1.   Εισαγωγή

1.1.

Στις 3 Ιουνίου 2025 η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) υπέβαλε στο Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης σύσταση αναφορικά με κανονισμό του Συμβουλίου που τροποποιεί τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 2533/98 σχετικά με τη συλλογή στατιστικών πληροφοριών από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ECB/2025/17) (στο εξής: σύσταση της ΕΚΤ) (1). Στις 17 Ιουνίου 2025 το Συμβούλιο αποφάσισε να ζητήσει τη γνώμη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής σχετικά με την εν λόγω σύσταση.

1.2.

Δεδομένου ότι η εν λόγω σύσταση έχει ιδιαίτερη σημασία για την εποπτεία των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων, αγορών και υποδομών και για τη σταθερότητα του χρηματοπιστωτικού συστήματος, αλλά και για τις ευρωπαϊκές στατιστικές, η Επιτροπή εκφράζει την ικανοποίησή της για την παρούσα διαβούλευση.

1.3.

Η ΕΚΤ προτείνει την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 2533/98 του Συμβουλίου (2) με σκοπό την αντιμετώπιση των σημαντικών αλλαγών που έχουν επέλθει στο πρότυπο συλλογής, κατάρτισης, διάδοσης και χρήσης στατιστικών πληροφοριών από το ΕΣΚΤ λόγω του ψηφιακού μετασχηματισμού. Οι αλλαγές αυτές έχουν δημιουργήσει απαιτήσεις για έγκαιρες, συχνότερες και λεπτομερέστερες στατιστικές πληροφορίες, προσφέροντας παράλληλα δυνατότητες αποτελεσματικότερης συλλογής στατιστικών πληροφοριών. Οι απαιτήσεις και ευκαιρίες αυτές θα πρέπει να εξισορροπηθούν μέσω της ελαχιστοποίησης των συναφών κινδύνων, λαμβανομένης υπόψη και της ανάγκης για μείωση του φόρτου εργασίας κατά την παροχή στοιχείων. Η ΕΚΤ δηλώνει ότι η προτεινόμενη τροποποίηση του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 2533/98 αποσκοπεί να καταστήσει αποτελεσματικότερη την παραγωγή στατιστικών από το ΕΣΚΤ και να βελτιώσει την ποιότητα και τη χρησιμότητά τους.

2.   Ειδικές παρατηρήσεις

2.1.

Η Επιτροπή υποστηρίζει τους κύριους στόχους της σύστασης της ΕΚΤ και, συγκεκριμένα, τους εξής: — βελτίωση της αποτελεσματικότητας της συλλογής δεδομένων και ελαχιστοποίηση του φόρτου παροχής στοιχείων για τις μονάδες παροχής στοιχείων, διασφαλίζοντας ότι τα δεδομένα συλλέγονται μόνο μία φορά· — ευθυγράμμιση των στόχων αυτών με τον πρόσφατα τροποποιηθέντα κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 223/2009 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (3), κατά περίπτωση· — μεγαλύτερη ευελιξία στη συλλογή δεδομένων από πιστωτικά ιδρύματα, ελεγχόμενες θεσμικές μονάδες και υποκαταστήματα· — επέκταση και αποσαφήνιση των υφιστάμενων ρυθμίσεων για τη χρήση και την κοινοχρησία των εμπιστευτικών στατιστικών πληροφοριών που συλλέγονται από το ΕΣΚΤ εντός του ΕΣΚΤ και από το ΕΣΚΤ· — διασφάλιση ότι κάθε εμπιστευτική στατιστική πληροφορία που διαβιβάζεται από αρχή του Ευρωπαϊκού Στατιστικού Συστήματος (ΕΣΣ) σε μέλος του ΕΣΚΤ χρησιμοποιείται μόνο για στατιστικούς σκοπούς, και — ενθάρρυνση της κοινοχρησίας μη εμπιστευτικών στοιχείων μεταξύ του ΕΣΣ και του ΕΣΚΤ.

