ISSN 1977-0901

Επίσημη Εφημερίδα

της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 301

European flag  

Έκδοση στην ελληνική γλώσσα

Ανακοινώσεις και Πληροφορίες

65ό έτος
5 Αυγούστου 2022


Περιεχόμενα

Σελίδα

 

I   Ψηφίσματα, συστάσεις και γνωμοδοτήσεις

 

ΨΗΦΙΣΜΑΤΑ

 

Επιτροπή των Περιφερειών

 

149η σύνοδος ολομέλειας της ΕτΠ, 27.4.2022 - 28.4.2022

2022/C 301/01

Ψήφισμα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής των Περιφερειών σχετικά με τη στήριξη των δήμων και των περιφερειών της ΕΕ προς την Ουκρανία

1

2022/C 301/02

Ψήφισμα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής των Περιφερειών — Ψήφισμα REPowerEU: οι πόλεις και οι περιφέρειες επιταχύνουν την ενεργειακή μετάβαση

6

 

ΓΝΩΜΟΔΟΤΗΣΕΙΣ

 

Επιτροπή των Περιφερειών

 

149η σύνοδος ολομέλειας της ΕτΠ, 27.4.2022 - 28.4.2022

2022/C 301/03

Γνωμοδότηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής των Περιφερειών με θέμα Ενίσχυση των σχέσεων ΕΕ-Ηνωμένου Βασιλείου σε υποεθνικό επίπεδο και αντιμετώπιση του εδαφικού αντικτύπου της αποχώρησης του Ηνωμένου Βασιλείου από την ΕΕ

11

2022/C 301/04

Γνωμοδότηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής των Περιφερειών με θέμα Νέο Ευρωπαϊκό Μπάουχαους, αισθητική, βιωσιμότητα, συμπεριληπτικότητα

16

2022/C 301/05

Γνωμοδότηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής των Περιφερειών με θέμα Ευρωπαϊκές αποστολές

22

2022/C 301/06

Γνωμοδότηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής των Περιφερειών με θέμα Ευρωπαϊκή Αρχή Ετοιμότητας και Αντιμετώπισης Καταστάσεων Έκτακτης Υγειονομικής Ανάγκης

33

2022/C 301/07

Γνωμοδότηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής των Περιφερειών με θέμα Η οικονομία της ΕΕ μετά την COVID-19: επιπτώσεις για την οικονομική διακυβέρνηση

40

2022/C 301/08

Γνωμοδότηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής των Περιφερειών με θέμα Εξασφάλιση παγκόσμιου ελάχιστου επιπέδου φορολογίας των πολυεθνικών ομίλων στην Ένωση

45

2022/C 301/09

Γνωμοδότηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής των Περιφερειών με θέμα Ευρωπαϊκή στρατηγική για τα πανεπιστήμια

51

2022/C 301/10

Γνωμοδότηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής των Περιφερειών με θέμα Μελλοντικοί κανόνες της ΕΕ για τις κρατικές ενισχύσεις όσον αφορά τη γεωργία, τις αγροτικές περιοχές και τη δασοκομία

56

2022/C 301/11

Γνωμοδότηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής των Περιφερειών με θέμα Δασική στρατηγική της ΕΕ για το 2030

61


 

III   Προπαρασκευαστικές πράξεις

 

Επιτροπή των Περιφερειών

 

149η σύνοδος ολομέλειας της ΕτΠ, 27.4.2022 - 28.4.2022

2022/C 301/12

Γνωμοδότηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής των Περιφερειών με θέμα Προς μια κοινωνικά δίκαιη εφαρμογή της Πράσινης Συμφωνίας

70

2022/C 301/13

Γνωμοδότηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής των Περιφερειών με θέμα Η ενίσχυση της δημοκρατίας και του αδιάβλητου των εκλογών

102

2022/C 301/14

Γνωμοδότηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής των Περιφερειών με θέμα Το ΣΕΔΕ και ο μηχανισμός συνοριακής προσαρμογής άνθρακα (CBAM) στην υπηρεσία των δήμων και των περιφερειών της ΕΕ

116

2022/C 301/15

Γνωμοδότηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής των Περιφερειών με θέμα Τροποποίηση της οδηγίας σχετικά με την ενεργειακή απόδοση για την επίτευξη των νέων κλιματικών στόχων για το 2030

139

2022/C 301/16

Γνωμοδότηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής των Περιφερειών με θέμα Τροποποίηση της οδηγίας σχετικά με τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας για την επίτευξη των νέων κλιματικών στόχων για το 2030

184

2022/C 301/17

Γνωμοδότηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής των Περιφερειών με θέμα Αναθεώρηση του κανονισμού LULUCF (χρήση της γης, αλλαγή στη χρήση της γης και δασοκομικές δραστηριότητες) και του κανονισμού για τον επιμερισμό των προσπαθειών

221


EL

 


I Ψηφίσματα, συστάσεις και γνωμοδοτήσεις

ΨΗΦΙΣΜΑΤΑ

Επιτροπή των Περιφερειών

149η σύνοδος ολομέλειας της ΕτΠ, 27.4.2022 - 28.4.2022

5.8.2022   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 301/1


Ψήφισμα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής των Περιφερειών σχετικά με τη στήριξη των δήμων και των περιφερειών της ΕΕ προς την Ουκρανία

(2022/C 301/01)

Η ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ (EτΠ),

1.   

Καταδικάζει την απρόκλητη και αδικαιολόγητη εισβολή στην Ουκρανία, στις 24 Φεβρουαρίου 2022, από τη Ρωσική Ομοσπονδία με την υποστήριξη της Λευκορωσίας·

2.   

Ζητά την άμεση και άνευ όρων κατάπαυση του πυρός και το άνοιγμα ασφαλών ανθρωπιστικών διαδρόμων· η Ρωσία πρέπει να σταματήσει αμέσως τη στρατιωτική δράση και να αποσύρει όλες τις στρατιωτικές και παραστρατιωτικές δυνάμεις και τους διοικητικούς αξιωματούχους από τα κατεχόμενα ουκρανικά εδάφη·

3.   

Τονίζει ότι η εισβολή αυτή αποτελεί εγκληματική πράξη κατά του λαού της Ουκρανίας και της κυριαρχίας και της εδαφικής ακεραιότητας της Ουκρανίας, καθώς και βάναυση παραβίαση των δημοκρατικών αρχών και του κράτους δικαίου· τονίζει ότι οι αδιάκριτες επιθέσεις κατά αμάχων, συμπεριλαμβανομένων δημάρχων πόλεων και χωριών, συνιστούν εγκλήματα πολέμου που διαπράχθηκαν από τον ρωσικό στρατό και παραβιάζουν το διεθνές δίκαιο, ιδίως τον Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών, την Τελική Πράξη του Ελσίνκι, τον Χάρτη του Παρισιού για μια νέα Ευρώπη και το μνημόνιο της Βουδαπέστης· όλες οι παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, τα εγκλήματα πολέμου και τα εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας στην ουκρανική επικράτεια πρέπει να καταγράφονται, να διερευνώνται και να διεκπεραιώνονται υπό τη δικαιοδοσία του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου·

4.   

Εκφράζει την αλληλεγγύη της προς τον λαό της Ουκρανίας, ο οποίος υπερασπίζεται τη χώρα του κατά των Ρώσων εισβολέων· εκφράζει τη βαθύτατη θλίψη της για την απώλεια ανθρώπινων ζωών και τον ανθρώπινο πόνο που προκαλούν οι ρωσικές φρικαλεότητες·

5.   

Επαναβεβαιώνει την υποστήριξή της προς τις ουκρανικές τοπικές και περιφερειακές αρχές και ζητά την άμεση απελευθέρωση των Ουκρανών δημάρχων και δημοσίων υπαλλήλων που απήχθησαν από ρωσικές δυνάμεις κατοχής κατά παράβαση της σύμβασης της Γενεύης «περί προστασίας των πολιτών εν καιρώ πολέμου»·

6.   

Δηλώνει ότι μόνο ο λαός της Ουκρανίας μπορεί να επιλέξει δημοκρατικά τους ηγέτες του σε εθνικό, περιφερειακό και τοπικό επίπεδο και δηλώνει ότι δεν θα αναγνωρίσει ούτε θα συνεργαστεί με καμία περιφερειακή ή τοπική ηγεσία εγκατεστημένη από τη Ρωσία στην Ουκρανία·

Επίτευξη απτής αλληλεγγύης προς τις τοπικές και περιφερειακές αρχές

7.

Επισημαίνει την εξαιρετική αλληλεγγύη των πολιτών της ΕΕ προς τους ανθρώπους που προσπαθούν να ξεφύγουν από τον πόλεμο στην Ουκρανία· εκφράζει την ανησυχία της για τη μεταφορά Ουκρανών παρά τη θέλησή τους σε ελεγχόμενες από τη Ρωσία περιοχές· συγχαίρει τις αρχές της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την ενότητά τους απέναντι στον πόλεμο της Ρωσίας στην Ουκρανία, για την ενίσχυση της αλληλεγγύης μέσω άμεσης ανθρωπιστικής βοήθειας και επείγουσας βοήθειας πολιτικής προστασίας και για την ενεργοποίηση του μηχανισμού άμεσης προστασίας για όσους προσπαθούν να ξεφύγουν από τον πόλεμο· επισημαίνει ότι η βοήθεια αυτή θα πρέπει να αυξηθεί σημαντικά κατά τους προσεχείς μήνες προκειμένου να αποφευχθεί μια ανθρωπιστική κρίση στις παραμεθόριες περιοχές της ΕΕ·

8.

Δεσμεύεται να κινητοποιήσει περαιτέρω τους δήμους και τις περιφέρειες για την παροχή βοήθειας στους πρόσφυγες από την Ουκρανία· επισημαίνει ιδίως τις ανάγκες των παραμεθόριων περιοχών όσον αφορά την υλικοτεχνική υποστήριξη για την αρχική υποδοχή και διέλευση·

9.

Καλεί τις τοπικές και περιφερειακές αρχές της Ευρώπης να ζητήσουν ή να προσφέρουν στήριξη μέσω της πρωτοβουλίας «Help Ukraine: Info-Support Hub» (Βοήθησε την Ουκρανία: Κόμβος ενημέρωσης-στήριξης) που (1) δρομολογήθηκε από την ΕτΠ·

10.

Συμμερίζεται την έκκληση των τοπικών και περιφερειακών αρχών της Ουκρανίας και της ΕΕ για την αναζωογόνηση ή τη δημιουργία εταιρικών σχέσεων, καθώς και αδελφοποιήσεων δήμων και περιφερειών, ενόψει της διαδικασίας ανασυγκρότησης·

Ενίσχυση της ευρωπαϊκής προοπτικής της Ουκρανίας

11.

Υπογραμμίζει ότι οι μεταρρυθμίσεις αποκέντρωσης και περιφερειακής ανάπτυξης της Ουκρανίας έχουν συμβάλει σημαντικά στην εδραίωση της τοπικής δημοκρατίας, στην ενίσχυση της αυτοδιοίκησης και στη συνολική ανθεκτικότητα των τοπικών κοινοτήτων της χώρας, γεγονός που αποτελεί σημαντικό στοιχείο της αντίστασης της Ουκρανίας έναντι των Ρώσων εισβολέων. Οι μεταρρυθμίσεις αυτές υλοποιήθηκαν με την ουσιαστική στήριξη των δήμων και των περιφερειών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, μεταξύ άλλων μέσω του προγράμματος «U-LEAD with Europe» και με στοχευμένη στήριξη από την ΕτΠ, στο πλαίσιο της ειδικής ομάδας της «Ουκρανία» και μέσω δραστηριοτήτων συνεργασίας μεταξύ ομοτίμων. Η επιτυχία αυτών των μεταρρυθμίσεων αποκέντρωσης έφερε την Ουκρανία πιο κοντά στην Ευρωπαϊκή Ένωση και στις αξίες της της ελευθερίας, της δημοκρατίας και του κράτους δικαίου·

12.

Καλεί τη διεθνή κοινότητα να εκπονήσει σχέδιο βοήθειας και ανάκαμψης για την Ουκρανία με σκοπό τη στήριξη της οικονομίας, των θεσμών και των δημόσιων υπηρεσιών της Ουκρανίας, καθώς και την ανασυγκρότηση των κατεστραμμένων υποδομών της· χαιρετίζει, στο πλαίσιο αυτό, την απόφαση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου να συστήσει Καταπιστευματικό Ταμείο Αλληλεγγύης για την Ουκρανία και ζητά τη σύγκληση διεθνούς διάσκεψης για την αύξηση της χρηματοδότησης μεταξύ των εταίρων· υπογραμμίζει ότι η Ρωσία, ως υπεύθυνη για την καταστροφή που προκλήθηκε, πρέπει επίσης να συμβάλει με πολεμικές επανορθώσεις στην ανασυγκρότηση της Ουκρανίας·

13.

Υποστηρίζει τη χορήγηση καθεστώτος υποψήφιας προς ένταξη στην ΕΕ χώρας στην Ουκρανία σύμφωνα με το άρθρο 49 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση και στο πλαίσιο της ίδιας αναθεωρημένης μεθοδολογίας ενταξιακών διαπραγματεύσεων που εφαρμόζεται στα Δυτικά Βαλκάνια, με μεγαλύτερη έμφαση στο κράτος δικαίου και στους δημοκρατικούς θεσμούς· τονίζει πως οι αιτήσεις ένταξης της Γεωργίας και της Μολδαβίας στην ΕΕ θα πρέπει επίσης να αντιμετωπιστούν θετικά· στο μεταξύ, πρέπει να επιδιωχθεί χωρίς καθυστέρηση η ενσωμάτωση της Ουκρανίας στην ενιαία αγορά της ΕΕ σύμφωνα με τη συμφωνία σύνδεσης·

Χρηματοδότηση μέτρων στήριξης

14.

Χαιρετίζει τις δέσμες μέτρων CARE (Συνοχή για τους Πρόσφυγες στην Ευρώπη) και CARE+ της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, καθώς και τις δυνατότητες ευελιξίας στο πλαίσιο του REACT-EU και υπογραμμίζει τα οφέλη της άμεσης συμμετοχής των περιφερειακών και τοπικών αρχών στον σχεδιασμό, τη διαχείριση και την εφαρμογή των δεσμών μέτρων CARE και REACT-EU· τονίζει ότι οι προσαρμογές των προγραμμάτων της πολιτικής συνοχής πρέπει να συνάδουν με την αρχή του «μη βλάπτειν τη συνοχή» που θεσπίστηκε πρόσφατα στην 8η έκθεση για τη συνοχή·

15.

Τονίζει πως, τόσο κατά τη διάρκεια της πανδημίας COVID-19 όσο και κατά την απάντηση στις επιπτώσεις του πολέμου στην Ουκρανία, η πολιτική συνοχής απέδειξε πως μπορεί να φέρει βραχυπρόθεσμα αποτελέσματα όταν χρειάζεται. Επιμένει, ωστόσο, πως ο πραγματικός στόχος της πολιτικής συνοχής που συνίσταται στην ενίσχυση της οικονομικής, κοινωνικής και εδαφικής συνοχής μέσω της μείωσης των ανισοτήτων μεταξύ των περιφερειών δεν πρέπει να τίθεται σε ανταγωνισμό με τους εν λόγω στόχους·

16.

Χαιρετίζει την αναστολή των προγραμμάτων διασυνοριακής συνεργασίας στα οποία συμμετέχουν Ρώσοι και Λευκορώσοι εταίροι· ζητά την ενίσχυση των υφιστάμενων προγραμμάτων μεταξύ των περιφερειών της ΕΕ (Πολωνία, Ουγγαρία, Ρουμανία, Σλοβακία) και της Ουκρανίας· υπογραμμίζει ότι η χρηματοδοτική στήριξη των τοπικών και περιφερειακών αρχών που συνορεύουν με την Ουκρανία και τις μη παραμεθόριες χώρες που υποδέχονται τον μεγαλύτερο αριθμό προσφύγων είναι εξαιρετικά ανεπαρκής και πρέπει να ενισχυθεί σημαντικά, δεδομένου του ρόλου τους όχι μόνο στην παροχή καταφυγίου στους πρόσφυγες αλλά και στην ενσωμάτωσή τους στα συστήματα εκπαίδευσης, ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης και στέγασης·

17.

Υποστηρίζει τη δημιουργία ενός μόνιμου αποθεματικού κρίσεων για την άμβλυνση μελλοντικών καταστάσεων έκτακτης ανάγκης, το οποίο θα συμπληρώνει ή θα ενισχύει τα υφιστάμενα μέσα έκτακτης ανάγκης και ευελιξίας· ζητά τη δημιουργία ενός ενιαίου τοπικού προσφυγικού μηχανισμού ΕΕ-Ουκρανίας που θα συγκεντρώνει όλα τα κονδύλια που διατίθενται στις τοπικές και περιφερειακές αρχές για τη στέγαση των προσφύγων, με στόχο την απλούστευση, την ενσωμάτωση και την επιτάχυνση της χρήσης των κονδυλίων που έχουν στη διάθεσή τους·

18.

Σημειώνει ότι, στην περίπτωση των κρατών μελών και των περιφερειών που πλήττονται περισσότερο, ενδέχεται να είναι αναγκαία η αναθεώρηση των οικείων σχεδίων ανάκαμψης και ανθεκτικότητας, βάσει κατάλληλης διαβούλευσης με τις περιφερειακές αρχές, ιδίως υπό το πρίσμα των αυξανόμενων οικονομικών επιπτώσεων του πολέμου στις χώρες της ΕΕ·

Υποδοχή προσφύγων που εγκαταλείπουν την Ουκρανία

19.

Τονίζει ότι οι τοπικές και οι περιφερειακές αρχές βρίσκονται στην πρώτη γραμμή όσον αφορά την υποδοχή εκατομμυρίων προσφύγων στις γειτονικές χώρες, καθώς και των εσωτερικά εκτοπισμένων στην Ουκρανία (2), η οποία είναι η μεγαλύτερη προσφυγική κρίση στην Ευρώπη μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο· υπογραμμίζει πως όλοι οι πρόσφυγες, ανεξαρτήτως προέλευσης και πολιτικού ή σεξουαλικού προσανατολισμού, θα πρέπει να έχουν δικαίωμα σε εξίσου θετική υποδοχή με αυτήν των προσφύγων από την Ουκρανία σε όλους τους δήμους και τις περιφέρειες της ΕΕ·

20.

Χαιρετίζει την ενεργοποίηση της οδηγίας για την προσωρινή προστασία, η οποία πρέπει πλέον να εφαρμοστεί πλήρως με καλά συντονισμένο, γενναιόδωρο, χωρίς αποκλεισμούς και ευέλικτο τρόπο, διασφαλίζοντας την πρόσβαση στην αγορά εργασίας, τη στέγαση, την ιατροφαρμακευτική περίθαλψη, την εκπαίδευση και την κοινωνική πρόνοια για όλα τα άτομα που εγκαταλείπουν την Ουκρανία, με έμφαση στις ευάλωτες ομάδες, ιδίως τις γυναίκες και τα παιδιά, και ανεξάρτητα από την καταγωγή, την εθνοτική καταγωγή, τις πολιτικές πεποιθήσεις ή τον σεξουαλικό προσανατολισμό τους·

21.

Εφιστά την προσοχή στα ειδικά χαρακτηριστικά της οδηγίας 2001/55/ΕΚ του Συμβουλίου (3) για την προσωρινή προστασία, η οποία παρέχει στους πρόσφυγες την ελευθερία να επιλέγουν το κράτος μέλος της ΕΕ στο οποίο επιθυμούν να εγκατασταθούν προσωρινά (άρθρο 26) και υπογραμμίζει ότι η αναγνώριση των δικαιωμάτων ελεύθερης κυκλοφορίας και της αυτονομίας των προσφύγων έχει ως θετικό αποτέλεσμα τη μείωση της πίεσης στα εθνικά συστήματα ασύλου και στις ικανότητες υποδοχής στις παραμεθόριες περιοχές·

22.

Ζητά τη δημιουργία ενός εθελοντικού ευρωπαϊκού προγράμματος μετεγκατάστασης, το οποίο θα λαμβάνει υπόψη τις ικανότητες υποδοχής των περιφερειακών και τοπικών αρχών· επαναλαμβάνει με την παρούσα την έκκλησή της για άμεση πρόσβαση των δήμων και των περιφερειών της ΕΕ στη χρηματοδότηση της ΕΕ για τη μετανάστευση και την ένταξη· καλεί την Επιτροπή να προτείνει ένα λειτουργικό σύστημα διανομής προσφύγων για μελλοντικές προσφυγικές κρίσεις· καλεί τα κράτη μέλη της ΕΕ να αναγνωρίσουν και να δώσουν συνέχεια σε αυτές τις εθελοντικές δεσμεύσεις·

23.

Τονίζει ότι πολλοί Ουκρανοί πρόσφυγες είναι ιδιαίτερα ευάλωτοι και περίπου οι μισοί είναι ανήλικοι· επισημαίνει ότι, μεταξύ των εκατοντάδων χιλιάδων παιδιών που εγκαταλείπουν τη χώρα τους, πολλά είναι ασυνόδευτα και χρειάζονται ειδική προστασία και φροντίδα· υποστηρίζει μια «δέσμη μέτρων για την προστασία των παιδιών» για τα παιδιά πρόσφυγες από την Ουκρανία, με προτεραιότητα στην ανάγκη να φοιτούν στο σχολείο·

24.

Ζητά να ληφθούν αυστηρά μέτρα για την πρόληψη της εμπορίας ανθρώπων, δεδομένου ότι η πλειονότητα των ατόμων που εγκαταλείπουν την Ουκρανία είναι γυναίκες και παιδιά και οι εκθέσεις για τα ανθρώπινα δικαιώματα έχουν δείξει αύξηση των περιπτώσεων ομάδων οργανωμένου εγκλήματος που στοχεύουν και εκμεταλλεύονται τις ομάδες αυτές, ιδίως για σκοπούς σεξουαλικής ή εργασιακής εκμετάλλευσης·

25.

Υπογραμμίζει την ανάγκη παροχής μαθημάτων γλωσσών, εκπαίδευσης και κατάρτισης· επισημαίνει, στο πλαίσιο αυτό, τις δυνατότητες του δικτύου δήμων και περιφερειών για την ένταξη των μεταναστών της ΕτΠ·

Αντίκτυπος στις πολιτικές της ΕΕ

26.

Ενθαρρύνει τη λήψη άμεσων μέτρων σε όλες τις ευρωπαϊκές περιφέρειες για τη μείωση της εξάρτησης της ΕΕ από τρίτες χώρες και ιδίως από τις ρωσικές εισαγωγές ενέργειας και καλεί την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να στηρίξει τις προσπάθειές τους·

27.

Υποστηρίζει το κάλεσμα για πλήρη απαγόρευση των εισαγωγών ρωσικού αερίου, πετρελαίου και λιθάνθρακα στην Ευρώπη και παροτρύνει τις τοπικές και περιφερειακές αρχές να αρχίσουν την κατάρτιση σχεδίων έκτακτης ανάγκης σε προετοιμασία των επιπτώσεων αυτών των κυρώσεων·

28.

Θεωρεί ότι το σχέδιο REPowerEU (4) είναι ένας τρόπος να επιταχυνθεί η μετάβαση σε καθαρές μορφές ενέργειας, να ενισχυθεί η ενεργειακή ασφάλεια της ΕΕ, να μειωθεί η εξάρτηση της ΕΕ από τις εισαγωγές ορυκτών καυσίμων και πρώτων υλών από τρίτες χώρες και ιδίως από τη Ρωσική Ομοσπονδία και, ως εκ τούτου, να μειωθούν οι πολιτικοί και οικονομικοί κίνδυνοι και οι κίνδυνοι για την ασφάλεια που απορρέουν από αυτές τις εισαγωγές· ζητεί μαζικές επενδύσεις και συγκεκριμένα μέτρα για την τόνωση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, της ενεργειακής απόδοσης και εξοικονόμησης, της κυκλικότητας, του εξηλεκτρισμού και της έρευνας αναφορικά με εναλλακτικά βιώσιμα καύσιμα ως πραγματικά μακροπρόθεσμες ασφαλείς και οικονομικά προσιτές λύσεις·

29.

Επιμένει ότι οι επιπτώσεις του πολέμου δεν θα πρέπει να αποβούν εις βάρος της δράσης για το κλίμα και της βιωσιμότητας, όπως προβλέπεται τόσο στη συμφωνία του Παρισιού όσο και στο θεματολόγιο των Ηνωμένων Εθνών για τη βιώσιμη ανάπτυξη με ορίζοντα το 2030 και επιβεβαιώνει τη δέσμευσή της στην Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία, η οποία αποτελεί επίσης τον δρόμο για την ενίσχυση της στρατηγικής αυτονομίας της ΕΕ·

30.

Φρονεί πως οι προσπάθειες της ΕΕ για ενίσχυση της ενεργειακής της ανεξαρτησίας πρέπει να περιλαμβάνουν την πλήρη εγκατάλειψη των έργων Nord Stream και Nord Stream 2·

31.

Επικροτεί θερμά τον πρόσφατο συγχρονισμό των δικτύων ηλεκτρισμού της Ουκρανίας και της Μολδαβίας με το Ηπειρωτικό Ευρωπαϊκό Δίκτυο·

32.

Συμμερίζεται την έκκληση των ουκρανικών τοπικών και περιφερειακών αρχών προς τη διεθνή κοινότητα να τις βοηθήσει στη διαχείριση των περιβαλλοντικών καταστάσεων έκτακτης ανάγκης που προκλήθηκαν από την εισβολή, μεταξύ άλλων στις εγκαταστάσεις πυρηνικών σταθμών ηλεκτροπαραγωγής και χημικών εργοστασίων·

33.

Χαιρετίζει την απόφαση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής να αρχίσει διαπραγματεύσεις με την Ουκρανία προκειμένου η χώρα να προσχωρήσει στο πρόγραμμα LIFE με σκοπό να επωφεληθεί από χρηματοδότηση για την αποκατάσταση του περιβάλλοντός της μετά την καταστροφή από τη ρωσική εισβολή, είτε πρόκειται για ρύπανση, καταστροφή οικοσυστημάτων ή άλλες μακροπρόθεσμες επιπτώσεις·

34.

Τονίζει ότι η σύγκρουση θα έχει αναπόφευκτα σοβαρές συνέπειες για τον αγροδιατροφικό τομέα της ΕΕ, δεδομένου ότι η Ουκρανία και η Ρωσία είναι σημαντικοί εξαγωγείς διαφόρων γεωργικών προϊόντων (όπως οι σπόροι και οι ελαιούχοι σπόροι), καθώς και αζωτούχων λιπασμάτων· υπογραμμίζει ότι η ΕΕ πρέπει να ενισχύσει τη δέσμευσή της για την επίτευξη βιώσιμων συστημάτων τροφίμων, διασφαλίζοντας παράλληλα την οικονομική προσιτότητα ποιοτικών τροφίμων για όλους, μειώνοντας τις εξαρτήσεις από βασικά εισαγόμενα γεωργικά προϊόντα και εισροές· εκφράζει τη βαθιά ανησυχία της για το γεγονός ότι η διακοπή των εξαγωγών από την Ουκρανία και τη Ρωσία έχει ήδη οδηγήσει σε τεράστιες παγκόσμιες αυξήσεις των τιμών των γεωργικών προϊόντων και ότι οι συνέπειες γίνονται αισθητές ιδίως στις φτωχότερες χώρες και περιοχές του κόσμου·

Συμπληρωματικές εκτιμήσεις

35.

Υποστηρίζει τα δικαιώματα του ρωσικού και του λευκορωσικού λαού που διαμαρτύρονται κατά του πολέμου του Πούτιν και υπερασπίζονται τα δικαιώματά τους σε δίκαιες εκλογές, την ελευθερία της έκφρασης και του συνέρχεσθαι και ζητά την άμεση απελευθέρωση των αδικαιολογήτως κρατούμενων διαδηλωτών·

36.

Υποστηρίζει περαιτέρω συντονισμένες αυστηρές κυρώσεις κατά της Ρωσίας και της Λευκορωσίας για την αποτελεσματική παρεμπόδιση των δυνατοτήτων της Ρωσίας να συνεχίσει την επίθεση· προτείνει στην Επιτροπή να παρουσιάσει κατευθυντήριες γραμμές σχετικά με την επιβολή και την εφαρμογή των κυρώσεων, δεδομένου ότι εξακολουθούν να υπάρχουν αποκλίσεις, μεταξύ άλλων σε περιφερειακό και τοπικό επίπεδο, όσον αφορά τα μέσα και τις διαδικασίες που χρησιμοποιούνται για την επαλήθευση του ιδιοκτησιακού καθεστώτος των εταιρειών, των περιουσιακών στοιχείων και των ακινήτων·

37.

Υπογραμμίζει ότι όλες οι υποψήφιες και δυνάμει υποψήφιες για προσχώρηση στην ΕΕ χώρες θα πρέπει να ενθαρρυνθούν να ακολουθήσουν τις κυρώσεις που έχουν συμφωνηθεί σε επίπεδο ΕΕ, προκειμένου να τονίσουν την προσήλωσή τους στην ΕΕ και τις αξίες της·

38.

Καταδικάζει τη ρωσική προπαγάνδα και τη ρητορική μίσους, που πυροδοτούν τη σύγκρουση και βοηθούν τους εγκληματίες πολέμου· ζητά τη λήψη αποτελεσματικών μέτρων σε ευρωπαϊκό, εθνικό, περιφερειακό και τοπικό επίπεδο για την αντιμετώπιση και την εξάλειψη αυτής της προπαγάνδας· καταδικάζει τις διαδηλώσεις υποστήριξης της ρωσικής επίθεσης σε ευρωπαϊκές πόλεις·

39.

Αναθέτει στον Πρόεδρό της να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, στη γαλλική και τσεχική Προεδρία του Συμβουλίου της ΕΕ και στον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, καθώς και στον πρόεδρο, την κυβέρνηση και το κοινοβούλιο της Ουκρανίας.

Βρυξέλλες, 28 Απριλίου 2022.

Ο Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής των Περιφερειών

Απόστολος ΤΖΙΤΖΙΚΩΣΤΑΣ


(1)  Η πρωτοβουλία «Help Ukraine: Info-Support» (Βοήθησε την Ουκρανία: Κόμβος ενημέρωσης-στήριξης) είναι μια πλατφόρμα που φέρνει σε επαφή τις περιφέρειες διέλευσης και τις τοπικές και περιφερειακές αρχές που σηκώνουν μεγάλο βάρος με αρχές από άλλα κράτη μέλη της ΕΕ που είναι σε θέση να βοηθήσουν.

(2)  Κατάσταση των προσφύγων της Ουκρανίας (unhcr.org).

(3)  Οδηγία 2001/55/ΕΚ του Συμβουλίου, της 20ής Ιουλίου 2001, σχετικά με τις ελάχιστες προδιαγραφές παροχής προσωρινής προστασίας σε περίπτωση μαζικής εισροής εκτοπισθέντων και μέτρα για τη δίκαιη κατανομή των βαρών μεταξύ κρατών μελών όσον αφορά την υποδοχή και την αντιμετώπιση των συνεπειών της υποδοχής αυτών των ατόμων (ΕΕ L 212 της 7.8.2001, σ. 12).

(4)  Ανακοίνωση της Επιτροπής με τίτλο REPowerEU: κοινή ευρωπαϊκή δράση για πιο προσιτή, ασφαλή και βιώσιμη ενέργεια, 8 Μαρτίου 2022.


5.8.2022   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 301/6


Ψήφισμα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής των Περιφερειών — Ψήφισμα REPowerEU: οι πόλεις και οι περιφέρειες επιταχύνουν την ενεργειακή μετάβαση

(2022/C 301/02)

Η ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ (ΕτΠ),

έχοντας υπόψη τις υψηλές και αυξανόμενες τιμές της ενέργειας, οι οποίες διαβρώνουν την αγοραστική δύναμη των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων από το καλοκαίρι του 2021, λόγω της παγκόσμιας ζήτησης ενέργειας, ιδίως φυσικού αερίου, καθώς ανακάμπτουμε από την πανδημία COVID-19,

έχοντας υπόψη την ανακοίνωση και την εργαλειοθήκη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής με τίτλο Αντιμετώπιση της αύξησης των τιμών της ενέργειας, της 13ης Οκτωβρίου 2021,

έχοντας υπόψη την απρόκλητη και αδικαιολόγητη εισβολή της Ρωσικής Ομοσπονδίας στην Ουκρανία, στις 24 Φεβρουαρίου 2022, με την υποστήριξη της Λευκορωσίας,

έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής με τίτλο REPowerEU: Κοινή ευρωπαϊκή δράση για πιο προσιτή οικονομικά, εξασφαλισμένη και βιώσιμη ενέργεια, της 8ης Μαρτίου 2022,

έχοντας υπόψη τη Διακήρυξη των Βερσαλλιών που εξέδωσαν οι αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων της ΕΕ κατά την άτυπη σύνοδο που πραγματοποιήθηκε στις 10 και 11 Μαρτίου 2022,

έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής με τίτλο Ασφάλεια του εφοδιασμού και προσιτές τιμές ενέργειας, την πρόταση κανονισμού σχετικά με την αποθήκευση αερίου και το προσωρινό πλαίσιο κρίσης για την ευελιξία των κανόνων για τις κρατικές ενισχύσεις, της 23ης Μαρτίου 2022,

έχοντας υπόψη την κοινή ειδική ομάδα για την ενεργειακή ασφάλεια, η οποία πρέπει να συσταθεί άμεσα από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τις Ηνωμένες Πολιτείες,

έχοντας υπόψη τα συμπεράσματα της Προεδρίας του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της 24ης και 25ης Μαρτίου 2022,

έχοντας υπόψη τις τρέχουσες εργασίες της ΕτΠ σχετικά με τη δέσμη μέτρων προσαρμογής στον στόχο του 55 % οι οποίες υλοποιούνται μέσω γνωμοδοτήσεων και μέσω της ομάδας εργασίας «Πράσινη Συμφωνία και τοπική δράση»·

Σχετικά με την αντιμετώπιση πολλαπλών κρίσεων

1.

επικροτεί τις σχεδιαζόμενες πρωτοβουλίες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την αντιμετώπιση των τρεχουσών υψηλών τιμών ενέργειας, οι οποίες αυξάνονται συνεχώς από το καλοκαίρι του 2021 και επιδεινώνονται λόγω του παράνομου, απρόκλητου και αδικαιολόγητου πολέμου που διεξάγει η Ρωσική Ομοσπονδία στην Ουκρανία· υπογραμμίζει ότι δεν επαρκεί απλώς η σταδιακή απεξάρτησή μας από τον εφοδιασμό με ορυκτά καύσιμα από τη Ρωσική Ομοσπονδία, αλλά θεωρεί το σχέδιο REPowerEU ως μέσο για να επιταχυνθεί η ενεργειακή μετάβαση, να μειωθεί η εξάρτηση της ΕΕ από τις εισαγωγές ενέργειας και πρώτων υλών γενικότερα και, κατ’ αυτόν τον τρόπο, να μετριαστούν οι πολιτικοί και οι οικονομικοί κίνδυνοι, καθώς και οι κίνδυνοι σε θέματα ασφάλειας που συνδέονται με αυτές τις εισαγωγές· εκφράζει, ωστόσο, τη βαθιά της λύπη για την απουσία σαφούς αναφοράς στον ρόλο των πόλεων και των περιφερειών, τόσο όσον αφορά την αντιμετώπιση της τρέχουσας ενεργειακής κρίσης όσο και την εξεύρεση μακρόπνοων λύσεων σε αυτήν·

2.

εκφράζει επίσης την ανησυχία της για τον αναμενόμενο ασύμμετρο περιφερειακό αντίκτυπο της ενεργειακής κρίσης στις πόλεις και τις περιφέρειες της ΕΕ, ο οποίος αντικατοπτρίζει τις διαφορετικές ικανότητές τους να ανταποκριθούν στη διαταραχή του ενεργειακού εφοδιασμού και την αύξηση των τιμών της ενέργειας και καλεί την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τα κράτη μέλη να λάβουν δεόντως υπόψη αυτές τις ασυμμετρίες κατά τον σχεδιασμό και την υλοποίηση των αντίστοιχων μέτρων·

3.

διατυπώνει τη βαθιά της ανησυχία για τα πορίσματα που παρουσιάζονται στην τελευταία έκθεση της Διακυβερνητικής Επιτροπής για την Κλιματική Αλλαγή (IPCC) με τίτλο Climate Change 2022 — Impacts, Adaptation and Vulnerability (Κλιματική αλλαγή 2022 — Επιπτώσεις, προσαρμογή και ευπάθεια) (1), η οποία επιβεβαιώνει ότι πολλές από τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής είναι ήδη μη αναστρέψιμες· τονίζει τη σημασία της μη περαιτέρω καθυστέρησης της υλοποίησης των μέτρων προσαρμογής και μετριασμού, στα οποία οι τοπικές και οι περιφερειακές αρχές αποτελούν βασικούς παράγοντες·

4.

