|
ISSN 1977-0901 |
||
|
Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης |
C 157 |
|
|
||
|
Έκδοση στην ελληνική γλώσσα |
Ανακοινώσεις και Πληροφορίες |
66ό έτος |
|
Περιεχόμενα |
Σελίδα |
|
|
|
I Ψηφίσματα, συστάσεις και γνωμοδοτήσεις |
|
|
|
ΨΗΦΙΣΜΑΤΑ |
|
|
|
Επιτροπή των Περιφερειών |
|
|
|
153η σύνοδος ολομέλειας της ΕτΠ, 8.2.2023 - 9.2.2023 |
|
|
2023/C 157/01 |
||
|
|
ΓΝΩΜΟΔΟΤΗΣΕΙΣ |
|
|
|
Επιτροπή των Περιφερειών |
|
|
|
153η σύνοδος ολομέλειας της ΕτΠ, 8.2.2023 - 9.2.2023 |
|
|
2023/C 157/02 |
Γνωμοδότηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής των Περιφερειών με θέμα: Πρόοδος στην υλοποίηση των ΣΒΑ |
|
|
2023/C 157/03 |
||
|
2023/C 157/04 |
||
|
2023/C 157/05 |
||
|
2023/C 157/06 |
Γνωμοδότηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής των Περιφερειών με θέμα Η ευρωπαϊκή στρατηγική για τη φροντίδα |
|
|
2023/C 157/07 |
||
|
2023/C 157/08 |
|
|
III Προπαρασκευαστικές πράξεις |
|
|
|
Επιτροπή των Περιφερειών |
|
|
|
153η σύνοδος ολομέλειας της ΕτΠ, 8.2.2023 - 9.2.2023 |
|
|
2023/C 157/09 |
||
|
2023/C 157/10 |
||
|
2023/C 157/11 |
|
EL |
|
I Ψηφίσματα, συστάσεις και γνωμοδοτήσεις
ΨΗΦΙΣΜΑΤΑ
Επιτροπή των Περιφερειών
153η σύνοδος ολομέλειας της ΕτΠ, 8.2.2023 - 9.2.2023
|
3.5.2023 |
EL |
Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης |
C 157/1 |
Ψήφισμα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής των Περιφερειών σχετικά με την απάντηση των πόλεων και των περιφερειών στην ενεργειακή κρίση: πορεία προς μια πραγματική Ευρωπαϊκή Ενεργειακή Ένωση
(2023/C 157/01)
Η ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ (ΕτΠ),
|
— |
έχοντας υπόψη το σχέδιο REPowerEU της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, της 18ης Μαΐου 2022 (1), |
|
— |
έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΕ) 2022/1032 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 29ης Ιουνίου 2022, για την τροποποίηση των κανονισμών (ΕΕ) 2017/1938 και (ΕΚ) αριθ. 715/2009 σχετικά με την αποθήκευση αερίου (2), |
|
— |
έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΕ) 2022/1369 του Συμβουλίου, της 5ης Αυγούστου 2022, σχετικά με συντονισμένα μέτρα μείωσης της ζήτησης αερίου (3), |
|
— |
έχοντας υπόψη την πρόταση κανονισμού του Συμβουλίου σχετικά με παρέμβαση έκτακτης ανάγκης για την αντιμετώπιση των υψηλών τιμών ενέργειας (4), |
|
— |
έχοντας υπόψη την πρόταση κανονισμού του Συμβουλίου με τίτλο «Ενίσχυση της αλληλεγγύης μέσω καλύτερου συντονισμού των αγορών αερίου, διασυνοριακών ανταλλαγών αερίου και αξιόπιστων δεικτών αναφοράς για τις τιμές» (5), |
|
— |
έχοντας υπόψη τα συμπεράσματα που ενέκρινε το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο στις 15 Δεκεμβρίου 2022 (6), |
|
— |
έχοντας υπόψη τον κανονισμό (EE) 2022/2578 του Συμβουλίου, της 22ας Δεκεμβρίου 2022, για τη θέσπιση μηχανισμού διόρθωσης της αγοράς για την προστασία των πολιτών της Ένωσης και της οικονομίας από τις υπερβολικά υψηλές τιμές (7), |
|
— |
έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΕ) 2022/2577 του Συμβουλίου, της 22ας Δεκεμβρίου 2022, σχετικά με τη θέσπιση πλαισίου για την επιτάχυνση της ανάπτυξης ανανεώσιμης ενέργειας (8), |
|
— |
έχοντας υπόψη το ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 5ης Οκτωβρίου 2022 σχετικά με την απάντηση της ΕΕ στην αύξηση των τιμών ενέργειας στην Ευρώπη (9), |
Οι πόλεις και οι περιφέρειες της ΕΕ πρωταγωνίστριες της ενεργειακής κρίσης
|
1. |
υπογραμμίζει τις νομικές ευθύνες που αναλογούν στους 1,2 εκατομμύρια τοπικούς και περιφερειακούς ηγέτες της ΕΕ από 90 000 κωμοπόλεις και χωριά, 900 πόλεις και 280 περιφέρειες και τον ρόλο που αυτοί διαδραματίζουν στην αντιμετώπιση της ενεργειακής κρίσης με την παροχή οικονομικής και κοινωνικής αρωγής σε ευάλωτα νοικοκυριά και σε μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις (ΜΜΕ). Παρά την κατακόρυφη αύξηση των τιμών της ενέργειας και τον υψηλό πληθωρισμό, οι τοπικές και οι περιφερειακές αρχές συνέχισαν να παρέχουν βασικές υπηρεσίες και έλαβαν μέτρα για τη διασφάλιση της εξοικονόμησης ενέργειας και τη διατήρηση του ενεργειακού εφοδιασμού και κατάρτισαν σχέδια έκτακτης ανάγκης με στόχο την ενίσχυση της ενεργειακής ανθεκτικότητας· |
|
2. |
αναγνωρίζει τις πρωτοφανείς προσπάθειες που καταβάλλουν η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο για τη λήψη επειγόντων μέτρων, σημειώνει, ωστόσο, ότι οι τρέχουσες πρωτοβουλίες δεν παρέχουν στις τοπικές και τις περιφερειακές αρχές την απαραίτητη άμεση στήριξη· |
|
3. |
καλεί τη σουηδική Προεδρία να αξιοποιήσει τις υποδειγματικές προσπάθειες της τσεχικής Προεδρίας και να επιταχύνει την έγκριση των υπόλοιπων νομοθετικών προτάσεων της δέσμης προσαρμογής στον στόχο του 55 % και να διασφαλίσει ότι η νομοθεσία της ΕΕ είναι κατάλληλη για την αντιμετώπιση της ενεργειακής κρίσης, λαμβάνοντας υπόψη τις σχετικές γνωμοδοτήσεις της ΕτΠ (10)· |
|
4. |
υπογραμμίζει ότι πολλές πόλεις και περιφέρειες έχουν υιοθετήσει πιο φιλόδοξους στόχους απ’ ό,τι οι εθνικές κυβερνήσεις τους στα εθνικά σχέδια για την ενέργεια και το κλίμα (ΕΣΕΚ)· καλεί όλα τα κράτη μέλη να μεριμνήσουν για την ενεργό συμμετοχή των τοπικών και των περιφερειακών αρχών στην αναθεώρηση και την επικαιροποίηση των ΕΣΕΚ το 2023, σύμφωνα με το άρθρο 11 του κανονισμού για τη διακυβέρνηση της Ενεργειακής Ένωσης και της Δράσης για το Κλίμα (11)· |
|
5. |
ζητεί καλύτερη εναρμόνιση και απλούστευση των διαφόρων πρωτοβουλιών (12) της ΕΕ για την ενέργεια και το κλίμα, καθώς και την παροχή της απαραίτητης χρηματοδοτικής και τεχνικής στήριξης στις τοπικές και τις περιφερειακές αρχές· |
Επιτάχυνση της μετάβασης σε καθαρές μορφές ενέργειας στις πόλεις και τις περιφέρειες με σκοπό την επίτευξη μιας πραγματικής Ευρωπαϊκής Ενεργειακής Ένωσης
|
6. |
εκφράζει την έντονη ανησυχία της για το γεγονός ότι το αποτέλεσμα της COP27 της UNFCCC δεν επαρκεί προκειμένου να αυξηθεί και να επιταχυνθεί η μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου σε παγκόσμιο επίπεδο και δεν κατέστησε δυνατή μια έκκληση για σταδιακή κατάργηση όλων των ορυκτών καυσίμων. Τονίζει ότι, ενώ είναι σημαντικό να επιταχυνθεί η μετάβαση προς καθαρές μορφές ενέργειας και να τερματιστεί η εξάρτησή μας από τα ορυκτά καύσιμα, οι πηγές ενέργειας χαμηλών ανθρακούχων εκπομπών εξακολουθούν να συμβάλλουν στην παροχή σταθερής και οικονομικά προσιτής ενέργειας, σύμφωνα με το ενεργειακό μείγμα του εκάστοτε κράτους μέλους· |
|
7. |
ζητεί τη δημιουργία μιας πραγματικής Ευρωπαϊκής Ενεργειακής Ένωσης με μια πλήρως ενοποιημένη και καλά διασυνδεδεμένη αγορά σε ολόκληρη την ΕΕ, και με ένα σύστημα διακυβέρνησης στο επίκεντρό της το οποίο θα λειτουργεί σωστά. Η πλήρης ενοποίηση της αγοράς προϋποθέτει ότι τα κράτη μέλη εκπληρώνουν το καθήκον τους για τη διασφάλιση επαρκούς και σταθερού εφοδιασμού με ενέργεια, προκειμένου να μην πλήττονται και άλλα κράτη μέλη από τα ελλείμματα στην παραγωγή και από τις υψηλές τιμές· |
|
8. |
επαναλαμβάνει την ύψιστη σημασία της αρχής «προτεραιότητα στην ενεργειακή απόδοση» και επικροτεί τις προσπάθειες που καταβάλλονται για την προώθηση μέτρων εξοικονόμησης ενέργειας σε όλα τα επίπεδα σε ολόκληρη την ΕΕ. Σημειώνει ότι, ενώ ορισμένα κράτη μέλη δεν έχουν ακόμη λάβει μέτρα για τη μείωση της κατανάλωσης φυσικού αερίου και ηλεκτρικής ενέργειας στα νοικοκυριά, τις επιχειρήσεις ή τους δημόσιους φορείς (13), πολλές πόλεις σε ολόκληρη την ΕΕ έχουν προσχωρήσει στην εκστρατεία «Επείγοντα μέτρα των πόλεων για την εξοικονόμηση ενέργειας» (Cities Energy Saving Sprint), λαμβάνοντας μέτρα εξοικονόμησης ενέργειας για τη θέρμανση, τον φωτισμό, την κινητικότητα και την ευαισθητοποίηση, μεταξύ άλλων· |
|
9. |
φρονεί ότι τα μέτρα αυτά δεν θα πρέπει να περιορίζονται στην τρέχουσα κρίση και καλεί την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να υποβάλει πρόταση σχετικά με την ενεργειακή επάρκεια προκειμένου να εξορθολογιστεί η εξοικονόμηση ενέργειας σε όλους τους τομείς πολιτικής· ζητεί να προωθηθούν σημαντικές αλλαγές συμπεριφοράς και να ανταμείβονται επαρκώς· |
|
10. |
επαναλαμβάνει την έκκλησή της προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τα κράτη μέλη να στηρίξουν τη δημιουργία υπηρεσιών μίας στάσης σε περιφερειακό και σε τοπικό επίπεδο για την επιτάχυνση των επενδύσεων σε ενεργειακά αποδοτικές κατασκευές, στη μετασκευή κτιρίων και σε έργα εξοικονόμησης ενέργειας, λαμβάνοντας υπόψη τις αρχές του Νέου Ευρωπαϊκού Μπάουχαους. Καλεί τα κράτη μέλη να διαθέσουν κονδύλια του REPowerEU για τον σκοπό αυτό και να τα ενεργοποιήσουν σε συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων· |
|
11. |
επιδοκιμάζει τη συμφωνία για ταχύτερες διαδικασίες αδειοδότησης για έργα ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και καλεί τα κράτη μέλη να συνεργαστούν πλήρως με τις τοπικές και τις περιφερειακές αρχές και τις τοπικές κοινότητες προκειμένου να διασφαλιστεί η προστασία του περιβάλλοντος και να ενισχυθεί η κοινωνική αποδοχή. Επισημαίνει την επείγουσα ανάγκη να αναπτυχθούν ταχείες διοικητικές διαδικασίες και να εξαλειφθούν τα προβλήματα της γραφειοκρατίας για την εγκατάσταση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στις αγροτικές κατοικίες. Υπογραμμίζει ότι οι αγροτικές περιοχές διαθέτουν μεγάλες δυνατότητες παραγωγής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές —συμπεριλαμβανομένης της βιώσιμης χρήσης της δασικής βιομάζας ως ανανεώσιμης ενέργειας— και μπορούν να επωφεληθούν από την αυξημένη συνδεσιμότητα με το δίκτυο και τις νέες ευκαιρίες απασχόλησης, ιδίως όσον αφορά τους νέους και τις γυναίκες· |
|
12. |
επικροτεί τη συμφωνία για την απαγόρευση των κινητήρων εσωτερικής καύσης ορυκτών καυσίμων για τα νέα επιβατικά αυτοκίνητα και τα ημιφορτηγά από το 2035 και έπειτα. Υπογραμμίζει την ανάγκη για εναλλακτικά, οικονομικά προσιτά και προσβάσιμα καύσιμα και για αντίστοιχους σταθμούς ανεφοδιασμού και επαναφόρτισης σε όλες τις περιφέρειες της ΕΕ. Τονίζει το αίτημα της Συμμαχίας των περιφερειών με αυτοκινητοβιομηχανίες της ΕτΠ για έναν μηχανισμό δίκαιης μετάβασης, προκειμένου να στηριχθεί ο κοινωνικοοικονομικός ιστός των περιφερειών με ισχυρή παρουσία αυτοκινητοβιομηχανίας και εφοδιαστικών κλάδων της αυτοκινητοβιομηχανίας· |
|
13. |
προτρέπει την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τα κράτη μέλη να διευκολύνουν την ανάπτυξη διεθνών και διαπεριφερειακών υποδομών μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας, που θα επιτρέπουν την κοινή χρήση της ηλεκτρικής ενέργειας που παράγεται από διάφορες ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, και οι οποίες, ανάλογα με το κλίμα και τα χαρακτηριστικά τους, βρίσκονται σε διαφορετικές περιφέρειες· η δε διαθεσιμότητά τους σε απομακρυσμένες περιοχές, χάρη στη δυνατότητα μεταφοράς της ενέργειας από τη μία περιοχή στην άλλη, μειώνει τα διαστήματα μη διαθεσιμότητας της ηλεκτροδότησης και διευκολύνει τη διαχείριση των συστημάτων ηλεκτρικής ενέργειας, προλειαίνοντας το έδαφος για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές κατά 100 %· |
|
14. |
υπενθυμίζει την επείγουσα ανάγκη ανάπτυξης και απαλλαγής της αστικής και της αγροτικής κινητικότητας από τις ανθρακούχες εκπομπές και ζητεί τη λήψη ισχυρών μέτρων για προώθηση ασφαλών υποδομών και για ανακατανομή του δημόσιου χώρου στις αστικές περιοχές· υπογραμμίζει δε ότι οι περιφέρειες και οι πόλεις χρειάζονται ένα ευέλικτο πλαίσιο, ιδίως όσον αφορά την αναθεώρηση των κατευθυντήριων γραμμών για τις υποχρεώσεις παροχής δημόσιας υπηρεσίας· |
|
15. |
στο πλαίσιο αυτό, καλεί την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να δρομολογήσει ένα κοινό πιλοτικό έργο για τις δημόσιες συμβάσεις, για την παροχή, σε ορισμένες πόλεις της ΕΕ και στα περίχωρά τους, υδρογονοκίνητων λεωφορείων, το οποίο θα επεκταθεί περαιτέρω, σε δεύτερη φάση, σε άλλες πόλεις και περιφέρειες σε ολόκληρη την ΕΕ· |
|
16. |
υπογραμμίζει ότι οι λύσεις καθαρής ενέργειας συχνά εξακολουθούν να είναι δαπανηρές και ότι οι επενδυτικές διαδικασίες για έργα καθαρής ενέργειας είναι συχνά χρονοβόρες και συνεπάγονται μεγάλη γραφειοκρατία. Ζητεί δε πιο φιλόδοξες προτάσεις ώστε οι λύσεις ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές να καταστούν οι ευκολότερες και φθηνότερες επιλογές στην αγορά και, επομένως, προσβάσιμες για τα νοικοκυριά χαμηλού εισοδήματος επίσης· |
|
17. |
καλεί την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τα κράτη μέλη να διαθέσουν μέρος των κονδυλίων του REPowerEU για την ανάπτυξη μηχανισμών στήριξης, λαμβάνοντας ως πρότυπο τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό για τις Πόλεις (EUCF) (14), να παράσχουν άμεση χρηματοδότηση στις τοπικές και τις περιφερειακές αρχές για την ανάπτυξη επενδυτικών σχεδίων ανθεκτικών στην αγορά —ιδίως στις μικρές και τις μεσαίες αρχές και σε εκείνες αντιμετωπίζουν διαρθρωτικά εμπόδια κατά την ενεργειακή τους μετάβαση—, και να στηρίξουν την ενεργειακά αποδοτική κατασκευή και ανακαίνιση κατοικιών, ιδίως στις αγροτικές περιοχές· ζητεί επίσης γενναιόδωρες επιχορηγήσεις για ευάλωτα νοικοκυριά που δεν μπορούν να καλύψουν το αρχικό κόστος· |
|
18. |
προειδοποιεί ότι δεν πρέπει να υποβληθούν περαιτέρω προτάσεις για μεταφορά πόρων από τα ΕΔΕΤ στον μηχανισμό ανάκαμψης και ανθεκτικότητας (ΜΑΑ) για τη χρηματοδότηση του σχεδίου REPowerEU, και αντιτίθεται σε κάθε απόπειρα αφαίρεσης πόρων από τις περιφέρειες, καθότι αυτό αντιβαίνει στις αρχές της ΕΕ, ιδίως στην αρχή της ενεργού επικουρικότητας, και στις ισχύουσες συμφωνίες για επιμερισμένη διαχείριση· |
|
19. |
ζητεί τη συμμετοχή των τοπικών και των περιφερειακών αρχών στην κατάρτιση των νέων κεφαλαίων των σχεδίων του ΜΑΑ σχετικά με το REPowerEU, προκειμένου να διασφαλιστεί ότι αυτά τα νέα κεφάλαια χρηματοδοτούν στρατηγικά έργα που αναπτύσσονται από και με τις τοπικές και περιφερειακές αρχές, καθώς και νέες διασυνοριακές υποδομές· |
|
20. |
αναγνωρίζει τον πρώτο άμεσο θετικό αντίκτυπο που είχαν τα μέτρα ενεργειακής αλληλεγγύης στις τιμές της ενέργειας και εκφράζει την υποστήριξή της για την ενίσχυση της ενεργειακής πλατφόρμας της ΕΕ· |
|
21. |
προσβλέπει στην αναθεώρηση της οδηγίας για τον σχεδιασμό της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας και αναμένει ότι θα περιλαμβάνει μέτρα για τον περιορισμό της συνάρτησης των τιμών του φυσικού αερίου από τις τιμές της ηλεκτρικής ενέργειας σε επίπεδα ανάλογα με το ποσοστό του εν λόγω καυσίμου στην τελική παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας· |
|
22. |
καλεί την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να αναγνωρίσει το δικαίωμα των ενεργειακών κοινοτήτων, των παραγωγών-καταναλωτών και των τοπικών αρχών να συμμετέχουν στον τοπικό εφοδιασμό με ηλεκτρική ενέργεια από ανανεώσιμες πηγές χωρίς να καταστούν πλήρως ρυθμιζόμενοι προμηθευτές λιανικής, και να διασφαλίσει ότι οι εν λόγω μη επαγγελματίες παράγοντες της αγοράς έχουν ίσα δικαιώματα πρόσβασης στο δίκτυο· |
|
23. |
τονίζει ότι οποιεσδήποτε βραχυπρόθεσμες δράσεις, όπως η αύξηση των εισαγωγών υγροποιημένου φυσικού αερίου (ΥΦΑ), πρέπει να είναι προσωρινές και δεν πρέπει να δημιουργούν πρόσθετες καταστάσεις «εξάρτησης». Υπογραμμίζει ότι οι επενδύσεις σε υποδομές θα πρέπει να είναι «έτοιμες για το πράσινο αέριο», ώστε να προετοιμαστούν για την κλιματική ουδετερότητα με το ανανεώσιμο υδρογόνο και με άλλα ανανεώσιμα καύσιμα· |
|
24. |
επαναλαμβάνει την έκκλησή της προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τους συννομοθέτες να αυξήσουν τις επενδύσεις στην έρευνα και την καινοτομία, μεταξύ άλλων σε κλιματικά ουδέτερες λύσεις, κατά την επικείμενη αναθεώρηση του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου, όπως οι αποστολές της ΕΕ για «Κλιματικά ουδέτερες και έξυπνες πόλεις» και για «Προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή» και οι Συμπράξεις για την περιφερειακή καινοτομία, και να αναπτύξουν νέες γραμμές χρηματοδότησης για τη διευκόλυνση κοινοπραξιών δημόσιου και ιδιωτικού τομέα για κτίρια και κλιματικά ουδέτερες λύσεις σε επίπεδο συνοικίας, σύμφωνα με τις αρχές του Νέου Ευρωπαϊκού Μπάουχαους· |
|
25. |
επισημαίνει ότι η τρέχουσα ενεργειακή κρίση σηματοδοτεί επίσης ευκαιρία για να αυξηθούν σημαντικά ο εξηλεκτρισμός και η παραγωγή ανανεώσιμου υδρογόνου, καθώς και για να στηριχθεί περαιτέρω η ανάπτυξη καινοτόμων τεχνολογιών, όπως οι τεχνολογίες δέσμευσης, χρήσης και αποθήκευσης διοξειδίου του άνθρακα (CCUS), ως καθαρών λύσεων για την απαλλαγή της οικονομίας μας από τις ανθρακούχες εκπομπές· καλεί την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να στηρίξει τις επενδύσεις των τοπικών και των περιφερειακών αρχών σε υποδομές ανανεώσιμου υδρογόνου μέσω της επικείμενης Τράπεζας Υδρογόνου, αξιοποιώντας τις υφιστάμενες βέλτιστες πρακτικές σε περιφερειακό και σε τοπικό επίπεδο και προωθώντας την αναπαραγωγή τους σε ολόκληρη την ΕΕ· |
|
26. |
υπενθυμίζει ότι οι επενδύσεις στην ανάπτυξη δεξιοτήτων και την αναβάθμιση των δεξιοτήτων του προσωπικού των τοπικών και των περιφερειακών αρχών είναι απαραίτητες για την επιτάχυνση της πράσινης και της ψηφιακής μετάβασης· καλεί την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τα κράτη μέλη να δρομολογήσουν ειδική πρωτοβουλία με αυτό το πεδίο εφαρμογής στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού έτους Δεξιοτήτων 2023· |
Καταπολέμηση της ενεργειακής φτώχειας και της οικονομικής αδυναμίας μετακινήσεων χωρίς να μείνει καμία περιφέρεια, καμία πόλη και κανένας πολίτης στο περιθώριο
|
27. |
εκφράζει τη λύπη της για τις κοινωνικές επιπτώσεις της ενεργειακής και επισιτιστικής κρίσης στους πολίτες και τις ΜΜΕ. Καλεί όλα τα κράτη μέλη να θέσουν σαφή στόχο για μείωση της ενεργειακής φτώχειας στα εθνικά τους σχέδια για την ενέργεια και το κλίμα. Καλεί τα κράτη μέλη να αναπτύξουν ολοκληρωμένα μέτρα σε όλες τις ενεργειακές και κοινωνικές πολιτικές για την καταπολέμηση και την εξάλειψη της ενεργειακής φτώχειας, αξιοποιώντας επίσης την εμπειρία που αποκτήθηκε με το Παρατηρητήριο Ενεργειακής Φτώχειας της ΕΕ και τον Συμβουλευτικό Κόμβο για την Ενεργειακή Φτώχεια· |
|
28. |
καλεί την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τους συννομοθέτες να διασφαλίσουν ότι τα νέα και τα υφιστάμενα μέσα πολιτικής συνοδεύονται από μια ισχυρή κοινωνική δέσμη μέτρων και από μέτρα για δίκαιη ανακατανομή προκειμένου να τεθούν τα θεμέλια για μια δίκαιη ενεργειακή μετάβαση, ιδίως για τα ευάλωτα νοικοκυριά και τους νέους. Η εφαρμογή πολιτικών ενεργειακής μετάβασης, όπως οι ενεργειακά αποδοτικές ανακαινίσεις ή η ανάπτυξη ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, πρέπει να συνοδεύεται από επαρκώς στοχευμένη χρηματοδοτική, τεχνική και κοινωνική βοήθεια προς διευκόλυνση της συμπεριληπτικότητας των εν λόγω μέτρων· |
|
29. |
υπογραμμίζει ότι η ενεργειακή κρίση έχει αναλογικά μεγαλύτερο αντίκτυπο στις γυναίκες και καλεί την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να ενισχύσει τη διάσταση του φύλου στους μηχανισμούς στήριξης που διαθέτει ώστε να διασφαλίσει ότι δεν οδηγούν σε περαιτέρω ανισότητα μεταξύ των φύλων· |
|
30. |
επικροτεί, στο πλαίσιο αυτό, τη θέσπιση προσωρινών συνεισφορών αλληλεγγύης για την ανακατανομή των πλεοναζόντων εσόδων του ενεργειακού τομέα στους τελικούς καταναλωτές και καλεί τα κράτη μέλη να παράσχουν στοχευμένα κονδύλια στις τοπικές και τις περιφερειακές αρχές για την αντιμετώπιση της ενεργειακής φτώχειας και της οικονομικής αδυναμίας μετακινήσεων σε τοπικό επίπεδο· |
|
31. |
υπογραμμίζει ότι η ενεργειακή κρίση έχει αναλογικά μεγαλύτερο αντίκτυπο στα νοικοκυριά χαμηλού εισοδήματος στις αγροτικές περιοχές, τα οποία χρειάζονται να χρησιμοποιούν τα αυτοκίνητά τους για να έχουν πρόσβαση σε βασικές υπηρεσίες· τονίζει ότι οι εξελίξεις στις δημόσιες μεταφορές θα πρέπει να μειώσουν τις χωρικές ανισότητες και την οικονομική αδυναμία μετακινήσεων· |
|
32. |
καλεί την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να προσφέρει επείγουσες λύσεις στις τοπικές και τις περιφερειακές αρχές σε περίπτωση ανεπαρκούς στήριξης από τις εθνικές κυβερνήσεις και ζητεί να εξαιρεθούν οι στοχευμένες επενδύσεις που σχετίζονται με την ενεργειακή κρίση από τον υπολογισμό του ελλείμματος στο πλαίσιο των δημοσιονομικών κανόνων· |
|
33. |
καλεί την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να αποδυναμώσει τους δεσμούς μεταξύ των αγορών ενέργειας και των γεωργικών αγορών προκειμένου να μειωθεί η ενεργειακή ένταση της γεωργικής παραγωγής· ζητεί από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να προβεί στη ριζική και διαρθρωτική αναμόρφωση του συστήματος τροφίμων που θα θέσει τέλος στην κερδοσκοπία στις διεθνείς αγορές, θα αυξάνει τις κανονιστικές ρυθμίσεις και θα προστατεύει περαιτέρω τα έσοδα των γεωργών· |
|
34. |
εισηγείται στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή να προκρίνει τη χρήση βιομάζας στη λιπασματοποίηση με σκοπό την παραγωγή οργανικών λιπασμάτων και, ως εκ τούτου, τη μείωση της εξάρτησης από συνθετικά λιπάσματα παραγόμενα από φυσικό αέριο και πετρέλαιο, υπό την προϋπόθεση ότι η τεχνολογία που θα επιλεγεί δεν θα έχει αρνητικό αντίκτυπο στην ποιότητα του αέρα. Παροτρύνει την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να προωθήσει ενεργειακά αποδοτικότερα υποδείγματα παραγωγής, όπως η βιώσιμη γεωργία διατήρησης, τονίζοντας παράλληλα τη διττή λειτουργία των παραγωγών βιομάζας και των δυνητικών χρηστών βιομάζας όσον αφορά την ικανοποίηση των δικών τους ενεργειακών αναγκών· |
|
35. |
επισημαίνει ότι η αύξηση της ζήτησης για βιοκαύσιμα ενδέχεται να επιδεινώσει την επισιτιστική κρίση· ως εκ τούτου, ενθαρρύνει την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τα κράτη μέλη να δώσουν προτεραιότητα στη διατροφική χρήση των γεωργικών προϊόντων· |
|
36. |
φρονεί ότι τα υφιστάμενα χρηματοδοτικά μέσα και οι ισχύουσες πρακτικές της Ένωσης θα πρέπει να αναπτυχθούν περαιτέρω και να προσαρμοστούν σε διαφορετικές καταστάσεις, ώστε να μπορούν να εξευρεθούν συνέργειες μεταξύ των διαφόρων προγραμμάτων (15). Στο πλαίσιο αυτό, εφιστά την προσοχή στις ιδιαίτερες προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι αγροτικές περιοχές και οι περιφέρειες με γεωγραφικά μειονεκτήματα· |
|
37. |
επικροτεί την πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής που υποβλήθηκε στο πλαίσιο του Βιομηχανικού Σχεδίου της Πράσινης Συμφωνίας για μετατροπή του προσωρινού πλαισίου κρίσης για τη λήψη μέτρων κρατικής ενίσχυσης σε προσωρινό πλαίσιο για την κρίση και τη μετάβαση, κάτι το οποίο θα τονώσει τις επενδύσεις με σκοπό την ταχύτερη ανάπτυξη των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Αυτό θα περιλαμβάνει την παροχή κινήτρων για επενδύσεις που θα οδηγήσουν σε σημαντική μείωση των εκπομπών με την πρόβλεψη υψηλότερων ανώτατων ορίων ενίσχυσης και απλουστευμένων υπολογισμών των ενισχύσεων, καθώς και τη στήριξη της απαλλαγής του βιομηχανικού κλάδου από τις ανθρακούχες εκπομπές και της παραγωγής του εξοπλισμού που είναι απαραίτητος για την επίτευξη κλιματικής ουδετερότητας έως το 2050. Η ΕτΠ υποστηρίζει γενικά την προσέγγιση να δοθεί στα κράτη μέλη και στις υποεθνικές αρχές μεγαλύτερη ευελιξία για τη στήριξη μέτρων σε τομείς που είναι καίριοι για τη μετάβαση σε μια οικονομία απαλλαγμένη από ανθρακούχες εκπομπές, όπως το ανανεώσιμο υδρογόνο, η ενεργειακή απόδοση των κτιρίων, η δέσμευση και αποθήκευση διοξειδίου του άνθρακα και τα οχήματα μηδενικών εκπομπών· |
|
38. |
τονίζει, ωστόσο, ότι οι στρεβλώσεις που προκαλούνται από χαλαρούς κανόνες για τις κρατικές ενισχύσεις πρέπει να αποφεύγονται όσο το δυνατόν περισσότερο και ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρέπει να προσπαθήσει να εξισορροπήσει τις διαφορετικές απαιτήσεις των κρατών μελών. Διαφορετικά, η ενιαία αγορά θα μπορούσε να υποστεί περαιτέρω κατακερματισμό, λόγω της διαφορετικής χρηματοδοτικής ικανότητας των κρατών μελών να στηρίξουν τις επιχειρήσεις τους, με αποτέλεσμα να επιδεινωθούν περαιτέρω οι εδαφικές διαφορές· |
|
39. |
εκφράζει την προθυμία της να συνεχίσει να στηρίζει τη διάδοση και την αναπαραγωγή βέλτιστων πρακτικών και την εφαρμογή ενεργειακών μέτρων μέσω της πρωτοβουλίας «Πράσινη Συμφωνία και τοπική δράση» της ΕτΠ και ιδίως μέσω της συνεχούς ανάπτυξης εγχειριδίων σχετικά με αυτή την πρωτοβουλία· |
|
40. |
δεσμεύεται να ενισχύσει τη συνεργασία για την ενεργειακή ασφάλεια και την οικονομική προσιτότητα με τις γειτονικές χώρες σε τοπικό και σε περιφερειακό επίπεδο· |
|
41. |
επαναλαμβάνει την έκκλησή της προς την Επιτροπή να συμπεριλάβει την ΕτΠ ως θεσμικό εταίρο στην ομάδα συντονισμού για την ενεργειακή φτώχεια και τους ευάλωτους καταναλωτές, είναι δε έτοιμη να συμβάλει σε αυτή τη διοργανική συνεργασία μέσω της ομάδας εργασίας της «Πράσινη Συμφωνία και τοπική δράση»· |
|
42. |
αναθέτει στον Πρόεδρό της να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, στη σουηδική και την ισπανική Προεδρία του Συμβουλίου της ΕΕ και στον Πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου. |
Βρυξέλλες, 9 Φεβρουαρίου 2023.
Ο Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής των Περιφερειών
Vasco ALVES CORDEIRO
(1) COM(2022) 230 final.
(2) ΕΕ L 173 της 30.6.2022, σ. 17.
(3) ΕΕ L 206 της 8.8.2022, σ. 1.
(4) COM (2022) 473 final.
(5) COM (2022) 549 final.
(6) https://www.consilium.europa.eu/media/60872/2022-12-15-euco-conclusions-en.pdf
(7) EE L 335 της 29.12.2022, σ. 45.
(8) ΕΕ L 335 της 29.12.2022, σ. 36.
(9) https://www.europarl.europa.eu/doceo/document/TA-9-2022-0347_EL.html
(10) Βλέπε τις γνωμοδοτήσεις της ΕτΠ σχετικά με τις αναθεωρήσεις της οδηγίας για την ενεργειακή απόδοση, της οδηγίας για την ανανεώσιμη ενέργεια και της οδηγίας για την ενεργειακή απόδοση των κτιρίων και σχετικά με το πλαίσιο της ΕΕ για την απαλλαγή των αγορών αερίου από τις ανθρακούχες εκπομπές.
(11) Το άρθρο 11 του κανονισμού για τη διακυβέρνηση ορίζει ότι κάθε κράτος μέλος καθιερώνει πολυεπίπεδο διάλογο για το κλίμα και την ενέργεια, στον οποίο οι τοπικές αρχές και άλλα σχετικά ενδιαφερόμενα μέρη μπορούν να συμμετέχουν και να συζητούν την επίτευξη του στόχου της Ένωσης για κλιματική ουδετερότητα που ορίζεται στο άρθρο 2 του κανονισμού.
(12) Όπως το σύμφωνο των Δημάρχων για το κλίμα και την ενέργεια, οι ευρωπαϊκές αποστολές για «Κλιματικά ουδέτερες και έξυπνες πόλεις» και για «Προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή», το ευρωπαϊκό σύμφωνο για το κλίμα, η πρωτοβουλία «Καθαρή ενέργεια για τα νησιά της ΕΕ» και άλλες.
(13) Saving-Energy-for-Europe-Ex.Summary.pdf (eeb.org).
(14) EUCF — Home (eucityfacility.eu).
(15) Βλέπε τη γνωμοδότηση της ΕτΠ με θέμα Δίκαιη και βιώσιμη μετάβαση στις περιφέρειες υψηλής έντασης γαιάνθρακα και ενέργειας (ΕΕ C 498 της 30.12.2022, σ. 36).
ΓΝΩΜΟΔΟΤΗΣΕΙΣ
Επιτροπή των Περιφερειών
153η σύνοδος ολομέλειας της ΕτΠ, 8.2.2023 - 9.2.2023
|
3.5.2023 |
EL |
Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης |
C 157/6 |
Γνωμοδότηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής των Περιφερειών με θέμα: «Πρόοδος στην υλοποίηση των ΣΒΑ»
(2023/C 157/02)
|
Η ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ
1.
υπογραμμίζει την προσήλωση των δήμων και των περιφερειών στην επίτευξη των Στόχων Βιώσιμης Ανάπτυξης (ΣΒΑ), μια οικουμενική προσπάθεια για την επίτευξη ενός πιο δίκαιου, ισότιμου, βιώσιμου και ανθεκτικού κόσμου, και τη σημασία τους για μια βιώσιμη ευρωπαϊκή ανάκαμψη και μακροπρόθεσμη βιώσιμη ανάπτυξη·
2.
επισημαίνει τον ενεργό ρόλο που διαδραματίζει σε ευρωπαϊκό επίπεδο όσον αφορά τους ΣΒΑ. Η περσινή έγκριση της γνωμοδότησης της ΕτΠ με θέμα Επίτευξη των Στόχων Βιώσιμης Ανάπτυξης έως το 2030 ήταν ένα σημαντικό βήμα, καθώς ευθυγραμμίστηκε με τα συμπεράσματα του Συμβουλίου που εγκρίθηκαν τον Ιούνιο του 2021, και πρέπει να συνεχιστεί με περαιτέρω δράσεις·
3.
τονίζει ότι η Ατζέντα του 2030 βρίσκεται σχεδόν στο μέσο του σταδίου υλοποίησής της και υπογραμμίζει την πίστη της στη χρησιμότητα των ΣΒΑ, ιδίως για την προώθηση της συνοχής των πολιτικών και της συμμετοχικότητας σε όλα τα επίπεδα διακυβέρνησης·
4.
θεωρεί λυπηρό το ότι η πανδημία, ο πόλεμος στην Ουκρανία, ο αυξανόμενος πληθωρισμός, η ενεργειακή κρίση στην Ευρώπη και άλλες πρόσφατες τάσεις έχουν συμβάλει σε οπισθοδρόμηση όσον αφορά την επίτευξη των ΣΒΑ· τονίζει την ανησυχία της για την επιβράδυνση των προσπαθειών δράσης για το κλίμα και τον αυξανόμενο κίνδυνο φτώχειας, ιδίως μεταξύ των ευπαθών ομάδων, των ατόμων που προέρχονται από οικογένειες μεταναστών και των προσφύγων· επαναλαμβάνει πάντως τη στήριξή της στη διατήρηση της εστίασης στους ΣΒΑ σε ενωσιακό, εθνικό, περιφερειακό και τοπικό επίπεδο, σύμφωνα με τα αντίστοιχα επίπεδα αρμοδιοτήτων τους·
5.
θεωρεί, μάλιστα, ότι όλες οι προσπάθειες και οι πρωτοβουλίες για την επίλυση κρίσεων θα πρέπει επίσης να θεωρηθούν ως ευκαιρία για συμβολή στην υλοποίηση των ΣΒΑ και για νέα ώθηση·
6.
επισημαίνει ότι οι ΣΒΑ αποτελούν δυνητικά το μόνο ολιστικό σχέδιο στρατηγικής για το μέλλον, το οποίο θα μπορούσε να αντισταθμίσει τον πολλαπλασιασμό των πλαισίων σε όλα τα επίπεδα — συμφωνία του Παρισιού, εθνικά σχέδια ανάκαμψης και ανθεκτικότητας (ΕΣΑΑ) στο πλαίσιο του Μηχανισμού Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (ΜΑΑ), Σύμβαση για τη βιολογική ποικιλότητα, Πράσινη Συμφωνία της ΕΕ, Νέο αστικό θεματολόγιο κ.λπ.· τονίζει, επιπλέον, τον ολιστικό χαρακτήρα και την οικουμενικότητα των ΣΒΑ, όπου συμμετέχουν η επιστήμη, οι επιχειρήσεις, η πολιτική, η κοινωνία των πολιτών και όλοι οι πολίτες σε όλα τα επίπεδα διακυβέρνησης·
7.
ζητεί ισχυρότερη συμμετοχή της ΕΕ και μια συνολική στρατηγική για την υλοποίηση των ΣΒΑ· εφιστά δε την προσοχή στον ρόλο και τους πόρους των τοπικών και περιφερειακών αρχών και στην ατυχή απουσία αναφορών στους ΣΒΑ και στην εδαφική διάσταση στα ΕΣΑΑ·
8.
επισημαίνει ότι όλο και περισσότεροι δήμοι και περιφέρειες στην Ευρώπη χρησιμοποιούν τους ΣΒΑ για να στηρίξουν τη συνολική στρατηγική τους για την ανάπτυξη/ανάκαμψη, και ότι αυτή η εδαφική διάσταση πρέπει να συμπεριληφθεί στη συμβολή της ΕΕ στη σύνοδο κορυφής των Ηνωμένων Εθνών για τους ΣΒΑ τον Σεπτέμβριο του 2023· θεωρεί ότι οι νέες στρατηγικές εφαρμογής των Στόχων Βιώσιμης Ανάπτυξης των Ηνωμένων Εθνών θα πρέπει να βασίζονται σε μια προσέγγιση από τη βάση προς την κορυφή, καθώς το τοπικό και το περιφερειακό επίπεδο μπορούν να χρησιμοποιούν μια πιο συμμετοχική προσέγγιση, μεταξύ άλλων όσον αφορά τη συμμετοχή διαφόρων ενδιαφερόμενων φορέων επιτόπου·
9.
τονίζει την ανάγκη για βελτίωση του συντονισμού της συνόδου κορυφής για τους ΣΒΑ με άλλες σχετικές διαδικασίες, όπως το κοινό μας θεματολόγιο, η σύνοδος κορυφής για τον μετασχηματισμό της εκπαίδευσης, η σύνοδος κορυφής για το μέλλον, η ενδιάμεση επανεξέταση του πλαισίου Σεντάι και ο διάλογος υψηλού επιπέδου για τη χρηματοδότηση της ανάπτυξης, που έχουν επίσης προγραμματιστεί για τον Σεπτέμβριο του 2023·
10.
θεωρεί σκόπιμο οι τοπικές και οι περιφερειακές αρχές να εκπονούν εθελοντικές τοπικές αξιολογήσεις (VLR)/εθελοντικές υποεθνικές αξιολογήσεις (VSR) που θα τροφοδοτούν τις εθελοντικές εθνικές αξιολογήσεις (VNR): υπάρχει ανάγκη για μια πραγματική προσέγγιση πολυεπίπεδης διακυβέρνησης στον συντονισμό, για ανάπτυξη ικανοτήτων και ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών, όπως συμβαίνει ήδη με το έργο URBACT — Παγκόσμιοι στόχοι για τις πόλεις, καθώς και όπου εφαρμόζεται το Πλαίσιο αναφοράς για βιώσιμες πόλεις·
11.
επισημαίνει ότι υπάρχει ευκαιρία συμμετοχής σε έναν ισχυρότερο διοργανικό διάλογο της ΕΕ, πολύ πριν από τη σύνοδο κορυφής, για την υποστήριξη του ανανεωμένου ενδιαφέροντος για τους ΣΒΑ εντός της ΕΕ, την αποτελεσματικότερη ενσωμάτωσή τους στη διαδικασία του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου και του ΜΑΑ, και την επεξεργασία ζητημάτων συμπεριληπτικότητας, πολυεπίπεδης διακυβέρνησης, στόχων και συνοχής των πολιτικών· καλεί, ως εκ τούτου, τα άλλα θεσμικά όργανα της ΕΕ να συνεργαστούν με την ΕτΠ προς τούτο και, στο πλαίσιο αυτό, χαιρετίζει τη δημιουργία της Συμμαχίας για τους ΣΒΑ, μιας διακοινοβουλευτικής, άτυπης ομάδας εντός του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου·
12.
χαιρετίζει την προσήλωση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στους ΣΒΑ ως κατευθυντήρια γραμμή και κοινή πυξίδα για όλες τις δράσεις της, μεταξύ άλλων μέσω του προγράμματος εργασίας της για το 2023 και της εκπόνησης της πρώτης εθελοντικής αξιολόγησης της ΕΕ που θα υποβληθεί φέτος στα Ηνωμένα Έθνη·
13.
συγχαίρει την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για το έργο της για την ενσωμάτωση των ΣΒΑ στο Ευρωπαϊκό Εξάμηνο και στα εργαλεία για τη βελτίωση της νομοθεσίας·
14.
σημειώνει, ωστόσο, ότι πρόκειται για συνεχιζόμενες διαδικασίες και ζητεί να καταβληθούν περαιτέρω προσπάθειες, καθώς και να υπάρξει μεγαλύτερη προβολή των ΣΒΑ σε όλα τα εργαλεία της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένης της εφαρμογής του ΜΑΑ·
15.
εκφράζει τη βαθιά ανησυχία της για την έλλειψη ενσωμάτωσης των ΣΒΑ στα ΕΣΑΑ. Η πλειονότητα των κρατών μελών αναφέρεται μόνο έμμεσα τους ΣΒΑ. Πολύ λίγα κράτη μέλη συνδέουν ρητά τις συνιστώσες των ΕΣΑΑ με τους ΣΒΑ, όπως αποκαλύφθηκε από μελέτη της ΕτΠ (1). Επιπλέον, το συνολικό επίπεδο ενσωμάτωσης των ΣΒΑ στα ΕΣΑΑ είναι μάλλον χαμηλό, με την υψηλότερη βαθμολογία (που παραμένει κάτω από 50 %) να έχει επιτευχθεί στους οικονομικούς ΣΒΑ (2)·
16.
επισημαίνει ότι οι ΣΒΑ θα πρέπει να ενσωματωθούν στα έγγραφα του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου και ζητεί την ανάληψη ηγετικού ρόλου στο ανώτατο επίπεδο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και του Συμβουλίου για τον εξορθολογισμό και την απλούστευση ενός ανανεωμένου Ευρωπαϊκού Εξαμήνου, την αναγνώριση του ρόλου των τοπικών και των περιφερειακών αρχών στο Ευρωπαϊκό Εξάμηνο, με επίκεντρο την «ανταγωνιστική βιωσιμότητα»·
17.
συνιστά να δοθεί μεγαλύτερη προβολή στους ΣΒΑ στο πλαίσιο της ετήσιας επισκόπησης της βιώσιμης ανάπτυξης και να αναφέρονται ρητά οι ΣΒΑ στις αιτιολογικές σκέψεις των ειδικών ανά χώρα συστάσεων, καθιστώντας σαφές ότι οι συστάσεις αποσκοπούν στην υλοποίηση των ΣΒΑ·
18.
