Τροποποιημένη πρόταση ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΥ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ σχετικά με το καταστατικό και τη χρηματοδότηση των ευρωπαϊκών πολιτικών κομμάτων (υποβληθείσα από την Επιτροπή σύμφωνα με το άρθρο 250, παράγραφος 2 της συνθήκης ΕΚ)

ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή κατέθεσε την πρότασή της βάσει του άρθρου 308 που αφορά το καταστατικό και τη χρηματοδότηση των ευρωπαϊκών πολιτικών κομμάτων στις 13.02.2001 [COM(2000)898 - 2001/0011(CNS)].

Η διαβούλευση με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο είναι υποχρεωτική για την έγκριση ενός κανονισμού σύμφωνα με το άρθρο 308.

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο εξέδωσε τη γνώμη του στις 17.05.2001, προτείνοντας 25 τροπολογίες από τις οποίες η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δέχθηκε 16 εξ ολοκλήρου και 4 εν μέρει [έκθεση SCHLEICHER, έγγραφο A5-0167/2001, πρακτικά της συνεδρίασης της 17.05.2001, σ. 29-36].

Οι τροπολογίες που έγιναν δεκτές από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή περιλαμβάνονται σ' αυτή την αναθεωρημένη πρόταση.

Ορισμένες τροπολογίες που ενέκρινε το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και έγιναν δεκτές από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή αυξάνουν τη διαφάνεια της χρηματοδότησης από εξωτερικές πηγές, όμως χωρίς να υπεισέρχονται στο θέμα της απαγόρευσης της χρηματοδότησης από ορισμένες πηγές, ή απαγορεύουν σαφέστερα την έμμεση ή έμμεση χρηματοδότηση των εθνικών κομμάτων (τροπολογίες 5, 10, 15, 18 και 33).

Άλλες τροπολογίες (τροπολογίες 19, 20, 58 και 35 εν μέρει) καθιστούν αυστηρότερες ή διασαφηνίζουν τις διαδικασίες ελέγχου και επομένως βελτιώνουν το κείμενο.

Μια άλλη σειρά τροπολογιών που έγιναν δεκτές από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή επιδιώκει να καταστήσει σαφέστερους τους σκοπούς για τους οποίους η χορηγούμενη σύμφωνα με τον κανονισμό χρηματοδότηση μπορεί να χρησιμοποιείται (τροπολογίες 17 πρώτο μέρος, και 32).

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δέχθηκε επίσης τροπολογίες (τροπολογίες 1 και 2) που εισάγουν αναφορά στο Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρότεινε μια Ανεξάρτητη Επιτροπή Εξεχουσών Προσωπικοτήτων να ασχολείται με τις αμφισβητήσεις που έχουν σχέση με την τήρηση των βασικών δημοκρατικών προϋποθέσεων που καθορίζονται στο άρθρο 1 του κανονισμού. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, εντούτοις, προτιμά να εξετάζονται αυτές οι διαφορές από το ίδιο το Προεδρείο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δέχεται αυτή την έκφραση πολιτικής βούλησης του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου (τροπολογία 13).

Τροποποιημένη πρόταση ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΥ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ σχετικά με το καταστατικό και τη χρηματοδότηση των ευρωπαϊκών πολιτικών κομμάτων

ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ,

Έχοντας υπόψη:

τη Συνθήκη για την ίδρυση της Ευρωπαϊκής Κοινότητας, και ιδίως το άρθρο 308,

την πρόταση της Επιτροπής [1],

[1] ΕΕ C

τη γνώμη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου [2],

[2] EE C

Εκτιμώντας ότι:

(1) Το άρθρο 191 της Συνθήκης ΕΚ και το άρθρο 12, παρ. 2 του χάρτη των θεμελιωδών δικαιωμάτων αναγνωρίζουν τη σημασία των πολιτικών κομμάτων σε ευρωπαϊκό επίπεδο για την ολοκλήρωση στα πλαίσια της Ευρωπαϊκής Ένωσης, την ανάπτυξη της ευρωπαϊκής συνείδησης και την έκφραση της πολιτικής βούλησης των πολιτών.

(2) Πρέπει να προβλεφθεί η θέσπιση καταστατικού των ευρωπαϊκών πολιτικών κομμάτων και ενός προγράμματος στο οποίο όλοι οι πολίτες της Ενώσεως να έχουν πρόσβαση και να εξασφαλισθεί ότι σέβονται τα θεμελιώδη δικαιώματα καθώς και τις δημοκρατικές αρχές και το κράτος δικαίου σύμφωνα με τις διατάξεις της συνθήκης και του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων, και ότι διαθέτουν δικά τους όργανα.

