17.3.2012   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

L 78/1

(1)

Ο κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1333/2008 θεσπίζει ενωσιακό κατάλογο προσθέτων τροφίμων που εγκρίνονται για χρήση σε τρόφιμα και καθορίζει τους όρους χρήσης τους.

(2)

Οι ουσίες κίτρινο της κινολίνης (E 104), κίτρινο sunset FCF/κιτρινοπορτοκαλί S (E 110) και πονσώ 4R, ερυθρό της κοχενίλης A (E 124) είναι χρωστικές τροφίμων που έχουν εγκριθεί για χρήση σε τρόφιμα και περιλαμβάνονται στο παράρτημα II του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1333/2008. Η ισχύουσα έγκριση λαμβάνει υπόψη τις αποδεκτές ημερήσιες προσλήψεις (ΑΗΠ) που καθορίστηκαν από την επιστημονική επιτροπή τροφίμων (SCF) το 1983 (2).

(3)

Η Ευρωπαϊκή Αρχή για την Ασφάλεια των Τροφίμων (στο εξής: «η Αρχή») εξέδωσε γνωμοδότηση στις 23 Σεπτεμβρίου 2009 (3) για την επανεκτίμηση της ασφάλειας της ουσίας κίτρινο της κινολίνης (E 104) ως προσθέτου τροφίμων. Στην εν λόγω γνωμοδότηση η Αρχή συνιστά να μειωθεί η ΑΗΠ για την εν λόγω χρωστική τροφίμων από 10 mg/kg βάρους σώματος (β.σ.)/ημέρα σε 0,5 mg/kg β.σ./ημέρα. Επιπλέον, η Αρχή θεωρεί ότι κατά κανόνα οι πιο λεπτομερείς εκτιμήσεις έκθεσης (βαθμίδα 2 και βαθμίδα 3) υπερβαίνουν αρκετά την αναθεωρημένη ΑΗΠ των 0,5 mg/kg β.σ./ημέρα. Συνεπώς, ενδείκνυται να τροποποιηθούν οι όροι χρήσης και τα επίπεδα χρήσης της ουσίας κίτρινο της κινολίνης (E 104), για να εξασφαλιστεί ότι δεν θα υπάρξει υπέρβαση της νέας ΑΗΠ την οποία συνιστά η Αρχή.

(4)

Η Αρχή εξέδωσε γνωμοδότηση στις 27 Σεπτεμβρίου 2009 (4) για την επανεκτίμηση της ασφάλειας της ουσίας κίτρινο sunset FCF/κιτρινοπορτοκαλί S (E 110) ως προσθέτου τροφίμων. Στην εν λόγω γνωμοδότηση η Αρχή συνιστά να μειωθεί η ΑΗΠ για την ουσία κίτρινο sunset FCF/κιτρινοπορτοκαλί S (E 110) από 2,5 σε 1 mg/kg β.σ./ημέρα. Επιπλέον, η Αρχή θεωρεί ότι κατά κανόνα οι πιο λεπτομερείς εκτιμήσεις έκθεσης (βαθμίδα 3) υπερβαίνουν αρκετά την αναθεωρημένη προσωρινή ΑΗΠ των 1 mg/kg β.σ./ημέρα για τα παιδιά που καταναλώνουν μεγάλες ποσότητες. Συνεπώς, ενδείκνυται να τροποποιηθούν οι όροι χρήσης και τα επίπεδα χρήσης της ουσίας κίτρινο sunset FCF/κιτρινοπορτοκαλί S (E 110), για να εξασφαλιστεί ότι δεν θα υπάρξει υπέρβαση της νέας προσωρινής ΑΗΠ την οποία συνιστά η Αρχή.

(5)

Η Αρχή εξέδωσε γνωμοδότηση στις 23 Σεπτεμβρίου 2009 (5) για την επανεκτίμηση της ασφάλειας της ουσίας πονσώ 4R, ερυθρό της κοχενίλης A (E 124) ως προσθέτου τροφίμων. Στην εν λόγω γνωμοδότηση η Αρχή συνιστά να μειωθεί η ΑΗΠ από 4 mg/kg β.σ./ημέρα σε 0,7 mg/kg β.σ./ημέρα. Επιπλέον, η Αρχή θεωρεί ότι κατά κανόνα οι πιο λεπτομερείς εκτιμήσεις έκθεσης (βαθμίδα 3) υπερβαίνουν αρκετά την αναθεωρημένη ΑΗΠ των 0,7 mg/kg β.σ./ημέρα για τα παιδιά που καταναλώνουν μεγάλες ποσότητες. Συνεπώς, ενδείκνυται να τροποποιηθούν οι όροι χρήσης και τα επίπεδα χρήσης της ουσίας πονσώ 4R, ερυθρό της κοχενίλης A (E 124), για να εξασφαλιστεί ότι δεν θα υπάρξει υπέρβαση της νέας ΑΗΠ την οποία συνιστά η Αρχή.

(6)

Οι ουσίες αυτές πρέπει να αφαιρεθούν από την ομάδα III που παρατίθεται στο μέρος Γ σημείο 3 του παραρτήματος II. Ωστόσο, το ανώτατο συνδυαστικό όριο, όταν οι ουσίες χρησιμοποιούνται μαζί με τις υπόλοιπες ουσίες της ομάδας III, θα πρέπει να παραμείνει.

(7)

Για να μειωθεί η έκθεση κάτω από τη συνιστώμενη ΑΗΠ, θα πρέπει να αναθεωρηθούν τα ανώτατα όρια. Ειδικότερα, θα πρέπει να μειωθούν κατά τον ίδιο βαθμό όση είναι και η επιδιωκόμενη μείωση της ημερήσιας πρόσληψης. Θα πρέπει να επιτραπούν κάποιες εξαιρέσεις με πιο υψηλά επίπεδα για ορισμένα παραδοσιακά προϊόντα που δεν συμβάλλουν σημαντικά στην έκθεση. Ορισμένες διατάξεις έχουν επίσης διαγραφεί.

(8)

Συνεπώς, το παράρτημα II του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1333/2008 θα πρέπει να τροποποιηθεί ανάλογα.

(9)

Για να δοθεί στη βιομηχανία τροφίμων ο αναγκαίος χρόνος προκειμένου να προσαρμόσει την παραγωγή της στους νέους όρους χρήσης και στα επίπεδα χρήσης που καθορίζονται στον παρόντα κανονισμό, ενδείκνυται να προβλεφθούν μεταβατικές ρυθμίσεις.

(10)

Τα μέτρα που προβλέπονται στον παρόντα κανονισμό είναι σύμφωνα με τη γνώμη της μόνιμης επιτροπής για την τροφική αλυσίδα και την υγεία των ζώων και ούτε το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ούτε το Συμβούλιο αντιτάχθηκαν σ’ αυτά,

17.3.2012   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

L 78/13

(1)

Ο κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 999/2001 θεσπίζει κανόνες πρόληψης, καταπολέμησης και εξάλειψης των μεταδοτικών σπογγωδών εγκεφαλοπαθειών σε ζώα. Προβλέπει την έγκριση των εθνικών προγραμμάτων των κρατών μελών για την καταπολέμηση της τρομώδους νόσου, εφόσον ικανοποιούν ορισμένα κριτήρια που ορίζονται στον κανονισμό αυτό.

(2)

Ο κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 546/2006 της Επιτροπής, της 31ης Μαρτίου 2006, για την εφαρμογή του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 999/2001 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου όσον αφορά τα εθνικά προγράμματα καταπολέμησης της τρομώδους νόσου, τις επιπρόσθετες εγγυήσεις και την παρέκκλιση από ορισμένες απαιτήσεις της απόφασης 2003/100/ΕΚ και για την κατάργηση του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1874/2003 της Επιτροπής (2) ενέκρινε μεταξύ άλλων το εθνικό πρόγραμμα της Δανίας για την καταπολέμηση της τρομώδους νόσου και θέσπισε πρόσθετες εγγυήσεις σχετικά με τις εκμεταλλεύσεις καθώς και περιορισμούς για τις επίσημες μετακινήσεις υπό ορισμένους όρους για τα βοοειδή και τα αιγοπρόβατα.

(3)

Στις 25 Νοεμβρίου 2011 η Δανία υπέβαλε τροποποιημένο εθνικό πρόγραμμα για την καταπολέμηση της τρομώδους νόσου προς έγκριση από την Επιτροπή, το οποίο συμμορφώνεται με τα κριτήρια που ορίζει ο κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 999/2001. Από το 2003 όλα τα νεκρά βοοειδή και αιγοπρόβατα ηλικίας άνω των 18 μηνών στη Δανία υποβλήθηκαν σε δοκιμές για την τρομώδη νόσο και δεν ανιχνεύτηκε κανένα κρούσμα της κλασικής τρομώδους νόσου. Συνεπώς, σκοπός της τροποποίησης του εθνικού προγράμματος καταπολέμησης της τρομώδους νόσου της Δανίας είναι να μειωθεί ο αριθμός των δοκιμών που διενεργούνται ετησίως, από την παρούσα διεξαγωγή δοκιμών σε όλα τα νεκρά βοοειδή και αιγοπρόβατα ηλικίας άνω των 18 μηνών στον ελάχιστο αριθμό δοκιμών που απαιτούνται σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 999/2001.

(4)

Δεδομένου ότι την παρούσα στιγμή η επιδημιολογική κατάσταση της Δανίας κρίνεται θετική, το τροποποιημένο εθνικό πρόγραμμα για την καταπολέμηση της τρομώδους νόσου στο κράτος μέλος θα πρέπει να εγκριθεί.

(5)

Το τροποποιημένο εθνικό πρόγραμμα για την καταπολέμηση της τρομώδους νόσου δεν θα επηρεάσει το εμπόριο, καθώς οι πρόσθετες εγγυήσεις και οι περιορισμοί για τις επίσημες μετακινήσεις που ορίζει ο κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 546/2006 παραμένουν αναλλοίωτοι. Συνεπώς, ο παρών κανονισμός θα πρέπει να εφαρμοστεί χωρίς καθυστέρηση.

(6)

Τα μέτρα που προβλέπονται στον παρόντα κανονισμό είναι σύμφωνα με τη γνώμη της μόνιμης επιτροπής για την τροφική αλυσίδα και την υγεία των ζώων,

17.3.2012   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

L 78/14

(1)

Ο εκτελεστικός κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 543/2011 προβλέπει, κατ’ εφαρμογή των αποτελεσμάτων των πολυμερών εμπορικών διαπραγματεύσεων του Γύρου της Ουρουγουάης, τα κριτήρια για τον καθορισμό από την Επιτροπή των κατ’ αποκοπή τιμών εισαγωγής από τρίτες χώρες, για τα προϊόντα και τις περιόδους που ορίζονται στο παράρτημα XVI μέρος A του εν λόγω κανονισμού.

(2)

Η κατ’ αποκοπή τιμή εισαγωγής υπολογίζεται κάθε εργάσιμη ημέρα, σύμφωνα με το άρθρο 136 παράγραφος 1 του εκτελεστικού κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 543/2011, λαμβανομένων υπόψη των ημερήσιων μεταβλητών στοιχείων. Συνεπώς, ο παρών κανονισμός θα πρέπει να αρχίσει να ισχύει την ημέρα της δημοσίευσής του στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης,

17.3.2012   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

L 78/16

(1)

Οι αντιπροσωπευτικές τιμές και οι πρόσθετοι δασμοί που εφαρμόζονται κατά την εισαγωγή λευκής ζάχαρης, ακατέργαστης ζάχαρης και ορισμένων σιροπιών για την περίοδο 2011/2012 καθορίστηκαν στον εκτελεστικό κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 971/2011 της Επιτροπής (3). Οι εν λόγω τιμές και οι δασμοί τροποποιήθηκαν τελευταία με τον εκτελεστικό κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 230/2012 της Επιτροπής (4).

(2)

Τα στοιχεία που έχει, επί του παρόντος, στη διάθεσή της η Επιτροπή οδηγούν στην τροποποίηση των εν λόγω ποσών, σύμφωνα με το άρθρο 36 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 951/2006.

(3)

Λόγω της ανάγκης να διασφαλιστεί η εφαρμογή του εν λόγω μέτρου το ταχύτερο δυνατόν μετά τη διάθεση των επικαιροποιημένων στοιχείων, κρίνεται σκόπιμο ο παρών κανονισμός να αρχίσει να ισχύει την ημέρα της δημοσίευσής του,

17.3.2012   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

L 78/18

(1)

Στις 22 Δεκεμβρίου 2009 και στις 18 Ιανουαρίου 2010, το Συμβούλιο εξέδωσε τις αποφάσεις 2009/1014/ΕΕ (1) και 2010/29/ΕΕ (2) για τον διορισμό των τακτικών και αναπληρωματικών μελών της Επιτροπής των Περιφερειών για την περίοδο από 26 Ιανουαρίου 2010 έως 25 Ιανουαρίου 2015.

(2)

Θα κενωθεί μία θέση μέλους της Επιτροπής των Περιφερειών λόγω της λήξης της θητείας της κ. Monika HELBIG στις 31 Μαρτίου 2012. Επίσης χηρεύει μία θέση αναπληρωματικού μέλους λόγω του διορισμού της κ. Hella DUNGER-LÖPER ως τακτικού μέλους της Επιτροπής των Περιφερειών,

α)

ως τακτικό μέλος:

και

β)

ως αναπληρωματικό μέλος:

17.3.2012   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

L 78/19

(1)

Το άρθρο 174 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ) καλεί την Ένωση να αναπτύσσει και να συνεχίζει τη δράση της με σκοπό την ενίσχυση της οικονομικής, κοινωνικής και εδαφικής συνοχής προκειμένου να προαχθεί η αρμονική ανάπτυξη του συνόλου της.

(2)

Σύμφωνα με το άρθρο 175 της ΣΛΕΕ, τα κράτη μέλη ασκούν και συντονίζουν την οικονομική τους πολιτική με σκοπό, μεταξύ άλλων, να επιτύχουν τους στόχους του άρθρου 174 της ΣΛΕΕ. Η διαμόρφωση και η υλοποίηση των πολιτικών και δράσεων της Ένωσης καθώς και η υλοποίηση της εσωτερικής αγοράς πρέπει να λαμβάνουν υπόψη τους στόχους του άρθρου 174 της ΣΛΕΕ και να συμβάλλουν στην πραγματοποίησή τους.

(3)

Το άρθρο 121 παράγραφος 3 της ΣΛΕΕ καλεί το Συμβούλιο να παρακολουθεί τις οικονομικές εξελίξεις σε κάθε κράτος μέλος και στην Ένωση προκειμένου να εξασφαλισθεί στενότερος συντονισμός των οικονομικών πολιτικών και συνεχής σύγκλιση των οικονομικών επιδόσεων των κρατών μελών και να εξασφαλισθεί η συνοχή των οικονομικών πολιτικών με τους γενικούς προσανατολισμούς των οικονομικών πολιτικών των κρατών μελών και της Ένωσης.

(4)

Σύμφωνα με το άρθρο 126 της ΣΛΕΕ, τα κράτη μέλη πρέπει να αποφεύγουν τα υπερβολικά δημοσιονομικά ελλείμματα.

(5)

Σύμφωνα με το άρθρο 177 της ΣΛΕΕ, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο πρέπει να ορίζουν τα καθήκοντα, τους πρωταρχικούς στόχους και την οργάνωση του Ταμείου Συνοχής το οποίο συμμετέχει χρηματοδοτικά σε σχέδια περιβάλλοντος και διευρωπαϊκών δικτύων στον τομέα της υποδομής των μεταφορών.

(6)

Στο πρωτόκολλο (αριθ. 28) σχετικά με την οικονομική, κοινωνική και εδαφική συνοχή, που προσαρτάται στη Συνθήκη για την Ευρωπαϊκή Ένωση και στη ΣΛΕΕ, τα κράτη μέλη συμφωνούν να χορηγεί το Ταμείο Συνοχής χρηματοδοτική συνεισφορά της Ένωσης σε σχέδια για το περιβάλλον και τα διευρωπαϊκά δίκτυα στα κράτη μέλη στα οποία το κατά κεφαλήν ΑΕΠ είναι χαμηλότερο από το 90 % του μέσου όρου της Ένωσης και τα οποία έχουν θεσπίσει πρόγραμμα με στόχο την εκπλήρωση των όρων της οικονομικής σύγκλισης, όπως ορίζονται στο άρθρο 126 της ΣΛΕΕ.

(7)

To άρθρο 4 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1084/2006 καθορίζει τις προϋποθέσεις χορήγησης συνδρομής από το Ταμείο Συνοχής και παρέχει πρόσβαση σε χρηματοδοτική συνδρομή από το Ταμείο με την προϋπόθεση να αποφεύγεται το υπερβολικό δημόσιο έλλειμμα όπως ορίζεται στο άρθρο 126 της ΣΛΕΕ (2). Σύμφωνα με το άρθρο 4 παράγραφος 1 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1084/2006, το Συμβούλιο μπορεί να αποφασίσει, βάσει προτάσεως της Επιτροπής, να αναστείλει εν όλω ή εν μέρει την ανάληψη υποχρεώσεων από το Ταμείο Συνοχής ως προς το ενδιαφερόμενο κράτος μέλος στην περίπτωση που i) το Συμβούλιο αποφασίσει σύμφωνα με το άρθρο 126 παράγραφος 6 της ΣΛΕΕ (3) ότι υφίσταται υπερβολικό δημοσιονομικό έλλειμμα στο ενδιαφερόμενο κράτος μέλος, και ii) το Συμβούλιο διαπιστώσει, σύμφωνα με το άρθρο 126 παράγραφος 8 της ΣΛΕΕ (4), ότι το ενδιαφερόμενο κράτος μέλος, παρά τη σύσταση του Συμβουλίου βάσει του άρθρου 126 παράγραφος 7 της ΣΛΕΕ (5), δεν έλαβε αποτελεσματικά μέτρα, προκειμένου να διορθώσει εμπρόθεσμα το υπερβολικό δημόσιο έλλειμμα. Η εν λόγω αναστολή της ανάληψης υποχρεώσεων θα πρέπει να έχει αποτελέσματα από την 1η Ιανουαρίου του έτους που έπεται της αποφάσεως περί αναστολής.