επισημαίνει ότι ο στόχος της ενεργειακής ασφάλειας πρέπει εντέλει να στηρίζει τον στόχο της κλιματικής ουδετερότητας και της ενεργειακής μετάβασης. Η πορεία προς την ασφαλή, οικονομικά προσιτή και βιώσιμη ενέργεια είναι η μόνη μελλοντικά ανθεκτική προσέγγιση στην παρούσα κρίση· στο πλαίσιο αυτό, καλεί τους συννομοθέτες της ΕΕ να θέσουν πιο φιλόδοξους στόχους και να επιταχύνουν την έγκριση της δέσμης μέτρων προσαρμογής στον στόχο του 55 %, στην οποία λαμβάνονται ιδιαίτερα υπόψη οι γνωμοδοτήσεις της ΕτΠ σχετικά με την αναθεώρηση της οδηγίας για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας (RED) και της οδηγίας για την ενεργειακή απόδοση (ΟΕΑ), καθώς και την αναθεώρηση της οδηγίας για την ενεργειακή απόδοση των κτιρίων (ΟΕΑΚ)·

5.

επικροτεί την αναγνώριση της αρχής «προτεραιότητα στην ενεργειακή απόδοση» και επαναλαμβάνει τον καίριο ρόλο των περιφερειών και των πόλεων της ΕΕ στην ενίσχυση των κερδών ενεργειακής απόδοσης· καλεί την Επιτροπή να συμπεριλάβει στη στρατηγική της την έννοια της ενεργειακής επάρκειας (2) —μια προσέγγιση που αποσκοπεί στην επίτευξη μιας κατάστασης όπου όλοι έχουν πρόσβαση στο σύνολο των ενεργειακών υπηρεσιών που χρειάζονται και σε ένα δίκαιο μερίδιο των ενεργειακών υπηρεσιών που επιθυμούν, χωρίς, συγχρόνως, οι επιπτώσεις που ενεργειακού συστήματος να υπερβαίνουν τα περιβαλλοντικά όρια·

6.

υπογραμμίζει τον καίριο ρόλο που διαδραματίζουν τα υφιστάμενα καινοτόμα εργαλεία διακυβέρνησης για τη συνεργασία και την ανάπτυξη ικανοτήτων, όπως το σύμφωνο των Δημάρχων, ο συμβουλευτικός κόμβος για την ενεργειακή φτώχεια, το ευρωπαϊκό σύμφωνο για το κλίμα, η πρωτοβουλία «καθαρή ενέργεια για τα νησιά» και παρόμοιες πρωτοβουλίες της ΕΕ για την ενίσχυση της τόσο αναγκαίας μετάβασης προς οικονομικά προσιτή, βιώσιμη και ασφαλή ενέργεια·

7.

καλεί την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τα κράτη μέλη να στηρίξουν τη δημιουργία υπηρεσιών μίας στάσης για την υλοποίηση του σχεδίου REPowerEU σε περιφερειακό και σε τοπικό επίπεδο, σε στενή συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων·

8.

καλεί την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να προωθήσει τη συστηματική αναπαραγωγή των υφιστάμενων βέλτιστων πρακτικών μέσω ειδικής τεχνικής και χρηματοδοτικής στήριξης για τις τοπικές και τις περιφερειακές αρχές, με στόχο τη μείωση του αρχικού κόστους των μέτρων ενεργειακής απόδοσης, δίνοντας ιδιαίτερη προσοχή στα ευάλωτα νοικοκυριά, τις πολύ μικρές και μικρές επιχειρήσεις και τους καταναλωτές·

9.

θεωρεί ότι η εργαλειοθήκη για την αντιμετώπιση της αύξησης των τιμών της ενέργειας (3) συνιστά μια πρώτη προσπάθεια να προταθούν εργαλεία για τον μετριασμό των κοινωνικών επιπτώσεων της τρέχουσας ενεργειακής κρίσης, αλλά δεν έχει αποδειχθεί τόσο αποτελεσματική όσο χρειάζεται και θα πρέπει να ενδυναμωθεί· θεωρεί ότι θα πρέπει να δοθεί έμφαση σε μακροπρόθεσμες λύσεις για μια Ευρώπη απαλλαγμένη από ορυκτά καύσιμα και ενεργειακά ανεξάρτητη, με μετασχηματιστικές αλλαγές σε όλους τους κλάδους για την εξάλειψη της ενεργειακής φτώχειας και της οικονομικής αδυναμίας μετακινήσεων·

10.

καλεί την Επιτροπή να λάβει υπόψη το ζήτημα των περιφερειών που εξαρτώνται από τα ορυκτά καύσιμα και οι οποίες δεν μπορούν να συνδεθούν με το ηπειρωτικό δίκτυο, όπως οι εξόχως απόκεντρες περιφέρειες, κατά την εξεύρεση μακροπρόθεσμων λύσεων για την επίτευξη ενεργειακής αυτάρκειας·

Ταυτόχρονη προώθηση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, της ενεργειακής απόδοσης και της εξοικονόμησης ενέργειας μέσω του σχεδίου REPowerEU

11.

καλεί την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τα κράτη μέλη να διασφαλίσουν ότι θα δοθεί προτεραιότητα και θα συνδυαστούν πλήρως οι μαζικές επενδύσεις και συγκεκριμένα μέτρα για την επιτάχυνση της ανάπτυξης των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και την ενίσχυση της ενεργειακής απόδοσης, της εξοικονόμησης ενέργειας και της έρευνας στον τομέα των εναλλακτικών βιώσιμων καυσίμων·

12.

προσβλέπει στην επικείμενη πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τη διασφάλιση ταχύτερης διαδικασίας αδειοδότησης, σύμφωνα με την αρχή της επικουρικότητας στον τομέα των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, και ζητεί την ανάληψη παρόμοιας δράσης για σημαντικά έργα ενεργειακής απόδοσης· καλεί την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να ενισχύσει τα υφιστάμενα εργαλεία που παρέχουν τεχνική υποστήριξη στις τοπικές και τις περιφερειακές αρχές· επικροτεί, ως εκ τούτου, την πρόταση για μια ευρωπαϊκή πρωτοβουλία για την αξιοποίηση της ηλιακής ενέργειας στις στέγες στην επικείμενη ανακοίνωση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής σχετικά με τη στρατηγική για την ηλιακή ενέργεια, η οποία έχει προγραμματιστεί για τον Ιούνιο· καλεί τα κράτη μέλη να θεσπίσουν κίνητρα αγοράς, όπως βραχυπρόθεσμα προγράμματα επιχορηγήσεων για τους καταναλωτές·

13.

επισημαίνει τον αποφασιστικό ρόλο που διαδραματίζει η δημόσια αποδοχή των έργων υποδομής στην επιτάχυνση των διαδικασιών σχεδιασμού και αδειοδότησης και καλεί την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τα κράτη μέλη να ενθαρρύνουν τη διάδοση ορθών πρακτικών σε αυτόν τον τομέα, όπως αυτές που αναφέρονται στην πρόσφατη έκθεση για τις υποδομές που εξέδωσε το δίκτυο περιφερειακών κόμβων (RegHub) της ΕτΠ·

14.

θεωρεί ότι η απαλλαγή των δημόσιων και των ιδιωτικών κτιρίων από τις ανθρακούχες εκπομπές αποτελεί κεντρικό στοιχείο της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας και βασικό μέρος της λύσης στην τρέχουσα κρίση για τη μείωση της ζήτησης φυσικού αερίου· παροτρύνει την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να επιταχύνει τόσο την εγκατάσταση αντλιών θερμότητας (4) στο πλαίσιο του σχεδίου REPowerEU όσο και την έρευνα για καινοτόμες λύσεις που καθιστούν το κτιριακό μας δυναμικό όσο το δυνατόν πιο έξυπνο και κλιματικά ουδέτερο·

15.

καλεί επίσης την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να διευκολύνει κοινοπραξίες δημόσιου και ιδιωτικού τομέα για την ανακαίνιση κτιρίων μεταξύ της βιομηχανίας και των τοπικών και περιφερειακών αρχών με στόχο να αναδειχθούν ολοκληρωμένες δέσμες μέτρων ανακαίνισης για την αναβάθμιση των συστημάτων θέρμανσης και ψύξης των κτιρίων, να καταρτιστεί ένα πρόγραμμα βιομηχανικής μόνωσης για την προσέλκυση οικονομικά αποδοτικών επενδύσεων με σύντομους χρόνους απόσβεσης και να στηριχθεί η κατάρτιση του εργατικού δυναμικού στον τομέα της ανακαίνισης·

16.

σημειώνει ότι το δυναμικό εξοικονόμησης ενέργειας δεν εξετάζεται επαρκώς στην ανακοίνωση REPowerEU και καλεί την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τα κράτη μέλη να εξετάσουν μέτρα όπως εκστρατείες για την ενθάρρυνση της αλλαγής συμπεριφοράς·

17.

εκφράζει τη λύπη της για το γεγονός ότι καθυστερεί η έγκριση του νόμου για την αποκατάσταση της φύσης και τονίζει ότι η προστασία και η αποκατάσταση της βιοποικιλότητας συνδέονται εγγενώς με την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή και πρέπει να παραμείνουν βασικός πυλώνας της πράσινης μετάβασης στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας· ζητεί από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να μεριμνήσει για την πλήρη συμμετοχή των περιφερειακών και των τοπικών αρχών στον καθορισμό των περιοχών «πρώτης επιλογής» με στόχο την ανάπτυξη έργων ανανεώσιμων πηγών ενέργειας σύμφωνα με την αρχή της επικουρικότητας, προκειμένου να διασφαλιστεί η πλήρης συμμόρφωσή τους με την αρχή του «μη βλάπτειν»·

18.

πιστεύει ότι η ενεργειακή ασφάλεια και η κλιματική ουδετερότητα μπορούν να επιτευχθούν μόνο εάν η Ευρωπαϊκή Ένωση βασίζεται σε μια ισχυρή και πλήρως διασυνδεδεμένη εσωτερική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας και σε μια εύρυθμα λειτουργούσα αγορά ανθρακούχων εκπομπών· επισημαίνει ότι τυχόν βραχυπρόθεσμες προσωρινές δράσεις, όπως η βελτίωση της αποθήκευσης ορυκτού αερίου και η αύξηση των εισαγωγών ΥΦΑ δεν θα πρέπει να δημιουργούν πρόσθετα φαινόμενα εγκλωβισμού και θα πρέπει να είναι έτοιμες για το «πράσινο αέριο» με σκοπό την προετοιμασία για την κλιματική ουδετερότητα με ανανεώσιμο υδρογόνο και άλλα ανανεώσιμα καύσιμα· προτρέπει να ολοκληρωθούν και να βελτιωθούν οι διασυνδέσεις φυσικού αερίου, υδρογόνου και ηλεκτρικής ενέργειας σε ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση, συμπεριλαμβανομένου του πλήρους συγχρονισμού των δικτύων ηλεκτρικής ενέργειας·

19.

τονίζει τη σημασία της πλήρους ενσωμάτωσης και αξιοποίησης της συμβολής των παραγωγών-καταναλωτών και των τοπικών κοινοτήτων ανανεώσιμης ενέργειας και προτείνει έναν λιγότερο περιοριστικό ορισμό των ευφυών δικτύων στο πλαίσιο των διευρωπαϊκών δικτύων ενέργειας (ΔΕΔ-Ε) και των υποδομών· υπογραμμίζει την ανάγκη σύνδεσης των νέων παραγωγών μικρής κλίμακας με τα δίκτυα χαμηλής και μεσαίας τάσης· καλεί την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να παράσχει ένα πλαίσιο για τη συγκέντρωση πολυάριθμων μικρότερων έργων, με ευελιξία ειδικά για τις παραμεθόριες περιοχές, ώστε να μπορούν να συγκροτηθούν ορισμένα ομαδοποιημένα διασυνοριακά έργα και να παρέχεται ενδεχομένως χρηματοδότηση για αυτά· επισημαίνει ότι οι Ευρωπαϊκοί Όμιλοι Εδαφικής Συνεργασίας (ΕΟΕΣ) μπορούν να διαδραματίσουν ουσιαστικό ρόλο σε αυτά τα έργα· υπενθυμίζει τον κρίσιμο ρόλο που διαδραματίζουν οι αγροτικές περιοχές στην παραγωγή ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές·

20.

επισημαίνει ότι η τρέχουσα ενεργειακή κρίση αποτελεί ευκαιρία για σημαντική ενίσχυση του εξηλεκτρισμού και της παραγωγής ανανεώσιμου υδρογόνου ως καθαρών λύσεων για την απαλλαγή της οικονομίας μας από τις ανθρακούχες εκπομπές· καλεί την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να προτείνει φιλόδοξες και συγκεκριμένες δράσεις για την εφαρμογή του προγράμματος επιτάχυνσης της χρήσης υδρογόνου (hydrogen accelerator), συμπεριλαμβανομένου ενός καθορισμένου χρονοδιαγράμματος για κάθε δράση· ως κομβική δράση εν προκειμένω, καλεί την Επιτροπή να δρομολογήσει μια πρωτοβουλία της ΕΕ για τις κοιλάδες υδρογόνου με την οποία θα ενισχυθούν οι κοιλάδες υδρογόνου και θα στηριχθούν η ευρωπαϊκή δικτύωσή τους και η διασυνοριακή συνεργασία και η οποία θα συμπεριλαμβάνει χρηματοδότηση από το Ταμείο Καινοτομίας καθώς και αυξημένη χρηματοδότηση μέσω της κοινής επιχείρησης «Σύμπραξη για το Καθαρό Υδρογόνο» (Clean Hydrogen Partnership)· χαιρετίζει την πρόταση για έναν παγκόσμιο ευρωπαϊκό μηχανισμό για το υδρογόνο και ζητεί τη διαρθρωτική συμμετοχή των περιφερειών της ΕΕ που δραστηριοποιούνται ήδη στον τομέα αυτό· καλεί τους Ευρωπαίους συννομοθέτες, κατά την έγκριση της δέσμης μέτρων προσαρμογής στον στόχο του 55 %, συμπεριλαμβανομένης της νομοθετικής δέσμης για την απανθρακοποίηση της αγοράς φυσικού αερίου, να στηρίξουν με συνεπή τρόπο την ταχύτερη διάδοση του πράσινου υδρογόνου·

21.

ζητεί την επικαιροποίηση των ισχυόντων κανόνων για τις κρατικές ενισχύσεις ώστε να καταστούν βέλτιστοι για τη συγχρηματοδότηση, τη λειτουργία και την περαιτέρω ανάπτυξη των δημόσιων υποδομών ηλεκτρικής επαναφόρτισης και θεωρεί ότι οι σχετικές επενδυτικές δαπάνες θα πρέπει να είναι επιλέξιμες για δημόσια στήριξη, όπως προτάθηκε στην πρόσφατη έκθεση για τις υποδομές του δικτύου περιφερειακών κόμβων (RegHub) της ΕτΠ·

Προς ένα σχέδιο REPowerEU σε συνεργασία με τις πόλεις και τις περιφέρειες

22.

τονίζει ότι το επικείμενο σχέδιο REPowerEU θα πρέπει να περιλαμβάνει ένα σχέδιο για τη χρηματοδότηση και τη διοχέτευση υφιστάμενης ή νέας ενωσιακής χρηματοδότησης για τη στήριξη της υλοποίησής του από τις τοπικές και τις περιφερειακές αρχές· καλεί τα κράτη μέλη να ανακατευθύνουν αχρησιμοποίητους πόρους από τον Μηχανισμό Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας προς τη στήριξη του τοπικού σχεδιασμού για την ενεργειακή ασφάλεια και των επενδύσεων σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας·

23.

καλεί την Επιτροπή να τη συμπεριλάβει ως θεσμικό εταίρο στη νεοσυσταθείσα συντονιστική της ομάδα για την ενεργειακή φτώχεια και τους ευάλωτους καταναλωτές, προκειμένου να διευκολύνει την ανταλλαγή πληροφοριών και τον συντονισμό μεταξύ της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και των κρατών μελών για ζητήματα που αφορούν τον σχεδιασμό και την υλοποίηση του επικείμενου σχεδίου REPowerEU, της νομοθεσίας, των προγραμμάτων και των πολιτικών της Ένωσης, με στόχο την προστασία των νοικοκυριών και των καταναλωτών που έχουν πληγεί από την ενεργειακή φτώχεια και την οικονομική αδυναμία μετακινήσεων σε όλα τα επίπεδα. Η ΕτΠ δηλώνει έτοιμη να συμβάλει σε αυτή τη διοργανική συνεργασία μέσω της ομάδας εργασίας της «Πράσινη Συμφωνία και τοπική δράση» εντοπίζοντας αδιέξοδα, τρόπους και μέσα για την επίσπευση και ενίσχυση των μέτρων της δέσμης προσαρμογής στον στόχο του 55 % σε τοπικό και σε περιφερειακό επίπεδο, μεταξύ άλλων, μέσω της ανταλλαγής βέλτιστων πρακτικών, εμπειριών και εμπειρογνωσίας·

24.

σημειώνει ότι ο κανονισμός για το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΤΠΑ) απαιτεί δέσμευση ενός ελάχιστου ποσοστού 30 % των πόρων σε όλες τις κατηγορίες περιφερειών με στόχο να καταστούν η Ευρώπη και οι περιφέρειές της πιο πράσινες, με χαμηλές ανθρακούχες εκπομπές και πιο ανθεκτικές· καλεί τα κράτη μέλη και τις περιφέρειες να αξιοποιήσουν τις δυνατότητες που προσφέρουν τα Ευρωπαϊκά Διαρθρωτικά και Επενδυτικά Ταμεία (ΕΔΕΤ) για τη χρηματοδότηση έργων στον τομέα της ενεργειακής μετάβασης, συμπεριλαμβανομένων των τομέων της ενεργειακής απόδοσης, των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και της ανάπτυξης έξυπνων ενεργειακών συστημάτων, δικτύων και αποθήκευσης εκτός του πλαισίου ΔΕΔ-Ε·

25.

επικροτεί την προκήρυξη ειδικής πρόσκλησης στο πλαίσιο του Μέσου Τεχνικής Υποστήριξης (TSI) προκειμένου να στηριχθούν τα κράτη μέλη στη σταδιακή μείωση της εξάρτησής τους από ορυκτά καύσιμα από τη Ρωσία, αλλά εκφράζει τη λύπη της για τη σύντομη προθεσμία υποβολής αιτήσεων που προβλέπεται για την εν λόγω ειδική στήριξη· καλεί την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να καταστήσει το TSI πιο άμεσα διαθέσιμο για τη στήριξη των τοπικών και των περιφερειακών αρχών, ιδίως εκείνων στις λιγότερο ανεπτυγμένες περιφέρειες που αντιμετωπίζουν το μεγαλύτερο χάσμα ικανοτήτων, καθότι αυτό τις αποθαρρύνει από το να αξιοποιήσουν με τον καλύτερο δυνατό τρόπο τη στήριξη του ΜΑΑ κατά την υλοποίηση επενδύσεων και μεταρρυθμίσεων· δηλώνει έτοιμη να στηρίξει την Ευρωπαϊκή Επιτροπή στη διασφάλιση της αποτελεσματικής υιοθέτησης αυτού του μέσου από τις πόλεις και τις περιφέρειες·

26.

αναγνωρίζει ότι η τιμολόγηση του άνθρακα αποτελεί καθοριστικής σημασίας εργαλείο για την προώθηση των αυξημένων κλιματικών φιλοδοξιών της ΕΕ και στηρίζει μια διατομεακή προσέγγιση για την υλοποίηση αυτών των φιλοδοξιών στην πράξη· επικροτεί το γεγονός ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αναγνωρίζει αυτούς τους κινδύνους και λαμβάνει υπό σημείωση τις προτάσεις για την αντιμετώπισή τους, όπως η τροποποίηση των κατευθυντηρίων γραμμών για τις κρατικές ενισχύσεις στο πλαίσιο του συστήματος εμπορίας δικαιωμάτων εκπομπών της ΕΕ· τονίζει ότι ορισμένα από τα προτεινόμενα μέτρα, όπως η αυξημένη φορολόγηση των απροσδόκητων κερδών, ενδεχομένως να μην παρέχουν αξιόπιστη στήριξη· γνωρίζει ότι η επέκταση του συστήματος εμπορίας εκπομπών της ΕΕ στους τομείς των μεταφορών και των κτιρίων (ETS II) σε συνδυασμό με ανεπαρκείς επενδύσεις σε αυτούς τους τομείς και την αύξηση των τιμών των καυσίμων θα μπορούσαν να επιδεινώσουν τον κίνδυνο ενεργειακής φτώχειας και οικονομικής αδυναμίας μετακινήσεων· καλεί, ως εκ τούτου, την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τους συννομοθέτες να θεσπίσουν υποχρέωση για τα κράτη μέλη να καθορίζουν ένα ελάχιστο ποσοστό εσόδων από τον πλειστηριασμό των δικαιωμάτων ΣΕΔΕ, το οποίο να μην είναι κατώτερο του 20 %, το οποίο θα αποτελεί αντικείμενο άμεσης διαχείρισης από τις τοπικές και τις περιφερειακές αρχές·

27.

εκφράζει την ικανοποίησή της για την έγκριση του προσωρινού πλαισίου κρίσης που θα επιτρέψει στα κράτη μέλη να χρησιμοποιήσουν την ευελιξία που προβλέπεται από τους κανόνες για τις κρατικές ενισχύσεις για τη στήριξη της οικονομίας στην τρέχουσα συγκυρία του πολέμου της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας· επισημαίνει ότι οι πιθανές αρνητικές επιπτώσεις στον ανταγωνισμό και οι στρεβλώσεις της ενιαίας αγοράς πρέπει να παρακολουθούνται προσεκτικά. Σημειώνει ότι η πρόσφατη έκθεση για τις υποδομές που εξέδωσε το δίκτυο περιφερειακών κόμβων (RegHub) της ΕτΠ (5) θίγει το ζήτημα των κρατικών ενισχύσεων και εκφράζει την άποψη ότι οι ισχύοντες κανόνες για τις κρατικές ενισχύσεις δεν είναι οι βέλτιστοι δυνατοί σε ό,τι αφορά τη συγχρηματοδότηση, τη λειτουργία και την περαιτέρω ανάπτυξη των δημόσιων υποδομών ηλεκτρικής επαναφόρτισης· σε μια μελλοντική επανεξέταση οι επενδυτικές δαπάνες θα πρέπει να πρέπει θεωρούνται ότι είναι επιλέξιμες για δημόσια στήριξη·

28.

σημειώνει με ανησυχία ότι η τρέχουσα κρίση θα έχει σημαντικό αντίκτυπο στα δημόσια οικονομικά και καλεί, ως εκ τούτου, την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να παρατείνει την εφαρμογή της γενικής ρήτρας διαφυγής του συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης (ΣΣΑ) έως ότου συμφωνηθεί ένα νέο πλαίσιο οικονομικής διακυβέρνησης, και τουλάχιστον έως το τέλος του 2023· οι δημόσιες επενδύσεις για τη στήριξη της περιβαλλοντικής μετάβασης, και ιδίως της ενεργειακής απόδοσης και των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, δεν θα πρέπει να υπολογίζονται ως διαρθρωτικές δαπάνες στο πλαίσιο της οικονομικής διακυβέρνησης·

29.

εκφράζει την ικανοποίησή της για τα μέτρα που προβλέπονται στο άρθρο 5 της οδηγίας για την ηλεκτρική ενέργεια όσον αφορά την αγορά ηλεκτρικής ενέργειας, καθώς και για τις κατευθυντήριες γραμμές (6) σχετικά με τη δυνατότητα των κρατών μελών να παρεμβαίνουν στον καθορισμό των τιμών για την προμήθεια ηλεκτρικής ενέργειας· θεωρεί ότι, δεδομένης της τρέχουσας γεωπολιτικής κατάστασης και των συνεπειών της στην αγορά ενέργειας, με την αύξηση και την αστάθεια των τιμών της ηλεκτρικής ενέργειας, η παρέμβαση των κρατών μελών θα είναι απαραίτητη, με διττό στόχο την προστασία των ευάλωτων νοικοκυριών και των πολύ μικρών και μικρών επιχειρήσεων και την ενίσχυση του ανταγωνισμού, προς όφελος των καταναλωτών σε μακροπρόθεσμο ορίζοντα. Ωστόσο, επαναλαμβάνει (7) ότι τα μέτρα αυτά πρέπει να είναι περιορισμένης χρονικής διάρκειας, να συνδέονται με την επείγουσα πτυχή της ενεργειακής κρίσης και να μην αποτελέσουν σε καμία περίπτωση διαρθρωτική αλλαγή που θα μπορούσε να υπονομεύσει την απελευθέρωση της διαχείρισης της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας· υπό το πρίσμα του αυξανόμενου χαμηλού κόστους παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές, προτείνει να εξεταστεί η αποσύνδεση του φυσικού αερίου από την τιμή της ηλεκτρικής ενέργειας ως πιθανό μέτρο προκειμένου να αποτραπεί το ενδεχόμενο οι υψηλές τιμές φυσικού αερίου να επηρεάσουν τις τιμές της ηλεκτρικής ενέργειας·

30.

χαιρετίζει τη νομοθετική πρόταση για τη διασφάλιση επαρκών επιπέδων αποθηκευμένης ενέργειας στην ΕΕ για τον επόμενο χειμώνα και πέραν αυτού· υπογραμμίζει ότι η θέσπιση αυτών των ελάχιστων επιπέδων θα πρέπει να λαμβάνει υπόψη τις περιφερειακές εκτιμήσεις κινδύνου·

31.

τονίζει την ανάγκη για καλύτερη κατανόηση των περιφερειακών αναγκών και ευκαιριών επανειδίκευσης και αναβάθμισης των δεξιοτήτων· καλεί την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να αξιοποιήσει πρωτοβουλίες όπως το Erasmus+ και το πρόγραμμα «Ορίζων Ευρώπη» για να διασφαλίσει στενότερη συνεργασία μεταξύ της βιομηχανίας και της ακαδημαϊκής κοινότητας και να δρομολογήσει το σύμφωνο για τις δεξιότητες σε βασικά βιομηχανικά οικοσυστήματα, όπως οι τομείς του υδρογόνου, της ηλιακής ενέργειας, των αντλιών θερμότητας και της αιολικής ενέργειας· καλεί τα κράτη μέλη να επιταχύνουν τη χρήση του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Ταμείου+, του Ταμείου Δίκαιης Μετάβασης και του Μηχανισμού Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (ΜΑΑ) για την ενίσχυση της επανειδίκευσης και της αναβάθμισης των δεξιοτήτων του εργατικού δυναμικού, σύμφωνα με την ανάγκη προσαρμογής των επαγγελματικών πρακτικών στην κυκλικότητα, τη χρήση υλικών χαμηλών ανθρακούχων εκπομπών και τις νέες τεχνολογίες.

Βρυξέλλες, 28 Απριλίου 2022.

Ο Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής των Περιφερειών

Απόστολος ΤΖΙΤΖΙΚΩΣΤΑΣ


(1)  https://report.ipcc.ch/ar6wg2/pdf/IPCC_AR6_WGII_FinalDraft_FullReport.pdf

(2)  https://www.energysufficiency.org

(3)  Αντιμετώπιση της αύξησης των τιμών της ενέργειας: μια εργαλειοθήκη για δράση και στήριξη, 13 Οκτωβρίου 2021 (COM(2021) 660 final).

(4)  Αντλίες θερμότητας, οι οποίες μοιάζουν με κλιματιστικά, τοποθετούνται εκτός των κτιρίων και θερμαίνουν τις κατοικίες μετακινώντας αντί να παράγουν τη θερμότητα. Χρησιμοποιώντας ηλεκτρική ενέργεια, οι αντλίες θερμότητας αφαιρούν και συγκεντρώνουν θερμότητα από τον εξωτερικό αέρα, το έδαφος ή το νερό και, στη συνέχεια, τη «διοχετεύουν» μέσα στην κατοικία.

(5)  https://cor.europa.eu/el/news/Pages/reghub-launches-consultation-on-21st-century-rules.aspx

(6)  Βλέπε παράρτημα 1 της ανακοίνωσης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για το σχέδιο REPowerEU.

(7)  Βλέπε τη γνωμοδότηση της ΕτΠ με θέμα «Ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και εσωτερική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας» (ΕΕ C 342 της 12.10.2017, σ. 79) της Daiva Matonienė (LT/ECR), σημείο 20.


ΓΝΩΜΟΔΟΤΗΣΕΙΣ

Επιτροπή των Περιφερειών

149η σύνοδος ολομέλειας της ΕτΠ, 27.4.2022 - 28.4.2022

5.8.2022   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 301/11


Γνωμοδότηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής των Περιφερειών με θέμα

«Ενίσχυση των σχέσεων ΕΕ-Ηνωμένου Βασιλείου σε υποεθνικό επίπεδο και αντιμετώπιση του εδαφικού αντικτύπου της αποχώρησης του Ηνωμένου Βασιλείου από την ΕΕ»

(2022/C 301/03)

Εισηγητής:

ο κ. Michael MURPHY (IE/EPP), μέλος του Κομητειακού Συμβουλίου του Τιπερέρι, δήμαρχος Κλόνμελ

ΣΥΣΤΑΣΕΙΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ

Η ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ (ΕτΠ),

Γενικές παρατηρήσεις

1.

επικροτεί τη συμφωνία εμπορίου και συνεργασίας (ΣΕΣ) μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) και του Ηνωμένου Βασιλείου, η οποία τέθηκε πλήρως σε ισχύ την 1η Μαΐου 2021 και παρέχει ένα σταθερό νομικό πλαίσιο για τις διμερείς σχέσεις. Η ΕτΠ υποστηρίζει μια κοινή και υπεύθυνη προσέγγιση για την εφαρμογή της ανωτέρω συμφωνίας, συμπεριλαμβανομένου του Πρωτοκόλλου για τη Βόρεια Ιρλανδία και της τήρησης των ισότιμων όρων ανταγωνισμού, και αναγνωρίζει τις προσπάθειες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την εύρεση δημιουργικών λύσεων, ιδίως όσον αφορά ζητήματα που ανακύπτουν μεταξύ της Βόρειας Ιρλανδίας και του υπόλοιπου Ηνωμένου Βασιλείου·

2.

υπενθυμίζει ότι η ΣΕΣ (1) συνιστά συμφωνία ελευθέρων συναλλαγών (2) και περιλαμβάνει διατάξεις για συνεργασία σε οικονομικά, κοινωνικά, περιβαλλοντικά και αλιευτικά ζητήματα, αλλά προϋποθέτει επίσης μια στενή εταιρική σχέση για την ασφάλεια των πολιτών και ένα γενικό πλαίσιο διακυβέρνησης. Η ΕτΠ σημειώνει ότι η εν λόγω συμφωνία περιλαμβάνει τομείς αρμοδιότητας των κρατών μελών, οι οποίοι σε ορισμένα κράτη μέλη της ΕΕ εξαρτώνται από περιφέρειες με νομοθετικές αρμοδιότητες·

3.

εκφράζει, ως εκ τούτου, τη λύπη της για το γεγονός ότι η συμφωνία στερείται «εδαφικού βάθους» και δεν αναγνωρίζει δεόντως τον ρόλο των τοπικών και των περιφερειακών αρχών (ΤΠΑ) στις σχέσεις Ευρωπαϊκής Ένωσης και Ηνωμένου Βασιλείου και αναφέρεται στις ΤΠΑ μόνον όταν πρόκειται για την προσαρμογή ορισμένων στοιχείων της συμφωνίας σε ειδικές περιφερειακές συνθήκες (3) ή για πολύ συγκεκριμένα θέματα, όπως οι φορολογικές διατάξεις (4). Η ΕτΠ τονίζει ότι η συμφωνία περιλαμβάνει καθορισμένο ρόλο για την κοινωνία των πολιτών, η οποία θεωρείται ότι αποτελεί καθαυτό στοιχείο του «θεσμικού πλαισίου» (5)·

4.

χαιρετίζει τη συνεργασία μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του Ηνωμένου Βασιλείου ως αντίδραση στη ρωσική επίθεση στην Ουκρανία και επισημαίνει ότι οι τοπικές αρχές σε ολόκληρη την Ευρώπη βρίσκονται στην πρώτη γραμμή της παροχής πρακτικής και ανθρωπιστικής στήριξης·

Επιδίωξη μεγαλύτερης θεσμικής αναγνώρισης των σχέσεων ΕΕ-Ηνωμένου Βασιλείου σε υποεθνικό επίπεδο

5.

τονίζει ότι η ομάδα επαφής ΕτΠ-Ηνωμένου Βασιλείου, η οποία συστάθηκε τον Φεβρουάριο του 2020, αποτελεί τον μοναδικό θεσμικό δίαυλο για τη συνέχιση του διαλόγου και της πολιτικής εταιρικής σχέσης μεταξύ των τοπικών και των περιφερειακών αρχών της ΕΕ και του Ηνωμένου Βασιλείου, καθώς και για την ανταλλαγή τεχνογνωσίας, ιδίως όσον αφορά την εδαφική συνεργασία και τα διασυνοριακά θέματα· αναγνωρίζει ότι η ομάδα επαφής παρέχει περιθώρια αμοιβαίου οφέλους και κοινού ενδιαφέροντος για τη συζήτηση προβλημάτων ή ευκαιριών, ειδικότερα σε θεματικούς τομείς δίχως σύνορα (π.χ. κλιματική αλλαγή, τουρισμός, ψηφιακή και πράσινη μετάβαση και κοινή πολιτιστική κληρονομιά), που προκύπτουν από την αποχώρηση του Ηνωμένου Βασιλείου από την ΕΕ. Παρέχει επίσης στους εκπροσώπους της ΕτΠ τα μέσα για τη συζήτηση συναφών θεμάτων με εκπροσώπους των τοπικών και των περιφερειακών αρχών του Ηνωμένου Βασιλείου και, με αυτόν τον τρόπο, δίνει στην ΕτΠ τη δυνατότητα να διατηρήσει και να προωθήσει τέτοιες εποικοδομητικές σχέσεις σε υποεθνικό επίπεδο·

6.

αναγνωρίζει ότι οι σχέσεις ΕΕ-Ηνωμένου Βασιλείου, λαμβάνοντας υπόψη την άνευ προηγουμένου αποχώρηση ενός κράτους μέλους από την ΕΕ, θα παραμείνουν πιο στενές και πολυδιάστατες από κάθε άλλη σχέση με οποιαδήποτε τρίτη χώρα και αξίζει να τύχει αναγνώρισης η σχέση στο υποεθνικό επίπεδο. Ως εκ τούτου, ζητεί την επίσημη αναγνώριση της ομάδας επαφής ΕτΠ-Ηνωμένου Βασιλείου και ως επίσημου υποεθνικού συνομιλητή μεταξύ των τοπικών και των περιφερειακών αρχών της ΕΕ και του Ηνωμένου Βασιλείου στο πλαίσιο της ΣΕΣ, προκειμένου να αξιολογηθεί η υποεθνική διάσταση των βασικών πολιτικών και νομοθετικών ζητημάτων που θα έχουν αντίκτυπο στη διμερή σχέση Ηνωμένου Βασιλείου-ΕΕ, όπως αυτή που θα αναλάβουν η Κοινοβουλευτική Συνέλευση, το φόρουμ της Κοινωνίας των Πολιτών και οι ειδικές επιτροπές Ηνωμένου Βασιλείου-ΕΕ στους τομείς ενδιαφέροντός τους. Η ΕτΠ καλεί επίσης τις ΤΠΑ του Ηνωμένου Βασιλείου να συνεχίσουν να συνεργάζονται με την κυβέρνηση του Ηνωμένου Βασιλείου για την επίσημη αναγνώριση της ομάδας επαφής·

7.

προτρέπει την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να επανεξετάσει τις δομές του Κοινού Συμβουλίου Εταιρικής Σχέσης, το οποίο επιβλέπει την υλοποίηση και εφαρμογή της ΣΕΣ, με στόχο να αντιμετωπίσει την έλλειψη «εδαφικού βάθους» με τη συμμετοχή των ΤΠΑ στην παρακολούθηση και τη διακυβέρνηση της ΣΕΣ. Η καθιέρωση τοπικών διαλόγων (τεχνικός συντονισμός) για την εξέταση θεμάτων τοπικών αρμοδιοτήτων (αλιεία, κατάρτιση, κινητικότητα, εδαφική συνεργασία…) θα συμβάλει στη βελτίωση των σχέσεων ΕΕ/Ηνωμένου Βασιλείου σε μακροσκοπικό επίπεδο·

8.

ενθαρρύνει το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο να υιοθετήσει επισήμως μια αμοιβαία επωφελή αλληλεπίδραση σε θέματα κοινού ενδιαφέροντος μεταξύ της ΕτΠ και της Αντιπροσωπείας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στο Ηνωμένο Βασίλειο στην Κοινοβουλευτική Συνέλευση Εταιρικής Σχέσης ΕΕ-Ηνωμένου Βασιλείου για την παροχή «εδαφικοποιημένων» στοιχείων ως προς την εφαρμογή της ΣΕΣ·

9.

