύει για την εξοικονόμηση που προκύπτει από μέτρα που στοχεύουν στις ΜΜΕ.

7.4.   Σημαντικότητα και επιλεξιμότητα

Πέραν της αρχής της προσθετικότητας, τα κράτη μέλη πρέπει να ικανοποιούν και το κριτήριο της «σημαντικότητας». Η αυτόματη εφαρμογή του ενωσιακού δικαίου ή οι αυτόνομες βελτιώσεις λόγω των δυνάμεων της αγοράς ή τεχνολογικών εξελίξεων (για παράδειγμα) δεν μπορούν να ληφθούν υπόψη, καθώς τα κράτη μέλη δεν δύνανται να προσμετρούν δράσεις που θα πραγματοποιούνταν ούτως ή άλλως.

Οι δραστηριότητες των εθνικών δημόσιων αρχών για την υλοποίηση ενός μέτρου πολιτικής πρέπει να έχουν «σημαντική συμβολή» στην επίτευξη της δηλωθείσας εξοικονόμησης ενέργειας. Με άλλα λόγια:

—	πρέπει να έχουν συμβάλει στην εν λόγω επιμέρους δράση και

—	η επιδότηση ή συμμετοχή του υπόχρεου, συμμετέχοντος ή εξουσιοδοτηθέντος μέρους πρέπει ξεκάθαρα να μην περιορίζεται σε μια ελάχιστη επίδραση στην απόφαση του τελικού χρήστη να πραγματοποιήσει την επένδυση ενεργειακής απόδοσης.

Επομένως, τα κράτη μέλη πρέπει να αποδείξουν ότι η εξοικονόμηση οφείλεται σε μέτρο πολιτικής που έχει σχεδιαστεί για να επιφέρει εξοικονόμηση ενέργειας στην τελική χρήση (92). Μέτρα που θεσπίζονται δυνάμει του κανονισμού (ΕΕ) 2018/842 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (93) μπορούν να θεωρηθούν ότι έχουν «σημαντική συμβολή»· ωστόσο, τα κράτη μέλη πρέπει να αποδείξουν ότι οδηγούν σε ενεργειακή απόδοση που μπορεί να επαληθευτεί και να μετρηθεί ή να εκτιμηθεί.

Όσον αφορά τα καθεστώτα χρηματοδότησης, παραδείγματος χάριν, η ένδειξη του ποσού της επιδότησης δεν επαρκεί για να αποδείξει τη σημαντικότητα, καθώς από μόνη της δεν αποδεικνύει ότι οι επιδοτήσεις επηρέασαν τις επενδυτικές αποφάσεις των τελικών χρηστών. Ο ρόλος των παραγόντων που εμπλέκονται στις δράσεις μπορεί, καταρχήν, να αποδειχτεί χωρίς να λαμβάνεται ως σημείο αναφοράς η επιδότηση· τυποποιημένες δράσεις (π.χ. η ανάπτυξη προτύπων εγκατάστασης για προϊόντα, οι συμβουλές σε θέματα ενέργειας και οι ενεργειακοί έλεγχοι ακολουθούμενοι από καθεαυτή την υλοποίηση των δράσεων) θα μπορούσαν να αποτελέσουν σημαντικό δείκτη της σημαντικότητας.

Προκειμένου να διασφαλίσουν τη συμμόρφωση, τα κράτη μέλη θα μπορούσαν να καθορίσουν γενικές απαιτήσεις σημαντικότητας στο πλαίσιο ενός ΚΕΥΕΑ ή εναλλακτικών μέτρων και να τις επαληθεύουν ανά επιμέρους έργο (94). Σε αυτές θα μπορούσε να προβλέπεται ότι τα μέρη (π.χ. όταν κάνουν αίτηση για «λευκό πιστοποιητικό» (95)) πρέπει να τεκμηριώνουν και να αποδεικνύουν άμεση συνεισφορά στην υλοποίηση της δράσης.

Τα υπόχρεα μέρη μπορεί να χρειαστεί να αποδείξουν:

—	εάν η συνεισφορά έχει πραγματοποιηθεί άμεσα ή έμμεσα (δηλαδή από μεσάζοντες)· και

—	εάν είχε αποφασιστεί πριν από τη θέσπιση της δράσης.

Τα κράτη μέλη θα μπορούσαν επίσης να απαιτήσουν, παραδείγματος χάριν, τα εξής:

—	να συναφθεί σύμβαση μεταξύ των διαχειριστών του συστήματος διανομής (δηλαδή των υπόχρεων μερών) και τρίτων μερών·

—	να μην παραχθεί εξοικονόμηση ενέργειας πριν από την έκδοση της σύμβασης·

—	τα μέρη να μπορούν να προσμετρούν την εξοικονόμηση μόνον εφόσον έχουν συμμετάσχει άμεσα στην υλοποίηση του μέτρου (π.χ. παρέχοντας ενεργειακούς ελέγχους, επιδοτήσεις κ.λπ.)· και

—	να καταρτιστούν συμφωνίες που να καλύπτουν ολόκληρη την αλυσίδα, από τα υπόχρεα μέρη έως τους τελικούς χρήστες της ενέργειας.

7.5.   Μέτρα που προάγουν την εγκατάσταση τεχνολογιών ανανεώσιμων πηγών ενέργειας μικρής κλίμακας επί ή εντός κτιρίων προς ιδίαν χρήση

Είναι σημαντική η διάκριση μεταξύ:

—

της δυνατότητας που παρέχεται στο άρθρο 7 παράγραφος 4 στοιχείο στ) της ΟΕΑ, το οποίο αναφέρεται σε μια ποσότητα ενέργειας που παράγεται επί ή εντός κτιρίων προς ιδίαν χρήση η οποία μπορεί να εξαιρεθεί από τον υπολογισμό της ποσότητας εξοικονόμησης ενέργειας που υπολογίζεται σύμφωνα με το άρθρο 7 παράγραφοι 2 και 3 της ΟΕΑ και

—

της διευκρίνισης που παρέχεται στο παράρτημα V παράγραφος 2 στοιχείο ε) της ΟΕΑ, σύμφωνα με την οποία η εξοικονόμηση που προκύπτει από μέτρα που προάγουν την εγκατάσταση τεχνολογιών ανανεώσιμων πηγών ενέργειας μικρής κλίμακας επί ή εντός κτιρίων μπορούν καταρχήν να είναι επιλέξιμα να προσμετρηθούν για την επίτευξη της εξοικονόμησης που απαιτείται βάσει του άρθρου 7 παράγραφος 1.

Αυτό επεξηγείται επίσης στην αιτιολογική σκέψη 43 της ΟΕΑ.

Σύμφωνα με το παράρτημα V παράγραφος 2 στοιχείο ε) της ΟΕΑ, τα κράτη μέλη μπορούν να λάβουν υπόψη τους την εξοικονόμηση που προκύπτει από μέτρα που προάγουν την εγκατάσταση τεχνολογιών ανανεώσιμων πηγών ενέργειας μικρής κλίμακας επί ή εντός κτιρίων προς ιδίαν χρήση για την εκπλήρωση εξοικονόμησης ενέργειας που απαιτείται βάσει του άρθρου 7 παράγραφος 1 της ΟΕΑ, εφόσον τα μέτρα αυτά συντελούν σε εξοικονόμηση ενέργειας που μπορεί να επαληθευτεί και να μετρηθεί ή να εκτιμηθεί σύμφωνα με το παράρτημα V της ΟΕΑ (96).

Επομένως και εδώ ισχύουν οι απαιτήσεις της προσθετικότητας και της σημαντικότητας καθώς και οι κανόνες παρακολούθησης και επαλήθευσης που έχουν θεσπίσει τα κράτη μέλη.

Τα κράτη μέλη πρέπει να καταδεικνύουν ότι τέτοιου είδους μέτρα επιφέρουν εξοικονόμηση ενέργειας στην τελική χρήση λόγω αλλαγής τεχνολογίας. Για παράδειγμα, η εξοικονόμηση από τη μετάβαση σε πιο αποδοτικές τεχνολογίες θέρμανσης και ζεστού νερού εντός κτιρίων, συμπεριλαμβανομένων των τεχνολογιών ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, παραμένει πλήρως επιλέξιμη με την προϋπόθεση ότι τα κράτη μέλη μπορούν να διασφαλίσουν ότι είναι συμπληρωματική, μετρήσιμη και επαληθεύσιμη σύμφωνα με το παράρτημα V (97).

Αυτό αποσαφηνίζεται στο παράρτημα V παράγραφος 2 στοιχείο ε) της ΟΕΑ και συνδέεται με τον συνολικό στόχο του άρθρου 7 παράγραφος 1 της ΟΕΑ, δηλαδή την εξοικονόμηση ενέργειας στην τελική χρήση, ανεξαρτήτως της τεχνολογίας (είτε το μέτρο προάγει τεχνολογία που χρησιμοποιεί ανανεώσιμες είτε ορυκτές πηγές ενέργειας, εφόσον οδηγεί σε μείωση της πραγματικής χρήσης ενέργειας σε κτίρια, στις μεταφορές και στη βιομηχανία).

