ISSN 1977-0901

Επίσημη Εφημερίδα

της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 177

European flag  

Έκδοση στην ελληνική γλώσσα

Ανακοινώσεις και Πληροφορίες

66ό έτος
17 Μαΐου 2023


Περιεχόμενα

Σελίδα

 

 

ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ
ΣΥΝΟΔΟΣ 2022-2023
Συνεδριάσεις από 12 έως 15 Δεκεμβρίου 2022
ΚΕΙΜΕΝΑ ΠΟΥ ΕΓΚΡΙΘΗΚΑΝ

1


 

I   Ψηφίσματα, συστάσεις και γνωμοδοτήσεις

 

ΨΗΦΙΣΜΑΤΑ

 

Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο

 

Τρίτη 13 Δεκεμβρίου 2022

2023/C 177/01

Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 13ης Δεκεμβρίου 2022 σχετικά με το σχέδιο εκτελεστικής απόφασης της Επιτροπής για την ανανέωση της έγκρισης της διάθεσης στην αγορά προϊόντων που περιέχουν, αποτελούνται ή παράγονται από γενετικώς τροποποιημένη σόγια A5547-127 (ACS-GMØØ6-4), σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1829/2003 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (D084951/01 — 2022/2930(RSP))

2

2023/C 177/02

Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 13ης Δεκεμβρίου 2022 σχετικά με το σχέδιο εκτελεστικού κανονισμού της Επιτροπής για τη χορήγηση άδειας της Ένωσης για την οικογένεια βιοκτόνων CMIT/MIT ΜΕ ΒΑΣΗ ΔΙΑΛΥΤΕΣ σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 528/2012 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (D084293/01 — 2022/2929(RSP))

9

2023/C 177/03

Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 13ης Δεκεμβρίου 2022 προς επίτευξη ίσων δικαιωμάτων για τα άτομα με αναπηρία (2022/2026(INI))

13

2023/C 177/04

Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 13ης Δεκεμβρίου 2022 σχετικά με ένα μακρόπνοο όραμα για τις αγροτικές περιοχές της ΕΕ — προς ισχυρότερες, συνδεδεμένες, ανθεκτικές και ευημερούσες αγροτικές περιοχές έως το 2040 (2021/2254(INI))

35

2023/C 177/05

Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 13ης Δεκεμβρίου 2022 σχετικά με το σχέδιο δράσης για την τόνωση των επιβατικών σιδηροδρόμων μεγάλων αποστάσεων και των διασυνοριακών επιβατικών σιδηροδρόμων (2022/2022(INI))

48

2023/C 177/06

Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 13ης Δεκεμβρίου 2022 με θέμα το ψηφιακό χάσμα: οι κοινωνικές διαφορές που δημιουργεί η ψηφιοποίηση (2022/2810(RSP))

57

 

Τετάρτη 14 Δεκεμβρίου 2022

2023/C 177/07

Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 14ης Δεκεμβρίου 2022 σχετικά με την εφαρμογή της συμφωνίας σύνδεσης της ΕΕ με τη Γεωργία (2021/2236(INI))

63

2023/C 177/08

Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 14ης Δεκεμβρίου 2022 σχετικά με τις προοπτικές για λύση δύο κρατών για το Ισραήλ και την Παλαιστίνη (2022/2949(RSP))

73

2023/C 177/09

Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 14ης Δεκεμβρίου 2022 σχετικά με την εφαρμογή του νέου ευρωπαϊκού θεματολογίου για τον πολιτισμό και της στρατηγικής της ΕΕ για διεθνείς πολιτιστικές σχέσεις (2022/2047(INI))

78

 

Πέμπτη 15 Δεκεμβρίου 2022

2023/C 177/10

Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 15ης Δεκεμβρίου 2022 σχετικά με την καταστολή ειρηνικών διαδηλώσεων σε ολόκληρη τη Λαϊκή Δημοκρατία της Κίνας από την κινεζική κυβέρνηση (2022/2992(RSP))

95

2023/C 177/11

Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 15ης Δεκεμβρίου 2022 σχετικά με την καταστολή ειρηνικών διαδηλώσεων στο Τσαντ από τη στρατιωτική χούντα (2022/2993(RSP))

101

2023/C 177/12

Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 15ης Δεκεμβρίου 2022 σχετικά με την περίπτωση του υπερασπιστή των ανθρωπίνων δικαιωμάτων Abdulhadi Al-Khawaja στο Μπαχρέιν (2022/2994(RSP))

105

2023/C 177/13

Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 15ης Δεκεμβρίου 2022 σχετικά με τις υποψίες διαφθοράς από το Κατάρ και την ευρύτερη ανάγκη διαφάνειας και λογοδοσίας στα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα (2022/3012(RSP))

109

2023/C 177/14

Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 15ης Δεκεμβρίου 2022 σχετικά με τα 90 χρόνια από το Holodomor: η αναγνώριση των μαζικών δολοφονιών μέσω λιμοκτονίας ως γενοκτονίας (2022/3001(RSP))

112

2023/C 177/15

Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 15ης Δεκεμβρίου 2022 σχετικά με την αναβάθμιση του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου 2021-2027: ένας ανθεκτικός προϋπολογισμός της ΕΕ, κατάλληλος για νέες προκλήσεις (2022/2046(INI))

115

2023/C 177/16

Νομοθετικό ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 15ης Δεκεμβρίου 2022 σχετικά με τα αποτελέσματα των διαβουλεύσεων της Επιτροπής Αναφορών κατά το έτος 2021 (2022/2024(INI))

129


 

III   Προπαρασκευαστικές πράξεις

 

Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο

 

Τρίτη 13 Δεκεμβρίου 2022

2023/C 177/17

Νομοθετικό ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 13ης Δεκεμβρίου 2022 σχετικά με την πρόταση απόφασης του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για την τροποποίηση της οδηγίας 2003/87/ΕΚ ως προς την κοινοποίηση αντιστάθμισης όσον αφορά παγκόσμιο αγορακεντρικό μέτρο για φορείς εκμετάλλευσης αεροσκαφών με έδρα στην Ένωση (COM(2021)0567 — C9-0323/2021 — 2021/0204(COD))

139

2023/C 177/18

P9_TA(2022)0429
Μεταφορές: κατάργηση του κανονισμού (ΕΟΚ) αριθ. 1108/70 του Συμβουλίου και του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 851/2006 της Επιτροπής
Νομοθετικό ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 13ης Δεκεμβρίου 2022 σχετικά με την πρόταση κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για την κατάργηση του κανονισμού (ΕΟΚ) αριθ. 1108/70 του Συμβουλίου περί καθιερώσεως λογιστικής των δαπανών που αφορούν τα έργα υποδομής στον τομέα των σιδηροδρομικών, οδικών και εσωτερικών πλωτών μεταφορών, και του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 851/2006 της Επιτροπής περί καθορισμού του περιεχομένου των διαφόρων κεφαλαίων των εντύπων λογιστικής οργανώσεως του παραρτήματος I του κανονισμού (ΕΟΚ) αριθ. 1108/70 του Συμβουλίου (COM(2022)0381 — C9-0294/2022 — 2022/0232(COD))
P9_TC1-COD(2022)0232
Θέση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου που καθορίστηκε σε πρώτη ανάγνωση στις 13 Δεκεμβρίου 2022 εν όψει της έγκρισης κανονισμού (ΕΕ) 2023/… του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για την κατάργηση του κανονισμού (ΕΟΚ) αριθ. 1108/70 του Συμβουλίου περί καθιερώσεως λογιστικής των δαπανών που αφορούν τα έργα υποδομής στον τομέα των σιδηροδρομικών, οδικών και εσωτερικών πλωτών μεταφορών, και την κατάργηση του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 851/2006 της Επιτροπής περί καθορισμού του περιεχομένου των διαφόρων κεφαλαίων των εντύπων λογιστικής οργανώσεως του παραρτήματος Ι του κανονισμού (ΕΟΚ) αριθ. 1108/70 του Συμβουλίου

140

2023/C 177/19

P9_TA(2022)0430
Πολιτική αεροπορία: κατάργηση της οδηγίας 89/629/ΕΟΚ του Συμβουλίου
Νομοθετικό ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 13ης Δεκεμβρίου 2022 σχετικά με την πρόταση απόφασης του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για την κατάργηση της οδηγίας 89/629/ΕΟΚ του Συμβουλίου (COM(2022)0465 — C9-0310/2022 — 2022/0282(COD))
P9_TC1-COD(2022)0282
Θέση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου που καθορίστηκε σε πρώτη ανάγνωση στις 13 Δεκεμβρίου 2022 εν όψει της έγκρισης απόφασης (ΕΕ) 2023/… του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για την κατάργηση της οδηγίας 89/629/ΕΟΚ του Συμβουλίου

141

2023/C 177/20

Νομοθετικό ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 13ης Δεκεμβρίου 2022 σχετικά με την πρόταση κανονισμού του Συμβουλίου για την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 389/2012 όσον αφορά την ανταλλαγή πληροφοριών που τηρούνται στα ηλεκτρονικά μητρώα σχετικά με τους οικονομικούς φορείς που διακινούν υποκείμενα σε ειδικό φόρο κατανάλωσης προϊόντα μεταξύ κρατών μελών για εμπορικούς σκοπούς (COM(2022)0539 — C9-0367/2022 — 2022/0331(CNS))

142

2023/C 177/21

Νομοθετικό ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 13ης Δεκεμβρίου 2022 σχετικά με την πρόταση κανονισμού του Συμβουλίου για την εφαρμογή των άρθρων 93, 107 και 108 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης σε ορισμένες κατηγορίες κρατικών ενισχύσεων στον τομέα των σιδηροδρομικών, εσωτερικών πλωτών και πολυτροπικών μεταφορών (COM(2022)0327 — C9-0290/2022 — 2022/0209(NLE))

143

 

Τετάρτη 14 Δεκεμβρίου 2022

2023/C 177/22

Νομοθετικό ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 14ης Δεκεμβρίου 2022 σχετικά με την θέση του Συμβουλίου σε πρώτη ανάγνωση εν όψει της έκδοσης κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με τη θέσπιση μέσου για την παροχή στήριξης στην Ουκρανία το 2023 (μακροοικονομική χρηματοδοτική συνδρομή +) (15727/2022 — C9-0424/2022 — 2022/0371(COD))

144

2023/C 177/23

Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 14ης Δεκεμβρίου 2022 σχετικά την πρόταση απόφασης του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με την κινητοποίηση του Ταμείου Αλληλεγγύης της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την παροχή βοήθειας προς τη Γερμανία, το Βέλγιο, τις Κάτω Χώρες, την Αυστρία, το Λουξεμβούργο, την Ισπανία και την Ελλάδα λόγω των φυσικών καταστροφών που σημειώθηκαν στις χώρες αυτές κατά τη διάρκεια του 2021 (COM(2022)0665 — C9-0350/2022 — 2022/0337(BUD))

145

2023/C 177/24

Τροπολογίες του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 14ης Δεκεμβρίου 2022 στην πρόταση οδηγίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για την τροποποίηση της οδηγίας (ΕΕ) 2018/2001 για την προώθηση της χρήσης ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές, της οδηγίας 2010/31/ΕΕ για την ενεργειακή απόδοση των κτιρίων και της οδηγίας 2012/27/ΕΕ για την ενεργειακή απόδοση (COM(2022)0222 — C9-0184/2022 — 2022/0160(COD))
[Τροπολογία 1 εκτός αν ορίζεται διαφορετικά]

148


EL

 


17.5.2023   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 177/1


ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ

ΣΥΝΟΔΟΣ 2022-2023

Συνεδριάσεις από 12 έως 15 Δεκεμβρίου 2022

ΚΕΙΜΕΝΑ ΠΟΥ ΕΓΚΡΙΘΗΚΑΝ

 


I Ψηφίσματα, συστάσεις και γνωμοδοτήσεις

ΨΗΦΙΣΜΑΤΑ

Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο

Τρίτη 13 Δεκεμβρίου 2022

17.5.2023   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 177/2


P9_TA(2022)0433

Γενετικώς τροποποιημένη σόγια A5547-127 (ACS-GMØØ6-4)

Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 13ης Δεκεμβρίου 2022 σχετικά με το σχέδιο εκτελεστικής απόφασης της Επιτροπής για την ανανέωση της έγκρισης της διάθεσης στην αγορά προϊόντων που περιέχουν, αποτελούνται ή παράγονται από γενετικώς τροποποιημένη σόγια A5547-127 (ACS-GMØØ6-4), σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1829/2003 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (D084951/01 — 2022/2930(RSP))

(2023/C 177/01)

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

έχοντας υπόψη το σχέδιο εκτελεστικής απόφασης της Επιτροπής για την ανανέωση της έγκρισης της διάθεσης στην αγορά προϊόντων που περιέχουν, αποτελούνται ή παράγονται από γενετικώς τροποποιημένη σόγια A5547-127 (ACS-GMØØ6-4), σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1829/2003 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (D084951/01,

έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1829/2003 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 22ας Σεπτεμβρίου 2003, για τα γενετικώς τροποποιημένα τρόφιμα και ζωοτροφές (1), και ειδικότερα το άρθρο 11 παράγραφος 3 και το άρθρο 23 παράγραφος 3,

έχοντας υπόψη την ψηφοφορία στη μόνιμη επιτροπή φυτών, ζώων, τροφίμων και ζωοτροφών κατά το άρθρο 35 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1829/2003, της 27ης Οκτωβρίου 2022, κατά την οποία δεν εκδόθηκε γνώμη,

έχοντας υπόψη τα άρθρα 11 και 13 του κανονισμού (ΕE) αριθ. 182/2011 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 16ης Φεβρουαρίου 2011, για τη θέσπιση κανόνων και γενικών αρχών σχετικά με τους τρόπους ελέγχου από τα κράτη μέλη της άσκησης των εκτελεστικών αρμοδιοτήτων από την Επιτροπή (2),

έχοντας υπόψη τη γνωμοδότηση που εκδόθηκε από την Ευρωπαϊκή Αρχή για την Ασφάλεια των Τροφίμων (EFSA) στις 4 Μαΐου 2022 και δημοσιεύθηκε στις 20 Ιουνίου 2022 (3),

έχοντας υπόψη τα προηγούμενα ψηφίσματά του που διατύπωναν αντίρρηση στην έγκριση γενετικώς τροποποιημένων οργανισμών (ΓΤΟ) (4),

έχοντας υπόψη το άρθρο 112 παράγραφοι 2 και 3 του Κανονισμού του,

έχοντας υπόψη την πρόταση ψηφίσματος της Επιτροπής Περιβάλλοντος, Δημόσιας Υγείας και Ασφάλειας των Τροφίμων,

Α.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η εκτελεστική απόφαση 2012/81/ΕE της Επιτροπής (5) ενέκρινε τη διάθεση στην αγορά τροφίμων και ζωοτροφών που περιέχουν, αποτελούνται ή παράγονται από γενετικώς τροποποιημένη σόγια A5547-127 («ΓΤ σόγια»)· λαμβάνοντας υπόψη ότι το πεδίο εφαρμογής της έγκρισης αυτής κάλυπτε επίσης τη διάθεση στην αγορά άλλων προϊόντων εκτός των τροφίμων και των ζωοτροφών που περιέχουν ή αποτελούνται από τη ΓΤ σόγια, για τις ίδιες χρήσεις όπως οποιαδήποτε άλλη σόγια, πλην της καλλιέργειας·

Β.

λαμβάνοντας υπόψη ότι, στις 10 Δεκεμβρίου 2020, η BASF SE, με έδρα τη Γερμανία, υπέβαλε στην Επιτροπή αίτηση για την ανανέωση της εν λόγω έγκρισης εξ ονόματος της BASF Agricultural Solutions Seed US LLC, με έδρα τις Ηνωμένες Πολιτείες·

Γ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι, στις 4 Μαΐου 2022, η EFSA εξέδωσε θετική γνώμη σχετικά με την ανανέωση της έγκρισης για τη ΓΤ σόγια, η οποία δημοσιεύθηκε στις 20 Ιουνίου 2022·

Δ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η ΓΤ σόγια προσδίδει αντοχή σε ζιζανιοκτόνα που περιέχουν γλυφοσινικό αμμώνιο·

Έλλειψη αξιολόγησης του συμπληρωματικού ζιζανιοκτόνου

Ε.

λαμβάνοντας υπόψη ότι ο εκτελεστικός κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 503/2013 της Επιτροπής (6) απαιτεί αξιολόγηση του κατά πόσον οι αναμενόμενες γεωργικές πρακτικές επηρεάζουν το αποτέλεσμα των τελικών σημείων που εξετάστηκαν· λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με τον εν λόγω εκτελεστικό κανονισμό, αυτό έχει ιδιαίτερη σημασία για τα ανθεκτικά στα ζιζανιοκτόνα φυτά·

ΣΤ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι διάφορες μελέτες καταδεικνύουν ότι η καλλιέργεια γενετικώς τροποποιημένων φυτών που είναι ανθεκτικά στα ζιζανιοκτόνα οδηγεί σε μεγαλύτερη χρήση συμπληρωματικών ζιζανιοκτόνων, κυρίως λόγω της εμφάνισης ζιζανίων ανθεκτικών στα φυτοφάρμακα (7)· λαμβάνοντας υπόψη ότι, κατά συνέπεια, πρέπει να θεωρείται αναμενόμενη η έκθεση της ΓΤ σόγιας σε αυξημένες και επαναλαμβανόμενες δόσεις γλυφοσινικού και, κατ’ επέκταση, ενδέχεται να είναι μεγαλύτερη η ποσότητα καταλοίπων και των προϊόντων διάσπασής τους («μεταβολίτες») στη συγκομιδή·

Ζ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι το γλυφοσινικό έχει ταξινομηθεί ως τοξική για την αναπαραγωγή ουσία κατηγορίας 1B και καλύπτεται, επομένως, από τα κριτήρια αποκλεισμού που ορίζει ο κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1107/2009 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (8)· λαμβάνοντας υπόψη ότι η έγκριση του γλυφοσινικού για χρήση στην Ένωση έληξε στις 31 Ιουλίου 2018 (9)·

Η.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η αξιολόγηση των καταλοίπων ζιζανιοκτόνων και των μεταβολιτών τους που απαντούν σε ΓΤ φυτά θεωρείται ότι δεν εμπίπτει στο πεδίο αρμοδιοτήτων της ομάδας της EFSA για τους γενετικώς τροποποιημένους οργανισμούς, με αποτέλεσμα να μην διενεργείται στο πλαίσιο της διαδικασίας χορήγησης άδειας για τους γενετικώς τροποποιημένους οργανισμούς· λαμβάνοντας υπόψη ότι αυτό δημιουργεί προβλήματα, δεδομένου ότι ο τρόπος διάσπασης των συμπληρωματικών ζιζανιοκτόνων από το εξεταζόμενο ΓΤ φυτό και η σύνθεση και, κατ’ επέκταση, η τοξικότητα των μεταβολιτών μπορούν να επηρεάζονται από την ίδια τη γενετική τροποποίηση·

Παρατηρήσεις των κρατών μελών

Θ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι τα κράτη μέλη υπέβαλαν στην EFSA παρατηρήσεις κατά την τρίμηνη περίοδο διαβούλευσης (10)· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι επικριτικές αυτές παρατηρήσεις αναφέρονται στο γεγονός ότι λείπουν πληροφορίες για την τοξικολογική αξιολόγηση και τον φαινοτυπικό χαρακτηρισμό που απαιτούνται για την ολοκλήρωση της εκτίμησης περιβαλλοντικού κινδύνου, ότι η τοξικολογική αξιολόγηση παρουσιάζει αδυναμίες, όπως όσον αφορά την ασάφεια σχετικά με την εφαρμογή ζιζανιοκτόνων και την έλλειψη πληροφοριών σχετικά με τη μόλυνση από ξένο γενετικό υλικό, και ότι οι εκθέσεις παρακολούθησης σχετικά με τη ΓΤ σόγια για την περίοδο έγκρισης παρουσιάζουν θεμελιώδεις ελλείψεις·

Τήρηση των διεθνών υποχρεώσεων της Ένωσης

Ι.

λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με έκθεση του 2017 της Ειδικής Εισηγήτριας των Ηνωμένων Εθνών για το δικαίωμα στη διατροφή, τα επικίνδυνα φυτοφάρμακα έχουν καταστροφικές επιπτώσεις στην υγεία, ιδίως στις αναπτυσσόμενες χώρες (11)· λαμβάνοντας υπόψη ότι ο στόχος βιώσιμης ανάπτυξης (ΣΒΑ) 3.9 των Ηνωμένων Εθνών αφορά τη σημαντική μείωση, έως το 2030, του αριθμού των θανάτων και των ασθενειών λόγω επικίνδυνων χημικών ουσιών, καθώς και λόγω της ρύπανσης και της μόλυνσης του αέρα, των υδάτων και του εδάφους (12)· λαμβάνοντας υπόψη ότι η έγκριση της εισαγωγής ΓΤ σόγιας θα αύξανε τη ζήτηση για την εν λόγω καλλιέργεια, που έχει σχεδιαστεί για να δέχεται εφαρμογή γλυφοσινικού, αυξάνοντας έτσι την έκθεση των εργαζομένων και του περιβάλλοντος σε τρίτες χώρες· λαμβάνοντας υπόψη ότι ο κίνδυνος αυξημένης έκθεσης των εργαζομένων και του περιβάλλοντος προκαλεί ιδιαίτερη ανησυχία σε σχέση με τις ανθεκτικές στα ζιζανιοκτόνα ΓΤ καλλιέργειες, δεδομένης της χρήσης μεγαλύτερου όγκου ζιζανιοκτόνων·

ΙΑ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι, ενώ η χρήση γλυφοσινικού δεν έχει επιτραπεί στην Ένωση από τα τέλη Ιουλίου του 2018, τα στοιχεία δείχνουν ότι από το 2020 εξάγεται από την Ένωση στη Βραζιλία, την Αργεντινή, τις Ηνωμένες Πολιτείες, τον Καναδά και την Ιαπωνία (13), χώρες που διαθέτουν όλες έγκριση για την καλλιέργεια της ΓΤ σόγιας (14)·

ΙΒ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η αποψίλωση των δασών αποτελεί σημαντική αιτία της μείωσης της βιοποικιλότητας· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι εκπομπές από τη χρήση της γης και την αλλαγή της χρήσης της γης, κυρίως λόγω της αποψίλωσης των δασών, αποτελούν τη δεύτερη μεγαλύτερη αιτία της κλιματικής αλλαγής μετά την καύση ορυκτών καυσίμων (15)· λαμβάνοντας υπόψη ότι ο ΣΒΑ 15 των Ηνωμένων Εθνών περιλαμβάνει τον στόχο της ανάσχεσης της αποψίλωσης των δασών έως το 2020 (16)· λαμβάνοντας υπόψη ότι τα δάση διαδραματίζουν πολυλειτουργικό ρόλο που στηρίζει την επίτευξη της πλειονότητας των ΣΒΑ των Ηνωμένων Εθνών·

ΙΓ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η παραγωγή σόγιας αποτελεί καθοριστικό παράγοντα της αποψίλωσης του Αμαζονίου, καθώς και των δασών του Cerrado και του Gran Chaco στη Νότια Αμερική· λαμβάνοντας υπόψη ότι το 97 % και το 100 % της σόγιας που καλλιεργείται στη Βραζιλία και στην Αργεντινή αντίστοιχα είναι ΓΤ σόγια (17)· λαμβάνοντας υπόψη ότι η συντριπτική πλειονότητα των ποικιλιών ΓΤ σόγιας που έχουν εγκριθεί για καλλιέργεια στη Βραζιλία και την Αργεντινή έχουν επίσης εγκριθεί για εισαγωγή στην Ένωση·

ΙΔ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η Ένωση, ως συμβαλλόμενο μέρος στη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για τη Βιολογική Ποικιλότητα («ΣΒΠ»), έχει την ευθύνη να διασφαλίζει ότι οι δραστηριότητες που εμπίπτουν στη δικαιοδοσία ή στον έλεγχό της δεν προκαλούν ζημία στο περιβάλλον άλλων κρατών (18)·

ΙΕ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι ο κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1829/2003 ορίζει ότι τα ΓΤ τρόφιμα ή ζωοτροφές δεν πρέπει να έχουν δυσμενείς επιπτώσεις στην υγεία του ανθρώπου, στην υγεία των ζώων ή στο περιβάλλον και ότι η Επιτροπή, κατά τη σύνταξη της απόφασής της, οφείλει να λαμβάνει υπόψη τυχόν συναφείς διατάξεις της ενωσιακής νομοθεσίας και άλλους κατά νόμο παράγοντες που αφορούν το υπό εξέταση ζήτημα· λαμβάνοντας υπόψη ότι αυτοί οι θεμιτοί παράγοντες θα πρέπει να περιλαμβάνουν τις υποχρεώσεις της Ένωσης στο πλαίσιο των ΣΒΑ του ΟΗΕ, της Συμφωνίας του Παρισιού για το κλίμα και της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για τη βιολογική ποικιλότητα·

Μη δημοκρατική διαδικασία λήψης αποφάσεων

ΙΣΤ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η ψηφοφορία της 27ης Οκτωβρίου 2022 στη μόνιμη επιτροπή φυτών, ζώων, τροφίμων και ζωοτροφών δεν κατέληξε στη διατύπωση γνώμης, γεγονός που σημαίνει ότι η έγκριση δεν υποστηρίχθηκε από ειδική πλειοψηφία των κρατών μελών·

ΙΖ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η Επιτροπή αναγνωρίζει ως προβληματικό το γεγονός ότι εξακολουθεί να εκδίδει αποφάσεις έγκρισης ΓΤΟ χωρίς ειδική πλειοψηφία των κρατών μελών υπέρ αυτών των αποφάσεων, κάτι που αποτελεί σαφέστατα εξαίρεση στην περίπτωση της έγκρισης προϊόντων γενικότερα αλλά έχει γίνει ο κανόνας για τη λήψη αποφάσεων όσον αφορά την έγκριση ΓΤ τροφίμων και ζωοτροφών·

ΙΗ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι, κατά την όγδοη κοινοβουλευτική του περίοδο, το Κοινοβούλιο ενέκρινε συνολικά 36 ψηφίσματα που αντιτίθενται στη διάθεση στην αγορά ΓΤΟ για τρόφιμα και ζωοτροφές (33 ψηφίσματα) και στην καλλιέργεια ΓΤΟ στην Ένωση (τρία ψηφίσματα)· λαμβάνοντας υπόψη ότι, κατά την ένατη κοινοβουλευτική του περίοδο, το Κοινοβούλιο έχει ήδη εγκρίνει 29 αντιρρήσεις για τη διάθεση ΓΤΟ στην αγορά· λαμβάνοντας υπόψη ότι δεν υπήρξε ειδική πλειοψηφία των κρατών μελών υπέρ της έγκρισης οποιουδήποτε από αυτούς τους ΓΤΟ· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι λόγοι για τους οποίους τα κράτη μέλη δεν υποστηρίζουν τις εγκρίσεις περιλαμβάνουν τη μη τήρηση της αρχής της προφύλαξης στη διαδικασία αδειοδότησης και τις επιστημονικές ανησυχίες σχετικά με την αξιολόγηση του κινδύνου·

ΙΘ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η Επιτροπή εξακολουθεί να εγκρίνει ΓΤΟ, παρά το γεγονός ότι αναγνωρίζει και η ίδια την ύπαρξη δημοκρατικού ελλείμματος, την έλλειψη στήριξης από την πλευρά των κρατών μελών και τις ενστάσεις του Κοινοβουλίου·

Κ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι δεν απαιτείται καμία τροποποίηση της νομοθεσίας ώστε να είναι σε θέση η Επιτροπή να μην εγκρίνει ΓΤΟ όταν δεν υπάρχει ειδική πλειοψηφία κρατών μελών υπέρ της έγκρισης στην επιτροπή προσφυγών (19)·

1.

θεωρεί ότι το σχέδιο εκτελεστικής απόφασης της Επιτροπής υπερβαίνει τις εκτελεστικές αρμοδιότητες που προβλέπει ο κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1829/2003·

2.

θεωρεί ότι το σχέδιο εκτελεστικής απόφασης της Επιτροπής δεν είναι σύμφωνο με το δίκαιο της Ένωσης, υπό την έννοια ότι δεν συνάδει με τον σκοπό του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1829/2003, ο οποίος είναι, σύμφωνα με τις γενικές αρχές που καθορίζονται στον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 178/2002 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (20), να προσφέρει τη βάση για τη διασφάλιση υψηλού επιπέδου προστασίας της ζωής και της υγείας του ανθρώπου, της υγείας και της καλής διαβίωσης των ζώων, του περιβάλλοντος και των συμφερόντων των καταναλωτών σε σχέση με τα ΓΤ τρόφιμα και ζωοτροφές, εξασφαλίζοντας παράλληλα την αποτελεσματική λειτουργία της εσωτερικής αγοράς·

3.

ζητεί από την Επιτροπή να αποσύρει το σχέδιο εκτελεστικής απόφασής της και να υποβάλει νέο σχέδιο στην επιτροπή·

4.

παροτρύνει εκ νέου την Επιτροπή να λάβει υπόψη τις υποχρεώσεις της Ένωσης στο πλαίσιο διεθνών συμφωνιών, όπως η Συμφωνία του Παρισιού για το κλίμα, η Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για τη βιολογική ποικιλότητα και οι Στόχοι Βιώσιμης Ανάπτυξης (ΣΒΑ) των Ηνωμένων Εθνών· επαναλαμβάνει την έκκλησή του να συνοδεύονται τα σχέδια εκτελεστικών πράξεων από αιτιολογική έκθεση στην οποία θα εξηγείται ο τρόπος με τον οποίον τηρούν την αρχή της «μη πρόκλησης σημαντικής βλάβης» (21)·

5.

εκφράζει την ικανοποίησή του για το γεγονός ότι η Επιτροπή αναγνώρισε τελικά, σε επιστολή της με ημερομηνία 11 Σεπτεμβρίου 2020 προς τα μέλη, την ανάγκη να λαμβάνεται υπόψη η βιωσιμότητα κατά τη λήψη αποφάσεων για την έγκριση ΓΤΟ (22)· εκφράζει, ωστόσο, τη βαθιά απογοήτευσή του για το γεγονός ότι η Επιτροπή έχει συνεχίσει από τότε να εγκρίνει ΓΤΟ για εισαγωγή στην Ένωση, παρά τις επανειλημμένες αντιρρήσεις του Κοινοβουλίου και της πλειοψηφίας των κρατών μελών που ψηφίζουν κατά·

6.

καλεί την Επιτροπή να μην εγκρίνει την εισαγωγή ΓΤ καλλιεργειών ανθεκτικών στα ζιζανιοκτόνα, λόγω της αυξημένης χρήσης συμπληρωματικών ζιζανιοκτόνων και των συνακόλουθων κινδύνων για τη βιοποικιλότητα, την ασφάλεια των τροφίμων και την υγεία των εργαζομένων·

7.

αναμένει από την Επιτροπή, επειγόντως και εγκαίρως για ολοκλήρωση κατά τη διάρκεια της τρέχουσας κοινοβουλευτικής περιόδου, να τηρήσει τη δέσμευσή της (23) και να υποβάλει πρόταση που θα διασφαλίζει ότι τα επικίνδυνα χημικά προϊόντα που απαγορεύονται στην Ένωση δεν παράγονται για εξαγωγή·

8.

καλεί την Επιτροπή να αναστείλει αμέσως την εισαγωγή ΓΤ σόγιας που καλλιεργείται στη Βραζιλία και την Αργεντινή, με χρήση του άρθρου 53 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 178/2002, εάν είναι αναγκαίο, έως ότου τεθούν σε εφαρμογή αποτελεσματικοί και νομικά δεσμευτικοί μηχανισμοί για την πρόληψη της διάθεσης στην αγορά της Ένωσης προϊόντων που συνδέονται με την αποψίλωση των δασών και τις σχετικές παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων·

9.

τονίζει ότι οι τροπολογίες τις οποίες ενέκρινε το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο στις 17 Δεκεμβρίου 2020 επί της πρότασης κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 182/2011 (24), οι οποίες εγκρίθηκαν από το Κοινοβούλιο ως βάση για τις διαπραγματεύσεις με το Συμβούλιο, αναφέρουν ότι η Επιτροπή δεν εγκρίνει ΓΤΟ όταν δεν υπάρχει ειδική πλειοψηφία των κρατών μελών υπέρ· επιμένει ότι η Επιτροπή πρέπει να σεβαστεί τη θέση αυτή και καλεί το Συμβούλιο να συνεχίσει τις εργασίες του και να εγκρίνει επειγόντως μια γενική προσέγγιση επί του φακέλου αυτού·

10.

αναθέτει στην Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο και στην Επιτροπή, καθώς και στις κυβερνήσεις και στα κοινοβούλια των κρατών μελών.

(1)  ΕΕ L 268 της 18.10.2003, σ. 1.

(2)  ΕΕ L 55 της 28.2.2011, σ. 13.

(3)  Επιστημονική γνώμη της ομάδας της EFSA για τους γενετικώς τροποποιημένους οργανισμούς σχετικά με την αξιολόγηση της γενετικώς τροποποιημένης σόγιας A5547-127 για ανανέωση της έγκρισης βάσει του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1829/2003 (αίτηση EFSA-GMO-RX-020), EFSA Journal 2022, 20(6):7340, https://efsa.onlinelibrary.wiley.com/doi/10.2903/j.efsa.2022.7340

(4)  Κατά την όγδοη κοινοβουλευτική του περίοδο, το Κοινοβούλιο ενέκρινε 36 ψηφίσματα που διατύπωναν αντίρρηση στην έγκριση ΓΤΟ. Επιπλέον, κατά την ένατη κοινοβουλευτική του περίοδο, το Κοινοβούλιο ενέκρινε τα ακόλουθα ψηφίσματα:

Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 10ης Οκτωβρίου 2019 σχετικά με το σχέδιο εκτελεστικής απόφασης της Επιτροπής για την έγκριση της διάθεσης στην αγορά προϊόντων που περιέχουν, αποτελούνται ή παράγονται από γενετικώς τροποποιημένο αραβόσιτο MZHG0JG (SYN-ØØØJG-2) σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1829/2003 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (ΕΕ C 202 της 28.5.2021, σ. 11).

Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 10ης Οκτωβρίου 2019 σχετικά με το σχέδιο εκτελεστικής απόφασης της Επιτροπής για την ανανέωση της έγκρισης της διάθεσης στην αγορά προϊόντων που περιέχουν, αποτελούνται ή παράγονται από γενετικώς τροποποιημένη σόγια A2704-12 (ACS-GMØØ5-3), σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1829/2003 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (ΕΕ C 202 της 28.5.2021, σ. 15).

Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 10ης Οκτωβρίου 2019 σχετικά με το σχέδιο εκτελεστικής απόφασης της Επιτροπής για την έγκριση της διάθεσης στην αγορά προϊόντων που περιέχουν, αποτελούνται ή παράγονται από γενετικώς τροποποιημένο αραβόσιτο MON 89034 × 1507 × MON 88017 × 59122 × DAS-40278-9, και γενετικώς τροποποιημένο αραβόσιτο που συνδυάζει δύο, τρία ή τέσσερα από τα μονά συμβάντα MON 89034, 1507, MON 88017, 59122 και DAS-40278-9, σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1829/2003 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (ΕΕ C 202 της 28.5.2021, σ. 20).

Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 14ης Νοεμβρίου 2019 σχετικά με το σχέδιο εκτελεστικής απόφασης της Επιτροπής για την ανανέωση της έγκρισης της διάθεσης στην αγορά προϊόντων που περιέχουν, αποτελούνται ή παράγονται από γενετικώς τροποποιημένο βαμβάκι LLCotton25 (ACS-GHØØ1-3), σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1829/2003 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (ΕΕ C 208 της 1.6.2021, σ. 2).

Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 14ης Νοεμβρίου 2019 σχετικά με το σχέδιο εκτελεστικής απόφασης της Επιτροπής για την ανανέωση της έγκρισης της διάθεσης στην αγορά προϊόντων που περιέχουν, αποτελούνται ή παράγονται από γενετικώς τροποποιημένη σόγια MON 89788 (MON-89788-1), σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1829/2003 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (ΕΕ C 208 της 1.6.2021, σ. 7).

Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 14ης Νοεμβρίου 2019 σχετικά με το σχέδιο εκτελεστικής απόφασης της Επιτροπής για την έγκριση της διάθεσης στην αγορά προϊόντων που περιέχουν, αποτελούνται ή παράγονται από γενετικώς τροποποιημένο αραβόσιτο MON 89034 × 1507 × NK603 × DAS-40278-9 και τους επιμέρους συνδυασμούς MON 89034 × NK603 × DAS-40278-9, 1507 × NK603 × DAS-40278-9 και NK603 × DAS-40278-9 σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1829/2003 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (ΕΕ C 208 της 1.6.2021, σ. 12).

Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 14ης Νοεμβρίου 2019 σχετικά με το σχέδιο εκτελεστικής απόφασης της Επιτροπής για την έγκριση της διάθεσης στην αγορά προϊόντων που περιέχουν, αποτελούνται ή παράγονται από γενετικώς τροποποιημένο αραβόσιτο Bt11 × MIR162 × MIR604 × 1507 × 5307 × GA21, και γενετικώς τροποποιημένο αραβόσιτο που συνδυάζει δύο, τρία, τέσσερα ή πέντε από τα επιμέρους συμβάντα Bt11, MIR162, MIR604, 1507, 5307 και GA21, σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1829/2003 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (ΕΕ C 208 της 1.6.2021, σ. 18).

Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 14ης Μαΐου 2020 σχετικά με το σχέδιο εκτελεστικής απόφασης της Επιτροπής για την έγκριση της διάθεσης στην αγορά προϊόντων που περιέχουν, αποτελούνται ή παράγονται από γενετικώς τροποποιημένη σόγια της σειράς MON 87708 × MON 89788 × A5547-127, σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1829/2003 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (ΕΕ C 323 της 11.8.2021, σ. 7).

Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 11ης Νοεμβρίου 2020 σχετικά με το σχέδιο εκτελεστικής απόφασης της Επιτροπής για την έγκριση της διάθεσης στην αγορά προϊόντων που περιέχουν, αποτελούνται ή παράγονται από γενετικώς τροποποιημένο αραβόσιτο MON 87427 × MON 89034 × MIR162 × NK603 και γενετικώς τροποποιημένο αραβόσιτο που συνδυάζει δύο ή τρία από τα μονά συμβάντα MON 87427, MON 89034, MIR162 και NK603, και για την κατάργηση της εκτελεστικής απόφασης (ΕΕ) 2018/1111 της Επιτροπής σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1829/2003 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (ΕΕ C 415 της 13.10.2021, σ. 2).

Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 11ης Νοεμβρίου 2020 σχετικά με το σχέδιο εκτελεστικής απόφασης της Επιτροπής για την έγκριση της διάθεσης στην αγορά προϊόντων που περιέχουν, αποτελούνται ή παράγονται από γενετικώς τροποποιημένη σόγια SYHT0H2 (SYN-ØØØH2-5) σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1829/2003 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (ΕΕ C 415 της 13.10.2021, σ. 8).

Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 11ης Νοεμβρίου 2020 σχετικά με το σχέδιο εκτελεστικής απόφασης της Επιτροπής για την έγκριση της διάθεσης στην αγορά προϊόντων που περιέχουν, αποτελούνται ή παράγονται από γενετικώς τροποποιημένο αραβόσιτο MON 87427 × MON 87460 × MON 89034 × MIR162 × NK603, και γενετικώς τροποποιημένο αραβόσιτο που συνδυάζει δύο, τρία ή τέσσερα από τα μονά συμβάντα MON 87427, MON 87460, MON 89034, MIR162 και NK603, σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1829/2003 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (ΕΕ C 415 της 13.10.2021, σ. 15).

Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 17ης Δεκεμβρίου 2020 σχετικά με το σχέδιο εκτελεστικής απόφασης της Επιτροπής για την έγκριση της διάθεσης στην αγορά προϊόντων που περιέχουν, αποτελούνται ή παράγονται από γενετικώς τροποποιημένη σόγια της σειράς MON 87751 × MON 87701 × MON 87708 × MON 89788, σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1829/2003 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (ΕΕ C 445 της 29.10.2021, σ. 36).

Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 17ης Δεκεμβρίου 2020 σχετικά με το σχέδιο εκτελεστικής απόφασης της Επιτροπής για την έγκριση της διάθεσης στην αγορά προϊόντων που περιέχουν, αποτελούνται ή παράγονται από γενετικώς τροποποιημένο αραβόσιτο MON 87427 × MON 89034 × MIR162 × MON 87411 και γενετικώς τροποποιημένο αραβόσιτο που συνδυάζει δύο ή τρία από τα μονά συμβάντα MON 87427, MON 89034, MIR162 και MON 87411 σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1829/2003 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (ΕΕ C 445 της 29.10.2021, σ. 43).

Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 17ης Δεκεμβρίου 2020 σχετικά με το σχέδιο εκτελεστικής απόφασης της Επιτροπής για την ανανέωση της έγκρισης της διάθεσης στην αγορά προϊόντων που περιέχουν, αποτελούνται ή παράγονται από γενετικώς τροποποιημένο αραβόσιτο MIR604 (SYN-IR6Ø4-5), σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1829/2003 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (ΕΕ C 445 της 29.10.2021, σ. 49).

Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 17ης Δεκεμβρίου 2020 σχετικά με το σχέδιο εκτελεστικής απόφασης της Επιτροπής για την ανανέωση της έγκρισης της διάθεσης στην αγορά προϊόντων που περιέχουν, αποτελούνται ή παράγονται από γενετικώς τροποποιημένο αραβόσιτο MON 88017 (MON-88Ø17-3), σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1829/2003 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (ΕΕ C 445 της 29.10.2021, σ. 56).

Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 17ης Δεκεμβρίου 2020 σχετικά με το σχέδιο εκτελεστικής απόφασης της Επιτροπής για την ανανέωση της έγκρισης της διάθεσης στην αγορά προϊόντων που περιέχουν, αποτελούνται ή παράγονται από γενετικώς τροποποιημένο αραβόσιτο MON 89034 (MON-89Ø34-3), σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1829/2003 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (ΕΕ C 445 της 29.10.2021, σ. 63).

Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 11ης Μαρτίου 2021 σχετικά με το σχέδιο εκτελεστικής απόφασης της Επιτροπής για την έγκριση της διάθεσης στην αγορά προϊόντων που περιέχουν, αποτελούνται ή παράγονται από γενετικώς τροποποιημένο βαμβάκι GHB614 × T304-40 × GHB119 σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1829/2003 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (ΕΕ C 474 της 24.11.2021, σ. 66).

Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 11ης Μαρτίου 2021 σχετικά με το σχέδιο εκτελεστικής απόφασης της Επιτροπής για την έγκριση της διάθεσης στην αγορά προϊόντων που περιέχουν, αποτελούνται ή παράγονται από γενετικώς τροποποιημένο αραβόσιτο MZIR098 (SYN-ØØØ98-3) σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1829/2003 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (ΕΕ C 474 της 24.11.2021, σ. 74).

Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 7ης Ιουλίου 2021 σχετικά με το σχέδιο εκτελεστικής απόφασης της Επιτροπής για την έγκριση της διάθεσης στην αγορά προϊόντων που περιέχουν, αποτελούνται ή παράγονται από γενετικώς τροποποιημένη σόγια DAS-81419-2 σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1829/2003 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (ΕΕ C 99 της 1.3.2022, σ. 45).

Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 7ης Ιουλίου 2021 σχετικά με το σχέδιο εκτελεστικής απόφασης της Επιτροπής για την έγκριση της διάθεσης στην αγορά προϊόντων που περιέχουν, αποτελούνται ή παράγονται από γενετικώς τροποποιημένη σόγια DAS-81419-2 × DAS–44406–6 σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1829/2003 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (ΕΕ C 99 της 1.3.2022, σ. 52).

Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 7ης Ιουλίου 2021 σχετικά με το σχέδιο εκτελεστικής απόφασης της Επιτροπής για την έγκριση της διάθεσης στην αγορά προϊόντων που περιέχουν, αποτελούνται ή παράγονται από γενετικώς τροποποιημένο αραβόσιτο 1507 × MIR162 × MON810 × NK603 και γενετικώς τροποποιημένο αραβόσιτο που συνδυάζει δύο ή τρία από τα μονά συμβάντα 1507, MIR162, MON810 και NK603, σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1829/2003 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (ΕΕ C 99 της 1.3.2022, σ. 59).

Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 7ης Ιουλίου 2021 σχετικά με το σχέδιο εκτελεστικής απόφασης της Επιτροπής για την ανανέωση της έγκρισης της διάθεσης στην αγορά προϊόντων που περιέχουν, αποτελούνται ή παράγονται από γενετικώς τροποποιημένο αραβόσιτο Bt 11 (SYN-BTØ11-1), σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1829/2003 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (ΕΕ C 99 της 1.3.2022, σ. 66).

Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 15ης Φεβρουαρίου 2022 σχετικά με το σχέδιο εκτελεστικής απόφασης της Επιτροπής για την έγκριση της διάθεσης στην αγορά προϊόντων που περιέχουν, αποτελούνται ή παράγονται από γενετικώς τροποποιημένη σόγια GMB151 (BCS-GM151-6) σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1829/2003 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (ΕΕ C 342 της 6.9.2022, σ. 22).

Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 15ης Φεβρουαρίου 2022 σχετικά με το σχέδιο εκτελεστικής απόφασης της Επιτροπής για την ανανέωση της έγκρισης της διάθεσης στην αγορά προϊόντων που περιέχουν, αποτελούνται ή παράγονται από γενετικώς τροποποιημένο βαμβάκι GHB614 (BCS-GHØØ2-5), σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1829/2003 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (ΕΕ C 342 της 6.9.2022, σ. 29).

Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 9ης Μαρτίου 2022 σχετικά με το σχέδιο εκτελεστικής απόφασης της Επιτροπής για την έγκριση της διάθεσης στην αγορά προϊόντων που περιέχουν, αποτελούνται ή παράγονται από γενετικώς τροποποιημένο βαμβάκι GHB811 (BCS-GH811-4), σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1829/2003 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (ΕΕ C 347 της 9.9.2022, σ. 48).

Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 9ης Μαρτίου 2022 σχετικά με το σχέδιο εκτελεστικής απόφασης της Επιτροπής για την έγκριση της διάθεσης στην αγορά προϊόντων που περιέχουν, αποτελούνται ή παράγονται από γενετικώς τροποποιημένη ελαιοκράμβη 73496 (DP-Ø73496-4) σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1829/2003 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (ΕΕ C 347 της 9.9.2022, σ. 55).

Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 6ης Απριλίου 2022 σχετικά με το σχέδιο εκτελεστικής απόφασης της Επιτροπής για την έγκριση της διάθεσης στην αγορά προϊόντων που περιέχουν, αποτελούνται ή παράγονται από γενετικώς τροποποιημένη σόγια της σειράς MON 87769 × MON 89788, σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1829/2003 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (ΕΕ C 434 της 15.11.2022, σ. 42).

Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 23ης Ιουνίου 2022 σχετικά με το σχέδιο εκτελεστικής απόφασης της Επιτροπής για την έγκριση της διάθεσης στην αγορά προϊόντων που περιέχουν, αποτελούνται ή παράγονται από γενετικώς τροποποιημένο αραβόσιτο DP4114 × MON 810 × MIR604 × NK603 και γενετικώς τροποποιημένο αραβόσιτο που συνδυάζει δύο ή τρία από τα μονά συμβάντα DP4114, MON 810, MIR604 και NK603, σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1829/2003 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2022)0257).

Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 23ης Ιουνίου 2022 σχετικά με την εκτελεστική απόφαση (ΕΕ) 2022/797 της Επιτροπής της 19ης Μαΐου 2022 για την έγκριση της διάθεσης στην αγορά προϊόντων που περιέχουν, αποτελούνται ή παράγονται από τον γενετικώς τροποποιημένο αραβόσιτο NK603 × T25 × DAS-40278-9 και τον επιμέρους συνδυασμό του T25 × DAS-40278-9, σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1829/2003 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2022)0258).

(5)  Εκτελεστική απόφαση 2012/81/ΕΕ της Επιτροπής, της 10ης Φεβρουαρίου 2012, για την έγκριση της διάθεσης στην αγορά προϊόντων που περιέχουν, αποτελούνται ή παράγονται από γενετικώς τροποποιημένη σόγια A5547-127 (ACS-GMØØ6-4) σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1829/2003 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (ΕΕ L 40 της 14.2.2012, σ. 10).

(6)  Εκτελεστικός κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 503/2013 της Επιτροπής, της 3ης Απριλίου 2013, σχετικά με τις αιτήσεις έγκρισης γενετικώς τροποποιημένων τροφίμων και ζωοτροφών, σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1829/2003 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, και την τροποποίηση των κανονισμών της Επιτροπής (ΕΚ) αριθ. 641/2004 και (ΕΚ) αριθ. 1981/2006 (ΕΕ L 157 της 8.6.2013, σ. 1).

(7)  Βλ., για παράδειγμα, Bonny, S., «Genetically Modified Herbicide-Tolerant Crops, Weeds, and Herbicides: Overview and Impact» (Γενετικώς τροποποιημένες καλλιέργειες ανθεκτικές στα ζιζανιοκτόνα, ζιζάνια και ζιζανιοκτόνα: επισκόπηση και αντίκτυπος), Environmental Management, Ιανουάριος 2016· 57(1), σ. 31-48, https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/26296738 και Benbrook, C.M., «Impacts of genetically engineered crops on pesticide use in the U.S. — the first sixteen years» (Επιπτώσεις των γενετικώς τροποποιημένων καλλιεργειών στη χρήση γεωργικών φαρμάκων στις ΗΠΑ — τα πρώτα 16 χρόνια), Environmental Sciences Europe· 28 Σεπτεμβρίου 2012, τεύχος 24(1), https://enveurope.springeropen.com/articles/10.1186/2190-4715-24-24.

(8)  Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1107/2009 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 21ης Οκτωβρίου 2009, σχετικά με τη διάθεση φυτοπροστατευτικών προϊόντων στην αγορά και την κατάργηση των οδηγιών 79/117/ΕΟΚ και 91/414/ΕΟΚ του Συμβουλίου (ΕΕ L 309 της 24.11.2009, σ. 1).

(9)  https://ec.europa.eu/food/plant/pesticides/eu-pesticides-database/start/screen/active-substances

(10)  Παρατηρήσεις των κρατών μελών, προσβάσιμες μέσω της πύλης OpenEFSA: https://open.efsa.europa.eu/

(11)  https://www.ohchr.org/en/calls-for-input/report-pesticides-and-human-rights

(12)  https://indicators.report/targets/3-9/

(13)  Πληροφορίες που βρέθηκαν από την αναζήτηση για «γλυφοσινικό» εδώ: https://echa.europa.eu/information-on-chemicals/pic/export-notifications?p_p_id=exportnotifications_WAR_echapicportlet&p_p_lifecycle=0&p_p_state=normal&p_p_mode=view&_exportnotifications_WAR_echapicportlet_summaryDetails=summaryTab&_exportnotifications_WAR_echapicportlet_viewTab=searchTab

(14)  https://www.isaaa.org/gmapprovaldatabase/event/default.asp?EventID=166

(15)  Ανακοίνωση της Επιτροπής, της 23ης Ιουλίου 2019, με τίτλο «Εντατικοποίηση της δράσης της ΕΕ για την προστασία και την αποκατάσταση των δασών του πλανήτη» (COM(2019)0352), σ. 1.

(16)  Βλ. στόχο 15.2: https://www.un.org/sustainabledevelopment/biodiversity/

(17)  International Service for the Acquisition of Agri-biotech Applications (Διεθνής Υπηρεσία για την απόκτηση γεωργικών βιοτεχνολογικών εφαρμογών — ISAAA), «Global status of Commercialized Biotech/GM crops in 2017: Biotech Crop Adoption Surges as Economic Benefits Accumulate in 22 Years» (Παγκόσμια κατάσταση των εμπορεύσιμων βιοτεχνολογικών/ΓΤ καλλιεργειών το 2017: Απότομη αύξηση της χρήσης βιοτεχνολογικών καλλιεργειών παράλληλα με τη σώρευση οικονομικών οφελών σε διάστημα 22 ετών), Ενημερωτικό δελτίο ISAAA αριθ. 53 (2017), σ. 16 και 21, https://www.isaaa.org/resources/publications/briefs/53/download/isaaa-brief-53-2017.pdf.

(18)  Σύμβαση για τη Βιολογική Ποικιλότητα, άρθρο 3: https://www.cbd.int/convention/articles/?a=cbd-03

(19)  Σύμφωνα με τη διατύπωση του άρθρου 6 παράγραφος 3 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 182/2011, αν στην επιτροπή προσφυγών δεν υπάρχει ειδική πλειοψηφία κρατών μελών υπέρ της έγκρισης, η Επιτροπή απλώς «μπορεί» να προχωρήσει στην έγκριση, χωρίς όμως να είναι υποχρεωμένη να το πράξει.

(20)  Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 178/2002 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 28ης Ιανουαρίου 2002, για τον καθορισμό των γενικών αρχών και απαιτήσεων της νομοθεσίας για τα τρόφιμα, για την ίδρυση της Ευρωπαϊκής Αρχής για την Ασφάλεια των Τροφίμων και τον καθορισμό διαδικασιών σε θέματα ασφαλείας των τροφίμων (ΕΕ L 31 της 1.2.2002, σ. 1).

(21)  Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 15ης Ιανουαρίου 2020 σχετικά με την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία (ΕΕ C 270 της 7.7.2021, σ. 2), παράγραφος 102.

(22)  https://tillymetz.lu/wp-content/uploads/2020/09/Co-signed-letter-MEP-Metz.pdf

(23)  Όπως περιγράφεται στο παράρτημα της ανακοίνωσης της Επιτροπής της 14ης Οκτωβρίου 2020 με τίτλο «Στρατηγική για τη βιωσιμότητα των χημικών προϊόντων» (COM(2020)0667), https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EL/TXT/?uri=COM%3A2020%3A667%3AFIN#document2

(24)  EE C 445 της 29.10.2021, σ. 257.


17.5.2023   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 177/9


P9_TA(2022)0434

Οικογένεια βιοκτόνων «CMIT/MIT ΜΕ ΒΑΣΗ ΔΙΑΛΥΤΕΣ»

Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 13ης Δεκεμβρίου 2022 σχετικά με το σχέδιο εκτελεστικού κανονισμού της Επιτροπής για τη χορήγηση άδειας της Ένωσης για την οικογένεια βιοκτόνων «CMIT/MIT ΜΕ ΒΑΣΗ ΔΙΑΛΥΤΕΣ» σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 528/2012 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (D084293/01 — 2022/2929(RSP))

(2023/C 177/02)

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

έχοντας υπόψη το σχέδιο εκτελεστικού κανονισμού της Επιτροπής για τη χορήγηση άδειας της Ένωσης για την οικογένεια βιοκτόνων «CMIT/MIT ΜΕ ΒΑΣΗ ΔΙΑΛΥΤΕΣ» σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 528/2012 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (D084293/01,

έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 528/2012 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 22ας Μαΐου 2012, σχετικά με τη διάθεση στην αγορά και τη χρήση βιοκτόνων (1), και ιδίως το άρθρο 44 παράγραφος 5 πρώτο εδάφιο,

έχοντας υπόψη τη γνώμη που εξέδωσε στις 26 Σεπτεμβρίου 2022 η μόνιμη επιτροπή βιοκτόνων,

έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΕ) 2019/1021 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 20ής Ιουνίου 2019, για τους έμμονους οργανικούς ρύπους (2),

έχοντας υπόψη το άρθρο 11 του κανονισμού (ΕE) αριθ. 182/2011 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 16ης Φεβρουαρίου 2011, για τη θέσπιση κανόνων και γενικών αρχών σχετικά με τους τρόπους ελέγχου από τα κράτη μέλη της άσκησης των εκτελεστικών αρμοδιοτήτων από την Επιτροπή (3),

έχοντας υπόψη το άρθρο 112 παράγραφοι 2 και 3 του Κανονισμού του,

έχοντας υπόψη την πρόταση ψηφίσματος της Επιτροπής Περιβάλλοντος, Δημόσιας Υγείας και Ασφάλειας των Τροφίμων,

Α.

λαμβάνοντας υπόψη ότι το σχέδιο εκτελεστικού κανονισμού της Επιτροπής προβλέπει ότι χορηγείται άδεια της Ένωσης με αριθμό άδειας EU-0023657-0000 στην εταιρεία Nutrition & Biosciences Netherlands B.V. για τη διάθεση στην αγορά και τη χρήση προϊόντων της οικογένειας βιοκτόνων «CMIT/MIT ΜΕ ΒΑΣΗ ΔΙΑΛΥΤΕΣ» του τύπου προϊόντων 6, όπως περιγράφεται στο παράρτημα V του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 528/2012, για τη συντήρηση αφυγρασμένου αργού πετρελαίου και προϊόντων διύλισης (μεσαία και ελαφρά αποσταγμένα καύσιμα)·

Β.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η Επιτροπή έχει δεσμευτεί για φιλοδοξία μηδενικής ρύπανσης με στόχο την επίτευξη ενός περιβάλλοντος απαλλαγμένου από τοξικές ουσίες, ώστε να συμβάλει στην καλύτερη προστασία των πολιτών και του περιβάλλοντος από επικίνδυνες χημικές ουσίες και στην ενθάρρυνση της καινοτομίας για την ανάπτυξη ασφαλών και βιώσιμων εναλλακτικών λύσεων·

Γ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η σύμβαση της Στοκχόλμης για τους έμμονους οργανικούς ρύπους (4) («σύμβαση της Στοκχόλμης») και το πρωτόκολλο του Aarhus για τους έμμονους οργανικούς ρύπους (5) έχουν ως στόχο την προστασία της ανθρώπινης υγείας και του περιβάλλοντος από τους έμμονους οργανικούς ρύπους («POP»)· λαμβάνοντας υπόψη ότι ο κανονισμός (ΕΕ) 2019/1021 εκδόθηκε για την εκπλήρωση της υποχρέωσης της Ένωσης βάσει της εν λόγω σύμβασης και του εν λόγω πρωτοκόλλου·

Δ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η γνώμη της επιτροπής βιοκτόνων («BPC») του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Χημικών Προϊόντων («ECHA»), της 5ης Μαρτίου 2020 (6), περιλάμβανε γνώμη μειοψηφίας από τη Γερμανία, η οποία κατέληγε στο συμπέρασμα ότι η χρήση προϊόντων της οικογένειας βιοκτόνων «CMIT/MIT ΜΕ ΒΑΣΗ ΔΙΑΛΥΤΕΣ» ως συντηρητικών στα καύσιμα αντιβαίνει στην εθνική νομοθεσία του εν λόγω κράτους μέλους (10ο ομοσπονδιακό διάταγμα για τον έλεγχο των εκπομπών, § 2 (1) και (2)), που απαγορεύει να περιέχουν πρόσθετα με χλωριούχες ή βρωμιούχες ενώσεις τα καύσιμα για οδικά μηχανοκίνητα οχήματα και απαγορεύει τη διάθεση στην αγορά προσθέτων που περιέχουν χλώριο ή βρώμιο, καθώς οι ενώσεις αυτές προκαλούν τον σχηματισμό διοξινών κατά την καύση των καυσίμων· λαμβάνοντας υπόψη ότι, ειδικότερα, τα προϊόντα της εν λόγω οικογένειας βιοκτόνων περιέχουν αλογονωμένες οργανικές ενώσεις (CMIT-MIT), οι οποίες ενδέχεται να οδηγήσουν στον σχηματισμό διοξινών κατά την καύση των καυσίμων·

Ε.

λαμβάνοντας υπόψη ότι οι διοξίνες και τα φουράνια (PCDD/PCDF) ανήκουν στην κατηγορία των POP, που καλύπτεται από τη σύμβαση της Στοκχόλμης, και περιλαμβάνονται ως ουσίες που υπόκεινται σε διατάξεις για τον περιορισμό των εκλύσεων στο παράρτημα III του κανονισμού (ΕΕ) 2019/1021· λαμβάνοντας υπόψη ότι η έκθεση του ανθρώπου στις διοξίνες και τις παρόμοιες με τις διοξίνες ουσίες έχει συνδεθεί με μια σειρά τοξικών επιδράσεων, συμπεριλαμβανομένων της καρκινογένεσης, της χλωρικής ακμής, των επιπτώσεων στην αναπαραγωγή, την ανάπτυξη και την ανάπτυξη του νευρικού συστήματος, της ανοσοτοξικότητας και των επιδράσεων στις ορμόνες του θυρεοειδούς, στην ανάπτυξη του ήπατος και των δοντιών (7)·

ΣΤ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι, τον Ιανουάριο του 2019, η Ένωση δημοσίευσε το τρίτο σχέδιο εφαρμογής της για την αντιμετώπιση των έμμονων οργανικών ρύπων (8)· λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με το εν λόγω σχέδιο εφαρμογής, «[γ]ια τις εκπομπές συμπτωματικά παραγόμενων προϊόντων του παραρτήματος Γ (διοξίνες, φουράνια, PCB, PeCB, HCB και από τον Δεκέμβριο του 2016 PCN) προβλέπεται διαρκής ελαχιστοποίηση με απώτερο στόχο την οριστική εξάλειψη όταν αυτό είναι εφικτό»·

Ζ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η Επιτροπή αποφάσισε να αντιμετωπίσει τις ανησυχίες σχετικά με τον σχηματισμό διοξινών ζητώντας τη γνώμη του ECHA, σύμφωνα με το άρθρο 75 παράγραφος 1 δεύτερο εδάφιο στοιχείο ζ) του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 528/2012, για να εκτιμήσει την ποσότητα των σχηματιζόμενων διοξινών και τη συνολική συμβολή στις εκπομπές διοξινών λόγω της χρήσης προϊόντων της οικογένειας βιοκτόνων «CMIT/MIT ΜΕ ΒΑΣΗ ΔΙΑΛΥΤΕΣ» σε καύσιμα που χρησιμοποιούνται για οδικές και πλωτές μεταφορές, και να αποσαφηνίσει το επίπεδο των κινδύνων για την ανθρώπινη υγεία και το περιβάλλον λόγω της έκθεσης στις διοξίνες μέσω του περιβάλλοντος από τη χρήση προϊόντων της εν λόγω οικογένειας βιοκτόνων, ώστε να καθοριστεί κατά πόσον οι κίνδυνοι μπορούν να θεωρηθούν αποδεκτοί ή όχι,

Η.

λαμβάνοντας υπόψη ότι, στην εντολή της με την οποία ζητείται η γνώμη του ECHA, η Επιτροπή υπογραμμίζει την ανάγκη να διευκρινιστεί κατά πόσον η χορήγηση άδειας για την εν λόγω οικογένεια βιοκτόνων θα ήταν σύμφωνη με τους στόχους που ορίζονται στον κανονισμό (ΕΕ) 2019/1021·

Θ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι, στη γνωμοδότησή του, της 5ης Ιουλίου 2021 (9), σχετικά με την αίτηση δυνάμει του άρθρου 75 παράγραφος 1 δεύτερο εδάφιο στοιχείο ζ), ο ECHA κατέληξε στο συμπέρασμα ότι, με βάση το τρέχον επίπεδο γνώσεων σχετικά με τη χρήση του C(M)IT/MIT ως συντηρητικού σε πετρέλαιο και καύσιμα, δεν είναι δυνατόν να εξαχθούν συμπεράσματα σχετικά με το μέγεθος της δυνητικής συμβολής της χρήσης C(M)IT/MIT στα καύσιμα όσον αφορά τις εκπομπές και την έκθεση σε διοξίνες, ή σχετικά με τους κινδύνους για την ανθρώπινη υγεία και το περιβάλλον που συνδέονται με τη χρήση πρόσθετων χλωρίου, όπως C(M)IT/MIT σε καύσιμα·

Ι.

λαμβάνοντας υπόψη ότι, παρά το συμπέρασμα του ECHA, η Επιτροπή θεωρεί ότι η άρνηση χορήγησης άδειας της Ένωσης για την οικογένεια βιοκτόνων «CMIT/MIT ΜΕ ΒΑΣΗ ΔΙΑΛΥΤΕΣ» δεν θα οδηγήσει σε σημαντική μείωση των εκπομπών διοξινών σε σύγκριση με τη χορήγησή της και, συνεπώς, ότι η εν λόγω άδεια θα είναι σύμφωνη με τις υποχρεώσεις της Ένωσης βάσει της σύμβασης της Στοκχόλμης και του κανονισμού (ΕΕ) 2019/1021·

ΙΑ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι το σκεπτικό της Επιτροπής είναι ότι, συνεπεία των φιλοδοξιών της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας (10) και του κανονισμού (ΕΕ) 2021/1119 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (11) για την επίτευξη κλιματικής ουδετερότητας έως το 2050, η συνολική ποσότητα καυσίμου που μπορεί δυνητικά να υποβληθεί σε κατεργασία με τα προϊόντα της οικογένειας βιοκτόνων και να καεί σε κινητήρες ή συστήματα θέρμανσης αναμένεται να μειωθεί σημαντικά τις επόμενες δεκαετίες, γεγονός που με τη σειρά του θα οδηγήσει σε αντίστοιχη μείωση των σχηματιζόμενων διοξινών που συνδέονται με τη χρήση προϊόντων της οικογένειας βιοκτόνων «CMIT/MIT ΜΕ ΒΑΣΗ ΔΙΑΛΥΤΕΣ»·

ΙΒ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι, στη γνωμοδότησή του της 5ης Ιουλίου 2021, ο ECHA αναφέρει ότι δεν υπάρχει αμφιβολία από τη βιβλιογραφία ότι τα μηχανοκίνητα οχήματα που κινούνται με καύσιμα τα οποία περιέχουν χλώριο είναι πηγές εκπομπών διοξίνης και φουρανίου και ότι, σε αντίθεση με τη συλλογιστική της Επιτροπής που αναφέρεται στην αιτιολογική σκέψη ΙΑ, μολονότι εξακολουθεί να είναι μικρή σε σύγκριση με τις τρέχουσες κυρίαρχες πηγές, η σχετική συμβολή των μη βιομηχανικών διάχυτων πηγών στις εκπομπές διοξινών και φουρανίων, συμπεριλαμβανομένων των μεταφορών, είναι πιθανό να αυξηθεί·

ΙΓ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι ο ECHA αναφέρει επίσης στη γνωμοδότησή του της 5ης Ιουλίου 2021 ότι παρόλο που οι εκπομπές από την κυκλοφορία είναι μικρές σε σύγκριση με τις τρέχουσες κυρίαρχες πηγές, θα πρέπει να σημειωθεί ότι η σχετική σημασία τους όσον αφορά τη σχετική έκθεση του ανθρώπου μπορεί να είναι μεγαλύτερη, λόγω της χωρικής κατανομής τους σε πυκνοκατοικημένες αστικές περιοχές, κοντά στον ανθρώπινο πληθυσμό και στο περιβάλλον διαβίωσης και με μικρότερη αραίωση των εκπομπών·

ΙΔ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η επιστημονική αβεβαιότητα ως προς το επίπεδο των κινδύνων για την ανθρώπινη υγεία και το περιβάλλον λόγω της έκθεσης στις διοξίνες μέσω του περιβάλλοντος από τη χρήση προϊόντων της οικογένειας βιοκτόνων «CMIT/MIT ΜΕ ΒΑΣΗ ΔΙΑΛΥΤΕΣ» δεν επιτρέπει να εξαχθεί συμπέρασμα σχετικά με το κατά πόσον η έγκριση της εν λόγω οικογένειας βιοκτόνων θα ήταν σύμφωνη με τη σύμβαση της Στοκχόλμης και τον κανονισμό (ΕΕ) 2019/1021·

ΙΕ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η Δανία και το Βέλγιο, σύμφωνα με το άρθρο 44 παράγραφος 5 δεύτερο εδάφιο του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 528/2012, υπέβαλαν αίτηση στην Επιτροπή ζητώντας η άδεια της Ένωσης για την οικογένεια βιοκτόνων «CMIT/MIT ΜΕ ΒΑΣΗ ΔΙΑΛΥΤΕΣ» να μην ισχύει στα αντίστοιχα εδάφη τους, με βάση τους λόγους που προβλέπονται στο άρθρο 37 παράγραφος 1 στοιχεία α) και γ) του εν λόγω κανονισμού, δεδομένου ότι η παρουσία αλογονωμένων οργανικών ενώσεων, όπως C(M)IT/MIT, στα καύσιμα μπορεί να οδηγήσει στον σχηματισμό διοξινών κατά την καύση των καυσίμων· λαμβάνοντας υπόψη ότι η Γερμανία, σύμφωνα με την ίδια διάταξη, ζήτησε από την Επιτροπή να προσαρμόσει τους όρους της εν λόγω άδειας στο έδαφός της για τους ίδιους λόγους, ώστε να μην επιτρέπεται η χρήση για τη συντήρηση καυσίμων για οδικά οχήματα μη σιδηροδρομικών μεταφορών, παρά μόνο για σκοπούς έρευνας, ανάπτυξης ή ανάλυσης·

ΙΣΤ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η Επιτροπή θεωρεί ότι τα αιτήματα της Δανίας, του Βελγίου και της Γερμανίας είναι δικαιολογημένα για λόγους προστασίας του περιβάλλοντος και προστασίας της υγείας και της ζωής των ανθρώπων σύμφωνα με το άρθρο 37 παράγραφος 1 στοιχεία α) και γ) του [κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 528/2012], δεδομένου ότι η παρουσία αλογονωμένων οργανικών ενώσεων, όπως C(M)IT/MIT, στα καύσιμα μπορεί να οδηγήσει στον σχηματισμό διοξινών κατά την καύση των καυσίμων·

ΙΖ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι υπάρχει προφανής αντίφαση μεταξύ της απόφασης της Επιτροπής να χορηγήσει άδεια για την οικογένεια βιοκτόνων «CMIT/MIT ΜΕ ΒΑΣΗ ΔΙΑΛΥΤΕΣ», θεωρώντας ότι η εν λόγω άδεια είναι συμβατή με τους στόχους της σύμβασης της Στοκχόλμης και του κανονισμού (ΕΕ) 2019/1021, όπως ορίζεται στην αιτιολογική σκέψη 9 του σχεδίου εκτελεστικού κανονισμού της Επιτροπής, και της μη εφαρμογής ή της προσαρμογής της εν λόγω άδειας σε ορισμένα κράτη μέλη λόγω των δυνητικών αρνητικών επιπτώσεών της στην ανθρώπινη υγεία και στο περιβάλλον, εξαιτίας του σχηματισμού διοξινών, όπως αναφέρεται στις αιτιολογικές σκέψεις 10 έως 14 του σχεδίου εκτελεστικού κανονισμού της Επιτροπής·

ΙΗ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι τα αιτήματα που υπέβαλαν η Δανία, το Βέλγιο και η Γερμανία, σύμφωνα με το άρθρο 44 παράγραφος 5 δεύτερο εδάφιο του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 528/2012, ζητώντας να μην ισχύει η άδεια της Ένωσης για την οικογένεια βιοκτόνων «CMIT/MIT ΜΕ ΒΑΣΗ ΔΙΑΛΥΤΕΣ» ή να προσαρμοστούν οι όροι της εν λόγω άδειας στα αντίστοιχα εδάφη τους, υποβλήθηκαν επίσης με την αιτιολογία ότι διατίθενται εναλλακτικές λύσεις για τη συντήρηση καυσίμων χωρίς αλογονωμένες ενώσεις (12)·

ΙΘ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι το άρθρο 5 στοιχείο γ) της σύμβασης της Στοκχόλμης προβλέπει ότι, προκειμένου να μειωθούν οι συνολικές εκλύσεις, που προέρχονται από ανθρωπογενείς πηγές, καθεμιάς από τις χημικές ουσίες που απαριθμούνται στο παράρτημα Γ της εν λόγω σύμβασης, με στόχο τη συνεχή ελαχιστοποίηση και, ει δυνατόν, την τελική τους εξάλειψη, κάθε συμβαλλόμενο μέρος απαιτεί τουλάχιστον, εφόσον το κρίνει σκόπιμο, τη χρήση υποκατάστατων ή τροποποιημένων υλικών, προϊόντων και διεργασιών για την πρόληψη του σχηματισμού και της έκλυσης των χημικών ουσιών που απαριθμούνται στο εν λόγω παράρτημα·

Κ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι το άρθρο 6 παράγραφος 2 του κανονισμού (ΕΕ) 2019/1021 υποχρεώνει τα κράτη μέλη να προβλέπουν «μέτρα εντοπισμού, χαρακτηρισμού και ελαχιστοποίησης με στόχο να εξαλείψουν, εάν αυτό είναι εφικτό, το ταχύτερο δυνατόν το σύνολο των εκλυόμενων ρύπων των ουσιών που απαριθμούνται στο παράρτημα III» του εν λόγω κανονισμού και, όπου κρίνεται σκόπιμο, να απαιτούν τη χρήση «υποκατάστατων ή τροποποιημένων ουσιών, μειγμάτων, αντικειμένων και διαδικασιών […] προκειμένου να αποτραπεί ο σχηματισμός και η έκλυση των ουσιών που απαριθμούνται στο παράρτημα ΙΙΙ»·

ΚΑ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με τη γνωμοδότηση της επιτροπής βιοκτόνων της 5ης Μαρτίου 2020, μία από τις βοηθητικές ουσίες της οικογένειας βιοκτόνων «CMIT/MIT ΜΕ ΒΑΣΗ ΔΙΑΛΥΤΕΣ» προσδιορίστηκε ως δυνητικά έχουσα ιδιότητες ενδοκρινικού διαταράκτη· λαμβάνοντας υπόψη ότι, ωστόσο, δεν ήταν δυνατόν να εξαχθεί συμπέρασμα σχετικά με το κατά πόσον η εν λόγω βοηθητική ουσία πληροί τα επιστημονικά κριτήρια για τον προσδιορισμό των ιδιοτήτων ενδοκρινικού διαταράκτη, όπως ορίζονται στον κατ’ εξουσιοδότηση κανονισμό (ΕΕ) 2017/2100 της Επιτροπής (13)· λαμβάνοντας υπόψη ότι, όσον αφορά τη βοηθητική ουσία που προσδιορίζεται ως δυνητικά έχουσα ιδιότητες ενδοκρινικού διαταράκτη, η eCA (Γαλλία) θα κινήσει διαδικασία βάσει του κανονισμού REACH σύμφωνα με την παράγραφο 31 στοιχείο β) του σημειώματος CA-March18-Doc.7.3.b-final με τίτλο «The implementation of scientific criteria for the determination of endocrine-disrupting properties in the context of biocidal product authorisation» (Η εφαρμογή επιστημονικών κριτηρίων για τον προσδιορισμό των ιδιοτήτων ενδοκρινικού διαταράκτη στο πλαίσιο της χορήγησης άδειας για βιοκτόνα)·

1.

εκτιμά ότι το σχέδιο εκτελεστικού κανονισμού της Επιτροπής υπερβαίνει τις εκτελεστικές αρμοδιότητες που προβλέπει ο κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 528/2012·

2.

εκτιμά ότι το σχέδιο εκτελεστικού κανονισμού της Επιτροπής δεν είναι σύμφωνο με το δίκαιο της Ένωσης, υπό την έννοια ότι δεν συνάδει με τον σκοπό και το περιεχόμενο του κανονισμού (ΕΕ) 2019/1021 και τις απαιτήσεις της σύμβασης της Στοκχόλμης·

3.

θεωρεί ότι το σχέδιο εκτελεστικού κανονισμού της Επιτροπής για τη χορήγηση άδειας της Ένωσης για την οικογένεια βιοκτόνων «CMIT/MIT ΜΕ ΒΑΣΗ ΔΙΑΛΥΤΕΣ» δεν είναι αναλογικό, δεδομένων:

α)

της επιστημονικής αβεβαιότητας ως προς τα επίπεδα των κινδύνων για την ανθρώπινη υγεία και το περιβάλλον λόγω της έκθεσης στις διοξίνες μέσω του περιβάλλοντος από τη χρήση της οικογένειας βιοκτόνων «CMIT/MIT ΜΕ ΒΑΣΗ ΔΙΑΛΥΤΕΣ»·

β)

της διαθεσιμότητας εναλλακτικών λύσεων για τη συντήρηση καυσίμων χωρίς αλογονωμένες ενώσεις· και

γ)

των απαράδεκτων κινδύνων που ενέχει η έκθεση στις διοξίνες για την ανθρώπινη υγεία και το περιβάλλον και των ανεπαρκών στοιχείων για την εξαγωγή συμπεράσματος σχετικά με το κατά πόσον αυτή η χορήγηση άδειας θα ήταν σύμφωνη με τους στόχους και τις διατάξεις της σύμβασης της Στοκχόλμης και του κανονισμού (ΕΕ) 2019/1021·

4.

θεωρεί, ως εκ τούτου, ότι η Επιτροπή δεν θα έπρεπε να έχει χορηγήσει άδεια για την οικογένεια βιοκτόνων «CMIT/MIT ΜΕ ΒΑΣΗ ΔΙΑΛΥΤΕΣ» ή, τουλάχιστον, θα έπρεπε να ζητήσει από τον αιτούντα να παράσχει περισσότερα στοιχεία σχετικά με την ποσότητα των σχηματιζόμενων διοξινών και τη συνολική συμβολή στις εκπομπές διοξινών λόγω της χρήσης προϊόντων της εν λόγω οικογένειας βιοκτόνων σε καύσιμα που χρησιμοποιούνται για οδικές και πλωτές μεταφορές, και να διευκρινίσει το επίπεδο των κινδύνων για την ανθρώπινη υγεία και το περιβάλλον λόγω της έκθεσης στις διοξίνες μέσω του περιβάλλοντος από τη χρήση προϊόντων της εν λόγω οικογένειας βιοκτόνων, προκειμένου η Επιτροπή να καθορίσει κατά πόσον οι κίνδυνοι μπορούν να θεωρηθούν αποδεκτοί ή όχι μέσα από το πρίσμα των στόχων της σύμβασης της Στοκχόλμης·

5.

ζητεί από την Επιτροπή να αποσύρει το σχέδιο εκτελεστικού κανονισμού της και να υποβάλει νέο σχέδιο στην επιτροπή·

6.

αναθέτει στην Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο και στην Επιτροπή, καθώς και στις κυβερνήσεις και στα κοινοβούλια των κρατών μελών.

(1)  ΕΕ L 167 της 27.6.2012, σ. 1.

(2)  ΕΕ L 169 της 25.6.2019, σ. 45.

(3)  ΕΕ L 55 της 28.2.2011, σ. 13.

(4)  ΕΕ L 209 της 31.7.2006, σ. 3.

(5)  ΕΕ L 81 της 19.3.2004, σ. 37.

(6)  Γνωμοδότηση της BPC, της 5ης Μαρτίου 2020, σχετικά με την άδεια της Ένωσης για την οικογένεια βιοκτόνων: CMIT/MIT ΜΕ ΒΑΣΗ ΔΙΑΛΥΤΕΣ, Τύπος προϊόντων: 6, ECHA/BPC/246/2020.

(7)  Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (2019): Preventing disease through healthy environments: Exposure to dioxins and dioxin-like substances: a major public health concern (Πρόληψη των ασθενειών μέσω του υγιούς περιβάλλοντος: Έκθεση σε διοξίνες και παρόμοιες με τις διοξίνες ουσίες: ένα σημαντικό ζήτημα για τη δημόσια υγεία), https://www.who.int/publications/i/item/WHO-CED-PHE-EPE-19.4.4

(8)  Έκθεση της Επιτροπής της 4ης Ιανουαρίου 2019 σχετικά με την αναθεώρηση και την επικαιροποίηση του δεύτερου σχεδίου εφαρμογής της Ευρωπαϊκής Ένωσης σύμφωνα με το άρθρο 8 παράγραφος 4 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 850/2004 για τους έμμονους οργανικούς ρύπους (COM(2018)0848), https://ec.europa.eu/transparency/documents-register/detail?ref=COM(2018)848&lang=el

(9)  Γνώμη της επιτροπής βιοκτόνων, της 5ης Ιουλίου 2021, σχετικά με αίτημα σύμφωνα με το άρθρο 75 παράγραφος 1 στοιχείο ζ) του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 528/2012 για την αξιολόγηση των εκπομπών διοξινών από τη χρήση προϊόντων της οικογένειας βιοκτόνων (BPF) «CMIT/MIT ΜΕ ΒΑΣΗ ΔΙΑΛΥΤΕΣ» σε καύσιμα που χρησιμοποιούνται στις οδικές και θαλάσσιες μεταφορές (ECHA/BPC/283/2021).

(10)  Ανακοίνωση της Επιτροπής, της 11ης Δεκεμβρίου 2019, με θέμα «Η Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία» (COM(2019)0640).

(11)  Κανονισμός (ΕΕ) 2021/1119 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 30ής Ιουνίου 2021, για τη θέσπιση πλαισίου με στόχο την επίτευξη κλιματικής ουδετερότητας και για την τροποποίηση των κανονισμών (ΕΚ) αριθ. 401/2009 και (ΕΕ) 2018/1999 («ευρωπαϊκό νομοθέτημα για το κλίμα») (ΕΕ L 243 της 9.7.2021, σ. 1).

(12)  Για παράδειγμα: η γλουταραλδεΰδη και το διμορφολινομεθάνιο έχουν εγκριθεί για τον τύπο προϊόντων 6· προϊόντα αντίδρασης παραφορμαλδεΰδης και 2-υδροξυπροπυλαμίνης (σε αναλογία 3:2) (MBO), 1,2-βενζισοθειαζολ-3(2H)-όνης (BIT), (αιθυλενοδιοξυ) διμεθανόλης, 2-οκτυλο-2H-ισοθειαζολ-3-όνης (OIT), 2-μεθυλ-2H-ισοθειαζολ-3-όνης (MIT), άλατος πυριθειόνης με ψευδάργυρο, 2,2’,2”-(εξαϋδρο- 1,3,5-τριαζινο- 1,3,5-τριυλο) τριαιθανόλης, άλατος του πυριδινο-2-θειολ-1-οξειδίου με νάτριο περιλαμβάνονται στο πρόγραμμα επανεξέτασης.

(13)  Κατ’ εξουσιοδότηση κανονισμός (ΕΕ) 2017/2100 της Επιτροπής, της 4ης Σεπτεμβρίου 2017, σχετικά με τον καθορισμό επιστημονικών κριτηρίων για τον προσδιορισμό των ιδιοτήτων ενδοκρινικού διαταράκτη σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 528/2012 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (ΕΕ L 301 της 17.11.2017, σ. 1).


17.5.2023   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 177/13


P9_TA(2022)0435

Επίτευξη ίσων δικαιωμάτων για τα άτομα με αναπηρία

Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 13ης Δεκεμβρίου 2022 προς επίτευξη ίσων δικαιωμάτων για τα άτομα με αναπηρία (2022/2026(INI))

(2023/C 177/03)

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

έχοντας υπόψη το άρθρο 2 και το άρθρο 3 παράγραφος 3 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση (ΣΕΕ), τα άρθρα 2, 9, 10, 19, 48, 67 παράγραφος 4, 153, 165, 168, 174 και το άρθρο 216 παράγραφος 2 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης,

έχοντας υπόψη τον Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης («ο Χάρτης»), και ιδίως τα άρθρα 3, 6, 14, 15, 20, 21, 23, 24, 25, 26, 34, 35, 40, 41 και 47,

έχοντας υπόψη τον ευρωπαϊκό πυλώνα κοινωνικών δικαιωμάτων, ιδίως την αρχή 1 για την εκπαίδευση, την κατάρτιση και τη διά βίου μάθηση, την αρχή 2 για την ισότητα των φύλων, την αρχή 3 για την ισότητα των ευκαιριών, την αρχή 4 για την ενεργό στήριξη της απασχόλησης, την αρχή 5 για την ασφαλή και ευπροσάρμοστη απασχόληση, την αρχή 6 για τους μισθούς, την αρχή 10 για ένα υγιές, ασφαλές και κατάλληλα προσαρμοσμένο περιβάλλον εργασίας και την προστασία δεδομένων, την αρχή 11 για τη φροντίδα και στήριξη των παιδιών, την αρχή 14 για το ελάχιστο εισόδημα και την αρχή 17 για την ένταξη ατόμων με αναπηρία,

έχοντας υπόψη τη Σύμβαση του ΟΗΕ για τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία (ΣΗΕΔΑΑ) και το γεγονός ότι τέθηκε σε ισχύ στις 21 Ιανουαρίου 2011, σύμφωνα με την απόφαση 2010/48/EΚ του Συμβουλίου, της 26ης Νοεμβρίου 2009, σχετικά με τη σύναψη, από την Ευρωπαϊκή Κοινότητα, της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία (1),

έχοντας υπόψη τις γενικές παρατηρήσεις σχετικά με τη ΣΗΕΔΑΑ ως έγκυρη καθοδήγηση για την εφαρμογή της, ιδίως τις γενικές παρατηρήσεις αριθ. 2 της 22ας Μαΐου 2014 σχετικά με την προσβασιμότητα, αριθ. 3 της 25ης Νοεμβρίου 2016 σχετικά με τις γυναίκες και τα κορίτσια με αναπηρία, αριθ. 4 της 25ης Νοεμβρίου 2016 σχετικά με το δικαίωμα στην εκπαίδευση χωρίς αποκλεισμούς, αριθ. 5 της 27ης Οκτωβρίου 2017 σχετικά με την ανεξάρτητη διαβίωση και την ένταξη στην κοινότητα, αριθ. 6 της 26ης Απριλίου 2018 σχετικά με την ισότητα και την απαγόρευση διακρίσεων και αριθ. 7 της 9ης Νοεμβρίου 2018 σχετικά με τη συμμετοχή των ατόμων με αναπηρία, συμπεριλαμβανομένων των παιδιών με αναπηρία, μέσω των αντιπροσωπευτικών τους οργανισμών, στην εφαρμογή και την παρακολούθηση της Σύμβασης

έχοντας υπόψη τον κώδικα δεοντολογίας μεταξύ του Συμβουλίου, των κρατών μελών και της Επιτροπής για τη θέσπιση εσωτερικών ρυθμίσεων όσον αφορά την εφαρμογή της Σύμβασης του ΟΗΕ για τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία από την ΕΕ και τη σχετική εκπροσώπηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης (2),

έχοντας υπόψη τις καταληκτικές παρατηρήσεις της Επιτροπής των Ηνωμένων Εθνών για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρία (επιτροπή ΣΗΕΔΑΑ), της 2ας Οκτωβρίου 2015, σε συνάρτηση με την αρχική έκθεση της ΕΕ, και τον κατάλογο θεμάτων που υπέβαλε η επιτροπή ΣΗΕΔΑΑ στις 20 Απριλίου 2022, πριν από την υποβολή της δεύτερης και τρίτης περιοδικής έκθεσης της Ευρωπαϊκής Ένωσης,

έχοντας υπόψη την Οικουμενική Διακήρυξη για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα,

έχοντας υπόψη τη Ευρωπαϊκή Σύμβαση για την προάσπιση των δικαιωμάτων του ανθρώπου και των θεμελιωδών ελευθεριών (Ευρωπαϊκή Σύμβαση Δικαιωμάτων του Ανθρώπου),

έχοντας υπόψη τη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για την εξάλειψη όλων των μορφών διακρίσεων κατά των γυναικών (CEDAW),

έχοντας υπόψη τη διεθνή σύμβαση του ΟΗΕ για τα δικαιώματα του παιδιού,

έχοντας υπόψη την ατζέντα του 2030 του ΟΗΕ για τη βιώσιμη ανάπτυξη και τους στόχους του για βιώσιμη ανάπτυξη, ιδίως τις σαφείς αναφορές στην αναπηρία που περιλαμβάνονται στους ΣΒΑ 1 και 2 για την εξάλειψη της φτώχειας και της πείνας, στον ΣΒΑ 3 για την υγεία, στον ΣΒΑ 4 για την εκπαίδευση, στον ΣΒΑ 8 για τη μεγέθυνση και την απασχόληση, στον ΣΒΑ 10 για τη μείωση της ανισότητας, στον ΣΒΑ 11 για την προσβασιμότητα των οικισμών και στον ΣΒΑ 17 για τη συλλογή δεδομένων,

έχοντας υπόψη τις εκθέσεις της Μονάδας του ΟΗΕ για τις Γυναίκες σχετικά με τις γυναίκες και τα κορίτσια με αναπηρία, ιδίως την έκθεσή της, της 1ης Ιουλίου 2021 με τίτλο «COVID-19, gender, and disability checklist: preventing and addressing gender-based violence against women, girls, and gender non-conforming persons with disabilities during the COVID-19 pandemic» (COVID-19, κατάλογος ελέγχου σχετικά με το φύλο και την αναπηρία: πρόληψη και αντιμετώπιση της έμφυλης βίας εναντίον γυναικών, κοριτσιών και ατόμων έμφυλης ποικιλίας με αναπηρία κατά τη διάρκεια της πανδημίας της COVID-19) (3),

έχοντας υπόψη τη σύμβαση του Συμβουλίου της Ευρώπης για την πρόληψη και την καταπολέμηση της βίας κατά των γυναικών και της ενδοοικογενειακής βίας (σύμβαση της Κωνσταντινούπολης),

έχοντας υπόψη τη στρατηγική έρευνα της Ευρωπαίας Διαμεσολαβήτριας όσον αφορά το πώς εξασφαλίζει η Επιτροπή ότι τα άτομα με αναπηρία μπορούν να έχουν πρόσβαση στους ιστοτόπους της,

έχοντας υπόψη το μέτρο του Συμβουλίου με το οποίο θεσπίζεται το αναθεωρημένο πλαίσιο σε επίπεδο ΕΕ που απαιτείται από το άρθρο 33 παράγραφος 2 της ΣΗΕΔΑΑ,

έχοντας υπόψη την ενημερωτική έκθεση της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής της 20ής Μαρτίου 2019 με τίτλο «Τα πραγματικά δικαιώματα ψήφου στις ευρωεκλογές των ατόμων με αναπηρίες» (4),

έχοντας υπόψη τη στρατηγική έρευνα της Ευρωπαίας Διαμεσολαβήτριας σχετικά με τον τρόπο με τον οποίο η Επιτροπή παρακολουθεί τα κονδύλια της ΕΕ που χρησιμοποιούνται για την προώθηση του δικαιώματος των ατόμων με αναπηρία και των ηλικιωμένων στην ανεξάρτητη διαβίωση,

έχοντας υπόψη την έκθεση για τα θεμελιώδη δικαιώματα που συνέταξε ο Οργανισμός Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της ΕΕ για το 2021 και το 2022,

έχοντας υπόψη την από 11ης Δεκεμβρίου 2019 έκθεση της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής με τίτλο «Διαμόρφωση του θεματολογίου της ΕΕ για τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία 2020-2030» (5),

έχοντας υπόψη τον δείκτη του Ευρωπαϊκού Ινστιτούτου για την Ισότητα των Φύλων σχετικά με την ισότητα των φύλων το 2021,

έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1371/2007 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 23ης Οκτωβρίου 2007, σχετικά με τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις των επιβατών σιδηροδρομικών γραμμών (6),

έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΕ) 2021/818 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 20ής Μαΐου 2021, για τη θέσπιση του προγράμματος «Δημιουργική Ευρώπη» (2021-2027) και την κατάργηση του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1295/2013 (7),

έχοντας υπόψη την οδηγία 2012/29/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 25ης Οκτωβρίου 2012, για τη θέσπιση ελάχιστων προτύπων σχετικά με τα δικαιώματα, την υποστήριξη και την προστασία θυμάτων της εγκληματικότητας και για την αντικατάσταση της απόφασης-πλαισίου 2001/220/ΔΕΥ του Συμβουλίου (8),

έχοντας υπόψη την οδηγία (ΕΕ) 2016/2102 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 26ης Οκτωβρίου 2016, για την προσβασιμότητα των ιστότοπων και των εφαρμογών για φορητές συσκευές των οργανισμών του δημόσιου τομέα (9),

έχοντας υπόψη την οδηγία (EE) 2018/1808 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 14ης Νοεμβρίου 2018, για την τροποποίηση της οδηγίας 2010/13/ΕΕ για τον συντονισμό ορισμένων νομοθετικών, κανονιστικών και διοικητικών διατάξεων των κρατών μελών σχετικά με την παροχή υπηρεσιών οπτικοακουστικών μέσων («οδηγία για τις υπηρεσίες οπτικοακουστικών μέσων») ενόψει των μεταβαλλόμενων συνθηκών της αγοράς (10),

έχοντας υπόψη την οδηγία (ΕΕ) 2018/1972 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 11ης Δεκεμβρίου 2018, για τη θέσπιση του Ευρωπαϊκού Κώδικα Ηλεκτρονικών Επικοινωνιών (11),

έχοντας υπόψη την οδηγία (EE) 2019/882 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 17ης Απριλίου 2019, σχετικά με τις απαιτήσεις προσβασιμότητας προϊόντων και υπηρεσιών (12),

έχοντας υπόψη την οδηγία (ΕΕ) 2019/1158 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 20ής Ιουνίου 2019, σχετικά με την ισορροπία μεταξύ επαγγελματικής και ιδιωτικής ζωής για τους γονείς και τους φροντιστές (13),

έχοντας υπόψη την οδηγία 2000/78/ΕΚ του Συμβουλίου, της 27ης Νοεμβρίου 2000, για τη διαμόρφωση γενικού πλαισίου για την ίση μεταχείριση στην απασχόληση και την εργασία (14),

έχοντας υπόψη τη σύσταση (ΕΕ) 2019/786 της Επιτροπής, της 8ης Μαΐου 2019, για την ανακαίνιση κτιρίων (15),

έχοντας υπόψη το έγγραφο εργασίας των υπηρεσιών της Επιτροπής, της 2ας Δεκεμβρίου 2020, με τίτλο «Η ψηφιοποίηση της δικαιοσύνης στην Ευρωπαϊκή Ένωση — Μια εργαλειοθήκη ευκαιριών» (SWD(2020)0540),

έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 7ης Οκτωβρίου 2020, με τίτλο «Μια Ένωση ισότητας: στρατηγικό πλαίσιο της ΕΕ για την ισότητα, την ένταξη και τη συμμετοχή των Ρομά» (COM(2020)0620),

έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 12ης Νοεμβρίου 2020, με τίτλο «Ένωση ισότητας: στρατηγική για την ισότητα των ΛΟΑΤΚΙ 2020-2025» (COM(2020)0698),

έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 3ης Μαρτίου 2021, με τίτλο «Ένωση ισότητας: στρατηγική για τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία 2021-2030» (COM(2021)0101), και ιδίως τις έξι εμβληματικές πρωτοβουλίες,

έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 19ης Μαΐου 2022, σχετικά με τον πίνακα αποτελεσμάτων της ΕΕ στον τομέα της δικαιοσύνης 2022 (COM(2022)0234),

έχοντας υπόψη τον αναθεωρημένο Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Χάρτη, ιδίως το άρθρο 15, σχετικά με το δικαίωμα των ατόμων με αναπηρία στην ανεξαρτησία, την κοινωνική ένταξη και τη συμμετοχή στη ζωή της κοινότητας,

έχοντας υπόψη την πρόταση οδηγίας του Συμβουλίου που υπέβαλε η Επιτροπή για την εφαρμογή της αρχής της ίσης μεταχείρισης των προσώπων ανεξαρτήτως θρησκείας ή πεποιθήσεων, αναπηρίας, ηλικίας ή γενετήσιου προσανατολισμού (COM(2008)0426), καθώς και τη σχετική θέση του Κοινοβουλίου της 2ας Απριλίου 2009 (16),

έχοντας υπόψη τη σύσταση του Συμβουλίου, της 4ης Ιουνίου 1998, σχετικά με δελτίο στάθμευσης για άτομα με ειδικές ανάγκες (17),

έχοντας υπόψη τη σύσταση (ΕΕ) 2021/1004 του Συμβουλίου, της 14ης Ιουνίου 2021, για τη θέσπιση ευρωπαϊκής εγγύησης για τα παιδιά (18),

έχοντας υπόψη τα συμπεράσματα του Συμβουλίου, της 5ης Δεκεμβρίου 2019, σχετικά με τις αγορές εργασίας χωρίς αποκλεισμούς: βελτίωση της απασχόλησης των ατόμων που βρίσκονται σε ευάλωτη θέση στην αγορά εργασίας (19),

έχοντας υπόψη το έγγραφο εργασίας των υπηρεσιών της Επιτροπής, της 9ης Δεκεμβρίου 2021, με τίτλο «Οικοδόμηση μιας οικονομίας στην υπηρεσία των ανθρώπων: σχέδιο δράσης για την κοινωνική οικονομία» (SWD(2021)0373),

έχοντας υπόψη το ψήφισμά του, της 23ης Ιουνίου 2022, σχετικά με την εφαρμογή μέτρων ένταξης στο πλαίσιο του Erasmus+ 2014-2020 (20),

έχοντας υπόψη τη θέση του, της 3ης Μαΐου 2022, σχετικά με την πρόταση κανονισμού του Συμβουλίου για την εκλογή των μελών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου με άμεση καθολική ψηφοφορία, και την κατάργηση της απόφασης 76/787/ΕΚΑΧ, ΕΟΚ, Ευρατόμ του Συμβουλίου, καθώς και της πράξης περί εκλογής των μελών στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο με άμεση καθολική ψηφοφορία (21),

έχοντας υπόψη το ψήφισμά του, της 7ης Απριλίου 2022, σχετικά με την ενωσιακή προστασία για παιδιά και νέους που αναγκάζονται να εγκαταλείψουν την Ουκρανία λόγω του πολέμου (22),

έχοντας υπόψη το ψήφισμά του, της 19ης Μαΐου 2022, με τίτλο «Οι κοινωνικές και οικονομικές επιπτώσεις του ρωσικού πολέμου στην Ουκρανία για την ΕΕ — ενίσχυση της ικανότητας της ΕΕ για δράση» (23),

έχοντας υπόψη το ψήφισμά του, της 24ης Ιουνίου 2021, σχετικά με την κατάσταση της σεξουαλικής και αναπαραγωγικής υγείας και των συναφών δικαιωμάτων στην ΕΕ, στο πλαίσιο της υγείας των γυναικών (24),

έχοντας υπόψη το ψήφισμά του, της 14ης Δεκεμβρίου 2021, που περιέχει συστάσεις προς την Επιτροπή σχετικά με την καταπολέμηση της έμφυλης βίας: βία στο διαδίκτυο (25),

έχοντας υπόψη το ψήφισμά του, της 20ής Οκτωβρίου 2021, σχετικά με την κατάσταση των καλλιτεχνών και την πολιτιστική ανάκαμψη στην ΕΕ (26),

έχοντας υπόψη το ψήφισμά του, της 7ης Οκτωβρίου 2021, σχετικά με την προστασία των ατόμων με αναπηρία μέσω αναφορών: διδάγματα που αντλήθηκαν (27),

έχοντας υπόψη το ψήφισμά του, της 29ης Απριλίου 2021, σχετικά με την ευρωπαϊκή εγγύηση για τα παιδιά (28),

έχοντας υπόψη το ψήφισμά του, της 10ης Μαρτίου 2021, σχετικά με την εφαρμογή της οδηγίας 2000/78/ΕΚ του Συμβουλίου για τη διαμόρφωση γενικού πλαισίου για την ίση μεταχείριση στην απασχόληση και την εργασία υπό το φως της Σύμβασης για τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρίες (29),

έχοντας υπόψη το ψήφισμά του, της 8ης Ιουλίου 2020, σχετικά με τα δικαιώματα των ατόμων με διανοητική αναπηρία και των οικογενειών τους στην κρίση της COVID-19 (30),

έχοντας υπόψη το ψήφισμά του, της 17ης Απριλίου 2020, σχετικά με τη συντονισμένη δράση της ΕΕ για την καταπολέμηση της πανδημίας της COVID-19 και των συνεπειών της (31),

έχοντας υπόψη το ψήφισμά του, της 18ης Ιουνίου 2020, σχετικά με τη στρατηγική της ΕΕ για την αναπηρία μετά το 2020 (32),

έχοντας υπόψη το ψήφισμά του, της 5ης Οκτωβρίου 2017, σχετικά με τα σωφρονιστικά συστήματα και τις συνθήκες κράτησης στις φυλακές (33),

έχοντας υπόψη το ψήφισμά του, της 29ης Νοεμβρίου 2018, σχετικά με την κατάσταση των γυναικών με αναπηρίες (34),

έχοντας υπόψη τη μελέτη με τίτλο «European Structural and Investment Funds and People with Disabilities in the European Union» (Ευρωπαϊκά Διαρθρωτικά και Επενδυτικά Ταμεία και Άτομα με Αναπηρίες στην Ευρωπαϊκή Ένωση), που δημοσιεύθηκε από τη Γενική Διεύθυνση Εσωτερικών Πολιτικών στις 3 Νοεμβρίου 2016 (35),

έχοντας υπόψη τη μελέτη με τίτλο «Inclusive education for learners with disabilities» (Εκπαίδευση χωρίς αποκλεισμούς για εκπαιδευόμενους με αναπηρία), που δημοσίευσε η Γενική Διεύθυνση Εσωτερικών Πολιτικών στις 15 Σεπτεμβρίου 2017 (36),

έχοντας υπόψη τη μελέτη του με τίτλο «The protection role of the Committee on Petitions in the context of the implementation of the UN Convention on the Rights of Persons with Disabilities» (Ο προστατευτικός ρόλος της Επιτροπής Αναφορών στο πλαίσιο της εφαρμογής της Σύμβασης του ΟΗΕ για τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρίες), που δημοσιεύθηκε από τη Γενική Διεύθυνσης Εσωτερικών Πολιτικών στις 9 Οκτωβρίου 2015 (37), καθώς και τις επικαιροποιήσεις της το 2016, 2017 και 2018,

έχοντας υπόψη τη λεπτομερή ανάλυση με τίτλο «The European Accessibility Act» (Η ευρωπαϊκή πράξη για την προσβασιμότητα), που δημοσιεύθηκε από τη Γενική Διεύθυνση Εσωτερικών Πολιτικών στις 15 Αυγούστου 2016 (38),

έχοντας υπόψη τη μελέτη με τίτλο «Transport and tourism for persons with disabilities and persons with reduced mobility» (Μεταφορές και τουρισμός για άτομα με αναπηρία και άτομα με μειωμένη κινητικότητα), που δημοσιεύθηκε από τη Γενική Διεύθυνση Εσωτερικών Πολιτικών στις 8 Μαΐου 2018 (39),

έχοντας υπόψη τη μελέτη με τίτλο «The Post-2020 European Disability Strategy» (Ευρωπαϊκή Στρατηγική για την Αναπηρία μετά το 2020), που δημοσίευσε η Γενική Διεύθυνση Εσωτερικών Πολιτικών στις 15 Ιουλίου 2020 (40),

έχοντας υπόψη τη μελέτη με τίτλο «The implementation of the 2015 Concluding Observations of the CRPD Committee from the EU» (Η εφαρμογή των καταληκτικών παρατηρήσεων που διατύπωσε η επιτροπή ΣΗΕΔΑΑ το 2015 από την ΕΕ), που δημοσιεύθηκε από τη Γενική Διεύθυνση Εσωτερικών Πολιτικών στις 2 Δεκεμβρίου 2021 (41),

έχοντας υπόψη την αποστολή που πραγματοποιήθηκε από την ad hoc αντιπροσωπεία του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στη 15η διάσκεψη των συμβαλλόμενων κρατών της σύμβασης για τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία την περίοδο από 14 έως 16 Ιουνίου 2022 στη Νέα Υόρκη εκ μέρους της Επιτροπής Απασχόλησης και Κοινωνικών Υποθέσεων, της Επιτροπής Πολιτικών Ελευθεριών, Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων και της Επιτροπής Αναφορών,

έχοντας υπόψη την ειδική έκθεση αριθ. 10/2021 του Ευρωπαϊκού Ελεγκτικού Συνεδρίου, της 26ης Μαΐου 2021, με τίτλο «Συνεκτίμηση της διάστασης του φύλου στον προϋπολογισμό της ΕΕ: καιρός τα λόγια να γίνουν πράξη» (42),

έχοντας υπόψη τον στόχο της στρατηγικής «Ευρώπη 2020» για τη φτώχεια, τη δήλωση του Πόρτο, την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 4ης Μαρτίου 2021, με τίτλο «Σχέδιο δράσης για τον ευρωπαϊκό πυλώνα κοινωνικών δικαιωμάτων» (COM(2021)0102) και τον στόχο του για το 2030 σχετικά με την καταπολέμηση της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού,

έχοντας υπόψη την οδηγία 2000/43/ΕΚ του Συμβουλίου, της 29ης Ιουνίου 2000, περί εφαρμογής της αρχής της ίσης μεταχείρισης προσώπων ασχέτως φυλετικής ή εθνοτικής τους καταγωγής (43),

έχοντας υπόψη τους κανονισμούς για τη θέσπιση κανόνων σχετικά με τα χρηματοδοτικά προγράμματα της ΕΕ στο πλαίσιο του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου, ιδίως το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο, την Πρωτοβουλία για την Απασχόληση των Νέων, το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης, το Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Αγροτικής Ανάπτυξης, το πρόγραμμα Erasmus και το Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης, που παρέχουν όλα χρηματοδοτική συνδρομή της ΕΕ για τη βελτίωση της κατάστασης των ατόμων με αναπηρία,

έχοντας υπόψη τη σύσταση (ΕΕ) 2018/951 της Επιτροπής, της 22ας Ιουνίου 2018, σχετικά με τα πρότυπα για τους φορείς ισότητας (44),

έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 15ης Νοεμβρίου 2010, με τίτλο «Ευρωπαϊκή Στρατηγική για την αναπηρία 2010-2020: Ανανέωση της δέσμευσης για μια Ευρώπη χωρίς εμπόδια» (COM(2010)0636),

έχοντας υπόψη το έγγραφο εργασίας των υπηρεσιών της Επιτροπής, της 2ας Φεβρουαρίου 2017, με τίτλο «Progress Report on the implementation of the European Disability Strategy 2010-2020» (Έκθεση προόδου σχετικά με την εφαρμογή της ευρωπαϊκής στρατηγικής για την αναπηρία 2010-2020) (SWD(2017)0029),

έχοντας υπόψη το πιλοτικό έργο της Επιτροπής 2016-2018 σε οκτώ κράτη μέλη σχετικά με την Ευρωπαϊκή Κάρτα Αναπηρίας, και τη μελέτη του Μαΐου 2021 που αξιολογεί την εφαρμογή της πιλοτικής δράσης για την Ευρωπαϊκή Κάρτα Αναπηρίας και τις συναφείς παροχές,

έχοντας υπόψη το έγγραφο εργασίας των υπηρεσιών της Επιτροπής, της 20ής Νοεμβρίου 2020, με τίτλο «Evaluation of the European Disability Strategy 2010-2020» (Αξιολόγηση της ευρωπαϊκής στρατηγικής για την αναπηρία 2010-2020) (SWD(2020)0289),

έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής, της 19ης Μαρτίου 2021, σχετικά με την εφαρμογή της οδηγίας 2000/43/ΕΚ του Συμβουλίου περί εφαρμογής της αρχής της ίσης μεταχείρισης προσώπων ασχέτως φυλετικής ή εθνοτικής τους καταγωγής (οδηγία για τη φυλετική ισότητα) και της οδηγίας 2000/78/ΕΚ του Συμβουλίου για τη διαμόρφωση γενικού πλαισίου για την ίση μεταχείριση στην απασχόληση και την εργασία (οδηγία για την ισότητα στην απασχόληση) (COM(2021)0139),

έχοντας υπόψη το έγγραφο πολιτικής του Ευρωπαϊκού Ιδρύματος για τη Βελτίωση των Συνθηκών Διαβίωσης και Εργασίας (Eurofound), της 21ης Μαρτίου 2022, με τίτλο «Άτομα με αναπηρία και πανδημία της COVID-19: πορίσματα της ηλεκτρονικής έρευνας «Διαβίωση, εργασία και COVID-19»,

έχοντας υπόψη την ερευνητική έκθεση του Eurofound, της 19ης Απριλίου 2021, με τίτλο «Αναπηρία και ένταξη στην αγορά εργασίας: Τάσεις πολιτικής και στήριξη στα κράτη μέλη της ΕΕ»,

έχοντας υπόψη το έγγραφο πολιτικής του Eurofound, της 30ής Νοεμβρίου 2018, με τίτλο «Social and employment situation of people with disabilities» (Η κοινωνική κατάσταση και η κατάσταση απασχόλησης των ατόμων με αναπηρία),

έχοντας υπόψη τη σύσταση (ΕΕ) 2021/1004 του Συμβουλίου, της 14ης Ιουνίου 2021, για τη θέσπιση ευρωπαϊκής εγγύησης για τα παιδιά (45),

έχοντας υπόψη το άρθρο 54 του Κανονισμού του,

έχοντας υπόψη τις γνωμοδοτήσεις της Επιτροπής Απασχόλησης και Κοινωνικών Υποθέσεων και της Επιτροπής Αναφορών,

έχοντας υπόψη την επιστολή της Επιτροπής Πολιτισμού και Παιδείας,

έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής Πολιτικών Ελευθεριών, Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων (A9-0284/2022),

Α.

λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία, υπάρχουν περίπου 87 εκατομμύρια άτομα με κάποια μορφή αναπηρίας στην ΕΕ, συμπεριλαμβανομένων άνω των 24 εκατομμυρίων ατόμων με σοβαρή αναπηρία·

Β.

λαμβάνοντας υπόψη ότι σύμφωνα με τη στρατηγική της ΕΕ για τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία 2021-2030, περισσότερα από 1 εκατομμύριο παιδιά και ενήλικες με αναπηρία κάτω των 65 ετών και περισσότερα από 2 εκατομμύρια ηλικίας 65 ετών και άνω ζουν σε ιδρύματα· λαμβάνοντας υπόψη ότι υπάρχει σχέση μεταξύ της αύξησης του αριθμού των ατόμων με αναπηρία και της γήρανσης του ευρωπαϊκού πληθυσμού, και αυτό θα πρέπει να ληφθεί υπόψη στις πολιτικές της ΕΕ·

Γ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι σύμφωνα με τη στρατηγική της ΕΕ για τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία 2021-2030, ποσοστό 50,8 % των ατόμων με αναπηρία εργάζεται σε σύγκριση με το 75 % των ατόμων χωρίς αναπηρία· λαμβάνοντας υπόψη ότι σύμφωνα με τη στρατηγική της ΕΕ για τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία 2021-2030, στην αξιολόγηση της στρατηγικής για την αναπηρία για την περίοδο 2010-2020 «η απασχόληση προσδιορίστηκε ως μία από τις πέντε πρώτες προτεραιότητες πολιτικής για μελλοντικές δράσεις»·

Δ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι τα άτομα με αναπηρία που ζουν στην ΕΕ συνεχίζουν να αντιμετωπίζουν διακρίσεις, συμπεριλαμβανομένης της άρνησης εύλογων προσαρμογών, της παρενόχλησης και των πολλαπλών και διατομεακών μορφών διάκρισης σε όλους τους τομείς της ζωής τους, συμπεριλαμβανομένων των κοινωνικοοικονομικών μειονεκτημάτων, της κοινωνικής απομόνωσης, της κακομεταχείρισης και της βίας, συμπεριλαμβανομένης της έμφυλης βίας, της αναγκαστικής στείρωσης και των αμβλώσεων, της έλλειψης πρόσβασης σε κοινοτικές υπηρεσίες, της στέγασης χαμηλής ποιότητας, της ιδρυματοποίησης, της ανεπαρκούς υγειονομικής περίθαλψης, καθώς και της στέρησης της ευκαιρίας να συνεισφέρουν και να συμμετέχουν ενεργά στην κοινωνία (46)·

Ε.

λαμβάνοντας υπόψη ότι μόνο 22 από τα 27 κράτη μέλη έχουν υπογράψει και κυρώσει το προαιρετικό πρωτόκολλο της ΣΗΕΔΑΑ (47)· λαμβάνοντας υπόψη ότι σε αρκετά ψηφίσματα, το Κοινοβούλιο έχει παρακολουθήσει, προωθήσει και ζητήσει την πλήρη εφαρμογή της ΣΗΕΔΑΑ, καθώς και την αύξηση της ευαισθητοποίησης για τα δικαιώματα που προβλέπει· λαμβάνοντας υπόψη ότι το Κοινοβούλιο έχει επίσης τονίσει την ανάγκη να κυρωθεί το προαιρετικό πρωτόκολλο της ΣΗΕΔΑΑ τόσο από τα κράτη μέλη που δεν το έχουν πράξει ακόμη όσο και από την ΕΕ, καθώς προσφέρει τη δυνατότητα να επανεξεταστούν μεμονωμένες ή συστηματικές περιπτώσεις διακρίσεων·

ΣΤ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι βάση για μια Ευρώπη προσβάσιμη και χωρίς αποκλεισμούς για τα άτομα με αναπηρία αποτελεί μια Ένωση της οποίας τα κράτη μέλη αναγνωρίζουν το καθεστώς αναπηρίας ενός ατόμου και επιτρέπουν στα άτομα με αναπηρία να απολαμβάνουν πλήρως την ελεύθερη κυκλοφορία τους· λαμβάνοντας υπόψη ότι τα άτομα με αναπηρία, σε όλη τους την ποικιλομορφία, δικαιούνται να απολαμβάνουν τα θεμελιώδη δικαιώματά τους σε ισότιμη βάση· λαμβάνοντας υπόψη ότι η πλήρης και αποτελεσματική συμμετοχή των ατόμων με αναπηρία σε όλους τους τομείς της ζωής και της κοινωνίας είναι ζωτικής σημασίας για την άσκηση των θεμελιωδών δικαιωμάτων τους·

Ζ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η Επιτροπή δεν έχει λάβει αποτελεσματικά μέτρα για να διασφαλίσει τη νομική εναρμόνιση με τη ΣΗΕΔΑΑ· λαμβάνοντας υπόψη ότι μέχρι στιγμής δεν έχει γίνει αναθεώρηση της ισχύουσας νομοθεσίας και πολιτικής ούτε αναθεώρηση των κατευθυντήριων γραμμών για την εκτίμηση επιπτώσεων πριν από την υποβολή νομοθετικής πρότασης·

Η.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η έλλειψη ενός κοινού ορισμού της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την αναπηρία αποτελεί σημαντικό εμπόδιο για την κωδικοποίηση της αξιολόγησης της αναπηρίας και την κοινή αναγνώριση εθνικών αποφάσεων για θέματα αναπηρίας, ιδίως όσον αφορά το δικαίωμα πρόσβασης σε συγκεκριμένες εγκαταστάσεις και υπηρεσίες στον τομέα της κοινωνικής ασφάλισης·

Θ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι υπάρχουν περιορισμένα αξιόπιστα και αναλυτικά δεδομένα για τα άτομα με αναπηρία διαθέσιμα σε επίπεδο ΕΕ·

Ι.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η Επιτροπή έχει παρουσιάσει μια φιλόδοξη ατζέντα εντός του πλαισίου της στρατηγικής για τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία 2021-2030·

ΙΑ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με τον Οργανισμό Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της ΕΕ, η ισχύουσα νομοθεσία της ΕΕ σχετικά με τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία στερείται αποτελεσματικής εφαρμογής και επιβολής· λαμβάνοντας υπόψη ότι η νομοθεσία της ΕΕ δεν καλύπτει πολλαπλές και διατομεακές μορφές διακρίσεων και ότι εξακολουθούν να υπάρχουν κενά στην παρακολούθηση των περιπτώσεων διακρίσεων·

ΙΒ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι τα θεσμικά όργανα της ΕΕ θα πρέπει να ενισχύσουν τη διαρθρωμένη διαδικασία για τη διαβούλευση με τα άτομα με αναπηρία και τις οργανώσεις εκπροσώπησής τους, διασφαλίζοντας το δικαίωμα στην ενημέρωση και την προσβασιμότητα των εν λόγω διαδικασιών, τόσο όσον αφορά την ψηφιακή προσβασιμότητα των επιγραμμικών πλατφορμών, τα χρονικά πλαίσια που παρέχονται για την ανατροφοδότηση, όσο και τη διασφάλιση ότι ζητείται η συμβολή τους σε στάδια της νομοθετικής διαδικασίας όπου η εν λόγω συμβολή μπορεί ακόμη να κάνει τη διαφορά· λαμβάνοντας υπόψη ότι εξακολουθεί να υπάρχει έλλειψη διαφάνειας όσον αφορά τον τρόπο με τον οποίο πραγματοποιείται η επεξεργασία των στοιχείων αυτών και με τον τρόπο που αντικατοπτρίζονται στις τελικές προτάσεις· λαμβάνοντας υπόψη ότι τα κράτη μέλη και οι χώρες εκτός της ΕΕ, ιδίως οι υποψήφιες χώρες, θα πρέπει επίσης να καταβάλουν περισσότερες προσπάθειες στο πλαίσιο αυτό·

ΙΓ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι τα άτομα με αναπηρία που έχουν περιορισμένη ή καθόλου δικαιοπρακτική ικανότητα μπορεί να μην δύνανται να ασκήσουν τα θεμελιώδη τους δικαιώματα, συμπεριλαμβανομένου του δικαιώματος πρόσβασης στη δικαιοσύνη, του δικαιώματος του εκλέγειν και εκλέγεσθαι, του δικαιώματος να αποφασίζουν πού θα ζήσουν και να υπογράφουν οποιοδήποτε είδος σύμβασης·

ΙΔ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η πρόσβαση στη δικαιοσύνη αποτελεί απαραίτητο στοιχείο του κράτους δικαίου και θεμελιώδες δικαίωμα ως προϋπόθεση για την απόλαυση άλλων ανθρωπίνων δικαιωμάτων, όπως η ισότητα ενώπιον του νόμου και το δικαίωμα σε δίκαιη δίκη· λαμβάνοντας υπόψη ότι το άρθρο 13 της ΣΗΕΔΑΑ υποχρεώνει τα κράτη μέλη να διασφαλίζουν ότι τα άτομα με αναπηρία έχουν «αποτελεσματική ισότιμη πρόσβαση (…) στη δικαιοσύνη» μέσω «της παροχής διαδικαστικών διευκολύνσεων», απαιτώντας την παροχή επαρκούς κατάρτισης για το προσωπικό που απασχολείται στην απονομή της δικαιοσύνης·

ΙΕ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η ύπαρξη αναπηρίας δεν δικαιολογεί από μόνη της τη στέρηση της δικαιοπρακτικής ικανότητας ενός ατόμου· λαμβάνοντας υπόψη ότι κάθε μέτρο που περιορίζει τη δικαιοπρακτική του ικανότητα πρέπει να είναι προσαρμοσμένο στις συνθήκες του ατόμου και ανάλογο προς τις ανάγκες του και μπορεί να πραγματοποιηθεί μόνο υπό ορισμένες προϋποθέσεις, με την επιφύλαξη ορισμένων εγγυήσεων·

ΙΣΤ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι σύμφωνα με την έκθεση του 2019 «Τα πραγματικά δικαιώματα ψήφου στις ευρωεκλογές των ατόμων με αναπηρίες» της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής, περίπου 800 000 πολίτες της ΕΕ στερήθηκαν το δικαίωμά τους να ψηφίσουν στις εκλογές για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο λόγω αναπηρίας ή προβλημάτων ψυχικής υγείας, και εκατομμύρια πολίτες της ΕΕ δεν μπορούν να ψηφίσουν στις ευρωεκλογές λόγω τεχνικών εμποδίων ή έλλειψης κατάλληλων οργανωτικών ρυθμίσεων που δεν καταφέρνουν να ανταποκριθούν στις ανάγκες που προκύπτουν από μία ή περισσότερες αναπηρίες·

ΙΖ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι σε 14 κράτη μέλη, άτομα με αναπηρία υπό καθεστώς πλήρους ή μερικής κηδεμονίας δεν έχουν το δικαίωμα του εκλέγειν (48)· λαμβάνοντας υπόψη ότι μπορούν να ασκήσουν το δικαίωμα του εκλέγεσθαι στις ευρωεκλογές μόνο σε επτά κράτη μέλη· λαμβάνοντας υπόψη ότι η κατάσταση αυτή αντιβαίνει σαφώς στα άρθρα 39 και 40 του Χάρτη· λαμβάνοντας υπόψη ότι πολλά εμπόδια προσβασιμότητας εξακολουθούν να εμποδίζουν τη συμμετοχή ατόμων με αναπηρία στις εκλογές·

ΙΗ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η πανδημία είχε σοβαρό αντίκτυπο στην πνευματική ευημερία των παιδιών και των νέων ανθρώπων, ιδίως εκείνων με αναπηρία· λαμβάνοντας υπόψη ότι η πανδημία της COVID-19 έχει επηρεάσει επίσης τα άτομα με αναπηρία που ζουν σε ιδρύματα περισσότερο από τα υπόλοιπα άτομα, δεδομένης της κοινής πρακτικής των απαγορεύσεων των επισκέψεων σε τέτοια ιδρύματα· λαμβάνοντας υπόψη ότι τα κράτη μέλη χρειάζεται να εντείνουν τις προσπάθειές τους για βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης των ατόμων με αναπηρία κατά τη διάρκεια μελλοντικών πανδημιών·

ΙΘ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η ΕΕ θα πρέπει να εγγυάται καλύτερα τα δικαιώματα και τις ανάγκες των ατόμων με αναπηρία στις πολιτικές της στον τομέα της υγείας, όπως για παράδειγμα στις πολιτικές που σχετίζονται με την COVID-19, στις στρατηγικές για την ψυχική υγεία και στο ευρωπαϊκό σχέδιο για την καταπολέμηση του καρκίνου·

Κ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι το πλαίσιο Σεντάι για τη μείωση του κινδύνου καταστροφών 2015-2030 αντικατοπτρίζει ένα θεματολόγιο βιώσιμης ανάπτυξης με βάση τα ανθρώπινα δικαιώματα, το οποίο περιλαμβάνει τα άτομα με αναπηρία και είναι προσβάσιμο σε αυτά και απαιτεί όλες οι πολιτικές μείωσης του κινδύνου καταστροφών να ενσωματώνουν μια πτυχή σχετικά με την αναπηρία και να προωθούν τη χωρίς αποκλεισμούς λήψη αποφάσεων με ενημέρωση περί κινδύνων, που θα βασίζεται στη διάδοση πληροφοριών ανά αναπηρία·

ΚΑ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η τεχνολογία τεχνητής νοημοσύνης έχει τη δυνατότητα, συγκεκριμένα, να απλοποιήσει σημαντικά την καθημερινή ζωή των ατόμων με οπτική, ακουστική, κινητική και μαθησιακή αναπηρία, δίνοντάς τους ευκολότερη πρόσβαση στον πολιτισμό, τις τέχνες, τον αθλητισμό, τις επαγγελματικές και κοινωνικές δραστηριότητες, επιτρέποντάς τους να ζουν πιο ανεξάρτητα·

ΚΒ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι τα άτομα με αναπηρία είναι τουλάχιστον τρεις φορές πιο πιθανό να βιώσουν σωματική, σεξουαλική και συναισθηματική βία σε σύγκριση με άτομα χωρίς αναπηρία· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι γυναίκες και τα κορίτσια με αναπηρία διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο έμφυλης βίας· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι γυναίκες με αναπηρία έχουν έως και 10 φορές περισσότερες πιθανότητες να υποστούν σεξουαλική βία (49), συμπεριλαμβανομένης της αναγκαστικής στείρωσης, και ότι η νομοθεσία της ΕΕ για την ισότητα των φύλων δεν λαμβάνει πλήρως υπόψη τα δικαιώματα και τις ανάγκες τους·

ΚΓ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η αναγνώριση του συνδυασμού βίας, φύλου και αναπηρίας που αντιμετωπίζουν γυναίκες και κορίτσια με αναπηρία είναι ζωτικής σημασίας για την έγκριση στρατηγικών αντίδρασης χωρίς αποκλεισμούς· λαμβάνοντας υπόψη ότι πολλά άτομα με αναπηρία μπορεί επίσης να μην έχουν πρόσβαση σε σεξουαλική διαπαιδαγώγηση, η οποία θα μπορούσε να τα βοηθήσει στον εντοπισμό και την πρόληψη της κακοποίησης, και λαμβάνοντας υπόψη ότι αντιμετωπίζουν αυξημένα εμπόδια όσον αφορά την πρόσβαση στη δικαιοσύνη και την καταγγελία περιστατικών βίας· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι γυναίκες με αναπηρία είναι πιο πιθανό να βιώσουν φτώχεια και απομόνωση σε σύγκριση με τους άντρες με αναπηρία ή τα άτομα χωρίς αναπηρία·

ΚΔ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι κρατούμενοι με αναπηρία εξακολουθούν να αντιμετωπίζουν παραβιάσεις των θεμελιωδών δικαιωμάτων τους σε αρκετά κράτη μέλη· λαμβάνοντας υπόψη ότι κρατούμενοι με αναπηρία, των οποίων η αναπηρία δεν αναγνωρίζεται ή δεν λαμβάνεται υπόψη επαρκώς, αντιμετωπίζουν επαίσχυντες συνθήκες κράτησης· λαμβάνοντας υπόψη ότι τα κράτη μέλη πολύ συχνά παραβιάζουν τα θεμελιώδη δικαιώματα των κρατουμένων με αναπηρία, καθώς δεν λαμβάνουν υπόψη τις ανάγκες τους·

ΚΕ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι δημιουργοί στον τομέα του πολιτισμού, όπως συγγραφείς, ερμηνευτές και καλλιτέχνες, με αναπηρία έχουν περισσότερες δυσκολίες όσον αφορά την πρόσβαση σε επαγγελματικές και ερασιτεχνικές καλλιτεχνικές και πολιτιστικές δραστηριότητες, καθώς και λιγότερες ευκαιρίες να αναπτύξουν μακροπρόθεσμη καριέρα στον πολιτιστικό και δημιουργικό τομέα· λαμβάνοντας υπόψη ότι συχνά αποκλείονται από την πολιτική και τη χρηματοδότηση στους τομείς του πολιτισμού και της δημιουργίας, λόγω της έλλειψης συνεκτίμησης, για παράδειγμα, της περιορισμένης κινητικότητας ή των προκλήσεων που θέτουν οι γραφειοκρατικές διαδικασίες χρηματοδότησης·

ΚΣΤ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η Ένωση πρέπει να παρέχει στα παιδιά με αναπηρία που έχουν εγκαταλείψει τη χώρα τους λόγω πολέμου πρόσθετη στήριξη για να καλύψουν τις ανάγκες τους· λαμβάνοντας υπόψη ότι σύμφωνα με το ψήφισμά του σχετικά με την προστασία των παιδιών και των νέων που εγκαταλείπουν την Ουκρανία λόγω πολέμου, το οποίο εγκρίθηκε τον Απρίλιο του 2022, περισσότερα από 100 000 παιδιά ζουν σε ιδρύματα και οικοτροφεία στην Ουκρανία και τα μισά από αυτά έχουν αναπηρίες·

ΚΖ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η έρευνα του Eurofound δείχνει ότι μεταξύ 2011 και 2016 το χάσμα στην τριτοβάθμια εκπαίδευση μεταξύ ατόμων με και χωρίς αναπηρία διευρύνθηκε από 7 % σε 9 %· λαμβάνοντας υπόψη ότι μόνο το 29,4 % των ατόμων με αναπηρία αποκτά πτυχίο τριτοβάθμιας εκπαίδευσης σε σύγκριση με το 43,8 % των ατόμων χωρίς αναπηρία· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι περιορισμοί όσον αφορά την πρόσβαση των ατόμων με αναπηρία στην εκπαίδευση οδηγούν σε χαμηλότερη συμμετοχή σε εκπαιδευτικές δραστηριότητες και δραστηριότητες κατάρτισης και σε κίνδυνο κοινωνικού και οικονομικού αποκλεισμού·

ΚΗ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η ΕΕ, τα θεσμικά της όργανα και τα κράτη μέλη της είναι συμβαλλόμενα μέρη της ΣΗΕΔΑΑ και υποχρεούνται να εφαρμόζουν πλήρως τα θεμελιώδη δικαιώματα τα οποία προβλέπει, συμπεριλαμβανομένου του άρθρου 27 για την εργασία και την απασχόληση· λαμβάνοντας υπόψη ότι τα δικαιώματα που κατοχυρώνονται στη ΣΗΕΔΑΑ απέχουν από την πραγματικότητα για εκατομμύρια άτομα με αναπηρία στην ΕΕ, κυρίως λόγω των ελλείψεων της οδηγίας για την ισότητα στην απασχόληση·

ΚΘ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η ΣΗΕΔΑΑ αναγνωρίζει το δικαίωμα των ατόμων με αναπηρία να εργάζονται σε ισότιμη βάση με τα υπόλοιπα άτομα, συμπεριλαμβανομένης της ευκαιρίας να αποκτήσουν τα προς το ζην μέσω της εργασίας που επιλέγεται ελεύθερα και σε ένα ανοιχτό, χωρίς αποκλεισμούς και προσβάσιμο περιβάλλον· λαμβάνοντας υπόψη ότι κάθε άνθρωπος έχει δικαίωμα σε έγκαιρη και εξατομικευμένη συνδρομή με στόχο τη βελτίωση των προοπτικών του για απασχόληση ή αυτοαπασχόληση, συμπεριλαμβανομένου του δικαιώματος να λαμβάνει στήριξη με σκοπό την αναζήτηση εργασίας, την κατάρτιση και την επανειδίκευση, όπως ορίζεται στην αρχή 4 του ευρωπαϊκού πυλώνα κοινωνικών δικαιωμάτων· λαμβάνοντας υπόψη ότι, στη συντριπτική τους πλειονότητα, τα άτομα με αναπηρία αποκλείονται από την ανοικτή αγορά εργασίας και στερούνται του δικαιώματός τους να εργάζονται επί ίσοις όροις με τα υπόλοιπα άτομα ή αντιμετωπίζουν σοβαρές δυσκολίες όσον αφορά την επίτευξη ισότιμης πρόσβασης και ισότιμων συνθηκών συμμετοχής στην αγορά εργασίας· λαμβάνοντας υπόψη ότι η έρευνα του Eurofound έχει αποκαλύψει ότι τα βασικά εμπόδια στην απασχόληση των ατόμων με αναπηρία περιλαμβάνουν στερεότυπα που σχετίζονται με την αναπηρία, γραφειοκρατικές δυσχέρειες ως προς την πρόσβαση στις διαθέσιμες υπηρεσίες, έλλειψη στρατηγικού οράματος στη διακυβέρνηση, ανεπαρκή παρακολούθηση της εφαρμογής της πολιτικής, περιορισμένους πόρους κατάρτισης για τους εργοδότες και έλλειψη εξειδικευμένης στήριξης·

Λ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι τα άτομα με αναπηρία θα πρέπει να έχουν πρόσβαση σε εξατομικευμένη στήριξη και προσαρμογή του χώρου εργασίας· λαμβάνοντας υπόψη ότι τα άτομα με αναπηρία έχουν δικαίωμα σε εισοδηματική στήριξη που διασφαλίζει αξιοπρεπή διαβίωση, υπηρεσίες που τους επιτρέπουν να συμμετέχουν στην αγορά εργασίας και στην κοινωνία, και εργασιακό περιβάλλον προσαρμοσμένο στις ανάγκες τους· λαμβάνοντας υπόψη ότι τα μειονεκτήματα που βιώνουν τα άτομα με αναπηρία εκτείνονται πολύ πιο μακριά από το πεδίο απασχόλησης· λαμβάνοντας υπόψη ότι η κοινωνική και οικονομική κατάσταση των ατόμων με αναπηρία στην ΕΕ είναι σημαντικά χειρότερη από εκείνη των ατόμων χωρίς αναπηρία και είναι συνώνυμη με διαρθρωτικά ή εκπαιδευτικά μειονεκτήματα και διακρίσεις· λαμβάνοντας υπόψη ότι τα μέτρα στήριξης που επικεντρώνονται σε πτυχές εκτός της απασχόλησης –για παράδειγμα, στη μείωση της φτώχειας, στην πρόσβαση σε στέγαση και παιδική φροντίδα, σε προσβάσιμες δημόσιες συγκοινωνίες και σε προσωπική βοήθεια– διαδραματίζουν, επίσης, σημαντικό ρόλο στην παροχή ευκαιριών για τα άτομα με αναπηρία να έχουν πρόσβαση και να παραμείνουν στο εργατικό δυναμικό·

ΛΑ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η στρατηγική της ΕΕ για τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία 2021-2030 προτείνει τη δημιουργία ευρωπαϊκής κάρτας αναπηρίας έως το τέλος του 2023, με σκοπό να αναγνωριστεί σε όλα τα κράτη μέλη·

ΛΒ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι οι τεχνολογικές καινοτομίες, όπως τα δεοντολογικά και ανθρωποκεντρικά συστήματα τεχνητής νοημοσύνης, έχουν τη δυνατότητα να αναπτύξουν αποδοτικές, προσβάσιμες και χωρίς διακρίσεις διαδικασίες πρόσληψης, αλλά ότι οι τεχνολογικές εξελίξεις που δημιουργούν αποκλεισμούς μπορεί να ενέχουν τον κίνδυνο προσθήκης νέων φραγμών και μορφών διάκρισης σε βάρος των ατόμων με αναπηρία· λαμβάνοντας υπόψη ότι το άρθρο 9 της ΣΗΕΔΑΑ απαιτεί προσβάσιμη ενημέρωση, καθώς και πρόσβαση στις τεχνολογίες και τα συστήματα επικοινωνίας σε ισότιμη βάση με τα υπόλοιπα άτομα· λαμβάνοντας υπόψη ότι το 64,3 % των ατόμων με αναπηρία ηλικίας 16 ετών και άνω διαθέτουν σύνδεση στο διαδίκτυο στο σπίτι σε σύγκριση με το 87,9 % των ατόμων χωρίς αναπηρία·

ΛΓ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η έρευνα του Eurofound έχει δείξει ότι η στήριξη της επιχειρηματικότητας και της αυτοαπασχόλησης με τη μορφή καθοδήγησης, κατάρτισης και οικονομικής βοήθειας μπορεί να προσφέρει ευκαιρίες στα άτομα με αναπηρία να δραστηριοποιηθούν στην ανοιχτή αγορά εργασίας, αποθαρρύνοντας την αποκλειστική τους εξάρτηση από επιδόματα αναπηρίας· λαμβάνοντας υπόψη ότι η στήριξη αυτή πρέπει να είναι καλά στοχευμένη και με επαρκείς πόρους·

ΛΔ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η πανδημία της COVID-19 έχει επιδεινώσει τα υφιστάμενα εμπόδια και τις ανισότητες για όλα τα άτομα με αναπηρία· λαμβάνοντας υπόψη ότι η έρευνα του Eurofound έχει δείξει ότι, στη διάρκεια της πανδημίας το 71 %, κατά μέσο όρο, των ερωτηθέντων με αναπηρία διέτρεχαν κίνδυνο κατάθλιψης και το 25 % των ερωτηθέντων με αναπηρία δήλωσαν ότι δεν μπορούσαν να έχουν πρόσβαση στην ψυχική περίθαλψη, ποσοστό διπλάσιο σε σύγκριση με τα άτομα χωρίς αναπηρία· λαμβάνοντας υπόψη ότι έρευνα του Eurofound καταδεικνύει ότι τα μέτρα εγκλεισμού και οι περιορισμοί λόγω της πανδημίας της COVID-19 επηρέασαν ιδιαίτερα τους νέους με αναπηρία ηλικίας 18 έως 29 ετών, καθώς το 51 % των ερωτηθέντων ανέφεραν ότι αισθάνονται μοναξιά, 19 % μεγαλύτερο ποσοστό από τους νέους χωρίς αναπηρία· λαμβάνοντας υπόψη ότι τα σχέδια επιστροφής στην εργασία είναι ζωτικής σημασίας για τους εργαζόμενους που πάσχουν από προβλήματα ψυχικής υγείας·

ΛΕ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι, μια δεκαετία μετά την προσχώρηση της ΕΕ στην ΣΗΕΔΑΑ, το επίπεδο ιδρυματοποίησης παραμένει αμετάβλητο· λαμβάνοντας υπόψη ότι, σε ολόκληρη την Ευρώπη, τουλάχιστον 1,4 εκατομμύρια άνθρωποι εξακολουθούν να είναι έγκλειστοι σε ιδρύματα, αριθμός που έχει παραμείνει αμετάβλητος μετά την έγκριση της σύμβασης· λαμβάνοντας υπόψη ότι σύμφωνα με την έρευνα του Ευρωπαϊκού Δικτύου για την Αυτόνομη Διαβίωση από το 2020, 24 από τις 43 χώρες του Συμβουλίου της Ευρώπης δεν διαθέτουν στρατηγική αποϊδρυματοποίησης και ότι για τις 18 χώρες που διαθέτουν, το 88 % των ερωτηθέντων έχει περιγράψει τη στρατηγική είτε ως ανεπαρκή είτε ως χρήζουσα βελτίωσης·

ΛΣΤ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι 33 χώρες του Συμβουλίου της Ευρώπης παρέχουν κάποιο είδος προσωπικής βοήθειας, ενώ το 97 % των ερωτηθέντων έχει δηλώσει ότι η πρόσβαση είτε είναι ανεπαρκής είτε απαιτεί βελτίωση·

ΛΖ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι στο ισχύον νομικό πλαίσιο δεν θεσπίζεται καμία υποχρέωση για τα κράτη μέλη να ορίσουν φορέα για την ισότητα για την προστασία των θυμάτων των διακρίσεων λόγω αναπηρίας·

ΛΗ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι, το 2008, η Επιτροπή υπέβαλε πρόταση για επέκταση πέραν της απασχόλησης, του καθεστώτος προστασίας κατά των διακρίσεων που προβλέπεται από την οδηγία για την ισότητα στην απασχόληση, η οποία απαγορεύει τις διακρίσεις λόγω αναπηρίας, ηλικίας, γενετήσιου προσανατολισμού και θρησκείας ή πεποιθήσεων στους τομείς της απασχόλησης και της εργασίας· λαμβάνοντας υπόψη ότι η νέα οδηγία θα καθιστούσε δυνατή την εφαρμογή της αρχής της ισότητας στην εκπαίδευση, στην πρόσβαση σε αγαθά και υπηρεσίες και στην κοινωνική προστασία, συμπεριλαμβανομένων της κοινωνικής ασφάλισης και της υγειονομικής περίθαλψης· λαμβάνοντας υπόψη ότι η πρόταση αυτή δεν έχει εγκριθεί ακόμη και ότι εδώ και 14 έτη είναι μπλοκαρισμένη στο Συμβούλιο, όπου απαιτείται ομοφωνία για την έγκρισή της·

ΛΘ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ έχουν επικυρώσει τη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για τα Δικαιώματα του Παιδιού, γεγονός που την καθιστά δεσμευτική, καθώς και ότι το άρθρο 3 παράγραφος 3 ΣΕΕ ορίζει ως στόχο της ΕΕ την προώθηση της προστασίας των δικαιωμάτων των παιδιών· λαμβάνοντας υπόψη ότι ο Χάρτης εγγυάται ότι τα θεσμικά όργανα της ΕΕ και τα κράτη μέλη πρέπει να προστατεύουν τα δικαιώματα του παιδιού όταν εφαρμόζουν το δίκαιο της ΕΕ· λαμβάνοντας υπόψη ότι το Κοινοβούλιο ενέκρινε το ψήφισμά του σχετικά με μια ευρωπαϊκή εγγύηση για τα παιδιά με ισχυρή πλειοψηφία, ζητώντας σθεναρά να εξασφαλιστεί η πρόσβαση όλων των παιδιών στην εκπαίδευση χωρίς αποκλεισμούς από την πρώιμη παιδική ηλικία έως την εφηβεία, συμπεριλαμβανομένων των παιδιών Ρομά, των παιδιών με αναπηρία, των ανιθαγενών και των παιδιών μεταναστών και όσων ζουν σε καταστάσεις έκτακτης ανθρωπιστικής ανάγκης·

Μ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η πρόσβαση σε ποιοτική απασχόληση, εκπαίδευση και κατάρτιση, υγειονομική περίθαλψη, κοινωνική προστασία, μεταξύ άλλων σε διασυνοριακό επίπεδο, καθώς και η πρόσβαση σε κατάλληλη στέγαση, η στήριξη για ανεξάρτητη διαβίωση και οι ίσες ευκαιρίες συμμετοχής σε δραστηριότητες αναψυχής και στη ζωή της κοινότητας είναι απαραίτητες για την ποιότητα ζωής των ατόμων με αναπηρία, τη μείωση της φτώχειας και της ευπάθειας και την υποστήριξη μιας χωρίς αποκλεισμούς και βιώσιμης ανάπτυξης· λαμβάνοντας υπόψη ότι τα εθνικά συστήματα ελάχιστου εισοδήματος θα πρέπει να διασφαλίζουν ισότιμη πρόσβαση για τα άτομα με αναπηρία· λαμβάνοντας υπόψη ότι τα άτομα με αναπηρία θα πρέπει επίσης να έχουν πρόσβαση σε στοχευμένη βοήθεια για τις πρόσθετες δαπάνες που σχετίζονται με την αναπηρία που αντιμετωπίζουν, δηλαδή οι δαπάνες αυτές δεν θα πρέπει να καλύπτονται μόνο από το εισόδημα·

Ανεξάρτητη διαβίωση και ένταξη στην κοινότητα

1.