2.2.

Οι συνιστώμενες τροποποιήσεις περιλαμβάνουν, μεταξύ άλλων, την αναθεώρηση του άρθρου 8 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 2533/98 σχετικά με την προστασία, τη χρήση και την κοινοχρησία εμπιστευτικών στατιστικών πληροφοριών που συλλέγονται από το ΕΣΚΤ μεταξύ του ΕΣΚΤ και των αρμόδιων αρχών. Η αναθεώρηση του άρθρου 8 αφορά τις εμπιστευτικές στατιστικές πληροφορίες που παρέχονται από τη μονάδα παροχής στοιχείων ή άλλο νομικό ή φυσικό πρόσωπο, θεσμική μονάδα ή υποκατάστημα σε μέλος του ΕΣΚΤ ή διαβιβάζονται εντός του ΕΣΚΤ. Επεκτείνει τις ισχύουσες ρυθμίσεις για την κοινοχρησία δεδομένων προκειμένου να μειωθεί ο φόρτος εργασίας από την παροχή στοιχείων μέσω του εξορθολογισμού των υποχρεώσεων παροχής στατιστικών στοιχείων για την άσκηση των καθηκόντων του ΕΣΚΤ, καθώς και των προβλεπόμενων από τον κανονισμό υποχρεώσεων παροχής στοιχείων από ορισμένες αρχές και φορείς για την εκτέλεση των θεσμοθετημένων καθηκόντων τους που σχετίζονται με την προληπτική εποπτεία και τη σταθερότητα του χρηματοπιστωτικού συστήματος. Ταυτόχρονα, η πρόσβαση στα δεδομένα που συλλέγουν τα μέλη του ΕΣΚΤ περιορίζεται στις αρχές που συλλέγουν και επεξεργάζονται εμπιστευτικά δεδομένα στο πλαίσιο του εποπτικού τους ρόλου στο χρηματοπιστωτικό σύστημα.

2.3.

Η Επιτροπή υποστηρίζει πλήρως την προσέγγιση αυτή. Για να καταστεί ακόμη πιο αποτελεσματική η εν λόγω προσέγγιση, η Επιτροπή προτείνει να επεκταθεί το πεδίο εφαρμογής του άρθρου 8 παράγραφος 2 στοιχείο β) σχετικά με την κοινοχρησία εμπιστευτικών στατιστικών πληροφοριών με «άλλα νόμιμα μέρη», όπως ορίζονται στο προτεινόμενο νέο σημείο (14) του άρθρου 1, με αναφορά σε όλα τα θεσμοθετημένα καθήκοντά τους, συμπεριλαμβανομένων καθηκόντων που δεν σχετίζονται αυστηρά με την προληπτική εποπτεία και τη σταθερότητα του χρηματοπιστωτικού συστήματος.

2.4.

Για τον ίδιο λόγο της ενίσχυσης της αποτελεσματικότητας, η Επιτροπή προτείνει να θεσπιστεί, αντί της διακριτικής ευχέρειας, υποχρέωση θέσης σε κοινοχρησία εμπιστευτικών στατιστικών πληροφοριών με τις αρχές ή τους φορείς των κρατών μελών και της Ευρωπαϊκής Ένωσης τους οποίους αφορά το προτεινόμενο άρθρο 8 παράγραφος 2 στοιχείο γ) σημείο ii), κατόπιν αιτήματός τους.

2.5.

