ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΠΡΟΕΡΧΟΜΕΝΕΣ ΑΠΟ ΤΑ ΘΕΣΜΙΚΑ ΚΑΙ ΛΟΙΠΑ ΟΡΓΑΝΑ ΚΑΙ ΤΟΥΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΥΣ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ

17.10.2022

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 400/1

ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ, ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΚΑΙ ΤΟ ΕΛΕΓΚΤΙΚΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ

Ετήσιοι λογαριασμοί του Ευρωπαϊκού Ταμείου Ανάπτυξης 2021

(2022/C 400/01)

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗ ΤΩΝ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΩΝ

ΕΚΤΕΛΕΣΗ ΚΑΙ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗ ΚΑΤΑΧΩΡΙΣΗ ΤΩΝ ΠΟΡΩΝ ΤΟΥ ΕΤΑ

ΚΕΦΑΛΑΙΑ ΠΟΥ ΔΙΑΧΕΙΡΙΖΕΤΑΙ Η ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ ΤΟΥ ΕΤΑ

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ ΤΩΝ ΚΑΤΑΠΙΣΤΕΥΜΑΤΙΚΩΝ ΤΑΜΕΙΩΝ ΤΗΣ ΕΕ ΕΝΟΠΟΙΗΜΕΝΩΝ ΣΤΟ ΕΤΑ

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ ΤΟΥ ΚΑΤΑΠΙΣΤΕΥΜΑΤΙΚΟΥ ΤΑΜΕΙΟΥ «BÊKOU» ΤΗΣ ΕΕ 2021

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ ΤΟΥ ΚΑΤΑΠΙΣΤΕΥΜΑΤΙΚΟΥ ΤΑΜΕΙΟΥ ΤΗΣ ΕΕ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΦΡΙΚΗ 2021

ΕΝΟΠΟΙΗΜΕΝΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ ΤΟΥ ΕΤΑ ΚΑΙ ΤΩΝ ΚΑΤΑΠΙΣΤΕΥΜΑΤΙΚΩΝ ΤΑΜΕΙΩΝ ΤΗΣ ΕΕ

ΕΚΘΕΣΗ ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΗΣ ΕΚΤΕΛΕΣΗΣ ΤΟΥ ΕΤΑ

ΕΤΗΣΙΑ ΕΚΘΕΣΗ ΕΚΤΕΛΕΣΗΣ — ΚΕΦΑΛΑΙΑ ΠΟΥ ΔΙΑΧΕΙΡΙΖΕΤΑΙ Η ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ ΕΠΕΝΔΥΣΕΩΝ

ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗ ΤΩΝ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΩΝ

Οι ετήσιοι λογαριασμοί του Ευρωπαϊκού Ταμείου Ανάπτυξης για το οικονομικό έτος 2021 έχουν καταρτιστεί σύμφωνα με τον τίτλο X του δημοσιονομικού κανονισμού του 11ου Ευρωπαϊκού Ταμείου Ανάπτυξης και σύμφωνα με τις λογιστικές αρχές, τους κανόνες και τις μεθόδους που καθορίζονται στις σημειώσεις των οικονομικών καταστάσεων.

Αναγνωρίζω την ευθύνη μου για την προετοιμασία και την παρουσίαση των ετήσιων λογαριασμών του Ευρωπαϊκού Ταμείου Ανάπτυξης σύμφωνα με το άρθρο 18 του δημοσιονομικού κανονισμού του 11ου Ευρωπαϊκού Ταμείου Ανάπτυξης.

Από τον διατάκτη και την ΕΤΕπ, που εγγυώνται την αξιοπιστία τους, παρέλαβα όλες τις πληροφορίες που απαιτούνται για την κατάρτιση των λογαριασμών, οι οποίοι παρουσιάζουν τα στοιχεία ενεργητικού και παθητικού του Ευρωπαϊκού Ταμείου Ανάπτυξης, καθώς και την εκτέλεση του προϋπολογισμού.

Διά της παρούσης, πιστοποιώ ότι, με βάση τις εν λόγω πληροφορίες και τους ελέγχους τους οποίους έκρινα αναγκαίους να διενεργήσω πριν από την υπογραφή των λογαριασμών, διαθέτω εύλογη βεβαιότητα ότι οι λογαριασμοί παρουσιάζουν πιστή εικόνα της οικονομικής κατάστασης του Ευρωπαϊκού Ταμείου Ανάπτυξης όσον αφορά όλα τα ουσιαστικά σημεία.

Rosa ALDEA BUSQUETS

Υπόλογος

ΕΚΤΕΛΕΣΗ ΚΑΙ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗ ΚΑΤΑΧΩΡΙΣΗ ΤΩΝ ΠΟΡΩΝ ΤΟΥ ΕΤΑ

1. ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ

Η Ευρωπαϊκή Ένωση (στο εξής: ΕΕ) έχει σχέσεις συνεργασίας με μεγάλο αριθμό αναπτυσσόμενων χωρών. Βασικός στόχος είναι η προώθηση της οικονομικής, κοινωνικής και περιβαλλοντικής ανάπτυξης με πρωταρχικό σκοπό τη μείωση και την εξάλειψη της φτώχειας σε μακροπρόθεσμη βάση, με την παροχή αναπτυξιακών ενισχύσεων και τεχνικής βοήθειας στις δικαιούχες χώρες. Για την επίτευξη αυτού του στόχου, η ΕΕ, σε συνεργασία με τις χώρες-εταίρους, καταρτίζει στρατηγικές συνεργασίας και κινητοποιεί τους οικονομικούς πόρους για την εφαρμογή τους. Οι πόροι που χορηγεί η ΕΕ για την αναπτυξιακή συνεργασία προέρχονται από τρεις πηγές:

—	τον προϋπολογισμό της ΕΕ,

—	το Ευρωπαϊκό Ταμείο Ανάπτυξης,

—	την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων.

Έως το 2021 το Ευρωπαϊκό Ταμείο Ανάπτυξης (στο εξής: ΕΤΑ) ήταν το κυριότερο μέσο για την παροχή βοήθειας με σκοπό την αναπτυξιακή συνεργασία στις χώρες της Αφρικής, της Καραϊβικής και του Ειρηνικού (στο εξής: ΑΚΕ) και στις Υπερπόντιες Χώρες και Εδάφη (στο εξής: ΥΧΕ).

Το ΕΤΑ δεν χρηματοδοτείται από τον προϋπολογισμό της ΕΕ. Ιδρύεται με εσωτερική συμφωνία των αντιπροσώπων των κρατών μελών, στο πλαίσιο του Συμβουλίου, και τελεί υπό τη διαχείριση ειδικής επιτροπής. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή (στο εξής: Επιτροπή) είναι υπεύθυνη για την οικονομική εκτέλεση των πράξεων που υλοποιούνται με πόρους ΕΤΑ. Η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (στο εξής: ΕΤΕπ) διαχειρίζεται την Επενδυτική Διευκόλυνση.

Κάθε ΕΤΑ έχει διάρκεια περίπου πέντε ετών και διέπεται από τον οικείο δημοσιονομικό κανονισμό, ο οποίος απαιτεί την κατάρτιση ειδικών οικονομικών καταστάσεων. Επιπλέον, αυτές οι οικονομικές καταστάσεις συγκεντρώνονται ώστε να παρέχεται συνολική εικόνα της οικονομικής κατάστασης των πόρων για τους οποίους έχει την ευθύνη η Επιτροπή.

Η εσωτερική συμφωνία για την ίδρυση του 11ου ΕΤΑ υπογράφηκε κατά τη συνεδρίαση των συμμετεχόντων κρατών μελών στο πλαίσιο του Συμβουλίου, τον Ιούνιο του 2013 (1). Η συμφωνία αυτή τέθηκε σε ισχύ την 1η Μαρτίου 2015.

Το 2018 το Συμβούλιο ενέκρινε τον δημοσιονομικό κανονισμό που εφαρμόζεται στο 11ο ΕΤΑ (2). Αυτό το νέο κείμενο, με το οποίο καταργήθηκε ο προηγούμενος κανονισμός, εφαρμόζεται σε πράξεις που χρηματοδοτήθηκαν από προηγούμενα ΕΤΑ με την επιφύλαξη των ισχυουσών νομικών δεσμεύσεων. Ο παρών κανονισμός δεν ισχύει για την Επενδυτική Διευκόλυνση στο πλαίσιο προγενέστερων ΕΤΑ.

Στο πλαίσιο της συμφωνίας εταιρικής σχέσης ΑΚΕ-ΕΕ δημιουργήθηκε η Επενδυτική Διευκόλυνση, υπό τη διαχείριση της ΕΤΕπ, και χρησιμοποιείται για τη στήριξη της ανάπτυξης του ιδιωτικού τομέα στα κράτη ΑΚΕ με τη χρηματοδότηση ιδίως —αλλά όχι αποκλειστικά— ιδιωτικών επενδύσεων. Η Διευκόλυνση έχει σχεδιαστεί με τη μορφή ανανεώσιμου κεφαλαίου, έτσι ώστε οι αποπληρωμές δανείων να επανεπενδύονται σε άλλες πράξεις με αποτέλεσμα να λειτουργεί ως αυτοανανεώσιμη και οικονομικά ανεξάρτητη διευκόλυνση. Δεδομένου ότι η Επενδυτική Διευκόλυνση δεν τελεί υπό τη διαχείριση της Επιτροπής, δεν έχει ενοποιηθεί στο πρώτο μέρος των ετήσιων λογαριασμών (στις οικονομικές καταστάσεις του ΕΤΑ και στη σχετική έκθεση δημοσιονομικής εκτέλεσης). Οι οικονομικές καταστάσεις της Επενδυτικής Διευκόλυνσης περιλαμβάνονται ως χωριστό μέρος των ετήσιων λογαριασμών (μέρος ΙΙ) και παρέχουν πλήρη εικόνα των αναπτυξιακών ενισχύσεων του ΕΤΑ.

2. ΤΡΟΠΟΣ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗΣ ΤΟΥ ΕΤΑ

Το Συμβούλιο της 2ας Δεκεμβρίου 2013 εξέδωσε τον κανονισμό (ΕΕ, Ευρατόμ) αριθ. 1311/2013 για τον καθορισμό του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου για την περίοδο 2014-2020 (3). Στο πλαίσιο αυτό, αποφασίστηκε ότι η γεωγραφική συνεργασία με τα κράτη ΑΚΕ δεν θα εγγραφεί στον προϋπολογισμό της ΕΕ, αλλά θα συνεχίσει να χρηματοδοτείται μέσω των υφιστάμενων διακυβερνητικών ΕΤΑ.

Ο προϋπολογισμός της ΕΕ είναι ετήσιος και, σύμφωνα με τη αρχή της ετήσιας διάρκειας, οι δαπάνες και τα έσοδα προγραμματίζονται και εγκρίνονται για ένα έτος. Σε αντίθεση με τον προϋπολογισμό της ΕΕ, το ΕΤΑ είναι ένα ταμείο που λειτουργεί σε πολυετή βάση. Κάθε ΕΤΑ θεσπίζει συνολικό κεφάλαιο που διατίθεται για την εφαρμογή της αναπτυξιακής συνεργασίας κατά τη διάρκεια περιόδου συνήθως πέντε ετών. Δεδομένου ότι οι πόροι χορηγούνται σε πολυετή βάση, τα διαθέσιμα ποσά μπορούν να χρησιμοποιηθούν καθ’ όλη την περίοδο του ΕΤΑ. Η μη ετήσια διάρκεια του προϋπολογισμού υπογραμμίζεται στην κατάρτιση των οικονομικών εκθέσεων, στις οποίες η εκτέλεση του προϋπολογισμού κάθε ΕΤΑ μετράται σε σχέση με το σύνολο των πόρων του ταμείου.

Οι πόροι ΕΤΑ συνίστανται σε συνεισφορές ad hoc από τα κράτη μέλη της ΕΕ. Περίπου κάθε πέντε έτη, αντιπρόσωποι των κρατών μελών συναντώνται σε διακυβερνητικό επίπεδο για να αποφασίσουν για το συνολικό ποσό που θα χορηγηθεί στο ταμείο και να εποπτεύσουν την εκτέλεσή του.

Η Επιτροπή διαχειρίζεται το ταμείο σύμφωνα με την πολιτική της Ένωσης για την αναπτυξιακή συνεργασία. Δεδομένου ότι, παράλληλα με την πολιτική της Ένωσης, τα κράτη μέλη έχουν τις δικές τους αναπτυξιακές πολιτικές και πολιτικές ενισχύσεων, οι πολιτικές τους πρέπει να συντονίζονται με τις πολιτικές της ΕΕ, ώστε να εξασφαλίζεται η συμπληρωματικότητά τους.

Εκτός από τις συνεισφορές που προαναφέρθηκαν, τα κράτη μέλη μπορούν επίσης να συνάπτουν συμφωνίες συγχρηματοδότησης ή να καταβάλλουν εθελούσιες οικονομικές συνεισφορές στο ΕΤΑ.

3. ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΤΟΥ ΕΤΑ ΜΕΤΑ ΤΗΝ 31η ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2020

Το 11ο ΕΤΑ έχει φτάσει στο τελικό του στάδιο, καθώς η ρήτρα λήξης ισχύος άρχισε να ισχύει στις 31 Δεκεμβρίου 2020. Η εν λόγω ρήτρα ορίζει την καταληκτική ημερομηνία για τις αναλήψεις υποχρεώσεων, πράγμα που σημαίνει ότι από το 2021 δεν μπορούν να υπογραφούν περαιτέρω συμφωνίες χρηματοδότησης στο πλαίσιο του 11ου ΕΤΑ. Ωστόσο, οι ειδικές συμβάσεις για τις υφιστάμενες συμφωνίες χρηματοδότησης αναμένεται να υπογραφούν έως τις 31 Δεκεμβρίου 2023 (και ακόμη αργότερα για έλεγχο και αξιολόγηση). Επιπλέον, η υλοποίηση των υπό εξέλιξη έργων που χρηματοδοτούνται από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Ανάπτυξης θα συνεχιστεί μέχρι την οριστική ολοκλήρωσή τους.

Στο πλαίσιο του νέου πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου 2021-2027, η συνεργασία της ΕΕ με τις χώρες ΑΚΕ ενσωματώνεται στον Μηχανισμό Γειτονίας, Ανάπτυξης και Διεθνούς Συνεργασίας — Παγκόσμια Ευρώπη. Ομοίως, η συνεργασία με χώρες και εδάφη ΥΧΕ καλύπτεται πλέον από την απόφαση για τη σύνδεση ΥΧΕ-ΕΕ. Αυτό σημαίνει ότι, ενώ έως το 2021 τα προγράμματα του ΕΤΑ χρηματοδοτούνταν από τις εθελοντικές συνεισφορές των κρατών μελών της ΕΕ, από το 2021 τα αναπτυξιακά προγράμματα θα χρηματοδοτηθούν από τον προϋπολογισμό της ΕΕ. Κάτι τέτοιο συνεπάγεται επίσης ότι η χρηματοδότηση των αναπτυξιακών προγραμμάτων υπόκειται στην έγκριση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και ότι οι συναλλαγές πρέπει να συμμορφώνονται με τους δημοσιονομικούς κανονισμούς της ΕΕ, όπως ισχύει και για τα υπόλοιπα χρηματοδοτούμενα από την ΕΕ προγράμματα.

4. ΕΚΘΕΣΕΙΣ ΤΕΛΟΥΣ ΧΡΗΣΗΣ

4.1. ΕΤΗΣΙΟΙ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΙ

Σύμφωνα με το άρθρο 18 παράγραφος 3 του δημοσιονομικού κανονισμού του ΕΤΑ, οι οικονομικές καταστάσεις του ΕΤΑ καταρτίζονται σύμφωνα με τους κανόνες της λογιστικής σε δεδουλευμένη βάση, οι οποίοι βασίζονται στα Διεθνή Λογιστικά Πρότυπα του Δημόσιου Τομέα (IPSAS). Οι εν λόγω κανόνες λογιστικής που υιοθετήθηκαν από την υπόλογο της Επιτροπής εφαρμόζονται από όλα τα θεσμικά όργανα και οργανισμούς της ΕΕ, ώστε να δημιουργηθεί ένα ενιαίο σύνολο κανόνων όσον αφορά τη λογιστική μεταχείριση, την αποτίμηση και την παρουσίαση των λογαριασμών με στόχο την εναρμόνιση των διαδικασιών κατάρτισης των οικονομικών καταστάσεων. Αυτοί οι λογιστικοί κανόνες της ΕΕ εφαρμόζονται επίσης από το ΕΤΑ, λαμβανομένης παράλληλα υπόψη της ειδικής φύσης των δραστηριοτήτων του.

Η κατάρτιση των ετήσιων λογαριασμών του ΕΤΑ έχει ανατεθεί στην υπόλογο της Επιτροπής, η οποία είναι επίσης η υπόλογος του ΕΤΑ και εξασφαλίζει ότι οι ετήσιοι λογαριασμοί του ΕΤΑ αποδίδουν πιστή εικόνα της οικονομικής κατάστασης του ΕΤΑ.

Οι ετήσιοι λογαριασμοί περιέχουν τα εξής στοιχεία:

Μέρος I: Κεφάλαια που διαχειρίζεται η Επιτροπή

i)	Οικονομικές καταστάσεις και επεξηγηματικές σημειώσεις του ΕΤΑ

ii)	Οικονομικές καταστάσεις των καταπιστευματικών ταμείων της ΕΕ ενοποιημένων στο ΕΤΑ

iii)	Ενοποιημένες οικονομικές καταστάσεις του ΕΤΑ και των καταπιστευματικών ταμείων της ΕΕ

iv)	Έκθεση σχετικά με τη δημοσιονομική εκτέλεση του ΕΤΑ

Μέρος II: Ετήσια έκθεση εκτέλεσης — Κεφάλαια που διαχειρίζεται η ΕΤΕπ

i)	Οικονομικές καταστάσεις της Επενδυτικής Διευκόλυνσης

Το μέρος «Οικονομικές καταστάσεις των καταπιστευματικών ταμείων της ΕΕ ενοποιημένων στο ΕΤΑ» περιλαμβάνει τις οικονομικές καταστάσεις των δύο καταπιστευματικών ταμείων που δημιουργήθηκαν στο πλαίσιο του ΕΤΑ: του καταπιστευματικού ταμείου «Bêkou» της ΕΕ (βλ. ενότητα «Οικονομικές καταστάσεις του καταπιστευματικού ταμείου “Bêkou” της ΕΕ») και του καταπιστευματικού ταμείου της ΕΕ για την Αφρική (βλ. ενότητα «Οικονομικές καταστάσεις του καταπιστευματικού ταμείου της ΕΕ για την Αφρική»). Οι μεμονωμένες οικονομικές καταστάσεις των καταπιστευματικών ταμείων συντάσσονται υπό την ευθύνη της υπολόγου της Επιτροπής και υπόκεινται σε εξωτερικό λογιστικό έλεγχο που διεξάγεται από ελεγκτή του ιδιωτικού τομέα. Τα στοιχεία για τα καταπιστευματικά ταμεία που περιλαμβάνονται στους παρόντες ετήσιους λογαριασμούς είναι προσωρινά.

Οι ετήσιοι λογαριασμοί του ΕΤΑ πρέπει να εγκριθούν από την Επιτροπή το αργότερο έως την 31η Ιουλίου του έτους που έπεται της ημερομηνίας του ισολογισμού και να υποβληθούν στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και στο Συμβούλιο για απαλλαγή.

5. ΛΟΓΙΣΤΙΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ ΚΑΙ ΑΠΑΛΛΑΓΗ

5.1. ΛΟΓΙΣΤΙΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ

Οι ετήσιοι λογαριασμοί του ΕΤΑ ελέγχονται από τον εξωτερικό ελεγκτή του, το Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο (στο εξής: ΕΕΣ), το οποίο καταρτίζει ετήσια έκθεση για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο.

5.2. ΑΠΑΛΛΑΓΗ

Η απαλλαγή είναι ο τελικός έλεγχος της δημοσιονομικής εκτέλεσης των πόρων του ΕΤΑ για ένα δεδομένο οικονομικό έτος. Μετά τον λογιστικό έλεγχο και την οριστικοποίηση των ετήσιων λογαριασμών εναπόκειται στο Συμβούλιο να συστήσει και, στη συνέχεια, στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο να αποφασίσει τη χορήγηση απαλλαγής στην Επιτροπή για τη δημοσιονομική εκτέλεση των πόρων του ΕΤΑ για ένα δεδομένο οικονομικό έτος. Η απόφαση απαλλαγής βασίζεται στην εξέταση των λογαριασμών και της ετήσιας έκθεσης του ΕΕΣ (η οποία περιλαμβάνει επίσημη δήλωση αξιοπιστίας) και στις απαντήσεις της Επιτροπής σε ερωτήσεις και αιτήσεις περαιτέρω πληροφοριών από την αρμόδια για την απαλλαγή αρχή.

ΣΗΜΑΝΤΙΚΑ ΓΕΓΟΝΟΤΑ ΤΗΣ ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΗΣ ΕΚΤΕΛΕΣΗΣ 2021

Καθαρό ποσό, μόνο για το 10ο και το 11ο ΕΤΑ

Εκτέλεση του προϋπολογισμού

Το έτος 2021 σηματοδοτήθηκε από δύο γεγονότα. Το 2021 ήταν το πρώτο έτος μετά τη ρήτρα λήξης ισχύος για το 11ο ΕΤΑ, η οποία επιτεύχθηκε στις 31 Δεκεμβρίου 2020. Ως εκ τούτου, το 2021 δεν υπήρξαν περαιτέρω συνολικές αναλήψεις υποχρεώσεων για έργα στο πλαίσιο του 11ου ΕΤΑ. Επιπλέον, το 2021 η δημοσιονομική εκτέλεση του 10ου και του 11ου ΕΤΑ όσον αφορά τις συμβάσεις (επιμέρους αναλήψεις υποχρεώσεων: 2 118 εκατ. EUR) και τις πληρωμές (3 393 εκατ. EUR) επηρεάστηκε από την παρατεταμένη κρίση της νόσου COVID-19.

Το συνολικό ποσό των ακαθάριστων πληρωμών για όλα τα ΕΤΑ (3 435 εκατ. EUR) αντιπροσωπεύει το 91 % του στόχου των 3 763 εκατ. EUR που κοινοποιήθηκε στα κράτη μέλη. Λόγω της παρατεταμένης κατάστασης που δημιουργήθηκε από τη νόσο COVID-19, το 50 % των αντιπροσωπειών στην υποσαχάρια Αφρική δεν πέτυχε τον ελάχιστο προβλεπόμενο στόχο ως προς τις πληρωμές (90 %). Αξίζει κυρίως να σημειωθεί η Μαδαγασκάρη, η οποία έκλεισε σχεδόν πλήρως τα σύνορά της, με αποτέλεσμα να είναι πολύ δύσκολη τη συνέχιση της εκτέλεσης, όπως είχε προβλεφθεί αρχικά· το Τσαντ και η Γκάμπια λόγω αναστολής ή καθυστέρησης της εκτέλεσης· η Αιθιοπία, η Γουινέα (Κόνακρι) και το Μαλί, όπου οι πολιτικές κρίσεις επηρέασαν σοβαρά την εκτέλεση των πράξεων, με σημαντικό αντίκτυπο στις προβλεπόμενες πληρωμές δημοσιονομικής στήριξης. Στον Ειρηνικό και στην Καραϊβική, οι περιορισμοί λόγω της νόσου COVID επηρέασαν επίσης την εκτέλεση. Στα Φίτζι και στην Αϊτή, οι αρνητικές παράπλευρες επιπτώσεις που οφείλονται στην επιδείνωση της οικονομικής, κοινωνικής και πολιτικής κατάστασης είχαν καταστροφικές επιπτώσεις στο έργο υποδομής.

Αντίκτυπος των δραστηριοτήτων στις οικονομικές καταστάσεις

Στις οικονομικές καταστάσεις, ο αντίκτυπος των δραστηριοτήτων που προαναφέρθηκαν είναι περισσότερο εμφανής στα στοιχεία που αφορούν:

—

προχρηματοδότηση (βλ. σημείωση 2.2): μείωση κατά 101 εκατ. EUR κυρίως λόγω των μειωμένων προκαταβολών που καταβλήθηκαν λόγω της μείωσης του αριθμού των συμβάσεων που υπογράφηκαν (3 670 εκατ. EUR το 2020 έναντι 2 118 εκατ. EUR το 2021). Η μείωση αυτή οφειλόταν κυρίως στις προκλήσεις λόγω της συνεχιζόμενης πανδημίας COVID-19 και των γεωπολιτικών κρίσεων. Κατά συνέπεια, τα ταμειακά διαθέσιμα και τα ισοδύναμά τους αυξήθηκαν κατά 266 εκατ. EUR ως αποτέλεσμα της εν λόγω σημαντικής μείωσης των προχρηματοδοτήσεων και άλλων πληρωμών (βλ. σημείωση 2.5)·

—

ο σημαντικά μικρότερος αριθμός εκκρεμών συμβάσεων στο τέλος του 2021, που προκλήθηκε τόσο από τον περιορισμό του ΕΤΑ όσο και από τις δυσμενείς επιπτώσεις της συνεχιζόμενης κρίσης COVID-19 και των γεωπολιτικών κρίσεων στην υπογραφή νέων συμβάσεων, οδήγησε σε σημαντική μείωση των δεδουλευμένων εξόδων κατά 519 εκατ. EUR (βλ. σημείωση 2.8).

—

δαπάνες για τα μέσα ενίσχυσης (βλ. σημείωση 3.3): η συνολική μείωση των δαπανών για τα μέσα ενίσχυσης κατά 1 743 εκατ. EUR αποτελεί συνδυαστικό αποτέλεσμα. Αφενός, οι δύσκολες συνθήκες που σχετίζονται με την πανδημία COVID-19 και την ασταθή γεωπολιτική κατάσταση σε αρκετές χώρες παρεμπόδισαν την υλοποίηση των δραστηριοτήτων του ΕΤΑ το 2021. Ταυτόχρονα, η μείωση των δραστηριοτήτων στο πλαίσιο του 10ου ΕΤΑ και των προηγούμενων ΕΤΑ συνάδει με τον περιορισμό των εν λόγω ΕΤΑ, με αποτέλεσμα λιγότερες εκκρεμείς συμβάσεις στο πλαίσιο των εν λόγω ΕΤΑ.

Αντίκτυπος των μεταβολών του κανόνα EAR 11 στις οικονομικές καταστάσεις

Την 1η Ιανουαρίου 2021, ως αποτέλεσμα των μεταβολών του λογιστικού κανόνα 11 της ΕΕ (βλ. σημείωση 1 σχετικά με τις λογιστικές πολιτικές), τα χρηματοοικονομικά στοιχεία ενεργητικού του ΕΤΑ αναταξινομήθηκαν από τα διαθέσιμα προς πώληση χρηματοοικονομικά στοιχεία ενεργητικού στα χρηματοοικονομικά στοιχεία ενεργητικού στην εύλογη αξία μέσω πλεονάσματος ή ελλείμματος (FVSD). Και στις δύο περιπτώσεις, τα χρηματοοικονομικά στοιχεία ενεργητικού επιμετρώνται στην εύλογη αξία: ως εκ τούτου, οι λογιστικές αξίες είναι συγκρίσιμες. Το αντίστοιχο ποσό του αποθεματικού εύλογης αξίας μεταφέρθηκε στο σωρευτικό πλεόνασμα/έλλειμμα. Η αναταξινόμηση αυτή δεν είχε καμία επίπτωση στο καθαρό ενεργητικό του ΕΤΑ (βλ. κατάσταση μεταβολών καθαρού ενεργητικού).

ΚΕΦΑΛΑΙΑ ΠΟΥ ΔΙΑΧΕΙΡΙΖΕΤΑΙ Η ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ ΤΟΥ ΕΤΑ

ΙΣΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΕΤΑ

ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ ΤΟΥ ΕΤΑ

ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΑΜΕΙΑΚΩΝ ΡΟΩΝ ΤΟΥ ΕΤΑ

ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΜΕΤΑΒΟΛΩΝ ΚΑΘΑΡΟΥ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟΥ ΤΟΥ ΕΤΑ

ΙΣΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΑΝΑ ΕΤΑ

ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ ΑΝΑ ΕΤΑ

ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΜΕΤΑΒΟΛΩΝ ΚΑΘΑΡΟΥ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟΥ ΑΝΑ ΕΤΑ

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΤΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ ΤΟΥ ΕΤΑ

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ ΤΩΝ ΚΑΤΑΠΙΣΤΕΥΜΑΤΙΚΩΝ ΤΑΜΕΙΩΝ ΤΗΣ ΕΕ ΕΝΟΠΟΙΗΜΕΝΩΝ ΣΤΟ ΕΤΑ

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ ΤΟΥ ΚΑΤΑΠΙΣΤΕΥΜΑΤΙΚΟΥ ΤΑΜΕΙΟΥ «BÊKOU» ΤΗΣ ΕΕ 2021

ΙΣΟΛΟΓΙΣΜΟΣ

ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ

ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΑΜΕΙΑΚΩΝ ΡΟΩΝ

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ ΤΟΥ ΚΑΤΑΠΙΣΤΕΥΜΑΤΙΚΟΥ ΤΑΜΕΙΟΥ ΤΗΣ ΕΕ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΦΡΙΚΗ 2021

ΙΣΟΛΟΓΙΣΜΟΣ

ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ

ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΑΜΕΙΑΚΩΝ ΡΟΩΝ

ΕΝΟΠΟΙΗΜΕΝΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ ΤΟΥ ΕΤΑ ΚΑΙ ΤΩΝ ΚΑΤΑΠΙΣΤΕΥΜΑΤΙΚΩΝ ΤΑΜΕΙΩΝ ΤΗΣ ΕΕ

ΕΝΟΠΟΙΗΜΕΝΟΣ ΙΣΟΛΟΓΙΣΜΟΣ

ΕΝΟΠΟΙΗΜΕΝΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ

ΕΝΟΠΟΙΗΜΕΝΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΑΜΕΙΑΚΩΝ ΡΟΩΝ

ΕΝΟΠΟΙΗΜΕΝΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΜΕΤΑΒΟΛΩΝ ΚΑΘΑΡΟΥ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟΥ

ΕΚΘΕΣΗ ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΗΣ ΕΚΤΕΛΕΣΗΣ ΤΟΥ ΕΤΑ

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ ΤΟΥ ΕΤΑ (4)

ΙΣΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΕΤΑ

σε εκατ. EUR
	Σημείωση	31.12.2021	31.12.2020
ΜΗ ΚΥΚΛΟΦΟΡΟΥΝ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟ
Χρηματοοικονομικά στοιχεία ενεργητικού	2.1	39	33
Προχρηματοδότηση	2.2	671	870
Συνεισφορές του καταπιστευματικού ταμείου	2.3	382	394
Απαιτήσεις από ανταλλακτικές συναλλαγές		4	3
		1 096	1 300
ΚΥΚΛΟΦΟΡΟΥΝ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟ
Προχρηματοδότηση	2.2	1 453	1 355
Απαιτήσεις από ανταλλακτικές συναλλαγές και εισπρακτέα ποσά από μη ανταλλακτικές συναλλαγές	2.4	35	140
Ταμειακά διαθέσιμα και ισοδύναμά τους	2.5	994	728
		2 481	2 223
ΣΥΝΟΛΟ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟΥ		3 577	3 523
ΜΑΚΡΟΠΡΟΘΕΣΜΕΣ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ
Χρηματοοικονομικές υποχρεώσεις	2.6	(7)	(2)
		(7)	(2)
ΒΡΑΧΥΠΡΟΘΕΣΜΕΣ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ
Οφειλές	2.7	(501)	(615)
Δεδουλευμένα έξοδα	2.8	(1 008 )	(1 527 )
		(1 509 )	(2 143 )
ΣΥΝΟΛΟ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΩΝ		(1 516 )	(2 145 )
ΚΑΘΑΡΟ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟ		2 061	1 379
ΚΕΦΑΛΑΙΑ ΚΑΙ ΑΠΟΘΕΜΑΤΙΚΑ
Αποθεματικό εύλογης αξίας	2.9	—	(5)
Αιτηθέντα κεφάλαια του ταμείου — ενεργά ΕΤΑ	2.10	62 643	58 986
Αιτηθέντα κεφάλαια του ταμείου που μεταφέρθηκαν από ΕΤΑ που έχουν κλείσει	2.10	2 252	2 252
Οικονομικό αποτέλεσμα μεταφερθέν από προηγούμενες χρήσεις		(59 860 )	(55 111 )
Οικονομικό αποτέλεσμα του έτους		(2 974 )	(4 744 )
ΚΑΘΑΡΟ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟ		2 061	1 379

ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ ΤΟΥ ΕΤΑ

σε εκατ. EUR
	Σημείωση	2021	2020
ΕΣΟΔΑ
Έσοδα από μη ανταλλακτικές συναλλαγές	3.1
Δραστηριότητες είσπραξης		27	92
		27	92
Έσοδα από ανταλλακτικές συναλλαγές	3.2
Χρηματοοικονομικά έσοδα		(26)	6
Άλλα έσοδα		74	37
		48	43
Σύνολο εσόδων		75	135
ΕΞΟΔΑ
Μέσα ενίσχυσης	3.3	(2 864 )	(4 607 )
Έξοδα συγχρηματοδότησης	3.4	(19)	(53)
Χρηματοοικονομικό κόστος	3.5	(20)	(21)
Λοιπά έξοδα	3.6	(145)	(197)
Σύνολο εξόδων		(3 049 )	(4 878 )
ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ ΤΟΥ ΕΤΟΥΣ		(2 974 )	(4 744 )

ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΑΜΕΙΑΚΩΝ ΡΟΩΝ ΤΟΥ ΕΤΑ

σε εκατ. EUR
	Σημείωση	2021	2020
Οικονομικό αποτέλεσμα του έτους		(2 974 )	(4 744 )
Λειτουργικές δραστηριότητες
Αύξηση του κεφαλαίου — συνεισφορές (καθαρές)		3 657	4 177
(Αύξηση)/μείωση των συνεισφορών του καταπιστευματικού ταμείου		12	(127)
(Αύξηση)/μείωση προχρηματοδοτήσεων		101	(29)
(Αύξηση)/μείωση απαιτήσεων από ανταλλακτικές συναλλαγές και εισπρακτέων ποσών από μη ανταλλακτικές συναλλαγές		105	(17)
Αύξηση/(μείωση) χρηματοοικονομικών υποχρεώσεων		5	(17)
Αύξηση/(μείωση) οφειλών		(114)	99
Αύξηση/(μείωση) δεδουλευμένων εξόδων και προεισπραχθέντων εσόδων		(519)	209
Άλλες μη ταμειακές μεταβολές		—	(3)
Επενδυτικές δραστηριότητες
(Αύξηση)/μείωση μη παράγωγων χρηματοοικονομικών στοιχείων ενεργητικού στην εύλογη αξία μέσω πλεονάσματος ή ελλείμματος (*1)		(7)	2
ΚΑΘΑΡΕΣ ΤΑΜΕΙΑΚΕΣ ΡΟΕΣ		266	(452)
Καθαρή αύξηση/(μείωση) ταμειακών διαθεσίμων και ισοδυνάμων τους		266	(451)
Ταμειακά διαθέσιμα και ισοδύναμά τους στην αρχή του οικονομικού έτους	2.5	728	1 179
Ταμειακά διαθέσιμα και ισοδύναμά τους στο τέλος του οικονομικού έτους	2.5	994	728

ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΜΕΤΑΒΟΛΩΝ ΚΑΘΑΡΟΥ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟΥ ΤΟΥ ΕΤΑ

σε εκατ. EUR
	Κεφάλαια του ταμείου — ενεργά ΕΤΑ (Α)	Μη αιτηθέντα κεφάλαια — ενεργά ΕΤΑ (Β)	Αιτηθέντα κεφάλαια του ταμείου — ενεργά ΕΤΑ (Γ) = (Α)-(Β)	Σωρευτικά αποθεματικά (Δ)	Αιτηθέντα κεφάλαια του ταμείου που μεταφέρθηκαν από ΕΤΑ που έχουν κλείσει (Ε)	Αποθεματικό εύλογης αξίας (ΣΤ)	Σύνολο καθαρού ενεργητικού (Γ)+(Δ)+(Ε)+(ΣΤ)
ΥΠΟΛΟΙΠΟ ΣΤΙΣ 31.12.2019	73 264	18 455	54 809	(55 111 )	2 252	(2)	1 948
Μεταβολές εύλογης αξίας					(3)		(3)
Αύξηση του κεφαλαίου — συνεισφορές	(223)	(4 400 )	4 177	—	—		4 177
Οικονομικό αποτέλεσμα του έτους	—	—	—	(4 744 )	—		(4 744 )
ΥΠΟΛΟΙΠΟ ΣΤΙΣ 31.12.2020	73 041	14 055	58 986	(59 854 )	2 252	(5)	1 379
Αντίκτυπος του αναθεωρημένου EAR 11				(5)		5	—
ΥΠΟΛΟΙΠΟ ΤΗΝ 1.1.2021	73 041	14 055	58 986	(59 860 )	2 252	—	1 379
Αύξηση του κεφαλαίου — συνεισφορές	(43)	(3 700 )	3 657	—	—		3 657
Οικονομικό αποτέλεσμα του έτους	—	—	—	(2 974 )	—		(2 974 )
ΥΠΟΛΟΙΠΟ ΣΤΙΣ 31.12.2021	72 998	10 355	62 643	(62 834 )	2 252	—	2 061

ΙΣΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΑΝΑ ΕΤΑ

σε εκατ. EUR
		31.12.2021					31.12.2020
	Σημείωση	8ο ΕΤΑ	9ο ΕΤΑ	10ο ΕΤΑ	11ο ΕΤΑ	Σύνολο	8ο ΕΤΑ	9ο ΕΤΑ	10ο ΕΤΑ	11ο ΕΤΑ	Σύνολο
ΜΗ ΚΥΚΛΟΦΟΡΟΥΝ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟ
Χρηματοοικονομικά στοιχεία ενεργητικού	2.1	—	—	(2)	41	39	—	—	(2)	35	33
Προχρηματοδότηση	2.2	—	—	219	452	671	—	3	292	575	870
Συνεισφορές του καταπιστευματικού ταμείου	2.3	—	31	9	341	382	—	29	9	355	394
Απαιτήσεις από ανταλλακτικές συναλλαγές		—	—	—	4	4	—	—	—	3	3
		—	31	226	839	1 096	—	33	299	969	1 300
ΚΥΚΛΟΦΟΡΟΥΝ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟ
Προχρηματοδότηση	2.2	—	14	353	1 085	1 453	0	9	341	1 005	1 355
Απαιτήσεις από ανταλλακτικές συναλλαγές και εισπρακτέα ποσά από μη ανταλλακτικές συναλλαγές	2.4	180	(314)	1 296	(1 127 )	35	181	(177)	1 723	(1 586 )	140
Λογαριασμοί μεταφορών μεταξύ ΕΤΑ		181	(316)	1 279	(1 144 )	—	181	(246)	1 663	(1 598 )	—
Ταμειακά διαθέσιμα και ισοδύναμά τους	2.5	—	—	—	994	994	—	—	—	728	728
		361	(615)	2 928	(192)	2 481	362	(414)	3 726	(1 451 )	2 223
ΣΥΝΟΛΟ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟΥ		361	(584)	3 154	646	3 577	362	(381)	4 025	(483)	3 523
ΜΑΚΡΟΠΡΟΘΕΣΜΕΣ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ
Χρηματοοικονομικές υποχρεώσεις	2.6	—	—	—	(7)	(7)	—	—	—	(2)	(2)
		—	—	—	(7)	(7)	—	—	—	(2)	(2)
ΒΡΑΧΥΠΡΟΘΕΣΜΕΣ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ
Οφειλές	2.7	—	(0)	(27)	(473)	(501)	—	(1)	(62)	(554)	(615)
Δεδουλευμένα έξοδα	2.8	—	(6)	(110)	(892)	(1 008 )	—	(67)	(217)	(1 244 )	(1 527 )
		—	(6)	(138)	(1 365 )	(1 509 )	—	(67)	(279)	(1 798 )	(2 143 )
ΣΥΝΟΛΟ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΩΝ		—	(6)	(138)	(1 372 )	(1 516 )	—	(67)	(279)	(1 800 )	(2 145 )
ΚΑΘΑΡΟ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟ		361	(591)	3 016	(725)	2 061	362	(448)	3 747	(2 282 )	1 379
Αποθεματικά εύλογης αξίας	2.9	—	—	—	—	—	—	—	(2)	(4)	(5)
Αιτηθέντα κεφάλαια του ταμείου — ενεργά ΕΤΑ	2.10	12 164	10 492	20 960	19 027	62 643	12 164	10 535	20 960	15 327	58 986
Αιτηθέντα κεφάλαια του ταμείου που μεταφέρθηκαν από ΕΤΑ που έχουν κλείσει	2.10	627	1 625	—	—	2 252	627	1 625	—	—	2 252
Μεταφορές αιτηθέντων κεφαλαίων του ταμείου μεταξύ ενεργών ΕΤΑ	2.10	(2 512 )	2 018	101	394	—	(2 512 )	2 041	188	283	—
Οικονομικό αποτέλεσμα μεταφερθέν από προηγούμενες χρήσεις		(10 098 )	(14 404 )	(19 065 )	(16 293 )	(59 860 )	(10 098 )	(14 440 )	(18 606 )	(11 966 )	(55 111 )
Οικονομικό αποτέλεσμα του έτους		(1)	(6)	(260)	(2 708 )	(2 974 )	—	36	(457)	(4 324 )	(4 744 )
ΚΑΘΑΡΟ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟ		180	(274)	1 737	419	2 061	181	(203)	2 084	(683)	1 379

ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ ΑΝΑ ΕΤΑ

σε εκατ. EUR
		2021					2020
	Σημείωση	8ο ΕΤΑ	9ο ΕΤΑ	10ο ΕΤΑ	11ο ΕΤΑ	Σύνολο	8ο ΕΤΑ	9ο ΕΤΑ	10ο ΕΤΑ	11ο ΕΤΑ	Σύνολο
ΕΣΟΔΑ
Έσοδα από μη ανταλλακτικές συναλλαγές	3.1
Δραστηριότητες είσπραξης		—	—	1	26	27	(1)	5	69	19	92
		—	—	1	26	27	(1)	5	69	19	92
Έσοδα από ανταλλακτικές συναλλαγές	3.2
Χρηματοοικονομικά έσοδα		—	0	(22)	(4)	(26)	—	5	1	1	6
Άλλα έσοδα		—	5	14	55	74	—	5	18	13	37
		—	5	(8)	51	48	—	10	19	13	43
Σύνολο εσόδων		—	5	(7)	78	75	(1)	15	88	32	135
ΕΞΟΔΑ
Μέσα ενίσχυσης	3.3	—	(7)	(214)	(2 644 )	(2 864 )	—	34	(462)	(4 179 )	(4 607 )
Έξοδα συγχρηματοδότησης	3.4	—	—	—	(19)	(19)	—	—	(41)	(12)	(53)
Χρηματοοικονομικό κόστος	3.5	—	7	(23)	(3)	(20)	1	(3)	(16)	(4)	(21)
Λοιπά έξοδα	3.6	—	(11)	(16)	(119)	(145)	—	(9)	(25)	(162)	(197)
Σύνολο εξόδων		—	(12)	(252)	(2 785 )	(3 049 )	1	21	(545)	(4 356 )	(4 878 )
ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ ΤΟΥ ΕΤΟΥΣ		—	(8)	(259)	(2 708 )	(2 974 )	—	36	(457)	(4 324 )	(4 744 )

ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΜΕΤΑΒΟΛΩΝ ΚΑΘΑΡΟΥ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟΥ ΑΝΑ ΕΤΑ

σε εκατ. EUR
8ο ΕΤΑ	Κεφάλαια του ταμείου — ενεργά ΕΤΑ (Α)	Μη αιτηθέντα κεφάλαια — ενεργά ΕΤΑ (Β)	Αιτηθέντα κεφάλαια του ταμείου — ενεργά ΕΤΑ (Γ) = (Α)-(Β)	Σωρευτικά αποθεματικά (Δ)	Αιτηθέντα κεφάλαια του ταμείου που μεταφέρθηκαν από ΕΤΑ που έχουν κλείσει (Ε)	Μεταφορές αιτηθέντων κεφαλαίων του ταμείου μεταξύ ενεργών ΕΤΑ (ΣΤ)	Σύνολο καθαρού ενεργητικού (Γ)+(Δ)+(Ε)+(ΣΤ)
ΥΠΟΛΟΙΠΟ ΣΤΙΣ 31.12.2019	12 164	—	12 164	(10 098 )	627	(2 510 )	183
Μεταφορές προς/από το 10ο ΕΤΑ			—			(2)	(2)
ΥΠΟΛΟΙΠΟ ΣΤΙΣ 31.12.2020	12 164	—	12 164	(10 098 )	627	(2 512 )	181
Μεταφορές προς/από το 10ο ΕΤΑ			—			—	—
ΥΠΟΛΟΙΠΟ ΣΤΙΣ 31.12.2021	12 164	—	12 164	(10 098 )	627	(2 512 )	181

σε εκατ. EUR
9ο ΕΤΑ	Κεφάλαια του ταμείου — ενεργά ΕΤΑ (Α)	Μη αιτηθέντα κεφάλαια — ενεργά ΕΤΑ (Β)	Αιτηθέντα κεφάλαια του ταμείου — ενεργά ΕΤΑ (Γ) = (Α)-(Β)	Σωρευτικά αποθεματικά (Δ)	Αιτηθέντα κεφάλαια του ταμείου που μεταφέρθηκαν από ΕΤΑ που έχουν κλείσει (Ε)	Μεταφορές αιτηθέντων κεφαλαίων του ταμείου μεταξύ ενεργών ΕΤΑ (ΣΤ)	Σύνολο καθαρού ενεργητικού (Γ)+(Δ)+(Ε)+(ΣΤ)
ΥΠΟΛΟΙΠΟ ΣΤΙΣ 31.12.2019	10 773	15	10 758	(14 440 )	1 625	2 109	53
Μεταφορές προς/από το 10ο ΕΤΑ		—	—				—
Μεταφορές προς/από το 10ο ΕΤΑ			—			(69)	(69)
Επιστροφές στα κράτη μέλη	(223)		(223)				(223)
Οικονομικό αποτέλεσμα του έτους			—				—
ΥΠΟΛΟΙΠΟ ΣΤΙΣ 31.12.2020	10 550	15	10 535	(14 440 )	1 625	2 041	(203)
Αύξηση του κεφαλαίου — συνεισφορές		—	—				—
Μεταφορές προς/από το 10ο ΕΤΑ			—			(23)	(23)
Επιστροφές στα κράτη μέλη	(43)		(43)				(43)
Οικονομικό αποτέλεσμα του έτους			—	(6)		—	(6)
ΥΠΟΛΟΙΠΟ ΣΤΙΣ 31.12.2021	10 507	15	10 492	(14 410 )	1 625	2 018	(274)

σε εκατ. EUR
10ο ΕΤΑ	Κεφάλαια του ταμείου — ενεργά ΕΤΑ (Α)	Μη αιτηθέντα κεφάλαια — ενεργά ΕΤΑ (Β)	Αιτηθέντα κεφάλαια του ταμείου — ενεργά ΕΤΑ (Γ) = (Α)-(Β)	Σωρευτικά αποθεματικά (Δ)	Αιτηθέντα κεφάλαια του ταμείου που μεταφέρθηκαν από ΕΤΑ που έχουν κλείσει (Ε)	Αποθεματικό εύλογης αξίας (Ζ)	Σύνολο καθαρού ενεργητικού (Γ)+(Δ)+(Ε)+(ΣΤ)
ΥΠΟΛΟΙΠΟ ΣΤΙΣ 31.12.2019	20 960	—	20 960	(18 606 )	265		2 618
Μεταφορές προς/από το 8ο και 9ο ΕΤΑ			—		71		71
Μεταφορές προς/από το 11ο ΕΤΑ			—		(147)		(147)
Οικονομικό αποτέλεσμα του έτους			—	(457)			(457)
ΥΠΟΛΟΙΠΟ ΣΤΙΣ 31.12.2020	20 960	—	20 960	(19 063 )	188	(2)	2 084
Αντίκτυπος του αναθεωρημένου EAR 11				(2)		2	—
ΥΠΟΛΟΙΠΟ ΤΗΝ 1.1.2020	20 960	—	20 960	(19 065 )	188	—	2 084
Μεταφορές προς/από το 8ο και 9ο ΕΤΑ			—		23		23
Μεταφορές προς/από το 11ο ΕΤΑ			—		(110)		(110)
Οικονομικό αποτέλεσμα του έτους			—	(260)			(260)
ΥΠΟΛΟΙΠΟ ΣΤΙΣ 31.12.2021	20 960	—	20 960	(19 324 )	101	—	1 737

σε εκατ. EUR
11ο ΕΤΑ	Κεφάλαια του ταμείου — ενεργά ΕΤΑ (Α)	Μη αιτηθέντα κεφάλαια — ενεργά ΕΤΑ (Β)	Αιτηθέντα κεφάλαια του ταμείου — ενεργά ΕΤΑ (Γ) = (Α)-(Β)	Σωρευτικά αποθεματικά (Δ)	Μεταφορές αιτηθέντων κεφαλαίων του ταμείου μεταξύ ενεργών ΕΤΑ (ΣΤ)	Αποθεματικό εύλογης αξίας (Ζ)	Σύνολο καθαρού ενεργητικού (Γ)+(Δ)+(Ε)+(ΣΤ)+(Ζ)
ΥΠΟΛΟΙΠΟ ΣΤΙΣ 31.12.2019	29 367	18 440	10 927	(11 966 )	136	(2)	(905)
Μεταβολές εύλογης αξίας					—	(2)	(2)
Αύξηση του κεφαλαίου — συνεισφορές		(4 400 )	4 400		147		4 547
Οικονομικό αποτέλεσμα του έτους			—	(4 324 )	—		(4 324 )
ΥΠΟΛΟΙΠΟ ΣΤΙΣ 31.12.2020	29 367	14 040	15 327	(16 290 )	283	(4)	(683)
Αντίκτυπος του αναθεωρημένου EAR 11				(4)		4	—
ΥΠΟΛΟΙΠΟ ΤΗΝ 1.1.2020	29 367	14 040	15 327	(16 294 )	283	—	(683)
Αύξηση του κεφαλαίου — συνεισφορές		(3 700 )	3 700		110		3 810
Οικονομικό αποτέλεσμα του έτους			—	(2 708 )	—		(2 708 )
ΥΠΟΛΟΙΠΟ ΣΤΙΣ 31.12.2021	29 367	10 340	19 027	(19 002 )	394	—	419

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΤΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ ΤΟΥ ΕΤΑ (5)

1. ΘΕΜΕΛΙΩΔΕΙΣ ΛΟΓΙΣΤΙΚΕΣ ΜΕΘΟΔΟΙ

1.1. ΛΟΓΙΣΤΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ

Στόχος των οικονομικών καταστάσεων είναι να παρέχουν πληροφορίες σε ευρύ φάσμα ενδιαφερόμενων μερών σχετικά με την οικονομική κατάσταση, την απόδοση και τις ταμειακές ροές μιας οντότητας.

Οι γενικές κατευθύνσεις (ή οι λογιστικές αρχές) που πρέπει να τηρούνται κατά την κατάρτιση των οικονομικών καταστάσεων ορίζονται στον λογιστικό κανόνα 1 της ΕΕ «Οικονομικές καταστάσεις» και είναι οι ίδιες με αυτές που περιγράφονται στο IPSAS 1: πιστή παρουσίαση, δεδουλευμένη βάση, συνέχεια της δράσης, συνεκτικότητα της παρουσίασης, σημαντικότητα, συγκεντρωτική παρουσίαση, συμψηφισμός και συγκριτικές πληροφορίες. Τα ποιοτικά χαρακτηριστικά της χρηματοοικονομικής πληροφόρησης είναι η συνάφεια, η πιστή απεικόνιση (αξιοπιστία), η σαφήνεια, η έγκαιρη πληροφόρηση, η συγκρισιμότητα και η επαληθευσιμότητα.

1.2. BΑΣΗ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗΣ

1.2.1. Περίοδος αναφοράς

Οι οικονομικές καταστάσεις καταρτίζονται σε ετήσια βάση. Η λογιστική χρήση αρχίζει την 1η Ιανουαρίου και λήγει στις 31 Δεκεμβρίου.

1.2.2. Νομίσματα και βάσεις μετατροπής

Οι ετήσιες καταστάσεις καταρτίζονται σε εκατομμύρια ευρώ, διότι το ευρώ αποτελεί το νόμισμα λειτουργίας της ΕΕ. Οι συναλλαγές σε ξένο νόμισμα μετατρέπονται σε ευρώ με βάση τη συναλλαγματική ισοτιμία την ημερομηνία των συναλλαγών. Τα συναλλαγματικά κέρδη και ζημίες που προκύπτουν από τον διακανονισμό συναλλαγών σε ξένο νόμισμα και από την εκ νέου μετατροπή στο τέλος της χρήσης των συναλλαγματικών ισοτιμιών χρηματικών στοιχείων ενεργητικού και παθητικού σε ξένα νομίσματα αναγνωρίζονται στην κατάσταση οικονομικών αποτελεσμάτων. Εφαρμόζονται διαφορετικές μέθοδοι μετατροπής για τα ενσώματα πάγια και άυλα στοιχεία ενεργητικού τα οποία αποτιμώνται σε ευρώ κατά την ημέρα της αγοράς τους.

Τα υπόλοιπα τέλους χρήσης χρηματικών στοιχείων ενεργητικού και παθητικού εκφρασμένων σε ξένο νόμισμα μετατρέπονται σε ευρώ με βάση τις συναλλαγματικές ισοτιμίες της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ) της 31ης Δεκεμβρίου.

Συναλλαγματικές ισοτιμίες του ευρώ

Νόμισμα	31.12.2021	31.12.2020	Νόμισμα	31.12.2021	31.12.2020
BGN	1,9558	1,9558	PLN	4,5969	4,5597
CZK	26,8580	26,2420	RON	4,9490	4,8683
DKK	7,4364	7,4409	SEK	10,2503	10,0343
GBP	0,84028	0,8990	CHF	1,0331	1,0802
HRK	7,5156	7,5519	JPY	130,3800	126,4900
HUF	369,1900	363,8900	USD	1,1326	1,2271

1.2.3. Χρησιμοποίηση εκτιμήσεων

Σύμφωνα με τα Διεθνή Λογιστικά Πρότυπα του Δημόσιου Τομέα (International Public Sector Accounting Standards — IPSAS) και τις γενικώς παραδεκτές λογιστικές αρχές, οι οικονομικές καταστάσεις περιλαμβάνουν, αναγκαστικά, ποσά στηριζόμενα σε εκτιμήσεις και παραδοχές των διαχειριστών με βάση τις πλέον αξιόπιστες διαθέσιμες πληροφορίες. Στις σημαντικές εκτιμήσεις συγκαταλέγονται, χωρίς να περιορίζονται σε αυτά: ποσά για υποχρεώσεις παροχών στους εργαζομένους, ο χρηματοοικονομικός κίνδυνος επί εισπρακτέων λογαριασμών και τα ποσά που ανακοινώνονται στις σημειώσεις σχετικά με τα χρηματοδοτικά μέσα, η πρόβλεψη απομείωσης για χρηματοοικονομικά στοιχεία ενεργητικού στο αποσβεσμένο κόστος και για υποχρεώσεις από συμβόλαια οικονομικών εγγυήσεων, τα δεδουλευμένα έσοδα και έξοδα, προβλέψεις, ο βαθμός απομείωσης της αξίας άυλων περιουσιακών στοιχείων και ενσώματων παγίων, η καθαρή πραγματοποιήσιμη αξία των αποθεμάτων, οι ενδεχόμενες απαιτήσεις και οι ενδεχόμενες υποχρεώσεις. Τα πραγματικά αποτελέσματα μπορεί να διαφέρουν από τις εκτιμήσεις αυτές.

Οι λογικές εκτιμήσεις αποτελούν ουσιώδες συστατικό στοιχείο της κατάρτισης των οικονομικών καταστάσεων και δεν βλάπτουν την αξιοπιστία τους. Μια εκτίμηση ίσως πρέπει να αναθεωρηθεί, αν υπάρχουν μεταβολές σχετικά με τις συνθήκες στις οποίες βασίστηκε η εκτίμηση ή ως αποτέλεσμα νέων πληροφοριών ή ευρύτερης εμπειρίας. Από τη φύση της, η αναθεώρηση μιας εκτίμησης δεν σχετίζεται με προγενέστερες περιόδους και δεν αποτελεί διόρθωση λάθους. Το αποτέλεσμα της μεταβολής μιας λογιστικής εκτίμησης αναγνωρίζεται στο πλεόνασμα ή έλλειμμα των περιόδων στις οποίες γίνεται γνωστό.

1.2.4. Εφαρμογή νέων και αναθεωρημένων λογιστικών κανόνων της Ευρωπαϊκής Ένωσης (EAR)

Αναθεωρημένοι λογιστικοί κανόνες της ΕΕ που ισχύουν για τις περιόδους που αρχίζουν την 1η Ιανουαρίου 2021 ή αργότερα

Το 2020 η υπόλογος ενέκρινε τον αναθεωρημένο κανόνα EAR 11 «Χρηματοοικονομικά μέσα», ο οποίος ισχύει υποχρεωτικά από 1η Ιανουαρίου 2021. Ο αναθεωρημένος κανόνας EAR 11 βασίζεται στο νέο IPSAS 41 «Χρηματοοικονομικά μέσα», το τροποποιημένο IPSAS 28 «Χρηματοοικονομικά μέσα: Παρουσίαση» και το τροποποιημένο IPSAS 30 «Χρηματοοικονομικά μέσα: Γνωστοποιήσεις» που εκδόθηκαν τον Αύγουστο του 2018. Καθιερώνει τις αρχές που διέπουν την χρηματοοικονομική πληροφόρηση όσον αφορά τα χρηματοοικονομικά στοιχεία ενεργητικού και τις χρηματοοικονομικές υποχρεώσεις. Σύμφωνα με τις μεταβατικές διατάξεις του αναθεωρημένου κανόνα EAR 11, η οντότητα λογιστικοποιεί τυχόν μεταβολές από την αρχική εφαρμογή, την 1η Ιανουαρίου 2021. Ο αναθεωρημένος κανόνας EAR 11 δεν απαιτεί την επαναδιατύπωση προηγούμενων περιόδων. Ως εκ τούτου, τα χρηματοοικονομικά στοιχεία ενεργητικού, οι χρηματοοικονομικές υποχρεώσεις, οι απαιτήσεις από ανταλλακτικές συναλλαγές και τα έσοδα/έξοδα από τόκους στις 31 Δεκεμβρίου 2020 που παρουσιάζονται στους παρόντες λογαριασμούς λογιστικοποιήθηκαν σύμφωνα με τις λογιστικές πολιτικές που αναφέρονται στις οικονομικές καταστάσεις της οντότητας για το 2020.

Μεταβολές σε σχέση με την εφαρμογή του αναθεωρημένου EAR 11

Νέες αρχές ταξινόμησης και επιμέτρησης των χρηματοοικονομικών στοιχείων ενεργητικού

Ο αναθεωρημένος κανόνας EAR 11 καθιερώνει μια προσέγγιση βάσει αρχών όσον αφορά την ταξινόμηση των χρηματοοικονομικών στοιχείων ενεργητικού και απαιτεί τη χρήση δύο κριτηρίων: το μοντέλο που εφαρμόζει η οντότητα για τη διαχείριση των χρηματοοικονομικών στοιχείων ενεργητικού της και τις συμβατικές ιδιαιτερότητες που σχετίζονται με τις ταμειακές ροές των εν λόγω στοιχείων ενεργητικού. Ανάλογα με τα κριτήρια αυτά, τα χρηματοοικονομικά στοιχεία ενεργητικού ταξινομούνται στις ακόλουθες κατηγορίες: «χρηματοοικονομικά στοιχεία ενεργητικού στο αποσβεσμένο κόστος», «χρηματοοικονομικά στοιχεία ενεργητικού στην εύλογη αξία μέσω καθαρού ενεργητικού/ιδίων κεφαλαίων» (FVNA) ή «χρηματοοικονομικά στοιχεία ενεργητικού στην εύλογη αξία μέσω πλεονάσματος ή ελλείμματος» (FVSD).

Η εφαρμογή των νέων κριτηρίων οδήγησε στην αναταξινόμηση όλων των επενδύσεων μετοχικού κεφαλαίου και των χρεωστικών τίτλων από «διαθέσιμα προς πώληση» σε χρηματοοικονομικά στοιχεία ενεργητικού στην εύλογη αξία μέσω πλεονάσματος ή ελλείμματος. Το σχετικό αποθεματικό εύλογης αξίας αναταξινομήθηκε —εντός του καθαρού ενεργητικού— στο σωρευτικό πλεόνασμα ή έλλειμμα.

Νέο μοντέλο απομείωσης

Ενώ το προηγούμενο μοντέλο απομείωσης βασιζόταν σε ζημίες που είχαν πραγματοποιηθεί, ο αναθεωρημένος κανόνας EAR 11 καθιέρωσε ένα μελλοντοστρεφές μοντέλο απομείωσης με βάση τις αναμενόμενες πιστωτικές ζημίες κατά τη διάρκεια ζωής του χρηματοοικονομικού στοιχείου ενεργητικού. Στις αναμενόμενες πιστωτικές ζημίες λαμβάνονται υπόψη πιθανά γεγονότα αθέτησης και η εξέλιξη της πιστωτικής ποιότητας των χρηματοοικονομικών στοιχείων ενεργητικού. Το νέο μοντέλο απομείωσης εφαρμόζεται σε όλα τα χρηματοοικονομικά στοιχεία ενεργητικού που επιμετρώνται στο αποσβεσμένο κόστος ή στην εύλογη αξία μέσω καθαρών στοιχείων ενεργητικού/ιδίων κεφαλαίων, καθώς και στις δανειακές δεσμεύσεις και στα συμβόλαια οικονομικών εγγυήσεων.

Λογιστική μεταχείριση οικονομικών εγγυήσεων

Ο αναθεωρημένος κανόνας EAR 11 προϋποθέτει την εφαρμογή απαιτήσεων λογιστικής μεταχείρισης των οικονομικών εγγυήσεων σε όλα τα συμβόλαια οικονομικών εγγυήσεων. Η επιμέτρηση της υποχρέωσης από οικονομική εγγύηση βασίζεται στην εύλογη αξία της εγγύησης κατά την αρχική αναγνώριση και στην εξέλιξη των αναμενόμενων πιστωτικών ζημιών από το χαρτοφυλάκιο εγγυημένων οφειλών.

1.3. ΙΣΟΛΟΓΙΣΜΟΣ

1.3.1. Χρηματοοικονομικά στοιχεία ενεργητικού

Ταξινόμηση κατά την αρχική αναγνώριση

Η ταξινόμηση των χρηματοοικονομικών μέσων καθορίζεται κατά την αρχική αναγνώριση. Με βάση το μοντέλο διαχείρισης και τα χαρακτηριστικά των συμβατικών ταμειακών ροών των στοιχείων ενεργητικού, τα χρηματοοικονομικά στοιχεία ενεργητικού μπορούν να ταξινομηθούν σε τρεις κατηγορίες: χρηματοοικονομικά στοιχεία ενεργητικού στο αποσβεσμένο κόστος, χρηματοοικονομικά στοιχεία ενεργητικού στην εύλογη αξία μέσω καθαρού ενεργητικού/ιδίων κεφαλαίων (FVNA) ή χρηματοοικονομικά στοιχεία ενεργητικού στην εύλογη αξία μέσω πλεονάσματος ή ελλείμματος (FVSD).

i) Χρηματοοικονομικά στοιχεία ενεργητικού στο αποσβεσμένο κόστος

Τα χρηματοοικονομικά στοιχεία ενεργητικού στο αποσβεσμένο κόστος είναι μη παράγωγα χρηματοοικονομικά στοιχεία ενεργητικού που πληρούν δύο προϋποθέσεις: 1) Η οντότητα τα διακρατεί για την είσπραξη των συμβατικών ταμειακών ροών. 2) Σε συγκεκριμένες ημέρες, υπάρχουν συμβατικές ταμειακές ροές που είναι αποκλειστικά πληρωμές κεφαλαίου και τόκων επί του ανεξόφλητου κεφαλαίου.

Η κατηγορία αυτή περιλαμβάνει:

—	τα ταμειακά διαθέσιμα και τα ισοδύναμά τους·

—	δάνεια (συμπεριλαμβανομένων προθεσμιακών καταθέσεων αρχικής διάρκειας άνω των τριών μηνών)·

—	απαιτήσεις από ανταλλακτικές συναλλαγές.

Τα χρηματοοικονομικά στοιχεία ενεργητικού στο αποσβεσμένο κόστος περιλαμβάνονται στο κυκλοφορούν ενεργητικό, με εξαίρεση εκείνα με λήξη άνω των 12 μηνών από την ημερομηνία του ισολογισμού.

ii) Χρηματοοικονομικά στοιχεία ενεργητικού στην εύλογη αξία μέσω καθαρού ενεργητικού/ιδίων κεφαλαίων

Αυτά τα μη παράγωγα χρηματοοικονομικά στοιχεία ενεργητικού έχουν συμβατικές ταμειακές ροές που αντιπροσωπεύουν μόνο κεφάλαιο και τόκους επί του ανεξόφλητου κεφαλαίου. Επιπλέον, το μοντέλο διαχείρισης συνίσταται στη διακράτηση των χρηματοοικονομικών στοιχείων ενεργητικού τόσο για την είσπραξη συμβατικών ταμειακών ροών όσο και για την πώληση των χρηματοοικονομικών στοιχείων ενεργητικού.

Τα στοιχεία ενεργητικού στην κατηγορία αυτή ταξινομούνται ως κυκλοφορούν ενεργητικό εάν προβλέπεται ότι θα υλοποιηθούν εντός 12 μηνών από την ημερομηνία του ισολογισμού.

Η οντότητα δεν κατείχε τέτοια στοιχεία ενεργητικού στις 31 Δεκεμβρίου 2021.

iii) Χρηματοοικονομικά στοιχεία ενεργητικού στην εύλογη αξία μέσω πλεονάσματος ή ελλείμματος

Η οντότητα ταξινομεί τα παράγωγα και τις επενδύσεις μετοχικού κεφαλαίου στην εύλογη αξία μέσω πλεονάσματος ή ελλείμματος διότι οι συμβατικές ταμειακές ροές δεν αντιπροσωπεύουν μόνο κεφάλαιο και τόκους επί του κεφαλαίου.

Επιπλέον, η οντότητα ταξινομεί τους χρεωστικούς τίτλους που κατέχει στην εύλογη αξία μέσω πλεονάσματος ή ελλείμματος, διότι η διαχείριση και η αξιολόγηση των χαρτοφυλακίων χρεωστικών τίτλων γίνεται με βάση την εύλογη αξία χαρτοφυλακίου.

Αρχική αναγνώριση και επιμέτρηση

Οι αγορές χρηματοοικονομικών στοιχείων ενεργητικού στην εύλογη αξία μέσω πλεονάσματος ή ελλείμματος αναγνωρίζονται κατά την ημερομηνία της συναλλαγής, δηλαδή την ημερομηνία κατά την οποία η οντότητα αναλαμβάνει δέσμευση αγοράς του στοιχείου ενεργητικού. Τα ταμειακά διαθέσιμα και τα δάνεια αναγνωρίζονται όταν κατατίθενται μετρητά σε χρηματοπιστωτικό ίδρυμα ή όταν μεταβιβάζονται μετρητά στους δανειζόμενους.

Τα χρηματοοικονομικά στοιχεία ενεργητικού επιμετρώνται αρχικά στην εύλογη αξία τους. Για όλα τα χρηματοοικονομικά στοιχεία ενεργητικού που δεν αποτιμώνται στην εύλογη αξία μέσω πλεονάσματος ή ελλείμματος, το κόστος συναλλαγής προστίθεται στην εύλογη αξία τους κατά την αρχική αναγνώριση. Για τα χρηματοοικονομικά στοιχεία ενεργητικού που αποτιμώνται στην εύλογη αξία μέσω πλεονάσματος ή ελλείμματος, το κόστος συναλλαγής καταχωρίζεται στην κατάσταση οικονομικών αποτελεσμάτων.

Η εύλογη αξία ενός χρηματοοικονομικού στοιχείου ενεργητικού κατά την αρχική αναγνώριση ισοδυναμεί συνήθως με την τιμή συναλλαγής, εκτός εάν η συναλλαγή δεν πραγματοποιείται σε καθαρά εμπορική βάση, δηλαδή έναντι μηδενικού ή ονομαστικού ανταλλάγματος για σκοπούς δημόσιας πολιτικής. Στην περίπτωση αυτή, η διαφορά μεταξύ της εύλογης αξίας του χρηματοοικονομικού μέσου και της τιμής συναλλαγής αποτελεί μη ανταλλακτικό στοιχείο που αναγνωρίζεται ως έξοδο στην κατάσταση οικονομικών αποτελεσμάτων. Στην περίπτωση αυτή, η εύλογη αξία ενός χρηματοοικονομικού στοιχείου ενεργητικού προκύπτει από τις τρέχουσες συναλλαγές της αγοράς για άμεσα ισοδύναμο μέσο. Εάν δεν υπάρχει ενεργός αγορά για το μέσο, η εύλογη αξία προκύπτει από τεχνική αποτίμησης που χρησιμοποιεί διαθέσιμα δεδομένα από παρατηρήσιμες αγορές.

Επακόλουθη επιμέτρηση

Τα χρηματοοικονομικά στοιχεία ενεργητικού που αποτιμώνται στο αποσβεσμένο κόστος επιμετρώνται στη συνέχεια στο αποσβεσμένο κόστος με τη μέθοδο του αποτελεσματικού επιτοκίου.

Τα χρηματοοικονομικά στοιχεία ενεργητικού που αποτιμώνται στην εύλογη αξία μέσω πλεονάσματος ή ελλείμματος επιμετρώνται στη συνέχεια στην εύλογη αξία τους. Τα κέρδη και οι ζημίες από μεταβολές της εύλογης αξίας (συμπεριλαμβανομένων εκείνων που απορρέουν από μετατροπή συναλλάγματος και τυχόν δεδουλευμένους τόκους) συμπεριλαμβάνονται στην κατάσταση οικονομικών αποτελεσμάτων της περιόδου κατά την οποία προέκυψαν.

Εύλογη αξία κατά την επακόλουθη επιμέτρηση

Οι εύλογες αξίες επενδύσεων εισηγμένων σε ενεργές αγορές βασίζονται σε τρέχουσες τιμές ζήτησης. Εάν η αγορά ενός χρηματοοικονομικού στοιχείου ενεργητικού είναι μη ενεργή (και για μη εισηγμένους τίτλους και εξωχρηματιστηριακά παράγωγα), η ΕΕ υπολογίζει την εύλογη αξία χρησιμοποιώντας τεχνικές αποτίμησης. Σε αυτές περιλαμβάνεται η χρήση πρόσφατων συναλλαγών σε καθαρά εμπορική βάση, η αναφορά σε άλλα μέσα ίδιας φύσεως, η ανάλυση προεξοφλημένων ταμειακών ροών, τα μοντέλα τιμολόγησης δικαιωμάτων προαίρεσης και άλλες τεχνικές αποτίμησης που χρησιμοποιούνται ευρέως από τους συμμετέχοντες στην αγορά.

Επενδύσεις σε ταμεία επιχειρηματικών κεφαλαίων οι οποίες δεν έχουν χρηματιστηριακή τιμή σε ενεργό αγορά αποτιμώνται στην καθαρή αξία ενεργητικού, η οποία θεωρείται ισοδύναμη με την εύλογη αξία τους.

Απομείωση χρηματοοικονομικών στοιχείων ενεργητικού

Η ΕΕ αναγνωρίζει και επιμετρά μια ζημία απομείωσης για αναμενόμενες πιστωτικές ζημίες σε χρηματοοικονομικά στοιχεία ενεργητικού που επιμετρώνται στο αποσβεσμένο κόστος και στην εύλογη αξία μέσω καθαρού ενεργητικού/ιδίων κεφαλαίων.

Η αναμενόμενη πιστωτική ζημία είναι η παρούσα αξία της διαφοράς μεταξύ των συμβατικών ταμειακών ροών και των ταμειακών ροών που αναμένει να λάβει η ΕΕ. Η αναμενόμενη πιστωτική ζημία ενσωματώνει εύλογες και βάσιμες πληροφορίες που είναι διαθέσιμες χωρίς αδικαιολόγητο κόστος ή προσπάθεια κατά την ημερομηνία του ισολογισμού.

Για στοιχεία ενεργητικού στο αποσβεσμένο κόστος, η λογιστική αξία του στοιχείου ενεργητικού μειώνεται κατά το ποσό της ζημίας απομείωσης που αναγνωρίζεται στην κατάσταση οικονομικών αποτελεσμάτων. Αν, σε μεταγενέστερη περίοδο, μειωθεί το ποσό της ζημίας απομείωσης, η ζημία απομείωσης που είχε αναγνωριστεί προηγουμένως αντιλογίζεται μέσω της κατάστασης οικονομικών αποτελεσμάτων.

α) Απαιτήσεις

Η οντότητα αποτιμά τη ζημία απομείωσης στο ποσό της αναμενόμενης πιστωτικής ζημίας καθ’ όλη τη διάρκεια ζωής, χρησιμοποιώντας πρακτικές λύσεις (π.χ. πίνακα προβλέψεων).

β) Ταμειακά διαθέσιμα και ισοδύναμά τους

Η οντότητα τηρεί ταμειακά διαθέσιμα και ισοδύναμα σε τρεχούμενους τραπεζικούς λογαριασμούς και προθεσμιακές καταθέσεις διάρκειας έως 3 μηνών. Τα ταμειακά διαθέσιμα διακρατούνται σε τράπεζες με πολύ υψηλές αξιολογήσεις πιστοληπτικής ικανότητας, με αποτέλεσμα να έχουν πολύ χαμηλές πιθανότητες αθέτησης. Δεδομένης της μικρής διάρκειας και των χαμηλών πιθανοτήτων αθέτησης, οι αναμενόμενες πιστωτικές ζημίες από ταμειακά διαθέσιμα και ισοδύναμά τους είναι αμελητέες. Ως εκ τούτου, δεν αναγνωρίζεται πρόβλεψη απομείωσης για τα ταμειακά ισοδύναμα.

γ) Δάνεια

Η αναμενόμενη πιστωτική ζημία αποτιμάται με ένα μοντέλο τριών σταδίων το οποίο λαμβάνει υπόψη τα σταθμισμένα βάσει πιθανοτήτων γεγονότα αθέτησης κατά τη διάρκεια ζωής του χρηματοοικονομικού στοιχείου ενεργητικού και την εξέλιξη του πιστωτικού κινδύνου από την έκδοση του χρηματοοικονομικού στοιχείου ενεργητικού. Όσον αφορά τα δάνεια, η έκδοση είναι η ημερομηνία ανάληψης της αμετάκλητης δανειακής δέσμευσης.

Εάν δεν υπάρξει σημαντική αύξηση του πιστωτικού κινδύνου μετά την έκδοση (στάδιο 1), η ζημία απομείωσης είναι η αναμενόμενη πιστωτική ζημία από πιθανά γεγονότα αθέτησης κατά τους 12 μήνες που έπονται της ημερομηνίας του ισολογισμού (στο εξής: αναμενόμενη πιστωτική ζημία δωδεκαμήνου). Εάν υπάρξει σημαντική αύξηση του πιστωτικού κινδύνου μετά την έκδοση (στάδιο 2) ή εάν υπάρχουν αντικειμενικά στοιχεία που αποδεικνύουν πιστωτική απομείωση (στάδιο 3), η ζημία απομείωσης ισούται με την αναμενόμενη πιστωτική ζημία από πιθανά γεγονότα αθέτησης καθ’ όλη τη διάρκεια ζωής του χρηματοοικονομικού στοιχείου ενεργητικού (στο εξής: αναμενόμενη πιστωτική ζημία καθ’ όλη τη διάρκεια ζωής).

Παύση αναγνώρισης

Τα χρηματοοικονομικά μέσα παύουν να αναγνωρίζονται όταν τα δικαιώματα είσπραξης ταμειακών ροών από τις επενδύσεις έχουν λήξει ή όταν η οντότητα έχει μεταβιβάσει ουσιαστικά όλους τους κινδύνους και τα οφέλη κυριότητας σε άλλο μέρος. Οι πωλήσεις χρηματοοικονομικών στοιχείων ενεργητικού μέσω πλεονάσματος ή ελλείμματος αναγνωρίζονται κατά την ημερομηνία της συναλλαγής.

1.3.2. Προχρηματοδοτήσεις

Η προχρηματοδότηση είναι πληρωμή που αποβλέπει στην παροχή προκαταβολής, δηλαδή χρηματικού αποθέματος, στον δικαιούχο. Μπορεί να κατανεμηθεί σε διάφορες δόσεις κατά τη διάρκεια της περιόδου που ορίζεται στην εκάστοτε σύμβαση, απόφαση, συμφωνία ή βασική νομική πράξη. Το χρηματικό απόθεμα ή η προκαταβολή επιστρέφεται ή χρησιμοποιείται για τον σκοπό για τον οποίο έχει παρασχεθεί κατά τη διάρκεια της περιόδου που ορίζεται στη συμφωνία. Αν ο δικαιούχος δεν πραγματοποιήσει επιλέξιμες δαπάνες, υποχρεούται να επιστρέψει την προχρηματοδότηση στην οντότητα. Συνεπώς, δεδομένου ότι η οντότητα διατηρεί τον έλεγχο επί της προχρηματοδότησης και δικαιούται επιστροφή του μη επιλέξιμου τμήματος, το ποσό αναγνωρίζεται ως στοιχείο ενεργητικού.