(3) Μετά την αναγνώρισή τους τα ευρωπαϊκά πολιτικά κόμματα πρέπει να έχουν την ιδιότητα νομικού προσώπου.

(4) Πρέπει να προβλεφθεί η χρηματοδότηση των ευρωπαϊκών πολιτικών κομμάτων ώστε να καλύπτεται μέρος των δαπανών λειτουργίας τους, καθώς και των δαπανών προώθησης της δημοκρατίας στις υποψήφιες προς ένταξη χώρες.

(5) Οι προϋποθέσεις του παρόντος κανονισμού πρέπει να εφαρμόζονται στην ίδια βάση για τη χρηματοδότηση όλων των ευρωπαϊκών κομμάτων λαμβανομένης υπόψη της πραγματικής εκπροσώπησής τους στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.

(6) Σύμφωνα με την αρχή της επικουρικότητας, πρέπει να χορηγείται χρηματοδότηση αποκλειστικά και μόνο στα κόμματα με ικανοποιητική αντιπροσώπευση σε ευρωπαϊκό επίπεδο, ώστε να αποφεύγεται η χρηματοδότηση αποκλειστικά και μόνο εθνικών κομμάτων ή κομμάτων η χρηματοδότηση των οποίων απορρίφθηκε σε εθνικό επίπεδο λόγω μη σεβασμού των δημοκρατικών αρχών. Η χρηματοδότηση αυτή δεν μπορεί να αντικαταστήσει την αυτόνομη χρηματοδότηση των κομμάτων.

(7) Οι δωρεές και λοιπές συνεισφορές προς τα ευρωπαϊκά πολιτικά κόμματα πρέπει να συμμορφούνται προς την επιταγή της διαφάνειας.

(8) Σύμφωνα με τη δήλωση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της Νίκαιας σχετικά με το άρθρο 191 της συνθήκης, η χρηματοδότηση των πολιτικών κομμάτων που παρέχεται από τον προϋπολογισμό των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων δεν πρέπει να χρησιμοποιείται για τη χρηματοδότηση, άμεσα ή έμμεσα, πολιτικών κομμάτων σε εθνικό επίπεδο.

(9) Πρέπει να προσδιοριστεί η φύση των δαπανών που μπορεί να αποτελέσουν αντικείμενο χρηματοδότησης βάσει του παρόντος κανονισμού υπό την έννοια του άρθρου 191 της συνθήκης και στο πλαίσιο των στόχων του εγκριθέντος καταστατικού.

(10) Οι πιστώσεις που διατίθενται για τη χρηματοδότηση των κομμάτων πρέπει να καθορίζονται με βάση την ετήσια διαδικασία του προϋπολογισμού.

(11) Η εφαρμογή των μέτρων που προβλέπονται στον παρόντα κανονισμό μπορεί να συμβάλει στην υλοποίηση των στόχων της Ένωσης υπό δημοκρατικές συνθήκες. Η συνθήκη δεν προβλέπει για την έκδοση του παρόντος κανονισμού άλλες εξουσίες δράσης εκτός εκείνων που αναφέρονται στο άρθρο 308.

(12) Η ισχύς του παρόντος κανονισμού πρέπει να λήξει στο τέλος της δεύτερης δημοσιονομικής χρήσης που ακολουθεί την έναρξη ισχύος του.

ΕΞΕΔΩΣΕ ΤΟΝ ΠΑΡΟΝΤΑ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟ

Άρθρο 1 Καταστατικό

Κάθε ευρωπαϊκό πολιτικό κόμμα ή μακράς διαρκείας ευρωπαϊκή ένωση τέτοιων κομμάτων μπορεί να καταθέσει καταστατικό ευρωπαϊκού πολιτικού κόμματος (εφεξής : το καταστατικό) στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο υπό τις ακόλουθες προϋποθέσεις :

a) ότι είναι εγκατεστημένο στην Ευρωπαϊκή Ένωση,

b) ότι έχει συστήσει πολιτική ομάδα στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου ή έχει την πρόθεση να συστήσει τέτοια ομάδα ή να συμμετάσχει σε ήδη υφιστάμενη ομάδα,

c) ότι, με βάση το πρόγραμμά του και τις δραστηριότητές του, τηρεί τις θεμελιώδεις αρχές, που καταγράφονται στη συνθήκη για την Ευρωπαϊκή Ένωση, όσον αφορά τη δημοκρατία, το σεβασμό των θεμελιωδών δικαιωμάτων και το κράτος δικαίου.

