Η παρούσα δημοσίευση παρέχει το δικαίωμα ένστασης κατά της αίτησης σύμφωνα με το άρθρο 51 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1151/2012 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (1), εντός τριών μηνών από την ημερομηνία της παρούσας δημοσίευσης.

ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ ΠΡΟΪΟΝΤΟΣ ΓΙΑ ΕΓΓΥΗΜΕΝΟ ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΟ ΙΔΙΟΤΥΠΟ ΠΡΟΪΟΝ

«DÖNER»

Αριθ. ΕΕ: TSG-TR-02843 — 20.5.2022

Κράτος μέλος ή τρίτη χώρα «Τουρκία»

1.   Ονομασία/-ες προς καταχώριση

«Döner»

2.   Τύπος προϊόντος [όπως στο παράρτημα ΧI]

Κλάση 1.2. Προϊόντα κρέατος (μαγειρευτά, παστά, καπνιστά κ.λπ.)

3.   Αιτιολόγηση της καταχώρισης

3.1.   Πρόκειται για προϊόν το οποίο:

☒	παρασκευάζεται με τρόπο παραγωγής, μεταποίησης ή σύνθεσης που αντιστοιχεί στην παραδοσιακή πρακτική για το εν λόγω προϊόν ή τρόφιμο

☐	παράγεται από πρώτες ύλες ή συστατικά που είναι τα χρησιμοποιούμενα παραδοσιακά.

[Δώστε επεξηγήσεις]

Το «Döner» είναι παραδοσιακό προϊόν κρέατος, το οποίο παρασκευάζεται βάσει μιας διαδικασίας κατά την οποία οριζόντια λεπτοκομμένες φέτες βοείου κρέατος, αιγοπρόβειου κρέατος ή κρέατος κοτόπουλου τοποθετούνται οριζόντια σε σούβλα «Döner» από ανοξείδωτο χάλυβα και, στη συνέχεια, το προϊόν ψήνεται περιστρεφόμενο κάθετα γύρω από τον άξονά του μπροστά από εστία φωτιάς. Οι οριζόντια λεπτοκομμένες φέτες κρέατος, προτού ψηθούν, μαρινάρονται σε μείγμα από γιαούρτι ή γάλα, πιπέρι ή τοματοπελτέ, βότανα, μπαχαρικά και αλάτι. Κατά το πέρασμα στη σούβλα, ανάμεσα στις στρώσεις κρέατος τοποθετούνται οριζόντια τεμαχισμένες φέτες λίπους τύπου concept fat (λίπος ημιστερεό σε θερμοκρασία δωματίου που αποτελείται από εστέρες τριών αλυσίδων λιπαρών οξέων και από γλυκερόλη αλκοόλης), στέατος ή λίπους από ουρά προβάτου. Το κρέας που χρησιμοποιείται προέρχεται από τεμάχια κρέατος βοοειδών ή πρόβειου κρέατος, από κιμά βοείου κρέατος ή αρνίσιο κιμά ή μείγμα αυτών, ή από κρέας κοτόπουλου.

Το «Döner» εξαπλώθηκε από την Κωνσταντινούπολη σε διάφορες πόλεις της οθωμανικής γεωγραφίας από τις αρχές της δεκαετίας του 1800. Ψηνόταν και πωλούνταν σε εστιατόρια και πανδοχεία. Σύμφωνα με το χειρόγραφο του Takiyyiddin, το κάθετο ψήσιμο του «Döner» χρονολογείται από το 1546. Ο τρόπος παρασκευής του (τεμαχισμός, μαρινάρισμα, τοποθέτηση σε βέργα) και το κάθετο ψήσιμό του με περιστροφή προσδίδουν στο προϊόν το παραδοσιακό χαρακτηριστικό παραγωγής του.

Λέγεται ότι η Ελλάδα ήταν η πρώτη χώρα στην Ευρώπη στην οποία εισάχθηκε το «Döner» κατά τη διάρκεια της ανταλλαγής πληθυσμών μεταξύ Τουρκίας και Ελλάδας το 1922. Στην Ελλάδα αποκαλείται «γύρος».

