(1)

Στις 28 Μαΐου 2013 η Επιτροπή επέβαλε, με τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 490/2013, προσωρινό δασμό αντιντάμπινγκ στις εισαγωγές βιοντίζελ καταγωγής Αργεντινής και Ινδονησίας («ο προσωρινός κανονισμός») (3).

(2)

Στις 19 Νοεμβρίου 2013 το Συμβούλιο, με τον εκτελεστικό κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 1194/2013, επέβαλε οριστικό δασμό αντιντάμπινγκ στις εισαγωγές βιοντίζελ καταγωγής Αργεντινής και Ινδονησίας («ο οριστικός κανονισμός») (4).

(3)

Στις 15 Σεπτεμβρίου 2016 το Γενικό Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης («το Γενικό Δικαστήριο») εξέδωσε αποφάσεις στις υποθέσεις T-80/14, T-111/14 έως T-121/14 (5) και T-139/14 (6) («οι αποφάσεις») με τις οποίες ακύρωσε τα άρθρα 1 και 2 του οριστικού κανονισμού, στον βαθμό που εφαρμόζονται στους προσφεύγοντας στις υποθέσεις αυτές («οι οικείοι παραγωγοί-εξαγωγείς») (7).

(4)

Το Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης είχε ασκήσει αρχικά αναίρεση κατά των αποφάσεων αυτών. Ωστόσο, μετά την απόφαση του Συμβουλίου να αποσύρει τις αιτήσεις αναίρεσης, οι υποθέσεις διαγράφηκαν από το μητρώο του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου στις 2 και στις 5 Μαρτίου 2018 (8). Κατά συνέπεια, οι αποφάσεις κατέστησαν αμετάκλητες και δεσμευτικές από την ημερομηνία της έκδοσής τους.

(5)

Το Γενικό Δικαστήριο αποφάνθηκε ότι τα θεσμικά όργανα απέτυχαν να αποδείξουν επαρκώς κατά νόμον ότι υπήρξε αισθητή στρέβλωση των τιμών των κύριων πρώτων υλών που χρησιμοποιήθηκαν στην παραγωγή βιοντίζελ στην Αργεντινή και την Ινδονησία ως αποτέλεσμα ενός συστήματος διαφοροποιημένης φορολόγησης των εξαγωγών που εφάρμοζε διαφορετικούς φορολογικούς συντελεστές στις πρώτες ύλες και το βιοντίζελ. Αποφάνθηκε ότι τα θεσμικά όργανα δεν θα έπρεπε να είχαν υιοθετήσει την άποψη ότι τα λογιστικά βιβλία των Αργεντινών και Ινδονησίων παραγωγών-εξαγωγέων δεν αποτύπωναν κατά τρόπο εύλογο την τιμή των πρώτων υλών και δεν θα έπρεπε να αγνοήσουν τα εν λόγω βιβλία κατά τον υπολογισμό της κανονικής αξίας του βιοντίζελ που παραγόταν στην Αργεντινή και την Ινδονησία.

(6)

Στις 26 Οκτωβρίου 2016 το όργανο επίλυσης διαφορών του ΠΟΕ (ΟΕΔ) ενέκρινε την έκθεση της ειδικής ομάδας, όπως τροποποιήθηκε από την έκθεση του δευτεροβάθμιου δικαιοδοτικού οργάνου («οι εκθέσεις για την Αργεντινή»), (9) στην Ευρωπαϊκή Ένωση — Διαφορά σχετικά με τα μέτρα αντιντάμπινγκ για το βιοντίζελ από την Αργεντινή (DS473).

(7)

Στις 28 Φεβρουαρίου 2018 το ΟΕΔ επικύρωσε και την έκθεση της ειδικής ομάδας στην Ευρωπαϊκή Ένωση — Μέτρα αντιντάμπινγκ για το βιοντίζελ από τη διαφορά με την Ινδονησία (DS480) («η έκθεση για την Ινδονησία») (10). Ούτε η Ινδονησία ούτε η ΕΕ προσέφυγε κατά της έκθεσης.

(8)

Στις εκθέσεις για την Αργεντινή και την Ινδονησία («οι εκθέσεις») διαπιστώθηκε, μεταξύ άλλων, ότι η ΕΕ ενήργησε ανακόλουθα προς:

(9)

Στην έκθεση για την Ινδονησία, η ειδική ομάδα διαπίστωσε επιπλέον ότι η ΕΕ είχε ενεργήσει ανακόλουθα ως προς:

(10)

Η ειδική ομάδα εισηγήθηκε να ζητήσει το DSB από την ΕΕ να εναρμονίσει τα μέτρα της προς τη ΣΑ και την GATT 1994.

(11)

Σε συνέχεια των εκθέσεων για την Αργεντινή, η Επιτροπή είχε κινήσει διαδικασία επανεξέτασης (11) σύμφωνα με το άρθρο 1 παράγραφος 3 του κανονισμού (ΕΕ) 2015/476 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (12) («η επανεξέταση»). Κατά την έναρξη της επανεξέτασης, η Επιτροπή ανακοίνωσε ότι θεωρούσε πρόσφορο να εξετάσει τις συνέπειες των πορισμάτων των εκθέσεων για την Αργεντινή και για τα μέτρα που είχαν επιβληθεί στο βιοντίζελ από την Ινδονησία, καθώς οι νομικές ερμηνείες που περιέχονταν στις εκθέσεις για την Αργεντινή φαινόταν να αφορούν και την έρευνα για την Ινδονησία.

(12)

Ωστόσο, κατά την επανεξέταση, η Επιτροπή έλαβε ορισμένες παρατηρήσεις από τα ενδιαφερόμενα μέρη σχετικά με το αν η ερμηνεία των εκθέσεων για την Αργεντινή θα μπορούσε να εφαρμοστεί και στα μέτρα της Ινδονησίας για το βιοντίζελ. Η Επιτροπή θεώρησε ότι η ανάλυση των παρατηρήσεων ως προς την Ινδονησία απαιτούσε περισσότερο χρόνο και αποφάσισε να μην συμπεριλάβει εξέταση για την Ινδονησία στον τροποποιητικό κανονισμό, αλλά αντιθέτως να κρατήσει ανοιχτή την επανεξέταση όσον αφορά την Ινδονησία.

(13)

Στις 18 Σεπτεμβρίου 2017 η Επιτροπή εξέδωσε τον εκτελεστικό κανονισμό (ΕΕ) 2017/1578 για την τροποποίηση του οριστικού κανονισμού («ο τροποποιητικός κανονισμός»), στο μέτρο που αυτός αφορούσε τους Αργεντινούς παραγωγούς-εξαγωγείς (13).

(14)

Η ακύρωση από το Γενικό Δικαστήριο του διατακτικού του οριστικού κανονισμού όσον αφορά τους οικείους παραγωγούς-εξαγωγείς επηρεάζει επίσης την εγκυρότητα του τροποποιητικού κανονισμού. Δεδομένου ότι ο τροποποιητικός κανονισμός τροποποίησε τον κανονισμό του οποίου το διατακτικό έχει ακυρωθεί, έπαυσε και ο ίδιος να ισχύει και δεν μπορεί να εφαρμοστεί στους οικείους παραγωγούς-εξαγωγείς.

(15)

Στις 28 Μαΐου 2018 δημοσιεύτηκε ανακοίνωση (14) για την επανέναρξη της αρχικής έρευνας σχετικά με τις εισαγωγές βιοντίζελ καταγωγής Αργεντινής και Ινδονησίας, που οδήγησε στην έκδοση του οριστικού κανονισμού («η ανακοίνωση»). Ταυτόχρονα έκλεισε η εκκρεμούσα επανεξέταση σε σχέση με την Ινδονησία.

(16)

Σύμφωνα με τη νομολογία του Δικαστηρίου, η διαδικασία για την αντικατάσταση μιας ακυρωθείσας νομικής πράξης μπορεί να συνεχιστεί από το σημείο στο οποίο συνέβη η παρανομία. Τα θεσμικά όργανα της Ένωσης, συμμορφούμενα με τις αποφάσεις, έχουν τη δυνατότητα να αποκαταστήσουν τις πτυχές του οριστικού κανονισμού που οδήγησαν στην ακύρωσή του όσον αφορά τους οικείους παραγωγούς-εξαγωγείς (15).

(17)

Η Επιτροπή θα πρέπει να σεβαστεί όχι μόνο το διατακτικό των αποφάσεων αλλά και τους λόγους που οδήγησαν στις αποφάσεις αυτές και οι οποίοι αποτέλεσαν την κατ' ουσία βάση του, καθόσον ήταν αναγκαίοι για τον προσδιορισμό της ακριβούς σημασίας των όσων δηλώθηκαν στο διατακτικό. Άλλα πορίσματα τα οποία είχαν διατυπωθεί στον οριστικό κανονισμό και δεν αμφισβητήθηκαν εντός της προθεσμίας προσφυγής ή αμφισβητήθηκαν, αλλά η αμφισβήτησή τους απορρίφθηκε με τις αποφάσεις του Γενικού Δικαστηρίου και, ως εκ τούτου, δεν είχαν ως συνέπεια την ακύρωση του οριστικού κανονισμού, παραμένουν σε ισχύ (16).

(18)

Για να συμμορφωθεί με τις υποχρεώσεις της, η Επιτροπή αποφάσισε να συνεχίσει την παρούσα διαδικασία αντιντάμπινγκ από το σημείο στο οποίο συνέβη η παρανομία και, συνεπώς, να επανεξετάσει τη μεθοδολογία που χρησιμοποιείται για την κατασκευή κανονικής αξίας.

(19)

Η ανακοίνωση περιλάμβανε στο πεδίο εφαρμογής της το σκεπτικό των αποφάσεων του Γενικού Δικαστηρίου για τους οικείους παραγωγούς-εξαγωγείς και το ενδεχόμενο επέκτασης των πορισμάτων σε όλους τους παραγωγούς-εξαγωγείς από την Αργεντινή και την Ινδονησία. Επιπλέον, έλαβε υπόψη τα πορίσματα των ειδικών ομάδων του ΠΟΕ και του δευτεροβάθμιου δικαιοδοτικού οργάνου, όσον αφορά τόσο την Αργεντινή όσο και την Ινδονησία, ώστε τα μέτρα που ο ΠΟΕ διαπίστωσε ότι ήταν ασυνεπή να συμμορφωθούν πλήρως με τις συμφωνίες του ΠΟΕ, σύμφωνα με το άρθρο 19.1 του μνημονίου συμφωνίας για την επίλυση των διαφορών.

(20)

Στο πλαίσιο της ανακοίνωσης, η Επιτροπή κάλεσε τους οικείους παραγωγούς-εξαγωγείς και τον ενωσιακό κλάδο παραγωγής να γνωστοποιήσουν γραπτώς τις απόψεις τους και να ζητήσουν ακρόαση εντός της προθεσμίας που ορίζεται στην ανακοίνωση.

(21)

Όλα τα μέρη που το ζήτησαν και τα οποία απέδειξαν ότι η ακρόασή τους επιβάλλεται για συγκεκριμένους λόγους έγιναν δεκτά σε ακρόαση εντός της καθορισθείσας προθεσμίας.

(22)

Έγιναν δεκτές αντιπροσωπείες από το European Biodiesel Board (Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Βιοντίζελ) (EBB), πέντε παραγωγούς-εξαγωγείς και τις αρχές της Ινδονησίας.

(23)

Η Επιτροπή έχει τη δυνατότητα να διορθώσει τις πτυχές του οριστικού κανονισμού που οδήγησαν στην ακύρωσή του, αφήνοντας αμετάβλητα τα μέρη της αξιολόγησης που δεν επηρεάζονται από τις αποφάσεις (17).

(24)

Όπως αναφέρεται στην ανακοίνωση, η Επιτροπή επαναξιολόγησε επίσης τα οριστικά πορίσματα της αρχικής έρευνας, λαμβάνοντας υπόψη τα πορίσματα των ειδικών ομάδων του ΠΟΕ και του δευτεροβάθμιου δικαιοδοτικού οργάνου όσον αφορά τόσο την Αργεντινή όσο και την Ινδονησία. Η Επιτροπή αποφάσισε να επεκτείνει τα πορίσματα σε όλους τους παραγωγούς-εξαγωγείς από την Αργεντινή και την Ινδονησία. Η επανεκτίμηση αυτή βασίστηκε σε πληροφορίες που συγκεντρώθηκαν κατά την αρχική έρευνα και την επανεξέταση, καθώς και σε πληροφορίες που ελήφθησαν από τα ενδιαφερόμενα μέρη μετά τη δημοσίευση της ανακοίνωσης.

(25)

Ένας Ινδονήσιος παραγωγός-εξαγωγέας, η Wilmar, υποστήριξε, πριν και μετά την κοινοποίηση, ότι δεν υπάρχει νομική βάση για την επανέναρξη της έρευνας όσον αφορά τη Wilmar, δεδομένου ότι το Γενικό Δικαστήριο είχε ακυρώσει τον οριστικό κανονισμό στο σύνολό του για τη συγκεκριμένη εταιρεία. Ωστόσο, το άρθρο 266 της ΣΛΕΕ προβλέπει ότι το θεσμικό όργανο που εξέδωσε τη μετέπειτα ακυρωθείσα πράξη οφείλει να λάβει τα μέτρα που συνεπάγεται η εκτέλεση της απόφασης του Δικαστηρίου της Ένωσης. Επιπλέον, η Επιτροπή πρέπει να εξασφαλίσει τη συμμόρφωση των μέτρων αντιντάμπινγκ για τις εισαγωγές βιοντίζελ από την Ινδονησία σε συμμόρφωση με τις συστάσεις και αποφάσεις που περιέχονται στις εκθέσεις του ΠΟΕ. Για να εξεταστεί ποια μέτρα θα έπρεπε να ληφθούν για τη συμμόρφωση με τις αποφάσεις του Δικαστηρίου και του ΠΟΕ, ήταν απαραίτητη η επανέναρξη της έρευνας από το χρονικό σημείο κατά το οποίο διαπιστώθηκε η παρανομία για αμφότερες τις χώρες και για όλους τους οικείους παραγωγούς-εξαγωγείς. Το ζήτημα της εν όλω ή εν μέρει ακύρωσης ενός μέτρου δεν είναι συναφές με τους σκοπούς του καθορισμού κατά πόσο η Επιτροπή πρέπει συνακόλουθα να επανεξετάσει όλες τις πτυχές της έρευνας που προηγήθηκε του ακυρωθέντος μέτρου. Ως εκ τούτου, η Επιτροπή απέρριψε αυτόν τον ισχυρισμό.

(26)

Η αρχική έρευνα για την πρακτική ντάμπινγκ και τη ζημία κάλυψε την περίοδο από την 1η Ιουλίου 2011 έως τις 30 Ιουνίου 2012 («περίοδος έρευνας»). Όσον αφορά τις παραμέτρους που είχαν σχέση με την εκτίμηση της ζημίας, πραγματοποιήθηκε ανάλυση των δεδομένων που κάλυπταν την περίοδο από την 1η Ιανουαρίου 2009 έως το τέλος της περιόδου έρευνας («εξεταζόμενη περίοδος»).

(27)

Το υπό εξέταση προϊόν είναι μονοαλκυλεστέρες λιπαρών οξέων και/ή παραφινικά πετρέλαια εσωτερικής καύσης (gas oils) που προέρχονται από σύνθεση και/ή υδρογονοκατεργασία, μη ορυκτής προέλευσης, σε καθαρή μορφή ή σε μορφή μείγματος καταγωγής Αργεντινής και Ινδονησίας, που επί του παρόντος υπάγονται στους κωδικούς ΣΟ ex 1516 20 98, ex 1518 00 91, ex 1518 00 95, ex 1518 00 99, ex 2710 19 43, ex 2710 19 46, ex 2710 19 47, 2710 20 11, 2710 20 15, 2710 20 17, ex 3824 99 92, 3826 00 10 και ex 3826 00 90 («το υπό εξέταση προϊόν», που συνήθως αναφέρεται ως «βιοντίζελ»).

(28)

Ούτε οι αποφάσεις του Δικαστηρίου ούτε οι εκθέσεις επηρεάζουν τα πορίσματα που αναφέρονται στις αιτιολογικές σκέψεις 16 έως 27 του οριστικού κανονισμού σχετικά με το υπό εξέταση προϊόν και το ομοειδές προϊόν.

(29)

Η Επιτροπή επαναξιολόγησε τα πορίσματα της αρχικής έρευνας σχετικά με τα ζητήματα της προσαρμογής του κόστους, του ανώτατου ορίου κέρδους και του διπλού υπολογισμού.

(30)

Οι αποφάσεις του Γενικού Δικαστηρίου και τα πορίσματα του ΠΟΕ που αναφέρονται στην αιτιολογική σκέψη 8 αφορούν στο σύνολό τους την προσαρμογή του κόστους που πραγματοποίησαν τα θεσμικά όργανα της ΕΕ στο πλαίσιο του οριστικού κανονισμού.

(31)

Όπως αναφέρεται στην αιτιολογική σκέψη 28 του οριστικού κανονισμού, η Επιτροπή κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η κανονική αξία έπρεπε να κατασκευαστεί, δεδομένου ότι δεν θεωρήθηκε ότι οι εγχώριες πωλήσεις πραγματοποιούνταν στο πλαίσιο των συνήθων εμπορικών πράξεων. Το πόρισμα αυτό δεν αμφισβητήθηκε και εξακολουθεί να ισχύει. Ομοίως, κανένα ενδιαφερόμενο μέρος δεν αμφισβήτησε το συγκεκριμένο πόρισμα κατά τη διάρκεια αυτής της επανεξέτασης.

(32)

Στις αιτιολογικές σκέψεις 29 έως 34 του οριστικού κανονισμού, η Επιτροπή διαπίστωσε ότι η διαφορά των εξαγωγικών φόρων που επιβλήθηκαν από την Ινδονησία στις εισροές της κύριας πρώτης ύλης (ακατέργαστο φοινικέλαιο στην Ινδονησία και σογιέλαιο και σπόροι σόγιας στην Αργεντινή) και των εξαγωγικών φόρων που επιβλήθηκαν επί του τελικού προϊόντος (βιοντίζελ) συμπίεσε τις εγχώριες τιμές στην Ινδονησία και στην Αργεντινή, και, κατά συνέπεια, το γεγονός αυτό θα πρέπει να ληφθεί υπόψη κατά την κατασκευή της κανονικής αξίας.