Η προχρηματοδότηση αναγνωρίζεται αρχικά στον ισολογισμό κατά τη μεταφορά των ταμειακών διαθεσίμων στον αποδέκτη. Επιμετράται στο ποσό που χορηγείται. Στις επόμενες περιόδους, η προχρηματοδότηση επιμετράται στο ποσό που είχε αρχικά αναγνωριστεί στον ισολογισμό μείον τις επιλέξιμες δαπάνες (περιλαμβανομένων των εκτιμώμενων ποσών, κατά περίπτωση) που πραγματοποιήθηκαν κατά τη διάρκεια της περιόδου.

1.3.3. Απαιτήσεις και εισπρακτέα ποσά

Οι λογιστικοί κανόνες της ΕΕ απαιτούν χωριστή παρουσίαση των ανταλλακτικών και μη ανταλλακτικών συναλλαγών. Για τη διάκριση μεταξύ των δύο κατηγοριών, χρησιμοποιείται ο όρος «απαιτήσεις» για τις ανταλλακτικές συναλλαγές, ενώ για τις «μη ανταλλακτικές συναλλαγές», δηλαδή όταν η ΕΕ λαμβάνει αξία από άλλη οντότητα χωρίς να δίνει απευθείας σχεδόν ίση αξία σε αντάλλαγμα, χρησιμοποιείται ο όρος «εισπρακτέα ποσά» (π.χ. τα εισπρακτέα ποσά από τα κράτη μέλη που αφορούν τους ιδίους πόρους).

Οι απαιτήσεις από ανταλλακτικές συναλλαγές ανταποκρίνονται στον ορισμό των χρηματοοικονομικών μέσων. Η οντότητα τα ταξινόμησε ως χρηματοοικονομικά στοιχεία ενεργητικού στο αποσβεσμένο κόστος και τα επιμέτρησε αναλόγως.

Τα εισπρακτέα ποσά από μη ανταλλακτικές συναλλαγές καταχωρίζονται στην εύλογη αξία κατά την ημερομηνία κτήσης μείον την απομείωση αξίας. Η προσαρμογή για απομείωση αξίας πραγματοποιείται όταν υπάρχουν αντικειμενικές αποδείξεις ότι η οντότητα δεν θα μπορέσει να εισπράξει όλα τα ποσά που οφείλονται βάσει των αρχικών όρων των εισπρακτέων ποσών. Το ποσό της απομείωσης είναι η διαφορά μεταξύ της λογιστικής αξίας του στοιχείου ενεργητικού και του εισπρακτέου ποσού. Το ποσό της απομείωσης αναγνωρίζεται στην κατάσταση οικονομικών αποτελεσμάτων.

1.3.4. Ταμειακά διαθέσιμα και ισοδύναμά τους

Τα ταμειακά διαθέσιμα και τα ισοδύναμά τους είναι χρηματοοικονομικά στοιχεία ενεργητικού στο αποσβεσμένο κόστος και περιλαμβάνουν τα διαθέσιμα μετρητά, τραπεζικές καταθέσεις όψεως ή με μικρή περίοδο προειδοποίησης και άλλες βραχυπρόθεσμες επενδύσεις ρευστών διαθεσίμων με αρχικές προθεσμίες λήξης τριών μηνών ή μικρότερες.

1.3.5. Οφειλές

Στους πληρωτέους λογαριασμούς περιλαμβάνονται τόσο τα ποσά που αφορούν ανταλλακτικές συναλλαγές, όπως η αγορά αγαθών και υπηρεσιών, όσο και τα ποσά που αφορούν μη ανταλλακτικές συναλλαγές π.χ. δηλώσεις δαπανών από δικαιούχους, επιχορηγήσεις ή άλλου είδους ληφθείσα ενωσιακή χρηματοδότηση ή προχρηματοδότηση (βλ. σημείωση 1.4.1).

Στην περίπτωση παροχής επιχορήγησης ή άλλου είδους χρηματοδότησης στους δικαιούχους, οι δηλώσεις δαπανών καταχωρίζονται ως οφειλές για το αιτηθέν ποσό κατά την παραλαβή της δήλωσης δαπανών. Μετά τον έλεγχο και την αποδοχή των επιλέξιμων δαπανών, οι οφειλές αποτιμώνται στο αποδεκτό και επιλέξιμο ποσό.

Οι οφειλές που αφορούν την αγορά αγαθών και υπηρεσιών αναγνωρίζονται κατά την παραλαβή τιμολογίου για το αρχικό ποσό. Τα σχετικά έξοδα εγγράφονται στους λογαριασμούς κατά την παράδοση και αποδοχή των αγαθών ή υπηρεσιών από την οντότητα.

1.3.6. Χρηματοοικονομικές υποχρεώσεις

Οι χρηματοοικονομικές υποχρεώσεις ταξινομούνται ως χρηματοοικονομικές υποχρεώσεις που καταχωρίζονται λογιστικά στο αποσβεσμένο κόστος, ως χρηματοοικονομικές υποχρεώσεις στην εύλογη αξία μέσω πλεονάσματος ή ελλείμματος ή ως υποχρεώσεις από συμβόλαια οικονομικών εγγυήσεων.

Οι χρηματοοικονομικές υποχρεώσεις στο αποσβεσμένο κόστος αναγνωρίζονται αρχικά στην εύλογη αξία, συμπεριλαμβανομένου του κόστους συναλλαγής που προκύπτει και στη συνέχεια καταχωρίζονται στο αποσβεσμένο κόστος με τη μέθοδο του αποτελεσματικού επιτοκίου. Παύουν να αναγνωρίζονται στην κατάσταση οικονομικής θέσης όταν και μόνον όταν εκπληρωθεί, διαγραφεί, ακυρωθεί ή εκπνεύσει η υποχρέωση.

Στις χρηματοοικονομικές υποχρεώσεις που αποτιμώνται στην εύλογη αξία μέσω πλεονάσματος ή ελλείμματος περιλαμβάνονται παράγωγα των οποίων η εύλογη αξία είναι αρνητική. Όταν η σύμβαση εγγύησης επιβάλλει στην οντότητα να καταβάλλει πληρωμές ως απάντηση σε μεταβολές των τιμών των χρηματοοικονομικών μέσων ή των συναλλαγματικών ισοτιμιών, το συμβόλαιο εγγύησης συνιστά παράγωγο. Υφίστανται την ίδια λογιστική μεταχείριση όπως τα χρηματοοικονομικά στοιχεία ενεργητικού στην εύλογη αξία τους μέσω πλεονάσματος ή ελλείμματος.

Η οντότητα αναγνωρίζει υποχρέωση από συμβόλαιο οικονομικής εγγύησης όταν συνάπτει συμβόλαιο που προβλέπει συγκεκριμένες πληρωμές για την αποζημίωση του δικαιούχου της εγγύησης λόγω ζημίας που υφίσταται διότι συγκεκριμένος οφειλέτης δεν κατέβαλε πληρωμές σύμφωνα με τους αρχικούς ή τροποποιημένους όρους ενός χρεωστικού τίτλου. Οι υποχρεώσεις από συμβόλαια οικονομικών εγγυήσεων αναγνωρίζονται αρχικά στην εύλογη αξία τους.

Η επακόλουθη μέτρηση εξαρτάται από την εξέλιξη της έκθεσης σε πιστωτικό κίνδυνο από την οικονομική εγγύηση. Εάν δεν υπάρξει σημαντική αύξηση του πιστωτικού κινδύνου (στάδιο 1), οι υποχρεώσεις από οικονομικές εγγυήσεις επιμετρώνται στο υψηλότερο ποσό των αναμενόμενων πιστωτικών ζημιών δωδεκαμήνου και στο ποσό που αναγνωρίστηκε αρχικά μείον τις σωρευμένες αποσβέσεις, κατά περίπτωση. Εάν υπάρξει σημαντική αύξηση του πιστωτικού κινδύνου (στάδιο 2), οι υποχρεώσεις από οικονομικές εγγυήσεις επιμετρώνται στο υψηλότερο ποσό των αναμενόμενων πιστωτικών ζημιών καθ’ όλη τη διάρκεια ζωής και στο ποσό που αναγνωρίστηκε αρχικά μείον τις σωρευμένες αποσβέσεις, κατά περίπτωση.

Οι χρηματοοικονομικές υποχρεώσεις ταξινομούνται ως μακροπρόθεσμες υποχρεώσεις, εκτός από εκείνες με προθεσμία λήξης μικρότερη των 12 μηνών από την ημερομηνία του ισολογισμού. Τα συμβόλαια οικονομικών εγγυήσεων ταξινομούνται ως βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις, εκτός εάν η οντότητα έχει ανεπιφύλακτο δικαίωμα να αναβάλει τον διακανονισμό της υποχρέωσης για τουλάχιστον δώδεκα μήνες μετά την ημερομηνία του ισολογισμού.

1.3.7. Δεδουλευμένα και προεισπραχθέντα έσοδα και έξοδα

Οι συναλλαγές και τα γεγονότα αναγνωρίζονται στις οικονομικές καταστάσεις της περιόδου την οποία αφορούν. Στο τέλος του έτους, αν δεν έχει εκδοθεί τιμολόγιο, αλλά η σχετική υπηρεσία έχει παρασχεθεί ή τα σχετικά αγαθά έχουν παραδοθεί από την οντότητα ή υφίσταται συμβατική σχέση (π.χ. βάσει σύμβασης) αναγνωρίζεται δεδουλευμένο έσοδο στις οικονομικές καταστάσεις. Επιπλέον, στο τέλος του έτους, αν εκδοθεί τιμολόγιο, αλλά οι σχετικές υπηρεσίες δεν έχουν ακόμη παρασχεθεί ή τα σχετικά αγαθά δεν έχουν ακόμη παραδοθεί, τα έσοδα θα προεισπραχθούν και θα αναγνωριστούν την επόμενη λογιστική περίοδο.

Τα έξοδα καταλογίζονται, επίσης, στην περίοδο την οποία αφορούν. Στο τέλος της λογιστικής περιόδου, τα δεδουλευμένα έξοδα αναγνωρίζονται βάσει της εκτιμώμενης αξίας της υποχρέωσης μεταβίβασης για την περίοδο. Ο υπολογισμός των δεδουλευμένων εξόδων ακολουθεί λεπτομερείς επιχειρησιακές και πρακτικές κατευθυντήριες γραμμές της υπολόγου, οι οποίες εξασφαλίζουν ότι οι οικονομικές καταστάσεις παρέχουν πιστή εικόνα των οικονομικών και λοιπών φαινομένων που έχουν σκοπό να παρουσιάσουν. Κατ’ αναλογία, εάν έχει πληρωθεί προκαταβολή για αγαθά ή υπηρεσίες που δεν έχουν ακόμη ληφθεί, η δαπάνη μεταφέρεται και αναγνωρίζεται στην επόμενη λογιστική περίοδο.

1.4. ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ

1.4.1. Έσοδα

Τα έσοδα αποτελούνται από μεικτές εισροές οικονομικών οφελών ή δυνητικών υπηρεσιών που έχουν ληφθεί ή πρόκειται να ληφθούν από την οντότητα και αντιπροσωπεύουν αύξηση του καθαρού ενεργητικού, εκτός από τις αυξήσεις που συνδέονται με συνεισφορές από ιδιοκτήτες.

Ανάλογα με τη φύση της υποκείμενης συναλλαγής, στην κατάσταση οικονομικών αποτελεσμάτων τα έσοδα διακρίνονται σε:

Έσοδα από μη ανταλλακτικές συναλλαγές

Τα έσοδα από μη ανταλλακτικές συναλλαγές είναι φόροι και μεταβιβάσεις, δεδομένου ότι ο μεταβιβάζων παρέχει πόρους στην αποδέκτρια οντότητα χωρίς εκείνη να παρέχει άμεσα περίπου την αντίστοιχη αξία σε αντάλλαγμα. Οι μεταβιβάσεις είναι εισροές μελλοντικών οικονομικών οφελών ή δυνητικών υπηρεσιών από μη ανταλλακτικές συναλλαγές, εκτός από φόρους. Όσον αφορά τις οντότητες της ΕΕ, οι μεταβιβάσεις περιλαμβάνουν κυρίως κεφάλαια που έλαβε η Επιτροπή (π.χ. επιδότηση εξισορρόπησης στους παραδοσιακούς οργανισμούς, επιδότηση λειτουργίας για τις συμφωνίες ανάθεσης αρμοδιοτήτων).

Η οντότητα αναγνωρίζει ένα στοιχείο ενεργητικού που έχει σχέση με μεταβιβάσεις όταν η οντότητα ελέγχει τους πόρους λόγω παρελθόντος γεγονότος (η μεταβίβαση) και αναμένει να λάβει μελλοντικά οικονομικά οφέλη ή δυνητικές υπηρεσίες από τους πόρους αυτούς, και όταν η εύλογη αξία μπορεί να μετρηθεί με αξιόπιστο τρόπο. Εισροή πόρων από μη ανταλλακτική συναλλαγή που αναγνωρίζεται ως στοιχείο ενεργητικού (δηλαδή ταμειακό διαθέσιμο) αναγνωρίζεται επίσης ως έσοδο, εξαιρουμένης της περίπτωσης στην οποία η οντότητα διατηρεί υφιστάμενη υποχρέωση σε σχέση με την εν λόγω μεταβίβαση (προϋπόθεση), η οποία πρέπει να ικανοποιηθεί προτού καταστεί δυνατή η αναγνώριση του εσόδου. Μέχρι να εκπληρωθεί η προϋπόθεση, το έσοδο θεωρείται προεισπραχθέν και αναγνωρίζεται ως υποχρέωση.

Έσοδα από ανταλλακτικές συναλλαγές

Τα έσοδα από την πώληση αγαθών ή υπηρεσιών αναγνωρίζονται όταν μεταβιβάζεται στον αγοραστή σημαντικό μέρος του κινδύνου και των οφελών που απορρέουν από την κυριότητα των αγαθών. Έσοδα συνδεόμενα με συναλλαγή που συνεπάγεται την παροχή υπηρεσιών αναγνωρίζονται ανάλογα με το στάδιο εξέλιξης της συναλλαγής την ημερομηνία του ισολογισμού.

α) Έσοδα και έξοδα υπό μορφή τόκων

Έσοδα και έξοδα υπό μορφή τόκων από χρηματοοικονομικά στοιχεία ενεργητικού και χρηματοοικονομικές υποχρεώσεις στο αποσβεσμένο κόστος αναγνωρίζονται στην κατάσταση οικονομικών αποτελεσμάτων με βάση τη μέθοδο του αποτελεσματικού επιτοκίου. Πρόκειται για μέθοδο υπολογισμού του αποσβεσμένου κόστους ενός χρηματοοικονομικού στοιχείου ενεργητικού ή μιας χρηματοοικονομικής υποχρέωσης και καταλογισμού των σχετικών εσόδων ή εξόδων υπό μορφή τόκων της περιόδου αναφοράς.

β) Έσοδα από μερίσματα

Τα έσοδα από μερίσματα και παρόμοια στοιχεία αναγνωρίζονται κατά τη βεβαίωση του δικαιώματος λήψης πληρωμών.

γ) Έσοδα και έξοδα από χρηματοοικονομικά στοιχεία ενεργητικού στην εύλογη αξία μέσω πλεονάσματος ή ελλείμματος

Πρόκειται για κέρδη (έσοδα) και ζημίες (έξοδα) στην εύλογη αξία από τα εν λόγω χρηματοοικονομικά στοιχεία ενεργητικού, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που προέρχονται από τη μετατροπή συναλλάγματος. Όσον αφορά τα τοκοφόρα χρηματοοικονομικά στοιχεία ενεργητικού, περιλαμβάνονται και οι τόκοι.

δ) Έσοδα από συμβόλαια οικονομικών εγγυήσεων

Τα έσοδα από συμβόλαια οικονομικών εγγυήσεων (προσαύξηση εγγύησης) αναγνωρίζονται με την πάροδο του χρόνου κατά τον οποίο η οντότητα είναι έτοιμη να αποζημιώσει τον κάτοχο του συμβολαίου οικονομικής εγγύησης για την πιστωτική ζημία που ενδέχεται να υποστεί.

1.4.2. Έξοδα

Τα έξοδα είναι μειώσεις των οικονομικών οφελών ή δυνητικών υπηρεσιών κατά τη διάρκεια της περιόδου αναφοράς με τη μορφή εκροών ή κατανάλωσης στοιχείων ενεργητικού ή γένεση υποχρεώσεων που έχουν ως αποτέλεσμα μειώσεις του καθαρού ενεργητικού. Περιλαμβάνουν τόσο έξοδα από ανταλλακτικές συναλλαγές όσο και έξοδα από μη ανταλλακτικές συναλλαγές.

Τα έξοδα από ανταλλακτικές συναλλαγές που προέρχονται από την αγορά αγαθών και υπηρεσιών αναγνωρίζονται κατά την παράδοση των προμηθειών στην οντότητα και την αποδοχή τους από αυτήν. Αποτιμώνται στο αρχικό ποσό του τιμολογίου. Επιπροσθέτως, κατά την ημερομηνία ισολογισμού, τα έξοδα που αφορούν υπηρεσία η οποία παρασχέθηκε κατά τη διάρκεια της περιόδου, για την οποία δεν έχει ακόμη ληφθεί ή εγκριθεί το τιμολόγιο, αναγνωρίζονται στην κατάσταση οικονομικών αποτελεσμάτων.

Τα έξοδα από μη ανταλλακτικές συναλλαγές αφορούν μεταβιβάσεις προς δικαιούχους και λαμβάνουν τρεις μορφές: δικαιώματα, μεταβιβάσεις στο πλαίσιο συμφωνίας και επιλεκτικές επιχορηγήσεις, συνεισφορές και δωρεές. Οι μεταβιβάσεις αναγνωρίζονται ως έξοδα την περίοδο στην οποία συνέβησαν τα γενεσιουργά ως προς τη μεταβίβαση γεγονότα, εφόσον η φύση της μεταβίβασης επιτρέπεται από κάποια κανονιστική ρύθμιση ή εφόσον έχει υπογραφεί συμφωνία που επιτρέπει τη μεταβίβαση· εφόσον ο δικαιούχος πληροί τα κριτήρια επιλεξιμότητας, και εφόσον είναι δυνατή η εύλογη εκτίμηση του οφειλόμενου ποσού.

Κατά τη λήψη αίτησης πληρωμής ή δήλωσης δαπανών που πληροί τα κριτήρια αναγνώρισης, αυτή αναγνωρίζεται ως έξοδο κατά το επιλέξιμο ποσό. Στο τέλος του έτους, πραγματοποιηθείσες επιλέξιμες δαπάνες οφειλόμενες στους δικαιούχους, οι οποίες δεν έχουν ακόμη καταχωρηθεί, εκτιμώνται και καταχωρίζονται ως δεδουλευμένα έξοδα.

1.5. ΕΝΔΕΧΟΜΕΝΕΣ ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΕΝΔΕΧΟΜΕΝΕΣ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ

1.5.1. Ενδεχόμενες απαιτήσεις

Ενδεχόμενη απαίτηση είναι ένα πιθανό στοιχείο ενεργητικού που απορρέει από παρελθόντα γεγονότα και του οποίου η ύπαρξη θα επιβεβαιωθεί μόνον εφόσον συμβούν ή δεν συμβούν ένα ή περισσότερα αβέβαια μελλοντικά γεγονότα τα οποία δεν ελέγχει πλήρως η οντότητα. Πληροφορίες σχετικά με ενδεχόμενη απαίτηση παρέχονται όταν υπάρχει πιθανότητα εισροής οικονομικών οφελών ή δυναμικού εξυπηρέτησης.

1.5.2. Ενδεχόμενες υποχρεώσεις

Ενδεχόμενη υποχρέωση είναι είτε ένα πιθανό στοιχείο παθητικού του οποίου η ύπαρξη θα επιβεβαιωθεί μόνον εφόσον συμβούν ή δεν συμβούν ένα ή περισσότερα αβέβαια μελλοντικά γεγονότα τα οποία δεν ελέγχει πλήρως η οντότητα, είτε μια παρούσα υποχρέωση όταν δεν είναι πιθανό να απαιτηθεί εκροή πόρων που συνίσταται σε οικονομικά οφέλη ή δυναμικό εξυπηρέτησης προκειμένου να διακανονιστεί η υποχρέωση.

Ενδεχόμενη υποχρέωση προκύπτει επίσης στις σπάνιες περιπτώσεις όπου υφίσταται παρούσα υποχρέωση αλλά δεν μπορεί να αποτιμηθεί με επαρκή αξιοπιστία.

Οι ενδεχόμενες υποχρεώσεις δεν αναγνωρίζονται στους λογαριασμούς. Καταχωρίζονται εκτός αν το ενδεχόμενο εκροής πόρων που συνίσταται σε οικονομικά οφέλη ή δυναμικό εξυπηρέτησης είναι πολύ μακρινό.

1.6. ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΟΥ ΤΑΜΕΙΟΥ

Τα κράτη μέλη του ΕΤΑ παρέχουν συνεισφορές στο Ταμείο για την υλοποίηση των προγραμμάτων του ΕΤΑ, όπως ορίζεται στην εσωτερική συμφωνία κάθε ΕΤΑ. Σύμφωνα με την ισχύουσα νομική βάση, οι προσκλήσεις καταβολής κεφαλαίου, δηλαδή οι αιτήσεις χρηματοδότησης για ένα δεδομένο έτος Ν, αποφασίζονται με απόφαση του Συμβουλίου κατά το έτος Ν-1, ενώ οι πόροι που πρόκειται να ληφθούν χορηγούνται σαφώς σε συγκεκριμένες μελλοντικές περιόδους.

Οι συνεισφορές πληρούν τα κριτήρια της συνεισφοράς από ιδιοκτήτες (κανόνας EAR 1) και, ως εκ τούτου, αντιμετωπίζονται ως κεφάλαιο του ταμείου στις οικονομικές καταστάσεις των ΕΤΑ. Το κεφάλαιο του ταμείου αντιπροσωπεύει το συνολικό ποσό των συνεισφορών από τα κράτη μέλη του ΕΤΑ. Δεδομένου ότι το μη αιτηθέν κεφάλαιο του ταμείου αφαιρείται ανοικτά από το συνολικό κεφάλαιο του ταμείου (βλ. κατάσταση μεταβολών καθαρού ενεργητικού), στον ισολογισμό αναγνωρίζεται μόνο το αιτηθέν κεφάλαιο του ταμείου.

Δεδομένου ότι οι συμφωνηθείσες συνεισφορές κατανέμονται σε συγκεκριμένες περιόδους αναφοράς, με τη νομική απαίτηση του ΕΤΑ έναντι των κρατών μελών του ΕΤΑ να προκύπτει μόνο σε αυτές τις περιόδους, τυχόν ποσά που εισπράττονται εκ των προτέρων αναγνωρίζονται στις οφειλές ως προεισπραχθείσες συνεισφορές στο κεφάλαιο και όχι ως αιτηθέν κεφάλαιο.

1.7. ΣΥΓΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗ

Οι εισπραχθείσες συνεισφορές συγχρηματοδότησης εξομοιώνονται με έσοδα από μη ανταλλακτικές συναλλαγές υπό όρους και παρουσιάζονται ως οφειλές προς κράτη μέλη, τρίτες χώρες και άλλους. Το ΕΤΑ πρέπει να χρησιμοποιεί τις συνεισφορές για την παροχή υπηρεσιών σε τρίτους ή, διαφορετικά, πρέπει να επιστρέψει τα στοιχεία ενεργητικού (τις καταβεβλημένες συνεισφορές). Οι εκκρεμούσες οφειλές που αφορούν συμφωνίες συγχρηματοδότησης αντιπροσωπεύουν τις εισπραχθείσες συνεισφορές συγχρηματοδότησης μείον τα έξοδα που πραγματοποιήθηκαν σε σχέση με το έργο. Το αποτέλεσμα στο καθαρό ενεργητικό είναι μηδενικό.

Τα έξοδα που αφορούν τη συγχρηματοδότηση έργων αναγνωρίζονται όπως αυτά προκύπτουν. Το αντίστοιχο ποσό συνεισφορών αναγνωρίζεται ως λειτουργικό έσοδο και έχει μηδενικό αποτέλεσμα στο οικονομικό αποτέλεσμα του έτους.

2. ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΤΟΥ ΙΣΟΛΟΓΙΣΜΟΥ

ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟ

2.1. ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟΥ

Χρηματοοικονομικό στοιχείο ενεργητικού είναι κάθε στοιχείο ενεργητικού που αφορά:

α)

μετρητά·

β)	συμμετοχικό τίτλο άλλης οντότητας·

γ)	συμβατικό δικαίωμα: για λήψη μετρητών ή άλλου χρηματοοικονομικού στοιχείου ενεργητικού από άλλη οντότητα· ή για την ανταλλαγή χρηματοοικονομικών στοιχείων ενεργητικού ή χρηματοοικονομικών υποχρεώσεων με άλλη οντότητα υπό όρους δυνητικά ευνοϊκούς για την οντότητα· ή

δ)	συμβόλαιο που θα διακανονιστεί ή δύναται να διακανονιστεί με ιδίους συμμετοχικούς τίτλους της οντότητας.

Τα χρηματοοικονομικά στοιχεία ενεργητικού ταξινομούνται στις ακόλουθες κατηγορίες: «χρηματοοικονομικά στοιχεία ενεργητικού στην εύλογη αξία μέσω πλεονάσματος ή ελλείμματος», «δάνεια και απαιτήσεις», «επενδύσεις που διακρατούνται μέχρι τη λήξη» και «διαθέσιμα προς πώληση χρηματοοικονομικά στοιχεία ενεργητικού». Η ταξινόμηση των χρηματοοικονομικών μέσων καθορίζεται κατά την αρχική αναγνώριση και επανεκτιμάται την ημερομηνία κάθε ισολογισμού.

Τα χρηματοοικονομικά στοιχεία ενεργητικού του ΕΤΑ περιλαμβάνουν χρηματοοικονομικά στοιχεία ενεργητικού στην εύλογη αξία μέσω πλεονάσματος ή ελλείμματος και δάνεια, και έχουν ως εξής:

σε εκατ. EUR
	31.12.2021	31.12.2020
Χρηματοοικονομικά στοιχεία ενεργητικού στην εύλογη αξία μέσω πλεονάσματος ή ελλείμματος (FVSD)	38	—
Χρηματοοικονομικά στοιχεία ενεργητικού διαθέσιμα προς πώληση	—	32
Δάνεια	1	1
Σύνολο	39	33

Τα χρηματοοικονομικά στοιχεία ενεργητικού στην εύλογη αξία μέσω πλεονάσματος ή ελλείμματος ύψους 38 εκατ. EUR αφορούν επενδύσεις μετοχικού κεφαλαίου σε δύο βασικούς τομείς: βιώσιμη ενέργεια από ανανεώσιμες πηγές μέσω των Climate Investor One, ElectriFI και GEEREF, και προώθηση της χωρίς αποκλεισμούς χρηματοδότησης μικροπαραγωγών και αγροτικών ΜΜΕ μέσω του ABC FUND.

Ποσό ύψους 1 εκατ. EUR αφορά εξ ολοκλήρου ένα δάνειο που χορηγήθηκε στην ElectriFI, η οποία είναι επενδυτική διευκόλυνση που χρηματοδοτεί μικρού μεγέθους έργα σε αρχικό στάδιο με επίκεντρο την πρόσβαση στην ηλεκτρική ενέργεια και την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από βιώσιμες πηγές ενέργειας σε αναδυόμενες αγορές. Έχει παγκόσμια εμβέλεια, με ιδιαίτερη έμφαση στην υποσαχάρια Αφρική.

2.2. ΠΡΟΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗ

Οι περισσότερες συμβάσεις προβλέπουν την πληρωμή προκαταβολών πριν από την έναρξη των εργασιών, την παράδοση προμηθειών ή την παροχή υπηρεσιών. Μερικές φορές, τα χρονοδιαγράμματα πληρωμών σχετικά με τις συμβάσεις προβλέπουν πληρωμές δόσεων με βάση τις εκθέσεις προόδου των εργασιών. Η προχρηματοδότηση καταβάλλεται κανονικά στο νόμισμα της χώρας ή του εδάφους όπου εκτελείται το έργο.

Το κατά πόσον μια προχρηματοδότηση εγγράφεται ως τρέχουσα ή μη τρέχουσα προσδιορίζεται από τη χρονική στιγμή κατά την οποία μπορεί να χρησιμοποιηθεί. Η χρήση ορίζεται από τη συμφωνία που διέπει το έργο. Κάθε χρήση που πρέπει να γίνεται εντός δώδεκα μηνών από την ημερομηνία κατάρτισης του ισολογισμού δηλώνεται ως τρέχουσα προχρηματοδότηση. Δεδομένου ότι πολλά από τα έργα ΕΤΑ είναι μακρόπνοα, είναι απαραίτητο οι αντίστοιχες προκαταβολές να είναι διαθέσιμες για περίοδο μεγαλύτερη του ενός έτους. Κατά συνέπεια, ορισμένες προχρηματοδοτήσεις εμφανίζονται ως μη κυκλοφορούν ενεργητικό.

σε εκατ. EUR
	Σημείωση	8ο ΕΤΑ	9ο ΕΤΑ	10ο ΕΤΑ	11ο ΕΤΑ	31.12.2021	31.12.2020
Μη τρέχουσες προχρηματοδοτήσεις	2.2.1	—	—	219	452	671	870
Τρέχουσες προχρηματοδοτήσεις	2.2.2	—	14	353	1 085	1 453	1 355
Σύνολο		—	14	572	1 537	2 123	2 225

Το 2021 ήταν το πρώτο έτος μετά τη ρήτρα λήξης ισχύος του 11ου ΕΤΑ. Αυτό σήμαινε ότι από την 1η Ιανουαρίου 2021 δεν ήταν δυνατόν να υπάρξουν περαιτέρω συνολικές αναλήψεις υποχρεώσεων. Επιπλέον, η παρατεταμένη κρίση της νόσου COVID-19 κατέστησε την εκτέλεση εξαιρετικά δύσκολη για αρκετές αντιπροσωπίες, και ειδικότερα στη Μαδαγασκάρη, το Τσαντ και την Γκάμπια. Αυτό σε συνδυασμό με πολιτικές κρίσεις σε άλλες περιοχές, όπως η Αιθιοπία, η Γουινέα, το Κόνακρι και το Μαλί, οδήγησε σε μείωση της υπογραφής επιμέρους αναλήψεων υποχρεώσεων και, ως εκ τούτου, σε μείωση της προχρηματοδότησης στο 11ο ΕΤΑ από 1 583 εκατ. EUR το 2020 σε 1 537 εκατ. EUR το 2021.

Η μείωση των προχρηματοδοτήσεων στο 10ο ΕΤΑ από 633 εκατ. EUR το 2020 σε 572 εκατ. EUR το 2021 είναι συνέπεια του συνήθους κύκλου ζωής του ΕΤΑ. Ως αποτέλεσμα της σταδιακής κατάργησης του 10ου ΕΤΑ, ολοκληρώθηκαν και περατώθηκαν πολλές συμβάσεις. Κατά συνέπεια, το επίπεδο των πληρωμών προχρηματοδότησης που καταβλήθηκαν στους δικαιούχους μειώθηκε, ενώ ο συμψηφισμός των προχρηματοδοτήσεων αυξήθηκε.

Το 2020 συμπεριλήφθηκε στο πλαίσιο της τρέχουσας προχρηματοδότησης ποσό ύψους 3 εκατ. EUR, το οποίο πλέον ταξινομείται ως απαιτήσεις από ανταλλακτικές συναλλαγές σε σχέση με χρηματοοικονομικά μέσα.

2.2.1. Μη τρέχουσα προχρηματοδότηση ανά μέθοδο διαχείρισης

σε εκατ. EUR

31.12.2021

31.12.2020

Άμεση Διαχείριση

Εκτελέστηκαν από:

την Επιτροπή

139

εκτελεστικούς οργανισμούς της ΕΕ

αντιπροσωπείες της ΕΕ

171

Έμμεση Διαχείριση

Εκτελέστηκαν από:

την ΕΤΕπ και το ΕΤαΕ

230

266

διεθνείς οργανισμούς

278

343

οργανισμούς ιδιωτικού δικαίου επιφορτισμένους με αποστολή παροχής δημόσιας υπηρεσίας

οργανισμούς δημοσίου δικαίου

τρίτες χώρες

όργανα της ΕΕ και σύμπραξη δημόσιου και ιδιωτικού τομέα

575

698

Σύνολο

671

870

2.2.2. Τρέχουσες προχρηματοδοτήσεις

σε εκατ. EUR
	8ο ΕΤΑ	9ο ΕΤΑ	10ο ΕΤΑ	11ο ΕΤΑ	31.12.2021	31.12.2020
Προχρηματοδότηση (μεικτή)	—	24	970	4 717	5 711	5 097
Εκκαθάριση μέσω διαχωρισμού	—	(10)	(617)	(3 632 )	(4 258 )	(3 742 )
Σύνολο	—	14	353	1 085	1 453	1 355

2.2.3. Τρέχουσα προχρηματοδότηση ανά μέθοδο διαχείρισης

σε εκατ. EUR

31.12.2021

31.12.2020

Άμεση Διαχείριση

Εκτελέστηκαν από:

την Επιτροπή

(40)

εκτελεστικούς οργανισμούς της ΕΕ

αντιπροσωπείες της ΕΕ

159

206

231

180

Έμμεση Διαχείριση

Εκτελέστηκαν από:

την ΕΤΕπ και το ΕΤαΕ

160

224

διεθνείς οργανισμούς

642

572

οργανισμούς ιδιωτικού δικαίου επιφορτισμένους με αποστολή παροχής δημόσιας υπηρεσίας

109

οργανισμούς δημοσίου δικαίου

119

146

τρίτες χώρες

190

155

όργανα της ΕΕ και σύμπραξη δημόσιου και ιδιωτικού τομέα

1 221

1 175

Σύνολο

1 453

1 355

2.2.4. Εγγυήσεις ληφθείσες σχετικά με προχρηματοδοτήσεις

Οι εγγυήσεις αυτές αποσκοπούν στην εξασφάλιση προχρηματοδοτήσεων και αποδεσμεύονται μόλις καταβληθεί η τελική πληρωμή στο πλαίσιο ενός έργου.

σε εκατ. EUR
	31.12.2021	31.12.2020
Εγγυήσεις προχρηματοδότησης	44	49

Η πλειονότητα των προχρηματοδοτήσεων καταβάλλονται με τη μέθοδο της έμμεσης διαχείρισης. Στην περίπτωση αυτή, ο δικαιούχος της εγγύησης δεν είναι το ΕΤΑ, αλλά η αναθέτουσα αρχή. Μολονότι το ΕΤΑ δεν είναι ο δικαιούχος, οι εν λόγω εγγυήσεις εξασφαλίζουν τα στοιχεία ενεργητικού του. Το 2021 οι εν λόγω εγγυήσεις ανέρχονταν στο ποσό των 764 εκατ. EUR.

2.3. ΣΥΝΕΙΣΦΟΡΕΣ ΣΤΟ ΚΑΤΑΠΙΣΤΕΥΜΑΤΙΚΟ ΤΑΜΕΙΟ

Ο τομέας αυτός αντιπροσωπεύει το ποσό που καταβλήθηκε ως συνεισφορά στο καταπιστευματικό ταμείο της ΕΕ για την Αφρική και στο καταπιστευματικό ταμείο «Bêkou» της ΕΕ. Οι συνεισφορές εμφανίζονται μετά την αφαίρεση των εξόδων με τα οποία επιβαρύνθηκαν τα καταπιστευματικά ταμεία και καταλογίζονται στο ΕΤΑ.

Οι συνεισφορές του καταπιστευματικού ταμείου εκτελούνται από το ΕΤΑ με τη μέθοδο της άμεσης διαχείρισης.

σε εκατ. EUR
	Καθαρή συνεισφορά στις 31.12.2020	Καταβληθείσες συνεισφορές το 2021	Κατανομή καθαρών εξόδων των καταπιστευματικών ταμείων για το 2021	Καθαρή συνεισφορά στις 31.12.2021
Αφρική	385	627	(631)	381
Bêkou	9	7	(15)	1
Σύνολο	394	634	(646)	382

Η μείωση των συνεισφορών από 800 εκατ. EUR το 2020 σε 634 εκατ. EUR το 2021 απορρέει από τη μείωση των δαπανών των καταπιστευματικών ταμείων λόγω της συνεχιζόμενης πανδημίας COVID-19 και της επιδείνωσης των καταστάσεων ασφάλειας σε αρκετές περιοχές, πράγμα που παρεμπόδισε τις δραστηριότητες των καταπιστευματικών ταμείων το 2021.

2.4. ΕΙΣΠΡΑΚΤΕΑ ΠΟΣΑ ΑΠΟ ΜΗ ΑΝΤΑΛΛΑΚΤΙΚΕΣ ΣΥΝΑΛΛΑΓΕΣ ΚΑΙ ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ ΑΠΟ ΑΝΤΑΛΛΑΚΤΙΚΕΣ ΣΥΝΑΛΛΑΓΕΣ

Οι ανταλλακτικές συναλλαγές είναι συναλλαγές στις οποίες η οντότητα λαμβάνει στοιχεία ενεργητικού ή υπηρεσίες ή έχει εξοφλήσει υποχρεώσεις, και αποδίδει απευθείας στο άλλο μέρος περίπου ίση αξία (κυρίως με τη μορφή αγαθών, υπηρεσιών ή χρήσης στοιχείων ενεργητικού) σε αντάλλαγμα. Μη ανταλλακτικές είναι οι συναλλαγές κατά τις οποίες μια οντότητα είτε λαμβάνει αξία από άλλη οντότητα χωρίς να δώσει κατευθείαν αντάλλαγμα περίπου ίσης αξίας είτε δίδει αξία σε άλλη οντότητα χωρίς να λάβει κατευθείαν αντάλλαγμα ίσης περίπου αξίας.

σε εκατ. EUR
	Σημείωση	31.12.2021	31.12.2020
Εισπρακτέα ποσά από μη ανταλλακτικές συναλλαγές	2.4.1	26	48
Απαιτήσεις από ανταλλακτικές συναλλαγές	2.4.2	9	92
Σύνολο		35	140

2.4.1. Εισπρακτέα ποσά από μη ανταλλακτικές συναλλαγές

σε εκατ. EUR
	8ο ΕΤΑ	9ο ΕΤΑ	10ο ΕΤΑ	11ο ΕΤΑ	31.12.2021	31.12.2020
Κράτη μέλη	—	—	—	—	—	—
Πελάτες	—	4	47	5	56	61
Δημόσιοι οργανισμοί	—	7	17	2	25	27
Τρίτες χώρες	—	1	4	1	6	4
Μειώσεις αξίας	—	(9)	(51)	(5)	(66)	(49)
Λογαριασμοί διεπιχειρησιακών απαιτήσεων με θεσμικά όργανα της ΕΕ	—	—	—	5	5	4
Σύνολο	—	2	16	8	26	48

2.4.2. Απαιτήσεις από ανταλλακτικές συναλλαγές

σε εκατ. EUR
	8ο ΕΤΑ	9ο ΕΤΑ	10ο ΕΤΑ	11ο ΕΤΑ	31.12.2021	31.12.2020
Δεδουλευμένα έσοδα	—	—	(1)	—	—	88
Λογαριασμοί μεταφορών μεταξύ ΕΤΑ	181	(316)	1 279	(1 144 )	—	—
Λοιπά	—	—	—	9	9	4
Σύνολο	181	(316)	1 278	(1 136 )	9	92

Η μείωση των δεδουλευμένων εσόδων το 2021 οφείλεται κυρίως στη λήξη του σχεδίου ελάφρυνσης του χρέους με την Παγκόσμια Τράπεζα, για το οποίο στο τέλος του 2020 εξακολουθούσε να εκκρεμεί ποσό ύψους 62,6 εκατ. EUR, αλλά τακτοποιήθηκε το 2021. Επιπλέον, οι δεδουλευμένοι τόκοι το 2020 περιλάμβαναν επίσης ποσό ύψους 18 εκατ. EUR σχετικά με το έργο υποδομής της ΕΕ για την Αφρική. Κατόπιν περαιτέρω ανάλυσης, προέκυψε ότι οι τόκοι δεν οφείλονταν στο ΕΤΑ και, ως εκ τούτου, οι εν λόγω τόκοι δεν εισπράχθηκαν το 2021 (βλ. σημείωση 3.2).

Για λόγους αποτελεσματικότητας, τα ενιαία ταμειακά διαθέσιμα που καλύπτουν όλα τα ΕΤΑ αποδίδονται στο 11ο ΕΤΑ. Αυτό συνεπάγεται πράξεις μεταξύ των διαφόρων ΕΤΑ οι οποίες ισοσκελίζονται με τους λογαριασμούς μεταφορών μεταξύ ΕΤΑ μεταξύ των ισολογισμών των διαφόρων ΕΤΑ.

Οι λογαριασμοί μεταφορών μεταξύ ΕΤΑ παρουσιάζονται μόνο στα επιμέρους ΕΤΑ. Το σύνολο των λογαριασμών μεταφορών μεταξύ ΕΤΑ είναι μηδενικό.

Ο τομέας «Λοιπά» περιλαμβάνει δύο απαιτήσεις από χρηματοοικονομικά μέσα· μια απαίτηση ύψους 4 εκατ. EUR από το Παγκόσμιο Ταμείο Ενεργειακής Απόδοσης και Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (GEEREF) και μια άλλη απαίτηση ύψους 4 εκατ. EUR από το Climate Investor One.

2.5. ΤΑΜΕΙΑΚΑ ΔΙΑΘΕΣΙΜΑ ΚΑΙ ΙΣΟΔΥΝΑΜΑ ΤΟΥΣ (6)

Τα ταμειακά διαθέσιμα και τα ισοδύναμά τους είναι χρηματοοικονομικά μέσα και περιλαμβάνουν τα διαθέσιμα μετρητά, τραπεζικές καταθέσεις όψεως ή με μικρή περίοδο προειδοποίησης (όπως λογαριασμοί όψεως και λογαριασμοί ταμιευτηρίου) και άλλες βραχυπρόθεσμες επενδύσεις ρευστών διαθεσίμων με αρχικές προθεσμίες λήξης τριών μηνών ή μικρότερες.

σε εκατ. EUR
	8ο ΕΤΑ	9ο ΕΤΑ	10ο ΕΤΑ	11ο ΕΤΑ	31.12.2021	31.12.2020
Ειδικοί λογαριασμοί
Κεντρικές τράπεζες	—	—	—	795	795	693
	—	—	—	795	795	693
Λογαριασμοί όψεως
Εμπορικές τράπεζες	—	—	—	165	165	8
Ταμειακά διαθέσιμα που ανήκουν σε χρηματοδοτικά μέσα	—	—	—	34	34	27
	—	—	—	199	199	35
Σύνολο	—	—	—	994	994	728

Η αύξηση των ταμειακών διαθεσίμων και των ισοδυνάμων τους κατά 266 εκατ. EUR μπορεί να εξηγηθεί κυρίως από τη μείωση των πληρωμών λόγω των πρόσθετων προκλήσεων που προέκυψαν από την παρατεταμένη πανδημία COVID-19 και διάφορες πολιτικές κρίσεις. Αυτό συνάδει με τη μείωση των δαπανών (βλ. σημείωση 3.3) και τη μείωση των προχρηματοδοτήσεων (βλ. σημείωση 2.2). Οι καθαρές πληρωμές ΕΤΑ ανήλθαν σε 3 323 εκατ. EUR το 2021 σε σύγκριση με το πρωτοφανές υψηλό επίπεδο των πληρωμών ποσού 4 605 εκατ. EUR το 2020.

Όπως και τα προηγούμενα έτη και προκειμένου να περιοριστεί ο κίνδυνος αντισυμβαλλομένου, διατηρούνται περισσότερα ρευστά διαθέσιμα σε λογαριασμούς σε κεντρικές τράπεζες απ’ ό,τι σε εμπορικές τράπεζες (βλ. σημείωση 5.1).

ΠΑΘΗΤΙΚΟ

2.6. ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ

2.6.1. Δημοσιονομικές προβλέψεις

Αυτές οι προβλέψεις αντιπροσωπεύουν τις ζημίες που εκτιμάται ότι θα προκύψουν σε σχέση με τις εγγυήσεις που παρέχονται βάσει των διαφόρων χρηματοδοτικών μέσων, όπου οι εντεταλμένες οντότητες έχουν την εξουσία να χορηγούν εγγυήσεις εξ ονόματός τους, αλλά για λογαριασμό και με κίνδυνο του ΕΤΑ. Έχουν τεθεί ανώτατα όρια ως προς τον χρηματοοικονομικό κίνδυνο του ΕΤΑ που συνδέεται με τις εγγυήσεις και τα χρηματοοικονομικά στοιχεία ενεργητικού τροφοδοτούνται σταδιακά για να καλύψουν τις μελλοντικές καταπτώσεις εγγυήσεων.

σε εκατ. EUR
	8ο ΕΤΑ	9ο ΕΤΑ	10ο ΕΤΑ	11ο ΕΤΑ	31.12.2021	31.12.2020
Υποχρέωση από οικονομικές εγγυήσεις	—	—	—	1	1	—

Το ποσό του 1 εκατ. EUR αντιπροσωπεύει την εκτιμώμενη ζημία σε σχέση με την εγγύηση που χορηγήθηκε στο πλαίσιο του χρηματοδοτικού μέσου Euritz ύψους 8 εκατ. EUR (βλ. σημείωση 3.2.1).

2.6.2. Οφειλές συγχρηματοδότησης

Οι οφειλές συγχρηματοδότησης αντιπροσωπεύουν κεφάλαια που έχει λάβει το ΕΤΑ σε σχέση με τις συμφωνίες συγχρηματοδότησης. Το ΕΤΑ απαιτείται να χρησιμοποιεί τις συνεισφορές αυτές για την παροχή συμφωνημένων υπηρεσιών σε τρίτους και για την επιστροφή των μη χρησιμοποιηθέντων κεφαλαίων στους συνεισφέροντες. Το χρονοδιάγραμμα για τη χρήση των ποσών συγχρηματοδότησης καθορίζει αν θα παρουσιαστούν ως βραχυπρόθεσμες ή μακροπρόθεσμες οφειλές συγχρηματοδότησης.

Στο τέλος του έτους διενεργείται κατά περίπτωση αξιολόγηση όλων των οφειλών συγχρηματοδότησης και όλα τα ποσά τα οποία δεν είναι πιθανό να χρησιμοποιηθούν στους επόμενους 12 μήνες θεωρούνται μακροπρόθεσμες οφειλές συγχρηματοδότησης. Τα τρέχοντα ποσά εμφανίζονται στη σημείωση 2.7.2.

σε εκατ. EUR
	8ο ΕΤΑ	9ο ΕΤΑ	10ο ΕΤΑ	11ο ΕΤΑ	31.12.2021	31.12.2020
Μακροπρόθεσμες οφειλές συγχρηματοδότησης	—	—	—	6	6	2
Βραχυπρόθεσμες οφειλές συγχρηματοδότησης	—	—	(3)	38	35	42
Σύνολο	—	—	(3)	44	41	44

2.7. ΟΦΕΙΛΕΣ

Οι οφειλές είναι υποχρεώσεις για πληρωμή αγαθών ή υπηρεσιών που έχουν παραληφθεί ή παρασχεθεί και —σε αντίθεση με τα δεδουλευμένα έξοδα— έχουν ήδη τιμολογηθεί ή τυπικά συμφωνηθεί με τον προμηθευτή. Οι οφειλές είναι δυνατό να αφορούν ανταλλακτικές συναλλαγές (όπως η αγορά αγαθών και υπηρεσιών) και μη ανταλλακτικές συναλλαγές (π.χ. δηλώσεις δαπανών από δικαιούχους επιχορηγήσεων, προχρηματοδότηση ή άλλου είδους ενωσιακή χρηματοδότηση).

σε εκατ. EUR
	Σημείωση	8ο ΕΤΑ	9ο ΕΤΑ	10ο ΕΤΑ	11ο ΕΤΑ	31.12.2021	31.12.2020
Βραχυπρόθεσμες οφειλές	2.7.1	—	—	33	230	263	345
Διάφορες οφειλές	2.7.2	—	—	(5)	243	238	270
Σύνολο		—	—	27	473	501	615

2.7.1. Βραχυπρόθεσμες οφειλές

σε εκατ. EUR
	8ο ΕΤΑ	9ο ΕΤΑ	10ο ΕΤΑ	11ο ΕΤΑ	31.12.2021	31.12.2020
Προμηθευτές	—	—	25	47	72	141
Κράτη μέλη	—	—	—	3	3	—
Τρίτες χώρες	—	—	—	158	158	189
Δημόσιοι οργανισμοί	—	—	(11)	61	51	100
Θεσμικά όργανα και οργανισμοί	—	—	—	4	4	—
Άλλες βραχυπρόθεσμες οφειλές	—	—	18	(44)	(25)	(85)
Σύνολο	—	—	33	230	263	345

Οι οφειλές περιλαμβάνουν σε μεγάλο βαθμό καταστάσεις δαπανών που υποβάλλονται από το ΕΤΑ σχετικά με επιχορηγήσεις που χορηγήθηκαν στους δικαιούχους. Εγγράφονται μόλις υποβληθεί η κατάσταση δαπανών και για ολόκληρο το ποσό της κατάστασης δαπανών. Μετά από έλεγχο επιλεξιμότητας, καταβάλλονται στους δικαιούχους μόνο τα επιλέξιμα ποσά. Στο τέλος του έτους αναλύονται οι εκκρεμείς δηλώσεις δαπανών και τα ποσά που εκτιμώνται επιλέξιμα και σχετίζονται με τις εν λόγω δηλώσεις δαπανών αναγνωρίζονται στην κατάσταση οικονομικών αποτελεσμάτων. Τα εκτιμώμενα μη επιλέξιμα ποσά εμφανίζονται ως άλλες βραχυπρόθεσμες οφειλές.

Στις οφειλές προς τρίτες χώρες περιλαμβάνεται ποσό ύψους 60 εκατ. EUR που αφορά δημοσιονομική στήριξη προς την Αιθιοπία, η οποία έχει ανασταλεί από τον Νοέμβριο του 2020 λόγω της κατάστασης που επικρατούσε στη χώρα.

Η μείωση των οφειλών, και ειδικότερα όσον αφορά τους προμηθευτές και τις τρίτες χώρες, οφείλεται στη μείωση των τιμολογίων που δεν έχουν ακόμα επικυρωθεί και καταβληθεί πριν από το τέλος του έτους.

2.7.2. Διάφορες οφειλές

σε εκατ. EUR
	Σημείωση	8ο ΕΤΑ	9ο ΕΤΑ	10ο ΕΤΑ	11ο ΕΤΑ	31.12.2021	31.12.2020
Οφειλές συγχρηματοδότησης	2.6.2	—	—	(3)	38	35	42
Προεισπραχθείσες συνεισφορές στο κεφάλαιο	2.7.2.1	—	—	—	199	199	223
Άλλες διάφορες οφειλές		—	—	(2)	6	4	5
Σύνολο		—	—	(5)	243	238	270

2.7.2.1. Προεισπραχθείσες συνεισφορές στο κεφάλαιο

Από τις προεισπραχθείσες συνεισφορές στο κεφάλαιο ποσό 43 εκατ. EUR αφορά μια επιστροφή στα κράτη μέλη από αποδεσμευμένα ή αχρησιμοποίητα κεφάλαια έργων στο πλαίσιο του 8ου και του 9ου ΕΤΑ (βλ. σημείωση 2.10.1). Τα κράτη μέλη συμφώνησαν να συμψηφιστεί η επιστροφή με τις συνεισφορές του 11ου ΕΤΑ κατά την πρώτη πρόσκληση καταβολής συνεισφορών το 2022.

Εκτός από την επιστροφή, ποσό ύψους 156 εκατ. EUR αφορά την 1η δόση του 2022 που προκαταβλήθηκε από το Ηνωμένο Βασίλειο. Σύμφωνα με το άρθρο 152 της συμφωνίας αποχώρησης, το Ηνωμένο Βασίλειο παραμένει συμβαλλόμενο μέρος του ΕΤΑ έως το κλείσιμο του 11ου ΕΤΑ και όλων των προηγούμενων ΕΤΑ που παραμένουν ανοικτά, και αναλαμβάνει, εν προκειμένω, τις ίδιες υποχρεώσεις με τα κράτη μέλη (βλ. σημείωση 2.10.1).

2.8. ΔΕΔΟΥΛΕΥΜΕΝΑ ΕΞΟΔΑ

Τα δεδουλευμένα είναι υποχρεώσεις για πληρωμή αγαθών ή υπηρεσιών που έχουν παραληφθεί ή παρασχεθεί αλλά —σε αντίθεση με τις οφειλές— δεν έχουν ακόμη τιμολογηθεί ή τυπικά συμφωνηθεί με τον προμηθευτή. Ο υπολογισμός των δεδουλευμένων βασίζεται στο εκκρεμές ποσό των δημοσιονομικών αναλήψεων υποχρεώσεων στο τέλος του έτους. Το μέρος των εκτιμώμενων δεδουλευμένων εξόδων που σχετίζονται με καταβληθείσες προχρηματοδοτήσεις έχει καταχωριστεί ως μείωση των ποσών των προχρηματοδοτήσεων.

Οι συναλλαγές και τα γεγονότα αναγνωρίζονται στις οικονομικές καταστάσεις της περιόδου την οποία αφορούν. Στο τέλος του έτους, αν εκδοθεί τιμολόγιο, αλλά οι σχετικές υπηρεσίες δεν έχουν ακόμη παρασχεθεί ή τα σχετικά αγαθά δεν έχουν ακόμη παραδοθεί, τα έσοδα θα προεισπραχθούν και θα αναγνωριστούν την επόμενη λογιστική περίοδο.

σε εκατ. EUR
	8ο ΕΤΑ	9ο ΕΤΑ	10ο ΕΤΑ	11ο ΕΤΑ	31.12.2021	31.12.2020
Δεδουλευμένα έξοδα	—	6	110	891	1 007	1 526
Άλλα δεδουλευμένα έξοδα και προεισπραχθέντα έσοδα	—	—	—	1	1	1
Σύνολο	—	6	110	892	1 008	1 527

Τα δεδουλευμένα έξοδα αποτελούνται από τα εκτιμώμενα λειτουργικά έξοδα για συνεχιζόμενες συμβάσεις ή συμβάσεις που έχουν λήξει χωρίς επικυρωμένες δηλώσεις δαπανών, όπου τα επιλέξιμα έξοδα που επιβάρυναν δικαιούχους εκτιμήθηκαν βάσει των βέλτιστων διαθέσιμων πληροφοριών. Το μέρος των εκτιμώμενων δεδουλευμένων εξόδων που αφορά καταβληθέντα ποσά προχρηματοδότησης έχει καταχωριστεί ως μείωση των ποσών προχρηματοδότησης (βλ. σημείωση 2.2 above).

Η μείωση των δεδουλευμένων εξόδων οφείλεται κυρίως στη μείωση των δεδουλευμένων εξόδων στο πλαίσιο του 11ου ΕΤΑ (2020: 1 244 εκατ. EUR) και του 10ου ΕΤΑ (2019: 217 εκατ. EUR). Αυτό συνάδει με τον κύκλο ζωής του ΕΤΑ και τον υποκείμενο αριθμό των εκκρεμών συμβάσεων: η εκτέλεση του 11ου ΕΤΑ κορυφώθηκε το 2020 ως αντίδραση στην επικείμενη ρήτρα λήξης ισχύος στις 31 Δεκεμβρίου 2020. Επιπλέον, λόγω των προκλήσεων από τη συνεχιζόμενη πανδημία COVID-19, καθώς και των πολιτικών κρίσεων σε διάφορες περιοχές, η υλοποίηση των δραστηριοτήτων του ΕΤΑ υπήρξε δύσκολη, με αποτέλεσμα να μειωθεί ο αριθμός των επιμέρους συμβάσεων που υπογράφηκαν το 2021. Ως εκ τούτου, στο τέλος του 2021 υπήρχαν σημαντικά λιγότερες εκκρεμείς συμβάσεις για τις οποίες έπρεπε να εκτιμηθούν και να συνυπολογιστούν τα έξοδα σε σύγκριση με το 2020 (βλ. επίσης σημείωση 2.2).

ΚΑΘΑΡΟ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟ

2.9. ΑΠΟΘΕΜΑΤΙΚΟ ΕΥΛΟΓΗΣ ΑΞΙΑΣ

σε εκατ. EUR
	31.12.2021	31.12.2020
Αποθεματικό εύλογης αξίας	—	5

Ως αποτέλεσμα της αναθεώρησης του κανόνα EAR 11, το αποθεματικό εύλογης αξίας μεταφέρθηκε στο σωρευτικό πλεόνασμα/έλλειμμα (βλ. σημείωση 2.1).

2.10. ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΟΥ ΤΑΜΕΙΟΥ

Οι συνεισφορές πληρούν τα κριτήρια της συνεισφοράς από ιδιοκτήτες (κανόνας EAR 1) και, ως εκ τούτου, αντιμετωπίζονται ως κεφάλαιο του ταμείου στις οικονομικές καταστάσεις των ΕΤΑ. Το κεφάλαιο του ταμείου αντιπροσωπεύει το συνολικό ποσό των συνεισφορών από τα κράτη μέλη του ΕΤΑ. Δεδομένου ότι το μη αιτηθέν κεφάλαιο του ταμείου αφαιρείται από το συνολικό κεφάλαιο του ταμείου (βλ. κατάσταση μεταβολών καθαρού ενεργητικού), στον ισολογισμό αναγνωρίζεται μόνο το αιτηθέν κεφάλαιο του ταμείου.

2.10.1. Αιτηθέντα κεφάλαια του ταμείου — ενεργά ΕΤΑ

σε εκατ. EUR
	8ο ΕΤΑ	9ο ΕΤΑ	10ο ΕΤΑ	11ο ΕΤΑ	Σύνολο
Κεφάλαιο του ταμείου	12 164	10 550	20 960	29 367	73 041
Μη αιτηθέν κεφάλαιο του ταμείου	—	(15)	—	(14 040 )	(14 055 )
Αιτηθέν κεφάλαιο του ταμείου την 31.12.2020	12 164	10 535	20 960	15 327	58 986
Κεφάλαιο του ταμείου	12 164	10 507	20 960	29 367	72 998
Μη αιτηθέν κεφάλαιο του ταμείου	—	(15)	—	(10 340 )	(10 355 )
Αιτηθέν κεφάλαιο του ταμείου την 31.12.2021	12 164	10 492	20 960	19 027	62 643

Τα μη αιτηθέντα κεφάλαια αντιπροσωπεύουν ποσά που δεν έχουν ακόμη ζητηθεί από τα κράτη μέλη. Τα αιτηθέντα κεφάλαια του ταμείου αντιπροσωπεύουν τις συνεισφορές που ζητήθηκαν από το ETA και μεταφέρθηκαν στους ταμειακούς λογαριασμούς από τα κράτη μέλη (βλ. κατωτέρω 2.10.2).

Βάσει της απόφασης (ΕΕ) 2021/1941 του Συμβουλίου (7), οι συνεισφορές των κρατών μελών που ορίζονται στις εσωτερικές συμφωνίες του 8ου και του 9ου ΕΤΑ μειώθηκαν αναλόγως για ποσό ύψους 43 εκατ. EUR από κεφάλαια που αποδεσμεύτηκαν στο πλαίσιο του 8ου και του 9ου ΕΤΑ. Καθώς τα κεφάλαια που αποδεσμεύτηκαν στο πλαίσιο του 8ου ΕΤΑ έχουν ήδη μεταφερθεί στα άλλα ΕΤΑ, τα 43 εκατ. EUR αφαιρέθηκαν από το κεφάλαιο του 9ου ΕΤΑ. Οι επιστροφές που προέκυψαν από τη μείωση αυτή αντισταθμίστηκαν με συμπληρωματική πρόσκληση καταβολής κεφαλαίων στο πλαίσιο του 11ου ΕΤΑ. Πράγματι, η επιστροφή θα χρησιμοποιηθεί για την πρώτη δόση του 2022, γεγονός που εξηγεί τις προεισπράξεις στο κεφάλαιο ύψους 43 εκατ. EUR (βλ. σημείωση 2.7.2.1).

Ενώ το Ηνωμένο Βασίλειο παραμένει συμβαλλόμενο μέρος του ΕΤΑ έως ότου κλείσουν όλα τα προγράμματα, σύμφωνα με το άρθρο 153 της συμφωνίας αποχώρησης, δεν μπορεί να επαναχρησιμοποιηθεί το μερίδιό του στα μη δεσμευμένα και αποδεσμευμένα κεφάλαια από το 8ο, 9ο και 10ο ΕΤΑ.

2.10.2. Αιτηθέν και μη αιτηθέν κεφάλαιο ταμείου ανά κράτος μέλος και στο Ηνωμένο Βασίλειο

σε εκατ. EUR
Συνεισφορές 11ου ΕΤΑ	%	Μη αιτηθέν κεφάλαιο την 31.12.2020	Αιτηθέν κεφάλαιο το 2021	Μη αιτηθέν κεφάλαιο την 31.12.2021
Αυστρία	2,40	337	(89)	248
Βέλγιο	3,25	456	(120)	336
Βουλγαρία	0,22	31	(8)	23
Κροατία	0,23	32	(8)	23
Κύπρος	0,11	16	(4)	12
Τσεχία	0,80	112	(30)	83
Δανία	1,98	278	(73)	205
Εσθονία	0,09	12	(3)	9
Φινλανδία	1,51	212	(56)	156
Γαλλία	17,81	2 501	(659)	1 842
Γερμανία	20,58	2 889	(761)	2 128
Ελλάδα	1,51	212	(56)	156
Ουγγαρία	0,61	86	(23)	64
Ιρλανδία	0,94	132	(35)	97
Ιταλία	12,53	1 759	(464)	1 296
Λετονία	0,12	16	(4)	12
Λιθουανία	0,18	25	(7)	19
Λουξεμβούργο	0,26	36	(9)	26
Μάλτα	0,04	5	(1)	4
Κάτω Χώρες	4,78	671	(177)	494
Πολωνία	2,01	282	(74)	208
Πορτογαλία	1,20	168	(44)	124
Ρουμανία	0,72	101	(27)	74
Σλοβακία	0,38	53	(14)	39
Σλοβενία	0,22	32	(8)	23
Ισπανία	7,93	1 114	(294)	820
Σουηδία	2,94	413	(109)	304
Ηνωμένο Βασίλειο	14,68	2 061	(543)	1 518
Σύνολο	100,00	14 040	(3 700 )	10 340

Δεδομένου ότι το κεφάλαιο του 8ου, του 9ου και του 10ου ΕΤΑ είχε ζητηθεί να καταβληθεί και είχε εισπραχθεί εξ ολοκλήρου τα προηγούμενα έτη, το 2021 ζητήθηκε να καταβληθεί ποσό 3 700 εκατ. EUR, το οποίο αφορά αποκλειστικά το 11ο ΕΤΑ.

2.10.3. Αιτηθέντα κεφάλαια του ταμείου που μεταφέρθηκαν από ΕΤΑ που έχουν κλείσει

σε εκατ. EUR
	8ο ΕΤΑ	9ο ΕΤΑ	10ο ΕΤΑ	11ο ΕΤΑ	31.12.2021	31.12.2020
Μεταφορές κεφαλαίων από ΕΤΑ που έχουν κλείσει	627	1 625	—	—	2 252	2 252

Στον τομέα αυτόν περιλαμβάνονται οι πόροι που μεταφέρθηκαν από ΕΤΑ που έχουν κλείσει στο 8ο και στο 9ο ΕΤΑ.

2.10.4. Μεταφορές αιτηθέντων κεφαλαίων του ταμείου μεταξύ ενεργών ΕΤΑ

σε εκατ. EUR
	8ο ΕΤΑ	9ο ΕΤΑ	10ο ΕΤΑ	11ο ΕΤΑ	Σύνολο
Υπόλοιπο στις 31.12.2019	(2 510 )	2 109	265	136	—
Μεταφορά αποδεσμευμένων ποσών στο αποθεματικό επιδόσεων του 10ου ΕΤΑ από προηγούμενα ΕΤΑ	(2)	(69)	71	—	—
Μεταφορά αποδεσμευμένων ποσών στο αποθεματικό επιδόσεων του 11ου ΕΤΑ από προηγούμενα ΕΤΑ	—	—	(147)	147	—
Υπόλοιπο στις 31.12.2020	(2 512 )	2 041	188	283	—
Μεταφορά αποδεσμευμένων ποσών στο αποθεματικό επιδόσεων του 10ου ΕΤΑ από προηγούμενα ΕΤΑ	—	(23)	23	—	—
Μεταφορά αποδεσμευμένων ποσών στο αποθεματικό επιδόσεων του 11ου ΕΤΑ από προηγούμενα ΕΤΑ	—	—	(110)	110	—
Υπόλοιπο στις 31.12.2021	(2 512 )	2 018	101	394	—

Στον τομέα αυτόν περιλαμβάνονται οι πόροι που μεταφέρθηκαν μεταξύ ενεργών ΕΤΑ.

Από την έναρξη ισχύος της συμφωνίας του Κοτονού, όλα τα κονδύλια που δεν χρησιμοποιήθηκαν σε προηγούμενα, ενεργά ΕΤΑ, μετά την αποδέσμευσή τους, μεταφέρονται στο τελευταίο ΕΤΑ που τέθηκε σε ισχύ. Οι πόροι που μεταφέρονται από άλλα ΕΤΑ αυξάνουν τις πιστώσεις του ταμείου προορισμού και μειώνουν τις πιστώσεις του ταμείου προέλευσης. Τα κεφάλαια που μεταφέρονται στο αποθεματικό επιδόσεων του 10ου και 11ου ΕΤΑ μπορούν να δεσμευτούν μόνον υπό συγκεκριμένους όρους, οι οποίοι ορίζονται στις εσωτερικές συμφωνίες.

3. ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΤΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ

ΕΣΟΔΑ

σε εκατ. EUR
	Σημείωση	2021	2020
Έσοδα από μη ανταλλακτικές συναλλαγές	3.1	27	92
Έσοδα από ανταλλακτικές συναλλαγές	3.2	48	43
Σύνολο		75	135

3.1. ΕΣΟΔΑ ΑΠΟ ΜΗ ΑΝΤΑΛΛΑΚΤΙΚΕΣ ΣΥΝΑΛΛΑΓΕΣ

Τα έσοδα από μη ανταλλακτικές συναλλαγές αφορούν συναλλαγές όπου ο μεταβιβάζων παρέχει πόρους στην αποδέκτρια οντότητα χωρίς εκείνη να παρέχει άμεσα περίπου την αντίστοιχη αξία σε αντάλλαγμα. Ο τομέας περιλαμβάνει κυρίως ποσά που εισέπραξε η Επιτροπή κατά τη διάρκεια του έτους και ανακτήσεις επιχειρησιακών δαπανών.

σε εκατ. EUR
	Σημείωση	8ο ΕΤΑ	9ο ΕΤΑ	10ο ΕΤΑ	11ο ΕΤΑ	2021	2020
Είσπραξη εξόδων		—	1	—	7	8	39
Έσοδα συγχρηματοδότησης	3.1.1	—	—	—	19	19	53
Σύνολο		—	1	—	26	27	92

Τα συνολικά έσοδα από μη ανταλλακτικές συναλλαγές μειώθηκαν κατά 65 εκατ. EUR και επανήλθαν σε κανονικό επίπεδο μετά τη σημαντική αύξηση που παρουσίασαν το 2020 (2019: 28 εκατ. EUR). Το 2020 αυξήθηκαν οι δραστηριότητες στο σύνολο του ΕΤΑ ως απάντηση στην επικείμενη ρήτρα λήξης ισχύος στις 31 Δεκεμβρίου 2020 και οδήγησαν σε αύξηση των εσόδων συγχρηματοδότησης.

Η μείωση της ανάκτησης από δαπάνες μπορεί να εξηγηθεί σε μεγάλο βαθμό από τον μικρότερο αριθμό ενταλμάτων είσπραξης που εκδόθηκαν το 2021 σε σύγκριση με το 2020.

Τα έσοδα από μη ανταλλακτικές συναλλαγές μπορούν να αναλυθούν ανά μέθοδο διαχείρισης ως εξής:

σε εκατ. EUR

2021

2020

Άμεση Διαχείριση

Εκτελέστηκαν από:

την Επιτροπή

αντιπροσωπείες της ΕΕ

Έμμεση Διαχείριση

Εκτελέστηκαν από:

τρίτες χώρες

οργανισμούς δημοσίου δικαίου

(13)

διεθνείς οργανισμούς

οργανισμούς ιδιωτικού δικαίου επιφορτισμένους με αποστολή παροχής δημόσιας υπηρεσίας

Σύνολο

3.1.1. Έσοδα συγχρηματοδότησης

Οι εισπραχθείσες συνεισφορές συγχρηματοδοτήσεων πληρούν τα κριτήρια εσόδων από μη ανταλλακτικές συναλλαγές υπό όρους και, ως εκ τούτου, δεν θα πρέπει να επηρεάζουν την κατάσταση οικονομικών αποτελεσμάτων όταν εισπράττονται. Οι συνεισφορές παραμένουν στα στοιχεία παθητικού (βλ. σημείωση 2.6.2 και 2.7.2) έως ότου εκπληρωθούν οι όροι που αφορούν τα προσφερόμενα κεφάλαια, δηλαδή πραγματοποιηθούν επιλέξιμες δαπάνες (βλ. σημείωση 3.4). Το αντίστοιχο ποσό αναγνωρίζεται στη συνέχεια στην κατάσταση οικονομικών αποτελεσμάτων ως έσοδο από μη ανταλλακτική συναλλαγή συγχρηματοδότησης. Κατά συνέπεια, η επίπτωση στο οικονομικό αποτέλεσμα του έτους είναι μηδενική.

3.2. ΕΣΟΔΑ ΑΠΟ ΑΝΤΑΛΛΑΚΤΙΚΕΣ ΣΥΝΑΛΛΑΓΕΣ

Τα έσοδα από ανταλλακτικές συναλλαγές και γεγονότα αφορούν τα ακόλουθα είδη συναλλαγών: παροχή υπηρεσιών· πώληση αγαθών· και την από μέρους τρίτων χρησιμοποίηση στοιχείων ενεργητικού της οντότητας, τα οποία αποφέρουν τόκους, δικαιώματα και μερίσματα.

σε εκατ. EUR
	8ο ΕΤΑ	9ο ΕΤΑ	10ο ΕΤΑ	11ο ΕΤΑ	2021	2020
Χρηματοοικονομικά έσοδα	—	—	(22)	(4)	(26)	6
Άλλα έσοδα	—	5	14	55	74	37
Σύνολο	—	5	(8)	51	48	43

Τα χρηματοοικονομικά έσοδα είναι αρνητικά διότι τα εκτιμώμενα έσοδα του προηγούμενου έτους ήταν υψηλότερα από τα εκτιμώμενα ποσά του τρέχοντος έτους. Η εν λόγω μείωση των εκτιμήσεων αποτελεί συνδυαστικό αποτέλεσμα. Πρώτον, κατόπιν περαιτέρω ανάλυσης, συνήχθη το συμπέρασμα ότι οι τόκοι από το έργο υποδομής της ΕΕ για την Αφρική (18 εκατ. EUR), που περιλαμβάνονται στα δεδουλευμένα χρηματοοικονομικά έσοδα το προηγούμενο έτος, αποτελούν μέρος των συνεισφορών στο καταπιστευματικό ταμείο και δεν οφείλονται στο ΕΤΑ. Δεύτερον, οι δεδουλευμένοι τόκοι υπερημερίας των ενταλμάτων είσπραξης μειώθηκαν κατά 8 εκατ. EUR σε σύγκριση με το προηγούμενο έτος.

Τα άλλα έσοδα αφορούν κυρίως συναλλαγματικά κέρδη. Οι αντίστοιχες συναλλαγματικές ζημίες καταγράφονται στα λοιπά έξοδα (βλ. σημείωση 3.6).

ΕΞΟΔΑ

Στον τομέα αυτόν περιλαμβάνονται τα έξοδα που πραγματοποιούνται σε σχέση με επιχειρησιακές δραστηριότητες.

3.3. ΜΕΣΑ ΕΝΙΣΧΥΣΗΣ

σε εκατ. EUR
	8ο ΕΤΑ	9ο ΕΤΑ	10ο ΕΤΑ	11ο ΕΤΑ	2021	2020
Προγραμματίσιμες ενισχύσεις	—	(4)	(19)	1 268	1 244	2 889
Μακροοικονομική στήριξη	—	7	—	—	7	(8)
Τομεακή πολιτική	—	(2)	—	(2)	(5)	3
Έργα εντός ΑΚΕ	—	—	228	724	951	1 019
Επείγουσα βοήθεια	—	6	7	(6)	6	19
Άλλα προγράμματα ενίσχυσης	—	—	—	(1)	(1)	—
Θεσμική στήριξη	—	—	(1)	15	14	13
Συνεισφορές σε καταπιστευματικά ταμεία	—	—	—	646	646	673
Σύνολο	—	7	214	2 644	2 864	4 607

Οι επιχειρησιακές δαπάνες του ΕΤΑ καλύπτουν διάφορα μέσα ενίσχυσης και λαμβάνουν διάφορες μορφές, ανάλογα με τον τρόπο κατανάλωσης και διαχείρισης των πιστώσεων.

Το 2021 οι επιχειρησιακές δαπάνες μειώθηκαν σημαντικά κατά 1 743 εκατ. EUR, κυρίως λόγω της μείωσης των δαπανών στο πλαίσιο του 11ου ΕΤΑ (4 179 εκατ. EUR το 2020 σε 2 644 εκατ. EUR το 2021), σε συνδυασμό με τη μείωση στο πλαίσιο του 10ου ΕΤΑ (462 εκατ. EUR το 2020 σε 214 εκατ. EUR το 2021). Η μείωση αυτή αποτελεί συνδυαστικό αποτέλεσμα της πανδημίας COVID-19 και των πολιτικών κρίσεων σε διάφορες περιοχές, οι οποίες επιβράδυναν και παρεμπόδισαν την εκτέλεση κατά τη διάρκεια του έτους, και ειδικότερα όσον αφορά τις αντιπροσωπείες (βλ. σημείωση 2.4). Επιπλέον, οι δαπάνες το 2020 ήταν εξαιρετικά υψηλές για το 11ο ΕΤΑ: η επικείμενη ρήτρα λήξης ισχύος στις 31 Δεκεμβρίου 2021 οδήγησε σε αυξημένο αριθμό συμβάσεων και πληρωμών που πραγματοποιήθηκαν.

Οι μεταβολές των δαπανών στο πλαίσιο του 10ου ΕΤΑ συνάδουν με τον κύκλο ζωής του ΕΤΑ και επίσης σχετίζονται με την εξέλιξη του αριθμού των εκκρεμών συμβάσεων. Πολλές συμβάσεις ολοκληρώθηκαν και περατώθηκαν στο πλαίσιο του 10ου ΕΤΑ και προηγούμενων ΕΤΑ το 2021, με αποτέλεσμα λιγότερες δαπάνες στο πλαίσιο των εν λόγω ΕΤΑ. Στην πραγματικότητα, ο αριθμός των εκκρεμών συμβάσεων για το 10ο ΕΤΑ στο τέλος του έτους ήταν κατά 33 % χαμηλότερος σε σύγκριση με το 2020.

Στο πλαίσιο του 11ου ΕΤΑ, η μείωση των δαπανών οφείλεται κυρίως στη μείωση σε τρεις τομείς·

1)	Προγραμματίσιμες ενισχύσεις (2 889 εκατ. EUR το 2020 έναντι 1 244 εκατ. EUR το 2021)·

2)	Έργα εντός ΑΚΕ (1 019 εκατ. EUR το 2020 έναντι 951 εκατ. EUR το 2021)· και

3)	Στις συνεισφορές στα καταπιστευματικά ταμεία (673 εκατ. EUR το 2020 έναντι 646 εκατ. EUR το 2021).

3.4. ΕΞΟΔΑ ΣΥΓΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗΣ

σε εκατ. EUR
	8ο ΕΤΑ	9ο ΕΤΑ	10ο ΕΤΑ	11ο ΕΤΑ	2021	2020
Συγχρηματοδότηση	—	—	—	19	19	53

Στον τομέα αυτόν περιλαμβάνονται τα έξοδα που πραγματοποιήθηκαν σχετικά με τη συγχρηματοδότηση έργων το 2021. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι τα έξοδα που πραγματοποιήθηκαν περιλαμβάνουν εκτιμώμενα ποσά που συνδέονται με τη διαδικασία διαχωρισμού των χρήσεων (και κατά συνέπεια, αντιλογισμούς των εκτιμώμενων ποσών που συνδέονται με το προηγούμενο έτος).