επικροτεί τις συνεχιζόμενες συνομιλίες σε πολιτικό και σε τεχνικό επίπεδο για την επίλυση των ζητημάτων που θέτει η εφαρμογή του Πρωτοκόλλου για τη Βόρεια Ιρλανδία και έχει επίσης επίγνωση του έργου που εξακολουθεί να επιτελεί η Ευρωπαϊκή Επιτροπή με στόχο την οριστικοποίηση μιας συνθήκης για το Γιβραλτάρ, αλλά τονίζει ωστόσο ότι οι συναφείς εξελίξεις που απομένουν προς διευθέτηση δεν θα πρέπει να κάμψουν τη διακαή επιθυμία των τοπικών και των περιφερειακών αρχών να αναπτύξουν τρόπους συνεργασίας·

Αντιμετώπιση του εδαφικού αντικτύπου του Brexit

10.

θεωρεί ότι από τις αρχές του 2020, παραμένει δύσκολο να διαχωριστούν οι επιπτώσεις που συνεπάγεται η διαπραγμάτευση και η έναρξη ισχύος της ΣΕΣ από τις επιπτώσεις της πανδημίας COVID-19 (6). Επικροτεί την πρόσφατη μελέτη της ΕτΠ με τίτλο «Νέες εμπορικές και οικονομικές σχέσεις μεταξύ της ΕΕ και του Ηνωμένου Βασιλείου: ο αντίκτυπος στις περιφέρειες και τους δήμους» (New trade and economic relations between EU-UK: the impact on regions and cities), η οποία καταλήγει στο συμπέρασμα ότι οι επιπτώσεις του Brexit είναι ασύμμετρες σε όλους τους τομείς και τις περιφέρειες της ΕΕ, έχουν ισχυρότερο αντίκτυπο στις μικρότερες επιχειρήσεις, μπορεί να μειώσουν την κινητικότητα του ανθρώπινου δυναμικού και να περιορίσουν τη συνεργασία μεταξύ των επιχειρήσεων της ΕΕ και του Ηνωμένου Βασιλείου και επίσης να είναι επιζήμιες για τις περιφέρειες και τις κοινότητες που συμμετέχουν σε διαπεριφερειακά έργα με το Ηνωμένο Βασίλειο· επικροτεί το γεγονός ότι η μελέτη επιβεβαιώνει την ανάγκη ενίσχυσης του προϋπολογισμού του αποθεματικού προσαρμογής στο Brexit για την αντιμετώπιση των ασύμμετρων επιπτώσεων στην Ευρώπη·

11.

αναγνωρίζει ότι ο εδαφικός αντίκτυπος του Brexit γίνεται αισθητός στις περιφέρειες ανά την ΕΕ και τα ζητήματα που τίθενται είναι, μεταξύ άλλων, οικονομικά, περιβαλλοντικά, κοινωνικά, πολιτιστικά και εκπαιδευτικά: από το εμπόριο σε μεγάλα και ιδιαίτερα εκτεθειμένα λιμάνια, όπως εκείνα της Αμβέρσας, του Καλαί, του Κορκ, του Ντόβερ, του Δουβλίνου, του Ρότερνταμ και του Ζεεμπρούγκε, μέχρι το μέλλον των ανταλλαγών φοιτητών, των πανεπιστημιακών τομέων που συνεργάζονται για την κλιματική αλλαγή και την προσαρμογή σε αυτήν, των περιφερειακών εμπορικών οργανισμών που αναζητούν εναλλακτικές αγορές και επιλύουν ζητήματα που έχουν σημασία για τους πολίτες, συμπεριλαμβανομένης της κινητικότητας και της ένταξης·

12.

τονίζει τη σημασία του αποθεματικού προσαρμογής στο Brexit (BAR) για τον μετριασμό του πλέον άμεσου κόστους και την εκτίμηση των πιο μακροπρόθεσμων αναγκών αξιολόγησης του αντικτύπου του Brexit, υποστηρίζοντας τις περιφέρειες και τους οικονομικούς τομείς των κρατών μελών, συμπεριλαμβανομένης της δημιουργίας θέσεων εργασίας και της προστασίας των ήδη υφιστάμενων, όπως τα συστήματα μειωμένου ωραρίου εργασίας, η επανειδίκευση, η κατάρτιση και η αναζήτηση νέων αγορών·

13.

ως εκ τούτου, η ΕτΠ εμμένει στην πλήρη τήρηση των διατάξεων του κανονισμού για το BAR σχετικά με τη συμμετοχή των περιφερειών και των τοπικών κοινοτήτων στην εκτέλεση του αποθεματικού προσαρμογής στο Brexit και την υποβολή εκθέσεων σε επίπεδο NUTS 2. Η ΕτΠ υπενθυμίζει επίσης ότι, ενόψει του προγραμματισμού των κονδυλίων του BAR, είχε ζητήσει να δοθεί έμφαση στις ΜΜΕ, σε μέτρα που αποσκοπούν στην επανένταξη των πολιτών της ΕΕ και στην τεχνική βοήθεια. Όσον αφορά τον καταμερισμό των κονδυλίων, η ΕτΠ πρότεινε μια ελάχιστη κάλυψη/ένα κατώτατο όριο για τις νέες θαλάσσιες παραμεθόριες περιοχές με το Ηνωμένο Βασίλειο και την κατανομή του προβλεπόμενου κονδυλίου για την αλιεία χωρίς εθνική τιμαριθμική αναπροσαρμογή·

14.

επί του παρόντος, η ΕτΠ συμμερίζεται τις ανησυχίες των περιφερειακών ομολόγων του Ηνωμένου Βασιλείου που εκτιμούν ότι ο στρατηγικός σχεδιασμός της περιφερειακής πολιτικής πλήττεται από την απώλεια των χρηματοδοτικών πόρων της πολιτικής συνοχής της ΕΕ και από την έλλειψη της ασφάλειας όσον αφορά τον πολυετή προγραμματισμό·

Χαρτογράφηση νέων οδών συνεργασίας πέραν της ΣΕΣ

15.

τονίζει τη βούληση που εκδηλώνεται από τη βάση των ενώσεων τοπικής αυτοδιοίκησης και των τοπικών αρχών ανά το Ηνωμένο Βασίλειο, ιδιαίτερα δε από τα αποκεντρωμένα έθνη, για τη συνέχιση —ή ακόμη και την ενίσχυση των σχέσεων σε υποεθνικό επίπεδο με τους ενωσιακούς ομολόγους τους σε αυτήν τη μετά το Brexit εποχή·

16.

επισημαίνει ότι η αναγνώριση και η προώθηση των υποεθνικών σχέσεων παρουσιάζουν πραγματικά σημαντικό ενδιαφέρον, καθώς η τοπική συνεργασία μπορεί να συμβάλει στη βελτίωση των συνολικών σχέσεων· για παράδειγμα, η αποκατάσταση μιας τοπικής διαδικασίας συνεννόησης σε τεχνικό επίπεδο για την αλιεία στην περιοχή των Αγγλονορμανδικών Νήσων θα μπορούσε να συμβάλει στη βελτίωση των σχέσεων ΕΕ/Ηνωμένου Βασιλείου σε μακροσκοπικό επίπεδο·

17.

επικροτεί το γεγονός ότι, ακόμη κι αν το Ηνωμένο Βασίλειο δεν συμμετέχει πλέον σε χρηματοδοτικά προγράμματα της ΕΕ, συνεχίζει ωστόσο να συμμετέχει σε τέσσερα τεχνικά προγράμματα της ΕΕ: στο πρόγραμμα «Ορίζοντας Ευρώπη», στο πρόγραμμα Copernicus και στη δορυφορική επιτήρηση, στο πρόγραμμα έρευνας και κατάρτισης της Ευρατόμ και στο πρόγραμμα ITER. Ειδικότερα τα δύο πρώτα προγράμματα παρουσιάζουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τις τοπικές και τις περιφερειακές αρχές. Σημειώνει ότι υπάρχει μια σειρά από πρωτοβουλίες στις οποίες εξακολουθούν να συμμετέχουν περιφέρειες του Ηνωμένου Βασιλείου, συμπεριλαμβανομένης της Σκοτίας και της Ουαλίας που συνεχίζουν να συμμετέχουν στην πρωτοβουλία Vanguard (7) η οποία χρηματοδοτείται από το πρόγραμμα «Ορίζοντας Ευρώπη», (που συνοδεύει τον βιομηχανικό μετασχηματισμό κατόπιν διαδραστικής και επιχειρηματικής διαδικασίας χωρίς αποκλεισμούς που βασίζεται στις περιφέρειες RIS3/I3), ενώ το Κομητειακό Συμβούλιο του Κεντ συμμετέχει στην πρωτοβουλία της επιτροπής Straits (8)·

18.

υπενθυμίζει ότι ορισμένες περιφέρειες του Ηνωμένου Βασιλείου εξακολουθούν να συμμετέχουν στην τρέχουσα περίοδο προγραμματισμού (μέχρι το τέλος του 2023), συμπεριλαμβανομένων των προγραμμάτων «Interreg» για τη Βόρεια Θάλασσα, τη Μάγχη και την Ιρλανδία-Ουαλία, και επισημαίνει ότι το Ηνωμένο Βασίλειο συνεισφέρει σημαντικά σε αυτά τα διασυνοριακά προγράμματα καλύπτοντας έως το ένα τρίτο του προϋπολογισμού τους. Η ΕτΠ σημειώνει ότι οι τοπικές και οι περιφερειακές αρχές δεν θα είναι, κατά πάσα πιθανότητα, σε θέση να αντισταθμίσουν την απώλεια των χρηματοδοτικών πόρων του προγράμματος «Interreg» με τη χρήση περιφερειακών ή τοπικών κονδυλίων·

19.

αναγνωρίζει ότι, όσον αφορά την ολοκλήρωση των προγραμμάτων, ιδίως δε όταν οι διαχειριστικές αρχές εδρεύουν στο Ηνωμένο Βασίλειο [προγράμματα «Interreg» για τη Γαλλία-Αγγλία (Μάγχη) και «Interreg» για την Ιρλανδία-Ουαλία], τα προγράμματα αυτά πρέπει να ολοκληρωθούν υπό τις καλύτερες δυνατές συνθήκες προς το συμφέρον των Βρετανών δικαιούχων και των δικαιούχων της ΕΕ και σύμφωνα με τις απαιτήσεις της ΕΕ·

20.

αναγνωρίζει ότι το μόνο πρόγραμμα διασυνοριακής συνεργασίας που θα επιζήσει του Brexit μετά το 2023 θα είναι το πρόγραμμα «PEACE PLUS» για την περίοδο 2021-2027, που χρηματοδοτείται από την ΕΕ με περίπου 1 δισεκατομμύριο ευρώ. Το πρόγραμμα «PEACE PLUS» θα συνδυάσει τις υπάρχουσες συνιστώσες της χρηματοδότησης του προγράμματος «PEACE» της ΕΕ και του προγράμματος «Interreg» σε ένα ενιαίο και συνεκτικό διασυνοριακό πρόγραμμα για τη Βόρεια Ιρλανδία και τις παραμεθόριες κομητείες της Ιρλανδίας. Το πρόγραμμα εξακολουθεί να συμβάλλει ουσιαστικά στην εφαρμογή της Συμφωνίας της Μεγάλης Παρασκευής·

21.

επισημαίνει ότι η συμμετοχή του Ηνωμένου Βασιλείου στα προγράμματα «Interreg» —τα οποία περιλαμβάνουν ήδη ισχυρή συμμετοχή τρίτων χωρών, όπως το πρόγραμμα «Βόρειας Περιφέρεια και Αρκτική», το πρόγραμμα για την περιφέρεια της Βόρειας Θάλασσας και το πρόγραμμα «Βορειοδυτική Ευρώπη»— ενδέχεται να καταστεί δυνατή εάν η κυβέρνηση του Ηνωμένου Βασιλείου συμφωνήσει να χρηματοδοτήσει την εν λόγω συμμετοχή·

22.

τονίζει ότι η δημιουργία Ευρωπαϊκού Ομίλου Εδαφικής Συνεργασίας (ΕΟΕΣ) με τη συμμετοχή ενός εταίρου από ένα μόνο κράτος μέλος της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένων των εξόχως απόκεντρων περιοχών του, και μίας τοπικής ή περιφερειακής αρχής από το Ηνωμένο Βασίλειο ενδέχεται να είναι δυνατή και προτείνει να εξετάσουν τα κράτη μέλη της ΕΕ το συγκεκριμένο εργαλείο, εφόσον αυτό συνάδει με την εδαφική τους συνεργασία, κατά την αναζήτηση συνεργασιών με το Ηνωμένο Βασίλειο·

23.

εκφράζει τη λύπη της για το γεγονός ότι ο αντίκτυπος του Brexit δεν ελήφθη υπόψη από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή στην 8η έκθεση για τη συνοχή. Ο αντίκτυπός του επέφερε διαταραχή της οικονομίας, της διαπεριφερειακής συνεργασίας, των ερευνητικών οικοσυστημάτων, των συστημάτων κατάρτισης και της δημογραφίας σε ορισμένες περιφέρειες της ΕΕ. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή των Περιφερειών επιθυμεί να ληφθούν καλύτερα υπόψη οι γεωπολιτικές εξελίξεις στην προσέγγιση των προοπτικών για την περίοδο μετά το 2027·

24.

επικροτεί το γεγονός ότι πόλεις και περιφέρειες του Ηνωμένου Βασιλείου εξακολουθούν να συμμετέχουν ενεργά σε μεγάλο αριθμό δικτύων και ενώσεων της ΕΕ, όπως το Κογκρέσο των Τοπικών και Περιφερειακών Αρχών του Συμβουλίου της Ευρώπης, και αναμένεται να παραμείνουν εντός ορισμένων ευρωπαϊκών συνεργατικών πλαισίων, όπως η διάσκεψη των Περιφερειακών Θαλάσσιων Περιφερειών (CRPM), το δίκτυο Eurocities και το Συμβούλιο των Ευρωπαϊκών Δήμων και Περιφερειών (ΣΕΔΠ), καθώς και το γεγονός ότι αυτοί οι μηχανισμοί καθιστούν δυνατή μια εξαιρετική ανταλλαγή εμπειριών μεταξύ των ΤΠΑ του Ηνωμένου Βασιλείου και της ΕΕ·

25.

εκφράζει την πεποίθηση ότι η συνεργασία μεταξύ των ΤΠΑ της ΕΕ και του Ηνωμένου Βασιλείου θα συνεχιστεί μέσω δράσεων αδελφοποίησης, λαμβάνοντας υπόψη ότι περίπου 100 πόλεις (9) του Ηνωμένου Βασιλείου είναι αδελφοποιημένες με πόλεις των κρατών μελών της ΕΕ· συνιστά οι εταιρικές σχέσεις να συνεχίσουν να διερευνούν δυνητικές μεθόδους χρηματοδότησης για την υποστήριξη αυτού του εγχειρήματος, δεδομένου ότι οι εν λόγω εταιρικές σχέσεις ενθαρρύνουν την ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών, την αμοιβαία κατανόηση και τις κοινές αξίες και είναι μείζονος σημασίας για τον ευρωπαϊκό τρόπο ζωής·

26.

αναγνωρίζει τη σημασία των εκπαιδευτικών ανταλλαγών για την κινητικότητα των φοιτητών και την κοινή έρευνα, καθώς και για την ανάπτυξη γλωσσικών δεξιοτήτων και ανθρώπινων δεσμών, και υποστηρίζει τις προσπάθειες των αποκεντρωμένων διοικήσεων του Ηνωμένου Βασιλείου να διανοίξουν νέους διαύλους συνεργασίας πέρα από το πλαίσιο της ΣΕΣ·

27.

αποτίει ιδιαίτερο φόρο τιμής στο ουαλικό πρόγραμμα «Taith» (10) και χαιρετίζει τόσο τα διεθνή προγράμματα ανταλλαγής γνώσεων της Ουαλίας και της Σκοτίας τα οποία θα μπορούσαν να αντισταθμίσουν, τουλάχιστον εν μέρει, την αποχώρηση του Ηνωμένου Βασιλείου από το πρόγραμμα «Erasmus+» και να καλύψουν τα κενά που αφήνει το εθνικό πρόγραμμα «Turing» του Ηνωμένου Βασιλείου (11)·

28.

σημειώνει ότι υπάρχει εμφανής τάση προς «διμεροποίηση» των σχέσεων σε υποεθνικό επίπεδο, όπως καταδεικνύει η ίδρυση αντιπροσωπειών διαφόρων περιφερειών της ΕΕ στο Λονδίνο και αλλού στο Ηνωμένο Βασίλειο. Τα αποκεντρωμένα έθνη του Ηνωμένου Βασιλείου προωθούν εκστρατείες «παγκόσμιας εμβέλειας», οι οποίες δίνουν προτεραιότητα στις διμερείς σχέσεις με ευρωπαϊκές περιφέρειες. Στην Αγγλία, οι πόλεις και οι μητροπολιτικές περιοχές δρομολογούν επίσης έργα διμερούς συνεργασίας, όπως αποδεικνύεται λόγου χάρη από την εταιρική σχέση του Ευρύτερου Μάντσεστερ και της Βόρειας Ρηνανίας-Βεστφαλίας. Μολονότι επικροτεί τις διμερείς σχέσεις, η ΕτΠ τονίζει ότι αυτή η διμεροποίηση δεν θα πρέπει να αποβαίνει εις βάρος των τοπικών και των περιφερειακών αρχών χωρών με ανεπαρκέστερες ικανότητες σε υποεθνικό επίπεδο, καθώς και ότι η εν λόγω υποστήριξη δεν πρέπει να εκληφθεί ως ανταγωνιστική προς τον στόχο της ΕτΠ που έγκειται στην επίτευξη θεσμικής αναγνώρισης της υποεθνικής διάστασης των σχέσεων ΕΕ-Ηνωμένου Βασιλείου·

29.

διαβλέπει αναξιοποίητες προοπτικές συνεργασίας μεταξύ των τοπικών και των περιφερειακών αρχών της ΕΕ και του Ηνωμένου Βασιλείου για την από κοινού αντιμετώπιση κοινών προκλήσεων, όπως η παροχή ανθρωπιστικής βοήθειας, η βιώσιμη διαχείριση της Βόρειας Θάλασσας, της Μάγχης και της Θάλασσας της Ιρλανδίας, καθώς και η καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής σε παγκόσμια κλίμακα, η υλοποίηση των Στόχων Βιώσιμης Ανάπτυξης σε τοπικό και σε περιφερειακό επίπεδο και η στροφή προς πιο βιώσιμο και ψηφιακό τουρισμό. Στο πλαίσιο αυτό, υποστηρίζει την ιδέα του Ηνωμένου Βασιλείου και της Γαλλίας για τη διασφάλιση κατώτατων μισθών για τους ναυτικούς και τους εργαζόμενους που δραστηριοποιούνται σε ενδοευρωπαϊκές συνδέσεις, δηλαδή και μεταξύ του Ηνωμένου Βασιλείου και της Ευρωπαϊκής Ένωσης·

30.

τονίζει ότι οι σχέσεις μεταξύ των περιφερειών της ΕΕ και του Ηνωμένου Βασιλείου βασίζονται επίσης σε μια κοινή πολιτιστική κληρονομιά, σε κοινές γλώσσες και, μεταξύ άλλων, σε κελτικές (γλωσσικές) συνδέσεις, καθώς και σε κοινές ευρωπαϊκές αξίες και στην κοινή ιστορία των Ευρωπαίων πολιτών·

31.

θεωρεί ότι όλα τα θεσμικά όργανα της ΕΕ οφείλουν να αντιληφθούν και να κατανοήσουν καλύτερα τις δυνατότητες των σχέσεων και των εταιρικών σχέσεων ΕΕ-Ηνωμένου Βασιλείου σε υποεθνικό επίπεδο, αναγνωρίζοντας τον καθοριστικό ρόλο των τοπικών και των περιφερειακών αρχών ως το επίπεδο διακυβέρνησης που βρίσκεται πλησιέστερα στους πολίτες·

32.

θεωρεί ότι η δημιουργία δομών ολοκληρωμένων συμβουλευτικών υπηρεσιών για την ετοιμότητα για το Brexit, από πλευράς τοπικών ή περιφερειακών αρχών, αποτελεί ένα καλό εργαλείο για τη βελτίωση των σχέσεων μεταξύ του Ηνωμένου Βασιλείου και της ΕΕ·

33.

εν κατακλείδι, κατά την εξέταση των μελλοντικών προκλήσεων και της κατεύθυνσης της ΕΕ, στον απόηχο του Brexit, χρειάζεται να κατανοηθούν καλύτερα οι προκλήσεις και οι προτεραιότητες των πολιτών στην ΕΕ και να αναγνωριστεί ότι η διάσκεψη για το μέλλον της Ευρώπης παρέχει τον κατάλληλο μηχανισμό για την ευόδωση του εν λόγω εγχειρήματος.

Βρυξέλλες, 27 Απριλίου 2022.

Ο Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής των Περιφερειών

Απόστολος ΤΖΙΤΖΙΚΩΣΤΑΣ


(1)  Βάσει του άρθρου 217 της ΣΛΕΕ.

(2)  Βάσει του άρθρου 207 της ΣΛΕΕ.

(3)  Σελίδα 61.

(4)  Σελίδα 249.

(5)  Σελίδα 23.

(6)  Βλέπε κεφάλαιο VI του ετήσιου βαρομέτρου 2021 της ΕτΠ: https://cor.europa.eu/en/our-work/Documents/barometer-fullreport%20web.pdf

(7)  http://www.s3vanguardinitiative.eu/members

(8)  Η επιτροπή Straits είναι ένα πολυμερές φόρουμ διαλόγου που παρέχει ένα ευέλικτο πλαίσιο για τη συνεργασία των μελών της εντός των ορίων των αρμοδιοτήτων τους και για την επέκταση της συνεργασίας σε τοπικούς φορείς, όπως εκείνοι που δραστηριοποιούνται στον τομέα του εθελοντισμού, στην εκπαίδευση ή στον κόσμο των επιχειρήσεων.

(9)  Εθνική Στατιστική Υπηρεσία του Ηνωμένου Βασιλείου — Στοιχεία του 2018, που δημοσιεύθηκαν τον Σεπτέμβριο του 2020: https://www.ons.gov.uk/peoplepopulationandcommunity/populationandmigration/populationestimates/datasets/twinnedtownsandsistercities

(10)  Πενταετές πρόγραμμα (2022 έως 2026) που δρομολογήθηκε τον Φεβρουάριο του 2022 με χρηματοδότηση από την κυβέρνηση της Ουαλίας που ανέρχεται σε 65 εκατομμύρια λίρες στερλίνες.

(11)  Δεν προσφέρει αμοιβαιότητα, είναι διάρκειας ενός έτους, και εστιάζει στο ακαδημαϊκό προσωπικό και όχι στους φοιτητές.


5.8.2022   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 301/16


Γνωμοδότηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής των Περιφερειών με θέμα «Νέο Ευρωπαϊκό Μπάουχαους, αισθητική, βιωσιμότητα, συμπεριληπτικότητα»

(2022/C 301/04)

Εισηγητής:

ο κ. Kieran McCarthy (IE/EA), Αιρετό μέλος τοπικής συνέλευσης: Δημοτικό Συμβούλιο Κορκ

Έγγραφο αναφοράς:

Ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο, την Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή και την Επιτροπή των Περιφερειών — Νέο Ευρωπαϊκό Μπάουχαους — Αισθητική, βιωσιμότητα, συμπεριληπτικότητα

COM(2021) 573

ΣΥΣΤΑΣΕΙΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ

Η ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ (ΕτΠ),

Παρουσίαση του Νέου Ευρωπαϊκού Μπάουχαους

1.

επιδοκιμάζει τη διατομεακή πρωτοβουλία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής αναφορικά με το Νέο Ευρωπαϊκό Μπάουχαους (εφεξής «NEM»), που συμβάλλει στην υλοποίηση της Πράσινης Συμφωνίας της ΕΕ προσθέτοντας μια ζωτική πολιτιστική διάσταση και φέρνοντάς την πιο κοντά στους πολίτες. Τούτο δε μέσω της δημιουργίας αισθητικών, βιώσιμων και συμπεριληπτικών χώρων και τόπων, προϊόντων και τρόπων ζωής που αναδεικνύουν τη διευκόλυνση συμπράξεων και τα οφέλη του περιβαλλοντικού μετασχηματισμού και μετάβασης, μέσω απτών εμπειριών σε τοπικό επίπεδο·

2.

αναγνωρίζει τον ενθουσιασμό και τις βάσεις υποστήριξης στο ΝΕΜ από σειρά φίλων, φορέων, οργανώσεων της κοινωνίας πολιτών, δικτύων, συλλογικοτήτων, περιφερειακών κόμβων και πλατφορμών και Ζωντανών Εργαστηρίων, καθώς και το συνεχιζόμενο ενδιαφέρον και τις προσπάθειες για την τόνωση της δημιουργικότητας και της συμμετοχής, της σύνδεσης και της διαμόρφωσης της αξίας και των αρχών που θα διέπουν το μελλοντικό ΝΕΜ·

3.

διαπιστώνει με ικανοποίηση ότι αναγνωρίζεται ο ρόλος των ΟΤΑ στην υλοποίηση των αρχών του ΝΕΜ, καθώς αυτοί βρίσκονται σε ιδανική θέση προκειμένου να συμβάλουν στην ανάπτυξη πολιτικών και την υλοποίηση του ΝΕΜ, σύμφωνα με την αρχή της επικουρικότητας·

4.

φρονεί πως σε όλη την ΕΕ, οι δήμοι και οι περιφέρειες βρίσκονται στην πρώτη γραμμή της βασισμένης στον πολιτισμό ανάπτυξης, και πως το τοπικό και περιφερειακό επίπεδο κατέχει καίριες αρμοδιότητες όσον αφορά τις αστικές, τις περιφερειακές και τις πολιτιστικές πολιτικές· κατά συνέπεια, οι τοπικοί και περιφερειακοί αιρετοί εκπρόσωποι διαδραματίζουν καθοριστικής σημασίας ρόλο προκειμένου το ΝΕΜ να καταστεί πιο προσιτό και συμβάλλουν στη συμμετοχή των πολιτών στη διαδικασία μετασχηματισμού που θα προωθήσει την υλοποίηση του ΝΕΜ·

5.

υποστηρίζει θερμά το ΝΕΜ ως σημαντική ευκαιρία αξιοποίησης του δημιουργικού δυναμικού των δήμων και των περιφερειών, και κατά συνέπεια αναζήτησης αποδεκτών και βιώσιμων λύσεων που θα οδηγήσουν στην επιτυχία της Πράσινης Συμφωνίας·

6.

αναγνωρίζει τον διατομεακό χαρακτήρα του ΝΕΜ που συνδέεται με σειρά ενωσιακών προγραμμάτων και τομέων χρηματοδότησης, επισημαίνει ωστόσο πως θα χρειαστεί συνεχής χρηματοδοτική συμμετοχή από υφιστάμενους και μελλοντικούς εταίρους·

7.

επαναλαμβάνει την πρώτη κύρια αρχή του ΝΕΜ που αφορά μια πολυεπίπεδη και τοποκεντρική προσέγγιση. Σε αυτό το πλαίσιο, η ΕτΠ επισημαίνει πως η αλλαγή συντελείται σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο, όπου εδραιώνεται και η αίσθηση του ανήκειν σε έναν τόπο·

8.

διαπιστώνει με ικανοποίηση πως το όραμα της Επιτροπής είναι οι αγροτικές περιοχές να εκπροσωπούνται στο ΝΕΜ. Οι διάφορες δηλώσεις (1) και το Αγροτικό σύμφωνο παρέχουν το πλαίσιο για το μέλλον της πολιτικής και των δράσεων αγροτικής ανάπτυξης στην Ευρώπη, αποτελούν δε καθοριστικής σημασίας εργαλείο για τη σύνδεση του ΝΕΜ με τις αγροτικές περιοχές, που μπορούν επίσης να χαρακτηριστούν ως «περιοχές πειραματισμού», μέσω έργων μετασχηματισμού μικρής κλίμακας·

9.

τονίζει πως το ΝΕΜ δύναται να αποτελέσει σημαντικό εργαλείο ανάκαμψης, παρέχοντας εργασία σε τοπικό επίπεδο και προάγοντας τη στροφή της νοοτροπίας μας προς έναν πιο βιώσιμο και αποτελεσματικό χωροταξικό σχεδιασμό, που θα επηρεάσει και θα βελτιώσει την κοινωνική συμπεριφορά και κινητικότητα·

Σημεία προβληματισμού

10.

διαπιστώνει με ανησυχία πως η Ανακοίνωση παραμένει γενικόλογη όσον αφορά το πώς θα εξασφαλιστεί η συμμετοχή των ΟΤΑ· η ΕτΠ ζητεί συγκεκριμένες προτάσεις για τη συμμετοχή των ΟΤΑ και της ΕτΠ στην υλοποίηση της πρωτοβουλίας, λαμβανομένης ταυτόχρονα υπόψη της αρχής της γεωγραφικής ισορροπίας, πράγμα που θα εξασφαλίσει την εκπροσώπηση των τοπικών και περιφερειακών αρχών ολόκληρης της ΕΕ·

11.

τονίζει πως η ΕτΠ, από κοινού με τα άλλα όργανα της ΕΕ, πρέπει να αποτελεί μέρος του υποστηρικτικού δικτύου κύριων εταίρων του ΝΕΜ που θα αναπτύσσει και θα δοκιμάζει μέσα πολιτικής και χρηματοδότησης·

12.

ζητεί τη συμμετοχή της ΕτΠ και άλλων θεσμικών οργάνων της ΕΕ στη στρογγυλή τράπεζα υψηλού επιπέδου για το ΝΕΜ·

13.

επισημαίνει πως οι αρχές της επικουρικότητας και της αναλογικότητας θα καθορίσουν σε ποιο επίπεδο η ΕΕ και τα κράτη μέλη θα χρησιμοποιήσουν τα εργαλεία πολιτικής και τα νομοθετικά μέτρα που προτείνονται για την υλοποίηση του ΝΕΜ·

14.

τονίζει πως η πανδημία COVID-19 θα συνεχίσει να έχει αντίκτυπο μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα και πως αυτό πρέπει να αναγνωριστεί κατά την υλοποίηση του ΝΕΜ· επισημαίνει πως ο αρνητικός αντίκτυπος της πανδημίας στη φτώχεια, στα κοινωνικά ζητήματα και στην απασχόληση πρέπει να συνεκτιμηθεί κατά την υλοποίηση του ΝΕΜ·

15.

καλεί την Επιτροπή να εξασφαλίσει πως οι τοπικές και περιφερειακές αρχές βρίσκονται στο κέντρο της στρατηγικής, παρέχοντας τεχνική υποστήριξη, ικανή χρηματοδότηση και ευελιξία. Η επιτυχία του ΝΕΜ θα εξαρτηθεί από τη βιωσιμότητα και τη σκοπιμότητά του, λαμβανομένων υπόψη των διαφορών μεταξύ των αγροτικών περιοχών και των πόλεων·

Χρηματοδότηση του Νέου Ευρωπαϊκού Μπάουχαους

16.

ζητεί τη διάθεση επαρκών πόρων από τους κρατικούς προϋπολογισμούς και τα προγράμματα της πολιτικής συνοχής της ΕΕ στο τοπικό και περιφερειακό επίπεδο. Ωστόσο, ζητεί την επίτευξη ισορροπίας μεταξύ δημιουργικών συνεργειών εντός του πολιτιστικού προγράμματος του ΝΕΜ και των παραμέτρων των χρηματοδοτούμενων από την ΕΕ προγραμμάτων·

17.

φρονεί πως πρόσθετοι πόροι θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για τη χρηματοδότηση εξωτερικής υποστήριξης που θα συνδράμει στην ανταλλαγή γνώσης και θα εξερευνήσει τις ικανότητες του υφιστάμενου προσωπικού του δημοσίου τομέα σε μια αμοιβαία και απρόσκοπτη συνδιαλλαγή με τους ιδιωτικούς και τοπικούς φορείς και τον τρίτο τομέα·

18.

πιστεύει πως οι προηγούμενες εμπειρίες, τα βραβεία και οι πόροι που επικεντρώνονται στην ποιότητα, την αισθητική και τα ζητήματα της κοινότητας κατά τρόπο κυκλικό θα μπορούσαν να παρέχουν κίνητρα για τους επενδυτές και τους πληθοχρηματοδότες·

19.

ζητεί συμπράξεις δημοσίου-ιδιωτικού τομέα και επενδύσεις στον ευρύτερο τομέα του πολιτισμού και της πολιτιστικής κληρονομιάς, όπως ζητείται στην έκκληση της Βενετίας για δράση της οργάνωσης Europa Nostra (2)·

20.

επισημαίνει πως ο Μηχανισμός Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας αποτελεί επίσης ευκαιρία στήριξης του ΝΕΜ εντός των κρατών μελών και των τοπικών αρχών·

21.

τονίζει πως θα πρέπει το ΝΕΜ να ευθυγραμμιστεί με το ΠΔΠ 2021-2027 και την Ευρωπαϊκή Αστική Πρωτοβουλία και να διατεθεί ικανή χρηματοδότηση για την κάλυψη των λειτουργικών δαπανών των ΟΤΑ που συνεισφέρουν στο ΝΕΜ· ζητεί φιλόδοξους οδικούς χάρτες για την υλοποίηση του ΝΕΜ που θα χρησιμοποιηθούν στο πλαίσιο των ΣΒΑ·

22.

ζητεί να λαμβάνεται υπόψη η γεωγραφική ισορροπία, καθώς και η κλιματική, οικονομική, κοινωνική και πολιτιστική πολυμορφία της ΕΕ καθώς και οι ευκαιρίες χρηματοδότησης και η κατανομή των κονδυλίων, κατά τον σχεδιασμό και την υλοποίηση στρατηγικών, έργων και δράσεων, καθώς και στη διάθεση πόρων στο πλαίσιο του Νέου υρωπαϊκού Μπάουχαους, η δε εδαφική συνοχή θα πρέπει να παραμείνει ένας από τους καίριους στόχους·

Δείκτες

23.

τονίζει πως οι τοπικές και περιφερειακές αρχές πρέπει να ελέγχουν, στο βαθμό αρμοδιότητάς τους, σε ποιο βαθμό οι εθνικές κυβερνήσεις χρησιμοποιούν το ΝΕΜ στα διάφορα προγράμματα, εργαλεία και διαδικασίες και αναμένει από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή την παρουσίαση ξεκάθαρων δεικτών για τον εν λόγω έλεγχο·

24.

διαπιστώνει με ανησυχία την απουσία δεικτών στον τρέχοντα κύκλο χρηματοδότησης της ΕΕ (2021-2027), πράγμα που αποτελεί χαμένη ευκαιρία για τη μέτρηση των επιτυχιών·

25.

θεωρεί πως οι βασικές αρχές του ΝΕΜ πρέπει να αναπτυχθούν σε σύμπραξη με τους ΟΤΑ και ότι οι αρχές αυτές θα πρέπει να ενσωματωθούν ως ποιοτικά κριτήρια στα προγράμματα χρηματοδότησης της ΕΕ που έχουν άμεσο ή έμμεσο αντίκτυπο στο δομημένο περιβάλλον, την αστική και αγροτική ανάπτυξη, την πολιτιστική πολυμορφία και το πολιτιστικό τοπίο·

26.

υποστηρίζει τη δημιουργία περιφερειακού πίνακα αποτελεσμάτων ΝΕΜ που θα εδραιώσει μια ισχυρή περιφερειακή πολιτική παρακολούθησης που θα διασφαλίζει ότι το ΝΕΜ εφαρμόζεται σε όλα τα επίπεδα και ότι οι εδαφικές επενδύσεις υλοποιούν τις αρχές του ΝΕΜ·

27.

τονίζει πως οι ΟΤΑ είναι υπεύθυνοι για σημαντικό απόθεμα τοπικών δημοσίων κτιρίων και αστικών δημόσιων χώρων και επιτελούν σημαντικό ρυθμιστικό και χρηματοδοτικό ρόλο στην ανακαίνιση των κτιρίων αυτών και των αστικών περιοχών. Κατ’ αναλογία, οι ΟΤΑ θα πρέπει να επικεντρωθούν στον εντοπισμό κανονιστικών συμφορήσεων, και να συντελέσουν στην πορεία προς την απλούστευση της νομοθεσίας και τον σχεδιασμό νέων κανονιστικών προσεγγίσεων·

28.

επισημαίνει πως η ΕτΠ συμμετείχε στη χάραξη και την προαγωγή στρατηγικών για το κλίμα, την ενέργεια και το περιβάλλον σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο. Η ομάδα εργασίας «Πράσινη Συμφωνία και Τοπική Δράση» θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για την προώθηση των αρχών του ΝΕΜ και την παρακολούθηση της επιτυχίας του·

29.

υπογραμμίζει πως ο διάλογος μεταξύ των ΟΤΑ σχετικά με ανοικτές καινοτόμες ιδέες και διαδικασίες, διατομεακές προσεγγίσεις και αρμοδιότητες είναι καθοριστικής σημασίας. Σε αυτό το πλαίσιο πρέπει να συμπεριληφθεί το ΝΕΜ στην Πλατφόρμα Ανταλλαγής Γνώσης (ΠΑΓ) της ΕτΠ, στο πρόγραμμα «Η επιστήμη συναντά τις περιφέρειες» και σε προγράμματα συνεργασίας χρηματοδοτούμενα από άλλα προγράμματα της ΕΕ·

30.