(33)

Ως εκ τούτου, κατά την κατασκευή της κανονικής αξίας, η Επιτροπή αντικατέστησε το κόστος της κύριας πρώτης ύλης που αναφέρεται στα λογιστικά βιβλία των παραγωγών-εξαγωγέων με τις τιμές αναφοράς που δημοσιεύτηκαν από τις σχετικές αρχές των οικείων χωρών.

(34)

Η Επιτροπή στήριξε περαιτέρω τα συμπεράσματά της στην αρχική έρευνα με βάση την ερμηνεία ότι το άρθρο 2.2.1.1 της ΣΑ επιτρέπει στην ερευνούσα αρχή να αρνηθεί να κάνει χρήση των λογιστικών βιβλίων των παραγωγών-εξαγωγέων, εάν κρίνει ότι αυτά i) δεν συνάδουν με τις γενικώς παραδεδεγμένες αρχές της λογιστικής ή ii) δεν αντανακλούν ευλόγως το κόστος που συνδέεται με την παραγωγή και την πώληση του υπό εξέταση προϊόντος (αιτιολογικές σκέψεις 42 και 72 του οριστικού κανονισμού).

(35)

Στις εκθέσεις τους τόσο για την Αργεντινή όσο και για την Ινδονησία, η ειδική ομάδα και το δευτεροβάθμιο δικαιοδοτικό όργανο εκφράζουν την άποψη ότι η Επιτροπή δεν παρέσχε μια επαρκή, από νομική άποψη, βάση δυνάμει του άρθρου 2.2.1.1 για να εξαχθεί το συμπέρασμα ότι τα λογιστικά αρχεία των παραγωγών της Ινδονησίας και της Αργεντινής δεν αντανακλούσαν εύλογα το κόστος που συνδέεται με την παραγωγή και την πώληση βιοντίζελ ή για να παραβλεφθεί το σχετικό κόστος που περιέχεται στα εν λόγω λογιστικά βιβλία κατά την κατασκευή της κανονικής αξίας του βιοντίζελ.

(36)

Σε συνέχεια των εκθέσεων για την Αργεντινή, η Επιτροπή είχε επανυπολογίσει την κανονική αξία για τους παραγωγούς-εξαγωγείς στην Αργεντινή, χρησιμοποιώντας για την Αργεντινή τη μεθοδολογία που επεξηγείται στις αιτιολογικές 40 έως 49 του προσωρινού κανονισμού (18). Όπως επεξηγείται παραπάνω στις αιτιολογικές σκέψεις 11 και 12, η Επιτροπή είχε αρχικά επανυπολογίσει επίσης την κανονική αξία για τους παραγωγούς-εξαγωγείς στην Ινδονησία, χρησιμοποιώντας για την Ινδονησία τη μεθοδολογία που επεξηγείται στις αιτιολογικές 60 έως 65 του προσωρινού κανονισμού (18). Η Επιτροπή εφάρμοσε εκ νέου αυτήν τη μεθοδολογία για αμφότερες τις χώρες.

(37)

Στις παρατηρήσεις που υποβλήθηκαν μετά το εκ νέου άνοιγμα αυτής της υπόθεσης, το EBB υποστήριξε ότι οι εκθέσεις δεν αποκλείουν το ενδεχόμενο προσαρμογής του κόστους των πρώτων υλών κατά την κατασκευή της κανονικής αξίας, υπό την προϋπόθεση ότι η προσαρμογή αυτή είναι επαρκώς αιτιολογημένη. Ο ίδιος ισχυρισμός διατυπώθηκε κατά τη διάρκεια της επανεξέτασης σε συνέχεια των εκθέσεων για την Αργεντινή και απορρίφθηκε από την Επιτροπή, καθώς η αποδοχή του δεν θα συμβάδιζε με τα πορίσματα των εκθέσεων, όπως επεξηγείται στις αιτιολογικές σκέψεις 43 έως 53 του τροποποιητικού κανονισμού. Δεδομένου ότι αυτή η επεξήγηση εξακολουθεί να ισχύει μετά την έκθεση για την Ινδονησία, η Επιτροπή συνέχισε να απορρίπτει αυτό τον ισχυρισμό.

(38)

Για τους λόγους που εξηγούνται στις αιτιολογικές σκέψεις 44 και 64 του προσωρινού κανονισμού, δεν θεωρήθηκε ότι οι εγχώριες πωλήσεις σε αμφότερες τις χώρες πραγματοποιούνται στο πλαίσιο συνήθων εμπορικών πράξεων και η κανονική αξία του ομοειδούς προϊόντος έπρεπε να κατασκευαστεί σύμφωνα με το άρθρο 2 παράγραφοι 3 και 6 του βασικού κανονισμού. Αυτό πραγματοποιήθηκε με την πρόσθεση στο προσαρμοσμένο κόστος παραγωγής κατά τη διάρκεια της περιόδου έρευνας των εξόδων πώλησης και των γενικών και διοικητικών εξόδων («κόστος ΠΓ&Δ»), καθώς και ενός εύλογου περιθωρίου κέρδους.

(39)

Όπως εξηγείται στις αιτιολογικές σκέψεις 46 και 65 του προσωρινού κανονισμού, η Επιτροπή θεώρησε ότι το ποσό του κέρδους δεν μπορούσε να βασίζεται στα πραγματικά δεδομένα των εταιρειών του δείγματος στην Ινδονησία. Ως εκ τούτου, το ποσό του κέρδους που χρησιμοποιήθηκε για την κατασκευή της κανονικής αξίας καθορίστηκε σύμφωνα με το άρθρο 2 παράγραφος 6 στοιχείο γ) του βασικού κανονισμού, με βάση το εύλογο ποσό κέρδους που θα μπορούσε να επιτύχει ένας κλάδος παραγωγής αυτού του τύπου, νέος, καινοτόμος και έντασης κεφαλαίου, υπό τους συνήθεις όρους ανταγωνισμού σε μια ελεύθερη και ανοικτή αγορά, δηλαδή 15 % με βάση τον κύκλο εργασιών.

(40)

Στις υποθέσεις του ΠΟΕ για την Αργεντινή και την Ινδονησία, ο καθορισμός του ποσού του κέρδους στο 15 % αμφισβητήθηκε από αμφότερες τις χώρες, οι οποίες υποστήριξαν ότι το ποσό του κέρδους δεν βασίστηκε σε μια «εύλογη μέθοδο», όπως απαιτείται από το άρθρο 2.2.2 σημείο iii) της ΣΑ. Τα όργανα του ΠΟΕ διαπίστωσαν σε αμφότερες τις περιπτώσεις ότι η ΕΕ δεν είχε ενεργήσει ανακόλουθα ως προς τη ΣΑ σχετικά με αυτό το ζήτημα. Συνεπώς, το ποσό του κέρδους για την κατασκευή της κανονικής αξίας παραμένει 15 %.

(41)

Ένας παραγωγός-εξαγωγέας, η PT Cermerlang Energi Perkasa, ισχυρίστηκε στις παρατηρήσεις που υπέβαλε ότι η Επιτροπή θα πρέπει να βασίσει τον υπολογισμό της στα δεδομένα των παραγωγών του δείγματος και, σε κάθε περίπτωση, δεν θα πρέπει να ανατρέχει αυτόματα στο άρθρο 2 παράγραφος 6 στοιχείο γ) του βασικού κανονισμού. Μετά την κοινοποίηση, επανέλαβε τον ισχυρισμό. Ωστόσο, όπως επεξηγείται στην αιτιολογική σκέψη 40, τα όργανα του ΠΟΕ διαπίστωσαν ότι η καταφυγή σε αυτό το άρθρο και η εφαρμογή του από την Επιτροπή δεν ήταν ασύμβατες με τους κανόνες του ΠΟΕ. Ως εκ τούτου, η Επιτροπή απέρριψε αυτόν τον ισχυρισμό.

(42)

Παρότι η ειδική ομάδα του ΠΟΕ επιβεβαίωσε τον καθορισμό του ποσού του κέρδους από την ΕΕ σύμφωνα με το άρθρο 2.2.2 σημείο iii) της ΣΑ, διαπίστωσε στην έκθεση για την Ινδονησία ότι, όταν μια αρχή καθορίζει το κέρδος με βάση οποιαδήποτε άλλη εύλογη μέθοδο σύμφωνα με το άρθρο 2 παράγραφος 6 στοιχείο γ) του βασικού κανονισμού, η ΣΑ απαιτεί από την αρχή να εξασφαλίζει ότι το συγκεκριμένο κέρδος δεν θα υπερβαίνει το κέρδος που πραγματοποιούν υπό κανονικές συνθήκες άλλοι εξαγωγείς της ίδιας γενικής κατηγορίας προϊόντων στη χώρα. Κατά την άποψη της ειδικής ομάδας, η ΕΕ δεν προσδιόρισε αυτό το ανώτατο όριο κέρδους.

(43)

Για να προσδιοριστεί το ανώτατο όριο κέρδους που απαιτείται σύμφωνα με το άρθρο 2.2.2 σημείο iii) της ΣΑ, έπρεπε να προσδιοριστεί ποιες εταιρείες παράγουν προϊόντα που θα ενέπιπταν στην «ίδια γενική κατηγορία» με το βιοντίζελ.

(44)

Στην έκθεση για την Ινδονησία, η ειδική ομάδα σημείωσε στην παράγραφο 7.62 ότι «το άρθρο 2.2.2 σημείο iii) της ΣΑ δεν προσδιορίζει κάποια συγκεκριμένη απαίτηση για μια ερευνούσα αρχή όσον αφορά τον τρόπο καθορισμού των προϊόντων που εμπίπτουν στην ίδια γενική κατηγορία προϊόντων για τους σκοπούς του καθορισμού» του κέρδους που πραγματοποιείται υπό κανονικές συνθήκες«. Συμφωνούμε με την Ευρωπαϊκή Ένωση ότι δεν υφίσταται υποχρέωση για την ευρεία ερμηνεία του πεδίου εφαρμογής των προϊόντων στην ίδια γενική κατηγορία». Στην παράγραφο 7.63, προσέθεσε ότι «κατά την άποψή μας, μια λογική και αντικειμενική αρχή μπορεί να συμπεράνει ότι η ίδια γενική κατηγορία προϊόντων είναι μια πιο στενή κατηγορία».

(45)

Με βάση τα πορίσματα της έκθεσης για την Ινδονησία, η Επιτροπή επανεξέτασε τα δεδομένα που είχε στη διάθεσή της και τα οποία μπορούν να χρησιμοποιηθούν για τον καθορισμό ανώτατου ορίου κέρδους, τόσο για την Αργεντινή όσο και για την Ινδονησία. Θεώρησε ότι είχε στη διάθεσή της δύο σύνολα δεδομένων τα οποία ενέπιπταν στην ίδια γενική κατηγορία προϊόντων.

(46)

Το πρώτο σύνολο δεδομένων παρασχέθηκε από τις εταιρείες του δείγματος κατά τη διάρκεια της αρχικής έρευνας. Το άρθρο 2.2.2 της ΣΑ προβλέπει ότι το ανώτατο όριο όσον αφορά το ποσό του κέρδους για «τον εξαγωγέα ή τον παραγωγό που αποτελεί αντικείμενο έρευνας» είναι, σύμφωνα με το άρθρο 2.2.2 σημείο iii), το ποσό του κέρδους που θα πραγματοποιούσαν υπό κανονικές συνθήκες «άλλοι εξαγωγείς ή παραγωγοί από πωλήσεις προϊόντων της ίδιας γενικής κατηγορίας». Η στενότερη ερμηνεία της ίδιας γενικής κατηγορίας προϊόντων σύμφωνα με το συγκεκριμένο άρθρο θα περιοριζόταν στο ίδιο ακριβώς προϊόν, δηλαδή, στο βιοντίζελ. Τα δεδομένα που απαιτούνται για τον υπολογισμό του ανώτατου ορίου με βάση τα κέρδη που πραγματοποιούν οι παραγωγοί βιοντίζελ στην Ινδονησία και στην Αργεντινή είναι άμεσα διαθέσιμα στην Επιτροπή, καθώς παρασχέθηκαν σε αυτήν από τις εταιρείες του δείγματος κατά τη διάρκεια της αρχικής έρευνας.

(47)

Το γεγονός ότι τα κέρδη που πράγματι πραγματοποίησαν οι εταιρείες του δείγματος δεν χρησιμοποιήθηκαν για τον καθορισμό περιθωρίου κέρδους για καθένα από αυτούς τους παραγωγούς σύμφωνα με το άρθρο 2 παράγραφος 6 του βασικού κανονισμού δεν εμποδίζει την Επιτροπή να χρησιμοποιήσει αυτά τα δεδομένα για να καθορίσει το ανώτατο όριο κέρδους σύμφωνα με το άρθρο 2 παράγραφος 6 στοιχείο γ). Τούτο προκύπτει από τη διατύπωση που χρησιμοποιεί η ειδική ομάδα στην έκθεση για την Ινδονησία στην παράγραφο 7.65, όπου η ειδική ομάδα δεν συμφωνεί με το επιχείρημα ότι «το κέρδος που πραγματοποιείται υπό κανονικές συνθήκες» σύμφωνα με το άρθρο 2.2.2 σημείο iii) της ΣΑ σημαίνει ότι ένας ερευνητής μπορεί να παραβλέπει το κέρδος που πραγματοποιείται από πωλήσεις που θεωρούνται ασύμβατες με τη συνήθη εμπορική πρακτική. Ένας Ινδονήσιος παραγωγός-εξαγωγέας, η PT Cermerlang Energi Perkasa, ισχυρίστηκε επίσης στις παρατηρήσεις που υπέβαλε ότι, με βάση την έκθεση για την Ινδονησία, κατά τον υπολογισμό του ανώτατου ορίου κέρδους, η Επιτροπή δεν επιτρέπεται να παραβλέπει το κέρδος που συνδέεται με τις εγχώριες πωλήσεις βιοντίζελ στην Ινδονησία βασιζόμενη στο γεγονός ότι οι εν λόγω πωλήσεις δεν θεωρείται ότι πραγματοποιούνται στο πλαίσιο συνήθων εμπορικών πράξεων.

(48)

Σε συνέχεια αυτής της στενής ερμηνείας της κατηγορίας προϊόντων (βιοντίζελ), η Επιτροπή υπολόγισε το ανώτατο όριο κέρδους για έναν μεμονωμένο παραγωγό χρησιμοποιώντας το ποσό του κέρδους που πραγματοποίησαν οι άλλοι παραγωγοί που αποτέλεσαν αντικείμενο της έρευνας. Για παράδειγμα, προκειμένου να υπολογιστεί το ποσό του κέρδους για τον Ινδονήσιο παραγωγό Wilmar, χρησιμοποιήθηκε ο σταθμισμένος μέσος όρος των κερδών που πραγματοποίησαν οι άλλοι Ινδονήσιοι παραγωγοί P.T. Ciliandra, P.T. Musim Mas και P.T. Pelita που αποτέλεσαν αντικείμενο έρευνας και επαλήθευσης. Αντιθέτως, για την P.T. Ciliandra, χρησιμοποιήθηκε ο σταθμισμένος μέσος όρος των κερδών που πραγματοποίησαν οι Wilmar, P.T. Musim Mas και P.T. Pelita που αποτέλεσαν αντικείμενο έρευνας και επαλήθευσης. Η ίδια μεθοδολογία χρησιμοποιήθηκε για τον υπολογισμό ανώτατου ορίου κέρδους για τους Αργεντινούς παραγωγούς που αποτέλεσαν αντικείμενο έρευνας και επαλήθευσης.

(49)

Το δεύτερο σύνολο δεδομένων περιλαμβάνει τα δεδομένα παραγωγών που δεν αποτέλεσαν αντικείμενο της έρευνας, τα οποία παρασχέθηκαν στην Επιτροπή κατά τη διάρκεια της αρχικής έρευνας. Ένας από τους Ινδονήσιους παραγωγούς που αποτελούσαν αντικείμενο της έρευνας τη δεδομένη χρονική στιγμή παρουσίασε δεδομένα από μια συνδεδεμένη εταιρεία σχετικά με πωλήσεις μειγμάτων βιοντίζελ και ορυκτού ντίζελ, καθώς και με πωλήσεις καυσίμων ντίζελ και θαλάσσιου μαζούτ («λοιπά καύσιμα»). Το περιθώριο κέρδους που σχετιζόταν με αυτές τις πωλήσεις αναφέρθηκε ότι ήταν 10,2 %. Αν χρησιμοποιούνταν ως ανώτατο όριο κέρδους, αυτό το περιθώριο κέρδους θα οδηγούσε κατά πάσα πιθανότητα σε μηδενικό ή σε ελάχιστο περιθώριο ντάμπινγκ ή για όλες τις εταιρείες στην Ινδονησία. Ωστόσο, αυτά τα μη επαληθευθέντα δεδομένα παρασχέθηκαν μόνο για έναν παραγωγό στην Ινδονησία και, παράλληλα, δεν τέθηκαν στη διάθεση της Επιτροπής παρόμοια δεδομένα από άλλους παραγωγούς από την Ινδονησία ή την Αργεντινή. Δεδομένου ότι τα δεδομένα που ήταν διαθέσιμα δεν μπορούν να εφαρμοστούν με συνεπή τρόπο σε αμφότερες τις χώρες, η Επιτροπή θεώρησε ότι δεν θα ήταν σωστό να χρησιμοποιήσει τα δεδομένα μόνο από έναν παραγωγό σε μία χώρα για να καθορίσει το ανώτατο όριο κέρδους. Επιπλέον, εντός του χρονικού διαστήματος που είχε στη διάθεσή της η Επιτροπή μετά την επανέναρξη της έρευνας, δεν ήταν εφικτό να επαληθευτεί η ακρίβεια των δεδομένων που παρασχέθηκαν και των σχετικών υπολογισμών. Σε κάθε περίπτωση, αφού όπως διαπιστώθηκε στην αιτιολογική σκέψη 62 το ποσό του ντάμπινγκ για τη χώρα στο σύνολό της διαπιστώθηκε ότι ήταν ελάχιστο και, κατά συνέπεια, η έρευνα περατώθηκε για όλες τις εταιρείες, η Επιτροπή δεν έκρινε ότι είναι αναγκαίο να χρησιμοποιηθούν τα μη επαληθευμένα δεδομένα για το κέρδος από τις πωλήσεις μειγμάτων βιοντίζελ με ορυκτό ντίζελ για τους σκοπούς της διαμόρφωσης ανωτάτου ορίου κέρδους. Η Επιτροπή, αντιθέτως, προτίμησε να βασιστεί στα δεδομένα που παρασχέθηκαν και επαληθεύτηκαν κατά τη διάρκεια της αρχικής έρευνας.