επαναλαμβάνει την έκκλησή της για την ταχεία έγκριση ενός ευρωπαϊκού κώδικα δεοντολογίας ώστε να εξασφαλιστεί η συμμετοχή των τοπικών και περιφερειακών αρχών στη διακυβέρνηση του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου και τονίζει ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα πρέπει να ηγείται δια του παραδείγματος δημιουργώντας διαρθρωμένο διάλογο με τα ενδιαφερόμενα μέρη για το Ευρωπαϊκό Εξάμηνο, ιδίως υπό το φως του κενού που δημιούργησε η μη ανανέωση της πολυμερούς πλατφόρμας υψηλού επιπέδου της ΕΕ για τους ΣΒΑ·
Τοπική και περιφερειακή συμβολή
|
19. |
επαναλαμβάνει ότι η εφαρμογή της Πράσινης Συμφωνίας μπορεί να στεφθεί με επιτυχία μόνο εάν υλοποιηθεί στο πλαίσιο των ΣΒΑ, γεγονός που απαιτεί γέφυρες μεταξύ της τοπικοποίησης των ΣΒΑ και των τοπικών πράσινων συμφωνιών· υπό το πρίσμα αυτό, τονίζει τη σημαντική συμβολή της ομάδας εργασίας «Πράσινη Συμφωνία και τοπική δράση» της ΕτΠ στην ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών· |
|
20. |
σημειώνει πως από τα διαθέσιμα στοιχεία προκύπτει ότι, από την έγκριση των ΣΒΑ από τα Ηνωμένα Έθνη το 2015, οι τοπικές και οι περιφερειακές αρχές είναι προσηλωμένες σε ποικίλο βαθμό στην υλοποίησή τους. Η τελευταία έρευνα ΕτΠ-ΟΟΣΑ «SDGs as a Framework for COVID-19 Recovery in Cities and Regions» (3) (Οι ΣΒΑ ως πλαίσιο μεταπανδημικής ανάκαμψης στους δήμους και τις περιφέρειες) επιβεβαιώνει αυτή την προσήλωση σε μια συγκυρία όπου ορισμένες χώρες επανεξετάζουν τις προσπάθειές τους, πράγμα που θέτει την ανάκαμψη σε σύγκρουση με την επίτευξη των ΣΒΑ. Αντιθέτως, οι τοπικές και οι περιφερειακές αρχές θεωρούν τους ΣΒΑ ως ιδανικό πλαίσιο για τη μακροπρόθεσμη ανάκαμψη από την πανδημία· |
|
21. |
τονίζει ότι η πολυεπίπεδη διακυβέρνηση αποτελεί μία από τις βασικές αξίες των ΣΒΑ και υπογραμμίζει τον καίριο ρόλο των δήμων και των περιφερειών, καθώς ο ΟΟΣΑ εκτιμά ότι το 65 % των στόχων στο πλαίσιο των ΣΒΑ δεν μπορούν να επιτευχθούν χωρίς τον συντονισμό ή τη συμμετοχή των τοπικών και περιφερειακών αρχών· |
|
22. |
αποτιμά θετικά τη σημαντική συμβολή των τοπικών και των περιφερειακών αρχών στην υλοποίηση των ΣΒΑ και καλεί τα άλλα θεσμικά όργανα της ΕΕ να την αναγνωρίσουν, με σκοπό την ενίσχυση του ενδοενωσιακού συντονισμού, μεταξύ άλλων σε αποκεντρωμένο επίπεδο μεταξύ των δήμων και των περιφερειών. Σύμφωνα με έκθεση του ΟΟΣΑ βάσει έρευνας που διεξήχθη από κοινού με την ΕτΠ, 40 % των 145 τοπικών και περιφερειακών αρχών που απάντησαν χρησιμοποιούσαν ήδη τους ΣΒΑ πριν από την πανδημία και έχουν αρχίσει να τους χρησιμοποιούν για τη διαμόρφωση της φάσης ανάκαμψης, ενώ 44 % δεν έχουν ακόμη αρχίσει να χρησιμοποιούν τους ΣΒΑ στο πλαίσιο της ανάκαμψης, αλλά σχεδιάζουν να το πράξουν στο μέλλον. 68 % των απαντησάντων δήμων και των περιφερειών χρησιμοποιούν τους ΣΒΑ για τη διαμόρφωση νέων σχεδίων, πολιτικών και στρατηγικών ή για την προσαρμογή των υφιστάμενων στην Ατζέντα του 2030 (4)· |
|
23. |
επικροτεί το έργο των ενώσεων τοπικών και περιφερειακών αρχών σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο για τη στήριξη των δήμων και των περιφερειών στην τοπικοποίηση των ΣΒΑ, όπως το ΣΕΔΠ και η Πλατφόρμα με τις εκδόσεις, τα εγχειρίδια και τους οδηγούς της, καθώς και πολυάριθμες εκθέσεις, μαθήματα κατάρτισης, εργαλεία και εργαστήρια σχετικά με την τοπικοποίηση των ΣΒΑ, το δίκτυο Eurocities με την ομάδα εργασίας του για τους ΣΒΑ και το δίκτυο Regions4 και την κοινότητά του για τις σχετικές με τους ΣΒΑ πρακτικές· |
|
24. |
επικροτεί το έργο του Κοινού Κέντρου Ερευνών (JRC) της ΕΕ για τη στήριξη των δήμων στην υποβολή εκθέσεων σχετικά με τους ΣΒΑ μέσω των δικών τους εθελοντικών τοπικών αξιολογήσεων, καθώς και του νέου έργου Regions2030, με την υποστήριξη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου (5)· |
|
25. |
υποστηρίζει σθεναρά τις συνεχείς καίριες συνεισφορές του ΟΟΣΑ, μέσω του πιλοτικού έργου του και της εργαλειοθήκης του για μια εδαφική προσέγγιση των ΣΒΑ, των συζητήσεων στρογγυλής τραπέζης πολιτικού διαλόγου, των ερευνών και των εκθέσεων με την υποστήριξη της ΕτΠ, προκειμένου να στηριχθούν οι δήμοι και οι περιφέρειες στην υλοποίηση των ΣΒΑ· |
|
26. |
είναι της άποψης ότι οι προσπάθειες των θεσμικών οργάνων των Ηνωμένων Εθνών, όπως η UNECE, η UN Habitat και η UN DESA για την προώθηση και τη στήριξη της τοπικοποίησης των ΣΒΑ σε ολόκληρο τον κόσμο, είναι πολύ σημαντικές και θα πρέπει να ευθυγραμμιστούν καλύτερα με τις πολιτικές και τις πρωτοβουλίες της ΕΕ· |
|
27. |
υποστηρίζει ότι οι προσπάθειες αυτές αποφέρουν καρπούς και θα πρέπει να αντικατοπτρίζονται σε μια πιο συνεπή και διαρθρωμένη εφαρμογή των ΣΒΑ από την ΕΕ, ενδεχομένως με μια συνολική στρατηγική και μια πλατφόρμα ενδιαφερόμενων μερών για τον από κοινού σχεδιασμό και την ενθάρρυνση δράσεων από όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη· |
|
28. |
δηλώνει διαθέσιμη για τον συντονισμό της δημιουργίας μιας πλατφόρμας διαλόγου και ανταλλαγών της ΕΕ που θα επιτρέπει στους δήμους και τις περιφέρειες να μαθαίνουν ο ένας από τον άλλο και να επωφελούνται από πρόσθετες δραστηριότητες ανάπτυξης ικανοτήτων και μάθησης από ομοτίμους εντός και εκτός της ΕΕ, μεταξύ οργανώσεων και πρωτοβουλιών, καθώς και εξωτερικών δικτύων· |
Παρακολούθηση, υποβολή εκθέσεων και καλύτερη ευθυγράμμιση των πολιτικών
|
29. |
εκφράζει την ικανοποίησή της για την ενσωμάτωση της ετήσιας έκθεσης παρακολούθησης των ΣΒΑ της Eurostat στην εαρινή δέσμη μέτρων του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου, καθώς και στην εθελοντική αξιολόγηση της ΕΕ· |
|
30. |
εκφράζει την ανησυχία της για το γεγονός ότι η έκθεση παρακολούθησης δεν βασίζεται σε μετρήσιμους, χρονικά προσδιορισμένους στόχους και, ως εκ τούτου, δεν μπορεί πραγματικά να παρακολουθεί την υλοποίηση των ΣΒΑ στην ΕΕ. Μια στρατηγική και ένα σχέδιο δράσης θα επέτρεπαν τον καθορισμό στόχων και τη μέτρηση της προόδου. Εναλλακτικά, η τακτική ΕΑ της ΕΕ θα μπορούσε να συμβάλει στην αξιολόγηση της προόδου προς την επίτευξη των σχετικών στόχων κατά περίπτωση και σύμφωνα με τα διάφορα επίπεδα νομικών αρμοδιοτήτων, καθώς και στον εντοπισμό κενών· |
|
31. |
υπογραμμίζει την ανάγκη καθιέρωσης εργαλείων ανάλυσης οικονομικού/κοινωνικού αντικτύπου τόσο σε κεντρικό όσο και σε εδαφικό επίπεδο, τα οποία θα χρησιμοποιούνται σε τακτική βάση, μεταξύ άλλων για τη διευκόλυνση της επικοινωνίας με τα ενδιαφερόμενα μέρη και τους πολίτες· |
|
32. |
εκφράζει επίσης την ανησυχία της για το ότι τα αποτελέσματα της παρούσας έκθεσης χρησιμοποιούνται για την αξιολόγηση της υλοποίησης των ΣΒΑ σε κάθε κράτος μέλος στις εκθέσεις ανά χώρα. Δεδομένων των προαναφερθέντων περιορισμών, οι βαθμολογίες βασίζονται στον μέσο όρο της ΕΕ και συχνά είναι παραπλανητικές. Ως εκ τούτου, είναι αδύνατο να μετρηθεί ο βαθμός προόδου προς την επίτευξη των ΣΒΑ κατά τη σύγκριση των αποτελεσμάτων με τον μέσο όρο της ΕΕ· |
|
33. |
εκφράζει επίσης τον προβληματισμό της για το γεγονός ότι οι δείκτες που χρησιμοποιούνται για την αξιολόγηση των ΣΒΑ αφορούν όλοι το εθνικό επίπεδο. Για τις χώρες μεσαίου και μεγάλου μεγέθους, οι αξιολογήσεις αυτές δεν αντικατοπτρίζουν την πραγματικότητα στην πράξη, καθώς υπάρχουν μεγάλες διαφορές στο εσωτερικό των χωρών. Ενώ η προσήλωση της Eurostat σε υψηλής ποιότητας δεδομένα πρέπει να επικροτηθεί, και εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τα στοιχεία που διατίθενται από τις εθνικές στατιστικές υπηρεσίες, είναι υψίστης σημασίας η ετήσια έκθεση παρακολούθησης των ΣΒΑ της Eurostat να περιέχει δεδομένα σε επίπεδο NUTS-2, καθώς και ενδεικτικές ορθές πρακτικές σε περιφερειακό και τοπικό επίπεδο, και να επισημαίνει τους τομείς στους οποίους υπάρχουν περιθώρια βελτίωσης· |
|
34. |
τονίζει ότι τα περιφερειακά και τοπικά δεδομένα αποτελούν επίσης προϋπόθεση για τεκμηριωμένες πολιτικές. Λιγότερες από τις μισές τοπικές και περιφερειακές αρχές χρησιμοποιούν δείκτες και συστήματα μέτρησης για την παρακολούθηση της προόδου προς την επίτευξη των ΣΒΑ. Οι τοπικές και οι περιφερειακές αρχές χρειάζονται στήριξη από υψηλότερα επίπεδα διακυβέρνησης για την παρακολούθηση των ΣΒΑ. Το τοπικοποιημένο πλαίσιο δεικτών του ΟΟΣΑ για τη μέτρηση της απόστασης από την επίτευξη των ΣΒΑ στους δήμους και τις περιφέρειες θα μπορούσε να αποτελέσει σημείο εκκίνησης για τη χρήση ενός τοπικού πλαισίου δεικτών ΣΒΑ από τις τοπικές και τις περιφερειακές αρχές (6)· |
|
35. |
τονίζει ότι η ΕτΠ, οι τοπικές και περιφερειακές αρχές και οι ενώσεις τους αποτελούν σημαντικούς συλλέκτες δεδομένων και μπορούν να συμβάλουν πρακτικά στον εμπλουτισμό της έκθεσης παρακολούθησης των ΣΒΑ της ΕΕ· |
|
36. |
χαιρετίζει το έργο του ΚΚΕρ για τον προσδιορισμό κατάλληλων δεικτών για την παρακολούθηση των ΣΒΑ σε περιφερειακό επίπεδο, και ζητεί την ταχεία ενσωμάτωση του έργου αυτού στην έκθεση παρακολούθησης των ΣΒΑ της ΕΕ· |
|
37. |
ενθαρρύνει την ΕΕ και όλα τα κράτη μέλη να στηρίξουν αυτή την τάση, ιδίως εκείνα που θα παρουσιάσουν VNR φέτος· |
|
38. |
παροτρύνει την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και την ομάδα εργασίας του Συμβουλίου για την Ατζέντα του 2030 να διασφαλίσουν ότι οι προσπάθειες αυτές αντικατοπτρίζονται στην ενωσιακή εθελοντική αξιολόγηση και στις σχετικές VNR, συμβάλλοντας στην καλύτερη ευθυγράμμιση των πολιτικών σε όλα τα επίπεδα και επιδεικνύοντας την πλήρη έκταση των προσπαθειών της Ευρωπαϊκής Ένωσης (εν γένει) για τους ΣΒΑ. Υπάρχουν σημαντικές δυνατότητες βελτίωσης, δεδομένου ότι οι μισοί δήμοι και περιφέρειες αναφέρουν ότι δεν συμμετείχαν στην κατάρτιση των VNR στην ΕΕ· |
|
39. |
επικροτεί τις προσπάθειες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής να συνεργαστεί με τους δήμους και τις περιφέρειες, καθώς και με την κοινωνία των πολιτών, σχετικά με την εθελοντική αξιολόγηση της ΕΕ, και ζητεί να ενσωματωθεί η συμβολή της ΕτΠ στο έγγραφο της αξιολόγησης, με επαρκή χώρο για πολυεπίπεδη διακυβέρνηση· |
|
40. |
ζητεί την επίσημη παρουσίαση της εθελοντικής αξιολόγησης της ΕΕ στον ΟΗΕ, με εκπροσώπους όλων των θεσμικών οργάνων της ΕΕ, ώστε να αντικατοπτρίζεται η προσέγγιση της πολυεπίπεδης διακυβέρνησης όσον αφορά τους ΣΒΑ· |
|
41. |
παροτρύνει την ηγεσία του Συμβουλίου να διασφαλίσει ότι η ΕΕ δεν θα χαλαρώσει τις προσπάθειές της όσον αφορά τους ΣΒΑ· |
|
42. |
παροτρύνει τη μελλοντική ισπανική Προεδρία να διοργανώσει συζήτηση υψηλού επιπέδου σχετικά με την ώθηση που απαιτείται σε επίπεδο ΕΕ για την έγκαιρη υλοποίηση των ΣΒΑ. Η συζήτηση αυτή θα πρέπει να διεξαχθεί στο Συμβούλιο Γενικών Υποθέσεων σε υπουργικό επίπεδο και να στείλει σαφές μήνυμα στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή σχετικά με τη σημασία των ΣΒΑ· |
Προκλήσεις και μελλοντική πορεία
|
43. |
επισημαίνει την ανάγκη για καλύτερες διασυνδέσεις μεταξύ των ΣΒΑ και των ΕΣΑΑ, καθώς η χρηματοδότηση αποτελεί το κύριο εμπόδιο για το 47 % των δήμων και των περιφερειών στην υλοποίηση των ΣΒΑ (7) και εξακολουθεί να υπάρχει διαθέσιμο ποσό ύψους 225 δισ. ευρώ για τα κράτη μέλη από τον ΜΑΑ· |
|
44. |
ενθαρρύνει επίσης όλα τα επίπεδα διακυβέρνησης να ενσωματώσουν τους ΣΒΑ στον προϋπολογισμό και στα χρηματοδοτικά τους εργαλεία για την αντιμετώπιση του χρηματοδοτικού κενού· |
|
45. |
τονίζει τη σημασία της στήριξης της ΕΕ για την ανάπτυξη δραστηριοτήτων κατάρτισης και ανάπτυξης ικανοτήτων, καθώς το δυναμικό όσον αφορά τόσο τις δεξιότητες όσο και το προσωπικό αποτελεί πρόκληση για 44 % των δήμων και των περιφερειών (8)· |
|
46. |
καλεί τις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις (ΜΜΕ) να αναπτύξουν και να εφαρμόσουν στρατηγικές βιωσιμότητας στις εταιρείες τους, δεδομένου ότι μόνο το 24 % εξ αυτών διαθέτουν επί του παρόντος συγκεκριμένα σχέδια για τη μείωση του αποτυπώματος άνθρακα (9)· τονίζει την ανάγκη στήριξης των ΜΜΕ στη διαδικασία αυτή και την ανάγκη ενίσχυσης των σχετικών μέτρων σε ευρωπαϊκό, εθνικό, περιφερειακό και τοπικό επίπεδο· |
|
47. |
ζητεί καλύτερο και πιο διαρθρωμένο συντονισμό μεταξύ των επιπέδων διακυβέρνησης, με την ΕΕ να δίνει το παράδειγμα, μεταξύ άλλων μέσω μιας πιο συμμετοχικής διακυβέρνησης του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου και ενός διαρθρωμένου διαλόγου με τα ενδιαφερόμενα μέρη σχετικά με τους ΣΒΑ· |
|
48. |
ζητεί υψηλότερο επίπεδο ηγεσίας από τα θεσμικά όργανα της ΕΕ όσον αφορά την επικοινωνία σχετικά με τους ΣΒΑ. Δεν είναι όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη εξοικειωμένα με το πλαίσιο, και η προτεραιότητα στους ΣΒΑ σε ενωσιακό και εθνικό επίπεδο θα μπορούσε να συμβάλει στην ενίσχυση της πολιτικής προσήλωσης σε όλα τα επίπεδα και στην περαιτέρω ευαισθητοποίηση σχετικά με τους ΣΒΑ επιτόπου· |
|
49. |
συνιστά, με βάση τις συστάσεις του ΟΟΣΑ, να χρησιμοποιηθούν οι ΣΒΑ για να δοθεί προτεραιότητα στην εφαρμογή του ευρωπαϊκού πυλώνα κοινωνικών δικαιωμάτων, στην ενίσχυση των κοινωνικών και κοινοτικών υπηρεσιών για κοινωνικά μειονεκτούσες ομάδες, να δοθούν κίνητρα για την απαλλαγή των κτιρίων από τις ανθρακούχες εκπομπές, να επεκταθούν οι βιώσιμες υποδομές για ποδηλάτες, πεζούς και ηλεκτρικά οχήματα, και να ενισχυθεί η συμμετοχή των ενδιαφερόμενων μερών στην τοπικοποίηση των ΣΒΑ με στόχο την ανάκαμψη· |
|
50. |
θεωρεί ότι, συμπληρωματικά προς την πράσινη ταξινόμηση ως συμβολή στην υλοποίηση της Πράσινης Συμφωνίας, η Επιτροπή θα πρέπει να υποβάλει επειγόντως πρόταση για τη θέσπιση κοινωνικής ταξινομίας. Χωρίς κοινωνική ταξινομία, οι επενδυτές και οι επιχειρήσεις δεν έχουν σαφή καθοδήγηση σχετικά με το τι πρέπει να νοείται ως «κοινωνικά επιλέξιμο». Αυτό δυσχεραίνει την περαιτέρω χρηματοδότηση κοινωνικά υποκινούμενων δραστηριοτήτων στους τομείς της υγειονομικής περίθαλψης, της κοινωνικής στέγασης, των κοινωνικών υπηρεσιών και άλλων. |
|
51. |
προτείνει τα θεσμικά όργανα της ΕΕ και τα κράτη μέλη να στηρίξουν και να χρηματοδοτήσουν τη δρομολόγηση πρωτοβουλιών κατάρτισης και εκπαίδευσης για την προώθηση της ανάπτυξης ικανοτήτων σε δημόσιους και ιδιωτικούς οργανισμούς κατά τον σχεδιασμό και την εφαρμογή των εκθέσεων και των στρατηγικών σχεδίων για τους ΣΒΑ· |
|
52. |
τονίζει ότι η εκπαίδευση, ανεξάρτητα από τις οικονομικές δυνατότητες, αποτελεί θεμελιώδες δικαίωμα, και προτείνει επίσης στα επίπεδα διακυβέρνησης που είναι αρμόδια για την παροχή εκπαίδευσης να εισαγάγουν περισσότερες έννοιες βιώσιμης ανάπτυξης στα εκπαιδευτικά προγράμματα, από το νηπιαγωγείο έως το πανεπιστημιακό επίπεδο· |
|
53. |
προτείνει τη δρομολόγηση διοργανικής επικοινωνιακής εκστρατείας της ΕΕ που θα συνδέει σαφώς την εκπλήρωση των ΣΒΑ με βελτιώσεις στην ποιότητα ζωής των πολιτών σε όλες τις περιοχές· |
|
54. |
προτείνει τη δημιουργία διηπειρωτικής πλατφόρμας για την ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών όσον αφορά την ανάπτυξη VLR ή VSR, μεταξύ ευρωπαϊκών δήμων και δήμων από τρίτες χώρες, με την προώθηση της Ευρώπης ως ισχυρού εταίρου σε αυτό το θέμα· μια τέτοια πλατφόρμα μπορεί να συντονίζεται από την ΕτΠ· |
|
55. |
ζητεί πολύ πιο αποτελεσματική διάδοση των πληροφοριών σχετικά με τις ευκαιρίες χρηματοδότησης που ενδέχεται να είναι διαθέσιμες από θεσμικά όργανα όπως η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων για τη στήριξη της εφαρμογής των στρατηγικών σχεδίων για τους ΣΒΑ σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο· |
|
56. |
εγκαινιάζει διά της παρούσης συλλογική συζήτηση σχετικά με τη σημασία της διατήρησης της βιώσιμης ανάπτυξης στην Ευρώπη στο επίκεντρο όλων των πολιτικών δράσεων ακόμη και μετά το 2030, τονίζοντας την ευκαιρία να δημιουργηθεί μια πραγματική οικονομία ευημερίας, με επίκεντρο τον άνθρωπο και τον πλανήτη, που μοχθεί για μια βιώσιμη ΕΕ μακροπρόθεσμα· |
|
57. |
καλεί, τέλος, τα θεσμικά και λοιπά όργανα και τους οργανισμούς της ΕΕ, καθώς και τις εθνικές, περιφερειακές και τοπικές διοικήσεις, να εξετάσουν τον τρόπο με τον οποίο μπορούν τα ίδια να καταστούν πιο βιώσιμα· αυτό αφορά ιδίως την ανάπτυξη ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, τις ενεργειακές ανακαινίσεις και την πιο βιώσιμη λειτουργία των κυλικείων, καθώς και την προώθηση φιλικών προς το κλίμα μέσων μεταφορών και στέγασης και την επέκταση της χρήσης υβριδικών εκδηλώσεων και συνεδριάσεων στα γραφεία και τα κτίριά τους, αλλά και την καταπολέμηση της φτώχειας και της πείνας, την προσήλωση στην επίτευξη της ισότητας των φύλων και την καταπολέμηση των ανισοτήτων, την προώθηση της καινοτομίας και τη βελτίωση των υποδομών, την εξισορρόπηση της κατανάλωσης, της παραγωγής και της χρήσης της γης και τη συμβολή στην ειρήνη, τη δικαιοσύνη και σε ισχυρούς θεσμούς στην Ευρώπη και στον κόσμο. |
Βρυξέλλες, 8 Φεβρουαρίου 2023.
Ο Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής των Περιφερειών
Vasco ALVES CORDEIRO
(1) ΕτΠ (2022) Synergies between the Sustainable Development Goals and the National Recovery and Resilience Plans — Best practices from local and regional authorities (Συνέργειες μεταξύ των Στόχων Βιώσιμης Ανάπτυξης και των Εθνικών Σχεδίων Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας — Βέλτιστες πρακτικές από τις τοπικές και τις περιφερειακές αρχές), σελίδα 16.
(2) ΕτΠ (2022) Synergies between the Sustainable Development Goals and the National Recovery and Resilience Plans — Best practices from local and regional authorities (Συνέργειες μεταξύ των Στόχων Βιώσιμης Ανάπτυξης και των Εθνικών Σχεδίων Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας — Βέλτιστες πρακτικές από τις τοπικές και τις περιφερειακές αρχές), σελίδα 17.
(3) Τα τελευταία αποτελέσματα της έρευνας περιλαμβάνονται στην έκθεση του ΟΟΣΑ: https://doi.org/10.1787/6d25b59b-en
(4) Τα τελευταία αποτελέσματα της έρευνας περιλαμβάνονται στην έκθεση του ΟΟΣΑ: https://doi.org/10.1787/6d25b59b-en
(5) Η τοπικοποίηση των ΣΒΑ σε διάφορα επίπεδα διακυβέρνησης έχει οδηγήσει σε αύξηση των VLR και των VSR: μόνο στην περιφέρεια της Βόρειας Ρηνανίας-Βεστφαλίας έχουν εκπονήσει τοπική έκθεση βιωσιμότητας 11 δήμοι, ενώ η Βόννη και το Ντίσελντορφ παρουσίασαν τις δικές τους VLR στον ΟΗΕ. Οι μεγαλύτεροι δήμοι της Φινλανδίας (Έσπο, Ελσίνκι, Τάμπερε, Τούρκου και Βάντα) συνέταξαν επίσης VLR. Παγκοσμίως, υπάρχουν 126 VLR, εκ των οποίων το ένα τρίτο βρίσκεται στην Ευρώπη.
(6) ΟΟΣΑ (2022) «The Sustainable Development Goals as a framework for COVID-19 recovery in cities and regions» (Οι Στόχοι Βιώσιμης Ανάπτυξης ως πλαίσιο για την ανάκαμψη από τη νόσο COVID-19 στους δήμους και τις περιφέρειες), Έγγραφα Περιφερειακής Ανάπτυξης του ΟΟΣΑ, αριθ. 26, Εκδόσεις του ΟΟΣΑ, Παρίσι
(7) ΟΟΣΑ (2022) «The Sustainable Development Goals as a framework for COVID-19 recovery in cities and regions» (Οι Στόχοι Βιώσιμης Ανάπτυξης ως πλαίσιο για την ανάκαμψη από τη νόσο COVID-19 στους δήμους και τις περιφέρειες), Έγγραφα Περιφερειακής Ανάπτυξης του ΟΟΣΑ, αριθ. 26, Εκδόσεις του ΟΟΣΑ, Παρίσι
(8) ΟΟΣΑ (2022) «The Sustainable Development Goals as a framework for COVID-19 recovery in cities and regions» (Οι Στόχοι Βιώσιμης Ανάπτυξης ως πλαίσιο για την ανάκαμψη από τη νόσο COVID-19 στους δήμους και τις περιφέρειες), Έγγραφα Περιφερειακής Ανάπτυξης του ΟΟΣΑ, αριθ. 26, Εκδόσεις του ΟΟΣΑ, Παρίσι
(9) Ευρωπαϊκή Επιτροπή, 2022: Ευρωβαρόμετρο: EU SMEs working towards sustainability:
https://single-market-economy.ec.europa.eu/news/eurobarometer-eu-smes-working-towards-sustainability-2022-03-28_el
|
3.5.2023 |
EL |
Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης |
C 157/12 |
Γνωμοδότηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής των Περιφερειών με θέμα «Έκθεση επανεξέτασης σχετικά με την εφαρμογή του μηχανισμού ανάκαμψης και ανθεκτικότητας»
(2023/C 157/03)
|
ΣΥΣΤΑΣΕΙΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ
Η ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ (ΕτΠ),
Γενικές παρατηρήσεις
|
1. |
επικροτεί την έκθεση επανεξέτασης, η οποία παρέχει μια χρήσιμη επικαιροποίηση και συνολική αξιολόγηση της κατάστασης όσον αφορά την εφαρμογή του Μηχανισμού Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (ΜΑΑ) και την εκπλήρωση των υποχρεώσεων του κανονισμού (ΕΕ) 2021/241 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (1), αλλά επισημαίνει ότι η έκθεση δεν περιέχει κρίσιμης σημασίας, πιο εμπεριστατωμένες πληροφορίες που απαιτούνται για τη διαμόρφωση καλύτερης εικόνας σχετικά με την πραγματική εφαρμογή σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο· |
|
2. |
θεωρεί χαμένη ευκαιρία, ανεξάρτητα από όσα προβλέπονται στο άρθρο16 του κανονισμού, το ότι δεν περιλαμβάνονται ποιοτικές αναλύσεις στην έκθεση επανεξέτασης. Δεν είναι, κατά συνέπεια, σαφές με ποιον τρόπο η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα παρακολουθεί την πρόοδο που σημειώνεται σε ποιοτικό επίπεδο όσον αφορά τις επενδύσεις του ΜΑΑ, και ιδίως τις μακροπρόθεσμες εθνικές μεταρρυθμίσεις, καθώς και τον τρόπο με τον οποίο οι τοπικές και περιφερειακές αρχές θα συμμετέχουν σε αυτήν τη διαδικασία. |
|
3. |
επιπλέον, εκφράζει τη λύπη της για το γεγονός ότι η έκθεση επανεξέτασης δεν αναλύει ορισμένα σημεία που είναι ζωτικής σημασίας για την ορθή εφαρμογή του ΜΑΑ, όπως:
|
|
4. |
συμφωνεί με την Επιτροπή ότι η επιτυχία του ΜΑΑ εξαρτάται από τη στενή συμμετοχή των κοινωνικών εταίρων, της κοινωνίας των πολιτών, των τοπικών και περιφερειακών αρχών και των μη κυβερνητικών οργανώσεων (ΜΚΟ). Η αναφορά τους μόνο συλλογικά, συχνά υπό τον γενικό όρο «ενδιαφερόμενα μέρη», δεν αρκεί. Μια οικονομικά αποδοτική και δημοκρατική εφαρμογή θα πρέπει να συνοδεύεται από την πλήρη εφαρμογή των αρχών της επικουρικότητας και της αναλογικότητας που κατοχυρώνονται στη Συνθήκη για την Ευρωπαϊκή Ένωση (2)· |
|
5. |
συμφωνεί ότι, όπως αναφέρεται στην έκθεση επανεξέτασης, ο ΜΑΑ μπορεί να βοηθήσει τα κράτη μέλη να αντιμετωπίσουν τις ανισότητες μεταξύ γυναικών και ανδρών μέσω μέτρων που εστιάζουν ειδικά στην ισότητα των φύλων και υποστηρίζοντας την ενσωμάτωση της διάστασης της ισότητας στους έξι πυλώνες πολιτικής (3)· |
|
6. |
καλεί την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να αξιολογήσει τη συμμετοχή των τοπικών και των περιφερειακών αρχών στη φάση υλοποίησης και να διασφαλίσει ότι τα σχετικά δεδομένα συλλέγονται αποτελεσματικά στο πλαίσιο του συστήματος υποβολής εκθέσεων σχετικά με τις επιδόσεις, δηλαδή του πίνακα αποτελεσμάτων για την ανάκαμψη και την ανθεκτικότητα, και αξιοποιώντας τις έρευνες και τις μελέτες που έχουν διεξαχθεί μέχρι στιγμής από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή των Περιφερειών (ΕτΠ), το Κέντρο Ευρωπαϊκής Πολιτικής (ΕΟΠ), τα πολιτικά ιδρύματα και τη διάσκεψη των Παράκτιων Περιφερειών της Ευρώπης (CPMR)· |
|
7. |
επισημαίνει ότι το γενικό καθεστώς αιρεσιμότητας εφαρμόζεται πλήρως στον ΜΑΑ, και παροτρύνει την Επιτροπή να παρακολουθεί προσεκτικά σε όλα τα κράτη μέλη πότε επηρεάζεται η χρηστή δημοσιονομική διαχείριση του προϋπολογισμού της Ένωσης και η προστασία των οικονομικών συμφερόντων της ΕΕ κατά τρόπο επαρκώς άμεσο, μέσω παραβιάσεων των αρχών του κράτους δικαίου, και να αναλαμβάνει δράση όταν είναι αναγκαίο· |
Ο ρόλος των τοπικών και των περιφερειακών αρχών στην υλοποίηση και την εκτέλεση του ΜΑΑ
|
8. |
υπογραμμίζει ότι οι τοπικές και οι περιφερειακές αρχές βρίσκονται εξαρχής στην πρώτη γραμμή της καταπολέμησης της πανδημίας COVID-19 και των κοινωνικοοικονομικών συνεπειών της, τόσο με τις δικές τους δράσεις πολιτικής σε πολλούς τομείς όσο και με την εφαρμογή των αποφάσεων των εθνικών κυβερνήσεων· |
|
9. |
υπογραμμίζει ότι οι τοπικές και οι περιφερειακές αρχές παρέχουν την πλειονότητα των δημόσιων υπηρεσιών στους κατοίκους και τις επιχειρήσεις τους και επενδύουν σε τομείς πολιτικής που καλύπτονται από τα ΕΣΑΑ, ιδίως στον τομέα της οικονομικής και κοινωνικής ανάκαμψης, καθώς και της πράσινης και της ψηφιακής μετάβασης. Εάν δεν ληφθούν υπόψη οι τοπικές και οι περιφερειακές αρχές –το πολιτικό επίπεδο που βρίσκεται πλησιέστερα στο κοινό– υπάρχει κίνδυνος να μην επιτευχθούν τα ορόσημα και οι στόχοι που καθορίζονται στα ΕΣΑΑ· επισημαίνει ότι το ίδιο πρόβλημα υφίσταται και στο Ευρωπαϊκό Εξάμηνο λόγω της έλλειψης αναγνώρισης του ρόλου των τοπικών και των περιφερειακών αρχών· |
|
10. |
επαναλαμβάνει ότι οι τοπικές και οι περιφερειακές αρχές γνωρίζουν καλύτερα τις ιδιαίτερες ανάγκες και προκλήσεις των πολιτών και των επιχειρήσεων. Δεδομένου ότι τα περισσότερα ΕΣΑΑ και οι στόχοι διατυπώνονται σε κεντρικό επίπεδο χωρίς διαβούλευση με το τοπικό και περιφερειακό επίπεδο, συχνά δεν συνάδουν με τις τοπικές, περιφερειακές, τοποκεντρικές ανάγκες και τα μοναδικά πλεονεκτήματά τους· |
|
11. |
υποστηρίζει ότι οι τρόποι με τους οποίους καταρτίστηκαν τα ΕΣΑΑ και συμμετείχαν οι τοπικές και οι περιφερειακές αρχές δεν συμβάλλουν στην προώθηση του ενστερνισμού των σχεδίων ανάκαμψης σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο. Η εμπειρία από το Ευρωπαϊκό Εξάμηνο καταδεικνύει σαφώς ότι η ανεπαρκής εφαρμογή των ειδικών ανά χώρα συστάσεων (ΣΑΧ) οφειλόταν εν μέρει στην έλλειψη ενστερνισμού σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο και ικανότητας συμβολής στις ΣΑΧ· επισημαίνει ότι οι «διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις» που ζητεί η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου πρέπει να εξεταστούν από την άποψη της επικουρικότητας, ώστε να καλύπτουν μόνο ζητήματα που εμπίπτουν στην αρμοδιότητα της ΕΕ· |
|
12. |
δηλώνει ότι οι τοπικές και οι περιφερειακές αρχές διαθέτουν, κατά την εκτέλεση πολλών έργων και προγραμμάτων του ΜΑΑ, νομοθετικές εξουσίες καίριας σημασίας για την επιτυχή εφαρμογή του ΜΑΑ. Έχει, συνεπώς, καίρια σημασία να συμμετέχουν άμεσα οι τοπικές και οι περιφερειακές αρχές στην υλοποίηση των ΕΣΑΑ, ανάλογα με τον βαθμό οικονομικής, φορολογικής και δημοσιονομικής αυτονομίας που τους αναγνωρίζεται σύμφωνα με το εθνικό τους νομικό πλαίσιο και την αρχή της επικουρικότητας· |
|
13. |
υπενθυμίζει ότι οι τοπικές και οι περιφερειακές αρχές είναι υπεύθυνες για το ένα τρίτο του συνόλου των δημόσιων δαπανών και για πάνω από το ήμισυ των δημόσιων επενδύσεων στην ΕΕ, πολλές εκ των οποίων αφορούν τομείς πολιτικής καθοριστικής σημασίας για τον ΜΑΑ. Η ενεργός συμμετοχή των τοπικών και των περιφερειακών αρχών είναι απαραίτητη καθ’ όλη τη διάρκεια της διαδικασίας, προκειμένου να διασφαλιστεί η επιτυχής εφαρμογή· εν προκειμένω επισημαίνονται αρμοδιότητες όπως: ανακαίνιση κτιρίων, βιώσιμη αστική κινητικότητα, ανθεκτικότητα των συστημάτων υγειονομικής περίθαλψης, παραγωγή καθαρής ενέργειας, εκπαίδευση και αποτελεσματικότερη μεταρρύθμιση της δημόσιας διοίκησης· |
Η εδαφική διάσταση παραβλέπεται κατά την παρακολούθηση της υλοποίησης του ΜΑΑ
|
14. |
επισημαίνει ότι οι διαβουλεύσεις που πραγματοποιήθηκαν το 2021 (4) και το 2022 (5) από την ΕτΠ και το ΣΕΔΠ και η συγκριτική μελέτη του 2022 (6) κατέδειξαν ότι η συμμετοχή των τοπικών και περιφερειακών αρχών στον σχεδιασμό, την προετοιμασία και την υλοποίηση των ΕΣΑΑ ήταν πολύ περιορισμένη. Παρά τα ορισμένα καλά παραδείγματα που αποτελούν περισσότερο την εξαίρεση παρά τον κανόνα, οι περισσότεροι από τους ερωτηθέντες θεωρούν ότι δεν έχουν τηρηθεί οι αρχές της πολυεπίπεδης διακυβέρνησης και της επικουρικότητας· |
|
15. |
τονίζει ότι μόνο μία στις δέκα τοπικές ή περιφερειακές αρχές συμμετείχε πλήρως (1 %) ή εν μέρει (9 %) στην κατάρτιση των εθνικών σχεδίων ανάκαμψης και ανθεκτικότητας, όπως επισημαίνεται από τα αποτελέσματα της έρευνας της ΕτΠ για τους τοπικούς και περιφερειακούς πολιτικούς στην ΕΕ (7), μια απογοητευτική διαπίστωση που αντικατοπτρίζεται σε άλλες αναλύσεις και διαβουλεύσεις που πραγματοποιήθηκαν από την ΕτΠ, την ΕΟΠ, τα πολιτικά ιδρύματα και τη CPMR, μεταξύ άλλων· |
|
16. |
διαπιστώνει με λύπη ότι η πρόταση στην αιτιολογική σκέψη 34 του κανονισμού ΜΑΑ, στην οποία υπογραμμίζεται η σημασία της συμμετοχής των τοπικών και των περιφερειακών αρχών, έχει αγνοηθεί στις περισσότερες χώρες της ΕΕ, παρόλο που οι τοπικές και οι περιφερειακές αρχές είναι υπεύθυνες για το 53 % των δημόσιων επενδύσεων στην ΕΕ και έχουν βασικές αρμοδιότητες για την εφαρμογή πολιτικών που σχετίζονται με τους έξι πυλώνες των ΕΣΑΑ· |
|
17. |
υπενθυμίζει ότι, όπως αναφέρεται στην έκθεση επανεξέτασης, ο κανονισμός ΜΑΑ (αιτιολογική σκέψη 34) αναγνωρίζει το γεγονός ότι οι τοπικές και οι περιφερειακές αρχές «μπορούν να θεωρηθούν σημαντικοί εταίροι στην υλοποίηση των μεταρρυθμίσεων και των επενδύσεων» και, ως εκ τούτου, θα πρέπει να ζητείται «η δέουσα διαβούλευση και συμμετοχή τους σύμφωνα με το εθνικό νομικό πλαίσιο», και ότι το άρθρο 18 απαιτεί τα ΕΣΑΑ να περιλαμβάνουν περίληψη της διαδικασίας διαβούλευσης με τις τοπικές και τις περιφερειακές αρχές (μεταξύ άλλων) και τον τρόπο με τον οποίο η συμβολή τους αντικατοπτρίζεται στο σχέδιο· |
|
18. |
επισημαίνει ότι η κατάρτιση των ΕΣΑΑ πραγματοποιήθηκε στα περισσότερα κράτη μέλη σύμφωνα με μια διαδικασία από την κορυφή προς τη βάση, η οποία ενέχει τον κίνδυνο συγκεντρωτικής διαχείρισης των κυριότερων δημόσιων επενδύσεων και υπονομεύει την τελική επιτυχία του μηχανισμού ανάκαμψης και ανθεκτικότητας. Το γεγονός αυτό έρχεται σε αντίθεση με τη σημασία που αποδίδεται στην πολυεπίπεδη διακυβέρνηση, με την αρχή της επικουρικότητας, καθώς και με τη διαδικασία αποκέντρωσης των αρμοδιοτήτων που ανελήφθη σε πολλά κράτη μέλη κατά τις τελευταίες δεκαετίες, ιδίως όσον αφορά τα προγράμματα των Ευρωπαϊκών Διαρθρωτικών και Επενδυτικών Ταμείων (ΕΔΕΤ)· |
|
19. |
τονίζει ότι η συγκεντρωτική προσέγγιση έχει ως αποτέλεσμα την παράβλεψη, στην έκθεση επανεξέτασης, των εδαφικών διαφορών όσον αφορά όχι μόνο τις προκλήσεις, αλλά και τις ευκαιρίες. Ως εκ τούτου, η αποτελεσματικότητα και ο αντίκτυπος των ΕΣΑΑ ενδέχεται να υπολείπονται του επιθυμητού στόχου. Οι περιφέρειες που υστερούσαν ως προς την ανάπτυξή τους ήδη πριν από την εμφάνιση της πανδημίας κινδυνεύουν να βρεθούν αντιμέτωπες με ακόμη ευρύτερο χάσμα όσον αφορά την απασχόληση, το μορφωτικό επίπεδο, τη στήριξη των επιχειρήσεων, την ψηφιοποίηση, την κινητικότητα ή άλλους βασικούς τομείς πολιτικής· |
|
20. |
τονίζει επίσης ότι, κυρίως λόγω του μεγάλου αριθμού των ευρωπαϊκών προγραμμάτων και των ευκαιριών οικονομικής επιδότησης, θα πρέπει να ενισχυθεί η διοικητική ικανότητα πολλών τοπικών και περιφερειακών αρχών. Στο πλαίσιο αυτό, καλεί την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να στηρίξει ενεργά τις τοπικές και περιφερειακές αρχές, οι οποίες αντιμετώπιζαν ήδη προβλήματα απορρόφησης των κονδυλίων της ΕΕ στο παρελθόν, ώστε να βελτιωθεί η ικανότητα απορρόφησης και να βελτιωθεί η εφαρμογή όλων των μελλοντικών χρηματοδοτικών προγραμμάτων της ΕΕ· |
|
21. |
προειδοποιεί ότι έχει προκύψει μια απροσδόκητη διχοτόμηση, η οποία οδηγεί σε δύο διαφορετικές κατηγορίες συμμετεχουσών τοπικών και περιφερειακών αρχών. Μια πρώτη, μικρή ομάδα τοπικών και περιφερειακών αρχών που συμμετείχαν από την κεντρική κυβέρνηση από την αρχή και τώρα στη φάση υλοποίησης και, ως εκ τούτου, αντιμετωπίζουν τις εδαφικές ιδιαιτερότητες και ανάγκες και μια δεύτερη, μεγαλύτερη ομάδα τοπικών και περιφερειακών αρχών που δεν συμμετείχαν δεόντως από την αρχή του σχεδιασμού και αργότερα στην εφαρμογή του ΜΑΑ. Κατά συνέπεια, τα υφιστάμενα προβλήματα που προκαλούνται από τον αποκλεισμό τους επιδεινώθηκαν (8)· αυτό δεν μπορεί να αποτελεί στόχο του ΜΑΑ και υπονομεύει την εδαφική διάσταση της ΕΕ· |
|
22. |
τονίζει ότι το Ευρωπαϊκό Εξάμηνο είναι μια υπερσυγκεντρωτική διαδικασία από την κορυφή προς τη βάση, η οποία ως επί το πλείστον στερείται της συμμετοχής των τοπικών και των περιφερειακών αρχών. Θα πρέπει να μεταρρυθμιστεί και να αναπτυχθεί όταν χρησιμοποιείται για την ιεράρχηση των μελλοντικών (περιφερειακών) ταμείων, επενδύσεων ή προγραμμάτων, δεδομένου ότι επί του παρόντος παραβλέπει τις αρχές της χρηστής διακυβέρνησης και της πολυεπίπεδης εταιρικής σχέσης και δεν αναγνωρίζει τον ρόλο των τοπικών και περιφερειακών αρχών· |
Συνέργειες με άλλα ταμεία και προγράμματα της ΕΕ
|
23. |
ζητεί από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, για λόγους ορθής παρακολούθησης, να διευκρινίσει τον τρόπο με τον οποίο πληρούνται σε εθνικό επίπεδο οι απαιτήσεις που αναφέρονται στο άρθρο 28 του κανονισμού ΜΑΑ για τη διασφάλιση της συμπληρωματικότητας και της συνέργειας μεταξύ των ταμείων και των χρηματοδοτικών μέσων· |
|
24. |
επικροτεί το γεγονός ότι, σύμφωνα με την έκθεση επανεξέτασης, τα κράτη μέλη έχουν συμπεριλάβει σημαντικό αριθμό μέτρων για τη στήριξη της κοινωνικής και εδαφικής συνοχής (9). Επειδή στα περισσότερα κράτη μέλη οι τοπικές και οι περιφερειακές αρχές είναι οι κύριοι εκτελεστές και υπόλογοι για την πολιτική συνοχής, αλλά ως επί το πλείστον δεν συμμετείχαν δεόντως στην προετοιμασία του ΜΑΑ, η ΕτΠ εκφράζει τον φόβο ότι οι στόχοι της εδαφικής συνοχής (στο πλαίσιο του πυλώνα 4) δεν θα επιτευχθούν· |
|
25. |
επισημαίνει ότι είναι σημαντικό να αποφευχθεί η προβολή ψευδοοικολογικής ταυτότητας και τονίζει ότι η αρχή της «μη πρόκλησης σημαντικής βλάβης» αποτελεί ακρογωνιαίο λίθο της εμπιστοσύνης των πολιτών της ΕΕ στην εφαρμογή του ΜΑΑ. Οι λεπτομερείς απαιτήσεις του κανονισμού ΜΑΑ που σχετίζονται με την εφαρμογή της αρχής της «μη πρόκλησης σημαντικής βλάβης» και την κατηγοριοποίηση των πράσινων επενδύσεων θα πρέπει να τηρούνται από τα κράτη μέλη, προκειμένου να αποφευχθεί η πιθανή παραβίαση της απαίτησης δαπανών του 37 % για τις πράσινες επενδύσεις· |
|
26. |
διαπιστώνει με λύπη ότι η έκθεση επανεξέτασης δεν καταδεικνύει σαφώς τον τρόπο με τον οποίο ο ΜΑΑ ευθυγραμμίζεται αποτελεσματικά με τον περιφερειακό/τοπικό σχεδιασμό και τα επιχειρησιακά προγράμματα για τη συνοχή. Η ΕτΠ εκφράζει τη λύπη της για τον κεντρικό χαρακτήρα του ΜΑΑ, την έλλειψη περιφερειακής διάστασης και την απουσία διαβουλεύσεων με τους περιφερειακούς και τοπικούς οργανισμούς όσον αφορά την εφαρμογή και τη διακυβέρνησή του· |
|
27. |
τονίζει ότι, όσον αφορά τις συνέργειες μεταξύ του ΜΑΑ και άλλης χρηματοδότησης της ΕΕ, δεδομένης της διαφορετικής λειτουργίας, του χρονοδιαγράμματος και της διακυβέρνησής τους, το κύριο ζήτημα είναι ο κίνδυνος επικαλύψεων. Ως εκ τούτου, από πλευράς στρατηγικού προσανατολισμού και υλοποίησης, απαιτείται συνεχής αλληλεπίδραση και συντονισμός μεταξύ της πολιτικής συνοχής, άλλων χρηματοδοτικών πόρων της ΕΕ και του ΜΑΑ· |
|
28. |
διαπιστώνει με λύπη ότι η συμπερίληψη του REPowerEU στον ΜΑΑ επιτρέπει τη μεταφορά κονδυλίων της πολιτικής συνοχής, παρά την ανάγκη χρήσης τους σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο για την οικονομική ανάκαμψη, την πράσινη μετάβαση και τη μείωση των αποκλίσεων εντός της ΕΕ· |
|
29. |
προτρέπει την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να παράσχει περαιτέρω πληροφορίες και καθοδήγηση στα κράτη μέλη σχετικά με τον τρόπο συμμετοχής των τοπικών και των περιφερειακών αρχών. Στο πλαίσιο αυτό, συμβουλεύει την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να παροτρύνει τα κράτη μέλη να επικοινωνούν απευθείας με τις τοπικές και τις περιφερειακές αρχές σχετικά με την εφαρμογή και την παρακολούθηση του ΜΑΑ. Οι δήμοι και οι περιφέρειες αποτελούν το πλησιέστερο στους πολίτες επίπεδο διοίκησης, κατέχουν τις περισσότερες αρμοδιότητες για την επίτευξη των εδαφικών στόχων και αποτελούν τους βασικούς παράγοντες της ευρωπαϊκής πολιτικής συνοχής· |
|
30. |
δηλώνει ότι, σύμφωνα με το άρθρο 22 του κανονισμού ΜΑΑ, είναι αναγκαίο να εφαρμοστεί ένα ισχυρό σύστημα παρακολούθησης που να μην δημιουργεί πρόσθετη διοικητική επιβάρυνση σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο, καθώς οι τοπικές και οι περιφερειακές αρχές χρειάζονται σαφέστερους κανόνες για την εκτέλεση των κονδυλίων. Επιπλέον, υπάρχει ζήτηση για κοινές κατευθυντήριες γραμμές και εργαλεία, καθώς τα κράτη μέλη πρέπει να διασφαλίζουν τη συλλογή δεδομένων και την παροχή πρόσβασης στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή στην επίσημη βάση δεδομένων των δικαιούχων, ώστε να αποφεύγεται η διπλή χρηματοδότηση· |
|
31. |
προτρέπει την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να διασφαλίσει ότι οι θεμελιώδεις αρχές, όπως η πολυεπίπεδη διακυβέρνηση και η επικουρικότητα, τηρούνται και εφαρμόζονται με συνέπεια. Στο πλαίσιο αυτό, η πολιτική συνοχής δεν θα πρέπει να είναι αυτόνομη, αλλά να αλληλοεπιδρά και να συντονίζεται με τα νέα μέσα, συμπεριλαμβανομένου του ΜΑΑ· |
Τι χρειάζεται;
|
32. |
επισημαίνει ότι ο καθοριστικός ρόλος των τοπικών και των περιφερειακών αρχών δεν περιορίζεται στην υλοποίηση των σχεδίων ανάκαμψης, αλλά αφορά επίσης τον μετέπειτα σχεδιασμό και την αξιολόγηση της εκτέλεσης των ΕΣΑΑ, για τα οποία απαιτούνται εργαλεία ανάλυσης οικονομικού/κοινωνικού αντικτύπου, τα οποία θα καλύπτουν το τοπικό και το περιφερειακό επίπεδο· |
|
33. |
ζητεί, ως εκ τούτου, στις ετήσιες εκθέσεις της Επιτροπής, όπως ορίζονται στο άρθρο 31 του κανονισμού, και στην ανεξάρτητη έκθεση αξιολόγησης σχετικά με την εφαρμογή του Μηχανισμού να υποβληθούν έως τις 20 Φεβρουαρίου 2024, όπως προβλέπεται στο άρθρο 32 του κανονισμού ΜΑΑ, να συμμετέχει η ΕτΠ στην προετοιμασία και να συμπεριληφθεί τμήμα σχετικά με τη συμμετοχή των τοπικών και περιφερειακών αρχών, με βάση το περιεχόμενο της αιτιολογικής σκέψης 34 και του άρθρου 18 του κανονισμού ΜΑΑ, προκειμένου να διαμορφωθεί καλύτερη συνολική εικόνα των διαδικασιών εφαρμογής στα κράτη μέλη της ΕΕ· |
|
34. |
τονίζει ότι η διαθέσιμη διοικητική ικανότητα των κρατών μελών και των τοπικών και των περιφερειακών αρχών θα πρέπει να χρησιμοποιηθεί αποτελεσματικά και να ενισχυθεί προκειμένου να διασφαλιστεί η ορθή εφαρμογή και παρακολούθηση του ΕΣΑΑ και η επαρκής απορρόφηση των κονδυλίων του ΜΑΑ σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο, σύμφωνα με τους στόχους του Μέσου Τεχνικής Υποστήριξης· |
|
35. |
εκφράζει την ανησυχία της για την αυξανόμενη τάση μετάβασης από τα διαρθρωτικά ταμεία, υπό περιφερειακή διαχείριση, προς μεγαλύτερες κεντρικές πιστώσεις και μηχανισμούς συντονισμού, όπως το Ευρωπαϊκό Εξάμηνο, που προγραμματίζονται και εφαρμόζονται σε εθνικό επίπεδο· αν και ο ΜΑΑ είναι ένα μόνο παράδειγμα, το ίδιο ισχύει και για το Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης και το αποθεματικό προσαρμογής στο Brexit· |
|
36. |
ζητεί, ως εκ τούτου, να εξεταστεί ο τρόπος με τον οποίο θα εδραιωθούν περισσότερο οι αρχές της επικουρικότητας και της πολυεπίπεδης διακυβέρνησης στις Συνθήκες της ΕΕ, καθώς και ο τρόπος αποτελεσματικότερης παρακολούθησης της εφαρμογής τους στην πράξη. Τονίζει δε ότι είναι σημαντικό να τεθεί το ζήτημα αυτό υπό το πρίσμα της ενδεχόμενης συνταγματικής σύμβασης για τη μεταρρύθμιση των Συνθηκών της ΕΕ· |
|
37. |
εκτιμά τον ενεργό ρόλο και το έργο που έχει επιτελέσει μέχρι στιγμής το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο (ΕΚ) στον έλεγχο και την εποπτεία της εφαρμογής του ΜΑΑ. Εκτιμά το γεγονός ότι η ΕτΠ έχει προσκληθεί αρκετές φορές να συμμετάσχει στην κοινή ομάδα εργασίας ECON-BUDG για τον έλεγχο του Μηχανισμού Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (ΟΕ ΜΑΑ)· |
|
38. |
εκφράζει τη λύπη της για το γεγονός ότι δεν έχει ληφθεί υπόψη το ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου σχετικά με την εφαρμογή και, ιδίως, η αναφορά του στη συμμετοχή των τοπικών και των περιφερειακών αρχών. ζητεί από το Κοινοβούλιο να εξετάσει, σύμφωνα με το άρθρο 26 παράγραφος 2 του κανονισμού ΜΑΑ, το ενδεχόμενο κατάρτισης ψηφίσματος σχετικά με τις επιπτώσεις και τον αντίκτυπο της κεντρικής κατανομής των κονδυλίων της ΕΕ με βάση τις εμπειρίες από την εφαρμογή του ΜΑΑ σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο· |
|
39. |
προτρέπει τα κράτη μέλη και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να λάβουν τα αναγκαία μέτρα για να μετατρέψουν την τρέχουσα συγκεντρωτική προσέγγιση σε μια πολυεπίπεδη προσέγγιση εφαρμογής του ΜΑΑ μέσω της σύστασης σε διαρθρωτική βάση και από κοινού με τις τοπικές και τις περιφερειακές αρχές π.χ. πολυεπίπεδων πλατφορμών, ενημερωτικών συνεδριάσεων και εκδηλώσεων σύμφωνα με το άρθρο 34 του κανονισμού ΜΑΑ, καθώς και πολυεπίπεδων ομάδων εργασίας· |
|
40. |
προτρέπει την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να υποβάλει αυστηρότερες κατευθυντήριες γραμμές στα κράτη μέλη και να τα ενθαρρύνει να εκθέτουν λεπτομερώς στα ετήσια εθνικά προγράμματα μεταρρυθμίσεων (ΕΠΜ) τις διαβουλεύσεις με τις τοπικές και τις περιφερειακές αρχές και τα ενδιαφερόμενα μέρη, σύμφωνα με το πνεύμα του άρθρου 18 παράγραφος στοιχείο ιζ) του κανονισμού ΜΑΑ· |
|
41. |
επισημαίνει ότι ο πίνακας αποτελεσμάτων για τη μέτρηση της προόδου στην εφαρμογή των ΕΣΑΑ, όπως ορίζεται στο άρθρο 30 του κανονισμού, θα μπορούσε να εξελιχθεί περαιτέρω για να διασφαλιστεί ότι αποτυπώνεται δεόντως η τοπική διάσταση. Πρέπει να εξασφαλιστεί μια ολοκληρωμένη διαδικασία παρακολούθησης, με τη συμμετοχή των τοπικών και των περιφερειακών αρχών και μια αντικειμενική προσέγγιση όσον αφορά την εφαρμογή· αυτό, ωστόσο, δεν θα πρέπει να οδηγήσει σε υπερβολικό διοικητικό φόρτο για τις τοπικές και τις περιφερειακές αρχές· |
|
42. |
δηλώνει ότι οι μεταρρυθμίσεις και οι επενδύσεις που καλύπτονται από τα ΕΣΑΑ θα πρέπει να συνάδουν με τις ειδικές ανά χώρα συστάσεις στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου. Η ριζική μεταρρύθμιση του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου είναι αναγκαία για την ενσωμάτωση της εδαφικής διάστασης. Η τοπική και περιφερειακή διάσταση πρέπει να λαμβάνεται υπόψη, όχι μόνο υπό το πρίσμα των σημερινών διδαγμάτων από την υλοποίηση των ΕΣΑΑ, αλλά και σε μελλοντικά ενωσιακά προγράμματα και μακροπρόθεσμους στόχους της ΕΕ στο πλαίσιο είτε της δέσμης μέτρων προσαρμογής στον στόχο του 55 % («Fit for 55»), είτε της ψηφιοποίησης είτε της επίτευξης των Στόχων Βιώσιμης Ανάπτυξης (ΣΒΑ) έως το 2030, καθώς και της επίτευξης κλιματικής ουδετερότητας έως το 2050· |
|
43. |
επαναλαμβάνει, ως εκ τούτου, το αίτημα που διατύπωσε σε προηγούμενες γνωμοδοτήσεις (10) της όσον αφορά τη θέσπιση κώδικα δεοντολογίας για τη συμμετοχή των τοπικών και των περιφερειακών αρχών στο Ευρωπαϊκό Εξάμηνο. Το Ευρωπαϊκό Εξάμηνο πρέπει να καταστεί διαφανέστερο, δημοκρατικότερο και χωρίς αποκλεισμούς, χάρη στη συμμετοχή των τοπικών και των περιφερειακών αρχών, με μέλημα να ενισχυθεί ο ενστερνισμός σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο και να βελτιωθεί κατ’ αυτόν τον τρόπο, η συνολική υλοποίηση των επιθυμητών μεταρρυθμίσεων και του ΜΑΑ στα κράτη μέλη· |
Βρυξέλλες, 8 Φεβρουαρίου 2023.
Ο Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής των Περιφερειών
Vasco ALVES CORDEIRO
(1) Άρθρο 16 του κανονισμού (ΕΕ) 2021/241 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 12ης Φεβρουαρίου 2021, για τη θέσπιση μηχανισμού ανάκαμψης και ανθεκτικότητας (ΕΕ L 57 της 18.2.2021, σ. 17).
(2) Άρθρο 5 παράγραφος 3 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση και Πρωτόκολλο αριθ. 2 σχετικά με την εφαρμογή των αρχών της επικουρικότητας και της αναλογικότητας.
(3) COM (2022) 383 final· 129 μέτρα των 25 ΕΣΑΑ που εγκρίθηκαν στις 30 Ιουνίου 2022 θεωρείται ότι επικεντρώνονται στην ισότητα των φύλων.
(4) ΕτΠ-ΣΕΔΠ Η συμμετοχή των δήμων, των πόλεων και των περιφερειών στην κατάρτιση των εθνικών σχεδίων ανάκαμψης και ανθεκτικότητας: Αποτελέσματα της στοχευμένης διαβούλευσης ΕτΠ-ΣΕΔΠ, Ιανουάριος 2021
(5) ΕτΠ-ΣΕΔΠ, Υλοποίηση του μηχανισμού ανάκαμψης και ανθεκτικότητας: Η προοπτική των τοπικών και περιφερειακών αρχών — Αποτελέσματα της στοχευμένης διαβούλευσης ΕτΠ-ΣΕΔΠ, Απρίλιος 2022.
(6) Regions for EU Recovery, Benchmark study on the implementation of the Recovery and Resilience Facility at the regional level — Main results (Περιφέρειες για την ανάκαμψη της ΕΕ, συγκριτική μελέτη σχετικά με την εφαρμογή του μηχανισμού ανάκαμψης και ανθεκτικότητας στο περιφερειακό επίπεδο — Κύρια αποτελέσματα), Ιούνιος 2022.
(7) Έρευνα βάσει 2 698 συνεντεύξεων με τοπικούς και περιφερειακούς πολιτικούς στην ΕΕ, η οποία διεξήχθη μεταξύ 25 Ιουλίου και 11 Σεπτεμβρίου 2022. Βλ: Επιτροπή των Περιφερειών: Περιφερειακό και τοπικό βαρόμετρο (Οκτώβριος 2022) διαθέσιμο στη διεύθυνση: https://cor.europa.eu/el/our-work/Pages/EURegionalBarometer-Survey-2022.aspx
(8) Έρευνα βάσει 2 698 συνεντεύξεων με τοπικούς και περιφερειακούς πολιτικούς στην ΕΕ, η οποία διεξήχθη μεταξύ 25 Ιουλίου και 11 Σεπτεμβρίου 2022. Βλ: Επιτροπή των Περιφερειών: Περιφερειακό και τοπικό βαρόμετρο (Οκτώβριος 2022) διαθέσιμο στη διεύθυνση: https://cor.europa.eu/el/our-work/Pages/EURegionalBarometer-Survey-2022.aspx, σ. 4.
(9) Κανονισμός ΜΑΑ, άρθρο 3 στοιχείο δ), 4ος πυλώνας.
(10) Γνωμοδότηση της ΕτΠ «Σχέδιο ανάκαμψης για την Ευρώπη από την πανδημία της νόσου COVID-19: Μηχανισμός Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας και Μέσο Τεχνικής Υποστήριξης» (ΕΕ C 440 της 18.12.2020, σ. 160).
Γνωμοδότηση της ΕτΠ με θέμα «Το Ευρωπαϊκό Εξάμηνο και η πολιτική συνοχής: προσαρμογή των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων στις μακροπρόθεσμες επενδύσεις» (ΕΕ C 275 της 14.8.2019, σ. 1).