Το παράρτημα V παράγραφος 2 στοιχείο ε) της ΟΕΑ αναφέρεται ρητά στην υποχρέωση εξοικονόμησης ενέργειας δυνάμει του άρθρου 7 παράγραφος 1, το οποίο απαιτεί από τα κράτη μέλη να επιτύχουν σωρευτική εξοικονόμηση ενέργειας στην τελική χρήση και αποσκοπεί σε πραγματική μείωση της χρήσης ενέργειας από φυσικά ή νομικά πρόσωπα (σύμφωνα με το παράρτημα V παράγραφος 1 στοιχείο)). Σύμφωνα με το άρθρο 2 σημείο 5, ως «εξοικονόμηση ενέργειας» ορίζεται η ποσότητα εξοικονομούμενης ενέργειας η οποία προσδιορίζεται με τη μέτρηση ή/και τον κατ' εκτίμηση υπολογισμό της κατανάλωσης πριν και μετά την υλοποίηση ενός μέτρου βελτίωσης της ενεργειακής απόδοσης, με ταυτόχρονη εξασφάλιση της σταθερότητας των εξωτερικών συνθηκών που επηρεάζουν την ενεργειακή κατανάλωση. Καθώς το άρθρο 7 της ΟΕΑ αποσκοπεί σε πραγματική μείωση της ενέργειας στην τελική χρήση, μπορεί να εξαχθεί το συμπέρασμα ότι το παράρτημα V παράγραφος 2 στοιχείο ε) απαιτεί να αποδεικνύεται ότι τα μέτρα που προάγουν την εγκατάσταση τεχνολογιών ανανεώσιμων πηγών ενέργειας μικρής κλίμακας επί ή εντός κτιρίων επιφέρουν εξοικονόμηση ενέργειας, δηλαδή πραγματική μείωση της ενέργειας στην τελική χρήση.

Τα κράτη μέλη διαθέτουν την ευελιξία να εκφράσουν την εξοικονόμηση ενέργειας ως κατανάλωση είτε τελικής είτε πρωτογενούς ενέργειας, όπως προβλέπεται στο παράρτημα V παράγραφος 3 στοιχείο δ) (εναλλακτικά μέτρα πολιτικής) και στο άρθρο 7α παράγραφος 4 (ΚΕΥΕΑ). Η ευελιξία αυτή δεν μεταβάλλει την υποχρέωση για σωρευτική εξοικονόμηση ενέργειας όσον αφορά τις πωλήσεις ενέργειας (την περίοδο έως το 2020) και την τελική κατανάλωση ενέργειας (2021-2030).

7.6.   Μέτρα που προάγουν τη χρήση αποδοτικότερων προϊόντων και οχημάτων

Τα μέτρα που θεσπίζουν τα κράτη μέλη για τη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης στις μεταφορές είναι επιλέξιμα να ληφθούν υπόψη για την επίτευξη της υποχρέωσής τους για εξοικονόμηση ενέργειας στην τελική χρήση (98). Στα μέτρα αυτά περιλαμβάνονται:

—	πολιτικές που προάγουν τη χρήση αποδοτικότερων οχημάτων ή τη στροφή του τρόπου εκτέλεσης των μεταφορών προς τη χρήση ποδηλάτου, το περπάτημα και τις κοινές μεταφορές και

—	σχέδιο κινητικότητας και πολεοδομικό σχεδιασμό που μειώνουν τη ζήτηση για μεταφορές.

Οι δημόσιες προμήθειες καθαρών οχημάτων μηδενικών εκπομπών είναι επιλέξιμες, με την επιφύλαξη της προσθετικότητάς τους στις ελάχιστες απαιτήσεις της αναθεωρημένης οδηγίας για τα καθαρά οχήματα.

Καθεστώτα που επιταχύνουν τη χρήση νέων, πιο αποδοτικών οχημάτων ή πολιτικές που ενθαρρύνουν τη στροφή προς καύσιμα με καλύτερες επιδόσεις που μειώνουν τη χρήση ενέργειας ανά χιλιόμετρο είναι επίσης επιλέξιμα, εφόσον συμμορφώνονται με τους κανόνες της σημαντικότητας και της προσθετικότητας (99).

Στο παράρτημα V παράγραφος 2 στοιχείο στ) αποσαφηνίζεται ότι πολιτικές που επιταχύνουν τη χρήση πιο αποδοτικών προϊόντων και οχημάτων μπορούν να λαμβάνονται πλήρως υπόψη, εφόσον αποδεικνύεται ότι:

—	η εν λόγω αντικατάσταση λαμβάνει χώρα πριν λήξει ο μέσος αναμενόμενος κύκλος ζωής των προϊόντων ή των οχημάτων ή πριν από τη συνήθη αντικατάσταση των προϊόντων ή των οχημάτων και

—	η συνολική ποσότητα της εξοικονόμησης δηλώνεται μόνο για την περίοδο μέχρι τη λήξη του μέσου αναμενόμενου κύκλου ζωής των προϊόντων ή των οχημάτων που πρόκειται να αντικατασταθούν (100).

Όπου κρίνεται σκόπιμο, τέτοιου είδους μέτρα πρέπει να είναι συνεπή με τα εθνικά πλαίσια πολιτικής που τα κράτη μέλη θεσπίζουν δυνάμει της οδηγίας 2014/94/ΕΕ για την ανάπτυξη υποδομών εναλλακτικών καυσίμων.

7.7.   Διασφάλιση της διατήρησης των προδιαγραφών ποιότητας

Στο παράρτημα V παράγραφος 2 στοιχείο ζ) της ΟΕΑ αποσαφηνίζεται ότι η προώθηση της λήψης μέτρων ενεργειακής απόδοσης δεν πρέπει να μειώνει της προδιαγραφές ποιότητας για προϊόντα, υπηρεσίες και την εγκαθίδρυση μέτρων. Τα κράτη μέλη μεριμνούν ώστε να διατηρηθούν ή, εφόσον δεν υφίστανται, να καθιερωθούν προδιαγραφές ποιότητας.

7.8.   Αντιμετώπιση κλιματικών διακυμάνσεων

Το παράρτημα V παράγραφος 2 στοιχείο η) της ΟΕΑ επιτρέπει στα κράτη μέλη να επιλέξουν να προσαρμόσουν την εξοικονόμηση ενέργειας ώστε να αντιμετωπιστούν οι κλιματικές διακυμάνσεις μεταξύ περιοχών. Στη διάταξη προβλέπονται δύο επιλογές:

i)	προσαρμογή της εξοικονόμησης σε μια σταθερή τιμή ή

ii)	καθορισμός διαφορετικών τιμών εξοικονόμησης ενέργειας συναρτήσει των διακυμάνσεων θερμοκρασίας.

7.9.   Αποφυγή διπλής μέτρησης

Το άρθρο 7 παράγραφος 12 της ΟΕΑ απαιτεί από τα κράτη μέλη να αποδεικνύουν ότι, όταν υπάρχει επικάλυψη του αντικτύπου των μέτρων πολιτικής ή των επιμέρους δράσεων, δεν μετράται διπλά η εξοικονόμηση ενέργειας. Με δεδομένη τη μεγάλη ποικιλία των μέσων που κοινοποιούνται από τα κράτη μέλη και την υψηλή πιθανότητα επικάλυψης των μέτρων πολιτικής από την ταυτόχρονη χρήση ΚΕΥΕΑ και εναλλακτικών μέτρων (π.χ. αλληλεπίδραση μεταξύ της φορολόγησης της ενέργειας και των επιδοτήσεων στα νοικοκυριά για την αντικατάσταση παραθύρων ή θερμαντήρων χώρου), η αντιμετώπιση του κινδύνου της διπλής μέτρησης είναι κρίσιμης σημασίας.

Αποτελεσματικό εργαλείο θα μπορούσε να είναι η ύπαρξη μιας εθνικής βάσης δεδομένων. Παραδείγματος χάριν, η βάση δεδομένων θα μπορούσε να καταχωρίζει ένα συγκεκριμένο νοικοκυριό το οποίο επιδοτήθηκε για την αντικατάσταση παλαιών λεβήτων και να προειδοποιεί τον χρήστη σε περίπτωση που το ίδιο νοικοκυριό υποβάλει εκ νέου αίτηση.

Η συνδυασμένη χρήση πολλαπλών μέτρων πολιτικής σημαίνει μεγαλύτερη πολυπλοκότητα για τα κράτη μέλη όσον αφορά:

—	την καταβολή μεγαλύτερης προσπάθειας για την εφαρμογή, δηλαδή για τον υπολογισμό της εξοικονόμησης ενέργειας και (κυρίως)

—	τη διασφάλιση: — της επιβολής, ιδίως στις περιπτώσεις που τα διαφορετικά μέσα έχουν ευρύ πεδίο εφαρμογής και — της επαλήθευσης του αντικτύπου χωρίς διπλή μέτρηση.