υπενθυμίζει, όπως ορίζεται στο άρθρο 19 της ΣΗΕΔΑΑ, ότι τα άτομα με αναπηρία έχουν το δικαίωμα να ζουν ανεξάρτητα και να έχουν πρόσβαση σε υπηρεσίες σε επίπεδο τοπικής κοινότητας· πιστεύει ότι το δικαίωμα αυτό μπορεί να διασφαλιστεί πλήρως μόνο εάν αναπτυχθούν σε εθνικό, περιφερειακό και τοπικό επίπεδο πολιτικές και νομοθεσία που προσφέρουν εναλλακτικές λύσεις αντί των ιδρυμάτων, και καθοδηγούνται από ευρωπαϊκά πρότυπα· καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να καταργήσουν σταδιακά τα ιδρύματα για άτομα με αναπηρία όσο το δυνατόν πιο σύντομα, όπως ορίζεται στη γενική παρατήρηση αριθ. 5 της επιτροπής CRPD και να στραφούν από το πλαίσιο του ιδρυματισμού και του διαχωρισμού σε ένα σύστημα που θα επιτρέπει την κοινωνική συμμετοχή και όπου οι υπηρεσίες θα παρέχονται στο πλαίσιο μιας προσβάσιμης κοινότητας λαμβάνοντας υπόψη τις ατομικές ανάγκες, τη βούληση και τις προτιμήσεις των ατόμων με αναπηρία, συμπεριλαμβανομένης της φροντίδας σε επίπεδο τοπικής κοινότητας, όπως προτάθηκε από την Επιτροπή στην ευρωπαϊκή στρατηγική για την αναπηρία 2010-2020· υπογραμμίζει ότι τα στερεότυπα, οι διακρίσεις υπέρ ατόμων χωρίς αναπηρία και οι λανθασμένες αντιλήψεις που εμποδίζουν την ανεξάρτητη διαβίωση των ατόμων με αναπηρία πρέπει να εξαλειφθούν και ότι πρέπει να προωθηθούν οι συνεισφορές τους στην κοινωνία· επισημαίνει ότι η πρόσβαση στην αγορά εργασίας είναι ζωτικής σημασίας ώστε να καταστεί δυνατό για άτομα με αναπηρία να ζουν μια ανεξάρτητη ζωή και να συμμετέχουν πλήρως στην κοινωνία·

2.

καλεί τα κράτη μέλη να υιοθετήσουν στρατηγικές αποϊδρυματοποίησης και να διασφαλίσουν ότι οι νόμοι, οι πολιτικές και τα προγράμματά τους για την αποϊδρυματοποίηση συνάδουν με την έννοια της ανεξάρτητης διαβίωσης που ορίζεται στη ΣΗΕΔΑΑ· καλεί την Επιτροπή να χρησιμοποιήσει κριτήρια αναφοράς για τη μέτρηση της προόδου σε αυτό το θέμα· επιπλέον, καλεί την Επιτροπή να τηρήσει τη δέσμευσή της, στην στρατηγική της ΕΕ για τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία 2021-2030, για παροχή καθοδήγησης στα κράτη μέλη έως το 2023 σχετικά με βελτιώσεις όσον αφορά την ανεξάρτητη διαβίωση και την ένταξη στην κοινότητα· καλεί τα κράτη μέλη να συμπεριλάβουν συγκεκριμένους στόχους με καθορισμένο χρονοδιάγραμμα στις στρατηγικές τους για την αποϊδρυματοποίηση, να προβλέψουν επαρκή χρηματοδότηση και να αναπτύξουν μηχανισμούς για να εξασφαλίσουν αποτελεσματικό συντονισμό μεταξύ των αρμόδιων αρχών σε διάφορους διοικητικούς τομείς και επίπεδα· εκφράζει τη λύπη του για την έλλειψη προσβάσιμης και οικονομικά προσιτής στέγασης που αποτελεί σημαντικό εμπόδιο στην ανεξάρτητη διαβίωση· υπογραμμίζει ότι η ανεξάρτητη διαβίωση που βασίζεται στην κοινότητα πρέπει να ενισχυθεί και να επιτευχθεί ως εναλλακτική των ιδρυματικών πλαισίων, σύμφωνα με τη γενική παρατήρηση αριθ. 5 της ΣΗΕΔΑΑ·

3.

θεωρεί ότι οι υπηρεσίες στήριξης σε επίπεδο τοπικής κοινότητας και οι ρυθμίσεις διαβίωσης με υποστήριξη παρέχουν καλύτερη ποιότητα ζωής στα άτομα με αναπηρία· καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να υιοθετήσουν μια ανθρωποκεντρική προσέγγιση και να παρέχουν την κατάλληλη στήριξη που απαιτείται για την πλήρη ένταξη των ατόμων με αναπηρία·

4.

καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να εργαστούν για την ανάπτυξη αμοιβαία αποδεκτών ορισμών σημαντικών όρων που σχετίζονται με την εφαρμογή της ΣΗΕΔΑΑ, όπως οι όροι «προσβασιμότητα», «συμμετοχή» και «διαβίωση σε επίπεδο κοινότητας», ως μέσο για να ενισχυθεί η συνοχή μεταξύ των κρατών μελών και να βελτιωθεί η κινητικότητα των ατόμων με αναπηρία στο εσωτερικό της ΕΕ, καθώς και για να αναγνωριστεί αμοιβαίως η αποϊδρυματοποίηση και οι μέθοδοι υλοποίησής της·

5.

καλεί την Επιτροπή και τη Eurostat να αντιμετωπίσουν τα κενά, συμπεριλαμβανομένου του χάσματος στην απασχόληση και τις αμοιβές, όσον αφορά τη διαθεσιμότητα, την αξιοπιστία και τη συγκρισιμότητα των δεδομένων που σχετίζονται με τις συνθήκες διαβίωσης των ατόμων με αναπηρία στην Ευρώπη·

6.

επιμένει ότι τα σχετικά κονδύλια της ΕΕ θα πρέπει να αποσκοπούν στην προώθηση προσβάσιμων και χωρίς αποκλεισμούς περιβαλλόντων, υπηρεσιών, πρακτικών και συσκευών, βάσει μιας προσέγγισης καθολικού σχεδιασμού και προώθησης της αποϊδρυματοποίησης, περιλαμβάνοντας μέτρα με στόχο την ισχυρή στήριξη για προσωπική βοήθεια και ανεξάρτητη διαβίωση·

7.

χαιρετίζει την ανακοίνωση του Ευρωπαϊκού Ελεγκτικού Συνεδρίου για επικείμενο έλεγχο όσον αφορά την αποτελεσματικότητα της οικονομικής συνεισφοράς της ΕΕ για τη διασφάλιση ισότητας για τα άτομα με αναπηρία· παροτρύνει την Επιτροπή να βελτιώσει την παρακολούθηση της χρήσης των κονδυλίων της ΕΕ σε αυτόν τον τομέα πολιτικής, μεταξύ άλλων εξετάζοντας την αναστολή, την ανάκληση και την ανάκτηση πληρωμών σε περίπτωση παραβίασης της υποχρέωσης σεβασμού των θεμελιωδών δικαιωμάτων· τονίζει ότι τα περιβάλλοντα διαχωρισμού, ανεξάρτητα από το μέγεθός τους, δεν θα πρέπει να χρηματοδοτούνται με κονδύλια της ΕΕ και ότι τα εν λόγω κονδύλια θα πρέπει να είναι πάντα προσβάσιμα για τα άτομα με αναπηρία· παροτρύνει περαιτέρω την Επιτροπή να εξασφαλίσει τη συνέχεια που πρέπει να δοθεί όσον αφορά τα συμπεράσματα και τις συστάσεις του Ευρωπαϊκού Ελεγκτικού Συνεδρίου στην ειδική του έκθεση σχετικά με τη συνεκτίμηση της διάστασης του φύλου κατά την κατάρτιση του προϋπολογισμού· τονίζει ότι, σύμφωνα με την έκθεση, η συνεκτίμηση της διάστασης του φύλου κατά την κατάρτιση του προϋπολογισμού αποτελεί μέσο για την επίτευξη της ισότητας των φύλων και ότι οι δράσεις για την επίτευξη της ισότητας των φύλων πρέπει να λαμβάνουν υπόψη τους λόγους διακρίσεων, συμπεριλαμβανομένης της αναπηρίας·

8.

υπενθυμίζει ότι ο κανονισμός περί κοινών διατάξεων για το 2021-2027 (50) αναφέρει ότι το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο και το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης πρέπει να χρησιμοποιούνται με τρόπο σύμφωνο με τις πολιτικές κοινωνικής ένταξης της ΕΕ· ζητεί, επομένως, πιο αυστηρές διατάξεις για να απαγορευτεί η επένδυση των κονδυλίων της ΕΕ σε δομές ιδρυματικής φροντίδας·

9.

χαιρετίζει την έρευνα ιδίας πρωτοβουλίας της Ευρωπαίας Διαμεσολαβήτριας σχετικά με τον τρόπο με τον οποίο η Επιτροπή παρακολουθεί τα κονδύλια της ΕΕ που χρησιμοποιούνται για την προώθηση του δικαιώματος των ατόμων με αναπηρία και των ηλικιωμένων στην ανεξάρτητη διαβίωση· επισημαίνει ότι, στα συμπεράσματα, η Ευρωπαία Διαμεσολαβήτρια καλεί την Επιτροπή να παράσχει σαφέστερη καθοδήγηση στα κράτη μέλη και στο δικό της προσωπικό σχετικά με την ανάγκη προώθησης της αποϊδρυματοποίησης και με τον τρόπο που αυτό μπορεί να επιτευχθεί στο πλαίσιο της χρήσης των κονδυλίων της ΕΕ·

Ισότητα και απαγόρευση διακρίσεων: η επείγουσα ανάγκη για μια οριζόντια οδηγία κατά των διακρίσεων

10.

επισημαίνει ότι, σύμφωνα με τη ΣΗΕΔΑΑ, η ΕΕ θα πρέπει να ενσωματώσει τη διάσταση της αναπηρίας σε όλες τις πολιτικές, τα προγράμματα και τις στρατηγικές της· υποστηρίζει τις συστάσεις της ΣΗΕΔΑΑ και παροτρύνει την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να εντείνουν τις προσπάθειες για να διασφαλίζεται η δέουσα τήρησή τους· θεωρεί ότι η εναρμόνιση του δικαίου της ΕΕ με τη ΣΗΕΔΑΑ είναι θεμελιώδους σημασίας για τη διασφάλιση της ισότητας και της εξάλειψης των διακρίσεων· τονίζει τον ρόλο του πλαισίου της ΕΕ όσον αφορά τη ΣΗΕΔΑΑ στη διαδικασία αυτή·

11.

χαιρετίζει το σχετικό έργο του Ευρωπαίου Διαμεσολαβητή, ως μέρος του πλαισίου της ΕΕ για τη ΣΗΕΔΑΑ, το οποίο στοχεύει στην προστασία, την προώθηση και την παρακολούθηση της εφαρμογής της ΣΗΕΔΑΑ από τα θεσμικά όργανα της ΕΕ·

12.

καλεί τα κράτη μέλη της ΕΕ που δεν έχουν ακόμη υπογράψει και κυρώσει το προαιρετικό πρωτόκολλο της ΣΗΕΔΑΑ, να το πράξουν·

13.

καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να αυξήσουν τις προσπάθειές τους για την προώθηση ίσων δικαιωμάτων για τα άτομα με αναπηρία εκτός της ΕΕ, ιδίως σε σχέση με τις υποψήφιες χώρες· τονίζει, στο πλαίσιο αυτό, την ανάγκη να θέτει η Ένωση το ζήτημα των μεταρρυθμίσεων για τη βελτίωση της κατάστασης των ατόμων με αναπηρία κατά τις ενταξιακές διαπραγματεύσεις·

14.

καλεί την Επιτροπή να επικαιροποιήσει την πρόταση οδηγίας της ΕΕ για την ίση μεταχείριση, με βάση τη θέση του Κοινοβουλίου, και να αντιμετωπίσει επίσης τις διατομεακές διακρίσεις και να απαγορεύσει ρητά τις διακρίσεις για συνδυασμό όλων των λόγων, όπως απαριθμούνται στον Χάρτη· καλεί την Προεδρία του Συμβουλίου να αναγνωρίσει την εν λόγω οδηγία ως προτεραιότητα και να τη συζητήσει στο ύψιστο πολιτικό επίπεδο· τονίζει ότι είναι αναγκαίο να ληφθούν συγκεκριμένα μέτρα για την προώθηση της έγκρισης της οδηγίας και, εάν η οδηγία δεν εγκριθεί, να ληφθούν εναλλακτικά νομοθετικά μέτρα για την αντιμετώπιση των διακρίσεων·

15.

επικροτεί την έγκριση μιας φιλόδοξης στρατηγικής από την Επιτροπή για την περίοδο 2021-2030 για τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία και ζητεί από την Επιτροπή να παρακολουθεί και να διασφαλίζει την εφαρμογή της εν λόγω στρατηγικής από τα κράτη μέλη· τονίζει την ανάγκη να υπάρχει σαφής ρόλος για το πλαίσιο της ΕΕ για τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία στην επανεξέταση της στρατηγικής και να συμμετέχουν συστηματικά και ενεργά τα άτομα με αναπηρία και οι οργανώσεις εκπροσώπησής τους σε ενωσιακό, εθνικό, περιφερειακό και τοπικό επίπεδο στην εν λόγω επανεξέταση· καλεί την Επιτροπή να αναπτύξει αυτά τα μέτρα σε συντονισμό και επικοινωνία με τα άτομα με αναπηρία και όλες τις σχετικές οργανώσεις, με αφετηρία το δίκτυο CRPD του Κοινοβουλίου·

16.

καλεί την Επιτροπή, σε συνεργασία με τα κράτη μέλη και σύμφωνα με τα πρότυπα της ΕΕ και τη συνοδευτική εθνική νομοθεσία, να συλλέξει αναλυτικά και αξιόπιστα δεδομένα και στατιστικά στοιχεία, μεταξύ άλλων διασφαλίζοντας ότι οι στατιστικές σε επίπεδο ΕΕ διαθέτουν δεδομένα κατανεμημένα ανά είδος αναπηρίας και περιλαμβάνουν τον αριθμό των ατόμων που ζουν σε ιδρύματα, προκειμένου να αναπτυχθούν κατάλληλες και αποτελεσματικές πολιτικές για να διασφαλιστεί μια προσβάσιμη, χωρίς αποκλεισμούς και ισότιμη κοινωνία για όλα τα άτομα με αναπηρία στην ΕΕ, ανεξάρτητα από την περιοχή στην οποία ζουν, είτε πρόκειται για αστικές, αγροτικές ή απομακρυσμένες περιοχές·

17.

παροτρύνει την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να αυξήσουν την ευαισθητοποίηση η οποία απευθύνεται ειδικότερα στα παιδιά και στους νέους και να διεξαγάγουν σαφώς διαρθρωμένες διαβουλεύσεις με τη συμβολή και την ενεργό συμμετοχή των άμεσα ενδιαφερομένων και των οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών που τους εκπροσωπούν, προκειμένου να αποκτήσουν πλήρη κατανόηση των αναπηριών σε όλα τα επίπεδα της κοινωνίας·

18.

πιστεύει ότι υπάρχει ανάγκη για ανταλλαγή ορθών πρακτικών σε ευρωπαϊκό επίπεδο σχετικά με επιτυχημένα έργα για τη συμμετοχή ατόμων με αναπηρία σε όλους τους τομείς, καθώς και για εκστρατείες ενημέρωσης του κοινού σχετικά με τον τρόπο επίτευξης αυτού του στόχου, σύμφωνα με το άρθρο 27 της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία·

19.

καλεί τα κράτη μέλη να λάβουν δεόντως υπόψη την ιδιαίτερη κατάσταση των συγγραφέων, των ερμηνευτών και των καλλιτεχνών με αναπηρία στην ανάπτυξη όλων των σχετικών πολιτικών, των χρηματοδοτικών προγραμμάτων και δραστηριοτήτων και να αφαιρέσουν όλα τα εμπόδια για την εξασφάλιση ίσων δικαιωμάτων και ίσων ευκαιριών για όλα τα άτομα στους τομείς του πολιτισμού και της δημιουργίας, ιδίως μέσω της εισαγωγής μέτρων που καθιστούν δυνατή την ισότιμη πρόσβαση, συμμετοχή και εκπροσώπηση όλων των πολιτιστικών δημιουργών·

20.

καλεί την Επιτροπή να διασφαλίσει ότι η μελλοντική νομοθεσία της ΕΕ για την τεχνητή νοημοσύνη περιλαμβάνει το ευρύτερο δυνατό φάσμα χρηστών και καθιστά εύκολη και προσβάσιμη για τα άτομα με αναπηρία την πρόσβαση σε συστήματα τεχνητής νοημοσύνης, σύμφωνα με την ευρωπαϊκή πράξη για την προσβασιμότητα·

21.

υπενθυμίζει στα κράτη μέλη τον ΣΒΑ11.7 των Ηνωμένων Εθνών, για την παροχή καθολικής πρόσβασης σε ασφαλείς, χωρίς αποκλεισμούς και προσβάσιμους πράσινους και δημόσιους χώρους, ιδίως για τα παιδιά και τις γυναίκες, τα άτομα με αναπηρία και τους ηλικιωμένους, έως το 2030·

Τα άτομα με αναπηρία που διατρέχουν τον μεγαλύτερο κίνδυνο

22.

καταγγέλλει το γεγονός ότι ορισμένα άτομα με αναπηρία διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο να πέσουν θύματα κάποιου είδους διάκρισης και βίας, όπως οι γυναίκες και τα κορίτσια, τα παιδιά, οι ηλικιωμένοι, τα άτομα που βιώνουν την αστεγία, οι κρατούμενοι, οι μετανάστες και οι πρόσφυγες, τα φυλετικοποιημένα άτομα και τα άτομα με εθνοτικό υπόβαθρο όπως οι Ρομά, καθώς και τα άτομα ΛΟΑΤΚΙ+· καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να αντιμετωπίσουν τις συγκεκριμένες προκλήσεις, τα δικαιώματα και τις ανάγκες των ατόμων αυτών μέσω στοχευμένων μέτρων για τη διασφάλιση της πρόσβασης στη δικαιοσύνη, σε υπηρεσίες συνδρομής, υποστήριξης και προστασίας των θυμάτων και για την άρση των εμποδίων στην καταγγελία διακρίσεων και περιστατικών βίας·

23.

υπογραμμίζει ότι τα άτομα με αναπηρία, ιδίως οι γυναίκες με αναπηρία, εξακολουθούν να αντιμετωπίζουν πολλαπλές και διατομεακές διακρίσεις λόγω της αναπηρίας τους και του φύλου, της φυλής, της εθνοτικής καταγωγής, της ηλικίας, της θρησκείας ή των πεποιθήσεων, του γενετήσιου προσανατολισμού, της μεταναστευτικής κατάστασης ή του κοινωνικοοικονομικού τους υπόβαθρου· τονίζει ότι οι γυναίκες και τα κορίτσια με αναπηρία αντιμετωπίζουν ιδιαίτερα το πρόβλημα της έμφυλης βίας και ότι το εύρος της έμφυλης βίας που βιώνουν οι γυναίκες και τα κορίτσια με αναπηρία μπορεί να περιλαμβάνει σωματική, σεξουαλική, ψυχολογική και οικονομική βία· εκφράζει την ανησυχία του για το γεγονός ότι οι γυναίκες με αναπηρία συχνά υφίστανται έμφυλη βία από συντρόφους ή μέλη της οικογένειας· καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να διασφαλίσουν τη θέσπιση και την προσβασιμότητα μηχανισμών για την αναφορά περιστατικών βίας σε βάρος ατόμων με αναπηρία, καθώς και υπηρεσιών στήριξης για τα θύματα·

24.

αναγνωρίζει τον σημαντικό ρόλο που διαδραματίζουν οι φροντιστές στη ζωή των ατόμων με αναπηρία και τα εμπόδια που αντιμετωπίζουν κατά την εκτέλεση της εργασίας τους· τονίζει ότι η νομική, οικονομική και κοινωνική εξάρτηση που έχουν τα άτομα με αναπηρία, ιδίως οι γυναίκες, από τους φροντιστές τους, τα θέτει σε ακόμη πιο ευάλωτη κατάσταση· εκφράζει την ανησυχία του για το γεγονός ότι αναφέρονται περιστατικά βίας σε βάρος ατόμων με αναπηρία που διαπράττουν αυτοί που θα έπρεπε να τα φροντίζουν, είτε στο σπίτι είτε σε δομές ιδρυματικής φροντίδας·

25.

σημειώνει ότι στη στρατηγική της ΕΕ για τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία 2021-2030, η Επιτροπή δεσμεύτηκε να δώσει ιδιαίτερη προσοχή στις γυναίκες με αναπηρία, οι οποίες έχουν δύο έως πέντε φορές περισσότερες πιθανότητες να αντιμετωπίσουν βία από ό,τι οι άλλες γυναίκες (51)· καλεί την Επιτροπή να ενσωματώσει και να λάβει υπόψη την κατάσταση των γυναικών με αναπηρία στις πολιτικές και τα μέτρα της ΕΕ·

26.

εκφράζει τη σοβαρή του ανησυχία για το γεγονός ότι στις γυναίκες και τα κορίτσια με αναπηρία πάρα πολύ συχνά στερείται η πρόσβαση σε υπηρεσίες σεξουαλικής και αναπαραγωγικής υγείας, ιδίως σε υπηρεσίες γυναικολογικής περίθαλψης, και επίσης τους στερείται η ενημερωμένη συναίνεση όσον αφορά τη χρήση αντισυλληπτικών και αντιμετωπίζουν ακόμη και κίνδυνο αναγκαστικής στείρωσης (52)· καλεί τα κράτη μέλη να εφαρμόσουν νομοθετικά μέτρα που διασφαλίζουν τη σωματική ακεραιότητα, την ελευθερία επιλογής και την αυτοδιάθεση όσον αφορά τη σεξουαλική και αναπαραγωγική ζωή των ατόμων με αναπηρία·

27.

χαιρετίζει την πρόταση οδηγίας της Επιτροπής για την καταπολέμηση της βίας κατά των γυναικών και της ενδοοικογενειακής βίας, καθώς και τη δέσμευση και τα μέτρα που έχουν λάβει ορισμένα κράτη μέλη στο πλαίσιο αυτό· καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να θεσπίσουν πρόσθετα συγκεκριμένα μέτρα για την καταπολέμηση της έμφυλης βίας, που θα περιλαμβάνουν την παροχή στοχευμένης στήριξης για τα θύματα με αναπηρία· παροτρύνει περαιτέρω την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να οργανώσουν ειδικά προγράμματα κατάρτισης και δραστηριότητες αύξησης της ευαισθητοποίησης, στοχευμένες σε συστήματα ανταπόκρισης για την έμφυλη βία, τα οποία θα πρέπει να διασφαλίζουν τη συμμετοχή των γυναικών με αναπηρία και θα πρέπει να τους παρέχουν πληροφορίες για τα δικαιώματά τους· πιστεύει ότι η Επιτροπή και τα κράτη μέλη πρέπει να διερευνήσουν σε μεγαλύτερο βάθος τον ιδιαίτερο συνδυασμό φύλου και αναπηρίας, προκειμένου να εξασφαλιστεί ότι η πολυπλοκότητα της έμφυλης βίας εναντίον των γυναικών και των κοριτσιών με αναπηρία κατανοείται και αντιμετωπίζεται κατάλληλα·

28.

παροτρύνει τα κράτη μέλη να διαθέσουν επαρκείς ανθρώπινους και οικονομικούς πόρους στο πλαίσιο που ορίζεται στο άρθρο 33 παράγραφος 2 της ΣΗΕΔΑΑ, προκειμένου να διασφαλιστεί ότι οι εθνικοί φορείς ισότητας εκπληρώνουν τα καθήκοντά τους αποτελεσματικά και αποδοτικά· παροτρύνει την Επιτροπή να παράσχει την αναγκαία στήριξη για αυτό·

29.

εκφράζει την ικανοποίησή του και υποστηρίζει την επικείμενη νομοθετική πρωτοβουλία της Επιτροπής για δεσμευτικά πρότυπα για τους φορείς ισότητας, που θα ενθαρρύνουν τα κράτη μέλη να επεκτείνουν την εντολή των φορέων ισότητας με στόχο την προστασία των θυμάτων διακρίσεων λόγω αναπηρίας· καλεί την Επιτροπή να υποβάλει μια φιλόδοξη πρόταση χωρίς καθυστέρηση·

30.

παροτρύνει το Συμβούλιο να ολοκληρώσει την κύρωση της σύμβασης της Κωνσταντινούπολης από την ΕΕ επί τη βάσει ευρείας προσχώρησης χωρίς περιορισμούς και να υποστηρίξει την κύρωσή της από όλα τα κράτη μέλη, καθώς αποτελεί ουσιαστικό εργαλείο για την καταπολέμηση της βίας εναντίον των γυναικών και των κοριτσιών με αναπηρία·

31.

παροτρύνει την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να αποτρέψουν την απομόνωση των γυναικών με αναπηρία σε όλη τους την ποικιλομορφία μέσω εγκάρσιων και διαρθρωτικών μέτρων, όπως μέσω δραστηριοτήτων εκπαίδευσης και αύξησης της ευαισθητοποίησης μεταξύ των γυναικών με αναπηρία, καθώς και μεταξύ των οικογενειών τους και των φροντιστών·

32.

εκφράζει την ανησυχία του για την κατάσταση των κρατουμένων με αναπηρία στα κράτη μέλη, ανεξάρτητα από το είδος της αναπηρίας τους· εκφράζει τη λύπη του για το γεγονός ότι η ευάλωτη κατάσταση των κρατουμένων με αναπηρία δεν λαμβάνεται πλήρως υπόψη σε ορισμένα κράτη μέλη· καλεί τα κράτη μέλη να διασφαλίσουν ότι οι κρατούμενοι με αναπηρία έχουν πρόσβαση στις απαραίτητες υποδομές, συμπεριλαμβανομένης της επαρκούς παροχής για τις ιδιαίτερες ανάγκες τους, καθώς και της προσβασιμότητας και της εύλογης προσαρμογής· επιπλέον, καλεί τα κράτη μέλη και τα θεσμικά όργανα της ΕΕ να λάβουν τα απαραίτητα μέτρα για να διασφαλίζεται ο σεβασμός και η προστασία των θεμελιωδών δικαιωμάτων των κρατούμενων, ιδίως εκείνων που βρίσκονται σε ευάλωτες καταστάσεις, όπως οι ψυχικά ασθενείς και τα άτομα με αναπηρία, συμπεριλαμβανομένης της θέσπισης κοινών ευρωπαϊκών προτύπων και προτύπων για την κράτηση σε όλα τα κράτη μέλη·

33.

καλεί τα κράτη μέλη να διασφαλίσουν το δικαίωμα της εκπαίδευσης για όλα τα παιδιά με αναπηρία εξασφαλίζοντας πως έχουν ισότιμη πρόσβαση σε μια εκπαίδευση χωρίς αποκλεισμούς και με ποιότητα, από την ηλικία της προσχολικής εκπαίδευσης έως την εφηβεία, κυρίως χάρη στη δημιουργία προσαρμοσμένων υποδομών και την εξειδικευμένη κατάρτιση του διδακτικού και βοηθητικού προσωπικού· επισημαίνει ότι θα πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή στην προσβασιμότητα των σχολικών υπηρεσιών για παιδιά με αναπηρία· επισημαίνει ότι τα παιδιά με αναπηρία εξακολουθούν να εκπροσωπούνται δυσανάλογα στην ιδρυματική φροντίδα, παραμένουν σε ιδρύματα σε μακροχρόνια ή μόνιμη βάση και αντιμετωπίζουν υψηλά επίπεδα διακρίσεων και παραμέλησης·

34.

επισημαίνει ότι τα άτομα με αναπηρία διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο να πέσουν θύματα ρητορικής μίσους και εγκλημάτων μίσους· χαιρετίζει την πρόταση της Επιτροπής για επέκταση του καταλόγου των εγκλημάτων της ΕΕ ώστε να περιλαμβάνει τη ρητορική μίσους και τα εγκλήματα μίσους·

Ίση αναγνώριση ενώπιον του νόμου

35.

καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να λάβουν επείγοντα μέτρα για την κατάργηση των περιορισμών στη δικαιοπρακτική ικανότητα, οι οποίοι υπονομεύουν τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία που κατοχυρώνονται στις Συνθήκες, συμπεριλαμβανομένης της ανάληψης δράσης για την αντικατάσταση της διαδικασίας λήψης αποφάσεων που υποκαθίσταται από την υποστηριζόμενη λήψη αποφάσεων σε ολόκληρη την ΕΕ, δηλαδή σεβασμός της αυτονομίας, της βούλησης και των προτιμήσεων του ατόμου·

36.

καλεί τα κράτη μέλη να υλοποιήσουν ειδικά προγράμματα που θα επιτρέψουν τη μετάβαση από τη στέρηση της δικαιοπρακτικής ικανότητας των ατόμων με ψυχοκοινωνική αναπηρία προς υποστηριζόμενα συστήματα λήψης αποφάσεων·

37.

επικροτεί το γεγονός ότι, για πρώτη φορά το 2022, ο πίνακας αποτελεσμάτων της ΕΕ στον τομέα της δικαιοσύνης έλαβε υπόψη τις ειδικές ανάγκες των ατόμων με αναπηρία σε σχέση με την πρόσβαση στη δικαιοσύνη·

38.

καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να λάβουν τα αναγκαία μέτρα για την εξάλειψη όλων των εμποδίων που αντιμετωπίζουν τα άτομα με αναπηρία, συμπεριλαμβανομένων των πολιτιστικών, όσον αφορά την πρόσβαση στη δικαιοσύνη, αντιμετωπίζοντας την έλλειψη ευαισθητοποίησης των υπηρεσιών δικαιοσύνης σχετικά με τις αναπηρίες και τη ΣΗΕΔΑΑ, και να διαθέσουν επαρκή χρηματοδότηση για την κατάρτιση του δικαστικού προσωπικού προκειμένου να βελτιωθεί η προσβασιμότητα των πληροφοριών και να παρέχεται επαγγελματική στήριξη στα θύματα με αναπηρία, ιδίως όταν το θύμα εξαρτάται νομικά, οικονομικά ή κοινωνικά από τον θύτη· σημειώνει ότι οι μηχανισμοί καταγγελιών, δικαστικοί και μη, θα πρέπει να καταστούν πιο προσιτοί για τα άτομα με αναπηρία· καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη, επίσης, να συμπεριλάβουν την ευαισθητοποίηση για τις αναπηρίες και τις πολυάριθμες και διατομεακές διακρίσεις στα κριτήρια πρόσληψης προσωπικού, ιδίως δικαστικού προσωπικού και προσωπικού των φυλακών, το οποίο διαχειρίζεται άτομα με αναπηρία·

39.

υπογραμμίζει ότι οι εγκαταστάσεις και οι υπηρεσίες πρέπει να είναι προσβάσιμες για να διασφαλίζεται ισότιμη πρόσβαση στη δικαιοσύνη και κατάλληλη βοήθεια στα άτομα που αντιμετωπίζουν δυσκολίες κατά την άσκηση της δικαιοπρακτικής τους ικανότητας· υπενθυμίζει ότι οι δυσκολίες στην επικοινωνία μπορεί να έχουν σοβαρές συνέπειες όσον αφορά την πρόσβαση των κρατουμένων με αναπηρία σε πληροφορίες με προσβάσιμη μορφή και δραστηριότητες κατάλληλες για την αναπηρία τους· καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να λάβουν κατάλληλα μέτρα για τη διασφάλιση οικονομικά προσιτής, ασφαλούς και αποτελεσματικής πρόσβασης στη δικαιοσύνη για τα άτομα με αναπηρία και να διασφαλίσουν ότι παρέχεται βοήθεια και προσβάσιμη επικοινωνία και πληροφόρηση σε όλα τα στάδια της διαδικασίας·

40.

υπενθυμίζει ότι οι επαναλαμβανόμενες μεταφορές και η έλλειψη συνέχειας της φροντίδας, καθώς και η έλλειψη δικαστικού προσωπικού και προσωπικού των φυλακών, συμπεριλαμβανομένου του ιατρικού προσωπικού, με επαρκή κατάρτιση για τη βοήθεια κρατουμένων με αναπηρία, επιδεινώνει την ευάλωτη κατάσταση και την απομόνωση των εν λόγω κρατουμένων·

41.

καλεί την Επιτροπή να θεσπίσει πρόγραμμα για τη χρηματοδότηση της κάλυψης των δικαστικών διαδικασιών που σχετίζονται με δίκες στις οποίες οι κυβερνήσεις των κρατών μελών κατηγορούνται για διακρίσεις εναντίον ατόμων με αναπηρία· προτείνει η εν λόγω χρηματοδότηση να λαμβάνεται από το ισχύον Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο+ (ΕΚΤ+)·

42.

καλεί την Επιτροπή και το Eurofound να συλλέγουν εύρωστα στοιχεία και ολοκληρωμένη έρευνα για τον αντίκτυπο των περιορισμών της δικαιοπρακτικής ικανότητας στις ζωές των ατόμων με αναπηρία, συμπεριλαμβανομένων των ατόμων με ψυχοκοινωνική αναπηρία·

Συμμετοχή στην πολιτική και τη δημόσια ζωή: «Τίποτε για μας χωρίς εμάς»

43.

καλεί την ΕΕ και τα κράτη μέλη να τροποποιήσουν τον ευρωπαϊκό εκλογικό νόμο, καθώς και κάθε σχετικό εθνικό νόμο, ώστε να διασφαλιστεί ότι όλα τα άτομα με αναπηρία μπορούν να ψηφίσουν και να θέσουν υποψηφιότητα σε εκλογές σε ισότιμη βάση με τα υπόλοιπα άτομα· τονίζει ότι οι αποφάσεις σχετικά με τη στέρηση της δικαιοπρακτικής ικανότητας λόγω αναπηρίας που λαμβάνονται από το κράτος μέλος καταγωγής δεν θα πρέπει να καθιστούν τους πολίτες της Ένωσης μη επιλέξιμους στο κράτος μέλος διαμονής τους, εάν η νομοθεσία του εν λόγω κράτους μέλους αναγνωρίζει το δικαίωμα αυτό σε όλα τα άτομα με αναπηρία χωρίς περιορισμούς. καλεί την Επιτροπή, ιδίως ενόψει των επόμενων ευρωπαϊκών εκλογών του 2024, να συνεργαστεί με τα κράτη μέλη για να διασφαλιστεί το δικαίωμα του εκλέγειν ανεξάρτητα και με μυστικότητα, και να εξασφαλιστεί ότι τα άτομα με αναπηρία έχουν ίσες ευκαιρίες να συμμετέχουν σε προεκλογικές εκστρατείες· λαμβάνοντας υπόψιν ότι σε πολλές περιπτώσεις δεν υπάρχουν οι υποδομές ώστε τα άτομα με αναπηρία να μπορούν να ασκήσουν το δημοκρατικό τους δικαίωμα του εκλέγειν· καλεί, στο πλαίσιο αυτό, τα κράτη μέλη να διασφαλίσουν ότι τα εκλογικά κέντρα είναι προσβάσιμα σε άτομα με αναπηρία· επαναλαμβάνει, στο πλαίσιο αυτό, τις διατάξεις που περιέχονται στο νομοθετικό ψήφισμα του Κοινοβουλίου της 3ης Μαΐου 2022 σχετικά με τα πολιτικά δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία·

44.

παροτρύνει την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να μεριμνήσουν για τη συμμετοχή των ατόμων με αναπηρία –σε όλη τους την πολυμορφία και με κάθε υπόβαθρο– στη διαδικασία λήψης αποφάσεων της ΕΕ· θεωρεί ότι η ανάληψη ηγετικών ρόλων από άτομα με αναπηρία θα πρέπει να προωθηθεί περαιτέρω μέσω μεγαλύτερων επενδύσεων σε οργανώσεις ατόμων με αναπηρία, ώστε να διευκολυνθεί η ουσιαστική συμμετοχή τους και να αυξηθεί η επιρροή τους στη λήψη αποφάσεων·

45.

καλεί τα ευρωπαϊκά, εθνικά, περιφερειακά και τοπικά πολιτικά κόμματα να μεριμνήσουν για την καλύτερη εκπροσώπηση των ατόμων με αναπηρία στους εκλογικούς καταλόγους· καλεί τις εντεταλμένες εκλογικές αρχές των κρατών μελών να συλλέξουν δεδομένα σχετικά με την προσβασιμότητα των εκλογικών κέντρων, συμπεριλαμβανομένων ενδείξεων για το κατά πόσον είναι προσαρμοσμένα ώστε να ανταποκρίνονται στις ανάγκες των ατόμων με αναπηρία, και να τα υποβάλουν στην Επιτροπή, το Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο το αργότερο έναν χρόνο αφού έχουν λάβει χώρα μία φορά οι ευρωεκλογές·

46.

πιστεύει ακράδαντα ότι η άρση των εμποδίων με την προώθηση και την υιοθέτηση μέτρων προσβασιμότητας και ειδικών μορφών επικοινωνίας, όπως η ευανάγνωστη γλώσσα, η γραφή Μπράιγ και η νοηματική γλώσσα, θα αποτελούσε σημαντικό βήμα προς την κατεύθυνση της πραγματικής συμμετοχής των ατόμων με αναπηρία στον πολιτικό και δημόσιο βίο· τονίζει την ανάγκη να καταστούν οι ψηφιακές υπηρεσίες πιο προσβάσιμες για τα άτομα με αναπηρία·

47.

αναγνωρίζει την εξέλιξη των νέων τεχνολογιών και τις δυνατότητές τους για τα άτομα με αναπηρία· ενθαρρύνει την Επιτροπή να επενδύσει σε αναπτυσσόμενες εφαρμογές τεχνολογιών των πληροφοριών και των επικοινωνιών (ΤΠΕ) οι οποίες επιτρέπουν την επικοινωνία και τη μετάφραση της νοηματικής γλώσσας και της γραφής Μπράιγ·

48.

καλεί την Επιτροπή να βελτιώσει και να προωθήσει περαιτέρω τις πτυχές του προγράμματος «Δημιουργική Ευρώπη» που προωθούν τη συμπερίληψη προκειμένου να αυξηθεί η πολιτιστική συμμετοχή σε όλη την Ένωση στο πλαίσιο της προόδου προς μια ακόμα πιο συμπεριληπτική κοινωνία, ιδίως όσον αφορά τα άτομα με αναπηρία, μέσω της ενθάρρυνσης της ενεργού συμμετοχής τους σε δημιουργικές διαδικασίες, καθώς και της ανάπτυξης του κοινού·

Η ανάγκη κατάρτισης σχεδίου εφαρμογής για τη διαχείριση του κινδύνου καταστροφών χωρίς αποκλεισμούς των ατόμων με αναπηρία σε επίπεδο ΕΕ

49.

καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να ενισχύσουν τη συμμετοχή των ατόμων με αναπηρία και των αντιπροσωπευτικών τους οργανώσεων στη διαδικασία λήψης αποφάσεων για τον σχεδιασμό, τη διαχείριση, τη χρηματοδότηση και την εφαρμογή πολιτικών και προγραμμάτων για τη μείωση του κινδύνου καταστροφών· ζητεί την ενσωμάτωση της οπτικής ατόμων με αναπηρία στις απαντήσεις της Ένωσης στη διαχείριση κρίσεων·

50.

θεωρεί ότι τα προγράμματα αυτά θα πρέπει να περιλαμβάνουν την ενσωμάτωση σε διάφορους τομείς και επίπεδα διακυβέρνησης και να θέτουν συγκεκριμένους στόχους και χρονοδιαγράμματα για την επίτευξη της ανάπτυξης ενός σχεδίου δράσης για τη μείωση του κινδύνου καταστροφών που θα περιλαμβάνει τα άτομα με αναπηρία, προκειμένου να επιτευχθεί το πλαίσιο Σεντάι·

51.

υπογραμμίζει ότι οι πολιτικές και τα προγράμματα της ΕΕ πρέπει να στηρίζονται σε αναλυτικά, τεκμηριωμένα στοιχεία· τονίζει ότι είναι αναγκαίο να στηριχθεί και να χρηματοδοτηθεί η έρευνα για την καλύτερη κατανόηση των επιπτώσεων των καταστροφών στα άτομα με αναπηρία και της ικανότητάς τους να τις αντιμετωπίζουν·

52.

καλεί τα κράτη μέλη και την Επιτροπή να βελτιώσουν τον τρόπο με τον οποίο κοινοποιούν κρίσεις και να εξασφαλίσουν ότι χρησιμοποιούνται μορφότυποι που επιτρέπουν στα άτομα με αναπηρία να έχουν πρόσβαση σε σχετικές πληροφορίες· επισημαίνει με ανησυχία τα συμπεράσματα του Οργανισμού Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης σχετικά με τις σοβαρές ελλείψεις στον τομέα αυτό κατά τη διάρκεια της πανδημίας της COVID-19·

53.

σημειώνει ότι τα άτομα με αναπηρία συγκαταλέγονται μεταξύ των πιο περιθωριοποιημένων και υψηλού κινδύνου ομάδων πληθυσμού σε οποιαδήποτε κοινότητα που πλήττεται από κρίσεις· τονίζει περαιτέρω ότι, ως συνέπεια του πολέμου, τα άτομα με αναπηρία σε καταστάσεις ένοπλης σύγκρουσης αντιμετωπίζουν βίαιες επιθέσεις, αναγκαστικό εκτοπισμό και συνεχή παραμέληση στο πλαίσιο της ανθρωπιστικής απόκρισης για τους αμάχους που εγκλωβίζονται σε περιοχές μαχών, και συχνά εγκαταλείπονται στα σπίτια τους ή σε ερημικά χωριά για μέρες ή εβδομάδες, με περιορισμένη πρόσβαση σε τροφή ή νερό· υπενθυμίζει τη σημασία που έχουν, στο πλαίσιο αυτό, η στρατηγική της ΕΕ για τα δικαιώματα του παιδιού, η πρωτοβουλία «εγγύηση για τα παιδιά», η στρατηγική της ΕΕ για τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία 2021-2030, καθώς και όλες οι υφιστάμενες νομικές πράξεις της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένης της οδηγίας για την παροχή προσωρινής προστασίας, στη στήριξη που παρέχεται στα κράτη μέλη για να αντιμετωπίσουν τις ειδικές ανάγκες, την προστασία και τη φροντίδα των προσφύγων που είναι άτομα με αναπηρία (53)·

Ελεύθερη κυκλοφορία και αμοιβαία αναγνώριση: η ανάγκη να διευρυνθούν τα πλεονεκτήματα της κάρτας αναπηρίας της ΕΕ

54.

τονίζει την απαραίτητη ανάγκη για τον αμοιβαίο ορισμό, τη διάγνωση και την αναγνώριση του καθεστώτος αναπηρίας σε όλους τους τομείς σε ολόκληρη την ΕΕ και παροτρύνει την Επιτροπή να επιταχύνει τις εργασίες της στο πλαίσιο αυτό, προκειμένου να διασφαλιστεί η αναγνώριση του καθεστώτος αναπηρίας κατά τη μετακίνηση σε ολόκληρη την ΕΕ και να διασφαλιστεί η ελεύθερη κυκλοφορία των ατόμων με αναπηρία σε όλα τα κράτη μέλη·

55.

εκφράζει την ικανοποίησή του για την ανακοίνωση της Επιτροπής στην επιστολή προθέσεων του 2022 προς το Κοινοβούλιο, σύμφωνα με την οποία θα υποβάλει νομοθετική πρόταση για την ευρωπαϊκή κάρτα αναπηρίας το 2023, η οποία περιλαμβάνεται επίσης στο πρόγραμμα εργασίας της Επιτροπής για το 2023·

56.

πιστεύει ακράδαντα ότι η κάρτα αναπηρίας της ΕΕ θα πρέπει να βασίζεται σε δεσμευτική νομοθετική πράξη της ΕΕ που θα πρέπει να καλύπτει ένα φάσμα διαφορετικών τομέων πέραν του πολιτισμού, της ψυχαγωγίας και του αθλητισμού· τονίζει ότι η κάρτα αναπηρίας θα πρέπει επίσης, εξ ορισμού, να μπορεί να χρησιμοποιείται για εθνικές, περιφερειακές και τοπικές δημόσιες υπηρεσίες, όπως οι συγκοινωνίες, να διαθέτει ειδικό ιστότοπο της ΕΕ και προσβάσιμη διαδικτυακή βάση δεδομένων σε όλες τις γλώσσες της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένων ειδικών μορφών επικοινωνίας, όπως η ευανάγνωστη γλώσσα, η γραφή Μπράιγ και η νοηματική γλώσσα· ζητεί, επιπλέον, από την Επιτροπή να εξετάσει τη διαχείριση της εφαρμογής της κάρτας αναπηρίας της ΕΕ που θα χρηματοδοτηθεί από το ΕΚΤ +·

57.

πιστεύει ακράδαντα ότι τα άτομα με αναπηρία και οι οργανώσεις που τα εκπροσωπούν θα πρέπει να συμμετέχουν ενεργά στην υλοποίηση και την επικοινωνία σχετικά με την κάρτα αναπηρίας της ΕΕ· θεωρεί ότι αυτό κατά πρώτον απαιτεί επανεξέταση των υφιστάμενων νομοθεσιών και πολιτικών, ότι πρέπει να υποστηριχθεί από μια ισχυρή διαδικασία αύξησης της ευαισθητοποίησης, να ακολουθήσουν συγκεκριμένες αναλύσεις του αντικτύπου βάσει αναλυτικών δεδομένων και να οδηγήσει σε συγκεκριμένα μέτρα υλοποίησης·

Προώθηση πλαισίων κανονικής εκπαίδευσης χωρίς αποκλεισμούς και εξασφάλιση ποιοτικής και προσβάσιμης υγειονομικής περίθαλψης

58.

καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να λάβουν μέτρα για να διευκολύνουν την πρόσβαση σε ποιοτική εκπαίδευση χωρίς αποκλεισμούς για όλους τους εκπαιδευόμενους με αναπηρία, συμπεριλαμβανομένης της ηλεκτρονικής μάθησης και της διά βίου μάθησης, σύμφωνα με τη ΣΗΕΔΑΑ, και να χρησιμοποιήσουν ειδικούς δείκτες για την αναπηρία από τη στρατηγική «Ευρώπη 2020» κατά την επιδίωξη του στόχου που αφορά την εκπαίδευση· επισημαίνει ότι είναι σημαντικό να διασφαλίζεται ισότιμη πρόσβαση στην εκπαίδευση στις αίθουσες τάξης για μαθητές και φοιτητές, συμπεριλαμβανομένης της προσχολικής εκπαίδευσης, ανεξάρτητα από το εάν έχουν κάποια αναπηρία ή όχι· καλεί τα κράτη μέλη να αυξήσουν τις επενδύσεις στο πρόγραμμα Erasmus + και να αξιοποιήσουν τις ευκαιρίες χρηματοδότησης που προσφέρει·

59.

εκφράζει τη λύπη του για την έλλειψη επενδύσεων από κάποια κράτη μέλη σε εγκαταστάσεις οι οποίες προορίζονται για άτομα με αναπηρία που χρειάζονται ειδική φροντίδα από εξειδικευμένους επαγγελματίες, αναγκάζοντας σε ορισμένες περιπτώσεις, ιδίως νέους σχολικής ηλικίας, να απομακρυνθούν από την οικογένειά τους προκειμένου να έχουν πρόσβαση σε κατάλληλες εγκαταστάσεις σε άλλα κράτη μέλη·

60.

καλεί την Επιτροπή να διασφαλίσει ότι τα ψηφιακά περιβάλλοντα είναι προσβάσιμα για όλους· σημειώνει ότι οι ζωντανοί υπότιτλοι, οι ευανάγνωστες πληροφορίες, η διερμηνεία στη νοηματική γλώσσα και οι προσβάσιμοι ιστότοποι είναι ζωτικής σημασίας για την εκπαίδευση και την ενημέρωση των ατόμων με αναπηρία·

61.

παροτρύνει την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να λάβουν άμεσα μέτρα για να διασφαλίσουν ότι τα άτομα με αναπηρία, συμπεριλαμβανομένων των ψυχοκοινωνικών αναπηριών, λαμβάνουν το ίδιο φάσμα, την ίδια ποιότητα και τα ίδια πρότυπα δωρεάν ή οικονομικά προσιτής υγειονομικής περίθαλψης και προγραμμάτων που παρέχονται σε άλλα άτομα, συμπεριλαμβανομένης της πρόσβασης σε υπηρεσίες σεξουαλικής και αναπαραγωγικής υγείας και πρωτοβουλιών στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού σχεδίου για την καταπολέμηση του καρκίνου·

62.

συστήνει θερμά τα κονδύλια της ΕΕ να στηρίξουν την ανάπτυξη υπηρεσιών για νόσους, χωρίς αποκλεισμούς ως προς την αναπηρία στα κράτη μέλη· προτείνει στην Επιτροπή να εξετάσει την ανάπτυξη προτύπων προσβασιμότητας για τον εξοπλισμό ελέγχου·

63.

θεωρεί ότι οι προσβάσιμες εκστρατείες για τη δημόσια υγεία και η επικοινωνία σχετικά με την πρόληψη, τον έλεγχο και τη θεραπεία νόσων πρέπει να περιλαμβάνουν τα άτομα με αναπηρία και να διαδίδονται σε διάφορους προσβάσιμους μορφότυπους, όπως η νοηματική γλώσσα, η γραφή Μπράιγ και η ευανάγνωστη γλώσσα·

64.

καλεί τα κράτη μέλη να διασφαλίσουν τη συνέχεια στη φροντίδα και τη στήριξη, οι οποίες συχνά σταματούν μετά το σχολείο, προκαλώντας δυσκολίες στη μετάβαση στην αγορά εργασίας, διακοπές στην πρόσβαση σε ευκαιρίες απασχόλησης και στην ικανότητα ανεξάρτητης διαβίωσης·

65.

καλεί τα κράτη μέλη να διασφαλίσουν ότι τα άτομα με αναπηρία έχουν ίσες ευκαιρίες στην αγορά εργασίας, πρόσβαση σε κανονικά εκπαιδευτικά συστήματα και υπηρεσίες υγείας χωρίς αποκλεισμούς, καθώς και ίση πρόσβαση σε μέσα συγκοινωνίας, μέσω της εξάλειψης των βασικών εμποδίων στην κοινωνική ζωή και της ενσωμάτωσης αρχών καθολικού σχεδιασμού στις υποδομές και τις ψηφιακές επενδύσεις σε όλη την ΕΕ·

66.

καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να αναπτύξουν μια ολοκληρωμένη και διατομεακή ευρωπαϊκή στρατηγική ψυχικής υγείας ως συνέχεια που πρέπει να δοθεί στο ευρωπαϊκό πλαίσιο δράσης για την ψυχική υγεία και να βελτιώσουν την Πυξίδα της ΕΕ για τη δράση στον τομέα της ψυχικής υγείας και της ευημερίας· σημειώνει ότι η στρατηγική αυτή θα πρέπει να αποσκοπεί στην απαίτηση να ενσωματώσουν τα κράτη μέλη τις υπηρεσίες ψυχικής υγείας στις υπηρεσίες σωματικής υγείας, με γνώμονα τον στενό συσχετισμό των δύο, με ιδιαίτερη εστίαση στα άτομα με αναπηρία, ώστε να παρέχουν αποτελεσματική περίθαλψη με βάση τα διαθέσιμα στοιχεία και τα ανθρώπινα δικαιώματα και να διευρύνουν τον αριθμό των υπηρεσιών που προσφέρουν ώστε να μπορούν περισσότερα άτομα να έχουν πρόσβαση σε θεραπεία· παροτρύνει, ειδικότερα, τα κράτη μέλη να συμπεριλάβουν στα σχετικά ενωσιακά κονδύλια τους, τη βελτίωση των υπηρεσιών νευρολογίας-ψυχιατρικής για παιδιά και νέους που έχουν υποφέρει περισσότερο από τα μέτρα που ελήφθησαν λόγω της πανδημίας και τα οποία οδήγησαν σε αύξηση των κοινωνικών δυσχερειών, της φτώχειας και της ψυχικής ταλαιπωρίας με δραματικές συνέπειες·

67.

καλεί την Επιτροπή να αναθεωρήσει την οδηγία για τη διασυνοριακή υγειονομική περίθαλψη με σκοπό την εναρμόνισή της με τη ΣΗΕΔΑΑ, προκειμένου να εξασφαλίζεται αποτελεσματική πρόσβαση σε ποιοτική διασυνοριακή υγειονομική περίθαλψη για τα άτομα με αναπηρία·

Προώθηση της απασχόλησης χωρίς αποκλεισμούς

68.

τονίζει ότι η άσκηση του δικαιώματος στην εργασία των ατόμων με αναπηρία (54) συνδέεται στενά με μέτρα για την αντιμετώπιση των άμεσων και έμμεσων διακρίσεων, της φτώχειας και των φραγμών στην εκπαίδευση, την κατάρτιση, τη στέγαση, τη φροντίδα, την προσωπική κινητικότητα, την πρόσβαση στο δομημένο περιβάλλον, και την αντιμετώπιση του διαχωρισμού και της ιδρυματοποίησης· ενθαρρύνει, ως εκ τούτου, την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να λάβουν αποτελεσματικά και συγκεκριμένα μέτρα για την προώθηση της ισότητας, της πολυμορφίας και της οριζόντιας ένταξης των ατόμων με αναπηρία και των οικογενειών τους σε όλα τα τμήματα της κοινωνίας, μεταξύ άλλων μέσω της προσωπικής βοήθειας, της ανεξάρτητης διαβίωσης, της κοινωνικής προστασίας, της ευαισθητοποίησης και ενός περιβάλλοντος χωρίς εμπόδια· υπενθυμίζει ότι η ένταξη των ατόμων με αναπηρία στην αγορά εργασίας δεν είναι μόνο απαραίτητη για την κοινωνική ένταξη και τις ίσες ευκαιρίες, αλλά προσφέρει επίσης σημαντικές οικονομικές ευκαιρίες για την οικονομική ανεξαρτησία των ατόμων με αναπηρία και ωφελεί την ευρύτερη οικονομία·

69.

ζητεί από την Ευρωπαϊκή Αρχή Εργασίας να συνεργαστεί με τις εθνικές επιθεωρήσεις εργασίας για την εφαρμογή της υφιστάμενης νομοθεσίας· συνιστά στους επιθεωρητές εργασίας να παρακολουθούν τους εργοδότες του δημόσιου και ιδιωτικού τομέα για να διασφαλίζουν τη συμμόρφωση με τα δικαιώματα απασχόλησης για τα άτομα με αναπηρία·

70.

καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να υιοθετήσουν μια ολιστική προσέγγιση πολιτικής για το σύνολο του κύκλου ζωής, προκειμένου να υποστηρίξουν την πρόληψη τυχόν διακρίσεων και να διασφαλίσουν την αποτελεσματική προστασία και ένταξη των ατόμων με αναπηρία στην αγορά εργασίας· καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να εφαρμόσουν πλήρως και να ενσωματώσουν την ΣΗΕΔΑΑ σε όλα τα νομοθετικά μέτρα, τα μέτρα πολιτικής και χρηματοδότησης, ιδίως όσον αφορά την κοινωνική ένταξη και την ένταξη στην αγορά εργασίας των ατόμων με αναπηρία· καλεί την ΕΕ και όλα τα κράτη μέλη να κυρώσουν το προαιρετικό πρωτόκολλο της ΣΗΕΔΑΑ·

71.

εκφράζει την ικανοποίησή του για τη συζήτηση προσανατολισμού πολιτικής στις 16 Ιουνίου 2022 μεταξύ των υπουργών Απασχόλησης και Κοινωνικών Υποθέσεων για την απασχόληση των ατόμων με αναπηρία και τον τρόπο άρσης των αντικινήτρων όσον αφορά την πρόσληψη ατόμων με αναπηρία, καθώς και τις ενέργειες για την προώθηση της ένταξής τους στην αγορά εργασίας· προσβλέπει σε συγκεκριμένες δράσεις παρακολούθησης από τα κράτη μέλη·

72.

υπογραμμίζει την ανάγκη να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή στην κατάσταση απασχόλησης των ατόμων με αναπηρία που ανήκουν σε εθνοτικές μειονότητες, όπως μετανάστες, πρόσφυγες, Ρομά και άτομα αφρικανικής καταγωγής·

73.

τονίζει ότι πρέπει να καθιερωθεί μια προσέγγιση με βάση τα ανθρώπινα δικαιώματα ως το πλαίσιο εντός του οποίου η κοινωνία συζητά την αναπηρία και ότι η στήριξη της αναπηρίας πρέπει να προσαρμοστεί αναλόγως· επισημαίνει τη σημασία ενός ολιστικού ορισμού και της εφαρμογής της προσβασιμότητας και τονίζει την αξία αυτής ως απαραίτητης προϋπόθεσης για την εξασφάλιση ίσων ευκαιριών για τα άτομα με αναπηρία, όπως αναγνωρίζεται στη ΣΗΕΔΑΑ και σύμφωνα με τη γενική παρατήρηση αριθ. 2 της ΣΗΕΔΑΑ, λαμβάνοντας υπόψη την ποικιλομορφία των αναγκών των ατόμων με αναπηρία και προωθώντας τον καθολικό σχεδιασμό ως αρχή της ΕΕ (55)·

74.

καλεί την Επιτροπή να ξεκινήσει την αναθεώρηση της οδηγίας για την ισότητα στην απασχόληση το συντομότερο δυνατόν, ιδίως όσον αφορά τα εναρμονισμένα ελάχιστα πρότυπα για εύλογες διευκολύνσεις για εργαζόμενους με αναπηρία, προκειμένου να εναρμονιστεί πλήρως με τις διατάξεις της ΣΗΕΔΑΑ και να εφαρμόσει μια συμμετοχική διαδικασία με στόχο να διασφαλιστεί η άμεση και πλήρης συμμετοχή των οργανώσεων που εκπροσωπούν τα άτομα με αναπηρία·

75.

τονίζει τη σημασία της ενεργού συμμετοχής των ατόμων με αναπηρία, των οικογενειών τους και των οργανώσεων εκπροσώπησής τους στην ανάπτυξη και εφαρμογή όλων των μέτρων που τα αφορούν· τονίζει τη σημασία της ενσωμάτωσης των θεμάτων αναπηρίας στον χώρο εργασίας και τον ρόλο του κοινωνικού διαλόγου και της κατάρτισης των εργοδοτών από την άποψη αυτή· καλεί τα κράτη μέλη να λάβουν ενεργά μέτρα για να διασφαλίσουν την απαγόρευση των διακρίσεων για όλους, καθώς και ότι τα άτομα με αναπηρία μπορούν να ασκούν τα εργασιακά και συνδικαλιστικά δικαιώματά τους επί ίσοις όροις με τα υπόλοιπα άτομα·

76.

υπογραμμίζει ότι η παρενόχληση στην εργασία, συμπεριλαμβανομένης της σεξουαλικής παρενόχλησης και των αντιποίνων σε περίπτωση που κάποιος μιλήσει ανοιχτά, εμποδίζει την πρόσβαση στην εργασία και την απασχόληση, τη διατήρηση της εργασίας και την ισότητα στη σταδιοδρομία, ιδίως για τις γυναίκες με αναπηρία (56), και ότι απαιτούνται συγκεκριμένες ενέργειες στα κράτη μέλη για την πρόληψη, την καταπολέμηση και την επιβολή κυρώσεων για την παρενόχληση ατόμων με αναπηρία·

77.

πιστεύει ότι τα συστήματα στήριξης του εισοδήματος, η βοήθεια σε σχέση με την αναπηρία και η ενεργός επαγγελματική στήριξη αλληλοσυμπληρώνονται στην προώθηση της πλήρους και αποτελεσματικής συμμετοχής των ατόμων με αναπηρία στην αγορά εργασίας, καθώς οι μισθοί δεν υποκαθιστούν την κάλυψη πρόσθετων δαπανών που σχετίζονται με την αναπηρία· καλεί, ως εκ τούτου, τα κράτη μέλη να διαχωρίσουν τις εισοδηματικές ενισχύσεις από την ενεργό απασχόληση και τη βοήθεια που σχετίζεται με την αναπηρία (57), προκειμένου να διασφαλιστεί ότι οι κανόνες επιλεξιμότητας είναι όσο το δυνατόν πιο συμπεριληπτικοί, και να καλύψουν πρόσθετες δαπάνες που σχετίζονται με την αναπηρία, να καταπολεμήσουν τη φτώχεια στην εργασία και να διασφαλίσουν την ισότητα, αξιοπρέπεια και αυτονομία των ατόμων με αναπηρία· ενθαρρύνει τα κράτη μέλη να εφαρμόσουν παρόμοιες λύσεις ώστε οι φροντιστές ατόμων με αναπηρία να αποκτούν εισόδημα επιπλέον των παροχών τους που σχετίζονται με τη φροντίδα·

78.

προτρέπει την Επιτροπή να διασφαλίσει ότι τα κράτη μέλη σέβονται την αρχή της ίσης μεταχείρισης και της ίσης αμοιβής για εργασία ίσης αξίας για όλους τους εργαζόμενους· επιμένει, επιπλέον, ότι, για τους εργαζόμενους με αναπηρίες σε προστατευόμενα εργαστήρια πρέπει τουλάχιστον να διασφαλίζονται δικαιώματα και καθεστώς ισοδύναμα με τα εργασιακά δικαιώματα των ατόμων που εργάζονται στην ανοικτή αγορά εργασίας· πιστεύει ότι τα εργαστήρια αυτά θα πρέπει να υιοθετούν εξατομικευμένη προσέγγιση και, στο μέτρο του δυνατού, να χρησιμοποιούνται μόνο ως προσωρινή επιλογή για τα άτομα με αναπηρία κατά τη διάρκεια του εργασιακού τους βίου· πιστεύει, επιπλέον, ότι αυτά τα εργαστήρια θα πρέπει να στοχεύουν στην προώθηση της ανάπτυξης δεξιοτήτων και στη στήριξη της μετάβασης στην ανοιχτή αγορά εργασίας· επιμένει ότι τα άτομα με αναπηρία που εργάζονται σε παρόμοια περιβάλλοντα θα πρέπει να προστατεύονται από τα υφιστάμενα νομικά πλαίσια που καλύπτουν την κοινωνική προστασία και τις συνθήκες εργασίας, συμπεριλαμβανομένης της προστασίας του κατώτατου μισθού επί ίσοις όροις με τους άλλους εργαζόμενους, σύμφωνα με το άρθρο 27 της ΣΗΕΔΑΑ· καλεί τα κράτη μέλη να αναπτύξουν μοντέλα προστατευόμενης και υποστηριζόμενης απασχόλησης χωρίς αποκλεισμούς, με σεβασμό προς τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία, τα οποία θα λειτουργούν ως μέτρο για την αποτελεσματική ένταξη και έπειτα τη μετάβαση στην ανοικτή αγορά εργασίας· τονίζει ότι είναι σημαντικό για τα άτομα με αναπηρία να βρουν ποιοτική απασχόληση που να ανταποκρίνεται στις δεξιότητες και τις φιλοδοξίες τους και ότι η κατάρτιση, η αναβάθμιση των δεξιοτήτων και η επανειδίκευση των ατόμων με αναπηρία θα πρέπει να παρέχουν πραγματικές ικανότητες και δεξιότητες· καλεί τα κράτη μέλη να αξιολογήσουν την αποτελεσματικότητα των υφιστάμενων προστατευόμενων εργαστηρίων όσον αφορά την παροχή δεξιοτήτων στα άτομα με αναπηρία για την απόκτηση απασχόλησης στην ανοικτή αγορά εργασίας· καλεί την Επιτροπή να παρακολουθεί την εν λόγω διαδικασία·

79.

σημειώνει ότι η κρίση της COVID-19 έχει οδηγήσει σε αύξηση της εξ αποστάσεως εργασίας και ότι η τηλεργασία θα μπορούσε να συμβάλει στην αύξηση της απασχόλησης των ατόμων με αναπηρία ως μορφή προσαρμογής στα άτομα με αναπηρία και ως εργαλείο για την επίτευξη μεγαλύτερης ισορροπίας μεταξύ επαγγελματικής και προσωπικής ζωής, καθώς και στη μείωση των εμποδίων που σχετίζονται με τον πόνο και την κόπωση στην αγορά εργασίας· προειδοποιεί, ωστόσο, ότι η τηλεργασία δεν θα πρέπει να χρησιμοποιηθεί από τους εργοδότες για να αποφύγουν τη δημιουργία εύλογων προσαρμογών ή τη δημιουργία περιβάλλοντος εργασίας χωρίς αποκλεισμούς για τους εργαζομένους με αναπηρία (58), καθώς αυτό μπορεί να τους απομονώσει και να επηρεάσει την ψυχική τους υγεία· τονίζει ότι οι μελλοντικές πολιτικές τηλεργασίας θα πρέπει να αναπτυχθούν λαμβάνοντας υπόψη τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία και να εμπλέκουν τα άτομα με αναπηρία στη σχεδίασή τους, κατά τη διαπραγμάτευση νέων συλλογικών συμβάσεων για την τηλεργασία, και ότι, όταν οι εταιρείες αναθεωρούν τις πολιτικές τηλεργασίας τους για να διασφαλίσουν ότι είναι φιλικές προς τα άτομα με αναπηρία· υπενθυμίζει ότι η ισότιμη πρόσβαση στην εκπαίδευση και την κατάρτιση για τα άτομα με αναπηρία, η απόκτηση ψηφιακών δεξιοτήτων και οι προσβάσιμες σχετικές ψηφιακές υποδομές, τόσο σε αστικές όσο και σε αγροτικές και απομακρυσμένες περιοχές, είναι απαραίτητες για να μπορέσουν οι άνθρωποι να επωφεληθούν από τις νέες ευκαιρίες απασχόλησης που δημιουργεί η ψηφιοποίηση· επισημαίνει ότι η εύλογη προσαρμογή αποτελούν δικαίωμα των εργαζομένων με αναπηρία και πιστεύει ότι οι δημόσιες αρχές θα πρέπει να αυξήσουν τις δράσεις ευαισθητοποίησης και τα προγράμματα αύξησης των δεξιοτήτων και ικανοτήτων των ατόμων με αναπηρία και ότι θα πρέπει να ενισχυθούν οι γνώσεις των εργοδοτών του ιδιωτικού και του δημόσιου τομέα σχετικά με την εύλογη προσαρμογή, ώστε να καταπολεμηθούν οι διακρίσεις υπέρ ατόμων χωρίς αναπηρία και να διασφαλιστεί ότι οι υπεύθυνοι έχουν τα εργαλεία να απασχολούν, να στηρίζουν και να διατηρούν τους εργαζόμενους με αναπηρία·

80.

σημειώνει ότι η προώθηση των δικαιωμάτων των ατόμων μεγαλύτερης ηλικίας συνδέεται στενά με την επίτευξη ίσων δικαιωμάτων για τα άτομα με αναπηρία, καθώς τα άτομα μεγαλύτερης ηλικίας είναι πιθανότερο να έχουν κάποια αναπηρία και πάνω από το 46 % των ατόμων ηλικίας 60 ετών και άνω έχουν αναπηρίες· τονίζει, δεδομένων των δημογραφικών αλλαγών και ιδίως της γήρανσης του πληθυσμού, την ανάγκη αντιμετώπισης νέων προκλήσεων που σχετίζονται με την υψηλότερη συχνότητα αναπηριών που συνδέονται με τη γήρανση του εργατικού δυναμικού και το υψηλότερο ποσοστό εργαζομένων με χρόνιες νόσους· τονίζει τη σημασία της ανάπτυξης πολιτικών, συμπεριλαμβανομένων ευέλικτων ωραρίων εργασίας, για να βοηθηθούν οι εργαζόμενοι με αναπηρία να ενταχθούν καλύτερα στην αγορά εργασίας, καθώς και υπηρεσιών φροντίδας για άτομα με αναπηρία, συμπεριλαμβανομένων προτύπων για την κατάρτιση του προσωπικού και προτύπων για παροχή προσωπικής βοήθειας·

81.

καλεί τα κράτη μέλη να παρακολουθούν την τήρηση των αρχών αριθ. 2 και 3 του ευρωπαϊκού πυλώνα κοινωνικών δικαιωμάτων, που προβλέπουν ίση μεταχείριση και ευκαιρίες όσον αφορά τη συμμετοχή στην αγορά εργασίας, τους όρους και τις προϋποθέσεις απασχόλησης και εξέλιξης της σταδιοδρομίας μεταξύ ανδρών και γυναικών, ανεξαρτήτως φυλετικής ή εθνοτικής καταγωγής, θρησκείας ή πεποιθήσεων, αναπηρίας, ηλικίας ή σεξουαλικού προσανατολισμού· ζητεί να παρακολουθείται η έγκριση των μέτρων στο πλαίσιο τη ΣΗΕΔΑΑ·

82.

καλεί τα κράτη μέλη να παράσχουν εξατομικευμένη στήριξη στα άτομα με αναπηρία όσον αφορά την πρόσβαση στην ανάπτυξη δεξιοτήτων, την επαγγελματική κατάρτιση και εκπαίδευση, και την απασχόληση προκειμένου να διασφαλίσουν ενεργητικές πολιτικές χωρίς αποκλεισμούς για την αγορά εργασίας· ενθαρρύνει τις υπηρεσίες απασχόλησης και τον δημόσιο και ιδιωτικό τομέα να εφαρμόσουν εξατομικευμένα μέτρα για να βελτιώσουν την απασχολησιμότητα και τη διατήρηση των ατόμων με αναπηρία στην αγορά εργασίας με σκοπό τη συμμόρφωση με τη ΣΗΕΔΑΑ, και να ανταλλάσσουν βέλτιστες πρακτικές για την απασχόληση ατόμων με αναπηρία μέσω του ευρωπαϊκού δικτύου δημόσιων υπηρεσιών απασχόλησης· καλεί τα κράτη μέλη να παράσχουν καθοδήγηση, κατάρτιση και οικονομική βοήθεια για τη στήριξη της δημιουργίας θέσεων εργασίας, της πρόσληψης, της επιχειρηματικότητας και της αυτοαπασχόλησης για τα άτομα με αναπηρία, μεταξύ άλλων μέσω του ΕΚΤ+· υπογραμμίζει τον θετικό ρόλο που μπορεί να διαδραματίσει η κοινωνική οικονομία στην απασχόληση των ατόμων με αναπηρία· καλεί τα κράτη μέλη να δημιουργήσουν κίνητρα για να ενθαρρύνουν τα άτομα με αναπηρία να δημιουργήσουν φορείς κοινωνικής οικονομίας και να ξεκινήσουν δραστηριότητες που παράγουν εισόδημα·

83.

πιστεύει ότι τα μέτρα στήριξης της αγοράς εργασίας πρέπει να λαμβάνουν υπόψη την αναπηρία και να προβλέπουν εξατομικευμένες απαντήσεις πολιτικής, για τη στήριξη της ένταξης των ατόμων με αναπηρία στην απασχόληση· καλεί τα κράτη μέλη να στηρίξουν την αντιστοίχιση προσφοράς και ζήτησης εργασίας, την κατάρτιση επαγγελματικού προφίλ, την ταυτόχρονη απασχόληση και κατάρτιση, τη στήριξη της καθοδήγησης στην εργασία και της κατάρτισης, καθώς και τις ευκαιρίες επαγγελματικής σταδιοδρομίας και χωρίς αποκλεισμούς πρόσβασης σε επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση, με στόχο την υποστήριξη της αναγκαίας ένταξης και διατήρησης των ατόμων με αναπηρία στον χώρο εργασίας· τονίζει ότι τα μέτρα για τη βελτίωση της ένταξης και της απασχόλησης των ατόμων με αναπηρία δεν θα είναι πραγματικά αποτελεσματικά χωρίς επίσης να αντιμετωπιστούν τα στερεότυπα και το στίγμα που σχετίζονται με την αναπηρία, στον χώρο εργασίας και στην ευρύτερη κοινωνία· τονίζει, εν προκειμένω, τη σημασία της ευαισθητοποίησης και της κατάρτισης για τους εκπαιδευτικούς, τους εργοδότες και τους εργαζόμενους, καθώς και το ευρύ κοινό για την αντιμετώπιση των προκαταλήψεων, την αλλαγή νοοτροπίας και τη διασφάλιση κοινωνιών πραγματικά χωρίς αποκλεισμούς·

84.

τονίζει ότι το χαμηλό ποσοστό δραστηριότητας των ατόμων με αναπηρία εμποδίζει την κοινωνικοοικονομική ένταξη και πρέπει να βελτιωθεί με ευρωπαϊκά και εθνικά προγράμματα που στοχεύουν στην ενεργοποίηση και κατάρτιση των ατόμων που έχουν μείνει εκτός αγοράς εργασίας· τονίζει ότι, ενώ η στήριξη και η προώθηση της συμμετοχής των ατόμων με αναπηρία στην αγορά εργασίας είναι κρίσιμης σημασίας, πρέπει επίσης να τεθούν σε εφαρμογή επαρκείς και συμπεριληπτικοί μηχανισμοί κοινωνικής προστασίας ώστε να διασφαλιστεί ότι υφίσταται διαθέσιμη υποστήριξη για όλα τα άτομα με αναπηρία·

85.

επαναλαμβάνει την έκκλησή του προς την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να αξιολογήσουν τις βασικές τάσεις για το μέλλον της εργασίας από την άποψη της αναπηρίας, προκειμένου να εντοπιστούν και να δρομολογηθούν συγκεκριμένες δράσεις για να γίνει η αγορά εργασίας πιο συμπεριληπτική και να μειωθεί το ψηφιακό χάσμα· υπογραμμίζει τη σημασία της καλύτερης χρήσης καινοτόμων τεχνολογιών για ισότιμους όρους ανταγωνισμού και την άρση των φραγμών στην εκπαίδευση, την κατάρτιση και την απασχόληση, ιδίως στην ψηφιακή αγορά εργασίας, για να βοηθηθούν τα άτομα με αναπηρία να αποκτήσουν πρόσβαση στα ψηφιακά εργαλεία και λογισμικό που τους είναι απαραίτητα για να ζουν ανεξάρτητα· τονίζει την ανάγκη προστασίας των ατόμων με αναπηρία από διακρίσεις που βασίζονται στη χρήση τεχνητής νοημοσύνης στις αποφάσεις πρόσληψης, επιλογής, προαγωγής και τερματισμού της απασχόλησης· καλεί τα κράτη μέλη να βελτιώσουν την εμβέλεια των μαθημάτων κατάρτισης στις ψηφιακές δεξιότητες για ομάδες ατόμων που διατρέχουν κίνδυνο αποκλεισμού, μεταξύ άλλων, τα άτομα με αναπηρία και οι ηλικιωμένοι, προκειμένου να τα ενσωματώσουν καλύτερα στην κοινωνική ζωή και στην αγορά εργασίας, και να παράσχουν καλύτερη πρόσβαση σε ηλεκτρονικές υπηρεσίες και διοίκηση·

86.

υποστηρίζει σθεναρά την έρευνα, τις κοινωνικές επενδύσεις και τις στοχευμένες πρωτοβουλίες σε επίπεδο ΕΕ για προγράμματα και υπηρεσίες που έχουν αποδειχθεί αποτελεσματικά για τη στήριξη της μακροπρόθεσμης ένταξης των ατόμων με αναπηρία στην αγορά εργασίας, με ιδιαίτερη προσοχή στα άτομα που βρίσκονται στο φάσμα του αυτισμού· προτείνει στα κράτη μέλη να αναθέσουν έρευνες σχετικά με μοντέλα και προγράμματα όπου δεν υπάρχει ακόμη βάση αποδεικτικών στοιχείων, καθώς και να χρηματοδοτηθεί η καινοτομία στην παροχή υπηρεσιών, όπως η τεχνητή νοημοσύνη που εφαρμόζεται σε υποστηρικτικές τεχνολογίες (59)·

87.

καλεί τα κράτη μέλη, ιδίως τους εθνικούς συντονιστές στις πολυετείς εθνικές στρατηγικές τους στο πλαίσιο της ευρωπαϊκής εγγύησης για τα παιδιά, να δώσουν ιδιαίτερη προσοχή στις ανάγκες των παιδιών με αναπηρία και να διασφαλίσουν αποτελεσματική και ελεύθερη πρόσβαση σε ποιοτικές υπηρεσίες, ιδίως σε εκπαίδευση χωρίς αποκλεισμούς· καλεί τα κράτη μέλη να παρέχουν αποτελεσματική πρόσβαση σε υγιεινή διατροφή και επαρκή στέγαση για όλα τα παιδιά πρόσφυγες με αναπηρία επί ίσοις όροις με τα παιδιά στις χώρες υποδοχής, σύμφωνα με τη σύσταση (ΕΕ) 2021/1004 του Συμβουλίου, προκειμένου να διασφαλιστεί ότι τα εθνικά ολοκληρωμένα μέτρα λαμβάνουν υπόψη τα διατομεακά μειονεκτήματα· καλεί, συνεπώς, τα κράτη μέλη και την Επιτροπή να αυξήσουν επειγόντως η χρηματοδότηση της ευρωπαϊκής εγγύησης για τα παιδιά μέσω ειδικού προϋπολογισμού ύψους τουλάχιστον 20 δισεκατομμυρίων EUR· ενθαρρύνει, στο πλαίσιο αυτό, όλα τα κράτη μέλη να διαθέσουν πάνω από τους ελάχιστους πόρους του ΕΚΤ+ που υπόκεινται σε επιμερισμένη διαχείριση, για την υποστήριξη δραστηριοτήτων στο πλαίσιο της ευρωπαϊκής εγγύησης για τα παιδιά· επαναλαμβάνει την έκκλησή του προς τα κράτη μέλη για να εφαρμόσουν τις βελτιωμένες εγγυήσεις για τη νεολαία προκειμένου να διασφαλίσουν προσφορές υψηλής ποιότητας, μεταξύ άλλων με την παροχή δίκαιης αμοιβής, πρόσβασης στην κοινωνική προστασία και σε περιβάλλοντα εργασίας που είναι προσαρμοσμένα στις ανάγκες των ατόμων με αναπηρία·

88.

καλεί τα κράτη μέλη να εφαρμόσουν την οδηγία για την ισορροπία μεταξύ επαγγελματικής και προσωπικής ζωής για γονείς και φροντιστές, η οποία θεσπίζει άδεια φροντιστή πέντε εργάσιμων ημερών ετησίως· επιμένει ότι θα πρέπει να ληφθούν υπόψη ειδικές ρυθμίσεις για τις άδειες φροντίδας, την άδεια πατρότητας, τη γονική άδεια και το ευέλικτο ωράριο εργασίας για τους γονείς που βρίσκονται σε ιδιαίτερα μειονεκτική θέση, όπως εκείνοι με αναπηρία ή γονείς παιδιών με αναπηρία ή μακροχρόνιες ασθένειες, χωρίς συνέπειες από τον εργοδότη·

89.

καλεί τα κράτη μέλη να διασφαλίσουν καλύτερες συνθήκες εργασίας και διαβίωσης, μεταξύ άλλων μέσω επαρκών κατώτατων μισθών και μέτρων διαφάνειας στις αμοιβές, για τη μείωση της διαφοράς στις αμοιβές των ατόμων με αναπηρία και την επίτευξη μιας χωρίς αποκλεισμούς και βιώσιμης ανάπτυξης της αγοράς εργασίας· τονίζει τη σημασία της ταχείας έγκρισης της οδηγίας για τους κατώτατους μισθούς και της διαφάνειας των μισθών η οποία θα πρέπει να εφαρμόζεται πλήρως στα άτομα με αναπηρία·

90.

καλεί την Επιτροπή να αναπτύξει και να προωθήσει ένα ευρωπαϊκό νομικό πλαίσιο για επιχειρήσεις χωρίς αποκλεισμούς, με στόχο τη δημιουργία μόνιμης απασχόλησης για τα άτομα με αναπηρία·

o

o o

91.

αναθέτει στην Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο και στην Επιτροπή.

(1)  EE L 23 της 27.1.2010, σ. 35.

(2)  ΕΕ C 340 της 15.12.2010, σ. 11.

(3)  https://reliefweb.int/report/world/covid-19-gender-and-disability-checklist-preventing-and-addressing-gender-based

(4)  https://www.eesc.europa.eu/sites/default/files/files/qe-02-19-153-el-n.pdf

(5)  ΕΕ C 97 της 24.3.2020, σ. 41.

(6)  EE L 315 της 3.12.2007, σ. 14.

(7)  ΕΕ L 189 της 28.5.2021, σ. 34.

(8)  ΕΕ L 315 της 14.11.2012, σ. 57.

(9)  ΕΕ L 327 της 2.12.2016, σ. 1.

(10)  ΕΕ L 303 της 28.11.2018, σ. 69.

(11)  ΕΕ L 321 της 17.12.2018, σ. 36.

(12)  ΕΕ L 151 της 7.6.2019, σ. 70.

(13)  ΕΕ L 188 της 12.7.2019, σ. 79.

(14)  ΕΕ L 303 της 2.12.2000, σ. 16.

(15)  ΕΕ L 127 της 16.5.2019, σ. 34.

(16)  ΕΕ C 137 E της 27.5.2010, σ. 68.

(17)  ΕΕ L 167 της 12.6.1998, σ. 25.

(18)  ΕΕ L 223 της 22.6.2021, σ. 14.

(19)  https://data.consilium.europa.eu/doc/document/ST-14646-2019-INIT/el/pdf

(20)  Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2022)0265.

(21)  Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2022)0129.

(22)  ΕΕ C 434 της 15.11.2022, σ. 50.

(23)  Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2022)0219.

(24)  ΕΕ C 81 της 18.2.2022, σ. 43.

(25)  ΕΕ C 251 της 30.6.2022, σ. 2.

(26)  ΕΕ C 184 της 5.5.2022, σ. 88.

(27)  ΕΕ C 132 της 24.3.2022, σ. 129.

(28)  ΕΕ C 506 της 15.12.2021, σ. 94.

(29)  ΕΕ C 474 της 24.11.2021, σ. 48.

(30)  ΕΕ C 371 της 15.9.2021, σ. 6.

(31)  ΕΕ C 316 της 6.8.2021, σ. 2.

(32)  ΕΕ C 362 της 8.9.2021, σ. 8.

(33)  ΕΕ C 346 της 27.9.2018, σ. 94.

(34)  ΕΕ C 363 της 28.10.2020, σ. 164.

(35)  Study — «European structural and investment funds and people with disabilities in the European Union», European Parliament, Directorate-General for Internal Policies, Policy Department C — Citizens’ Rights and Constitutional Affairs, 3 November 2016.

(36)  Study — «Inclusive education for learners with disabilities», European Parliament, Directorate-General for Internal Policies, Policy Department C — Citizens’ Rights and Constitutional Affairs, 15 September 2017.

(37)  Study — «The protection role of the Committee on Petitions in the context of the implementation of the UN Convention on the Rights of Persons with Disabilities», European Parliament, Directorate-General for Internal Policies, Policy Department C — Citizens’ Rights and Constitutional Affairs, 9 October 2015.

(38)  In-depth analysis — «The European Accessibility Act», European Parliament, Directorate-General for Internal Policies, Policy Department C — Citizens’ Rights and Constitutional Affairs, 15 August 2016.

(39)  Study — «Transport and tourism for persons with disabilities and persons with reduced mobility», European Parliament, Directorate-General for Internal Policies, Policy Department B — Structural and Cohesion Policies, 8 May 2018.

(40)  Study — «The Post-2020 European disability strategy», European Parliament, Directorate-General for Internal Policies, Policy Department C — Citizens’ Rights and Constitutional Affairs, 15 July 2020.

(41)  Study — «The implementation of the 2015 Concluding Observations of the CRPD Committee by the EU», European Parliament, Directorate-General for Internal Policies, Policy Department C — Citizens’ Rights and Constitutional Affairs, 2 December 2021.

(42)  https://www.eca.europa.eu/el/Pages/DocItem.aspx?did=58678

(43)  ΕΕ L 180 της 19.7.2000, σ. 22.

(44)  ΕΕ L 167 της 4.7.2018, σ. 28.

(45)  ΕΕ L 223 της 22.6.2021, σ. 14.

(46)  Κοινό ενημερωτικό σημείωμα προς την Επιτροπή των Ηνωμένων Εθνών για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρία σχετικά με την επανεξέταση της εφαρμογής της Σύμβασης για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρία από την ΕΕ, διαθέσιμο στη διεύθυνση https://equineteurope.org/wp-content/uploads/2022/02/02-14-Joint-Briefing-CRPD-Equality-and-intersectional-issues-faced-by-persons-with-disabilities-in-the-European-Union.pdf

(47)  https://ec.europa.eu/social/main.jsp?langId=en&catId=1138

(48)  Έκθεση του 2022 για τα ανθρώπινα δικαιώματα στην Ευρώπη του Ευρωπαϊκού Φόρουμ Ατόμων με Αναπηρία.

(49)  United Nations Population Fund (UNFPA) and Women Enabled International, «Women and Young Persons with Disabilities: Guidelines for Providing Rights-Based, Gender-Responsive Services to Address Gender-Based Violence and Sexual and Reproductive Health and Rights», 2018, https://www.unfpa.org/sites/default/files/pub-pdf/UNFPA-WEI_Guidelines_Disability_GBV_SRHR_FINAL_19-11-18_0.pdf

(50)  Κανονισμός (ΕΕ) 2021/1060 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 24ης Ιουνίου 2021, για τον καθορισμό κοινών διατάξεων για το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης, το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο+, το Ταμείο Συνοχής, το Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης και το Ευρωπαϊκό Ταμείο Θάλασσας, Αλιείας και Υδατοκαλλιέργειας, και δημοσιονομικών κανόνων για τα εν λόγω Ταμεία και για το Ταμείο Ασύλου, Μετανάστευσης και Ένταξης, το Ταμείο Εσωτερικής Ασφάλειας και το Μέσο για τη Χρηματοδοτική Στήριξη της Διαχείρισης των Συνόρων και την Πολιτική των Θεωρήσεων (ΕΕ L 231 της 30.6.2021, σ. 159).

(51)  Strategy for the Rights of Persons with Disabilities 2021-2030 (Στρατηγική για τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία 2021-2030) (COM(2021)0101), σ. 16.

(52)  https://www.edf-feph.org/content/uploads/2022/09/Final-Forced-Sterilisarion-Report-2022-European-Union-copia_compressed.pdf

(53)  Οδηγία 2001/55/ΕΚ του Συμβουλίου, της 20ής Ιουλίου 2001, σχετικά με τις ελάχιστες προδιαγραφές παροχής προσωρινής προστασίας σε περίπτωση μαζικής εισροής εκτοπισθέντων και μέτρα για τη δίκαιη κατανομή των βαρών μεταξύ κρατών μελών όσον αφορά την υποδοχή και την αντιμετώπιση των συνεπειών της υποδοχής αυτών των ατόμων (ΕΕ L 212 της 7.8.2001, σ. 12).

(54)  Άρθρο 27 της ΣΗΕΔΑΑ.

(55)  Στο άρθρο 2 της ΣΗΕΔΑΑ, ως «καθολικός σχεδιασμός» ορίζεται «ο σχεδιασμός προϊόντων, περιβαλλόντων, προγραμμάτων και υπηρεσιών που μπορούν να χρησιμοποιηθούν από όλους τους ανθρώπους, στον μέγιστο δυνατό βαθμό, χωρίς να απαιτείται προσαρμογή ή εξειδικευμένος σχεδιασμός». Ο «καθολικός σχεδιασμός» δεν αποκλείει τις βοηθητικές συσκευές για συγκεκριμένες ομάδες ατόμων με αναπηρία, όπου αυτό απαιτείται».

(56)  «Europe 2020 data & People with disabilities — tables (EU SILC 2017)», prepared by Stefanos Grammenos, Centre for European Social and Economic Policy, 27 December 2019.

(57)  Ειδικός εισηγητής του ΟΗΕ για τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία, «Έκθεση του ειδικού εισηγητή για τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία», που παρουσιάστηκε στην 70ή σύνοδο της Γενικής Συνέλευσης των Ηνωμένων Εθνών, 7 Αυγούστου 2015.

(58)  Schur, L.A., Ameri, M. and Kruse, D., «Telework After COVID: A “Silver Lining” for Workers with Disabilities?», Journal of Occupational Rehabilitation, Vol. 30, No 4, 2020, pp. 521–536.

(59)  Ευρωπαϊκή πλατφόρμα για την αποκατάσταση, «Τεχνητή νοημοσύνη και παροχή υπηρεσιών για άτομα με αναπηρία — Ένα αναλυτικό έγγραφο», 2022.


17.5.2023   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 177/35


P9_TA(2022)0436

Ένα μακρόπνοο όραμα για τις αγροτικές περιοχές της ΕΕ

Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 13ης Δεκεμβρίου 2022 σχετικά με ένα μακρόπνοο όραμα για τις αγροτικές περιοχές της ΕΕ — προς ισχυρότερες, συνδεδεμένες, ανθεκτικές και ευημερούσες αγροτικές περιοχές έως το 2040 (2021/2254(INI))

(2023/C 177/04)

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 30ής Ιουνίου 2021, με τίτλο «Ένα μακρόπνοο όραμα για τις αγροτικές περιοχές της ΕΕ — Προς ισχυρότερες, συνδεδεμένες, ανθεκτικές και ευημερούσες αγροτικές περιοχές με ορίζοντα το 2040» (COM(2021)0345),

έχοντας υπόψη το θεματολόγιο των Ηνωμένων Εθνών του 2030 για τη βιώσιμη ανάπτυξη και τους στόχους βιώσιμης ανάπτυξης,

έχοντας υπόψη τη Συμφωνία του Παρισιού που συνήφθη κατά την 21η διάσκεψη των μερών της σύμβασης-πλαισίου των Ηνωμένων Εθνών για την κλιματική αλλαγή,

έχοντας υπόψη τα άρθρα 39 και 174 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ),

έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΕ, Ευρατόμ) 2020/2093 του Συμβουλίου, της 17ης Δεκεμβρίου 2020, για τον καθορισμό του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου για τα έτη 2021 έως 2027 (1),

έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΕ) 2021/1119 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 30ής Ιουνίου 2021, για τη θέσπιση πλαισίου με στόχο την επίτευξη κλιματικής ουδετερότητας και για την τροποποίηση των κανονισμών (ΕΚ) αριθ. 401/2009 και (ΕΕ) 2018/1999 («ευρωπαϊκό νομοθέτημα για το κλίμα») (2),

έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΕ) 2021/2115 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 2ας Δεκεμβρίου 2021, σχετικά με τη θέσπιση κανόνων για τη στήριξη των στρατηγικών σχεδίων που πρέπει να καταρτίζονται από τα κράτη μέλη στο πλαίσιο της κοινής γεωργικής πολιτικής (στρατηγικά σχέδια για την ΚΓΠ) και να χρηματοδοτούνται από το Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Εγγυήσεων (ΕΓΤΕ) και το Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Αγροτικής Ανάπτυξης (ΕΓΤΑΑ) και την κατάργηση των κανονισμών (ΕΕ) αριθ. 1305/2013 και (ΕΕ) αριθ. 1307/2013 (3),

έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΕ) 2021/2116 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 2ας Δεκεμβρίου 2021, σχετικά με τη χρηματοδότηση, τη διαχείριση και την παρακολούθηση της κοινής γεωργικής πολιτικής και την κατάργηση του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1306/2013 (4),

έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΕ) 2021/1060 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 24ης Ιουνίου 2021, για τον καθορισμό κοινών διατάξεων για το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης, το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο+, το Ταμείο Συνοχής, το Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης και το Ευρωπαϊκό Ταμείο Θάλασσας, Αλιείας και Υδατοκαλλιέργειας, και δημοσιονομικών κανόνων για τα εν λόγω Ταμεία και για το Ταμείο Ασύλου, Μετανάστευσης και Ένταξης, το Ταμείο Εσωτερικής Ασφάλειας και το Μέσο για τη Χρηματοδοτική Στήριξη της Διαχείρισης των Συνόρων και την Πολιτική των Θεωρήσεων (5),

έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΕ) 2021/694 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 29ης Απριλίου 2021, για τη θέσπιση του προγράμματος Ψηφιακή Ευρώπη (6),

έχοντας υπόψη το ψήφισμά του, της 27ης Οκτωβρίου 2016, σχετικά με το πώς μπορεί η ΚΓΠ να βελτιώσει τη δημιουργία θέσεων απασχόλησης στην ύπαιθρο (7),

έχοντας υπόψη το ψήφισμά του, της 4ης Απριλίου 2017, σχετικά με τις γυναίκες και τους ρόλους τους στις αγροτικές περιοχές (8),

έχοντας υπόψη το ψήφισμά του, της 15ης Νοεμβρίου 2017, σχετικά με ένα σχέδιο δράσης για τη φύση, τον άνθρωπο και την οικονομία (9),

έχοντας υπόψη το ψήφισμά του, της 30ής Μαΐου 2018, σχετικά με το μέλλον των τροφίμων και της γεωργίας (10),

έχοντας υπόψη το ψήφισμά του, της 3ης Οκτωβρίου 2018, σχετικά με την αντιμετώπιση των ειδικών αναγκών των αγροτικών, ορεινών και απομακρυσμένων περιοχών (11),

έχοντας υπόψη το ψήφισμά του, της 8ης Μαρτίου 2022, σχετικά με τον ρόλο της πολιτικής συνοχής στην προαγωγή του καινοτόμου και έξυπνου μετασχηματισμού και της περιφερειακής συνδεσιμότητας ΤΠΕ (12),

έχοντας υπόψη το ψήφισμά του, της 8ης Οκτωβρίου 2020, σχετικά με την ευρωπαϊκή δασική στρατηγική — μελλοντική πορεία (13),

έχοντας υπόψη το ψήφισμά του, της 20ής Οκτωβρίου 2021, σχετικά με τη στρατηγική «Από το αγρόκτημα στο πιάτο» για ένα δίκαιο, υγιές και φιλικό προς το περιβάλλον σύστημα τροφίμων (14),

έχοντας υπόψη το ψήφισμά του, της 9ης Ιουνίου 2021, σχετικά με τη στρατηγική της ΕΕ για τη βιοποικιλότητα με ορίζοντα το 2030: επαναφορά της φύσης στη ζωή μας (15),

έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 11ης Δεκεμβρίου 2019, σχετικά με την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία (COM(2019)0640),

έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 20ής Μαΐου 2020, με τίτλο «Από το αγρόκτημα στο πιάτο — Μια στρατηγική για ένα δίκαιο, υγιές και φιλικό προς το περιβάλλον σύστημα τροφίμων» (COM(2020)0381),

έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 20ής Μαΐου 2020, με τίτλο «Στρατηγική της ΕΕ για τη βιοποικιλότητα με ορίζοντα το 2030 — Επαναφορά της φύσης στη ζωή μας» (COM(2020)0380),

έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 12ης Νοεμβρίου 2021, με τίτλο «Σχέδιο έκτακτης ανάγκης για τη διασφάλιση του εφοδιασμού τροφίμων και της επισιτιστικής ασφάλειας σε περιόδους κρίσεων» (COM(2021)0689),

έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 16ης Ιουλίου 2021, με τίτλο «Νέα δασική στρατηγική της ΕΕ για το 2030» (COM(2021)0572),

έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 4ης Φεβρουαρίου 2022, σχετικά με την 8η έκθεση για τη συνοχή: συνοχή στην Ευρώπη με ορίζοντα το 2050 (COM(2022)0034),

έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής, της 17ης Ιουνίου 2020, σχετικά με τις επιπτώσεις της δημογραφικής αλλαγής (COM(2020)0241),

έχοντας υπόψη την Πράσινη Βίβλο της Επιτροπής, της 27ης Ιανουαρίου 2021, σχετικά με τη γήρανση — προώθηση της αλληλεγγύης και της υπευθυνότητας μεταξύ των γενεών (COM(2021)0050),

έχοντας υπόψη τη Διακήρυξη του Κορκ 2.0 με τίτλο «Βελτίωση της ζωής στις αγροτικές περιοχές» που εγκρίθηκε από τα μέρη της Ευρωπαϊκής Διάσκεψης για την Αγροτική Ανάπτυξη η οποία πραγματοποιήθηκε στο Κορκ τον Σεπτέμβριο του 2016,

έχοντας υπόψη τη Διακήρυξη του Μπλεντ για ένα πιο έξυπνο μέλλον για τις αγροτικές περιοχές της ΕΕ, η οποία υπογράφηκε στις 13 Απριλίου 2018 στο Μπλεντ, Σλοβενία·

έχοντας υπόψη τη Διακήρυξη των Ηνωμένων Εθνών για τα δικαιώματα των αγροτών και άλλων ατόμων που εργάζονται σε αγροτικές περιοχές, που εγκρίθηκε από το Συμβούλιο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων στις 28 Σεπτεμβρίου 2018,

έχοντας υπόψη το ψήφισμά του, της 3ης Μαΐου 2022, σχετικά με ένα σχέδιο δράσης της ΕΕ για τη βιολογική γεωργία (16),

έχοντας υπόψη τη γενική σύσταση αριθ. 34 (2016) της Επιτροπής των Ηνωμένων Εθνών για την εξάλειψη των διακρίσεων κατά των γυναικών, σχετικά με τα δικαιώματα των γυναικών σε αγροτικές περιοχές, που εγκρίθηκε στις 7 Μαρτίου 2016,

έχοντας υπόψη την 20ή αρχή του ευρωπαϊκού πυλώνα κοινωνικών δικαιωμάτων,

έχοντας υπόψη τη μελέτη με τίτλο «The future of the European farming model: socio-economic and territorial implications of the decline in the number of farms and farmers in the EU» (Το μέλλον του ευρωπαϊκού γεωργικού προτύπου: κοινωνικοοικονομικές και εδαφικές επιπτώσεις της μείωσης του αριθμού των γεωργικών εκμεταλλεύσεων και των γεωργών στην ΕΕ), η οποία δημοσιεύθηκε από το Θεματικό Τμήμα Διαρθρωτικής Πολιτικής και Πολιτικής Συνοχής τον Απρίλιο του 2022,

έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 25ης Μαρτίου 2021, σχετικά με ένα σχέδιο δράσης για την ανάπτυξη της βιολογικής παραγωγής (COM(2021)0141),

έχοντας υπόψη το ψήφισμά του, της 24ης Μαρτίου 2022, σχετικά με την ανάγκη για επείγον ενωσιακό σχέδιο δράσης με σκοπό την κατοχύρωση επισιτιστικής ασφάλειας εντός και εκτός της ΕΕ μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία (17),

έχοντας υπόψη το έγγραφο εργασίας των υπηρεσιών της Επιτροπής, της 8ης Απριλίου 2021, με τίτλο «Αξιολόγηση του αντικτύπου της ΚΓΠ στην ανανέωση των γενεών, στην τοπική ανάπτυξη και στην απασχόληση στις αγροτικές περιοχές» (SWD(2021)0078),

έχοντας υπόψη τη γνωμοδότηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής των Περιφερειών, της 26ης Ιανουαρίου 2022, με θέμα «Ένα μακρόπνοο όραμα για τις αγροτικές περιοχές της ΕΕ» (18),

έχοντας υπόψη τη γνωμοδότηση της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής, της 23ης Μαρτίου 2022, με θέμα «Ένα μακρόπνοο όραμα για τις αγροτικές περιοχές της ΕΕ» (19),

έχοντας υπόψη το άρθρο 54 του Κανονισμού του

έχοντας υπόψη τις γνωμοδοτήσεις της Επιτροπής Περιφερειακής Ανάπτυξης και της Επιτροπής Δικαιωμάτων των Γυναικών και Ισότητας των Φύλων,

έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής Γεωργίας και Ανάπτυξης της Υπαίθρου (A9-0269/2022),

Α.

λαμβάνοντας υπόψη ότι οι αγροτικές περιοχές αντιπροσωπεύουν περίπου το 83 % του συνολικού εδάφους της ΕΕ και φιλοξενούν περίπου 137 εκατομμύρια ανθρώπους (30 % του πληθυσμού της ΕΕ)· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι αγροτικές περιοχές της ΕΕ έχουν μεγάλη σημασία ως τόποι για την παραγωγή τροφίμων, για τα δάση και την παραγωγή ενέργειας, ιδίως ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, καθώς και για την υλοποίηση της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας, της κλιματικής ουδετερότητας και των στόχων βιώσιμης ανάπτυξης· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι αγροτικές περιοχές, ιδίως οι απομακρυσμένες και λιγότερο ανεπτυγμένες αγροτικές περιοχές, οι ορεινές περιοχές, τα νησιά και οι εξόχως απόκεντρες περιοχές αντιμετωπίζουν συγκεκριμένα μακροχρόνια ανεπίλυτα προβλήματα και τη μη αναγνώριση του μοναδικού δυναμικού τους για ανάπτυξη και καινοτομία·

Β.

λαμβάνοντας υπόψη ότι το συνολικό ποσοστό του πληθυσμού στις αγροτικές περιοχές μειώθηκε ελαφρώς σε επίπεδο ΕΕ την περασμένη δεκαετία, και σε σημαντικό βαθμό τα τελευταία 50 έτη, κυρίως λόγω γήρανσης και εξερχόμενης μετανάστευσης (αστικοποίηση)· λαμβάνοντας υπόψη ότι το ποσοστό των ανθρώπων ηλικίας άνω των 65 ετών είναι γενικώς το υψηλότερο στις αγροτικές περιοχές και αναμένεται να αυξηθεί στο μέλλον· λαμβάνοντας υπόψη ότι είναι πιθανό τέσσερις στις πέντε αγροτικές περιοχές της ΕΕ να αντιμετωπίσουν συρρίκνωση πληθυσμού έως το 2050, ενώ οι απομακρυσμένες αγροτικές περιοχές θα έχουν ακόμη μεγαλύτερη απώλεια κατοίκων·

Γ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι το άρθρο 174 ΣΛΕΕ αναφέρει ότι η Ένωση πρέπει να αποσκοπεί στη μείωση των διαφορών μεταξύ των επιπέδων ανάπτυξης των διαφόρων περιφερειών και να δίνει ιδιαίτερη προσοχή σε ορισμένες περιφέρειες, ιδίως στις αγροτικές περιοχές· λαμβάνοντας υπόψη ότι, προκειμένου να επιτευχθεί βιώσιμη ανάπτυξη, οι αγροτικές περιοχές πρέπει να λαμβάνουν επαρκή χρηματοδοτική στήριξη·

Δ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι το μέσο ποσοστό απασχόλησης στις αγροτικές περιοχές της ΕΕ εξελίχθηκε θετικά από το 2012 έως το 2020, αν και με διαφορές μεταξύ των κρατών μελών και με διακυμάνσεις στην ποιότητα της προσφοράς εργασίας· λαμβάνοντας υπόψη ότι το ποσοστό του πληθυσμού που αντιμετωπίζει κίνδυνο φτώχειας ή κοινωνικού αποκλεισμού είναι υψηλότερο στις αγροτικές περιοχές απ’ ό,τι στις πόλεις και τις κωμοπόλεις·

Ε.

λαμβάνοντας υπόψη ότι οι συνθήκες εργασίας σημαντικού ποσοστού των εργαζομένων που απασχολούνται στον γεωργικό τομέα της ΕΕ είναι εξαιρετικά δύσκολες και επισφαλείς, χαρακτηρίζονται από χαμηλούς μισθούς, παρατεταμένο ωράριο εργασίας, αδήλωτη εργασία, υψηλή συχνότητα ατυχημάτων και ασθενειών και απαράδεκτες συνθήκες στέγασης·

ΣΤ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η πρόσβαση σε υπηρεσίες ύδρευσης, αποχέτευσης, οδικής συνδεσιμότητας, ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης, εκπαίδευσης, ευρυζωνικού διαδικτύου καθώς και σε άλλες βασικές υπηρεσίες είναι απαραίτητη για την ανάπτυξη των αγροτικών περιοχών· λαμβάνοντας υπόψη ότι τα νοικοκυριά σε ορισμένες αγροτικές περιοχές εξακολουθούν να μην έχουν πρόσβαση σε βασικές υπηρεσίες, ιδίως υπηρεσίες ύδρευσης και αποχέτευσης, ενώ εξακολουθούν να υπάρχουν διαφορές μεταξύ των κρατών μελών (20)· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι υποδομές και οι συνδέσεις μεταφορών έχουν χαρακτηριστεί από τους πολίτες ως βασικές ανάγκες στις αγροτικές περιοχές·

Ζ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι ευρυζωνικές συνδέσεις υπερυψηλής ταχύτητας είναι διαθέσιμες μόνο σε έναν στους έξι κατοίκους της υπαίθρου· λαμβάνοντας υπόψη ότι υπάρχει σημαντικό χάσμα μεταξύ αγροτικών και αστικών περιοχών όσον αφορά τις βασικές ψηφιακές δεξιότητες, καθώς το 28 % των ενηλίκων που διαβιούν σε αγροτικές περιοχές διαθέτουν βασικό ή άνω του βασικού επίπεδο ψηφιακών δεξιοτήτων, ενώ το αντίστοιχο ποσοστό για τους ενηλίκους που διαβιούν σε πόλεις ανέρχεται στο 62 % (2019)· λαμβάνοντας υπόψη ότι συνεχίζουν να υπάρχουν σημαντικές διαφορές μεταξύ των κρατών μελών όσον αφορά τη συνδεσιμότητα στο διαδίκτυο, ενώ σε ορισμένα κράτη μέλη τα αγροτικά νοικοκυριά σε ποσοστό έως και 25 % εξακολουθούν να μην έχουν πρόσβαση στο διαδίκτυο (21)·

Η.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η ισότητα των φύλων αποτελεί θεμελιώδη αρχή της ΕΕ, η οποία αναγνωρίζεται στις Συνθήκες και στον Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων· λαμβάνοντας υπόψη ότι εξακολουθούν να υφίστανται σημαντικές ανισότητες μεταξύ των φύλων στις αγροτικές περιοχές και οι γυναίκες πλήττονται από υψηλότερα ποσοστά ανεργίας, επισφαλείς συμβάσεις και άτυπες συνθήκες εργασίας, ενώ επίσης υποεκπροσωπούνται στα όργανα λήψης αποφάσεων, όπως οι γεωργικοί συνεταιρισμοί, οι συνδικαλιστικές οργανώσεις και οι τοπικές αυτοδιοικήσεις·

Θ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι ο αριθμός των γεωργικών εκμεταλλεύσεων στην ΕΕ των 27 μειώθηκε κατά 32 % στο χρονικό διάστημα μεταξύ 2003 και 2016, και η μεγαλύτερη μείωση παρατηρήθηκε μεταξύ μικρών γεωργικών εκμεταλλεύσεων κάτω των πέντε εκταρίων (38 %)· λαμβάνοντας υπόψη ότι το 2016 υπήρχαν 10,5 εκατομμύρια γεωργικές εκμεταλλεύσεις στην ΕΕ, εκ των οποίων η πλειονότητα (92 %) ήταν οικογενειακές γεωργικές εκμεταλλεύσεις· λαμβάνοντας υπόψη ότι έως το 2040, η ΕΕ ενδέχεται να χάσει επιπλέον 6,4 εκατομμύρια γεωργικές εκμεταλλεύσεις, γεγονός που θα έχει ως αποτέλεσμα να απομείνουν περίπου 3,9 εκατομμύρια γεωργικές εκμεταλλεύσεις σε όλη την ΕΕ, κάτι που συνιστά εντυπωσιακή μείωση κατά 62 % σε σύγκριση με το 2016·

Ι.

λαμβάνοντας υπόψη ότι το 2016, για κάθε γεωργό ηλικίας κάτω των 35 ετών, υπήρχαν περισσότεροι από έξι γεωργοί ηλικίας άνω των 65 ετών (22), γεγονός που καθιστά τη γήρανση των γεωργών της ΕΕ ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι αγροτικές περιοχές· λαμβάνοντας υπόψη ότι το ποσοστό των νέων γυναικών γεωργών είναι ιδιαίτερα χαμηλό·

ΙΑ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι οι κτηνοτροφικές εκμεταλλεύσεις της ΕΕ απασχολούν περίπου 4 εκατομμύρια άτομα και αποτελούν τον κύριο δικαιούχο των ενισχύσεων του δεύτερου πυλώνα της κοινής γεωργικής πολιτικής (ΚΓΠ) σε γεωργικές εκμεταλλεύσεις σε μειονεκτούσες περιοχές, οι οποίες αντιπροσωπεύουν το 50 % της χρησιμοποιούμενης γεωργικής έκτασης στην ΕΕ·

ΙΒ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι οι θεματικές ομάδες του Ευρωπαϊκού Δικτύου Αγροτικής Ανάπτυξης έχουν αποδειχθεί αποτελεσματικό εργαλείο για τις εδαφικές συμπράξεις δημόσιου-ιδιωτικού τομέα· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι ομάδες αυτές κατόρθωσαν, επιπλέον, να παράσχουν ένα ενιαίο φόρουμ για την αντιμετώπιση ζητημάτων που σχετίζονται με την εδαφική αναζωογόνηση, την καινοτομία, τις ολοκληρωμένες προσεγγίσεις από τη βάση προς την κορυφή στη γεωργία και την αγροτική ανάπτυξη, την αποκεντρωμένη διαχείριση, την ολοκλήρωση της δικτύωσης και τη συνεργασία·

ΙΓ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι ένας από τους στόχους της ΚΓΠ για την τρέχουσα περίοδο προγραμματισμού είναι η προώθηση της απασχόλησης, της ανάπτυξης, της ισότητας των φύλων, συμπεριλαμβανομένης της συμμετοχής των γυναικών στη γεωργία, της κοινωνικής ένταξης και της τοπικής ανάπτυξης στις αγροτικές περιοχές·

ΙΔ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι έχουν διατυπωθεί ανησυχίες σχετικά με τις αρνητικές επιπτώσεις των εξορυκτικών δραστηριοτήτων στα ύδατα, τις προστατευόμενες περιοχές και το περιβάλλον, καθώς και σχετικά με την οικολογική ζημία που μπορεί να προκαλέσουν στο περιβάλλον και σε άλλες πηγές βιοπορισμού, επηρεάζοντας δυνητικά το εισόδημα, την υγεία και την ποιότητα ζωής των ανθρώπων (23)·

Προκλήσεις και ευκαιρίες για ισχυρότερες, ανθεκτικές και χωρίς αποκλεισμούς αγροτικές περιοχές

1.

επισημαίνει την ιστορική, γεωγραφική, οικονομική και κοινωνική πολυμορφία των αγροτικών περιοχών σε ολόκληρη την ΕΕ· υπενθυμίζει ότι οι αγροτικές περιοχές που βρίσκονται κοντά σε αστικά κέντρα, παράκτιες περιοχές, παραμεθόριες ή ορεινές περιοχές, στις εξόχως απόκεντρες περιοχές και σε αραιοκατοικημένες περιοχές αντιμετωπίζουν διαφορετικά προβλήματα που απαιτούν εξατομικευμένες και στοχευμένες λύσεις, οι οποίες θα εφαρμοστούν σε συνεργασία με τοπικά ενδιαφερόμενα μέρη·

2.

τονίζει ότι οι πολιτικές και οι δράσεις σε επίπεδο ΕΕ, σε συνδυασμό με τις εθνικές, περιφερειακές και τοπικές πολιτικές και δράσεις με μια τοποκεντρική προσέγγιση, είναι καίριας σημασίας για τη διασφάλιση της ευημερίας και της ευζωίας των Ευρωπαίων πολιτών της υπαίθρου, καθώς και για την αντιμετώπιση των προβλημάτων που αντιμετωπίζουν, όπως η μείωση και η γήρανση του πληθυσμού, ο μεγαλύτερος κίνδυνος φτώχειας και κοινωνικού αποκλεισμού και οι περιορισμένες ευκαιρίες ποιοτικής απασχόλησης· υπενθυμίζει ότι οι αγροτικές περιοχές έχουν κατά κεφαλή ΑΕΠ σημαντικά χαμηλότερο από τον μέσο όρο της ΕΕ·

3.

επισημαίνει περαιτέρω ότι οι αγροτικές περιοχές δεν έχουν πρόσβαση σε υψηλής ποιότητας υπηρεσίες κοινής ωφελείας, όπως υπηρεσίες ύδρευσης, αποχέτευσης, οδικής συνδεσιμότητας, υγειονομικής περίθαλψης, παιδικής μέριμνας και ποιοτικής εκπαίδευσης και κατάρτισης, και ότι δεν είναι επαρκώς συνδεδεμένες, με περιορισμένες επιλογές μεταφορών και έλλειψη ευρυζωνικών συνδέσεων υψηλής ταχύτητας, καθώς και με ελλείψεις σε άλλες βασικές υπηρεσίες, όπως ταχυδρομικές και τραπεζικές υπηρεσίες, πέραν της ανεπαρκούς ποιότητας και διαθεσιμότητας κατοικιών, των κλιματικών και περιβαλλοντικών πιέσεων, του χάσματος όσον αφορά την ισότητα των φύλων και των περιορισμένων ευκαιριών καινοτομίας και πρόσβασης στις τεχνολογικές εξελίξεις· επισημαίνει ότι ο απομακρυσμένος χαρακτήρας προσθέτει ένα σημαντικό στοιχείο δυσκολίας στις αγροτικές περιοχές·

4.

επισημαίνει ότι η δημογραφική συρρίκνωση και η γήρανση του πληθυσμού θα επηρεάσουν όλες τις περιφέρειες, αλλά κυρίως τις αγροτικές, λόγω της μετατόπισης του πληθυσμού προς τις αστικές περιοχές και της εξερχόμενης μετανάστευσης των νέων, γεγονός που θα επηρεάσει αρνητικά το αναπτυξιακό δυναμικό τους, την ποιότητα ζωής τους, την ανάπτυξη δεξιοτήτων και την πρόσβαση σε υπηρεσίες· σημειώνει ότι οι δημόσιες πολιτικές δεν κατόρθωσαν να αναστρέψουν την τάση μείωσης του πληθυσμού στις αγροτικές περιοχές·

5.

επισημαίνει τον κεντρικό ρόλο που μπορούν να διαδραματίσουν οι αγροτικές περιοχές στην αντιμετώπιση των κοινωνικών, οικονομικών και περιβαλλοντικών προκλήσεων, παρέχοντας υπηρεσίες οικοσυστήματος για τον μετριασμό της κλιματικής αλλαγής και της υποβάθμισης του περιβάλλοντος, διασφαλίζοντας τη βιώσιμη και επαρκή παραγωγή τροφίμων, συμπεριλαμβανομένων βιολογικών τροφίμων, διατηρώντας την υλική και άυλη αγροτική κληρονομιά, προάγοντας τη διατήρηση της φύσης και τη βιοποικιλότητα και παρέχοντας μοναδικά πολιτιστικά τοπία για αναψυχή και για ψυχαγωγικούς σκοπούς, καθώς και αναπτύσσοντας την κυκλική οικονομία και συμβάλλοντας σε μια δίκαιη, πράσινη και ψηφιακή μετάβαση·

6.

τονίζει, στο πλαίσιο αυτό, τις συνέργειες μεταξύ των αγροτικών κοινοτήτων, της προστασίας του περιβάλλοντος, της επισιτιστικής ασφάλειας και της ευαισθητοποίησης για την καλή μεταχείριση των ζώων· τονίζει την ανάγκη επαρκούς στήριξης των γεωργών και αποζημίωσής τους για την παροχή δημόσιων αγαθών και υπηρεσιών οικοσυστήματος, με στόχο τη συμβολή στην οικονομική βιωσιμότητα των αγροτικών περιοχών·

7.

εφιστά την προσοχή στην ολοένα και μεγαλύτερη δυσαρέσκεια στους κόλπους των αγροτικών πληθυσμών που νιώθουν ότι υποεκπροσωπούνται και ότι οι ανάγκες τους δεν λαμβάνονται επαρκώς υπόψη στη διαδικασία λήψης πολιτικών αποφάσεων, γεγονός που καλλιεργεί το έδαφος για αποστασιοποίηση από τα κοινά και την πολιτική, κάτι που επίσης πρέπει να αντιμετωπιστεί και το οποίο θα μπορούσε να οδηγήσει στην ανάπτυξη διαφόρων μορφών στέρησης δημοκρατικών δικαιωμάτων· επιμένει ότι το ολοένα και πιο έντονο χάσμα μεταξύ αγροτικών και αστικών περιοχών, η γεωγραφική απόσταση και η έλλειψη βασικών υπηρεσιών συνδυάζονται και ενισχύουν αυτή τη δυσαρέσκεια· πιστεύει ότι η συμμετοχή των νέων στη ζωή των τοπικών κοινοτήτων μπορεί να συμβάλει στην επιβράδυνση της μετανάστευσης των νέων από τις αγροτικές περιοχές·

8.

λαμβάνει υπό σημείωση το γεγονός ότι οι πολίτες της ΕΕ εξακολουθούν να έχουν ισχυρή εμπιστοσύνη στις περιφερειακές και τοπικές διοικήσεις, όπως προκύπτει από έρευνες του Ευρωβαρόμετρου, και τονίζει τη σημασία της συμμετοχής αυτών των επιπέδων διακυβέρνησης στην αναζωογόνηση της στήριξης του ευρωπαϊκού εγχειρήματος στις αγροτικές περιοχές·

9.

τονίζει ότι οι αγροτικές περιοχές είναι ιδιαίτερα ευάλωτες στις επιπτώσεις κρίσεων, όπως η πανδημία της COVID-19, ο πόλεμος στην Ουκρανία και η κλιματική αλλαγή, αλλά είναι επίσης σε θέση να προσφέρουν νέες ευκαιρίες και λύσεις για την αντιμετώπιση τέτοιων κρίσεων και να διαδραματίσουν βασικό ρόλο στη διασφάλιση της επισιτιστικής ασφάλειας, της επισιτιστικής αυτάρκειας καθώς και της ανεξαρτησίας από τα ορυκτά καύσιμα ή τις εισαγωγές ενέργειας, εάν τους διατεθεί το κατάλληλο πλαίσιο στήριξης·

10.

επισημαίνει ότι η πανδημία της COVID-19 είχε ως αποτέλεσμα νέες συμπεριφορές όσον αφορά τη διαβίωση, την εργασία και την αλληλεπίδραση, συμπεριλαμβανομένης της τηλεργασίας, γεγονός που δημιουργεί νέες ευκαιρίες με πολλές θετικές εξωτερικές επιδράσεις για την αναζωογόνηση των αγροτικών περιοχών· σημειώνει ότι οι πολίτες έχουν κατανοήσει ότι οι αγροτικές περιοχές μπορούν να προσφέρουν λύσεις σε αυτή την κρίση·

Ένα μακρόπνοο όραμα για τις αγροτικές περιοχές της ΕΕ

11.

χαιρετίζει την ανακοίνωση της Επιτροπής σχετικά με ένα μακρόπνοο όραμα για τις αγροτικές περιοχές της ΕΕ· συμφωνεί με τους γενικούς στόχους της και θεωρεί ότι αποτελεί πολύτιμη ευκαιρία για συντονισμένη και ενισχυμένη δράση όσον αφορά το παρόν και το μέλλον των αγροτικών περιοχών καθορίζοντας νέες δυνατότητες για κοινωνική, οικονομική και περιβαλλοντική ανανέωση· τονίζει ότι είναι σημαντικό να διασφαλιστεί ότι τα κονδύλια και οι πολιτικές της ΕΕ αλληλοσυμπληρώνονται για τη στήριξη των αγροτικών περιοχών και ότι οι πληροφορίες είναι προσβάσιμες στα τοπικά ενδιαφερόμενα μέρη·

12.

τονίζει ότι η ανάπτυξη των αγροτικών περιοχών πρέπει να παραμείνει ψηλά στην ατζέντα της ΕΕ και καλεί τις προσεχείς προεδρίες του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης να επιδιώξουν στο έπακρο αυτή τη φιλοδοξία και να εκφράσουν στα συμπεράσματά τους την ανάγκη ανάληψης δράσης για τις αγροτικές περιοχές·

13.

λαμβάνει υπό σημείωση την πρόταση για ένα αγροτικό σχέδιο δράσης, το οποίο θα πρέπει να εξελιχθεί σε ένα δυναμικό εργαλείο για μελλοντική δράση, με απτά αποτελέσματα, στηρίζοντας ολοκληρωμένες στρατηγικές για τη βιώσιμη ανάπτυξη σύμφωνα με την αρχή της εταιρικής σχέσης· καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να δώσουν ύψιστη προτεραιότητα στην εφαρμογή του, θέτοντας σαφείς ποσοτικούς και δεσμευτικούς στόχους, ώστε να διασφαλιστεί ότι συνοδεύεται από τους απαραίτητους πόρους για αποτελεσματική εφαρμογή και να επιτευχθεί ο στόχος για ισχυρότερες, πιο συνδεδεμένες, ανθεκτικές και ευημερούσες αγροτικές περιοχές έως το 2040·

14.

συμφωνεί ότι υπάρχει ανάγκη για έναν κοινό σε επίπεδο ΕΕ ορισμό των λειτουργικών αγροτικών περιοχών ο οποίος θα περιλαμβάνει τη διάκριση μεταξύ αγροτικών και περιαστικών περιοχών και θα αναγνωρίζει την πολυπλοκότητα, την πολυμορφία και τις ιδιαιτερότητες των εν λόγω περιοχών·

15.

παροτρύνει την Επιτροπή να αναπτύξει ταχέως και να θέσει σε εφαρμογή έναν τέτοιο ορισμό, σε συνεργασία με εθνικούς, περιφερειακούς και τοπικούς ενδιαφερόμενους φορείς· θεωρεί ότι αυτός ο ορισμός θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για να συγκρίνει την εξέλιξη των ευρωπαϊκών αγροτικών περιοχών και να αποτελέσει τη βάση για πιο στοχευμένη εφαρμογή των πολιτικών και των μέτρων σε αυτές τις περιοχές· καλεί την Επιτροπή να αναπτύξει μια κοινή μεθοδολογία, συμπεριλαμβάνοντας παράλληλα επαρκή ευελιξία για την κάλυψη των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών και αναγκών των κρατών μελών·

16.

υποστηρίζει την ανάπτυξη ενός αγροτικού συμφώνου, τονίζοντας τη σημασία της χωρίς αποκλεισμούς συμμετοχής των τοπικών, περιφερειακών και εθνικών ενδιαφερόμενων φορέων στη διακυβέρνησή του, συμπεριλαμβανομένης της κοινωνίας των πολιτών, για την επιτυχή έκβαση της πρωτοβουλίας·

17.

θεωρεί ότι για το αγροτικό σύμφωνο απαιτούνται συγκεκριμένοι στόχοι, παραδοτέα, συστήματα πολυεπίπεδης διακυβέρνησης και παρακολούθησης, καθώς και σαφείς θεσμικές αρμοδιότητες· πιστεύει ότι το αγροτικό σύμφωνο θα πρέπει να χρησιμεύσει ως πλατφόρμα για την ανταλλαγή ορθών πρακτικών μεταξύ αγροτικών περιοχών και τη στήριξή τους στη χρήση των διαθέσιμων εργαλείων, συμβάλλοντας στις συνέργειες, τη συμπληρωματικότητα και τη συνοχή των παρεμβάσεων της ΕΕ και διευκολύνοντας τη στρατηγική αυτονομία της ΕΕ·

18.

εκφράζει την ικανοποίησή του για την εξαγγελία ενός παρατηρητηρίου για τις αγροτικές περιοχές με στόχο τη βελτίωση της συλλογής και ανάλυσης δεδομένων σχετικά με τις αγροτικές περιοχές· θεωρεί ότι αποτελεί έγκυρο μέσο για την τροφοδότηση, τον σχεδιασμό και την παρακολούθηση καλύτερων δημόσιων πολιτικών, καθώς και για την παρακολούθηση της προόδου εφαρμογής του μακρόπνοου οράματος και των μελλοντικών πολιτικών και αγροτικών στρατηγικών της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένου του αγροτικού σχεδίου δράσης της ΕΕ·

19.

θεωρεί ότι το παρατηρητήριο για τις αγροτικές περιοχές θα πρέπει να αποτελέσει ευκαιρία για τον εντοπισμό κενών των δεδομένων και για τη βελτίωση των βάσεων δεδομένων, ιδίως όσον αφορά τα κατανεμημένα ανά φύλο δεδομένα, για την προώθηση πιο λεπτομερούς στατιστικής προσέγγισης και την ανάπτυξη δεικτών σε ένα επαρκές γεωγραφικό επίπεδο προκειμένου να αποτυπωθούν οι ανάγκες του πληθυσμού· τονίζει την ανάγκη επαρκούς χρηματοδότησης και επαρκών πόρων, διαφάνειας και ενός σαφούς χάρτη πορείας με χρονοδιαγράμματα και στόχους·

20.

τονίζει τη σημασία που έχει η εφαρμογή ενός μηχανισμού αγροτικού ελέγχου για τις πρωτοβουλίες της ΕΕ, προκειμένου να αξιολογηθεί η συνοχή και η συμπληρωματικότητα των πολιτικών της ΕΕ και ο δυνητικός αντίκτυπός τους στις αγροτικές περιοχές· παροτρύνει τα κράτη μέλη να προωθήσουν την ανάπτυξη και την εφαρμογή αποτελεσματικών μηχανισμών για αγροτικό έλεγχο σε εθνικό επίπεδο, αξιολογώντας τον αντίκτυπο της προτεινόμενης νομοθεσίας στις αγροτικές περιοχές ώστε να διασφαλιστεί ότι είναι κατάλληλη για τον επιδιωκόμενο σκοπό, και καλεί την Επιτροπή να τους παράσχει βοήθεια για τον σκοπό αυτό· θεωρεί ότι ο μηχανισμός αγροτικού ελέγχου θα πρέπει να είναι υποχρεωτικός και υπογραμμίζει τη σημασία που έχει η συμμετοχή των τοπικών και περιφερειακών αρχών στον ορισμό και την εφαρμογή των μηχανισμών αγροτικού ελέγχου, καθώς και στη διακυβέρνησή τους τόσο σε ευρωπαϊκό όσο και σε εθνικό επίπεδο·

Πορεία για το μέλλον των αγροτικών περιοχών για το 2040

21.

επιμένει ότι οι πολίτες των αγροτικών περιοχών πρέπει να επωφελούνται, όπως κάθε άλλος πολίτης, από δίκαιες συνθήκες για την επίτευξη των επαγγελματικών, κοινωνικών και προσωπικών τους στόχων, με ιδιαίτερη έμφαση στις πιο ευάλωτες ομάδες, και επιμένει στην εφαρμογή του ευρωπαϊκού πυλώνα κοινωνικών δικαιωμάτων·

22.

τονίζει ότι οι αγροτικές κοινότητες πρέπει να έχουν ισότιμη πρόσβαση σε υπηρεσίες κοινής ωφελείας προκειμένου να διασφαλίζονται ισότιμες και χωρίς αποκλεισμούς συνθήκες διαβίωσης και ευημερίας, ιδίως υπηρεσίες υγειονομικής περίθαλψης, εκπαίδευση, κατάρτιση για αναβάθμιση και επανειδίκευση και διά βίου μάθηση, κοινωνική μέριμνα, φροντίδα παιδιών και ηλικιωμένων, συνδεσιμότητα και κινητικότητα και στέγαση, καθώς και ταχυδρομικές και τραπεζικές υπηρεσίες, χώροι κοινωνικών συναντήσεων και πολιτιστικές δραστηριότητες και υποδομές·

23.

υπογραμμίζει, στο πλαίσιο αυτό, τη σημασία των δημόσιων επενδύσεων και των δημόσιων εταιρικών σχέσεων, καθώς και της βελτίωσης της διασυνοριακής συνεργασίας και της συνεργασίας μεταξύ αγροτικών και αστικών περιοχών· επισημαίνει τις δυνατότητες των αποκεντρωμένων και πολυλειτουργικών κέντρων υπηρεσιών και των αναπροσαρμοσμένων και ανακαινισμένων κτιρίων που είναι προσαρμοσμένα στις ανάγκες, καθώς και των καινοτόμων προσεγγίσεων για την παροχή υπηρεσιών·

24.