Γνωμοδότηση της ΕτΠ με θέμα «Βελτίωση της διακυβέρνησης του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου: ένας κώδικας δεοντολογίας για τη συμμετοχή των τοπικών και των περιφερειακών αρχών» (ΕΕ C 306 της 15.9.2017, σ. 24).
|
3.5.2023 |
EL |
Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης |
C 157/18 |
Γνωμοδότηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής των Περιφερειών με θέμα «Προτεραιότητα στον άνθρωπο, διασφάλιση βιώσιμης και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξης και απελευθέρωση του δυναμικού των εξόχως απόκεντρων περιοχών της ΕΕ»
(2023/C 157/04)
|
ΣΥΣΤΑΣΕΙΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ
Η ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ (ΕτΠ),
|
1. |
επισημαίνει τους διαρθρωτικούς περιορισμούς με τους οποίους βρίσκονται μονίμως αντιμέτωπες οι εξόχως απόκεντρες περιοχές (ΕΑΠ), όπως αυτοί προσδιορίζονται στο άρθρο 349 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ), και οι οποίοι επιδεινώθηκαν με την πανδημία COVID-19· |
|
2. |
αναγνωρίζει ότι η στρατηγική της ΕΕ για τις ΕΑΠ έχει αποδείξει την αξία της όσον αφορά την εμβάθυνση των μέτρων για τη διασφάλιση της ιδιαιτερότητας των εν λόγω περιοχών στο πλαίσιο της ΕΕ. Ωστόσο, το πλαίσιο που προέκυψε από την πανδημία COVID-19, καθώς και η επείγουσα ανάγκη να αντιμετωπιστούν οι τρέχουσες και οι μελλοντικές οικονομικές, κοινωνικές, πολιτιστικές και περιβαλλοντικές προκλήσεις, έχουν αναδείξει την ανάγκη για αποφασιστική ανανέωση της στρατηγικής του 2017 με τίτλο «Μια ισχυρή και ανανεωμένη στρατηγική εταιρική σχέση με τις εξόχως απόκεντρες περιοχές της ΕΕ»· |
|
3. |
επικροτεί το γεγονός ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ακολουθεί τη σύσταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής των Περιφερειών (ΕτΠ) για την προσαρμογή της στρατηγικής της ΕΕ για τις εξόχως απόκεντρες περιφέρειες, ενόψει των σοβαρών συνεπειών της πανδημίας, όπως προτείνεται στη γνωμοδότηση της ΕτΠ με θέμα «Έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για μια ισχυρότερη και ανανεωμένη στρατηγική εταιρική σχέση με τις εξόχως απόκεντρες περιφέρειες της ΕΕ», με εισηγητή τον κ. Ángel Víctor Torres Pérez (1), καθώς και στην έκθεση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου με τίτλο «Προς μια ισχυρότερη εταιρική σχέση με τις εξόχως απόκεντρες περιφέρειες της Ένωσης» (2)· |
|
4. |
υπενθυμίζει τα διάφορα μέτρα που έχουν λάβει οι ΕΑΠ για την ανανέωση της στρατηγικής της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, υπογραμμίζοντας την πολιτική δήλωση των προέδρων των ΕΑΠ που εγκρίθηκε κατά την ενδιάμεση συνεδρίαση της διάσκεψης των Προέδρων των εξόχως απόκεντρων περιφερειών στις Αζόρες, στις 3 Μαΐου 2021· |
|
5. |
τονίζει την ενίσχυση της εταιρικής σχέσης μεταξύ της Επιτροπής, των κρατών μελών και της διάσκεψης των Προέδρων των ΕΑΠ κατά τη διαδικασία εκπόνησης της στρατηγικής, χάρη στην οποία αναπτύχθηκε γόνιμος και διαρκής διάλογος, μέσω ειδικών πλατφορμών και ομάδων εργασίας· |
|
6. |
χαιρετίζει την ανακοίνωση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής «Προτεραιότητα στον άνθρωπο, διασφάλιση βιώσιμης και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξης, και απελευθέρωση του δυναμικού των εξόχως απόκεντρων περιοχών της ΕΕ», η οποία αποτελεί συνέχεια των θέσεων που διατυπώθηκαν από τη διάσκεψη των Προέδρων των ΕΑΠ, τόσο στην τελική δήλωση της 18ης Νοεμβρίου 2021 (Αζόρες) όσο και στη συμβολή της 19ης Ιανουαρίου 2022, που εγκρίθηκε από κοινού με τη Γαλλία, την Ισπανία και την Πορτογαλία· |
|
7. |
εκφράζει την ικανοποίησή της για τη δέσμευση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής να ενισχύσει τον διάλογο και να προσφέρει εξατομικευμένη στήριξη στις περιφέρειες αυτές, ώστε να μπορέσουν να επωφεληθούν πλήρως από τις πολιτικές της ΕΕ και να αξιοποιήσουν το δυναμικό τους, συμβάλλοντας έτσι στην ενίσχυση της παρουσίας της ΕΕ στις περιοχές επιρροής τους· |
|
8. |
αναγνωρίζει τη σημασία αυτής της νέας ανακοίνωσης και τονίζει την ανάγκη για συντονισμένη δράση από τις αρχές σε υπερεθνικό, εθνικό, περιφερειακό και τοπικό επίπεδο και για ταχεία εφαρμογή των προτεινόμενων μέτρων· ταυτόχρονα, σε μια συγκυρία πολλαπλών κρίσεων, τονίζει την επείγουσα ανάγκη για άμεσες και αποτελεσματικές απαντήσεις προκειμένου να διασφαλιστεί η οικονομική, κοινωνική και βιώσιμη ανάκαμψη των ΕΑΠ· |
|
9. |
διαπιστώνει με λύπη ότι, στη νέα ανακοίνωση της Επιτροπής, ορισμένες από τις πολιτικές που είναι απαραίτητες για την ανάπτυξη των ΕΑΠ δεν εξετάζονται επαρκώς· |
|
10. |
τονίζει ότι τα τρωτά σημεία των περιφερειών αυτών, όπως αναγνωρίζονται στο άρθρο 349 της ΣΛΕΕ, επιδεινώνονται ακόμη περισσότερο από την πληθώρα των φυσικών καταστροφών, η συχνότητα των οποίων αυξάνεται λόγω της υπερθέρμανση του πλανήτη, ενώ η αυξανόμενη έκταση και έντασή τους στις ΕΑΠ εξακολουθούν να προκαλούν μεγάλη ανησυχία· |
|
11. |
διαπιστώνει ότι ο πόλεμος στην Ουκρανία ασκεί πρόσθετη πίεση σε αυτές τις ήδη ευάλωτες περιοχές και υπονομεύει την ανάκαμψη μετά την υγειονομική κρίση. Η αγοραστική δύναμη των νοικοκυριών πλήττεται επί του παρόντος σοβαρά, ενώ οι διάφοροι τομείς δραστηριότητας επιβαρύνονται με σημαντικό πρόσθετο κόστος, επιπλέον του διαρθρωτικού πρόσθετου κόστους που συνδέεται με τους διαρθρωτικούς περιορισμούς των εν λόγω περιφερειών· |
|
12. |
εκφράζει την ικανοποίησή της για τα συμπεράσματα του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης της 21ης Ιουνίου 2022 σχετικά με την υπό εξέταση ανακοίνωση της Επιτροπής της 3ης Μαΐου, και τονίζει τη σημασία τους για την εφαρμογή της νέας αυτής στρατηγικής για τις ΕΑΠ· |
|
13. |
καλεί τα ενδιαφερόμενα κράτη μέλη να στηρίξουν τις εξόχως απόκεντρες περιφέρειές τους στην ενίσχυση της διοικητικής τους ικανότητας και την προώθηση της ανάπτυξης δεξιοτήτων, ώστε οι εν λόγω περιφέρειες να επωφελούνται πλήρως από τα προγράμματα της ΕΕ· |
|
14. |
εκφράζει την ικανοποίησή της για το γεγονός ότι η ανακοίνωση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής διαπιστώνει πως οι ΕΑΠ ξεχωρίζουν, τόσο εκ των πραγμάτων όσο και εκ του νόμου, από άλλες ευρωπαϊκές περιφέρειες με ιδιαίτερα γεωγραφικά χαρακτηριστικά, όπως τα νησιά, οι ορεινές περιοχές ή οι αραιοκατοικημένες περιοχές· |
Ανταπόκριση στις ανάγκες των πολιτών
|
15. |
χαιρετίζει την έμφαση που δίνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στις ανάγκες των ανθρώπων που ζουν στις ΕΑΠ, καθώς και σε μια οικονομική ανάκαμψη και μια βιώσιμη και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξη που να ανταποκρίνονται στις ανάγκες αυτές· |
|
16. |
εφιστά την προσοχή στην επείγουσα ανάγκη αντιμετώπισης των σημαντικών κοινωνικών και οικονομικών ανισοτήτων μεταξύ των ΕΑΠ και της ηπειρωτικής Ευρώπης, και καλεί την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να στηρίξει τις περιφέρειες αυτές στη διαδικασία σύγκλισης με την υπόλοιπη Ευρωπαϊκή Ένωση· |
|
17. |
επικροτεί την έμφαση που δίνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στη σημασία της στήριξης των ιδιαιτεροτήτων των ΕΑΠ κατά την εφαρμογή του ευρωπαϊκού πυλώνα κοινωνικών δικαιωμάτων, καθώς και στην επίτευξη των στόχων για το 2030 της κοινωνικής συνόδου κορυφής του Πόρτο, όσον αφορά την απασχόληση, τις δεξιότητες και τη μείωση της φτώχειας· |
Έμφαση στην πρόκληση της μετανάστευσης
|
18. |
ζητεί ισχυρή και αποφασιστική στήριξη από τα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα για την αντιμετώπιση των μεταναστευτικών κρίσεων, ιδίως στις περιφέρειες που βρίσκονται στα εξωτερικά σύνορα της ΕΕ, οι οποίες είναι οι μόνες υπεύθυνες για την υποδοχή και την πρόσβαση σε βασικές υπηρεσίες για τους ασυνόδευτους ανηλίκους που φθάνουν στο έδαφός τους, καθώς και για την υποστήριξη των ενηλίκων· |
|
19. |
υπενθυμίζει ότι είναι σημαντικό να υπάρχει επαρκής χρηματοδότηση από το Ταμείο Ασύλου, Μετανάστευσης και Ένταξης (ΤΑΜΕ) και το Ταμείο Εσωτερικής Ασφάλειας (ΤΕΑ), με διασφάλιση της περιφερειοποίησής τους για την επιτάχυνση της πρόσβασης στις πιστώσεις, ιδίως σε καταστάσεις κρίσης, όπως αυτές που υφίστανται επανειλημμένα ορισμένες ΕΑΠ, όπως π.χ. οι Κανάριες Νήσοι, η Γουιάνα ή η Μαγιότ, χαιρετίζει δε τη σχετική δέσμευση που αναλαμβάνει η Επιτροπή στη νέα στρατηγική της· |
|
20. |
προσβλέπει σε περαιτέρω πρόοδο όσον αφορά το σύμφωνο για τη μετανάστευση και το άσυλο, υπό το πρίσμα των διδαγμάτων που αντλήθηκαν μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, με διερεύνηση της δυνατότητας ενεργοποίησης της οδηγίας 2001/55/ΕΚ του Συμβουλίου (3) για τους μετανάστες από άλλες περιοχές συγκρούσεων με ισχυρό αντίκτυπο στην ΕΕ, καθώς και των νέων μέτρων που εισάγονται με τον κανονισμό CARE του Ευρωπαϊκού του Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (4), προκειμένου να επιτευχθεί πραγματική αλληλεγγύη και δίκαιη κατανομή των βαρών της μετανάστευσης μεταξύ όλων των κρατών μελών· |
Πράσινη μετάβαση
|
21. |
επικροτεί την αναγνώριση από την Επιτροπή ότι οι ΕΑΠ χρειάζονται ιδιαίτερα μέτρα για την προσαρμογή τους στην κλιματική αλλαγή, δεδομένου ότι είναι ιδιαίτερα εκτεθειμένες στις επιπτώσεις της, συμπεριλαμβανομένων των ακραίων καιρικών φαινομένων· |
|
22. |
υπογραμμίζει τη δέσμευση της Επιτροπής να συνεχίσει να λαμβάνει δεόντως υπόψη τις ΕΑΠ κατά την εκτέλεση του Ταμείου Αλληλεγγύης της Ευρωπαϊκής Ένωσης, καθώς και τη δέσμευση της Επιτροπής να στηρίξει δράσεις για την πρόληψη των κινδύνων και την ανθεκτικότητα έναντι των φυσικών καταστροφών και να προωθήσει την ανταλλαγή γνώσεων μεταξύ των ΕΑΠ και των γειτόνων τους· |
|
23. |
ζητεί να ληφθούν υπόψη οι συνέπειες της δέσμης προσαρμογής στον στόχο του 55 % —η οποία θα έχει σημαντικό αντίκτυπο στην ανταγωνιστικότητα και τη συνδεσιμότητα των ΕΑΠ—, μέσω της συστηματικής και διεξοδικής εφαρμογής του άρθρου 349 της ΣΛΕΕ, μετά από διενέργεια αξιολογήσεων αντικτύπου, βάσει των οποίων θα πρέπει να υιοθετηθούν λύσεις κατάλληλες για τις ΕΑΠ, με προσαρμογή της νομοθεσίας όπου είναι αναγκαίο, προκειμένου να διασφαλιστεί η δίκαιη μεταχείριση των πληθυσμών που επιβαρύνονται ήδη με πρόσθετο κόστος λόγω της απομακρυσμένης θέσης τους, και με εξασφάλιση της πρόσβασης των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων των πολύ ευάλωτων αυτών περιφερειών στο Κοινωνικό Ταμείο για το Κλίμα, στο Ταμείο Εκσυγχρονισμού, καθώς και στη χρηματοδότηση έργων μικρής εμβέλειας από το Ταμείο Καινοτομίας· |
|
24. |
προειδοποιεί, επί του προκειμένου, ότι οι περιφέρειες αυτές είναι πιο ευάλωτες λόγω της απόστασης και της απομόνωσής τους από την ευρωπαϊκή ήπειρο και ότι, κατά συνέπεια, θα υποστούν σοβαρό αντίκτυπο από την επίτευξη των νέων στόχων για τις εκπομπές και τη φορολόγηση των καυσίμων, που απορρέουν από τη δέσμη προσαρμογής στον στόχο του 55 %· |
|
25. |
υπενθυμίζει ότι οι ΕΑΠ αποτελούν απομονωμένα ενεργειακά συστήματα που δεν μπορούν να συνδεθούν με τις ηπειρωτικές περιοχές και καλεί τα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα να προωθήσουν την ενεργειακή αυτονομία τους μέσω πολιτικών στήριξης και προώθησης που θα επιτρέπουν τη δέουσα μετάβαση από τη σημερινή κατάσταση εξάρτησης από την ενέργεια ορυκτής προέλευσης σε βιώσιμα συστήματα, με προσιτό κόστος· |
Μείωση των προβλημάτων προσβασιμότητας
|
26. |
υπενθυμίζει την πλήρη εξάρτηση των ΕΑΠ από αξιόπιστες και οικονομικά προσιτές αεροπορικές και θαλάσσιες μεταφορές για τις μετακινήσεις των πληθυσμών τους και για τον εφοδιασμό με βασικά αγαθά, ελλείψει εναλλακτικών χερσαίων μεταφορών, γεγονός που συνεπάγεται μεγάλη οικονομική επιβάρυνση για τους κατοίκους και τη συνακόλουθη ζημία για τις τοπικές οικονομίες και την κοινή ωφέλεια· |
|
27. |
θεωρεί ότι είναι αδύνατο να προωθηθεί η ισότητα, η ένταξη και, γενικά, η ανάπτυξη των ΕΑΠ χωρίς να δρομολογηθεί μια στρατηγική για τη μείωση της απομάκρυνσης και της απομόνωσης των εν λόγω περιφερειών, η οποία προϋποθέτει απαραιτήτως πρόσθετα μέτρα για την αντιστάθμιση της ελλιπούς προσβασιμότητας και τη μείωση του ψηφιακού χάσματος, με στόχο την ανάπτυξη των ΕΑΠ και την ενίσχυση της οικονομίας τους, δεδομένων των μόνιμων διαρθρωτικών προβλημάτων των εξόχως απόκεντρων περιφερειών. Υπενθυμίζει ότι είναι σημαντικό να λαμβάνονται υπόψη οι ΕΑΠ στο μέσο έκτακτης ανάγκης για την ενιαία αγορά, ώστε να διασφαλίζονται οι αλυσίδες εφοδιασμού σε περιόδους κρίσης· |
|
28. |
όπως συνιστά το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο στην έκθεσή του με τίτλο «Προς μια ισχυρότερη εταιρική σχέση με τις εξόχως απόκεντρες περιοχές της ΕΕ», καλεί την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να σταθμίσει την ανάγκη να θεσπιστεί υποστήριξη στον τομέα των μεταφορών, ως πρόσθετο μέσο για την αντιστάθμιση των μειονεκτημάτων και ζημιογόνων παραγόντων που συσσωρεύονται λόγω του κόστους των επιβατικών και εμπορευματικών μεταφορών· |
|
29. |
ζητεί τη στήριξη έργων για την ενίσχυση της συνδεσιμότητας των ΕΑΠ. Επί του προκειμένου, εφιστά την προσοχή στο ζήτημα της στήριξης για τα υποβρύχια καλώδια, το οποίο εξακολουθεί να αποτελεί βασική πρόκληση για την ασφάλεια των ροών δεδομένων, αλλά και για την ποιότητα των υπηρεσιών και την οικονομική προσιτότητα των τιμολογίων. Για παράδειγμα, η Ρεϊνιόν και η Αυτόνομη Περιφέρεια των Αζορών θα βρεθούν σύντομα αντιμέτωπες με την τεχνολογική απαξίωση των υποβρύχιων καλωδίων ηλεκτρονικών επικοινωνιών τους. Θα πρέπει επίσης να εξεταστεί η λύση της δορυφορικής τεχνολογίας για ορισμένα εδάφη, όπως η Γαλλική Γουιάνα, δεδομένου ότι δεν είναι δυνατή η εγκατάσταση οπτικής ίνας σε όλες τις κατοικημένες περιοχές· |
Γεωργία και αγροτική ανάπτυξη
|
30. |
τονίζει τη σημασία του γεωργικού τομέα για την οικονομία, το περιβάλλον, τον χωροταξικό σχεδιασμό και την απασχόληση στις ΕΑΠ, όπως αναγνωρίζεται από την ΕΕ με τη θέσπιση ειδικής μεταχείρισης μέσω του καθεστώτος του προγράμματος ειδικών μέτρων λόγω του απομακρυσμένου και νησιωτικού χαρακτήρα ορισμένων περιφερειών (POSEI) και με την πρόβλεψη ειδικών παρεκκλίσεων στην κοινή γεωργική πολιτική (ΚΓΠ), και ζητεί να διατηρηθούν οι διατάξεις αυτές· |
|
31. |
σημειώνει με ικανοποίηση ότι τα μέσα κρατικών ενισχύσεων για τη στήριξη της γεωργίας, της δασοκομίας και των αγροτικών περιοχών επιτρέπουν υψηλότερα ανώτατα ποσοστά έντασης για επενδύσεις σε ΕΑΠ και λειτουργικές ενισχύσεις, και ότι η Επιτροπή έχει προτείνει να διατηρηθεί η πρόβλεψη ειδικών όρων για τις περιφέρειες αυτές στο πλαίσιο της εν εξελίξει αναθεώρησης των εν λόγω μέσων· |
|
32. |
ωστόσο, τονίζει τη σημασία ειδικών διατάξεων για τις ΕΑΠ σχετικά με τις ενισχύσεις ήσσονος σημασίας, λαμβάνοντας υπόψη το πρόσθετο κόστος που επωμίζεται κάθε επιχείρηση που δραστηριοποιείται στην πρωτογενή παραγωγή γεωργικών προϊόντων στις ΕΑΠ· |
|
33. |
θεωρεί, όσον αφορά το Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Αγροτικής Ανάπτυξης (ΕΓΤΑΑ), ότι η επιλογή της κεντρικής διαχείρισης των στρατηγικών σχεδίων έρχεται σε αντίθεση με τους επιδιωκόμενους στόχους απλούστευσης, αποτελεσματικότητας και αποδοτικότητας, ελπίζει δε ο αρνητικός αντίκτυπος αυτής της επιλογής να μπορέσει να ελαχιστοποιηθεί μέσω της κατάλληλης ευελιξίας και αποκέντρωσης των διαδικασιών όσον αφορά την εφαρμογή των στρατηγικών σχεδίων στις ΕΑΠ· |
|
34. |
ζητεί τη συνέχιση της στενής διοργανικής συνεργασίας ώστε να ενισχυθεί ο προϋπολογισμός του POSEI, ως απαραίτητο μέσο για τη στήριξη της βιωσιμότητας της τοπικής παραγωγής και για την προσαρμογή της ΚΓΠ στις ιδιαιτερότητες των ΕΑΠ, ανταποκρινόμενος στα στοιχεία που αποδεικνύουν τη χρόνια υποχρηματοδότηση και τις πραγματικές ανάγκες των ΕΑΠ, ώστε το πρόγραμμα να μπορεί να στηρίζει την εξέλιξη των γεωργικών κλάδων στις περιφέρειες αυτές και να συνεχίσει να επιτυγχάνει τους στόχους του· |
Γαλάζια οικονομία και αλιεία
|
35. |
υπενθυμίζει ότι οι ΕΑΠ αυξάνουν τη θαλάσσια διάσταση της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της προσφέρουν τον μεγαλύτερο θαλάσσιο χώρο στον κόσμο, με πάνω από 25 εκατομμύρια τετραγωνικά χιλιόμετρα αποκλειστικής οικονομικής ζώνης (ΑΟΖ) και σημαντικές οικονομικές ευκαιρίες· |
|
36. |
εκφράζει την ικανοποίησή της για τη σημασία που αποδίδεται στις ΕΑΠ όσον αφορά τον παραδοσιακό κλάδο της αλιείας και τις στρατηγικές γαλάζιας οικονομίας για τα προσεχή έτη, καθώς και για τη δέσμευση της Επιτροπής να επανεξετάσει τις απαιτήσεις των διαδικασιών υποβολής στοιχείων και τις διατάξεις που επιτρέπουν τη χορήγηση κρατικών ενισχύσεων για την ανανέωση του αλιευτικού στόλου στις περιφέρειες αυτές, λαμβάνοντας υπόψη τις ιδιαιτερότητές τους και υποστηρίζοντας τους αλιείς, διασφαλίζοντας δε παράλληλα τη βιώσιμη αλιεία· |
Κρατικές ενισχύσεις
|
37. |
επικροτεί τη δέσμευση που αναλαμβάνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στην ανακοίνωσή της να λάβει υπόψη τις ιδιαιτερότητες των ΕΑΠ κατά την αναθεώρηση των κανονισμών και των κατευθυντήριων γραμμών για τις κρατικές ενισχύσεις σε όλους τους τομείς, με βάση τις διατάξεις που ισχύουν για τις εν λόγω περιφέρειες στη νομοθεσία της ΕΕ περί κρατικών ενισχύσεων. Ζητεί μεγαλύτερη ευελιξία στα καθεστώτα κρατικών ενισχύσεων· |
|
38. |
τονίζει ότι θα πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή στους κανόνες για τις κρατικές ενισχύσεις που ενισχύουν και ενθαρρύνουν τη συνδεσιμότητα των ΕΑΠ —ιδίως όσον αφορά την αναθεώρηση των κατευθυντήριων γραμμών για τις κρατικές ενισχύσεις σε αεροδρόμια και αεροπορικές εταιρείες και τις ενισχύσεις στις θαλάσσιες μεταφορές—, καθώς και στην εν εξελίξει αναθεώρηση των κανονισμών για τις κρατικές ενισχύσεις όσον αφορά την προστασία του περιβάλλοντος, όπου θα πρέπει να προστεθεί μια κατηγορία επενδυτικών ενισχύσεων που θα επιτρέπουν στις επιχειρήσεις των ΕΑΠ να συμμορφώνονται με τα περιβαλλοντικά πρότυπα που θεσπίζει η ΕΕ· |
|
39. |
ζητεί τη δημιουργία φόρουμ προβληματισμού μεταξύ των ΕΑΠ και της Γενικής Διεύθυνσης Ανταγωνισμού της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, σχετικά με την έννοια των ενισχύσεων με «αμιγώς τοπικό αντίκτυπο», λαμβανομένου υπόψη ότι πάνω από το 90 % των επιχειρήσεων που είναι εγκατεστημένες στις ΕΑΠ είναι μικρές και πολύ μικρές επιχειρήσεις με ισχνή οικονομική ικανότητα και ότι οι ενισχύσεις προς τις περιφέρειες αυτές δεν μπορούν να επηρεάσουν τον ανταγωνισμό στην εσωτερική αγορά, δεδομένου ότι στοχεύουν σε αμιγώς τοπικές δραστηριότητες· |
|
40. |
τονίζει, επιπλέον, τη σημασία της διασφάλισης της συνέχειας όλων των φορολογικών καθεστώτων στις ΕΑΠ, δεδομένου ότι οποιαδήποτε διακοπή θα μπορούσε να αποσταθεροποιήσει σοβαρά τις οικονομίες και τις θέσεις εργασίας στις εν λόγω περιφέρειες· |
Τουρισμός
|
41. |
εφιστά την προσοχή στον καίριο ρόλο που διαδραματίζει στην ανάπτυξη των ΕΑΠ ο κλάδος του τουρισμού, μια οριζόντια οικονομική δραστηριότητα που έχει σημαντικό αντίκτυπο στην οικονομική μεγέθυνση, την απασχόληση και την περιφερειακή ανάπτυξη· |
|
42. |
υπενθυμίζει τον ισχυρό αντίκτυπο της υγειονομικής κρίσης COVID-19 στον εν λόγω κλάδο, ο οποίος οδήγησε σε πρωτοφανή ύφεση της δραστηριότητάς του· |
|
43. |
τονίζει τον ευάλωτο χαρακτήρα του εν λόγω τομέα, ο οποίος είναι ιδιαίτερα εκτεθειμένος σε γεωπολιτικούς, υγειονομικούς και κλιματικούς εξωτερικούς παράγοντες και εξαρτάται από τις αεροπορικές και θαλάσσιες συνδέσεις· |
|
44. |
υπογραμμίζει την ανάγκη προώθησης βιώσιμων και ανθεκτικών καινοτόμων επενδύσεων για τη στήριξη της βιώσιμης ανάπτυξης του στρατηγικού αυτού τομέα· |
|
45. |
καλεί την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να αναπτύξει περαιτέρω μια ευρωπαϊκή πολιτική τουρισμού που να περιλαμβάνει τη σύσταση Ευρωπαϊκού Οργανισμού Τουρισμού, ο οποίος θα στηρίζει τη διττή μετάβαση των ευρωπαϊκών τουριστικών προορισμών, και να επιταχύνει την ανάκαμψη του συγκεκριμένου κλάδου, ο οποίος έχει στρατηγική σημασία για τις περιφέρειες αυτές· συμμερίζεται την προειδοποίηση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου σχετικά με την ανάγκη συνυπολογισμού των ειδικών χαρακτηριστικών και των πρόσθετων περιορισμών των εν λόγω περιφερειών κατά τη διαμόρφωση και την αξιολόγηση της εν λόγω πολιτικής, με την εξασφάλιση κατάλληλης χρηματοδότησης για τη διαφύλαξη της προσβασιμότητάς τους και της κλιματικής και ψηφιακής μετάβασής τους· |
Εξωτερική διάσταση
|
46. |
αναγνωρίζει ότι η τριπλή υπαγωγή των ΕΑΠ (στην Ευρώπη, στο κράτος τους και στην ευρύτερη περιοχή τους) απαιτεί, αφενός, την καλύτερη αξιοποίηση των πλεονεκτημάτων της εσωτερικής αγοράς και, αφετέρου, την καλύτερη ενσωμάτωσή τους στο άμεσο περιβάλλον τους με την ενίσχυση των σχέσεών τους με τις γειτονικές τους και εταίρους τρίτες χώρες, πάντοτε όμως με συνυπολογισμό των μελημάτων των ΕΑΠ στο πλαίσιο των εμπορικών διαπραγματεύσεων και συμφωνιών· |
|
47. |
υπογραμμίζει ότι οι διάφορες γεωγραφικές περιοχές στις οποίες βρίσκονται οι ΕΑΠ παρουσιάζουν διαφορετικά χαρακτηριστικά, προκλήσεις και ευκαιρίες και ότι, ως εκ τούτου, είναι απαραίτητο να οικοδομηθεί από κοινού μια στρατηγική για καθεμία από αυτές τις περιοχές, βάσει προηγούμενης διάγνωσης, προκειμένου να εντοπιστούν οι κύριες κοινές προκλήσεις και να αξιοποιηθεί πλήρως το δυναμικό ενισχυμένης συνεργασίας· |
|
48. |
επισημαίνει ότι η εν λόγω προηγούμενη διάγνωση πρέπει να στηρίζεται σε έναν διττό προβληματισμό: αφενός, σχετικά με τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει η ΕΕ στις περιοχές αυτές και, αφετέρου, σχετικά με τον αντίκτυπο των εν λόγω προκλήσεων στα ευρωπαϊκά εδάφη που βρίσκονται στις περιοχές αυτές, καθώς και με τις λύσεις που μπορεί να δώσει η ΕΕ· |
|
49. |
επικροτεί τη δέσμευση που αναλαμβάνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στην ανακοίνωσή της να εντοπίσει τις ευκαιρίες περιφερειακής συνεργασίας και τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι ΕΑΠ, να προσδιορίσει τους κύριους τομείς συνεργασίας, να αναπτύξει ευκαιρίες και να υποστηρίξει τη συνεργασία, αλλά και να προωθήσει τις ανταλλαγές μεταξύ των ΕΑΠ. Καλεί επίσης τα ενδιαφερόμενα κράτη μέλη να προωθήσουν τη συνεργασία σε αυτούς τους τομείς μεταξύ των ΕΑΠ και των υπερπόντιων χωρών και εδαφών, καθώς και με τρίτες χώρες. Ενθαρρύνει τα λοιπά κράτη μέλη να προωθήσουν τη συνεργασία και τις ανταλλαγές μεταξύ των περιφερειών τους και των ΕΑΠ· |
|
50. |
καλεί την Επιτροπή να λάβει υπόψη τον ρόλο και τις ιδιαιτερότητες των ΕΑΠ κατά την αναθεώρηση των γεωγραφικών στρατηγικών και να συμπεριλάβει τις ΕΑΠ στους μηχανισμούς διαβούλευσης· |
Συμπεράσματα
|
51. |
εισηγείται την επείγουσα έγκριση ρεαλιστικών και κατάλληλων λύσεων, με συστηματική εφαρμογή του άρθρου 349 της ΣΛΕΕ, προκειμένου να αποτραπεί η υπονόμευση του στόχου της οικονομικής, κοινωνικής και βιώσιμης ανάκαμψης· |
|
52. |
εφιστά την προσοχή στην ανάγκη να τονωθεί αποτελεσματικά η προώθηση της ανταγωνιστικότητας και να αξιολογείται εκ των προτέρων ο αντίκτυπος των πολιτικών της ΕΕ στις ΕΑΠ, με προσεγγίσεις ανά περιοχή, που θα διασφαλίζουν την προστασία του εισοδήματος των πολιτών τους· |
|
53. |
καλεί την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να καταρτίσει, από κοινού με τις ΕΑΠ και τα αντίστοιχα κράτη μέλη, έναν λειτουργικό χάρτη πορείας, συνοδευόμενο από χρονοδιάγραμμα. |
Βρυξέλλες, 8 Φεβρουαρίου 2023.
Ο Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής των Περιφερειών
Vasco ALVES CORDEIRO
(1) ΕΕ C 37 της 2.2.2021, σ. 57.
(2) Έκθεση — Προς μια ισχυρότερη εταιρική σχέση με τις εξόχως απόκεντρες περιφέρειες της Ένωσης.
(3) Οδηγία 2001/55/ΕΚ του Συμβουλίου, της 20ής Ιουλίου 2001, σχετικά με τις ελάχιστες προδιαγραφές παροχής προσωρινής προστασίας σε περίπτωση μαζικής εισροής εκτοπισθέντων και μέτρα για τη δίκαιη κατανομή των βαρών μεταξύ κρατών μελών όσον αφορά την υποδοχή και την αντιμετώπιση των συνεπειών της υποδοχής αυτών των ατόμων (ΕΕ L 212 της 7.8.2001, σ. 12).
(4) Κανονισμός (ΕΕ) 2022/562 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 6ης Απριλίου 2022, για την τροποποίηση των κανονισμών (ΕΕ) αριθ. 1303/2013 και (ΕΕ) αριθ. 223/2014 όσον αφορά τη δράση συνοχής για τους πρόσφυγες στην Ευρώπη (CARE) (ΕΕ L 109 της 8.4.2022, σ. 1).
|
3.5.2023 |
EL |
Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης |
C 157/23 |
Γνωμοδότηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής των Περιφερειών με θέμα «Δημιουργία ευνοϊκού περιβάλλοντος για την κοινωνική οικονομία: η τοπική και η περιφερειακή προοπτική»
(2023/C 157/05)
|
ΣΥΣΤΑΣΕΙΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ
Η ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ (ΕτΠ),
|
1. |
επικροτεί το σχέδιο δράσης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την κοινωνική οικονομία (2021) και θεωρεί πολύ σημαντική την αντιμετώπιση των ζωτικών προκλήσεων του εν λόγω τομέα· |
|
2. |
αναγνωρίζει τον διατομεακό χαρακτήρα της κοινωνικής οικονομίας και το γεγονός ότι καλύπτει διαφορετικά είδη οντοτήτων και ποικίλες έννοιες στις διάφορες χώρες. Τίθενται σημαντικές προκλήσεις για τις δημόσιες αρχές, ιδίως σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο, πράγμα που δυσχεραίνει τη διαμόρφωση μιας αποτελεσματικής προσέγγισης· γι’ αυτό τον λόγο, τονίζει την προστιθέμενη αξία της συμμετοχής της Ευρωπαϊκής Επιτροπής των Περιφερειών (ΕτΠ) στους διαλόγους και τη συνεργασία για την κοινωνική οικονομία με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και άλλους ενδιαφερόμενους φορείς· |
|
3. |
χαιρετίζει το σχέδιο δράσης για την κοινωνική οικονομία και την εξαγγελία, στο πρόγραμμα εργασιών της Επιτροπής, επακόλουθης πρότασης της Επιτροπής περί σύστασης του Συμβουλίου σχετικά με τις συνθήκες-πλαίσιο για την κοινωνική οικονομία. Η παρούσα γνωμοδότηση αποτελεί τη συμβολή της ΕτΠ και των τοπικών και των περιφερειακών αρχών σε αυτές τις πρωτοβουλίες και αντικατοπτρίζει τον κρίσιμο ρόλο των τοπικών και των περιφερειακών αρχών στην υποστήριξη των τοπικών οργανώσεων της κοινωνικής οικονομίας· |
|
4. |
τονίζει, αφενός, ότι η συνεχιζόμενη κλιματική έκτακτη ανάγκη, καθώς και οι συνέπειες της πανδημίας COVID-19 και της επίθεσης της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας και τα σημερινά πρωτοφανή ποσοστά πληθωρισμού, κατέστησαν ακόμη πιο επιτακτική τη δίκαιη μετάβαση σε μια πιο ανθεκτική και βιώσιμη οικονομία και, αφετέρου, ότι, σε αυτό το πλαίσιο, αυξήθηκε το ενδιαφέρον για την κοινωνική οικονομία, λόγω της αναγκαίας προώθησης πολιτικών και νέων μοντέλων για βιώσιμη και σταθερή ανάπτυξη. Με άλλα λόγια, χρειάζονται καινοτομίες όχι μόνο στις πολιτικές στήριξης, αλλά και στις διάφορες κοινωνικές και κανονιστικές πολιτικές· |
|
5. |
επισημαίνει ότι είναι πλέον καιρός να ενισχυθεί η προβολή και η απόκτηση νέων δεδομένων σχετικά με την κοινωνική οικονομία, μεταξύ άλλων και σε τοπικό και σε περιφερειακό επίπεδο, αλλά και να προαχθούν τα εν λόγω δεδομένα, οι βέλτιστες πρακτικές και οι υφιστάμενες πρωτοβουλίες σε νέα ακροατήρια, συμπεριλαμβανομένης της νεολαίας· |
|
6. |
προτείνει τη δημιουργία επίσημου παρατηρητηρίου για την κοινωνική οικονομία στην Ευρώπη, το οποίο να μπορεί να προβλέπει τη συμμετοχή διαφόρων ενδιαφερομένων φορέων, να παρακολουθεί την εξέλιξη του τομέα της κοινωνικής οικονομίας και να προτείνει πρωτοβουλίες για τη βελτίωση του πλαισίου ανάπτυξης των οργανώσεων της κοινωνικής οικονομίας που συμμετέχουν στην από κοινού διαμόρφωση της δημόσιας πολιτικής σε εθνικό, περιφερειακό και τοπικό επίπεδο· |
|
7. |
εξαίρει τη σημασία δυναμικών οικοσυστημάτων της κοινωνικής οικονομίας που μπορούν να βασίζονται σε υποστηρικτικά νομικά πλαίσια και πολιτικές για τη χρηματοδότηση, τη φορολογία και τις δημόσιες συμβάσεις, αλλά και τη δημιουργία μιας θεσμικής δομής που θα περιλαμβάνει μία προσέγγιση επικουρικότητας μεταξύ του ευρωπαϊκού, του εθνικού, του περιφερειακού και του τοπικού επιπέδου διακυβέρνησης· |
|
8. |
καλεί τα θεσμικά όργανα της ΕΕ, τα κράτη μέλη και τις τοπικές και τις περιφερειακές αρχές να αναπτύξουν ένα κοινό σχέδιο για την προώθηση της κοινωνικής οικονομίας, ικανό να κάνει πράξη το όραμα της επικουρικότητας· |
|
9. |
τονίζει τις επενδύσεις προτεραιότητας τόσο στην ανάπτυξη θεσμικών ικανοτήτων όσο και στην κατάρτιση ανθρώπινου δυναμικού, με στόχο να ενισχυθεί η προσαρμοστικότητα και η ανθεκτικότητα του εν λόγω τομέα· |
|
10. |
υποστηρίζει την ενίσχυση των εκστρατειών εκπαίδευσης και επικοινωνίας σχετικά με την επιχειρηματικότητα της κοινωνικής οικονομίας, μεταξύ άλλων όσον αφορά τη χρηματοδότηση και τη διαθέσιμη ενωσιακή στήριξη της ΕΕ στον συγκεκριμένο τομέα. Το εγχείρημα αυτό θα πρέπει να υλοποιηθεί σε συνεργασία με το σύνολο των επιπέδων διακυβέρνησης και των ενδιαφερομένων φορέων· |
|
11. |
ζητεί μια «λειτουργική έννοια» της κοινωνικής οικονομίας, η οποία να σέβεται την ποικιλομορφία των ήδη υφιστάμενων συστημάτων και να συμπεριλαμβάνει όλες τις επιχειρήσεις που ανταποκρίνονται σε συγκεκριμένα οργανωτικά και λειτουργικά κριτήρια, προκειμένου να μην αποκλείονται από την παροχή αποφασιστικής στήριξης για την ανάπτυξη του εν λόγω τομέα. πράγμα που θα μπορούσε να βελτιώσει περαιτέρω τη συνοχή και τη σύγκλιση των πολιτικών σε ευρωπαϊκό, εθνικό και περιφερειακό επίπεδο και να διευκολύνει την αμοιβαία αναγνώριση (ικανότητα διασυνοριακής λειτουργίας) και την προβολή του μοντέλου της κοινωνικής οικονομίας· |
Η κοινωνική οικονομία στην Ευρώπη και στα κράτη μέλη
|
12. |
τονίζει την ανάγκη αντιμετώπισης της ποικιλομορφίας των ορισμών και των νομικών πλαισίων, καθώς και των διαφορετικών μεθόδων συλλογής δεδομένων, οι οποίες δυσχεραίνουν κάθε σύγκριση ανά χώρα και περιφέρεια όσον αφορά τη βαρύτητα και τη συμβολή του εν λόγω τομέα· |
|
13. |
επαναλαμβάνει το αίτημά της προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή «να αναπτύξει ένα ευρωπαϊκό νομικό πλαίσιο της κοινωνικής οικονομίας, το οποίο να της προσφέρει κατάλληλη νομική υπόσταση, με ενιαίο ορισμό και με κανόνες οργάνωσης και διάρθρωσης των επιχειρήσεων που να ανταποκρίνονται σε συγκεκριμένα οργανωτικά και λειτουργικά κριτήρια» (1), προκειμένου να μην αποκλείονται από τη ζωτική υποστήριξη της ανάπτυξης αυτού του τομέα· |
|
14. |
παροτρύνει τις εθνικές, τις περιφερειακές και τις τοπικές αρχές να αξιοποιήσουν καλύτερα το δυναμικό των υφιστάμενων κανόνων σχετικά με τις ειδικές διατάξεις για τις υπηρεσίες γενικού οικονομικού συμφέροντος (ΥΓΟΣ), προκειμένου να επωφεληθούν πλήρως από τη δυνατότητα αναγνώρισης των φορέων της κοινωνικής οικονομίας που ασκούν οικονομική δραστηριότητα ως ΥΓΟΣ, κατά περίπτωση· ομοίως, τις καλεί να αξιοποιήσουν το δυναμικό των φορέων της κοινωνικής οικονομίας για να αναπτύξουν και να βελτιώσουν τις δημόσιες υπηρεσίες, χάρη στη συμμετοχή των εν λόγω φορέων στη διαχείριση των υπηρεσιών αυτών· |
|
15. |
αναγνωρίζει τη θετική επίδραση της πρωτοβουλίας της ΕΕ για την κοινωνική επιχειρηματικότητα (SBI) και των επακόλουθων δραστηριοτήτων της στα ρυθμιστικά και θεσμικά λειτουργικά περιβάλλοντα της κοινωνικής οικονομίας και των κοινωνικών επιχειρήσεων, αλλά εκφράζει τη λύπη της για το γεγονός ότι απαιτείται περαιτέρω ανάπτυξη ενιαίων και συγκεκριμένων σημείων επαφής με τις δημόσιες διοικήσεις· |
|
16. |
προτρέπει όλα τα επίπεδα διακυβέρνησης να χαράξουν μακροπρόθεσμες και δεόντως χρηματοδοτούμενες στρατηγικές για την προώθηση της κοινωνικής οικονομίας, στο πλαίσιο διαλόγου με τον συγκεκριμένο τομέα και σύμφωνα με το σχέδιο δράσης της ΕΕ για την κοινωνική οικονομία και τον σχετικό ορισμό του επί του θέματος· |
|
17. |
επισημαίνει την ανάγκη δημιουργίας πιο άτυπων και απλών συστημάτων στήριξης της κοινωνικής οικονομίας, διότι —όπου υπάρχουν— συχνά τυποποιούνται σε μεγάλο βαθμό και επιβαρύνουν υπερβολικά τις οργανώσεις της κοινωνικής οικονομίας με διοικητικό φόρτο· |
|
18. |
θεωρεί ορθή πρακτική για τα κράτη μέλη την επίσημη εισαγωγή της έννοιας της κοινωνικής οικονομίας στην κοινή γλώσσα, υιοθετώντας έναν ορισμό που να αντικατοπτρίζει τις βασικές αξίες και αρχές που περιλαμβάνονται στον ορισμό της ΕΕ· |
|
19. |
ζητεί τον διορισμό «εθνικών και περιφερειακών πρεσβευτών» για την κοινωνική οικονομία, με σκοπό την τόνωση του εν λόγω τομέα. Είναι αναγκαίο να διευκολυνθεί ο πειραματισμός, η πιλοτική εφαρμογή και η ανάπτυξη ικανοτήτων στο πλαίσιο της κοινωνικής οικονομίας· |
|
20. |
τονίζει τον ρόλο της κοινωνικής επιχειρηματικότητας και την ανάγκη προώθησής της ως πολύτιμης εναλλακτικής λύσης, τόσο για τις κερδοσκοπικές όσο και για τις μη κερδοσκοπικές επιχειρήσεις, και υπογραμμίζει τον ρόλο και τη χρησιμότητα αυτής της επιχειρηματικότητας για την ενίσχυση της κοινωνικής συνοχής σε μειονεκτούσες και σε λιγότερο ανεπτυγμένες περιοχές, για τη σημαντική επίδραση των δομών αυτών στην καταπολέμηση του αποπληθυσμού και της εγκατάλειψης της υπαίθρου, καθώς και για την εκπλήρωση αποστολών γενικού συμφέροντος, ιδίως όσον αφορά τη δημόσια στήριξη· |
|
21. |
πιέζει για την εφαρμογή στρατηγικών εστιασμένων στην ενίσχυση των ικανοτήτων των οργανώσεων της κοινωνικής οικονομίας για την ψηφιακή και την πράσινη μετάβαση, παρέχοντας στήριξη με πόρους και δεξιότητες ώστε να μπορούν να τροποποιούν και να βελτιώνουν τις επιδόσεις τους· |
Θέσπιση του ορθού πλαισίου για την κοινωνική οικονομία
|
22. |
τονίζει την επείγουσα ανάγκη θέσπισης σύγχρονων και αποτελεσματικών πολιτικών κοινωνικής οικονομίας και νομικών πλαισίων που θα διευκολύνουν την πρόσβαση στη χρηματοδότηση και στις αγορές για την επίτευξη ανοδικής σύγκλισης μεταξύ των περιφερειών και των κρατών μελών, καθώς και την ανάγκη κινητοποίησης δημόσιας και ιδιωτικής χρηματοδότησης προσαρμοσμένης στις ανάγκες της κοινωνικής οικονομίας· εν προκειμένω, εξαίρει την ανάγκη ευνοϊκών πλαισίων, προκειμένου να παρασχεθεί στον εν λόγω τομέα δυνατότητα ανάπτυξης διασυνοριακής συνεργασίας και διεθνοποίησης· Κατόπιν των ανωτέρω, η ΕτΠ εκφράζει την ικανοποίησή της για την εξαγγελία της Επιτροπής ότι το 2023 θα παρουσιάσει νομοθετική πρωτοβουλία σχετικά με ένα καταστατικό για τα ευρωπαϊκά διασυνοριακά σωματεία και τις μη κερδοσκοπικές οργανώσεις· |
|
23. |
επισημαίνει τα πρόσθετα κωλύματα, τα οποία εμποδίζουν τους φορείς της κοινωνικής οικονομίας να δραστηριοποιούνται διακρατικά στην ενιαία αγορά και πηγάζουν από την ποικιλομορφία —ενίοτε δε και από την απουσία— ολοκληρωμένων νομικών πλαισίων που να καλύπτουν το σύνολο των νομικών μορφών της κοινωνικής οικονομίας, όπως οι συνεταιρισμοί, οι sociedades laborales (εταιρείες εργαζομένων), τα ταμεία αλληλασφάλισης, οι ενώσεις, τα ιδρύματα και οι κοινωνικές επιχειρήσεις· |
|
24. |
θεωρεί ότι η κοινωνική οικονομία έχει εγκάρσιο χαρακτήρα και χρήζει συνεκτίμησης σε διάφορους τομείς. Καλό παράδειγμα αυτής της πολύπλευρης προσέγγισης είναι οι πολιτικές που διαρθρώνονται γύρω από την εσωτερική αγορά και η πολιτική στον τομέα των επιχειρήσεων, στο πλαίσιο των οποίων οι μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις και οι νεοφυείς επιχειρήσεις μπορούν να βοηθηθούν προκειμένου να αναπτυχθούν, να επεκταθούν και, εκ τούτου, να δημιουργήσουν θέσεις εργασίας και να συμβάλουν στη σύμπραξη, στη συνεργασία και στην ανταγωνιστικότητα της οικονομίας της ΕΕ· |
|
25. |
αιτείται ολοκλήρωση, εντός ενός κατά το μάλλον ή ήττον ομοιογενούς καθεστώτος σε ευρωπαϊκό επίπεδο, των διαφόρων καταστατικών ή σημάτων που υπάρχουν στα κράτη μέλη για τον χαρακτηρισμό των εταιρειών που επιδιώκουν κερδοσκοπικό σκοπό, έχοντας όμως θετικό κοινωνικό και περιβαλλοντικό αντίκτυπο· |
|
26. |
αναγνωρίζει την ανάγκη βελτίωσης των δεδομένων που σχετίζονται με την κοινωνική οικονομία και προτείνει να θεσπίσει η ΕΕ κατάλληλους δείκτες για την αξιολόγηση των επενδύσεων στην κοινωνική οικονομία· |
|
27. |
επισημαίνει τον τρόπο με τον οποίο οι δημόσιες αρχές και οι δικαιούχοι θα μπορούσαν να επωφεληθούν καλύτερα από τις υφιστάμενες δυνατότητες όσον αφορά την ελαστικότητα των κρατικών ενισχύσεων για τη στήριξη της κοινωνικής οικονομίας· |
|
28. |
ζητεί την προώθηση συμμαχιών και κοινών μεθόδων εργασίας μεταξύ του τρίτου, του δημόσιου και του ιδιωτικού τομέα για την αντιμετώπιση των κοινωνικών, οικονομικών, εκπαιδευτικών, περιβαλλοντικών και οικολογικών προκλήσεων με την παροχή δεξιοτήτων, πόρων και τεχνογνωσίας για την επίτευξη ενός κοινού στόχου· |
Βέλτιστες πρακτικές όσον αφορά τον ρόλο των τοπικών και των περιφερειακών αρχών
|
29. |
σταθμίζει προσεκτικά το γεγονός ότι οι παράγοντες της κοινωνικής οικονομίας διαθέτουν ισχυρή τοπική βάση, και συνεπώς σημαντικό δυναμικό για τη διάρθρωση του συγκεκριμένου τόπου με συνοχή, ελαχιστοποιώντας τις ανισότητες, αφενός, και αφετέρου για την οικονομική του αναζωογόνηση· συνεπώς, καλεί τις εθνικές αρχές να επιτρέπουν στις τοπικές και τις περιφερειακές οντότητες να εφαρμόζουν τα μέσα που είναι τα πλέον ενδεδειγμένα για το τοπικό πλαίσιο, με στόχο τη στήριξη της ανάπτυξης της κοινωνικής οικονομίας στην περιοχή δικαιοδοσίας τους. Τονίζει, επομένως, ότι οι δήμοι και οι περιφέρειες θα πρέπει να διαθέτουν προσβάσιμα, διαφανή, συγκρίσιμα και σταθερά συστήματα χρηματοδότησης της κοινωνικής οικονομίας· |
|
30. |
θεωρεί ότι οι τοπικές και οι περιφερειακές αρχές θα πρέπει να ασκούν συντονιστικά καθήκοντα ενόψει της δημιουργίας περιφερειακών πλατφορμών συναντήσεων ή εξωτερικών δομών συνεργασίας για την κοινωνική οικονομία. Συγκεκριμένα, θα πρέπει να προωθούν τη δημιουργία ενός ιστού δημόσιου-ιδιωτικού τομέα για τη στήριξη της συγκρότησης και της εδραίωσης της κοινωνικής οικονομίας στην περιοχή, συντονίζοντας δημόσιους και ιδιωτικούς φορείς, ιδίως δε τους εκπαιδευτικούς φορείς, οι οποίοι είναι εδραιωμένοι στη συγκεκριμένη περιοχή και είναι προσηλωμένοι στην οικονομική της ανάπτυξη και την κοινωνική της συνοχή. Στα καθήκοντα αυτά θα πρέπει επίσης να εμπίπτει ο συντονισμός της ανάπτυξης και των εμπειριών στο πλαίσιο της διαμόρφωσης της περιφερειακής και της δημοτικής πολιτικής στην περιοχή· |
|
31. |
ζητεί την ενίσχυση της συμμετοχής των οργανώσεων της κοινωνικής οικονομίας στη διαδικασία λήψης οικονομικών αποφάσεων σε τοπικό επίπεδο. Οι τοπικές και οι περιφερειακές αρχές θα πρέπει να αναπτύξουν κοινωνικά υπεύθυνες διαδικασίες και πρότυπα σύναψης δημόσιων συμβάσεων, με επίδειξη της δέουσας προσοχής στους οικονομικούς παράγοντες που εμφανίζουν προοπτικές κοινωνικής ένταξης, καθώς και στις περιβαλλοντικές ανησυχίες· |
|
32. |
συνιστά τη θεσμοθέτηση περιφερειακών μηχανισμών διαλόγου και στήριξης μεταξύ των περιφερειακών και των τοπικών αρχών και των δικτύων της κοινωνικής οικονομίας, με σκοπό τη διοχέτευση των δυνατοτήτων χρηματοδότησης, τη δημιουργία ευκαιριών ανάπτυξης ικανοτήτων και τη βελτίωση της στήριξης των επιτόπιων φορέων· προς τον σκοπό αυτό, θεωρεί ότι κάθε κράτος μέλος θα πρέπει να διαθέτει υπουργεία/υπηρεσίες/οργανισμούς με καθορισμένη αρμοδιότητα για την ανάπτυξη της κοινωνικής οικονομίας και σαφή εντολή για τη διερεύνηση συναφών θεμάτων· |
|
33. |
ζητεί τη δημιουργία ευκαιριών κατάρτισης και ανάπτυξης ικανοτήτων για τις οικονομικές και τις κοινωνικές οντότητες σε τοπικό και σε περιφερειακό επίπεδο, προκειμένου να στρέψουν και να αναβαθμίσουν το επιχειρηματικό τους μοντέλο προς μεγαλύτερη ανθεκτικότητα, αυτονομία και ελκυστικότητα των σταδιοδρομιών στην κοινωνική οικονομία. Ως εκ τούτου, τάσσεται υπέρ της εισαγωγής εξειδικευμένης κατάρτισης για την κοινωνική επιχειρηματικότητα στα διάφορα στάδια της επίσημης εκπαίδευσης και της επαγγελματικής κατάρτισης, στα πανεπιστήμια και σε όλους τους κύκλους της εκπαίδευσης· |
|
34. |
τονίζει τη σημασία του συνεχούς και ενισχυμένου συντονισμού μεταξύ του τοπικού και του περιφερειακού επιπέδου διακυβέρνησης, τόσο εντός του ίδιου κράτους μέλους όσο και σε ολόκληρη την ΕΕ, όσον αφορά την κοινωνική οικονομία και τις κοινωνικές επιχειρήσεις· |
|
35. |
προτείνει μια προσέγγιση καθοδήγησης μέσω δράσεων αδελφοποίησης μεταξύ περιοχών που διαθέτουν ήδη εμπειρία ως προς την ανάπτυξη τοπικών και περιφερειακών οικοσυστημάτων και συναφών νομικών πλαισίων για την κοινωνική οικονομία και περιοχών που διαθέτουν μικρότερη ή και ανύπαρκτη ανάλογη εμπειρία· |
|
36. |
πιέζει για συνεχή ανάπτυξη της γνώσης και συντονισμό μεταξύ των δήμων και των περιφερειών, επίσης στο εσωτερικό των κρατών μελών, όσον αφορά την κοινωνική οικονομία και τις κοινωνικές επιχειρήσεις. Εθνικές στρατηγικές θα μπορούσαν να προωθήσουν αυτή τη συνεργασία, μεταξύ άλλων, μέσω της προώθησης συναφών δράσεων στα υφιστάμενα δίκτυα τοπικών αρχών και περιφερειών σε εθνικό επίπεδο· |
|
37. |
προκρίνει τον ρόλο της κοινωνικής επιχειρηματικότητας για τη διευκόλυνση της μετάβασης της οικονομίας σε ένα, οικονομικά, κοινωνικά και περιβαλλοντικά, πιο βιώσιμο μοντέλο. Προς τον σκοπό αυτό, οι τοπικές και οι περιφερειακές αρχές πρέπει να βρουν κατάλληλα μέσα για να καταστήσουν περισσότερο ελκυστική την αναγνώριση της κοινωνικής οικονομίας, για παράδειγμα μέσω της διοργάνωσης εκτεταμένων εκστρατειών επικοινωνίας, της ενίσχυσης της πρόσβασης των φορέων της κοινωνικής οικονομίας στις δημόσιες συμβάσεις, καθώς και της παροχής στοχευμένης χρηματοδοτικής στήριξης· |
|
38. |
ζητεί τη θέσπιση του επίσημου τίτλου «Ευρωπαϊκή Πρωτεύουσα της κοινωνικής οικονομίας»· |
|
39. |
υποστηρίζει την ανάγκη να διασφαλιστεί ότι τα μέτρα της ΕΕ συνεκτιμούν τις τοπικές και τις περιφερειακές προοπτικές, καθώς και τη διάδοση επιτυχημένων πιλοτικών πρωτοβουλιών και ορθών πρακτικών υπό την καθοδήγηση των φορέων της κοινωνικής οικονομίας στο πλαίσιο των κυβερνητικών συστάσεων, και να προαχθεί η αναπαραγωγή τους μέσω δικτύων κοινωνικής οικονομίας και δημόσιας επικοινωνίας. Αυτό θα μπορούσε να πραγματοποιηθεί μέσω μιας ειδικής νέας πλατφόρμας κοινωνικής οικονομίας, με την ενεργό συμμετοχή της Ευρωπαϊκής Επιτροπής των Περιφερειών και σε συνεργασία με όλους τους ενδιαφερόμενους φορείς· |
|
40. |
προτείνει τη βελτίωση της πρόσβασης των τοπικών και των περιφερειακών αρχών σε πληροφορίες σχετικά με τα ευρωπαϊκά ταμεία και προγράμματα, όπως τα ευρωπαϊκά διαρθρωτικά και επενδυτικά ταμεία, την ενίσχυση των σχέσεων μεταξύ της ΕΕ και του τοπικού και του περιφερειακού επιπέδου διακυβέρνησης, καθώς και τη μεγαλύτερη ευαισθητοποίηση σχετικά με τον ρόλο του τομέα της κοινωνικής οικονομίας στις τοπικές και τις περιφερειακές κοινότητες· |
Βελτίωση της χρηματοδότησης, της φορολογίας και της πρόσβασης στις αγορές
|
41. |
χαιρετίζει τόσο την πρόταση της Επιτροπής για τη δημιουργία μιας πύλης κοινωνικής οικονομίας της ΕΕ, με την κατάρτιση καταλόγου των δημόσιων πολιτικών και της προβλεπόμενης χρηματοδότησης για τον εν λόγω τομέα, όσο και την πρότασή της σχετικά με την αύξηση της διαθεσιμότητας δημόσιας χρηματοδότησης· |
|
42. |
υποδεικνύει την απουσία πρόσβασης σε χρηματοδότηση ως ένα από τα κυριότερα κωλύματα που παρεμποδίζουν την ευόδωση της κοινωνικής επιχειρηματικότητας. Είναι επομένως σημαντικό να ενισχυθούν οι συνέργειες μεταξύ των χρηματοδοτικών μέσων και να συνεχιστεί η κινητοποίηση ιδιωτικής χρηματοδότησης, «υπομονετικών» κεφαλαίων και συμβουλευτικής υποστήριξης, κατάλληλα προσαρμοσμένων στις ανάγκες των κοινωνικών επιχειρήσεων και των οργανώσεων της κοινωνικής οικονομίας· |
|
43. |
ζητεί να διερευνηθεί το δυναμικό της κοινωνικής οικονομίας στον τομέα της επαγγελματικής κατάρτισης, των πανεπιστημίων και όλων των κύκλων της εκπαίδευσης, των ενεργών πολιτικών απασχόλησης, καθώς και της ανάπτυξης δεξιοτήτων και ικανοτήτων· κατά συνέπεια, η Επιτροπή θα πρέπει να στηρίξει την αναβάθμιση των δεξιοτήτων και την πρόσβαση στη διά βίου μάθηση των εργαζομένων της κοινωνικής οικονομίας σε τομείς όπως η ψηφιοποίηση, η συμμετοχική διοίκηση, η ανθεκτικότητα και η πράσινη μετάβαση, προκειμένου να τους βοηθήσει να εισέλθουν ή να παραμείνουν στην αγορά εργασίας των επιχειρήσεων της κοινωνικής οικονομίας· |
|
44. |
θεωρεί ότι, συμπληρωματικά προς την πράσινη ταξινομία ως συμβολή στην εφαρμογή της Πράσινης Συμφωνίας, η Επιτροπή θα πρέπει να υποβάλει επειγόντως πρόταση για τη θέσπιση κοινωνικής ταξινομίας. Μια κοινωνική ταξινομία θα παρείχε στους δυνητικούς επενδυτές και τις επιχειρήσεις σαφή καθοδήγηση ως προς το τι μπορεί να νοηθεί ως «κοινωνική επένδυση». Η απουσία κοινωνικής ταξινομίας λειτουργεί επί του παρόντος ως τροχοπέδη για δυνητικές ιδιωτικές επενδύσεις στην κοινωνική οικονομία· |
|
45. |
προτείνει τον περιορισμό των φραγμών που δυσχεραίνουν την πρόσβαση των φορέων της κοινωνικής οικονομίας σε εθνικούς και ενωσιακούς πόρους, καθώς και την καλύτερη προσαρμογή στις πραγματικές τοπικές συνθήκες. Για παράδειγμα, τα ενωσιακά και τα εθνικά προγράμματα χρηματοδοτικής στήριξης θα πρέπει, αφενός, να είναι δεόντως προσαρμοσμένα στις συγκεκριμένες εδαφικές ανάγκες και συνθήκες και, αφετέρου, να αποτελούν επίσης ασφαλές και προβλέψιμο σύστημα χρηματοδότησης των κοινωνικών υπηρεσιών από το κεντρικό επίπεδο έως τις τοπικές αρχές. Εν προκειμένω, καλό παράδειγμα ήταν τα ταμεία κοινωνικής καινοτομίας, τα οποία προωθήθηκαν στον τελευταίο ευρωπαϊκό προϋπολογισμό και συνέβαλαν στην ανάδυση νέων κοινωνικών έργων σε όλα τα κράτη μέλη· |
|
46. |
επιδοκιμάζει τα βήματα προόδου που σημειώθηκαν στην πολιτική συνοχής με τη βοήθεια του μέσου «NextGenerationEU» όσον αφορά την κοινωνική οικονομία και τις νέες παρεχόμενες ευκαιρίες. Ωστόσο, εξακολουθεί να υπάρχει ανάγκη άμεσης πρόσβασης των δήμων και των περιφερειών σε αυτά τα κονδύλια· |
|
47. |
τονίζει ότι απαιτείται να διαμορφωθεί, σε επίπεδο τόσο ΕΕ όσο και κρατών μελών, ένα δημοσιονομικό πλαίσιο για την κοινωνική οικονομία εστιασμένο στην αντιμετώπιση του αθέμιτου ανταγωνισμού που σχετίζεται με το γεγονός ότι οι φορείς της κοινωνικής οικονομίας βασίζονται κατά κύριο λόγο σε ίδια κεφάλαια· |
|
48. |
παρακινεί τα κράτη μέλη να εκταμιεύσουν πόρους από τη χρηματοδότηση της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένου του Μηχανισμού Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, και να ιδρύσουν, με τη βοήθεια του InvestEU, ένα «Ταμείο εγγυήσεων αφιερωμένο στις μικρές και μεσαίες οντότητες της κοινωνικής οικονομίας»· |
|
49. |
προκρίνει μια φορολογική πολιτική η οποία να αναγνωρίζει τις λειτουργίες γενικού συμφέροντος. Για παράδειγμα: εφαρμογή πραγματικών φορολογικών λύσεων για τη στήριξη του τομέα της κοινωνικής οικονομίας (παραχωρήσεις, απαλλαγές, σε επίπεδο τόσο φόρου εισοδήματος όσο και ΦΠΑ), με βελτίωση των οικονομικών οφελών που απορρέουν από το καθεστώς της οντότητας της κοινωνικής οικονομίας ή της κοινωνικής επιχείρησης (τόσο απευθείας για τις οντότητες της κοινωνικής οικονομίας όσο και για τα άτομα/τις εταιρείες που χρησιμοποιούν υπηρεσίες ή αγοράζουν ορισμένα αγαθά από οντότητες της κοινωνικής οικονομίας). Η ΕτΠ καλεί, συνεπώς, την Επιτροπή να δώσει ιδιαίτερη προσοχή στη φορολόγηση των οντοτήτων της κοινωνικής οικονομίας βάσει της νομοθετικής πρωτοβουλίας «Επιχειρήσεις στην Ευρώπη: Πλαίσιο για τη φορολογία εισοδήματος»· |
|
50. |
θεωρεί επείγουσα την ανάγκη εφαρμογής φορολογικών μέτρων προς όφελος του τομέα της κοινωνικής οικονομίας και εξασφάλισης μεγαλύτερων φορολογικών οφελών (κοινωνική ασφάλιση, φόρος εισοδήματος φυσικών προσώπων) κατά την πρόσληψη ατόμων που βρίσκονται ή κινδυνεύουν να βρεθούν σε ευάλωτη κατάσταση, με ιδιαίτερη υποστήριξη των επιχειρηματικών μοντέλων που απασχολούν κατά κύριο λόγο αυτά τα άτομα (ειδικά κέντρα απασχόλησης και επιχειρήσεις κοινωνικής ένταξης)· |
|
51. |
τάσσεται υπέρ της διατήρησης και της τυποποίησης των απαιτούμενων προϋποθέσεων για τη διασφάλιση της πρόσβασης στην αγορά εργασίας ενηλίκων με κάποια μορφή γνωστικής αναπηρίας: η ισχύουσα κανονιστική ρύθμιση (εφεδρική ποσόστωση 2 %) δεν επαρκεί και δεν τηρείται σε πολλές περιπτώσεις. Θα πρέπει να διενεργηθούν στοχοθετημένες ενημερωτικές εκστρατείες για το θέμα αυτό· |
|
52. |
εκτιμά ότι υπάρχει ιδιαίτερη ανάγκη θέσπισης καλύτερων και απλούστερων κανονιστικών ρυθμίσεων με στόχο να έχουν οι κοινωνικές επιχειρήσεις πρόσβαση σε πιστώσεις· |
|
53. |
ζητεί πολιτικές εστιασμένες στην προώθηση κοινωνικά υπεύθυνων δημόσιων συμβάσεων και στη συμπερίληψη κοινωνικών απαιτήσεων στις προσκλήσεις υποβολής προσφορών ως βοηθητικό μέσο για την ανάπτυξη του τομέα της κοινωνικής οικονομίας· |
|
54. |
ζητεί να διευκολυνθεί η πρόσβαση της κοινωνικής οικονομίας στις δημόσιες συμβάσεις, με τη χρήση των ευκαιριών που παρέχει ήδη η ευρωπαϊκή οδηγία για τις δημόσιες συμβάσεις, και να προαχθεί η ανάπτυξη ικανοτήτων σε σχέση τόσο με τους δημοσίους υπαλλήλους όσο και με την κοινωνική οικονομία· |
|
55. |
ζητεί σαφέστερους κανόνες όσον αφορά την παροχή κρατικών ενισχύσεων σε οντότητες της κοινωνικής οικονομίας, καθώς και τη διαφοροποίησή τους από άλλες μορφές εταιρειών. Στο ίδιο πνεύμα, η κοινωνική οικονομία θα πρέπει να τυγχάνει διαφοροποιημένης μεταχείρισης όσον αφορά το συμβιβάσιμο των κρατικών ενισχύσεων με την ενιαία αγορά, για τους σκοπούς της εφαρμογής του άρθρου 107 παράγραφος 1 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Κρίνεται σημαντική η πρόβλεψη ειδικού καθεστώτος κρατικών ενισχύσεων για τους φορείς και τις επιχειρήσεις της κοινωνικής οικονομίας που δραστηριοποιούνται στον κοινωνικό τομέα, δεδομένου ότι παρεμβαίνουν εκεί όπου εντοπίζονται ανεπάρκειες στην αγορά. Για παράδειγμα, στη Γαλλία υπάρχει ένα ταμείο αποταμίευσης του οποίου ένα μέρος των αποταμιεύσεων μετατρέπεται σε επενδύσεις στην κοινωνική οικονομία (10 %). Η χώρα αυτή διαθέτει επίσης ένα σήμα για εξαιρετικά καινοτόμες οικολογικές εταιρείες που επιτελούν κοινωνική λειτουργία, το οποίο παρέχει φορολογικά οφέλη στους επενδυτές, δεδομένου ότι πρόκειται για εταιρείες με χαμηλότερη κερδοφορία· |
|
56. |
υποστηρίζει την ιδέα ότι το ευρωπαϊκό νομικό πλαίσιο πρέπει να επιτρέπει στις αναγνωρισμένες κοινωνικές επιχειρήσεις να έχουν πρόσβαση στις ευρωπαϊκές αγορές δημοσίων συμβάσεων χωρίς να ανταγωνίζονται τις συμβατικές επιχειρήσεις, εφόσον ανταποκρίνονται σε κοινωνικές ανάγκες ή εκτελούν αποστολές δημοσίου συμφέροντος με κυβερνητική εντολή. Αυτό θα μπορούσε να αποτελέσει πλεονέκτημα για τις δημόσιες αρχές που έχουν θέσει σε εφαρμογή ένα νομικό πλαίσιο για την κοινωνική οικονομία με προβλεπόμενο σύστημα έγκρισης και χρηματοδότησης. |
Βρυξέλλες, 8 Φεβρουαρίου 2023.