Το άρθρο 7 παράγραφος 12 της ΟΕΑ απαγορεύει επίσης τη διπλή μέτρηση όταν υπάρχει επικάλυψη των πολιτικών, δηλαδή τα κράτη μέλη πρέπει να λαμβάνουν υπόψη το γεγονός ότι άλλα μέτρα πολιτικής που υλοποιούνται μέσα στο ίδιο χρονικό πλαίσιο ενδέχεται να έχουν αντίκτυπο στην ποσότητα εξοικονόμησης ενέργειας και ως εκ τούτου δεν μπορούν να αποδοθούν αποκλειστικά σε ένα συγκεκριμένο μέτρο όλες οι αλλαγές που παρατηρούνται από τη στιγμή θέσπισης του συγκεκριμένου μέτρου πολιτικής.

8.   ΜΕΤΡΗΣΗ, ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ, ΕΛΕΓΧΟΣ, ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΕΠΑΛΗΘΕΥΣΗ

Η ΟΕΑ δίνει έμφαση στη σημασία των κανόνων παρακολούθησης και επαλήθευσης για την υλοποίηση των ΚΕΥΕΑ και των εναλλακτικών μέτρων πολιτικής, περιλαμβανομένης της απαίτησης επαλήθευσης σε ένα στατιστικά αντιπροσωπευτικό δείγμα μέτρων.

Η επιλογή ενός σημαντικού ποσοστού και ενός αντιπροσωπευτικού δείγματος μέτρων βελτίωσης της ενεργειακής απόδοσης περιλαμβάνει τον καθορισμό ενός υποσυνόλου στατιστικού πληθυσμού δράσεων για την εξοικονόμηση ενέργειας εντός του κάθε μέτρου, το οποίο αντιπροσωπεύει με ακρίβεια ολόκληρο τον πληθυσμό των δράσεων για την εξοικονόμηση ενέργειας επιτρέποντας, με αυτόν τον τρόπο, την εξαγωγή ευλόγως αξιόπιστων συμπερασμάτων σχετικά με την εμπιστοσύνη στο σύνολο των μέτρων (101).

Άρθρο 7α παράγραφος 5 της ΟΕΑ (σχετικά με τα ΚΕΥΕΑ)

Άρθρο 7α παράγραφος 2 της ΟΕΑ (σχετικά με τα εναλλακτικά μέτρα πολιτικής)

Τα συστήματα μέτρησης, ελέγχου και επαλήθευσης πρέπει να διασφαλίζουν ότι οι υπολογισμοί της εξοικονόμησης ενέργειας επαληθεύονται σε σχέση με ένα σημαντικό ποσοστό και ένα αντιπροσωπευτικό δείγμα των μέτρων βελτίωσης της ενεργειακής απόδοσης.

Οι απαιτήσεις αυτές μπορούν να ικανοποιηθούν μεταξύ άλλων μέσω

—	αυτοματοποιημένων ελέγχων μέσω υπολογιστή ή εξέτασης βάσει εγγράφων των στοιχείων και των υπολογισμών που αναφέρθηκαν από τα υπόχρεα, συμμετέχοντα ή εξουσιοδοτούμενα μέρη ή από τους δικαιούχους (όταν οι δικαιούχοι αναφέρουν τα στοιχεία απευθείας στη δημόσια αρχή),

—	της αξιολόγησης της καταμετρημένης εξοικονόμησης ενέργειας σε σχέση με ένα σημαντικό ποσοστό και ένα αντιπροσωπευτικό δείγμα μέτρων ή δικαιούχων,

—

της χρήσης επαληθεύσεων που πραγματοποιούνται δυνάμει ενός κανονιστικού καθεστώτος, ενός καθεστώτος αξιολόγησης καταλληλότητας ή ενός καθεστώτος πιστοποίησης ή διαπίστευσης, π.χ. όταν η αναφερόμενη εξοικονόμηση ενέργειας βασίζεται σε ενεργειακούς ελέγχους ή σε πιστοποιητικά ενεργειακής απόδοσης (κλιμακωτή εξοικονόμηση).

Στην τεκμηρίωση του μέτρου πολιτικής πρέπει να εξηγείται ο τρόπος με τον οποίο οι απαιτήσεις αυτού του άλλου καθεστώτος διασφαλίζουν ότι οι έλεγχοι ή οι επαληθεύσεις διεξάγονται σε ένα σημαντικό ποσοστό και σε ένα αντιπροσωπευτικό δείγμα των ενεργειακών ελέγχων ή άλλων εκτιμήσεων της εξοικονόμησης.

Το σύστημα παρακολούθησης και επαλήθευσης μπορεί να οργανωθεί σε διαφορετικές βαθμίδες ή επίπεδα. Μέρος της προσέγγισης μπορεί να είναι και οι επιτόπιες επιθεωρήσεις, σαν δεύτερο επίπεδο επαλήθευσης σε υποσύνολα επιμέρους δράσεων που διαπιστώνεται ότι διατρέχουν κίνδυνο μη συμμόρφωσης με τις απαιτήσεις των μέτρων. Όταν οι επιτόπιες επιθεωρήσεις δεν είναι τεχνικά ή οικονομικά εφικτές, αυτό θα πρέπει να εξηγείται στην τεκμηρίωση του μέτρου.

Τα κράτη μέλη πρέπει να εξηγήσουν τον τρόπο με τον οποίο χρησιμοποιούν τα κριτήρια αναφοράς για τον έλεγχο της προβλεπόμενης και κλιμακωτής εξοικονόμησης (παράρτημα V παράγραφος 5 στοιχείο ζ) της ΟΕΑ).

Η ανεξαρτησία της μέτρησης, του ελέγχου και των συστημάτων (βλέπε παράρτημα V παράγραφος 5 στοιχείο ι) της ΟΕΑ) μπορεί να τεκμηριωθεί με βάση ότι ο οργανισμός επαλήθευσης (μη εξαντλητικός κατάλογος κριτηρίων):

—	είναι δημόσιος οργανισμός με καταστατική ανεξαρτησία, ή

—	δεν έχει οικονομικό δεσμό με (δηλαδή δεν ανήκει, εν μέρει ή εξολοκλήρου ούτε αμείβεται από) τα υπόχρεα, συμμετέχοντα ή εξουσιοδοτηθέντα μέρη ή

—	μπορεί να συμβληθεί με υπόχρεα, συμμετέχοντα ή εξουσιοδοτηθέντα μέρη αλλά σε αυτήν την περίπτωση υπόκειται σε ελέγχους από τη δημόσια αρχή ή από έναν οργανισμό αξιολόγησης καταλληλόλητας, διαπίστευσης ή πιστοποίησης.

Ο οργανισμός επαλήθευσης μπορεί να είναι:

—	άμεσα αρμόδιος για την επαλήθευση των μέτρων βελτίωσης της ενεργειακής απόδοσης ή για τον υπολογισμό της εξοικονόμησης ενέργειας ή

—	αρμόδιος για τον έλεγχο της διαδικασίας επαλήθευσης και των επαληθεύσεων δειγματοληψίας που πραγματοποιούνται από άλλους οργανισμούς, περιλαμβανομένων των υπόχρεων, συμμετεχόντων ή εξουσιοδοτηθέντων μερών.

9.   ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ ΚΑΙ ΥΠΟΒΟΛΗΣ ΕΚΘΕΣΕΩΝ

9.1.   Πρώτη περίοδος επιβολής της υποχρέωσης

Για την περίοδο επιβολής της υποχρέωσης 2014-2020, τα κράτη μέλη πρέπει να υποβάλουν ετήσιες εκθέσεις έως τις 30 Απριλίου 2019 και 2020 (άρθρο 24 παράγραφος 1 και παράρτημα XIV, μέρος 2) (102). Στις εν λόγω εκθέσεις τα κράτη μέλη αναφέρονται μεταξύ άλλων στην πρόοδο που σημειώνουν προς την επίτευξη του στόχου της εξοικονόμησης ενέργειας και στα μέτρα πολιτικής που έχουν θεσπίσει ή σχεδιάζουν σύμφωνα με το παράρτημα XIV, μέρος 2. Τα ανωτέρω θα αξιολογηθούν από την Επιτροπή.

Το άρθρο 27 του κανονισμού για τη διακυβέρνηση απαιτεί από κάθε κράτος μέλος να υποβάλει έκθεση προς της Επιτροπή έως τις 30 Απριλίου 2022 σχετικά με την επίτευξη του εθνικού στόχου ενεργειακής απόδοσης για το 2020 (όπως θεσπίστηκε σύμφωνα με το άρθρο 3 παράγραφος 1 της ΟΕΑ), παρέχοντας τις πληροφορίες που ορίζονται στο παράρτημα IX μέρος 2 του κανονισμού για τη διακυβέρνηση.