τονίζει πως το ΝΕΜ πρέπει να προωθεί την ισότητα των φύλων. Η ισότητα των φύλων πρέπει να αποτελεί διατομεακό κριτήριο, ενώ είναι ισχυρός και αναγκαίος παράγοντας για τη βιώσιμη και ισορροπημένη ανάπτυξη της πολιτικής συνοχής·

Η ιδέα του φεστιβάλ, των βραβείων και του εργαστηρίου ΝΕΜ

31.

επικροτεί το πρώτο βραβείο ΝΕΜ και προτείνει τον εντοπισμό συνεργειών με υφιστάμενα βραβεία για τη στέγη, την πολιτιστική κληρονομιά, τη σύγχρονη αρχιτεκτονική και τα τοπία. Ζητεί επίσης τον διαμοιρασμό των ορθών πρακτικών του ευρωπαϊκού έτους Πολιτιστικής Κληρονομιάς 2018·

32.

αναγνωρίζει τη δημιουργία της Ευρωπαϊκής Σφραγίδας Αριστείας ως πρώτο βήμα προς την κατεύθυνση του σήματος ΝΕΜ, ωστόσο φοβάται πως οι πολίτες ενδέχεται να προσδοκούν πως το σήμα ΝΕΜ θα συνοδεύεται από ροή χρηματοδότησης. Η χρήση ειδικού σήματος θα μπορούσε να θεωρηθεί απτή συνεισφορά της ΕτΠ στην ανάπτυξη της πρωτοβουλίας ΝΕΜ, όπως υποστήριξε η ΕτΠ το 2021·

33.

επικροτεί το εργαστήριο ΝΕΜ και τη μεθοδολογία συνδημιουργίας του, ζητεί ωστόσο περαιτέρω ενημέρωση σχετικά με τον τρόπο λειτουργίας του, καθώς και τη συμμετοχή της ΕτΠ ως ενεργού μέλους στο εργαστήριο ΝΕΜ και τη διακυβέρνησή του·

34.

ζητεί το εργαστήριο να δοκιμάζει τα επιλεγμένα αποτελέσματα/δράσεις για το πρώτο Βραβείο, ενώ θα μπορούσε να τα προωθήσει και να τα πρωτοτυποποιήσει·

35.

είναι έτοιμη να συνεργαστεί με τις εθνικές κυβερνήσεις, μέσω των Περιφερειακών Κόμβων της ΕτΠ, για την ανάπτυξη κανονιστικών δοκιμαστηρίων και τη δοκιμή νέων ρυθμιστικών προσεγγίσεων·

36.

σημειώνει πως το ΝΕΜ πρέπει να αξιοποιήσει τις υφιστάμενες ορθές πρακτικές σε δήμους και περιφέρειες της ΕΕ και να συγκροτήσει μια δημόσια διαθέσιμη πλατφόρμα πόρων·

37.

επιδοκιμάζει το Φεστιβάλ ΝΕΜ ως απτό, ορατό τρόπο περαιτέρω ενίσχυσης της συμμετοχής των ΟΤΑ και του κοινού και επίδειξης έργων σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο·

38.

επισημαίνει τις επιτυχημένες προσπάθειες του προγράμματος URBACT, της Ευρωπαϊκής Εδαφικής Συνεργασίας και του προγράμματος Ορίζων 2020 όσον αφορά την ανάπτυξη αποτελεσματικών αμφίδρομων εργαλείων τα οποία θα πρέπει να χρησιμοποιούνται όπου κρίνεται σκόπιμο·

39.

τονίζει πως το ΝΕΜ θα πρέπει να συνδέεται με τις αποστολές του προγράμματος Ορίζων 2020, ιδίως όσον αφορά την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή και τις κλιματικά ουδέτερες και έξυπνες πόλεις·

40.

υπενθυμίζει το δυνητικό όφελος της χρήσης των Ευρωπαϊκών Ομίλων Εδαφικής Συνεργασίας για έργα πολυεπίπεδης διακυβέρνησης που περιλαμβάνουν πολλές χώρες ή μια ευρωπεριφέρεια·

41.

σημειώνει πως το ΝΕΜ συνδέει τους τρεις πυλώνες του Αστικού Θεματολογίου για την Ευρώπη (βελτίωση της νομοθεσίας, βελτίωση της χρηματοδότησης και βελτίωση της γνώσης (3)) και επιδιώκει την υλοποίησή τους·

42.

σημειώνει τις τρέχουσες Αστικές Καινοτόμες δράσεις (το Αστικό εργαστήριο της Ευρώπης) και την επικείμενη Ευρωπαϊκή Αστική Πρωτοβουλία. Ζητεί τη σύνδεση του ΝΕΜ με τις εταιρικές σχέσεις του Αστικού Θεματολογίου, καθώς αυτό ασχολείται με έννοιες σχετικές με την Πράσινη Συμφωνία και με το ΝΕΜ εδώ και σχεδόν τέσσερα χρόνια·

43.

φρονεί πως το ΝΕΜ επιτελεί ρόλο στην υλοποίηση του Χάρτη της Λειψίας του 2021 και της Δήλωσης της Λιουμπλιάνας του 2021, που ζητούν ολοκληρωμένες προσεγγίσεις, τοποκεντρική φιλοσοφία, πολυεπίπεδη διακυβέρνηση, συμμετοχή και μεθόδους συνδημιουργίας·

44.

πιστεύει πως οι Ευρωπαϊκές Πολιτιστικές Πρωτεύουσες, οι Ευρωπαϊκές Πρωτεύουσες Καινοτομίας, οι Ευρωπαϊκές Πρωτεύουσες Νεολαίας και οι Ευρωπαϊκές Πράσινες Πρωτεύουσες μπορούν να επιτελέσουν ισχυρό ρόλο προαγωγής του ΝΕΜ·

45.

επικροτεί τη θέσπιση εθνικών σημείων επαφής ΝΕΜ και τα καλεί να συνεργαστούν στενά με τους ΟΤΑ και άλλους φορείς, συμπεριλαμβανομένης της κοινωνίας πολιτών, προκειμένου το κίνημα ΝΕΜ να συνεχίσει να αναπτύσσεται από τη βάση προς την κορυφή·

46.

προτείνει τη θέσπιση προγράμματος κατάρτισης για 100 ενδιαφερόμενες πόλεις με βάση τις αρχές του ΝΕΜ. Αυτό θα μπορούσε να χρησιμοποιεί τις μεθόδους του προγράμματος Ψηφιακές Πόλεις ή του προγράμματος 100 έξυπνες πόλεις και την έννοια της αγοράς του τελευταίου·

Δομημένο περιβάλλον, αρχιτεκτονική και ανακαίνιση

47.

υπογραμμίζει πως το δομημένο περιβάλλον αποτελεί αντανάκλαση μιας κοινότητας, η ευθύνη για τη συνολική ποιότητα της οποίας ανήκει σε φορείς του δημοσίου τομέα και άλλους ενδιαφερόμενους φορείς, συμπεριλαμβανομένης της κοινωνίας πολιτών, σε στενή συνεργασία με το κοινό·

48.

επισημαίνει πως η πλούσια και πολυσχιδής πολιτιστική και αρχιτεκτονική κληρονομιά της Ευρώπης αποτελεί σημαντικό δείκτη αναφοράς για την ποιότητα του δομημένου περιβάλλοντός μας, όσον αφορά την εμπειρία χρήστη και τα υλικά στοιχεία ενεργητικού·

49.

εκφράζει την ικανοποίησή της για την αναγνώριση, από το ΝΕΜ, του καθοριστικού ρόλου του πολεοδομικού σχεδιασμού στην επίτευξη βιώσιμης αστικής ανάπτυξης·

50.

διαπιστώνει με ικανοποίηση πως το ΝΕΜ αναγνωρίζει την ανάγκη για κοινή αντίληψη όσον αφορά την αρχιτεκτονική υψηλής ποιότητας. Αυτό θα απαιτήσει δράσεις ευαισθητοποίησης, διάδοσης πληροφοριών και προώθησης του ρόλου του πολιτισμού και της πολιτιστικής κληρονομιάς, της αρχιτεκτονικής υψηλής ποιότητας και του δομημένου περιβάλλοντος·

51.

τονίζει πως η Επιτροπή θα πρέπει να συνδράμει τον οικοδομικό και κατασκευαστικό κλάδο στην αντιμετώπιση της μη βιώσιμης χρήσης των πόρων και των αποβλήτων και την προώθηση της κυκλικότητας, με έμφαση στην επαναχρησιμοποίηση και την ανακύκλωση των υλικών. Αυτό θα μπορούσε να γίνει με την κάλυψη των γνωστικών κενών και της έλλειψης δεξιοτήτων και με την ψηφιοποίηση του σχεδιασμού·

52.

σημειώνει πως το ΝΕΜ μπορεί να βρει τρόπους μείωσης της γραφειοκρατίας με στόχο η ανακαίνιση να καταστεί ευκολότερη και οικονομικά αποδοτικότερη· η αντιμετώπιση των προκλήσεων της μετασκευής πολύ παλαιών κτιρίων και της πολιτιστικής κληρονομιάς απαιτεί τις υπηρεσίες αρχιτεκτόνων και άλλων ειδικών, καθώς και τεχνίτες υψηλής ειδίκευσης (4)·

53.

εμμένει ιδιαίτερα στον πρωταρχικό ρόλο των τοπικών και των περιφερειακών αρχών προκειμένου να διασφαλιστεί ότι η αναβάθμιση των κτιρίων συνάδει με τον χωροταξικό και τον πολεοδομικό σχεδιασμό, προωθεί τις πολιτικές αντιστροφής της μείωσης του πληθυσμού και πληροί τα κριτήρια της κοινωνικής δικαιοσύνης και του σεβασμού του περιβάλλοντος. Επισημαίνει δε ότι οι μέθοδοι χρηματοδότησης του «Κύματος ανακαινίσεων» που επιλέγονται από τα κράτη μέλη δεν πρέπει να υπονομεύουν αυτόν τον θεμελιώδη συντονιστικό ρόλο·

54.

ζητεί εκ νέου το Ευρωπαϊκό Εξάμηνο να συνεκτιμά περισσότερο τα αστικά ζητήματα: ο συντονισμός των οικονομικών και κοινωνικών πολιτικών στην ΕΕ πρέπει να καλύπτει την οικονομικά προσιτή στέγη, τις ανισότητες και τις μακροπρόθεσμες επενδύσεις·

55.

επικροτεί το αφήγημα του ΝΕΜ όσον αφορά τη διερεύνηση λύσεων που θα επιτρέπουν την πρόσβαση σε οικονομικά προσιτή και αξιοπρεπή στέγη, ιδίως για τους νέους και άλλες ευπαθείς κοινωνικές ομάδες·

56.

τονίζει πως το ΝΕΜ πρέπει να συνδεθεί με το σχέδιο δράσης για τον Ευρωπαϊκό Πυλώνα Κοινωνικών Δικαιωμάτων και με τη Δήλωση της κοινωνικής συνόδου κορυφής του Πόρτο του 2021 με στόχο τη συμβολή στον προβληματισμό σχετικά με τη μεταπανδημική κοινωνική και οικονομικά προσιτή στέγη σε ευρωπαϊκή κλίμακα·

57.

ζητεί την προώθηση συνεργειών μεταξύ της τέχνης, της αρχιτεκτονικής, της αρχιτεκτονικής τοπίου και της αρχιτεκτονικής εσωτερικών χώρων, του χωροταξικού σχεδιασμού, του σχεδιασμού και των παραδοσιακών τεχνικών, καθώς και καινοτόμα μοντέλα κατάρτισης για τους αρχιτέκτονες και τους λοιπούς επαγγελματίες·

58.

ζητεί την αλληλεπίδραση με το Ευρωπαϊκό Θεματολόγιο Δεξιοτήτων, με στόχο τη συμβολή στην προώθηση και την καλύτερη κατανόηση μέσω του ΝΕΜ των περιφερειακών αναγκών και ευκαιριών που σχετίζονται με τις δεξιότητες στον τομέα της πολεοδομίας, των κατασκευών και της βιώσιμης χρήσης οικοδομικών υλικών, καθώς και τη μείωση της μετανάστευσης ειδικευμένου εργατικού δυναμικού που θα οδηγούσε στη συρρίκνωση της μεταποίησης στην τοπική οικονομία· Στο πλαίσιο αυτό, το ψηφιακό θεματολόγιο για την Ευρώπη διαδραματίζει σημαντικό ρόλο, καθώς η ψηφιακή τεχνολογία μπορεί να προσφέρει στους πολίτες ευκαιρίες για από κοινού διαμόρφωση του περιβάλλοντός τους και αποτελεί ζωτικής σημασίας εργαλείο σε όλα τα στάδια της ανάπτυξης πρωτοβουλιών του ΝΕΜ·

59.

ζητεί το ΝΕΜ να συνεργαστεί με προηγούμενες εταιρικές σχέσεις του Αστικού Θεματολογίου της ΕΕ, ιδίως όσον αφορά τη δράση για το κλίμα, την πρόταση για τον οικολογικό προσανατολισμό των πόλεων και τη χρήση των δημόσιων χώρων· οι εταιρικές σχέσεις αναφορικά με τη βιώσιμη χρήση της γης και τις λύσεις που βασίζονται στη φύση, με την κυκλική οικονομία και με τον πολιτισμό και την πολιτιστική κληρονομιά κρίνονται ιδιαίτερα συναφείς·

60.

τονίζει πως το ΝΕΜ αποτελεί ισχυρό εργαλείο για την απεμπλοκή πρωτοβουλιών της κοινωνικής οικονομίας, καθώς βασίζεται στη συνεργασία και στη συμμετοχή των πολιτών. Αυτές οι πρωτοβουλίες τονώνουν την κοινωνική, οικονομική, εδαφική και πολιτιστική συνοχή και ενισχύουν το επίπεδο εμπιστοσύνης σε τοπικό επίπεδο σε όλη την ΕΕ·

Αρχές ποιότητας για την πολιτιστική κληρονομιά

61.

υποστηρίζει την Έκκληση της Βενετίας για δράση: Για μια νέα Ευρωπαϊκή Αναγέννηση της Europa Nostra καθώς και τη δήλωσή της για την κοινή κληρονομιά και τη μνήμη·

62.

ζητεί τον καθορισμό συνεργειών μεταξύ των αρχών ποιότητας της Baukultur στη δήλωση του Νταβός, του ΝΕΜ και των ευρωπαϊκών αρχών ποιότητας για τις χρηματοδοτούμενες από την ΕΕ παρεμβάσεις με δυνητικό αντίκτυπο στην πολιτιστική κληρονομιά, και την ενσωμάτωση αυτών των συνεργειών σε όλα τα ευρωπαϊκά προγράμματα πολιτικής και χρηματοδότησης·

63.

φρονεί πως η πολιτιστική κληρονομιά αποτελεί ζωτική διάσταση του ΝΕΜ· το Κύμα Ανακαινίσεων πρέπει να έχει «ψυχή» και ταυτότητα, και παράλληλα να προωθήσει μια σφαιρική θεώρηση του τρόπου με τον οποίο θέλουμε να αναπτυχθούν οι πόλεις και οι περιφέρειες μας·

64.

καλεί την ΕτΠ να συνεργαστεί με τους ενδιαφερόμενους φορείς για την προώθηση ενός βραβείου ΝΕΜ και «Δημάρχου Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Χρονιάς»·

65.

ζητεί τη στενή διασύνδεση της πολιτιστικής κληρονομιάς και της Πράσινης Συμφωνίας της ΕΕ, όπως υποδεικνύει η Πράσινη Βίβλος για την Πολιτιστική Κληρονομιά της ΕΕ (5)·

66.

συμφωνεί ότι πρέπει να κινητοποιηθούν δημόσιοι πόροι για οικολογικές στρατηγικές βασισμένες στον πολιτισμό μέσω πιλοτικών έργων και πρωτοβουλιών του ΝΕΜ που θα ασχολούνται με τη ζωτική πολιτιστική διάσταση της πράσινης μετάβασης και θα αξιοποιούν τις διάφορες αρμοδιότητες των τοπικών κοινοτήτων και των περιφερειών·

Συμπεράσματα

67.

καλεί την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να αναπτύξει καλύτερους δεσμούς μεταξύ του ΝΕΜ και των υφιστάμενων εννοιολογικών, πολιτιστικών, αισθητικών και σχεδιαστικών πλαισίων. Τούτο θα μετουσιώνει τις αρχές σε δράση και θα επιτρέψει στο ΝΕΜ να αξιοποιήσει το δημιουργικό, πολιτιστικό και σχετικό με την πολιτιστική κληρονομιά δυναμικό των ΟΤΑ για την ανακαίνιση και την αναζωογόνηση συνοικιών σε όλη την ΕΕ· Προτείνει, ως εκ τούτου, ένα σύστημα κουπονιών εργαστηρίου ΝΕΜ (NEB Lab), σύμφωνα με το οποίο οι ενδιαφερόμενοι δήμοι και περιφέρειες θα μπορούν να λαμβάνουν ένα τέτοιο κουπόνι που θα τους δίνει το δικαίωμα να λαμβάνουν την αναγκαία στήριξη για την οργάνωση ενός εργαστηρίου ΝΕΜ στην εκλογική τους περιφέρεια. Προϋπόθεση για τη λήψη ενός τέτοιου κουπονιού είναι 1) το εργαστήριο ΝΕΜ να «δημιουργεί από κοινού, να πρωτοτυπεί και να δοκιμάζει εργαλεία, λύσεις και δράσεις πολιτικής που θα διευκολύνουν τον μετασχηματισμό επιτόπου» και 2) τα αποτελέσματα του εργαστηρίου ΝΕΜ να παρουσιάζονται στο περιφερειακό ή δημοτικό συμβούλιο·

68.

ζητεί τον καθορισμό συνεργειών μεταξύ της πρωτοβουλίας ΝΕΜ και των διαδικασιών συμμετοχής των πολιτών στην Ευρώπη (όπως η διάσκεψη για το Μέλλον της Ευρώπης και των στρατηγικών και σχεδίων δράσης για την προώθηση της αρχιτεκτονικής και της αισθητικής ποιότητας (όπως το Κύμα Ανακαινίσεων του Αστικού Θεματολογίου της ΕΕ)·

69.

φρονεί πως το ΝΕΜ πρέπει να καταστεί πραγματικό κίνημα όπου θα συμμετέχουν οι ΟΤΑ και όχι απλά ένα ακόμα έργο υπαγορευόμενο από την κορυφή. Η δημιουργία ενός ευρωπαϊκού οικολογικά συνειδητοποιημένου τρόπου ζωής είναι καθοριστικής σημασίας για όλες τις πόλεις και τους πολίτες της ΕΕ, Πρέπει να είναι έργο για όλους, όχι μόνο για λίγους. Η οικείωση πρέπει να ξεκινάει από τους ιδιώτες σε επίπεδο βάσης και να υπερβαίνει τις μεγάλες αστικές περιοχές. Η δυνατότητα πρόσβασης των απλών πολιτών και των οργανώσεων της κοινωνίας πολιτών αποτελεί σημαντική θετική πτυχή της πρωτοβουλίας ΝΕΜ. Για να επιτύχει, η διαδικασία πρέπει να είναι κοινωνικά, πολιτιστικά και εδαφικά συμπεριληπτική.

Βρυξέλλες, 27 Απριλίου 2022.

Ο Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής των Περιφερειών

Απόστολος ΤΖΙΤΖΙΚΩΣΤΑΣ


(1)  Όπως η Δήλωση του Κορκ 2.0 του 2016 με τίτλο «Βελτίωση της διαβίωσης στις αγροτικές περιοχές».

(2)  Η έκκληση της Βενετίας για δράση: Για μια νέα Ευρωπαϊκή Αναγέννηση, που επιδιώκει τη διευκόλυνση στενότερων και ισχυρότερων συνεργειών μεταξύ της επιχειρηματικής κοινότητας και του ευρύτερου πολιτιστικού, σχετικού με την κληρονομιά και δημιουργικού οικοσυστήματος, μεταξύ άλλων μέσω της ενίσχυσης μιας στρατηγικής συμμαχίας μεταξύ του κινήματος ευρωπαϊκής κληρονομιάς και της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων και του ινστιτούτου της.

(3)  Όπως ορίζονται στο σύμφωνο του Άμστερνταμ.

(4)  Όπως αναφέρεται στην πράσινη βίβλο της Europa Nostra για την Ευρωπαϊκή Κληρονομιά.

(5)  «Η κοινή κληρονομιά της Ευρώπης στην καρδιά της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας», έκδοση της Europa Nostra.


5.8.2022   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 301/22


Γνωμοδότηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής των Περιφερειών με θέμα «Ευρωπαϊκές αποστολές»

(2022/C 301/05)

Εισηγητής:

ο κ. Markku MARKKULA (FI/EPP), περιφερειάρχης Ελσίνκι

Έγγραφο αναφοράς:

Ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο, την Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή και την Επιτροπή των Περιφερειών για τις ευρωπαϊκές αποστολές

COM(2021) 609 final

ΣΥΣΤΑΣΕΙΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ

Η ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ (ΕτΠ),

1.

χαιρετίζει τις αποστολές της ΕΕ, ως συντονισμένη προσπάθεια της Ευρωπαϊκής Επιτροπής να συγκεντρώσει τους απαραίτητους πόρους όσον αφορά τα χρηματοδοτικά προγράμματα, τις πολιτικές και τους κανονισμούς, καθώς και άλλες δραστηριότητες για την κινητοποίηση και την ενεργοποίηση των δημόσιων και των ιδιωτικών φορέων, με σκοπό την από κοινού δημιουργία πραγματικού και μακροχρόνιου αντικτύπου για την τόνωση της υιοθέτησης νέων λύσεων και προσεγγίσεων από την κοινωνία. Η ΕτΠ τονίζει την ανάγκη για μια προσέγγιση χωρίς αποκλεισμούς, στο πλαίσιο της οποίας οι αποστολές της ΕΕ μαζί με μια πανευρωπαϊκή πολιτική συνοχής και όλα τα άλλα χρηματοδοτική μέσα της ΕΕ θα πρέπει να αξιοποιούνται με στόχο την προώθηση της εδαφικής συνοχής και την επίτευξη των Στόχων Βιώσιμης Ανάπτυξης·

2.

τονίζει (1) ότι, στο πλαίσιο της διάσκεψης για το Μέλλον της Ευρώπης, οι ευρωπαϊκές αποστολές, ως νέο και ζωτικό μέσο αντιμετώπισης των επιτακτικότερων κοινωνικών προκλήσεων, αποτελούν πραγματική δοκιμασία για τον αντίκτυπο και την αξιοπιστία της ΕΕ και πρέπει να χαίρουν ευρείας νομιμότητας και αποδοχής. Όπως έχει επισημάνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ο ρόλος των πόλεων και των περιφερειών με όλους τους ενδιαφερόμενους φορείς και τους πολίτες τους, είναι ζωτικής σημασίας για την επίτευξη των φιλόδοξων στόχων των αποστολών της ΕΕ·

3.

επαναλαμβάνει τη δήλωση της ΕτΠ (2) ότι στηρίζει την υλοποίηση των αποστολών της ΕΕ ως τολμηρό βήμα προς την αντιμετώπιση των κοινωνιακών προκλήσεων και υπογραμμίζει την ανάγκη αποτελεσματικού συστήματος πολυεπίπεδης διακυβέρνησης που θα συνδυάζει τις αποστολές της ΕΕ με τις τοπικές και τις περιφερειακές αναπτυξιακές στρατηγικές, τις στρατηγικές έξυπνης εξειδίκευσης, τα μέτρα ανάκαμψης από την πανδημία και τη χρηματοδότηση της καινοτομίας μέσω των διαρθρωτικών ταμείων·

4.

παροτρύνει τους βασικούς φορείς λήψης αποφάσεων στην ΕΕ και τα κράτη μέλη να αντιδράσουν με ταχύ και αποτελεσματικό τρόπο στην κατάσταση στην Ουκρανία, μεταξύ άλλων κατά την έναρξη των αποστολών της ΕΕ, ιδίως της αποστολής για τις πόλεις. Τα κριτήρια χρηματοδότησης των κονδυλίων του NextGenerationEU και άλλων δημόσιων πηγών χρηματοδότησης πρέπει να είναι ευέλικτα προσανατολισμένα, ούτως ώστε μέρος των δραστηριοτήτων της αποστολής για τις πόλεις να συμβάλει στην επιτάχυνση του ενεργειακού μετασχηματισμού στην Ευρώπη. Αυτές οι πηγές χρηματοδότησης θα πρέπει να στηρίξουν συμπράξεις δημόσιου και ιδιωτικού τομέα στον τομέα της έρευνας για την ανάπτυξη νέων λύσεων ενεργειακών συστημάτων. Ειδικότερα, οι πόλεις και άλλοι δημόσιοι φορείς μπορούν να χρησιμοποιούν καινοτόμες δημόσιες συμβάσεις, από κοινού με εταιρείες, για να επιταχύνουν την ανάπτυξη ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και να δημιουργήσουν βιώσιμες, καινοτόμες ενεργειακές λύσεις για την αντικατάσταση των ορυκτών καυσίμων τα οποία αγοράζουν σήμερα οι χώρες της ΕΕ από τη Ρωσία.

5.

επικροτεί το γεγονός ότι η ανακοίνωση για τις ευρωπαϊκές αποστολές (3) αναγνωρίζει δεόντως τη σημασία των οργανισμών τοπικής αυτοδιοίκησης τόσο στην υλοποίηση όσο και στα στάδια του σχεδιασμού και της επικοινωνιακής προβολής των ευρωπαϊκών αποστολών·

6.

επισημαίνει ότι, ενόψει της από κοινού δημιουργίας γνώσης και τεχνογνωσίας, η υλοποίηση των αποστολών της ΕΕ πρέπει να εδράζεται στο καθημερινό έργο για την ανάπτυξη και την ανανέωση των διαδικασιών των πόλεων και των περιφερειών. Με αυτόν τον τρόπο θα δημιουργηθούν συστηματικές συνέργειες με την πολιτική συνοχής της ΕΕ και με τη χρήση των διαρθρωτικών ταμείων και άλλων ειδικών μέσων. Αυτό θα αναδείξει επίσης σε παγκόσμιο επίπεδο το δυναμικό των περιφερειών και των τοπικών κοινοτήτων και τον ρόλο που διαδραματίζουν οι δήμοι στην υλοποίηση των στοχευμένων μετασχηματισμών·

Οι αποστολές της ΕΕ ως φιλόδοξο νέο μέσο για την αντιμετώπιση τεράστιων κοινωνιακών προκλήσεων

7.

αναγνωρίζει ότι οι αποστολές της ΕΕ προβλέπεται να αποτελέσουν ένα «νέο» και «ζωτικό» μέσο, όπως δήλωσε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή: οι αποστολές της ΕΕ αποτελούν ένα νέο μέσο για την αποτελεσματική αντιμετώπιση ορισμένων εκ των σημαντικότερων προκλήσεων που αντιμετωπίζουμε επιτυγχάνοντας απτά αποτελέσματα και αντίκτυπο με ορίζοντα το 2030, δίνοντας στην έρευνα και στην καινοτομία νέο ρόλο, μαζί με νέες μορφές διακυβέρνησης και συνεργασίας, και προωθώντας τη συμμετοχή των πολιτών (4)·

8.

υπενθυμίζει ότι κάθε αποστολή της ΕΕ θα πρέπει να καθορίζει έναν σαφή χάρτη πορείας και να δημιουργεί μία νέα συστημική προσέγγιση πολυεπίπεδης διακυβέρνησης, καθώς και μεθοδολογίες για τον πειραματισμό, την πρωτοτυποποίηση, την παρακολούθηση και την επέκταση των δραστηριοτήτων σε όλα τα επίπεδα διακυβέρνησης. Ιδιαίτερη προσοχή χρειάζεται να δοθεί στη δημιουργία χαρτοφυλακίων δράσεων τόσο σε ενωσιακό όσο και σε τοπικό/περιφερειακό επίπεδο και στην αποτελεσματική τους διάδοση σε όλα τα στάδια του σχεδιασμού και της υλοποίησης· Αυτό απαιτεί τη δέσμευση και τη συμμετοχή των οργανισμών τοπικής αυτοδιοίκησης και συμπράξεις για την ανταλλαγή αποτελεσματικών εμπειριών καινοτόμου διακυβέρνησης·

9.

επισημαίνει την ανάγκη διάθεσης της χρηματοδότησης των αποστολών στο τοπικό και το περιφερειακό επίπεδο για την από κοινού δημιουργία μη τυποποιημένων καινοτομιών σε πολλές «στάσιμες καταστάσεις» που πολύ συχνά εμποδίζουν την επίτευξη επαρκούς προόδου όσον αφορά την επίτευξη νέων λύσεων και αποτελεσμάτων. Αυτό απαιτεί τη σύναψη νέων ευρωπαϊκών συμπράξεων με βάση τα τοπικά και τα περιφερειακά συμφέροντα που ορίζονται στις στρατηγικές έξυπνης εξειδίκευσης. Οι αποστολές της ΕΕ θα πρέπει να αξιοποιήσουν τις εμπειρίες από το κοινό πιλοτικό έργο της ΕτΠ και του Κοινού Κέντρου Ερευνών με τίτλο «Συμπράξεις για την περιφερειακή καινοτομία»·

10.

ενθαρρύνει τις αποστολές της ΕΕ να τονίσουν την πρόοδο προς τον ανθρωπισμό και τον ανθρωποκεντρισμό, βάσει των οποίων η βιωσιμότητα σε όλες τις διαστάσεις της —οικολογική, οικονομική, κοινωνική και πολιτιστική— αποτελεί την κινητήρια δύναμη για την επίτευξη των φιλόδοξων στόχων των αποστολών της ΕΕ. Η ποιότητα ζωής μπορεί να βελτιωθεί μόνο με τη συνειδητή συνεργασία στο πλαίσιο σύνθετων οντοτήτων. Χρειάζεται, εν προκειμένω, να επιτευχθεί καλύτερη ισορροπία μεταξύ υλικής και άυλης ευημερίας στην Ευρώπη και παγκοσμίως. Χάρη στη φύση μπορούμε να ζούμε σε αυτόν τον πλανήτη. Πρέπει να σεβόμαστε το γεγονός ότι η ανθρωπότητα εξαρτάται από τη φύση·

11.

τονίζει ότι οι αποστολές της ΕΕ πρέπει να δημιουργήσουν από κοινού νέους τρόπους λειτουργίας, πράγμα το οποίο απαιτεί την απόκτηση νέων δεξιοτήτων από όλους τους φορείς με την ενσωμάτωση της τεχνολογίας και της έρευνας σε μια ανθρωποκεντρική προσέγγιση, με την ανάληψη δέσμευσης για την υλοποίηση των κοινών διαδικασιών του πράσινου και του ψηφιακού μετασχηματισμού και με τη διασφάλιση πρόσβασης στους απαραίτητους πόρους. Οι απαιτήσεις αυτές είναι καίριας σημασίας για τη δημιουργία λειτουργικών τοπικών και περιφερειακών οικοσυστημάτων έρευνας, ανάπτυξης και καινοτομίας, τα οποία θα συμβάλλουν στην οικοδόμηση νέων καινοτόμων γεφυρών γνώσης για τη σύνδεση των κορυφαίων Ευρωπαίων δημιουργών γνώσης με τα περιφερειακά και τα τοπικά ζωντανά εργαστήρια και άλλα κέντρα δοκιμών, καθώς και στη δημιουργία δραστηριοτήτων επίδειξης, όπως οι φάροι. Χάρη στη βοήθειά τους, όλες οι πόλεις και οι περιφέρειες μπορούν να δημιουργήσουν διαδικασίες συγκριτικής μάθησης και να αναπτύξουν δραστηριότητες διομότιμης δικτύωσης για την εφαρμογή των εννοιών και των λύσεων των πρωτοπόρων σε έξυπνες και βιώσιμες πρακτικές·

12.

επισημαίνει ότι η διακυβέρνηση σε περιφερειακό και τοπικό επίπεδο, οι αναλύσεις προοπτικών και οι αυξανόμενες επενδύσεις σε έρευνα, ανάπτυξη και καινοτομία αποτελούν τους ακρογωνιαίους λίθους των χαρτοφυλακίων των αποστολών της ΕΕ, τα οποία συνίστανται σε επαγγελματικά συντονισμένες δράσεις σε ευρωπαϊκό, εθνικό, περιφερειακό και τοπικό επίπεδο. Ο συντονισμός των αποστολών της ΕΕ συμβάλλει στην ενίσχυση της συνεργασίας, της παροχής κινήτρων και της ανάπτυξης ικανοτήτων, δηλαδή με άλλα λόγια, στην ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας με τη δημιουργία από κοινού νέων χαρτοφυλακίων και δράσεων. Ο συντονισμός περιλαμβάνει πολλά παράλληλα βήματα και δραστηριότητες πολυεπίπεδης διακυβέρνησης σε διαφορετικά συστήματα. Εν προκειμένω, πρέπει να αξιοποιηθούν τόσο τα δημόσια όσο και τα ιδιωτικά χρηματοδοτικά μέσα και πρέπει να παρασχεθεί στήριξη ιδίως προς τις λιγότερο ανεπτυγμένες περιφέρειες, προκειμένου να ενθαρρυνθούν όλες οι περιφέρειες να βελτιώσουν τα συστήματα έρευνας, ανάπτυξης και καινοτομίας τους και να συμβάλουν στην υλοποίηση των αποστολών της ΕΕ·

13.

υπενθυμίζει ότι, χάρη στην εμπειρία της που βασίζεται στις έξι επιτροπές της και στις εκστρατείες που διοργανώνει —όπως η «Πράσινη Συμφωνία και τοπική δράση» και το βραβείο «Ευρωπαϊκές Επιχειρηματικές Περιφέρειες»—, η ΕτΠ διαδραματίζει καθοριστικό ρόλο στην υλοποίηση των αποστολών της ΕΕ και παρέχει ένα φυσικό σημείο πρόσβασης για τη συνεργασία με τον δημόσιο και τον ιδιωτικό τομέα, με τη βιομηχανία και τις υπηρεσίες, καθώς και με τους πολίτες·

Ο ρόλος των πόλεων και των περιφερειών στις ευρωπαϊκές αποστολές

14.

υπογραμμίζει, σύμφωνα με το κοινό σχέδιο δράσης που υπεγράφη στις 2020 από την Επίτροπο Mariya Gabriel και την ΕτΠ, ότι τα κράτη μέλη, η ΕτΠ και οι ευρωπαϊκές πόλεις και περιφέρειες είναι έτοιμες να διαδραματίσουν ενεργό ρόλο στην από κοινού δημιουργία ενός συστήματος πολυεπίπεδης διακυβέρνησης για την επίτευξη των στόχων των αποστολών της ΕΕ. Οι δράσεις για τη διασφάλιση της αναγκαίας ανάπτυξης θα βασίζονται σε περιφερειακά οικοσυστήματα καινοτομίας με τοπική διάσταση και σε στρατηγικές έξυπνης εξειδίκευσης (S3/S4)·

15.

μπορεί να επηρεάσει τις συνολικές διαδικασίες των αποστολών της ΕΕ, να ενημερώσει τους υπεύθυνους λήψης αποφάσεων, να κινητοποιήσει τις πόλεις και τις περιφέρειες προκειμένου να συμβάλουν ενεργά με διάφορους τρόπους κ.λπ. Τα σχέδια των αποστολών της ΕΕ έχουν ισχυρή περιφερειακή και τοπική τοποκεντρική διάσταση και οι μηχανισμοί υλοποίησης περιλαμβάνουν προτάσεις που θέτουν τις πόλεις και τις περιφέρειες —και τα οικοσυστήματα έρευνας, ανάπτυξης και καινοτομίας τους— στο επίκεντρό τους. Ως εκ τούτου, η ΕτΠ μπορεί να συνεργαστεί εκτενώς με όλους τους εταίρους για να διασφαλίσει ότι αυτό το νέο μέσο πολιτικής από τη βάση προς την κορυφή θα έχει τον επιθυμητό αντίκτυπο·

16.

συμφωνεί —με τη συμμετοχή όλων των επιτροπών της ΕτΠ αρμόδιες για διάφορα θέματα αποστολών— να συμβάλει στην προώθηση της συμμετοχής όσον το δυνατόν περισσότερων πόλεων και περιφερειών προκειμένου να διασφαλιστεί η στήριξη των αποστολών της ΕΕ σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο με τους εξής τρόπους:

α)

υλοποίηση ενημερωτικών εκστρατειών, διεξαγωγή άμεσου διαλόγου και εφαρμογή άλλων κοινών ανοικτών και διαδραστικών διαδικασιών που θα απευθύνονται σε διάφορες ομάδες, μεταξύ άλλων και σε παιδιά ηλικίας κάτω των 18 ετών·

β)

εξασφάλιση της συμμετοχής των πρωτοπόρων κοινοτήτων στον πειραματισμό με καινοτόμες λύσεις σε πραγματικές συνθήκες·

γ)

συμβολή των κοινοτήτων επίδειξης στην ευρείας κλίμακας ανάπτυξη καινοτόμων λύσεων και στην κλιμάκωση των βέλτιστων λύσεων για πανευρωπαϊκή χρήση·

δ)

διασφάλιση ότι η ευρωπαϊκή πολυμορφία των περιφερειών με τις πολλαπλές κοινότητές τους ενδιαφερόμενων μερών και πολιτών λαμβάνεται ευρέως υπόψη στις δραστηριότητες υλοποίησης των αποστολών·

17.