(50)

Δύο παραγωγοί-εξαγωγείς στην Ινδονησία, οι Wilmar και PT Pelita Agung Agrindustri, καθώς και οι αρχές της Ινδονησίας υποστήριξαν ότι η διακριτική ευχέρεια της Επιτροπής όσον αφορά την επιλογή των δεδομένων για τον καθορισμό ανώτατου ορίου κέρδους περιορίζεται από τα πορίσματα της ειδικής ομάδας στην έκθεση για την Ινδονησία. Μετά την κοινοποίηση η Wilmar επέμεινε στον ισχυρισμό της. Σύμφωνα με τα εν λόγω ενδιαφερόμενα μέρη, η Επιτροπή πρέπει να χρησιμοποιήσει είτε τα ποσά του κέρδους από πωλήσεις μειγμάτων βιοντίζελ με ορυκτό ντίζελ είτε τα κέρδη που πραγματοποιήθηκαν από πωλήσεις καυσίμων ντίζελ και θαλάσσιου μαζούτ. Ωστόσο, κανένα στοιχείο στην έκθεση για την Ινδονησία δεν εμποδίζει την Επιτροπή να χρησιμοποιήσει άλλα διαθέσιμα σχετικά δεδομένα. Η ειδική ομάδα αναφέρει στην παράγραφο 7.70 ότι «οι αρχές της ΕΕ θα μπορούσαν να είχαν λάβει υπόψη τους αυτές τις πωλήσεις για τον καθορισμό του ανώτατου ορίου κέρδους» και στην παράγραφο 7.72 ότι «οι αρχές της ΕΕ θα έπρεπε να έχουν λάβει υπόψη τις πωλήσεις καυσίμων ντίζελ και θαλάσσιου μαζούτ από την [[***]] για να καθορίσουν το ανώτατο όριο κέρδους.» Η χρήση των λέξεων «θα μπορούσαν» («could») και «θα έπρεπε» («should») από την ειδική ομάδα στην έκθεση για την Ινδονησία υποδεικνύει ότι η ειδική ομάδα πιστεύει ότι η Επιτροπή έπρεπε να εξετάσει κατά πόσο αυτά τα δεδομένα θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για τον καθορισμό ανώτατου ορίου κέρδους και όχι να παραβλέψει αυτές τις πληροφορίες με βάση την εσφαλμένη ερμηνεία της φράσης «κέρδη που θα πραγματοποιούνταν υπό φυσιολογικές συνθήκες». Αυτές οι πωλήσεις συνεκτιμούνται πλέον στην αιτιολογική σκέψη 49 και η χρήση τους δεν κρίθηκε ούτε σκόπιμη ούτε αναγκαία.

(51)

Στις παρατηρήσεις που υπέβαλε, το EBB παρέσχε ένα εναλλακτικό σύνολο δεδομένων, το οποίο η Επιτροπή θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει για να υπολογίσει ένα ανώτατο όριο κέρδους. Αυτά τα δεδομένα αφορούσαν τρεις εταιρείες που δεν παρήγαγαν ούτε πωλούσαν το υπό εξέταση προϊόν σε μία από τις χώρες της έρευνας κατά τη διάρκεια της περιόδου έρευνας. Με βάση δημοσίως διαθέσιμες πληροφορίες και πληροφορίες που παρασχέθηκαν από δύο από τους παραγωγούς-εξαγωγείς στην Ινδονησία, κατέστη σαφές ότι και οι τρεις εταιρείες δεν έχουν την έδρα τους στην Ινδονησία, αλλά, αντιθέτως, στη Μαλαισία και στη Σινγκαπούρη. Τα δεδομένα που παρέσχε το EBB ήταν συγκεντρωτικά δεδομένα από ετήσιες εκθέσεις και/ή ανακοίνωση αποτελεσμάτων των σχετικών εταιρειών και αντιπροσωπεύουν περιθώρια κέρδους για ένα πιθανώς ευρύ φάσμα προϊόντων και σχετικών εταιρειών.

(52)

Η Επιτροπή δεν συμφώνησε ότι αυτά τα δεδομένα είναι κατάλληλα για τον καθορισμό ανώτατου ορίου κέρδους. Τα κύρια προϊόντα αυτών των εταιρειών είναι φοινικέλαιο και προϊόντα όπως λιπαρά οξέα, γλυκερίνη, λιπάσματα, ζάχαρη και μελάσες, στεατίνη, βούτυρο κακάο ή ελαιοχημικά. Ορισμένες εταιρείες παρέχουν επίσης μη συναφείς υπηρεσίες, όπως η εκμετάλλευση ακίνητης περιουσίας που προορίζεται για κατοικία, η διαχείριση ταμειακών διαθεσίμων ή η συντήρηση σιδηροδρόμων. Τα προϊόντα αυτών των εταιρειών δεν μπορεί να θεωρηθεί ότι εμπίπτουν στην ίδια γενική κατηγορία προϊόντων με το υπό εξέταση προϊόν, το βιοντίζελ. Αυτό ισχύει ιδίως για το φοινικέλαιο, καθώς πρόκειται για μια πρώτη ύλη που χρησιμοποιείται ως βασικό συστατικό για την παραγωγή βιοντίζελ. Η Επιτροπή θεωρεί ότι, εάν αυτό το προϊόν περιληφθεί στην ίδια γενική κατηγορία με το βιοντίζελ, αυτό συνεπάγεται την πολύ ευρεία ερμηνεία αυτής της κατηγορίας. Κατά συνέχεια, η Επιτροπή απέρριψε τη χρήση των προτεινόμενων δεδομένων.

(53)

Στο πλαίσιο έρευνας αντιντάμπινγκ που ολοκληρώθηκε προσφάτως σχετικά με εισαγωγές βιοντίζελ από την Ινδονησία στις Ηνωμένες Πολιτείες, οι αρχές των Ηνωμένων Πολιτειών είχαν υπολογίσει το περιθώριο κέρδους σε 6,15 % (19). Η Επιτροπή εξέτασε κατά πόσο αυτός ο αριθμός θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί ως ανώτατο όριο κέρδους. Ωστόσο, επειδή προερχόταν από τις οικονομικές καταστάσεις παραγωγού με έδρα τη Γερμανία, δεν μπορούσε να χρησιμοποιήσει ούτε αυτά τα δεδομένα.

(54)

Εν κατακλείδι, η μεθοδολογία που προβλέπεται στις αιτιολογικές σκέψεις 46 έως 48 ακολουθεί τη λογική του άρθρου 2.2.2 στοιχείο iii) της ΣΑ και χρησιμοποιεί τα δεδομένα που είναι γνωστά και διαθέσιμα σε αρχεία στην Επιτροπή, χωρίς να υπάρχει ανάγκη για περαιτέρω έρευνα. Θεωρείται, συνεπώς, ότι αυτή η μεθοδολογία είναι η καταλληλότερη στην προκειμένη περίπτωση.

(55)

Από τη χρήση αυτής της μεθοδολογίας προκύπτουν τα ακόλουθα αποτελέσματα. Όσον αφορά την Αργεντινή, όλοι οι εμπλεκόμενοι παραγωγοί είχαν πραγματικό περιθώριο κέρδους πάνω από 15 %, το οποίο, όπως επεξηγείται στις αιτιολογικές σκέψεις 39 και 40, χρησιμοποιήθηκε στην αρχική έρευνα. Συνεπώς, ένας σταθμισμένος μέσος όρος οποιουδήποτε συνδυασμού αυτών των περιθωρίων κέρδους θα οδηγούσε πάντα σε ανώτατο όριο κέρδους πάνω από 15 %. Αυτό σημαίνει ότι το περιθώριο κέρδους του 15 % που καθορίστηκε στην αρχική έρευνα είναι κάτω από τα μεμονωμένα ανώτατα όρια κέρδους και είναι, συνακόλουθα, το περιθώριο κέρδους που πρέπει να χρησιμοποιηθεί για τους υπολογισμούς των περιθωρίων ντάμπινγκ.

(56)

Όσον αφορά την Ινδονησία, τα περιθώρια κέρδους που πέτυχαν πράγματι οι παραγωγοί που αποτέλεσαν αντικείμενο της έρευνας ήταν επίσης πάνω από 15 % για όλους, εξαιρουμένης μίας εταιρείας. Δεδομένου ότι χρησιμοποιείται σταθμισμένος μέσος όρος για τον υπολογισμό των μεμονωμένων ανώτατων ορίων κέρδους, αυτό το περιθώριο κέρδους που είναι μικρότερο του 15 % οδηγεί σε ανώτατα όρια κέρδους για ορισμένους παραγωγούς κάτω από 15 % και, συνεπώς, απαιτείται μια προσαρμογή προς τα κάτω ορισμένων από τα περιθώρια κέρδους που χρησιμοποιούνται για τον υπολογισμό των περιθωρίων ντάμπινγκ. Για μία εταιρεία, το ανώτατο όριο κέρδους ήταν πάνω από 15 %, γεγονός που σημαίνει ότι εξακολουθεί να απαιτείται η χρήση του περιθωρίου κέρδους του 15 %. Οι άλλες τρεις εταιρείες έχουν ανώτατα όρια κέρδους κάτω από 15 %, γεγονός που σημαίνει ότι τα περιθώρια κέρδους που χρησιμοποιούνται για τον υπολογισμό της κανονικής αξίας δεν μπορούν να είναι υψηλότερα από το συγκεκριμένο ανώτατο όριο. Η εφαρμογή αυτής της μεθοδολογίας οδηγεί στα ακόλουθα αποτελέσματα:

Πίνακας 1

(57)

Η ειδική ομάδα διαπίστωσε, στην έκθεση για την Ινδονησία, ότι η ΕΕ δεν είχε κατασκευάσει την τιμή εξαγωγής ενός Ινδονήσιου παραγωγού-εξαγωγέα, της P.T. Musim Mas, με βάση την τιμή στην οποία το εισαχθέν βιοντίζελ που παράχθηκε από την P.T. Musim Mas μεταπωλήθηκε για πρώτη φορά σε ανεξάρτητους αγοραστές στην ΕΕ, όπως απαιτείται από το άρθρο 2.3 της ΣΑ.

(58)

Ένας συγκεκριμένος τύπος βιοντίζελ (βιοντίζελ που βασίζεται σε απόσταγμα λιπαρών οξέων φοινικελαίου) επιτρέπεται να «υπολογιστεί διπλά» για τον σκοπό της συμμόρφωσης με υποχρεωτικούς στόχους ανάμειξης βιοντίζελ της ΕΕ. Δεδομένου τούτου, οι εταιρείες ανάμειξης της ΕΕ πρέπει να χρησιμοποιούν μόνο το ήμισυ αυτού του τύπου βιοντίζελ προκειμένου να συμμορφώνονται με υποχρεωτικούς στόχους ανάμειξης βιοντίζελ της ΕΕ. Συνεπώς, δεδομένου ότι αυτός ο τύπος βιοντίζελ είναι πιο πολύτιμος για τους πελάτες, ένας παραγωγός αυτού του τύπου βιοντίζελ μπορεί να χρεώνει προμήθεια στον πελάτη. Στην προκειμένη περίπτωση, το ζήτημα του διπλού υπολογισμού αφορά ορισμένες εξαγωγές της P.T. Musim Mas σε πελάτες στην Ιταλία. Στην αρχική έρευνα, η ΕΕ είχε παραβλέψει αυτή την προμήθεια στην κατασκευή της τιμής εξαγωγής του βιοντίζελ.

(59)

Με βάση το πόρισμα του ΠΟΕ ότι η ΕΕ είχε παραβλέψει εσφαλμένα αυτή την προμήθεια που καταβάλλουν οι πελάτες στην Ιταλία, η Επιτροπή αξιολόγησε εκ νέου τους υπολογισμούς της και προσάρμοσε αναλόγως την τιμή εξαγωγής για την P.T. Musim Mas.

(60)

Οι αναθεωρημένοι δασμολογικοί συντελεστές για όλους τους Ινδονήσιους και Αργεντινούς εξαγωγείς υπό το πρίσμα των αποφάσεων του Γενικού Δικαστηρίου της ΕΕ και των πορισμάτων και των συστάσεων στις εκθέσεις για την Ινδονησία και την Αργεντινή, εκφρασμένοι σε τιμή CIF στα σύνορα της Ένωσης, πριν από την καταβολή τελωνειακού δασμού, έχουν ως εξής:

Πίνακας 2

(61)

Λόγω των υψηλών αρνητικών περιθωρίων ντάμπινγκ για δύο από τις τέσσερις ινδονησιακές εταιρείες του δείγματος, η Επιτροπή επαλήθευσε κατά πόσο το μέσο σταθμισμένο εθνικό περιθώριο ντάμπινγκ που λάμβανε υπόψη τα αρνητικά περιθώρια ήταν μεγαλύτερο από το ελάχιστο, όπως ορίζεται στο άρθρο 9 παράγραφος 3 του βασικού κανονισμού.

(62)

Το ποσό του ντάμπινγκ στο δείγμα ινδονησιακών εταιρειών, εκφραζόμενο ως ποσοστό της αξίας CIF των εξαγωγών του δείγματος, ήταν 1,6 %, δηλαδή, μικρότερο από το ελάχιστο κατώτατο όριο του 2 %.

(63)

Λόγω του εθνικού ελάχιστου περιθωρίου ντάμπινγκ, η έρευνα θα πρέπει να περατωθεί όσον αφορά τις εισαγωγές βιοντίζελ από την Ινδονησία χωρίς να επιβληθούν μέτρα.

(64)

Στις εκθέσεις για την Αργεντινή διαπιστώθηκε, μεταξύ άλλων, ότι η ΕΕ είχε ενεργήσει ανακόλουθα προς τα άρθρα 3.1 και 3.4 της ΣΑ κατά την εξέταση των επιπτώσεων των εισαγωγών που αποτελούν αντικείμενο ντάμπινγκ στον εγχώριο κλάδο παραγωγής, σε ό,τι αφορά την παραγωγική ικανότητα και τη χρησιμοποίηση της παραγωγικής ικανότητας.

(65)

Στον τροποποιητικό κανονισμό που εκδόθηκε σε συνέχεια των εκθέσεων για την Αργεντινή, αυτό το ζήτημα καλύφθηκε στις αιτιολογικές σκέψεις 87 έως 123 (20). Ούτε οι αποφάσεις του Γενικού Δικαστηρίου ούτε η έκθεση για την Ινδονησία περιέχουν πορίσματα που θα απαιτούσαν την επαναξιολόγηση αυτής της ανάλυσης, η οποία, συνεπώς, εξακολουθεί να ισχύει.

(66)

Κατά τη διάρκεια της αρχικής έρευνας, κρίθηκε σκόπιμη η διενέργεια σωρευτικής αξιολόγησης των εισαγωγών από την Αργεντινή και την Ινδονησία, καθώς εκείνη τη χρονική στιγμή πληρούνταν οι προϋποθέσεις που ορίζονται στο άρθρο 3 παράγραφος 4 του βασικού κανονισμού. Τα συμπεράσματα σχετικά με τη ζημία και την αιτιώδη συνάφεια βασίστηκαν, συνεπώς, στο συνδυαστικό αποτέλεσμα των εισαγωγών βιοντίζελ από αμφότερες τις χώρες. Εντούτοις, αυτές οι προϋποθέσεις δεν πληρούνται πλέον, δεδομένου ότι διαπιστώθηκε ότι το εθνικό επίπεδο ντάμπινγκ για την Ινδονησία ήταν κάτω από το ελάχιστο επίπεδο του 2 %.

(67)

Συνεπώς, πρέπει να διαπιστωθεί κατά πόσο μια ανάλυση της αιτιώδους συνάφειας που περιορίζεται στις εισαγωγές βιοντίζελ από την Αργεντινή που αποτελούν αντικείμενο ντάμπινγκ θα οδηγούσε στο συμπέρασμα ότι υφίσταται αιτιώδης σχέση μεταξύ των εισαγωγών που αποτελούν αντικείμενο ντάμπινγκ και της ζημίας που υπέστη ο ενωσιακός κλάδος παραγωγής

(68)

Όσον αφορά την Αργεντινή, η μεθοδολογία στην οποία βασίζεται η ανάλυση της ζημίας που πραγματοποιείται στον οριστικό κανονισμό δεν επηρεάζεται από τα πορίσματα των αποφάσεων του Δικαστηρίου ούτε από την έκθεση για την Ινδονησία. Κατά συνέπεια, τα σχετικά πορίσματα του οριστικού κανονισμού εξακολουθούν να ισχύουν.