Το «Döner» έχει εξελιχθεί σε πολιτιστικό σύμβολο της μετανάστευσης των Τούρκων προς την Ευρώπη, και ιδίως προς τη Γερμανία, η οποία συνεχίστηκε με εντατικούς ρυθμούς από το 1962 έως το 1979. Σύμφωνα με την Ένωση Τούρκων Παραγωγών Döner στην Ευρώπη (ATDID), το «Döner» παρασκευάστηκε για πρώτη φορά το 1972 στο Βερολίνο από τον Τούρκο εργάτη Kadir Nurman. Έκτοτε η ονομασία και η διαδικασία παραγωγής παρέμειναν αμετάβλητες και έχουν εξαπλωθεί ευρέως στη Γερμανία και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες.

Με τον καιρό, το «Döner» έγινε ένα από τα πλέον δημοφιλή έθνικ φαγητά του δρόμου (street food). Μετά από 35 χρόνια έρευνας, το 2022 ο Γερμανός κοινωνιολόγος Eberhard Seidel δημοσίευσε ένα βιβλίο με τίτλο « “Döner”: Eine türkisch-deutsche Kulturgeschichte», στο πλαίσιο του εορτασμού της 50ής επετείου του «Döner» στη Γερμανία.

3.2.   Πρόκειται για ονομασία η οποία:

☒	χρησιμοποιείται κατά παράδοση για την περιγραφή του ιδιότυπου προϊόντος

☐	προσδιορίζει τον παραδοσιακό χαρακτήρα ή τον ιδιότυπο χαρακτήρα του προϊόντος. [Δώστε επεξηγήσεις]

Η ένδειξη «Döner» σχετίζεται με την παραδοσιακή τεχνική ψησίματος και όχι με μια γεωγραφική περιοχή. Το Λεξικό της Τουρκικής Γλώσσας του Ιδρύματος Τουρκικής Γλώσσας περιγράφει το «Döner» ως ένα είδος κεμπάπ που παρασκευάζεται βάσει μιας διαδικασίας κατά την οποία τεμαχισμένες φέτες κρέατος τοποθετούνται οριζόντια σε μεταλλική βέργα, γνωστή ως σούβλα döner, και, στη συνέχεια, το προϊόν ψήνεται κάθετα μπροστά από εστία φωτιάς με περιστροφή του άξονά του. Η λέξη «Döner» προέρχεται από το ρήμα «dönmek», το οποίο σημαίνει «περιστρέφω».

Ωστόσο, στην Ευρώπη έχει γίνει γνωστό ως «Döner Kebab». Η αραβικής προέλευσης λέξη «kebab» αντιστοιχεί στην Ευρώπη σε μια γενική ονομασία η οποία χρησιμοποιείται για όλα τα είδη κρέατος που ψήνονται μπροστά από εστία φωτιάς. Υπάρχουν διάφοροι τύποι κεμπάπ, όπως τα κεμπάπ Adana, Urfa, Şiş, Patlıcan, Kuyu κ.λπ. Όλα αυτά τα κεμπάπ, εκτός από το «Döner Kebab», παράγονται είτε από κιμά (Adana), είτε από κρέας κομμένο σε κύβους (Patlıcan, Şiş και Tokat), είτε από ολόκληρα κομμάτια κρέατος (Kuyu Kebab). Προτού ψηθούν, τοποθετούνται σε μικρή βέργα και ψήνονται οριζόντια πάνω από εστία φωτιάς ή σε κοιλότητα κάθετα.

Σύμφωνα με το προαναφερθέν βιβλίο του Γερμανού κοινωνιολόγου Eberhard Seidel, ο όρος «Döner» ή «Döner Kebab» δεν έχει διαφοροποιηθεί από το 1972 που το προϊόν παράχθηκε για πρώτη φορά στο Βερολίνο. Διάφορα επιστημονικά άρθρα επισημαίνουν ότι ο όρος «Döner» ή «Döner Kebab» έχει γίνει ευρέως αποδεκτός και χρησιμοποιείται σε ολόκληρη την Ευρώπη, όπως αποδεικνύεται παρακάτω. Υπάρχουν ακόμα και ενώσεις παραγωγών «Döner» στη Γερμανία και στην Ευρώπη.