θεωρεί ότι θα πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή στις ευάλωτες ομάδες που ζουν σε αγροτικές περιοχές, όπως τα άτομα με αναπηρία, οι ηλικιωμένοι και οι μετανάστες, ιδίως οι εποχιακοί εργαζόμενοι, και να διασφαλίζεται ότι οι ειδικές ανάγκες τους αντιμετωπίζονται ενώ προωθείται παράλληλα η κοινωνική ένταξη· καλεί την Επιτροπή να εναρμονίσει περαιτέρω τις πρακτικές μεταξύ των κρατών μελών όσον αφορά την ένταξη των ατόμων με αναπηρία·

25.

τονίζει ότι θα πρέπει να δοθεί προτεραιότητα σε στοχευμένες παρεμβάσεις για τη στήριξη των νέων και την προώθηση της αποτελεσματικής ανανέωσης των γενεών, προκειμένου να ενθαρρυνθεί η μόνιμη παρουσία των νέων στις αγροτικές περιοχές και να αντιμετωπιστεί η δημογραφική συρρίκνωση· τονίζει ότι θα πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή στην αντιμετώπιση των κύριων προκλήσεων και στην άρση των υφιστάμενων εμποδίων, όπως όσον αφορά την πρόσβαση στην τριτοβάθμια εκπαίδευση και τη μεταφορά γνώσεων, τις ευκαιρίες απασχόλησης, την απόκτηση επιχειρηματικών δεξιοτήτων και την πρόσβαση σε γη και κεφάλαια· τονίζει την ανάγκη για υψηλής ποιότητας συστήματα γεωργικής εκπαίδευσης για την κατάρτιση νέων επαγγελματιών· υπογραμμίζει στο πλαίσιο αυτό τον σημαντικό ρόλο που διαδραματίζουν οι νέοι γεωργοί στον εκσυγχρονισμό της γεωργίας της ΕΕ και στη δημιουργία περισσότερων ευκαιριών στις αγροτικές περιοχές· τονίζει την ανάγκη στήριξης της επιτυχούς ένταξής τους, ιδίως με τη διευκόλυνση της αγοράς και της μίσθωσης γεωργικής γης, επισημαίνοντας, στο πλαίσιο αυτό, το δυναμικό των εκκολαπτηρίων γεωργικών εκμεταλλεύσεων·

26.

καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να αναπτύξουν και να ενισχύσουν μέτρα, σύμφωνα με τον ευρωπαϊκό πυλώνα κοινωνικών δικαιωμάτων, ώστε να βελτιώσουν τα δικαιώματα, τις συνθήκες εργασίας, την ασφάλεια, την υγεία και την κοινωνική προστασία των εργαζομένων στις αγροτικές περιοχές, συμπεριλαμβανομένων των συνθηκών διαβίωσης και εργασίας των εποχιακών και διακινούμενων εργαζομένων, διασφαλίζοντας παράλληλα συνοχή μεταξύ των τομέων πολιτικής που επηρεάζουν το θέμα αυτό·

27.

υπογραμμίζει ότι η Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία, συμπεριλαμβανομένων της στρατηγικής «Από το αγρόκτημα στο πιάτο» και του ψηφιακού μετασχηματισμού, μπορεί να δημιουργήσει νέες ευκαιρίες στις αγροτικές περιοχές, μια νέα δυναμική για ένα πιο ανθεκτικό μέλλον και δυνατότητες για βιώσιμες θέσεις εργασίας· επισημαίνει την ανάγκη να διασφαλιστεί μια δίκαιη και χωρίς αποκλεισμούς μετάβαση, που θα προωθεί την οικονομική ευρωστία στις αγροτικές περιοχές και την εδαφική και κοινωνική συνοχή, και να παρασχεθούν πόροι και επαρκής στήριξη για την αντιμετώπιση των σχετικών προκλήσεων, ιδίως δεδομένης της τρέχουσας κρίσης·

28.

υπογραμμίζει τον κεντρικό ρόλο που διαδραματίζουν η γεωργία, ο αγροδιατροφικός τομέας και η βιώσιμη δασοκομία στις αγροτικές περιοχές, όσον αφορά την παροχή θέσεων εργασίας και την εξασφάλιση υψηλής ποιότητας τροφίμων, ποικιλίας τροφίμων και βιομάζας παραγόμενης με βιώσιμο τρόπο· επιμένει ότι η κοινωνικά, περιβαλλοντικά και οικονομικά βιώσιμη γεωργία, συμπεριλαμβανομένων της αγροοικολογίας και της βιολογικής γεωργίας, που παρέχει δίκαιο εισόδημα στους γεωργούς, είναι καίριας σημασίας για τη ζωτικότητα αυτών των περιοχών·

29.

εφιστά την προσοχή στον σημαντικό ρόλο των μικρών και μεσαίων γεωργικών εκμεταλλεύσεων και των οικογενειακών γεωργικών εκμεταλλεύσεων για τη διατήρηση των αγροτικών πληθυσμών και τη διατήρηση της διαχείρισης της γης και των τοπίων, και υποστηρίζει ότι θα πρέπει να επωφεληθούν από στήριξη για τη διασφάλιση κατάλληλων συνθηκών διαβίωσης και για τον μετριασμό της μείωσης του αριθμού των γεωργικών εκμεταλλεύσεων· επισημαίνει ότι οι γεωργοί σε απομακρυσμένες και αγροτικές περιοχές, ιδίως οι μικροκαλλιεργητές, εξακολουθούν να μην έχουν επαρκή πρόσβαση σε τεχνολογίες·

30.

αναγνωρίζει τη σημασία που έχει η στήριξη πρωτοβουλιών συνεργασίας στον τομέα της γεωργίας και της κοινωνικής οικονομίας ως εργαλείο για την αγροτική ανάπτυξη· εφιστά την προσοχή στον ρόλο των αγροδιατροφικών συνεταιρισμών για την περιβαλλοντική, οικονομική και κοινωνική βιωσιμότητα των αγροτικών περιοχών, δεδομένου ότι προσθέτουν αξία στα προϊόντα, δημιουργούν θέσεις εργασίας και διαφοροποιούν την τοπική οικονομία· παροτρύνει την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να ενθαρρύνουν και να προωθήσουν τους συνεταιρισμούς στις αγροτικές περιοχές·

31.

τονίζει τη σημασία που έχει η προώθηση των συστημάτων ποιότητας της ΕΕ, ιδίως των γεωγραφικών ενδείξεων, ως μέσο για τη βελτίωση της ποιότητας και τη δίκαιη κατανομή της οικονομικής αξίας στο πλαίσιο των αλυσίδων τροφίμων και, τελικά, για τη διατήρηση των αγροτικών πληθυσμών στην επικράτεια της ΕΕ·

32.

τονίζει ότι οι αθέμιτες εμπορικές πρακτικές εξακολουθούν να αποτελούν σοβαρό πρόβλημα στον γεωργικό τομέα και επισημαίνει το γεγονός ότι απαιτούνται περαιτέρω μέτρα για τη διασφάλιση καλύτερης κατανομής της αξίας κατά μήκος της αλυσίδας· υπενθυμίζει το δυναμικό των βραχειών αλυσίδων εφοδιασμού για την προσέγγιση μεταξύ καταναλωτών και παραγωγών, τη διασφάλιση καλύτερων αποδοχών για τους γεωργούς και τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου στον κύκλο παραγωγής τροφίμων· τονίζει ότι θα πρέπει να λαμβάνεται υπόψη ο αντίκτυπος των συμφωνιών ελεύθερων συναλλαγών στις αγροτικές περιοχές·

33.

σημειώνει ότι απαιτείται μια δίκαιη κατανομή των άμεσων ενισχύσεων, προκειμένου να διασφαλιστεί η ισορροπημένη ανάπτυξη των περιφερειών και των αγροτικών περιοχών· υπογραμμίζει τη σημασία των ενισχύσεων της ΚΓΠ για περιοχές με φυσικούς περιορισμούς όσον αφορά τη διατήρηση των βιώσιμων δραστηριοτήτων στις εν λόγω περιοχές· καλεί τα κράτη μέλη να καλλιεργήσουν ισχυρά εδαφικά δίκτυα αγροτικής ανάπτυξης στο πλαίσιο της ΚΓΠ για τον συντονισμό όλων των ενδιαφερόμενων φορέων στον τομέα της αγροτικής ανάπτυξης·

34.

επισημαίνει ότι η εκτατική μόνιμη κτηνοτροφία που βασίζεται σε χορτολιβαδικές εκτάσεις, δασολιβαδικές εκτάσεις ή η εκτατικής κτηνοτροφία, που συχνά περιλαμβάνει βοσκοτόπους υψηλής περιβαλλοντικής αξίας και απειλούμενα εκτρεφόμενα είδη και φυλές, ιδίως σε απομακρυσμένες ορεινές περιοχές, αποτελούν βασικά χαρακτηριστικά των ευρωπαϊκών αγροτικών περιοχών, τα οποία πρέπει να υποστηριχθούν και να ενθαρρυνθούν·

35.

τονίζει τη σημασία της πρόσβασης σε εξατομικευμένες επενδύσεις, έρευνα και καινοτομία για τη βιώσιμη γεωργία· λαμβάνει υπό σημείωση την επιτυχία της Ευρωπαϊκής Σύμπραξης Καινοτομίας για την παραγωγικότητα και τη βιωσιμότητα της γεωργίας και ζητεί τη συνέχιση και την επέκταση αυτής της καινοτόμου και από τη βάση προς την κορυφή προσέγγισης για την παροχή εξατομικευμένων λύσεων που έχουν σχεδιαστεί από τοπικούς ενδιαφερόμενους φορείς, καθώς και άλλων συμπράξεων αγροτικής καινοτομίας και κόμβων καινοτομίας που βασίζονται σε πολλούς παράγοντες· αναγνωρίζει ότι η καινοτομία θα πρέπει να είναι συμβατή με παραδοσιακές πρακτικές και γνώσεις, ιδίως με εκείνες που προσαρμόζονται στα χαρακτηριστικά κάθε περιοχής·

36.

υπενθυμίζει ότι τα μεγάλα σαρκοφάγα, ιδίως οι λύκοι, μπορούν να έχουν αντίκτυπο στη βιωσιμότητα της γεωργίας, ιδίως σε ορισμένα είδη γεωργικών εδαφών εκτατικής καλλιέργειας πλούσιων σε βιοποικιλότητα· σημειώνει ότι αυτό καταδεικνύει την ανάγκη να διασφαλιστεί η ισόρροπη συνύπαρξη ανθρώπων και τέτοιων ζώων στις αγροτικές περιοχές· καλεί, στο πλαίσιο αυτό, την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να λάβουν συγκεκριμένα μέτρα για να διασφαλίσουν αυτή τη συνύπαρξη, ώστε να μην τεθεί σε κίνδυνο η βιώσιμη ανάπτυξη και ο δυναμισμός των αγροτικών περιοχών, και ιδίως να διασφαλιστούν παραδοσιακές γεωργικές πρακτικές, όπως η μετακινούμενη κτηνοτροφία· υπενθυμίζει την ευθύνη της Επιτροπής να αξιολογεί την πρόοδο όσον αφορά την επίτευξη της κατάστασης διατήρησης και, κατά περίπτωση, να τροποποιεί το καθεστώς προστασίας των ειδών, εφόσον επιτυγχάνεται η επιθυμητή κατάσταση διατήρησης· παροτρύνει την Επιτροπή να ενθαρρύνει τη διεξαγωγή συζήτησης σχετικά με τα μεγάλα σαρκοφάγα με τους αγροτικούς φορείς, να παράσχει πληροφορίες σχετικά με τις δυνατότητες χρηματοδότησης για προληπτικά μέτρα κατά των επιθέσεων με στόχο το ζωικό κεφάλαιο και να προωθήσει συντονισμένες προσεγγίσεις σε όλα τα κράτη μέλη·

37.

τονίζει ότι η διαφοροποίηση και η καινοτομία στην αγροτική οικονομία, με μια πιο εδαφική προσέγγιση βασισμένη στο τοπικό δυναμικό και τα τοπικά χαρακτηριστικά, είναι ζωτικής σημασίας για την αξιοποίηση ευκαιριών από την ψηφιακή και την πράσινη μετάβαση· καλεί τα κράτη μέλη να θεσπίσουν μέτρα για τη στήριξη της δίκαιης μετάβασης και της διαφοροποίησης της αγροτικής οικονομίας, καθώς και να υποστηρίξουν τη δημιουργία ποιοτικών θέσεων εργασίας στις αγροτικές περιοχές· τονίζει το δυναμικό των βιοπεριφερειών, των οικοπεριφερειών, της ανθρακοδεσμευτικής γεωργίας και του οικοτουρισμού για τη διαφοροποίηση της αγροτικής οικονομίας· υπενθυμίζει ότι η βιώσιμη γεωργία, δασοκομία και αλιεία μπορούν επίσης να παρέχουν δυνατότητες για επιχειρηματική διαφοροποίηση στις αγροτικές περιοχές·

38.

αναγνωρίζει ότι ο τουρισμός μπορεί να αποτελέσει σημαντική πηγή εισοδήματος για τις αγροτικές κοινότητες και επισημαίνει το δυναμικό των διαφοροποιημένων μοντέλων βιώσιμου τουρισμού· επισημαίνει το συχνά ανεκμετάλλευτο δυναμικό της ερασιτεχνικής αλιείας και του τουρισμού αλιείας με καλάμι για την προσέλκυση τουριστών καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους· ζητεί να καταβληθούν προσπάθειες για την ενίσχυση της θέσης του αγροτουρισμού, όπως για παράδειγμα του οινοτουρισμού, σε στρατηγικές για τη διαφοροποίηση της αγροτικής οικονομίας, σε συνδυασμό με τους τομείς της γεωργίας και των τροφίμων·

39.

αναγνωρίζει τη σημασία που έχει, από την άποψη της κοινωνικής, οικονομικής και πολιτιστικής διατήρησης και της διατήρησης της βιοποικιλότητας, η βιώσιμη διαχείριση των θηραμάτων για το μέλλον των αγροτικών περιοχών·

40.

καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να αναλάβουν επείγουσα δράση για τον σχεδιασμό και την εφαρμογή μέτρων με στόχο την καταπολέμηση του χάσματος μεταξύ των φύλων, ιδίως σε αμοιβές και συντάξεις· τονίζει ότι η ενσωμάτωση της διάστασης του φύλου θα πρέπει να εφαρμόζεται σε κάθε επίπεδο χάραξης πολιτικής, διασφαλίζοντας την εφαρμογή της στρατηγικής της ΕΕ για την ισότητα των φύλων 2020-2025, ιδίως στις αγροτικές περιοχές·

41.

εκφράζει τη λύπη του για το γεγονός ότι το έργο των γυναικών στις αγροτικές περιοχές εξακολουθεί να μην αναγνωρίζεται δεόντως, ιδίως στη γεωργία· επισημαίνει ότι οι γυναίκες στις αγροτικές περιοχές πλήττονται περισσότερο από την αφανή ανεργία και τη συμμετοχή στην άτυπη οικονομία, γεγονός που συμβάλλει στη συχνότερη εξερχόμενη μετανάστευση των νέων γυναικών· τονίζει την ανάγκη λήψης στοχευμένων μέτρων για την αντιμετώπιση των ειδικών προκλήσεων στην αγορά εργασίας και για τη βελτίωση της πρόσβασής τους σε επαρκείς υπηρεσίες, συμπεριλαμβανομένης της ευρείας υγειονομικής περίθαλψης, με ιδιαίτερη έμφαση στην ένταξη των πλέον ευάλωτων ομάδων· επαναλαμβάνει τη σημασία που έχει η ισορροπία μεταξύ επαγγελματικής και ιδιωτικής ζωής και χαιρετίζει, στο πλαίσιο αυτό, την επικείμενη ευρωπαϊκή στρατηγική για τη φροντίδα·

42.

επιμένει ότι είναι ανάγκη να βελτιωθεί η συμμετοχή των γυναικών στη λήψη αποφάσεων και η πολιτική συμμετοχή τους στις αγροτικές περιοχές· καλεί τα κράτη μέλη να προωθήσουν την ισότητα των φύλων και την ισότιμη συμμετοχή σε όλες τις αγροτικές οργανώσεις, ενώσεις και δημόσιους οργανισμούς, σε θέσεις λήψης αποφάσεων, στην ιδιοκτησία των επιχειρήσεων και στην πρόσβαση σε ποιοτικές θέσεις εργασίας· τονίζει την ανάγκη για στοχευμένη κατάρτιση και ανάπτυξη δεξιοτήτων, καθώς και για ευνοϊκό περιβάλλον, διευκόλυνση της πρόσβασης σε χρηματοδοτικούς πόρους και προώθηση της γυναικείας επιχειρηματικότητας στις αγροτικές περιοχές·

43.

καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να προωθήσουν την ένταξη των γυναικών στη γεωργία, ιδίως διερευνώντας τη δυνατότητα στήριξης της συνιδιοκτησίας των ευρωπαϊκών γεωργικών εκμεταλλεύσεων· ζητεί να αναγνωριστεί πλήρως το έργο των γυναικών στις γεωργικές δραστηριότητες, ιδίως το έργο των συζύγων και συντρόφων που παρέχουν βοήθεια στον γεωργικό τομέα, μέσω της παροχής νομικής αναγνώρισης και πλήρους πρόσβασης σε δικαιώματα κοινωνικής ασφάλισης· υπογραμμίζει τον ρόλο των γυναικών στις αγροτικές περιοχές στη μετάβαση προς τη βιώσιμη γεωργία και στην πράσινη μετάβαση·

44.

υπογραμμίζει τον κεντρικό ρόλο των αγροτικών περιοχών στη μετάβαση σε μια κυκλική οικονομία με ουδέτερο ισοζύγιο άνθρακα, συμπεριλαμβανομένων της βιώσιμης βιοοικονομίας και δασοκομίας· καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να καταστήσουν δυνατή την ανάληψη πρωτοβουλιών από τοπικούς φορείς, όπως τη δημιουργία αγροτικών ενεργειακών κοινοτήτων, που συμβάλλουν στην αποδοχή των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας σε τοπικό επίπεδο·

45.

τονίζει ότι οι πρωτοβουλίες στις αγροτικές περιοχές, όπως η ανάπτυξη υποδομών ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, πρέπει να συμβάλλουν αποτελεσματικά στην οικονομική, κοινωνική και περιβαλλοντική ζωτικότητα των περιοχών αυτών και να λαμβάνουν παράλληλα υπόψη την ανάγκη για αποδοχή από την τοπική κοινωνία· επιμένει ότι οι στόχοι της παραγωγής τροφίμων και της προστασίας περιοχών υψηλής περιβαλλοντικής αξίας, όπως οι περιοχές Natura 2000, θα πρέπει να αποτελούν προτεραιότητα·

46.

καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να στηρίξουν περαιτέρω τις αγροτικές περιοχές για την επέκταση της βιώσιμης παραγωγής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές, μεταξύ άλλων με την άρση των υφιστάμενων φραγμών, την αποκέντρωση των συστημάτων παραγωγής και αποθήκευσης, την ενίσχυση των ενεργειακών δικτύων και την κατάρτιση ειδικευμένων επαγγελματιών, καθώς και να προωθήσουν τη χρήση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας ως μέσο συμβολής στην ενεργειακή αυτονομία, τη διαφοροποίηση του εισοδήματος και την καταπολέμηση της ενεργειακής φτώχειας και της κλιματικής αλλαγής· επισημαίνει τη σημασία που έχει η αύξηση της κυκλικότητας των γεωργικών εκμεταλλεύσεων·

47.

τονίζει τη σημασία της μικροπαραγωγής στις γεωργικές εκμεταλλεύσεις· τονίζει ότι οι γεωργοί δεν πρέπει να βρίσκονται σε μειονεκτική θέση όταν παρέχουν ηλεκτρική ενέργεια στο δίκτυο ως αποτέλεσμα της χρήσης δημόσιων επιχορηγήσεων, συμπεριλαμβανομένης της ΚΓΠ·

48.

επισημαίνει ότι οι αγροτικές περιοχές διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο κοινωνικού αποκλεισμού και ενεργειακής φτώχειας λόγω των μεγαλύτερων αποστάσεων που πρέπει να καλύπτονται και των περιορισμών της κινητικότητας σε πολλές αγροτικές περιοχές· επισημαίνει, επιπλέον, ότι οι κίνδυνοι αυτοί σχετίζονται τόσο με τις υποδομές όσο και με τις υπηρεσίες· επισημαίνει ότι απαιτούνται προσβάσιμες, δημόσιες, πράσινες και καινοτόμες λύσεις και επενδύσεις όσον αφορά την αγροτική κινητικότητα για την επίτευξη δίκαιης ανάπτυξης και εδαφικής συνοχής, σε αρμονία με μια βιώσιμη ενεργειακή μετάβαση·

49.

ζητεί τον χωρίς αποκλεισμούς σχεδιασμό υποδομών που δεν αφήνει καμία περιφέρεια στο περιθώριο, ιδίως με την ενίσχυση των δημόσιων επενδύσεων και την ταχεία εκτέλεση των ενωσιακών και εθνικών κονδυλίων που συμβάλλουν στη συνδεσιμότητα στις αγροτικές περιοχές, με τη στήριξη και την ανάπτυξη ολοκληρωμένων συστημάτων διατροπικών μεταφορών και με την απόδοση προτεραιότητας σε απομονωμένες και αποσυνδεδεμένες περιοχές στο διευρωπαϊκό δίκτυο μεταφορών·

50.

τονίζει ότι η ψηφιακή μετάβαση δημιουργεί νέες ευκαιρίες για τις αγροτικές περιοχές, οι οποίες είναι προσβάσιμες μόνον εάν υπάρχει επαρκής, σταθερή, υψηλής ταχύτητας και προσβάσιμη ευρυζωνική κάλυψη σε όλες τις αγροτικές περιοχές· επισημαίνει ότι η ψηφιακή ανάπτυξη αυξάνει την ελκυστικότητα των αγροτικών περιοχών, μειώνει τα προβλήματα που σχετίζονται με τον απομακρυσμένο χαρακτήρα, βελτιώνει την πρόσβαση σε υπηρεσίες και διευκολύνει την ψηφιοποίηση στη γεωργία· ζητεί τη δημιουργία τοπικών «ψηφιακών κόμβων» υψηλής ταχύτητας προσαρμοσμένων στην τηλεργασία·

51.

προειδοποιεί για τους κινδύνους διεύρυνσης του ψηφιακού χάσματος στις αγροτικές περιοχές ως αποτέλεσμα της έλλειψης κάλυψης 5G και καλεί τα κράτη μέλη να κινητοποιήσουν όλα τα διαθέσιμα μέσα για να βελτιώσουν την πλήρη ανάπτυξη των δικτύων 5G και να άρουν τους διοικητικούς φραγμούς, με την ιδιαίτερη υποστήριξη των ταμείων της πολιτικής συνοχής της ΕΕ και των σχεδίων ανάκαμψης και ανθεκτικότητας των κρατών μελών, αλλά και με ιδιωτικά μέσα· τονίζει την ανάγκη έγκαιρης αναθεώρησης των σχετικών κατευθυντήριων γραμμών για τις κρατικές ενισχύσεις στις αγροτικές περιοχές που δεν εξυπηρετούνται από την αγορά·

52.

εφιστά την προσοχή στο γεγονός ότι η συγκριτική έλλειψη ψηφιακών δεξιοτήτων στις αγροτικές περιοχές μπορεί να εμποδίσει τις αγροτικές κοινότητες να επωφεληθούν από τις ευκαιρίες της ψηφιοποίησης και να παρακωλύσει την ανάπτυξη των μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων (ΜΜΕ)·

53.

ζητεί να ληφθούν μέτρα σε ενωσιακό, εθνικό, περιφερειακό και τοπικό επίπεδο που θα διασφαλίζουν την ψηφιακή ένταξη, ιδίως στο πλαίσιο της γήρανσης του πληθυσμού, και θα προωθούν προσαρμοσμένες ψηφιακές δεξιότητες, στηρίζοντας παράλληλα ένα ευνοϊκό περιβάλλον για την καινοτομία και την ανάπτυξη εξατομικευμένων ψηφιακών λύσεων· επισημαίνει το δυναμικό των ψηφιακών εργαλείων για τη βιώσιμη και την έξυπνη γεωργία, για την ανάπτυξη τοπικών, βραχειών αλυσίδων εφοδιασμού και για την ενίσχυση της ελκυστικότητας του γεωργικού τομέα για τους νέους γεωργούς·

54.

πιστεύει ότι τα έξυπνα χωριά θα πρέπει να θεωρούνται εμβληματικό έργο του αγροτικού σχεδίου δράσης της ΕΕ για την καλύτερη προώθηση της ανάπτυξής του μετά το 2020· υπογραμμίζει τη σημασία των ισορροπημένων συμπράξεων δημόσιου και ιδιωτικού τομέα στο πλαίσιο αυτό· επισημαίνει το δυναμικό των τεχνολογιών έξυπνων πόλεων, οι οποίες θα πρέπει να χρηματοδοτούνται επαρκώς, και πιστεύει ότι η ψηφιακή πλατφόρμα «Smart Cities Marketplace» (24) θα μπορούσε να χρησιμεύσει ως πρότυπο για την περαιτέρω ανάπτυξη του οικοσυστήματος των έξυπνων χωριών· τονίζει ότι τα χρηματοδοτικά εργαλεία LEADER/ΤΑΠΤΚ, για την αγροτική οικονομία και μέθοδο ανάπτυξης και την τοπική ανάπτυξη με πρωτοβουλία των τοπικών κοινοτήτων, θα πρέπει επίσης να χρησιμοποιούνται για την περαιτέρω ανάπτυξη των έξυπνων χωριών·

55.

σημειώνει ότι οι αγροτικές κοινότητες εξακολουθούν να αντιμετωπίζουν προκλήσεις που σχετίζονται με την πρόσβαση σε βασικές υπηρεσίες και οικονομικές ευκαιρίες, και έρχονται αντιμέτωπες με κάποιο βαθμό ασυνέπειας όσον αφορά τον σχεδιασμό σχετικά με το χάσμα μεταξύ αγροτικών και αστικών περιοχών· τονίζει ότι οι επενδύσεις για την περιβαλλοντική προστασία, τις υποδομές, την υγεία και την εκπαίδευση στις αγροτικές περιοχές είναι ζωτικής σημασίας για τη βιώσιμη αγροτική ανάπτυξη· καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να καθιερώσουν ελάχιστα κριτήρια καλής διαβίωσης, τα οποία θα πρέπει να διασφαλίζονται σε σχέση με τους πληθυσμούς συγκεκριμένων περιοχών·

Πρώτα βήματα για τον καθορισμό οράματος και στρατηγικής για τις αγροτικές περιοχές

56.

εκφράζει τη λύπη του για την καθυστερημένη δημοσίευση της ανακοίνωσης της Επιτροπής, γεγονός που εμπόδισε την πλήρη ενσωμάτωσή της στα νομοθετικά μέσα και στον σχεδιασμό του τρέχοντος πλαισίου προγραμματισμού· καλεί την Επιτροπή να διασφαλίσει ότι η ολοκληρωμένη και με πρωτοβουλία κοινοτήτων αγροτική εδαφική διάσταση λαμβάνεται δεόντως υπόψη από όλα τα κράτη μέλη και να αξιολογήσει την εφαρμογή και τον αντίκτυπό της στα στρατηγικά σχέδια της κοινής γεωργικής πολιτικής, στα προγράμματα της πολιτικής συνοχής, στα προγράμματα του Ευρωπαϊκού Ταμείου Θάλασσας, Αλιείας και Υδατοκαλλιέργειας και στα σχέδια ανάκαμψης και ανθεκτικότητας·

57.

παροτρύνει τα κράτη μέλη να εξετάσουν τα συγκεκριμένα προβλήματα των αγροτικών περιοχών και των κοινοτήτων τους κατά την εφαρμογή των προγραμμάτων του τρέχοντος πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου και να παράσχουν και να διευκολύνουν την πρόσβαση στις επενδύσεις που απαιτούνται για την κοινωνική ένταξη, τις οικονομικές και περιβαλλοντικές επιδόσεις και τη δημιουργία θέσεων απασχόλησης, προκειμένου να ενισχυθεί η ανταγωνιστικότητα, να καταστεί δυνατή η δίκαιη ψηφιακή και πράσινη μετάβαση, να ενισχυθεί η ελκυστικότητα των αγροτικών περιοχών και να βελτιωθεί η ποιότητα ζωής σε αυτές· καλεί την Επιτροπή να παρακολουθεί τους δείκτες στα προγράμματα της ΕΕ και να αξιολογεί την ευθυγράμμισή τους με τους στόχους του μακροπρόθεσμου οράματος για τις αγροτικές περιοχές της ΕΕ·

58.

εκφράζει ικανοποίηση για το σχέδιο REPowerEU, το οποίο μπορεί να διαδραματίσει καίριο ρόλο στη μείωση της εξάρτησης από τα ορυκτά καύσιμα, ιδίως ρωσικής προέλευσης, και επισημαίνει τις πιθανές πολυάριθμες ευκαιρίες για τις αγροτικές περιοχές στο πλαίσιο αυτό, αλλά ανησυχεί έντονα για τις προτάσεις για σημαντική αύξηση της δυνατότητας μεταφοράς πόρων από κονδύλια επιμερισμένης διαχείρισης, με πιθανές αρνητικές επιπτώσεις για τον μεσοπρόθεσμο και μακροπρόθεσμο σχεδιασμό πολιτικής προς μια δίκαιη πράσινη και ψηφιακή μετάβαση, μεταξύ άλλων για τις αγροτικές περιοχές·

59.

καλεί τα κράτη μέλη να αξιοποιήσουν αποτελεσματικά τις διάφορες ευκαιρίες χρηματοδότησης με σκοπό επίσης τη βελτίωση των προοπτικών των ΜΜΕ, δεδομένου του σημαντικού ρόλου τους στη δημιουργία θέσεων απασχόλησης στις αγροτικές περιοχές, και καλεί την Επιτροπή να παρακολουθεί και να αξιολογεί κατά πόσον η στήριξή της φτάνει στις αγροτικές περιοχές και ωφελεί τις κοινότητές τους· τονίζει τη σημασία που έχει η στήριξη της επιχειρηματικότητας, της κοινωνικής οικονομίας και της κοινωνικής καινοτομίας, συμπεριλαμβανομένης της οικονομίας της τρίτης ηλικίας, ιδίως όσον αφορά τη συμβολή στην εφαρμογή του ευρωπαϊκού πυλώνα κοινωνικών δικαιωμάτων·

60.

καλεί τα κράτη μέλη να αξιοποιήσουν καλύτερα όλα τα διαθέσιμα εργαλεία για τη στήριξη των αγροτικών περιοχών, συμπεριλαμβανομένης της παροχής φορολογικών κινήτρων σε ιδιώτες και επιχειρήσεις που επιδιώκουν να εγκατασταθούν σε αγροτικές περιοχές, με στόχο τη δημιουργία θέσεων εργασίας και την παροχή κινήτρων για την εγκατάσταση νέων κατοίκων, καθώς και την ενθάρρυνση των ιδιωτικών εταιρειών να προωθήσουν την εξ αποστάσεως εργασία, με στόχο την ενεργό καταπολέμηση της μείωσης του πληθυσμού· καλεί την Επιτροπή να εξετάσει άλλες δυνατότητες στήριξης στο πλαίσιο των κρατικών ενισχύσεων σε αγροτικές περιοχές με πολύ χαμηλή πυκνότητα πληθυσμού·

61.

εκφράζει τη λύπη του για τα εμπόδια που εξακολουθούν να υφίστανται όσον αφορά την πολυταμειακή προσέγγιση, παρά την αξία της, τα οποία παρακωλύουν την ανάπτυξη ολοκληρωμένων προσεγγίσεων στις αγροτικές περιοχές, και ζητεί σαφείς κατευθυντήριες γραμμές για την εφαρμογή της· καλεί την Επιτροπή να υποβάλει στις αρχές του 2023 νομοθετική πρόταση για την επέκταση της δυνατότητας εφαρμογής της προσέγγισης «επικεφαλής ταμείου» σε παρεμβάσεις που συγχρηματοδοτούνται από περισσότερα του ενός κονδύλια επιμερισμένης διαχείρισης, καθώς και να την απλοποιήσει περαιτέρω διευκρινίζοντας ότι οι κανόνες του επικεφαλής ταμείου πρέπει να εφαρμόζονται στο σύνολό τους· καλεί, παράλληλα, την Επιτροπή να διερευνήσει εναλλακτικές λύσεις αντί των πολυταμειακών προσεγγίσεων για ολοκληρωμένη εδαφική ανάπτυξη·

62.

καλεί την Επιτροπή να βελτιώσει τις συνέργειες και τον συντονισμό μεταξύ των χρηματοδοτικών μέσων της ΕΕ, όπως η πολιτική συνοχής, η ΚΓΠ και το μέσο ανάκαμψης NextGenerationEU, καθώς και με τα εθνικά μέσα, για επιτυχή αγροτική ανάπτυξη στην ΕΕ· παροτρύνει την Επιτροπή να υποβάλει στις αρχές του 2023 στοχευμένη νομοθετική πρόταση που θα επιτρέπει τη μεταφορά πόρων μεταξύ όλων των κονδυλίων επιμερισμένης διαχείρισης κατά τη στήριξη αγροτικών εδαφικών στρατηγικών και την ενίσχυση των συνεργειών μεταξύ ταμείων και προγραμμάτων·

63.

καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να επιδιώξουν την περαιτέρω απλούστευση και μείωση του διοικητικού φόρτου, ιδίως μέσω του συντονισμού των εσωτερικών τους διοικήσεων, ώστε να αποφευχθεί η αλληλεπικάλυψη καθηκόντων, ιδίως για μικρότερα έργα και μικροχρηματοδότηση, που είναι καίριας σημασίας για τις αγροτικές περιοχές· σημειώνει ότι ορισμένες αγροτικές περιοχές δεν είναι σε θέση να επωφεληθούν από τις διαθέσιμες ευκαιρίες χρηματοδότησης λόγω έλλειψης πληροφοριών και ικανοτήτων, και χρειάζονται στήριξη για να διορθωθεί αυτή η κατάσταση· θεωρεί ότι η εφαρμογή απλουστευμένων επιλογών κόστους αποτελεί αποτελεσματικό μέτρο για την επίτευξη διοικητικής απλούστευσης·

64.

τονίζει τον ρόλο που πρέπει να διαδραματίζουν όλες οι πολιτικές και τα ταμεία της ΕΕ, τόσο υπό επιμερισμένη όσο και υπό άμεση διαχείριση, στη στήριξη των αγροτικών περιοχών, ενσωματώνοντας μια αγροτική διάσταση στον σχεδιασμό των μέτρων και των παρεμβάσεών τους, και υπογραμμίζει την ανάγκη για συνοχή των πολιτικών· καλεί την Επιτροπή να καταρτίσει έναν μηχανισμό αξιολόγησης και παρακολούθησης της συνεισφοράς του κάθε ταμείου στις αγροτικές περιοχές·

65.

ζητεί από την Επιτροπή να δώσει ιδιαίτερη προσοχή στην εφαρμογή του άρθρου 174 ΣΛΕΕ και να διασφαλίσει ότι όλες οι πολιτικές της ΕΕ θα εφαρμόσουν την αρχή της «μη πρόκλησης ζημίας στη συνοχή», ιδίως στις αγροτικές περιοχές·

66.

υπενθυμίζει ότι η πολιτική συνοχής της ΕΕ, η οποία αποσκοπεί στην προώθηση της οικονομικής, κοινωνικής και εδαφικής συνοχής της Ένωσης, είναι ζωτικής σημασίας για τις αγροτικές περιοχές, και ιδίως για τις περιοχές που απαιτούν ιδιαίτερη προσοχή· σημειώνει ότι, σύμφωνα με τις διατάξεις της πολιτικής συνοχής, η ΕΕ πρέπει να δώσει ιδιαίτερη προσοχή στην αντιμετώπιση των προβλημάτων των μειονεκτουσών περιφερειών και περιοχών·

67.

επισημαίνει τα συμπεράσματα της μελέτης της Επιτροπής σχετικά με την αποτελεσματικότητα του προγράμματος LEADER στην εξεύρεση λύσεων για την αντιμετώπιση των οικονομικών, κοινωνικών και αναπτυξιακών προκλήσεων και ευκαιριών σε τοπικό επίπεδο και στη συμβολή στην εξεύρεση λύσεων για τη βιώσιμη αγροτική ανάπτυξη·

68.

καλεί τα κράτη μέλη να στηρίξουν την ΤΑΠΤΚ, συμπεριλαμβανομένου του LEADER, ενθαρρύνοντας τη συμμετοχή σε ομάδες τοπικής δράσης, διευκολύνοντας παράλληλα και προωθώντας πολυταμειακές προσεγγίσεις και διασφαλίζοντας την αποτελεσματική αυτονομία των ομάδων τοπικής δράσης όσον αφορά τη σύνθεσή τους και τη λήψη αποφάσεων· θεωρεί ότι η ουσιαστική διάθεση βοήθειας για την ΤΑΠΤΚ στο πλαίσιο όλων των σχετικών ταμείων σε επίπεδο ΕΕ, παρόμοια με εκείνη του Ευρωπαϊκού Γεωργικού Ταμείου Αγροτικής Ανάπτυξης (ΕΓΤΑΑ), θα συμβάλει σε ισχυρότερες ολοκληρωμένες στρατηγικές και σε πιο βιώσιμη και ανθεκτική εδαφική ανάπτυξη·

Αρχή της εταιρικής σχέσης, διακυβέρνηση και ενδυνάμωση των αγροτικών περιοχών

69.

τονίζει ότι η ενδυνάμωση των αγροτικών κοινοτήτων, ιδίως στις πιο απομακρυσμένες, νησιωτικές και αραιοκατοικημένες περιοχές, θα προωθήσει μεγαλύτερη κοινωνική συνοχή, καινοτομία, επιχειρηματικότητα και ισχυρότερη αίσθηση του ανήκειν και της ταυτότητας, και ότι θα απαιτηθούν μεγαλύτερες προσπάθειες ανάπτυξης ικανοτήτων για τη δημιουργία και την υλοποίηση έργων· τονίζει ότι οι αγροτικές κοινότητες είναι ζωτικής σημασίας για τη συνοχή της ΕΕ και, ως εκ τούτου, θα πρέπει να υποστηριχθούν για την ενθάρρυνση της ισόρροπης κοινωνικοοικονομικής ανάπτυξης· υπενθυμίζει την ιδιαιτερότητα των εξόχως απόκεντρων περιοχών, όπως ορίζεται στο άρθρο 349 ΣΛΕΕ, και τονίζει ότι οι αγροτικές περιοχές των εξόχως απόκεντρων περιοχών υπόκεινται σε πρόσθετους περιορισμούς, μεταξύ άλλων στο πλαίσιο αυτό·

70.

ζητεί την αποτελεσματική εφαρμογή της αρχής της επικουρικότητας, με περισσότερες αποκεντρωμένες και από τη βάση προς την κορυφή πολιτικές που βασίζονται στην κοινότητα και μέτρα στήριξης με τη συμμετοχή τοπικών φορέων, συμπεριλαμβανομένων των γεωργών και των τοπικών οργανώσεων, των αρχών και της κοινωνίας των πολιτών, και επιμένει, ως εκ τούτου, ότι πρέπει να διαδραματίσουν ενεργό ρόλο από τη λήψη αποφάσεων έως την ανάπτυξη, την εφαρμογή και την αξιολόγηση των πολιτικών, προκειμένου να προσδιοριστούν καλύτερα οι ανάγκες κάθε περιοχής·

71.

σημειώνει ότι, ενώ η νομοθεσία της ΕΕ προβλέπει προσεγγίσεις και εταιρικές σχέσεις πολυεπίπεδης διακυβέρνησης, παρατηρείται αντίσταση στην εφαρμογή τους με ουσιαστικό τρόπο σε ορισμένα κράτη μέλη· καλεί τα κράτη μέλη να στηρίξουν αυτές τις προσεγγίσεις κατανέμοντας αρμοδιότητες στο κατάλληλο τοπικό επίπεδο διακυβέρνησης και διασφαλίζοντας την πολιτική ευθύνη και τον ισχυρό συντονισμό των πολιτικών και των επενδύσεων σε όλα τα επίπεδα διακυβέρνησης· καλεί την Επιτροπή να διατηρήσει άμεσο και διαρθρωμένο διάλογο με τα διάφορα επίπεδα διακυβέρνησης που εμπλέκονται στη διαχείριση των πολιτικών της ΕΕ που έχουν ισχυρό αντίκτυπο στις αγροτικές περιοχές·

Διαμόρφωση του μέλλοντος μετά το 2027

72.

λαμβάνει υπό σημείωση την πρόθεση της Επιτροπής να προβεί, έως τα μέσα του 2023, σε απολογισμό των δράσεων που έχουν αναλάβει η ΕΕ και τα κράτη μέλη για τις αγροτικές περιοχές και να εκπονήσει σχετική δημόσια έκθεση στις αρχές του 2024· θεωρεί ότι η αξιολόγηση αυτή θα μπορούσε να διαδραματίσει καίριο ρόλο, ιδίως εντοπίζοντας τους τομείς στους οποίους εξακολουθεί να απαιτείται ενισχυμένη στήριξη και χρηματοδότηση, και θα μπορούσε να προετοιμάσει το έδαφος για μια αγροτική στρατηγική από την ενδιάμεση επανεξέταση και ένα αγροτικό σχέδιο δράσης κατά την περίοδο προγραμματισμού 2028-2034· καλεί, ως εκ τούτου, την Επιτροπή να συμπεριλάβει άμεσα όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη και τις διαχειριστικές αρχές στην εν λόγω αξιολόγηση·

73.

καλεί την Επιτροπή να διερευνήσει εναλλακτικές στρατηγικές πολιτικής και προσεγγίσεις για τη διάρθρωση της χρηματοδότησης κατά την επόμενη περίοδο προγραμματισμού, συμπεριλαμβανομένης της εξέτασης της επιλογής μιας εθνικής στρατηγικής, σε συντονισμό με τις περιφερειακές και τοπικές αρχές, και ενός κανονισμού για όλα τα κονδύλια επιμερισμένης διαχείρισης, καθώς και νέων τρόπων ενίσχυσης της αρχής της εταιρικής σχέσης και των προσεγγίσεων πολυεπίπεδης διακυβέρνησης, προωθώντας μια πραγματικά ολοκληρωμένη εδαφική ανάπτυξη στις αγροτικές περιοχές·

74.

ζητεί μια ισχυρή αγροτική διάσταση στους μελλοντικούς κανονισμούς για την πολιτική συνοχής, οι οποίοι θα πρέπει να περιλαμβάνουν ειδική χρηματοδότηση για τον σκοπό αυτό· προτείνει στην Επιτροπή να δρομολογήσει, μετά από δημόσια διαβούλευση, μελέτη σχετικά με τη δυνατότητα δέσμευσης ενός μέρους των κονδυλίων του Ευρωπαϊκού Ταμείου Περιφερειακής Ανάπτυξης και του Ταμείου Συνοχής για τις αγροτικές περιοχές, επιπλέον των άλλων επωφελών επενδύσεων, δίνοντας ιδιαίτερη προσοχή σε περιφέρειες με ειδικά γεωγραφικά χαρακτηριστικά, όπως ορεινές περιοχές, απομακρυσμένες περιοχές, νησιά και εξόχως απόκεντρες περιοχές·

75.

υπενθυμίζει ότι το μέλλον και η ευημερία των αγροτικών περιοχών είναι υψίστης σημασίας για την επισιτιστική ασφάλεια, την αυτονομία και την ανθεκτικότητα της Ευρώπης, καθώς και για ένα βιώσιμο ενεργειακό μείγμα που θα συμβάλει στην ενεργειακή ανεξαρτησία της ΕΕ, όπως αποδείχθηκε σαφώς μετά την πρόσφατη πανδημία της COVID-19 και τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία· επισημαίνει ότι τα αγροδιατροφικά συστήματα επέτρεψαν τη συνεχή πρόσβαση σε ποιοτικά τρόφιμα κατά τη διάρκεια αυτών των κρίσεων, ανοίγοντας παράλληλα νέες ευκαιρίες για τη συντόμευση των αλυσίδων εφοδιασμού τροφίμων και για την τοπική παραγωγή τροφίμων και ζωοτροφών, ιδίως πρωτεϊνούχων καλλιεργειών·

76.

ζητεί να αναπτυχθεί το μακροπρόθεσμο όραμα σε μια συγκεκριμένη και μετρήσιμη πραγματική αγροτική στρατηγική σε επίπεδο ΕΕ, συμπεριλαμβανομένου ενός στρατηγικού διαλόγου για τη συνεργασία με τις αστικές περιοχές, και να συντονιστεί η συμβολή όλων των ταμείων και πολιτικών της ΕΕ στις αγροτικές περιοχές· τονίζει ότι η στρατηγική αυτή πρέπει να ενσωματωθεί πλήρως στις μελλοντικές περιόδους προγραμματισμού· καλεί τα κράτη μέλη να αναπτύξουν αγροτικές στρατηγικές σε εθνικό και περιφερειακό επίπεδο για τον καθορισμό των τρόπων και των μέσων που απαιτούνται για την αντιμετώπιση των ζητημάτων των αγροτικών περιοχών·

77.

καλεί την Επιτροπή να αξιολογήσει εγκαίρως τον δυνητικό αντίκτυπο που μπορεί να έχει η αποσύνδεση του ΕΓΤΑΑ από τις κοινές διατάξεις για τα κονδύλια επιμερισμένης διαχείρισης που καθορίζονται στον κανονισμό (ΕΕ) 2021/1060 στην ανάπτυξη ολοκληρωμένων εδαφικών προσεγγίσεων στις αγροτικές περιοχές, να αξιολογήσει τις απαιτούμενες ολιστικές προσεγγίσεις για την αγροτική ανάπτυξη και να αντλήσει διδάγματα για τις επόμενες περιόδους προγραμματισμού όσον αφορά την πιθανή ενσωμάτωσή τους·

Αγροτικές περιοχές εκτός της ΕΕ

78.

πιστεύει ότι η ΕΕ έχει ιδιαίτερο συμφέρον να οικοδομήσει όχι μόνο διασυνοριακές εταιρικές σχέσεις αλλά και εταιρικές σχέσεις πέραν των συνόρων της, με στόχο την προώθηση πιο ευημερουσών αγροτικών κοινωνιών και οικονομιών με μακροπρόθεσμα αμοιβαία οφέλη· τονίζει ότι όχι μόνο η συνεργασία και η ανταλλαγή γνώσεων είναι σημαντικές σε αυτή τη διαδικασία, αλλά και ότι πρέπει επίσης να διασφαλιστούν ισότιμοι όροι ανταγωνισμού·

79.

υπογραμμίζει τη σημασία των στρατηγικών δεσμών συνεργασίας μεταξύ Αφρικής, Λατινικής Αμερικής και Ευρώπης, με βάση την πρόοδο που έχει σημειωθεί στο θεματολόγιο δράσης Αφρικής-Ευρώπης για τον αγροτικό μετασχηματισμό, που καθορίζει πρωτοβουλίες οι οποίες αποσκοπούν στη βιώσιμη ενίσχυση του αγροδιατροφικού τομέα και των αγροτικών περιοχών της Αφρικής· υπογραμμίζει, εν προκειμένω, το γεγονός ότι θα εξακολουθεί να επαγρυπνεί ενώπιον του μεταβαλλόμενου ρόλου της Κίνας και της αυξανόμενης στρατηγικής επιρροής της στην αφρικανική ήπειρο, σύμφωνα με το ψήφισμά του της 16ης Σεπτεμβρίου 2021 σχετικά με μια νέα στρατηγική ΕΕ-Κίνας (25)·

80.

υπογραμμίζει ότι είναι σημαντικό να μαθαίνει η μία αγροτική περιοχή από την άλλη και να αξιοποιηθεί περαιτέρω το δυναμικό των επιτυχημένων παραδειγμάτων ορισμένων αγροτικών περιοχών· ζητεί, στο πλαίσιο αυτό, να καλλιεργηθούν περισσότερες δυνατότητες ανταλλαγών και να δημιουργηθούν πλατφόρμες στις αγροτικές περιοχές και μεταξύ αυτών προκειμένου να προωθηθούν η συνοχή, η αλληλεγγύη και οι ανταλλαγές σε επίπεδο ΕΕ·

o

o o

81.

αναθέτει στην Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο και την Επιτροπή.

(1)  ΕΕ L 433 της 22.12.2020, σ. 11.

(2)  ΕΕ L 243 της 9.7.2021, σ. 1.

(3)  ΕΕ L 435 της 6.12.2021, σ. 1.

(4)  ΕΕ L 435 της 6.12.2021, σ. 187.

(5)  ΕΕ L 231 της 30.6.2021, σ. 159.

(6)  ΕΕ L 166 της 11.5.2021, σ. 1.

(7)  ΕΕ C 215 της 19.6.2018, σ. 228.

(8)  ΕΕ C 298 της 23.8.2018, σ. 14.

(9)  ΕΕ C 356 της 4.10.2018, σ. 38.

(10)  ΕΕ C 76 της 9.3.2020, σ. 62.

(11)  ΕΕ C 11 της 13.1.2020, σ. 15.

(12)  ΕΕ C 347 της 9.9.2022, σ. 37.

(13)  ΕΕ C 395 της 29.9.2021, σ. 37.

(14)  ΕΕ C 184 της 5.5.2022, σ. 2.

(15)  ΕΕ C 67 της 8.2.2022, σ. 25.

(16)  Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2022)0136.

(17)  ΕΕ C 361 της 20.9.2022, σ. 2.

(18)  ΕΕ C 270 της 13.7.2022, σ. 18.

(19)  ΕΕ C 290 της 29.7.2022, σ. 137.

(20)  https://ec.europa.eu/eurostat/statistics-explained/index.php?title=SDG_6_-_Clean_water_and_sanitation#Sanitation

(21)  https://ec.europa.eu/eurostat/databrowser/view/ISOC_CI_IN_H__custom_2784346/ default/table?lang=en

(22)  CAP specific objectives explained — Structural change and generational renewal (Εξήγηση των ειδικών στόχων της ΚΓΠ — Διαρθρωτική αλλαγή και ανανέωση των γενεών), https://agriculture.ec.europa.eu/system/files/2019-11/cap-briefs-7-structural-change_en_0.pdf

(23)  https://www.europarl.europa.eu/RegData/etudes/STUD/2022/729156/IPOL_STU(2022)729156_EN.pdf

(24)  https://smart-cities-marketplace.ec.europa.eu/

(25)  ΕΕ C 117 της 11.3.2022, σ. 40.


17.5.2023   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 177/48


P9_TA(2022)0437

Σχέδιο δράσης για την τόνωση των επιβατικών σιδηροδρόμων μεγάλων αποστάσεων και των διασυνοριακών επιβατικών σιδηροδρόμων

Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 13ης Δεκεμβρίου 2022 σχετικά με το σχέδιο δράσης για την τόνωση των επιβατικών σιδηροδρόμων μεγάλων αποστάσεων και των διασυνοριακών επιβατικών σιδηροδρόμων (2022/2022(INI))

(2023/C 177/05)

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

έχοντας υπόψη την Πράσινη Συμφωνία και την επακόλουθη δέσμη μέτρων προσαρμογής στον στόχο του 55 %,

έχοντας υπόψη την 4η δέσμη μέτρων για τους σιδηροδρόμους,

έχοντας υπόψη τη Λευκή Βίβλο «Χάρτης πορείας για έναν Ενιαίο Ευρωπαϊκό Χώρο Μεταφορών — Για ένα ανταγωνιστικό και ενεργειακά αποδοτικό σύστημα μεταφορών» (COM(2011)0144),

έχοντας υπόψη την Πράσινη Βίβλο της Επιτροπής του 1995 με τίτλο «Προς μια δίκαιη και αποτελεσματική τιμολόγηση στην πολιτική μεταφορών — Επιλογές εσωτερίκευσης του εξωτερικού κόστους των μεταφορών στην Ευρωπαϊκή Ένωση» (COM(1995)0691),

έχοντας υπόψη την οδηγία (EE) 2019/882 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 17ης Απριλίου 2019, σχετικά με τις απαιτήσεις προσβασιμότητας προϊόντων και υπηρεσιών (1) (ευρωπαϊκή πράξη για την προσβασιμότητα),

έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής της 9ης Δεκεμβρίου 2020 με τίτλο «Στρατηγική για την αειφόρο και έξυπνη κινητικότητα — θέτοντας τις ευρωπαϊκές μεταφορές σε τροχιά για το μέλλον» (COM(2020)0789),

έχοντας υπόψη την οδηγία 2012/34/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 21ης Νοεμβρίου 2012, για τη δημιουργία ενιαίου ευρωπαϊκού σιδηροδρομικού χώρου (2),

έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 1315/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 11ης Δεκεμβρίου 2013, περί των προσανατολισμών της Ένωσης για την ανάπτυξη του διευρωπαϊκού δικτύου μεταφορών και για την κατάργηση της απόφασης αριθ. 661/2010/ΕΕ (3) (κανονισμός ΔΕΔ-Μ),

έχοντας υπόψη την οδηγία (ΕΕ) 2021/1187 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 7ης Ιουλίου 2021, περί μέτρων εξορθολογισμού για την προώθηση της υλοποίησης του διευρωπαϊκού δικτύου μεταφορών (ΔΕΔ-Μ) (4),

έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 20ής Ιανουαρίου 2021 σχετικά με την αναθεώρηση των κατευθυντήριων γραμμών για το διευρωπαϊκό δίκτυο μεταφορών (ΔΕΔ-Μ) (5),

έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 7ης Ιουλίου 2021 με τίτλο «Ασφάλεια και σηματοδότηση των σιδηροδρόμων: αξιολόγηση της κατάστασης όσον αφορά την ανάπτυξη του Ευρωπαϊκού Συστήματος Διαχείρισης της Σιδηροδρομικής Κυκλοφορίας (ERTMS)» (6),

έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής της 10ης Μαρτίου 2020 σχετικά με μια νέα βιομηχανική στρατηγική για την Ευρώπη,

έχοντας υπόψη την απόφαση (ΕΕ) 2021/2316 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 22ας Δεκεμβρίου 2021, σχετικά με το ευρωπαϊκό έτος Νεολαίας (2022) (7),

έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΕ) 2021/782 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 29ης Απριλίου 2021, σχετικά με τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις των επιβατών σιδηροδρομικών γραμμών (8) (κανονισμός για τα δικαιώματα των επιβατών σιδηροδρομικών γραμμών),

έχοντας υπόψη τη μελέτη της Επιτροπής που εκδόθηκε τον Οκτώβριο του 2021 με τίτλο «Long-distance cross-border passenger rail services» (Υπηρεσίες διασυνοριακών επιβατικών σιδηροδρόμων μεγάλων αποστάσεων),

έχοντας υπόψη το άρθρο 54 του Κανονισμού του,

έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής Μεταφορών και Τουρισμού (A9-0242/2022),

A.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η νέα στρατηγική για βιώσιμη και έξυπνη κινητικότητα θέτει το ορόσημο του διπλασιασμού της σιδηροδρομικής κυκλοφορίας υψηλής ταχύτητας έως το 2030 και τριπλασιασμού της έως το 2050·

B.

λαμβάνοντας υπόψη ότι ο όγκος των επιβατών σιδηροδρόμων υψηλής ταχύτητας σχεδόν διπλασιάστηκε από το 2001 έως το 2018, γεγονός που αποδεικνύει ότι υπάρχει ζήτηση για σιδηροδρομικές υπηρεσίες υψηλής ταχύτητας όποτε παρέχονται τέτοιες (9)·

Γ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι οι αερολιμένες της ΕΕ αντιμετωπίζουν σημαντική αύξηση των καθυστερήσεων (10), και ότι έχει προβλεφθεί σημαντική έλλειψη δυναμικότητας, (για περίπου 1,5 εκατομμύρια πτήσεις έως το 2040) εάν δεν ληφθούν σοβαρά διορθωτικά μέτρα (11)· λαμβάνοντας υπόψη ότι η κυκλοφοριακή συμφόρηση κοστίζει στην ΕΕ περίπου 110 δισεκατομμύρια ευρώ ετησίως (1 % του ΑΕγχΠ της ΕΕ) (12)·

Δ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι οι σιδηρόδρομοι υψηλής ταχύτητας αποφέρουν πολλαπλά οφέλη, όπως μείωση των θανάτων, της συμφόρησης και των εκπομπών, και έχουν θετικό οικονομικό αντίκτυπο μέσω της βελτίωσης της προσβασιμότητας, της μείωσης του χρόνου μετακίνησης και της δημιουργίας ευκαιριών απασχόλησης·

E.

λαμβάνοντας υπόψη ότι έχουν ληφθεί σημαντικά νομοθετικά μέτρα για την ολοκλήρωση του ενιαίου ευρωπαϊκού σιδηροδρομικού χώρου·

ΣΤ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η χρηματοδότηση του Ευρωπαϊκού Συστήματος Διαχείρισης της Σιδηροδρομικής Κυκλοφορίας, τόσο για το παρατρόχιο σκέλος όσο και για το σκέλος που αφορά τις εποχούμενες μονάδες, διαδραματίζει καίριο ρόλο για την εξασφάλιση μεγαλύτερου ρυθμού ανάπτυξης, καθώς και ενισχυμένης ασφάλειας και διαλειτουργικότητας σε ολόκληρο το ΔΕΔ-Μ, ενώ, παράλληλα, προωθεί την υλοποίηση ενός πραγματικά διαλειτουργικού Ευρωπαϊκού Σιδηροδρομικού Χώρου·

Ζ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η ολοκλήρωση του ΔΕΔ-Μ –διατηρώντας παράλληλα την ικανότητα ανάπτυξης δευτερευόντων δικτύων– είναι ζωτικής σημασίας για την προώθηση πιο βιώσιμων τρόπων μεταφοράς, ιδίως των σιδηροδρομικών μεταφορών, και την ενίσχυση της πολυτροπικής συνδεσιμότητας μεταξύ των πόλεων, των περιφερειών, των περιφερειακών περιοχών και των νησιών της ΕΕ·

H.

λαμβάνοντας υπόψη ότι εξακολουθούν να υπάρχουν τεχνολογικά εμπόδια στη διαλειτουργικότητα των αμαξοστοιχιών μεταξύ των χωρών της ΕΕ·

Θ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η έξυπνη πολυτροπική έκδοση εισιτηρίων αποτελεί βασικό μέσο για την ενθάρρυνση της μεγαλύτερης χρήσης βιώσιμων σιδηροδρομικών και πολυτροπικών μεταφορών· λαμβάνοντας υπόψη ότι το σιδηροδρομικό δίκτυο και οι σιδηροδρομικοί σταθμοί μπορούν να διαδραματίσουν καίριο ρόλο στην ενσωμάτωση άλλων τρόπων μεταφοράς στη σύνδεση πρώτου/τελευταίου χιλιομέτρου·

Ι.

λαμβάνοντας υπόψη ότι το Ευρωπαϊκό Έτος Σιδηροδρόμων 2021 αποτέλεσε ευκαιρία προαγωγής της ιδέας να καταστεί ο σιδηρόδρομος η ραχοκοκαλιά των επιβατικών μεταφορών σε ολόκληρη την Ένωση, για καλύτερη εξυπηρέτηση των πολιτών και βελτίωση της ανάπτυξης του δικτύου ΔΕΔ-Μ στα κράτη μέλη·

ΙΑ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι το Ευρωπαϊκό Έτος Νεολαίας 2022 αποτελεί ευκαιρία για την ενίσχυση αυτής της δυναμικής μέσω δράσεων που απευθύνονται στους νέους·

ΙΒ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι οι αστικοί κόμβοι δεν είναι επί του παρόντος επαρκώς ενσωματωμένοι στο υφιστάμενο δίκτυο ΔΕΔ-Μ· λαμβάνοντας υπόψη ότι λείπει σημαντικός αριθμός υποδομών τελευταίου χιλιομέτρου για εμπορευματικές και πολυτροπικές συνδέσεις για τους επιβάτες·

1.

χαιρετίζει το σχέδιο δράσης της Επιτροπής και υποστηρίζει τους προτεινόμενους στόχους για βελτίωση της ελκυστικότητας, της ανταγωνιστικότητας και της αποτελεσματικότητας των σιδηροδρομικών μεταφορών·

2.

εκφράζει ικανοποίηση για τους κύριους στόχους που επιδιώκονται στο πλαίσιο του εν λόγω σχεδίου δράσης, και συγκεκριμένα:

α)

την αναγνώριση της κρίσιμης θέσης των σιδηροδρόμων όσον αφορά την απαλλαγή της κινητικότητας στην ΕΕ από τις ανθρακούχες εκπομπές και την ανάληψη πρωτοβουλιών ώστε να καταστεί ο «ενιαίος ευρωπαϊκός σιδηροδρομικός χώρος» προϋπόθεση για την αναγκαία αλλαγή του τρόπου εκτέλεσης των μεταφορών (13)·

β)

τη συμβολή στη δημιουργία του ενιαίου ευρωπαϊκού σιδηροδρομικού χώρου, ο οποίος θα συμβάλει στη βελτίωση της εσωτερικής αγοράς της ΕΕ, θα ανταποκρίνεται στις ανάγκες κινητικότητας των πολιτών της Ευρώπης και στην προώθηση της κοινωνικοοικονομικής συνοχής της Ένωσης·

γ)

την ενίσχυση της συνδεσιμότητας σε ολόκληρη την Ευρώπη, συμπεριλαμβανομένων των απομακρυσμένων περιοχών, των εξόχως απόκεντρων περιοχών, των νησιών, των ορεινών περιοχών και των αραιοκατοικημένων περιοχών·

δ)

την ενίσχυση της συνδεσιμότητας με τις χώρες της διεύρυνσης και της Ανατολικής Εταιρικής Σχέσης, ιδίως με την Ουκρανία και τη Μολδαβία·

ε)

τη βελτίωση της αποτελεσματικότητας και τη διασφάλιση υψηλής ποιότητας των υπηρεσιών μεταφορών, με παράλληλη προσφορά επαρκούς δυναμικότητας και μείωση του χρόνου ταξιδίου με κατάλληλες τιμές εισιτηρίων·

στ)

την εξασφάλιση δίκαιων ανταγωνιστικών πλαισίων μεταξύ των σιδηροδρομικών επιχειρήσεων και τη δημιουργία τόσο ισότιμων όρων ανταγωνισμού όσο και συμπληρωματικότητας μεταξύ των τρόπων μεταφοράς·

ζ)

τη διασφάλιση της ισότιμης προστασίας σε όλα τα διάφορα μεταφορικά μέσα και της περαιτέρω ενίσχυσης των δικαιωμάτων των επιβατών, με αποτέλεσμα την ενίσχυση της ελκυστικότητας των σιδηροδρόμων, ιδίως για τους νέους, καθώς και την εξασφάλιση ισότιμης πρόσβασης για όλους με την πλήρη εφαρμογή της ευρωπαϊκής πράξης για την προσβασιμότητα·

η)

τη διασφάλιση και την προώθηση της κατάρτισης, της αναβάθμισης των δεξιοτήτων, της επανειδίκευσης και της πιστοποίησης σύμφωνα με τις μελλοντικές ανάγκες των μηχανοδηγών και του προσωπικού των σιδηροδρόμων·

θ)

τη δημιουργία πλαισίου που θα προετοιμάσει το έδαφος για την αύξηση των επενδύσεων σε ανταγωνιστικές υπηρεσίες σιδηροδρομικών επιβατικών μεταφορών μεγάλων αποστάσεων·

3.

επικροτεί τη δημιουργία πιλοτικών διασυνοριακών υπηρεσιών και καλεί την Επιτροπή να καθορίσει το συντομότερο δυνατόν τους πόρους για τον σκοπό αυτό και ένα σαφές χρονοδιάγραμμα με κατάλληλα ορόσημα και στόχους·

Καλύτερη εφαρμογή του κεκτημένου της Ένωσης στον τομέα των σιδηροδρόμων και επιτάχυνση της διαλειτουργικότητας

4.

χαιρετίζει την επιτάχυνση των εργασιών προς την επίτευξη της πλήρους υλοποίησης της 4ης δέσμης μέτρων για τους σιδηροδρόμους και των τεχνικών προδιαγραφών διαλειτουργικότητας (TSI)·

5.

τονίζει ότι η πλήρης ανάπτυξη του Ευρωπαϊκού Συστήματος Διαχείρισης της Σιδηροδρομικής Κυκλοφορίας (ERTMS), μέσω της επίτευξης των στόχων της αναθεωρημένης νομοθετικής πρότασης για τον κανονισμό ΔΕΔ-Μ, θα συμβάλει στη δημιουργία ενός ψηφιακού ενιαίου ευρωπαϊκού σιδηροδρομικού χώρου, διασφαλίζοντας την ανάπτυξη ενισχυμένης δυναμικότητας του δικτύου, ασφαλών, προστατευμένων και αποτελεσματικών υπηρεσιών σιδηροδρομικών μεταφορών για υπεραστικές και διασυνοριακές συνδέσεις·

6.

επισημαίνει ότι η ενίσχυση των σιδηροδρομικών μεταφορών μεγάλων αποστάσεων πρέπει να συνοδεύεται από ενσωμάτωση σε διάφορα διαπεριφερειακά, περιφερειακά, αστικά και περιαστικά σιδηροδρομικά δίκτυα, καθώς και από άλλους τρόπους μεταφοράς και το ΔΕΔ-Μ, διευκολύνοντας έτσι την κινητικότητα από πόρτα σε πόρτα· επισημαίνει ότι αυτό θα είναι ζωτικής σημασίας για την αύξηση της ελκυστικότητας των σιδηροδρομικών και πολυτροπικών υπηρεσιών επιβατικών μεταφορών·

7.

τονίζει τη σημασία της επιτάχυνσης της κατασκευής νέων σιδηροδρομικών γραμμών και της περαιτέρω προώθησης της ολοκλήρωσης των έργων υποδομής, συμπεριλαμβανομένων των γεφυρών που θα συνδέουν τα νησιά με την ηπειρωτική χώρα, προκειμένου να κλείσουν οι υφιστάμενοι ελλείποντες κρίκοι και να βελτιωθεί η ενσωμάτωση των νησιών στις θαλάσσιες αρτηρίες·

8.

χαιρετίζει την πρόταση της Επιτροπής να επιταχυνθεί η ανάπτυξη του ERTMS κατά την αναθεώρηση του κανονισμού ΔΕΔ-Μ, ορίζοντας ταυτόχρονα προθεσμία για τον παροπλισμό των παλαιών συστημάτων κλάσης Β·

9.

τονίζει ότι η κανονιστική προβλεψιμότητα, συμπεριλαμβανομένων των τεχνικών προδιαγραφών για τη διαλειτουργικότητα, είναι το κλειδί για την ενίσχυση των επενδύσεων που απαιτούνται από δημόσιους και ιδιωτικούς ενδιαφερόμενους φορείς για την επίτευξη των στόχων ανάπτυξης του ERTMS σε ενωσιακό και εθνικό επίπεδο·

10.

τονίζει ότι είναι σημαντικό να διασφαλιστεί η συγχρονισμένη ανάπτυξη του παρατρόχιου συστήματος και των εποχούμενων μονάδων και ότι είναι αναγκαίο να βελτιωθεί η διακυβέρνηση του ERTMS προκειμένου να διασφαλιστεί η εν λόγω συγχρονισμένη ανάπτυξη τόσο σε εθνικό όσο και σε ενωσιακό επίπεδο, περιλαμβανομένου του εξορθολογισμού και της επιτάχυνσης των διαδικασιών·

11.

τονίζει την ανάγκη να εξασφαλιστεί ταχεία, επαρκής και αποτελεσματική χρηματοδότηση και χρηματοδότηση για τη στήριξη των επενδύσεων, στις οποίες θα πρέπει να συμμετέχουν οι αρμόδιες αρχές, που θα επιτρέψουν την ταχύτερη δυνατή ανάπτυξη εποχούμενων μονάδων ERTMS και άλλων προτύπων ΤΠΔ (14) στις δημόσιες υπηρεσίες·

12.

επαινεί τον ρόλο του Οργανισμού Σιδηροδρόμων της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ERA), ο οποίος αποτελεί έναν από τους πυλώνες της σιδηροδρομικής πολιτικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης· επισημαίνει ότι ο ERA πρέπει να χρηματοδοτείται επαρκώς, ώστε να μπορεί να στηρίζει τους στόχους ολοκλήρωσης των ΔΕΔ-Μ, ιδίως στα διασυνοριακά τμήματα·

13.

καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να αναλάβουν κατάλληλες πρωτοβουλίες για να βελτιώσουν περαιτέρω την ελκυστικότητα των επενδύσεων στο ERTMS·

14.

ζητεί να καταβληθούν προσπάθειες για την επέκταση των συντονισμένων χρονοδιαγραμμάτων που έχουν ήδη θεσπιστεί σε ορισμένα κράτη μέλη σε επίπεδο ΕΕ, ώστε να διευκολυνθούν οι εύκολες και ομαλές μετακινήσεις όλων των πολιτών της ΕΕ σε διασυνοριακό επίπεδο·

Ενίσχυση της υποδομής για τις επιβατικές σιδηροδρομικές μεταφορές

15.

θεωρεί ότι η έγκαιρη ολοκλήρωση των πολυτροπικών, απρόσκοπτων διαδρόμων του κεντρικού δικτύου ΔΕΔ-Μ έως το 2030 είναι επιτακτική ανάγκη και αποτελεί ένα πρώτο βήμα προς περαιτέρω ολοκλήρωση του δικτύου, πρέπει δε να περιλαμβάνει την εξάλειψη των σημείων συμφόρησης και των ελλειπόντων κρίκων, καθώς και την ολοκλήρωση των διασυνοριακών τμημάτων· υποστηρίζει τις σχεδιαζόμενες σιδηροδρομικές συνδέσεις υψηλής ταχύτητας στο διευρυμένο κεντρικό δίκτυο, οι οποίες θα υλοποιηθούν έως το 2040· πιστεύει ότι οι επενδύσεις προτεραιότητας θα πρέπει επίσης να κατευθύνονται στην ανάπτυξη διασυνοριακών σιδηροδρομικών συνδέσεων μεγάλων αποστάσεων υψηλής ταχύτητας, ιδίως σε περιοχές όπου, επί του παρόντος, υπάρχει έλλειψη σιδηροδρομικών υποδομών υψηλής ταχύτητας· τονίζει, στο πλαίσιο της αναθεώρησης των κατευθυντήριων γραμμών για το ΔΕΔ-Μ, τη σημασία της σύνδεσης των πρωτευουσών της ΕΕ με οικονομικά προσιτές και αποδοτικές σιδηροδρομικές υπηρεσίες υψηλής ταχύτητας και της βελτίωσης της ποιότητας των υποδομών· τονίζει ότι οι νέες γραμμές υψηλής ταχύτητας συνιστούν αποτελεσματικό εργαλείο για την αύξηση της ανταγωνιστικότητας των σιδηροδρομικών μεταφορών·

16.

τονίζει την ύψιστη σημασία της κατασκευής νέων υποδομών για την κάλυψη της ζήτησης σιδηροδρόμων υψηλής ταχύτητας· υπενθυμίζει ότι ο διπλασιασμός της σιδηροδρομικής κυκλοφορίας υψηλής ταχύτητας έως το 2030 θα απαιτήσει την αύξηση τουλάχιστον κατά 75 % του τρέχοντος μήκους του δικτύου έκτασης 11 526 χιλιομέτρων (15)·

17.

τονίζει τον ρόλο του ΔΕΔ-Μ και των σιδηροδρομικών συνδέσεων υψηλής ποιότητας και των πολυτροπικών μεταφορών στη στήριξη της οικονομικής ανάπτυξης και του μη αποκλεισμού, ιδίως σε απομονωμένες περιφέρειες και σε περιοχές με σημαντικό διαρθρωτικό χάσμα· καλεί, ως εκ τούτου, την Επιτροπή να εγκρίνει δράσεις και έργα για τη στήριξη της καλύτερης συνδεσιμότητας των τοπικών βιώσιμων και σιδηροδρομικών πολυτροπικών μεταφορών σε περιφερειακές και παράκτιες περιοχές με χαμηλότερα περιθώρια ανάπτυξης·

18.

εκφράζει τη λύπη του για την περιορισμένη χρηματοδότηση της ΕΕ που διατίθεται μέσω του μηχανισμού «Συνδέοντας την Ευρώπη» CEF (2021-2027), και η οποία καλύπτει μόνο το 5 % των συνολικών επενδύσεων που απαιτούνται για την υλοποίηση του κεντρικού δικτύου ΔΕΔ-Μ (16)·

19.

τονίζει την ανάγκη να βελτιωθεί η χρήση των κονδυλίων της ΕΕ πέραν του Ευρωπαϊκού Ταμείου Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΤΠΑ) και των ταμείων συνοχής, συμπεριλαμβανομένων του CEF, του NextGenerationEU, του μηχανισμού ανάκαμψης και ανθεκτικότητας, του προγράμματος «Συνδρομή στην Ανάκαμψη για τη Συνοχή και τις Περιοχές της Ευρώπης» (REACT-EU) και της χρηματοδότησης από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΤΕπ), για την εξασφάλιση μαζικών επενδύσεων υψηλής ποιότητας σε βιώσιμες και αποδοτικές υποδομές μεταφορών, συμπεριλαμβανομένων των ελλειπουσών σιδηροδρομικών συνδέσεων υψηλής ταχύτητας.

20.

τονίζει ότι, δεδομένου ότι μόνο το 44 % των κατοίκων παραμεθόριων περιοχών της ΕΕ έχουν επί του παρόντος πρόσβαση σε σιδηροδρομικές υπηρεσίες (17) και ότι συχνά δεν υπάρχουν κατάλληλες λύσεις πολυτροπικών μεταφορών, προκειμένου το ΔΕΔ-Μ να διαδραματίσει τον ρόλο του στην προώθηση της κοινωνικοοικονομικής και εδαφικής συνοχής στην εσωτερική αγορά της ΕΕ, απαιτείται έξυπνη συνδεσιμότητα με το κεντρικό δίκτυο ΔΕΔ-Μ και πρέπει να αναπτυχθεί η περαιτέρω ενοποίηση των διαφόρων εθνικών δικτύων, συμπεριλαμβανομένων των αγροτικών, απομακρυσμένων, νησιωτικών, περιφερειακών και άλλων μειονεκτουσών περιοχών, ώστε να προωθηθεί η κοινωνικοοικονομική τους ανάπτυξη·

21.

τονίζει τη σημασία των διασυνοριακών σιδηροδρομικών συνδέσεων με την περιοχή των Δυτικών Βαλκανίων, την Ουκρανία και τη Μολδαβία· σημειώνει ότι ένας αποτελεσματικός και ταχύς μηχανισμός διέλευσης των συνόρων στα εξωτερικά σύνορα της ΕΕ είναι καίριας σημασίας για τη διασφάλιση αδιάλειπτης σιδηροδρομικής συνδεσιμότητας επιβατών μεταξύ της ΕΕ και των χωρών της διεύρυνσης και της Ανατολικής Εταιρικής Σχέσης·

22.

εκφράζει την ικανοποίησή του για τις ελπιδοφόρες εναλλακτικές λύσεις που προσφέρουν οι αμαξοστοιχίες υδρογόνου και συσσωρευτών όταν ο εξηλεκτρισμός ενός σιδηροδρομικού τμήματος δεν είναι εφικτός·

23.

υποστηρίζει την εστιασμένη προσοχή της Επιτροπής στην ολοκλήρωση πολυτροπικών κόμβων πρώτου/τελευταίου χιλιομέτρου σε αστικούς κόμβους, ενισχύοντας έτσι τη σιδηροδρομική συνδεσιμότητα με τις αεροπορικές, τις θαλάσσιες και τις οδικές μεταφορές· υπενθυμίζει, ωστόσο, ότι οι μικρότεροι και λιγότερο πυκνοκατοικημένοι αστικοί κόμβοι θα πρέπει να διαθέτουν αποτελεσματικές συνδέσεις με πολυτροπικούς κόμβους και τερματικούς σταθμούς σε εύλογη απόσταση·

24.

καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να ενισχύσουν τον στρατηγικό ρόλο των σιδηροδρομικών σταθμών σε ένα ολοκληρωμένο και βιώσιμο σύστημα κινητικότητας, ιδίως στηρίζοντας τον εκσυγχρονισμό των μικρών σταθμών·

25.

χαιρετίζει την ενίσχυση του ρόλου του Οργανισμού Σιδηροδρόμων της Ευρωπαϊκής Ένωσης όσον αφορά την πιστοποίηση και την έγκριση τροχαίου υλικού, προκειμένου να εξασφαλιστούν ομαλές και έγκαιρες διαδικασίες, ιδίως για τις διασυνοριακές συνδέσεις, καθώς και τη μείωση του αριθμού και την ενοποίηση των σχετικών εθνικών κανόνων· ενθαρρύνει τόσο τον Οργανισμό Σιδηροδρόμων της Ευρωπαϊκής Ένωσης όσο και τα κράτη μέλη να επιταχύνουν τη συνεργασία τους όσον αφορά τις προδιαγραφές του τροχαίου υλικού ώστε να είναι συμβατό με όλες τις υποδομές·

Επαρκής διαθεσιμότητα τροχαίου υλικού

26.

ζητεί την αποσαφήνιση και την απλούστευση των κανόνων για τις κρατικές ενισχύσεις σχετικά με τη δημόσια χρηματοδότηση διαλειτουργικού τροχαίου υλικού για διασυνοριακές μεταφορές και συναφείς εγκαταστάσεις εξυπηρέτησης, καθώς και για τις υπηρεσίες σιδηροδρομικών υποδομών στις αναθεωρημένες κατευθυντήριες γραμμές για τους σιδηροδρόμους, συμπεριλαμβανομένων των διαθέσιμων μέσων για τη χρηματοδότηση τέτοιων οχημάτων και την εφαρμογή του Σιδηροδρομικού Πρωτοκόλλου του Λουξεμβούργου·

27.

καλεί τις σιδηροδρομικές εταιρείες να προγραμματίσουν επαρκείς παραγγελίες τροχαίου υλικού υψηλής ταχύτητας, σύμφωνα με τους στόχους της Επιτροπής για διπλασιασμό της υψηλής ταχύτητας έως το 2040· επισημαίνει ομοίως, ότι το τροχαίο υλικό για υπηρεσίες νυχτερινών αμαξοστοιχιών χρειάζεται έγκαιρο προγραμματισμό προκειμένου να διευκολυνθεί η αναβίωση των νυχτερινών δρομολογίων· τονίζει επίσης το γεγονός ότι πρέπει να προβλεφθεί επαρκής διαθεσιμότητα τροχαίου υλικού για την επικείμενη προγραμματισμένη αποκατάσταση των περιφερειακών διασυνοριακών σιδηροδρομικών συνδέσεων·

28.

υποστηρίζει ότι η βελτίωση της ασφάλειας των σιδηροτροχιών θα πρέπει να συνοδεύεται από ισοδύναμο επίπεδο τεχνολογικής και μηχανικής ασφάλειας των τρένων που χρησιμοποιούνται καθημερινά για τη μεταφορά προσώπων και εμπορευμάτων·

29.

ενθαρρύνει την Επιτροπή, έχοντας υπόψη τις δεδηλωμένες προθέσεις της, να εξετάσει περαιτέρω και να αξιολογήσει τη δυνατότητα σύστασης ευρωπαϊκής δεξαμενής τροχαίου υλικού και να συνεχίσει τις συζητήσεις με την ΕΤΕπ σχετικά με τον τρόπο υλοποίησης αυτής της δυνατότητας·

30.

τονίζει την ανάγκη για σαφείς προδιαγραφές και απαιτήσεις σε σχέση με την διαλειτουργικότητα και τις περαιτέρω επενδύσεις στο τροχαίο υλικό·

31.

υπογραμμίζει ότι τέτοιες επενδύσεις είναι ιδιαίτερα κρίσιμες όταν το τροχαίο υλικό έχει μετασκευαστεί με τις πολυσυστημικές εφαρμογές που είναι απαραίτητες για να καταστεί δυνατή η διασυνοριακή και διεθνής λειτουργία σε περισσότερες από μία χώρες·

32.

εκφράζει τη λύπη του για το γεγονός ότι η κατάρτιση των προδιαγραφών για το συμβατό με όλες τις υποδομές τροχαίο υλικό αναβλήθηκε για την επόμενη αναθεώρηση της ΤΠΔ, με αποτέλεσμα τριετή καθυστέρηση· παροτρύνει τα κράτη μέλη να δώσουν προτεραιότητα στη συνεργασία με τον ERA προκειμένου να δοθεί ώθηση στην ανάπτυξη αυτών των προδιαγραφών·

33.

υπενθυμίζει ότι η πλατφόρμα επενδύσεων για τους πράσινους σιδηροδρόμους που τέθηκε σε λειτουργία πρόσφατα από την ΕΤΕπ αποτελεί βασική πρωτοβουλία για τη στήριξη και την τόνωση των δημόσιων και ιδιωτικών επενδύσεων σε σιδηροδρομικά έργα· ενθαρρύνει τους σιδηροδρομικούς φορείς, τους διαχειριστές υποδομών, τις αρχές μεταφορών και άλλα ενδιαφερόμενα μέρη να έχουν εμπλακούν στην πλατφόρμα προκειμένου να αντιμετωπιστούν συγκεκριμένες ανάγκες της αγοράς·

34.

ζητεί καινοτόμες πρωτοβουλίες για τη στήριξη των μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων (ΜΜΕ) και των πολύ μικρών επιχειρήσεων· υπογραμμίζει ότι είναι σημαντικό να λαμβάνονται υπόψη οι τοπικές, περιφερειακές και εθνικές ανάγκες, προκειμένου να ενισχυθεί και να τονωθεί το επιχειρηματικό περιβάλλον για τις ΜΜΕ και να συνδεθεί με τη νέα βιομηχανική πολιτική σε επίπεδο ΕΕ·

35.

καλεί την Επιτροπή να παρακολουθεί την συμπερίληψη αμαξών μεταφοράς ποδηλάτων σε διασυνοριακές επιβατικές αμαξοστοιχίες, όπως προβλέπεται στον κανονισμό για τα δικαιώματα των επιβατών σιδηροδρομικών μεταφορών·

Προσαρμογή της κατάρτισης και της πιστοποίησης των μηχανοδηγών και του προσωπικού των σιδηροδρόμων στις μελλοντικές ανάγκες

36.

τονίζει ότι η έλλειψη εναρμόνισης της πιστοποίησης των μηχανοδηγών εμποδίζει την κινητικότητά τους μεταξύ των κρατών μελών και η ανάπτυξη των υπηρεσιών μεταφοράς επιβατών μεγάλων αποστάσεων, ιδίως στα διασυνοριακά τμήματα·

37.

σημειώνει τη σημασία του ζητήματος της γλώσσας για τους μηχανοδηγούς που εκτελούν διασυνοριακά ταξίδια, και καλεί την Επιτροπή να προωθήσει την ανάπτυξη ψηφιακών γλωσσικών εργαλείων, ως οικονομικά προσιτή λύση για την αντιμετώπιση των γλωσσικών εμποδίων και τη γεφύρωση των υφιστάμενων κενών·

38.

τονίζει, επιπλέον, την ανάγκη να προωθηθεί μια ενιαία γλώσσα εργασίας σε επίπεδο ΕΕ, και συγκεκριμένα η αγγλική, για τους μηχανοδηγούς που εκτελούν σιδηροδρομικές συνδέσεις μεγάλων αποστάσεων και διασυνοριακές επιβατικές σιδηροδρομικές συνδέσεις, οι οποίοι δεν ομιλούν τις γλώσσες των κρατών μελών από τα οποία διέρχονται κατά τη διάρκεια του ταξιδιού·

39.

υποστηρίζει τη γλωσσική κατάρτιση του προσωπικού των σιδηροδρόμων, προκειμένου να διασφαλιστεί ότι αυτό μπορεί να εξυπηρετήσει σωστά όλους τους ταξιδιώτες·

40.

τονίζει τη σημασία μιας σαφούς ευρωπαϊκής στρατηγικής δεξιοτήτων με στόχο την άρση των επίμονων τεχνικών και επιχειρησιακών φραγμών που παρεμποδίζουν τη διασυνοριακή κυκλοφορία·

41.

τονίζει τη σημασία της νέας βιομηχανικής στρατηγικής για την Ευρώπη για τη στήριξη της επανειδίκευσης και της αναβάθμισης των δεξιοτήτων των μηχανοδηγών, ιδίως όσον αφορά τις νέες ψηφιακές δεξιότητες· τονίζει, επιπλέον, τη σημασία της διασφάλισης ποσοστών απασχόλησης και ίσων ευκαιριών για όλους·

42.

υπενθυμίζει ότι η οδηγία (ΕΕ) 2016/798 (18) για την ασφάλεια των σιδηροδρόμων προβλέπει ειδική πιστοποίηση του προσωπικού των αμαξοστοιχιών· θεωρεί είναι απαραίτητο προσωπικό που διαθέτει τα ενδεδειγμένα προσόντα όχι μόνο για τη βελτίωση των σιδηροδρομικών υπηρεσιών, αλλά κυρίως για τη διασφάλιση της ασφάλειας όλων των πτυχών των σιδηροδρομικών μεταφορών·

43.

ζητεί να αναληφθούν περαιτέρω πρωτοβουλίες για την ενθάρρυνση των γυναικών σε επαγγέλματα στον σιδηροδρομικό τομέα·

44.

ζητεί να αναληφθούν περαιτέρω πρωτοβουλίες για τον εφοδιασμό των νέων και του εργατικού δυναμικού των ΜΜΕ με τις σχετικές δεξιότητες και γνώσεις·

Πιο αποδοτική χρήση της χρηματοδότησης

45.

τονίζει τη σημασία της διασφάλισης βελτιωμένης χρήσης του δικτύου, ιδίως κατά μήκος του ΔΕΔ-Μ, και ζητεί τη λήψη μέτρων για την ομαλή ροή των επιβατών, συμπεριλαμβανομένης της δημιουργίας κόμβων διέλευσης και τερματικών σταθμών κατά μήκος των διαδρομών υψηλής ταχύτητας, καθώς και αύξηση της ελκυστικότητας των νυχτερινών τρένων· επισημαίνει ότι τα μέτρα αυτά απαιτούν στενή συνεργασία σε μικτές γραμμές κυκλοφορίας κατά τον σχεδιασμό των ρυθμίσεων για τις επιβατικές και εμπορευματικές μεταφορές, προκειμένου να αποφευχθούν σημεία κυκλοφοριακής συμφόρησης τα οποία υπονομεύουν τις επιδόσεις ολόκληρου του δικτύου·

46.

επισημαίνει ότι η διαθεσιμότητα δυναμικότητας και η απουσία σημείων συμφόρησης είναι καίριας σημασίας για την αποδοτική χρήση του δικτύου και για την αύξηση του μεριδίου των σιδηροδρομικών μεταφορών·

47.

ενθαρρύνει τα κράτη μέλη να παράσχουν πολυετή προοπτική στη χρηματοδότηση των υποδομών τους, προκειμένου να καταστεί δυνατή η προγραμματισμένη και διεθνώς συντονισμένη συντήρηση και ανάπτυξη των υποδομών, να μειωθούν οι προσωρινοί περιορισμοί χωρητικότητας και να βελτιωθεί η αξιοπιστία των διεθνών σιδηροδρόμων.

48.

ενθαρρύνει την Επιτροπή να χρησιμοποιήσει τον «δείκτη συνδεσιμότητας», τον οποίο αναπτύσσει επί του παρόντος, για τον ακριβή καθορισμό των αναγκαίων επενδύσεων σε υποδομές που απαιτούνται για τη διασφάλιση ενός αποτελεσματικού δικτύου·

49.

υπογραμμίζει τον ρόλο της ψηφιοποίησης, την ανάγκη επαρκούς κυβερνοασφάλειας και του καλύτερου συντονισμού, ιδίως για τη διασυνοριακή σιδηροδρομική κυκλοφορία· στο πλαίσιο αυτό, τονίζει την ανάγκη καλύτερου συντονισμού στον τρόπο διαχείρισης της δυναμικότητας μεταξύ των δικτύων των κρατών μελών, με σκοπό τη βελτίωση της χρήσης της διαθέσιμης δυναμικότητας· ζητεί, ως εκ τούτου, μεγαλύτερη εναρμόνιση των διαδικασιών και των κριτηρίων για τον σχεδιασμό και την κατανομή της δυναμικότητας, καθώς και πλήρη διαλειτουργικότητα των ψηφιακών εργαλείων· ζητεί από την Επιτροπή να εξετάσει το ενδεχόμενο δημιουργίας ενός συντονιστικού μηχανισμού για τη βελτιστοποίηση της ενσωμάτωσης της διασυνοριακής σιδηροδρομικής κυκλοφορίας στην εθνική κυκλοφορία και, κατά συνέπεια, για την αποτελεσματικότερη διαχείριση της σιδηροδρομικής δυναμικότητας τόσο για τις επιβατικές όσο και για τις εμπορευματικές αμαξοστοιχίες·

50.

επιμένει ότι είναι αναγκαίο να βελτιωθεί η παροχή αποτελεσματικότερης κατανομής των γραμμών σε διασυνοριακό επίπεδο·

Κατάλληλη τιμολόγηση πρόσβασης τροχιάς

51.

εκφράζει την ικανοποίησή του για τα επικείμενα σχέδια της Επιτροπής να δημοσιεύσει κατευθυντήριες γραμμές για τον καθορισμό τελών πρόσβασης τροχιάς και να ενθαρρύνει τη μείωση των τελών πρόσβασης τροχιάς κατά τη δημιουργία διασυνοριακών υπηρεσιών, καθώς και διαφάνεια στον υπολογισμό τους·

52.

επαναλαμβάνει τη σημασία των τελών πρόσβασης τροχιάς ως καθοριστικού παράγοντα που επηρεάζει την αγορά σιδηροδρομικών μεταφορών· καλεί την Επιτροπή να προτείνει συστάσεις για ειδικά τέλη υποδομής για νυχτερινά τρένα στις επικείμενες κατευθυντήριες γραμμές·

53.

τονίζει τη σημασία δίκαιης και κατάλληλης τιμολόγησης της πρόσβασης τροχιάς για όλους τους φορείς εκμετάλλευσης, διασφαλίζοντας παράλληλα ίση μεταχείριση για τους κατεστημένους φορείς εκμετάλλευσης και τους νεοεισερχόμενους, καθώς και επαρκή χρηματοδότηση των δικτύων υποδομών·

54.

τονίζει ότι η χρέωση πρόσβασης τροχιάς αποτελεί σημαντική ροή εσόδων για τους διαχειριστές υποδομής και υπενθυμίζει ότι ο υπολογισμός των τελών βασίζεται στη σπανιότητα που προκαλείται από την έλλειψη επαρκούς δυναμικότητας υποδομής (19)·

Φιλική προς τον χρήστη έκδοση εισιτηρίων και πρόσβαση στο σιδηροδρομικό σύστημα

55.

αναγνωρίζει ότι για να καταστούν ελκυστικότερες οι σιδηροδρομικές επιβατικές υπηρεσίες μεγάλων αποστάσεων απαιτούνται:

α)

πιο προσιτή και έξυπνη έκδοση εισιτηρίων για τη διευκόλυνση του προγραμματισμού πολυτροπικών μετακινήσεων: οι επιβάτες θα πρέπει να έχουν απρόσκοπτη και φιλική προς τον χρήστη εμπειρία κατά την αναζήτηση, την επιλογή και την αγορά των σιδηροδρομικών υπηρεσιών τους με αμερόληπτη λιανική πώληση εισιτηρίων — πράγμα που σημαίνει ότι τα εισιτήρια όλων των σιδηροδρομικών επιχειρήσεων πωλούνται μέσω όλων των διαύλων εισιτηρίων· προκειμένου να επιτευχθεί η απρόσκοπτη έκδοση εισιτηρίων, θα πρέπει να εξεταστεί και να προωθηθεί η έκδοση ενιαίου εισιτηρίου που εκ κατασκευής θα περιλαμβάνει ήδη τη δυνατότητα για ενδεχόμενη εισαγωγή πολυτροπικών εισιτηρίων·

β)

κατάλληλη προστασία των επιβατών σε περίπτωση καθυστέρησης ή απώλειας ανταπόκρισης: ανεξάρτητα από το αν έχουν κάνει κράτηση ενός εισιτηρίου πολλαπλών διαδρομών ή χωριστών εισιτηρίων, οι επιβάτες θα πρέπει να επωφελούνται, κατ’ ελάχιστον, από τη συνέχιση του ταξιδιού, η οποία αποτελεί βασικό παράγοντα για την επιλογή του τρόπου μεταφοράς τους·

56.

ζητεί τα σιδηροδρομικά εισιτήρια να αναφέρουν σαφώς πληροφορίες σχετικά με το αποτύπωμα CO2 του ταξιδιού για το οποίο έχει γίνει κράτηση, όπως είναι ήδη διαθέσιμες στο κοινό ((π.χ. μέσω ιστοτόπων όπως το EcoPassenger), προκειμένου να ενθαρρυνθεί περαιτέρω η μετάβαση από τον ένα τρόπο μεταφοράς σε άλλο, με τη βοήθεια τεκμηριωμένων πληροφοριών σχετικά με τη μετακίνηση·

57.

προσβλέπει στην επικείμενη πρόταση της Επιτροπής σχετικά με τις ψηφιακές υπηρεσίες πολυτροπικής κινητικότητας (MDMS) με στόχο την περαιτέρω ενίσχυση της πρόσβασης, της διαθεσιμότητας και της ανταλλαγής ταξιδιωτικών δεδομένων, καθώς και τη διευκόλυνση της σύναψης δίκαιων εμπορικών συμφωνιών, που είναι απαραίτητα στοιχεία για όλους τους συμμετέχοντες στην αγορά· επισημαίνει την ανάγκη συνεργασίας μεταξύ σιδηροδρομικών επιχειρήσεων και πωλητών εισιτηρίων για τη βελτίωση της διανομής των εισιτηρίων, με τη θέσπιση δίκαιων, εύλογων και αμερόληπτων όρων για την ανταλλαγή δεδομένων μέσω μηχανικώς αναγνώσιμων μορφοτύπων βάσει ανοικτών προτύπων, μέσω διεπαφών προγραμματισμού εφαρμογών (API) με ειδικές διατάξεις για διαταραχές και/ή ακυρώσεις δρομολογίων·

58.

τονίζει ότι είναι σημαντικό να εξασφαλιστούν δίκαιες, εύκολα προσβάσιμες, οικονομικά προσιτές και συμφέρουσες τιμές εισιτηρίων για όλες τις κατηγορίες επιβατών, συμπεριλαμβανομένων των πλέον ευάλωτων, καθώς και προσβασιμότητα στις πλατφόρμες και τους παρόχους εισιτηρίων, ιδίως για τους επιβάτες μεγαλύτερης ηλικίας, καθώς και για τα άτομα με μειωμένη κινητικότητα·

59.

υπογραμμίζει την ανάγκη για μια ολοκληρωμένη προσέγγιση με σαφή ορόσημα υλοποίησης για την επίτευξη ευκολότερης πρόσβασης σε πολυτροπικές συνδέσεις στη βάση διαλειτουργικών λύσεων κατάλληλων για τον επιδιωκόμενο σκοπό·

60.

καλεί την Επιτροπή να συνεχίσει να παρακολουθεί τη συμμόρφωση με τον νέο κανονισμό για τα δικαιώματα των επιβατών σιδηροδρομικών μεταφορών·

Ισότιμοι όροι ανταγωνισμού με άλλους τρόπους μεταφοράς

61.

θεωρεί ότι θα πρέπει να διερευνηθούν όλες οι πιθανές διαδικασίες για τη διασφάλιση ισότιμων όρων ανταγωνισμού με άλλους τρόπους μεταφοράς· χαιρετίζει την ανακοίνωση της Επιτροπής ότι θα αξιολογήσει την επιλογή της απαλλαγής από τον ΦΠΑ σε επίπεδο ΕΕ για τις διεθνείς σιδηροδρομικές υπηρεσίες και την αναθεώρηση και απλούστευση των κανόνων για τις κρατικές ενισχύσεις·

62.

τονίζει ότι οι επιβάτες θα πρέπει να έχουν στη διάθεσή τους διαφανείς πληροφορίες ώστε να κάνουν πιο βιώσιμες επιλογές, και ότι η πρωτοβουλία «CountEmission EU» θα μπορούσε να συμβάλει στη δημιουργία ενός πλαισίου για τις συγκρίσεις εκπομπών·

63.

καλεί τα κράτη μέλη να βελτιστοποιήσουν τη χρήση δημόσιων πόρων για τη βελτίωση των δημόσιων μεταφορών, π.χ. των σιδηροδρομικών μεταφορών, οι οποίες μπορούν να μεταφέρουν μεγάλους όγκους επιβατών με στόχο την κάλυψη της συνεχώς αυξανόμενης ζήτησης για μεταφορές·

Υποχρεώσεις παροχής δημόσιας υπηρεσίας για την προώθηση βιώσιμων διασυνοριακών και/ή πολυτροπικών μαζικών μεταφορών

64.

τονίζει τον ζωτικό ρόλο που διαδραματίζουν οι σιδηροδρομικές μεταφορές στη διατήρηση της λειτουργικότητας των μεταφορών ακόμη και σε καταστάσεις κρίσεων, μέσω της εξυπηρέτησης τεράστιων εισροών επιβατών σε σύντομα χρονικά διαστήματα·

65.

τονίζει ότι οι συμβάσεις παροχής δημόσιας υπηρεσίας, συμπληρωματικά προς τη σαφή βελτίωση ενός πλαισίου αγοράς που δεν εισάγει διακρίσεις για τις εμπορικές υπηρεσίες, μπορούν να διαδραματίσουν αποφασιστικό ρόλο στη στήριξη της συνέχειας στη διασφάλιση διασυνοριακών υπηρεσιών για τους Ευρωπαίους πολίτες και τη βελτίωση των συνδέσεων με ενδιαφέροντες προορισμούς, όπως τουριστικούς και ιστορικούς προορισμούς, παρέχοντας σιδηροδρομικές υπηρεσίες που συμβάλλουν στη διατήρηση ενός πυκνού, τακτικού, αξιόπιστου και ποιοτικού δικτύου σιδηροδρομικών συνδέσεων, μεταξύ άλλων και με λιγότερο ελκυστικούς προορισμούς·

66.

πιστεύει ότι οι υποχρεώσεις παροχής δημόσιας υπηρεσίας, συμπληρωματικά με ένα βελτιωμένο και δίκαιο πλαίσιο αγοράς, μπορούν να προωθήσουν τη χρήση των σιδηροδρομικών μεταφορών, συμπεριλαμβανομένων των επιβατικών μεταφορών μεγάλων αποστάσεων, ιδίως στην περίπτωση αδυναμιών της αγοράς σε διασυνοριακά δρομολόγια και δρομολόγια τελευταίου χιλιομέτρου, ενδεχομένως σε συνδυασμό με άλλα κερδοφόρα τμήματα του δικτύου·

Ευκαιρίες για τη νεολαία

67.

καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να διατηρήσουν τη δυναμική του Ευρωπαϊκού Έτους Σιδηροδρόμων 2021 στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Έτους Νεολαίας 2022, ενθαρρύνοντας τους νέους να ταξιδεύουν με τρένο και προσελκύοντάς τους σε επαγγέλματα στον σιδηροδρομικό τομέα, ο οποίος αντιμετωπίζει ελλείψεις δεξιοτήτων λόγω της καινοτομίας και της ψηφιοποίησης, για τη διασφάλιση επαρκών μισθών και καλών συνθηκών εργασίας·

68.

πιστεύει ότι ένα ενιαίο ευρωπαϊκό σιδηροδρομικό δίκτυο υψηλής ταχύτητας είναι σημαντικό για τη σύνδεση ανθρώπων, συμπεριλαμβανομένων των νέων· επιμένει ότι η πρόσβαση στην εκπαίδευση και την απασχόληση θα βελτιώσει τη συνοχή στην Ευρώπη·

69.

εκφράζει την ικανοποίησή του για τις προγραμματισμένες πρωτοβουλίες της Επιτροπής που αποσκοπούν στη διευκόλυνση της παροχής διασυνοριακών υπηρεσιών νυχτερινών αμαξοστοιχιών και, επιπλέον, ενθαρρύνει τις σιδηροδρομικές επιχειρήσεις να πραγματώσουν πλήρως τις δυνατότητες των νυχτερινών αμαξοστοιχιών·

o

o o

70.

αναθέτει στην Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο και στην Επιτροπή.

(1)  ΕΕ L 151 της 7.6.2019, σ. 70.

(2)  ΕΕ L 343 της 14.12.2012, σ. 32.

(3)  ΕΕ L 348 της 20.12.2013, σ. 1.

(4)  ΕΕ L 258 της 20.7.2021, σ. 1.

(5)  ΕΕ C 456 της 10.11.2021, σ. 47.

(6)  ΕΕ C 99 της 1.3.2022, σ. 2.

(7)  ΕΕ L 462 της 28.12.2021, σ. 1.

(8)  ΕΕ L 172 της 17.5.2021, σ. 1.

(9)  Ευρωπαϊκή Επιτροπή, Γενική Διεύθυνση Κινητικότητας και Μεταφορών, EU transport in figures: Statistical pocketbook 2021, Υπηρεσία Εκδόσεων, 2021.

(10)  https://www.eurocontrol.int/press-release/european-aviation-facing-serious-capacity-challenges-now-and-future

(11)  https://www.eurocontrol.int/sites/default/files/2020-01/eurocontrol-nm-user-forum-2020-airport-perspective-schiphol.pdf

(12)  https://www.eca.europa.eu/lists/ecadocuments/ap19_07/ap_urban_mobility_en.pdf

(13)  Ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, το Συμβούλιο, την Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή και την Επιτροπή των Περιφερειών για την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία (COM(2019)0640).

(14)  Οι τεχνικές προδιαγραφές διαλειτουργικότητας (TSIs/ΤΠΔ) καθορίζουν τα τεχνικά και επιχειρησιακά πρότυπα για τη διασφάλιση της διαλειτουργικότητας του σιδηροδρομικού συστήματος της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η ΤΠΔ για το υποσύστημα «τηλεματικές εφαρμογές» (TAP) αφορά εφαρμογές για επιβατικές υπηρεσίες, συμπεριλαμβανομένων των συστημάτων που παρέχουν πληροφορίες στους επιβάτες πριν και κατά τη διάρκεια του ταξιδιού, των συστημάτων κράτησης και πληρωμής, της διαχείρισης αποσκευών και της διαχείρισης των συνδέσεων μεταξύ αμαξοστοιχιών και άλλων τρόπων μεταφοράς.

(15)  Community of European Railway and Infrastructure Companies (CER) Fact Sheet «A TEN-T to make modal shift and the European Green Deal a reality,» Brussels, December 2021 (Θεματολογικό Δελτίο της Κοινότητας Ευρωπαϊκών Σιδηροδρόμων (CER) «Το ΔΕΔ-Μ για την υλοποίηση της αλλαγής του τρόπου εκτέλεσης των μεταφορών και της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας», Βρυξέλλες, Δεκέμβριος 2021).

(16)  Ό.π.

(17)  Medeiros, E. et al., «Boosting cross-border regions through better cross-border transport services. The European case», Case Studies on Transport Policy, 9 (2021), Μάρτιος 2021.

(18)  Οδηγία (EE) 2016/798 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 11ης Μαΐου 2016, για την ασφάλεια των σιδηροδρόμων (αναδιατύπωση) (ΕΕ L 138 της 26.5.2016, σ. 102).

(19)  Ευρωπαϊκή Επιτροπή, Γενική Διεύθυνση Κινητικότητας και Μεταφορών, «Long-distance cross-border passenger rail services» (Υπηρεσίες διασυνοριακών επιβατικών σιδηροδρόμων μεγάλων αποστάσεων) τελική έκθεση, Υπηρεσία Επίσημων Εκδόσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, 2021.


17.5.2023   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 177/57


P9_TA(2022)0438

Ψηφιακό χάσμα: οι κοινωνικές διαφορές που δημιουργεί η ψηφιοποίηση

Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 13ης Δεκεμβρίου 2022 με θέμα το ψηφιακό χάσμα: οι κοινωνικές διαφορές που δημιουργεί η ψηφιοποίηση (2022/2810(RSP))

(2023/C 177/06)

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

έχοντας υπόψη τα άρθρα 2, 3 παράγραφοι 3 και 6 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση,

έχοντας υπόψη τη Συνθήκη για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, και ιδίως τα άρθρα 9, 10, 12, 14, 16, 19, 26, 36, 67 παράγραφος 4, 114 παράγραφος 3, 153, 165, 169 παράγραφος 1 και 174,

έχοντας υπόψη τον Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, και ιδίως τα άρθρα 3, 8, 11, 21, 26, 34, 38 και 52,

έχοντας υπόψη την Ευρωπαϊκή Σύμβαση Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και συγκεκριμένα το άρθρο 14,

έχοντας υπόψη τον ευρωπαϊκό πυλώνα κοινωνικών δικαιωμάτων και, ιδίως, τις αρχές 2, 3, 17 και 20,

έχοντας υπόψη τον ορισμό που ο Οργανισμός Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ) έχει δώσει στο ψηφιακό χάσμα, βάσει του οποίου πρόκειται για χάσμα μεταξύ ατόμων, νοικοκυριών, επιχειρήσεων και γεωγραφικών περιοχών, διαφορετικών κοινωνικοοικονομικών επιπέδων, όσον αφορά τόσο τις ευκαιρίες πρόσβασης σε τεχνολογίες πληροφοριών και επικοινωνιών (ΤΠΕ) που διαθέτουν, όσο και τη χρήση του διαδικτύου για ένα ευρύ φάσμα δραστηριοτήτων στην οποία επιδίδονται (1),

έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 27ης Νοεμβρίου 2014 σχετικά με την προάσπιση των δικαιωμάτων των καταναλωτών στην ψηφιακή ενιαία αγορά (2),

έχοντας υπόψη την οδηγία (ΕΕ) 2015/2366 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 25ης Νοεμβρίου 2015, σχετικά με υπηρεσίες πληρωμών στην εσωτερική αγορά (3) (PSD2),

έχοντας υπόψη την οδηγία (ΕΕ) 2016/2102 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 26ης Οκτωβρίου 2016, για την προσβασιμότητα των ιστοτόπων και των εφαρμογών για φορητές συσκευές των οργανισμών του δημόσιου τομέα (4),

έχοντας υπόψη τον κατ’ εξουσιοδότηση κανονισμό (ΕΕ) 2018/389 της Επιτροπής, της 27ης Νοεμβρίου 2017, για τη συμπλήρωση της οδηγίας (ΕΕ) 2015/2366 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου όσον αφορά ρυθμιστικά τεχνικά πρότυπα για την αυστηρή εξακρίβωση ταυτότητας πελάτη και τα κοινά και ασφαλή ανοικτά πρότυπα επικοινωνίας (5),

έχοντας υπόψη την οδηγία (EE) 2019/882 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 17ης Απριλίου 2019, σχετικά με τις απαιτήσεις προσβασιμότητας προϊόντων και υπηρεσιών (6),

έχοντας υπόψη τη μελέτη της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ) σχετικά με τη στάση των καταναλωτών όσον αφορά τις πληρωμές στη ζώνη του ευρώ (SPACE),

έχοντας υπόψη άρθρο από το τεύχος 5, του 2022, του Οικονομικού Δελτίου της ΕΚΤ, με θέμα τις εγγυήσεις για την ελευθερία της επιλογής πληρωμών και την πρόσβαση σε μετρητά στη ζώνη του ευρώ,

έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 9ης Μαρτίου 2021, με τίτλο «2030 Digital Compass: the European way for the Digital Decade» (COM(2021)0118),

έχοντας υπόψη την από 15ης Σεπτεμβρίου 2021 πρόταση για απόφαση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για τη θέσπιση του προγράμματος πολιτικής 2030 «Πορεία προς την ψηφιακή δεκαετία» (COM(2021)0574),

έχοντας υπόψη την έκθεση του Μαΐου 2022 σχετικά με το τελικό αποτέλεσμα της Διάσκεψης για το Μέλλον της Ευρώπης,

έχοντας υπόψη τις διαβουλεύσεις που πραγματοποιήθηκαν κατά τη συνεδρίαση της Επιτροπής Αναφορών στις 17 Μαΐου 2022, σχετικά με την αναφορά αριθ. 1123/2021,

έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 7ης Οκτωβρίου 2021 σχετικά με την προστασία των ατόμων με αναπηρία μέσω αναφορών: διδάγματα που αντλήθηκαν (7),

έχοντας υπόψη τους Στόχους Βιώσιμης Ανάπτυξης των Ηνωμένων Εθνών, η επίτευξη των οποίων συνεπάγεται τη μείωση του ψηφιακού χάσματος,

έχοντας υπόψη το άρθρο 227 παράγραφος 2 του Κανονισμού του,

A.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η Επιτροπή Αναφορών έχει λάβει αναφορά που εκφράζει δικαιολογημένο προβληματισμό ως προς το γεγονός της αδυναμίας πρόσβασης βασικών τραπεζικών υπηρεσιών, όπως είναι η επιβεβαίωση πληρωμής ή η πρόσβαση σε προσωπικό τραπεζικό λογαριασμό, χωρίς την ύπαρξη κινητού τηλεφώνου και τούτο μολονότι δεν υπάρχει νομική υποχρέωση για την κατοχή τέτοιας συσκευής· λαμβάνοντας υπόψη ότι υπάρχει χάσμα μεταξύ των ατόμων που χρησιμοποιούν ολοένα και περισσότερο ψηφιακά μέσα πληρωμής και εκείνων που αδυνατούν ή που διστάζουν να τα χρησιμοποιήσουν· λαμβάνοντας υπόψη ότι η παρούσα αναφορά εγείρει το ευρύτερο ζήτημα του αντικτύπου που έχει η ψηφιοποίηση σε πολίτες και πελάτες και χρήστες δημόσιων και ιδιωτικών υπηρεσιών·

B.

λαμβάνοντας υπόψη ότι τα μετρητά είναι το μέσο πληρωμών που χρησιμοποιείται συχνότερα στη ζώνη του ευρώ· λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με πρόσφατα στοιχεία της ΕΚΤ, ο συνολικός αριθμός των μηχανημάτων αυτόματης ανάληψης μετρητών στη ζώνη του ευρώ μειώθηκε κατά 4,2 % σε 0,28 εκατομμύρια το 2021 (8)· λαμβάνοντας υπόψη ότι έχει μειωθεί παράλληλα και ο αριθμός των υποκαταστημάτων τραπεζών ανά κάτοικο σε ολόκληρη τη ζώνη του ευρώ· λαμβάνοντας υπόψη ότι 127 δισεκατομμύρια EUR έχουν διατεθεί για σχετικές με τον ψηφιακό τομέα μεταρρυθμίσεις και επενδύσεις στα εθνικά σχέδια ανάκαμψης και ανθεκτικότητας (9)· λαμβάνοντας υπόψη ότι τα κράτη μέλη έχουν σημειώσει πρόοδο στις προσπάθειές τους για ψηφιοποίηση κατά τη διάρκεια της πανδημίας της COVID-19, αλλά εξακολουθούν να δυσκολεύονται να μειώσουν τα κενά στις ψηφιακές δεξιότητες και στον ψηφιακό μετασχηματισμό των μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων·

Γ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η Επιτροπή Αναφορών έχει λάβει αναφορά με την οποία εκφράζονται σοβαρές ανησυχίες διότι οι περισσότεροι πάροχοι υπηρεσιών καθιστούν τις πληροφορίες διαθέσιμες μόνο στο διαδίκτυο και συχνά μέσω διαύλων συμβατών μόνο με έξυπνα τηλέφωνα, γεγονός που θέτει σε μειονεκτική θέση ηλικιωμένους, άτομα με αναπηρίες, άτομα χαμηλού εισοδήματος, άτομα χωρίς ψηφιακές δεξιότητες και άτομα με περιορισμένη πρόσβαση στο διαδίκτυο·

Δ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι μπορεί η ψηφιοποίηση και η κατάλληλη χρήση των ψηφιακών εργαλείων να έχουν αποφέρει πολλά οικονομικά και κοινωνικά οφέλη και ανοίγματα, αλλά ευθύνονται και για ορισμένες δεοντολογικές, νομικές και εργασιακές προκλήσεις που έχουν προκύψει και οι οποίες ενδέχεται να γίνουν αιτία σοβαρών υστερήσεων ή ζημιών στα άτομα και στην κοινωνία στο σύνολό της· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι δυνατότητες που διανοίγουν οι νέες τεχνολογίες είναι αμφιλεγόμενες αφού, αναλόγως χρήσης και νομοθετικής ρύθμισης, μπορούν είτε να συμβάλουν στη δημιουργία μιας κοινωνίας χωρίς αποκλεισμούς και στη μείωση των ανισοτήτων, είτε να ενισχύσουν τις υφιστάμενες ανισότητες και να δημιουργήσουν νέες μορφές διακρίσεων·

E.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η ψηφιοποίηση έχει βαθύ αντίκτυπο στην καθημερινή κοινωνική, οικονομική, πολιτική και πολιτιστική ζωή των πολιτών, των εργαζομένων και των καταναλωτών και επηρεάζει όλους τους τομείς της κοινωνίας· λαμβάνοντας υπόψη ότι η ψηφιοποίηση βρίσκεται στη ρίζα μιας σειράς κοινωνικών διαφορών αφού ανακύπτει ένα νέο ψηφιακό χάσμα, όχι μόνο ανάμεσα σε αστικές περιοχές με καλή σύνδεση και σε αγροτικές και απομακρυσμένες περιοχές, αλλά και ανάμεσα σε όσους μπορούν να επωφεληθούν πλήρως από έναν εμπλουτισμένο, προσβάσιμο και ασφαλή ψηφιακό χώρο με ευρύ φάσμα υπηρεσιών, και σε όσους αδυνατούν να κάνουν το ίδιο· λαμβάνοντας υπόψη ότι η ολοένα και πιο διαδεδομένη χρήση ψηφιακών πληρωμών, με κάρτες, ψηφιακά πορτοφόλια ή εφαρμογές κινητών, έχει ως αποτέλεσμα να μην δέχονται πλέον μετρητά ορισμένα σημεία λιανικής πώλησης·

ΣΤ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η φθίνουσα χρήση συναλλαγών σε μετρητά ενδέχεται να οδηγήσει σε επιδείνωση της υποδομής χρηματικού και, ως εκ τούτου, να μειώσει την πρόσβαση του κόσμου σε μετρητά· λαμβάνοντας υπόψη ότι είναι αναγκαίο να αντιμετωπιστούν χωρίς καθυστέρηση οι ελλείψεις όσον αφορά την πρόσβαση σε μετρητά και να παρασχεθεί ελευθερία επιλογής πληρωμών·

Ζ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η υπέρμετρη χρήση τεχνολογικών συσκευών μπορεί να επιδεινώσει προβλήματα ψυχικής και σωματικής υγείας, όπως είναι η αίσθηση της απομόνωσης, τα προβλήματα εξάρτησης που σχετίζονται με την χρήση της τεχνολογίας, η στέρηση ύπνου, η συναισθηματική εξάντληση, το άγχος και η επαγγελματική εξουθένωση·

H.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η ψηφιοποίηση μπορεί να επιδράσει αρνητικά σε άτομα που δεν διαθέτουν επαρκείς ψηφιακές δεξιότητες ή δεν έχουν πρόσβαση σε σύνδεση στο διαδίκτυο ή σε ψηφιακές συσκευές· λαμβάνοντας υπόψη ότι μπορεί να επιτείνει τις κοινωνικές διαφορές εφόσον μειώνει τις ευκαιρίες ορισμένων εργαζομένων να αποκτήσουν ποιοτική απασχόληση· λαμβάνοντας υπόψη ότι είναι αναγκαίο να τεθεί το ζήτημα του αρνητικού αντικτύπου της ψηφιοποίησης των δημόσιων και ιδιωτικών υπηρεσιών σε εργαζομένους και άτομα, όπως είναι οι ηλικιωμένοι και τα άτομα με αναπηρίες, οι χαμηλού εισοδήματος, κοινωνικά μειονεκτούντες ή άνεργοι πολίτες, οι μετανάστες και οι πρόσφυγες ή τα άτομα σε αγροτικές και απομακρυσμένες περιοχές·

Θ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι ο δείκτης ψηφιακών δεξιοτήτων της ΕΕ ανέρχεται σήμερα μόλις σε 56 %· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι ψηφιακοί στόχοι της ΕΕ αποβλέπουν στην άνοδο του εν λόγω δείκτη δεξιοτήτων στο 80 % μέχρι το 2030 (10)· λαμβάνοντας υπόψη ότι η πανδημία έχει επιδεινώσει τις υφιστάμενες ανισότητες, συμπεριλαμβανομένου του ψηφιακού χάσματος, γεγονός που καθιστά επιτακτική την ανάγκη μέριμνας ώστε να μπορούν όλοι οι Ευρωπαίοι πολίτες και όλες οι ευρωπαϊκές επιχειρήσεις να επωφεληθούν από τον ψηφιακό μετασχηματισμό για μια καλύτερη, ασφαλέστερη και πιο ευημερούσα ζωή· λαμβάνοντας υπόψη ότι η πανδημία έχει φέρει στο φως τις επιπτώσεις του ψηφιακού χάσματος στην εκπαίδευση, με ορισμένους εκπαιδευτικούς και μαθητές να βρίσκονται εκτός παιχνιδιού διότι δεν διαθέτουν σε επαρκή βαθμό τεχνολογία, ψηφιακές δεξιότητες και πρόσβαση σε εξοπλισμό·

Ι.

λαμβάνοντας υπόψη ότι περίπου 87 εκατομμύρια άνθρωποι στην ΕΕ έχουν κάποια μορφή αναπηρίας (11)· λαμβάνοντας υπόψη ότι η παράμετρος της προσβασιμότητας των ηλεκτρονικών εντύπων είναι συχνά τόσο παραμελημένη, ώστε οι χρήστες που εξαρτώνται από αναγνώστη οθόνης να μην είναι καν σε θέση να εντοπίσουν το κουμπί «αποστολή»· λαμβάνοντας υπόψη ότι η προσβασιμότητα του Διαδικτύου θα πρέπει να διασφαλίζεται ούτως ώστε όλοι να έχουν τη δυνατότητα, συμπεριλαμβανομένων των ατόμων με αναπηρία, της αντίληψης, της κατανόησης, της πλοήγησης και της διάδρασης απέναντι στο διαδίκτυο·

ΙΑ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η αποτελεσματική προστασία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα, της ιδιωτικής ζωής και των περιουσιακών στοιχείων, η ασφάλεια των δικτύων και των ηλεκτρονικών, καθώς και η βεβαιότητα των πολιτών ότι τα δεδομένα, η ιδιωτικότητα και τα περιουσιακά στοιχεία τους προστατεύονται και είναι ασφαλή, είναι θεμελιώδους σημασίας στην προσπάθεια να εξασφαλιστεί η εμπιστοσύνη των πολιτών και να τους δοθεί η δυνατότητα να ξεπεράσουν την διστακτικότητά τους ως προς τη χρήση ψηφιακών υπηρεσιών·

ΙΒ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η από 26 Ιανουαρίου 2022 πρόταση για μια ευρωπαϊκή διακήρυξη για τα ψηφιακά δικαιώματα και τις ψηφιακές αρχές (COM(2022)0027) υπογραμμίζει ότι όλοι θα πρέπει να μπορούν στην πράξη να επιλέγουν ποιες ψηφιακές υπηρεσίες θα χρησιμοποιούν βάσει αντικειμενικών, διαφανών και αξιόπιστων πληροφοριών·

ΙΓ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η Διάσκεψη για το Μέλλον της Ευρώπης ασχολήθηκε με την ψηφιακή εκπαίδευση και συνέστησε στην ΕΕ να καταβάλει προσπάθειες για να καταστήσει την τεχνολογία πιο προσβάσιμη για τις παλαιότερες γενιές μέσω της προαγωγής προγραμμάτων και πρωτοβουλιών, για παράδειγμα με τη μορφή μαθημάτων προσαρμοσμένων στις ανάγκες τους· λαμβάνοντας υπόψη ότι η ΕΕ θα πρέπει να εγγυάται το δικαίωμα χρήσης της ψηφιοποίησης για όσους το επιθυμούν και να προτείνει εναλλακτικές λύσεις για όσους δεν το επιθυμούν·

ΙΔ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι το 5,3 % των παιδιών σχολικής ηλικίας στην Ευρώπη ζουν σε συνθήκες ψηφιακής στέρησης, ότι παρατηρούνται μεγάλες διαφορές μεταξύ των χωρών της ΕΕ (12), και ότι τα παιδιά των οικογενειών που ζουν σε συνθήκες φτώχειας ή σοβαρής υλικής στέρησης και δεν διαθέτουν την οικονομική δυνατότητα για υπολογιστή και/ή για σύνδεση στο διαδίκτυο βρίσκονται στη χειρότερη κατάσταση·

1.

δηλώνει ανήσυχο για τη διαιώνιση του ψηφιακού χάσματος, προβλήματος που απέχει πολύ από τη λύση του και θέτει σημαντικότατες προκλήσεις ως προς τη χρήση του διαδικτύου και των κινητών τηλεφώνων, καθώς και σε σχέση με την παροχή δημόσιων και ιδιωτικών υπηρεσιών αποκλειστικά μέσω ψηφιακών διαύλων· υπενθυμίζει ότι η ψηφιοποίηση μπορεί να προκαλέσει κοινωνικοοικονομικές διαφορές μεταξύ ανθρώπων και μεταξύ χωρών, διότι απαιτεί επενδύσεις και υποδομές που είναι πολύ δαπανηρές για τις λιγότερο ανεπτυγμένες περιφέρειες και για την ύπαιθρο· ζητεί να εξεταστούν προσεκτικά οι ανάγκες των ανθρώπων όσον αφορά τις ψηφιακές εξελίξεις και την καινοτομία και δη οι ανάγκες όσων ανήκουν σε ευάλωτες ομάδες, προκειμένου να εκτιμηθεί με ποιον τρόπο θα μπορέσουν να επωφεληθούν από αυτές τις νέες τεχνολογίες· υπογραμμίζει ότι η ψηφιακή μετάβαση πρέπει να πραγματοποιηθεί κατά τρόπο επωφελή για όλους·

2.

εκφράζει τη λύπη του διότι πολλοί άνθρωποι είτε δεν χρησιμοποιούν τακτικά ψηφιακές υπηρεσίες, είτε δεν αισθάνονται ασφαλείς κατά τη διενέργεια διαδικτυακών συναλλαγών, καθώς ενδέχεται κάτι τέτοιο να έχει σημαντικό αρνητικό αντίκτυπο στην προσωπική τους ζωή, στην οικονομική και κοινωνική τους κατάσταση και στα θεμελιώδη δικαιώματά τους, συμπεριλαμβανομένης της προστασίας των προσωπικών τους δεδομένων και άλλων ζητημάτων κυβερνοασφάλειας· εκφράζει τη λύπη του διότι υπάρχουν φραγμοί που εμποδίζουν συγκεκριμένα τους ευάλωτους πολίτες, εκείνους με χαμηλότερο μορφωτικό επίπεδο, τους ηλικιωμένους, τα άτομα με αναπηρία, τα άτομα με μαθησιακές δυσκολίες και τα άτομα με χαμηλά εισοδήματα, να συμμετέχουν πλήρως σε έναν κόσμο στον οποίο βασικές υπηρεσίες, όπως είναι οι τραπεζικές ή οι διοικητικές υπηρεσίες, είναι ψηφιακές, καθώς κινδυνεύουν με αποκλεισμό από την κοινωνία και με απώλεια οικονομικών ευκαιριών· τονίζει πόσο σημαντικό είναι να δοθεί σε όλους η ευκαιρία να προσαρμοστούν στις αλλαγές που επιφέρει η ψηφιοποίηση, ιδίως μέσω της ψηφιακής εκπαίδευσης από μικρή ηλικία, μέσω επικαιροποιημένων προγραμμάτων ψηφιακής εκπαίδευσης, με διά βίου μάθηση ή με επανειδίκευση και αναβάθμιση δεξιοτήτων, προκειμένου να αντιμετωπιστεί ο ψηφιακός αποκλεισμός, να ξεπεραστεί το ψηφιακό χάσμα στην κοινωνία και να καταστεί δυνατή η συμπερίληψη όλων των πολιτών·

3.

υπογραμμίζει ότι η χρήση διαφορετικών υπηρεσιών πληρωμών ποικίλλει σημαντικά εντός της ΕΕ, καθώς και εντός των ίδιων των κρατών μελών· σημειώνει ότι πολλοί πολίτες εξακολουθούν να βασίζονται στα μετρητά ως τη μοναδική δυνατότητα πληρωμής που έχουν·

4.

αναγνωρίζει ότι οι πληρωμές χωρίς μετρητά και η PSD2 έχουν αποφέρει ορισμένα πλεονεκτήματα στην ενιαία αγορά, όπως είναι μεταξύ άλλων ο περιορισμός της απάτης, τα οικονομικά οφέλη για τις μικρές επιχειρήσεις και η διαθεσιμότητα ενός ευρύτερου φάσματος προϊόντων· ζητεί από την Επιτροπή να μελετήσει, στη διάρκεια της συνολικής επανεξέτασης της εφαρμογής και του αντικτύπου της PSD2, με ποιους τρόπους θα αυξηθεί περαιτέρω η ασφάλεια των ψηφιακών πληρωμών και πώς θα καταπολεμηθεί η απάτη στον τομέα των πληρωμών, συμπεριλαμβανομένων των διαδικτυακών απατών, καθώς και πώς θα διασφαλιστεί η προστασία των καταναλωτών, λαμβάνοντας παράλληλα υπόψη τις ιδιαίτερες ανάγκες των πολιτών και μεριμνώντας ώστε όλοι να έχουν ευχέρεια επιλογής μεθόδων πληρωμής· τονίζει πόσο σημαντικό είναι να προστατεύονται τα δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα και η ιδιωτική ζωή και δη για τα άτομα που δεν είναι εξοικειωμένα με την ασφάλεια των δεδομένων στο διαδίκτυο· υπογραμμίζει ότι πρέπει να συμπεριληφθούν διατάξεις που θα εγγυώνται φιλικές προς τον χρήστη διεπαφές λογισμικού για τους διάφορους τρόπους ψηφιακών πληρωμών, υψηλά πρότυπα προστασίας των δεδομένων και διαλειτουργικότητας των δεδομένων, ευκολία για τον πελάτη και πραγματική πρόσβαση σε μετρητά·

5.

υπογραμμίζει ότι το κανονιστικό πλαίσιο της ΕΕ πρέπει να διασφαλίζει ότι η ψηφιοποίηση είναι ανθρωποκεντρική και ότι τα θεμελιώδη δικαιώματα γίνονται πλήρως σεβαστά στην ψηφιακή οικονομία και δη για τους εργαζομένους·

6.

υπενθυμίζει ότι η δημοκρατική ζωή και οι δημόσιες υπηρεσίες στο διαδίκτυο πρέπει να είναι χωρίς αποκλεισμούς και απολύτως προσβάσιμες σε όλους, καθώς και ότι οι τεχνολογικές διακρίσεις αποτελούν μια μορφή φτώχειας και κοινωνικού αποκλεισμού που στερεί από ορισμένους πολίτες βασικούς πόρους για την ανάπτυξη και τη δημιουργία πλούτου· τονίζει ότι όλοι θα πρέπει να επωφελούνται από την υψηλότερη δυνατή ποιότητα ψηφιακού περιβάλλοντος με φιλικές προς τον χρήστη, αποδοτικές και εξατομικευμένες υπηρεσίες και με εργαλεία που προσφέρουν υψηλά πρότυπα ασφάλειας και προστασίας της ιδιωτικής ζωής και με παράλληλη παροχή διασφαλίσεων έναντι οποιωνδήποτε διακρίσεων όσον αφορά την πρόσβαση σε βασικές υπηρεσίες που απαιτούν τη χρήση ψηφιακών δεξιοτήτων·

7.

τονίζει ότι πολλές υπηρεσίες της καθημερινότητας οφείλουν να προσφέρουν μια μη ψηφιακή λύση προκειμένου να καλύπτονται οι ανάγκες όσων πολιτών δεν διαθέτουν τις δεξιότητες ή τις γνώσεις για να χρησιμοποιήσουν επιγραμμικές υπηρεσίες, όσων επιθυμούν να χρησιμοποιούν μη διαδικτυακές υπηρεσίες ή όσων δεν έχουν πρόσβαση σε ψηφιακές συσκευές και εφαρμογές· στο πλαίσιο αυτό, επιμένει ότι πρέπει να διατηρηθούν ισότιμοι όροι ανταγωνισμού μεταξύ διαδικτυακού και μη διαδικτυακού κόσμου· ζητεί από τις δημόσιες διοικήσεις και τις εταιρείες να είναι συμπεριληπτικές και να σχεδιάζουν τις επιγραμμικές υπηρεσίες τους κατά τρόπο κατανοητό, ώστε να είναι προσβάσιμες και να μπορούν να χρησιμοποιούνται από άτομα όλων των ηλικιών και των επιπέδων εκπαίδευσης, ώστε να συμβάλλουν στην κάλυψη των κενών στις κοινωνίες μας που εξακολουθούν να υφίστανται λόγω της άνισης πρόσβασης στην τεχνολογία·

8.

τονίζει ότι είναι ανάγκη να αντιμετωπιστούν το ψηφιακό χάσμα και ο οικονομικός αποκλεισμός των ευάλωτων κοινωνικών ομάδων, ούτως ώστε ο ψηφιακός μετασχηματισμός να μην αφήσει κανέναν στο περιθώριο και ιδίως όσους διατρέχουν τον μεγαλύτερο κίνδυνο να βρεθούν χωρίς εκείνες τις ψηφιακές δεξιότητες που χρειάζονται για να αξιοποιήσουν στο έπακρο τις δυνατότητες της ψηφιοποίησης των δημόσιων και ιδιωτικών υπηρεσιών, και προκειμένου να καταστεί δυνατή η ενσωμάτωση όλων των πολιτών στην ψηφιακή κοινωνία, ανεξάρτητα από το εισόδημα, την κοινωνική κατάσταση, τη γεωγραφική θέση, την υγεία ή την ηλικία τους· τονίζει ότι, εφόσον τα άτομα που αντιμετωπίζουν τις πλέον επισφαλείς καταστάσεις είναι κατά πάσα πιθανότητα εκείνα που εξαρτώνται από διοικητικές διαδικασίες για την πρόσβαση στα οικονομικά τους δικαιώματα, θα πρέπει να υλοποιηθούν περισσότερες πρωτοβουλίες για τη διευκόλυνση της πρόσβασης στην τεχνολογία, συμπεριλαμβανομένων προγραμμάτων ψηφιακού γραμματισμού, και επαναλαμβάνει πόση σημασία έχουν εκπαίδευση και συνεχής μάθηση για την ανάπτυξη των δεξιοτήτων που απαιτούνται στην ψηφιακή εποχή και για την καταπολέμηση του ψηφιακού αποκλεισμού·

9.

εκφράζει την ανησυχία του για τη μείωση της φυσικής παρουσίας των δημόσιων υπηρεσιών και δη στην ύπαιθρο και στα περίχωρα των πόλεων· υπογραμμίζει την ύψιστη σημασία που έχει η διατήρηση των φυσικών εγκαταστάσεων για όλες τις δημόσιες υπηρεσίες, επιπροσθέτως της ανάπτυξης επιγραμμικών υπηρεσιών· ζητεί να υπάρξουν ενέργειες προκειμένου να προαχθούν ειδικά μέτρα προστασίας της πρόσβασης σε βασικές υπηρεσίες για όλους, χωρίς διακρίσεις λόγω ανεπαρκούς κατοχής της τεχνολογίας· τάσσεται υπέρ ενός ανθρωποκεντρικού μοντέλου εξυπηρέτησης πελατών που δεν θα αφήνει κανέναν στο περιθώριο· επισημαίνει, όσον αφορά την πρόσβαση σε δημόσιες υπηρεσίες σε ψηφιακή μορφή, ότι έχει σημασία να απομακρυνθούμε από την προσέγγιση που επιτάσσει ότι ένα μέρος της δουλειάς της διοίκησης μεταβιβάζεται στον χρήστη και ότι αυτή η μετακύλιση του φόρτου συνοδεύεται από τη μεταβίβαση της ευθύνης και την υποχρέωση του χρήστη να μάθει πώς να χρησιμοποιεί την ψηφιακή τεχνολογία, πώς να είναι αυτόνομος και πώς να σταθεί στο ύψος των προσδοκιών της διοίκησης περί υποδειγματικού χρήστη·

10.

αναζητεί ένα πρότυπο παροχής δημοσίων υπηρεσιών που θα εδράζεται στην ελευθερία επιλογής κάθε χρήστη όσον αφορά τον τρόπο με τον οποίο σχετίζεται με τη διοίκηση, και τονίζει ότι είναι ανάγκη να ληφθούν μέτρα για τη βελτίωση του σχεδιασμού και της διαρρύθμισης των δημόσιων χώρων, ούτως ώστε να ξεπεραστούν οποιαδήποτε προβλήματα προσβασιμότητας και να παράσχεται η αναγκαία νομική, τεχνική και διοικητική υποστήριξη που χρειάζονται οι χρήστες για να χρησιμοποιούν ανεξάρτητα τους εν λόγω χώρους·

11.

αντιλαμβάνεται ότι η υλοποίηση αυτού του προτύπου δημόσιας υπηρεσίας απαιτεί ανθρώπινους, τεχνικούς και οικονομικούς πόρους, και υπενθυμίζει ότι τα κονδύλια της ΕΕ και συγκεκριμένα εκείνα του NextGenerationEU θα μπορούσαν να αποτελέσουν μεγάλη ευκαιρία για την πραγματοποίηση αυτής της μετάβασης·

12.

έχει επίγνωση των επιπτώσεων που ενέχει η αυστηρή εξακρίβωση της ταυτότητας του πελάτη για όσους χρήστες δεν διαθέτουν κινητό τηλέφωνο· ζητεί να επεκταθεί αυτή η επαλήθευση ταυτότητας και σε άλλα μέσα, όπως είναι το ηλεκτρονικό ταχυδρομείο, οι τηλεφωνικές κλήσεις ή η ανθρώπινη προσοχή στη θυρίδα· εκφράζει τη λύπη του διότι η PSD2 δεν παρέχει στους καταναλωτές άμεσο δικαίωμα να ζητούν εναλλακτική μέθοδο επαλήθευσης της ταυτότητας· ζητεί από την Επιτροπή να λάβει υπόψη της το ενδεχόμενο να υπάρξουν διακρίσεις εις βάρος ηλικιωμένων και λοιπών ευάλωτων ομάδων κατά την αξιολόγηση των διατάξεων της οδηγίας PSD2·

13.