Ο Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής των Περιφερειών
Vasco ALVES CORDEIRO
|
3.5.2023 |
EL |
Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης |
C 157/28 |
Γνωμοδότηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής των Περιφερειών με θέμα «Η ευρωπαϊκή στρατηγική για τη φροντίδα»
(2023/C 157/06)
|
ΣΥΣΤΑΣΕΙΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ
Η ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ (ΕτΠ),
Προτεραιότητες πολιτικής
|
1. |
αναγνωρίζει την ανάγκη για υπηρεσίες φροντίδας υψηλής ποιότητας τόσο στον τομέα της προσχολικής εκπαίδευσης και φροντίδας, για την ανάπτυξη των γνωστικών, γλωσσικών και σωματικών δεξιοτήτων και ικανοτήτων των παιδιών, για τη διατήρηση ενός υγιεινού και δραστήριου τρόπου ζωής και τη μη έκθεσή τους στη φτώχεια και τον κοινωνικό αποκλεισμό, καθώς και στον τομέα της μακροχρόνιας φροντίδας για την ενδυνάμωση των ηλικιωμένων και/ή των ατόμων με αναπηρία προκειμένου να διατηρήσουν την αυτονομία τους και να ζουν με αξιοπρέπεια. Με τον τρόπο αυτό θα αντιμετωπιστούν οι δημογραφικές αλλαγές και η εκθετικά αυξανόμενη ζήτηση για υπηρεσίες φροντίδας. Η έγκαιρη παρέμβαση, η κατάλληλη προώθηση της υγείας και της πρόληψης ασθενειών μπορούν να στηρίξουν περαιτέρω έναν ανεξάρτητο, υγιή και δραστήριο τρόπο ζωής για μεγαλύτερο διάστημα και να καθυστερήσουν την εμφάνιση των αναγκών φροντίδας· |
|
2. |
θεωρεί ότι η οικονομική προσιτότητα, η προσβασιμότητα και η διαθεσιμότητα υπηρεσιών φροντίδας υψηλής ποιότητας είναι απαραίτητες για την κάλυψη της συνεχώς αυξανόμενης ανάγκης για προσχολική εκπαίδευση και φροντίδα, για τη διασφάλιση του δικαιώματος των ηλικιωμένων και/ή των ατόμων με αναπηρία να ζουν ανεξάρτητα και για τη στήριξη, παράλληλα, των οικογενειών και τη μείωση της επιβάρυνσης των μελών των οικογενειών τους· |
|
3. |
επισημαίνει τη συχνά ανεπαρκή εκτίμηση των επαγγελματιών του τομέα της φροντίδας, όπως αντικατοπτρίζεται σε ορισμένους χώρους στην έλλειψη επαρκούς αμοιβής, στη χαμηλή εκπαιδευτική επάρκεια, στις χαμηλές προοπτικές επαγγελματικής εξέλιξης, στην έλλειψη ευκαιριών κατάρτισης και ψυχολογικής υποστήριξης και φροντίδας και, ενίοτε, στις επισφαλείς θέσεις εργασίας· |
|
4. |
τονίζει ότι οι ανεπαρκείς υπηρεσίες φροντίδας έχουν δυσανάλογο αντίκτυπο στις γυναίκες, καθώς οι συμπληρωματικές ή άτυπες ευθύνες φροντίδας εξακολουθούν να βαρύνουν κατά κύριο λόγο τις γυναίκες, κάτι που επηρεάζει την ισορροπία μεταξύ επαγγελματικής και ιδιωτικής ζωής και τη δυνατότητα απασχόλησής τους σε αμειβόμενες θέσεις εργασίας. Οι γυναίκες αποτελούν το 90 % του επίσημου εργατικού δυναμικού παροχής φροντίδας, συχνά σε ακόμη χαμηλά αμειβόμενες και επισφαλείς θέσεις εργασίας. Το 92 % των γυναικών στην ΕΕ παρέχουν τακτικά, δηλαδή περισσότερο από μία ημέρα την εβδομάδα, και το 81 % καθημερινά μη αμειβόμενη φροντίδα. Επιπλέον, 7,7 εκατομμύρια γυναίκες στην Ευρώπη δεν είναι οικονομικά ενεργές λόγω ευθυνών φροντίδας (1)· |
|
5. |
εφιστά την προσοχή στο γεγονός ότι πολλά συστήματα φροντίδας σε πολλές χώρες κατάφεραν κατά την κρίση της νόσου COVID-19 να προσαρμοστούν και συνεχίσουν να παρέχουν καλές υπηρεσίες περίθαλψης· επισημαίνει, ωστόσο, ότι η πανδημία κατέδειξε ενίοτε και την έλλειψη ανθεκτικότητας των συστημάτων φροντίδας και τονίζει ότι οι θέσεις εργασίας καθώς και η συνέχεια παροχής υπηρεσιών στον τομέα της περίθαλψης και της φροντίδας μπορούν να διασφαλιστούν μέσω της δημιουργίας ανθεκτικών στις κρίσεις δομών εργασίας από τους εργοδότες, ιδίως σε ό,τι αφορά το ιδιοκτησιακό καθεστώς και την αξιοποίηση των κερδών· |
|
6. |
εφιστά την προσοχή, αφενός, στην πανευρωπαϊκή έλλειψη εργατικού δυναμικού στον τομέα της φροντίδας και στον εκτεταμένο κοινωνικό αντίκτυπο αυτής, ιδίως σε περιοχές που πλήττονται από πληθυσμιακή συρρίκνωση ή σε περιφέρειες που υστερούν, όπου η φροντίδα για τους ηλικιωμένους και τα εξαρτώμενα άτομα είναι λιγότερο προσβάσιμη, και, αφετέρου, στο τεράστιο δυναμικό του τομέα της φροντίδας για την αγορά εργασίας. Στο πλαίσιο αυτό, επισημαίνει τη δημιουργία δυνητικά οκτώ εκατομμυρίων θέσεων εργασίας στον τομέα της υγείας και της κοινωνικής περίθαλψης κατά την επόμενη δεκαετία (2)· |
Αρχές
|
7. |
ενστερνίζεται την αρχή 9 του ευρωπαϊκού πυλώνα κοινωνικών δικαιωμάτων που ορίζει ότι οι γονείς και τα άτομα που έχουν ευθύνες παροχής φροντίδας έχουν δικαίωμα σε κατάλληλο διάστημα άδειας, ευέλικτες ρυθμίσεις εργασίας και πρόσβαση σε υπηρεσίες φροντίδας· |
|
8. |
ενστερνίζεται την αρχή 11 του ευρωπαϊκού πυλώνα κοινωνικών δικαιωμάτων, όπου αναγνωρίζεται το δικαίωμα των παιδιών σε οικονομικά προσιτή και ποιοτική προσχολική εκπαίδευση και φροντίδα· |
|
9. |
ενστερνίζεται την αρχή 17 του ευρωπαϊκού πυλώνα κοινωνικών δικαιωμάτων και το δικαίωμα που κατοχυρώνεται σε αυτήν όσον αφορά την ένταξη των ατόμων με αναπηρία και το δικαίωμά τους σε εισοδηματική στήριξη, σε εργασιακό περιβάλλον προσαρμοσμένο στις ανάγκες τους και σε υπηρεσίες που τους επιτρέπουν να συμμετέχουν στην αγορά εργασίας και στην κοινωνία· |
|
10. |
ενστερνίζεται την αρχή 18 του ευρωπαϊκού πυλώνα κοινωνικών δικαιωμάτων, όπου ορίζεται το δικαίωμα πρόσβασης σε ποιοτική και οικονομικά προσιτή μακροχρόνια φροντίδα, ιδίως σε υπηρεσίες κατ’ οίκον φροντίδας και υπηρεσίες σε επίπεδο κοινότητας· |
|
11. |
δηλώνει προσηλωμένη στον Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της ΕΕ που αναγνωρίζει το δικαίωμα των ηλικιωμένων να διάγουν αξιοπρεπή και ανεξάρτητη ζωή και να συμμετέχουν στον κοινωνικό και πολιτιστικό βίο· |
|
12. |
δηλώνει προσηλωμένη στον Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της ΕΕ (3) που αναγνωρίζει το δικαίωμα των ατόμων με αναπηρία να επωφελούνται από μέτρα που θα τους εξασφαλίζουν την αυτονομία, την κοινωνική και επαγγελματική ένταξη και τη συμμετοχή στον κοινοτικό βίο· |
|
13. |
καλεί τα κράτη μέλη της ΕΕ, που δεν το έχουν πράξει ακόμη, να επικυρώσουν και να εφαρμόσουν τις σχετικές συμβάσεις της ΔΟΕ, ιδίως τις συμβάσεις αριθ. 189 σχετικά με την αξιοπρεπή εργασία για το οικιακό προσωπικό, αριθ. 190 σχετικά με τη βία και την παρενόχληση στον κόσμο της εργασίας και αριθ. 149 για το νοσηλευτικό προσωπικό· |
|
14. |
εκφράζει την υποστήριξή της στη σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία και στην υποχρέωση που κατοχυρώνεται σε αυτήν όσον αφορά την προώθηση της κατάρτισης των επαγγελματιών και του προσωπικού που εργάζεται με άτομα με αναπηρία σχετικά με τα δικαιώματα που αναγνωρίζονται στη σύμβαση, ώστε να παρέχουν καλύτερα τη βοήθεια και τις υπηρεσίες που εγγυώνται τα εν λόγω δικαιώματα· |
|
15. |
ενστερνίζεται το άρθρο 19 της σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία και το δικαίωμα που κατοχυρώνεται σε αυτό όσον αφορά την πρόσβαση των ατόμων με αναπηρία σε ένα φάσμα υπηρεσιών παροχής βοήθειας στο σπίτι ή σε ίδρυμα, καθώς και σε άλλες υπηρεσίες για την υποστήριξη της διαβίωσης και της ένταξής τους στην κοινωνία· |
Γενικές παρατηρήσεις
|
16. |
εκφράζει την ικανοποίησή της για το γεγονός ότι, στην ανακοίνωσή της σχετικά με την ευρωπαϊκή στρατηγική για τη φροντίδα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εξετάζει τα ζητήματα που είχε επισημάνει η ΕτΠ σε προηγούμενη γνωμοδότηση πρωτοβουλίας (4) με θέμα τη φροντίδα και εξετάζει εν μέρει τις λύσεις που προτείνονται σε αυτήν, όπως η δημιουργία ενός αποτελεσματικού συστήματος συλλογής και ανάλυσης δεδομένων· επίσης, καθίσταται επείγουσα η ενεργοποίηση ενός συστήματος διαλειτουργικότητας μεταξύ των τομέων (ιδίως μεταξύ αυτών της υγείας και της κοινωνικής πρόνοιας)· |
|
17. |
τονίζει την ανάγκη για μια κοινή στρατηγική, την οποία θα συμμερίζονται όλες οι ευρωπαϊκές τοπικές και περιφερειακές αρχές με αρμοδιότητες στους τομείς της περίθαλψης, της φροντίδας και της εκπαίδευσης και τα κράτη μέλη, καθώς και τα θεσμικά όργανα της ΕΕ, προκειμένου να διασφαλιστεί μια προσβάσιμη μακροχρόνια φροντίδα, η οποία θα ανταποκρίνεται στις ανάγκες τόσο των ατόμων που λαμβάνουν φροντίδα όσο και των φροντιστών, καθώς και μια ποιοτική, οικονομικά προσιτή και προσβάσιμη παιδική φροντίδα σε ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση· Η στρατηγική αυτή πρέπει επίσης να ενσωματωθεί στη διαδικασία του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου. Σύμφωνα με την αρχή της επικουρικότητας, θα πρέπει να ληφθεί υπόψη το γεγονός ότι η φροντίδα και η προσχολική εκπαίδευση και φροντίδα ρυθμίζονται με διαφορετικούς τρόπους στα διάφορα κράτη μέλη· |
|
18. |
θεωρεί ότι η ευρωπαϊκή στρατηγική για τη φροντίδα αποτελεί σημαντικό και θετικό πρώτο βήμα προς την επίτευξη του ευρωπαϊκού πυλώνα κοινωνικών δικαιωμάτων και τη βελτίωση του συστήματος φροντίδας στην Ευρώπη και μπορεί να συμβάλει στη βελτίωση της μακροχρόνιας φροντίδας και της προσχολικής εκπαίδευσης και στην ενίσχυση της ισότητας των φύλων και της κοινωνικής δικαιοσύνης στα συστήματα φροντίδας· |
|
19. |
έχει επίγνωση του γεγονότος ότι οι κοινωνικές υπηρεσίες, όπως η προσχολική εκπαίδευση και φροντίδα ή η μακροχρόνια φροντίδα, αποτελούν μέρος ενός σημαντικού τομέα της οικονομίας που καλύπτει τις ανάγκες φροντίδας, δημιουργεί θέσεις εργασίας, συμβάλλει στη μείωση του κόστους της υγείας και, ως εκ τούτου, έχει πολλαπλά κοινωνικά οφέλη· |
|
20. |
επικροτεί τις προτάσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για συντονισμό και ανάληψη από κοινού δράσης σε θέματα μακροχρόνιας φροντίδας και παιδικής φροντίδας, με υποστηρικτικά μέτρα (όπως η εκπόνηση κοινών αναλύσεων, η ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών και η στήριξη μεταρρυθμίσεων και επενδύσεων μέσω ενωσιακής χρηματοδότησης) σε ευρωπαϊκό επίπεδο και με πλαίσια πολιτικής για μεταρρυθμίσεις και επενδύσεις σε εθνικό, περιφερειακό και τοπικό επίπεδο, σύμφωνα με την αρχή της επικουρικότητας. Η ΕτΠ καλεί επίσης την Επιτροπή να κατευθύνει τις δημόσιες επενδύσεις σε υπηρεσίες μακροχρόνιας φροντίδας κατά τη χρήση των προγραμμάτων και των χρηματοδοτικών μέσων της ΕΕ. Επίσης, καθίσταται αναγκαία η συμπληρωματικότητα των ενωσιακών ταμείων των διαφόρων προγραμμάτων, έτσι ώστε να μεγιστοποιηθεί η επίδρασή τους· |
|
21. |
θεωρεί ότι, συμπληρωματικά προς την πράσινη ταξινομία ως συμβολή στην εφαρμογή της Πράσινης Συμφωνίας, η Επιτροπή θα πρέπει να υποβάλει επειγόντως πρόταση για τη θέσπιση κοινωνικής ταξινομίας. Μια κοινωνική ταξινομία θα παρείχε στους δυνητικούς επενδυτές και τις επιχειρήσεις σαφή καθοδήγηση ως προς το τι μπορεί να νοηθεί ως «κοινωνική επένδυση». Η απουσία κοινωνικής ταξινομίας θέτει επί του παρόντος εμπόδια σε δυνητικές ιδιωτικές επενδύσεις στην ιατροφαρμακευτική περίθαλψη και τις κοινωνικές υπηρεσίες· |
|
22. |
τονίζει ότι, στο πλαίσιο του Μηχανισμού Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (ΜΑΑ), ποσοστό 33 % των προγραμματισμένων στα 25 εθνικά ΣΑΑ κοινωνικών δαπανών που εγκρίθηκαν μέχρι στιγμής από την Επιτροπή και το Συμβούλιο προορίζεται για την υγεία και τη μακροχρόνια φροντίδα (περίπου 45 δισεκατ. ευρώ), ένα άλλο 33 % για την εκπαίδευση και την παιδική φροντίδα (45,7 δισεκατ. ευρώ) και ποσοστό 14 % για κοινωνικές πολιτικές (19,7 δισεκατ. ευρώ)· |
|
23. |
θεωρεί ότι η δημιουργία οικονομικά προσιτών, πιο προσβάσιμων, διαθέσιμων και ποιοτικών υπηρεσιών φροντίδας αποτελεί σημαντικό βήμα για τη διασφάλιση της συμμετοχής των γυναικών στην αγορά εργασίας και, ως εκ τούτου, για την επίτευξη ισότητας των φύλων. Είναι σημαντικό να διενεργηθούν αναλύσεις των υφιστάμενων υπηρεσιών, να εντοπιστούν τα συμπληρωματικά στοιχεία και να μειωθούν οι επικαλύψεις, με σκοπό την παροχέτευση των μέσων και την ενίσχυση της προστιθέμενης αξίας του πολυσχιδούς επαγγελματισμού· |
|
24. |
τονίζει τη σημασία των τοπικών και περιφερειακών ΜΜΕ και των μη κερδοσκοπικών οργανώσεων ως παρόχων υπηρεσιών φροντίδας. Επισημαίνει, εν προκειμένω, ότι οι τοπικές και οι περιφερειακές αγορές υπηρεσιών φροντίδας θα πρέπει να επιτρέπουν στις ΜΜΕ και στις μη κερδοσκοπικές οργανώσεις να ανταγωνίζονται επί ίσοις όροις με μεγαλύτερους παρόχους υπηρεσιών. Τα θεσμικά όργανα της ΕΕ, τα κράτη μέλη και οι τοπικές και οι περιφερειακές αρχές θα πρέπει να εργαστούν για την ενδυνάμωση όλων των παρόχων υπηρεσιών και για την προώθηση της εύρυθμης λειτουργίας των τοπικών και περιφερειακών αγορών για τις υπηρεσίες φροντίδας. Στο πλαίσιο των κοινωνικά υπεύθυνων δημόσιων συμβάσεων, η ΕτΠ καλεί τις τοπικές και τις περιφερειακές αρχές να εξετάσουν, υπό την ιδιότητά τους ως αγοραστές του δημόσιου τομέα, τον τοπικό/περιφερειακό κοινωνικό αντίκτυπο του τρόπου παραγωγής, της προέλευσης και της παροχής των υπηρεσιών· |
Συμπεράσματα σχετικά με τον τομέα της προσχολικής εκπαίδευσης και φροντίδας
|
25. |
θεωρεί την προτεινόμενη αναθεώρηση των στόχων της Βαρκελώνης χρήσιμο εργαλείο για ακόμη ευρύτερη πρόσβαση στη φροντίδα των παιδιών και επισημαίνει τη συμπληρωματικότητα με τη σύσταση του Συμβουλίου για τη θέσπιση ευρωπαϊκής εγγύησης για τα παιδιά (5). Η ενθάρρυνση της συμμετοχής στην προσχολική εκπαίδευση και φροντίδα εξυπηρετεί το βέλτιστο συμφέρον του παιδιού όσον αφορά τη μελλοντική έκβαση της ζωής του, για την προώθηση της κοινωνικής ένταξης· |
|
26. |
θεωρεί ότι η συμπερίληψη της χρονικής έντασης της συμμετοχής στην προσχολική εκπαίδευση και φροντίδα κατά την αξιολόγηση της προόδου όσον αφορά την παροχή προσχολικής εκπαίδευσης και φροντίδας στα κράτη μέλη αποτελεί χρήσιμη προσθήκη που επιτρέπει την ακριβέστερη αξιολόγηση και εκτίμηση της προόδου που σημειώνει κάθε κράτος μέλος· |
|
27. |
αναγνωρίζει ότι, στον τομέα της προσχολικής εκπαίδευσης και φροντίδας, οι συνθήκες εργασίας, η αναγνώριση και η αμοιβή των φροντιστών καθώς και η διαρκής επαγγελματική κατάρτιση και επιμόρφωσή τους είναι ζωτικής σημασίας για τη διασφάλιση της βέλτιστης φροντίδας από ειδικευμένο προσωπικό και, ως εκ τούτου, για την επίτευξη καλύτερων αποτελεσμάτων όσον αφορά την ανάπτυξη όλων των παιδιών· |
Συμπεράσματα σχετικά με τη μακροχρόνια φροντίδα
|
28. |
τονίζει ότι η ελκυστικότητα των επαγγελμάτων φροντίδας συνδέεται άρρηκτα με τη βελτίωση των συνθηκών εργασίας, την κατάλληλη προσαρμογή των μισθών και την πρόσβαση τόσο σε εκπαίδευση και κατάρτιση όσο και σε ευκαιρίες αναβάθμισης των δεξιοτήτων και επανειδίκευσης· χαιρετίζει, στο πλαίσιο αυτό, το ευρωπαϊκό έτος Δεξιοτήτων 2023· |
|
29. |
αναγνωρίζει τη σημασία της ισχυρής εκπροσώπησης των εργαζομένων τόσο στη συνεχή βελτίωση των συνθηκών εργασίας στις υπηρεσίες φροντίδας όσο και στη διεξαγωγή του κοινωνικού διαλόγου ως θεμελιώδους στοιχείου του ευρωπαϊκού κοινωνικού μοντέλου. Επικροτεί, στο πλαίσιο αυτό, το γεγονός ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ανακοίνωσε τον Ιανουάριο του 2023 τη διενέργεια νέου τομεακού κοινωνικού διαλόγου για τις κοινωνικές υπηρεσίες σε επίπεδο ΕΕ, μεταξύ άλλων για τον τομέα των υπηρεσιών φροντίδας, στον οποίο θα διασφαλίζεται επίσης η εκπροσώπηση των τοπικών και των περιφερειακών αρχών υπό την ιδιότητά τους ως εργοδοτών του δημοσίου τομέα· |
|
30. |
εκφράζει την ικανοποίησή της για τις αρχές ποιότητας για όλους τους παρόχους μακροχρόνιας φροντίδας που ορίζονται στην πρόταση σύστασης του Συμβουλίου σχετικά με την πρόσβαση σε οικονομικά προσιτή και υψηλής ποιότητας μακροχρόνια φροντίδα για όλους και τονίζει ότι, στο μέλλον, ο τομέας της μακροχρόνιας φροντίδας δεν θα πρέπει να επικεντρώνεται στην επίτευξη κερδών, αλλά στις τακτικές επενδύσεις σε μέτρα βελτίωσης της ποιότητας και σε προσωπικό υψηλής ειδίκευσης· Στο πλαίσιο αυτό, η ΕτΠ υποστηρίζει την έκκληση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου προς την Επιτροπή να υποβάλει οδηγία-πλαίσιο για τη μακροχρόνια, επίσημη και άτυπη φροντίδα, η οποία θα θεσπίζει θεμελιώδεις αρχές και θα παρέχει τεκμηριωμένα κριτήρια για προσβάσιμες και ολοκληρωμένες ποιοτικές υπηρεσίες μακροχρόνιας φροντίδας και υποστήριξης σε ολόκληρη την ΕΕ (6)· |
|
31. |
όσον αφορά την έκκληση προς τα κράτη μέλη να αναπτύξουν ποιοτικά πλαίσια για τις υπηρεσίες μακροχρόνιας φροντίδας (παράγραφος 6 της αντίστοιχης σύστασης του Συμβουλίου (7)), τονίζει ότι, συχνά, υπάρχουν ήδη συστήματα για τη διασφάλιση της ποιότητας της φροντίδας σε εθνικό ή σε περιφερειακό επίπεδο και, ως εκ τούτου, θα πρέπει να εξετάζονται δεόντως, μεταξύ άλλων με γνώμονα την τήρηση των αρχών της επικουρικότητας και της αναλογικότητας· |
|
32. |
θεωρεί ότι οι επενδύσεις στη φροντίδα συνιστούν μέρος μιας ολιστικής προσέγγισης που όχι μόνο επιδιώκει την επίτευξη στόχων κοινωνικής πολιτικής, αλλά και η οποία θεωρεί τις επενδύσεις αυτές ως θετικά οικονομικά κίνητρα· |
|
33. |
επισημαίνει ότι είναι σημαντικό να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή στην ψυχολογική κατάρτιση των παρόχων υπηρεσιών φροντίδας· |
Συστάσεις στον τομέα της προσχολικής εκπαίδευσης και φροντίδας
|
34. |
ενθαρρύνει την τυποποιημένη συλλογή δεδομένων σε τοπικό και σε περιφερειακό επίπεδο και τη διατήρηση της πρακτικής της αμοιβαίας μάθησης προκειμένου να δημιουργηθεί μια βάση για τη στοχευμένη στήριξη των περιφερειών, για τη δυνατότητα διεξαγωγής πανευρωπαϊκών συγκρίσεων σε τοπικό και σε περιφερειακό επίπεδο και για την παροχή στήριξης στις εθνικές και τις περιφερειακές αρχές μέσω δεικτών για την παρακολούθηση της ποιότητας της παιδικής φροντίδας· |
|
35. |
συνιστά την αύξηση και την επέκταση της χρηματοδοτικής στήριξης για τη δημιουργία και τη συντήρηση ή τον εκσυγχρονισμό των δομών παιδικής μέριμνας, ώστε να αντιμετωπιστούν οι διαφορές όσον αφορά τους ρυθμούς ανάπτυξης στις πόλεις και τις περιφέρειες της Ευρωπαϊκής Ένωσης· |
|
36. |
συνιστά να διευρυνθεί η διαθέσιμη προσφορά εξατομικευμένων υπηρεσιών ώστε να συμπεριλάβει όσες έχουν μεγαλύτερη ζήτηση και διευκολύνουν την ανεξάρτητη διαβίωση, όπως είναι η προσωπική βοήθεια ή η κατ’ οίκον βοήθεια· |
|
37. |
θεωρεί ότι η βελτίωση των συνθηκών εργασίας και της αναγνώρισης του προσωπικού προσχολικής εκπαίδευσης και φροντίδας, καθώς και η εξασφάλιση επαρκούς αμοιβής, συνδέονται άρρηκτα με την εφαρμογή της στρατηγικής για τη φροντίδα· |
|
38. |
υπογραμμίζει τη σημασία της κάλυψης όλων των κενών μεταξύ της λήξης της επαρκώς αμειβόμενης άδειας μητρότητας, πατρότητας ή γονικής άδειας και της έναρξης της προσχολικής εκπαίδευσης και φροντίδας· για τον σκοπό αυτό, συνιστά στα κράτη μέλη να εξετάσουν το ενδεχόμενο θέσπισης νόμιμου δικαιώματος στην προσχολική εκπαίδευση και φροντίδα· |
Συστάσεις στον τομέα της μακροχρόνιας φροντίδας
|
39. |
προτείνει να εξεταστεί κατά πόσον υπάρχει ανάγκη για δεσμευτικά μέσα και/ή νομοθεσία και, κατά συνέπεια, για αύξηση της χρηματοδότησης για τη συνοχή, προκειμένου να διασφαλιστεί καθολική, ισότιμη και αποτελεσματική πρόσβαση σε ποιοτικές υπηρεσίες φροντίδας για όλα τα άτομα που έχουν ανάγκη σε ολόκληρη την Ευρώπη και να εξασφαλιστούν αξιοπρεπείς και υγιεινές συνθήκες εργασίας, επαγγελματική υποστήριξη και αξιοπρεπείς μισθοί για όλους τους φροντιστές, να διασφαλιστούν ποιοτικές θέσεις εργασίας και να αυξηθεί η ελκυστικότητα της εργασίας στον τομέα της φροντίδας, ούτως ώστε να αντικατοπτριστεί η κοινωνική αξία της εργασίας τους· |
|
40. |
συνιστά την αύξηση και την επέκταση της χρηματοδοτικής στήριξης για τη δημιουργία και τη συντήρηση ή τον εκσυγχρονισμό των δομών φροντίδας ηλικιωμένων, ώστε να αντιμετωπιστούν οι διαφορές όσον αφορά τους ρυθμούς ανάπτυξης στις πόλεις και τις περιφέρειες της Ευρωπαϊκής Ένωσης· |
|
41. |
συνιστά τη χάραξη ολοκληρωμένης στρατηγικής σχετικά με τις μελλοντικές ανάγκες σε ειδικευμένο εργατικό δυναμικό εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης, με στόχο, ιδίως, τη μείωση της διαρροής εγκεφάλων εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης σε επίπεδο αποδεκτό για τις ενδιαφερόμενες περιφέρειες, καθώς και τη θέσπιση ενιαίων εργασιακών όρων για τους φροντιστές και το οικιακό προσωπικό από τρίτες χώρες· |
|
42. |
προτείνει να καθοριστούν στόχοι και δείκτες παρόμοιοι με τους στόχους της Βαρκελώνης, μεταξύ άλλων στον τομέα της μακροχρόνιας φροντίδας, και να καθιερωθεί η συλλογή δεδομένων σε τοπικό και σε περιφερειακό επίπεδο, προκειμένου να δημιουργηθεί μια βάση για τη στοχευμένη στήριξη των περιφερειών και για τη δυνατότητα διεξαγωγής πανευρωπαϊκών συγκρίσεων σε τοπικό και σε περιφερειακό επίπεδο· |
|
43. |
ενθαρρύνει τον διορισμό εθνικών συντονιστών ή, ανάλογα με τις εθνικές συνθήκες, ενός άλλου κατάλληλου συντονιστικού μηχανισμού για τη μακροχρόνια φροντίδα, ως ενιαίου σημείου επαφής για τη στήριξη της εφαρμογής των μέτρων· |
|
44. |
θεωρεί σημαντικό να αναγνωριστεί ο ρόλος που διαδραματίζουν οι τοπικές και οι περιφερειακές αρχές στην ενεργό γήρανση σε άλλους τομείς της ζωής, όπως η κοινωνική ένταξη και η συμμετοχή στην κοινότητα, η πρόσβαση στον πολιτισμό, την εκπαίδευση και τη στέγαση. Με βάση τη σύμπραξη για την υγιή και ενεργό γήρανση, είναι σημαντικό να ενισχυθούν τα τοπικά και τα περιφερειακά οικοσυστήματα που εξασφαλίζουν τη συμβολή όλων των βασικών πολιτικών και τομέων· |
|
45. |
ζητεί μια πανευρωπαϊκή εκστρατεία για να καταστούν τα επαγγέλματα στον τομέα της φροντίδας πιο ελκυστικά και για να επιτευχθεί η ισόρροπη εκπροσώπηση των φύλων σε αυτά τα επαγγέλματα. |
Βρυξέλλες, 9 Φεβρουαρίου 2023.
Ο Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής των Περιφερειών
Vasco ALVES CORDEIRO
(1) COM(2022) 440 final.
(2) COM(2021) 50 final.
(3) Χάρτης των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ C 202 της 7.6.2016, σ. 389).
(4) Γνωμοδότηση της ΕτΠ με θέμα «Το μελλοντικό σχέδιο για το προσωπικό περίθαλψης και φροντίδας — Τοπικές και οι περιφερειακές ευκαιρίες στο πλαίσιο μιας ευρωπαϊκής πρόκλησης» (ΕΕ C 440 της 29.10.2021, σ. 56).
(5) Σύσταση (ΕΕ) 2021/1004 του Συμβουλίου, της 14ης Ιουνίου 2021, για τη θέσπιση ευρωπαϊκής εγγύησης για τα παιδιά (ΕΕ L 223 της 22.6.2021, σ. 14).
(6) Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, της 5ης Ιουλίου 2022, προς μια κοινή ευρωπαϊκή δράση στον τομέα της φροντίδας (ΕΕ C 47 της 7.2.2023, σ. 30), σημείο 61.
(7) Σύσταση του Συμβουλίου της 8ης Δεκεμβρίου 2022 σχετικά με την πρόσβαση σε οικονομικά προσιτή και υψηλής ποιότητας μακροχρόνια φροντίδα (ΕΕ C 476 της 15.12.2022, σ. 1).
|
3.5.2023 |
EL |
Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης |
C 157/33 |
Σχέδιο γνωμοδότησης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής των Περιφερειών με θέμα «Επαρκές ελάχιστο εισόδημα για την κοινωνική ένταξη: η τοπική και η περιφερειακή οπτική»
(2023/C 157/07)
|
I. ΣΥΝΙΣΤΩΜΕΝΕΣ ΤΡΟΠΟΛΟΓΙΕΣ
Τροπολογία 1
Σημείο 5
|
Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή |
Τροπολογία της ΕτΠ |
||||||||||||
|
Παράλληλα με τη διασφάλιση κινήτρων για την (επαν)ένταξη στην αγορά εργασίας όσων μπορούν να εργαστούν, η εισοδηματική στήριξη θα πρέπει να αυξάνει σταδιακά το εισόδημα των ατόμων που δεν διαθέτουν επαρκείς πόρους, σε επίπεδο τουλάχιστον ισοδύναμο με ένα από τα ακόλουθα: |
Παράλληλα με τη διασφάλιση κινήτρων για την (επαν)ένταξη στην αγορά εργασίας όσων μπορούν να εργαστούν, προκειμένου τα άτομα να βοηθηθούν με ουσιαστικό τρόπο να απαλλαγούν από τη φτώχεια ή από τον κίνδυνο φτώχειας, η εισοδηματική στήριξη θα πρέπει να αυξάνει σταδιακά το εισόδημα των ατόμων που δεν διαθέτουν επαρκείς πόρους, σε επίπεδο άνω του ενός από τα ακόλουθα: |
||||||||||||
|
|
Αιτιολογία
Για την επίτευξη του πρωταρχικού στόχου, η εισοδηματική στήριξη θα πρέπει να αυξήσει το εισόδημα των ατόμων που δεν διαθέτουν επαρκείς πόρους πάνω από το όριο της φτώχειας, διαφορετικά ο στόχος δεν θα επιτευχθεί.
Επιπλέον, οι εθνικοί ορισμοί των «υποστηρικτικών» και των «βασικών» υπηρεσιών θα πρέπει να ισχύουν μόνο όταν καλύπτουν περισσότερες υπηρεσίες από εκείνες που περιλαμβάνονται στους ορισμούς που προτείνονται στην παρούσα σύσταση.
Τροπολογία 2
Σημείο 6
|
Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή |
Τροπολογία της ΕτΠ |
|
Συνιστάται στα κράτη μέλη να επιτύχουν το κατάλληλο επίπεδο εισοδηματικής στήριξης που προβλέπεται στην παράγραφο 5 το αργότερο έως τις 31 Δεκεμβρίου 2030 , διασφαλίζοντας παράλληλα τη βιωσιμότητα των δημόσιων οικονομικών. |
Συνιστάται στα κράτη μέλη να επιτύχουν το κατάλληλο επίπεδο εισοδηματικής στήριξης που προβλέπεται στην παράγραφο 5 το αργότερο έως τις 31 Δεκεμβρίου 2027 , διασφαλίζοντας παράλληλα τη βιωσιμότητα των δημόσιων οικονομικών. |
Αιτιολογία
Το χρονοδιάγραμμα για την επίτευξη επαρκούς επιπέδου εισοδηματικής στήριξης από τα κράτη μέλη θα πρέπει να είναι συντομότερο, ώστε να υπάρχει αρκετός χρόνος για την αξιολόγηση του αντικτύπου της πολιτικής αυτής στη μείωση της φτώχειας και για την ενδεχόμενη επανεξέταση της πρότασης με σκοπό να βελτιωθεί η αποτελεσματικότητάς της.
Τροπολογία 3
Σημείο 9 α)
|
Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή |
Τροπολογία της ΕτΠ |
|
διαφανή κριτήρια επιλεξιμότητας που δεν εισάγουν διακρίσεις, στο πλαίσιο των οποίων διασφαλίζεται αποτελεσματική πρόσβαση στο ελάχιστο εισόδημα για τους νεαρούς ενήλικες και ανεξάρτητα από την ύπαρξη διεύθυνσης μόνιμης κατοικίας, ενώ εξασφαλίζεται παράλληλα ότι η διάρκεια της νόμιμης διαμονής είναι αναλογική · |
διαφανή κριτήρια επιλεξιμότητας που δεν εισάγουν διακρίσεις, στο πλαίσιο των οποίων διασφαλίζεται αποτελεσματική πρόσβαση στο ελάχιστο εισόδημα για τους νεαρούς ενήλικες και ανεξάρτητα από την ύπαρξη διεύθυνσης μόνιμης κατοικίας, ενώ εξασφαλίζεται παράλληλα ότι η διάρκεια της νόμιμης διαμονής δεν υπερβαίνει τα 5 έτη αδιάλειπτης νόμιμης διαμονής που απαιτούνται για την απόκτηση του καθεστώτος του επί μακρόν διαμένοντος · |
Αιτιολογία
Οι εντυπωσιακές αποκλίσεις στις απαιτήσεις που σχετίζονται με την ελάχιστη διάρκεια της νόμιμης διαμονής αναγνωρίζονται ως σημαντικοί φραγμοί στην πρόσβαση αλλοδαπών ατόμων στο ελάχιστο εισόδημα. Ως εκ τούτου, ο εξορθολογισμός των εν λόγω απαιτήσεων είναι υψίστης σημασίας.
Τροπολογία 4
Σημείο 10 δ)
|
Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή |
Τροπολογία της ΕτΠ |
|
της λήψης μέτρων για την καταπολέμηση του στιγματισμού και των μη συνειδητών προκαταλήψεων που συνδέονται με τη φτώχεια και τον κοινωνικό αποκλεισμό· |
της λήψης μέτρων για την καταπολέμηση του στιγματισμού και των προκαταλήψεων που συνδέονται με τη φτώχεια και τον κοινωνικό αποκλεισμό· |
Αιτιολογία
Οι προκαταλήψεις που συνδέονται με τη φτώχεια και τον κοινωνικό αποκλεισμό θα πρέπει να καταπολεμηθούν ανεξάρτητα από το αν είναι συνειδητές ή μη.
Τροπολογία 5
Σημείο 16 ε)
|
Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή |
Τροπολογία της ΕτΠ |
|
να αποτιμά τα μέτρα που λαμβάνονται προς εφαρμογή της παρούσας σύστασης, ιδίως όσον αφορά τον αντίκτυπό της στη μείωση της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού, στην αύξηση των επιπέδων απασχόλησης και στη βελτίωση της συμμετοχής στην κατάρτιση, και να υποβάλει έκθεση στο Συμβούλιο έως το 2032 . |
να αποτιμά τα μέτρα που λαμβάνονται προς εφαρμογή της παρούσας σύστασης, ιδίως όσον αφορά τον αντίκτυπό της στη μείωση της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού, στην αύξηση των επιπέδων απασχόλησης και στη βελτίωση της συμμετοχής στην κατάρτιση, και να υποβάλει έκθεση στο Συμβούλιο ανά τετραετία, με τελική έκθεση έως το 2030 . |
Αιτιολογία
Προσαρμογή του χρονοδιαγράμματος για την υποβολή έκθεσης από την Επιτροπή στο Συμβούλιο εντός της προθεσμίας για την επίτευξη των πρωταρχικών στόχων της κοινωνικής συνόδου κορυφής του Πόρτο.
II. ΣΥΣΤΑΣΕΙΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ
Η ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ (ΕτΠ),
|
1. |
επικροτεί την αναγνώριση από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή της ανάγκης για περαιτέρω δράση με στόχο την καταπολέμηση της φτώχειας σε ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση, πράγμα που απαιτεί να δοθεί έμφαση στα βαθύτερα αίτια της φτώχειας και να ληφθούν αποτελεσματικά μέτρα για την καταπολέμηση και την πρόληψή της. Εν προκειμένω, τα εθνικά συστήματα ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος και οι σχετικές υπηρεσίες υποστήριξης αποτελούν το ύστατο μέσο για την εξασφάλιση αξιοπρεπούς διαβίωσης· |
|
2. |
τονίζει την ανάγκη τα κράτη μέλη να δεσμευτούν πλήρως για την εφαρμογή της σύστασης του Συμβουλίου προκειμένου να επιτευχθεί ο στόχος του 2030 για μείωση του αριθμού των ατόμων που διατρέχουν κίνδυνο φτώχειας και κοινωνικού αποκλεισμού. Στο παρελθόν (1), η ΕτΠ έχει τονίσει την ανάγκη κατάλληλης νομοθεσίας που θα εγγυάται τουλάχιστον ένα ελάχιστο εισόδημα πάνω από το όριο της φτώχειας. |
|
3. |
επιμένει ότι η σύσταση αυτή θα πρέπει να συνοδεύεται από την ταχεία και πλήρη εφαρμογή της οδηγίας για επαρκείς κατώτατους μισθούς. Επισημαίνει επίσης ότι, ενώ η σύσταση αποτελεί ένα πρώτο βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση, η αναγνώριση της επείγουσας ανάγκης για ανάληψη δράσης με στόχο τη διασφάλιση ελάχιστου εισοδήματος σε ολόκληρη την ΕΕ απαιτεί περαιτέρω προβληματισμό όσον αφορά το αποτελεσματικότερο ρυθμιστικό πλαίσιο για την εφαρμογή της εν λόγω δράσης σε ευρωπαϊκό επίπεδο· |
|
4. |
υπενθυμίζει ότι υπάρχει επίσης σαφής υποστήριξη από τους πολίτες για μια κοινωνική Ευρώπη (2) και ένα κοινό πλαίσιο ελάχιστου εισοδήματος, όπως εκφράστηκε στη διάσκεψη για το μέλλον της Ευρώπης (3)· |
|
5. |
παρά τις προσπάθειες, η φτώχεια και ο κοινωνικός αποκλεισμός έχουν επιδεινωθεί ακόμη περισσότερο και πάνω από 90 εκατομμύρια Ευρωπαίοι αντιμετώπιζαν κίνδυνο φτώχειας και κοινωνικού αποκλεισμού το 2021. Ο επείγων χαρακτήρας της κατάστασης απαιτεί αυστηρότερο χρονοδιάγραμμα για την εφαρμογή της σύστασης και, ως εκ τούτου, η ΕτΠ προτείνει να επισπευσθεί για το 2027. Η ΕτΠ καλεί την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να εξετάσει προσεκτικότερα το 2027 την πρόοδο που θα έχει επιτευχθεί, με τα κράτη μέλη να υποβάλλουν σχετική έκθεση στο Συμβούλιο ανά τετραετία και να συντάξει τελική έκθεση το 2030· |
|
6. |
εκφράζει την ανησυχία της για την έλλειψη προσέγγισης της σύστασης με βάση τα δικαιώματα. Τα σύγχρονα συστήματα ελάχιστου εισοδήματος μπορούν να εξασφαλίσουν αξιοπρεπή ζωή, να ενισχύσουν τη συμμετοχή και την ένταξη των ατόμων στην κοινωνία και να προωθήσουν την ένταξη στην αγορά εργασίας· |
|
7. |
επισημαίνει ότι η φτώχεια συνιστά παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και ότι τα αποτελεσματικά συστήματα και υπηρεσίες ελάχιστου εισοδήματος έχουν σταθεροποιητική επίδραση στο σύνολο της οικονομίας, δεδομένου ότι η εξάλειψη της φτώχειας και η μείωση των εισοδηματικών ανισοτήτων είναι σημαντικές όχι μόνο για την προώθηση της κοινωνικής δικαιοσύνης αλλά και για τη στήριξη της οικονομικής ανάπτυξης. Η μείωση της εισοδηματικής ανισότητας απαιτεί από τα κράτη μέλη να αναλάβουν καλά στοχευμένη δράση σε διάφορους τομείς πολιτικής· |
|
8. |
υπενθυμίζει ότι οι γυναίκες διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στο να σπάσει η αλυσίδα της διαγενεακής μεταβίβαση της φτώχειας στο πλαίσιο των οικογενειών. Η βελτίωση των ποσοστών απασχόλησης των γυναικών και της ισότητας των μισθών θα βελτιώσει ταυτόχρονα τις συντάξεις των γυναικών, μειώνοντας τον κίνδυνο φτώχειας κατά την ηλικία συνταξιοδότησης· προκειμένου να μειωθεί η παιδική φτώχεια, είναι σημαντικό τα παιδιά να έχουν πρόσβαση σε ολοκληρωμένες υπηρεσίες, όπως στην προσχολική εκπαίδευση και φροντίδα, σε πρωτοβάθμια εκπαίδευση, σε σχολικά γεύματα, καθώς και πρόσβαση σε δραστηριότητες αναψυχής· |
|
9. |
προτείνει τα εθνικά σχέδια δράσης για τη φτώχεια να επικεντρωθούν στην ανάπτυξη συστημάτων ελάχιστου εισοδήματος, συμπεριλαμβανομένων μέτρων για την επίτευξη δίκαιων μισθών και αξιοπρεπούς εργασίας, για τη διασφάλιση ποιοτικών βασικών υπηρεσιών, επαρκούς εισοδηματικής στήριξης και εξατομικευμένων κοινωνικών υπηρεσιών· Στο πλαίσιο αυτό, είναι σημαντικό, κατά την ανάπτυξη τέτοιων συστημάτων κοινωνικών υπηρεσιών, να λαμβάνεται υπόψη ότι αυτά θα πρέπει να εξασφαλίζουν τη μέγιστη δυνατή προβολή και να ενθαρρύνουν, καθώς και να ενδυναμώνουν, τους δικαιούχους που είναι σε θέση να εργαστούν ώστε να (επαν)εισέλθουν στην αγορά εργασίας· |
|
10. |
τονίζει ότι, ενώ ο στόχος της μείωσης του αριθμού των ατόμων που κινδυνεύουν από φτώχεια και κοινωνικό αποκλεισμό εκτείνεται έως το 2030, η πανδημία COVID-19, ο συνεχιζόμενος πόλεμος στην Ουκρανία, η άνοδος των τιμών της ενέργειας και ο αυξανόμενος πληθωρισμός έχουν πλήξει περισσότερο τα νοικοκυριά με χαμηλό εισόδημα και έχουν επιτείνει τη φτώχεια και την ανισότητα. Ταυτόχρονα, η κατάσταση αυτή προκαλεί ιδιαίτερη ανησυχία στις ευάλωτες ομάδες, ιδίως στα άτομα με αναπηρία. Ως εκ τούτου, απαιτείται νέα σκέψη, ενώ θα πρέπει να ληφθούν μέτρα προβαίνοντας στην αξιοποίηση των διδαγμάτων από προηγούμενες κρίσεις και στην επανεξέταση της κατανομής των οικονομικών και ανθρώπινων πόρων για την επίτευξη αυτού του πρωταρχικού στόχου, με βάση περιοδικές ανασκοπήσεις του αριθμού των ατόμων που διατρέχουν κίνδυνο φτώχειας· |
|
11. |
υπογραμμίζει ότι η πράσινη μετάβαση και η κλιματικά ουδέτερη οικονομία πρέπει να αντικατοπτρίζουν την κοινωνική διάσταση και να υποστηρίζουν την αναβάθμιση των δεξιοτήτων των ατόμων που κινδυνεύουν από ανεργία, των ανέργων ή των οικονομικά ανενεργών ατόμων. Τα συστήματα ελάχιστου εισοδήματος θα πρέπει να διαδραματίζουν καίριο ρόλο στην παροχή στήριξης και κινήτρων για την επανένταξη των ατόμων στην αγορά εργασίας. Ομοίως, η ΕτΠ σημειώνει με ενδιαφέρον την πρόοδο που έχει σημειωθεί όσον αφορά τους κατώτατους μισθούς, αναγνωρίζοντας «το γεγονός ότι η Επιτροπή έχει προβεί σε αλλαγή νοοτροπίας […], με τους επαρκείς κατώτατους μισθούς να αποτελούν πλέον βασικό δικαίωμα και προϋπόθεση για μια κοινωνική, δίκαιη και βιώσιμη οικονομία της αγοράς στο εσωτερικό της ευρωπαϊκής ενιαίας αγοράς» (4)· |
|
12. |
υπενθυμίζει ότι η κλιματική αλλαγή θα αυξήσει περαιτέρω τον αριθμό των ατόμων που διατρέχουν κίνδυνο φτώχειας και κοινωνικού αποκλεισμού, ειδικά εκείνων που ζουν σε περιοχές όπου η οικονομική δομή είναι μονομερής και ευάλωτη στην κλιματική αλλαγή. Τα συστήματα κοινωνικής ασφάλισης είναι αναγκασμένα να προσαρμοστούν επειγόντως στην κλιματική αλλαγή, με αυξανόμενα αιτήματα για βοήθεια και νέες κατηγορίες ανθρώπων που χρειάζονται υποστήριξη· |
|
13. |
καλεί την Ευρωπαϊκή Ένωση και τα κράτη μέλη, σε συνεργασία με τις τοπικές και τις περιφερειακές αρχές, να επιδιώξουν συγκεκριμένα μέτρα για τη μείωση και την εξάλειψη του φαινομένου των αστέγων και της ενεργειακής φτώχειας. Η αύξηση των τιμών της ενέργειας δυσχεραίνει την αντιμετώπιση του ενεργειακού κόστους από τα ευάλωτα νοικοκυριά· |
|
14. |
χαιρετίζει το γεγονός ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αναγνωρίζει την ανάγκη συμμετοχής όλων των επιπέδων διακυβέρνησης στην καταπολέμηση της φτώχειας. Οι τοπικές και οι περιφερειακές αρχές καλούνται να διαδραματίσουν καίριο ρόλο στην επιτυχία της υπό εξέταση σύστασης, ιδίως όσον αφορά την παροχή ποιοτικών κοινωνικών υπηρεσιών. Οι τοπικές και οι περιφερειακές αρχές μπορούν να προσεγγίσουν καλύτερα τους ανθρώπους που χρειάζονται ενεργό στήριξη και να εντοπίσουν τις ειδικές ανάγκες των ατόμων, προκειμένου να αναπτύξουν ανθρωποκεντρικές οδούς προς την ενεργό ένταξη στην κοινωνία· |
|
15. |
τονίζει την ανάγκη να υπάρξει ένα επίκαιρο και άρτιο ευρωπαϊκό πλαίσιο συγκριτικής αξιολόγησης για τα συστήματα ελάχιστου εισοδήματος, με βάση μια διαφανή προσέγγιση και συγκρίσιμα δεδομένα, το οποίο θα διευκολύνει την κοινή αντίληψη της έννοιας σε ευρωπαϊκό επίπεδο και μεταξύ των κρατών μελών, θα αντικατοπτρίζει καλύτερα τις διάφορες πηγές εισοδήματος και τις ειδικές καταστάσεις που αντιμετωπίζουν τα νοικοκυριά και θα βοηθά τα άτομα που βρίσκονται πάνω από το εθνικό όριο φτώχειας, μεταξύ άλλων μέσω ευκαιριών παρεχόμενων σε όσους είναι σε θέση να εργαστούν για να αποκτήσουν αμειβόμενη και μη επισφαλή απασχόληση· |
|
16. |
τονίζει ότι για να επιτύχει τον στόχο της καταπολέμησης της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού, το ελάχιστο εισόδημα πρέπει να συμβαδίζει με τον πληθωρισμό, ιδίως με το αυξανόμενο κόστος διαβίωσης για τα τρόφιμα και την ενέργεια Ως εκ τούτου, η ΕτΠ υποστηρίζει πλήρως την προτεινόμενη σύσταση για ετήσια επανεξέταση σε επίπεδο κρατών μελών, θεωρώντας ότι αποτελεί βασική προϋπόθεση για την αποδοτική και αποτελεσματική εφαρμογή του μέτρου· |
|
17. |
θεωρεί σημαντικό να μπορεί επίσης να καταβάλλεται ένα ελάχιστο εισόδημα σε ένα μόνο μέλος του νοικοκυριού, πράγμα που προωθεί την ισότητα των φύλων, τη συμμετοχή και την ένταξη των νέων ενηλίκων και των ατόμων με αναπηρία στην κοινωνία και την ένταξη στην αγορά εργασίας· |
|
18. |
τονίζει την ανάγκη θέσπισης διαφανών και αμερόληπτων κριτηρίων επιλεξιμότητας στα κράτη μέλη. Η ΕτΠ εκφράζει την ανησυχία της για την έλλειψη σαφήνειας στο κείμενο της σύστασης όσον αφορά το τι είναι «αναλογική» ή «σταδιακή» δράση. Ταυτόχρονα, η ΕτΠ ζητεί τη θέσπιση γενικού πλαισίου για τις απαιτήσεις νόμιμης διαμονής· |
|
19. |
επιμένει ότι οι ορισμοί των υποστηρικτικών και των βασικών υπηρεσιών που ορίζονται στη σύσταση θα πρέπει να συμπληρωθούν και να μην αντικατασταθούν από εθνικούς ορισμούς, προκειμένου να διασφαλιστεί η συμπερίληψη αυτού του ενδεικτικού καταλόγου υπηρεσιών σε ολόκληρη την ΕΕ. Αυτό ισχύει ιδίως για τις ψηφιακές επικοινωνίες, στις οποίες δεν αναγνωρίζεται το καθεστώς βασικής υπηρεσίας σε ολόκληρη την ΕΕ· |
|
20. |
προτείνει να οριστούν τα κατώτατα όρια εκτίμησης των οικονομικών αναγκών με τέτοιο τρόπο ώστε οι άνθρωποι να μην αποκλείονται από την ελάχιστη εισοδηματική στήριξη επειδή η αξιολόγηση δίνει υπερβολική βαρύτητα στα μικρά περιουσιακά στοιχεία, τη στέγαση για προσωπική χρήση, τα απαραίτητα μέσα μεταφοράς ή την κινητή περιουσία, ιδίως όταν οι αιτούντες αντιμετωπίζουν οξεία κρίση ή είναι ηλικιωμένοι· |
|
21. |
υπενθυμίζει την ανάγκη για ποσοτικούς και ποιοτικούς δείκτες σε τοπικό, περιφερειακό και ενωσιακό επίπεδο για την παρακολούθηση της κάλυψης των συστημάτων ελάχιστου εισοδήματος, με έμφαση στη βελτίωση της ψηφιακής προσβασιμότητας, στην πρόσβαση σε τεχνολογίες πληροφοριών και στη διασφάλιση ψηφιακών δεξιοτήτων· |
|
22. |
τονίζει ότι τα συστήματα ελάχιστου εισοδήματος πρέπει να έχουν αποτελεσματικά, δίκαια και εξατομικευμένα στοιχεία ενεργοποίησης που στοχεύουν σε διαφορετικές ομάδες-στόχους, τα οποία να εξαλείφουν τα εμπόδια για την επιστροφή και την παραμονή στην εργασία και να διασφαλίζουν την ανταμοιβή της εργασίας, αυξάνοντας την κοινωνική ένταξη· Στο πλαίσιο αυτό, θα πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή στην ένταξη των νέων στην αγορά εργασίας, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που έχουν εξέλθει από το σύστημα προστασίας των παιδιών. Η ΕτΠ επισημαίνει επίσης ότι είναι σημαντικό να υποστηριχθούν μέτρα που ενθαρρύνουν τις ομάδες-στόχους να (επαν)εισέλθουν στην αγορά εργασίας σε τοπικό επίπεδο, όποτε αυτό είναι δυνατόν, προκειμένου να ελαχιστοποιηθούν οι προκλήσεις μετεγκατάστασης. Τα κράτη μέλη θα πρέπει να συλλέγουν δεδομένα σχετικά με τα εμπόδια στην απασχόληση για όσους έχουν ανάγκη, όπως π.χ. τα χαμηλά επίπεδα εκπαίδευσης, και να βρίσκουν λύσεις σε αυτά, όπως η δημιουργία μιας ενδιάμεσης αγοράς εργασίας, οι επιδοτήσεις μισθών και η αναβάθμιση των δεξιοτήτων, η επανειδίκευση και η διά βίου μάθηση· |
|
23. |
τονίζει τη σημασία της δίκαιης, νόμιμης και αποτελεσματικής κατανομής των πόρων. Ως εκ τούτου, συμφωνεί πλήρως με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή ότι είναι αναγκαίο να επανεξετάζονται τακτικά τα κίνητρα και τα αντικίνητρα που προκύπτουν από τα συστήματα φορολόγησης και κοινωνικών παροχών· |
|
24. |
θεωρεί ότι η ορθή χρήση των δημόσιων συμβάσεων μπορεί να συμβάλει στην απασχόληση των μακροχρόνια ανέργων και των ατόμων που διατρέχουν κίνδυνο κοινωνικού αποκλεισμού και φτώχειας· |
|
25. |
ζητεί να διευκρινιστεί ποια αρχή είναι αρμόδια για την εκτέλεση των επιμέρους σχεδίων, προκειμένου να αποφευχθεί η αλληλεπικάλυψη των μέτρων. Πρέπει επίσης να δίνεται ιδιαίτερη προσοχή στην προστασία των δεδομένων κατά την ανταλλαγή πληροφοριών. |
Βρυξέλλες, 9 Φεβρουαρίου 2023.
Ο Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής των Περιφερειών
Vasco ALVES CORDEIRO
(1) Γνωμοδότηση της Επιτροπής των Περιφερειών με θέμα: «Η ευρωπαϊκή πλατφόρμα για την καταπολέμηση της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού» (ΕΕ C 166της 7.6.2011, σ. 18).
(2) Έρευνα του Ευρωβαρόμετρου για κοινωνικά ζητήματα, Μάρτιος 2021.
(3) Τελική έκθεση (2022).
(4) Γνωμοδότηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής των Περιφερειών με θέμα «Επαρκείς κατώτατοι μισθοί στην Ευρωπαϊκή Ένωση» (ΕΕ C 175 της 7.5.2021, σ. 89).
|
3.5.2023 |
EL |
Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης |
C 157/38 |
Γνωμοδότηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής των Περιφερειών με θέμα «Νομοθέτημα της ΕΕ για την αποκατάσταση της φύσης»
(2023/C 157/08)
|
I. ΣΥΝΙΣΤΩΜΕΝΕΣ ΤΡΟΠΟΛΟΓΙΕΣ
Τροπολογία 1
Αιτιολογική σκέψη 25
|
Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή |
Τροπολογία της ΕτΠ |
|
Με βάση τις οδηγίες 92/43/ΕΟΚ και 2009/147/ΕΚ, και προκειμένου να υποστηριχθεί η επίτευξη των στόχων που καθορίζονται στις εν λόγω οδηγίες, τα κράτη μέλη θα πρέπει να λάβουν μέτρα αποκατάστασης ώστε να διασφαλίσουν την ανάκαμψη των προστατευόμενων οικοτόπων και ειδών, μεταξύ άλλων των άγριων πτηνών, σε όλες τις περιοχές της Ένωσης, καθώς και σε περιοχές που δεν εμπίπτουν στο δίκτυο Natura 2000. |
Με βάση τις οδηγίες 92/43/ΕΟΚ και 2009/147/ΕΚ, και προκειμένου να υποστηριχθεί η επίτευξη των στόχων που καθορίζονται στις εν λόγω οδηγίες, τα κράτη μέλη θα πρέπει να λάβουν μέτρα αποκατάστασης ώστε να διασφαλίσουν την ανάκαμψη των προστατευόμενων οικοτόπων και ειδών, μεταξύ άλλων των άγριων πτηνών, σε όλες τις περιοχές της Ένωσης, καθώς και σε περιοχές που δεν εμπίπτουν στο δίκτυο Natura 2000 , λαμβάνοντας υπόψη τις οικονομικές, κοινωνικές και πολιτιστικές απαιτήσεις, καθώς και τις ειδικές περιφερειακές και τοπικές συνθήκες. |
Αιτιολογία
Η αξιολόγηση των μέτρων που είναι αναγκαία για την αποκατάσταση της φύσης σε μια δεδομένη περιοχή αποτελεί εθνικό ζήτημα. Εν προκειμένω, θα πρέπει να δημιουργηθούν περιθώρια για τις τοπικές, κοινωνικές και οικονομικές παραμέτρους, χωρίς να παραβλέπονται οι στόχοι που σχετίζονται με τη φύση.
Τροπολογία 2
Αιτιολογική σκέψη 39
|
Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή |
Τροπολογία της ΕτΠ |
|
Προκειμένου να επιτευχθεί ο στόχος της συνεχούς, μακροπρόθεσμης και βιώσιμης ανάκαμψης της βιοποικιλότητας και της ανθεκτικότητας της φύσης, τα κράτη μέλη θα πρέπει να αξιοποιήσουν πλήρως τις δυνατότητες που παρέχονται στο πλαίσιο της κοινής αλιευτικής πολιτικής. Στο πλαίσιο της αποκλειστικής αρμοδιότητας της Ένωσης όσον αφορά τη διατήρηση των θαλάσσιων βιολογικών πόρων, τα κράτη μέλη έχουν τη δυνατότητα να λαμβάνουν μέτρα που δεν εισάγουν διακρίσεις για τη διατήρηση και διαχείριση αποθεμάτων ιχθύων και για τη διατήρηση ή βελτίωση της κατάστασης διατήρησης των θαλάσσιων οικοσυστημάτων εντός του ορίου των 12 ναυτικών μιλίων. Επιπλέον, τα κράτη μέλη που έχουν άμεσο διαχειριστικό συμφέρον έχουν τη δυνατότητα να συμφωνήσουν στην υποβολή κοινών συστάσεων για τα μέτρα διατήρησης που είναι απαραίτητα για τη συμμόρφωση προς τις υποχρεώσεις οι οποίες απορρέουν από το ενωσιακό δίκαιο για το περιβάλλον. Τα μέτρα αυτά θα αξιολογηθούν και θα εγκριθούν σύμφωνα με τους κανόνες και τις διαδικασίες που προβλέπονται βάσει της κοινής αλιευτικής πολιτικής. |
Προκειμένου να επιτευχθεί ο στόχος της συνεχούς, αειφόρου και βιώσιμης ανάκαμψης της βιοποικιλότητας και της ανθεκτικότητας της φύσης, τα κράτη μέλη θα πρέπει να αξιοποιήσουν πλήρως τις δυνατότητες που παρέχονται στο πλαίσιο της κοινής αλιευτικής πολιτικής. Στο πλαίσιο της αποκλειστικής αρμοδιότητας της Ένωσης όσον αφορά τη διατήρηση των θαλάσσιων βιολογικών πόρων, τα κράτη μέλη έχουν τη δυνατότητα να λαμβάνουν μέτρα που δεν εισάγουν διακρίσεις για τη διατήρηση και διαχείριση αποθεμάτων ιχθύων και για τη διατήρηση ή βελτίωση της κατάστασης διατήρησης των θαλάσσιων οικοσυστημάτων εντός του ορίου των 12 ναυτικών μιλίων. Επιπλέον, τα κράτη μέλη που έχουν άμεσο διαχειριστικό συμφέρον έχουν τη δυνατότητα να συμφωνήσουν στην υποβολή κοινών συστάσεων για τα μέτρα διατήρησης που είναι απαραίτητα για τη συμμόρφωση προς τις υποχρεώσεις οι οποίες απορρέουν από το ενωσιακό δίκαιο για το περιβάλλον. Τα μέτρα αυτά θα αξιολογηθούν και θα εγκριθούν σύμφωνα με τους κανόνες και τις διαδικασίες που προβλέπονται βάσει της κοινής αλιευτικής πολιτικής. |
Αιτιολογία
Ο όρος «μακροπρόθεσμη» φαίνεται να υποδηλώνει ότι η αποκατάσταση θα υλοποιηθεί σε μεγάλο χρονικό ορίζοντα. Είναι προτιμότερο να χρησιμοποιηθεί ο όρος «αειφόρος», η έννοια του οποίου είναι σαφής.
Τροπολογία 3
Αιτιολογική σκέψη 44
|
Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή |
Τροπολογία της ΕτΠ |
||
|
|
|
Αιτιολογία
Τα υφιστάμενα σχέδια χρήσης γης των τοπικών αρχών θα πρέπει να ληφθούν πλήρως υπόψη, καθώς πολλές πόλεις περιλαμβάνουν ήδη αντισταθμιστικά/συμπληρωματικά μέτρα στα εν λόγω σχέδια ή άλλα τοπικά εργαλεία εκχώρησης της χωροταξικής λειτουργίας.
Τροπολογία 4
Αιτιολογική σκέψη 68
|
Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή |
Τροπολογία της ΕτΠ |
|
Προκειμένου να διασφαλιστεί η αποτελεσματική εφαρμογή του παρόντος κανονισμού, η Επιτροπή θα πρέπει να στηρίζει τα κράτη μέλη κατόπιν αιτήματος μέσω του Μέσου Τεχνικής Υποστήριξης, το οποίο παρέχει εξατομικευμένη τεχνική υποστήριξη για τον σχεδιασμό και την εφαρμογή μεταρρυθμίσεων. Στην τεχνική υποστήριξη , για παράδειγμα, περιλαμβάνεται η ενίσχυση της διοικητικής ικανότητας, η εναρμόνιση των νομοθετικών πλαισίων και η ανταλλαγή σχετικών βέλτιστων πρακτικών. |
Προκειμένου να διασφαλιστεί η αποτελεσματική εφαρμογή του παρόντος κανονισμού, η Επιτροπή θα πρέπει, κατόπιν αιτήματος, να στηρίζει τα κράτη μέλη , τις εκτελεστικές αρχές, τις διαχειριστικές αρχές, καθώς και τις τοπικές και τις περιφερειακές αρχές μέσω του Μέσου Τεχνικής Υποστήριξης, το οποίο παρέχει εξατομικευμένη τεχνική υποστήριξη για τον σχεδιασμό , την υλοποίηση, την αξιολόγηση και την προσαρμογή των μεταρρυθμίσεων. Στην τεχνική υποστήριξη περιλαμβάνονται οι ικανότητες όσον αφορά τους (διατομεακούς) μηχανισμούς συμμετοχής των φορέων λήψης αποφάσεων και των ενδιαφερόμενων μερών, καθώς και τα μέσα πολυεπίπεδης διακυβέρνησης· οι ικανότητες όσον αφορά την προσέλκυση και τον εξορθολογισμό των επενδύσεων του δημόσιου και του ιδιωτικού τομέα· εξατομικευμένες συμβουλές για τεχνική, νομική και χρηματοοικονομική εμπειρογνωμοσύνη που απαιτείται για τον σχεδιασμό, την εκτέλεση και την παρακολούθηση των μέτρων αποκατάστασης· καθοδήγηση για την ενίσχυση της διοικητικής ικανότητας, την εναρμόνιση των νομοθετικών πλαισίων και την ανταλλαγή σχετικών βέλτιστων πρακτικών. Το Μέσο Τεχνικής Υποστήριξης θα πρέπει να βασίζεται και να είναι καλά ενσωματωμένο στις υφιστάμενες τοπικές/περιφερειακές/εθνικές πλατφόρμες και υπηρεσίες εμπειρογνωμοσύνης, οι οποίες χρησιμοποιούνται ήδη από διάφορα ενδιαφερόμενα μέρη. |
Αιτιολογία
Το σύστημα τεχνικής υποστήριξης πρέπει να απευθύνεται στις διαχειριστικές αρχές και στις τοπικές και τις περιφερειακές αρχές που εφαρμόζουν το νομοθέτημα. Η έλλειψη τεχνικής εμπειρογνωμοσύνης, καθώς και εμπειρίας με χρηματοδοτικά μέσα (του ιδιωτικού τομέα), συγκαταλέγονται στις κύριες προκλήσεις για τον σχεδιασμό, την εκτέλεση και την παρακολούθηση των μέτρων αποκατάστασης. Η αποτελεσματική συμμετοχή των φορέων λήψης αποφάσεων και οι εταιρικές σχέσεις με εταίρους πέραν των «συνήθων υπόπτων» αποτελούν απαραίτητες προϋποθέσεις για την αποκατάσταση οικοσυστημάτων σε μεγάλη κλίμακα. Ωστόσο, οι υπάλληλοι που καταρτίζουν εθνικά σχέδια αποκατάστασης συχνά δεν διαθέτουν την εμπειρία και τους πόρους για την προώθηση της συμμετοχής ενδιαφερόμενων μερών πέραν των συνήθων δημόσιων φορέων, για παράδειγμα ιδιωτών ιδιοκτητών γης. Ως εκ τούτου, υπάρχει επείγουσα ανάγκη να καλυφθούν τα κενά αυτά με ένα αποτελεσματικό σύστημα τεχνικής υποστήριξης.
Τροπολογία 5
Άρθρο 1
|
Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή |
Τροπολογία της ΕτΠ |
||||||||
|
|
||||||||
|
|
||||||||
|
|
||||||||
|
|
Αιτιολογία
Ο όρος «μακροπρόθεσμη» φαίνεται να υποδηλώνει ότι η αποκατάσταση θα υλοποιηθεί σε μεγάλο χρονικό ορίζοντα. Είναι προτιμότερο να χρησιμοποιηθεί ο όρος «αειφόρος», η έννοια του οποίου είναι σαφής.
Πρέπει να γίνει αντιληπτό ότι η συνεχής εισαγωγή μη αυτόχθονων φυτικών και ζωικών ειδών οδηγεί σε υποβάθμιση των ίδιων των οικοσυστημάτων λόγω του εκτοπισμού, του ανταγωνισμού και της εξαφάνισης αυτόχθονων ειδών.
Τροπολογία 6
Άρθρο 1
|
Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή |
Τροπολογία της ΕτΠ |
||||
|
|
Αιτιολογία
Πρέπει να γίνει αντιληπτό ότι ο γενικός στόχος αποκατάστασης καλύπτει τις χερσαίες και τις θαλάσσιες περιοχές της ΕΕ αντίστοιχα, και όχι συνδυαστικά (δηλαδή τουλάχιστον το 20 % των χερσαίων περιοχών της ΕΕ και το 20 % των θαλάσσιων περιοχών της ΕΕ έως το 2030).
Τροπολογία 7
Άρθρο 3
|
Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή |
Τροπολογία της ΕτΠ |
||||||||
|
|
Αιτιολογία
Οι αστικοί χώροι πρασίνου παρέχουν οικοσυστημικές υπηρεσίες και αποφέρουν οφέλη για τη βιοποικιλότητα. Ωστόσο, η ικανότητα των περιοχών αυτών να στηρίζουν τη βιοποικιλότητα συνδέεται στενά με την ποιότητα, τη διαμόρφωση, τη δομή και την έκτασή τους. Το υπό εξέταση νομοθέτημα δεν προβλέπει ειδικές διατάξεις για την ποιότητα, τη δομή ή τη διαχείριση των αστικών χώρων πρασίνου. Είναι επίσης σημαντικό να ρυθμιστεί ο «αστικός χώρος πρασίνου» στον προτεινόμενο κανονισμό, προκειμένου να αποκλειστεί η πλημμελής εφαρμογή και μεταφορά του νομοθετήματος επιτόπου.
Τροπολογία 8
Άρθρο 3
|
Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή |
Τροπολογία της ΕτΠ |
||||
|
|
Αιτιολογία
Το νομοθέτημα θα πρέπει να περιλαμβάνει προδιαγραφές σχετικά με τα χαρακτηριστικά και την ποικιλότητα των ειδών δένδρων που είναι σημαντικές για την παροχή οικοσυστημικών υπηρεσιών και την ενίσχυση της βιοποικιλότητας.
Τροπολογία 9
Άρθρο 4
|
Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή |
Τροπολογία της ΕτΠ |
||||
|
|
||||
|
|
Αιτιολογία
Είναι σημαντικό να αναφερθεί ότι η συνδεσιμότητα θα πρέπει να αποσκοπεί στη δημιουργία ή την επανασύνδεση οικολογικών διαδρόμων.
Τροπολογία 10
Άρθρο 4
|
Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή |
Τροπολογία της ΕτΠ |
||||
|
|
Αιτιολογία
Για αρκετούς τύπους οικοτόπων, οι υφιστάμενες βάσεις δεδομένων δεν διαθέτουν σαφείς χωρικά σαφείς, τοπικές πληροφορίες σχετικά με την κατάσταση των κοινοτήτων, τα επίπεδα αναφοράς ή τα στοιχεία που προκαλούν υποβάθμιση των οικοτόπων και, ως εκ τούτου, δεν παρέχουν επιστημονικά τεκμηριωμένη βάση για την ιεράρχηση των περιοχών ή των δράσεων αποκατάστασης. Τα επιστημονικά στοιχεία που συλλέγονται πρέπει να υποβάλλονται το συντομότερο δυνατόν, ώστε να ξεκινήσουν εγκαίρως η κατάρτιση των σχεδίων και η υλοποίησή τους.
Τροπολογία 11
Άρθρο 4
|
Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή |
Τροπολογία της ΕτΠ |
||||||||
|
|
||||||||
|
|
||||||||
|
|
||||||||
|
|
Αιτιολογία
Η απαίτηση μη υποβάθμισης δεν θα πρέπει να αποβαίνει σε βάρος των εν εξελίξει έργων που συμβάλλουν στην αντιμετώπιση άλλων προκλήσεων που σχετίζονται με τη μετάβαση, όπως η ενεργειακή μετάβαση, η ψηφιοποίηση και η ενίσχυση της βιωσιμότητας των υποδομών. Το κείμενο ακολουθεί τη διατύπωση του άρθρου 6 παράγραφος 4 της οδηγίας 92/43/ΕΟΚ για τους οικοτόπους (1).
Τροπολογία 12
Άρθρο 5
|
Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή |
Τροπολογία της ΕτΠ |
||||
|
|
Αιτιολογία
Για αρκετούς τύπους οικοτόπων, οι υφιστάμενες βάσεις δεδομένων δεν διαθέτουν σαφείς χωρικά σαφείς, τοπικές πληροφορίες σχετικά με την κατάσταση των κοινοτήτων, τα επίπεδα αναφοράς ή τα στοιχεία που προκαλούν υποβάθμιση των οικοτόπων και, ως εκ τούτου, δεν παρέχουν επιστημονικά τεκμηριωμένη βάση για την ιεράρχηση των περιοχών ή των δράσεων αποκατάστασης. Τα επιστημονικά στοιχεία που συλλέγονται πρέπει να υποβάλλονται το συντομότερο δυνατόν, ώστε να ξεκινήσουν εγκαίρως η κατάρτιση των σχεδίων και η υλοποίησή τους.
Τροπολογία 13
Άρθρο 5
|
Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή |
Τροπολογία της ΕτΠ |
||||||||
|
|
||||||||
|
|
||||||||
|
|
||||||||
|
|
Αιτιολογία
Η απαίτηση μη υποβάθμισης δεν θα πρέπει να αποβαίνει σε βάρος των εν εξελίξει έργων που συμβάλλουν στην αντιμετώπιση άλλων προκλήσεων που σχετίζονται με τη μετάβαση, όπως η ενεργειακή μετάβαση, η ψηφιοποίηση και η ενίσχυση της βιωσιμότητας των υποδομών. Το κείμενο ακολουθεί τη διατύπωση του άρθρου 6 παράγραφος 5 της οδηγίας 92/43/ΕΟΚ για τους οικοτόπους.
Τροπολογία 14
Άρθρο 6
|
Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή |
Τροπολογία της ΕτΠ |
||||||||
|
|
||||||||
|
|
||||||||
|
|
|
||||||||
|
|
||||||||
|
|
||||||||
|
|
||||||||
|
|
|
Αιτιολογία
Ο στόχος είναι διατυπωμένος κατά τρόπο που έχει δημιουργήσει παρανόηση. Αρκετοί παράγοντες τον ερμήνευσαν ως αύξηση κατά 3 % και κατά 5 % της συνολικής εθνικής έκτασης χώρου πρασίνου, ενώ η εκτίμηση επιπτώσεων καθιστά σαφές ότι η αναφορά γίνεται στη συνολική εθνική έκταση που καλύπτεται από τις τοπικές διοικητικές μονάδες (LAU).
Τροπολογία 15
Άρθρο 7
|
Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή |
Τροπολογία της ΕτΠ |
||||
|
|
Αιτιολογία
Η πρόταση θα πρέπει να περιέχει ποσοτικοποιημένους και χρονικά δεσμευτικούς στόχους για την απομάκρυνση των φραγμών και την πραγματική αποκατάσταση της συνδεσιμότητας των ποταμών. Τα κράτη μέλη θα πρέπει να υποχρεωθούν να αποκαταστήσουν το 15 % του μήκους των ποταμών σε ποταμούς ελεύθερης ροής έως το 2030 μέσω της απομάκρυνσης των φραγμών και της αποκατάστασης των σχετικών πλημμυρικών περιοχών.
Τροπολογία 16
Άρθρο 7
|
Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή |
Τροπολογία της ΕτΠ |
||||
|
|
Αιτιολογία
Εκτός από την πρόταση να προβούν τα κράτη μέλη ως επί το πλείστον στην απομάκρυνση των απαρχαιωμένων φραγμών, ένα άλλο σημαντικό κριτήριο για τον προσδιορισμό των προς απομάκρυνση φραγμών θα πρέπει να είναι το οικολογικό όφελος που συνεπάγεται η απομάκρυνση.
Τροπολογία 17
Άρθρο 9
|
Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή |
Τροπολογία της ΕτΠ |
||||
|
|
Αιτιολογία
Τα γεωργικά οικοσυστήματα και η ευρωπαϊκή παραγωγή τροφίμων κινδυνεύουν από τη διείσδυση νέων επιβλαβών οργανισμών στο έδαφός μας, οι οποίοι προκαλούν απώλειες καλλιεργειών, συνεπάγονται μαζική χρήση φυτοφαρμάκων και επηρεάζουν τη βιοποικιλότητα των ευρωπαϊκών οικοσυστημάτων.
Τροπολογία 18
Άρθρο 9
|
Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή |
Τροπολογία της ΕτΠ |
||||||||
|
|
||||||||
|
|
||||||||
|
|
||||||||
|
|
Αιτιολογία
Οι τυρφώνες είναι ο μεγαλύτερος φυσικός χερσαίος χώρος αποθήκευσης άνθρακα και, σε περίπτωση καταστροφής τους, αποτελούν σημαντική πηγή εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου. Προτείνεται, ως εκ τούτου, αύξηση της επανύγρανσης (το πιο αποτελεσματικό μέτρο αποκατάστασης τυρφώνων), η οποία θα συμβάλει στη σημαντική μείωση των εκπομπών και στην επίτευξη του γενικού στόχου.
Τροπολογία 19
Άρθρο 9
|
Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή |
Τροπολογία |
||
|
|
|
Αιτιολογία
Είναι θεμελιώδους σημασίας να μειωθεί η χρήση φυτοφαρμάκων και λιπασμάτων και, εάν χρειαστεί, να αντικατασταθούν αυτά από ασφαλή φυσικά προϊόντα και εναλλακτικές μη ρυπογόνες τεχνικές.
Τροπολογία 20
Άρθρο 10
|
Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή |
Τροπολογία της ΕτΠ |
||||||||
|
|
||||||||
|
|
||||||||
|
|
||||||||
|
|
||||||||
|
|
||||||||
|
|
||||||||
|
|
Αιτιολογία
Αυτονόητη.
Τροπολογία 21
Άρθρο 10
|
Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή |
Τροπολογία της ΕτΠ |
||||
|
|
|
Αιτιολογία
Είναι επείγουσα η ανάγκη να εφαρμοστούν τα μέτρα που προβλέπονται ήδη από κανονισμούς και συστάσεις σε κοινοτικό επίπεδο όσον αφορά την αποκατάσταση των δασών.
Τροπολογία 22
Άρθρο 11
|
Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή |
Τροπολογία της ΕτΠ |
||||||||||||
|
|
||||||||||||
|
|
||||||||||||
|
|
||||||||||||
|
|
||||||||||||
|
|
||||||||||||
|
|
||||||||||||
|
|
||||||||||||
|
|
|
Αιτιολογία
Ανάλογα με τις τοπικές συνθήκες και ανάγκες, εναπόκειται σε κάθε κράτος μέλος να ορίσει στο εθνικό του σχέδιο την έννοια της «εγγύτητας» σε αστικά κέντρα και αστικά συμπλέγματα, ώστε αυτή να είναι συμβατή με την αστική δομή, τα διοικητικά όρια και άλλους σχετικούς παράγοντες σε τοπικό και σε εθνικό επίπεδο.
Τροπολογία 23
Άρθρο 11
|
Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή |
Τροπολογία της ΕτΠ |
||||
|
|
Αιτιολογία
Απαιτείται σαφές και κοινό πλαίσιο και καθοδήγηση σχετικά με τις ελάχιστες απαιτήσεις για τον καθορισμό ικανοποιητικών επιπέδων από τα κράτη μέλη (ισχύει για τους στόχους για τους επικονιαστές, τα γεωργικά και δασικά οικοσυστήματα).
Τροπολογία 24
Άρθρο 11
|
Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή |
Τροπολογία της ΕτΠ |
||||
|
|
Αιτιολογία
Κατά τον προσδιορισμό και την κατανομή των ανανεώσιμων περιοχών πρώτης επιλογής θα πρέπει να λαμβάνονται υπόψη οι χώροι και η λειτουργία των μέτρων αποκατάστασης οικοσυστημάτων που πρόκειται να εφαρμοστούν.
Τροπολογία 25
Άρθρο 11
|
Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή |
Τροπολογία της ΕτΠ |
||||||||||||
|
|
||||||||||||
|
|
||||||||||||
|
|
|
Αιτιολογία
Παρόμοιες διαδικασίες και μηχανισμοί συμμετοχής θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν ως σημείο αναφοράς, όπως για παράδειγμα, τοπικές στρατηγικές και σχέδια δράσης για τη βιοποικιλότητα (LBSAP) και σχέδια για τον οικολογικό προσανατολισμό των πόλεων.
Τροπολογία 26
Άρθρο 11
|
Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή |
Τροπολογία της ΕτΠ |
||||
|
|
|
Αιτιολογία
Το μέσο τεχνικής υποστήριξης πρέπει να απευθύνεται στις διαχειριστικές αρχές και στις τοπικές και τις περιφερειακές αρχές που εφαρμόζουν το νομοθέτημα. Η έλλειψη τεχνικής εμπειρογνωμοσύνης, καθώς και εμπειρίας με χρηματοδοτικά μέσα (του ιδιωτικού τομέα), συγκαταλέγονται στις κύριες προκλήσεις για τον σχεδιασμό, την εκτέλεση και την παρακολούθηση των μέτρων αποκατάστασης. Προκειμένου να διασφαλιστεί η επιτυχής αποκατάσταση της φύσης, η τεχνική υποστήριξη θα πρέπει επίσης να περιλαμβάνει τοπικές ολοκληρωμένες προσεγγίσεις.
Τροπολογία 27
Άρθρο 11
|
Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή |
Τροπολογία της ΕτΠ |
||
|
|
|
Αιτιολογία
Η τομεακή στεγανοποίηση των αρμοδιοτήτων μεταξύ των διοικήσεων εμποδίζει την υλοποίηση ενός ολοκληρωμένου οράματος που απαιτείται για την αποτελεσματική διαχείριση των οικοτόπων ή των λεκανών απορροής που υπερβαίνουν τα διοικητικά σύνορα. Η συμμετοχή των τοπικών, περιφερειακών και εθνικών αρχών και των διαχειριστικών αρχών στα εθνικά σχέδια αποκατάστασης είναι απαραίτητη για τη δημιουργία ενός τέτοιου κοινού, ολοκληρωμένου οράματος για την αποκατάσταση και την αποφυγή κακής εφαρμογής (για παράδειγμα μέσω της προστασίας των ειδών σε ένα έδαφος, αλλά όχι στο γειτονικό). Θα απαιτηθούν τυποποιημένες δομές και διαδικασίες διακυβέρνησης για τον αποτελεσματικό συντονισμό και την παρακολούθηση των δράσεων αποκατάστασης.
Τροπολογία 28
Άρθρο 12
|
Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή |
Τροπολογία της ΕτΠ |
||||||||
|
|
Αιτιολογία
Είναι σημαντικό οι τοπικές και οι περιφερειακές αρχές, οι διαχειριστικές αρχές και οι ιδιοκτήτες γης να συμπεριληφθούν στην εκπόνηση των εθνικών σχεδίων αποκατάστασης, δεδομένου ότι θα είναι οι φορείς που εντέλει θα σχεδιάσουν, θα εφαρμόσουν, θα παρακολουθούν και θα συγχρηματοδοτήσουν τα μέτρα αποκατάστασης.
Τροπολογία 29
Άρθρο 16
|
Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή |
Τροπολογία της ΕτΠ |
||||
|
|
Αιτιολογία
Η σύμβαση για την πρόσβαση σε πληροφορίες, τη συμμετοχή του κοινού στη λήψη αποφάσεων και την πρόσβαση στη δικαιοσύνη για περιβαλλοντικά θέματα, η οποία συνήφθη στο Aarhus το 1998, παρέχει το κατάλληλο πλαίσιο για τη διασφάλιση της τήρησης των απαραίτητων πρωτοκόλλων σε σχέση με το νομοθέτημα για την αποκατάσταση της φύσης.
Τροπολογία 30
Άρθρο 17
|
Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή |
Τροπολογία της ΕτΠ |
||||||||
|
|
Αιτιολογία
Αυτονόητη.
II. ΣΥΣΤΑΣΕΙΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ
Η ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ
|
1. |
αναγνωρίζει ότι το προτεινόμενο νομοθέτημα της ΕΕ για την αποκατάσταση της φύσης αλλάζει τα δεδομένα στην καταπολέμηση της απώλειας βιοποικιλότητας και των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής και εκτιμά θετικά την προσέγγισή του για νομικά δεσμευτικούς, χρονικά περιορισμένους και διαδοχικούς στόχους, προκειμένου να διασφαλιστούν η προστασία και η αποκατάσταση όλων των οικοσυστημάτων στα κράτη μέλη, με στόχο την επείγουσα αντιμετώπιση της υποβάθμισής τους· θεωρεί ότι η υπό εξέταση πρόταση, με τις αναγκαίες τροποποιήσεις, αποτελεί κρίσιμο βήμα προόδου που θα καθοδηγήσει την υλοποίηση ενός φιλόδοξου παγκόσμιου πλαισίου για τη βιοποικιλότητα μετά το 2020· |
|
2. |
σημειώνει ότι η έκθεση εκτίμησης επιπτώσεων εξέτασε την ποσότητα του πρασίνου και τις δυνατότητες αύξησής του μέσω της αλλαγής χρήσης γης σε ολόκληρη την ΕΕ και, ως εκ τούτου, διαπίστωσε ότι οι στόχοι είναι ρεαλιστικοί. Ωστόσο, η ανάλυση παρέβλεψε τις διαφορετικές συνθήκες και τα διαφορετικά σημεία εκκίνησης των διαφόρων χωρών, περιφερειών και πόλεων. Η ΕτΠ τονίζει ότι η πρόταση πρέπει επειγόντως να προσαρμοστεί ώστε να ληφθούν υπόψη οι πολύ διαφορετικές τρέχουσες καταστάσεις στα διάφορα κράτη μέλη, τις περιφέρειες και τους δήμους όσον αφορά την ποσότητα και την ποιότητα των διαφορετικών οικοσυστημάτων, την περιφερειακή, αστική, δημοτική και οικιστική δομή, τη διοικητική δομή και την ιδιοκτησία γης· |
|
3. |
εφιστά την προσοχή στην εκτεταμένη καταστροφή του περιβάλλοντος που προκαλείται λόγω του βάναυσου και παράνομου επιθετικού πολέμου της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας· υπογραμμίζει ότι η υποβάθμιση του περιβάλλοντος και τα προβλήματα που συνδέονται με αυτήν θα έχουν διασυνοριακές επιπτώσεις, επηρεάζοντας τόσο την ανθρώπινη υγεία όσο και τα τοπικά οικοσυστήματα· παροτρύνει να ληφθούν τώρα τα κατάλληλα μέτρα και να μελετηθεί η ανάληψη συγκεκριμένων δράσεων για την αποκατάσταση της βιοποικιλότητας και των οικοσυστημάτων μετά το τέλος του πολέμου. |
|
4. |
υπογραμμίζει τον καίριο ρόλο των τοπικών και των περιφερειακών αρχών στην από κοινού κατάρτιση εθνικών σχεδίων αποκατάστασης, τον προσδιορισμό περιοχών αποκατάστασης και τον καθορισμό δεικτών με βάση τις τοπικές προτεραιότητες και τις ανάγκες των κοινοτήτων, τη δημόσια και την ιδιωτική συγχρηματοδότηση, τη συμμετοχή των ενδιαφερόμενων μερών και του κοινού, καθώς και την εκτέλεση τοπικών, ολοκληρωμένων και τοποκεντρικών δράσεων αποκατάστασης· τονίζει τον καίριο ρόλο που διαδραματίζουν οι τοπικές και οι περιφερειακές αρχές στην παρακολούθηση και την υποβολή εκθέσεων σχετικά με την πρόοδο προς την επίτευξη των στόχων για τα αστικά και άλλα οικοσυστήματα που εμπίπτουν εντός των ορίων των τοπικών διοικητικών μονάδων (LAU)· θεωρεί σημαντικό να διασφαλιστεί ότι η παρακολούθηση και η υποβολή εκθέσεων δεν είναι υπερβολικά επαχθείς από διοικητική άποψη και ότι τα ψηφιακά εργαλεία μπορούν να χρησιμοποιηθούν έτσι ώστε να διευκολύνεται αυτό το έργο· |
|
5. |
επιμένει ότι οι τοπικές και οι περιφερειακές αρχές θα πρέπει να καθορίσουν τα οικοσυστήματα, συμπεριλαμβανομένων των στοχευμένων αστικών περιοχών πρασίνου και των ποσοτικών και ποιοτικών αναπτυξιακών αναγκών τους στο πλαίσιο της ολοκληρωμένης τοπικής αστικής ανάπτυξής τους, σε στενή συνεργασία με τα κράτη μέλη και τις διαχειριστικές αρχές, ώστε να διασφαλιστεί ότι λαμβάνονται υπόψη οι τοπικές αστικές και φυσικές συνθήκες, καθώς και μια δίκαιη προσέγγιση για την αποκατάσταση σε όλες τις αστικές και τις περιαστικές περιοχές· |
|
6. |
προτρέπει τα κράτη μέλη να διασφαλίσουν ότι τα εθνικά σχέδια αποκατάστασης λαμβάνουν υπόψη τις ειδικές κοινωνικοοικονομικές, γεωγραφικές και περιβαλλοντικές συνθήκες και τα ειδικά χαρακτηριστικά της οικείας τοπικής περιοχής, της τοπικής κοινότητας και του περιφερειακού πλαισίου, καθώς και τις σχετικές ανάγκες αποκατάστασης, ιδίως σε σχέση με εξαιρετικά ευάλωτα οικοσυστήματα όπως οι εξόχως απόκεντρες περιφέρειες, τα νησιά, οι ορεινές περιοχές, οι τυρφώνες και οι υγρότοποι ή άλλες περιοχές πλούσιες σε ενδημικά ή απειλούμενα είδη, καθώς και με τα αστικά οικοσυστήματα· ζητεί στο νομοθέτημα για την αποκατάσταση της φύσης να δοθεί ρητή έμφαση στα ιδιαίτερα ευάλωτα οικοσυστήματα, αναγνωρίζοντας τις ιδιαίτερες συνθήκες τους και τις ανάγκες αποκατάστασης· |
|
7. |
επιμένει να αναγνωριστεί η σημασία των βιοπολιτιστικών αλληλεπιδράσεων για τη διαμόρφωση των τοπικών ταυτοτήτων και για την προώθηση γεωργικών τοπίων υψηλής πολιτιστικής και φυσικής αξίας, καθότι αποτελούν σημαντικό παράγοντα για την επιτυχή ανασύνδεση της πολιτιστικής ταυτότητας με τα οικοσυστήματα σε παγκόσμιο επίπεδο· |
|
8. |
εκφράζει την ικανοποίησή της για το γεγονός ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή συμπεριέλαβε στο νομοθέτημα για την αποκατάσταση της φύσης εκτενή εκτίμηση επιπτώσεων που αφορά την εφαρμογή τόσο της επικουρικότητας όσο και της αναλογικότητας. Το σκεπτικό που παρέχεται σε σχέση με την ευρωπαϊκή προστιθέμενη αξία των προτάσεων και την υλοποίηση των μέτρων που απορρέουν από τις αρμοδιότητες της ΕΕ στους τομείς του περιβάλλοντος και της κλιματικής αλλαγής συνάδει με τις αρχές της επικουρικότητας και της αναλογικότητας· Ωστόσο, η ΕτΠ επισημαίνει ότι δεν γίνεται διάκριση μεταξύ των άμεσων και των έμμεσων επιπτώσεων του άρθρου 6, όπως οι δημοσιονομικές επιπτώσεις και ο αντίκτυπος στην εσωτερική διοίκηση και το δικαστικό σύστημα του κράτους μέλους· |
|
9. |
τονίζει τον ζωτικό ρόλο των οικοσυστημάτων ως αποθεμάτων άνθρακα και προστασίας από τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής. Αυτό απαιτεί όχι μόνο τον τερματισμό επιβλαβών πρακτικών, όπως η αποψίλωση των δασών, η σφράγιση της γης ή η εξόρυξη τύρφης, αλλά και στοχευμένη προστασία και ανασυγκρότηση, όπως η αποκατάσταση ρευμάτων, τυρφώνων και υγροτόπων· |
|
10. |
τονίζει ότι ο κανονισμός πρέπει να λαμβάνει υπόψη τις διαφορετικές συνθήκες και πραγματικότητες τόσο σε εθνικό όσο και σε τοπικό επίπεδο, π.χ. όσον αφορά τις διοικητικές μονάδες, την πυκνότητα και τη δομή των χώρων πρασίνου, καθώς και τις τοπικές και εθνικές ανάγκες· ως εκ τούτου, θα πρέπει να ενισχυθούν οι ολοκληρωμένες προσεγγίσεις για την ανάπτυξη των πόλεων και των κωμοπόλεων σε τοπικό επίπεδο, ενώ οι ορισμοί και οι απαιτήσεις πρέπει είναι σαφείς και συναφείς για ολόκληρη την Ένωση· |
|
11. |
τονίζει την ανάγκη οι πόλεις και οι κωμοπόλεις να αυξήσουν την ανθεκτικότητά τους στην κλιματική αλλαγή μέσω της προστασίας, της προώθησης και της αποκατάστασης των γαλάζιων υποδομών μέσω της αναζωογόνησης καναλιών και ρευμάτων και της δημιουργίας μικρών υδάτινων ρευμάτων· καλεί τα κράτη μέλη, στο πλαίσιο του παρόντος κανονισμού, να διασφαλίσουν ότι όλες οι πόλεις και οι κωμοπόλεις με πληθυσμό άνω των 20 000 κατοίκων θα αναπτύξουν, θα εγκρίνουν και θα εφαρμόσουν σχέδια για την ταχεία επέκταση πράσινων και γαλάζιων περιοχών· |
Α. Ενσωμάτωση και συνοχή των πολιτικών
|
12. |
επαναλαμβάνει τη σημασία της ενσωμάτωσης του νομοθετήματος για την αποκατάσταση της φύσης στις υφιστάμενες τοπικές, περιφερειακές και άλλες υποεθνικές πολιτικές και στρατηγικές, και τονίζει την ανάγκη για επαρκή μέσα και κατάλληλους μηχανισμούς, προκειμένου να ενισχυθούν ο υποχρεωτικός χαρακτήρας και ο ποιοτικός αντίκτυπος της νομοθεσίας σε τοπικό και σε υποεθνικό επίπεδο. Παράλληλα, η ΕτΠ τονίζει ότι η ικανότητα των τοπικών και των περιφερειακών αρχών να συμβάλλουν στην επίτευξη των κοινών στόχων της φύσης μέσω της τοπικής γνώσης και τοπικών λύσεων πρέπει να ενισχυθεί και να μην παρεμποδίζεται. Παρά τις διοικητικές δομές των LAU, οι αστικές περιοχές πρέπει να αντιμετωπίζονται ως λειτουργικές οντότητες· |
|
13. |
τονίζει ότι, ειδικά σε τοπικό επίπεδο, τα μέτρα αποκατάστασης εντάσσονται στα μέτρα για την κλιματική αλλαγή και στον πολεοδομικό σχεδιασμό, τα οποία οι πόλεις πρέπει να εφαρμόσουν με φιλόδοξες πολιτικές που να υπερβαίνουν τους διοικητικούς φραγμούς, αξιολογώντας τη συνολική αποτελεσματικότητα κάθε μέτρου. |
|
14. |
τονίζει την αξία της ενσωμάτωσης των εθνικών σχεδίων αποκατάστασης στα εθνικά σχέδια για την ενέργεια και το κλίμα και στους δεσμευτικούς στόχους στο πλαίσιο της ισχύουσας οδηγίας για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας (σύμφωνα με τον αναθεωρημένο στόχο που εισήγαγε το RePowerEU)· θεωρεί απαραίτητο οι καθορισμένες περιοχές πρώτης επιλογής για ανανεώσιμες πηγές ενέργειας να μην ανταγωνίζονται τα μέτρα αποκατάστασης της φύσης, αλλά να αλληλοϋποστηρίζονται για την επίτευξη των φιλόδοξων στόχων που έχουν καθοριστεί· υπό την έννοια αυτή, εφιστά την προσοχή στην ανάγκη να ληφθεί υπόψη η μικρή επιφάνεια των εξόχως απόκεντρων περιοχών και των νησιών, προκειμένου να είναι συμβατές διαφορετικές χρήσεις του εδάφους, ούτως ώστε τα στοιχεία προστασίας να μην εμποδίζουν ούτε να δυσχεραίνουν την απολύτως αναγκαία ενεργειακή μετάβαση μέσω της ανάπτυξης υποδομών ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, ιδίως σε εκείνες τις περιοχές όπου δεν είναι δυνατή η σύνδεσή τους με το ευρωπαϊκό ενεργειακό δίκτυο· |
|
15. |
παροτρύνει να αντιμετωπιστούν οι ανακολουθίες και τα αντικρουόμενα συμφέροντα με άλλους τομείς πολιτικής (όπως η ενέργεια, η αλιεία, η παραγωγή τροφίμων και η γεωργία) που ενδέχεται να θέσουν σε κίνδυνο την επιτυχή εφαρμογή του νομοθετήματος για την αποκατάσταση της φύσης ή να αντίκεινται στο δημόσιο συμφέρον· ζητεί απολύτως ευθυγραμμισμένες προοπτικές για την προσθήκη μεγαλύτερης «βαρύτητας» στην αποκατάσταση των οικοσυστημάτων στους τομείς της χρήσης γης και του χωροταξικού σχεδιασμού, καθώς και στη δημιουργία ενός δίκαιου συστήματος αποζημίωσης των δικαιούχων. Συγκεκριμένα συμφέροντα στους τομείς της επισιτιστικής ασφάλειας και της ενεργειακής ασφάλειας, τα οποία αναδεικνύονται στο προσκήνιο από γεωπολιτικές συνθήκες, θα πρέπει να βρουν τις κατάλληλες συνέργειες με το νομοθέτημα για την αποκατάσταση της φύσης και άλλων περιβαλλοντικών νομοθετικών διατάξεων της ΕΕ· |
Β. Χρηματοδότηση της αποκατάστασης των οικοσυστημάτων, εξορθολογισμός των επενδύσεων του δημόσιου τομέα και προώθηση των επενδύσεων του ιδιωτικού τομέα
|
16. |
εφιστά την προσοχή στις τεράστιες χρηματοδοτικές ανάγκες που προκύπτουν από τα μέτρα που προβλέπονται στην υπό εξέταση πρόταση κανονισμού· τονίζει ότι θα πρέπει να διατεθούν επαρκείς χρηματοδοτικοί πόροι για την αποκατάσταση, δεδομένου ότι τα αναγκαία κονδύλια δεν είναι διαθέσιμα στα χρηματοδοτικά προγράμματα της ΕΕ κατά τα προσεχή έτη ούτε μπορούν να χρησιμοποιηθούν με ευελιξία, και δεδομένου ότι τα κράτη μέλη, οι περιφέρειες και οι δήμοι δεν διαθέτουν επαρκή οικονομικά περιθώρια στους εθνικούς προϋπολογισμούς τους· επαναλαμβάνει την ανάγκη να αυξηθεί η χρηματοδότηση που προορίζεται για την αποκατάσταση της βιοποικιλότητας και των οικοσυστημάτων και να διευκολυνθεί η πρόσβαση των τοπικών και των περιφερειακών αρχών στην αποτελεσματική και μη γραφειοκρατική χρήση των διαθέσιμων χρηματοδοτικών μέσων· |
|
17. |
ζητεί οι δεσμευθείσες εθνικές χρηματοδοτικές ροές να ευθυγραμμιστούν πλήρως με τις καθορισμένες προτεραιότητες και τις ανάγκες των τοπικών και των περιφερειακών αρχών· ζητεί να αναγνωριστούν οι περιφερειακές δομές ως σημαντικοί φορείς που μπορούν να εξορθολογίσουν και να συντονίσουν τις προτεραιότητες των τοπικών και των περιφερειακών αρχών, δημιουργώντας έτσι αποτελεσματικές γραμμές στήριξης για τη συγχρηματοδότηση και προωθώντας αποτελεσματικές δράσεις αποκατάστασης σε εδαφική κλίμακα· |
|
18. |
λαμβάνοντας υπόψη το κενό εφαρμογής όσον αφορά τις οδηγίες για τη φύση, ζητεί ισχυρότερους μηχανισμούς επιβολής και υποδομές συμμόρφωσης, ούτως ώστε η αποκατάσταση των οικοσυστημάτων, πέραν των προσπαθειών για την ανάσχεση της υπερθέρμανσης του πλανήτη, να έχει τουλάχιστον το ίδιο επίπεδο σημασίας με άλλες απαιτήσεις για τη χρήση της γης· |
|
19. |
τονίζει ότι οι επενδύσεις του ιδιωτικού τομέα θα είναι καίριας σημασίας για τη γεφύρωση του χρηματοδοτικού κενού αποκατάστασης των οικοσυστημάτων· επισημαίνει τις αναξιοποίητες ευκαιρίες που προσφέρουν η πιλοτική εφαρμογή και η επέκταση της χρήσης αγορακεντρικών μέσων, όπως οι επενδύσεις με κοινωνικό αντίκτυπο, οι πληρωμές για τις υπηρεσίες οικοσυστημάτων ή τα χερσαία πιστωτικά μόρια για την αφαίρεση άνθρακα. Η εν λόγω πιλοτική εφαρμογή θα πρέπει να συμβαδίζει με την ανάπτυξη ικανοτήτων στις τοπικές και τις περιφερειακές αρχές όσον αφορά τα χρηματοδοτικά μέσα αυτού του είδους — ιδανικά έναν από τους τομείς προτεραιότητας του συστήματος τεχνικής υποστήριξης· |
Γ. Τεχνική υποστήριξη και ανάπτυξη ικανοτήτων για τις τοπικές και τις περιφερειακές αρχές
|
20. |
τονίζει ότι ο αποτελεσματικός σχεδιασμός, η εκτέλεση και η παρακολούθηση των δράσεων αποκατάστασης θα απαιτήσουν σημαντική τεχνική εμπειρογνωμοσύνη και επενδύσεις πόρων από την πλευρά των τοπικών και των περιφερειακών αρχών υλοποίησης· σημειώνει ότι οι τοπικές και οι περιφερειακές αρχές δεν διαθέτουν επί του παρόντος τέτοιου είδους εμπειρογνωμοσύνη· ζητεί αυτή η εμπειρογνωμοσύνη να αναπτυχθεί, είτε εσωτερικά, σε όλες τις τοπικές και τις περιφερειακές αρχές σε ένα ή περισσότερα γειτονικά εδάφη, είτε να ανατεθεί εξωτερικά· |
|
21. |
ζητεί ένα ολοκληρωμένο σύστημα τεχνικής υποστήριξης, το οποίο θα περιλαμβάνει: ανάπτυξη ικανοτήτων στις τοπικές και τις περιφερειακές αρχές για την απόκτηση της απαιτούμενης τεχνικής εμπειρογνωμοσύνης· σύσταση των αντίστοιχων οργάνων και διαδικασιών παρακολούθησης· καθοδήγηση για την ευθυγράμμιση των μέσων, των προτύπων και των πρωτοκόλλων υποβολής εκθέσεων σε όλα τα επίπεδα διακυβέρνησης και ορθές πρακτικές για την αποκατάσταση οικοσυστημάτων σε διάφορες φυσικές γεωγραφικές περιοχές και πλαίσια· |
|
22. |
επισημαίνει ότι ένα τέτοιο σύστημα στήριξης θα πρέπει να βασίζεται και να ενσωματώνεται στα υφιστάμενα εργαλεία/στις υφιστάμενες πλατφόρμες ανάπτυξης ικανοτήτων, όπως η πλατφόρμα της ΕΕ για τον οικολογικό προσανατολισμό των πόλεων, το NetworkNature, το δίκτυο Biodiversa+, το BioAgora, το πρόγραμμα UrbanByNature, οι πλατφόρμες CitiesWithNature και RegionsWithNature· |
|
23. |
ζητεί τη θέσπιση ενός προσβάσιμου, χωρίς αποκλεισμούς και τυποποιημένου συστήματος παρακολούθησης και υποβολής εκθέσεων που θα επιτρέπει εξορθολογισμένες μεθόδους για: τον προσδιορισμό των περιοχών αποκατάστασης· την αξιολόγηση της κατάστασης των οικοσυστημάτων και· τον καθορισμό ικανοποιητικών επιπέδων δεικτών και στόχων παρακολούθησης. |
Βρυξέλλες, 9 Φεβρουαρίου 2023.