καλεί τα κράτη μέλη να στηρίξουν την υλοποίηση των αποστολών της ΕΕ δημιουργώντας συνέργειες με εθνικά και περιφερειακά προγράμματα και διευκολύνοντας την πρόσβαση σε ενωσιακή και εθνική χρηματοδότηση·

18.

ζητεί να διασφαλιστεί ότι όλες οι αστικές και οι αγροτικές περιοχές και οι περιφέρειες (με υψηλές, μέσες και χαμηλές επιδόσεις) διαθέτουν επαρκή ικανότητα και ικανοποιητικές δυνατότητες καινοτομίας στις κοινότητές τους και λαμβάνουν στήριξη μέσω σχετικών διαδικασιών μάθησης προκειμένου να είναι σε θέση να λειτουργούν ως πλατφόρμες για πολυπαραγοντικούς παρόχους υπηρεσιών οι οποίοι υποστηρίζουν άλλους, συμπεριλαμβανομένων όλων των ομάδων παραγόντων. Οι διαδικασίες δημιουργίας αξίας σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο πρέπει να συντονίζονται σε επίπεδο αποδοτικών συνεργατικών αξιακών αλυσίδων και ροών αξίας που συμβάλλουν στην περαιτέρω ανάπτυξη των οικοσυστημάτων·

19.

υπογραμμίζει ότι οι φιλόδοξοι στόχοι απαιτούν, ως βασική προϋπόθεση, να αποκτήσουν οι υπεύθυνοι λήψης αποφάσεων, οι δημόσιοι υπάλληλοι και οι επαγγελματίες του τομέα της καινοτομίας τις απαραίτητες ικανότητες ούτως ώστε να λειτουργούν ως παράγοντες αλλαγής κατά την απόκτηση νέων γνώσεων και ικανοτήτων. Οι τρεις διαδικασίες καίριας σημασίας είναι:

α)

οι επιχειρησιακές διαδικασίες μάθησης των πόλεων και των περιφερειών, με έμφαση στην ενσωμάτωση των σχετικών με τις αποστολές δραστηριοτήτων σε άλλες τοπικές δραστηριότητες προκειμένου να αποτελέσουν μέρος της συνήθους στρατηγικής και επιχειρησιακής διαδικασίας λήψης αποφάσεων,

β)

η παροχή κινήτρων και η στήριξη των εταιρειών, των ερευνητικών ιδρυμάτων, των πανεπιστημίων, των επαγγελματικών ιδρυμάτων και των τοποκεντρικών και θεματικών τους οικοσυστημάτων, προκειμένου να συμβάλουν στην από κοινού δημιουργία νέων καινοτόμων πρωτοποριακών λύσεων και

γ)

η χρήση νέων συμπεριληπτικών μεθόδων στον τομέα της καινοτομίας.

Οι διαδικασίες θα πρέπει να συμπεριλαμβάνουν μέσα, όπως συμπράξεις ευρείας κλίμακας, καινοτόμες δημόσιες συμβάσεις, ταχεία ανάπτυξη πρωτοτύπων και πειραματισμό με νέες λύσεις·

20.

υπενθυμίζει ότι υπάρχουν επιβεβαιωμένες διαδικασίες οι οποίες είναι διαθέσιμες, αλλά απαιτούν τη δέσμευση των μεμονωμένων πόλεων και περιφερειών και την ειδική συνεργασία που οργανώνεται από τις ομάδες των αποστολών της ΕΕ. Η διάθεση κονδυλίων για τη σύναψη πανευρωπαϊκών συμπράξεων θα ενισχύσει την απόκτηση αυτών των κρίσιμων παραγόντων σε πολλές ευρωπαϊκές πόλεις και περιφέρειες. Διάφορα υφιστάμενα μέσα της ΕΕ, όπως το ΚΚΕρ, το Interreg, οι πρωτοβουλίες κοινού προγραμματισμού και το Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο Καινοτομίας και Τεχνολογίας και οι κοινότητες γνώσης και καινοτομίας του, μπορούν να διαδραματίσουν ουσιαστικό ρόλο στο πλαίσιο αυτό·

21.

τονίζει την ανάγκη επανεξέτασης όλων των χρηματοδοτικών μέσων της ΕΕ για τη στήριξη των δραστηριοτήτων των αποστολών ειδικά στο τοπικό και περιφερειακό επίπεδο. Οι πόλεις και οι περιφέρειες δεν έχουν εύκολη πρόσβαση στα κονδύλια του προγράμματος «Ορίζων», τα οποία δεν είναι ακόμη επαρκώς ευθυγραμμισμένα με τους νέους στρατηγικούς στόχους των αποστολών της ΕΕ. Πολλές περιφέρειες αντιμετωπίζουν σημαντικές δυσκολίες πρόσβασης σε χρηματοδότηση με πολλαπλές προσκλήσεις υποβολής προτάσεων, εξαιρετικά εξειδικευμένα κριτήρια και πολύπλοκα συστήματα. Για παράδειγμα, πολλές περιφέρειες αντιμετωπίζουν προβλήματα χρηματοδότησης για την αναβάθμιση των δεξιοτήτων του εργατικού δυναμικού τους με σκοπό την επιτάχυνση της πράσινης μετάβασης που είναι απαραίτητη για τις αποστολές της ΕΕ. Αυτό θα απαιτήσει επανεξέταση για την απλούστευση της πρόσβασης σε κονδύλια της ΕΕ·

Κατευθυντήριες γραμμές για πιο επιδραστική υλοποίηση της αποστολής της ΕΕ

22.

τονίζει την ανάγκη παροχής συνδρομής για τη δημιουργία δυναμικών συμπράξεων, οι οποίες χρειάζεται να έχουν εν μέρει τη μορφή επίσημης αμοιβαίας δέσμευσης, αλλά και να είναι μερικώς ευέλικτες, μεταξύ των αποστολών της ΕΕ και των πόλεων και των περιφερειών επίδειξης, με στόχο την ενίσχυση του πανευρωπαϊκού αντικτύπου σημαντικού αριθμού πρωτοβουλιών και του έργου των αποκεντρωμένων φορέων επίδειξης·

23.

υποστηρίζει την ευέλικτη χρήση και υπογραμμίζει την ενεργό εννοιολογική ανάπτυξη των συμβάσεων μεταξύ πόλεων και περιφερειών που προτείνονται στα σχέδια υλοποίησης των αποστολών της ΕΕ·

24.

προκρίνει την εισαγωγή της έννοιας του σήματος αποστολής της ΕΕ για τις πόλεις και τις περιφέρειες που θα αναλάβουν την ευθύνη να λειτουργήσουν ως πρωτοπόροι και υποστηρικτές της ευρωπαϊκής πράσινης και ψηφιακής μετάβασης για την επίτευξη των στόχων της αποστολής της ΕΕ και την κλιμάκωση των αποτελεσμάτων των καινοτόμων λύσεών τους και ζητεί να αντληθούν διδάγματα από ήδη υφιστάμενες πρακτικές, όπως το σύμφωνο των Δημάρχων·

25.

προτείνει διάφορους τρόπους, αφενός, αξιοποίησης του σήματος αποστολής της ΕΕ για τη δημιουργία συνεργειών με άλλες σχετικές πρωτοβουλίες τις ΕΕ και άλλες συναφείς με αυτές πρωτοβουλίες και, αφετέρου, χρήσης των χρηματοπιστωτικών μέσων, όπως το ταμείο InvestEU, ο μηχανισμός ανάκαμψης και ανθεκτικότητας, οι διαπεριφερειακές επενδύσεις στην καινοτομία (Ι3), το πρόγραμμα «Interreg Europe», ο μηχανισμός «Συνδέοντας την Ευρώπη», το πρόγραμμα «Ψηφιακή Ευρώπη», το πρόγραμμα «Η ΕΕ για την υγεία», η ΕΤΕπ και το Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο Καινοτομίας και Τεχνολογίας. Η ΕτΠ προτείνει τη δημιουργία ενός πανευρωπαϊκού συστήματος μέσω του οποίου τόσο η ΕΕ όσο και τα κράτη μέλη θα χρησιμοποιούν το Σήμα αποστολής της ΕΕ για την απλούστευση των διαδικασιών υποβολής αιτήσεων. Το Σήμα θα πρέπει να συμβάλλει στην πρόσβαση σε ενωσιακά και εθνικά κονδύλια για τη στήριξη δραστηριοτήτων σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο με σκοπό την επίτευξη των φιλόδοξων στόχων της αποστολής της ΕΕ και, ταυτόχρονα, τη βελτίωση των τοπικών και περιφερειακών διαδικασιών·

26.

επισημαίνει ότι σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο, οι κόμβοι του Ευρωπαϊκού Χώρου Έρευνας (ΕΧΕ) μπορούν να αποτελέσουν ένα από τα αποτελεσματικότερα μέσα για την ευθυγράμμιση των περιφερειακών στρατηγικών έρευνας και καινοτομίας, συμπεριλαμβανομένων των στρατηγικών έξυπνης εξειδίκευσης (S3/S4), με τις εθνικές και τις ευρωπαϊκές στρατηγικές, τον ΕΧΕ, το πρόγραμμα «Ορίζων Ευρώπη» και τις αποστολές της ΕΕ. Οι κόμβοι ΕΧΕ μπορούν να συμβάλουν στην εμφάνιση διαρθρωτικών έργων που τροφοδοτούν ιδίως τις αποστολές της ΕΕ και κινητοποιούν τις διάφορες πηγές χρηματοδότησης γύρω τους. Επομένως, θα ήταν χρήσιμο να συνδεθεί, όποτε είναι δυνατόν, το Σήμα των αποστολών της ΕΕ με τους κόμβους ΕΧΕ·

27.

υπενθυμίζει την ανάγκη δημιουργίας και χρήσης αποτελεσματικών διαδικασιών διαχείρισης της γνώσης για την εδραίωση των αποστολών της ΕΕ με την αξιοποίηση της βέλτιστης παγκόσμιας και περιφερειακής γνώσης, λαμβάνοντας υπόψη τα δεοντολογικά κριτήρια της νέας στρατηγικής διεθνοποίησης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την έρευνα και την καινοτομία. Για την αξιοποίηση και την επέκταση των αποτελεσμάτων, το πρόγραμμα «Ορίζων Ευρώπη» και άλλα μέσα χρειάζεται να είναι πιο δυναμικά στον τομέα του πειραματισμού και της πρωτοτυποποίησης σε πραγματικές συνθήκες·

28.

τονίζει ότι οι αποστολές της ΕΕ πρέπει να υλοποιούνται μέσω μιας ανοικτής και συμμετοχικής διαδικασίας η οποία θα περιλαμβάνει όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη σε τοπικό, περιφερειακό, ευρωπαϊκό και παγκόσμιο επίπεδο (5). Η συμμετοχή των περιφερειών, των λοιπών οργανισμών τοπικής αυτοδιοίκησης και των πολιτών, ειδικότερα, θα έχει καθοριστική σημασία για την επιτυχή υλοποίηση των αποστολών της ΕΕ. Υπό αυτήν την έννοια, θα πρέπει να εξασφαλιστεί άμεσος διάλογος με τους εν λόγω ενδιαφερομένους σε κάθε αποστολή. Η ΕτΠ είναι έτοιμη να καταστεί ισχυρός εταίρος των αποστολών της ΕΕ·

29.

επισημαίνει ότι τα πειράματα και οι επιδείξεις της αποστολής της ΕΕ θα πρέπει, αφενός, να εστιάζουν σε δραστηριότητες συντονισμού για την περαιτέρω επέκταση των επιστημονικών ορίων, την απόκτηση άριστης γνώσης των τεχνολογιών αιχμής και τον συνδυασμό ψηφιακών, φυσικών, περιβαλλοντικών και βιολογικών καινοτομιών και, αφετέρου, να επανεξετάζουν τακτικά και να κοινοποιούν τα αποτελέσματα στο ανώτατο επίπεδο. Οι στρατηγικές έξυπνης εξειδίκευσης ως προσεγγίσεις περιφερειακής συνεργασίας με τη βιομηχανία και τον τομέα της έρευνας θα πρέπει να κατέχουν σημαντική θέση στις αποστολές της ΕΕ·

Ανάλυση προοπτικών και κοινωνιακές καινοτομίες: στοιχεία ζωτικής σημασίας για τις αποστολές της ΕΕ που δημιουργούνται από αυτές

30.

επαναλαμβάνει ότι οι προκλήσεις είναι πολυσύνθετες και ότι υπάρχει μόνο ένα μέρος των απαραίτητων επιστημονικών και τεχνολογικών γνώσεων. Η επίτευξη των στόχων είναι δυνατή χάρη σε εκτεταμένες δραστηριότητες ανάλυσης προοπτικών, στην αύξηση των επενδύσεων στην έρευνα και την ανάπτυξη, στην πρωτοτυποποίηση σε πραγματικές συνθήκες, στον πειραματισμό και στην κλιμάκωση των αποτελεσμάτων·

31.

αναγνωρίζει το σημαντικό δυναμικό της έρευνας για κάθε είδους καινοτομίες και για την αντιμετώπιση τεράστιων κοινωνιακών προκλήσεων. Αναμένει, εν προκειμένω, ότι η διαδικασία λήψης πολιτικών αποφάσεων, εν γένει, θα βασίζεται περισσότερο σε τεκμηριωμένα στοιχεία, θα προάγει την έρευνα και θα στοχεύει στη δημιουργία ευνοϊκών συνθηκών για κοινωνιακές καινοτομίες και, παράλληλα, στην ταχεία εφαρμογή τους σε πραγματικές συνθήκες και διαδικασίες·

32.

υπενθυμίζει ότι οι φιλόδοξοι στόχοι των αποστολών της ΕΕ θα επιτευχθούν μόνο με την υποστήριξη αποτελεσματικών διαδικασιών μάθησης για τους περιφερειακούς φορείς χάραξης πολιτικής, τα διευθυντικά στελέχη, τους εμπειρογνώμονες και τους πολίτες. Οι προσεγγίσεις που προωθούν οι ευρωπαϊκές πόλεις και περιφέρειες πρέπει να προσαρμοστούν στην κατάσταση της εκάστοτε περιοχής μέσω μιας συστημικής επαγγελματικής εξέλιξης που θα βασίζεται στην πρακτική μάθηση σε τοπικό επίπεδο για όλους·

33.

τονίζει ότι οι αποστολές της ΕΕ θα πρέπει να επικεντρωθούν στην αξιοποίηση του δυναμικού των άυλων περιουσιακών στοιχείων και του πνευματικού κεφαλαίου. Η ενσωμάτωση αυτών των γνώσεων στη διαδικασία λήψης αποφάσεων, ιδίως με σκοπό τη δημιουργία έξυπνων και ανθρωποκεντρικών πόλεων με έμφαση στη βιωσιμότητα, μπορεί να συμβάλει καταλυτικά στις επενδύσεις σε ανθρώπινο κεφάλαιο, διαρθρωτικό κεφάλαιο, σχεσιακό κεφάλαιο και στην έρευνα, την ανάπτυξη και την καινοτομίας εν γένει·

34.

επισημαίνει τη σημασία της ανάληψης δράσης με βάση τις κύριες δηλώσεις στο πλαίσιο της ευρωπαϊκής πολιτικής για την έρευνα, την ανάπτυξη και την τεχνολογία, όπως ορίζεται στην έκθεση στρατηγικής ανάλυσης προοπτικών 2021 της ΕΕ (6), και ιδίως τα εξής:

α)

οι επόμενες δεκαετίες θα χαρακτηρίζονται από αυξανόμενη ανακατανομή της παγκόσμιας δύναμης, με μετατόπιση του γεωοικονομικού κέντρου βάρους προς τα ανατολικά·

β)

η ΕΕ βρίσκεται σε παγκόσμιο ανταγωνισμό για το πλεονέκτημα «του πρωτοπόρου» στον καθορισμό προτύπων·

γ)

η ΕΕ πρέπει να καταλάβει ισχυρότερη θέση στην ανάπτυξη και στην παραγωγή τεχνολογιών επόμενης γενιάς χωρίς αποκλεισμούς·

δ)

πέρα από συγκεκριμένες τεχνολογίες, κινητήρια δύναμη του μετασχηματισμού είναι η υπερσυνδεσιμότητα·

ε)

οι κρίσιμες πρώτες ύλες είναι απολύτως απαραίτητες για τη διττή μετάβαση της ΕΕ·

στ)

η ψηφιακή κυριαρχία της ΕΕ θα εξαρτηθεί από την ικανότητα αποθήκευσης, εξαγωγής και επεξεργασίας δεδομένων, με παράλληλη ικανοποίηση των απαιτήσεων εμπιστοσύνης, ασφάλειας και σεβασμού των θεμελιωδών δικαιωμάτων·

ζ)

η ενίσχυση της ευρωπαϊκής στρατηγικής αυτονομίας·

η)

ο έξυπνος συνδυασμός βιομηχανικών, ερευνητικών και εμπορικών πολιτικών με διεθνείς συμπράξεις θα μπορούσε να διασφαλίσει βιώσιμο και διαφοροποιημένο εφοδιασμό·

35.

επισημαίνει ότι κατά την ανάληψη δράσης, η τεχνολογική ανάπτυξη θα πρέπει, περισσότερο από ποτέ, να ευθυγραμμίζεται με τις κοινωνικοοικονομικές εξελίξεις και να πραγματοποιείται σε πραγματικές συνθήκες, διασφαλίζοντας κατ’ αυτόν τον τρόπο την ταχεία αξιοποίηση και κλιμάκωση των αποτελεσμάτων·

36.

προτείνει την ενίσχυση της διοργανικής συνεργασίας της ΕΕ στο πεδίο της ανάλυσης προοπτικών, με την ανάθεση ειδικού ρόλου στο Κοινό Κέντρο Ερευνών, στις υπηρεσίες έρευνας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και στην ΕτΠ. Η ΕτΠ προτείνει να εξεταστεί η δυνατότητα ανάληψης—σε εθνικό, περιφερειακό και δημοτικό επίπεδο— συμμετοχικών δραστηριοτήτων στο πλαίσιο τόσο της επιστήμης πολιτών εν γένει και κυρίως για τους νέους, ιδίως τους φοιτητές και τους μαθητές δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, και τους επιχειρηματίες όσο και της διαδικασίας λήψης πολιτικών αποφάσεων, με τη σύσταση επιτροπών για το μέλλον, οι οποίες θα εστιάζουν στην ανάλυση προοπτικών και στην αξιολόγηση της τεχνολογίας·

Νέα προσέγγιση της τεχνολογίας και της πολιτικής έρευνας και ανάπτυξης από τις αποστολές της ΕΕ

37.

υπογραμμίζει ότι ο κοινωνιακός και ο συμπεριφορικός μετασχηματισμός που στηρίζει τους στόχους της αποστολής της ΕΕ πρέπει να είναι θετικός και χωρίς αποκλεισμούς, μέσω της ευρείας χρήσης της πρωτοτυποποίησης και του πειραματισμού ως μεθοδολογικής προσέγγισης·

38.

υπενθυμίζει ότι η έρευνα και η καινοτομία βρίσκονται στον πυρήνα των αποστολών της ΕΕ. Οι σύνθετες κοινωνιακές προκλήσεις μπορούν να αντιμετωπιστούν μόνο μέσω της αύξησης των επενδύσεων στην έρευνα, την ανάπτυξη και την καινοτομία. Σύμφωνα με στοιχεία που συλλέχθηκαν τόσο από τον ΕΧΕ όσο και από βιομηχανικές μελέτες προκύπτει ξεκάθαρα (7) ότι «η ΕΕ υπολείπεται των κύριων ανταγωνιστών της σε παγκόσμιο επίπεδο όσον αφορά τον βαθμό έρευνας και ανάπτυξης των επιχειρήσεων, ιδίως στους τομείς υψηλής τεχνολογίας, και όσον αφορά την επέκταση των καινοτόμων ΜΜΕ, με αρνητικές επιπτώσεις στην παραγωγικότητα, τη δημιουργία θέσεων εργασίας και την ανταγωνιστικότητα».

39.

επικροτεί τους στόχους του ΕΧΕ (8) για την τόνωση της ανάκαμψης της Ευρώπης και την υποστήριξη της πράσινης, της ψηφιακής και της κοινωνικής μετάβασής της ενισχύοντας την ανταγωνιστικότητα που βασίζεται στην καινοτομία και προωθώντας την τεχνολογική κυριαρχία σε βασικούς στρατηγικούς τομείς (π.χ. τεχνητή νοημοσύνη, ρομποτική, κυβερνοασφάλεια, οικολογία των δεδομένων, μικροηλεκτρονική, κβαντική υπολογιστική, πέμπτη γενιά (5G), συσσωρευτές νέας γενιάς, ανανεώσιμη ενέργεια, τεχνολογίες υδρογόνου, δομημένο περιβάλλον μηδενικών εκπομπών και έξυπνη κινητικότητα κ.λπ.) σύμφωνα με το μοντέλο της ανοικτής στρατηγικής αυτονομίας·

40.

ζητεί τη χρήση πολιτικών ουδέτερου ισοζυγίου άνθρακα βασισμένων στη ζήτηση, οι οποίες θα καλύπτουν το αποτύπωμα άνθρακα και το θετικό ανθρακικό αποτύπωμα, ως κριτήριο για βιώσιμες δημόσιες συμβάσεις. Εκτός από το αποτύπωμα άνθρακα, η ΕτΠ επισημαίνει τη σημασία του θετικού ανθρακικού αποτυπώματος, ως νέα προσέγγιση για τη δημιουργία και τη μέτρηση του κλιματικού αντικτύπου, αναδεικνύοντας τον θετικό αντίκτυπο που έχουν τα φιλικά προς το κλίμα προϊόντα και υπηρεσίες (9)·

41.

υποστηρίζει τα μέτρα υπέρ της έρευνας, της ανάπτυξης και της καινοτομίας που έλαβε η βιομηχανία για το θετικό ανθρακικό αποτύπωμα με σκοπό τη δημιουργία νέων εκτεταμένων προϊόντων, συστημάτων και άλλων καινοτόμων λύσεων που διαδραματίζουν πρωταρχικό ρόλο στην επίτευξη των στόχων για το κλίμα και επισημαίνει ότι, χωρίς σημαντική επιτάχυνση της καινοτομίας στον τομέα της καθαρής ενέργειας, δεν πρόκειται να επιτευχθούν οι στόχοι του μηδενικού ισοζυγίου εκπομπών·

42.

επαναλαμβάνει ότι χρειάζονται νέες τεχνολογίες. Από τα αναλυτικά στοιχεία της έκθεσης του Διεθνούς Οργανισμού Ενέργειας (ΔΟΕ) (10) προκύπτει ότι το 25 % της μείωσης των ανθρακούχων εκπομπών που απαιτείται για να τεθεί το κλίμα της γης σε βιώσιμη πορεία θα προέρχεται από ώριμες τεχνολογίες. Συγκριτικά, το 41 % της απαραίτητης τεχνολογίας θα προέρχεται από νέες τεχνολογίες οι οποίες βρίσκονται σε στάδιο πρώιμης έγκρισης και το 34 % θα προέρχεται από τεχνολογίες που είτε βρίσκονται σε στάδιο επίδειξης ή πρωτοτύπου είτε δεν έχουν ακόμη επινοηθεί·

43.

επισημαίνει τη σημασία και την πολυπλοκότητα της μέτρησης των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου. Η βασική μέτρηση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου χρησιμοποιεί τα πεδία 1 και 2. Με τη χρήση επίσης του πεδίου 3, μπορούν να επιτευχθούν οι στόχοι καθαρού μηδενικού και αρνητικού ισοζυγίου. Στο πεδίο 3 περιλαμβάνονται όλες οι άλλες έμμεσες εκπομπές που προκύπτουν σε ολόκληρη την αξιακή αλυσίδα·

44.

τονίζει ότι οι αποστολές της ΕΕ αποτελούν βασική ενωσιακή προτεραιότητα για την υλοποίηση της πράσινης και της ψηφιακής μετάβασης. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δρομολόγησε την πιλοτική φάση της πρωτοβουλίας «Κόμβοι ΕΧΕ» για τη διευκόλυνση της περιφερειακής συνεργασίας σε θέματα έρευνας, ανάπτυξης και καινοτομίας και της ανταλλαγής βέλτιστων πρακτικών, με στόχο τη μεγιστοποίηση της αξίας της παραγωγής, της κυκλοφορίας και της χρήσης της γνώσης. Η ΕτΠ προτρέπει τις αποστολές της ΕΕ να εξετάσουν τη δυνατότητα χρήσης των κόμβων ΕΧΕ ως εργαλείου για τη σύνδεση των τοπικών και των περιφερειακών οικοσυστημάτων έρευνας και καινοτομίας και να συνεργαστούν ενεργά με τους φορείς λήψης αποφάσεων σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο για την πειραματική υλοποίηση των κόμβων ΕΧΕ με σκοπό την ανάπτυξη συγκεκριμένης συνεργασίας·

45.

τονίζει ότι το σύστημα των κόμβων ΕΧΕ προσπαθεί να προσθέσει στο τοπίο του ΕΧΕ και του ΕΟΧ στοιχεία που απουσιάζουν, ενόψει της δημιουργίας ισχυρών ευρωπαϊκών κοινωνιών γνώσης σε ολόκληρη την Ευρώπη, με σκοπό την επιτάχυνση της μετάβασης των κοινωνιών προς πράσινη, βιώσιμη και ψηφιακή ανάπτυξη. Το δίκτυο κόμβων ΕΧΕ διασφαλίζει ιδανικά ότι τα τοπικά και τα περιφερειακά οικοσυστήματα έρευνας, ανάπτυξης και καινοτομίας καθίστανται αναπόσπαστο κομμάτι του πανευρωπαϊκού οικοσυστήματος έρευνας, ανάπτυξης και καινοτομίας·

46.

υποστηρίζει τη δυνατότητα ενεργού τοπικής συμβολής στην ολοκληρωμένη υλοποίηση των κόμβων ΕΧΕ, σε άλλες πειραματικές δοκιμές περιφερειακών οικοσυστημάτων και στις αποστολές της ΕΕ όσον αφορά τον πειραματισμό, την ταχεία πρωτοτυποποίηση, τη δοκιμή, την επίδειξη και την κλιμάκωση της αποτελεσματικότητας της έρευνας και της καινοτομίας στις πόλεις και τις περιφέρειες·

47.

αναγνωρίζει ότι ο συντονισμός των διαφορετικών γνώσεων, ιδεών και πρωτοβουλιών μάθησης σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο είναι ζωτικής σημασίας για τη διαμόρφωση μιας πανευρωπαϊκής προσέγγισης της καινοτόμου δράσης. Η ανταλλαγή γνώσεων μεταξύ των πόλεων και των περιφερειών, καθώς και μεταξύ των πέντε αποστολών της ΕΕ, είναι ουσιώδους σημασίας. Η ΕτΠ συνιστά την έγκαιρη δημιουργία ενός δικτύου από κοινού μάθησης μέσω του οποίου θα ανταλλάσσονται και θα διαδίδονται βασικές γνώσεις σχετικά με τη διαδικασία και το περιεχόμενο, προσαρμόζοντάς τες σε άλλες πόλεις/περιφέρειες ή αναβαθμίζοντάς τες σε άλλες αποστολές της ΕΕ, καθώς και στην Ευρώπη στο σύνολό της·

48.

ζητεί να δημοσιευθούν τα συμπεράσματα του Συμβουλίου για τις αποστολές της ΕΕ κατά τη διάρκεια της γαλλικής Προεδρίας του, ούτως ώστε να δοθεί επίσης η ευκαιρία να ενισχυθεί η έννοια των κόμβων ΕΧΕ, στους οποίους πρέπει να βασίζονται οι αποστολές προκειμένου να εδραιωθούν επιτυχώς σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο. Τα συμπεράσματα αυτά θα πρέπει επίσης να υπογραμμίζουν τη σημασία των ερευνητικών υποδομών, οι οποίες υποστηρίζονται σθεναρά από τις πόλεις και τις περιφέρειες και είναι ζωτικής σημασίας για την υλοποίηση των αποστολών της ΕΕ·

49.

επιβεβαιώνει ότι, αν και η υλοποίηση των αποστολών που έχουν ήδη αποφασιστεί αποτελεί προτεραιότητα, ο προβληματισμός σχετικά με τον σχεδιασμό νέων αποστολών πρέπει να συνεχιστεί αδιαλείπτως όταν ανακύπτουν σημαντικές νέες συλλογικές προκλήσεις. Το κρίσιμο ζήτημα της προετοιμασίας των ευρωπαϊκών κοινωνιών για την απόκτηση ετοιμότητας και δυνατότητας διαχείρισης απειλών και κρίσεων στον τομέα της υγείας θα πρέπει, μετά τη σύσταση της Ευρωπαϊκής Αρχής Ετοιμότητας και Αντιμετώπισης Καταστάσεων Έκτακτης Υγειονομικής Ανάγκης (HERA), να συμπεριληφθεί στον προβληματισμό σχετικά με τη δημιουργία νέας αποστολής για την αντιμετώπιση αυτής της νέας πρόκλησης, δεδομένου του συστημικού, διατομεακού και πολυσυμμετοχικού χαρακτήρα της·

Η εμπειρία της ΕτΠ: Συνέργεια μεταξύ των αποστολών της ΕΕ και άλλων βασικών μέσων πολιτικής

50.

υποστηρίζει σθεναρά ότι οι αποστολές της ΕΕ θα πρέπει να αξιοποιήσουν την εμπειρία και τη γνώση των υφιστάμενων πρωτοβουλιών και προγραμμάτων της ΕΕ. Η συστημική αλλαγή απαιτεί την από κοινού δημιουργία μετασχηματιστικών οικοσυστημάτων βασισμένων στη μάθηση και στην έρευνα, στην ανάπτυξη και στην καινοτομίας με διεπιστημονική επιστημονική και επιχειρησιακή συνέργεια σε ολόκληρη την Ευρώπη καλύπτοντας και τις πέντε αποστολές της ΕΕ·

51.

υπενθυμίζει την ανάγκη ενίσχυσης της νοοτροπίας ανοικτής συνεργασίας και της συνεργασίας σε τοπικό επίπεδο, καθώς και των ευρωπαϊκών συμπράξεων για την επινόηση ενός νέου ανθρωποκεντρικού βιώσιμου μέλλοντος στην Ευρώπη. Οι δυνητικές ικανότητες εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από το τοπικό και το περιφερειακό επίπεδο σε ολόκληρη την Ευρώπη. Η ταχεία ανάληψη δράσης είναι αποφασιστικής σημασίας. Οι μεγάλες κοινωνικές προκλήσεις πρέπει να αντιμετωπιστούν κατά τα επόμενα χρόνια και η γνώση και η μάθηση είναι, εν προκειμένω, ζωτικής σημασίας·

52.

προτείνει να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή στα στάδια της υλοποίησης των αποστολών της ΕΕ από τις πόλεις και τις περιφέρειες με την ανάληψη υποστηρικτικού ρόλου από την ΕτΠ, συμπεριλαμβανομένης της πολυεπίπεδης διακυβέρνησης, της χρηματοδότησης και της επιτυχούς πραγμάτωσης των φιλόδοξων στόχων μέσω της αποτελεσματικής ενσωμάτωσής τους στις πολιτικές της ΕΕ στους τομείς της έρευνας και της καινοτομίας, ιδίως δε στις στρατηγικές έξυπνης εξειδίκευσης (S3/S4), στους κόμβους ΕΧΕ, στο νέο ευρωπαϊκό Μπάουχαους και σε άλλες απολύτως συναφείς πρωτοβουλίες, προγράμματα και μέσα που εξασφαλίζουν οι πολυεπίπεδες πολιτικές της ΕΕ·

53.

δεσμεύεται να διοργανώσει δραστηριότητες μάθησης σε συνεργασία με το Κοινό Κέντρο Ερευνών για την υποστήριξη των δραστηριοτήτων της αποστολής της ΕΕ στο πλαίσιο των πρωτοβουλιών «City Science» (Η επιστήμη στην πόλη) και «Science Meets Regions» (Η επιστήμη συναντά τις περιφέρειες), μέσω της ενίσχυσης δραστηριοτήτων μείζονος αντικτύπου και της κοινοποίησης των αποτελεσμάτων των αποστολών της ΕΕ. Τα βραχυπρόθεσμα μέτρα δεν επαρκούν για την κάλυψη των πραγματικών αναγκών. Θα ήταν χρήσιμο να υποστηριχθεί η δημιουργία ενός δικτύου περιφερειακών Κέντρων του Μέλλοντος, με στόχο την τόνωση της δημιουργικότητας και του επιχειρηματικού πνεύματος, καθώς και η σύνδεσή τους με το νέο ευρωπαϊκό Μπάουχαους, με το έργο των Ηνωμένων Εθνών για τους ΣΒΑ και με τα «Futures Literacy Labs» της Unesco για τη διαφύλαξη τόσο της βραχυπρόθεσμης όσο και της μακροπρόθεσμης βιωσιμότητας των πρωτοβουλιών που αναλαμβάνονται·

54.

ενθαρρύνει την εμβάθυνση της συνεργασίας με ευρωπαϊκά δίκτυα που δραστηριοποιούνται για την ενίσχυση της έρευνας, της ανάπτυξης και της καινοτομίας με σκοπό την αντιμετώπιση κοινωνιακών προκλήσεων, όπως η Ένωση των Ευρωπαϊκών Πανεπιστημίων (EUA), η Ευρωπαϊκή Ένωση Ερευνητικών και Τεχνολογικών Οργανισμών (EARTO) και το Δίκτυο Έρευνας και Καινοτομίας των Ευρωπαϊκών Περιφερειών (ERRIN). Επιπλέον, κάθε αποστολή της ΕΕ θα πρέπει να συνεργάζεται αποτελεσματικά με τα θεματικά της δίκτυα, όπως το Συμβούλιο των Ευρωπαϊκών Δήμων και Περιφερειών (ΣΕΔΠ), το δίκτυο Eurocities και η διάσκεψη των Παράκτιων Περιφερειών της Ευρώπης (ΔΠΠΕ). Η ΕτΠ συνεργάζεται εκτενώς με όλα αυτά τα δίκτυα ενδιαφερόμενων μερών προκειμένου να διασφαλίσει ότι οι αποστολές της ΕΕ —ως νέο μέσο πολιτικής από τη βάση προς την κορυφή— θα έχουν τον επιθυμητό αντίκτυπο·

55.

τονίζει τη σημασία της ενίσχυσης των ικανοτήτων των πόλεων και των περιφερειών όσον αφορά την υποβολή αιτήσεων για τη χρηματοδότηση της αποστολής της ΕΕ, καθώς και της αξιοποίησης των εμπειριών που αντλούνται από ευρείας κλίμακας πρωτοβουλίες επωφελούμενες από ενωσιακή χρηματοδότηση, όπως το Ευρωπαϊκό Δίκτυο Ζωντανών Εργαστηρίων (ENoLL), η πρωτοβουλία «Vanguard», η «Digitalising Cities» (Ψηφιοποίηση των πόλεων), το δίκτυο «Open & Agile Smart Cities» (Ανοικτές και ευέλικτες πόλεις), η πρωτοβουλία «City Science» (Η επιστήμη στην πόλη) και η πρωτοβουλία «Living-in.EU» (ο ευρωπαϊκός τρόπος ψηφιακού μετασχηματισμού στις πόλεις και τις κοινότητες). Αυτό θα βελτιώσει την ανθεκτικότητα, την ανταπόκριση και την ενεργό συμμετοχή των πόλεων και των περιφερειών στις ευρωπαϊκές μεταρρυθμίσεις και θα ενισχύσει τη συμμετοχή των πολιτών σε ολόκληρη την ΕΕ, λειτουργώντας έτσι ως πολλαπλασιαστής του αντικτύπου των πρωτοβουλιών της ΕΕ και διασφαλίζοντας ευρύτερη και δικαιότερη κατανομή των πόρων, έτσι ώστε οι συνθήκες να είναι παντού πιο κατάλληλες για την άντληση χρηματοδότησης από πηγές εντός και εκτός της ΕΕ, καθώς και για την επίτευξη πρωτοποριακής ανάπτυξης·

Συστάσεις ανά αποστολή

56.