τονίζει τη σημασία μιας κοινής ευρωπαϊκής προσέγγισης όσον αφορά τις δεοντολογικές πτυχές της ψηφιοποίησης· εκφράζει την ικανοποίησή του για το σχέδιο διακήρυξης της ΕΕ τον Ιανουάριο του 2022 σχετικά με τα ψηφιακά δικαιώματα και τις ψηφιακές αρχές για την ψηφιακή δεκαετία και υπογραμμίζει ότι η Επιτροπή και τα κράτη μέλη θα πρέπει να διασφαλίσουν ότι οι τεχνολογικές λύσεις σέβονται τα δικαιώματα των ανθρώπων και ότι ο ψηφιακός μετασχηματισμός δεν αφήνει κανέναν στο περιθώριο, αφού πρωταρχικός στόχος είναι η εξάλειψη του ψηφιακού χάσματος·

14.

υπενθυμίζει ότι κοινωνικοί και δημογραφικοί παράγοντες επηρεάζουν σημαντικά τα επίπεδα των ψηφιακών δεξιοτήτων αφού, παραδείγματος χάρη, περισσότεροι από δύο στους τρεις νέους ενήλικες, στα άτομα με υψηλά επίπεδα επίσημης εκπαίδευσης και στους φοιτητές τριτοβάθμιας εκπαίδευσης διαθέτουν τουλάχιστον βασικές ψηφιακές δεξιότητες· σημειώνει, αντιθέτως, ότι μόνο ο ένας στους τρεις ανθρώπους ηλικίας 55-74 ετών, συνταξιούχους και ανέργους διαθέτει τουλάχιστον βασικές ψηφιακές δεξιότητες· σημειώνει περαιτέρω ότι το χάσμα των ψηφιακών δεξιοτήτων μεταξύ κατοίκων της υπαίθρου και κατοίκων των αστικών κέντρων εξακολουθεί να είναι σημαντικό (13)· σημειώνει ότι η ψηφιακή συνδεσιμότητα αποτελεί βασικό παράγοντα για την αντιμετώπιση και τη μείωση του ψηφιακού χάσματος μεταξύ πυκνοκατοικημένων και αραιοκατοικημένων περιοχών, και ζητεί από την Επιτροπή να αντιμετωπίσει επειγόντως το υπάρχον ψηφιακό χάσμα με μια επικαιροποιημένη πολιτική συνοχής·

15.

τονίζει πόσο σημαντικό είναι να ξεπεραστεί το ψηφιακό χάσμα και συγκεκριμένα με την προώθηση βασικών και εξειδικευμένων δεξιοτήτων, με ιδιαίτερη έμφαση στις πλέον ευάλωτες ομάδες ατόμων, και με την ανάπτυξη συστημάτων εκπαίδευσης και κατάρτισης που θα συμπεριλαμβάνουν διά βίου μάθηση, επανειδίκευση και αναβάθμιση των δεξιοτήτων· υπενθυμίζει ότι δεν είναι δυνατό να γίνουν όλοι ψηφιακά εγγράμματοι και τονίζει ότι δεν πρέπει να υπάρχουν διακρίσεις με βάση τις ψηφιακές δεξιότητες των ανθρώπων· επαναλαμβάνει ότι η αρχή της ψηφιακής αποτελεσματικότητας δεν μπορεί να δικαιολογήσει τον αποκλεισμό ατόμων από την πρόσβαση σε βασικές υπηρεσίες·

16.

ζητεί να καταβληθούν προσπάθειες προκειμένου να διασφαλιστεί ότι ο ψηφιακός μετασχηματισμός θα εγγυάται νέα ψηφιακά δικαιώματα για όλους, δικαιώματα τα οποία θα απορρέουν από την ανάγκη πρόσβασης στα ψηφιακά μέσα σε όλους τους τομείς, προκειμένου να αποφευχθούν ψηφιακά χάσματα μεταξύ εδαφών, μεταξύ ατόμων διαφορετικών περιοχών, μορφωτικών επιπέδων και ηλικιών, λαμβάνοντας ιδίως υπόψη το χάσμα μεταξύ των φύλων και τις ανάγκες των ηλικιωμένων, οι οποίοι, σε αντίθεση με τους νέους, συχνά είναι λιγότερο εξοικειωμένοι με τη χρήση των νέων τεχνολογιών·

17.

πιστεύει ότι οι νέες τεχνολογίες μπορούν να συμβάλουν στη γεφύρωση του ψηφιακού χάσματος που πλήττει τα περίπου 87 εκατομμύρια Ευρωπαίων που πάσχουν από κάποιο είδος αναπηρίας, προκειμένου να υποστηριχθεί η ενσωμάτωσή τους στην οικονομία και η πρόσβασή τους σε βασικές υπηρεσίες· δηλώνει πεπεισμένο ότι η χρήση ψηφιακών τεχνολογιών μπορεί να μειώσει τα εμπόδια που αντιμετωπίζουν τα άτομα με αναπηρία στην προσπάθεια να εισέλθουν στην αγορά εργασίας, όπως είναι η ικανότητα περάτωσης εργασιακών καθηκόντων, η επικοινωνία, οι συναναστροφές ή η ευελιξία·

18.

σημειώνει ότι το ψηφιακό χάσμα έχει σημαντικές επιπτώσεις για τους μετανάστες, δεδομένου ότι οι διακρίσεις μπορούν να επιδεινωθούν εάν υπάρχει ελλιπής ή ανεπαρκής πρόσβαση σε διαδικτυακές δημόσιες και ιδιωτικές υπηρεσίες και σε ψηφιακά μέσα (14)·

19.

αναθέτει στην Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο, στην Επιτροπή, και στις κυβερνήσεις και τα κοινοβούλια των κρατών μελών.

(1)  OECD, «Understanding the Digital Divide», 2001.

(2)  ΕΕ C 289 της 9.8.2016, σ. 65.

(3)  ΕΕ L 337 της 23.12.2015, σ. 35.

(4)  ΕΕ L 327 της 2.12.2016, σ. 1.

(5)  ΕΕ L 69 της 13.3.2018, σ. 23.

(6)  ΕΕ L 151 της 7.6.2019, σ. 70.

(7)  ΕΕ C 132 της 24.3.2022, σ. 129.

(8)  Στατιστικά στοιχεία της ΕΚΤ για το 2021 σχετικά με τις πληρωμές χωρίς μετρητά.

(9)  Δείκτης ψηφιακής οικονομίας και κοινωνίας (DESI) — Έκθεση 2022.

(10)  «Digital Economy and Society Index 2021» (Δείκτης ψηφιακής οικονομίας και κοινωνίας 2021).

(11)  Eurostat, «Functional and activity limitations statistics» (Στατιστικά στοιχεία σχετικά με περιορισμούς λειτουργίας και δραστηριότητας). Βλ. επίσης: https://ec.europa.eu/eurostat/statistics-explained/index.php?title=Functional_and_activity_limitations_statistics

(12)  DigiGen, «The impact of technological transformations on the Digital Generation», 2021 (Ο αντίκτυπος των τεχνολογικών μετασχηματισμών στην ψηφιακή γενιά).

(13)  «Digital Economy and Society Index (DESI) 2022: Human Capital» (Δείκτης ψηφιακής οικονομίας και κοινωνίας (DESI) 2022: Ανθρώπινο κεφάλαιο).

(14)  «Divides — Impact of the digital divide on the foreign population», 2018 (Divides — Ο αντίκτυπος του ψηφιακού χάσματος στον αλλοδαπό πληθυσμό).


Τετάρτη 14 Δεκεμβρίου 2022

17.5.2023   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 177/63


P9_TA(2022)0442

Ετήσια έκθεση εφαρμογής της συμφωνίας σύνδεσης της ΕΕ με τη Γεωργία

Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 14ης Δεκεμβρίου 2022 σχετικά με την εφαρμογή της συμφωνίας σύνδεσης της ΕΕ με τη Γεωργία (2021/2236(INI))

(2023/C 177/07)

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

έχοντας υπόψη το άρθρο 8 και τον τίτλο V, και δη τα άρθρα 21, 22, 36 και 37, της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση, καθώς και το πέμπτο μέρος της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ),

έχοντας υπόψη τη συμφωνία σύνδεσης (ΣΣ) μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Ευρωπαϊκής Κοινότητας Ατομικής Ενέργειας και των κρατών μελών τους, αφενός, και της Γεωργίας, αφετέρου (1), η οποία τέθηκε σε πλήρη ισχύ την 1η Ιουλίου 2016,

έχοντας υπόψη τη γνώμη της Επιτροπής της 17ης Ιουνίου 2022 σχετικά με την αίτηση προσχώρησης της Γεωργίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση (COM(2022)0405),

έχοντας υπόψη τα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, της 23ης και 24ης Ιουνίου 2022, σχετικά με τις αιτήσεις προσχώρησης της Ουκρανίας, της Δημοκρατίας της Μολδαβίας και της Γεωργίας,

έχοντας υπόψη τα προηγούμενα ψηφίσματά του σχετικά με τη Γεωργία,

έχοντας υπόψη τη σύστασή του της 8ης Ιουνίου 2022 προς το Συμβούλιο και τον Αντιπρόεδρο της Επιτροπής / Ύπατο Εκπρόσωπο της Ένωσης για Θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφαλείας όσον αφορά την Εξωτερική Πολιτική και Πολιτική Ασφαλείας της ΕΕ μετά τον επιθετικό πόλεμο της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας (2),

έχοντας υπόψη τη συμφωνία που επιτεύχθηκε μεταξύ των πολιτικών δυνάμεων της Γεωργίας στις 19 Απριλίου 2021, με τη διαμεσολάβηση του Προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου,

έχοντας υπόψη την έκθεση για την εφαρμογή της σύνδεσης με τη Γεωργία, της 10ης Αυγούστου 2022 (SWD(2022)0215),

έχοντας υπόψη την ατζέντα σύνδεσης μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Γεωργίας για την περίοδο 2021-2027, που εγκρίθηκε στις 16 Αυγούστου 2022 (3),

έχοντας υπόψη το αποτέλεσμα της έβδομης συνεδρίασης του Συμβουλίου Σύνδεσης μεταξύ της ΕΕ και της Γεωργίας, της 6ης Σεπτεμβρίου 2022,

έχοντας υπόψη το οικονομικό και επενδυτικό σχέδιο για την Ανατολική Εταιρική Σχέση, όπως ορίζεται στο παράρτημα Ι του εγγράφου «Ανάκαμψη, ανθεκτικότητα και μεταρρύθμιση: προτεραιότητες της Ανατολικής Εταιρικής Σχέσης μετά το 2020», της 2ας Ιουλίου 2021 (SWD(2021)0186),

έχοντας υπόψη τον Παγκόσμιο Δείκτη Ελευθερίας του Τύπου για το 2022, που δημοσιεύτηκε από τους Δημοσιογράφους Χωρίς Σύνορα,

έχοντας υπόψη την επείγουσα γνωμοδότηση της Επιτροπής της Βενετίας του Συμβουλίου της Ευρώπης, της 26ης Αυγούστου 2022 σχετικά με το σχέδιο νόμου για τις τροποποιήσεις του κώδικα ποινικής δικονομίας που εγκρίθηκε από το Κοινοβούλιο της Γεωργίας στις 7 Ιουνίου 2022, τη γνωμοδότησή του της 20ης Ιουνίου 2022 σχετικά με τις τροποποιήσεις του Δεκεμβρίου 2021 του οργανικού νόμου για τα τακτικά δικαστήρια, την επείγουσα γνωμοδότηση της 2ας Ιουλίου 2021 σχετικά με την τροποποίηση του οργανικού νόμου περί τακτικών δικαστηρίων, την επείγουσα γνωμοδότηση της 5ης Ιουλίου 2022 σχετικά με το αναθεωρημένο σχέδιο τροποποιήσεων του εκλογικού κώδικα, τη γνωμοδότηση της 8ης Οκτωβρίου 2020 σχετικά με το σχέδιο οργανικού νόμου για την τροποποίηση του οργανικού νόμου περί τακτικών δικαστηρίων και την επείγουσα γνωμοδότηση της 16ης Απριλίου 2019, σχετικά με την επιλογή και τον διορισμό των δικαστών του Ανώτατου Δικαστηρίου,

έχοντας υπόψη τη γνώμη του Γραφείου Δημοκρατικών Θεσμών και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΑΣΕ (ODIHR), της 18ης Φεβρουαρίου 2022, σχετικά με τις νομοθετικές τροποποιήσεις στην υπηρεσία κρατικού επιθεωρητή της Γεωργίας και την τελική έκθεσή του της 23ης Αυγούστου 2021, σχετικά με την επιλογή και τον διορισμό δικαστών του Ανώτατου Δικαστηρίου στη Γεωργία,

έχοντας υπόψη το άρθρο 54 του Κανονισμού του, καθώς και το άρθρο 1 παράγραφος 1 στοιχείο ε) αυτού και το Παράρτημα 3 της απόφασης της Διάσκεψης των Προέδρων της 12ης Δεκεμβρίου 2002 σχετικά με τη διαδικασία έγκρισης για τη σύνταξη εκθέσεων πρωτοβουλίας,

έχοντας υπόψη τη γνωμοδότηση της Επιτροπής Διεθνούς Εμπορίου,

έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων (A9-0274/2022),

A.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η Γεωργία υπέβαλε την αίτησή της για ένταξη στην ΕΕ στις 3 Μαρτίου 2022 στο πλαίσιο της συνεχιζόμενης ισχυρής δημόσιας υποστήριξης των ευρωπαϊκών φιλοδοξιών της Γεωργίας, καθώς και τη νέα γεωπολιτική κατάσταση που προκύπτει από τον επιθετικό πόλεμο της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας·

B.

λαμβάνοντας υπόψη ότι, στα συμπεράσματά του της 23ης-24ης Ιουνίου 2022, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο αναγνώρισε την ευρωπαϊκή προοπτική της Γεωργίας και εξέφρασε την προθυμία του να της χορηγήσει καθεστώς υποψήφιας χώρας μόλις αντιμετωπιστούν οι προτεραιότητες που προσδιορίζονται στη γνώμη της Επιτροπής σχετικά με την αίτηση της Γεωργίας·

Γ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η Ρωσική Ομοσπονδία συνεχίζει την παράνομη κατοχή των γεωργιανών περιοχών της Αμπχαζίας και του Τσχινβάλι/Νότιας Οσετίας κατά παραβίαση της κυριαρχίας και της εδαφικής ακεραιότητας της Γεωργίας καθώς και της συμφωνίας κατάπαυσης του πυρός με τη μεσολάβηση της ΕΕ της 12ης Αυγούστου 2008·

Δ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η Ρωσική Ομοσπονδία και τα καθεστώτα κατοχής της παρεμποδίζουν σκοπίμως την ασφαλή και αξιοπρεπή επιστροφή των εσωτερικά εκτοπισθέντων και των προσφύγων, που έχουν απελαθεί διά της βίας λόγω εθνοκάθαρσης από τις κατεχόμενες από τη Ρωσία γεωργιανές περιοχές της Αμπχαζίας και του Τσχινβάλι/Νότιας Οσετίας·

E.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η Ρωσική Ομοσπονδία συνεχίζει τη διαδικασία της «υφέρπουσας» προσάρτησης των κατεχόμενων εδαφών της Γεωργίας, μεταξύ άλλων μέσω της πρόθεσης διεξαγωγής «δημοψηφίσματος» στην περιοχή του Τσχινβάλι σχετικά με τη «σύνδεση» με τη Ρωσία, της μεταφοράς της οικιστικής περιοχής Bichvinta και της γύρω περιοχής στη Ρωσική Ομοσπονδία, καθώς και της περαιτέρω ενσωμάτωσης των γεωργιανών περιοχών της Αμπχαζίας και του Τσχινβάλι/Νότιας Οσετίας στον στρατιωτικό, τον οικονομικό, τον δικαστικό, τον κοινωνικό και άλλους τομείς της Ρωσικής Ομοσπονδίας·

ΣΤ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι οι συνεχιζόμενες διακρίσεις λόγω εθνοτικής καταγωγής και άλλες σοβαρές παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων εις βάρος των Γεωργιανών στα κατεχόμενα ρωσικά εδάφη της Γεωργίας, η ανέγερση συρματόσχοινων και άλλων τεχνητών φραγμών, το μακροχρόνιο κλείσιμο των αποκαλούμενων σημείων διέλευσης κατά μήκος της γραμμής κατοχής, και οι παράνομες κρατήσεις και απαγωγές Γεωργιανών πολιτών από τις ρωσικές δυνάμεις κατοχής αποσταθεροποιούν την κατάσταση σε ολόκληρη τη χώρα·

Ζ.

λαμβάνοντας υπόψη από τότε που ξεκίνησε ο επιθετικός πόλεμος της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας, χιλιάδες Ρώσοι έφτασαν στη Γεωργία για να αποφύγουν τις κυρώσεις της Δύσης και την κινητοποίηση που διέταξε ο Πούτιν, όπως και πολλοί Λευκορώσοι, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που προσπαθούν να ξεφύγουν από τις διώξεις·

H.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η Ρωσία εξακολουθεί να χρησιμοποιεί παραπληροφόρηση, κυβερνοεπιθέσεις και άλλες υβριδικές μεθόδους για να υπονομεύσει την κοινωνική και θεσμική ανθεκτικότητα της Γεωργίας·

Θ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η Γεωργία εξακολουθεί να συμμετέχει σε μη στρατιωτικές και στρατιωτικές επιχειρήσεις διαχείρισης κρίσεων στο πλαίσιο της κοινής πολιτικής ασφάλειας και άμυνας (ΚΠΑΑ) και έχει παράσχει 32 στρατιώτες στη στρατιωτική εκπαιδευτική αποστολή της ΕΕ στην Κεντροαφρικανική Δημοκρατία και έναν αξιωματικό στην εκπαιδευτική αποστολή της ΕΕ στο Μάλι·

Ι.

λαμβάνοντας υπόψη ότι ο πρώην πρόεδρος της Γεωργίας Mikheil Saakashvili, του οποίου η υγεία συνεχίζει να επιδεινώνεται σύμφωνα με πρόσφατες πληροφορίες, εξακολουθεί να στερείται κατάλληλης φροντίδας, γεγονός που εγείρει φόβους για τη ζωή του·

ΙΑ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι μια τοξικολογική έκθεση των David E. Smith, M.D. & Associates κατέληξε στο συμπέρασμα ότι τα τεστ σε δείγματα μαλλιών και νυχιών του Mikheil Saakashvili αποκάλυψαν την παρουσία βαρέων μετάλλων και άλλων παραγόντων, μεταξύ άλλων, υδραργύρου και αρσενικού, και ότι πολλά από τα παθολογικά συμπτώματα που παρουσιάζει ο Mikheil Saakashvili είναι αποτέλεσμα δηλητηρίασης από βαρέα μέταλλα, η οποία συνέβαλε στην ταχεία επιδείνωση της υγείας του·

ΙΒ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι, στη συμφωνία σύνδεσης που ισχύει από την 1η Ιουλίου 2016, η Γεωργία και η ΕΕ δεσμεύτηκαν να προωθήσουν την πολιτική σύνδεση και την οικονομική ολοκλήρωση με βάση τις κοινές τους αξίες και αρχές της δημοκρατίας, του κράτους δικαίου, της χρηστής διακυβέρνησης, των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των θεμελιωδών ελευθεριών·

ΙΓ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η Γεωργία εξακολουθεί να σημειώνει πρόοδο στην εφαρμογή της ΣΣ και της σφαιρικής και σε βάθος ζώνης ελεύθερων συναλλαγών (DCFTA) και συνεχίζει να ευθυγραμμίζεται με το κεκτημένο της ΕΕ και τα πρότυπα της ΕΕ· λαμβάνοντας υπόψη ότι, παρόλο που η ΕΕ είναι ο βασικός εμπορικός εταίρος της Γεωργίας, το δυναμικό αυτής της συνεργασίας δεν έχει ακόμη αξιοποιηθεί πλήρως·

ΙΔ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι ορισμένοι κρίσιμοι νόμοι, μεταξύ άλλων για τη λειτουργία του δικαστικού σώματος και βασικές διαδικασίες διορισμού, τις διαδικασίες για τη συγκεκαλυμμένη παρακολούθηση, και τη διάλυση της υπηρεσίας κρατικού επιθεωρητή, προωθήθηκαν εσπευσμένα μέσω του Κοινοβουλίου της Γεωργίας χωρίς τις απαραίτητες διαβουλεύσεις ή ανάλυση της συμμόρφωσης με τα πρότυπα της ΕΕ ή του Συμβουλίου της Ευρώπης, όπως επισημαίνεται στην έκθεση της Επιτροπής για την εφαρμογή της σύνδεσης με τη Γεωργία για το 2022·

ΙΕ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η συμφωνία της 19ης Απριλίου 2021, με τη διαμεσολάβηση του Προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, υπογράμμισε την ανάγκη να αντιμετωπιστούν οι αντιλήψεις περί πολιτικοποιημένης δικαιοσύνης μέσω της δικαστικής μεταρρύθμισης, προκειμένου να αυξηθεί η ανεξαρτησία, η διαφάνεια και η λογοδοσία του δικαστικού συστήματος·

ΙΣΤ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι οι επιλεκτικές έρευνες και διώξεις που στοχεύουν όσους επικρίνουν τη σημερινή κυβέρνηση υπονομεύουν την εμπιστοσύνη του κοινού όχι μόνο στους δικαστικούς θεσμούς, αλλά και στις αρχές της Γεωργίας·

ΙΖ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η κατάσταση όσον αφορά την ελευθερία της έκφρασης, την ελευθερία των μέσων ενημέρωσης και την ασφάλεια των δημοσιογράφων, που αποτελούν ακρογωνιαίους λίθους μιας λειτουργικής δημοκρατίας, εξακολουθεί να επιδεινώνεται και το 2022 η Γεωργία έπεσε από την 60η στην 89η θέση μεταξύ των 180 χωρών στον Παγκόσμιο Δείκτη Ελευθερίας του Τύπου· λαμβάνοντας υπόψη ότι η εμπιστοσύνη του κοινού στα μέσα ενημέρωσης είναι πολύ χαμηλή στη Γεωργία·

ΙΗ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι ο Nika Gvaramia, διευθυντής του τηλεοπτικού σταθμού Mtavari, έχει καταδικαστεί σε τρεισήμισι έτη φυλάκισης με αμφίβολες κατηγορίες για νομιμοποίηση εσόδων από παράνομες δραστηριότητες, δωροδοκία και πλαστογράφηση εγγράφων·

ΙΘ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η προπαγάνδα και η παραπληροφόρηση κατά της Δύσης έχουν πρόσφατα αυξηθεί σημαντικά στα μέσα ενημέρωσης και στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης της Γεωργίας· λαμβάνοντας υπόψη ότι τα μέλη του κυβερνώντος κόμματος εξακολουθούν να χρησιμοποιούν πόλωση και εχθρική γλώσσα όταν αναφέρονται στα ενωσιακά θεσμικά όργανα και στους εκπροσώπους τους·

Κ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η ισότητα των φύλων εξακολουθεί να αποτελεί πρόκληση, όπως αποδεικνύεται από το γεγονός ότι η Γεωργία έπεσε από την 49η θέση μεταξύ 154 χωρών στον παγκόσμιο δείκτη χάσματος μεταξύ των φύλων του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ για το 2021, στην 55η θέση σε σύνολο 146 χωρών για το 2022, γεγονός που δείχνει ότι υπήρξε επιδείνωση στους τομείς του μορφωτικού επιπέδου, της υγείας και της επιβίωσης, καθώς και της πολιτικής χειραφέτησης· λαμβάνοντας υπόψη ότι τα ζητήματα της έμφυλης και ενδοοικογενειακής βίας και των διακρίσεων κατά των ΛΟΑΤΚΙ+ εξακολουθούν να προκαλούν ανησυχία·

1.

χαιρετίζει την απόφαση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου να αναγνωρίσει την ευρωπαϊκή προοπτική της Γεωργίας, εντός των διεθνώς αναγνωρισμένων συνόρων της· σημειώνει ότι η απόφαση αυτή αποτελεί ισχυρό μήνυμα πολιτικής στήριξης των ευρωπαϊκών προσδοκιών του λαού της Γεωργίας, και, συνεπώς, παροτρύνει τη Γεωργία να αδράξει αυτή την ιστορικής σημασίας ευκαιρία· επαναλαμβάνει ότι, για να της χορηγηθεί καθεστώς υποψήφιας χώρας, η Γεωργία πρέπει να ανταποκριθεί επιτυχώς στις 12 βασικές προτεραιότητες, που επισήμανε η Επιτροπή στη γνωμοδότησή της σχετικά με την αίτηση προσχώρησης της Γεωργίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση, και με την οποία συμφώνησε το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο·

2.

καλεί τις αρχές της Γεωργίας να τηρήσουν τα υψηλότερα δυνατά πρότυπα δημοκρατίας, κράτους δικαίου, ανθρωπίνων δικαιωμάτων και θεμελιωδών ελευθεριών και να συνεχίσουν αποφασιστικά τις μεταρρυθμιστικές προτεραιότητες που ορίζονται στη γνώμη της Επιτροπής και αποτυπώνονται στη συμφωνία που επετεύχθη στις 19 Απριλίου 2021, προκειμένου να επιδείξουν αδιαμφισβήτητα την πολιτική τους βούληση να ανταποκριθούν στις φιλόδοξες ευρωπαϊκές φιλοδοξίες του έθνους, όπως εκφράστηκαν στην αίτηση προσχώρησης που υπέβαλε η Γεωργία στις 3 Μαρτίου 2022· χαιρετίζει τα άμεσα βήματα που έκανε η Γεωργία για την έναρξη των εργασιών προς ολοκλήρωση αυτών των προτεραιοτήτων και ενθαρρύνει τις γεωργιανές αρχές να ηγηθούν αυτής της διαδικασίας με συνεκτικό τρόπο και διαφάνεια· καλεί όλες τις πολιτικές δυνάμεις της Γεωργίας να συμμετάσχουν εποικοδομητικά και να συμβάλουν στις προσπάθειες αυτές και καλεί τις αρχές της Γεωργίας να λάβουν υπόψη τις προτάσεις που υποβάλλονται από οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών, προκειμένου να διασφαλιστεί η ουσιαστική και αξιόπιστη συμμετοχή της κοινωνίας των πολιτών στις διαδικασίες λήψης αποφάσεων σε όλα τα επίπεδα, ιδίως όσον αφορά αυτές τις σημαντικές μεταρρυθμίσεις· τονίζει ότι η πρόθεση της Γεωργίας για προσχώρηση στην ΕΕ θα συνεχίσει να αξιολογείται με βάση τις δικές της επιδόσεις και την επιτυχία της όσον αφορά την εκπλήρωση των κριτηρίων της Κοπεγχάγης για ένταξη στην ΕΕ, ιδίως όσον αφορά τις δημοκρατικές μεταρρυθμίσεις·

3.

ενθαρρύνει τη Γεωργία να συνεχίσει την ενισχυμένη συνεργασία της με την Ουκρανία και τη Δημοκρατία της Μολδαβίας σε όλα τα επίπεδα διακυβέρνησης, να ανταλλάσσει βέλτιστες πρακτικές σχετικά με την εκπλήρωση των κριτηρίων προσχώρησης στην ΕΕ για τη μελλοντική διαδικασία προσχώρησης και να ενισχύσει την περιφερειακή συνεργασία στην Ανατολική Εταιρική Σχέση·

Εδαφική ακεραιότητα και ασφάλεια

4.

υπογραμμίζει ότι ο επιθετικός πόλεμος της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας απαιτεί ενότητα και αλληλεγγύη εκ μέρους της διεθνούς κοινότητας, καθώς αυτό θα είναι επίσης αποφασιστικής σημασίας για την αποκατάσταση της εδαφικής ακεραιότητας της Γεωργίας, την οποία η διεθνής κοινότητα δεν υπερασπίστηκε με ικανή ισχύ το 2008· χαιρετίζει την σθεναρή υποστήριξη της γεωργιανής κοινωνίας προς την Ουκρανία· αποτίει φόρο τιμής στους στρατιώτες της Γεωργιανής Λεγεώνας στην Ουκρανία, οι οποίοι μάχονται κατά των Ρώσων εισβολέων από το 2014· καλεί τις αρχές της Γεωργίας να ευθυγραμμιστούν με τις σχετικές δηλώσεις του Αντιπροέδρου της Επιτροπής / Ύπατου Εκπροσώπου της Ένωσης για θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφαλείας εξ ονόματος της ΕΕ και με τις αποφάσεις του Συμβουλίου, σύμφωνα με τις ευρωπαϊκές φιλοδοξίες της χώρας· καλεί τις αρχές να ευθυγραμμιστούν με τις κυρώσεις της ΕΕ και να διασφαλίσουν ότι οι διεθνείς κυρώσεις που σχετίζονται με τον επιθετικό πόλεμο της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας δεν καταστρατηγούνται μέσω της Γεωργίας·

5.

εκφράζει την ανησυχία του για τις αναφορές σύμφωνα με τις οποίες ο ρωσικός λαός και διάφορες οντότητες φέρεται να χρησιμοποιούν τη Γεωργία για να παρακάμψουν τις δυτικές κυρώσεις· καλεί τα θεσμικά όργανα της ΕΕ να εξετάσουν περαιτέρω τους ισχυρισμούς αυτούς, ιδίως όσους περιέχονται σε διάφορες εκθέσεις, συμπεριλαμβανομένης μιας έκθεσης της ουκρανικής εθνικής υπηρεσίας για την πρόληψη της διαφθοράς, σχετικά με τους δεσμούς του Bidzina Ivanishvili με τη Ρωσία· ζητεί την επιβολή προσωπικών κυρώσεων στον κ. Ivanishvili και στους στενότερους συνεργάτες του, σε περίπτωση που επιβεβαιωθούν οι ισχυρισμοί αυτοί· υπενθυμίζει ότι μέλη της οικογένειας του κ. Ivanishvili και οι στενοί συνεργάτες του έχουν υποστεί κυρώσεις από την Ουκρανία για τους δεσμούς τους με το Κρεμλίνο, το οποίο βρίσκεται πίσω από τη διφορούμενη θέση της σημερινής κυβέρνησης της Γεωργίας έναντι της Ρωσίας· χαιρετίζει, στο πλαίσιο αυτό, την έγκριση της όγδοης δέσμης κυρώσεων κατά της Ρωσίας, η οποία περιλαμβάνει ένα νέο κριτήριο καταχώρισης που επιτρέπει στην ΕΕ να επιβάλλει κυρώσεις σε πρόσωπα που διευκολύνουν τις παραβιάσεις της απαγόρευσης καταστρατήγησης των κυρώσεων·

6.

επαναλαμβάνει την σταθερή υποστήριξή του στην κυριαρχία και την εδαφική ακεραιότητα της Γεωργίας εντός των διεθνώς αναγνωρισμένων συνόρων της· ζητεί να συνεχιστούν οι προσπάθειες για την επίτευξη ειρηνικής επίλυσης της σύγκρουσης κατόπιν διαπραγματεύσεων και τον τερματισμό της ρωσικής κατοχής εδαφών της Γεωργίας, ενώ αναγνωρίζει ότι το πλαίσιο είναι δύσκολο, ενθαρρύνει τη Γεωργία να συμμετάσχει περαιτέρω σε εποικοδομητικό διάλογο με τους πληθυσμούς των γεωργιανών περιοχών της Αμπχαζίας και του Τσχινβάλι/Νότιας Οσετίας, προκειμένου να οικοδομηθεί εμπιστοσύνη με σκοπό τη βιώσιμη επίλυση της σύγκρουσης· καλεί την ΕΕ να εξακολουθήσει να μένει προσηλωμένη στην ειρηνική επίλυση της σύγκρουσης Ρωσίας-Γεωργίας, χρησιμοποιώντας αποτελεσματικά όλα τα διαθέσιμα μέσα, συμπεριλαμβανομένου του Ειδικού Εντεταλμένου για τον Νότιο Καύκασο και την κρίση στη Γεωργία, των διεθνών συζητήσεων της Γενεύης, των μηχανισμών πρόληψης και αντιμετώπισης συμβάντων, της αποστολής επιτήρησης της ΕΕ στη Γεωργία, καθώς και της πολιτικής της περί μη αναγνώρισης και περί δεσμεύσεων· χαιρετίζει την παράταση της εντολής της αποστολής επιτήρησης της ΕΕ στη Γεωργία έως τις 14 Δεκεμβρίου 2024, η οποία θα της επιτρέψει να συνεχίσει τα καθήκοντά της για τη σταθεροποίηση και την εξομάλυνση της κατάστασης και την οικοδόμηση εμπιστοσύνης μεταξύ των μερών της σύγκρουσης σε ένα ολοένα και πιο τεταμένο περιβάλλον ασφάλειας·

7.

καταδικάζει απερίφραστα την παράνομη κατοχή των γεωργιανών περιοχών της Αμπχαζίας και του Τσχινβάλι/Νότιας Οσετίας από τη Ρωσική Ομοσπονδία και τις συνεχιζόμενες παράνομες δραστηριότητες «συνοριοποίησης» στις εν λόγω περιοχές· εκφράζει την ανησυχία του για τη δεινή κατάσταση όσον αφορά την ασφάλεια, την ανθρωπιστική κατάσταση και τα ανθρώπινα δικαιώματα στα κατεχόμενα εδάφη της Γεωργίας, και καταγγέλλει απερίφραστα τις διακρίσεις εις βάρος των Γεωργιανών στις περιοχές Gali και Akhalgori, την παραβίαση του δικαιώματός τους να έχουν πρόσβαση στην εκπαίδευση στη μητρική τους γλώσσα, τις παράνομες κρατήσεις, απαγωγές και τους περιορισμούς στην ελεύθερη κυκλοφορία που λαμβάνουν χώρα κατά μήκος της διοικητικής συνοριακής γραμμής, καθώς και την παραβίαση του δικαιώματος των εσωτερικά εκτοπισμένων ατόμων και των προσφύγων που έχουν απελαθεί δια της βίας από τα κατεχόμενα εδάφη της Γεωργίας, μεταξύ άλλων ως αποτέλεσμα της εθνοκάθαρσης, να επιστρέψουν στα σπίτια τους με ασφάλεια και αξιοπρέπεια· υπογραμμίζει τη σημασία των διαπροσωπικών επαφών και των μέτρων οικοδόμησης εμπιστοσύνης μεταξύ των κοινοτήτων που έχουν διαχωριστεί από τη σύγκρουση·

8.

καλεί τη Ρωσική Ομοσπονδία να εκπληρώσει τις διεθνείς υποχρεώσεις της στο πλαίσιο της συμφωνίας κατάπαυσης του πυρός της 12ης Αυγούστου 2008 με τη διαμεσολάβηση της ΕΕ, ιδίως την υποχρέωσή της να αποσύρει όλο το στρατιωτικό προσωπικό και το προσωπικό ασφαλείας της από τα κατεχόμενα εδάφη της Γεωργίας και να επιτρέψει τη δημιουργία διεθνών μηχανισμών ασφαλείας σε αυτά, και να επιτραπεί η απρόσκοπτη πρόσβαση της αποστολής επιτήρησης της ΕΕ σε ολόκληρη την επικράτεια της Γεωργίας σύμφωνα με την εντολή της·

9.

υπογραμμίζει τον ρόλο της Γεωργίας ως αξιόπιστου εταίρου της ΕΕ στον τομέα της ασφάλειας μέσω της σημαντικής συμβολής της στις επιχειρήσεις ΚΠΑΑ της ΕΕ· καλεί το Συμβούλιο και την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Εξωτερικής Δράσης να συνεργαστούν περαιτέρω με τη Γεωργία για την ΚΠΑΑ, ιδίως ενόψει του ενδιαφέροντος της Γεωργίας να συμμετάσχει σε έργα μόνιμης διαρθρωμένης συνεργασίας και να αναπτύξει συνεργασία με τους αρμόδιους οργανισμούς της ΕΕ·

10.

ζητεί αύξηση της βοήθειας προς τη Γεωργία και την ενίσχυση της εταιρικής σχέσης με την εν λόγω χώρα στον τομέα της ασφάλειας και της άμυνας, όπως δηλώνεται στον στρατηγικό προσανατολισμό της ΕΕ, μεταξύ άλλων μέσω του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού για την Ειρήνη· εκφράζει την ικανοποίησή του για τη δέσμευση και την αποφασιστικότητα της ΕΕ να στηρίξει τη Γεωργία στην αντιμετώπιση υβριδικών απειλών και χαιρετίζει την αναγνώρισή της ότι η ασφάλεια στη θάλασσα στον Εύξεινο Πόντο έχει καίρια σημασία για την ασφάλεια της ΕΕ·

Πολιτικός διάλογος και εκλογές

11.

εκφράζει τη λύπη του για το γεγονός ότι η βαθιά πόλωση εξακολουθεί να αποτελεί το κύριο χαρακτηριστικό του πολιτικού περιβάλλοντος της Γεωργίας· καλεί όλους τους πολιτικούς φορείς να απέχουν από διχαστικές και επιθετικές ρητορικές και να ενώσουν τις δυνάμεις τους προκειμένου να αποφύγουν να θέσουν σε κίνδυνο τον βασικό στόχο τους για ένταξη της Γεωργίας στην ΕΕ μέσω της εφαρμογής φιλόδοξων δημοκρατικών και δικαστικών μεταρρυθμίσεων και μέτρων κατά της διαφθοράς· τονίζει την ανάγκη οικοδόμησης και αύξησης της εμπιστοσύνης μεταξύ όλων των πολιτικών και θεσμικών ενδιαφερόμενων μερών, καθώς και μεταξύ αυτών και του λαού της Γεωργίας· υπογραμμίζει, ωστόσο, ότι το κυβερνών κόμμα διαθέτει τα περισσότερα από τα εργαλεία και φέρει την κύρια ευθύνη για την επίτευξη του εν λόγω στόχου· επαναλαμβάνει ότι οι βασικές διατάξεις της συμφωνίας με τη διαμεσολάβηση της ΕΕ, της 19ης Απριλίου 2021, εξακολουθούν να παρουσιάζουν μια πορεία προς την ενίσχυση της δημοκρατίας και του κράτους δικαίου και τη μείωση της πόλωσης στη Γεωργία και, συνεπώς, αποτυπώνονται στην ατζέντα σύνδεσης ΕΕ-Γεωργίας 2021-2027· εκφράζει τη λύπη του για την απόσυρση του κυβερνώντος κόμματος «Γεωργιανό Όνειρο» από τη συμφωνία της 19ης Απριλίου και καλεί όλες τις πολιτικές δυνάμεις να τηρήσουν τις δεσμεύσεις που αναλήφθηκαν στο πλαίσιο της συμφωνίας· σημειώνει ότι η απόφαση του δικαστηρίου να καταδικάσει τους ηγέτες του κόμματος «Lelo for Georgia», Mamuka Khazaradze και Badri Japaridze, και το γεγονός ότι χρησιμοποιήθηκε η ετυμηγορία του δικαστηρίου για να αφαιρεθεί από τον Japaridze η κοινοβουλευτική εντολή του, αποτελούν σαφή απόδειξη πολιτικοποιημένης δικαιοσύνης· τονίζει ότι οι περαιτέρω καταδίκες πολιτικών ηγετών έρχονται σε αντίθεση με τις δεδηλωμένες προθέσεις για μείωση της πόλωσης·

12.

καλεί τους Γεωργιανούς πολιτικούς ηγέτες να σταματήσουν τις σφοδρές λεκτικές επιθέσεις κατά βουλευτών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και άλλων εκπροσώπων ευρωατλαντικών εταίρων, όπως η ΕΕ ή οι ΗΠΑ, καθώς και την αβάσιμη και επιβλαβή ρητορική που υποστηρίζει την εικαζόμενη πρόθεση διεθνών εταίρων να «παρασύρουν τη Γεωργία στον πόλεμο»· σημειώνει με ανησυχία την εντεινόμενη αντιδυτική προπαγάνδα, παραπληροφόρηση και ρητορική στη Γεωργία, οι οποίες έρχονται σε αντίθεση με την αμείωτη και εξαιρετικά υψηλή δημόσια στήριξη για την ευρωατλαντική ολοκλήρωση της χώρας·

13.

καλεί τις αρχές της Γεωργίας να ολοκληρώσουν την εκλογική μεταρρύθμιση της χώρας και να αντιμετωπίσουν τις επίμονες ελλείψεις στις προεκλογικές εκστρατείες και τη διεξαγωγή των εκλογών εγκαίρως για τις εκλογές του 2024 και σύμφωνα με τις συστάσεις του Γραφείου Δημοκρατικών Θεσμών και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΑΣΕ, ιδίως σε σχέση με την πίεση που ασκείται σε ψηφοφόρους και υποψηφίους από δημόσιους λειτουργούς και υποψηφίους σε εκλογές, και σε σχέση με εκφοβισμούς, εξαναγκασμούς και εξαγορά ψήφων, καθώς και την κατάχρηση διοικητικών πόρων κατά την εκλογική διαδικασία· εκφράζει την ικανοποίησή του για το γεγονός ότι οι αρχές της Γεωργίας έχουν υποβάλει τα σχέδια τροποποιήσεων του εκλογικού κώδικα στο Γραφείο Δημοκρατικών Θεσμών και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΑΣΕ και στην Επιτροπή της Βενετίας για γνωμοδότηση και καλεί τις αρχές να εφαρμόσουν πλήρως τις επικείμενες συστάσεις των εν λόγω οργάνων πριν από την έγκριση των σχεδίων τροποποιήσεων· ενθαρρύνει τις αρχές της Γεωργίας να αντιμετωπίσουν το ζήτημα των δικαιωμάτων ψήφου των Γεωργιανών πολιτών που ζουν στο εξωτερικό· εκφράζει τη λύπη του για τον αποκλεισμό της Διεθνούς Εταιρείας Δίκαιων Εκλογών και Δημοκρατίας από την κοινοβουλευτική ομάδα εργασίας για την εκλογική μεταρρύθμιση και ζητεί να συμπεριληφθεί στη διαδικασία· υπενθυμίζει στις αρχές της Γεωργίας τη δέσμευσή τους να μειώσουν το εκλογικό όριο για τις βουλευτικές εκλογές·

14.

υπογραμμίζει την ανάγκη να εξαλειφθεί η υπερβολική επιρροή κατεστημένων συμφερόντων στην οικονομική, πολιτική και δημόσια ζωή, ως μία από τις προτεραιότητες που έχει προσδιορίσει η Επιτροπή και η οποία πρέπει να δρομολογηθεί προτού χορηγηθεί στη Γεωργία καθεστώς υποψήφιας χώρας· συνιστά να αντιμετωπιστεί η υπερβολική επιρροή κατεστημένων συμφερόντων, ιδίως του ολιγάρχη και πρώην πρωθυπουργού Bidzina Ivanishvili, με συστημικό τρόπο μέσω διαρθρωτικών και κανονιστικών μεταρρυθμίσεων σε διάφορους τομείς της πολιτικής, οικονομικής και δημόσιας ζωής της χώρας· επαναλαμβάνει την έκκλησή του προς το Συμβούλιο και τους δημοκρατικούς εταίρους να λάβουν τα κατάλληλα μέτρα, συμπεριλαμβανομένης της επιβολής προσωπικών κυρώσεων στον Ivanishvili και σε όλα τα άτομα που επιτρέπουν και ευθύνονται για την επιδείνωση της δημοκρατικής πολιτικής διαδικασίας·

15.

εκφράζει την ικανοποίησή του για τη διαβούλευση με την Επιτροπή της Βενετίας σχετικά με το πρόσφατο σχέδιο νόμου για την «αποολιγαρχοποίηση»· παροτρύνει το κοινοβούλιο της Γεωργίας να λάβει δεόντως υπόψη την επικείμενη γνωμοδότηση της Επιτροπής της Βενετίας και να διασφαλίσει ότι κάθε σχέδιο νόμου επί του θέματος συνάδει με τις συστάσεις της Επιτροπής της Βενετίας όταν εγκριθεί, και ότι βασίζεται στον στόχο της εξάλειψης κάθε υπερβολικής επιρροής κατεστημένων συμφερόντων στην οικονομική, πολιτική και δημόσια ζωή μέσω μιας συστημικής προσέγγισης·

16.

εκφράζει τις σοβαρές ανησυχίες του σχετικά με την τοξικολογική έκθεση των David E. Smith, M.D. & Associates, σύμφωνα με την οποία πολλά από τα παθολογικά συμπτώματα που παρουσιάζει ο Mikheil Saakashvili είναι αποτέλεσμα δηλητηρίασης από βαρέα μέταλλα, γεγονός που συνέβαλε στην ταχεία επιδείνωση της υγείας του· επαναλαμβάνει ότι η κυβέρνηση της Γεωργίας φέρει την πλήρη ευθύνη για την υγεία και την ευεξία του πρώην προέδρου και πρέπει να λογοδοτήσει σε περίπτωση που του συμβεί κάτι· καλεί την πρόεδρο της Γεωργίας να χρησιμοποιήσει τα συνταγματικά της προνόμια για την επίλυση του ζητήματος αυτού· καλεί τον Αντιπρόεδρο της Επιτροπής/Ύπατο Εκπρόσωπο της Ένωσης για Θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφαλείας να συμμετάσχει ενεργά στη διασφάλιση της απελευθέρωσης του πρώην προέδρου· επαναλαμβάνει την έκκλησή του προς τις αρχές της Γεωργίας να απελευθερώσουν τον πρώην πρόεδρο Mikheil Saakashvili και να του επιτρέψουν να λάβει κατάλληλη ιατρική περίθαλψη στο εξωτερικό για ανθρωπιστικούς λόγους, όπως προβλέπεται στο άρθρο 283 του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας της Γεωργίας, και ως μέσο μείωσης της πολιτικής πόλωσης·

Κράτος δικαίου, χρηστή διακυβέρνηση και ελευθερία των μέσων ενημέρωσης

17.

υπογραμμίζει τη σημασία της εφαρμογής μιας φιλόδοξης, ουσιαστικής και διεξοδικής μεταρρύθμισης της δικαιοσύνης με βάση μια διαφανή και αποτελεσματική στρατηγική και σχέδιο δράσης για τη δικαστική μεταρρύθμιση μετά το 2021 μέσω μιας ευρείας, χωρίς αποκλεισμούς και διακομματικής διαδικασίας διαβούλευσης· εκφράζει τη λύπη του για το γεγονός ότι η μεταρρύθμιση του δικαστικού συστήματος έχει παραμείνει στάσιμη ή ακόμη και έχει οπισθοδρομήσει σε διάφορους βασικούς τομείς· καλεί τις αρχές να αντιμετωπίσουν τις ελλείψεις που εντόπισε η Επιτροπή της Βενετίας όσον αφορά την επιλογή και τον διορισμό δικαστών σε όλα τα επίπεδα, ιδίως στο Ανώτατο Δικαστήριο, και του Γενικού Εισαγγελέα, προκειμένου η διαδικασία να ευθυγραμμιστεί πλήρως με τα ευρωπαϊκά πρότυπα· χαιρετίζει τα μέτρα για την ευθυγράμμιση του διορισμού του Γενικού Εισαγγελέα με τις συστάσεις της Επιτροπής της Βενετίας· ζητεί τη ριζική μεταρρύθμιση του Ανώτατου Συμβουλίου Δικαιοσύνης, η οποία θα πρέπει να πραγματοποιηθεί πριν από τον διορισμό των υπόλοιπων μελών του, με διαδικασία που θα είναι διαφανής, αξιοκρατική και σύμφωνη με τα ευρωπαϊκά πρότυπα· υπογραμμίζει την αμοιβαία συμφωνηθείσα ατζέντα σύνδεσης ΕΕ-Γεωργίας για την περίοδο 2021-2027 και τις σχετικές δεσμεύσεις που ανέλαβαν εν προκειμένω οι αρχές της Γεωργίας, ιδίως όσον αφορά το Ανώτατο Συμβούλιο Δικαιοσύνης και τον Γενικό Εισαγγελέα·

18.

τονίζει ότι οι βεβιασμένες και αδιαφανείς ενέργειες κατά την πραγματοποίηση βασικών διορισμών ή θεσμικών αλλαγών οδηγούν σε περαιτέρω πολιτικοποίηση της δικαιοσύνης, κατάσταση που πρέπει να αντιμετωπιστεί επειγόντως· εκφράζει ιδίως τη λύπη του, στο πλαίσιο αυτό, για το γεγονός ότι οι δικαστές του Ανώτατου Δικαστηρίου διορίστηκαν για ισόβια θητεία πριν αντιμετωπιστούν οι ελλείψεις στη διαδικασία διορισμού που εντοπίστηκαν από το Γραφείο Δημοκρατικών Θεσμών και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (ODIHR) και την Επιτροπή της Βενετίας, και παρά τις επανειλημμένες εκκλήσεις για παύση και ευθυγράμμιση της διαδικασίας διορισμού με τα ευρωπαϊκά πρότυπα· επαναλαμβάνει ότι η έλλειψη προόδου όσον αφορά τη δικαστική μεταρρύθμιση είχε ως αποτέλεσμα να μην πληρούνται οι προϋποθέσεις για τη λήψη της δόσης 75 εκατομμυρίων EUR της μακροοικονομικής χρηματοδοτικής συνδρομής της ΕΕ έως τον Σεπτέμβριο του 2021· τονίζει ότι όλοι οι διορισμοί πρέπει να είναι διαφανείς, να ευθυγραμμίζονται πλήρως με τα ευρωπαϊκά πρότυπα, και να γίνονται με βάση την ακεραιότητα, την ανεξαρτησία, την αμεροληψία και την ικανότητα·

19.

εκφράζει την ανησυχία του για τη συνεχιζόμενη άλωση του κράτους και τη στασιμότητα της καταπολέμησης της διαφθοράς· επαναλαμβάνει την έκκλησή του προς τις αρχές της Γεωργίας να εντείνουν τον αγώνα κατά της διαφθοράς και του οργανωμένου εγκλήματος· λαμβάνει γνώση των νομοθετικών αλλαγών για τη σύσταση νέου Γραφείου Καταπολέμησης της Διαφθοράς και καλεί τις αρχές της Γεωργίας να τις υποβάλουν προς γνωμοδότηση στην Επιτροπή της Βενετίας και να εφαρμόσουν πλήρως τις επικείμενες συστάσεις, ιδίως ώστε το νεοσύστατο Γραφείο καταπολέμησης της Διαφθοράς να μπορεί να αντιμετωπίζει αυστηρά τις υποθέσεις διαφθοράς σε υψηλό επίπεδο, και να της παράσχουν επαρκή μέσα και πόρους για την πλήρη άσκηση της εντολής της· καλεί επίσης τις αρχές της Γεωργίας να επιβάλουν τους νομοθετικούς κανόνες για την πρόληψη της διαφθοράς, τις αρχές της ακεραιότητας και τις συγκρούσεις συμφερόντων στη δημόσια διοίκηση, και να διασφαλίσουν τον εντοπισμό οιωνδήποτε παραβιάσεων·

20.

καλεί τις αρχές της Γεωργίας να διερευνήσουν αποτελεσματικά τις μαζικές παράνομες υποκλοπές που αποκαλύφθηκαν τον Σεπτέμβριο του 2021, και αφορούσαν μεταξύ άλλων τις επικοινωνίες του επικεφαλής της αντιπροσωπείας της ΕΕ στη Γεωργία· εκφράζει την ανησυχία του για τις τροποποιήσεις του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας της Γεωργίας που αυξάνουν τον αριθμό των εγκλημάτων για τα οποία επιτρέπονται μυστικές ερευνητικές ενέργειες και τη διάρκεια των εν λόγω ενεργειών, και οι οποίες εγκρίθηκαν από το Κοινοβούλιο της Γεωργίας στις 7 Ιουνίου 2022 και ασκήθηκε βέτο από τον πρόεδρο στις 22 Ιουνίου 2022· καλεί τις αρχές της Γεωργίας να εφαρμόσουν τις συστάσεις της Επιτροπής της Βενετίας που εκδόθηκαν στις 26 Αυγούστου 2022, ιδίως να διασφαλίσουν μια διαφανή και χωρίς αποκλεισμούς νομοθετική διαδικασία, με τη συμμετοχή όλων των σχετικών ενδιαφερόμενων μερών και της κοινωνίας των πολιτών·

21.

υπογραμμίζει την έμφαση που δίνει η γνωμοδότηση της Επιτροπής στην πολυεπίπεδη διακυβέρνηση, στη διαδικασία αποκέντρωσης και στις μεταρρυθμίσεις της δημόσιας διοίκησης ώστε να δημιουργηθεί επιτυχής τοπική αυτοδιοίκηση ευρωπαϊκού επιπέδου και να αποφευχθεί η συγκέντρωση εξουσιών σε κεντρικό επίπεδο· επιμένει στον σημαντικό ρόλο της αποκεντρωμένης συνεργασίας μεταξύ της ΕΕ και της Γεωργίας· επισημαίνει ότι είναι σημαντικό να ενισχυθεί περαιτέρω η διοικητική ικανότητα σε κεντρικό και τοπικό κυβερνητικό επίπεδο·

22.

εκφράζει σοβαρή ανησυχία για το γεγονός ότι, παρά το στέρεο νομικό πλαίσιο της Γεωργίας για τη διασφάλιση της ελευθερίας της έκφρασης και της ελευθερίας των μέσων ενημέρωσης, υπήρξε επιδείνωση όσον αφορά το περιβάλλον των μέσων ενημέρωσης και την ασφάλεια των δημοσιογράφων το 2021· καταδικάζει τις περιπτώσεις εκφοβισμού, απειλών, βίας και δίωξης δημοσιογράφων, συμπεριλαμβανομένου του αυξανόμενου αριθμού ποινικών ερευνών σε σχέση με εργαζόμενους και ιδιοκτήτες μέσων ενημέρωσης· καλεί τις αρχές της Γεωργίας να ανταποκριθούν άμεσα και αποτελεσματικά στις καταγγελίες για παράνομη παρέμβαση και κατάχρηση εξουσίας σε βάρος εκπροσώπων των μέσων ενημέρωσης, καθώς και να ευθυγραμμίσουν τους νόμους σχετικά με την ελευθερία των μέσων ενημέρωσης, όπως ο νόμος για τις ηλεκτρονικές επικοινωνίες, σύμφωνα με τα διεθνή πρότυπα και τις συστάσεις από την Επιτροπή της Βενετίας·

23.

καλεί τη Γεωργία να διασφαλίσει την ελευθερία των μέσων ενημέρωσης, η οποία συνεπάγεται συντακτική ανεξαρτησία, διαφανή ιδιοκτησία των μέσων ενημέρωσης και πλουραλιστική, αμερόληπτη και χωρίς διακρίσεις κάλυψη των πολιτικών απόψεων στον προγραμματισμό από ιδιωτικούς και ιδίως δημόσιους ραδιοτηλεοπτικούς φορείς, ιδίως κατά τις περιόδους προεκλογικής εκστρατείας, καθώς και να διασφαλίσει ανεμπόδιστη πρόσβαση σε πληροφορίες που υποτίθεται ότι είναι διαθέσιμες στο κοινό, και την ασφάλεια, την προστασία και την ενίσχυση της θέσης των δημοσιογράφων και άλλων επαγγελματιών των μέσων ενημέρωσης· καλεί όλους τους εκπροσώπους των αρχών της Γεωργίας να απέχουν από τη χρήση επιθετικής ρητορικής και διακριτικής μεταχείρισης έναντι των εκπροσώπων των μέσων ενημέρωσης στη Γεωργία και να υποστηρίξουν μια ανεκτική προσέγγιση που σέβεται τα ανθρώπινα δικαιώματα στις δημόσιες δηλώσεις τους·

24.

καλεί τις αρχές της Γεωργίας να σταματήσουν τις πολιτικά υποκινούμενες ποινικές υποθέσεις και να επανεξετάσουν τις εν εξελίξει ποινικές υποθέσεις κατά εργαζομένων στα μέσα ενημέρωσης, ιδιοκτητών μέσων ενημέρωσης που επικρίνουν την κυβέρνηση, και στενών συγγενών τους· υπενθυμίζει, στο πλαίσιο αυτό, την περίπτωση του Nika Gvaramia, διευθυντή του τηλεοπτικού σταθμού Mtavari TV, και των διευθυντών και ιδρυτών άλλων μέσων ενημέρωσης, όπως του Formula TV και του Pirveli TV· εκφράζει τη βαθιά του ανησυχία για το γεγονός ότι, στις 2 Νοεμβρίου 2022, το Εφετείο της Τιφλίδας επικύρωσε την καταδίκη του Nika Gvaramia για αμφιλεγόμενες κατηγορίες παρά τα σημαντικά ερωτήματα που τέθηκαν σχετικά με την υπόθεση, ιδίως το χρονοδιάγραμμα και τις κατηγορίες της· καλεί την πρόεδρο της Γεωργίας Salome Zourabichvili να απονείμει χάρη στον Nika Gvaramia· υπενθυμίζει τις βασικές προτεραιότητες που ανέφερε η Επιτροπή στη γνώμη της της 17ης Ιουνίου 2022, συμπεριλαμβανομένης της έκκλησης προς τις αρχές της Γεωργίας να διασφαλίζουν ότι οι ποινικές διαδικασίες κατά ιδιοκτητών μέσων ενημέρωσης πληρούν τα υψηλότερα νομικά πρότυπα· λαμβάνει υπόψη τη δήλωση της Συνηγόρου του Πολίτη της Γεωργίας, της 7ης Δεκεμβρίου 2022, η οποία καλεί την Πρόεδρο της Γεωργίας να κάνει χρήση του μηχανισμού απονομής χάριτος στην περίπτωση του Nika Gvaramia, καθώς η υπόθεση δεν είναι δικαιολογημένη και δεν αντιστοιχεί στις θεμελιώδεις αρχές του ποινικού δικαίου· αναμένει από την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Εξωτερικής Δράσης και την αντιπροσωπεία της ΕΕ στη Γεωργία να συνεχίσουν να παρακολουθούν επιτόπου όλες τις δίκες στη Γεωργία που σχετίζονται με πολιτικά υποκινούμενες υποθέσεις·

25.

αναμένει από την κυβέρνηση και τις αρχές της Γεωργίας να λάβουν σοβαρά υπόψη την υποχρέωσή τους να παρέχουν ασφάλεια σε όσους ζητούν προστασία από απολυταρχικά καθεστώτα, μετά από αναφορές σύμφωνα με τις οποίες μη Γεωργιανοί δημοσιογράφοι υπέστησαν παρενόχληση και κυβερνητική παρέμβαση στα σύνορα της Γεωργίας·

26.

υπενθυμίζει ότι η Γεωργία είναι ιδιαίτερα εκτεθειμένη στην προπαγάνδα και τις εκστρατείες παραπληροφόρησης της Ρωσίας· τονίζει τη σημασία των συνεχών προσπαθειών για να αυξηθεί η αντίσταση της γεωργιανής κοινωνίας σε τέτοιες εκστρατείες και απόπειρες επηρεασμού της πολιτικής και της κοινής γνώμης της Γεωργίας, μεταξύ άλλων μέσω της προστασίας της πολυφωνίας και της ανεξαρτησίας των μέσων ενημέρωσης και της βελτίωσης του γραμματισμού στα μέσα ενημέρωσης· καλεί τα θεσμικά όργανα της ΕΕ και τα κράτη μέλη να συνεχίσουν να ενισχύουν τη συνεργασία με τα αρμόδια θεσμικά όργανα της Γεωργίας για την αντιμετώπιση της ρωσικής παραπληροφόρησης και των συνεπειών της·

27.

σημειώνει ότι η ρωσική προπαγάνδα χρησιμοποιεί το ολοκληρωτικό παρελθόν και τη λατρεία αυταρχικών κομμουνιστών ηγετών ως εργαλείο επιρροής στη Γεωργία· τονίζει ότι η εξύμνηση του Στάλιν, μεταξύ άλλων μέσω της ανέγερσης νέων αγαλμάτων, στρεβλώνει την αιματηρή και βάναυση κληρονομιά του κομμουνισμού και αποτελεί προσβολή για τα εκατομμύρια θύματα του σταλινικού τρόμου· συγχαίρει την κοινωνία των πολιτών για την αντιμετώπιση της ρωσικής παραπληροφόρησης, μεταξύ άλλων μέσω πρωτοβουλιών όπως το εργαστήριο έρευνας για το σοβιετικό παρελθόν (SovLab)·

Σεβασμός των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των θεμελιωδών ελευθεριών

28.

καταδικάζει τη βία κατά ειρηνικών συμμετεχόντων στην Παρέλαση Υπερηφάνειας στην Τιφλίδα στις 5 Ιουλίου 2021 και των δημοσιογράφων που κάλυπταν την εκδήλωση· καταγγέλλει απερίφραστα την έλλειψη επιμελών ερευνών ή διώξεων κατά των υπευθύνων της βίας· σημειώνει ότι έξι δράστες βίας καταδικάστηκαν σε μέγιστη ποινή πέντε ετών φυλάκισης τον Απρίλιο του 2022, αλλά καλεί την Γενική Εισαγγελία να πραγματοποιήσει ολοκληρωμένη και αποτελεσματική έρευνα για όλους τους διοργανωτές και τους δράστες βίας υπό το φως του τεράστιου όγκου αποδεικτικών στοιχείων που συγκεντρώθηκαν από τα μέσα ενημέρωσης, την κοινωνία των πολιτών και τη Συνήγορο του Πολίτη της Γεωργίας· σημειώνει ότι τα γεγονότα που είχαν προγραμματιστεί για την παρέλαση υπερηφάνειας της Τιφλίδας 2022 έλαβαν χώρα σε εσωτερικούς χώρους και ότι η αστυνομία αντέδρασε εγκαίρως για να αποτρέψει τις παρεμβάσεις και τη βία από ομάδες που αντιτίθενται στις εκδηλώσεις αυτές· παροτρύνει την κυβέρνηση της Γεωργίας να σεβαστεί το δικαίωμα του συνέρχεσθαι ειρηνικώς και την ελευθερία της έκφρασης, και καλεί τις αρχές της Γεωργίας να διασφαλίσουν την ασφάλεια των διαδηλωτών·

29.

καλεί τις αρχές να διασφαλίσουν την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, ιδίως των γυναικών και άλλων ευάλωτων ομάδων, όπως είναι η κοινότητα ΛΟΑΤΚΙ+ και οι εθνοτικές μειονότητες, να εφαρμόσουν πλήρως τη νομοθεσία για τα ανθρώπινα δικαιώματα και την καταπολέμηση των διακρίσεων στην πράξη και να καταπολεμήσουν ουσιαστικά την ατιμωρησία για όλες τις παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, ιδίως δε τις σοβαρές παραβιάσεις· ζητεί επειγόντως την έγκριση της στρατηγικής και του σχεδίου δράσης για τα ανθρώπινα δικαιώματα για την περίοδο 2021-2030 συγχαίρει την κυβέρνηση της Γεωργίας για τη σύσταση της Διυπηρεσιακής Συντονιστικής Επιτροπής που θα είναι αρμόδια για την εφαρμογή της σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία, υπό την εποπτεία του πρωθυπουργού· καλεί τις αρχές της Γεωργίας να εργαστούν για τη στρατηγική αποϊδρυματοποίησης και το σχέδιο δράσης της, σύμφωνα με τις απαιτήσεις του κώδικα για τα δικαιώματα του παιδιού, δεδομένου ότι η βία κατά των παιδιών στο οικογενειακό περιβάλλον και σε ιδρύματα κλειστής φροντίδας, ανάδοχη φροντίδα και εκπαιδευτικά ιδρύματα εξακολουθεί να αποτελεί σημαντικό πρόβλημα·

30.

καλεί τις αρχές της Γεωργίας να βελτιώσουν περαιτέρω την εκπροσώπηση και την ίση μεταχείριση των γυναικών σε όλα τα επίπεδα της πολιτικής, οικονομικής και κοινωνικής ζωής, να εξαλείψουν την ανισότητα στην αγορά εργασίας και το μισθολογικό χάσμα μεταξύ των φύλων· παροτρύνει την κυβέρνηση και τις αρχές της Γεωργίας να εγκρίνουν και να εφαρμόσουν αποτελεσματικά νομοθεσία κατά της έμφυλης και ενδοοικογενειακής βίας και των γυναικοκτονιών, να ενισχύσουν τη στήριξη των επιζώντων, και να υλοποιήσουν προγράμματα αναμόρφωσης για τους δράστες και εκστρατείες ευαισθητοποίησης, ιδίως σε επίπεδο τοπικής κοινότητας·

31.

καταδικάζει τις συνεχείς διακρίσεις εις βάρος ομάδων και ατόμων ΛΟΑΤΚΙ+ στην οικονομία, στην εργασία και στον τομέα της υγείας, καθώς και τη στόχευσή τους από ακραία εθνικιστικές ομάδες μίσους·

32.

επαναλαμβάνει τη σημασία της ανεξάρτητης εποπτείας των κρατικών θεσμών της Γεωργίας· εκφράζει εν προκειμένω τη σοβαρή ανησυχία του για τη διάλυση της Υπηρεσίας Κρατικού Επιθεωρητή παρά τις συστάσεις του Γραφείου Δημοκρατικών Θεσμών και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (ODIHR) και χωρίς προηγούμενες ουσιαστικές διαβουλεύσεις· επισημαίνει τον θετικό ρόλο της Nino Lomjaria, Συνήγορου του Πολίτη της Γεωργίας, στην προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, την προώθηση της χρηστής διακυβέρνησης, την ενίσχυση του κράτους δικαίου, τη διασφάλιση της ελευθερίας των μέσων ενημέρωσης και την εποπτεία της συμμόρφωσης των πολιτικών και των δράσεων της εκτελεστικής εξουσίας με τα διεθνή πρότυπα για τα ανθρώπινα δικαιώματα· καταδικάζει τις τακτικές απόπειρες, μεταξύ άλλων από τις αρχές, να υπονομευθεί η ανεξαρτησία της Συνήγορου του Πολίτη της Γεωργίας και να δημιουργηθούν αμφιβολίες σχετικά με την ακεραιότητα του φορέα και του προσωπικού του· επικροτεί τη σύσταση ανεξάρτητης επιτροπής για την αξιολόγηση των υποψηφίων για τη θέση του Συνήγορου του Πολίτη, και καλεί την κοινοβουλευτική πλειοψηφία να επιλέξει χωρίς καθυστέρηση έναν από τους τρεις κορυφαίους ανεξάρτητους υποψηφίους που προτείνει το διοικητικό συμβούλιο·

33.

τονίζει τον καίριο ρόλο των οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών στη δημοκρατική εποπτεία· καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να παράσχουν πολιτική, τεχνική και χρηματοδοτική στήριξη της κοινωνίας των πολιτών και των ανεξάρτητων μέσων ενημέρωσης, και να διανείμουν βασικά κονδύλια στην κοινωνία των πολιτών προκειμένου να ενισχυθούν η ανάπτυξη ικανοτήτων και η εμπειρογνωσία·

34.

καλεί τη Γεωργία να περιορίσει τη χρήση των στρατηγικών αγωγών κατά της συμμετοχής του κοινού που στοχεύουν υπερασπιστές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και εκπροσώπους των μέσων ενημέρωσης, οι οποίες εμποδίζουν το κρίσιμο και ανεξάρτητο έργο τους·

35.

εκφράζει την ανησυχία του για τον αριθμό των γεωργιανών αιτούντων άσυλο στην ΕΕ και καλεί τις αρχές της Γεωργίας να ενισχύσουν τη συνεργασία με τους ευρωπαίους εταίρους τους και να λάβουν περαιτέρω μέτρα για την αντιμετώπιση αυτού του ζητήματος·

Οικονομικές και εμπορικές σχέσεις

36.

χαιρετίζει τις θετικές επιδόσεις της Γεωργίας όσον αφορά την προσέγγιση της νομοθεσίας της και την οικοδόμηση μιας πλήρως λειτουργικής οικονομίας της αγοράς· ζητεί να αξιοποιηθούν οι ευκαιρίες που προσφέρει το οικονομικό και επενδυτικό σχέδιο για την οικοδόμηση μιας δυναμικής και ανθεκτικής οικονομίας που θα είναι έτοιμη να ενσωματωθεί στην ενιαία αγορά της ΕΕ· εκφράζει επίσης την ικανοποίησή του για το γεγονός ότι η ΕΕ είναι ο μεγαλύτερος εμπορικός εταίρος της Γεωργίας, καθώς περίπου το 21 % των συνολικών εμπορικών συναλλαγών της Γεωργίας διεξάγεται με την ΕΕ· καλεί την Επιτροπή να επανεξετάσει τις δυνατότητες της DCFTA να αυξήσει τον όγκο των εμπορικών συναλλαγών μεταξύ της ΕΕ και της Γεωργίας μέσω συντονισμένης βοήθειας, με έμφαση στη στήριξη των μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων και σε διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις, συμπεριλαμβανομένης της ανάπτυξης ποιοτικών υποδομών, όπως εργαστηρίων στη Γεωργία για την πιστοποίηση της ΕΕ όσον αφορά τα υγειονομικά και φυτοϋγειονομικά πρότυπα και τα πρότυπα ως προς τα τεχνικά εμπόδια στο εμπόριο· χαιρετίζει την αίτηση της Γεωργίας να ενταχθεί στον ενιαίο χώρο πληρωμών σε ευρώ·

37.

ενθαρρύνει τις αρχές της Γεωργίας να ενισχύσουν τη συμμετοχή των μικρομεσαίων επιχειρήσεων στη σφαιρική και σε βάθος ζώνη ελεύθερων συναλλαγών (DCFTA), ιδίως με την αύξηση της επικοινωνίας σχετικά με τις ευκαιρίες που έχουν στη διάθεσή τους, με την ενίσχυση της πρόσβασης σε εξαγωγικές διευκολύνσεις και με την καλύτερη δυνατή χρήση των υφιστάμενων προγραμμάτων της Επιτροπής, Ευρωπαϊκό Πρόγραμμα Γειτονίας για τη Γεωργία και την Αγροτική Ανάπτυξη (ENPARD) στη Γεωργία και EU4Business·

Τομεακή συνεργασία

38.

επαναλαμβάνει ότι η ΣΣ, η DCFTA και η ατζέντα σύνδεσης 2021-2027 παρέχουν ένα σταθερό πλαίσιο για την προσέγγιση της Γεωργίας με την ΕΕ μέσω της σταδιακής ένταξής της στην ενιαία αγορά της ΕΕ και της ενισχυμένης τομεακής συνεργασίας·

39.

καλεί την Επιτροπή και το Συμβούλιο να καθιερώσουν ενισχυμένο και διαρθρωμένο πολιτικό διάλογο με τη Γεωργία και άλλες υποψήφιες και δυνητικά υποψήφιες χώρες, προκειμένου να προωθηθεί περαιτέρω η οικονομική ολοκλήρωση και η νομοθετική εναρμόνιση· πιστεύει ότι ο διάλογος αυτός θα πρέπει να περιλαμβάνει συναντήσεις στο περιθώριο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου με τους ηγέτες των σχετικών χωρών, ότι οι εκπρόσωποί τους θα πρέπει να συμμετέχουν τακτικά στις συνεδριάσεις των ομάδων εργασίας και των επιτροπών του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου σε δομημένη βάση, και ότι οι εν λόγω χώρες θα πρέπει να συμμετέχουν ως παρατηρητές στις εργασίες των επιτροπών που συστήνονται δυνάμει του άρθρου 291 ΣΛΕΕ και του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 182/2011 (4), προκειμένου να ενισχυθούν ο προσανατολισμός των χωρών προς την πραγματοποίηση μεταρρυθμίσεων και η διοικητική τεχνογνωσία τους·

40.

υπογραμμίζει τη σημασία της ενίσχυσης των τομέων των μεταφορών, της ενέργειας και της ψηφιακής συνδεσιμότητας ως μέσου για την πλήρη αξιοποίηση του γεωγραφικού και οικονομικού δυναμικού της Γεωργίας σε όλα τα επίπεδα, ιδίως στους δήμους μικρού και μεσαίου μεγέθους και τις αγροτικές κοινότητες·

41.

καλεί τη Γεωργία να βελτιώσει τον ενεργειακό τομέα και τη συνδεσιμότητα της, διασφαλίζοντας παράλληλα την περιβαλλοντική βιωσιμότητα, ενισχύοντας τον αγώνα της κατά της κλιματικής αλλαγής και προστατεύοντας το περιβάλλον, ιδίως με τη διατήρηση της βιοποικιλότητας και των προστατευόμενων περιοχών, μεταξύ άλλων μέσω της περαιτέρω νομοθετικής ευθυγράμμισης με το κεκτημένο της ΕΕ και τις πολιτικές της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας, καθώς και με την ενίσχυση της διοίκησης της Γεωργίας ώστε να καταστεί δυνατή η πράσινη μετάβαση·

42.

καλεί τις αρχές της Γεωργίας να λάβουν σοβαρά μέτρα για τον διαχωρισμό και την πιστοποίηση των διαχειριστών συστημάτων μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας και φυσικού αερίου, προκειμένου να επιταχυνθεί η πράσινη μετάβαση και να αποφευχθεί η ενεργειακή εξάρτηση από τη Ρωσία σύμφωνα με το σχέδιο REPowerEU·

43.

ενθαρρύνει την Επιτροπή, το Ευρωπαϊκό Δίκτυο Διαχειριστών Συστημάτων Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας και τη Γεωργία να αξιολογήσουν τις προοπτικές συγχρονισμού του δικτύου ηλεκτρικής ενέργειας της Γεωργίας με το ευρωπαϊκό ηπειρωτικό δίκτυο και ένταξης της Γεωργίας στη συγχρονισμένη περιοχή της ηπειρωτικής Ευρώπης·

44.

καλεί την κυβέρνηση της Γεωργίας να εντείνει τις προσπάθειές της για την αύξηση και τη διατήρηση της κοινωνικοοικονομικής ανάπτυξης προκειμένου να διασφαλιστεί η αύξηση του επιπέδων εισοδήματος και η περιφερειακή ανάπτυξη· επαναλαμβάνει την υποστήριξή του στην ανάπτυξη του ανθρώπινου κεφαλαίου μέσω της ενίσχυσης του ρόλου του ιδιωτικού τομέα στη διαχείριση του συστήματος επαγγελματικής εκπαίδευσης και στην αντιμετώπιση των αναντιστοιχιών δεξιοτήτων για τη βελτίωση των προοπτικών απασχόλησης·

45.

προτρέπει την Επιτροπή, τα κράτη μέλη της ΕΕ και τη Γεωργία να αυξήσουν τη συνεργασία τους στον τομέα της ανθεκτικότητας της δημόσιας υγείας, συμπεριλαμβανομένης της συνεργασίας μεταξύ αρχών δημόσιας υγείας, ερευνητικών ιδρυμάτων και ικανοτήτων αντιμετώπισης καταστάσεων έκτακτης ανάγκης, καθώς και να ανταλλάσσουν βέλτιστες πρακτικές, και να συνεργαστούν με την κοινωνία των πολιτών για τη χάραξη στρατηγικών αντιμετώπισης της πανδημίας, δίνοντας έμφαση στις πλέον ευάλωτες ομάδες, όπως ηλικιωμένους, άστεγους, εποχικούς εργαζομένους και μετανάστες·

46.

χαιρετίζει την έγκριση γενικής εθνικής στρατηγικής της Γεωργίας για τη δημόσια υγεία για την περίοδο 2022-2030 και του συνοδευτικού σχεδίου δράσης, καθώς και της νέας στρατηγικής για την ψυχική υγεία για την περίοδο 2022-2030 και του συνοδευτικού σχεδίου δράσης·

47.

χαιρετίζει τις συνεχείς προσπάθειες της Γεωργίας να ενισχύσει τη διεθνή συνεργασία της στον τομέα της επιβολής του νόμου με τον Οργανισμό της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τη Συνεργασία στον Τομέα της Επιβολής του Νόμου (Ευρωπόλ) και τον Οργανισμό της ΕΕ για την Κατάρτιση στον Τομέα της Επιβολής του Νόμου (CEPOL), συμπεριλαμβανομένης της υπογραφής νέας συμφωνίας συνεργασίας μεταξύ του CEPOL και της Γεωργίας στις 22 Ιουνίου 2022, η οποία θα ενισχύσει την ανταλλαγή γνώσεων, εμπειρογνωμοσύνης, βέλτιστων πρακτικών και συντονισμένων προσεγγίσεων·

48.

χαιρετίζει την έγκριση εργασιακών μεταρρυθμίσεων και καλεί την κυβέρνηση της Γεωργίας να βελτιώσει περαιτέρω το πλαίσιο της Γεωργίας για την προστασία των εργασιακών δικαιωμάτων, μεταξύ άλλων διασφαλίζοντας ένα αποτελεσματικό σύστημα επιθεώρησης εργασίας με κατάλληλες αρμοδιότητες, ικανότητες και πόρους, βελτιώνοντας τη βασική εργατική νομοθεσία για την πλήρη ευθυγράμμισή της με τα πρότυπα της Διεθνούς Οργάνωσης Εργασίας και τους κανονισμούς της ΕΕ, θεσπίζοντας κατώτατο μισθό σε διαβούλευση με τους κοινωνικούς εταίρους και τις οργανώσεις εργασιακών δικαιωμάτων, αναπτύσσοντας αποτελεσματικά συστήματα κοινωνικής προστασίας για τους εργαζομένους και δημιουργώντας ένα σχέδιο δράσης για τη ρύθμιση της άτυπης εργασίας·

49.

καλεί την Επιτροπή να στηρίξει τη δημιουργία ενός κοινού χώρου περιαγωγής μεταξύ της Γεωργίας και της ΕΕ μέσω συντονισμένης βοήθειας με έμφαση στη σταδιακή μείωση των διεθνών τιμολογίων περιαγωγής μεταξύ της Γεωργίας και της ΕΕ σύμφωνα με τους κανονισμούς της ΕΕ, προστατεύοντας έτσι τα δικαιώματα των καταναλωτών, καθώς και βοηθώντας τη Γεωργία να ευθυγραμμιστεί σταδιακά με το κεκτημένο της ΕΕ και συμβάλλοντας στη διαδικασία ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης της Γεωργίας·

50.

καλεί την Επιτροπή να στηρίξει τις προσπάθειες της Γεωργίας να καταστεί περιφερειακός κόμβος ψηφιακής συνδεσιμότητας και ψηφιακών υπηρεσιών και να προωθήσει την ψηφιακή κυριαρχία της μέσω της ανάπτυξης στρατηγικών διεθνών διαδρόμων συνδεσιμότητας και ψηφιακών μεταφορών μεταξύ της Ευρώπης και διαφόρων περιοχών της Ασίας μέσω της Γεωργίας· επικροτεί τα ενωσιακά προγράμματα βοήθειας για τη στήριξη της ψηφιοποίησης, όπως το EU4Digital και το EaP Connect, αλλά τονίζει επίσης την ανάγκη για προσβάσιμη ψηφιακή συνδεσιμότητα, ιδίως στις αγροτικές περιοχές, και τις προσπάθειες που γίνονται προς αυτή την κατεύθυνση· χαιρετίζει την επενδυτική πρωτοβουλία για ταχέα ευρυζωνικά δίκτυα για αγροτικούς οικισμούς· εκφράζει την ικανοποίησή του για την έγκριση της εθνικής στρατηγικής και του σχεδίου δράσης για την ασφάλεια στον κυβερνοχώρο 2021-2024· καλεί τις αρχές της Γεωργίας να συνεργαστούν με την ΕΕ για την ενίσχυση της κυβερνοανθεκτικότητας της χώρας σύμφωνα με τις βέλτιστες πρακτικές και τη νομοθεσία της ΕΕ, ιδίως την οδηγία της ΕΕ για την ασφάλεια των συστημάτων δικτύου και πληροφοριών (5)·

51.

καλεί την Επιτροπή και τη Γεωργία να εξετάσουν το ενδεχόμενο αύξησης του αριθμού των έργων στο πλαίσιο του διευρωπαϊκού δικτύου μεταφορών στη Γεωργία· επισημαίνει τις αρνητικές επιπτώσεις που έχουν για την ασφάλεια οι κινεζικές επενδύσεις σε στρατηγικές υποδομές· εκφράζει τη λύπη του για τις συνεχιζόμενες καθυστερήσεις στην ανάπτυξη του θαλάσσιου λιμένα βαθέων υδάτων στην Anaklia μετά την ακύρωση από την κυβέρνηση της Γεωργίας της σύμβασης έργου με την αναπτυξιακή κοινοπραξία της Anaklia το 2020· εκφράζει την ελπίδα ότι η Γεωργία θα επιταχύνει την κατασκευή του λιμένα, σύμφωνα με τους στρατηγικούς ευρωατλαντικούς στόχους της Γεωργίας·

52.

χαιρετίζει τη σύνδεση της Γεωργίας με το πρόγραμμα «Ορίζων Ευρώπη», το πρόγραμμα έρευνας και καινοτομίας της ΕΕ για την περίοδο 2021-2027, το οποίο δημιουργεί νέες ευκαιρίες για την επιστημονική κοινότητα και την κοινότητα καινοτομίας της Γεωργίας, και επιδοκιμάζει τη δέσμευση της Γεωργίας να ξεκινήσει τη διαδικασία για να καταστεί συνδεδεμένη τρίτη χώρα στο πρόγραμμα Erasmus+·

Θεσμικές διατάξεις

53.

επαναβεβαιώνει τη δέσμευσή του να στηρίξει την κοινοβουλευτική δημοκρατία της Γεωργίας μέσω της ανάπτυξης ικανοτήτων· εκφράζει τη λύπη του για το γεγονός ότι η προσφορά του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου προς το Κοινοβούλιο της Γεωργίας για καθιέρωση διαλόγου «Jean Monnet» δεν έχει γίνει δεκτή·

o

o o

54.

αναθέτει στην Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο, την Επιτροπή, τον Αντιπρόεδρο της Επιτροπής / Ύπατο Εκπρόσωπο της Ένωσης για θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφάλειας, τις κυβερνήσεις και τα κοινοβούλια των κρατών μελών, καθώς και στην κυβέρνηση και το Κοινοβούλιο της Γεωργίας.

(1)  ΕΕ L 261 της 30.8.2014, σ. 4.

(2)  Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2022)0235.

(3)  ΕΕ L 218 της 23.8.2022, σ. 40.

(4)  Κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 182/2011 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 16ης Φεβρουαρίου 2011, για τη θέσπιση κανόνων και γενικών αρχών σχετικά με τους τρόπους ελέγχου από τα κράτη μέλη της άσκησης των εκτελεστικών αρμοδιοτήτων από την Επιτροπή (ΕΕ L 55 της 28.2.2011, σ. 13).

(5)  Οδηγία (ΕΕ) 2016/1148 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 6ης Ιουλίου 2016, σχετικά με μέτρα για υψηλό κοινό επίπεδο ασφάλειας συστημάτων δικτύου και πληροφοριών σε ολόκληρη την Ένωση (ΕΕ L 194 της 19.7.2016, σ. 1).


17.5.2023   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 177/73


P9_TA(2022)0443

Προοπτικές για λύση δύο κρατών για το Ισραήλ και την Παλαιστίνη

Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 14ης Δεκεμβρίου 2022 σχετικά με τις προοπτικές για λύση δύο κρατών για το Ισραήλ και την Παλαιστίνη (2022/2949(RSP))

(2023/C 177/08)

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

έχοντας υπόψη τα προηγούμενα ψηφίσματά του σχετικά με την ειρηνευτική διαδικασία στη Μέση Ανατολή, και ιδίως το ψήφισμά του με ημερομηνία 18 Μαΐου 2017 σχετικά με την επίτευξη της λύσης των δύο κρατών στη Μέση Ανατολή (1),

έχοντας υπόψη τα συμπεράσματα του Συμβουλίου της 18ης Ιανουαρίου 2016 και της 20ής Ιουνίου 2016 σχετικά με την ειρηνευτική διαδικασία στη Μέση Ανατολή,

έχοντας υπόψη το Συμβούλιο Σύνδεσης ΕΕ-Ισραήλ που πραγματοποιήθηκε στις 3 Οκτωβρίου 2022 και τα συμπεράσματά του,

έχοντας υπόψη την έκθεση που εξέδωσε η Ευρωπαϊκή Ένωση το 2021 σχετικά με τους ισραηλινούς οικισμούς στην κατεχόμενη Δυτική Όχθη, συμπεριλαμβανομένης της Ανατολικής Ιερουσαλήμ,

έχοντας υπόψη τον ενωσιακό κατάλογο τρομοκρατών,

έχοντας υπόψη τις σχετικές αποφάσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών,

έχοντας υπόψη τις Συμβάσεις της Γενεύης του 1949,

έχοντας υπόψη τις Συμφωνίες του Όσλο του 1993 και του 1995,

έχοντας υπόψη την Αραβική Ειρηνευτική Πρωτοβουλία του 2002,

έχοντας υπόψη το άρθρο 132 παράγραφοι 2 και 4 του Κανονισμού του,

Α.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η ΕΕ έχει επανειλημμένα επιβεβαιώσει τη στήριξή της στη λύση των δύο κρατών, με δύο κυρίαρχα, δημοκρατικά κράτη να ζουν το ένα δίπλα στο άλλο υπό συνθήκες ειρήνης και εγγυημένης ασφάλειας και με την Ιερουσαλήμ πρωτεύουσα και των δύο κρατών·

Β.

λαμβάνοντας υπόψη ότι το Συμβούλιο Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών έχει εγκρίνει πολυάριθμες αποφάσεις επί του θέματος, συμπεριλαμβανομένης της απόφασης 2334 (2016)· λαμβάνοντας υπόψη ότι η ΕΕ των 27 αναφέρθηκε στα ψηφίσματα αυτά και στην ανάγκη να γίνουν σεβαστά, με τη δήλωσή της εν συνεχεία της τελευταίας συνεδρίασης του Συμβουλίου Σύνδεσης ΕΕ-Ισραήλ·

Γ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με την έκθεση του 2021 από το Γραφείο του εκπροσώπου της Ευρωπαϊκής Ένωσης, πέρυσι σημειώθηκε περαιτέρω αύξηση στον ρυθμό εξάπλωσης των μονάδων εποικισμού στα κατεχόμενα παλαιστινιακά εδάφη (22 030), ιδίως στην Ανατολική Ιερουσαλήμ, όπου ο αριθμός των νέων οικιστικών μονάδων υπερδιπλασιάστηκε σε σύγκριση με το 2020 (από 6 288 σε 14 894), στο πλαίσιο της τάσης συνεχούς επέκτασης των ισραηλινών ζωνών εποικισμού·

Δ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η βία, η τρομοκρατία, συμπεριλαμβανομένων των επιθέσεων κατά αμάχων, και η υποκίνηση βίας επιδεινώνονται από προκλητικά μέτρα και εμπρηστική ρητορική, και είναι θεμελιωδώς ασυμβίβαστες με την ειρηνική επίλυση της σύγκρουσης· λαμβάνοντας υπόψη ότι η Ένωση εκφράζει τα συλλυπητήριά της στις οικογένειες των θυμάτων·

Ε.

λαμβάνοντας υπόψη ότι τόσο οι Ισραηλινοί όσο και οι Παλαιστίνιοι έχουν το δικαίωμα να ζουν με ασφάλεια· λαμβάνοντας υπόψη ότι αυτό περιλαμβάνει το δικαίωμα να προστατεύουν το έδαφός τους και να υπερασπίζονται τα νόμιμα συμφέροντα ασφαλείας τους·

ΣΤ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι ο επιθετικός πόλεμος της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας έχει επιδεινώσει τις αδυναμίες και τις γεωπολιτικές εντάσεις στην περιοχή και ότι η επισιτιστική ανασφάλεια αυξάνεται ραγδαία·

Ζ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι στις 11 Μαΐου 2022 σκοτώθηκε η δημοσιογράφος Σιρίν Αμπου Άκλα κατά τη διάρκεια ισραηλινής στρατιωτικής επιδρομής στην Τζενίν στην κατεχόμενη Δυτική Όχθη· λαμβάνοντας υπόψη ότι, παρά τις πολυάριθμες σχετικές εκκλήσεις, δεν έχει διεξαχθεί ανεξάρτητη έρευνα για τη δολοφονία της, επομένως οι δράστες αυτής της εγκληματικής πράξης δεν έχουν κληθεί να λογοδοτήσουν·

Η.

λαμβάνοντας υπόψη ότι το Δικαστήριο εξέδωσε απόφαση στις 12 Νοεμβρίου 2019 σχετικά με την ενωσιακή πολιτική διαφοροποίησης του εμπορίου της ΕΕ όσον αφορά τα προϊόντα που προέρχονται από το έδαφος του κράτους του Ισραήλ και των κατεχόμενων παλαιστινιακών εδαφών (2)· λαμβάνοντας υπόψη ότι η ΕΕ πρέπει να εφαρμόσει δεόντως την απόφαση αυτή·

Θ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι το Ισραήλ είναι δημοκρατικό κράτος, το οποίο διεξήγαγε τις τελευταίες βουλευτικές εκλογές την 1η Νοεμβρίου 2022· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι τελευταίες παλαιστινιακές βουλευτικές εκλογές διεξάχθηκαν το 2006 και οδήγησαν στη νίκη της Χαμάς, η οποία περιλαμβάνεται στον ενωσιακό κατάλογο τρομοκρατών· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι τελευταίες παλαιστινιακές προεδρικές εκλογές διεξάχθηκαν τον Ιανουάριο του 2005·

Ι.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η Λωρίδα της Γάζας βρίσκεται υπό αποκλεισμό εδώ και 15 χρόνια, με αποτέλεσμα τον εγκλωβισμό δύο εκατομμυρίων κατοίκων σε μια έκταση 40 επί 11 τετραγωνικά χιλιόμετρα· λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με το Γραφείο Συντονισμού Ανθρωπιστικών Υποθέσεων του ΟΗΕ (UNOCHA), το 53 % των κατοίκων της Γάζας ζουν κάτω από το όριο της φτώχειας·

ΙΑ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η διεθνής κοινότητα έχει επανειλημμένα ζητήσει τον επαναπατρισμό των σορών των Hadar Goldin και Oron Shaul στο Ισραήλ, καθώς κρατούνται κατά παράβαση του διεθνούς ανθρωπιστικού δικαίου στη Γάζα, και ότι η διεθνής κοινότητα έχει εκφράσει ομόφωνη αλληλεγγύη προς τις οικογένειες Goldin και Shaul·

ΙΒ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι οι ισραηλινές αρχές έχουν κατεδαφίσει σημαντικές υποδομές, που χρηματοδοτήθηκαν από διεθνείς χορηγούς για την παροχή βασικών υπηρεσιών· λαμβάνοντας υπόψη ότι έχει διαταχθεί η παύση λειτουργίας ή η κατεδάφιση 55 δομών που έχουν χρηματοδοτηθεί από την ΕΕ ή τα κράτη μέλη της·

ΙΓ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι, τον Οκτώβριο του 2021, το ισραηλινό Υπουργείο Άμυνας εξέδωσε στρατιωτική εντολή με την οποία χαρακτήρισε έξι παλαιστινιακές μη κυβερνητικές οργανώσεις ως «παράνομες ενώσεις» (τρομοκρατικές οργανώσεις)· λαμβάνοντας υπόψη ότι τον Αύγουστο του 2022 έγιναν επιδρομές στα γραφεία των εν λόγω οργανώσεων από τις ισραηλινές δυνάμεις, όπου κατασχέθηκαν έγγραφα και καταστράφηκε εξοπλισμός·

ΙΔ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η κοινωνία των πολιτών στην περιοχή, και ειδικότερα στο Ισραήλ, τη Δυτική Όχθη και τη Γάζα, μπορεί να διαδραματίσει καίριο ρόλο στην οικοδόμηση γεφυρών στην κοινωνία και στην προώθηση κλίματος ειρήνης, ανεκτικότητας και μη βίας·

Γενικές αρχές

1.

επαναλαμβάνει την αταλάντευτη υποστήριξή του σε μια λύση δύο κρατών κατόπιν διαπραγματεύσεων, με βάση τα σύνορα του 1967, κατά την οποία δύο κυρίαρχα, δημοκρατικά κράτη συνυπάρχουν το ένα δίπλα στο άλλο υπό συνθήκες ειρήνης και εγγυημένης ασφάλειας, με την Ιερουσαλήμ πρωτεύουσα αμφοτέρων των κρατών και με πλήρη σεβασμό του διεθνούς δικαίου·

2.

απευθύνει έκκληση για τερματισμό της παρατεταμένης ισραηλοπαλαιστινιακής σύγκρουσης και της κατοχής παλαιστινιακών εδαφών μέσω της επανέναρξης γνήσιων ειρηνευτικών συνομιλιών μεταξύ των δύο πλευρών βάσει καθορισμένων παραμέτρων για μια λύση δύο κρατών, με την υποστήριξη της διεθνούς κοινότητας, η οποία θα οδηγήσει σε συμφωνία περί τελικού καθεστώτος κατόπιν διαπραγματεύσεων και αμοιβαία αναγνώριση·

3.

παροτρύνει τα δύο μέρη να επιβεβαιώσουν τη δέσμευσή τους στη λύση των δύο κρατών· ζητεί από την επόμενη ισραηλινή κυβέρνηση να αναλάβει σαφή δέσμευση υπέρ της λύσης των δύο κρατών· καλεί τις ισραηλινές και παλαιστινιακές ηγετικές δυνάμεις να απόσχουν από προκλητικές ενέργειες και ρητορικές, καθώς και μονομερείς ενέργειες·

4.

εκφράζει τη λύπη του για την έλλειψη απτών αποτελεσμάτων στην ειρηνευτική διαδικασία στη Μέση Ανατολή τις τελευταίες δεκαετίες, η οποία έχει αποτέλεσμα τη συνέχιση της βίας και της τρομοκρατίας, τη συνεχή επιδείνωση της επιτόπιας κατάστασης στα κατεχόμενα παλαιστινιακά εδάφη, την αυξανόμενη απογοήτευση στην παλαιστινιακή κοινωνία, τις αυξανόμενες εντάσεις και ανασφάλεια στο Ισραήλ και την εργαλειοποίηση της σύγκρουσης από τρομοκρατικές και εξτρεμιστικές ομάδες·

Εμπόδια στη λύση των δύο κρατών

5.

υπενθυμίζει ότι οι εποικισμοί είναι παράνομοι βάσει του διεθνούς δικαίου, ζητεί να σταματήσει αμέσως η κατασκευή τους και τονίζει ότι οι πρόσφατες αποφάσεις για τη δημιουργία νέων ζωνών εποικισμού υπονομεύουν κι άλλο τις προοπτικές για μια βιώσιμη λύση δύο κρατών, ιδίως στην περιοχή E1 και στη Δυτική Όχθη· καταδικάζει τη βία των εποίκων και ζητεί λογοδοσία·

6.

ζητεί από το Ισραήλ να συμμορφωθεί πλήρως με τις ευθύνες και τις υποχρεώσεις του ως δύναμης κατοχής σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο και να σέβεται τα ανθρώπινα δικαιώματα των Παλαιστινίων·

7.

καταδικάζει απερίφραστα τη συνεχιζόμενη τρομοκρατία κατά του Ισραήλ και υπενθυμίζει το δικαίωμα του Ισραήλ να υπάρχει και να αμύνεται· αναγνωρίζει πλήρως τις θεμιτές ανησυχίες του Ισραήλ όσον αφορά την ασφάλειά του και τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει· τονίζει εκ νέου ότι το Ισραήλ έχει πλήρες δικαίωμα να καταπολεμά την τρομοκρατία και να προστατεύει τον άμαχο πληθυσμό του·

8.

καταδικάζει όλες τις πράξεις βίας μεταξύ Ισραηλινών και Παλαιστινίων και ζητεί τον άμεσο τερματισμό τους, συμπεριλαμβανομένης της δυσανάλογης χρήσης βίας σε στρατιωτικές επιχειρήσεις των ισραηλινών ενόπλων δυνάμεων, τις τρομοκρατικές επιθέσεις κατά αθώων αμάχων και κατά μη στρατιωτικών υποδομών, την αυξανόμενη βία από τους εποίκους και τα τυφλά χτυπήματα με πυραύλους από παλαιστινιακές οργανώσεις που έχουν χαρακτηριστεί τρομοκρατικές από την ΕΕ συμπεριλαμβανομένων της Χαμάς, της Παλαιστινιακής Ισλαμικής Τζιχάντ και του Λαϊκού Μετώπου για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης·

9.

τονίζει την επιτακτική ανάγκη να συνεργαστεί η ΕΕ με το Ισραήλ, την Παλαιστινιακή Αρχή, τις Ηνωμένες Πολιτείες και τους αραβικούς εταίρους στην περιοχή, με σκοπό να εμποδιστεί ο εκ νέου εξοπλισμός τρομοκρατικών ομάδων στη Λωρίδα της Γάζας και τη Δυτική Όχθη, καθώς και το λαθρεμπόριο όπλων, η κατασκευή πυραύλων και η διάνοιξη σηράγγων εκ μέρους τους· τονίζει για άλλη μια φορά την αδήριτη ανάγκη να αφοπλιστούν οι τρομοκρατικές ομάδες στη Γάζα, σύμφωνα με προηγούμενα πορίσματα του Συμβουλίου Εξωτερικών Υποθέσεων· καταδικάζει τις απαράδεκτες ενέργειες των de facto αρχών της Γάζας και, στο πλαίσιο αυτό, επαναλαμβάνει την ανάγκη να αναλάβει η Παλαιστινιακή Αρχή την ευθύνη της Λωρίδας της Γάζας·

10.

ζητεί να λογοδοτήσουν οι δράστες αυτών των πράξεων βίας, σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο· υπενθυμίζει ότι ο σεβασμός του διεθνούς ανθρωπιστικού δικαίου και του διεθνούς δικαίου των ανθρωπίνων δικαιωμάτων από κράτη και μη κρατικούς φορείς, μεταξύ άλλων και μέσω της λογοδοσίας για τις πράξεις τους, αποτελεί ακρογωνιαίο λίθο για την ειρήνη και την ασφάλεια στην περιοχή·

11.

επαναβεβαιώνει την προσήλωσή του στις σχετικές αποφάσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, συμπεριλαμβανομένης, πιο πρόσφατα, της απόφασης 2334 (2016), και τονίζει την ανάγκη να γίνουν αυτές σεβαστές, όπως επανέλαβε η ΕΕ-27 στη δήλωσή της μετά την τελευταία σύνοδο του Συμβουλίου Σύνδεσης ΕΕ-Ισραήλ·

12.

τονίζει ότι η δημοκρατία στην Παλαιστίνη θα πρέπει να υποστηριχθεί περαιτέρω και καλεί τη διεθνή κοινότητα να εντείνει τις προσπάθειές της για την ενίσχυση των θεσμικών της οργάνων με σκοπό την επίτευξη ενδοπαλαιστινιακής ενότητας, ως σημαντικό στοιχείο για μια λύση δύο κρατών· παροτρύνει τις παλαιστινιακές δυνάμεις να επαναλάβουν τις προσπάθειες για συμφιλίωση χωρίς καθυστέρηση, ιδίως με τη διεξαγωγή των από καιρό αναμενόμενων προεδρικών και βουλευτικών εκλογών·

13.

ζητεί τη διεξαγωγή διαφανών, αξιόπιστων και χωρίς αποκλεισμούς εκλογών στην Παλαιστίνη· εκφράζει σοβαρή ανησυχία για τα άτομα που συνδέονται με καταχωρημένες στον ενωσιακό κατάλογο τρομοκρατικές οργανώσεις και τα οποία διεκδικούν ή επιδιώκουν παλαιστινιακά πολιτικά αξιώματα· καλεί το Ισραήλ να επιτρέψει τη διεξαγωγή των εκλογών αυτών στην Ανατολική Ιερουσαλήμ· εμμένει και πάλι στη θέση ότι η ΕΕ και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο πρέπει να έχουν τη δυνατότητα να παρακολουθήσουν τις εκλογές αυτές, εάν προσκληθούν·

14.

καταδικάζει τις συστηματικές προσπάθειες της Παλαιστινιακής Αρχής και των de facto αρχών στη Γάζα να φιμώνουν τους αντιφρονούντες, μεταξύ άλλων με την αυθαίρετη σύλληψη επικριτών και αντιπάλων, οι οποίοι στη συνέχεια συχνά υφίστανται βασανιστήρια ή άλλες κακομεταχειρίσεις, και με τον περιορισμό της ελευθερίας της έκφρασης, του συνεταιρίζεσθαι και του συνέρχεσθαι·

15.

παροτρύνει το Ισραήλ να σταματήσει την ευρέως διαδεδομένη πρακτική των διοικητικών κρατήσεων Παλαιστινίων, μεταξύ άλλων και ανηλίκων, χωρίς δίκη, και ζητεί να γίνεται σεβαστό το δικαίωμα σε δίκαιη δίκη· καταδικάζει τη χρήση ανηλίκων ως βομβιστών αυτοκτονίας από παλαιστινιακές ομάδες μαχητών·

16.

επισημαίνει ότι ο παλαιστινιακός λαός έχει το δικαίωμα να χρησιμοποιεί τους δικούς του φυσικούς πόρους, συμπεριλαμβανομένων των υδάτινων πόρων, των ενεργειακών πόρων και των γεωργικών εκτάσεων στην επικράτειά του·

17.

εκφράζει τα συλλυπητήριά του στις οικογένειες των ισραηλινών στρατιωτών Hadar Goldin και Oron Shaul· αποδοκιμάζει την άρνηση της Χαμάς να επιστρέψει τις σορούς τους προκειμένου να ταφούν στο Ισραήλ· ζητεί να καταβληθεί κάθε δυνατή προσπάθεια για τον άμεσο επαναπατρισμό των σορών τους· ζητεί, επιπλέον, την άμεση απελευθέρωση των ισραηλινών πολιτών Avraham Mengistu και Hisham Al-Sayed, οι οποίοι δεν έχουν διαπράξει κάποιο έγκλημα ή αδίκημα που να δικαιολογεί την αιχμαλωσία τους από τη Χαμάς στη Λωρίδα της Γάζας·

18.

καλεί το Κράτος του Ισραήλ να επιτρέψει την παροχή ανθρωπιστικής βοήθειας στους πλέον ευάλωτους, τόσο στη Δυτική Όχθη όσο και στη Γάζα· επαναλαμβάνει τις εκκλήσεις του να μπει αμέσως τέλος στον αποκλεισμό και να αντιμετωπιστεί η ανθρωπιστική κρίση στη Λωρίδα της Γάζας, ενώ θα δίνονται οι αναγκαίες εγγυήσεις ασφαλείας προκειμένου να αποτραπεί η βία κατά του Ισραήλ· επαναλαμβάνει την ανάγκη η χρηματοδότηση της ΕΕ να διοχετεύεται σε συγκεκριμένα έργα στη Γάζα, σύμφωνα με τον τριμερή μηχανισμό για την οικονομική στήριξη του άμαχου πληθυσμού· ζητεί την απρόσκοπτη πρόσβαση των βουλευτών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στη Λωρίδα της Γάζας·

19.

ζητεί τον άμεσο τερματισμό της κατεδάφισης σπιτιών Παλαιστινίων· καλεί την ΕΕ και τα κράτη μέλη της να ζητήσουν αποζημίωση για την κατεδάφιση όλων των υποδομών στα κατεχόμενα παλαιστινιακά εδάφη οι οποίες χρηματοδοτήθηκαν από την ΕΕ·

20.

εκφράζει τη βαθιά του ανησυχία για τη συρρίκνωση του χώρου της κοινωνίας των πολιτών στο Ισραήλ και στην Παλαιστίνη και παροτρύνει την ΕΕ να δώσει στο ζήτημα αυτό προτεραιότητα στην ημερήσια διάταξη του πολιτικού διαλόγου της με την ισραηλινή κυβέρνηση και την Παλαιστινιακή Αρχή·

Ο ρόλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης

21.

ζητεί από τον Αντιπρόεδρο της Επιτροπής/ Ύπατο Εκπρόσωπο της Ένωσης για Θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφαλείας και τον Ειδικό Εντεταλμένο της ΕΕ για την ειρηνευτική διαδικασία στη Μέση Ανατολή (EUSR) να δρομολογήσουν μια ευρωπαϊκή ειρηνευτική πρωτοβουλία προκειμένου να αποκατασταθεί ένας πολιτικός ορίζοντας για μια δίκαιη, ολοκληρωμένη και διαρκή ειρήνη μεταξύ του Ισραήλ και της Παλαιστίνης· ζητεί, για τον σκοπό αυτό, να παραταθεί η εντολή του EUSR έως την ουσιαστική διευθέτηση αυτής της μακροχρόνιας σύγκρουσης·

22.

ζητεί να λάβει η εν λόγω πρωτοβουλία τη μορφή διεθνούς διάσκεψης, ως πρώτο βήμα σε ένα πολυμερές πλαίσιο για την επίτευξη αυτού του στόχου· χαιρετίζει πρωτοβουλίες όπως το Σχήμα του Μονάχου και ενθαρρύνει την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Εξωτερικής Δράσης και τα κράτη μέλη της ΕΕ να αναλάβουν μια ευρωπαϊκή πρωτοβουλία για την επαναφορά της λύσης δύο κρατών σε τροχιά·

23.

καλεί την ΕΕ να διερευνήσει με τις ενδιαφερόμενες αραβικές χώρες τον τρόπο με τον οποίο οι αντίστοιχες συμφωνίες τους εξομάλυνσης με το Ισραήλ θα μπορούσαν να συμβάλουν στη λύση των δύο κρατών και στην οικονομική ανάπτυξη της περιοχής·

24.

καλεί την ΕΕ και τα κράτη μέλη της να στηρίζουν όλες τις πρωτοβουλίες που αποσκοπούν στην προάσπιση της λογοδοσίας για παραβιάσεις του διεθνούς ανθρωπιστικού δικαίου και του διεθνούς δικαίου των ανθρωπίνων δικαιωμάτων· υπογραμμίζει, εν προκειμένω, το έργο του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου,

25.

χαιρετίζει την απόφαση του Συμβουλίου Εξωτερικών Υποθέσεων να δώσει νέα πνοή στο Συμβούλιο Σύνδεσης με το Ισραήλ· πιστεύει ότι θα πρέπει να ενισχύσει την εταιρική σχέση ΕΕ-Ισραήλ, να συζητήσει θέματα που σχετίζονται με την ισραηλοπαλαιστινιακή σύγκρουση και να επιδιώξει την αναζωογόνηση της ειρηνευτικής διαδικασίας στη Μέση Ανατολή·

26.

θεωρεί ότι η χρηματοδότηση της ΕΕ για την κοινωνία των πολιτών αποτελεί εποικοδομητική δέσμευση για την οικοδόμηση γεφυρών μεταξύ Ισραηλινών και Παλαιστινίων· ζητεί τα προγράμματα της ΕΕ να ενισχύσουν τις διανθρώπινες επαφές μεταξύ των διαφόρων εθνοτικών και θρησκευτικών μειονοτήτων, των υπερασπιστών των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, των δημοσιογράφων και των γυναικείων οργανώσεων·

27.

υπογραμμίζει την ανάγκη να στηρίξουν η ΕΕ και τα κράτη μέλη της κοινές πρωτοβουλίες στον κοινωνικό και τον οικονομικό τομέα, μεταξύ άλλων όσον αφορά το νερό και την ενέργεια, για την προώθηση της ευημερίας και των κοινωνικών ανταλλαγών μεταξύ των δύο περιοχών· επαναλαμβάνει την υποστήριξή του στη στρατηγική Global Gateway, η οποία, σε συνέργεια με το οικονομικό και επενδυτικό σχέδιο για τη Νότια Γειτονία, θα αναπτύξει εμπορικούς δεσμούς στην περιοχή·

28.

αναγνωρίζει τον ρόλο που διαδραματίζει η Υπηρεσία Αρωγής και Έργων των Ηνωμένων Εθνών για τους Παλαιστίνιους Πρόσφυγες στην Εγγύς Ανατολή όσον αφορά την παροχή ζωτικών υπηρεσιών στους Παλαιστίνιους πρόσφυγες· τονίζει εκ νέου τη σημασία της παιδείας για την οικοδόμηση προοπτικών για μια λύση δύο κρατών· επαναλαμβάνει ότι το μίσος, η υποκίνηση βίας και ο αντισημιτισμός έρχονται σε σύγκρουση με τις αξίες της ΕΕ και αποτελούν βασικό εμπόδιο για την επίλυση της σύγκρουσης· επαναλαμβάνει τη θέση του ότι το σύνολο των σχολικών εγχειριδίων και του σχολικού υλικού που υποστηρίζεται με κονδύλια της Ένωσης πρέπει να συνάδει με τα πρότυπα της UNESCO για την ειρήνη, την ανεκτικότητα, τη συνύπαρξη και τη μη βία· υπογραμμίζει ότι η χρηματοδότηση της ΕΕ θα πρέπει να αναστέλλεται εάν υποβάλλονται σαφή και τεκμηριωμένα στοιχεία κατάχρησης·

29.

υπενθυμίζει ότι όλα τα εκπαιδευτικά προγράμματα που χρηματοδοτούνται από την ΕΕ πρέπει να συνάδουν με τα πρότυπα της UNESCO για την ειρήνη, την ανεκτικότητα, τη συνύπαρξη και τη μη βία, και καταδικάζει απερίφραστα τη ρητορική μίσους, τη βία και τον αντισημιτισμό που εξακολουθούν να περιλαμβάνονται στα εκπαιδευτικά προγράμματα της Παλαιστινιακής Αρχής·

o

o o

30.

αναθέτει στην Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο, την Επιτροπή, τον Αντιπρόεδρο της Επιτροπής/ Ύπατο Εκπρόσωπο της Ένωσης για Θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφαλείας, στις κυβερνήσεις και τα κοινοβούλια των κρατών μελών, τον ειδικό εντεταλμένο της ΕΕ για την ειρηνευτική διαδικασία στη Μέση Ανατολή, τον Γενικό Γραμματέα του ΟΗΕ, τον Γενικό Γραμματέα του Αραβικού Συνδέσμου, την Κνεσέτ και την κυβέρνηση του Ισραήλ, τον Πρόεδρο της Παλαιστινιακής Αρχής και το Παλαιστινιακό Νομοθετικό Συμβούλιο.

(1)  ΕΕ C 307 της 30.8.2018, σ. 113.

(2)  Απόφαση της 12ης Νοεμβρίου 2019, Organisation juive européenne και Vignoble Psagot Ltd κατά Ministre de l’Économie et des Finances, C-363/18, ECLI:EU:C:2019:954.


17.5.2023   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 177/78


P9_TA(2022)0444

Εφαρμογή του νέου ευρωπαϊκού θεματολογίου για τον πολιτισμό και της στρατηγικής της ΕΕ για διεθνείς πολιτιστικές σχέσεις

Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 14ης Δεκεμβρίου 2022 σχετικά με την εφαρμογή του νέου ευρωπαϊκού θεματολογίου για τον πολιτισμό και της στρατηγικής της ΕΕ για διεθνείς πολιτιστικές σχέσεις (2022/2047(INI))

(2023/C 177/09)

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

έχοντας υπόψη την Ατζέντα του 2030 για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη και τους στόχους βιώσιμης ανάπτυξης (ΣΒΑ) του ΟΗΕ, ιδίως τον ΣΒΑ 17 για την αναζωογόνηση της παγκόσμιας εταιρικής σχέσης για την αειφόρο ανάπτυξη,

έχοντας υπόψη την τελική διακήρυξη που εγκρίθηκε από την Παγκόσμια Διάσκεψη της UNESCO για τις Πολιτιστικές Πολιτικές και τη Βιώσιμη Ανάπτυξη — MONDIACULT 2022, η οποία έλαβε χώρα στην Πόλη του Μεξικού από τις 28 έως τις 30 Σεπτεμβρίου 2022,

έχοντας υπόψη τη δήλωση που εγκρίθηκε σε συνέχεια της άτυπης συνόδου των υπουργών των κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης που είναι αρμόδιοι για τον πολιτισμό και τις ευρωπαϊκές υποθέσεις, η οποία πραγματοποιήθηκε στο Παρίσι στις 3 Μαΐου 2019,

έχοντας υπόψη το ψήφισμα του Συμβουλίου της Ευρώπης, της 8ης Δεκεμβρίου 2010, για τη θέσπιση διευρυμένης μερικής συμφωνίας για τις πολιτιστικές διαδρομές,

έχοντας υπόψη την έκθεση της ομάδας εργασίας των εμπειρογνωμόνων των κρατών μελών για την ανοικτή μέθοδο συντονισμού (ΑΜΣ), της 4ης Μαΐου 2017, με τίτλο «How culture and the arts can promote intercultural dialogue in the context of the migratory and refugee crisis» (Πώς ο πολιτισμός και οι τέχνες μπορούν να προάγουν τον διαπολιτισμικό διάλογο στο πλαίσιο της μεταναστευτικής και προσφυγικής κρίσης),

έχοντας υπόψη την έκθεση της ομάδας εργασίας εμπειρογνωμόνων των κρατών μελών για την ΑΜΣ, της 17ης Δεκεμβρίου 2019, σχετικά με τον βιώσιμο πολιτιστικό τουρισμό,

έχοντας υπόψη την έκθεση της ομάδας εργασίας εμπειρογνωμόνων των κρατών μελών για την ΑΜΣ, της 4ης Ιουνίου 2021, με τίτλο «Towards gender equality in the cultural and creative sectors» (Για την ισότητα των φύλων στον πολιτιστικό και τον δημιουργικό τομέα),

έχοντας υπόψη την έκθεση της ομάδας εργασίας των εμπειρογνωμόνων των κρατών μελών για την ΑΜΣ, της 5ης Σεπτεμβρίου 2022, με τίτλο «Ενίσχυση της ανθεκτικότητας της πολιτιστικής κληρονομιάς στην κλιματική αλλαγή»,

έχοντας υπόψη την έκθεση της ομάδας εργασίας των εμπειρογνωμόνων των κρατών μελών για την ΑΜΣ, της 22ας Σεπτεμβρίου 2022, με τίτλο «Stormy Times. Nature and Humans: Cultural Courage for Change» (Θυελλώδεις εποχές. Φύση και άνθρωποι: Πολιτιστική τόλμη για αλλαγή),

έχοντας υπόψη τη Σύμβαση για τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία (CRPD),

έχοντας υπόψη τη Διακήρυξη της Ρώμης, των Υπουργών Πολιτισμού της G20, της 30ής Ιουλίου 2021,

έχοντας υπόψη το άρθρο 8 παράγραφος 2 του Καταστατικού του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου της Ρώμης,

έχοντας υπόψη τη Σύμβαση του Συμβουλίου της Ευρώπης για τα ποινικά αδικήματα που σχετίζονται με πολιτιστικά αγαθά (Σύμβαση της Λευκωσίας),

έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 22ας Μαΐου 2018, με τίτλο «Νέα ευρωπαϊκή ατζέντα για τον πολιτισμό» (COM(2018)0267),

έχοντας υπόψη την κοινή ανακοίνωση της Επιτροπής και της Ύπατης Εκπροσώπου της Ένωσης για Θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφάλειας, της 8ης Ιουνίου 2016, με τίτλο «Προς μια στρατηγική της ΕΕ για διεθνείς πολιτιστικές σχέσεις» (JOIN(2016)0029),

έχοντας υπόψη το έγγραφο με τίτλο «Shared Vision, Common Action: A Stronger Europe — A Global Strategy for the European Union’s Foreign and Security Policy» (Κοινό όραμα, κοινή δράση: μια ισχυρότερη Ευρώπη — Μια συνολική στρατηγική για την εξωτερική πολιτική και την πολιτική ασφάλειας της Ευρωπαϊκής Ένωσης) που παρουσίασε στις 28 Ιουνίου 2016 η Αντιπρόεδρος της Επιτροπής/Ύπατη Εκπρόσωπος της Ένωσης για Θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφαλείας (ΑΠ/ΥΕ),

έχοντας υπόψη τις κοινές κατευθυντήριες γραμμές της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Εξωτερικής Δράσης και των εθνικών ιδρυμάτων πολιτισμού της ΕΕ που δημοσιεύθηκαν τον Ιανουάριο του 2021,

έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 28ης Οκτωβρίου 2018, σχετικά με την εφαρμογή, τα αποτελέσματα και τη συνολική αξιολόγηση του Ευρωπαϊκού Έτους Πολιτιστικής Κληρονομιάς 2018 (COM(2019)0548),

έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 15ης Σεπτεμβρίου 2021, με τίτλο «Νέο Ευρωπαϊκό Μπάουχαους: Αισθητική, βιωσιμότητα, συμπεριληπτικότητα» (COM(2021)0573),

έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής, της 29ης Ιουνίου 2022, σχετικά με το πρόγραμμα εργασιών στον πολιτιστικό τομέα 2019-2022 (COM(2022)0317),

έχοντας υπόψη τα συμπεράσματα του Συμβουλίου της 15ης Νοεμβρίου 2018 σχετικά με το πρόγραμμα εργασιών στον πολιτιστικό τομέα (2019-2022),

έχοντας υπόψη τα συμπεράσματα του Συμβουλίου της 7ης Ιουνίου 2019 σχετικά με μια στρατηγική προσέγγιση της ΕΕ όσον αφορά τις διεθνείς πολιτιστικές σχέσεις και ένα πλαίσιο δράσης,

έχοντας υπόψη τα συμπεράσματα του Συμβουλίου της 22ας Ιανουαρίου 2018, σχετικά με την ολοκληρωμένη προσέγγιση έναντι των εξωτερικών συγκρούσεων και κρίσεων,

έχοντας υπόψη τα συμπεράσματα του Συμβουλίου της 21ης Ιουνίου 2021 σχετικά με την προσέγγιση της ΕΕ για την πολιτιστική κληρονομιά σε συγκρούσεις και κρίσεις,

έχοντας υπόψη τα συμπεράσματα του Συμβουλίου της 18ης Μαΐου 2021, σχετικά με την ανάκαμψη, την ανθεκτικότητα και τη βιωσιμότητα των τομέων του πολιτισμού και της δημιουργικότητας,

έχοντας υπόψη τα συμπεράσματα του Συμβουλίου της 8ης Ιουνίου 2018 σχετικά με την ανάγκη πρόταξης της πολιτιστικής κληρονομιάς στο σύνολο των πολιτικών της ΕΕ,

έχοντας υπόψη τη Διακήρυξη της Ρώμης η οποία εγκρίθηκε στις 25 Μαρτίου 2017 από τους ηγέτες 27 κρατών μελών και το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή,

έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 11ης Δεκεμβρίου 2018 σχετικά με το νέο ευρωπαϊκό θεματολόγιο για τον πολιτισμό (1),

έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 5ης Ιουλίου 2017 με θέμα «Προς μια στρατηγική της ΕΕ για διεθνείς πολιτιστικές σχέσεις» (2),

έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 20ής Ιανουαρίου 2021 σχετικά με την επίτευξη μιας αποτελεσματικής πολιτικής παρακαταθήκης για το Ευρωπαϊκό Έτος Πολιτιστικής Κληρονομιάς (3),

έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 7ης Ιουνίου 2007 σχετικά με το κοινωνικό καθεστώς των καλλιτεχνών (4) και της 20ής Οκτωβρίου 2021 σχετικά με την κατάσταση των καλλιτεχνών και την πολιτιστική ανάκαμψη στην ΕΕ (5),

έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 8ης Μαρτίου 2022 σχετικά με τον ρόλο του πολιτισμού, της εκπαίδευσης, των μέσων ενημέρωσης και του αθλητισμού στην καταπολέμηση του ρατσισμού (6),

έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 17ης Σεπτεμβρίου 2020 σχετικά με την πολιτιστική ανάκαμψη της Ευρώπης (7),

έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 14ης Σεπτεμβρίου 2022 σχετικά με το Νέο Ευρωπαϊκό Μπάουχαους (8),

έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 15ης Σεπτεμβρίου 2020 σχετικά με αποτελεσματικά μέτρα προκειμένου τα προγράμματα Erasmus+, Δημιουργική Ευρώπη και Ευρωπαϊκό Σώμα Αλληλεγγύης να αποκτήσουν οικολογικό προσανατολισμό (9),

έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΕ) 2021/818 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 20ής Μαΐου 2021, για τη θέσπιση του προγράμματος «Δημιουργική Ευρώπη» (2021 έως 2027) (10),

έχοντας υπόψη τον κανονισμό (EE) 2021/817 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 20ής Μαΐου 2021, για τη θέσπιση του προγράμματος «Erasmus+»: το πρόγραμμα της Ένωσης για την εκπαίδευση, την κατάρτιση, τη νεολαία και τον αθλητισμό (11),

έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΕ) 2021/888 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 20ής Μαΐου 2021, για τη θέσπιση του προγράμματος του Ευρωπαϊκού Σώματος Αλληλεγγύης (12),

έχοντας υπόψη την απόφαση (ΕΕ) 2021/2316 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 22ας Δεκεμβρίου 2021, σχετικά με το ευρωπαϊκό έτος Νεολαίας (2022) (13),

έχοντας υπόψη την απόφαση (ΕΕ) 2020/2229 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 23ης Δεκεμβρίου 2020, για την τροποποίηση της απόφασης αριθ. 445/2014/ΕΕ για τη θέσπιση δράσης της Ένωσης όσον αφορά τις πολιτιστικές πρωτεύουσες της Ευρώπης για τα έτη 2020 έως 2033 (14),

έχοντας υπόψη την απόφαση (ΕΕ) 2017/864 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 17ης Μαΐου 2017, σχετικά με το ευρωπαϊκό έτος πολιτιστικής κληρονομιάς (2018) (15),

έχοντας υπόψη τη σύμβαση της UNESCO του 2005 για την προστασία και την προώθηση της πολυμορφίας της πολιτιστικής έκφρασης,

έχοντας υπόψη την Οικουμενική Διακήρυξη των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, και ιδίως το άρθρο 27 σχετικά με το δικαίωμα συμμετοχής στην πολιτιστική ζωή,

έχοντας υπόψη την έκθεση του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης για το 2022 με τίτλο «The Culture Fix: Creative people, places and industries», (Πολιτισμός: Δημιουργικοί άνθρωποι, τόποι και κλάδοι),

έχοντας υπόψη την προπαρασκευαστική δράση για τον πολιτισμό στις εξωτερικές σχέσεις της ΕΕ και τις συστάσεις της,

έχοντας υπόψη το σχέδιο δράσης της ΕΕ για την καταπολέμηση της παράνομης διακίνησης πολιτιστικών αγαθών,

έχοντας υπόψη τη δήλωση του Συμβουλίου της Ευρώπης, του Σαντιάγο ντε Κομποστέλα, της 23 Οκτωβρίου 1987, με την ευκαιρία της διακήρυξης του Camino de Santiago ως πρώτης ευρωπαϊκής πολιτιστικής διαδρομής,

έχοντας υπόψη το άρθρο 3 παράγραφος 3 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση (ΣΕΕ),

έχοντας υπόψη τα άρθρα 6 και 167 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης,

έχοντας υπόψη το άρθρο 54 του Κανονισμού του, καθώς και το άρθρο 1 παράγραφος 1 στοιχείο ε) και το παράρτημα 3 της απόφασης της Διάσκεψης των Προέδρων, της 12ης Δεκεμβρίου 2002, σχετικά με τη διαδικασία για την εξουσιοδότηση εκπόνησης εκθέσεων πρωτοβουλίας,

έχοντας υπόψη τις γνωμοδοτήσεις της Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων και της Επιτροπής Ανάπτυξης,

έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής Πολιτισμού και Παιδείας (A9-0279/2022),

A.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η ανακοίνωση της Επιτροπής, του 2018, σχετικά με ένα νέο ευρωπαϊκό θεματολόγιο για τον πολιτισμό (COM(2018)0267) και η κοινή ανακοίνωση του 2016 με τίτλο «Προς μια στρατηγική της ΕΕ για διεθνείς πολιτιστικές σχέσεις» (JOIN(2016)0029) έχουν διαδραματίσει αποφασιστικό ρόλο στη διαμόρφωση των πολιτιστικών πολιτικών της ΕΕ και των κρατών μελών στην εθνική και τη διεθνή τους διάσταση·

B.

λαμβάνοντας υπόψη το πρόγραμμα εργασιών του Συμβουλίου για τον πολιτιστικό τομέα για την περίοδο 2023-2026 αποτελεί τον βασικό χάρτη πορείας για τον συντονισμό των ενωσιακών πολιτικών για τον πολιτισμό τα επόμενα χρόνια και αποτελεί ευκαιρία για αλλαγή παραδείγματος που επιτρέπει στους τομείς του πολιτισμού και της δημιουργίας (ΤΠΔ) να προσαρμοστούν σε μια νέα κανονικότητα μετά την πανδημία και να αναπτύξουν ανθεκτικότητα ενόψει πιθανών μελλοντικών προκλήσεων·

Γ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι ο πολιτισμός αποτελεί δημόσιο αγαθό και ότι οι τομείς και οι κλάδοι του πολιτισμού και της δημιουργίας (ΤΚΠΔ) θα πρέπει να υποστηριχθούν με φιλόδοξα πλαίσια πολιτικής, επαρκή δημόσια και ιδιωτική χρηματοδότηση και ευνοϊκό περιβάλλον για τους εργαζομένους σε αυτούς, καθώς και για την πρόσβαση του κοινού στον πολιτισμό· λαμβάνοντας υπόψη ότι το νέο ευρωπαϊκό θεματολόγιο για τον πολιτισμό θα πρέπει να αποσκοπεί στη διατήρηση, την επέκταση και τη διάδοση μιας δυναμικής και ποικιλόμορφης ευρωπαϊκής πολιτιστικής σκηνής που θα ενθαρρύνει τη συμμετοχή όλων, χωρίς να αφήνεται κανείς στο περιθώριο·

Δ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η πολιτιστική δημιουργία αποτελεί ουσιαστικό τρόπο δημόσιας έκφρασης απόψεων, συμπεριλαμβανομένων των επικριτικών απόψεων προς τους κρατούντες, και ότι, συνεπώς, είναι καθοριστικό να διασφαλιστεί η ελευθερία της έκφρασης στον πολιτισμό, συμπεριλαμβανομένης της ελευθερίας της έκφρασης στα μέσα ενημέρωσης·

Ε.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η Ευρώπη είναι μια πολιτιστική κοινότητα που βασίζεται σε κοινές αξίες και ιστορία, καθώς και στη συνεχιζόμενη ολοκλήρωση· λαμβάνοντας υπόψη ότι ο πολιτισμός και η πολιτιστική κληρονομιά, συμπεριλαμβανομένων των ευρωπαϊκών πολιτιστικών διαδρομών, προσφέρουν μεγάλες δυνατότητες για την προαγωγή των αξιών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, την ενίσχυση της διαφορετικότητας των ταυτοτήτων της και τη συμβολή στην επίτευξη των στόχων της σε παγκόσμιο επίπεδο, καθώς και τη συμβολή στην επίλυση των παγκόσμιων προκλήσεων·

ΣΤ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι το Ευρωπαϊκό Έτος Πολιτιστικής Κληρονομιάς 2018 υποστήριξε και προώθησε τον πολιτισμό και την πολιτιστική κληρονομιά ως «κοινή πηγή μνήμης, κατανόησης, ταυτότητας, διαλόγου, συνοχής και δημιουργικότητας για την Ευρώπη»· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι γενικοί στόχοι του ευρωπαϊκού έτους ήταν «η ενθάρρυνση και η υποστήριξη των προσπαθειών που καταβάλλουν η Ένωση, τα κράτη μέλη και οι περιφερειακές και τοπικές αρχές, σε συνεργασία με τον τομέα της πολιτιστικής κληρονομιάς και την ευρύτερη κοινωνία των πολιτών, για την προστασία, τη διαφύλαξη, την επαναχρησιμοποίηση, την ενίσχυση, την ανάδειξη και την προώθηση της πολιτιστικής κληρονομιάς της Ευρώπης» (16)· λαμβάνοντας υπόψη ότι η διατήρηση, η προστασία και η προώθηση της πολιτιστικής κληρονομιάς σε όλες τις μορφές της μπορεί να λειτουργήσει ως καταλύτης για την ενίσχυση των διαπολιτισμικών σχέσεων, της ειρήνης, της δημοκρατίας, της μακροπρόθεσμης βιώσιμης οικονομικής ανάκαμψης, του βιώσιμου τουρισμού και της περιφερειακής ανάπτυξης, καθώς και της συμφιλίωσης και της πολιτιστικής συνύπαρξης, ενισχύοντας τη συμμετοχή των τοπικών κοινοτήτων, τόσο σε ευρωπαϊκό όσο και σε διεθνές επίπεδο·

Ζ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι ο πολιτισμός δημιουργεί κοινωνικά και οικονομικά οφέλη, τόσο εντός όσο και εκτός της Ένωσης, και διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στην οικονομία και τη δημιουργία θέσεων εργασίας· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι ΤΚΠΔ αντιπροσωπεύουν τουλάχιστον το 4,4 % του ΑΕγχΠ της ΕΕ και απασχολούν περίπου 7,6 εκατομμύρια ανθρώπους, έχοντας έτσι τη δυνατότητα να αποτελέσουν κινητήρια δύναμη της τοπικής και περιφερειακής ανάπτυξης· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι ΤΚΠΔ έχουν υψηλό βαθμό κατακερματισμού, και περισσότερο από το 90 % των εταιρειών ΤΚΠΔ είναι μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις, ενώ το 33 % του εργατικού δυναμικού είναι αυτοαπασχολούμενοι (17) και έχουν άτυπες ρυθμίσεις εργασίας· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι ΤΚΠΔ ανακτούν ελάχιστο μόνο μερίδιο της οικονομικής αξίας που παράγουν, γεγονός που έχει αρνητικό αντίκτυπο για τους εργαζομένους στους τομείς του πολιτισμού και της δημιουργίας·

Η.

λαμβάνοντας υπόψη ότι ο αντίκτυπος της πανδημίας της COVID-19 στους ευρωπαϊκούς ΤΚΠΔ υπήρξε δραματικός αλλά άνισος μεταξύ των διαφόρων τομέων, και έχει επιδεινώσει τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι τομείς και τις συχνά άτυπες συνθήκες εργασίας των καλλιτεχνών και των εργαζομένων στον πολιτιστικό τομέα· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι δραστηριότητες με φυσική παρουσία υπέστησαν σοβαρό πλήγμα από τις απαγορεύσεις κυκλοφορίας, τους ταξιδιωτικούς περιορισμούς και τα άλλα αναγκαία υγειονομικά μέτρα, ενώ τομείς με ισχυρότερη ψηφιακή ικανότητα κατόρθωσαν να αντιμετωπίσουν καλύτερα την κρίση· λαμβάνοντας υπόψη ότι ορισμένες πολιτιστικές συνήθειες που χάθηκαν με την πανδημία δεν έχουν επανέλθει συστηματικά σε ορισμένους τομείς·

Θ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι οι επενδύσεις του Μηχανισμού Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (ΜΑΑ) δεν αντικατοπτρίζουν την τεράστια οικονομική και κοινωνική σημασία των ΤΚΠΔ, αφήνοντας τους τομείς αυτούς σημαντικά υποεκπροσωπούμενους στη συνολική προσπάθεια της ΕΕ να στηρίξει την ανάκαμψη και την ανθεκτικότητα της ευρωπαϊκής οικονομίας μετά την πανδημία· λαμβάνοντας υπόψη ότι το Κοινοβούλιο ζήτησε να τεθεί επενδυτικός στόχος στο επίπεδο του 2 % του ΜΑΑ για τους ΤΚΠΔ, και επανέλαβε ότι είναι σημαντικό να γίνουν κατάλληλες επενδύσεις στο πολιτιστικό θεματολόγιο της ΕΕ (18)· λαμβάνοντας υπόψη ότι μόνο 16 κράτη μέλη έχουν συμπεριλάβει τον πολιτισμό στα εθνικά τους σχέδια ανάκαμψης και ανθεκτικότητας και, μολονότι ο στόχος του 2 % έχει επιτευχθεί κατά μέσο όρο σε επίπεδο ΕΕ, η πλειονότητα των κρατών μελών παραμένει αρκετά κάτω από αυτό το ποσοστό·

Ι.