Όπως προαναφέρθηκε, το 2020 σηματοδοτούσε ένα εξαιρετικό έτος λόγω της επίτευξης της ρήτρας λήξης ισχύος, η οποία οδήγησε σε αυξημένο επίπεδο εκτέλεσης. Το ποσό της συγχρηματοδότησης το 2021 αντιστοιχεί περισσότερο στο σύνηθες επίπεδο συγχρηματοδότησης (2019: 14 εκατ. EUR) (βλ. σημείωση 2.3).

Σύμφωνα με τους λογιστικούς κανόνες για τις συγχρηματοδοτήσεις, τα σχετικά ποσά δεν είχαν επίπτωση στο αποτέλεσμα του έτους διότι αναγνωρίστηκαν τόσο στα έξοδα συγχρηματοδότησης όσο και στα έσοδα συγχρηματοδότησης (σημείωση 3.1.1).

Μέσα ενίσχυσης και έξοδα συγχρηματοδότησης ανά είδος διαχείρισης

σε εκατ. EUR

2021

2020

Άμεση Διαχείριση

Εκτελέστηκαν από:

την Επιτροπή

168

εκτελεστικούς οργανισμούς της ΕΕ

καταπιστευματικά ταμεία

(515)

αντιπροσωπείες της ΕΕ

658

1 969

315

2 170

Έμμεση Διαχείριση

Εκτελέστηκαν από:

την ΕΤΕπ και το ΕΤαΕ

113

(67)

διεθνείς οργανισμούς

1 053

1 268

οργανισμούς ιδιωτικού δικαίου επιφορτισμένους με αποστολή παροχής δημόσιας υπηρεσίας

204

243

οργανισμούς δημοσίου δικαίου

212

248

τρίτες χώρες

983

795

όργανα της ΕΕ με σύμπραξη δημόσιου και ιδιωτικού τομέα

2 568

2 490

Σύνολο

2 883

4 660

3.5. ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΚΟΣΤΟΣ

σε εκατ. EUR
	8ο ΕΤΑ	9ο ΕΤΑ	10ο ΕΤΑ	11ο ΕΤΑ	2021	2020
Καθαρές ζημίες απομείωσης από δάνεια και απαιτήσεις	—	—	—	1	1	—
Ζημίες από χρηματοοικονομικά στοιχεία ενεργητικού ή χρηματοοικονομικές υποχρεώσεις στην εύλογη αξία μέσω πλεονάσματος ή ελλείμματος	—	—	—	1	1	—
Μείωση εισπρακτέων	—	(7)	23	1	17	21
Σύνολο	—	(7)	23	3	20	21

Στις 31 Δεκεμβρίου 2021, η καθαρή μη πραγματοποιηθείσα ζημία απομείωσης από δάνεια ανερχόταν σε 1 εκατ. EUR.

Οι χρηματοοικονομικές δαπάνες ύψους 1 εκατ. EUR για χρηματοοικονομικά στοιχεία ενεργητικού στην εύλογη αξία μέσω πλεονάσματος ή ελλείμματος αφορούν κυρίως συναλλαγματικές διαφορές, μεταβολές τόκων και εύλογης αξίας, και ειδικότερα για το ABC FUND.

Το αρνητικό ποσό στο πλαίσιο του 9ου ΕΤΑ για τον τομέα «Μείωση εισπρακτέων» ποσών οφείλεται κυρίως στον αντιλογισμό των λογαριασμών κλεισίματος του προηγούμενου έτους. Το 2020 οι εκτιμώμενες δαπάνες για μη ανακτήσιμα ποσά που προκύπτουν από τη λήξη των ενταλμάτων είσπραξης (σε διάστημα 2 ετών), τις πτωχεύσεις και τις απαλλαγές ήταν υψηλότερες σε σύγκριση με το 2021.

3.6. ΛΟΙΠΑ ΕΞΟΔΑ

Στον τομέα αυτόν περιλαμβάνονται δαπάνες διοικητικού χαρακτήρα, όπως εξωτερικές υπηρεσίες μη ΤΠ, δαπάνες λειτουργικής μίσθωσης, ανακοινώσεις και δημοσιεύσεις, δαπάνες κατάρτισης κ.λπ.

σε εκατ. EUR
	8ο ΕΤΑ	9ο ΕΤΑ	10ο ΕΤΑ	11ο ΕΤΑ	2021	2020
Διοικητικές δαπάνες και δαπάνες πληροφορικής	—	—	4	94	98	120
Πραγματοποιηθείσες ζημίες εμπορικών οφειλετών	—	6	0	0	7	4
Συναλλαγματικές ζημίες	—	5	11	25	41	72
Σύνολο	—	11	16	119	145	197

Ο τομέας «Διοικητικές δαπάνες και δαπάνες πληροφορικής» περιλαμβάνει ποσά που βασίζονται στην εσωτερική συμφωνία του ΕΤΑ με την Επιτροπή για την κάλυψη των διοικητικών δαπανών που προκύπτουν στην κεντρική διοίκηση και στις αντιπροσωπείες σε σχέση με τη διαχείριση των προγραμμάτων του ΕΤΑ. Οι λεγόμενες «δαπάνες στήριξης» αφορούν κυρίως έξοδα για την προετοιμασία, την παρακολούθηση, τον έλεγχο και την αξιολόγηση των έργων, καθώς και έξοδα για δίκτυα ηλεκτρονικών υπολογιστών, τεχνική βοήθεια, χρηματοοικονομική διαχείριση και προβλέψεις κ.λπ.

Η μείωση στο πλαίσιο αυτού του τομέα αποτελεί συνδυαστικό αποτέλεσμα της μείωσης των διοικητικών δαπανών και των δαπανών πληροφορικής (2020: 120 εκατ. EUR) και της μείωσης των δαπανών σε σχέση με τις συναλλαγματικές ζημίες (2020: 72 εκατ. EUR).

Η σημαντική μείωση των συναλλαγματικών ζημιών οφείλεται κυρίως στη μείωση των μη πραγματοποιηθεισών ζημιών από την αναπροσαρμογή υπολοίπων που τηρούνται σε άλλα νομίσματα στις 31 Δεκεμβρίου 2021.

4. ΕΝΔΕΧΟΜΕΝΕΣ ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ, ΕΝΔΕΧΟΜΕΝΕΣ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ ΚΑΙ ΑΛΛΕΣ ΣΗΜΑΝΤΙΚΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ

4.1. ΕΝΔΕΧΟΜΕΝΕΣ ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ

Οι ενδεχόμενες απαιτήσεις είναι πιθανά στοιχεία ενεργητικού, που προκύπτουν από παρελθόντα γεγονότα και των οποίων η ύπαρξη θα επιβεβαιωθεί μόνον από την επέλευση ή τη μη επέλευση ενός ή περισσότερων αβέβαιων μελλοντικών γεγονότων που δεν εμπίπτουν ολοκληρωτικά στον έλεγχο της οντότητας.

σε εκατ. EUR
	8ο ΕΤΑ	9ο ΕΤΑ	10ο ΕΤΑ	11ο ΕΤΑ	31.12.2021	31.12.2020
Εγγυήσεις προχρηματοδότησης	—	—	3	—	44	49
Εγγυήσεις καλής εκτέλεσης	—	7	3	—	11	12
Εγγυήσεις τήρησης συμβατικών υποχρεώσεων	—	5	3	—	9	9
Σύνολο	—	13	6	—	20	21

Εγγυήσεις προχρηματοδότησης ζητούνται σε ορισμένες περιπτώσεις από τους δικαιούχους που δεν είναι κράτη μέλη, κατά την πληρωμή προκαταβολής.

Εγγυήσεις καλής εκτέλεσης ζητούνται για να εξασφαλιστεί ότι οι δικαιούχοι χρηματοδοτήσεων ΕΤΑ πληρούν τις συμβατικές υποχρεώσεις που έχουν αναλάβει έναντι των ΕΤΑ.

Οι εγγυήσεις τήρησης συμβατικών υποχρεώσεων αφορούν μόνο τις συμβάσεις έργων. Κατά κανόνα, το 10 % των ενδιάμεσων πληρωμών σε δικαιούχους παρακρατείται για να εξασφαλίζεται ότι οι αντισυμβαλλόμενοι τηρούν τις υποχρεώσεις τους. Αυτά τα παρακρατηθέντα ποσά εμφανίζονται ως οφειλόμενα ποσά. Αντ’ αυτού, με την έγκριση της αναθέτουσας αρχής, ο αντισυμβαλλόμενος μπορεί να υποβάλει εγγύηση τήρησης συμβατικών υποχρεώσεων, η οποία αντικαθιστά τα ποσά που παρακρατούνται για ενδιάμεσες πληρωμές. Αυτές οι ληφθείσες εγγυήσεις παρουσιάζονται ως ενδεχόμενες απαιτήσεις.

Για συμβάσεις που τελούν υπό έμμεση διαχείριση, οι εγγυήσεις ανήκουν σε αναθέτουσα αρχή άλλη από το ΕΤΑ και, ως εκ τούτου, δεν δημοσιοποιούνται από το ΕΤΑ (βλ. σημείωση 2.2.4).

4.2. ΕΝΔΕΧΟΜΕΝΕΣ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ

Οι ενδεχόμενες υποχρεώσεις είναι είτε πιθανές υποχρεώσεις που απορρέουν από παρελθόντα γεγονότα και των οποίων η ύπαρξη θα επιβεβαιωθεί μόνον από την επέλευση ή μη ενός ή περισσότερων αβέβαιων μελλοντικών γεγονότων που δεν εμπίπτουν ολοκληρωτικά στον έλεγχο της οντότητας, είτε παρούσες υποχρεώσεις που απορρέουν από παρελθόντα γεγονότα, όταν η εκροή πόρων δεν είναι πιθανή ή το ποσό δεν μπορεί να επιμετρηθεί με αξιόπιστο τρόπο.

4.2.1. Χορηγηθείσες εγγυήσεις

σε εκατ. EUR
	8ο ΕΤΑ	9ο ΕΤΑ	10ο ΕΤΑ	11ο ΕΤΑ	31.12.2021	31.12.2020
Χορηγηθείσες εγγυήσεις	—	—	—	(7)	(7)	(3)

Ο ανωτέρω πίνακας παρουσιάζει το άνοιγμα του ΕΤΑ σε πιθανές μελλοντικές πληρωμές που συνδέονται με εγγυήσεις χορηγούμενες στον όμιλο της ΕΤΕπ ή σε άλλα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα. Τα ποσά παρουσιάζονται μετά την αφαίρεση των δημοσιονομικών προβλέψεων ή των χρηματοοικονομικών υποχρεώσεων που αναγνωρίζονται για τα εν λόγω προγράμματα.

Το ποσό ύψους 7 εκατ. EUR αφορά εξ ολοκλήρου εγγύηση στο πλαίσιο του χρηματοδοτικού μέσου EURITZ.

4.3. ΑΛΛΕΣ ΣΗΜΑΝΤΙΚΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ

4.3.1. Εκκρεμείς αναλήψεις υποχρεώσεων που δεν έχουν ακόμη καταβληθεί

Το κατωτέρω ποσό είναι το δημοσιονομικό ΥΠΕ (Υπόλοιπο προς εκκαθάριση) (RAL — «Reste à Liquider») μείον τα σχετικά ποσά που έχουν συμπεριληφθεί ως έξοδα στην κατάσταση οικονομικών αποτελεσμάτων. Το δημοσιονομικό ΥΠΕ είναι ποσό που αντιπροσωπεύει τις αναλήψεις υποχρεώσεων για τις οποίες δεν έχουν πραγματοποιηθεί ακόμη πληρωμές και/ή αποδεσμεύσεις. Αυτή είναι η φυσική συνέπεια της εφαρμογής πολυετών προγραμμάτων.

σε εκατ. EUR
	8ο ΕΤΑ	9ο ΕΤΑ	10ο ΕΤΑ	11ο ΕΤΑ	31.12.2021	31.12.2020
Εκκρεμείς αναλήψεις υποχρεώσεων που δεν έχουν ακόμη καταβληθεί	—	21	408	5 926	6 355	7 224

Η μείωση του ΥΠΕ οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στη μείωση του δημοσιονομικού ΥΠΕ, η οποία ανήλθε συνολικά σε 7 993 εκατ. EUR (2020: 9 286 εκατ. EUR). Η μείωση αυτή οφείλεται κυρίως στον μικρότερο αριθμό των επιμέρους αναλήψεων υποχρεώσεων που υπογράφηκαν κατά τη διάρκεια του έτους ως αποτέλεσμα των νέων προκλήσεων, οι οποίες παρεμπόδισαν την εκτέλεση ειδικότερα στις αντιπροσωπείες (βλ. σημείωση 2.2).

5. ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΥ ΚΙΝΔΥΝΟΥ

Οι παρακάτω πληροφορίες σχετικά με τη διαχείριση χρηματοοικονομικού κινδύνου του ΕΤΑ αφορούν τις ταμειακές πράξεις που πραγματοποιήθηκαν από την Επιτροπή για λογαριασμό του ΕΤΑ με σκοπό την εκτέλεση των πόρων του.

5.1. ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΚΙΝΔΥΝΩΝ ΚΑΙ ΠΡΑΞΕΙΣ ΑΝΤΙΣΤΑΘΜΙΣΗΣ ΚΙΝΔΥΝΩΝ

Οι κανόνες και οι αρχές για τη διαχείριση των ταμειακών πράξεων ορίζονται στον δημοσιονομικό κανονισμό του 11ου ΕΤΑ και στην εσωτερική συμφωνία.

Βάσει του ανωτέρω κανονισμού ισχύουν οι ακόλουθες βασικές αρχές:

α)

Οι συνεισφορές των ΕΤΑ καταβάλλονται από τα κράτη μέλη σε ειδικούς λογαριασμούς οι οποίοι ανοίγονται στην εξουσιοδοτημένη για την έκδοση/κοπή χρήματος τράπεζα εκάστου κράτους μέλους ή σε χρηματοπιστωτικό οργανισμό που αυτή υποδεικνύει. Τα ποσά των συνεισφορών παραμένουν σε αυτούς τους ειδικούς λογαριασμούς μέχρις ότου οι πληρωμές των ΕΤΑ πρέπει να πραγματοποιηθούν.

β)	Οι συνεισφορές των ΕΤΑ καταβάλλονται από τα κράτη μέλη σε ευρώ, ενώ οι πληρωμές των ΕΤΑ πραγματοποιούνται σε ευρώ και σε άλλα νομίσματα.

γ)	Δεν επιτρέπεται η υπερανάληψη από τραπεζικούς λογαριασμούς που ανοίγονται από την Επιτροπή για λογαριασμό των ΕΤΑ.

Εκτός από αυτούς τους ειδικούς λογαριασμούς, ανοίγονται από την Επιτροπή άλλοι τραπεζικοί λογαριασμοί εξ ονόματος των ΕΤΑ, σε χρηματοπιστωτικούς οργανισμούς (κεντρικές τράπεζες ή εμπορικές τράπεζες), με σκοπό την εκτέλεση πληρωμών ή την είσπραξη εσόδων άλλων από τις συνεισφορές των κρατών μελών στον προϋπολογισμό.

Οι ταμειακές πράξεις και οι πληρωμές είναι αυτοματοποιημένες σε πολύ μεγάλο βαθμό και εξαρτώνται από σύγχρονα συστήματα πληροφορικής. Υπάρχουν ειδικές διαδικασίες που εξασφαλίζουν ασφάλεια στα συστήματα αυτά και διαχωρισμό καθηκόντων βάσει του δημοσιονομικού κανονισμού, των προτύπων εσωτερικού ελέγχου της Επιτροπής και των αρχών που διέπουν τις ελεγκτικές διαδικασίες.

Η διαχείριση των ταμειακών πράξεων και των πληρωμών διέπεται από γραπτές κατευθυντήριες γραμμές και διαδικασίες, στόχος των οποίων είναι ο περιορισμός του επιχειρησιακού και του χρηματοοικονομικού κινδύνου και η εξασφάλιση επαρκούς ελέγχου. Έτσι καλύπτονται οι διάφοροι τομείς λειτουργίας, ενώ η συμμόρφωση με τις κατευθυντήριες γραμμές και τις διαδικασίες ελέγχεται σε τακτική βάση.

5.2. ΣΥΝΑΛΛΑΓΜΑΤΙΚΟΣ ΚΙΝΔΥΝΟΣ

Έκθεση του ΕΤΑ σε συναλλαγματικό κίνδυνο στο τέλος του έτους — καθαρή θέση

σε εκατ. EUR
	31.12.2021					31.12.2020
	USD	DKK	EUR	Λοιπά	Σύνολο	USD	DKK	EUR	Λοιπά	Σύνολο
Χρηματοοικονομικά στοιχεία ενεργητικού
Διαθέσιμα προς πώληση χρηματοοικονομικά στοιχεία ενεργητικού	—	—	—	—	—	2		31	—	33
Χρηματοοικονομικά στοιχεία ενεργητικού στην εύλογη αξία μέσω πλεονάσματος ή ελλείμματος (*2)	8	—	30	—	39	—		—	—	—
Απαιτήσεις (*3)	—	—	8	—	8	65	—	69	6	140
Ταμειακά διαθέσιμα και ισοδύναμά τους	3	—	991	—	994	2	—	726	—	728
	11	—	1 029	—	1 040	69	—	826	6	901
Χρηματοοικονομικές υποχρεώσεις
Οφειλές (*4)	—	—	—	—	—	(16)	(6)	(605)	10	(617)
	—	—	—	—	—	(16)	(6)	(605)	10	(617)
Σύνολο	11	—	1 029	—	1 040	53	(6)	221	16	284

5.3. ΚΙΝΔΥΝΟΣ ΕΠΙΤΟΚΙΟΥ

Το ΕΤΑ δεν δανείζεται χρήματα και, κατά συνέπεια, δεν εκτίθεται σε κίνδυνο επιτοκίου.

Εισπράττονται τόκοι από τα υπόλοιπα των διαφόρων τραπεζικών του λογαριασμών. Κατά συνέπεια, η Επιτροπή έχει θεσπίσει, για λογαριασμό του ΕΤΑ, μέτρα ώστε να εξασφαλιστεί ότι οι δεδουλευμένοι τόκοι αντανακλούν συστηματικά τα επιτόκια της αγοράς, καθώς και τις ενδεχόμενες διακυμάνσεις τους.

Οι συνεισφορές στον προϋπολογισμό του ΕΤΑ πιστώνονται από κάθε κράτος μέλος σε ειδικό λογαριασμό ο οποίος τηρείται στο πιστωτικό ίδρυμα που ορίζει το κράτος μέλος. Δεδομένου ότι οι αμοιβές που εφαρμόζονται σε ορισμένους από αυτούς τους λογαριασμούς ενδέχεται να είναι αρνητικές επί του παρόντος, έχουν θεσπιστεί διαδικασίες διαχείρισης μετρητών προκειμένου να ελαχιστοποιούνται τα υπόλοιπα που τηρούνται στους οικείους λογαριασμούς. Επίσης, σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΕ) 2016/888 του Συμβουλίου (8), τυχόν αρνητικές αμοιβές στους λογαριασμούς αυτούς επιβαρύνουν το οικείο κράτος μέλος.

Τα ημερήσια υπόλοιπα που τηρούνται σε λογαριασμούς εμπορικών τραπεζών αποφέρουν τόκους σε καθημερινή βάση. Οι τόκοι που αποφέρουν τα υπόλοιπα αυτών των λογαριασμών βασίζονται σε κυμαινόμενα επιτόκια της αγοράς στα οποία εφαρμόζεται (θετικό ή αρνητικό) συμβατικό περιθώριο. Για τους περισσότερους λογαριασμούς, ο υπολογισμός των τόκων εξαρτάται από ένα επιτόκιο αναφοράς της αγοράς και προσαρμόζεται ανάλογα με τις διακυμάνσεις του εν λόγω επιτοκίου. Κατά συνέπεια, το ΕΤΑ δεν διατρέχει κανέναν κίνδυνο να εφαρμοστούν στα υπόλοιπά του επιτόκια χαμηλότερα από εκείνα της αγοράς.

5.4. ΠΙΣΤΩΤΙΚΟΣ ΚΙΝΔΥΝΟΣ (ΚΙΝΔΥΝΟΣ ΑΝΤΙΣΥΜΒΑΛΛΟΜΕΝΟΥ)

Μέγιστη έκθεση σε πιστωτικό κίνδυνο

Όσον αφορά τα χρηματοοικονομικά στοιχεία ενεργητικού, τα αναφερόμενα ποσά είναι τα καθαρά λογιστικά ποσά και αντιπροσωπεύουν την έκθεση των ΕΤΑ σε πιστωτικό κίνδυνο στο τέλος της περιόδου αναφοράς.

σε εκατ. EUR
	31.12.2021
Χρηματοοικονομικά στοιχεία ενεργητικού
Δάνεια	1
Ταμειακά διαθέσιμα και ισοδύναμά τους	994
Απαιτήσεις από ανταλλακτικές συναλλαγές (*5)	8
Χορηγηθείσες εγγυήσεις
Συμβόλαια οικονομικών εγγυήσεων	8
Σύνολο στις 31.12.2021	1 011

Δάνεια χρηματοοικονομικών μέσων: πιστωτική ποιότητα

σε εκατ. EUR
31.12.2021
	Στάδιο 1	Στάδιο 2	Στάδιο 3	Αποκτηθέντα ή δημιουργηθέντα στοιχεία ενεργητικού απομειωμένης πιστωτικής αξίας	Σύνολο
Αξιολόγηση πιστοληπτικής ικανότητας
Εξαίρετου και υψηλού βαθμού	—	—	—	—	—
Άνω μεσαίου βαθμού	—	—	—	—	—
Χαμηλού μεσαίου βαθμού	—	—	—	—	—
Μη επενδυτικού βαθμού και βαθμού αθέτησης	—	—	3	—	3
Ακαθάριστη λογιστική αξία	—	—	3	—	3
Μείον πρόβλεψη ζημίας	—	—	2	—	2
Καθαρή λογιστική αξία	—	—	1	—	1

Ταμειακά διαθέσιμα και ισοδύναμά τους: πιστωτική ποιότητα

σε εκατ. EUR
	31.12.2021
Αξιολόγηση πιστοληπτικής ικανότητας
Εξαίρετου και υψηλού βαθμού	751
Άνω μεσαίου βαθμού	241
Χαμηλού μεσαίου βαθμού	2
Μη επενδυτικού βαθμού και βαθμού αθέτησης	—
Ακαθάριστη λογιστική αξία	994
Μείον πρόβλεψη ζημίας	—
Καθαρή λογιστική αξία	994

Απαιτήσεις: πιστωτική ποιότητα

σε εκατ. EUR
31.12.2021
	Μη οφειλόμενες	Ληξιπρό-θεσμες	Ληξιπρό-θεσμες	Ληξιπρό-θεσμες	Ληξιπρό-θεσμες	Σύνολο
	Μη οφειλόμενες	0-30 ημερών	31-90 ημερών	91 ημέρες — 1 έτος	> 1 έτος	Σύνολο
Ακαθάριστη λογιστική αξία	8	—	—	—	—	8
Μείον πρόβλεψη ζημίας	—	—	—	—	—	—
Καθαρή λογιστική αξία	8	—	—	—	—	8

Με βάση την ανάλυση των απαιτήσεων από ανταλλακτικές συναλλαγές και για τους σκοπούς της μετάβασης στον επικαιροποιημένο κανόνα EAR 11, δεν υπάρχει προσαρμογή απομείωσης για λογιστική καταχώριση την 1.1.2021 όσον αφορά τις απαιτήσεις που αναγνωρίζονται στους ετήσιους λογαριασμούς ΕΤΑ του 2021.

Χρηματοοικονομικά στοιχεία ενεργητικού στην εύλογη αξία μέσω πλεονάσματος ή ελλείμματος: πιστωτική ποιότητα

Το 2021 τα χρηματοοικονομικά στοιχεία ενεργητικού στην εύλογη αξία μέσω πλεονάσματος ή ελλείμματος που περιλαμβάνονται στις παρούσες οικονομικές καταστάσεις αφορούν επενδύσεις μετοχικού κεφαλαίου που δεν υπόκεινται σε πιστωτικό κίνδυνο (βλ. σημείωση 2.1).

Πληροφορίες πιστωτικού κινδύνου που δημοσιεύθηκαν στους ετήσιους λογαριασμούς του 2020

Ενημερωτικά, οι πληροφορίες σχετικά με τον πιστωτικό κίνδυνο στους ετήσιους λογαριασμούς του 2020 είχαν ως εξής:

Χρηματοοικονομικά στοιχεία ενεργητικού που δεν είναι ληξιπρόθεσμα και δεν έχουν απομειωθεί:

σε εκατ. EUR
	Σύνολο	Μη ληξιπρόθεσμα και μη απομειωμένα	Ληξιπρόθεσμα αλλά μη απομειωμένα
	Σύνολο	Μη ληξιπρόθεσμα και μη απομειωμένα	< 1 έτος	1-5 έτη	> 5 έτη
Απαιτήσεις από ανταλλακτικές συναλλαγές και εισπρακτέα ποσά από μη ανταλλακτικές συναλλαγές	140	124	7	9	—
Σύνολο στις 31.12.2020	140	124	7	9	—

Χρηματοοικονομικά στοιχεία ενεργητικού ανά κατηγορία κινδύνου:

σε εκατ. EUR
	31.12.2020
	Απαιτήσεις	Μετρητά	Σύνολο
Αντισυμβαλλόμενοι με εξωτερική πιστοληπτική διαβάθμιση
Εξαίρετου και υψηλού βαθμού	9	372	381
Άνω μεσαίου βαθμού	—	211	211
Χαμηλού μεσαίου βαθμού	—	145	145
Μη επενδυτικού βαθμού	—	—	—
	9	728	737
Αντισυμβαλλόμενοι χωρίς εξωτερική πιστοληπτική διαβάθμιση
Ομάδα 1 (οφειλέτες που δεν έχουν αθετήσει υποχρεώσεις στο παρελθόν)	131	—	131
Ομάδα 2 (οφειλέτες που έχουν αθετήσει υποχρεώσεις στο παρελθόν)	—	—	—
Σύνολο	131	—	131
Σύνολο	140	728	868

5.5. ΚΙΝΔΥΝΟΣ ΡΕΥΣΤΟΤΗΤΑΣ

Ανάλυση ληκτότητας των χρηματοοικονομικών υποχρεώσεων με βάση τον χρόνο που απομένει μέχρι τη λήξη των συμβατικών προθεσμιών

Οι χρηματοοικονομικές υποχρεώσεις και οι οφειλές του παρόντος τομέα γνωστοποιούνται ανά λογιστικές αξίες από τον ισολογισμό.

σε εκατ. EUR
	< 1 έτος	1-5 έτη	> 5 έτη	Σύνολο
Χρηματοοικονομικές υποχρεώσεις στις 31.12.2021	501	6	—	508
Χρηματοοικονομικές υποχρεώσεις στις 31.12.2020	615	2	—	617

Οι αρχές του προϋπολογισμού που εφαρμόζονται στο ΕΤΑ εξασφαλίζουν ότι το σύνολο των ταμειακών πόρων για την περίοδο προϋπολογισμού είναι πάντα επαρκές για την εκτέλεση των πληρωμών. Πράγματι, το σύνολο των συνεισφορών των κρατών μελών ισούται με το συνολικό ποσό των πιστώσεων πληρωμών για τη σχετική περίοδο προϋπολογισμού.

Ωστόσο, οι συνεισφορές των κρατών μελών στο ΕΤΑ καταβάλλονται σε τρεις δόσεις ετησίως, ενώ οι πληρωμές μπορεί να έχουν εποχιακό χαρακτήρα.

Για να εξασφαλιστεί ότι οι ταμειακοί πόροι είναι πάντα επαρκείς για την κάλυψη των πληρωμών που πρέπει να γίνονται κατά τη διάρκεια ενός δεδομένου μήνα, ανταλλάσσονται τακτικά πληροφορίες σχετικά με την κατάσταση των ταμειακών διαθεσίμων μεταξύ του λογιστηρίου της Επιτροπής και των σχετικών υπηρεσιών πληρωμής.

Εκτός των ανωτέρω, στο πλαίσιο των ταμειακών πράξεων του ΕΤΑ, αυτοματοποιημένα εργαλεία διαχείρισης μετρητών εξασφαλίζουν επαρκή ρευστότητα σε κάθε έναν από τους τραπεζικούς λογαριασμούς του ΕΤΑ, σε καθημερινή βάση.

6. ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΣΧΕΤΙΚΕΣ ΜΕ ΣΥΝΔΕΔΕΜΕΝΑ ΜΕΡΗ

Τα συνδεδεμένα μέρη του ΕΤΑ είναι το καταπιστευματικό ταμείο «Bêkou» της ΕΕ, το καταπιστευματικό ταμείο της ΕΕ για την Αφρική και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Οι συναλλαγές μεταξύ αυτών των οντοτήτων λαμβάνουν χώρα στο πλαίσιο των συνήθων πράξεων του ΕΤΑ και, στην περίπτωση αυτή, δεν χρειάζονται συγκεκριμένες απαιτήσεις γνωστοποίησης για τις συναλλαγές αυτές σύμφωνα με τους λογιστικούς κανόνες της ΕΕ.

Το ΕΤΑ δεν διαθέτει ξεχωριστή διαχείριση, διότι τελεί υπό τη διαχείριση της Επιτροπής. Τα δικαιώματα των βασικών διοικητικών στελεχών της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένης της Επιτροπής, δημοσιοποιήθηκαν στους ενοποιημένους ετήσιους λογαριασμούς της Ευρωπαϊκής Ένωσης στον τομέα 7.2 «Δικαιώματα των βασικών διοικητικών στελεχών».

7. ΓΕΓΟΝΟΤΑ ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ ΤΟΥ ΙΣΟΛΟΓΙΣΜΟΥ

Ουκρανία

Σύμφωνα με τον λογιστικό κανόνα 19 της ΕΕ «Γεγονότα μετά την ημερομηνία του ισολογισμού», ο πόλεμος στην Ουκρανία που ξεκίνησε τον Φεβρουάριο του 2022 είναι μη διορθωτικό γεγονός και, ως εκ τούτου, δεν απαιτεί προσαρμογές των αριθμητικών ποσών που αναφέρονται στις παρούσες οικονομικές καταστάσεις στις 31 Δεκεμβρίου 2021. Για μεταγενέστερες περιόδους αναφοράς, ο πόλεμος ενδέχεται να επηρεάσει την αναγνώριση και την επιμέτρηση ορισμένων στοιχείων ενεργητικού και υποχρεώσεων στον ισολογισμό, καθώς και ορισμένων εσόδων και δαπανών που αναγνωρίζονται στην κατάσταση οικονομικών αποτελεσμάτων. Με βάση τα γεγονότα και τις περιστάσεις κατά τον χρόνο κατάρτισης των παρουσών οικονομικών καταστάσεων, και ειδικότερα την εξελισσόμενη κατάσταση, οι οικονομικές επιπτώσεις που έχει για το ΕΤΑ ο πόλεμος στην Ουκρανία δεν μπορούν να εκτιμηθούν με αξιόπιστο τρόπο.

Κατά την ημερομηνία διαβίβασης των παρόντων λογαριασμών, δεν περιήλθε στην προσοχή της υπολόγου του ΕΤΑ ούτε αναφέρθηκε σε αυτήν κανένα άλλο σημαντικό θέμα που θα απαιτούσε ειδική γνωστοποίηση στο πλαίσιο της παρούσας ενότητας. Οι ετήσιοι λογαριασμοί και οι σχετικές σημειώσεις καταρτίστηκαν με βάση τις πλέον πρόσφατες διαθέσιμες πληροφορίες και αντανακλώνται στα παραπάνω.

8. ΣΥΜΦΩΝΙΑ ΤΟΥ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΥ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΟΣ ΜΕ ΤΟ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ ΕΚΤΕΛΕΣΗΣ ΤΟΥ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟΥ

Το οικονομικό αποτέλεσμα του έτους υπολογίζεται βάσει των αρχών της λογιστικής σε δεδουλευμένη βάση. Το αποτέλεσμα εκτέλεσης του προϋπολογισμού, όμως, βασίζεται στις αρχές της ταμειακής λογιστικής. Δεδομένου ότι το οικονομικό αποτέλεσμα και το αποτέλεσμα εκτέλεσης του προϋπολογισμού λαμβάνουν ως βάση τις ίδιες υποκείμενες επιχειρησιακές πράξεις, είναι σκόπιμο να εξασφαλίζεται η μεταξύ τους συμφωνία. Ο πίνακας που ακολουθεί παρουσιάζει τη συμφωνία αυτή, με τη μορφή κατανομής των στοιχείων συμφωνίας σε έσοδα και δαπάνες. Οι σημειώσεις του πίνακα παρέχουν πρόσθετες πληροφορίες σχετικά με τη φύση των βασικών στοιχείων συμφωνίας.

σε εκατ. EUR
	2021	2020
ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ ΤΟΥ ΕΤΟΥΣ	(2 974 )	(4 744 )
Έσοδα
Απαιτήσεις που δεν επηρεάζουν το αποτέλεσμα εκτέλεσης του προϋπολογισμού	—	(2)
Απαιτήσεις που βεβαιώθηκαν κατά το τρέχον έτος και δεν έχουν ακόμη εισπραχθεί	(6)	(23)
Απαιτήσεις που βεβαιώθηκαν σε προηγούμενα έτη και εισπράχθηκαν κατά το τρέχον έτος	20	13
Έσοδα που μειώνουν την κατανάλωση	13	61
Δεδουλευμένα έσοδα (καθαρά)	(69)	(33)
Λοιπά	—	—
Έξοδα
Έξοδα του τρέχοντος έτους που δεν έχουν ακόμη καταβληθεί	111	119
Έξοδα προηγούμενων χρήσεων που καταβλήθηκαν το τρέχον έτος	(741)	(817)
Καθαρό αποτέλεσμα προχρηματοδοτήσεων	(295)	(281)
Δεδουλευμένα έξοδα (καθαρά)	539	1 102
ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ ΕΚΤΕΛΕΣΗΣ ΤΟΥ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟΥ ΤΟΥ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΥ ΕΤΟΥΣ	(3 401 )	(4 604 )

8.1. ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΣΥΜΦΩΝΙΑΣ — ΕΣΟΔΑ

Τα έσοδα ενός οικονομικού έτους αντιστοιχούν στα έσοδα που εισπράχθηκαν επί απαιτήσεων που βεβαιώθηκαν κατά τη διάρκεια του έτους και στα ποσά που εισπράχθηκαν επί απαιτήσεων που βεβαιώθηκαν σε προηγούμενα οικονομικά έτη.

Οι απαιτήσεις που δεν επηρεάζουν το αποτέλεσμα εκτέλεσης του προϋπολογισμού καταχωρίζονται στο οικονομικό αποτέλεσμα, αλλά από δημοσιονομική άποψη δεν μπορούν να θεωρηθούν έσοδα, δεδομένου ότι το εισπραχθέν ποσό μεταφέρεται σε αποθεματικά και δεν μπορεί να δεσμευθεί εκ νέου χωρίς απόφαση του Συμβουλίου.

Οι απαιτήσεις που βεβαιώθηκαν κατά το τρέχον έτος και δεν έχουν ακόμη εισπραχθεί πρέπει να αφαιρεθούν από το οικονομικό αποτέλεσμα για λόγους συμφωνίας, δεδομένου ότι δεν αποτελούν μέρος των εσόδων του προϋπολογισμού. Αντιθέτως, οι απαιτήσεις που βεβαιώθηκαν σε προηγούμενα έτη και εισπράχθηκαν κατά το τρέχον έτος πρέπει να προστεθούν στο οικονομικό αποτέλεσμα για λόγους συμφωνίας των λογαριασμών.

Το καθαρό αποτέλεσμα προχρηματοδοτήσεων αναφέρεται στον συμψηφισμό των προχρηματοδοτήσεων με ποσά εισπραχθέντα από τους δικαιούχους. Τα εν λόγω έσοδα σε μετρητά αντιπροσωπεύουν έσοδα του προϋπολογισμού, αλλά δεν έχουν αντίκτυπο στο οικονομικό αποτέλεσμα και πρέπει συνεπώς να προστεθούν για λόγους συμφωνίας.

Τα καθαρά δεδουλευμένα έσοδα συνίστανται κυρίως σε καταληκτικές πράξεις στο τέλος του έτους. Λαμβάνεται υπόψη μόνον το καθαρό αποτέλεσμα, δηλαδή τα δεδουλευμένα έσοδα του τρέχοντος έτους μείον τα αντιλογισθέντα δεδουλευμένα έσοδα του προηγούμενου έτους.

8.2. ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΣΥΜΦΩΝΙΑΣ — ΔΑΠΑΝΕΣ

Τα έξοδα του τρέχοντος έτους που δεν έχουν ακόμη καταβληθεί πρέπει να προστεθούν για λόγους συμφωνίας των λογαριασμών διότι περιλαμβάνονται στο οικονομικό αποτέλεσμα, αλλά δεν αποτελούν μέρος των δαπανών του προϋπολογισμού. Αντίθετα, τα έξοδα προηγούμενων χρήσεων που καταβλήθηκαν κατά τη διάρκεια του τρέχοντος έτους πρέπει να αφαιρεθούν από το οικονομικό αποτέλεσμα για λόγους συμφωνίας των λογαριασμών, δεδομένου ότι αποτελούν μέρος των δαπανών του προϋπολογισμού του τρέχοντος έτους, αλλά είτε δεν έχουν καμία επίπτωση στο οικονομικό αποτέλεσμα είτε μειώνουν τα έξοδα σε περίπτωση διορθώσεων.

Τα έσοδα σε μετρητά από ακυρώσεις πληρωμών δεν επηρεάζουν το οικονομικό αποτέλεσμα, ενώ αντίθετα επηρεάζουν το αποτέλεσμα εκτέλεσης του προϋπολογισμού.

Το καθαρό αποτέλεσμα προχρηματοδοτήσεων είναι ο συνδυασμός των νέων ποσών προχρηματοδότησης που καταβλήθηκαν το τρέχον έτος (τα οποία αναγνωρίσθηκαν ως δαπάνες προϋπολογισμού του έτους) και του συμψηφισμού των ποσών προχρηματοδότησης που καταβλήθηκαν κατά το τρέχον έτος ή προηγούμενα έτη με την αποδοχή επιλέξιμων δαπανών. Τα τελευταία αυτά ποσά αντιπροσωπεύουν έξοδα από την άποψη της λογιστικής σε δεδουλευμένη βάση αλλά όχι από την άποψη της λογιστικής του προϋπολογισμού, διότι η πληρωμή της αρχικής προχρηματοδότησης είχε ήδη ληφθεί υπόψη ως δαπάνη του προϋπολογισμού κατά τον χρόνο της καταβολής της.

Τα καθαρά δεδουλευμένα έξοδα περιλαμβάνουν κυρίως καταληκτικές πράξεις στα τέλη του έτους, δηλαδή επιλέξιμα έξοδα που πραγματοποίησαν δικαιούχοι χρηματοδοτήσεων ΕΤΑ που δεν έχουν ακόμη δηλωθεί στο ΕΤΑ. Μόνον το καθαρό αποτέλεσμα λαμβάνεται υπόψη, δηλαδή τα δεδουλευμένα έξοδα του τρέχοντος έτους μείον τα αντιλογισθέντα δεδουλευμένα έξοδα του προηγούμενου έτους.

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ ΤΩΝ ΚΑΤΑΠΙΣΤΕΥΜΑΤΙΚΩΝ ΤΑΜΕΙΩΝ ΤΗΣ ΕΕ ΕΝΟΠΟΙΗΜΕΝΩΝ ΣΤΟ ΕΤΑ

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ ΤΟΥ ΚΑΤΑΠΙΣΤΕΥΜΑΤΙΚΟΥ ΤΑΜΕΙΟΥ «BÊKOU» ΤΗΣ ΕΕ 2021 (9)

ΓΕΝΙΚΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΚΑΤΑΠΙΣΤΕΥΜΑΤΙΚΟ ΤΑΜΕΙΟ «BÊKOU» ΤΗΣ ΕΕ

Γενικές πληροφορίες για τα καταπιστευματικά ταμεία της Ένωσης

Σύσταση

Σύμφωνα με τα άρθρα 234 και 235 του δημοσιονομικού κανονισμού που εφαρμόζεται στον γενικό προϋπολογισμό της Ένωσης (10) και το άρθρο 35 του δημοσιονομικού κανονισμού που εφαρμόζεται στο 11ο Ευρωπαϊκό Ταμείο Ανάπτυξης (11), η Ευρωπαϊκή Επιτροπή μπορεί να συστήσει καταπιστευματικά ταμεία της Ένωσης για εξωτερικές δράσεις (στο εξής: καταπιστευματικά ταμεία της ΕΕ). Τα καταπιστευματικά ταμεία της Ένωσης συστήνονται στο πλαίσιο συμφωνίας που συνάπτεται με άλλους δωρητές για ενέργειες έκτακτης ανάγκης και ενέργειες μετά την περίοδο έκτακτης ανάγκης οι οποίες συνιστούν αναγκαία αντίδραση σε μια κρίση ή για θεματικές ενέργειες.

Τα καταπιστευματικά ταμεία της Ένωσης συστήνονται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή με απόφαση κατόπιν διαβουλεύσεων με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο ή έγκρισης από τα εν λόγω θεσμικά όργανα. Η εν λόγω απόφαση περιλαμβάνει την καταστατική συμφωνία με άλλους δωρητές.

Τα καταπιστευματικά ταμεία της Ένωσης συστήνονται και εφαρμόζονται μόνον όταν πληρούν τις ακόλουθες προϋποθέσεις:

—

υπάρχει προστιθέμενη αξία της παρέμβασης της Ένωσης: οι στόχοι των καταπιστευματικών ταμείων της Ένωσης, ιδίως λόγω της κλίμακας ή των δυνητικών αποτελεσμάτων τους, μπορούν να υλοποιηθούν καλύτερα σε επίπεδο Ένωσης από ό,τι σε εθνικό επίπεδο και η χρήση των υφιστάμενων χρηματοδοτικών μέσων δεν θα επαρκούσε για την υλοποίηση των στόχων πολιτικής της Ένωσης·

—	τα καταπιστευματικά ταμεία της Ένωσης οδηγούν σε σαφή πολιτική προβολή για την Ένωση και σε διαχειριστικά πλεονεκτήματα, καθώς και σε βελτιωμένο έλεγχο, από πλευράς της Ένωσης, όσον αφορά τους κινδύνους και τις εκταμιεύσεις των συνεισφορών της Ένωσης και άλλων δωρητών·

—	τα καταπιστευματικά ταμεία της Ένωσης δεν συστήνονται εάν αναπαράγουν άλλους υπάρχοντες διαύλους χρηματοδότησης ή παρόμοια μέσα χωρίς καμία προσθετικότητα·

—	οι στόχοι των καταπιστευματικών ταμείων της Ένωσης ευθυγραμμίζονται με τους στόχους του μέσου της Ένωσης ή της θέσης του προϋπολογισμού από όπου χρηματοδοτούνται.

Υφιστάμενα καταπιστευματικά ταμεία της ΕΕ

Μέχρι σήμερα η Επιτροπή έχει ιδρύσει τέσσερα καταπιστευματικά ταμεία της ΕΕ:

—	το καταπιστευματικό ταμείο «Bêkou» της ΕΕ, στόχος του οποίου είναι να στηρίξει όλες τις πτυχές της εξόδου της Κεντροαφρικανικής Δημοκρατίας από την κρίση και τις προσπάθειες ανασυγκρότησής της. Ιδρύθηκε στις 15 Ιουλίου 2014·

—	το καταπιστευματικό ταμείο «Madad» της ΕΕ, ένα περιφερειακό καταπιστευματικό ταμείο της ΕΕ για την αντιμετώπιση της συριακής κρίσης. Ιδρύθηκε στις 15 Δεκεμβρίου 2014·

—	το καταπιστευματικό ταμείο της ΕΕ για την Αφρική, ένα καταπιστευματικό ταμείο έκτακτης ανάγκης για τη σταθερότητα και την αντιμετώπιση των βαθύτερων αιτίων της αντικανονικής μετανάστευσης και του εκτοπισμού ατόμων στην Αφρική. Ιδρύθηκε στις 12 Νοεμβρίου 2015·

—	το καταπιστευματικό ταμείο της ΕΕ για την Κολομβία με σκοπό να στηρίξει την εφαρμογή της ειρηνευτικής συμφωνίας κατά τα πρώτα στάδια της ανάκαμψης και σταθεροποίησης έπειτα από τις συγκρούσεις. Ιδρύθηκε στις 12 Δεκεμβρίου 2016.

Αποστολή

Το καταπιστευματικό ταμείο «Bêkou» της ΕΕ συστάθηκε με σκοπό να προωθήσει τη σταθεροποίηση και την ανασυγκρότηση της Κεντροαφρικανικής Δημοκρατίας (ΚΑΔ). Κύριος στόχος του ταμείου, όπως ορίζεται στην καταστατική συμφωνία του, είναι «να παρέχει συνεκτική και στοχευμένη βοήθεια για την ανθεκτικότητα των ευάλωτων ομάδων και υποστήριξη για την από κάθε άποψη έξοδο της Κεντροαφρικανικής Δημοκρατίας από την κρίση και για την ανασυγκρότηση της χώρας, να συντονίζει δράσεις βραχυπρόθεσμα, μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα, καθώς και να βοηθά τις γειτονικές χώρες να αντεπεξέλθουν στις συνέπειες της κρίσης».

Κύριες επιχειρησιακές δραστηριότητες

Το καταπιστευματικό ταμείο της Ένωσης συγκεντρώνει πόρους από διάφορους δωρητές για τη χρηματοδότηση προγραμμάτων με βάση τους συμφωνημένους στόχους. Από τη σύστασή του τον Ιούλιο του 2014, το καταπιστευματικό ταμείο «Bêkou» της ΕΕ έχει εγκρίνει 22 προγράμματα και έχει ωφελήσει περισσότερους από 2,5 εκατομμύρια δικαιούχους. Τα προγράμματα προορίζονται να συνδράμουν την Κεντροαφρικανική Δημοκρατία (ΚΑΔ) και τον πληθυσμό της μετά την κρίση του 2013. Ειδικότερα, το καταπιστευματικό ταμείο «Bêkou» της ΕΕ αποσκοπεί στη διασφάλιση της πρόσβασης σε βασικές υπηρεσίες (κυρίως στον τομέα της υγείας, της ύδρευσης και της αποχέτευσης), στη στήριξη της οικονομικής ανάκαμψης και της δημιουργίας θέσεων εργασίας και στην προώθηση της κοινωνικής συνοχής και της συμφιλίωσης.

Διακυβέρνηση

Η διαχείριση του καταπιστευματικού ταμείου «Bêkou» της ΕΕ διασφαλίζεται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η οποία λειτουργεί επίσης ως γραμματεία των δύο διοικητικών οργάνων του — του διοικητικού συμβουλίου του καταπιστευματικού ταμείου και του επιχειρησιακού συμβουλίου. Το διοικητικό συμβούλιο του καταπιστευματικού ταμείου και η επιχειρησιακή επιτροπή του καταπιστευματικού ταμείου «Bêkou» της ΕΕ απαρτίζονται από εκπροσώπους των δωρητών, Επιτροπής, του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, έναν εκπρόσωπο των αρχών της Κεντροαφρικανικής Δημοκρατίας και παρατηρητές. Οι κανόνες που διέπουν τη σύνθεση του διοικητικού συμβουλίου και τον εσωτερικό κανονισμό του θεσπίζονται στην καταστατική συμφωνία του καταπιστευματικού ταμείου της Ένωσης.

Κύριο καθήκον του συμβουλίου είναι να θεσπίζει και να αναθεωρεί τη συνολική στρατηγική του καταπιστευματικού ταμείου. Το επιχειρησιακό συμβούλιο είναι αρμόδιο για την επιλογή των δράσεων που χρηματοδοτούνται από το ταμείο και επιβλέπει την υλοποίησή τους. Εγκρίνει επίσης τους ετήσιους λογαριασμούς και τις ετήσιες εκθέσεις για τις δραστηριότητες που χρηματοδοτούνται από το καταπιστευματικό ταμείο.

Πηγές χρηματοδότησης

Το καταπιστευματικό ταμείο «Bêkou» της ΕΕ χρηματοδοτείται από συνεισφορές δωρητών.

Ετήσιοι λογαριασμοί

Βάση κατάρτισης

Το νομικό πλαίσιο και οι προθεσμίες για την κατάρτιση των ετήσιων λογαριασμών καθορίζονται από τη συμφωνία για τη σύσταση του καταπιστευματικού ταμείου της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την Κεντροαφρικανική Δημοκρατία, του καταπιστευματικού ταμείου «Bêkou» της ΕΕ, και του εσωτερικού κανονισμού του (καταστατική συμφωνία). Σύμφωνα με την εν λόγω καταστατική συμφωνία, οι ετήσιοι λογαριασμοί καταρτίζονται σύμφωνα με τους κανόνες που θεσπίζει η υπόλογος της Επιτροπής (στο εξής: «λογιστικοί κανόνες της ΕΕ» ή «κανόνες EAR»), οι οποίοι βασίζονται σε διεθνώς αποδεκτά λογιστικά πρότυπα του δημόσιου τομέα (IPSAS).

Υπόλογος

Η υπόλογος της Επιτροπής υπηρετεί και ως υπόλογος των καταπιστευματικών ταμείων της Ένωσης. Η υπόλογος είναι υπεύθυνη για τον καθορισμό λογιστικών διαδικασιών και λογιστικού σχεδίου που θα είναι κοινά για όλα τα καταπιστευματικά ταμεία της Ένωσης. Ο εσωτερικός ελεγκτής της Επιτροπής, η OLAF και το Ελεγκτικό Συνέδριο ασκούν τις ίδιες εξουσίες πάνω στα καταπιστευματικά ταμεία της Ένωσης όπως και σε σχέση με τις λοιπές ενέργειες που διεξάγει η Επιτροπή. Τα καταπιστευματικά ταμεία της Ένωσης υπόκεινται ετησίως σε ανεξάρτητο εξωτερικό έλεγχο.

Σύνθεση των ετήσιων λογαριασμών

Οι ετήσιοι λογαριασμοί καλύπτουν την περίοδο από 1 Ιανουαρίου έως 31 Δεκεμβρίου και περιλαμβάνουν τις οικονομικές καταστάσεις και τις εκθέσεις σχετικά με την εκτέλεση του προϋπολογισμού. Ενώ οι οικονομικές καταστάσεις και οι συμπληρωματικές σημειώσεις καταρτίζονται βάσει της λογιστικής σε δεδουλευμένη βάση, οι εκθέσεις εκτέλεσης του προϋπολογισμού βασίζονται κατά κύριο λόγο στις ταμειακές μεταβολές.

Διαδικασία από τους προσωρινούς λογαριασμούς έως την απαλλαγή

Οι ετήσιοι λογαριασμοί υπόκεινται σε ανεξάρτητο εξωτερικό έλεγχο. Οι προσωρινοί ετήσιοι λογαριασμοί που καταρτίζει η υπόλογος διαβιβάζονται, έως τις 15 Φεβρουαρίου του επόμενου έτους, στην επιχειρησιακή επιτροπή, η οποία στη συνέχεια τους διαβιβάζει στην ελεγκτική εταιρεία που επέλεξε η οντότητα μετά από διαδικασία υποβολής προσφορών. Μετά τον έλεγχο, η υπόλογος καταρτίζει τους οριστικούς ετήσιους λογαριασμούς και τους υποβάλλει στην επιχειρησιακή επιτροπή για έγκριση [άρθρο 8.3.4 στοιχείο γ)].

Οι ετήσιοι λογαριασμοί του καταπιστευματικού ταμείου «Bêkou» της ΕΕ ενοποιούνται στους ετήσιους λογαριασμούς του Ευρωπαϊκού Ταμείου Ανάπτυξης.

Επιχειρησιακά σημαντικά γεγονότα

Επιτεύγματα του οικονομικού έτους

Η ΕΕ ίδρυσε το πρώτο καταπιστευματικό ταμείο της ΕΕ, καλούμενο «Bêkou» (που σημαίνει «ελπίδα» στη γλώσσα Sango), τον Ιούλιο του 2014 με σκοπό να βοηθήσει την Κεντροαφρικανική Δημοκρατία (ΚΑΔ) και τον πληθυσμό της στον απόηχο της κρίσης του 2013. Το καταπιστευματικό ταμείο «Bêkou» της ΕΕ αποσκοπεί στη διασφάλιση της πρόσβασης σε βασικές υπηρεσίες (κυρίως στους τομείς της υγείας και της ύδρευσης και αποχέτευσης), στη στήριξη της αγροτικής ανάπτυξης και της οικονομικής ανάκαμψης και στην προώθηση της συμφιλίωσης. Από τότε που συστάθηκε, το καταπιστευματικό ταμείο «Bêkou» της ΕΕ έχει χρηματοδοτήσει 22 προγράμματα και έχει ωφελήσει πάνω από τον μισό πληθυσμό της χώρας.

Παρά την υπογραφή ειρηνευτικής συμφωνίας τον Φεβρουάριο του 2019, το 2021 η ανασφάλεια εντάθηκε και οι ανθρωπιστικές ανάγκες αυξήθηκαν, ωθώντας το Γραφείο Συντονισμού Ανθρωπιστικών Υποθέσεων (OCHA) των Ηνωμένων Εθνών να κάνει λόγο για «ανθρωπιστική κατάσταση έκτακτης ανάγκης που έχει να παρατηρηθεί από το 2015». Σε αυτό το πολύπλοκο και εύθραυστο περιβάλλον, το καταπιστευματικό ταμείο «Bêkou» της ΕΕ αξιοποίησε τα συγκριτικά του πλεονεκτήματα της ευελιξίας και της προσαρμοστικότητας σε μεταβαλλόμενες περιστάσεις. Επιπλέον, το καταπιστευματικό ταμείο «Bêkou» της ΕΕ συνέχισε να αποτελεί το βασικό μέσο για τη βελτίωση της ανθεκτικότητας τόσο του πληθυσμού όσο και του κράτους, στο πλαίσιο μιας πραγματικής προσέγγισης με βάση τη σύνδεση ανθρωπιστικής βοήθειας, ανάπτυξης και ειρήνης.

Επιχειρησιακά σημαντικά γεγονότα του 2021:

Τον Δεκέμβριο του 2020, αποφασίστηκε η δεύτερη και τελευταία παράταση του καταπιστευματικού ταμείου «Bêkou» της ΕΕ, έως τις 31 Δεκεμβρίου 2021. Η υλοποίηση των έργων του καταπιστευματικού ταμείου «Bêkou» της ΕΕ το 2021 επηρεάστηκε από την απότομη επιδείνωση του πλαισίου ασφάλειας. Μετά τη διοργάνωση των γενικών εκλογών τον Δεκέμβριο του 2020, συνασπισμός ομάδων ανταρτών αμφισβήτησε τα αποτελέσματα και ξεκίνησαν βίαιες συγκρούσεις που επεκτάθηκαν σε ολόκληρη την επικράτεια της Κεντρικής Αφρικής. Παρότι η κατάσταση στο Μπανγκί, την πρωτεύουσα, ήταν λιγότερο επικίνδυνη, οι συγκρούσεις προκάλεσαν σημαντικά ζητήματα ασφάλειας και περιορισμούς πρόσβασης για τους περισσότερους εταίρους του καταπιστευματικού ταμείου «Bêkou».

Μολονότι το καταπιστευματικό ταμείο «Bêkou» της ΕΕ ενέκρινε πρόγραμμα για τη στήριξη της ανάπτυξης της πολιτικής προστασίας στην Κεντροαφρικανική Δημοκρατία το 2020, το πλαίσιο ασφάλειας και το θεσμικό πλαίσιο δεν κρίνονταν πλέον αρκετά ευνοϊκά για την έναρξη της υλοποίησης του εν λόγω προγράμματος. Κατά συνέπεια, οι αναλήψεις υποχρεώσεων ύψους 4 εκατ. EUR αποδεσμεύθηκαν και δεσμεύθηκαν εκ νέου σε πρόγραμμα αφιερωμένο στην κοινωνικοοικονομική ανάπτυξη στο νοτιοανατολικό τμήμα της χώρας (RELSUDE).

Το 2021 συνεχίστηκε η αντίδραση στην έξαρση της νόσου COVID-19. Παρόλο που η πανδημία είχε λιγότερο σημαντικό αντίκτυπο στις δραστηριότητες του καταπιστευματικού ταμείου της ΕΕ εντός του έτους, τα ισχύοντα υγειονομικά μέτρα σε συνδυασμό με την αναταραχή που προκλήθηκε από τις συνεχιζόμενες συγκρούσεις διατάραξαν τους ακόμη πολύ ευάλωτους θεσμούς και η χώρα βίωσε υποβάθμιση των βασικών υπηρεσιών. Εκπληρώνοντας τον ρόλο του ως γέφυρας μεταξύ αρωγής και ανάπτυξης, το καταπιστευματικό ταμείο «Bêkou» της ΕΕ αύξησε τις προβλέψεις του μέσω των προγραμμάτων «Υγεία ΙΙΙ» και «WASH» για τη συνεχή στήριξη των ευάλωτων πληθυσμών.

Έως το τέλος του 2021, το καταπιστευματικό ταμείο «Bêkou» της ΕΕ οριστικοποίησε τις αναλήψεις υποχρεώσεων και τη σύναψη συμβάσεων για όλες τις ληφθείσες συνεισφορές, με εξαίρεση τα κονδύλια που προορίζονται για την παρακολούθηση, την αξιολόγηση, τον έλεγχο και την επικοινωνία, για τα οποία μπορούν ακόμη να συναφθούν συμβάσεις έως το τέλος της περιόδου εκτέλεσης του καταπιστευματικού ταμείου της ΕΕ στις 31/12/2025. Κατά τη διάρκεια του έτους καταβλήθηκαν πρόσθετες προσπάθειες για την αποφυγή χρηματοδοτικών κενών και η επιχειρησιακή επιτροπή αύξησε τους πόρους για τους ακόλουθους τομείς: ύδρευση και αποχέτευση (4,5 εκατ. EUR), κοινωνικοοικονομική ανάκαμψη RELSUDE (5,38 εκατ. EUR), συμφιλίωση II (1,45 εκατ. EUR), υγεία III (0,34 εκατ. EUR) και μηχανισμός τεχνικής συνεργασίας FATC II (1,23 εκατ. EUR).

Προϋπολογισμός και εκτέλεση του προϋπολογισμού

Σε επίπεδο εσόδων, έως το τέλος του 2021, οι δεσμεύσεις των δωρητών του καταπιστευματικού ταμείου της ΕΕ ανέρχονταν σε πάνω από 310 εκατ. EUR. Πρόκειται για αύξηση κατά 1,89 εκατ. EUR σε σύγκριση με το 2020. Ελήφθησαν όλα τα πιστοποιητικά συνεισφοράς.

Όπως περιγράφηκε, σε επίπεδο αποφάσεων, το 2021 δεσμεύτηκε ποσό ύψους 13 εκατ. EUR μέσω συμπληρωματικών ενισχύσεων σε υφιστάμενες δράσεις στο πλαίσιο του καταπιστευματικού ταμείου «Bêkou» της ΕΕ. Σκοπός τους ήταν η στήριξη των τομέων της ύδρευσης και της αποχέτευσης, της κοινωνικοοικονομικής ανάκαμψης, της υγείας, της συμφιλίωσης και της αυξημένης χρηματοδότησης του μηχανισμού τεχνικής συνεργασίας του καταπιστευματικού ταμείου της ΕΕ. Όπως περιγράφηκε στα επιχειρησιακά σημαντικά γεγονότα, οι εν λόγω συμπληρωματικές ενισχύσεις κάλυπταν στρατηγικούς τομείς για την αντιμετώπιση των αλλαγών στην κοινωνικοοικονομική κατάσταση και την κατάσταση ασφάλειας στην Κεντροαφρικανική Δημοκρατία, αλλά και για τη στήριξη των εταίρων με σκοπό την εδραίωση της βιωσιμότητας των δράσεων στο πλαίσιο της μετάβασης από το καταπιστευματικό ταμείο «Bêkou» στο νέο μέσο «Παγκόσμια Ευρώπη».

Όσον αφορά τις συμβάσεις, το καταπιστευματικό ταμείο «Bêkou» της ΕΕ υπέγραψε 7 νέες συμβάσεις και 14 πρόσθετες ρήτρες συμβάσεων για συμπληρωματικές δαπάνες το 2021 για συνολικό ποσό ύψους σχεδόν 35 εκατ. EUR. Οι νέες συμβάσεις συμβάλλουν, για παράδειγμα, στην υλοποίηση της τεχνικής βοήθειας για το Υπουργείο Υγείας και το Υπουργείο Γυναικείων Υποθέσεων, στα προγράμματα συμφιλίωσης και κοινωνικής συνοχής μέσω ενός έργου αφιερωμένου στους νέους της Κεντρικής Αφρικής, στην πρόληψη της έμφυλης βίας και στην οικονομική ανάπτυξη της χώρας μέσω της επαγγελματικοποίησης και της προώθησης της επιχειρηματικότητας στις αστικές περιοχές.

Τέλος, το 2021 καταβλήθηκαν περισσότερα από 36 εκατ. EUR· το σύνολο των εκταμιεύσεων έχει ανέλθει σε σχεδόν 233 εκατ. EUR από τη σύσταση του καταπιστευματικού ταμείου «Bêkou» της ΕΕ.

Αντίκτυπος των δραστηριοτήτων στις οικονομικές καταστάσεις

—

λειτουργικά έξοδα: τα οποία μειώθηκαν κατά 938 000 EUR· ωστόσο, αυξήθηκαν τα έξοδα που αφορούν την ανασυγκρότηση και την αποκατάσταση, την αστική ανάπτυξη και διαχείριση, την επαγγελματική κατάρτιση και την ανάπτυξη του ιδιωτικού τομέα, καθώς ανακατευθύνθηκαν κονδύλια της πολιτικής προστασίας προς την κοινωνικοοικονομική ανάπτυξη·

—	προχρηματοδότηση: μειώθηκε κατά 5 924 000 EUR ως αποτέλεσμα της καταβολής λιγότερων προκαταβολών λόγω της χαμηλότερης αξίας των νέων συμβάσεων που υπογράφηκαν (νέες συμβάσεις και τροποποιήσεις συμβάσεων αξίας 36 εκατ. EUR το 2021 σε σύγκριση με 53 εκατ. EUR το 2020)·

—	χρηματοοικονομικές υποχρεώσεις: μειώθηκαν κατά 14 671 000 EUR κυρίως λόγω του γεγονότος ότι οι συνεισφορές που εισπράχθηκαν από τους δωρητές δεν επαρκούν για την κάλυψη των ετήσιων εκροών πληρωμών. Αυτό οδήγησε επίσης στη μείωση των ταμειακών διαθεσίμων και των ισοδυνάμων τους.

ΙΣΟΛΟΓΙΣΜΟΣ

σε χιλιάδες EUR
	31.12.2021	31.12.2020
ΜΗ ΚΥΚΛΟΦΟΡΟΥΝ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟ
Προχρηματοδότηση	214	2 418
	214	2 418
ΚΥΚΛΟΦΟΡΟΥΝ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟ
Προχρηματοδότηση	11 762	15 482
Απαιτήσεις από ανταλλακτικές συναλλαγές και εισπρακτέα ποσά από μη ανταλλακτικές συναλλαγές	4 446	5 340
Ταμειακά διαθέσιμα και ισοδύναμά τους	3 792	7 339
	20 000	28 161
ΣΥΝΟΛΟ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟΥ	20 214	30 579
ΜΑΚΡΟΠΡΟΘΕΣΜΕΣ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ
Χρηματοοικονομικές υποχρεώσεις	(3 167 )	(17 838 )
	(3 167 )	(17 838 )
ΒΡΑΧΥΠΡΟΘΕΣΜΕΣ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ
Οφειλές	(2 847 )	(795)
Δεδουλευμένα έξοδα	(14 200 )	(11 947 )
	(17 047 )	(12 741 )
ΣΥΝΟΛΟ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΩΝ	(20 214 )	(30 579 )
ΚΑΘΑΡΟ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟ	—	—

ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ

σε χιλιάδες EUR
	2021	2020
ΕΣΟΔΑ
Έσοδα από μη ανταλλακτικές συναλλαγές
Έσοδα από δωρεές	46 995	47 889
Είσπραξη εξόδων	—	115
Σύνολο εσόδων	46 995	48 004
ΕΞΟΔΑ
Λειτουργικά έξοδα	(46 021 )	(46 959 )
Χρηματοοικονομικό κόστος	(48)	(68)
Λοιπά έξοδα	(925)	(978)
Σύνολο εξόδων	(46 995 )	(48 004 )
ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ ΤΟΥ ΕΤΟΥΣ	—	—

ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΑΜΕΙΑΚΩΝ ΡΟΩΝ

σε χιλιάδες EUR
	2021	2020
Οικονομικό αποτέλεσμα του έτους	—	—
(Αύξηση)/μείωση προχρηματοδοτήσεων	5 924	3 685
(Αύξηση)/μείωση απαιτήσεων από ανταλλακτικές συναλλαγές και εισπρακτέων ποσών από μη ανταλλακτικές συναλλαγές	894	(3 487 )
Αύξηση/(μείωση) χρηματοοικονομικών υποχρεώσεων	(14 671 )	(11 889 )
Αύξηση/(μείωση) οφειλών	2 052	784
Αύξηση/(μείωση) δεδουλευμένων εξόδων	2 254	814
ΚΑΘΑΡΕΣ ΤΑΜΕΙΑΚΕΣ ΡΟΕΣ	(3 547 )	(10 093 )
Καθαρή αύξηση/(μείωση) ταμειακών διαθεσίμων και ισοδυνάμων τους	(3 547 )	(10 093 )
Ταμειακά διαθέσιμα και ισοδύναμά τους στην αρχή του οικονομικού έτους	7 339	17 432
Ταμειακά διαθέσιμα και ισοδύναμά τους στο τέλος του οικονομικού έτους	3 792	7 339

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ ΤΟΥ ΚΑΤΑΠΙΣΤΕΥΜΑΤΙΚΟΥ ΤΑΜΕΙΟΥ ΤΗΣ ΕΕ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΦΡΙΚΗ 2021 (12)

ΓΕΝΙΚΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΚΑΤΑΠΙΣΤΕΥΜΑΤΙΚΟ ΤΑΜΕΙΟ ΤΗΣ ΕΕ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΦΡΙΚΗ

Γενικές πληροφορίες για τα καταπιστευματικά ταμεία της Ένωσης

Σύσταση

Σύμφωνα με τα άρθρα 234 και 235 του δημοσιονομικού κανονισμού που εφαρμόζεται στον γενικό προϋπολογισμό της Ένωσης (13) και το άρθρο 35 του δημοσιονομικού κανονισμού που εφαρμόζεται στο 11ο Ευρωπαϊκό Ταμείο Ανάπτυξης (14), η Ευρωπαϊκή Επιτροπή μπορεί να συστήσει καταπιστευματικά ταμεία της Ένωσης για εξωτερικές δράσεις (στο εξής: καταπιστευματικά ταμεία της ΕΕ). Τα καταπιστευματικά ταμεία της Ένωσης συστήνονται στο πλαίσιο συμφωνίας που συνάπτεται με άλλους δωρητές για ενέργειες έκτακτης ανάγκης και ενέργειες μετά την περίοδο έκτακτης ανάγκης οι οποίες συνιστούν αναγκαία αντίδραση σε μια κρίση ή για θεματικές ενέργειες.

—

—	τα καταπιστευματικά ταμεία της Ένωσης οδηγούν σε σαφή πολιτική προβολή για την Ένωση και σε διαχειριστικά πλεονεκτήματα, καθώς και σε βελτιωμένο έλεγχο, από πλευράς της Ένωσης, όσον αφορά τους κινδύνους και τις εκταμιεύσεις των συνεισφορών της Ένωσης και άλλων δωρητών·

—	τα καταπιστευματικά ταμεία της Ένωσης δεν συστήνονται εάν αναπαράγουν άλλους υπάρχοντες διαύλους χρηματοδότησης ή παρόμοια μέσα χωρίς καμία προσθετικότητα·

—	οι στόχοι των καταπιστευματικών ταμείων της Ένωσης ευθυγραμμίζονται με τους στόχους του μέσου της Ένωσης ή της θέσης του προϋπολογισμού από όπου χρηματοδοτούνται.

Υφιστάμενα καταπιστευματικά ταμεία της ΕΕ

Μέχρι σήμερα η Επιτροπή έχει ιδρύσει τέσσερα καταπιστευματικά ταμεία της ΕΕ:

—	το καταπιστευματικό ταμείο «Bêkou» της ΕΕ, στόχος του οποίου είναι να στηρίξει όλες τις πτυχές της εξόδου της Κεντροαφρικανικής Δημοκρατίας από την κρίση και τις προσπάθειες ανασυγκρότησής της. Ιδρύθηκε στις 15 Ιουλίου 2014·

—	το καταπιστευματικό ταμείο «Madad» της ΕΕ, ένα περιφερειακό καταπιστευματικό ταμείο της ΕΕ για την αντιμετώπιση της συριακής κρίσης. Ιδρύθηκε στις 15 Δεκεμβρίου 2014·

—	το καταπιστευματικό ταμείο της ΕΕ για την Αφρική, ένα καταπιστευματικό ταμείο έκτακτης ανάγκης για τη σταθερότητα και την αντιμετώπιση των βαθύτερων αιτίων της αντικανονικής μετανάστευσης και του εκτοπισμού ατόμων στην Αφρική. Ιδρύθηκε στις 12 Νοεμβρίου 2015·

—	το καταπιστευματικό ταμείο της ΕΕ για την Κολομβία με σκοπό να στηρίξει την εφαρμογή της ειρηνευτικής συμφωνίας κατά τα πρώτα στάδια της ανάκαμψης και σταθεροποίησης έπειτα από τις συγκρούσεις. Ιδρύθηκε στις 12 Δεκεμβρίου 2016.

Αποστολή

Οι βασικοί στόχοι του καταπιστευματικού ταμείου της ΕΕ για την Αφρική είναι να στηρίξει όλες τις πτυχές της σταθερότητας και να συμβάλει στην καλύτερη διαχείριση της μετανάστευσης, καθώς και να αντιμετωπίσει τα βαθύτερα αίτια της αποσταθεροποίησης, του αναγκαστικού εκτοπισμού και της αντικανονικής μετανάστευσης, ιδίως προωθώντας την ανθεκτικότητα, τις οικονομικές ευκαιρίες και τις ίσες ευκαιρίες, την ασφάλεια και την ανάπτυξη και αντιμετωπίζοντας τις παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

Κύριες επιχειρησιακές δραστηριότητες

Το καταπιστευματικό ταμείο της Ένωσης συγκεντρώνει πόρους από διάφορους δωρητές για τη χρηματοδότηση δράσεων με βάση τους συμφωνημένους στόχους. Το καταπιστευματικό ταμείο της ΕΕ για την Αφρική λειτουργεί σε τρεις βασικές γεωγραφικές περιοχές, δηλαδή στην περιοχή Σαχέλ και στην περιοχή της λίμνης Τσαντ, στο Κέρας της Αφρικής και στη Βόρεια Αφρική. Οι γειτονικές χώρες των επιλέξιμων χωρών μπορούν να επωφεληθούν, κατά περίπτωση, από τα έργα του καταπιστευματικού ταμείου. Το καταπιστευματικό ταμείο έχει θεσπιστεί για περιορισμένη διάρκεια, προκειμένου να ανταποκριθεί βραχυπρόθεσμα και μεσοπρόθεσμα στις προκλήσεις των περιοχών αυτών.

Διακυβέρνηση

Η διαχείριση του καταπιστευματικού ταμείου της ΕΕ για την Αφρική διασφαλίζεται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η οποία λειτουργεί επίσης ως γραμματεία των δύο διοικητικών οργάνων του — του διοικητικού συμβουλίου του καταπιστευματικού ταμείου και του επιχειρησιακού συμβουλίου. Το διοικητικό συμβούλιο και η επιχειρησιακή επιτροπή του καταπιστευματικού ταμείου της ΕΕ για την Αφρική απαρτίζονται από εκπροσώπους των δωρητών και της Επιτροπής, καθώς και από εκπροσώπους μη συνεισφερόντων κρατών μελών της ΕΕ, αρχών των επιλέξιμων χωρών και περιφερειακών οργανώσεων, με την ιδιότητα του παρατηρητή. Οι κανόνες που διέπουν τη σύνθεση του διοικητικού συμβουλίου και τον εσωτερικό κανονισμό του θεσπίζονται στην καταστατική συμφωνία του καταπιστευματικού ταμείου της Ένωσης.

Πηγές χρηματοδότησης

Το καταπιστευματικό ταμείο της ΕΕ για την Αφρική χρηματοδοτείται από συνεισφορές δωρητών.

Ετήσιοι λογαριασμοί

Βάση κατάρτισης

Το νομικό πλαίσιο και οι προθεσμίες για την κατάρτιση των ετήσιων λογαριασμών καθορίζονται από τη συμφωνία για τη θέσπιση του καταπιστευματικού ταμείου έκτακτης ανάγκης της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τη σταθερότητα και την αντιμετώπιση των βαθύτερων αιτίων της αντικανονικής μετανάστευσης και του εκτοπισμού ατόμων στην Αφρική και του εσωτερικού κανονισμού του (καταστατική συμφωνία). Σύμφωνα με την εν λόγω καταστατική συμφωνία, οι ετήσιοι λογαριασμοί καταρτίζονται σύμφωνα με τους κανόνες που θεσπίζει η υπόλογος της Επιτροπής (στο εξής: «λογιστικοί κανόνες της ΕΕ» ή «κανόνες EAR»), οι οποίοι βασίζονται σε διεθνώς αποδεκτά λογιστικά πρότυπα του δημόσιου τομέα (IPSAS).

Υπόλογος

Σύμφωνα με την καταστατική συμφωνία, η υπόλογος της Επιτροπής υπηρετεί και ως υπόλογος του καταπιστευματικού ταμείου.

Σύνθεση των ετήσιων λογαριασμών

Διαδικασία από τους προσωρινούς λογαριασμούς έως την απαλλαγή

Οι ετήσιοι λογαριασμοί του καταπιστευματικού ταμείου της ΕΕ για την Αφρική ενοποιούνται στους ετήσιους λογαριασμούς του Ευρωπαϊκού Ταμείου Ανάπτυξης.

Επιχειρησιακά σημαντικά γεγονότα

Επιτεύγματα του οικονομικού έτους

Το 2021 ήταν το τελευταίο έτος κατά το οποίο το καταπιστευματικό ταμείο της ΕΕ για την Αφρική ήταν σε θέση να αναλάβει χρηματοοικονομικές δεσμεύσεις, συμπεριλαμβανομένης της έγκρισης νέων δράσεων ή συμπληρωματικών δημοσιονομικών ενισχύσεων και της υπογραφής νέων συμβάσεων ή τροποποιήσεων υφιστάμενων συμβάσεων. Από το 2022 τα προγράμματα του καταπιστευματικού ταμείου της ΕΕ για την Αφρική θα συνεχίσουν να υλοποιούνται έως το τέλος του 2025.

Κατά τη διάρκεια του 2021, το καταπιστευματικό ταμείο της ΕΕ για την Αφρική απέδειξε περαιτέρω ότι αποτελεί ένα ταχύ και αποτελεσματικό εργαλείο υλοποίησης, το οποίο διευκολύνει τον πολιτικό διάλογο με τις αφρικανικές χώρες-εταίρους στις τρεις περιφέρειες, εφαρμόζει καινοτόμες προσεγγίσεις και παράγει απτά αποτελέσματα στις τρεις περιφέρειες (Σαχέλ και λίμνη Τσαντ, Κέρας της Αφρικής και Βόρεια Αφρική).

Το καταπιστευματικό ταμείο της ΕΕ για την Αφρική εδραίωσε περαιτέρω τα επιτεύγματά του σε συνεργασία με τους αναπτυξιακούς οργανισμούς των κρατών μελών της ΕΕ, τους οργανισμούς των Ηνωμένων Εθνών, ΜΚΟ και χώρες-εταίρους, με την έγκριση ορισμένων νέων προγραμμάτων και πολύ μεγάλου αριθμού δημοσιονομικών «συμπληρωματικών ενισχύσεων» στις τρεις περιφέρειες συνολικού ύψους πάνω από 242,6 εκατ. EUR. Έτσι, ο συνολικός αριθμός των εγκεκριμένων προγραμμάτων ανέρχεται σε 248 (στα οποία θα πρέπει να προστεθούν 4 προγράμματα που κάλυπταν όλες τις θυρίδες), με συνολικό επιχειρησιακό προϋπολογισμό πάνω από 4 935,1 εκατ. EUR. Το 2021 υπογράφηκαν νέες επιχειρησιακές συμβάσεις με εταίρους υλοποίησης ύψους άνω των 367 εκατ. EUR, με αποτέλεσμα το συνολικό ποσό των υπογεγραμμένων συμβάσεων να υπερβεί τα 4 918 EUR. Έως το τέλος του 2021 οι επιχειρησιακές πληρωμές είχαν ανέλθει περίπου στο ποσό των 3 739 εκατ. EUR.