(69)

Η συνολική ενωσιακή παραγωγή ήταν περίπου 9 052 871 τόνοι κατά την εξεταζόμενη περίοδο, ενώ η ενωσιακή κατανάλωση βιοντίζελ αυξήθηκε κατά 5 %. Οι όγκοι εισαγωγών από την Αργεντινή αυξήθηκαν συνολικά κατά 41 % κατά την εξεταζόμενη περίοδο, ενώ το μερίδιο αγοράς αυξήθηκε από 7,7 % σε 10,8 % κατά την ίδια περίοδο. Παρότι οι τιμές των εισαγωγών βιοντίζελ από την Αργεντινή αυξήθηκαν κατά την εξεταζόμενη περίοδο, εξακολουθούσαν να υπολείπονται των τιμών που επικρατούσαν στον ενωσιακό κλάδο παραγωγής κατά την ίδια περίοδο. Η διαφορά μεταξύ των τιμών της Αργεντινής και των ενωσιακών τιμών, εκφραζόμενη ως ποσοστό της μέσης σταθμισμένης τιμής εργοστασίου του ενωσιακού κλάδου παραγωγής, δηλαδή, του περιθωρίου χαμηλότερων τιμών, κυμαινόταν από 4,5 % έως 9,1 %. Ενώ η κερδοφορία του ενωσιακού κλάδου παραγωγής ήταν 3,5 % το 2009, στη συνέχεια κατέπεσε και μετετράπη σε ζημίες οπότε και έφτασε το – 3,5 % στην αρχική περίοδο της έρευνας (1 Ιουλίου 2011 – 30 Ιουνίου 2012).

(70)

Η ανάλυση στον οριστικό κανονισμό κατέδειξε ότι ο ενωσιακός κλάδος παραγωγής είχε υποστεί σημαντική ζημία κατά την έννοια του άρθρου 3 παράγραφος 5 του βασικού κανονισμού. Παρότι η κατανάλωση αυξήθηκε, ο ενωσιακός κλάδος παραγωγής απώλεσε μερίδιο αγοράς και κερδοφορία. Ταυτόχρονα, οι εισαγωγές κέρδισαν μερίδιο αγοράς και οι τιμές τους ήταν χαμηλότερες από τις τιμές των ενωσιακών παραγωγών.

(71)

Όπως επεξηγείται στο σημείο 5.1, όλες οι εισαγωγές από την Αργεντινή προς την Ένωση διαπιστώθηκε ότι αποτελούσαν αντικείμενο ντάμπινγκ κατά τη διάρκεια της περιόδου έρευνας. Τα πορίσματα του οριστικού κανονισμού κατέδειξαν επίσης ότι οι εισαγωγές με χαμηλές τιμές από την Αργεντινή που αποτελούσαν αντικείμενο ντάμπινγκ αυξήθηκαν σημαντικά από άποψη όγκου (41 % κατά τη διάρκεια της συγκεκριμένης περιόδου), γεγονός που οδήγησε σε αύξηση του μεριδίου αγοράς κατά 3 ποσοστιαίες μονάδες μέχρι το τέλος της συγκεκριμένης περιόδου.

(72)

Παρά την αύξηση της κατανάλωσης κατά 5 %, ο κλάδος παραγωγής της Ένωσης απώλεσε 5,5 ποσοστιαίες μονάδες μεριδίου αγοράς κατά την εξεταζόμενη περίοδο. Παρότι οι μέσες τιμές των εισαγωγών από την Αργεντινή που αποτελούσαν αντικείμενο ντάμπινγκ αυξήθηκαν κατά 54 % κατά την εξεταζόμενη περίοδο, εξακολουθούσαν να είναι σημαντικά χαμηλότερες από εκείνες του ενωσιακού κλάδου παραγωγής κατά τη διάρκεια της ίδιας περιόδου. Οι τιμές των εισαγωγών που αποτελούσαν αντικείμενο ντάμπινγκ είναι χαμηλότερες από τιμές του ενωσιακού κλάδου παραγωγής με περιθώριο υποτιμολόγησης 8 % κατά την περίοδο έρευνας.

(73)

Δεδομένου ότι η έρευνα περατώθηκε όσον αφορά την Ινδονησία, όπως επεξηγείται στις αιτιολογικές σκέψεις 60 έως 63, οι εισαγωγές από την Ινδονησία πρέπει να αξιολογηθούν ξεχωριστά, ως άλλος ένας παράγοντας που ενδέχεται να έχει προκαλέσει επίσης ζημία.

(74)

Από τα αναθεωρημένα αριθμητικά στοιχεία των εισαγωγών από τρίτες χώρες (συμπεριλαμβανομένης της Ινδονησίας) προκύπτει η ακόλουθη συνοπτική παρουσίαση:

Πίνακας 3

(75)

Υπήρξε σημαντική μείωση των εισαγωγών από τις Ηνωμένες Πολιτείες (ΗΠΑ), τη Νορβηγία και τη Νότια Κορέα μετά την επιβολή μέτρων επί των εισαγωγών από τις ΗΠΑ το 2009 και τη διεξαγωγή έρευνας κατά της καταστρατήγησης για τις εισαγωγές προέλευσης Καναδά το 2010. Από την άλλη πλευρά, οι εισαγωγές από την Ινδονησία αύξησαν το μερίδιό τους από 1,4 % σε 8,5 %, δηλαδή κατά 500 % κατά την εξεταζόμενη περίοδο. Παράλληλα, ο ενωσιακός κλάδος παραγωγής σημείωσε μείωση του μεριδίου αγοράς από 84,7 % σε 79,2 %.

(76)

Ομοίως, οι εισαγωγές από την Ινδονησία υπερπενταπλασιάστηκαν κατά τη συγκεκριμένη περίοδο, ενώ ο ενωσιακός κλάδος παραγωγής παρουσίασε μειωμένες πωλήσεις. Από μια πιο προσεκτική εξέταση των στοιχείων διαπιστώνεται ότι το 2010 οι όγκοι πωλήσεων των εισαγωγών από την Ινδονησία αυξήθηκαν κατά 214 %. Το ίδιο έτος, ωστόσο, οι όγκοι πωλήσεων του ενωσιακού κλάδου παραγωγής αυξήθηκαν κατά 2 %. Μόνο το επόμενο έτος οι πωλήσεις του ενωσιακού κλάδου παραγωγής σημείωσαν κατακόρυφη πτώση, η οποία συνέπεσε με μια περαιτέρω αύξηση της τάξεως του 119 % στις εισαγωγές από την Ινδονησία από το 2010 έως το 2011.

Πίνακας 4

(77)

Επιπλέον, οι μέσες τιμές των εισαγωγών από την Ινδονησία ήταν πολύ χαμηλότερες από εκείνες του ενωσιακού κλάδου παραγωγής και των αργεντίνικων εισαγωγών καθ' όλη τη διάρκεια της εξεταζόμενης περιόδου. Ωστόσο, δεδομένου ότι υπάρχουν ορισμένες διαφορές μεταξύ του προϊόντος από την Ινδονησία και του προϊόντος στην ενωσιακή αγορά, αυτή η τιμή εξαγωγής χρήζει προσαρμογής ώστε να αντανακλά την ανταγωνιστική σχέση μεταξύ αυτών των δύο.

(78)

Στις αιτιολογικές σκέψεις 93 έως 97 του προσωρινού κανονισμού, η Επιτροπή είχε εφαρμόσει μια προσαρμογή της τιμής λαμβάνοντας υπόψη τη διαφορά στην τιμή στην ενωσιακή αγορά μεταξύ των πωλήσεων βιοντίζελ στο σημείο απόφραξης ψυχρού φίλτρου (CFPP) 13 (που αντανακλά την ποιότητα της Ινδονησίας) και των πωλήσεων βιοντίζελ στο CFPP 0 (που αντανακλά την ποιότητα της ΕΕ). Ακόμη και έπειτα από αυτή την προσαρμογή, οι τιμές των ινδονησιακών εξαγωγών εξακολουθούσαν να είναι χαμηλότερες από τις ενωσιακές τιμές κατά 4 %.

(79)

Ωστόσο, η ειδική ομάδα στην έκθεση για την Ινδονησία διαπίστωσε στις παραγράφους 7.158-159 ότι αυτή η προσαρμογή της τιμής δεν αντανακλούσε δεόντως τα «στοιχεία πολυπλοκότητας σε ανταγωνιστικές σχέσεις» μεταξύ του εισαγόμενου από την Ινδονησία βιοντίζελ και του αναμεμειγμένου προϊόντος που πωλεί ο ενωσιακός κλάδος παραγωγής. Η ειδική ομάδα δεν παρέσχε άλλες ακριβέστερες οδηγίες σχετικά με τη μεθοδολογία για τη μέτρηση αυτής της σχέσης.

(80)

Η Επιτροπή σημείωσε ότι υπάρχει ένα πολύ ευρύ φάσμα δυνατοτήτων για την ανάμειξη διαφορετικών τύπων βιοντίζελ με το ινδονησιακό βιοντίζελ για να προκύψει ένα συγκρίσιμο προϊόν της ΕΕ. Συνεπώς, δεν είναι πρακτικό να υπολογιστούν στοιχεία τιμών για αυτούς τους διαφόρους τύπους μειγμάτων βιοντίζελ για την περίοδο έρευνας. Επιπλέον, οι Ευρωπαίοι παραγωγοί βιοντίζελ θεωρούν ότι η αρχική προσαρμογή της τιμής, η οποία οδηγεί σε υποτιμολόγηση της τάξεως του 4 %, αντανακλούσε δεόντως την ανταγωνιστική σχέση. Τέλος, η ίδια η ειδική ομάδα ανέφερε στην παράγραφο 7.159 ότι και μια πιο σύνθετη ανάλυση θα δικαιολογούσε το συμπέρασμα ότι οι εισαγωγές από την Ινδονησία προκάλεσαν σημαντική μείωση της τιμής του αναμεμειγμένου προϊόντος του ενωσιακού κλάδου παραγωγής. Ως εκ τούτου, η Επιτροπή κατέληξε στο συμπέρασμα ότι οι ινδονησιακές εξαγωγές κατά την περίοδο έρευνας προκάλεσαν μείωση των τιμών στην ΕΕ τουλάχιστον κατά 4 %.

(81)

Προκειμένου να καταδειχθεί η ύπαρξη αιτιώδους συνάφειας μεταξύ των εισαγωγών που αποτελούσαν αντικείμενο ντάμπινγκ και της ζημίας που υπέστη ο ενωσιακός κλάδος παραγωγής, πρέπει να αποδειχθεί, σύμφωνα με το άρθρο 3 παράγραφοι 6 και 7 του βασικού κανονισμού, ότι οι εισαγωγές που αποτελούσαν αντικείμενο ντάμπινγκ έχουν προκαλέσει σημαντική ζημιά στον ενωσιακό κλάδο παραγωγής, καθώς και ότι η ζημία που έχει προκληθεί από άλλους γνωστούς παράγοντες δεν αποδίδεται στις εισαγωγές που αποτελούσαν αντικείμενο ντάμπινγκ. Η έννοια της αιτιώδους συνάφειας ερμηνεύεται κατά τρόπο συμβατό με τον ΠΟΕ και σημαίνει ότι πρέπει να διαπιστωθεί ότι υφίσταται πραγματική και ουσιαστική αιτιώδης σχέση μεταξύ των εισαγωγών που αποτελούσαν αντικείμενο ντάμπινγκ και της ζημίας που προκλήθηκε στον εγχώριο κλάδο παραγωγής (21). Στην αιτιολογική σκέψη 189 του οριστικού κανονισμού, διατυπώθηκε το συμπέρασμα ότι δεν είχαν προσκομιστεί στοιχεία που να αποδεικνύουν ότι η επίδραση άλλων παραγόντων, που εξετάστηκαν μεμονωμένα ή συλλογικά, δεν ήταν τέτοιου μεγέθους που να διαρρήξει την αιτιώδη συνάφεια μεταξύ των εισαγωγών από την Αργεντινή και την Ινδονησία μαζί που αποτελούσαν αντικείμενο ντάμπινγκ και της ζημίας που υπέστη ο ενωσιακός κλάδος παραγωγής.

(82)

Ωστόσο, υπό το πρίσμα των γεγονότων και της αναθεωρημένης ανάλυσης που περιλαμβάνεται στις αιτιολογικές σκέψεις 71 έως 80 σε συνέχεια του περιορισμού της ανάλυσης μόνο στις εισαγωγές από την Αργεντινή, αυτό το συμπέρασμα έπρεπε επίσης να αναθεωρηθεί.

(83)

Κατά την περίοδο έρευνας σχεδόν το ήμισυ του συνόλου των εισαγωγών προς την Ένωση προερχόταν από την Ινδονησία σε τιμή χαμηλότερη από τις ενωσιακές τιμές καθώς και από τις αργεντίνικες τιμές. Το σημαντικότερο είναι ότι η αλματώδης αύξηση των όγκων εισαγωγών από την Ινδονησία, καθώς και του μεριδίου αγοράς τους, έχει συμβάλει σε μεγάλο βαθμό στη σημαντική ζημία που υπέστη ο ενωσιακός κλάδος παραγωγής.

(84)

Ο αντίκτυπος των ινδονησιακών εξαγωγών προστέθηκε στους υπόλοιπους παράγοντες που προσδιορίζονται στον προσωρινό κανονισμό και, μεταξύ άλλων, στην πλεονάζουσα παραγωγική ικανότητα του ενωσιακού κλάδου παραγωγής και στην αυτοπροκληθείσα ζημία (αιτιολογικές σκέψεις 132-140 του προσωρινού κανονισμού).

(85)

Με βάση τα ανωτέρω, η Επιτροπή συμπέρανε ότι οι συνέπειες των εισαγωγών βιοντίζελ από την Ινδονησία στην Ένωση και οι υπόλοιποι παράγοντες που προσδιορίζονται στην προηγούμενη αιτιολογική σκέψη συνέβαλαν στη ζημία που υπέστη η Ένωση σε τέτοιο βαθμό που δεν μπορεί να διαπιστωθεί ότι υπάρχει πραγματική και ουσιαστική αιτιώδης συνάφεια μεταξύ των εισαγωγών από την Αργεντινή που αποτελούσαν αντικείμενο ντάμπινγκ και της σημαντικής ζημίας που υπέστη ο ενωσιακός κλάδος παραγωγής.

(86)

Σε συνέχεια της κοινοποίησης, το ΕΒΒ υποστήριξε ότι η φύση της ζημίας που προκλήθηκε από άλλους παράγοντες, συμπεριλαμβανομένων των εισαγωγών από την Ινδονησία, δεν εξασθενίζει την αιτιώδη συνάφεια μεταξύ της σημαντικής ζημίας που προκλήθηκε στον ενωσιακό κλάδο παραγωγής και στις εισαγωγές από την Αργεντινή. Υποστήριξε επίσης ότι η Επιτροπή έχει εφαρμόσει εσφαλμένο πρότυπο στην ανάλυσή της, βασιζόμενη, κατά τους ισχυρισμούς του ΕΒΒ, στην υπόθεση ότι οι εισαγωγές που αποτέλεσαν αντικείμενο ντάμπινγκ από την Αργεντινή θα πρέπει να αποτελούν την πρωταρχική, ή τη μόνη αιτία, της σημαντικής ζημίας και όχι μία από τις πολλές αιτίες της ζημίας. Κατά την άποψη του ΕΒΒ, θα πρέπει να είναι αρκετό να αποδειχθεί ότι οι εισαγωγές από την Αργεντινή είχαν αρνητικές συνέπειες για τον ενωσιακό κλάδο παραγωγής χωρίς να είναι ο μόνος ή ο σημαντικότερος παράγοντας πρόκλησης της ζημίας. Δεδομένου ότι ο όγκος των εισαγωγών από την Αργεντινή την εξεταζόμενη περίοδο (2009 - μέσα 2012) ήταν μεγαλύτερος από τις εισαγωγές από την Ινδονησία, και επειδή η μείωση των αργεντίνικων τιμών ήταν 8 % σε σχέση με 4 % που ήταν μειωμένες οι ινδονησιακές τιμές σε σύγκριση με τις τιμές του ενωσιακού κλάδου παραγωγής, οι εισαγωγές από την Αργεντινή είχαν, κατά την άποψη του ΕΒΒ, σαφώς αρνητικές συνέπειες στην κατάσταση του ενωσιακού κλάδου παραγωγής, γεγονός που είναι αρκετό να αποδείξει την ύπαρξη αιτιώδους συνάφειας μεταξύ των εισαγωγών με ντάμπινγκ από την Αργεντινή και της σημαντικής ζημίας που υπέστη ο ενωσιακός κλάδος παραγωγής.

(87)

Ως προς αυτό, η Επιτροπή κατά πρώτον επισημαίνει ότι έχει ήδη εξηγήσει στην αιτιολογική σκέψη 81 το νομικό σκεπτικό που εφαρμόζει. Στην εν λόγω αιτιολογική σκέψη δεν γίνεται μνεία ούτε σε «πρωταρχική» ούτε σε «κύρια» αιτία για την ανάλυση της αιτιώδους συνάφειας. Το νομικό σκεπτικό βασίζεται στο άρθρο 3 παράγραφοι 6 και 7 του βασικού κανονισμού, σύμφωνα με το οποίο πρέπει να αποδειχθεί ότι οι εισαγωγές που αποτελούν αντικείμενο ντάμπινγκ προκαλούν σημαντική ζημία στον ενωσιακό κλάδο παραγωγής, ενώ θα πρέπει να εξεταστούν και άλλοι γνωστοί παράγοντες, ώστε να εξασφαλιστεί ότι η προκληθείσα ζημία από τους άλλους παράγοντες δεν αποδίδεται στις εισαγωγές που αποτελούσαν αντικείμενο ντάμπινγκ. Δεύτερον, οι ισχυρισμοί του ΕΒΒ, σύμφωνα με τους οποίους η σωστή δοκιμή θα ήταν να εξακριβωθεί αν οι εισαγωγές που αποτέλεσαν αντικείμενο ντάμπινγκ είχαν «αρνητικές συνέπειες στον ενωσιακό κλάδο παραγωγής», δεν είχαν νομικό έρεισμα. Πράγματι, το κρίσιμο νομικό κριτήριο είναι να εξακριβωθεί κατά πόσο υπήρχε «πραγματική και ουσιαστική σχέση» μεταξύ των εισαγωγών από την Αργεντινή που αποτελούσαν αντικείμενο ντάμπινγκ και της σημαντικής ζημίας που υπέστη ο ενωσιακός κλάδος παραγωγής.