(8)

Στις 5 Ιουλίου 2004, με την απόφαση 2004/918/ΕΚ (6), το Συμβούλιο αποφάσισε σύμφωνα με το άρθρο 104 παράγραφος 6 της Συνθήκης για την ίδρυση της Ευρωπαϊκής Κοινότητας (ΣΕΚ) ότι υπήρχε στην Ουγγαρία υπερβολικό έλλειμμα. Το Συμβούλιο εξέδωσε πρώτη σύσταση στις 5 Ιουλίου 2004, δεύτερη σύσταση στις 8 Μαρτίου 2005 και τρίτη σύσταση στις 10 Οκτωβρίου 2006 προς την Ουγγαρία σύμφωνα με το άρθρο 104 παράγραφος 7 της ΣΕΚ. Στις 7 Ιουλίου 2009 το Συμβούλιο εξέδωσε τέταρτη σύσταση προς την Ουγγαρία σύμφωνα με το άρθρο 104 παράγραφος 7 της ΣΕΚ («σύσταση του Συμβουλίου, της 7ης Ιουλίου 2009») και με στόχο να τερματίσει την κατάσταση υπερβολικού δημοσίου ελλείμματος το αργότερο έως το 2011. Συγκεκριμένα, απευθύνθηκε σύσταση στην Ουγγαρία i) να περιορίσει την επιδείνωση της δημοσιονομικής κατάστασης κατά το 2009, διασφαλίζοντας αυστηρή εφαρμογή των διορθωτικών μέτρων που θεσπίστηκαν και ανακοινώθηκαν για την τήρηση του στόχου του 3,9 % του ΑΕΠ· ii) αρχής γενομένης από το 2010, να εφαρμόσει αυστηρά τα απαραίτητα μέτρα εξυγίανσης για να διασφαλίσει συνεχή μείωση του διαρθρωτικού ελλείμματος και την εκ νέου μείωση του ονομαστικού ελλείμματος, λαμβάνοντας πρόσθετα διαρθρωτικά μέτρα, ούτως ώστε να εξασφαλιστεί η μακροχρόνια βελτίωση των δημόσιων οικονομικών· επίσης iii) να εκπονήσει και να εφαρμόσει εγκαίρως τα απαραίτητα μέτρα εξυγίανσης για την επίτευξη της διόρθωσης του υπερβολικού ελλείμματος έως το 2011· iv) να διασφαλίσει συνολικά σωρευτική δημοσιονομική προσπάθεια ύψους 0,5 % του ΑΕΠ κατά τη διάρκεια του 2010 και του 2011· και v) να διασφαλίσει ότι ο δείκτης ακαθάριστου δημοσίου χρέους θα τεθεί σε σταθερά φθίνουσα πορεία.

(9)

Στις 24 Ιανουαρίου 2012 το Συμβούλιο εξέδωσε την απόφαση 2012/139/ΕΕ (7), σύμφωνα με το άρθρο 126 παράγραφος 8 της ΣΛΕΕ, στην οποία διαπίστωσε ότι η Ουγγαρία δεν έχει λάβει αποτελεσματικά μέτρα σύμφωνα με τη σύσταση του Συμβουλίου, της 7ης Ιουλίου 2009. Στην απόφαση παρατηρήθηκε ότι, μολονότι η Ουγγαρία τυπικά τηρεί την τιμή αναφοράς του 3 % του ΑΕΠ έως το 2011, το γεγονός αυτό δεν βασίζεται σε διαρθρωτική και διατηρήσιμη διόρθωση. Το δημοσιονομικό πλεόνασμα του 2011 βασίζεται σε σημαντικά έκτακτα έσοδα άνω του 10 % του ΑΕΠ και συνοδεύεται από σωρευτική διαρθρωτική επιδείνωση, το 2010 και το 2011, ύψους 2,75 % του ΑΕΠ, σε σύγκριση με τη συνιστώμενη σωρευτική δημοσιονομική βελτίωση ύψους 0,5 % του ΑΕΠ. Επιπλέον, ενώ οι αρχές σκόπευαν να εφαρμόσουν σημαντικά διαρθρωτικά μέτρα το 2012, μειώνοντας το διαρθρωτικό έλλειμμα στο 2,6 % του ΑΕΠ, η τιμή αναφοράς του 3% του ΑΕΠ θα μπορούσε να τηρηθεί πάλι μόνον χάρη σε έκτακτα μέτρα, που προσεγγίζουν το 1% του ΑΕΠ. Τέλος, το 2013 το έλλειμμα (στο 3,25 % του ΑΕΠ) αναμενόταν να υπερβεί και πάλι την τιμή αναφοράς που ορίζεται στη ΣΛΕΕ, ακόμη και μετά τον συνυπολογισμό των επιπρόσθετων μέτρων που εξαγγέλθηκαν έπειτα από τις φθινοπωρινές προβλέψεις των υπηρεσιών της Επιτροπής του 2011. Το υψηλότερο έλλειμμα του 2013 θα οφείλεται κυρίως στο γεγονός ότι τα προσωρινά έκτακτα έσοδα καταργούνται σταδιακά όπως έχει προγραμματιστεί, ενώ δεν διευκρινίζονται επαρκώς όλες οι προγραμματισμένες διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις. Γενικά, το Συμβούλιο κατέληξε στο συμπέρασμα ότι δεν επαρκεί η απάντηση των ουγγρικών αρχών στη σύσταση του Συμβουλίου, της 7ης Ιουλίου 2009, δυνάμει του άρθρου 126 παράγραφος 7 της ΣΛΕΕ.

(10)

Συνεπώς, στην περίπτωση της Ουγγαρίας, δεν πληρούνται οι δύο όροι που καθορίζονται στο άρθρο 4 παράγραφος 1 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1084/2006. Το Συμβούλιο, κατόπιν πρότασης της Επιτροπής, μπορεί έτσι να αναστείλει μέρος ή το σύνολο των αναλήψεων υποχρεώσεων από το Ταμείο Συνοχής από την 1η Ιανουαρίου 2013. Η απόφαση σχετικά με το ποσό της ανάληψης υποχρέωσης που θα ανασταλεί θα πρέπει να εξασφαλίζει ότι η αναστολή είναι τόσο αποτελεσματική όσο και αναλογική, λαμβάνοντας ταυτόχρονα υπόψη την τρέχουσα συνολική κατάσταση στην Ευρωπαϊκή Ένωση και τη σχετική σημασία του Ταμείου Συνοχής για την οικονομία του οικείου κράτους μέλους. Αντίστοιχα, είναι σκόπιμο, στην περίπτωση της πρώτης εφαρμογής του άρθρου 4 παράγραφος 1 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1084/2006 σε κάποιο δεδομένο κράτος μέλος, να οριστεί το ποσό στο 50 % της χορήγησης των ταμείων συνοχής για το 2013, χωρίς να υπερβαίνει ένα ανώτατο όριο ύψους 0,5 % του ονομαστικού ΑΕΠ του οικείου κράτους μέλους όπως προβλέφθηκε από τις υπηρεσίες της Επιτροπής.

(11)

Δεδομένου ότι η αναστολή αφορά μόνο ανάληψη υποχρεώσεων, η υλοποίηση των έργων στον τομέα των μεταφορών και του περιβάλλοντος ή οι αναλήψεις υποχρεώσεων που είχαν ήδη πραγματοποιηθεί κατά την περίοδο αναστολής δεν θα διακυβευθούν αν οι αναγκαίες διορθωτικές πράξεις εφαρμοστούν γρήγορα. Με την αναστολή των αναλήψεων υποχρεώσεων που τίθενται σε ισχύ από το επόμενο έτος, η υλοποίηση των υπό εξέλιξη σχεδίων δεν θα επηρεαστεί για παρατεταμένη περίοδο, παρέχοντας στις αρχές τον αναγκαίο χρόνο για την έγκριση μέτρων που θα αποκαταστήσουν τους μακροοικονομικούς και τους φορολογικούς όρους που οδηγούν σε βιώσιμη ανάπτυξη και απασχόληση.

(12)

Σύμφωνα με το άρθρο 4 παράγραφος 2 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1084/2006, εάν, μέχρι τις 22 Ιουνίου 2012, ή σε μεταγενέστερη ημερομηνία, το Συμβούλιο διαπιστώσει ότι η Ουγγαρία έλαβε τα αναγκαία διορθωτικά μέτρα, θα αποφασίσει, αμελλητί, την άρση της αναστολής των αναλήψεων υποχρεώσεων,

17.3.2012   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

L 78/21

(1)

Μετά τις πληροφορίες που περιήλθαν σε γνώση της Επιτροπής μέσω του Τύπου σχετικά με αντισταθμιστικές πληρωμές ύψους 425 εκατ. ευρώ που προβλεπόταν να καταβληθούν από τον Οργανισμό Ελληνικών Γεωργικών Ασφαλίσεων (εφεξής ΕΛ.Γ.Α.) μετά από διαμαρτυρίες μεγάλου αριθμού παραγωγών γεωργικών προϊόντων στην Ελλάδα τον Ιανουάριο του 2009 λόγω των ζημιών που υπέστησαν στο εισόδημά τους κατά τη διάρκεια του έτους 2008 εξαιτίας δυσμενών καιρικών συνθηκών, πραγματοποιήθηκε στις 4 Φεβρουαρίου 2009 διμερής συνάντηση με τις ελληνικές αρχές. Μετά τη συνάντηση αυτή, η Μόνιμη Αντιπροσωπεία της Ελλάδας στην Ευρωπαϊκή Ένωση διαβίβασε πληροφορίες σχετικά με το εν λόγω μέτρο με επιστολή της 9ης Φεβρουαρίου 2009.

(2)

Με επιστολή της με ημερομηνία 23 Φεβρουαρίου 2009, η Επιτροπή ζήτησε συμπληρωματικές πληροφορίες. Με επιστολή τους με ημερομηνία 20 Μαρτίου 2009, οι ελληνικές αρχές απάντησαν στην Επιτροπή ότι για τις εν λόγω αντισταθμιστικές πληρωμές ο ΕΛ.Γ.Α. είχε συνάψει δάνειο ύψους 425 εκατ. ευρώ καθώς και ένα ακόμη δάνειο ύψους 444 εκατ. ευρώ, μεγάλο μέρος του οποίου είχε ως στόχο την καταβολή αποζημιώσεων κατά τη διάρκεια του έτους 2008 για ζημίες στη φυτική παραγωγή και το ζωικό κεφάλαιο, οι οποίες προκλήθηκαν επίσης από αίτια που καλύπτονται από τον ΕΛ.Γ.Α.

(3)

Η Επιτροπή ζήτησε συμπληρωματικές πληροφορίες με επιστολή της 4ης Μαΐου 2009. Οι ελληνικές αρχές απάντησαν με επιστολή με ημερομηνία 16 Ιουνίου 2009. Με επιστολή με ημερομηνία 13 Ιουλίου 2009, η Επιτροπή ενημέρωσε τις ελληνικές αρχές ότι το μέτρο των αποζημιώσεων ύψους 425 εκατ. ευρώ για το έτος 2009 είχε καταχωρηθεί ως καταγγελία αριθ. CP 196/2009 και ότι το μέτρο των αποζημιώσεων ύψους 444 εκατ. ευρώ που καταβλήθηκαν το 2008 είχε θεωρηθεί, ως προς το τμήμα που αφορούσε τις αποζημιώσεις για ζημίες που προκλήθηκαν από αίτια που καλύπτονται από τον ΕΛ.Γ.Α., ως παράνομη ενίσχυση κατά την έννοια του άρθρου 1 στοιχείο στ) του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 659/1999 του Συμβουλίου, της 22ας Μαρτίου 1999, για τη θέσπιση λεπτομερών κανόνων εφαρμογής του άρθρου 93 (2) της συνθήκης ΕΚ (3) και είχε καταχωρηθεί με αριθμό NN 39/09.

(4)

Μετά την επιστολή απάντησης που απέστειλαν οι ελληνικές αρχές με ημερομηνία 18 Αυγούστου 2009, η Επιτροπή ζήτησε συμπληρωματικές πληροφορίες με επιστολή της 14ης Σεπτεμβρίου 2009. Με την ανωτέρω επιστολή η Επιτροπή ενημέρωνε επίσης τις ελληνικές αρχές ότι, βάσει των πληροφοριών που είχαν παρασχεθεί από αυτές σύμφωνα με τις οποίες οι αποζημιώσεις ύψους 425 εκατ. ευρώ για το έτος 2009 είχαν καταβληθεί στους δικαιούχους γεωργούς, οι εν λόγω αποζημιώσεις είχαν καταχωρηθεί επίσης ως παράνομη ενίσχυση κατά την έννοια του άρθρου 1 στοιχείο στ) του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 659/1999, επίσης με αριθμό NN 39/09.

(5)

Η απόφαση της Επιτροπής να κινήσει τη διαδικασία δημοσιεύτηκε στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης στις 20 Μαρτίου 2010 (4). Η Επιτροπή κάλεσε τα ενδιαφερόμενα μέρη να υποβάλουν τις παρατηρήσεις τους σχετικά με τα εν λόγω μέτρα. Η Επιτροπή έλαβε παρατηρήσεις εκ μέρους τρίτων, τις οποίες διαβίβασε στις ελληνικές αρχές στις 6 Μαΐου 2010. Οι ελληνικές αρχές απέστειλαν τα σχόλιά τους επί των παρατηρήσεων των ενδιαφερομένων μερών στις 21 Ιουλίου 2010.

(6)

Οι ελληνικές αρχές προσκόμισαν συμπληρωματικές πληροφορίες σχετικά με τις εν λόγω ενισχύσεις στις 4 Ιουνίου 2010, στις 10 Σεπτεμβρίου 2010 και στις 14 Σεπτεμβρίου 2010. Η Επιτροπή ζήτησε συμπληρωματικές πληροφορίες με επιστολή της με ημερομηνία 17 Νοεμβρίου 2010. Οι ελληνικές αρχές απάντησαν με επιστολή με ημερομηνία 9 Μαρτίου 2011.

(7)

Κατόπιν αιτήματος των ελληνικών αρχών, στις 31 Μαρτίου 2011 πραγματοποιήθηκε διμερής συνάντηση με τις υπηρεσίες της Επιτροπής. Μετά τη συνάντηση αυτή, οι ελληνικές αρχές απέστειλαν συμπληρωματικές πληροφορίες στις 11 Μαΐου 2011 και στις 12 Ιουλίου 2011. Κατόπιν αιτήματος των ελληνικών αρχών, μία δεύτερη διμερής συνάντηση με τις υπηρεσίες της Επιτροπής πραγματοποιήθηκε στις 11 Νοεμβρίου 2011.

(8)

Με τον ελληνικό νόμο αριθ. 1790/1988, «οργάνωση και λειτουργία Οργανισμού Ελληνικών Γεωργικών Ασφαλίσεων και άλλες διατάξεις» (5) (εφεξής «νόμος 1790/1988»), ιδρύεται οργανισμός κοινής ωφέλειας με την επωνυμία «Οργανισμός Ελληνικών Γεωργικών Ασφαλίσεων (ΕΛ.Γ.Α.)». Ο ΕΛ.Γ.Α. αποτελεί νομικό πρόσωπο ιδιωτικού δικαίου και ανήκει εξ ολοκλήρου στο Δημόσιο. Τελεί υπό την εποπτεία του Υπουργού Γεωργίας σύμφωνα με το άρθρο 12 του προαναφερθέντος νόμου. Ο ΕΛ.Γ.Α. διαχειρίζεται τα κονδύλια που είναι εγγεγραμμένα στον προϋπολογισμό του σύμφωνα με τις αποφάσεις του διοικητικού του συμβουλίου, του οποίου τα μέλη ορίζονται με απόφαση του Υπουργού Γεωργίας. Σκοπός του ΕΛ.Γ.Α. είναι ειδικότερα η ασφάλιση της φυτικής και ζωικής παραγωγής και του φυτικού και ζωικού κεφαλαίου των αγροτικών εκμεταλλεύσεων για ζημίες από φυσικούς κινδύνους.

(9)

Σύμφωνα με το άρθρο 3α (6) του νόμου 1790/1988, το η ασφάλιση στον ΕΛ.Γ.Α. είναι υποχρεωτική και καλύπτει φυσικούς κινδύνους και ειδικότερα την πλημμύρα, την ανεμοθύελλα, τον παγετό και το υπερβολικό ψύχος, το χιόνι, το χαλάζι, τις υψηλές θερμοκρασίες και την ηλιακή ακτινοβολία, τις υπερβολικές ή άκαιρες βροχοπτώσεις, την ξηρασία, τις εντομολογικές και φυτοπαθολογικές προσβολές των καλλιεργειών, τις νόσους επιζωοτικής μορφής, τον κεραυνό ως αιτία πυρκαγιάς, τον σεισμό, τους κινδύνους από τη θάλασσα, τις ζημίες που προκαλούνται στη φυτική παραγωγή από άγρια ζώα καθώς και μια σειρά ασθενειών βοοειδών, αιγών και προβάτων.