Ο Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής των Περιφερειών
Vasco ALVES CORDEIRO
(1) Οδηγία 92/43/ΕΟΚ του Συμβουλίου, της 21ης Μαΐου 1992, για τη διατήρηση των φυσικών οικοτόπων καθώς και της άγριας πανίδας και χλωρίδας (ΕΕ L 206 της 22.7.1992, σ. 7).
(1) Αναγνωρίστηκε από τη σύμβαση για τη βιολογική ποικιλότητα (ΣΒΠ) στην απόφαση X/22 στην COP10 της ΣΒΠ.
III Προπαρασκευαστικές πράξεις
Επιτροπή των Περιφερειών
153η σύνοδος ολομέλειας της ΕτΠ, 8.2.2023 - 9.2.2023
|
3.5.2023 |
EL |
Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης |
C 157/58 |
Γνωμοδότηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής των Περιφερειών με θέμα «Περιφερειακές στρατηγικές προσαρμογής για την επίτευξη γεωργίας χαμηλών ανθρακούχων εκπομπών»
(2023/C 157/09)
|
ΣΥΣΤΑΣΕΙΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ
Η ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ
Γενικές παρατηρήσεις
|
1. |
υπενθυμίζει ότι, λόγω της παγκόσμιας κατάστασης κλιματικής έκτακτης ανάγκης, απαιτείται να επιτύχουμε τον συλλογικό ευρωπαϊκό στόχο της κλιματικής ουδετερότητας έως το 2050, προσπαθώντας παράλληλα να ελαχιστοποιήσουμε τις αρνητικές οικονομικές και κοινωνικές επιπτώσεις της μετάβασης για τις επιμέρους περιοχές, τους πολίτες και τις επιχειρήσεις της Ένωσης· |
|
2. |
τονίζει ότι η γεωργία, η οποία ευθύνεται κατά 13 % για τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ), μπορεί να συντελέσει σημαντικά στην επίτευξη του στόχου της κλιματικής ουδετερότητας έως το 2050, χάρη, μεταξύ άλλων, σε πρακτικές παγίδευσης του άνθρακα από την ατμόσφαιρα μέσω της φωτοσύνθεσης, στη βιομάζα, στην αποθήκευση άνθρακα στο έδαφος και στη σημαντική μείωση των εκπομπών· |
|
3. |
υποστηρίζει —όπως αναφέρει στη γνωμοδότησή της σχετικά με την αναθεώρηση του κανονισμού για τις δραστηριότητες χρήσης γης, αλλαγής χρήσης γης και δασοπονίας (κανονισμός LULUCF) (1)— την πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για αύξηση του στόχου καθαρής απορρόφησης σε 310 εκατομμύρια τόνους ισοδυνάμου διοξειδίου του άνθρακα (CO2) στον τομέα των γαιών έως το 2030· |
|
4. |
υπενθυμίζει τον ρόλο που διαδραματίζει για τη διατροφή η ευρωπαϊκή γεωργία, ως εγγυήτρια της επισιτιστικής ασφάλειας του ευρωπαϊκού πληθυσμού· |
|
5. |
διαπιστώνει ότι, παράλληλα με τις συγκυριακές γεωπολιτικές κρίσεις, όπως ο πόλεμος στην Ουκρανία, οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής και η κατάρρευση της βιοποικιλότητας είναι επίσης αυτές που θέτουν διαρθρωτικά σε κίνδυνο την ασφάλεια και τον επισιτιστικό εφοδιασμό στην Ευρώπη και παγκοσμίως· |
|
6. |
σημειώνει ότι τα ολοένα περισσότερα και εντονότερα ακραία καιρικά φαινόμενα, όπως η ξηρασία, οι πυρκαγιές, οι πλημμύρες και άλλα ακραία κλιματικά φαινόμενα, επιδεινώνουν την ευπάθεια των τομέων της γεωργίας και της δασοκομίας της Ευρώπης· |
|
7. |
εκτιμά ότι η μετάβαση σε πιο βιώσιμα ευρωπαϊκά συστήματα τροφίμων, με βάση πρακτικές προερχόμενες από την αγροοικολογία και την κυκλική οικονομία, είναι απαραίτητη για την επίτευξη των ευρωπαϊκών στόχων για το κλίμα, την επισιτιστική ασφάλεια, την προστασία της βιοποικιλότητας, τη μείωση των λιπασμάτων και των παρασιτοκτόνων, την αποψίλωση λόγω εισαγωγών, καθώς και για την ανθεκτικότητα των συστημάτων παραγωγής, όπως αυτά ορίζονται στη στρατηγική «από το αγρόκτημα στο πιάτο» και στην Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία γενικότερα· υπενθυμίζει ότι τα γεωργικά προϊόντα που εισάγονται στην Ευρώπη θα πρέπει να πληρούν τις ίδιες περιβαλλοντικές απαιτήσεις με εκείνα που παράγονται εντός της ΕΕ· |
|
8. |
θεωρεί, ωστόσο, ότι οποιαδήποτε πολιτική για τη μετάβαση των ευρωπαϊκών συστημάτων τροφίμων θα πρέπει να έχει ως ορίζοντα την ενίσχυση της ευρωπαϊκής επισιτιστικής αυτονομίας και την καθολική πρόσβαση σε βιώσιμα, ασφαλή και θρεπτικά τρόφιμα σε προσιτές τιμές· |
|
9. |
υπενθυμίζει τη σημασία της στήριξης των γεωργών για την υλοποίηση αυτής της μετάβασης, μέσω κατάλληλων ευρωπαϊκών πολιτικών στήριξης· |
|
10. |
τονίζει ότι η γεωργική δραστηριότητα πρέπει να εξασφαλίζει αξιοπρεπές εισόδημα στους γεωργούς και ότι οι υπηρεσίες οικοσυστήματος που παρέχουν οι γεωργοί πρέπει να αμείβονται δίκαια. Οι αγροτικές περιοχές επηρεάζονται συχνά από τη μείωση του πληθυσμού, τη χαμηλότερη συνδεσιμότητα και την έλλειψη κατάλληλων υποδομών. Δεδομένης της σημασίας των αγροτικών περιοχών για την παραγωγή τροφίμων, το επάγγελμα του γεωργού πρέπει να παραμείνει ελκυστικό, ώστε οι νεότερες γενιές να μην εγκαταλείπουν την ύπαιθρο προς αναζήτηση καλύτερων ευκαιριών· |
|
11. |
υπενθυμίζει τον ρόλο των περιφερειακών και των τοπικών αρχών στη στήριξη των γεωργών σε αυτή την αγροοικολογική μετάβαση· |
|
12. |
ζητεί οι πρακτικές αυτές να μπορούν να αποτελούν πρόσθετο εισόδημα για τους γεωργούς στο πλαίσιο της πιστοποίησης· θεωρεί επίσης αναγκαίο, ως γενική αρχή, να διασφαλιστεί η συνοχή, η διαφάνεια και η ασφάλεια του συστήματος, ώστε τα πιστωτικά μόρια εκπομπών που παρέχονται στον τομέα αυτό να μπορούν να θεωρούνται αξιόπιστα· |
Αρχές και πρακτικές της γεωργίας χαμηλών ανθρακούχων εκπομπών
|
13. |
στηρίζει την πρόταση της Επιτροπής για διερεύνηση νέων μορφών στήριξης των πρακτικών ανθρακοδεσμευτικής γεωργίας, η οποία περιλαμβάνεται στην ανακοίνωσή της σχετικά με τους βιώσιμους κύκλους άνθρακα· |
|
14. |
θεωρεί, ωστόσο, ότι είναι σημαντικό να μην περιοριστεί το σύνολο των εν λόγω πρακτικών σε ένα απλό οικονομικό μοντέλο· |
|
15. |
εκτιμά ότι η γεωργία χαμηλών ανθρακούχων εκπομπών θα πρέπει πρωτίστως να οριστεί ως ένα σύνολο αγροοικολογικών πρακτικών και πρακτικών διατήρησης του εδάφους, με στόχο την απορρόφηση και τη μείωση των εκπομπών, αλλά στο πλαίσιο μιας πιο σφαιρικής προσέγγισης όσον αφορά την αποκατάσταση της βιοποικιλότητας, την προστασία των υδάτων και της ποιότητας του εδάφους, την επισιτιστική ασφάλεια, την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή, τη διατήρηση των θέσεων εργασίας στις αγροτικές περιοχές καθώς και τη βελτίωση των εισοδημάτων των γεωργών· |
|
16. |
προτείνει ο ορισμός της γεωργίας χαμηλών ανθρακούχων εκπομπών να λαμβάνει υπόψη τις δύο διαστάσεις του ουδέτερου ισοζυγίου άνθρακα, δηλαδή την παγίδευση και τη μείωση των εκπομπών σε απόλυτες τιμές, ούτως ώστε οι γεωργοί να μπορούν να αποζημιώνονται και για τις δύο· |
|
17. |
σημειώνει, συναφώς, ότι μια προσέγγιση των πρακτικών χαμηλών ανθρακούχων εκπομπών που βασίζεται αποκλειστικά στην αποδοτικότητα και την ένταση άνθρακα δεν λαμβάνει υπόψη την πολυπλοκότητα των μεθόδων γεωργικής παραγωγής και κινδυνεύει να οδηγήσει σε μεγαλύτερη εντατικοποίηση των μεθόδων παραγωγής, με αποτελέσματα αντίθετα από τα επιδιωκόμενα για το περιβάλλον εν γένει· |
|
18. |
υπενθυμίζει ότι οι πρακτικές που αποσκοπούν στη διατήρηση ή την αύξηση της περιεκτικότητας του εδάφους σε άνθρακα αποφέρουν πολλά παράλληλα οφέλη για το περιβάλλον και τους γεωργούς· τονίζει, ωστόσο, ότι όσοι γεωργοί χρησιμοποιήσουν στις εκμεταλλεύσεις τους τεχνικές μη άροσης, οι οποίες συμβάλλουν στη διατήρηση του άνθρακα στο έδαφος, ενδέχεται να χρειαστεί να συνεχίσουν να χρησιμοποιούν φυτοφάρμακα σε περιορισμένο βαθμό, καθότι οι τεχνικές μη άροσης είναι πιθανό να μεταβάλουν σημαντικά τις ανάγκες για καταπολέμηση επιβλαβών οργανισμών· |
|
19. |
επισημαίνει ότι, η ανθρακοδεσμευτική γεωργία, εάν δεν εφαρμόζεται σε μόνιμη βάση, ενέχει σοβαρό κίνδυνο να αντιστραφεί η διαδικασία αποθήκευσης του άνθρακα στα γεωργικά εδάφη και, ως εκ τούτου, στην περίπτωση αυτή δεν θα αποτελεί μόνιμο μέσο αφαίρεσης άνθρακα από την ατμόσφαιρα· |
|
20. |
θεωρεί ότι η γεωργία χαμηλών ανθρακούχων εκπομπών θα πρέπει να εφαρμοστεί κατά προτεραιότητα σε τομείς όπως η προστασία και η αποκατάσταση των τυρφώνων, η γεωργοδασοκομία και η διατήρηση των μόνιμων χορτολιβαδικών εκτάσεων όπου παρατηρείται μεγαλύτερο δυναμικό αποθήκευσης και μείωσης των εκπομπών CO2· |
|
21. |
τονίζει τη σημασία των πρακτικών που αποσκοπούν στην ενίσχυση των αγροδασοκομικών συστημάτων, όπως η αποκατάσταση του δικτύου δασωδών αγροτικών περιοχών και η βιώσιμη διαχείρισή του, ή τα δασολιβαδικά συστήματα, τα οποία, πέραν του δυναμικού αποθήκευσης, συνιστούν πηγή βιοποικιλότητας και πρόσθετου εισοδήματος για τους γεωργούς, καθώς και των οικοσυστημάτων που διατρέχουν κίνδυνο διάβρωσης ή είναι υποβαθμισμένα, με υψηλό δυναμικό παγίδευσης του άνθρακα· |
|
22. |
εκφράζει τη λύπη της για το γεγονός ότι η έκταση των μόνιμων βοσκοτόπων εξακολουθεί να μειώνεται, καθώς οι κανόνες πολλαπλής συμμόρφωσης της κοινής γεωργικής πολιτικής (ΚΓΠ) επιτρέπουν την αντιστροφή του 5 % των εκτάσεων αυτών σε κάθε περίοδο προγραμματισμού, λόγω της ανανέωσης του έτους αναφοράς και της διαχείρισης του μέτρου σε υπερβολικά συγκεντρωτική κλίμακα· |
|
23. |
υπενθυμίζει ότι, όπως αναφέρει η Επιτροπή των Περιφερειών στη γνωμοδότησή της για την αγροοικολογία, θα πρέπει να δοθεί προτεραιότητα στα συστήματα εκτατικής και ημιεκτατικής κτηνοτροφίας, όπως η εκτροφή με πολυκαλλιέργεια και η ποιμενική κτηνοτροφία, που προωθούν τη μείωση των αζωτούχων χημικών εισροών και τη διατήρηση των λειμώνων κατά τρόπο επωφελή για το κλίμα και την παροχή υπηρεσιών οικοσυστήματος· |
|
24. |
επιμένει στη διατήρηση και την αύξηση των αποθεμάτων άνθρακα εντός του εδάφους στις αρόσιμες εκτάσεις μέσω αγροοικολογικών πρακτικών, και ταυτόχρονα προειδοποιεί ότι αυτό είναι δύσκολο να εξασφαλιστεί μακροπρόθεσμα· |
Γενικές αρχές για την ευρωπαϊκή πιστοποίηση της γεωργίας χαμηλών ανθρακούχων εκπομπών
|
25. |
σημειώνει τη βούληση της Επιτροπής να θεσπίσει ένα σύστημα πιστοποίησης άνθρακα που θα προωθεί την παγίδευση του άνθρακα, μεταξύ άλλων και στον τομέα των γαιών· |
|
26. |
εκφράζει, ωστόσο, τη λύπη της για την απουσία λεπτομερειών, στην πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, σχετικά με ορισμένα βασικά ζητήματα που αφορούν, μεταξύ άλλων, τη διαχείριση των συστημάτων πιστοποίησης, καθώς και για την επιλογή της Ευρωπαϊκής Επιτροπής να αντιμετωπίσει τα ζητήματα αυτά μέσω της δευτερεύουσας νομοθεσίας· |
|
27. |
καλεί την Επιτροπή να λάβει υπόψη τις ιδιαιτερότητες του γεωργικού και δασικού τομέα και να κάνει σαφή διάκριση στη μελλοντική πιστοποίηση μεταξύ πρακτικών που βασίζονται σε φυσικές διεργασίες και τεχνολογικών πρακτικών· |
|
28. |
διαπιστώνει την ύπαρξη σημάτων και πιστοποιήσεων άνθρακα σε πολλά κράτη μέλη, μεταξύ άλλων και για τη γεωργία, και ζητεί από την Επιτροπή να τα λάβει υπόψη κατά την εκπόνηση ενός απαιτητικού ευρωπαϊκού πλαισίου· εκτιμά ότι είναι αναγκαίο να καθιερωθεί μια σαφής και διαφανής μεθοδολογία που θα παρέχει αξιοπιστία στο σύστημα και διαφάνεια στα πιστωτικά μόρια εκπομπών και, ως εκ τούτου, θα τους εξασφαλίζει τη βέλτιστη δυνατή αμοιβή· |
|
29. |
καλεί την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να διευκρινίσει τον τρόπο με τον οποίο προτίθεται να αποφύγει τις στρεβλώσεις του ανταγωνισμού με τα πιστοποιητικά απορρόφησης εκτός ΕΕ που δεν βασίζονται στις ίδιες απαιτήσεις· |
|
30. |
υπενθυμίζει ότι, για την επίτευξη κλιματικής ουδετερότητας σε παγκόσμια κλίμακα, απαιτείται ανάληψη δράσης σε δύο βασικούς μοχλούς, συγκεκριμένα μείωση των ανθρωπογενών εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου και αύξηση των καταβοθρών άνθρακα μέσω της δάσωσης, της αναδάσωσης, της ποιμενικής κτηνοτροφίας, των γεωργικών τεχνικών και των τεχνικών βελτίωσης του εδάφους, καθώς και άλλων τεχνολογικών και βιομηχανικών λύσεων· |
|
31. |
εκτιμά ότι προτεραιότητα της ευρωπαϊκής δράσης για το κλίμα πρέπει να παραμείνει η μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου· |
|
32. |
τονίζει ότι οι απορροφήσεις δεν αποτελούν εναλλακτική λύση αντί της μείωσης των εκπομπών και ζητεί να χρησιμοποιούνται αποκλειστικά για την απορρόφηση των υπολειπόμενων και αναπόφευκτων εκπομπών, προκειμένου να αποτραπούν επίσης κάθε κερδοσκοπική δυναμική και κάθε εμπόδιο στις προσπάθειες μετριασμού· |
|
33. |
διαπιστώνει ότι η προσδοκία ουδετερότητας σε επίπεδο ατόμων, οικονομικών και δημόσιων φορέων μέσω της αντιστάθμισης των εκπομπών με την αγορά πιστωτικών μορίων εκπομπών βασίζεται σε εσφαλμένες επιστημονικές αρχές, δεδομένου ότι δεν νοείται ισοδυναμία μεταξύ βέβαιων εκπομπών στο παρόν και μελλοντικών και δυνητικά αναστρέψιμων απορροφήσεων· |
|
34. |
προτείνει το ευρωπαϊκό πλαίσιο πιστοποίησης να καθιστά δυνατή τη συμβολή στην ευρωπαϊκή και παγκόσμια ουδετερότητα μέσω της εμπορίας πιστοποιητικών άνθρακα εντός των αλυσίδων εφοδιασμού τροφίμων, για τις επιχειρήσεις του κλάδου, με στόχο τη χρηματοδότηση έργων απεξάρτησης από τον άνθρακα σε συνάρτηση με τις ανάγκες των επιμέρους περιοχών· |
|
35. |
θεωρεί ότι όλοι οι οικονομικοί τομείς πρέπει να συμβάλουν, ανάλογα με τις ικανότητες τους, στην καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής και, ως εκ τούτου, αντιτίθεται στη χρήση της πιστοποίησης άνθρακα στη γεωργία για αντισταθμιστικούς σκοπούς εκτός του γεωργικού και του αγροδιατροφικού τομέα, με εξαίρεση τον τομέα των μεταφορών και της εμπορίας αγροδιατροφικών προϊόντων· τονίζει, ωστόσο, ότι οι διαφορετικές χρήσεις γης θα πρέπει να εξετάζονται με ολιστικό τρόπο, ούτως ώστε το κανονιστικό πλαίσιο να μην ενθαρρύνει τη μετατροπή της χρήσης γης· |
|
36. |
εκφράζει τη λύπη της για το γεγονός ότι η πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής δεν θεσπίζει τους κανόνες χρήσης αυτών των πιστοποιητικών απορρόφησης διοξειδίου του άνθρακα εκ μέρους των οικονομικών φορέων και, ως εκ τούτου, αφήνει περιθώρια για ανεπιθύμητες αντισταθμίσεις· |
|
37. |
συνιστά η μελλοντική πιστοποίηση να μην ενθαρρύνει πρακτικές με δυσμενείς εξωτερικές επιπτώσεις για τη βιοποικιλότητα και το περιβάλλον εν γένει, ακόμη και εάν είναι επωφελείς ως προς τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, σύμφωνα με την αρχή της «μη πρόκλησης σημαντικής βλάβης»· |
|
38. |
εκτιμά ότι η πιστοποίηση της γεωργίας χαμηλών ανθρακούχων εκπομπών θα πρέπει να είναι πολυδιάστατη και να συμβάλλει στη συστημική μετάβαση των συστημάτων τροφίμων στην αγροοικολογία, ενσωματώνοντας ή λαμβάνοντας ως βάση απλούς δείκτες που σχετίζονται με τη βιοποικιλότητα, την ποιότητα των υδάτων, τη φυσική γονιμότητα του εδάφους και τη χρήση εισροών, οι οποίοι θα καθοριστούν σύμφωνα με την επιλεγείσα μεθοδολογία· |
|
39. |
προτείνει να λαμβάνονται υπόψη στη διαδικασία πιστοποίησης τόσο οι μειώσεις των γεωργικών εκπομπών όσο και οι απορροφήσεις, προκειμένου να υπάρχει συνολική εικόνα του αντικτύπου ενός έργου στο κλίμα· |
|
40. |
θεωρεί, ομοίως, ότι το πεδίο εφαρμογής της ευρωπαϊκής πιστοποίησης για τη γεωργία θα πρέπει να περιλαμβάνει και να προωθεί τη μείωση όλων των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου σε επίπεδο γεωργικής εκμετάλλευσης, προκειμένου να ενθαρρυνθούν συστημικές αλλαγές στα συστήματα και τις πρακτικές παραγωγής· |
|
41. |
εκφράζει, εν προκειμένω, τη λύπη της για το γεγονός ότι η πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής επικεντρώνεται αποκλειστικά στην απορρόφηση διοξειδίου του άνθρακα και δεν επιτρέπει την αποτίμηση του συνολικού ισοζυγίου των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα και άλλων αερίων του θερμοκηπίου· |
|
42. |
ζητεί, ωστόσο, να υπολογίζονται χωριστά οι μειώσεις και οι απορροφήσεις, για λόγους διαφάνειας των έργων και προκειμένου να παρακολουθείται η εξέλιξη των καταβοθρών άνθρακα αφενός και των γεωργικών εκπομπών αφετέρου, χωρίς να συγχωνεύονται οι δύο στόχοι· |
|
43. |
συνιστά τον καθορισμό του κατάλληλου επιπέδου εφαρμογής της πιστοποίησης ανάλογα με τις πρακτικές, ώστε να μειωθεί ο κίνδυνος διαρροής άνθρακα εντός και εκτός της εκμετάλλευσης· |
|
44. |
ζητεί το μελλοντικό πλαίσιο πιστοποίησης να εγγυάται τη συμμόρφωση με τα κριτήρια της μονιμότητας και της απουσίας διπλής καταμέτρησης· |
|
45. |
ζητεί από την Επιτροπή να θεσπίσει δίκαιους κανόνες ώστε να αποφεύγονται στρεβλές επιπτώσεις που θα είχαν ως αποτέλεσμα να ζημιώνονται οι πιο αξιέπαινοι διαχειριστές και οι γεωργοί οι οποίοι έχουν ήδη αναπτύξει γεωργικές δράσεις και πρακτικές που προωθούν την παγίδευση του άνθρακα στο έδαφος, καθώς επίσης ώστε να μην ανταμείβονται εντέλει οι γεωργοί που έχουν επιλέξει πρακτικές επιβλαβείς για την περιεκτικότητα του εδάφους σε άνθρακα· |
|
46. |
προτείνει, στο πλαίσιο αυτό, η πιστοποίηση της γεωργίας χαμηλών ανθρακούχων εκπομπών να λαμβάνει επίσης υπόψη τα επίπεδα κορεσμού και τη διατήρηση των αποθεμάτων άνθρακα στο έδαφος, πέραν των ποσοστών απορρόφησης· |
|
47. |
υπενθυμίζει ότι το ζήτημα της διαχρονικής διατήρησης του άνθρακα που αποθηκεύεται στο έδαφος και στη βιομάζα παραμένει ένα από τα κύρια ζητήματα στο πλαίσιο της πιστοποίησης άνθρακα· |
|
48. |
προτείνει τα συστήματα πιστοποίησης να βασίζονται στη σύναψη μακροπρόθεσμων συμβάσεων και σε δεσμεύσεις μη αναστρεψιμότητας που θα υπερβαίνουν την περίοδο ισχύος της σύμβασης, ιδίως για γεωργοδασοκομικά έργα και για έργα τυρφώνων· |
|
49. |
σημειώνει ότι η Επιτροπή έχει επιλέξει να θεωρεί ότι ο άνθρακας απελευθερώνεται εκ νέου στην ατμόσφαιρα στο τέλος της περιόδου παρακολούθησης· φρονεί ωστόσο ότι είναι ύψιστης σημασίας να διερευνηθούν τρόποι διασφάλισης της μακροπρόθεσμης αποδοτικότητας των πρακτικών αποθήκευσης άνθρακα, προκειμένου να ενθαρρυνθεί η μόνιμη αποθήκευση· |
|
50. |
συνιστά να ρυθμιστούν αυστηρά οι όροι των συμβάσεων, έτσι ώστε το βάρος και ο κίνδυνος αναστρεψιμότητας να κατανέμονται δίκαια σε περίπτωση προβλημάτων κατά την εκτέλεση της σύμβασης, ανεξάρτητων από τη βούληση του διαχειριστή· |
|
51. |
προτείνει, συναφώς, να ενσωματωθεί στην πιστοποίηση η έννοια της διαχείρισης κινδύνων, προκειμένου να προστατεύονται οι γεωργοί και οι διαχειριστές από κινδύνους που συνδέονται με κλιματικά φαινόμενα, όπως παραδείγματος χάριν οι δασικές πυρκαγιές· |
|
52. |
υπενθυμίζει την ποικιλομορφία των συνθηκών όσον αφορά τα συστήματα παραγωγής στα κράτη μέλη και τις περιφέρειές τους και θεωρεί ότι το πλαίσιο πιστοποίησης θα πρέπει να περιλαμβάνει τις απαραίτητες δυνατότητες ευελιξίας, ούτως ώστε να λαμβάνονται υπόψη οι εν λόγω περιφερειακές ιδιαιτερότητες· |
|
53. |
καλεί την Επιτροπή να διενεργήσει εκτίμηση αντικτύπου σχετικά με τις συνέπειες που θα έχει η ευρωπαϊκή πιστοποίηση στις τιμές της γης και σε κοινωνικοοικονομικό επίπεδο· |
Σύστημα παρακολούθησης, υποβολής εκθέσεων και επαλήθευσης
|
54. |
διαπιστώνει τις πολυάριθμες δυσκολίες που συνδέονται με την ακριβή αποτίμηση του άνθρακα που είναι αποθηκευμένος στο έδαφος· |
|
55. |
προτείνει, εν προκειμένω, να υιοθετηθεί μια προσέγγιση που θα βασίζεται σε αναγνωρισμένες πρακτικές για την αύξηση και τη διατήρηση της περιεκτικότητας του εδάφους σε άνθρακα, συμβάλλοντας παράλληλα στην προστασία της βιοποικιλότητας, και όχι μια προσέγγιση που θα βασίζεται αποκλειστικά στα αποτελέσματα· |
|
56. |
παράλληλα, καλεί την Επιτροπή να αναπτύξει περαιτέρω τις μεθόδους για την παρακολούθηση της αποθήκευσης άνθρακα σε γεωργικά και δασικά εδάφη και να βελτιώσει τις αξιολογήσεις του δυναμικού αποθήκευσης άνθρακα πριν από τη δρομολόγηση του μελλοντικού συστήματος πιστοποίησης· |
|
57. |
προτείνει η μέθοδος αποτίμησης να λαμβάνει υπόψη όλες τις εκπομπές σε επίπεδο γεωργικής εκμετάλλευσης, είτε άμεσες είτε έμμεσες, προκειμένου να αποτρέπεται ο κίνδυνος διαρροής άνθρακα και να ενθαρρύνεται η συστημική μετάβαση των γεωργικών συστημάτων· |
|
58. |
προτείνει, εν προκειμένω, το πλαίσιο παρακολούθησης και επαλήθευσης να υπερβαίνει τους δείκτες για τη λογιστική καταγραφή του άνθρακα, συμπεριλαμβάνοντας δείκτες σχετικούς με τη βιοποικιλότητα και την αυτονομία των γεωργικών εκμεταλλεύσεων, και προτείνει την αποτίμηση των εκπομπών ανά εκτάριο και όχι με βάση την παραγόμενη ποσότητα, προκειμένου να ενθαρρυνθεί η μετάβαση σε μια πιο εκτατική γεωργία και να αποθαρρυνθεί η βελτιστοποίηση μέσω της εντατικοποίησης· |
|
59. |
εισηγείται τη θέσπιση ενός πλαισίου παρακολούθησης και αξιολόγησης της πιστοποίησης, το οποίο θα είναι ταυτόχρονα αξιόπιστο και προσιτό, χωρίς να συνεπάγεται δυσανάλογο διοικητικό κόστος και κόστος ελέγχου· |
|
60. |
προτείνει να αναπτυχθούν, σε επίπεδο κρατών μελών, ειδικές υπηρεσίες παροχής συμβουλών σχετικά με το σύστημα παρακολούθησης και αξιολόγησης των γεωργικών έργων χαμηλών ανθρακούχων εκπομπών, οι οποίες θα είναι κατάλληλες για τα διάφορα είδη γεωργικών εκμεταλλεύσεων και τις διάφορες συνθήκες παραγωγής· |
|
61. |
εισηγείται τη δημιουργία μηχανισμών επανεξέτασης για την προσαρμογή του συστήματος παρακολούθησης και επαλήθευσης στην εξέλιξη των γεωργικών και δασοκομικών πρακτικών· |
|
62. |
προτείνει τη δημιουργία ευρωπαϊκού μητρώου για τη διασφάλιση της ιχνηλασιμότητας των συνεισφορών και των πιστωτικών μορίων εκπομπών που προέρχονται από την πιστοποίηση άνθρακα για τη γεωργία, με αξιοποίηση των υφιστάμενων εμπειριών σε εθνικό ή περιφερειακό επίπεδο· |
Χρηματοδότηση της γεωργίας χαμηλών ανθρακούχων εκπομπών
|
63. |
υπενθυμίζει ότι η ΚΓΠ είναι και πρέπει να παραμείνει το κύριο εργαλείο για την καθοδήγηση και τη στήριξη της στροφής της ευρωπαϊκής γεωργικής παραγωγής προς όλο και πιο ανθεκτικά και βιώσιμα συστήματα· |
|
64. |
εκτιμά ότι η καθιέρωση πιστοποίησης των γεωργικών εκμεταλλεύσεων χαμηλών ανθρακούχων εκπομπών χρηματοδοτούμενης εν μέρει από τον ιδιωτικό τομέα δεν προορίζεται να υποκαταστήσει τη δημόσια χρηματοδότηση· |
|
65. |
θεωρεί ότι η δημιουργία εθελοντικών αγορών αντισταθμίσεων ενδέχεται να εγκυμονεί σημαντικούς κινδύνους χρηματιστικοποίησης της γεωργίας και αρπαγής γεωργικών γαιών μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα, και ότι οι κίνδυνοι αυτοί θα πρέπει να ληφθούν ήδη υπόψη από την Επιτροπή· |
|
66. |
διαπιστώνει ότι, επί του παρόντος, η τιμή ενός τόνου άνθρακα στις εθελοντικές αγορές δεν θα επαρκούσε ώστε να στηρίξει τους γεωργούς για συστημικές μεταβάσεις, θα μπορούσε δε, αντιθέτως, να αποθαρρύνει τους διαχειριστές, ιδίως τους μικρότερους και λιγότερο ευαίσθητους σε οικονομίες κλίμακας· ως εκ τούτου, η χρηματοδότηση θα πρέπει τουλάχιστον να αντισταθμίζει την εφαρμογή των νέων πρακτικών συν την πιστοποίηση· |
|
67. |
προτείνει, συναφώς, ρήτρες διασφάλισης, ιδίως υπό τη μορφή μέγιστης τιμής για τα πιστοποιητικά απορρόφησης, ώστε να αποφευχθεί η δάσωση παραγωγικών γεωργικών εκτάσεων και η αρπαγή γεωργικών γαιών, καθώς και υπό τη μορφή ελάχιστης τιμής, ώστε τα πιστοποιημένα συστήματα να είναι επαρκώς ελκυστικά για τους γεωργούς και αποτρεπτικά για τις επιχειρήσεις που δεν επιθυμούν να καταβάλουν τις δέουσες προσπάθειες μείωσης· |
|
68. |
καλεί την Επιτροπή να προκρίνει μια υβριδική προσέγγιση με μερική αρχική πληρωμή, με βάση τις γεωργικές δράσεις και πρακτικές, και καταβολή του υπολοίπου στο τέλος του πολυετούς έργου διάρκειας πέντε έως δέκα ετών, σε συνάρτηση με τα πραγματικά αποτελέσματα· |
|
69. |
ζητεί να οριστούν κριτήρια, σύμφωνα με την αρχή της ιεράρχησης του μετριασμού, ώστε να επιτρέπεται η πρόσβαση στην αγορά και τη χρηματοδότηση ενδεχόμενων πιστωτικών μορίων άνθρακα αποκλειστικά σε αγοραστές και χρηματοδότες οι οποίοι έχουν ήδη επιδείξει ουσιαστική μείωση των εκπομπών στην πηγή, προκειμένου να περιοριστεί το ενδεχόμενο κερδοσκοπίας· |
|
70. |
ζητεί τα συστήματα πιστοποίησης που περιλαμβάνουν ιδιωτική χρηματοδότηση να στραφούν κατά προτεραιότητα στη συμμετοχή φορέων της αλυσίδας εφοδιασμού τροφίμων και της αξιακής αλυσίδας τροφίμων, ούτως ώστε να προωθηθεί η απαλλαγή του αγροδιατροφικού τομέα από τις ανθρακούχες εκπομπές μέσω της δυναμικής των συμπράξεων· |
|
71. |
ζητεί η χρηματοδότηση που σχετίζεται με την πιστοποίηση άνθρακα να μπορεί να λειτουργεί συμπληρωματικά προς τη χρηματοδότηση της ΚΓΠ· |
|
72. |
ζητεί, σε περίπτωση δημιουργίας εθελοντικών αγορών, το κόστος που σχετίζεται με το σύστημα παρακολούθησης και επαλήθευσης να καλύπτεται κατά κύριο λόγο από τον αγοραστή πιστωτικών μορίων άνθρακα· |
|
73. |
εκφράζει τη λύπη της για το γεγονός ότι η πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής δεν διευκρινίζει πώς μπορούν να χρησιμοποιηθούν σωρευτικά οι διάφορες πηγές χρηματοδότησης (ιδίως δε η συμπληρωματικότητα με την ΚΓΠ), ώστε η απόδοση να συνιστά επαρκές κίνητρο για τους γεωργούς· |
|
74. |
προτείνει να χρησιμοποιηθεί το σύστημα πιστοποίησης ως σύστημα ταξινόμησης για την προσέλκυση πρόσθετης δημόσιας ή ιδιωτικής χρηματοδότησης για πολυδιάστατα έργα μετάβασης —ιδίως για έργα των οποίων οι φορείς είναι οι οργανισμοί τοπικής αυτοδιοίκησης (ΟΤΑ)—, τα οποία θα έχουν αναμφισβήτητα θετικό αντίκτυπο στη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου· |
Ο ρόλος των οργανισμών τοπικής αυτοδιοίκησης
|
75. |
υπενθυμίζει ότι οι τοπικές και οι περιφερειακές αρχές διαδραματίζουν θεμελιώδη ρόλο, αφενός, στη στήριξη των γεωργών για την ανάπτυξη της γεωργίας χαμηλών ανθρακούχων εκπομπών, ιδίως δε για την τεχνική κατάρτιση των νεοεισερχομένων, τη στήριξη της εγκατάστασης νεαρών γεωργών, την παροχή συμβουλών στους γεωργούς, τους κανόνες σχετικά με τη γεωργική γη και τον πολεοδομικό σχεδιασμό, τη δημιουργία γεωργικών εκμεταλλεύσεων επίδειξης, καθώς και τα μέσα για την παρακολούθηση της υλοποίησης της αγροοικολογικής μετάβασης και, αφετέρου, στην προώθηση της έρευνας για την παγίδευση του άνθρακα σύμφωνα με τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της περιοχής, όπως το κλίμα και ο τύπος του εδάφους· |
|
76. |
ωστόσο, εκφράζει τη λύπη της για το γεγονός ότι η πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής αγνοεί τις συνέπειες που ενδέχεται να έχει η νέα αυτή νομοθεσία στον χωροταξικό σχεδιασμό και τις περιφερειακές στρατηγικές για τη γεωργία και τα τρόφιμα· εν προκειμένω, αποδοκιμάζει το γεγονός ότι η πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής δεν συνοδεύεται από πίνακα πλήρους εκτίμησης της επικουρικότητας· |
|
77. |
διαπιστώνει ότι η αλλαγή, ο μετασχηματισμός και η εξέλιξη των πρακτικών δεν μπορούν να επιτευχθούν μεμονωμένα και αποκλειστικά σε επίπεδο γεωργικής εκμετάλλευσης· |
|
78. |
καλεί την Επιτροπή να λάβει υπόψη σε διαρθρωτικό επίπεδο την τοπική διάσταση της δυναμικής των μεταβάσεων, συμπεριλαμβανομένης της στροφής προς τη γεωργία χαμηλών ανθρακούχων εκπομπών, και να ενθαρρύνει την πιο ενεργό συμμετοχή της τοπικής αυτοδιοίκησης στην εφαρμογή των γεωργικών πολιτικών, συμπεριλαμβανομένης της μελλοντικής πιστοποίησης χαμηλών ανθρακούχων εκπομπών· |
|
79. |
διαπιστώνει ότι οι οργανισμοί τοπικής αυτοδιοίκησης μπορούν να διαδραματίσουν διττό ρόλο ως εμπνευστές και ως παράγοντες συνάθροισης γεωργικών έργων χαμηλών ανθρακούχων εκπομπών σε τοπική κλίμακα, προωθώντας παράλληλα τη δυναμική της συνεργασίας μεταξύ των διαφόρων συμμετεχόντων· |
|
80. |
καλεί την Επιτροπή να συμπεριλάβει τις τοπικές και τις περιφερειακές αρχές στη διαχείριση της ευρωπαϊκής πιστοποίησης άνθρακα, ως εγγυήτριες της ανάπτυξης έργων που θα βασίζονται στη συνεργασία εντός της αλυσίδας εφοδιασμού και θα συνδέονται με τις τοπικές ανάγκες και ιδιαιτερότητες καθώς και με τις περιφερειακές στρατηγικές για τη μείωση των αερίων του θερμοκηπίου γεωργικής προέλευσης· |
|
81. |
εκφράζει τη λύπη της για το γεγονός ότι η πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής δεν αναφέρει ρητά τις τοπικές και περιφερειακές αρχές στη διαχείριση του πλαισίου πιστοποίησης της απορρόφησης διοξειδίου του άνθρακα, γεγονός που ενδέχεται να υπονομεύσει μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα ορισμένες τοπικές ισορροπίες (τιμές γης, αρπαγή γαιών, καθώς και επισιτιστική αυτονομία και ανθεκτικότητα των επιμέρους περιοχών)· |
|
82. |
προτείνει να διερευνηθεί η δυνατότητα να δημιουργήσουν οι περιφερειακές αρχές συστήματα πιστοποίησης τοπικής κλίμακας, που θα λειτουργούν υπό την ευθύνη τους, θεσπίζοντας ένα πλαίσιο διακυβέρνησης κατάλληλο για τις τοπικές απαιτήσεις και καθορίζοντας έναν αριθμό διαθέσιμων πιστωτικών μορίων εκπομπών βάσει υπολογισμού των γεωργικών εκπομπών και του δυναμικού μείωσης και αποθήκευσης· |
|
83. |
ενθαρρύνει τους οργανισμούς τοπικής αυτοδιοίκησης να προωθήσουν την αλληλοδιδαχή από ομοτίμους σχετικά με την πρακτική της γεωργίας χαμηλών ανθρακούχων εκπομπών, μέσω γεωργικών εκμεταλλεύσεων επίδειξης και συμβουλευτικών δικτύων σε τοπικό επίπεδο. |
Βρυξέλλες, 8 Φεβρουαρίου 2023.
Ο Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής των Περιφερειών
Vasco ALVES CORDEIRO
(1) Γνωμοδότηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής των Περιφερειών με θέμα «Αναθεώρηση του κανονισμού LULUCF (χρήση της γης, αλλαγή στη χρήση της γης και δασοκομικές δραστηριότητες) και του κανονισμού για τον επιμερισμό των προσπαθειών» (ΕΕ C 301 της 5.8.2022, σ. 221).
|
3.5.2023 |
EL |
Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης |
C 157/64 |
Γνωμοδότηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής των Περιφερειών με θέμα «Ευρωπαϊκός χώρος δεδομένων για την υγεία»
(2023/C 157/10)
|
I. ΣΥΝΙΣΤΩΜΕΝΕΣ ΤΡΟΠΟΛΟΓΙΕΣ
Τροπολογία 1
Άρθρο 1 παράγραφος 2 νέο στοιχείο α1)
|
Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή |
Τροπολογία της ΕτΠ |
||
|
Ο παρών κανονισμός: […] |
Ο παρών κανονισμός: […]
|
Αιτιολογία
Η πρόσβαση των χρηστών δεδομένων αποτελεί σημαντικό στοιχείο του κανονισμού.
Τροπολογία 2
Άρθρο 2 παράγραφος 2 στοιχείο ιδ)
|
Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή |
Τροπολογία της ΕτΠ |
||||
|
|
Αιτιολογία
Το πλαίσιο για τη χρήση των συστημάτων ΗΜΥ δεν καθορίζεται από τον κατασκευαστή αλλά από τον πάροχο υγειονομικής περίθαλψης. Αυτό εξυπηρετεί τόσο τη συνοχή μεταξύ των χωρών όσο και την ασφάλεια των ασθενών.
Τροπολογία 3
Άρθρο 2 παράγραφος 2 στοιχείο κε)
|
Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή |
Τροπολογία της ΕτΠ |
|
«κάτοχος των δεδομένων»: κάθε φυσικό ή νομικό πρόσωπο, το οποίο είναι οντότητα ή φορέας στον τομέα της υγείας ή της περίθαλψης ή διεξάγει έρευνα σ’ αυτούς τους τομείς, καθώς και τα θεσμικά και λοιπά όργανα και οι οργανισμοί της Ένωσης, που έχει το δικαίωμα ή την υποχρέωση, σύμφωνα με τον παρόντα κανονισμό, το εφαρμοστέο ενωσιακό δίκαιο ή την εθνική νομοθεσία που εφαρμόζει το ενωσιακό δίκαιο, ή, στην περίπτωση δεδομένων μη προσωπικού χαρακτήρα, μέσω του ελέγχου του τεχνικού σχεδιασμού προϊόντος και συναφών υπηρεσιών, έχει την ικανότητα να θέτει σε διαθεσιμότητα, μεταξύ άλλων, να καταχωρίζει, να παρέχει, να περιορίζει την πρόσβαση ή να ανταλλάσσει ορισμένα δεδομένα· |
«κάτοχος των δεδομένων»: κάθε φυσικό ή νομικό πρόσωπο, σε εθνικό ή περιφερειακό επίπεδο, ανάλογα με τον οργανισμό υγείας του κράτους μέλους, το οποίο είναι οντότητα ή φορέας στον τομέα της υγείας ή της περίθαλψης ή διεξάγει έρευνα σ’ αυτούς τους τομείς, καθώς και τα θεσμικά και λοιπά όργανα και οι οργανισμοί της Ένωσης, που έχει το δικαίωμα ή την υποχρέωση, σύμφωνα με τον παρόντα κανονισμό, το εφαρμοστέο ενωσιακό δίκαιο ή την εθνική νομοθεσία που εφαρμόζει το ενωσιακό δίκαιο, ή, στην περίπτωση δεδομένων μη προσωπικού χαρακτήρα, μέσω του ελέγχου του τεχνικού σχεδιασμού προϊόντος και συναφών υπηρεσιών, έχει την ικανότητα να θέτει σε διαθεσιμότητα, μεταξύ άλλων, να καταχωρίζει, να παρέχει, να περιορίζει την πρόσβαση ή να ανταλλάσσει ορισμένα δεδομένα· |
Αιτιολογία
Αυτονόητη.
Τροπολογία 4
Άρθρο 2 παράγραφος 2 στοιχείο αδ)
|
Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή |
Τροπολογία της ΕτΠ |
|
«ποιότητα δεδομένων»: ο βαθμός στον οποίο τα χαρακτηριστικά των ηλεκτρονικών δεδομένων υγείας είναι κατάλληλα για δευτερογενή χρήση· |
«ποιότητα δεδομένων»: ο βαθμός στον οποίο τα χαρακτηριστικά των δεδομένων υγείας πληρούν τις απαιτήσεις για χρήση· |
Αιτιολογία
Ο ορισμός της ποιότητας των δεδομένων που συλλέγονται στον τομέα της υγείας δεν μπορεί να βασίζεται μόνο στη δευτερογενή τους χρήση. Η έννοια της ποιότητας θα πρέπει επίσης να λαμβάνει υπόψη τον σκοπό της προληπτικής ιατρικής. Επιπλέον, οι διαφορετικές χρήσεις ενδεχομένως να έχουν διαφορετικές απαιτήσεις· τα ίδια δεδομένα, ανάλογα με τον σκοπό χρήσης τους, μπορεί να παρουσιάζουν διαφορετική ποιότητα.
