Η παρούσα ανακοίνωση δημοσιεύεται σύμφωνα με το άρθρο 6β παράγραφος 5 του κατ’ εξουσιοδότηση κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 664/2014 της Επιτροπής (1).

ΚΟΙΝΟΠΟΙΗΣΗ ΤΗΣ ΕΓΚΡΙΣΗΣ ΣΥΝΗΘΟΥΣ ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΗΣ ΤΩΝ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΩΝ ΠΡΟΪΟΝΤΟΣ ΠΡΟΣΤΑΤΕΥΟΜΕΝΗΣ ΟΝΟΜΑΣΙΑΣ ΠΡΟΕΛΕΥΣΗΣ Η ΠΡΟΣΤΑΤΕΥΟΜΕΝΗΣ ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΗΣ ΕΝΔΕΙΞΗΣ ΚΑΤΑΓΩΓΗΣ ΚΡΑΤΟΥΣ ΜΕΛΟΥΣ

«Manteiga dos Açores»

Αριθ. ΕΕ: PDO-PT-02645-AM01 - 30.7.2025

ΠΟΠ (X) ΠΓΕ ( )

1.   Ονομασία του προϊόντος

«Manteiga dos Açores»

2.   Κράτος μέλος στο οποίο ανήκει η γεωγραφική περιοχή

Πορτογαλία

3.   Αρχή του κράτους μέλους που κοινοποιεί τη συνήθη τροποποίηση

DGADR — Direção-Geral de Agricultura e Desenvolvimento Rural [Γενική Διεύθυνση Γεωργίας και Αγροτικής Ανάπτυξης]

—

4.   Περιγραφή της/των εγκεκριμένης/-ων τροποποίησης/-εων

Δήλωση επεξήγησης των λόγων για τους οποίους η/οι τροποποίηση/-ήσεις εμπίπτει/-ουν στον ορισμό της συνήθους τροποποίησης, όπως προβλέπεται στο άρθρο 24 παράγραφος 4 του κανονισμού (ΕΕ) 2024/1143:

Πρόκειται για συνήθη τροποποίηση διότι δεν περιλαμβάνει αλλαγή της ονομασίας ή της χρήσης της, δεν ενέχει κίνδυνο αλλοίωσης του δεσμού με τη γεωγραφική περιοχή και δεν επιφέρει επιπλέον περιορισμούς στην εμπορία του προϊόντος.

Η τροποποίηση αυτή πραγματοποιείται για να διορθωθεί ένα τυπογραφικό σφάλμα στην τιμή και τη μονάδα μέτρησης για το β-καροτένιο.

2.1 Χαρακτηριστικά του προϊόντος «Manteiga dos Açores»

Στο σημείο 2.1 (Χαρακτηριστικά του προϊόντος «Manteiga dos Açores») των προδιαγραφών του προϊόντος αναφέρονται τα εξής:

ενώ θα έπρεπε να αναφέρονται τα εξής:

Διαπιστώθηκε ότι η μονάδα μέτρησης και συνεπώς η τιμή της περιεκτικότητας του βουτύρου σε β-καροτένιο έχουν μεταγραφεί εσφαλμένα.

Η μέθοδος που χρησιμοποιείται για τον προσδιορισμό της περιεκτικότητας σε β-καροτένιο είναι η υγροχρωματογραφία υψηλής απόδοσης (HPLC), μια τεχνική που χρησιμοποιείται για την ανάλυση μη πτητικών ή θερμικά ασταθών ενώσεων και περιλαμβάνει τον διαχωρισμό των συστατικών του δείγματος. Επομένως, καθιστά δυνατό τον προσδιορισμό της συγκέντρωσης της ένωσης στο διάλυμα (mg/l ή μg/l) ή σε ένα δεδομένο προϊόν (mg/kg, μg/kg ή %). Ως εκ τούτου, δεν είναι δυνατόν η περιεκτικότητα σε β-καροτένιο, όπως προσδιορίζεται με τη χρήση υγροχρωματογραφίας υψηλής απόδοσης, να εκφράζεται σε KOH/g, καθώς αυτή η μονάδα μέτρησης χρησιμοποιείται για τον ποσοτικό προσδιορισμό της οξύτητας του προϊόντος.