9.2.   Δεύτερη περίοδος επιβολής της υποχρέωσης και έπειτα

Για την περίοδο επιβολής της υποχρέωσης 2021-2030 και έπειτα, ισχύουν οι ακόλουθες κύριες υποχρεώσεις σχεδιασμού και υποβολής εκθέσεων (άρθρα 7, 7α και 7β και παράρτημα V της ΟΕΑ):

—

στο ενοποιημένο (προσχέδιο και στο τελικό) ΕΣΕΚ τους (παράρτημα III του κανονισμού για τη διακυβέρνηση), τα κράτη μέλη πρέπει να περιγράφουν τον υπολογισμό της ποσότητας εξοικονόμησης ενέργειας που πρόκειται να επιτευχθεί κατά την περίοδο 2021-2030, όπως αναφέρεται στο άρθρο 7 παράγραφος 1 πρώτο εδάφιο στοιχείο β) (βλέπε άρθρο 7 παράγραφος 6 της ΟΕΑ),

—

Καθώς ορισμένα στοιχεία (π.χ. ο μέσος όρος για την περίοδο 2016-2018 της ετήσιας τελικής κατανάλωσης ενέργειας (σε χΤΙΠ)) ενδέχεται να μην είναι διαθέσιμα προς κοινοποίηση στο πρώτο προσχέδιο του ΕΣΕΚ (103), ο ανωτέρω υπολογισμός ενδέχεται να μην είναι δυνατό να παρουσιαστεί. Ωστόσο, τα κράτη μέλη πρέπει να παρουσιάσουν στο πρώτο τελικό και στα επόμενα προσχέδια και τελικά ΕΣΕΚ τους τον τρόπο με τον οποίο έλαβαν υπόψη τους τα στοιχεία που παρατίθενται στο παράρτημα III του κανονισμού για τη διακυβέρνηση,

—

εκτός από τα ανωτέρω και όπου αρμόζει, τα κράτη μέρη πρέπει να εξηγούν στο (προσχέδιο και στο τελικό) ΕΣΕΚ με ποιον τρόπο καθόρισαν το ποσοστό ετήσιας εξοικονόμησης και το βασικό σενάριο υπολογισμού δυνάμει του άρθρου 7 παράγραφοι 2 και 3 της ΟΕΑ, καθώς επίσης με ποιον τρόπο και σε ποιον βαθμό εφάρμοσαν τις επιλογές που αναφέρονται στο άρθρο 7 παράγραφος 4 (βλέπε άρθρο 7 παράγραφος 6 της ΟΕΑ),

—	εάν ένα κράτος μέλος αποφασίσει να εφαρμόσει μία ή περισσότερες από τις επιλογές του άρθρου 7 παράγραφος 4 της ΟΕΑ, πρέπει να εφαρμόσει και να υπολογίσει τις επιπτώσεις για την περίοδο επιβολής της υποχρέωσης (βλέπε άρθρο 7 παράγραφος 5 της ΟΕΑ), και

—

εάν ένα κράτος μέλος κάνει χρήση της επιλογής του άρθρου 7 παράγραφος 4 στοιχείο γ) της ΟΕΑ για την περίοδο 2021-2030, πρέπει να ενημερώσει την Επιτροπή σχετικά με τα σχεδιαζόμενα μέτρα πολιτικής στο (προσχέδιο και στο τελικό) ΕΣΕΚ του. Πρέπει να υπολογίσει τις επιπτώσεις των μέτρων σύμφωνα με το παράρτημα V της ΟΕΑ και να τις συμπεριλάβει στο ΕΣΕΚ (βλέπε άρθρο 7 παράγραφος 4 στοιχείο γ)). Οι εν λόγω πληροφορίες θα πρέπει να υποβληθούν για πρώτη φορά στο πρώτο τελικό ΕΣΕΚ (έως τις 31 Δεκεμβρίου 2019).

Επιπλέον, τα κράτη μέλη πρέπει:

—	να συμπεριλαμβάνουν στις εθνικές τους εκθέσεις προόδου για την ενέργεια και το κλίμα πληροφορίες σχετικά με το αποτέλεσμα των μέτρων για τον περιορισμό της ενεργειακής φτώχειας στο πλαίσιο της ΟΕΑ σύμφωνα με το άρθρο 17 του κανονισμού για τη διακυβέρνηση (βλέπε άρθρο 7 παράγραφος 11 της ΟΕΑ),

—	να δημοσιεύουν, σε ετήσια βάση, την εξοικονόμηση ενέργειας που επιτυγχάνεται από κάθε υπόχρεο μέρος ή κάθε υποκατηγορία υπόχρεου μέρους, καθώς και συνολικά στο πλαίσιο του καθεστώτος (βλέπε Άρθρο 7α παράγραφος 7 της ΟΕΑ), και

—

να περιγράφουν λεπτομερώς στα ΕΣΕΚ τους την εναλλακτική μέθοδο και τις διατάξεις που εισήγαγαν για να διασφαλίσουν ότι τηρούν την απαίτηση του παραρτήματος V παράγραφος 2 στοιχείο θ) της ΟΕΑ, δηλαδή ότι στον υπολογισμό της εξοικονόμησης ενέργειας λαμβάνεται υπόψη ο κύκλος ζωής των μέτρων και ο ρυθμός μείωσης της εξοικονόμησης με την πάροδο του χρόνου. Εναλλακτικά, τα κράτη μέλη δύνανται να θεσπίζουν διαφορετική μέθοδο η οποία κρίνεται ότι επιτυγχάνει τουλάχιστον την ίδια συνολική ποσότητα εξοικονόμησης. Στην περίπτωση αυτή, τα κράτη μέλη πρέπει να διασφαλίσουν ότι η ποσότητα που υπολογίζεται βάσει αυτής της μεθόδου δεν υπερβαίνει την ποσότητα που προκύπτει από τον υπολογισμό που λαμβάνει υπόψη την εξοικονόμηση που θα επιτευχθεί από κάθε επιμέρους δράση κατά την περίοδο από την ημερομηνία θέσπισής της έως τις 31 Δεκεμβρίου 2020 ή 2030, ως κρίνεται σκόπιμο.

Συμπερασματικά, οι ακόλουθες υποχρεώσεις σχεδιασμού και υποβολής εκθέσεων δυνάμει του κανονισμού για τη διακυβέρνηση ισχύουν επίσης για την τήρηση και πρόοδο της υποχρέωσης εξοικονόμησης ενέργειας σύμφωνα με τα άρθρα 7, 7α, 7β και το παράρτημα V της ΟΕΑ:

Χρονοδιάγραμμα

31 Δεκεμβρίου 2018 (έπειτα την 1η Ιανουαρίου 2028 και εν συνεχεία ανά 10 έτη)	Υποβολή του προσχεδίου ΕΣΕΚ (άρθρο 9 παράγραφος 1, άρθρο 4 και άρθρο 6, παραρτήματα I και ΙΙΙ του κανονισμού για τη διακυβέρνηση)
6 μήνες πριν από το τελικό ΕΣΕΚ	Η Επιτροπή μπορεί να εκδώσει συστάσεις προς τα κράτη μέλη των οποίων τις συνεισφορές (συμπεριλαμβανομένης της συνεισφοράς που συνυπολογίζεται για την εκπλήρωση της υποχρέωσης εξοικονόμησης ενέργειας του άρθρου 3 παράγραφος 5 της ΟΕΑ) κρίνει ανεπαρκείς (άρθρο 31 παράγραφος 1 του κανονισμού για τη διακυβέρνηση).
31 Δεκεμβρίου 2019 (έπειτα την 1η Ιανουαρίου 2029 και εν συνεχεία ανά 10 έτη)	Υποβολή του τελικού ΕΣΕΚ (άρθρο 3 παράγραφος 1, άρθρο 4 και άρθρο 6, παραρτήματα I και ΙΙΙ του κανονισμού για τη διακυβέρνηση)
10 Μαρτίου 2020	Υποβολή της πρώτης μακροπρόθεσμης στρατηγικής ανακαίνισης (άρθρο 2α παράγραφος 8 της ΟΕΑΚ)
Έως τις 31 Οκτωβρίου 2021 (και εν συνεχεία ανά 2 έτη)	Εκτίμηση της Επιτροπής σχετικά με την πρόοδο ως προς την επίτευξη των στόχων της ΕΕ με βάση κυρίως τις ενοποιημένες εθνικές εκθέσεις προόδου για την ενέργεια και το κλίμα (άρθρο 29 του κανονισμού για τη διακυβέρνηση). Όσον αφορά την υποχρέωση εξοικονόμησης ενέργειας, έχουν ενδιαφέρον τα άρθρα 29, 21 (υποβολή εκθέσεων σχετικά με την ενεργειακή απόδοση) και 24 (ενοποιημένη υποβολή εκθέσεων σχετικά με την ενεργειακή φτώχεια) του κανονισμού για τη διακυβέρνηση. Σε περίπτωση που ένα κράτος έχει σημειώσει ανεπαρκή πρόοδο, η Επιτροπή εκδίδει συστάσεις (άρθρο 32 παράγραφος 1 του κανονισμού για τη διακυβέρνηση).
Έως τις 30 Απριλίου 2022	Υποβολή από κάθε κράτος μέλος έκθεσης σχετικά με τους στόχους της ενεργειακής απόδοσης για το 2020 (άρθρο 27 και παράρτημα IX μέρος 2 του κανονισμού για τη διακυβέρνηση)
Έως τις 15 Μαρτίου 2023 (και εν συνεχεία ανά 2 έτη)	Υποβολή έκθεσης σχετικά με την υλοποίηση του ΕΣΕΚ («ενοποιημένη εθνική έκθεση προόδου για την ενέργεια και το κλίμα») (άρθρο 17 του κανονισμού για τη διακυβέρνηση)
30 Ιουνίου 2023 (έπειτα την 1η Ιανουαρίου 2033 και στη συνέχεια ανά 10 έτη)	Υποβολή του σχεδίου επικαιροποίησης του ΕΣΕΚ (άρθρο 14 παράγραφος 1 του κανονισμού για τη διακυβέρνηση)
30 Ιουνίου 2024 (έπειτα την 1η Ιανουαρίου 2034 και στη συνέχεια ανά 10 έτη)	Υποβολή της τελικής επικαιροποίησης των ΕΣΕΚ (άρθρο 14 παράγραφος 2 του κανονισμού για τη διακυβέρνηση)