Το 2021 το καταπιστευματικό ταμείο της ΕΕ για την Αφρική συνέχισε να επιδιώκει τον διττό στόχο της ενίσχυσης της σταθερότητας και της αντιμετώπισης των βαθύτερων αιτίων του αναγκαστικού εκτοπισμού και της αντικανονικής μετανάστευσης στις περιοχές του Σαχέλ και της λίμνης Τσαντ, στο Κέρας της Αφρικής και στη Βόρεια Αφρική. Το καταπιστευματικό ταμείο της ΕΕ για την Αφρική συνέχισε να ακολουθεί μια ισορροπημένη προσέγγιση για την αντιμετώπιση των προκλήσεων της αντικανονικής μετανάστευσης, δίνοντας έμφαση σε τομείς αμοιβαίου ενδιαφέροντος για την ΕΕ και την Αφρική. Μεταξύ αυτών περιλαμβάνονται η καταπολέμηση της λαθραίας διακίνησης μεταναστών και της εμπορίας ανθρώπων, καθώς και η στήριξη για την οικειοθελή επιστροφή των μεταναστών στη χώρα καταγωγής τους και τη βιώσιμη επανένταξή τους σε αυτή.

Κατά τη διάρκεια του προηγούμενου έτους, το καταπιστευματικό ταμείο της ΕΕ για την Αφρική έλαβε επιπλέον 3,5 εκατ. EUR από ένα κράτος μέλος της ΕΕ. Ως αποτέλεσμα, το σύνολο των δεσμεύσεων για το καταπιστευματικό ταμείο της ΕΕ για την Αφρική την 31η Δεκεμβρίου 2021 υπερέβαινε τα 5 061,7 εκατ. EUR, εκ των οποίων 623,2 εκατ. EUR αφορούσαν δεσμεύσεις από τα κράτη μέλη της ΕΕ και άλλους δωρητές (Ηνωμένο Βασίλειο, Νορβηγία και Ελβετία).

Όπως και κατά τα προηγούμενα έτη, οι εκθέσεις των συστημάτων παρακολούθησης και μάθησης (που διατίθενται στον δικτυακό τόπο του καταπιστευματικού ταμείου της ΕΕ για την Αφρική) σχετικά με το Σαχέλ και τη λίμνη Τσαντ και το Κέρας της Αφρικής συνέχισαν να παρουσιάζουν τα απτά αποτελέσματα που επιτεύχθηκαν από το καταπιστευματικό ταμείο της ΕΕ για την Αφρική σε διάφορους τομείς εργασιών. Από το σύστημα παρακολούθησης και μάθησης στην περιοχή της Βόρειας Αφρικής προέκυψαν εκθέσεις παρακολούθησης (οι οποίες είναι διαθέσιμες στον δικτυακό τόπο του καταπιστευματικού ταμείου της ΕΕ για την Αφρική), στόχος των οποίων είναι να αναλύσουν τον τρόπο με τον οποίο τα προγράμματα που χρηματοδοτούνται από το καταπιστευματικό ταμείο της ΕΕ συμβάλλουν στις στρατηγικές προτεραιότητες του καταπιστευματικού ταμείου της ΕΕ για την Αφρική στην περιοχή της Βόρειας Αφρικής.

Η λογοδοσία και η διαφάνεια βελτιώθηκαν με την ενίσχυση της επικοινωνίας, μεταξύ άλλων με την τακτική επικαιροποίηση του δικτυακού τόπου του καταπιστευματικού ταμείου της ΕΕ για την Αφρική, με δημοσιεύσεις στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και με τη διοργάνωση εκδηλώσεων επικοινωνίας.

Το 2021 η κατάσταση της ασφάλειας στην περιοχή του Σαχέλ και της λίμνης Τσαντ συνέχισε να επιδεινώνεται, καθώς αυξήθηκαν οι ληστείες και οι διακοινοτικές εντάσεις. Η βία από μη κρατικές ένοπλες ομάδες συνεχίστηκε και καταγράφηκαν σχεδόν 10 000 θάνατοι σε περισσότερες από 3 600 βίαιες επιθέσεις στην περιοχή. Η συνεχιζόμενη βία και τα ακραία κλιματικά φαινόμενα οδήγησαν σε περαιτέρω μαζικούς εκτοπισμούς. Λόγω των σοβαρών κλιματικών συνθηκών, η περιοχή επλήγη επίσης από ξηρασίες και πλημμύρες, προκαλώντας υψηλά επίπεδα επισιτιστικής ανασφάλειας. Επιπλέον, τα μέτρα που έλαβαν οι κυβερνήσεις της περιοχής για να περιορίσουν την εξάπλωση της νόσου COVID-19 οδήγησαν σε μείωση της παραγωγής τροφίμων και πληθωρισμό και περιόρισαν περαιτέρω την ανθρωπιστική βοήθεια, επιδεινώνοντας την ευπάθεια του πληθυσμού. Στο πλαίσιο αυτό, η επιχειρησιακή επιτροπή του καταπιστευματικού ταμείου της ΕΕ για την Αφρική ενέκρινε 3 νέα προγράμματα και 6 δημοσιονομικές συμπληρωματικές ενισχύσεις συνολικού ύψους 75,9 εκατ. EUR (εκ των οποίων νέα κεφάλαια ύψους 73,4 εκατ. EUR, αποδεσμευμένα κεφάλαια ύψους 0,7 εκατ. EUR και ανακτηθέντα κεφάλαια ύψους 1,8 εκατ. EUR). Κατά τη διάρκεια του έτους, το καταπιστευματικό ταμείο της ΕΕ για την Αφρική παρήγαγε περαιτέρω συγκεκριμένα και ορατά αποτελέσματα στο πλαίσιο των τεσσάρων στρατηγικών στόχων, συνεχίζοντας παράλληλα τις προσπάθειές του για σταθερότητα.

Το 2021 το καταπιστευματικό ταμείο της ΕΕ για την Αφρική διατήρησε την ολοκληρωμένη προσέγγισή του για τη στήριξη όλων των πτυχών της σταθερότητας και της ανθεκτικότητας στην περιοχή του Κέρατος της Αφρικής, αξιοποιώντας παράλληλα στο έπακρο την ευελιξία του για την αντιμετώπιση των αυξανόμενων αρνητικών επιπτώσεων της πανδημίας COVID-19. Παρά την κατάσταση των επιδεινούμενων συγκρούσεων στην περιοχή και τις διαταραχές που προκλήθηκαν από την πανδημία, η κινητοποίηση των εταίρων υλοποίησης επέτρεψε να επιτευχθούν σημαντικά ορόσημα και στους τέσσερις ειδικούς στόχους του καταπιστευματικού ταμείου της ΕΕ για την Αφρική, σύμφωνα με το έργο που επιτελέστηκε τα προηγούμενα έτη. Το 2021 εγκρίθηκαν ένα νέο πρόγραμμα και 22 δημοσιονομικές συμπληρωματικές ενισχύσεις συνολικού ύψους 158,2 εκατ. EUR. Προκειμένου να μεγιστοποιηθεί η χρήση της χρηματοδότησης του καταπιστευματικού ταμείου της ΕΕ για την Αφρική για πράξεις πριν από τη λήξη της περιόδου σύναψης συμβάσεων στις 31/12/2021, αποδεσμεύθηκαν μη χρησιμοποιηθέντα κεφάλαια συνολικού ύψους 136,7 εκατ. EUR από υφιστάμενα προγράμματα και ανακτήθηκαν 16,8 εκατ. EUR (κυρίως από κεφάλαια που είχαν διατεθεί παλαιότερα σε έργα στην Ερυθραία). Τα κονδύλια αυτά δεσμεύθηκαν εκ νέου πλήρως, κυρίως μέσω δημοσιονομικών συμπληρωματικών ενισχύσεων σε άλλα υφιστάμενα προγράμματα.

Το 2021 το καταπιστευματικό ταμείο της ΕΕ για την Αφρική συνέχισε να ανταποκρίνεται συνολικά στις προκλήσεις στην περιοχή της Βόρειας Αφρικής για να σωθούν ανθρώπινες ζωές, να προστατευθούν οι πλέον ευάλωτοι, να στηριχθούν οι κοινότητες υποδοχής, να δοθούν ευκαιρίες για ασφαλή και οργανωμένη κινητικότητα και για να αντιμετωπιστούν οι συνέπειες της πανδημίας COVID-19. Η θυρίδα Βόρειας Αφρικής συνέχισε να λειτουργεί σύμφωνα με τις στρατηγικές προτεραιότητες που συμφωνήθηκαν από το στρατηγικό συμβούλιο του καταπιστευματικού ταμείου της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένης της στήριξης για τη βελτίωση της διακυβέρνησης της μετανάστευσης· της στήριξης της μετανάστευσης και της κινητικότητας του εργατικού δυναμικού· της προστασίας των ευάλωτων μεταναστών, της οικειοθελούς επιστροφής και της βιώσιμης επανένταξης, καθώς και της σταθεροποίηση της κοινότητας· και της ολοκληρωμένης διαχείρισης των συνόρων. Το 2021 δεν εγκρίθηκαν νέες δράσεις, αλλά εγκρίθηκαν ορισμένες δημοσιονομικές συμπληρωματικές ενισχύσεις σε υφιστάμενες δράσεις συνολικού ύψους 8,55 εκατ. EUR. Επιπλέον, τροποποιήθηκαν αρκετά υπό εξέλιξη προγράμματα ώστε να αποδεσμεύσουν μη χρησιμοποιηθέντα κεφάλαια και να τα ανακατανείμουν σε άλλα υπό εξέλιξη προγράμματα με προσδιορισμένες ανάγκες, έτσι ώστε οι νέες αναλήψεις υποχρεώσεων χωρίς τα αποδεσμευμένα/ανακατανεμηθέντα κεφάλαια να ανέρχονται σε 7,45 εκατ. EUR.

Προϋπολογισμός και εκτέλεση του προϋπολογισμού

Το συνολικό ποσό των δεσμεύσεων το 2021 ανήλθε σε 112 εκατ. EUR, έναντι 740 εκατ. EUR το 2020. Το συνολικό καθαρό συμπληρωματικό ποσό των συμβάσεων που έχουν συναφθεί το 2021 ανήλθε σε 358 εκατ. EUR, έναντι 1,1 δισ. EUR το 2020. Οι πληρωμές κατά την περίοδο αναφοράς ανήλθαν σε 748 εκατ. EUR, ποσό που ήταν κατά 304 εκατ. EUR μειωμένο σε σύγκριση με το 2020.

Το 2021 η συνολική εκτέλεση του προϋπολογισμού όσον αφορά τις διαθέσιμες πιστώσεις ανάληψης υποχρεώσεων που χρησιμοποιήθηκαν από τις αναλήψεις υποχρεώσεων ανήλθε σε 99,61 %.

Το 2021 η θυρίδα του Σαχέλ και της λίμνης Τσαντ ενέκρινε τρία νέα προγράμματα και έξι δημοσιονομικές συμπληρωματικές ενισχύσεις συνολικού ύψους 75,9 εκατ. EUR (εκ των οποίων 73,4 εκατ. EUR ήταν νέα κεφάλαια). Προκειμένου να μεγιστοποιηθεί η χρήση της χρηματοδότησης του καταπιστευματικού ταμείου της ΕΕ για την Αφρική για πράξεις πριν από τη λήξη της περιόδου σύναψης συμβάσεων στις 31/12/2021, αποδεσμεύτηκε ποσό ύψους 0,7 εκατ. EUR και ανακτήθηκαν 1,8 εκατ. EUR, εκ των οποίων το συνολικό ποσό δεσμεύτηκε εκ νέου μέσω συμπληρωματικών ενισχύσεων.

Το Κέρας της Αφρικής ενέκρινε 1 νέο πρόγραμμα και 22 δημοσιονομικές συμπληρωματικές ενισχύσεις συνολικού ύψους 158,2 εκατ. EUR. Προκειμένου να μεγιστοποιηθεί η χρήση της χρηματοδότησης του καταπιστευματικού ταμείου της ΕΕ για την Αφρική για πράξεις πριν από τη λήξη της περιόδου σύναψης συμβάσεων στις 31.12.2021, αποδεσμεύτηκαν μη χρησιμοποιηθέντα κεφάλαια ύψους 136,7 εκατ. EUR από υφιστάμενα προγράμματα και ανακτήθηκαν 16,8 εκατ. EUR, εκ των οποίων το συνολικό ποσό δεσμεύτηκε εκ νέου, κυρίως μέσω συμπληρωματικών ενισχύσεων σε άλλα υφιστάμενα έργα.

Στην περιοχή της Βόρειας Αφρικής, το 2021 δεν εγκρίθηκαν νέα προγράμματα, αλλά μάλλον μια σειρά δημοσιονομικών συμπληρωματικών ενισχύσεων συνολικού ύψους 8,5 εκατ. EUR. Για να μεγιστοποιηθεί η χρήση της χρηματοδότησης του καταπιστευματικού ταμείου της ΕΕ για την Αφρική για πράξεις πριν από τη λήξη της περιόδου σύναψης συμβάσεων στις 31.12.2021, αποδεσμεύθηκε και δεσμεύθηκε εκ νέου ποσό ύψους 1,1 εκατ. EUR για άλλα προγράμματα με προσδιορισμένες ανάγκες.

Δεδομένου ότι η 31η Δεκεμβρίου 2021 σηματοδότησε τη λήξη της περιόδου σύναψης συμβάσεων για επιχειρησιακές συμβάσεις στο πλαίσιο του καταπιστευματικού ταμείου της ΕΕ (με εξαίρεση τις συμβάσεις που καλύπτουν διοικητικές δραστηριότητες όπως η αξιολόγηση, ο έλεγχος και η επικοινωνία), οι τρεις θυρίδες προχώρησαν στην αποδέσμευση και την εκ νέου δέσμευση των εν λόγω κεφαλαίων· στη συνέχεια, αναπροσαρμόστηκαν για την αντιμετώπιση των αναγκών του ευάλωτου πληθυσμού.

Αντιμετώπιση της νόσου COVID-19

Το 2021 η πανδημία COVID-19 συνέχισε να έχει σοβαρό αντίκτυπο στις χώρες που ωφελούνται από το καταπιστευματικό ταμείο της ΕΕ για την Αφρική. Η πρόσθετη χρηματοδότηση του καταπιστευματικού ταμείου της ΕΕ για την Αφρική αναπροσανατολίστηκε για την παροχή της αναγκαίας αντιμετώπισης της νόσου COVID-19 στις τρεις περιοχές που καλύπτονται από το καταπιστευματικό ταμείο της ΕΕ για την Αφρική.

Στο Σαχέλ και τη λίμνη Τσαντ, μειώθηκε το 2021 ο προγραμματισμός για τη νόσο COVID-19 που σχετίζεται με τη θεραπεία, τις διαγνωστικές εξετάσεις και την αντιμετώπιση καταστάσεων έκτακτης ανάγκης. Για παράδειγμα, το 98 % των ατόμων που έλαβαν βοήθεια κατά το πρώτο εξάμηνο του 2021 έλαβαν στήριξη που δεν αφορούσε πρωτίστως ιατρικό εξοπλισμό ή εξοπλισμό ατομικής προστασίας, όπως δραστηριότητες πρόληψης ή κοινωνικοοικονομικά μέτρα μετριασμού.

Στο Κέρας της Αφρικής, η πανδημία COVID-19 είχε σημαντικό αρνητικό αντίκτυπο στις οικονομικές δραστηριότητες στην περιοχή, μεταξύ άλλων στο εισόδημα των νοικοκυριών, στις καλλιέργειες και τη ζωική παραγωγή, στις πωλήσεις και στις τιμές των τροφίμων. Επιδείνωσε επίσης τους υφιστάμενους κινδύνους και τις επιπτώσεις της αντικανονικής μετανάστευσης λόγω των αυξημένων ανησυχιών για την προστασία, όπως η κακοποίηση, η έμφυλη βία, η εκμετάλλευση, η εμπορία ανθρώπων, η λαθραία διακίνηση και η αυθαίρετη κράτηση. Με τη στήριξη του καταπιστευματικού ταμείου της ΕΕ, ο αριθμός των ατόμων που έχουν βελτιωμένη πρόσβαση σε βασικές κοινωνικές παροχές που σχετίζονται με τη νόσο COVID-19, όπως υπηρεσίες και χρηματικές μεταβιβάσεις, αυξήθηκε σημαντικά κατά το πρώτο εξάμηνο του 2021. Το 2021 υπήρξε μετατόπιση των δραστηριοτήτων των έργων από την κύρια εστίαση στην πρόληψη και τις εκστρατείες ευαισθητοποίησης σχετικά με τη νόσο COVID-19 το 2020 στην εστίαση στην οικονομική στήριξη. Ειδικότερα, το καταπιστευματικό ταμείο της ΕΕ για την Αφρική παρέδωσε σχεδόν 6 εκατομμύρια προμήθειες για τη νόσο COVID-19 το 2021, είτε μέσω της ανακατανομής κεφαλαίων για την αντιμετώπιση της νόσου COVID-19 είτε μέσω νέων προγραμμάτων.

Το 2021 η πανδημία COVID-19 είχε επίσης δυσμενείς επιπτώσεις στις οικονομίες της περιοχής της Βόρειας Αφρικής, επιδεινώνοντας τις υφιστάμενες δυσκολίες των ευάλωτων πληθυσμών να εξασφαλίσουν μέσα διαβίωσης και αυξάνοντας την εξάρτηση από τη βοήθεια έκτακτης ανάγκης. Η θυρίδα κινητοποίησε ποσό ύψους 34,1 εκατ. EUR, από το οποίο ωφελήθηκαν σχεδόν 195 000 ευάλωτοι άνδρες, γυναίκες και παιδιά σε ολόκληρη την περιοχή, με περισσότερες από 500 000 μονάδες προμηθειών που σχετίζονται με τη νόσο COVID-19 να παραδίδονται σε βασικά εργαστήρια και μονάδες απομόνωσης.

Αντίκτυπος των δραστηριοτήτων στις οικονομικές καταστάσεις

—	προχρηματοδότηση: μειώθηκε κατά 159 078 000 EUR λόγω των μειωμένων προκαταβολών που καταβλήθηκαν λόγω της χαμηλότερης αξίας των νέων συμβάσεων που υπογράφηκαν·

—

λειτουργικά έξοδα: παρέμειναν μάλλον σταθερά, με μικρή μόνο μείωση της τάξης των 30 430 000 EUR. Παρά την επιδείνωση της κατάστασης στον τομέα της ασφάλειας και τη συνεχιζόμενη πανδημία COVID-19, το καταπιστευματικό ταμείο διατήρησε τις δραστηριότητές του, ειδικότερα όσον αφορά την καταπολέμηση των αρνητικών επιπτώσεων της πανδημίας και την προώθηση της σταθερότητας και την αντιμετώπιση των βαθύτερων αιτίων της μετανάστευσης·

—

χρηματοοικονομικές υποχρεώσεις: μειώθηκαν κατά 23 142 000 EUR, κυρίως λόγω του γεγονότος ότι οι συνεισφορές που εισπράχθηκαν δεν επαρκούσαν για την κάλυψη των καθαρών δαπανών που κατανέμονται στους δωρητές. Παρ’ όλα αυτά, τα ταμειακά διαθέσιμα και τα ισοδύναμά τους αυξήθηκαν κατά 121 788 000 EUR, καθώς οι συνεισφορές που εισπράχθηκαν ήταν υψηλότερες από τις ετήσιες εκροές πληρωμών.

ΙΣΟΛΟΓΙΣΜΟΣ

σε χιλιάδες EUR
	31.12.2021	31.12.2020
ΜΗ ΚΥΚΛΟΦΟΡΟΥΝ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟ
Προχρηματοδότηση	55 305	92 655
	55 305	92 655
ΚΥΚΛΟΦΟΡΟΥΝ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟ
Προχρηματοδότηση	437 657	559 386
Απαιτήσεις από ανταλλακτικές συναλλαγές και εισπρακτέα ποσά από μη ανταλλακτικές συναλλαγές	45 339	6 346
Ταμειακά διαθέσιμα και ισοδύναμά τους	179 759	57 971
	662 755	623 703
ΣΥΝΟΛΟ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟΥ	718 061	716 359
ΜΑΚΡΟΠΡΟΘΕΣΜΕΣ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ
Χρηματοοικονομικές υποχρεώσεις	(525 530 )	(546 379 )
	(525 530 )	(546 379 )
ΒΡΑΧΥΠΡΟΘΕΣΜΕΣ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ
Οφειλές	(53 143 )	(45 377 )
Δεδουλευμένα έξοδα	(139 388 )	(124 602 )
	(192 531 )	(169 979 )
ΣΥΝΟΛΟ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΩΝ	(718 061 )	(716 359 )
ΚΑΘΑΡΟ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟ	—	—

ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ

σε χιλιάδες EUR
	2021	2020
ΕΣΟΔΑ
Έσοδα από μη ανταλλακτικές συναλλαγές
Είσπραξη εξόδων	16	—
Έσοδα από δωρεές	871 456	921 014
	871 472	921 014
Έσοδα από ανταλλακτικές συναλλαγές
Χρηματοοικονομικά έσοδα	131	—
Άλλα έσοδα από ανταλλακτικές συναλλαγές	16 340	2 883
	16 471	2 883
Σύνολο εσόδων	887 943	923 897
ΕΞΟΔΑ
Λειτουργικά έξοδα	(856 291 )	(889 014 )
Χρηματοοικονομικό κόστος	(550)	(518)
Λοιπά έξοδα	(31 103 )	(34 365 )
Σύνολο εξόδων	(887 943 )	(923 897 )
ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ ΤΟΥ ΕΤΟΥΣ	—	—

ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΑΜΕΙΑΚΩΝ ΡΟΩΝ

σε χιλιάδες EUR
	2021	2020
Οικονομικό αποτέλεσμα του έτους	—	—
Λειτουργικές δραστηριότητες
(Αύξηση)/μείωση προχρηματοδοτήσεων	159 078	(184 933 )
(Αύξηση)/μείωση απαιτήσεων από ανταλλακτικές συναλλαγές και εισπρακτέων ποσών από μη ανταλλακτικές συναλλαγές	(38 992 )	12 125
Αύξηση/(μείωση) χρηματοοικονομικών υποχρεώσεων	(20 849 )	161 968
Αύξηση/(μείωση) οφειλών	7 765	19 408
Αύξηση/(μείωση) δεδουλευμένων εξόδων	14 786	22 488
ΚΑΘΑΡΕΣ ΤΑΜΕΙΑΚΕΣ ΡΟΕΣ	121 788	31 056
Καθαρή αύξηση/(μείωση) ταμειακών διαθεσίμων και ισοδυνάμων τους	121 788	31 056
Ταμειακά διαθέσιμα και ισοδύναμά τους στην αρχή του οικονομικού έτους	57 971	26 915
Ταμειακά διαθέσιμα και ισοδύναμά τους στο τέλος του οικονομικού έτους	179 759	57 971

ΕΝΟΠΟΙΗΜΕΝΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ ΤΟΥ ΕΤΑ ΚΑΙ ΤΩΝ ΚΑΤΑΠΙΣΤΕΥΜΑΤΙΚΩΝ ΤΑΜΕΙΩΝ ΤΗΣ ΕΕ (15)

ΕΝΟΠΟΙΗΜΕΝΟΣ ΙΣΟΛΟΓΙΣΜΟΣ

σε εκατ. EUR
	31.12.2021	31.12.2020 (*6)
ΜΗ ΚΥΚΛΟΦΟΡΟΥΝ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟ
Χρηματοοικονομικά στοιχεία ενεργητικού	39	33
Προχρηματοδότηση (*6)	726	965
Απαιτήσεις από ανταλλακτικές συναλλαγές	4	3
	770	1 002
ΚΥΚΛΟΦΟΡΟΥΝ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟ
Προχρηματοδότηση	1 902	1 930
Απαιτήσεις από ανταλλακτικές συναλλαγές και εισπρακτέα ποσά από μη ανταλλακτικές συναλλαγές	85	152
Ταμειακά διαθέσιμα και ισοδύναμά τους	1 177	793
	3 164	2 875
ΣΥΝΟΛΟ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟΥ	3 934	3 877
ΜΑΚΡΟΠΡΟΘΕΣΜΕΣ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ
Χρηματοοικονομικές υποχρεώσεις	(154)	(173)
	(154)	(173)
ΒΡΑΧΥΠΡΟΘΕΣΜΕΣ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ
Οφειλές	(557)	(661)
Δεδουλευμένα έξοδα και προεισπραχθέντα έσοδα	(1 162 )	(1 664 )
	(1 719 )	(2 325 )
ΣΥΝΟΛΟ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΩΝ	(1 873 )	(2 498 )
ΚΑΘΑΡΟ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟ	2 061	1 379
ΚΕΦΑΛΑΙΑ ΚΑΙ ΑΠΟΘΕΜΑΤΙΚΑ
Αποθεματικό εύλογης αξίας	—	(5)
Αιτηθέντα κεφάλαια του ταμείου — ενεργά ΕΤΑ	62 643	58 986
Αιτηθέντα κεφάλαια του ταμείου που μεταφέρθηκαν από ΕΤΑ που έχουν κλείσει	2 252	2 252
Οικονομικό αποτέλεσμα μεταφερθέν από προηγούμενες χρήσεις	(59 860 )	(55 111 )
Οικονομικό αποτέλεσμα του έτους	(2 974 )	(4 744 )
ΚΑΘΑΡΟ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟ	2 061	1 379

ΕΝΟΠΟΙΗΜΕΝΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ

σε εκατ. EUR
	2021	2020
ΕΣΟΔΑ
Έσοδα από μη ανταλλακτικές συναλλαγές
Δραστηριότητες είσπραξης	27	92
Έσοδα από δωρεές σε καταπιστευματικά ταμεία	272	296
	300	388
Έσοδα από ανταλλακτικές συναλλαγές
Χρηματοοικονομικά έσοδα	(25)	6
Άλλα έσοδα	90	40
	64	46
Σύνολο εσόδων	364	434
ΕΞΟΔΑ
Μέσα ενίσχυσης	(2 218 )	(3 935 )
Έξοδα που πραγματοποιήθηκαν από καταπιστευματικά ταμεία	(902)	(936)
Έξοδα συγχρηματοδότησης	(19)	(53)
Χρηματοοικονομικό κόστος	(21)	(22)
Λοιπά έξοδα	(178)	(232)
Σύνολο εξόδων	(3 338 )	(5 178 )
ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ ΤΟΥ ΕΤΟΥΣ	(2 974 )	(4 744 )

ΕΝΟΠΟΙΗΜΕΝΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΑΜΕΙΑΚΩΝ ΡΟΩΝ

σε εκατ. EUR
	2021	2020
Οικονομικό αποτέλεσμα του έτους	(2 974 )	(4 744 )
Λειτουργικές δραστηριότητες
Αύξηση του κεφαλαίου — συνεισφορές	3 657	4 177
(Αύξηση)/μείωση των συνεισφορών του καταπιστευματικού ταμείου	—
(Αύξηση)/μείωση προχρηματοδοτήσεων	266	(210)
(Αύξηση)/μείωση απαιτήσεων από ανταλλακτικές συναλλαγές και εισπρακτέων ποσών από μη ανταλλακτικές συναλλαγές	66	(9)
Αύξηση/(μείωση) χρηματοοικονομικών υποχρεώσεων	(19)	6
Αύξηση/(μείωση) οφειλών	(104)	119
Αύξηση/(μείωση) δεδουλευμένων εξόδων και προεισπραχθέντων εσόδων	(502)	232
Άλλες μη ταμειακές μεταβολές	—	(3)
Επενδυτικές δραστηριότητες
(Αύξηση)/μείωση χρηματοοικονομικών στοιχείων ενεργητικού διαθέσιμων προς πώληση (*7)	(7)	2
ΚΑΘΑΡΕΣ ΤΑΜΕΙΑΚΕΣ ΡΟΕΣ	384	(431)
Καθαρή αύξηση/(μείωση) ταμειακών διαθεσίμων και ισοδυνάμων τους	384	(430)
Ταμειακά διαθέσιμα και ισοδύναμά τους στην αρχή του οικονομικού έτους	793	1 223
Ταμειακά διαθέσιμα και ισοδύναμά τους στο τέλος του οικονομικού έτους	1 177	793

ΕΝΟΠΟΙΗΜΕΝΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΜΕΤΑΒΟΛΩΝ ΚΑΘΑΡΟΥ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟΥ

σε εκατ. EUR
	Κεφάλαια του ταμείου — ενεργά ΕΤΑ (Α)	Μη αιτηθέντα κεφάλαια — ενεργά ΕΤΑ (Β)	Αιτηθέντα κεφάλαια του ταμείου — ενεργά ΕΤΑ (Γ) = (Α)-(Β)	Σωρευτικά αποθεματικά (Δ)	Αιτηθέντα κεφάλαια του ταμείου που μεταφέρθηκαν από ΕΤΑ που έχουν κλείσει (Ε)	Αποθεματικό εύλογης αξίας (ΣΤ)	Σύνολο καθαρού ενεργητικού (Γ)+(Δ)+(Ε)+(ΣΤ)
ΥΠΟΛΟΙΠΟ ΣΤΙΣ 31.12.2019	73 264	18 455	54 809	(55 111 )	2 252	(2)	1 948
Μεταβολές εύλογης αξίας						(3)	(3)
Αύξηση του κεφαλαίου — συνεισφορές (*8)	(223)	(4 400 )	4 177	—	—		4 177
Οικονομικό αποτέλεσμα του έτους	—	—	—	(4 744 )	—		(4 744 )
ΥΠΟΛΟΙΠΟ ΣΤΙΣ 31.12.2020	73 041	14 055	58 986	(59 854 )	2 252	(5)	1 379
Αντίκτυπος του αναθεωρημένου EAR 11	—	—	—	(5)		5
Υπόλοιπα την 1.1.2021	73 041	14 055	58 986	(59 860 )	2 252	—	1 379
Αύξηση του κεφαλαίου — συνεισφορές	(43)	(3 700 )	3 657				3 657
Οικονομικό αποτέλεσμα του έτους			—	(2 974 )			(2 974 )
ΥΠΟΛΟΙΠΟ ΣΤΙΣ 31.12.2021	72 998	10 355	62 643	(62 834 )	2 252	—	2 061

ΕΚΘΕΣΗ ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΗΣ ΕΚΤΕΛΕΣΗΣ ΤΟΥ ΕΤΑ

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ

1.1.

ΠΡΟΗΓΟΎΜΕΝΑ ΕΤΑ

1.2.

10Ο ΚΑΙ 11Ο ΕΤΑ

ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΗ ΕΚΤΕΛΕΣΗ

2.1.

ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΟ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ ΕΚΤΕΛΕΣΗΣ

2.2.

ΈΣΟΔΑ

2.3.

ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΈΣ ΔΑΠΆΝΕΣ ΚΑΙ ΕΙΔΙΚΆ ΠΡΟΓΡΆΜΜΑΤΑ

ΓΛΩΣΣΑΡΙΟ

1. ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ

Το Ευρωπαϊκό Ταμείο Ανάπτυξης, το οποίο συστάθηκε το 1959, είναι το κυριότερο μέσο της ΕΕ για την παροχή βοήθειας με σκοπό την αναπτυξιακή συνεργασία στις χώρες της Αφρικής, της Καραϊβικής και του Ειρηνικού (ΑΚΕ) και στις Υπερπόντιες Χώρες και Εδάφη (ΥΧΕ). Πρωταρχικός στόχος της είναι η μείωση και, μακροπρόθεσμα, η εξάλειψη της φτώχειας.

Το ΕΤΑ ιδρύεται με εσωτερική συμφωνία των αντιπροσώπων των κρατών μελών και τελεί υπό τη διαχείριση ειδικής επιτροπής. Οι πόροι ΕΤΑ συνίστανται σε συνεισφορές ad hoc από τα κράτη μέλη της ΕΕ, τα οποία αποφασίζουν σχετικά με ένα συνολικό ποσό που θα διατεθεί στο ταμείο (για περίοδο πέντε ετών). Εκτός από τις εν λόγω συνεισφορές, τα κράτη μέλη μπορούν επίσης να συνάπτουν συμφωνίες συγχρηματοδότησης ή να καταβάλλουν εθελούσιες οικονομικές συνεισφορές στο ΕΤΑ. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή είναι υπεύθυνη για την οικονομική εκτέλεση των πράξεων που υλοποιούνται με πόρους ΕΤΑ. Η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων διαχειρίζεται την επενδυτική διευκόλυνση.

Το ΕΤΑ είναι ένα ταμείο που λειτουργεί σε πολυετή βάση. Κάθε ΕΤΑ έχει διάρκεια περίπου πέντε ετών και διέπεται από τον οικείο δημοσιονομικό κανονισμό, ο οποίος απαιτεί την κατάρτιση οικονομικών καταστάσεων για κάθε επιμέρους ΕΤΑ. Συνεπώς, οι οικονομικές καταστάσεις καταρτίζονται χωριστά για κάθε ΕΤΑ όσον αφορά το μέρος των πόρων που διαχειρίζεται η Επιτροπή.

Η εσωτερική συμφωνία για τη σύσταση του 11ου και τελευταίου ΕΤΑ (2014-2020) άρχισε να ισχύει την 1η Μαρτίου 2015. Από το 2021, η συνεργασία με τις χώρες ΑΚΕ περιλαμβάνεται στον Μηχανισμό Γειτονίας, Ανάπτυξης και Διεθνούς Συνεργασίας (NDICI). Ωστόσο, τα εν εξελίξει έργα, τα οποία χρηματοδοτούνται στο πλαίσιο του ΕΤΑ, θα συνεχίσουν να υλοποιούνται βάσει της αντίστοιχης νομικής βάσης του ΕΤΑ.

Η παρούσα έκθεση συντάσσεται σύμφωνα με το άρθρο 39 του δημοσιονομικού κανονισμού του 11ου ΕΤΑ (16). Επικεντρώνεται σε σημαντικά γεγονότα που είχαν σημαντικό αντίκτυπο στη δημοσιονομική εκτέλεση του 2021.

Δεδομένου ότι δεν υπάρχουν πράξεις σε εξέλιξη στο πλαίσιο προηγούμενων ΕΤΑ (17), η παρούσα έκθεση περιλαμβάνει στοιχεία μόνο για το 10ο και το 11ο ΕΤΑ (εκτός εάν αναφέρεται ρητά κάτι διαφορετικό).

1.1. ΠΡΟΗΓΟΎΜΕΝΑ ΕΤΑ

6O ΚΑΙ 7Ο ΕΤΑ

Το 6ο ΕΤΑ ολοκληρώθηκε το 2006 και το 7ο ΕΤΑ ολοκληρώθηκε το 2008.

8O ΚΑΙ 9Ο ΕΤΑ

Το 2019, η Επιτροπή ολοκλήρωσε τις υπόλοιπες εκκρεμείς συναλλαγές των έργων του 8ου ΕΤΑ. Σύμφωνα με το άρθρο 1 παράγραφος 2 στοιχείο β) της εσωτερικής συμφωνίας του 9ου ΕΤΑ, τα υπόλοιπα και οι αποδεσμεύσεις προηγούμενων ΕΤΑ μεταβιβάστηκαν στο 9ο ΕΤΑ.

Το 2021 σηματοδότησε το οικονομικό και επιχειρησιακό κλείσιμο του 8ου ΕΤΑ για συνολικό ποσό δαπανών ύψους 10 374 εκατ. EUR. Η Επιτροπή ανακοίνωσε στα κράτη μέλη το κλείσιμο του 8ου ΕΤΑ στην ανακοίνωση που υποβλήθηκε στο Συμβούλιο τον Οκτώβριο του 2021. Το κλείσιμο αντικατοπτρίζεται επίσης στην παρούσα έκθεση.

Στους λογαριασμούς των ΕΤΑ, όλες οι δραστηριότητες του 8ου ΕΤΑ έχουν όλες ολοκληρωθεί, οι εξακριβώσεις και οι δικλίδες έχουν όλες εφαρμοστεί, οι συμβάσεις έχουν όλες περατωθεί και οι αποφάσεις χρηματοδότησης έχουν όλες κλείσει. Όλα τα εντάλματα είσπραξης, τα οποία εξακολουθούσαν να εκκρεμούν μετά το επιχειρησιακό κλείσιμο, εισπράχθηκαν ή ανακλήθηκαν, με εξαίρεση 10 εντάλματα είσπραξης (συμπεριλαμβανομένων 6 δικαστικών υποθέσεων τις οποίες παρακολουθεί η νομική υπηρεσία). Σύμφωνα με την απόφαση C(2003) 1904 της Επιτροπής, τα εν λόγω 13 εντάλματα είσπραξης μεταφέρθηκαν στο 9ο ΕΤΑ.

Το κλείσιμο του 9ου ΕΤΑ προχωρεί ικανοποιητικά (το 2021 περατώθηκαν 9 αποφάσεις χρηματοδότησης). Εξακολουθούν να εκκρεμούν 16 αποφάσεις. Ωστόσο, 3 από τις εκκρεμείς αποφάσεις αφορούν δράσεις στο Νότιο Σουδάν (απόφαση 2011/315/ΕΕ του Συμβουλίου (18)). Αυτές αποφασίστηκαν μετά τη ρήτρα λήξης ισχύος του 9ου ΕΤΑ και θα πρέπει, καταρχήν, να περατωθούν έως το 2023.

Από το 2015 έως το 2021, η Επιτροπή πραγματοποίησε τρεις επιστροφές πιστώσεων του 8ου και 9ου ΕΤΑ συνολικού ύψους 1 826 εκατ. EUR. Υπόλοιπο ύψους 43 εκατ. EUR επιστράφηκε τον Ιανουάριο του 2022 στο πλαίσιο της καταβολής της 1ης δόσης των συνεισφορών των κρατών μελών στο ΕΤΑ.

1.2. 10ο ΚΑΙ 11ο ΕΤΑ

Η συμφωνία εταιρικής σχέσης ΑΚΕ-ΕΚ υπογράφηκε την 23η Ιουνίου 2000 στο Κοτονού από τα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Κοινότητας και τις χώρες της Αφρικής, της Καραϊβικής και του Ειρηνικού (χώρες ΑΚΕ). Άρχισε να ισχύει την 1η Απριλίου 2003 (σύσταση του 9ου ΕΤΑ). Η συμφωνία του Κοτονού τροποποιήθηκε δύο φορές, πρώτον, με τη συμφωνία που υπογράφηκε στο Λουξεμβούργο στις 25 Ιουνίου 2005 (σύσταση του 10ου ΕΤΑ) και, δεύτερον, με τη συμφωνία που υπογράφηκε στην Ουαγκαντούγκου στις 22 Ιουνίου 2010 (σύσταση του 11ου ΕΤΑ).

Η απόφαση 2001/822/ΕΚ του Συμβουλίου της ΕΕ, της 27ης Νοεμβρίου 2001, για τη σύνδεση των Υπερπόντιων Χωρών και Εδαφών (ΥΧΕ) με την Ευρωπαϊκή Ένωση (19) άρχισε να ισχύει στις 2 Δεκεμβρίου 2001. Η εν λόγω απόφαση τροποποιήθηκε στις 19 Μαρτίου 2007 (απόφαση 2007/249/ΕΚ) (20).

Η εσωτερική συμφωνία για τη χρηματοδότηση της κοινοτικής ενίσχυσης βάσει του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου για την περίοδο 2014-2020 σύμφωνα με την αναθεωρημένη συμφωνία του Κοτονού, που εγκρίθηκε από τους αντιπροσώπους των κυβερνήσεων των κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Κοινότητας τον Αύγουστο του 2013, άρχισε να ισχύει τον Μάρτιο του 2015.

Στο πλαίσιο της συμφωνίας του Κοτονού, για τη δεύτερη περίοδο (2008-2013), το 10ο ΕΤΑ διαθέτει συνολικό προϋπολογισμό ύψους 22 682 εκατ. EUR. Από το ποσό αυτό,

—	21 966 εκατ. EUR διατέθηκαν στις χώρες ΑΚΕ,

—	286 εκατ. EUR στις ΥΧΕ και

—	430 εκατ. EUR στην Επιτροπή ως δαπάνες στήριξης για τον προγραμματισμό και την εκτέλεση του ΕΤΑ.

Το ποσό για τις χώρες ΑΚΕ κατανέμεται αναλόγως:

—	ποσό 17 766 εκατ. EUR διατίθεται σε εθνικά και περιφερειακά ενδεικτικά προγράμματα,

—	ποσό 2 700 εκατ. EUR διατίθεται για τη συνεργασία εντός χωρών ΑΚΕ και τη διαπεριφερειακή συνεργασία και

—	ποσό 1 500 εκατ. EUR διατίθεται σε επενδυτικές διευκολύνσεις.

Συγκεκριμένα, αυξημένο μερίδιο του προϋπολογισμού διατίθεται σε περιφερειακά προγράμματα, τονίζοντας έτσι τη σημασία της περιφερειακής οικονομικής ολοκλήρωσης ως βασικού πλαισίου για την εθνική και την τοπική ανάπτυξη. Μια καινοτομία στο 10ο ΕΤΑ ήταν η δημιουργία «κονδυλίων κινήτρων» για κάθε χώρα.

Βάσει της συμφωνίας του Κοτονού, η τρίτη περίοδος (2014-2020) των κοινοτικών ενισχύσεων στις χώρες ΑΚΕ και ΥΧΕ χρηματοδοτείται μέσω του 11ου ΕΤΑ για ποσό ύψους 30 506 εκατ. EUR, εκ των οποίων:

—	29 089 εκατ. EUR χορηγούνται στις χώρες ΑΚΕ σύμφωνα με το άρθρο 1 παράγραφος 2 στοιχείο α) και το άρθρο 2 στοιχείο δ) της εσωτερικής συμφωνίας, εκ των οποίων η Ευρωπαϊκή Επιτροπή διαχειρίζεται τα 27 955 εκατ. EUR,

—	364,5 εκατ. EUR χορηγούνται στις χώρες ΥΧΕ σύμφωνα με το άρθρο 1 παράγραφος 2 στοιχείο α) και το άρθρο 3 παράγραφος 1 της εσωτερικής συμφωνίας, εκ των οποίων η Ευρωπαϊκή Επιτροπή διαχειρίζεται τα 359,5 εκατ. EUR,

—	1 052,5 εκατ. EUR προορίζονται για τη χρηματοδότηση από την Επιτροπή των δαπανών που προκύπτουν από τον προγραμματισμό και την εκτέλεση πόρων του 11ου ΕΤΑ, σύμφωνα με το άρθρο 1 παράγραφος 2 στοιχείο α) της εσωτερικής συμφωνίας.

2. ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΗ ΕΚΤΕΛΕΣΗ

2.1. ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΟ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ ΕΚΤΕΛΕΣΗΣ

ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΩΝ ΠΙΣΤΩΣΕΩΝ ΤΟΥ 10ου ΕΤΑ

10ο ΕΤΑ

ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΩΝ ΠΙΣΤΩΣΕΩΝ: 31 Δεκεμβρίου 2021

ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΩΝ ΠΙΣΤΩΣΕΩΝ ΑΝΑ ΜΕΣΟ

(σε εκατ. EUR)
	ΜΕΣΟ	ΑΡΧΙΚΕΣ ΠΙΣΤΩΣΕΙΣ	ΑΥΞΗΣΕΙΣ/ΜΕΙΩΣΕΙΣ ΣΩΡΕΥΤΙΚΩΝ ΠΟΡΩΝ ΤΗΝ 31η ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2020	ΑΥΞΗΣΗ Ή ΜΕΙΩΣΗ ΠΟΡΩΝ ΤΟ 2021	Σημειώσεις	ΕΠΙΠΕΔΟ ΤΡΕΧΟΥΣΩΝ ΠΙΣΤΩΣΕΩΝ
ΑΚΕ	Τακτικές συνεισφορές κρατών μελών	20 896	(280)	(111)		20 505
	Συγχρηματοδότηση	0	202			202
	ΥΠΟΣΥΝΟΛΟ ΑΚΕ	20 896	(78)	(111)		20 707
ΥΧΕ	Τακτικές συνεισφορές κρατών μελών	0	243	(3)		240
ΥΧΕ	ΥΠΟΣΥΝΟΛΟ ΥΧΕ	0	243	(3)		240
	ΣΥΝΟΛΟ 10ου ΕΤΑ	20 896	165	(113)		20 947

ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΩΝ ΠΙΣΤΩΣΕΩΝ ΤΟΥ 11ου ΕΤΑ

(σε εκατ. EUR)
	ΜΕΣΟ	ΑΡΧΙΚΕΣ ΠΙΣΤΩΣΕΙΣ	ΑΥΞΗΣΕΙΣ/ΜΕΙΩΣΕΙΣ ΣΩΡΕΥΤΙΚΩΝ ΠΟΡΩΝ ΤΗΝ 31η ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2020	ΑΥΞΗΣΗ Ή ΜΕΙΩΣΗ ΠΟΡΩΝ ΤΟ 2021	Σημειώσεις	ΕΠΙΠΕΔΟ ΤΡΕΧΟΥΣΩΝ ΠΙΣΤΩΣΕΩΝ
ΑΚΕ	Τακτικές συνεισφορές κρατών μελών	29 008	(190)	197		29 015
	Συγχρηματοδότηση	0	75	12		88
	Εσωτερική ΣΕΥ ΕΚ	0	1	0		1
	ΥΠΟΣΥΝΟΛΟ ΑΚΕ	29 008	(113)	209		29 103
ΥΧΕ	Τακτικές συνεισφορές κρατών μελών	0	349	4		353
	Συγχρηματοδότηση	0	0	0		0
	Εσωτερική ΣΕΥ ΕΚ	0	0	0		0
	ΥΠΟΣΥΝΟΛΟ ΥΧΕ	0	349	4		353
	ΣΥΝΟΛΟ 11ου ΕΤΑ	29 008	235	213		29 456

ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΩΝ ΠΙΣΤΩΣΕΩΝ ΑΝΑΛΗΨΗΣ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΩΝ, ΤΩΝ ΧΟΡΗΓΗΘΕΝΤΩΝ ΠΟΡΩΝ ΚΑΙ ΤΩΝ ΠΛΗΡΩΜΩΝ ΓΙΑ ΤΟ 10ο ΕΤΑ

ΣΥΝΟΛΙΚΟΙ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΙ ΕΤΑ ΤΗΝ 31η ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2021

ΑΝΑ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ ΕΝΙΣΧΥΣΗΣ

ΑΚΕ + ΥΧΕ — 10o ΕΤΑ

(σε εκατ. EUR)
		ΠΙΣΤΩΣΕΙΣ	ΑΠΟΦΑΣΕΙΣ			ΧΟΡΗΓΗΘΕΝΤΕΣ ΠΟΡΟΙ			ΠΛΗΡΩΜΕΣ
		ΠΙΣΤΩΣΕΙΣ	ΣΥΝΟΛΙΚΕΣ	ΕΤΗΣΙΕΣ	%	ΣΥΝΟΛΙΚΟΙ	ΕΤΗΣΙΟΙ	%	ΣΥΝΟΛΙΚΕΣ	ΕΤΗΣΙΕΣ	%
		(1)	(2)		(2):(1)	(3)		(3):(2)	(4)		(4):(3)
	Τακτικές συνεισφορές κρατών μελών
ΑΚΕ	ΥΠΟΣΥΝΟΛΟ: ΚΟΝΔΥΛΙΟ Α — ΕΘΝΙΚΕΣ ΧΟΡΗΓΗΣΕΙΣ	12 454	12 392	(108)	100 %	12 334	(49)	100 %	12 143	96	98 %
	ΥΠΟΣΥΝΟΛΟ: ΚΟΝΔΥΛΙΟ Β — ΕΘΝΙΚΕΣ ΧΟΡΗΓΗΣΕΙΣ	1 979	1 972	(8)	100 %	1 964	(4)	100 %	1 960	5	100 %
	ΥΠΟΣΥΝΟΛΟ: ΕΞΟΔΑ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗΣ ΚΑΙ ΕΣΟΔΑ ΑΠΟ ΤΟΚΟΥΣ	528	526	0	100 %	526	4	100 %	522	15	99 %
	ΥΠΟΣΥΝΟΛΟ: ΧΟΡΗΓΗΣΕΙΣ ΕΝΤΟΣ ΑΚΕ	3 684	3 655	(28)	99 %	3 552	93	97 %	3 239	165	91 %
	ΥΠΟΣΥΝΟΛΟ: ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΕΣ ΧΟΡΗΓΗΣΕΙΣ	1 842	1 825	(26)	99 %	1 794	(13)	98 %	1 692	25	94 %
	Συγχρηματοδότηση
	ΥΠΟΣΥΝΟΛΟ: ΚΟΝΔΥΛΙΟ Α — ΕΘΝΙΚΕΣ ΧΟΡΗΓΗΣΕΙΣ	185	180	(1)	97 %	177	0	99 %	164	3	93 %
	ΥΠΟΣΥΝΟΛΟ: ΕΞΟΔΑ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗΣ ΚΑΙ ΕΣΟΔΑ ΑΠΟ ΤΟΚΟΥΣ	5	5	(0)	111 %	5	2	100 %	3	0	66 %
	ΥΠΟΣΥΝΟΛΟ: ΧΟΡΗΓΗΣΕΙΣ ΕΝΤΟΣ ΑΚΕ	12	11	0	91 %	11	0	100 %	11	0	100 %
	Μη εκταμιεύσιμο αποθεματικό
	ΥΠΟΣΥΝΟΛΟ: ΜΗ ΕΚΤΑΜΙΕΥΣΙΜΟ ΑΠΟΘΕΜΑΤΙΚΟ	18
	Τακτικές συνεισφορές κρατών μελών
ΥΧΕ	ΥΠΟΣΥΝΟΛΟ: ΚΟΝΔΥΛΙΟ Α — ΕΘΝΙΚΕΣ ΧΟΡΗΓΗΣΕΙΣ	186	186	(0)	100 %	183	0	98 %	169	2	92 %
	ΥΠΟΣΥΝΟΛΟ: ΚΟΝΔΥΛΙΟ Β — ΕΘΝΙΚΕΣ ΧΟΡΗΓΗΣΕΙΣ	15	15	0	100 %	14	(0)	99 %	14	0	100 %
	ΥΠΟΣΥΝΟΛΟ: ΕΞΟΔΑ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗΣ ΚΑΙ ΕΣΟΔΑ ΑΠΟ ΤΟΚΟΥΣ	5	5		100 %	5		100 %	5		100 %
	ΥΠΟΣΥΝΟΛΟ: ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΕΣ ΧΟΡΗΓΗΣΕΙΣ	34	34	(1)	100 %	34	0	99 %	33	(0)	98 %
	Μη εκταμιεύσιμο αποθεματικό
	ΥΠΟΣΥΝΟΛΟ: ΜΗ ΕΚΤΑΜΙΕΥΣΙΜΟ ΑΠΟΘΕΜΑΤΙΚΟ	0
	ΣΥΝΟΛΟ: ΑΚΕ+ΥΧΕ (ΣΥΜΠΕΡ. ΤΩΝ ΑΠΟΘΕΜΑΤΙΚΩΝ) (Α+B)	20 947	20 805	(172)	99 %	20 600	33	99 %	19 956	311	97 %

ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΩΝ ΠΙΣΤΩΣΕΩΝ ΑΝΑΛΗΨΗΣ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΩΝ, ΤΩΝ ΧΟΡΗΓΗΘΕΝΤΩΝ ΠΟΡΩΝ ΚΑΙ ΤΩΝ ΠΛΗΡΩΜΩΝ ΓΙΑ ΤΟ 11ο ΕΤΑ

ΣΥΝΟΛΙΚΟΙ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΙ ΕΤΑ ΤΗΝ 31η ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2021

ΑΝΑ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ ΕΝΙΣΧΥΣΗΣ

ΑΚΕ + ΥΧΕ — 11ο ΕΤΑ

(σε εκατ. EUR)
		ΠΙΣΤΩΣΕΙΣ	ΑΠΟΦΑΣΕΙΣ			ΧΟΡΗΓΗΘΕΝΤΕΣ ΠΟΡΟΙ			ΠΛΗΡΩΜΕΣ
		ΠΙΣΤΩΣΕΙΣ	ΣΥΝΟΛΙΚΕΣ	ΕΤΗΣΙΕΣ	%	ΣΥΝΟΛΙΚΟΙ	ΕΤΗΣΙΟΙ	%	ΣΥΝΟΛΙΚΕΣ	ΕΤΗΣΙΕΣ	%
		(1)	(2)		(2): (1)	(3)		(3): (2)	(4)		(4): (3)
	Τακτικές συνεισφορές κρατών μελών
ΑΚΕ	ΥΠΟΣΥΝΟΛΟ: ΚΟΝΔΥΛΙΟ Α — ΕΘΝΙΚΕΣ ΧΟΡΗΓΗΣΕΙΣ	15 538	15 531	(24)	100 %	14 021	928	90 %	9 976	1 644	71 %
	ΥΠΟΣΥΝΟΛΟ: ΚΟΝΔΥΛΙΟ Β — ΕΘΝΙΚΕΣ ΧΟΡΗΓΗΣΕΙΣ	676	675	(1)	100 %	630	21	93 %	577	51	92 %
	ΥΠΟΣΥΝΟΛΟ: ΕΞΟΔΑ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗΣ ΚΑΙ ΕΣΟΔΑ ΑΠΟ ΤΟΚΟΥΣ	1 071	1 069	(1)	100 %	1 063	190	99 %	856	53	80 %
	ΥΠΟΣΥΝΟΛΟ: ΧΟΡΗΓΗΣΕΙΣ ΕΝΤΟΣ ΑΚΕ	4 014	3 908	(4)	97 %	3 703	260	95 %	2 968	267	80 %
	ΥΠΟΣΥΝΟΛΟ: ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΕΣ ΧΟΡΗΓΗΣΕΙΣ	7 317	7 300	4	100 %	6 991	593	96 %	4 926	955	70 %
	Συγχρηματοδότηση
	ΥΠΟΣΥΝΟΛΟ: ΚΟΝΔΥΛΙΟ Α — ΕΘΝΙΚΕΣ ΧΟΡΗΓΗΣΕΙΣ	46	46	4	100 %	45	4	98 %	18	12	40 %
	ΥΠΟΣΥΝΟΛΟ: ΕΞΟΔΑ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗΣ ΚΑΙ ΕΣΟΔΑ ΑΠΟ ΤΟΚΟΥΣ	4	4	0	100 %	4	3	100 %	0		10 %
	ΥΠΟΣΥΝΟΛΟ: ΧΟΡΗΓΗΣΕΙΣ ΕΝΤΟΣ ΑΚΕ	33	33	6	100 %	33	9	100 %	24	1	72 %
	ΥΠΟΣΥΝΟΛΟ: ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΕΣ ΧΟΡΗΓΗΣΕΙΣ	6	4	0	67 %	4	0	100 %	4		100 %
	Εκταμιεύσιμα αποθεματικά
	ΥΠΟΣΥΝΟΛΟ: ΑΠΟΘΕΜΑΤΙΚΟ ΕΝΤΟΣ ΑΚΕ	1
	ΥΠΟΣΥΝΟΛΟ: ΑΠΟΘΕΜΑΤΙΚΟ ΕΕΠ/ΠΕΠ	(100)
	Μη εκταμιεύσιμο αποθεματικό
	ΥΠΟΣΥΝΟΛΟ: ΜΗ ΕΚΤΑΜΙΕΥΣΙΜΟ ΑΠΟΘΕΜΑΤΙΚΟ	498
	Εσωτερική ΣΕΥ ΕΚ
	ΥΠΟΣΥΝΟΛΟ: ΚΟΝΔΥΛΙΟ Α — ΕΘΝΙΚΕΣ ΧΟΡΗΓΗΣΕΙΣ	1	1	0	52 %	1		100 %	1		100 %
	Τακτικές συνεισφορές κρατών μελών
ΥΧΕ	ΥΠΟΣΥΝΟΛΟ: ΚΟΝΔΥΛΙΟ Α — ΕΘΝΙΚΕΣ ΧΟΡΗΓΗΣΕΙΣ	213	213	0	100 %	194	1	91 %	183	12	94 %
	ΥΠΟΣΥΝΟΛΟ: ΚΟΝΔΥΛΙΟ Β — ΕΘΝΙΚΕΣ ΧΟΡΗΓΗΣΕΙΣ	12	12	0	100 %	12	2	100 %	12	4	99 %
	ΥΠΟΣΥΝΟΛΟ: ΕΞΟΔΑ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗΣ ΚΑΙ ΕΣΟΔΑ ΑΠΟ ΤΟΚΟΥΣ	9	8	0	100 %	6	2	75 %	5	1	77 %
	ΥΠΟΣΥΝΟΛΟ: ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΕΣ ΧΟΡΗΓΗΣΕΙΣ	103	103	(0)	100 %	102	3	99 %	37	12	37 %
	Συγχρηματοδότηση
	ΥΠΟΣΥΝΟΛΟ: ΚΟΝΔΥΛΙΟ Α — ΕΘΝΙΚΕΣ ΧΟΡΗΓΗΣΕΙΣ	0
	Μη εκταμιεύσιμο αποθεματικό
	ΥΠΟΣΥΝΟΛΟ: ΜΗ ΕΚΤΑΜΙΕΥΣΙΜΟ ΑΠΟΘΕΜΑΤΙΚΟ	17
	Εσωτερική ΣΕΥ ΕΚ
	ΥΠΟΣΥΝΟΛΟ: ΚΟΝΔΥΛΙΟ Α — ΕΘΝΙΚΕΣ ΧΟΡΗΓΗΣΕΙΣ	0
	ΣΥΝΟΛΟ: ΑΚΕ+ΥΧΕ (ΣΥΜΠΕΡ. ΤΩΝ ΑΠΟΘΕΜΑΤΙΚΩΝ) (Α+B)	29 456	28 905	(16)	98 %	26 807	2 015	93 %	19 586	3 012	73 %

2.2. ΕΣΟΔΑ

Είδη εσόδων

Τα βασικά έσοδα του ΕΤΑ είναι οι συνεισφορές των κρατών μελών. Τρεις φορές τον χρόνο, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων καλούν τα κράτη μέλη να συνεισφέρουν στο ΕΤΑ. Το ποσό των συνεισφορών που ζητούνται κάθε έτος αντικατοπτρίζει το ποσό της πληρωμής που θα πρέπει να καλύπτεται κατά τη διάρκεια του έτους.

Επισκόπηση των συνεισφορών ανά κράτος μέλος

2.3. ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΈΣ ΔΑΠΆΝΕΣ ΚΑΙ ΕΙΔΙΚΆ ΠΡΟΓΡΆΜΜΑΤΑ

Είδη δαπανών

Το διαθέσιμο ποσό στο πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο αποτελείται από 3 % που χορηγείται στην Επιτροπή για τις δαπάνες στήριξης και 97 % που χορηγείται για την υλοποίηση των έργων του ΕΤΑ. Τα ποσά καθορίζονται από κάθε εσωτερική συμφωνία και μπορούν να αυξηθούν με εθελοντικές συνεισφορές και έσοδα που προέρχονται από πράξεις.

Κατανομή του ποσού των αναλήψεων υποχρεώσεων, των συμβάσεων και των πληρωμών ανά είδος δαπανών:

	ΠΙΣΤΩΣΕΙΣ	ΑΠΟΦΑΣΕΙΣ			ΧΟΡΗΓΗΘΕΝΤΕΣ ΠΟΡΟΙ			ΠΛΗΡΩΜΕΣ
	ΠΙΣΤΩΣΕΙΣ	ΣΥΝΟΛΙΚΕΣ	ΕΤΗΣΙΕΣ	%	ΣΥΝΟΛΙΚΟΙ	ΕΤΗΣΙΟΙ	%	ΣΥΝΟΛΙΚΕΣ	ΕΤΗΣΙΕΣ	%
	(1)	(2)		(2):(1)	(3)		(3):(2)	(4)		(4):(3)
ΕΞΟΔΑ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗΣ ΚΑΙ ΕΣΟΔΑ ΑΠΟ ΤΟΚΟΥΣ	1 621	1 618	(1)	100 %	1 609	200	99 %	1 391	69	86 %
ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΗ ΕΚΤΕΛΕΣΗ	48 782	48 093	(187)	99 %	45 798	1 848	94 %	38 151	3 254	78 %
ΣΥΝΟΛΟ 10ο+11ο ΕΤΑ: ΑΚΕ + ΥΧΕ (A+B)	50 403	49 711	(188)	99 %	47 407	2 048	94 %	39 542	3 323	78 %

Κατανομή του ποσού των αναλήψεων υποχρεώσεων, των συμβάσεων και των πληρωμών ανά περιοχή και χώρα

		ΣΩΡΕΥΤΙΚΟΙ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΙ ΕΤΑ ΣΤΙΣ 31 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2021 ΑΝΑ ΧΩΡΑ % ΠΙΣΤΩΣΕΩΝ
	10 + 11ο ΕΤΑ	ΣΥΝΟΛΟ 10ο και 11ο ΕΤΑ (εκατ. EUR)
	Σωρευτικά στοιχεία 2021	Πιστώσεις	Αποφάσεις	% πιστώσεων	Χορηγηθέντες πόροι	% πιστώσεων	Πληρωμές	% πιστώσεων
ΑΚΕ	Γενικά / διοικητικό κονδύλιο / διεθνές	1 608	1 604	100 %	1 598	99 %	1 381	86 %
	Αποθεματικό/ μη κατανεμημένο ανά χώρα	2 969	2 553	86 %	2 553	86 %	2 202	74 %
	Όλες οι χώρες ΑΚΕ	4 576	4 157	91 %	4 151	91 %	3 583	78 %
	Ανγκόλα	348	348	100 %	335	96 %	276	79 %
	Μπενίν	740	737	100 %	690	93 %	647	87 %
	Μποτσουάνα	130	130	100 %	128	98 %	122	94 %
	Μπουρκίνα Φάσο	1 307	1 306	100 %	1 300	99 %	1 226	94 %
	Μπουρούντι	572	570	100 %	546	95 %	466	81 %
	Καμερούν	521	521	100 %	505	97 %	438	84 %
	Πράσινο Ακρωτήριο	147	147	100 %	146	100 %	145	99 %
	Κομόρες	80	79	100 %	77	96 %	64	80 %
	Κονγκό (Μπραζαβίλ)	163	163	100 %	153	94 %	102	62 %
	Κονγκό (Λαϊκή Δημοκρατία του)	1 430	1 421	99 %	1 327	93 %	1 105	77 %
	Ακτή Ελεφαντοστού	710	709	100 %	699	98 %	633	89 %
	Τζιμπουτί	186	186	100 %	170	92 %	122	66 %
	Ερυθραία	215	215	100 %	215	100 %	35	16 %
	Αιθιοπία	1 655	1 652	100 %	1 579	95 %	1 353	82 %
	Γκαμπόν	35	33	95 %	32	91 %	28	80 %
	Γκάμπια	316	315	100 %	309	98 %	243	77 %
	Γκάνα	793	792	100 %	782	99 %	697	88 %
	Γουινέα Μπισάου	186	186	100 %	185	100 %	152	82 %
	Γουινέα (Κόνακρι)	504	504	100 %	473	94 %	401	80 %
	Νήσος Μαυρίκιος	82	82	100 %	82	100 %	78	94 %
	Κένυα	874	873	100 %	858	98 %	648	74 %
	Λεσότο	259	258	100 %	245	95 %	182	70 %
	Λιβερία	495	494	100 %	445	90 %	399	81 %
	Μαδαγασκάρη	791	790	100 %	714	90 %	471	60 %
	Μαλάουι	1 025	1 025	100 %	919	90 %	805	79 %
	Μαλί	1 425	1 424	100 %	1 389	98 %	1 172	82 %
	Μαυριτανία	347	347	100 %	336	97 %	288	83 %
	Μοζαμβίκη	1 468	1 462	100 %	1 180	80 %	940	64 %
	Ναμίμπια	189	189	100 %	176	94 %	159	85 %
	Νίγηρας	1 287	1 285	100 %	1 263	98 %	1 184	92 %
	Νιγηρία	1 160	1 145	99 %	1 126	97 %	987	85 %
	Ουγκάντα	1 000	1 000	100 %	965	97 %	731	73 %
	Κεντροαφρικανική Δημοκρατία	624	622	100 %	616	99 %	495	79 %
	Ρουάντα	841	841	100 %	827	98 %	800	95 %
	Σάο Τομέ και Πρίνσιπε	56	56	100 %	50	89 %	41	73 %
	Σενεγάλη	668	667	100 %	638	96 %	581	87 %
	Σεϋχέλλες	23	23	100 %	23	99 %	21	93 %
	Σιέρα Λεόνε	663	663	100 %	621	94 %	548	83 %
	Σομαλία	903	901	100 %	898	99 %	872	97 %
	Σουαζιλάνδη	135	128	95 %	113	84 %	95	70 %
	Τανζανία	1 176	1 174	100 %	1 108	94 %	945	80 %
	Τσαντ	938	936	100 %	832	89 %	708	75 %
	Τόγκο	378	378	100 %	374	99 %	332	88 %
	Ζάμπια	834	834	100 %	740	89 %	536	64 %
	Ζιμπάμπουε	472	471	100 %	465	99 %	435	92 %
	* Σύνολο Αφρικής	28 150	28 082	100 %	26 654	95 %	22 709	81 %
	Αντίγκουα και Μπαρμπούντα	16	15	99 %	15	99 %	14	88 %
	Μπαρμπέιντος	22	22	100 %	22	99 %	20	91 %
	Μπελίζ	43	43	100 %	35	82 %	28	66 %
	Ντομίνικα	41	41	100 %	41	99 %	38	91 %
	Γρενάδα	21	21	100 %	21	99 %	20	94 %
	Γουιάνα	81	81	100 %	78	96 %	76	94 %
	Αϊτή	1 030	1 020	99 %	890	86 %	736	72 %
	Τζαμάικα	243	240	99 %	236	97 %	213	88 %
	Δομινικανή Δημοκρατία	283	283	100 %	277	98 %	268	95 %
	Αγία Λουκία	32	32	100 %	32	100 %	28	86 %
	Άγιος Χριστόφορος και Νέβις	9	8	92 %	8	91 %	6	66 %
	Άγιος Βικέντιος και Γρεναδίνες	27	27	98 %	26	97 %	22	81 %
	Σουρινάμ	27	27	100 %	27	97 %	20	73 %
	Τρίνινταντ και Τομπέιγκο	29	29	99 %	28	99 %	22	76 %
	* Σύνολο Καραϊβικής	1 904	1 889	99 %	1 735	91 %	1 511	79 %
Φίτζι	49	49	100 %	48	99 %	41	85 %
Νήσοι Κουκ	5	5	99 %	5	99 %	5	99 %
Νήσοι Σολομώντος	69	69	100 %	60	88 %	58	84 %
Κιριμπάτι	42	42	100 %	42	99 %	26	61 %
Νήσοι Μάρσαλ	17	17	100 %	17	99 %	14	82 %
Μικρονησία	23	23	100 %	23	97 %	10	43 %
Ναούρου	4	4	100 %	4	99 %	4	92 %
Νιούε	3	3	100 %	3	99 %	3	98 %
Παλάου	5	5	100 %	4	69 %	3	60 %
Παπούα-Νέα Γουινέα	246	244	100 %	228	93 %	155	63 %
Δυτική Σαμόα	67	67	100 %	67	100 %	66	99 %
Ανατολικό Τιμόρ	174	174	100 %	172	99 %	138	79 %
Τόνγκα	28	28	100 %	28	99 %	28	99 %
Τουβαλού	13	13	100 %	13	99 %	12	89 %
Βανουάτου	55	55	100 %	50	91 %	41	76 %
* Σύνολο Ειρηνικού	800	799	100 %	764	95 %	605	76 %
Χορηγήσεις εντός ΑΚΕ	7 744	7 607	98 %	7 299	94 %	6 242	81 %
PALOP	62	61	98 %	59	95 %	50	80 %
ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΑΦΡΙΚΗΣ	555	551	99 %	500	90 %	346	62 %
ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΚΑΙ ΜΕΣΗΜΒΡΙΝΗΣ ΑΦΡΙΚΗΣ	3 176	3 166	100 %	3 022	95 %	2 116	67 %
Περιφέρεια Δυτικής Αφρικής	1 958	1 943	99 %	1 903	97 %	1 399	71 %
Περιφέρεια Καραϊβικής	535	531	99 %	474	89 %	323	60 %
Περιφέρεια Ειρηνικού	326	324	99 %	277	85 %	186	57 %
* Σύνολο περιφερειακής συνεργασίας ΑΚΕ	14 355	14 182	99 %	13 534	94 %	10 662	74 %
ΑΚΕ	49 785	49 110	99 %	46 838	94 %	39 070	78 %
ΥΧΕ	Αποθεματικό/ μη κατανεμημένο ανά χώρα/επικράτεια	31	14	44 %	11	37 %	10	32 %
	Όλες οι χώρες ΥΧΕ	31	14	44 %	11	37 %	10	32 %
	Ανγκουίλα	28	28	100 %	27	99 %	27	99 %
	Νήσοι Φόκλαντ (Μαλουίνες)	10	10	100 %	10	98 %	10	98 %
	Νήσοι Πίτκερν	5	5	100 %	5	100 %	5	100 %
	Νήσοι Τερκς και Κάικος	33	33	100 %	33	100 %	32	97 %
	Βρετανικές Παρθένες Νήσοι	2	2	100 %	2	98 %	2	90 %
	Μοντσεράτ	33	33	100 %	33	100 %	31	94 %
	Αγία Ελένη	38	38	100 %	38	100 %	35	94 %
	* Σύνολο βρετανικών ΥΧΕ	148	148	100 %	147	100 %	141	96 %
	Ολλανδικές Αντίλλες	41	41	100 %	23	57 %	19	46 %
	Ολλανδικές Αντίλλες — Μπονέρ	4	4	100 %	4	91 %	2	55 %
	Ολλανδικές Αντίλλες — Σάμπα	4	4	100 %	3	97 %	3	97 %
	Ολλανδικές Αντίλλες — Άγιος Ευστάθιος	2	2	100 %	2	97 %	2	97 %
	Αρούμπα	21	21	100 %	21	99 %	18	84 %
	Άγιος Μαρτίνος (Sint Maarten)	14	14	100 %	7	51 %	4	31 %
	* Σύνολο Ολλανδικών ΥΧΕ	86	86	100 %	61	71 %	49	57 %
	Ουάλις και Φουτούνα	39	39	100 %	37	95 %	26	66 %
	Μαγιότ	29	29	100 %	29	100 %	29	100 %
	Νέα Καληδονία	50	50	100 %	50	100 %	49	98 %
	Γαλλική Πολυνησία	51	51	100 %	50	98 %	49	96 %
	Σεν Πιερ και Μικελόν	47	47	100 %	47	100 %	47	100 %
	* Σύνολο γαλλικών ΥΧΕ	215	215	100 %	212	99 %	199	93 %
	Αποθεματικό/ μη κατανεμημένο ανά περιφέρεια	137	137	100 %	136	99 %	71	52 %
	* Σύνολο περιφερειακής συνεργασίας ΥΧΕ	137	137	100 %	136	99 %	71	52 %
	ΥΧΕ	617	599	97 %	567	92 %	471	76 %
	ΣΥΝΟΛΟ: ΑΚΕ + ΥΧΕ	50 402	49 709	99 %	47 406	94 %	39 540	78 %

Κατανομή του ποσού των αναλήψεων υποχρεώσεων, των συμβάσεων και των πληρωμών ανά τομέα δαπανών για το 11ο ΕΤΑ

Κατανομή του ποσού των αναλήψεων υποχρεώσεων, των συμβάσεων και των πληρωμών ανά τομέα δαπανών για το 11ο ΕΤΑ (κωδικοί τομέα της DAC) (21)

(σε εκατ. EUR)
Τομέας	Αναλήψεις υποχρεώσεων	Συμβάσεις	Πληρωμές
Κοινωνικές υποδομές και υπηρεσίες
110-Εκπαίδευση	1 192,46	1 064,95	839,46
120-Υγεία	2 131,40	2 419,57	2 073,28
130-Πολιτικές/προγράμματα για τον πληθυσμό και αναπαραγωγική υγεία	352,44	40,12	25,41
140-Ύδρευση και αποχέτευση	788,50	728,46	365,94
150-Κυβέρνηση και κοινωνία των πολιτών	5 909,31	5 883,98	4 812,88
160-Λοιπές κοινωνικές υποδομές και υπηρεσίες	996,71	1 448,73	1 299,56
Κοινωνικές υποδομές και υπηρεσίες ΣΥΝΟΛΟ	11 370,82	11 585,81	9 416,53
Οικονομικές υποδομές και υπηρεσίες
210-Μεταφορές και αποθήκευση	1 425,48	1 933,76	742,39
220-Επικοινωνίες	140,96	139,91	83,87
230-Ενέργεια	2 015,13	1 752,16	836,02
240-Τραπεζικές και χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες	93,93	116,10	50,50
250-Επιχειρηματικές και άλλες υπηρεσίες	346,23	276,47	123,41
Οικονομικές υποδομές και υπηρεσίες ΣΥΝΟΛΟ	4 021,71	4 218,41	1 836,20
Τομείς παραγωγής
310-Γεωργία, δασοκομία και αλιεία	3 251,42	2 823,53	1 839,53
320-Βιομηχανία, ορυκτοί πόροι και εξορυκτικές δραστηριότητες, κατασκευές	644,39	424,96	158,21
330-Εμπόριο και τουρισμός	498,46	419,71	203,21
Τομείς παραγωγής ΣΥΝΟΛΟ	4 394,26	3 668,20	2 200,94
Πολυτομεακές/οριζόντιες
410-Γενική προστασία του περιβάλλοντος	989,44	821,21	481,09
430-Άλλες πολυτομεακές	3 882,47	2 445,97	1 365,91
Πολυτομεακές/οριζόντιες ΣΥΝΟΛΟ	4 871,91	3 267,18	1 847,01
Επισιτιστική βοήθεια και γενική ενίσχυση του προγράμματος βοήθειας
510-Γενική δημοσιονομική στήριξη	3 116,32	3 149,33	2 436,61
520-Αναπτυξιακή επισιτιστική βοήθεια	614,50	385,77	347,06
Επισιτιστική βοήθεια και γενική ενίσχυση του προγράμματος βοήθειας ΣΥΝΟΛΟ	3 730,82	3 535,09	2 783,68
Δράση που σχετίζεται με χρεωστικούς τίτλους
600-Δράση που σχετίζεται με χρεωστικούς τίτλους	91,50	91,50	91,50
Δράση που σχετίζεται με χρεωστικούς τίτλους ΣΥΝΟΛΟ	91,50	91,50	91,50
Ανθρωπιστική βοήθεια
720-Αντιμετώπιση καταστάσεων έκτακτης ανάγκης	746,19	460,11	437,98
730-Βοήθεια για ανασυγκρότηση και αποκατάσταση	137,83	44,16	34,02
740-Ετοιμότητα για την αντιμετώπιση καταστροφών	72,79	109,06	78,89
Ανθρωπιστική βοήθεια ΣΥΝΟΛΟ	956,81	613,33	550,89
Διοικητικές δαπάνες δωρητών / Μη κατανεμηθείσες / Μη προσδιορισθείσες
910-Διοικητικές δαπάνες δωρητών	982,02	968,04	777,47
998-Μη κατανεμηθείσες / Μη προσδιορισθείσες	183,30	36,68	21,44
μ.δ.-Μη διαθέσιμα στοιχεία	260,50	1,57	1,15
Διοικητικές δαπάνες δωρητών / Μη κατανεμηθείσες / Μη προσδιορισθείσες ΣΥΝΟΛΟ	1 425,82	1 006,29	800,06
ΓΕΝΙΚΟ ΣΥΝΟΛΟ του ποσού των αναλήψεων υποχρεώσεων, των συμβάσεων και των πληρωμών για το 11ο ΕΤΑ	30 863,65	27 985,81	19 526,81

Εξέλιξη του σωρευτικού ποσού των αναλήψεων υποχρεώσεων, των συμβάσεων και των πληρωμών ανά τομέα δαπανών για το 11ο ΕΤΑ

3. ΓΛΩΣΣΑΡΙΟ

Ακυρωθείσες πιστώσεις

Οι μη χρησιμοποιηθείσες πιστώσεις ακυρώνονται στο τέλος του οικονομικού έτους. Η ακύρωση περιλαμβάνει την πλήρη ή εν μέρει ακύρωση της έγκρισης πραγματοποίησης δαπανών και/ή κάλυψης υποχρεώσεων όπως αντιπροσωπεύονται από μια πίστωση.

Για τις κοινές επιχειρήσεις (και το EIT), όπως ορίζεται στους δημοσιονομικούς τους κανόνες, τυχόν μη χρησιμοποιηθείσες πιστώσεις μπορούν να εγγράφονται στην πρόβλεψη εσόδων και δαπανών έως και τα επόμενα τρία οικονομικά έτη (ο λεγόμενος κανόνας «N+3»). Ως εκ τούτου, οι ακυρωθείσες πιστώσεις για τις κοινές επιχειρήσεις μπορούν να ενεργοποιηθούν εκ νέου έως το οικονομικό έτος «N+3».

Ακύρωση πιστώσεων

Οι πιστώσεις που δεν έχουν χρησιμοποιηθεί έως το τέλος του οικονομικού έτους και δεν μπορούν να μεταφερθούν ακυρώνονται.

Αποδέσμευση

Πράξη με την οποία ο αρμόδιος διατάκτης ακυρώνει εν όλω ή εν μέρει την κράτηση πιστώσεων που πραγματοποιήθηκε προγενέστερα με δημοσιονομική δέσμευση.