4.   Περιγραφή

4.1.   Περιγραφή του προϊόντος το οποίο φέρει την ονομασία του σημείου 1, συμπεριλαμβανομένων των κύριων φυσικών, χημικών, μικροβιολογικών ή οργανοληπτικών χαρακτηριστικών, από την οποία προκύπτει ο ιδιότυπος χαρακτήρας του προϊόντος (άρθρο 7 παράγραφος 2 του κανονισμού)

Το «Döner» είναι παραδοσιακό προϊόν κρέατος που ψήνεται κάθετα μπροστά από εστία φωτιάς καθώς περιστρέφεται γύρω από τον άξονά του, αφού οριζόντια λεπτοκομμένες φέτες από σφάγια βοοειδών, αιγοπροβάτων ή κοτόπουλων μαριναριστούν με διάφορα μπαχαρικά (μαύρο, λευκό, κόκκινο πιπέρι), θυμάρι και αλάτι. Εάν χρειαστεί, προστίθενται γιαούρτι ή γάλα και κρεμμύδι. Για το μαρινάρισμα του κρέατος κοτόπουλου δεν χρησιμοποιείται γάλα. Στη συνέχεια, τα φύλλα κρέατος στερεώνονται σε σούβλα μαζί με οριζόντια λεπτοκομμένες φέτες ζωικού λίπους (λίπος τύπου concept fat βοοειδών, στέαρ ή λίπος από ουρά προβάτου). Το κρέας που χρησιμοποιείται μπορεί επίσης να προέρχεται από κιμά βοείου ή πρόβειου κρέατος ή μείγμα αυτών. Ανάλογα με το είδος του κρέατος, το «Döner» μπορεί να χαρακτηριστεί ως «Döner» από κόκκινο κρέας (βόειο και πρόβειο κρέας) και «Döner» από κοτόπουλο.

Το Döner από κόκκινο κρέας χωρίζεται σε περαιτέρω κατηγορίες, ανάλογα με το είδος κόκκινου κρέατος που χρησιμοποιείται, ως Yaprak (τεμαχισμένο), Kıyma (κιμάς) και Karışık (ανάμεικτο).

1.	Για την παρασκευή του Yaprak «Döner» (τεμαχισμένο ντονέρ) χρησιμοποιείται κρέας σφαγίων βοοειδών ή προβάτων, από το οποίο μεγάλα κομμάτια κρέατος τεμαχίζονται οριζόντια σε φέτες πάχους 3-5 mm.

2.	Το Kıyma «Döner» (ντονέρ από κιμά) παράγεται από κιμά κόκκινου κρέατος που προέρχεται από σφάγια βοοειδών και/ή προβάτων. Αυτό το είδος «Döner» περιέχει 100 % κιμά σφαγίων βοοειδών ή προβάτων.

3.	Το Karışık «Döner» (ανάμεικτο ντονέρ) παρασκευάζεται από οριζόντια λεπτοκομμένες φέτες κρέατος βοοειδών (τουλάχιστον 60 %) και κιμά βοοειδών ή πρόβειου κρέατος (40 % κατ’ ανώτατο όριο).

« Döner » από κοτόπουλο

Παράγεται από κρέας κοτόπουλου (μηρό και στήθος) που τεμαχίζεται οριζόντια σε φέτες πάχους 1-2 cm.

Ορισμένες φυσικές και χημικές ιδιότητες του «Döner», ανεξαρτήτως τύπου, προτού ψηθεί είναι οι εξής.

—	Περιεκτικότητα κατά μάζα σε λιπαρές ουσίες: 25 % κατ’ ανώτατο όριο για τα προϊόντα που παράγονται από κόκκινο κρέας και 20 % για τα προϊόντα που παράγονται από κρέας πουλερικών.

—	pH: 5,2 έως 6,3, ανεξάρτητα από τον τύπο «Döner».

—	Περιεκτικότητα κατά μάζα σε αλάτι: 2 % κατ’ ανώτατο όριο.

—	Περιεκτικότητα κολλαγόνου στη συνολική κατά μάζα περιεκτικότητα του κρέατος: 15 % κατ’ ανώτατο όριο για τα προϊόντα που παράγονται από κόκκινο κρέας και 10 % για εκείνα που παράγονται από κρέας πουλερικών.

—	Άμυλο + φυτικές πρωτεΐνες κατά μάζα: 1,0 % κατ’ ανώτατο όριο.