(10)

Σύμφωνα με το άρθρο 5α (7) του νόμου 1790/1988, οι παραγωγοί γεωργικών προϊόντων που είναι δικαιούχοι του συστήματος ασφάλισης που περιγράφεται στην αιτιολογική σκέψη 9 βαρύνονται με ειδική ασφαλιστική εισφορά υπέρ του ΕΛ.Γ.Α. Η εισφορά αυτή έχει χαρακτήρα επιβάρυνσης την οποία επιβάλλει ο νομοθέτης επί των αγορών και πωλήσεων εγχώριων γεωργικών προϊόντων και της οποίας τα έσοδα προορίζονται για τη χρηματοδότηση του ΕΛ.Γ.Α., ο οποίος είναι επιφορτισμένος με την πρόληψη και την αντιστάθμιση των ζημιών που προξενούνται από φυσικούς κινδύνους στις γεωργικές εκμεταλλεύσεις.

(11)

Σύμφωνα με το άρθρο 5α του νόμου 1790/1988, η ειδική ασφαλιστική εισφορά ορίζεται σε ποσοστό 3 % για τα προϊόντα φυτικής προέλευσης και σε ποσοστό 0,5 % για τα προϊόντα ζωικής προέλευσης (8). Τα ποσοστά αυτά της εισφοράς καθορίζονται από τους αρμόδιους υπουργούς βάσει πρότασης του ΕΛ.Γ.Α. προς τον Υπουργό Γεωργίας Τα έσοδα του ΕΛ.Γ.Α. από την ειδική ασφαλιστική εισφορά, τα οποία εισπράττονται από τις δημόσιες οικονομικές υπηρεσίες, εισάγονται στον κρατικό προϋπολογισμό ως έσοδα του Δημοσίου και εμφανίζονται με ίδιο κωδικό αριθμό εσόδου. Τα έσοδα αυτά αποδίδονται στον ΕΛ.Γ.Α. μέσω του προϋπολογισμού του Υπουργείου Γεωργίας, (που μετονομάστηκε σε Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Διατροφής), με την εγγραφή κατ’ έτος ισόποσης πίστωσης, ύστερα από πρόταση του ΕΛ.Γ.Α. προς το υπουργείο αυτό. Ο ΕΛ.Γ.Α. δεν επηρεάζει με κανέναν άλλο τρόπο το ποσό της εισφοράς ή των αποζημιώσεων.

(12)

Στην ασφάλιση του ΕΛ.Γ.Α. υπάγονται τα φυσικά ή νομικά πρόσωπα που έχουν την κυριότητα ή εκμετάλλευση γεωργικών, κτηνοτροφικών, πτηνοτροφικών, μελισσοκομικών, αλιευτικών, υδατοκαλλιεργητικών ή άλλων σχετικών επιχειρήσεων. Τα έσοδα του ΕΛ.Γ.Α. αποτελούνται κυρίως από τα έσοδα από την ειδική ασφαλιστική εισφορά. Επιπλέον, σύμφωνα με τον νόμο αριθ. 3147/2003, στις αρμοδιότητες του ΕΛ.Γ.Α. εμπίπτει επίσης η καταβολή ενισχύσεων για προγράμματα σχεδιασμού έκτακτης ανάγκης για την αποζημίωση ζημιών στο φυτικό κεφάλαιο και το πάγιο κεφάλαιο που προξενούνται από θεομηνίες, έκτακτα συμβάντα ή δυσμενείς καιρικές συνθήκες. Οι ενισχύσεις αυτές χρηματοδοτούνται από τον κρατικό προϋπολογισμό ή από δάνεια. Τα εν λόγω προγράμματα αποτελούν κρατικές ενισχύσεις που εγκρίνονται με αποφάσεις της Επιτροπής.

(13)

Με την απόφαση αριθ. 262037 του Υπουργού Οικονομίας και Οικονομικών και του Υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης της 30ής Ιανουαρίου 2009 (εφεξής «διυπουργική απόφαση») προβλέφθηκε, η κατ’ εξαίρεση καταβολή κατά το 2009 ποσού ύψους 425 εκατ. ευρώ για ζημίες που προκλήθηκαν το 2008. Σύμφωνα με τη διυπουργική απόφαση οι εν λόγω αποζημιώσεις θα καταβάλλονταν από τον ΕΛ.Γ.Α. λόγω της μειωμένης παραγωγής ορισμένων φυτικών καλλιεργειών, η οποία παρατηρήθηκε την καλλιεργητική περίοδο 2008 συνεπεία δυσμενών καιρικών συνθηκών όπως ξηρασία, υψηλές θερμοκρασίες, βροχές, εντομολογικές και φυτοπαθολογικές προσβολές των εν λόγω καλλιεργειών. Οι ζημίες αφορούν καλλιέργειες αμυγδαλιών, κερασιών, βερικοκιών, ορισμένων ποικιλιών ροδακινιών, δαμασκηνιών, αχλαδιών και μηλιών, σπαραγγιών, καλλιέργειες ανατολικών καπνών, γεώμηλων, βαμβακιού, ελαιώνων και δημητριακών.

(14)

Σύμφωνα με τις πληροφορίες που διέθεσαν οι ελληνικές αρχές, εκτός από την απώλεια της παραγωγής, για ορισμένες καλλιέργειες (δημητριακά, βαμβάκι), λήφθηκε επίσης υπόψη για τον προσδιορισμό του κατώτατου ορίου των ζημιών η ποιοτική υποβάθμιση της παραγωγής. Η εν λόγω απώλεια ή ποιοτική υποβάθμιση προκλήθηκαν από τον συνδυασμό καιρικών φαινομένων και ασθενειών εξαιτίας δυσμενών καιρικών συνθηκών που προσέβαλαν τις σχετικές καλλιέργειες κατά τη διάρκεια του υπό εξέταση έτους.

(15)

Προκειμένου να καταβληθούν οι εν λόγω αποζημιώσεις, ο ΕΛ.Γ.Α. συνήψε τραπεζικό δάνειο ύψους 425 000 000 ευρώ. Το δάνειο θα αποπληρωθεί σε δέκα έτη (από το 2010 έως το 2019). Για τα 3 πρώτα έτη (από το 2010 έως το 2012) το δάνειο αυτό επιβαρύνεται με τόκους και κρατήσεις από το ελληνικό Δημόσιο που ανέρχονται σε 28 513 250 ευρώ ετησίως και για τα 7 επόμενα έτη (από το 2013 έως το 2019) με τόκους, χρεολύσια και κρατήσεις από το ελληνικό Δημόσιο που ανέρχονται το 2013 σε 89 227 536 ευρώ, το 2014 σε 85 087 786 ευρώ, το 2015 σε 81 025 536 ευρώ, το 2016 σε 76 963 286 ευρώ, το 2017 σε 72 901 036 ευρώ, το 2018 σε 68 838 786 ευρώ και το 2019 σε 64776536 ευρώ. Το δάνειο συνήφθη με εγγύηση του ελληνικού Δημοσίου υπέρ του ΕΛ.Γ.Α.

(16)

Σύμφωνα με τις πληροφορίες που παρείχαν οι ελληνικές αρχές, οι αποζημιώσεις που καταβλήθηκαν από τον ΕΛ.Γ.Α. στους παραγωγούς το 2008 για αιτίες που καλύπτονται από την ασφάλιση ανήλθαν σε 386 986 648 ευρώ. Το ποσό αυτό προέρχεται εν μέρει από ασφαλιστικές εισφορές ύψους 88 353 000 ευρώ, και εν μέρει από τα έσοδα που προέρχονταν από δάνειο ύψους 444 εκατ. ευρώ.

(17)

Ο ΕΛ.Γ.Α συνήψε το τραπεζικό δάνειο ύψους 444 000 000 ευρώ, βάσει του άρθρου 13 του ελληνικού νόμου αριθ. 3074/2002 και του άρθρου 28 παράγραφος 17 του ελληνικού νόμου αριθ. 3147/2003. Το δάνειο θα αποπληρωθεί σε δέκα έτη (από το 2009 έως το 2018). Για τα 3 πρώτα έτη (από το 2009 έως το 2011) το δάνειο αυτό επιβαρύνεται με τόκους και κρατήσεις από το ελληνικό Δημόσιο που ανέρχονται σε 23 709 600 ευρώ ετησίως και για τα 7 επόμενα έτη (από το 2012 έως το 2018) με τόκους, χρεολύσια και κρατήσεις από το ελληνικό Δημόσιο που ανέρχονται το 2012 σε 87 138 171 ευρώ, το 2013 σε 83 789 143 ευρώ, το 2014 σε 80 395 714 ευρώ, το 2015 σε 77 002 286 ευρώ, το 2016 σε 73 608 857 ευρώ, το 2017 σε 70 215 429 ευρώ και το 2018 σε 66 822 000 ευρώ. Το δάνειο συνήφθη με εγγύηση του ελληνικού Δημοσίου υπέρ του ΕΛ.Γ.Α.

(18)

Το υπόλοιπο μέρος του δανείου που ανέρχεται σε 145 366 352 ευρώ, διατέθηκε για τη χορήγηση των κρατικών ενισχύσεων που εγκρίθηκαν με αποφάσεις της Επιτροπής στο πλαίσιο των προγραμμάτων έκτακτης ανάγκης μετά τις πυρκαγιές του έτους 2006 και του έτους 2007. Η παρούσα απόφαση δεν αφορά το εν λόγω ισόποσο μέρος των εσόδων του ΕΛ.Γ.Α.

(19)

Παροχές που χορηγούνται από κρατικούς πόρους: Κατά την άποψη της Επιτροπής, στην προκειμένη περίπτωση η προϋπόθεση αυτή πληρούται δεδομένου ότι η επίδικη εθνική νομοθεσία (βλέπε αιτιολογική σκέψη 11) προβλέπει σαφώς ότι οι παροχές που χορηγεί ο ΕΛ.Γ.Α. χρηματοδοτούνται από κρατικούς πόρους και ότι καταλογίζονται στο Δημόσιο.

(20)

Στις συμπληρωματικές πληροφορίες που υπέβαλαν οι ελληνικές αρχές πριν από την κίνηση της διαδικασίας επισημαίνεται ότι πρόκειται να αυξηθεί το ποσοστό της ειδικής ασφαλιστικής εισφοράς προκειμένου να αυξηθούν τα έσοδα του ΕΛ.Γ.Α. Όμως, οι πληροφορίες που δόθηκαν σχετικά με την αύξηση των εσόδων του ΕΛ.Γ.Α. δεν παρείχαν σε αυτό το στάδιο της διαδικασίας συγκεκριμένα στοιχεία από τα οποία να μπορεί να εξαχθεί το συμπέρασμα ότι μια τέτοια αύξηση θα επαρκούσε για την αποπληρωμή των εν λόγω δανείων και για τη χορήγηση αποζημιώσεων στους παραγωγούς κατά τη διάρκεια των συγκεκριμένων ετών. Κατά συνέπεια, δεν μπορούσε να αποκλειστεί ότι τα εν λόγω μέτρα ενδέχεται να χρηματοδοτούνταν επίσης από άλλους κρατικούς πόρους που θα διατίθεντο στον ΕΛ.Γ.Α.

(21)

Μέτρα που επηρεάζουν τις συναλλαγές και νοθεύουν ή απειλούν να νοθεύσουν τον ανταγωνισμό: Οι αποζημιώσεις που καταβλήθηκαν το 2008 από τον ΕΛ.Γ.Α. στο πλαίσιο του συστήματος υποχρεωτικής ασφάλισης αφορούσαν διάφορα ελληνικά γεωργικά προϊόντα φυτικής και ζωικής προέλευσης, ενώ εκείνες που καταβλήθηκαν το 2009 αφορούσαν διάφορες φυτικές καλλιέργειες (βλέπε αιτιολογική σκέψη 13). Κατά συνέπεια, στο στάδιο κίνησης της διαδικασίας η Επιτροπή διαπίστωσε ότι οι εν λόγω αποζημιώσεις παρείχαν ένα πλεονέκτημα στους τοπικούς παραγωγούς σε σχέση με άλλους παραγωγούς της Ένωσης οι οποίοι δεν λαμβάνουν την ίδια στήριξη. Ο γεωργικός τομέας είναι ανοιχτός στον ανταγωνισμό σε επίπεδο Ένωσης και, ως εκ τούτου, ευαίσθητος σε κάθε μέτρο υπέρ της παραγωγής στο ένα ή το άλλο κράτος μέλος. Συνεπώς, οι εν λόγω αποζημιώσεις απειλούν να νοθεύσουν τον ανταγωνισμό στην εσωτερική αγορά και να επηρεάσουν τις συναλλαγές μεταξύ κρατών μελών.

(22)

Μέτρα που ευνοούν ορισμένες επιχειρήσεις ή ορισμένους κλάδους παραγωγής: Όσον αφορά το ζήτημα του κατά πόσο οι πληρωμές του ΕΛ.Γ.Α. στο πλαίσιο του συστήματος υποχρεωτικής ασφάλισης έναντι φυσικών κινδύνων ήταν επιλεκτικές, η Επιτροπή θεωρεί ότι, εκ των προτέρων, η επιλεκτικότητα του μέτρου προκύπτει από το γεγονός ότι οι αποζημιώσεις του ΕΛ.Γ.Α. περιορίζονταν σε ορισμένα είδη γεωργικής παραγωγής.

Κατά την άποψη της Επιτροπής, θα μπορούσε να υποστηριχθεί ότι τα ειδικά χαρακτηριστικά του γεωργικού τομέα, η ιδιαίτερη εξάρτησή του από ορισμένες καιρικές συνθήκες και ο ευάλωτος χαρακτήρας του απέναντι στους φυσικούς κινδύνους στην Ελλάδα επιτάσσουν τη θέσπιση κρατικού καθεστώτος που να εξασφαλίζει ένα ελάχιστο επίπεδο αποζημίωσης βάσει της αρχής της αλληλεγγύης. Στο μέτρο που οι αποζημιώσεις οι οποίες καταβάλλονται από τον ΕΛ.Γ.Α. στο πλαίσιο του συστήματος υποχρεωτικής ασφάλισης χρηματοδοτούνται από έσοδα τα οποία προέρχονται από την ειδική ασφαλιστική εισφορά, η Επιτροπή εκτιμά ότι μπορεί ενδεχομένως να θεωρηθεί ότι δεν παρέχουν αθέμιτο πλεονέκτημα στους δικαιούχους.

Ωστόσο, η αιτιολόγηση αυτή βάσει της λογικής και της φύσης του συστήματος δεν θα μπορούσε να καλύψει τυχόν περαιτέρω οικονομικές παρεμβάσεις του ελληνικού Δημοσίου στο σύστημα (πέρα από τη χρηματοδότηση μέσω των υποχρεωτικών εισφορών). Ωστόσο, στο στάδιο κίνησης της διαδικασίας έρευνας, η Επιτροπή δεν διέθετε επαρκή στοιχεία για να αποφανθεί ότι συντρέχει τέτοια περίπτωση. Ειδικότερα, η Επιτροπή είχε αμφιβολίες ότι τα εν λόγω μέτρα χρηματοδοτήθηκαν χωρίς περαιτέρω κρατική παρέμβαση.

(23)

Με βάση τα προαναφερόμενα, στο στάδιο κίνησης της διαδικασίας έρευνας η Επιτροπή είχε καταλήξει στο συμπέρασμα ότι δεν μπορούσε να αποκλειστεί το ενδεχόμενο οι αποζημιώσεις που καταβλήθηκαν από τον ΕΛ.Γ.Α. το 2008 και το 2009 στο πλαίσιο του συστήματος υποχρεωτικής ασφάλισης να εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του άρθρου 107 παράγραφος 1 της Συνθήκης και να συνιστούν κρατικές ενισχύσεις.

(24)

Η Επιτροπή έκρινε ότι οι ενισχύσεις που χορηγήθηκαν και καταβλήθηκαν χωρίς προηγούμενη κοινοποίηση συνιστούν παράνομη ενίσχυση κατά την έννοια του άρθρου 1 στοιχείο στ) του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 659/1999.

(25)

Δεδομένου ότι οι ελληνικές αρχές υποστήριξαν ότι τα εν λόγω μέτρα δεν συνιστούν κρατικές ενισχύσεις, η Επιτροπή δεν διέθετε στο στάδιο κίνησης της διαδικασίας τις απαιτούμενες πληροφορίες ώστε να μπορεί να αξιολογήσει κατά πόσο οι ενισχύσεις συμμορφώνονταν με τα νομικά κείμενα που ήταν σε ισχύ κατά τον χρόνο χορήγησης των ενισχύσεων, ήτοι το 2008 και το 2009. Στην περίπτωση αυτή πρόκειται για τις κατευθυντήριες γραμμές για τις κρατικές ενισχύσεις στον τομέα της γεωργίας και της δασοκομίας 2007-2013 (9) (εφεξής «κατευθυντήριες γραμμές») και ειδικότερα η ενότητα V.B σχετικά με τις ενισχύσεις για την αντιστάθμιση ζημιών στη γεωργική παραγωγή ή στα μέσα γεωργικής παραγωγής.

(26)

Από τις πληροφορίες που παρασχέθηκαν φαίνεται να προκύπτει ότι οι προβλεπόμενες αποζημιώσεις για το μεγαλύτερο μέρος των σχετικών καλλιεργειών αφορούσαν ζημίες οι οποίες κάλυπταν ένα κατώτατο όριο ίσο με 30 % λαμβάνοντας υπόψη τις απώλειες της παραγωγής ή τη χειροτέρευση της ποιότητας για ορισμένες παραγωγές, που σημειώθηκαν καθ’ όλη τη διάρκεια του συγκεκριμένου έτους, λόγω του συνδυασμού περισσοτέρων του ενός δυσμενών καιρικών φαινομένων καθώς και, όσον αφορά άλλες καλλιέργειες, εξαιτίας φυτικών ασθενειών επίσης. Οι πληροφορίες που διαβίβασαν οι ελληνικές αρχές δεν παρείχαν στοιχεία σχετικά με τη μέθοδο υπολογισμού των εν λόγω αποζημιώσεων.