λαμβάνοντας υπόψη ότι το Κοινοβούλιο, στα ψηφίσματά του της 7ης Ιουνίου 2007 και της 20ής Οκτωβρίου 2021, ζήτησε την ενίσχυση των συνθηκών εργασίας στους ΤΚΠΔ στην Ευρώπη και τη θέσπιση ενός ευρωπαϊκού καθεστώτος του καλλιτέχνη ως κοινού πλαισίου για τις συνθήκες εργασίας και τα ελάχιστα πρότυπα τα οποία ισχύουν σε όλες τις χώρες της ΕΕ·

ΙΑ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η συμμετοχή στον πολιτισμό μπορεί να εκληφθεί τόσο ως παθητική συμμετοχή όσο και ως ενεργητική δημιουργία, ανεξαρτήτως του επιπέδου, ερασιτεχνικού ή επαγγελματικού, στο οποίο αναλαμβάνεται η δραστηριότητα· λαμβάνοντας υπόψη ότι τόσο η ενεργητική όσο και η παθητική συμμετοχή έχουν πολλαπλά οφέλη για την οικονομία, κοινωνία, και την υγεία·

ΙΒ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η ανακοίνωση της Επιτροπής, της 22ας Μαΐου 2018, σχετικά με ένα νέο ευρωπαϊκό θεματολόγιο για τον πολιτισμό (COM(2018)0267) τονίζει τη σημασία του πολιτισμού και των τεχνών για την ένταξη των προσφύγων και άλλων μεταναστών·

ΙΓ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι οι τέχνες και οι πολιτιστικές δραστηριότητες έχουν αναγνωριστεί εδώ και καιρό από την Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας (ΠΟΥ) (19) ως επωφελείς για την υγεία, μεταξύ άλλων για την ψυχική υγεία, και για την ατομική και κοινωνική ευεξία, ιδίως χάρη στην πολυδιάστατη φύση τους και σε συνιστώσες στις οποίες συγκαταλέγονται η κοινωνική αλληλεπίδραση, η ενεργοποίηση των αισθήσεων, η έκφραση των συναισθημάτων, η γνωστική τόνωση και η σωματική δραστηριότητα, και στην ικανότητά τους να τονώνουν πολλαπλές ψυχολογικές, συμπεριφορικές και κοινωνικές διαδικασίες· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι τέχνες και ο πολιτισμός έχουν αποδείξει την ανεκτίμητη αξία τους για την ανθεκτικότητα των κοινωνιών σε περιόδους κρίσεων·

ΙΔ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι οι τέχνες και οι καλλιτεχνικοί κλάδοι αποτελούν σημαντικές συνιστώσες και κινητήριες δυνάμεις της τυπικής, της άτυπης και της μη τυπικής εκπαίδευσης και προσωπικής ανάπτυξης· λαμβάνοντας υπόψη ότι η μάθηση με και σχετικά με τις τέχνες και τους καλλιτεχνικούς κλάδους συμβάλλει στην ανάπτυξη δεξιοτήτων και ικανοτήτων, όπως η δημιουργική σκέψη και άλλες μεταβιβάσιμες δεξιότητες· λαμβάνοντας υπόψη ότι δεν έχουν αναπτυχθεί επαρκώς αυτές οι συνιστώσες των εθνικών προγραμμάτων διδασκαλίας· λαμβάνοντας υπόψη ότι, μέσω της ενίσχυσης των θετικών επιστημών, της τεχνολογίας, της μηχανικής, των τεχνών και των μαθηματικών (STEAM), τα κράτη μέλη μπορούν να προαγάγουν μια νοοτροπία καινοτομίας και δημιουργικότητας από νεαρή ηλικία με μακροχρόνιο αντίκτυπο·

ΙΕ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η καλλιτεχνική έρευνα θα πρέπει να έλθει σε διάλογο ομοτίμων με άλλους ερευνητικούς κλάδους και να χρηματοδοτηθεί ως τέτοιος λόγω τόσο της αυταξίας της όσο και της καθοριστικής της συμβολής στην ενεργοποίηση της καινοτομίας·

ΙΣΤ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι το πρόγραμμα «Δημιουργική Ευρώπη» της ΕΕ για τους ΤΠΔ διαδραματίζει καίριο ρόλο στην προώθηση των τεχνών, του πολιτισμού και του οπτικοακουστικού περιεχομένου και στη στήριξη μέσων ενημέρωσης υψηλής ποιότητας, ιδίως μέσω της στήριξης έργων από τη βάση, μικρών επιχειρήσεων και μεμονωμένων καλλιτεχνών· λαμβάνοντας υπόψη ότι συμβάλλει στη στρατηγική της Ένωσης για διεθνείς πολιτιστικές σχέσεις με στόχο τη διασφάλιση του μακροπρόθεσμου αντικτύπου της μέσω μιας διαπροσωπικής προσέγγισης με τη συμμετοχή πολιτιστικών δικτύων, της κοινωνίας των πολιτών και τοπικών οργανώσεων· λαμβάνοντας υπόψη ότι τα περισσότερα στοχευόμενα αποτελέσματα του προγράμματος εργασιών του Συμβουλίου στον πολιτιστικό τομέα για την περίοδο 2019-2022 επιτεύχθηκαν μέσω δράσεων προβλεπόμενων από το πρόγραμμα·

ΙΖ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι οι πολιτιστικές σχέσεις ορίζονται κατά κανόνα (20) ως αμοιβαίες, μη καταναγκαστικές, διακρατικές αλληλεπιδράσεις μεταξύ δύο ή περισσότερων πολιτισμών, οι οποίες περιλαμβάνουν ένα φάσμα δραστηριοτήτων που διεξάγονται τόσο από κρατικούς όσο και από μη κρατικούς φορείς εντός του πολιτιστικού χώρου και της κοινωνίας των πολιτών· λαμβάνοντας υπόψη ότι στα συνολικά αποτελέσματα των πολιτιστικών σχέσεων συγκαταλέγονται η μεγαλύτερη συνδεσιμότητα, η καλύτερη αμοιβαία κατανόηση, οι περισσότερες και βαθύτερες σχέσεις, οι αμοιβαία επωφελείς συναλλαγές και ο ενισχυμένος βιώσιμος διάλογος μεταξύ κρατών, λαών, μη κρατικών φορέων και πολιτισμών, γεγονός που οδηγεί στην οικοδόμηση ανθεκτικότερων κοινωνιών·

ΙΗ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η πολιτιστική διπλωματία αφορά κράτη που συνδέονται με άλλα κράτη ή με τον λαό τους μέσω του πολιτισμού, με κυρίαρχη μια κυβερνητική και μονόδρομη προοπτική υποστήριξης για αμοιβαία οφέλη και επίτευξη διαλόγου· λαμβάνοντας υπόψη ότι η πολιτιστική διπλωματία επηρεάζεται από την πολιτική που είναι εγγενής στην εξωτερική πολιτική, λογοδοτεί στους αρμόδιους κρατικούς θεσμούς και μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως εργαλείο για τη στήριξη των στόχων πολιτικής (21)·

ΙΘ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι οι προσπάθειες της ΕΕ στον τομέα των διεθνών πολιτιστικών σχέσεων και της πολιτιστικής διπλωματίας, που αποτελούν πολύτιμα στοιχεία της διπλωματικής εργαλειοθήκης της, θα πρέπει να αποσκοπούν στην προώθηση αξιών όπως η αλληλεγγύη και η αδελφοσύνη, με τη συμμετοχή φορέων σε όλα τα επίπεδα των δημόσιων θεσμών και της κοινωνίας των πολιτών· λαμβάνοντας υπόψη ότι η διάθεση χρηματοδοτικών πόρων στους εν λόγω παράγοντες, ειδικά για τις διεθνείς πολιτιστικές σχέσεις, θα αυξήσει σημαντικά την ικανότητά τους να απελευθερώσουν το δυναμικό τους·

Κ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι οι ομογένειες τρίτων χωρών στην ΕΕ και οι ευρωπαϊκές ομογένειες σε τρίτες χώρες μπορούν να αποτελέσουν σημαντικούς παράγοντες για την ενίσχυση των πολιτιστικών σχέσεων μεταξύ της ΕΕ και άλλων χωρών·

ΚΑ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η ΕΕ δημιούργησε το 1993 ένα ειδικό σύστημα, γνωστό ως «πολιτιστική εξαίρεση», προκειμένου να προστατεύσει τα πολιτιστικά αγαθά και τις υπηρεσίες από τους κανόνες του ελεύθερου εμπορίου, καθώς ο πολιτισμός δεν θα πρέπει να θεωρείται εμπορικό αγαθό ούτε θα πρέπει να υπόκειται στις ανάγκες της αγοράς·

ΚΒ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η ατζέντα 2030 των Ηνωμένων Εθνών για τη βιώσιμη ανάπτυξη και οι στόχοι βιώσιμης ανάπτυξης (ΣΒΑ) του ΟΗΕ υπολείπονται όσον αφορά τη σαφή ενασχόληση με τον πολιτισμό, μολονότι ο πολιτισμός συνιστά παγκόσμιο δημόσιο αγαθό, εγκάρσια διάσταση βιώσιμης ανάπτυξης και αυτόνομο σκοπό, όπως κατέστη σαφές από παγκόσμιες εκστρατείες, όπως η εκστρατεία #Culture2030Goal·

ΚΓ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι οι ψηφιακές τεχνολογίες επηρεάζουν όλες τις πτυχές της πολιτιστικής ζωής, καθώς και του έργου των καλλιτεχνών, των εργαζομένων στον τομέα του πολιτισμού, των οργανώσεων και των ιδρυμάτων, και μπορούν να συμβάλουν στη διευκόλυνση της αλληλεπίδρασης με διαφορετικά κοινά και άνοιγμα της πρόσβασης στο έργο τους· λαμβάνοντας υπόψη ότι διάφορα προγράμματα και πρωτοβουλίες που χρηματοδοτούνται από την ΕΕ στηρίζουν την ψηφιακή μετάβαση του τομέα, ιδίως τα προγράμματα «Ορίζων Ευρώπη», «Erasmus+», «Δημιουργική Ευρώπη» και το «Νέο Ευρωπαϊκό Μπάουχαους»· λαμβάνοντας υπόψη ότι η ψηφιοποίηση προσφέρει τεράστιες δυνατότητες και έχει αλλάξει τους τρόπους με τους οποίους οι ΤΚΠΔ δημιουργούν, παράγουν και διαθέτουν περιεχόμενο, ενισχύοντας τις ευκαιρίες ανάπτυξης και αύξησης της πολιτιστικής συμμετοχής· λαμβάνοντας υπόψη ότι η ψηφιοποίηση θέτει επίσης προκλήσεις όσον αφορά την πολυμορφία, τη δίκαιη αμοιβή και την πρόσβαση στον πολιτισμό, και εντείνει τις ανισότητες, μεταξύ άλλων ως αποτέλεσμα της έλλειψης επαρκών ψηφιακών δεξιοτήτων·

1.

αναγνωρίζει τη συνολικά ικανοποιητική εφαρμογή της νέας ευρωπαϊκής ατζέντας για τον πολιτισμό και της κοινής ανακοίνωσης με τίτλο «Προς μια στρατηγική της ΕΕ για διεθνείς πολιτιστικές σχέσεις»· σημειώνει, ωστόσο, ότι η αξιολόγηση της εφαρμογής του νέου ευρωπαϊκού θεματολογίου για τον πολιτισμό ανέδειξε ελλείψεις, ιδίως όσον αφορά τις προτεραιότητες· τονίζει πως, παρά το γεγονός ότι τα δύο έγγραφα παρέμειναν επίκαιρα παρά τις προκλήσεις που προέκυψαν από απρόβλεπτες κρίσεις, όπως η πανδημία της COVID-19, το στρατηγικό τους πλαίσιο πρέπει να επικαιροποιηθεί ώστε να καθοριστούν οι πρωταρχικοί στόχοι της πολιτιστικής πολιτικής της ΕΕ, καθώς και τα πρακτικά εργαλεία που πρέπει να χρησιμοποιηθούν για την εφαρμογή τους, μεταξύ άλλων με την αποσαφήνιση του τρόπου με τον οποίο το πρόγραμμα εργασιών του Συμβουλίου για τον πολιτισμό και η στρατηγική της ΕΕ για τις διεθνείς πολιτιστικές σχέσεις συμβάλλουν στην υλοποίηση της επικαιροποιημένης νέας ευρωπαϊκής ατζέντας για τον πολιτισμό·

2.

αναγνωρίζει ότι το σχέδιο εργασίας του Συμβουλίου για τον πολιτισμό για την περίοδο 2023-2026 αποτελεί βασικό εργαλείο που κατευθύνει τις στρατηγικές των κρατών μελών για να αντιμετωπίσουν τα θέματα που αφορούν τους ΤΚΠΔ στην Ευρώπη· εν προκειμένω, όσον αφορά τις προτεραιότητες, το σχέδιο εργασίας του Συμβουλίου για τον πολιτισμό για την περίοδο 2023-2026 θα πρέπει να επικεντρωθεί στα εξής:

i)

στην ανάκαμψη και την ανθεκτικότητα των τομέων και των κλάδων του πολιτισμού και της δημιουργίας (CCSI), με περαιτέρω ενίσχυση της ικανότητάς τους να ανταποκριθούν σε μελλοντικούς κραδασμούς·

ii)

στον πολιτισμό και τη βιωσιμότητα, παρουσιάζοντας τον πολιτισμό ως κινητήριο δύναμη της βιώσιμης ανάπτυξης, της ευημερίας και της κοινωνικής δικαιοσύνης·

iii)

στο καθεστώς, τις συνθήκες εργασίας και τις κοινωνικές συνθήκες των επαγγελματιών στους τομείς του πολιτισμού και της δημιουργίας·

iv)

στην προστασία και διατήρηση της πολιτιστικής κληρονομιάς·

v)

στην ενίσχυση και διασφάλιση της αποτελεσματικής ανάπτυξης και εφαρμογής στρατηγικών διεθνών πολιτιστικών σχέσεων·

3.

επισημαίνει ότι το πρόγραμμα εργασίας του Συμβουλίου για την περίοδο 2023-2026 θα πρέπει να αυξήσει τη συνεργασία στον τομέα της πολιτιστικής πολιτικής και να περιλαμβάνει πλαίσια αξιολόγησης ως προσέγγιση για την παρακολούθηση της εφαρμογής· επισημαίνει ότι οι μέθοδοι εργασίας που προβλέπονται στο σχέδιο εργασίας του Συμβουλίου θα πρέπει να επανεξεταστούν προκειμένου να καταστούν ελαφρύτερες και πιο αποτελεσματικές από διαδικαστική άποψη και θα πρέπει να εξεταστεί η θέσπιση στοχευμένων ομάδων εργασίας·

4.

υπενθυμίζει ότι το σχέδιο εργασίας του Συμβουλίου για τον πολιτισμό για την περίοδο 2023-2026 αποτελεί ευκαιρία να προχωρήσουμε προς μια πιο ολοκληρωμένη πολιτική για τον πολιτισμό σε επίπεδο ΕΕ· τονίζει ότι μια τέτοια φιλοδοξία απαιτεί ανάλογη χρηματοδότηση· υπενθυμίζει ότι οι ΤΚΠΔ ανακτούν μόνο ένα ελάχιστο μερίδιο της οικονομικής αξίας που παράγουν και χρειάζεται νέες, εναλλακτικές και σταθερές πηγές χρηματοδότησης·

5.

εκφράζει την ικανοποίησή του για την ενίσχυση του προγράμματος «Δημιουργική Ευρώπη» 2021-2027, ιδίως με τον διπλασιασμό του προϋπολογισμού συγκριτικά με τον προηγούμενο και με ισχυρότερη έμφαση στην πολιτισμική πολυμορφία, τη συμπερίληψη, την κινητικότητα, τη διεθνική δημιουργία και τη συνεργασία πολιτικής, καθώς και την ψηφιοποίηση, τον οικολογικό προσανατολισμό και την ανθεκτικότητα των ΤΚΠΔ· εκφράζει, ωστόσο, τη βαθιά ανησυχία του για το γεγονός ότι το πρόγραμμα «Δημιουργική Ευρώπη» εξακολουθεί να υποχρηματοδοτείται σημαντικά όσον αφορά την επίτευξη των στόχων του, και ότι τυχόν ετήσιες περικοπές στον προϋπολογισμό του προγράμματος θα βλάψουν σοβαρά την ανάκαμψη των ΤΚΠΔ· επιμένει, συνεπώς, στην ανάγκη να εξασφαλιστεί επαρκές επίπεδο χρηματοδότησης του προγράμματος «Δημιουργική Ευρώπη» μέσω της επικείμενης αναθεώρησης του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου (ΠΔΠ)·

6.

καλεί τα κράτη μέλη να αξιοποιήσουν πλήρως τις δυνατότητες που προσφέρουν η χρηματοδότηση, τα προγράμματα και οι πολιτικές της ΕΕ που αφορούν τον πολιτισμό, και τις συνέργειές τους με τα κατάλληλα προγράμματα, ιδίως το πρόγραμμα «Ορίζων Ευρώπη», το Erasmus +, το NEB και άλλα· ενθαρρύνει την Επιτροπή να συνεχίσει να αξιοποιεί αυτές τις συνέργειες, με σκοπό τη μεγιστοποίηση των θετικών τους αποτελεσμάτων, τόσο ως προς την ουσία όσο και ως προς τη διαθεσιμότητα χρηματοδότησης, και στην εσωτερική και στην εξωτερική τους διάσταση· επιμένει ότι ο πολιτισμός και η πολιτιστική κληρονομιά θα πρέπει να ενσωματωθούν οριζόντια σε όλες τις πολιτικές της ΕΕ, ιδίως στις πολιτικές για την πράσινη και για την ψηφιακή μετάβαση· καλεί τα κράτη μέλη να προωθήσουν την ανάπτυξη του πολιτισμού και της τεχνικής έρευνας και να προστατεύσουν τη φυσική, ιστορική και καλλιτεχνική κληρονομιά, μεταξύ άλλων προς το συμφέρον των μελλοντικών γενεών·

7.

αναγνωρίζει ότι η ΑΜΣ στον πολιτιστικό τομέα δεν διαθέτει συγκεκριμένους και θεσμοθετημένους μηχανισμούς παρακολούθησης· συνιστά, επομένως, την εφαρμογή συγκεκριμένων χρονοδιαγραμμάτων και δεικτών που θα επέτρεπαν ενέργειες παρακολούθησης ή αξιολόγηση της επίδοσης των κρατών μελών· ζητά την επέκταση της συνεργασίας με τρίτες χώρες στο πλαίσιο ομάδων ΑΜΣ, καθώς έχει αποδειχθεί επωφελής·

8.

εκφράζει τη λύπη του για το γεγονός ότι οι εκθέσεις που καταρτίζονται σε επίπεδο ΑΜΣ έχουν περιορισμένη άμεση επιρροή στη χάραξη πολιτικής σε εθνικό, περιφερειακό και τοπικό επίπεδο, λόγω της έλλειψης κατάλληλης διάδοσης και συνδεσιμότητας μεταξύ των συμμετεχουσών χωρών και των εθνικών υπουργείων· συνιστά, συνεπώς, την εκπόνηση εκθέσεων με σαφείς και συγκεκριμένες συστάσεις πολιτικής, οι οποίες θα υποστηρίζονται από μια πιο τεκμηριωμένη προσέγγιση· επιπλέον, καλεί την Επιτροπή να διαδώσει ευρέως πληροφορίες, με ψηφιακά μέσα, σχετικά με τα πορίσματα της ΑΜΣ σε εθνικό και ενωσιακό επίπεδο σε όσο το δυνατόν περισσότερες γλώσσες·

9.

χαιρετίζει τη δημιουργία του διαρθρωμένου διαλόγου «Φωνές του πολιτισμού» (Voices of Culture), ο οποίος αποτελεί μια πλατφόρμα προκειμένου οι οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών (ΟΚΠ) στον τομέα του πολιτισμού να αλληλεπιδρούν με την Επιτροπή και την ΑΜΣ· αναγνωρίζει ότι ο διαρθρωμένος διάλογος με την κοινωνία των πολιτών διευκόλυνε τη διακλαδική συνεργασία, τη δικτύωση και τις ανταλλαγές· επισημαίνει, ωστόσο, τις ανεπαρκείς αλληλεπιδράσεις μεταξύ της ΑΜΣ και των πλατφορμών διαρθρωμένου διαλόγου και, στο πλαίσιο αυτό, ενθαρρύνει τις συχνότερες και συστηματικές ανταλλαγές μεταξύ των μελών της βιώσιμης ανάπτυξης και της ΑΜΣ, καθώς και τη διεύρυνση της συμμετοχής ώστε να συμπεριλάβει όλους τους υποτομείς· καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να παρακολουθούν τακτικά τις συστάσεις που προτείνονται στις τελικές εκθέσεις, τις διασκέψεις, τα εργαστήρια και οποιαδήποτε άλλη εκδήλωση στο πλαίσιο των δομών της ανοικτής μεθόδου συντονισμού και του διαρθρωμένου διαλόγου· ενθαρρύνει τα κράτη μέλη να παρακολουθούν τις εν λόγω συστάσεις με απτές αλλαγές πολιτικής και σχέδια δράσης·

10.

επικροτεί το πιλοτικό έργο με τίτλο «Establishing a European Heritage Hub to support a holistic and cost-effective follow-up of the European Year of Cultural Heritage» (Δημιουργία κόμβου ευρωπαϊκής πολιτιστικής κληρονομιάς για τη στήριξη μιας ολιστικής και οικονομικά αποδοτικής συνέχειας του Ευρωπαϊκού Έτους Πολιτιστικής Κληρονομιάς), σύμφωνα με το ψήφισμα του Κοινοβουλίου σχετικά με την επίτευξη μιας αποτελεσματικής πολιτικής κληρονομιάς για το Ευρωπαϊκό Έτος Πολιτιστικής Κληρονομιάς (22)· ζητά από την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να στηρίξουν τη δημιουργία περισσότερων εταιρικών σχέσεων με τον ιδιωτικό, τον δημόσιο και τον μη κερδοσκοπικό τομέα για τη διατήρηση της πολιτιστικής κληρονομιάς, σε πλήρη συμμόρφωση με την αρχή της προσθετικότητας, και να αναθεωρήσουν και να επικαιροποιήσουν το ευρωπαϊκό πλαίσιο δράσης για την πολιτιστική κληρονομιά, προκειμένου να διασφαλιστεί η προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς στην Ευρώπη μετά την πανδημία· τονίζει ότι είναι σημαντικό να συνεχίσει να βασίζεται στην κληρονομιά της με τους κατάλληλους πόρους· επαναλαμβάνει τη σημασία του Σήματος Ευρωπαϊκής Πολιτιστικής Κληρονομιάς ως σχεδίου που ενισχύει την ενημέρωση για τις πολιτιστικές και ιστορικές ρίζες της ΕΕ με καινοτόμο τρόπο·

11.

καλεί τα κράτη μέλη να εφαρμόσουν πλήρως την αρχή που κατοχυρώνεται στο άρθρο 27 της Οικουμενικής Διακήρυξης των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και να αναγνωρίσουν το δικαίωμα στην πολιτιστική, καλλιτεχνική και επιστημονική ζωή και τα συναφή πολιτιστικά δικαιώματα ως ανθρώπινα δικαιώματα για όλους, επιτρέποντας σε όλα τα άτομα να συμμετέχουν στην πολιτιστική ζωή της κοινότητας, να απολαμβάνουν τις τέχνες και να μοιράζονται τα οφέλη τους· καλεί τα κράτη μέλη να λάβουν όλα τα κατάλληλα μέτρα ώστε να εξαλειφθεί κάθε εμπόδιο στην άσκηση των εν λόγω δικαιωμάτων, συμπεριλαμβανομένων, ενδεικτικά, εμποδίων που συνδέονται με κοινωνικοοικονομικά χαρακτηριστικά, το εισόδημα και τη φυσική προσβασιμότητα, και να διασφαλίσουν τις απαιτούμενες συνθήκες ώστε να συμμετέχουν όλοι ελεύθερα στις πολιτιστικές δραστηριότητες·

12.

επιμένει ότι η ελευθερία της καλλιτεχνικής έκφρασης αποτελεί βασικό στοιχείο της δημιουργικότητας και της πολιτιστικής παραγωγής, καθώς διασφαλίζει ότι τα καλλιτεχνικά έργα αντικατοπτρίζουν την πολυμορφία και τον πλούτο των κοινωνιών μας και πρέπει, κατά συνέπεια, να παραμείνουν εγγυημένα για όλους τους δημιουργούς· καλεί την Επιτροπή να ενσωματώσει στις ετήσιες εκθέσεις της την ελευθερία της καλλιτεχνικής έκφρασης ως αυτοτελή δείκτη για τον σεβασμό του κράτους δικαίου· καλεί την Επιτροπή και την ΕΥΕΔ να διερευνήσουν συγκεκριμένες λύσεις ώστε να στηρίξουν την ελευθερία της καλλιτεχνικής έκφρασης των καλλιτεχνών που βρίσκονται σε κίνδυνο, ιδίως ως συνέπεια πολέμων και γεωπολιτικής αστάθειας·

13.

επαναβεβαιώνει την ισχυρή προσήλωσή του στην ισότητα των φύλων και υιοθετεί την ενσωμάτωση της διάστασης του φύλου ως μία από τις πολιτικές προσεγγίσεις του για τη διασφάλιση της ισότητας· επαναλαμβάνει τον ρόλο που μπορεί να διαδραματίσει ο πολιτισμός στην προώθηση της ισότητας των φύλων, καθώς και στην οικονομική και πολιτιστική χειραφέτηση των γυναικών και των μειονοτήτων λόγω φύλου· καλεί την Επιτροπή να προχωρήσει πέρα από την πρότασή της να θεσπίσει κριτήρια επιλογής που θα επιβραβεύουν τα έργα που εγγυώνται την ισότητα των φύλων στην οργάνωσή τους, να θεσπίσει μηχανισμούς παρακολούθησης και αξιολόγησης για την απόκτηση επαρκών δεδομένων σχετικά με την ισότητα των φύλων και την ενσωμάτωση της διάστασης του φύλου μεταξύ των δικαιούχων των διαφόρων ευρωπαϊκών προγραμμάτων, καθώς και πιθανά μέτρα βελτίωσης· καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να διευκολύνουν την πρόσβαση των γυναικών και των μειονοτήτων λόγω φύλου στους ΤΚΠΔ, μεταξύ άλλων όσον αφορά την επιχειρηματικότητα·

14.

τονίζει ότι η συλλογή δεδομένων θα πρέπει να θεωρείται βασική οριζόντια προτεραιότητα στο πρόγραμμα εργασιών του Συμβουλίου για τον πολιτισμό 2023-2026· καλεί τα κράτη μέλη και την Επιτροπή να εργαστούν περισσότερο για τη συλλογή επικαιροποιημένων και συγκρίσιμων δεδομένων σχετικά με τον πολιτισμό, μεταξύ άλλων με τη χαρτογράφηση και τη συγκριτική αξιολόγηση ορθών πρακτικών και με τη διαρθρωτική συμμετοχή εμπειρογνωμόνων, ενδιαφερόμενων μερών και δημόσιων αρχών και του κοινού, όχι μόνο από τον πολιτιστικό τομέα, αλλά και από όλους τους τομείς της οικονομίας·

15.

τονίζει την ανάγκη για αυστηρότερη παρακολούθηση και αξιολόγηση της υλοποίησης όλων των δράσεων στο πλαίσιο της νέας ευρωπαϊκής ατζέντας για τον πολιτισμό και της κοινής ανακοίνωσης του 2016 με τίτλο «Προς μια στρατηγική της ΕΕ για διεθνείς πολιτιστικές σχέσεις», τόσο σε στρατηγικό επίπεδο όσο και σε επίπεδο έργου, με βάση ποσοτικούς και ποιοτικούς στόχους, καθώς και για συστηματική υποβολή εκθέσεων υψηλού επιπέδου· ζητά από την Επιτροπή να αναπτύξει περισσότερους δείκτες και μια ευρύτερη προοπτική για την αξιολόγηση των αποτελεσμάτων των έργων, λαμβάνοντας επίσης υπόψη τα ποιοτικά αποτελέσματα, όπως η δημιουργία κοινοτήτων και τα διδάγματα που αντλήθηκαν από τα έργα που διακόπηκαν· καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να διασφαλίσουν τη διαχρονική βιωσιμότητα των πολιτιστικών σχεδίων και πρωτοβουλιών που χρηματοδοτούνται από την ΕΕ·

Κοινωνική διάσταση

16.

ενθαρρύνει τα κράτη μέλη να προωθήσουν και να επενδύσουν τόσο στην ενεργητική όσο και στην παθητική συμμετοχή των ανθρώπων σε πολιτιστικές και καλλιτεχνικές δραστηριότητες, όχι μόνο μέσω εκστρατειών επικοινωνίας και προβολής, αλλά και κυρίως μέσω συνεκτικών, ολοκληρωμένων και χωρίς αποκλεισμούς μέτρων πολιτικής και κινήτρων για τον εντοπισμό και την άρση των διοικητικών, οικονομικών και γλωσσικών φραγμών στη συμμετοχή, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που σχετίζονται με τα κοινωνικοοικονομικά χαρακτηριστικά, το εισόδημα και τη φυσική προσβασιμότητα, και για τις περιθωριοποιημένες, μειονεκτούσες και ευάλωτες ομάδες, με ιδιαίτερη έμφαση στις προαστιακές, αγροτικές και απομονωμένες περιοχές, καθώς και στις περιοχές που διατρέχουν κίνδυνο ερήμωσης·

17.

καλεί τα κράτη μέλη να προωθήσουν τις υφιστάμενες πολιτιστικές και καλλιτεχνικές δραστηριότητες και να παράσχουν περαιτέρω ευκαιρίες για ενεργό συμμετοχή, να αυξήσουν την ικανότητα προσέγγισης νέου κοινού, να ενσωματώσουν και να εντάξουν στόχους πολιτιστικής συμμετοχής στη χάραξη πολιτικής πέραν της πολιτιστικής πολιτικής, και να υιοθετήσουν μια προσέγγιση για τα πολιτιστικά δικαιώματα που θα απέχει από τη στενή εστίαση στην πρόσβαση προς την ουσιαστική συμμετοχή, χωρίς να μένει κανείς στο περιθώριο·

18.

εκφράζει τη λύπη του για το γεγονός ότι τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία που συνέλεξε η Eurostat σχετικά με τη συμμετοχή στον πολιτισμό χρονολογούνται από το 2015· με δεδομένη τη δραστική αλλαγή την οποία υπέστησαν οι πολιτιστικοί και δημιουργικοί τομείς και κλάδοι από τότε, λόγω της πανδημίας της COVID-19 καθώς και λόγω καινοτόμων τεχνολογικών εξελίξεων, καλεί την Επιτροπή να πραγματοποιήσει έρευνα της Eurostat σχετικά με την πολιτιστική συμμετοχή και τις τάσεις στην ΕΕ, να συλλέξει και να αναλύσει στατιστικά δεδομένα σε διαφορετικές εδαφικές κλίμακες (εθνική, περιφερειακή κ.λπ.) αποδίδοντας ιδιαίτερη προσοχή στη συμμετοχή ατόμων από προαστιακές, αγροτικές και περιφερειακές περιοχές και ατόμων από περιθωριοποιημένες κοινωνικοοικονομικές κοινότητες, καθώς επίσης μειονεκτούσες και ευπαθείς ομάδες·

19.

αναγνωρίζει το έργο που έχει αναλάβει η Επιτροπή για την αξιοποίηση της δύναμης του πολιτισμού και της πολιτιστικής πολυμορφίας για την κοινωνική συνοχή, την ευημερία και τη συμμετοχή, και για την ενίσχυση της ιδιότητας του πολίτη, της γνώσης των δικαιωμάτων και των αξιών της ΕΕ και της δημοκρατίας· υπογραμμίζει τον ρόλο του πολιτισμού σε περιόδους κρίσης και ζητά να αξιολογηθεί ποιες πολιτιστικές στρατηγικές και πολιτικές έχουν αποδειχθεί αποτελεσματικές όσον αφορά τον θετικό αντίκτυπο στην κοινωνική ένταξη, τις ευκαιρίες απασχόλησης και την οικονομική ανάπτυξη· συνιστά να συνεχιστούν οι εργασίες για τον σκοπό αυτό και να αξιοποιηθούν τα αποτελέσματα και τα διδάγματα που αντλήθηκαν από όλα τα σχετικά έργα και εργαστήρια, όπως το εργαστήριο για τους εμπειρογνώμονες των κρατών μελών της ΕΕ σχετικά με τον πολιτισμό για την κοινωνική συνοχή που πραγματοποιήθηκε τον Νοέμβριο του 2020, και από τον Χάρτη του Porto Santo για την πολιτιστική δημοκρατία·

20.

καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να διασφαλίσουν τη συμπερίληψη των πλέον περιθωριοποιημένων και υποεκπροσωπούμενων ομάδων στις πολιτιστικές δραστηριότητες και πρωτοβουλίες, όχι μόνο ως παθητικών αποδεκτών αλλά και ως ενεργών δημιουργών αυτών των δραστηριοτήτων, προωθώντας το αίσθημα του κοινού ανήκειν και ένα κοινό μέλλον για όλους τους ανθρώπους· χαιρετίζει εν προκειμένω τη δρομολόγηση μιας ανεξάρτητης μελέτης με τίτλο «The importance of citizens’ participation in culture for civic engagement and democracy — policy lessons from international research» (Η σημασία της συμμετοχής των πολιτών στον πολιτισμό για τη συμμετοχή στα κοινά και τη δημοκρατία — διδάγματα πολιτικής από τη διεθνή έρευνα) και προσβλέπει στη δημοσίευσή της τον Νοέμβριο του 2022· ενθαρρύνει την Επιτροπή να κοινοποιήσει τα αποτελέσματα της μελέτης και να αναλάβει τις κατάλληλες ενέργειες επακολούθησης·

21.

υπογραμμίζει τη σημασία των πολιτιστικών προγραμμάτων για την ένταξη των προσφύγων και των μεταναστών στις ευρωπαϊκές κοινωνίες, και ενθαρρύνει την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να συνεχίσουν να προωθούν τις δράσεις που προβλέπονται στη νέα ευρωπαϊκή ατζέντα για τον πολιτισμό — Ενσωμάτωση των προσφύγων και άλλων μεταναστών·

22.

ενθαρρύνει τα κράτη μέλη να αναγνωρίσουν τον ρόλο των τεχνών και του πολιτισμού στην προώθηση ενός υγιεινού τρόπου ζωής, της ψυχικής υγείας και της ατομικής και κοινωνικής ευημερίας· τονίζει τη σημασία των πολιτιστικών και καλλιτεχνικών πρωτοβουλιών που αποσκοπούν στη βελτίωση της υγείας και της ποιότητας ζωής των ανθρώπων με αναπηρία· εκφράζει τη λύπη του για τη ζημία που προκλήθηκε από τη διακοπή των εν λόγω δραστηριοτήτων κατά τη διάρκεια της πανδημίας της COVID-19· καλεί, στο πλαίσιο αυτό, τα κράτη μέλη να συμπεριλάβουν τις τέχνες και τον πολιτισμό στο πλαίσιο ολοκληρωμένων μέτρων ψυχοκοινωνικής στήριξης για τις πλέον ευπαθείς και μειονεκτούσες ομάδες και κοινότητες·

23.

υπογραμμίζει τη θεμελιώδη σημασία του πολιτισμού για την ανάπτυξη ταυτοτήτων και ατομικής έκφρασης, ιδίως για όσους είναι συχνά θύματα διακρίσεων, για παράδειγμα γυναίκες, εθνοτικές και άλλες μειονότητες, άνθρωποι με αναπηρία και μέλη της κοινότητας ΛΟΑΤΚΙ+, καθώς και για την ανάπτυξη της κατανόησης της κοινωνίας και των διαπολιτισμικών ικανοτήτων, συμβάλλοντας στην καταπολέμηση του μίσους και του ρατσισμού και στην οικοδόμηση ειρηνικών κοινωνιών·

24.

τονίζει τη σημασία του πολιτισμού για τη διά βίου εκπαίδευση ανθρώπων όλων των ηλικιών· εκφράζει ανησυχία σχετικά με τον κοινό περιορισμό των προγραμμάτων σπουδών των σχολείων, ο οποίος τείνει να εκτοπίζει τις τέχνες και τα καλλιτεχνικά μαθήματα σε μια πιο περιθωριακή θέση σε σύγκριση με άλλα μαθήματα· υπενθυμίζει τη σημασία των ολοκληρωμένων και καλά δομημένων σχολικών προγραμμάτων σπουδών, τα οποία περιλαμβάνουν τις τέχνες και τους καλλιτεχνικούς κλάδους, με σκοπό την ενίσχυση της ευθύνης και της ικανότητας ενός ατόμου να συμμετέχει σε πολιτιστικές δραστηριότητες, και επιμένει στην ανάγκη προώθησης των σχετικών δεξιοτήτων· παροτρύνει, ως εκ τούτου, τα κράτη μέλη να διαθέσουν τους κατάλληλους οικονομικούς και ανθρώπινους πόρους και κίνητρα για τις τέχνες και τους καλλιτεχνικούς κλάδους ως προγράμματα σπουδών, καθώς και εξωσχολικές δραστηριότητες σε όλα τα στάδια της εκπαίδευσης, και μέσω της κατάρτισης εκπαιδευτών σχετικά με τη σημασία και τη δύναμη του πολιτισμού για την κοινωνία και τη συνολική ευημερία· στο πλαίσιο αυτό, παροτρύνει την Επιτροπή να υπερβεί τα όρια μιας «προσέγγισης STEM» και αντ’ αυτής να εφαρμόσει πλήρως μια «προσέγγιση STEAM» (επιστήμες, τεχνολογίες, μηχανική, τέχνες και μαθηματικά)·

25.

παράλληλα με το έργο της επαγγελματοποίησης των ΤΚΠΔ, ζητά να αναπτυχθούν στρατηγικές για τους πολυάριθμους ερασιτέχνες καλλιτέχνες στην Ευρώπη·

26.

υπενθυμίζει ότι η διασυνοριακή κινητικότητα εξακολουθεί να αποτελεί βασικό στοιχείο της σταδιοδρομίας των καλλιτεχνών και των εργαζομένων στον πολιτιστικό τομέα, μεταξύ άλλων για τους καλλιτέχνες και τους εργαζομένους στον πολιτιστικό τομέα που είναι υπήκοοι τρίτων χωρών· τονίζει, συνεπώς, τη σημασία της αμοιβαίας αναγνώρισης και της δυνατότητας διασυνοριακής μεταφοράς των καλλιτεχνικών ικανοτήτων και των δημιουργικών δεξιοτήτων και προσόντων προκειμένου να διευκολυνθεί η κινητικότητα αυτή· υπενθυμίζει ότι τα χρηματοδοτικά μέσα που στηρίζουν και αυξάνουν τις ευκαιρίες για διεθνή κινητικότητα θα πρέπει επίσης να προωθούν την ισορροπία μεταξύ επαγγελματικής και προσωπικής ζωής των καλλιτεχνών και των επαγγελματιών του πολιτιστικού τομέα, και να τονώνουν όσο το δυνατόν περισσότερο την περιβαλλοντικά και κοινωνικά βιώσιμη κινητικότητα·

27.

τονίζει τη σημασία της κινητικότητας των σπουδαστών και των νέων επαγγελματιών στους ΤΚΠΔ προκειμένου να καταστεί δυνατή μια ευρύτερη και πιο διαφοροποιημένη εκπαίδευση, παρέχοντας πιο συγκεκριμένες και ελκυστικές προοπτικές σταδιοδρομίας και παρουσιάζοντας ένα ευρύ και ποικίλο φάσμα πολιτιστικών δραστηριοτήτων· ενθαρρύνει την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να διασφαλίσουν καλύτερες ευκαιρίες κινητικότητας για τον σκοπό αυτό, μεταξύ άλλων μέσω του Erasmus+ και άλλων ευρωπαϊκών και εθνικών πρωτοβουλιών·

28.

καλεί την Επιτροπή, βασιζόμενη στην επιτυχία της πρωτοβουλίας «DiscoverEU» (δωρεάν Interrail για νέους), να μελετήσει τη δημιουργία μιας δράσης στο πλαίσιο του προγράμματος Erasmus+, ώστε οι νέοι Ευρωπαίοι να αποκτήσουν ταξιδιωτικό κουπόνι για να επισκεφθούν και να ανακαλύψουν τη διαδρομή Camino de Santiago και άλλες ευρωπαϊκές πολιτιστικές διαδρομές·

29.

υπενθυμίζει στην Επιτροπή και στα κράτη μέλη τις δεσμεύσεις που εκφράζονται μέσω της επικύρωσης από την ΕΕ της Σύμβασης της UNESCO για την προστασία και την προώθηση της πολυμορφίας των πολιτιστικών εκφράσεων του 2005, ιδίως σχετικά με τις ανταλλαγές κινητικότητας και τη διευκόλυνση του ταξιδιού στα κράτη μέλη σύμφωνα με την προτιμησιακή μεταχείριση των καλλιτεχνών και άλλων επαγγελματιών και δραστηριοποιούμενων στον τομέα του πολιτισμού, καθώς και πολιτιστικά αγαθά και υπηρεσίες από αναπτυσσόμενες χώρες· καλεί την Επιτροπή να προτείνει τρόπους για τη διευκόλυνση της κινητικότητας των εργαζομένων στον πολιτιστικό τομέα από τρίτες χώρες, ιδίως εκείνων που προέρχονται από τον Παγκόσμιο Νότο, μέσω των κατάλληλων θεσμικών και νομικών πλαισίων, συμπεριλαμβανομένης της διευκόλυνσης της έκδοσης θεωρήσεων·

30.

εκφράζει την ικανοποίησή του για τη θέσπιση του προγράμματος κινητικότητας «Πολιτισμός σε κίνηση στην Ευρώπη» για επαγγελματίες στους ΤΚΠΔ στο πλαίσιο της Δημιουργικής Ευρώπης· υπογραμμίζει ότι αυτό το σύστημα θα μπορεί να επιτύχει το πλήρες δυναμικό του εάν στηριχθεί από επαρκή προϋπολογισμό στο μέλλον και εάν μπορέσει να απευθυνθεί σε ένα ευρύτερο κοινό· εκφράζει, ωστόσο, τη λύπη του για το γεγονός ότι εξακολουθούν να υπάρχουν διοικητικά, οικονομικά και γλωσσικά εμπόδια στην κινητικότητα, και ζητά, αυτό το σύστημα να άρει τους υφιστάμενους δομικούς φραγμούς για την καλλιτεχνική και πολιτιστική κινητικότητα· ζητά την προώθηση διασυνοριακών προσεγγίσεων στον πολιτισμό και την αναζήτηση εταίρων για τη δημιουργία σημαντικών ευρωπαϊκών και διεθνών προγραμμάτων πολιτιστικών συμπαραγωγών και διαμονής, με στόχο την προώθηση της κινητικότητας των καλλιτεχνών και των δημιουργών μέσω της ενίσχυσης της συνεργασίας μεταξύ όλων των εμπλεκόμενων φορέων και της ανταλλαγής βέλτιστων πρακτικών, μεταξύ άλλων με τρίτες χώρες·

31.

καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να ενισχύσουν τις προσπάθειές τους για την παροχή ποιοτικών πληροφοριών σχετικά με τα προγράμματα κινητικότητας και ανταλλαγών για καλλιτέχνες και άλλους επαγγελματίες του πολιτισμού, καθώς και ουσιαστική στήριξη για την αντιμετώπιση κάθε είδους εμποδίων για την κινητικότητα στους ΤΚΠΔ, συμπεριλαμβανομένων διοικητικών, οικονομικών και γλωσσικών φραγμών, καθώς και φραγμών που σχετίζονται με την αναπηρία·

Οικονομική διάσταση

32.

θεωρεί ότι οι εργαζόμενοι στους ΤΚΠΔ, οι οποίοι έχουν πληγεί σοβαρά από την πανδημία της COVID-19, πρέπει να επωφεληθούν από μια πραγματική και στοχευμένη ευρωπαϊκή ανάκαμψη, δεδομένου ιδίως ότι ο τομέας αυτός αποτελείται κυρίως από άτομα, μικρές και πολύ μικρές οργανώσεις και εταιρείες που εργάζονται με βάση άτυπα συστήματα απασχόλησης, μερικής απασχόλησης ή βάσει έργων, και εξαρτάται από μη τακτικά έσοδα χωρίς δυνατότητα μακροπρόθεσμης χρηματοοικονομικής προβλεψιμότητας· καλεί τα κράτη μέλη να διαθέσουν το 2 % του προϋπολογισμού τους στον πολιτισμό, όπως έχει ζητήσει επανειλημμένα το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο·

33.

επιδοκιμάζει τη στήριξη της Επιτροπής προς τα κράτη μέλη όσον αφορά τη διασφάλιση δίκαιων αμοιβών και τη βελτίωση των κοινωνικοοικονομικών συνθηκών για τους καλλιτέχνες και τους δημιουργούς μέσω γενικών και ειδικών διαλόγων για τον τομέα· υπογραμμίζει ότι, πέραν των μέτρων για τη στήριξη της οικονομικής ανάκαμψης των ΤΚΠΔ, η στήριξη από τον Μηχανισμό Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας θα πρέπει να χρησιμοποιηθεί ιδίως για τη βελτίωση των συνθηκών εργασίας, της κατάρτισης, της αναβάθμισης των δεξιοτήτων και της επανειδίκευσης των επαγγελματιών στους ΤΚΠΔ, προκειμένου να μπορούν να παρακολουθούν τις διαρκείς διαρθρωτικές αλλαγές στους τομείς αυτούς·

34.

υπενθυμίζει, ωστόσο, ότι η ανομοιογένεια των δημόσιων επενδύσεων οδηγεί στην ανάκαμψη των ΤΚΠΔ με διαφορετικές ταχύτητες, προκαλώντας αυξημένες ανισότητες εντός του πολιτιστικού οικοσυστήματος της ΕΕ, το οποίο χρειάζεται σταθερή και αξιόπιστη δομή και χρηματοδότηση και, τελικά, απειλεί την πολιτιστική πολυμορφία της Ευρώπης· υπογραμμίζει ότι η ανάκαμψη των ΤΚΠΔ πρέπει να λάβει υπόψη τις συνεχιζόμενες προσπάθειες για αυξημένη βιωσιμότητα και ψηφιοποίηση, καθώς και να βελτιώσει τις συνθήκες εργασίας και αμοιβής των εργαζομένων στους ΤΚΠΔ, προκειμένου να ξεπεραστούν τα διαρθρωτικά προβλήματα που υπήρχαν ήδη πριν από την πανδημία της COVID-19·

35.

υπενθυμίζει στην Επιτροπή τις επανειλημμένες εκκλήσεις του Κοινοβουλίου για ένα ευρωπαϊκό καθεστώς του καλλιτέχνη, το οποίο θα καθορίζει ένα κοινό πλαίσιο για επαρκείς, δίκαιες και διαφανείς συνθήκες εργασίας και ελάχιστα πρότυπα κοινά για όλες τις χώρες της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένης της δίκαιης αμοιβής, με πλήρη σεβασμό των ευθυνών των κρατών μελών και της ΕΕ όσον αφορά την αγορά εργασίας και την πολιτιστική πολιτική, προκειμένου να βελτιωθούν οι κοινωνικοοικονομικές συνθήκες όλων των εργαζομένων των ΤΚΠΔ σε όλα τα κράτη μέλη και να διασφαλιστούν οι υποκείμενες συνθήκες που εκ των πραγμάτων εγγυώνται πραγματική δημιουργικότητα και ελευθερία έκφρασης· προσβλέπει στη δημοσίευση της σχετικής έκθεσης ΑΜΣ, η οποία αναμένεται στα μέσα του 2023· ζητά να λαμβάνεται δεόντως υπόψη η συνεισφορά των οικείων οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών, συμπεριλαμβανομένων των κοινωνικών εταίρων, σε θέματα που σχετίζονται με την κοινωνική προστασία, προκειμένου να διασφαλίζεται κατάλληλη παρακολούθηση σχετικά με αυτό το θέμα·

36.

επιπλέον, ενθαρρύνει όλα τα κράτη μέλη να εφαρμόσουν την οδηγία (ΕΕ) 2019/790 για τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας στην ψηφιακή ενιαία αγορά (23) και καλεί τα κράτη μέλη που δεν το έχουν ακόμη πράξει να μεταφέρουν την οδηγία στο εθνικό τους δίκαιο, διασφαλίζοντας δίκαιη, κατάλληλη και αναλογική αμοιβή των δημιουργών και των ερμηνευτών· καλεί την Επιτροπή να στηρίξει τη μεταφορά σε εθνικό επίπεδο και τις προσπάθειες υλοποίησης·

37.

σημειώνει με λύπη ότι οι διαδικασίες υποβολής αίτησης για χρηματοδότηση από την ΕΕ, συμπεριλαμβανομένων εκείνων για το πρόγραμμα «Δημιουργική Ευρώπη», εξακολουθούν να είναι συχνά υπερβολικά επαχθείς και δημιουργούν δυσανάλογα εμπόδια για όλους τους πιθανούς δικαιούχους, ιδίως τους πολύ μικρούς και μικρούς οργανισμούς στους ΤΚΠΔ, των οποίων οι διοικητικές ικανότητες είναι περιορισμένες, και τούτο αφορά οργανισμούς τόσο στην Ευρώπη όσο και σε τρίτες χώρες· καλεί, επομένως, την Επιτροπή να εργαστεί για την αύξηση της ευαισθητοποίησης σχετικά με τις ποικίλες δυνατότητες χρηματοδότησης και την περαιτέρω απλούστευση αυτών των διαδικασιών, ώστε να δοθεί η δυνατότητα σε μια ευρύτερη δεξαμενή και ποικιλία οργανισμών, συμπεριλαμβανομένων των μικρών και μεσαίων οργανώσεων στις πλέον μειονεκτούσες περιοχές, να έχουν πρόσβαση σε χρηματοδότηση της ΕΕ·

38.

ζητά από την Επιτροπή να εφαρμόσει την αρχή της πολυγλωσσίας και της πολιτιστικής πολυμορφίας κατά την απλούστευση αυτών των διαδικασιών, επιτρέποντας την υποβολή αιτήσεων σε πρόσθετες γλώσσες, αρχής γενομένης από τις ευρωπαϊκές γλώσσες, προκειμένου να δοθεί μια δίκαιη ευκαιρία σε οργανώσεις και άτομα που δεν έχουν την ικανότητα ή τα μέσα να εξασφαλίσουν τη μετάφραση στην αγγλική γλώσσα·

39.

εκφράζει την ικανοποίησή του για την πρόσφατη δημιουργία «κλιμακωτής χρηματοδότησης» ως μέσου με το οποίο καλύπτονται περισσότερο όλοι οι δικαιούχοι, ιδίως οι μεμονωμένοι ιδιώτες και οι μικρομεσαίοι οργανισμοί· καλεί την Επιτροπή να αναπτύξει περαιτέρω τέτοια συστήματα σε όλα τα προγράμματα που αφορούν τους ΤΚΠΔ· καλεί την Επιτροπή να εξετάσει, κατά την ανάπτυξη τέτοιων συστημάτων, το ενδεχόμενο να εμπλέξει ενδιάμεσους οργανισμούς, τα ζητήματα πιθανών συγκρούσεων συμφερόντων μεταξύ του ενδιάμεσου και των τελικών αποδεκτών, τα γενικά έξοδα των ενδιάμεσων για την υλικοτεχνική υποστήριξη και την κατανομή των επιδοτήσεων, τα κριτήρια επιλογής και τις τελικές αξιολογήσεις των επιδοτήσεων·

40.

καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να διασφαλίσουν ότι οι ενωσιακές και εθνικές πολιτιστικές πολιτικές και πρωτοβουλίες υποστηρίζονται από επαρκή χρηματοδότηση, ευκολότερη πρόσβαση σε πιστώσεις και ικανότητες, ιδίως σε περιόδους σοβαρών οικονομικών δυσχερειών, προκειμένου να προχωρήσουν πέρα από μια προσέγγιση διαχείρισης κρίσεων και να υιοθετήσουν αντ’ αυτού μια μακροπρόθεσμη στρατηγική για τις πολιτιστικές πολιτικές·

41.

υπενθυμίζει τον βασικό στόχο της Επιτροπής να συνοδεύσει την ανάπτυξη δημιουργικών εταιρικών σχέσεων μεταξύ του πολιτιστικού και άλλων τομέων·

42.

επισημαίνει την επιτυχία της πρωτοβουλίας «Πολιτιστικές Πρωτεύουσες της Ευρώπης» όσον αφορά την ανάπτυξη πόλεων και περιφερειών σε ολόκληρη την ΕΕ και τις συνδεδεμένες χώρες· τονίζει την ανάγκη πρόσθετη χρηματοδότηση της πρωτοβουλίας «Πολιτιστικές Πρωτεύουσες της Ευρώπης» (ECOC), επειδή η πανδημία της COVID-19 και ο αυξανόμενος πληθωρισμός που ακολούθησε επιδείνωσαν σημαντικά τις γενικές συνθήκες υλοποίησης της πρωτοβουλίας ECOC· εκφράζει την ικανοποίησή του για το Παρατηρητήριο πολιτιστικών και δημιουργικών πόλεων της Επιτροπής, το οποίο ανέπτυξε το Κοινό Κέντρο Ερευνών και το οποίο συνεισφέρει στην αντικειμενική αξιολόγηση των πολιτιστικών και φυσικών περιουσιακών στοιχείων των περιφερειών και των πόλεων, με βάση τη σύνδεση μεταξύ πολιτισμού και τουρισμού· ενθαρρύνει την Επιτροπή να παρακολουθεί το σχέδιο πολιτικής για τους πολιτιστικούς και δημιουργικούς χώρους και πόλεις, για την προώθηση της πολιτιστικής συμμετοχής και της κοινωνικής και αστικής αναζωογόνησης·

43.

συμβουλεύει την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να αξιοποιήσουν τις συστάσεις της έκθεσης για τις ανοικτές μεθόδους συντονισμού για τον βιώσιμο πολιτιστικό τουρισμό προκειμένου να διασφαλίσουν ότι επιτυγχάνεται η σωστή ισορροπία, μεταξύ, αφενός της διασφάλισης και της διατήρησης της πολιτιστικής κληρονομιάς και αφετέρου της ενίσχυσης της πρόσβασης και των υποδομών για τους επισκέπτες· ταυτόχρονα, προτρέπει τα κράτη μέλη να συνεχίσουν να επαγρυπνούν όσον αφορά τους κινδύνους του μαζικού τουρισμού για την πολιτιστική κληρονομιά, καθώς και για τα φυσικά οικοσυστήματα, και τονίζει την ανάγκη να επιτευχθεί ισορροπία μεταξύ της μεγέθυνσης και της ανάπτυξης του τουριστικού τομέα σε πόλεις που αποτελούν καλλιτεχνικούς και τουριστικούς προορισμούς, και της ποιότητας ζωής των πολιτών που ζουν εκεί μόνιμα·

44.

αναγνωρίζει τη σημαντική συμβολή της πρωτοβουλίας για το Νέο Ευρωπαϊκό Μπάουχαους (NEB) ως δημιουργικής, διεπιστημονικής και διεπιστημονικής πρωτοβουλίας που αποσκοπεί στην επίτευξη των στόχων της Πράσινης Νέας Συμφωνίας της ΕΕ γεφυρώνοντας τον κόσμο της επιστήμης, της τεχνολογίας, της τέχνης και του πολιτισμού και ενσωματώνοντας την περιβαλλοντική βιωσιμότητα σε όλες τις πολιτικές της ΕΕ· υπενθυμίζει ότι η πρωτοβουλία αυτή θα πρέπει να βασίζεται στην καινοτομία σε όλα τα επίπεδα και στην ενεργό συμμετοχή και ουσιαστική συμμετοχή όλων των ανθρώπων, μεταξύ άλλων από κοινωνικά μειονεκτούντα περιβάλλοντα, και των τοπικών κοινοτήτων· τονίζει ότι το νέο σχέδιο εργασίας του Συμβουλίου για τον πολιτισμό θα πρέπει να αντικατοπτρίζει τη συνάφεια της πρωτοβουλίας του Νέου Ευρωπαϊκού Μπάουχαους, συμπεριλαμβανομένης της εξωτερικής της διάστασης, με σαφή αποτελέσματα στόχων· καλεί εκ νέου την Επιτροπή να παρουσιάσει το συντομότερο δυνατόν πρόταση για να καταστεί το Νέο Ευρωπαϊκό Μπάουχαους ένα νέο αυθύπαρκτο πρόγραμμα της ΕΕ με δική του χρηματοδότηση στο επόμενο ΠΔΠ·

45.

επισημαίνει την τεράστια συμβολή των τεχνών και του πολιτισμού στην ευαισθητοποίηση σχετικά με ζητήματα περιβάλλοντος, κλίματος και βιωσιμότητας και την κοινωνική τους διάσταση, καθώς και στην ενθάρρυνση της θετικής αλλαγής συμπεριφοράς· ειδικότερα, υπενθυμίζει ότι η παραδοσιακή γνώση, η οποία αποτελεί μέρος της πολιτιστικής κληρονομιάς, είναι κεντρικής σημασίας για την ενίσχυση των προσπαθειών για την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή και για τον μετριασμό της· για τον σκοπό αυτό, ενθαρρύνει την Επιτροπή να συνεργαστεί στενότερα με τα κράτη μέλη, την κοινωνία των πολιτών και τις εθνικές και τοπικές οργανώσεις για την ευαισθητοποίηση των πολιτών σχετικά με το θέμα αυτό και να παράσχει ειδική χρηματοδότηση για τέτοιες πολιτιστικές πρωτοβουλίες μέσω συνεργειών με άλλα ειδικά προγράμματα, ταμεία και πολιτικές της ΕΕ·

46.

ενθαρρύνει την Επιτροπή, την ΕΥΕΔ και τα κράτη μέλη να σχεδιάσουν τα πολιτιστικά προγράμματά τους σύμφωνα με τις αρχές της περιβαλλοντικής βιωσιμότητας και της καταπολέμησης της κλιματικής κρίσης και να αξιολογήσουν τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις όλων των σχεδίων που χρηματοδοτούνται από την ΕΕ καθ’ όλη τη διάρκεια του κύκλου ζωής τους· συνιστά στα ενδιαφερόμενα μέρη και στους δικαιούχους των χρηματοδοτικών πόρων της ΕΕ να αναζητήσουν τις πιο φιλικές προς το περιβάλλον μεθόδους και προσεγγίσεις στον σχεδιασμό, τον προγραμματισμό και την υλοποίηση των σχεδίων τους·

47.

χαιρετίζει την έκθεση ΑΜΣ με τίτλο «Ενίσχυση της ανθεκτικότητας της πολιτιστικής κληρονομιάς για την κλιματική αλλαγή — όπου η Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία συναντά την πολιτιστική κληρονομιά» και ενθαρρύνει την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να δώσουν ενεργό συνέχεια στις συστάσεις και να αξιοποιήσουν τα παραδείγματα ορθών πρακτικών·

48.

τονίζει ότι θα πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή σε θέματα βιωσιμότητας κατά την αποκατάσταση της πολιτιστικής κληρονομιάς και των παραδοσιακών κτιρίων· αναγνωρίζει τις δυνατότητες του ΝΕΒ να συμβάλει στην προστασία και την αποκατάσταση των πόλεων και της πολιτιστικής κληρονομιάς τους σε περίπτωση καταστροφών που προκαλούνται από φυσικούς και ανθρωπογενείς κινδύνους· τονίζει την ανάγκη για περαιτέρω ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών μεταξύ των κρατών μελών, καθώς και με τρίτες χώρες, σχετικά με την προστασία, τη διατήρηση και την αποκατάσταση της πολιτιστικής κληρονομιάς, συμπεριλαμβανομένων καινοτόμων μέτρων για τη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης των υφιστάμενων κτιρίων, με παράλληλη διατήρηση του αρχιτεκτονικού τους ενδιαφέροντος ή του ιστορικού τους χαρακτήρα, λαμβάνοντας ιδιαίτερα υπόψη τη γνησιότητα και την ποιότητα του τελικού αποτελέσματος της αποκατάστασης, ώστε να αποφευχθεί η προσβολή της φυσικής ακεραιότητας, της αρχιτεκτονικής συνοχής, του ιστορικού χαρακτήρα ή της αξίας των ιστορικών ή καλλιτεχνικών κτιρίων ή των ιστορικών κέντρων, σύμφωνα με τους σχετικούς εθνικούς κανόνες για τη διατήρηση της φύσης και τον Χάρτη της Βενετίας, του 1964, για την αποκατάσταση πολιτιστικών μνημείων και τόπων·

49.

υπενθυμίζει το άρθρο 3 ΣΕΕ, το οποίο ορίζει πως η ΕΕ πρέπει να εγγυάται ότι η πολιτιστική κληρονομιά της Ευρώπης διασφαλίζεται και ενισχύεται· επιμένει ότι η διατήρηση του απαιτούμενου επιπέδου προστασίας για την ανθρώπινη υγεία και το περιβάλλον δεν πρέπει να έρχεται σε σύγκρουση με τη διατήρηση της ευρωπαϊκής κληρονομιάς· επισημαίνει ότι στην έκθεση εμπειρογνωμόνων της Επιτροπής και των κρατών μελών με τίτλο «Ενίσχυση της ανθεκτικότητας της πολιτιστικής κληρονομιάς στην κλιματική αλλαγή», η οποία δημοσιεύτηκε το 2022, αναφέρεται σαφώς ότι η κλιματική κρίση δεν μπορεί να επιλυθεί με τη δημιουργία κρίσης πολιτιστικής κληρονομιάς· καλεί, συνεπώς, την Επιτροπή να λάβει υπόψη αυτές τις παραμέτρους στην απόφασή της σχετικά με τη συμπερίληψη των ουσιών που υπόκεινται σε αδειοδότηση και απαριθμούνται στο παράρτημα XIV του κανονισμού για την καταχώριση, την αξιολόγηση, την αδειοδότηση και τους περιορισμούς των χημικών προϊόντων (REACH), όταν οι ουσίες αυτές είναι απαραίτητες για την αποκατάσταση της πολιτιστικής κληρονομιάς· ζητεί από την Επιτροπή, σε τέτοιες περιπτώσεις, να αξιολογεί προσεκτικά τα κοινωνικοοικονομικά οφέλη που απορρέουν από τη χρήση αυτών των ουσιών με γνώμονα τον κίνδυνο για την ανθρώπινη υγεία ή το περιβάλλον, ώστε να διαφυλάσσονται επαρκώς αμφότερα τα συμφέροντα· ζητεί να λαμβάνει επίσης υπόψη την ύπαρξη κατάλληλων εναλλακτικών ουσιών ή τεχνολογιών, σύμφωνα με τα άρθρα 60 και 58 (2) (και άλλα σχετικά άρθρα) του κανονισμού REACH· τονίζει ότι ο τομέας της πολιτιστικής κληρονομιάς έχει λάβει υποδειγματικά μέτρα όσον αφορά τις νομικές απαιτήσεις για την προστασία των βιοτεχνών και των καλλιτεχνών που ασκούν τις επαγγελματικές τους δραστηριότητες· ζητεί εξαιρέσεις και παρεκκλίσεις από τον προαναφερθέντα κανονισμό για τον πολιτιστικό τομέα και τις δραστηριότητες που σχετίζονται με την πολιτιστική κληρονομιά, κατά περίπτωση, προκειμένου να αποφευχθούν το κλείσιμο ή η μετατόπιση πολλών βιοτεχνιών τομέων και ενδεχόμενες αρνητικές επιπτώσεις στην αποκατάσταση, τη συντήρηση και τη διατήρηση της τεράστιας κληρονομιάς της ΕΕ· καλεί τα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα να διαβουλεύονται με τον τομέα της πολιτιστικής κληρονομιάς και να εξασφαλίζουν τη συμμετοχή του σε όλες τις προκαταρκτικές συζητήσεις που σχετίζονται με κανονιστικές ή νομοθετικές αλλαγές με άμεσο αντίκτυπο στις δραστηριότητές τους·

50.

καλεί την Επιτροπή και την ΕΥΕΔ να ενισχύσουν τη συνεργασία με το Συμβούλιο της Ευρώπης, μεταξύ άλλων όσον αφορά τις πολιτιστικές διαδρομές, με σκοπό την προώθηση των θεμελιωδών αξιών της πολιτιστικής πολυμορφίας, του διαπολιτισμικού διαλόγου και της βιώσιμης εδαφικής ανάπτυξης των λιγότερο γνωστών προορισμών, με παράλληλη διατήρηση, προστασία και αποκατάσταση της πολιτιστικής και φυσικής κληρονομιάς αυτών των τόπων·

51.

αναγνωρίζει την ψηφιοποίηση ως μέσο μεγιστοποίησης των οφελών της πολιτιστικής κληρονομιάς· τονίζει τις προκλήσεις που θέτει η ψηφιοποίηση στους ΤΚΠΔ και την ανάγκη τους για συνεχή επανεξέταση και αναμόρφωση των επιχειρηματικών μοντέλων, καθώς και για επανειδίκευση των εργαζομένων των ΤΚΠΔ· τονίζει ότι είναι σημαντικό να εξασφαλιστεί χρηματοδότηση για την ψηφιοποίηση, τη διατήρηση και τη διαδικτυακή διαθεσιμότητα πολιτιστικού και δημιουργικού περιεχομένου και της ευρωπαϊκής πολιτιστικής κληρονομιάς μας· υπενθυμίζει τη σημασία της επένδυσης στον ψηφιακό γραμματισμό για όλους, μεταξύ άλλων ως μέσου απόλαυσης του πολιτισμού·

52.

ζητά από την Επιτροπή και τα κράτη μέλη, κατά την αντιμετώπιση της ψηφιοποίησης της πολιτιστικής κληρονομιάς να λαμβάνουν υπόψη τις εξελίξεις που σχετίζονται με το μετασύμπαν, διατηρώντας την ευρωπαϊκή πολιτιστική κληρονομιά όταν ουσιαστικά αναπαράγεται ή μεταφέρεται με οποιονδήποτε τρόπο στο μετασύμπαν·

53.

σημειώνει ειδικότερα τη θετική συνεισφορά των ευρωπαϊκών κόμβων καινοτομίας και των εργαστηρίων δημιουργικής καινοτομίας, τα οποία στηρίζουν τους ευρωπαϊκούς βιομηχανικούς κλάδους όσον αφορά την ικανότητά τους για καινοτομία στους τομείς της ψηφιακής και της οπτικοακουστικής τεχνολογίας αντίστοιχα·

54.

εκφράζει την ικανοποίησή του για την ενσωμάτωση της ομάδας «Πολιτισμός, δημιουργικότητα και πολυδεκτική κοινωνία» στο πρόγραμμα Ορίζων Ευρώπη, καθώς και για την αύξηση των προσκλήσεων για έρευνα και καινοτομία στον τομέα της πολιτιστικής κληρονομιάς και των ΤΚΠΔ, και εκφράζει την ικανοποίησή του για την πρόσφατη έναρξη της κοινότητας γνώσης και καινοτομίας (ΚΓΚ) για τον πολιτισμό και τη δημιουργικότητα, του Ευρωπαϊκού Ινστιτούτου Καινοτομίας και Τεχνολογίας (EIT)· προσβλέπει στα αποτελέσματα αυτών των προσκλήσεων υποβολής προτάσεων, ιδίως στη συμβολή που μπορεί να έχουν η έρευνα και η τεχνολογία στην ανάπτυξη ευρωπαϊκών διεθνών πολιτιστικών σχέσεων (ICR)·

55.

αναγνωρίζει την ύψιστη σημασία που έχουν τα άυλα περιουσιακά στοιχεία και οι κλάδοι έντασης διανοητικής ιδιοκτησίας (ΔΙ) για την οικονομική ανάπτυξη της ΕΕ, καθώς και για την πολιτιστική ανθεκτικότητα και προβολή της, τονίζει δε τον καίριο ρόλο που διαδραματίζει ήδη η ΔΙ στον ψηφιακό μετασχηματισμό της Ευρώπης· υπογραμμίζει την ανάγκη να ενισχυθεί η νομική προστασία αυτών των περιουσιακών στοιχείων και κλάδων σε επαρκή βαθμό, ώστε να επιτρέπεται σε όλους τους δημιουργούς πολιτιστικών και δημιουργικών έργων να επωφελούνται από τα οικεία δικαιώματα διανοητικής ιδιοκτησίας (ΔΔΙ)· ζητά από την Επιτροπή, στο πλαίσιο αυτό, να λάβει όλα τα αναγκαία μέτρα ώστε να προστατεύσει την πνευματική ιδιοκτησία του ψηφιοποιημένου ευρωπαϊκού τοπίου·

56.

εκφράζει τη λύπη του για τη σταδιακή εξάλειψη του πολιτιστικού περιεχομένου σε έντυπη μορφή και τις επιπτώσεις που έχει η εν λόγω τάση στον εκδοτικό τομέα, ιδίως στους μικρούς και μεσαίους εκδοτικούς οίκους και βιβλιοπωλεία·

Εξωτερική διάσταση και διεθνείς πολιτιστικές σχέσεις

57.

θεωρεί ότι ο πολιτισμός και ο διαπολιτισμικός διάλογος συμβάλλουν καθοριστικά στην προώθηση της αμοιβαίας κατανόησης εντός μιας κοινωνίας και μεταξύ διαφορετικών κοινωνιών, καθώς και στην αποκατάσταση της επικοινωνίας πέραν των γλωσσικών ορίων στη διεθνή σκηνή σε δύσκολα παγκόσμια πλαίσια, καταδεικνύοντας την αξία, τον σεβασμό και τη στήριξη της πολιτιστικής πολυμορφίας και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων· τονίζει τον ρόλο της ΕΕ στην προώθηση ενός συνεχούς διαλόγου σχετικά με τις πολιτιστικές πολιτικές μεταξύ των κρατών μελών της και τρίτων χωρών, και καλεί τα κράτη μέλη να εξασφαλίσουν επαρκή χρηματοδότηση, προκειμένου να ενισχυθεί η διεθνής ικανότητα της ΕΕ στον τομέα του πολιτισμού και να δοθεί η δυνατότητα στους ευρωπαϊκούς ΤΚΠΔ, συμπεριλαμβανομένων μικρότερων οργανισμών και καλλιτεχνών, να δραστηριοποιηθούν διεθνώς·

58.

καταδικάζει τη χρήση του πολιτισμού, μεταξύ άλλων μέσω των πολιτιστικών και εκπαιδευτικών ιδρυμάτων τους, ιδίως από αυταρχικές κυβερνήσεις, οι οποίες προσπαθούν να επαναπροσδιορίσουν τους διεθνείς κανόνες και αξίες αμφισβητώντας την οικουμενικότητά τους και να ασκήσουν την πολιτική τους επιρροή παραβιάζοντας την καλλιτεχνική και ακαδημαϊκή ελευθερία·

59.

τονίζει τις δυνατότητες των διεθνών πολιτιστικών σχέσεων της ΕΕ για την αντιμετώπιση της παραπληροφόρησης σε τρίτες χώρες και των ξένων παρεμβάσεων προς την ΕΕ, και των εχθρικών αφηγημάτων κατά της ΕΕ σε ανελεύθερα και αυταρχικά καθεστώτα· καλεί την ΕΥΕΔ να αναλύσει την επικράτηση και την επιρροή κακόβουλων κρατικών φορέων στις ευρωπαϊκές διεθνείς πολιτιστικές σχέσεις στις οποίες συμμετέχει η ΕΕ·

60.

επισημαίνει τη διαφορά όσον αφορά τις διαδικασίες λήψης αποφάσεων, τον σχεδιασμό και την υλοποίηση προγραμμάτων και τη γενική φιλοσοφία μεταξύ των «πολιτιστικών σχέσεων» και της «πολιτιστικής διπλωματίας»· υπογραμμίζει ότι και οι δύο προσεγγίσεις μπορούν να συνυπάρχουν και να αλληλοσυμπληρώνονται, αλλά ότι η καθεμία εξυπηρετεί τελικά διαφορετικό σκοπό·

61.

εκφράζει τη λύπη του για την έλλειψη σαφούς και συνεκτικής στρατηγικής της ΕΕ για τις ICR· ενθαρρύνει ένθερμα την Επιτροπή και την ΕΥΕΔ να ανταλλάσσουν τακτικά πρακτικές και διδάγματα και να αναπτύξουν, σε συνεργασία με τα Εθνικά Ιδρύματα Πολιτισμού της Ευρωπαϊκής Ένωσης (EUNIC) και τις ΟΚΠ σε τρίτες χώρες, συνεκτικές στρατηγικές, με βάση την κοινή αντίληψη για το τι συνιστά ICR, συμπεριλαμβανομένων μέτρων για την εφαρμογή τους και εξατομικευμένων κατευθυντήριων γραμμών για τις δραστηριότητες πολιτιστικών σχέσεων που θα υλοποιηθούν από τις αντιπροσωπείες της ΕΕ σε τρίτες χώρες και τις διπλωματικές αντιπροσωπείες των κρατών μελών· συνιστά αυτές οι στρατηγικές να επενδύουν στην προβολή και τη στρατηγική επικοινωνία σχετικά με την κοινή πολιτιστική κληρονομιά της ΕΕ και τη συνεισφορά της στην προώθηση της δημοκρατίας και των κοινών αξιών μας·

62.

τονίζει ότι η ΕΕ πρέπει να συμμετάσχει στην ICR χρησιμοποιώντας τα δικά της μέσα, ώστε να παρουσιάσει μια πολιτιστική εικόνα της ΕΕ στην παγκόσμια σκηνή μεγαλύτερη από το άθροισμα των μερών της, συμπληρώνοντας έτσι το έργο των πολιτιστικών ιδρυμάτων των κρατών μελών στο εξωτερικό· ζητά την ανάπτυξη της αυτόνομης εργαλειοθήκης της ΕΕ για την ICR και την πολιτιστική διπλωματία της, με βάση την εμπειρία και τις εταιρικές σχέσεις με το EUNIC και τα πολιτιστικά ιδρύματα των κρατών μελών στο εξωτερικό, καθώς και με την κοινωνία των πολιτών και τους πολιτιστικούς τομείς τρίτων χωρών· τονίζει ότι οποιαδήποτε τέτοια εργαλειοθήκη θα πρέπει να εργάζεται για την υλοποίηση δραστηριοτήτων τόσο για την προώθηση του ευρωπαϊκού πολιτισμού στο εξωτερικό όσο και για την παροχή τεχνικής και υλικής ανάπτυξης ικανοτήτων και χρηματοδοτικής στήριξης στους ΤΠΔ σε τρίτες χώρες και θα πρέπει επομένως να υποστηρίζεται από επαρκή ίδιους πόρους και κονδύλια·

63.

καλεί την Επιτροπή και την ΕΥΕΔ να εκπονήσουν μελέτη για να αξιολογήσουν τη σκοπιμότητα είτε της εισαγωγής ειδικού κεφαλαίου για τις ICR στον Μηχανισμό Γειτονίας, Ανάπτυξης και Διεθνούς Συνεργασίας (ΜΓΑΔΣ) — Η Ευρώπη στον κόσμο είτε της ενίσχυσης της εξωτερικής διάστασης του προγράμματος «Δημιουργική Ευρώπη», ενδεχομένως μέσω της δημιουργίας ενός σκέλους αφιερωμένου στη χρηματοδότηση έργων ICR· παροτρύνει την Επιτροπή και την ΕΥΕΔ να διαθέσουν νέα χρηματοδότηση για τον σκοπό αυτό, προκειμένου να διασφαλιστεί ότι τυχόν νέες δράσεις δεν θα χρηματοδοτηθούν εις βάρος των υφιστάμενων προγραμμάτων·

64.

παροτρύνει τα κράτη μέλη, την Επιτροπή και τον Ύπατο Εκπρόσωπο της Ένωσης για Θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφαλείας να εντείνουν τις προσπάθειές τους για την επίτευξη κοινών θέσεων της ΕΕ σε πολυμερή φόρουμ και δίκτυα και, κατά περίπτωση, να εκφράζονται με μία φωνή σε θέματα που έχουν αντίκτυπο στις διεθνείς πολιτιστικές σχέσεις·

65.

τονίζει την ανάγκη να είναι η ΕΕ πλήρως παρούσα στις πολιτιστικές εκδηλώσεις παγκοσμίως, ιδίως σε εκείνες που είναι παγκόσμιες, όπως η Παγκόσμια Έκθεση· ζητά να δοθεί η δυνατότητα στην ΕΕ να φιλοξενήσει μια Παγκόσμια Έκθεση, η οποία θα μπορούσε να πραγματοποιηθεί σε διάφορα κράτη μέλη·

66.

εκφράζει την ικανοποίησή του για τις συστάσεις που δημοσίευσε ο διαρθρωμένος διάλογος «Φωνές του πολιτισμού» για τις διεθνείς πολιτιστικές σχέσεις και καλεί την Επιτροπή, την ΕΥΕΔ και τα κράτη μέλη να τις λάβουν δεόντως υπόψη κατά την ανάπτυξη των οικείων στρατηγικών για τις διεθνείς πολιτιστικές σχέσεις· ειδικότερα, παροτρύνει την Επιτροπή, την ΕΥΕΔ και τα κράτη μέλη να εφαρμόσουν μια προσέγγιση από τη βάση προς την κορυφή, μια προσέγγιση για τα ανθρώπινα δικαιώματα και μια διαπροσωπική προσέγγιση κατά την οικοδόμηση των πολιτιστικών τους σχέσεων με τρίτες χώρες, όπως επίσης να σχεδιάσουν και να υλοποιήσουν την στρατηγική τους για τις διεθνείς πολιτιστικές σχέσεις και τον προγραμματισμό σχεδίων τους λαμβάνοντας υπόψη τις ανάγκες και τις απαιτήσεις των χωρών εταίρων τους και των τοπικών κοινοτήτων, αντιμετωπίζοντάς τις ως ισότιμους εταίρους· τονίζει ότι αυτές οι στρατηγικές θα πρέπει να ανταποκρίνονται στις ανάγκες και τη συγκεκριμένη πολιτική και κοινωνικοοικονομική κατάσταση κάθε χώρας ή περιφέρειας εταίρου, αντί να συνιστά προϊόν μιας ενιαίας προσέγγισης για όλους· ζητά επαρκή χρηματοδότηση για την ICR στα τρέχοντα προγράμματα για τον πολιτισμό και την εκπαίδευση, τόσο μέσω των γεωγραφικών όσο και των θεματικών προγραμμάτων του ΜΓΑΔΣ· σημειώνει ότι η συνεργασία με τοπικές οργανώσεις, συμπεριλαμβανομένων των διαπολιτισμικών και διαθρησκευτικών φορέων, είναι ζωτικής σημασίας για την ενίσχυση των σχέσεων που βασίζονται σε κοινές αξίες, όπως η ειρήνη, η ανεκτικότητα και η αμοιβαία κατανόηση, και για τη διασφάλιση της μακροπρόθεσμης βιωσιμότητας των έργων που χρηματοδοτούνται από την ΕΕ·

67.

εξαίρει το έργο που πραγματοποιούν τα πολιτιστικά ινστιτούτα και οργανισμοί των κρατών μελών καθώς και των ομάδων EUNIC στις τρίτες χώρες· ενθαρρύνει την περαιτέρω συνεργασία μεταξύ τους και την ανάπτυξη του δικτύου τους με τοπικές οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών, με ιδιαίτερη έμφαση στα μικρότερα κράτη μέλη και στα κράτη μέλη με περιορισμένη ή καθόλου προβολή στο εξωτερικό, καθώς και στις ανάγκες τους για πολιτιστική εκπροσώπηση·

68.

εκφράζει την ικανοποίησή του για το γεγονός ότι αρκετές μονάδες της Επιτροπής και της ΕΥΕΔ συμμετέχουν σε εγκάρσιες εργασίες σχετικά με τις ICR· καλεί την Επιτροπή και την ΕΥΕΔ να βελτιώσουν τους μηχανισμούς συντονισμού μεταξύ των ενδιαφερόμενων οντοτήτων, για παράδειγμα μέσω της δημιουργίας πιο συνεκτικών και ευθυγραμμισμένων μεθόδων εργασίας, προκειμένου να μεγιστοποιηθεί η αποτελεσματικότητα, να αποφευχθεί η επικάλυψη δράσεων και να διασφαλιστεί η θεσμική μνήμη;

69.

χαιρετίζει τη δημιουργία πολιτιστικών σημείων επαφής στις αντιπροσωπείες της ΕΕ· ενθαρρύνει τις αντιπροσωπείες της ΕΕ να ενισχύσουν τον ρόλο τους, να ενισχύσουν τις δεξιότητές τους και να τις ενσωματώσουν στις πολιτικές ομάδες τους και όχι στις ομάδες επικοινωνίας και εκδηλώσεων τους· ζητά να διατεθούν οι αναγκαίοι δημοσιονομικοί και ανθρώπινοι πόροι στις ομάδες ICR και πολιτιστικής διπλωματίας της ΕΕ στην έδρα της Επιτροπής και της ΕΥΕΔ, καθώς και στις αντιπροσωπείες της ΕΕ, προκειμένου να διευκολυνθεί και να ενισχυθεί η πολιτιστική συνεργασία με όλους τους σχετικούς τοπικούς φορείς, συμπεριλαμβανομένων των δημόσιων οργανισμών, των ΟΚΠ και της ακαδημαϊκής κοινότητας σε τρίτες χώρες·

70.

ενθαρρύνει τα κράτη μέλη και την ΕΥΕΔ να ενσωματώσουν τις πολιτιστικές πολιτικές, τις ICR και την πολιτιστική διπλωματία στην κατάρτιση όλου του διπλωματικού προσωπικού τους, προκειμένου να αυξηθεί η ενημέρωση μεταξύ των διπλωματών των ICR ως βασικός, ανεξάρτητος τομέας στο πλαίσιο της δημόσιας διπλωματίας και να αναπτυχθούν οι κατάλληλες πολιτικές δεξιότητες στον τομέα των ICR και της πολιτιστικής διπλωματίας· προσβλέπει στα αποτελέσματα της νεοσύστατης ευρωπαϊκής διπλωματικής ακαδημίας, με βάση ένα πιλοτικό πρόγραμμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και στη δημοσίευση, τον Νοέμβριο, της μελέτης σκοπιμότητας που έχει παραγγείλει η ΕΥΕΔ·

71.

χαιρετίζει τα πρώτα αποτελέσματα της προπαρασκευαστικής δράσης «Ευρωπαϊκοί χώροι πολιτισμού»· υπογραμμίζει τα θετικά αποτελέσματα των καινοτόμων μοντέλων συνεργασίας που αναλαμβάνουν οι εταίροι σχεδίων, ύστερα από μια πρόσκληση παρουσίασης ιδεών που δημιουργήθηκε από κοινού με τοπικούς ενδιαφερόμενους φορείς υπό το πνεύμα της ισότιμης εταιρικής σχέσης· καλεί την Επιτροπή να συνεχίσει τη χρηματοδότηση αυτής της πολύ επιτυχημένης δράσης· ενθαρρύνει τους πολιτιστικούς φορείς στην ΕΕ και σε τρίτες χώρες να διερευνήσουν περαιτέρω ρυθμίσεις συνεργασίας, όπως η συνδημιουργία κοινών έργων τέχνης και διεθνών συμπαραγωγών, προκειμένου να προωθηθεί η αμοιβαία διαγλωσσική και διασυνοριακή κατανόηση·

72.

τονίζει ότι η ΕΕ έχει τη δυνατότητα να ενισχύσει τις διεθνείς συμπράξεις πολιτιστικής συνεργασίας μέσω των εξόχως απόκεντρων περιοχών (ΕΑΠ) και των υπερπόντιων χωρών και εδαφών (ΥΧΕ) της που βρίσκονται σε γεωγραφικά, πολιτιστικά και γλωσσικά σταυροδρόμια σε ολόκληρο τον κόσμο· καλεί την ΕΕ να σχεδιάσει έργα διεθνούς πολιτιστικής συνεργασίας με τη συμμετοχή ΕΑΠ και ΥΧΕ, προκειμένου να προωθηθεί η περιφερειακή ολοκλήρωση και να δημιουργηθούν νέες συμπράξεις με τις χώρες εταίρους·

73.

εμμένει στην ανάγκη να ενταθεί η καταπολέμηση της παράνομης διακίνησης πολιτιστικών αγαθών· εκφράζει την ικανοποίησή του για τις πρόσφατες διαβουλεύσεις της Επιτροπής στο πλαίσιο της προετοιμασίας ενός νέου σχεδίου δράσης για την παροχή ενός σαφούς, ολοκληρωμένου και αποτελεσματικού πλαισίου για τη συνεισφορά της ΕΕ στην καταπολέμηση της παράνομης διακίνησης πολιτιστικών αγαθών, με στόχο τη διαταραχή των παράνομων δραστηριοτήτων και την προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς στην ενιαία αγορά, στο πλαίσιο της στρατηγικής της ΕΕ για το οργανωμένο έγκλημα· ζητά καλύτερη συνεργασία μεταξύ της ΕΕ και τρίτων χωρών σχετικά με τη διατήρηση και την προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς και την καταπολέμηση της παράνομης διακίνησης πολιτιστικών αγαθών·

74.

υπενθυμίζει ότι η αρχαιολογική και πολιτιστική κληρονομιά αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της ταυτότητας ενός λαού· καταδικάζει, στο πλαίσιο αυτό, την παράνομη απομάκρυνση και εμπορία πολιτιστικών αγαθών· χαιρετίζει τις προσπάθειες που καταβάλλουν ορισμένα κράτη μέλη για την επιστροφή των πολιτιστικών έργων και τεχνουργημάτων στον τόπο προέλευσής τους στο πλαίσιο της στρατηγικής εξωτερικής πολιτικής τους και προκειμένου να προωθήσουν την αμοιβαία κατανόηση για την πολιτιστική κληρονομιά της καθεμιάς, καθώς και να στηρίξουν την ανάπτυξη αυτόνομων πολιτιστικών πολιτικών στις τρίτες χώρες· καλεί την Επιτροπή και την ΕΥΕΔ να στηρίξουν ενεργά τα εν λόγω κράτη μέλη στις διαπραγματευτικές τους διαδικασίες με τρίτες χώρες στο πλαίσιο μιας ολιστικής προσέγγισης και να στηρίξουν ενεργά τις προσπάθειες όλων των κρατών μελών όσον αφορά την προστασία και την αποκατάσταση της πολιτιστικής και ιστορικής κληρονομιάς τους, σύμφωνα με τη δήλωση MONDIACULT 2022·

75.

υπενθυμίζει τη σημασία της προώθησης του πολιτισμού ως παράγοντα διευκόλυνσης της βιώσιμης ανάπτυξης, ο οποίος προσφέρει πολλές δυνατότητες για κοινωνική και οικονομική ανάπτυξη· καλεί την Επιτροπή να διευκολύνει τη συνεισφορά των παραγόντων πολιτισμού και των οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών στη βιώσιμη ανάπτυξη μέσω της ενεργού συμμετοχής τους στον τακτικό διάλογο, σε επαγγελματικά δίκτυα και εταιρικές σχέσεις πολλαπλών ενδιαφερόμενων μερών, καθώς και μέσω δράσεων που χρηματοδοτούνται από τον ΜΓΑΔΣ στον τομέα του πολιτισμού· καλεί την Επιτροπή και την ΕΥΕΔ να παρακολουθούν και να υποβάλλουν τακτικά εκθέσεις στο Κοινοβούλιο σχετικά με την πορεία υλοποίησης των δράσεων για τη διεθνή πολιτιστική συνεργασία και τα αποτελέσματα που επιτυγχάνονται στο πλαίσιο αυτό από τον ΜΓΑΔΣ·

76.

υπενθυμίζει ότι, στο πλαίσιο των ΣΒΑ, η προώθηση και διαφύλαξη του πολιτισμού αποτελεί από μόνη της σκοπό, κυρίως όπως κατοχυρώνεται στους στόχους 4.7, 8.9 και 11.4, αλλά και βασικό παράγοντα για την υλοποίηση του θεματολογίου του ΟΗΕ με ορίζοντα το 2030· επισημαίνει την εγκάρσια φύση του πολιτισμού και των πολιτιστικών έργων, γεγονός που τους επιτρέπει να συνεισφέρουν θετικά στην επίτευξη όλων των ΣΒΑ· καλεί την Επιτροπή, τις αντιπροσωπείες της ΕΕ σε τρίτες χώρες και τα κράτη μέλη να διερευνήσουν περαιτέρω τις διασυνδέσεις μεταξύ των πολιτικών για τον πολιτισμό και του ίδιου του πολιτισμού, και της επίτευξης όλων των ΣΒΑ, μεταξύ άλλων μέσω της συμμετοχής καλλιτεχνών και εργαζομένων στον πολιτιστικό τομέα σε διάλογο χωρίς αποκλεισμούς, σε επαγγελματικά δίκτυα, σε ανταλλαγές και σε πολυμερείς εταιρικές σχέσεις, καθώς και μέσω της στήριξης των ΟΚΠ· καλεί την Επιτροπή και την ΕΥΕΔ να οργανώσουν περισσότερες ενημερώσεις και ανταλλαγές απόψεων και πρακτικών προκειμένου να διασφαλιστεί η ορθή υλοποίηση αυτών των κοινών προτεραιοτήτων·

77.

επισημαίνει το δυναμικό του πολιτισμού και της υλικής και άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς ως φορέα επικοινωνίας, ανταλλαγών και ειρήνης, που προωθεί τη συμφιλίωση και την πρόληψη των συγκρούσεων· στο πλαίσιο αυτό, ενθαρρύνει την ενισχυμένη συνεργασία με την UNESCO για την προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς και την ανάπτυξη διερευνητικών αποστολών·

78.

καλεί την Επιτροπή να καταδικάσει απερίφραστα την καταστροφή της ιστορικής, καλλιτεχνικής και πολιτιστικής κληρονομιάς σε πρόσφατες συγκρούσεις, όπως επίσης τη συστηματική και πολιτικά ή ιδεολογικά στοχευμένη καταστροφή της ιστορικής, καλλιτεχνικής και πολιτιστικής κληρονομιάς, καθώς και την εξάλειψη των ταυτοτήτων και των πολιτισμών κυρίαρχων κρατών, λαών ή μειονοτήτων, μεταξύ άλλων τη συνεχιζόμενη πολιτική του Αζερμπαϊτζάν να διαγράφει και να αρνείται την πολιτιστική κληρονομιά εντός και πέριξ του Ναγκόρνο Καραμπάχ, αλλά και την εσκεμμένη καταστροφή πολιτιστικών χώρων στην Ουκρανία ως αποτέλεσμα του απρόκλητου και παράνομου ρωσικού επιθετικού πολέμου· υπενθυμίζει ότι η καταστροφή της πολιτιστικής κληρονομιάς μπορεί να συνιστά έγκλημα πολέμου και παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και, στο πλαίσιο αυτό, υπενθυμίζει την ευθύνη προστασίας των δεσμεύσεων που έχουν αναλάβει τα κράτη μέλη, μεταξύ άλλων όσον αφορά την προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς τόσο μετά τις ένοπλες συγκρούσεις όσο και κατά τη διάρκειά τους· ζητά να συμπεριληφθεί η προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς στις αποστολές και επιχειρήσεις της κοινής πολιτικής ασφάλειας και άμυνας (ΚΠΑΑ) της ΕΕ μέσω της παροχής βοήθειας και κατάρτισης σε τοπικούς εταίρους για την αντιμετώπιση των προκλήσεων στον τομέα της ασφάλειας που επηρεάζουν την πολιτιστική κληρονομιά· ζητά στοχευμένες κυρώσεις κατά των ατόμων και των οντοτήτων που ευθύνονται για την καταστροφή, την βανδαλισμό ή την εμπορία πολιτιστικής κληρονομιάς, ως σημαντικό βήμα για τη θέσπιση αποτροπής και τη διασφάλιση της λογοδοσίας για τις εν λόγω πράξεις·

79.

καλεί την Επιτροπή και την ΕΥΕΔ να παράσχουν τεχνική και υλική βοήθεια σε εταίρους στα κράτη μέλη και σε τρίτες χώρες για την ευαισθητοποίηση και την ανάπτυξη των απαραίτητων δεξιοτήτων και γνώσεων για τη διατήρηση και τη διαχείριση της πολιτιστικής κληρονομιάς, μεταξύ άλλων μέσω της συνεργασίας με οργανώσεις νεολαίας και εκπαιδευτικά ιδρύματα σε τρίτες χώρες·

80.

προειδοποιεί την Επιτροπή, την ΕΥΕΔ, τις αντιπροσωπείες της ΕΕ στις τρίτες χώρες και τα κράτη μέλη ότι η αποκατάσταση της πολιτιστικής κληρονομιάς που έχει καταστραφεί από πόλεμο σε τρίτες χώρες, η οποία χρηματοδοτείται από την ΕΕ, δεν θα πρέπει να ωφελεί επιθετικές πλευρές που κατηγορούνται για παραβιάσεις ανθρώπινων δικαιωμάτων, να νομιμοποιεί αυταρχικά καθεστώτα ή να κανονικοποιεί τις σχέσεις με αυτά·

81.

ζητά από τα κράτη μέλη να λάβουν δεόντως υπόψη τη θέση του Κοινοβουλίου κατά την έγκριση του προγράμματος εργασιών στον πολιτιστικό τομέα 2023-2026·

o

o o

82.

αναθέτει στην Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο, στην Επιτροπή και στην Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Εξωτερικής Δράσης.

(1)  ΕΕ C 388 της 13.11.2020, σ. 30.

(2)  ΕΕ C 334 της 19.9.2018, σ. 112.

(3)  ΕΕ C 456 της 10.11.2021, σ. 24.

(4)  EE C 125 E της 22.5.2008, σ. 223.

(5)  ΕΕ C 184 της 5.5.2022, σ. 88.

(6)  ΕΕ C 347 της 9.9.2022, σ. 15.

(7)  ΕΕ C 385 της 22.9.2021, σ. 152.

(8)  Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2022)0319.

(9)  ΕΕ C 385 της 22.9.2021, σ. 2.

(10)  ΕΕ L 189 της 28.5.2021, σ. 34.

(11)  ΕΕ L 189 της 28.5.2021, σ. 1.

(12)  ΕΕ L 202 της 8.6.2021, σ. 32.

(13)  ΕΕ L 462 της 28.12.2021, σ. 1.

(14)  ΕΕ L 437 της 28.12.2020, σ. 116.

(15)  ΕΕ L 131 της 20.5.2017, σ. 1.

(16)  ΕΕ L 131 της 20.5.2017, σ. 1

(17)  Ernst & Young, Rebuilding Europe: The cultural and creative economy before and after the COVID-19 crisis, January 2021.

(18)  Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 17 Σεπτεμβρίου 2020 σχετικά με την πολιτιστική ανάκαμψη της Ευρώπης (ΕΕ C 385 της 22.9.2021, σ. 152), και ψήφισμά του της 20 Οκτωβρίου 2021 σχετικά με την κατάσταση των καλλιτεχνών και την πολιτιστική ανάκαμψη στην ΕΕ (ΕΕ C 184 της 5.5.2022, σ. 88).

(19)  Fancourt, D. and Finn, S., What is the evidence on the role of the arts in improving health and well-being? A scoping review, WHO Regional Office for Europe (Health Evidence Network (HEN) synthesis report 67), Copenhagen, 2019.

(20)  British Council and Goethe Institut, Cultural Value — Cultural Relations in Societies in Transition: A Literature Review, 2018, p. 7.

(21)  Rivera, T., Distinguishing Cultural Relations From Cultural Diplomacy: The British Council’s Relationship With Her Majesty’s Government, Figueroa Press, Los Angeles, 2015, pp. 9-10.

(22)  ΕΕ C 456 της 10.11.2021, σ. 24.

(23)  Οδηγία (EE) 2019/790 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 17ης Απριλίου 2019, για τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας και τα συγγενικά δικαιώματα στην ψηφιακή ενιαία αγορά και την τροποποίηση των οδηγιών 96/9/ΕΚ και 2001/29/ΕΚ (ΕΕ L 130 της 17.5.2019, σ. 92).


Πέμπτη 15 Δεκεμβρίου 2022

17.5.2023   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 177/95


P9_TA(2022)0445

Καταστολή ειρηνικών διαδηλώσεων σε ολόκληρη τη Λαϊκή Δημοκρατία της Κίνας από την κινεζική κυβέρνηση

Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 15ης Δεκεμβρίου 2022 σχετικά με την καταστολή ειρηνικών διαδηλώσεων σε ολόκληρη τη Λαϊκή Δημοκρατία της Κίνας από την κινεζική κυβέρνηση (2022/2992(RSP))

(2023/C 177/10)

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

έχοντας υπόψη τα προηγούμενα ψηφίσματά του σχετικά με την Κίνα, ιδίως εκείνα της 9ης Ιουνίου 2022 σχετικά με την κατάσταση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην Σιντζιάνγκ, συμπεριλαμβανομένων των αστυνομικών φακέλων της Σιντζιάνγκ (1), της 20ής Ιανουαρίου 2022 σχετικά με τις παραβιάσεις των θεμελιωδών ελευθεριών στο Χονγκ Κονγκ (2), της 16ης Σεπτεμβρίου 2021 σχετικά με μια νέα στρατηγική ΕΕ-Κίνας (3), της 20ής Μαΐου 2021 σχετικά με τα κινεζικά αντίμετρα με τη μορφή κυρώσεων εις βάρος οντοτήτων της ΕΕ, βουλευτών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και βουλευτών εθνικών κοινοβουλίων (4), της 21ης Ιανουαρίου 2021 σχετικά με την καταστολή της δημοκρατικής αντιπολίτευσης στο Χονγκ Κονγκ (5), της 12ης Σεπτεμβρίου 2018 σχετικά με την κατάσταση των σχέσεων ΕΕ-Κίνας (6) και της 16ης Δεκεμβρίου 2015 σχετικά με τις σχέσεις ΕΕ-Κίνας (7),

έχοντας υπόψη τη σύνοδο κορυφής ΕΕ-Κίνας που έλαβε χώρα την 1η Απριλίου 2022,

έχοντας υπόψη τις καταληκτικές παρατηρήσεις της Επιτροπής Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων των Ηνωμένων Εθνών σχετικά με την Ειδική Διοικητική Περιοχή Χονγκ Κονγκ της Κίνας και την Ειδική Διοικητική Περιοχή Μακάο της Κίνας όσον αφορά την από μέρους τους εφαρμογή του Διεθνούς Συμφώνου για τα ατομικά και πολιτικά δικαιώματα, που εγκρίθηκε στις 27 Ιουλίου 2022,

έχοντας υπόψη τη σινοβρετανική κοινή διακήρυξη του 1984 και τη σινοπορτογαλική κοινή διακήρυξη του 1987,

έχοντας υπόψη την κοινή ανακοίνωση της Επιτροπής και της Ύπατης Εκπροσώπου της Ένωσης για Θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφάλειας, της 12ης Μαρτίου 2019, με τίτλο «ΕΕ-Κίνα — Στρατηγική προοπτική» (JOIN(2019)0005),

έχοντας υπόψη την απονομή του Βραβείου Ζαχάρωφ 2019 στον Ilham Tohti, Ουϊγούρο οικονομολόγο που μάχεται ειρηνικά για τα δικαιώματα της μειονότητας των Ουϊγούρων της Κίνας,

έχοντας υπόψη την απόφαση του Συμβουλίου της ΕΕ, της 5ης Δεκεμβρίου 2022, να παρατείνει τα μέτρα που ελήφθησαν δυνάμει του κανονισμού (ΕΕ) 2020/1998 του Συμβουλίου, της 7ης Δεκεμβρίου 2020, σχετικά με περιοριστικά μέτρα κατά σοβαρών παραβιάσεων και καταπατήσεων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων (8),

έχοντας υπόψη τις παρατηρήσεις του Προέδρου του Συμβουλίου, Charles Michel, μετά τη συνάντηση με τον Κινέζο Πρόεδρο, Xi Jinping, την 1η Δεκεμβρίου 2022,

έχοντας υπόψη το δελτίο Τύπου της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Εξωτερικής Δράσης (ΕΥΕΔ), της 2ας Δεκεμβρίου 2022, με τίτλο «EU-U.S.: Consultations between the U.S. Deputy Secretary of State Wendy Sherman and European External Action Service Secretary General Stefano Sannino» (ΕΕ-ΗΠΑ: Διαβουλεύσεις μεταξύ της Αναπληρώτριας Υπουργού Εξωτερικών των ΗΠΑ, Wendy Sherman, και του Γενικού Γραμματέα της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Εξωτερικής Δράσης, Stefano Sannino),

έχοντας υπόψη τον 11ο στρατηγικό διάλογο ΕΕ-Κίνας, της 28ης Σεπτεμβρίου 2021, μεταξύ του Αντιπροέδρου της Επιτροπής / Ύπατου Εκπροσώπου της Ένωσης για Θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφαλείας (ΑΠ/ΥΕ), Josep Borrell, και του Κινέζου Συμβούλου του Κράτους / Υπουργού Εξωτερικών, Wang Yi,

έχοντας υπόψη το άρθρο 35 του Συντάγματος της Λαϊκής Δημοκρατίας της Κίνας, το οποίο ορίζει ότι οι πολίτες της Λαϊκής Δημοκρατίας της Κίνας πρέπει να απολαύουν της ελευθερίας του λόγου, του Τύπου, του συνέρχεσθαι, του συνεταιρίζεσθαι, της πορείας και της διαδήλωσης,

έχοντας υπόψη το Διεθνές Σύμφωνο για τα ατομικά και πολιτικά δικαιώματα της 16ης Δεκεμβρίου 1966 που υπογράφηκε από την Κίνα το 1998 αλλά δεν κυρώθηκε ποτέ,

έχοντας υπόψη το σχέδιο δράσης της ΕΕ για τα ανθρώπινα δικαιώματα και τη δημοκρατία 2020-2024 και τις κατευθυντήριες γραμμές της ΕΕ για τους υπερασπιστές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων,

έχοντας υπόψη την έκθεση της Ύπατης Αρμοστείας των Ηνωμένων Εθνών για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα σχετικά με τη Σιντζιάνγκ, η οποία δημοσιεύτηκε στις 31 Αυγούστου 2022,

έχοντας υπόψη την Οικουμενική Διακήρυξη των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου του 1948,

έχοντας υπόψη το άρθρο 144 παράγραφος 5 και το άρθρο 132 παράγραφος 4 του Κανονισμού,

Α.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η προαγωγή και ο σεβασμός των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, της δημοκρατίας και του κράτους δικαίου θα πρέπει να βρίσκονται στο επίκεντρο των σχέσεων της ΕΕ με την Κίνα, σύμφωνα με τη δέσμευση της ΕΕ να υπερασπίζεται τις αξίες αυτές στην εξωτερική της δράση και τη δέσμευση της Κίνας να τις τηρεί στο πλαίσιο της δικής της αναπτυξιακής και διεθνούς συνεργασίας·

Β.

λαμβάνοντας υπόψη ότι, από το 2020, η Κίνα εφαρμόζει πολύ αυστηρή πολιτική μηδενικών κρουσμάτων COVID-19, η οποία περιλαμβάνει μαζικά τεστ όπως και ad hoc και μακροχρόνιους περιορισμούς της κυκλοφορίας, περιορίζοντας σοβαρά την ελευθερία και τα δικαιώματα των ανθρώπων·

Γ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι αυτοί οι σοβαροί περιορισμοί έχουν οδηγήσει σε συχνούς και παρατεταμένους περιορισμούς της κυκλοφορίας, μαζικές και συστηματικές απαιτήσεις τεστ και καραντίνας, καθώς και σε δυσανάλογους και σοβαρούς περιορισμούς στην ελεύθερη κυκλοφορία εντός της Κίνας· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι περιορισμοί αυτοί έχουν επίσης οδηγήσει σε ελλείψεις εφοδιασμού βασικών αγαθών, συμπεριλαμβανομένων τροφίμων, σε περιορισμένη πρόσβαση στην υγειονομική περίθαλψη και σε αύξηση της ανεργίας των νέων στη Λαϊκή Δημοκρατία της Κίνας·

Δ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι, κατά τις ημέρες και τις εβδομάδες πριν από την έναρξη των εκτεταμένων διαδηλώσεων, σημειώθηκαν υψηλά επίπεδα έντασης σε ορισμένα εργοστάσια, όπως τα εργοστάσια Foxconn, τα οποία εγκατέλειψαν πολλοί εργαζόμενοι προκειμένου να αποφύγουν τους ριζικούς και καθολικούς περιορισμούς της κυκλοφορίας στα εργοστάσια μετά τις εξάρσεις κρουσμάτων COVID-19 εντός των εγκαταστάσεων παραγωγής και διαμαρτυρόμενοι για την επαναλαμβανόμενη μη καταβολή πριμ κατά τη διάρκεια των περιορισμών της κυκλοφορίας· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι διαμαρτυρίες στα εργοστάσια έγιναν βίαιες και τα βίντεο στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης έδειχναν την αστυνομία να χτυπά τους εργαζομένους·

Ε.

λαμβάνοντας υπόψη ότι, λόγω της αυστηρής επιβολής των περιορισμών κυκλοφορίας, σε ορισμένες περιπτώσεις σφραγίζονταν ολόκληρα κτίρια, συμπεριλαμβανομένων των εξόδων έκτακτης ανάγκης· λαμβάνοντας υπόψη ότι στις 24 Νοεμβρίου 2022 ξέσπασε πυρκαγιά σε πολυκατοικία στο Urumqi της Σιντζιάνγκ, μια πόλη στην οποία είχε επιβληθεί συνεχής απαγόρευση κυκλοφορίας για περισσότερες από 100 ημέρες, και ότι κατά τη διάρκεια της πυρκαγιάς τουλάχιστον δέκα άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους· λαμβάνοντας υπόψη ότι τοπικές πηγές και πολυάριθμες αναρτήσεις στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης έχουν υπαινιχθεί πολύ υψηλότερο αριθμό θανάτων (9) ο οποίος αγγίζει έως και τα 40 θύματα· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι κάτοικοι αυτού του κτιρίου εικάζεται ότι κλειδώθηκαν στα διαμερίσματα τους και ότι οι πυροσβέστες καθυστέρησαν, πιθανώς λόγω των περιορισμών που είχαν επιβληθεί στο πλαίσιο της πολιτικής μηδενικών κρουσμάτων COVID-19·

ΣΤ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι, στις 26 Νοεμβρίου 2022, για πρώτη φορά μετά τις διαδηλώσεις της πλατείας Τιενανμέν το 1989, οι άνθρωποι βγήκαν στους δρόμους του Πεκίνου, της Σαγκάης και άλλων μεγάλων κινεζικών πόλεων και δήμων και, σύμφωνα με πληροφορίες, σε περισσότερα από 100 πανεπιστήμια, για να διαμαρτυρηθούν κατά της πολιτικής μηδενικών κρουσμάτων COVID-19 της Κίνας και να καταγγείλουν το αυταρχικό καθεστώς του Κομμουνιστικού Κόμματος της Κίνας· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι διαδηλωτές υιοθέτησαν γρήγορα ως σύμβολο ένα λευκό φύλλο χαρτιού, ώστε να εκφράσουν τον θυμό τους για την καταστολή της ελευθερίας του λόγου·

Ζ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η αστυνομία, αφού αρχικά επέδειξε αυτοσυγκράτηση, άρχισε γρήγορα να διαλύει τα πλήθη και να πραγματοποιεί εκτεταμένες συλλήψεις σε αρκετές πόλεις· λαμβάνοντας υπόψη ότι στη Σαγκάη, για παράδειγμα, η αστυνομία χρησιμοποίησε σπρέι πιπεριού για να διαλύσει περίπου 300 διαδηλωτές που είχαν συγκεντρωθεί· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι αναρτήσεις σχετικά με τη διαμαρτυρία στις πλατφόρμες μέσων κοινωνικής δικτύωσης της Κίνας διαγράφηκαν αμέσως σε μια προσπάθεια καταστολής των επικρίσεων· λαμβάνοντας υπόψη ότι τα κινεζικά κρατικά μέσα ενημέρωσης έχουν μέχρι στιγμής απλώς αποφύγει την κάλυψη των διαδηλώσεων·

Η.

λαμβάνοντας υπόψη ότι ορισμένοι διαδηλωτές ζητούν από τον Πρόεδρο Xi Jinping να παραιτηθεί, γεγονός που αποτελεί πρωτοφανή πρόκληση για τη σημερινή ηγεσία της χώρας·

Θ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι οι γυναίκες βρίσκονται στην πρώτη γραμμή αυτών των διαδηλώσεων· λαμβάνοντας υπόψη ότι τα δικαιώματα των γυναικών στην Κίνα έχουν επιδεινωθεί τα τελευταία χρόνια· λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με μελέτες, ο περιορισμός της κυκλοφορίας αυξάνει τον κίνδυνο της έμφυλης ενδοοικογενειακής βίας·

Ι.

λαμβάνοντας υπόψη ότι έχουν γίνει αναφορές για ισχυρή αστυνομική παρουσία και επεμβάσεις που οδήγησαν σε πολυάριθμες συλλήψεις ειρηνικών διαδηλωτών· λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με διάφορες οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων, οι αρχές έχουν επίσης παρέμβει στο δικαίωμα των διαδηλωτών σε νομική εκπροσώπηση, με ορισμένους δικηγόρους να προειδοποιούνται από τις τοπικές αρχές να μην αναλαμβάνουν υποθέσεις·

ΙΑ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι το άρθρο 35 του Συντάγματος της Λαϊκής Δημοκρατίας της Κίνας διακηρύσσει πως οι πολίτες της Λαϊκής Δημοκρατίας της Κίνας απολαύουν της ελευθερίας του λόγου, του Τύπου, του συνέρχεσθαι, του συνεταιρίζεσθαι, της πορείας και της διαδήλωσης· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι ελευθερίες που κατοχυρώνονται στο άρθρο αυτό παραβιάζονται συνεχώς·

ΙΒ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι, από τότε που ανέλαβε την εξουσία ο Πρόεδρος Xi Jinping τον Μάρτιο του 2013, η κατάσταση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην Κίνα έχει επιδεινωθεί δραστικά· λαμβάνοντας υπόψη ότι η κινεζική κυβέρνηση έχει εντείνει την εχθρότητά της κατά των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και του κράτους δικαίου· λαμβάνοντας υπόψη ότι η παράνομη μαζική επιτήρηση και παρακολούθηση των πολιτών της Κίνας έχει επεκταθεί·

ΙΓ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι, τα τελευταία χρόνια, οι κινεζικές αρχές έχουν καταστήσει αυστηρότερη τη λογοκρισία στο διαδίκτυο, ιδίως μετά την έξαρση της νόσου COVID-19· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι κινεζικές αρχές και η αστυνομία έχουν συγκροτήσει ένα από τα πλέον εξελιγμένα συστήματα επιτήρησης στον κόσμο, αποκτώντας πρόσβαση σε ισχυρό λογισμικό και τεχνολογία αναγνώρισης προσώπου, προκειμένου να περιορίζουν σε μεγάλο βαθμό τις θεμελιώδεις ελευθερίες με γενικευμένο τρόπο ή ακόμη και να παραβιάζουν μαζικά τα ανθρώπινα δικαιώματα· λαμβάνοντας υπόψη ότι υπάρχουν ανησυχίες πως, λόγω αυτών των τεχνολογιών μαζικής επιτήρησης και αναγνώρισης προσώπου, ο μηχανισμός ασφαλείας θα ασκήσει δίωξη κατά των διαδηλωτών σε μεταγενέστερο χρόνο·

ΙΔ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με πρόσφατες εκθέσεις, οι κινεζικές αρχές έχουν εφαρμόσει το υψηλότερο επίπεδο λογοκρισίας «λόγω κατάστασης εκτάκτου ανάγκης» των μέσων ενημέρωσης στο πλαίσιο της πρόσφατης έξαρσης διαδηλώσεων· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι πλατφόρμες μέσων κοινωνικής δικτύωσης έχουν διαδραματίσει ενεργό και καθοριστικό ρόλο στη διάδοση περιεχομένου σε ολόκληρη τη χώρα· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι δυνάμεις ασφαλείας σταμάτησαν επίσης πολίτες στον δρόμο, επιθεώρησαν τις ηλεκτρονικές συσκευές τους και τους ανάγκασαν να διαγράψουν ορισμένες εφαρμογές, περιεχόμενο και φωτογραφίες που σχετίζονταν με τις διαδηλώσεις· λαμβάνοντας υπόψη ότι, μετά το ξέσπασμα των διαδηλώσεων, οι κινεζικές αρχές άρχισαν αμέσως να παρακολουθούν, σε μαζική κλίμακα, εφαρμογές ανταλλαγής μηνυμάτων, μέσα κοινωνικής δικτύωσης και δεδομένα κινητής τηλεφωνίας που θεωρούν ύποπτα, καθώς και τη χρήση εικονικών ιδιωτικών δικτύων, προκειμένου να εντοπίζουν, να εκφοβίζουν και να παρενοχλούν άτομα που εικάζεται ότι οργανώνουν τις διαδηλώσεις και συμμετέχουν σε αυτές·

ΙΕ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι, τα τελευταία χρόνια, οι κινεζικές αρχές έχουν διαλύσει ομάδες της κοινωνίας των πολιτών και έχουν φυλακίσει πολλούς ανεξάρτητους ακτιβιστές, καθιστώντας εξαιρετικά δύσκολη τη διεξαγωγή διαδηλώσεων μεγάλης κλίμακας· λαμβάνοντας υπόψη ότι τους τελευταίους μήνες έχουν λάβει χώρα στην Κίνα και από Κινέζους υπηκόους εκτός της χώρας σποραδικές διαμαρτυρίες ως αντίδραση στην πολιτική σχετικά με τη νόσο COVID-19, στις οικονομικές δυσχέρειες, στη λογοκρισία και στις διευρυμένες εξουσίες του Προέδρου Xi·

ΙΣΤ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η Κίνα συμμετέχει σε διασυνοριακή καταστολή και επιτήρηση μέσω διαφόρων δραστηριοτήτων που κυμαίνονται από την κατασκοπεία, τις κυβερνοεπιθέσεις, τις σωματικές επιθέσεις και την έκδοση κόκκινων σημάτων μέσω της Ιντερπόλ έως τα «εξωχώρια αστυνομικά τμήματα» στο έδαφος της ΕΕ·

ΙΖ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι, στο πλαίσιο μιας εθνικά συντονισμένης κίνησης, οι φοιτητές εστάλησαν από τα πανεπιστήμια στα σπίτια τους έναν μήνα νωρίτερα, προκειμένου να μην συνεχίσουν να συμμετέχουν σε οργανωμένες διαδηλώσεις·

ΙΗ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι ορισμένοι Κινέζοι διπλωμάτες έχουν εμπλακεί σε βία και απειλές κατά Κινέζων φοιτητών και αντιπάλων στο εξωτερικό, απαιτώντας να «απόσχουν από τη στρέβλωση και την απαξίωση των πολιτικών πρόληψης και ελέγχου της επιδημίας της Κίνας»·

ΙΘ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η Κίνα επιδιώκει τη συστηματική δίωξη του λαού των Ουϊγούρων και άλλων εθνοτικών μειονοτήτων, υπερασπιστών των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, κοινωνικών ακτιβιστών, θρησκευτικών ομάδων, δημοσιογράφων και διαδηλωτών κατά αδικιών, καθώς και τη διαρκώς αυξανόμενη καταστολή όλων των διαφωνούντων και των αντιπολιτευόμενων φωνών· λαμβάνοντας υπόψη ότι η απώλεια ανθρώπινων ζωών στην πυρκαγιά του Urumqi προσθέτει ακόμα μία τραγωδία στις βιαιοπραγίες κατά των ανθρωπίνων δικαιωμάτων που λαμβάνουν χώρα στην Αυτόνομη Περιφέρεια των Ουϊγούρων στη Σιντζιάνγκ·

1.

καταδικάζει απερίφραστα την υπό την ηγεσία της κινεζικής κυβέρνησης αντίδραση στις ειρηνικές διαμαρτυρίες και τη δίωξη των ειρηνικών διαδηλωτών σε ολόκληρη τη Λαϊκή Δημοκρατία της Κίνας· εκφράζει τα συλλυπητήρια και την αλληλεγγύη του προς τα θύματα της πυρκαγιάς του Urumqi και τα μέλη των οικογενειών τους· καλεί την κινεζική κυβέρνηση να επιδείξει διαφάνεια όσον αφορά τον αριθμό των θυμάτων και τις συνθήκες κάτω από τις οποίες έχασαν τη ζωή τους· ζητεί την ταχεία, αποτελεσματική και ενδελεχή διερεύνηση της πυρκαγιάς στο Urumqi·

2.

εκφράζει την αλληλεγγύη του προς τον λαό της Κίνας στον αγώνα του για τις θεμελιώδεις ελευθερίες· καταδικάζει τη δίωξη των ειρηνικών διαδηλωτών· παροτρύνει όλες τις αστυνομικές δυνάμεις να αντιδρούν σύμφωνα με τα διεθνή πρότυπα, συμπεριλαμβανομένων των βασικών αρχών των Ηνωμένων Εθνών για τη χρήση βίας και πυροβόλων όπλων από όργανα επιβολής του νόμου·

3.

εκφράζει τη σοβαρή ανησυχία του για τις παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην Κίνα, μεταξύ άλλων στο πλαίσιο της πολιτικής της για μηδενικά κρούσματα COVID-19·

4.

σημειώνει ότι όλα τα θύματα της πυρκαγιάς στο Urumqi ανήκουν στην εθνότητα των Ουϊγούρων (10), γεγονός που εντείνει τα δεινά αυτής της εθνοτικής ομάδας που έχει πέσει θύμα συστηματικών φρικαλεοτήτων κατά των ανθρωπίνων δικαιωμάτων οι οποίες λαμβάνουν χώρα στην Αυτόνομη Περιφέρεια των Ουϊγούρων στη Σιντζιάνγκ, και για τις οποίες το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο έχει αναγνωρίσει ότι συνιστούν εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας και σοβαρό κίνδυνο γενοκτονίας (11)·

5.

καταδικάζει απερίφραστα το γεγονός ότι η ελευθερία της έκφρασης, η ελευθερία του συνέρχεσθαι και η ελευθερία του Τύπου και των μέσων κοινωνικής δικτύωσης υπόκεινται σε αυστηρούς περιορισμούς στην Κίνα· καλεί την κινεζική κυβέρνηση να διασφαλίσει την ελευθερία της έκφρασης, του συνεταιρίζεσθαι, του συνέρχεσθαι, του Τύπου και των μέσων ενημέρωσης, όπως κατοχυρώνεται στο κινεζικό σύνταγμα και στο διεθνές δίκαιο για τα ανθρώπινα δικαιώματα·

6.

καταδικάζει απερίφραστα τη βίαιη επίθεση κατά ενός ξένου δημοσιογράφου που κάλυπτε αυτές τις διαμαρτυρίες και την κράτησή του· υπενθυμίζει ότι η ελευθερία του Τύπου αποτελεί θεμελιώδη αρχή και ουσιαστικό πυλώνα κάθε δημοκρατίας· καλεί την Κίνα να διασφαλίσει ότι όλοι οι δημοσιογράφοι είναι σε θέση να εκτελούν το έργο τους ελεύθερα και χωρίς εμπόδια ή φόβο αντιποίνων, όπως προβλέπεται από την κινεζική νομοθεσία· τονίζει ότι θα πρέπει να διασφαλιστεί η ελευθερία του Τύπου και των μέσων ενημέρωσης· παροτρύνει τις κινεζικές αρχές να σταματήσουν να παρεμβαίνουν, να παρενοχλούν και να εκφοβίζουν δικηγόρους και επαγγελματίες του νομικού κλάδου, υπερασπιστές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και άλλα άτομα που εκφράζουν ανοιχτά την ανησυχία τους για τους διαδηλωτές ή που υπερασπίζονται το δικαίωμα ειρηνικής διαμαρτυρίας·

7.

παροτρύνει την Κίνα να θέσει αμέσως τέλος στην καταστολή και τον εκφοβισμό ειρηνικών διαδηλωτών και να εγγυηθεί τα θεμελιώδη δικαιώματα όλων· καλεί τις κινεζικές αρχές να απελευθερώσουν αμέσως όλους τους διαδηλωτές που κρατούνται παράνομα· ζητεί όλα τα δεδομένα που συλλέχθηκαν πρόσφατα σχετικά με ειρηνικούς διαδηλωτές να διαγραφούν και να μην χρησιμοποιηθούν σε καμία υπόθεση στο μέλλον· ζητεί να ενημερωθούν τα μέλη της οικογένειας όλων των ατόμων που στερούνται της ελευθερίας τους σχετικά με τον τόπο στον οποίο βρίσκονται και τις κατηγορίες που τους έχουν απαγγελθεί·

8.

αναγνωρίζει την πρόκληση του σχεδιασμού μιας πολιτικής για τη νόσο COVID-19 με σωστή ισορροπία μεταξύ της προστασίας της δημόσιας υγείας και της προστασίας των δικαιωμάτων και των ελευθεριών· υπενθυμίζει τη σημασία της αναλογικότητας· σημειώνει την πρόσφατη άρση ορισμένων από τους πιο καταπιεστικούς περιορισμούς λόγω της νόσου COVID-19 στην Κίνα·

9.

σημειώνει το γεγονός ότι το κίνημα διαμαρτυρίας έχει ενώσει ανθρώπους με πολύ διαφορετικές καταβολές και έχει λάβει χώρα σε ολόκληρη την Κίνα· επισημαίνει το αξιοσημείωτο γεγονός ότι έχει εκφραστεί διεθνοτική αλληλεγγύη προς τα θύματα της πυρκαγιάς στη Σιντζιάνγκ, δεδομένου ότι ο πληθυσμός των Χαν της Κίνας δεν είχε αντιδράσει σημαντικά στο παρελθόν στην τραγική μοίρα των Ουϊγούρων τα τελευταία έξι χρόνια·

10.

καλεί τις κινεζικές και τοπικές αρχές να θέσουν τέλος στην καταστολή των Ουϊγούρων και υπενθυμίζει ότι οι Ουϊγούροι στην περιοχή έχουν υποβληθεί σε εντατική επιτήρηση, καταναγκαστική εργασία, ακούσιες στειρώσεις και μέτρα πρόληψης των γεννήσεων, μεταξύ άλλων παραβιάσεων δικαιωμάτων, που ισοδυναμούν με εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας και συνιστούν σοβαρό κίνδυνο γενοκτονίας· χαιρετίζει, στο πλαίσιο αυτό, την πρόταση της Επιτροπής να απαγορευτεί η είσοδος στην αγορά της ΕΕ προϊόντων που κατασκευάζονται με καταναγκαστική εργασία·

11.

καταδικάζει απερίφραστα την εκτεταμένη χρήση μαζικής επιτήρησης και την τρέχουσα λογοκρισία των κοινωνικών δικτύων· παροτρύνει τις κινεζικές αρχές να θέσουν τέλος σε αυτές τις παραβιάσεις των θεμελιωδών δικαιωμάτων στην ιδιωτική ζωή και στην ελευθερία της έκφρασης, καθώς και στη χειραγώγηση των πληροφοριών στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης·

12.

καταδικάζει το γεγονός ότι οι κινεζικές εταιρείες τεχνολογίας TikTok και Tencent συνεργάζονται με την κινεζική κυβέρνηση για να συγκεντρώνουν στοιχεία σχετικά με την ταυτότητα των διαδηλωτών, ώστε να καταστεί δυνατή η σύλληψή τους, και λογοκρίνουν το διαδίκτυο· καλεί τα ευρωπαϊκά συνταξιοδοτικά ταμεία να αποδεσμευτούν από κινεζικές εταιρείες που υπονομεύουν τα ανθρώπινα δικαιώματα·

13.

εκφράζει τη βαθιά του ανησυχία για τη συμπεριφορά της Apple Inc. στην Κίνα κατά τη διάρκεια των διαδηλώσεων, καθώς η Apple Inc. συνεργάστηκε στενά με το Κομμουνιστικό Κόμμα Κίνας στην καταστολή της διάδοσης υλικού από τις ειρηνικές διαδηλώσεις κατά των περιορισμών στην κυκλοφορία, απενεργοποιώντας τη λειτουργία AirDrop στις συσκευές της στην Κίνα· σημειώνει ότι η λειτουργία αυτή επέτρεπε στους διαδηλωτές να μοιραστούν βίντεο και να οργανώνουν διαμαρτυρίες χωρίς τη χρήση Wi-Fi, το οποίο τελεί υπό συνεχή παρακολούθηση και έλεγχο από το Κομμουνιστικό Κόμμα Κίνας· τονίζει ότι το γεγονός ότι οι εταιρείες μπορούν να κρατούνται όμηροι από το Κομμουνιστικό Κόμμα Κίνας και να επιτρέπουν ανελέητες παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων θα πρέπει να αποτελεί μήνυμα για αφύπνιση προς τις δυτικές κυβερνήσεις για να προτείνουν νομοθεσία που θα ενθαρρύνει τις δυτικές εταιρείες να εντείνουν τις προσπάθειές τους για τη μεταφορά της παραγωγής εκτός Κίνας·

14.

επαναλαμβάνει τις ανησυχίες του για το γεγονός ότι οι κινεζικές αρχές δεν επέτρεψαν στην Ύπατη Αρμοστή των Ηνωμένων Εθνών για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα, Michelle Bachelet, κατά τη διάρκεια της επίσκεψής της στην Κίνα, να έχει πλήρη πρόσβαση σε ανεξάρτητες οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών και υπερασπιστές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων· επαναλαμβάνει την έκκλησή του προς τις κινεζικές αρχές να επιτρέψουν την ίδια ελεύθερη, ουσιαστική και απρόσκοπτη πρόσβαση ανεξάρτητων δημοσιογράφων, διεθνών παρατηρητών και ερευνητικών φορέων, συμπεριλαμβανομένων, ιδίως, των εντολοδόχων των ειδικών διαδικασιών του Συμβουλίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων των Ηνωμένων Εθνών και του Ειδικού Εντεταλμένου της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τα ανθρώπινα δικαιώματα· υποστηρίζει την έκκληση που απηύθυναν 50 εμπειρογνώμονες των Ηνωμένων Εθνών στον τομέα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων για τη θέσπιση ειδικής εντολής στο Συμβούλιο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων των Ηνωμένων Εθνών με σκοπό την παρακολούθηση και την υποβολή καταγγελιών όσον αφορά την κατάσταση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων σε ολόκληρη την Κίνα· καλεί την ΕΕ και τα κράτη μέλη της να συνεχίσουν να συνεργάζονται με ομοϊδεάτες εταίρους για τη δημιουργία ενός ερευνητικού μηχανισμού στο Συμβούλιο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων των Ηνωμένων Εθνών για την παρακολούθηση, την αξιολόγηση και τη δημοσιοποίηση εκθέσεων σχετικά με σοβαρές παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων σε ολόκληρη την Κίνα·

15.

παροτρύνει την ΕΕ και τα κράτη μέλη να παράσχουν προστασία και στήριξη στους ακτιβιστές για τα ανθρώπινα δικαιώματα και τη δημοκρατία στην Κίνα, προσεγγίζοντας ιδίως τις τοπικές και εθνικές αρχές, και εφαρμόζοντας πλήρως τις κατευθυντήριες γραμμές της ΕΕ για τους υπερασπιστές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και άλλες σχετικές πολιτικές της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένου του νέου σχεδίου δράσης της ΕΕ για τα ανθρώπινα δικαιώματα και τη δημοκρατία· χαιρετίζει τη συνέχιση του καθιερωμένου διμερούς διαλόγου ΕΕ-ΗΠΑ για την Κίνα, και ιδίως τη δήλωση ότι οι στρατηγικές προοπτικές των Ηνωμένων Πολιτειών και της Ευρωπαϊκής Ένωσης δεν ήταν ποτέ πριν τόσο εναρμονισμένες·

16.

καλεί την ΕΕ και άλλους διεθνείς οργανισμούς να παρακολουθούν και να αξιολογούν τον τρόπο με τον οποίο οι αντιδράσεις της Κίνας σε αυτές τις διαδηλώσεις εναρμονίζονται με τα διεθνή πρότυπα για τα ανθρώπινα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις της βάσει του διεθνούς δικαίου για τα ανθρώπινα δικαιώματα· τονίζει ότι είναι σημαντικό η αντιπροσωπεία της ΕΕ στο Πεκίνο να συνεχίσει να παρακολουθεί την κράτηση ειρηνικών διαδηλωτών και τυχόν δίκες όσων διώκονται για την άσκηση του δικαιώματός τους στην ελευθερία του συνέρχεσθαι ειρηνικώς και της έκφρασης, εφαρμόζοντας πλήρως τις κατευθυντήριες γραμμές της ΕΕ για τους υπερασπιστές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και άλλες σχετικές πολιτικές της ΕΕ·

17.

καλεί τον ΑΠ/ΥΕ Josep Borrell να δώσει συνέχεια, με συγκεκριμένα μέτρα, στις πρόσφατες συζητήσεις του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, εντατικοποιώντας τις συζητήσεις σε επίπεδο υπουργών Εξωτερικών των κρατών μελών· καλεί την ΕΥΕΔ και την Επιτροπή να οργανώσουν μόνιμη συζήτηση για την Κίνα στο πλαίσιο της ομάδας «Ασία-Ωκεανία»· εκφράζει την ικανοποίησή του για την απόφαση να παραταθούν οι κυρώσεις ως αντίδραση στις παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στη Σιντζιάνγκ έως τις 8 Δεκεμβρίου 2023· επαναλαμβάνει την έκκλησή του για πρόσθετες κυρώσεις της ΕΕ κατά Κινέζων αξιωματούχων και οντοτήτων που ευθύνονται για εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας· ενθαρρύνει τις αρχές των κρατών μελών της ΕΕ να εξετάσουν το ενδεχόμενο δίωξης των Κινέζων αξιωματούχων που θεωρούνται υπεύθυνοι για εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας, βάσει της αρχής της διεθνούς δικαιοδοσίας·

18.

εκφράζει τη βαθιά του ανησυχία για τις πρόσφατες αποκαλύψεις σχετικά με την παρουσία κινεζικών εξωχώριων αστυνομικών σταθμών σε πολλά κράτη μέλη της ΕΕ και σε ολόκληρο τον κόσμο· καλεί την Επιτροπή, το Συμβούλιο και τις εθνικές υπηρεσίες επιβολής του νόμου να διασφαλίσουν επειγόντως τον καλό συντονισμό προκειμένου να ρίξουν φως σε αυτές τις πρακτικές, να λάβουν τα κατάλληλα μέτρα και να κλείσουν όλα τα κινεζικά εξωχώρια αστυνομικά τμήματα· καλεί την ΕΕ και τα κράτη μέλη της, σε συντονισμό με ομοϊδεάτες εταίρους, να εντοπίσουν και να εξαλείψουν κάθε μέσο που διευκολύνει τις εκστρατείες διακρατικής καταστολής της Κίνας, ιδίως κατά μελών της διασποράς της·

19.

παροτρύνει τα κράτη μέλη να τερματίσουν όλες τις συμφωνίες έκδοσης με την Κίνα και το Χονγκ Κονγκ· παροτρύνει περαιτέρω τα κράτη μέλη να επιδεικνύουν σύνεση κατά τη συνεργασία σε φόρουμ επιβολής του διεθνούς δικαίου, όπως η Ιντερπόλ και το Γραφείο των Ηνωμένων Εθνών για τον Έλεγχο των Ναρκωτικών και την Πρόληψη του Εγκλήματος· καλεί περαιτέρω τα κράτη μέλη να διασφαλίσουν δεόντως την ασφάλεια των Κινέζων προσφύγων που υπάγονται στη δικαιοδοσία τους, προκειμένου να αποφευχθεί η αιχμαλωσία τους ή να «πειστούν να επιστρέψουν» ή να εισέλθουν σε χώρα εκτός ΕΕ από την οποία θα μπορούσαν εύκολα να επαναπατριστούν στην Κίνα·

20.

καλεί όλα τα μέλη της διεθνούς κοινότητας και όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη να αντιμετωπίσουν το ζήτημα της ελευθερίας της έκφρασης όταν συνεργάζονται με τη Λαϊκή Δημοκρατία της Κίνας· χαιρετίζει το γεγονός ότι ο Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Charles Michel, έθεσε το ζήτημα των διαδηλώσεων στον Xi Jinping· ζητεί άνευ όρων ετοιμότητα για την επανάληψη του διαλόγου ΕΕ-Κίνας σχετικά με τα ανθρώπινα δικαιώματα, ο οποίος δεν έχει πραγματοποιηθεί για περισσότερα από τρία έτη· σημειώνει επίσης ότι όλοι οι Ευρωπαίοι ηγέτες θα πρέπει να ανακοινώσουν σαφώς στις κινεζικές αρχές την αποφασιστικότητα της ΕΕ να αντιδράσει στην κλιμάκωση της καταστολής κατά των διαδηλωτών θέτοντας το ζήτημα σε διεθνείς οργανισμούς, και ενδεχομένως να επιβάλει πρόσθετες κυρώσεις, εάν χρειαστεί·

21.

αναθέτει στην Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο, στην Επιτροπή, στον Αντιπρόεδρο της Επιτροπής / Ύπατο Εκπρόσωπο της Ένωσης για Θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφαλείας, στις κυβερνήσεις και τα κοινοβούλια των κρατών μελών, στον Γενικό Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών, στον Ύπατο Αρμοστή των Ηνωμένων Εθνών για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα, στην κυβέρνηση και το κοινοβούλιο της Λαϊκής Δημοκρατίας της Κίνας και σε όλους τους πρεσβευτές της Λαϊκής Δημοκρατίας της Κίνας στα κράτη μέλη της ΕΕ.

(1)  Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2022)0237.

(2)  ΕΕ C 336 της 2.9.2022, σ. 2.

(3)  ΕΕ C 117 της 11.3.2022, σ. 40.

(4)  ΕΕ C 15 της 12.1.2022, σ. 170.

(5)  ΕΕ C 456 της 10.11.2021, σ. 242.

(6)  ΕΕ C 433 της 23.12.2019, σ. 103.

(7)  ΕΕ C 399 της 24.11.2017, σ. 92.

(8)  ΕΕ L 410 I της 7.12.2020, σ. 1.

(9)  https://edition.cnn.com/2022/12/01/china/china-protests-urumqi-fire-deaths-covid-dst-intl-hnk/index.html.

(10)  https://www.rfa.org/english/news/uyghur/urumqi-fire-12022022172846.html.

(11)  Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2022)0237.


17.5.2023   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 177/101


P9_TA(2022)0446

Καταστολή ειρηνικών διαδηλώσεων στο Τσαντ από τη στρατιωτική χούντα

Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 15ης Δεκεμβρίου 2022 σχετικά με την καταστολή ειρηνικών διαδηλώσεων στο Τσαντ από τη στρατιωτική χούντα (2022/2993(RSP))

(2023/C 177/11)

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 20ής Μαΐου 2021 σχετικά με την κατάσταση στο Τσαντ (1) και εκείνο της 16ης Σεπτεμβρίου 2020 σχετικά με τη συνεργασία στον τομέα της ασφάλειας μεταξύ ΕΕ και Αφρικής στην περιοχή του Σαχέλ, στη Δυτική Αφρική και στο Κέρας της Αφρικής (2),

έχοντας υπόψη τη δήλωση του Ύπατου Εκπροσώπου της Ένωσης για θέματα εξωτερικής πολιτικής και πολιτικής ασφαλείας, της 20ής Απριλίου 2021, σχετικά με τον θάνατο του Προέδρου του Τσαντ, Idriss Déby Itno,

έχοντας υπόψη τη δήλωση, της 19ης Οκτωβρίου 2022, της Αντιπροσωπείας της Ευρωπαϊκής Ένωσης στο Τσαντ,

έχοντας υπόψη τη δήλωση του εκπροσώπου του Γενικού Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών, της 20ής Απριλίου 2021, σχετικά με το Τσαντ,

έχοντας υπόψη την έκθεση της διερευνητικής αποστολής του Συμβουλίου Ειρήνης και Ασφαλείας της Αφρικανικής Ένωσης στο Τσαντ, η οποία πραγματοποιήθηκε από τις 29 Απριλίου έως τις 6 Μαΐου 2021,

έχοντας υπόψη την Πολυεθνική Μικτή Ομάδα Δράσης (MNJTF) κατά της Μπόκο Χαράμ, την οποία έχει συγκροτήσει το Συμβούλιο Ειρήνης και Ασφάλειας της Αφρικανικής Ένωσης και στηρίζει ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός για την ειρήνη στην Αφρική,

έχοντας υπόψη το ψήφισμα 2359 (2017) του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών σχετικά με τη σύσταση της κοινής δύναμης της Ομάδας των Πέντε για το Σαχέλ, (FC-G5S),

έχοντας υπόψη την κοινή δήλωση των μελών του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και των κρατών μελών της G5 Σαχέλ, της 28ης Απριλίου 2020, σχετικά με την ασφάλεια, τη σταθερότητα και την ανάπτυξη του Σαχέλ,

έχοντας υπόψη τα συμπεράσματα του Συμβουλίου, της 16ης Απριλίου 2021, σχετικά με την ολοκληρωμένη στρατηγική της Ευρωπαϊκής Ένωσης στο Σαχέλ, στα οποία επαναβεβαιώνεται η σημασία μιας σταθερής και μακροπρόθεσμης εταιρικής σχέσης μεταξύ της ΕΕ και του Σαχέλ,

έχοντας υπόψη το εθνικό ενδεικτικό πρόγραμμα του Ευρωπαϊκού Ταμείου Ανάπτυξης (ΕΤΑ) για το Τσαντ για την περίοδο 2014-2020,

έχοντας υπόψη το Σύνταγμα του Τσαντ,

έχοντας υπόψη τη συμφωνία εταιρικής σχέσης μεταξύ των μελών της ομάδας των κρατών της Αφρικής, της Καραϊβικής και του Ειρηνικού, αφενός, και της Ευρωπαϊκής Κοινότητας και των κρατών μελών της, αφετέρου, που υπογράφηκε στο Κοτονού στις 23 Ιουνίου 2000 (3) (συμφωνία του Κοτονού),

έχοντας υπόψη τον Αφρικανικό Χάρτη των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και των Λαών, ο οποίος εγκρίθηκε στις 27 Ιουνίου 1981 και τέθηκε σε ισχύ στις 21 Οκτωβρίου 1986,

έχοντας υπόψη τον Αφρικανικό Χάρτη για τη Δημοκρατία, τις Εκλογές και τη Διακυβέρνηση, που εγκρίθηκε στις 30 Ιανουαρίου 2007,

έχοντας υπόψη τον αναθεωρημένο Μεταβατικό Χάρτη του Τσαντ,

έχοντας υπόψη τον παγκόσμιο δείκτη τρομοκρατίας για το 2019,

έχοντας υπόψη την Οικουμενική Διακήρυξη για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα,

έχοντας υπόψη το άρθρο 144 παράγραφος 5 και το άρθρο 132 παράγραφος 4 του Κανονισμού του,

Α.