Επιπλέον, η περιεκτικότητα του προϊόντος Manteiga dos Açores σε β-καροτένιο είναι κατά μέσο όρο 2,5 mg/kg και κυμαίνεται από 2 mg/kg έως 6 mg/kg κατά τη διάρκεια του έτους, ανάλογα με τον κύκλο του χόρτου.

Ως εκ τούτου, η περιεκτικότητα του προϊόντος Manteiga dos Açores σε β-καροτένιο θα πρέπει να υπερβαίνει τα 2 mg/kg.

Η τροποποίηση επηρεάζει το σημείο 3.2 «Περιγραφή του προϊόντος...» του ενιαίου εγγράφου.

Η τροποποίηση επηρεάζει το ενιαίο έγγραφο.

ΕΝΙΑΊΟ ΈΓΓΡΑΦΟ

«Manteiga dos Açores»

Αριθ. ΕΕ: PDO-PT-02645-AM01 - 30.7.2025

ΠΟΠ (X) ΠΓΕ ( )

1.   Ονομασία/-ες (ΠΟΠ ή ΠΓΕ)

«Manteiga dos Açores»

2.   Κράτος μέλος ή τρίτη χώρα

Πορτογαλία

3.   Περιγραφή του γεωργικού προϊόντος ή του τροφίμου

3.1.   Κωδικός Συνδυασμένης Ονοματολογίας

04 — ΓΑΛΑ ΚΑΙ ΠΡΟΪΟΝΤΑ ΓΑΛΑΚΤΟΚΟΜΙΑΣ. ΑΥΓΑ ΠΤΗΝΩΝ. ΜΕΛΙ ΦΥΣΙΚΟ. ΠΡΟΪΟΝΤΑ ΒΡΩΣΙΜΑ ΖΩΙΚΗΣ ΠΡΟΕΛΕΥΣΗΣ, ΠΟΥ ΔΕΝ ΚΑΤΟΝΟΜΑΖΟΝΤΑΙ ΟΥΤΕ ΠΕΡΙΛΑΜΒΑΝΟΝΤΑΙ ΑΛΛΟΥ

0405 — Βούτυρα και άλλες λιπαρές ουσίες προερχόμενες από το γάλα. Γαλακτικές λιπαρές ύλες για επάλειψη

3.2.   Περιγραφή του προϊόντος που φέρει την προβλεπόμενη στο σημείο 1 ονομασία

Το «Manteiga dos Açores» είναι βούτυρο που παρασκευάζεται αποκλειστικά από παστεριωμένη κρέμα αγελαδινού γάλακτος, με ή χωρίς προσθήκη αλατιού. Σε περίπτωση προσθήκης αλατιού, η μέγιστη ποσότητα είναι 2 g/100 g.

Δεν επιτρέπεται η χρήση ανασυσταθέντος γάλακτος ή ανασυσταθείσας κρέμας γάλακτος.

Το «Manteiga dos Açores»:

—	δεν περιέχει γαλακτικές ζύμες, χρωστικές ουσίες τροφίμων ή συντηρητικά·

—	έχει περιεκτικότητα σε β-καροτένιο ≥ 2 mg/kg (μετρούμενη με υγροχρωματογραφία υψηλής απόδοσης), το οποίο του προσδίδει κίτρινο έως λαμπερό κίτρινο χρώμα·

—	έχει έντονη, δροσερή, γαλακτική γεύση και οσμή·

—	έχει περιεκτικότητα σε λιπαρές ουσίες μεταξύ 81 % και 86 %·

—	έχει ομοιόμορφη, λεία και πυκνή υφή, η οποία καθιστά το προϊόν εύκολο στην επάλειψη.