(27)

Ως εκ τούτου, η Επιτροπή διατηρούσε αμφιβολίες για το κατά πόσο οι εν λόγω ενισχύσεις μπορούν να θεωρηθούν συμβιβάσιμες με την ενότητα V.B των κατευθυντήριων γραμμών.

(28)

Τα ενδιαφερόμενα μέρη που υπέβαλαν τις παρατηρήσεις τους είναι η Ευρωπαϊκή Ένωση Εμπόρων Γεωργικών Προϊόντων και Γεωργικών Προϊόντων Διατροφής, εφεξής «CELCAA», η Επιτροπή Εμπορίου Σιτηρών, Ζωοτροφών, Ελαιούχων Καρπών, Ελαιολάδου, Ελαίων, Λιπών και Γεωργικών Προμηθειών, εφεξής COCERAL καθώς και ένα τρίτο ενδιαφερόμενο μέρος, το οποίο ζήτησε να παραμείνει η ταυτότητά του απόρρητη.

(29)

Δεδομένου ότι πρόκειται για ανεξάρτητους εμπόρους (το τρίτο ενδιαφερόμενο μέρος) και ότι η CELCAA και η COCERAL έχουν ως στόχο την προστασία των συμφερόντων ανεξάρτητων εμπόρων, τα ενδιαφερόμενα μέρη εκτιμούν ότι οι εν λόγω ενισχύσεις, οι οποίες αρχικά χορηγούνταν σε γεωργούς, στην πραγματικότητα κατέληγαν σε γεωργικούς συνεταιρισμούς και στις ενώσεις τους οι οποίες, έχοντας την αποκλειστική διακίνηση των γεωργικών προϊόντων, ανταγωνίζονται συνεπώς τους ανεξάρτητους εμπόρους.

(30)

Σύμφωνα με τα ενδιαφερόμενα μέρη, η Ελλάδα δεν προσκόμισε αποδείξεις που να καταδεικνύουν ότι οι εν λόγω αποζημιώσεις χορηγήθηκαν για ζημίες που προκλήθηκαν εξαιτίας δυσμενών καιρικών συνθηκών. Οι ελληνικές αρχές δεν υπέβαλαν αναλυτική περιγραφή της φύσης των εν λόγω καιρικών συνθηκών υποστηριζόμενη από τα σχετικά μετεωρολογικά στοιχεία σύμφωνα με τις κατευθυντήριες γραμμές.

(31)

Κατά την άποψη των ενδιαφερομένων μερών, οι ελληνικές αρχές δεν είχαν διευκρινίσει ούτε τη μέθοδο υπολογισμού που είχε χρησιμοποιηθεί για τις εν λόγω αποζημιώσεις ούτε το κατώτατο όριο ζημιών. Επίσης, οι εν λόγω αποζημιώσεις περιορίζονταν σε συγκεκριμένα γεωργικά προϊόντα, ενώ οι παραγωγοί άλλων προϊόντων που είχαν αποκλειστεί από τις αποζημιώσεις αυτές είχαν υποστεί επίσης απώλειες στην αντίστοιχη παραγωγή τους.

(32)

Εξάλλου, τα ενδιαφερόμενα μέρη ήταν της άποψης ότι η χορήγηση των εν λόγω αποζημιώσεων είχε αντίκτυπο στη διαμόρφωση των τιμών των τελικών προϊόντων λόγω της μείωσης των τιμών των προϊόντων για τα οποία είχαν ληφθεί οι αποζημιώσεις. Έτσι, οι εν λόγω ενισχύσεις παρείχαν οικονομικό πλεονέκτημα στους εμπλεκόμενους παραγωγούς δίνοντάς τους τη δυνατότητα να εμπορευθούν το μέρος της παραγωγής τους που δεν είχε επηρεαστεί από τις δυσμενείς καιρικές συνθήκες υπό όρους που νοθεύουν τον ανταγωνισμό. Από την άλλη πλευρά, οι ιδιωτικοί εμπορικοί φορείς (όπως έμποροι, αλευρόμυλοι, μύλοι ζωοτροφών, πτηνοτρόφοι, χοιροτρόφοι κ.λπ.) ήταν υποχρεωμένοι να ακολουθήσουν μια πολιτική τιμολόγησης την οποία επέβαλαν οι γεωργικοί συνεταιρισμοί και οι ενώσεις τους, γεγονός που έθεσε τους εν λόγω συνεταιρισμούς σε μονοπωλιακή θέση.

(33)

Επιπλέον, η κάλυψη την οποία προσφέρει ο ΕΛ.Γ.Α. απέναντι στους κινδύνους στους οποίους είναι εκτεθειμένος ο γεωργικός τομέας θα έπρεπε να τηρεί τις αρχές της αναλογικότητας και της ισότητας. Κατά την άποψη των ενδιαφερομένων μερών δεν είναι αποδεκτό οι αποζημιώσεις που χορηγήθηκαν από τον ΕΛ.Γ.Α. το 2008 και το 2009 να αντιστοιχούν σε ποσά τα οποία υπερβαίνουν τρεις και τέσσερις φορές αντίστοιχα τα συνολικά ποσά των ασφαλιστικών εισφορών για τα ίδια έτη.

(34)

Σύμφωνα με τα ενδιαφερόμενα μέρη, με το νέο δάνειο που σύναψε για το έτος 2009, ο ΕΛ.Γ.Α. «υποθήκευσε» σε μεγάλο βαθμό τα έσοδα που θα έχει τα επόμενα 10 έτη, δεδομένου ότι έχει ήδη επιβαρυνθεί με την αποπληρωμή του δανείου που είχε συνάψει για το έτος 2008 και για το οποίο είχε «υποθηκεύσει» προκαταβολικά τις ασφαλιστικές εισφορές των επομένων ετών. Τα ενδιαφερόμενα μέρη επισημαίνουν επιπλέον ότι την ύπαρξη δύο συμπληρωματικών δανείων τα οποία συνήψε ο ΕΛ.Γ.Α. το 2009, ήτοι ένα δάνειο ύψους 350 εκατ. ευρώ το οποίο ο ΕΛ.Γ.Α. συνήψε με την Τράπεζα Πειραιώς καθώς και ένα δάνειο ύψους 112 εκατ. ευρώ το οποίο ο ΕΛ.Γ.Α. συνήψε με την Αγροτική Τράπεζα της Ελλάδος και την Εθνική Τράπεζα της Ελλάδος.

(35)

Τα ενδιαφερόμενα μέρη εξέφρασαν επίσης την άποψη ότι τα δάνεια των 444 εκατ. ευρώ και των 415 εκατ. ευρώ τα οποία συνάπτονται με εγγύηση του ελληνικού Δημοσίου συνιστούν έσοδα συμπληρωματικά προς τα έσοδα των ασφαλιστικών εισφορών, Συνεπώς, τα δάνεια αυτά θα πρέπει να θεωρούνται κρατικοί πόροι.

(36)

Σύμφωνα με τις ελληνικές αρχές, οι αντισταθμιστικές ενισχύσεις που χορηγήθηκαν από τον ΕΛ.Γ.Α. στη διάρκεια των ετών 2008 και 2009 δεν συνιστούν κρατικές ενισχύσεις.

Η χρηματοδότηση του εν λόγω συστήματος ασφάλισης εξασφαλίζεται από τις ειδικές υποχρεωτικές εισφορές που καταβάλλουν οι γεωργοί. Δεδομένου ότι το εν λόγω σύστημα ασφάλισης διέπεται από την αρχή της κοινωνικής αλληλεγγύης, αφενός οι ειδικές υποχρεωτικές εισφορές δεν είναι αναγκαίο να είναι αυστηρά ανάλογες με τον ασφαλιζόμενο κίνδυνο και αφετέρου το ποσό των χορηγούμενων παροχών δεν πρέπει να είναι αναγκαστικά ανάλογο με τα έσοδα του ασφαλιζόμενου (10). Κατά συνέπεια, σύμφωνα με τις ελληνικές αρχές, στη συγκεκριμένη περίπτωση πρόκειται για γνήσιες αποζημιώσεις που χορηγήθηκαν για την αντιστάθμιση ζημιών που προκλήθηκαν στη γεωργική παραγωγή εξαιτίας δυσμενών καιρικών συνθηκών, σύμφωνα με την ελληνική νομοθεσία για τις γεωργικές ασφαλίσεις που καταβάλλονται από τον ΕΛ.Γ.Α.

Επίσης, σύμφωνα με τις ελληνικές αρχές, ο ΕΛ.Γ.Α. μπορεί να εξοφλήσει εντός των προβλεπομένων προθεσμιών τις οικονομικές υποχρεώσεις του στο πλαίσιο του συστήματος υποχρεωτικής ασφάλισης. Η ικανότητα αυτή του ΕΛ.Γ.Α. ενισχύεται με την εφαρμογή του νέου νόμου 3877/2010 σχετικά με το σύστημα προστασίας και ασφάλισης της αγροτικής δραστηριότητας, ο οποίος προβλέπει συμπληρωματικούς πόρους χρηματοδότησης υπέρ του ΕΛ.Γ.Α. Έτσι, ο νόμος αυτός αυξάνει, στις περισσότερες περιπτώσεις, την ειδική ασφαλιστική εισφορά (για τις ζημίες στη φυτική παραγωγή από 3 % σε 4 % και για τις ζημίες στη ζωική παραγωγή από 0,50 % σε 0,75 %). Επιπλέον, θεσπίζει μία προαιρετική ασφάλιση για ζημίες οι οποίες δεν καλύπτονται από την υποχρεωτική ασφάλιση καθώς και μία γενική ασφάλιση η οποία καταβάλλεται υπέρ του ΕΛ.Γ.Α. από τα φυσικά πρόσωπα που δεν είναι κατά κύριο λόγο γεωργοί καθώς και από νομικά πρόσωπα των οποίων η πλειοψηφία των μετοχών δεν ανήκει σε κατά κύριο επάγγελμα γεωργούς.

(37)

Ωστόσο, ακόμη κι αν οι αντισταθμιστικές ενισχύσεις θα έπρεπε να θεωρούνται κρατικές ενισχύσεις, οι ελληνικές αρχές εκτιμούν ότι είναι συμβιβάσιμες με το άρθρο 107 παράγραφος 3 στοιχείο γ) της Συνθήκης και τις κατευθυντήριες γραμμές. Οι ελληνικές αρχές υπέβαλαν στις υπηρεσίες της Επιτροπής αναλυτικά στοιχεία σχετικά με κάθε ενίσχυση που χορηγήθηκε από τον ΕΛ.Γ.Α. το 2008 και το 2009, αναφέροντας το όνομα και τον αριθμό φορολογικού μητρώου του δικαιούχου γεωργού, το νομό όπου βρίσκεται το αγροτεμάχιο, το είδος της καλλιέργειας, τη μονάδα μέτρησης της καλλιέργειας και τον αριθμό μονάδων που χρησιμοποιήθηκαν, το ποσό της ενίσχυσης και την ημερομηνία χορήγησης της ενίσχυσης, την περιγραφή των ζημιών και το επίπεδό τους σε σχέση με την κανονική παραγωγή.

(38)

Όσον αφορά τις αντισταθμιστικές ενισχύσεις που χορηγήθηκαν κατά τα έτη 2008 και 2009 για ζημίες που κατέστρεψαν άνω του 30 % της κανονικής φυτικής παραγωγής, οι ελληνικές αρχές εκτιμούν ότι πληρούνται όλοι οι όροι που προβλέπονται στα σημεία 124 έως 130 των κατευθυντήριων γραμμών καθώς και στο άρθρο 11 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1857/2006 της Επιτροπής, της 15ης Δεκεμβρίου 2006, σχετικά με την εφαρμογή των άρθρων 87 και 88 της συνθήκης στις κρατικές ενισχύσεις προς μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στον τομέα της παραγωγής γεωργικών προϊόντων και για την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 70/2001 (11) (εφεξής «κανονισμός απαλλαγής»).

(39)

Κατά την άποψη των ελληνικών αρχών οι εν λόγω ενισχύσεις καταβλήθηκαν στους δικαιούχους παραγωγούς ή σε οργανώσεις παραγωγών των οποίων οι παραγωγοί ήταν μέλη, σύμφωνα με τις κατευθυντήριες γραμμές και τον κανονισμό απαλλαγής. Ειδικότερα, οι ελληνικές αρχές διαβεβαίωσαν:

(40)

Όσον αφορά τη μέθοδο υπολογισμού της κανονικής παραγωγής, οι ελληνικές αρχές απέστειλαν πληροφορίες σχετικά με τη μέθοδο που χρησιμοποιήθηκε και επιβεβαίωσαν ότι τηρήθηκε η παράγραφος 128 των κατευθυντήριων γραμμών, σύμφωνα με την οποία σε περίπτωση χρήσης εναλλακτικής μεθόδου, αυτή πρέπει να είναι αντιπροσωπευτική και να μη βασίζεται σε αφύσικα υψηλές αποδόσεις. Ειδικότερα, η εκτίμηση των ζημιών που προκλήθηκαν εξαιτίας δυσμενών καιρικών συνθηκών πραγματοποιήθηκε σε επίπεδο μεμονωμένης εκμετάλλευσης από γεωπόνους βάσει επιτόπιων εκτιμήσεων, όπως προβλέπεται από τον κανονισμό Ασφάλισης (Φυτικής Παραγωγής) του ΕΛ.Γ.Α. Κατά τον επιτόπιο έλεγχο, ο γεωπόνος-εκτιμητής υπολογίζει την έκταση του αγροτεμαχίου με όλα τα κατάλληλα μέσα (ταινία μέτρησης, χάρτες εντοπισμού των αγροτεμαχίων, συσκευή GPS) και στις περιπτώσεις δενδρωδών καλλιεργειών, μετρά τον αριθμό των δένδρων. Στη συνέχεια, ο γεωπόνος εκτιμά την αναμενόμενη παραγωγή του αγροτεμαχίου λαμβάνοντας υπόψη τις τεχνικές καλλιέργειας που χρησιμοποιήθηκαν (ειδικότερα την πυκνότητα της φύτευσης, το σύστημα κλάδευσης στη δενδροκομία, τις πρώιμες καλλιέργειες με τη χρήση πλαστικών φύλλων, το σύστημα άρδευσης), την ποικιλία των ειδών που καλλιεργήθηκαν, την προηγούμενη καλλιέργεια στην περίπτωση ετήσιων καλλιεργειών, την καλλιεργητική φροντίδα (ιδίως τη λίπανση και την καταπολέμηση των παρασίτων), την παραγωγικότητα του εδάφους και ενδεχόμενες ιδιαιτερότητες του έτους παραγωγής (όπως ξηρασία, προβλήματα καρπόδεσης). Τέλος, αξιολογείται το ποσοστό των ζημιών επί της αναμενόμενης παραγωγής του αγροτεμαχίου. Για να προσδιοριστεί το ποσοστό των ζημιών, πραγματοποιούνται δειγματοληψίες σε διαφορετικά σημεία του αγροτεμαχίου λαμβάνοντας υπόψη την ποσοτική απώλεια της αναμενόμενης παραγωγής, την ποιοτική υποβάθμιση εξαιτίας των ζημιών, την αναγκαία καλλιεργητική φροντίδα μετά την επέλευση των ζημιών (όπως συμπληρωματική φυτοπροστασία, συμπληρωματικό βοτάνισμα, αφαίρεση κατεστραμμένων φρούτων).

(41)

Μεταξύ των ενισχύσεων που χορήγησε ο ΕΛ.Γ.Α. στη διάρκεια του 2008, ήτοι 386 986 648 ευρώ, καταβλήθηκαν στους παραγωγούς αποζημιώσεις της τάξεως των 373 257 465,71 για την αντιστάθμιση ζημιών που υπέστησαν στη φυτική τους παραγωγή εξαιτίας δυσμενών καιρικών συνθηκών. Όσον αφορά τις ενισχύσεις αυτές, ο ΕΛ.Γ.Α. εφάρμοσε το άρθρο 6 του κανονισμού Ασφάλισης Φυτικής Παραγωγής σχετικά με τις αποζημιώσεις σε παραγωγούς γεωργικών προϊόντων για την αντιστάθμιση ζημιών που προκλήθηκαν εξαιτίας δυσμενών καιρικών συνθηκών, όπως προβλέπονται στον νόμο 1790/1988 που θεσπίζει το σύστημα ασφάλισης του ΕΛ.Γ.Α.

(42)

Για τις εν λόγω ενισχύσεις, η Ελλάδα υπέβαλε μετεωρολογικά στοιχεία σχετικά με τις δυσμενείς κλιματικές συνθήκες που παρατηρήθηκαν κατά την καλλιεργητική περίοδο 2007-2008. Αυτά τα δυσμενή καιρικά φαινόμενα αναγνωρίστηκαν επισήμως από τις δημόσιες αρχές. Πρόκειται ειδικότερα για τον καύσωνα που παρατηρήθηκε στα τέλη Ιουνίου και Ιουλίου 2007 σε ολόκληρη τη χώρα, τις ισχυρές βροχοπτώσεις που σημειώθηκαν στις περισσότερες περιφέρειες της χώρας τον Οκτώβριο του 2007 και τους ξηρούς και θερμούς καθοδικούς ανέμους που παρατηρήθηκαν τον ίδιο μήνα στην Κρήτη, τις ανεμοθύελλες και το χαλάζι που έπληξαν στις αρχές Αυγούστου 2008 ορισμένους νομούς της βορειοδυτικής και της κεντρικής ηπειρωτικής Ελλάδας, καθώς και τους θυελλώδεις ανέμους που σημειώθηκαν στα τέλη Αυγούστου στις περιοχές της Μαγνησίας, της Βοιωτίας, της Ανατολικής Αττικής και στα νησιά της Εύβοιας και της Κρήτης.

