Απόφαση του Δικαστηρίου (πρώτο τμήμα) της 11ης Ιανουαρίου 2024 [αίτηση του Fővárosi Törvényszék (Ουγγαρία) για την έκδοση προδικαστικής αποφάσεως] — Global Ink Trade Kft. κατά Nemzeti Adó- és Vámhivatal Fellebbviteli Igazgatósága

(Υπόθεση C-537/22 (1), Global Ink Trade)

(Προδικαστική παραπομπή - Κοινό σύστημα φόρου προστιθέμενης αξίας (ΦΠΑ) - Οδηγία 2006/112/ΕΚ - Μη αναγνώριση του δικαιώματος προς έκπτωση - Υποχρεώσεις του υποκειμένου στον φόρο - Καθήκον επιμέλειας - Βάρος αποδείξεως - Αρχές της φορολογικής ουδετερότητας και της ασφάλειας δικαίου - Υπεροχή του δικαίου της Ένωσης - Αντίφαση μεταξύ της νομολογίας εθνικού δικαστηρίου και του δικαίου της Ένωσης)

(C/2024/1512)

Γλώσσα διαδικασίας: η ουγγρική

Αιτούν δικαστήριο

Fővárosi Törvényszék

Διάδικοι στην υπόθεση της κύριας δίκης

Global Ink Trade Kft.

κατά

Nemzeti Adó- és Vámhivatal Fellebbviteli Igazgatósága

Διατακτικό

Η αρχή της υπεροχής του δικαίου της Ένωσης έχει την έννοια ότι επιβάλλει στον εθνικό δικαστή που έχει ασκήσει την ευχέρεια που του παρέχει το άρθρο 267 ΣΛΕΕ να μην εφαρμόζει τις νομικές εκτιμήσεις ανώτερου εθνικού δικαστηρίου αν κρίνει, λαμβανομένης υπόψη της ερμηνείας διάταξης του δικαίου της Ένωσης που έχει δώσει το Δικαστήριο υπό τη μορφή απόφασης ή αιτιολογημένης διάταξης κατά την έννοια του άρθρου 99 του Κανονισμού Διαδικασίας του Δικαστηρίου, ότι οι εκτιμήσεις αυτές δεν είναι σύμφωνες με το δίκαιο της Ένωσης. Ωστόσο, η εν λόγω αρχή δεν αντιτίθεται σε εθνική ρύθμιση η οποία απλώς υποχρεώνει τα κατώτερα εθνικά δικαστήρια να αιτιολογούν κάθε παρέκκλιση από τις ως άνω εκτιμήσεις.

Το άρθρο 167, το άρθρο 168, στοιχείο α', και το άρθρο 178, στοιχείο α', της οδηγίας 2006/112/ΕΚ του Συμβουλίου, της 28ης Νοεμβρίου 2006, σχετικά με το κοινό σύστημα φόρου προστιθέμενης αξίας, ερμηνευόμενα υπό το πρίσμα των αρχών της φορολογικής ουδετερότητας και της ασφάλειας δικαίου, έχουν την έννοια ότι δεν αντιτίθενται σε πρακτική σύμφωνα με την οποία η φορολογική αρχή δεν αναγνωρίζει σε υποκείμενο στον φόρο το δικαίωμα προς έκπτωση του φόρου προστιθέμενης αξίας (ΦΠΑ) επί της απόκτησης αγαθών τα οποία παραδόθηκαν σε αυτόν, με την αιτιολογία ότι τα τιμολόγια που αφορούν τις αποκτήσεις αυτές δεν είναι αξιόπιστα, λόγω περιστάσεων οι οποίες μαρτυρούν έλλειψη επιμέλειας εκ μέρους του υποκειμένου στον φόρο, ενώ εκτιμώνται, κατ’ αρχήν, υπό το πρίσμα εγκυκλίου που εκδόθηκε από τη φορολογική αρχή και απευθύνεται προς τους υποκειμένους στον φόρο, εφόσον:

—

η εν λόγω πρακτική και η εγκύκλιος δεν αναιρούν την υποχρέωση της φορολογικής αρχής να αποδείξει επαρκώς κατά νόμον τα αντικειμενικά στοιχεία βάσει των οποίων μπορεί να συναχθεί ότι ο υποκείμενος στον φόρο διέπραξε απάτη περί τον ΦΠΑ ή ότι γνώριζε ή όφειλε να γνωρίζει ότι η σχετική πράξη διενεργήθηκε στο πλαίσιο τέτοιας απάτης·

—	η εν λόγω πρακτική και η εγκύκλιος δεν επιρρίπτουν στον υποκείμενο στον φόρο το βάρος της διενέργειας περίπλοκων και σε βάθος ελέγχων σχετικά με τον αντισυμβαλλόμενό του·

—	οι απαιτήσεις που εφαρμόζει η φορολογική αρχή είναι σύμφωνες με τις απαιτήσεις που προβλέπει η σχετική εγκύκλιος· και εφόσον

—	η εγκύκλιος που εκδόθηκε και απευθύνεται προς τους υποκειμένους στον φόρο έχει διατυπωθεί άνευ αμφισημίας και η εφαρμογή της μπορούσε να προβλεφθεί από τους πολίτες.

Η οδηγία 2006/112 έχει την έννοια ότι:

—

σε περίπτωση που η φορολογική αρχή προτίθεται να αρνηθεί σε υποκείμενο στον φόρο το δικαίωμα έκπτωσης του καταβληθέντος ΦΠΑ επί των εισροών για τον λόγο ότι μετέσχε σε «αλυσιδωτή» απάτη περί τον ΦΠΑ, η φορολογική αυτή αρχή δεν επιτρέπεται να αρκείται στην απόδειξη ότι η οικεία πράξη αποτελεί μέρος αλυσίδας κυκλικής τιμολόγησης·

—

εναπόκειται στη φορολογική αρχή, αφενός, να χαρακτηρίσει επακριβώς τα στοιχεία που συνιστούν την απάτη και να αποδείξει τις δόλιες ενέργειες και, αφετέρου, να αποδείξει ότι ο υποκείμενος στον φόρο μετέσχε ενεργώς στην απάτη αυτή ή ότι γνώριζε ή όφειλε να γνωρίζει ότι η απόκτηση αγαθών ή υπηρεσιών της οποίας έγινε επίκληση προς θεμελίωση του δικαιώματος έκπτωσης διενεργήθηκε στο πλαίσιο της εν λόγω απάτης, πράγμα που δεν προϋποθέτει κατ’ ανάγκην τον προσδιορισμό όλων των φορέων που μετείχαν στην απάτη καθώς και των αντίστοιχων ενεργειών τους.

(1) EE C 432, της 14.11.2022.