λαμβάνοντας υπόψη ότι μετά τον θάνατο του πρώην Προέδρου Idriss Déby Itno τον Απρίλιο του 2021, ηγέτης του Τσαντ είναι ο γιος του, Mahamat Idriss Déby Itno· λαμβάνοντας υπόψη ότι το Μεταβατικό Στρατιωτικό Συμβούλιο (TMC) είχε προηγουμένως καταλύσει το σύνταγμα και διέλυσε την κυβέρνηση και την εθνική συνέλευση της χώρας·

Β.

λαμβάνοντας υπόψη ότι το Μεταβατικό Στρατιωτικό Συμβούλιο δεσμεύτηκε να διεξαγάγει δημοκρατικές εκλογές εντός 18 μηνών αφότου ανέλαβε τη εξουσία· λαμβάνοντας υπόψη ότι, την 1η Οκτωβρίου 2022, εγκρίθηκαν επισήμως μέτρα έπειτα από τη διεξαγωγή εθνικού διαλόγου και ανακοινώθηκε ότι οι εκλογές θα καθυστερήσουν για άλλα δύο έτη· λαμβάνοντας υπόψη ότι η Αφρικανική Ένωση επέβαλε όρους που πρέπει να γίνουν σεβαστοί, μεταξύ των οποίων είναι η απόρριψη οποιασδήποτε παράτασης του αρχικού δεκαοκτάμηνου χρονοδιαγράμματος μετάβασης και ο σεβασμός των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των θεμελιωδών ελευθεριών·

Γ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι οργανώθηκε εθνικός διάλογος για τον καθορισμό της διαδικασίας μετάβασης· λαμβάνοντας υπόψη ότι δεν συμμετείχαν όλες οι ομάδες της αντιπολίτευσης στη διαδικασία αυτή· λαμβάνοντας υπόψη ότι ο διάλογος ολοκληρώθηκε με τη σύσταση να αναβληθεί η διαδικασία μετάβασης και να μην αποκλειστεί κανένας, ιδίως ο σημερινός πρόεδρος, από τη συμμετοχή στις μελλοντικές εκλογές·

Δ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι οι οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών του Τσαντ έχουν καταρτίσει ένα μεταβατικό σχέδιο για τον τερματισμό της κρίσης· λαμβάνοντας υπόψη ότι ορισμένες οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών του Τσαντ έχουν προτείνει η διεθνής στήριξη να έχει τη μορφή μηχανισμού σταθεροποίησης με στόχο την αποκατάσταση της συνταγματικής τάξης και τη στήριξη του σχεδίου μετάβασης·

Ε.

λαμβάνοντας υπόψη ότι μεταξύ της 13ης Μαρτίου και της 8ης Αυγούστου 2022 η κυβέρνηση του Τσαντ συγκάλεσε 53 πολιτικοστρατιωτικά κινήματα, εκ των οποίων μόνο 6 υπήρχαν πραγματικά, για να διαπραγματευτεί μια ειρηνευτική συμφωνία στη Ντόχα·

ΣΤ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι το Μεταβατικό Στρατιωτικό Συμβούλιο συγκάλεσε στην πρωτεύουσα Ντζαμενά περισσότερους από 1 300 αντιπροσώπους, εκ των οποίων σχεδόν όλοι διορίστηκαν απευθείας από την κυβέρνηση για να συμμετάσχουν στον λεγόμενο χωρίς αποκλεισμούς εθνικό διάλογο και στον κυρίαρχο διάλογο·

Ζ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι τα σημαντικότερα πολιτικά κόμματα, οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών και πραγματικές πολιτικοστρατιωτικές ομάδες της χώρας μποϊκόταραν και τις δύο προαναφερθείσες εκδηλώσεις·

Η.

λαμβάνοντας υπόψη ότι, στις 20 Οκτωβρίου 2022, χιλιάδες άνθρωποι διαδήλωσαν σε ολόκληρο το Τσαντ ζητώντας την άμεση επιστροφή στη δημοκρατική διακυβέρνηση· λαμβάνοντας υπόψη ότι την προηγούμενη ακριβώς ημέρα, στις 19 Οκτωβρίου 2022, επειδή η κυβέρνηση περίμενε μια τέτοια αντίδραση από τον λαό, ο Υπουργός Δημοσίας Τάξης απαγόρευσε όλες τις διαδηλώσεις στη χώρα· λαμβάνοντας υπόψη ότι, ως απάντηση στις διαδηλώσεις, η αστυνομία έριξε πυρομαχικά και δακρυγόνα εναντίον ειρηνικών διαδηλωτών σε μια προσπάθεια συνεχιζόμενης και εκτεταμένης καταστολής των διαδηλώσεων σε ολόκληρη τη χώρα·

Θ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι οι αρχές ανακοίνωσαν επίσης την προσωρινή αναστολή των δραστηριοτήτων επτά πολιτικών κομμάτων· λαμβάνοντας υπόψη ότι αποφάσισαν επίσης να απαγορευτούν οι δραστηριότητες των μεγάλων κομμάτων της αντιπολίτευσης και του συνασπισμού των οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών «Wakit Tamma» σε εθνικό επίπεδο· λαμβάνοντας υπόψη ότι σε αρκετές πόλεις και συνοικίες δεν υπήρχε πλήρης πρόσβαση στο διαδίκτυο·

Ι.

λαμβάνοντας υπόψη ότι, στις 4 Νοεμβρίου 2022, στη συνεδρίαση της Επιτροπής των Ηνωμένων Εθνών κατά των βασανιστηρίων, ο εισηγητής Sébastien Touzé ανέφερε ότι, σύμφωνα με εκτιμήσεις, οι αντικυβερνητικές διαδηλώσεις οδήγησαν στον θάνατο 50 έως 150 ανθρώπων, την εξαφάνιση 150 έως 184, τη σύλληψη 1 369 και τη μεταφορά 600 έως 1 100 ανθρώπων στις φυλακές υψηλής ασφαλείας «Koro Toro» στην έρημο, περίπου 600 χιλιόμετρα από την πρωτεύουσα·

ΙΑ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι 400 από τους κρατούμενους δικάστηκαν εντός τεσσάρων ημερών και χωρίς την παρουσία συνηγόρου υπεράσπισης· λαμβάνοντας υπόψη ότι, στις 5 Δεκεμβρίου 2022, 262 κρατούμενοι διαδηλωτές καταδικάστηκαν σε έως και τριετή φυλάκιση, 80 καταδικάστηκαν με αναστολή και 59 αθωώθηκαν·

ΙΒ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι οι δίκες διεξήχθησαν χωρίς διαφάνεια ή δημόσια ενημέρωση· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι διαδηλωτές δεν είχαν πρόσβαση στη δικαιοσύνη· λαμβάνοντας υπόψη ότι ο Δικηγορικός Σύλλογος του Τσαντ χαρακτήρισαν τις δίκες «παρωδία της δικαιοσύνης» και άσκησε έφεση κατά των αποφάσεων του δικαστηρίου, και ότι, ως εκ τούτου, οι δικηγόροι του μποϊκόταραν τις δίκες·

ΙΓ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η Επιτροπή των Ηνωμένων Εθνών κατά των βασανιστηρίων στις παρατηρήσεις της κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η επικράτηση της βίας στις φυλακές, συμπεριλαμβανομένων των βίαιων πράξεων που διαπράττονται από το προσωπικό των φυλακών σε βάρος κρατουμένων, είναι ανησυχητική και ζήτησε από τις κρατικές αρχές να διερευνήσουν όλους τους θανάτους που σημειώθηκαν ενώ οι κατηγορούμενοι βρίσκονταν υπό κράτηση, καθώς και όλους τους ισχυρισμούς σχετικά με βασανιστήρια και περιστατικά κακομεταχείρισης από το προσωπικό των φυλακών·

ΙΔ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η κατάσταση της ασφάλειας στην περιοχή του Σαχέλ έχει επιδεινωθεί σημαντικά τα τελευταία έτη, με αποτέλεσμα να υπονομεύονται σοβαρά η περιφερειακή και η διεθνής ασφάλεια· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και οι μαζικές δολοφονίες είναι ευρέως διαδεδομένες και ότι η αυξανόμενη επισιτιστική ανασφάλεια, η διαφθορά, η ακραία φτώχεια και οι πλημμύρες έχουν ενισχύσει την ανασφάλεια που επικρατεί στην περιοχή· λαμβάνοντας υπόψη ότι στο Σαχέλ σημειώθηκε η ταχύτερη αύξηση της βίαιης εξτρεμιστικής δραστηριότητας από οποιαδήποτε περιοχή το 2019·

ΙΕ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι, στην ολοκληρωμένη στρατηγική της για το Σαχέλ που εγκρίθηκε από το Συμβούλιο στις 16 Απριλίου 2021, η ΕΕ δεσμεύτηκε να στηρίξει βασικές πτυχές της δημοκρατίας στην περιοχή, αποδίδοντας ιδιαίτερη πολιτική προσοχή στις προσπάθειες στον τομέα της διακυβέρνησης και του κράτους δικαίου, ενώ εξακολουθεί να ζητεί οι δυνάμεις εσωτερικής ασφάλειας να διαδραματίσουν πιο κεντρικό ρόλο στην ενίσχυση της εμπιστοσύνης μεταξύ των πολιτών και του κράτους·

ΙΣΤ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με τον ΟΗΕ, το Τσαντ έχει δεχθεί πάνω από 577 000 πρόσφυγες, μεταξύ άλλων, από το Νταρφούρ, την Κεντροαφρικανική Δημοκρατία, τη Νιγηρία και το Καμερούν, πέραν του ότι έχει 381 000 εσωτερικά εκτοπισμένους· λαμβάνοντας υπόψη ότι η σταθερότητα του Τσαντ είναι ζωτικής σημασίας για το Σαχέλ και τη βόρεια και ανατολική Αφρική·

ΙΖ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι το Τσαντ βρίσκεται σε μια στρατηγικής σημασίας περιοχή και αντιμετωπίζει σοβαρές προκλήσεις στον τομέα της ασφάλειας, δεδομένης της εγγύτητας της χώρας σε προπύργια ανταρτών, ιδίως γύρω από την περιοχή της λίμνης Τσαντ, όπου δραστηριοποιείται η τρομοκρατική οργάνωση Ισλαμικό Κράτος Δυτικής Αφρικής και η Μπόκο Χαράμ, μια ισλαμιστική τρομοκρατική οργάνωση με έδρα τη Νιγηρία· λαμβάνοντας υπόψη ότι το Τσαντ διαδραματίζει βασικό ρόλο στις περιφερειακές ειρηνευτικές προσπάθειες ως μέλος της κοινής δύναμης της G5 Σαχέλ καθώς και της Πολυεθνικής Μικτής Ομάδας Δράσης (MNJTF)·

1.

αποδοκιμάζει την ωμή βία και τις πράξεις καταστολής εναντίον όσων συμμετείχαν στις διαδηλώσεις υπέρ της δημοκρατίας τον Οκτώβριο του 2022, και εκφράζει τη βαθιά του λύπη για την απώλεια ανθρώπινων ζωών· επαναλαμβάνει ότι καταδικάζει το στρατιωτικό πραξικόπημα της 20ής Απριλίου 2021 από το Μεταβατικό Στρατιωτικό Συμβούλιο, την κατάλυση του Συντάγματος του Τσαντ που ακολούθησε και τη διάλυση της Εθνοσυνέλευσης και της κυβέρνησης της χώρας·

2.

καταδικάζει την απαγόρευση του θεμελιώδους δικαιώματος στη διαδήλωση και τη χρήση βίας κατά των διαδηλωτών και της κοινωνίας των πολιτών στο Τσαντ· αποδοκιμάζει έντονα το γεγονός ότι τα μέτρα που λαμβάνονται από την κυβέρνηση κινδυνεύουν να υπονομεύσουν την εν εξελίξει διαδικασία προς τον εκδημοκρατισμό της χώρας· παροτρύνει τις αρχές να σεβαστούν πλήρως τις εθνικές και διεθνείς δεσμεύσεις της χώρας, ιδίως το δικαίωμα στην ελευθερία του συνέρχεσθαι ειρηνικώς και στην ελευθερία του συνεταιρίζεσθαι, καθώς και το δικαίωμα στη σωματική ακεραιότητα·

3.

ζητεί την έναρξη ανεξάρτητης και αμερόληπτης έρευνας από τον ΟΗΕ και την Αφρικανική Ένωση σχετικά με τις καταγγελλόμενες βιαιοπραγίες, συμπεριλαμβανομένων των καταγγελιών για βασανιστήρια στις φυλακές του Τσαντ, προκειμένου να διωχθούν όσοι άσκησαν βία εναντίον πολιτών και εκπροσώπων της κοινωνίας των πολιτών· ζητεί να λογοδοτήσουν όσοι ευθύνονται για βίαιες ενέργειες και δολοφονίες και παροτρύνει τις αρχές του Τσαντ να διασφαλίσουν ότι οι στρατιωτικοί, οι χωροφύλακες και η αστυνομία του Τσαντ εκπαιδεύονται και τηρούν τον κώδικα δεοντολογίας των Ηνωμένων Εθνών για τα όργανα επιβολής του νόμου και τις βασικές αρχές των Ηνωμένων Εθνών σχετικά με τη χρήση βίας και πυροβόλων όπλων από όργανα επιβολής του νόμου,

4.

καταδικάζει την παραπομπή διαδηλωτών υπέρ της δημοκρατίας σε μαζικές δίκες που δεν συνάδουν με τα διεθνή πρότυπα για τη διαφάνεια και την πρόσβαση στη δικαιοσύνη· ζητεί να ακυρωθούν οι ποινές που επιβλήθηκαν και οι διαδηλωτές να αφεθούν ελεύθεροι·

5.

παροτρύνει μετ’ επιτάσεως την κυβέρνηση να διασφαλίσει ότι όλοι εκείνοι στους οποίους απαγγέλθηκαν κατηγορίες λόγω της συμμετοχής τους στις διαδηλώσει της 20ής Οκτωβρίου 2022 θα έχουν πλήρη πρόσβαση σε νομική προστασία· υπογραμμίζει ότι η ΕΕ θα παρακολουθεί πολύ στενά την εξέλιξη των δικαστικών διαδικασιών και ότι το αποτέλεσμα τους θα αποτελέσει επίσης καθοριστικό παράγοντα για τις μελλοντικές σχέσεις ΕΕ και Τσαντ·

6.

εκφράζει την απογοήτευσή του για το γεγονός ότι το σημερινό καθεστώς του Τσαντ δεν τήρησε τη δέσμευσή του για μια δημοκρατική μετάβαση· επαναλαμβάνει πόσο σημαντική είναι η επιστροφή άμεσα στη συνταγματική τάξη, καθώς και μια χρονικά καθορισμένη μη στρατιωτική μετάβαση που θα εγγυάται τον σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των θεμελιωδών ελευθεριών, υπενθυμίζοντας ότι η ουσιαστική συνεργασία με όλους τους αστικούς και πολιτικούς παράγοντες είναι απαραίτητη για τη διασφάλιση της αξιοπιστίας και της νομιμότητας της εν εξελίξει διαδικασίας·

7.

ζητεί επειγόντως να διοργανωθούν το συντομότερο δυνατόν νέες διαφανείς, χωρίς αποκλεισμούς και αξιόπιστες νομοθετικές και προεδρικές εκλογές, οι οποίες θα σέβονται πλήρως το εθνικό σύνταγμα και τα διεθνή εκλογικά πρότυπα, μεταξύ άλλων προβλέποντας την πλήρη συμμετοχή των κομμάτων της αντιπολίτευσης· επισημαίνει τη σημασία μιας ανεξάρτητης και διαφανούς εθνικής εκλογικής επιτροπής και συνεργασίας με διεθνείς εταίρους στο πλαίσιο αυτό· εκφράζει τη βαθιά του λύπη για την περιφρόνηση από τις αρχές της χώρας της σαφούς οδηγίας του Συμβουλίου Ειρήνης και Ασφάλειας της Αφρικανικής Ένωσης με βάση τον Αφρικανικό Χάρτη για τη Δημοκρατία, τις Εκλογές και τη Διακυβέρνηση και την προηγούμενη δημόσια δέσμευση του Μεταβατικού Στρατιωτικού Συμβουλίου ότι οι ηγέτες του δεν θα είναι υποψήφιοι στις επικείμενες εκλογές·

8.

υπενθυμίζει ότι μια πραγματική δημοκρατική μετάβαση και μεταρρύθμιση πρέπει να έχει ως κεντρικό άξονα τον πολίτη και να επιτρέπει την πλήρη και ενεργό συμμετοχή των οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών, των κομμάτων της αντιπολίτευσης, των γυναικών και των νέων, καθώς και την ελευθερία του Τύπου, ο οποίος πρέπει να είναι σε θέση να λειτουργεί χωρίς βία, εκφοβισμό ή περιορισμούς·

9.

αποδοκιμάζει τη συνεχή βία και τις τρομοκρατικές επιθέσεις που συνεχίζονται στο Τσαντ· επαναλαμβάνει την ανησυχία του για την παρατεταμένη κρίση στη χώρα και την ευμετάβλητη κατάσταση ασφαλείας στον βορρά, και καταδικάζει απερίφραστα τις επανειλημμένες παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και του διεθνούς και ανθρωπιστικού δικαίου·

10.

καλεί την κυβέρνηση του Τσαντ να ζητήσει τη στήριξη εθνικών και διεθνών διαμεσολαβητών, του Γραφείου του Ύπατου Αρμοστή του ΟΗΕ για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα, της Αφρικανικής Ένωσης, του Ειδικού Εντεταλμένου της ΕΕ για το Σαχέλ, της Οικονομικής Κοινότητας των κρατών της Κεντρικής Αφρικής και άλλων διεθνών οργανισμών, προκειμένου να ξεπεραστεί το σημερινό αδιέξοδο και να προωθηθεί ο εθνικός διάλογος και η διαδικασία δημοκρατικής μετάβασης·

11.

εκφράζει την έντονη ανησυχία του για τα υψηλά επίπεδα διαφθοράς και ατιμωρησίας που εξακολουθούν να καταγράφονται στο Τσαντ· σημειώνει ότι η αδυναμία αντιμετώπισης της ατιμωρησίας για παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων συμβάλλει στη συνέχιση αυτών των καταχρήσεων και στην αποδυνάμωση της εμπιστοσύνης των πολιτών στους κρατικούς θεσμούς·

12.

καλεί την Επιτροπή, την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Εξωτερικής Δράσης και τα κράτη μέλη να ενισχύσουν τη στήριξή τους προς ανεξάρτητες μη κυβερνητικές οργανώσεις, υπερασπιστές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και ανεξάρτητα μέσα ενημέρωσης που δραστηριοποιούνται στο Τσαντ, μεταξύ άλλων μέσω της χρηματοδότησης και της στήριξης όσων χρήζουν προστασίας·

13.

παροτρύνει την ΕΕ και τα κράτη μέλη της να εκφράσουν τις ανησυχίες τους όσον αφορά τα ανθρώπινα δικαιώματα στις αρχές του Τσαντ, να παράσχουν τεχνική υποστήριξη στο Τσαντ καθ’ όλη τη διάρκεια της μεταβατικής περιόδου, και να εξετάσουν το ενδεχόμενο έναρξης διαδικασίας δυνάμει του άρθρου 96 της συμφωνίας του Κοτονού, η οποία μπορεί να οδηγήσει, ως έσχατη λύση, στην αναστολή της αναπτυξιακής συνεργασίας της ΕΕ με το Τσαντ έως ότου αποκατασταθεί η νόμιμη συνταγματική τάξη·

14.

υπενθυμίζει ότι η κλιματική αλλαγή, η επισιτιστική ανασφάλεια, η αύξηση του πληθυσμού, η εκμετάλλευση των φυσικών πόρων, η φτώχεια και η έλλειψη εκπαιδευτικών και οικονομικών ευκαιριών αποτελούν τα βαθύτερα αίτια της αστάθειας, της βίας και της στρατολόγησης τρομοκρατών σε ολόκληρη την περιοχή του Σαχέλ· τονίζει ότι ο συντονισμός της βοήθειας στον τομέα της ασφάλειας, της ανάπτυξης, της ανθρωπιστικής βοήθειας και της στήριξης της δημοκρατίας είναι απαραίτητος για τη διασφάλιση διαρκούς βιώσιμης ανάπτυξης σε ολόκληρη την περιοχή·

15.

σημειώνει ότι η περιφερειακή συνεργασία και οι πρωτοβουλίες, συμπεριλαμβανομένων εκείνων της Αφρικανικής Ένωσης και της ομάδας G5 Σαχέλ, είναι καίριας σημασίας για τη στήριξη μιας στρατηγικής υπό την ηγεσία της Αφρικής για την αντιμετώπιση της τρομοκρατίας και της αστάθειας στην περιοχή του Σαχέλ· υπογραμμίζει τη στήριξή του στον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό για την Ειρήνη και τη συνεργασία του με την Πολυεθνική Κοινή Ειδική Ομάδα Δράσης·

16.

εκφράζει την ικανοποίησή του για την περιφερειοποίηση της παρουσίας της κοινής πολιτικής ασφάλειας και άμυνας στην περιοχή του Σαχέλ, η οποία αποσκοπεί στην ενίσχυση της περιφερειακής προσέγγισης του έργου της ΕΕ στην περιοχή, προκειμένου να υποστηριχθεί η διασυνοριακή συνεργασία εντός του Σαχέλ και μεταξύ των δομών περιφερειακής συνεργασίας και να ενισχυθούν οι εθνικές ικανότητες των χωρών της G5 Σαχέλ· καλεί την ΕΕ και τα κράτη μέλη της να εφαρμόσουν ταχέως την πρωτοβουλία «Ομάδα Ευρώπη» για τη διακυβέρνηση, τον εκδημοκρατισμό, την ειρήνη και την ασφάλεια στο Τσαντ·

17.

καλεί την ΕΕ, τα κράτη μέλη της και τη διεθνή κοινότητα να ανταποκριθούν επειγόντως στην ανθρωπιστική κατάσταση που έχει προκύψει από την κατάσταση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στο Τσαντ και να παράσχουν στη χώρα την αναγκαία βοήθεια για την ταχεία αντιμετώπιση των άμεσων αναγκών της όσον αφορά την προστασία των εσωτερικά εκτοπισμένων και των προσφύγων·

18.

αναθέτει στην Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο, την Επιτροπή, στον Αντιπρόεδρο της Επιτροπής / Ύπατο Εκπρόσωπο της Ένωσης για Θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφαλείας, στην Αφρικανική Ένωση και τα θεσμικά της όργανα, στην κυβέρνηση και την Εθνοσυνέλευση του Τσαντ.

(1)  ΕΕ C 15 της 12.1.2022, σ. 166.

(2)  ΕΕ C 385 της 22.9.2021, σ. 24.

(3)  ΕΕ L 317 της 15.12.2000, σ. 3.


17.5.2023   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 177/105


P9_TA(2022)0447

Η περίπτωση του υπερασπιστή των ανθρωπίνων δικαιωμάτων Abdulhadi Al-Khawaja στο Μπαχρέιν

Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 15ης Δεκεμβρίου 2022 σχετικά με την περίπτωση του υπερασπιστή των ανθρωπίνων δικαιωμάτων Abdulhadi Al-Khawaja στο Μπαχρέιν (2022/2994(RSP))

(2023/C 177/12)

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

έχοντας υπόψη τα προηγούμενα ψηφίσματά του σχετικά με το Μπαχρέιν,

έχοντας υπόψη την έκθεση του Νοεμβρίου του 2011 της Ανεξάρτητης Εξεταστικής Επιτροπής για το Μπαχρέιν (BICI),

έχοντας υπόψη τη δήλωση της 22ας Σεπτεμβρίου 2022 του Ειδικού Εισηγητή του ΟΗΕ για τους υπερασπιστές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων σχετικά με τον φυλακισμένο υπερασπιστή των ανθρωπίνων δικαιωμάτων Abdulhadi Al-Khawaja,

έχοντας υπόψη την παρέμβαση της Δανίας στην 51η σύνοδο του Συμβουλίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων με αίτημα την απελευθέρωση του υπερασπιστή των ανθρωπίνων δικαιωμάτων Abdulhadi Al-Khawaja, και ιδίως τις τελευταίες δηλώσεις του Υπουργείου Εξωτερικών της Δανίας, της 29ης Σεπτεμβρίου 2022 και της 7ης Νοεμβρίου 2022,

έχοντας υπόψη τη συμφωνία συνεργασίας μεταξύ της ΕΕ και του Μπαχρέιν που υπεγράφη στις 10 Φεβρουαρίου 2022,

έχοντας υπόψη την κοινή ανακοίνωση του Ύπατου Εκπροσώπου της Ένωσης για Θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφαλείας και της Επιτροπής, της 18ης Μαΐου 2022, σχετικά με μια στρατηγική εταιρική σχέση με τα κράτη του Κόλπου (JOIN(2022)0013), και τα σχετικά συμπεράσματα του Συμβουλίου της 20ής Ιουνίου 2022,

έχοντας υπόψη τις κατευθυντήριες γραμμές της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τους υπερασπιστές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, τη θανατική ποινή, τα βασανιστήρια, την ελευθερία της έκφρασης, τους διαλόγους για τα ανθρώπινα δικαιώματα με τρίτες χώρες και την ελευθερία της έκφρασης εντός και εκτός διαδικτύου,

έχοντας υπόψη την καθολική περιοδική εξέταση του ΟΗΕ για το Μπαχρέιν, της 7ης Νοεμβρίου 2022,

έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΕ) 2021/821 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 20ής Μαΐου 2021, περί ενωσιακού καθεστώτος ελέγχου των εξαγωγών, της μεσιτείας, της τεχνικής βοήθειας, της διαμετακόμισης και της μεταφοράς ειδών διπλής χρήσης (αναδιατύπωση) (1) («κανονισμός για τα είδη διπλής χρήσης»), και τις προηγούμενες αναδιατυπώσεις, ιδίως τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 1232/2011 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 16ης Νοεμβρίου 2011 , για την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 428/2009 του Συμβουλίου περί κοινοτικού συστήματος ελέγχου των εξαγωγών, της μεταφοράς, της μεσιτείας και της διαμετακόμισης ειδών διπλής χρήσης (2),

έχοντας υπόψη το Διεθνές Σύμφωνο για τα ατομικά και πολιτικά δικαιώματα, τη Σύμβαση κατά των βασανιστηρίων και άλλων τρόπων σκληρής, απάνθρωπης ή ταπεινωτικής μεταχείρισης ή τιμωρίας, καθώς και τον Αραβικό Χάρτη των δικαιωμάτων του ανθρώπου, τα οποία έχει επικυρώσει το Μπαχρέιν,

έχοντας υπόψη την Οικουμενική Διακήρυξη για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα,

έχοντας υπόψη το άρθρο 144 παράγραφος 5 και το άρθρο 132 παράγραφος 4 του Κανονισμού του,

Α.

λαμβάνοντας υπόψη ότι ο υπερασπιστής των ανθρωπίνων δικαιωμάτων Abdulhadi Al-Khawaja, πολίτης Δανίας και Μπαχρέιν, συνιδρυτής του Κέντρου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του Μπαχρέιν και του Κέντρου του Κόλπου για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα, και νικητής του βραβείου Martin Ennals 2022, ολοκληρώνει επί του παρόντος το 11ο έτος φυλάκισής του και εκτίει ποινή ισόβιας κάθειρξης επειδή ανέλαβε ηγετικό ρόλο στις διαμαρτυρίες που ζητούσαν δημοκρατικές μεταρρυθμίσεις κατά τη διάρκεια της λαϊκής εξέγερσης του 2011 στο Μπαχρέιν·

Β.

λαμβάνοντας υπόψη ότι μετά τη σύλληψη του, ο Abdulhadi Al-Khawaja, ξυλοκοπήθηκε, βασανίστηκε και καταδικάστηκε έπειτα από άδικη δίκη που δεν ήταν σύμφωνη με το ποινικό δίκαιο του Μπαχρέιν ή τα ελάχιστα διεθνή πρότυπα δίκαιης δίκης· λαμβάνοντας υπόψη ότι ο Al-Khawaja καταδικάστηκε με βάση κατασκευασμένες κατηγορίες σχετικά με «τη χρηματοδότηση και τη συμμετοχή στην τρομοκρατία για ανατροπή της κυβέρνησης και κατασκοπεία για λογαριασμό ξένης χώρας»·

Γ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι, τον Ιούλιο του 2012, η ομάδα εργασίας του ΟΗΕ για την αυθαίρετη κράτηση κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η σύλληψη του Abdulhadi Al-Khawaja ήταν αυθαίρετη, καθώς οφειλόταν στο γεγονός ότι άσκησε τα θεμελιώδη δικαιώματά του όσον αφορά την ελευθερία της έκφρασης, το συνέρχεσθαι ειρηνικώς και το συνεταιρίζεσθαι, και ζήτησε την απελευθέρωσή του·

Δ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι ο Abdulhadi Al-Khawaja αντιμετωπίζει νέες δικαστικές παρενοχλήσεις μέσω μιας σειράς πρόσθετων, χωριστών δικών· λαμβάνοντας υπόψη ότι, στις 28 Νοεμβρίου 2022, το ποινικό δικαστήριο του Μπαχρέιν καταδίκασε τον Abdulhadi Al-Khawaja με βάση πρόσθετες ποινικές κατηγορίες για εικαζόμενο σπάσιμο καρέκλας στη φυλακή και για προφορική προσβολή αστυνομικού επειδή δεν του επέτρεψε να τηλεφωνήσει στην οικογένειά του· λαμβάνοντας υπόψη ότι ο Abdulhadi Al-Khawaja στερήθηκε το δικαίωμα να παραστεί στην ακροαματική διαδικασία και το δικαίωμα νομικής εκπροσώπησης, παρά τη δικαστική απόφαση που υπέγραψε ο πρόεδρος του ποινικού δικαστηρίου, με την οποία δόθηκε εντολή στον Γενικό Γραμματέα της Γενικής Διεύθυνσης Μεταρρύθμισης και Αποκατάστασης να χορηγήσει στον κατηγορούμενο πρόσβαση σε δικηγόρο· λαμβάνοντας υπόψη ότι αυτό συνιστούσε παραβίαση του δικαιώματος του υπερασπιστή των ανθρωπίνων δικαιωμάτων σε δίκαιη δίκη και δικηγόρο·

Ε.

λαμβάνοντας υπόψη ότι ο Abdulhadi Al-Khawaja είναι πολίτης του Βασιλείου της Δανίας και αναγκάζεται να ζει χωριστά από την οικογένειά του από το 2011·

ΣΤ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι, ως άμεση συνέπεια της φυλάκισής του, των βασανιστηρίων και της στέρησης της πρόσβασης στην ιατρική περίθαλψη, ο Abdulhadi Al-Khawaja πάσχει από μια σειρά χρόνιων και εκφυλιστικών προβλημάτων υγείας, συμπεριλαμβανομένου του ακραίου πόνου στην πλάτη και της δυσχερούς όρασης, και χρήζει επείγουσας ιατρικής φροντίδας· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι πολλαπλές απεργίες πείνας που πραγματοποίησε ο Al-Khawaja για να διαμαρτυρηθεί για την κακομεταχείριση του έχουν επιδεινώσει την κατάσταση της υγείας του· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι σωφρονιστικές αρχές τού αρνούνται επαρκή ιατρική περίθαλψη·

Ζ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι το χρονοδιάγραμμα αυτών των νέων κατηγοριών ακολουθεί την εκτεταμένη υποστήριξη της υπόθεσης του Abdulhadi Al-Khawaja τόσο σε επίπεδο ΟΗΕ όσο και σε επίπεδο ΕΕ, συμπεριλαμβανομένης της υπόθεσης που τονίστηκε τον Σεπτέμβριο του 2022 στην ετήσια έκθεση του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ σχετικά με τα αντίποινα, τον Οκτώβριο του 2022 στο πλαίσιο του διαλόγου ΕΕ-Μπαχρέιν για τα ανθρώπινα δικαιώματα και τον Νοέμβριο του 2022 στην καθολική περιοδική εξέταση του Μπαχρέιν από τον ΟΗΕ· λαμβάνοντας υπόψη ότι για πάνω από μια δεκαετία η δανική κυβέρνηση βασίζεται στην ιδιωτική διπλωματία με την κυβέρνηση του Μπαχρέιν για να εξασφαλίσει την απελευθέρωση του Al-Khawaja χωρίς να ικανοποιείται το αίτημά της·

Η.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η κυβέρνηση του Μπαχρέιν εξακολουθεί να ασκεί έντονη καταστολή στα δικαιώματα της ελευθερίας της έκφρασης, του συνεταιρίζεσθαι και του συνέρχεσθαι ειρηνικώς· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι υπερασπιστές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, οι δικηγόροι, οι δημοσιογράφοι και οι πολιτικοί ακτιβιστές διώκονται σοβαρά και υφίστανται συλλήψεις, απειλές φυλάκισης ή βασανιστήρια, εκφοβισμό, ταξιδιωτικές απαγορεύσεις και ανάκληση της ιθαγένειας· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι αρχές του Μπαχρέιν συλλαμβάνουν, θέτουν υπό κράτηση, ανακρίνουν και διώκουν υπερασπιστές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και πολιτικούς ακτιβιστές·

Θ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι ο Abdulhadi Al-Khawaja είναι ένας από τους πολλούς υπερασπιστές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων που υφίστανται μακροχρόνια αυθαίρετη φυλάκιση στο Μπαχρέιν· λαμβάνοντας υπόψη ότι στους άλλους πολιτικούς κρατούμενους που κρατούνται επί του παρόντος στο Μπαχρέιν περιλαμβάνονται υψηλόβαθμοι πολιτικοί ηγέτες της αντιπολίτευσης, ακτιβιστές, μπλόγκερ και υπερασπιστές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων που έχουν καταδικαστεί σε ισόβια κάθειρξη για τους ρόλους τους στις διαδηλώσεις του 2011 υπέρ της δημοκρατίας· λαμβάνοντας υπόψη ότι ο υπερασπιστής των ανθρωπίνων δικαιωμάτων Naji Fateel συνελήφθη τον Μάιο του 2013 και καταδικάστηκε σε 15 έτη φυλάκισης τον Μάιο του 2014· λαμβάνοντας υπόψη ότι ο Naji Fateel έχει υποστεί βασανιστήρια, έχει τεθεί υπό κράτηση σε απομόνωση, έχει στερηθεί το δικαίωμα να δέχεται τηλεφωνικές κλήσεις και επισκέψεις από την οικογένεια και τον δικηγόρο του και έχει κρατηθεί σε απομόνωση· λαμβάνοντας υπόψη ότι ο υπερασπιστής των ανθρωπίνων δικαιωμάτων δρ Abduljalil Al-Singace συνελήφθη τον Αύγουστο του 2010, αφέθηκε εν συντομία ελεύθερος για 21 ημέρες μεταξύ Φεβρουαρίου και Μαρτίου 2011, συνελήφθη στις 17 Μαρτίου 2011 και καταδικάστηκε σε ισόβια κάθειρξη τον Ιούνιο του 2011· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι υπερασπιστές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων του Μπαχρέιν και τα μέλη των οικογενειών τους αντιμετωπίζουν παρενόχληση, εκφοβισμό και διώξεις· λαμβάνοντας υπόψη ότι ορισμένοι βρίσκονται σε εξορία και πολλοί έχουν χάσει αυθαίρετα την ιθαγένειά τους· λαμβάνοντας υπόψη ότι ο Nabeel Rajab, ένας από τους πλέον εξέχοντες υπερασπιστές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στο Μπαχρέιν, αποφυλακίστηκε στις 9 Ιουνίου 2020 προκειμένου να εκτίσει το υπόλοιπο της πενταετούς ποινής του δυνάμει του νόμου περί εναλλακτικών κυρώσεων·

Ι.

λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με εκθέσεις, οι αρχές του Μπαχρέιν έχουν αυξήσει την καταστολή κατά των διαδικτυακών δραστηριοτήτων και των δραστηριοτήτων στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και έχουν ασκήσει διώξεις κατά επικριτών για ειρηνική έκφραση· λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με εκθέσεις, η πανδημία της COVID-19 χρησιμοποιήθηκε ως πρόσχημα για τον περαιτέρω περιορισμό της ελευθερίας της έκφρασης στο Βασίλειο·

ΙΑ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι επί του παρόντος 26 άτομα έχουν καταδικασθεί σε θάνατο στο Μπαχρέιν και όλα αντιμετωπίζουν άμεση εκτέλεση, αφού έχουν εξαντλήσει όλα τα ένδικα μέσα·

ΙΒ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η ψηφιακή επιτήρηση στο Μπαχρέιν έχει αυξηθεί σημαντικά τα τελευταία χρόνια, με την υποκλοπή γραπτών μηνυμάτων, τη διεξοδική επιθεώρηση πακέτων, την παρακολούθηση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης και των κλήσεων με το λογισμικό Pegasus της NSO, σύμφωνα με την εφημερίδα Guardian και τη Διεθνή Αμνηστία· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι ευρωπαϊκές εταιρείες συγκαταλέγονται μεταξύ εκείνων που έχουν προμηθεύσει τις αρχές του Μπαχρέιν με τεχνολογίες υποκλοπής· λαμβάνοντας υπόψη ότι το Μπαχρέιν χρησιμοποιεί τεχνολογία παρακολούθησης για την παρακολούθηση των επικοινωνιών των ακτιβιστών των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, με αποτέλεσμα τη σύλληψή τους·

ΙΓ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι οι έλεγχοι των εξαγωγών τεχνολογίας επιτήρησης εγκρίθηκαν κατά την αναθεώρηση του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 428/2009 το 2011· λαμβάνοντας υπόψη ότι η αναδιατύπωση του εν λόγω κανονισμού το 2021 εγκρίθηκε για την περαιτέρω ενίσχυση των μέτρων αυτών·

ΙΔ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση και το Μπαχρέιν διεξήγαγαν τον έκτο διάλογο για τα ανθρώπινα δικαιώματα στη Μανάμα στις 27 Οκτωβρίου 2022· λαμβάνοντας υπόψη ότι ο διάλογος για τα ανθρώπινα δικαιώματα καλύπτει ευρύ φάσμα θεμάτων, όπως είναι η ελευθερία της έκφρασης και του συνεταιρίζεσθαι, το κράτος δικαίου, συμπεριλαμβανομένου του δικαιώματος σε δίκαιη δίκη και της θανατικής ποινής, τα δικαιώματα των γυναικών και η ισότητα των φύλων, τα εργασιακά δικαιώματα και η θρησκευτική ελευθερία ή η ελευθερία των πεποιθήσεων·

1.

καλεί το Μπαχρέιν να απελευθερώσει αμέσως και άνευ όρων τον Abdulhadi Al Khawaja· επισημαίνει ότι όλοι οι κρατούμενοι για λόγους συνείδησης θα πρέπει να απελευθερωθούν, συμπεριλαμβανομένων των δρ Abduljalil Al-Singace, Naji Fateel, Abdulwahab Hussain, Ali Hajee, Sheikh Ali Salman και Hassan Mshaima, οι οποίοι κρατούνται και έχουν καταδικαστεί απλώς και μόνο λόγω της άσκησης του δικαιώματός τους στην ελευθερία της έκφρασης· ζητεί να αποσυρθούν όλες οι κατηγορίες εναντίον τους· επικροτεί την απελευθέρωση του Nabeel Rajab βάσει του νόμου περί εναλλακτικών κυρώσεων το 20202, αλλά προτρέπει τις αρχές του Μπαχρέιν να άρουν και τις ταξιδιωτικές απαγορεύσεις που του έχουν επιβληθεί·

2.

εκφράζει τη δυσαρέσκειά του για τη μεταχείριση του Abdulhadi Al Khawaja και άλλων πολιτικών κρατουμένων· επαναλαμβάνει ότι καταδικάζει απερίφραστα τη δικαστική παρενόχληση, τον εκφοβισμό, τα βασανιστήρια και τη μη τήρηση της νόμιμης διαδικασίας που εξακολουθούν να αντιμετωπίζουν ο ίδιος και άλλοι πολιτικοί κρατούμενοι, καθώς και οι οικογένειές τους· ζητεί από τις αρχές του Μπαχρέιν να συμμορφωθούν με τις υποχρεώσεις τους που απορρέουν από τη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών κατά των βασανιστηρίων και να σταματήσουν τα βασανιστήρια και άλλες μορφές κακομεταχείρισης, καθώς και τη χρήση οποιασδήποτε δήλωσης που έγινε κατόπιν βασανιστηρίων ως αποδεικτικού στοιχείου σε οιαδήποτε δικαστική υπόθεση· καλεί τις αρχές του Μπαχρέιν να αντιμετωπίσουν την κουλτούρα της ατιμωρησίας διερευνώντας όλες τις καταγγελίες για βασανιστήρια, καλώντας τους δράστες να λογοδοτήσουν και διασφαλίζοντας αποτελεσματικούς μηχανισμούς για την απονομή δικαιοσύνης και την αποκατάσταση των θυμάτων, μεταξύ άλλων στην περίπτωση του Al-Khawaja·

3.

καλεί τις αρχές του Μπαχρέιν να εγγυηθούν δίκαιη διαδικασία και τον σεβασμό των δικαιωμάτων των κρατουμένων, συμπεριλαμβανομένου του Abdulhadi Αl-Khawaja· καλεί το Μπαχρέιν να διασφαλίσει την πλήρη εφαρμογή των βασικών αρχών για τη μεταχείριση των κρατουμένων· υπογραμμίζει ότι τα δικαιώματα των κρατουμένων πρέπει να διασφαλίζονται ανά πάσα στιγμή, συμπεριλαμβανομένης της ικανότητάς τους να λαμβάνουν επαρκή ιατρική περίθαλψη και πλήρη πρόσβαση στις οικογένειές τους και στους δικηγόρους της επιλογής τους· καλεί το Μπαχρέιν να επανεξετάσει την ανεξαρτησία και την αποτελεσματικότητα των εσωτερικών φορέων που παρακολουθούν τις καταχρήσεις από προσωπικό ασφάλειας και σωφρονιστικούς υπαλλήλους, συμπεριλαμβανομένου του Διαμεσολαβητή του, της Ειδικής Μονάδας Ερευνών και της Επιτροπής για τα δικαιώματα των φυλακισμένων και των κρατουμένων·

4.

καλεί το Μπαχρέιν να αποκαταστήσει την ιθαγένεια του Μπαχρέιν στα σχεδόν 300 άτομα από τα οποία την έχει αφαιρέσει·

5.

εκφράζει την έντονη ανησυχία του για το γεγονός ότι οι αρχές του Μπαχρέιν εξακολουθούν να παραβιάζουν και να περιορίζουν τα δικαιώματα και τις ελευθερίες του λαού της χώρας, ιδίως δε το δικαίωμα των ατόμων σε ειρηνική διαμαρτυρία, στην ελευθερία έκφρασης και στην ψηφιακή ελευθερία τόσο εντός όσο και εκτός διαδικτύου· καλεί τις αρχές του Μπαχρέιν να εγγυηθούν έναν ασφαλή χώρο για τις οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών και τα ανεξάρτητα μέσα ενημέρωσης και να διασφαλίσουν την άσκηση του δικαιώματος στην ελευθερία της έκφρασης· καταδικάζει την επανειλημμένη χρήση αντιτρομοκρατικών νόμων από το Μπαχρέιν για τον περιορισμό της ελευθερίας του λόγου·

6.

εκφράζει τη λύπη του για την άρση του de facto 7ετούς μορατόριουμ στις εκτελέσεις το 2017· επαναλαμβάνει την έντονη αντίθεσή του στη θανατική ποινή· επαναλαμβάνει την έκκλησή του προς την Αυτού Μεγαλειότητα Sheikh Hamad bin Isa Al Khalifa να επιβάλει εκ νέου μορατόριουμ στις εκτελέσεις με σκοπό την κατάργηση της θανατικής ποινής και την άμεση απελευθέρωση των Mohamed Ramadan, Husain Ali Moosa, Maher Abbas al-Khabbaz, Salman Isa Ali Salman, Hussein Abdullah Khalil Ebrahim, Mohammad Radhi Abdulla Hassan, Sayed Ahmed Fuad Abbas Isa Ahmed Al-Abar, Hussein Ali Mahdi Jasim Mohamed, Hussein Ebrahim Ali Hussein Marzooq, Moosa Abdallah Moosa Jafaar, Hussain Abdullah Marhoon Rashid και Zuhair Ebrahim Jasim Abdullah·

7.

καλεί την κυβέρνηση του Μπαχρέιν να συνεργαστεί πλήρως με τα όργανα του ΟΗΕ, να απευθύνει μόνιμη πρόσκληση σε όλες τις ειδικές διαδικασίες του Συμβουλίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΗΕ και να συνεργαστεί μαζί τους με προορατικό τρόπο· καλεί την κυβέρνηση του Μπαχρέιν να επιτρέψει σε αξιωματούχους της ΕΕ, ανεξάρτητους παρατηρητές και ομάδες ανθρωπίνων δικαιωμάτων να επισκεφθούν τις φυλακές του Μπαχρέιν·

8.

καλεί τον Αντιπρόεδρο της Επιτροπής/Ύπατο Εκπρόσωπο της Ένωσης για Θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφαλείας Josep Borrell (ΑΠ/ΥΕ), την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Εξωτερικής Δράσης (ΕΥΕΔ) και όλους τους αξιωματούχους της ΕΕ που επισκέπτονται το Μπαχρέιν, καθώς και τα κράτη μέλη της ΕΕ, ιδίως την κυβέρνηση της Δανίας, να συνεχίσουν να εγείρουν την υπόθεση του Abdulhadi Al-Khawaja και όλων των άλλων υπερασπιστών των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στη χώρα, τόσο δημόσια όσο και ιδιωτικά, και να ζητήσουν την άνευ όρων απελευθέρωσή τους·

9.

καλεί όλους τους αξιωματούχους της ΕΕ και τους εκπροσώπους των κρατών μελών της ΕΕ που επισκέπτονται το Μπαχρέιν να επισκεφθούν τις φυλακές και να συναντήσουν υπερασπιστές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, καθώς και να ζητήσουν ρητά να επισκεφθούν τον Abdulhadi Al-Khawaja, τον Naji Fateel και τον δρ. Abduljalil Al-Singace· εκφράζει τη βαθιά του λύπη για το γεγονός ότι η οικογένεια του Al-Khawaja έχει λάβει άδεια για μία μόνο επίσκεψη τα τελευταία δύο χρόνια· καλεί, επομένως, το Μπαχρέιν να διατηρήσει τα δικαιώματα επίσκεψης για όλες τις οικογένειες των κρατουμένων·

10.

καλεί τον ΑΠ/ΥΕ, την ΕΥΕΔ, το Συμβούλιο και τα κράτη μέλη να εκφράζουν συστηματικά ανησυχίες σχετικά με τις παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στο Μπαχρέιν και να εγείρουν υποθέσεις σε διμερές επίπεδο και σε όλα τα διεθνή φόρα, συμπεριλαμβανομένου του Συμβουλίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΗΕ, καθώς και στο πλαίσιο της συμφωνίας συνεργασίας ΕΕ-Μπαχρέιν·

11.

καλεί την αντιπροσωπεία της ΕΕ στο Ριάντ και όλες τις διπλωματικές αποστολές των κρατών μελών που καλύπτουν το Μπαχρέιν να παραστούν στις μελλοντικές ακροάσεις σχετικά με τον Abdulhadi Al-Khawaja και να παρακολουθούν τις εξελίξεις στις ακροάσεις αυτές·

12.

καλεί την ΕΕ και τα κράτη μέλη να αυξήσουν την προστασία και την υποστήριξή τους προς τους υπερασπιστές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και τους κρατουμένους για λόγους συνείδησης στο Μπαχρέιν, μεταξύ άλλων μέσω επιχορηγήσεων έκτακτης ανάγκης·

13.

καταδικάζει απερίφραστα τη χρήση τεχνολογίας παρακολούθησης κατά υπερασπιστών των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στο Μπαχρέιν· καλεί την ΕΕ και τα κράτη μέλη της να επιβάλουν αυστηρά τον επικαιροποιημένο κανονισμό για τα είδη διπλής χρήσης, ο οποίος περιλαμβάνει συνολικά την τεχνολογία που χρησιμοποιείται για παρακολούθηση, καθώς και να εμποδίζουν τις εταιρείες να εξαγάγουν, να πωλούν, να επικαιροποιούν ή να διατηρούν τεχνολογία παρακολούθησης που μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την καταστολή ειρηνικών φωνών της αντιπολίτευσης στο Μπαχρέιν· εκφράζει τη λύπη του για το γεγονός έχει διαπιστωθεί ότι ευρωπαϊκές εταιρείες παραβιάζουν τα ανθρώπινα δικαιώματα μέσω της πώλησης τεχνολογίας διπλής χρήσης·

14.

ενθαρρύνει τον διάλογο μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης, των κρατών μελών της και του Μπαχρέιν σχετικά με τα ανθρώπινα δικαιώματα· πιστεύει ότι η απελευθέρωση του Abdulhadi Al-Khawaja και όλων των άλλων υπερασπιστών των ανθρωπίνων δικαιωμάτων θα αποτελούσε σημαντικό βήμα για τη βελτίωση των σχέσεων ΕΕ-Μπαχρέιν·

15.

καταδικάζει απερίφραστα κάθε αθέμιτη επιρροή στο έργο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, είτε άμεσα από ξένες χώρες είτε έμμεσα μέσω ΜΚΟ ελεγχόμενων από κυβερνήσεις· παροτρύνει όλα τα θεσμικά όργανα της ΕΕ να ενισχύσουν περαιτέρω το Μητρώο Διαφάνειας με τη θέσπιση αυστηρότερων κανόνων, και να συστήσουν ανεξάρτητη επιτροπή δεοντολογίας για όλα τα θεσμικά όργανα της ΕΕ· υπενθυμίζει τις συστάσεις του ψηφίσματός του της 9ης Μαρτίου 2022 σχετικά με τις εξωτερικές παρεμβάσεις σε όλες τις δημοκρατικές διαδικασίες στην Ευρωπαϊκή Ένωση, συμπεριλαμβανομένης της παραπληροφόρησης (3), μεταξύ άλλων σχετικά με τον τρόπο ενίσχυσης της αντίδρασης της ΕΕ σε εξωτερικές παρεμβάσεις στις δημοκρατικές διαδικασίες της ΕΕ· καλεί την ΕΥΕΔ να εκπονήσει μελέτη με αντικείμενο τη συμμετοχή και την επιρροή κακόβουλων κρατικών φορέων σε ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα, ομάδες δεξαμενές σκέψης, πανεπιστήμια, θρησκευτικές οργανώσεις και οργανισμούς μέσων ενημέρωσης·

16.

αναθέτει στην Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο, την Επιτροπή, τον Αντιπρόεδρο της Επιτροπής/Ύπατο Εκπρόσωπο της Ένωσης για Θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφαλείας, στις κυβερνήσεις και τα κοινοβούλια των κρατών μελών, στην κυβέρνηση και το Κοινοβούλιο του Βασιλείου του Μπαχρέιν, καθώς και στα μέλη του Συμβουλίου Συνεργασίας του Κόλπου.

(1)  ΕΕ L 206 της 11.6.2021, σ. 1.

(2)  ΕΕ L 326 της 8.12.2011, σ. 26.

(3)  ΕΕ C 347 της 9.9.2022, σ. 61.


17.5.2023   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 177/109


P9_TA(2022)0448

Οι υποψίες διαφθοράς από το Κατάρ και η ευρύτερη ανάγκη διαφάνειας και λογοδοσίας στα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα

Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 15ης Δεκεμβρίου 2022 σχετικά με τις υποψίες διαφθοράς από το Κατάρ και την ευρύτερη ανάγκη διαφάνειας και λογοδοσίας στα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα (2022/3012(RSP))

(2023/C 177/13)

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

έχοντας υπόψη την απόφασή του της 27ης Απριλίου 2021 σχετικά με τη σύναψη διοργανικής συμφωνίας μεταξύ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για ένα υποχρεωτικό Μητρώο Διαφάνειας (1),

έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 16ης Σεπτεμβρίου 2021 σχετικά με την ενίσχυση της διαφάνειας και της ακεραιότητας στα θεσμικά όργανα της ΕΕ με τη σύσταση ανεξάρτητου φορέα δεοντολογίας της ΕΕ (2),

έχοντας υπόψη την δικαιική αρχή του τεκμηρίου αθωότητας,

έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 9ης Μαρτίου 2022 σχετικά με τις εξωτερικές παρεμβάσεις, συμπεριλαμβανομένης της παραπληροφόρησης, σε όλες τις δημοκρατικές διαδικασίες στην Ευρωπαϊκή Ένωση (3),

έχοντας υπόψη τα άρθρα 10 και 11 του Κανονισμού του,

έχοντας υπόψη το άρθρο 132 παράγραφοι 2 και 4 του Κανονισμού του,

Α.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η Βελγική Ομοσπονδιακή Εισαγγελία έχει κινήσει έρευνα, που βρίσκεται σε εξέλιξη, σχετικά με καταγγελίες για νομιμοποίηση εσόδων από παράνομες δραστηριότητες, διαφθορά και συμμετοχή σε εγκληματική οργάνωση· λαμβάνοντας υπόψη ότι έχουν πραγματοποιηθεί συλλήψεις και έρευνες στις Βρυξέλλες, από τις 9 Δεκεμβρίου 2022, οι οποίες αφορούν βουλευτές του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, τόσο νυν όσο και πρώην, καθώς και υπαλλήλους·

Β.

λαμβάνοντας υπόψη ότι σε ορισμένους υπόπτους έχουν ήδη απαγγελθεί κατηγορίες για νομιμοποίηση εσόδων από παράνομες δραστηριότητες, διαφθορά και συμμετοχή σε εγκληματική οργάνωση· λαμβάνοντας υπόψη ότι η αστυνομία έχει κατασχέσει σημαντικά χρηματικά ποσά που βρίσκονταν στην κατοχή υπόπτων, μετά από κατ’ οίκον έρευνες·

Γ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η εμπιστοσύνη στην ακεραιότητα του Κοινοβουλίου και στο κράτος δικαίου είναι υψίστης σημασίας στοιχείο για τη λειτουργία της ευρωπαϊκής δημοκρατίας· λαμβάνοντας υπόψη ότι είναι σημαντικό να διασφαλιστεί ότι οι δημοκρατικές διαδικασίες δεν είναι όμηροι ιδιωτικών και εξωτερικών συμφερόντων και ότι τα δικαιώματα των πολιτών γίνονται πλήρως σεβαστά·

Δ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η ικανότητα των εκπροσώπων ομάδων συμφερόντων να επηρεάζουν τη λήψη αποφάσεων στο Κοινοβούλιο επιχειρηματολογώντας αποτελεί ζωτικό στοιχείο της ευρωπαϊκής δημοκρατίας· λαμβάνοντας υπόψη ότι, από την άλλη πλευρά, τα αθέμιτα μέσα επηρεασμού, οι δωροδοκίες και άλλα ποινικά αδικήματα είναι απαράδεκτα·

Ε.

λαμβάνοντας υπόψη ότι το Κοινοβούλιο παρουσίασε τη θέση του και απηύθυνε έκκληση για τη σύσταση ενός φιλόδοξου φορέα δεοντολογίας με το ψήφισμά του της 16ης Σεπτεμβρίου 2021·

ΣΤ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η οδηγία (ΕΕ) 2019/1937 (4) προστατεύει τους μάρτυρες δημόσιου συμφέροντος όταν, υπό συγκεκριμένες περιστάσεις, αποκαλύπτουν άμεσα και δημοσίως αξιόποινες πράξεις·

Ζ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι το μητρώο διαφάνειας αποτελεί κεντρικό στοιχείο του δεοντολογικού πλαισίου και της διαφάνειας των θεσμικών οργάνων της ΕΕ·

Η.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η μη κυβερνητική οργάνωση (ΜΚΟ) «Fight Impunity» εξακολουθεί να μην έχει καταχωριστεί μέχρι σήμερα στο Μητρώο Διαφάνειας·

1.

δηλώνει την αποστροφή του και εκφράζει σοβαρή ανησυχία για τις καταγγελλόμενες πράξεις διαφθοράς, νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και συμμετοχής σε εγκληματική οργάνωση από βουλευτές, πρώην βουλευτές και υπαλλήλους του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου σε αντάλλαγμα για την απόκτηση επιρροής στις αποφάσεις του Κοινοβουλίου· στηρίζει την απόφαση για πλήρη συνεργασία του Κοινοβουλίου στο πλαίσιο της διεξαγόμενης ποινικής έρευνας· σημειώνει με ανησυχία ότι οι εσωτερικοί μηχανισμοί παρακολούθησης και προειδοποίησης των θεσμικών οργάνων της ΕΕ απέτυχαν δραματικά να εντοπίσουν τη συνεχιζόμενη διαφθορά·

2.

καταγγέλλει απερίφραστα τις εικαζόμενες απόπειρες του Κατάρ να επηρεάσει βουλευτές, πρώην βουλευτές και υπαλλήλους του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου με πράξεις διαφθοράς, γεγονός που συνιστά σοβαρή εξωτερική παρέμβαση στις δημοκρατικές διαδικασίες της ΕΕ·

3.

υπογραμμίζει ότι η σοβαρότητα και το μέγεθος των εν εξελίξει ερευνών απαιτούν από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και τα θεσμικά όργανα της ΕΕ να αντιδράσουν με αδιαμφισβήτητη ενότητα και ακλόνητη αποφασιστικότητα·

4.

αποδοκιμάζει έντονα το γεγονός ότι αποφάσεις που εγκρίθηκαν από τις επιτροπές και την ολομέλεια του Κοινοβουλίου για το Κατάρ ενδέχεται να έχουν αλλοιωθεί λόγω διαφθοράς και αθέμιτης επιρροής, συμπεριλαμβανομένου του ψηφίσματος της 24ης Νοεμβρίου 2022 σχετικά με την κατάσταση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στο πλαίσιο του Παγκοσμίου Κυπέλλου της FIFA στο Κατάρ· εκφράζει τη λύπη του για το γεγονός ότι αυτό έχει οδηγήσει σε έλλειψη φιλοδοξίας όσον αφορά την υπεράσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων χιλιάδων μεταναστών εργαζομένων που έχασαν τη ζωή τους σε εργοτάξια και εκατοντάδων χιλιάδων ανθρώπων των οποίων τα θεμελιώδη δικαιώματα καταπατώνται στο Κατάρ·

5.

ζητά να συσταθεί ειδική επιτροπή η οποία θα αναλάβει να εντοπίσει πιθανές ατέλειες στους κανόνες του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου σχετικά με τη διαφάνεια, την ακεραιότητα και τη διαφθορά και να υποβάλει προτάσεις για μεταρρυθμίσεις, με βάση το έργο της Επιτροπής Συνταγματικών Υποθέσεων και τις βέλτιστες πρακτικές σε άλλα κοινοβούλια·

6.

δεσμεύεται να συστήσει εξεταστική επιτροπή, σύμφωνα με το άρθρο 226 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, μετά την ολοκλήρωση των ποινικών ερευνών και ενδεχόμενων δικαστικών διαδικασιών, προκειμένου να διερευνηθούν τα περιστατικά διαφθοράς και οι αθέμιτες ενέργειες τρίτων χωρών που επιδιώκουν να αποκτήσουν επιρροή στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο·

7.

εκφράζει την ανησυχία του για πιθανές συγκρούσεις συμφερόντων που προκαλούνται από παράλληλη απασχόληση βουλευτών, ιδίως όταν υπηρετούν ως διευθυντικά στελέχη, στο διοικητικό συμβούλιο ή σε συμβουλευτικά συμβούλια τραπεζών, πολυεθνικών εταιρειών ή εισηγμένων στο χρηματιστήριο εταιρειών·

8.

εκφράζει την ικανοποίησή του για την παύση της βουλεύτριας Εύας Καϊλή από τη θέση της Αντιπροέδρου, όπως προβλέπεται στο άρθρο 21 του Κανονισμού·

9.

ζητά να οριστεί ειδικός αντιπρόεδρος αρμόδιος για την ακεραιότητα και την καταπολέμηση της διαφθοράς και των εξωτερικών παρεμβάσεων στο Κοινοβούλιο·

10.

καλεί την Επιτροπή να υποβάλει πρόταση για τη σύσταση του φορέα δεοντολογίας το συντομότερο δυνατόν, σύμφωνα με το ψήφισμα του Κοινοβουλίου της 16ης Σεπτεμβρίου 2021·

11.

προτείνει να θεσπιστεί περίοδος αναμονής για τους πρώην βουλευτές του ΕΚ, προκειμένου να αποφευχθούν οι αρνητικές συνέπειες από το επονομαζόμενο φαινόμενο μεταπήδησης από τον δημόσιο στον ιδιωτικό τομέα·

12.

ζητά τη διεξοδική αξιολόγηση και τη βελτίωση της αναγνωσιμότητας των νομοθετικών δραστηριοτήτων των βουλευτών του ΕΚ, ιδίως με τη δημοσιοποίηση των νομοθετικών αποτυπωμάτων για τα προτεινόμενα κείμενα και τις τροπολογίες·

13.

δεσμεύεται για πλήρη διαφάνεια του παράλληλου εισοδήματος των βουλευτών με το ακριβές ποσό και απαγορεύοντας κάθε εξωτερική χρηματοδότηση του προσωπικού των βουλευτών και των ομάδων· δεσμεύεται να απαγορεύσει σε επίπεδο ΕΕ τις δωρεές από τρίτες χώρες σε βουλευτές και πολιτικά κόμματα, προκειμένου να καλυφθούν τα κενά στα κράτη μέλη· ζητά από την Επιτροπή να υποβάλει επειγόντως σχετική πρόταση·

14.

ζητά επειγόντως να ανασταλούν οι κάρτες εισόδου των εκπροσώπων των συμφερόντων του Κατάρ, σύμφωνα με το άρθρο 123 του Κανονισμού του, έως ότου οι δικαστικές έρευνες παράσχουν σχετικές πληροφορίες και διευκρινίσεις·

15.

πιστεύει ότι το Μητρώο Διαφάνειας της ΕΕ θα πρέπει να ενισχυθεί με αύξηση του προϋπολογισμού και του προσωπικού του, ώστε να είναι σε θέση να επαληθεύει διεξοδικότερα τις πληροφορίες που παρέχουν αιτούντες και εγγεγραμμένοι· πιστεύει, επιπλέον, ότι το πεδίο εφαρμογής του θα πρέπει να επεκταθεί ώστε να συμπεριλάβει και εκπροσώπους τρίτων χωρών·

16.

τονίζει ότι οι δέουσες ρυθμίσεις και ο ενδεδειγμένος έλεγχος των ομάδων φιλίας αποτελούν προϋπόθεση για τη συνέχιση της ύπαρξής τους στο Κοινοβούλιο· αναθέτει στους Κοσμήτορες να εφαρμόσουν τους υφιστάμενους κανόνες και να αναπτύξουν και να τηρούν προσβάσιμο και επικαιροποιημένο μητρώο ομάδων φιλίας και δηλώσεων·

17.

ζητά να καταστεί υποχρεωτικό το μητρώο διαφάνειας·

18.

ζητά να ενταχθούν και οι πρώην βουλευτές στο μητρώο διαφάνειας·

19.

καλεί τα θεσμικά όργανα της ΕΕ να λάβουν επειγόντως μέτρα για την καθιέρωση της πρακτικής των ελάχιστων περιόδων αναμονής για ανώτερους υπαλλήλους της ΕΕ και πρώην μέλη, προκειμένου να αποφευχθεί το φαινόμενο της μεταπήδησης από τον δημόσιο στον ιδιωτικό τομέα·

20.

συνιστά την αναθεώρηση του κανονισμού υπηρεσιακής κατάστασης και δη του άρθρου 22γ, προκειμένου να ευθυγραμμιστεί με τα πρότυπα της οδηγίας για τους μάρτυρες δημοσίου συμφέροντος· καλεί, εν τω μεταξύ, το Προεδρείο να αναθεωρήσει αμέσως τους εσωτερικούς κανόνες του Κοινοβουλίου για την εφαρμογή του άρθρου 22γ του κανονισμού υπηρεσιακής κατάστασης, ώστε να ευθυγραμμιστούν με την προστασία που προβλέπεται στην οδηγία για τους μάρτυρες δημοσίου συμφέροντος·

21.

τονίζει τον ρόλο της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας (EPPO), του Οργανισμού της ΕΕ για τη Συνεργασία στον Τομέα της Ποινικής Δικαιοσύνης (Eurojust), της Ευρωπόλ και της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Καταπολέμησης της Απάτης (OLAF) στην καταπολέμηση της διαφθοράς· ζητά να ενισχυθούν περαιτέρω οι ικανότητες και η συνεργασία μεταξύ Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας και OLAF· ζητά κοινούς κανόνες για την καταπολέμηση της διαφθοράς που θα ισχύουν για τους βουλευτές και τους υπαλλήλους των οργάνων της ΕΕ·

22.

πιστεύει ότι η δήλωση περιουσιακών στοιχείων από τους βουλευτές κατά την έναρξη και τη λήξη κάθε εντολής θα παρείχε πρόσθετες διασφαλίσεις κατά της διαφθοράς, σύμφωνα με το παράδειγμα πολλών κρατών μελών· πιστεύει ότι η δήλωση περιουσιακών στοιχείων θα μπορούσε να είναι προσβάσιμη μόνο στις αρμόδιες αρχές, ώστε να μπορούν να ελέγχουν κατά πόσον τα δηλούμενα περιουσιακά στοιχεία ανταποκρίνονται στα δηλωθέντα εισοδήματα όταν αντιμετωπίζουν περιπτώσεις τεκμηριωμένων ισχυρισμών, γεγονός που θα δυσχέραινε σημαντικά τη διάθεση παράνομων εσόδων·

23.

αναστέλλει όλες τις εργασίες σχετικά με νομοθετικούς φακέλους που αφορούν το Κατάρ, και συγκεκριμένα όσον αφορά την ελευθέρωση του καθεστώτος θεωρήσεων και τη συμφωνία συνεργασίας με το Κατάρ στον τομέα των αεροπορικών μεταφορών, και τις προγραμματισμένες επισκέψεις, έως ότου επιβεβαιωθούν ή καταρριφθούν οι καταγγελίες·

24.

αναθέτει στην Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο και την Επιτροπή, στον Αντιπρόεδρο της Επιτροπής / Ύπατο Εκπρόσωπο της Ένωσης για Θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφαλείας και στην Κυβέρνηση και στη Συμβουλευτική Συνέλευση του Κατάρ.

(1)  ΕΕ C 506 της 15.12.2021, σ. 127.

(2)  ΕΕ C 117 της 11.3.2022, σ. 159.

(3)  ΕΕ C 347 της 9.9.2022, σ. 61.

(4)  Οδηγία (ΕΕ) 2019/1937 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 23ης Οκτωβρίου 2019, σχετικά με την προστασία των προσώπων που αναφέρουν παραβιάσεις του δικαίου της Ένωσης (ΕΕ L 305 της 26.11.2019, σ. 17).


17.5.2023   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 177/112


P9_TA(2022)0449

90 χρόνια από το Holodomor: η αναγνώριση των μαζικών δολοφονιών μέσω λιμοκτονίας ως γενοκτονίας

Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 15ης Δεκεμβρίου 2022 σχετικά με τα 90 χρόνια από το Holodomor: η αναγνώριση των μαζικών δολοφονιών μέσω λιμοκτονίας ως γενοκτονίας (2022/3001(RSP))

(2023/C 177/14)

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

έχοντας υπόψη τα προηγούμενα ψηφίσματά του σχετικά με την Ουκρανία και τη Ρωσία, και ιδίως το ψήφισμά του της 23ης Οκτωβρίου 2008 σχετικά με τον εορτασμό της επετείου της μνήμης του Holodomor, του τεχνητού λιμού στην Ουκρανία (1932-1933) (1),

έχοντας υπόψη την Ευρωπαϊκή Σύμβαση για την Προστασία των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και των Θεμελιωδών Ελευθεριών,

έχοντας υπόψη τη Σύμβαση του ΟΗΕ για την πρόληψη και καταστολή του εγκλήματος της γενοκτονίας, την Οικουμενική Διακήρυξη των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και άλλες συνθήκες και πράξεις του ΟΗΕ για τα ανθρώπινα δικαιώματα,

έχοντας υπόψη τις κοινές δηλώσεις σχετικά με τις επετείους του Holodomor που εγκρίθηκαν κατά τις συνόδους ολομέλειας της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ,

έχοντας υπόψη το Καταστατικό της Ρώμης, του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου,

έχοντας υπόψη το ψήφισμα του ουκρανικού κοινοβουλίου (Βερχόβνα Ράντα) του 2003 που χαρακτηρίζει τον εσκεμμένο λιμό ως πράξη γενοκτονίας, τον ουκρανικό νόμο της 28 Νοεμβρίου 2006 σχετικά με το «Holodomor στην Ουκρανία την περίοδο 1932-1933» και την έκκληση της ουκρανικής Βερχόβνα Ράντα, στις 16 Νοεμβρίου 2022, προς τα κοινοβούλια του κόσμου σχετικά με την αναγνώριση του Holodomor, της περιόδου 1932-1933, ως γενοκτονίας του ουκρανικού λαού,

έχοντας υπόψη το άρθρο 132 παράγραφοι 2 και 4 του Κανονισμού του,

Α.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η Σύμβαση του ΟΗΕ για την πρόληψη και τιμωρία των εγκλημάτων γενοκτονίας ποινικοποιεί ορισμένες πράξεις που διαπράχθηκαν με την πρόθεση να εξοντωθεί, εξ ολοκλήρου ή εν μέρει, εθνική, εθνοτική, φυλετική ή θρησκευτική ομάδα τη δολοφονία μελών της ομάδας, την πρόκληση σοβαρής σωματικής ή ψυχικής βλάβης σε μέλη της ομάδας, την εσκεμμένη επιβολή στην ομάδα συνθηκών ζωής οι οποίες αποσκοπούν στην ολική ή μερική καταστροφή της, την επιβολή μέτρων με σκοπό την παρεμπόδιση των γεννήσεων στους κόλπους της ομάδας και τη διά της βίας μεταφορά παιδιών της ομάδας σε άλλη ομάδα·

Β.

λαμβάνοντας υπόψη ότι ο λιμός του Holodomor το 1932-33, που προκάλεσε τον θάνατο εκατομμυρίων Ουκρανών σχεδιάστηκε και εφαρμόστηκε κυνικά και απάνθρωπα από το σταλινικό καθεστώς, προκειμένου να επιβληθεί η σοβιετική πολιτική της κολεκτιβοποίησης της γεωργίας και να κατασταλεί ο ουκρανικός λαός και η εθνική του ταυτότητα· λαμβάνοντας υπόψη ότι παρόμοιες βάναυσες μέθοδοι χρησιμοποιήθηκαν από το σοβιετικό καθεστώς και σε άλλα μέρη της Σοβιετικής Ένωσης, και, συγκεκριμένα, στο Καζακστάν, στη Λευκορωσία, στον Βόρειο Καύκασο και αλλού· λαμβάνοντας υπόψη ότι η καταστολή της ουκρανικής ταυτότητας πραγματοποιήθηκε επίσης μέσω της άσκησης τρομοκρατικής δράσης κατά των φορέων της ουκρανικής πολιτιστικής ταυτότητας·

Γ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με στοιχεία, το σοβιετικό καθεστώς κυβέρνηση κατάσχεσε εσκεμμένα συγκομιδές σιτηρών και έκλεισε τα σύνορα για να εμποδίσει τους Ουκρανούς να γλιτώσουν από τη λιμοκτονία· λαμβάνοντας υπόψη ότι το 1932 και το 1933 η Σοβιετική Ένωση εξήγε σιτηρά από το έδαφος της Ουκρανίας ενώ οι άνθρωποι εκεί λιμοκτονούσαν· λαμβάνοντας υπόψη ότι η θανάτωση κυρίως Ουκρανών αγροτών συνοδευόταν συχνά από προπαγάνδα που μετέτρεπε τους αγρότες σε αποδιοπομπαίους τράγους και τους παρουσίαζε ως υπαίτιους του λιμού·

Δ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι ο συνεχιζόμενος επιθετικός πόλεμος της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας, η καταστροφή των ενεργειακών και γεωργικών υποδομών της, η παρεμπόδιση της εξαγωγής ουκρανικών σιτηρών και η κλοπή εκατομμυρίων τόνων σιτηρών από τη Ρωσία έχουν ανανεώσει τους φόβους για μεγάλης κλίμακας, τεχνητό λιμό, ιδίως στον Νότο του πλανήτη, ο οποίος εξαρτάται από οικονομικώς προσιτά ουκρανικά σιτηρά·

Ε.

λαμβάνοντας υπόψη ότι τα σοβιετικά εγκλήματα του 20ού αιώνα δεν έχουν αποτελέσει αντικείμενο σαφούς νομικής και ηθικής αξιολόγησης από τη διεθνή κοινότητα· λαμβάνοντας υπόψη ότι το ξέπλυμα και η εξύμνηση του ολοκληρωτικού σοβιετικού καθεστώτος και η αναβίωση της λατρείας του Στάλιν στη Ρωσία έχουν κορυφωθεί στη σημερινή Ρωσία, η οποία είναι κρατικός χορηγός της τρομοκρατίας και κράτος που χρησιμοποιεί τρομοκρατικά μέσα, και ότι επαναλαμβάνονται τα φρικτά εγκλήματα κατά του ουκρανικού λαού στην εποχή μας, όπως το συνεχιζόμενο Holodomor, με την προσπάθεια της Ρωσίας να παγώσει μέχρι θανάτου τον ουκρανικό λαό μέσω της στοχευμένης καταστροφής μη στρατιωτικών ενεργειακών υποδομών της Ουκρανίας κατά τη διάρκεια του χειμώνα·

ΣΤ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι, έως τον Δεκέμβριο του 2022, τα κοινοβούλια ή άλλοι αντιπροσωπευτικοί κρατικοί θεσμοί άνω των 20 χωρών είχαν αναγνωρίσει το Holodomor ως γενοκτονία ή έγκλημα κατά του ουκρανικού λαού και κατά της ανθρωπότητας·

Ζ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι το 2022 και το 2023 σηματοδοτούν την 90ή επέτειο του Holodomor·

1.

αναγνωρίζει το Holodomor, τον τεχνητό λιμό του 1932-1933 στην Ουκρανία που προκλήθηκε από εσκεμμένη πολιτική του σοβιετικού καθεστώτος, ως γενοκτονία εις βάρος του ουκρανικού λαού, καθώς διαπράχθηκε με την πρόθεση να καταστραφεί μια ομάδα ανθρώπων με την εσκεμμένη επιβολή συνθηκών ζωής που ήταν σχεδιασμένες έτσι ώστε να επιφέρουν τη φυσική καταστροφή της·

2.

τιμά τη μνήμη όλων των θυμάτων του Holodomor και εκφράζει την αλληλεγγύη του με τον ουκρανικό λαό, που υπέφερε κατά τη διάρκεια αυτής της τραγωδίας, και ιδίως με τους εναπομένοντες επιζώντες του Holodomor και τις οικογένειές τους· εκφράζει τον σεβασμό του σε όσους έχασαν τη ζωή τους εξαιτίας αυτών των εγκλημάτων που διαπράχθηκαν από το ολοκληρωτικό σοβιετικό καθεστώς·

3.

καταδικάζει απερίφραστα αυτές τις γενοκτονικές πράξεις του ολοκληρωτικού σοβιετικού καθεστώτος, οι οποίες είχαν ως αποτέλεσμα τον θάνατο εκατομμυρίων Ουκρανών και έπληξαν σημαντικά τα θεμέλια της ουκρανικής κοινωνίας·

4.

καλεί όλες τις χώρες, και ιδιαίτερα τη Ρωσική Ομοσπονδία και τις άλλες χώρες που προέκυψαν μετά τη διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης, να ανοίξουν τα αρχεία τους σχετικά με τον τεχνητό λιμό της περιόδου 1932-1933 στην Ουκρανία·

5.

καλεί όλες τις χώρες και τους διεθνείς οργανισμούς που δεν έχουν ακόμη αναγνωρίσει το Holodomor ως γενοκτονία να το πράξουν· καλεί τη Ρωσική Ομοσπονδία, ως τον κύριο διάδοχο της Σοβιετικής Ένωσης, να αναγνωρίσει επίσημα τον Holodomor και να ζητήσει συγγνώμη για τα εγκλήματα αυτά·

6.

καλεί τα κράτη μέλη της ΕΕ και τις τρίτες χώρες να προωθήσουν την επίγνωση αυτών των γεγονότων και άλλων εγκλημάτων που διαπράχθηκαν από το σοβιετικό καθεστώς, ενσωματώνοντας τις σχετικές ιστορικές γνώσεις σε εκπαιδευτικά και ερευνητικά προγράμματα, προκειμένου να αποτρέψουν παρόμοιες τραγωδίες στο μέλλον·

7.

εκφράζει τη λύπη του για το γεγονός ότι η 90ή επέτειος του Holodomor λαμβάνει χώρα ενώ η Ρωσία συνεχίζει τον επιθετικό της πόλεμο κατά της Ουκρανίας, παραβιάζοντας την κυριαρχία και την εδαφική ακεραιότητα της χώρας αυτής και επιδιώκοντας την εξαφάνιση της Ουκρανίας ως εθνικού κράτους και την καταστροφή της ταυτότητας και του πολιτισμού του λαού της· καταδικάζει, επιπλέον, το γεγονός ότι ο επιθετικός πόλεμος της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας έχει προκαλέσει παγκόσμια επισιτιστική κρίση, καθώς η Ρωσία καταστρέφει και λεηλατεί τις σιταποθήκες της Ουκρανίας και εξακολουθεί να δυσχεραίνει την εξαγωγή σιτηρών από την Ουκρανία στις φτωχότερες χώρες·

8.

καταδικάζει τη χειραγώγηση της ιστορικής μνήμης από το σημερινό ρωσικό καθεστώς με σκοπό την επιβίωση του καθεστώτος· στο πλαίσιο αυτό, επαναλαμβάνει ότι καταδικάζει το διά της βίας κλείσιμο από τις ρωσικές αρχές των οργανώσεων ανθρωπίνων και πολιτικών δικαιωμάτων International Memorial Society και του Κέντρου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων Memorial, πράξη που υπογραμμίζει την αναθεωρητική ιδεολογία του σημερινού ρωσικού καθεστώτος· καλεί την ΕΕ και τα κράτη μέλη της, τους δημόσιους και ιδιωτικούς οργανισμούς και ολόκληρη την κοινωνία των πολιτών να καταγγείλουν και να αντικρούσουν ενεργά κάθε απόπειρα στρέβλωσης ιστορικών γεγονότων ή χειραγώγησης της κοινής γνώμης στην Ευρώπη μέσω ψευδών ιστορικών αφηγημάτων που κατασκευάζονται και διαδίδονται για τη στήριξη της ιδεολογίας και της επιβίωσης εγκληματικών καθεστώτων· καλεί όλα τα θεσμικά όργανα της ΕΕ και τα κράτη μέλη να στηρίξουν την ακαδημαϊκή κοινότητα και την κοινωνία των πολιτών στην τεκμηρίωση, την έρευνα και την εκπαίδευση σχετικά με την πολιτική καταστολή και τα εγκλήματα του ολοκληρωτισμού στη Σοβιετική Ένωση·

9.

καταδικάζει με τον εντονότερο δυνατό τρόπο όλες τις μορφές ολοκληρωτισμού· εκφράζει τη λύπη του που τα εγκλήματα του σοβιετικού ολοκληρωτικού καθεστώτος δεν έχουν ακόμη αξιολογηθεί από νομική σκοπιά, ότι οι δράστες τους δεν έχουν προσαχθεί στη δικαιοσύνη και ότι τα εγκλήματα αυτά δεν έχουν καταδικαστεί ποτέ ρητά από τη διεθνή κοινότητα· ζητεί μια ολοκληρωμένη, ιστορική και νομική εξέταση του σοβιετικού καθεστώτος και μια διαφανή δημόσια συζήτηση σχετικά με τα εγκλήματά του, πράγμα υψίστης σημασίας για την οικοδόμηση μιας κοινής ευρωπαϊκής ιστορίας και μνήμης και, ως εκ τούτου, για την ενίσχυση της ανθεκτικότητας των κοινωνιών μας στις σύγχρονες απειλές κατά της δημοκρατίας· τονίζει ότι η εξέταση του σοβιετικού καθεστώτος και η διαφανής δημόσια συζήτηση σχετικά με τα εγκλήματά του είναι εξαιρετικά σημαντική για την ίδια τη Ρωσία, προκειμένου να αυξηθεί η επίγνωση του κοινού, να οικοδομηθεί ανθεκτικότητα έναντι της παραπληροφόρησης και των στρεβλωμένων ιστορικών αφηγημάτων και να αποτραπεί η επανάληψη παρόμοιων εγκλημάτων·

10.

αναθέτει στις αρμόδιες υπηρεσίες του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου να μεταφράσουν αμέσως το παρόν ψήφισμα στα ρωσικά και στα ουκρανικά·

11.

αναθέτει στην Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στη Βερχόβνα Ράντα, στον Πρόεδρο και την κυβέρνηση της Ουκρανίας, στον Αντιπρόεδρο της Επιτροπής/ Ύπατο Εκπρόσωπο της Ένωσης για θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφαλείας, στο Συμβούλιο, στην Επιτροπή, στις κυβερνήσεις και τα κοινοβούλια των κρατών μελών, στον Πρόεδρο, την κυβέρνηση και το Κοινοβούλιο της Ρωσικής Ομοσπονδίας, στον Γενικό Γραμματέα του ΟΗΕ, στον Γενικό Γραμματέα του Οργανισμού για την Ασφάλεια και τη Συνεργασία στην Ευρώπη και στον Γενικό Γραμματέα του Συμβουλίου της Ευρώπης.

(1)  ΕΕ C 15 E της 21.1.2010, σ. 78.


17.5.2023   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 177/115


P9_TA(2022)0450

Αναβάθμιση του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου 2021-2027

Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 15ης Δεκεμβρίου 2022 σχετικά με την αναβάθμιση του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου 2021-2027: ένας ανθεκτικός προϋπολογισμός της ΕΕ, κατάλληλος για νέες προκλήσεις (2022/2046(INI))

(2023/C 177/15)

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

έχοντας υπόψη τα άρθρα 311, 312 και 323 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ),

έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΕ, Ευρατόμ) 2020/2093 του Συμβουλίου, της 17ης Δεκεμβρίου 2020, για τον καθορισμό του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου για τα έτη 2021-2027 (1) (κανονισμός για το ΠΔΠ), και τις κοινές δηλώσεις επί των οποίων επήλθε συμφωνία μεταξύ του Κοινοβουλίου, του Συμβουλίου και της Επιτροπής σχετικά με αυτό το ζήτημα (2), καθώς και τις σχετικές μονομερείς δηλώσεις (3),

έχοντας υπόψη την απόφαση (ΕΕ, Ευρατόμ) 2020/2053 του Συμβουλίου, της 14ης Δεκεμβρίου 2020, για το σύστημα των ιδίων πόρων της Ευρωπαϊκής Ένωσης και για την κατάργηση της απόφασης 2014/335/ΕΕ, Ευρατόμ (4),

έχοντας υπόψη τη διοργανική συμφωνία της 16ης Δεκεμβρίου 2020 μεταξύ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τη δημοσιονομική πειθαρχία, τη συνεργασία σε δημοσιονομικά θέματα και τη χρηστή δημοσιονομική διαχείριση, καθώς και τους νέους ιδίους πόρους, συμπεριλαμβανομένου ενός οδικού χάρτη για την εισαγωγή νέων ιδίων πόρων (5) (διοργανική συμφωνία),

έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΕ, Ευρατόμ) 2020/2092 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 16ης Δεκεμβρίου 2020, περί γενικού καθεστώτος αιρεσιμότητος για την προστασία του προϋπολογισμού της Ένωσης (6),

έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΕ, Ευρατόμ) 2018/1046 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 18ης Ιουλίου 2018, σχετικά με τους δημοσιονομικούς κανόνες που εφαρμόζονται στον γενικό προϋπολογισμό της Ένωσης, την τροποποίηση των κανονισμών (ΕΕ) αριθ. 1296/2013, (ΕΕ) αριθ. 1301/2013, (ΕΕ) αριθ. 1303/2013, (ΕΕ) αριθ. 1304/2013, (ΕΕ) αριθ. 1309/2013, (ΕΕ) αριθ. 1316/2013, (ΕΕ) αριθ. 223/2014, (ΕΕ) αριθ. 283/2014 και της απόφασης αριθ. 541/2014/ΕΕ και για την κατάργηση του κανονισμού (ΕΕ, Ευρατόμ) αριθ. 966/2012 (7) (δημοσιονομικός κανονισμός),

έχοντας υπόψη τον γενικό προϋπολογισμό της Ευρωπαϊκής Ένωσης για το οικονομικό έτος 2023, που εκδόθηκε στις 23 Νοεμβρίου 2022 (8),

έχοντας υπόψη την πρόταση της 16ης Μαΐου 2022 για κανονισμό του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με τους δημοσιονομικούς κανόνες που εφαρμόζονται στον γενικό προϋπολογισμό της Ένωσης (COM(2022)0223),

έχοντας υπόψη την πρόταση της 22ας Απριλίου 2022 για κανονισμό του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΕ, Ευρατόμ) 2018/1046 σχετικά με τους δημοσιονομικούς κανόνες που εφαρμόζονται στον γενικό προϋπολογισμό της Ένωσης (COM(2022)0184),

έχοντας υπόψη τη διοργανική διακήρυξη για τον ευρωπαϊκό πυλώνα κοινωνικών δικαιωμάτων, της 13ης Δεκεμβρίου 2017 (9) και την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 4ης Μαρτίου 2021, σχετικά με το σχέδιο δράσης για τον ευρωπαϊκό πυλώνα κοινωνικών δικαιωμάτων,

έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 19ης Οκτωβρίου 2022 σχετικά με τη θέση του Συμβουλίου επί του σχεδίου γενικού προϋπολογισμού της Ευρωπαϊκής Ένωσης για το οικονομικό έτος 2023 (10),

έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής Προϋπολογισμών και της Επιτροπής Ελέγχου του Προϋπολογισμού, η οποία εγκρίθηκε στις 8 Σεπτεμβρίου 2022 και υιοθετήθηκε κατά την περίοδο συνόδου του Κοινοβουλίου από τις 12 έως τις 15 Σεπτεμβρίου 2022,

έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 13ης Σεπτεμβρίου 2022 σχετικά με την πρόταση του 2021 για αναθεώρηση του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου (11),

έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 23ης Ιουνίου 2022 σχετικά με τη θέση του Συμβουλίου επί του σχεδίου διορθωτικού προϋπολογισμού αριθ. 3/2022 της Ευρωπαϊκής Ένωσης για το οικονομικό έτος 2022 — για την κάλυψη του κόστους υποδοχής των ανθρώπων που εγκαταλείπουν την Ουκρανία (12),

έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 19ης Μαΐου 2022 σχετικά με τις κοινωνικές και οικονομικές επιπτώσεις του ρωσικού πολέμου στην Ουκρανία για την ΕΕ — ενίσχυση της ικανότητας της ΕΕ για δράση (13),

έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 24ης Νοεμβρίου 2021 σχετικά με την επανεξέταση του δημοσιονομικού κανονισμού εν όψει της έναρξης ισχύος του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου 2021-2027 (14),

έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 21ης Οκτωβρίου 2021 σχετικά με τη θέση του Συμβουλίου επί του σχεδίου γενικού προϋπολογισμού της Ευρωπαϊκής Ένωσης για το οικονομικό έτος 2022 (15),

έχοντας υπόψη τη θέση του της 16ης Δεκεμβρίου 2020 σχετικά με το σχέδιο κανονισμού του Συμβουλίου για τον καθορισμό του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου της περιόδου 2021-2027 (16),

έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 23ης Ιουλίου 2020 σχετικά με τα συμπεράσματα της έκτακτης συνόδου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου στις 17-21 Ιουλίου 2020 (17),

έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 10ης Οκτωβρίου 2019 σχετικά με το πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο 2021-2027 και τους ίδιους πόρους: ώρα να ικανοποιηθούν οι προσδοκίες των πολιτών (18),

έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 14ης Νοεμβρίου 2018 σχετικά με το πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο για την περίοδο 2021-2027 — Η θέση του Κοινοβουλίου ενόψει συμφωνίας (19),

έχοντας υπόψη τα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της 24ης Ιουνίου 2022,

έχοντας υπόψη τα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της 31ης Μαΐου 2022,

έχοντας υπόψη τα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της 25ης Μαρτίου 2022,

έχοντας υπόψη τη δήλωση των Βερσαλλιών της 11ης Μαρτίου 2022, εν συνεχεία της άτυπης συνόδου αρχηγών κρατών και κυβερνήσεων,

έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 18ης Οκτωβρίου 2022, με τίτλο «Πρόγραμμα της Επιτροπής 2023» (COM(2022)0548),

έχοντας υπόψη την δημοσιοποιηθείσα τον Αύγουστο του 2022 έκθεση της Παγκόσμιας Τράπεζας, της κυβέρνησης της Ουκρανίας και της Επιτροπής, με τίτλο «The Ukraine Rapid Damage and Needs Assessment» (Ταχεία αποτίμηση των ζημιών και των αναγκών της Ουκρανίας),

έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 18ης Μαΐου 2022, με τίτλο «Αρωγή και ανασυγκρότηση της Ουκρανίας» (COM(2022)0233),

έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 11ης Δεκεμβρίου 2019, με τίτλο «Η Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία» (COM(2019)0640),

έχοντας υπόψη τις προτάσεις της Διάσκεψης για το Μέλλον της Ευρώπης που παρουσιάστηκαν στις 9 Μαΐου 2022,

έχοντας υπόψη την ειδική έκθεση 09/2022 του Ευρωπαϊκού Ελεγκτικού Συνεδρίου, «Κλιματικές δαπάνες από τον προϋπολογισμό της ΕΕ της περιόδου 2014-2020 — Στην πραγματικότητα χαμηλότερες από τις αναφερθείσες»,

έχοντας υπόψη την ειδική έκθεση 22/2021 του Ευρωπαϊκού Ελεγκτικού Συνεδρίου με τίτλο «Βιώσιμη χρηματοδότηση: απαιτείται συνεπέστερη δράση της ΕΕ για να ανακατευθυνθεί η χρηματοδότηση προς βιώσιμες επενδύσεις»,

έχοντας υπόψη την ειδική έκθεση 10/2021 του Ευρωπαϊκού Ελεγκτικού Συνεδρίου με τίτλο «Συνεκτίμηση της διάστασης του φύλου στον προϋπολογισμό της ΕΕ: καιρός τα λόγια να γίνουν πράξη»,

έχοντας υπόψη τους Στόχους Βιώσιμης Ανάπτυξης των Ηνωμένων Εθνών,

έχοντας υπόψη το άρθρο 54 του Κανονισμού του,

έχοντας υπόψη τις γνωμοδοτήσεις της Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων, της Επιτροπής Ανάπτυξης, της Επιτροπής Ελέγχου του Προϋπολογισμού, της Επιτροπής Μεταφορών και Τουρισμού, της Επιτροπής Περιφερειακής Ανάπτυξης, της Επιτροπής Γεωργίας και Ανάπτυξης της Υπαίθρου, της Επιτροπής Πολιτισμού και Παιδείας και της Επιτροπής Συνταγματικών Υποθέσεων,

έχοντας υπόψη τη θέση, υπό μορφή τροπολογιών, της Επιτροπής Απασχόλησης και Κοινωνικών Υποθέσεων,

έχοντας υπόψη τις επιστολές της Επιτροπής Περιβάλλοντος, Δημόσιας Υγείας και Ασφάλειας των Τροφίμων, της Επιτροπής Βιομηχανίας, Έρευνας και Ενέργειας και της Επιτροπής Εσωτερικής Αγοράς και Προστασίας των Καταναλωτών,

έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής Προϋπολογισμών (A9-0281/2022),

Α.

λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με το άρθρο 311 ΣΛΕΕ, η Ένωση πρέπει να διαθέτει επαρκή μέσα για την επίτευξη των στόχων της και την επιτυχή εφαρμογή των πολιτικών της· λαμβάνοντας υπόψη ότι το πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο (ΠΔΠ) καθορίζει τις δημοσιονομικές προτεραιότητες της Ένωσης για επτά έτη και παρέχει χρηματοδοτικούς πόρους για τις πολιτικές, τα προγράμματα και τις ανάγκες της· λαμβάνοντας υπόψη ότι το ΠΔΠ περιορίζεται από το ανώτατο όριο των ιδίων πόρων·

Β.

λαμβάνοντας υπόψη ότι, από τότε που εγκρίθηκε το σημερινό ΠΔΠ τον Δεκέμβριο του 2020, το πολιτικό, οικονομικό και κοινωνικό σκηνικό έχει αλλάξει σε τέτοιο βαθμό που να έχει γίνει αγνώριστο, αρχής γενομένης από την πρωτοφανούς κλίμακας και δραματικότατη στις συνέπειές της πανδημία της COVID-19, η οποία εξακολουθεί να μην έχει τελειώσει·

Γ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η απρόκλητη και αδικαιολόγητη εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία έχει προξενήσει σοβαρότατη ανθρωπιστική κρίση και έχει προκαλέσει τεράστιο οικονομικό και κοινωνικό κλυδωνισμό άγνωστης διάρκειας σε ολόκληρο τον κόσμο· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων έχουν περιγράψει τον πόλεμο ως τεκτονική αλλαγή στην ευρωπαϊκή ιστορία και ότι, σύμφωνα με τη διατύπωση της Επιτροπής, οι απρόβλεπτες ανάγκες που δημιούργησε ο πόλεμος στην Ευρώπη υπερβαίνουν κατά πολύ τα μέσα που διατίθενται στο τρέχον πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο, με αποτέλεσμα να χρειάζονται νέες πηγές χρηματοδότησης·

Δ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η Ένωση και οι λαοί της έχουν στηρίξει την Ουκρανία από την αρχή του πολέμου, επιδεικνύοντας αλληλεγγύη προς τους Ουκρανούς στον αγώνα τους για την υπεράσπιση της δημοκρατίας κατά του ολοκληρωτισμού, προσφέροντας καταφύγιο σε πάνω από 8 εκατομμύρια Ουκρανούς και χορηγώντας προσωρινή προστασία σε 4 εκατομμύρια· λαμβάνοντας υπόψη ότι η ΕΕ, τα κράτη μέλη και τα ευρωπαϊκά χρηματοπιστωτικά ιδρύματα έχουν παράσχει στην Ουκρανία βοήθεια άνω των 19 δισεκατομμυρίων EUR· λαμβάνοντας υπόψη ότι, εκτός από την ανθρωπιστική και στρατιωτική βοήθεια, η Ένωση έχει στηρίξει την Ουκρανία στους τομείς της υγείας, της ενέργειας και της γεωργίας και έχει διευκολύνει το εμπόριο, ιδίως με τη δημιουργία λωρίδων αλληλεγγύης για να βοηθήσει την Ουκρανία να εξάγει γεωργικά προϊόντα· λαμβάνοντας υπόψη ότι θα χρειαστεί περαιτέρω βοήθεια για τη διατήρηση των βασικών υπηρεσιών και των βασικών υποδομών στη χώρα·

Ε.

λαμβάνοντας υπόψη ότι το 21,9 % του ευρωπαϊκού πληθυσμού αντιμετωπίζει κίνδυνο φτώχειας ή κοινωνικού αποκλεισμού· λαμβάνοντας υπόψη ότι είναι βέβαιο ότι θα επιδεινωθεί η ενεργειακή φτώχεια ως συνέπεια της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία· λαμβάνοντας υπόψη ότι ο συνδυασμός της αύξησης των τιμών της ενέργειας και του διογκούμενου πληθωρισμού έχει γίνει αιτία κρίσης ως προς το κόστος ζωής, απειλώντας την επιβίωση επιχειρήσεων και δη μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων (ΜΜΕ), και ωθώντας περισσότερους ανθρώπους στη φτώχεια·

ΣΤ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι δικαίως αναμένουν οι άνθρωποι από την Ένωση και τον προϋπολογισμό της να αντιδρούν άμεσα και αποτελεσματικά σε μεταβαλλόμενες ανάγκες, καθώς και να τους παρέχουν την απαραίτητη στήριξη και δη σε περιόδους κρίσης·

Ζ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι ο προϋπολογισμός της ΕΕ διαδραματίζει και πρέπει να συνεχίσει να διαδραματίζει κεντρικό ρόλο στην υλοποίηση των πολιτικών προτεραιοτήτων της Ένωσης, συμπεριλαμβανομένων των προσπαθειών για μια επιτυχή για όλους πράσινη και ψηφιακή μετάβαση, της προετοιμασίας του εδάφους για κλιματική ουδετερότητα έως το 2050, της προώθησης μιας ανοικτής σε όλους ανάκαμψης με κοινωνικό πρόσημο, της επιδίωξης μιας βιώσιμης και ανοικτής σε όλους ανάπτυξης, της εδραίωσης της ανταγωνιστικότητας, της καινοτομίας, της στρατηγικής αυτονομίας και της ενεργειακής ασφάλειας και ανεξαρτησίας, της παροχής στήριξης σε ευάλωτες ομάδες και σε ΜΜΕ, της προώθησης μιας βιώσιμης ανάπτυξης που δεν αφήνει κανέναν στο περιθώριο και διασφαλίζει τη συνοχή και την ανοδική σύγκλιση, της εξασφάλισης μιας πιο ρωμαλέας Ευρωπαϊκής Ένωσης Υγείας την επαύριο της κρίσης της COVID-19, της διασφάλισης και προαγωγής του κράτους δικαίου, των αξιών της ΕΕ, των θεμελιωδών δικαιωμάτων και της ισότητας των φύλων εντός αλλά και πέραν των ορίων της Ένωσης, της συμβολής στη δημιουργία περισσοτέρων ευκαιριών για όλους και στην προσπάθεια διασφάλισης μιας ισχυρότερης Ένωσης για τους ανθρώπους της, η οποία είναι ικανή να σταθεί στο ύψος των παγκόσμιων ευθυνών της και να αντιμετωπίσει τις κρίσεις του κλίματος και της βιοποικιλότητας και τις συνέπειες αυτών·

Η.

λαμβάνοντας υπόψη ότι, στο πρόγραμμα εργασίας της για το 2023, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή καθορίζει μια σειρά νέων πρωτοβουλιών χάραξης πολιτικής με δυνητικά σημαντικές δημοσιονομικές επιπτώσεις, και συγκεκριμένα την προτεινόμενη Ευρωπαϊκή Τράπεζα Υδρογόνου, τη δέσμη μέτρων για τη στήριξη των ΜΜΕ και το Ευρωπαϊκό Ταμείο Κυριαρχίας·

Θ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι οι συνδυασμένες επιπτώσεις των αλλεπάλληλων κρίσεων, των χαμηλών ανώτατων ορίων του ΠΔΠ και των περίπλοκων κανόνων που διέπουν την έγκριση ή την αναθεώρηση του ΠΔΠ έχει δημιουργήσει ολόκληρο «νεφέλωμα» από ad hoc χρηματοδοτικά μέσα εκτός προϋπολογισμού της ΕΕ και έχει γίνει αιτία για μεγαλύτερη χρήση εξωτερικών εσόδων με ειδικό προορισμό που δεν υπόκεινται στη διαδικασία του προϋπολογισμού, με πλέον αξιοσημείωτο παράδειγμα την περίπτωση του NextGenerationEU· λαμβάνοντας υπόψη ότι μόνο η διαδικασία του προϋπολογισμού απαιτεί πλήρη συμμετοχή του Κοινοβουλίου και διασφαλίζει τη δυνατότητά του να ασκεί έλεγχο επί του προϋπολογισμού· λαμβάνοντας υπόψη ότι θα πρέπει αμφότερα τα σκέλη της αρμόδιας για τον προϋπολογισμό αρχής να διαδραματίζουν ίσους ρόλους, όπως ορίζεται στις Συνθήκες· λαμβάνοντας υπόψη ότι το Κοινοβούλιο θα πρέπει πάντα να διαδραματίζει πλήρη ρόλο σε αυτό το νέο δημοσιονομικό περιβάλλον, προκειμένου να διασφαλιστούν η δημοκρατική λογοδοσία και η διαφάνεια για το υπόλοιπο του τρέχοντος ΠΔΠ·

Ι.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η διοργανική συμφωνία προβλέπει ειδικές ρυθμίσεις για τη συνεργασία και τον διάλογο μεταξύ του Κοινοβουλίου, του Συμβουλίου και της Επιτροπής σε θέματα προϋπολογισμού· λαμβάνοντας υπόψη ότι θα πρέπει να ληφθούν περαιτέρω μέτρα για τη βελτίωση της διαφάνειας, της λογοδοσίας και της διαθεσιμότητας των πληροφοριών σχετικά με όλες τις δαπάνες που στηρίζουν την ακολουθούμενη πολιτική της ΕΕ·

ΙΑ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με τη μονομερή δήλωσή της στο πλαίσιο της συμφωνίας του Δεκεμβρίου του 2020 για το ΠΔΠ 2021-2027, η Επιτροπή έχει συμπεριλάβει στο πρόγραμμα εργασίας της για το 2023 δέσμευση για τη διενέργεια επανεξέτασης του ΠΔΠ κατά το δεύτερο τρίμηνο του 2023, η οποία μπορεί να συμπεριλάβει αναθεώρηση·

ΙΒ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η θέση του Κοινοβουλίου σχετικά με τους ιδίους πόρους θα καθοριστεί σε προσεχές ψήφισμα·

Νέες προκλήσεις και δονήσεις φέρνουν στο φως αδυναμίες του τρέχοντος ΠΔΠ

1.

ζητεί από την Επιτροπή να προτείνει αναθεώρηση του τρέχοντος ΠΔΠ με κύρια έμφαση στην αντιμετώπιση των συνεπειών του πολέμου κατά της Ουκρανίας και στον εφοδιασμό της Ένωσης με επαρκή μέσα ευελιξίας για να ανταποκρίνεται σε κρίσεις·

2.

υπογραμμίζει ότι τα θεσμικά όργανα της ΕΕ είναι ενωμένα στην άποψή τους ότι, εν συνεχεία της απρόκλητης και αδικαιολόγητης εισβολής στην Ουκρανία, η ΕΕ οφείλει να παράσχει την ισχυρότερη δυνατή ανθρωπιστική, κοινωνική, οικονομική και χρηματοπιστωτική βοήθεια στην Ουκρανία, αντιμετωπίζοντας παράλληλα τις σφοδρές οικονομικές και κοινωνικές συνέπειες της κρίσης εντός της Ένωσης και παρέχοντας την αναγκαία στήριξη σε όλους όσους πλήττονται· υπογραμμίζει, στο πλαίσιο αυτό, τους κοινούς στόχους της Ένωσης για την υλοποίηση της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας, της ψηφιακής μετάβασης και του ευρωπαϊκού πυλώνα κοινωνικών δικαιωμάτων, την κλιμάκωση της συνεργασίας και του συντονισμού στον τομέα της άμυνας, τη βελτίωση της στρατηγικής αυτονομίας και της ενεργειακής ανεξαρτησίας και ασφάλειάς της, τη μείωση της ενεργειακής φτώχειας, τη διασφάλιση της παγκόσμιας επισιτιστικής ασφάλειας και την αντιμετώπιση των προβλημάτων που δημιουργεί ο υψηλός πληθωρισμός·

3.

υπογραμμίζει ότι για μια ισχυρή Ένωση, θεμελιωμένη πάνω στην αλληλεγγύη και τη συνεργασία και ικανή να αντιμετωπίζει τις τρέχουσες προκλήσεις και να μετριάζει τον αντίκτυπο της κρίσης του κόστους διαβίωσης για ανθρώπους και επιχειρήσεις, απαιτούνται λύσεις για ολόκληρη την ΕΕ που θα διασφαλίζουν ισότιμους όρους ανταγωνισμού για όλα τα κράτη μέλη όσον αφορά την ικανότητά τους να στηρίζουν άτομα και επιχειρήσεις, διαφυλάσσοντας έτσι την ακεραιότητα της εσωτερικής αγοράς και αποτρέποντας τον κατακερματισμό ή τη στρέβλωση της· τονίζει, στο πλαίσιο αυτό, τη μεγάλη σημασία των διασυνοριακών έργων και τον θεμελιώδη τους ρόλο στην οικοδόμηση μιας κυρίαρχης, στρατηγικής και αυτόνομης Ένωσης·

4.

επισημαίνει ότι, αν μη τι άλλο βραχυπρόθεσμα, είναι απαραίτητο να δοθεί μεγάλης κλίμακας ανθρωπιστική βοήθεια στην Ουκρανία και οικονομική στήριξη στα κράτη μέλη που υποδέχονται και συμβάλουν στην περίθαλψη των προσφύγων πολέμου, προκειμένου να αντιμετωπιστεί ο αντίκτυπος του πολέμου κατά της Ουκρανίας· υπενθυμίζει ότι στα σχετικά προγράμματα δεν έχουν χορηγηθεί οι πόροι που επιβάλλει μια τέτοια άνευ προηγουμένου κατάσταση· θεωρεί, επιπλέον, ότι, μακροπρόθεσμα, η Ένωση οφείλει να πρωταγωνιστήσει στην ανασυγκρότηση της Ουκρανίας, με σύνθημα «ανοικοδόμηση καλύτερα από πριν», μόλις λήξει ο πόλεμος, διασφαλίζοντας τη χρηστή διακυβέρνηση, τον σεβασμό του κράτους δικαίου και τη χρηστή δημοσιονομική διαχείριση· ζητεί από την Επιτροπή μια αξιολόγηση ως προς τον ρόλο που θα πρέπει να διαδραματίσει ο προϋπολογισμός της ΕΕ στις διεθνείς προσπάθειες ανασυγκρότησης·

5.

εκφράζει την ικανοποίησή του για την απόφαση να χορηγηθεί σε Ουκρανία και Μολδαβία καθεστώς υποψήφιας χώρας· τονίζει ότι η απόφαση αυτή συνεπάγεται μακροπρόθεσμη οικονομική και δημοσιονομική δέσμευση — και συντονισμένη προσέγγιση στην υπό χάραξη πολιτική — για τη στήριξη της ανασυγκρότησης, της ανάκαμψης και των μεταρρυθμίσεων που έχει ανάγκη η κάθε χώρα ξεχωριστά, όπως συνέβη με άλλες υποψήφιες χώρες·

6.

εκφράζει τη λύπη του διότι ουσιώδεις νέες πρωτοβουλίες πολιτικής που προτάθηκαν μετά την έγκριση του τρέχοντος ΠΔΠ συνοδεύονται από προτάσεις είτε για τη μετατόπιση κονδυλίων από βασικές πολιτικές και στόχους της ΕΕ, είτε για τον αναπροσανατολισμό των χρημάτων εντός αυτών· θεωρεί ότι οι επαναλαμβανόμενες ανακατανομές δεν συνιστούν βιώσιμο τρόπο χρηματοδότησης των προτεραιοτήτων της Ένωσης και ότι στην πράξη αποτελούν αλλαγή του συμφωνηθέντος ΠΔΠ·

7.

επισημαίνει την εκτεταμένη χρήση ειδικών μέσων κατά τα πρώτα δύο έτη του ΠΔΠ· σημειώνει ότι ο Μηχανισμός Ευελιξίας κινητοποιήθηκε για τον τομέα 6 (Γειτονικές χώρες και υπόλοιπος κόσμος) το 2022 και πρόκειται να κινητοποιηθεί για σημαντικές δαπάνες υπαγόμενες στον ίδιο τομέα και στους τομείς 2β (Ανθεκτικότητα και αξίες) και 5 (Ασφάλεια και άμυνα) το 2023· επισημαίνει ότι, στο πλαίσιο της πρότασης για την άμυνα του Ιουλίου του 2022 (20), αναμένεται η κινητοποίηση περαιτέρω πιστώσεων μέσω ειδικών μέσων το 2024·

8.

επισημαίνει ότι το αποθεματικό αλληλεγγύης και επείγουσας βοήθειας (SEAR) αναλώθηκε σχεδόν ολόκληρο το 2021 και χρησιμοποιήθηκε πλήρως το 2022, έχοντας παράσχει ένα μείγμα ανθρωπιστικής βοήθειας και στήριξης στα κράτη μέλη για την αντιμετώπιση φυσικών και ανθρωπογενών καταστροφών· επισημαίνει ότι η επέκταση του πεδίου εφαρμογής του Ταμείου Αλληλεγγύης της Ευρωπαϊκής Ένωσης ώστε να συμπεριλάβει καταστάσεις έκτακτης ανάγκης στον τομέα της δημόσιας υγείας, σε συνδυασμό με την αυξημένη κλίμακα και συχνότητα των φυσικών καταστροφών, την ανθρωπιστική κρίση στην Ουκρανία και την επακόλουθη άφιξη μεγάλου αριθμού προσφύγων στην ΕΕ, εξηγούν τις τρομακτικές πιέσεις που υφίσταται το SEAR· αναμένει, επιπλέον, ότι οι δραματικές συνέπειες των πρωτοφανών δασικών πυρκαγιών του καλοκαιριού του 2022 που ακολούθησαν τις σοβαρές πλημμύρες και πυρκαγιές του καλοκαιριού του 2021 θα απαιτήσουν σημαντική χρηματοδοτική στήριξη, μεταξύ άλλων από το SEAR·

9.

υπενθυμίζει ότι το ΠΔΠ αυξάνεται ετησίως βάσει αποπληθωριστή 2 % που εφαρμόζεται στις τιμές του 2018· υπογραμμίζει ότι η απογείωση των τιμών της ενέργειας και η ακραία αστάθεια της αγοράς ενέργειας που προκλήθηκαν κυρίως από την απόφαση της Ρωσίας να μειώσει τις προμήθειες φυσικού αερίου, τροφοδοτούν τον καλπάζοντα πληθωρισμό, με σοβαρές επιπτώσεις για άτομα και επιχειρήσεις· εκφράζει τη βαθιά του ανησυχία διότι παρόμοια απροσδόκητα υψηλά επίπεδα πληθωρισμού θέτουν το ΠΔΠ υπό εντονότατη πίεση, μειώνοντας περαιτέρω την αγοραστική του δύναμη και συμπιέζοντας τις επιχειρησιακές και διοικητικές του δυνατότητες σε ένα πλαίσιο όπου το συνολικό επίπεδό του είναι ήδη χαμηλότερο από των προηγουμένων ΠΔΠ όσον αφορά το μερίδιο του ακαθάριστου εθνικού προϊόντος (ΑΕΠ) της ΕΕ· τονίζει ότι κάτι τέτοιο σημαίνει στην πράξη ότι μπορεί να χρηματοδοτηθεί ένας μικρότερος αριθμός προγραμμάτων και δράσεων της Ένωσης, κάτι που επηρεάζει αρνητικά και τους δικαιούχους, και την ικανότητα της Ένωσης να υλοποιήσει τους επιμερισμένους πολιτικούς της στόχους·

10.

υπενθυμίζει, επιπλέον, ότι, παρά τα αιτήματα του Κοινοβουλίου για τοποθέτηση του Μέσου Ανάκαμψης της Ευρωπαϊκής Ένωσης πάνω από τα ανώτατα όρια, το κόστος αναχρηματοδότησης αποπληρώνεται από κονδύλια εντός των ανώτατων ορίων του ΠΔΠ, κάτι που αυξάνει ακόμη περισσότερο τις πιέσεις που δέχεται το ΠΔΠ και θέτει σε κίνδυνο κονδύλια για προγράμματα ήδη συμφωνηθέντα και δη σε κλίμα ανόδου των επιτοκίων και του κόστους δανεισμού του NextGenerationEU· επισημαίνει, στο πλαίσιο αυτό, την μη προαιρετική αύξηση των πιστώσεων στη γραμμή EURI κατά 280 εκατομμύρια EUR στον εγκριθέντα προϋπολογισμό για το οικονομικό έτος 2023 σε σύγκριση με το σχέδιο προϋπολογισμού της Επιτροπής, η οποία επιβαρύνει το ενιαίο μέσο περιθωρίου και περιορίζει την ικανότητα του προϋπολογισμού να ανταποκρίνεται σε ανακύπτουσες ανάγκες·

11.

σημειώνει ότι εξακολουθεί να ζητείται από τον προϋπολογισμό της ΕΕ να χρησιμεύει ως εγγύηση για πρόσθετη μακροοικονομική χρηματοδοτική συνδρομή (ΜΧΣ) και συγκεκριμένα για χώρες που υφίστανται άμεσα τις επιπτώσεις του πολέμου· εκφράζει την ικανοποίησή του για τη ζωτικής σημασίας στήριξη που παρέχει η Ένωση μέσω της ΜΧΣ· υπογραμμίζει ότι, σε περίπτωση αθέτησης πληρωμών ή ανάκλησης εθνικών εγγυήσεων, ο προϋπολογισμός της ΕΕ αναλαμβάνει τελικά τον κίνδυνο για όλα τα δάνεια ΜΧΣ και, κατά συνέπεια, εγγενώς απρόβλεπτες σημαντικές ενδεχόμενες υποχρεώσεις·

12.

τονίζει, ως εκ τούτου, ότι το τρέχον ΠΔΠ αγγίζει ήδη τα όριά του και τούτο λιγότερο από δύο χρόνια μετά την έγκρισή του, κατάσταση την οποία επιδεινώνουν τα απρόβλεπτα γεγονότα του 2022· επισημαίνει ότι, πολύ απλά, το ΠΔΠ δεν διαθέτει ούτε το μέγεθος, ούτε τη δομή, ούτε τους κανόνες για να μπορεί να ανταποκριθεί γρήγορα και αποτελεσματικά σε αλλεπάλληλες κρίσεις παρόμοιας κλίμακας, και ούτε είναι σε θέση να χρηματοδοτήσει επαρκώς τις νέες κοινές πολιτικές φιλοδοξίες της ΕΕ και την ταχεία εφαρμογή των απαραίτητων λύσεων σε επίπεδο ΕΕ· εκφράζει την έντονη ανησυχία του για το γεγονός ότι το τρέχον ΠΔΠ αφήνει την Ένωση ανεπαρκώς εξοπλισμένη για να ανταποκριθεί σε οποιεσδήποτε μελλοντικές κρίσεις και ανάγκες και για να εκπληρώσει τον στρατηγικό της ρόλο στη διεθνή σκηνή·

13.

συμπεραίνει ότι η ανάγκη επείγουσας αναθεώρησης του ΠΔΠ δεν επιδέχεται καμία αμφισβήτηση και ότι η «συνήθης» προσέγγιση δεν θα αρκέσει ούτε στο ελάχιστο για την αντιμετώπιση όλου του φάσματος των προκλήσεων που ορθώνονται και ενδέχεται συνεπώς να υπονομεύσει την εμπιστοσύνη στην Ένωση·

Αντιμετώπιση των χρηματοδοτικών κενών — περισσότερη χρηματοδοτική ικανότητα με μεγαλύτερη διαφάνεια και δημοκρατική λογοδοσία

14.

ζητεί συνεπώς από την Επιτροπή να μην προβεί απλώς σε μια εμπεριστατωμένη επανεξέταση της λειτουργίας του τρέχοντος ΠΔΠ, αλλά να υποβάλει νομοθετική πρόταση για μια ολοκληρωμένη και φιλόδοξη αναθεώρηση του κανονισμού για το ΠΔΠ και το παράρτημά του το συντομότερο δυνατόν και το αργότερο εντός του πρώτου τριμήνου του 2023· τονίζει ότι οποιαδήποτε αναθεώρηση του ΠΔΠ δεν πρέπει να οδηγήσει σε καμία αναθεώρηση προς τα κάτω ήδη διατεθέντων εθνικών κονδυλίων ή προγραμμάτων της ΕΕ·

15.

πιστεύει ακράδαντα ότι η αναθεώρηση πρέπει να αντιμετωπίσει τις διογκούμενες ανάγκες και να εξετάσει το πρόβλημα της εξάντλησης των μέσων που διαθέτει η Ένωση στο πλαίσιο του ΠΔΠ για την παροχή των απαραίτητων λύσεων· επιμένει, επιπλέον, ότι πρέπει η αναθεώρηση να αποκαταστήσει τις σοβαρότερες ελλείψεις στη λειτουργία του ΠΔΠ, να παράσχει νέα κονδύλια για τις νέες πολιτικές προτεραιότητες και να εφοδιάσει την Ένωση με τα αναγκαία εργαλεία για την αποτελεσματική αντιμετώπιση οποιωνδήποτε επερχόμενων προκλήσεων και κρίσεων·

16.

τονίζει την ανάγκη για ένα αναβαθμισμένο ΠΔΠ προκειμένου να διασφαλιστεί ένας ισχυρότερος και πιο ευέλικτος προϋπολογισμός της ΕΕ που θα πληροί τα υψηλότερα πρότυπα διαφάνειας και δημοκρατικής λογοδοσίας· ζητεί, ως εκ τούτου, αύξηση των ανώτατων ορίων του ΠΔΠ, καθώς και αύξηση και επανασχεδιασμό της δημοσιονομικής ευελιξίας·

17.

είναι έτοιμο να συμμετάσχει σε διαπραγματεύσεις εφ’ όλης της ύλης με το Συμβούλιο και την Επιτροπή σχετικά με την αναθεώρηση του ΠΔΠ, με βάση την προηγούμενη πρακτική και τη διοργανική συμφωνία, στο πλαίσιο της οποίας τα θεσμικά όργανα έχουν δεσμευτεί να επιδιώξουν τον καθορισμό ειδικών ρυθμίσεων για τη συνεργασία και τον διάλογο καθ’ όλη τη διάρκεια της διαδικασίας που οδηγεί στην έγκριση μιας ουσιαστικής αναθεώρησης του ΠΔΠ·

18.

επιμένει ότι η αρχή της ενότητας, σύμφωνα με την οποία όλα τα έσοδα και οι δαπάνες της Ένωσης εγγράφονται στον προϋπολογισμό, αποτελεί τόσο απαίτηση της Συνθήκης, όσο και βασική προϋπόθεση για λογοδοσία, δημοκρατική νομιμότητα και διαφάνεια των δημόσιων οικονομικών της ΕΕ· τονίζει την ανάγκη για σημαντικά μεγαλύτερο κοινοβουλευτικό έλεγχο σε όλες τις δαπάνες της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένων των εκτός προϋπολογισμού μέσων, των ταμείων και των κοινών δανειοληπτικών και δανειοδοτικών δραστηριοτήτων· επαναλαμβάνει ότι όλα τα νέα μέσα θα πρέπει να εμπίπτουν στην αρμοδιότητα της αρμόδιας για τον προϋπολογισμό αρχής·

19.

υπογραμμίζει, στο πλαίσιο αυτό, ότι η αναθεώρηση του ΠΔΠ θα πρέπει να είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την εν εξελίξει αναθεώρηση του δημοσιονομικού κανονισμού, ο οποίος θα πρέπει να ενσωματώσει άμεσα τις αναγκαίες αλλαγές στους κανόνες που διέπουν την κατάρτιση και την εκτέλεση του προϋπολογισμού της ΕΕ· θεωρεί, κατά συνέπεια, ότι είναι αναγκαίο να επεκταθεί το πεδίο εφαρμογής της προτεινόμενης στοχευμένης αναθεώρησης του δημοσιονομικού κανονισμού, προκειμένου να καλυφθούν όλες οι σχετικές παράμετροι·

20.

υπογραμμίζει τη σημασία των οριζόντιων αρχών που διέπουν το ΠΔΠ και όλες τις σχετικές πολιτικές της ΕΕ και δη όσον αφορά την επίτευξη των στόχων της Ένωσης για το κλίμα και τη βιοποικιλότητα και την προώθηση της ισότητας των φύλων· επιμένει ότι θα πρέπει η αναθεώρηση να κρατήσει αυτές τις αρχές στο επίκεντρο του ΠΔΠ και να κάνει πράξη τη δέσμευση της Ένωσης για διασφάλιση δίκαιης, ανθεκτικής, βιώσιμης και κοινωνικά δίκαιης ανάκαμψης για όλους, συμπεριλαμβανομένης της εφαρμογής του αναθεωρημένου πλαισίου για το 2030 για τους κλιματικούς, ενεργειακούς και περιβαλλοντικούς στόχους της Ένωσης, με στόχο να έχει επιτευχθεί η κλιματική ουδετερότητα της ΕΕ μέχρι το 2050·

21.

επαναβεβαιώνει την πάγια θέση του ότι η χρηματοδότηση από τον προϋπολογισμό της ΕΕ νέων πολιτικών πρωτοβουλιών, στόχων ή καθηκόντων πρέπει να γίνεται με επιπρόσθετα νέα κονδύλια και όχι με ανακατανομές εις βάρος καθιερωμένων υφιστάμενων προγραμμάτων ή πολιτικών της Ένωσης που έχουν συμφωνηθεί από τον νομοθέτη·

Τομέας 1: Ενιαία αγορά, καινοτομία και ψηφιακή οικονομία

22.

ζητεί να αυξηθεί το ανώτατο όριο του τομέα 1 διότι τα περιθώρια δεν επαρκούν για την κάλυψη των μεγαλύτερων αναγκών και διότι το ίδιο αντιτίθεται στη χρήση συμφωνημένων κονδυλίων προγραμμάτων για τη χρηματοδότηση νέων πρωτοβουλιών·

23.

επισημαίνει ότι πολλές από τις προσφάτως διατυπωθείσες φιλοδοξίες σε επίπεδο χάραξης πολιτικής, και δη στους τομείς της ενέργειας και της στρατηγικής και βιομηχανικής αυτονομίας, και οι νέες πρωτοβουλίες πολιτικής από τον Ιανουάριο του 2021 (Πράξη για τα μικροκυκλώματα, ασφαλής συνδεσιμότητα, Αρχή Ετοιμότητας και Αντιμετώπισης Καταστάσεων Έκτακτης Υγειονομικής Ανάγκης, Νέο Ευρωπαϊκό Μπάουχαους) θα πρέπει να συνεπάγονται δαπάνες στο πλαίσιο του τομέα 1·

24.

τονίζει τον καίριο ρόλο που διαδραματίζουν τα υπαγόμενα στο πρόγραμμα «Ορίζων Ευρώπη», στην «Ψηφιακή Ευρώπη», στο πρόγραμμα για την ενιαία αγορά και στον μηχανισμό «Συνδέοντας την Ευρώπη» (CEF) χρηματοδοτικά κονδύλια στην τόνωση της καινοτομίας, στη στήριξη των επιχειρήσεων και στην προαγωγή της πράσινης και της ψηφιακής μετάβασης·

25.

προσβλέπει στην πρόταση της Επιτροπής για το νέο Ευρωπαϊκό Ταμείο Κυριαρχίας που αποσκοπεί στη διασφάλιση της στρατηγικής αυτονομίας της Ένωσης και στη μείωση της εξάρτησης από τρίτες χώρες σε βασικούς τομείς· θεωρεί απαραίτητο η πρόταση να ανταποκρίνεται σε πραγματικές ανάγκες, να βασίζεται σε σαφή εκτίμηση των δαπανών και των επενδυτικών κενών και να προβλέπει νέα χρηματοδοτικά ποσά· επιμένει ότι θα πρέπει οποιοδήποτε νέο ταμείο τέτοιου είδους να συσταθεί σύμφωνα με τη συνήθη νομοθετική διαδικασία και να είναι πλήρως ενσωματωμένο στο ΠΔΠ, προκειμένου να διασφαλίζεται έτσι η πλήρης εποπτεία του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου· θεωρεί ότι τα ανώτατα όρια του ΠΔΠ θα πρέπει να αναπροσαρμοστούν ώστε να καλύψουν το ταμείο·

Τομέας 2α: Συνοχή

26.

ζητεί να μην υπάρξει υπονόμευση των συμφωνηθέντων κονδυλίων στο πλαίσιο του τομέα 2α και να διατηρηθούν αυτά για τον σκοπό για τον οποίο προορίζονται· καλεί την Επιτροπή να αξιολογήσει κατά πόσον επαρκούν αυτά για την ανταπόκρισή μας στις ανακύπτουσες ανάγκες της πολιτικής συνοχής·

27.

υπογραμμίζει ότι η προσωρινή και βραχυπρόθεσμη ευελιξία που εισήχθη στα κονδύλια της πολιτικής συνοχής μέσω της σειράς προτάσεων της δράσης συνοχής για τους πρόσφυγες στην Ευρώπη (CARE) βοήθησε τα κράτη μέλη να αντιμετωπίσουν γρήγορα τις επιπτώσεις του πολέμου κατά της Ουκρανίας, ακολουθώντας το μοντέλο των πρωτοβουλιών επενδύσεων για την αντιμετώπιση του κορονοϊού, CRII και CRII+, οι οποίες επέτρεψαν τη δράση της ΕΕ στην αρχή της πανδημίας της COVID-19·

28.

επικροτεί τη φιλοδοξία της Ένωσης να εντείνει τις προσπάθειές της για την καταπολέμηση των ανησυχητικών ποσοστών παιδικής φτώχειας και να συμβάλει στην εξάλειψη της παιδικής φτώχειας μέσω της πρόσφατα συσταθείσας Ευρωπαϊκής Εγγύησης για τα Παιδιά· προειδοποιεί, ωστόσο, ότι οι τρέχουσες κρίσεις έχουν επιδεινώσει και θα επιδεινώσουν περαιτέρω την ήδη άσχημη κατάσταση των παιδιών που πλήττονται ή κινδυνεύουν από φτώχεια, και θα έχουν μακροχρόνιες συνέπειες· επαναλαμβάνει την έκκλησή του για επείγουσα αύξηση της χρηματοδότησης της Ευρωπαϊκής Εγγύησης για τα Παιδιά με ειδικό προϋπολογισμό τουλάχιστον 20 δισεκατομμυρίων EUR για την περίοδο 2021-2027 και επιμένει να συμπεριληφθεί αυτός ο ειδικός προϋπολογισμός στο αναθεωρημένο ΠΔΠ και στο ενισχυμένο ΕΚΤ+· καλεί την Επιτροπή επίσης να διαθέσει — και τα κράτη μέλη να χρησιμοποιήσουν πλήρως — όλους τους διαθέσιμους πόρους για την ουσιαστική εφαρμογή της Εγγύησης για τα Παιδιά, συμπεριλαμβανομένων των πόρων του ΕΚΤ+, του ReactEU, και του ΜΑΑ·

29.

τονίζει ότι, ενώ τα μέτρα αντιμετώπισης κρίσεων είναι αναγκαία και χρήσιμα, η πολιτική συνοχής δεν είναι εργαλείο αντιμετώπισης κρίσεων· εκφράζει την ανησυχία του διότι η πολιτική συνοχής χρησιμοποιείται ολοένα και περισσότερο για την ενίσχυση άλλων πολιτικών και για την κάλυψη ελλείψεων στη δημοσιονομική ευελιξία ή στους μηχανισμούς αντιμετώπισης κρίσεων στο ΠΔΠ· είναι της άποψης ότι η υφιστάμενη δυνατότητα μεταφορών από τα ταμεία της πολιτικής συνοχής σε άλλα προγράμματα ποσοστού έως 5 % του αρχικού κονδυλίου παρέχει επαρκή ευελιξία·

30.

τονίζει ότι οποιαδήποτε αναθεώρηση του ΠΔΠ δεν πρέπει να οδηγήσει σε καμία αναθεώρηση προς τα κάτω ήδη διατεθέντων εθνικών κονδυλίων· επισημαίνει ότι η συμφωνία σχετικά με το ΠΔΠ για την περίοδο 2021-2027 και σχετικά με τη δέσμη μέτρων για την πολιτική συνοχής, εγκρίθηκε αργά και ότι, σε συνδυασμό με την κρίση της COVID-19, το γεγονός αυτό έγινε αιτία για το αργό ξεκίνημα της διαδικασίας προγραμματισμού και για τις παρακωλύσεις των έργων, και όχι η πολιτική αυτή καθαυτή· ζητεί από την Επιτροπή να εντείνει τις προσπάθειες διοικητικής απλούστευσης· υπογραμμίζει ότι η καθυστερημένη έναρξη ουδόλως θέτει υπό αμφισβήτηση τον κεντρικό ρόλο και την προστιθέμενη αξία της πολιτικής συνοχής ως ουσιώδους μέσου επενδυτικής πολιτικής και σύγκλισης της Ένωσης·

Τομέας 2β: Ανθεκτικότητα και αξίες

31.

ζητεί η γραμμή του προϋπολογισμού που προορίζεται για την αποπληρωμή του κόστους δανεισμού του Μέσου Ανάκαμψης της Ευρωπαϊκής Ένωσης να αφαιρεθεί από τον τομέα 2β και να τοποθετηθεί εκτός των τομέων, και ζητεί το κόστος αυτό να προσμετρηθεί πάνω από τα ανώτατα όρια του ΠΔΠ·

32.

εκφράζει τη λύπη του διότι το κόστος δανεισμού και αποπληρωμής του χρέους του Μέσου Ανάκαμψης της Ευρωπαϊκής Ένωσης έχει συμπεριληφθεί ως γραμμή του προϋπολογισμού στον τομέα 2β για τη περίοδο 2021-2027, δίπλα σε εμβληματικά προγράμματα όπως είναι το Erasmus+, το EU4Health, η «Δημιουργική Ευρώπη» και το πρόγραμμα «Πολίτες, ισότητα, δικαιώματα και αξίες»·

33.

τονίζει ότι το κόστος των τόκων και η αποπληρωμή του χρέους εξαρτώνται από τις εξελίξεις της αγοράς, δεν συνιστούν δαπάνες διακριτικής ευχέρειας, δεν ακολουθούν τη λογική των ανώτατων ορίων δαπανών και δεν θα πρέπει ποτέ να ανταγωνίζονται προγράμματα δαπανών· υπενθυμίζει ότι οποιαδήποτε ενεργοποίηση του Μέσου Στήριξης Έκτακτης Ανάγκης εξαρτάται επίσης από τη διαθεσιμότητα αδιάθετου περιθωρίου κάτω από το ανώτατο όριο αυτού του τομέα· παρατηρεί με ανησυχία ότι η κατακόρυφη άνοδος των επιτοκίων επηρεάζει τους κρατικούς εκδότες· προειδοποιεί ότι το κόστος της χρηματοδότησης έχει αυξηθεί σημαντικά προσφάτως λόγω των δύσκολων συνθηκών της αγοράς και ότι επικρατεί σημαντική αβεβαιότητα ως προς τα μακροπρόθεσμα επιτόκια· επιμένει λοιπόν ότι η τρέχουσα κατάσταση ενέχει σημαντικούς κινδύνους για τις δαπάνες των προγραμμάτων και για την ικανότητα του ΠΔΠ να ανταποκρίνεται στις ανακύπτουσες ανάγκες·

34.

τονίζει τη ζωτική σημασία που έχουν το πρόγραμμα EU4Health και τα προγράμματα της Ένωσης για την εκπαίδευση, τον πολιτισμό, τη νεολαία και τις αξίες στις προσπάθειες στήριξης των σχετικών τομέων την επαύριο της πανδημίας και καταπολέμησης της παραπληροφόρησης· τονίζει ότι το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο+ είναι μία από τις βασικές κινητήριες δυνάμεις για να ενισχυθεί η κοινωνική διάσταση της Ένωσης· εκφράζει τη λύπη του διότι το Erasmus+, πρόγραμμα με σχετικά σταθερή ζήτηση σε ετήσια βάση, έχει ένα ιδιαιτέρως οπισθοβαρές δημοσιονομικό προφίλ στο τρέχον ΠΔΠ·

Τομέας 3: Φυσικοί πόροι και περιβάλλον

35.

ζητεί το συντομότερο δυνατό προσαρμογή του ανωτάτου ορίου του τομέα 3 προκειμένου να εξυπηρετηθεί πλήρως το Κοινωνικό Ταμείο για το Κλίμα (SCF), ενώ η συμφωνηθείσα χρηματοδότηση στο πλαίσιο του τομέα 3 δεν θα πρέπει να υπονομευθεί αλλά πρέπει να διατηρηθεί για την προβλεπόμενη χρήση της·

36.

επαναλαμβάνει τη θέση του ότι το Κοινωνικό Ταμείο για το Κλίμα πρέπει να ενσωματωθεί πλήρως στον προϋπολογισμό της ΕΕ και στο ΠΔΠ, χωρίς να επηρεάσει αρνητικά άλλα προγράμματα και κονδύλια στο πλαίσιο αυτού του τομέα και έχοντας κατά νου τη μεγάλη σημασία του να διασφαλιστεί η επισιτιστική ασφάλεια και να τεθεί σε εφαρμογή η Πράσινη Συμφωνία· υπενθυμίζει στο άλλο σκέλος της αρμόδιας για τον προϋπολογισμό αρχής την υποχρέωσή του να σέβεται την ενότητα του προϋπολογισμού·

37.