Ειδικότερα, οι εν λόγω αποζημιώσεις χορηγήθηκαν για ζημίες που υπερέβαιναν τα ακόλουθα ποσοστά της κανονικής παραγωγής (14):

Επιπλέον, ο ΕΛ.Γ.Α. χορήγησε συμπληρωματικές αποζημιώσεις της τάξεως των 2 472 785,97 ευρώ σε παραγωγούς που είχαν υποστεί στη διάρκεια της ίδιας καλλιεργητικής περιόδου 2007-2008 διαδοχικές ζημίες στην ίδια φυτική παραγωγή εξαιτίας δυσμενών καιρικών συνθηκών. Για το 6,98 % του συνολικού ποσού των εν λόγω αποζημιώσεων το επίπεδο ζημιών ανερχόταν επίσης σε 20 % έως 30 % της κανονικής παραγωγής ενώ για το 93,02 % του συνολικού ποσού των αποζημιώσεων οι ζημίες είχαν καταστρέψει πάνω από το 30 % της κανονικής παραγωγής.

(43)

Επιπλέον, μεταξύ των ενισχύσεων που κατέβαλε ο ΕΛ.Γ.Α. στους παραγωγούς στη διάρκεια του 2008 χορηγήθηκαν επίσης οι ακόλουθες ενισχύσεις:

(44)

Όσον αφορά τις αποζημιώσεις που καταβλήθηκαν στη διάρκεια του 2009 βάσει της διυπουργικής απόφασης, ύψους 415 019 452 ευρώ, στον πίνακα που ακολουθεί παρατίθενται τα σχετικά προϊόντα, οι καιρικές συνθήκες που προκάλεσαν τις ζημίες και η περιγραφή των ζημιών.

(45)

Σύμφωνα με τις ελληνικές αρχές, μεταξύ των αποζημιώσεων της τάξεως των 415 019 452 ευρώ, οι ενισχύσεις ύψους 27 614 905 ευρώ που καταβλήθηκαν σε 871 παραγωγούς θεωρούνται ως κρατικές ενισχύσεις συμβιβάσιμες με την εσωτερική αγορά δυνάμει του άρθρου 107 παράγραφος 3 στοιχείο γ) της Συνθήκης και των κατευθυντήριων γραμμών.

(46)

Το υπόλοιπο ποσό των ενισχύσεων αυτών, ήτοι 387 404 547 ευρώ, καταβλήθηκε σε 784 408 παραγωγούς. Σύμφωνα με τις ελληνικές αρχές, οι εν λόγω ενισχύσεις είναι συμβιβάσιμες με την εσωτερική αγορά δυνάμει του άρθρου 107 παράγραφος 3 στοιχείο γ) της Συνθήκης και του κανονισμού απαλλαγής.

Κατά την άποψη των ελληνικών αρχών, οι εν λόγω ενισχύσεις πληρούσαν όλους τους όρους του άρθρου 11 του κανονισμού απαλλαγής. Ειδικότερα:

(47)

Επιπλέον, οι ελληνικές αρχές εκτιμούν πως ακόμη κι αν οι ενισχύσεις αυτές δεν μπορούσαν να θεωρηθούν ως γνήσιες αποζημιώσεις (βλέπε αιτιολογική σκέψη 36) ή συμβιβάσιμες με τον κανονισμό απαλλαγής (βλέπε αιτιολογική σκέψη 46), θα έπρεπε να θεωρηθούν συμβιβάσιμες με το άρθρο 107 παράγραφος 3 στοιχείο β) της Συνθήκης και με την ανακοίνωση για το προσωρινό κοινοτικό πλαίσιο.

Η χορήγηση των εν λόγω ενισχύσεων διευκόλυνε την πρόσβαση των δικαιούχων γεωργών σε χρηματοδότηση. Έτσι, οι εν λόγω αποζημιώσεις διασφάλισαν χρηματοοικονομική ρευστότητα στην πρωτογενή παραγωγή στην Ελλάδα, τον μοναδικό τομέα στον οποίο το ελληνικό κράτος μπορούσε να βασιστεί κατά τη διάρκεια των πρώτων αυτών μηνών της οικονομικής κρίσης ώστε να αποφύγει κινδύνους σε άλλους τομείς της ελληνικής οικονομίας. Ωστόσο, οι ενισχύσεις αυτές δεν χορηγήθηκαν χωρίς να εφαρμοστούν συγκεκριμένα κριτήρια. Αντιθέτως, χορηγήθηκαν μόνο σε περιπτώσεις πραγματικών οικονομικών προβλημάτων που συνδέονταν αποκλειστικά με την παραγωγή γεωργικών προϊόντων και πιο συγκεκριμένα σε περιπτώσεις προβλημάτων στη γεωργική παραγωγή συνδεόμενων με την ύπαρξη δυσμενών καιρικών συνθηκών (βλέπε αιτιολογική σκέψη 44). Για το μεγαλύτερο μέρος των ενισχύσεων αυτών, δεν είχαν καθοριστεί κατώτατα όρια όσον αφορά την ένταση και τον βαθμό του προβλήματος κάθε παραγωγού, με στόχο να στηριχθεί η ελληνική γεωργική οικονομία γενικότερα.

(48)

Επιπλέον, σύμφωνα με το σημείο 7 στοιχείο α) της ανακοίνωσης για το προσωρινό κοινοτικό πλαίσιο, η Επιτροπή εφαρμόζει όσον αφορά τις μη κοινοποιημένες ενισχύσεις (15) την εν λόγω ανακοίνωση εάν η ενίσχυση χορηγήθηκε μετά τις 17 Δεκεμβρίου 2008. Συνεπώς, οι ελληνικές αρχές είναι της άποψης ότι το σημείο 7 στοιχείο α) της εν λόγω ανακοίνωση εφαρμόζεται όσον αφορά τις εν λόγω μη κοινοποιημένες ενισχύσεις, δεδομένου ότι χορηγήθηκαν στους παραγωγούς μετά τις 17 Δεκεμβρίου 2008.

(49)

Οι ελληνικές αρχές εκτιμούν ότι οι ενισχύσεις αυτές, οι οποίες προβλέφθηκαν κατ’ εξαίρεση, με τη διυπουργική απόφαση, συγκέντρωναν όλες τις προϋποθέσεις που ορίζονται στο σημείο 4.2.2 της ανακοίνωσης για το προσωρινό κοινοτικό πλαίσιο. Ειδικότερα:

(50)

Σύμφωνα με το σημείο 4.2.2 στοιχείο ζ) της ανακοίνωσης για το προσωρινό κοινοτικό πλαίσιο, οι σχετικές ενισχύσεις που θα λάμβανε κάθε δικαιούχος γεωργός δεν έπρεπε να φέρουν το συνολικό ποσό των ενισχύσεων που ελήφθησαν από τον δικαιούχο γεωργό στη διάρκεια της περιόδου από 1ης Ιανουαρίου 2008 έως 31ης Δεκεμβρίου 2010, σε επίπεδο υψηλότερο του ανώτατου ορίου των 15 000 ευρώ. Κατά την άποψη των ελληνικών αρχών, το γεγονός ότι ο ΕΛ.Γ.Α. δεν έλαβε από τους ενδιαφερόμενους γεωργούς δήλωση σε γραπτή ή ηλεκτρονική μορφή σχετικά με οποιαδήποτε άλλη ενίσχυση ήσσονος σημασίας (de minimis) και ενίσχυση βάσει της ανακοίνωσης για το προσωρινό κοινοτικό πλαίσιο, η οποία ελήφθη εντός του τρέχοντος φορολογικού έτους, αποτελούσε απλώς ένα τυπικό ζήτημα. Έτσι, η μη τήρηση αυτής της τυπικής διαδικασίας δεν θα έπρεπε να οδηγήσει στο συμπέρασμα ότι δεν πληρούται η προϋπόθεση που ορίζεται στο σημείο 4.2.2 στοιχείο ζ) της ανακοίνωσης για το προσωρινό κοινοτικό πλαίσιο καθόσον, όπως μπορεί να αποδειχθεί από το μηχανογραφικό σύστημα του ΕΛ.Γ.Α., η Ελλάδα δεν είχε χορηγήσει κατά τη διάρκεια της περιόδου από 1ης Ιανουαρίου 2008 έως 31ης Δεκεμβρίου 2010 ενισχύσεις ήσσονος σημασίας στους παραγωγούς του πρωτογενούς τομέα γεωργικών προϊόντων ή ενισχύσεις βάσει της ανακοίνωσης για το προσωρινό κοινοτικό πλαίσιο.

(51)

Σε κάθε περίπτωση, κατά την άποψη των ελληνικών αρχών, από αυτό το ποσό των 387 404 547 ευρώ, ενισχύσεις ύψους 75 382 500 ευρώ μπορεί να θεωρηθεί ότι εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του κανονισμού ήσσονος σημασίας.

(52)

Οι ελληνικές αρχές εκτιμούν ότι οι ενισχύσεις ύψους 75 382 500 ευρώ συγκέντρωναν όλες τις προϋποθέσεις που ορίζονται στον κανονισμό ήσσονος σημασίας. Ειδικότερα:

(53)

Η Ελλάδα υποστηρίζει ότι τα ενδιαφερόμενα μέρη δεν προσκόμισαν στοιχεία που να καταδεικνύουν ότι οι εν λόγω αποζημιώσεις είχαν αντίκτυπο στη θέση των μελών τους στην εσωτερική αγορά.

(54)

Όσον αφορά την παρατήρηση ότι δεν υποβλήθηκε η περιγραφή της φύσης των δυσμενών καιρικών συνθηκών, οι ελληνικές αρχές υπογραμμίζουν ότι μια τέτοια περιγραφή δεν απαιτείται από τη σχετική διυπουργική απόφαση για τις αποζημιώσεις και ότι, αντιθέτως, αυτό που ήταν αναγκαίο να καταδειχθεί ήταν αφενός η ύπαρξη των δυσμενών καιρικών συνθηκών και αφετέρου εάν οι ζημίες που προκλήθηκαν κάλυπταν το κατώτατο όριο του 30 % σε σχέση με την κανονική παραγωγή. Επιπλέον, στο πλαίσιο των παρατηρήσεων που υπέβαλε στην Επιτροπή, η Ελλάδα παρουσίασε αναλυτικά στοιχεία σχετικά με τις εν λόγω καιρικές συνθήκες υποστηριζόμενα από κατάλληλα μετεωρολογικά στοιχεία.

(55)

Όσον αφορά την παρατήρηση ότι η Ελλάδα δεν διευκρίνισε ούτε τη μέθοδο υπολογισμού που χρησιμοποιήθηκε για τις εν λόγω αποζημιώσεις ούτε το κατώτατο όριο ζημιών, οι ελληνικές αρχές υπενθυμίζουν ότι στο πλαίσιο των παρατηρήσεων που υπέβαλαν στην Επιτροπή προσκόμισαν αναλυτικά στοιχεία και για τα δύο αυτά ζητήματα.

(56)

Σύμφωνα με τις ελληνικές αρχές, η χορήγηση των εν λόγω αποζημιώσεων δεν είχε αντίκτυπο στους τελικούς καταναλωτές δεδομένου ότι η μείωση των τιμών των σχετικών γεωργικών προϊόντων δεν οδήγησε σε μείωση των τιμών λιανικής πώλησης. Για να υποστηρίξουν την άποψη αυτή, οι ελληνικές αρχές προσκόμισαν άρθρα από τον ελληνικό Τύπο, τα οποία έδειχναν ότι οι τιμές λιανικής πολλών γεωργικών προϊόντων, συμπεριλαμβανομένων των εμπλεκομένων στην προκειμένη περίπτωση προϊόντων, παρέμειναν σε υψηλά επίπεδα παρά το γεγονός ότι η τιμή χονδρικής πώλησης αυτών των γεωργικών προϊόντων είχε μειωθεί.

(57)

Το άρθρο 107 παράγραφος 1 της Συνθήκης ορίζει ότι ενισχύσεις που χορηγούνται υπό οποιαδήποτε μορφή από τα κράτη ή με κρατικούς πόρους και που νοθεύουν ή απειλούν να νοθεύσουν τον ανταγωνισμό διά της ευνοϊκής μεταχειρίσεως ορισμένων επιχειρήσεων ή ορισμένων κλάδων παραγωγής είναι ασυμβίβαστες με την εσωτερική αγορά, κατά το μέτρο που επηρεάζουν τις μεταξύ κρατών μελών συναλλαγές. Η Επιτροπή εκτιμά ότι πληρούνται οι προαναφερθείσες προϋποθέσεις για τα σχετικά μέτρα.

(58)

Παροχές που χορηγούνται από κρατικούς πόρους

Όπως προκύπτει από την απόφαση του Δικαστηρίου των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων (νυν Δικαστήριο) της 22ας Μαΐου 2003 στην υπόθεση C-355/00, Φρέσκοτ A.E. κατά Ελληνικού Δημοσίου (16) (εφεξής «υπόθεση Φρέσκοτ»), οι παροχές που χορηγεί ο ΕΛ.Γ.Α. χρηματοδοτούνται από κρατικούς πόρους και ότι καταλογίζονται στο Δημόσιο κατά την έννοια της νομολογίας του Δικαστηρίου (17).

Όπως και στην υπόθεση Φρέσκοτ έτσι και στη παρούσα υπόθεση, από το άρθρο 5α του νόμου 1790/1988 (βλέπε επίσης αιτιολογική σκέψη 11), και τις λοιπές ισχύουσες διατάξεις της ελληνικής ισχύουσας νομοθεσίας, προκύπτει ότι τα έσοδα του ΕΛ.Γ.Α. από την ειδική ασφαλιστική εισφορά εισπράττονται από την αρμόδια οικονομική υπηρεσία, εισάγονται στον κρατικό προϋπολογισμό ως έσοδα του Δημοσίου και αποδίδονται στον ΕΛ.Γ.Α. μέσω του προϋπολογισμού του Υπουργείου Γεωργίας. Κατά συνέπεια, το γεγονός ότι οι εν λόγω εισφορές καταχωρίζονται λογιστικά ως έσοδα του Δημοσίου αρκεί για να θεωρηθεί ότι οι παροχές που χορηγούνται από τον ΕΛ.Γ.Α. προέρχονται από κρατικούς πόρους.

Επιπλέον, σύμφωνα με το άρθρο 2 του νόμου 1790/1998 (18), με απόφαση του Υπουργού Γεωργίας, ο ΕΛ.Γ.Α. μπορεί να καταβάλει ενισχύσεις ή αποζημιώσεις στους δικαιούχους με μεταφορά πόρων από τον κρατικό προϋπολογισμό ή με δανεισμό εκ μέρους του ΕΛ.Γ.Α. με την εγγύηση του ελληνικού Δημοσίου και την υποχρέωση του Δημοσίου για την αποπληρωμή του δανείου.

Από τη νομολογία του Δικαστηρίου προκύπτει ότι τα πλεονεκτήματα που χορηγούνται άμεσα από το κράτος καθώς και τα πλεονεκτήματα που χορηγούνται από δημόσιους η ιδιωτικούς φορείς τους οποίους έχει ορίσει ή ιδρύσει το κράτος αυτό, συνιστούν κρατικούς πόρους κατά την έννοια του άρθρου 107 παράγραφος 1 της Συνθήκης (19). Κατά συνέπεια, στην προκειμένη περίπτωση, τα δύο δάνεια που σύναψε ο ΕΛ.Γ.Α. για τις αποζημιώσεις που καταβλήθηκαν το 2008 και το 2009 με την εγγύηση του ελληνικού Δημοσίου. (βλέπε αιτιολογικές σκέψεις 15 και 17) συνιστούν κρατικούς πόρους κατά την έννοια του άρθρου 107 παράγραφος 1 της Συνθήκης, δεδομένου ότι αποτελούν μέρος των πόρων του ΕΛ.Γ.Α., ο οποίος αποτελεί νομικό πρόσωπο ιδιωτικού δικαίου που ανήκει εξ ολοκλήρου στο Δημόσιο και τελεί υπό την εποπτεία του Υπουργού Γεωργίας (βλέπε επίσης αιτιολογική σκέψη 8).

(59)

Μέτρα που επηρεάζουν τις συναλλαγές και νοθεύουν ή απειλούν να νοθεύσουν τον ανταγωνισμό

Η Επιτροπή διαπιστώνει ότι οι εν λόγω αποζημιώσεις παρέχουν ένα πλεονέκτημα στους εγχώριους παραγωγούς σε σχέση με τους λοιπούς παραγωγούς της Ένωσης οι οποίοι δεν λαμβάνουν την ίδια στήριξη. Ο γεωργικός τομέας είναι ανοιχτός στον ανταγωνισμό σε επίπεδο Ένωσης (20) και, ως εκ τούτου, ευαίσθητος σε κάθε μέτρο υπέρ της παραγωγής στο ένα ή το άλλο κράτος μέλος (21). Συνεπώς, οι εν λόγω αποζημιώσεις απειλούν να νοθεύσουν τον ανταγωνισμό στην εσωτερική αγορά και να επηρεάσουν τις συναλλαγές μεταξύ κρατών μελών.