Τροπολογία 5
Άρθρο 3 παράγραφος 6
|
Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή |
Τροπολογία της ΕτΠ |
|
Τα φυσικά πρόσωπα μπορούν να εισάγουν τα ηλεκτρονικά δεδομένα υγείας τους στο δικό τους ΗΜΥ ή στο ΗΜΥ των φυσικών προσώπων στων οποίων τις πληροφορίες υγείας μπορούν να έχουν πρόσβαση, μέσω υπηρεσιών πρόσβασης σε ηλεκτρονικά δεδομένα υγείας ή εφαρμογών που συνδέονται με τις εν λόγω υπηρεσίες. Οι εν λόγω πληροφορίες επισημαίνονται ως εισαγόμενες από το φυσικό πρόσωπο ή από τον εκπρόσωπό του. |
Τα φυσικά πρόσωπα μπορούν , σύμφωνα με τους κανόνες του παρόχου υπηρεσιών υγείας, να εισάγουν τα δεδομένα υγείας τους στο δικό τους ΗΜΥ ή στο ΗΜΥ των φυσικών προσώπων στων οποίων τις πληροφορίες υγείας μπορούν να έχουν πρόσβαση, μέσω υπηρεσιών πρόσβασης σε ηλεκτρονικά δεδομένα υγείας ή εφαρμογών που συνδέονται με τις εν λόγω υπηρεσίες. Οι εν λόγω πληροφορίες επισημαίνονται ως εισαγόμενες από το φυσικό πρόσωπο ή από τον εκπρόσωπό του. |
Αιτιολογία
Με την τροπολογία τονίζεται πόσο σημαντικό είναι οι πάροχοι υπηρεσιών υγείας να μπορούν να αποφασίζουν ποια δεδομένα δύνανται να καταγράφονται στους ιατρικούς φακέλους. Διαφορετικά, υπάρχει ο κίνδυνος συλλογής τεράστιων όγκων ευαίσθητων δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα χαμηλής ποιότητας.
Τροπολογία 6
Άρθρο 3 παράγραφος 9
|
Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή |
Τροπολογία της ΕτΠ |
|
Κατά παρέκκλιση από το άρθρο 6 παράγραφος 1 στοιχείο δ) του κανονισμού (ΕΕ) 2016/679, τα φυσικά πρόσωπα έχουν το δικαίωμα να περιορίζουν την πρόσβαση των επαγγελματιών υγείας στο σύνολο ή σε μέρος των ηλεκτρονικών δεδομένων υγείας τους. Τα κράτη μέλη θεσπίζουν κανόνες και ειδικές εγγυήσεις όσον αφορά τους σχετικούς μηχανισμούς περιορισμού. |
Κατά παρέκκλιση από το άρθρο 6 παράγραφος 1 στοιχείο δ) του κανονισμού (ΕΕ) 2016/679, τα φυσικά πρόσωπα έχουν το δικαίωμα να περιορίζουν την πρόσβαση των επαγγελματιών υγείας στο σύνολο ή σε μέρος των ηλεκτρονικών δεδομένων υγείας τους. Τα κράτη μέλη θεσπίζουν κανόνες και ειδικές εγγυήσεις όσον αφορά τους σχετικούς μηχανισμούς περιορισμού. Αυτοί οι κανόνες και ειδικές εγγυήσεις δεν πρέπει να παρεμποδίζουν τη δυνατότητα των υπηρεσιών υγείας να παρέχουν καλή, ασφαλή, ισότιμη και προσιτή περίθαλψη. Τα φυσικά πρόσωπα θα πρέπει να ενημερώνονται σχετικά με τους κινδύνους για την ασφάλεια των ασθενών που συνδέονται με τον περιορισμό της πρόσβασης σε δεδομένα υγείας. |
Αιτιολογία
Ο σκοπός της παροχής περίθαλψης πρέπει να υπερισχύει οποιουδήποτε περιορισμού της πρόσβασης. Δεν θα πρέπει να είναι δυνατός ο αποκλεισμός της πρόσβασης σε συγκεκριμένα δεδομένα, όπως οι προειδοποιήσεις. Ούτε θα πρέπει να έχουν το δικαίωμα οι νόμιμοι κηδεμόνες να αποκλείουν την πρόσβαση στα δεδομένα των παιδιών, κατά τη διακριτική τους ευχέρεια.
Τροπολογία 7
Άρθρο 3 παράγραφος 10
|
Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή |
Τροπολογία της ΕτΠ |
|
Τα φυσικά πρόσωπα έχουν το δικαίωμα να λαμβάνουν πληροφορίες σχετικά με τους παρόχους υγειονομικής περίθαλψης και τους επαγγελματίες υγείας που έχουν πρόσβαση στα ηλεκτρονικά δεδομένα υγείας που αφορούν τα εν λόγω φυσικά πρόσωπα στο πλαίσιο της υγειονομικής περίθαλψης. Οι πληροφορίες παρέχονται αμέσως και δωρεάν μέσω υπηρεσιών πρόσβασης σε ηλεκτρονικά δεδομένα υγείας. |
Τα φυσικά πρόσωπα έχουν το δικαίωμα να λαμβάνουν πληροφορίες σχετικά με τους παρόχους υγειονομικής περίθαλψης και τους επαγγελματίες υγείας που έχουν πρόσβαση στα ηλεκτρονικά δεδομένα υγείας που αφορούν τα εν λόγω φυσικά πρόσωπα στο πλαίσιο της υγειονομικής περίθαλψης , υπό την προϋπόθεση ότι αυτό δεν παραβιάζει την ιδιωτική ζωή των επαγγελματιών υγείας . Οι πληροφορίες παρέχονται αμέσως και δωρεάν μέσω υπηρεσιών πρόσβασης σε ηλεκτρονικά δεδομένα υγείας. |
Αιτιολογία
Η προστασία της ιδιωτικής ζωής των παρόχων υγειονομικής περίθαλψης ή των επαγγελματιών υγείας μπορεί να αποτελέσει καθοριστικό κριτήριο. Οι πτυχές της ασφάλειας καθίστανται σημαντικές, για παράδειγμα, σε περιπτώσεις όπου οι επαγγελματίες υγείας δέχονται απειλές από ασθενείς.
Τροπολογία 8
Άρθρο 4 παράγραφος 1
|
Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή |
Τροπολογία της ΕτΠ |
||||
|
Όταν επεξεργάζονται δεδομένα σε ηλεκτρονική μορφή, οι επαγγελματίες υγείας: |
Όταν επεξεργάζονται δεδομένα σε ηλεκτρονική μορφή, οι επαγγελματίες υγείας: |
||||
|
|
||||
|
|
Αιτιολογία
Αποσαφήνιση του άρθρου. Παραπομπή στον ΓΚΠΔ [κανονισμός (ΕΕ) 2016/679 (1)] προκειμένου να προσδιοριστεί σαφώς η προέλευση των εν λόγω υποχρεώσεων.
Τροπολογία 9
Άρθρο 4 παράγραφος 2
|
Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή |
Τροπολογία της ΕτΠ |
|
Σύμφωνα με την αρχή της ελαχιστοποίησης των δεδομένων που προβλέπεται στον κανονισμό (ΕΕ) 2016/679, τα κράτη μέλη μπορούν να θεσπίζουν κανόνες που προβλέπουν τις κατηγορίες προσωπικών ηλεκτρονικών δεδομένων υγείας που απαιτούνται από τα διάφορα επαγγέλματα του τομέα της υγείας . Οι εν λόγω κανόνες δεν βασίζονται στην πηγή των ηλεκτρονικών δεδομένων υγείας. |
Σύμφωνα με την αρχή της ελαχιστοποίησης των δεδομένων που προβλέπεται στον κανονισμό (ΕΕ) 2016/679, τα κράτη μέλη μπορούν να θεσπίζουν κανόνες που προβλέπουν τις κατηγορίες προσωπικών ηλεκτρονικών δεδομένων υγείας που απαιτούνται στον τομέα της υγειονομικής περίθαλψης . |
Αιτιολογία
Η θέσπιση των κανόνων με βάση την πηγή των δεδομένων και τις επαγγελματικές κατηγορίες υπερβαίνει τις αρμοδιότητες της ΕΕ, ενώ παρακάμπτονται επίσης τα εθνικά νομικά πλαίσια. Η ιδιωτική ζωή του ασθενούς μπορεί να τεθεί σε κίνδυνο, ιδίως εάν τροποποιηθούν οι αρχές που διέπουν την κοινοχρησία των δεδομένων για τις υφιστάμενες πηγές. Ειδικότερα, η σύνδεση με την πηγή μπορεί να υπονομεύσει την αρχή της ελαχιστοποίησης των δεδομένων.
Τροπολογία 10
Άρθρο 4 παράγραφος 3
|
Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή |
Τροπολογία της ΕτΠ |
|
Τα κράτη μέλη διασφαλίζουν ότι η πρόσβαση τουλάχιστον στις κατηγορίες προτεραιότητας των ηλεκτρονικών δεδομένων υγείας που αναφέρονται στο άρθρο 5 καθίσταται διαθέσιμη στους επαγγελματίες υγείας μέσω υπηρεσιών πρόσβασης των επαγγελματιών υγείας. Οι επαγγελματίες υγείας που έχουν στην κατοχή τους αναγνωρισμένα μέσα ηλεκτρονικής ταυτοποίησης έχουν το δικαίωμα να χρησιμοποιούν δωρεάν τις εν λόγω υπηρεσίες πρόσβασης των επαγγελματιών υγείας. |
Τα κράτη μέλη και, κατά περίπτωση, οι τοπικές ή οι περιφερειακές αρχές διασφαλίζουν ότι η πρόσβαση τουλάχιστον στις κατηγορίες προτεραιότητας των ηλεκτρονικών δεδομένων υγείας που αναφέρονται στο άρθρο 5 , επίσης για τη διασυνοριακή περίθαλψη, καθίσταται διαθέσιμη στους επαγγελματίες υγείας μέσω υπηρεσιών πρόσβασης των επαγγελματιών υγείας. Οι επαγγελματίες υγείας που έχουν στην κατοχή τους αναγνωρισμένα μέσα ηλεκτρονικής ταυτοποίησης έχουν το δικαίωμα να χρησιμοποιούν δωρεάν τις εν λόγω υπηρεσίες πρόσβασης των επαγγελματιών υγείας. |
Αιτιολογία
Θα πρέπει να λαμβάνονται υπόψη οι περιφερειακές αρμοδιότητες στον τομέα της υγείας στα διάφορα κράτη μέλη.
Τροπολογία 11
Άρθρο 4 παράγραφος 4
|
Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή |
Τροπολογία της ΕτΠ |
|
Όταν η πρόσβαση σε ηλεκτρονικά δεδομένα υγείας έχει περιοριστεί από το φυσικό πρόσωπο, ο πάροχος υγειονομικής περίθαλψης ή οι επαγγελματίες υγείας δεν ενημερώνονται για το περιεχόμενο των ηλεκτρονικών δεδομένων υγείας χωρίς προηγούμενη έγκριση από το φυσικό πρόσωπο , συμπεριλαμβανομένης της περίπτωσης κατά την οποία ο πάροχος ή ο επαγγελματίας ενημερώνεται για την ύπαρξη και τη φύση των ηλεκτρονικών δεδομένων υγείας που υπόκεινται σε περιορισμό. |
Όταν η πρόσβαση σε ηλεκτρονικά δεδομένα υγείας έχει περιοριστεί από το φυσικό πρόσωπο, ο πάροχος υγειονομικής περίθαλψης ή οι επαγγελματίες υγείας δεν ενημερώνονται για το περιεχόμενο των δεδομένων υγείας χωρίς προηγούμενη έγκριση από το φυσικό πρόσωπο . Ωστόσο , ο πάροχος ή ο επαγγελματίας πρέπει να δύναται να διαπιστώνει την ύπαρξη δεδομένων υγείας που υπόκεινται σε περιορισμό. |
|
Σε περιπτώσεις όπου η επεξεργασία είναι απαραίτητη για την προστασία των ζωτικών συμφερόντων του υποκειμένου των δεδομένων ή άλλου φυσικού προσώπου, ο πάροχος υγειονομικής περίθαλψης ή ο επαγγελματίας υγείας μπορεί να έχει πρόσβαση στα ηλεκτρονικά δεδομένα υγείας που υπόκεινται σε περιορισμό. |
Σε περιπτώσεις όπου η επεξεργασία είναι απαραίτητη για την προστασία των ζωτικών συμφερόντων του υποκειμένου των δεδομένων ή άλλου φυσικού προσώπου , ή του πρόδηλου δημόσιου συμφέροντος , ο πάροχος υγειονομικής περίθαλψης ή ο επαγγελματίας υγείας μπορεί να έχει πρόσβαση στα ηλεκτρονικά δεδομένα υγείας που υπόκεινται σε περιορισμό. |
|
Μετά την εν λόγω πρόσβαση, ο πάροχος υγειονομικής περίθαλψης ή ο επαγγελματίας υγείας ενημερώνει τον κάτοχο των δεδομένων και το ενδιαφερόμενο φυσικό πρόσωπο ή τους κηδεμόνες του ότι έχει χορηγηθεί πρόσβαση στα ηλεκτρονικά δεδομένα υγείας. Το δίκαιο των κρατών μελών μπορεί να προσθέτει πρόσθετες εγγυήσεις. |
Μετά την εν λόγω πρόσβαση, ο πάροχος υγειονομικής περίθαλψης ή ο επαγγελματίας υγείας ενημερώνει τον κάτοχο των δεδομένων και το ενδιαφερόμενο φυσικό πρόσωπο ή τους κηδεμόνες του ότι έχει χορηγηθεί πρόσβαση στα ηλεκτρονικά δεδομένα υγείας. Το δίκαιο των κρατών μελών μπορεί να προσθέτει πρόσθετες εγγυήσεις. |
Αιτιολογία
Οι πάροχοι υγειονομικής περίθαλψης και οι επαγγελματίες υγείας θα πρέπει να μπορούν να διαπιστώνουν ότι ορισμένα δεδομένα υπόκεινται σε περιορισμό, ακόμη και όταν η πρόσβαση στο περιεχόμενο αυτών των δεδομένων δεν είναι διαθέσιμη. Η παροχή αποτελεσματικής περίθαλψης προϋποθέτει ότι είναι γνωστό κατά πόσο είναι διαθέσιμα ή όχι όλα τα δεδομένα. Το «πρόδηλο δημόσιο συμφέρον» προστίθεται ως επιπλέον λόγος για την παροχή πρόσβασης σε δεδομένα για την προστασία άλλων συμφερόντων. Αυτό θα μπορούσε, για παράδειγμα, να εφαρμόζεται στον έλεγχο των λοιμώξεων.
Τροπολογία 12
Άρθρο 5 παράγραφος 2
|
Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή |
Τροπολογία της ΕτΠ |
||||||
|
Ανατίθεται στην Επιτροπή η εξουσία έκδοσης κατ’ εξουσιοδότηση πράξεων σύμφωνα με το άρθρο 67 για την τροποποίηση του καταλόγου των κατηγοριών προτεραιότητας των ηλεκτρονικών δεδομένων υγείας της παραγράφου 1. […]
|
Ανατίθεται στην Επιτροπή η εξουσία έκδοσης κατ’ εξουσιοδότηση πράξεων σύμφωνα με το άρθρο 67 για την τροποποίηση του καταλόγου των κατηγοριών προτεραιότητας των ηλεκτρονικών δεδομένων υγείας της παραγράφου 1. […]
|
Αιτιολογία
Η ιεράρχηση των νέων κατηγοριών προτεραιότητας πρέπει να προσανατολίζεται στις πραγματικές ανάγκες στα κράτη μέλη. Σε πολλές χώρες, το περιφερειακό και το τοπικό επίπεδο είναι αρμόδια για την περίθαλψη και πρέπει να συμμετέχουν ενεργά στη διαδικασία ιεράρχησης των προτεραιοτήτων.
Τροπολογία 13
Άρθρο 7 παράγραφος 1
|
Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή |
Τροπολογία της ΕτΠ |
|
Τα κράτη μέλη διασφαλίζουν ότι, όταν τα δεδομένα υποβάλλονται σε επεξεργασία σε ηλεκτρονική μορφή, οι επαγγελματίες υγείας καταχωρίζουν συστηματικά τα σχετικά δεδομένα υγείας που εμπίπτουν τουλάχιστον στις κατηγορίες προτεραιότητας που αναφέρονται στο άρθρο 5 και αφορούν τις υπηρεσίες υγείας που παρέχουν σε φυσικά πρόσωπα, σε ηλεκτρονική μορφή σε σύστημα ΗΜΥ. |
Τα κράτη μέλη διασφαλίζουν ότι, όταν τα δεδομένα υποβάλλονται σε επεξεργασία σε ηλεκτρονική μορφή, οι επαγγελματίες υγείας καταχωρίζουν συστηματικά τα σχετικά δεδομένα υγείας που εμπίπτουν στις κατηγορίες προτεραιότητας που αναφέρονται στο άρθρο 5 και αφορούν τις υπηρεσίες υγείας που παρέχουν σε φυσικά πρόσωπα, σε ηλεκτρονική μορφή σε σύστημα ΗΜΥ. |
Αιτιολογία
Η διατύπωση «τουλάχιστον» είναι υπερβολικά ασαφής. Ο κανονισμός θα πρέπει να ρυθμίζει ανά πάσα δεδομένη στιγμή τις κατηγορίες που αναφέρονται στο άρθρο 5. Όταν εντοπίζονται περαιτέρω ανάγκες για την ανταλλαγή περισσότερων κατηγοριών ηλεκτρονικών δεδομένων υγείας για σκοπούς υγειονομικής περίθαλψης, ο κατάλογος των κατηγοριών προτεραιότητας θα πρέπει να διευρύνεται.
Τροπολογία 14
Άρθρο 9 παράγραφος 1
|
Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή |
Τροπολογία της ΕτΠ |
|
Όταν ένα φυσικό πρόσωπο χρησιμοποιεί υπηρεσίες τηλεϊατρικής ή υπηρεσίες πρόσβασης σε προσωπικά δεδομένα υγείας που αναφέρονται στο άρθρο 3 παράγραφος 5 στοιχείο α), το εν λόγω φυσικό πρόσωπο έχει το δικαίωμα να ταυτοποιεί με ηλεκτρονικό τρόπο, χρησιμοποιώντας οποιοδήποτε μέσο ηλεκτρονικής ταυτοποίησης το οποίο αναγνωρίζεται σύμφωνα με το άρθρο 6 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 910/2014. |
Όταν ένα φυσικό πρόσωπο χρησιμοποιεί υπηρεσίες τηλεϊατρικής ή υπηρεσίες πρόσβασης σε προσωπικά δεδομένα υγείας που αναφέρονται στο άρθρο 3 παράγραφος 5 στοιχείο α), το εν λόγω φυσικό πρόσωπο έχει το δικαίωμα να ταυτοποιεί με ηλεκτρονικό τρόπο, χρησιμοποιώντας οποιοδήποτε μέσο ηλεκτρονικής ταυτοποίησης το οποίο αναγνωρίζεται σύμφωνα με το άρθρο 6 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 910/2014 . Στο πλαίσιο αυτό, πρέπει να λαμβάνονται υπόψη τα υφιστάμενα πρότυπα ηλεκτρονικής ταυτοποίησης στα κράτη μέλη . |
Αιτιολογία
Πρέπει να ληφθούν υπόψη τα υφιστάμενα πρότυπα στα κράτη μέλη.
Τροπολογία 15
Άρθρο 10 παράγραφος 1
|
Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή |
Τροπολογία της ΕτΠ |
||||
|
Αρχή ψηφιακής υγείας
|
Αρχή ψηφιακής υγείας
|
Αιτιολογία
Προκειμένου να εισαχθεί η δυνατότητα ορισμού περιφερειακών αρχών ηλεκτρονικής υγείας.
Τροπολογία 16
Άρθρο 10 παράγραφος 2 στοιχείο η)
|
Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή |
Τροπολογία της ΕτΠ |
||||
|
Κάθε αρχή ψηφιακής υγείας αναλαμβάνει τα ακόλουθα καθήκοντα: […]
|
Κάθε αρχή ψηφιακής υγείας αναλαμβάνει τα ακόλουθα καθήκοντα: […]
|
Αιτιολογία
Στις περιπτώσεις όπου το περιφερειακό και το τοπικό επίπεδο είναι αρμόδιο για την ιατροφαρμακευτική περίθαλψη εντός ενός κράτους μέλους, δεν επαρκεί για μια κεντρική κρατική αρχή να συμβάλει στην ανάπτυξη του μορφότυπου.
Τροπολογία 17
Άρθρο 10 παράγραφος 2 στοιχείο ια)
|
Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή |
Τροπολογία της ΕτΠ |
||||
|
Κάθε αρχή ψηφιακής υγείας αναλαμβάνει τα ακόλουθα καθήκοντα: […]
|
Κάθε αρχή ψηφιακής υγείας αναλαμβάνει τα ακόλουθα καθήκοντα: […]
|
Αιτιολογία
Οι αρχές ψηφιακής υγείας δεν θα πρέπει να υποχρεούνται να προσφέρουν υπηρεσίες τηλεϊατρικής, αλλά τα κράτη μέλη που προσφέρουν τέτοιου είδους υπηρεσίες θα πρέπει να διευκολύνουν την παροχή τους.
Τροπολογία 18
Άρθρο 10 παράγραφος 2 στοιχείο ιγ)
|
Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή |
Τροπολογία της ΕτΠ |
||||
|
|
Αιτιολογία
Θα πρέπει να λαμβάνονται υπόψη οι περιφερειακές αρμοδιότητες στον τομέα της υγείας στα διάφορα κράτη μέλη.
Τροπολογία 19
Άρθρο 23 παράγραφος 1
|
Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή |
Τροπολογία της ΕτΠ |
|
Η Επιτροπή θεσπίζει, με εκτελεστικές πράξεις, κοινές προδιαγραφές όσον αφορά τις βασικές απαιτήσεις που ορίζονται στο παράρτημα II, συμπεριλαμβανομένης προθεσμίας για την εφαρμογή των εν λόγω κοινών προδιαγραφών. Κατά περίπτωση, οι κοινές προδιαγραφές λαμβάνουν υπόψη τις ιδιαιτερότητες των ιατροτεχνολογικών προϊόντων και των συστημάτων ΤΝ υψηλού κινδύνου που αναφέρονται στο άρθρο 14 παράγραφοι 3 και 4. |
Η Επιτροπή θεσπίζει, με εκτελεστικές πράξεις, κοινές προδιαγραφές όσον αφορά τις βασικές απαιτήσεις που ορίζονται στο παράρτημα II, συμπεριλαμβανομένης προθεσμίας για την εφαρμογή των εν λόγω κοινών προδιαγραφών. Κατά περίπτωση, οι κοινές προδιαγραφές λαμβάνουν υπόψη τις ιδιαιτερότητες των ιατροτεχνολογικών προϊόντων και των συστημάτων ΤΝ υψηλού κινδύνου που αναφέρονται στο άρθρο 14 παράγραφοι 3 και 4. Το εφαλτήριο κατά την ανάπτυξη κοινών προδιαγραφών θα πρέπει να είναι η χρήση συστημάτων ηλεκτρονικών μητρώων υγείας, προκειμένου να υποστηριχθεί η αποτελεσματική ιατροφαρμακευτική περίθαλψη. |
Αιτιολογία
Ο κύριος σκοπός των μητρώων των ασθενών είναι η παροχή υψηλής ποιότητας υπηρεσιών ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης. Αυτό θα πρέπει να αποτελέσει το εφαλτήριο για την ανάπτυξη κοινών προδιαγραφών προκειμένου να αξιοποιηθούν οι ορθές πρακτικές και η πείρα των κρατών που έχουν ήδη αναπτύξει συστήματα ηλεκτρονικών μητρώων υγείας (ΗΜΥ).
Τροπολογία 20
Άρθρο 29 παράγραφος 4
|
Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή |
Τροπολογία της ΕτΠ |
|
Οι κατασκευαστές συστημάτων ΗΜΥ που διατίθενται στην αγορά αναφέρουν κάθε σοβαρό περιστατικό που αφορά το σύστημα ΗΜΥ στις αρχές εποπτείας της αγοράς των κρατών μελών στα οποία συνέβη το εν λόγω σοβαρό περιστατικό, καθώς και τα διορθωτικά μέτρα που έλαβε ή προτίθεται να λάβει ο κατασκευαστής. |
Οι κατασκευαστές συστημάτων ΗΜΥ που διατίθενται στην αγορά αναφέρουν κάθε σοβαρό περιστατικό που αφορά το σύστημα ΗΜΥ στις αρχές εποπτείας της αγοράς των κρατών μελών στα οποία συνέβη το εν λόγω σοβαρό περιστατικό, καθώς και τα διορθωτικά μέτρα που έλαβε ή προτίθεται να λάβει ο κατασκευαστής. |
|
Η εν λόγω κοινοποίηση πραγματοποιείται, με την επιφύλαξη των απαιτήσεων κοινοποίησης περιστατικού βάσει της οδηγίας (ΕΕ) 2016/1148, αμέσως μόλις ο κατασκευαστής διαπιστώσει αιτιώδη συνάφεια μεταξύ του συστήματος ΗΜΥ και του σοβαρού περιστατικού ή της εύλογης πιθανότητας τέτοιας συνάφειας, και σε κάθε περίπτωση, το αργότερο εντός 15 ημερών αφότου ο κατασκευαστής λάβει γνώση του σοβαρού περιστατικού που αφορά το σύστημα ΗΜΥ. |
Η εν λόγω κοινοποίηση πραγματοποιείται, με την επιφύλαξη των απαιτήσεων κοινοποίησης περιστατικού βάσει της οδηγίας (ΕΕ) 2016/1148, αμέσως μόλις ο κατασκευαστής διαπιστώσει αιτιώδη συνάφεια μεταξύ του συστήματος ΗΜΥ και του σοβαρού περιστατικού ή την εύλογη πιθανότητα τέτοιας συνάφειας, και σε κάθε περίπτωση, το αργότερο εντός 7 ημερών αφότου ο κατασκευαστής λάβει γνώση του σοβαρού περιστατικού που αφορά το σύστημα ΗΜΥ. |
Αιτιολογία
Η προθεσμία δεν θα πρέπει να υπερβαίνει τη μία εβδομάδα. Η προθεσμία των 15 ημερών για την κοινοποίηση του σοβαρού περιστατικού αυξάνει σημαντικά τον κίνδυνο σοβαρής βλάβης.
Τροπολογία 21
Άρθρο 33 παράγραφος 1
|
Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή |
Τροπολογία της ΕτΠ |
|
Οι κάτοχοι των δεδομένων καθιστούν διαθέσιμες τις ακόλουθες κατηγορίες ηλεκτρονικών δεδομένων για δευτερογενή χρήση σύμφωνα με τις διατάξεις του παρόντος κεφαλαίου: α) […] ιε) |
Τα κράτη μέλη καθορίζουν, σε συνεργασία με την Επιτροπή, ποιες κατηγορίες ηλεκτρονικών δεδομένων καθιστούν διαθέσιμες για δευτερογενή χρήση οι κάτοχοι των δεδομένων, σύμφωνα με τις διατάξεις του παρόντος κεφαλαίου . Αυτό μπορεί να εφαρμοστεί μέσω εκτελεστικών πράξεων που εκδίδονται σύμφωνα με τη συμβουλευτική διαδικασία που αναφέρεται στο άρθρο 68 παράγραφος 2. |
Αιτιολογία
Στον προτεινόμενο κανονισμό δεν προσδιορίζονται όλες οι επιμέρους κατηγορίες. Χρειάζεται περαιτέρω έρευνα και ανάλυση προκειμένου να καθοριστεί ποια είδη δεδομένων θα πρέπει να ανταλλάσσονται. Ως εκ τούτου, κρίνεται σκόπιμη εν προκειμένω η χρήση εκτελεστικών πράξεων. Η τρέχουσα καταγραφή συνιστά σημαντική παρέμβαση στην ισχύουσα εθνική νομοθεσία.
Τροπολογία 22
Άρθρο 33 παράγραφος 5
|
Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή |
Τροπολογία της ΕτΠ |
|
Όταν η συγκατάθεση του φυσικού προσώπου απαιτείται από την εθνική νομοθεσία, οι φορείς πρόσβασης σε δεδομένα υγείας βασίζονται στις υποχρεώσεις που ορίζονται στο παρόν κεφάλαιο για την παροχή πρόσβασης σε ηλεκτρονικά δεδομένα υγείας. |
Όταν η συγκατάθεση του φυσικού προσώπου απαιτείται από την εθνική νομοθεσία, συμπεριλαμβανομένου μέσω του εκπροσώπου του, οι φορείς πρόσβασης σε δεδομένα υγείας βασίζονται στις υποχρεώσεις που ορίζονται στο παρόν κεφάλαιο για την παροχή πρόσβασης σε ηλεκτρονικά δεδομένα υγείας. |
Αιτιολογία
Θα πρέπει να προβλέπεται ρητά η περίπτωση κατά την οποία το φυσικό πρόσωπο επιθυμεί ή χρειάζεται να κάνει χρήση του εκπροσώπου του.
Τροπολογία 23
Άρθρο 35 στοιχείο ε)
|
Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή |
Τροπολογία της ΕτΠ |
||||
|
|
||||
|
|
|
Αιτιολογία
Το τι συνιστούν η δημόσια τάξη και τα χρηστά ήθη αποτελεί ζήτημα υποκειμενικής εκτίμησης. Κρίνεται, επομένως, άστοχο η ΕΕ να εισάγει κανόνες σχετικά με τα χρηστά ήθη στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού χώρου δεδομένων για την υγεία (EHDS). Αντ’ αυτού, στην περίπτωση συγκεκριμένων αγαθών και υπηρεσιών, αυτά θα πρέπει να προσδιορίζονται ρητώς, ενδεχομένως μέσω εκτελεστικής πράξης. Για το στοιχείο στ) η αιτιολογία είναι αυτονόητη.
Τροπολογία 24
Άρθρο 36 παράγραφος 3
|
Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή |
Τροπολογία της ΕτΠ |
||||
|
|
Αιτιολογία
Ο όρος «σύγκρουση συμφερόντων» απαιτεί σαφέστερο ορισμό. Η διατύπωση «δεν δεσμεύονται από οδηγίες» χρήζει διευκρίνισης. Οι εσωτερικοί κανονισμοί και/ή οι εσωτερικές κανονιστικές διατάξεις δεν θα πρέπει να περιλαμβάνονται σε αυτή την κατηγορία.
Τροπολογία 25
Άρθρο 38 παράγραφος 3
|
Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή |
Τροπολογία της ΕτΠ |
|
Όταν ένας φορέας πρόσβασης σε δεδομένα υγείας ενημερώνεται από χρήστη δεδομένων σχετικά με εύρημα που ενδέχεται να επηρεάσει την υγεία φυσικού προσώπου, ο φορέας πρόσβασης σε δεδομένα υγείας μπορεί να ενημερώσει το φυσικό πρόσωπο και τον θεράποντα επαγγελματία υγείας του για το εν λόγω εύρημα. |
Όταν ένας φορέας πρόσβασης σε δεδομένα υγείας ενημερώνεται από χρήστη δεδομένων σχετικά με εύρημα που ενδέχεται να επηρεάσει την υγεία φυσικού προσώπου, ο φορέας πρόσβασης σε δεδομένα υγείας ενημερώνει το φυσικό πρόσωπο και τον θεράποντα επαγγελματία υγείας του για το γεγονός ότι υπάρχει εύρημα και παρέχει στο φυσικό πρόσωπο τη δυνατότητα να εγκρίνει ή να απορρίψει τη λήψη περαιτέρω πληροφοριών σχετικά με το εν λόγω εύρημα, μεταξύ άλλων μέσω του εκπροσώπου του . |
Αιτιολογία
Θα πρέπει να είναι υποχρεωτική η ενημέρωση σχετικά με ένα εύρημα. Ωστόσο, το πρόσωπο θα πρέπει να έχει τη δυνατότητα να εκφράσει τη θέση του ως προς το κατά πόσον επιθυμεί να λάβει περισσότερες πληροφορίες σχετικά με το εν λόγω εύρημα.
Τροπολογία 26
Άρθρο 43 παράγραφος 4
|
Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή |
Τροπολογία της ΕτΠ |
|
Οι φορείς πρόσβασης σε δεδομένα υγείας έχουν την εξουσία να ανακαλούν την άδεια επεξεργασίας δεδομένων που έχει εκδοθεί σύμφωνα με το άρθρο 46 και να διακόπτουν την επηρεαζόμενη πράξη επεξεργασίας ηλεκτρονικών δεδομένων υγείας που διενεργεί ο χρήστης δεδομένων, ώστε να διασφαλίζεται η παύση της μη συμμόρφωσης που αναφέρεται στην παράγραφο 3, αμέσως ή εντός εύλογης προθεσμίας, και λαμβάνουν κατάλληλα και αναλογικά μέτρα που αποσκοπούν στη διασφάλιση της συμμορφούμενης επεξεργασίας από τους χρήστες των δεδομένων. Στο πλαίσιο αυτό, οι φορείς πρόσβασης σε δεδομένα υγείας μπορούν, κατά περίπτωση, να ανακαλέσουν την άδεια επεξεργασίας δεδομένων και να αποκλείσουν τον χρήστη των δεδομένων από κάθε πρόσβαση σε ηλεκτρονικά δεδομένα υγείας για περίοδο έως 5 ετών. |
Οι φορείς πρόσβασης σε δεδομένα υγείας έχουν την εξουσία να ανακαλούν την άδεια επεξεργασίας δεδομένων που έχει εκδοθεί σύμφωνα με το άρθρο 46 και να διακόπτουν την επηρεαζόμενη πράξη επεξεργασίας ηλεκτρονικών δεδομένων υγείας που διενεργεί ο χρήστης δεδομένων, ώστε να διασφαλίζεται η παύση της μη συμμόρφωσης που αναφέρεται στην παράγραφο 3, αμέσως ή εντός εύλογης προθεσμίας, και λαμβάνουν κατάλληλα και αναλογικά μέτρα που αποσκοπούν στη διασφάλιση της συμμορφούμενης επεξεργασίας από τους χρήστες των δεδομένων. Στο πλαίσιο αυτό, οι φορείς πρόσβασης σε δεδομένα υγείας μπορούν, κατά περίπτωση, να επιβάλουν πρόστιμα (έως και 10 % του ετήσιου κύκλου εργασιών του χρήστη των δεδομένων κατά τη διάρκεια του τελευταίου οικονομικού έτους) ή να ανακαλέσουν την άδεια επεξεργασίας δεδομένων και να αποκλείσουν τον χρήστη των δεδομένων από κάθε πρόσβαση σε ηλεκτρονικά δεδομένα υγείας για περίοδο έως 5 ετών. |
Αιτιολογία
Οι κυρώσεις πρέπει να ενισχυθούν σε περίπτωση κατάχρησης του κανονισμού.
Τροπολογία 27
Άρθρο 44
|
Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή |
Τροπολογία της ΕτΠ |
||||
|
|
||||
|
|
||||
|
|
||||
|
|
|
Αιτιολογία
Σε εξαιρετικές περιστάσεις ενδέχεται να απαιτείται πρόσβαση σε προσωπικά ηλεκτρονικά δεδομένα υγείας για δευτερογενή χρήση, π.χ. σε σύνδεση με έρευνα υπέρ του δημοσίου συμφέροντος. Εξυπακούεται ότι στο πλαίσιο αυτό πρέπει να τηρούνται ο ΓΚΠΔ της ΕΕ [κανονισμός (ΕΕ) 2016/679] και το εθνικό δίκαιο.
Τροπολογία 28
Άρθρο 46 παράγραφος 3
|
Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή |
Τροπολογία της ΕτΠ |
||||
|
|
Αιτιολογία
Ο φορέας πρόσβασης σε δεδομένα υγείας ενδέχεται να χρειαστεί κάποιο χρόνο για να αξιολογήσει τις αιτήσεις.
Τροπολογία 29
Άρθρο 46 παράγραφος 9
|
Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή |
Τροπολογία της ΕτΠ |
|
Εκδίδεται άδεια επεξεργασίας δεδομένων για το χρονικό διάστημα που απαιτείται για την εκπλήρωση των αιτούμενων σκοπών, το οποίο δεν υπερβαίνει τα 5 έτη. Η διάρκεια αυτή μπορεί να παραταθεί μία φορά, κατόπιν αιτήματος του χρήστη των δεδομένων, βάσει επιχειρημάτων και εγγράφων που δικαιολογούν την εν λόγω παράταση, 1 μήνα πριν από τη λήξη της άδειας επεξεργασίας δεδομένων , για περίοδο που δεν μπορεί να υπερβαίνει τα 5 έτη . Κατά παρέκκλιση από το άρθρο 42, ο φορέας πρόσβασης σε δεδομένα υγείας μπορεί να επιβάλλει αυξημένα τέλη ώστε να αντικατοπτρίζουν το κόστος και τους κινδύνους αποθήκευσης ηλεκτρονικών δεδομένων υγείας για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα που υπερβαίνει το αρχικό διάστημα των 5 ετών. Προκειμένου να μειωθούν το σχετικό κόστος και τέλη, ο φορέας πρόσβασης σε δεδομένα υγείας μπορεί επίσης να προτείνει στον χρήστη των δεδομένων να αποθηκεύσει το σύνολο δεδομένων στο σύστημα αποθήκευσης με μειωμένες δυνατότητες. Τα δεδομένα στο ασφαλές περιβάλλον επεξεργασίας διαγράφονται εντός 6 μηνών από τη λήξη της άδειας επεξεργασίας δεδομένων. Κατόπιν αιτήματος του χρήστη των δεδομένων, ο τύπος για τη δημιουργία του ζητούμενου συνόλου δεδομένων αποθηκεύεται από τον φορέα πρόσβασης σε δεδομένα υγείας. |
Εκδίδεται άδεια επεξεργασίας δεδομένων για το χρονικό διάστημα που απαιτείται για την εκπλήρωση των αιτούμενων σκοπών, το οποίο δεν υπερβαίνει τα 10 έτη. Η διάρκεια αυτή μπορεί να παραταθεί μία φορά για 2 έτη κατ’ ανώτατο όριο , κατόπιν αιτήματος του χρήστη των δεδομένων, βάσει επιχειρημάτων και εγγράφων που δικαιολογούν την εν λόγω παράταση, 1 μήνα πριν από τη λήξη της άδειας επεξεργασίας δεδομένων. Κατά παρέκκλιση από το άρθρο 42, ο φορέας πρόσβασης σε δεδομένα υγείας μπορεί να επιβάλλει αυξημένα τέλη ώστε να αντικατοπτρίζουν το κόστος και τους κινδύνους αποθήκευσης ηλεκτρονικών δεδομένων υγείας για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα που υπερβαίνει το αρχικό διάστημα των 10 ετών. Προκειμένου να μειωθούν το σχετικό κόστος και τέλη, ο φορέας πρόσβασης σε δεδομένα υγείας μπορεί επίσης να προτείνει στον χρήστη των δεδομένων να αποθηκεύσει το σύνολο δεδομένων στο σύστημα αποθήκευσης με μειωμένες δυνατότητες. Τα δεδομένα στο ασφαλές περιβάλλον επεξεργασίας διαγράφονται εντός 6 μηνών από τη λήξη της άδειας επεξεργασίας δεδομένων. Κατόπιν αιτήματος του χρήστη των δεδομένων, ο τύπος για τη δημιουργία του ζητούμενου συνόλου δεδομένων αποθηκεύεται από τον φορέα πρόσβασης σε δεδομένα υγείας. |
Αιτιολογία
Πολλά ερευνητικά έργα απαιτούν την αποθήκευση των δεδομένων για περισσότερο από πέντε έτη. Με την τροπολογία παρέχεται μια πιο ευέλικτη αξιολόγηση της διάρκειας της «αναγκαίας περιόδου», η οποία επιτρέπει την αποθήκευση έως και δέκα έτη. Από την άλλη πλευρά, η περίοδος παράτασης θα πρέπει να είναι μικρότερη από την προτεινόμενη περίοδο των πέντε ετών.
Τροπολογία 30
Άρθρο 47 παράγραφος 3
|
Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή |
Τροπολογία της ΕτΠ |
|
Όταν ο αιτών έχει ζητήσει ένα αποτέλεσμα σε ανωνυμοποιημένη μορφή, συμπεριλαμβανομένης της στατιστικής μορφής, βάσει αίτησης παροχής δεδομένων, ο φορέας πρόσβασης σε δεδομένα υγείας αξιολογεί, εντός 2 μηνών, και, εάν είναι δυνατόν, παρέχει το αποτέλεσμα στον χρήστη των δεδομένων εντός 2 μηνών. |
Όταν ο αιτών έχει ζητήσει ένα αποτέλεσμα σε ανωνυμοποιημένη μορφή, συμπεριλαμβανομένης της στατιστικής μορφής, βάσει αίτησης παροχής δεδομένων, ο φορέας πρόσβασης σε δεδομένα υγείας αξιολογεί, εντός 2 μηνών, και, εάν είναι δυνατόν, παρέχει το αποτέλεσμα στον χρήστη των δεδομένων εντός 2 μηνών. Εάν δεν είναι δυνατή η παροχή των δεδομένων, ο φορέας πρόσβασης σε δεδομένα υγείας παρέχει αιτιολόγηση της άρνησης στον αιτούντα. |
Αιτιολογία
Το άρθρο προβλέπει ότι τα δεδομένα παρέχονται «εάν είναι δυνατόν». Εάν δεν είναι δυνατή η παροχή των δεδομένων, ο αιτών θα πρέπει να λάβει αιτιολόγηση όπου θα εκτίθενται οι λόγοι για τους οποίους αυτό δεν είναι δυνατόν.
Τροπολογία 31
Άρθρο 49 παράγραφος 1
|
Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή |
Τροπολογία της ΕτΠ |
||||
|
|
Αιτιολογία
Η ανωνυμία είναι καίριας σημασίας όσον αφορά τα δεδομένα υγείας.
Τροπολογία 32
Άρθρο 50 παράγραφος 1 στοιχείο στ)
|
Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή |
Τροπολογία της ΕτΠ |
||||
|
Οι φορείς πρόσβασης σε δεδομένα υγείας παρέχουν πρόσβαση σε ηλεκτρονικά δεδομένα υγείας μόνο μέσω ασφαλούς περιβάλλοντος επεξεργασίας, με τεχνικά και οργανωτικά μέτρα, καθώς και με απαιτήσεις ασφάλειας και διαλειτουργικότητας. Ειδικότερα, λαμβάνουν τα ακόλουθα μέτρα ασφάλειας: |
Οι φορείς πρόσβασης σε δεδομένα υγείας παρέχουν πρόσβαση σε ηλεκτρονικά δεδομένα υγείας μόνο μέσω ασφαλούς περιβάλλοντος επεξεργασίας, με τεχνικά και οργανωτικά μέτρα, καθώς και με απαιτήσεις ασφάλειας και διαλειτουργικότητας. Ειδικότερα, λαμβάνουν τα ακόλουθα μέτρα ασφάλειας: |
||||
|
[…] |
[…] |
||||
|
|
Αιτιολογία
Στόχος των μέτρων ασφάλειας θα πρέπει να είναι η ελαχιστοποίηση πιθανών απειλών κατά της ασφάλειας και όχι μόνο ο μετριασμός τους.
Τροπολογία 33
Άρθρο 65 παράγραφος 1
|
Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή |
Τροπολογία της ΕτΠ |
||||||||||||
|
Καθήκοντα του συμβουλίου EHDS |
Καθήκοντα του συμβουλίου EHDS |
||||||||||||
|
|
||||||||||||
|
|
Αιτιολογία
Προκειμένου να αναδειχθεί η σημασία της συμμετοχής του τοπικού και του περιφερειακού επιπέδου.
II. ΣΥΣΤΑΣΕΙΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ
Η ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ (ΕτΠ),
Σχετικά με την ασφάλεια και την προστασία των δεδομένων
|
1. |
επικροτεί την πρόταση της Επιτροπής για έναν ευρωπαϊκό χώρο δεδομένων για την υγεία (EHDS) και τονίζει την ανάγκη οι υπηρεσίες υγείας να μπορούν να επωφελούνται από τις εν λόγω υποδομές, διασφαλίζοντας παράλληλα την προστασία της ιδιωτικής ζωής και των δικαιωμάτων των ασθενών σε θέματα δεδομένων (2)· |
|
2. |
υπογραμμίζει ότι οι προσδοκίες των πολιτών απέναντι της ΕΕ σχετικά με την υγεία αποτυπώθηκαν στα συμπεράσματα της διάσκεψης για το μέλλον της Ευρώπης, ιδίως όσον αφορά την ενίσχυση της ανθεκτικότητας και της ποιότητας των συστημάτων υγείας με τη «δημιουργία ενός ευρωπαϊκού χώρου δεδομένων για την υγεία, ο οποίος θα διευκολύνει την ανταλλαγή δεδομένων υγείας· τα προσωπικά μητρώα υγείας θα μπορούσαν να διατίθενται —σε εθελοντική βάση— με τη βοήθεια ενός ατομικού ευρωπαϊκού ηλεκτρονικού διαβατηρίου υγείας, το οποίο να συμμορφώνεται με τους κανόνες προστασίας των δεδομένων»· |
|
3. |
επικροτεί τον στόχο που διατυπώνεται στην υπό εξέταση πρόταση για τη δημιουργία νέων και διευρυμένων δυνατοτήτων για πρωτογενή και δευτερογενή χρήση των δεδομένων υγείας προς όφελος των ασθενών, του τομέα της υγείας, της έρευνας και της κοινωνίας στο σύνολό της. Η βελτίωση της πρόσβασης σε δεδομένα υγείας αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση για την ανάπτυξη ενός σύγχρονου συστήματος ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης· |
|
4. |
είναι της άποψης ότι η πρόσβαση των ασθενών στα δικά τους δεδομένα υγείας και η δυνατότητα κοινοχρησίας αυτών των δεδομένων με τις υπηρεσίες περίθαλψης διευκολύνουν την αδιάλειπτη περίθαλψη, βελτιώνουν την ασφάλεια των ασθενών και παρέχουν στους ασθενείς περισσότερες δυνατότητες να δρουν ως ενεργοί συνδιαχειριστές της προσωπικής τους περίθαλψης. Η ελεγχόμενη και σύμφωνη με την προστασία της ιδιωτικότητας χρήση των δεδομένων υγείας για σκοπούς έρευνας, διαμόρφωσης πολιτικών και ανάπτυξης αντίστοιχων προϊόντων συνιστά επίσης ουσιαστικό προαπαιτούμενο για την επίτευξη προόδου στο πεδίο της ιατρικής, την ενίσχυση της ασφάλειας των ασθενών και την καλύτερη παρακολούθηση των επιδόσεων του κλάδου της ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης· |
|
5. |
επισημαίνει ότι ο πρωταρχικός σκοπός των δεδομένων υγείας και της κοινοχρησίας τους είναι η παροχή βέλτιστης δυνατής ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης στους ασθενείς και η εξασφάλιση της ποιότητας της παρεχόμενης περίθαλψης. Συνιστάται επίσης η αξιολόγηση της κατάστασης του συστήματος υγείας, με ιδιαίτερη έμφαση στα χωριά και στις κωμοπόλεις, και η ανάπτυξη και οργάνωση των συστημάτων υγείας με βάση τα αποτελέσματα αυτής της αξιολόγησης, με σκοπό την ελαχιστοποίηση των διαφορών στην ποιότητα της περίθαλψης· |
|
6. |
θεωρεί ότι η ελεύθερη κυκλοφορία των εμπορευμάτων και των υπηρεσιών δεν θα πρέπει να υπερισχύει της δυνατότητας παροχής ποιοτικής ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης για τους ασθενείς στη χώρα καταγωγής τους και ότι αυτή η πτυχή πρέπει να ληφθεί υπόψη κατά τις περαιτέρω εργασίες για τον προτεινόμενο κανονισμό· |
|
7. |
σημειώνει με έμφαση το γεγονός ότι τα μητρώα υγείας συνιστούν ένα από τα σημαντικότερα εργαλεία για τους παρόχους και τους επαγγελματίες του τομέα της υγείας για την οργάνωση και την παροχή ποιοτικής και ασφαλούς για τους ασθενείς ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης. Πρέπει, επομένως, να είναι εφικτή η ανάπτυξη ιατρικής τεκμηρίωσης σύμφωνα τόσο με τα κοινά πρότυπα που θεσπίζονται από τον ευρωπαϊκό χώρο δεδομένων για την υγεία, όσο και με τα πρόσθετα εθνικά και περιφερειακά πρότυπα που καθορίζονται από κάθε μέλος, ανάλογα με τις ειδικές τοπικές ανάγκες· |
|
8. |
εφιστά την προσοχή στην ανάγκη αποσαφήνισης του κατά πόσο οι κοινωνικές υπηρεσίες καλύπτονται ή όχι από τον νέο κανονισμό, καθότι, σε ορισμένα κράτη μέλη, τα κοινωνικά δεδομένα και τα δεδομένα υγείας συλλέγονται μαζί, ενώ, σε άλλες χώρες, υπάρχει διάκριση μεταξύ των δύο κατηγοριών· |
|
9. |
εκφράζει την πεποίθηση ότι, για την υλοποίηση του κανονισμού, θα απαιτηθούν εκτεταμένες δράσεις σε ευρωπαϊκό, εθνικό, περιφερειακό και τοπικό επίπεδο. Αυτό προϋποθέτει σημαντικούς χρηματοδοτικούς, χρονικούς και ανθρώπινους πόρους. Στις εκτιμήσεις κόστους που περιλαμβάνονται στην τρέχουσα πρόταση δεν προσδιορίζονται με επαρκή σαφήνεια οι αναγκαίες τοπικές και περιφερειακές δαπάνες. Αφενός αυτό το κόστος μπορεί αναμφισβήτητα να χρηματοδοτηθεί εν μέρει στο πλαίσιο διαφόρων προγραμμάτων της ΕΕ, ωστόσο δεν καθίσταται σαφές σε ποιον βαθμό το κόστος μετάβασης που θα επωμιστούν τα κράτη μέλη θα καλυφθεί και με ποιον τρόπο θα πραγματοποιηθεί η διαχείριση των δαπανών των διαφόρων ενδιαφερόμενων φορέων· |
|
10. |
τονίζει ότι, καθώς η ψηφιοποίηση των δεδομένων υγείας αυξάνει τους κινδύνους που σχετίζονται με την κυβερνοασφάλεια, όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη πρέπει να συμμορφώνονται με τα υψηλότερα πρότυπα προστασίας και ασφάλειας των δεδομένων. Οι πολίτες πρέπει να έχουν τη διαβεβαίωση ότι τα προσωπικά τους δεδομένα υγείας θα υποβάλλονται σε επεξεργασία με τη μέγιστη δυνατή προσοχή, με βάση ένα ισχυρό πλαίσιο και ισχυρά συστήματα προστασίας και ασφάλειας των δεδομένων, με τις δέουσες διασφαλίσεις· |
|
11. |
υπογραμμίζει ότι, στο πλαίσιο της ενδυνάμωσης των φυσικών προσώπων ώστε να έχουν αυξημένη πρόσβαση και έλεγχο στα ηλεκτρονικά δεδομένα υγείας τους, πρέπει να διασφαλιστεί στο πλαίσιο του υπό εξέταση κανονισμού ότι οι ευάλωτες ομάδες, και ιδίως οι ηλικιωμένοι με περιορισμένες ψηφιακές δεξιότητες ή περιορισμένη πρόσβαση σε ψηφιακά μέσα, δεν θα τεθούν στο περιθώριο (3)· |
|
12. |
θεωρεί υψίστης σημασίας το δικαίωμα αυτοδιάθεσης των φυσικών προσώπων και υπογραμμίζει τη σημασία της συμπερίληψης εγγυήσεων όσον αφορά τη συμμόρφωση με τις διατάξεις του κανονισμού (ΕΕ) 2016/679 (ΓΚΠΔ)· |
|
13. |
επισημαίνει ότι ο στόχος της δημιουργίας ενός ευρωπαϊκού χώρου δεδομένων για την υγεία δυσχεραίνεται λόγω της έλλειψης εμπειρογνωμόνων και τεχνογνωσίας και από τον περιορισμένο αριθμό φορέων με τις απαιτούμενες εξειδικευμένες γνώσεις, ώστε να είναι δυνατή η οικοδόμηση και η διατήρηση ενός συστήματος δεδομένων υγείας και της αντίστοιχης υποδομής τα οποία θα πληρούν υψηλές απαιτήσεις όσον αφορά την ασφάλεια και την επεξεργασία δεδομένων· |
|
14. |
καλεί την Επιτροπή να συζητήσει και να υποβάλει επίσης προτάσεις σχετικά με το πώς μπορεί η Ένωση να στηρίξει την ανάπτυξη πρόσθετων υλικών υποδομών για την αποθήκευση δεδομένων στα κράτη μέλη, μεταξύ άλλων σε τοπικό και σε περιφερειακό επίπεδο· |
Σχετικά με τη διαλειτουργικότητα
|
15. |
εκφράζει την ανησυχία της για το γεγονός ότι, ελλείψει σαφών κατευθυντήριων γραμμών, η εφαρμογή του ευρωπαϊκού χώρου δεδομένων για την υγεία θα μπορούσε να οδηγήσει σε μια κατακερματισμένη προσέγγιση, παρόμοια με την εμπειρία του γενικού κανονισμού για την προστασία δεδομένων (ΓΚΠΔ), λόγω ανομοιόμορφης εφαρμογής και διαφορετικής ερμηνείας σε εθνικό και ακόμη και σε περιφερειακό επίπεδο ανά την ΕΕ· |
|
16. |
θεωρεί, ως εκ τούτου, ότι απαιτούνται κοινοί ειδικοί κανόνες, πρότυπα λειτουργίας και λύσεις για την ομοιόμορφη εφαρμογή του κανονισμού σε όλα τα κράτη μέλη και για διασυνοριακή χρήση των δεδομένων υγείας που να σέβεται το δικαίωμα των πολιτών στην ιδιωτική ζωή· στο πλαίσιο αυτό, εκφράζει την ικανοποίησή της για το γεγονός ότι η υπό εξέταση πρόταση κανονισμού καθιστά υποχρεωτική τη χρήση του ηλεκτρονικού μορφότυπου για την ανταλλαγή μητρώων υγείας· |
Σχετικά με την ποιότητα των δεδομένων
|
17. |
επισημαίνει ότι τα δεδομένα που χρησιμοποιούνται για την έρευνα ή τη χάραξη πολιτικών, αλλά και για την παροχή ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης, πρέπει να είναι αξιόπιστα —σύμφωνα με ενιαίο μορφότυπο—, συνεπή, κατάλληλα για τον επιδιωκόμενο σκοπό, αντιπροσωπευτικά και μετρήσιμα· επικροτεί τις απαιτήσεις που ορίζονται στην υπό εξέταση πρόταση, οι οποίες προσδιορίζουν τα είδη και τα κύρια ειδικά χαρακτηριστικά των δεδομένων υγείας, αλλά θεωρεί ότι θα πρέπει να δοθεί μεγαλύτερη προσοχή στις απαιτήσεις ποιότητας· |
|
18. |
τονίζει, ωστόσο, ότι αρκετά κράτη μέλη καταβάλλουν ήδη προσπάθειες, σε εθνικό ή σε αποκεντρωμένο επίπεδο, για την εξεύρεση ψηφιακών λύσεων για την ανταλλαγή δεδομένων μεταξύ διαφόρων κλάδων, καθώς και για πολλά άλλα στοιχεία που εξετάζονται στον κανονισμό. Ως εκ τούτου, θα ήταν επιθυμητό να αξιοποιηθεί και να αναπτυχθεί εποικοδομητικά στο μέλλον η πείρα που αποκτήθηκε από τέτοιες πρωτοβουλίες μέσω του ευρωπαϊκού χώρου δεδομένων για την υγεία· |
|
19. |
στο ίδιο πνεύμα, τονίζει ότι θα ήταν σκόπιμο να διασφαλιστεί ότι η ανάπτυξη του πλαισίου για την ανταλλαγή δεδομένων μεταξύ των κρατών μελών θα βασίζεται σε διεθνή πρότυπα, όπως η διαμόρφωση των πόρων για την ταχεία διαλειτουργικότητα της ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης (FHIR) ή τα πρότυπα της συστηματοποιημένης ιατρικής ονοματολογίας κλινικών όρων (SNOMED-CT). Έτσι, το έργο που θα ολοκληρωθεί σε ευρωπαϊκό επίπεδο θα είναι επίσης κατάλληλο, ενδεχομένως, για τρίτες χώρες που, ήδη σήμερα, εμπνέονται από διάφορα κράτη μέλη ή συνεργάζονται με αυτά, ιδίως όσον αφορά την ομαλή ανταλλαγή δεδομένων μεταξύ των συστημάτων τους· |
|
20. |
πιστεύει ότι η παροχή στα φυσικά πρόσωπα του δικαιώματος και της δυνατότητας να τροποποιούν και να εισάγουν δεδομένα στα προσωπικά ηλεκτρονικά μητρώα υγείας τους θα μπορούσε να προκαλέσει προβλήματα όσον αφορά την ποιότητα των εν λόγω καταχωρίσεων, και προτείνει να εξεταστεί περαιτέρω ο τρόπος με τον οποίο θα μπορούσαν να αντιμετωπιστούν οι πτυχές αυτές· |
Σχετικά με τη διακυβέρνηση
|
21. |
τονίζει ότι η επιτυχία του ευρωπαϊκού χώρου δεδομένων για την υγεία απαιτεί μια προσέγγιση πολυεπίπεδης διακυβέρνησης και λύσεις όχι μόνο σε ενωσιακό και σε εθνικό επίπεδο, αλλά και σε περιφερειακό και σε τοπικό επίπεδο· |
|
22. |
φρονεί ότι μία από τις προκλήσεις που σχετίζονται με την εφαρμογή του ευρωπαϊκού χώρου δεδομένων για την υγεία θα είναι η παροχή επαρκών πόρων και υποδομών, συμπεριλαμβανομένων υλικών υποδομών σε εθνικό, περιφερειακό και τοπικό επίπεδο, για την αποθήκευση των δεδομένων υγείας, την πρόσβαση σε αυτά και την ανταλλαγή τους για τους σκοπούς της παροχής ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης, της έρευνας, της χάραξης πολιτικής και των ρυθμιστικών δραστηριοτήτων· |
|
23. |
τονίζει την ανάγκη περαιτέρω αποσαφήνισης του ρόλου και των αρμοδιοτήτων του συμβουλίου του ευρωπαϊκού χώρου δεδομένων για την υγεία (συμβούλιο EHDS). Ενώ το συμβούλιο θα απαρτίζεται από εκπροσώπους των αρχών ψηφιακής υγείας και των φορέων πρόσβασης σε δεδομένα υγείας από όλα τα κράτη μέλη, ο ρόλος των παρατηρητών, των εμπειρογνωμόνων, των ενδιαφερόμενων μερών και άλλων τρίτων μερών, καθώς και οι λεπτομέρειες της συμμετοχής τους στις εργασίες του συμβουλίου, είναι ασαφείς· |
|
24. |
παρατηρεί ότι η πρόταση προϋποθέτει την τυποποίηση των δεδομένων μεταξύ των κρατών μελών, ώστε να είναι δυνατή η ανταλλαγή τους. Αυτό ενδέχεται να έχει σοβαρές διοικητικές και οικονομικές συνέπειες για τις τοπικές και τις περιφερειακές αρχές, καθώς θα χρειαστεί ενδεχομένως να ενσωματώσουν νέα πρότυπα δεδομένων στα ήδη εν λειτουργία συστήματα πληροφοριών τους και να εκπαιδεύσουν το προσωπικό τους στον χειρισμό τους· |
|
25. |
ζητά να εκπροσωπείται η ΕτΠ στο συμβούλιο EHDS, ως εκπρόσωπος των τοπικών και των περιφερειακών αρχών· |
|
26. |
δεδομένου ότι η υπό εξέταση πρόταση αφήνει περιθώρια για την εφαρμογή πολλών από τις συγκεκριμένες πτυχές της μέσω εκτελεστικών πράξεων, επισημαίνει ότι είναι επί του παρόντος δύσκολο να σχηματιστεί μια γενική εικόνα του τι συνεπάγεται ο κανονισμός στην πράξη για τους ασθενείς, για τα συστήματα υγειονομικής περίθαλψης, τους φορείς καινοτομίας και για άλλους χρήστες των δεδομένων υγείας· |
Σχετικά με την επικουρικότητα
|
27. |
στην παρούσα μορφή της, η πρόταση κανονισμού δεν φαίνεται να εγείρει κανένα ζήτημα όσον αφορά τη συμμόρφωσή της με την αρχή της επικουρικότητας, αναφορικά με τους προτεινόμενους στόχους της φορητότητας και της διαλειτουργικότητας των δεδομένων, καθότι τα δεδομένα αυτά δεν μπορούν να ρυθμιστούν επαρκώς με τη μεμονωμένη δράση των κρατών μελών/περιφερειών και/ή των τοπικών αρχών. Επιπλέον, τα οφέλη του ευρωπαϊκού χώρου δεδομένων για την υγεία συμβάλλουν στη μείωση των ανισοτήτων μεταξύ των διαφόρων περιφερειών της ΕΕ, καθώς και στην παροχή ποιοτικών δεδομένων για την ανάπτυξη πολιτικών υγείας προσαρμοσμένων στις τοπικές ανάγκες. Τα επιστημονικά οφέλη των θετικών ή αρνητικών (δυσμενών) επιδράσεων των διαφόρων τεχνολογιών υγείας που χρησιμοποιούνται, τα αποτελέσματα των οποίων μπορούν επίσης να εφαρμοστούν γρήγορα σε πιο απομακρυσμένες ή μειονεκτούσες περιοχές, δεν είναι καθόλου αμελητέα. Ωστόσο, πρέπει να ληφθεί μέριμνα προκειμένου να διασφαλιστεί ότι ο προτεινόμενος κανονισμός δεν υπερβαίνει τις αρμοδιότητες της ΕΕ και σέβεται τα δικαιώματα των κρατών μελών και/ή των περιφερειακών ή των τοπικών αρχών να οργανώνουν τα συστήματα υγείας, δεδομένου ότι αρκετές χώρες έχουν επιλέξει να αναθέσουν περισσότερες αρμοδιότητες στις περιφερειακές/τοπικές αρχές όσον αφορά την οργάνωση των υπηρεσιών υγείας, επιτρέποντας τη λήψη των αποφάσεων όσο το δυνατόν εγγύτερα στους πολίτες. |
Βρυξέλλες, 8 Φεβρουαρίου 2023.