Αποτέλεσμα εκτέλεσης του προϋπολογισμού

Η διαφορά μεταξύ των εισπραχθέντων εσόδων και των καταβληθέντων ποσών, συμπεριλαμβανομένων προσαρμογών για μεταφορές στο επόμενο οικονομικό έτος, ακυρώσεις και συναλλαγματικές διαφορές.

Για τους οργανισμούς, το ποσό που προκύπτει θα πρέπει να επιστρέφεται στην αρχή χρηματοδότησης.

Βεβαιωθείσες απαιτήσεις

Δικαίωμα είσπραξης εισοδήματος από οφειλέτη όπως αναγνωρίζεται μέσω της έκδοσης εντάλματος είσπραξης.

Δαπάνες

Όρος που χρησιμοποιείται για την περιγραφή του τρόπου με τον οποίο δαπανάται ο προϋπολογισμός από όλα τα είδη πηγών χρηματοδότησης.

Δημοσιονομική δέσμευση

Πράξη με την οποία ο αρμόδιος διατάκτης κρατά στον προϋπολογισμό τις απαραίτητες πιστώσεις για την εκτέλεση μεταγενέστερων πληρωμών προς εκπλήρωση νομικών δεσμεύσεων.

Διαχωριζόμενες πιστώσεις

Οι διαχωριζόμενες πιστώσεις χρησιμοποιούνται για τη χρηματοδότηση πολυετών πράξεων· καλύπτουν, για το τρέχον οικονομικό έτος, το συνολικό κόστος των νομικών υποχρεώσεων που αναλαμβάνονται για πράξεις των οποίων η εκτέλεση εκτείνεται σε περισσότερα του ενός οικονομικά έτη.

Διοικητικές πιστώσεις

Οι πιστώσεις καλύπτουν τις δαπάνες λειτουργίας των οντοτήτων (προσωπικό, κτίρια, εξοπλισμός γραφείου).

Διορθωτικός προϋπολογισμός

Απόφαση που λαμβάνεται κατά τη διάρκεια του οικονομικού έτους για την τροποποίηση (αύξηση, μείωση, μεταφορά) πτυχών του εγκριθέντος προϋπολογισμού του ιδίου έτους.

Εγκριθείς προϋπολογισμός

Το σχέδιο προϋπολογισμού μετατρέπεται σε εγκριθέντα προϋπολογισμό μόλις εγκριθεί από την αρμόδια για τον προϋπολογισμό αρχή.

Εκκρεμείς αναλήψεις υποχρεώσεων

Οι εκκρεμείς αναλήψεις υποχρεώσεων [ή υπόλοιπο προς εκκαθάριση (ΥΠΕ), από τον γαλλικό όρο «reste à liquider» (RAL)] ορίζονται ως το ποσό των πιστώσεων για τις οποίες έχει αναληφθεί υποχρέωση αλλά οι οποίες δεν έχουν ακόμη καταβληθεί. Προκύπτουν άμεσα από την ύπαρξη πολυετών προγραμμάτων και την αποσύνδεση μεταξύ των πιστώσεων ανάληψης υποχρεώσεων και των πιστώσεων πληρωμών.

Εκτέλεση του προϋπολογισμού

Ανάλωση του προϋπολογισμού μέσω πράξεων δαπανών και εσόδων.

Επιχειρησιακές πιστώσεις

Οι επιχειρησιακές πιστώσεις χρηματοδοτούν τις διάφορες πολιτικές, κυρίως υπό μορφή επιχορηγήσεων ή δημόσιων συμβάσεων.

Επιχορηγήσεις

Άμεσες χρηματοδοτικές συνεισφορές από τον προϋπολογισμό σε τρίτους δικαιούχους που συμμετέχουν σε δραστηριότητες οι οποίες εξυπηρετούν τις πολιτικές της Ένωσης.

Έσοδα για ειδικό προορισμό

Έσοδα ειδικά για τη χρηματοδότηση συγκεκριμένων δαπανών.

Θέση του προϋπολογισμού / Γραμμή του προϋπολογισμού / Δημοσιονομική θέση:

Τα έσοδα και οι δαπάνες παρουσιάζονται στη δομή του προϋπολογισμού σύμφωνα με μια δεσμευτική ονοματολογία, η οποία αντικατοπτρίζει τη φύση και τον σκοπό κάθε στοιχείου, όπως επιβάλλεται από την αρμόδια για τον προϋπολογισμό αρχή. Οι επιμέρους επικεφαλίδες (τίτλος, κεφάλαιο, άρθρο ή θέση) παρέχουν επίσημη περιγραφή της ονοματολογίας.

Πιστώσεις

Χρηματοδότηση προϋπολογισμού.

Στον προϋπολογισμό προβλέπονται τόσο οι αναλήψεις υποχρεώσεων (νομικές δεσμεύσεις για την παροχή χρηματοδότησης) όσο και οι πληρωμές (μετρητά ή τραπεζικά εμβάσματα στους δικαιούχους). Οι πιστώσεις ανάληψης υποχρεώσεων και πληρωμών συχνά διαφέρουν —διαχωριζόμενες πιστώσεις— επειδή για τα πολυετή προγράμματα και έργα οι υποχρεώσεις συνήθως αναλαμβάνονται πλήρως εντός του έτους κατά το οποίο αποφασίζονται, ενώ οι πληρωμές πραγματοποιούνται σε περισσότερα έτη, παράλληλα με την πρόοδο της υλοποίησης των προγραμμάτων και των έργων.

Πιστώσεις ανάληψης υποχρεώσεων

Οι πιστώσεις ανάληψης υποχρεώσεων καλύπτουν τη συνολική αξία των νομικών υποχρεώσεων (συμβάσεις, συμφωνίες ή αποφάσεις επιχορήγησης) που μπορούν να αναληφθούν κατά το τρέχον οικονομικό έτος.

Μεταφορά (μεταξύ γραμμών του προϋπολογισμού)

Οι μεταφορές μεταξύ γραμμών του προϋπολογισμού υποδηλώνουν τη μετατόπιση πιστώσεων από μία γραμμή του προϋπολογισμού σε μία άλλη κατά τη διάρκεια του οικονομικού έτους και, ως εκ τούτου, συνιστούν εξαίρεση από τη δημοσιονομική αρχή της ειδικότητας.

Μεταφορά πιστώσεων

Εξαίρεση από την αρχή της ετήσιας διάρκειας υπό την έννοια ότι πιστώσεις που δεν κατέστη δυνατό να χρησιμοποιηθούν εντός ενός συγκεκριμένου οικονομικού έτους δύνανται, υπό αυστηρές προϋποθέσεις, να μεταφερθούν κατ’ εξαίρεση για χρήση κατά τη διάρκεια του επόμενου οικονομικού έτους.

Μη διαχωριζόμενες πιστώσεις

Πιστώσεις που ανταποκρίνονται στις ετήσιες ανάγκες και, ως εκ τούτου, πρέπει να δεσμευτούν κατά τη διάρκεια του οικονομικού έτους. Μόνο τα ποσά που είναι επιλέξιμα για αυτόματη μεταφορά μπορούν να εκταμιευθούν το επόμενο έτος. Οι μη διαχωριζόμενες πιστώσεις που δεν έχουν χρησιμοποιηθεί, δηλαδή δεν έχουν δεσμευτεί, έως το τέλος του έτους, ακυρώνονται (εκτός εάν εγκριθεί, κατ’ εξαίρεση, μη αυτόματη μεταφορά με απόφαση της Επιτροπής). Οι μη διαχωριζόμενες πιστώσεις ισχύουν για τις διοικητικές δαπάνες και οι πιστώσεις ανάληψης υποχρεώσεων ισούνται με τις πιστώσεις πληρωμών.

Νομική βάση / βασική πράξη

Η νομική πράξη που εκδίδεται από τη νομοθετική αρχή (κατά κανόνα, το Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο) για τον καθορισμό του στόχου ενός προγράμματος δαπανών της Ένωσης, τον σκοπό των πιστώσεων, τους κανόνες παρέμβασης, την ημερομηνία λήξης και τους σχετικούς δημοσιονομικούς κανόνες που θα χρησιμεύσουν ως νομική βάση για την εκτέλεση του προγράμματος δαπανών.

Νομική δέσμευση

Η νομική πράξη με την οποία ο διατάκτης αναλαμβάνει μια υποχρέωση έναντι τρίτων, η οποία συνεπάγεται επιβάρυνση του προϋπολογισμού της Ένωσης.

Κοινές μορφές νομικών δεσμεύσεων είναι οι συμβάσεις στην περίπτωση δημόσιων συμβάσεων, συμφωνιών επιχορήγησης και αποφάσεων επιχορήγησης.

Οικονομικό αποτέλεσμα

Ο αντίκτυπος που έχουν στον ισολογισμό οι δαπάνες και τα έσοδα βάσει των κανόνων της λογιστικής σε δεδουλευμένη βάση.

Πιστώσεις πληρωμών

Οι πιστώσεις πληρωμών καλύπτουν δαπάνες κατά τη διάρκεια του τρέχοντος έτους και προκύπτουν από νομικές δεσμεύσεις που αναλήφθηκαν κατά το τρέχον έτος και/ή σε προηγούμενα έτη.

Πλεόνασμα

Θετική διαφορά μεταξύ εσόδων και δαπανών, η οποία πρέπει να επιστραφεί στην αρχή χρηματοδότησης. Βλ. Αποτέλεσμα εκτέλεσης του προϋπολογισμού

Συναλλαγματική διαφορά

Η διαφορά που προκύπτει από τις συναλλαγματικές ισοτιμίες που εφαρμόζονται στις συναλλαγές που αφορούν χώρες εκτός της ζώνης του ευρώ ή από την αναπροσαρμογή στοιχείων ενεργητικού και παθητικού σε ξένο νόμισμα κατά την ημερομηνία των λογαριασμών.

Υπόλοιπο προς εκκαθάριση (ΥΠΕ)

Ποσό που απομένει να καταβληθεί για δημοσιονομική δέσμευση σε μια δεδομένη στιγμή. Βλ. Εκκρεμείς αναλήψεις υποχρεώσεων

ΕΤΗΣΙΑ ΕΚΘΕΣΗ ΕΚΤΕΛΕΣΗΣ — ΚΕΦΑΛΑΙΑ ΠΟΥ ΔΙΑΧΕΙΡΙΖΕΤΑΙ Η ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ ΕΠΕΝΔΥΣΕΩΝ

ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ ΕΠΕΝΔΥΣΕΩΝ

CA/551/22

10 Μαρτίου 2022

Έγγραφο 22/071

ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ

ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΉ ΔΙΕΥΚΌΛΥΝΣΗ

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΈΣ ΚΑΤΑΣΤΆΣΕΙΣ

ΤΗΝ 31Η ΔΕΚΕΜΒΡΊΟΥ 2021

1)	Κατάσταση οικονομικής θέσης

2)	Κατάσταση αποτελεσμάτων και λοιπών συνολικών εσόδων

3)	Κατάσταση μεταβολών όσον αφορά τους πόρους χρηματοδοτών

4)	Κατάσταση ταμειακών ροών

5)	Σημειώσεις των οικονομικών καταστάσεων

6)	Έκθεση ανεξάρτητου ελεγκτή

ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΘΕΣΗΣ

ΤΗΝ 31Η ΔΕΚΕΜΒΡΊΟΥ 2021

(σε χιλιάδες EUR)
	Σημειώσεις	31.12.2021	31.12.2020
ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟ
Ταμειακά διαθέσιμα και ισοδύναμά τους	5	1 358 564	923 940
Ποσά προς είσπραξη από χρηματοδότες	9/17	85 210	68 908
Ταμειακά χρηματοοικονομικά στοιχεία ενεργητικού	10	—	351 873
Παράγωγα χρηματοοικονομικά μέσα	6	7	33 584
Δάνεια και προκαταβολές	7	1 986 281	1 673 445
Μετοχές και άλλοι τίτλοι μεταβλητής απόδοσης	8	697 631	526 810
Άλλα στοιχεία ενεργητικού	11	1 086	109
Σύνολο στοιχείων ενεργητικού		4 128 779	3 578 669
ΠΑΘΗΤΙΚΟ ΚΑΙ ΠΟΡΟΙ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΩΝ
ΠΑΘΗΤΙΚΟ
Παράγωγα χρηματοοικονομικά μέσα	6	18 835	642
Προεισπραχθέντα έσοδα	12	48 432	29 732
Προβλέψεις για εκδοθείσες εγγυήσεις	13	—	851
Προβλέψεις για δανειακές δεσμεύσεις	14	16 602	33 152
Οφειλές έναντι τρίτων	15	239 639	152 378
Άλλα στοιχεία παθητικού	16	2 333	3 446
Σύνολο παθητικού		325 841	220 201
ΠΟΡΟΙ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΩΝ
Αιτηθείσα συνεισφορά των κρατών μελών στη διευκόλυνση	17	3 471 695	3 221 695
Παρακρατηθέντα κέρδη		331 243	136 773
Σύνολο πόρων χρηματοδοτών		3 802 938	3 358 468
Σύνολο υποχρεώσεων και πόρων χρηματοδοτών		4 128 779	3 578 669

ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΆΤΩΝ ΚΑΙ ΛΟΙΠΏΝ ΣΥΝΟΛΙΚΩΝ ΕΣΟΔΩΝ

ΓΙΑ ΤΟ ΈΤΟΣ ΠΟΥ ΕΛΗΞΕ ΤΗΝ 31Η ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2021

(σε χιλιάδες EUR)
	Σημειώσεις	Από 1.1.2021	Από 1.1.2020
	Σημειώσεις	έως 31.12.2021	έως 31.12.2020
Τόκοι και συναφή έσοδα (*9)	19	86 456	84 783
Τόκοι και συναφή έξοδα	19	-10 436	-5 250
Καθαρά έσοδα από τόκους και συναφή έσοδα		76 020	79 533
Έσοδα από αμοιβές και προμήθειες	20	2 219	353
Έξοδα από αμοιβές και προμήθειες	20	-175	-225
Καθαρά έσοδα από αμοιβές και προμήθειες		2 044	128
Μεταβολή εύλογης αξίας παράγωγων χρηματοοικονομικών μέσων		-51 770	18 949
Καθαρό αποτέλεσμα από μετοχές και άλλους τίτλους μεταβλητής απόδοσης	21	123 627	-46 717
Καθαρό αποτέλεσμα από δάνεια και προκαταβολές στην εύλογη αξία μέσω των αποτελεσμάτων	7	3 568	-29 621
Πώληση δανείων και έσοδα από ενέργειες είσπραξης		—	2 362
Καθαρό συναλλαγματικό αποτέλεσμα		33 676	-48 545
Καθαρό αποτέλεσμα χρηματοοικονομικών πράξεων		109 101	- 103 572
Μεταβολή απομείωσης επί δανείων και προκαταβολών, καθαρή από αντιλογισμούς	7	42 974	-4 312
Μεταβολή προβλέψεων για εγγυήσεις, καθαρή από αντιλογισμούς	13	851	-228
Μεταβολή προβλέψεων για δανειακές δεσμεύσεις, καθαρή από αντιλογισμούς	14	16 616	3 715
Γενικά διοικητικά έξοδα	22	-53 136	-58 527
Κέρδη / (ζημίες) χρήσης		194 470	-83 263
Συγκεντρωτικά συνολικά έσοδα κέρδη / (ζημίες) χρήσης		194 470	-83 263

ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΜΕΤΑΒΟΛΩΝ ΟΣΟΝ ΑΦΟΡΑ ΤΟΥΣ ΠΟΡΟΥΣ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΩΝ

ΓΙΑ ΤΟ ΕΤΟΣ ΠΟΥ ΕΛΗΞΕ ΤΗΝ 31Η ΔΕΚΕΜΒΡΊΟΥ 2021

(σε χιλιάδες EUR)
	Σημειώσεις	Αιτηθείσα συνεισφορά	Παρακρατηθέντα κέρδη	Σύνολο
Την 1η Ιανουαρίου 2021		3 221 695	136 773	3 358 468
Αιτηθείσα συνεισφορά από τα κράτη μέλη κατά τη διάρκεια του οικονομικού έτους	17	250 000	—	250 000
Κέρδη του οικονομικού έτους 2021		—	194 470	194 470
Μεταβολές στους πόρους χρηματοδοτών		250 000	194 470	444 470
Στις 31 Δεκεμβρίου 2021		3 471 695	331 243	3 802 938
Την 1η Ιανουαρίου 2020		2 967 000	220 036	3 187 036
Αιτηθείσα συνεισφορά από τα κράτη μέλη κατά τη διάρκεια του οικονομικού έτους	17	209 614	—	209 614
Ανακατανομή της συνεισφοράς του 9ου ΕΤΑ σε επιδοτήσεις επιτοκίου και τεχνική βοήθεια στους πόρους του χρηματοδότη	17	45 081	—	45 081
(Ζημίες) του οικονομικού έτους 2020		—	-83 263	-83 263
Μεταβολές στους πόρους χρηματοδοτών		254 695	-83 263	171 432
Στις 31 Δεκεμβρίου 2020		3 221 695	136 773	3 358 468

ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΑΜΕΙΑΚΏΝ ΡΟΏΝ

ΓΙΑ ΤΟ ΕΤΟΣ ΠΟΥ ΕΛΗΞΕ ΤΗΝ 31Η ΔΕΚΕΜΒΡΊΟΥ 2021

(σε χιλιάδες EUR)
	Σημειώσεις	Από 1.1.2021 έως 31.12.2021	Από 1.1.2020 έως 31.12.2020
ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ
Κέρδη / (ζημίες) χρήσης		194 470	-83 263
Προσαρμογές που πραγματοποιήθηκαν για
Καθαρό αποτέλεσμα στην εύλογη αξία μετοχών και άλλων τίτλων μεταβλητής απόδοσης	8	- 130 991	47 909
Μεταβολή απομείωσης επί δανείων και προκαταβολών, καθαρή από αντιλογισμούς	7	-42 974	4 312
Καθαρό αποτέλεσμα από δάνεια και προκαταβολές στην εύλογη αξία μέσω των αποτελεσμάτων		-3 568	29 621
Μεταβολή όσον αφορά δεδουλευμένους τόκους και αποσβεσμένο κόστος από δάνεια και προκαταβολές	7	6 462	-5 202
Καθαρή μεταβολή προβλέψεων για εκδοθείσες εγγυήσεις, καθαρή από αντιλογισμούς	13	-851	228
Καθαρή μεταβολή προβλέψεων για δανειακές δεσμεύσεις, καθαρή από αντιλογισμούς		-16 550	-4 117
Μεταβολές εύλογης αξίας παραγώγων		51 770	-18 949
Μεταβολή όσον αφορά δεδουλευμένους τόκους και αποσβεσμένο κόστος από ταμειακά χρηματοοικονομικά στοιχεία ενεργητικού	10	-1 271	1 067
Μεταβολή προεισπραχθέντων εσόδων		18 700	-2 834
Αποτελέσματα συναλλαγματικής ισοτιμίας σε δάνεια	7	-84 893	90 878
Αποτελέσματα μεταβολών συναλλαγματικής ισοτιμίας σε μετοχές και άλλους τίτλους μεταβλητής απόδοσης	8	-27 230	33 616
Αποτελέσματα μεταβολών συναλλαγματικής ισοτιμίας σε καταθέσεις μετρητών		-9 875	9 233
(Ζημίες) / κέρδη από λειτουργικές δραστηριότητες πριν από τις μεταβολές του ενεργητικού και του παθητικού λειτουργίας		-46 801	102 499
Εκταμιεύσεις δανείων	7	- 515 212	- 560 291
Αποπληρωμή δανείων	7	339 944	276 101
Πώληση δανείων και έσοδα από ενέργειες είσπραξης		—	2 362
Μεταβολή δεδουλευμένων τόκων επί ταμειακών διαθεσίμων και ισοδυνάμων τους	5	-304	66
(Αύξηση) των ταμειακών χρηματοοικονομικών στοιχείων ενεργητικού	10	-2 333 691	-2 710 009
Ληκτότητες ταμειακών χρηματοοικονομικών στοιχείων ενεργητικού	10	2 684 293	2 689 790
Αύξηση σε μετοχές και άλλους τίτλους μεταβλητής απόδοσης	8	-84 224	-85 305
Καθαρά έσοδα από μετοχές και άλλους τίτλους μεταβλητής απόδοσης		77 749	85 477
Αύξηση άλλων στοιχείων ενεργητικού		977	109
(Αύξηση) / Μείωση άλλων στοιχείων παθητικού		1 113	-1 093
Αύξηση των καταβλητέων ποσών στην Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων		34 598	8 543
Καθαρές ταμειακές ροές σε / (που χρησιμοποιήθηκαν σε) λειτουργικές δραστηριότητες		158 442	- 191 751
ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΙΚΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ
Εισπραχθείσες συνεισφορές από κράτη μέλη		250 444	227 035
Εισπραχθέντα ποσά από τα κράτη μέλη σε σχέση με επιδοτήσεις επιτοκίου και τεχνική βοήθεια		63 254	60 387
Καταβληθέντα ποσά για λογαριασμό κρατών μελών σε σχέση με επιδοτήσεις επιτοκίου και τεχνική βοήθεια		-27 337	-18 807
Καθαρές ταμειακές ροές από χρηματοδοτικές δραστηριότητες		286 361	268 615
Καθαρή αύξηση ταμειακών διαθεσίμων και ισοδυνάμων τους		444 803	76 864
Συνοπτική κατάσταση των ταμειακών ροών:
Ταμειακά διαθέσιμα και ισοδύναμά τους στην αρχή του οικονομικού έτους		924 077	837 980
Καθαρές ταμειακές ροές από (που χρησιμοποιήθηκαν σε):
Λειτουργικές δραστηριότητες		158 442	- 191 751
Χρηματοδοτικές δραστηριότητες		286 361	268 615
Αποτελέσματα των συναλλαγματικών μεταβολών όσον αφορά τα ταμειακά διαθέσιμα και τα ισοδύναμά τους		-9 875	9 233
Ταμειακά διαθέσιμα και ισοδύναμά τους στο τέλος του οικονομικού έτους		1 359 005	924 077
Τα ταμειακά διαθέσιμα και ισοδύναμά τους συνίστανται σε:
Μετρητά	5	434 064	398 991
Προθεσμιακές καταθέσεις (εξαιρουμένων των δεδουλευμένων τόκων)	5	672 730	380 000
Εμπορικά χρεόγραφα	5	252 211	145 086
		1 359 005	924 077

Σημειώσεις των οικονομικών καταστάσεων την 31η Δεκεμβρίου 2021

1 Γενικές πληροφορίες

Η Επενδυτική Διευκόλυνση (στο εξής: Διευκόλυνση) θεσπίστηκε βάσει της συμφωνίας του Κοτονού (στο εξής: συμφωνία) για τη συνεργασία και την αναπτυξιακή βοήθεια η οποία υπογράφηκε την 23η Ιουνίου 2000 μεταξύ της ομάδας των κρατών της Αφρικής, της Καραϊβικής και του Ειρηνικού (στο εξής: χώρες ΑΚΕ), αφενός, και της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των κρατών μελών της, αφετέρου, αναθεωρήθηκε την 25η Ιουνίου 2005 και την 22α Ιουνίου 2010.

Η Διευκόλυνση δεν είναι χωριστή νομική οντότητα και η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (στο εξής: ΕΤΕπ ή Τράπεζα) διαχειρίζεται τις συνεισφορές για λογαριασμό των κρατών μελών (στο εξής: δωρητές) σύμφωνα με τους όρους της συμφωνίας και ενεργεί ως διαχειριστής της Διευκόλυνσης.

Βάσει της συμφωνίας, προβλέπεται χρηματοδότηση από τους προϋπολογισμούς των κρατών μελών της ΕΕ. Τα κράτη μέλη της ΕΕ συνεισφέρουν με τα ποσά που χορηγούνται για τη χρηματοδότηση της Επενδυτικής Διευκόλυνσης και με επιχορηγήσεις για τη χρηματοδότηση των επιδοτήσεων επιτοκίου, όπως προβλέπεται βάσει των πολυετών δημοσιονομικών πλαισίων (πρώτο χρηματοδοτικό πρωτόκολλο που καλύπτει την περίοδο 2000-2007 και αναφέρεται ως το 9ο Ευρωπαϊκό Ταμείο Ανάπτυξης (ΕΤΑ), δεύτερο χρηματοδοτικό πρωτόκολλο που καλύπτει την περίοδο 2008-2013 και αναφέρεται ως το 10ο ΕΤΑ και τρίτο χρηματοδοτικό πρωτόκολλο που καλύπτει την περίοδο 2014-2020 και αναφέρεται ως το 11ο ΕΤΑ). Στην ΕΤΕπ έχει ανατεθεί η διαχείριση:

i)	της Διευκόλυνσης, δηλαδή ενός ανανεώσιμου επιχειρηματικού κεφαλαίου ύψους 3 685,5 εκατ. EUR με σκοπό τη στήριξη επενδύσεων από τον ιδιωτικό τομέα σε χώρες ΑΚΕ, εκ των οποίων 48,5 εκατ. EUR χορηγούνται σε Υπερπόντιες Χώρες και Εδάφη (στο εξής: χώρες ΥΧΕ),

ii)	επιχορηγήσεων για τη χρηματοδότηση επιδοτήσεων επιτοκίου μέγιστης αξίας 1 220,85 εκατ. EUR για χώρες ΑΚΕ και 8,5 εκατ. EUR για χώρες ΥΧΕ. Ποσοστό μέχρι 15 % αυτών των επιδοτήσεων μπορεί να χρησιμοποιηθεί για τη χρηματοδότηση τεχνικής βοήθειας κατά την εκτέλεση των εκάστοτε έργων.

Η ΕΕ και οι χώρες ΑΚΕ συμφώνησαν να τροποποιήσουν την απόφαση σχετικά με μεταβατικά μέτρα προκειμένου να παραταθεί η εφαρμογή των διατάξεων της συμφωνίας εταιρικής σχέσης ΑΚΕ-ΕΕ έως τις 30 Ιουνίου 2022 ή έως την έναρξη ισχύος της νέας συμφωνίας ή έως την προσωρινή εφαρμογή της νέας συμφωνίας μεταξύ της Ένωσης και των χωρών ΑΚΕ, αναλόγως ποιο θα συμβεί πρώτο (απόφαση αριθ. 3/2021 της Επιτροπής των Πρέσβεων ΑΚΕ-ΕΕ, της 26ης Νοεμβρίου 2021, για την τροποποίηση της απόφασης αριθ. 3/2019 της Επιτροπής των Πρέσβεων ΑΚΕ-ΕΕ για τη θέσπιση μεταβατικών μέτρων δυνάμει του άρθρου 95 παράγραφος 4 της συμφωνίας εταιρικής σχέσης ΑΚΕ-ΕΕ (22)).

Ο κανονισμός NDICI — Global Europe, ο οποίος άρχισε να ισχύει στις 14 Ιουνίου 2021 [κανονισμός (ΕΕ) 2021/947 τoυ Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (23)], παρέχει την κύρια νομική βάση για τη συνδρομή της ΕΕ εκτός της ΕΕ κατά την περίοδο 2021-2027 και τη διακυβέρνηση της νέας θεσμικής εντολής της Τράπεζας για πράξεις εκτός της Ευρωπαϊκής Ένωσης, συμπεριλαμβανομένης της περιοχής ΑΚΕ. Η συμφωνία αυτή περιλαμβάνει την ενσωμάτωση του τρέχοντος ΕΤΑ, το οποίο είναι εκτός προϋπολογισμού, στον προϋπολογισμό της ΕΕ. Ο κανονισμός NDICI παρέχει τη νομική βάση για την ανάθεση μελλοντικών εντολών της ΕΕ από την Επιτροπή στην ΕΤΕπ για τη δραστηριότητά της εκτός ΕΕ. Θα παρέχει επίσης το πλαίσιο των εξωτερικών επενδύσεων για τη συνεργασία της Ένωσης με ιδρύματα-εταίρους μέσω επιχορηγήσεων ή εγγυήσεων από τον προϋπολογισμό της ΕΕ.

Στις 23 Δεκεμβρίου 2020, το Συμβούλιο αποφάσισε να παρατείνει την περίοδο ανάληψης υποχρεώσεων για την Επενδυτική Διευκόλυνση ΑΚΕ κατά τουλάχιστον έξι μήνες. Στο μέλλον, οι επανεισροές από την Επενδυτική Διευκόλυνση ΑΚΕ θα αναπτυχθούν στο πλαίσιο του NDICI με τον συνδυασμό ενός ειδικού σκέλους του ιδιωτικού τομέα ΑΚΕ στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Ταμείου για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη (ΕΤΒΑ+) και ενός καταπιστευματικού ταμείου, τα οποία θα υλοποιηθούν αμφότερα από την ΕΤΕπ. Η δέσμη μέτρων για τις υποδομές ΑΚΕ, η οποία επί του παρόντος εξασφαλίζεται από επανεισροές της Επενδυτικής Διευκόλυνσης, θα μεταφερθεί στην εγγύηση της ειδικής επενδυτικής θυρίδας 1, προκειμένου να αποδεσμευτούν οι επανεισροές της Επενδυτικής Διευκόλυνσης ΑΚΕ μετά την αφαίρεση τυχόν προηγούμενων δεσμεύσεων της Επενδυτικής Διευκόλυνσης (όσον αφορά τις εγκρίσεις, τις υπογραφές και τις εγγυήσεις). Η δέσμη μέτρων για τις υποδομές ΑΚΕ θα αποτελεί μέρος της συμφωνίας εγγυήσεων ΕΤΒΑ+.

Μετά την παράταση της περιόδου ανάληψης υποχρεώσεων για την Επενδυτική Διευκόλυνση, η Τράπεζα ενέκρινε πράξεις σύμφωνα με την εντολή της έως τις 30 Ιουνίου 2021 (24).

Οι οικονομικές καταστάσεις καταρτίστηκαν βάσει συνέχειας της δράσης, γεγονός που προϋποθέτει ότι η Επενδυτική Διευκόλυνση θα είναι σε θέση να καλύψει όλα τα οφειλόμενα ποσά στο πλαίσιο κάθε πράξης. Δεν καθορίζεται η διάρκεια της Επενδυτικής Διευκόλυνσης. Η εσωτερική συμφωνία για τη σύσταση του 11ου ΕΤΑ παραμένει σε ισχύ (σύμφωνα με το άρθρο 14 παράγραφος 3 αυτής) για όσο διάστημα χρειάζεται για την πλήρη εκτέλεση όλων των ενεργειών που χρηματοδοτούνται βάσει της συμφωνίας εταιρικής σχέσης ΑΚΕ-ΕΕ, της απόφασης για τη σύνδεση ΥΧΕ-ΕΕ και του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου.

Οι παρούσες οικονομικές καταστάσεις καλύπτουν την περίοδο από την 1η Ιανουαρίου 2021 έως την 31η Δεκεμβρίου 2021.

Κατόπιν πρότασης της Διευθύνουσας Επιτροπής, το Διοικητικό Συμβούλιο ενέκρινε τις οικονομικές καταστάσεις, στις 10 Μαρτίου 2022, και επέτρεψε την υποβολή τους για έγκριση στο Συμβούλιο των Διοικητών μέχρι τις 22 Απριλίου 2022.

2. Θεμελιώδεις λογιστικές μέθοδοι

2.1. Βάσεις για την κατάρτιση των καταστάσεων — Δήλωση συμμόρφωσης

Οι οικονομικές καταστάσεις της Διευκόλυνσης καταρτίστηκαν σύμφωνα με τα διεθνή πρότυπα χρηματοοικονομικής αναφοράς (ΔΠΧΑ) που έχουν υιοθετηθεί από την Ευρωπαϊκή Ένωση.

2.2. Σημαντικές αποφάσεις και εκτιμήσεις λογιστικού χαρακτήρα

Η κατάρτιση των οικονομικών καταστάσεων απαιτεί τη χρήση λογιστικών εκτιμήσεων. Απαιτεί επίσης από τη διοίκηση της Τράπεζας να κρίνει προσεκτικά τον τρόπο εφαρμογής των λογιστικών μεθόδων της Επενδυτικής Διευκόλυνσης. Κατωτέρω αναφέρονται οι τομείς που απαιτούν υψηλότερο βαθμό κρίσης ή είναι πιο πολύπλοκοι ή οι τομείς στους οποίους παραδοχές και εκτιμήσεις έχουν σημασία για τις οικονομικές καταστάσεις.

Η εφαρμογή κριτικού πνεύματος και εκτιμήσεων απαιτείται κυρίως στους ακόλουθους τομείς:

— Επιμέτρηση εύλογης αξίας χρηματοοικονομικών μέσων

Οι εύλογες αξίες των χρηματοοικονομικών στοιχείων ενεργητικού και χρηματοοικονομικών υποχρεώσεων που αποτελούν αντικείμενο διαπραγμάτευσης σε ενεργές αγορές βασίζονται σε τιμές της χρηματιστηριακής αγοράς ή σε τιμές διαμεσολαβητή (χρηματιστή). Όταν η εύλογη αξία δεν μπορεί να προκύψει από ενεργές αγορές, καθορίζεται με βάση διάφορες τεχνικές αποτίμησης που συνεπάγονται τη χρησιμοποίηση μαθηματικών τύπων. Τα δεδομένα των υποδειγμάτων αυτών προέρχονται, στο μέτρο του δυνατού, από παρατηρήσιμες αγορές. Ωστόσο, όταν αυτό δεν είναι δυνατό, ο προσδιορισμός της εύλογης αξίας απαιτεί έναν βαθμό εκτίμησης. Οι αποτιμήσεις ταξινομούνται σε διάφορα επίπεδα της κλίμακας ιεράρχησης της εύλογης αξίας με βάση τις παραμέτρους που χρησιμοποιούνται στις τεχνικές αποτίμησης οι οποίες περιγράφονται και παρουσιάζονται στις σημειώσεις 2.4.2 και 4.

— Ζημίες απομείωσης από δάνεια και προκαταβολές

Η μέτρηση βάσει αναμενόμενων πιστωτικών ζημιών προϋποθέτει τη λήψη σημαντικών αποφάσεων από τη διοίκηση και, κυρίως, την εκτίμηση της σημαντικής αύξησης του πιστωτικού κινδύνου μετά την αρχική αναγνώριση, την ενσωμάτωση μελλοντοστραφών πληροφοριών και την περαιτέρω εκτίμηση του ποσού και της χρονικής στιγμής των μελλοντικών ταμειακών ροών και των αξιών των εξασφαλίσεων κατά τον καθορισμό των ζημιών απομείωσης. Οι εκτιμήσεις αυτές βασίζονται σε σειρά από παράγοντες που μπορεί να επιφέρουν σημαντικές μεταβολές της χρονικής στιγμής και του ποσού των προβλέψεων για πιστωτικές ζημίες προς αναγνώριση (σημείωση 2.4.2). Οι σχετικές παραδοχές για τις επιπτώσεις της νόσου COVID-19 στην απομείωση παρουσιάζονται αναλυτικά στη σημείωση 2.4.2 και στη σημείωση 3.2.3.7.

— Αποτίμηση μη εισηγμένων επενδύσεων μετοχικού κεφαλαίου

Η αποτίμηση μη εισηγμένων επενδύσεων μετοχικού κεφαλαίου βασίζεται κανονικά σε ένα από τα παρακάτω στοιχεία:

—	σε πρόσφατες συναλλαγές σύμφωνα με τους συνήθεις όρους της αγοράς,

—	στην τρέχουσα εύλογη αξία άλλων μέσων που στην ουσία είναι τα ίδια,

—	σε αναμενόμενες ταμειακές ροές που προεξοφλούνται στις τρέχουσες τιμές για στοιχεία με ανάλογες προθεσμίες και παρόμοια χαρακτηριστικά κινδύνου,

—	σε μέθοδο προσαρμογής της αξίας των καθαρών στοιχείων ενεργητικού, ή

—	σε άλλα υποδείγματα αποτίμησης.

Ο προσδιορισμός των ταμειακών ροών και των συντελεστών προεξόφλησης όσον αφορά μη εισηγμένες επενδύσεις μετοχικού κεφαλαίου στηρίζεται σε μεγάλο βαθμό σε εκτιμήσεις. Η Διευκόλυνση διορθώνει τις τεχνικές αποτίμησης σε τακτά χρονικά διαστήματα και ελέγχει την εγκυρότητά τους είτε με βάση την τιμή παρατηρήσιμων τρεχουσών συναλλαγών της αγοράς που αφορούν το ίδιο μέσο είτε με βάση οποιαδήποτε άλλα διαθέσιμα παρατηρήσιμα δεδομένα της αγοράς.

— Ενοποίηση οντοτήτων στις οποίες η Διευκόλυνση έχει συμφέροντα

Η ΕΤΕπ αποφάνθηκε ότι καμία από τις οντότητες στις οποίες έχει συμφέροντα δεν ελέγχονται από την ίδια. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι σε όλες αυτές τις οντότητες, ο ομόρρυθμος εταίρος ή ο διαχειριστής του ταμείου ή το διοικητικό συμβούλιο έχουν την αποκλειστική ευθύνη για τη διαχείριση και τον έλεγχο των δραστηριοτήτων και των υποθέσεων της εταιρικής σχέσης και είναι αρμόδιοι και εξουσιοδοτημένοι να προβαίνουν σε όλες τις απαιτούμενες ενέργειες για την εκτέλεση των σκοπών και των στόχων της εταιρικής σχέσης σύμφωνα με τις κατευθυντήριες γραμμές επενδύσεων και πολιτικής.

— Αβεβαιότητα που προκύπτει από τη μεταρρύθμιση των διατραπεζικών επιτοκίων δανεισμού (στο εξής: IBOR)

Προκειμένου ο δείκτης αναφοράς να υφίσταται αμέσως μετά τις 30 Ιουνίου 2023, δηλαδή το USD LIBOR, η Διευκόλυνση εφαρμόζει τις τροποποιήσεις της φάσης 1 του Συμβουλίου Διεθνών Λογιστικών Προτύπων (IASB) σχετικά με την αβεβαιότητα.

2.3. Μεταβολές των λογιστικών μεθόδων

Εκτός από τις κατωτέρω μεταβολές, η Διευκόλυνση εφαρμόζει συστηματικά τις λογιστικές μεθόδους που ορίζονται στη σημείωση 2.4 για όλες τις περιόδους που αναφέρονται στις παρούσες οικονομικές καταστάσεις. Η Διευκόλυνση έχει υιοθετήσει τα ακόλουθα νέα πρότυπα και τις ακόλουθες τροποποιήσεις προτύπων.

Υιοθέτηση προτύπων

Οι ακόλουθες διερμηνείες καθώς και οι τροποποιήσεις και η αναθεώρηση των υφιστάμενων προτύπων τέθηκαν σε ισχύ για τις οικονομικές καταστάσεις της Διευκόλυνσης από την 1η Ιανουαρίου 2021:

Μεταρρύθμιση των επιτοκίων αναφοράς — Φάση 2 Τροποποιήσεις του ΔΠΧΑ 9 και του ΔΠΧΑ 7 (μεταρρύθμιση IBOR Φάση 2)

Οι τροποποιήσεις αυτές, οι οποίες εκδόθηκαν στις 27 Αυγούστου 2020, ολοκλήρωσαν την απάντηση του IASB στην υπό εξέλιξη μεταρρύθμιση του IBOR και άλλων δεικτών αναφοράς επιτοκίων.

Οι τροποποιήσεις επικεντρώνονται στις επιπτώσεις στις οικονομικές καταστάσεις όταν μια εταιρεία αντικαθιστά το παλαιό επιτόκιο αναφοράς με εναλλακτικό επιτόκιο αναφοράς ως αποτέλεσμα της μεταρρύθμισης. Παρέχουν πρακτική απαλλαγή από ορισμένες απαιτήσεις των προτύπων.

Ειδικότερα, οι εν λόγω ελαφρύνσεις αφορούν την τροποποίηση χρηματοοικονομικών μέσων, συμβάσεων μίσθωσης ή σχέσεων αντιστάθμισης όταν ένα επιτόκιο αναφοράς σε μια σύμβαση αντικαθίσταται από νέο εναλλακτικό επιτόκιο αναφοράς.

Όταν η μεταβολή των συμβατικών ταμειακών ροών ενός χρηματοοικονομικού μέσου είναι η άμεση συνέπεια της μεταρρύθμισης των επιτοκίων αναφοράς και η μεταβολή αυτή πραγματοποιείται σε οικονομικά ισοδύναμη βάση, οι τροποποιήσεις της φάσης 2 παρέχουν πρακτική λύση για την επικαιροποίηση του πραγματικού επιτοκίου ώστε να αντικατοπτρίζει τη μεταβολή χωρίς παύση αναγνώρισης ή προσαρμογή της λογιστικής αξίας του χρηματοοικονομικού μέσου. Οι τροποποιήσεις προβλέπουν επίσης μια εξαίρεση για τη χρήση αναθεωρημένου προεξοφλητικού επιτοκίου που αντικατοπτρίζει τη μεταβολή του επιτοκίου κατά την επανεπιμέτρηση του επιτοκίου μιας υποχρέωσης από μίσθωση λόγω τροποποίησης που απαιτείται από τη μεταρρύθμιση.

Τέλος, οι τροποποιήσεις της φάσης 2 προβλέπουν μια σειρά απαλλαγών από τις απαιτήσεις λογιστικής αντιστάθμισης όταν η μεταβολή αποτελεί άμεση συνέπεια της μεταρρύθμισης και πραγματοποιείται σε οικονομικά ισοδύναμη βάση. Ειδικότερα, μια εταιρεία δεν θα πρέπει να διακόψει τη λογιστική αντιστάθμισης που εφαρμόζει για τον λόγο και μόνον ότι επιφέρει τις αλλαγές που απαιτούνται από τη μεταρρύθμιση.

Η έγκριση των τροποποιήσεων των προτύπων πραγματοποιήθηκε αναδρομικά χωρίς επιπτώσεις στο υπόλοιπο ανοίγματος.

Πρότυπα που εκδόθηκαν αλλά δεν έχουν εγκριθεί ακόμη, τα οποία επηρεάζουν τη Διευκόλυνση

Ετήσιες βελτιώσεις του κύκλου 2018-2020 (τροποποιήσεις του ΔΠΧΑ 1 και του ΔΠΧΑ 9) και τροποποιήσεις μικρής εμβέλειας στο ΔΠΧΑ 3 και στο ΔΛΠ 37

Τροποποιήσεις στο ΔΠΧΑ 3 «Συνενώσεις επιχειρήσεων» — επικαιροποίηση αναφοράς στο ΔΠΧΑ 3 στο εννοιολογικό πλαίσιο για τη χρηματοοικονομική αναφορά χωρίς αλλαγή των λογιστικών απαιτήσεων για συνενώσεις επιχειρήσεων.

Τροποποιήσεις στο ΔΛΠ 37 «Προβλέψεις, ενδεχόμενες υποχρεώσεις και ενδεχόμενα περιουσιακά στοιχεία» — προσδιορισμός του κόστους που περιλαμβάνει μια οντότητα όταν αξιολογεί αν μια σύμβαση θα είναι ζημιογόνος.

Οι τροποποιήσεις αυτές εγκρίθηκαν από την ΕΕ στις 28 Ιουνίου 2021 και ισχύουν για τις ετήσιες περιόδους που αρχίζουν την 1η Ιανουαρίου 2022 ή μετά την ημερομηνία αυτή.

Η Διευκόλυνση δεν υιοθέτησε νωρίτερα τις τροποποιήσεις αυτές, οι οποίες δεν αναμένεται να έχουν σημαντικό αντίκτυπο στις οικονομικές καταστάσεις της.

2.4. Συνοπτική παρουσίαση των κυριότερων λογιστικών μεθόδων

Η κατάσταση οικονομικής θέσης παρουσιάζει τα στοιχεία ενεργητικού και παθητικού κατά φθίνουσα σειρά ρευστότητας και δεν κάνει διάκριση μεταξύ βραχυπρόθεσμων και μακροπρόθεσμων στοιχείων.

2.4.1. Μετατροπή συναλλάγματος

Για την κατάρτιση των οικονομικών της καταστάσεων, η Διευκόλυνση χρησιμοποιεί το ευρώ το οποίο είναι επίσης και το νόμισμα λειτουργίας. Εκτός αν ορίζεται διαφορετικά, οι χρηματοοικονομικές πληροφορίες που παρουσιάζονται σε ευρώ έχουν στρογγυλευτεί στην πλησιέστερη χιλιάδα.

Οι συναλλαγές σε ξένο νόμισμα μετατρέπονται με βάση τη συναλλαγματική ισοτιμία κατά την ημερομηνία της σχετικής συναλλαγής.

Τα χρηματικά στοιχεία ενεργητικού και παθητικού σε άλλα νομίσματα εκτός από το ευρώ μετατρέπονται σε ευρώ με βάση τη συναλλαγματική ισοτιμία που ισχύει την ημερομηνία της κατάστασης οικονομικής θέσης. Τα κέρδη ή οι ζημίες που προκύπτουν από τη μετατροπή αυτή εγγράφονται στην κατάσταση αποτελεσμάτων και λοιπών συνολικών εσόδων.

Τα μη νομισματικά στοιχεία, τα μετρούμενα στο ιστορικό τους κόστος σε ξένο νόμισμα, μετατρέπονται με βάση τις συναλλαγματικές ισοτιμίες που ίσχυαν κατά τις ημερομηνίες των αρχικών συναλλαγών. Τα μη νομισματικά στοιχεία, τα επιμετρούμενα σε εύλογη αξία σε ξένο νόμισμα, μετατρέπονται με βάση τις συναλλαγματικές ισοτιμίες που ίσχυαν την ημερομηνία προσδιορισμού της εύλογης αξίας.

Οι συναλλαγματικές διαφορές που ενδέχεται να προκύψουν από τον διακανονισμό συναλλαγών βάσει συναλλαγματικών ισοτιμιών διαφορετικών από αυτών της ημερομηνίας συναλλαγής, καθώς και οι μη πραγματοποιηθείσες συναλλαγματικές διαφορές σχετικά με εκκρεμή χρηματικά στοιχεία ενεργητικού και παθητικού σε ξένο νόμισμα, αναγνωρίζονται στην κατάσταση αποτελεσμάτων και λοιπών συνολικών εσόδων.

2.4.2. Χρηματοοικονομικά στοιχεία ενεργητικού εκτός από τα παράγωγα

Τα μη παράγωγα χρηματοοικονομικά μέσα αναγνωρίζονται αρχικά βάσει της ημερομηνίας διακανονισμού.

Ταξινόμηση και επιμέτρηση

Χρηματοοικονομικά στοιχεία ενεργητικού

Κατά την αρχική αναγνώριση, το χρηματοοικονομικό στοιχείο ενεργητικού ταξινομείται ως επιμετρηθέν στο αποσβεσμένο κόστος, στην εύλογη αξία μέσω των λοιπών συνολικών εσόδων ή στην εύλογη αξία μέσω των αποτελεσμάτων και η χρηματοοικονομική υποχρέωση ταξινομείται ως επιμετρηθείσα στο αποσβεσμένο κόστος ή στην εύλογη αξία μέσω των αποτελεσμάτων.

Βάσει του ΔΠΧΑ 9, η ταξινόμηση ξεκινά με τον καθορισμό του κατά πόσον το χρηματοοικονομικό στοιχείο ενεργητικού θα θεωρηθεί χρέος ή συμμετοχικός τίτλος. Το ΔΠΧΑ 9 αναφέρεται στους ορισμούς του ΔΛΠ 32 Χρηματοοικονομικά μέσα: Παρουσίαση.

Χρεωστικοί τίτλοι είναι οι τίτλοι οι οποίοι εμπίπτουν στον ορισμό της χρηματοοικονομικής υποχρέωσης από την πλευρά του αντισυμβαλλομένου, τα δάνεια και τα χρεόγραφα συμπεριλαμβανομένων των ομολόγων, των γραμματίων ή των πιστοποιητικών που εκδίδονται από δομημένες οντότητες, κρατικές ή εταιρικές.

Ο χρεωστικός τίτλος ταξινομείται στο αποσβεσμένο κόστος εφόσον πληροί και τις δύο ακόλουθες προϋποθέσεις και δεν χαρακτηρίζεται ως επιμετρηθείς στην εύλογη αξία μέσω των αποτελεσμάτων:

—	το περιουσιακό στοιχείο διατηρείται στο πλαίσιο ενός επιχειρηματικού μοντέλου, στόχος του οποίου είναι η διακράτηση περιουσιακών στοιχείων για είσπραξη συμβατικών ταμειακών ροών· και

—	βάσει των συμβατικών όρων που διέπουν το χρηματοοικονομικό στοιχείο ενεργητικού, δημιουργούνται σε συγκεκριμένες ημερομηνίες ταμειακές ροές που συνίστανται αποκλειστικά σε αποπληρωμή κεφαλαίου και τόκων επί του ανεξόφλητου υπολοίπου κεφαλαίου (κριτήρια SPPI).

Ο χρεωστικός τίτλος ταξινομείται ως επιμετρηθείς στην εύλογη αξία μέσω των λοιπών συνολικών εσόδων μόνον εφόσον πληροί και τις δύο ακόλουθες προϋποθέσεις και δεν χαρακτηρίζεται ως επιμετρηθείς στην εύλογη αξία μέσω των αποτελεσμάτων:

—	το περιουσιακό στοιχείο διατηρείται στο πλαίσιο ενός επιχειρηματικού μοντέλου του οποίου ο στόχος επιτυγχάνεται τόσο με την είσπραξη συμβατικών ταμειακών ροών όσο και με την πώληση χρηματοοικονομικών στοιχείων ενεργητικού, και

—	από τους συμβατικούς όρους που διέπουν το χρηματοοικονομικό στοιχείο ενεργητικού απορρέουν ταμειακές ροές σε συγκεκριμένες ημερομηνίες οι οποίες πληρούν τα κριτήρια SPPI.

Οι ανωτέρω προϋποθέσεις θα πρέπει να εφαρμόζονται σε ολόκληρο το χρηματοοικονομικό στοιχείο ενεργητικού, ακόμη και αν περιέχει ενσωματωμένο παράγωγο.

Μετοχικοί τίτλοι είναι οι τίτλοι οι οποίοι εμπίπτουν στον ορισμό του μετοχικού κεφαλαίου από την πλευρά του εκδότη· πρόκειται, δηλαδή, για τίτλους που δεν περιέχουν συμβατική υποχρέωση πληρωμής και αποδεικνύουν υπολειμματικό δικαίωμα επί των καθαρών στοιχείων ενεργητικού του εκδότη. Οι μετοχικοί τίτλοι επιμετρώνται στην εύλογη αξία μέσω των αποτελεσμάτων.

Κατά την αρχική αναγνώριση ενός μέσου μετοχικού κεφαλαίου το οποίο δεν διακρατείται για διαπραγμάτευση, η Διευκόλυνση δύναται να επιλέξει αμετάκλητα να παρουσιάσει τις επερχόμενες μεταβολές στα λοιπά συνολικά έσοδα. Αυτή η επιλογή γίνεται στη βάση της μεμονωμένης επένδυσης.

Όλα τα λοιπά χρηματοοικονομικά στοιχεία ενεργητικού ταξινομούνται ως επιμετρηθέντα στην εύλογη αξία μέσω των αποτελεσμάτων.

Αξιολόγηση επιχειρηματικού μοντέλου

Η ΕΤΕπ, ως διαχειριστής της Διευκόλυνσης, προβαίνει σε αξιολόγηση του στόχου του επιχειρηματικού μοντέλου στο πλαίσιο του οποίου διακρατείται ένας χρεωστικός τίτλος σε επίπεδο χαρτοφυλακίου, καθώς αυτό αντικατοπτρίζει με τον καλύτερο τρόπο πώς γίνεται η διαχείριση της επιχείρησης και πώς διαβιβάζονται οι πληροφορίες στη διοίκηση. Στις πληροφορίες που εξετάστηκαν περιλαμβάνονται τα εξής:

—

οι αναφερόμενες πολιτικές και οι στόχοι του χαρτοφυλακίου, καθώς και η εφαρμογή των πολιτικών αυτών στην πράξη. Ειδικότερα, κατά πόσον η στρατηγική της διοίκησης επικεντρώνεται στην εξασφάλιση συμβατικών εσόδων από τόκους, διατηρώντας συγκεκριμένο προφίλ επιτοκίου, με αντιστοίχιση της διάρκειας των χρηματοοικονομικών στοιχείων ενεργητικού με τη διάρκεια των υποχρεώσεων που χρηματοδοτούν τα εν λόγω στοιχεία ενεργητικού ή με πραγματοποίηση ταμειακών ροών μέσω της πώλησης των περιουσιακών στοιχείων·

—	πώς αξιολογείται η απόδοση του χαρτοφυλακίου και πώς αναφέρεται αυτή στη διοίκηση της Διευκόλυνσης·

—	τους κινδύνους που επηρεάζουν την απόδοση του επιχειρηματικού μοντέλου (και των χρηματοοικονομικών στοιχείων ενεργητικού που διακρατούνται στο πλαίσιο του εν λόγω επιχειρηματικού μοντέλου) και πώς γίνεται η διαχείριση των λόγω κινδύνων· και

—	η συχνότητα, ο όγκος και η χρονική στιγμή των πωλήσεων στις προηγούμενες περιόδους, οι λόγοι αυτών των πωλήσεων και οι εκτιμήσεις σχετικά με τη μελλοντική δραστηριότητα πωλήσεων.

Ωστόσο, οι πληροφορίες σχετικά με τη δραστηριότητα πωλήσεων δεν αντιμετωπίζονται μεμονωμένα, αλλά στο πλαίσιο της συνολικής αξιολόγησης του τρόπου με τον οποίον επιτυγχάνεται ο δεδηλωμένος στόχος της Διευκόλυνσης για τη διαχείριση των χρηματοοικονομικών στοιχείων ενεργητικού και του τρόπου με τον οποίο πραγματοποιούνται οι ταμειακές ροές.

Το επιχειρηματικό μοντέλο για τις πράξεις άμεσης δανειοδότησης του κονδυλίου χρηματοδότησης με αντίκτυπο περιγράφεται και αναφέρεται στη σημείωση 24.

Κριτήρια πληρωμών αποκλειστικά κεφαλαίου και τόκων (SPPI)

Για τους σκοπούς της παρούσας αξιολόγησης, ο όρος «κεφάλαιο» ορίζεται ως η εύλογη αξία του χρεωστικού τίτλου κατά την αρχική αναγνώριση. Ο όρος «τόκοι» ορίζεται ως ο υπολογισμός της διαχρονικής αξίας του χρήματος και του πιστωτικού κινδύνου που συνδέεται με το ανεξόφλητο υπόλοιπο κεφαλαίου κατά τη διάρκεια συγκεκριμένης χρονικής περιόδου και των λοιπών βασικών κινδύνων και του κόστους δανεισμού (π.χ. κίνδυνος ρευστότητας και διοικητικό κόστος), καθώς και ενός περιθωρίου κέρδους.

Κατά την αξιολόγηση του κατά πόσον οι συμβατικές ταμειακές ροές συνιστούν αποκλειστικά πληρωμές κεφαλαίου και τόκων, λαμβάνονται υπόψη οι συμβατικοί όροι του τίτλου. Σε αυτή περιλαμβάνεται η αξιολόγηση του κατά πόσον το χρηματοοικονομικό στοιχείο ενεργητικού περιέχει συμβατικό όρο ο οποίος θα μπορούσε να αλλάξει τη χρονική στιγμή ή το ύψος των συμβατικών ταμειακών ροών με αποτέλεσμα να μην εκπληρώνεται αυτός ο όρος.

Παύση αναγνώρισης

Η Διευκόλυνση παύει να αναγνωρίζει ένα χρηματοοικονομικό στοιχείο ενεργητικού όταν τα συμβατικά δικαιώματα επί των ταμειακών ροών από το χρηματοοικονομικό στοιχείο ενεργητικού εκπνέουν ή όταν τα δικαιώματα είσπραξης των συμβατικών ταμειακών ροών μεταφέρονται σε συναλλαγή στην οποία η Διευκόλυνση είτε μεταβιβάζει τους κινδύνους και τα οφέλη που απορρέουν από την κυριότητα του χρηματοοικονομικού στοιχείου ενεργητικού είτε διατηρεί ουσιαστικά όλους τους κινδύνους και τα οφέλη που απορρέουν από την κυριότητα αλλά δεν διατηρεί τον έλεγχο του χρηματοοικονομικού στοιχείου ενεργητικού.

Κατά την παύση αναγνώρισης ενός χρηματοοικονομικού στοιχείου ενεργητικού ή μιας χρηματοοικονομικής υποχρέωσης (σημείωση 2.4.4), η διαφορά ανάμεσα στην καθαρή λογιστική αξία του στοιχείου ενεργητικού ή της υποχρέωσης (ή στην καθαρή λογιστική αξία του τμήματος του στοιχείου ενεργητικού ή της υποχρέωσης που παύει να αναγνωρίζεται) και στο άθροισμα i) του τιμήματος που εισπράχθηκε ή καταβλήθηκε και ii) τυχόν σωρευτικών κερδών ή ζημιών που έχουν αναγνωριστεί στα λοιπά συνολικά έσοδα αναγνωρίζεται στην κατάσταση αποτελεσμάτων εκτός από τα σωρευτικά κέρδη και ζημίες που αναγνωρίζονται στα λοιπά συνολικά έσοδα για επενδύσεις μετοχικού κεφαλαίου που επιμετρώνται στην εύλογη αξία μέσω των λοιπών συνολικών εσόδων που μεταφέρονται στο αποθεματικό, αντί για τα αποτελέσματα προς διάθεση.

Στο πλαίσιο της μεταρρύθμισης του IBOR, η Διευκόλυνση αξιολογεί αν είναι σημαντική μια μεταβολή σε χρηματοοικονομικό μέσο στο αποσβεσμένο κόστος, μετά την εφαρμογή της πρακτικής λύσης που εισήγαγε η φάση 2 της μεταρρύθμισης του IBOR. Σύμφωνα με τις τροποποιήσεις που εξέδωσε το IASB, η Διευκόλυνση δεν παύει να αναγνωρίζει ένα χρηματοοικονομικό μέσο του οποίου οι συμβατικές ταμειακές ροές τροποποιούνται ως άμεση συνέπεια της μεταρρύθμισης και η μεταβολή είναι οικονομικά ισοδύναμη με την προηγούμενη βάση για τον προσδιορισμό των συμβατικών ταμειακών ροών (δηλαδή τη βάση αμέσως πριν από τη μεταβολή).

Αναταξινόμηση

Τα χρηματοοικονομικά στοιχεία ενεργητικού δεν αναταξινομούνται μετά την αρχική τους αναγνώριση, με εξαίρεση το διάστημα που έπεται της αλλαγής επιχειρηματικού μοντέλου της Διευκόλυνσης για τη διαχείριση των χρηματοοικονομικών στοιχείων ενεργητικού.

Τροποποίηση

Ένα χρηματοοικονομικό στοιχείο ενεργητικού που επιμετράται στο αποσβεσμένο κόστος θεωρείται τροποποιημένο όταν οι συμβατικές ταμειακές ροές του αποτελούν αντικείμενο επαναδιαπραγμάτευσης ή τροποποίησης με άλλον τρόπο. Η επαναδιαπραγμάτευση ή η τροποποίηση μπορεί να οδηγεί ή να μην οδηγεί στην παύση αναγνώρισης του παλαιού και στην αναγνώριση του νέου χρηματοοικονομικού μέσου.

Ουσιώδης συμβατική τροποποίηση των ταμειακών ροών χρηματοοικονομικού στοιχείου ενεργητικού που επιμετράται στο αποσβεσμένο κόστος η οποία έχει ως αποτέλεσμα την παύση αναγνώρισης του χρηματοοικονομικού στοιχείου ενεργητικού οδηγεί στην αναγνώριση του νέου χρηματοοικονομικού στοιχείου ενεργητικού στην εύλογη αξία του, καθώς και στην καταγραφή του κέρδους ή της ζημίας που προκύπτει από την τροποποίηση στην ενοποιημένη κατάσταση αποτελεσμάτων στο «Αποτέλεσμα χρηματοοικονομικών πράξεων».

Μια συμβατική τροποποίηση θεωρείται ουσιώδης όταν η προεξοφλημένη παρούσα αξία των ταμειακών ροών βάσει των αναθεωρημένων όρων (προεξοφλημένη με χρήση του αρχικού πραγματικού επιτοκίου) διαφέρει τουλάχιστον κατά 10 % από την προεξοφλημένη παρούσα αξία των υπόλοιπων ταμειακών ροών του αρχικού χρηματοοικονομικού στοιχείου ενεργητικού. Λαμβάνονται επίσης υπόψη ποιοτικοί παράγοντες, όπως η μεταβολή του νομίσματος στο οποίο εκφράζεται το χρηματοοικονομικό στοιχείο ενεργητικού και τα χαρακτηριστικά της μετατροπής.

Στο πλαίσιο της μεταρρύθμισης του IBOR, η Διευκόλυνση αξιολογεί αν είναι σημαντική μια μεταβολή σε χρηματοοικονομικό μέσο στο αποσβεσμένο κόστος, μετά την εφαρμογή της πρακτικής λύσης που εισήγαγε η φάση 2 της μεταρρύθμισης του IBOR. Η Διευκόλυνση επικαιροποιεί το πραγματικό επιτόκιο, χωρίς να τροποποιεί τη λογιστική αξία του χρηματοοικονομικού μέσου εάν η βάση για τον προσδιορισμό των συμβατικών ταμειακών ροών του χρηματοοικονομικού μέσου, επιμετρούμενες στο αποσβεσμένο κόστος, μεταβάλλεται ως άμεση συνέπεια της μεταρρύθμισης και εάν η μεταβολή είναι οικονομικά ισοδύναμη με την προηγούμενη βάση (δηλαδή τη βάση αμέσως πριν από τη μεταβολή).

Επιμέτρηση εύλογων αξιών χρηματοοικονομικών μέσων

Εύλογη αξία είναι η τιμή που μπορεί να ληφθεί για την πώληση ενός περιουσιακού στοιχείου ή να καταβληθεί για τη μεταβίβαση υποχρέωσης σε κανονική συναλλαγή μεταξύ συμμετεχόντων στην αγορά κατά την ημερομηνία επιμέτρησης στη βασική αγορά, ή ελλείψει αυτής, στην πλέον συμφέρουσα αγορά στην οποία η Διευκόλυνση έχει πρόσβαση κατά την ημερομηνία αυτή.

Κατά περίπτωση, η ΕΤΕπ επιμετρά, για λογαριασμό της Διευκόλυνσης, την εύλογη αξία ενός μέσου με τη χρήση της επίσημης χρηματιστηριακής τιμής σε μια ενεργό αγορά για το εν λόγω μέσο. Η αγορά θεωρείται ενεργή αν οι συναλλαγές για το περιουσιακό στοιχείο ή την υποχρέωση λαμβάνουν χώρα με επαρκή συχνότητα και όγκο ώστε να παρέχονται συνεχώς πληροφορίες τιμολόγησης.

Όταν η εύλογη αξία των χρηματοοικονομικών στοιχείων ενεργητικού και χρηματοοικονομικών υποχρεώσεων που είναι εγγεγραμμένα στην κατάσταση οικονομικής θέσης δεν μπορεί να προκύψει από ενεργές αγορές, καθορίζεται με βάση διάφορες τεχνικές αποτίμησης που συνεπάγονται τη χρησιμοποίηση μαθηματικών υποδειγμάτων. Τα δεδομένα των υποδειγμάτων αυτών προέρχονται, στο μέτρο του δυνατού, από παρατηρήσιμες αγορές. Ωστόσο, όταν αυτό δεν είναι δυνατό, ο προσδιορισμός της εύλογης αξίας απαιτεί έναν βαθμό εκτίμησης. Η επιλεγμένη τεχνική αποτίμησης ενσωματώνει όλους τους παράγοντες που οι συμμετέχοντες στην αγορά θα λάμβαναν υπόψη κατά την τιμολόγηση συναλλαγής.

Αυτές οι τεχνικές αποτίμησης είναι δυνατόν να περιλαμβάνουν υποδείγματα καθαρής παρούσας αξίας και προεξοφλημένων ταμειακών ροών, συγκρίσεις με παρόμοια μέσα για τα οποία υπάρχουν παρατηρήσιμες τιμές της αγοράς, το υπόδειγμα Black-Scholes και πολυωνυμικά υποδείγματα τιμολόγησης δικαιωμάτων προαίρεσης, καθώς και άλλα υποδείγματα αποτίμησης. Οι παραδοχές και οι παράμετροι που χρησιμοποιούνται στις τεχνικές αποτίμησης περιλαμβάνουν επιτόκια άνευ κινδύνου και επιτόκια αναφοράς, πιστωτικά περιθώρια που χρησιμοποιούνται για την εκτίμηση προεξοφλητικών επιτοκίων, τιμές ομολόγων και μετοχών, συναλλαγματικές ισοτιμίες, μετοχές και τιμές χρηματιστηριακών δεικτών, καθώς και προβλεπόμενες διακυμάνσεις και συσχετισμούς τιμών.

Στόχος των τεχνικών αποτίμησης είναι η επιμέτρηση της εύλογης αξίας που αντικατοπτρίζει την τιμή που μπορεί να ληφθεί για την πώληση του περιουσιακού στοιχείου ή που μπορεί να καταβληθεί για τη μεταβίβαση της υποχρέωσης σε μια κανονική συναλλαγή μεταξύ συμμετεχόντων στην αγορά κατά την ημερομηνία επιμέτρησης.

Η Τράπεζα χρησιμοποιεί ευρέως αναγνωρισμένα υποδείγματα αποτίμησης για τον καθορισμό της εύλογης αξίας κοινών και πιο απλών χρηματοοικονομικών μέσων, όπως συμφωνίες ανταλλαγής επιτοκίων και νομισμάτων που χρησιμοποιούν μόνο παρατηρήσιμα δεδομένα της αγοράς και απαιτούν περιορισμένες κρίσεις και εκτιμήσεις στον τομέα της διαχείρισης. Οι παρατηρήσιμες τιμές και οι παράμετροι υποδειγμάτων είναι συνήθως διαθέσιμες στην αγορά εισηγμένων χρεογράφων και μετοχικών τίτλων, καθώς και στην αγορά παραγώγων διαπραγματεύσιμων σε χρηματιστήριο και απλών εξωχρηματιστηριακών παραγώγων, όπως οι συμφωνίες ανταλλαγής επιτοκίων. Η διαθεσιμότητα παρατηρήσιμων αγοραίων τιμών και παραμέτρων υποδειγμάτων μειώνει την ανάγκη κρίσης και εκτίμησης στον τομέα της διαχείρισης, καθώς και την αβεβαιότητα που συνδέεται με τον προσδιορισμό των εύλογων αξιών. Η διαθεσιμότητα παρατηρήσιμων αγοραίων τιμών και παραμέτρων κυμαίνεται ανάλογα με τα προϊόντα και τις αγορές και υπόκειται στις αλλαγές που προκύπτουν από τα ειδικά γεγονότα και τις γενικές συνθήκες που διέπουν τις χρηματοοικονομικές αγορές.

Όσον αφορά τα πιο σύνθετα μέσα, η Τράπεζα χρησιμοποιεί εσωτερικά υποδείγματα αποτίμησης, τα οποία έχουν αναπτυχθεί με βάση αναγνωρισμένα υποδείγματα αποτίμησης. Ορισμένες ή όλες οι σημαντικές παράμετροι των υποδειγμάτων αυτών είναι δυνατό να μην είναι παρατηρήσιμες στην αγορά και προκύπτουν από τιμές ή συντελεστές της αγοράς ή εκτιμώνται βάσει παραδοχών. Ορισμένα δάνεια και ορισμένες εγγυήσεις για τις οποίες δεν υφίσταται ενεργός αγορά αποτελούν παραδείγματα μέσων με σημαντικές μη παρατηρήσιμες παραμέτρους. Τα υποδείγματα αποτίμησης που χρησιμοποιούν σημαντικές μη παρατηρήσιμες παραμέτρους απαιτούν υψηλότερο βαθμό κρίσης και εκτίμησης στον τομέα της διαχείρισης για τον προσδιορισμό της εύλογης αξίας. Στον τομέα της διαχείρισης απαιτείται συνήθως κρίση και εκτίμηση για την επιλογή του κατάλληλου υποδείγματος αποτίμησης που πρέπει να χρησιμοποιηθεί για τον προσδιορισμό των αναμενόμενων μελλοντικών ταμειακών ροών του υπό αποτίμηση χρηματοοικονομικού μέσου, για τον προσδιορισμό της πιθανότητας αθέτησης υποχρέωσης ή εκ των προτέρων καταβολής εκ μέρους αντισυμβαλλομένου, καθώς και για την επιλογή κατάλληλων προεξοφλητικών επιτοκίων.

Η Διευκόλυνση επιμετρά εύλογες αξίες με τη χρήση της ακόλουθης ιεράρχησης εύλογης αξίας που αντικατοπτρίζει τη σημασία των παραμέτρων που χρησιμοποιούνται για αυτές τις επιμετρήσεις:

—	Επίπεδο 1: παράμετροι που είναι μη προσαρμοσμένες χρηματιστηριακές αγοραίες τιμές σε ενεργές αγορές για ταυτόσημα μέσα στα οποία η Διευκόλυνση έχει πρόσβαση.

—

Επίπεδο 2: παράμετροι πέραν των επίσημων χρηματιστηριακών τιμών που περιλαμβάνονται στο Επίπεδο 1, οι οποίες είναι παρατηρήσιμες είτε άμεσα (δηλαδή ως τιμές) είτε έμμεσα (δηλαδή προερχόμενες από τιμές). Η κατηγορία αυτή περιλαμβάνει μέσα αποτιμώμενα με βάση χρηματιστηριακές αγοραίες τιμές σε ενεργές αγορές για παρόμοια μέσα, χρηματιστηριακές τιμές για πανομοιότυπα ή παρόμοια μέσα σε αγορές που θεωρούνται λιγότερο από ενεργές ή άλλες τεχνικές αποτίμησης, εφόσον όλες οι σημαντικές παράμετροι είναι άμεσα ή έμμεσα παρατηρήσιμες βάσει δεδομένων της αγοράς.

—

Επίπεδο 3: μη παρατηρήσιμες παράμετροι. Αυτή η κατηγορία περιέχει όλα τα μέσα για τα οποία η τεχνική αποτίμησης περιλαμβάνει παραμέτρους που δεν βασίζονται σε παρατηρήσιμα δεδομένα και οι μη παρατηρήσιμες παράμετροι έχουν σημαντικές επιπτώσεις στην αποτίμηση του μέσου. Αυτή η κατηγορία περιλαμβάνει μέσα που αποτιμώνται με βάση χρηματιστηριακές τιμές για παρόμοια μέσα για τα οποία απαιτούνται σημαντικές μη παρατηρήσιμες προσαρμογές ή παραδοχές ώστε να αντικατοπτρίζονται οι διαφορές μεταξύ των μέσων.

Η Διευκόλυνση αναγνωρίζει μεταβιβάσεις μεταξύ επιπέδων της ιεράρχησης εύλογης αξίας στο τέλος της περιόδου αναφοράς κατά τη διάρκεια της οποίας έχει επέλθει η μεταβολή.

Απομείωση χρηματοοικονομικών στοιχείων ενεργητικού

Το ΔΠΧΑ 9 βασίζεται σε ένα μελλοντοστραφές υπόδειγμα αναμενόμενων πιστωτικών ζημιών. Η ΕΤΕπ έχει θεσπίσει ένα πλαίσιο για τον υπολογισμό των «αναμενόμενων πιστωτικών ζημιών» το οποίο εξαρτάται από την κατάσταση της μακροοικονομίας. Περιλαμβάνει την κατασκευή παραμέτρων πιστωτικού κινδύνου σε χρονικό σημείο (PIT) (Πιθανότητα αθέτησης — PD και ζημία σε περίπτωση αθέτησης — LGD) βάσει ενός συστηματικού παράγοντα (πιστωτικού κύκλου) που καθοδηγείται από τη μακροοικονομία και προβλέπεται μέσω μακροοικονομικών προβλέψεων ή σεναρίων. Οι τελικές αναμενόμενες πιστωτικές ζημίες είναι ένας σταθμισμένος βάσει πιθανοτήτων μέσος όρος των αντίστοιχων αναμενόμενων πιστωτικών ζημιών του μακροοικονομικού σεναρίου. Το μελλοντοστραφές υπόδειγμα απομείωσης εφαρμόζεται σε χρηματοοικονομικά στοιχεία ενεργητικού που επιμετρώνται στο αποσβεσμένο κόστος, σε συμβόλαια χρηματοοικονομικής εγγύησης, καθώς και σε αναλήψεις υποχρεώσεων εκτός ισολογισμού.

Στο πλαίσιο του ΔΠΧΑ 9, οι προβλέψεις ζημιών μετρώνται με έναν από τους δύο ακόλουθους τρόπους:

—	αναμενόμενες πιστωτικές ζημίες δωδεκαμήνου: πρόκειται για αναμενόμενες πιστωτικές ζημίες που προκύπτουν από πιθανά γεγονότα αθέτησης εντός 12 μηνών μετά την ημερομηνία του ισολογισμού· και

—	αναμενόμενες πιστωτικές ζημίες καθ’ όλη τη διάρκεια ζωής: πρόκειται για αναμενόμενες πιστωτικές ζημίες που προκύπτουν από όλα τα πιθανά γεγονότα αθέτησης καθ’ όλη την αναμενόμενη διάρκεια ζωής ενός χρηματοοικονομικού μέσου.

Το ΔΠΧΑ 9 ορίζει ένα υπόδειγμα απομείωσης «τριών σταδίων» που βασίζεται σε μεταβολές στην πιστωτική ποιότητα από την αρχική αναγνώριση. Τα χρηματοοικονομικά μέσα ταξινομούνται στο στάδιο 1, εκτός από εκείνα τα μέσα για τα οποία εντοπίζεται σημαντική αύξηση του πιστωτικού κινδύνου μετά την αρχική αναγνώριση. Στο πλαίσιο αυτό, περιλαμβάνεται τόσο η ποσοτική όσο και η ποιοτική πληροφόρηση και ανάλυση, με βάση την εμπειρογνωσία της Τράπεζας, συμπεριλαμβανομένων μελλοντοστραφών πληροφοριών.

Αποκτηθέντα ή δημιουργηθέντα στοιχεία ενεργητικού απομειωμένης πιστωτικής αξίας είναι τα χρηματοοικονομικά στοιχεία ενεργητικού τα οποία, από την πρώτη αναγνώριση, θεωρείται ότι ταξινομούνται στο στάδιο 3. Για τα αποκτηθέντα ή δημιουργηθέντα χρηματοοικονομικά στοιχεία ενεργητικού απομειωμένης πιστωτικής αξίας, οι σωρευτικές μεταβολές των αναμενόμενων πιστωτικών ζημιών καθ’ όλη τη διάρκεια ζωής μετά την αρχική αναγνώριση αναγνωρίζονται στην κατάσταση αποτελεσμάτων.

Η αξιολόγηση της Τράπεζας για το στάδιο βασίζεται σε μια διαδοχική προσέγγιση η οποία συνάδει με τις κατευθυντήριες γραμμές σχετικά με τον πιστωτικό κίνδυνο και τις κατευθυντήριες γραμμές και διαδικασίες οικονομικής παρακολούθησης, καλύπτοντας κυρίως τους μηχανισμούς έγκαιρης προειδοποίησης, τον κατάλογο επιτήρησης, την εσωτερική διαβάθμιση και τις ληξιπρόθεσμες οφειλές.

Σύμφωνα με τις κατευθυντήριες γραμμές που εκδίδονται από τους φορείς καθορισμού προτύπων και τις πρακτικές της αγοράς, η ΕΤΕπ θεωρεί ότι η εφαρμογή μέτρων βραχυπρόθεσμης ρύθμισης για τη νόσο COVID-19 σε αντισυμβαλλομένους εξυπηρετούμενων δανείων, με στόχο την αντιμετώπιση του αρνητικού συστημικού οικονομικού αντικτύπου της πανδημίας COVID-19, δεν θα πρέπει να θεωρείται ότι οδηγεί αυτομάτως από μόνη της στο συμπέρασμα ότι έχει συντελεστεί σημαντική αύξηση του πιστωτικού κινδύνου. Όπως αναφέρεται στη σημείωση 3.2.3.8, η ΕΤΕπ εφαρμόζει την κρίση εμπειρογνωμόνων κατά την αξιολόγηση του πιστωτικού κινδύνου των εν λόγω αντισυμβαλλομένων.

Η ΕΤΕπ θεωρεί ότι ο αντίκτυπος της πανδημίας COVID-19 αντικατοπτρίζεται στο υφιστάμενο μελλοντοστραφές υπόδειγμα αναμενόμενων πιστωτικών ζημιών, το οποίο θεωρείται επαρκώς ισχυρό ώστε να συνυπολογίζει τέτοια ακραία φαινόμενα. Συγκεκριμένα, οι αντίστοιχες επιπτώσεις αποτυπώθηκαν άμεσα μέσω των μακροοικονομικών προβολών και της χρονικής διάρθρωσης της πιθανότητας αθέτησης.