—	Περιεκτικότητα σε αμμωνία: 30 mg/100 g κατ’ ανώτατο όριο.

—	Αριθμός υπεροξειδίων μόνο στο λίπος που εξάγεται από κατεψυγμένο «Döner»: 1,5 mmol O2/kg κατ’ ανώτατο όριο.

Το «Döner» δεν πρέπει να περιέχει μη ζωικές πρωτεΐνες, άμυλο, ουσίες που περιέχουν άμυλο, σόγια και προϊόντα σόγιας. Η ποσότητα αμύλου και φυτικών πρωτεϊνών που μπορεί να προέρχεται από τη σύνθεση του μείγματος μπαχαρικών δεν μπορεί να υπερβαίνει το 1 % του συνολικού βάρους. Το «Döner» που παράγεται από κρέας κοτόπουλου δεν πρέπει να περιέχει εσωτερικά όργανα, ξένους ιστούς και μηχανικώς διαχωρισμένο κρέας πουλερικών. Το κρέας δεν επιτρέπεται να παρουσιάζει υπεραιμία ούτε να περιέχει λεμφογάγγλια. Όλα τα κρέατα θα πρέπει να λαμβάνονται από υγιή ζώα.

Ανεξάρτητα από τον τύπο «Döner», κατά το ψήσιμο το κρέας κόβεται με φορά από πάνω προς τα κάτω σε μορφή λεπτών λωρίδων πάχους 3 έως 5 mm από το ψημένο επιφανειακό τμήμα. Στις λωρίδες του «Döner» που έχουν ψηθεί και κοπεί, οι στρώσεις κρέατος και λίπους διακρίνονται καθαρά και διαχωρίζονται εύκολα. Κατά τη διάρκεια του ψησίματος, το εξωτερικό στρώμα του «Döner» που βρίσκεται από την πλευρά της φωτιάς παίρνει σκούρο καστανό χρώμα και ενίοτε τραγανή υφή, ενώ το εσωτερικό στρώμα που έχει κοπεί έχει πιο ανοιχτό καστανό χρώμα και πιο μαλακή υφή.

Το ψητό «Döner» αφήνει στο στόμα μια χαρακτηριστική γεύση κρέατος ψημένου στα κάρβουνα. Η γεύση μπορεί να διαφοροποιείται ανάλογα με την πηγή της φωτιάς. Όταν χρησιμοποιείται φωτιά με ξύλα, το άρωμα καπνιστού συμβάλει στη δημιουργία γεύσης που παραπέμπει σε ψήσιμο στα κάρβουνα. Κατά τη διάρκεια του ψησίματος, η στρώση του λίπους λιώνει έως έναν βαθμό, συμβάλλοντας στη συνολική γεύση. Η χρήση πάστας από κρεμμύδι και γιαουρτιού κατά το μαρινάρισμα προσδίδει στο «Döner» ελαφρώς όξινη γεύση κρεμμυδιού ψημένου στα κάρβουνα. Ανάλογα με τη χρησιμοποιούμενη ποσότητα μαύρου, κόκκινου και λευκού πιπεριού, θυμαριού και αλατιού, η γεύση του γίνεται πικάντικη και αλμυρή με λεπτή οσμή θυμαριού.

4.2.   Περιγραφή της μεθόδου παραγωγής του προϊόντος που φέρει την ονομασία του σημείου 1, την οποία οφείλουν να ακολουθούν οι παραγωγοί, συμπεριλαμβανομένων, κατά περίπτωση, του είδους και των χαρακτηριστικών των χρησιμοποιούμενων πρώτων υλών ή συστατικών, και της μεθόδου παρασκευής του προϊόντος (άρθρο 7 παράγραφος 2 του κανονισμού)

Προετοιμασία των πρώτων υλών και διαδικασία παραγωγής:

Συστατικά

Για « Döner » από κόκκινο κρέας

—	100 kg κρέατος σφαγίων από βοοειδή ηλικίας τουλάχιστον δεκαέξι μηνών ή κρέατος από μηρό και/ή ράχη προβατοειδών ηλικίας τουλάχιστον έξι μηνών