Οι αλλαγές στο σύστημα χρήσης των δεδομένων επηρεάζουν επίσης την Επιτροπή, καθώς χρειάζεται ακριβείς και ολοκληρωμένες πληροφορίες για τον σχεδιασμό και την ανάπτυξη πολιτικών, την αξιολόγηση των επιπτώσεων της ισχύουσας νομοθεσίας της ΕΕ και την εκτίμηση του αντικτύπου πιθανών νομοθετικών και μη νομοθετικών πρωτοβουλιών, καθώς και για την εκπλήρωση του ρόλου της στον τομέα της μακροοικονομικής και μακροχρηματοπιστωτικής εποπτείας. Ως εκ τούτου, η Επιτροπή προτείνει την επέκταση του πεδίου εφαρμογής του άρθρου 8 παράγραφος 2, ώστε να παρέχεται στα μέλη του ΕΣΚΤ η διακριτική ευχέρεια να παρέχουν στην Επιτροπή πρόσβαση για σκοπούς ανάλυσης, σύμφωνα με το ισχύον δίκαιο της ΕΕ, σε εμπιστευτικές στατιστικές πληροφορίες με ανωνυμοποιημένο τρόπο και στον βαθμό που οι πληροφορίες αυτές δεν επιτρέπουν την ταυτοποίηση μονάδας παροχής στοιχείων ή άλλου νομικού ή φυσικού προσώπου, θεσμικής μονάδας ή υποκαταστήματος.

2.6.

Ταυτόχρονα, η Επιτροπή τονίζει την ανάγκη να τηρείται αυστηρά η αρχή σύμφωνα με την οποία τα εμπιστευτικά δεδομένα που διαβιβάζονται από μια αρχή του ΕΣΣ σε ένα μέλος του ΕΣΚΤ πρέπει να χρησιμοποιούνται μόνο για στατιστικούς σκοπούς, καθώς και τη σημασία της διατήρησης ενός σαφούς κειμένου προς τον σκοπό αυτό. Ως εκ τούτου, η Επιτροπή εκφράζει την ικανοποίησή της για τη διατύπωση του άρθρου 8 παράγραφος 10 που προτείνεται στη σύσταση της ΕΚΤ, η οποία διατηρεί τους κανόνες που προβλέπονται προηγουμένως στο άρθρο 8 δεύτερο εδάφιο και στο άρθρο 8α του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 2533/98.

2.7.

Οι τροποποιήσεις που προτείνονται στη σύσταση της ΕΚΤ περιλαμβάνουν επίσης την εφαρμογή της «προσέγγισης βάσει της χώρας προέλευσης» κατά την υποβολή εποπτικών εκθέσεων σχετικά με τις δραστηριότητες των ελεγχόμενων θεσμικών μονάδων και υποκαταστημάτων στην παροχή στατιστικών στοιχείων, καθώς αυτό επιτρέπει στην ΕΚΤ να συλλέγει στοιχεία μόνο μία φορά είτε από τη μονάδα παροχής στοιχείων είτε από τις ελεγχόμενες θεσμικές μονάδες ή υποκαταστήματα.

2.8.

Η Επιτροπή εκφράζει την ικανοποίησή της για την παρούσα τροπολογία που αποσκοπεί στην εφαρμογή της αρχής της «άπαξ» υποβολής και στη μείωση του διοικητικού κόστους της υποβολής στοιχείων. Ωστόσο, η Επιτροπή τονίζει ότι η εφαρμογή της «προσέγγισης βάσει της χώρας προέλευσης» δεν πρέπει να υπερισχύει της αρχής του τόπου κατοικίας, η οποία είναι θεμελιώδης στα στατιστικά στοιχεία για το ισοζύγιο πληρωμών και τη διεθνή επενδυτική θέση. Επιπλέον, η Επιτροπή θεωρεί ότι πρέπει να θεσπιστούν κατάλληλοι μηχανισμοί για την κοινοχρησία δεδομένων. Με τον τρόπο αυτό θα διασφαλιστεί ότι τα σχετικά δεδομένα που συλλέγονται από την εθνική κεντρική τράπεζα του κράτους μέλους στο οποίο βρίσκεται η έδρα της μονάδας παροχής στοιχείων τίθενται εγκαίρως και πλήρως σε κοινοχρησία με την εθνική κεντρική τράπεζα του κράτους μέλους στο οποίο βρίσκεται η ελεγχόμενη θεσμική μονάδα ή υποκατάστημα, ώστε η εθνική κεντρική τράπεζα να μπορεί επίσης να τα θέτει εγκαίρως και πλήρως σε κοινοχρησία με την οικεία εθνική στατιστική αρχή.