9.3.   Κοινοποίηση των ΚΕΥΕΑ και των εναλλακτικών μέτρων (εκτός της φορολόγησης)

Σύμφωνα με το παράρτημα V παράγραφος 5 της ΟΕΑ και το παράρτημα III του κανονισμού για τη διακυβέρνηση, τα κράτη μέλη πρέπει να κοινοποιούν στην Επιτροπή τη λεπτομερή μεθοδολογία που προτείνουν για την υλοποίηση των μέτρων πολιτικής τους, όπως αναφέρεται στα άρθρα 7α, 7β και 20 παράγραφος 6 της ΟΕΑ. Με εξαίρεση την περίπτωση της φορολόγησης (βλέπε ενότητα 9.4), στην κοινοποίηση πρέπει να περιλαμβάνονται οι εξής πληροφορίες:

α)	το επίπεδο εξοικονόμησης ενέργειας που απαιτείται δυνάμει του άρθρου 7 παράγραφος 1 πρώτο εδάφιο στοιχείο β) ή την εξοικονόμηση που αναμένεται να επιτευχθεί συνολικά κατά την περίοδο 2021-2030·

β)	τα υπόχρεα, συμμετέχοντα ή εξουσιοδοτηθέντα μέρη ή τις δημόσιες αρχές επιβολής·

γ)	τους στοχευόμενους τομείς·

δ)	τα μέτρα πολιτικής και τις επιμέρους δράσεις, περιλαμβανομένης της αναμενόμενης συνολικής ποσότητας σωρευτικής εξοικονόμησης ενέργειας για κάθε μέτρο·

ε)	η διάρκεια της περιόδου επιβολής της υποχρέωσης για τα ΚΕΥΕΑ·

στ)	οι δράσεις που προβλέπονται στο πλαίσιο των μέτρων πολιτικής·

ζ)	η μεθοδολογία υπολογισμού, συμπεριλαμβανομένου του τρόπου καθορισμού της προσθετικότητας και της σημαντικότητας και οι μεθοδολογίες και τα κριτήρια αναφοράς που χρησιμοποιήθηκαν για την προβλεπόμενη και την κλιμακωτή εξοικονόμηση·

η)	ο κύκλος ζωής των μέτρων και ο τρόπος υπολογισμού του ή η βάση του·

θ)	την προσέγγιση που θα χρησιμοποιηθεί για την αντιμετώπιση των κλιματικών διακυμάνσεων στο κράτος μέλος· και

ι)	τα συστήματα παρακολούθησης και επαλήθευσης των μέτρων δυνάμει των άρθρων 7α και 7β και ο τρόπος με τον οποίο διασφαλίζεται η ανεξαρτησία τους από τα υπόχρεα, τα συμμετέχοντα ή τα εξουσιοδοτηθέντα μέρη.

Επιπλέον, το παράρτημα III μέρος 3.1 και μέρος 3.2 του κανονισμού για τη διακυβέρνηση απαιτεί από τα κράτη μέλη να κοινοποιούν τις παρακάτω πληροφορίες:

3.1.   Τα Καθεστώτα επιβολής της υποχρέωσης ενεργειακής απόδοσης, όπως αναφέρονται στο άρθρο 7α της οδηγίας 2012/27/ΕΕ:

α)	περιγραφή των καθεστώτων επιβολής της υποχρέωσης ενεργειακής απόδοσης·

β)	αναμενόμενη σωρευτική και ετήσια ποσότητα εξοικονόμησης και διάρκεια της περιόδου ή των περιόδων επιβολής της υποχρέωσης·

γ)	υπόχρεα μέρη και οι υποχρεώσεις τους·

δ)	στοχευόμενοι τομείς·

ε)	επιλέξιμες δράσεις που προβλέπονται στο πλαίσιο των μέτρων·

στ)

πληροφορίες σχετικά με την εφαρμογή των ακόλουθων διατάξεων της οδηγίας 2012/27/ΕΕ: i) κατά περίπτωση, ειδικές δράσεις, ποσοστό της εξοικονόμησης που πρέπει να επιτευχθεί στα νοικοκυριά που πλήττονται από ενεργειακή φτώχεια σύμφωνα με το άρθρο 7 παράγραφος 11· ii) εξοικονόμηση που επιτυγχάνεται από παρόχους ενεργειακών υπηρεσιών ή άλλα τρίτα μέρη [άρθρο 7α παράγραφος 6 στοιχείο α)] και iii) «αποταμίευση και δανεισμός» (άρθρο 7α παράγραφος 6) και

ζ)	κατά περίπτωση, πληροφορίες σχετικά με την εμπορία της εξοικονόμησης ενέργειας.

3.2.   Τα εναλλακτικά μέτρα, όπως αναφέρονται στα άρθρα 7β και 20 παράγραφος 6 της οδηγίας 2012/27/ΕΕ (εκτός της φορολόγησης):

α)	τύποι μέτρου πολιτικής·

β)	σύντομη περιγραφή, περιλαμβανομένων των χαρακτηριστικών σχεδιασμού, για κάθε μέτρο που κοινοποιείται·

γ)	αναμενόμενη συνολική σωρευτική και ετήσια ποσότητα εξοικονόμησης ανά μέτρο και/ή ποσότητα εξοικονόμησης ενέργειας σχετικά με οποιαδήποτε ενδιάμεση περίοδο·

δ)	δημόσιες αρχές επιβολής, συμμετέχοντα ή εξουσιοδοτηθέντα μέρη και οι ευθύνες τους σχετικά με την εφαρμογή του μέτρου ή των πολιτικής·

ε)	τους στοχευόμενους τομείς·

στ)	επιλέξιμες ενέργειες που προβλέπονται στο πλαίσιο των μέτρων και

ζ)	κατά περίπτωση, ειδικά μέτρα πολιτικής ή επιμέρους δράσεις για την ενεργειακή φτώχεια.

9.4.   Φορολογικά μέτρα

Το παράρτημα V παράγραφος 5 στοιχείο ια) της ΟΕΑ απαιτεί από τα κράτη μέλη (σύμφωνα με τον κανονισμό για τη διακυβέρνηση) να κοινοποιούν στην Επιτροπή τη μεθοδολογία τους για τη λειτουργία των φορολογικών μέτρων. Ειδικότερα, πρέπει να κοινοποιούν τις εξής πληροφορίες:

i)	τους στοχευόμενους τομείς και την κατηγορία φορολογουμένων,

ii)	τη δημόσια αρχή επιβολής,

iii)	την εξοικονόμηση που αναμένεται να επιτευχθεί,

iv)	τη διάρκεια ισχύος του φορολογικού μέτρου και

v)	τη μεθοδολογία υπολογισμού, περιλαμβανομένης της χρησιμοποιούμενης ελαστικότητας των τιμών και του τρόπου με τον οποίο έχει προκύψει.