Σε περίπτωση που έχει επέλθει σημαντική αύξηση του πιστωτικού κινδύνου, το χρηματοοικονομικό μέσο μεταφέρεται στο στάδιο 2, αλλά δεν θεωρείται ακόμη απομειωμένης πιστωτικής αξίας. Σε περίπτωση που το χρηματοοικονομικό μέσο είναι απομειωμένης πιστωτικής αξίας, μεταφέρεται στη συνέχεια στο στάδιο 3.

Για τον προσδιορισμό του σταδίου 3, η Τράπεζα καθορίζει κατά πόσον υφίσταται αντικειμενικό τεκμήριο μη εξυπηρετούμενου ανοίγματος. Ένα χρηματοοικονομικό στοιχείο ενεργητικού θεωρείται ότι υπόκειται σε αθέτηση όταν ο δανειολήπτης δεν αναμένεται να εξυπηρετήσει πλήρως τις πιστωτικές του υποχρεώσεις στη Διευκόλυνση ή όταν ο δανειολήπτης έχει καθυστερήσει να αποπληρώσει οποιαδήποτε ουσιαστική υποχρέωσή του προς τη Διευκόλυνση τουλάχιστον κατά 90 ημέρες.

Υπό αυτή την έννοια, το χρηματοοικονομικό στοιχείο ενεργητικού θεωρείται απομειωμένης αξίας όταν διαπιστώνεται ότι είναι πιθανό η Διευκόλυνση να μην κατορθώσει να εισπράξει όλα τα οφειλόμενα ποσά σύμφωνα με τους αρχικούς συμβατικούς όρους ή ισοδύναμη αξία. Τα μεμονωμένα πιστωτικά ανοίγματα αξιολογούνται βάσει των χαρακτηριστικών του δανειολήπτη, της γενικής οικονομικής κατάστασης, των πόρων και του ιστορικού πληρωμών, των προοπτικών υποστήριξης από οικονομικά υπεύθυνους εγγυητές και, κατά περίπτωση, βάσει της αξίας ρευστοποίησης τυχόν εξασφάλισης.

Όλες οι απαιτήσεις απομειωμένης αξίας αναθεωρούνται και αναλύονται τουλάχιστον ανά εξάμηνο. Τυχόν επακόλουθες αλλαγές στα ποσά ή στη χρονική στιγμή των αναμενόμενων μελλοντικών ταμειακών ροών σε σύγκριση με τις προηγούμενες εκτιμήσεις θα επιφέρουν μεταβολή της πρόβλεψης για πιστωτικές ζημίες και θα χρεωθούν ή θα πιστωθούν στην κατάσταση αποτελεσμάτων. Η πρόβλεψη απομείωσης αντιλογίζεται μόνον όταν η πιστωτική ποιότητα έχει βελτιωθεί σε τέτοιο βαθμό ώστε να δικαιολογεί την εύλογη διασφάλιση της έγκαιρης είσπραξης του κεφαλαίου και των τόκων σύμφωνα με τους αρχικούς συμβατικούς όρους της συμφωνίας από την οποία απορρέει η απαίτηση. Διαγραφή πραγματοποιείται όταν το σύνολο ή μέρος μιας απαίτησης θεωρείται μη εισπρακτέο ή όταν γίνεται άφεση. Οι διαγραφές χρεώνονται έναντι των απομειώσεων που είχαν καθοριστεί προηγουμένως ή απευθείας στην κατάσταση αποτελεσμάτων και μειώνουν το ποσό του κεφαλαίου μιας απαίτησης. Οι ανακτήσεις του συνόλου ή μέρους ποσών που είχαν προηγουμένως διαγραφεί πιστώνονται στην κατάσταση αποτελεσμάτων χρήσης.

Επιμέτρηση αναμενόμενων πιστωτικών ζημιών — Δεδομένα, παραδοχές και τεχνικές

Η επιμέτρηση των αναμενόμενων πιστωτικών ζημιών καθ’ όλη τη διάρκεια ζωής εφαρμόζεται σε περιουσιακά στοιχεία του σταδίου 2 και του σταδίου 3, ενώ η επιμέτρηση των αναμενόμενων πιστωτικών ζημιών δωδεκαμήνου εφαρμόζεται σε περιουσιακά στοιχεία του σταδίου 1.

Οι αναμενόμενες πιστωτικές ζημίες υπολογίζονται βάσει των ακόλουθων μεταβλητών:

—	Πιστοληπτική διαβάθμιση και πιθανότητα αθέτησης σε συγκεκριμένο χρονικό σημείο (PD),

—	Ζημία σε περίπτωση αθέτησης σε συγκεκριμένο χρονικό σημείο (LGD),

—	Άνοιγμα σε αθέτηση (EAD).

Η πιστοληπτική διαβάθμιση ενός αντισυμβαλλομένου καθορίζεται σε συγκεκριμένη ημερομηνία, με τη χρήση υποδειγμάτων δελτίων βαθμολόγησης προσαρμοσμένων στις διάφορες κατηγορίες αντισυμβαλλομένων και ανοιγμάτων.

Κάθε πιστοληπτική διαβάθμιση χαρτογραφείται σε συγκεκριμένη πιθανότητα αθέτησης που αντιπροσωπεύει το ενδεχόμενο αθέτησης οικονομικής υποχρέωσης του αντισυμβαλλομένου, είτε εντός των επόμενων 12 μηνών είτε κατά την υπολειπόμενη διάρκεια ζωής της υποχρέωσης. Ως εκ τούτου, οι πιστοληπτικές διαβαθμίσεις αποτελούν τα πρωταρχικά δεδομένα για τον προσδιορισμό της χρονικής διάρθρωσης της πιθανότητας αθέτησης σε συγκεκριμένο χρονικό σημείο για ανοίγματα. Η ΕΤΕπ συλλέγει πληροφορίες απόδοσης και αθέτησης για τα ανοίγματα πιστωτικού κινδύνου της Διευκόλυνσης. Τα δεδομένα που συγκεντρώνονται κατηγοριοποιούνται ανά είδος κλάδου και ανά κατηγορία περιφέρειας. Διαφορετικοί κλάδοι και περιφέρειες με ομοιογενή αντίδραση σε πιστωτικούς κύκλους αναλύονται παράλληλα.

Η ΕΤΕπ χρησιμοποιεί στατιστικά υποδείγματα για την ανάλυση των δεδομένων που έχει συγκεντρώσει και για την κατάρτιση εκτιμήσεων σχετικά με την υπολειπόμενη διάρκεια ζωής της πιθανότητας αθέτησης ανοιγμάτων, καθώς και τον τρόπο με τον οποίο αναμένεται να μεταβληθούν λόγω παρέλευσης του χρόνου και με δεδομένα μακροοικονομικά σενάρια.

Η ζημία λόγω αθέτησης (LGD) αντιπροσωπεύει την πρόβλεψη της ΕΤΕπ όσον αφορά τον λόγο της ζημίας από άνοιγμα εξαιτίας αθέτησης υποχρεώσεων εκ μέρους ενός αντισυμβαλλομένου προς το ποσό που είναι ανεξόφλητο κατά τον χρόνο της αθέτησης. Η LGD μπορεί, επίσης, να οριστεί ως «1 — Ποσοστό ανάκτησης». Η εκτιμώμενη ζημία σε περίπτωση αθέτησης ορίζεται κυρίως ανά γεωγραφική περιοχή και ανά είδος αντισυμβαλλομένου, με πέντε κύριες κατηγορίες ανοιγμάτων: κρατικό χρέος, δημόσιοι οργανισμοί, χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, εταιρικές χρηματοδοτήσεις και χρηματοδοτήσεις έργου. Το ύψος της ζημίας σε περίπτωση αθέτησης μπορεί να προσαρμοστεί περαιτέρω βάσει των ειδικών χαρακτηριστικών του προϊόντος και της σύμβασης του ανοίγματος.

Η ΕΤΕπ ενσωματώνει πληροφορίες σε συγκεκριμένο χρονικό σημείο και μελλοντοστραφείς πληροφορίες στην εκτίμησή της αν ο πιστωτικός κίνδυνος ενός τίτλου έχει αυξηθεί σημαντικά μετά την αρχική του αναγνώριση και στην επιμέτρηση των αναμενόμενων πιστωτικών ζημιών.

Για τη μέτρηση των αναμενόμενων πιστωτικών ζημιών, η ΕΤΕπ έχει αναπτύξει μια υπό όρους προσέγγιση διαμόρφωσης υποδειγμάτων, η οποία ονομάζεται υπόδειγμα της πιθανότητας αθέτησης σε συγκεκριμένο χρονικό σημείο (PIT PD), για τον υπολογισμό της χρονικής διάρθρωσης της πιθανότητας αθέτησης, η οποία περιλαμβάνει:

—	τον ορισμό μιας οικονομικά εύλογης σχέσης συνάρτησης μεταξύ του πιστωτικού κύκλου και των μακροοικονομικών μεταβλητών, και

—	μια δέσμη τριών μακροοικονομικών σεναρίων (ένα βασικό σενάριο και δύο σενάρια που αντικατοπτρίζουν την ύφεση και την ανάκαμψη της οικονομίας) με πολυετή δυνητική υλοποίηση του ΑΕΠ και των συναφών πιθανοτήτων.

Για τη δημιουργία των μακροοικονομικών σεναρίων, η ΕΤΕπ χρησιμοποιεί ένα μακρο-ημιδομημένο υπόδειγμα πολλαπλών εξισώσεων της παγκόσμιας οικονομίας πολλαπλών χωρών με ειδικές ανά χώρα δέσμες. Το κεντρικό/βασικό σενάριο σχεδιάστηκε έτσι ώστε να συνάδει με τις πρόσφατες προβλέψεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Τα θετικά και αρνητικά σενάρια σχεδιάζονται με βάση το κεντρικό σενάριο με την ανάπτυξη του υποδείγματος πολλαπλών χωρών/πολλαπλών εξισώσεων. Τα σενάρια προκύπτουν από τον κλυδωνισμό του ΑΕΠ, το οποίο αποτελεί τον βασικό δείκτη μέτρησης της οικονομικής δραστηριότητας. Οι κλυδωνισμοί του πραγματικού ΑΕΠ βαθμονομούνται ώστε να αναπαράγουν την προηγούμενη μεταβλητότητα της μεταβλητής. Επίσης, εφαρμόζεται η γνώμη εμπειρογνωμόνων, κατά περίπτωση, για τη βελτίωση του μεγέθους και της επιμονής των κλυδωνισμών του ΑΕΠ. Ως εκ τούτου, οι κλυδωνισμοί προσδιορίζονται μαζί με μια συνάρτηση απόσβεσης με σκοπό να προσδιοριστεί ο αντίκτυπος των κλυδωνισμών διαχρονικά. Οι πιθανότητες που συνδέονται με κάθε σενάριο καθορίζονται λαμβάνοντας υπόψη τους δείκτες (μεταβλητότητας) της αγοράς και τους εσωτερικά ανεπτυγμένους δείκτες/τα μέσα παρακολούθησης που χρησιμοποιούνται με συνεπή τρόπο διαχρονικά για την αποτύπωση της αβεβαιότητας.

Τα υποδείγματα PIT PD και PIT LGD της ΕΤΕπ χρησιμοποιούν τις ίδιες προβλεπόμενες τιμές του πιστωτικού κύκλου με τις κύριες εισροές βάσει διαφορετικών μακροοικονομικών σεναρίων. Ο πιστωτικός κύκλος υπολογίζεται με βάση τα ποσοστά υποβάθμισης του εξωτερικού οργανισμού αξιολόγησης και τις προβολές των ετήσιων ρυθμών αύξησης του πραγματικού ΑΕΠ, καθώς και τη διαφορά μεταξύ μακροπρόθεσμων και βραχυπρόθεσμων επιτοκίων.

Το άνοιγμα σε αθέτηση (EAD) αντιπροσωπεύει το αναμενόμενο άνοιγμα σε περίπτωση αθέτησης και βασίζεται στο τρέχον άνοιγμα στον αντισυμβαλλόμενο και σε πιθανές μεταβολές του τρέχοντος ποσού που επιτρέπονται από τη σύμβαση, συμπεριλαμβανομένης της απόσβεσης. Το EAD ενός χρηματοοικονομικού στοιχείου ενεργητικού είναι η μεικτή λογιστική αξία του. Όσον αφορά τις δεσμεύσεις δανειοδότησης και τις οικονομικές εγγυήσεις, το EAD περιλαμβάνει το ποσό που αναλήφθηκε.

2.4.2.1. Ταμειακά διαθέσιμα και ισοδύναμά τους

Η Διευκόλυνση εξομοιώνει τα ταμειακά διαθέσιμα και τα ισοδύναμά τους με λογαριασμούς όψεως, βραχυπρόθεσμες καταθέσεις ή εμπορικά χρεόγραφα των οποίων η αρχική προθεσμία λήξης δεν υπερβαίνει τους τρεις μήνες. Τα ταμειακά διαθέσιμα και τα ισοδύναμά τους εμφανίζονται αποτιμούμενα στο αποσβεσμένο κόστος στην κατάσταση οικονομικής θέσης

2.4.2.2. Ταμειακά χρηματοοικονομικά στοιχεία ενεργητικού

Τα ταμειακά χρηματοοικονομικά στοιχεία ενεργητικού περιλαμβάνουν εισηγμένα και μη εισηγμένα ομόλογα για τα οποία υπάρχει πρόθεση να διακρατηθούν μέχρι τη λήξη τους και εμπορικά χρεόγραφα με αρχική ληκτότητα άνω των τριών μηνών και, ως εκ τούτου, ταξινομούνται επιμετρούμενα στο αποσβεσμένο κόστος.

Αυτά τα ομόλογα και εμπορικά χρεόγραφα αρχικά επιμετρώνται στο κόστος, που είναι η εύλογη αξία τους συν κάθε άμεσα καταλογιστέο κόστος συναλλαγής. Η διαφορά μεταξύ τιμής εισόδου και αξίας εξόφλησης αποσβένεται σύμφωνα με τη μέθοδο του αποτελεσματικού επιτοκίου κατά την εναπομένουσα διάρκεια ζωής του μέσου.

2.4.2.3. Δάνεια και προκαταβολές

Το χαρτοφυλάκιο δανείων και προκαταβολών μπορεί να αποτελείται από χρεωστικούς τίτλους, όπως δάνεια και χρεόγραφα, συμπεριλαμβανομένων των ομολόγων, των γραμματίων ή των πιστοποιητικών που εκδίδονται από δομημένες οντότητες με την πρόθεση να τα διακρατούν μέχρι τη λήξη τους και να συγκεντρώνουν τις συμβατικές ταμειακές ροές.

Τα δάνεια και οι προκαταβολές περιλαμβάνουν:

—	δάνεια και προκαταβολές που επιμετρώνται στο αποσβεσμένο κόστος,

—	δάνεια και προκαταβολές που επιμετρώνται υποχρεωτικά στην εύλογη αξία μέσω των αποτελεσμάτων.

Τα δάνεια που προέρχονται από τη Διευκόλυνση εγγράφονται στα στοιχεία του ενεργητικού της Διευκόλυνσης όταν γίνεται μεταβίβαση μετρητών στους δανειολήπτες. Τα μη εκταμιευθέντα τμήματα των δανείων καταχωρίζονται στην ονομαστική τους αξία, εκτός ισολογισμού. Τα δάνεια τα οποία πληρούν τις προϋποθέσεις των κριτηρίων SPPI, καταχωρίζονται αρχικά στο κόστος (στα καθαρά εκταμιευθέντα ποσά τους), που συνιστά την εύλογη αξία των ταμειακών διαθεσίμων που διατέθηκαν για να χορηγηθεί το δάνειο, συμπεριλαμβανομένων τυχόν εξόδων συναλλαγής, και στη συνέχεια επιμετρώνται στο αποσβεσμένο κόστος με τη μέθοδο του πραγματικού επιτοκίου.

Τα χρεόγραφα αναγνωρίζονται στα στοιχεία ενεργητικού της Διευκόλυνσης όταν γίνεται μεταβίβαση μετρητών στον εκδότη και μπορούν να λάβουν τη μορφή συμβατικά συνδεδεμένου χρεωστικού τίτλου ή χρεωστικού τίτλου ενιαίας δόσης. Τα μη εκταμιευθέντα τμήματα των χρεογράφων καταχωρίζονται στην ονομαστική τους αξία, εκτός ισολογισμού. Τα χρεόγραφα επιμετρώνται αρχικά στο κόστος, το οποίο συνίσταται στην εύλογη αξία συν τυχόν άμεσα καταλογιστέο κόστος συναλλαγής, και στη συνέχεια επιμετρώνται στο αποσβεσμένο κόστος με τη μέθοδο του πραγματικού επιτοκίου. Η διαφορά μεταξύ τιμής εισόδου και αξίας εξόφλησης αποσβένεται σύμφωνα με τη μέθοδο του αποτελεσματικού επιτοκίου κατά την εναπομένουσα διάρκεια ζωής του μέσου.

Η πολιτική απομείωσης για τα δάνεια και τις προκαταβολές περιγράφεται στη σημείωση 2.4.2.

Τα δάνεια και οι προκαταβολές που δεν πληρούν το κριτήριο SPPI επιμετρώνται υποχρεωτικά στην εύλογη αξία μέσω των αποτελεσμάτων. Η τεχνική επιμέτρησης της εύλογης αξίας που χρησιμοποιείται βασίζεται σε μια τεχνική προεξοφλημένων ταμειακών ροών ή στην αξία ρευστοποίησης.

Για τον αντίκτυπο της μεταρρύθμισης του IBOR στην επανεπιμέτρηση δανείων και προκαταβολών στο αποσβεσμένο κόστος, ανατρέξτε στις ειδικές παραγράφους της σημείωσης 2.4.2 — Ταξινόμηση και επιμέτρηση / Τροποποίηση.

2.4.2.4. Μετοχές και άλλοι τίτλοι μεταβλητής απόδοσης

Η Διευκόλυνση διατηρεί δύο είδη επενδύσεων μετοχικού κεφαλαίου: i) άμεσες επενδύσεις μετοχικού κεφαλαίου και ii) επενδύσεις σε ταμεία επιχειρηματικών κεφαλαίων. Οι μετοχές και άλλοι τίτλοι μεταβλητής απόδοσης αναγνωρίζονται αρχικά στην εύλογη αξία τους συν το κόστος συναλλαγών. Μετέπειτα οι μεταβολές της εύλογης αξίας, συμπεριλαμβανομένων των κερδών και ζημιών από τη μετατροπή ξένων νομισμάτων, αναγνωρίζονται στην κατάσταση αποτελεσμάτων και λοιπών συνολικών εσόδων στην κατηγορία «Καθαρό αποτέλεσμα μετοχών και άλλων τίτλων μεταβλητής απόδοσης».

Για μη εισηγμένες επενδύσεις, όταν η εύλογη αξία δεν μπορεί να αντληθεί από την ενεργό αγορά, καθορίζεται μέσω της εφαρμογής αναγνωρισμένων τεχνικών αποτίμησης (σημείωση 4.2.1).

Οι συμμετοχές που αποκτώνται από τη Διευκόλυνση αντιπροσωπεύουν κατά κανόνα επενδύσεις σε ταμεία ιδιωτικών συμμετοχών ή επιχειρηματικών κεφαλαίων. Σύμφωνα με την πρακτική του κλάδου, οι επενδύσεις αυτές είναι γενικά επενδύσεις στις οποίες έχουν από κοινού συνεισφέρει διάφοροι επενδυτές, εκ των οποίων κανένας δεν είναι σε θέση να επηρεάσει μεμονωμένα τις καθημερινές πράξεις και την επενδυτική δραστηριότητα του ταμείου. Κατά συνέπεια, η συμμετοχή ενός επενδυτή σε διοικητικό όργανο τέτοιου ταμείου, καταρχήν, δεν του παρέχει το δικαίωμα να επηρεάζει τις καθημερινές δραστηριότητες του ταμείου. Επίσης, οι μεμονωμένοι επενδυτές ενός ταμείου ιδιωτικών συμμετοχών ή επιχειρηματικών κεφαλαίων δεν προσδιορίζουν τις πολιτικές ενός ταμείου, όπως την πολιτική διανομής μερίσματος ή άλλων στοιχείων. Οι αποφάσεις αυτές λαμβάνονται κατά κανόνα από τη διοίκηση του ταμείου με βάση τη συμφωνία μετόχων που διέπει τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις της διοίκησης και όλων των μετόχων του ταμείου. Επίσης, η συμφωνία μετόχων εμποδίζει, κατά κανόνα, μεμονωμένους επενδυτές να προβαίνουν σε διμερή εκτέλεση σημαντικών συναλλαγών με το ταμείο, να ανταλλάσσουν διοικητικό προσωπικό ή να έχουν προνομιακή πρόσβαση σε ουσιώδεις τεχνικές πληροφορίες. Οι επενδύσεις της Διευκόλυνσης εκτελούνται σύμφωνα με την προαναφερθείσα πρακτική του κλάδου, εξασφαλίζοντας ότι αυτή δεν ασκεί έλεγχο ούτε κάποια μορφή σημαντικής επιρροής κατά την έννοια του ΔΠΧΑ 10 και του ΔΛΠ 28 σε καμία από αυτές τις επενδύσεις, συμπεριλαμβανομένων των επενδύσεων στις οποίες η Διευκόλυνση κατέχει πάνω από το 20 % των δικαιωμάτων ψήφου.

2.4.3. Οικονομικές εγγυήσεις

Τα συμβόλαια χρηματοοικονομικής εγγύησης είναι συμβόλαια βάσει των οποίων απαιτείται από τη Διευκόλυνση να πραγματοποιήσει συγκεκριμένες πληρωμές για την αποζημίωση του κατόχου, λόγω ζημίας που υφίσταται από την αδυναμία συγκεκριμένου οφειλέτη να καταβάλει εγκαίρως οφειλόμενες πληρωμές, σύμφωνα με τους όρους ενός χρεωστικού τίτλου.

Βάσει των ισχυόντων κανόνων, οι εγγυήσεις αυτές δεν πληρούν τον ορισμό του ασφαλιστήριου συμβολαίου (ΔΠΧΑ 4: Ασφαλιστήρια συμβόλαια).

Οι οικονομικές εγγυήσεις καταλογίζονται βάσει του ΔΠΧΑ 9 — Χρηματοοικονομικά μέσα, είτε ως «Παράγωγα» είτε ως «Οικονομικές εγγυήσεις», ανάλογα με τα χαρακτηριστικά και τις ιδιότητές τους, όπως ορίζονται από το ΔΠΧΑ 9.

Η λογιστική πολιτική για τα παράγωγα αναφέρεται στη σημείωση 2.4.5.

Οι οικονομικές εγγυήσεις αναγνωρίζονται αρχικά στην κατάσταση οικονομικής θέσης στην ενότητα «Προβλέψεις για εκδοθείσες εγγυήσεις» στην εύλογη αξία συν το κόστος συναλλαγών το οποίο αποδίδεται απευθείας στην έκδοση των οικονομικών εγγυήσεων. Στην αρχική αναγνώριση, η υποχρέωση καταβολής αντιστοιχεί στην καθαρή παρούσα αξία των αναμενόμενων εισροών προμηθειών εγγύησης ή των αρχικών αναμενόμενων ζημιών.

Μετά την αρχική αναγνώριση, οι οικονομικές εγγυήσεις αποτιμώνται στο υψηλότερο από τα ακόλουθα ποσά:

—	Το ποσό της πρόβλεψης ζημίας όπως καθορίζεται σύμφωνα με το ΔΠΧΑ 9· και

—	Οι προμήθειες εγγύησης που αναγνωρίστηκαν αρχικά μείον τα έσοδα που αναγνωρίστηκαν σύμφωνα με τις αρχές του ΔΠΧΑ 15.

Τυχόν αύξηση ή μείωση της καθαρής υποχρέωσης (όπως επιμετράται βάσει του ΔΠΧΑ 9) που απορρέει από χρηματοοικονομικές εγγυήσεις πέραν της καταβολής καταπτώσεων εγγυήσεων αναγνωρίζεται στην κατάσταση αποτελεσμάτων και λοιπών συνολικών εσόδων στην κατηγορία «Μεταβολή προβλέψεων για εγγυήσεις».

Η εισπραχθείσα προμήθεια της εγγύησης αναγνωρίζεται στην κατάσταση αποτελεσμάτων και λοιπών συνολικών εσόδων στην κατηγορία «Έσοδα από αμοιβές και προμήθειες» βάσει πίνακα απόσβεσης σύμφωνα με το ΔΠΧΑ 15 για τη διάρκεια της οικονομικής εγγύησης.

2.4.4. Χρηματοοικονομικές υποχρεώσεις εκτός από τα παράγωγα

Ταξινόμηση και επιμέτρηση

Χρηματοοικονομικές υποχρεώσεις

Οι χρηματοοικονομικές υποχρεώσεις επιμετρώνται στο αποσβεσμένο κόστος εκτός από τις χρηματοοικονομικές υποχρεώσεις οι οποίες εμπίπτουν στον ορισμό των διακρατούμενων για διαπραγμάτευση (π.χ. υποχρεώσεις σε παράγωγα).

Η Διευκόλυνση παύει την αναγνώριση μιας χρηματοοικονομικής υποχρέωσης όταν οι συμβατικές υποχρεώσεις της εκπληρώνονται, ακυρώνονται ή εκπνέουν.

2.4.5. Παράγωγα χρηματοοικονομικά μέσα

Τα παράγωγα χρηματοοικονομικά μέσα περιλαμβάνουν συναλλαγματικές ανταλλαγές σε διαφορετικά νομίσματα, συμφωνίες ανταλλαγής επιτοκίων σε διαφορετικά νομίσματα, βραχυπρόθεσμες συμφωνίες συναλλαγματικών ανταλλαγών («FX swaps») και συμφωνίες ανταλλαγής επιτοκίων.

Τα παράγωγα χρηματοοικονομικά μέσα αναγνωρίζονται αρχικά βάσει της ημερομηνίας της διαπραγμάτευσης.

Στο πλαίσιο των συνήθων δραστηριοτήτων της, η Διευκόλυνση μπορεί να συνάπτει συμβάσεις ανταλλαγής (swap contracts) για την κάλυψη ειδικών δανειοδοτικών πράξεων ή προθεσμιακές συμβάσεις συναλλάγματος με σκοπό την αντιστάθμιση των συναλλαγματικών της θέσεων, που εκφράζονται σε άλλα νομίσματα εκτός από το ευρώ και τα οποία αποτελούν αντικείμενο διαπραγμάτευσης σε ενεργό αγορά, με σκοπό την αντιστάθμιση κερδών ή ζημιών που προκαλούνται από διακυμάνσεις συναλλαγματικών ισοτιμιών.

Όλα τα παράγωγα επιμετρώνται στην εύλογη αξία μέσω των αποτελεσμάτων και αναφέρονται ως παράγωγα χρηματοοικονομικά μέσα. Η εύλογη αξία προκύπτει κατά κύριο λόγο από τα υποδείγματα προεξοφλημένων ταμειακών ροών, από τα υποδείγματα καθορισμού τιμών δικαιωμάτων προαίρεσης και από τις προσφορές τιμών τρίτων.

Τα παράγωγα εγγράφονται στην εύλογη αξία και καταχωρίζονται ως στοιχεία ενεργητικού όταν η εύλογη αξία τους είναι θετική και ως στοιχεία παθητικού όταν η εύλογη αξία τους είναι αρνητική. Οι μεταβολές της εύλογης αξίας παράγωγων χρηματοοικονομικών μέσων εμφανίζονται στην κατάσταση αποτελεσμάτων και λοιπών συνολικών εσόδων υπό τη «Μεταβολή εύλογης αξίας παράγωγων χρηματοοικονομικών μέσων».

Σύμφωνα με το ΔΠΧΑ 9, οι απαιτήσεις διαχωρισμού όσον αφορά τα ενσωματωμένα παράγωγα έχουν καταργηθεί για τα χρηματοοικονομικά στοιχεία ενεργητικού ή τις χρηματοοικονομικές υποχρεώσεις και, ως εκ τούτου, η υβριδική σύμβαση αντιμετωπίζεται ως σύνολο για την ταξινόμηση των χρηματοοικονομικών στοιχείων ενεργητικού ή της χρηματοοικονομικής υποχρέωσης, αντίστοιχα.

Ως εκ τούτου, οι ταμειακές ροές των παραγώγων καθορίστηκαν με τη χρήση των εφεδρικών επιτοκίων της ISDA σε αντικατάσταση των δεικτών αναφοράς LIBOR (1). Για τον αντίκτυπο της μεταρρύθμισης του IBOR στα παράγωγα μέσα, ανατρέξτε στη σημείωση 6.

2.4.6. Συνεισφορές

Οι συνεισφορές των κρατών μελών αναγνωρίζονται στην κατάσταση οικονομικής θέσης ως απαιτήσεις την ημερομηνία της απόφασης του Συμβουλίου για τον καθορισμό της χρηματοοικονομικής συνεισφοράς που πρέπει να καταβάλουν τα κράτη μέλη στη Διευκόλυνση.

Οι συνεισφορές των κρατών μελών πληρούν τους ακόλουθους όρους και, επομένως, ταξινομούνται ως συμμετοχικοί τίτλοι:

—	όπως ορίζεται στη συμφωνία συνεισφοράς, δίνουν τη δυνατότητα στα κράτη μέλη να αποφασίσουν για τη χρησιμοποίηση των καθαρών στοιχείων ενεργητικού της Διευκόλυνσης σε περίπτωση εκκαθάρισης της Διευκόλυνσης,

—	ανήκουν στην κατηγορία μέσων που υπάγεται σε όλες τις άλλες κατηγορίες μέσων,

—	όλα τα χρηματοοικονομικά μέσα στην κατηγορία μέσων που υπάγονται σε όλες τις άλλες κατηγορίες μέσων έχουν πανομοιότυπα χαρακτηριστικά,

—	το μέσο δεν περιέχει κανένα στοιχείο που να απαιτεί ταξινόμηση ως υποχρέωση, και

—

οι συνολικές αναμενόμενες ταμειακές ροές καταλογιστέες στο μέσο κατά τη διάρκεια ισχύος του βασίζονται ουσιαστικά στα κέρδη ή τις ζημίες, τη μεταβολή στα αναγνωριζόμενα καθαρά περιουσιακά στοιχεία ή τη μεταβολή στην εύλογη αξία των αναγνωρισμένων και μη αναγνωρισμένων καθαρών περιουσιακών στοιχείων της Διευκόλυνσης κατά τη διάρκεια ισχύος του μέσου.

Οι συνεισφορές ταξινομούνται και επιμετρώνται στο αποσβεσμένο κόστος στις οικονομικές καταστάσεις.

2.4.7. Τόκοι και συναφή έσοδα

Οι τόκοι δανείων που προέρχονται από τη Διευκόλυνση εγγράφονται στην κατάσταση αποτελεσμάτων και λοιπών συνολικών εσόδων («Τόκοι και συναφή έσοδα») και στην κατάσταση οικονομικής θέσης («Δάνεια και προκαταβολές») σύμφωνα με τη λογιστική σε δεδουλευμένη βάση και σύμφωνα με το αποτελεσματικό επιτόκιο, το οποίο είναι το επιτόκιο που προεξοφλεί επακριβώς τις εκτιμώμενες μελλοντικές πληρωμές ή εισπράξεις μετρητών που αντιστοιχούν στην αναμενόμενη διάρκεια του δανείου στην καθαρή λογιστική αξία του. Όταν η εγγεγραμμένη αξία δανείου μειωθεί λόγω απομείωσης, η αναγνώριση εσόδων από τόκους συνεχίζεται με βάση το αποτελεσματικό αρχικό επιτόκιο που ισχύει για τη νέα λογιστική αξία.

Οι τόκοι των αποκτηθέντων ή δημιουργηθέντων δανείων απομειωμένης πιστωτικής αξίας καταχωρίζονται στην κατάσταση αποτελεσμάτων και λοιπών συνολικών εσόδων («Τόκοι και συναφή έσοδα») και στην κατάσταση οικονομικής θέσης («Δάνεια και απαιτήσεις») σύμφωνα με τη λογιστική σε δεδουλευμένη βάση και σύμφωνα με το προσαρμοσμένο στον κίνδυνο πραγματικό επιτόκιο, σε όλη τη διάρκεια ζωής του δανείου, το οποίο είναι το επιτόκιο που προεξοφλεί επακριβώς τις εκτιμώμενες μελλοντικές πληρωμές ή εισπράξεις μετρητών που αντιστοιχούν στην αναμενόμενη διάρκεια του δανείου στο αποσβεσμένο κόστος του δανείου.

Οι επιδοτήσεις επιτοκίου που εισπράττονται για τους πόρους της Διευκόλυνσης αναβάλλονται και αναγνωρίζονται ως προσαρμογή της πραγματικής απόδοσης, ενώ καταγράφονται στην κατηγορία «Τόκοι και συναφή έσοδα» της κατάστασης εσόδων για την περίοδο από την εκταμίευση έως την αποπληρωμή του επιδοτούμενου δανείου.

Οι προμήθειες ανάληψης υποχρεώσεων προεισπράττονται και αναγνωρίζονται ως έσοδα με βάση τη μέθοδο του αποτελεσματικού επιτοκίου για την περίοδο από την εκταμίευση του δανείου μέχρι την αποπληρωμή του και παρουσιάζονται στην κατάσταση αποτελεσμάτων και λοιπών συνολικών εσόδων στη θέση «Τόκοι και συναφή έσοδα».

2.4.8. Επιδοτήσεις επιτοκίου και τεχνική βοήθεια

Στο πλαίσιο των δραστηριοτήτων της, η Διευκόλυνση διαχειρίζεται επιδοτήσεις επιτοκίου και τεχνική βοήθεια (στο εξής: ΤΒ) για λογαριασμό των κρατών μελών.

Το μέρος των συνεισφορών των κρατών μελών που διατίθενται για την πληρωμή επιδοτήσεων επιτοκίου και ΤΒ δεν καταχωρίζονται στους πόρους χρηματοδοτών της Διευκόλυνσης αλλά κατατάσσονται ως οφειλές έναντι τρίτων. Η Διευκόλυνση πραγματοποιεί εκταμιεύσεις υπέρ των τελικών δικαιούχων και στη συνέχεια μειώνει τις οφειλές έναντι τρίτων.

Όταν ποσά που συνεισφέρονται για επιδοτήσεις επιτοκίου και τεχνική βοήθεια δεν χορηγούνται εξ ολοκλήρου, τότε αναταξινομούνται ως συνεισφορά στη Διευκόλυνση.

2.4.9. Έσοδα από τόκους επί ταμειακών διαθεσίμων και ισοδυνάμων τους

Έσοδα από τόκους ταμειακών διαθεσίμων και ισοδυνάμων τους αναγνωρίζονται στην κατάσταση αποτελεσμάτων και λοιπών συνολικών εσόδων της Διευκόλυνσης σύμφωνα με τη λογιστική σε δεδουλευμένη βάση.

2.4.10. Αμοιβές, προμήθειες και μερίσματα

Οι αμοιβές που εισπράττονται έναντι υπηρεσιών παρεχόμενων για δεδομένη χρονική περίοδο αναγνωρίζονται ως έσοδα κατά την περίοδο παροχής των υπηρεσιών, ενώ οι αμοιβές που εισπράττονται από την εκτέλεση μιας σημαντικής πράξης αναγνωρίζονται ως έσοδα μετά την ολοκλήρωση της σημαντικής πράξης. Οι αμοιβές αυτές παρουσιάζονται στην κατάσταση αποτελεσμάτων και λοιπών συνολικών εσόδων στην κατηγορία «Έσοδα από αμοιβές και προμήθειες».

Τα μερίσματα που αφορούν μετοχές και άλλους τίτλους μεταβλητής απόδοσης αναγνωρίζονται κατά την είσπραξή τους και παρουσιάζονται στην κατάσταση αποτελεσμάτων και λοιπών συνολικών εσόδων στην κατηγορία «Καθαρά πραγματοποιηθέντα κέρδη από μετοχές και άλλους τίτλους μεταβλητής απόδοσης».

2.4.11. Φορολογία

Το πρωτόκολλο περί προνομίων και ασυλιών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, που προσαρτήθηκε στη Συνθήκη για την Ευρωπαϊκή Ένωση και στη Συνθήκη για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ορίζει ότι τα στοιχεία ενεργητικού, τα έσοδα και τα λοιπά περιουσιακά στοιχεία των θεσμικών οργάνων της Ένωσης απαλλάσσονται από όλους τους άμεσους φόρους.

3. Διαχείριση κινδύνων

Στην παρούσα σημείωση παρέχονται πληροφορίες σχετικά με την έκθεση της Διευκόλυνσης σε πιστωτικούς και χρηματοοικονομικούς κινδύνους και τη δυνατότητά της να τους διαχειρίζεται και να τους ελέγχει, κυρίως όσον αφορά τους βασικούς κινδύνους που συνδέονται με τη χρησιμοποίηση χρηματοοικονομικών μέσων. Πρόκειται για τους ακόλουθους κινδύνους:

—	πιστωτικός κίνδυνος: ο κίνδυνος ζημίας λόγω αθέτησης υποχρεώσεων εκ μέρους πελάτη ή αντισυμβαλλομένου, με αποτέλεσμα πιστωτικό άνοιγμα κάθε μορφής, περιλαμβανομένου του κινδύνου διακανονισμού,

—	κίνδυνος ρευστότητας: ο κίνδυνος μια οντότητα να μην είναι σε θέση να χρηματοδοτήσει τις αυξήσεις στοιχείων ενεργητικού και να καλύψει υποχρεώσεις που καθίστανται ληξιπρόθεσμες, χωρίς να προκληθούν απαράδεκτες ζημίες,

—	κίνδυνος αγοράς: ο κίνδυνος οι μεταβολές των αγοραίων τιμών και των συντελεστών, όπως επιτόκια, τιμές μετοχών και συναλλαγματικές ισοτιμίες να επηρεάσουν τα έσοδα ή την αξία των μετοχών μιας οντότητας σε χρηματοοικονομικά μέσα.

3.1. Οργάνωση της διαχείρισης κινδύνων

Η ΕΤΕπ προσαρμόζει διαρκώς το πλαίσιο διαχείρισης κινδύνων της Επενδυτικής Διευκόλυνσης.

Η διεύθυνση διαχείρισης κινδύνων της ΕΤΕπ αναγνωρίζει, αξιολογεί, παρακολουθεί και υποβάλλει εκθέσεις σχετικά με τους κινδύνους στους οποίους εκτίθεται η Διευκόλυνση, κατά τρόπο ανεξάρτητο. Στο πλαίσιο της διαφύλαξης του διαχωρισμού των καθηκόντων, η διεύθυνση διαχείρισης κινδύνων είναι ανεξάρτητη από το τμήμα εξυπηρέτησης πελατών (Front Office).

Σε επίπεδο ΕΤΕπ, ο υπεύθυνος διαχείρισης κινδύνων του ομίλου (GCRO) υποβάλλει έκθεση σχετικά με τους κινδύνους του ομίλου στη Διευθύνουσα Επιτροπή της ΕΤΕπ υπό την εποπτεία του μέλους της Διευθύνουσας Επιτροπής που είναι αρμόδιο για τη διαχείριση κινδύνων. Ο GCRO έχει άμεση πρόσβαση στην Επιτροπή Πολιτικής Κινδύνων και μπορεί να απευθύνεται απευθείας στο Διοικητικό Συμβούλιο της ΕΤΕπ και να επικοινωνεί μαζί του για οποιοδήποτε ζήτημα που εμπίπτει στον τομέα αρμοδιότητάς του.

3.2. Πιστωτικός κίνδυνος

Πιστωτικός κίνδυνος είναι η δυνητική ζημία που μπορεί να προκύψει λόγω αθέτησης υποχρεώσεων εκ μέρους πελάτη ή αντισυμβαλλομένου, με αποτέλεσμα πιστωτικό άνοιγμα κάθε μορφής, περιλαμβανομένου του διακανονισμού.

3.2.1. Πολιτική πιστωτικού κινδύνου

Κατά την πιστωτική ανάλυση επί συμβαλλομένων μερών στο πλαίσιο δανείων, η ΕΤΕπ αξιολογεί τον πιστωτικό κίνδυνο και την αναμενόμενη ζημία με σκοπό τον ποσοτικό προσδιορισμό και την τιμολόγηση του κινδύνου. Η ΕΤΕπ έχει αναπτύξει μια μέθοδο εσωτερικής διαβάθμισης (IRM) με σκοπό να προσδιορίζει τις εσωτερικές διαβαθμίσεις των αντισυμβαλλομένων δανειοληπτών/εγγυητών που σχετίζονται με τον πιστωτικό κίνδυνο. Η μέθοδος αυτή βασίζεται σε ένα σύστημα δελτίων βαθμολόγησης ειδικά σχεδιασμένων για κάθε βασικό είδος πιστωτικού αντισυμβαλλομένου (π.χ. επιχειρήσεις, χρηματοπιστωτικοί οργανισμοί κ.λπ.). Αν ληφθούν υπόψη τόσο η βέλτιστη τραπεζική πρακτική που εφαρμόζεται στην ΕΤΕπ όσο και οι αρχές που διατυπώνονται στο πλαίσιο της συμφωνίας της Βασιλείας περί κεφαλαιακής επάρκειας (συμφωνία της Βασιλείας ΙΙ), όλοι οι αντισυμβαλλόμενοι που είναι σημαντικοί για το πιστωτικό προφίλ μιας συγκεκριμένης συναλλαγής ταξινομούνται σε κατηγορίες εσωτερικής διαβάθμισης με βάση τη μέθοδο IRM για το εκάστοτε ειδικό είδος αντισυμβαλλομένου. Κάθε αντισυμβαλλόμενος έχει τη δυνατότητα εσωτερικής διαβάθμισης η οποία αντανακλά την πιθανότητα αθέτησης υποχρεώσεών του έπειτα από εμπεριστατωμένη ανάλυση του προφίλ επιχειρηματικού και χρηματοοικονομικού κινδύνου του ίδιου του αντισυμβαλλομένου και του πλαισίου κινδύνου χώρας εντός του οποίου λειτουργεί. Οι προσαρμογές από εμπειρογνώμονες πραγματοποιούνται όταν είναι αναγκαίο λαμβάνοντας υπόψη τη στήριξη που παρέχουν οι μητρικές εταιρείες ή οι κυβερνήσεις των νομικών οντοτήτων, και η τελική διαβάθμιση επιτρέπει παρεκκλίσεις με σκοπό να αντανακλά πληροφορίες (π.χ. τιμολόγηση στην αγορά) που δεν λαμβάνονται υπόψη στο δελτίο βαθμολόγησης.

Η πιστοληπτική αξιολόγηση της χρηματοδότησης έργων και άλλων δομημένων πράξεων με περιορισμένους πόρους χρησιμοποιεί εργαλεία πιστωτικού κινδύνου ειδικά για τον κλάδο και εστιασμένα κατά κύριο λόγο στη διαθεσιμότητα ταμειακών ροών και στην ικανότητα εξυπηρέτησης του χρέους. Μεταξύ των εργαλείων αυτών περιλαμβάνεται η ανάλυση του συμβατικού πλαισίου του εκάστοτε έργου, η ανάλυση αντισυμβαλλομένου και οι προσομοιώσεις ταμειακών ροών. Όπως για τις επιχειρήσεις και τους χρηματοπιστωτικούς οργανισμούς, κάθε έργο υποβάλλεται σε εσωτερική διαβάθμιση κινδύνου. Τέλος, τα κράτη εκτός ΕΕ αξιολογούνται από το Τμήμα Οικονομικών βάσει ενός στατιστικού υποδείγματος.

Όλες οι εσωτερικές διαβαθμίσεις παρακολουθούνται καθ’ όλη τη διάρκεια του δανείου και επικαιροποιούνται σε περιοδική βάση.

Ειδικά όρια ύψους συναλλαγών και μεγέθους του αντισυμβαλλομένου εφαρμόζονται σε μη κρατικές πράξεις, ανάλογα με την περίπτωση. Οι περιορισμοί αντισυμβαλλομένων ορίζονται σε επίπεδο ενοποιημένων ανοιγμάτων ομίλου, κατά περίπτωση. Οι περιορισμοί αυτοί αντανακλούν κατά κανόνα, μεταξύ άλλων, το μέγεθος των ιδίων κεφαλαίων των αντισυμβαλλομένων.

Προκειμένου να μετριαστεί ο πιστωτικός κίνδυνος, η ΕΤΕπ χρησιμοποιεί κατά περίπτωση διάφορα μέσα πιστωτικής ενίσχυσης που συνίστανται στα εξής:

—	εξασφαλίσεις αντισυμβαλλομένου ή σχετικές με το εκάστοτε έργο (π.χ. ενεχυρίαση μετοχών, ενεχυρίαση στοιχείων ενεργητικού, ανάθεση δικαιωμάτων, ενεχυρίαση λογαριασμών, και/ή

—	εγγυήσεις, χορηγούμενες γενικά από τον δωρητή του εκάστοτε χρηματοδοτούμενου έργου (π.χ. εγγυήσεις ολοκλήρωσης, εγγυήσεις πρώτης ζήτησης) ή τραπεζικές εγγυήσεις.

Η Διευκόλυνση δεν χρησιμοποιεί πιστωτικά παράγωγα για να μετριάσει τον πιστωτικό κίνδυνο.

3.2.2. Μέγιστη έκθεση σε πιστωτικό κίνδυνο χωρίς να λαμβάνονται υπόψη εμπράγματες ασφάλειες και άλλα μέσα πιστωτικής ενίσχυσης

Ο πίνακας που ακολουθεί δείχνει τη μέγιστη έκθεση σε πιστωτικό κίνδυνο για τις συνιστώσες της κατάστασης οικονομικής θέσης, συμπεριλαμβανομένων των παραγώγων. Η μέγιστη έκθεση εμφανίζεται ακαθάριστη, πριν από το αποτέλεσμα μετριασμού μέσω της χρήσης εμπράγματων ασφαλειών.

(σε χιλιάδες EUR)

Μέγιστη έκθεση

31.12.2021

31.12.2020

ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟ

Ταμειακά διαθέσιμα και ισοδύναμά τους

1 358 564

923 940

Ποσά προς είσπραξη από χρηματοδότες

85 210

68 908

Ταμειακά χρηματοοικονομικά στοιχεία ενεργητικού

—

351 873

Παράγωγα χρηματοοικονομικά μέσα

33 584

Δάνεια και προκαταβολές

1 986 281

1 673 445

Άλλα στοιχεία ενεργητικού

1 086

109

Σύνολο

3 431 148

3 051 859

Προβλέψεις για δανειακές δεσμεύσεις

-16 602

-33 152

ΕΚΤΟΣ ΙΣΟΛΟΓΙΣΜΟΥ

Ενδεχόμενες υποχρεώσεις

—	Εκδοθείσες εγγυήσεις

1 499 675

998 560

Αναλήψεις υποχρεώσεων

—	Μη εκταμιευθέντα δάνεια

1 677 411

1 722 618

—	Μη εκδοθείσες εγγυήσεις

256 299

554 686

Σύνολο εκτός ισολογισμού

3 433 385

3 275 864

Σύνολο πιστωτικού ανοίγματος

6 847 931

6 294 571

3.2.3. Πιστωτικός κίνδυνος από δάνεια και προκαταβολές

3.2.3.1. Επιμέτρηση του πιστωτικού κινδύνου από δάνεια και προκαταβολές

Δάνεια και προκαταβολές ή εγγυήσεις που αναλαμβάνονται από τη Διευκόλυνση τυγχάνουν ολοκληρωμένης εκτίμησης κινδύνου και ποσοτικής εκτίμησης των αναμενόμενων ζημιών, που αντικατοπτρίζονται στην αξιολόγηση δανείου. Πράξεις στο πλαίσιο κονδυλίου χρηματοδότησης με αντίκτυπο (όπως περιγράφεται στη σημείωση 24), εξαιρουμένων των δανείων από ενδιάμεσους, δεν διέπονται από τις κατευθυντήριες γραμμές σχετικά με την πολιτική πιστωτικού κινδύνου και υπόκεινται σε διαφορετική διαδικασία. Οι αξιολογήσεις δανείων καταρτίζονται σύμφωνα με γενικώς αποδεκτά κριτήρια, με βάση την ποιότητα του δανειολήπτη, τη λήξη του δανείου, την εγγύηση και, κατά περίπτωση, τον εγγυητή.

Το σύστημα αξιολόγησης δανείων περιλαμβάνει τις μεθόδους, τις διαδικασίες, τις βάσεις δεδομένων και τα συστήματα πληροφορικής που στηρίζουν την αξιολόγηση του πιστωτικού κινδύνου στο πλαίσιο δανειοδοτικών πράξεων και την ποσοτική εκτίμηση των αναμενόμενων ζημιών. Συνοψίζει πολυάριθμες πληροφορίες με σκοπό τη σχετική κατάταξη των πιστωτικών κινδύνων των δανείων. Οι αξιολογήσεις δανείων αντανακλούν την παρούσα αξία του εκτιμώμενου ύψους των «αναμενόμενων ζημιών», που συνίσταται στην πιθανότητα αθέτησης εκ μέρους των βασικών οφειλετών, στο άνοιγμα σε αθέτηση και στη σοβαρότητα των ζημιών σε περίπτωση αθέτησης. Αξιολογήσεις δανείων χρησιμοποιούνται για τους ακόλουθους σκοπούς:

—	ως βοήθεια για λεπτομερέστερη και περισσότερο ποσοτική αξιολόγηση των κινδύνων δανεισμού,

—	ως δείκτης των διακυμάνσεων του πιστωτικού κινδύνου για τους σκοπούς της ιεράρχησης των προσπαθειών παρακολούθησης,

—	ως περιγραφή της ποιότητας χαρτοφυλακίου του δανείου σε οποιαδήποτε δεδομένη ημερομηνία,

—	ως σημείο αναφοράς για τον υπολογισμό των ετήσιων προσθηκών στο γενικό αποθεματικό δανείων, και

—	ως στοιχείο για τις αποφάσεις σχετικά με την αποτίμηση των κινδύνων.

Για τον προσδιορισμό της αξιολόγησης δανείων συνεκτιμώνται οι ακόλουθοι παράγοντες:

Η πιστοληπτική ικανότητα του δανειολήπτη: η μονάδα «Διαχείριση κινδύνου» εξετάζει με ανεξάρτητο τρόπο τους δανειολήπτες και αξιολογεί την πιστοληπτική τους ικανότητα με βάση εσωτερικές μεθόδους και εξωτερικά δεδομένα. Σύμφωνα με την προσέγγιση των εσωτερικών διαβαθμίσεων της Βασιλείας ΙΙΙ που επιλέχθηκε, η ΕΤΕπ έχει αναπτύξει μια μέθοδο εσωτερικής διαβάθμισης (IRM) για την εσωτερική διαβάθμιση δανειοληπτών και εγγυητών. Η μέθοδος αυτή βασίζεται σε μια σειρά εξειδικευμένων δελτίων βαθμολόγησης για συγκεκριμένους τύπους αντισυμβαλλομένων.

ii)

Η συσχέτιση αθέτησης: ποσοτικοποιεί τις πιθανότητες να προκύψουν ταυτόχρονα οικονομικές δυσκολίες τόσο από την πλευρά του δανειολήπτη όσο και από την πλευρά του εγγυητή. Όσο μεγαλύτερη είναι η συσχέτιση μεταξύ των πιθανοτήτων αθέτησης του δανειολήπτη και του εγγυητή, τόσο μικρότερη είναι η αξία της εγγύησης και, ως εκ τούτου, τόσο χαμηλότερη (ή χειρότερη) η αξιολόγηση των δανείων.

iii)	Η αξία των μέσων εγγύησης και των εξασφαλίσεων: η αξία αυτή αξιολογείται με βάση τον συνδυασμό της πιστοληπτικής ικανότητας του εγγυητή και το είδος του χρησιμοποιούμενου μέσου.

iv)	Το ισχύον ποσοστό ανάκτησης: εφόσον πρόκειται για το ποσό που αναμενόταν να ανακτηθεί μετά την αθέτηση του αντίστοιχου αντισυμβαλλομένου, εκφράζεται ως ποσοστό επί της αντίστοιχης δανειακής έκθεσης

v)	Το συμβατικό πλαίσιο: ένα υγιές συμβατικό πλαίσιο αυξάνει την ποιότητα του δανείου και ενισχύει την αξιολόγηση του δανείου.

vi)	Η διάρκεια του δανείου ή, γενικότερα, οι ταμειακές ροές του δανείου: ανεξαρτήτως των υπολοίπων παραγόντων, όσο μεγαλύτερη είναι η διάρκεια του δανείου, τόσο υψηλότερος είναι ο κίνδυνος να προκύψουν δυσκολίες στην εξυπηρέτησή του.

Η αναμενόμενη ζημία δανείου υπολογίζεται με βάση τον συνδυασμό των πέντε προαναφερθέντων στοιχείων. Ανάλογα με το ύψος της εν λόγω ζημίας, ένα δάνειο κατατάσσεται σε μία από τις ακόλουθες κατηγορίες:

«A»

Δάνεια πρώτης ποιότητας, τα οποία χωρίζονται σε τρεις υποκατηγορίες:

Η υποκατηγορία «A0» περιλαμβάνει δάνεια προς κράτη μέλη της ΕΕ ή με εγγύηση κράτους μέλους της ΕΕ με αναμενόμενη ζημία 0 %.

Η υποκατηγορία «A+» περιλαμβάνει δάνεια που έχουν χορηγηθεί σε οντότητες (ή που τυγχάνουν εγγυήσεων από οντότητες) άλλες εκτός από τα κράτη μέλη της ΕΕ, χωρίς να υπάρχει πρόβλεψη επιδείνωσης της ποιότητας κατά τη διάρκειά τους.

Η υποκατηγορία «A-» περιλαμβάνει δανειοδοτικές πράξεις για τις οποίες υπάρχουν ορισμένες αμφιβολίες σχετικά με τη διατήρηση του παρόντος καθεστώτος τους, αλλά ο κίνδυνος αρνητικών εξελίξεων αναμένεται ότι θα είναι περιορισμένος.

«B»

Δάνεια υψηλής ποιότητας: τα δάνεια αυτά αντιπροσωπεύουν κατηγορία στοιχείων ενεργητικού τα οποία η Τράπεζα εμπιστεύεται, μολονότι το ενδεχόμενο κάποιας μικρής αρνητικής εξέλιξης δεν μπορεί να αποκλεισθεί στο μέλλον. Οι υποκατηγορίες B+ και B- χρησιμοποιούνται για να υποδηλώσουν το ενδεχόμενο τέτοιας επιδείνωσης.

«C»	Δάνεια καλής ποιότητας: ένα παράδειγμα θα μπορούσε να είναι μη εγγυημένα δάνεια προς εύρωστες τράπεζες και επιχειρήσεις, επταετούς διάρκειας, ή ισοδύναμης απόσβεσης και εφάπαξ αποπληρωτέα στη λήξη τους.

«D»

Αυτή η κατηγορία διαβάθμισης αντιπροσωπεύει το όριο μεταξύ δανείων «αποδεκτής ποιότητας» και δανείων που έχουν έλθει αντιμέτωπα με ορισμένες δυσκολίες. Αυτό το σημείο καμπής όσον αφορά την αξιολόγηση δανείων προσδιορίζεται με μεγαλύτερη ακρίβεια με τις υποκατηγορίες D+ και D-. Για τα δάνεια που βαθμολογούνται με D- απαιτούνται αυστηρότερα μέτρα παρακολούθησης.

«E»

Αυτή η κατηγορία διαβάθμισης περιλαμβάνει δάνεια με μεγαλύτερο προφίλ κινδύνου από το συνήθως αποδεκτό. Περιλαμβάνει επίσης δάνεια τα οποία, κατά τη διάρκειά τους, έχουν αντιμετωπίσει σοβαρά προβλήματα και το ενδεχόμενο να καταστούν ζημιογόνα δεν μπορεί να αποκλεισθεί. Για τον λόγο αυτό, τα δάνεια αυτά αποτελούν αντικείμενο στενής και συστηματικής παρακολούθησης. Οι υποκατηγορίες E+ και E- διαφοροποιούν την ένταση αυτής της ειδικής διαδικασίας παρακολούθησης, δεδομένου ότι τα δάνεια με βαθμολόγηση E- βρίσκονται σε τέτοια θέση που υπάρχουν πολλές πιθανότητες το χρέος να μην μπορέσει να εξυπηρετηθεί σε εγκαίρως και επομένως να απαιτηθεί κάποια μορφή αναδιάρθρωσής του που μπορεί, ενδεχομένως, να οδηγήσει σε απομείωση αξίας.

«F»

Το γράμμα F (fail-αποτυχία) υποδηλώνει δάνεια που αντιπροσωπεύουν απαράδεκτους κινδύνους. Δάνεια με διαβάθμιση F- μπορούν να προκύψουν μόνο από εκκρεμείς συναλλαγές οι οποίες, μετά την υπογραφή τους, ήλθαν αντιμέτωπες με απρόβλεπτες, έκτακτες και δραματικά δυσμενείς συνθήκες. Όλες οι πράξεις που χαρακτηρίζονται από απώλεια κεφαλαίου στο πλαίσιο της Διευκόλυνσης διαβαθμίζονται στην κατηγορία F και εφαρμόζεται ειδική διάταξη.

Κατά κανόνα, τα δάνεια με εσωτερική διαβάθμιση D- ή χαμηλότερη τίθενται στον κατάλογο επιτήρησης βάσει εσωτερικής διαβάθμισης. Ωστόσο, αν ένα δάνειο έχει εγκριθεί αρχικά με προφίλ κινδύνου D- ή χαμηλότερο, θα τοποθετηθεί στον κατάλογο επιτήρησης μόνο μετά από σημαντικό πιστωτικό γεγονός το οποίο υποβιβάζει ακόμη περισσότερο το επίπεδο κατάταξης όσον αφορά την αξιολόγηση δανείων κάτω από αυτό που εγκρίνεται.

Στην ενότητα 3.2.3.3, ο πίνακας δείχνει την ανάλυση πιστωτικής ποιότητας του χαρτοφυλακίου δανείων της Διευκόλυνσης το οποίο βασίζεται στις διάφορες κατηγορίες αξιολόγησης δανείων που περιγράφονται ανωτέρω.

3.2.3.2. Ανάλυση της έκθεσης των δανειοδοτήσεων σε πιστωτικό κίνδυνο

Ο πίνακας που ακολουθεί δείχνει τη μέγιστη έκθεση (καθαρή λογιστική αξία) σε πιστωτικό κίνδυνο όσον αφορά δάνεια και προκαταβολές που υπογράφηκαν (είτε εκταμιεύθηκαν είτε δεν εκταμιεύθηκαν) ανά κατηγορία δανειολήπτη, λαμβανομένων υπόψη των εγγυήσεων που χορηγήθηκαν από εγγυητές:

(σε χιλιάδες EUR)
Στις 31.12.2021	Εγγυημένα ποσά	Άλλες πιστωτικές ενισχύσεις	Μη εγγυημένα ποσά	Σύνολο	% συνόλου εκταμιεύσεων
Χρηματοπιστωτικά ιδρύματα	74 086	—	1 115 656	1 189 742	60 %
Επιχειρήσεις	211 067	—	368 877	579 944	29 %
Δημόσιες αρχές	20 776	—	664	21 440	1 %
Κράτη	—	917	194 238	195 155	10 %
Σύνολο εκταμιεύσεων	305 929	917	1 679 435	1 986 281	100 %
Μη εκταμιευθέντα	193 663	—	1 467 146	1 660 809	—
Σύνολο εκταμιευθέντων και μη εκταμιευθέντων	499 592	917	3 146 581	3 647 090	—

(σε χιλιάδες EUR)
Στις 31.12.2020	Εγγυημένα ποσά	Άλλες πιστωτικές ενισχύσεις	Μη εγγυημένα ποσά	Σύνολο	% συνόλου εκταμιεύσεων
Χρηματοπιστωτικά ιδρύματα	87 269	—	963 366	1 050 635	64 %
Επιχειρήσεις	203 772	27 026	177 321	408 119	24 %
Δημόσιες αρχές	21 866	—	1 057	22 923	1 %
Κράτη	—	1 506	190 262	191 768	11 %
Σύνολο εκταμιεύσεων	312 907	28 532	1 332 006	1 673 445	100 %
Μη εκταμιευθέντα	196 692	—	1 492 774	1 689 466	—
Σύνολο εκταμιευθέντων και μη εκταμιευθέντων	509 599	28 532	2 824 780	3 362 911	—

Η διεύθυνση «Διαχείριση συναλλαγών και αναδιάρθρωση» έχει αναλάβει την ευθύνη για την παρακολούθηση οφειλετών και εγγυητών, καθώς και για τη διενέργεια των σχετικών οικονομικών και συμβατικών ελέγχων. Κατά συνέπεια, η αξιοπιστία των δανείων, των δανειοληπτών και των εγγυητών της Διευκόλυνσης υπόκειται σε διαρκή παρακολούθηση, τουλάχιστον μία φορά το έτος, αλλά ακόμη πιο συχνά κατά περίπτωση, ανάλογα με τα πιστωτικά γεγονότα που επέρχονται. Ειδικότερα, η διεύθυνση «Διαχείριση συναλλαγών και αναδιάρθρωση» επανεξετάζει αν πληρούνται τα συμβατικά δικαιώματα και, σε περίπτωση πιστοληπτικής υποβάθμισης και/ή αθέτησης συμβατικής υποχρέωσης, λαμβάνονται μέτρα αποκατάστασης. Μέτρα μετριασμού λαμβάνονται, όποτε κρίνεται αναγκαίο, σύμφωνα με τις κατευθυντήριες γραμμές σχετικά με τον πιστωτικό κίνδυνο. Επίσης, στην περίπτωση ανανέωσης τραπεζικών εγγυήσεων που έχουν ληφθεί για τα δάνειά της, εξασφαλίζεται η αντικατάστασή τους ή η έγκαιρη λήψη μέτρων.

3.2.3.3. Ανάλυση πιστωτικής ποιότητας ανά είδος δανειολήπτη

Οι πίνακες που ακολουθούν δείχνουν την ανάλυση πιστωτικής ποιότητας του χαρτοφυλακίου δανείων της Διευκόλυνσης την 31η Δεκεμβρίου 2021 και την 31η Δεκεμβρίου 2020, σύμφωνα με τις εφαρμογές αξιολόγησης δανείων, βάσει των δανείων που έχουν υπογραφεί (είτε έχουν εκταμιευτεί είτε όχι):

(σε χιλιάδες EUR)
Στις 31.12.2021		Υψηλή ποιότητα	Συνήθης ποιότητα	Ελάχιστος αποδεκτός κίνδυνος	Υψηλός κίνδυνος	Χωρίς διαβάθμιση (*10)	Σύνολο	% επί του συνόλου
Στις 31.12.2021		A έως B-	C	D+	D- και παρακάτω	Χωρίς διαβάθμιση (*10)	Σύνολο	% επί του συνόλου
Δανειολήπτης	Χρηματοπιστωτικά ιδρύματα	285 924	109 219	443 921	1 130 146	—	1 969 210	54 %
	Επιχειρήσεις	108 621	49 059	12 253	532 735	315 011	1 017 679	28 %
	Δημόσιες αρχές	—	20 776	—	—	664	21 440	1 %
	Κράτη	917	2 529	3 360	631 955	—	638 761	17 %
Σύνολο		395 462	181 583	459 534	2 294 836	315 675	3 647 090	100 %

(σε χιλιάδες EUR)
Στις 31.12.2020		Υψηλή ποιότητα	Συνήθης ποιότητα	Ελάχιστος αποδεκτός κίνδυνος	Υψηλός κίνδυνος	Χωρίς διαβάθμιση (*11)	Σύνολο	% επί του συνόλου
Στις 31.12.2020		A έως B-	C	D+	D- και παρακάτω	Χωρίς διαβάθμιση (*11)	Σύνολο	% επί του συνόλου
Δανειολήπτης	Χρηματοπιστωτικά ιδρύματα	290 565	90 445	475 331	815 120	—	1 671 461	50 %
	Επιχειρήσεις	118 990	46 861	14 433	512 142	313 762	1 006 188	30 %
	Δημόσιοι οργανισμοί	—	21 866	—	—	1 057	22 923	1 %
	Κράτη	—	4 865	3 926	653 548	—	662 339	19 %
Σύνολο		409 555	164 037	493 690	1 980 810	314 819	3 362 911	100 %

3.2.3.4 Συγκέντρωση κινδύνων σχετικά με δάνεια και προκαταβολές

3.2.3.4.1 Γεωγραφική ανάλυση

Με βάση τη χώρα του δανειολήπτη, το χαρτοφυλάκιο δανείων της Διευκόλυνσης καταμερίζεται στις ακόλουθες γεωγραφικές περιφέρειες (σε χιλιάδες EUR):

(σε χιλιάδες EUR)
Χώρα δανειολήπτη	31.12.2021	31.12.2020
Αίγυπτος	345 810	319 040
Κένυα	321 069	195 917
Νιγηρία	237 992	236 149
Περιφέρεια χωρών ΑΚΕ	208 795	37 497
Μαυρίκιος	101 446	76 419
Αιθιοπία	96 391	92 346
Μπαρμπέιντος	85 058	75 037
Ρουάντα	64 169	59 114
Ουγκάντα	61 033	61 869
Ζάμπια	52 345	42 553
Κονγκό (Λαϊκή Δημοκρατία)	48 766	56 527
Τανζανία	46 423	60 058
Σενεγάλη	42 968	32 850
Καμερούν	42 097	36 749
Νέα Καληδονία	37 098	41 224
Τζαμάικα	20 776	23 411
Δομινικανή Δημοκρατία	19 076	30 741
Γουινέα	18 972	18 534
Γκάνα	15 835	21 249
Μαλάουι	14 898	17 349
Ζιμπάμπουε	14 708	—
Ανγκόλα	12 253	14 654
Μαλί	12 120	12 918
Μαυριτανία	11 921	38 131
Πράσινο Ακρωτήριο	11 718	14 952
Μοζαμβίκη	9 107	10 775
Νήσοι Κέιμαν	8 692	8 027
Γαλλική Πολυνησία	5 783	8 783
Μπενίν	4 023	3 932
Μπουρκίνα Φάσο	3 581	1 267
Μικρονησία	2 872	3 073
Σεϋχέλλες	2 529	3 359
Εσουατίνι	1 792	—
Αϊτή	1 208	2 617
Νίγηρας	1 182	2 243
Σαμόα	909	1 898
Βανουάτου	866	1 200
Τόγκο	—	10 625
Παλάου	—	358
Σύνολο	1 986 281	1 673 445

3.2.3.4.2. Ανάλυση ανά κλάδο δραστηριότητας

Ο πίνακας που ακολουθεί αναλύει το χαρτοφυλάκιο δανείων της Διευκόλυνσης ανά κλάδο δραστηριότητας του δανειολήπτη. Δανειοδοτικές πράξεις στις οποίες προηγείται η εκταμίευση προς ενδιάμεσους χρηματοπιστωτικούς οργανισμούς πριν από την εκταμίευση προς τον τελικό δικαιούχο, εγγράφονται στον «Τριτογενή τομέα και λοιπά».

(σε χιλιάδες EUR)
Κλάδος δραστηριότητας δανειολήπτη	31.12.2021	31.12.2020
Χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες	1 190 407	1 030 121
Ηλεκτρική ενέργεια	211 761	192 599
Δημόσια διοίκηση	195 154	191 768
Ιατροφαρμακευτική περίθαλψη	170 000	—
Χημικές ουσίες	111 251	89 495
Επιχειρηματικές υπηρεσίες, ΤΠ και μέσα επικοινωνίας	34 306	26 638
Υποδομές αεροπορικών και θαλάσσιων μεταφορών	20 776	21 866
Φαρμακευτικά προϊόντα και ιατρικός εξοπλισμός	13 684	11 709
Τηλεπικοινωνίες	12 253	14 964
Επενδυτικά αγαθά	9 269	11 531
Μέταλλα και εξόρυξη	8 667	34 292
Ανάκτηση και ανακύκλωση αποβλήτων	5 326	6 063
Τριτογενής τομέας και λοιπά	2 561	24 761
Πολλαπλές υπηρεσίες κοινής ωφέλειας	866	1 200
Οικοδομικά υλικά και κατασκευές	—	14 433
Γεωργία και διατροφική αλυσίδα	—	2 005
Σύνολο	1 986 281	1 673 445

3.2.3.5. Έκθεση σε πιστωτικό κίνδυνο για κάθε εσωτερική διαβάθμιση κινδύνου

Η ΕΤΕπ χρησιμοποιεί μια μεθοδολογία εσωτερικής διαβάθμισης η οποία εναρμονίζεται με την προσέγγιση βάσει εσωτερικών διαβαθμίσεων σύμφωνα με τη Βασιλεία ΙΙΙ. Στην πλειονότητα των αντισυμβαλλομένων της Διευκόλυνσης έχει αποδοθεί μια εσωτερική διαβάθμιση σύμφωνα με αυτή τη μεθοδολογία. Στον ακόλουθο πίνακα παρουσιάζεται αναλυτικά το δανειακό χαρτοφυλάκιο της Διευκόλυνσης ξεκινώντας από την καλύτερη εσωτερική διαβάθμιση του δανειολήπτη ή του εγγυητή, ανάλογα με την περίπτωση. Στις περιπτώσεις όπου δεν διατίθεται εσωτερική διαβάθμιση, χρησιμοποιείται η εξωτερική διαβάθμιση για τους σκοπούς της παρούσας ανάλυσης.

Στον πίνακα παρουσιάζονται τόσο τα ανοίγματα σε δάνεια που έχουν υπογραφεί (εκταμιευθέντα και μη εκταμιευθέντα) όσο και τα σταθμισμένα ως προς τον κίνδυνο ανοίγματα, σύμφωνα με μια εσωτερική μεθοδολογία την οποία χρησιμοποιεί η Διευκόλυνση για τη διαχείριση ορίων.

(σε χιλιάδες EUR)
		2021
	Ισοδύναμη βαθμίδα Moody’s	Αναμενόμενες πιστωτικές ζημίες 12μήνου	Αναμενόμενες πιστωτικές ζημίες καθ’ όλη τη διάρκεια ζωής μη απομειωμένης πιστωτικής αξίας	Αναμενόμενες πιστωτικές ζημίες καθ’ όλη τη διάρκεια ζωής απομειωμένης πιστωτικής αξίας	Αποκτηθέντα ή δημιουργηθέντα στοιχεία ενεργητικού απομειωμένης πιστωτικής αξίας	Επιμέτρηση εύλογης αξίας μέσω των αποτελεσμάτων	Σύνολο
Δάνεια και προκαταβολές στο αποσβεσμένο κόστος
Εσωτερική διαβάθμιση 1 — ελάχιστος πιστωτικός κίνδυνος	Aaa	—	64 876	—	—	—	64 876
Εσωτερική διαβάθμιση 2 — πολύ χαμηλός πιστωτικός κίνδυνος	Aa1 — Aa3	85 059	—	—	—	—	85 059
Εσωτερική διαβάθμιση 3 — χαμηλός πιστωτικός κίνδυνος	A1 — A3	1 056	—	—	—	—	1 056
Εσωτερική διαβάθμιση 4 — μέτριος πιστωτικός κίνδυνος	Baa1 — Baa3	46 507	—	—	—	—	46 507
Εσωτερική διαβάθμιση 5 — οικονομικά αδύναμος αντισυμβαλλόμενος	Ba1 — Ba3	435 300	12 288	—	—	—	447 588
Εσωτερική διαβάθμιση 6 — υψηλός πιστωτικός κίνδυνος	B1 — B3	556 705	237 898	—	—	—	794 603
Εσωτερική διαβάθμιση 7 — πολύ υψηλός πιστωτικός κίνδυνος	κάτω από Caa1	55 928	258 220	—	—	—	314 148
Εσωτερική διαβάθμιση 8 — αντισυμβαλλόμενος σε αθέτηση	κάτω από Caa1, αλλά σε αθέτηση	—	—	69 180	—	—	69 180
Δάνεια και προκαταβολές στην εύλογη αξία μέσω των αποτελεσμάτων		—	—	—	—	272 917	272 917
Πρόβλεψη ζημίας και προσαρμογή εύλογης αξίας		-3 565	-33 268	-30 169	—	-42 651	- 109 653
Λογιστική αξία δανείων και προκαταβολών		1 176 990	540 014	39 011	—	230 266	1 986 281
Δανειακές δεσμεύσεις
Εσωτερική διαβάθμιση 1 — ελάχιστος πιστωτικός κίνδυνος	Aaa	—	—	—	—	—	—
Εσωτερική διαβάθμιση 2 — πολύ χαμηλός πιστωτικός κίνδυνος	Aa1 — Aa3	86 796	—	—	—	—	86 796
Εσωτερική διαβάθμιση 3 — χαμηλός πιστωτικός κίνδυνος	A1 — A3	87 000	—	—	—	—	87 000
Εσωτερική διαβάθμιση 4 — μέτριος πιστωτικός κίνδυνος	Baa1 — Baa3	61 060	—	—	—	—	61 060
Εσωτερική διαβάθμιση 5 — οικονομικά αδύναμος αντισυμβαλλόμενος	Ba1 — Ba3	173 963	—	—	—	—	173 963
Εσωτερική διαβάθμιση 6 — υψηλός πιστωτικός κίνδυνος	B1 — B3	777 195	18 595	—	—	—	795 790
Εσωτερική διαβάθμιση 7 — πολύ υψηλός πιστωτικός κίνδυνος	κάτω από Caa1	45 955	167 782	—	—	—	213 737
Εσωτερική διαβάθμιση 8 — αντισυμβαλλόμενος σε αθέτηση	κάτω από Caa1, αλλά σε αθέτηση	—	—	10 000	—	—	10 000
Χωρίς εσωτερική διαβάθμιση (*12)		129 669	27 365	—	—	—	157 034
Δάνεια και προκαταβολές στην εύλογη αξία μέσω των αποτελεσμάτων		—	—	—	—	92 031	92 031
Πρόβλεψη ζημίας και προσαρμογή εύλογης αξίας		-1 693	-14 909	—	—	—	-16 602
Λογιστική αξία δανειακών δεσμεύσεων		1 359 945	198 833	10 000	—	92 031	1 660 809

(σε χιλιάδες EUR)
		2020
	Ισοδύναμη βαθμίδα Moody’s	Αναμενόμενες πιστωτικές ζημίες 12μήνου	Αναμενόμενες πιστωτικές ζημίες καθ’ όλη τη διάρκεια ζωής μη απομειωμένης πιστωτικής αξίας	Αναμενόμενες πιστωτικές ζημίες καθ’ όλη τη διάρκεια ζωής απομειωμένης πιστωτικής αξίας	Αποκτηθέντα ή δημιουργηθέντα στοιχεία ενεργητικού απομειωμένης πιστωτικής αξίας	Επιμέτρηση εύλογης αξίας μέσω των αποτελεσμάτων	Σύνολο
Δάνεια και προκαταβολές στο αποσβεσμένο κόστος
Εσωτερική διαβάθμιση 1 — ελάχιστος πιστωτικός κίνδυνος	Aaa	—	73 545	—	—	—	73 545
Εσωτερική διαβάθμιση 2 — πολύ χαμηλός πιστωτικός κίνδυνος	Aa1 — Aa3	75 048	—	—	—	—	75 048
Εσωτερική διαβάθμιση 3 — χαμηλός πιστωτικός κίνδυνος	A1 — A3	2 087	—	—	—	—	2 087
Εσωτερική διαβάθμιση 4 — μέτριος πιστωτικός κίνδυνος	Baa1 — Baa3	54 412	6 087	—	—	—	60 499
Εσωτερική διαβάθμιση 5 — οικονομικά αδύναμος αντισυμβαλλόμενος	Ba1 — Ba3	392 787	19 761	—	—	—	412 548
Εσωτερική διαβάθμιση 6 — υψηλός πιστωτικός κίνδυνος	B1 — B3	581 607	193 877	32 032	—	—	807 516
Εσωτερική διαβάθμιση 7 — πολύ υψηλός πιστωτικός κίνδυνος	κάτω από Caa1	70 495	177 919	1 493	—	—	249 907
Εσωτερική διαβάθμιση 8 — αντισυμβαλλόμενος σε αθέτηση	κάτω από Caa1, αλλά σε αθέτηση	—	5 693	45 000	—	—	50 693
Δάνεια και προκαταβολές στην εύλογη αξία μέσω των αποτελεσμάτων		—	—	—	—	92 436	92 436
Πρόβλεψη ζημίας και προσαρμογή εύλογης αξίας		-16 389	-43 976	-44 538	—	-45 931	- 150 834
Λογιστική αξία δανείων και προκαταβολών		1 160 047	432 906	33 987	—	46 505	1 673 445
Δανειακές δεσμεύσεις
Εσωτερική διαβάθμιση 2 — πολύ χαμηλός πιστωτικός κίνδυνος	Aa1 — Aa3	95 067	—	—	—	—	95 067
Εσωτερική διαβάθμιση 3 — χαμηλός πιστωτικός κίνδυνος	A1 — A3	87 000	—	—	—	—	87 000
Εσωτερική διαβάθμιση 4 — μέτριος πιστωτικός κίνδυνος	Baa1 — Baa3	57 282	—	—	—	—	57 282
Εσωτερική διαβάθμιση 5 — οικονομικά αδύναμος αντισυμβαλλόμενος	Ba1 — Ba3	152 264	—	—	—	—	152 264
Εσωτερική διαβάθμιση 6 — υψηλός πιστωτικός κίνδυνος	B1 — B3	675 365	8 964	—	—	—	684 329
Εσωτερική διαβάθμιση 7 — πολύ υψηλός πιστωτικός κίνδυνος	κάτω από Caa1	72 500	110 331	—	—	—	182 831
Εσωτερική διαβάθμιση 8 — αντισυμβαλλόμενος σε αθέτηση	κάτω από Caa1, αλλά σε αθέτηση	—	—	38 497	—	—	38 497
Χωρίς εσωτερική διαβάθμιση (*13)		129 669	27 365	—	—	—	157 034
Δάνεια και προκαταβολές στην εύλογη αξία μέσω των αποτελεσμάτων		—	—	—	—	268 314	268 314
Πρόβλεψη ζημίας και προσαρμογή εύλογης αξίας		-6 817	-26 335	—	—	—	-33 152
Λογιστική αξία δανειακών δεσμεύσεων		1 262 330	120 325	38 497	—	268 314	1 689 466

Η ΕΤΕπ παρακολουθεί σε διαρκή βάση τα γεγονότα τα οποία επηρεάζουν τους δανειολήπτες και τους εγγυητές της, ιδίως τις τράπεζες. Ειδικότερα, η ΕΤΕπ αξιολογεί σε μεμονωμένη βάση τα συμβατικά της δικαιώματα σε περίπτωση πιστοληπτικής υποβάθμισης και αναζητά μέτρα μετριασμού. Επίσης, παρακολουθεί στενά τις ανανεώσεις τραπεζικών εγγυήσεων που έχουν ληφθεί για τα δάνειά της ώστε να εξασφαλίζεται η αντικατάστασή τους ή η έγκαιρη λήψη μέτρων εάν χρειάζεται.