—	8-10 kg ζωικού λίπους (βόειο περινεφρικό λίπος, λίπος τύπου concept fat βοοειδών, λίπος από ουρά προβάτου, στέαρ)

—	2,0-3,0 kg γιαουρτιού ή γάλακτος, εάν χρειαστεί

—	2,0-3,0 kg κρεμμύδι

—	2,0-3,0 kg αλάτι

—	100-200 g μαύρο πιπέρι

—	100-200 g λευκό πιπέρι

—	100-200 g κόκκινο πιπέρι

—	100-200 g θυμάρι

Για « Döner » από κοτόπουλο

—	100 kg στήθους και/ή μηρού κοτόπουλου

—	8-10 kg ζωικού λίπους (βόειο περινεφρικό λίπος, λίπος τύπου concept fat βοοειδών, λίπος από ουρά προβάτου, στέαρ)

—	2,0-3,0 kg γιαουρτιού, εάν χρειαστεί· για το «Döner» από κοτόπουλο δεν χρησιμοποιείται γάλα

—	2,0-3,0 kg κρεμμύδι

—	2,0-3,0 kg αλάτι

—	100-200 g μαύρο πιπέρι

—	100-200 g λευκό πιπέρι

—	100-200 g κόκκινο πιπέρι

—	100-200 g θυμάρι

—	500-1 000 g πολτού πιπεριάς ή τοματοπελτέ

Παραγωγή

Προετοιμασία «μπάλας Döner»:

—	Το κόκκινο κρέας τεμαχίζεται σε οριζόντιες φέτες πάχους 3-5 mm ενώ το κρέας κοτόπουλου τεμαχίζεται σε φέτες πάχους 1-2 cm με μηχανές ή μαχαίρια κατάλληλα για τρόφιμα.

—	Τα φύλλα κρέατος αναμειγνύονται καλά με μπαχαρικά, θυμάρι και αλάτι για μαρινάρισμα. Εκτός από αλάτι και μπαχαρικά, χρησιμοποιούνται, αν χρειαστεί, κρεμμύδια, γάλα και γιαούρτι.

—	Στις φέτες κοτόπουλου προστίθενται επίσης μπαχαρικά, θυμάρι και αλάτι για μαρινάρισμα. Εκτός από το αλάτι και τα μπαχαρικά, εάν χρειαστεί, χρησιμοποιούνται κρεμμύδια, πιπέρι, τοματοπελτές και γιαούρτι. Για το μαρινάρισμα κρεάτων κοτόπουλου δεν χρησιμοποιείται γάλα.

—	Στη συνέχεια, τα κρέατα αφήνονται να ξεκουραστούν στους + 4 °C για τουλάχιστον 10 ώρες.

—

Μετά το μαρινάρισμα, οι τεμαχισμένες φέτες κρέατος τοποθετούνται οριζόντια σε βέργα από ανοξείδωτο μέταλλο που είναι γνωστή ως σούβλα «döner». Κατά το πέρασμα στη σούβλα, φέτες στέατος βοοειδών και/ή λίπους από ουρά προβάτων πάχους 3-5 mm τοποθετούνται ανά 3-5 στρώσεις τεμαχισμένου κρέατος χωρίς να αφήνονται κενά. Η διαδικασία αυτή ξεκινά από το κάτω μέρος της βέργας και τελειώνει στο επάνω σχηματίζοντας μια «μπάλα Döner».

—	Στη συνέχεια, η επιφάνεια της άψητης «μπάλας Döner» ξακρίζεται με ειδικό μαχαίρι από ανοξείδωτο χάλυβα (μήκους περίπου 55 cm), γνωστό ως μαχαίρι döner, σε ωοειδές, κωνικό σχήμα ή σχήμα σαΐτας.

—

Η «μπάλα Döner» προ ψησίματος μπορεί να καταψυχθεί σε θαλάμους κατάψυξης στους – 40 °C και, στη συνέχεια, να διατηρηθεί σε θαλάμους αποθήκευσης σε θερμοκρασία – 18 °C για έξι μήνες κατ’ ανώτατο όριο. Τα κατεψυγμένα προϊόντα μεταφέρονται με οχήματα-ψυγεία στους –18 °C, χωρίς να διακόπτεται η ψυκτική αλυσίδα. Οι άψητες «μπάλες Döner» μπορούν επίσης να αποθηκεύονται στις εγκαταστάσεις σε θερμοκρασία από 0 έως +4 °C για μέγιστο διάστημα 12 ωρών.