(60)

Μέτρα που ευνοούν ορισμένες επιχειρήσεις ή ορισμένους κλάδους παραγωγής

Σύμφωνα με τη νομολογία του Δικαστηρίου (22), θεωρούνται ως ενισχύσεις οι παρεμβάσεις οι οποίες, ανεξαρτήτως μορφής, ελαφρύνουν τις επιβαρύνσεις που κανονικώς βαρύνουν τον προϋπολογισμό μιας επιχειρήσεως και οι οποίες κατά συνέπεια, χωρίς να είναι επιδοτήσεις υπό τη στενή έννοια του όρου, είναι της ιδίας φύσεως ή έχουν τα ίδια αποτελέσματα.

Στην υπόθεση Φρέσκοτ, το Δικαστήριο απεφάνθη ότι η έννοια της επιχείρησης κατά το άρθρο 102 της Συνθήκης δεν καλύπτει έναν οργανισμό όπως ο ΕΛ.Γ.Α. όσον αφορά τις δραστηριότητες που ασκεί στο πλαίσιο του συστήματος υποχρεωτικής ασφαλίσεως έναντι των φυσικών κινδύνων (βλέπε σκέψεις 79 και 88 της απόφασης).

Πράγματι, το εν λόγω σύστημα υποχρεωτικής ασφάλισης επιδιώκει ουσιαστικά έναν στόχο κοινωνικής πολιτικής και αποβλέπει στην παροχή κατάλληλης ασφαλιστικής κάλυψης σε όλες τις γεωργικές εκμεταλλεύσεις, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που εμφανίζουν υψηλότερο βαθμό επικινδυνότητας όσον αφορά τις ζημίες που προξενούνται από φυσικές καταστροφές (βλέπε σκέψεις 66 και 67 της απόφασης). Η ασφαλιστική εισφορά επιβάλλεται στο σύνολο των γεωργικών προϊόντων με ενιαία ποσοστά τα οποία είναι ανεξάρτητα από τον πραγματικό κίνδυνο για τον παραγωγό (βάσει της αρχής της αλληλεγγύης). Ο ΕΛ.Γ.Α. τελεί υπό την εποπτεία του κράτους, δεδομένου ότι το ύψος της εισφοράς, όσον αφορά τα έσοδα, καθώς και τα ποσοστά αποζημίωσης καθορίζονται από τους αρμόδιους υπουργούς.

Όπως έκρινε το Δικαστήριο με την απόφαση της 22ας Ιανουαρίου 2002, στην υπόθεση C-218/00, Cisal κατά INAIL (23), και στην υπό εξέταση περίπτωση τα δύο ουσιώδη στοιχεία του συστήματος ασφάλισης του ΕΛ.Γ.Α., ήτοι το ποσό των αποζημιώσεων και το ποσό των εισφορών, υπόκεινται στην εποπτεία του κράτους, η δε υποχρεωτική υπαγωγή που χαρακτηρίζει αυτό το ασφαλιστικό σύστημα είναι εκ των ων ουκ άνευ για τη χρηματοοικονομική ισορροπία του καθώς και για την εφαρμογή της αρχής της αλληλεγγύης, η οποία προϋποθέτει ότι οι παροχές προς τον ασφαλισμένο δεν είναι ανάλογες προς τις εισφορές που αυτός καταβάλλει.

Η διάφορα σε σχέση με την υπόθεση Cisal κατά INAIL έγκειται στο γεγονός ότι οι αποδέκτες των υπηρεσιών ασφάλισης του ΕΛ.Γ.Α. είναι επιχειρήσεις που ασκούν οικονομική δραστηριότητα. Το γεγονός ότι ο ΕΛ.Γ.Α. δεν ασκεί ο ίδιος οικονομική δραστηριότητα δεν αρκεί για να θεωρηθεί ότι οι αποδέκτες των παροχών που χορηγεί ο οργανισμός αυτός δεν είναι δυνάμει αποδέκτες κρατικών ενισχύσεων κατά την έννοια της Συνθήκης (βλέπε υπόθεση Φρέσκοτ, σκέψη 80).

Όσον αφορά το ζήτημα του οικονομικού πλεονεκτήματος, το Δικαστήριο ανέφερε απλώς στη σκέψη 84 της απόφασης στην υπόθεση Φρέσκοτ ότι «Υπό τις συνθήκες αυτές, πρέπει να δοθεί απάντηση στο ερώτημα, αφενός, αν και, ενδεχομένως, σε ποιο βαθμό, ελλείψει υποχρεωτικής ασφαλιστικής καλύψεως, οι ελληνικές γεωργικές εκμεταλλεύσεις θα ήταν υποχρεωμένες και θα μπορούσαν πράγματι να ασφαλιστούν σε ιδιωτικές ασφαλιστικές εταιρείες ή να λάβουν άλλα μέτρα κατάλληλης προστασίας έναντι των συνεπειών που ενέχουν οι φυσικοί κίνδυνοι για τις εκμεταλλεύσεις αυτές και, αφετέρου, σε ποιο βαθμό η εισφορά αντιστοιχεί στο πραγματικό οικονομικό κόστος των παροχών που χορηγεί ο ΕΛ.Γ.Α. στο πλαίσιο της υποχρεωτικής ασφαλίσεως, αν πάντως αυτό το κόστος μπορεί να υπολογιστεί». Ωστόσο στη σκέψη 87, το Δικαστήριο στην υπόθεση Φρέσκοτ επισημαίνει ότι «…δεν διαθέτει τα αναγκαία πραγματικά και νομικά στοιχεία ώστε να απαντήσει στο σκέλος του υποβληθέντος ερωτήματος που αφορά τον ενδεχόμενο χαρακτηρισμό ως κρατικών των παροχών που χορηγεί ο ΕΛ.Γ.Α. στο πλαίσιο του συστήματος υποχρεωτικής ασφάλισης έναντι φυσικών κινδύνων)…».

(61)

Από τη νομολογία του Δικαστηρίου επιβεβαιώνεται ότι ούτε ο κοινωνικός χαρακτήρας του μέτρου (24) ούτε το γεγονός ότι χρηματοδοτείται πλήρως ή εν μέρει με εισφορές που επιβάλλει η δημόσια αρχή και εισπράττει από τις οικείες επιχειρήσεις (25) αρκεί για να αποκλεισθεί ο χαρακτηρισμός του μέτρου ως ενίσχυσης κατά την έννοια του άρθρου 107 παράγραφος 1 της Συνθήκης, το οποίο δεν κάνει διάκριση των μέτρων κρατικής παρέμβασης ανάλογα με τις αιτίες ή τους σκοπούς τους αλλά τα ορίζει σε συνάρτηση με τα αποτελέσματά τους (26).

Οι αποζημιώσεις που καταβλήθηκαν το 2008 από τον ΕΛ.Γ.Α. στο πλαίσιο του συστήματος υποχρεωτικής ασφάλισης αφορούσαν ορισμένα ελληνικά γεωργικά προϊόντα φυτικής και ζωικής προέλευσης, ενώ εκείνες που καταβλήθηκαν το 2009 αφορούσαν ορισμένες φυτικές καλλιέργειες. Κατά συνέπεια, οι αποζημιώσεις που καταβάλλονται από τον ΕΛ.Γ.Α. στους τοπικούς παραγωγούς γεωργικών προϊόντων μπορεί να παρέχουν επιλεκτικό οικονομικό πλεονέκτημα για τους εν λόγω παραγωγούς σε σχέση με άλλους παραγωγούς της Ένωσης οι οποίοι δεν λαμβάνουν την ίδια στήριξη.

Επιπλέον, σε περιπτώσεις όπου υπάρχει υψηλότερος κίνδυνος πρόκλησης ζημιών από φυσικές καταστροφές, είναι αμφίβολο εάν οι γεωργικές εκμεταλλεύσεις θα μπορούσαν να εξασφαλίσουν ασφαλιστική κάλυψη από ιδιωτικό φορέα ασφάλισης με παρόμοιους όρους. Συνεπώς, η Επιτροπή θεωρεί ότι υπό τις συνθήκες αυτές οι αποζημιώσεις που χορηγήθηκαν από τον ΕΛ.Γ.Α. μέσω του εν λόγω συστήματος ασφάλισης συνιστούν επιλεκτικό οικονομικό πλεονέκτημα για τους δικαιούχους.

(62)

Υπό το φως της απόφασης στην υπόθεση Φρέσκοτ (βλέπε σκέψη 86), μπορεί ωστόσο να τεθεί το ερώτημα εάν το εν λόγω μέτρο θα μπορούσε να δικαιολογηθεί από τη φύση και την όλη οικονομία του συστήματος. Το ενδιαφερόμενο κράτος μέλος βαρύνεται να το αποδείξει (27). Θα πρέπει να εξετασθεί εάν τα ειδικά χαρακτηριστικά του γεωργικού τομέα και η ιδιαίτερη εξάρτησή του από ορισμένες καιρικές συνθήκες και ο ευάλωτος χαρακτήρας του απέναντι στους φυσικούς κινδύνους στην Ελλάδα επιτάσσουν τη θέσπιση κρατικού καθεστώτος που να εξασφαλίζει ένα ελάχιστο επίπεδο αποζημίωσης βάσει της αρχής της αλληλεγγύης. Ωστόσο, ένα μέτρο που συνιστά εξαίρεση από την εφαρμογή του γενικού συστήματος (οιονεί) φορολογικών επιβαρύνσεων μπορεί να δικαιολογείται από τη φύση και τη γενική οικονομία του/συστήματος αν το οικείο κράτος μέλος μπορεί να αποδείξει ότι το μέτρο αυτό απορρέει ευθέως από τις θεμελιώδεις ή κατευθυντήριες αρχές του συστήματος αυτού. Συναφώς, πρέπει να γίνεται διάκριση μεταξύ, αφενός, των στόχων τους οποίους έχει οριστεί να υπηρετεί ένα ειδικό καθεστώς και οι οποίοι είναι εξωγενείς σε σχέση προς το σύστημα αυτό και, αφετέρου, των μηχανισμών που είναι συμφυείς με το ίδιο το σύστημα και οι οποίοι είναι απαραίτητοι για την επίτευξη των στόχων αυτών (28).

Εφόσον προκύπτει ότι ο ΕΛ.Γ.Α δεν χρηματοδοτείται αποκλειστικά από τις εισφορές οιονεί φορολογικής επιβάρυνσης αλλά επίσης από άμεσες εισφορές του Κράτους, μια τέτοια αιτιολόγηση που βασίζεται στην αλληλεγγύη μεταξύ των παραγωγών δεν μπορεί να εφαρμοστεί και επομένως το καθεστώς πρέπει να θεωρηθεί επιλεκτικό στο σύνολό του.

Έτσι, στην προκειμένη περίπτωση, οι αποζημιώσεις που καταβλήθηκαν στους παραγωγούς το 2008, ήτοι 386 986 648 ευρώ, δεν είχαν χρηματοδοτηθεί κατά το μεγαλύτερο μέρος τους από τις υποχρεωτικές ειδικές εισφορές, καθώς οι τελευταίες ανέρχονταν μόλις σε 88 353 000 ευρώ. Στην περίπτωση αυτή, οι παροχές που χορηγήθηκαν στους ασφαλισμένους παραγωγούς δεν μπορούσαν πλέον να θεωρηθούν ως αποκλειστικά χρηματοδοτούμενες από εισφορές (29).

(63)

Όσον αφορά τις αποζημιώσεις που καταβλήθηκαν το 2009, ήτοι 415 019 452 ευρώ, η Επιτροπή επισημαίνει ότι δεν χρηματοδοτήθηκαν από τις υποχρεωτικές ειδικές εισφορές, το ποσό των οποίων ανήλθε το 2009 σε 57 015 388 ευρώ. Οι αποζημιώσεις αυτές προβλέφθηκαν με τη διυπουργική απόφαση ως κατ’ εξαίρεση ασφαλιστική κάλυψη για ζημίες που προκλήθηκαν στη φυτική παραγωγή και δεν αποτελούσαν μέρος των αποζημιώσεων τις οποίες ο ΕΛ.Γ.Α. όφειλε να καταβάλει στους παραγωγούς στη διάρκεια του 2009 για την αντιστάθμιση ζημιών στο πλαίσιο του συστήματος υποχρεωτικής ασφάλισης. Κατά συνέπεια, το επιχείρημα των ελληνικών αρχών ότι και αυτές οι αποζημιώσεις θα έπρεπε να θεωρηθούν γνήσιες αποζημιώσεις δεν μπορεί να υποστηριχθεί από την Επιτροπή.

(64)

Για να μπορέσει να καταβάλει αυτές τις υψηλές αποζημιώσεις στους παραγωγούς γεωργικών προϊόντων, ο ΕΛ.Γ.Α. χρειάστηκε να συνάψει δύο δάνεια τα οποία θα αποπληρωθούν σε δέκα έτη (βλέπε αιτιολογικές σκέψεις 16 και 17). Βάσει των στοιχείων που υποβλήθηκαν από τις ελληνικές αρχές σχετικά με την εξέλιξη των ετήσιων δόσεων τόκων και χρεολυσίου για τα δύο δάνεια, θα πρέπει να σημειωθεί ότι ο ΕΛ.Γ.Α. δεν θα είναι σε θέση να αποπληρώνει τις ετήσιες δόσεις επί δέκα έτη μέσω των ειδικών ασφαλιστικών εισφορών των παραγωγών, καθώς οι εισφορές αυτές θα πρέπει να χρησιμοποιηθούν για την καταβολή αποζημιώσεων για ζημίες που θα προκύψουν στη διάρκεια των ετών αυτών.

(65)

Στο πλαίσιο των συμπληρωματικών πληροφοριών που υπέβαλαν, οι ελληνικές αρχές επεσήμαναν ότι ο νέος νόμος 3877/2010ψηφίστηκε με σκοπό την αύξηση των εσόδων του ΕΛ.Γ.Α.

Η Επιτροπή θεωρεί ότι ο εν λόγω νόμος μπορεί πράγματι να συμβάλει στην εξυγίανση της λειτουργίας του ΕΛ.Γ.Α. στο μέλλον. Όμως η αύξηση των εσόδων του ΕΛ.Γ.Α. στο μέλλον δεν οδηγεί στο συμπέρασμα ότι θα αρκούσε για την εξόφληση των εν λόγω δανείων και για τη χορήγηση αποζημιώσεων στους γεωργούς κατά τη διάρκεια των εν λόγω ετών.

Το δάνειο που σύναψε ο ΕΛ.Γ.Α. για το έτος 2009 επιβάρυνε σε μεγάλο βαθμό τα έσοδα που θα έχει τα επόμενα 10 έτη, δεδομένου ότι έχει ήδη επιβαρυνθεί με την αποπληρωμή του δανείου που είχε συνάψει για το έτος 2008 και για το οποίο είχε δεσμεύσει προκαταβολικά τις ασφαλιστικές εισφορές των επομένων ετών. Όπως επισημαίνουν τα ενδιαφερόμενα μέρη (βλέπε αιτιολογικές σκέψεις 34 και 35), το πρόβλημα αυτό σαφώς επιδεινώνεται από την ύπαρξη δύο συμπληρωματικών δανείων τα οποία συνήψε επίσης ο ΕΛ.Γ.Α. το 2009. Κατά συνέπεια, δεν μπορεί να αποκλειστεί ότι τα εν λόγω μέτρα θα χρηματοδοτούνταν επίσης από άλλους κρατικούς πόρους που θα διατίθεντο στον ΕΛ.Γ.Α.

(66)

Σε κάθε περίπτωση δεν προκύπτει ότι οι διαφοροποιήσεις που γίνονται από τα καθεστώτα ενίσχυσης μεταξύ επιχειρήσεων που βρίσκονται σε συγκρίσιμη πραγματική και νομική κατάσταση μπορούν να δικαιολογηθούν βάσει των στόχων αλληλεγγύης του συστήματος, στο πλαίσιο της ελληνικής νομοθεσίας για την αποζημίωση λόγω φυσικών φαινομένων. Πρώτον παρόμοιοι κίνδυνοι αναλαμβάνονται από τις ίδιες τις επιχειρήσεις σε τομείς άλλους από αυτούς που καλύπτονται από το υπό εξέταση καθεστώς. Δεύτερον, είναι προφανές ότι και στο εσωτερικό του γεωργικού τομέα που καλύπτεται από το καθεστώς αυτό, ορισμένοι παραγωγοί είναι πάντοτε περισσότερο από άλλους εκτεθειμένοι σε ορισμένους κινδύνους (ως εκ του τύπου της παραγωγής ή της γεωγραφικής θέσης), κατά τρόπο ώστε οι ενισχύσεις να καταβάλλονται υπέρμετρα σε ορισμένους παραγωγούς εις βάρος άλλων.

(67)

Για τους λόγους αυτούς, η Επιτροπή καταλήγει στο συμπέρασμα ότι οι αποζημιώσεις που καταβλήθηκαν στους παραγωγούς γεωργικών προϊόντων από τον ΕΛ.Γ.Α. το 2008 και το 2009 στο πλαίσιο του συστήματος υποχρεωτικής ασφάλισης εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του άρθρου 107 παράγραφος 1 της Συνθήκης και συνιστούν κρατικές ενισχύσεις.

(68)

Ως εκ τούτου, θα πρέπει να εξεταστεί κατά πόσο είναι δυνατό να επιτραπεί παρέκκλιση από τη γενική αρχή απαγόρευσης της χορήγησης κρατικών ενισχύσεων που θεσπίζεται με το άρθρο 107 παράγραφος 1 της Συνθήκης.

(69)

Δεδομένου ότι οι εν λόγω ενισχύσεις χορηγήθηκαν και καταβλήθηκαν χωρίς να έχουν προηγουμένως κοινοποιηθεί, συνιστούν παράνομες ενισχύσεις κατά την έννοια του άρθρου 1 στοιχείο στ) του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 659/1999.