(88)

Η Επιτροπή έχει την άποψη ότι τα γεγονότα που περιγράφονται στον φάκελο δεν επιτρέπουν να εξαχθεί τέτοιο συμπέρασμα. Το 2009, όταν ο ενωσιακός κλάδος παραγωγής αντιμετώπιζε ήδη σημαντικές εισαγωγές από την Αργεντινή αλλά μόνο μικρές ποσότητες από την Ινδονησία, η κερδοφορία ήταν 3,5 %. Όταν οι εισαγωγές από την Ινδονησία αυξήθηκαν ουσιαστικά, η κερδοφορία έγινε αρνητική και έφτασε στο – 2,5 % στην αρχική περίοδο έρευνας. Από την άποψη αυτή, είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι οι εισαγωγές από την Ινδονησία την ίδια περίοδο αυξήθηκαν με πολύ μεγαλύτερο ρυθμό από ό,τι οι εισαγωγές από την Αργεντινή (βλέπε πίνακα 3 παραπάνω). Συνεπώς, η Επιτροπή θεωρεί ότι αν το ΕΒΒ βασίζεται μόνο σε μια σύγκριση μεταξύ των αντίστοιχων περιθωρίων μείωσης των τιμών για τις εισαγωγές από την Ινδονησία (με την κατάλληλη προσαρμογή για τις διαφορές ποιότητας) και την Αργεντινή, αυτό δεν αρκεί για να εξηγήσει πλήρως και ορθώς τις συνέπειες που είχαν οι εξαγωγές καθεμιάς από τις δύο χώρες στην κατάσταση του ενωσιακού κλάδου παραγωγής, ιδίως για την κερδοφορία.

(89)

Η Επιτροπή συμπεραίνει ότι δεν είναι δυνατόν να διαπιστωθεί ότι υπάρχει πραγματική και ουσιαστική αιτιώδης συνάφεια μεταξύ των εισαγωγών από την Αργεντινή που αποτελούσαν αντικείμενο ντάμπινγκ και της σημαντικής ζημίας που υπέστη ο ενωσιακός κλάδος παραγωγής, δεδομένης της σημασίας των άλλων παραγόντων που συνέβαλαν στην πρόκληση της ζημίας.

(90)

Μία εταιρεία, η COFCO Argentina SA, παρουσιάστηκε μετά τη δημοσίευση του εκτελεστικού κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 2017/1578, υποστηρίζοντας ότι πληροί και τα τρία κριτήρια για νέους παραγωγούς-εξαγωγείς που ορίζονται στο άρθρο 3 του οριστικού κανονισμού και παρέσχε αποδεικτικά στοιχεία. Η Επιτροπή ανέλυσε το αίτημα και τα στοιχεία. Ωστόσο, υπό το πρίσμα των αποτελεσμάτων της έρευνας που επανεκκινήθηκε, το αίτημα κατέστη άνευ αντικειμένου.

(91)

Η έρευνα θα πρέπει να περατωθεί i) δεδομένου ότι τα περιθώρια ντάμπινγκ από την Ινδονησία είναι ελάχιστα και ii) λόγω του ότι δεν μπορεί να αποδειχθεί ότι υφίσταται πραγματική και ουσιαστική αιτιώδης σχέση μεταξύ των εισαγωγών από την Αργεντινή που αποτελούσαν αντικείμενο ντάμπινγκ και της σημαντικής ζημίας που υπέστη ο ενωσιακός κλάδος παραγωγής, όπως απαιτείται δυνάμει του άρθρου 3 παράγραφος 7 του βασικού κανονισμού. Αυτό σημαίνει ότι τα υφιστάμενα μέτρα που εξακολουθούν να ισχύουν για τους παραγωγούς-εξαγωγείς από την Αργεντινή και την Ινδονησία που δεν είχαν προσβάλει με επιτυχία τα μέτρα αντιντάμπινγκ ενώπιον του Γενικού Δικαστηρίου θα πρέπει να καταργηθούν. Συνεπώς, για λόγους σαφήνειας και ασφάλειας δικαίου, θα πρέπει να καταργηθεί ο εκτελεστικός κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 1194/2013.

(92)

Οι οριστικοί δασμοί αντιντάμπινγκ που καταβλήθηκαν δυνάμει του εκτελεστικού κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1194/2013 στις εισαγωγές βιοντίζελ από την Αργεντινή και την Ινδονησία και οι προσωρινοί δασμοί που έχουν εισπραχθεί οριστικά σύμφωνα με το άρθρο 2 του εν λόγω κανονισμού θα πρέπει να επιστραφούν ή να διαγραφούν στον βαθμό που αφορούν εισαγωγές βιοντίζελ που πωλήθηκαν προς εξαγωγή στην Ένωση από τις εταιρείες που προσέβαλαν επιτυχώς τον εν λόγω κανονισμό ενώπιον του Δικαστηρίου, δηλαδή, τους Αργεντινούς παραγωγούς-εξαγωγείς Unitec Bio SA, Molinos Rio de la Plata SA, Oleaginosa Moreno Hermanos SACIFI y A, Vicentin SAIC, Aceitera General Deheza SA, Bunge Argentina SA, Cargill SACI, Louis Dreyfus Commodities SA (LDC Argentina SA) και τους Ινδονήσιους παραγωγούς-εξαγωγείς PT Pelita Agung Agrindustri, PT Ciliandra Perkasa, PT Wilmar Bioenergi Indonesia, PT Wilmar Nabati Indonesia, PT Perindustrian dan Perdagangan Musim Semi Mas (PT Musim Mas). Για την επιστροφή ή τη διαγραφή πρέπει να υποβληθεί αίτηση από τις εθνικές τελωνειακές αρχές σύμφωνα με την ισχύουσα τελωνειακή νομοθεσία.

(93)

Μετά την κοινοποίηση, η PT Cermerlang Energi Perkasa ισχυρίστηκε ότι η επιστροφή και η διαγραφή των δασμών αντιντάμπινγκ θα πρέπει να προσφερθούν σε όλες τις εταιρείες στις οποίες είχαν επιβληθεί τέτοιοι δασμοί και όχι μόνο στις εταιρείες εκείνες που είχαν επιτυχώς προσφύγει στο Δικαστήριο κατά του οριστικού κανονισμού. Υποστηρίζει επίσης ότι θα πρέπει να καταργηθούν όχι μόνο ο εκτελεστικός κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 1194/2013 αλλά και ο εκτελεστικός κανονισμός 2017/1578.

(94)

Πρώτον, η Επιτροπή υπενθύμισε ότι ο εκτελεστικός κανονισμός 2017/1578 τροποποίησε μόνο τον εκτελεστικό κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 1194/2013. Επειδή καταργείται ο τελευταίος κανονισμός, ο τροποποιητικός κανονισμός παύει να έχει νομικό αποτέλεσμα. Συνεπώς, δεν υπάρχει ανάγκη να καταργηθεί ρητώς και ο εν λόγω κανονισμός. Δεύτερον, η ακύρωση του εκτελεστικού κανονισμού αριθ. 1194/2013 από το Γενικό Δικαστήριο εφαρμόζεται μόνο στις εταιρείες εκείνες που προσέφυγαν κατά του κανονισμού ενώπιον του Δικαστηρίου. Κατά συνέπεια, οι δασμοί αντιντάμπινγκ που έχουν επιβληθεί σε άλλες εταιρείες έχουν εισπραχθεί νομίμως βάσει του ενωσιακού δικαίου. Στον βαθμό που η έκθεση του ΠΟΕ για την Ινδονησία διαπίστωσε ότι τα μέτρα αντιντάμπινγκ στις εισαγωγές από την Ινδονησία θα πρέπει να συμμορφώνονται με τις υποχρεώσεις της Ένωσης προς τον ΠΟΕ, η Επιτροπή συμφώνησε με την Ινδονησία να εφαρμόσει τα εν λόγω συμπεράσματα έως τον Οκτώβριο του 2018. Σύμφωνα με τις γενικές αρχές της διευθέτησης του ΠΟΕ, μια τέτοια εφαρμογή θα έχει αποτέλεσμα από την ημερομηνία εφαρμογής. Συνεπώς, η Επιτροπή απέρριψε την αξίωση να επιστραφούν ή διαγραφούν και οι εν λόγω δασμοί.

(95)

Λαμβανομένης υπόψη της πρόσφατης νομολογίας του Δικαστηρίου (22), είναι επίσης σκόπιμο να προβλεφθεί ότι το επιτόκιο υπερημερίας πρέπει να καταβάλλεται σε περίπτωση επιστροφής των οριστικών δασμών, επειδή οι σχετικές διατάξεις που ισχύουν για τους τελωνειακούς δασμούς δεν προβλέπουν ανάλογο επιτόκιο και η εφαρμογή των εθνικών κανόνων θα οδηγούσε σε αδικαιολόγητες στρεβλώσεις μεταξύ των οικονομικών φορέων αναλόγως του κράτους μέλους που επιλέγεται για τον εκτελωνισμό.

(96)

Όλα τα μέρη ενημερώθηκαν για τα πορίσματα της Επιτροπής και τους παραχωρήθηκε προθεσμία εντός της οποίας μπορούσαν να υποβάλουν τις παρατηρήσεις τους.

(97)

H επιτροπή που έχει συσταθεί δυνάμει του άρθρου 15 παράγραφος 1 του βασικού κανονισμού δεν διατύπωσε γνώμη,

(1)

Στις 8 Ιουλίου 2009, η κοινοπραξία Λουτράκι ΑΕ – Κλαμπ Οτελ Λουτράκι ΑΕ (2) («η καταγγέλλουσα» ή «το καζίνο του Λουτρακίου») υπέβαλε στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή («Επιτροπή») καταγγελία με αντικείμενο τις διατάξεις της ελληνικής νομοθεσίας σχετικά με ένα σύστημα φόρων επί των εισιτηρίων των καζίνων, υποστηρίζοντας ότι το σύστημα αυτό συνιστούσε κρατική ενίσχυση προς ορισμένες επιχειρήσεις εκμετάλλευσης καζίνων. Με μήνυμα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου της 7ης Οκτωβρίου 2009, η καταγγέλλουσα δήλωσε ότι δεν είχε αντίρρηση να δημοσιοποιηθεί η ταυτότητά της. Στις 14 Οκτωβρίου 2009, οι υπηρεσίες της Επιτροπής συναντήθηκαν με εκπροσώπους της καταγγέλλουσας. Με επιστολή της 26ης Οκτωβρίου 2009, η καταγγέλλουσα υπέβαλε πρόσθετα στοιχεία προς υποστήριξη της καταγγελίας της.

(2)

Στις 21 Οκτωβρίου 2009, η Επιτροπή κοινοποίησε την καταγγελία στην Ελλάδα και την κάλεσε να δώσει διευκρινίσεις για τα ζητήματα που εγείρονταν σε αυτήν. Στις 27 Νοεμβρίου 2009, η Ελλάδα απάντησε στην Επιτροπή.

(3)

Στις 15 Δεκεμβρίου 2009, η Επιτροπή διαβίβασε την απάντηση της Ελλάδας στην καταγγέλλουσα. Στις 29 Δεκεμβρίου 2009, η καταγγέλλουσα απάντησε με παρατηρήσεις στην απάντηση της Ελλάδας.

(4)

Στις 25 Φεβρουαρίου, στις 4 και 23 Μαρτίου και στις 13 Απριλίου 2010, η Επιτροπή ζήτησε από την Ελλάδα περαιτέρω πληροφοριακά στοιχεία, τα οποία διαβίβασε η Ελλάδα στις 10 Μαρτίου, την 1η Απριλίου και στις 21 Απριλίου 2010.

(5)

Με απόφαση της 6ης Ιουλίου 2010 («απόφαση κίνησης της διαδικασίας»), η Επιτροπή ειδοποίησε την Ελλάδα ότι κίνησε την επίσημη διαδικασία έρευνας που προβλέπεται στο άρθρο 108 παράγραφος 2 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ) σχετικά με το μέτρο το οποίο έθεσε σε εφαρμογή η Ελλάδα, συγκεκριμένα την επιβολή χαμηλότερου φόρου στα εισιτήρια ορισμένων καζίνων («το μέτρο»). Η απόφαση κίνησης της διαδικασίας, που καλούσε τα ενδιαφερόμενα μέρη να υποβάλουν τις παρατηρήσεις τους, δημοσιεύθηκε στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης (1).

(6)

Στις 4 Αυγούστου 2010, η Επιτροπή έλαβε παρατηρήσεις σχετικά με την απόφαση κίνησης της διαδικασίας από τους δύο εικαζόμενους αποδέκτες του μέτρου: το καζίνο του Μοντ Παρνές (3) και το καζίνο της Θεσσαλονίκης (4).

(7)

Με επιστολή της 6ης Οκτωβρίου 2010, η Επιτροπή έλαβε τις παρατηρήσεις της Ελλάδας σχετικά με την απόφαση κίνησης της διαδικασίας. Στις 12 Οκτωβρίου 2010, οι ελληνικές αρχές υπέβαλαν πρόσθετα πληροφοριακά στοιχεία αναφορικά με το προσβαλλόμενο μέτρο.

(8)

Με επιστολές της 8ης και της 25ης Οκτωβρίου 2010, η καταγγέλλουσα υπέβαλε τις παρατηρήσεις της σχετικά με την απόφαση κίνησης της διαδικασίας.

(9)

Με επιστολή της 29ης Οκτωβρίου 2010, η Επιτροπή διαβίβασε τις παρατηρήσεις που υπέβαλαν το καζίνο του Μοντ Παρνές και το καζίνο της Θεσσαλονίκης στις ελληνικές αρχές. Με επιστολή της 6ης Δεκεμβρίου 2010, οι ελληνικές αρχές υπέβαλαν τα σχόλιά τους επί των παρατηρήσεων των τρίτων ενδιαφερομένων.

(10)

Στις 24 Μαΐου 2011, η Επιτροπή εξέδωσε την απόφαση 2011/716/ΕΕ (5) (η «τελική απόφαση του 2011»), στην οποία κατέληγε στο συμπέρασμα ότι το εν λόγω μέτρο συνιστούσε μη συμβιβάσιμη παράνομη κρατική ενίσχυση και διέτασσε την ανάκτηση της εν λόγω ενίσχυσης.

(11)

Με δικόγραφο που κατέθεσε στη Γραμματεία του Γενικού Δικαστηρίου στις 3 Αυγούστου 2011, η Ελληνική Δημοκρατία άσκησε προσφυγή ακυρώσεως κατά της τελικής απόφασης του 2011 (υπόθεση T-425/11). Προσφυγές ακυρώσεως άσκησαν επίσης η Εταιρία Ακινήτων Δημοσίου ΑΕ (υπόθεση T-419/11), το καζίνο της Θεσσαλονίκης (υπόθεση T-635/11), το καζίνο του Μοντ Παρνές (υπόθεση T-14/12) και η Athens Resort Casino AE Συμμετοχών (υπόθεση T-36/12), μέτοχος του καζίνου της Θεσσαλονίκης και του καζίνου του Μοντ Παρνές.

(12)

Με απόφαση της 11ης Σεπτεμβρίου 2014 στην υπόθεση T-425/11, Ελλάδα κατά Επιτροπής (6) («η (δικαστική) απόφαση του 2014»), το Γενικό Δικαστήριο ακύρωσε την τελική απόφαση του 2011, αφού κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η Επιτροπή δεν είχε αποδείξει την ύπαρξη κρατικής ενίσχυσης κατά την έννοια του άρθρου 107 παράγραφος 1 της ΣΛΕΕ.

(13)

Στις 22 Νοεμβρίου 2014, η Επιτροπή άσκησε αίτηση αναιρέσεως κατά της δικαστικής απόφασης του 2014. Με διάταξη της 22ας Οκτωβρίου 2015 στην υπόθεση C-530/14 P, Επιτροπή κατά Ελληνικής Δημοκρατίας (7) («η διάταξη του 2015»), το Δικαστήριο απέρριψε την αίτηση αναιρέσεως της Επιτροπής και επικύρωσε τη δικαστική απόφαση του 2014. Ως εκ τούτου, το Γενικό Δικαστήριο έκρινε ότι τα αιτήματα ακύρωσης που υπέβαλαν η Εταιρεία Ακινήτων Δημοσίου ΑΕ, το καζίνο της Θεσσαλονίκης, το καζίνο του Μοντ Παρνές και η Athens Resort Casino AE Συμμετοχών κατά της τελικής απόφασης του 2011 είχαν καταστεί άνευ αντικειμένου και ότι παρείλκε πλέον η απόφανση επ' αυτών.

(14)

Ως εκ τούτου, η Επιτροπή έπρεπε να εξετάσει εκ νέου το μέτρο και να εκδώσει νέα τελική απόφαση επ' αυτού.

(15)

Στις 14 Απριλίου 2017, το καζίνο του Λουτρακίου υπέβαλε νέα καταγγελία με την οποία ζητούσε από την Επιτροπή να εκδώσει νέα τελική απόφαση στην οποία να διαπιστώνει ότι το μέτρο αντιβαίνει στο άρθρο 108 παράγραφος 3 της ΣΛΕΕ και δεν συμβιβάζεται με την εσωτερική αγορά, και να διατάσσει την ανάκτηση της ενίσχυσης.

(16)

Στις 17 Νοεμβρίου 2017, η Επιτροπή κοινοποίησε τη νέα καταγγελία στην Ελλάδα και την κάλεσε να υποβάλει τις παρατηρήσεις της. Απαντώντας σε αίτημα της Ελλάδας να της παρασχεθούν μεταφράσεις στα ελληνικά, η Επιτροπή απέστειλε εκ νέου τα έγγραφα στην ελληνική γλώσσα στις 20 Δεκεμβρίου 2017. Στις 26 Ιανουαρίου 2018, η Ελλάδα απάντησε στην Επιτροπή.

(17)

Το εξεταζόμενο μέτρο είναι το σύστημα φόρων επί των εισιτηρίων των καζίνων στην Ελλάδα που ίσχυε μέχρι τον Νοέμβριο του 2012. Βάσει του εν λόγω συστήματος, οι φόροι που επιβάλλονταν επί των εισιτηρίων εισόδου στα καζίνα στην Ελλάδα διαφοροποιούνταν ανάλογα με αν το καζίνο ήταν δημόσιο ή ιδιωτικό.