3.2.3.6. Καθυστερούμενες οφειλές στο πλαίσιο χορηγηθέντων δανείων και απομειώσεις

Τα ποσά καθυστερούμενων οφειλών εντοπίζονται, παρακολουθούνται και αναφέρονται σύμφωνα με τις διαδικασίες που προβλέπονται στις «Κατευθυντήριες γραμμές και διαδικασίες για τη χρηματοδότηση δραστηριοτήτων παρακολούθησης» και ισχύουν για όλο τον τραπεζικό τομέα. Οι διαδικασίες αυτές συνάδουν με τις βέλτιστες τραπεζικές πρακτικές και εγκρίνονται για όλα τα δάνεια που τελούν υπό τη διαχείριση της ΕΤΕπ.

Η διαδικασία παρακολούθησης είναι δομημένη κατά τρόπον ώστε να εξασφαλίζεται ότι i) οι δυνητικές καθυστερήσεις οφειλών εντοπίζονται και αναφέρονται δεόντως στις αρμόδιες υπηρεσίες με ελάχιστη καθυστέρηση· ii) οι περιπτώσεις κρίσιμης σημασίας παραπέμπονται αμέσως στο κατάλληλο επιχειρησιακό επίπεδο λήψης αποφάσεων· iii) προβλέπεται τακτική υποβολή εκθέσεων στη διοίκηση της Διευκόλυνσης σχετικά με το γενικό καθεστώς.

Οι καθυστερήσεις και οι απομειώσεις σχετικά με δάνεια και προκαταβολές μπορούν να αναλυθούν ως εξής:

(σε χιλιάδες EUR)
	Δάνεια και προκαταβολές	Δάνεια και προκαταβολές
	31.12.2021	31.12.2020
Λογιστική αξία	1 986 281	1 673 445
Αναμενόμενες πιστωτικές ζημίες καθ’ όλη τη διάρκεια ζωής απομειωμένης πιστωτικής αξίας
Ακαθάριστο ποσό	69 180	45 000
Απομείωση — Πρόβλεψη ζημίας	-30 169	-44 538
Λογιστική αξία των αναμενόμενων πιστωτικών ζημιών καθ’ όλη τη διάρκεια ζωής απομειωμένης πιστωτικής αξίας	39 011	462
Ληξιπρόθεσμα αλλά μη απομειωμένης πιστωτικής αξίας
Ληξιπρόθεσμες απαιτήσεις
0-30 ημερών	2 334	2 008
30-60 ημερών	9	—
60-90 ημερών	—	—
90-180 ημερών	—	174
άνω των 180 ημερών	—	—
Λογιστική αξία ληξιπρόθεσμων αλλά μη απομειωμένης πιστωτικής αξίας	2 343	2 182
Λογιστική αξία μη ληξιπρόθεσμων και μη απομειωμένης πιστωτικής αξίας	1 944 927	1 670 801
Σύνολο λογιστικής αξίας δανείων και προκαταβολών	1 986 281	1 673 445

3.2.3.7. Ευαισθησία των αναμενόμενων πιστωτικών ζημιών σε μελλοντικές οικονομικές συνθήκες (σε χιλιάδες EUR)

Οι αναμενόμενες πιστωτικές ζημίες εμφανίζουν ευαισθησία σε κρίσεις και παραδοχές που πραγματοποιούνται όσον αφορά τη διατύπωση μελλοντοστραφών σεναρίων. Η ΕΤΕπ διενεργεί ανάλυση ευαισθησίας των αναμενόμενων πιστωτικών ζημιών που αναγνωρίζονται σε σημαντικές κατηγορίες των στοιχείων ενεργητικού της.

Οι προβλέψεις των μελλοντικών οικονομικών συνθηκών (μέσω μακροοικονομικών σεναρίων) αποτελούν στοιχεία για το υπόδειγμα πρόβλεψης που παράγει παραμέτρους κινδύνου υπό όρους, οι οποίες αποτελούν στοιχείο για τον υπολογισμό της πρόβλεψης ζημίας.

Τα σενάρια προκύπτουν από τον κλυδωνισμό του ΑΕΠ, το οποίο αποτελεί τον βασικό δείκτη μέτρησης της οικονομικής δραστηριότητας. Οι κλυδωνισμοί του πραγματικού ΑΕΠ βαθμονομούνται ώστε να αναπαράγουν την προηγούμενη μεταβλητότητα της μεταβλητής. Επιπλέον, εφαρμόζεται η γνώμη εμπειρογνωμόνων, κατά περίπτωση, για τη βελτίωση του μεγέθους και της επιμονής των κλυδωνισμών του ΑΕΠ. Ως εκ τούτου, οι κλυδωνισμοί προσδιορίζονται μαζί με μια συνάρτηση απόσβεσης με σκοπό να προσδιοριστεί ο αντίκτυπος των κλυδωνισμών διαχρονικά. Οι πιθανότητες που συνδέονται με κάθε σενάριο καθορίζονται λαμβάνοντας υπόψη τους δείκτες (μεταβλητότητας) της αγοράς και τους εσωτερικά ανεπτυγμένους δείκτες/τα μέσα παρακολούθησης που χρησιμοποιούνται με συνεπή τρόπο διαχρονικά για την αποτύπωση της αβεβαιότητας. Η στάθμιση των θετικών και αρνητικών κλυδωνισμών εξαρτάται από το ισοζύγιο των κινδύνων στην οικονομία· κατά μέσο όρο εφαρμόστηκαν αρνητικοί και θετικοί κλυδωνισμοί ύψους -15 250 EUR (2020: -20 533 EUR) και 11 780 EUR (2020: 17 658 EUR), αντιστοίχως, σε τριμηνιαίες προβολές στην προηγούμενη διαδικασία.

Στον πίνακα που ακολουθεί παρουσιάζεται η πρόβλεψη ζημίας από δάνεια και προκαταβολές των σταδίων 1 και 2. Κάθε μελλοντοστραφές σενάριο (π.χ. βασικό σενάριο, θετικό και αρνητικό) σταθμίστηκε κατά 100 % αντί της εφαρμογής συντελεστών στάθμισης πιθανότητας στα τρία σενάρια.

(σε χιλιάδες EUR)
	2021
	Θετικό	Βασικό	Αρνητικό
Μεικτό άνοιγμα	3 319 800	3 319 800	3 319 800
Πρόβλεψη ζημίας	37 862	49 642	64 892

(σε χιλιάδες EUR)
	2020
	Θετικό	Βασικό	Αρνητικό
Μεικτό άνοιγμα	3 063 652	3 063 652	3 063 652
Πρόβλεψη ζημίας	70 645	88 303	108 836

3.2.3.8. Επαναδιαπραγμάτευση και ρύθμιση δανείων

Η ΕΤΕπ θεωρεί ότι τα δάνεια (δηλαδή δάνεια, χρεωστικοί τίτλοι και δανειακές δεσμεύσεις) είναι σε ρύθμιση όταν έχουν παραταθεί μέτρα ρύθμισης. Τα μέτρα ρύθμισης συνίστανται σε «παραχωρήσεις» τις οποίες αποφασίζει να χορηγήσει η ΕΤΕπ σε οφειλέτη ο οποίος θεωρείται ότι αδυνατεί να συμμορφωθεί με τους συμβατικούς όρους και τις προϋποθέσεις εξυπηρέτησης του χρέους λόγω των οικονομικών δυσχερειών του, προκειμένου να μπορέσει ο οφειλέτης να εξυπηρετήσει το χρέος ή να αναχρηματοδοτήσει, εν όλω ή εν μέρει, τη σύμβαση. Τα ανοίγματα αντιμετωπίζονται ως ανοίγματα σε ρύθμιση όταν έχει χορηγηθεί παραχώρηση, ανεξάρτητα από το αν κάποιο ποσό είναι ληξιπρόθεσμο ή αν το άνοιγμα ταξινομείται ως άνοιγμα σε αθέτηση. Τα ανοίγματα δεν αντιμετωπίζονται ως ανοίγματα σε ρύθμιση όταν ο οφειλέτης δεν αντιμετωπίζει οικονομικές δυσχέρειες.

Κατά τη συνήθη πορεία των επιχειρηματικών εργασιών, η αξιολόγηση των εν λόγω δανείων θα είχε επιδεινωθεί, τα δάνεια θα είχαν συμπεριληφθεί στον κατάλογο επιτήρησης πριν από την επαναδιαπραγμάτευση και το χρηματοδοτικό μέσο θα μεταφερόταν από το στάδιο 1 στο στάδιο 2 στο υπόδειγμα απομείωσης τριών σταδίων. Μετά την επαναδιαπραγμάτευση, η ΕΤΕπ θα συνεχίσει να παρακολουθεί στενά τα εν λόγω δάνεια και το χρηματοδοτικό μέσο θα καταστεί απομειωμένης πιστωτικής αξίας και θα μεταφερθεί στο στάδιο 3. Αν στη συνέχεια βελτιωθεί επαρκώς η αξιολόγηση ενός δανείου, το δάνειο διαγράφεται από τον κατάλογο επιτήρησης σύμφωνα με τις διαδικασίες της ΕΤΕπ.

Στο πλαίσιο της αντίδρασής της στις οικονομικές επιπτώσεις της πανδημίας COVID-19, η Τράπεζα αποφάσισε να θέσει στη διάθεση των πελατών της ορισμένα υποστηρικτικά μέτρα σε συγκεκριμένες περιπτώσεις, τα οποία περιλαμβάνουν, μεταξύ άλλων, i) την προσωρινή χαλάρωση (συμπεριλαμβανομένων των απαλλαγών) των χρηματοοικονομικών συμφωνιών και άλλων βασικών ρητρών, ii) την εκ νέου κατάρτιση προφίλ των ταμειακών ροών με τον καθορισμό νέων χρονοδιαγραμμάτων αποπληρωμής ή την προσωρινή αναστολή των υποχρεώσεων αποπληρωμής και iii) ορισμένα άλλα συμπληρωματικά υποστηρικτικά μέτρα, όπως η υπογραφή νέων συμβάσεων, η επιτάχυνση των εκταμιεύσεων δανείων και η αύξηση των ποσών που χορηγούνται σε δανειολήπτες. Η Τράπεζα αξιολογεί τα αιτήματα λήψης τέτοιων μέτρων, κατά περίπτωση, εντός των ορίων ορισμένων ειδικών προϋποθέσεων. Τα μέτρα αυτά προορίζονται να επεκταθούν σε πελάτες οι οποίοι πλήττονται προσωρινά από τις οικονομικές επιπτώσεις της πανδημίας COVID-19, αλλά δεν αντιμετωπίζουν διαρθρωτικές οικονομικές δυσκολίες ή ζητήματα φερεγγυότητας και θεωρούνται λειτουργούσες επιχειρήσεις τη στιγμή της χορήγησης των εν λόγω μέτρων. Αν, ως αποτέλεσμα της αξιολόγησης, ένας πελάτης δεν πληροί τις απαιτήσεις αυτές ή αν η Διευκόλυνση εντοπίσει κινδύνους για τη μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα του επιχειρηματικού μοντέλου του πελάτη, θα εξετάζει τυχόν άλλα κατάλληλα μέτρα και, εφόσον κρίνεται αναγκαίο, θα ακολουθεί τις συνήθεις διαδικασίες αναδιάρθρωσης της ΕΤΕπ.

Στα μέτρα και στις πρακτικές ρύθμισης που εφάρμοσε η ΕΤΕπ κατά τη διάρκεια της περιόδου αναφοράς περιλαμβάνονται, ενδεικτικά, η παράταση της προθεσμίας λήξης, η αναστολή καταβολής του κεφαλαίου μόνο, η αναστολή της καταβολής κεφαλαίου και τόκων, η παραβίαση σημαντικών ρητρών και η κεφαλαιοποίηση των ληξιπρόθεσμων οφειλών.

Οι πράξεις που υπόκεινται σε μέτρα ρύθμισης αναφέρονται στον πίνακα που ακολουθεί:

(σε χιλιάδες EUR)
	31.12.2021		31.12.2020
	Εξυπηρετούμενα	Μη εξυπηρετούμενα	Εξυπηρετούμενα	Μη εξυπηρετούμενα
Αριθμός συμβάσεων που υπόκεινται σε πρακτικές ρύθμισης	16	9	12	14
Λογιστικές αξίες (περιλ. τόκων και καθυστερούμενων οφειλών)	210 553	58 742	169 274	58 748
Αναγνώριση πρόβλεψης για αναμενόμενες πιστωτικές ζημίες	16 124	20 475	19 311	28 934
Έσοδα από τόκους σε σχέση με συμβάσεις ρύθμισης	11 583	3 563	7 729	5 099
Ανοίγματα που έχουν διαγραφεί ή που έχουν παύσει να αναγνωρίζονται (έπειτα από λήξη/πώληση της πράξης)	—	—	—	49 472

(σε χιλιάδες EUR)
	Μέτρα ρύθμισης
	31.12.2020	Παράταση προθεσμίας λήξης	Αναστολή καταβολής κεφαλαίου και τόκων	Παράβαση σημαντικών χρηματοοικονομικών ρητρών	Λοιπά	Συμβατική αποπληρωμή, καταγγελία και/ή διαγραφές	31.12.2021
Χρηματοπιστωτικά ιδρύματα	90 525	—	—	61 942	4 920	-8 061	149 326
Επιχειρήσεις	137 497	-690	—	-13 752	—	-3 086	119 969
Σύνολο	228 022	-690	—	48 190	4 920	-11 147	269 295

3.2.4. Πιστωτικός κίνδυνος σχετικά με ταμειακά διαθέσιμα και ισοδύναμά τους

Τα διαθέσιμα κεφάλαια επενδύονται σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα της Διευκόλυνσης σχετικά με τις συμβατικές υποχρεώσεις εκταμίευσης. Την 31η Δεκεμβρίου 2021 και την 31η Δεκεμβρίου 2020 οι επενδύσεις είχαν τη μορφή τραπεζικών καταθέσεων, πιστοποιητικών κατάθεσης και εμπορικών χρεογράφων.

Οι εγκεκριμένες οντότητες έχουν πιστοληπτική διαβάθμιση παρόμοια με τις βραχυπρόθεσμες και μακροπρόθεσμες διαβαθμίσεις που απαιτούνται για τις τοποθετήσεις ταμειακών διαθεσίμων της ίδιας της ΕΤΕπ. Σε περίπτωση που έχουν χορηγηθεί διαφορετικές πιστοληπτικές διαβαθμίσεις από περισσότερους από έναν οργανισμούς πιστοληπτικής αξιολόγησης, υπερισχύει η χαμηλότερη διαβάθμιση. Το μέγιστο εγκεκριμένο όριο για κάθε εγκεκριμένη τράπεζα είναι επί του παρόντος 50 εκατ. EUR (πενήντα εκατομμύρια ευρώ). Εξαίρεση από τον κανόνα αυτόν παραχωρήθηκε στη Societe Generale, στην οποία η Διευκόλυνση τηρεί τους οικείους επιχειρησιακούς λογαριασμούς διαθεσίμων. Το όριο βραχυπρόθεσμων πιστώσεων για τη Societe Generale στις 31 Δεκεμβρίου 2021 και στις 31 Δεκεμβρίου 2020 ανερχόταν σε 110 εκατ. EUR (εκατόν δέκα εκατομμύρια ευρώ). Το αυξημένο όριο ισχύει για το σύνολο των ταμειακών διαθεσίμων που τηρούνται στους επιχειρησιακούς λογαριασμούς διαθεσίμων και των μέσων που εκδίδονται από τον ίδιο αντισυμβαλλόμενο και τηρούνται στο ταμειακό χαρτοφυλάκιο.

Όλες οι επενδύσεις εκτελέστηκαν με εγκεκριμένες οντότητες και έχουν μέγιστη επιτρεπόμενη διάρκεια τριών μηνών από την ημερομηνία αξίας. Κάθε υπέρβαση του ορίου πιστωτικών ανοιγμάτων αναφέρθηκε στους εντολείς. Την 31η Δεκεμβρίου 2021 και την 31η Δεκεμβρίου 2020 όλες οι προθεσμιακές καταθέσεις, τα εμπορικά χρεόγραφα και τα μετρητά που διακρατούνταν στο ταμειακό χαρτοφυλάκιο της Διευκόλυνσης είχαν ελάχιστη διαβάθμιση P-2 (ισοδύναμη Moody’s) κατά την ημερομηνία διακανονισμού.

Ο πίνακας που ακολουθεί δείχνει την κατάσταση των ταμειακών διαθεσίμων και των ισοδυνάμων τους, καθώς και τους δεδουλευμένους τόκους:

(σε χιλιάδες EUR)
Ελάχιστη βραχυπρόθεσμη πιστοληπτική διαβάθμιση	Ελάχιστη μακροπρόθεσμη πιστοληπτική διαβάθμιση	31.12.2021		31.12.2020
(Moody’s)	(Moody’s)	31.12.2021		31.12.2020
P-1	Aaa	299 814	22 %	49 988	5 %
P-1	Aa2	160 066	12 %	25 022	3 %
P-1	Aa3	67 036	5 %	130 024	14 %
P-1	A1	82 730	6 %	99 969	11 %
P-1	A2	199 879	15 %	119 972	13 %
P-1	A3	444 064	32 %	498 965	54 %
P-2	A3	104 975	8 %	—	—
Σύνολο		1 358 564	100 %	923 940	100 %

3.2.5. Πιστωτικός κίνδυνος σχετικά με παράγωγα προϊόντα

3.2.5.1. Πολιτική πιστωτικού κινδύνου παράγωγων προϊόντων

Ο πιστωτικός κίνδυνος όσον αφορά παράγωγα προϊόντα είναι η ζημία που μπορεί να υποστεί ένα δεδομένο συμβαλλόμενο μέρος, όταν το άλλο συμβαλλόμενο μέρος δεν μπορεί να τηρήσει τις συμβατικές του υποχρεώσεις. Ο πιστωτικός κίνδυνος που συνδέεται με παράγωγα προϊόντα ποικίλλει ανάλογα με ορισμένους παράγοντες (όπως επιτόκια και συναλλαγματικές ισοτιμίες) και γενικά ανταποκρίνεται μόνο σε μικρό μέρος της τεκμαρτής τους αξίας.

Στο πλαίσιο των συνήθων δραστηριοτήτων της, η Διευκόλυνση μπορεί να συνάπτει συμβάσεις ανταλλαγής (swap) για την κάλυψη ειδικών δανειοδοτικών πράξεων ή προθεσμιακές συμβάσεις συναλλάγματος με σκοπό την αντιστάθμιση των συναλλαγματικών της θέσεων, που εκφράζονται σε άλλα νομίσματα πλην του ευρώ και τα οποία αποτελούν αντικείμενο διαπραγμάτευσης σε ενεργό αγορά. Όλες οι ανταλλαγές (swaps) εκτελούνται από την ΕΤΕπ με εξωτερικό αντισυμβαλλόμενο. Οι ανταλλαγές ρυθμίζονται από τις ίδιες κύριες συμφωνίες ανταλλαγής και τα παραρτήματα πιστωτικής στήριξης που έχουν υπογραφεί μεταξύ της ΕΤΕπ και των εξωτερικών αντισυμβαλλομένων της.

3.2.5.2. Επιμέτρηση πιστωτικού κινδύνου για παράγωγα προϊόντα

Όλες οι εκτελούμενες ανταλλαγές από την ΕΤΕπ που έχουν σχέση με τη Διευκόλυνση υπόκεινται στο ίδιο συμβατικό πλαίσιο και τις ίδιες μεθόδους που εφαρμόζονται για τα παράγωγα προϊόντα τα οποία διαπραγματεύεται η ΕΤΕπ για τους δικούς της σκοπούς. Συγκεκριμένα, η επιλεξιμότητα αντισυμβαλλομένων ανταλλαγής προσδιορίζεται από την ΕΤΕπ με βάση τους ίδιους όρους επιλεξιμότητας που εφαρμόζονται για τους γενικούς σκοπούς της ανταλλαγής.

Η ΕΤΕπ μετρά την έκθεση σε πιστωτικό κίνδυνο που έχει σχέση με ανταλλαγές (swaps) και παράγωγα προϊόντα με βάση την προσέγγιση καθαρού ανοίγματος στην αγορά (Net Market Exposure — «NME») και του δυνητικού μελλοντικού ανοίγματος (Potential Future Exposure — «PFE») για τους σκοπούς της υποβολής εκθέσεων και της παρακολούθησης της τήρησης ορίων. Οι προσεγγίσεις NME και PFE περιλαμβάνουν εξολοκλήρου τα παράγωγα προϊόντα που έχουν σχέση με την Επενδυτική Διευκόλυνση.

Η Διευκόλυνση συνάπτει βραχυπρόθεσμες συμβάσεις ανταλλαγής νομισμάτων («FX swaps») με σκοπό να αντισταθμιστεί ο νομισματικός κίνδυνος σχετικά με εκταμιεύσεις δανείων σε νομίσματα άλλα από το ευρώ. Οι βραχυπρόθεσμες ανταλλαγές νομισμάτων (FX swaps) έχουν μέγιστη προθεσμία λήξης τριών μηνών και ανανεώνονται συστηματικά. Το τεκμαρτό ποσό των συναλλαγματικών ανταλλαγών ανήλθε σε 1 530,0 εκατ. EUR την 31η Δεκεμβρίου 2021 έναντι 1 480,0 εκατ. EUR την 31η Δεκεμβρίου 2020. Η εύλογη αξία των συναλλαγματικών ανταλλαγών ανήλθε σε -16,3 εκατ. EUR την 31η Δεκεμβρίου 2021 έναντι 33,6 εκατ. EUR την 31η Δεκεμβρίου 2020.

Η Διευκόλυνση συνάπτει διασυναλλαγματικές συμφωνίες ανταλλαγής με σκοπό την αντιστάθμιση του συναλλαγματικού κινδύνου από εκταμιεύσεις δανείων σε άλλα νομίσματα εκτός του ευρώ. Οι διασυναλλαγματικές ανταλλαγές έχουν μακροπρόθεσμη λήξη. Το ονομαστικό ποσό των συναλλαγματικών ανταλλαγών ανερχόταν σε 51,9 εκατ. EUR στις 31 Δεκεμβρίου 2021 και η εύλογη αξία των συναλλαγματικών ανταλλαγών ανερχόταν σε -2,6 εκατ. EUR στις 31 Δεκεμβρίου 2021 έναντι της 31ης Δεκεμβρίου 2020, όταν δεν υπήρχαν διασυναλλαγματικές ανταλλαγές.

Η Διευκόλυνση συνάπτει συμβάσεις ανταλλαγής επιτοκίου με σκοπό την αντιστάθμιση του κινδύνου επιτοκίου σχετικά με εκταμιευθέντα δάνεια. Στις 31 Δεκεμβρίου 2021 οι συμφωνίες ανταλλαγής επιτοκίου είχαν εκκαθαριστεί. Ανεξόφλητο ονομαστικό ποσό ύψους 0,0 εκατ. EUR (2020: 17,7 εκατ. EUR) και εύλογη αξία 0,0 εκατ. EUR (2020: -0,6 εκατ. EUR).

3.2.6. Πιστωτικός κίνδυνος όσον αφορά ταμειακά χρηματοοικονομικά στοιχεία ενεργητικού

Στον ακόλουθο πίνακα παρουσιάζεται η κατάσταση του ταμειακού χαρτοφυλακίου το οποίο απαρτίζεται εξ ολοκλήρου από εμπορικά χρεόγραφα εκδοθέντα από υποκρατικούς φορείς, τράπεζες και μη τραπεζικές οντότητες με αρχική διάρκεια άνω των τριών μηνών. Τα κράτη μέλη της ΕΕ, οι οργανισμοί τους, οι τράπεζες και οι μη τραπεζικές οντότητες είναι αποδεκτοί εκδότες. Το μέγιστο εγκεκριμένο όριο για κάθε εγκεκριμένο εκδότη είναι 50 000 000 EUR (πενήντα εκατομμύρια ευρώ). Επενδύσεις σε μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα ομόλογα θα μπορούσαν να είναι επίσης επιλέξιμες, ανάλογα με τις απαιτήσεις ρευστότητας:

(σε χιλιάδες EUR)
Ελάχιστη βραχυπρόθεσμη πιστοληπτική διαβάθμιση	Ελάχιστη μακροπρόθεσμη πιστοληπτική διαβάθμιση	31.12.2021		31.12.2020
(Moody’s)	(Moody’s)	31.12.2021		31.12.2020
P-1	Aa1	—	0 %	50 006	14 %
P-1	Aa2	—	0 %	50 040	14 %
P-1	Aa3	—	0 %	50 016	14 %
P-1	Aaa	—	0 %	51 705	15 %
P-1	A2	—	0 %	50 058	15 %
P-2	Baa1	—	0 %	50 035	14 %
P-2	Baa3	—	0 %	50 013	14 %
Σύνολο		—	0 %	351 873	100 %

3.3. Κίνδυνος ρευστότητας

Οι κίνδυνος ρευστότητας αφορά την ικανότητα της οντότητας να χρηματοδοτεί αυξήσεις στοιχείων ενεργητικού και να καλύπτει υποχρεώσεις που καθίστανται ληξιπρόθεσμες, χωρίς να προκαλούνται απαράδεκτες ζημίες. Ο κίνδυνος αυτός μπορεί να κατανεμηθεί σε κίνδυνο χρηματοδότησης της ρευστότητας και σε κίνδυνο ρευστότητας της αγοράς. Κίνδυνος ρευστότητας είναι ο κίνδυνος μια οντότητα να μην είναι σε θέση να ανταποκριθεί αποτελεσματικά τόσο στις αναμενόμενες όσο και στις απροσδόκητες τρέχουσες και μελλοντικές ανάγκες για ταμειακές ροές χωρίς αυτό να επηρεάζει την καθημερινές λειτουργίες της ή την οικονομική της κατάσταση. Κίνδυνος ρευστότητας της αγοράς είναι ο κίνδυνος μια οντότητα να μην μπορεί εύκολα να αντισταθμίσει ή να εξαλείψει μια θέση στην τιμή της αγοράς λόγω ανεπαρκούς βάθους της αγοράς ή διαταραχής της αγοράς.

3.3.1. Διαχείριση κινδύνου ρευστότητας

Η Διευκόλυνση χρηματοδοτείται κατά πρώτον με ετήσιες συνεισφορές των κρατών μελών, καθώς και με εισροές που προκύπτουν από πράξεις της Διευκόλυνσης. Η Διευκόλυνση διαχειρίζεται τον κίνδυνο χρηματοδότησης της ρευστότητάς της, κυρίως με τον προγραμματισμό των καθαρών της αναγκών σε ρευστότητα και των απαιτούμενων ετήσιων συνεισφορών των κρατών μελών.

Για να υπολογισθούν οι ετήσιες συνεισφορές των κρατών μελών, οι ρυθμοί εκταμίευσης του υφιστάμενου και του προγραμματιζόμενου χαρτοφυλακίου μελετώνται και παρακολουθούνται καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους. Για τη διόρθωση ετήσιων απαιτήσεων ρευστότητας λαμβάνονται υπόψη έκτακτα γεγονότα, όπως πρόωρες επιστροφές, πωλήσεις μετοχών ή περιπτώσεις αθέτησης.

Για να μειωθεί περισσότερο ο κίνδυνος ρευστότητας, η Διευκόλυνση διατηρεί επαρκές αποθεματικό ρευστότητας ώστε να καλύπτει σε κάθε συγκεκριμένη χρονική στιγμή προβλεπόμενες εκταμιεύσεις μετρητών, όπως κοινοποιούνται περιοδικά από το τμήμα δανεισμού της ΕΤΕπ. Επενδύονται κεφάλαια στη χρηματαγορά και σε αγορές ομολόγων με τη μορφή διατραπεζικών καταθέσεων και άλλων βραχυπρόθεσμων χρηματοοικονομικών μέσων λαμβανομένων υπόψη των υποχρεώσεων εκταμίευσης μετρητών της Διευκόλυνσης. Τα ρευστά στοιχεία ενεργητικού της Διευκόλυνσης τελούν υπό τη διαχείριση του τμήματος ταμειακών διαθεσίμων της Τράπεζας με σκοπό να διατηρείται επαρκής ρευστότητα ώστε να μπορεί η Διευκόλυνση να ανταποκρίνεται στις υποχρεώσεις της.

Σύμφωνα με την αρχή του διαχωρισμού των καθηκόντων μεταξύ του τμήματος εξυπηρέτησης πελατών και του τμήματος διαχείρισης συναλλαγών (Front and Back Office), οι εργασίες διακανονισμού που σχετίζονται με την επένδυση αυτών των στοιχείων ενεργητικού υπόκεινται στην αρμοδιότητα της υπηρεσίας της ΕΤΕπ για τον σχεδιασμό και διακανονισμό πράξεων. Επιπλέον, η έγκριση αντισυμβαλλομένων και ορίων όσον αφορά επενδύσεις ταμειακών διαθεσίμων, καθώς και η παρακολούθηση των ορίων αυτών, εναπόκειται στην αρμοδιότητα της διεύθυνσης «Διαχείριση κινδύνων» της ΕΤΕπ.

3.3.2. Επιμέτρηση κινδύνου ρευστότητας

Οι πίνακες στο παρόν τμήμα αναφέρουν αναλυτικά τις χρηματοοικονομικές υποχρεώσεις της Διευκόλυνσης ανά ληκτότητα με βάση το διάστημα που απομένει μεταξύ της ημερομηνίας του ισολογισμού και της ημερομηνίας συμβατικής ληκτότητας (με βάση συμβατικές απροεξόφλητες ταμειακές ροές).

Όσον αφορά τις μη παράγωγες χρηματοοικονομικές υποχρεώσεις, οι υποχρεώσεις της Διευκόλυνσης έχουν τη μορφή μη εκταμιευθέντων ποσών στο πλαίσιο ήδη υπογεγραμμένων δανειακών συμφωνιών, μη εκταμιευθέντων τμημάτων συμφωνιών προεγγραφής στο κεφάλαιο ή επενδυτικών συμφωνιών που έχουν ήδη συναφθεί, χορηγηθεισών δανειακών εγγυήσεων ή επιδοτήσεων επιτοκίου και τεχνικής βοήθειας.

Τα δάνεια στο πλαίσιο της Επενδυτικής Διευκόλυνσης έχουν προθεσμία εκταμίευσης. Ωστόσο, οι εκταμιεύσεις πραγματοποιούνται σε χρονικές περιόδους και σε ποσά που αντικατοπτρίζουν την πρόοδο των σχετικών επενδυτικών έργων. Επιπλέον, τα δάνεια της Επενδυτικής Διευκόλυνσης αποτελούν πράξεις που λαμβάνουν χώρα σε σχετικά ευμετάβλητο επιχειρησιακό περιβάλλον και, ως εκ τούτου, το χρονοδιάγραμμα εκταμίευσής τους εξαρτάται σε σημαντικό βαθμό από κριτήρια αβεβαιότητας.

Οι κεφαλαιακές επενδύσεις καθίστανται απαιτητές όταν και μόλις οι διαχειριστές κεφαλαίων ζητήσουν με θεμελιωμένο τρόπο την καταβολή κεφαλαίων λόγω της προόδου που σημείωσαν στις επενδυτικές τους δραστηριότητες. Η περίοδος εκταμίευσης διαρκεί συνήθως 3 έτη, με συχνές παρατάσεις ενός ή δύο ετών. Συνήθως, ορισμένες υποχρεώσεις εκταμίευσης διατηρούνται και μετά το τέλος της περιόδου αναλήψεων μέχρις ότου διατεθούν πλήρως όλες οι υποκείμενες επενδύσεις του ταμείου, δεδομένου ότι η ρευστότητα του ταμείου μπορεί να είναι ανεπαρκής κατά καιρούς για την κάλυψη υποχρεώσεων πληρωμής που προκύπτουν σχετικά με αμοιβές ή άλλες δαπάνες.

Οι εγγυήσεις δεν υπόκεινται σε ειδικές υποχρεώσεις εκταμίευσης εκτός αν η εγγύηση καταπέσει. Το ποσό των υπόλοιπων εγγυήσεων μειώνεται παράλληλα με το χρονοδιάγραμμα εξόφλησης εγγυημένων δανείων.

Ταμειακές εκροές χορηγηθεισών επιδοτήσεων επιτοκίου συμβαίνουν στην περίπτωση επιδοτούμενων δανείων χρηματοδοτούμενων από τους ιδίους πόρους της Τράπεζας. Ως εκ τούτου, οι εν λόγω εκροές αντιπροσωπεύουν μόνο δεσμεύσεις που αφορούν τα δάνεια αυτά και όχι το συνολικό ποσό των επιδοτήσεων επιτοκίου που δεν έχει εκταμιευτεί. Όπως και στην περίπτωση δανείων, το χρονοδιάγραμμα εκταμίευσης είναι αβέβαιο.

Οι «μεικτές ονομαστικές εκροές» για χορηγηθείσα τεχνική βοήθεια στο «προφίλ ληκτότητας μη παράγωγων χρηματοοικονομικών υποχρεώσεων» αντιστοιχούν στο συνολικό ποσό υπογεγραμμένων συμβάσεων τεχνικής βοήθειας που δεν έχει εκταμιευτεί. Το χρονοδιάγραμμα εκταμίευσης χαρακτηρίζεται από σοβαρό βαθμό αβεβαιότητας. Οι ταμειακές εκροές που κατατάσσονται στη χρονική περίοδο «κάτω των 3 μηνών» αντιπροσωπεύουν το ποσό των εκκρεμών τιμολογίων που παραλήφθηκαν μέχρι την ημερομηνία αναφοράς.

Οι αναλήψεις υποχρεώσεων για μη παράγωγες χρηματοοικονομικές υποχρεώσεις για τις οποίες δεν υπάρχει καθορισμένη συμβατική ημερομηνία ληκτότητας ταξινομούνται υπό την «Απροσδιόριστη ληκτότητα». Οι αναλήψεις υποχρεώσεων, για τις οποίες υπάρχει εγγεγραμμένο αίτημα εκταμίευσης μετρητών την ημερομηνία αναφοράς, ταξινομούνται στο πλαίσιο της σχετικής χρονικής περιόδου.

Όσον αφορά τις παράγωγες χρηματοοικονομικές υποχρεώσεις, το προφίλ ρευστότητας αντιπροσωπεύει τις συμβατικές απροεξόφλητες ακαθάριστες ταμειακές ροές συμβάσεων ανταλλαγής, συμπεριλαμβανομένων των ανταλλαγών συναλλάγματος σε διαφορετικά νομίσματα (CCS), των πράξεων ανταλλαγής επιτοκίου σε διαφορετικά νομίσματα (CCIRS), των βραχυπρόθεσμων συμφωνιών ανταλλαγής συναλλάγματος και των πράξεων ανταλλαγής επιτοκίου.

(σε χιλιάδες EUR)
Προφίλ ληκτότητας μη παράγωγων χρηματοοικονομικών υποχρεώσεων	3 μήνες ή λιγότερο	Από 3 μήνες έως 1 έτος	Από 1 έτος έως 5 έτη	Πάνω από 5 έτη	Απροσδιόριστη ληκτότητα	Μεικτές ονομαστικές εκροές
την 31.12.2021	3 μήνες ή λιγότερο	Από 3 μήνες έως 1 έτος	Από 1 έτος έως 5 έτη	Πάνω από 5 έτη	Απροσδιόριστη ληκτότητα	Μεικτές ονομαστικές εκροές
Εκροές για χορηγηθέντα αλλά μη εκταμιευθέντα δάνεια	—	—	—	—	1 677 411	1 677 411
Εκροές για χορηγηθέντα επενδυτικά κεφάλαια και προεγγραφή μετοχών	6 322	—	—	—	466 678	473 000
Άλλα (υπογεγραμμένες μη χορηγηθείσες εγγυήσεις, χορηγηθείσες εγγυήσεις)	—	—	—	—	1 755 974	1 755 974
Εκροές για χορηγηθείσες επιδοτήσεις επιτοκίου	—	—	—	—	379 620	379 620
Εκροές για χορηγηθείσα τεχνική βοήθεια	1 519	—	—	—	37 617	39 136
Σύνολο	7 841	—	—	—	4 317 300	4 325 141

(σε χιλιάδες EUR)
Προφίλ ληκτότητας μη παράγωγων χρηματοοικονομικών υποχρεώσεων	3 μήνες ή λιγότερο	Από 3 μήνες έως 1 έτος	Από 1 έτος έως 5 έτη	Πάνω από 5 έτη	Απροσδιόριστη ληκτότητα	Μεικτές ονομαστικές εκροές
την 31.12.2020	3 μήνες ή λιγότερο	Από 3 μήνες έως 1 έτος	Από 1 έτος έως 5 έτη	Πάνω από 5 έτη	Απροσδιόριστη ληκτότητα	Μεικτές ονομαστικές εκροές
Εκροές για χορηγηθέντα αλλά μη εκταμιευθέντα δάνεια	199 006	—	—	—	1 523 612	1 722 618
Εκροές για χορηγηθέντα επενδυτικά κεφάλαια και προεγγραφή μετοχών	1 043	—	—	—	377 303	378 347
Άλλα (υπογεγραμμένες μη χορηγηθείσες εγγυήσεις, χορηγηθείσες εγγυήσεις)	—	—	—	—	1 553 246	1 553 246
Εκροές για χορηγηθείσες επιδοτήσεις επιτοκίου	18 494	—	—	—	356 391	374 885
Εκροές για χορηγηθείσα τεχνική βοήθεια	2 504	—	—	—	43 029	45 533
Σύνολο	221 047	—	—	—	3 853 581	4 074 629

(σε χιλιάδες EUR)
Προφίλ ληκτότητας παράγωγων χρηματοοικονομικών υποχρεώσεων	3 μήνες ή λιγότερο	Από 3 μήνες έως 1 έτος	Από 1 έτος έως 5 έτη	Πάνω από 5 έτη	Μεικτές ονομαστικές εισροές/εκροές
την 31.12.2021	3 μήνες ή λιγότερο	Από 3 μήνες έως 1 έτος	Από 1 έτος έως 5 έτη	Πάνω από 5 έτη	Μεικτές ονομαστικές εισροές/εκροές
Διασυναλλαγματικές συμφωνίες ανταλλαγής — Εισροές	82	3 340	34 870	9 394	47 686
Διασυναλλαγματικές συμφωνίες ανταλλαγής — Εκροές	-115	-8 470	-47 250	-10 329	-66 164
Βραχυπρόθεσμες ανταλλαγές συναλλάγματος — Εισροές	1 530 000	—	—	—	1 530 000
Βραχυπρόθεσμες ανταλλαγές συναλλάγματος — Εκροές	-1 547 698	—	—	—	-1 547 698
Σύνολο	-17 731	-5 130	-12 380	-935	-36 176

(σε χιλιάδες EUR)
Προφίλ ληκτότητας παράγωγων χρηματοοικονομικών υποχρεώσεων	3 μήνες ή λιγότερο	Από 3 μήνες έως 1 έτος	Από 1 έτος έως 5 έτη	Πάνω από 5 έτη	Μεικτές ονομαστικές εισροές/εκροές
την 31.12.2020	3 μήνες ή λιγότερο	Από 3 μήνες έως 1 έτος	Από 1 έτος έως 5 έτη	Πάνω από 5 έτη	Μεικτές ονομαστικές εισροές/εκροές
Βραχυπρόθεσμες ανταλλαγές συναλλάγματος — Εισροές	1 480 000	—	—	—	1 480 000
Βραχυπρόθεσμες ανταλλαγές συναλλάγματος — Εκροές	-1 448 077	—	—	—	-1 448 077
Πράξεις ανταλλαγής επιτοκίου — Εισροές	147	394	775	—	1 316
Πράξεις ανταλλαγής επιτοκίου — Εκροές	—	-815	-1 142	—	-1 957
Σύνολο	32 070	-421	-367	—	31 282

3.3.3. Μακροπρόθεσμα χρηματοοικονομικά στοιχεία ενεργητικού και χρηματοοικονομικές υποχρεώσεις

Στον ακόλουθο πίνακα παρατίθενται μη παράγωγα χρηματοοικονομικά στοιχεία ενεργητικού και χρηματοοικονομικές υποχρεώσεις που αναμένεται να ανακτηθούν ή να διακανονιστούν σε περίοδο μεγαλύτερη των 12 μηνών από την ημερομηνία του ισολογισμού.

(σε χιλιάδες EUR)
	31.12.2021	31.12.2020
Χρηματοοικονομικά στοιχεία ενεργητικού:
Δάνεια και προκαταβολές	2 074 642	1 812 807
Μετοχές και άλλοι τίτλοι μεταβλητής απόδοσης	697 631	526 810
Άλλα στοιχεία ενεργητικού	1 086	109
Σύνολο	2 773 359	2 339 726
Χρηματοοικονομικές υποχρεώσεις:
Προβλέψεις για εκδοθείσες εγγυήσεις	—	851
Οφειλές έναντι τρίτων (*14)	179 593	81 371
Προβλέψεις για δανειακές δεσμεύσεις	16 602	33 152
Σύνολο	196 195	115 374

3.4. Κίνδυνος αγοράς

Ο κίνδυνος αγοράς αντιπροσωπεύει τον κίνδυνο οι μεταβολές των αγοραίων τιμών και συντελεστών, όπως επιτόκια, τιμές μετοχών και συναλλαγματικές ισοτιμίες, να επηρεάσουν τα έσοδα ή την αξία των μετοχών μιας οντότητας σε χρηματοοικονομικά μέσα.

3.4.1. Κίνδυνος επιτοκίου

Ο κίνδυνος επιτοκίου προκύπτει από τη μεταβλητότητα της οικονομικής αξίας, ή των σχετικών εσόδων, των θέσεων τοκοφόρου επιτοκίου λόγω δυσμενών διακυμάνσεων των επιτοκίων.

Η Διευκόλυνση δεν επηρεάζεται άμεσα από τη διακύμανση της οικονομικής αξίας της ή τις αναντιστοιχίες ως προς την τιμολόγηση μεταξύ των διαφόρων στοιχείων ενεργητικού, στοιχείων παθητικού και μέσων αντιστάθμισης κινδύνου διότι i) δεν έχει άμεσο κόστος δανεισμού ή έντοκα στοιχεία παθητικού και ii) αποδέχεται τις επιπτώσεις των διακυμάνσεων των επιτοκίων στα έσοδα από τις επενδύσεις της.

Η Διευκόλυνση υπολογίζει την ευαισθησία του χαρτοφυλακίου των δανείων της και των πολύ μικρών ανταλλαγών αντιστάθμισης στις διακυμάνσεις των επιτοκίων με τον υπολογισμό της τιμής μονάδων βάσης (BPV-Basis Point Value).

H τιμή μονάδων βάσης (BPV) μετρά το κέρδος ή τη ζημία στην καθαρή παρούσα αξία του σχετικού χαρτοφυλακίου, λόγω αύξησης κατά μία μονάδα βάσης (0,01 %) σε περιόδους ισχύος των επιτοκίων που υπάγονται σε μία από τις εξής κατηγορίες «χρηματαγορά — έως ένα έτος», «πολύ σύντομη — 2 έως 3 έτη», «σύντομη — 4 έως 6 έτη», «μέση — 7 έως 11 έτη», «μακροπρόθεσμη — 12 έως 20 έτη» και «εξαιρετικά μακροπρόθεσμη — πάνω από 21 έτη».

Για να προσδιοριστεί η καθαρή παρούσα αξία (στο εξής: ΚΠΑ) των ταμειακών ροών των δανείων σε ευρώ, η Διευκόλυνση χρησιμοποιεί την καμπύλη ανταλλαγής 3 μηνών σε ευρώ. Η ΚΠΑ των ταμειακών ροών των δανείων σε νομίσματα εκτός του ευρώ καθορίζεται με τη χρήση της ανταλλαγής 3 μηνών σε ευρώ συν τη βάση ανταλλαγής μεταξύ διαφορετικών νομισμάτων. Για τα νομίσματα εκτός ευρώ για τα οποία δεν υπάρχει αξιόπιστη και επαρκώς πλήρης καμπύλη προεξόφλησης, χρησιμοποιείται η καμπύλη προεξόφλησης σε EUR ή USD.

Η Διευκόλυνση, για να υπολογίσει την καθαρή παρούσα αξία των πολύ μικρών ανταλλαγών αντιστάθμισης, χρησιμοποιεί την καμπύλη swap του ευρώ για τις ταμειακές ροές σε ευρώ και την καμπύλη swap του δολαρίου για τις ταμειακές ροές σε δολάρια ΗΠΑ.

Σύμφωνα με τον πίνακα που ακολουθεί, η καθαρή παρούσα αξία του χαρτοφυλακίου δανείων, συμπεριλαμβανομένων των σχετικών πολύ μικρών πράξεων ανταλλαγής αντιστάθμισης την 31η Δεκεμβρίου 2021 θα μειωθεί κατά 769 000 EUR (την 31η Δεκεμβρίου 2020: μείωση κατά 697 000 EUR) εάν όλες οι σχετικές καμπύλες επιτοκίων μετατοπιστούν ταυτόχρονα προς τα άνω παράλληλα κατά 1 μονάδα βάσης.

(σε χιλιάδες EUR)
Τιμή μονάδων βάσης — BPV	Χρηματαγορά	Πολύ σύντομη περίοδος	Σύντομη περίοδος	Μέση περίοδος	Μακροπρόθεσμη περίοδος	Εξαιρετικά μακροπρόθεσμη περίοδος	Σύνολο
	Αγορά
Στις 31.12.2021	1 έτος	2 έως 3 έτη	4 έως 6 έτη	7 έως 11 έτη	12 έως 20 έτη	21 έτη
Συνολική ευαισθησία των δανείων και των πολύ μικρών ανταλλαγών αντιστάθμισης	-46	-120	-371	-218	-14	—	-769

(σε χιλιάδες EUR)
Τιμή μονάδων βάσης — BPV	Χρηματαγορά	Πολύ σύντομη περίοδος	Σύντομη περίοδος	Μέση περίοδος	Μακροπρόθεσμη περίοδος	Εξαιρετικά μακροπρόθεσμη περίοδος	Σύνολο
	Αγορά
Στις 31.12.2020	1 έτος	2 έως 3 έτη	4 έως 6 έτη	7 έως 11 έτη	12 έως 20 έτη	21 έτη
Συνολική ευαισθησία των δανείων και των πολύ μικρών ανταλλαγών αντιστάθμισης	-45	-113	-313	-215	-11	—	-697

Μεταρρύθμιση του IBOR:

Φύση και έκταση των κινδύνων και της διαχείρισης κινδύνων

Οι δείκτες αναφοράς επιτοκίων, όπως το διατραπεζικό επιτόκιο Λονδίνου (LIBOR) χρησιμοποιούνται ευρέως στις χρηματοπιστωτικές συμβάσεις. Τα τελευταία χρόνια, η εμπιστοσύνη στην αξιοπιστία και την αρτιότητά τους έχει υπονομευθεί και οι ρυθμιστικές αρχές σε ολόκληρο τον κόσμο έχουν ασκήσει πιέσεις για τη μεταρρύθμιση των δεικτών αναφοράς επιτοκίων. Η παγκόσμια μετάβαση σε εναλλακτικά επιτόκια αναφοράς είναι μία από τις πλέον δύσκολες μεταρρυθμίσεις που πρέπει να πραγματοποιηθούν στις χρηματοπιστωτικές αγορές.

Τον Φεβρουάριο του 2018, η Επιτροπή Διαχείρισης Ενεργητικού-Παθητικού (ALCO) συγκρότησε ειδική υποομάδα εργασίας της ALCO για τα IBOR, την ομάδα εργασίας IBOR για την προορατική παρακολούθηση των εξελίξεων σε σχέση με τη μετάβαση σε εναλλακτικά επιτόκια.

Οι στόχοι της ομάδας εργασίας IBOR περιλάμβαναν τη στενή παρακολούθηση των εξελίξεων που σχετίζονται με τη μεταρρύθμιση των επιτοκίων αναφοράς, αξιολογώντας τον βαθμό στον οποίο σημείωσε πρόοδο η μετάβαση στα εναλλακτικά επιτόκια. Κάλυπτε, μεταξύ άλλων, την πρόοδο όσον αφορά τις τροποποιήσεις συμβάσεων, τις διμερείς διαπραγματεύσεις με πελάτες, τις επικαιροποιήσεις συστημάτων ΤΠ και εφαρμογών, την εισαγωγή εφεδρικής διατύπωσης σε νέες συμβάσεις, την τακτική παρακολούθηση του ανοίγματος σε IBOR ανά νόμισμα και κατηγορία στοιχείων ενεργητικού.

Η πρόοδος στην εφαρμογή του καθορισμένου προγράμματος εργασίας παρακολουθείται τακτικά και συζητείται στην ALCO και αναφέρεται περιοδικά στα ανώτερα διοικητικά στελέχη της Τράπεζας.

Οι κύριοι κίνδυνοι στους οποίους έχει εκτεθεί η Διευκόλυνση ως αποτέλεσμα της μεταρρύθμισης του IBOR είναι επιχειρησιακοί. Για παράδειγμα, επικαιροποίηση των συστημάτων που χρησιμοποιούν καμπύλες IBOR και αναθεώρηση των επιχειρησιακών ελέγχων που σχετίζονται με τους μεταρρυθμιστικούς και κανονιστικούς κινδύνους, επαναδιαπραγμάτευση των δανειακών συμβάσεων μέσω διμερών διαπραγματεύσεων με τους πελάτες, επικαιροποίηση των συμβατικών όρων, προσαρμογές στις υποδομές διακανονισμού και πληρωμών. Ο χρηματοοικονομικός κίνδυνος περιορίζεται κυρίως στον κίνδυνο επιτοκίου.

Οι κίνδυνοι δεν οδήγησαν σε αλλαγή της στρατηγικής διαχείρισης κινδύνων της Διευκόλυνσης.

Άνοιγμα ανά κατηγορία χρηματοοικονομικών μέσων και κατάσταση μετάβασης

Στο πλαίσιο του δανεισμού της, η Διευκόλυνση είναι κυρίως εκτεθειμένη στη μεταρρύθμιση του IBOR σχετικά με τα δάνεια κυμαινόμενων επιτοκίων σε USD. Τα στοιχεία ενεργητικού κυμαινόμενου επιτοκίου αναφέρονται γενικά στο αποσβεσμένο κόστος στην κατάσταση οικονομικής θέσης της Διευκόλυνσης. Επιπλέον, η Διευκόλυνση χρησιμοποιεί παράγωγα μέσα για την αντιστάθμιση μεμονωμένων δανείων και δανειοληπτικών πράξεων σταθερού επιτοκίου, καθώς και για την παρακολούθηση των παγκόσμιων θέσεων επιτοκίου και συναλλάγματος.

Τα παράγωγα είναι η μεγαλύτερη κατηγορία στοιχείων ενεργητικού που εκτίθενται άμεσα στο επιτόκιο IBOR, καθώς οι αντίστοιχες ταμειακές ροές τους αναφέρονται στο επιτόκιο IBOR (δηλ. κυμαινόμενο επιτόκιο).

Στις 31 Δεκεμβρίου 2021, μέσω της εφαρμογής του εφεδρικού πρωτοκόλλου της ISDA, η Διευκόλυνση έχει μεταφέρει ολόκληρο το χαρτοφυλάκιο των παραγώγων της που αναφέρονται σε LIBOR, τα οποία θα παύσουν να υφίστανται αμέσως μετά τις 30 Ιουνίου 2023, αντίστοιχα. Για τον αντίκτυπο της μεταρρύθμισης του IBOR στα παράγωγα μέσα, ανατρέξτε στη σημείωση 6.

Τα δάνεια είναι η δεύτερη μεγαλύτερη κατηγορία στοιχείων ενεργητικού που εκτίθενται άμεσα στο επιτόκιο IBOR, καθώς οι αντίστοιχες ταμειακές ροές τους αναφέρονται στο επιτόκιο IBOR (δηλ. κυμαινόμενο επιτόκιο).

Από 1η Ιουλίου 2020, η Τράπεζα έχει θέσει σε εφαρμογή και εφαρμόζει την επικαιροποιημένη εφεδρική διατύπωση της ΕΤΕπ σε όλες τις νέες δανειακές συμβάσεις· το δεύτερο τρίμηνο του 2021 θεσπίστηκε αναθεωρημένη εφεδρική διατύπωση.

Η Τράπεζα συγκρότησε ειδική ομάδα, η οποία επικεντρώθηκε στην προσέγγιση πελατών με συμβάσεις που αναφέρονται σε USD LIBOR, με σκοπό την ενημέρωση, την εισαγωγή εφεδρικής γλώσσας όπου είναι δυνατόν και την γενική κατανόηση των προτιμήσεων των πελατών.

3.4.2. Συναλλαγματικός κίνδυνος

Για την Επενδυτική Διευκόλυνση, συναλλαγματικός κίνδυνος («FX») είναι ο κίνδυνος ζημίας στα κέρδη ή στην οικονομική αξία λόγω δυσμενών διακυμάνσεων των συναλλαγματικών ισοτιμιών.

Δεδομένης της ύπαρξης λογιστικού νομίσματος αναφοράς (του ευρώ για την Επενδυτική Διευκόλυνση), η Διευκόλυνση εκτίθεται σε συναλλαγματικό κίνδυνο σε περίπτωση αναντιστοιχίας μεταξύ στοιχείων ενεργητικού και στοιχείων παθητικού τα οποία εκφράζονται σε λογιστικό νόμισμα διαφορετικό από το λογιστικό νόμισμα αναφοράς. Ο συναλλαγματικός κίνδυνος περιλαμβάνει επίσης το αποτέλεσμα των μεταβολών της αξίας μελλοντικών ταμειακών ροών εκφρασμένων σε λογιστικό νόμισμα διαφορετικό από το λογιστικό νόμισμα αναφοράς (π.χ. πληρωμές τόκων και μερισμάτων), λόγω διακυμάνσεων των συναλλαγματικών ισοτιμιών.

3.4.2.1. Συναλλαγματικός κίνδυνος και ταμειακά διαθέσιμα

Τα ταμειακά διαθέσιμα της Επενδυτικής Διευκόλυνσης εκφράζονται είτε σε ευρώ είτε σε δολάρια ΗΠΑ (USD).

Ο συναλλαγματικός κίνδυνος αντισταθμίζεται με προθεσμιακές πράξεις ή πράξεις τοις μετρητοίς σε διαφορετικά νομίσματα, ανταλλαγές νομισμάτων ή ανταλλαγές συναλλάγματος σε διαφορετικά νομίσματα. Το τμήμα διαχείρισης ταμειακών διαθεσίμων της ΕΤΕπ μπορεί, όταν κρίνεται αναγκαίο και σκόπιμο, να χρησιμοποιήσει κάθε άλλο μέσο, σύμφωνο με την πολιτική της Τράπεζας, που παρέχει προστασία έναντι κινδύνων αγοράς σε σχέση με τις χρηματοοικονομικές δραστηριότητες της Επενδυτικής Διευκόλυνσης.

3.4.2.2. Συναλλαγματικός κίνδυνος και πράξεις που χρηματοδοτούνται ή τυγχάνουν εγγύησης από την Επενδυτική Διευκόλυνση

Οι συνεισφορές των κρατών μελών προς την Επενδυτική Διευκόλυνση εισπράττονται σε ευρώ. Οι πράξεις που χρηματοδοτούνται ή τυγχάνουν εγγύησης από την Επενδυτική Διευκόλυνση, καθώς και οι επιδοτήσεις επιτοκίου μπορούν να εκφράζονται σε ευρώ, δολάρια ΗΠΑ ή σε κάθε άλλο αναγνωρισμένο νόμισμα.

Έκθεση σε συναλλαγματικό κίνδυνο (έναντι του ευρώ ως νομίσματος αναφοράς) προκύπτει οσάκις δεν αντισταθμίζονται συναλλαγές εκφρασμένες σε νομίσματα άλλα εκτός από το ευρώ. Οι κατευθυντήριες γραμμές για την αντιστάθμιση του συναλλαγματικού κινδύνου της Επενδυτικής Διευκόλυνσης παρατίθενται κατωτέρω.

3.4.2.2.1. Αντιστάθμιση πράξεων εκφρασμένων σε δολάρια ΗΠΑ

Ο συναλλαγματικός κίνδυνος που προκύπτει από τις πράξεις της Επενδυτικής Διευκόλυνσης οι οποίες είναι εκφρασμένες σε δολάρια ΗΠΑ καλύπτεται σε συγκεντρωτική βάση μέσω της χρήσης συναλλαγματικών ανταλλαγών EUR/USD, που ανανεώνονται και αναπροσαρμόζονται ως προς το ποσό σε περιοδική βάση. Η χρήση των συναλλαγματικών ανταλλαγών επιτελεί διττό σκοπό. Από τη μία πλευρά, παρέχει την απαραίτητη ρευστότητα για τις νέες εκταμιεύσεις (δάνεια και ίδια κεφάλαια) και, από την άλλη πλευρά, διατηρείται η μακροπρόθεσμη αντιστάθμιση του συναλλαγματικού κινδύνου.

Στην αρχή κάθε περιόδου, ταμειακές ροές εισπρακτέες ή πληρωτέες σε δολάρια ΗΠΑ κατά τη διάρκεια της επόμενης περιόδου εκτιμώνται βάσει των προβλεπόμενων ή αναμενόμενων εισροών/εκταμιεύσεων. Στη συνέχεια, οι ληξιπρόθεσμες συναλλαγματικές ανταλλαγές ανανεώνονται και το ύψος τους προσαρμόζεται για να καλύψει τουλάχιστον τις ανάγκες ρευστότητας σε δολάρια ΗΠΑ, όπως προβλέπονται για την επόμενη περίοδο.

Σε μηνιαία βάση, η συναλλαγματική θέση σε δολάρια ΗΠΑ αποτελεί αντικείμενο αντιστάθμισης, εάν υπερβαίνει τα σχετικά όρια, μέσω άμεσης ή προθεσμιακής συναλλαγής.

Κατά την περίοδο ανανέωσης, μη αναμενόμενα ελλείμματα ρευστότητας σε δολάρια ΗΠΑ καλύπτονται με συναλλαγματικές ανταλλαγές ad hoc, ενώ πλεονάσματα ρευστότητας επενδύονται σε ταμειακά διαθέσιμα ή μετατρέπονται σε ευρώ, εάν οφείλονται σε αύξηση της συναλλαγματικής θέσης.

3.4.2.2.2. Αντιστάθμιση πράξεων εκφρασμένων σε άλλα νομίσματα εκτός από το ευρώ ή το δολάριο ΗΠΑ

Οι πράξεις της Επενδυτικής Διευκόλυνσης σε άλλα νομίσματα εκτός από το ευρώ και το δολάριο ΗΠΑ αντισταθμίζονται με συμβάσεις ανταλλαγής συναλλάγματος σε διαφορετικά νομίσματα με το ίδιο χρηματοοικονομικό προφίλ όπως το υποκείμενο δάνειο, υπό την προϋπόθεση ότι η αγορά ανταλλαγών λειτουργεί.

Κάποιες πράξεις της Επενδυτικής Διευκόλυνσης είναι εκφρασμένες σε νομίσματα για τα οποία οι δυνατότητες αντιστάθμισης κινδύνου είτε δεν είναι διαθέσιμες με αποδοτικό τρόπο είτε είναι διαθέσιμες με υψηλό κόστος. Αυτές οι πράξεις εκφράζονται σε τοπικά νομίσματα (LCs), όμως τακτοποιούνται σε ευρώ ή σε δολάρια ΗΠΑ. Το πλαίσιο χρηματοοικονομικών κινδύνων της Επενδυτικής Διευκόλυνσης, το οποίο εγκρίθηκε στις 22 Ιανουαρίου 2015 από την επιτροπή της Επενδυτικής Διευκόλυνσης, παρέχει τη δυνατότητα αντιστάθμισης του κινδύνου των ανοιγμάτων σε τοπικά νομίσματα τα οποία παρουσιάζουν υψηλό θετικό συσχετισμό με το δολάριο ΗΠΑ μέσω συνθετικών προϊόντων τα οποία περιλαμβάνουν παράγωγα εκφρασμένα σε δολάρια ΗΠΑ. Τα τοπικά νομίσματα που αποτελούν αντικείμενο αντιστάθμισης μέσω συνθετικών προϊόντων τα οποία περιλαμβάνουν παράγωγα εκφρασμένα σε δολάρια ΗΠΑ εμφανίζονται στον πίνακα της ενότητας 3.4.2.2.3. κατωτέρω, στο στοιχείο «Τοπικά νομίσματα (αντιστάθμιση με συνθετικά προϊόντα)», ενώ τα τοπικά νομίσματα που δεν αποτελούν αντικείμενο αντιστάθμισης μέσω συνθετικών προϊόντων τα οποία περιλαμβάνουν παράγωγα εκφρασμένα σε δολάρια ΗΠΑ εμφανίζονται στον ίδιο πίνακα στο στοιχείο «Τοπικά νομίσματα (χωρίς αντιστάθμιση με συνθετικά προϊόντα)».

3.4.2.2.3. Συναλλαγματική θέση (σε χιλιάδες EUR)

Οι πίνακες της παρούσας σημείωσης απεικονίζουν τη συναλλαγματική θέση της Διευκόλυνσης.

Η συναλλαγματική θέση παρουσιάζεται στους κατωτέρω πίνακες σύμφωνα με τις πολιτικές κινδύνου της Επενδυτικής Διευκόλυνσης (όπως περιγράφονται στο πλαίσιο χρηματοοικονομικών κινδύνων της Επενδυτικής Διευκόλυνσης). Η συναλλαγματική θέση σύμφωνα με τις πολιτικές κινδύνου βασίζεται στα λογιστικά στοιχεία και ορίζεται ως το υπόλοιπο μεταξύ επιλεγμένων στοιχείων ενεργητικού και παθητικού. Τα στοιχεία ενεργητικού και παθητικού που ορίζονται στη συναλλαγματική θέση σύμφωνα με τις πολιτικές κινδύνου επιλέγονται έτσι ώστε να εξασφαλίζεται ότι τα έσοδα θα μετατρέπονται στο μόνο τηρούμενο νόμισμα (ευρώ) την ημερομηνία της είσπραξής τους.

Η μεταβολή της εύλογης αξίας των μετοχών και άλλων τίτλων μεταβλητής απόδοσης συμπεριλαμβάνεται στη συναλλαγματική θέση σύμφωνα με τις πολιτικές κινδύνου, όπως και οι απομειώσεις επί δανείων και προκαταβολών. Τα παράγωγα που περιλαμβάνονται στη συναλλαγματική θέση σύμφωνα με τις πολιτικές κινδύνου λαμβάνονται υπόψη στην ονομαστική και όχι στην εύλογη αξία τους, ώστε να ευθυγραμμιστούν με την αξία των στοιχείων ενεργητικού που χρησιμοποιήθηκε ως βάση. Τα εν λόγω στοιχεία του ενεργητικού λαμβάνονται επίσης υπόψη με την ονομαστική τους αξία, προσαρμοσμένη με την απομείωση αξίας για τα δάνεια.

Στους πίνακες που ακολουθούν, το υπολειπόμενο μέρος των στοιχείων ενεργητικού και παθητικού, το οποίο περιλαμβάνει κυρίως δεδουλευμένους τόκους δανείων, παράγωγα και επιδοτήσεις, παρουσιάζεται στη «Συναλλαγματική θέση η οποία εξαιρείται από τις πολιτικές κινδύνου».

Στις 31 Δεκεμβρίου 2021	Στοιχεία ενεργητικού και παθητικού			Ενδεχόμενες υποχρεώσεις και αναλήψεις υποχρεώσεων
Νομίσματα	Συναλλαγματική θέση σύμφωνα με τις πολιτικές κινδύνου	Συναλλαγματική θέση η οποία εξαιρείται από τις πολιτικές κινδύνου	Συναλλαγματική θέση ισολογισμού	Ενδεχόμενες υποχρεώσεις και αναλήψεις υποχρεώσεων
USD	- 130 383	-29 399	- 159 782	756 190
Τοπικά νομίσματα (αντιστάθμιση με συνθετικά προϊόντα) (*15)
KES	90 567	7 138	97 705	—
TZS	16 478	333	16 811	—
DOP	18 783	301	19 084	—
UGX	36 935	978	37 913	—
RWF	49 667	365	50 032	—
Τοπικά νομίσματα (χωρίς αντιστάθμιση με συνθετικά προϊόντα) (*15)
HTG, MUR, MZN, XOF, ZMW, BWP, JMD, NGN, ZAR	96 450	-517	95 933	—
Σύνολο νομισμάτων εκτός ευρώ	178 497	-20 801	157 696	756 190
EUR	—	3 645 241	3 645 241	628 913
Σύνολο σε ευρώ και εκτός ευρώ	178 497	3 624 440	3 802 937	1 385 103

Στις 31 Δεκεμβρίου 2020	Στοιχεία ενεργητικού και παθητικού			Ενδεχόμενες υποχρεώσεις και αναλήψεις υποχρεώσεων
Νομίσματα	Συναλλαγματική θέση σύμφωνα με τις πολιτικές κινδύνου	Συναλλαγματική θέση η οποία εξαιρείται από τις πολιτικές κινδύνου	Συναλλαγματική θέση ισολογισμού	Ενδεχόμενες υποχρεώσεις και αναλήψεις υποχρεώσεων
USD	- 117 144	-51 893	- 169 037	479 103
Τοπικά νομίσματα (αντιστάθμιση με συνθετικά προϊόντα) (*16)
KES	23 439	-960	22 479	—
TZS	27 302	272	27 574	—
DOP	14 538	320	14 858	—
UGX	44 997	572	45 569	—
RWF	44 523	-872	43 651	—
Τοπικά νομίσματα (χωρίς αντιστάθμιση με συνθετικά προϊόντα) (*16)
HTG, MUR, MZN, XOF, ZMW, BWP, JMD, NGN, ZAR	98 509	-1 512	96 997	—
Σύνολο νομισμάτων εκτός ευρώ	136 164	-54 073	82 091	479 103
EUR	—	3 276 377	3 276 377	1 661 939
Σύνολο σε ευρώ και εκτός ευρώ	136 164	3 222 304	3 358 468	2 141 042

3.4.2.3. Ανάλυση συναλλαγματικής ευαισθησίας

Την 31η Δεκεμβρίου 2021, μια υποτίμηση του ευρώ κατά 10 % σε σχέση με όλα τα άλλα νομίσματα θα οδηγούσε σε αύξηση των πόρων χρηματοδοτών κατά 17,5 εκατ. EUR (31 Δεκεμβρίου 2020: 9,1 εκατ. EUR). Η ανατίμηση του ευρώ κατά 10 % σε σχέση με όλα τα άλλα νομίσματα θα οδηγούσε σε μείωση των πόρων χρηματοδοτών κατά -14,3 εκατ. EUR (31 Δεκεμβρίου 2020: -7,5 εκατ. EUR).

3.4.2.4. Συντελεστές μετατροπής

Για την κατάρτιση του ισολογισμού την 31η Δεκεμβρίου 2021 και την 31η Δεκεμβρίου 2020 χρησιμοποιήθηκαν οι ακόλουθοι συντελεστές μετατροπής:

	31 Δεκεμβρίου 2021	31 Δεκεμβρίου 2020
Νομίσματα εκτός ΕΕ
Πούλα Μποτσουάνας (BWP)	13,27	13,20
Δομινικανά πέσος (DOP)	64,83	71,27
Δολάρια Φίτζι (FJD)	2,36	2,46
Γκουρντ Αϊτής (HTG)	113,16	87,33
Δολάριο Τζαμάικας (JMD)	173,48	172,10
Σελίνια Κένυας (KES)	128,26	133,80
Ουγκίγια Μαυριτανίας (MRU)	40,99	44,14
Ρουπίες Μαυρικίου (MUR)	49,30	48,52
Μετικάλ Μοζαμβίκης (MZN)	71,70	91,02
Νάιρα Νιγηρίας (NGN)	467,07	466,78
Φράγκα Ρουάντας (RWF)	1 162,53	1 210,77
Σελίνια Τανζανίας (TZS)	2 610,48	2 838,58
Σελίνια Ουγκάντας (UGX)	4 027,00	4 474,00
Δολάρια ΗΠΑ (USD)	1,13	1,23
Φράγκα CFA (XAF/XOF)	655,96	655,96
Ραντ Νότιας Αφρικής (ZAR)	18,06	18,02
Κουάτσα Ζάμπιας (ZMW)	18,88	25,93

3.4.3. Κίνδυνος τιμής συμμετοχικών τίτλων

Κίνδυνος τιμής συμμετοχικών τίτλων είναι ο κίνδυνος οι εύλογες αξίες επενδύσεων μετοχικού κεφαλαίου να μειωθούν λόγω μεταβολών στα επίπεδα τιμών μετοχών και/ή στην αξία επενδύσεων μετοχικού κεφαλαίου.

Η Επενδυτική Διευκόλυνση εκτίθεται σε κίνδυνο μέσω των άμεσων επενδύσεων σε συμμετοχικούς τίτλους και σε ταμεία επιχειρηματικών κεφαλαίων.

Η αξία των μη εισηγμένων μετοχικών τίτλων δεν είναι άμεσα διαθέσιμη για τον σκοπό της παρακολούθησης και του ελέγχου σε συνεχή βάση. Για τις θέσεις αυτές, μεταξύ των καλύτερων διαθέσιμων ενδείξεων είναι οι τιμές που προκύπτουν από όλες τις σχετικές τεχνικές αποτίμησης.

Οι επιπτώσεις στους πόρους των χρηματοδοτών της Διευκόλυνσης (ως αποτέλεσμα της μεταβολής της εύλογης αξίας του χαρτοφυλακίου μετοχικών τίτλων) λόγω της κατά +/-10 % μεταβολής της αξίας μεμονωμένων άμεσων επενδύσεων σε ίδια κεφάλαια και επενδύσεων σε επιχειρηματικά κεφάλαια, με όλες τις λοιπές μεταβλητές σταθερές, είναι 69,8 εκατ. EUR και -69,8 εκατ. EUR, αντίστοιχα, την 31η Δεκεμβρίου 2021 (52,7 εκατ. EUR και -52,7 εκατ. EUR, αντίστοιχα, την 31η Δεκεμβρίου 2020).

4 Εύλογες αξίες χρηματοοικονομικών μέσων

4.1 Λογιστικές ταξινομήσεις και εύλογες αξίες

Ο πίνακας που ακολουθεί δείχνει τις λογιστικές αξίες και τις εύλογες αξίες χρηματοοικονομικών στοιχείων ενεργητικού και χρηματοοικονομικών υποχρεώσεων, συμπεριλαμβανομένων των επιπέδων ιεράρχησης της εύλογης αξίας. Δεν περιλαμβάνουν πληροφορίες για την εύλογη αξία των χρηματοοικονομικών στοιχείων ενεργητικού και των χρηματοοικονομικών υποχρεώσεων που δεν έχουν καταχωριστεί λογιστικώς στην εύλογη αξία τους, αν η λογιστική αξία αποτελεί λογικό κατ’ εκτίμηση υπολογισμό της εύλογης αξίας.