(70)

Δυνάμει του άρθρου 107 παράγραφος 3 στοιχείο γ) της Συνθήκης, οι ενισχύσεις για την προώθηση της ανάπτυξης ορισμένων οικονομικών δραστηριοτήτων ή οικονομικών περιοχών μπορούν να θεωρηθούν ότι συμβιβάζονται με την εσωτερική αγορά εφόσον δεν αλλοιώνουν τους όρους των συναλλαγών κατά τρόπο που θα αντέκειτο προς το κοινό συμφέρον.

(71)

Για να μπορούν να τύχουν της παρέκκλισης αυτής, οι εν λόγω ενισχύσεις πρέπει να τηρούν τις διατάξεις των νομικών κειμένων που ήταν σε ισχύ κατά τον χρόνο χορήγησης των ενισχύσεων, ήτοι το 2008 και το 2009. Στην περίπτωση αυτή πρόκειται για τις κατευθυντήριες γραμμές και ειδικότερα για την ενότητα V.B σχετικά με τις ενισχύσεις για την αντιστάθμιση ζημιών στη γεωργική παραγωγή ή στα μέσα γεωργικής παραγωγής και ιδίως το σημείο V.B.3 σχετικά με τις ενισχύσεις για την αποζημίωση γεωργών για απώλειες που προκαλούνται από δυσμενείς καιρικές συνθήκες, καθώς και το άρθρο 11 του κανονισμού απαλλαγής.

Θα πρέπει να σημειωθεί ότι οι διατάξεις της ενότητας V.B.4 των κατευθυντήριων γραμμών σχετικά με τις ενισχύσεις για την καταπολέμηση ζωικών και φυτικών ασθενειών θα έπρεπε να εφαρμοστούν για ορισμένους κλάδους παραγωγής που αποτελούν το αντικείμενο ενισχύσεων που χορηγήθηκαν στους παραγωγούς το 2009 (ανατολικά καπνά, θερινά γεώμηλα). Ωστόσο, δεδομένου ότι οι ελληνικές αρχές κατέδειξαν ότι οι ασθένειες στους εν λόγω κλάδους παραγωγής ήταν αποτέλεσμα δυσμενών καιρικών συνθηκών (βλέπε επίσης αιτιολογική σκέψη 44), σύμφωνα με την υποσημείωση αριθ. 31 της ενότητας V.B.4 των κατευθυντήριων γραμμών, η Επιτροπή αξιολόγησε τα μέτρα ενίσχυσης σύμφωνα με τις διατάξεις της ενότητας V.B.3.

(72)

Οι όροι που προβλέπονται στις προαναφερθείσες διατάξεις των κατευθυντήριων γραμμών που ισχύουν στην περίπτωση αυτή είναι οι ακόλουθοι:

(73)

Όσον αφορά τις αντισταθμιστικές ενισχύσεις ύψους 373 257 465,71 ευρώ τις οποίες ο ΕΛ.Γ.Α. χορήγησε στους παραγωγούς για την αντιστάθμιση ζημιών που υπέστησαν στη φυτική τους παραγωγή εξαιτίας δυσμενών καιρικών συνθηκών, η Επιτροπή επισημαίνει ότι κατά το μεγαλύτερο μέρος τους, ήτοι ένα ποσό 347 193 466,52 ευρώ (βλέπε αιτιολογική σκέψη 42), τηρούν τις κατευθυντήριες γραμμές και τον κανονισμό απαλλαγής που αναφέρονται στην αιτιολογική σκέψη 72. Όσον αφορά τις ενισχύσεις για διαδοχικές ζημίες στην ίδια φυτική παραγωγή, ύψους 2 472 785,97 ευρώ, τηρούν και εκείνες, κατά το μεγαλύτερο μέρος τους, ήτοι για ένα ποσόν ύψους 2 300 185,51 ευρώ, τις κατευθυντήριες γραμμές και τον κανονισμό απαλλαγής που αναφέρονται στην αιτιολογική σκέψη 72.

(74)

Ειδικότερα, όπως δείχνει ο πίνακας στην αιτιολογική σκέψη 42, πληρούται η προϋπόθεση που αναφέρεται στην αιτιολογική σκέψη 72 στοιχείο α), ήτοι το κατώτατο όριο ζημιών ανερχόταν στο 30 % της κανονικής παραγωγής όσον αφορά τις αντισταθμιστικές ενισχύσεις ύψους 347 193 466,52 ευρώ. Όσον αφορά τις ενισχύσεις για διαδοχικές ζημίες, το κατώτατο όριο των ζημιών για το 93,02 % του συνολικού ποσού των ενισχύσεων αυτών, ήτοι 2 300 185,51 ευρώ, ανήλθε στο 30 % της κανονικής παραγωγής και, επομένως, πληρούται και για τις ενισχύσεις αυτές η προϋπόθεση που αναφέρεται στην αιτιολογική σκέψη 72 στοιχείο α).

(75)

Βάσει των πληροφοριών που υποβλήθηκαν από τις ελληνικές αρχές (βλέπε αιτιολογική σκέψη 39), η ακαθάριστη ένταση των εν λόγω αντισταθμιστικών ενισχύσεων σε σχέση με τη μείωση των εσόδων από την πώληση του προϊόντος τηρεί τα ανώτατα όρια που καθορίζονται στο άρθρο 11 του κανονισμού απαλλαγής [βλέπε αιτιολογική σκέψη 72 στοιχείο γ)]. Ωστόσο, ο υπολογισμός της έντασης δεν αναφέρεται στη μέση ποσότητα που παρήχθη κατά την προηγηθείσα τριετή χρονική περίοδο (ή σε έναν τριετή μέσο όρο) σύμφωνα με το άρθρο 2 σημείο 8) του κανονισμού απαλλαγής, δεδομένου ότι για τις εν λόγω αντισταθμιστικές ενισχύσεις εφαρμόστηκε άλλη μέθοδος υπολογισμού της κανονικής παραγωγής (βλέπε αιτιολογική σκέψη 40 για την περιγραφή της μεθόδου υπολογισμού).

(76)

Σύμφωνα με το σημείο 128 των κατευθυντήριων γραμμών, η Επιτροπή μπορεί να δεχτεί εναλλακτικές μεθόδους υπολογισμού αντί της μεθόδου που προβλέπεται στο άρθρο 2 σημείο 8) του κανονισμού απαλλαγής, εφόσον κρίνει ότι είναι αντιπροσωπευτικές και δεν βασίζονται σε αφύσικα υψηλές αποδόσεις. Αφού ανέλυσε την περιγραφή της μεθόδου υπολογισμού που χρησιμοποιήθηκε στην προκειμένη περίπτωση, η Επιτροπή θεωρεί ότι η εν λόγω μέθοδος εμπίπτει στο σημείο 128 των κατευθυντήριων γραμμών και ότι λαμβανομένης υπόψη της έντασης των σχετικών ενισχύσεων δεν υπήρξε κίνδυνος υπεραποζημίωσης των ζημιών που προκλήθηκαν.

(77)

Η Επιτροπή επισημαίνει επίσης ότι τα μετεωρολογικά στοιχεία που υπέβαλε η Ελλάδα σχετικά με τα συμβάντα που σημειώθηκαν στη διάρκεια της περιόδου εμπορίας 2007-2008 αποδεικνύουν την επέλευση καιρικών συνθηκών που αιτιολογούν τη χορήγηση των εν λόγω ενισχύσεων.

(78)

Επίσης, σύμφωνα με τις πληροφορίες που υποβλήθηκαν σχετικά με τις εν λόγω ενισχύσεις (βλέπε αιτιολογική σκέψη 39), αφαιρέθηκαν από αυτές ποσά που ενδεχομένως είχαν εισπραχθεί από ασφαλιστική εταιρεία και δαπάνες που δεν είχαν πραγματοποιηθεί εξαιτίας του συμβάντος που προκάλεσε τις ζημίες. Επιπλέον, ο υπολογισμός της ζημίας πραγματοποιήθηκε στο επίπεδο της μεμονωμένης εκμετάλλευσης. Τέλος, τηρήθηκαν οι προθεσμίες καταβολής ενισχύσεων μετά την επέλευση της ζημίας, οι οποίες μνημονεύονται στην αιτιολογική σκέψη 72 στοιχείο ζ).

(79)

Βάσει των όσων προηγήθηκαν, η Επιτροπή μπορεί να καταλήξει στο συμπέρασμα ότι οι αντισταθμιστικές ενισχύσεις ύψους 349 493 652,03 ευρώ, οι οποίες χορηγήθηκαν από τον ΕΛ.Γ.Α. στους παραγωγούς στη διάρκεια του 2008 για την αντιστάθμιση ζημιών στη φυτική τους παραγωγή, εκ των οποίων 2 300 185,51 ευρώ αφορούν ενισχύσεις για διαδοχικές ζημίες στην ίδια φυτική παραγωγή, τηρούν τις σχετικές διατάξεις των κατευθυντήριων γραμμών και του κανονισμού απαλλαγής και μπορούν, κατά συνέπεια, να θεωρηθούν ως κρατικές ενισχύσεις συμβιβάσιμες με την εσωτερική αγορά κατά την έννοια του άρθρου 107 παράγραφος 3 στοιχείο γ) της Συνθήκης.

(80)

Όμως, όπως δείχνει ο πίνακας στην αιτιολογική σκέψη 42, οι αντισταθμιστικές ενισχύσεις ύψους 26 063 999,19 ευρώ που χορηγήθηκαν από τον ΕΛ.Γ.Α. στους παραγωγούς γεωργικών προϊόντων στη διάρκεια του έτους 2008 για την αντιστάθμιση ζημιών στη φυτική τους παραγωγή δεν τηρούν τη διάταξη του άρθρου 2 σημείο 8) του κανονισμού απαλλαγής σχετικά με το κατώτατο όριο ζημιών σε σχέση με την κανονική παραγωγή. Η Επιτροπή διαπιστώνει ότι οι εν λόγω αντισταθμιστικές ενισχύσεις δεν είναι συμβιβάσιμες με τους σχετικούς όρους που περιέχονται στις κατευθυντήριες γραμμές και στο κανονισμού απαλλαγής και ως εκ τούτου δεν μπορούν να τύχουν της παρέκκλισης του άρθρου 107 παράγραφος 3 στοιχείο γ) της Συνθήκης.

(81)

Όσον αφορά τις αντισταθμιστικές ενισχύσεις ύψους 7 338 119,74 ευρώ που χορηγήθηκαν στους γεωργούς από τον ΕΛ.Γ.Α. το 2008 για ζημίες στο ζωικό κεφάλαιο, από την αιτιολογική σκέψη 43 προκύπτει ότι, σύμφωνα με την ελληνικές αρχές, οι εν λόγω ενισχύσεις, δεδομένου ότι καταβλήθηκαν στο πλαίσιο του συστήματος υποχρεωτικής ασφάλισης, δεν συνιστούν κρατικές ενισχύσεις. Παρότι οι ανωτέρω αρχές καταλήγουν σε αυτό το συμπέρασμα για όλες τις αντισταθμιστικές ενισχύσεις που χορηγήθηκαν από τον ΕΛ.Γ.Α. το 2008 και το 2009, μόνο σχετικά με αυτές τις ενισχύσεις δεν υπέβαλαν συμπληρωματικές πληροφορίες βάσει των οποίων οι εν λόγω ενισχύσεις θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν συμβιβάσιμες με τις κατευθυντήριες γραμμές. Για τον λόγο αυτό, η Επιτροπή καταλήγει στο συμπέρασμα ότι οι εν λόγω ενισχύσεις δεν πληρούν τους σχετικούς όρους των κατευθυντήριων γραμμών και του κανονισμού απαλλαγής και ως εκ τούτου δεν μπορούν να τύχουν της παρέκκλισης του άρθρου 107 παράγραφος 3 στοιχείο γ) της Συνθήκης.

Σε κάθε περίπτωση, η Επιτροπή επιθυμεί να υπογραμμίσει ότι το οικείο κράτος μέλος, προκειμένου να ανταποκριθεί στο καθήκον συνεργασίας που υπέχει έναντι της Επιτροπής, έχει την υποχρέωση να παράσχει όλα τα στοιχεία που θα δώσουν τη δυνατότητα στο θεσμικό αυτό όργανο να ελέγξει αν πληρούνται οι προϋποθέσεις της παρέκκλισης της οποίας ζητεί να τύχει το εν λόγω κράτος (31). Στην προκειμένη περίπτωση, οι ελληνικές αρχές δεν επικαλέστηκαν ποτέ την εφαρμογή των κατευθυντήριων γραμμών ούτε προσκόμισαν οποιοδήποτε έγγραφο που να δίνει στην Επιτροπή τη δυνατότητα να εξετάσει τα στοιχεία υπό το φως των εν λόγω κατευθυντήριων γραμμών και αυτό παρά τις υποδείξεις της Επιτροπής στη στο σημείο 21 της απόφασης για την κίνηση της διαδικασίας έρευνας.

(82)

Όσον αφορά τις ενισχύσεις ύψους 114 374,86 ευρώ για ζημίες στη φυτική παραγωγή που προξένησε η αρκούδα, οι ενισχύσεις αυτές δεν καλύπτονται από την ενότητα V, «Διαχείριση κινδύνων και κρίσεων» των κατευθυντήριων γραμμών. Σύμφωνα με το σημείο 23 των κατευθυντήριων γραμμών, για τα μέτρα ενίσχυσης που δεν καλύπτονται από τις κατευθυντήριες γραμμές, η Επιτροπή προχωρεί σε εξέταση κατά περίπτωση και εγκρίνει μέτρα αυτού του είδους μόνο εφόσον η θετική συμβολή στην ανάπτυξη του τομέα αντισταθμίζει σε μεγάλο βαθμό τους κινδύνους στρέβλωσης τους ανταγωνισμού που παρουσιάζουν.

Σύμφωνα με το σημείο 113 των κατευθυντήριων γραμμών, όταν πρόκειται να εγκριθεί μία κρατική ενίσχυση για τη διαχείριση κινδύνων, πρέπει να προβλεφθεί να ζητείται από τους παραγωγούς μία ελάχιστη συνεισφορά στις ζημίες ώστε να αμβλύνεται ο κίνδυνος στρέβλωσης του ανταγωνισμού και να υπάρχει κίνητρο για την ελαχιστοποίηση των κινδύνων. Όμως, στην προκειμένη περίπτωση η ένταση των ενισχύσεων που χορηγήθηκαν ήταν της τάξεως του 100 % και, κατά την άποψη της Επιτροπής, η πλήρης απουσία συνεισφοράς εκ μέρους των παραγωγών στις ζημίες παρουσιάζει κινδύνους στρέβλωσης του ανταγωνισμού. Για τον λόγο αυτό η Επιτροπή θεωρεί ότι μία ελάχιστη συνεισφορά από τους παραγωγούς ύψους 20 % θα έπρεπε να είχε ζητηθεί στην προκειμένη περίπτωση. Επομένως, οι ενισχύσεις αυτές είναι συμβατές με την εσωτερική αγορά μέχρι το 80 % της έντασης της ενίσχυσης, ήτοι 91 500 ευρώ. Αντίθετα, για το υπόλοιπο ποσό των ενισχύσεων αυτών, το οποίο αντιστοιχεί στο 20 % της έντασης της ενίσχυσης, οι εν λόγω ενισχύσεις θεωρούνται ασυμβίβαστες με την εσωτερική αγορά.

(83)

Όσον αφορά τις ενισχύσεις για διορθωτικές ενέργειες κατόπιν εκ παραδρομής λαθών καταχώρισης στις εκθέσεις εκτίμησης των ενισχύσεων για ζημίες στη φυτική παραγωγή και το ζωικό κεφάλαιο, η Ελλάδα προσκόμισε μόνο το συνολικό ποσό των ενισχύσεων αυτών, δηλαδή 3 803 901,72 ευρώ. Ωστόσο τα ποσά που αφορούν τις διορθωτικές ενέργειες σε σχέση με τις αντισταθμιστικές ενισχύσεις για ζημίες στη φυτική παραγωγή και το ζωικό κεφάλαιο καθώς και για ζημίες στη φυτική παραγωγή που προξένησε η αρκούδα (βλέπε αιτιολογικές σκέψεις 41, 42 και 43) δεν συγκεκριμενοποιήθηκαν στο πλαίσιο των συμπληρωματικών πληροφοριών που απέστειλαν οι ελληνικές αρχές στην Επιτροπή. Δεδομένου ότι οι διορθωτικές ενέργειες αφορούσαν διοικητικά σφάλματα που συνίσταντο σε χρέη του ΕΛ.ΓΑ. έναντι των δικαιούχων των εν λόγω ενισχύσεων, η Επιτροπή συμπεραίνει ότι μόνο οι διορθωτικές αυτές ενισχύσεις θα μπορούσαν να αποτελέσουν τμήμα των σχετικών αντισταθμιστικών ενισχύσεων. Ωστόσο, δεδομένου ότι μόνο οι αντισταθμιστικές ενισχύσεις για ζημίες στη φυτική παραγωγή ύψους 349 666 252,49 ευρώ (βλέπε αιτιολογική σκέψη 75) κρίθηκαν από την Επιτροπή συμβιβάσιμες, η Επιτροπή καταλήγει στο συμπέρασμα ότι μόνο οι διορθωτικές ενέργειες που αφορούν τις εν λόγω αντισταθμιστικές ενισχύσεις μπορούν να θεωρηθούν ως ενισχύσεις που πληρούν τους σχετικούς όρους των κατευθυντήριων γραμμών και του κανονισμού απαλλαγής και που μπορούν να τύχουν της παρέκκλισης του άρθρου 107 παράγραφος 3 στοιχείο γ) της Συνθήκης.