(18)

Από το 1995, όλα τα καζίνα στην Ελλάδα οφείλουν να εισπράττουν 15 ευρώ ως εισιτήριο εισόδου από κάθε πελάτη. Εν συνεχεία, υποχρεούνται να αποδίδουν το 80 % του εν λόγω ποσού (12 ευρώ) στο ελληνικό Δημόσιο ως φόρο επί των εισιτηρίων εισόδου. Έχουν το δικαίωμα να παρακρατούν το εναπομένον 20 % του εισιτηρίου (3 ευρώ), το οποίο θεωρείται ότι συνιστά αμοιβή για την έκδοση του εισιτηρίου και την κάλυψη των εξόδων τους.

(19)

Εξαίρεση όσον αφορά το ύψος του εισιτηρίου εισόδου που επέβαλλαν τα καζίνα εφαρμόστηκε στην πράξη για τα καζίνα που ανήκουν στο κράτος («δημόσια καζίνα»), καθώς και για το ιδιωτικό καζίνο της Θεσσαλονίκης. Τα εν λόγω καζίνα υποχρεούνται να εισπράττουν 6 ευρώ ως εισιτήριο ανά πελάτη. Εν συνεχεία, υποχρεούνται να αποδίδουν το 80 % του εν λόγω ποσού (4,80 ευρώ) στο ελληνικό Δημόσιο ως φόρο επί των εισιτηρίων εισόδου. Έχουν το δικαίωμα να παρακρατούν το εναπομένον 20 % του εισιτηρίου (1,20 ευρώ), το οποίο θεωρείται ότι συνιστά αμοιβή για την έκδοση του εισιτηρίου και την κάλυψη των εξόδων τους.

(20)

Συνεπεία του μέτρου, τα ιδιωτικά καζίνα αποδίδουν στο Δημόσιο 12 ευρώ ανά εισερχόμενο πελάτη, ενώ τα δημόσια καζίνα και το καζίνο της Θεσσαλονίκης αποδίδουν στο Δημόσιο 4,80 ευρώ ανά εισερχόμενο πελάτη. Ο νόμος παρέχει επίσης τη δυνατότητα στα καζίνα να επιτρέπουν τη δωρεάν είσοδο πελατών υπό ορισμένες περιστάσεις, οπότε τα καζίνα υποχρεούνται ομοίως να καταβάλλουν στο κράτος φόρο εισόδου είτε 12 ευρώ είτε 4,80 ευρώ ανά εισερχόμενο πελάτη, παρά το γεγονός ότι δεν εισπράττουν εισιτήριο.

(21)

Πριν από το άνοιγμα της ελληνικής αγοράς καζίνων το 1994, λειτουργούσαν στην Ελλάδα μόνον τρία καζίνα, ήτοι το καζίνο του Μοντ Παρνές, το καζίνο της Κέρκυρας και το καζίνο της Ρόδου. Την εποχή εκείνη, τα καζίνα αυτά ήταν δημόσιες επιχειρήσεις και λειτουργούσαν ως κρατικές λέσχες του Ελληνικού Οργανισμού Τουρισμού («EOT») (8). Το εισιτήριο εισόδου που επέβαλλαν τα καζίνα αυτά είχε καθοριστεί με αποφάσεις του γενικού γραμματέα του ΕΟΤ (9) σε 1 500 δραχμές (περίπου 4,50 ευρώ) ή 2 000 δραχμές (περίπου 6 ευρώ). Μετά την υιοθέτηση του ευρώ από την Ελλάδα το 2002, το ποσό των 6 ευρώ ορίστηκε ως το νόμιμο εισιτήριο για όλα τα δημόσια καζίνα.

(22)

Η ελληνική αγορά καζίνων άνοιξε το 1994, μετά την έκδοση του νόμου 2206/1994 (10), οπότε προστέθηκαν έξι νέα ιδιωτικά καζίνα στα τρία υφιστάμενα δημόσια καζίνα. Το άρθρο 2 παράγραφος 10 του νόμου 2206/1994 προέβλεπε ότι η τιμή των εισιτηρίων εισόδου στα καζίνα ορισμένων περιοχών θα οριζόταν με υπουργική απόφαση, στην οποία θα καθοριζόταν επίσης το ποσοστό εσόδου για το ελληνικό Δημόσιο επί της τιμής του εισιτηρίου. Με υπουργική απόφαση (11) της 16ης Νοεμβρίου 1995 («η υπουργική απόφαση του 1995») του υπουργού Οικονομικών, καθορίστηκε ότι, από τις 15 Δεκεμβρίου 1995 και εντεύθεν, όλες οι επιχειρήσεις εκμετάλλευσης καζίνων βάσει του νόμου αριθ. 2206/1994 (12) πρέπει να εκδίδουν εισιτήριο εισόδου ύψους 5 000 δραχμών (13) (περίπου 15 ευρώ). Σύμφωνα με την υπουργική απόφαση του 1995, οι επιχειρήσεις καζίνων υπόκειντο επίσης από τον νόμο στην υποχρέωση να παρακρατούν το 20 % της τιμής, το οποίο συμπεριλάμβανε τον ανάλογο ΦΠΑ, ως αμοιβή για την έκδοση εισιτηρίου και την κάλυψη δαπανών, ενώ το υπόλοιπο ποσό εθεωρείτο δικαίωμα του Δημοσίου (14). Η υπουργική απόφαση του 1995 προέβλεπε ότι τα καζίνα έχουν τη δυνατότητα να χορηγούν δωρεάν είσοδο σε συγκεκριμένες περιπτώσεις (15). Ακόμη και σε αυτές τις περιπτώσεις, το 80 % του νόμιμου εισιτηρίου έπρεπε να αποδίδεται από τα καζίνα στο Δημόσιο, παρά το γεγονός ότι τα καζίνα δεν εισέπρατταν το αντίτιμο του εισιτηρίου σε αυτές τις περιπτώσεις (16). Σύμφωνα με την υπουργική απόφαση του 1995, η απόδοση από κάθε καζίνο των δικαιωμάτων του Δημοσίου έπρεπε να πραγματοποιείται σε μηνιαία βάση (17). Επίσης, η υπουργική απόφαση προέβλεπε συγκεκριμένες εκπτώσεις για εισιτήρια διάρκειας 15 ή 30 ημερών (18). Μετά την υιοθέτηση του ευρώ από την Ελλάδα το 2002, το κανονικό νόμιμο αντίτιμο εισόδου στα καζίνα ορίσθηκε σε 15 ευρώ.

(23)

Μολονότι η εκμετάλλευση των καζίνων στην Ελλάδα διέπεται, εν γένει, από τον νόμο 2206/1994 και την υπουργική απόφαση του 1995, τα δημόσιας ιδιοκτησίας καζίνα του Μοντ Παρνές, της Κέρκυρας και της Ρόδου είχαν εξαιρεθεί από την εφαρμογή του εν λόγω νόμου και της απόφασης του 1995 έως ότου τους χορηγηθεί άδεια εκμετάλλευσης από την Επιτροπή Καζίνων. Πιο συγκεκριμένα, ο νόμος 2160/1993 προέβλεπε ότι αυτά τα καζίνα θα συνέχιζαν να λειτουργούν ως λέσχες του EOT, βάσει των σχετικών διατάξεων περί EOT – ήτοι του νόμου 1624/1951 (19), του νομοθετικού διατάγματος 4109/1960 (20) και του νόμου 2160/1993 (21). Συνεπεία αυτού, τα καζίνα του Μοντ Παρνές, της Κέρκυρας και της Ρόδου εξακολούθησαν να εφαρμόζουν εισιτήριο των 6 ευρώ.

(24)

Αντιθέτως, όλα τα νέα ιδιωτικά καζίνα που ιδρύθηκαν μετά την έκδοση του νόμου 2206/1994 συμμορφώθηκαν με την υπουργική απόφαση του 1995 και εφάρμοσαν την τιμή των 15 ευρώ για τα εισιτήρια εισόδου, με εξαίρεση το καζίνο της Θεσσαλονίκης. Το καζίνο της Θεσσαλονίκης, παρά το γεγονός ότι συστάθηκε και αδειοδοτήθηκε το 1995 δυνάμει του νόμου 2206/1994, εφάρμοζε το μειωμένο εισιτήριο των 6 ευρώ που ίσχυε για τα δημόσια καζίνα μέχρι τον Νοέμβριο του 2012, επικαλούμενο το νομοθετικό διάταγμα 2687/1953 (22), το οποίο προέβλεπε ότι επιχειρήσεις που ιδρύονται με επένδυση ξένων κεφαλαίων απολαύουν μεταχείρισης τουλάχιστον τόσο ευνοϊκής όσο αυτή που εφαρμόζεται σε άλλες ομοειδείς εγχώριες επιχειρήσεις (23). Η υποχρέωση απόδοσης στο Δημόσιο του 80 % της ονομαστικής αξίας των εισιτηρίων εισόδου εφαρμοζόταν στο καζίνο της Θεσσαλονίκης από την έκδοση της άδειάς του το 1995 (24).

(25)

Σύμφωνα με τις ελληνικές αρχές, οι ειδικές διατάξεις που εφαρμόζονται στα δημόσια καζίνα που προϋπήρχαν του νόμου 2206/1994 θα πρέπει να θεωρηθούν εξαιρέσεις στην εφαρμογή των γενικών διατάξεων του νόμου 2206/1994 και της υπουργικής απόφασης του 1995. Συνεπώς, η υπουργική απόφαση του 1995 θεωρείτο ότι δεν εφαρμοζόταν στα δημόσια καζίνα μέχρι την ημερομηνία αδειοδότησής τους βάσει του νόμου 2206/1994, είτε όσον αφορά το αντίτιμο του κανονικού εισιτηρίου εισόδου των 15 ευρώ, είτε όσον αφορά την υποχρέωση απόδοσης του 80 % του αντιτίμου αυτού στο Δημόσιο. Ωστόσο, καθώς η τιμή του εισιτηρίου εισόδου στα δημόσια καζίνα παρέμεινε κατ' εξαίρεση στο ύψος των 6 ευρώ με βάση τις ήδη ισχύουσες αποφάσεις του EOT, οι οποίες εθεωρούντο ως ειδικές διατάξεις παρέκκλισης (προϊσχύουσα lex specialis) μη θιγόμενες από τις γενικές διατάξεις του νόμου 2206/1994 και της υπουργικής απόφασης του 1995, τα δημόσια καζίνα κατέβαλλαν μόνο το 80 % των 6 ευρώ. Οι αποφάσεις του EOT εθεωρούντο μη εφαρμοστέες μόνον όταν τα καζίνα, μετά την ιδιωτικοποίησή τους, δεν ανήκαν πλέον πλήρως στο Δημόσιο. Μόνο μετά την ιδιωτικοποίησή τους άρχισαν τα συγκεκριμένα καζίνα να χρεώνουν το κανονικό εισιτήριο εισόδου στην τιμή των 15 ευρώ και είχαν την υποχρέωση απόδοσης του 80 % των 15 ευρώ ως δικαίωμα του Δημοσίου.

(26)

Άλλη εξαίρεση από την εφαρμογή των γενικών διατάξεων του νόμου 2206/1994 και της υπουργικής απόφασης του 1995 ίσχυε υπέρ του καζίνου του Μοντ Παρνές, μετά τη μερική ιδιωτικοποίησή του, βάσει του νόμου 3139/2003, ο οποίος όριζε ρητά ότι η τιμή του εισιτηρίου εισόδου στο καζίνο του Μοντ Παρνές παραμένει στα 6 ευρώ.

(27)

Το 2000, τον EOT αντικατέστησε στην εκμετάλλευση των καζίνων του Μοντ Παρνές και της Κέρκυρας η Ελληνικά Τουριστικά Ακίνητα ΑΕ («ETA»), η οποία ανήκει εξολοκλήρου στο ελληνικό Δημόσιο. Από τα τέλη του 2000 και μέχρι την αδειοδότηση των εν λόγω καζίνων βάσει του νόμου 2206/1994 το 2003, η ETA άρχισε (25), οικειοθελώς στην αρχή και μετέπειτα δυνάμει του άρθρου 24 του νόμου 2919/2001, να προσαρμόζεται βαθμιαία προς τις οριζόμενες από τον νόμο 2206/1994 υποχρεώσεις των καζίνων, ώστε να προετοιμάσει αυτές τις δύο πρώην λέσχες ιδιοκτησίας του Δημοσίου για την πλήρη αδειοδότησή τους ως καζίνων και την ιδιωτικοποίησή τους. Στη διάρκεια αυτής της μεταβατικής περιόδου, η ETA απέδιδε στο Δημόσιο το 80 % των εισιτηρίων εισόδου των 6 ευρώ που εισέπρατταν τα καζίνα του Μοντ Παρνές και της Κέρκυρας. Σύμφωνα με τις πληροφορίες που παρασχέθηκαν στην Επιτροπή, δεν έχει εκδοθεί νέα υπουργική απόφαση, και το καζίνο της Κέρκυρας εξακολούθησε να χρεώνει εισιτήριο 6 ευρώ μέχρι την ιδιωτικοποίησή του τον Αύγουστο του 2010 (26), οπότε άρχισε να εφαρμόζει την τιμή εισιτηρίου των 15 ευρώ.

(28)

Για το καζίνο της Ρόδου, η σύμφωνα με το νόμο 2206/1994 άδεια εκμετάλλευσης εκδόθηκε το 1996 (27). Ωστόσο, το καζίνο εξακολούθησε μέχρι το 1999 να εφαρμόζει τη μειωμένη τιμή εισιτηρίου και στράφηκε στην τιμή των 15 ευρώ μόνο μετά την ιδιωτικοποίησή του τον Απρίλιο του 1999.

(29)

Τον Νοέμβριο του 2012, η Ελλάδα θέσπισε νέα νομοθεσία (28), που προέβλεπε τον καθορισμό γενικού ενιαίου εισιτηρίου εισόδου για όλα τα καζίνα, δημόσια και ιδιωτικά, ύψους 6 ευρώ, και συγχρόνως την υποχρέωση για όλα τα καζίνα να παρακρατούν το 20 % (1,20 ευρώ) της τιμής εισόδου ως τέλη για την έκδοση εισιτηρίου και την κάλυψη των εξόδων τους και να αποδίδουν στο κράτος κάθε μήνα το υπόλοιπο 80 % (4,80 ευρώ) της τιμής εισόδου, που αποτελεί δικαίωμα του Δημοσίου. Η Ελλάδα επιβεβαίωσε ότι η εν λόγω νομοθεσία εξακολουθεί να ισχύει σήμερα.

(30)

Η Επιτροπή κίνησε την επίσημη διαδικασία έρευνας που προβλέπεται στο άρθρο 108 παράγραφος 2 της ΣΛΕΕ, διατυπώνοντας αμφιβολίες όσον αφορά τη διακριτική φορολογική μεταχείριση υπέρ διαφόρων κατονομαζόμενων καζίνων στην Ελλάδα, στα οποία παρέχεται πλεονέκτημα φορολόγησης ευνοϊκότερης από αυτήν στην οποία υπόκεινται τα υπόλοιπα καζίνα της χώρας.

(31)

Η Επιτροπή θεώρησε ότι το προσβαλλόμενο μέτρο απέκλινε από τις γενικές διατάξεις της ελληνικής έννομης τάξης περί καθορισμού του κανονικού επιπέδου επιβαρύνσεων στην τιμή των εισιτηρίων στα καζίνα και ότι, συνεπώς, βελτίωνε την ανταγωνιστική θέση των αποδεκτών.

(32)

Η Επιτροπή παρατήρησε ότι το προσβαλλόμενο μέτρο φαινόταν να συνιστά απώλεια δημοσίων πόρων για το ελληνικό κράτος και ότι παρείχε πλεονέκτημα στα καζίνα με εισιτήριο χαμηλότερης αξίας. Απαντώντας στο επιχείρημα των ελληνικών αρχών ότι ο άμεσα ωφελούμενος από τη χαμηλότερη τιμή των εισιτηρίων εισόδου είναι ο πελάτης, η Επιτροπή παρατήρησε ότι οι παρεχόμενες σε καταναλωτές επιδοτήσεις μπορούν να συνιστούν κρατική ενίσχυση σε επιχειρήσεις, εάν για την επιδότηση τίθεται ως όρος η χρήση συγκεκριμένου προϊόντος ή υπηρεσίας από δεδομένη επιχείρηση (29).

(33)

Η Επιτροπή παρατήρησε επίσης ότι, κατά τα φαινόμενα, το επίπεδο της φορολόγησης δεν καθοριζόταν ανάλογα με τις συνθήκες του εκάστοτε καζίνου (30) και κατέληξε στο προσωρινό συμπέρασμα ότι το μέτρο ήταν επιλεκτικό (31).

(34)

Η Επιτροπή έκρινε ότι το προσβαλλόμενο μέτρο μπορούσε να νοθεύσει τον ανταγωνισμό μεταξύ των καζίνων στην Ελλάδα, όπως και τον ανταγωνισμό στην αγορά εξαγοράς ευρωπαϊκών επιχειρήσεων. Η Επιτροπή επεσήμανε ότι σεβόταν μεν πλήρως το δικαίωμα των κρατών μελών να ρυθμίζουν τα τυχερά παιχνίδια στην επικράτειά τους τηρουμένου του δικαίου της Ένωσης, αλλά ότι δεν μπορούσε να δεχτεί ότι με αυτά τα επιχειρήματα αποκλείεται το ενδεχόμενο να έχει το επίμαχο μέτρο οποιοδήποτε αποτέλεσμα νόθευσης του ανταγωνισμού ή επηρεασμού των συναλλαγών μεταξύ των κρατών μελών. Οι επιχειρήσεις εκμετάλλευσης στον συγκεκριμένο τομέα συχνά ήταν διεθνείς ξενοδοχειακοί όμιλοι των οποίων οι επενδυτικές αποφάσεις θα μπορούσαν να επηρεαστούν από το μέτρο και, πράγματι, τα καζίνα θα μπορούσαν να λειτουργήσουν ως δέλεαρ για να προσελκύσουν τουρίστες στην Ελλάδα. Έτσι, η Επιτροπή συμπέρανε ότι το μέτρο ήταν ικανό να νοθεύσει τον ανταγωνισμό και να επηρεάσει το εμπόριο μεταξύ των κρατών μελών (32).