Τεχνική ψησίματος

—

Η άψητη «μπάλα Döner» απομακρύνεται από τους ψυκτικούς θαλάμους και τοποθετείται σε κατακόρυφη θέση μπροστά από ειδική εστία για «Döner» με ρυθμιζόμενη φλόγα σε απόσταση 10-15 cm από τη φωτιά και προμαγειρεύεται για τουλάχιστον 45 λεπτά με συνεχή περιστροφή έως ότου ολόκληρη η επιφάνειά του να ψηθεί ελαφρώς και να σχηματίσει κρούστα.

—	Για το ψήσιμο του «Döner» χρησιμοποιούνται διάφορες πηγές θερμότητας, όπως φυσικό αέριο, ηλεκτρικές αντιστάσεις, ξύλα και κάρβουνα.

—

Καθώς η επιφάνεια ψήνεται, η «μπάλα Döner» περιστρέφεται έτσι ώστε τα τμήματα που δεν έχουν ψηθεί να βρίσκονται μπροστά από τη φωτιά. Στο μεταξύ, τα τμήματα που έχουν ψηθεί κόβονται με φορά από πάνω προς τα κάτω με μαχαίρι από ανοξείδωτο χάλυβα, γνωστό ως μαχαίρι döner (μήκους περίπου 55 cm), ή με μηχανική διάταξη σε σχήμα κορδέλας πάχους 3-5 mm.

4.3.   Περιγραφή των κύριων στοιχείων που αποδεικνύουν τον παραδοσιακό χαρακτήρα του προϊόντος (άρθρο 7 παράγραφος 2 του κανονισμού)

Ορισμένα παραδοσιακά χαρακτηριστικά του «Döner» που παράγεται στην Τουρκία και στην Ευρώπη είναι τα εξής:

—	Οριζόντια τεμαχισμένες φέτες κόκκινου κρέατος πάχους 3-5 mm και φέτες κοτόπουλου πάχους 1-2 cm.

—	Χρήση διαφόρων ειδών μπαχαρικών και αλατιού. Εάν χρειαστεί, χρησιμοποιείται γάλα ή γιαούρτι για το μαρινάρισμα του «Döner» από κόκκινο κρέας. Για το «Döner» από κοτόπουλο δεν χρησιμοποιείται γάλα.

—	Πέρασμα των φετών κρέατος σε σούβλα döner και, στο στάδιο αυτό, τοποθέτηση μίας ή περισσότερων φετών από βόειο λίπος τύπου concept fat και στέαρ, καθώς και από λίπος από ουρά προβάτου και πρόβειο στέαρ.

—	Διαμόρφωση του σχήματος της «μπάλας Döner» με ξάκρισμα της επιφάνειας με μαχαίρι σε ωοειδές σχήμα, σε κωνικό σχήμα ή σε σχήμα σαΐτας, μετά την τοποθέτηση του κρέατος και των φετών λίπους σε σούβλα döner.

—	Ψήσιμο της «μπάλας Döner» με κατακόρυφη περιστροφή γύρω από τον άξονά του μπροστά από εστία φωτιάς.

—	Κοπή του «Döner» σε λεπτές λωρίδες πάχους 2-5 mm με φορά από πάνω προς τα κάτω με τη χρήση μαχαιριού döner.

Σε πολλά ντοκιμαντέρ, εκθέσεις, διάφορα βίντεο εταιρειών που διατίθενται στη βάση παραγωγών «Döner» της ΕΕ, διευκρινίζονται σαφώς τα παραδοσιακά χαρακτηριστικά του «Döner», όπως η παρασκευή της «μπάλας» Döner με οριζόντια κομμένες φέτες κρέατος και το κάθετο ψήσιμό τους. Στο δημοσίευμα του Max Modler που εξέδωσε το 2021 η Deutsche Welle με τίτλο «Döner Kebab: How The Turkish Dish Came To Germany» (Πώς έφτασε το τουρκικό έδεσμα στη Γερμανία) και στο ντοκιμαντέρ του 2021 του Sebastian Lege που μετέδωσε το ZDF με τίτλο «Die Tricks der Lebensmittelindustrie», περιγράφονται με σαφήνεια το ταξίδι του «Döner» από την Τουρκία στην Ευρώπη και τα παραδοσιακά χαρακτηριστικά του.