3.3.   Ζωοτροφές (μόνο για προϊόντα ζωικής προέλευσης)

Τα βοοειδή γαλακτοπαραγωγής εκτρέφονται συνήθως στην ύπαιθρο, και έχουν πρόσβαση σε βοσκή καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους και σε σίτιση που βασίζεται σε νωπό χόρτο και σε διατηρημένες χορτονομές που παράγονται εντός της γεωγραφικής περιοχής.

Ωστόσο, δεδομένου ότι οι διατροφικές ανάγκες των αγελάδων γαλακτοπαραγωγής δεν μπορούν πάντα να καλυφθούν από τις διαθέσιμες εκτάσεις βόσκησης, οι οποίες είναι συνήθως μικρές και όπου τα ζώα δεν διασκορπίζονται αρκετά, τους χορηγούνται περιστασιακά συμπληρωματικές ζωοτροφές, δηλαδή σύνθετες ενεργειακές και πρωτεϊνούχες ζωοτροφές και αποξηραμένο χόρτο, ιδίως όταν οι δυσμενείς καιρικές συνθήκες προκαλούν ελλείψεις σε τροφή.

Οι συμπληρωματικές ζωοτροφές προέλευσης εκτός του αρχιπελάγους των Αζορών δεν πρέπει ποτέ να υπερβαίνουν το 50 % της ξηράς ουσίας στη συνολική ετήσια διατροφή των ζώων. Με τον τρόπο αυτόν διασφαλίζεται ότι ο δεσμός με τη γεωγραφική περιοχή δεν επηρεάζεται από ζωοτροφές που λαμβάνονται εκτός της εν λόγω περιοχής, καθώς τα ζώα έχουν πρόσβαση σε βοσκή επί 365 ημέρες τον χρόνο.

Τα φυτικά είδη που απαντούν συχνότερα στους βοσκοτόπους των Αζορών είναι τα ψυχανθή και τα αγρωστώδη, μεταξύ των οποίων τα Lolium perenne (λόλιο το πολυετές), Lolium multiflorum (λόλιο το πολυανθές), Trifolium repens (τριφύλλιον το έρπον), Trifolium pratense (τριφύλλιον το λειμώνιον) και Dactylis glomerata (δακτυλίδα).

Η ενσιρωμένη ζωοτροφή που παράγεται από χλωρό αραβόσιτο και χόρτο από πολλούς διαφορετικούς τύπους βοσκοτόπων παράγεται στο σύνολό της εντός της γεωγραφικής περιοχής.

Η πρώτη ύλη που χρησιμοποιείται για την παραγωγή του «Manteiga dos Açores» είναι παστεριωμένη κρέμα από νωπό αγελαδινό γάλα που λαμβάνεται αποκλειστικά και μόνο από αγελάδες που βόσκουν στους βοσκοτόπους των Αζορών. Δεν επιτρέπεται η χρήση ανασυσταθέντος γάλακτος ή ανασυσταθείσας κρέμας γάλακτος.

3.4.   Ειδικά στάδια της παραγωγής τα οποία πρέπει να εκτελούνται εντός της οριοθετημένης γεωγραφικής περιοχής

Η παραγωγή γάλακτος καθώς και η παρασκευή του προϊόντος «Manteiga dos Açores» πρέπει να εκτελούνται εντός της γεωγραφικής περιοχής.

3.5.   Ειδικοί κανόνες για τον τεμαχισμό, το τρίψιμο, τη συσκευασία κ.λπ. του προϊόντος στο οποίο αναφέρεται η καταχωρισμένη ονομασία

Όλες οι εργασίες συσκευασίας πρέπει να εκτελούνται εντός της γεωγραφικής περιοχής προέλευσης, δηλαδή σε εγκαταστάσεις που βρίσκονται στο αρχιπέλαγος των Αζορών, καθώς πρόκειται για ιδιαιτέρως λεπτή εργασία, δεδομένης της φύσης του προϊόντος, και ιδίως του κινδύνου οξείδωσης εάν το προϊόν δεν συσκευαστεί εγκαίρως.

Επιπλέον, οι Αζόρες είναι νησιωτική περιοχή και, ως εκ τούτου, βρίσκονται σε απόσταση από τις καταναλωτικές αγορές, στοιχείο που ασφαλώς επηρεάζει τον τρόπο μεταφοράς του προϊόντος.