(35)

Η Επιτροπή κατέληξε στο προσωρινό συμπέρασμα ότι το μέτρο συνιστούσε παράνομη ενίσχυση, διότι είχε τεθεί σε εφαρμογή από τις ελληνικές αρχές χωρίς την προηγούμενη έγκριση της Επιτροπής, και ότι επομένως ενέπιπτε στο πεδίο εφαρμογής του άρθρου 15 του διαδικαστικού κανονισμού που ίσχυε τότε (κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 659/1999 του Συμβουλίου (33)) όσον αφορά την ανάκτηση (34).

(36)

Η Επιτροπή δεν διαπίστωσε λόγους στους οποίους θα μπορούσε να βασιστεί για να θεωρήσει το προσβαλλόμενο μέτρο συμβιβάσιμο με την εσωτερική αγορά, εφόσον η Επιτροπή έκρινε ότι το μέτρο αυτό συνιστά αδικαιολόγητη ενίσχυση λειτουργίας προς τα ωφελούμενα καζίνα (35).

(37)

Τέλος, η Επιτροπή παρατήρησε ότι, εάν επιβεβαιώνονταν οι υποψίες της ότι το μέτρο περιέχει ασυμβίβαστη κρατική ενίσχυση, τότε, βάσει του άρθρου 14 παράγραφος 1 του διαδικαστικού κανονισμού, θα ήταν υποχρεωμένη να διατάξει την Ελλάδα να ανακτήσει την ενίσχυση από τους αποδέκτες της, εκτός αν αυτό αντίκειτο σε γενική αρχή του δικαίου (36).

(38)

Κατά τη διάρκεια της επίσημης διαδικασίας έρευνας, η Επιτροπή έλαβε παρατηρήσεις από την Ελλάδα, το καζίνο του Μοντ Παρνές, το καζίνο της Θεσσαλονίκης και το καζίνο του Λουτρακίου.

(39)

Επειδή οι παρατηρήσεις που υπέβαλε ο εκπρόσωπος των ωφελούμενων καζίνων του Μοντ Παρνές και της Θεσσαλονίκης είναι κατ' ουσία ταυτόσημες με τις παρατηρήσεις που υπέβαλαν οι ελληνικές αρχές, συνοψίζονται από κοινού στην παρούσα ενότητα.

(40)

Τόσο η Ελλάδα όσο και τα καζίνα του Μοντ Παρνές και της Θεσσαλονίκης αμφισβητούν την ύπαρξη κρατικής ενίσχυσης με την αιτιολογία ότι δεν υπάρχει κανένα διαφυγόν έσοδο για το Δημόσιο ή, ακόμη κι εάν υπάρχει, τότε δεν προκύπτει κανένα πλεονέκτημα για τα καζίνα.

(41)

Οι ελληνικές αρχές προβάλλουν το επιχείρημα ότι η διαφοροποίηση των τιμών εισιτηρίου αποτελεί αποκλειστικό θέμα ρύθμισης των τιμών, διότι ο εισπραττόμενος φόρος αποτελεί ενιαίο ποσοστό της αντίστοιχης αξίας του αντιτίμου των εκδιδόμενων εισιτηρίων εισόδου.

(42)

Σύμφωνα με τις ελληνικές αρχές, σκοπός του καθορισμού της τιμής του εισιτηρίου εισόδου και της απόδοσης στο Δημόσιο δεν είναι να δημιουργηθούν κρατικά έσοδα αλλά να αποθαρρυνθεί η συμμετοχή στα τυχερά παιχνίδια προσώπων προερχόμενων από χαμηλές εισοδηματικές τάξεις. Το γεγονός ότι η πρακτική επιβολής εισιτηρίων εισόδου αποφέρει επίσης έσοδα στο Δημόσιο δεν αλλοιώνει τη φύση της ως μέτρου ελέγχου. Επομένως, η επιβολή εισιτηρίου εισόδου συγκεκριμένης αξίας στους πελάτες των καζίνων που εισέρχονται στους χώρους τυχερών παιχνιδιών των καζίνων θεωρείται από τις ελληνικές αρχές ότι συνιστά επαχθές μέτρο διοικητικού ελέγχου, το οποίο, όμως, στερείται φορολογικού χαρακτήρα και δεν μπορεί να θεωρηθεί φορολογική επιβάρυνση σύμφωνα με την απόφαση αριθ. 4027/1998 του Συμβουλίου της Επικρατείας (του ανώτατου διοικητικού δικαστηρίου της Ελλάδας).

(43)

Όσον αφορά τις διαφορές στο αντίτιμο των εισιτηρίων μεταξύ διαφόρων καζίνων, η Ελλάδα υποστηρίζει ότι οι οικονομικές και κοινωνικές συνθήκες των διαφόρων καζίνων είναι διαφορετικές και μη συγκρίσιμες. Οι ελληνικές αρχές ισχυρίζονται ότι η διάκριση στις χρεώσεις δικαιολογείται από λόγους δημόσιας πολιτικής, καθώς και από το ότι «οι συνθήκες κάθε επιμέρους καζίνο δικαιολογούν και συμβιβάζονται πλήρως με τη διαφορετική ρύθμιση του εισιτηρίου μεταξύ των καζίνων που βρίσκονται πλησίον μεγάλων αστικών κέντρων […] και αυτών της επαρχίας […] που κατοικείται κυρίως από αγροτικούς πληθυσμούς, χαμηλότερου στην πλειοψηφία τους εισοδηματικού και μορφωτικού επιπέδου, οι οποίοι χρήζουν μεγαλύτερης αποθάρρυνσης από τη συμμετοχή τους στα τυχερά παίγνια, από τους κατοίκους των αστικών περιοχών».

(44)

Σχετικά με την παρατήρηση της καταγγέλλουσας (καζίνο του Λουτρακίου) ότι η τιμή των εισιτηρίων εισόδου στο καζίνο της Κέρκυρας τροποποιήθηκε από 6 ευρώ σε 15 ευρώ όταν το καζίνο αυτό ιδιωτικοποιήθηκε το 2010, οι ελληνικές αρχές απαντούν ότι λόγω της απομακρυσμένης γεωγραφικής θέσης της νήσου Κέρκυρας, το καζίνο αυτό δεν είναι ανταγωνιστικό σε σύγκριση με όλα τα άλλα ελληνικά καζίνα (συνεπώς δεν νοθεύεται ο ανταγωνισμός). Οι ελληνικές αρχές υποστηρίζουν περαιτέρω ότι είναι επιτακτικής σημασίας να καθίσταται η τιμή του εισιτηρίου αποθαρρυντική, για λόγους προστασίας των κατοίκων της Κέρκυρας, επειδή η μεταβολή των όρων λειτουργίας του καζίνου μετά την ιδιωτικοποίησή του θα οδηγήσει αναπόφευκτα σε θεαματική αύξηση των ωρών λειτουργίας, των δραστηριοτήτων του γενικότερα και της ελκυστικότητάς του.

(45)

Οι ελληνικές αρχές και τα καζίνα του Μοντ Παρνές και της Θεσσαλονίκης υποστηρίζουν ότι, ακόμη και αν υπήρχε πλεονέκτημα για τα καζίνα με χαμηλότερο εισιτήριο (επειδή προσελκύουν περισσότερους πελάτες), τότε βάσει του ίδιου σκεπτικού δεν υπάρχει απώλεια πόρων για το Δημόσιο. Επίσης, δεν είναι βέβαιο ότι με υψηλότερη τιμή εισιτηρίου οι εν λόγω εικαζόμενοι αποδέκτες θα παρήγαγαν περισσότερα έσοδα για το Δημόσιο και άρα ο ισχυρισμός περί απώλειας εσόδων είναι υποθετικός. Οι ελληνικές αρχές και τα καζίνα του Μοντ Παρνές και της Θεσσαλονίκης επισημαίνουν επίσης ότι το όφελος από τη χαμηλότερη τιμή των εισιτηρίων εισόδου προσπορίζεται ο πελάτης και ότι το ποσοστό της αξίας του εισιτηρίου που παρακρατεί το καζίνο αντιπροσωπεύει υψηλότερο ποσό στα καζίνα με εισιτήριο 15 ευρώ, το οποίο αποτελεί, επομένως, δικό τους όφελος.

(46)

Επίσης, οι ελληνικές αρχές και τα καζίνα του Μοντ Παρνές και της Θεσσαλονίκης υποστηρίζουν ότι δεν επηρεάζεται ο ανταγωνισμός/το εμπόριο με βάση το σκεπτικό ότι κάθε καζίνο εξυπηρετεί μια τοπική αγορά. Αμφισβητούν τη δυνατότητα ασκήσεως ανταγωνισμού με άλλες μορφές τυχερών παιχνιδιών, όπως αναφέρεται στην απόφαση κίνησης της διαδικασίας, σημειώνοντας ότι επί του παρόντος στην Ελλάδα απαγορεύεται η προσφορά τυχερών παιχνιδιών μέσω του διαδικτύου.

(47)

Οι ελληνικές αρχές και τα καζίνα του Μοντ Παρνές και της Θεσσαλονίκης ισχυρίζονται επίσης ότι ακόμη και αν θεωρηθεί ότι το μειωμένης τιμής εισιτήριο των 6 ευρώ μπορούσε ή μπορεί να επηρεάσει την απόφαση μιας αλλοδαπής επιχείρησης να επενδύσει σε επιχείρηση καζίνου στην Ελλάδα, η αλλοδαπή επιχείρηση θα μπορούσε σε κάθε περίπτωση να κάνει χρήση του νομοθετικού διατάγματος 2687/1953, όπως έκανε και η εταιρεία Hyatt Regency Ξενοδοχειακή και Τουριστική (Θεσσαλονίκη) ΑΕ στην περίπτωση του καζίνου της Θεσσαλονίκης.

(48)

Σχετικά με τους ισχυρισμούς της καταγγέλλουσας ότι οι αποδέκτες έχουν τη δυνατότητα να χορηγούν δωρεάν είσοδο, ενώ παράλληλα έχουν την υποχρέωση να αποδίδουν το 80 % του εισιτηρίου, γεγονός που συνεπώς καταδεικνύει σαφέστατα ότι το μέτρο έχει χαρακτήρα ενίσχυσης, οι ελληνικές αρχές ισχυρίζονται ότι η πρακτική αυτή συνιστά «εξαίρεση», αφενός, διότι τα καζίνα φέρονται να κάνουν χρήση της εξαίρεσης αυτής για να προσφέρουν δωρεάν είσοδο (τιμής ένεκεν) κυρίως σε επισήμους ή σε διάσημους πελάτες και, αφετέρου, διότι η πρακτική αυτή είναι αντίθετη με τη φορολογική νομοθεσία (νόμος 2238/1994), επειδή η δαπάνη απόδοσης στο κράτος του 80 % της τιμής του εισιτηρίου από τους ιδίους πόρους δεν αναγνωρίζεται ως παραγωγική δαπάνη και δεν μπορεί να εκπέσει από τα έσοδα της επιχείρησης (πράγμα που θα επέσειε στην επιχείρηση που εφαρμόζει τέτοια πρακτική σημαντικές φορολογικές επιβαρύνσεις).

(49)

Οι ελληνικές αρχές και τα καζίνα του Μοντ Παρνές και της Θεσσαλονίκης εφιστούν περαιτέρω την προσοχή της Επιτροπής σε ορισμένες άλλες διαφορές μεταξύ των καζίνων ως προς διάφορα φορολογικά/κανονιστικά μέτρα. Έτσι, οι διαφορές αυτές, οι οποίες υποτίθεται ότι ευνοούν το καζίνο του Λουτρακίου (την καταγγέλλουσα) αντισταθμίζουν τα πλεονεκτήματα που απολαμβάνουν οι αποδέκτες λόγω της χαμηλότερης τιμής των εισιτηρίων εισόδου. Το κύριο μέτρο που επικαλούνται στο πλαίσιο αυτό είναι ότι κάθε καζίνο καταβάλλει ποσοστό των ετήσιων ακαθάριστων κερδών του στο κράτος, βάσει όμως του νόμου το ποσοστό είναι χαμηλότερο για το καζίνο του Λουτρακίου απ' ό, τι για τα άλλα. Επί του σημείου αυτού, ωστόσο, η Επιτροπή παρατηρεί, πρώτον, ότι αυτά τα άλλα μέτρα που επικαλούνται οι ελληνικές αρχές και τα καζίνα του Μοντ Παρνές και της Θεσσαλονίκης, εάν υπάρχουν, συνιστούν ενδεχομένως αυτοτελές μέτρο ενίσχυσης υπέρ του καζίνου του Λουτρακίου, εφόσον πληρούνται όλοι οι όροι που προβλέπονται στο εφαρμοστέο δίκαιο της Ένωσης περί κρατικών ενισχύσεων. Σε κάθε περίπτωση, τα μέτρα αυτά είναι διακριτά από το υπό εξέταση μέτρο και, συνεπώς, δεν καλύπτονται από την παρούσα απόφαση.

(50)

Οι ελληνικές αρχές και τα καζίνα του Μοντ Παρνές και της Θεσσαλονίκης δεν υπέβαλαν παρατηρήσεις σχετικά με το συμβιβάσιμο και τη νομιμότητα της ενίσχυσης.

(51)

Απαντώντας στην υποβολή νέας καταγγελίας από την καταγγέλλουσα στις 14 Απριλίου 2017 και, πιο συγκεκριμένα, στον ισχυρισμό της ότι η μεγαλύτερη ελκυστικότητα των ωφελούμενων καζίνων, συνεπεία του χαμηλότερου εισιτηρίου εισόδου και της εκτεταμένης πρακτικής χορήγησης δωρεάν εισιτηρίων, είχε ως αποτέλεσμα εκτροπή της ζήτησης και αύξηση των συνολικών εσόδων και, ως εκ τούτου, παρείχε πλεονέκτημα στα καζίνα αυτά [βλέπε παρακάτω αιτιολογική σκέψη (56)], οι ελληνικές αρχές υποστηρίζουν ότι η αύξηση των συνολικών εσόδων των καζίνων αυτών δεν σχετίζεται ούτε με το χαμηλότερο εισιτήριο εισόδου ούτε με τη χορήγηση δωρεάν εισιτηρίων.

(52)

Το καζίνο του Λουτρακίου υποστηρίζει ότι τα μέτρα που προβλέπουν οι εθνικές νομοθετικές διατάξεις συνιστούν φορολογική διάκριση υπέρ ορισμένων καζίνων, εφόσον η υποχρέωση απόδοσης στο Δημόσιο του ενιαίου δικαιώματος 80 % επί του εισιτηρίου εισόδου στα καζίνα εφαρμόζεται σε διαφορετική φορολογική βάση, δηλαδή στις δύο διαφορετικές τιμές εισιτηρίων που έχει ορίσει το Δημόσιο. Επειδή το εισιτήριο εισόδου στα ωφελούμενα από το μέτρο καζίνα είναι σημαντικά χαμηλότερο από το εισιτήριο των άλλων καζίνων (ήτοι 6 ευρώ αντί 15 ευρώ), τούτο συνιστά απώλεια εσόδων για το Δημόσιο και άρα ισοδυναμεί με κρατική ενίσχυση, εξαιτίας της δημιουργούμενης νόθευσης του ανταγωνισμού.

(53)

Το καζίνο του Λουτρακίου υποστηρίζει περαιτέρω ότι το μέτρο δεν δικαιολογείται αντικειμενικά, διότι η επιβολή εισιτηρίου χαμηλότερης τιμής στα ωφελούμενα καζίνα είναι στην πραγματικότητα αντίθετη προς τον κοινωνικό σκοπό και προς τους λόγους και τα χαρακτηριστικά που δικαιολογούν τον καθορισμό τιμής των εισιτηρίων εισόδου στα καζίνα, όπως αυτά περιγράφονται στην υπ' αριθ. 4027/1998 απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας. Το καζίνο του Λουτρακίου διατείνεται ότι δεν είναι δυνατόν να υποστηριχθεί εύλογα ότι ο διοικητικός έλεγχος και η κοινωνική προστασία θα μπορούσαν να επιτευχθούν με διαφορετικές τιμές εισιτηρίων εισόδου, συγκεκριμένα με εισιτήριο των 6 ευρώ στο καζίνο του Μοντ Παρνές, το οποίο απέχει περί τα 20 χιλιόμετρα από το κέντρο της Αθήνας, ενώ στο καζίνο του Λουτρακίου, το οποίο απέχει περίπου 85 χιλιόμετρα από το κέντρο της Αθήνας, το εισιτήριο είναι 15 ευρώ, ή, αντίστοιχα, ομοίως με εισιτήριο των 6 ευρώ στο καζίνο της Θεσσαλονίκης, μόλις περίπου 8 χιλιόμετρα από το κέντρο της πόλης της Θεσσαλονίκης, ενώ στο καζίνο της Χαλκιδικής, περίπου 120 χιλιόμετρα από το κέντρο της Θεσσαλονίκης, το εισιτήριο είναι 15 ευρώ.

(54)

Το καζίνο του Λουτρακίου παρατηρεί ότι, μολονότι η Ελλάδα είχε προηγουμένως υποστηρίξει ότι η μειωμένη τιμή των εισιτηρίων εισόδου των 6 ευρώ δικαιολογείται λαμβανομένων υπόψη των ειδικών συνθηκών που ισχύουν για καθένα από τα ωφελούμενα καζίνα, συνθηκών που σχετίζονται κυρίως με τη γεωγραφική θέση κάθε καζίνου (η οποία προσδιορίζει ορισμένες οικονομικές, κοινωνικές, δημογραφικές και άλλες ιδιαιτερότητες), παρά ταύτα, τον Αύγουστο του 2010, το καζίνο της Κέρκυρας άλλαξε την τιμή του εισιτηρίου σε 15 ευρώ ταυτόχρονα με την ιδιωτικοποίησή του, χωρίς καμία εξήγηση των λόγων για τους οποίους δεν ίσχυαν πλέον οι προαναφερόμενες ειδικές συνθήκες.