(σε χιλιάδες EUR)
Στις 31 Δεκεμβρίου 2021	Λογιστική αξία						Εύλογη αξία
	Παράγωγα χρηματοοικονομικά μέσα	Μετοχές και άλλοι τίτλοι μεταβλητής απόδοσης	Μετρητά, δάνεια και προκαταβολές	Ταμειακά χρηματοοικονομικά στοιχεία ενεργητικού	Άλλα χρηματοοικονομικά στοιχεία ενεργητικού/υποχρεώσεις	Σύνολο	Επίπεδο 1	Επίπεδο 2	Επίπεδο 3	Σύνολο
Χρηματοοικονομικά στοιχεία ενεργητικού που επιμετρώνται υποχρεωτικά στην εύλογη αξία μέσω των αποτελεσμάτων
Παράγωγα χρηματοοικονομικά μέσα	7	—	—	—	—	7	—	7	—	7
Ταμείο επιχειρηματικών κεφαλαίων	—	590 570	—	—	—	590 570	—	—	590 570	590 570
Άμεσες επενδύσεις μετοχικού κεφαλαίου	—	107 061	—	—	—	107 061	—	—	107 061	107 061
Δάνεια και προκαταβολές	—	—	229 991	—	—	229 991	—	—	229 991	229 991
Σύνολο χρηματοοικονομικών στοιχείων ενεργητικού που επιμετρώνται υποχρεωτικά στην εύλογη αξία μέσω των αποτελεσμάτων	7	697 631	229 991	—	—	927 629	—	7	927 622	927 629
Χρηματοοικονομικά στοιχεία ενεργητικού επιμετρούμενα στο αποσβεσμένο κόστος
Ταμειακά διαθέσιμα και ισοδύναμά τους	—	—	1 358 564	—	—	1 358 564	—	252 080	—	252 080
Δάνεια και προκαταβολές	—	—	1 756 290	—	—	1 756 290	—	1 918 979	—	1 918 979
Ποσά προς είσπραξη από χρηματοδότες	—	—	85 210	—	—	85 210	—	—	—	—
Ταμειακά χρηματοοικονομικά στοιχεία ενεργητικού	—	—	—	—	—	—	—	—	—	—
Άλλα στοιχεία ενεργητικού	—	—	—	—	1 086	1 086	—	—	—	—
Σύνολο χρηματοοικονομικών στοιχείων ενεργητικού που επιμετρώνται στο αποσβεσμένο κόστος	—	—	3 200 064	—	1 086	3 201 150	—	2 171 059	—	2 171 059
Σύνολο χρηματοοικονομικών στοιχείων ενεργητικού	7	697 631	3 430 055	—	1 086	4 128 779
Χρηματοοικονομικές υποχρεώσεις που επιμετρώνται στην εύλογη αξία μέσω των αποτελεσμάτων
Παράγωγα χρηματοοικονομικά μέσα	-18 835	—	—	—	—	-18 835	—	-18 835	—	-18 835
Σύνολο χρηματοοικονομικών υποχρεώσεων που επιμετρώνται στην εύλογη αξία μέσω των αποτελεσμάτων	-18 835	—	—	—	—	-18 835	—	-18 835	—	-18 835
Χρηματοοικονομικές υποχρεώσεις που επιμετρώνται στο αποσβεσμένο κόστος
Προβλέψεις για εκδοθείσες εγγυήσεις	—	—	—	—	—	—
Προβλέψεις για δανειακές δεσμεύσεις	—	—	—	—	-16 602	-16 602
Οφειλές έναντι τρίτων	—	—	—	—	- 239 639	- 239 639
Άλλα στοιχεία παθητικού	—	—	—	—	-2 333	-2 333
Σύνολο χρηματοοικονομικών υποχρεώσεων που επιμετρώνται στο αποσβεσμένο κόστος	—	—	—	—	- 258 574	- 258 574
Σύνολο χρηματοοικονομικών υποχρεώσεων	-18 835	—	—	—	- 258 574	- 277 409

(σε χιλιάδες EUR)
Στις 31 Δεκεμβρίου 2020	Λογιστική αξία						Εύλογη αξία
	Παράγωγα χρηματοοικονομικά μέσα	Μετοχές και άλλοι τίτλοι μεταβλητής απόδοσης	Μετρητά, δάνεια και προκαταβολές	Ταμειακά χρηματοοικονομικά στοιχεία ενεργητικού	Άλλα χρηματοοικονομικά στοιχεία ενεργητικού/υποχρεώσεις	Σύνολο	Επίπεδο 1	Επίπεδο 2	Επίπεδο 3	Σύνολο
Χρηματοοικονομικά στοιχεία ενεργητικού που επιμετρώνται υποχρεωτικά στην εύλογη αξία μέσω των αποτελεσμάτων
Παράγωγα χρηματοοικονομικά μέσα	33 584	—	—	—	—	33 584	—	33 584	—	33 584
Ταμείο επιχειρηματικών κεφαλαίων	—	437 142	—	—	—	437 142	—	—	437 142	437 142
Άμεσες επενδύσεις μετοχικού κεφαλαίου	—	89 668	—	—	—	89 668	—	—	89 668	89 668
Δάνεια και προκαταβολές	—	—	47 309	—	—	47 309	—	—	47 309	47 309
Σύνολο χρηματοοικονομικών στοιχείων ενεργητικού που επιμετρώνται υποχρεωτικά στην εύλογη αξία μέσω των αποτελεσμάτων	33 584	526 810	47 309	—	—	607 703	—	33 584	574 119	607 703
Χρηματοοικονομικά στοιχεία ενεργητικού στο αποσβεσμένο κόστος
Ταμειακά διαθέσιμα και ισοδύναμά τους	—	—	923 940	—	—	923 940	—	—	—	—
Δάνεια και προκαταβολές	—	—	1 626 136	—	—	1 626 136	—	1 757 593	—	1 757 593
Ποσά προς είσπραξη από χρηματοδότες	—	—	68 908	—	—	68 908	—	—	—	—
Ταμειακά χρηματοοικονομικά στοιχεία ενεργητικού	—	—	—	351 873	—	351 873	300 174	50 032	—	350 206
Άλλα στοιχεία ενεργητικού	—	—	—	—	109	109	—	—	—	—
Σύνολο χρηματοοικονομικών στοιχείων ενεργητικού που επιμετρώνται στο αποσβεσμένο κόστος	—	—	2 618 984	351 873	109	2 970 966	300 174	1 807 625	—	2 107 799
Σύνολο χρηματοοικονομικών στοιχείων ενεργητικού	33 584	526 810	2 666 293	351 873	109	3 578 669
Χρηματοοικονομικές υποχρεώσεις που επιμετρώνται υποχρεωτικά στην εύλογη αξία μέσω των αποτελεσμάτων
Παράγωγα χρηματοοικονομικά μέσα	-642	—	—	—	—	-642	—	-642	—	-642
Σύνολο χρηματοοικονομικών υποχρεώσεων που επιμετρώνται στην εύλογη αξία μέσω των αποτελεσμάτων	-642	—	—	—	—	-642	—	-642	—	-642
Χρηματοοικονομικές υποχρεώσεις που επιμετρώνται στο αποσβεσμένο κόστος
Προβλέψεις για εκδοθείσες εγγυήσεις	—	—	—	—	-851	-851
Προβλέψεις για δανειακές δεσμεύσεις	—	—	—	—	-33 152	-33 152
Οφειλές έναντι τρίτων	—	—	—	—	- 152 378	- 152 378
Άλλα στοιχεία παθητικού	—	—	—	—	-3 446	-3 446
Σύνολο χρηματοοικονομικών υποχρεώσεων που επιμετρώνται στο αποσβεσμένο κόστος	—	—	—	—	- 189 827	- 189 827
Σύνολο χρηματοοικονομικών υποχρεώσεων	-642	—	—	—	- 189 827	- 190 469

4.2. Επιμέτρηση εύλογων αξιών

4.2.1. Τεχνικές αποτίμησης και σημαντικές μη παρατηρήσιμες παράμετροι

Στον πίνακα που ακολουθεί παρατίθενται πληροφορίες σχετικά με τις τεχνικές αποτίμησης και τις σημαντικές μη παρατηρήσιμες παραμέτρους που έχουν χρησιμοποιηθεί για την επιμέτρηση χρηματοοικονομικών μέσων, ταξινομημένων στο επίπεδο 2 και 3 της ιεράρχησης της εύλογης αξίας:

Τεχνική αποτίμησης		Σημαντικές μη παρατηρήσιμες παράμετροι	Σχέση μεταξύ μη παρατηρήσιμων παραμέτρων και επιμέτρησης της εύλογης αξίας
Χρηματοοικονομικά μέσα καταλογισμένα σε εύλογη αξία
Παράγωγα χρηματοοικονομικά μέσα	Προεξοφλημένες ταμειακές ροές: Οι μελλοντικές ταμειακές ροές εκτιμώνται βάσει προθεσμιακών πράξεων συναλλάγματος/επιτοκίων (από παρατηρήσιμες συναλλαγματικές ισοτιμίες και καμπύλες απόδοσης στο τέλος της περιόδου αναφοράς) και σύμβασης συναλλαγματικής ισοτιμίας/επιτοκίων, με επιτόκιο προεξόφλησης που αντικατοπτρίζει τον πιστωτικό κίνδυνο διαφόρων αντισυμβαλλομένων.	Άνευ αντικειμένου.	Άνευ αντικειμένου.
Ταμείο επιχειρηματικών κεφαλαίων (VCF)	Μέθοδος προσαρμογής της αξίας των καθαρών στοιχείων ενεργητικού: Η εύλογη αξία προσδιορίζεται είτε με βάση το ποσοστό που κατέχει η Διευκόλυνση στο σχετικό υποκείμενο μέσο καθαρής αξίας του ενεργητικού, όπως προκύπτει από την πλέον πρόσφατη σχετική έκθεση που έχει προσαρμοστεί για λόγους ταμειακών ροών, είτε με τη συνεκτίμηση, στο μέτρο του δυνατού, της ακριβούς αξίας του μεριδίου την ίδια ημερομηνία, όπως έχει υποβληθεί από τον διαχειριστή του αντίστοιχου ταμείου. Για την κάλυψη του κενού μεταξύ της τελευταίας διαθέσιμης καθαρής αξίας ενεργητικού (ΚΑΕ) και της περιόδου αναφοράς στο τέλος του έτους, εκτελείται μεταγενέστερη διαδικασία επανεξέτασης και, εφόσον κρίνεται αναγκαίο, το σχετικό ΚΑΕ προσαρμόζεται.	Στην προσαρμογή για τον χρόνο που έχει παρέλθει μεταξύ της τελευταίας ημερομηνίας υποβολής έκθεσης της VCF και της ημερομηνίας επιμέτρησης, λαμβάνονται υπόψη: λειτουργικά έξοδα και αμοιβές διαχείρισης, μεταγενέστερες μεταβολές στην εύλογη αξία των υποκείμενων στοιχείων ενεργητικού της VCF, πρόσθετες υποχρεώσεις που αναλήφθηκαν, μεταβολές της αγοράς ή άλλες μεταβολές της οικονομικής κατάστασης.	Όσο μεγαλύτερη είναι η περίοδος μεταξύ της ημερομηνίας επιμέτρησης της εύλογης αξίας και της τελευταίας ημερομηνίας υποβολής έκθεσης της VCF, τόσο μεγαλύτερη είναι η προσαρμογή για το χρονικό διάστημα που έχει παρέλθει.
Άμεσες επενδύσεις μετοχικού κεφαλαίου	Προσαρμογή της αξίας των καθαρών στοιχείων ενεργητικού.	Στην προσαρμογή για τον χρόνο που έχει παρέλθει μεταξύ της τελευταίας ημερομηνίας υποβολής έκθεσης της εκδότριας και της ημερομηνίας επιμέτρησης, λαμβάνονται υπόψη: λειτουργικά έξοδα, μεταγενέστερες μεταβολές στην εύλογη αξία των υποκείμενων στοιχείων ενεργητικού της εκδότριας, πρόσθετες υποχρεώσεις που αναλήφθηκαν, μεταβολές της αγοράς ή άλλες μεταβολές της οικονομικής κατάστασης, αύξηση κεφαλαίου, πώληση/αλλαγή ελέγχου.	Όσο μεγαλύτερη είναι η έκπτωση εμπορευσιμότητας, τόσο μικρότερη είναι η εύλογη αξία.
		Η μείωση λόγω έλλειψης εμπορευσιμότητας (ρευστότητας) προσδιορίζεται σε σχέση με τιμές προηγούμενων συναλλαγών για παρόμοιες μετοχές στη χώρα/περιφέρεια, που κυμαίνεται μεταξύ 5 % έως 30 %.
Δάνεια στην εύλογη αξία (IFE)	Για τους δανειολήπτες με συνεχιζόμενη δραστηριότητα: Προεξοφλημένες ταμειακές ροές με τη χρήση συμβατικών/αναμενόμενων μελλοντικών ταμειακών ροών, προεξοφλούμενων με κατάλληλο προεξοφλητικό επιτόκιο προσαρμοσμένο στον κίνδυνο, το οποίο καλύπτει τον κίνδυνο που ενυπάρχει στο δάνειο (συμπεριλαμβανομένου του πιστωτικού κινδύνου του δανειολήπτη). Το προεξοφλητικό επιτόκιο συγκρίνεται/αξιολογείται σε σχέση με οποιοδήποτε σχετικό επιτόκιο αναφοράς της αγοράς. Για τους δανειολήπτες που δεν θα συνεχίσουν τις δραστηριότητές τους: Προσέγγιση των καθαρών στοιχείων ενεργητικού (προσέγγιση βάσει της αξίας ρευστοποίησης).	Τα συστατικά στοιχεία του προεξοφλητικού επιτοκίου πρέπει να αντικατοπτρίζουν τον πιστωτικό κίνδυνο του δανειολήπτη σε σύγκριση με τα επιτόκια μηδενικού κινδύνου της αγοράς.	Όσο υψηλότερο είναι το προεξοφλητικό επιτόκιο, τόσο χαμηλότερη είναι η εύλογη αξία.
Χρηματοοικονομικά μέσα μη καταχωρισμένα σε εύλογη αξία
Δάνεια και προκαταβολές	Προεξοφλημένες ταμειακές ροές: Το υπόδειγμα αποτίμησης χρησιμοποιεί συμβατικές ταμειακές ροές που εξαρτώνται από τη μη αθέτηση εκ μέρους του οφειλέτη και δεν λαμβάνει υπόψη εξασφαλίσεις ή σενάρια πρόωρης εξόφλησης. Για να προκύψει η καθαρή παρούσα αξία (ΚΠΑ) των δανείων, το υπόδειγμα που επιλέχθηκε προεξοφλεί τις συμβατικές ταμειακές ροές κάθε δανείου με προσαρμοσμένη καμπύλη προεξοφλητικών επιτοκίων. Η καθαρή παρούσα αξία (ΚΠΑ) του επιμέρους δανείου προσαρμόζεται στη συνέχεια προκειμένου να ληφθούν υπόψη οι σχετικές μη αμελητέες αναμενόμενες ζημίες. Στη συνέχεια τα αποτελέσματα αθροίζονται για να ληφθεί η εύλογη αξία δανείων και προκαταβολών.	Άνευ αντικειμένου.	Άνευ αντικειμένου.
Ταμειακά χρηματοοικονομικά στοιχεία ενεργητικού	Προεξοφλημένες ταμειακές ροές.	Άνευ αντικειμένου.	Άνευ αντικειμένου.

Με την εφαρμογή του ΔΠΧΑ 13, οι προσαρμογές αποτίμησης συμπεριλαμβάνονται στην εύλογη αξία των παραγώγων την 31η Δεκεμβρίου 2021 και 2020, και συγκεκριμένα:

—	οι προσαρμογές πιστωτικής αποτίμησης (ΠΠΑ) που αντανακλούν τον πιστωτικό κίνδυνο αντισυμβαλλομένου σχετικά με συναλλαγές παραγώγων και που ανέρχονταν σε - 167 800 EUR την 31η Δεκεμβρίου 2021 και σε -34 300 EUR την 31η Δεκεμβρίου 2020,

—	οι προσαρμογές χρεωστικής αποτίμησης (ΠΧΑ) που αντανακλούν τον ίδιο πιστωτικό κίνδυνο σχετικά με συναλλαγές παραγώγων και που ανέρχονταν σε +2 700 EUR την 31η Δεκεμβρίου 2021 και σε +21 800 EUR την 31η Δεκεμβρίου 2020.

4.2.2. Μεταφορές μεταξύ επιπέδων 1 και 2

Η πολιτική της Διευκόλυνσης είναι να αναγνωρίζονται οι μεταφορές μεταξύ επιπέδων κατά την ημερομηνία του περιστατικού ή της μεταβολής σε περιστάσεις που προκάλεσαν τη μεταφορά.

Το 2021 και το 2020 η Διευκόλυνση δεν προέβη σε μεταφορές από το επίπεδο 1 στο επίπεδο 2 ή από το επίπεδο 2 στο επίπεδο 1 της ιεράρχησης της εύλογης αξίας.

4.2.3. Εύλογες αξίες επιπέδου 3

Συμφωνία εύλογων αξιών επιπέδου 3

Οι ακόλουθοι πίνακες παρουσιάζουν τις αλλαγές στα μέσα που υπάγονται στο επίπεδο 3 για τα έτη που έληξαν στις 31 Δεκεμβρίου 2021 και στις 31 Δεκεμβρίου 2020:

(σε χιλιάδες EUR)
Μετοχές και άλλοι τίτλοι μεταβλητής απόδοσης
Υπόλοιπο την 1η Ιανουαρίου 2021	526 810
Κέρδη ή ζημίες που περιλαμβάνονται στην κατάσταση αποτελεσμάτων:
Παύση αναγνώρισης της προσαρμογής της εύλογης αξίας λόγω πωλήσεων	13 489
Καθαρή μεταβολή της εύλογης αξίας μετοχών και άλλων τίτλων μεταβλητής απόδοσης	117 502
Σύνολο	130 991
Εκταμιεύσεις	84 224
Αποπληρωμές	-71 624
Διαφορές συναλλαγματικών ισοτιμιών	27 230
Υπόλοιπο την 31η Δεκεμβρίου 2021	697 631

(σε χιλιάδες EUR)
Μετοχές και άλλοι τίτλοι μεταβλητής απόδοσης
Υπόλοιπο την 1η Ιανουαρίου 2020	604 311
Κέρδη ή ζημίες που περιλαμβάνονται στην κατάσταση αποτελεσμάτων:
Παύση αναγνώρισης της προσαρμογής της εύλογης αξίας λόγω πωλήσεων	-15 632
Καθαρή μεταβολή της εύλογης αξίας μετοχών και άλλων τίτλων μεταβλητής απόδοσης	-47 909
Σύνολο	-63 541
Εκταμιεύσεις	85 305
Αποπληρωμές	-65 649
Διαφορές συναλλαγματικών ισοτιμιών	-33 616
Υπόλοιπο την 31η Δεκεμβρίου 2020	526 810

Το 2021 και το 2020, η Διευκόλυνση δεν προέβη σε μεταφορές από ή προς το επίπεδο 3 της ιεράρχησης της εύλογης αξίας.

5. Ταμειακά διαθέσιμα και ισοδύναμά τους

Τα ταμειακά διαθέσιμα και ισοδύναμά τους συνίστανται σε:

(σε χιλιάδες EUR)
	31.12.2021	31.12.2020
Μετρητά	434 064	398 991
Προθεσμιακές καταθέσεις	672 730	380 000
Εμπορικά χρεόγραφα	252 211	145 086
Ταμειακά διαθέσιμα και ισοδύναμά τους στην κατάσταση ταμειακών ροών	1 359 005	924 077
Δεδουλευμένοι τόκοι	-441	-137
Ταμειακά διαθέσιμα και ισοδύναμά τους στην κατάσταση οικονομικής θέσης	1 358 564	923 940

6. Παράγωγα χρηματοοικονομικά μέσα

Οι κύριες συνιστώσες παράγωγων χρηματοοικονομικών μέσων, που έχουν καταταχθεί ως προοριζόμενες για εμπορική εκμετάλλευση, έχουν ως εξής:

(σε χιλιάδες EUR)
Στις 31 Δεκεμβρίου 2021	Εύλογη αξία		Τεκμαρτό ποσό
Στις 31 Δεκεμβρίου 2021	Ενεργητικό	Παθητικό	Τεκμαρτό ποσό
Διασυναλλαγματικές πράξεις ανταλλαγής	7	-2 568	51 865
Συναλλαγματικές ανταλλαγές	—	-16 267	1 530 000
Σύνολο παράγωγων χρηματοοικονομικών μέσων	7	-18 835	1 581 865

(σε χιλιάδες EUR)
Στις 31 Δεκεμβρίου 2020	Εύλογη αξία		Τεκμαρτό ποσό
Στις 31 Δεκεμβρίου 2020	Ενεργητικό	Παθητικό	Τεκμαρτό ποσό
Συμφωνίες ανταλλαγής επιτοκίων	—	-642	17 710
Συναλλαγματικές ανταλλαγές	33 584	—	1 480 000
Σύνολο παράγωγων χρηματοοικονομικών μέσων	33 584	-642	1 497 710

Ως αποτέλεσμα της μεταρρύθμισης του IBOR, το 2021 προέκυψε ελάχιστη εφάπαξ διαφορά αποτίμησης από τη μεταβολή των ταμειακών ροών αναφοράς και της καμπύλης προεξόφλησης που πρέπει να χρησιμοποιείται, ύψους 883 EUR.

7. Δάνεια και προκαταβολές

7.1. Δάνεια και προκαταβολές

Στον ακόλουθο πίνακα παρουσιάζεται η συμφωνία ανάμεσα στα υπόλοιπα έναρξης και κλεισίματος των δανείων και των προκαταβολών:

(σε χιλιάδες EUR)
	Συνολικά δάνεια (*17)	Εξασφαλισμένα δάνεια	Δάνεια μειωμένης εξασφάλισης	Αποκτηθέντα ή δημιουργηθέντα στοιχεία ενεργητικού απομειωμένης πιστωτικής αξίας	Σύνολο
Ονομαστική αξία δανείων στο αποσβεσμένο κόστος την 1η Ιανουαρίου 2021	1 151 398	572 864	—	—	1 724 262
Εκταμιεύσεις	274 020	62 869	—	—	336 889
Διαγραφές	—	—	—	—	—
Αποπληρωμές	- 225 990	- 113 215	—	—	- 339 205
Κεφαλαιοποιηθέντες τόκοι	—	—	—	—	—
Διαφορές συναλλαγματικών ισοτιμιών	61 532	26 597	—	—	88 129
Ονομαστική αξία δανείων στο αποσβεσμένο κόστος την 31η Δεκεμβρίου 2021	1 260 960	549 115	—	—	1 810 075
Απομείωση — Πρόβλεψη ζημίας την 1η Ιανουαρίου 2021	-68 243	-35 550	—	—	- 103 793
Καθαρές μεταβολές των αναμενόμενων πιστωτικών ζημιών 12μήνου	6 509	6 836	—	—	13 345
Καθαρές μεταβολές των αναμενόμενων πιστωτικών ζημιών καθ’ όλη τη διάρκεια ζωής μη απομειωμένης πιστωτικής αξίας	6 327	6 045	—	—	12 372
Αναμενόμενες πιστωτικές ζημίες καθ’ όλη τη διάρκεια ζωής απομειωμένης πιστωτικής αξίας	-249	-742	—	—	-991
Αντιλογισμός αναμενόμενων πιστωτικών ζημιών καθ’ όλη τη διάρκεια ζωής απομειωμένης πιστωτικής αξίας	15 875	2 373	—	—	18 248
Διαφορές συναλλαγματικών ισοτιμιών	-3 942	-1 153	—	—	-5 095
Απομείωση — Πρόβλεψη ζημίας την 31η Δεκεμβρίου 2021	-43 723	-22 191	—	—	-65 914
Δάνεια και προκαταβολές στο αποσβεσμένο κόστος την 31η Δεκεμβρίου 2021	1 217 237	526 924	—	—	1 744 161
Ονομαστική αξία δανείων στην εύλογη αξία μέσω των αποτελεσμάτων την 1η Ιανουαρίου 2021	1 080	61 493	30 000	—	92 573
Εκταμιεύσεις	—	8 323	170 000	—	178 323
Αποπληρωμές	—	-739	—	—	-739
Διαφορές συναλλαγματικών ισοτιμιών	—	1 859	—	—	1 859
Ονομαστική αξία δανείων στην εύλογη αξία μέσω των αποτελεσμάτων την 31η Δεκεμβρίου 2021	1 080	70 936	200 000	—	272 016
Προσαρμογή εύλογης αξίας την 1η Ιανουαρίου 2021	-1 080	-25 893	-18 291	—	-45 264
Μεταβολή καθαρής εύλογης αξίας	—	1 609	1 959	—	3 568
Διαφορές συναλλαγματικών ισοτιμιών	—	-329	—	—	-329
Προσαρμογή εύλογης αξίας την 31η Δεκεμβρίου 2021	-1 080	-24 613	-16 332	—	-42 025
Δάνεια και προκαταβολές στην εύλογη αξία μέσω των αποτελεσμάτων την 31η Δεκεμβρίου 2021	—	46 323	183 668	—	229 991
Αποσβεσμένο κόστος	-3 151	-3 736	—	—	-6 887
Τόκος	10 295	8 686	35	—	19 016
Δάνεια και προκαταβολές την 31η Δεκεμβρίου 2021	1 224 381	578 197	183 703	—	1 986 281

(σε χιλιάδες EUR)
	Συνολικά δάνεια (*18)	Εξασφαλισμένα δάνεια	Δάνεια μειωμένης εξασφάλισης	Αποκτηθέντα ή δημιουργηθέντα στοιχεία ενεργητικού απομειωμένης πιστωτικής αξίας	Σύνολο
Ονομαστική αξία δανείων στο αποσβεσμένο κόστος την 1η Ιανουαρίου 2020	1 021 556	597 364	27 714	—	1 646 634
Εκταμιεύσεις	433 466	67 762	—	—	501 228
Διαγραφές	-15 170	-2 268	-27 905	—	-45 343
Αποπληρωμές	- 214 018	-60 571	—	—	- 274 589
Διαφορές συναλλαγματικών ισοτιμιών	-74 436	-29 423	191	—	- 103 668
Ονομαστική αξία δανείων στο αποσβεσμένο κόστος την 31η Δεκεμβρίου 2020	1 151 398	572 864	—	—	1 724 262
Απομείωση — Πρόβλεψη ζημίας την 1η Ιανουαρίου 2020	-96 166	-36 650	-27 714	—	- 160 530
Καθαρές μεταβολές των αναμενόμενων πιστωτικών ζημιών 12μήνου	-1 344	-2 531	—	—	-3 875
Καθαρές μεταβολές των αναμενόμενων πιστωτικών ζημιών καθ’ όλη τη διάρκεια ζωής μη απομειωμένης πιστωτικής αξίας	-5 888	-3 628	—	—	-9 516
Αναμενόμενες πιστωτικές ζημίες καθ’ όλη τη διάρκεια ζωής απομειωμένης πιστωτικής αξίας	-12 373	—	—	—	-12 373
Αντιλογισμός αναμενόμενων πιστωτικών ζημιών καθ’ όλη τη διάρκεια ζωής απομειωμένης πιστωτικής αξίας	19 565	1 887	—	—	21 452
Διαγραφές	15 170	2 268	27 905	—	45 343
Διαφορές συναλλαγματικών ισοτιμιών	12 793	3 104	-191	—	15 706
Απομείωση — Πρόβλεψη ζημίας την 31η Δεκεμβρίου 2020	-68 243	-35 550	—	—	- 103 793
Δάνεια και προκαταβολές στο αποσβεσμένο κόστος την 31η Δεκεμβρίου 2020	1 083 155	537 314	—	—	1 620 469
Ονομαστική αξία δανείων στην εύλογη αξία μέσω των αποτελεσμάτων την 1η Ιανουαρίου 2020	1 080	36 858	—	—	37 938
Εκταμιεύσεις	—	29 063	30 000	—	59 063
Αποπληρωμές	—	-1 512	—	—	-1 512
Διαφορές συναλλαγματικών ισοτιμιών	—	-2 916	—	—	-2 916
Ονομαστική αξία δανείων στην εύλογη αξία μέσω των αποτελεσμάτων την 31η Δεκεμβρίου 2020	1 080	61 493	30 000	—	92 573
Προσαρμογή εύλογης αξίας την 1η Ιανουαρίου 2020	-1 080	-15 156	—	—	-16 236
Μεταβολή καθαρής εύλογης αξίας	—	-11 330	-18 291	—	-29 621
Διαφορές συναλλαγματικών ισοτιμιών	—	593	—	—	593
Προσαρμογή εύλογης αξίας την 31η Δεκεμβρίου 2020	-1 080	-25 893	-18 291	—	-45 264
Δάνεια και προκαταβολές στην εύλογη αξία μέσω των αποτελεσμάτων την 31η Δεκεμβρίου 2020	—	35 600	11 709	—	47 309
Αποσβεσμένο κόστος	-3 578	-5 100	—	—	-8 678
Τόκος	7 325	7 020	—	—	14 345
Δάνεια και προκαταβολές την 31η Δεκεμβρίου 2020	1 086 902	574 834	11 709	—	1 673 445

7.2. Απομείωση δανείων και προκαταβολών — Προβλέψεις ζημιών

(σε χιλιάδες EUR)
	2021
	Αναμενόμενες πιστωτικές ζημίες καθ’ όλη τη διάρκεια ζωής
	Αναμενόμενες πιστωτικές ζημίες 12μήνου	Αναμενόμενες πιστωτικές ζημίες καθ’ όλη τη διάρκεια ζωής μη απομειωμένης πιστωτικής αξίας	Αναμενόμενες πιστωτικές ζημίες καθ’ όλη τη διάρκεια ζωής απομειωμένης πιστωτικής αξίας	Αποκτηθέντα ή δημιουργηθέντα στοιχεία ενεργητικού απομειωμένης πιστωτικής αξίας	Σύνολο
Δάνεια και προκαταβολές στο αποσβεσμένο κόστος
Υπόλοιπο την 1η Ιανουαρίου 2021	16 389	43 976	43 428	—	103 793
Μεταφορά σε αναμενόμενες πιστωτικές ζημίες 12μήνου	—	—	—	—	—
Μεταφορά σε αναμενόμενες πιστωτικές ζημίες μη απομειωμένης πιστωτικής αξίας	-5 008	-1 019	—	—	-6 027
Μεταφορά σε αναμενόμενες πιστωτικές ζημίες απομειωμένης πιστωτικής αξίας	—	-77	249	—	172
Καθαρή επιμέτρηση των προβλέψεων ζημιών	-8 480	-8 912	-15 309	—	-32 701
Νέα χρηματοοικονομικά στοιχεία ενεργητικού που εκδόθηκαν ή αγοράστηκαν	504	1 039	—	—	1 543
Χρηματοοικονομικά στοιχεία ενεργητικού που έχουν παύσει να αναγνωρίζονται	-361	-3 405	-2 195	—	-5 961
Διαφορές συναλλαγματικών ισοτιμιών	521	1 666	2 908	—	5 095
Υπόλοιπο την 31η Δεκεμβρίου 2021	3 565	33 268	29 081	—	65 914

(σε χιλιάδες EUR)
	2020
	Αναμενόμενες πιστωτικές ζημίες καθ’ όλη τη διάρκεια ζωής
	Αναμενόμενες πιστωτικές ζημίες 12μήνου	Αναμενόμενες πιστωτικές ζημίες καθ’ όλη τη διάρκεια ζωής μη απομειωμένης πιστωτικής αξίας	Αναμενόμενες πιστωτικές ζημίες καθ’ όλη τη διάρκεια ζωής απομειωμένης πιστωτικής αξίας	Αποκτηθέντα ή δημιουργηθέντα στοιχεία ενεργητικού απομειωμένης πιστωτικής αξίας	Σύνολο
Δάνεια και προκαταβολές στο αποσβεσμένο κόστος
Υπόλοιπο την 1η Ιανουαρίου 2020	17 191	38 509	104 830	—	160 530
Μεταφορά σε αναμενόμενες πιστωτικές ζημίες 12μήνου	96	-167	—	—	-71
Μεταφορά σε αναμενόμενες πιστωτικές ζημίες μη απομειωμένης πιστωτικής αξίας	-770	3 439	-6 080	—	-3 411
Μεταφορά σε αναμενόμενες πιστωτικές ζημίες απομειωμένης πιστωτικής αξίας	-127	-54	7 170	—	6 989
Καθαρή επιμέτρηση των προβλέψεων ζημιών	3 200	2 950	-6 554	—	-404
Νέα χρηματοοικονομικά στοιχεία ενεργητικού που εκδόθηκαν ή αγοράστηκαν	2 278	3 001	1 352	—	6 631
Χρηματοοικονομικά στοιχεία ενεργητικού που έχουν παύσει να αναγνωρίζονται	-802	347	-4 967	—	-5 422
Διαγραφές	—	—	-45 343	—	-45 343
Διαφορές συναλλαγματικών ισοτιμιών	-4 677	-4 049	-6 980	—	-15 706
Υπόλοιπο την 31η Δεκεμβρίου 2020	16 389	43 976	43 428	—	103 793

8. Μετοχές και άλλοι τίτλοι μεταβλητής απόδοσης

Στον ακόλουθο πίνακα παρουσιάζεται η συμφωνία ανάμεσα στα υπόλοιπα έναρξης και κλεισίματος των επενδύσεων μετοχικού κεφαλαίου:

(σε χιλιάδες EUR)
	Ταμεία επιχειρηματικών κεφαλαίων	Άμεσες επενδύσεις μετοχικού κεφαλαίου	Σύνολο
Κόστος την 1η Ιανουαρίου 2021	452 161	76 258	528 419
Εκταμιεύσεις	84 224	—	84 224
Αποπληρωμές / πωλήσεις	-71 624	—	-71 624
Διαφορές συναλλαγματικών ισοτιμιών	28 400	1 220	29 620
Κόστος την 31η Δεκεμβρίου 2021	493 161	77 478	570 639
Μη πραγματοποιηθέντα κέρδη και ζημίες την 1η Ιανουαρίου 2021	-15 019	13 410	-1 609
Καθαρή μεταβολή όσον αφορά μη πραγματοποιηθέντα κέρδη και ζημίες	101 418	16 084	117 502
Παύση αναγνώρισης της προσαρμογής της εύλογης αξίας λόγω πωλήσεων	13 489	—	13 489
Διαφορές συναλλαγματικών ισοτιμιών	-2 479	89	-2 390
Μη πραγματοποιηθέντα κέρδη και ζημίες την 31η Δεκεμβρίου 2021	97 409	29 583	126 992
Μετοχές και άλλοι τίτλοι μεταβλητής απόδοσης την 31η Δεκεμβρίου 2021	590 570	107 061	697 631

(σε χιλιάδες EUR)
	Ταμεία επιχειρηματικών κεφαλαίων	Άμεσες επενδύσεις μετοχικού κεφαλαίου	Σύνολο
Κόστος την 1η Ιανουαρίου 2020	462 304	101 424	563 728
Εκταμιεύσεις	85 305	—	85 305
Αποπληρωμές / πωλήσεις	-66 011	-18 274	-84 285
Διαφορές συναλλαγματικών ισοτιμιών	-29 437	-6 892	-36 329
Κόστος την 31η Δεκεμβρίου 2020	452 161	76 258	528 419
Μη πραγματοποιηθέντα κέρδη και ζημίες την 1η Ιανουαρίου 2020	42 390	13 810	56 200
Καθαρή μεταβολή όσον αφορά μη πραγματοποιηθέντα κέρδη και ζημίες	-45 079	-2 830	-47 909
Παύση αναγνώρισης της προσαρμογής της εύλογης αξίας λόγω πωλήσεων	-15 632	3 019	-12 613
Διαφορές συναλλαγματικών ισοτιμιών	3 302	-589	2 713
Μη πραγματοποιηθέντα κέρδη και ζημίες την 31η Δεκεμβρίου 2020	-15 019	13 410	-1 609
Μετοχές και άλλοι τίτλοι μεταβλητής απόδοσης την 31η Δεκεμβρίου 2020	437 142	89 668	526 810

9. Ποσά προς είσπραξη από χρηματοδότες

Τα ποσά προς είσπραξη από χρηματοδότες ύψους 85,2 εκατ. EUR (2020: 68,9 εκατ. EUR) αφορούν εξολοκλήρου αιτηθείσα αλλά μη καταβληθείσα συνεισφορά κρατών μελών.

10. Ταμειακά χρηματοοικονομικά στοιχεία ενεργητικού

Το ταμειακό χαρτοφυλάκιο αποτελείται από εισηγμένα ομόλογα με εναπομένουσα διάρκεια κάτω των τριών μηνών την ημερομηνία αναφοράς. Ο πίνακας που ακολουθεί δείχνει τις κινήσεις του ταμειακού χαρτοφυλακίου:

(σε χιλιάδες EUR)
Υπόλοιπο την 1η Ιανουαρίου 2021	351 873
Αγορές	2 333 691
Ληκτότητα	-2 684 293
Μεταβολή αποσβέσεων διαφορών υπέρ ή υπό το άρτιο	301
Μεταβολή όσον αφορά δεδουλευμένους τόκους	-1 572
Υπόλοιπο την 31η Δεκεμβρίου 2021	—

(σε χιλιάδες EUR)
Υπόλοιπο την 1η Ιανουαρίου 2020	330 587
Αγορές	2 710 009
Ληκτότητα	-2 689 790
Μεταβολή αποσβέσεων διαφορών υπέρ ή υπό το άρτιο	-208
Μεταβολή όσον αφορά δεδουλευμένους τόκους	1 275
Υπόλοιπο την 31η Δεκεμβρίου 2020	351 873

11. Άλλα στοιχεία ενεργητικού

Οι κύριες συνιστώσες άλλων στοιχείων ενεργητικού έχουν ως εξής:

(σε χιλιάδες EUR)
	31.12.2021	31.12.2020
Ποσό προς είσπραξη από την ΕΤΕπ	877	—
Οικονομικές εγγυήσεις	209	109
Σύνολο άλλων στοιχείων ενεργητικού	1 086	109

12. Προεισπραχθέντα έσοδα

Οι κύριες συνιστώσες των προεισπραχθέντων εσόδων έχουν ως εξής:

(σε χιλιάδες EUR)
	31.12.2021	31.12.2020
Προεισπραχθείσες επιδοτήσεις επιτοκίου	47 981	28 788
Προεισπραχθείσες προμήθειες από δάνεια και προκαταβολές	451	944
Σύνολο προεισπραχθέντων εσόδων	48 432	29 732

13. Προβλέψεις για εκδοθείσες εγγυήσεις, καθαρές από αντιλογισμούς

Στους ακόλουθους πίνακες παρουσιάζεται η συμφωνία ανάμεσα στα υπόλοιπα έναρξης και κλεισίματος των προβλέψεων για χρηματοοικονομικές εγγυήσεις.

(σε χιλιάδες EUR)
	2021
	Αναμενόμενες πιστωτικές ζημίες 12μήνου	Αναμενόμενες πιστωτικές ζημίες καθ’ όλη τη διάρκεια ζωής μη απομειωμένης πιστωτικής αξίας	Αναμενόμενες πιστωτικές ζημίες καθ’ όλη τη διάρκεια ζωής απομειωμένης πιστωτικής αξίας	Σύνολο
Εκδοθείσες εγγυήσεις
Υπόλοιπο την 1η Ιανουαρίου	851	—	—	851
Καθαρή επιμέτρηση των προβλέψεων ζημιών	-851	—	—	-851
Υπόλοιπο στις 31 Δεκεμβρίου	—	—	—	—

(σε χιλιάδες EUR)
	2020
	Αναμενόμενες πιστωτικές ζημίες 12μήνου	Αναμενόμενες πιστωτικές ζημίες καθ’ όλη τη διάρκεια ζωής μη απομειωμένης πιστωτικής αξίας	Αναμενόμενες πιστωτικές ζημίες καθ’ όλη τη διάρκεια ζωής απομειωμένης πιστωτικής αξίας	Σύνολο
Εκδοθείσες εγγυήσεις
Υπόλοιπο την 1η Ιανουαρίου	628	—	—	628
Καθαρή επιμέτρηση των προβλέψεων ζημιών	228	—	—	228
Διαφορές συναλλαγματικών ισοτιμιών	-5	—	—	-5
Υπόλοιπο στις 31 Δεκεμβρίου	851	—	—	851

14. Προβλέψεις για δανειακές δεσμεύσεις

Στους ακόλουθους πίνακες παρουσιάζεται η συμφωνία ανάμεσα στα υπόλοιπα έναρξης και κλεισίματος της πρόβλεψης ζημιών για μη εκταμιευθέντα δάνεια (δανειακές δεσμεύσεις):

(σε χιλιάδες EUR)
	2021
	Αναμενόμενες πιστωτικές ζημίες 12μήνου	Αναμενόμενες πιστωτικές ζημίες καθ’ όλη τη διάρκεια ζωής μη απομειωμένης πιστωτικής αξίας	Αναμενόμενες πιστωτικές ζημίες καθ’ όλη τη διάρκεια ζωής απομειωμένης πιστωτικής αξίας	Σύνολο
Δανειακές δεσμεύσεις
Υπόλοιπο την 1η Ιανουαρίου	6 817	26 335	—	33 152
Καθαρή επιμέτρηση των προβλέψεων ζημιών	-4 089	-7 013	—	-11 102
Νέα χρηματοοικονομικά στοιχεία ενεργητικού που εκδόθηκαν ή αγοράστηκαν	869	3 015	—	3 884
Χρηματοοικονομικά στοιχεία ενεργητικού που έχουν παύσει να αναγνωρίζονται	-1 942	-7 456	—	-9 398
Διαφορές συναλλαγματικών ισοτιμιών	38	28	—	66
Υπόλοιπο στις 31 Δεκεμβρίου	1 693	14 909	—	16 602

(σε χιλιάδες EUR)
	2020
	Αναμενόμενες πιστωτικές ζημίες 12μήνου	Αναμενόμενες πιστωτικές ζημίες καθ’ όλη τη διάρκεια ζωής μη απομειωμένης πιστωτικής αξίας	Αναμενόμενες πιστωτικές ζημίες καθ’ όλη τη διάρκεια ζωής απομειωμένης πιστωτικής αξίας	Σύνολο
Δανειακές δεσμεύσεις
Υπόλοιπο την 1η Ιανουαρίου	3 943	33 326	—	37 269
Μεταφορά σε αναμενόμενες πιστωτικές ζημίες 12μήνου	181	—	—	181
Καθαρή επιμέτρηση των προβλέψεων ζημιών	388	-5 932	—	-5 544
Νέα χρηματοοικονομικά στοιχεία ενεργητικού που εκδόθηκαν ή αγοράστηκαν	3 885	2 773	—	6 658
Χρηματοοικονομικά στοιχεία ενεργητικού που έχουν παύσει να αναγνωρίζονται	-1 157	-3 853	—	-5 010
Διαφορές συναλλαγματικών ισοτιμιών	-423	21	—	-402
Υπόλοιπο στις 31 Δεκεμβρίου	6 817	26 335	—	33 152

15. Οφειλές έναντι τρίτων

Οι κύριες συνιστώσες των οφειλών έναντι τρίτων έχουν ως εξής:

(σε χιλιάδες EUR)
	31.12.2021	31.12.2020
Καθαρά γενικά διοικητικά έξοδα καταβλητέα στην ΕΤΕπ	53 136	58 527
Άλλα ποσά πληρωτέα στην ΕΤΕπ	40 045	56
Επιδοτήσεις επιτοκίων και τεχνικής βοήθειας που δεν έχουν ακόμα εκταμιευθεί και που οφείλονται σε κράτη μέλη	146 458	93 795
Σύνολο οφειλών έναντι τρίτων	239 639	152 378

16. Άλλα στοιχεία παθητικού

Οι κύριες συνιστώσες άλλων στοιχείων παθητικού έχουν ως εξής:

(σε χιλιάδες EUR)
	31.12.2021	31.12.2020
Προκαταβληθείσες αποπληρωμές δανείων	1 793	3 166
Προεισπραχθέντα έσοδα λόγω επιδοτήσεων επιτοκίου	540	280
Σύνολο άλλων στοιχείων παθητικού	2 333	3 446

17. Συνεισφορά που ζητήθηκε από τα κράτη μέλη (σε χιλιάδες EUR)

Κράτη μέλη	Συνεισφορά στη Διευκόλυνση	Συνεισφορά σε επιδοτήσεις επιτοκίου και τεχνική βοήθεια	Συνολική συνεισφορά	Αιτηθείσες αλλά μη καταβληθείσες συνεισφορές (*19)
Αυστρία	88 683	11 770	100 453	2 398
Βέλγιο	130 046	17 069	147 115	3 249
Βουλγαρία	2 113	596	2 709	219
Κροατία	563	180	743	225
Κύπρος	1 287	359	1 646	—
Τσεχία	7 704	2 170	9 874	797
Δανία	72 328	9 702	82 030	1 980
Εσθονία	776	219	995	86
Φινλανδία	51 342	7 083	58 425	1 509
Γαλλία	774 222	96 940	871 162	17 814
Γερμανία	772 017	101 078	873 095	20 580
Ελλάδα	46 503	6 854	53 357	1 507
Ουγγαρία	7 694	2 144	9 838	615
Ιρλανδία	25 571	4 097	29 668	940
Ιταλία	438 908	61 020	499 928	12 530
Λετονία	1 074	303	1 377	116
Λιθουανία	1 796	505	2 301	181
Λουξεμβούργο	9 757	1 301	11 058	255
Μάλτα	431	120	551	38
Κάτω Χώρες	175 971	23 537	199 508	4 777
Πολωνία	19 573	5 511	25 084	2 007
Πορτογαλία	36 258	5 368	41 626	1 197
Ρουμανία	5 938	1 686	7 624	718
Σλοβακία	3 291	932	4 223	376
Σλοβενία	2 576	721	3 297	225
Ισπανία	230 483	35 684	266 167	7 932
Σουηδία	95 412	13 274	108 686	2 939
Ηνωμένο Βασίλειο	469 378	68 773	538 151	—
Σύνολο την 31η Δεκεμβρίου 2021	3 471 695	478 996	3 950 691	85 210
Σύνολο την 31η Δεκεμβρίου 2020	3 221 695	398 996	3 620 692	68 908

18. Ενδεχόμενες υποχρεώσεις και αναλήψεις υποχρεώσεων

(σε χιλιάδες EUR)
	31.12.2021	31.12.2020
Αναλήψεις υποχρεώσεων
Μη εκταμιευθέντα δάνεια	1 677 411	1 722 618
Μη εκταμιευθείσα ανάληψη υποχρέωσης έναντι μετοχών και άλλων τίτλων μεταβλητής απόδοσης	473 000	378 347
Χορηγηθείσες εγγυήσεις	1 499 675	998 560
Επιδοτήσεις επιτοκίου και τεχνική βοήθεια	478 011	483 897
Ενδεχόμενες υποχρεώσεις
Υπογεγραμμένες μη χορηγηθείσες εγγυήσεις	256 299	554 686
Σύνολο ενδεχόμενων υποχρεώσεων και αναλήψεων υποχρεώσεων	4 384 396	4 138 108

19. Τόκοι και συναφή έσοδα και έξοδα

Οι κύριες συνιστώσες τόκων και συναφών εσόδων έχουν ως εξής:

(σε χιλιάδες EUR)
	Από 1.1.2021	Από 1.1.2020
	έως 31.12.2021	έως 31.12.2020
Δάνεια και προκαταβολές	80 395	80 252
Επιδοτήσεις επιτοκίου	6 061	4 531
Σύνολο εσόδων από τόκους και συναφών εσόδων	86 456	84 783

Οι κύριες συνιστώσες τόκων και συναφών εξόδων έχουν ως εξής:

(σε χιλιάδες EUR)
	Από 1.1.2021	Από 1.1.2020
	έως 31.12.2021	έως 31.12.2020
Παράγωγα χρηματοοικονομικά μέσα	-4 800	-541
Ταμειακά διαθέσιμα και ισοδύναμά τους	-3 598	-2 961
Ταμειακά χρηματοοικονομικά στοιχεία ενεργητικού	-2 038	-1 748
Σύνολο τόκων και συναφών εξόδων	-10,436	-5,250

20. Έσοδα και έξοδα από αμοιβές και προμήθειες

Οι κύριες συνιστώσες των εσόδων από αμοιβές και προμήθειες είναι οι εξής:

(σε χιλιάδες EUR)
	Από 1.1.2021	Από 1.1.2020
	έως 31.12.2021	έως 31.12.2020
Αμοιβές και προμήθειες από δάνεια και προκαταβολές	1 702	141
Αμοιβές και προμήθειες από χρηματοοικονομικές εγγυήσεις	517	211
Λοιπά	—	1
Σύνολο εσόδων από αμοιβές και προμήθειες	2 219	353

Οι κύριες συνιστώσες των εξόδων από αμοιβές και προμήθειες είναι οι εξής:

(σε χιλιάδες EUR)
	Από 1.1.2021	Από 1.1.2020
	έως 31.12.2021	έως 31.12.2020
Προμήθεια που καταβλήθηκε σε τρίτους αναφορικά με μετοχές και άλλους τίτλους μεταβλητής απόδοσης	-175	-225
Σύνολο εξόδων από αμοιβές και προμήθειες	-175	-225

21. Καθαρό αποτέλεσμα από μετοχές και άλλους τίτλους μεταβλητής απόδοσης

Οι κύριες συνιστώσες του καθαρού αποτελέσματος από μετοχές και άλλους τίτλους μεταβλητής απόδοσης έχουν ως εξής:

(σε χιλιάδες EUR)
	Από 1.1.2021	Από 1.1.2020
	έως 31.12.2021	έως 31.12.2020
Καθαρά έσοδα	4 310	-3 069
Έσοδα από μερίσματα	1 815	4 261
Καθαρή μεταβολή εύλογης αξίας	117 502	-47 909
Καθαρό αποτέλεσμα από μετοχές και άλλους τίτλους μεταβλητής απόδοσης	123 627	-46 717

22. Γενικά διοικητικά έξοδα

Τα γενικά διοικητικά έξοδα αντιπροσωπεύουν τα πραγματικά έξοδα που καταβάλλει η ΕΤΕπ για τη διαχείριση της Διευκόλυνσης, μείον τα έσοδα που προκύπτουν από τις συνήθεις αμοιβές αξιολόγησης οι οποίες χρεώνονται απευθείας από την ΕΤΕπ στους πελάτες της Διευκόλυνσης.

Οι κύριες συνιστώσες των γενικών διοικητικών εξόδων είναι οι εξής:

(σε χιλιάδες EUR)
	Από 1.1.2021	Από 1.1.2020
	έως 31.12.2021	έως 31.12.2020
Πραγματικές δαπάνες της ΕΤΕπ	-55 924	-61 470
Έσοδα από αμοιβές αξιολόγησης που χρεώνονται άμεσα σε πελάτες της Διευκόλυνσης	2 788	2 943
Σύνολο καθαρών γενικών διοικητικών εξόδων	-53 136	-58 527

23. Συμμετοχή σε μη ενοποιημένες δομημένες οντότητες (σε χιλιάδες EUR)

Ορισμός δομημένης οντότητας

Δομημένη οντότητα νοείται η οντότητα που έχει σχεδιαστεί με τέτοιο τρόπο ώστε τα δικαιώματα ψήφου ή παρόμοια δικαιώματα να μην αποτελούν τον καθοριστικό παράγοντα για τον έλεγχο της οντότητας. Στο ΔΠΧΑ 12 σημειώνεται ότι συχνά μια δομημένη οντότητα παρουσιάζει ορισμένα ή όλα τα ακόλουθα χαρακτηριστικά:

—	περιορισμένες δραστηριότητες,

—

περιορισμένο και σαφώς καθορισμένο σκοπό, όπως η πραγματοποίηση μιας φορολογικής αποδοτικής μίσθωσης, η άσκηση δραστηριοτήτων έρευνας και ανάπτυξης, η παροχή πηγής κεφαλαίου ή χρηματοδότησης μιας οντότητας ή η παροχή επενδυτικών ευκαιριών για επενδυτές μέσω μεταβίβασης κινδύνων και ανταμοιβών που συνδέονται με τα στοιχεία ενεργητικού της δομημένης οντότητας σε επενδυτές,

—	ανεπαρκές μετοχικό κεφάλαιο που δεν επιτρέπει στη δομημένη οντότητα να χρηματοδοτεί τις δραστηριότητές της χωρίς οικονομική στήριξη μειωμένης εξασφάλισης,

—	χρηματοδότηση με τη μορφή πολλαπλών συμβατικά συνδεδεμένων τίτλων σε επενδυτές που δημιουργούν συγκεντρώσεις πίστωσης ή άλλους κινδύνους (δόσεις).

Μη ενοποιημένες δομημένες οντότητες

Ο όρος «μη ενοποιημένες δομημένες οντότητες» παραπέμπει στο σύνολο των δομημένων οικονομικών οντοτήτων που δεν ελέγχονται από τη Διευκόλυνση και περιλαμβάνει συμμετοχές σε μη ενοποιημένες δομημένες οντότητες.

Ορισμός των συμμετοχών σε δομημένες οντότητες:

Το ΔΠΧΑ 12 ορίζει τις «συμμετοχές» με την ευρεία έννοια του όρου, ώστε να περιλαμβάνεται κάθε συμβατική και μη συμβατική εμπλοκή που εκθέτει την αναφέρουσα οντότητα σε μεταβλητότητα των αποδόσεων σε σχέση με την απόδοση της οντότητας. Χαρακτηριστικά παραδείγματα αυτών των συμμετοχών είναι η κατοχή συμμετοχικών τίτλων και άλλων μορφών συμμετοχής, όπως η χορήγηση χρηματοδότησης, η υποστήριξη της ρευστότητας, οι πιστωτικές ενισχύσεις, οι δεσμεύσεις και η παροχή εγγυήσεων στην άλλη οντότητα. Το ΔΠΧΑ 12 ορίζει ότι μια αναφέρουσα οντότητα δεν έχει κατ' ανάγκη συμφέροντα σε μιαν άλλη οντότητα απλώς και μόνο επειδή διατηρεί μαζί της τυπική σχέση πελάτη-προμηθευτή.

Στον πίνακα που ακολουθεί περιγράφονται τα είδη δομημένων οντοτήτων τα οποία η Διευκόλυνση δεν ενοποιεί αλλά στα οποία έχει συμμετοχή.

Είδος δομημένης οντότητας

Χαρακτήρας και σκοπός

Συμμετοχές της Διευκόλυνσης

Χρηματοδότηση έργων — δανειοδότηση φορέων ειδικού σκοπού («ΦΕΣ»)

Οι συναλλαγές χρηματοδότησης έργων (πράξεις χρηματοδότησης έργων) είναι συναλλαγές στις οποίες στηρίζεται η Διευκόλυνση για την εξυπηρέτηση του χρέους της έναντι δανειστή του οποίου η αποκλειστική ή κύρια πηγή εσόδων παράγεται από ένα μόνο στοιχείο ενεργητικού ή από περιορισμένο αριθμό στοιχείων ενεργητικού που χρηματοδοτούνται από το εν λόγω χρέος ή άλλα προϋπάρχοντα στοιχεία ενεργητικού που έχουν συμβατική σχέση με το έργο. Οι πράξεις χρηματοδότησης έργων χρηματοδοτούνται συχνά μέσω φορέων ειδικού σκοπού.

Καθαρά εκταμιευθέντα ποσά·

Έσοδα από τόκους.

Πράξεις επιχειρηματικών κεφαλαίων

Η Διευκόλυνση χρηματοδοτεί επιχειρηματικά κεφάλαια και επενδυτικά κεφάλαια. Τα επιχειρηματικά κεφάλαια και τα επενδυτικά κεφάλαια συγκεντρώνουν και διαχειρίζονται κονδύλια από επενδυτές που επιδιώκουν ιδιωτική συμμετοχή στο κεφάλαιο μικρομεσαίων επιχειρήσεων με ισχυρό δυναμικό ανάπτυξης, καθώς και χρηματοδότηση έργων υποδομής.

Επενδύσεις σε μερίδια που εκδίδονται από την οντότητα επιχειρηματικού κεφαλαίου·

Μερίσματα που εισπράχθηκαν ως έσοδα από μερίσματα.

Ο πίνακας που ακολουθεί παρουσιάζει τη λογιστική αξία μη ενοποιημένων δομημένων οντοτήτων στις οποίες η Διευκόλυνση έχει συμμετοχή κατά την ημερομηνία αναφοράς, καθώς και τη μέγιστη έκθεση σε ζημία της Διευκόλυνσης σε σχέση με τις εν λόγω οντότητες. Η μέγιστη έκθεση σε ζημία περιλαμβάνει τις λογιστικές αξίες και τις σχετικές μη εκταμιευθείσες αναλήψεις υποχρεώσεων.

Είδος δομημένης οντότητας	Τίτλος	Λογιστική αξία την 31.12.2021	Λογιστική αξία την 31.12.2020	Μέγιστη έκθεση σε ζημία την 31.12.2021	Μέγιστη έκθεση σε ζημία την 31.12.2020
Ταμεία επιχειρηματικών κεφαλαίων	Μετοχές και άλλοι τίτλοι μεταβλητής απόδοσης	590 570	437 142	590 570	437 142
Σύνολο		590 570	437 142	590 570	437 142

Η Διευκόλυνση δεν παρέχει στήριξη σε δομημένες οντότητες πέραν της σχετικής χρηματοδότησης.

24. Κονδύλιο χρηματοδότησης με αντίκτυπο (σε χιλιάδες EUR)

Τον Ιούνιο του 2013 το κοινό υπουργικό συμβούλιο ΑΚΕ-ΕΕ ενέκρινε το νέο χρηματοδοτικό πρωτόκολλο για το 11ο Ευρωπαϊκό Ταμείο Ανάπτυξης (ΕΤΑ), το οποίο καλύπτει την περίοδο 2014-2020.

Συμφωνήθηκε η χρηματοδότηση της Επενδυτικής Διευκόλυνσης κατά 500 εκατ. EUR, για το αποκαλούμενο «κονδύλιο χρηματοδότησης με αντίκτυπο» ή «IFE», το οποίο επιτρέπει στη Διευκόλυνση να στηρίξει έργα τα οποία υπόσχονται ιδιαίτερα υψηλό αναπτυξιακό αντίκτυπο και να αναλάβει τους μεγαλύτερους εγγενείς κινδύνους τέτοιων επενδύσεων. Από αυτό το κονδύλιο προκύπτουν νέες δυνατότητες ενίσχυσης της δανειοδότησης του ιδιωτικού τομέα από τη Διευκόλυνση, μέσω επενδύσεων στα ακόλουθα μέσα:

Μετοχικά αμοιβαία κεφάλαια με κοινωνικό αντίκτυπο — που προωθούνται από ολοένα και περισσότερους διαχειριστές ιδιωτικών αμοιβαίων κεφαλαίων οι οποίοι επικεντρώνουν την επενδυτική στρατηγική των κεφαλαίων τους στον περιορισμό κοινωνικών και περιβαλλοντικών προβλημάτων, ενώ παράλληλα στοχεύουν στη βιωσιμότητα τόσο του κεφαλαίου όσο και των εταιρειών στις οποίες πραγματοποιούνται οι επενδύσεις.

Δάνεια σε ενδιάμεσους χρηματοπιστωτικούς οργανισμούς — (π.χ. ιδρύματα μικροχρηματοδότησης, τοπικές τράπεζες και πιστωτικές ενώσεις) που λειτουργούν σε χώρες ΑΚΕ όπου η ΕΤΕπ δεν μπορεί να εξετάσει το ενδεχόμενο χρηματοδότησης –ειδικά σε τοπικό νόμισμα– σύμφωνα με τις υφιστάμενες κατευθυντήριες γραμμές σχετικά με τον πιστωτικό κίνδυνο, π.χ. λόγω υψηλού κινδύνου χώρας, μεταβλητότητας του νομίσματος ή έλλειψης δεικτών αναφοράς για την τιμολόγηση. Βασικός στόχος τέτοιου είδους δανείων είναι η χρηματοδότηση έργων με υψηλό αναπτυξιακό αντίκτυπο, ειδικότερα στον τομέα της παροχής στήριξης σε πολύ μικρές και μικρές επιχειρήσεις και στον κλάδο της γεωργίας, που συνήθως δεν πληρούν τα κριτήρια χρηματοδότησης από την Επενδυτική Διευκόλυνση.

Μέσα διευκόλυνσης επιμερισμού των κινδύνων — τα οποία έχουν τη μορφή εγγυήσεων πρώτης ζημίας («τμήματα απορρόφησης πρώτης ζημίας») και διευκολύνουν πράξεις επιμερισμού των κινδύνων της ΕΤΕπ με τους τοπικούς ενδιάμεσους χρηματοπιστωτικούς οργανισμούς (κυρίως εμπορικές τράπεζες) προς όφελος των μη επαρκώς εξυπηρετούμενων ΜΜΕ και μικρών έργων που πληρούν τα κριτήρια της χρηματοδότησης με αντίκτυπο σε περιπτώσεις όπου εντοπίζεται κενό στην αγορά όσον αφορά την πρόσβαση των ΜΜΕ/μικρών έργων σε χρηματοδότηση. Τα τμήματα απορρόφησης πρώτης ζημίας θα είναι δομημένα ως αντεγγύηση υπέρ των τμημάτων με υψηλότερη εγγυητική διαβάθμιση τα οποία χρηματοδοτούνται από την ΕΤΕπ –στο πλαίσιο της Επενδυτικής Διευκόλυνσης– και από άλλους διεθνείς χρηματοπιστωτικούς οργανισμούς/αναπτυξιακά χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, δημιουργώντας έτσι ουσιαστικό αποτέλεσμα μόχλευσης.

Άμεση χρηματοδότηση — μέσω χρεωστικών τίτλων (δηλ. δανείων) ή μέσων μετοχικού κεφαλαίου σε έργα με ισχυρούς και έμπειρους φορείς και υψηλό αναπτυξιακό αντίκτυπο, τα οποία, ωστόσο, θα ενέχουν επίσης υψηλότερες αναμενόμενες ζημίες και δυσκολίες στην ανάκτηση της επένδυσης (κίνδυνος συμμετοχικών τίτλων με υψηλότερες από τις συνήθεις αναμενόμενες ζημίες). Η ΕΤΕπ εφαρμόζει αυστηρά κριτήρια επιλογής και επιλεξιμότητας για αυτό το μέσο, καθώς αυτά τα έργα, με εξαίρεση τον υψηλό αναπτυξιακό τους αντίκτυπο, δεν θα ήταν σε θέση να εκπληρώσουν τα αποδεκτά κριτήρια χρηματοδότησης (δηλαδή χαμηλή προσδοκία ανάκτησης της επένδυσης ή αντιστάθμισης των ζημιών μέσω των επιτοκίων/αποδόσεων μετοχών).

Το κονδύλιο χρηματοδότησης με αντίκτυπο επιτρέπει επίσης τη διαφοροποίηση σε νέους τομείς, όπως η υγεία και η εκπαίδευση, η γεωργία και η επισιτιστική ασφάλεια, καθώς και την ανάπτυξη νέων και καινοτόμων μέσων επιμερισμού του κινδύνου. Το 2016, η χρηματοδοτική ικανότητα του κονδυλίου χρηματοδότησης με αντίκτυπο αυξήθηκε σε 800 εκατ. EUR με μερική ανανέωση του κονδυλίου χρηματοδότησης με αντίκτυπο.

Από οικονομική και λογιστική άποψη, το κονδύλιο χρηματοδότησης με αντίκτυπο αποτελεί μέρος του χαρτοφυλακίου της Επενδυτικής Διευκόλυνσης και καταχωρίζεται στις συνολικές ετήσιες οικονομικές καταστάσεις της Επενδυτικής Διευκόλυνσης.

Στον πίνακα που ακολουθεί εμφανίζονται οι καθαρές λογιστικές αξίες και τα δεσμευμένα, αλλά μη εκταμιευμένα ποσά, ανά είδος στοιχείου ενεργητικού:

Είδος επένδυσης κονδυλίου χρηματοδότησης με αντίκτυπο	Τίτλος	Επιμέτρηση	Ακαθάριστη λογιστική αξία στις 31.12.2021	Προβλέψεις ζημιών / ποσό προσαρμοσμένο στην εύλογη αξία στις 31.12.2021	Λογιστική αξία την 31.12.2021	Μη εκταμιευμένο ποσό την 31.12.2021	Αναμενόμενες πιστωτικές ζημίες εκτός ισολογισμού, ποσό προσαρμοσμένο στις 31.12.2021
Δάνεια σε ενδιάμεσους χρηματοπιστωτικούς οργανισμούς	Δάνεια και προκαταβολές	Αποσβεσμένο κόστος	68 228	-1 981	66 247	29 272	-242
Πράξεις άμεσης δανειοδότησης	Δάνεια και προκαταβολές	Επιμέτρηση εύλογης αξίας μέσω των αποτελεσμάτων	101 840	-41 403	60 437	92 031	—
Μετοχικά αμοιβαία κεφάλαια με κοινωνικό αντίκτυπο	Μετοχές και άλλοι τίτλοι μεταβλητής απόδοσης	Επιμέτρηση εύλογης αξίας μέσω των αποτελεσμάτων	61 611	9 866	71 477	106 675	—
Άμεσοι συμμετοχικοί τίτλοι	Μετοχές και άλλοι τίτλοι μεταβλητής απόδοσης	Επιμέτρηση εύλογης αξίας μέσω των αποτελεσμάτων	58 523	23 608	82 131	14	—
Μέσα διευκόλυνσης επιμερισμού κινδύνου	Χορηγηθείσες εγγυήσεις	υψηλότερη προσέγγιση (*20)	—	—	—	44 146	—
Σύνολο			290 202	-9 910	280 292	272 138	-242

Είδος επένδυσης κονδυλίου χρηματοδότησης με αντίκτυπο	Τίτλος	Επιμέτρηση	Ακαθάριστη λογιστική αξία στις 31.12.2020	Προβλέψεις ζημιών / ποσό προσαρμοσμένο στην εύλογη αξία στις 31.12.2020	Λογιστική αξία την 31.12.2020	Μη εκταμιευμένο ποσό την 31.12.2020	Αναμενόμενες πιστωτικές ζημίες εκτός ισολογισμού, ποσό προσαρμοσμένο στις 31.12.2020
Δάνεια σε ενδιάμεσους χρηματοπιστωτικούς οργανισμούς	Δάνεια και προκαταβολές	Αποσβεσμένο κόστος	49 522	-1 839	47 683	26 954	-199
Πράξεις άμεσης δανειοδότησης	Δάνεια και προκαταβολές	Επιμέτρηση εύλογης αξίας μέσω των αποτελεσμάτων	91 186	-44 681	46 505	98 314	—
Μετοχικά αμοιβαία κεφάλαια με κοινωνικό αντίκτυπο	Μετοχές και άλλοι τίτλοι μεταβλητής απόδοσης	Επιμέτρηση εύλογης αξίας μέσω των αποτελεσμάτων	41 885	-4 778	37 107	73 362	—
Άμεσοι συμμετοχικοί τίτλοι	Μετοχές και άλλοι τίτλοι μεταβλητής απόδοσης	Επιμέτρηση εύλογης αξίας μέσω των αποτελεσμάτων	57 395	9 195	66 590	14	—
Μέσα διευκόλυνσης επιμερισμού κινδύνου	Χορηγηθείσες εγγυήσεις	υψηλότερη προσέγγιση (*21)	—	—	—	40 746	—
Σύνολο			239 988	-42 103	197 885	239 390	-199

Η ΕΤΕπ εφαρμόζει τις αρχές διαχείρισης κινδύνου της γενικής εντολής στις πράξεις άμεσης δανειοδότησης του κονδυλίου χρηματοδότησης με αντίκτυπο (εξαιρουμένων των δανείων σε ενδιάμεσους χρηματοπιστωτικούς οργανισμούς), όπως προβλέπεται στις κατευθυντήριες γραμμές της ΕΤΕπ για τον πιστωτικό κίνδυνο και τον κίνδυνο μετοχών, καθώς και να παρακολουθεί και να αναφέρει τον κίνδυνο που συνδέεται με τις πράξεις άμεσης δανειοδότησης του κονδυλίου χρηματοδότησης με αντίκτυπο βάσει της εύλογης αξίας τους. Σύμφωνα με τη μεθοδολογία αυτή, η Τράπεζα διενεργεί ποιοτική αξιολόγηση κινδύνου με στόχο την αξιολόγηση της ορθότητας του επενδυτικού σκεπτικού και της εύλογης επιχειρηματικής βιωσιμότητας αυτών των πράξεων.

25. Μεταγενέστερα γεγονότα

Στο πλαίσιο της πανδημίας COVID-19, η Επενδυτική Διευκόλυνση εξακολουθεί να παρακολουθεί στενά την κατάσταση, και συγκεκριμένα στο πλαίσιο της διαδικασίας επανεξέτασης μεταγενέστερων συμβάντων. Θεωρείται ότι δεν υπήρξαν σημαντικά γεγονότα μετά την ημερομηνία του ισολογισμού που θα απαιτούσαν προσαρμογή ή γνωστοποίηση στις οικονομικές καταστάσεις της 31ης Δεκεμβρίου 2021.

(1) ΕΕ L 210 της 6.8.2013, σ. 1.

(2) Κανονισμός (ΕΕ) 2018/1877 του Συμβουλίου, της 26ης Νοεμβρίου 2018, σχετικά με τον δημοσιονομικό κανονισμό που εφαρμόζεται στο 11ο Ευρωπαϊκό Ταμείο Ανάπτυξης και την κατάργηση του κανονισμού (ΕΕ) 2015/323 (ΕΕ L 307 της 3.12.2018, σ. 1).

(3) ΕΕ L 347 της 20.12.2013, σ. 884.

(4) Επισημαίνεται ότι εξαιτίας της στρογγυλοποίησης των στοιχείων σε εκατομμύρια ευρώ, ορισμένα οικονομικά στοιχεία που περιλαμβάνονται στους παρακάτω πίνακες μπορεί να μην ανταποκρίνονται στο ακριβές άθροισμα.

(*1) Το ποσό του 2020 αφορά την (αύξηση)/μείωση του διαθέσιμου προς πώληση χρηματοοικονομικού στοιχείου ενεργητικού.

(5) Επισημαίνεται ότι εξαιτίας της στρογγυλοποίησης των στοιχείων σε εκατομμύρια ευρώ, ορισμένα οικονομικά στοιχεία που περιλαμβάνονται στους πίνακες μπορεί να μην ανταποκρίνονται στο ακριβές άθροισμα.

(6) Σύμφωνα με το άρθρο 53 του δημοσιονομικού κανονισμού που εφαρμόζεται στο 11ο Ευρωπαϊκό Ταμείο Ανάπτυξης, τα ταμειακά διαθέσιμα περιλαμβάνονται στον ισολογισμό του 11ου ΕΤΑ. Η φύση των διαφόρων τραπεζικών λογαριασμών περιγράφεται στο κεφάλαιο 5 «Διαχείριση χρηματοοικονομικού κινδύνου».

(7) Απόφαση (ΕΕ) 2021/1941 του Συμβουλίου της 9ης Νοεμβρίου 2021 για τον καθορισμό των χρηματοδοτικών συνεισφορών που πρέπει να καταβάλουν τα συμβαλλόμενα μέρη του Ευρωπαϊκού Ταμείου Ανάπτυξης για τη χρηματοδότηση του εν λόγω ταμείου, συμπεριλαμβανομένου του ανώτατου ορίου για το 2023, του ετήσιου ποσού για το 2022, του ποσού της πρώτης δόσης για το 2022 και ενδεικτικής και μη δεσμευτικής πρόβλεψης για τα αναμενόμενα ετήσια ποσά των συνεισφορών για τα έτη 2024 και 2025 (ΕΕ L 396 της 10.11.2021, σ. 61).

(*2) Από το 2021 αναταξινόμηση χρηματοοικονομικών στοιχείων ενεργητικού (εντός του πεδίου εφαρμογής του επικαιροποιημένου κανόνα EAR11)

(*3) Από το 2021 οι απαιτήσεις δεν περιλαμβάνουν προεισπραχθέντα έξοδα και δεδουλευμένα έσοδα (χωρίς συναλλαγματικό κίνδυνο) και δεν εμφανίζονται τα εισπρακτέα (εκτός του πεδίου εφαρμογής του επικαιροποιημένου κανόνα EAR11)

(*4) Από το 2021 δεν δημοσιοποιούνται πλέον οι οφειλές, καθώς δεν εκθέτουν το ΕΤΑ σε σημαντικό συναλλαγματικό κίνδυνο (δεδομένου ότι η συντριπτική πλειονότητα είναι σε EUR)

(8) Κανονισμός (ΕΕ) 2016/888 του Συμβουλίου, της 6ης Ιουνίου 2016, για την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΕ) 2015/323 σχετικά με τον δημοσιονομικό κανονισμό που εφαρμόζεται στο 11ο Ευρωπαϊκό Ταμείο Ανάπτυξης όσον αφορά την καταβολή των δόσεων (ΕΕ L 149 της 7.6.2016, σ. 1).

(*5) Εκτός των προεισπραχθέντων εξόδων

(9) Επισημαίνεται ότι εξαιτίας της στρογγυλοποίησης των στοιχείων σε χιλιάδες ευρώ, ορισμένα οικονομικά στοιχεία που περιλαμβάνονται στους πίνακες μπορεί να μην ανταποκρίνονται στο ακριβές άθροισμα.

(10) Κανονισμός (ΕΕ, Ευρατόμ) 2018/1046 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 18ης Ιουλίου 2018, σχετικά με τους δημοσιονομικούς κανόνες που εφαρμόζονται στον γενικό προϋπολογισμό της Ένωσης, την τροποποίηση των κανονισμών (ΕΕ) αριθ. 1296/2013, (ΕΕ) αριθ. 1301/2013, (ΕΕ) αριθ. 1303/2013, (ΕΕ) αριθ. 1304/2013, (ΕΕ) αριθ. 1309/2013, (ΕΕ) αριθ. 1316/2013, (ΕΕ) αριθ. 223/2014, (ΕΕ) αριθ. 283/2014 και της απόφασης αριθ. 541/2014/ΕΕ και για την κατάργηση του κανονισμού (ΕΕ, Ευρατόμ) αριθ. 966/2012 (ΕΕ L 193 της 30.7.2018, σ. 1).

(11) Κανονισμός (ΕΕ) 2018/1877 του Συμβουλίου.

(12) Επισημαίνεται ότι εξαιτίας της στρογγυλοποίησης των στοιχείων σε χιλιάδες ευρώ, ορισμένα οικονομικά στοιχεία που περιλαμβάνονται στους πίνακες μπορεί να μην ανταποκρίνονται στο ακριβές άθροισμα.

(13) Κανονισμός (ΕΕ, Ευρατόμ) 2018/1046 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου.

(14) Κανονισμός (ΕΕ) 2018/1877 του Συμβουλίου.

(15) Επισημαίνεται ότι εξαιτίας της στρογγυλοποίησης των στοιχείων σε εκατομμύρια ευρώ, ορισμένα οικονομικά στοιχεία που περιλαμβάνονται στους πίνακες μπορεί να μην ανταποκρίνονται στο ακριβές άθροισμα.

(*6) Λόγω εκ παραδρομής σφάλματος, οι ενοποιημένες οικονομικές καταστάσεις του ΕΤΑ για το 2020 περιλάμβαναν αρνητικό ποσό ύψους 2 εκατ. EUR για τις συνεισφορές καταπιστευματικών ταμείων, το οποίο είχε αναφερθεί εσφαλμένα στον ισολογισμό. Στις ενοποιημένες οικονομικές καταστάσεις του ΕΤΑ για το 2021, το εν λόγω σφάλμα αναφοράς διορθώθηκε και τα υπόλοιπα του 2020 που εμφανίζονται στις εν λόγω καταστάσεις εναρμονίζονται με το ισοζύγιο του καθολικού.

(*7) Το ποσό του 2020 αφορά την (αύξηση)/μείωση των διαθέσιμων προς πώληση χρηματοοικονομικών στοιχείων ενεργητικού.

(*8) Το 2020 οι συνεισφορές και οι επιστροφές στα κράτη μέλη αναφέρονταν σε χωριστή γραμμή. Για να εναρμονιστεί η παρουσίαση με τον πίνακα μεταβολών του καθαρού ενεργητικού του ΕΤΑ, οι δύο αυτές γραμμές συγχωνεύθηκαν.

(16) Κανονισμός (ΕΕ) 2018/1877 του Συμβουλίου.

(17) Με εξαίρεση τις πράξεις στο Νότιο Σουδάν.

(18) ΕΕ L 142 της 28.5.2011, σ. 61.

(19) ΕΕ L 314 της 30.11.2001, σ. 1.

(20) ΕΕ L 109 της 26.4.2007, σ. 33.

(21) Ακαθάριστα ποσά (δηλαδή εξαιρουμένων των αποδεσμεύσεων και των ενταλμάτων είσπραξης) Τα ποσά στις στήλες «Αναλήψεις υποχρεώσεων», «Συμβάσεις», «Πληρωμές» είναι σταθμισμένα ανά χρώμα

(*9) Για το έτος που έληξε στις 31 Δεκεμβρίου 2021, στους τόκους και στα παρεμφερή έσοδα περιλαμβάνονται 77,5 εκατ. EUR (2020: 77,9 εκατ. EUR) τα οποία υπολογίζονται επί των στοιχείων ενεργητικού που διακρατούνται στο αποσβεσμένο κόστος βάσει της μεθόδου του πραγματικού επιτοκίου.

(22) ΕΕ L 420 της 14.12.2020, σ. 32.

(23) Κανονισμός (ΕΕ) 2021/947 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 9ης Ιουνίου 2021, για τη θέσπιση Μηχανισμού Γειτονίας, Ανάπτυξης και Διεθνούς Συνεργασίας — Παγκόσμια Ευρώπη, για την τροποποίηση και κατάργηση της απόφασης αριθ. 466/2014/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου και την κατάργηση του κανονισμού (ΕΕ) 2017/1601 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου και του κανονισμού (ΕΚ, Ευρατόμ) αριθ. 480/2009 του Συμβουλίου (ΕΕ L 209 της 14.6.2021, σ. 1).

(24) Απόφαση (ΕΕ) 2020/2233 του Συμβουλίου, της 23ης Δεκεμβρίου 2020, σχετικά με τη δέσμευση των κεφαλαίων που απορρέουν από επανεισροές στο πλαίσιο της επενδυτικής διευκόλυνσης ΑΚΕ από πράξεις βάσει του 9ου, 10ου και 11ου Ευρωπαϊκού Ταμείου Ανάπτυξης (ΕΕ L 437 της 28.12.2020, σ. 188).

(1) Οι ταμειακές ροές που αναφέρονται σε USD LIBOR ορίζονται με βάση τους δείκτες αναφοράς LIBOR όταν οι ρυθμίσεις USD LIBOR δεν έχουν λήξει ακόμη.

(*10) Πράξεις δανειοδότησης επιμετρούμενες στην εύλογη αξία μέσω των αποτελεσμάτων

(*11) Πράξεις δανειοδότησης επιμετρούμενες στην εύλογη αξία μέσω των αποτελεσμάτων

(*12) Συμφωνίες υπηρεσιών για τις οποίες δεν υπάρχουν υποκείμενοι αντισυμβαλλόμενοι κατά την ημερομηνία αναφοράς

(*13) Συμφωνίες υπηρεσιών για τις οποίες δεν υπάρχουν υποκείμενοι αντισυμβαλλόμενοι κατά την ημερομηνία αναφοράς

(*14) Τα ποσά που οφείλονται σε τρίτους περιλαμβάνουν τις επιδοτήσεις επιτοκίου και την τεχνική βοήθεια που δεν έχουν ακόμη εκταμιευθεί και που οφείλονται σε κράτη μέλη, όπου η ληκτότητα είναι κυρίως απροσδιόριστη.

(*15) Βλέπε ενότητα 3.4.2.2.2 για επεξηγήσεις σχετικά με την αντιστάθμιση μέσω συνθετικών προϊόντων.

(*16) Βλέπε ενότητα 3.4.2.2.2 για επεξηγήσεις σχετικά με την αντιστάθμιση μέσω συνθετικών προϊόντων.

(*17) Περιλαμβάνονται και οι συμφωνίες υπηρεσιών.

(*18) Περιλαμβάνονται και οι συμφωνίες υπηρεσιών.

(*19) Στις 9 Νοεμβρίου 2021, το Συμβούλιο καθόρισε το ποσό των χρηματοοικονομικών συνεισφορών που πρέπει να καταβάλει κάθε κράτος μέλος μέχρι την 21η Ιανουαρίου 2022. Την 31η Δεκεμβρίου 2021, ποσό 85,2 εκατ. EUR δεν είχε καταβληθεί.

(*20) Για πληροφορίες, βλ. ενότητα «Επακόλουθη επιμέτρηση» της σημείωσης 2.4.3.

(*21) Για πληροφορίες, βλ. ενότητα «Επακόλουθη επιμέτρηση» της σημείωσης 2.4.3.

		ISSN 1977-0901
Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης		C 400

Έκδοση στην ελληνική γλώσσα	Ανακοινώσεις και Πληροφορίες	65ό έτος 17 Οκτωβρίου 2022

Περιεχόμενα		Σελίδα
	IV Πληροφορίες
	ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΠΡΟΕΡΧΟΜΕΝΕΣ ΑΠΟ ΤΑ ΘΕΣΜΙΚΑ ΚΑΙ ΛΟΙΠΑ ΟΡΓΑΝΑ ΚΑΙ ΤΟΥΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΥΣ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ
	Ευρωπαϊκή Επιτροπή
2022/C 400/01	Ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο και το Ελεγκτικό Συνέδριο – Ετήσιοι λογαριασμοί του Ευρωπαϊκού Ταμείου Ανάπτυξης 2021	1
2022/C 400/02	Δήλωση διασφάλισης του ΕΕΣ προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο σχετικά με το όγδοο, ένατο, δέκατο και ενδέκατο ΕΤΑ – έκθεση του ανεξάρτητου ελεγκτή	170