3.6.   Ειδικοί κανόνες για την επισήμανση του προϊόντος στο οποίο αναφέρεται η καταχωρισμένη ονομασία

Η επισήμανση πρέπει να περιλαμβάνει την ένδειξη «Manteiga dos Açores» — DOP [«Manteiga dos Açores» — ΠΟΠ] ή «Manteiga dos Açores» — Denominação de Origem Protegida [«Manteiga dos Açores» — Προστατευόμενη Ονομασία Προέλευσης].

4.   Συνοπτική οριοθέτηση της γεωγραφικής περιοχής

Το προϊόν «Manteiga dos Açores» παράγεται και συσκευάζεται στο αρχιπέλαγος των Αζορών, το οποίο αποτελείται από εννέα νησιά στον Βόρειο Ατλαντικό.

5.   Δεσμός με τη γεωγραφική περιοχή

Το αρχιπέλαγος των Αζορών, λόγω της γεωγραφικής του θέσης στο μέσο του Βόρειου Ατλαντικού και της επιρροής του αντικυκλώνα των Αζορών, έχει εύκρατο θαλάσσιο κλίμα που χαρακτηρίζεται από:

—	ήπιες θερμοκρασίες, με μικρές διακυμάνσεις της θερμοκρασίας που δεν υπερβαίνουν τους 10 °C, με μέση θερμοκρασία αέρα περίπου 14 °C τον χειμώνα και 23 °C το καλοκαίρι·

—	υψηλή σχετική υγρασία της τάξης του 70 %–75 % το καλοκαίρι και πάνω από 80 % τον χειμώνα·

—	βροχοπτώσεις ομοιόμορφα κατανεμημένες καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους, οι οποίες ποικίλλουν, από Ανατολή προς Δύση, μεταξύ 748 mm ετησίως στη Santa Maria και 1 479 mm ετησίως στα Flores.

Τα νησιά βρίσκονται βορειότερα από τα άλλα αρχιπελάγη της Μακαρονησίας και, ως εκ τούτου, δεν επηρεάζονται άμεσα από τα τροπικά ρεύματα, ούτε επηρεάζονται άμεσα από τα πολικά ρεύματα, καθώς η εποχιακή διακύμανση του κλίματος των νησιών καθορίζεται από τη θέση, την ένταση, την κατεύθυνση και την ανάπτυξη του αντικυκλώνα των Αζορών. Ο αντικυκλώνας των Αζορών μετακινείται βόρεια το καλοκαίρι, ωθώντας το πολικό μέτωπο σε υψηλότερα γεωγραφικά πλάτη, και βρίσκεται στο νότιο τμήμα του αρχιπελάγους τον χειμώνα, μεταφέροντας το πολικό μέτωπο προς τα κάτω.

Η μετριαστική επίδραση του περιβάλλοντος ωκεανού αποτελεί επίσης έναν από τους παράγοντες που εξηγούν τις σταθερές θερμοκρασίες και την υψηλή υγρασία που χαρακτηρίζουν το κλίμα των Αζορών.

Τα εδάφη των Αζορών είναι πηλώδη, αμμοπηλώδη και αργιλοπηλώδη, πλούσια σε οργανική ύλη και κάλιο.

Ως εκ τούτου, το έδαφος και το κλίμα του αρχιπελάγους των Αζορών παρέχουν με φυσικό τρόπο συνθήκες εξαιρετικά κατάλληλες για την καλλιέργεια χόρτου, το οποίο σημαίνει ότι τα ζώα μπορούν να βόσκουν επί 365 ημέρες τον χρόνο.

Η δυνατότητα των αγελάδων να βόσκουν στην ύπαιθρο, δηλαδή να τρέφονται κυρίως με νωπό χόρτο για το μεγαλύτερο μέρος του έτους, προσδίδει στην πρώτη ύλη φυσικοχημικά και οργανοληπτικά χαρακτηριστικά που μεταφέρονται μέσω της αλυσίδας μεταποίησης.