(55)

Όσον αφορά τα χωριστά μέτρα που επικαλούνται η Ελλάδα και το καζίνο του Μοντ Παρνές, τα οποία υποτίθεται ότι ευνοούν το καζίνο του Λουτρακίου (κυρίως ότι το καζίνο του Λουτρακίου πληρώνει στο Δημόσιο χαμηλότερο ποσοστό των ετήσιων ακαθάριστων κερδών του σε σύγκριση με άλλα καζίνα), το καζίνο του Λουτρακίου υποστηρίζει ότι στην πράξη έχει καταβάλει το ίδιο ποσό με τους ανταγωνιστές του βάσει χωριστής συμφωνίας με τις αρχές.

(56)

Στις νέες παρατηρήσεις του της 14ης Απριλίου 2017, μετά την ακύρωση της τελικής απόφασης του 2011 της Επιτροπής από το Γενικό Δικαστήριο, το καζίνο του Λουτρακίου τονίζει ότι το πλεονέκτημα που προσπορίζει το επίμαχο μέτρο συνίσταται στη μεγαλύτερη ελκυστικότητα των ωφελούμενων καζίνων, καθώς και στην προκύπτουσα διόγκωση των συνολικών εσόδων των ωφελούμενων. Σύμφωνα με το καζίνο του Λουτρακίου, η Επιτροπή θα πρέπει να αναγνωρίσει την ύπαρξη τέτοιου πλεονεκτήματος και να εκδώσει νέα τελική απόφαση στην οποία να διαπιστώνει ότι το εν λόγω μέτρο έχει προσπορίσει τέτοιο πλεονέκτημα στους αποδέκτες, λαμβάνοντας υπόψη το σύνολο των πληροφοριών που υπέβαλαν οι ελληνικές αρχές κατά τη διάρκεια της διαδικασίας πριν από την τελική απόφαση του 2011.

(57)

Πέραν αυτού, το καζίνο του Λουτρακίου υποστηρίζει ότι η εκτεταμένη πρακτική των ωφελούμενων καζίνων να χορηγούν δωρεάν εισιτήρια συνιστά ανεξάρτητο, τρίτο στοιχείο του πλεονεκτήματος που έχουν αποκομίσει. Σχετικά με το στοιχείο αυτό, το καζίνο του Λουτρακίου ζητεί από την Επιτροπή να παράσχει όλες τις πληροφορίες και τα αποδεικτικά στοιχεία που απαιτούνται για να διαπιστωθεί ότι η πρακτική της χορήγησης δωρεάν εισιτηρίων ήταν συνήθης και εκτεταμένη και ότι υπερέβαινε τους στόχους της εξαίρεσης που προβλέπεται στην υπουργική απόφαση του 1995.

(58)

Το καζίνο του Λουτρακίου υποστηρίζει ότι το μέτρο πληροί επίσης τα λοιπά κριτήρια για τις κρατικές ενισχύσεις και ότι δεν είναι συμβιβάσιμο με την εσωτερική αγορά και ότι, ως εκ τούτου, η Επιτροπή θα πρέπει να εκδώσει νέα τελική απόφαση στην οποία να διαπιστώνει ότι το μέτρο τέθηκε παράνομα σε εφαρμογή κατά παράβαση του άρθρου 108 παράγραφος 3 της ΣΛΕΕ και να διατάσσει την ανάκτηση του πλεονεκτήματος.

(59)

Σύμφωνα με το άρθρο 107 παράγραφος 1 της ΣΛΕΕ, ενισχύσεις που χορηγούνται υπό οποιαδήποτε μορφή από τα κράτη ή με κρατικούς πόρους και που νοθεύουν ή απειλούν να νοθεύσουν τον ανταγωνισμό διά της ευνοϊκής μεταχειρίσεως ορισμένων επιχειρήσεων ή της παροχής ορισμένων αγαθών είναι ασυμβίβαστες με την εσωτερική αγορά, κατά το μέτρο που επηρεάζουν το εμπόριο μεταξύ των κρατών μελών. Για να χαρακτηριστεί ένα μέτρο ως ενίσχυση κατά την έννοια της διάταξης αυτής, πρέπει να πληρούνται όλοι οι προβλεπόμενοι όροι της ανωτέρω διάταξης. Πρώτον, πρέπει να πρόκειται για κρατική παρέμβαση ή παρέμβαση μέσω κρατικών πόρων. Δεύτερον, η παρέμβαση αυτή πρέπει να μπορεί να επηρεάσει το εμπόριο μεταξύ των κρατών μελών. Τρίτον, πρέπει να χορηγεί επιλεκτικό πλεονέκτημα στον δικαιούχο. Τέταρτον, πρέπει να νοθεύει ή να απειλεί να νοθεύσει τον ανταγωνισμό (37).

(60)

Όσον φορά τον τρίτο όρο για τη διαπίστωση ενίσχυσης, γίνεται διάκριση μεταξύ των όρων που αφορούν το πλεονέκτημα και εκείνων που αφορούν τον επιλεκτικό χαρακτήρα, προκειμένου να διασφαλισθεί ότι κρατική ενίσχυση δεν συνιστά κάθε κρατικό μέτρο που παρέχει πλεονέκτημα (ήτοι βελτιώνει την καθαρή οικονομική θέση μιας επιχείρησης), αλλά μόνο το μέτρο εκείνο το οποίο παρέχει τέτοιο πλεονέκτημα με επιλεκτικό τρόπο σε ορισμένες επιχειρήσεις ή σε ορισμένες κατηγορίες επιχειρήσεων ή σε ορισμένους οικονομικούς τομείς (38).

(61)

Πλεονέκτημα είναι κάθε οικονομικό όφελος το οποίο δεν θα μπορούσε να αποκομίσει επιχείρηση υπό τις συνήθεις συνθήκες της αγοράς, δηλαδή χωρίς κρατική παρέμβαση (39). Αυτό που έχει σημασία είναι μόνον το αποτέλεσμα του μέτρου στην επιχείρηση και όχι η αιτία ούτε ο στόχος της κρατικής παρέμβασης (40). Κάθε φορά που η οικονομική κατάσταση μιας επιχείρησης βελτιώνεται συνεπεία κρατικής παρέμβασης υπό όρους που διαφέρουν από τις κανονικές συνθήκες της αγοράς, υφίσταται πλεονέκτημα. Για την αξιολόγηση του πλεονεκτήματος αυτού, θα πρέπει να συγκριθεί η οικονομική κατάσταση στην οποία βρίσκεται η επιχείρηση μετά τη λήψη του μέτρου με την οικονομική κατάσταση στην οποία θα βρισκόταν εάν δεν είχε ληφθεί το μέτρο (40). Καθώς αυτό που έχει σημασία είναι μόνο το αποτέλεσμα του μέτρου στην επιχείρηση, δεν έχει σημασία εάν το πλεονέκτημα είναι υποχρεωτικό για την επιχείρηση από την άποψη ότι η επιχείρηση δεν θα μπορούσε να το αποφύγει ή να το αρνηθεί (41).

(62)

Ούτε η ακριβής μορφή του μέτρου έχει σημασία για να καθοριστεί κατά πόσον αυτό παρέχει πλεονέκτημα στην επιχείρηση (42). Η έννοια της κρατικής ενίσχυσης δεν περιλαμβάνει μόνο τη χορήγηση θετικών οικονομικών πλεονεκτημάτων, αλλά και την ελάφρυνση από οικονομικές επιβαρύνσεις, η οποία μπορεί επίσης να αποτελέσει πλεονέκτημα. Η ελάφρυνση από οικονομικές επιβαρύνσεις είναι μια ευρεία κατηγορία, που περιλαμβάνει οποιαδήποτε μείωση των επιβαρύνσεων που βαρύνουν κανονικά τον προϋπολογισμό μιας επιχείρησης (43). Στην κατηγορία αυτή συγκαταλέγονται όλες οι περιπτώσεις στις οποίες οι οικονομικοί φορείς απαλλάσσονται από το εγγενές κόστος των οικονομικών δραστηριοτήτων τους (44).

(63)

Στην απόφαση του 2014, το Γενικό Δικαστήριο αποφάνθηκε ότι η διαφοροποιημένη φορολόγηση των εισιτηρίων εισόδου στα δημόσια και ιδιωτικά καζίνα στην Ελλάδα δεν συνιστά μείωση του φόρου προς όφελος των δημοσίων καζίνων που να δημιουργεί πλεονέκτημα για τους σκοπούς του άρθρου 107 παράγραφος 1 της ΣΛΕΕ. Κατά το Γενικό Δικαστήριο, «από το επίμαχο μέτρο προκύπτει ότι τα ποσά που αποδίδουν τα καζίνα στο Δημόσιο, ως δικαιώματα αυτού επί της τιμής του εισιτηρίου, είναι ευθέως ανάλογα των ποσών που εισπράττουν από τα εισιτήρια. Ως εκ τούτου, […] το υπό εξέταση μέτρο δεν ισοδυναμεί με μείωση της φορολογικής βάσεως, διότι τα ποσά τα οποία αποδίδει κάθε καζίνο αντιστοιχούν στο 80 % του συνόλου των εισπράξεών του από τα εισιτήρια. […] [Κ]ατά το μέτρο που η επιβάρυνση με συντελεστή 80 %, την οποία αποδίδουν στο Δημόσιο όλα τα καζίνα, υπολογίζεται κατ' αναλογία επί των ποσών που έχουν πράγματι εισπράξει από τα πωληθέντα εισιτήρια» (45), «το γεγονός ότι το εξεταζόμενο μέτρο έχει ως συνέπεια τα καζίνα με τιμή εισιτηρίου 6 ευρώ να καταβάλλουν στο Δημόσιο χαμηλότερα ποσά σε σχέση με αυτά που καταβάλλουν στο Δημόσιο τα καζίνα με τιμή εισιτηρίου 15 ευρώ δεν αρκεί για να διαπιστωθεί η ύπαρξη πλεονεκτήματος υπέρ των καζίνων της πρώτης κατηγορίας.» (46).

(64)

Στη διάταξη του 2015, το Δικαστήριο επιβεβαίωσε τη συλλογιστική αυτή, δηλώνοντας ότι «ορθώς το Γενικό Δικαστήριο βασίστηκε στο στοιχείο ότι η διαφορά που υφίσταται μεταξύ των δύο ποσών, κατ' απόλυτο τιμή, τα οποία πρέπει να αποδίδονται στο Ελληνικό Δημόσιο αντιστοιχεί στο ίδιο ποσοστό των διαφορετικών ποσών τα οποία εισπράττονται από τις δύο κατηγορίες καζίνων» (47).

(65)

Με βάση τα ανωτέρω, η Επιτροπή καταλήγει στο συμπέρασμα ότι το επίμαχο μέτρο δεν παρέχει πλεονέκτημα για τους σκοπούς του άρθρου 107 παράγραφος 1 της ΣΛΕΕ.

(66)

Όσον αφορά την πρακτική της χορήγησης δωρεάν εισιτηρίων, στην απόφαση του 2014 το Γενικό Δικαστήριο έκρινε ότι «ευνοούνται τα καζίνα με τιμή εισιτηρίου 6 ευρώ, κατά το μέτρο που, επί του ίδιου εισιτηρίου (μηδενικής αξίας), καταβάλλουν στο Δημόσιο δικαίωμα χαμηλότερο από αυτό που καταβάλλουν τα καζίνα με τιμή εισιτηρίου 15 ευρώ» (48). Ωστόσο, στη συνέχεια, έκρινε ότι, επειδή το σύστημα των εισιτηρίων στα καζίνα στην Ελλάδα δεν παρέχει πλεονέκτημα στα καζίνα με τιμή εισιτηρίου 6 ευρώ, το σύστημα των δωρεάν εισιτηρίων δεν μπορεί να θεωρηθεί ότι ενισχύει το πλεονέκτημα που παρέχει το εν λόγω σύστημα (49). Εν συνεχεία αποφάνθηκε ότι «δεδομένου ότι το σύστημα των εισιτηρίων στα καζίνα δεν παρέχει πλεονέκτημα κατά την έννοια του άρθρου 107, παράγραφος 1, ΣΛΕΕ όσον αφορά τα πωλούμενα εισιτήρια και ότι το οικείο κράτος μέλος μπορεί να επιτρέπει την έκδοση δωρεάν εισιτηρίων για λόγους συγκεκριμένους και δικαιολογημένους, όπως είναι οι λόγοι επαγγελματικής προβολής ή κοινωνικής υποχρεώσεως, είναι εύλογο το εν λόγω κράτος μέλος να επιβάλλει και στην περίπτωση των δωρεάν εισιτηρίων την υποχρέωση καταβολής των δικαιωμάτων που άλλως θα αποδίδονταν.» (50). Κατά συνέπεια, το Γενικό Δικαστήριο απέκλεισε την ύπαρξη διακριτού και ειδικού πλεονεκτήματος από την πρακτική της χορήγησης δωρεάν εισιτηρίων (51).

(67)

Στη διάταξη του 2015, το Δικαστήριο επιβεβαίωσε τη συλλογιστική αυτή, δηλώνοντας ότι, επειδή «το Γενικό Δικαστήριο ορθώς έκρινε ότι από μόνη της η διαφορά μεταξύ των ποσών που καταβάλλονται στο κράτος ανά πωλούμενο εισιτήριο εισόδου δεν εξασφαλίζει κανένα πλεονέκτημα στα καζίνα με τιμή εισιτηρίου 6 ευρώ», η πρακτική χορήγησης δωρεάν εισιτηρίων δεν μπορεί να ενισχύσει το πλεονέκτημα αυτό (52).

(68)

Με βάση τα ανωτέρω, η Επιτροπή καταλήγει στο συμπέρασμα ότι η πρακτική της χορήγησης δωρεάν εισιτηρίων δεν παρέχει πλεονέκτημα για τους σκοπούς του άρθρου 107 παράγραφος 1 της ΣΛΕΕ.

(69)

Τέλος, η καταγγέλλουσα ισχυρίζεται ότι το σύστημα των εισιτηρίων εισόδου στα καζίνα στην Ελλάδα έχει ως αποτέλεσμα την αύξηση της ελκυστικότητας των δημοσίων καζίνων για τους πελάτες, συνεπεία του χαμηλότερου νόμιμου εισιτηρίου εισόδου που έχει καθοριστεί, καθώς και την αύξηση των συνολικών τους εσόδων (δηλαδή δημιουργία άλλων πηγών εσόδων, όπως τα τυχερά παιχνίδια, η διαμονή και οι υπηρεσίες μπαρ και εστιατορίου), η οποία προκύπτει από τους πρόσθετους πελάτες τους οποίους προσελκύει η χαμηλότερη τιμή του εισιτηρίου. Όπως και για τα δωρεάν εισιτήρια, επειδή το σύστημα των εισιτηρίων εισόδου στα καζίνα στην Ελλάδα δεν παρέχει αυτό καθαυτό πλεονέκτημα στα δημόσια καζίνα, δεν είναι δυνατόν να υποστηρίξει κανείς ότι τυχόν αυξημένη ελκυστικότητα ή πρόσθετα έσοδα από περισσότερους πελάτες λόγω του χαμηλότερου εισιτηρίου εισόδου συνιστούν πλεονέκτημα. Ούτως ή άλλως, ακόμη και εάν ήταν δυνατόν να αποδειχθεί η ύπαρξη τέτοιου πλεονεκτήματος, μόνον τα πλεονεκτήματα που χορηγούνται απευθείας ή έμμεσα μέσω κρατικών πόρων είναι δυνατό να συνιστούν ενίσχυση κατά την έννοια του άρθρου 107 παράγραφος 1 της ΣΛΕΕ (53). Κατά το Δικαστήριο, μια έμμεση αρνητική συνέπεια για τα κρατικά έσοδα ως απόρροια κανονιστικών μέτρων δεν συνιστά μεταφορά κρατικών πόρων όταν η συνέπεια αυτή είναι συμφυής προς το εκάστοτε μέτρο (54). Παραδείγματος χάρη, εθνικές ρυθμίσεις που καθορίζουν ελάχιστη τιμή για ορισμένα αγαθά δεν συνεπάγονται μεταφορά κρατικών πόρων (55). Μολονότι όντως προκαλείται απώλεια κρατικών πόρων λόγω του διαφορετικού ύψους του φόρου που αποδίδεται στο ελληνικό κράτος από τα δημόσια και τα ιδιωτικά καζίνα, δεν υπάρχει απώλεια κρατικών πόρων λόγω του γεγονότος και μόνον ότι επετράπη στα δημόσια καζίνα να χρεώνουν χαμηλότερο εισιτήριο εισόδου απ' ό,τι τα ιδιωτικά καζίνα. Κατά συνέπεια, η Επιτροπή καταλήγει στο συμπέρασμα ότι το πλεονέκτημα που επικαλείται η καταγγέλλουσα, ακόμη και αν αποδεικνυόταν ότι υφίσταται, δεν χορηγείται από κρατικούς πόρους κατά την έννοια του άρθρου 107 παράγραφος 1 της ΣΛΕΕ.

(70)

Επειδή ένα μέτρο πρέπει να πληροί και τους τέσσερις σωρευτικούς όρους του άρθρου 107 παράγραφος 1 της ΣΛΕΕ για να συνιστά κρατική ενίσχυση, δεν είναι απαραίτητο να εξεταστεί εν προκειμένω αν πληρούνται οι υπόλοιποι όροι.

(71)

Με βάση τα ανωτέρω, η Επιτροπή καταλήγει στο συμπέρασμα ότι το σύστημα φόρων επί των εισιτηρίων των καζίνων στην Ελλάδα το οποίο ίσχυε μέχρι τον Νοέμβριο του 2012 δεν συνιστά κρατική ενίσχυση κατά την έννοια του άρθρου 107 παράγραφος 1 της ΣΛΕΕ,