Το καταστατικό ορίζει, κυρίως, τους οργανισμούς που είναι αρμόδιοι για την πολιτική και δημοσιονομική διαχείριση του κόμματος.

Οι πολίτες της Ένωσης και όλα τα φυσικά ή νομικά πρόσωπα που διαμένουν ή έχουν την έδρα τους σε ένα κράτος μέλος έχουν δικαίωμα πρόσβασης στα καταστατικά που έχουν κατατεθεί στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.

Η πρόθεση συγκρότησης πολιτικής ομάδας ή συμμετοχής σε υφιστάμενη ομάδα πρέπει να εκφράζεται με επίσημη δήλωση κατατιθέμενη στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.

Άρθρο 2 Νομική προσωπικότητα

Τα ευρωπαϊκά πολιτικά κόμματα είναι νομικά πρόσωπα. Ειδικότερα, δύνανται να αποκτούν και να μεταβιβάζουν περιουσιακά στοιχεία και να προσφεύγουν στη δικαιοσύνη.

Άρθρο 3 Έλεγχος των προϋποθέσεων

Το Προεδρείο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου αποφαίνεται επί όλων των αμφισβητήσεων όσον αφορά την τήρηση των προϋποθέσεων που αναφέρονται στο άρθρο 1.

Άρθρο 4Χρηματοδότηση

Χρηματοδότηση από το γενικό προϋπολογισμό των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων μπορεί να χορηγείται στα ευρωπαϊκά πολιτικά κόμματα που έχουν καταθέσει το καταστατικό τους και πληρούν έναν από τους ακόλουθους όρους :

a) ότι το κόμμα ή οι εθνικές συνιστώσες του έχουν εκλεγμένους αντιπροσώπους στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ή στα εθνικά Κοινοβούλια ή στα περιφερειακά Κοινοβούλια τουλάχιστον σε πέντε κράτη μέλη, ή

b) ότι έχουν συγκεντρώσει τουλάχιστον πέντε τοις εκατό των ψήφων στις τελευταίες ευρωπαϊκές εκλογές τουλάχιστον σε πέντε κράτη μέλη.

Τα κόμματα που πληρούν τους όρους αυτούς υποχρεούνται να δημοσιεύουν κάθε χρόνο τον προϋπολογισμό και τους λογαριασμούς τους και να δηλώνουν τις πηγές της χρηματοδότησής τους, παραθέτοντας κατάλογο στον οποίο θα αναφέρονται οι δωρητές και τα ποσά που προσφέρει κάθε δωρητής. Ανώνυμες δωρεές δεν γίνονται δεκτές σε καμία περίπτωση.

Άρθρο 5Φύση των δαπανών

1. Οι χρηματοδοτήσεις που χορηγούνται δυνάμει του παρόντος κανονισμού μπορούν να αφορούν μόνον τις δαπάνες για ευρωπαϊκό πολιτικό έργο υπό την έννοια του άρθρου 191 ΣΕΚ, το οποίο βρίσκεται σε άμεση συνάρτηση με τους στόχους που προβλέπει το καταστατικό. Οι δαπάνες μπορούν να καλύπτουν, κυρίως, τα διοικητικά έξοδα, τα έξοδα που συνδέονται με την τεχνική υποστήριξη, τις συνεδριάσεις, τις μελέτες, την ενημέρωση και τις δημοσιεύσεις που έχουν άμεση σχέση με τους στόχους που προβλέπει το καταστατικό.

2. Η εκτίμηση των κινητών και ακινήτων αγαθών καθώς και η απόσβεσή τους πρέπει να είναι σύμφωνη με τον κανονισμό (ΕΚ) αρ. 2909/2000 της Επιτροπής [3].

[3] EE L 336, 30.12.2000, σ. 75.

3. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο μπορεί να διαθέτει, έναντι τιμολογίου, τεχνική υποστήριξη, αίθουσες και διερμηνείς. Λεπτομερείς κανόνες θα εκδοθούν από το Προεδρείο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου βάσει της αρχής της ίσης μεταχείρισης

4. Σε περίπτωση κοινών δράσεων ευρωπαϊκών κομμάτων με εθνικά κόμματα και άλλες οργανώσεις, πρέπει να καθίστανται διαθέσιμα στο Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο δικαιολογητικά για τις οικονομικές δαπάνες των ευρωπαϊκών κομμάτων

Άρθρο 6Εκτέλεση και έλεγχος

Οι πιστώσεις για τη χρηματοδότηση των κομμάτων καθορίζονται με βάση τη δημοσιονομική διαδικασία και εκτελούνται σύμφωνα με τις διατάξεις του Δημοσιονομικού Κανονισμού που εφαρμόζεται στον προϋπολογισμό των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων.