Επιπλέον, το παράρτημα III μέρος 3.3 του κανονισμού για τη διακυβέρνηση απαιτεί από τα κράτη μέλη να κοινοποιούν τις παρακάτω πληροφορίες σχετικά με τα φορολογικά μέτρα:

α)	σύντομη περιγραφή των μέτρων·

β)	διάρκεια των μέτρων·

γ)	δημόσια αρχή επιβολής·

δ)	αναμενόμενη σωρευτική και ετήσια ποσότητα εξοικονόμησης ανά μέτρο·

ε)	στοχευόμενοι τομείς και κατηγορία φορολογουμένων·

στ)	μεθοδολογία υπολογισμού, συμπεριλαμβανομένων των ελαστικοτήτων των τιμών που χρησιμοποιείται και του τρόπου με τον οποίο έχει καθοριστεί, σύμφωνα με το παράρτημα V παράγραφος 4 της οδηγίας 2012/27/ΕΕ.

Τα κράτη μέλη πρέπει να δείξουν πώς υπολόγισαν τις ελαστικότητες και ποιες πρόσφατες και αντιπροσωπευτικές επίσημες πηγές δεδομένων χρησιμοποίησαν (104).

10.   ΠΕΡΙΟΔΟΣ ΕΠΙΒΟΛΗΣ ΤΗΣ ΥΠΟΧΡΕΩΣΗΣ ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΗΣΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΠΕΡΑΝ ΤΟΥ 2030

Σύμφωνα με το άρθρο 7 παράγραφος 1 δεύτερο εδάφιο της ΟΕΑ, τα κράτη μέλη εξακολουθούν να επιτυγχάνουν νέα ετήσια εξοικονόμηση σύμφωνα με το πρώτο εδάφιο στοιχείο β) για δεκαετείς περιόδους μετά το 2030, εκτός εάν από τις επανεξετάσεις της Επιτροπής έως το 2027 και κάθε δέκα έτη εφεξής συνάγεται το συμπέρασμα ότι δεν είναι απαραίτητη η επίτευξη των μακροπρόθεσμων στόχων της ΕΕ για το κλίμα και την ενέργεια για το 2050.

---

(1)  Βλέπε μεταξύ άλλων Economidou κ.ά., 2018. Assessment of the Second National Energy Efficiency Action Plans under the Energy Efficiency Directive. EUR 29272 EN, Υπηρεσία Εκδόσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, Λουξεμβούργο, 2018, ISBN 978-92-79-87946-3, doi:10.2760/780472, JRC110304 (έκθεση διαθέσιμη στη διεύθυνση https://ec.europa.eu/jrc/en/publication/eur-scientific-and-technical-research-reports/assessment-second-national-energy-efficiency-action-plans-under-energy-efficiency-directive) και Tsemekidi-Tzeiranaki κ.ά., 2019. Analysis of the Annual Reports 2018 under the Energy Efficiency Directive. EUR 29667 EN, Υπηρεσία Εκδόσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, Λουξεμβούργο, 2019, ISBN 978-92-79-00173-7, doi:10.2760/22313, JRC 115238 (έκθεση διαθέσιμη στη διεύθυνση http://publications.jrc.ec.europa.eu/repository/bitstream/JRC115238/kjna29667enn.pdf).

(1)  Στο άρθρο 2 σημείο 3 της ΟΕΑ, ως «τελική κατανάλωση ενέργειας» ορίζεται «όλη η ενέργεια που παρέχεται στη βιομηχανία, τις μεταφορές, τα νοικοκυριά, τις υπηρεσίες και τη γεωργία. Εξαιρούνται οι παραδόσεις στον τομέα της μετατροπής ενέργειας και οι ίδιες οι βιομηχανίες ενεργειακών δραστηριοτήτων». Η «τελική χρήση» δεν ορίζεται στην ΟΕΑ και, ως εκ τούτου, θα πρέπει να ερμηνεύεται σύμφωνα με το σκεπτικό της υποχρέωσης εξοικονόμησης ενέργειας. Το άρθρο 7 παράγραφος 1 πρώτο εδάφιο στοιχείο β) στοχεύει στη μείωση της τελικής κατανάλωσης ενέργειας μέσω της μείωσης της ποσότητας ενέργειας για ιδία τελική χρήση από φυσικό ή νομικό πρόσωπο (εκτός αν προβλέπεται διαφορετικά). Ειδικές προϋποθέσεις ορίζονται για την εξοικονόμηση ενέργειας που προκύπτει από την παραγωγή ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές επί ή εντός των κτιρίων (βλέπε αιτιολογική σκέψη 43 της ΟΕΑ και ενότητα 7.5 του παρόντος εγγράφου).

(2)  Βλέπε ενότητα 3.

(3)  Κατά μέσο όρο σε σχέση με την περίοδο 2016-2018 (βλέπε άρθρο 7 παράγραφος 1 πρώτο εδάφιο στοιχείο β)).

(4)  Βλέπε επίσης ενότητα 2.3.

(5)  Αντιθέτως, το άρθρο 7 παράγραφος 1 πρώτο εδάφιο στοιχείο α) αναφέρεται στις πωλήσεις ενέργειας σε τελικούς πελάτες ως βάση για τον καθορισμό του βασικού σεναρίου υπολογισμού για την περίοδο 2014-2020 (βλέπε SWD (2013) 451 final, σ. 3).

(6)  =100 × 0,8 % × 55.

(7)  https://unstats.un.org/unsd/energy/ires/

(8)  https://ec.europa.eu/eurostat/documents/10186/6246844/Eurobase-changes-energy.pdf (see σ. 25).

(9)  Η αναθεωρημένη μεθοδολογία της Eurostat περιγράφεται στη διεύθυνση:

https://ec.europa.eu/eurostat/documents/10186/6246844/Eurobase-changes-energy.pdf

(10)  Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1099/2008 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 22ας Οκτωβρίου 2008, για τις στατιστικές ενέργειας (ΕΕ L 304 της 14.11.2008, σ. 1).

(11)  Βλέπε ενότητες 3.2 και 3.4.

(12)  «Συνολική κατανάλωση ενέργειας για κάθε χρήση ενέργειας».

(13)  «Τελική κατανάλωση ενέργειας» όπως ορίζεται στον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1099/2008.

(14)  Βλέπε 2.2.1. Η νέα μεθοδολογία της Eurostat περιγράφεται στη διεύθυνση:

https://ec.europa.eu/eurostat/documents/10186/6246844/Eurobase-changes-energy.pdf

(15)  0,24 % για την Κύπρο και τη Μάλτα.

(16)  Βλέπε προσάρτημα I και ενότητες 3.2, 3.3 και 3.4.

(17)  Βλέπε προσάρτημα I.

(18)  Βλέπε παράρτημα III παράγραφος 2 του κανονισμού για τη διακυβέρνηση.

(19)  Εντός των ορίων που καθορίζονται στο άρθρο 7 παράγραφος 5 δεύτερο εδάφιο.

(20)  Βλέπε ενότητα 9.

(21)  Οδηγία 2003/87/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 13ης Οκτωβρίου 2003, σχετικά με τη θέσπιση συστήματος εμπορίας δικαιωμάτων εκπομπής αερίων θερμοκηπίου εντός της Ένωσης και την τροποποίηση της οδηγίας 96/61/ΕΚ του Συμβουλίου (ΕΕ L 275 της 25.10.2003, σ. 32).

(22)  Εναλλακτικά, οι ποσότητες χρήσης ενέργειας για τις βιομηχανικές δραστηριότητες που δεν υπάγονται στο ΣΕΔΕ θα μπορούσαν να υπολογιστούν με πολλαπλασιασμό του ποσού της χρήσης τελικής ενέργειας του αντίστοιχου βιομηχανικού τομέα επί το ποσοστό εκπομπών αερίων θερμοκηπίου που αντιστοιχεί στον υπαγόμενο/μη υπαγόμενο στο ΣΕΔΕ τομέα, όπως αναφέρεται στις απογραφές αερίων θερμοκηπίου.

(23)  Βλέπε ενότητα 9.

(24)  Βλέπε ενότητα 7.5 και προσάρτημα X.

(25)  Η ΟΕΑ δεν παρέχει ορισμό της «ενέργειας που παράγεται επί ή εντός κτιρίων προς ιδίαν χρήση». Ωστόσο, η έννοια μπορεί να κατανοηθεί ως ένας τελικός πελάτης που λειτουργεί επί ή εντός των κτιρίων του, όπως ορίζονται στο άρθρο 2 παράγραφος 1 της οδηγίας 2010/31/ΕΕ για την ενεργειακή απόδοση των κτιρίων, ο οποίος παράγει ανανεώσιμη ενέργεια προς ιδίαν κατανάλωση και ο οποίος μπορεί να αποθηκεύει την αυτοπαραγόμενη ανανεώσιμη ενέργεια εντός των εγκαταστάσεών του που βρίσκονται εντός καθορισμένων ορίων. Η έννοια της «ενέργειας που παράγεται επί ή εντός κτιρίων προς ιδίαν χρήση» εξαιρεί την αυτοπαραγόμενη ενέργεια που πωλείται ή επαναδιοχετεύεται στο δίκτυο. Για έναν μη οικιακό αυτοκαταναλωτή, από την έννοια εξαιρείται, επιπλέον, η παραγωγή ενέργειας που αποτελεί κύρια εμπορική ή επαγγελματική δραστηριότητα.