(84)

Μεταξύ των αντισταθμιστικών ενισχύσεων ύψους 415 019 452 ευρώ που καταβλήθηκαν από τον ΕΛ.Γ.Α στους γεωργούς κατά τη διάρκεια του 2009, ενισχύσεις ύψους 27 614 905 ευρώ είναι συμβατές με τις κατευθυντήριες γραμμές και τον κανονισμό περί απαλλαγής όπως αναλύονται στην αιτιολογική σκέψη 73.

(85)

Βάσει λεπτομερών στοιχείων τα οποία προσκόμισαν οι ελληνικές αρχές για κάθε αντισταθμιστική ενίσχυση που καταβλήθηκε από τον ΕΛ.Γ.Α. το 2009 (βλέπε αιτιολογική σκέψη 37), η Επιτροπή διαπίστωσε ότι ο όρος που αναφέρεται στην αιτιολογική σκέψη 73 στοιχείο α), και συγκεκριμένα ότι το κατώτατο όριο των ζημιών πρέπει να ανέρχεται στο 30 % της κανονικής παραγωγής, πληρούται όσον αφορά τις αντισταθμιστικές ενισχύσεις ύψους 27 614 905 ευρώ.

(86)

Όπως προκύπτει από τις αιτιολογικές σκέψεις 76 έως 79 που αφορούν ένα μέρος των ενισχύσεων που χορηγήθηκαν από τον ΕΛ.Γ.Α. το 2008, τα ίδια συμπεράσματα ισχύουν επίσης για τις ενισχύσεις ύψους 27 614 905 ευρώ που χορηγήθηκαν το 2009, δηλαδή ότι οι τελευταίες τηρούν και όλους τους άλλους όρους που καθορίζονται στις κατευθυντήριες γραμμές και στο κανονισμό απαλλαγής.

(87)

Ειδικότερα, η ένταση των εν λόγω ενισχύσεων, η μέθοδος υπολογισμού που χρησιμοποιήθηκε στην προκειμένη περίπτωση, τα μετεωρολογικά στοιχεία σχετικά με τα συμβάντα που σημειώθηκαν στη διάρκεια της περιόδου εμπορίας 2008-2009 (βλέπε πίνακα στην αιτιολογική σκέψη 44), ο αποκλεισμός της υπεραποζημίωσης ζημιών που προκλήθηκαν καθώς και οι προθεσμίες καταβολής των ενισχύσεων μετά την επέλευση της ζημίας τηρούν τις διατάξεις των κατευθυντηρίων γραμμών και του κανονισμού απαλλαγής.

(88)

Βάσει των ανωτέρω, η Επιτροπή διαπιστώνει ότι οι ενισχύσεις ύψους 27 614 905 ευρώ που καταβλήθηκαν από τον ΕΛ.Γ.Α. στους γεωργούς στη διάρκεια του έτους 2009 μπορούν να θεωρηθούν συμβιβάσιμες με τις σχετικές διατάξεις των κατευθυντήριων γραμμών και του κανονισμού απαλλαγής. Επομένως, μπορούν να τύχουν της παρέκκλισης του άρθρου 107 παράγραφος 3 στοιχείο γ) της Συνθήκης.

(89)

Όσον αφορά στο υπόλοιπο του ποσού των ενισχύσεων αυτών, ήτοι 387 404 547 ευρώ, η Επιτροπή διαπιστώνει, σε αντίθεση με τη γνώμη των ελληνικών αρχών (βλέπε αιτιολογική σκέψη 46), ότι αυτές δεν μπορούν να θεωρηθούν συμβιβάσιμες με τους όρους του άρθρου 11 του κανονισμού απαλλαγής.

(90)

Βάσει των λεπτομερών στοιχείων που προσκόμισε η Ελλάδα σχετικά με κάθε ενίσχυση που χορηγήθηκε το 2009, προκύπτει ότι τα επικαλούμενα καιρικά φαινόμενα δεν εμπίπτουν στον ορισμό των δυσμενών καιρικών φαινομένων τα οποία μπορούν να εξομοιωθούν με θεομηνία, όπως προβλέπεται στο άρθρο 2 σημείο 8 του κανονισμού απαλλαγής, δεδομένου ότι οι εν λόγω δυσμενείς καιρικές συνθήκες είχαν καταστρέψει λιγότερο από το 30 % της κανονικής παραγωγής των ενδιαφερομένων γεωργών. Επιπλέον, στην περίπτωση αυτή η κανονική παραγωγή δεν είχε υπολογιστεί σύμφωνα με το άρθρο 2 σημείο 8 του κανονισμού απαλλαγής (32) και συνεπώς η ένταση των εν λόγω ενισχύσεων δεν είχε καθοριστεί σύμφωνα με τον υπολογισμό που προβλέπεται στο άρθρο 11 παράγραφος 2 του κανονισμού απαλλαγής.

(91)

Εκτός αυτού, οι ελληνικές αρχές θεωρούν ότι οι εν λόγω ενισχύσεις πληρούν επίσης όλους τους όρους ώστε να θεωρείται ότι συμβιβάζονται με το άρθρο 107 παράγραφος 3 στοιχείο β) της Συνθήκης και την ανακοίνωση για το προσωρινό κοινοτικό πλαίσιο (βλέπε αιτιολογικές σκέψεις 47 έως 50).

(92)

Η Επιτροπή είναι της γνώμης ότι, όσον αφορά τις εν λόγω μη κοινοποιημένες ενισχύσεις, οι οποίες είχαν χορηγηθεί στο σύνολό τους κατά τη διάρκεια του έτους 2009, το άρθρο 107, παράγραφος 3 στοιχείο β) της Συνθήκης δεν μπορεί να εφαρμοσθεί άμεσα, δεδομένου ότι η Επιτροπή εξέδωσε την ανακοίνωση για το προσωρινό κοινοτικό πλαίσιο, η οποία εφαρμόζεται από τις 17 Δεκεμβρίου 2008 με βάση τη διάταξη αυτή. Η ανακοίνωση απέκλειε ρητά, στο σημείο 4.2.2 στοιχείο η), τις επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στην πρωτογενή παραγωγή γεωργικών προϊόντων από το πεδίο εφαρμογής της. Σύμφωνα με πάγια νομολογία, στον τομέα των κρατικών ενισχύσεων, η Επιτροπή δεσμεύεται από τα πλαίσια και τις ανακοινώσεις που θεσπίζει, στο μέτρο που δεν αποκλίνουν από τους κανόνες της Συνθήκης (33) Επομένως, εκτιμώντας την περίοδο εκείνη στο σημείο 4.2.2 στοιχείο η) της ανακοίνωσης ανακοίνωση για το προσωρινό κοινοτικό πλαίσιο ότι το καθεστώς ενίσχυσης (το οποίο, αξίζει να υπενθυμίσουμε, στόχευε στη στήριξη της πρόσβασης στη χρηματοδότηση κατά τη διάρκεια της χρηματοπιστωτικής και οικονομικής κρίσης) δεν εφαρμοζόταν στις επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στην πρωτογενή παραγωγή γεωργικών προϊόντων, η Επιτροπή θεώρησε ότι, ενόψει σημαντικών στρεβλώσεων του ανταγωνισμού που θα μπορούσαν να δημιουργηθούν στον τομέα αυτό, τέτοιες ενισχύσεις δεν θα ήταν απαραίτητες ή αναλογικές, κατά την έννοια του άρθρου 107, παράγραφος 3 στοιχείο β) της Συνθήκης, μέχρι τη θέση σε ισχύ κανόνων και ειδικών ορίων που θέσπισε για τον τομέα αυτόν (34). Σύμφωνα με τη γνώμη της Επιτροπής, η ανακοίνωση, όπως ίσχυε την περίοδο εκείνη, εφαρμόζεται ως εκ τούτου εν προκειμένω στις ενισχύσεις που χορηγούνται από τις 17 Δεκεμβρίου 2008 έως τις 27 Οκτωβρίου 2009.

Οι κατευθυντήριες γραμμές που ίσχυαν όταν χορηγήθηκαν οι εν λόγω ενισχύσεις είναι οι κοινοτικές κατευθυντήριες γραμμές για τις κρατικές ενισχύσεις στον τομέα της γεωργίας και της δασοκομίας 2007-2013. Όμως, όπως προκύπτει από την αιτιολογική σκέψη 91, στην προκειμένη περίπτωση οι δυσμενείς καιρικές συνθήκες είχαν καταστρέψει λιγότερο από το 30 % της κανονικής παραγωγής των εν λόγω γεωργών. Από τα ανωτέρω προκύπτει ότι δεν μπορεί να θεωρηθεί ότι τηρήθηκαν οι σχετικές διατάξεις των κατευθυντήριων γραμμών για τις εν λόγω αντισταθμιστικές ενισχύσεις.

(93)

Όπως προκύπτει από την αιτιολογική σκέψη 48, οι ελληνικές αρχές είναι της άποψης ότι το σημείο 7 στοιχείο α) της ανακοίνωσης για το προσωρινό κοινοτικό πλαίσιο ισχύει όσον αφορά τις εν λόγω μη κοινοποιημένες ενισχύσεις, δεδομένου ότι χορηγήθηκαν στους παραγωγούς μετά την 17η Δεκεμβρίου 2008.

Όμως, η Επιτροπή θεωρεί ότι η δυνατότητα να χαρακτηριστούν ενισχύσεις στον γεωργικό τομέα συμβιβάσιμες δυνάμει της ανακοίνωσης για το προσωρινό κοινοτικό πλαίσιο μπορεί να καλύψει μόνο τις ενισχύσεις στον γεωργικό τομέα που χορηγήθηκαν από την 28η Οκτωβρίου 2009, ημερομηνία κατά την οποία τέθηκε σε ισχύ η τροποποίηση της ανακοίνωσης για το προσωρινό κοινοτικό πλαίσιο η οποία προέβλεπε ένα περιορισμένο ποσό συμβατής ενίσχυσης για τις επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στην πρωτογενή γεωργική παραγωγή.

(94)

Στην προκειμένη περίπτωση, σύμφωνα με τα λεπτομερή στοιχεία που προσκόμισαν οι ελληνικές αρχές για κάθε ενίσχυση που χορηγήθηκε από τον ΕΛ.Γ.Α. κατά τη διάρκεια του έτους 2009, προκύπτει ότι σχεδόν το σύνολο των εν λόγω ενισχύσεων είχε χορηγηθεί στους παραγωγούς γεωργικών προϊόντων σε ημερομηνίες προγενέστερες της προαναφερόμενης ημερομηνίας της 28ης Οκτωβρίου 2009. Συνεπώς, το μεγαλύτερο μέρος των ενισχύσεων χορηγήθηκε μεταξύ του Μαρτίου 2009 και του Ιουλίου 2009 ενώ οι υπόλοιπες ενισχύσεις χορηγήθηκαν τον Σεπτέμβριο του 2009.

(95)

Η Επιτροπή λοιπόν καταλήγει στο συμπέρασμα ότι οι εν λόγω ενισχύσεις δεν συμμορφώνονται με την ανακοίνωση για το προσωρινό κοινοτικό πλαίσιο και ως εκ τούτου δεν μπορούν να τύχουν της παρέκκλισης του άρθρου 107 παράγραφος 3 στοιχείο β) της Συνθήκης.

(96)

Η Επιτροπή αναγνωρίζει ωστόσο ότι για τις ενισχύσεις που χορηγήθηκαν από τον ΕΛ.Γ.Α. στους παραγωγούς γεωργικών προϊόντων σε ημερομηνίες μεταγενέστερες της προαναφερόμενης ημερομηνίας της 28ης Οκτωβρίου 2009 (πολύ λίγες από αυτές τις ενισχύσεις είχαν χορηγηθεί τον Δεκέμβριο του 2009 και τον Νοέμβριο του 2010), οι σχετικές με τον αγροτικό τομέα τροποποιήσεις της ανακοίνωσης για το προσωρινό κοινοτικό πλαίσιο μπορούν να εφαρμοσθούν.

(97)

Οι ενισχύσεις αυτές πληρούν τους όρους που προβλέπονται στο σημείο 4.2.2 της ανακοίνωσης για το προσωρινό κοινοτικό πλαίσιο. Ωστόσο, ο όρος που προβλέπεται στο σημείο 4.2.2 στοιχείο ζ) της εν λόγω ανακοίνωσης δεν τηρήθηκε, αφού ο ΕΛ.Γ.Α. δεν έλαβε από τους ενδιαφερόμενους γεωργούς δήλωση σχετικά με οποιαδήποτε άλλη ενίσχυση ήσσονος σημασίας και ενίσχυση βάσει της ανακοίνωσης για το προσωρινό κοινοτικό πλαίσιο την οποία είχαν λάβει εντός του τρέχοντος φορολογικού έτους. Ωστόσο, η Επιτροπή θεωρεί βάσιμο το επιχείρημα των ελληνικών αρχών ότι στην προκειμένη περίπτωση αυτή η απαίτηση έπρεπε να αποτελεί μόνο τυπική διαδικασία, δεδομένου ότι η Ελλάδα δεν είχε χορηγήσει σε γεωργικές επιχειρήσεις κατά τη διάρκεια της περιόδου μεταξύ της 1ης Ιανουαρίου 2008 και της 31ης Δεκεμβρίου 2010 ενισχύσεις ήσσονος σημασίας ή ενισχύσεις βάσει της ανακοίνωσης για το προσωρινό κοινοτικό πλαίσιο. Συνεπώς, η Επιτροπή κατέληξε στο συμπέρασμα ότι οι ενισχύσεις στις οποίες εφαρμόζεται η ανακοίνωση για το προσωρινό κοινοτικό πλαίσιο πληρούν τους όρους που προβλέπονται στο σημείο 4.2.2 της εν λόγω ανακοίνωσης και μπορούν να τύχουν της παρέκκλισης του άρθρου 107 παράγραφος 3 στοιχείο β) της Συνθήκης.

(98)

Εκτός αυτού, η Επιτροπή θεωρεί ότι είναι δυνατό ένα μέρος των εν λόγω ενισχύσεων, ύψους 75 382 500 ευρώ, να πληροί όλους τους όρους που προβλέπονται στον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1535/2007 (βλέπε αιτιολογικές σκέψεις 51 και 52).

(99)

Οι αποζημιώσεις που καταβλήθηκαν από τον ΕΛ.Γ.Α. στους παραγωγούς το 2008, ήτοι 386 986 648 ευρώ, είχαν χρηματοδοτηθεί μόνο εν μέρει από τις υποχρεωτικές ειδικές εισφορές που είχαν καταβάλει οι γεωργοί, δεδομένου ότι οι εισφορές αυτές ανέρχονταν σε μόλις 88 353 000 ευρώ το 2008. Όσον αφορά τις αποζημιώσεις που καταβλήθηκαν το 2009, ήτοι 415 019 452 ευρώ, αυτές δεν είχαν χρηματοδοτηθεί μέσω των υποχρεωτικών ειδικών εισφορών.

(100)

Όσον αφορά τα δύο δάνεια τα όποια είχε συνάψει ο ΕΛ.Γ.Α. για την καταβολή των εν λόγω αποζημιώσεων στους παραγωγούς, θα πρέπει να σημειωθεί ότι ο ΕΛ.Γ.Α. δεν θα είναι σε θέση να αποπληρώνει, μέσω των ειδικών ασφαλιστικών εισφορών των παραγωγών, τις ετήσιες δόσεις τόκων και χρεολυσίου επί δέκα έτη, περίοδος η οποία προβλέπεται για την αποπληρωμή αυτών των δανείων, καθώς οι εισφορές αυτές θα πρέπει να χρησιμοποιηθούν για την καταβολή αποζημιώσεων για ζημίες που θα προκύψουν στη διάρκεια των ετών αυτών.

(101)

Από την ανωτέρω ανάλυση προκύπτει ότι οι αποζημιώσεις που κατέβαλε ο ΕΛ.Γ.Α. κατά τα έτη 2008 και 2009 στο πλαίσιο του συστήματος υποχρεωτικής ασφάλισης δεν μπορεί να θεωρηθεί ότι χρηματοδοτήθηκαν αποκλειστικά από τις εισφορές που έχουν καταβάλει οι παραγωγοί ως ειδική ασφαλιστική εισφορά. Για τον λόγο αυτό, η Επιτροπή καταλήγει στο συμπέρασμα ότι οι αποζημιώσεις που κατέβαλε ο ΕΛ.Γ.Α. το 2008 και 2009 στο πλαίσιο του συστήματος υποχρεωτικής ασφάλισης εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του άρθρου 107 παράγραφος 1 της Συνθήκης και συνιστούν κρατικές ενισχύσεις.

(102)

Η Επιτροπή διαπιστώνει ότι η Ελλάδα εφάρμοσε τις εν λόγω ενισχύσεις κατά παράβαση του άρθρου 108 παράγραφος 3 της Συνθήκης.

(103)

Για τις αντισταθμιστικές ενισχύσεις που χορηγήθηκαν το 2008 στο πλαίσιο του συστήματος ειδικής υποχρεωτικής ασφάλισης, η Επιτροπή:

(104)

Για τις αντισταθμιστικές ενισχύσεις ύψους 425 000 000 ευρώ που χορηγήθηκαν το 2009 δυνάμει της διυπουργικής απόφασης, η Επιτροπή:

α)

το συνολικό ποσό (αρχικό κεφάλαιο και τόκοι ανάκτησης) που θα πρέπει να ανακτηθεί από κάθε δικαιούχο·

β)

λεπτομερή περιγραφή των μέτρων που έχει ήδη λάβει ή προγραμματίσει ώστε να συμμορφωθεί με την παρούσα απόφαση·

γ)

έγγραφα που αποδεικνύουν ότι έχουν κληθεί οι δικαιούχοι να επιστρέψουν την ενίσχυση.