τονίζει τη σημασία της συνεργασίας μεταξύ των αποστολών σε όλα τα επίπεδα διακυβέρνησης. Η ΕτΠ επισημαίνει ότι όλες οι αποστολές της ΕΕ έχουν έναν σαφή κοινό στόχο: τη δημιουργία ενός βιώσιμου και έξυπνου μέλλοντος, Ο στόχος αυτός μπορεί να επιτευχθεί μέσω από κοινού σχεδιασμού και λύσεων βασιζόμενων στην έρευνα, στην ανάπτυξη και στην καινοτομία:

Προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή: διαχείριση πλημμυρών, δασικών πυρκαγιών και άλλων καταστροφών, λύσεις που βασίζονται στη φύση, ενίσχυση της ανθεκτικότητας των υποδομών ζωτικής σημασίας στην κλιματική αλλαγή, συστήματα εποπτείας και προειδοποίησης όσον αφορά τις επιπτώσεις τους στη δημόσια υγεία·

Καρκίνος: υγεία εν γένει, αύξηση των μέτρων πρόληψης, ιδίως με την προώθηση ενός υγιεινού τρόπου ζωής·

Ωκεανοί και ύδατα: προστασία και αποκατάσταση των υδάτινων οικοσυστημάτων, μείωση της ρύπανσης και κλιματική ουδετερότητα της γαλάζιας οικονομίας·

Κλιματικά ουδέτερες πόλεις: πρόοδος όσον αφορά την επίτευξη διατομεακών περιβαλλοντικών και βιομηχανικών λύσεων, καθώς και λύσεων υποδομής, που συμβάλλουν στην κλιματική ουδετερότητα των πόλεων·

Έδαφος: πρόληψη της ρύπανσης από τη χρήση της γης και διασφάλιση, σε κάθε περίπτωση, γλυκών και υγιών υπόγειων υδάτων·

57.

προτείνει τις ακόλουθες ειδικές δραστηριότητες για κάθε αποστολή προκειμένου να αυξηθεί ο αντίκτυπος των αποστολών της ΕΕ:

α)   Προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή

Η ΕτΠ τονίζει ότι η αποστολή για την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή θα πρέπει να διαδραματίζει ουσιαστικό συνολικό ρόλο, ιδίως όσον αφορά την ανάλυση προοπτικών και την παροχή κινήτρων σε όλους τους φορείς της Ευρώπης, ούτως ώστε να συμβάλλουν ενεργά στις αποστολές της ΕΕ. Η αποστολή αυτή θα πρέπει να επικεντρωθεί στην κοινωνική και την κοινωνιακή ευαισθητοποίηση και να επιτύχει γενική δέσμευση για την επινοήσησυστηματικών λύσεων μεγάλης κλίμακας. Ειδικότερα, πρέπει να αντιμετωπίσει τις προκλήσεις του πράσινου μετασχηματισμού της βιομηχανίας, της στέγασης και της κινητικότητας. Οι απώλειες λόγω της κλιματικής αλλαγής ανέρχονται ήδη κατά μέσο όρο σε 12 δισεκατομμύρια ευρώ ετησίως. Η ΕΕ πρέπει να προβεί σε μακροοικονομικές αναλύσεις για το κλίμα ενθαρρύνοντας την επιτάχυνση τόσο των μέτρων μετριασμού της κλιματικής αλλαγής όσο και την προσαρμογή σε αυτήν. Η προσέγγιση για την προστασία του πληθυσμού από την κλιματική αλλαγή πρέπει επίσης να περιλαμβάνει τις κοινωνικές πτυχές και τις προκλήσεις σχετικά με τη συνοχή.

β)   Καρκίνος

Η ΕτΠ τονίζει τη σημασία της έρευνας αιχμής σε παγκόσμια κλίμακα και ενθαρρύνει τους ερευνητές και τους φορείς καινοτομίας να ενισχύσουν την ευρωπαϊκή και τη διατομεακή συνεργασία μεταξύ των ενδιαφερόμενων μερών για την ευόδωση αυτής της αποστολής. Η ΕτΠ τονίζει τη σημασία της επέκτασης του εμβολιασμού κατά του ιού HPV, των βιοτραπεζών και της πρόσβασης στις πλέον καινοτόμες θεραπείες, καθώς και τη σημασία της διάδοσης βέλτιστων πρακτικών μεταξύ των χωρών και των περιφερειών. Μία από τις κύριες προκλήσεις είναι οι ανισότητες όσον αφορά την πρόσβαση στην περίθαλψη για τον καρκίνο μεταξύ και εντός των χωρών και των περιφερειών της ΕΕ, καθώς και η ποιότητα ζωής των ασθενών. Ως εκ τούτου, η βελτίωση της πρόσβασης σε έγκαιρο προσυμπτωματικό έλεγχο, νέα διαγνωστικά εργαλεία και καινοτόμες θεραπείες για τον καρκίνο στις ευρωπαϊκές χώρες και περιφέρειες είναι ζωτικής σημασίας και απαιτεί επενδύσεις σε υποδομές, εξοπλισμό, ψηφιακό μετασχηματισμό της ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης, εργατικό δυναμικό στον τομέα της υγείας και νέα μοντέλα περίθαλψης. Ακόμη μία πρόκληση είναι η πρόσβαση σε οικονομικά προσιτές θεραπείες και ιατρικά προϊόντα, όπως και η ποιότητα της εξατομικευμένης υποστήριξης των ασθενών και η κοινωνική καινοτομία για τη στήριξη των φροντιστών.

γ)   Αποκατάσταση του ωκεανού και των υδάτων μας έως το 2030

Η ΕτΠ τονίζει ότι η αποκατάσταση της υγείας των ωκεανών και των υδάτων και η διασφάλιση της διαθεσιμότητας γλυκών υδάτων αποτελούν παγκόσμια ζητήματα που θα καθορίσουν τη μοίρα μας βραχυπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα. Τα προβλήματα ρύπανσης μπορούν να επιλυθούν μόνο με έμφαση στη διεθνή διάσταση, π.χ. στη διάσταση των θαλάσσιων λεκανών —όπως η Μεσόγειος, ο Ατλαντικός, η Βαλτική, ο Εύξεινος Πόντος και η λεκάνη απορροής του Δούναβη— και με ενίσχυση της συνεργασίας μεταξύ των περιφερειών. Ιδιαίτερη έμφαση πρέπει να δοθεί στην Αρκτική. Η ΕτΠ ζητεί η θάλασσα και τα ύδατα να αποτελέσουν μια νέα κοινή φιλοδοξία που θα τεθεί στο επίκεντρο της προσπάθειας για τόνωση του ευρωπαϊκού εγχειρήματος· τονίζει ότι η ειδική εστίαση στην έρευνα και τις τεχνολογίες καθαρού νερού και στην αποδοτικότερη υδροδότηση είναι ζωτικής σημασίας για την αποστολή, καθώς και για τη γαλάζια οικονομία των ωκεανών με έμφαση στην επιχειρηματικότητα, τον βιώσιμο τουρισμό, την απαλλαγή των θαλάσσιων μεταφορών από τις ανθρακούχες εκπομπές και τις υπεράκτιες ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Με αυτόν τον τρόπο θα δημιουργηθούν νέες εκτεταμένες ευκαιρίες για διασυνοριακή και πρωτοποριακή επιχειρηματική συνεργασία. Η ΕτΠ τονίζει την ανάγκη κινητοποίησης των πόλεων και των περιφερειών για τη δημιουργία ευρωπαϊκών δικτύων χάρη στα οποία θα συνασπίζονται τα τοπικά ναυτιλιακά οικοσυστήματα καινοτομίας γύρω από τις αξιακές αλυσίδες και τη δημιουργία καινοτομιών στις ναυτιλιακές βιομηχανίες·

δ)   Κλιματικά ουδέτερες και έξυπνες πόλεις

Η ΕτΠ τονίζει ότι η Ευρώπη χρειάζεται έξυπνες πρωτοπόρους πόλεις για να επινοήσουν επειγόντως και από κοινού νέες λύσεις και να μοιραστούν τα αποτελέσματα των πειραμάτων τους με άλλες πόλεις. Όλες οι πόλεις και οι περιφέρειες ανά την Ευρώπη πρέπει να κινητοποιηθούν και να υποστηριχθούν. Οι πρωτοπόρες πόλεις θα πρέπει να χρησιμεύσουν ως κόμβοι καινοτομίας που επινοούν από κοινού αναπαραγώγιμες και άμεσα εφαρμόσιμες λύσεις προς επέκταση σε όλες τις άλλες ευρωπαϊκές πόλεις κατά τη μετάβασή τους στην κλιματική ουδετερότητα έως το 2050. Οι πόλεις που έχουν υποβάλει αίτηση αλλά δεν έχουν επιλεγεί θα πρέπει να ομαδοποιούνται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή σε μια διευρυμένη ομάδα, ώστε να μπορούν να αξιοποιήσουν με πολλούς τρόπους την πρόοδο και τα αποτελέσματα των πρωτοπόρων πόλεων και να εφαρμόζουν άμεσα αναπαραγώγιμες λύσεις. Ήδη υφιστάμενα επιτυχημένα προγράμματα και έργα ή σχετικές «πράσινες πρωτοβουλίες» απαριθμούνται στην προσθήκη του σχεδίου υλοποίησης αυτής της αποστολής. Τα διδάγματα που αντλήθηκαν θα πρέπει να χρησιμοποιηθούν ως βάση για την κατάρτιση πολυεπίπεδων χαρτών πορείας προς την κλιματική ουδετερότητα των πόλεων. Θα πρέπει να δημιουργηθούν πολυπαραγοντικές κοινότητες μετασχηματισμού με κοινά μέσα, αποτρέποντας την κατά μόνας δράση κάθε κοινότητας. Η ΕτΠ επισημαίνει την προετοιμασία των συμβάσεων για το κλίμα από τις συμμετέχουσες πόλεις ως διαδικασία προσανατολισμένη στη ζήτηση, η οποία θα πρέπει να διευκολύνει την εξεύρεση λύσεων σε τοπικό επίπεδο, αλλά χρειάζεται ισχυρή στήριξη από το εθνικό και το περιφερειακό επίπεδο.

ε)   Μια ευρωπαϊκή συμφωνία για το έδαφος

Η ΕτΠ τονίζει την ανάγκη συστημικής σκέψης και διαχείρισης του μετασχηματισμού με τη βοήθεια κατάλληλων εργαλείων, συμπεριλαμβανομένης της έρευνας, της ανάπτυξης και της καινοτομίας και της μάθησης, προκειμένου να επιτευχθούν οι στόχοι της αποστολής για το έδαφος η οποία καλύπτει όλους τους τύπους χρήσης γης, καθώς και να διερευνηθούν νέες κατευθύνσεις για έναν πιο φιλόδοξο μετασχηματισμό της κοινής γεωργικής πολιτικής (ΚΓΠ) της ΕΕ. Με στόχο την αύξηση της ανθρακοδεσμευτικής γεωργίας και δασοπονίας, ο ανασχεδιασμός των συστημάτων γεωργικής παραγωγής και η δημιουργία διακρατικών συνεργατικών σχηματισμών ζωντανών εργαστηρίων είναι καίριας σημασίας για την επιτυχία της αποστολής αυτής. Η υποστήριξη της βιοποικιλότητας και της προτίμησης των πολιτών για βιολογικά δασικά προϊόντα και βιώσιμα τρόφιμα τοπικής προέλευσης αποτελούν απαραίτητες δράσεις σε αγροτικές και αστικές περιοχές. Ένα ακόμη σημαντικό σημείο είναι ο τρόπος με τον οποίο οι δασικές δραστηριότητες μπορούν να καταστούν ελκυστικές και οικονομικά βιώσιμες χωρίς την απώλεια κερδοφορίας με μέλημα τη στήριξη των στόχων της αποστολής για το έδαφος.

Ο ρόλος της ΕτΠ στη στήριξη ενός ευρωπαϊκού και παγκόσμιου μετασχηματισμού

58.

τονίζει ότι οι άνθρωποι ζουν και εργάζονται στις πόλεις και τις περιφέρειες και το σύνολο των δραστηριοτήτων των αποστολών της ΕΕ θα πρέπει να επικεντρώνονται στους ανθρώπους: από τους επιχειρηματικούς, πανεπιστημιακούς και κυβερνητικούς φορείς έως τους μεμονωμένους πολίτες κάθε ηλικίας και προέλευσης. Η ΕτΠ, το Κοινό Κέντρο Ερευνών και άλλοι σχετικοί φορείς γνωρίζουν διάφορες αποτελεσματικές και δοκιμασμένες τεχνολογίες για τη συμμετοχή των πολιτών, από τη διαδικασία επιχειρηματικής ανακάλυψης έως τα εργαστήρια κοινωνιακής καινοτομίας, που μπορούν να χρησιμοποιηθούν για τη διασφάλιση της συμμετοχής των πολιτών·

59.

δηλώνει έτοιμη να προσεγγίσει τις τοπικές κοινότητες για να βελτιώσει την ενημέρωσή τους σχετικά με τις αποστολές της ΕΕ και να τις βοηθήσει να συνεργαστούν με τους πολίτες και τις επιχειρήσεις της Ευρώπης·

60.

υπογραμμίζει ότι οι αποστολές της ΕΕ θα επιτύχουν μόνον εάν επισημανθεί η ανάγκη γεφύρωσης του χάσματος γνώσης και καινοτομίας στην Ευρώπη, καθώς και του χάσματος καινοτομίας μεταξύ Ευρώπης και ΗΠΑ. Η έμφαση πρέπει να δοθεί σε φιλόδοξα, συγκεκριμένα και χωρίς αποκλεισμούς ρεαλιστικά μέτρα με τη χρήση των αποτελεσμάτων της έρευνας, της ανάπτυξης και της καινοτομίας·

61.

τονίζει ότι οι νέες εξελίξεις στα της έρευνας, της ανάπτυξης και της καινοτομίας αποτελούν προϋπόθεση για την επιτυχία των αποστολών της ΕΕ. Αυτό συνεπάγεται νέες εκτεταμένες λύσεις για τη διασφάλιση της συμπληρωματικότητας και την προώθηση συνεργειών με τα ενωσιακά προγράμματα-πλαίσιο για την έρευνα και την καινοτομία, καθώς και με άλλα ενωσιακά και παγκόσμια προγράμματα και ταμεία. Ένα νέο βήμα είναι η πιλοτική εφαρμογή του συστήματος των κόμβων ΕΧΕ, το οποίο θα πρέπει να προωθεί τη χρήση όλων των σχετικών πρωτοβουλιών έρευνας, ανάπτυξης και καινοτομίας της ΕΕ ως βασικής συνιστώσας της χάραξης περιφερειακής πολιτικής·

62.

επισημαίνει ότι η υλοποίηση των αποστολών της ΕΕ θα ενισχύσει την τοπική και την περιφερειακή ηγεσία εντός της ΕΕ, αλλά και σε παγκόσμιο επίπεδο. Όσον αφορά την ενίσχυση του ρόλου των πόλεων και των περιφερειών στο πλαίσιο του συμφώνου των Δημάρχων και άλλων παγκόσμιων δικτύων, η ΕτΠ θα πρέπει να δημιουργήσει συνέργειες μεταξύ των αποστολών της ΕΕ και των δραστηριοτήτων και των εκστρατειών «Race to Zero» (Αγώνας δρόμου για μηδενικές εκπομπές) ή «Race to Resilience» (Αγώνας δρόμου για την ανθεκτικότητα) του ΟΗΕ για τους ΣΒΑ. Η ενίσχυση του παγκόσμιου ηγετικού ρόλου των πόλεων και των περιφερειών της ΕΕ μπορεί επίσης να συμβάλει στη στήριξη των προσπαθειών που καταβάλλει η ΕτΠ τόσο για την επίσημη αναγνώριση των υποεθνικών αρχών στο πλαίσιο της UNFCCC όσο και για την προετοιμασία της COP27·

Σύνοψη των κρίσιμων παραγόντων επιτυχίας

63.

υπενθυμίζει ότι η Ευρώπη πρέπει να ενισχύσει την παγκόσμια ανταγωνιστικότητά της με βάση τις γνώσεις, τις πανευρωπαϊκές εταιρικές σχέσεις, τις ικανότητες και τα ταλέντα της για το μέλλον, σύμφωνα με μια προσέγγιση χωρίς αποκλεισμούς η οποία δεν θα αφήνει κανέναν στον περιθώριο. Η Ευρώπη έχει την ευκαιρία να πρωτοστατήσει παγκοσμίως εφαρμόζοντας συνεργατικές πολιτικές για την επίτευξη των ΣΒΑ και καταπολεμώντας την κλιματική αλλαγή·

64.

τονίζει ότι η ανάληψη δράσης σε πραγματικές συνθήκες είναι ζωτικής σημασίας για τις αποστολές της ΕΕ. Η έρευνα είναι θεμελιώδης για την επινόηση νέων λύσεων και τον καθορισμό της βέλτιστης πορείας προς το μέλλον: οι κατάλληλες εφαρμογές είναι ζωτικής σημασίας για την επίτευξη αποτελεσμάτων. Οι αποστολές της ΕΕ θα είναι επιτυχείς με τη βοήθεια ενός ευνοϊκού τοπικού οικοσυστήματος. Αυτό δεν αφορά μόνο την τεχνολογία και την έρευνα, αλλά κυρίως μια ανθρωποκεντρική προσέγγιση για την ανάπτυξη ικανοτήτων, την αντιμετώπιση κινδύνων σε τοπικό επίπεδο και την πρόσβαση στους καλύτερους πανευρωπαϊκούς πόρους. Οι ανθρώπινη πτυχή της καινοτομίας είναι απαραίτητη για την εξεύρεση από κοινού βιώσιμων λύσεων·

65.

δηλώνει ότι οι αποστολές της ΕΕ είναι ουσιαστικής σημασίας για τη στήριξη του μετασχηματισμού της ΕΕ σε μια πιο πράσινη, υγιή, συμμετοχική και ανθεκτική ήπειρο. Για την επίτευξη αυτών των φιλόδοξων στόχων, κάθε αποστολή της ΕΕ χρειάζεται να λειτουργεί ως εκτεταμένο χαρτοφυλάκιο δράσεων. Αυτά τα ευρωπαϊκά χαρτοφυλάκια πρέπει να συγκροτηθούν με βάση ολοκληρωμένα περιφερειακά και τοπικά συντονισμένα χαρτοφυλάκια δράσεων, συμπεριλαμβανομένων ολοκληρωμένων ερευνητικών προγραμμάτων, μέτρων πολιτικής και νομοθετικών μέτρων και δραστηριοτήτων υλοποίησης σε τοπικό επίπεδο·

66.

υπογραμμίζει την ανάγκη συγχρηματοδότησης και στήριξης του καθημερινού έργου των πόλεων και των περιφερειών στους τομείς της δημιουργίας αξίας και της συγκριτικής μάθησης με στόχο την κλιμάκωση των βέλτιστων διαδικασιών και δράσεων για την καθημερινή ευημερία των πολιτών. Ο ρόλος των κοινοτήτων επίδειξης είναι να ενεργούν ως πρωτεργάτες, φορείς ανάπτυξης και δοκιμαστές στην πρώτη γραμμή της συστημικής αλλαγής προς όφελος όλων των άλλων.

67.

δηλώνει έτοιμη να συνεργαστεί με τις αποστολές τις ΕΕ για να καταστήσει ελκυστικές τις διαδικασίες συγκριτικής αξιολόγησης και μάθησης μεταξύ των πόλεων/περιφερειών επίδειξης και των υπολοίπων. Τα χρηματοδοτικά μέσα πρέπει να είναι ευέλικτα και καινοτόμα και να προωθούν τα πραγματικά συμφέροντα των πόλεων/περιφερειών·

68.

επισημαίνει ότι τα βασικά ερωτήματα αφορούν τον τρόπο με τον οποίο οι πόλεις και οι περιφέρειες μαθαίνουν να συντονίζουν τις απαραίτητες δραστηριότητες και τον τρόπο με τον οποίο οι δραστηριότητες προσελκύουν ιδιωτικές βιομηχανικές και άλλες επενδύσεις. Το δίκτυο κόμβων ΕΧΕ διασφαλίζει ιδανικά ότι τα τοπικά και τα περιφερειακά οικοσυστήματα έρευνας, ανάπτυξης και καινοτομίας καθίστανται αναπόσπαστο κομμάτι του πανευρωπαϊκού οικοσυστήματος έρευνας, ανάπτυξης και καινοτομίας·

69.

ζητεί καλύτερη κοινωνιακή και τεχνολογική προβλεψιμότητα και αυξημένη συνεργασία ως κρίσιμους παράγοντες επιτυχίας για την επιτάχυνση των βιομηχανικών και άλλων επενδύσεων με σκοπό την επίτευξη ουδέτερου ισοζυγίου άνθρακα και άλλων στόχων της αποστολής της ΕΕ. Η προσανατολισμένη στις αποστολές πολιτική εξυπηρετεί ικανοποιητικά την ενίσχυση της διάστασης από τη βάση προς την κορυφή στο μοναδικό σύστημα πολυεπίπεδης διακυβέρνησης της ΕΕ: τα διδάγματα που αντλήθηκαν μπορούν και πρόκειται να κοινοποιηθούν ενεργά σε όλα τα κράτη μέλη. Απαιτείται ουσιαστικότερη συνεκτίμηση και ενσωμάτωση των στόχων των αποστολών της ΕΕ κατά τη θέσπιση της μελλοντικής νομοθεσίας, για παράδειγμα όσον αφορά την τιμολόγηση των ανθρακούχων εκπομπών και τη δέσμη μέτρων προσαρμογής στον στόχο του 55 %·

70.

επισημαίνει ότι οι πιο πρόσφατες κατευθυντήριες γραμμές και τα σχέδια της ΕΕ όσον αφορά την πολιτική για τη βιομηχανία και την καινοτομία, καθώς και οι απαραίτητες νέες επιστημονικές και τεχνολογικές γνώσεις και καινοτομίες, πρέπει να συμπεριλαμβάνονται στις αποστολές της ΕΕ, να αναπτύσσονται και να μετουσιώνονται σε πραγματικές λύσεις και πρακτικές μέσω αποτελεσματικής διαχείρισης της γνώσης από τη βάση προς την κορυφή και άλλων δράσεων·

71.

αναγνωρίζει την ανάγκη δημιουργίας των ψηφιακών πλατφορμών των αποστολών της ΕΕ για την επιτάχυνση της μεταφοράς και της διαχείρισης γνώσεων, τη στήριξη της εικονικής συνεργασίας και της σύναψης κατάλληλων συμπράξεων, την απλοποίηση των διαδικασιών χρηματοδότησης κ.λπ. Οι πλατφόρμες αυτές θα πρέπει να δημιουργηθούν από κοινού με τους εκπροσώπους των πόλεων και των περιφερειών·

72.

συνοψίζει επισημαίνοντας ότι απαιτούνται νέες κατάλληλες και αποτελεσματικές εργασιακές διαδικασίες για τη διασφάλιση της επιτυχίας των αποστολών της ΕΕ. Οι εν λόγω διαδικασίες πρέπει να αντικατοπτρίζουν τα διδάγματα που αντλήθηκαν από την «Ανοικτή Καινοτομία 2.0» (Open Innovation 2.0), από διάφορες πρωτοβουλίες τετραπλής έλικας και από πολλές άλλες ακόμη για την από κοινού δημιουργία μιας ελκυστικής συμμετοχικής διακυβέρνησης επόμενης γενιάς. Χρειάζεται η συμμετοχή του συνόλου των πολιτών, από τους νέους έως τους ηλικιωμένους. Η δραστηριότητες της αποστολής θα πρέπει να εξετάζουν ποικίλες πτυχές των διαφόρων γενεών και να επινοούν καινοτόμους και υπεύθυνους τρόπους με στόχο την πραγμάτωση της δέσμευσης που απαιτείται για τη διαμόρφωση ενός βιώσιμου μέλλοντος για την Ευρώπη.

Βρυξέλλες, 27 Απριλίου 2022.

Ο Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής των Περιφερειών

Απόστολος ΤΖΙΤΖΙΚΩΣΤΑΣ


(1)  Σύνοδος ολομέλειας της ΕτΠ στις 27 Ιανουαρίου 2022, ψήφισμα με θέμα τη «Διάσκεψη για το Μέλλον της Ευρώπης» (ΕΕ C 270 της 13.7.2022, σ. 1).

(2)  Σύνοδος ολομέλειας της ΕτΠ, 1-2 Δεκεμβρίου 2021, Ψήφισμα σχετικά με το πρόγραμμα εργασία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για το 2022 (ΕΕ C 97 της 28.2.2022, σ. 1).

(3)  Ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο, την Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή και την Επιτροπή των Περιφερειών για τις ευρωπαϊκές αποστολές [COM(2021) 609 final].

(4)  Θεματολόγιο πολιτικής για τον Ευρωπαϊκό Χώρο Έρευνας — Επισκόπηση των δράσεων για την περίοδο 2022-2024, Ευρωπαϊκή Επιτροπή 2021.

(5)  Γνωμοδότηση της ΕτΠ με θέμα «Ορίζων Ευρώπη: το ένατο πρόγραμμα-πλαίσιο για την έρευνα και την καινοτομία» (COR-2018-03891) (ΕΕ C 461 της 21.12.2018, σ. 79).

(6)  Έκθεση στρατηγικής ανάλυσης προοπτικών 2021 της ΕΕ [COM (2021) 750 final].

(7)  Ένας νέος ΕΧΕ για την έρευνα και την καινοτομία [COM(2020) 628 final].

(8)  Ένας νέος ΕΧΕ για την έρευνα και την καινοτομία [COM(2020) 628 final].

(9)  Σύνοδος ολομέλειας της ΕτΠ της 1ης Ιουλίου 2021, Γνωμοδότηση με θέμα «Διαμορφώνοντας μια Ευρώπη ανθεκτική στην κλιματική αλλαγή — η νέα στρατηγική της ΕΕ για την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή» (ΕΕ C 440 της 29.10.2021, σ. 42).

(10)  IEA Energy Technology Perspectives 2020 (Προοπτικές Ενεργειακής Τεχνολογίας, ΔΟΕ).


5.8.2022   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 301/33


Γνωμοδότηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής των Περιφερειών με θέμα «Ευρωπαϊκή Αρχή Ετοιμότητας και Αντιμετώπισης Καταστάσεων Έκτακτης Υγειονομικής Ανάγκης»

(2022/C 301/06)

Εισηγητής:

ο κ. Christophe CLERGEAU (PES/FR), μέλος του περιφερειακού συμβουλίου Pays de la Loire

ΣΥΣΤΑΣΕΙΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ

Γενικές παρατηρήσεις

1.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή των Περιφερειών (ΕτΠ) υπενθυμίζει ότι, τον Μάρτιο του 2020, ο Πρόεδρός της κάλεσε την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τα κράτη μέλη να δημιουργήσουν έναν ευρωπαϊκό μηχανισμό έκτακτης ανάγκης στον τομέα της υγείας (1), και ότι την ιδέα αυτή ανέπτυξε η ΕτΠ στη γνωμοδότηση που εξέδωσε αργότερα, εντός του 2020 επίσης, με θέμα «Ένας ευρωπαϊκός μηχανισμός έκτακτης ανάγκης στον τομέα της υγείας» (2)· διαπιστώνει ότι η ανακοίνωση COM(2021) 576 final της Επιτροπής έχει αντλήσει την έμπνευσή της εν μέρει από τις πρωτοβουλίες αυτές.

Ο προβληματισμός σχετικά με τη σύσταση της Αρχής Ετοιμότητας και Αντιμετώπισης Καταστάσεων Έκτακτης Υγειονομικής Ανάγκης (HERA) διεξάγεται εν μέσω μιας συγκυρίας που σηματοδοτείται από τη συνέχεια της επιδημίας COVID-19 και η οποία μας παροτρύνει περισσότερο από ποτέ να αναγάγουμε την υγεία σε προτεραιότητα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ωστόσο, ο στόχος που επιδιώκεται με τη σύσταση της HERA είναι ευρύτερος και αφορά κάθε είδους κινδύνους για την ανθρώπινη υγεία, μεγάλης κλίμακας και/ή διασυνοριακούς, τόσο στη φάση ετοιμότητας όσο και στη φάση διαχείρισης κρίσεων, χωρίς να παραλείπονται και τα ζητήματα πρόληψης και ανθεκτικότητας των κοινωνιών και των περιοχών, και όλα αυτά στο ευρύτερο πλαίσιο του πολέμου στην Ουκρανία, ο οποίος έχει τεράστιο αντίκτυπο στις υπηρεσίες υγείας, τις υποδομές και τη διασυνοριακή συνεργασία που είχαν ήδη υποστεί σοβαρή πίεση και εξάντληση κατά τη χειρότερη περίοδο της πανδημίας COVID.

2.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή των Περιφερειών υποστηρίζει τη σύσταση της HERA ως αρχής αρμόδιας για την ετοιμότητα και τη διαχείριση των κρίσεων στον τομέα της υγείας, λαμβάνει δε παράλληλα υπόψη, αφενός, το γεγονός ότι τα κράτη μέλη είναι αρμόδια κατά πρώτο λόγο για την πρόληψη, τη δημόσια υγεία και την ιατροφαρμακευτική περίθαλψη και για την ετοιμότητα και τη διαχείριση των κρίσεων και, αφετέρου, τον σημαντικό ρόλο των περιφερειών, δεδομένου ότι, στα δύο τρίτα των κρατών μελών της ΕΕ, τα συστήματα υγείας είναι αποκεντρωμένα, σύμφωνα με διάφορες ρυθμίσεις. Τονίζει ότι απαιτείται μια συνολική θεώρηση της προστασίας του πληθυσμού —ενώ η δράση της Επιτροπής εξακολουθεί να είναι κατακερματισμένη, με πλήθος κέντρων λήψης αποφάσεων—, και ότι η Ένωση πρέπει να προσφέρει στήριξη στα κράτη και στις περιφέρειες.

3.

Οι κρίσεις στον τομέα της υγείας, ανεξαρτήτως προέλευσης, συνιστούν κίνδυνο για τις πληθυσμιακές ομάδες, τις οποίες πλήττουν κατά πολύ άνισο τρόπο, αλλά και κίνδυνο για την ίδια την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση, εάν αυτή δεν είναι σε θέση να ανταποκριθεί με ταχύτητα, αποτελεσματικότητα, συνέπεια και αλληλεγγύη. Η κρίση της νόσου COVID-19 αποτέλεσε δοκιμασία για την αλληλεγγύη μεταξύ Ευρωπαίων, την ακεραιότητα της εσωτερικής αγοράς και τη συνεργασία στον χώρο Σένγκεν. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή των Περιφερειών εκτιμά ότι η κρίση έδειξε επίσης πως οι στόχοι ασφάλειας της υγείας στην Ένωση και προστασίας του πληθυσμού «δεν μπορούν να επιτευχθούν επαρκώς από τα κράτη μέλη, τόσο σε κεντρικό όσο και σε περιφερειακό και τοπικό επίπεδο» και ότι, συνεπώς, η αυξημένη παρέμβαση της Ένωσης στον τομέα αυτόν δεν αντιβαίνει στην αρχή της επικουρικότητας (3).

4.

Η διαχείριση των συστημάτων υγείας και περίθαλψης αποτελεί εθνική αρμοδιότητα, όμως η Ευρωπαϊκή Επιτροπή καλείται να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στην προστασία της υγείας του πληθυσμού και τη διαφύλαξη της ενιαίας αγοράς, σύμφωνα με τις Συνθήκες, οι οποίες περιλαμβάνουν την προστασία της υγείας των ανθρώπων ως βασική απαίτηση και της αναθέτουν την προστασία του κοινοτικού κεκτημένου. Η παρέμβαση αυτή πρέπει να πραγματοποιηθεί σε στενή συνεργασία με τα κράτη μέλη και νομιμοποιεί την ενεργό συμμετοχή του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή των Περιφερειών έχει σκοπό να εκθέσει δυναμικά την άποψή της για τον προβληματισμό αυτόν, καταρχάς επειδή, σε περίπτωση κρίσης, η τοπική δράση έχει καθοριστική σημασία για την εξασφάλιση της προστασίας του πληθυσμού, κατόπιν επειδή πολλές περιφέρειες ασκούν σημαντικές αρμοδιότητες στον τομέα της υγείας, και τέλος επειδή η στήριξη της καινοτομίας και της βιομηχανίας από μέρους των περιφερειών συνιστά καίριο στοιχείο για τη διαθεσιμότητα αντίμετρων για την αντιμετώπιση των κρίσεων.

Το πεδίο παρέμβασης της HERA, η διαχείρισή της και η πορεία ενίσχυσής της

5.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή των Περιφερειών υποστηρίζει την πρόταση της Επιτροπής να οριστεί πολύ ευρύ πεδίο παρέμβασης της HERA, με παράλληλο σεβασμό των αρμοδιοτήτων των άλλων υφιστάμενων οργάνων (4). Στόχος είναι η αντιμετώπιση απειλών κατά της ανθρώπινης υγείας που μπορεί να είναι φυσικές, τυχαίες ή εσκεμμένες, μεταξύ άλλων ως αποτέλεσμα τρομοκρατικών ενεργειών, και να είναι πανδημικής, βιολογικής, περιβαλλοντικής, πυρηνικής ή άγνωστης προέλευσης·

6.

Τονίζει ότι, πέρα από το πεδίο παρέμβασης, πολύ ευρύ είναι και το πεδίο δραστηριοτήτων της HERA, εφόσον περιλαμβάνει τον εντοπισμό και την ανάλυση των κινδύνων πριν από τις κρίσεις, την προώθηση προληπτικών δράσεων, την ενίσχυση της ικανότητας κάθε κοινωνίας και τόπου να αντιμετωπίζουν τις κρίσεις, τον προσδιορισμό σεναρίων διαχείρισης με τις κατάλληλες αντιδράσεις, την ενίσχυση των οικοσυστημάτων της βιομηχανίας και της έρευνας και καινοτομίας (Ε&Κ) ώστε να μπορούν να αναπτύσσουν και να παράγουν τα κατάλληλα αντίμετρα, και τέλος την εξασφάλιση της διαθεσιμότητας των εν λόγω αντίμετρων σε όλους τους δήμους και τις περιφέρειες της Ένωσης και για το σύνολο του πληθυσμού.

7.

Λαμβάνοντας υπόψη τις τεράστιες αυτές προκλήσεις, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή των Περιφερειών ανησυχεί για την ικανότητα της HERA να ανταποκριθεί στα καθήκοντά της.

8.

Η σύσταση της HERA υπό τη μορφή εσωτερικής υπηρεσίας της Επιτροπής πρέπει να εκληφθεί ως ρεαλιστική επιλογή, που επιτρέπει την ταχεία πρόοδο και τον καλύτερο δυνατό συντονισμό των διαφόρων δραστηριοτήτων της Επιτροπής, αλλά η επιλογή αυτή θα έπρεπε να είναι προσωρινή και να αναθεωρηθεί σε εύθετο χρόνο. Το καθεστώς εσωτερικής υπηρεσίας της Επιτροπής δεν πρέπει να παρεμποδίζει την πρόσληψη του ειδικευμένου προσωπικού υψηλού επιπέδου που απαιτείται για την επίτευξη ετοιμότητας ενόψει κρίσεων στον τομέα της υγείας και για τη διαχείρισή τους. Σημαντικό είναι να διασφαλιστεί η αυτονομία στη λήψη αποφάσεων σύμφωνα με τις αρχές της επικουρικότητας και της αναλογικότητας, η οποία είναι αναγκαία για την ανάλυση των κινδύνων με πλήρη ανεξαρτησία και για την άμεση λήψη των αναγκαίων μέτρων ώστε να προστατευτούν οι ανθρώπινες ζωές.

9.

Το σχέδιο δράσης για το 2022 που δημοσιεύτηκε στις 10 Φεβρουαρίου προβλέπει ετήσιο προϋπολογισμό ύψους 1,3 δισεκατ. ευρώ, που αποτελεί μεν θετικό σημάδι, αλλά δεν συνάδει με τις δημοσιονομικές προβλέψεις ύψους 6 δισεκατ. ευρώ για 6 έτη. Η εξέταση αυτού του ετήσιου προϋπολογισμού καταδεικνύει, κατά πρώτον, τη σημαίνουσα βαρύτητα που έχει η αγορά αντίμετρων και η δημιουργία και διαχείριση ευρωπαϊκών αποθεμάτων (675,5 εκατ. ευρώ), χωρίς να αναφέρεται ο αντίκτυπος στη χρηματοδότηση των άλλων δράσεων πολιτικής προστασίας στην Ευρώπη, κατά δεύτερον, η στήριξη της νέας παραγωγικής ικανότητας (160 εκατ. ευρώ) και, κατά τρίτον, τα ερευνητικά προγράμματα στο πλαίσιο του προγράμματος «Ορίζων Ευρώπη» (350 εκατ. ευρώ), τα περισσότερα από τα οποία δεν είναι νέα. Αυτό αφήνει μόνο 100 εκατ. ευρώ για τις δράσεις πρόληψης κινδύνων και προσαρμογής των συστημάτων υγείας.

10.