Ο Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής των Περιφερειών
Vasco ALVES CORDEIRO
(1) Κανονισμός (ΕΕ) 2016/679 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 27ης Απριλίου 2016, για την προστασία των φυσικών προσώπων έναντι της επεξεργασίας των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα και για την ελεύθερη κυκλοφορία των δεδομένων αυτών και την κατάργηση της οδηγίας 95/46/ΕΚ (Γενικός Κανονισμός για την Προστασία Δεδομένων) (ΕΕ L 119 της 4.5.2016, σ. 1)
(2) Γνωμοδότηση της ΕτΠ με θέμα «Μια φαρμακευτική στρατηγική για την Ευρώπη και νομοθετική πρόταση για την αλλαγή της εντολής του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Φαρμάκων (ΕΜΑ)» (ΕΕ C 300 της 27.7.2021, σ. 87).
(3) Οδηγία (ΕΕ) 2016/2102 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 26ης Οκτωβρίου 2016, για την προσβασιμότητα των ιστοτόπων και των εφαρμογών για φορητές συσκευές των οργανισμών του δημόσιου τομέα (ΕΕ L 327 της 2.12.2016, σ. 1).
|
3.5.2023 |
EL |
Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης |
C 157/82 |
Γνωμοδότηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής των Περιφερειών με θέμα «Μέσο αντιμετώπισης έκτακτων αναγκών στην ενιαία αγορά»
(2023/C 157/11)
|
I. ΣΥΝΙΣΤΩΜΕΝΕΣ ΤΡΟΠΟΛΟΓΙΕΣ
Πρόταση κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για τη θέσπιση μέσου αντιμετώπισης έκτακτων αναγκών στην ενιαία αγορά και για την κατάργηση του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 2679/98 του Συμβουλίου
COM(2022) 459 final
Τροπολογία 1
Τροπολογία στην αιτιολογική σκέψη 33
|
Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή |
Τροπολογία της ΕτΠ |
|
Επιπλέον, προκειμένου να διασφαλιστεί η διαθεσιμότητα συναφών με την κρίση εμπορευμάτων κατά τη διάρκεια της έκτακτης ανάγκης στην ενιαία αγορά, η Επιτροπή μπορεί να συστήσει στα κράτη μέλη να διανείμουν στρατηγικά αποθέματα, λαμβάνοντας δεόντως υπόψη τις αρχές της αλληλεγγύης, της αναγκαιότητας και της αναλογικότητας. |
Επιπλέον, προκειμένου να διασφαλιστεί η διαθεσιμότητα συναφών με την κρίση εμπορευμάτων κατά τη διάρκεια της έκτακτης ανάγκης στην ενιαία αγορά, η Επιτροπή μπορεί να συστήσει στα κράτη μέλη να διανείμουν στρατηγικά αποθέματα, λαμβάνοντας δεόντως υπόψη τις αρχές της αλληλεγγύης, της αναγκαιότητας και της αναλογικότητας. Στο πλαίσιο αυτό πρέπει να λαμβάνονται υπόψη οι διαφορετικές τοπικές και περιφερειακές ανάγκες, όπως οι ανάγκες των εξόχως απόκεντρων περιοχών, των πυκνοκατοικημένων πόλεων, των αγροτικών περιοχών και των παραμεθόριων περιοχών. |
Αιτιολογία
Αυτονόητη.
Τροπολογία 2
Τροποποίηση στο άρθρο 1 παράγραφος 3
|
Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή |
Τροπολογία της ΕτΠ |
|
Τα κράτη μέλη ανταλλάσσουν τακτικά μεταξύ τους και με την Επιτροπή πληροφορίες για όλα τα θέματα που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του παρόντος κανονισμού. |
Τα κράτη μέλη ανταλλάσσουν τακτικά μεταξύ τους και με την Επιτροπή , καθώς και με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, την Ευρωπαϊκή Επιτροπή των Περιφερειών και την Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή πληροφορίες για όλα τα θέματα που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του παρόντος κανονισμού. |
Αιτιολογία
Οι τοπικές και οι περιφερειακές αρχές καλούνται να εφαρμόσουν πολλά από τα μέτρα που ενεργοποιούνται στο πλαίσιο του μέσου αντιμετώπισης έκτακτων αναγκών στην ενιαία αγορά (SMEI). Κατά συνέπεια, θα πρέπει τουλάχιστον να ενημερώνονται σχετικά μέσω της ΕτΠ.
Τροπολογία 3
Τροποποίηση στο άρθρο 2 παράγραφος 8
|
Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή |
Τροπολογία της ΕτΠ |
|
Ο παρών κανονισμός δεν θίγει την ευθύνη των κρατών μελών να προστατεύουν την εθνική ασφάλεια ή την εξουσία τους να διαφυλάσσουν ουσιώδεις λειτουργίες του κράτους, συμπεριλαμβανομένου να διασφαλίζουν την εδαφική ακεραιότητα του κράτους και να διατηρούν τη δημόσια τάξη. |
Ο παρών κανονισμός δεν θίγει τη γενική ευθύνη των κρατών μελών να προστατεύουν την εθνική ασφάλεια ή την εξουσία τους να διαφυλάσσουν ουσιώδεις λειτουργίες του κράτους, συμπεριλαμβανομένου να διασφαλίζουν την εδαφική ακεραιότητα του κράτους και να διατηρούν τη δημόσια τάξη. |
Αιτιολογία
Κρίνεται σκόπιμο να προστεθεί η λέξη «γενική», προκειμένου να αποσαφηνιστεί το γεγονός ότι διατηρούνται στην πράξη οι κανόνες περί ελεύθερης κυκλοφορίας που ορίζονται στο άρθρο 16 και επόμενα.
Τροπολογία 4
Τροποποίηση και προσθήκη στο άρθρο 4 παράγραφος 3
|
Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή |
Τροπολογία της ΕτΠ |
|
Η Επιτροπή προεδρεύει της συμβουλευτικής ομάδας και διασφαλίζει τη γραμματειακή της υποστήριξη. Η Επιτροπή μπορεί να προσκαλεί εκπρόσωπο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, αντιπροσώπους των κρατών της ΕΖΕΣ που είναι συμβαλλόμενα μέρη της συμφωνίας για τον Ευρωπαϊκό Οικονομικό Χώρο, εκπροσώπους οικονομικών φορέων, οργανώσεις ενδιαφερόμενων μερών, κοινωνικούς εταίρους και εμπειρογνώμονες, προκειμένου να παρίστανται στις συνεδριάσεις της συμβουλευτικής ομάδας ως παρατηρητές. Προσκαλεί τους εκπροσώπους άλλων φορέων ενωσιακού επιπέδου, αρμόδιων για την αντιμετώπιση κρίσεων ως παρατηρητές στις σχετικές συνεδριάσεις της συμβουλευτικής ομάδας. |
Η Επιτροπή προεδρεύει της συμβουλευτικής ομάδας και διασφαλίζει τη γραμματειακή της υποστήριξη. Στα μόνιμα μέλη της συμβουλευτικής ομάδας περιλαμβάνονται επίσης εκπρόσωποι του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής των Περιφερειών. Η Επιτροπή μπορεί να προσκαλεί αντιπροσώπους των κρατών της ΕΖΕΣ που είναι συμβαλλόμενα μέρη της συμφωνίας για τον Ευρωπαϊκό Οικονομικό Χώρο, εκπροσώπους οικονομικών φορέων, οργανώσεις ενδιαφερόμενων μερών, κοινωνικούς εταίρους και εμπειρογνώμονες, προκειμένου να παρίστανται στις συνεδριάσεις της συμβουλευτικής ομάδας ως παρατηρητές. Προσκαλεί τους εκπροσώπους άλλων φορέων ενωσιακού επιπέδου, αρμόδιων για την αντιμετώπιση κρίσεων ως παρατηρητές στις σχετικές συνεδριάσεις της συμβουλευτικής ομάδας. |
Αιτιολογία
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή των Περιφερειών πρέπει να εκπροσωπούνται στη συμβουλευτική ομάδα με μόνιμη έδρα, προκειμένου να διασφαλίζονται ο κοινοβουλευτικός έλεγχος και η ενεργός συμμετοχή των τοπικών και των περιφερειακών αρχών, οι οποίες εφαρμόζουν την ενωσιακή νομοθεσία επιτόπου. Οι τοπικές και οι περιφερειακές αρχές είναι επίσης εκείνες που είναι άμεσα εκτεθειμένες σε προβλήματα και σε επιπτώσεις κρίσεων και είναι σε θέση να αναφέρουν τα γεγονότα από πρώτο χέρι. Μέσω της Ευρωπαϊκής Επιτροπής των Περιφερειών μπορούν να εκπροσωπηθούν τα συμφέροντα των τοπικών και των περιφερειακών αρχών στη συμβουλευτική ομάδα.
Τροπολογία 5
Τροποποίηση στο άρθρο 5 παράγραφος 1
|
Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή |
Τροπολογία της ΕτΠ |
|
Τα κράτη μέλη ορίζουν κεντρικές υπηρεσίες διασύνδεσης αρμόδιες για τις επαφές, τον συντονισμό και την ανταλλαγή πληροφοριών με τις κεντρικές υπηρεσίες διασύνδεσης άλλων κρατών μελών και την ενωσιακού επιπέδου κεντρική υπηρεσία διασύνδεσης δυνάμει του παρόντος κανονισμού. Οι εν λόγω υπηρεσίες διασύνδεσης συντονίζουν και συγκεντρώνουν τις παρατηρήσεις των οικείων εθνικών αρμόδιων αρχών. |
Τα κράτη μέλη ορίζουν , με τη συμμετοχή των τοπικών και των περιφερειακών αρχών, κεντρικές υπηρεσίες διασύνδεσης αρμόδιες για τις επαφές, τον συντονισμό και την ανταλλαγή πληροφοριών με τις κεντρικές υπηρεσίες διασύνδεσης άλλων κρατών μελών και την ενωσιακού επιπέδου κεντρική υπηρεσία διασύνδεσης δυνάμει του παρόντος κανονισμού. Οι εν λόγω υπηρεσίες διασύνδεσης συντονίζουν και συγκεντρώνουν τις παρατηρήσεις των οικείων εθνικών , περιφερειακών και τοπικών αρμόδιων αρχών. |
Αιτιολογία
Είναι σημαντικό να συμμετέχουν οι τοπικές και οι περιφερειακές αρχές, καθότι οι εθνικές υπηρεσίες διασύνδεσης δεν επαρκούν από μόνες τους για να διασφαλίσουν την ανταλλαγή πληροφοριών. Ανάλογα με την πολιτική και τη βασιζόμενη στο σύνταγμα δομή των κρατών μελών, μπορούν να συσταθούν περιφερειακές ή τοπικές υπηρεσίες.
Τροπολογία 6
Τροποποίηση στο άρθρο 6 παράγραφος 1 στοιχείο α)
|
Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή |
Τροπολογία της ΕτΠ |
||||
|
|
Αιτιολογία
Είναι σημαντικό να εξασφαλιστεί η συμμετοχή του τοπικού και του περιφερειακού επιπέδου.
Τροπολογία 7
Τροποποίηση στο άρθρο 6 παράγραφος 2 στοιχείο α)
|
Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή |
Τροπολογία της ΕτΠ |
|
κατάλογο των οικείων εθνικών αρμόδιων αρχών, των κεντρικών υπηρεσιών διασύνδεσης που έχουν οριστεί σύμφωνα με το άρθρο 5 και των ενιαίων σημείων επαφής που αναφέρονται στο άρθρο 21, των στοιχείων επικοινωνίας τους και των ρόλων και των αρμοδιοτήτων που τους έχουν ανατεθεί βάσει του εθνικού δικαίου κατά τη διάρκεια των λειτουργιών επαγρύπνησης και έκτακτης ανάγκης του παρόντος κανονισμού· |
κατάλογο των οικείων εθνικών , περιφερειακών και τοπικών αρμόδιων αρχών, των κεντρικών υπηρεσιών διασύνδεσης που έχουν οριστεί σύμφωνα με το άρθρο 5 και των ενιαίων σημείων επαφής που αναφέρονται στο άρθρο 21, των στοιχείων επικοινωνίας τους και των ρόλων και των αρμοδιοτήτων που τους έχουν ανατεθεί βάσει του εθνικού δικαίου κατά τη διάρκεια των λειτουργιών επαγρύπνησης και έκτακτης ανάγκης του παρόντος κανονισμού· |
Αιτιολογία
Είναι σημαντικό να εξασφαλιστεί η συμμετοχή του τοπικού και του περιφερειακού επιπέδου, ανάλογα με τη διοικητική δομή των κρατών μελών.
Τροπολογία 8
Προσθήκη και τροποποίηση στο άρθρο 8 παράγραφος 3 στοιχείο γ)
|
Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή |
Τροπολογία της ΕτΠ |
|
τη γεωγραφική περιοχή· το μερίδιο της ενιαίας αγοράς που επηρεάζεται από τη διαταραχή ή την πιθανή διαταραχή· τον αντίκτυπο σε συγκεκριμένες γεωγραφικές περιοχές που είναι ιδιαίτερα ευάλωτες ή εκτεθειμένες σε διαταραχές της αλυσίδας εφοδιασμού, συμπεριλαμβανομένων των εξόχως απόκεντρων περιοχών της ΕΕ· |
τη γεωγραφική περιοχή· το μερίδιο της ενιαίας αγοράς που επηρεάζεται από τη διαταραχή ή την πιθανή διαταραχή· τον αντίκτυπο σε συγκεκριμένες γεωγραφικές περιοχές που είναι ιδιαίτερα ευάλωτες ή εκτεθειμένες σε διαταραχές της αλυσίδας εφοδιασμού, συμπεριλαμβανομένων των παραμεθόριων περιοχών και των εξόχως απόκεντρων περιοχών της ΕΕ· |
Αιτιολογία
Αυτονόητη.
Τροπολογία 9
Τροποποίηση στο άρθρο 9 παράγραφος 1 στοιχείο α)
|
Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή |
Τροπολογία της ΕτΠ |
||||
|
Όταν η Επιτροπή, λαμβάνοντας υπόψη τη γνώμη της συμβουλευτικής ομάδας, θεωρεί ότι υφίσταται η απειλή που αναφέρεται στο άρθρο 3 παράγραφος 2, ενεργοποιεί τη λειτουργία επαγρύπνησης για μέγιστη διάρκεια έξι μηνών μέσω εκτελεστικής πράξης. Η εν λόγω εκτελεστική πράξη περιλαμβάνει τα ακόλουθα:
|
Όταν η Επιτροπή, λαμβάνοντας υπόψη τη γνώμη της συμβουλευτικής ομάδας, θεωρεί ότι υφίσταται η απειλή που αναφέρεται στο άρθρο 3 παράγραφος 2, ενεργοποιεί τη λειτουργία επαγρύπνησης για μέγιστη διάρκεια έξι μηνών μέσω εκτελεστικής πράξης. Η εν λόγω εκτελεστική πράξη περιλαμβάνει τα ακόλουθα:
|
Αιτιολογία
Αυτονόητη.
Τροπολογία 10
Τροποποίηση στο άρθρο 11 παράγραφος 5
|
Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή |
Τροπολογία της ΕτΠ |
|
Οι εθνικές αρμόδιες αρχές λαμβάνουν δεόντως υπόψη τον διοικητικό φόρτο για τους οικονομικούς φορείς, και ιδίως τις ΜΜΕ, ο οποίος ενδέχεται να συνδέεται με αιτήματα παροχής πληροφοριών και διασφαλίζουν ότι αυτός περιορίζεται στο ελάχιστο . |
Οι εθνικές αρμόδιες αρχές λαμβάνουν δεόντως υπόψη τον διοικητικό φόρτο για τους οικονομικούς φορείς, και ιδίως τις ΜΜΕ, ο οποίος ενδέχεται να συνδέεται με αιτήματα παροχής πληροφοριών και διασφαλίζουν ότι το περιεχόμενο των αιτημάτων είναι αναλογικό και περιορίζεται αυστηρά σε ό,τι είναι αναγκαίο για τη συμμόρφωση με το άρθρο 9 . |
Αιτιολογία
Αποφυγή περιττών επιβαρύνσεων για τις επιχειρήσεις.
Τροπολογία 11
Τροποποίηση στο άρθρο 12 παράγραφος 2 στοιχείο α)
|
Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή |
Τροπολογία της ΕτΠ |
||
|
Η Επιτροπή μπορεί να απαιτεί από τα κράτη μέλη, μέσω εκτελεστικών πράξεων, να παρέχουν πληροφορίες σχετικά με τα εμπορεύματα που παρατίθενται σε εκτελεστική πράξη που εκδίδεται σύμφωνα με το άρθρο 9 παράγραφος 1, όσον αφορά όλα τα ακόλουθα:
|
Η Επιτροπή μπορεί να απαιτεί από τα κράτη μέλη, μέσω εκτελεστικών πράξεων, να παρέχουν πληροφορίες σχετικά με τα εμπορεύματα που παρατίθενται σε εκτελεστική πράξη που εκδίδεται σύμφωνα με το άρθρο 9 παράγραφος 1, όσον αφορά όλα τα ακόλουθα: το υφιστάμενο απόθεμα και τις αντίστοιχες τοποθεσίες των εμπορευμάτων στην επικράτειά τους· |
Αιτιολογία
Είναι σημαντικό να ελέγχονται οι τοποθεσίες όπου τα κράτη μέλη αποθηκεύουν συναφή με την κρίση εμπορεύματα, ώστε, σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης, αυτά να μπορούν να διανέμονται εγκαίρως και σε απομακρυσμένες επίσης περιοχές.
Τροπολογία 12
Τροποποίηση στο άρθρο 12 παράγραφος 3
|
Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή |
Τροπολογία της ΕτΠ |
|
Λαμβάνοντας δεόντως υπόψη τα αποθέματα που διατηρούνται ή δημιουργούνται από οικονομικούς φορείς στην επικράτειά τους, τα κράτη μέλη καταβάλλουν κάθε δυνατή προσπάθεια για τη δημιουργία στρατηγικών αποθεμάτων στρατηγικής σημασίας εμπορευμάτων τα οποία προσδιορίζονται σύμφωνα με την παράγραφο 1. Η Επιτροπή παρέχει στήριξη στα κράτη μέλη για τον συντονισμό και τον εξορθολογισμό των προσπαθειών τους. |
Λαμβάνοντας δεόντως υπόψη τα αποθέματα που διατηρούνται ή δημιουργούνται από οικονομικούς φορείς στην επικράτειά τους , καθώς και την εδαφική ισορροπία, δίδοντας ιδιαίτερη προσοχή στις νησιωτικές, ορεινές και άλλες απομακρυσμένες περιοχές , τα κράτη μέλη καταβάλλουν κάθε δυνατή προσπάθεια για τη δημιουργία στρατηγικών αποθεμάτων στρατηγικής σημασίας εμπορευμάτων τα οποία προσδιορίζονται σύμφωνα με την παράγραφο 1. Η Επιτροπή παρέχει στήριξη στα κράτη μέλη για τον συντονισμό και τον εξορθολογισμό των προσπαθειών τους. |
Αιτιολογία
Αυτονόητη.
Τροπολογία 13
Τροποποίηση στο άρθρο 15 παράγραφος 1
|
Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή |
Τροπολογία της ΕτΠ |
|
Όταν η Επιτροπή, λαμβάνοντας υπόψη τη γνώμη της συμβουλευτικής ομάδας, θεωρεί ότι είναι απαραίτητη η παράταση της λειτουργίας έκτακτης ανάγκης στην ενιαία αγορά, προτείνει στο Συμβούλιο να παρατείνει τη λειτουργία αυτή. Με την επιφύλαξη επειγουσών και έκτακτων μεταβολών των περιστάσεων, η Επιτροπή προσπαθεί να προβεί στην εν λόγω ενέργεια το αργότερο 30 ημέρες πριν από τη λήξη της περιόδου για την οποία έχει ενεργοποιηθεί η λειτουργία έκτακτης ανάγκης στην ενιαία αγορά. Το Συμβούλιο μπορεί να παρατείνει τη λειτουργία έκτακτης ανάγκης στην ενιαία αγορά κατά έξι μήνες κατ’ ανώτατο όριο κάθε φορά με εκτελεστική πράξη. |
Όταν η Επιτροπή, λαμβάνοντας υπόψη τη γνώμη της συμβουλευτικής ομάδας, θεωρεί ότι είναι απαραίτητη η παράταση της λειτουργίας έκτακτης ανάγκης στην ενιαία αγορά, προτείνει στο Συμβούλιο να παρατείνει τη λειτουργία αυτή. Με την επιφύλαξη επειγουσών και έκτακτων μεταβολών των περιστάσεων, η Επιτροπή προσπαθεί να προβεί στην εν λόγω ενέργεια το αργότερο 30 ημέρες πριν από τη λήξη της περιόδου για την οποία έχει ενεργοποιηθεί η λειτουργία έκτακτης ανάγκης στην ενιαία αγορά. Το Συμβούλιο μπορεί να παρατείνει τη λειτουργία έκτακτης ανάγκης στην ενιαία αγορά κατά έξι μήνες κατ’ ανώτατο όριο κάθε φορά με εκτελεστική πράξη. Ελλείψει παράτασης, η λειτουργία έκτακτης ανάγκης στην ενιαία αγορά λήγει αυτόματα. |
Αιτιολογία
Τα μέτρα για την αντιμετώπιση έκτακτων αναγκών πρέπει πάντα να είναι χρονικά καθορισμένα και να λήγουν αυτομάτως για την πρόληψη καταχρήσεων. Αυτό μνημονεύεται μεν στο άρθρο 14 παράγραφος 3 σχετικά με την ενεργοποίηση, αλλά όχι στο άρθρο σχετικά με την απενεργοποίηση, και, ως εκ τούτου, παρέχεται διευκρίνιση.
Τροπολογία 14
Τροποποίηση στο άρθρο 16 παράγραφος 1
|
Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή |
Τροπολογία της ΕτΠ |
|
Κατά τη θέσπιση και την εφαρμογή εθνικών μέτρων για την αντιμετώπιση έκτακτης ανάγκης στην ενιαία αγορά και της υποκείμενης κρίσης, τα κράτη μέλη διασφαλίζουν ότι οι ενέργειές τους συμμορφώνονται πλήρως με τη Συνθήκη και το δίκαιο της Ένωσης και, ιδίως, με τις απαιτήσεις του παρόντος άρθρου. |
Κατά τη θέσπιση και την εφαρμογή εθνικών μέτρων για την αντιμετώπιση έκτακτης ανάγκης στην ενιαία αγορά και της υποκείμενης κρίσης, τα κράτη μέλη διασφαλίζουν ότι οι ενέργειές τους συμμορφώνονται πλήρως με τη Συνθήκη και το δίκαιο της Ένωσης και, ιδίως, με τις απαιτήσεις προτεραιότητας του παρόντος άρθρου , ιδίως όσον αφορά μέτρα στο πλαίσιο του κώδικα συνόρων του Σένγκεν . |
Αιτιολογία
Για να είναι αποτελεσματικοί οι κανόνες για την ελεύθερη κυκλοφορία που θεσπίζονται στο μέσο αντιμετώπισης έκτακτων αναγκών στην ενιαία αγορά (SMEI), αυτοί πρέπει να υπερισχύουν εν μέρει του κώδικα συνόρων του Σένγκεν, διαφορετικά, τα κράτη μέλη μπορούν να εισάγουν μονομερείς και ασυντόνιστους συνοριακούς ελέγχους, οι οποίοι θα μπορούσαν, λόγω του χαρακτήρα τους, να ισοδυναμούν με κλείσιμο των συνόρων.
Τροπολογία 15
Τροποποίηση στο άρθρο 16 παράγραφος 2
|
Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή |
Τροπολογία της ΕτΠ |
|
Τυχόν περιορισμοί είναι χρονικά καθορισμένοι και αίρονται μόλις το επιτρέψει η κατάσταση. Επιπλέον, τυχόν περιορισμοί θα πρέπει να λαμβάνουν υπόψη την κατάσταση των παραμεθόριων περιοχών. |
Τυχόν περιορισμοί είναι χρονικά καθορισμένοι , εξετάζονται τακτικά και αίρονται μόλις το επιτρέψει η κατάσταση. Επιπλέον, τυχόν περιορισμοί θα πρέπει να λαμβάνουν υπόψη την κατάσταση των παραμεθόριων περιοχών. |
Αιτιολογία
Αυτονόητη.
Τροπολογία 16
Τροποποίηση και προσθήκη στο άρθρο 16 παράγραφος 5
|
Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή |
Τροπολογία της ΕτΠ |
|
Τα κράτη μέλη διασφαλίζουν ότι όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη ενημερώνονται για τα μέτρα που περιορίζουν την ελεύθερη κυκλοφορία εμπορευμάτων, υπηρεσιών και προσώπων, μεταξύ των οποίων εργαζόμενοι και πάροχοι υπηρεσιών, πριν από την έναρξη ισχύος τους. Τα κράτη μέλη διασφαλίζουν συνεχή διάλογο με τα ενδιαφερόμενα μέρη, συμπεριλαμβανομένης της επικοινωνίας με τους κοινωνικούς και τους διεθνείς εταίρους. |
Τα κράτη μέλη διασφαλίζουν ότι όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη , καθώς και οι τοπικές και οι περιφερειακές αρχές, ενημερώνονται για τα μέτρα που περιορίζουν την ελεύθερη κυκλοφορία εμπορευμάτων, υπηρεσιών και προσώπων, μεταξύ των οποίων εργαζόμενοι και πάροχοι υπηρεσιών, πριν από την έναρξη ισχύος τους. Τα κράτη μέλη διασφαλίζουν συνεχή διάλογο με τα ενδιαφερόμενα μέρη, συμπεριλαμβανομένης της επικοινωνίας με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή των Περιφερειών, τους κοινωνικούς και τους διεθνείς εταίρους. |
Αιτιολογία
Διασφάλιση της συμμετοχής των τοπικών και των περιφερειακών αρχών.
Τροπολογία 17
Τροποποίηση στο άρθρο 19 παράγραφος 2
|
Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή |
Τροπολογία της ΕτΠ |
|
Τα κράτη μέλη δηλώνουν στην Επιτροπή τους λόγους για τους οποίους η θέσπιση του εν λόγω μέτρου είναι δικαιολογημένη και αναλογική, όταν οι λόγοι αυτοί δεν έχουν ήδη διασαφηνιστεί στο κοινοποιηθέν μέτρο. Τα κράτη μέλη γνωστοποιούν στην Επιτροπή το πλήρες κείμενο των εθνικών νομοθετικών ή κανονιστικών διατάξεων που περιέχουν το μέτρο ή που τροποποιούνται απ’ αυτό. |
Τα κράτη μέλη δηλώνουν στην Επιτροπή τους λόγους για τους οποίους η θέσπιση του εν λόγω μέτρου είναι δικαιολογημένη και αναλογική, όταν οι λόγοι αυτοί δεν έχουν ήδη διασαφηνιστεί στο κοινοποιηθέν μέτρο. Τα κράτη μέλη γνωστοποιούν στην Επιτροπή το πλήρες κείμενο των εφαρμοστέων στην επικράτειά τους σχετικών νομοθετικών διατάξεων, που περιέχουν το μέτρο ή που τροποποιούνται απ’ αυτό. |
Αιτιολογία
Σε ορισμένα κράτη μέλη, οι περιφέρειες μπορούν να θεσπίζουν δικούς τους ή πρόσθετους κανόνες και, ως εκ τούτου, θα πρέπει να γίνεται αναφορά όχι μόνο στην εθνική νομοθεσία, αλλά και σε όλες τις ισχύουσες διατάξεις στο οικείο κράτος μέλος.
Τροπολογία 18
Τροποποίηση στο άρθρο 21 παράγραφος 2
|
Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή |
Τροπολογία της ΕτΠ |
|
Τα κράτη μέλη διασφαλίζουν ότι οι πολίτες, οι καταναλωτές, οι οικονομικοί φορείς και οι εργαζόμενοι και οι εκπρόσωποί τους μπορούν να λαμβάνουν, κατόπιν αιτήματός τους και μέσω των αντίστοιχων ενιαίων σημείων επαφής, πληροφορίες από τις αρμόδιες αρχές σχετικά με τον τρόπο με τον οποίο ερμηνεύονται και εφαρμόζονται γενικά τα αντίστοιχα εθνικά μέτρα αντιμετώπισης κρίσεων. Κατά περίπτωση, οι πληροφορίες αυτές περιλαμβάνουν οδηγό βήμα προς βήμα. Οι πληροφορίες παρέχονται σε σαφή, κατανοητή και εύληπτη γλώσσα. Είναι εύκολα προσβάσιμες εξ αποστάσεως και με ηλεκτρονικά μέσα και επικαιροποιούνται. |
Τα κράτη μέλη διασφαλίζουν ότι οι πολίτες, οι καταναλωτές, οι τοπικές και οι περιφερειακές αρχές, οι οικονομικοί φορείς και οι εργαζόμενοι και οι εκπρόσωποί τους μπορούν να λαμβάνουν, κατόπιν αιτήματός τους και μέσω των αντίστοιχων ενιαίων σημείων επαφής, πληροφορίες από τις αρμόδιες αρχές σχετικά με τον τρόπο με τον οποίο ερμηνεύονται και εφαρμόζονται γενικά τα αντίστοιχα εθνικά μέτρα αντιμετώπισης κρίσεων. Κατά περίπτωση, οι πληροφορίες αυτές περιλαμβάνουν οδηγό βήμα προς βήμα. Οι πληροφορίες παρέχονται σε σαφή, κατανοητή και εύληπτη γλώσσα. Είναι εύκολα προσβάσιμες εξ αποστάσεως και με ηλεκτρονικά μέσα και επικαιροποιούνται. |
Αιτιολογία
Όλοι θα πρέπει να έχουν πρόσβαση στα ενιαία σημεία επαφής στα κράτη μέλη. Τούτο δε μπορεί να διευκολυνθεί μέσω του περιφερειακού επιπέδου. Αυτό είναι ουσιαστικής σημασίας στις παραμεθόριες και στις απόκεντρες περιοχές.
Τροπολογία 19
Τροποποίηση στο άρθρο 22 παράγραφος 2
|
Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή |
Τροπολογία της ΕτΠ |
|
Το ενωσιακού επιπέδου ενιαίο σημείο επαφής παρέχει στους πολίτες, τους καταναλωτές, τους οικονομικούς φορείς, τους εργαζομένους και τους εκπροσώπους αυτών συνδρομή με τους ακόλουθους τρόπους […] |
Το ενωσιακού επιπέδου ενιαίο σημείο επαφής παρέχει στους πολίτες, τους καταναλωτές, τις τοπικές και τις περιφερειακές αρχές, τους οικονομικούς φορείς, τους εργαζομένους και τους εκπροσώπους αυτών συνδρομή με τους ακόλουθους τρόπους […] |
Αιτιολογία
Διασφάλιση της συμμετοχής των τοπικών και των περιφερειακών αρχών.
Τροπολογία 20
Τροποποίηση στο άρθρο 24 παράγραφος 1
|
Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή |
Τροπολογία της ΕτΠ |
|
Σε περίπτωση σοβαρών ελλείψεων συναφών με την κρίση ή άμεσης απειλής τέτοιων ελλείψεων, η Επιτροπή μπορεί να καλεί οργανώσεις εκπροσώπησης ή οικονομικούς φορείς σε συναφείς με την κρίση αλυσίδες εφοδιασμού να διαβιβάζουν, σε οικειοθελή βάση, εντός καθορισμένης προθεσμίας, συγκεκριμένες πληροφορίες στην Επιτροπή σχετικά με την παραγωγική ικανότητα και τα πιθανά υφιστάμενα αποθέματα συναφών με την κρίση εμπορευμάτων και των συστατικών μερών τους σε ενωσιακές εγκαταστάσεις παραγωγής και εγκαταστάσεις τρίτων χωρών τις οποίες εκμεταλλεύονται ή με τις οποίες συνάπτουν συμβάσεις ή από τις οποίες αγοράζουν προμήθειες, καθώς και πληροφορίες για τυχόν σχετικές διαταραχές στην αλυσίδα εφοδιασμού εντός δεδομένης προθεσμίας. |
Σε περίπτωση σοβαρών ελλείψεων συναφών με την κρίση ή άμεσης απειλής τέτοιων ελλείψεων, η Επιτροπή μπορεί να καλεί οργανώσεις εκπροσώπησης ή οικονομικούς φορείς σε συναφείς με την κρίση αλυσίδες εφοδιασμού να διαβιβάζουν, σε οικειοθελή βάση, εντός καθορισμένης προθεσμίας, συγκεκριμένες πληροφορίες στην Επιτροπή σχετικά με την παραγωγική ικανότητα και τα πιθανά υφιστάμενα αποθέματα συναφών με την κρίση εμπορευμάτων και των συστατικών μερών τους σε ενωσιακές εγκαταστάσεις παραγωγής και εγκαταστάσεις τρίτων χωρών τις οποίες εκμεταλλεύονται ή με τις οποίες συνάπτουν συμβάσεις ή από τις οποίες αγοράζουν προμήθειες, καθώς και πληροφορίες για τυχόν σχετικές διαταραχές στην αλυσίδα εφοδιασμού εντός δεδομένης προθεσμίας. Η Επιτροπή διασφαλίζει ότι ο διοικητικός και ο εμπορικός φόρτος για τους οικονομικούς φορείς και ιδίως για τις ΜΜΕ ελαχιστοποιείται, ότι οι προθεσμίες απάντησης είναι ρεαλιστικές και ότι το περιεχόμενο των αιτημάτων είναι αναλογικό και απολύτως αναγκαίο. |
Αιτιολογία
Αποφυγή περιττών επιβαρύνσεων για τις επιχειρήσεις.
II. ΣΥΣΤΑΣΕΙΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ
Η ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ (ΕτΠ),
|
1. |
χαιρετίζει την πρόταση της Επιτροπής για τη δημιουργία ενός μέσου αντιμετώπισης έκτακτων αναγκών στην ενιαία αγορά, προκειμένου να διασφαλιστεί η λειτουργία της ενιαίας αγοράς, συμπεριλαμβανομένης της ελεύθερης κυκλοφορίας των προσώπων, σε μελλοντικές καταστάσεις κρίσης· |
|
2. |
υπογραμμίζει τον τρόπο με τον οποίο η συντονισμένη δράση της ΕΕ κατέστησε δυνατή την αποκατάσταση των ελευθεριών της ενιαίας αγοράς στο πλαίσιο της πανδημίας COVID-19 και το πώς η κατά παράβαση του διεθνούς δικαίου επίθεση της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας καταδεικνύει πόσο γρήγορα μπορεί να εμφανιστεί μια νέα κρίση· |
|
3. |
επισημαίνει ότι οι κρίσεις μπορούν να έχουν σοβαρές επιπτώσεις στην ενιαία αγορά· τονίζει τη σημασία λήψης μέτρων προσανατολισμένων στις ανάγκες για την αντιμετώπιση των αποκλίσεων που προκαλεί μια κρίση σε ευρωπαϊκό, εθνικό, περιφερειακό και τοπικό επίπεδο, καθώς και τη σημασία μιας πολιτικής συνοχής που προσανατολίζεται στις ανάγκες και προωθεί την ανθεκτικότητα σε καταστάσεις κρίσης, θέτοντας τους ίδιους στόχους· |
|
4. |
επαναβεβαιώνει την άποψή της ότι, ειδικότερα, η ελεύθερη κυκλοφορία των εμπορευμάτων, των προσώπων και των υπηρεσιών πρέπει να διασφαλίζεται έναντι ενδεχομένων κρίσεων· τονίζει τον ιδιαίτερο ρόλο των παραμεθόριων περιοχών για τη λειτουργία της ενιαίας αγοράς· |
|
5. |
τονίζει ότι οι περιοχές που καλύπτονται από το άρθρο 174 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης επηρεάζονται ιδιαίτερα από τις επιπτώσεις των κρίσεων, δεδομένου ότι καλούνται ήδη να αντιμετωπίσουν προκλήσεις που απορρέουν από την κατάστασή τους· |
|
6. |
κρίνει, επομένως, αναγκαίο ένα ισχυρό συνολικό πλαίσιο της ΕΕ για την αντιμετώπιση κρίσεων στην ενιαία αγορά, το οποίο θα συμπληρώνει τους υφιστάμενους και σχεδιαζόμενους τομεακούς κανόνες· |
Διαχείριση των συνόρων στο πλαίσιο του μέσου αντιμετώπισης έκτακτων αναγκών στην ενιαία αγορά
|
7. |
τονίζει ότι ιδίως οι παραμεθόριες περιοχές πλήττονται ιδιαίτερα από το κλείσιμο των συνόρων που συνδέεται με την κρίση και, ειδικότερα, από το μονομερές και βραχυπρόθεσμο κλείσιμο των συνόρων· αυτό αφορά το σύνολο της διασυνοριακής συνεργασίας σε τομείς όπως η εκπαίδευση, η υγεία και η ενέργεια, καθώς και οι μεταφορές εμπορευμάτων, οι διασυνοριακοί εργαζόμενοι, οι πάροχοι υπηρεσιών, αλλά και τις οικογένειες και άλλες διαπροσωπικές σχέσεις· |
|
8. |
επισημαίνει, ειδικότερα, ότι οι συνοριακοί έλεγχοι είναι παρεμφερείς ως προς τον χαρακτήρα τους με το κλείσιμο των συνόρων, δεδομένης της συμφόρησης μήκους πολλών χιλιομέτρων που δημιουργείται στα σημεία διέλευσης των συνόρων· |
|
9. |
καλεί, ως εκ τούτου, την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να δώσει μερική προτεραιότητα στους κανόνες ελεύθερης κυκλοφορίας του μέσου αντιμετώπισης έκτακτων αναγκών στην ενιαία αγορά έναντι του κώδικα συνόρων του Σένγκεν, προκειμένου να διασφαλιστεί η ελεύθερη κυκλοφορία των προσώπων, των υπηρεσιών και των αγαθών σε περιόδους κρίσης· |
|
10. |
καλεί το Συμβούλιο, μετά την έναρξη ισχύος του κανονισμού, να ξεκινήσει διαπραγματεύσεις με τρίτες χώρες στα εξωτερικά σύνορα της ΕΕ, προκειμένου να επιβληθούν οι εν λόγω κανόνες ελεύθερης κυκλοφορίας· |
|
11. |
υπενθυμίζει, στο πλαίσιο αυτό, τη γνωμοδότησή της με θέμα «Αναθεωρημένη διακυβέρνηση του χώρου Σένγκεν» (1), στην οποία συνιστάται οι έλεγχοι στα εσωτερικά σύνορα να περιορίζονται αυστηρά σε 24 μήνες κατ’ ανώτατο όριο συνολικά και να εξηγούνται οι λόγοι για τους οποίους δεν κρίνεται κατάλληλη η λήψη εναλλακτικών μέτρων· |
|
12. |
παροτρύνει επίσης το Συμβούλιο να άρει την αντίθεσή του στη δημιουργία του ευρωπαϊκού διασυνοριακού μηχανισμού (ECBM), προκειμένου να μπορούν να εφαρμοστούν χωρίς περιπλοκές διακρατικές λύσεις κατά μήκος των συνόρων· |
Το μέσο αντιμετώπισης έκτακτων αναγκών στην ενιαία αγορά από περιφερειακή σκοπιά
|
13. |
επικροτεί, σε γενικές γραμμές, την τοποκεντρική προσέγγιση της πρότασης και την εστίασή της στις ταξιδιωτικές και τις επιχειρηματικές δραστηριότητες· ζητεί, ταυτόχρονα, να δοθεί μεγαλύτερη έμφαση στην εδαφική εστίαση του μέσου αντιμετώπισης έκτακτων αναγκών, ώστε να διασφαλιστεί η αποτελεσματικότητά του επιτόπου· |
|
14. |
με βάση τα ανωτέρω, ζητεί τη μόνιμη συμμετοχή εκπροσώπων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής των Περιφερειών στη συμβουλευτική ομάδα· |
|
15. |
ζητεί επίσης τη συμμετοχή των τοπικών και των περιφερειακών αρχών στον σχεδιασμό των κεντρικών υπηρεσιών διασύνδεσης και την ισότιμη πρόσβαση στα εθνικά ενιαία σημεία επαφής καθώς και στο ενωσιακού επιπέδου σημείο επαφής· |
|
16. |
υπενθυμίζει ότι τα αγαθά που (δυνητικά) σχετίζονται με την κρίση είναι άνισα κατανεμημένα εντός της ενιαίας αγοράς· τονίζει την απόλυτη ανάγκη για ευρωπαϊκή αλληλεγγύη στην πράξη, προκειμένου να διασφαλιστεί η διανομή των εν λόγω αγαθών σε περιοχές που πλήττονται σοβαρά· χαιρετίζει, στο πλαίσιο αυτό, την απαγόρευση των περιορισμών στις εξαγωγές· |
|
17. |
προτείνει να ενισχυθεί η συνοχή των σχετικών ορισμών και κριτηρίων σε όλη την πρόταση και, στο πλαίσιο αυτό, να ληφθούν περισσότερο υπόψη οι περιφερειακές ανησυχίες· |
Διακυβέρνηση του μέσου αντιμετώπισης έκτακτων αναγκών στην ενιαία αγορά
|
18. |
τονίζει, στο πλαίσιο αυτό, την ανάγκη να αποσαφηνιστούν οι επιμέρους ορισμοί, προκειμένου να επιτευχθεί ασφάλεια δικαίου και να διευκρινιστεί υπό ποιες προϋποθέσεις και περιστάσεις και για ποιες κρίσεις θα χρησιμοποιηθεί το μέσο αντιμετώπισης έκτακτων αναγκών· |
|
19. |
επιδοκιμάζει το προτεινόμενο σύστημα «φωτεινού σηματοδότη» με τις τρεις φάσεις: σχεδιασμός αντιμετώπισης ενδεχόμενων έκτακτων καταστάσεων, εποπτεία της ενιαίας αγοράς και αντιμετώπιση καταστάσεων έκτακτης ανάγκης στην ενιαία αγορά για την καλύτερη πρόληψη, ετοιμότητα και διαχείριση κρίσεων· |
|
20. |
εκφράζει την έντονη ικανοποίησή της για την εστίαση στην ανταλλαγή πληροφοριών, την επικοινωνία και τον συντονισμό μεταξύ των κρατών μελών και ενθαρρύνει τη δημιουργία μιας κοινής διαδικτυακής διεπαφής πληροφόρησης, όπως η πλατφόρμα «Re-open EU» που δημιουργήθηκε κατά τη διάρκεια της πανδημίας COVID-19, για μελλοντικές κρίσεις· |
|
21. |
υπογραμμίζει την ανάγκη να διασφαλιστούν η συμπληρωματικότητα και η συνοχή με ειδικούς τομεακούς και άλλους γενικούς κανόνες, ιδίως με τον κώδικα συνόρων του Σένγκεν, προκειμένου να μην προκληθεί μεγαλύτερη ανασφάλεια δικαίου· |
|
22. |
υπενθυμίζει τις αρχές της επικουρικότητας και της αναλογικότητας και διαπιστώνει ότι η πρόταση της Επιτροπής είναι πολύ εκτενής· τονίζει, ως εκ τούτου, ότι είναι ζωτικής σημασίας να διασφαλιστούν επαρκείς έλεγχοι και διαφάνεια κατά την εφαρμογή του προτεινόμενου μέσου, προκειμένου επίσης να επανεξετάζεται και να αντισταθμίζεται η εν δυνάμει ευρεία επέκταση των αρμοδιοτήτων που έχουν ανατεθεί στην Επιτροπή και επισημαίνει ότι αυτό μπορεί να επιτευχθεί μόνο με τον ορισμό σαφών και αδιαμφισβήτητων κριτηρίων και ποσοτικοποιημένων κατώτατων ορίων σε συνδυασμό με μια προσήκουσα διαδικασία, η οποία θα διασφαλίζει τη συμμετοχή όχι μόνο των κρατών μελών και του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, αλλά επίσης των εθνικών και των περιφερειακών κοινοβουλίων· |
|
23. |
τονίζει ότι κάθε μέτρο αντιμετώπισης έκτακτων αναγκών πρέπει να τηρεί και να εγγυάται την αποτελεσματική επιβολή και τον πλήρη σεβασμό της εργατικής νομοθεσίας και των θεμελιωδών δικαιωμάτων, συμπεριλαμβανομένων των κοινωνικών, των εργασιακών και των συνδικαλιστικών δικαιωμάτων· |
|
24. |
ζητεί να επανεξεταστούν η αναγκαιότητα και η αναλογικότητα της παρακολούθησης των αλυσίδων εφοδιασμού, της συλλογής πληροφοριών από τις επιχειρήσεις και της υποχρεωτικής εκτέλεσης παραγγελιών προτεραιότητας· ακριβώς σε περιόδους κρίσης πρέπει να ελαχιστοποιούνται οι πρόσθετες επιβαρύνσεις για τις επιχειρήσεις, ιδίως για τις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις· θα πρέπει δε να παραταθούν τουλάχιστον οι σύντομες προθεσμίες απάντησης· |
|
25. |
εκφράζει την ικανοποίησή της για την επιτάχυνση της αξιολόγησης της συμμόρφωσης των προϊόντων στρατηγικής σημασίας και προτείνει να επεκταθεί αυτή η αξιολόγηση και σε άλλες ομάδες προϊόντων· |
|
26. |
καλεί την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να καταστήσει διαφανείς τις κοινές ενέργειες προμήθειας και να αντλήσει διδάγματα από τις αστοχίες που σημειώθηκαν κατά τη σύναψη συμβάσεων με παρασκευαστές εμβολίων κατά της νόσου COVID-19· |
|
27. |
τέλος, επικροτεί τις συζητήσεις που διεξάγονται επί του παρόντος για την ενίσχυση της ευρωπαϊκής στρατηγικής αυτονομίας ανεξάρτητα από την ύπαρξη κρίσεων και προσβλέπει στο σχέδιο νομοθετήματος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τις κρίσιμες πρώτες ύλες· καλεί, στο πλαίσιο αυτό, την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να ενσωματώσει τις προτάσεις που διατυπώνονται στη γνωμοδότηση της ΕτΠ με θέμα «Σχέδιο δράσης για τις πρώτες ύλες κρίσιμης σημασίας» (2) στο σχέδιο νομοθετήματός της. |
Βρυξέλλες, 8 Φεβρουαρίου 2023.
Ο Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής των Περιφερειών
Vasco ALVES CORDEIRO
(1) Γνωμοδότηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής των Περιφερειών με θέμα «Αναθεωρημένη διακυβέρνηση του χώρου Σένγκεν» (COR-2022- 01129-00-01) (ΕΕ C 498 της 30.12.2022, σ. 114).
(2) Γνωμοδότηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής των Περιφερειών με θέμα «Σχέδιο δράσης για τις πρώτες ύλες κρίσιμης σημασίας» (COR-2020-04292-00-01) (ΕΕ C 175 της 7.5.2021, σ. 10)