(26)  Επομένως, τα μέτρα πρέπει να έχουν κοινοποιηθεί πριν από τις 30 Απριλίου 2017 καθώς το άρθρο 24 παράγραφος 2 διεγράφη στις 24 Δεκεμβρίου 2018 σύμφωνα με τα άρθρα 59 και 4 παράγραφος 3 στοιχείο β) του κανονισμού για τη διακυβέρνηση.

(27)  Απόφαση του Δικαστηρίου της 7ης Αυγούστου 2018 στην υπόθεση C-561/16, Saras Energía (ECLI:EU:C:2018:633, σκέψη 35) με αναφορά, κατ' αναλογία, στην απόφαση της 26ης Σεπτεμβρίου 2013 στην υπόθεση C-195/12 - IBV & Cie (ECLI:EU:C:2013:598, σκέψεις 62 και 70).

(28)  Στο άρθρο 2 σημείο 14, ως «υπόχρεο μέρος» ορίζεται ο διανομέας ενέργειας ή η εταιρεία λιανικής πώλησης ενέργειας που δεσμεύεται από τα εθνικά ΚΕΥΕΑ. Κατά τον σχεδιασμό των ΚΕΥΕΑ, τα κράτη μέλη μπορούν επίσης να λαμβάνουν υπόψη τον ρόλο των τοπικών ενεργειακών κοινοτήτων ή των κοινοτήτων ανανεώσιμης ενέργειας.

(29)  Βλέπε παράρτημα I μέρος 3.2 σημείο v του κανονισμού για τη διακυβέρνηση.

(30)  Απόφαση στην υπόθεση C-561/16 Saras Energía (ECLI:EU:C:2018:633, σκέψη 56).

(31)  Σύμφωνα με το άρθρο 7α παράγραφος 4, η μέθοδος που επιλέγεται για να εκφραστεί η απαιτούμενη εξοικονόμηση ενέργειας πρέπει να χρησιμοποιείται επίσης για τον υπολογισμό της εξοικονόμησης που δηλώνουν τα υπόχρεα μέρη.

(32)  Βλέπε αιτιολογική σκέψη 17 της ΟΕΑ και ενότητα 4.2.2.

(33)  Στο άρθρο 2 σημείο 24, ως «πάροχος ενεργειακής υπηρεσίας» ορίζεται το φυσικό ή νομικό πρόσωπο που παρέχει ενεργειακές υπηρεσίες ή άλλα μέτρα βελτίωσης της ενεργειακής απόδοσης σε εγκαταστάσεις ή οίκημα τελικού καταναλωτή.

(34)  Βλέπε ενότητα 8 και παραδείγματα στο προσάρτημα XII.

(35)  Βλέπε προσάρτημα XII.

(36)  SWD(2016) 402 final, σ. 46 και 47.

(37)  Βλέπε παράρτημα I μέρος 3.2 σημείο v του κανονισμού για τη διακυβέρνηση.

(38)  Βλέπε προσάρτημα XII.

(39)  Βλέπε προσάρτημα III.

(40)  Ως «εξουσιοδοτηθέν μέρος» νοείται το νομικό πρόσωπο στο οποίο έχει ανατεθεί από κυβέρνηση ή από άλλο δημόσιο φορέα εξουσία ανάπτυξης, διαχείρισης ή λειτουργίας ενός χρηματοδοτικού προγράμματος για λογαριασμό του.

(41)  Απόφαση του Δικαστηρίου στην υπόθεση C-561/16 Saras Energía (ECLI:EU:C:2018:633, σκέψη 37 σχετικά με το άρθρο 7 και το άρθρο 20 της ΟΕΑ).

(42)  Βλέπε επίσης απόφαση του Δικαστηρίου στην υπόθεση C-561/16 Saras Energía (ECLI:EU:C:2018:633, σκέψεις 30-33).

(43)  Προσάρτημα III.

(44)  Προσάρτημα III.

(45)  Κανονισμός (ΕΕ) 2017/1369 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 4ης Ιουλίου 2017, σχετικά με τον καθορισμό ενός πλαισίου για την ενεργειακή σήμανση και για την κατάργηση της οδηγίας 2010/30/ΕΕ (ΕΕ L 198 της 28.7.2017, σ. 1).

(46)  Προσάρτημα III.

(47)  Προσάρτημα III.

(48)  Προσάρτημα XII.

(49)  Προσάρτημα X.

(50)  Βλέπε προσάρτημα IV.

(51)  Βλέπε προσάρτημα IV.

(52)  Βλέπε προσάρτημα IV.

(53)  Οδηγία 2003/96/ΕΚ του Συμβουλίου, της 27ης Οκτωβρίου 2003, σχετικά με την αναδιάρθρωση του κοινοτικού πλαισίου φορολογίας των ενεργειακών προϊόντων και της ηλεκτρικής ενέργειας (ΕΕ L 283 της 31.10.2003, σ. 51).

(54)  Οδηγία 2006/112/ΕΚ του Συμβουλίου, της 28ης Νοεμβρίου 2006, σχετικά με το κοινό σύστημα φόρου προστιθέμενης αξίας (ΕΕ L 347 της 11.12.2006, σ. 1).

(55)  Βλέπε προσάρτημα IV.

(56)  Προσάρτημα V.

(57)  Στα ΕΣΕΚ τους, τα κράτη μέλη θα πρέπει να εκτιμήσουν τον αριθμό των νοικοκυριών που πλήττονται από ενεργειακή φτώχεια, λαμβάνοντας υπόψη τις αναγκαίες εγχώριες ενεργειακές υπηρεσίες που χρειάζονται για να διασφαλίζονται οι βασικές συνθήκες διαβίωσης στο αντίστοιχο εθνικό πλαίσιο, την υφιστάμενη κοινωνική πολιτική και άλλες σχετικές πολιτικές, καθώς και τις ενδεικτικές κατευθύνσεις της Επιτροπής για τους σχετικούς δείκτες, συμπεριλαμβανομένης της γεωγραφικής διασποράς, που βασίζονται σε μια κοινή προσέγγιση για την ενεργειακή φτώχεια. Εάν ένα κράτος μέλος διαπιστώσει ότι έχει σημαντικό αριθμό νοικοκυριών σε ενεργειακή φτώχεια, θα πρέπει να συμπεριλάβει στο σχέδιό του έναν εθνικό ενδεικτικό στόχο μείωσης της ενεργειακής φτώχειας.

(58)  Οδηγία 2010/31/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 19ης Μαΐου 2010, για την ενεργειακή απόδοση των κτιρίων (ΕΕ L 153 της 18.6.2010, σ. 13).

(59)  Σύμφωνα με την αιτιολογική σκέψη 11 της οδηγίας (ΕΕ) 2018/844 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (ΕΕ L 156 της 19.6.2018, σ. 75), που τροποποιεί την ΟΕΑΚ και την ΟΕΑ, «[θ]α πρέπει να λαμβάνεται υπόψη η ανάγκη για άμβλυνση της ενεργειακής πενίας, σύμφωνα με τα κριτήρια που ορίζονται από τα κράτη μέλη. Κατά την περιγραφή των εθνικών τους δράσεων για περιορισμό της ενεργειακής πενίας στο πλαίσιο των στρατηγικών τους ανακαίνισης, τα κράτη μέλη έχουν το δικαίωμα να προσδιορίζουν τι εννοούν ως κατάλληλες δράσεις».

(60)  https://www.energypoverty.eu/policies-measures

(61)  Βλέπε προσαρτήματα II και ΙΙΙ.

(62)  Στο άρθρο 2 παράγραφος 9 της ΟΕΑΚ, ως «δομικό στοιχείο» ορίζεται ένα τεχνικό σύστημα κτιρίου ή στοιχείο του κελύφους του κτιρίου.

(63)  Οδηγία 2014/94/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 22ας Οκτωβρίου 2014, για την ανάπτυξη υποδομών εναλλακτικών καυσίμων (ΕΕ L 307 της 28.10.2014, σ. 1).

(64)  Βλέπε Economidou κ.ά., 2018. Assessment of the Second National Energy Efficiency Action Plans under the Energy Efficiency Directive. EUR 29272 EN, Υπηρεσία Εκδόσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, Λουξεμβούργο, 2018, ISBN 978-92-79-87946-3, doi:10.2760/780472, JRC110304 (έκθεση διαθέσιμη στη διεύθυνση https://ec.europa.eu/jrc/en/publication/eur-scientific-and-technical-research-reports/assessment-second-national-energy-efficiency-action-plans-under-energy-efficiency-directive) και Tsemekidi-Tzeiranaki κ.ά., 2019. Analysis of the Annual Reports 2019 under the Energy Efficiency Directive. EUR 29667 EN, Εκδόσεις.