Η ιδιαιτερότητα του προϊόντος «Manteiga dos Açores» οφείλεται στο γεγονός ότι παρασκευάζεται αποκλειστικά από κρέμα από νωπό αγελαδινό γάλα που παράγεται στις Αζόρες, χωρίς προσθήκη γαλακτικών ζυμώσεων, χρωστικών ουσιών τροφίμων ή συντηρητικών, γεγονός που του προσδίδει τα χαρακτηριστικά που περιγράφονται στο σημείο 3.2, δηλαδή το κίτρινο έως λαμπερό κίτρινο χρώμα του και την έντονη, δροσερή, γαλακτική γεύση και οσμή του.

Τα υψηλά επίπεδα β-καροτένιου δίνουν στο βούτυρο ένα φυσικά εντονότερο χρώμα, χωρίς τη χρήση χρωστικών ουσιών τροφίμων, και είναι αποτέλεσμα της συνήθους διατροφής των ζώων, που βασίζεται στη βοσκή.

Ως εκ τούτου, όσον αφορά το προϊόν «Manteiga dos Açores» υπάρχει σαφής σύνδεση μεταξύ της πρώτης ύλης (του γάλακτος), του περιβάλλοντος και των παραδοσιακών κτηνοτροφικών μεθόδων, δηλαδή της μόνιμης βόσκησης καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους, η οποία καθιερώθηκε και εδραιώθηκε πριν από περισσότερο από δύο αιώνες.

Με την πάροδο του χρόνου, οι παραγωγοί μπόρεσαν να συνδυάσουν την παραδοσιακή τεχνογνωσία τους στην παρασκευή βουτύρου με νέες τεχνολογίες και απαιτήσεις υγείας και υγιεινής, χωρίς να καταφύγουν στη χρήση γαλακτικών ζυμώσεων, χρωστικών ουσιών τροφίμων ή συντηρητικών. Ως εκ τούτου, η κρέμα υποβάλλεται σε φυσική και όχι βιολογική διεργασία, χωρίς τη χρήση γαλακτικών ζυμώσεων για την αύξηση της οξύτητας του προϊόντος.

Οι άριστες εδαφοκλιματικές συνθήκες, δηλαδή τα γόνιμα εδάφη και η άμεση διαθεσιμότητα νερού λόγω των τακτικών βροχοπτώσεων, στοιχεία που ευνοούν και τα δύο την ανάπτυξη νωπού χόρτου καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους, σε συνδυασμό με τις γεωργικές πρακτικές που έχουν μεταφερθεί από γενιά σε γενιά, επιτρέπουν στους παραγωγούς των Αζορών να παράγουν βούτυρο με έντονη, δροσερή, γαλακτική γεύση και οσμή.

Πολλές εκμεταλλεύσεις είναι πλέον εξοπλισμένες με σύγχρονα συστήματα ψύξης του γάλακτος, τα οποία συμβάλλουν στη διατήρηση του γάλακτος και στην εξασφάλιση καλής ποιότητας.

Επιπλέον, στην περιφέρεια εφαρμόζεται επίσημο σύστημα βαθμολόγησης του γάλακτος σε επίπεδο παραγωγών, στο πλαίσιο του οποίου διενεργούνται δοκιμές διαπιστευμένες βάσει του NP EN ISO/IEC 17025: 2018 για τη διασφάλιση της φυσικοχημικής ποιότητας και της ποιότητας υγείας και υγιεινής του γάλακτος που παραδίδεται στα εργοστάσια, στοιχείο που συμβάλλει στην αριστεία των γαλακτοκομικών προϊόντων των Αζορών, όπως και στην περίπτωση του «Manteiga dos Açores».

Παραπομπή στη δημοσίευση των προδιαγραφών του προϊόντος

https://tradicional.dgadr.gov.pt/pt/cat/queijos-e-produtos-lacteos/1087-manteiga-dos-acores

---

(1)  (ΕΕ L 179 της 19.6.2014, σ. 17).