Ο έλεγχος των χρηματοδοτήσεων που χορηγούνται στο πλαίσιο του παρόντος κανονισμού ασκείται σύμφωνα με τις διατάξεις του δημοσιονομικού κανονισμού και τις λεπτομέρειες εφαρμογής του.

Εξάλλου, ο έλεγχος ασκείται βάσει ετήσιας πιστοποίησης από υπηρεσία εξωτερικών και ανεξάρτητων ελεγκτών. Η πιστοποίηση αυτή διαβιβάζεται, εντός έξι μηνών από το τέλος του εξεταζόμενου οικονομικού έτους, στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Ελεγκτικό Συνέδριο.

Για την εκτέλεση των έργων ελέγχου, οι καταλλήλως διαπιστευμένοι υπάλληλοι των αρμόδιων υπηρεσιών μπορούν να ασκούν κάθε αποστολή επιτόπιου ελέγχου που θεωρούν απαραίτητη προκειμένου να διαπιστώσουν τη νομιμότητα και την κανονικότητα χρησιμοποίησης των χορηγούμενων χρηματοδοτήσεων. Κατά την εκπλήρωση των καθηκόντων τους, μπορούν να λαμβάνουν γνώση κάθε δικαιολογητικού στοιχείου, λογιστικού εγγράφου ή άλλου στοιχείου που κρίνουν χρήσιμο για την εκτέλεση της αποστολής ελέγχου που έχουν αναλάβει καθώς και να ζητούν κάθε πληροφορία που θεωρούν απαραίτητη για την εκτέλεση της αποστολής του ελέγχου.

Οι χρηματοοικονομικοί κανόνες και οι διαδικασίες εσωτερικού ελέγχου των μερών πρέπει συμφωνούν προς τις κατευθυντήριες γραμμές που πρόκειται να εκδοθούν κατόπιν διαβούλευσης με το Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο.

Τα αχρεωστήτως καταβληθέντα ποσά πρέπει να επιστραφούν.

Κάθε έγγραφο ή πληροφορία που απαιτείται για την εκτέλεση της αποστολής του Ελεγκτικού Συνεδρίου τού κοινοποιείται, κατόπιν αιτήσεώς του, από τα πολιτικά κόμματα που δικαιούνται χρηματοδότησης σε βάρος του προϋπολογισμού.

Άρθρο 7Κατανομή

Κατ'εφαρμογή των άρθρων 1, 2 και 4, η ετήσια χρηματοδότηση κατανέμεται ως εξής:

a) το 15% του ετήσιου ποσού κατανέμεται ισομερώς μεταξύ των κομμάτων που πληρούν τους όρους και που υποβάλλουν κατάλληλα αιτιολογημένη αίτηση,

b) το 85% κατανέμεται μεταξύ των ευρωπαϊκών κομμάτων που έχουν εκλεγμένους αντιπροσώπους στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, κατ'αναλογία προς τον αριθμό των εκλεγμένων μελών.

Οι χρηματοδοτήσεις που προέρχονται από τον γενικό προϋπολογισμό των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων, συμπεριλαμβανομένων των χρηματοδοτήσεων που προβλέπει ο παρών κανονισμός, μπορούν να χορηγούνται σε ένα ευρωπαϊκό πολιτικό κόμμα μόνο εάν αυτό είναι σε θέση να αποδείξει ότι τουλάχιστον το 25% του προϋπολογισμού του προέρχεται από άλλη πηγή εκτός από τον γενικό προϋπολογισμό των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων.

Άρθρο 8Έκθεση

Η Επιτροπή υποβάλλει εντός δεκαοκτώ μηνών από την έναρξη ισχύος του παρόντος κανονισμού έκθεση στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο.

Άρθρο 9 Εναρξη ισχύος και λήξη

Ο παρών κανονισμός αρχίζει να ισχύει την εικοστή ημέρα μετά τη δημοσίευσή του στην Επίσημη Εφημερίδα των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων.

Εκπνέει στο τέλος της δεύτερης δημοσιονομικής χρήσης που ακολουθεί την έναρξη ισχύος του.

Ο παρών κανονισμός είναι δεσμευτικός ως προς όλα τα μέρη του και ισχύει άμεσα σε κάθε κράτος μέλος.

Βρυξέλλες,

Για το Συμβούλιο

Ο Πρόεδρος