(65)  Προσάρτημα VII.

(66)  Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 443/2009 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 23ης Απριλίου 2009, σχετικά με τα πρότυπα επιδόσεων για τις εκπομπές από τα καινούργια επιβατικά αυτοκίνητα, στο πλαίσιο της ολοκληρωμένης προσέγγισης της Κοινότητας για τη μείωση των εκπομπών CO2 από ελαφρά οχήματα (ΕΕ L 140 της 5.6.2009, σ. 1).

(67)  Κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 510/2011 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 11ης Μαΐου 2011, σχετικά με τα πρότυπα επιδόσεων για τις εκπομπές από τα καινούργια ελαφρά επαγγελματικά οχήματα όσον αφορά τις εκπομπές, στο πλαίσιο της ολοκληρωμένης προσέγγισης της Ένωσης για τη μείωση των εκπομπών CO2 από ελαφρά οχήματα (ΕΕ L 145 της 31.5.2011, σ. 1).

(68)  Κανονισμός (ΕΕ) 2019/631 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 17ης Απριλίου 2019, σχετικά με τα πρότυπα επιδόσεων για τις εκπομπές CO2 από τα καινούργια επιβατικά αυτοκίνητα και από τα καινούργια ελαφρά επαγγελματικά οχήματα και με την κατάργηση των κανονισμών (ΕΚ) αριθ. 443/2009 και (ΕΕ) αριθ. 510/2011 (ΕΕ L 111 της 25.4.2019, σ. 13).

(69)  «Οδηγία του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για την τροποποίηση της οδηγίας 2009/33/ΕΕ σχετικά με την προώθηση καθαρών και ενεργειακώς αποδοτικών οχημάτων οδικών μεταφορών», δεν έχει δημοσιευθεί ακόμη στην Επίσημη Εφημερίδα.

(70)  Για περισσότερες πληροφορίες, βλέπε την έκδοση του Κοινού Ερευνητικού Κέντρου, Water – Energy Nexus in Europe, 2019, http://publications.jrc.ec.europa.eu/repository/handle/JRC115853

(71)  Βλέπε αιτιολογική σκέψη 22.

(72)  Βλέπε αιτιολογική σκέψη 22.

(73)  Για περισσότερες πληροφορίες, βλέπε ΔΟΕ, World Energy Outlook 2018; https://www.iea.org/weo/water/

(74)  Βλέπε αιτιολογική σκέψη 22.

(75)  Βλέπε ορισμούς στην ενότητα 4.

(76)  Βλέπε προσάρτημα IV.

(77)  SWD(2013) 451 final, αιτιολογικές σκέψεις 47 και 49-52.

(78)  SWD(2013) 451 final, αιτιολογική σκέψη 53.

(79)  SWD(2013) 451 final, αιτιολογική σκέψη 54.

(80)  SWD(2013) 451 final, αιτιολογική σκέψη 55.

(81)  Lees, E. και Bayer, E. (Φεβρουάριος 2016), Toolkit for energy efficiency obligations (Regulatory Assistance Project) http://www.raponline.org/document/download/id/8029

(82)  Ενεργειακή απόδοση των κτιρίων — Διαδικασία οικονομικής αξιολόγησης των ενεργειακών συστημάτων στα κτίρια — Μέρος 1: διαδικασίες υπολογισμού, https://www.en-standard.eu/din-en-15459-1-energy-performance-of-buildings-economic-evaluation-procedure-for-energy-systems-in-buildings-part-1-calculation-procedures-module-m1-14/.

(83)  βλέπε επίσης προσάρτημα VI και προσάρτημα VIII.

(84)  Για περισσότερες διευκρινήσεις και παραδείγματα, βλέπε προσάρτημα VIII.

(85)  Για περισσότερες διευκρινήσεις και παραδείγματα, βλέπε προσάρτημα VIII.

(86)  Βλέπε επίσης προσάρτημα VIII.

(87)  Σύμφωνα με το άρθρο 7 παράγραφος 1 της ΟΕΑΚ «τα κράτη μέλη λαμβάνουν όλα τα αναγκαία μέτρα ώστε να εξασφαλισθεί ότι, όταν τα κτίρια υφίστανται ανακαίνιση μεγάλης κλίμακας, η ενεργειακή απόδοση του κτιρίου ή του ανακαινιζόμενου τμήματός του αναβαθμίζονται ώστε να πληρούν τις ελάχιστες απαιτήσεις ενεργειακής απόδοσης, που έχουν θεσπισθεί σύμφωνα με το άρθρο 4 στον βαθμό που αυτό είναι τεχνικά, λειτουργικά και οικονομικά εφικτό».

Στο άρθρο 2 σημείο 10 της ΟΕΑΚ, ως «ανακαίνιση μεγάλης κλίμακας» ορίζεται η ανακαίνιση κτιρίου κατά την οποία:

α)	η συνολική δαπάνη της ανακαίνισης που αφορά το κέλυφος του κτιρίου ή τα τεχνικά συστήματά του υπερβαίνει το 25 % της αξίας του κτιρίου, εξαιρουμένης της αξίας του οικοπέδου επί του οποίου έχει κατασκευαστεί το κτίριο· ή

β)	υφίσταται ανακαίνιση άνω του 25 % της επιφάνειας του κελύφους του κτιρίου.

Τα κράτη μέλη μπορούν να επιλέγουν μεταξύ του στοιχείου α) ή του στοιχείου β).

(88)  Βλέπε αιτιολογική σκέψη 41 της ΟΕΑ.

(89)  Βλέπε αιτιολογική σκέψη 41 της ΟΕΑ.

(90)  Οδηγία 2009/125/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 21ης Οκτωβρίου 2009, για τη θέσπιση πλαισίου για τον καθορισμό απαιτήσεων οικολογικού σχεδιασμού όσον αφορά τα συνδεόμενα με την ενέργεια προϊόντα (ΕΕ L 285 της 31.10.2009, σ. 10).

(91)  Για τους κανονισμούς που αναφέρονται ανά κατηγορία προϊόντος, βλ:

https://ec.europa.eu/info/energy-climate-change-environment/standards-tools-and-labels/products-labelling-rules-and-requirements/energy-label-and-ecodesign/energy-efficient-products_en

(92)  Όσον αφορά τα κριτήρια για την κατάδειξη της σημαντικότητας στο πλαίσιο των ΕΣΔΕΑ και των κοινοποιήσεων του άρθρου 7, βλέπε προσάρτημα IX.

(93)  Κανονισμός (ΕΕ) 2018/842 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 30ής Μαΐου 2018, σχετικά με τις δεσμευτικές ετήσιες μειώσεις των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου από τα κράτη μέλη από το 2021 έως το 2030, στο πλαίσιο της συμβολής στη δράση για το κλίμα για την τήρηση των δεσμεύσεων που απορρέουν από τη συμφωνία του Παρισιού και για την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 525/2013 (ΕΕ L 156 της 19.6.2018, σ. 26).

(94)  Βλέπε προσάρτημα XII.

(95)  Μια νομική πράξη που εκδίδεται από έναν οργανισμό έγκρισης και η οποία εγγυάται ότι έχει επιτευχθεί μια συγκεκριμένη ποσότητα εξοικονόμησης ενέργειας. Κάθε πιστοποιητικό αποτελεί μοναδικό και ιχνηλάσιμο αγαθό που φέρει δικαίωμα ιδιοκτησίας επί μιας συγκεκριμένης ποσότητας πρόσθετης εξοικονόμησης ενέργειας και εγγυάται ότι το όφελος αυτής της εξοικονόμησης δεν έχει προσμετρηθεί αλλού.

(96)  Για τα μέτρα που προάγουν την εγκατάσταση τεχνολογιών ανανεώσιμων πηγών ενέργειας μικρής κλίμακας επί ή εντός κτιρίων, βλέπε προσάρτημα X.

(97)  Βλέπε προσάρτημα X.

(98)  Βλέπε προσάρτημα VII.

(99)  Αιτιολογική σκέψη 15 της ΟΕΑ.

(100)  Βλέπε προσάρτημα VII.

(101)  Βλέπε προσάρτημα XII.

(102)  Σύμφωνα με το άρθρο 59 δεύτερο εδάφιο του κανονισμού για τη διακυβέρνηση, το άρθρο 24 παράγραφος 1 διαγράφεται από την 1η Ιανουαρίου 2021.

(103)  Η σχετική προθεσμία έληξε στις 31 Δεκεμβρίου 2018 (άρθρο 9 παράγραφος 1 του κανονισμού για τη διακυβέρνηση).

(104)  Για περαιτέρω προτάσεις σχετικά με τις ελαστικότητες των τιμών που πρέπει να χρησιμοποιούνται για να αποτυπωθεί η ανταπόκριση της ζήτησης, βλέπε προσάρτημα IV.