Ο τρόπος διαχείρισης της HERA συνιστά ένα τρίτο αδύναμο σημείο. Η διαχείριση της HERA ανατίθεται αποκλειστικά στην Επιτροπή και τα κράτη μέλη, ενώ το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο περιορίζεται σε ρόλο παρατηρητή, από τα δε μόνιμα όργανα της HERA αποκλείονται όλοι οι ενδιαφερόμενοι φορείς, οι δήμοι και οι περιφέρειες, καθώς και οι παράγοντες της κοινωνίας των πολιτών. Η διαχείριση αυτή δεν είναι ούτε κατάλληλη ούτε αποτελεσματική, δεδομένου ότι η ετοιμότητα και η διαχείριση των κρίσεων απαιτεί τη συμμετοχή μεγάλης ποικιλίας φορέων και αρμοδιοτήτων. Οι δήμοι και οι περιφέρειες, οι επαγγελματίες της υγείας σε όλο το φάσμα τους, οι ενώσεις ασθενών, άλλοι βασικοί παράγοντες της επιστήμης και της έρευνας, οι μη κυβερνητικές οργανώσεις (ΜΚΟ) στον τομέα της υγείας και της αλληλεγγύης, είναι απολύτως καθοριστικοί παράγοντες για την επιτυχή αντιμετώπιση των κρίσεων και πρέπει να λαμβάνονται πλήρως υπόψη. Τουλάχιστον, οι διάφοροι ενδιαφερόμενοι φορείς θα έπρεπε να είναι μόνιμα μέλη του συμβουλευτικού φόρουμ, το οποίο θα έπρεπε να μπορεί να υποβάλλει συστάσεις στα διευθυντικά όργανα της HERA και να συμμετέχει στις διάφορες πτυχές της δραστηριότητάς της.

11.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή των Περιφερειών αναγνωρίζει την υπεροχή των εθνικών αρμοδιοτήτων και την καίρια σημασία του κοινού έργου της Επιτροπής και των κρατών μελών, αλλά ζητά από το Συμβούλιο και την Επιτροπή να ξαναβρούν τον δρόμο για μια ανοιχτή και χωρίς αποκλεισμούς μέθοδο συντονισμού με τους ενδιαφερόμενους φορείς και να αναγνωρίσουν στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και στους εκπροσώπους της τοπικής αυτοδιοίκησης τη θέση που τους αρμόζει, ανεξάρτητα από νομικές εκτιμήσεις.

12.

Η επιχειρησιακή δράση της HERA φαίνεται να επικεντρώνεται στην προμήθεια των ιατρικών αντίμετρων. Ωστόσο, στη διαχείριση κρίσεων συμπεριλαμβάνονται πολλές άλλες πτυχές, ιδίως στους τομείς της πρόληψης και της πολιτικής προστασίας. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή των Περιφερειών εκτιμά ότι ο όρος αντίμετρα πρέπει να καλύπτει όλα τα φάρμακα και τα φαρμακευτικά προϊόντα, συμπεριλαμβανομένων των δραστικών ουσιών τους, καθώς και όλα τα αντιβιοτικά, τα εμβόλια, τις διαγνωστικές εξετάσεις και δοκιμές, τα ιατροτεχνολογικά προϊόντα και συσκευές, τα μέσα ατομικής προστασίας, τον νοσοκομειακό και τοπικό εξοπλισμό, αλλά και τα πληροφορικά συστήματα και τα συστήματα παρακολούθησης για τα λοιμώδη νοσήματα και τους νεοεμφανιζόμενους ρύπους. Όλοι αυτοί οι πόροι είναι όντως απαραίτητοι για την αντιμετώπιση των κρίσεων και την προστασία του πληθυσμού και της υγείας του·

13.

Ζητά να αποδοθεί η ίδια σημασία στην ανάπτυξη της ανθεκτικότητας των κοινωνιών και μιας κοινής νοοτροπίας για τη διαχείριση των κρίσεων και των καταστροφών. Σε αυτό το πλαίσιο, πρέπει να δοθεί μεγαλύτερη στήριξη στον μηχανισμό πολιτικής προστασίας της Ένωσης, και όχι να υπονομευθεί ο προϋπολογισμός του λόγω της δημιουργίας της HERA. Η παρουσία του όρου «έκτακτη ανάγκη» στον τίτλο της HERA δεν πρέπει να δημιουργήσει σύγχυση ούτε να προκαλέσει επικαλύψεις από την HERA των διαδικασιών διαχείρισης κρίσεων που έχουν ήδη αναπτυχθεί εντός του μηχανισμού πολιτικής προστασίας της Ένωσης, ο ακρογωνιαίος λίθος του οποίου είναι το Κέντρο Συντονισμού Αντιμετώπισης Εκτάκτων Αναγκών (ΚΣΑΕΑ) της Επιτροπής. Απαιτείται ισχυρότατος συντονισμός και σαφής κατανομή αρμοδιοτήτων μεταξύ των δύο αυτών εργαλείων της Επιτροπής, θα μπορούσε δε στο μέλλον να επιχειρηθεί προσέγγιση των δύο εργαλείων. Ομοίως, απαιτείται οριοθέτηση μεταξύ των δράσεων της αναθεωρημένης νομοθετικής πράξης σχετικά με τις διασυνοριακές απειλές κατά της υγείας, η οποία αποτελεί επί του παρόντος αντικείμενο διαπραγμάτευσης μεταξύ του Συμβουλίου και του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, και των καθηκόντων του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Φαρμάκων (ΕΜΑ) και, ιδίως, του Ευρωπαϊκού Κέντρου Πρόληψης και Ελέγχου Νόσων (ECDC)·

14.

Η κατάστρωση του πολυετούς στρατηγικού σχεδίου της HERA έχει απόλυτη προτεραιότητα και πρέπει να συμμετάσχουν σ’ αυτήν το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, οι δήμοι και οι περιφέρειες, καθώς και οι ενδιαφερόμενοι φορείς. Στο σχέδιο θα πρέπει να καθορίζεται το αναγκαίο επίπεδο πόρων ώστε να μπορεί η HERA να επιτελεί αποτελεσματικά τις διάφορες αποστολές της, να περιγράφονται τα στάδια ενίσχυσης της θέσης της και να προβλέπονται δείκτες παρακολούθησης. Θα πρέπει επίσης να διευκρινίζονται οι διαδικασίες συνεργασίας μεταξύ της HERA και των λοιπών εργαλείων παρέμβασης της ΕΕ, όπως ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Φαρμάκων (EMA), το Ευρωπαϊκό Κέντρο Πρόληψης και Ελέγχου Νόσων (ECDC) και ο μηχανισμός πολιτικής προστασίας, και να υποδεικνύεται πώς θα μπορέσουν να ενισχυθούν και αυτά τα εργαλεία ώστε να επιτελούν πλήρως τον ρόλο τους, σε συντονισμό με την HERA.

Προετοιμασία της Ευρώπης για κρίσεις και καταστροφές και αποτελεσματική προστασία όλου του πληθυσμού σε όλους τους δήμους και τις περιφέρειες της Ένωσης

15.

Η εμπειρία της πανδημίας COVID 19 δείχνει ότι δεν υπάρχει αποτελεσματική δράση χωρίς κοινή ανταπόκριση σε ευρωπαϊκή κλίμακα, η οποία πρέπει να προσαρμόζεται στις εκάστοτε ανάγκες και συνθήκες σε εθνικό, περιφερειακό και τοπικό επίπεδο. Η HERA πρέπει να μεριμνήσει επίσης για μια αυξημένη και συγκλίνουσα φιλοδοξία σε ευρωπαϊκό επίπεδο όσον αφορά την προστασία του πληθυσμού από τις κρίσεις. Σήμερα, αντιθέτως, η νόσος COVID-19 αναδεικνύει τις ανισότητες μεταξύ των διαφόρων περιοχών και τις κοινωνικές ανισότητες ως προς την πρόσβαση στην περίθαλψη και στον εμβολιασμό, οι οποίες υπονομεύουν την αντιμετώπιση των κρίσεων στον τομέα της υγείας και θέτουν σε κίνδυνο την Ευρώπη στο σύνολό της.

16.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή των Περιφερειών επιθυμεί να διενεργήσει η HERA ανάλυση της ευπάθειας κάθε περιοχής και πληθυσμού απέναντι στις κρίσεις στον τομέα της υγείας. Αυτό το έργο μελέτης των ευάλωτων σημείων πρέπει να λαμβάνει υπόψη τη διαθεσιμότητα αποθεμάτων σε ολόκληρη την Ευρώπη, καθώς και την επιχειρησιακή ικανότητα για κάλυψη του συνόλου του πληθυσμού, κατά προτεραιότητα δε των ομάδων με πιο ευαίσθητη υγεία και εκείνων που ζουν σε κατάσταση αποκλεισμού και επισφάλειας. Θα πρέπει επίσης να εξετάσει την ικανότητα των συστημάτων υγείας, των νοσοκομείων και άλλων ιδρυμάτων υγείας να αυξάνουν την ικανότητά τους σε περίπτωση κρίσης, ώστε να διατηρούν στο μέτρο του δυνατού την προγραμματισμένη περίθαλψη, ενώ παράλληλα θα υποδέχονται τους πρόσθετους λόγω της κρίσης ασθενείς.

17.

Ως εκ τούτου, θεωρεί απαραίτητο να αναπτύξει η HERA, σε σύμπραξη με τα άλλα αρμόδια όργανα της ΕΕ, έναν πίνακα αποτελεσμάτων για τα ευάλωτα σημεία στην ασφάλεια της υγείας και να εκπονήσει, από κοινού με τα κράτη μέλη και τις περιφέρειες, προγράμματα αντίδρασης στα διάφορα είδη έκτακτης ανάγκης και προσομοίωσης ακραίων καταστάσεων για τα συστήματα υγείας. Με βάση τα αποτελέσματα των προσομοιώσεων, το Συμβούλιο και η Επιτροπή θα πρέπει να καταρτίσουν συστάσεις προς τα κράτη μέλη και τις περιφέρειες, οι οποίες θα πρέπει να παρακολουθούνται, ώστε να ενισχύσουν τα συστήματα υγείας τους, καθώς και τις ικανότητες απόκρισης στον τομέα της υγείας των περιοχών και την ισότιμη προστασία των διαφόρων πληθυσμιακών ομάδων όταν αυτό αποδεικνύεται αναγκαίο.

18.

Ομοίως, η HERA θα πρέπει να συμβάλει ώστε να αναπτυχθούν ερευνητικά προγράμματα στο πλαίσιο του προγράμματος «Ορίζων Ευρώπη» σχετικά με την παρέμβαση υπέρ των πλέον ευάλωτων μερίδων του πληθυσμού (άτομα σε κατάσταση φτώχειας και αποκλεισμού, μειονότητες, πρόσφυγες, γυναίκες θύματα βίας, ηλικιωμένοι και άτομα με αναπηρία, άτομα με παράγοντες συννοσηρότητας κ.λπ.), για τις οποίες η εμπειρία από τη νόσο COVID-19 δείχνει ότι συχνά είναι τα πρώτα θύματα. Αυτά τα ερευνητικά προγράμματα θα πρέπει επίσης να μελετήσουν ειδικά τις ανισότητες όσον αφορά την πρόσβαση των ηλικιωμένων ατόμων στην υγεία, την ψυχική υγεία παιδιών και νέων, τη συμπληρωματικότητα μεταξύ νοσοκομείου και υγειονομικής περίθαλψης εγγύτητας, καθώς και τις καινοτομίες, κυρίως τις ψηφιακές, στον τρόπο οργάνωσης των συστημάτων υγείας. Πρέπει πάντα να ενσωματώνουν μια προσέγγιση με γνώμονα το φύλο, ώστε να διασφαλίζεται ότι λαμβάνονται δεόντως υπόψη οι ανάγκες των γυναικών.

19.

Η προετοιμασία του πληθυσμού για μελλοντικές καταστροφές και επιδημίες συνιστά καίρια πρόκληση, στην αντιμετώπιση της οποίας η HERA οφείλει να προσφέρει τη συμβολή της. Χρειαζόμαστε επίσης, σε ευρωπαϊκό επίπεδο, ενίσχυση και συντονισμό των προγραμμάτων πρόληψης στον τομέα της δημόσιας υγείας, προώθησης της υγείας, καθώς και καταπολέμησης του ψηφιακού χάσματος και της παραπληροφόρησης. Αυτές οι ενέργειες πρόληψης στον τομέα της υγείας πρέπει να έχουν οριζόντιο χαρακτήρα σε όλες τις δημόσιες πολιτικές. Η παρέμβαση της HERA πρέπει να εντάσσεται σε μια πιο φιλόδοξη ευρωπαϊκή πολιτική πρόληψης, που θα καθορίζεται στο πλαίσιο του προγράμματος «Η ΕΕ για την υγεία» (EU4Health), το δε εν λόγω πρόγραμμα θα πρέπει να ενισχυθεί ώστε να λαμβάνει καλύτερα υπόψη τα ζητήματα ψυχικής υγείας, αναπηρίας και αντιμετώπισης των χρόνιων ασθενειών.

20.

Πρέπει επίσης να αντληθούν συγκεκριμένα διδάγματα από την κρίση της νόσου COVID 19 και από τον πόλεμο στην Ουκρανία μέσω ερευνητικών δράσεων. Ως εκ τούτου, θα πρέπει να ληφθούν μέτρα με στόχο την ταχεία ανταπόκριση των συστημάτων υγείας και την ταχεία ανάπτυξη επιτόπου των αντίμετρων (αρθρωτά νοσοκομεία, κινητά και απλουστευμένα ιατροτεχνολογικά μηχανήματα, κινητές ιατρικές μονάδες, «μικρά» κέντρα εμβολιασμού, κινητοποίηση επαρκούς ειδικευμένου ιατρικού προσωπικού κ.λπ.).

21.

Ιδιαίτερη προσοχή θα πρέπει να δοθεί στις ειδικές προκλήσεις των απομονωμένων αγροτικών περιοχών, των ορεινών περιοχών και των εξόχως απόκεντρων περιφερειών. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι αυτή η δέσμη δράσεων είναι ουσιαστικά ανύπαρκτη στο πρόγραμμα εργασίας της HERA για το 2022, γεγονός για το οποίο η Ευρωπαϊκή Επιτροπή των Περιφερειών εκφράζει την απογοήτευσή της και ζητεί να επανεξεταστεί το συγκεκριμένο ζήτημα από το 2023.

22.

Κατά τη γνώμη της Επιτροπής των Περιφερειών, αυτό το σύνολο δράσεων δεν υπονομεύει τις αρμοδιότητες των κρατών μελών· αντιθέτως μάλιστα αντιπροσωπεύει μια ευκαιρία για το κάθε κράτος μέλος, σε συντονισμό με τις περιφέρειες, ώστε να γίνει αποτελεσματικότερο ως προς την προστασία του πληθυσμού του.

23.

Μια λεπτομερής ανάλυση από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή όσον αφορά τις δαπάνες για την υγεία που εκτελούνται στο πλαίσιο των ταμείων συνοχής και του μηχανισμού ανάκαμψης και ανθεκτικότητας κατά τα έτη της πανδημίας θα μπορούσε να είναι χρήσιμη για τη διαχείριση μελλοντικών κρίσεων. Επίσης, θα μπορούσαν να αναδειχθούν οι εθνικές, περιφερειακές και τοπικές ορθές πρακτικές κατά τον σχεδιασμό μελλοντικών δράσεων πρόληψης και διαχείρισης κρίσεων στον τομέα της υγείας.

24.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή των Περιφερειών ζητά τα έξοδα ενίσχυσης του συστήματος υγείας και ετοιμότητας για τις κρίσεις, τα οποία κατ’ ανάγκη θα αυξηθούν, να τυγχάνουν ειδικής προσέγγισης στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου και να είναι διαρκώς επιλέξιμα για χρηματοδότηση από τα ταμεία της πολιτικής για τη συνοχή, ως συνέχεια της πρωτοβουλίας επενδύσεων για την αντιμετώπιση του κορονοϊού. Εκφράζει την ανησυχία της για το γεγονός ότι οι δαπάνες για την υγεία αντιπροσωπεύουν μέχρι στιγμής μόνο ένα πολύ μικρό μερίδιο του σχεδίου ανάκαμψης και ζητά αυξημένη στήριξη για την ανθεκτικότητα και τον εξοπλισμό των δήμων και των περιφερειών στον τομέα της υγείας και της πολιτικής προστασίας.

25.

Υπενθυμίζει ότι οι δήμοι και οι περιφέρειες, από κοινού με την Ένωση και τα κράτη μέλη, καλούνται να διαδραματίσουν ενεργό ρόλο στην ανάπτυξη των νέων προσεγγίσεων όσον αφορά την προστασία του πληθυσμού. Αυτό ισχύει ακόμη περισσότερο στις περιπτώσεις όπου υπέχουν ειδικές αρμοδιότητες σε θέματα υγείας και όπου διαχειρίζονται το νοσοκομειακό σύστημα και το σύστημα υγείας. Ο ρόλος αυτός πρέπει να αναγνωρίζεται σε εθνικό και σε ευρωπαϊκό επίπεδο, σύμφωνα με την αρχή της ενεργού επικουρικότητας.

Διδάγματα που πρέπει να αντληθούν από τον πόλεμο στην Ουκρανία

26.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή των Περιφερειών εκφράζει την ικανοποίησή της για τη συμμετοχή της HERA στην εκστρατεία εμβολιασμού των Ουκρανών προσφύγων στην ΕΕ και για τη στήριξή της στον μηχανισμό πολιτικής προστασίας της ΕΕ, ο οποίος εξασφαλίζει εμβόλια για τα παιδιά και άλλα βασικά ιατρικά εφόδια χάρη στη στήριξη της φαρμακευτικής βιομηχανίας και των υπουργείων υγείας.

27.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή των Περιφερειών θεωρεί ότι ο πόλεμος στην Ουκρανία αποτελεί ισχυρή υπενθύμιση ότι η Ευρώπη πρέπει να είναι προετοιμασμένη για κάθε είδους κρίσεις: όπως η νόσος COVID-19 έπληξε τα εδάφη μας χωρίς προειδοποίηση, έτσι και η ένοπλη σύρραξη στην άμεση γειτονία της ΕΕ δεν ήταν αναμενόμενη. Ο αντίκτυπός της στα συστήματα υγείας, ιδίως στην Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη, αυξάνεται συνεχώς και πρέπει να παρακολουθείται στενά προκειμένου να μην φτάσει η κατάσταση σε οριακό σημείο. Οι ικανότητες ανάλυσης και πρόβλεψης της HERA πρέπει να αναπτυχθούν γοργά προκειμένου να διασφαλιστεί ότι η επόμενη επικείμενη καταστροφή δεν θα καταλάβει εξαπίνης την Ευρωπαϊκή Ένωση.

28.

Ως εκ τούτου, επιβεβαιώνει ότι πρέπει να δοθεί προτεραιότητα, σε όλα τα κράτη μέλη και σε όλες τις περιφέρειες της ΕΕ, στην ενίσχυση της ικανότητας των συστημάτων υγείας να προσαρμόζονται γρήγορα σε απρόβλεπτα γεγονότα. Υπό την έννοια αυτή, ο «πίνακας δεικτών της ευπάθειας όσον αφορά την υγειονομική ασφάλεια» και τα προγράμματα «προσομοίωσης ακραίων καταστάσεων» για τα συστήματα υγείας αποτελούν περισσότερο από ποτέ δράσεις προτεραιότητας.

29.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή των Περιφερειών εφιστά την προσοχή στον κίνδυνο έκθεσης σε ακτινοβολίες που οφείλονται σε πιθανές ζημίες στις μη στρατιωτικές πυρηνικές υποδομές και στη διακοπή των θεραπειών των χρόνιων ασθενειών, συμπεριλαμβανομένου του καρκίνου και του HIV (η Ουκρανία παρουσιάζει ένα από τα υψηλότερα ποσοστά επιπολασμού του HIV στην Ευρώπη)· οι κίνδυνοι αυτοί είναι επίσης πιθανό να επηρεάσουν τα συστήματα υγείας των χωρών υποδοχής.

30.

Ο πόλεμος στην Ουκρανία, που οδήγησε στην άφιξη εκατομμυρίων μη εμβολιασμένων ανθρώπων στην ΕΕ, αποτελεί κίνητρο για την ενίσχυση της διεθνούς συνεργασίας ως προς την πρόσβαση στα αντίμετρα, και ιδίως στα εμβόλια, πρωτίστως στις γειτονικές μας χώρες. Ως εκ τούτου, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή των Περιφερειών ανησυχεί για την ανεπάρκεια αυτών των δράσεων στο πλαίσιο του προγράμματος εργασίας της HERA για το 2022.

Βιομηχανική πολιτική και πολιτική δημόσιων προμηθειών στην υπηρεσία της υγείας

31.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή των Περιφερειών χαιρετίζει τις πρωτοβουλίες που έχουν αναληφθεί από την αρχή της κρίσης ώστε να επιταχυνθεί η διαθεσιμότητα των αντίμετρων, καθώς και το σχέδιο κανονισμού του Συμβουλίου σχετικά με τα μέτρα διαχείρισης κρίσεων. Εντούτοις, εκτιμά ότι οι υφιστάμενες προτάσεις δεν συγκροτούν ακόμη έναν επαρκή μηχανισμό για την επίτευξη αποτελεσματικής ετοιμότητας για τις κρίσεις στον τομέα της υγείας.

32.

Τονίζει ότι απαιτείται μια πολιτική βιομηχανίας και καινοτομίας πριν από την εκδήλωση κρίσεων, καθώς και ότι αποτελεί επιτακτική ανάγκη η διαμόρφωση ενός νέου πλαισίου ρύθμισης και παρέμβασης ώστε να καταστεί δυνατή η αυτοδυναμία της ΕΕ στον τομέα της υγείας και η ικανότητά της για εκβιομηχάνιση των προϊόντων έρευνας και καινοτομίας (Ε&Κ).

33.

Πιστεύει ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση πρέπει να εφοδιαστεί με τα αναγκαία μέσα ώστε να παράγει στο έδαφός της τα «βασικά» αντίμετρα, τα οποία είναι σε μεγάλο βαθμό κοινά για τη διαχείριση διαφόρων ειδών κρίσεων. Η παραγωγή στην Ευρώπη των εν λόγω φαρμάκων, συμπεριλαμβανομένων των δραστικών ουσιών τους, ιατροτεχνολογικών προϊόντων, δοκιμών, διαγνωστικών μέσων και «βασικών» εξοπλισμών απαιτεί μια αποφασιστική πολιτική δημόσιων προμηθειών, ενδεχομένως με υψηλότερο κόστος προμήθειας. Δεν υπάρχει τίποτα σήμερα που να μας επιτρέπει να κατανοήσουμε πώς οι ευρωπαϊκοί κανόνες και αρχές δράσης θα οδηγήσουν στην επίτευξη του καθοριστικού αυτού στόχου.

34.

Ανησυχεί έντονα για τις δυσχέρειες που αντιμετωπίζουν πολλές επιχειρήσεις οι οποίες πραγματοποίησαν επενδύσεις στην αρχή της κρίσης για την αντιμετώπιση των ελλείψεων, κατόπιν αιτήματος των δημόσιων αρχών, και σήμερα έχουν εγκαταλειφθεί έναντι της πραγματοποίησης αγορών εκτός ΕΕ. Εκτιμά ότι δεν αντλήθηκαν τα διδάγματα της κρίσης και ότι το ζήτημα αυτό πρέπει να αντιμετωπιστεί επειγόντως. Ειδικότερα, ζητά τα στρατηγικά εθνικά και ευρωπαϊκά αποθέματα να δημιουργούνται και να ανανεώνονται, όποτε αυτό είναι δυνατό, με προϊόντα που παράγονται στην Ευρώπη.

35.

Συνεπώς, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή των Περιφερειών ζητά από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να μελετήσει και να προτείνει ένα κατάλληλο νομικό πλαίσιο, το οποίο θα επιτρέπει παρεκκλίσεις από τους κανόνες περί κρατικών ενισχύσεων και δημόσιων προμηθειών, ιδίως όσον αφορά τα «βασικά» αντίμετρα. Αυτό που ισχύει σήμερα στον τομέα των ημιαγωγών (ευρωπαϊκή πράξη για τα μικροκυκλώματα) θα πρέπει να μπορεί να εξεταστεί και για τον τομέα της υγείας.

36.

Το νέο νομικό πλαίσιο θα πρέπει να θεσπίζει πιο ευέλικτους κανόνες δημόσιων προμηθειών, ιδίως για τα καινοτόμα προϊόντα, να ενισχύει τον έλεγχο των ξένων επενδύσεων και να καθιστά δυνατές επαρκείς άμεσες ενισχύσεις ώστε να συμβάλλουν αποτελεσματικά στην επιτάχυνση της ανάπτυξης και την εμπορευματοποίηση των ιατρικών καινοτομιών, όπως τα εμβόλια. Είναι γεγονός ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν μπορεί σήμερα, για νομικούς λόγους, να πραγματοποιεί παρεμβάσεις όπως αυτές του Ηνωμένου Βασιλείου ή των Ηνωμένων Πολιτειών (ΗΠΑ), πράγμα που υπονομεύει την πρόσβασή της στα εμβόλια.

37.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή των Περιφερειών εκφράζει την ανησυχία της για τον χαμένο χρόνο και τη λύπη της για το γεγονός ότι η δημοσίευση του προγράμματος εργασίας της HERA για το 2022 δεν συνοδεύτηκε από τη δρομολόγηση κάποιας πρωτοβουλίας στην κατεύθυνση αυτή, και καλεί την Επιτροπή να υποβάλει σύντομα πρόταση στο Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο.

38.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή των Περιφερειών λαμβάνει γνώση των πρόσφατων εξελίξεων σε θέματα διάρθρωσης της έρευνας και καινοτομίας (Ε&Κ) στον χώρο της ετοιμότητας για κρίσεις στον τομέα της υγείας. Η γαλλική Προεδρία προσφέρει δυναμική στήριξη σε ένα «σημαντικό έργο κοινού ευρωπαϊκού ενδιαφέροντος» με στόχο την ενίσχυση της βιομηχανικής πολιτικής στον τομέα της υγείας και της στρατηγικής θέσης της Ένωσης στο πεδίο αυτό, με βάση την ώθηση στην καινοτομία στα διάφορα τμήματα της βιομηχανίας της υγείας. Εξάλλου, η Επιτροπή ξεκίνησε διαβουλεύσεις τον Απρίλιο του 2021 σχετικά με την έναρξη ευρωπαϊκής σύμπραξης δημόσιου-δημόσιου τομέα για την ετοιμότητα απέναντι σε πανδημίες, στο πλαίσιο του προγράμματος εργασίας 2023-2024 του προγράμματος «Ορίζων Ευρώπη», με στόχο τον συντονισμό των ερευνών που διεξάγουν τα κράτη μέλη. Ωστόσο, δεν υπάρχει σήμερα πλαίσιο για την ευθυγράμμιση του συνόλου των δράσεων του προγράμματος «Ορίζων Ευρώπη» που μπορούν να συντελέσουν στην αποστολή της HERA και του προβλεπόμενου προϋπολογισμού 1,7 δισεκατομμυρίου ευρώ, ενώ κατά τα δύο προηγούμενα προγράμματα-πλαίσια κινητοποιήθηκαν 4 δισεκατομμύρια ευρώ για την έρευνα σχετικά με τις πανδημίες και τα εμβόλια. Ως εκ τούτου, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή των Περιφερειών ζητά τα εξής:

δημιουργία ενός πολυφωνικού επιστημονικού συμβουλίου της HERA, με συμμετοχή των ενδιαφερόμενων μερών, που θα καθορίσει επιστημονικές προτεραιότητες και χάρτη πορείας Ε&Κ στον οποίο θα πρέπει να ανταποκριθεί το πρόγραμμα «Ορίζων Ευρώπη»,

αυξημένη κινητοποίηση δημόσιων πόρων στο πλαίσιο του προγράμματος «Ορίζων Ευρώπη», ώστε να καλυφθούν οι ανάγκες Ε&Κ της HERA,

έναρξη προβληματισμού σχετικά με τη δημιουργία νέας «αποστολής» με αντικείμενο την ετοιμότητα και τη διαχείριση κρίσεων στον τομέα της υγείας, η οποία θα επέτρεπε την οριζόντια προσέγγιση εντός του προγράμματος «Ορίζων Ευρώπη», τον επιστημονικό και επιχειρησιακό συντονισμό, καθώς και τη συμμετοχή του συνόλου των ενδιαφερόμενων μερών, με ιδιαίτερη έμφαση στην προώθηση της συνεργασίας δημόσιου-ιδιωτικού τομέα.

39.

Η έρευνα σχετικά με την αντοχή στα αντιμικροβιακά φαίνεται να έχει απόλυτη προτεραιότητα για την HERA. Η υπερβολική χρήση αντιμικροβιακών, τόσο στην κτηνοτροφία όσο και στην ανθρώπινη υγεία, συνιστά ωρολογιακή βόμβα. Αν δεν βρεθεί γρήγορα μια λύση, είναι πιθανό να βρεθούμε σύντομα αντιμέτωποι με μια κατάσταση όπου δεν θα έχουμε πλέον καμία λύση. Σχεδόν όλα τα νέα αντιβιοτικά που έχουν διατεθεί στην αγορά τις τελευταίες δεκαετίες είναι παραλλαγές ομάδων αντιβιοτικών που ανακαλύφθηκαν τη δεκαετία του 1980. Στον τομέα αυτόν, η Επιτροπή δεν έχει επιτύχει κανένα υποσχόμενο αποτέλεσμα, όπως καταδεικνύεται στην έκθεση του Ελεγκτικού Συνεδρίου του 2019 (5). Συνεπώς, αποτελεί επιτακτική ανάγκη να ενισχυθούν οι προληπτικές υπηρεσίες υγείας ώστε να συντονίσουν όλους τους παράγοντες που συμμετέχουν στον έλεγχο της χρήσης αντιμικροβιακών, σε τοπικό επίπεδο, στα νοσοκομεία και στον πληθυσμό και, παράλληλα, να πραγματοποιηθούν επενδύσεις στην έρευνα για νέα αντιβιοτικά και εναλλακτικές μεθόδους προφύλαξης.

40.

Ένα νέο νομοθετικό πλαίσιο θα επέτρεπε να αναπτυχθεί μια στρατηγική σύμπραξη μεταξύ Ένωσης και φαρμακοβιομηχανίας, ώστε να λαμβάνονται υπόψη καλύτερα οι στόχοι κοινής ωφέλειας στον τομέα της υγείας. Η άμεση στήριξη της Ένωσης θα πρέπει να έχει ως αντάλλαγμα τη βιομηχανοποίηση στην Ευρώπη, την προνομιακή πρόσβαση στα προϊόντα και το δικαίωμα ελέγχου των τιμών των αντίμετρων και της πολιτικής παραχώρησης δικαιωμάτων εκμετάλλευσης.

41.

Θα πρέπει επίσης να προβληματιστούμε σχετικά με τις προβλεπόμενες δράσεις έρευνας και καινοτομίας και ως προς τον ρόλο της HERA επί του θέματος. Απαιτείται να βελτιωθεί ταχύτατα η υλοποίηση αυτής της πτυχής στο πλαίσιο του προγράμματος «Ορίζων Ευρώπη», προκειμένου να εξοπλιστεί ταχέως η HERA με χάρτη πορείας σε θέματα έρευνας και καινοτομίας, ώστε να αποσαφηνιστεί ο τρόπος αξιοποίησης του 1,8 δισεκατομμυρίου ευρώ που περιλαμβάνεται στον προϋπολογισμό της δυνάμει του εν λόγω προγράμματος.

42.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή των Περιφερειών τονίζει ότι απαιτείται άμεση ενίσχυση των καινοτόμων μικρομεσαίων επιχειρήσεων (ΜΜΕ) στον τομέα των ιατρικών αντίμετρων, αλλά και κάθε είδους συσκευών και εξοπλισμών με στόχο την προστασία του πληθυσμού και την αντιμετώπιση κρίσεων. Το ζητούμενο είναι, κατά πρώτο λόγο, να στηριχτεί η δημιουργία επιχειρήσεων και η καινοτομία, πράγμα που υπάγεται στην αρμοδιότητα των δήμων και των περιφερειών, και κατόπιν να τους παρασχεθεί βοήθεια ώστε να αναπτυχθούν και να αποκτήσουν την ικανότητα διεξαγωγής κλινικών δοκιμών και παραγωγής προϊόντων στην Ευρώπη.

43.

Αυτό προϋποθέτει σημαντικές επενδύσεις και ενίσχυση του κεφαλαίου των ενδιαφερόμενων επιχειρήσεων. Επομένως, κρίνεται αναγκαίο να κινητοποιηθεί το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Καινοτομίας, για την καλύτερη διάρθρωση ενός ευρωπαϊκού οικοσυστήματος καινοτομίας στον χώρο της ανάπτυξης αντίμετρων και της διαχείρισης κρίσεων στον τομέα της υγείας, καθώς και για την ενίσχυση των μέσων παρέμβασης σε κεφάλαια επιχειρηματικού κινδύνου και κεφάλαια ανάπτυξης, ώστε να μπορέσουν οι καινοτόμες επιχειρήσεις να αναπτυχθούν διατηρώντας τις ρίζες τους στην Ευρώπη. Οι παρεμβάσεις αυτές πρέπει να επιτρέπουν επίσης να μοιράζεται ο βιομηχανικός κίνδυνος της ανάπτυξης και παραγωγής αντίμετρων.

44.

Η αποτελεσματικότητα των ιατρικών αντίμετρων συμβαδίζει με την ευχερέστερη διαχείριση των κλινικών δοκιμών, ενώ εξασφαλίζει την τήρηση των δεοντολογικών κανόνων και των κανόνων προστασίας των προσωπικών δεδομένων. Η HERA πρέπει να προτείνει ένα πλαίσιο πιο στενής συνεργασίας με τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκων (EMA) για τον συντονισμό κλινικών δοκιμών μεσαίας και μεγάλης κλίμακας, πράγμα που αποτέλεσε μεγάλη έλλειψη στο αποκορύφωμα της κρίσης της νόσου COVID-19. Οι πρωτοβουλίες «Vaccelerate» και «HERA incubator» αντιπροσωπεύουν ελπιδοφόρο ξεκίνημα για την κάλυψη των ελλείψεων αυτών, αλλά χρειάζονται σαφέστεροι λειτουργικοί δεσμοί με τις εθνικές αρχές, ώστε να αρθούν ταχύτερα όλα τα εμπόδια είτε ρυθμιστικού χαρακτήρα είτε σχετικά με το πρωτόκολλο. Η εξέταση της νέας φαρμακευτικής στρατηγικής της ΕΕ αναμένεται να οδηγήσει σε σημαντικές εξελίξεις, ειδικότερα δε στην κεντρική διαχείριση των αδειοδοτήσεων για κλινικές δοκιμές των φαρμάκων που προορίζονται για άδεια κυκλοφορίας στην ευρωπαϊκή αγορά.

45.

Οι υποδομές έρευνας έχουν επίσης καίρια σημασία. Για την καταπολέμηση σοβαρών ασθενειών διασυνοριακής εμβέλειας, απαιτείται η ύπαρξη κατάλληλων εγκαταστάσεων ανάλυσης, υπολογιστών υψηλών επιδόσεων, αποθετηρίων δεδομένων των επιδημιολογικών μελετών και των μελετών κοόρτης, για την εξέταση των αναδυόμενων απειλών και των μοντέλων αντιμετώπισης.

Διεθνής δράση με βάση την πρόληψη και την αλληλεγγύη

46.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή των Περιφερειών πιστεύει ότι είναι προς το συμφέρον της Ευρώπης να αναλαμβάνει δράση εκεί όπου εμφανίζονται οι νέοι κίνδυνοι για την υγεία, ώστε να περιορίζεται η έκθεση της Ένωσης στους κινδύνους. Ως εκ τούτου, η HERA πρέπει να διαθέτει τα μέσα ώστε να εργάζεται σε δίκτυο με πολλούς εταίρους (σε διεθνές επίπεδο, ιδίως με τα Ηνωμένα Έθνη και το Συμβούλιο της Ευρώπης) και να συμμετέχει σε παρεμβάσεις εκτός των συνόρων της ΕΕ, σε συνεργασία με τις ενδιαφερόμενες χώρες, μόλις εντοπίζονται οι κίνδυνοι, κινητοποιώντας σημαντικούς πόρους. Η συνεργασία αυτή πρέπει να αφορά επίσης και τη φάση ετοιμότητας, ειδικότερα δε πρέπει να εφαρμόζεται στις δράσεις πρόληψης, περιορισμού των ευάλωτων σημείων και προετοιμασίας των κοινωνιών για τις κρίσεις. Προς τον σκοπό αυτόν, η HERA πρέπει να συνάψει συμπράξεις με τους φορείς της κοινωνίας των πολιτών, τις τοπικές και διεθνείς μη κυβερνητικές οργανώσεις (ΜΚΟ) και τις πολυμερείς οργανώσεις που δραστηριοποιούνται σε προγράμματα πρόληψης κινδύνων.

47.