τονίζει τη σημασία της κοινής γεωργικής πολιτικής (ΚΓΠ) στην προσπάθεια παροχής αξιόπιστης στήριξης σε γεωργούς για την ενίσχυση της επισιτιστικής ασφάλειας· υπενθυμίζει ότι η ικανότητα των γεωργών να αντέχουν στις πληθωριστικές πιέσεις και στις αυξημένες τιμές των εισροών ενώ εργάζονται για την επίτευξη του στόχου αυτού επηρεάζεται από τις διαφορές στις ενισχύσεις της ΚΓΠ· υπογραμμίζει ότι οι γεωργοί μικρής κλίμακας και οι νέοι γεωργοί είναι ιδιαίτερα ευάλωτοι και υφίστανται τις συνέπειες των περιορισμένων επενδυτικών ευκαιριών· επαναλαμβάνει τον καίριο ρόλο που διαδραματίζει το πρόγραμμα LIFE για τη στήριξη της δράσης για το κλίμα, την προστασία της φύσης και την προστασία του περιβάλλοντος·

Τομέας 4: Μετανάστευση και διαχείριση των συνόρων

38.

ζητεί να αυξηθεί το ανώτατο όριο του τομέα 4 ούτως ώστε να αντικατοπτρίζει την πραγματικότητα και τις αληθινές ανάγκες χρηματοδότησης των πολιτικών και των προγραμμάτων διαχείρισης της μετανάστευσης και των συνόρων της Ένωσης·

39.

τονίζει ότι ο πόλεμος κατά της Ουκρανίας και η επακόλουθη απόφαση να ενεργοποιηθεί η οδηγία για την προσωρινή προστασία θα έχουν συνέπεια μια πιο μακροπρόθεσμη χρηματοδοτική δέσμευση για τη στήριξη των κρατών μελών, θέτοντας απροσδόκητες απαιτήσεις στο Ταμείο Ασύλου, Μετανάστευσης και Ένταξης (ΤΑΜΕ), στο Μέσο για τη Διαχείριση των Συνόρων και τις Θεωρήσεις (ΜΔΣΘ) και δημιουργώντας πρόσθετες αρμοδιότητες για τους αποκεντρωμένους οργανισμούς στον τομέα 4· δηλώνει προβληματισμένο εξάλλου διότι διαδοχικές προτάσεις της Επιτροπής για παράταση της εντολής των οργανισμών διαβρώνουν το χρηματοδοτικό κονδύλιο του BMVI·

Τομέας 5: Ασφάλεια και άμυνα

40.

ζητεί να αυξηθεί το ανώτατο όριο του τομέα 5·

41.

ζητεί την ταχεία αναθεώρηση του ΠΔΠ για την αύξηση των αμυντικών μέσων της ΕΕ, όπως είναι το Ευρωπαϊκό Ταμείο Άμυνας, η στρατιωτική κινητικότητα και οι μελλοντικοί μηχανισμοί κοινών προμηθειών για την άμυνα της ΕΕ, και συγκεκριμένα η ενίσχυση της ευρωπαϊκής αμυντικής βιομηχανίας μέσω κοινών προμηθειών και το ευρωπαϊκό πρόγραμμα βελτίωσης της άμυνας, υπό την προϋπόθεση ότι ενισχύουν την αμυντική τεχνολογική και βιομηχανική βάση της ΕΕ και διασφαλίζουν ευρωπαϊκή προστιθέμενη αξία·

42.

λαμβάνει υπό σημείωση, δεδομένου του πολύ διαφορετικού γεωπολιτικού πλαισίου, την πρόταση της Επιτροπής για ενίσχυση της ευρωπαϊκής αμυντικής βιομηχανίας μέσω κοινού νόμου για τις δημόσιες συμβάσεις για την περίοδο 2022-2024 και την πρόθεσή της να υποβάλει πρόταση για ένα ευρωπαϊκό επενδυτικό πρόγραμμα στον τομέα της άμυνας για την περίοδο που θα ακολουθήσει, με στόχο την εισαγωγή κοινών προμηθειών και κοινής διαχείρισης του κύκλου ζωής των στρατιωτικών ικανοτήτων· επισημαίνει ότι οι αναγκαίες δαπάνες για την ενίσχυση της συνεργασίας και των επενδύσεων στον τομέα της άμυνας δεν μπορούν να καλυφθούν εντός του ανώτατου ορίου του τομέα 5· υπογραμμίζει την ανάγκη για επενδύσεις που θα ενισχύσουν την πολιτική ασφάλειας και θα χρηματοδοτήσουν την τεχνολογική καινοτομία σε ένα διαρκώς μεταβαλλόμενο περιβάλλον ασφάλειας·

Τομέας 6: Γειτονικές χώρες και υπόλοιπος κόσμος

43.

ζητεί να αυξηθεί το ανώτατο όριο του τομέα 6 για να καλυφθούν πλήρως οι τρέχουσες και οι προβλεπόμενες μελλοντικές ανάγκες στο πλαίσιο της εξωτερικής δράσης της Ένωσης και για να δημιουργηθεί επαρκής ικανότητα για την αντιμετώπιση κρίσεων και αναδυόμενων αναγκών·

44.

εκφράζει τη λύπη του διότι, ακόμη και πριν τον πόλεμο κατά της Ουκρανίας, τα διαθέσιμα κονδύλια στο πλαίσιο του τομέα 6 ήταν τραγικά ανεπαρκή και διότι, έκτοτε, η πίεση σε αυτόν τον τομέα έχει αυξηθεί σημαντικά· υπογραμμίζει ότι η συνέχιση της χρηματοδότησης των αναγκών των προσφύγων από τη Συρία, το Ιράκ και άλλες χώρες δεν συνυπολογίστηκε στους προϋπολογισμούς για το ΠΔΠ ή για τον Μηχανισμό Γειτονίας, Ανάπτυξης και Διεθνούς Συνεργασίας — Η Ευρώπη στον κόσμο (NDICI-Global Europe) και ότι θα έπρεπε άρα να χρηματοδοτηθεί μάλλον με νέες πιστώσεις και με ανάλογη αύξηση του ανώτατου ορίου του τομέα 6, παρά με ανακατανομές·

45.

σημειώνει την ραγδαία επιδείνωση της διεθνούς κατάστασης από τότε που άρχισε το τρέχον ΠΔΠ, τόσο στις γειτονικές χώρες, όσο και στον υπόλοιπο κόσμο, εξαιτίας της επισιτιστικής, ενεργειακής και οικονομικής κρίσης, γεγονός που έχει αυξήσει δραματικά την πίεση στον τομέα 6· σημειώνει ότι, επιπλέον της κατ' επανάληψη χρήσης του Μηχανισμού Ευελιξίας, πολύ γρήγορα εξαντλήθηκε και το αποθεματικό του NDICI-Global Europe χρησιμοποιούμενο για σκοπούς πέρα από τον βασικό στόχο του που είναι η αντιμετώπιση αναδυόμενων προκλήσεων και προτεραιοτήτων, ιδίως για την τροφοδότηση της ΜΧΣ· θεωρεί ότι μια ενισχυμένη αντιμετώπιση κρίσεων είναι απαραίτητη δεδομένης της πληθώρας των παγκόσμιων προκλήσεων·

46.

υπογραμμίζει ότι οι πιέσεις που ασκούνται στην ανθρωπιστική βοήθεια εντός του τομέα 6 δοκιμάζουν πλέον τα όριά της, με αποτέλεσμα να χρειάζονται επανειλημμένες ενισχύσεις· επιμένει ότι η ενισχυμένη χρηματοδότηση για την ανθρωπιστική βοήθεια (HUMA) και ο πυλώνας ταχείας αντίδρασης του NDICI-Global Europe είναι ουσιαστικής σημασίας προκειμένου η Ένωση όχι μόνο να παράσχει βοήθεια στην Ουκρανία, αλλά και να διασφαλίσει τη στήριξη των κοινοτήτων και των περιφερειών που έχουν ανάγκη, αλλά και να υλοποιήσει τη φιλοδοξία της να καταστεί κορυφαίος χορηγός ανθρωπιστικής βοήθειας· υπογραμμίζει ότι οποιεσδήποτε πρόσθετες ανάγκες στην Ουκρανία δεν πρέπει να γίνουν αιτία για να στερηθούν χρήματα άλλες γεωγραφικές περιοχές ευρισκόμενες σε κατάσταση ανάγκης και μάλιστα ααπό την ανατολική ή τη νότια γειτονία ή οι θεματικές προτεραιότητες·

47.

υπογραμμίζει τη σημασία της παροχής περαιτέρω στήριξης στην Ουκρανία μέσω ΜΧΣ· επισημαίνει ότι απαιτείται πολύ υψηλότερος συντελεστής πρόβλεψης από το σύνηθες 9 % για τα δάνεια προς την Ουκρανία λόγω του αυξημένου κινδύνου αθέτησης υποχρεώσεων· λαμβάνει υπό σημείωση, στο πλαίσιο αυτό, τις από 9ης Νοεμβρίου 2022 προτάσεις της Επιτροπής (21)· υπογραμμίζει ότι καλό είναι να περάσουμε από μια ad hoc σε μια διαρθρωτική προσέγγιση·

48.

υπογραμμίζει ότι η απόφαση για τη χορήγηση καθεστώτος υποψήφιας χώρας στην Ουκρανία και τη Μολδαβία σημαίνει ότι θα παρασχεθεί στήριξη στο πλαίσιο του Μηχανισμού Προενταξιακής Βοήθειας (ΜΠΒ) αντί του NDICI-Global Europe, γεγονός που ενδέχεται να καταστήσει αναγκαία την αναθεώρηση της σχετικής νομικής βάσης· εμμένει στην ανάγκη να διατηρηθεί στο σημερινό της επίπεδο η στήριξη προς άλλες υποψήφιες χώρες και δη στα Δυτικά Βαλκάνια·

49.

ζητεί από την Επιτροπή να διασφαλίσει ότι η Ένωση θα σταθεί στο ύψος των διεθνών δεσμεύσεων της για το κλίμα και ότι, ειδικότερα, θα παράσχει κονδύλια για τη διεθνή χρηματοδότηση για το κλίμα και για τα σχετικά προγράμματα στο πλαίσιο του NDICI-Global Europe·

Τομέας 7: Ευρωπαϊκή δημόσια διοίκηση

50.

ζητεί να καθοριστούν οι δαπάνες του τομέα 7 σε επίπεδο που να εγγυάται ότι η ΕΕ θα διαθέτει αποτελεσματική και αποδοτική διοίκηση·

51.

επιμένει ότι πρέπει να διατεθούν επαρκή μέσα στα θεσμικά και λοιπά όργανα και στους οργανισμούς της Ένωσης για τη διασφάλιση της αποτελεσματικής εφαρμογής και επιβολής του συνόλου της νομοθεσίας και των πολιτικών της Ένωσης σύμφωνα με τα μεταβαλλόμενα καθήκοντα· υπενθυμίζει πόσο σημαντική είναι η διάθεση των ενδεδειγμένων πόρων σε ένα ενισχυμένο πλαίσιο κυβερνοασφάλειας για τα θεσμικά και λοιπά όργανα και τους οργανισμούς της Ένωσης·

52.

ζητεί να εγκριθεί χωρίς χρονοτριβή η στοχευμένη αναθεώρηση του δημοσιονομικού κανονισμού σε σχέση με τον χειρισμό των τόκων υπερημερίας για την καθυστερημένη αποπληρωμή ακυρωθέντων ή μειωμένων προστίμων στον τομέα του ανταγωνισμού, προκειμένου να αποφευχθεί οποιαδήποτε πίεση επί των δαπανών στο πλαίσιο του τομέα 7· επισημαίνει ότι το Κοινοβούλιο έχει εγκρίνει τη θέση του και είναι έτοιμο να διαπραγματευτεί· προτρέπει το Συμβούλιο να εξετάσει την πρόταση αυτή κατά προτεραιότητα και να αρχίσει διαπραγματεύσεις με το Κοινοβούλιο·

Πιστώσεις πληρωμών

53.

υπενθυμίζει ότι οι πιστώσεις πληρωμών απορρέουν απευθείας από τις αναλήψεις υποχρεώσεων και άρα οποιαδήποτε αύξηση των ανώτατων ορίων για τις αναλήψεις υποχρεώσεων ανά τομέα πρέπει να συνοδεύεται από ανάλογη αύξηση του ανώτατου ορίου πληρωμών για το ίδιο ή τα επόμενα έτη·

54.

σημειώνει τις καθυστερήσεις στην υλοποίηση του προγράμματος και ζητεί από την Επιτροπή να διενεργήσει ανάλυση κινδύνου σχετικά με τον δυνητικό αντίκτυπο στο ανώτατο όριο πληρωμών στο πλαίσιο της επανεξέτασης και να προβεί στις αναγκαίες προτάσεις στο πλαίσιο της αναθεώρησης του ΠΔΠ, προκειμένου να αποφευχθεί μια κρίση πληρωμών με σοβαρές επιπτώσεις στους δικαιούχους του προϋπολογισμού της ΕΕ·

55.

απευθύνει, επιπλέον, προειδοποίηση κατά της χρήσης εξωτερικών εσόδων με ειδικό προορισμό υποκείμενων σε διακυμάνσεις της αγοράς ως υποκατάστατου πιστώσεων υπαγόμενων στο ΠΔΠ και επισείει τον κίνδυνο που ενέχει ενδεχομένως κάτι τέτοιο για την εκτέλεση πληρωμών·

Ίδιοι πόροι

56.

επισημαίνει ότι ΠΔΠ και ίδιοι πόροι είναι αλληλένδετα· τονίζει, στο πλαίσιο αυτό, την ανάγκη για βιώσιμα και ανθεκτικά έσοδα για τον προϋπολογισμό της ΕΕ· υπενθυμίζει ότι, με τη νομικά δεσμευτική διοργανική συμφωνία, το Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο και η Επιτροπή έχουν δεσμευτεί σε «οδικό χάρτη» προς την εισαγωγή επαρκών νέων ίδιων πόρων για την κάλυψη τουλάχιστον της αποπληρωμής του χρέους του EURI·

57.

επαναλαμβάνει την πάγια θέση του ότι η μεταρρύθμιση των ιδίων πόρων είναι απαραίτητη για την καλύτερη ευθυγράμμιση του σκέλους των εσόδων του προϋπολογισμού της ΕΕ με τις ευρύτερες προτεραιότητες πολιτικής της ΕΕ· αναμένει, ως εκ τούτου, από το πεδίο εφαρμογής, τον σχεδιασμό και τη σύνθεση της δέσμης των νέων ιδίων πόρων όχι μόνο να εξασφαλίζει αυτή πρόσθετες εισοδηματικές ροές, αλλά και να συμβάλει στην αντιμετώπιση πιεστικών ζητημάτων πολιτικής σε ένα οικονομικό περιβάλλον που χαρακτηρίζεται από πληθωρισμό και υψηλές τιμές ενέργειας·

58.

ζητεί από το Συμβούλιο να προχωρήσει γοργά όσον αφορά την πρόοδο των προτάσεων του Δεκεμβρίου του 2021 για νέους ιδίους πόρους· υπογραμμίζει ότι, σύμφωνα με τον «οδικό χάρτη», η εισαγωγή των νέων ίδιων πόρων που απορρέουν από τις προτάσεις για το μεταρρυθμισμένο σύστημα εμπορίας εκπομπών και από τον μηχανισμό συνοριακής προσαρμογής άνθρακα αναμένεται για την 1η Ιανουαρίου 2023· τονίζει ότι η εισαγωγή του νέου ίδιου πόρου που βασίζεται στον πυλώνα Ι του πλαισίου χωρίς αποκλεισμούς του ΟΟΣΑ/G20 αναμένεται επίσης να γίνει την ίδια ημερομηνία·

59.

προσβλέπει στις προτάσεις της Επιτροπής για μια δεύτερη δέσμη νέων ιδίων πόρων, προγραμματισμένη για το τρίτο τρίμηνο του 2023· εκφράζει την πεποίθησή του ότι η ταχεία και αποφασιστική δράση για τη μεταρρύθμιση των ιδίων πόρων θα εξασφαλίσει ιδίως μια ισχυρή αξιολόγηση πιστοληπτικής ικανότητας της ΕΕ, η οποία παραμένει απαραίτητη προϋπόθεση, δεδομένων των πολλαπλών προκλήσεων· ζητεί εξάλλου από την Επιτροπή, δεδομένων των αυξημένων χρηματοδοτικών αναγκών, να επεκτείνει τον προβληματισμό της πέραν της διοργανικής συμφωνίας και να εξετάσει την ανάγκη για περαιτέρω νέους, καινοτόμους και γνήσιους ιδίους πόρους·

Ευελιξία και αντιμετώπιση κρίσεων στον προϋπολογισμό της ΕΕ: από τις ad hoc αντιδράσεις στη συστημική και μακροπρόθεσμη ετοιμότητα

60.

τονίζει ότι ο προϋπολογισμός της ΕΕ οφείλει να διαθέτει την ευελιξία και την δημοσιονομική «ευρυχωρία» που απαιτούνται ώστε να είναι σε θέση να ανταποκρίνεται σε κρίσεις και να προσαρμόζεται στις ανακύπτουσες και διογκούμενες ανάγκες· υπογραμμίζει ότι είναι ανάγκη να αναμορφωθούν ριζικά τα μέσα αντιμετώπισης κρίσεων και ευελιξίας προκειμένου να διασφαλιστεί ότι είναι του απαιτούμενου μεγέθους, ότι μπορούν να ενεργοποιηθούν γρήγορα και ότι παραμένουν απολύτως εντός του πεδίου ευθύνης αμφοτέρων των σκελών της αρμόδιας για τον προϋπολογισμό αρχής·

61.

εκτιμά ότι η απότομη άνοδος του πληθωρισμού και οι αλυσιδωτές επιπτώσεις του στην αγοραστική δύναμη του προϋπολογισμού της ΕΕ έχουν περιορίσει ακόμη περισσότερο την αναγκαία ευρυχωρία και έχουν επιδράσει στα προγράμματα που χρηματοδοτεί· ζητεί από την Επιτροπή να αξιολογήσει το περιθώριο θέσπισης ενός προσωρινού μηχανισμού προσαρμογής για την παρέκκλιση από τον αυτόματο αποπληθωριστή 2 % σε περίπτωση πληθωριστικών κραδασμών·

62.

επιμένει ότι οι αποδεσμευθείσες πιστώσεις θα πρέπει να παραμένουν στον προϋπολογισμό και θα πρέπει να διοχετεύονται σε αναλήψεις υποχρεώσεων από την αρμόδια για τον προϋπολογισμό αρχή μέσω της ετήσιας διαδικασίας του προϋπολογισμού· υπογραμμίζει την ανάγκη για τις αντίστοιχες αλλαγές στον δημοσιονομικό κανονισμό· επισημαίνει ότι και μόνο το επίπεδο των αποδεσμεύσεων για την έρευνα υπήρξε σημαντικό στο αρχικό μέρος του τρέχοντος ΠΔΠ· τονίζει ότι πρόσθετη δημοσιονομική ευελιξία θα επιτευχθεί με τη διατήρηση των αποδεσμεύσεων στον προϋπολογισμό·

63.

υπενθυμίζει ότι τα ειδικά μέσα βρίσκονται εκτός των ανώτατων ορίων του ΠΔΠ και διασφαλίζουν έτσι έναν βαθμό ευελιξίας και την ικανότητα αντίδρασης σε κρίσεις, και ότι πρέπει να κινητοποιούνται μόνο κατόπιν απόφασης της αρμόδιας για τον προϋπολογισμό αρχής· επισημαίνει την εκτεταμένη χρήση ειδικών μέσων που έγινε κατά τα πρώτα δύο έτη του ΠΔΠ·

64.

εκτιμά ότι τα ειδικά μέσα περιορίζονται τόσο από την έλλειψη των πόρων όσο και από την ακαμψία του σχεδιασμού, γεγονός που επηρεάζει αρνητικά την ικανότητά τους να λειτουργούν ως αποτελεσματικά εργαλεία αντιμετώπισης κρίσεων· τονίζει συνεπώς ότι η αναθεώρηση είναι επιτακτική ανάγκη προκειμένου να διευρυνθούν οι δυνατότητες των υφιστάμενων διατάξεων ευελιξίας· εκφράζει τη λύπη του για την απόφαση συγχώνευσης του Αποθεματικού Επείγουσας Βοήθειας (ΑΕΒ) και του ΤΑΕΕ στο τρέχον ΠΔΠ, η οποία έχει οδηγήσει σε σοβαρές αδυναμίες και έχει μειώσει τη συνολική διαθέσιμη χρηματοδότηση κατά το ήμισυ σχεδόν·

65.

ζητεί να αυξηθούν οι ετήσιες πιστώσεις για τον Μηχανισμό Ευελιξίας από 915 εκατομμύρια EUR σε 2 δισεκατομμύρια EUR· ζητεί, επιπλέον, να χωριστεί το SEAR σε δύο σκέλη — το Αποθεματικό Επείγουσας Βοήθειας και το Ταμείο Αλληλεγγύης της Ευρωπαϊκής Ένωσης — και να αυξηθούν οι ετήσιες πιστώσεις από 1,2 δισεκατομμύρια EUR για το SEAR συνολικά σε 1 δισεκατομμύριο EUR για κάθε σκέλος σε τιμές 2018· θεωρεί ότι κάτι τέτοιο θα παράσχει ζωτικής σημασίας πρόσθετους πόρους για την αντιμετώπιση των τρεχουσών και των αναδυόμενων αναγκών, ιδίως υπό το πρίσμα της εντατικοποίησης και του πολλαπλασιασμού των ακραίων καιρικών φαινομένων και της παγκόσμιας ανθρωπιστικής κατάστασης·

66.

ζητεί να καταργηθεί το ετήσιο ανώτατο όριο τόσο στις πιστώσεις ανάληψης υποχρεώσεων όσο και στις πιστώσεις πληρωμών για τη χρήση του Ενιαίου Μέσου Περιθωρίου (SMI)·

67.

τονίζει εξάλλου ότι τα διάφορα ειδικά μέσα υπόκεινται σε διαφορετικούς κανόνες μεταφοράς και ζητεί να εναρμονιστούν οι κανόνες αυτοί ώστε να μπορούν τα ποσά να χρησιμοποιηθούν έως το έτος ν+3 για όλα τα ειδικά μέσα, δημιουργώντας έτσι πρόσθετη ευελιξία· επιμένει ότι τα καταργηθέντα ποσά μετά το έτος ν+3 πρέπει να καθίστανται εκ νέου διαθέσιμα στο πλαίσιο του Μηχανισμού Ευελιξίας ή του Ενιαίου Μέσου Περιθωρίου·

68.

επιμένει ότι, πέρα από την ενίσχυση των υφιστάμενων ειδικών μέσων, είναι αναγκαίο να θεσπιστεί ένα πρόσθετο μόνιμο ειδικό μέσο πέραν των ανώτατων ορίων του ΠΔΠ, ούτως ώστε να μπορεί ο προϋπολογισμός της ΕΕ να προσαρμόζεται καλύτερα και να αντιδρά γρήγορα σε κρίσεις και στις κοινωνικές και οικονομικές επιπτώσεις αυτών· ζητεί από την Επιτροπή να μεριμνήσει ώστε να μπορεί αυτό το κοινό μέσο αντιμετώπισης κρίσεων να ενεργοποιείται αποτελεσματικά και γρήγορα, ανάλογα με τις ανάγκες που ανακύπτουν·

69.

τονίζει ότι η πολιτική συνοχής ανήκει στις κύριες προτεραιότητες της Ένωσης, έχει μακροπρόθεσμους επενδυτικούς στόχους που συνδέονται με το στρατηγικό θεματολόγιο της ΕΕ και δη με την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία και το ψηφιακό θεματολόγιο, και δεν θα πρέπει να χρησιμοποιείται για την αναπλήρωση της χρηματοδότησης άλλων πολιτικών·

Αξιολόγηση νέων χαρακτηριστικών του τρέχοντος ΠΔΠ και προετοιμασία του εδάφους για το ΠΔΠ της περιόδου μετά το 2027 υπέρ ενός ανθεκτικότερου προϋπολογισμού της ΕΕ

70.

επισημαίνει ότι το τρέχον ΠΔΠ και η διοργανική συμφωνία ενσωματώνουν ορισμένα νέα χαρακτηριστικά που δεν υπήρχαν σε προηγούμενες περιόδους προγραμματισμού, τα οποία θα πρέπει να εξεταστούν διεξοδικά στο πλαίσιο της ενδιάμεσης επανεξέτασης και αναθεώρησης·

71.

εκτιμά ότι η νέα δομή του ΠΔΠ, με τομείς που ομαδοποιούν τις δαπάνες ανά ομάδα πολιτικής, είναι απλούστερη και διευκολύνει τη δημοσιονομική διαχείριση εντός της Επιτροπής· φρονεί ότι η ονοματολογία — με μειωμένο αριθμό γραμμών του προϋπολογισμού και, ορισμένες φορές, με μια ενιαία γραμμή που καλύπτει ένα πολύ μεγάλο πρόγραμμα δαπανών, όπως συμβαίνει με το Ταμείο Ασύλου, Μετανάστευσης και Ένταξης και το Μέσο για τη Διαχείριση των Συνόρων και τις Θεωρήσεις — στερείται της αναγκαίας διαφάνειας ως προς τον βαθμό λεπτομέρειας και περιορίζει σημαντικά την κατάλληλη εποπτεία και την λήψη αποφάσεων από την αρμόδια για τον προϋπολογισμό αρχή· αναμένει από την Επιτροπή να επανεξετάσει τις αλλαγές στη δομή και την ονοματολογία πριν από τη νέα περίοδο του ΠΔΠ·

72.

εκφράζει την ικανοποίησή του για τον θετικό αντίκτυπο του κανονισμού σε ένα γενικό καθεστώς αιρεσιμότητας για την προστασία του προϋπολογισμού της ΕΕ και πιστεύει ότι έχει ήδη λειτουργήσει ως αποτελεσματικό αποτρεπτικό μέσο ενάντια στις παραβιάσεις του κράτους δικαίου κατά τη χρήση των κονδυλίων της ΕΕ· τονίζει ότι υφίσταται σαφής διασύνδεση μεταξύ του σεβασμού για το κράτος δικαίου και της αποτελεσματικής εκτέλεσης του προϋπολογισμού της ΕΕ και ζητεί από την Επιτροπή να μεριμνήσει για την αυστηρή επιβολή του κανονισμού για την αιρεσιμότητα· σημειώνει ότι οποιαδήποτε αναβάθμιση του ΠΔΠ 2021-2027 θα πρέπει να αποσκοπεί στην ενίσχυση της προστασίας του κράτους δικαίου και των οικονομικών συμφερόντων της Ένωσης· επιμένει, επιπλέον, ως προς την υποχρέωση συμμόρφωσης με τον Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης κατά την εκτέλεση του προϋπολογισμού της ΕΕ·

73.

επαναλαμβάνει ότι είναι ανάγκη να υπάρχει αυξημένη διαφάνεια των δαπανών της ΕΕ και ζητεί να δημιουργηθεί υποχρεωτική ενιαία διαλειτουργική βάση δεδομένων που θα καθιστά δυνατό τον έλεγχο άμεσων και τελικών δικαιούχων των κονδυλίων της ΕΕ σε μηχαναγνώσιμο μορφότυπο ώστε να παρέχει με αυτόν τον τρόπο σαφή επισκόπηση όλων των αποδεκτών χρηματοδότησης της ΕΕ· εκφράζει την ικανοποίησή του για την πρόταση της Επιτροπής σχετικά με την αναδιατύπωση του δημοσιονομικού κανονισμού της 16ης Μαΐου 2022 διότι πρόκειται για εύλογη αφετηρία στην προσπάθεια δημιουργίας ενός διαλειτουργικού ψηφιακού συστήματος για τον σκοπό των λογιστικών και λοιπών ελέγχων· παρατηρεί ότι η Επιτροπή πρότεινε να τεθούν σε ισχύ οι αλλαγές αυτές στο ΠΔΠ της μετά το 2027 περιόδου· υπογραμμίζει, ωστόσο, ότι μια πιο φιλόδοξη μετάβαση είναι εφικτή και επιθυμητή· τονίζει, επιπλέον, την ανάγκη να καταστεί ευκολότερη η πρόσβαση του κοινού στις πληροφορίες·

74.

υπενθυμίζει τους σχετικούς με το κλίμα και τη βιοποικιλότητα στόχους που έχουν οριστεί στη διοργανική συμφωνία· υπενθυμίζει στην Επιτροπή τη δέσμευσή της, βάσει της διοργανικής συμφωνίας, να προβαίνει τακτικά σε απολογισμό της προόδου όσον αφορά τις προσπάθειες ενσωμάτωσης της διάστασης του κλίματος και να εξετάζει κατά πόσο οι στόχοι έχουν επιτευχθεί ή βρίσκονται σε πορεία επίτευξης· ζητεί από την Επιτροπή να παρακολουθεί την εφαρμογή της αρχής της μη πρόκλησης σημαντικής βλάβης και να λαμβάνει τα αναγκαία διορθωτικά μέτρα, εάν και όταν χρειάζεται·

75.

τονίζει ότι είναι ανάγκη να βελτιωθούν σημαντικά οι μεθοδολογίες ενσωμάτωσης της διάστασης του κλίματος και της βιοποικιλότητας και να διασφαλιστεί πραγματική προσθετικότητα των δαπανών για το κλίμα και τη βιοποικιλότητα όταν προσμετρώνται στους αντίστοιχους ελάχιστους στόχους δαπανών, σύμφωνα με τις προτάσεις του Ευρωπαϊκού Ελεγκτικού Συνεδρίου και του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου·

76.

προσδοκά πιο φιλόδοξες οικονομικές δεσμεύσεις στο τρέχον και στο προσεχές ΠΔΠ, σύμφωνα με την σφαιρική δέσμευση της ΕΕ για αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής και για ανάσχεση της απώλειας βιοποικιλότητας· προσδοκά ότι όλες οι ανειλημμένες υποχρεώσεις και δεσμεύσεις ως προς τη διεθνή χρηματοδότηση για το κλίμα θα προγραμματιστούν στο έπακρο σύμφωνα με τις παγκόσμιες διαπραγματεύσεις· ζητεί από την Επιτροπή να μεριμνήσει ώστε οι συμφωνηθέντες στόχοι για την ενσωμάτωση της βιοποικιλότητας για το 2026 και το 2027 να υλοποιηθούν· ζητεί από την Επιτροπή να προβεί σε αξιολόγηση σχετικά με τον καλύτερο δυνατό τρόπο με τον οποίο μπορούν οι στόχοι για το κλίμα και τη βιοποικιλότητα να ενσωματωθούν στο ΠΔΠ της μετά το 2027 περιόδου, προκειμένου να διασφαλιστεί ότι η Ένωση τηρεί τις δεσμεύσεις της·

77.

επαναλαμβάνει ότι τα προγράμματα θα πρέπει να υλοποιούνται κατά τρόπο που να προωθεί την ισότητα των φύλων κατά την επίτευξη των στόχων τους· εκφράζει από αυτή την άποψη την ικανοποίησή του για το έργο της Επιτροπής σχετικά με μια νέα ταξινόμηση για τη μέτρηση του αντικτύπου των δαπανών της Ένωσης ανά φύλο· εκτιμά ότι η ταξινόμηση οφείλει να παράσχει μια ακριβή και ολοκληρωμένη παρουσίαση του αντικτύπου των προγραμμάτων στην ισότητα των φύλων· ζητεί να επεκταθεί η ταξινόμηση σε όλα τα προγράμματα του ΠΔΠ και να ενσωματωθεί καλύτερα στο πλαίσιο του ΠΔΠ· τονίζει, εν προκειμένω, την ανάγκη για συστηματική συλλογή και ανάλυση δεδομένων ανά φύλο· προσδοκά ότι όλες οι σχετικές με το φύλο εκθέσεις θα βασίζονται στον όγκο και όχι στον αριθμό των δράσεων·

78.

ζητεί από την Επιτροπή να παρακολουθεί την υλοποίηση των Στόχων Βιώσιμης Ανάπτυξης (ΣΒΑ) των Ηνωμένων Εθνών σε όλα τα σχετικά προγράμματα του ΠΔΠ, όπως ορίζει η διοργανική συμφωνία και κατά συνέπεια να αναπτύξει μια αξιόπιστη μεθοδολογία για την παρακολούθηση των δαπανών που άπτονται των ΣΒΑ και των κοινωνικών δαπανών στο πλαίσιο του προϋπολογισμού της ΕΕ·

79.

υπενθυμίζει ότι το τρέχον ΠΔΠ συνοδεύτηκε από το NGEU, μέσο χωρίς προηγούμενο για την τόνωση της ανάκαμψης μετά την πανδημία· εκτιμά ότι πρόκειται για επιτυχημένο μέχρι στιγμής μέσο και ότι θα πρέπει να εφαρμοστεί πλήρως·

80.

εκτιμά ότι η Ένωση διαδραματίζει έναν ολοένα και σημαντικότερο ρόλο στην παροχή στήριξης για την προστασία της απασχόλησης, στην αποζημίωση της απώλειας εισοδήματος σε καταστάσεις κρίσης και στην προσπάθεια διασφάλισης μιας δίκαιης μετάβασης σε μια κοινωνία με ουδέτερο ισοζύγιο άνθρακα· υπογραμμίζει, στο πλαίσιο αυτό, τον καθοριστικό ρόλο που παίζει το μέσο προσωρινής στήριξης στην προσπάθεια μετριασμού των κινδύνων ανεργίας σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης (SURE) όσον αφορά την παροχή στήριξης σε προγράμματα προσωρινής εργασίας και εργαζομένους στα κράτη μέλη και την άμβλυνση των κινδύνων ανεργίας· ζητεί από την Επιτροπή να αξιολογήσει τον αντίκτυπο του SURE και τον τρόπο με τον οποίο μπορεί να αξιοποιηθεί για τη μελλοντική δράση της Ένωσης σε συνθήκες κοινωνικών κρίσεων·

81.

επισημαίνει ότι πολλές από τις πρόσφατες ανάγκες δαπανών, σε τομείς όπως είναι η οικονομική και κοινωνική ανάκαμψη, οι πολιτικές που σχετίζονται με την κλιματική αλλαγή και η χρηματοδότηση που συνδέεται με την κρίση στην Ουκρανία, δεν ακολουθούν την παραδοσιακή λογική της μεσοπρόθεσμης προβλεψιμότητας των επενδύσεων· εκτιμά ότι οι δαπάνες για το Κοινωνικό Ταμείο για το Κλίμα και για την άμυνα, για την αντιμετώπιση κρίσεων και για τις παρεμβάσεις έκτακτης ανάγκης, αποτελούν περιπτώσεις στις οποίες η δράση της ΕΕ είναι απολύτως εύλογη· αναμένει ότι αυτή η τάση προς ένα πιο διαφοροποιημένο περιβάλλον δαπανών θα συνεχιστεί για όσο θα εξελίσσονται η εμβέλεια και το βάθος της συνεργασίας της ΕΕ· υπογραμμίζει συνεπώς την ανάγκη για ένα κατάλληλα διαρθρωμένο και ευπροσάρμοστο ΠΔΠ, ούτως ώστε ο σχεδιασμός του προϋπολογισμού της ΕΕ να επιτρέπει στην ΕΕ να αναλαμβάνει νέα καθήκοντα και νέες λειτουργίες χωρίς να εκτρέπονται πόροι από προγράμματα και προτεραιότητες που έχουν ήδη συμφωνηθεί·

82.

υπογραμμίζει ότι πολλές από τις ελλείψεις και ανεπάρκειες του τρέχοντος ΠΔΠ έχουν εγγενή συνάφεια με τη «λογική» και τον σχεδιασμό του, αφού η προβλεψιμότητα των δαπανών καθοδηγεί αποφάσεις σχετικά με δομή και ποσά και περιορίζει την ευελιξία·

83.

εκφράζει τη λύπη του για τη σταδιακή μείωση του προϋπολογισμού της ΕΕ ως ποσοστό του ακαθάριστου εθνικού εισοδήματος (ΑΕΕ) της ΕΕ και για την υπερβολική εστίαση στην επιβολή ανώτατου ορίου στις συνολικές δαπάνες στο 1 % περίπου του ΑΕΕ της ΕΕ· εκτιμά ότι τούτο έχει εμποδίσει την Ένωση στην υλοποίηση των συμπεφωνημένων φιλοδοξιών της και της έχει στερήσει την ικανότητα να ανταποκρίνεται σε κρίσεις και ανακύπτουσες ανάγκες με παράλληλη διασφάλιση της δημοκρατικής λογοδοσίας·

84.

επιμένει ότι ο διάδοχος του τρέχοντος ΠΔΠ πρέπει να διαθέτει εκείνα τα μέσα που θα του επιτρέπουν να αντιμετωπίζει με πληρότητα και ευελιξία ένα ολόκληρο φάσμα προτεραιοτήτων χάραξης πολιτικής και αναγκών δαπανών και θα του εξασφαλίζουν ανθεκτικότητα σε περίπτωση κρίσεων· θεωρεί ότι η αύξηση του ανώτατου ορίου των ιδίων πόρων θα δημιουργήσει την δημοσιονομική «ευρυχωρία» που απαιτείται για την αντιμετώπιση κρίσεων και αναδυόμενων αναγκών και θα εγγυάται παράλληλα την προβλεψιμότητα των δαπανών· ζητεί συνεπώς από την Επιτροπή να επανεξετάσει τη συνολική αρχιτεκτονική του ΠΔΠ, συμπεριλαμβανομένης της διάρκειας των περιόδων προγραμματισμού, στο πλαίσιο ενός πιο μακροπρόθεσμου προβληματισμού σχετικά με τον προϋπολογισμό της ΕΕ της μετά το 2027 περιόδου υπό το πρίσμα των μεταβαλλόμενων αναγκών δαπανών·

85.

εκφράζει τη λύπη του διότι, μετά την εισαγωγή του NGEU και του SURE που ήταν αναγκαίες, η Επιτροπή έχει κατ’ επανάληψη προτείνει τη χρήση μέσων εκτός προϋπολογισμού, ιδίως δυνάμει του άρθρου 122 ΣΛΕΕ, τα οποία δεν απαιτούν την εποπτεία του Κοινοβουλίου και, ως εκ τούτου, υπονομεύουν τη διαφάνεια και τη λογοδοσία των δημόσιων δαπανών· εκτιμά επ' αυτού ότι μια ετήσια συζήτηση στην ολομέλεια του Κοινοβουλίου σχετικά με όλα τα οικονομικά της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένων των εκτός προϋπολογισμού μέσων, θα αποτελέσει σημαντικό βήμα προς την ενίσχυση της διαφάνειας και της λογοδοσίας·

86.

προτίθεται να παρακολουθεί πολύ στενά την εφαρμογή της συμφωνίας για τον δημοσιονομικό έλεγχο των νέων προτάσεων βάσει του άρθρου 122 ΣΛΕΕ, που ήταν τμήμα της συμφωνίας για το ΠΔΠ· υπενθυμίζει ότι οι προτάσεις αυτές έχουν συχνά σημαντικές δημοσιονομικές επιπτώσεις που μπορούν να έχουν αντίκτυπο στην εξέλιξη των δαπανών της ΕΕ· δηλώνει αποφασισμένο να μεριμνήσει ώστε να παίζει το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο τον κατάλληλο ρόλο και να συμμετέχει στη διαδικασία αυτή, ως ισότιμο σκέλος της αρμόδιας για τον προϋπολογισμό αρχής·

87.

τονίζει ότι η τάση για αυξημένη χρήση εξωτερικών εσόδων για ειδικό προορισμό δεν αποτελεί ικανοποιητική λύση βάσει των εν ισχύι κανόνων διότι αποδυναμώνει τον ρόλο της αρμόδιας για τον προϋπολογισμό αρχής (Κοινοβούλιο και Συμβούλιο) και άρα υπονομεύει τον δημοκρατικό έλεγχο και μειώνει τη διαφάνεια των οικονομικών της ΕΕ· ζητεί αποδεκτές νομικά λύσεις που επιτρέπουν στοχευμένες, εφάπαξ ή βάσει αναγκών, συμπληρωματικές ενισχύσεις με τα ίδια πλεονεκτήματα όπως τα έσοδα για ειδικό προορισμό (χωρίς δηλαδή να προσμετρώνται στα ανώτατα όρια), αλλά που υπόκεινται ταυτόχρονα στον πλήρη έλεγχο της αρμόδιας για τον προϋπολογισμό αρχής· υπενθυμίζει την δέσμευσή του υπέρ της αρχής της καθολικότητας·

88.

επισημαίνει ότι η εν εξελίξει αναθεώρηση του δημοσιονομικού κανονισμού θα πρέπει να προσαρμόσει τους κανόνες που διέπουν τα δημοσιονομικά μέσα στις τρέχουσες συνθήκες, όπου τα εξωτερικά έσοδα για ειδικό προορισμό, οι δανειοληπτικές και δανειοδοτικές πράξεις, τα καταπιστευματικά ταμεία και τα υπαγόμενα στο άρθρο 122 ΣΛΕΕ μέσα χρησιμοποιούνται με μεγαλύτερη συχνότητα, παρά το γεγονός ότι παρακάμπτεται συχνά η κοινοτική μέθοδος και άρα ο έλεγχος της αρμόδιας για τον προϋπολογισμό αρχής, με αποτέλεσμα συνεπώς να μειώνεται η ιχνηλασιμότητα των κονδυλίων και η λογοδοσία·

89.

επισημαίνει, ειδικότερα, τη δήλωση σχετικά με την επαναξιολόγηση των διατάξεων για τα εξωτερικά έσοδα για ειδικό προορισμό και για τις δανειοληπτικές και δανειοδοτικές πράξεις στον δημοσιονομικό κανονισμό, η οποία συμφωνήθηκε στις διαπραγματεύσεις για το ΠΔΠ· θεωρεί ότι τα εξωτερικά έσοδα για ειδικό προορισμό, καθώς και τα στοιχεία ενεργητικού και παθητικού που συνδέονται με δανειοληπτικές και δανειοδοτικές πράξεις, θα πρέπει να αποτελούν αναπόσπαστο μέρος του προϋπολογισμού της ΕΕ και να εγκρίνονται από την αρμόδια για τον προϋπολογισμό αρχή στο πλαίσιο του εν λόγω προϋπολογισμού·

90.

επαναλαμβάνει το μακροχρόνιο αίτημά του για πλήρη ενσωμάτωση όλων των μέσων που καλύπτουν δαπάνες σε επίπεδο ΕΕ, συμπεριλαμβανομένων των καταπιστευματικών ταμείων, στον προϋπολογισμό σύμφωνα με τα οριζόμενα από τη Συνθήκη, διασφαλίζοντας έτσι τη διαφάνεια, τον πλήρη δημοκρατικό έλεγχο και την προστασία των δημόσιων οικονομικών και χρηματοπιστωτικών συμφερόντων της ΕΕ· επιμένει, ωστόσο, ότι η ενσωμάτωση των μέσων αυτών στον προϋπολογισμό της ΕΕ δεν θα πρέπει να έχει ως αποτέλεσμα τη μείωση της χρηματοδότησης άλλων πολιτικών και προγραμμάτων της ΕΕ·

91.

επισημαίνει ότι το Ταμείο Εκσυγχρονισμού και το Ταμείο Καινοτομίας (Ταμείο Επενδύσεων για το Κλίμα) αποτελούν σημαντικές περιπτώσεις στο πλαίσιο αυτό· ζητεί από την Επιτροπή να προτείνει την πλήρη ένταξή τους στο ΠΔΠ της μετά το 2027 περιόδου με τη σχετική σχεδόν αυτόματη προσαρμογή των ανώτατων ορίων·

92.

υπογραμμίζει ότι η απαίτηση ομοφωνίας για την έγκριση του κανονισμού για το ΠΔΠ παρεμποδίζει τη λήψη των αναγκαίων αποφάσεων στο πλαίσιο της διαδικασίας αναθεώρησης· ζητεί από την Επιτροπή να βασιστεί στις εργασίες της Διάσκεψης για το Μέλλον της Ευρώπης σχετικά με τον προϋπολογισμό, εκτιμά, σε συμφωνία με τις προτάσεις της Διάσκεψης, ότι θα πρέπει η συνήθης νομοθετική διαδικασία να εφαρμόζεται στην έγκριση του κανονισμού για το ΠΔΠ και στην απόφαση για τους ιδίους πόρους προκειμένου να αποκτήσει το Κοινοβούλιο όλα τα δημοσιονομικά προνόμια που διαθέτουν τα εθνικά κοινοβούλια· πιστεύει, επιπλέον, ότι ο σχεδιασμός του ΠΔΠ θα πρέπει να είναι μια διαδικασία από τη βάση προς την κορυφή που θα βασίζεται στην εκτεταμένη συμμετοχή των ενδιαφερόμενων μερών·

93.

υπενθυμίζει ότι η «ρήτρα γέφυρας» που προβλέπεται στο άρθρο 312 παράγραφος 2 ΣΛΕΕ επιτρέπει την έγκριση του κανονισμού για το ΠΔΠ με ειδική πλειοψηφία και καλεί το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο να την ενεργοποιήσει για να επισπευσθεί η λήψη των αποφάσεων·

o

o o

94.

αναθέτει στην Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο και στην Επιτροπή.

(1)  ΕΕ L 433 I της 22.12.2020, σ. 11.

(2)  ΕΕ C 444 I της 22.12.2020, σ. 1.

(3)  ΕΕ C 445 της 29.10.2021, σ. 252.

(4)  ΕΕ L 424 της 15.12.2020, σ. 1.

(5)  ΕΕ L 433 I της 22.12.2020, σ. 28.

(6)  ΕΕ L 433 I της 22.12.2020, σ. 1.

(7)  ΕΕ L 193 της 30.7.2018, σ. 1.

(8)  Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2022)0403.

(9)  ΕΕ C 428 της 13.12.2017, σ. 10.

(10)  Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2022)0366.

(11)  Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2022)0309.

(12)  Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2022)0254.

(13)  Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2022)0219.

(14)  ΕΕ C 224 της 8.6.2022, σ. 37.

(15)  ΕΕ C 184 της 5.5.2022, σ. 179.

(16)  ΕΕ C 445 της 29.10.2021, σ. 240.

(17)  ΕΕ C 371 της 15.9.2021, σ. 110.

(18)  ΕΕ C 202 της 28.5.2021, σ. 31.

(19)  ΕΕ C 363 της 28.10.2020, σ. 179.

(20)  Πρόταση κανονισμού της 19ης Ιουλίου 2022 σχετικά με τη θέσπιση πράξης για την ενίσχυση της ευρωπαϊκής αμυντικής βιομηχανίας μέσω κοινών προμηθειών (COM(2022)0349).

(21)  COM(2022)0595, COM(2022)0596, COM(2022)0597.


17.5.2023   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 177/129


P9_TA(2022)0451

Διαβουλεύσεις της Επιτροπής Αναφορών το 2021

Νομοθετικό ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 15ης Δεκεμβρίου 2022 σχετικά με τα αποτελέσματα των διαβουλεύσεων της Επιτροπής Αναφορών κατά το έτος 2021 (2022/2024(INI))

(2023/C 177/16)

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

έχοντας υπόψη τα προηγούμενα ψηφίσματά του σχετικά με τις διαβουλεύσεις της Επιτροπής Αναφορών,

έχοντας υπόψη τα άρθρα 10 και 11 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση,

έχοντας υπόψη τα άρθρα 20, 24 και 227 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ) που αντικατοπτρίζουν τη σημασία που η Συνθήκη αποδίδει στο δικαίωμα των πολιτών και των κατοίκων της ΕΕ να εφιστούν την προσοχή του Κοινοβουλίου στα ζητήματα που τους απασχολούν,

έχοντας υπόψη το άρθρο 228 ΣΛΕΕ σχετικά με τον ρόλο και τις λειτουργίες του Ευρωπαίου Διαμεσολαβητή,

έχοντας υπόψη το άρθρο 44 του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ο «Χάρτης») σχετικά με το δικαίωμα υποβολής αναφοράς στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

έχοντας υπόψη τις διατάξεις ΣΛΕΕ σχετικά με τη διαδικασία επί παραβάσει και συγκεκριμένα τα άρθρα 258 και 260,

έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 9ης Μαρτίου 2022 σχετικά με τη συνεργασία με τους πολίτες: το δικαίωμα υποβολής αναφορών, το δικαίωμα υποβολής αναφοράς στον Ευρωπαίο Διαμεσολαβητή και η Ευρωπαϊκή Πρωτοβουλία Πολιτών (1),

έχοντας υπόψη το άρθρο 54 και το άρθρο 227 παράγραφος 7 του Κανονισμού του,

έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής Αναφορών (A9-0271/2022),

A.

λαμβάνοντας υπόψη ότι σκοπός της ετήσιας έκθεσης των συμπερασμάτων των διαβουλεύσεων της Επιτροπής Αναφορών είναι να παρουσιάσει μια ανάλυση των αναφορών που ελήφθησαν το 2021 και των σχέσεων με άλλα θεσμικά όργανα και να παράσχει ακριβή εικόνα των στόχων που επετεύχθησαν κατά το έτος 2021·

B.

λαμβάνοντας υπόψη ότι το 2021 το Κοινοβούλιο έλαβε 1 392 αναφορές, που αντιπροσωπεύουν περίπου τις μισές σε αριθμό από αυτές που ελήφθησαν το 2013 (2 891) και το 2014 (2 715), όταν ο συνολικός αριθμός των αναφορών που ελήφθησαν έφτασε στο αποκορύφωμά του· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι αναφορές που υποβλήθηκαν το 2021 σημειώνουν επίσης μείωση κατά 11,5 % συγκριτικά με τις 1 573 αναφορές που υποβλήθηκαν το 2020 και ελαφρά αύξηση 2,5 % συγκριτικά με τις 1 357 αναφορές που υποβλήθηκαν το 2019·

Γ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι το 2021 ο αριθμός των χρηστών που υποστήριξαν μία ή περισσότερες αναφορές στη διαδικτυακή πύλη αναφορών του Κοινοβουλίου ανήλθε σε 209 272, ήτοι αυξήθηκε σημαντικά συγκριτικά με τους 48 882 χρήστες που καταγράφηκαν το 2020· λαμβάνοντας υπόψη ότι ο αριθμός των ατόμων που στήριξαν ηλεκτρονικά τις αναφορές επίσης αυξήθηκε το 2021, φθάνοντας συνολικά τα 217 876 (από τα 55 129 το 2020)· λαμβάνοντας υπόψη ότι η αναφορά αριθ. 0549/2021 της Adriana Muresan, με 22 735 υπογραφές, σχετικά με τις κακές συνθήκες ασφάλειας στους χώρους στάθμευσης αυτοκινήτων για φορτηγά και επαγγελματικά οχήματα στο ευρωπαϊκό οδικό δίκτυο σημείωσε ρεκόρ ως προς τον αριθμό συνυπογραφών για αναφορά το 2021·

Δ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι ο μεγάλος αριθμός αναφορών που εκφράζουν τις ανησυχίες των πολιτών σχετικά με τη δημόσια υγεία και τις κοινωνικοοικονομικές καταστάσεις έκτακτης ανάγκης, τον εμβολιασμό και την εφαρμογή του ψηφιακού πιστοποιητικού COVID-19 της ΕΕ, που προκύπτουν από την επιμονή της πανδημίας της COVID-19, συνέβαλαν σημαντικά στην αύξηση του αριθμού των αναφορών που καταγράφηκαν το 2021 σχετικά με αυτό το θέμα σε σύγκριση με το προηγούμενο έτος· λαμβάνοντας υπόψη ότι το 17,3 % των αναφορών που ελήφθησαν το 2021 αφορούσαν την πανδημία της COVID-19·

E.

λαμβάνοντας υπόψη ότι ο αριθμός των αναφορών που ελήφθησαν το 2021 με τις οποίες ζητείται πλήρης συμμόρφωση με την περιβαλλοντική νομοθεσία της ΕΕ, καθώς και αποτελεσματικά και γρήγορα μέτρα, σύμφωνα με την αρχή της προφύλαξης, για την προστασία των οικοσυστημάτων και των οικοτόπων ενωσιακού ενδιαφέροντος αυξήθηκε σημαντικά, και ανήλθε συνολικά σε 327 (23,5 %)

ΣΤ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι ο μεγάλος αριθμός αναφορών που υποβλήθηκαν το 2021 αποκαλύπτει ότι, και κατά το δεύτερο έτος της πανδημίας, οι πολίτες εμπιστεύτηκαν σημαντικά το Κοινοβούλιο, επιλέγοντας να απευθύνουν τις ανησυχίες τους και τις καταγγελίες τους απευθείας στους εκλεγμένους αντιπροσώπους τους σε επίπεδο ΕΕ, τους οποίους θεωρούν ως πηγή λήψης αποφάσεων· λαμβάνοντας υπόψη ότι το Κοινοβούλιο πρέπει να καταβάλει κάθε δυνατή προσπάθεια για να ανταποκριθεί σε αυτή την εμπιστοσύνη·

Ζ.

λαμβάνοντας υπόψη, ωστόσο, ότι ο συνολικός αριθμός των αναφορών παραμένει περιορισμένος σε σχέση με τον συνολικό πληθυσμό της ΕΕ, γεγονός που μαρτυρά ότι πρέπει να ενταθούν έτι περισσότερο οι προσπάθειες για την ενημέρωση των πολιτών σχετικά με το δικαίωμά τους να υποβάλλουν αναφορές, ώστε να προωθηθεί περαιτέρω αυτό το εργαλείο και να αυξηθεί η γεωγραφική εκπροσώπηση των αναφορών που υποβάλλονται ανά κράτος μέλος ή να αυξηθεί η ευαισθητοποίηση σχετικά με την πιθανή χρησιμότητα των αναφορών ως μέσον προσέλκυσης της προσοχής των θεσμικών οργάνων της ΕΕ και των κρατών μελών σε θέματα που επηρεάζουν και αφορούν άμεσα τους πολίτες· λαμβάνοντας υπόψη ότι, ασκώντας το δικαίωμά τους να υποβάλουν αναφορά, οι πολίτες προσδοκούν ότι θα λάβουν έγκαιρη απάντηση και η εξεύρεση λύσης στα προβλήματά τους από τα θεσμικά όργανα της ΕΕ θα έχει προστιθέμενη αξία· λαμβάνοντας υπόψη ότι η μη ανάληψη δράσης σε επίπεδο Ένωσης για τη διασφάλιση της πλήρους προστασίας των δικαιωμάτων των πολιτών που απορρέουν από το δίκαιο της ΕΕ είναι πιθανό να οδηγήσει σε δυσαρέσκεια προς την Ένωση·

H.

λαμβάνοντας υπόψη ότι τα κριτήρια για το παραδεκτό των αναφορών ορίζονται στο άρθρο 227 ΣΛΕΕ και στο άρθρο 226 του Κανονισμού του Κοινοβουλίου, σύμφωνα με τα οποία οι αναφορές πρέπει να υποβάλλονται από πολίτη της ΕΕ ή από φυσικό ή νομικό πρόσωπο που κατοικεί ή έχει έδρα σε κράτος μέλος, είτε ατομικά είτε σε συνεργασία με άλλους, για θέματα που εμπίπτουν στους τομείς δραστηριότητας της ΕΕ και τα οποία επηρεάζουν άμεσα τους αναφέροντες, λαμβάνοντας υπόψη ότι η τελευταία προϋπόθεση έχει πολύ ευρεία ερμηνεία·

Θ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι, από τις 1 392 αναφορές που υποβλήθηκαν το 2021, 368 χαρακτηρίστηκαν μη παραδεκτές και 17 αποσύρθηκαν· λαμβάνοντας υπόψη ότι το σχετικά υψηλό ποσοστό (26,5 %) των μη παραδεκτών αναφορών το 2021 καταδεικνύει ότι εξακολουθεί να υπάρχει εκτεταμένη έλλειψη σαφήνειας σχετικά με το πεδίο εφαρμογής των τομέων αρμοδιότητας της Ένωσης, και ότι για να αντιμετωπιστεί αυτή η κατάσταση, πρέπει να ενθαρρυνθεί και να βελτιωθεί η επικοινωνία με τους πολίτες·

Ι.

λαμβάνοντας υπόψη ότι κάθε αναφορά εξετάζεται και αντιμετωπίζεται με προσοχή, αποτελεσματικότητα και διαφάνεια·

ΙΑ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι οι αναφέροντες είναι συνήθως πολίτες που ενδιαφέρονται ενεργά για την προστασία των θεμελιωδών δικαιωμάτων και για τη βελτίωση και τη μελλοντική ευημερία των κοινωνιών μας· λαμβάνοντας υπόψη ότι η εμπειρία των εν λόγω πολιτών όσον αφορά την επεξεργασία των αναφορών τους μπορεί να επηρεάσει σημαντικά την άποψή τους για τα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα και τον σεβασμό του δικαιώματος αναφοράς που είναι κατοχυρωμένο στο δίκαιο της ΕΕ·

ΙΒ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι το δικαίωμα αναφοράς στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο είναι ένα από τα θεμελιώδη δικαιώματα των πολιτών της ΕΕ, που ορίζεται στις Συνθήκες και στον Χάρτη· λαμβάνοντας υπόψη ότι το δικαίωμα υποβολής αναφοράς συνιστά έναν ανοικτό, δημοκρατικό και διαφανή μηχανισμό που μπορούν να χρησιμοποιούν οι πολίτες και οι κάτοικοι της ΕΕ για να επικοινωνούν άμεσα με τους εκλεγμένους αντιπροσώπους τους και ότι είναι ουσιαστικής σημασίας να βελτιωθεί εγκαίρως η τήρηση του δικαιώματος αυτού και η εφαρμογή του στην πράξη, ώστε να συμβάλλει ουσιαστικά στην πιο ενεργό και πιο αποτελεσματική συμμετοχή των πολιτών στη ζωή της Ένωσης· λαμβάνοντας υπόψη ότι, μέσω των αναφορών, οι πολίτες της ΕΕ μπορούν να καταγγέλλουν ελλείψεις στην εφαρμογή του δικαίου της ΕΕ και να συμβάλλουν στον εντοπισμό παραβιάσεων του δικαίου της ΕΕ·

ΙΓ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο είναι το μόνο θεσμικό όργανο της Ευρωπαϊκής Ένωσης που εκλέγεται άμεσα από τους πολίτες της ΕΕ· λαμβάνοντας υπόψη ότι το δικαίωμα αναφοράς προσφέρει στο Κοινοβούλιο καθώς και σε άλλα θεσμικά όργανα της ΕΕ, ιδίως στην Επιτροπή — δεδομένου του ρόλου της να διασφαλίζει την ορθή εφαρμογή του δικαίου της ΕΕ σε ολόκληρη την Ένωση –, την ευκαιρία απάντησης σε καταγγελίες και ανησυχίες σχετικά με τον σεβασμό των θεμελιωδών δικαιωμάτων της ΕΕ και τη συμμόρφωση με την ενωσιακή νομοθεσία στα κράτη μέλη· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι αναφορές αποτελούν, ως εκ τούτου, χρήσιμη πηγή πληροφοριών σχετικά με περιπτώσεις εσφαλμένης εφαρμογής ή παραβιάσεων του δικαίου της ΕΕ, και έτσι επιτρέπουν στο Κοινοβούλιο και σε άλλα θεσμικά όργανα της ΕΕ να αξιολογήσουν τη μεταφορά και την εφαρμογή του δικαίου της ΕΕ καθώς και τις ελλείψεις και τα κενά στο ισχύον δίκαιο της ΕΕ και τον αντίκτυπό του στα δικαιώματα των πολιτών και των κατοίκων της· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι υποβληθείσες αναφορές θα πρέπει να υποδεικνύουν στα θεσμικά όργανα της ΕΕ τους τομείς στους οποίους απαιτούνται σημαντικές προσπάθειες και δράση σε επίπεδο ΕΕ για τη μεταφορά και εφαρμογή της νομοθεσίας της ΕΕ·

ΙΔ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο από καιρό πρωτοστατεί στην εξέλιξη της διαδικασίας αναφορών διεθνώς και εξακολουθεί να έχει το πιο ανοικτό και διαφανές σύστημα αναφορών στην Ευρώπη, παρέχοντας σε πολλούς αναφέροντες τη δυνατότητα να συμμετέχουν πλήρως στις δραστηριότητές του·

ΙΕ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η Επιτροπή Αναφορών είναι η πλέον αρμόδια για να καταδείξει στους πολίτες τι κάνει η Ευρωπαϊκή Ένωση για αυτούς και ποιες λύσεις μπορούν να βρεθούν σε ευρωπαϊκό, εθνικό ή τοπικό επίπεδο·

ΙΣΤ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η Επιτροπή Αναφορών ασχολείται και εξετάζει ενδελεχώς κάθε αναφορά που υποβάλλεται στο Κοινοβούλιο· λαμβάνοντας υπόψη ότι κάθε αναφέρων έχει το δικαίωμα να αντιμετωπίζεται η αναφορά του αμερόληπτα και δίκαια σε πλήρη συμμόρφωση με το δικαίωμα στη χρηστή διοίκηση που κατοχυρώνεται στο άρθρο 41 του Χάρτη· λαμβάνοντας υπόψη ότι κάθε αναφέρων/αναφέρουσα έχει το δικαίωμα να λάβει απάντηση, εντός εύλογου χρονικού διαστήματος και μάλιστα στη γλώσσα του/της ή στη γλώσσα που χρησιμοποιείται στην αναφορά, που θα τον/την ενημερώνει σχετικά με το παραδεκτό της απόφασης και τις ενέργειες στις οποίες προέβη στη συνέχεια η Επιτροπή Αναφορών· λαμβάνοντας υπόψη ότι κάθε αναφέρων δικαιούται να ζητεί την επανεξέταση της αναφοράς του λόγω νέων συναφών στοιχείων·

ΙΖ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι το Κοινοβούλιο έχει ήδη αναγνωρίσει ότι η άρνηση της Επιτροπής να αναλάβει δράση σε ζητήματα που εγείρονται σε μεμονωμένες αναφορές συνιστά παραβίαση των διατάξεων των ισχυουσών Συνθηκών ΕΕ σχετικά με το δικαίωμα αναφοράς, καθώς δεν περιορίζεται σε ζητήματα στρατηγικής σημασίας ή που αντικατοπτρίζουν διαρθρωτικά προβλήματα λαμβάνοντας υπόψη ότι η Επιτροπή εξακολουθεί να εφαρμόζει τη στρατηγική της προσέγγιση όσον αφορά τον χειρισμό των αναφορών με βάση την ανακοίνωσή της του 2017 «Δίκαιο της ΕΕ: καλύτερα αποτελέσματα μέσω καλύτερης εφαρμογής» (2), παρά το αίτημα του Κοινοβουλίου προς την Επιτροπή για μια έγκαιρη αναθεώρηση·

ΙΗ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η Επιτροπή δεν καταφέρνει να παρέχει ολοκληρωμένες πληροφορίες στην Επιτροπή Αναφορών σχετικά με νομοθετικά και μη νομοθετικά μέτρα που ελήφθησαν μετά από αναφορές, καθώς και για διαδικασίες επί παραβάσει που σχετίζονται με αναφορές· λαμβάνοντας υπόψη ότι δεν υπάρχει δημόσιο μητρώο που να συνδέει τις αναφορές με όλες τις ενέργειες με τις οποίες δίνεται συνέχεια σε αυτές

ΙΘ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι οι δραστηριότητες της Επιτροπής Αναφορών βασίζονται στα στοιχεία που κοινοποιούν οι αναφέροντες· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι πληροφορίες που υποβάλλουν οι αναφέροντες στις αναφορές τους και στις συνεδριάσεις της Επιτροπής Αναφορών, μαζί με την αξιολόγηση της Επιτροπής και τις απαντήσεις των κρατών μελών και άλλων φορέων, είναι ζωτικής σημασίας για το έργο της επιτροπής· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι παραδεκτές αναφορές συμβάλλουν σημαντικά και στο έργο των άλλων κοινοβουλευτικών επιτροπών, δεδομένου ότι διαβιβάζονται από την Επιτροπή Αναφορών σε άλλες επιτροπές για γνωμοδότηση ή για ενημέρωση· λαμβάνοντας υπόψη, ως εκ τούτου, ότι οι αναφορές διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στη νομοθετική διαδικασία, καθώς παρέχουν στις άλλες επιτροπές του Κοινοβουλίου χρήσιμες και άμεσες πληροφορίες για τις νομοθετικές δραστηριότητές τους στους αντίστοιχους τομείς τους·

Κ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η Επιτροπή Αναφορών αποδίδει ύψιστη σημασία στην εξέταση και τη δημόσια συζήτηση των αναφορών κατά τις συνεδριάσεις της· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι αναφέροντες έχουν το δικαίωμα να παρουσιάσουν οι ίδιοι τις αναφορές στις συνεδριάσεις της Επιτροπής Αναφορών όπου συχνά μάλιστα λαμβάνουν τον λόγο, συμβάλλοντας έτσι ενεργά στο έργο της· λαμβάνοντας υπόψη ότι το 2021 η Επιτροπή Αναφορών πραγματοποίησε 12 συνεδριάσεις, στις οποίες εξετάσθηκαν 159 αναφορές με 113 αναφέροντες παρόντες εξ αποστάσεως, ενώ οι περισσότεροι συμμετείχαν ενεργά λαμβάνοντας τον λόγο· λαμβάνοντας υπόψη ότι ο ελαφρώς μεγαλύτερος αριθμός αναφορών που συζητήθηκαν στις συνεδριάσεις το 2021 σε σύγκριση με το 2020 μπορεί να εξηγηθεί από την αύξηση του χρόνου που αφιερώνεται για συνεδριάσεις των επιτροπών, αλλά πάντα με περιορισμένες δυνατότητες διερμηνείας λόγω των μέτρων του Κοινοβουλίου στο πλαίσιο της πανδημίας·

ΚΑ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι τα κύρια θέματα ανησυχίας που εγείρονται σε αναφορές που υποβλήθηκαν το 2021 αφορούσαν τα θεμελιώδη δικαιώματα (ιδίως τον αντίκτυπο των μέτρων έκτακτης ανάγκης COVID-19 στο κράτος δικαίου και τη δημοκρατία, την πρόσβαση στην εκπαίδευση κατά τη διάρκεια των περιορισμών λόγω της πανδημίας, την ελεύθερη κυκλοφορία και το δικαίωμα στην εργασία, καθώς και τα δικαιώματα των ΛΟΑΤΚΙ στην Ένωση, την υγεία (ιδίως ερωτήματα σχετικά με την πρόσβαση στην υγειονομική περίθαλψη, σχετικά με την κρίση δημόσιας υγείας που προέκυψε από την πανδημία, που κυμαίνονται από την προστασία της υγείας των πολιτών, συμπεριλαμβανομένης της πολιτικής εμβολιασμού, έως τη χρήση, εφαρμογή και εφαρμογή του ψηφιακού πιστοποιητικού COVID-19 της ΕΕ στα κράτη μέλη και τις εικαζόμενες διακρίσεις μεταξύ εμβολιασμένων και μη), το περιβάλλον (κυρίως όσον αφορά τις εξορυκτικές δραστηριότητες και τις επιπτώσεις τους στο περιβάλλον, την παράνομη υλοτομία, τη βία κατά των περιβαλλοντικών καταγγελτών, την πιθανή βελτίωση της συνύπαρξης ανθρώπων και μεγάλων σαρκοφάγων, την παράνομη διάθεση απορριμμάτων, την πυρηνική ασφάλεια, την ατμοσφαιρική ρύπανση, τα αιολικά πάρκα, τα ελαττωματικά κατασκευαστικά οικοδομικά υλικά και την υποβάθμιση των φυσικών οικοσυστημάτων), τα δικαιώματα των μειονοτήτων και τις διακρίσεις (συμπεριλαμβανομένων των δικαιωμάτων των εθνικών ή γλωσσικών μειονοτήτων), την εκπαίδευση (ιδίως ζητήματα που σχετίζονται με τις διακρίσεις στην πρόσβαση στην εκπαίδευση ή αμφισβητούμενες εθνικές μεταρρυθμίσεις της νομοθεσίας για την εκπαίδευση), την έλλειψη ασφάλειας στους χώρους στάθμευσης βαρέων οχημάτων, την κατάσταση των φοιτητών της ΕΕ στο ΗΒ μετά την αποχώρηση του Ηνωμένου Βασιλείου από το Erasmus+, και την απασχόληση (ιδίως ζητήματα που σχετίζονται με την εθνική μεταχείριση των συμβάσεων εργασίας), καθώς και σε πολλούς άλλους τομείς δραστηριότητας·

ΚΒ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η Επιτροπή Αναφορών, κατά την έγκριση της ημερήσιας διάταξης της συνεδρίασής της, δίνει προσοχή σε αναφορές και θέματα σημαντικά προς συζήτηση σε επίπεδο ΕΕ και στην ανάγκη διατήρησης μιας δίκαιης γεωγραφικής κάλυψης των θεμάτων σύμφωνα με τις ληφθείσες αναφορές·

ΚΓ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι το 78,6 % (1 094) των αναφορών που ελήφθησαν το 2021 υποβλήθηκαν μέσω της διαδικτυακής πύλης αναφορών του Κοινοβουλίου, αριθμός ελάχιστα μικρότερος συγκριτικά με το 79,7 % (1 254 αναφορές) το 2020, επιβεβαιώνοντας έτσι ότι η διαδικτυακή πύλη αναφορών του Κοινοβουλίου έχει καταστεί μακράν ο πλέον χρησιμοποιούμενος δίαυλος από τους πολίτες για την υποβολή αναφορών στο Κοινοβούλιο·

ΚΔ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι το 2021 επιτεύχθηκε πλήρως ο σημαντικότερος στόχος της διαδικτυακής πύλης αναφορών (πύλη PETI), καθώς η πύλη ήταν λειτουργική για πάνω από το 99,9 % του χρόνου· λαμβάνοντας υπόψη ότι όλες οι αναφορές καταρτίστηκαν και δημοσιεύθηκαν εγκαίρως, εντός ολίγων ημερών από την έγκρισή τους, και όλες οι εσωτερικές και εξωτερικές αιτήσεις υποστήριξης σχετικά με τη χρήση και το περιεχόμενο της δικτυακής πύλης της PETI απαντήθηκαν επιτυχώς, εγκαίρως και σε όλες τις γλώσσες· λαμβάνοντας υπόψη ότι η έκδοση 2.4 της διαδικτυακής πύλης αναφορών εγκαταστάθηκε και υποβλήθηκε αίτημα για την έναρξη συνομιλίας μέσω τεχνητής νοημοσύνης για τη διαδικτυακή πύλη αναφορών·

ΚΕ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι το 2021 η Επιτροπή Αναφορών πραγματοποίησε μία διερευνητική επίσκεψη· λαμβάνοντας υπόψη ότι η δεύτερη διερευνητική επίσκεψη, η οποία είχε προγραμματιστεί για τον Δεκέμβριο, αναβλήθηκε λόγω της απόφασης που ελήφθη σχετικά με την εξάπλωση της νόσου COVID-19 και την ελαχιστοποίηση των κινδύνων για την υγεία των βουλευτών και του προσωπικού του Κοινοβουλίου·

ΚΣΤ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με τον Κανονισμό, η Επιτροπή Αναφορών είναι αρμόδια για τις σχέσεις με το Γραφείο του Ευρωπαίου Διαμεσολαβητή που διερευνά καταγγελίες για κακοδιοίκηση εντός των θεσμικών και λοιπών οργάνων της ΕΕ· λαμβάνοντας υπόψη ότι η Ευρωπαία Διαμεσολαβήτρια, Emily O’Reilly, παρουσίασε την ετήσια έκθεσή της για το 2020 στην Επιτροπή Αναφορών κατά τη συνεδρίασή της στις 14 Ιουλίου 2021·

ΚΖ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ως θεματοφύλακας των Συνθηκών, διαδραματίζει σημαντικό ρόλο για την Επιτροπή Αναφορών ενώ οι πληροφορίες που παρέχουν οι αναφέροντες χρησιμεύουν στον εντοπισμό πιθανών παραβιάσεων ή εσφαλμένης εφαρμογής του Ευρωπαϊκού δικαίου·

ΚΗ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η Επιτροπή Αναφορών είναι μέλος του Ευρωπαϊκού Δικτύου Διαμεσολαβητών, στο οποίο συμμετέχουν ο Ευρωπαίος Διαμεσολαβητής, οι εθνικοί και περιφερειακοί Συνήγοροι του Πολίτη και λοιποί συναφείς οργανισμοί των κρατών μελών, των υποψηφίων προς ένταξη κρατών και άλλων χωρών του Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου, και το οποίο αποσκοπεί στην προώθηση της ανταλλαγής πληροφοριών σχετικά με το δίκαιο και την χάραξη πολιτικής της ΕΕ, καθώς και στην ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών·

ΚΘ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η βελτίωση της συμμετοχής των πολιτών και η διασφάλιση της πλήρους προστασίας των δικαιωμάτων των πολιτών που απορρέουν από το δίκαιο της ΕΕ αποτελούν βασικά στοιχεία για την προσέγγιση της ΕΕ με τους πολίτες της· λαμβάνοντας υπόψη ότι η Επιτροπή Αναφορών ενέκρινε την έκθεση σχετικά με τη συνεργασία με τους πολίτες: το δικαίωμα αναφοράς, το δικαίωμα αναφοράς στον Ευρωπαίο Διαμεσολαβητή και την Πρωτοβουλία Ευρωπαίων Πολιτών (3), με επίκεντρο τρόπους ευαισθητοποίησης των πολιτών για τα δικαιώματά τους, τις επικοινωνιακές εκστρατείες για ενημέρωση σχετικά με τα υπάρχοντα κανάλια συμμετοχής, τη στενότερη συνεργασία με άλλα θεσμικά όργανα και κοινοβουλευτικές επιτροπές και τη συμμετοχή στα κοινά από την πλευρά των νέων, καταλήγοντας στο συμπέρασμα ότι η Επιτροπή πρέπει να αναθεωρήσει την τρέχουσα στρατηγική της προσέγγιση όσον αφορά τον χειρισμό των αναφορών, καθώς είχε ως αποτέλεσμα να αφήσει ανεπίλυτα, μεταξύ άλλων, ζητήματα που αφορούν σοβαρές παραβιάσεις του δικαίου της ΕΕ επιζήμιες για την προστασία των δικαιωμάτων των πολιτών· λαμβάνοντας υπόψη ότι η Επιτροπή Αναφορών θεωρεί ότι η Ευρωπαϊκή Πρωτοβουλία Πολιτών (ΕΠΠ) αποτελεί πολύ σημαντικό εργαλείο συμμετοχικής δημοκρατίας, το οποίο θα πρέπει να ενισχυθεί ώστε να επιτρέπει στους πολίτες να συμμετέχουν πιο ενεργά και άμεσα στη διαμόρφωση των πολιτικών και της νομοθεσίας της Ευρώπης·

1.

τονίζει τον θεμελιώδη ρόλο της Επιτροπής Αναφορών στην προστασία και την προώθηση των δικαιωμάτων των πολιτών και των κατοίκων της ΕΕ καθώς διασφαλίζει ότι οι ανησυχίες και οι καταγγελίες των αναφερόντων εξετάζονται εγκαίρως, αποτελεσματικά και με κατάλληλο τρόπο χωρίς διακρίσεις, και ότι οι αναφέροντες ενημερώνονται για τις ενέργειες και την πρόοδο σχετικά με τις αναφορές τους και ότι επιλύονται τα ζητήματά τους, μέσω μιας ανοικτής, δημοκρατικής και διαφανούς διαδικασίας αναφορών·

2.

υπενθυμίζει ότι, το 2021, υπήρχαν σημαντικές διαφορές στον αριθμό των αναφορών που υποβλήθηκαν στην Επιτροπή Αναφορών από τα 27 κράτη μέλη της ΕΕ, με τις περισσότερες αναφορές να αφορούν την Ισπανία (17 %), τη Γερμανία (9,7 %), την Ιταλία (9,2 %), την Ελλάδα (5,9 %), τη Ρουμανία (4,1 %), την Πολωνία (4 %) και τη Γαλλία (2,6 %)· επισημαίνει ότι ο αριθμός των αναφορών που αφορούσαν τα υπόλοιπα κράτη μέλη ήταν μικρότερος από 2 % ανά κράτος μέλος·

3.

τονίζει ότι οι αναφέροντες απευθύνονται συχνά στην Επιτροπή Αναφορών για θέματα που τους πιέζουν· υπογραμμίζει ότι σε τέτοιες περιπτώσεις η καθυστερημένη αντιμετώπιση των αναφορών δεν έχει ιδιαίτερη αξία για τους αναφέροντες· πιστεύει ότι η Επιτροπή Αναφορών θα πρέπει να λάβει μέτρα για την εκκαθάριση των εκκρεμοτήτων των ανοιχτών αναφορών· καλεί την Επιτροπή Αναφορών να επανεξετάσει τις μεθόδους εργασίας της, προκειμένου να διασφαλιστεί ότι όλες οι αναφορές αντιμετωπίζονται με συνεπή και διαφανή σειρά κριτηρίων στο πλαίσιο μιας έγκαιρης και αποτελεσματικής διαδικασίας·

4.

είναι της γνώμης ότι η Επιτροπή Αναφορών είναι εξίσου διαθέσιμη στους πολίτες και στους κατοίκους και στα 27 κράτη μέλη και ότι η εξέταση αναφορών πρέπει να είναι γεωγραφικά ισορροπημένη· πιστεύει από αυτή την άποψη ότι το Κοινοβούλιο πρέπει να αυξήσει τις προσπάθειες για την προώθηση του ρόλου και του έργου της Επιτροπής Αναφορών και να ευαισθητοποιήσει όλους τους πολίτες της ΕΕ σχετικά με τη δυνατότητα υποβολής αναφοράς στο Κοινοβούλιο· τονίζει ότι η Επιτροπή Αναφορών κατά την έγκριση της ημερήσιας διάταξης των συνεδριάσεών της, καθώς και των ακροάσεων και των αποστολών της πρέπει να ακολουθεί κατευθυντήριες γραμμές και αντικειμενικά κριτήρια, όπως η συμβολή επιλεγμένων αναφορών στην τρέχουσα συζήτηση της ΕΕ και η ισόρροπη γεωγραφική τους κάλυψη ανάλογα με τις ληφθείσες αναφορές· τονίζει ότι η δραστηριότητα της Επιτροπής πρέπει πάντα να στοχεύει στην ανταπόκριση στο θέμα που αφορά άμεσα τον αναφέροντα· υπενθυμίζει, στο πλαίσιο αυτό, την ίδια την ευρωπαϊκή διάσταση της Επιτροπής Αναφορών, ο ρόλος της οποίας είναι να εξετάζει αναφορές για θέματα που εμπίπτουν στις αρμοδιότητες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όπως κατοχυρώνονται στη ΣΛΕΕ· για τον σκοπό αυτό, πιστεύει ότι η Επιτροπή Αναφορών έχει ιδιαίτερη ευθύνη να υπερασπίζεται αυτή την ευρωπαϊκή διάσταση έναντι των αναφερόντων και προς τον έξω κόσμο, και ότι όλα τα μέλη της στις δράσεις και τους προβληματισμούς τους θα πρέπει πάντα να καθοδηγούνται από την ευρωπαϊκή θεσμική ευθύνη και όχι από εθνικά πολιτικά συμφέροντα· υπενθυμίζει ότι οι συμφωνίες μεταξύ των πολιτικών ομάδων που εκπροσωπούνται στην Επιτροπή Αναφορών είναι σημαντικές για την παροχή μια ισορροπημένης και κατανοητής απάντησης στους αναφέροντες·

5.

επαναλαμβάνει πόσο σημαντικός είναι ο συνεχής δημόσιος διάλογος σχετικά με τους τομείς δραστηριότητας της Ένωσης, προκειμένου να διασφαλιστεί ότι οι πολίτες ενημερώνονται σωστά σχετικά με το πεδίο αρμοδιοτήτων της Ένωσης και τα διάφορα επίπεδα λήψης αποφάσεων· ζητεί, στο πλαίσιο αυτό, ευρύτερες εκστρατείες ενημέρωσης, με την ενεργό συμμετοχή των υπηρεσιών επικοινωνίας, τόσο σε ευρωπαϊκό όσο και σε εθνικό επίπεδο, προκειμένου να αυξηθεί η ενημέρωση των πολιτών σχετικά με το δικαίωμά τους να υποβάλλουν αναφορές, καθώς και σχετικά με το πεδίο εφαρμογής των δραστηριοτήτων της Ένωσης και των αρμοδιοτήτων της Επιτροπής Αναφορών, με στόχο τη μείωση του αριθμού των μη παραδεκτών αναφορών και την καλύτερη ανταπόκριση στα προβλήματα των πολιτών· υπογραμμίζει ότι πρέπει να καταβληθούν πρόσθετες προσπάθειες για την ενημέρωση σχετικά με το δικαίωμα αναφοράς σε εκείνα τα κράτη μέλη της ΕΕ από όπου αποστέλλονται αναλογικά λιγότερες αναφορές·

6.

θεωρεί εξαιρετικά σημαντικό ότι η Επιτροπή αναθεωρεί τη στρατηγική της προσέγγιση όσον αφορά τον χειρισμό των αναφορών που βασίζεται επί του παρόντος στην ανακοίνωσή της του 2017 «Δίκαιο της ΕΕ: καλύτερα αποτελέσματα μέσω καλύτερης εφαρμογής», προκειμένου να εγκρίνει σαφείς κανόνες και να θεσπίσει μια διοικητική διαδικασία για την αντιμετώπιση των παραδεκτών αναφορών, διασφαλίζοντας την κατάλληλη συνέχεια σε ζητήματα που εγείρονται σε μεμονωμένες αναφορές, οι οποίες συχνά καταγγέλλουν παραβιάσεις του δικαίου της ΕΕ που επηρεάζουν μεγάλο αριθμό πολιτών, ή εικάζουν σχετικά με περαιτέρω παραβιάσεις του δικαίου της ΕΕ σε θέμα που αφορά εν εξελίξει διαδικασίες επί παραβάσει·

7.

επισημαίνει ότι οι αναφορές αποτελούν μια πρώτης τάξεως ευκαιρία για το Κοινοβούλιο και τα άλλα θεσμικά όργανα της ΕΕ να επικοινωνούν απευθείας με τους πολίτες της ΕΕ και να διατηρούν τακτικό διάλογο μαζί τους, ιδίως σε περιπτώσεις όπου οι πολίτες βιώνουν της αρνητικές επιπτώσεις της εσφαλμένης εφαρμογής ή παραβίασης του δικαίου της ΕΕ καθώς και των ελλείψεων και κενών στην ισχύουσα νομοθεσία της ΕΕ· τονίζει την ανάγκη για ενισχυμένη συνεργασία μεταξύ των θεσμικών οργάνων της ΕΕ και υπηρεσιών και φορέων εθνικών, περιφερειακών και τοπικών αρχών όσον αφορά τις επιπτώσεις και την εφαρμογή και τη συμμόρφωση με το δίκαιο της ΕΕ· πιστεύει ότι η συνεργασία αυτή είναι ζωτικής σημασίας για την αντιμετώπιση και την επίλυση των προβλημάτων των πολιτών σχετικά με την εφαρμογή και την αποτελεσματικότητα του δικαίου της ΕΕ και συμβάλλει στην ενίσχυση της δημοκρατικής νομιμότητας και της λογοδοσίας της Ένωσης· ζητεί, ως εκ τούτου, την ενεργότερη συμμετοχή των εκπροσώπων των κρατών μελών στις συνεδριάσεις της Επιτροπής Αναφορών και την έγκαιρη και εμπεριστατωμένη ανταπόκριση στα αιτήματα παροχής διευκρινίσεων ή πληροφοριών που στέλνει η Επιτροπή Αναφορών στις εθνικές αρχές·

8.

ζητεί τη δημιουργία ενός διοργανικού εργαλείου ΤΠ υπηρεσίας μίας στάσης μεταξύ της Επιτροπής και του Κοινοβουλίου για την δημόσια ανταλλαγή όλων των πληροφοριών σχετικά με τις ενέργειες σε συνέχεια αναφορών, μεταξύ άλλων σχετικά με τις διαδικασίες EU Pilot και τις διαδικασίες επί παραβάσει, τις νομοθετικές προτάσεις, τις μαγνητοσκοπήσεις των συνεδριάσεων των επιτροπών κατά τις οποίες συζητείται μια αναφορά, τις απαντήσεις από τις εθνικές αρχές και τις μόνιμες επιτροπές του Κοινοβουλίου, καθώς και κάθε άλλη σχετική μη νομοθετική δράση.

9.

υπενθυμίζει ότι οι αναφορές συμβάλλουν σημαντικά στον ρόλο της Επιτροπής ως θεματοφύλακα των Συνθηκών, παρέχοντας στους πολίτες μια πρόσθετη ευκαιρία να κοινοποιούν εικαζόμενες παραβιάσεις του δικαίου της ΕΕ· τονίζει ότι η πιο διαρθρωμένη και ενισχυμένη συνεργασία μεταξύ της Επιτροπής Αναφορών και της Επιτροπής μέσω έγκαιρων και λεπτομερών απαντήσεων από την Επιτροπή, στη βάση ενδελεχούς εξέτασης των ζητημάτων που θίγονται στις αναφορές, είναι απαραίτητη για να διασφαλιστεί η επιτυχής εξέταση των αναφορών: υπογραμμίζει ότι η Επιτροπή θα πρέπει να συμμετέχει πιο ενεργά προκειμένου να απαντά με ακρίβεια στα αιτήματα των ανφορών και τις καταγγελίες· επαναλαμβάνει την έκκλησή του προς την Επιτροπή να παρέχει τακτικά και επικαιροποιημένες πληροφορίες στην Επιτροπή Αναφορών σχετικά με τις εξελίξεις και την πορεία των διαδικασιών επί παραβάσει που κινήθηκαν βάσει αναφορών που ελήφθησαν, και να διασφαλίσει ότι η Επιτροπή Αναφορών θα έχει πρόσβαση στα σχετικά έγγραφα της Επιτροπής σχετικά με τις παραβάσεις και τις διαδικασίες EU Pilot· εκφράζει εδώ τη λύπη του σχετικά με την έλλειψη συστηματικής σταθερής επικοινωνίας με την Επιτροπή Αναφορών· θεωρεί ότι μια διοργανική συμφωνία μεταξύ του Κοινοβουλίου και της Επιτροπής σχετικά με τον χειρισμό των αναφορών θα αποτελέσει βήμα προόδου προκειμένου να διασφαλιστεί η διαφανής και αποτελεσματική εξέταση των αναφορών·

10.

υπενθυμίζει ότι η βάση δεδομένων e-Peti είναι ένα σημαντικό εσωτερικό εργαλείο που επιτρέπει στα μέλη της Επιτροπής Αναφορών να έχουν πρόσβαση σε όλες τις απαραίτητες πληροφορίες προκειμένου να παρακολουθούν την κατάσταση κάθε μεμονωμένης αναφοράς και να μπορούν να λαμβάνουν τεκμηριωμένες αποφάσεις στο πλαίσιο της εξέτασης των αναφορών ή σε σχέση με την πιθανή ολοκλήρωση αυτής της εξέτασης· για το σκοπό αυτό, η βάση δεδομένων e-Peti θα πρέπει να ενημερώνεται τακτικά και, εάν είναι δυνατόν, να συνδέεται με τον κατάλογο παραβάσεων της Επιτροπής·

11.

υπογραμμίζει ότι πρέπει να δοθεί μεγαλύτερη προσοχή στην έγκριση ευρωπαϊκής νομοθετικής πράξης που θα επισφραγίζει την αναγνώριση των δικαιωμάτων ΛΟΑΤΚΙ·

12.

καλεί την Επιτροπή να αξιολογεί πιο έγκαιρα κατά πόσον οι εθνικές αρχές λαμβάνουν τα αναγκαία μέτρα για να ανταποκριθούν αποτελεσματικά στις ανησυχίες των πολιτών όταν δεν το έχουν πράξει, να απαντά με αποτελεσματικό τρόπο στις ανησυχίες των πολιτών όπως αυτές εκφράζονται στις αναφορές τους σε περιπτώσεις αποτυχίας συμμόρφωσης με το δίκαιο της ΕΕ που μπορεί να αποβεί επιζήμια για την πλήρη προστασία των δικαιωμάτων των πολιτών και των κατοίκων της ΕΕ, και να κινεί διαδικασίες επί παραβάσει όπου απαιτούνται· πιστεύει ακράδαντα ότι η ταχεία δράση της Επιτροπής κατά των παραβιάσεων της νομοθεσίας της ΕΕ είναι ζωτικής σημασίας για να αποφευχθεί οι παραβιάσεις αυτές να αποκτήσουν συστημικό χαρακτήρα·

13.

καλεί την Επιτροπή να βελτιώσει το σύστημά της για τη συλλογή πληροφοριών για αναφορές και να συμπεριλάβει στην ετήσια έκθεσή της για την παρακολούθηση της εφαρμογής του δικαίου της ΕΕ άμεση μνεία σε αναφορές, με σαφή εστίαση, μεταξύ άλλων, στη σχέση μεταξύ αναφορών, διαδικασιών επί παραβάσει, ενωσιακών νομοθετικών πράξεων ή οποιασδήποτε άλλης νομικής πράξης της ΕΕ·

14.

επισημαίνει την ανάγκη να αποτραπεί οποιαδήποτε ασυνέπεια ή έλλειψη ομοιογένειας στην αντιμετώπιση των αναφορών, προκειμένου να διασφαλιστεί η ορθή εφαρμογή του δικαιώματος αναφοράς·

15.

υπογραμμίζει ότι οι αναφορές μπορούν επίσης να θεωρηθούν στρατηγικό εργαλείο για την ενεργοποίηση νομοθετικών πρωτοβουλιών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου σύμφωνα με το άρθρο 225 ΣΛΕΕ, συμβάλλοντας έτσι στην αντιμετώπιση τυχόν ελλείψεων στην ισχύουσα νομοθεσία της ΕΕ που είναι επιζήμιες για τα δικαιώματα των πολιτών·

16.

υπενθυμίζει ότι η συνεργασία με άλλες επιτροπές του Κοινοβουλίου είναι απαραίτητη για την ακριβή και ολοκληρωμένη επεξεργασία των αναφορών· σημειώνει ότι το 2021 απεστάλησαν 82 αναφορές σε άλλες επιτροπές για γνωμοδότηση και 548 προς ενημέρωση· εκφράζει την ικανοποίησή του για το γεγονός ότι ελήφθησαν από άλλες επιτροπές 46 γνωμοδοτήσεις και 176 διαβεβαιώσεις ότι οι αναφορές λαμβάνονται υπόψη στις εργασίες τους· επισημαίνει ότι οι δημόσιες ακροάσεις που οργανώνονται από κοινού με άλλες κοινοβουλευτικές επιτροπές συμβάλλουν στην ολοκληρωμένη εξέταση των αναφορών· υπενθυμίζει ότι οι αναφέροντες ενημερώνονται για τις αποφάσεις να ζητηθούν γνωμοδοτήσεις από άλλες επιτροπές κατά την εξέταση των αναφορών τους· καλεί τις κοινοβουλευτικές επιτροπές να εντείνουν τις προσπάθειές τους για να συμβάλουν ενεργά στην εξέταση των αναφορών — αποδεικνύοντας την εμπειρογνωμοσύνη τους — και, ως εκ τούτου, να επιτρέψουν στο Κοινοβούλιο να ανταποκρίνεται ταχύτερα και πληρέστερα στις ανησυχίες των πολιτών·

17.

πιστεύει ότι το δίκτυο PETI αποτελεί χρήσιμο εργαλείο για τη διευκόλυνση του κοινοβουλευτικού και νομοθετικού έργου όσον αφορά την παρακολούθηση των αναφορών· εκτιμά ότι το δίκτυο θα πρέπει να ενισχύσει τον διάλογο και τη συνεργασία με την Επιτροπή και τα άλλα θεσμικά όργανα της Ένωσης· πιστεύει ότι οι τακτικές συνεδριάσεις του δικτύου αναφορών είναι ζωτικής σημασίας για τη διασφάλιση μεγαλύτερης προβολής των δραστηριοτήτων της Επιτροπής Αναφορών και την ενίσχυση της συνεργασίας με τις άλλες κοινοβουλευτικές επιτροπές μέσω της ανταλλαγής πληροφοριών και βέλτιστων πρακτικών μεταξύ των μελών του δικτύου·

18.

υπογραμμίζει ότι, κατά τη διάρκεια των αυξημένων χρονοθυρίδων για τις συνεδριάσεις της επιτροπής το 2021, στο πλαίσιο της προσαρμογής στην κατάσταση που προκλήθηκε από την πανδημία της COVID-19, η Επιτροπή Αναφορών εξέφρασε τη θέση της σχετικά με σημαντικά ζητήματα που θίγονται στις αναφορές, εγκρίνοντας, μεταξύ άλλων, την έκθεσή της της 9ης Νοεμβρίου 2021 σχετικά με τις διαβουλεύσεις της Επιτροπής Αναφορών κατά τη διάρκεια του 2020 (4), τις δύο εκθέσεις της 26ης Ιανουαρίου 2021 σχετικά με τις δραστηριότητες του Ευρωπαίου Διαμεσολαβητή το 2019 (5) και της 2ας Δεκεμβρίου 2021 σχετικά με τις δραστηριότητες του Ευρωπαίου Διαμεσολαβητή το 2020 (6), την έκθεσή της της 27ης Ιανουαρίου 2021 σχετικά με τη συνεργασία με τους πολίτες: το δικαίωμα αναφοράς, το δικαίωμα προσφυγής στον Ευρωπαίο Διαμεσολαβητή και την Ευρωπαϊκή Πρωτοβουλία Πολιτών (7) και τη γνωμοδότηση της 27ης Μαΐου 2021 σχετικά με την έκθεση της Επιτροπής του 2020 για το κράτος δικαίου (8)· εκτιμά το εξαίρετο έργο της γραμματείας της Επιτροπής Αναφορών σε μια περίοδο δύσκολων συνθηκών εργασίας·

19.

επισημαίνει τον μεγάλο αριθμό αναφορών σχετικά με τη νόσο COVID-19, τις οποίες η Επιτροπή Αναφορών εξέτασε και στη συνέχεια απάντησε το 2021· τονίζει ότι οι περισσότερες από αυτές τις αναφορές ζητούσαν την προστασία της υγείας των πολιτών από τις συνέπειες του ιού, συμπεριλαμβανομένων ζητημάτων σχετικά με την πολιτική εμβολιασμού και τις εικαζόμενες διακρίσεις μεταξύ εμβολιασμένων και μη εμβολιασμένων ατόμων, καθώς και την αξιολόγηση της διαχείρισης της υγειονομικής κρίσης στα κράτη μέλη·

20.

εκφράζει λύπη για την αποτυχία της Επιτροπής να αποκαλύψει όλες τις λεπτομέρειες των συμβάσεων που υπέγραψε με τις φαρμακευτικές εταιρείες για τα εμβόλια κατά της COVID-19 κατά παράβαση του δικαιώματος των πολιτών στην ενημέρωση· ανησυχεί σοβαρά για την κακοδιοίκηση που επέδειξε η Επιτροπή με την άρνησή της να επιτρέψει την πρόσβαση του κοινού σε έγγραφα που αφορούν 1,5 εκατομμύριο ιατρικές μάσκες τις οποίες είχε αγοράσει η Επιτροπή σε πρώιμο στάδιο της πανδημίας της COVID-19 και οι οποίες δεν πληρούσαν τα απαιτούμενα πρότυπα ποιότητας (9)·

21.

σημειώνει ότι, μαζί με τα θεμελιώδη δικαιώματα και το περιβάλλον, η υγεία αποτέλεσε ένα από τα βασικά ζητήματα ανησυχίας για τους αναφέροντες το 2021, αναγνωρίζοντας συγχρόνως ότι οι ανησυχίες για την υγεία που σχετίζονται με την πανδημία της COVID-19 βρίσκονταν στο επίκεντρο των εργασιών της Επιτροπής Αναφορών, τονίζει την προσοχή που δίνει η Επιτροπή Αναφορών στις συνέπειες της νόσου COVID-19 όσον αφορά την πολιτική για την εσωτερική αγορά (ιδίως τα ζητήματα που αφορούν τους εθνικούς ταξιδιωτικούς περιορισμούς και τον αντίκτυπό τους στην ελεύθερη κυκλοφορία των προσώπων εντός και εκτός της ΕΕ)· επισημαίνει, στο πλαίσιο αυτό, τη δημόσια ακρόαση που πραγματοποιήθηκε από την Επιτροπή Αναφορών από κοινού με την Επιτροπή Μεταφορών και Τουρισμού στις 14 Ιουλίου 2021 με τίτλο «Πώς θα βελτιωθούν τα δικαιώματα των επιβατών αεροπορικών μεταφορών κατά τη διάρκεια της κρίσης COVID-19; — Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 261/2004» (10), προκειμένου να αξιολογηθεί πόσο αποτελεσματικά εφαρμόστηκε ο κανονισμός για την αποζημίωση πτήσεων κατά τη διάρκεια της πανδημίας της COVID-19 και εάν το νομικό πλαίσιο της ΕΕ για τα δικαιώματα των επιβατών ήταν επαρκές για την αντιμετώπιση μιας τέτοιας κρίσης·

22.

εφιστά την προσοχή στον μεγάλο αριθμό αναφορών για παραβιάσεις του Χάρτη· επισημαίνει τα περιορισμένα αποτελέσματα των προαναφερθέντων αναφορών λόγω του περιορισμού στην πράξη του πεδίου εφαρμογής του Χάρτη, όπως περιγράφεται στο άρθρο 51· υπενθυμίζει ότι οι προσδοκίες της πλειονότητας των αναφερόντων σχετικά με δικαιώματα που τους αναγνωρίζονται από τον Χάρτη είναι υψηλές και υπερβαίνουν το πλαίσιο εφαρμογής του· επαναλαμβάνει την έκκλησή του να εξεταστεί η διεύρυνση της ερμηνείας του άρθρου 51 πέρα από το πεδίο εφαρμογής του δικαίου της Ένωσης ή η πλήρης διαγραφή του, όπως αναφέρθηκε σε προηγούμενα ψηφίσματα (11)·

23.

εφιστά την προσοχή στον σημαντικό αριθμό αναφορών που συζητήθηκαν σε σχέση με διάφορες πτυχές της προστασίας των δικαιωμάτων των οικογενειών ουράνιου τόξου στην ΕΕ, ιδίως τις διαφορετικές θέσεις όσον αφορά την ελεύθερη κυκλοφορία και τα δικαιώματα αμοιβαίας αναγνώρισης των οικογενειών ΛΟΑΤΚΙ+ στην ΕΕ· υπενθυμίζει το εργαστήριο μελέτης της 22ας Μαρτίου 2021 σχετικά με τα δικαιώματα των ΛΟΑΔΜ+ στην ΕΕ, το οποίο πραγματοποίησε η Επιτροπή Αναφορών για να συζητήσει την κατάσταση των ΛΟΑΔΜ+ και να εξετάσει τη νέα στρατηγική για την ισότητα που παρουσίασε η Επιτροπή, και για να αντιμετωπίσει το πρόβλημα των εμποδίων στην ελεύθερη κυκλοφορία των οικογενειών ουράνιου τόξου· εφιστά την προσοχή στην έκθεση της Επιτροπής Αναφορών της 15ης Ιουλίου 2021 σχετικά με τα δικαιώματα των ΛΟΑΤΚΙ στην ΕΕ (12), όπου καλεί την Επιτροπή να λάβει συγκεκριμένα μέτρα για να διασφαλίσει την προστασία των οικογενειών ΛΟΑΤΚΙ+ σύμφωνα με τις αποφάσεις του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης στις υποθέσεις των Coman και Hamilton, Maruko, Römer και Hay (13) και την απόφαση Taddeucci και McCall (14) του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων·

24.

επισημαίνει ότι οι αναφορές σχετικά με τα δικαιώματα των εθνικών μειονοτήτων παρέμειναν στην ημερήσια διάταξη της Επιτροπής Αναφορών, ιδίως στους τομείς των πρακτικών που εισάγουν διακρίσεις όσον αφορά το δικαίωμά τους στην εκπαίδευση στη μητρική τους γλώσσα, τα γλωσσικά ή πολιτιστικά τους δικαιώματα, και άλλα δικαιώματα, όπως το δικαίωμα ιδιοκτησίας, όπως περιγράφεται σε αναφορές σχετικά με υποθέσεις κατάσχεσης και επιστροφής γαιών σε ορισμένα κράτη μέλη·

25.

σημειώνει ότι τα περιβαλλοντικά ζητήματα συνέχισαν να προκαλούν ανησυχία στους αναφέροντες το 2021· αποδοκιμάζει το γεγονός ότι οι περιβαλλοντικοί κανόνες δεν εφαρμόζονται πάντοτε ορθά στα κράτη μέλη, όπως περιγράφεται σε πολυάριθμες αναφορές όπου γίνονται καταγγελίες για την ατμοσφαιρική ρύπανση, το καθεστώς διατήρησης μεγάλων σαρκοφάγων και τις επιπτώσεις τους στις ανθρώπινες δραστηριότητες, την παράνομη υλοτομία, τις επιθέσεις σε περιβαλλοντικούς ακτιβιστές, την παράνομη διάθεση πλαστικών απορριμμάτων, την υποβάθμιση των φυσικών οικοσυστημάτων, την πυρηνική ασφάλεια και τις αλλαγές της βιοποικιλότητας, όπως επιβεβαιώθηκε επίσης από τις διαδικασίες EU Pilot και τις διαδικασίες επί παραβάσει που κίνησε η Επιτροπή· επισημαίνει το σημαντικό έργο που έχει επιτελέσει η Επιτροπή Αναφορών για να τονίσει τον αντίκτυπο των εξορυκτικών δραστηριοτήτων στο περιβάλλον, όπως καταδεικνύεται από τον αριθμό των αναφορών που ελήφθησαν σχετικά με το θέμα αυτό· εφιστά την προσοχή στη δημόσια ακρόαση της 2ας Δεκεμβρίου 2021 σχετικά με τις περιβαλλοντικές και κοινωνικές επιπτώσεις της εξορυκτικής δραστηριότητας στην ΕΕ, την οποία διοργάνωσε η Επιτροπή Αναφορών σε συνεργασία με την Επιτροπή Περιβάλλοντος, Δημόσιας Υγείας και Ασφάλειας των Τροφίμων, με σκοπό την απόκτηση επιστημονικών γνώσεων σχετικά με διάφορες πτυχές, συμπεριλαμβανομένης της νομοθεσίας για την εξόρυξη, των προτύπων ασφάλειας, των κοινωνικών και περιβαλλοντικών επιπτώσεων των ορυχείων, της περιβαλλοντικής ιθαγένειας, της συμμετοχής του κοινού και της διαφάνειας στον εξορυκτικό τομέα· τονίζει ότι η Επιτροπή θα πρέπει να διερευνήσει κατά προτεραιότητα τις περιπτώσεις εσφαλμένης μεταφοράς και εφαρμογής της περιβαλλοντικής νομοθεσίας της ΕΕ προκειμένου να αντιμετωπίσει αποτελεσματικά τις ανησυχίες των αναφερόντων· προτείνει τα κράτη μέλη να δίνουν προτεραιότητα στην εφαρμογή των αρχών της προφύλαξης και της μη πρόκλησης βλάβης όταν εξετάζουν την έγκριση έργων που έχουν αντίκτυπο στο περιβάλλον·

26.

τονίζει ότι οι παράνομες πρακτικές που καταγγέλλονται στις αναφορές, όπως η διάθεση των απορριμμάτων σε παράνομους χώρους υγειονομικής ταφής, η παράνομη υλοτομία και το παράνομο εμπόριο ξυλείας, η καταστροφή οικοσυστημάτων ή η παράνομη θανάτωση και εμπορία ειδών που προστατεύονται από την οδηγία της ΕΕ για τους οικοτόπους συνιστούν σοβαρές παραβιάσεις της νομοθεσίας της ΕΕ και περιβαλλοντικά εγκλήματα· υπογραμμίζει από αυτή την άποψη ότι η Επιτροπή πρέπει να ενισχύσει τα εργαλεία για την καταπολέμηση του περιβαλλοντικού εγκλήματος σε επίπεδο ΕΕ για την αποτελεσματική διερεύνηση και δίωξη τέτοιων εγκλημάτων και την προσαγωγή των παραβατών στη δικαιοσύνη·

27.

εφιστά την προσοχή στην κοινή ακρόαση της Επιτροπής Αναφορών και της Επιτροπής Περιβάλλοντος, Δημόσιας Υγείας και Ασφάλειας των Τροφίμων, της 25ης Φεβρουαρίου 2021, σχετικά με τη διαχείριση των πλαστικών υλών και των αποβλήτων στην κυκλική οικονομία, η οποία επικεντρώθηκε στην εφαρμογή του ισχύοντος νομοθετικού πλαισίου για τα πλαστικά απόβλητα, στην αντιμετώπιση των κύριων προκλήσεων που αντιμετωπίζουν τα κράτη μέλη, καθώς και στην επισήμανση των ευκαιριών που παρέχει το νομικό πλαίσιο με σκοπό τη μείωση των επιπτώσεων των πλαστικών στο περιβάλλον σε ολόκληρη την Ευρώπη·

28.

τονίζει ότι είναι σημαντικό να εκπληρωθούν οι προσδοκίες των πολιτών της ΕΕ όσον αφορά την προστασία του περιβάλλοντος, και ιδίως να αναληφθεί δράση στον τομέα της πολιτικής των υδάτων για τη μείωση της ρύπανσης και των επικίνδυνων καταλοίπων χημικών ουσιών· επισημαίνει εδώ, το ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 23ης Μαρτίου 2021 σχετικά με τα χημικά κατάλοιπα στη Βαλτική Θάλασσα βάσει των αναφορών αριθ. 1328/2019 και 0406/2020 (15)· καλεί την Επιτροπή να διασφαλίσει ότι το ζήτημα των πυρομαχικών που απορρίπτονται στις ευρωπαϊκές θάλασσες περιλαμβάνεται στα οριζόντια προγράμματα, προκειμένου να καταστεί δυνατή η υποβολή έργων που θα καλύπτουν περιοχές που πλήττονται από το ίδιο πρόβλημα και να διευκολυνθεί η ανταλλαγή εμπειριών και βέλτιστων πρακτικών·

29.

παροτρύνει, ως εκ τούτου, την Επιτροπή να διασφαλίσει, από κοινού με τα κράτη μέλη, την ορθή εφαρμογή της νομοθεσίας της ΕΕ στον περιβαλλοντικό τομέα·

30.

εφιστά την προσοχή στην κοινή ακρόαση της Επιτροπής Αναφορών και της Επιτροπής Γεωργίας και Ανάπτυξης της Υπαίθρου στις 16 Ιουνίου 2021 σχετικά με τη δίκαιη και ίση μεταχείριση των αγροτών σε ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση, η οποία επικεντρώθηκε στη μεταρρύθμιση της κοινής γεωργικής πολιτικής, στους νέους κανόνες της ΕΕ για τις άμεσες πληρωμές και την αγροτική ανάπτυξη μετά το 2022·

31.

υπενθυμίζει ότι η Ένωση πρέπει να εγγυηθεί στους πολίτες το δικαίωμα να συμμετέχουν ενεργά στη δημοκρατική λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης σε οποιαδήποτε από τις επίσημες γλώσσες της, προκειμένου να αποφευχθεί κάθε μορφή διάκρισης και να προωθηθεί η πολυγλωσσία· ενθαρρύνει, στο πλαίσιο αυτό, τα θεσμικά όργανα της ΕΕ να χρησιμοποιούν όσο το δυνατόν περισσότερες επίσημες γλώσσες και να εφαρμόζουν τις πολιτικές πολυγλωσσίας τους με συνοχή·

32.

υπογραμμίζει το έργο της Επιτροπής Αναφορών που αφορά αναφορές για εικαζόμενες κακές συνθήκες ασφάλειας στις εγκαταστάσεις στάθμευσης φορτηγών και επαγγελματικών οχημάτων στο ευρωπαϊκό οδικό δίκτυο, σε σχέση με επιθέσεις κατά μεταφορέων σε χώρους στάθμευσης φορτηγών· επισημαίνει, στο πλαίσιο αυτό, την πρόταση ψηφίσματος που εγκρίθηκε από την Επιτροπή Αναφορών στις 6 Οκτωβρίου 2021 σχετικά με την ασφάλεια των χώρων στάθμευσης φορτηγών στην ΕΕ (16)· παροτρύνει την Επιτροπή και το Συμβούλιο να λάβουν τα αναγκαία μέτρα για την καθιέρωση και την ανάπτυξη αστυνομικής συνεργασίας με τη συμμετοχή των αρμόδιων αρχών όλων των κρατών μελών, με στόχο την πρόληψη, τον εντοπισμό και τη διερεύνηση ποινικών αδικημάτων στο οδικό δίκτυο και στους χώρους στάθμευσης· προτρέπει την Επιτροπή να δώσει συνέχεια σε αυτό το ψήφισμα με συγκεκριμένες ενέργειες και να ενισχύσει την παρακολούθηση των συνθηκών ασφαλείας στους χώρους στάθμευσης φορτηγών·

33.

τονίζει τη σημαντική συμβολή της Επιτροπής Αναφορών στην προστασία των δικαιωμάτων των ατόμων με αναπηρία, όπως προκύπτει από την εξέταση ορισμένων αναφορών σχετικά με το ευαίσθητο αυτό θέμα· επισημάνει εδώ, το ψήφισμα του Κοινοβουλίου της 7ης Οκτωβρίου 2021, σχετικά με την προστασία των ατόμων με αναπηρία μέσω αναφορών: διδάγματα που αντλήθηκαν (17), που εγκρίθηκε από την Επιτροπή Αναφορών στις 14 Ιουλίου 2021· υπενθυμίζει το εργαστήριο μελέτης της 9ης Νοεμβρίου 2021 με τίτλο «Τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία — Η εφαρμογή των καταληκτικών παρατηρήσεων της Επιτροπής των Ηνωμένων Εθνών για τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία του 2015 από την ΕΕ και η στρατηγική για την αναπηρία 2021-2030», στο οποίο η Επιτροπή Αναφορών επικεντρώθηκε στην εφαρμογή της Σύμβασης και στον τρόπο με τον οποίο συζητήθηκε το θέμα και επιλύθηκε, ιδίως μέσω στρατηγικών για την αναπηρία·

34.

επικροτεί τον ειδικό προστατευτικό ρόλο που διαδραματίζει η Επιτροπή Αναφορών εντός της ΕΕ στο πλαίσιο της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία· επισημαίνει το σημαντικό εν εξελίξει έργο της Επιτροπής Αναφορών σε σχέση με αναφορές για θέματα που σχετίζονται με αναπηρίες· σημειώνει ότι ο αριθμός των αναφορών για την αναπηρία μειώθηκε το 2021 σε σύγκριση με το προηγούμενο έτος· τονίζει ότι η προσβασιμότητα και η κινητικότητα στους δημόσιους χώρους, οι διακρίσεις, η ενσωμάτωση και η πρόσβαση στην εκπαίδευση και την απασχόληση παραμένουν μεταξύ των κύριων προκλήσεων που αντιμετωπίζουν τα άτομα με αναπηρίες·

35.

υπενθυμίζει το γεγονός ότι οι σχέσεις με το Γραφείο του Ευρωπαίου Διαμεσολαβητή συγκαταλέγονται μεταξύ των αρμοδιοτήτων που αναθέτει ο Κανονισμός του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στην Επιτροπή Αναφορών· επικροτεί την εποικοδομητική συνεργασία του Κοινοβουλίου με την Ευρωπαία Διαμεσολαβήτρια, καθώς και τη συμμετοχή της στο Ευρωπαϊκό Δίκτυο Διαμεσολαβητών· αναγνωρίζει τη συνεισφορά, σε τακτά χρονικά διαστήματα, της Ευρωπαίας Διαμεσολαβήτριας στις εργασίες της επιτροπής καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους· πιστεύει ακράδαντα ότι τα θεσμικά και λοιπά όργανα ή οι οργανισμοί της Ένωσης πρέπει να εξασφαλίζουν συνεπή και αποτελεσματική παρακολούθηση των συστάσεων της Διαμεσολαβήτριας· υποστηρίζει σθεναρά το έργο του Διαμεσολαβητή σχετικά με την πρόσβαση του κοινού στα έγγραφα της ΕΕ, που περιελάμβανε 214 έρευνες το 2021· επαναλαμβάνει στην Επιτροπή να υποβάλει πρόταση για αναθεώρηση του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1049/2001 όπως εγκρίθηκε σε προηγούμενα ψηφίσματα· τονίζει ότι αυτή η αναθεώρηση πρέπει να ενισχύσει τη διαφάνεια και τη λογοδοσία με την προώθηση της ορθής διοικητικής πρακτικής (18)·

36.

τονίζει ότι η ΕΠΠ αποτελεί σημαντικό μέσο για την ενεργό συμμετοχή του πολίτη στα κοινά και τη συμμετοχή του κοινού· εκφράζει την ικανοποίησή του για τη συζήτηση σε αρκετές συνεδριάσεις αναφορών ορισμένων ανεπιτυχών ΕΠΠ, που έδωσε σε πολίτες την ευκαιρία να εκθέσουν τις ιδέες τους και να διεξαγάγουν εποικοδομητικό διάλογο, και διευκόλυνε τη συμμετοχή των πολιτών της ΕΕ στη δημοκρατική διαδικασία της Ένωσης· σημειώνει τον σημαντικό αριθμό των νέων πρωτοβουλιών που καταχωρίστηκαν από την Επιτροπή το 2021, από τις οποίες προκύπτει ότι οι πολίτες δράττονται της ευκαιρίας να χρησιμοποιούν τα συμμετοχικά μέσα για να εμπλακούν στις διαδικασίες χάραξης πολιτικής και νομοθέτησης· καλεί την Επιτροπή να συνεργαστεί καλύτερα με τους πολίτες και να δώσει κατάλληλη συνέχεια στις επιτυχημένες ΕΠΠ, επίσης μέσω νομοθετικών προτάσεων·

37.

υπογραμμίζει ότι πρέπει να υπάρξουν περισσότερες επικοινωνιακές προσπάθειες για να αυξηθεί η προβολή των δραστηριοτήτων της Επιτροπής Αναφορών σε όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ, ιδίως δε η προβολή των επίσημων αποστολών της·

38.

υπογραμμίζει ότι η διαδικτυακή πύλη υποβολής αναφορών αποτελεί βασικό εργαλείο για τη διασφάλιση ομαλής, αποτελεσματικής και διαφανούς διαδικασίας υποβολής αναφορών· εκφράζει την ικανοποίησή του, στο πλαίσιο αυτό, για τις βελτιώσεις που έχουν γίνει όσον αφορά την προστασία των δεδομένων και τα χαρακτηριστικά ασφαλείας χάρη στα οποία η πύλη είναι πλέον πιο φιλική προς τον χρήστη και ασφαλέστερη για τους πολίτες· τονίζει ότι πρέπει να συνεχιστούν οι προσπάθειες ώστε η πύλη να καταστεί πιο προσβάσιμη και πιο γνωστή στους πολίτες, επίσης και στα άτομα με αναπηρία· θεωρεί ότι η διαδικτυακή πύλη Αναφορών πρέπει να παρέχει σύντομες περιγραφές σε σαφή και απλή γλώσσα όλων των συμμετοχικών μέσων της ΕΕ, βοηθώντας έτσι τους χρήστες να εντοπίσουν το καταλληλότερο κανάλι και να μειωθεί έτσι ο αριθμός των μη αποδεκτών αναφορών· στηρίζει τη δημιουργία ενιαίας ψηφιακής πύλης στην οποία οι πολίτες θα μπορούν να έχουν πρόσβαση και να ενημερώνονται για όλες τις διαδικασίες υποβολής αναφορών·

39.

σημειώνει ότι παρόλο που ο αριθμός των ατόμων που υποστηρίζουν μία ή περισσότερες αναφορές είναι σαφώς σε άνοδο, πολλοί αναφέροντες εκφράζουν ανησυχία για την πολυπλοκότητα των διαδικασιών που πρέπει να ολοκληρωθούν στη διαδικτυακή πύλη αναφορών του Κοινοβουλίου προκειμένου να εκδηλώσουν την υποστήριξη μιας αναφοράς·

40.

αναθέτει στην Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα, καθώς και την έκθεση της Επιτροπής Αναφορών, στο Συμβούλιο, στην Επιτροπή, στην Ευρωπαία Διαμεσολαβήτρια, στις κυβερνήσεις και τα κοινοβούλια των κρατών μελών, καθώς και στις επιτροπές αναφορών των κρατών μελών, στους εθνικούς διαμεσολαβητές ή στους αντίστοιχους αρμόδιους φορείς.

(1)  ΕΕ C 347 της 9.9.2022, σ. 110.

(2)  ΕΕ C 18 της 19.1.2017, σ. 10.

(3)  Εγκρίθηκε από το Κοινοβούλιο στις 9 Μαρτίου 2022 ως ψήφισμα (ΕΕ C 347 της 9.9.2022, σ. 110).

(4)  Εγκρίθηκε από το Κοινοβούλιο ως ψήφισμα στις 16 Δεκεμβρίου 2021 (EE C 251 της 30.6.2022, σ. 96).

(5)  Εγκρίθηκε από το Κοινοβούλιο στις 11 Μαρτίου 2021 ως ψήφισμα σχετικά με τις δραστηριότητες του Ευρωπαίου Διαμεσολαβητή — ετήσια έκθεση 2019 (ΕΕ C 474 της 24.11.2021, σ. 82).

(6)  Εγκρίθηκε από το Κοινοβούλιο στις 16 Φεβρουαρίου 2022 ως ψήφισμα σχετικά με την ετήσια έκθεση δραστηριοτήτων του Ευρωπαίου Διαμεσολαβητή το 2020 (ΕΕ C 342 της 6.9.2022, σ. 58).

(7)  Εγκρίθηκε από το Κοινοβούλιο ως ψήφισμα στις 9 Μαρτίου 2022 (ΕΕ C 347 της 9.9.2022, σ. 110).

(8)  Γνωμοδότηση PE689.805 στη διαδικασία 2021/2025(INI), που εγκρίθηκε από το Κοινοβούλιο ως ψήφισμα στις 24 Ιουνίου 2021 (ΕΕ C 81 της 18.2.2022, σ. 27).

(9)  Υπόθεση του Ευρωπαίου Διαμεσολαβητή 790/2021/MIG.

(10)  Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 261/2004 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 11ης Φεβρουαρίου 2004, για τη θέσπιση κοινών κανόνων αποζημίωσης των επιβατών αεροπορικών μεταφορών και παροχής βοήθειας σε αυτούς σε περίπτωση άρνησης επιβίβασης και ματαίωσης ή μεγάλης καθυστέρησης της πτήσης (ΕΕ L 46 της 17.2.2004, σ. 1).

(11)  Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 27ης Φεβρουαρίου 2014 σχετικά με την κατάσταση των θεμελιωδών δικαιωμάτων στην Ευρωπαϊκή Ένωση 2004-2012 (ΕΕ C 285 της 29.8.2017, σ. 112).

(12)  Εγκρίθηκε από το Κοινοβούλιο ως ψήφισμα στις 14 Σεπτεμβρίου 2021 (ΕΕ C 117 της 11.3.2022, σ. 2).

(13)  Απόφαση της 5ης Ιουνίου 2018, Coman, C-673/16, ECLI:EU:C:2018:385· απόφαση της 1ης Απριλίου 2008, Maruko, C-267/06, ECLI:EU:C:2008:179 απόφαση της 10ης Μαΐου 2011, Römer, C-147/08, ECLI:EU:C:2011:286 απόφαση της 7ης Φεβρουαρίου 2014, Hay, C-267/12, ECLI:EU:C:2013:823.

(14)  Taddeucci and McCall v. Italy, αριθ. 51361/09.

(15)  Εγκρίθηκε από το Κοινοβούλιο ως ψήφισμα στις 27 Απριλίου 2021 (ΕΕ C 506 της 15.12.2021, σ. 9).

(16)  Εγκρίθηκε από το Κοινοβούλιο ως ψήφισμα στις 25 Νοεμβρίου 2021 (ΕΕ C 224 της 8.6.2022, σ. 95).

(17)  Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 7ης Οκτωβρίου 2021 σχετικά με την προστασία των ατόμων με αναπηρία μέσω αναφορών: διδάγματα που αντλήθηκαν (Αναφορές αριθ. 2582/2013, 2551/2014, 0074/2015, 0098/2015, 1140/2015, 1305/2015, 1394/2015, 0172/2016, 0857/2016, 1056/2016, 1147/2016, 0535/2017, 1077/2017, 0356/2018, 0367/2018, 0371/2018, 0530/2018, 0724/2018, 0808/2018, 0959/2018, 0756/2019, 0758/2019, 0954/2019, 1124/2019, 1170/2019, 1262/2019, 0294/2020, 0470/2020, 0527/2020, 0608/2020, 0768/2020, 0988/2020, 1052/2020, 1139/2020, 1205/2020, 1299/2020, 0103/2021 και άλλες) (ΕΕ C 132 της 24.3.2022, σ. 129).

(18)  Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 16ης Δεκεμβρίου 2021 σχετικά με τις διαβουλεύσεις της Επιτροπής Αναφορών κατά το 2020 (EE C 251 της 30.6.2022, σ. 96).


III Προπαρασκευαστικές πράξεις

Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο

Τρίτη 13 Δεκεμβρίου 2022

17.5.2023   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 177/139


P9_TA(2022)0428

Κοινοποίηση στο πλαίσιο του συστήματος αντιστάθμισης και μείωσης των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα για τις διεθνείς αεροπορικές μεταφορές (CORSIA)

Νομοθετικό ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 13ης Δεκεμβρίου 2022 σχετικά με την πρόταση απόφασης του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για την τροποποίηση της οδηγίας 2003/87/ΕΚ ως προς την κοινοποίηση αντιστάθμισης όσον αφορά παγκόσμιο αγορακεντρικό μέτρο για φορείς εκμετάλλευσης αεροσκαφών με έδρα στην Ένωση (COM(2021)0567 — C9-0323/2021 — 2021/0204(COD))

(Συνήθης νομοθετική διαδικασία: πρώτη ανάγνωση)

(2023/C 177/17)

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

έχοντας υπόψη την πρόταση της Επιτροπής προς το Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο (COM(2021)0567),

έχοντας υπόψη το άρθρο 294 παράγραφος 2 και το άρθρο 192 παράγραφος 1 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, σύμφωνα με τα οποία του υποβλήθηκε η πρόταση από την Επιτροπή (C9-0323/2021),

έχοντας υπόψη το άρθρο 294 παράγραφος 3 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης,

έχοντας υπόψη την αιτιολογημένη γνώμη που υποβλήθηκε από την Ιρλανδική Γερουσία, στο πλαίσιο του πρωτοκόλλου αριθ. 2 σχετικά με την εφαρμογή των αρχών της επικουρικότητας και της αναλογικότητας, με την οποία υποστηρίζεται ότι το σχέδιο νομοθετικής πράξης δεν συνάδει προς την αρχή της επικουρικότητας,

έχοντας υπόψη τη γνώμη της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής της 20ής Οκτωβρίου 2021 (1),

έχοντας υπόψη τη γνώμη της Επιτροπής των Περιφερειών, της 28ης Απριλίου 2022 (2),

έχοντας υπόψη την προσωρινή συμφωνία που εγκρίθηκε από την αρμόδια επιτροπή σύμφωνα με το άρθρο 74 παράγραφος 4 του Κανονισμού του και τη δέσμευση του εκπροσώπου του Συμβουλίου, με επιστολή της 11ης Νοεμβρίου 2022, να εγκρίνει τη θέση του Κοινοβουλίου, σύμφωνα με το άρθρο 294 παράγραφος 4 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης,

έχοντας υπόψη το άρθρο 59 του Κανονισμού του,

έχοντας υπόψη τη γνωμοδότηση της Επιτροπής Μεταφορών και Τουρισμού,

έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής Περιβάλλοντος, Δημόσιας Υγείας και Ασφάλειας των Τροφίμων (A9-0145/2022),

1.

εγκρίνει τη θέση του σε πρώτη ανάγνωση όπως παρατίθεται κατωτέρω (3)·

2.

ζητεί από την Επιτροπή να υποβάλει εκ νέου την πρόταση στο Κοινοβούλιο, αν την αντικαταστήσει με νέο κείμενο, αν της επιφέρει σημαντικές τροποποιήσεις ή αν προτίθεται να της επιφέρει σημαντικές τροποποιήσεις·

3.

αναθέτει στην Πρόεδρό του να διαβιβάσει τη θέση του Κοινοβουλίου στο Συμβούλιο, στην Επιτροπή και στα εθνικά κοινοβούλια.

(1)  ΕΕ C 105 της 4.3.2022, σ. 140.

(2)  ΕΕ C 301 της 5.8.2022, σ. 116.

(3)  Η παρούσα θέση αντικαθιστά τις τροπολογίες που εγκρίθηκαν στις 8 Ιουνίου 2022 (Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2022)0231).


17.5.2023   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 177/140


P9_TA(2022)0429

Μεταφορές: κατάργηση του κανονισμού (ΕΟΚ) αριθ. 1108/70 του Συμβουλίου και του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 851/2006 της Επιτροπής

Νομοθετικό ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 13ης Δεκεμβρίου 2022 σχετικά με την πρόταση κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για την κατάργηση του κανονισμού (ΕΟΚ) αριθ. 1108/70 του Συμβουλίου περί καθιερώσεως λογιστικής των δαπανών που αφορούν τα έργα υποδομής στον τομέα των σιδηροδρομικών, οδικών και εσωτερικών πλωτών μεταφορών, και του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 851/2006 της Επιτροπής περί καθορισμού του περιεχομένου των διαφόρων κεφαλαίων των εντύπων λογιστικής οργανώσεως του παραρτήματος I του κανονισμού (ΕΟΚ) αριθ. 1108/70 του Συμβουλίου (COM(2022)0381 — C9-0294/2022 — 2022/0232(COD))

(Συνήθης νομοθετική διαδικασία: πρώτη ανάγνωση)

(2023/C 177/18)

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

έχοντας υπόψη την πρόταση της Επιτροπής προς το Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο (COM(2022)0381),

έχοντας υπόψη το άρθρο 294 παράγραφος 2 και το άρθρο 91 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, σύμφωνα με τα οποία του υποβλήθηκε η πρόταση από την Επιτροπή (C9-0294/2022),

έχοντας υπόψη το άρθρο 294 παράγραφος 3 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης,

έχοντας υπόψη τη γνώμη της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής της 26ης Οκτωβρίου 2022 (1),

αφού ζήτησε τη γνώμη της Επιτροπής των Περιφερειών,

έχοντας υπόψη τη δέσμευση του εκπροσώπου του Συμβουλίου, με επιστολή της 7ης Δεκεμβρίου 2022, να εγκρίνει τη θέση του Κοινοβουλίου, σύμφωνα με το άρθρο 294 παράγραφος 4 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης,

έχοντας υπόψη το άρθρο 59 του Κανονισμού του,

έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής Μεταφορών και Τουρισμού (A9-0286/2022),

1.

εγκρίνει τη θέση του σε πρώτη ανάγνωση όπως παρατίθεται κατωτέρω·

2.

ζητεί από την Επιτροπή να του υποβάλει εκ νέου την πρόταση, αν την αντικαταστήσει με νέο κείμενο, αν της επιφέρει σημαντικές τροποποιήσεις ή αν προτίθεται να της επιφέρει σημαντικές τροποποιήσεις·

3.

αναθέτει στην Πρόεδρό του να διαβιβάσει τη θέση του στο Συμβούλιο, στην Επιτροπή και στα εθνικά κοινοβούλια.

(1)  Δεν έχει δημοσιευτεί ακόμη στην Επίσημη Εφημερίδα.


P9_TC1-COD(2022)0232

Θέση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου που καθορίστηκε σε πρώτη ανάγνωση στις 13 Δεκεμβρίου 2022 εν όψει της έγκρισης κανονισμού (ΕΕ) 2023/… του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για την κατάργηση του κανονισμού (ΕΟΚ) αριθ. 1108/70 του Συμβουλίου περί καθιερώσεως λογιστικής των δαπανών που αφορούν τα έργα υποδομής στον τομέα των σιδηροδρομικών, οδικών και εσωτερικών πλωτών μεταφορών, και την κατάργηση του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 851/2006 της Επιτροπής περί καθορισμού του περιεχομένου των διαφόρων κεφαλαίων των εντύπων λογιστικής οργανώσεως του παραρτήματος Ι του κανονισμού (ΕΟΚ) αριθ. 1108/70 του Συμβουλίου

(Καθώς έχει επιτευχθεί συμφωνία μεταξύ του Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, η θέση του Κοινοβουλίου αντιστοιχεί στην τελική νομοθετική πράξη, κανονισμός (ΕΕ) 2023/144.)


17.5.2023   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 177/141


P9_TA(2022)0430

Πολιτική αεροπορία: κατάργηση της οδηγίας 89/629/ΕΟΚ του Συμβουλίου

Νομοθετικό ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 13ης Δεκεμβρίου 2022 σχετικά με την πρόταση απόφασης του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για την κατάργηση της οδηγίας 89/629/ΕΟΚ του Συμβουλίου (COM(2022)0465 — C9-0310/2022 — 2022/0282(COD))

(Συνήθης νομοθετική διαδικασία: πρώτη ανάγνωση)

(2023/C 177/19)

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

έχοντας υπόψη την πρόταση της Επιτροπής προς το Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο (COM(2022)0465),

έχοντας υπόψη το άρθρο 294 παράγραφος 2 και το άρθρο 91 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, σύμφωνα με τα οποία του υποβλήθηκε η πρόταση από την Επιτροπή (C9-0310/2022),

έχοντας υπόψη το άρθρο 294 παράγραφος 3 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης,

έχοντας υπόψη τη γνώμη της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής της 26ης Οκτωβρίου 2022 (1),

αφού ζήτησε τη γνώμη της Επιτροπής των Περιφερειών,

έχοντας υπόψη τη δέσμευση του εκπροσώπου του Συμβουλίου, με επιστολή της 7ης Δεκεμβρίου 2022, να εγκρίνει τη θέση του Κοινοβουλίου, σύμφωνα με το άρθρο 294 παράγραφος 4 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης,

έχοντας υπόψη το άρθρο 59 του Κανονισμού του,

έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής Μεταφορών και Τουρισμού (A9-0287/2022),

1.   

εγκρίνει τη θέση του σε πρώτη ανάγνωση όπως παρατίθεται κατωτέρω·

2.   

ζητεί από την Επιτροπή να υποβάλει εκ νέου την πρόταση στο Κοινοβούλιο, αν την αντικαταστήσει με νέο κείμενο, αν της επιφέρει σημαντικές τροποποιήσεις ή αν προτίθεται να της επιφέρει σημαντικές τροποποιήσεις·

3.   

αναθέτει στην Πρόεδρό του να διαβιβάσει τη θέση του Κοινοβουλίου στο Συμβούλιο, στην Επιτροπή και στα εθνικά κοινοβούλια.


(1)  Δεν έχει δημοσιευθεί ακόμη στην Επίσημη Εφημερίδα.


P9_TC1-COD(2022)0282

Θέση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου που καθορίστηκε σε πρώτη ανάγνωση στις 13 Δεκεμβρίου 2022 εν όψει της έγκρισης απόφασης (ΕΕ) 2023/… του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για την κατάργηση της οδηγίας 89/629/ΕΟΚ του Συμβουλίου

(Καθώς έχει επιτευχθεί συμφωνία μεταξύ του Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, η θέση του Κοινοβουλίου αντιστοιχεί στην τελική νομοθετική πράξη, απόφαση (ΕΕ) 2023/145.)


17.5.2023   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 177/142


P9_TA(2022)0431

Διοικητική συνεργασία στον τομέα των ειδικών φόρων κατανάλωσης

Νομοθετικό ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 13ης Δεκεμβρίου 2022 σχετικά με την πρόταση κανονισμού του Συμβουλίου για την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 389/2012 όσον αφορά την ανταλλαγή πληροφοριών που τηρούνται στα ηλεκτρονικά μητρώα σχετικά με τους οικονομικούς φορείς που διακινούν υποκείμενα σε ειδικό φόρο κατανάλωσης προϊόντα μεταξύ κρατών μελών για εμπορικούς σκοπούς (COM(2022)0539 — C9-0367/2022 — 2022/0331(CNS))

(Ειδική νομοθετική διαδικασία — διαβούλευση)

(2023/C 177/20)

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

έχοντας υπόψη την πρόταση της Επιτροπής προς το Συμβούλιο (COM(2022)0539),

έχοντας υπόψη το άρθρο 113 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, σύμφωνα με το οποίο κλήθηκε από το Συμβούλιο να γνωμοδοτήσει (C9-0367/2022),

έχοντας υπόψη το άρθρο 82 του Κανονισμού του,

έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπή Οικονομικής και Νομισματικής Πολιτικής (A9-0276/2022),

1.

εγκρίνει την πρόταση της Επιτροπής·

2.

καλεί το Συμβούλιο, αν προτίθεται να απομακρυνθεί από το κείμενο που ενέκρινε το Κοινοβούλιο, να το ενημερώσει σχετικά·

3.

ζητεί να κληθεί εκ νέου να γνωμοδοτήσει, αν το Συμβούλιο προτίθεται να επιφέρει σημαντικές τροποποιήσεις στο κείμενο που ενέκρινε το Κοινοβούλιο·

4.

αναθέτει στην Πρόεδρό του να διαβιβάσει τη θέση του Κοινοβουλίου στο Συμβούλιο, στην Επιτροπή και στα εθνικά κοινοβούλια.

17.5.2023   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 177/143


P9_TA(2022)0432

Η εφαρμογή των άρθρων 93, 107 και 108 ΣΛΕΕ σε ορισμένες κατηγορίες κρατικών ενισχύσεων στον τομέα των σιδηροδρομικών, εσωτερικών πλωτών και πολυτροπικών μεταφορών

Νομοθετικό ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 13ης Δεκεμβρίου 2022 σχετικά με την πρόταση κανονισμού του Συμβουλίου για την εφαρμογή των άρθρων 93, 107 και 108 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης σε ορισμένες κατηγορίες κρατικών ενισχύσεων στον τομέα των σιδηροδρομικών, εσωτερικών πλωτών και πολυτροπικών μεταφορών (COM(2022)0327 — C9-0290/2022 — 2022/0209(NLE))

(Διαβούλευση)

(2023/C 177/21)

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

έχοντας υπόψη την πρόταση της Επιτροπής προς το Συμβούλιο (COM(2022)0327),

έχοντας υπόψη το άρθρο 109 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, σύμφωνα με το οποίο κλήθηκε από το Συμβούλιο να γνωμοδοτήσει (C9-0290/2022),

έχοντας υπόψη το άρθρο 82 του Κανονισμού του,

έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής Οικονομικής και Νομισματικής Πολιτικής (A9-0285/2022),

1.

εγκρίνει την πρόταση της Επιτροπής·

2.

καλεί το Συμβούλιο, εφόσον προτίθεται να απομακρυνθεί από το κείμενο που ενέκρινε το Κοινοβούλιο, να το ενημερώσει σχετικά·

3.