2.9.

Η Επιτροπή υποστηρίζει την ενσωμάτωση του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 2533/98 στο στατιστικό νομικό περιβάλλον μέσω της ευθυγράμμισης, κατά περίπτωση, με τον πρόσφατα τροποποιημένο κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 223/2009 και μέσω αναφορών στο ευρωπαϊκό σύστημα εθνικών και περιφερειακών λογαριασμών, όπως ορίζεται στον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 549/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (4) («ΕΣΛ 2010»). Η ευθυγράμμιση αυτή είναι επίσης σημαντική υπό το πρίσμα της προγραμματισμένης αναθεώρησης του ευρωπαϊκού συστήματος εθνικών και περιφερειακών λογαριασμών και της συντονισμένης εισαγωγής του εγχειριδίου για το ισοζύγιο πληρωμών και τη διεθνή επενδυτική θέση — έβδομη έκδοση (BPM7) σε ευρωπαϊκό επίπεδο.

3.   Συμπέρασμα

3.1.

Η Επιτροπή υποστηρίζει τους κύριους στόχους της σύστασης της ΕΚΤ, ιδίως τη βελτίωση της αποτελεσματικότητας και της ευελιξίας της συλλογής στοιχείων και την ελαχιστοποίηση του φόρτου εργασίας από την παροχή στοιχείων σύμφωνα με τη γενική προτεραιότητα της Επιτροπής όσον αφορά την απλούστευση και τη μείωση του φόρτου, την προώθηση της ενσωμάτωσης στο στατιστικό νομικό περιβάλλον και την αποσαφήνιση των ρυθμίσεων για τη χρήση και την κοινοχρησία εμπιστευτικών στατιστικών πληροφοριών εντός του ΕΣΚΤ, με το ΕΣΚΤ και με το ΕΣΚΤ.

3.2.

Η Επιτροπή εκφράζει την ικανοποίησή της για την τροποποίηση του άρθρου 8 με την οποία επεκτείνονται οι ισχύουσες ρυθμίσεις για την κοινοχρησία δεδομένων προκειμένου να μειωθεί ο φόρτος εργασίας από την παροχή στοιχείων μέσω του εξορθολογισμού των υποχρεώσεων παροχής στατιστικών στοιχείων για την άσκηση των καθηκόντων του ΕΣΚΤ, καθώς και των υποχρεώσεων παροχής στοιχείων από ορισμένες αρχές και φορείς για την εκτέλεση των θεσμοθετημένων καθηκόντων τους που σχετίζονται με την προληπτική εποπτεία και τη σταθερότητα του χρηματοπιστωτικού συστήματος. Για την επίτευξη μεγαλύτερης αποτελεσματικότητας, η Επιτροπή προτείνει να επεκταθεί το πεδίο εφαρμογής του άρθρου 8 μέσω της κοινοχρησίας των εμπιστευτικών στατιστικών πληροφοριών που συλλέγονται από το ΕΣΚΤ i) με άλλα νόμιμα μέρη για την εκτέλεση όλων των θεσμοθετημένων καθηκόντων τους και ii) κατόπιν αιτήματός τους, με αρχές ή όργανα των κρατών μελών και της Ευρωπαϊκής Ένωσης που δεν είναι άλλα νόμιμα μέρη, αλλά έχουν νόμιμο δικαίωμα ή δικαίωμα να συλλέγουν αυτές τις εμπιστευτικές στατιστικές πληροφορίες για την εκτέλεση των δικών τους θεσμοθετημένων καθηκόντων. Η Επιτροπή προτείνει επίσης να δοθεί στα μέλη του ΕΣΚΤ η διακριτική ευχέρεια να παρέχουν στην Επιτροπή πρόσβαση για σκοπούς ανάλυσης, σύμφωνα με το ισχύον δίκαιο της ΕΕ, σε εμπιστευτικές στατιστικές πληροφορίες με ανωνυμοποιημένο τρόπο και στον βαθμό που οι πληροφορίες αυτές δεν επιτρέπουν την ταυτοποίηση μονάδας παροχής στοιχείων ή άλλου νομικού ή φυσικού προσώπου, θεσμικής μονάδας ή υποκαταστήματος.