Επιπλέον, στις κατευθυντήριες γραμμές για το κρέας και τα προϊόντα κρέατος, τις οποίες δημοσίευσε στην Ομοσπονδιακή Εφημερίδα το Ομοσπονδιακό Υπουργείο Γεωργίας της Γερμανίας στις 28 Ιουλίου 2022, περιγράφονται τα στάδια παραγωγής και τα συστατικά που πρέπει να χρησιμοποιούνται για την παρασκευή του «Döner» κεμπάπ. Σήμερα, σε ορισμένα γερμανικά ομόσπονδα κράτη, όπως η Βαυαρία, παρέχεται επίσημη κατάρτιση για «κρεοπώλες ή ειδικούς στο Döner κεμπάπ». Στα κέντρα αυτά διδάσκονται η παραδοσιακή παρασκευή «μπάλας Döner» και οι τεχνικές κάθετου ψησίματος.

Το «Döner» δεν είναι το πιο δημοφιλές φαγητό του δρόμου (street food) μόνο στη Γερμανία, αλλά και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες, με τρίτη τη Γαλλία. Τα ευρωπαϊκά μέσα μαζικής ενημέρωσης προβάλλουν πολυάριθμες ειδήσεις, ρεπορτάζ και διαφημίσεις για το «Döner». Το 2016 ο İbrahim Sirkeci, σε άρθρο του με τίτλο «Transnational Döner Kebab taking over the UK» (Το πολυεθνικό έδεσμα ντονέρ κεμπάπ κατακτά το Ηνωμένο Βασίλειο), το οποίο δημοσιεύθηκε στο Transnational Marketing Journal (TMJ), περιγράφει πώς το «Döner» έγινε δημοφιλές στο Ηνωμένο Βασίλειο. Στο κεφάλαιο με τίτλο «MC Kebap: Döner Kebap and the Social Positioning Struggle of German Turks» (MC Kebap: το ντονέρ κεμπάπ και ο αγώνας των Γερμανών Τούρκων για την κοινωνική τους θέση) που περιλαμβάνεται στο βιβλίο με τίτλο «Changing food habits: case studies from Africa, South America and Europe» (Αλλαγή των διατροφικών συνηθειών: περιπτωσιολογικές μελέτες από την Αφρική, τη Νότιο Αμερική και την Ευρώπη), που εξέδωσε η Carola Lentz το 1999, η Ayşe S. Çağlar μελέτησε αποκλειστικά την ιστορία του Döner στην Ευρώπη μαζί με τις κοινωνικές και οικονομικές πτυχές του. Στο κεφάλαιο τονίζεται η επιτυχία του «Döner» με τα παραδοσιακά χαρακτηριστικά του στην Ευρώπη. Η Maren Möhring, στα κεφάλαια του βιβλίου της με τίτλο «Döner Kebab and West German Consumer (Multi-) Cultures in Hybrid Cultures-Nervous States» [Το ντονέρ κεμπάπ και οι δυτικογερμανικές καταναλωτικές (πολυ-)κουλτούρες: Υβριδικές κουλτούρες-Νευρικά κράτη] που εξέδωσαν οι Ulrike Linder, Maren Möhring, Mark Stein και Silke Stroh, και το οποίο δημοσιεύτηκε το 2011, περιγράφει τον «dönerci» ως το άτομο που ψήνει κρέας σε κατακόρυφη σούβλα και το κόβει σε φέτες με κοφτερό, ξιφοειδές μαχαίρι.

Η οικονομία του «Döner» στην Ευρώπη ανέρχεται περίπου στα 3,5 δισ. EUR. Η Ένωση Τούρκων Παραγωγών Döner στην Ευρώπη (ATDID), που ιδρύθηκε το 1996, εκπροσωπεί αυτόν τον επαγγελματικό κλάδο στην Ευρώπη.

---

(1)   ΕΕ L 343 της 14.12.2012, σ. 1, ELI: http://data.europa.eu/eli/reg/2012/1151/oj