ζητεί να κληθεί εκ νέου να γνωμοδοτήσει εφόσον το Συμβούλιο προτίθεται να επιφέρει ουσιαστικές τροποποιήσεις στην πρόταση της Επιτροπής·

4.

αναθέτει στην Πρόεδρό του να διαβιβάσει τη θέση του Κοινοβουλίου στο Συμβούλιο και στην Επιτροπή.

Τετάρτη 14 Δεκεμβρίου 2022

17.5.2023   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 177/144


P9_TA(2022)0439

Μέσο για την παροχή στήριξης στην Ουκρανία το 2023 (μακροοικονομική χρηματοδοτική συνδρομή +)

Νομοθετικό ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 14ης Δεκεμβρίου 2022 σχετικά με την θέση του Συμβουλίου σε πρώτη ανάγνωση εν όψει της έκδοσης κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με τη θέσπιση μέσου για την παροχή στήριξης στην Ουκρανία το 2023 (μακροοικονομική χρηματοδοτική συνδρομή +) (15727/2022 — C9-0424/2022 — 2022/0371(COD))

(Συνήθης νομοθετική διαδικασία: πρώτη ανάγνωση)

(2023/C 177/22)

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

έχοντας υπόψη τη θέση του Συμβουλίου σε πρώτη ανάγνωση (15727/2022 — C9-0424/2022),

έχοντας υπόψη τη θέση του σε πρώτη ανάγνωση (1) σχετικά με την πρόταση της Επιτροπής προς το Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο (COM(2022)0597),

έχοντας υπόψη το άρθρο 294 παράγραφος 7 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης,

έχοντας υπόψη τα άρθρα 67 και 163 του Κανονισμού του,

1.

εγκρίνει τη θέση του Συμβουλίου σε πρώτη ανάγνωση·

2.

διαπιστώνει ότι η πράξη εκδόθηκε σύμφωνα με τη θέση του Συμβουλίου·

3.

αναθέτει στην Πρόεδρό του να υπογράψει την πράξη, μαζί με τον Πρόεδρο του Συμβουλίου, σύμφωνα με το άρθρο 297 παράγραφος 1 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης·

4.

αναθέτει στον Γενικό Γραμματέα του να υπογράψει την πράξη, αφού προηγουμένως ελεγχθεί ότι όλες οι διαδικασίες έχουν δεόντως ολοκληρωθεί, και να προβεί, σε συμφωνία με τον Γενικό Γραμματέα του Συμβουλίου, στη δημοσίευσή της στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης·

5.

αναθέτει στην Πρόεδρό του να διαβιβάσει τη θέση του Κοινοβουλίου στο Συμβούλιο, στην Επιτροπή και στα εθνικά κοινοβούλια.

(1)  Κείμενα που εγκρίθηκαν, της 24.11.2022, P9_TA(2022)0412.


17.5.2023   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 177/145


P9_TA(2022)0440

Κινητοποίηση του Ταμείου Αλληλεγγύης της Ευρωπαϊκής Ένωσης: βοήθεια προς τη Γερμανία, το Βέλγιο, τις Κάτω Χώρες, την Αυστρία, το Λουξεμβούργο, την Ισπανία και την Ελλάδα

Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 14ης Δεκεμβρίου 2022 σχετικά την πρόταση απόφασης του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με την κινητοποίηση του Ταμείου Αλληλεγγύης της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την παροχή βοήθειας προς τη Γερμανία, το Βέλγιο, τις Κάτω Χώρες, την Αυστρία, το Λουξεμβούργο, την Ισπανία και την Ελλάδα λόγω των φυσικών καταστροφών που σημειώθηκαν στις χώρες αυτές κατά τη διάρκεια του 2021 (COM(2022)0665 — C9-0350/2022 — 2022/0337(BUD))

(2023/C 177/23)

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

έχοντας υπόψη την πρόταση της Επιτροπής προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο (COM(2022)0665 — C9-0350/2022),

έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 2012/2002 του Συμβουλίου, της 11ης Νοεμβρίου 2002, για την ίδρυση του Ταμείου Αλληλεγγύης της Ευρωπαϊκής Ένωσης (1) («κανονισμός για το ΤΑΕΕ»),

έχοντας υπόψη τον κανονισμό (EE, Ευρατόμ) 2020/2093 του Συμβουλίου, της 17ης Δεκεμβρίου 2020, για τον καθορισμό του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου για τα έτη 2021 έως 2027 (2), και ιδίως το άρθρο 9 («κανονισμός για το ΠΔΠ»),

έχοντας υπόψη τη διοργανική συμφωνία της 16ης Δεκεμβρίου 2020 μεταξύ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τη δημοσιονομική πειθαρχία, τη συνεργασία σε δημοσιονομικά θέματα και τη χρηστή δημοσιονομική διαχείριση, καθώς και τους νέους ιδίους πόρους, συμπεριλαμβανομένου ενός οδικού χάρτη για την εισαγωγή νέων ιδίων πόρων (3), και ιδίως το σημείο 10,

έχοντας υπόψη την ειδική έκθεση της Διακυβερνητικής Επιτροπής για την Κλιματική Αλλαγή (IPCC) σχετικά με την υπερθέρμανση του πλανήτη κατά 1,5 oC, την ειδική έκθεσή της για την κλιματική αλλαγή και τη γη, καθώς και την ειδική έκθεσή της για τους ωκεανούς και την κρυόσφαιρα σε ένα μεταβαλλόμενο κλίμα,

έχοντας υπόψη τη συμφωνία που εγκρίθηκε κατά την 21η Διάσκεψη των Μερών της UNFCCC (COP21) στο Παρίσι, στις 12 Δεκεμβρίου 2015 («Συμφωνία του Παρισιού»),

έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 18ης Μαΐου 2021 σχετικά με την επανεξέταση του Ταμείου Αλληλεγγύης της Ευρωπαϊκής Ένωσης (4),

έχοντας υπόψη την επιστολή της Επιτροπής Περιφερειακής Ανάπτυξης,

έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής Προϋπολογισμών (A9-0282/2022),

1.

εκφράζει τη βαθύτατη αλληλεγγύη του προς όλα τα θύματα, τις οικογένειές τους και όλα τα άτομα που επλήγησαν από τις καταστροφικές πλημμύρες στη Γερμανία, το Βέλγιο, τις Κάτω Χώρες, την Αυστρία και το Λουξεμβούργο, από την ηφαιστειακή έκρηξη στη νήσο Λα Πάλμα της Ισπανίας και από τον σεισμό στην Κρήτη στην Ελλάδα, καθώς και προς τις εθνικές, περιφερειακές και τοπικές αρχές και τις μη κυβερνητικές οργανώσεις που συμμετείχαν στις προσπάθειες αρωγής·

2.

επισημαίνει την απόφαση και θεωρεί την κινητοποίηση του Ταμείου Αλληλεγγύης της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΤΑΕΕ) ως απτή και ορατή μορφή αλληλεγγύης της Ένωσης προς τους πολίτες της και τις περιφέρειες στις πληγείσες περιοχές στη Γερμανία, το Βέλγιο, τις Κάτω Χώρες, την Αυστρία, το Λουξεμβούργο, την Ισπανία και την Ελλάδα·

3.

υπογραμμίζει ότι ο επιθετικός πόλεμος της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας έχει δημιουργήσει τεράστιες ανάγκες σε βοήθεια έκτακτης ανάγκης τόσο εντός της Ένωσης όσο και σε γειτονικές χώρες· υπογραμμίζει ότι οι επιπτώσεις του πολέμου, σε συνδυασμό με τις συνέπειες σοβαρών φυσικών καταστροφών το 2022, έχουν ασκήσει ακραία πίεση στο Αποθεματικό Αλληλεγγύης και Επείγουσας Βοήθειας (SEAR)·

4.

τονίζει ότι ο αριθμός και η σοβαρότητα των καταστάσεων έκτακτης ανάγκης είναι απρόβλεπτα στοιχεία· επαναλαμβάνει τη θέση του ότι το ετήσιο ανώτατο όριο του SEAR για την περίοδο 2021-2027 δεν επαρκεί για την αντιμετώπιση καταστάσεων έκτακτης ανάγκης· εκφράζει τη λύπη του για το γεγονός ότι, λόγω δημοσιονομικών περιορισμών, οι πολίτες και οι περιφέρειες των κρατών μελών τους οποίους αφορά η πρόταση της Επιτροπής θα λάβουν περιορισμένη βοήθεια που δεν επαρκεί για την κάλυψη των αναγκών·

5.

τονίζει την επείγουσα ανάγκη αποδέσμευσης οικονομικής βοήθειας μέσω του ΤΑΕΕ, για να διασφαλιστεί ότι η στήριξη μπορεί να φτάσει έγκαιρα στις πληγείσες περιοχές· εκφράζει, ταυτόχρονα, τη λύπη του που το μέγιστο διαθέσιμο ποσό για την κινητοποίηση του ΤΑΕΕ είναι πολύ χαμηλότερο από το δυνητικό ποσό της βοήθειας που θα μπορούσε να καλυφθεί και έρχεται πάνω από ένα έτος μετά τα γεγονότα, λόγω των άκαμπτων κανόνων κινητοποίησης του ΤΑΕΕ· καλεί, συνεπώς, την Επιτροπή να διερευνήσει περαιτέρω δυνατότητες πρόσθετης χρηματοδότησης·

6.

επαναλαμβάνει την ανησυχία του για την απόφαση συγχώνευσης του Αποθεματικού Επείγουσας Βοήθειας (ΑΕΒ) και του ΤΑΕΕ στο τρέχον πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο, που έχει οδηγήσει σε σοβαρές ελλείψεις και έχει μειώσει σημαντικά τη συνολική διαθέσιμη χρηματοδότηση· εκφράζει τη λύπη του που οι κανόνες για την κινητοποίηση του SEAR και οι περιορισμοί στην προκαταβολική κάλυψη των κονδυλίων του ΤΑΕΕ, βάσει του άρθρου 9 παράγραφος 5 του κανονισμού για το ΠΔΠ, καθιστούν αδύνατη την επιπλέον χρηματοδότηση· καλεί μετ’ επιτάσεως την Επιτροπή να προτείνει ένα μοντέλο ταχύτερης και πιο έγκαιρης κινητοποίησης του ΤΑΕΕ· πιστεύει ότι οι διαθέσιμοι πόροι για το ΤΑΕΕ θα πρέπει να αυξηθούν σημαντικά και να διατίθενται πιο έγκαιρα στο πλαίσιο της φιλόδοξης αναθεώρησης του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου·

7.

τονίζει ότι η χορήγηση, η διαχείριση και η εκτέλεση των επιχορηγήσεων του ΤΑΕΕ θα πρέπει να χρησιμοποιούνται σύμφωνα με τις αρχές της διαφάνειας και της χρηστής δημοσιονομικής διαχείρισης, συμπεριλαμβανομένης της ενδελεχούς παρακολούθησης· ζητεί από την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να εντείνουν τις προσπάθειες επικοινωνίας για να βελτιωθεί η επίγνωση του κοινού σχετικά με τις παρεμβάσεις που πραγματοποιήθηκαν με χρηματοδότηση στο πλαίσιο του ΤΑΕΕ·

8.

υπογραμμίζει ότι μια φιλόδοξη αναθεώρηση του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου θα πρέπει να περιλαμβάνει τον διαχωρισμό του SEAR σε δύο σκέλη, το ΑΕΒ και το ΤΑΕΕ, και την αύξηση των ετήσιων πιστώσεων από 1,2 δισεκατομμύρια EUR για το SEAR συνολικά σε ένα δισεκατομμύριο EUR για κάθε σκέλος σε τιμές 2018· θεωρεί ότι αυτό θα παράσχει ζωτικής σημασίας πρόσθετους πόρους για την αντιμετώπιση των τρεχουσών και των αναδυόμενων αναγκών, ιδίως υπό το πρίσμα της εντατικοποίησης και του πολλαπλασιασμού των ακραίων καιρικών φαινομένων και της παγκόσμιας ανθρωπιστικής κατάστασης·

9.

επισημαίνει ότι είναι αναγκαίο να επανεξεταστεί η αρχιτεκτονική του μηχανισμού του ΤΑΕΕ, ώστε να καταστεί ταχύτερος, πιο εύκαμπτος και πιο ευέλικτος, προκειμένου να μπορέσει να αξιοποιήσει τις δυνατότητές του ως αποτελεσματικού μέσου έκτακτης ανάγκης· ζητεί, συνεπώς, την αναθεώρηση του κανονισμού για το ΤΑΕΕ·

10.

εγκρίνει την απόφαση που επισυνάπτεται στο παρόν ψήφισμα·

11.

αναθέτει στην Πρόεδρό του να συνυπογράψει με τον Πρόεδρο του Συμβουλίου την απόφαση αυτή και να μεριμνήσει για τη δημοσίευσή της στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης·

12.

αναθέτει στην Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα, συμπεριλαμβανομένου του παραρτήματός του, στο Συμβούλιο και στην Επιτροπή.

(1)  ΕΕ L 311 της 14.11.2002, σ. 3.

(2)  ΕΕ L 433 I της 22.12.2020, σ. 11.

(3)  ΕΕ L 433 I της 22.12.2020, σ. 28.

(4)  ΕΕ C 15 της 12.1.2022, σ. 2.


ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ

ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ

σχετικά με την κινητοποίηση του Ταμείου Αλληλεγγύης της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την παροχή βοήθειας προς τη Γερμανία, το Βέλγιο, τις Κάτω Χώρες, την Αυστρία, το Λουξεμβούργο, την Ισπανία και την Ελλάδα λόγω των φυσικών καταστροφών που σημειώθηκαν στις χώρες αυτές κατά τη διάρκεια του 2021

(Το κείμενο αυτού του παραρτήματος δεν επαναλαμβάνεται εδώ, εφόσον αντιστοιχεί στην τελική πράξη, απόφαση (ΕΕ) 2023/68.)


17.5.2023   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 177/148


P9_TA(2022)0441

Οδηγίες για την ενέργεια από ανανεώσιμες πηγές, την ενεργειακή απόδοση των κτιρίων και την ενεργειακή απόδοση: τροπολογίες (REPowerEU)

Τροπολογίες του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 14ης Δεκεμβρίου 2022 στην πρόταση οδηγίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για την τροποποίηση της οδηγίας (ΕΕ) 2018/2001 για την προώθηση της χρήσης ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές, της οδηγίας 2010/31/ΕΕ για την ενεργειακή απόδοση των κτιρίων και της οδηγίας 2012/27/ΕΕ για την ενεργειακή απόδοση (COM(2022)0222 — C9-0184/2022 — 2022/0160(COD)) (1)

(Συνήθης νομοθετική διαδικασία: πρώτη ανάγνωση)

[Τροπολογία 1 εκτός αν ορίζεται διαφορετικά]

(2023/C 177/24)

ΤΡΟΠΟΛΟΓΙΕΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ (*1)

στην πρόταση της Επιτροπής

ΟΔΗΓΙΑ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ

για την τροποποίηση της οδηγίας (ΕΕ) 2018/2001 για την προώθηση της χρήσης ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές, της οδηγίας 2010/31/ΕΕ για την ενεργειακή απόδοση των κτιρίων και της οδηγίας 2012/27/ΕΕ για την ενεργειακή απόδοση

(Κείμενο που παρουσιάζει ενδιαφέρον για τον ΕΟΧ)

ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ ΚΑΙ ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ,

Έχοντας υπόψη τη Συνθήκη για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, και ιδίως το άρθρο 192 παράγραφος 1 και το άρθρο 194 παράγραφος 2,

Έχοντας υπόψη την πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής,

Κατόπιν διαβίβασης του σχεδίου νομοθετικής πράξης στα εθνικά κοινοβούλια,

Έχοντας υπόψη τη γνώμη της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής (2),

Έχοντας υπόψη τη γνώμη της Επιτροπής των Περιφερειών (3),

Αποφασίζοντας σύμφωνα με τη συνήθη νομοθετική διαδικασία (4),

Εκτιμώντας τα ακόλουθα:

(1)

Στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας (5), ο κανονισμός (ΕΕ) 2021/1119 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (6) έθεσε τον στόχο να καταστεί η Ένωση κλιματικά ουδέτερη το 2050 το αργότερο , καθώς και τον στόχο να μειωθούν κατά τουλάχιστον 55 % οι εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου έως το 2030. Αυτό απαιτεί μια δίκαιη ενεργειακή μετάβαση που δεν αφήνει καμία περιοχή και κανέναν πολίτη στο περιθώριο, αυξημένη απόδοση και σημαντικά υψηλότερα ποσοστά ανανεώσιμων πηγών ενέργειας σε ένα ενοποιημένο ενεργειακό σύστημα.

(2)

Η ανανεώσιμη ενέργεια διαδραματίζει θεμελιώδη ρόλο στην επίτευξη των στόχων αυτών, δεδομένου ότι στον ενεργειακό τομέα αναλογεί επί του παρόντος περισσότερο από το 75 % των συνολικών εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου στην Ένωση. Με τη μείωση των εν λόγω εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, η ανανεώσιμη ενέργεια μπορεί να συμβάλει επίσης στην αντιμετώπιση των προκλήσεων που σχετίζονται με το περιβάλλον, όπως η απώλεια βιοποικιλότητας, και στη μείωση της ρύπανσης του εδάφους, των υδάτων και της ατμόσφαιρας σύμφωνα με τους στόχους του σχεδίου δράσης για μηδενική ρύπανση.

(2α)

Το γενικό πλαίσιο που δημιουργήθηκε από την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία και τις επιπτώσεις της πανδημίας της COVID-19 έχει οδηγήσει σε αύξηση των τιμών της ενέργειας σε ολόκληρη την Ένωση, με αποτέλεσμα να αναδεικνύεται η ανάγκη επιτάχυνσης της ενεργειακής απόδοσης και αύξησης της χρήσης ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές στην Ένωση. Προκειμένου να επιτευχθεί ο μακροπρόθεσμος στόχος ενός ενεργειακού συστήματος που θα είναι ανεξάρτητο από τρίτες χώρες, η Ένωση θα πρέπει να επικεντρωθεί στην επιτάχυνση της πράσινης μετάβασης και στη διασφάλιση μιας ενεργειακής πολιτικής μείωσης των εκπομπών, η οποία θα μειώσει την εξάρτηση από εισαγόμενα ορυκτά καύσιμα και θα ορίσει δίκαιες και προσιτές τιμές για τους Ευρωπαίους πολίτες και τις επιχειρήσεις σε όλους τους τομείς της οικονομίας.

 

(4)

Οι χρονοβόρες διοικητικές διαδικασίες αποτελούν έναν από τους βασικούς φραγμούς για τις επενδύσεις σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και τις συναφείς υποδομές τους. Οι εν λόγω φραγμοί περιλαμβάνουν την πολυπλοκότητα των εφαρμοστέων κανόνων για την επιλογή τοποθεσίας και τις διοικητικές άδειες για έργα, συμπεριλαμβανομένων πιθανών περιορισμών σε σχέση με την ιστορική σημασία ορισμένων τοποθεσιών, την πολυπλοκότητα και τη διάρκεια της εκτίμησης των περιβαλλοντικών επιπτώσεων των έργων και τα ζητήματα σύνδεσης των σχετικών ενεργειακών δικτύων , περιορισμούς στην προσαρμογή των τεχνολογικών προδιαγραφών κατά τη διαδικασία αδειοδότησης ή θέματα στελέχωσης των αρχών αδειοδότησης ή των διαχειριστών του δικτύου. Προκειμένου να επισπευσθεί ο ρυθμός ανάπτυξης έργων ανανεώσιμης ενέργειας, είναι απαραίτητο να θεσπιστούν κανόνες που θα απλουστεύσουν και θα επισπεύσουν τις διαδικασίες αδειοδότησης , με συνεκτίμηση της κοινωνικής αποδοχής όσον αφορά την ανάπτυξη ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές .

(5)

Η οδηγία (ΕΕ) 2018/2001 εξορθολογίζει τις απαιτήσεις για την απλούστευση των διοικητικών διαδικασιών αδειοδότησης των σταθμών ανανεώσιμης ενέργειας, θεσπίζοντας κανόνες για την οργάνωση και τη μέγιστη διάρκεια του διοικητικού σκέλους της διαδικασίας αδειοδότησης για έργα ανανεώσιμης ενέργειας, οι οποίοι καλύπτουν όλες τις σχετικές άδειες εγκατάστασης, ανανέωσης και εκμετάλλευσης των σταθμών και για τη σύνδεσή τους στο δίκτυο.

(6)

Απαιτείται περαιτέρω απλούστευση και επίσπευση των διαδικασιών χορήγησης διοικητικών αδειών για σταθμούς ανανεώσιμης ενέργειας και τις σχετικές υποδομές τους, συμπεριλαμβανομένων των συνδέσεων στο δίκτυο, με συντονισμένο και εναρμονισμένο τρόπο, προκειμένου να διασφαλιστεί ότι η Ένωση θα επιτύχει τους φιλόδοξους ενεργειακούς και κλιματικούς στόχους της για το 2030 και τον στόχο της κλιματικής ουδετερότητας έως το 2050, λαμβάνοντας παράλληλα υπόψη την αρχή της «μη πρόκλησης βλάβης» της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας. Η θέσπιση συντομότερων και σαφών προθεσμιών για τη λήψη αποφάσεων από τις αρμόδιες αρχές όσον αφορά την έκδοση άδειας για τις εγκαταστάσεις ανανεώσιμης ενέργειας με βάση μια πλήρη αίτηση θα επισπεύσει την ανάπτυξη έργων ανανεώσιμης ενέργειας. Ωστόσο, είναι σκόπιμο να γίνει διάκριση μεταξύ των έργων σε περιοχές ιδιαίτερα πρόσφορες για την ανάπτυξη έργων ανανεώσιμης ενέργειας, για τα οποία οι προθεσμίες μπορούν να εξορθολογιστούν σημαντικά (περιοχές επιτάχυνσης για ανανεώσιμες πηγές ενέργειας) και των έργων που βρίσκονται εκτός αυτών των περιοχών.

(7)

Ορισμένα από τα συνηθέστερα ζητήματα που αντιμετωπίζουν οι υπεύθυνοι ανάπτυξης έργων ανανεώσιμης ενέργειας αφορούν τις πολύπλοκες και χρονοβόρες διοικητικές διαδικασίες , και διαδικασίες αδειοδότησης και σύνδεσης με το ηλεκτρικό δίκτυο που έχουν θεσπιστεί σε εθνικό ή περιφερειακό επίπεδο , και την έλλειψη επαρκούς στελέχωσης και τεχνικής εμπειρογνωμοσύνης στις αρχές αδειοδότησης για την αξιολόγηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων των προτεινόμενων έργων. Ως εκ τούτου, είναι σκόπιμο να εξορθολογιστούν ορισμένες περιβαλλοντικές πτυχές των διαδικασιών αδειοδότησης για τα έργα ανανεώσιμης ενέργειας. Επιπλέον, είναι επίσης σκόπιμο να διασφαλιστεί ότι οι διαχειριστές ενεργειακών συστημάτων στηρίζουν την αποδοτική ανάπτυξη έργων ανανεώσιμων πηγών ενέργειας μέσω της προμήθειας υπηρεσιών ευελιξίας σύμφωνα με τις διατάξεις του κανονισμού (ΕΕ) 2019/943 και της οδηγίας (ΕΕ) 2019/944. [Τροπολογία 5]

(7α)

Οι πολύπλοκες, χρονοβόρες και αδιαφανείς διοικητικές διαδικασίες έχουν δυσανάλογο αντίκτυπο στους πολίτες, τις τοπικές αρχές και τις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις, οι οποίοι ενεργούν ως αυτοκαταναλωτές ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές μεμονωμένα ή μέσω φορέων συγκέντρωσης ενέργειας και κοινοτήτων ανανεώσιμης ενέργειας. Αυτό οφείλεται συχνά ιδίως στην έλλειψη πείρας ή εμπειρογνωμοσύνης, καθώς και οικονομικών και ανθρώπινων πόρων, για τη διεκπεραίωση των διαδικασιών αδειοδότησης και σύνδεσης με το ηλεκτρικό δίκτυο. Είναι αναγκαίο να διευκολυνθεί η επιτυχής διεκπεραίωση των σχετικών διαδικασιών από μη επαγγελματικούς και μη εμπορικούς παράγοντες της αγοράς για την απόκτηση σχετικών εγκρίσεων. Αυτή θα πρέπει να διευκολυνθεί με την απλούστευση, όπου είναι αναγκαίο, καθώς και με ειδικές θυρίδες στις περιπτώσεις όπου οι παράγοντες αυτοί δεν έχουν την ίδια ικανότητα με άλλους επαγγελματίες φορείς της αγοράς που διαθέτουν επαρκείς πόρους. Ο ολοκληρωμένος πολυεπίπεδος σχεδιασμός και η χαρτογράφηση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας θα πρέπει να αντικατοπτρίζουν τον τοπικό σχεδιασμό και τη χαρτογράφηση που πραγματοποιείται σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο, και να προσδιορίζουν τις εκτιμώμενες ανάγκες σε προσωπικό, κατάρτιση και χρηματοδότηση, καθώς και τις τεχνικές ανάγκες των αρχών χορήγησης αδειών.

(8)

Η ταχύτερη ανάπτυξη έργων ανανεώσιμης ενέργειας θα πρέπει να υποστηριχτεί από τον ολοκληρωμένο πολυεπίπεδο σχεδιασμό και τη χαρτογράφηση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας που θα πραγματοποιήσουν τα κράτη μέλη σε διαρθρωμένο συντονισμό με τις τοπικές και περιφερειακές αρχές . Τα κράτη μέλη θα πρέπει να προσδιορίσουν τις χερσαίες , επίγειες, υπόγειες και θαλάσσιες περιοχές που είναι απαραίτητες για την εγκατάσταση σταθμών παραγωγής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές, προκειμένου να ανταποκριθούν στις εθνικές συνεισφορές τους προς τον αναθεωρημένο στόχο σχετικά με την ανανεώσιμη ενέργεια για το 2030 που ορίζεται στο άρθρο 3 παράγραφος 1 της οδηγίας (ΕΕ) 2018/2001 , καθώς και προς τους επιμέρους στόχους που ορίζονται στα άρθρα 15α, 22α, 23 παράγραφος 1, 24 παράγραφος 4 και 25 παράγραφος 1 του κανονισμού (ΕΕ) 2021/1119 και τον στόχο για κλιματική ουδετερότητα που ορίζεται στο άρθρο 2 . Οι περιοχές αυτές θα πρέπει να αντικατοπτρίζουν τις εκτιμώμενες πορείες τους και τη συνολική προγραμματισμένη εγκατεστημένη ισχύ και θα πρέπει να προσδιορίζονται από την τεχνολογία ανανεώσιμης ενέργειας που ορίζεται στα ▌εθνικά σχέδια των κρατών μελών για την ενέργεια και το κλίμα όπως επικαιροποιούνται σύμφωνα με το άρθρο 14 του κανονισμού (ΕΕ) 2018/1999. Ο προσδιορισμός των απαιτούμενων χερσαίων , επίγειων, υπόγειων και θαλάσσιων περιοχών θα πρέπει να λαμβάνει υπόψη τη διαθεσιμότητα των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και τις δυνατότητες που προσφέρουν οι διάφορες χερσαίες και θαλάσσιες περιοχές για την παραγωγή ανανεώσιμης ενέργειας μέσω των διαφόρων τεχνολογιών, την προβλεπόμενη ζήτηση ενέργειας , με συνεκτίμηση της ενεργειακής απόδοσης και της απόδοσης του συστήματος, συνολικά και στις διάφορες περιφέρειες του κράτους μέλους και τη διαθεσιμότητα σχετικών υποδομών ενεργειακών και ηλεκτρικών δικτύων , εγκαταστάσεων αποθήκευσης ενέργειας, συμπεριλαμβανομένης της αποθήκευσης θερμότητας, και άλλων εργαλείων ευελιξίας, λαμβάνοντας υπόψη τη δυναμικότητα που απαιτείται για την κάλυψη της αυξανόμενης ποσότητας ανανεώσιμης ενέργειας , και τη δυνατότητα ενεργού συμμετοχής των πολιτών στο ενεργειακό σύστημα ως αυτοκαταναλωτών ανανεώσιμων πηγών ενέργειας ατομικά ή μέσω φορέων συγκέντρωσης ενέργειας και ενεργειακών κοινοτήτων . Επιπλέον, τα κράτη μέλη θα πρέπει να διασφαλίζουν ότι οι διοικητικές άδειες για την κατασκευή, την ανανέωση και τη λειτουργία σταθμών παραγωγής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές που αναφέρονται στο άρθρο 16 παράγραφοι 1 και 2 θεωρούνται τελικές αποφάσεις σχετικά με την έκβαση της διαδικασίας της αρμόδιας αρχής ή των αρμόδιων αρχών όσον αφορά τον καθορισμό της χρήσης γης για την περιοχή όπου θα βρίσκονται οι εν λόγω σταθμοί.

(9)

Τα κράτη μέλη θα πρέπει να χαρακτηρίσουν ως περιοχές επιτάχυνσης για ανανεώσιμες πηγές ενέργειας εκείνες τις περιοχές που είναι ιδιαίτερα πρόσφορες για την ανάπτυξη έργων ανανεώσιμης ενέργειας, κάνοντας διάκριση μεταξύ των τεχνολογιών, και εφόσον η ανάπτυξη του συγκεκριμένου τύπου ανανεώσιμων πηγών ενέργειας δεν αναμένεται να έχει σημαντικές επιπτώσεις στο περιβάλλον και την επισιτιστική ασφάλεια όσον αφορά τη γεωργική παραγωγή . Οι περιοχές επιτάχυνσης για ανανεώσιμες πηγές ενέργειας θα πρέπει να είναι ιδιαίτερα πρόσφορες για την εγκατάσταση σταθμών παραγωγής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές. Ωστόσο, οι μονάδες καύσης βιομάζας θα πρέπει να εξαιρούνται από τις περιοχές επιτάχυνσης για ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, με εξαίρεση τις εγκαταστάσεις που βρίσκονται σε εξόχως απόκεντρες περιοχές, όπως αναφέρεται στο άρθρο 349 ΣΛΕΕ, στις οποίες, λόγω ειδικών αναγκών, θα μπορούσαν να ληφθούν υπόψη εξαιρέσεις. Κατά τον χαρακτηρισμό των περιοχών επιτάχυνσης για ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, τα κράτη μέλη θα πρέπει να αποφεύγουν τις προστατευόμενες περιοχές ▌και να εξετάζουν σχέδια αποκατάστασης. Θα πρέπει να καθοριστούν περιοχές επιτάχυνσης για ανανεώσιμες πηγές ενέργειας για ανεμογεννήτριες και ηλιακούς σταθμούς τουλάχιστον, ενώ επίσης θα μπορούσαν να καθοριστούν περιοχές επιτάχυνσης για μονάδες παραγωγής βιομεθανίου. Τα κράτη μέλη μπορούν να χαρακτηρίσουν περιοχές επιτάχυνσης για ανανεώσιμες πηγές ενέργειας ειδικά για έναν ή περισσότερους τύπους σταθμών παραγωγής ανανεώσιμης ενέργειας και θα πρέπει να υποδεικνύουν τον τύπο ή τους τύπους ανανεώσιμης ενέργειας που είναι κατάλληλοι να παραχθούν σε κάθε περιοχή επιτάχυνσης για ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.

(9α)

Η παραγωγή τροφίμων πρέπει να έχει προτεραιότητα έναντι της παραγωγής ενέργειας και η παραγωγή ενέργειας δεν θα πρέπει να οδηγεί σε μείωση της παραγωγής τροφίμων ή σε μείωση της απόδοσης των καλλιεργειών, αλλά οι δύο δραστηριότητες μπορούν και πρέπει να συνυπάρχουν και να διερευνούν τις δυνατότητες συνεργειών. Για να γίνει αυτό, είναι απαραίτητο να διευκολυνθεί η παραγωγή ανανεώσιμης ενέργειας στις διάφορες μορφές της, σε τοποθεσίες που είναι εύκολα προσβάσιμες στους αγρότες και σύμφωνα με τις ανάγκες των γεωργικών εκμεταλλεύσεων. Τα κράτη μέλη πρέπει να αποφεύγουν να χαρακτηρίζουν ως περιοχές επιτάχυνσης παραγωγικές γεωργικές εκτάσεις και γεωργικές περιοχές που παράγουν υψηλής ποιότητας αγροδιατροφικά προϊόντα και προϊόντα που έχουν ειδική σχέση με το τοπικό τοπίο και τον πολιτισμό. Η εκμετάλλευση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, όπως η παραγωγή βιομεθανίου, θα πρέπει να ενθαρρύνεται σε περιοχές που γειτνιάζουν στενά με γεωργικές περιοχές, δηλαδή αυτές που βρίσκονται κοντά σε αγροτικές εκτάσεις και σε γεωργικές εκμεταλλεύσεις, και σε μη γεωργικές περιοχές που βρίσκονται σε αγροτικές εκτάσεις. Κατά προτεραιότητα, οι περιοχές επιτάχυνσης θα πρέπει να βρίσκονται κοντά στους τελικούς χρήστες ή σε περιοχές με υφιστάμενες υποδομές και σε τοποθεσίες όπου μπορούν να χρησιμοποιηθούν ροές καταλοίπων ή γεωργικά απόβλητα για την παραγωγή ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές.

(10)

Η οδηγία 2001/42/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (7) θεσπίζει τις εκτιμήσεις περιβαλλοντικών επιπτώσεων ως σημαντικό εργαλείο για την ενσωμάτωση περιβαλλοντικών παραμέτρων στην προετοιμασία και την έγκριση σχεδίων και προγραμμάτων. Προκειμένου να χαρακτηρίσουν περιοχές επιτάχυνσης για ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, τα κράτη μέλη θα πρέπει να καταρτίσουν σχέδιο ή σχέδια που να περιλαμβάνουν τον προσδιορισμό των περιοχών και τους ισχύοντες κανόνες και μέτρα μετριασμού ή τα έργα που θα εγκατασταθούν σε κάθε περιοχή επιτάχυνσης για ανανεώσιμες πηγές ενέργειας . Το μέγεθος των εν λόγω περιοχών θα πρέπει να είναι ανάλογο με τους στόχους για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και τους επιμέρους στόχους που καθορίζονται στην οδηγία (ΕΕ) 2018/2001 και στα εθνικά σχέδια για την ενέργεια και το κλίμα, όπως επικαιροποιούνται σύμφωνα με το άρθρο 14 του κανονισμού (ΕΕ) 2018/1999. Τα κράτη μέλη μπορούν να καταρτίσουν ένα ενιαίο σχέδιο για όλες τις περιοχές επιτάχυνσης για ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και τεχνολογίες ανανεώσιμης ενέργειας ή ειδικά ανά τεχνολογία σχέδια για μία ή περισσότερες περιοχές επιτάχυνσης για ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Κάθε σχέδιο θα πρέπει να υπόκειται σε εκτίμηση περιβαλλοντικών επιπτώσεων που διενεργείται σύμφωνα με τους όρους που ορίζονται στην οδηγία 2001/42/ΕΚ, προκειμένου να αξιολογηθούν οι επιπτώσεις κάθε τεχνολογίας ανανεώσιμης ενέργειας στις σχετικές περιοχές που χαρακτηρίζονται στο εν λόγω σχέδιο. Με τη διενέργεια εκτίμησης περιβαλλοντικών επιπτώσεων σύμφωνα με την οδηγία 2001/42/ΕΚ για τον σκοπό αυτόν, τα κράτη μέλη θα έχουν τη δυνατότητα να εφαρμόζουν μια πιο ολοκληρωμένη και αποτελεσματική προσέγγιση όσον αφορά τον σχεδιασμό και να λαμβάνουν υπόψη τα περιβαλλοντικά ζητήματα σε πρώιμο στάδιο της διαδικασίας σχεδιασμού σε στρατηγικό επίπεδο. Αυτό θα συνέβαλε στην επίσπευση της ανάπτυξης διαφορετικών ανανεώσιμων πηγών ενέργειας με ταχύτερο και εξορθολογισμένο τρόπο, ελαχιστοποιώντας παράλληλα τις αρνητικές περιβαλλοντικές επιπτώσεις των έργων αυτών.

(11)

Μετά την έγκριση του σχεδίου ή των σχεδίων που χαρακτηρίζουν τις περιοχές επιτάχυνσης για ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, τα κράτη μέλη παρακολουθούν τις σημαντικές περιβαλλοντικές επιπτώσεις από την εφαρμογή των σχεδίων και προγραμμάτων, προκειμένου, μεταξύ άλλων, να εντοπίσουν εγκαίρως ▌δυσμενείς επιπτώσεις και να είναι σε θέση να αναλάβουν την κατάλληλη επανορθωτική δράση, σύμφωνα με την οδηγία 2001/42/ΕΚ.

(12)

Οι διατάξεις της Σύμβασης της Οικονομικής Επιτροπής των Ηνωμένων Εθνών για την Ευρώπη (ΟΕΕ/ΗΕ) για την πρόσβαση σε πληροφορίες, τη συμμετοχή του κοινού στη λήψη αποφάσεων και την πρόσβαση στη δικαιοσύνη για περιβαλλοντικά θέματα (8) («Σύμβαση του Aarhus») σχετικά με την πρόσβαση σε πληροφορίες, τη συμμετοχή του κοινού στη λήψη αποφάσεων και την πρόσβαση στη δικαιοσύνη για περιβαλλοντικά θέματα, ιδίως οι διατάξεις σχετικά με τη συμμετοχή του κοινού και την πρόσβαση στη δικαιοσύνη, εξακολουθούν να ισχύουν ▌.

(12α)

Προκειμένου να αυξηθεί η δημόσια αποδοχή των έργων ανανεώσιμης ενέργειας και να δοθεί η δυνατότητα στους πολίτες και τις τοπικές κοινότητες να παράγουν και να καταναλώνουν τη δική τους ενέργεια, τα κράτη μέλη θα πρέπει να λάβουν κατάλληλα μέτρα ώστε να ενημερώσουν δεόντως τους πολίτες σχετικά με τα νέα έργα καθώς και να προαγάγουν και να διευκολύνουν εξίσου τη συμμετοχή τους σε αυτά, μεταξύ άλλων μέσω κοινοτήτων ανανεώσιμης ενέργειας.

(13)

Ο χαρακτηρισμός των περιοχών επιτάχυνσης για ανανεώσιμες πηγές ενέργειας θα πρέπει να αποσκοπεί στο να διασφαλίσει ότι η παραγωγή ανανεώσιμης ενέργειας από τις περιοχές αυτές, μαζί με τους υφιστάμενους σταθμούς παραγωγής ανανεώσιμης ενέργειας, με τους μελλοντικούς σταθμούς παραγωγής ανανεώσιμης ενέργειας εκτός των εν λόγω περιοχών και με μηχανισμούς συνεργασίας, θα είναι επαρκής ώστε να επιτευχθεί η συμβολή των κρατών μελών στον στόχο της Ένωσης για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας που ορίζεται στο άρθρο 3 παράγραφος 1 της οδηγίας (ΕΕ) 2018/2001.

(14)

Για τις χαρακτηρισμένες περιοχές επιτάχυνσης για ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, για τα έργα ανανεώσιμης ενέργειας που συμμορφώνονται με τους κανόνες και για τα μέτρα που προσδιορίζονται στο σχέδιο ή στα σχέδια τα οποία έχουν καταρτίσει τα κράτη μέλη, θα πρέπει να ισχύει το τεκμήριο ότι δεν προκαλούν σημαντικές επιπτώσεις στο περιβάλλον. Ως εκ τούτου, θα πρέπει να εξαιρούνται από την ανάγκη διενέργειας ειδικής εκτίμησης περιβαλλοντικών επιπτώσεων σε επίπεδο έργου κατά την έννοια της οδηγίας 2011/92/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (9), με εξαίρεση τα έργα που ενδέχεται να προκαλέσουν σημαντικές επιπτώσεις στο περιβάλλον σε άλλο κράτος μέλος ή όταν το ζητήσει ένα κράτος μέλος που ενδέχεται να επηρεαστεί σημαντικά. Οι υποχρεώσεις βάσει της σύμβασης Espoo της ΟΕΕ/ΗΕ για την εκτίμηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων σε διασυνοριακό πλαίσιο, της 25ης Φεβρουαρίου 1991, θα πρέπει να εξακολουθήσουν να ισχύουν για τα κράτη μέλη όπου το έργο ενδέχεται να προκαλέσει σημαντικές διασυνοριακές επιπτώσεις σε τρίτη χώρα.

(15)

Ο χαρακτηρισμός των περιοχών επιτάχυνσης για ανανεώσιμες πηγές ενέργειας θα πρέπει να επιτρέπει τη σύνδεση των σταθμών παραγωγής ανανεώσιμης ενέργειας με το δίκτυο, καθώς και να επιτρέπει στις συστεγαζόμενες εγκαταστάσεις αποθήκευσης ενέργειας που βρίσκονται σε αυτές τις περιοχές να επωφελούνται από την προβλεψιμότητα και τις απλουστευμένες διοικητικές διαδικασίες. Ειδικότερα, τα έργα που βρίσκονται σε περιοχές επιτάχυνσης για ανανεώσιμες πηγές ενέργειας θα πρέπει να επωφελούνται από ταχείες διοικητικές διαδικασίες, συμπεριλαμβανομένης σιωπηρής συμφωνίας σε περίπτωση μη απάντησης από την αρμόδια αρχή σε διοικητικό διάβημα εντός της καθορισμένης προθεσμίας, εκτός εάν το συγκεκριμένο έργο υπόκειται σε αξιολόγηση περιβαλλοντικών επιπτώσεων. Για τα έργα αυτά θα πρέπει επίσης να ισχύουν σαφώς οριοθετημένες προθεσμίες και τα έργα θα πρέπει να τυγχάνουν ασφάλειας δικαίου όσον αφορά το αναμενόμενο αποτέλεσμα της διαδικασίας. Μετά την υποβολή αίτησης για έργα σε μια περιοχή επιτάχυνσης για ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, τα κράτη μέλη θα πρέπει να προβαίνουν στον ταχύ έλεγχο των εν λόγω αιτήσεων με σκοπό να διαπιστώσουν εάν κάποιο από τα έργα αυτά είναι πολύ πιθανό να προκαλέσει σημαντικές απρόβλεπτες δυσμενείς επιπτώσεις λόγω της περιβαλλοντικής ευαισθησίας της γεωγραφικής περιοχής στην οποία βρίσκεται, οι οποίες δεν είχαν προσδιοριστεί κατά την εκτίμηση περιβαλλοντικών επιπτώσεων του σχεδίου ή των σχεδίων χαρακτηρισμού των περιοχών επιτάχυνσης για ανανεώσιμες πηγές ενέργειας που έλαβε χώρα σύμφωνα με την οδηγία 2001/42/ΕΚ. Όλα τα έργα που βρίσκονται σε περιοχές επιτάχυνσης για ανανεώσιμες πηγές ενέργειας θα πρέπει να θεωρούνται εγκεκριμένα στο τέλος της εν λόγω διαδικασίας ελέγχου. Μόνο εάν τα κράτη μέλη διαθέτουν σαφή στοιχεία ώστε να θεωρήσουν ότι ένα συγκεκριμένο έργο είναι πολύ πιθανό να προκαλέσει τέτοιες σημαντικές απρόβλεπτες δυσμενείς επιπτώσεις, τα κράτη μέλη θα πρέπει, αφού αιτιολογήσουν μια τέτοια απόφαση, να υποβάλουν το εν λόγω έργο σε εκτίμηση περιβαλλοντικών επιπτώσεων σύμφωνα με την οδηγία 2011/92/ΕΕ και, κατά περίπτωση, την οδηγία 92/43/ΕΟΚ (10). Δεδομένης της ανάγκης να επισπευσθεί η ανάπτυξη ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, η εκτίμηση αυτή θα πρέπει να πραγματοποιηθεί εντός έξι μηνών.

(15α)

Τα κράτη μέλη συμφώνησαν για την ανάπτυξη ενός συνεκτικού ευρωπαϊκού δικτύου Natura 2000 προτείνοντας στην Επιτροπή κατάλληλες τοποθεσίες κοινοτικής σημασίας σύμφωνα με το άρθρο 4 παράγραφος 2 της οδηγίας 92/43/ΕΟΚ και τις ειδικές ζώνες προστασίας που ορίζονται βάσει της οδηγίας 2009/147/ΕΚ  (11) . Τα κράτη μέλη θα πρέπει να διασφαλίζουν ότι οι τοποθεσίες που περιλαμβάνονται στον εθνικό τους κατάλογο βάσει των επιστημονικών κριτηρίων που καθορίζονται στην οδηγία 2009/147/ΕΚ και την οδηγία 92/43/ΕΟΚ δεν χαρακτηρίζονται ως περιοχές επιτάχυνσης για ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, με εξαίρεση τις τεχνητές και κατασκευασμένες επιφάνειες που βρίσκονται σε αυτούς τους τόπους, όπως τις στέγες, τους χώρους στάθμευσης ή τις υποδομές μεταφορών.

(16)

Λόγω της ανάγκης να επισπευσθεί η ανάπτυξη ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, ο προσδιορισμός των περιοχών επιτάχυνσης για ανανεώσιμες πηγές ενέργειας δεν θα πρέπει να εμποδίζει τη συνεχιζόμενη και μελλοντική εγκατάσταση έργων ανανεώσιμης ενέργειας σε όλες τις περιοχές που είναι διαθέσιμες για ανάπτυξη ανανεώσιμης ενέργειας. Τα έργα αυτά θα πρέπει να εξακολουθούν να υπόκεινται στην υποχρέωση διεξαγωγής ειδικής εκτίμησης περιβαλλοντικών επιπτώσεων σύμφωνα με την οδηγία 2011/92/ΕΕ και θα πρέπει να υπόκεινται στις διαδικασίες που προβλέπονται για έργα ανανεώσιμης ενέργειας που βρίσκονται εκτός των περιοχών επιτάχυνσης για ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Προκειμένου να επισπευσθεί η αδειοδότηση στην κλίμακα που απαιτείται για την επίτευξη του στόχου για την ανανεώσιμη ενέργεια που ορίζεται στην οδηγία (ΕΕ) 2018/2001, θα πρέπει επίσης να απλουστευθούν και να εξορθολογιστούν οι διαδικασίες που ισχύουν για έργα εκτός των περιοχών επιτάχυνσης για ανανεώσιμες πηγές ενέργειας με τη θέσπιση σαφών μέγιστων προθεσμιών για όλα τα στάδια της διαδικασίας, συμπεριλαμβανομένων των ειδικών εκτιμήσεων περιβαλλοντικών επιπτώσεων ανά έργο.

(17)

Η πολλαπλή χρήση του χώρου για την παραγωγή ανανεώσιμης ενέργειας και άλλες χρήσεις της γης και της θάλασσας (όπως η παραγωγή τροφίμων ή η προστασία ή η αποκατάσταση της φύσης) μετριάζει τους περιορισμούς στη χρήση της γης και της θάλασσας. Στο πλαίσιο αυτό, ο χωροταξικός σχεδιασμός αποτελεί ουσιώδες εργαλείο για τον εντοπισμό και τον προσανατολισμό των συνεργειών για τη χρήση της γης και της θάλασσας σε πρώιμο στάδιο. Τα κράτη μέλη θα πρέπει να διερευνούν, να καθιστούν εφικτές και να ευνοούν τις πολλαπλές χρήσεις των περιοχών που προσδιορίζονται ως αποτέλεσμα των μέτρων χωροταξικού σχεδιασμού που έχουν εγκριθεί.

(18)

Η κατασκευή και η λειτουργία σταθμών παραγωγής ανανεώσιμης ενέργειας μπορεί να οδηγήσει στην περιστασιακή θανάτωση ή ενόχληση των πτηνών και άλλων προστατευόμενων ειδών σύμφωνα με την οδηγία 92/43/ΕΟΚ ή την οδηγία  2009/147/ΕΚ . Ωστόσο, η θανάτωση ή η ενόχληση αυτή δεν θα μπορούσε να θεωρηθεί ότι γίνεται εκ προθέσεως κατά την έννοια των οδηγιών αυτών, εάν σε ένα έργο έχουν υιοθετηθεί, κατά την κατασκευή και τη λειτουργία του, όλα τα αναγκαία μέτρα μετριασμού για την αποφυγή των συγκρούσεων ή την πρόληψη των διαταραχών, και εάν διενεργείται η δέουσα παρακολούθηση για την αξιολόγηση της αποτελεσματικότητας των εν λόγω μέτρων και, με βάση τις πληροφορίες που έχουν συγκεντρωθεί, λαμβάνονται τα περαιτέρω απαραίτητα μέτρα για να διασφαλιστεί ότι δεν θα υπάρξουν σημαντικές αρνητικές επιπτώσεις στον πληθυσμό του συγκεκριμένου είδους.

(19)

Εκτός από την εγκατάσταση νέων και καινοτόμων σταθμών παραγωγής ανανεώσιμης ενέργειας, η ανανέωση ενεργειακής πηγής των υφιστάμενων σταθμών παραγωγής ανανεώσιμης ενέργειας έχει σημαντικές δυνατότητες να συμβάλει στην επίτευξη των στόχων για την ανανεώσιμη ενέργεια. Δεδομένου ότι οι υφιστάμενοι σταθμοί παραγωγής ανανεώσιμης ενέργειας έχουν εγκατασταθεί συνήθως σε τοποθεσίες με σημαντικές δυνατότητες ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, η ανανέωσή τους μπορεί να διασφαλίσει τη συνεχή χρήση των εγκαταστάσεων αυτών, μειώνοντας ταυτόχρονα την ανάγκη καθορισμού νέων εγκαταστάσεων για έργα ανανεώσιμης ενέργειας. Η ανανέωση ενεργειακής πηγής περιλαμβάνει περαιτέρω οφέλη, όπως η υφιστάμενη σύνδεση στο δίκτυο, ο πιθανώς υψηλότερος βαθμός δημόσιας αποδοχής και η γνώση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων. Η ανανέωση ενεργειακής πηγής έργων ανανεώσιμης ενέργειας συνεπάγεται αλλαγές ή επέκταση των υφιστάμενων έργων σε διαφορετικούς βαθμούς. Η διαδικασία αδειοδότησης, συμπεριλαμβανομένων των εκτιμήσεων περιβαλλοντικών επιπτώσεων και του ελέγχου, για την ανανέωση έργων ανανεώσιμης ενέργειας θα πρέπει να περιορίζεται στις πιθανές επιπτώσεις που προκύπτουν από την αλλαγή ή την επέκταση σε σύγκριση με το αρχικό έργο.

(20)

Η οδηγία (ΕΕ) 2018/2001 θεσπίζει απλουστευμένες διαδικασίες αδειοδότησης για την ανανέωση ενεργειακής πηγής. Προκειμένου να ανταποκριθεί στην αυξανόμενη ανάγκη για την ανανέωση των υφιστάμενων σταθμών παραγωγής ανανεώσιμης ενέργειας και να αξιοποιηθούν πλήρως τα πλεονεκτήματα που προσφέρει, είναι σκόπιμο να καθιερωθεί μια ακόμη συντομότερη διαδικασία για την αναβάθμιση του εξοπλισμού των σταθμών ανανεώσιμης ενέργειας που βρίσκονται σε περιοχές επιτάχυνσης για ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, συμπεριλαμβανομένης μιας συντομότερης διαδικασίας ελέγχου. Για την ανανέωση ενεργειακής πηγής των υφιστάμενων σταθμών παραγωγής ανανεώσιμης ενέργειας που βρίσκονται εκτός περιοχών επιτάχυνσης για ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, τα κράτη μέλη θα πρέπει να διασφαλίζουν απλουστευμένη και ταχεία διαδικασία αδειοδότησης που δεν θα πρέπει να υπερβαίνει το ένα έτος, λαμβάνοντας παράλληλα υπόψη την αρχή της «μη πρόκλησης βλάβης» της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας.

(20α)

Προκειμένου να προωθηθεί και να επιταχυνθεί η ανανέωση ενεργειακής πηγής των υφιστάμενων σταθμών παραγωγής ανανεώσιμης ενέργειας, θα πρέπει να θεσπιστεί αμέσως απλουστευμένη διαδικασία για τις συνδέσεις στο δίκτυο στις περιπτώσεις που η ανανέωση έχει ως αποτέλεσμα περιορισμένη αύξηση της συνολικής ισχύος σε σύγκριση με το αρχικό έργο. [Τροπολογία 20]

(20β)

Κατά την ανανέωση ενεργειακής πηγής μιας ηλιακής εγκατάστασης, μπορεί να επιτευχθεί αύξηση της απόδοσης και της ισχύος χωρίς αύξηση του καταλαμβανόμενου χώρου. Συνεπώς, η ανανεωμένη εγκατάσταση δεν έχει διαφορετικό αντίκτυπο στο περιβάλλον από την αρχική εγκατάσταση, εφόσον ο χρησιμοποιούμενος χώρος δεν αυξάνεται κατά τη διαδικασία και τα αρχικώς απαιτηθέντα μέτρα μετριασμού των περιβαλλοντικών επιπτώσεων εξακολουθούν να τηρούνται. [Τροπολογία 21]

(21)

Η εγκατάσταση εξοπλισμού ηλιακής ενέργειας, παράλληλα με τη σχετική αποθήκευση , συμπεριλαμβανομένης της συστεγαζόμενης αποθήκευσης θερμικής και ηλεκτρικής ενέργειας, και σύνδεση στο δίκτυο, σε υφιστάμενες ή μελλοντικές κατασκευές που έχουν δημιουργηθεί για σκοπούς διαφορετικούς από την παραγωγή ηλιακής ενέργειας με εξαίρεση τις τεχνητές επιφάνειες νερού, όπως σε στέγες, χώρους στάθμευσης, δρόμους και σιδηροδρόμους, δεν εγείρουν συνήθως ανησυχίες σχετικά με ανταγωνιστικές χρήσεις του χώρου ή περιβαλλοντικές επιπτώσεις. Συνεπώς, οι εγκαταστάσεις αυτές ενδέχεται να επωφεληθούν από τις συντομότερες διαδικασίες αδειοδότησης. Συνεπώς, με την παρούσα οδηγία θεσπίζεται επισπευσμένη διαδικασία αδειοδότησης για την εγκατάσταση εξοπλισμού ηλιακής ενέργειας και τις σχετικές συστεγαζόμενες αποθηκεύσεις και συνδέσεις στο δίκτυο σε υφιστάμενες ή μελλοντικές τεχνητές κατασκευές που έχουν δημιουργηθεί για σκοπούς διαφορετικούς από την παραγωγή ηλιακής ενέργειας. Για τις εν λόγω εγκαταστάσεις θεσπίζεται επίσης ειδική παρέκκλιση από την ανάγκη διενέργειας περιβαλλοντικών εκτιμήσεων βάσει της οδηγίας 2011/92/ΕΕ, δεδομένου ότι δεν είναι πιθανό να εγείρουν ανησυχίες σχετικά με ανταγωνιστικές χρήσεις του χώρου ή περιβαλλοντικές επιπτώσεις. Οι επενδύσεις σε μικρές, αποκεντρωμένες εγκαταστάσεις ηλιακής ενέργειας για να καταστούν αυτοκαταναλωτές ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές αποτελούν ένα από τα πλέον αποδοτικά μέσα με τα οποία οι καταναλωτές ενέργειας μπορούν να περιορίσουν τους λογαριασμούς ενέργειας και την έκθεσή τους στην αστάθεια των τιμών. Οι αποκεντρωμένες εγκαταστάσεις, μεταξύ άλλων για μεμονωμένους ή συλλογικούς αυτοκαταναλωτές, ή στο πλαίσιο τοπικών κοινοτήτων ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, συμβάλλουν επίσης στη μείωση της συνολικής ζήτησης φυσικού αερίου, στην ενίσχυση της ανθεκτικότητας του συστήματος και στην επίτευξη των στόχων της Ένωσης για την ενέργεια από ανανεώσιμες πηγές. Οι εγκαταστάσεις ηλεκτρικής ισχύος έως 50 kW δεν είναι πιθανό να έχουν σημαντικές δυσμενείς επιπτώσεις στο περιβάλλον ή στο δίκτυο και δεν εγείρουν ανησυχίες σχετικά με την ασφάλεια. Επιπλέον, οι μικρές εγκαταστάσεις αυτοκαταναλωτών ανανεώσιμης ενέργειας δεν απαιτούν γενικά επέκταση της ισχύος στο σημείο σύνδεσης με το δίκτυο. Λαμβανομένων υπόψη των άμεσων θετικών συνεπειών για τους καταναλωτές, καθώς και των περιορισμένων περιβαλλοντικών επιπτώσεων που ενδέχεται να έχουν αυτού του είδους οι εγκαταστάσεις, είναι σκόπιμο να εξορθολογιστεί περαιτέρω η διαδικασία αδειοδότησής τους με την εισαγωγή της έννοιας της σιωπηρής διοικητικής έγκρισης στις σχετικές διαδικασίες αδειοδότησης, προκειμένου να προωθηθεί και να επισπευσθεί η ανάπτυξη των εν λόγω εγκαταστάσεων και να αποκομισθούν τα οφέλη τους βραχυπρόθεσμα. [Τροπολογία 22]

(21α)

Οι αντλίες θερμότητας αποτελούν τεχνολογία για την παραγωγή ανανεώσιμης θέρμανσης και ψύξης από ενέργεια του περιβάλλοντος, μεταξύ άλλων από εγκαταστάσεις επεξεργασίας λυμάτων, και γεωθερμική ενέργεια. Επιτρέπουν επίσης τη χρήση απορριπτόμενης θερμότητας και ψύξης για θέρμανση και ψύξη. Η ταχεία ανάπτυξη αντλιών θερμότητας που κινητοποιεί υποχρησιμοποιούμενες ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, όπως η ενέργεια του περιβάλλοντος, η γεωθερμική ενέργεια, η αυτοθέρμανση και η απορριπτόμενη θερμότητα από τον βιομηχανικό και τον τριτογενή τομέα, συμπεριλαμβανομένων των κέντρων δεδομένων, καθιστά εφικτή την αντικατάσταση των λεβήτων φυσικού αερίου και άλλων λεβήτων που βασίζονται σε ορυκτά καύσιμα με λύσεις θέρμανσης από ανανεώσιμες πηγές, με παράλληλη αύξηση της ενεργειακής απόδοσης. Τούτο θα επιταχύνει τη μείωση της χρήσης φυσικού αερίου για την παροχή θέρμανσης, τόσο στα κτίρια όσο και στη βιομηχανία. Προκειμένου να επιταχυνθεί η εγκατάσταση και η χρήση αντλιών θερμότητας, είναι σκόπιμο να θεσπιστούν στοχευμένες, συντομότερες διαδικασίες αδειοδότησης για τέτοιες εγκαταστάσεις, συμπεριλαμβανομένης απλουστευμένης διαδικασίας για τη σύνδεση στο δίκτυο μικρότερων αντλιών θερμότητας, εκτός εάν τέτοια διαδικασία δεν απαιτείται από το εθνικό δίκαιο. Η ταχύτερη και ευκολότερη εγκατάσταση αντλιών θερμότητας, η αυξημένη χρήση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στον τομέα της θέρμανσης, ο οποίος αντιπροσωπεύει σχεδόν το ήμισυ της ενεργειακής κατανάλωσης της Ένωσης, θα συμβάλει στην ασφάλεια του εφοδιασμού και στην αντιμετώπιση μιας τυχόν δυσκολότερης κατάστασης στην αγορά. [Τροπολογία 23]

(22)

Οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας είναι καίριας σημασίας για την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής, τη μείωση των τιμών της ενέργειας, τη μείωση της εξάρτησης της Ένωσης από τα ορυκτά καύσιμα και τη διασφάλιση της ασφάλειας εφοδιασμού της Ένωσης. Για τους σκοπούς της σχετικής περιβαλλοντικής νομοθεσίας της Ένωσης, στις απαραίτητες κατά περίπτωση εκτιμήσεις για να εξακριβωθεί εάν ένας σταθμός παραγωγής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές, η σύνδεσή του με το δίκτυο, το ίδιο το σχετικό δίκτυο ή τα πάγια στοιχεία αποθήκευσης υπαγορεύονται από λόγους επιτακτικού δημόσιου συμφέροντος σε μια συγκεκριμένη περίπτωση, τα κράτη μέλη θα πρέπει να θεωρούν ότι οι εγκαταστάσεις αυτές και η σχετική υποδομή τους υπαγορεύονται από λόγους επιτακτικού δημόσιου συμφέροντος και εξυπηρετούν τη δημόσια υγεία και ασφάλεια, εκτός εάν υπάρχουν σαφή τεκμήρια ότι τα έργα αυτά έχουν σημαντικές δυσμενείς επιπτώσεις στο περιβάλλον που δεν μπορούν να μετριαστούν ή να αντισταθμιστούν. Εάν θεωρείται ότι οι εν λόγω εγκαταστάσεις υπαγορεύονται από λόγους επιτακτικού δημόσιου συμφέροντος και εξυπηρετούν τη δημόσια υγεία και ασφάλεια, τα εν λόγω έργα μπορούν να επωφελούνται από απλουστευμένη εκτίμηση.

(23)

Προκειμένου να διασφαλιστεί η ομαλή και αποτελεσματική εφαρμογή των διατάξεων που ορίζονται στην παρούσα οδηγία, η Επιτροπή υποστηρίζει τα κράτη μέλη με το Μέσο Τεχνικής Υποστήριξης (12) που παρέχει εξατομικευμένη τεχνική εμπειρογνωσία για τον σχεδιασμό και την εφαρμογή μεταρρυθμίσεων, συμπεριλαμβανομένων μεταρρυθμίσεων για την αύξηση της χρήσης ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές, την προώθηση της καλύτερης ολοκλήρωσης των ενεργειακών συστημάτων, τον προσδιορισμό συγκεκριμένων περιοχών που είναι ιδιαίτερα πρόσφορες για την εγκατάσταση σταθμών παραγωγής ανανεώσιμης ενέργειας και τον εξορθολογισμό του πλαισίου για τις διαδικασίες έγκρισης και αδειοδότησης σταθμών παραγωγής ανανεώσιμης ενέργειας. Στην τεχνική υποστήριξη, για παράδειγμα, περιλαμβάνεται η ενίσχυση της διοικητικής ικανότητας, η εναρμόνιση των νομοθετικών πλαισίων και η ανταλλαγή των σχετικών βέλτιστων πρακτικών.

(23α)

Η Επιτροπή θα πρέπει επίσης να προβλέπει ειδικό σύστημα παρέκκλισης από τους κανόνες για τις κρατικές ενισχύσεις, ώστε να μπορούν τα κράτη μέλη να προσαρμόζουν σωστά τα μέτρα ενίσχυσης για πρωτοβουλίες και επενδύσεις υπέρ των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, της ιδιοπαραγωγής και της ενεργειακής απόδοσης.

(24)

Η οδηγία (ΕΕ) 2018/2001 θα πρέπει, επομένως, να τροποποιηθεί αναλόγως.

 

(25α)

Η παροχή κινήτρων για την ηλιακή ενέργεια μέσω επιχορηγήσεων και άλλων καθεστώτων στήριξης δεν θα πρέπει να αποκλείει την πώληση της εν λόγω ενέργειας στο ηλεκτρικό δίκτυο από ιδιωτικές, εμπορικές και γεωργικές πηγές.

(25β)

Ο γεωργικός τομέας μπορεί να διαδραματίσει κεντρικό ρόλο στην ενεργειακή μετάβαση των αγροτικών περιοχών και εντός των αγροτικών κοινοτήτων, λαμβανομένης ιδίως υπόψη της αποκεντρωμένης παραγωγής. Ως εκ τούτου, η δυνατότητα παραγωγής ηλιακής ενέργειας ως δευτερεύουσας δραστηριότητας δεν θα πρέπει να περιορίζεται στην αυτοκατανάλωση, αλλά θα μπορούσε να εξεταστεί σε συνδυασμό, για παράδειγμα, με άλλους τύπους παραγωγής. Τα κράτη μέλη θα πρέπει να ενθαρρύνουν τους γεωργούς, μέσω στοχευμένων χρηματοδοτικών μηχανισμών, να αναπτύξουν ηλιακές εγκαταστάσεις στις γεωργικές εκμεταλλεύσεις, ιδίως την ανάπτυξη αγροηλιακών έργων σε νέα γεωργικά κτίρια και την παραγωγή βιομεθανίου, προκειμένου να καταστεί δυνατή η ευρύτερη ανάπτυξη ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, με παράλληλη εξασφάλιση πρόσθετου εισοδήματος για τους γεωργούς. Οι μικρής κλίμακας εγκαταστάσεις παραγωγής ενέργειας στις γεωργικές εκμεταλλεύσεις έχουν μεγάλες δυνατότητες να αυξήσουν την κυκλικότητα στη γεωργική εκμετάλλευση μετατρέποντας τις ροές αποβλήτων και καταλοίπων της εκμετάλλευσης, όπως την κοπριά, σε θερμότητα και ηλεκτρική ενέργεια, και είναι σημαντικό να προωθηθούν και να ενθαρρυνθούν οι γεωργοί να επενδύσουν σε αυτές τις τεχνολογίες. Η ενίσχυση του ηλεκτρικού δικτύου στις αγροτικές περιοχές θα πρέπει να ενθαρρύνεται ενεργά έτσι ώστε οι γεωργικές εκμεταλλεύσεις να μπορούν πραγματικά να αξιοποιούν τις δυνατότητες συμβολής τους στην ενεργειακή μετάβαση μέσω της αποκεντρωμένης παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας. Θα πρέπει να δοθεί προτεραιότητα στις γεωγραφικές τοποθεσίες με υψηλά επίπεδα ακτινοβολίας, δεδομένου ότι οι πρώτες ύλες για ηλιακούς συλλέκτες αποτελούν περιορισμένο πόρο. Επιπλέον, οι γεωργοί και οι αντιπροσωπευτικές οργανώσεις τους θα πρέπει να συμμετέχουν στον καθορισμό των περιοχών επιτάχυνσης.

 

(30)

Δεδομένου ότι ο στόχος της παρούσας οδηγίας, δηλαδή η μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, της ενεργειακής εξάρτησης και των τιμών ενέργειας, δεν μπορεί να επιτευχθεί ικανοποιητικά από τα κράτη μέλη, μπορεί όμως εξαιτίας της κλίμακας της δράσης να επιτευχθεί καλύτερα σε επίπεδο Ένωσης, η Ένωση δύναται να λάβει μέτρα σύμφωνα με την αρχή της επικουρικότητας του άρθρου 5 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση. Σύμφωνα με την αρχή της αναλογικότητας, η οποία προβλέπεται στο εν λόγω άρθρο, η παρούσα οδηγία δεν υπερβαίνει τα αναγκαία για την επίτευξη του εν λόγω στόχου μέτρα.

(31)

Σύμφωνα με την κοινή πολιτική δήλωση, της 28ης Σεπτεμβρίου 2011, των κρατών μελών και της Επιτροπής σχετικά με τα επεξηγηματικά έγγραφα (13), τα κράτη μέλη ανέλαβαν να συνοδεύουν, όταν αυτό δικαιολογείται, την κοινοποίηση των μέτρων μεταφοράς στο εθνικό δίκαιο με ένα ή περισσότερα έγγραφα στα οποία θα επεξηγείται η σχέση μεταξύ των επιμέρους διατάξεων της οδηγίας και των αντίστοιχων σημείων των πράξεων μεταφοράς στο εθνικό δίκαιο. Όσον αφορά την παρούσα οδηγία, ο νομοθέτης θεωρεί τη διαβίβαση τέτοιων εγγράφων δικαιολογημένη, ιδίως μετά την απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου στην υπόθεση Επιτροπή κατά Βελγίου (14) (υπόθεση C-543/17),

ΕΞΕΔΩΣΑΝ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΑ ΟΔΗΓΙΑ:

Άρθρο 1

Τροποποιήσεις της οδηγίας (ΕΕ) 2018/2001

Η οδηγία (ΕΕ) 2018/2001 τροποποιείται ως εξής:

1)

Στο άρθρο 2 παρεμβάλλονται τα ακόλουθα σημεία:

«9α)

“περιοχή επιτάχυνσης για ανανεώσιμες πηγές ενέργειας”: συγκεκριμένη τοποθεσία, είτε στην ξηρά είτε στη θάλασσα, η οποία έχει τεθεί σε προτεραιότητα από ένα κράτος μέλος ως ιδιαίτερα πρόσφορη για την επιταχυμένη εγκατάσταση σταθμών παραγωγής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές, με συνεκτίμηση των αναγκαίων πάγιων στοιχείων για τη σύνδεσή τους στο ηλεκτρικό δίκτυο και τα σχετικά ενεργειακά δίκτυα· [Τροπολογίες 3 και 38]

9β)

“εξοπλισμός ηλιακής ενέργειας”: εξοπλισμός που μετατρέπει ενέργεια από τον ήλιο σε θερμική ή ηλεκτρική ενέργεια, ιδίως ηλιακός θερμικός και ηλιακός φωτοβολταϊκός εξοπλισμός. ». [Τροπολογία 24]

3)

Στο άρθρο 15, προστίθεται η ακόλουθη παράγραφος ▌:

«2α.   Τα κράτη μέλη προωθούν τη δοκιμή καινοτόμων τεχνολογιών ανανεώσιμης ενέργειας , συμπεριλαμβανομένων τεχνολογιών παραγωγής, διαμερισμού και αποθήκευσης, σε πιλοτικά έργα σε πραγματικό περιβάλλον, για περιορισμένο χρονικό διάστημα, σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία της ΕΕ, η οποία συνοδεύεται από κατάλληλες διασφαλίσεις για την εγγύηση της ασφαλούς λειτουργίας του ενεργειακού συστήματος και την αποφυγή δυσανάλογων επιπτώσεων στη λειτουργία της εσωτερικής αγοράς, υπό την επίβλεψη αρμόδιας αρχής. Με την επιφύλαξη του άρθρου 17, τα κράτη μέλη διασφαλίζουν ότι η διαδικασία αδειοδότησης των εν λόγω καινοτόμων τεχνολογιών ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές είναι τουλάχιστον εξίσου ταχεία με αυτή των περιοχών επιτάχυνσης για ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. ».

4)

Προστίθενται τα ακόλουθα άρθρα ▌:

«Άρθρο 15β

Ολοκληρωμένη πολυεπίπεδη χαρτογράφηση και σχεδιασμός περιοχών απαραίτητων για τις εθνικές συνεισφορές στον στόχο ανανεώσιμων πηγών ενέργειας για το 2030 και στον στόχο της κλιματικής ουδετερότητας

1.

Έως … [ένα έτος μετά την έναρξη ισχύος], τα κράτη μέλη προβαίνουν σε ολοκληρωμένη πολυεπίπεδη χαρτογράφηση και σχεδιασμό για την ανάπτυξη ανανεώσιμων πηγών ενέργειας σε ολόκληρη επικράτειά τους σε συντονισμό με όλες τις σχετικές εθνικές, περιφερειακές και τοπικές αρχές για τον προσδιορισμό του εγχώριου δυναμικού και των διαθέσιμων χερσαίων, επίγειων, υπόγειων και θαλάσσιων περιοχών για την ανάπτυξή τους . Τα κράτη μέλη προσδιορίζουν επίσης την εγκατεστημένη ισχύ, καθώς και τις χερσαίες, επίγειες, υπόγειες και θαλάσσιες περιοχές που απαιτούνται για την παραγωγή ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές και τις σχετικές υποδομές τους, όπως τις εγκαταστάσεις ηλεκτρικού δικτύου και αποθήκευσης, συμπεριλαμβανομένης της αποθήκευσης θερμότητας, που απαιτούνται προκειμένου να ανταποκριθούν στις εθνικές συνεισφορές τους προς τον στόχο σχετικά με την ανανεώσιμη ενέργεια για το 2030 που ορίζεται στο άρθρο 3 της παρούσας οδηγίας , καθώς και τους επιμέρους στόχους που ορίζονται στα άρθρα 15α, 22α, 23 παράγραφος 1, 24 παράγραφος 4 και 25 παράγραφος 1 του κανονισμού (ΕΕ) 2021/1119 και για την επίτευξη κλιματικής ουδετερότητας έως το 2050 σύμφωνα με το άρθρο 2 του εν λόγω κανονισμού . Οι περιοχές αυτές είναι ανάλογες με τις εκτιμώμενες πορείες και τη συνολική προγραμματισμένη εγκατεστημένη ισχύ από τις τεχνολογίες ανανεώσιμης ενέργειας που ορίζονται στα εθνικά σχέδια ▌για την ενέργεια και το κλίμα, όπως επικαιροποιούνται σύμφωνα με το άρθρο 14 και το άρθρο 15 παράγραφος 6 του κανονισμού (ΕΕ) 2018/1999 , καθώς και τα θαλάσσια χωροταξικά σχέδια, συμπεριλαμβανομένων των σχεδίων που αναφέρονται στο άρθρο 8 της οδηγίας 2014/89/ΕΕ  (15).

2.

Κατά τον προσδιορισμό των περιοχών που αναφέρονται στην παράγραφο 1, τα κράτη μέλη λαμβάνουν υπόψη:

α)

τη διαθεσιμότητα των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και το δυναμικό των διαφόρων τεχνολογιών να παράγουν ανανεώσιμη ενέργεια στις χερσαίες και θαλάσσιες περιοχές,

β)

την προβλεπόμενη βάσει προβολών εθνική και περιφερειακή ενεργειακή ζήτηση , με συνεκτίμηση της δυνητικής ευελιξίας της ενεργού ανταπόκρισης από την πλευρά της ζήτησης, της αναμενόμενης βελτίωσης της απόδοσης και της ενοποίησης του ενεργειακού συστήματος ·

γ)

τη διαθεσιμότητα σχετικών ενεργειακών δικτύων, υποδομών δικτύου, αποθήκευσης και άλλων εργαλείων ευελιξίας ή τη δυνατότητα δημιουργίας ή αναβάθμισης τέτοιων υποδομών δικτύου και αποθήκευσης·

γα)

τις δυνατότητες συμμετοχής αυτοκαταναλωτών ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές και κοινοτήτων ανανεώσιμης ενέργειας, όπως αξιολογούνται σύμφωνα με τα άρθρα 21 και 22·

γβ)

τα αποτελέσματα ανοικτών, χωρίς αποκλεισμούς και αποτελεσματικών δημόσιων διαβουλεύσεων, καθώς και τη συμμετοχή των σχετικών τοπικών αρχών και όλων των σχετικών ενδιαφερόμενων μερών, ώστε να διασφαλιστεί ότι η κοινή γνώμη λαμβάνεται υπόψη κατά τον προσδιορισμό των περιοχών που αναφέρονται στα άρθρα 15β και 15γ·

γγ)

έργα ανανεώσιμων πηγών ενέργειας σε αναμενόμενες νέες τεχνητές δομές, όπως χώρους στάθμευσης, οδούς, σιδηροδρόμους και βιομηχανικές περιοχές·

γδ)

την αναμενόμενη βιομηχανική ανάπτυξη και απασχόληση που συνδέεται με έργα ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στις τοπικές κοινότητες που επηρεάζονται.

3.

Τα κράτη μέλη ευνοούν τις πολλαπλές χρήσεις των περιοχών που προσδιορίζονται ως αποτέλεσμα της υποχρέωσης της παραγράφου 1 , υπό την προϋπόθεση ότι η εγκατάσταση σταθμών για την παραγωγή ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές είναι συμβατή με τις προϋπάρχουσες χρήσεις .

3α.

Κατά τον προσδιορισμό των χερσαίων, επίγειων, υπόγειων και θαλάσσιων περιοχών που είναι αναγκαίες για την εγκατάσταση σταθμών παραγωγής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές, τα κράτη μέλη εφαρμόζουν μηχανισμό για την υποστήριξη της αναγκαίας ανάπτυξης του δικτύου θέρμανσης και του δικτύου ηλεκτρικής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές, προκειμένου να παρέχουν ένα πλήρως ενοποιημένο ενεργειακό σύστημα.

3β.

Εάν οι μεγάλης κλίμακας μονάδες παραγωγής βιομεθανίου ορίζονται σε εθνικό επίπεδο ως εγκαταστάσεις για την εκτέλεση εργασιών ανάκτησης αποβλήτων, όπως απαριθμούνται στο παράρτημα II σημείο 11 της οδηγίας 2008/98/ΕΚ, τα κράτη μέλη μπορούν να συμπεριλάβουν τις μονάδες αυτές στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας κατά τον καθορισμό των περιοχών επιτάχυνσης για ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.

3γ.

Τα κράτη μέλη επανεξετάζουν και επικαιροποιούν περιοδικά τις περιοχές που αναφέρονται στην παράγραφο 1 του παρόντος άρθρου, τουλάχιστον στο πλαίσιο της επικαιροποίησης των εθνικών σχεδίων για το κλίμα και την ενέργεια δυνάμει του άρθρου 14 του κανονισμού (ΕΕ) 2018/1999.

3δ.

Τα κράτη μέλη ενθαρρύνουν και υποστηρίζουν τις τοπικές και περιφερειακές αρχές να αναπτύξουν και να εφαρμόσουν πορείες ή στόχους για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας που παράγεται από δήμους, αυτοκαταναλωτές ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και κοινότητες ανανεώσιμης ενέργειας.

▌ Άρθρο 15γ

Περιοχές επιτάχυνσης για ανανεώσιμες πηγές ενέργειας

1.

Έως … [δύο έτη μετά την έναρξη ισχύος], τα κράτη μέλη , σε συντονισμό με τις τοπικές και περιφερειακές αρχές, εγκρίνουν σχέδιο ή σχέδια που χαρακτηρίζουν, εντός των περιοχών που αναφέρονται στο άρθρο 15β παράγραφος 1, περιοχές επιτάχυνσης για ανανεώσιμες πηγές ενέργειας για έναν ή περισσότερους τύπους ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Το μέγεθος των εν λόγω περιοχών είναι ανάλογο με τους στόχους για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και τους επιμέρους στόχους που καθορίζονται στην παρούσα οδηγία και στα εθνικά σχέδια για την ενέργεια και το κλίμα όπως επικαιροποιούνται σύμφωνα με το άρθρο 14 του κανονισμού (ΕΕ) 2018/1999. Στο σχέδιο ή στα σχέδια που ορίζουν τις περιοχές επιτάχυνσης για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας , τα κράτη μέλη:

α)

χαρακτηρίζουν επαρκώς ομοιογενείς χερσαίες και θαλάσσιες περιοχές όπου η ανάπτυξη ενός συγκεκριμένου τύπου ή τύπων ανανεώσιμης ενέργειας δεν αναμένεται να επιφέρει σημαντικές περιβαλλοντικές επιδράσεις , δεδομένων των ιδιαιτεροτήτων της επιλεγμένης περιοχής. Η συνολική έκταση χερσαίων και θαλάσσιων περιοχών συμβάλλει σημαντικά στις ανάγκες σε χώρους που προσδιορίζονται σύμφωνα με το άρθρο 15β παράγραφος 1 της παρούσας οδηγίας ώστε να επιτευχθεί ο στόχος σχετικά με τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας για το 2030 και περιλαμβάνεται στα εθνικά σχέδια για την ενέργεια και το κλίμα, όπως επικαιροποιούνται σύμφωνα με το άρθρο 14 του κανονισμού (ΕΕ) 2018/1999. Στο πλαίσιο αυτό, τα κράτη μέλη:

i)

δίνουν προτεραιότητα σε τεχνητές και δομημένες επιφάνειες, όπως στέγες και προσόψεις κτιρίων , χώροι μεταφορικών υποδομών και το άμεσο περιβάλλον τους , χώροι στάθμευσης, γεωργικές εκμεταλλεύσεις, χώροι απορριμμάτων, βιομηχανικοί χώροι, ορυχεία και, κατά περίπτωση, τεχνητές και κατασκευασμένες επιφάνειες, όπως χώροι επεξεργασίας αστικών λυμάτων, τεχνητές λίμνες, συστήματα εσωτερικών υδάτων ή ταμιευτήρες, καθώς και υποβαθμισμένα εδάφη που δεν μπορούν να χρησιμοποιηθούν για γεωργικούς σκοπούς·

ii)

εξαιρούν τις τοποθεσίες Natura 2000 και τα φυσικά πάρκα και καταφύγια, τις προσδιορισμένες μεταναστευτικές διαδρομές των πτηνών και των θαλάσσιων θηλαστικών, σύμφωνα με τα βέλτιστα διαθέσιμα δεδομένα, τους οικολογικούς διαδρόμους , καθώς και άλλες περιοχές που έχουν προσδιοριστεί με βάση χάρτες ευαισθησίας και τα εργαλεία που αναφέρονται στο επόμενο σημείο, εκτός από τις τεχνητές και δομημένες επιφάνειες που βρίσκονται στις περιοχές αυτές, όπως στέγες, χώροι στάθμευσης ή μεταφορικές υποδομές·

iii)

χρησιμοποιούν όλα τα κατάλληλα εργαλεία και σύνολα δεδομένων , συμπεριλαμβανομένων, όπου χρειάζεται, ειδικών επιτόπιων ερευνών, για να προσδιορίσουν τις περιοχές όπου οι σταθμοί παραγωγής ανανεώσιμης ενέργειας δεν θα επέφεραν σοβαρές περιβαλλοντικές επιπτώσεις, συμπεριλαμβανομένης της χαρτογράφησης της ευαισθησίας της άγριας πανίδας και λαμβάνοντας πλήρως υπόψη τα δεδομένα που διατίθενται στο πλαίσιο ανάπτυξης συνεκτικού δικτύου Natura 2000, τόσο όσον αφορά τόσο τους τύπους οικοτόπων και τα είδη που περιλαμβάνονται στην οδηγία 92/43/ΕΟΚ του Συμβουλίου  (16) όσο και τα πτηνά και τις τοποθεσίες που περιλαμβάνονται στην οδηγία 2009/147/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου  (17)·

iv)

αίρουν τα διοικητικά εμπόδια και διαθέτουν επαρκές και καλά καταρτισμένο προσωπικό και διοικητικούς πόρους·

β)

θεσπίζουν κατάλληλους κανόνες για τις χαρακτηρισμένες περιοχές επιτάχυνσης για ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, μεταξύ άλλων και για τα μέτρα μετριασμού που πρέπει να θεσπιστούν για την εγκατάσταση σταθμών παραγωγής ανανεώσιμης ενέργειας, συστεγαζόμενων εγκαταστάσεων αποθήκευσης ενέργειας, καθώς και των πάγιων στοιχείων που είναι απαραίτητα για τη σύνδεσή τους με το δίκτυο, προκειμένου να αποφευχθούν ή, εάν δεν είναι δυνατόν, να μειωθούν σημαντικά οι αρνητικές περιβαλλοντικές επιπτώσεις που μπορεί να προκύψουν. Τα κράτη μέλη μεριμνούν ▌ώστε να εφαρμόζονται κατάλληλα μέτρα μετριασμού για τη διασφάλιση της εφαρμογής των υποχρεώσεων που ορίζονται στο άρθρο 6 παράγραφος 2 και στο άρθρο 12 παράγραφος 1 της οδηγίας 92/43/ΕΟΚ, στο άρθρο 5 της οδηγίας 2009/147/ΕΚ και στο άρθρο 4 παράγραφος 1 στοιχείο α) σημείο i) της οδηγίας 2000/60/ΕΚ, και την αποφυγή της επιδείνωσης και την επίτευξη καλής κατάστασης ή οικολογικού δυναμικού σύμφωνα με το άρθρο 4 παράγραφος 1 της οδηγίας 2000/60/ΕΚ . Οι κανόνες αυτοί στοχεύουν στις ιδιαιτερότητες κάθε προσδιορισμένης περιοχής επιτάχυνσης για ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, στην τεχνολογία ή στις τεχνολογίες ανανεώσιμης ενέργειας που θα αναπτυχθούν σε κάθε περιοχή και στις προσδιοριζόμενες περιβαλλοντικές επιπτώσεις. Εφόσον τα επιμέρους έργα συμμορφώνονται με τους κανόνες αυτούς και εφαρμόζουν τα κατάλληλα μέτρα μετριασμού, τεκμαίρεται ότι τα έργα δεν παραβιάζουν τις εν λόγω διατάξεις με την επιφύλαξη των παραγράφων 4 και 5 του άρθρου 16α. Σε περίπτωση που νέα μέτρα μετριασμού για την όσο το δυνατόν μεγαλύτερη αποτροπή της θανάτωσης ή ενόχλησης των ειδών που προστατεύονται βάσει της οδηγίας 92/43/ΕΟΚ και της οδηγίας 2009/147/ΕΚ, ή οποιασδήποτε άλλης περιβαλλοντικής επίπτωσης, δεν έχουν δοκιμαστεί ευρέως ως προς την αποτελεσματικότητά τους, τα κράτη μπορούν να επιτρέπουν την εφαρμογή τους για ένα ή περισσότερα πιλοτικά έργα για περιορισμένο χρονικό διάστημα, υπό την προϋπόθεση ότι η αποτελεσματικότητα των μέτρων αυτών παρακολουθείται στενά και αναλαμβάνονται αμέσως οι κατάλληλες ενέργειες εάν δεν αποδειχθούν αποτελεσματικά. Οι ήδη χαρακτηρισμένες περιοχές για την εγκατάσταση μονάδων αιολικής ή ηλιακής ενέργειας μπορούν να δηλώνονται από τα κράτη μέλη ως περιοχές πρώτης επιλογής για ανανεώσιμες πηγές ενέργειας εξετάζοντας ότι τα υφιστάμενα χωροταξικά σχέδια συνάδουν με τις απαιτήσεις του άρθρου 15γ.

Τα κράτη μέλη εξηγούν στο σχέδιο την εκτίμηση που διενεργήθηκε για τον προσδιορισμό κάθε χαρακτηρισμένης περιοχής επιτάχυνσης για ανανεώσιμες πηγές ενέργειας με βάση τα κριτήρια που ορίζονται στο στοιχείο α) και για τον προσδιορισμό των κατάλληλων μέτρων μετριασμού.

2.

Πριν από την έγκριση, το σχέδιο ή τα σχέδια που χαρακτηρίζουν τις περιοχές επιτάχυνσης για ανανεώσιμες πηγές ενέργειας υπόκεινται σε εκτίμηση περιβαλλοντικών επιπτώσεων που διενεργείται σύμφωνα με τους όρους που ορίζονται στην οδηγία 2001/42/ΕΚ και ▌, εάν ενδέχεται να επιφέρουν σημαντικές επιπτώσεις στις τοποθεσίες Natura 2000 , στην κατάλληλη εκτίμηση επιπτώσεων σύμφωνα με το άρθρο 6 παράγραφος 3 της οδηγίας 92/43/ΕΟΚ.

2α.

Κατά τον προσδιορισμό των θαλάσσιων περιοχών που αναφέρονται στο άρθρο 15β παράγραφος 1, ο χαρακτηρισμός δυνάμει του παρόντος άρθρου συμμορφώνεται με την οδηγία 2014/89/ΕΕ αναφορικά με τη χρήση προσέγγισης που βασίζεται στο οικοσύστημα όσον αφορά τον θαλάσσιο χωροταξικό σχεδιασμό κατά τον χαρακτηρισμό τοποθεσιών για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Κατά τη διαδικασία θαλάσσιου χωροταξικού σχεδιασμού τα κράτη μέλη αυξάνουν τον χώρο που χαρακτηρίζεται για την παραγωγή ανανεώσιμης ενέργειας σύμφωνα με τους κλιματικούς στόχους για το 2030, το 2040 και το 2050.

3.

Το σχέδιο ή τα σχέδια που χαρακτηρίζουν τις περιοχές επιτάχυνσης για ανανεώσιμες πηγές ενέργειας δημοσιοποιούνται και επικαιροποιούνται σε συνεχή βάση ώστε να καταγράφουν, σε ηλεκτρονική μορφή, νέα ισχύ και επανεξετάζονται ανά διαστήματα, τουλάχιστον στο πλαίσιο ▌των εθνικών σχεδίων για την ενέργεια και το κλίμα, σύμφωνα με το άρθρο 14 του κανονισμού (ΕΕ) 2018/1999 και με τρόπο ώστε να διασφαλίζονται οι συνέργειες με την οδηγία 2014/89/ΕΕ .

Άρθρο 15δ

Δημόσια συμμετοχή

1.     Τα κράτη μέλη διασφαλίζουν ότι η κατάρτιση των σχεδίων τα οποία προσδιορίζουν τις χερσαίες και θαλάσσιες περιοχές που απαιτούνται για την εγκατάσταση μονάδων παραγωγής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές και των σχεδίων τα οποία χαρακτηρίζουν περιοχές για ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, όπως αναφέρονται στα άρθρα 15α, 15β και 15γ, είναι ανοικτή, χωρίς αποκλεισμούς, έγκαιρη και αποτελεσματική, και ότι παρέχονται εγκαίρως στο κοινό αποτελεσματικές ευκαιρίες συμμετοχής στην εκπόνησή τους.

2.     Τα κράτη μέλη προσδιορίζουν στα σχέδια το κοινό που πλήττεται ή ενδέχεται να πληγεί ή που έχει συμφέρον, συμπεριλαμβανομένων των φυσικών ή νομικών προσώπων ή των ενώσεων, οργανισμών ή ομάδων τους, λαμβάνοντας υπόψη τους στόχους της παρούσας οδηγίας και τις δυνητικές επιπτώσεις από την εφαρμογή της σε περιοχές που καλύπτονται από άλλα μέσα της Ένωσης. Τα κράτη μέλη διασφαλίζουν ότι το εν λόγω κοινό ενημερώνεται ηλεκτρονικά, καθώς και με δημόσιες ανακοινώσεις ή άλλα κατάλληλα μέσα.». [Τροπολογία 14]

6)

Το άρθρο 16 αντικαθίσταται από το ακόλουθο κείμενο:

«Άρθρο 16

Οργάνωση και βασικές αρχές της διαδικασίας αδειοδότησης

1.

Η διαδικασία αδειοδότησης καλύπτει όλες τις σχετικές διοικητικές άδειες εγκατάστασης, ανανέωσης και εκμετάλλευσης σταθμών παραγωγής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές, συμπεριλαμβανομένων υβριδικών σταθμών παραγωγής ηλεκτροπαραγωγής που συνδυάζουν διαφορετικές ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, αντλιών θερμότητας, εγκαταστάσεων αποθήκευσης ενέργειας , συμπεριλαμβανομένων εγκαταστάσεων ηλεκτρικής και θερμικής ενέργειας , καθώς και πάγιων στοιχείων που είναι απαραίτητα για τη σύνδεσή τους με το δίκτυο και την ενσωμάτωση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας σε δίκτυα θέρμανσης και ψύξης. Περιλαμβάνει επίσης τις σχετικές άδειες για τα ενεργειακά δίκτυα και τις εκτιμήσεις περιβαλλοντικών επιπτώσεων, εφόσον απαιτούνται. Η διαδικασία αδειοδότησης περιλαμβάνει όλες τις διαδικασίες από τη βεβαίωση της εγκυρότητας της αίτησης σύμφωνα με την παράγραφο 2 έως την κοινοποίηση της τελικής απόφασης επί του αποτελέσματος της διαδικασίας από την αρμόδια αρχή ή τις αρμόδιες αρχές. [Τροπολογία 25]

1α.

Τα κράτη μέλη διασφαλίζουν ότι η χρηματοδότηση ειδικευμένου προσωπικού, η αναβάθμιση των δεξιοτήτων και η επανειδίκευση των αρμόδιων αρχών τους σε εθνικό, περιφερειακό και τοπικό επίπεδο είναι ανάλογη με την υλοποίηση των συνολικών αναγκών για ενέργεια από ανανεώσιμες πηγές που προσδιορίζονται στο άρθρο 15β της παρούσας οδηγίας και με την προγραμματισμένη εγκατεστημένη ισχύ παραγωγής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές, όπως προβλέπεται στα εθνικά τους σχέδια για την ενέργεια και το κλίμα, όπως επικαιροποιούνται σύμφωνα με το άρθρο 14 του κανονισμού (ΕΕ) 2018/1999. Τα κράτη μέλη διαθέτουν όλα τα τέλη που συνδέονται με τις διαδικασίες υποβολής αιτήσεων και αδειοδότησης για τον σκοπό της περαιτέρω χρηματοδότησης ειδικευμένου προσωπικού και της βελτίωσης των ικανοτήτων της αρμόδιας αρχής αδειοδότησης. Τα κράτη μέλη παρέχουν, μεταξύ άλλων τεχνική και χρηματοδοτική, στήριξη στις περιφερειακές και τοπικές αρχές προκειμένου να διευκολύνουν τη διαδικασία αδειοδότησης.

2.

Το αργότερο εντός δεκατεσσάρων εργάσιμων ημερών για σταθμούς παραγωγής που βρίσκονται σε περιοχές επιτάχυνσης για ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και ενός μηνός για σταθμούς παραγωγής που βρίσκονται εκτός περιοχών επιτάχυνσης για ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, μετά την παραλαβή της αίτησης, η αρμόδια αρχή επικυρώνει την αίτηση ή, εάν ο φορέας υλοποίησης του έργου δεν έχει αποστείλει όλες τις πληροφορίες που απαιτούνται για την επεξεργασία μιας αίτησης, ζητεί από τον φορέα υλοποίησης του έργου να υποβάλει πλήρη αίτηση εντός δεκατεσσάρων εργάσιμων ημερών από τη στιγμή που θα του το ζητήσει. Εάν ο φορέας υλοποίησης του έργου δεν υποβάλει πλήρη αίτηση εντός αυτής της προθεσμίας, η αρμόδια αρχή μπορεί να απορρίψει την αίτηση εγγράφως. Σε περίπτωση απόρριψης, η αρμόδια αρχή τεκμηριώνει την απόφασή της. Ανά πάσα στιγμή μετά την απόρριψη, ο φορέας υλοποίησης του έργου μπορεί να υποβάλει εκ νέου μια νέα αίτηση. Η ημερομηνία βεβαίωσης της εγκυρότητας της αίτησης από την αρμόδια αρχή σηματοδοτεί την έναρξη της διαδικασίας αδειοδότησης.

3.

Τα κράτη μέλη δημιουργούν ή ορίζουν ένα ή περισσότερα σημεία επαφής και παρέχουν πληροφορίες σύμφωνα με το άρθρο 18 παράγραφος 6 . Αυτά τα σημεία επαφής, κατόπιν αιτήματος του αιτούντος, παρέχουν καθοδήγηση και διευκολύνουν το σύνολο της διοικητικής διαδικασίας αδειοδότησης. Σε ολόκληρη τη διαδικασία ο αιτών επικοινωνεί μόνο με ένα σημείο επαφής. Το σημείο επαφής καθοδηγεί τον αιτούντα κατά τη διοικητική διαδικασία υποβολής αίτησης αδειοδότησης, συμπεριλαμβανομένων των σχετικών περιβαλλοντικών βημάτων, με διαφανή τρόπο έως την έκδοση μίας ή περισσότερων αποφάσεων από τις υπεύθυνες αρχές στο τέλος της διαδικασίας, του παρέχει όλες τις αναγκαίες πληροφορίες και εμπλέκει, ενδεχομένως, και άλλες διοικητικές αρχές. Το σημείο επαφής διασφαλίζει την τήρηση των προθεσμιών για τις διαδικασίες αδειοδότησης που ορίζονται στην παρούσα οδηγία. Οι αιτούντες έχουν τη δυνατότητα να υποβάλλουν όλα τα σχετικά έγγραφα σε ψηφιακή μορφή. Έως … [δύο έτη από την έναρξη ισχύος] τα κράτη μέλη διασφαλίζουν ότι όλες οι διαδικασίες εκτελούνται σε ηλεκτρονική μορφή. Τα κράτη μέλη θέτουν στη διάθεση του κοινού πληροφορίες σχετικά με τη διαδικασία αδειοδότησης.

4.

Το σημείο επαφής καθιστά διαθέσιμο εγχειρίδιο διαδικασιών για τους φορείς υλοποίησης σταθμών παραγωγής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές και παρέχει παράλληλα την πληροφόρηση αυτή και στο διαδίκτυο, με ειδική αναφορά και στα έργα μικρής κλίμακας , τους αυτοκαταναλωτές ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές , τις κοινότητες ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, τα συλλογικά και τα ατομικά έργα, τους παρέχει βοήθεια και τους καθοδηγεί καθ’ όλη τη διοικητική διαδικασία λήψης στήριξης στο πλαίσιο καθεστώτων στήριξης των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας . Οι πληροφορίες που παρέχονται στο διαδίκτυο καθοδηγούν επίσης τον αιτούντα προς το σχετικό με την αίτησή του σημείο επαφής. Εάν κράτος μέλος διαθέτει περισσότερα σημεία επαφής, η πληροφόρηση στο διαδίκτυο υποδεικνύει το σημείο επαφής που είναι αρμόδιο για την αίτηση του αιτούντος.

5.

Τα κράτη μέλη εξασφαλίζουν ότι οι αιτούντες έχουν εύκολη πρόσβαση σε απλές διαδικασίες επίλυσης διαφορών περί τη διαδικασία αδειοδότησης και την έκδοση αδειών εγκατάστασης και λειτουργίας σταθμών παραγωγής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές, συμπεριλαμβανομένων, κατά περίπτωση, εναλλακτικών μηχανισμών εξωδικαστικής επίλυσης διαφορών.

6.

Οι προθεσμίες που ορίζονται στα άρθρα 16α, 16β και 16γ ισχύουν με την επιφύλαξη δικαστικών προσφυγών, ένδικων μέσων και άλλων διαδικασιών ενώπιον δικαστηρίου και εναλλακτικών μηχανισμών επίλυσης διαφορών, περιλαμβανομένων διαδικασιών προσφυγής και εξωδικαστικών προσφυγών και βοηθημάτων, και μπορούν να παραταθούν για τη διάρκεια των εν λόγω διαδικασιών.

7.

Τα κράτη μέλη διασφαλίζουν ότι οι διοικητικές και δικαστικές προσφυγές στο πλαίσιο έργου για την ανάπτυξη σταθμού παραγωγής ανανεώσιμης ενέργειας ή της σχετικής σύνδεσής του με το δίκτυο και των πάγιων στοιχείων που είναι αναγκαία για την ανάπτυξη των δικτύων ενεργειακών υποδομών που απαιτούνται για την ενσωμάτωση ανανεώσιμων πηγών στο σύστημα, όπως περιγράφεται στην παράγραφο 1 , συμπεριλαμβανομένων εκείνων που σχετίζονται με περιβαλλοντικές πτυχές, υπόκεινται στην πλέον ταχεία διοικητική και δικαστική διαδικασία που είναι διαθέσιμη στο σχετικό εθνικό, περιφερειακό και τοπικό επίπεδο.

Η διαδικασία αδειοδότησης που αναφέρεται στην παράγραφο 1 επεκτείνεται, κατά περίπτωση, σε όλες τις σχετικές διοικητικές άδειες, όταν οι βιομηχανικές εγκαταστάσεις στρέφονται στη χρήση ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές.

7α.

Η Επιτροπή αναπτύσσει διαδικασίες υποβολής εκθέσεων προκειμένου τα κράτη μέλη να αξιολογούν τις οικείες πρακτικές αδειοδότησης, τη μέση διάρκεια της διαδικασίας αδειοδότησης και τους ανθρώπινους και χρηματοδοτικούς πόρους που προορίζονται για τη διασφάλιση της συμμόρφωσης με τις απαιτήσεις αδειοδότησης που ορίζονται στο παρόν άρθρο και στα άρθρα 16α και 16β.

Η αξιολόγηση της Επιτροπής δημοσιοποιείται. Η Επιτροπή μπορεί να προτείνει διορθωτικά μέτρα για τη στήριξη των κρατών μελών κατά την εφαρμογή της διαδικασίας αδειοδότησης, βοηθώντας τα στη μεταρρύθμιση και τον εξορθολογισμό των διαδικασιών αδειοδότησης.

7β.

Οι διατάξεις της παραγράφου 1 του παρόντος άρθρου και των άρθρων 16α και 16β εφαρμόζονται επίσης στην παράλληλη διαδικασία αδειοδότησης για τους φορείς ανάπτυξης συστημάτων δικτύου όσον αφορά τα σχετικά πάγια ενεργειακά στοιχεία που είναι αναγκαία για την ενσωμάτωση του σταθμού ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές στο σύστημα, καθώς και τα πάγια στοιχεία που απαιτούνται για τη σύνδεσή τους με το ηλεκτρικό δίκτυο τα οποία δεν ενσωματώνονται στη διαδικασία αδειοδότησης της παραγράφου 1 για τον συγκεκριμένο σταθμό ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές. ».

7)

Προστίθενται τα ακόλουθα άρθρα ▌:

«Άρθρο 16α

Διαδικασία αδειοδότησης σε περιοχές επιτάχυνσης για ανανεώσιμες πηγές ενέργειας

1.

Τα κράτη μέλη μεριμνούν ώστε η διαδικασία αδειοδότησης που αναφέρεται στο άρθρο 16 παράγραφος 1 να μην υπερβαίνει τους εννέα μήνες για έργα σε περιοχές επιτάχυνσης για ανανεώσιμες πηγές ενέργειας , συμπεριλαμβανομένων των σχετικών στοιχείων του ενεργειακού δικτύου και της σύνδεσης στο ηλεκτρικό δίκτυο . Σε εξαιρετικές περιστάσεις, δεόντως αιτιολογημένες, αυτή η περίοδος εννέα μηνών μπορεί να παραταθεί για τρεις επιπλέον μήνες το πολύ. Στην περίπτωση αυτή, τα κράτη μέλη ενημερώνουν σαφώς τον φορέα υλοποίησης του έργου σχετικά με τις έκτακτες περιστάσεις που δικαιολογούν την παράταση.

2.

Η διαδικασία αδειοδότησης για την ανανέωση ενεργειακής πηγής σταθμών παραγωγής , συμπεριλαμβανομένων όσων αυξάνουν την ισχύ και την ανάγκη για σχετικές αναπτύξεις ενεργειακών δικτύων χωρίς να αυξάνουν τον κατειλημμένο χώρο, και για νέες εγκαταστάσεις ηλεκτρικής ισχύος μικρότερης των 150 kW, ▌εγκαταστάσεις αποθήκευσης ενέργειας , συμπεριλαμβανομένων εγκαταστάσεων ηλεκτρισμού και θερμότητας , καθώς και τη σύνδεσή τους με το δίκτυο, που βρίσκονται σε περιοχές επιτάχυνσης για ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, δεν υπερβαίνει τους έξι μήνες. Σε εξαιρετικές περιστάσεις, δεόντως αιτιολογημένες, όπως για επιτακτικούς λόγους ασφαλείας όταν το έργο ανανέωσης ενεργειακής πηγής επηρεάζει σημαντικά την αρχική δυναμικότητα, το μέγεθος ή την απόδοση του δικτύου ή της εγκατάστασης, αυτή η περίοδος έξι μηνών μπορεί να παραταθεί κατά τρεις επιπλέον μήνες το πολύ. Τα κράτη μέλη ενημερώνουν σαφώς τον φορέα υλοποίησης του έργου σχετικά με τις έκτακτες περιστάσεις που δικαιολογούν την παράταση.

2α.

Σε περίπτωση που η ανανέωση δεν επιφέρει αύξηση της ισχύος του σταθμού ηλεκτροπαραγωγής από ανανεώσιμες πηγές πέραν του 15 %, και με την επιφύλαξη της ανάγκης εκτίμησης τυχόν δυνητικών περιβαλλοντικών επιπτώσεων δυνάμει της παραγράφου 2β, οι συνδέσεις δικτύου με το δίκτυο μεταφοράς ή διανομής αδειοδοτούνται εντός ενός μηνός από την υποβολή της αίτησης στον σχετικό φορέα, εκτός εάν υπάρχουν βάσιμες ανησυχίες όσον αφορά την ασφάλεια ή υπάρχει τεχνική ασυμβατότητα των κατασκευαστικών στοιχείων του συστήματος.

2β.

Όταν η ανανέωση ηλιακών εγκαταστάσεων δεν συνεπάγεται τη χρήση πρόσθετου χώρου και συμμορφώνεται με τα ισχύοντα μέτρα μετριασμού των περιβαλλοντικών επιπτώσεων που έχουν θεσπιστεί για την αρχική εγκατάσταση, το έργο εξαιρείται από την υποχρέωση, κατά περίπτωση, υποβολής σε κρίση σχετικά με το αν χρήζει εκτίμησης περιβαλλοντικών επιπτώσεων δυνάμει του άρθρου 4 της οδηγίας 2011/92/ΕΕ.

2γ.

Όταν η ανανέωση ενός σταθμού ηλεκτροπαραγωγής από ανανεώσιμες πηγές ή της σχετικής υποδομής δικτύου, η οποία είναι απαραίτητη για την ενσωμάτωση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στο σύστημα ηλεκτροδότησης, υποβάλλεται σε κρίση σχετικά με το αν για το έργο απαιτείται να πραγματοποιηθεί διαδικασία εκτίμησης περιβαλλοντικών επιπτώσεων ή εκτίμηση περιβαλλοντικών επιπτώσεων δυνάμει του άρθρου 4 της οδηγίας 2011/92/ΕΕ, η εν λόγω εκ των προτέρων κρίση και/ή περιβαλλοντική εκτίμηση περιορίζεται στις δυνητικές συνέπειες που απορρέουν από τη μεταβολή ή την επέκταση σε σύγκριση με το αρχικό έργο. [Τροπολογία 26]

2δ.

Οι αποφάσεις που προκύπτουν από τις παραπάνω διαδικασίες αδειοδότησης δημοσιοποιούνται. [Τροπολογία 31]

3.

Με την επιφύλαξη των παραγράφων 4 και 5 του παρόντος άρθρου , κατά παρέκκλιση από το άρθρο 4 παράγραφος 2 της οδηγίας 2011/92/ΕΕ , το παράρτημα Ι σημείο 6 στοιχείο β) αυτής στο βαθμό που αφορά την παραγωγή ανανεώσιμου υδρογόνου και το παράρτημα II σημείο 3 στοιχεία α), β), δ), η), θ) και σημείο 6 στοιχείο γ) αυτής , μεμονωμένα ή σε συνδυασμό με το σημείο 13 στοιχείο α) της εν λόγω οδηγίας, στον βαθμό που αφορούν έργα ανανεώσιμης ενέργειας, οι νέες αιτήσεις για σταθμούς παραγωγής ανανεώσιμης ενέργειας, συμπεριλαμβανομένων μονάδων παραγωγής που συνδυάζουν διαφορετικές ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, εκτός από μονάδες καύσης βιομάζας, ▌ συμπεριλαμβανομένης της ανανέωσης ενεργειακής πηγής των σταθμών, σε ήδη χαρακτηρισμένες περιοχές επιτάχυνσης για ανανεώσιμες πηγές ενέργειας για την αντίστοιχη τεχνολογία, τις συστεγαζόμενες εγκαταστάσεις αποθήκευσης καθώς και τη σύνδεσή τους με το δίκτυο , και με συναφή ενεργειακά δίκτυα , το σχετικό δίκτυο μεταφοράς και διανομής, και τα συναφή πάγια στοιχεία που είναι απαραίτητα για την ανάπτυξη των δικτύων ηλεκτρικής ενέργειας τα οποία απαιτούνται για την ενσωμάτωση των πηγών ανανεώσιμης ενέργειας στο σύστημα εξαιρούνται από την υποχρέωση διενέργειας ειδικής εκτίμησης περιβαλλοντικών επιπτώσεων σύμφωνα με το άρθρο 2 παράγραφος 1 της οδηγίας 2011/92/ΕΕ, υπό την προϋπόθεση ότι τα έργα αυτά συμμορφώνονται με τους κανόνες και τα μέτρα που ορίζονται σύμφωνα με το άρθρο 15γ παράγραφος 1 στοιχείο β) της παρούσας οδηγίας . Η εξαίρεση από την εφαρμογή της ανωτέρω οδηγίας 2011/92/ΕΕ δεν ισχύει για έργα που ενδέχεται να έχουν σημαντικές περιβαλλοντικές επιπτώσεις σε άλλο κράτος μέλος ή όταν το ζητήσει ένα κράτος μέλος που ενδέχεται να επηρεαστεί σημαντικά, όπως προβλέπεται στο άρθρο 7 της εν λόγω οδηγίας.[Τροπολογία 27]

Κατά παρέκκλιση από το άρθρο 6 παράγραφος 3 της οδηγίας 92/43/ΕΟΚ, οι σταθμοί παραγωγής που αναφέρονται στο πρώτο εδάφιο δεν υπόκεινται σε εκτίμηση των επιπτώσεών τους για τις τοποθεσίες Natura 2000 , υπό την προϋπόθεση ότι αυτά τα έργα ανανεώσιμων πηγών ενέργειας συμμορφώνονται με τους κανόνες και τα μέτρα που καθορίζονται σύμφωνα με το άρθρο 15γ παράγραφος 1 στοιχείο β) της παρούσας οδηγίας και εάν η απουσία σημαντικών επιπτώσεων των σταθμών παραγωγής έχει αποδειχθεί με βάση τη δέουσα εκτίμηση των σχεδίων για τον χαρακτηρισμό περιοχών επίσπευσης για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, η οποία διενεργήθηκε σύμφωνα με το άρθρο 15γ παράγραφος 2 της παρούσας οδηγίας . [Τροπολογία 15]

4.

Οι αρμόδιες αρχές των κρατών μελών διενεργούν έλεγχο των αιτήσεων που αναφέρονται στην παράγραφο 3. Ο εν λόγω έλεγχος διενεργείται με σκοπό να διαπιστωθεί εάν κάποιο από τα έργα αυτά είναι πολύ πιθανό να προκαλέσει σημαντικές ▌δυσμενείς επιπτώσεις λόγω της περιβαλλοντικής ευαισθησίας της γεωγραφικής περιοχής στην οποία βρίσκεται, οι οποίες δεν είχαν προσδιοριστεί κατά την εκτίμηση περιβαλλοντικών επιπτώσεων του σχεδίου ή των σχεδίων χαρακτηρισμού των περιοχών επιτάχυνσης για ανανεώσιμες πηγές ενέργειας που έλαβε χώρα σύμφωνα με την οδηγία 2001/42/ΕΚ και, κατά περίπτωση, με την οδηγία 92/43/ΕΟΚ. Ο έλεγχος που διενεργείται για την ανανέωσης ενεργειακής πηγής έργων περιορίζεται στις πιθανές επιπτώσεις που προκύπτουν από την αλλαγή ή την επέκταση σε σύγκριση με το αρχικό έργο.

Για τους σκοπούς του ελέγχου αυτού, ο φορέας υλοποίησης του έργου παρέχει πληροφορίες σχετικά με τα χαρακτηριστικά του έργου, τις πιθανές επιπτώσεις του στο περιβάλλον, τη συμμόρφωσή του με τους κανόνες και τα μέτρα που προσδιορίζονται σύμφωνα με το άρθρο 15γ παράγραφος 1 στοιχεία β) και γ) για τη συγκεκριμένη περιοχή επιτάχυνσης για ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, σχετικά με τυχόν πρόσθετα μέτρα που έχουν εγκριθεί από το έργο και τον τρόπο με τον οποίο τα μέτρα αυτά αντιμετωπίζουν τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις. Ο έλεγχος αυτός οριστικοποιείται εντός 30 ημερών από την ημερομηνία υποβολής των αιτήσεων για νέους σταθμούς ανανεώσιμης ενέργειας, με εξαίρεση τις αιτήσεις για εγκαταστάσεις με ηλεκτρική ισχύ μικρότερη από 150 kW. Για τις εν λόγω εγκαταστάσεις και για τις νέες αιτήσεις ανανέωσης ενεργειακής πηγής σταθμών παραγωγής, η φάση ελέγχου οριστικοποιείται εντός 15 ημερών.

5.

Μετά τη διαδικασία ελέγχου, οι αιτήσεις που αναφέρονται στην παράγραφο 3 εγκρίνονται από περιβαλλοντική άποψη χωρίς να απαιτείται ρητή απόφαση από την αρμόδια αρχή, εκτός εάν η αρμόδια αρχή εκδώσει διοικητική απόφαση, η οποία είναι δεόντως αιτιολογημένη και βασίζεται σε σαφή στοιχεία, ότι ένα συγκεκριμένο έργο είναι πολύ πιθανό να προκαλέσει σημαντικές ▌δυσμενείς επιπτώσεις λόγω της περιβαλλοντικής ευαισθησίας της γεωγραφικής περιοχής όπου βρίσκεται, οι οποίες δεν μπορούν να μετριαστούν από τα μέτρα που προσδιορίζονται στο σχέδιο ή τα σχέδια τα οποία χαρακτηρίζουν τις περιοχές επιτάχυνσης για ανανεώσιμες πηγές ενέργειας ή προτείνονται από τον φορέα υλοποίησης του έργου. Η απόφαση αυτή γνωστοποιείται στο κοινό. Τα έργα αυτά υπόκεινται σε εκτίμηση επιπτώσεων σύμφωνα με την οδηγία 2011/92/ΕΕ και, κατά περίπτωση, σε εκτίμηση επιπτώσεων σύμφωνα με το άρθρο 6 παράγραφος 3 της οδηγίας 92/43/ΕΟΚ, η οποία διενεργείται εντός έξι μηνών από την απόφαση σχετικά με τον έλεγχο.

6.

Κατά τη διαδικασία αδειοδότησης για τις αιτήσεις που αναφέρονται στις παραγράφους 1 και 2, η μη απάντηση από τα αρμόδια διοικητικά όργανα εντός της καθορισμένης προθεσμίας συνεπάγεται , κατόπιν αιτήματος του φορέα υλοποίησης, ότι τα συγκεκριμένα διοικητικά διαβήματα θεωρούνται εγκεκριμένα, εκτός από τις περιπτώσεις που το συγκεκριμένο έργο υπόκειται σε εκτίμηση περιβαλλοντικών επιπτώσεων σύμφωνα με την παράγραφο 5. Όλες οι αποφάσεις που θα προκύψουν γνωστοποιούνται στο κοινό.

6α.

Τα κράτη μέλη ανταλλάσσουν και χρησιμοποιούν βέλτιστες πρακτικές κατά τη διαδικασία αδειοδότησης.

▌ Άρθρο 16β

Διαδικασία αδειοδότησης εκτός περιοχών επιτάχυνσης για ανανεώσιμες πηγές ενέργειας

1.

Τα κράτη μέλη μεριμνούν ώστε η διαδικασία αδειοδότησης που αναφέρεται στο άρθρο 16 παράγραφος 1 να μην υπερβαίνει τους 18 μήνες . Η εν λόγω περίοδος ισχύει για υβριδικούς σταθμούς ηλεκτροπαραγωγής από ανανεώσιμες πηγές και τα σχετικά ενεργειακά τους δίκτυα που αφορούν έργα εκτός περιοχών επιτάχυνσης για ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Σε εξαιρετικές περιστάσεις, δεόντως αιτιολογημένες, αυτή η περίοδος 18 μηνών μπορεί να παραταθεί τρεις επιπλέον μήνες το πολύ. Στην περίπτωση αυτή, τα κράτη μέλη ενημερώνουν σαφώς τον φορέα υλοποίησης του έργου σχετικά με τις έκτακτες περιστάσεις που δικαιολογούν την παράταση.

2.

Όταν απαιτείται εκτίμηση περιβαλλοντικών επιπτώσεων βάσει της οδηγίας 2011/92/ΕΕ ή της οδηγίας 92/43/ΕΟΚ, η εκτίμηση αυτή διενεργείται με μια ενιαία διαδικασία που συνδυάζει όλες τις σχετικές εκτιμήσεις για ένα δεδομένο έργο. Όταν απαιτείται τέτοια εκτίμηση περιβαλλοντικών επιπτώσεων, η αρμόδια αρχή, λαμβάνοντας υπόψη τις πληροφορίες που παρέχει ο φορέας υλοποίησης του έργου, εκδίδει γνώμη σχετικά με το εύρος και το επίπεδο λεπτομέρειας των πληροφοριών που πρέπει να συμπεριληφθούν από τον φορέα υλοποίησης του έργου στην έκθεση εκτίμησης περιβαλλοντικών επιπτώσεων, το πεδίο εφαρμογής των οποίων δεν επεκτείνεται ▌. Σε περίπτωση που τα συγκεκριμένα έργα εφαρμόζουν όλα τα αναγκαία μέτρα μετριασμού, οποιαδήποτε θανάτωση ή ενόχληση των ειδών που προστατεύονται βάσει του άρθρου 12 παράγραφος 1 της οδηγίας 92/43/ΕΟΚ και του άρθρου 5 της οδηγίας 2009/147/ΕΚ δεν θεωρείται ότι πραγματοποιείται εκ προθέσεως. Σε περίπτωση που νέα μέτρα μετριασμού για την όσο το δυνατόν μεγαλύτερη αποτροπή της θανάτωσης ή ενόχλησης των ειδών που προστατεύονται βάσει της οδηγίας 92/43/ΕΟΚ και της οδηγίας 2009/147/ΕΚ, ή οποιασδήποτε άλλης περιβαλλοντικής επίπτωσης, δεν έχουν δοκιμαστεί ευρέως ως προς την αποτελεσματικότητά τους, τα κράτη μπορούν να επιτρέπουν την εφαρμογή τους για ένα ή περισσότερα πιλοτικά έργα για περιορισμένο χρονικό διάστημα, υπό την προϋπόθεση ότι η αποτελεσματικότητα των μέτρων αυτών παρακολουθείται στενά και αναλαμβάνονται αμέσως οι κατάλληλες ενέργειες εάν δεν αποδειχθούν αποτελεσματικά. Η διαδικασία αδειοδότησης για την ανανέωση ενεργειακής πηγής έργων , συμπεριλαμβανομένων όσων αυξάνουν την ισχύ και την ανάγκη για σχετικές αναπτύξεις ενεργειακών δικτύων χωρίς να αυξάνουν τον κατειλημμένο χώρο, και για νέες εγκαταστάσεις ηλεκτρικής ισχύος μικρότερης των 150 kW, συστεγαζόμενες εγκαταστάσεις αποθήκευσης, καθώς και τη σύνδεσή τους με το δίκτυο, που βρίσκονται εκτός περιοχών επιτάχυνσης για ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, δεν υπερβαίνει τους έξι μήνες , συμπεριλαμβανομένων των εκτιμήσεων περιβαλλοντικών επιπτώσεων, εφόσον απαιτούνται από τη σχετική νομοθεσία. Σε εξαιρετικές περιστάσεις, δεόντως αιτιολογημένες, αυτή η περίοδος των έξι μηνών μπορεί να παραταθεί για τρεις επιπλέον μήνες το πολύ. Τα κράτη μέλη ενημερώνουν σαφώς τους φορείς υλοποίησης σχετικά με τις έκτακτες περιστάσεις που δικαιολόγησαν την παράταση. [Τροπολογία 28]

Τα κράτη μέλη διευκολύνουν την ανανέωση ενεργειακής πηγής των έργων που βρίσκονται εκτός περιοχών επιτάχυνσης για ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, διασφαλίζοντας ότι, εάν απαιτείται εκτίμηση περιβαλλοντικών επιπτώσεων για ένα έργο σύμφωνα με την περιβαλλοντική νομοθεσία της Ένωσης, η εκτίμηση αυτή περιορίζεται στις πιθανές επιπτώσεις που προκύπτουν από την αλλαγή ή την επέκταση σε σύγκριση με το αρχικό έργο.

2α.

Σε περίπτωση που η ανανέωση δεν επιφέρει αύξηση της ισχύος του σταθμού ηλεκτροπαραγωγής από ανανεώσιμες πηγές πέραν του 15 %, και με την επιφύλαξη της ανάγκης εκτίμησης τυχόν δυνητικών περιβαλλοντικών επιπτώσεων δυνάμει της παραγράφου 2β του παρόντος άρθρου, οι συνδέσεις δικτύου με το δίκτυο μεταφοράς ή διανομής αδειοδοτούνται εντός ενός μηνός από την υποβολή της αίτησης στον σχετικό φορέα, εκτός εάν υπάρχουν βάσιμες ανησυχίες όσον αφορά την ασφάλεια ή υπάρχει τεχνική ασυμβατότητα των κατασκευαστικών στοιχείων του συστήματος.

2β.

Όταν η ανανέωση ηλιακών εγκαταστάσεων δεν συνεπάγεται τη χρήση πρόσθετου χώρου και συμμορφώνεται με τα ισχύοντα μέτρα μετριασμού των περιβαλλοντικών επιπτώσεων που έχουν θεσπιστεί για την αρχική εγκατάσταση, το έργο εξαιρείται από την υποχρέωση, κατά περίπτωση, υποβολής σε κρίση σχετικά με το αν χρήζει εκτίμησης περιβαλλοντικών επιπτώσεων δυνάμει του άρθρου 4 της οδηγίας 2011/92/ΕΕ.

2γ.

Όταν η ανανέωση ενός σταθμού ηλεκτροπαραγωγής από ανανεώσιμες πηγές ή της σχετικής υποδομής δικτύου η οποία είναι απαραίτητη για την ενσωμάτωση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στο σύστημα ηλεκτροδότησης υποβάλλεται σε κρίση σχετικά με το αν για το έργο απαιτείται να πραγματοποιηθεί διαδικασία εκτίμησης περιβαλλοντικών επιπτώσεων ή εκτίμηση περιβαλλοντικών επιπτώσεων σύμφωνα με το άρθρο 4 της οδηγίας 2011/92/ΕΕ, η εν λόγω εκ των προτέρων κρίση και/ή περιβαλλοντική εκτίμηση περιορίζεται στις δυνητικές συνέπειες της μεταβολής ή της επέκτασης σε σύγκριση με το αρχικό έργο.

2δ.

Οι αποφάσεις που προκύπτουν από τις διαδικασία αδειοδότησης δημοσιοποιούνται. [Τροπολογία 29]

 

Άρθρο 16γ

Διαδικασία αδειοδότησης για την εγκατάσταση εξοπλισμού ηλιακής ενέργειας σε τεχνητές κατασκευές

1.

Τα κράτη μέλη διασφαλίζουν ότι η διαδικασία αδειοδότησης που αναφέρεται στο άρθρο 16 παράγραφος 1 της παρούσας οδηγίας για την εγκατάσταση εξοπλισμού ηλιακής ενέργειας, μεταξύ άλλων και σε στέγες, και στοιχείων αποθήκευσης ενέργειας, συμπεριλαμβανομένων των ηλιακών εγκαταστάσεων που είναι ενσωματωμένες σε κτίρια, σε υφιστάμενες ή μελλοντικές τεχνητές κατασκευές, εξαιρουμένων των τεχνητών υδάτινων επιφανειών, δεν υπερβαίνει τον ένα μήνα , υπό την προϋπόθεση ότι ο πρωταρχικός στόχος των κατασκευών αυτών δεν είναι η παραγωγή ηλιακής ενέργειας. Για ηλιακές εγκαταστάσεις ισχύος 50 kW ή μικρότερης, συμπεριλαμβανομένων των αυτοκαταναλωτών ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, των αυτοκαταναλωτών ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές και των κοινοτήτων ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, τα κράτη μέλη προβλέπουν απλή διαδικασία κοινοποίησης, όπως ορίζεται στο άρθρο 17 της παρούσας οδηγίας. Κατά παρέκκλιση από το άρθρο 4 παράγραφος 2 της οδηγίας 2011/92/ΕΕ και το παράρτημα ΙΙ σημείο 3) στοιχεία α) και β), μεμονωμένα ή σε συνδυασμό με το σημείο 13) στοιχείο α) της εν λόγω οδηγίας, μια τέτοια εγκατάσταση ηλιακού εξοπλισμού εξαιρείται από την απαίτηση, κατά περίπτωση, διεξαγωγής ειδικής εκτίμησης περιβαλλοντικών επιπτώσεων σύμφωνα με το άρθρο 2 παράγραφος 1 της οδηγίας 2011/92/ΕΕ. [Τροπολογία 30 ατ]

Τα κράτη μέλη μεριμνούν ώστε να καταργηθούν οι απαιτήσεις κατασκευής που εξακολουθούν να ισχύουν. Τα κράτη μέλη καταρτίζουν επίσης χάρτη πορείας για να καταργήσουν τους λοιπούς φραγμούς και να ενισχύσουν την ταχεία ανάπτυξη της ηλιακής ενέργειας. [Τροπολογία 30 ατ]

1α.

Τα κράτη μέλη διασφαλίζουν ότι η τοποθέτηση ενσωματωμένων σε κτίρια εγκαταστάσεων ηλιακής ενέργειας εξαιρείται από την εκτίμηση περιβαλλοντικών επιπτώσεων δυνάμει του άρθρου 2 παράγραφος 1 της οδηγίας 2011/92/ΕΕ και από την έκδοση οικοδομικής άδειας.

 

Άρθρο 16δ

Επιτακτικό δημόσιο συμφέρον

Έως τις … [τρεις μήνες από την έναρξη ισχύος], μέχρις ότου επιτευχθεί η κλιματική ουδετερότητα, τα κράτη μέλη διασφαλίζουν ότι, κατά τη διαδικασία αδειοδότησης, ο σχεδιασμός, η κατασκευή και η λειτουργία μονάδων για την παραγωγή ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές, η σύνδεσή τους με το δίκτυο και το ίδιο το σχετικό δίκτυο και τα πάγια στοιχεία αποθήκευσης τεκμαίρεται ότι συνιστούν λόγους επιτακτικού δημοσίου συμφέροντος και εξυπηρετούν τη δημόσια υγεία και ασφάλεια κατά την εξισορρόπηση έννομων συμφερόντων στις μεμονωμένες περιπτώσεις για τους σκοπούς του άρθρου 6 παράγραφος 4 και του άρθρου 16 παράγραφος 1) στοιχείο γ) της οδηγίας 92/43/ΕΟΚ, του άρθρου 4 παράγραφος 7 της οδηγίας 2000/60/ΕΚ και του άρθρου 9 παράγραφος 1 στοιχείο α) της οδηγίας 2009/147/ΕΚ. ▌

Το αργότερο … [ένας μήνας μετά την ημερομηνία έναρξης ισχύος της παρούσας οδηγίας], η Επιτροπή, προκειμένου να μειωθεί η ανασφάλεια δικαίου, εκδίδει κατευθυντήριες γραμμές σχετικά με τον τρόπο εφαρμογής του παρόντος άρθρου σύμφωνα με τις υφιστάμενες απαιτήσεις του δικαίου της Ένωσης και με τις σχετικές αποφάσεις του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης. [Τροπολογία 17]

Άρθρο 16ε

Επίσπευση της ανάπτυξης αντλιών θερμότητας

1.     Η διαδικασία αδειοδότησης για την εγκατάσταση αντλιών θερμότητας δεν υπερβαίνει τον έναν μήνα.

2.     Οι συνδέσεις με το δίκτυο μεταφοράς ή διανομής αδειοδοτούνται κατόπιν κοινοποίησης στον σχετικό φορέα σε περίπτωση που αφορούν:

α)

αντλίες θερμότητας ηλεκτρικής ισχύος έως 12 kW· καθώς και

β)

αντλίες θερμότητας που εγκαθίστανται από αυτοκαταναλωτή ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές, αυτοκαταναλωτές που ενεργούν από κοινού με κοινότητες ανανεώσιμων πηγών ενέργειας σύμφωνα με το άρθρο 2 παράγραφος 14 της οδηγίας (ΕΕ) 2018/2001 ηλεκτρικής ισχύος έως 50 kW, υπό την προϋπόθεση ότι η δυναμικότητα της εγκατάστασης ηλεκτροπαραγωγής από ανανεώσιμες πηγές του αυτοκαταναλωτή ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές ανέρχεται τουλάχιστον στο 60 % της δυναμικότητας της αντλίας θερμότητας, εκτός εάν υπάρχουν αιτιολογημένες ανησυχίες για την ασφάλεια ή υπάρχει τεχνική ασυμβατότητα των κατασκευαστικών στοιχείων του συστήματος.

3.     Οι αποφάσεις που προκύπτουν από διαδικασίες αδειοδότησης δημοσιοποιούνται. [Τροπολογία 32]

Άρθρο 16στ

Τα κράτη μέλη υποβάλλουν στην Επιτροπή έκθεση σχετικά με:

α)

τη διάρκεια των διαδικασιών αδειοδότησης για μονάδες παραγωγής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές εντός και εκτός των περιοχών επιτάχυνσης για ανανεώσιμες πηγές ενέργειας·

β)

τον αντίκτυπο του άρθρου 16δ στη διάρκεια της διαδικασίας αδειοδότησης και στις νομικές διαδικασίες.

Η Επιτροπή αξιολογεί τις πληροφορίες που παρέχουν τα κράτη μέλη και, κατά περίπτωση, προτείνει αλλαγές στη σχετική νομοθεσία. ».

 

Άρθρο 4

Μεταφορά στο εθνικό δίκαιο

1.

Τα κράτη μέλη θέτουν σε ισχύ τις νομοθετικές, κανονιστικές και διοικητικές διατάξεις που είναι απαραίτητες για να συμμορφωθούν με το άρθρο 1 σημείο 10) το αργότερο έως τις … [ ένα μήνα μετά την έναρξη ισχύος της παρούσας οδηγίας]. [Τροπολογία 35]

Τα κράτη μέλη θέτουν σε ισχύ τις νομοθετικές, κανονιστικές και διοικητικές διατάξεις που είναι απαραίτητες για να συμμορφωθούν με το άρθρο 1 σημεία 1), 2), 3), 4), 6), 8) και 9) και με το άρθρο 3 το αργότερο έως τις … [ έξι μήνες μετά την έναρξη ισχύος της παρούσας οδηγίας]. [Τροπολογία 36]

Τα κράτη μέλη θέτουν σε ισχύ τις νομοθετικές, κανονιστικές και διοικητικές διατάξεις που είναι απαραίτητες για να συμμορφωθούν με το άρθρο 1 σημεία 5) και 7) και με το άρθρο 2 το αργότερο έως τις … [ ένα έτος μετά την έναρξη ισχύος της παρούσας οδηγίας]. [Τροπολογία 37]

Ανακοινώνουν αμέσως στην Επιτροπή το κείμενο των εν λόγω διατάξεων.

Οι διατάξεις αυτές, όταν θεσπίζονται από τα κράτη μέλη, περιέχουν αναφορά στην παρούσα οδηγία ή συνοδεύονται από την αναφορά αυτή κατά την επίσημη δημοσίευσή τους. Τα κράτη μέλη αποφασίζουν για τον τρόπο που συντάσσεται η αναφορά.

2.

Τα κράτη μέλη ανακοινώνουν στην Επιτροπή το κείμενο των ουσιωδών διατάξεων εθνικού δικαίου τις οποίες θεσπίζουν στον τομέα που διέπεται από την παρούσα οδηγία.

Άρθρο 5

Έναρξη ισχύος

Η παρούσα οδηγία αρχίζει να ισχύει την εικοστή ημέρα από τη δημοσίευσή της στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Άρθρο 6

Αποδέκτες

Η παρούσα οδηγία απευθύνεται στα κράτη μέλη.

…,

Για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο

Η Πρόεδρος

Για το Συμβούλιο

Ο/Η Πρόεδρος


(1)  Το θέμα αναπέμφθηκε για διοργανικές διαπραγματεύσεις στην αρμόδια επιτροπή, σύμφωνα με το άρθρο 59 παράγραφος 4 τέταρτο εδάφιο του Κανονισμού (Α9-0283/2022).

(*1)  Τροπολογίες: το νέο ή τροποποιημένο κείμενο σημειώνεται με έντονους πλάγιους χαρακτήρες· οι διαγραφές σημειώνονται με το σύμβολο ▌.

(2)  ΕΕ C της, σ. .

(3)  ΕΕ C της, σ. .

(4)   Θέση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της …

(5)  Ανακοίνωση της Επιτροπής με τίτλο «Η Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία» (COM(2019)0640).

(6)  Κανονισμός (ΕΕ) 2021/1119 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 30ής Ιουνίου 2021, για τη θέσπιση πλαισίου με στόχο την επίτευξη κλιματικής ουδετερότητας και για την τροποποίηση των κανονισμών (ΕΚ) αριθ. 401/2009 και (ΕΕ) 2018/1999 («ευρωπαϊκό νομοθέτημα για το κλίμα») (ΕΕ L 243 της 9.7.2021, σ. 1).

(7)  Οδηγία 2001/42/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 27ης Ιουνίου 2001, σχετικά με την εκτίμηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων ορισμένων σχεδίων και προγραμμάτων (ΕΕ L 197 της 21.7.2001, σ. 30).

(8)  Απόφαση 2005/370/ΕΚ του Συμβουλίου της 17ης Φεβρουαρίου 2005 για σύναψη, εξ ονόματος της Ευρωπαϊκής Κοινότητας, της σύμβασης για την πρόσβαση σε πληροφορίες, τη συμμετοχή του κοινού στη λήψη αποφάσεων και την πρόσβαση στη δικαιοσύνη σε θέματα περιβάλλοντος (ΕΕ L 124 της 17.5.2005, σ. 1).

(9)  Οδηγία 2011/92/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 13ης Δεκεμβρίου 2011, για την εκτίμηση των επιπτώσεων ορισμένων σχεδίων δημοσίων και ιδιωτικών έργων στο περιβάλλον (ΕΕ L 26 της 28.1.2012, σ. 1).

(10)  Οδηγία 92/43/ΕΟΚ του Συμβουλίου, της 21ης Μαΐου 1992, για τη διατήρηση των φυσικών οικοτόπων καθώς και της άγριας πανίδας και χλωρίδας (ΕΕ L 206 της 22.7.1992, σ. 7).

(11)   Οδηγία 2009/147/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 30ής Νοεμβρίου 2009, περί της διατηρήσεως των αγρίων πτηνών (ΕΕ L 20 της 26.1.2010, σ. 7).

(12)  Κανονισμός (ΕΕ) 2021/240 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 10ης Φεβρουαρίου 2021, για τη θέσπιση Μέσου Τεχνικής Υποστήριξης (ΕΕ L 57 της 18.2.2021, σ. 1).

(13)  ΕΕ C 369 της 17.12.2011, σ. 14.

(14)  Απόφαση του Δικαστηρίου της 8ης Ιουλίου 2019, Επιτροπή κατά Βελγίου, C-543/17, ECLI: EU: C:2019:573.

(15)   Οδηγία 2014/89/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 23ης Ιουλίου 2014, περί θεσπίσεως πλαισίου για τον θαλάσσιο χωροταξικό σχεδιασμό (ΕΕ L 257 της 28.8.2014, σ. 135).

(16)   Οδηγία 92/43/ΕΟΚ του Συμβουλίου, της 21ης Μαΐου 1992, για τη διατήρηση των φυσικών οικοτόπων καθώς και της άγριας πανίδας και χλωρίδας (ΕΕ L 206 της 22.7.1992, σ. 7).

(17)   Οδηγία 2009/147/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 30ής Νοεμβρίου 2009, περί της διατηρήσεως των αγρίων πτηνών (ΕΕ L 20 της 26.1.2010, σ. 7).