3.3.

Ταυτόχρονα, η Επιτροπή τονίζει την ανάγκη διασφάλισης του στατιστικού απορρήτου κατά την παραγωγή ευρωπαϊκών στατιστικών και αυστηρής συμμόρφωσης με την αρχή ότι τα εμπιστευτικά στοιχεία που διαβιβάζονται από μια αρχή του ΕΣΣ σε ένα μέλος του ΕΣΚΤ πρέπει να χρησιμοποιούνται μόνο για στατιστικούς σκοπούς.

3.4.

Επιπλέον, η Επιτροπή τονίζει την ανάγκη να θεσπιστούν κατάλληλοι μηχανισμοί για την κοινοχρησία των σχετικών στατιστικών δεδομένων που συλλέγονται από την εθνική κεντρική τράπεζα του κράτους μέλους στο οποίο βρίσκεται η έδρα της μονάδας παροχής στοιχείων με την εθνική κεντρική τράπεζα του κράτους μέλους στο οποίο βρίσκεται η ελεγχόμενη θεσμική μονάδα ή υποκατάστημα, ώστε η εθνική κεντρική τράπεζα να μπορεί επίσης να τα θέτει σε κοινοχρησία με την οικεία εθνική στατιστική αρχή.

3.5.

Η Επιτροπή υποστηρίζει τη στενότερη και διαρκή συνοχή μεταξύ του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 2533/98 και του στατιστικού νομικού περιβάλλοντος, κατά περίπτωση.

3.6.

Κατά συνέπεια, η Επιτροπή εκδίδει ευνοϊκή γνώμη και υποστηρίζει την έγκριση από το Συμβούλιο των τροποποιήσεων του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 2533/98 που προτείνονται στη σύσταση της ΕΚΤ, αφού ληφθούν υπόψη τα σημεία που εκτίθενται στην παρούσα γνώμη.

---

(1)  Σύσταση αναφορικά με κανονισμό του Συμβουλίου που τροποποιεί τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 2533/98 σχετικά με τη συλλογή στατιστικών πληροφοριών από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ/2025/17) (υποβληθείσα στο Συμβούλιο από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα), (ΕΕ C, C/2025/3224, 17.6.2025, ELI: http://data.europa.eu/eli/C/2025/3224/oj).

(2)  Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 2533/98 του Συμβουλίου, της 23ης Νοεμβρίου 1998, σχετικά με τη συλλογή στατιστικών πληροφοριών από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΕ L 318 της 27.11.1998, σ. 8, ELI: http://data.europa.eu/eli/reg/1998/2533/oj).

(3)  Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 223/2009 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 11ης Μαρτίου 2009, σχετικά με τις ευρωπαϊκές στατιστικές και την κατάργηση του κανονισμού (ΕΚ, Ευρατόμ) αριθ. 1101/2008 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με τη διαβίβαση στη Στατιστική Υπηρεσία των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων πληροφοριών που καλύπτονται από το στατιστικό απόρρητο, του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 322/97 του Συμβουλίου σχετικά με τις κοινοτικές στατιστικές και της απόφασης 89/382/ΕΟΚ, Ευρατόμ του Συμβουλίου για τη σύσταση επιτροπής του στατιστικού προγράμματος των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων (ΕΕ L 87 της 31.3.2009, σ. 164, ELI: http://data.europa.eu/eli/reg/2009/223/oj).

(4)  Κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 549/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 21ης Μαΐου 2013, για το ευρωπαϊκό σύστημα εθνικών και περιφερειακών λογαριασμών της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ L 174 της 26.6.2013, σ. 1, ELI: http://data.europa.eu/eli/reg/2013/549/oj).