Το άνοιγμα της διανοητικής ιδιοκτησίας των εμβολίων και άλλων ιατρικών προϊόντων δεν συνιστά επαρκή λύση εάν οι λιγότερο ανεπτυγμένες χώρες δεν έχουν την απαιτούμενη ικανότητα ώστε να αναπτύξουν οι ίδιες την παραγωγή. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή των Περιφερειών τάσσεται υπέρ της ρύθμισης των τιμών ορισμένων φαρμάκων, όπου χρειάζεται, και υπέρ της υποχρέωσης της φαρμακευτικής βιομηχανίας να παραχωρεί άδειες παρασκευής, όπως προτείνει ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ). Ζητά οι πολιτικές της Ένωσης να συντελούν στην ανάπτυξη προϊόντων κατάλληλων για τις ειδικές συνθήκες των λιγότερο ανεπτυγμένων χωρών. Εκφράζει την επιθυμία να δεσμευτεί η Ένωση σε μια ενεργό πολιτική μεταφοράς τεχνολογίας και στήριξης της επιτόπιας παραγωγής, και να προσφέρει κατάλληλες άμεσες ενισχύσεις ώστε να συμβάλει στο να εξασφαλιστεί η κάλυψη της υγείας του πληθυσμού, όπου αυτό είναι αναγκαίο.

48.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή των Περιφερειών διαπιστώνει και συμμερίζεται τις μεγάλες προσδοκίες των Ευρωπαίων πολιτών όσον αφορά την ενίσχυση του ρόλου της Ένωσης στον τομέα της υγείας. Παρατηρεί ότι η ιδιαίτερα περιοριστική ισχύουσα διατύπωση του άρθρου 168 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης αποτελεί σήμερα εμπόδιο, πιστεύει δε ότι το θέμα της ενίσχυσης των ενωσιακών αρμοδιοτήτων σε θέματα ασφάλειας της υγείας θα πρέπει να περιληφθεί στην ημερήσια διάταξη μετά τη διάσκεψη για το μέλλον της Ευρώπης. Οι αρμοδιότητες της Ένωσης σε θέματα εσωτερικής αγοράς πρέπει ήδη από τώρα να επιτρέπουν την περαιτέρω ενωσιακή δράση σε θέματα υγείας, το πρόγραμμα «Η ΕΕ για την υγεία» πρέπει να μπορεί να ενισχυθεί, οι δε υπουργοί Υγείας της Ευρωπαϊκής Ένωσης θα έπρεπε να συναντώνται τακτικότατα, σε ειδική σύνθεση του Συμβουλίου, αντί να το πράττουν δύο μόνο φορές ετησίως, ως απλό παράρτημα της συνεδρίασης του Συμβουλίου «Απασχόληση, Κοινωνική Πολιτική, Υγεία και Καταναλωτές» (EPSCO).

Βρυξέλλες, 27 Απριλίου 2022.

Ο Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής των Περιφερειών

Απόστολος ΤΖΙΤΖΙΚΩΣΤΑΣ


(1)  https://cor.europa.eu/el/news/Pages/COVID-19-CoR-President-calls-for-a-EU-Health-Emergency-Mechanism-to-support-regions-and-cities.aspx.

(2)  ΕΕ C 440 της 18.12.2020, σ. 15.

(3)  https://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=CELEX:12008M005:EL:HTML

(4)  Ειδικότερα, το Κέντρο Συντονισμού Αντιμετώπισης Εκτάκτων Αναγκών (ΚΣΑΕΑ — Πολιτική Προστασία), ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Φαρμάκων (EMA) και το Ευρωπαϊκό Κέντρο Πρόληψης και Ελέγχου Νόσων (ECDC).

(5)  https://www.eca.europa.eu/el/Pages/DocItem.aspx?did={8892C8C4-6776-4B27-BE36-C181456EED71}


5.8.2022   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 301/40


Γνωμοδότηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής των Περιφερειών με θέμα «Η οικονομία της ΕΕ μετά την COVID-19: επιπτώσεις για την οικονομική διακυβέρνηση»

(2022/C 301/07)

Εισηγητής:

Elio DI RUPO (BE/PES), πρόεδρος της κυβέρνησης της Βαλονίας

Έγγραφο αναφοράς:

Ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο, την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, την Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή και την Επιτροπή των Περιφερειών — Η οικονομία της ΕΕ μετά την COVID-19: επιπτώσεις για την οικονομική διακυβέρνηση

COM(2021) 662 final

ΣΥΣΤΑΣΕΙΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ

Η ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ (ΕτΠ)

1.

εκφράζει την ικανοποίησή της για την υποβολή από την Επιτροπή της ανακοίνωσης «Η οικονομία της ΕΕ μετά την COVID-19: επιπτώσεις για την οικονομική διακυβέρνηση», καθώς και για το άνοιγμα προς μια μεταρρύθμιση των οικονομικών και δημοσιονομικών κανόνων που επιδεικνύεται στην εν λόγω ανακοίνωση, μεταξύ άλλων σχετικά με τον συνυπολογισμό των επιπτώσεων της κρίσης της νόσου COVID-19· χαιρετίζει επίσης την αναγγελία της υποβολής νομοθετικής πρότασης στα μέσα του 2022·

2.

εκτιμά ότι η μεταρρύθμιση της ευρωπαϊκής οικονομικής διακυβέρνησης οφείλει να λάβει επίσης υπόψη τις προτάσεις των πολιτών που θα συζητηθούν κατά τη διάσκεψη για το μέλλον της Ευρώπης·

3.

υπενθυμίζει τη διαπίστωση, κυρίως βάσει των εκθέσεών της «Βαρόμετρο» 2020 και 2021 (1), σύμφωνα με την οποία οι πολυδιάστατες συνέπειες της κρίσης της νόσου COVID-19 είναι ασύμμετρες και παρουσιάζουν και εδαφικές πτυχές· ενισχύουν ορισμένες προϋπάρχουσες αποκλίσεις μεταξύ περιφερειών —ανάμεσα στα κράτη μέλη και εντός αυτών—, ενώ οι πρωτοβάθμιοι και δευτεροβάθμιοι οργανισμοί τοπικής αυτοδιοίκησης (ΟΤΑ) παραμένουν στην πρώτη γραμμή της καταπολέμησης της πανδημίας και των επιπτώσεών της, αλλά και της εφαρμογής μέτρων στήριξης των πολιτών και των επιχειρήσεων, και της προετοιμασίας μιας σταδιακής και βιώσιμης ανάκαμψης·

4.

σημειώνει ότι οι πολίτες ανά την Ένωση απευθύνουν έκκληση στις δημόσιες αρχές, στα κράτη και τους ΟΤΑ, για να τους βοηθήσουν να αντιμετωπίσουν όχι μόνο τις συνέπειες της πανδημίας COVID-19, αλλά και την περιβαλλοντική και ψηφιακή μετάβαση που επιθυμεί η ΕΕ και, επί του παρόντος, τις συνέπειες του πολέμου στην Ουκρανία·

5.

επισημαίνει ότι, ήδη πριν από την κρίση της νόσου COVID-19, υπήρχαν σημαντικές καθυστερήσεις στις επενδύσεις σε ορισμένα κράτη μέλη, όπως π.χ. στην ανανέωση των υποδομών και την ανακαίνιση των κτιρίων, και ότι οι δημόσιες επενδύσεις έχουν ανασταλεί με σκοπό την αντιμετώπιση της κρίσης. Ωστόσο, όσο περισσότερο καθυστερούν αυτές οι επενδύσεις, τόσο ακριβότερες γίνονται·

6.

διαπιστώνει ότι η ΕΕ βρίσκεται σε μια κρίσιμη καμπή και ότι οφείλει να βρει τρόπους και μέσα ώστε να εξασφαλίσει τη συνοχή και την ευημερία των Ευρωπαίων πολιτών·

Αντιμετώπιση της κρίσης

7.

χαιρετίζει την επιτυχία του μέσου SURE (στήριξη για τον μετριασμό των κινδύνων ανεργίας σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης), το οποίο χρηματοδοτείται από ομόλογα που εκδίδει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, και ζητά από την Επιτροπή να εξασφαλίσει τη δέουσα συνέχεια, εκδίδοντας λευκή βίβλο, η οποία βασιζόμενη σε αξιολόγηση του μέσου SURE θα παρουσιάζει επιλογές πολιτικής σχετικά με έναν μόνιμο ευρωπαϊκό μηχανισμό αντασφάλισης ανεργίας·

8.

εκφράζει επίσης την ικανοποίησή της για την επιτυχία των πράσινων ομόλογων του μέσου NextGenerationEU —η σημαντικότερη έκδοση πράσινων ομολόγων παγκοσμίως—, που θα συμβάλουν στη χρηματοδότηση των επενδύσεων για το κλίμα, μέσω του μηχανισμού ανάκαμψης και ανθεκτικότητας (ΜΑΑ)·

9.

επαναλαμβάνει ότι υποστηρίζει την ενεργοποίηση —για πρώτη φορά στην ιστορία της ζώνης του ευρώ— της γενικής ρήτρας διαφυγής του συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης· ο ρόλος της ενεργοποίησης αυτής υπήρξε σημαντικός για την αντιμετώπιση της κρίσης από τα κράτη μέλη και τους ΟΤΑ, καθώς επέτρεψε την πλήρη αξιοποίηση των δημόσιων προϋπολογισμών για τον μετριασμό των συνεπειών, κυρίως των κοινωνικών, της πανδημίας COVID-19·

10.

υπογραμμίζει ότι ο πόλεμος στην Ουκρανία κατέδειξε τη σημασία της ενεργειακής ανεξαρτησίας της ΕΕ και τονίζει ότι πρέπει να επιταχυνθεί η ενεργειακή μετάβαση. Εκφράζει, ωστόσο, την ανησυχία της για το γεγονός ότι η ταξινόμηση του φυσικού αερίου και της πυρηνικής ενέργειας ως βιώσιμων πηγών ενέργειας στον κανονισμό περί ταξινόμησης θα παρέχει κίνητρα που είναι αντίθετα προς την ταχεία ανάπτυξη των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας·

11.

εκφράζει τη δυσαρέσκειά της για το γεγονός ότι, ως αποτέλεσμα των μέτρων αυτών, το δημόσιο χρέος αυξήθηκε: τα επίπεδα του δημόσιου χρέους αυξήθηκαν κατά 13 εκατοστιαίες μονάδες το 2020, φθάνοντας στο 92 % του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος (ΑΕγχΠ) για το σύνολο της ΕΕ και στο 100 % για τη ζώνη του ευρώ (2)·

12.

εκτιμά ότι, εάν αρθεί η ρήτρα διαφυγής του συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης με το πλαίσιο οικονομικής διακυβέρνησης ως έχει και υπό τις συνθήκες της ενεργειακής κρίσης, της γεωπολιτικής αστάθειας και της ανάκαμψης από την πανδημία της COVID-19, η απαιτούμενη μείωση του χρέους θα οδηγήσει στην επιστροφή σε πολιτικές λιτότητας και, συνεπώς, θα έχει τεράστιο οικονομικό, κοινωνικό και περιβαλλοντικό κόστος· ως εκ τούτου, ζητά να εξακολουθήσει να ισχύει η γενική ρήτρα διαφυγής έως τη θέσπιση, το ταχύτερο δυνατό, ενός αναθεωρημένου πλαισίου οικονομικής διακυβέρνησης·

13.

υποστηρίζει την ανάλυση του Ευρωπαϊκού Δημοσιονομικού Συμβουλίου, σύμφωνα με την οποία η μεταρρύθμιση του συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης πρέπει να οδηγήσει σε βιωσιμότητα του δημόσιου χρέους, με έναν κύριο λειτουργικό κανόνα —σταδιακή εξόφληση των δημόσιων δαπανών—, ώστε να επιδιωχθεί η βαθμιαία μείωση του δείκτη χρέους προς ένα βιώσιμο επιτόκιο με ρυθμό προσαρμοσμένο στις εθνικές συνθήκες (3)·

Αναθεώρηση του πλαισίου οικονομικής διακυβέρνησης

14.

υπογραμμίζει ότι το ευρωπαϊκό πλαίσιο οικονομικής διακυβέρνησης έχει μείζονες συνέπειες σε όλα τα επίπεδα διακυβέρνησης και ειδικότερα στις τοπικές και περιφερειακές κυβερνήσεις που είναι υπεύθυνες για σχεδόν το ένα τρίτο των δημόσιων δαπανών και για πάνω από το ήμισυ των δημόσιων επενδύσεων στο σύνολο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, με μεγάλες διαφοροποιήσεις μεταξύ των κρατών μελών (4)·

15.

επαναλαμβάνει ότι το σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης και τα λοιπά στοιχεία του ισχύοντος ευρωπαϊκού πλαισίου οικονομικής διακυβέρνησης παρουσιάζουν πέντε μείζονα μειονεκτήματα: ανεπιθύμητα αποτελέσματα που ενισχύουν τις κυκλικές τάσεις· περίπλοκος χαρακτήρας· έλλειψη αποτελεσματικότητας· ανεπαρκής συνυπολογισμός δεικτών σχετικών με τη βιώσιμη ανάπτυξη και την ευεξία και, τέλος, έλλειψη διαφάνειας και δημοκρατικής νομιμότητας·

16.

εκτιμά ότι ένα αναθεωρημένο πλαίσιο ευρωπαϊκής οικονομικής διακυβέρνησης θα πρέπει να εξασφαλίζει διαφανείς διαδικασίες λήψης αποφάσεων, χάρη στη συμμετοχή του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, των εθνικών κοινοβουλίων και —ανάλογα με τις εσωτερικές αρμοδιότητες των κρατών μελών— των κοινοβουλευτικών συνελεύσεων που διαθέτουν νομοθετικές εξουσίες. Αυτό θα πρέπει να επιτρέπει επίσης τη συμμετοχή των ΟΤΑ, των κοινωνικών εταίρων, της κοινωνίας των πολιτών και της ακαδημαϊκής κοινότητας·

17.

πιστεύει ότι αυτό το αναθεωρημένο πλαίσιο πρέπει να λαμβάνει επίσης υπόψη το υψηλότατο επίπεδο του δημόσιου χρέους, το οποίο πρέπει να μειωθεί σταδιακά καθώς δεν θα μπορέσει να μειωθεί ουσιωδώς από τη μια μέρα στην άλλη, λόγω της κρίσης της νόσου COVID 19, του κόστους των φυσικών καταστροφών, των μεγάλων διαφορών μεταξύ και εντός των κρατών μελών, των νέων μακροοικονομικών δεδομένων (πολύ χαμηλά επιτόκια στην ομολογιακή αγορά, περιορισμοί της νομισματικής πολιτικής, καθώς και μεγάλη αβεβαιότητα όσον αφορά τον πληθωρισμό, τα επιτόκια και την αγορά εργασίας), της ανάγκης αποφυγής των πολιτικών λιτότητας και των περιβαλλοντικών, ενεργειακών, τεχνολογικών και κοινωνικών απαιτήσεων·

18.

επαναλαμβάνει ότι τάσσεται υπέρ της εγκατάλειψης της ομοφωνίας σε θέματα φορολογίας, ώστε να μπορεί η Ευρωπαϊκή Ένωση να λαμβάνει τις αναγκαίες αποφάσεις με ειδική πλειοψηφία, όπως σε άλλους τομείς δράσης, καθώς αυτό επιτρέπει την πρόοδο στην καταπολέμηση της φορολογικής κατάχρησης και την ανταλλαγή πληροφοριών μεταξύ των κρατών μελών. Με τη διάταξη αυτή εξακολουθούν να γίνονται σεβαστές οι αρμοδιότητες των εθνικών, περιφερειακών ή τοπικών αρχών στους τομείς της συλλογής φόρων ή του καθορισμού φορολογικών συντελεστών·

19.

τονίζει για μία ακόμη φορά ότι οι εθνικές, περιφερειακές και τοπικές αρχές, καθώς και οι πολίτες, πρέπει να μπορούν να κατανοούν σαφώς τους εφαρμοστέους κανόνες· επί του προκειμένου, χαιρετίζει τη θέση της Επιτροπής υπέρ της απλούστευσης των δημοσιονομικών κανόνων, με χρήση παρατηρήσιμων δεικτών· υπενθυμίζει ότι είναι πιο σημαντικό να εισαχθεί μια αντικυκλική σταθεροποίηση, απαλλαγμένη από τις διακυμάνσεις της οικονομικής συγκυρίας·

20.

εκτιμά ότι ένα πλαίσιο οικονομικής διακυβέρνησης που θα αποσκοπεί σε υγιείς προϋπολογισμούς πρέπει να στηρίζεται όχι μόνο σε λελογισμένες δαπάνες, αλλά και σε υγιή και ισορροπημένα έσοδα· υπενθυμίζει ότι η φοροδιαφυγή και η φοροαποφυγή στερούν τους δημόσιους προϋπολογισμούς της ΕΕ από εκατοντάδες δισεκατομμύρια ευρώ ετησίως, και ότι η καταπολέμηση της φοροδιαφυγής είναι ένα από τα καίρια ζητήματα για τα οποία οι περισσότεροι Ευρωπαίοι θα επιθυμούσαν μεγαλύτερη ενωσιακή παρέμβαση·

21.

πιστεύει ότι η οικονομική διακυβέρνηση πρέπει να εδράζεται στην ισορροπία μεταξύ των δεικτών δημοσιονομικής πειθαρχίας και των δεικτών κοινωνικής συνοχής και της παροχής υποδομών και υπηρεσιών γενικού οικονομικού συμφέροντος σε όλους τους πολίτες, όπως η δημόσια υγεία και η ευεξία· ως εκ τούτου, εκτιμά ότι, στο ίδιο πνεύμα με τη διαδικασία μακροοικονομικών ανισορροπιών (ΔΜΑ), που περιλαμβάνει μεγάλη ποικιλία δεικτών, μεταξύ των οποίων το ποσοστό ανεργίας, έτσι και η αναθεωρημένη οικονομική διακυβέρνηση θα πρέπει να λαμβάνει υπόψη και άλλους στόχους, περιβαλλοντικούς και κοινωνικούς· τα ζητήματα αυτά δεν μπορούν να παραμένουν σε δεύτερη μοίρα σε σχέση με τους δείκτες δημοσιονομικής πειθαρχίας·

22.

προτείνει εκ νέου να επεκταθεί η διαδικασία μακροοικονομικών ανισορροπιών σε βοηθητικούς δείκτες που θα επικεντρώνονται στις περιφερειακές ανισότητες, πιστεύει δε ότι θα μπορούσε επίσης να λαμβάνει υπόψη την πρόοδο που σημειώνεται στην εφαρμογή των στόχων βιώσιμης ανάπτυξης (ΣΒΑ), οι οποίοι καλύπτουν όχι μόνο την προστασία του περιβάλλοντος αλλά και κοινωνικά, οικονομικά και σχετικά με τη διακυβέρνηση κριτήρια και τους οποίους υποστηρίζουν 193 κράτη παγκοσμίως·

23.

επισημαίνει ότι τα διορθωτικά μέτρα που λαμβάνονται ως μέρος της διαδικασίας μακροοικονομικών ανισορροπιών των κρατών μελών έχουν αντίκτυπο που ποικίλλει ανάλογα με τις περιφέρειες και είναι ιδιαίτερα δυσμενής στις περιφέρειες με λιγότερο πολυσυλλεκτικές οικονομίες, όπως οι εξόχως απόκεντρες περιφέρειες, οι οποίες αντιμετωπίζουν τους δομικούς και ειδικούς περιορισμούς που παρατίθενται στο άρθρο 349 της ΣΛΕΕ. Οι περιφέρειες αυτές είναι ιδιαίτερα ευαίσθητες σε εξωγενείς κλυδωνισμούς και οι οικονομικές πολιτικές λιτότητας έχουν εκεί μεγαλύτερο αντίκτυπο στη μείωση των επενδύσεων και της απασχόλησης·

Λελογισμένη προώθηση των δημόσιων επενδύσεων

24.

εκτιμά πάντοτε ότι το ευρωπαϊκό πλαίσιο οικονομικής διακυβέρνησης ευθύνεται εν μέρει για τη σημαντική μείωση των δημόσιων επενδύσεων που σημειώθηκε μετά την κρίση στη ζώνη του ευρώ, επειδή δεν λαμβάνει επαρκώς υπόψη τη διάκριση μεταξύ τρεχουσών δαπανών και μακροπρόθεσμων δαπανών επένδυσης· μεταξύ 2009 και 2018, οι δημόσιες επενδύσεις στο σύνολό τους σημείωσαν πτώση κατά 20 % σε ποσοστό επί του ΑΕγχΠ εντός της ΕΕ· οι επενδύσεις των ΟΤΑ σημείωσαν πτώση κατά 25 % σχεδόν, ενώ σε πολλά κράτη μέλη από εκείνα που επλήγησαν περισσότερο από την κρίση η πτώση έφτασε ή και ξεπέρασε το 40 % (5)· πιστεύει ότι είναι απόλυτη ανάγκη να αποτραπεί τυχόν επανάληψη της κατάστασης αυτής μετά την κρίση της νόσου COVID-19· σημειώνει ότι οι επενδύσεις σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο μπορούν να διαδραματίσουν καίριο ρόλο στην οικονομική ανάκαμψη·

25.

υπενθυμίζει ότι το Ευρωπαϊκό Δημοσιονομικό Συμβούλιο έχει τεκμηριώσει το γεγονός ότι κράτη με υψηλό ποσοστό δημόσιων επενδύσεων τείνουν να μειώνουν σημαντικά το ποσοστό αυτό κατά τη διαδικασία υπερβολικού ελλείμματος (ΔΥΕ) (6), και ότι η ίδια η Επιτροπή διαπίστωσε ότι το δημοσιονομικό πλαίσιο δεν εμπόδισε τη μείωση των επενδύσεων (7)·

26.

υπογραμμίζει ότι στη γνωμοδότησή της για την ερμηνευτική ανακοίνωση του 2015 σχετικά με το θέμα (8), η ΕτΠ είχε ήδη εκτιμήσει ότι η υφιστάμενη ευελιξία για επενδύσεις εντός του ΣΣΑ ήταν υπερβολικά περιοριστική και περιορισμένη. Επιπλέον, ζητήθηκε μόνο από δύο κράτη μέλη και, ακόμη και τότε, είχε ελάχιστο αντίκτυπο·

27.

τονίζει ότι η ΕΕ αντιμετωπίζει παράλληλα τεράστιες ανάγκες χρηματοδότησης για να ανταποκριθεί στις μεγάλες σημερινές προκλήσεις: 650 δισεκατομμύρια ετησίως, σύμφωνα με την Επιτροπή, μόνο για την πράσινη και την ψηφιακή μετάβαση (9), καθώς και 200 δισεκατομμύρια σχεδόν ετησίως για τις κοινωνικές υποδομές (10)·

28.

εκτιμά ότι, υπό τις σημερινές συνθήκες έκτακτων επενδυτικών αναγκών, το να αποθαρρύνεται η χρηματοδότηση των δημόσιων επενδύσεων από το έλλειμμα, συμπεριλαμβανομένων των επενδύσεων από τους ΟΤΑ, όπως συμβαίνει με το ισχύον δημοσιονομικό πλαίσιο, μπορεί να αποτελέσει κίνητρο υποεπένδυσης, εις βάρος των μελλοντικών γενεών, καθώς και των στόχων που έχει θέσει η ΕΕ, ιδίως των κλιματικών·

29.

χαιρετίζει το γεγονός ότι η Επιτροπή παραδέχεται επιτέλους σαφώς ότι το πλαίσιο διακυβέρνησης πρέπει να ενθαρρύνει τις επενδύσεις, ιδίως δε τις σχετικές με την ενίσχυση της ανθεκτικότητας, τις πράσινες και τις ψηφιακές δημόσιες επενδύσεις·

30.

επαναλαμβάνει το αίτημα που έχει ήδη εκφράσει επανειλημμένως, οι δημόσιες δαπάνες που βαρύνουν τα κράτη μέλη και τους ΟΤΑ ως συγχρηματοδότηση των Διαρθρωτικών και Επενδυτικών Ταμείων —και σύμφωνα με τα αντίστοιχα ενωσιακά όρια συγχρηματοδότησης— να μη συνυπολογίζονται στις δημόσιες ή ισοδύναμες διαρθρωτικές δαπάνες, όπως αυτές ορίζονται στο σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης: «χρυσός κανόνας της συγχρηματοδότησης»· υπογραμμίζει ότι οι δημόσιες επενδύσεις σε τομείς όπως η βιώσιμη πράσινη, ψηφιακή και κοινωνική μετάβαση και η διατήρηση της ανταγωνιστικότητας της Ευρώπης είναι σημαντικές για τις μελλοντικές γενεές και θα πρέπει, ως εκ τούτου, να αντιμετωπίζονται καταλλήλως·

31.

τονίζει ότι, λόγω του είδους του έργου που υποστηρίζεται από τα Διαρθρωτικά και Επενδυτικά Ταμεία, ένας τέτοιος «χρυσός» κανόνας συγχρηματοδότησης θα ήταν αυτομάτως ιδιαίτερα υποστηρικτικός στις προσπάθειες αντιμετώπισης των σημερινών μεγάλων προκλήσεων και υλοποίησης των ευρωπαϊκών προτεραιοτήτων. Αυτές περιλαμβάνουν την οικονομική, κοινωνική και εδαφική συνοχή· την ενίσχυση της ανθεκτικότητας· την εφαρμογή κοινωνικών, περιβαλλοντικών και ψηφιακών πολιτικών κ.λπ. Η ευνοϊκή αντιμετώπισή τους εντός του δημοσιονομικού πλαισίου θα ενίσχυε έτσι τη συνολική συνοχή των ευρωπαϊκών πολιτικών·

32.

καλεί την Επιτροπή, αφού διατυπώσει εκ νέου τις προτάσεις της, λαμβάνοντας υπόψη την οικονομική και δημοσιονομική ζημία λόγω της νόσου COVID-19, να παρουσιάσει λευκή βίβλο για την αναμόρφωση της οικονομικής διακυβέρνησης βάσει της πιθανής θέσπισης ενός τέτοιου χρυσού κανόνα, σύμφωνα με τα αντίστοιχα ενωσιακά όρια συγχρηματοδότησης. Η Επιτροπή θα πρέπει στην αξιολόγησή της να εξετάσει τη θέσπιση και άλλων μέσων, όπως ενός κανόνα δαπανών, ο οποίος θα λαμβάνει υπόψη την τάση οικονομικής ανάπτυξης και το επίπεδο του χρέους και θα επιβάλλει όριο στην ετήσια αύξηση των συνολικών δημόσιων δαπανών και θα μπορεί να συμβάλλει στη διασφάλιση της δημόσιας εμπιστοσύνης μέσω της ενίσχυσης της διαφάνειας, της μείωσης του διοικητικού φόρτου και της εξεύρεσης ισορροπίας μεταξύ της δημοσιονομικής πειθαρχίας και της διαφύλαξης επαρκούς ικανότητας για δημόσιες επενδύσεις.

33.

υπενθυμίζει ότι οι δαπάνες αυτές είναι, εξ ορισμού, επενδύσεις γενικού ευρωπαϊκού ενδιαφέροντος, το μοχλευτικό αποτέλεσμα των οποίων έχει αποδειχθεί όσον αφορά τη βιώσιμη ανάπτυξη και την ενίσχυση της εδαφικής συνοχής·

34.

συνιστά, επίσης, τη θέσπιση ενός «πράσινου χρυσού κανόνα κοινωνικής συνοχής», βάσει του οποίου θα εξαιρούνται από τη λογιστική καταχώριση οι δημόσιες επενδύσεις σε έργα που προωθούν τη μετάβαση σε μια βιώσιμη από περιβαλλοντική, οικονομική και κοινωνική άποψη κοινωνία, όπως ορίζεται στους Στόχους Βιώσιμης Ανάπτυξης και στην Πράσινη Συμφωνία, δεδομένου ότι οι επενδύσεις αυτές αναγνωρίζονται ως ιδιαίτερα σημαντικές όχι μόνο για την ανάκαμψη από την κρίση της νόσου COVID-19, αλλά και για την εξασφάλιση της ευημερίας και της ποιότητας ζωής των μελλοντικών γενεών·

35.

προτείνει ότι μια άλλη πιθανή λύση θα ήταν να εξαιρεθούν οι ΟΤΑ από τους κανόνες του συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης. Το 2019 οι δημόσιες επενδύσεις του κλάδου αυτού αντιπροσώπευαν το 49,2 % των συνολικών δημόσιων επενδύσεων σε επίπεδο ΕΕ (11), ενώ το ακαθάριστο χρέος των ΟΤΑ της ΕΕ αντιπροσωπεύει μόλις το 6,0 % του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος (ΑΕγχΠ) της ΕΕ (12) και συνεπώς δεν ευθύνεται για υψηλό δημόσιο χρέος. Επιπλέον, ο κλάδος των ΟΤΑ προσφεύγει στο χρέος αποκλειστικά με στόχο τις επενδύσεις, και όχι για την επίτευξη μακροοικονομικής σταθεροποίησης με τις τρέχουσες δαπάνες· επίσης, οι ΟΤΑ υπόκεινται στον εσωτερικό δημοσιονομικό έλεγχο των περιφερειακών ή των εθνικών αρχών. Η ΕτΠ καλεί την Επιτροπή να μελετήσει το ενδεχόμενο εξαίρεσης των ΟΤΑ από το πεδίο εφαρμογής των κανόνων του συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης·

36.

θεωρεί αναγκαίο, γενικότερα, να λαμβάνεται υπόψη η αρχή της μη υπονόμευσης της συνοχής, που περιλαμβάνεται στην ανακοίνωση της Επιτροπής σχετικά με την 8η έκθεση για τη συνοχή, ώστε να εξασφαλίζεται η συμπληρωματικότητα και οι συνέργειες της πολιτικής για τη συνοχή με άλλες πολιτικές της ΕΕ και να αποφεύγεται η παρεμπόδιση της διαδικασίας σύγκλισης και η αύξηση των περιφερειακών ανισοτήτων·

37.

καλεί την Επιτροπή να υποβάλει, έως τα τέλη του 2022, νομοθετική πρόταση για την αναδιατύπωση του πλαισίου οικονομικής διακυβέρνησης, που θα βασίζεται κυρίως στη θέσπιση των εν λόγω χρυσών κανόνων σε συνδυασμό με τον κανόνα για τις δαπάνες, ο οποίος μπορεί να επιτύχει ισορροπία μεταξύ δημοσιονομικής πειθαρχίας και διατήρησης επαρκούς ικανότητας για δημόσιες επενδύσεις·

38.

ωστόσο, προκειμένου να διασφαλιστεί η συμβατότητα των δαπανών που θα προσδιορίζονται από τις κυβερνήσεις ως υπαγόμενες σε κάποιον από τους χρυσούς κανόνες, προτείνει να υπόκειται η εφαρμογή τους σε αυστηρή επιτήρηση σε δύο επίπεδα: εκ μέρους των ανεξάρτητων εθνικών δημοσιονομικών συμβουλίων και εκ μέρους του Ευρωπαϊκού Δημοσιονομικού Συμβουλίου, το οποίο θα υποβάλλει ετησίως στο Συμβούλιο και στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο δημόσιες εκθέσεις·

Εκ βάθρων αναθεώρηση του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου

39.

υπενθυμίζει ότι η οικονομική διακυβέρνηση, η οποία εφαρμόζεται στην πράξη μέσω του κύκλου συντονισμού του Ευρωπαϊκού εξαμήνου, πάσχει από έλλειψη αποτελεσματικότητας όσον αφορά την εφαρμογή των μεταρρυθμίσεων·

40.

υπογραμμίζει επίσης ότι το εύρος των μεταρρυθμίσεων που εξετάζονται στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού εξαμήνου δεν έχει καθοριστεί ποτέ σε ευρωπαϊκά νομικά κείμενα, ιδίως όσον αφορά τη σημασία τους και την προστιθέμενη αξία τους σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Θεωρεί ότι αυτή η έλλειψη ορισμού περιορίζει τις πιθανές αλληλεπιδράσεις μεταξύ των μεταρρυθμίσεων που πραγματοποιούνται σε εθνικό επίπεδο και των ενωσιακών πολιτικών (νομοθεσία και δημοσιονομικός προγραμματισμός) και εγείρει ζήτημα επικουρικότητας·

41.

φρονεί ότι το Ευρωπαϊκό Εξάμηνο —εξίσου με τους οικονομικούς και δημοσιονομικούς στόχους του και σε συνέργεια με αυτούς— πρέπει να αποτελεί το πλαίσιο εφαρμογής των περιβαλλοντικών επιταγών και των επιταγών κοινωνικής συνοχής που ορίζονται στους Στόχους Βιώσιμης Ανάπτυξης του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών (ΟΗΕ), τους οποίους η ΕΕ και τα κράτη μέλη της έχουν δεσμευτεί να επιτύχουν έως το 2030·

42.

είναι πεπεισμένη ότι η πρότασή της για έναν κώδικα δεοντολογίας για τη συμμετοχή των ΟΤΑ στο Ευρωπαϊκό Εξάμηνο (13) θα μπορούσε να καλύψει το έλλειμμα αποτελεσματικότητας του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου, χάρη στον αποτελεσματικότερο συνυπολογισμό της κατάστασης στους δήμους και τις περιφέρειες, και ότι η εφαρμογή της πρότασης αυτής παραμένει αναγκαία, πολλώ δε μάλλον που τα εθνικά σχέδια βάσει του μηχανισμού ανάκαμψης και ανθεκτικότητας βασίζονται εν μέρει στις ανά χώρα συστάσεις του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου·

43.

πιστεύει ότι αυτός ο διττός αναπροσανατολισμός του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου, ως προς τους στόχους του αλλά και ως προς τις διαδικασίες λειτουργίας του, είναι ικανός να ενισχύσει τη δημοκρατική του νομιμότητα, καθώς και τη δημοκρατική νομιμότητα του ευρωπαϊκού συστήματος οικονομικής διακυβέρνησης στο σύνολό του, η οποία παραμένει εξαιρετικά ανεπαρκής.

Βρυξέλλες, 27 Απριλίου 2022.

Ο Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής των Περιφερειών

Απόστολος ΤΖΙΤΖΙΚΩΣΤΑΣ


(1)  Ευρωπαϊκή Επιτροπή των Περιφερειών, Ετήσιο περιφερειακό και τοπικό βαρόμετρο της ΕΕ το 2020, 12 Οκτωβρίου 2020, και Ετήσιο περιφερειακό και τοπικό βαρόμετρο της ΕΕ το 2021, 12 Οκτωβρίου 2021.

(2)  Ευρωπαϊκή Επιτροπή, Ευρωπαϊκές οικονομικές προβλέψεις — Φθινόπωρο 2021, Θεσμικό έγγραφο αριθ. 160, Νοέμβριος 2021.

(3)  Βλέπε την ετήσια έκθεση του Ευρωπαϊκού Δημοσιονομικού Συμβουλίου για το 2021: https://bit.ly/3HqqvIQ.

(4)  Στοιχεία του 2018. Πηγή: Eurostat, κωδικοί δεδομένων: TEC00023 και TEC00022.

(5)  Eurostat, κωδικός δεδομένων: TEC00022.

(6)  Ευρωπαϊκό Δημοσιονομικό Συμβούλιο, Αξιολόγηση των δημοσιονομικών κανόνων της ΕΕ με έμφαση στη νομοθεσία του εξάπτυχου και του δίπτυχου, σ. 76.

(7)  Ευρωπαϊκή Επιτροπή, Επανεξέταση της οικονομικής διακυβέρνησης [COM(2020) 55 final της 5ης Φεβρουαρίου 2020].

(8)  Γνωμοδότηση της ΕτΠ με θέμα Αξιοποίηση στο έπακρο της ελαστικότητας στο πλαίσιο των υφιστάμενων κανόνων του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης (COR-2015-01185) (ΕΕ C 313 της 22.9.2015, σ. 22), εισηγήτρια: Olga Zrihen (BE/PES), εγκρίθηκε στις 9 Ιουλίου 2015.

(9)  Ευρωπαϊκή Επιτροπή, Η οικονομία της ΕΕ μετά την COVID-19: επιπτώσεις για την οικονομική διακυβέρνηση [COM(2021) 662 final της 19ης Οκτωβρίου 2020, σ. 20].

(10)  Ευρωπαϊκή Επιτροπή, Έγγραφο εργασίας των υπηρεσιών της Επιτροπής — Προσδιορισμός των αναγκών ανάκαμψης της Ευρώπης [SWD(2020) 98 final της 27ης Μαΐου 2020. σ. 22].

(11)  Πηγή: Εθνικοί λογαριασμοί Eurostat.

(12)  Πηγή: Εθνικοί λογαριασμοί Eurostat.

(13)  Γνωμοδότηση της ΕτΠ με θέμα Βελτίωση της διακυβέρνησης του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου: ένας κώδικας δεοντολογίας για τη συμμετοχή των τοπικών και των περιφερειακών αρχών (COR-2016-05386) (ΕΕ C 306 της 15.9.2017, σ. 24), εισηγητής: Rob Jonkman (NL/ECR), εγκρίθηκε στις 11 Μαΐου 2017.


5.8.2022   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 301/45


Γνωμοδότηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής των Περιφερειών με θέμα «Εξασφάλιση παγκόσμιου ελάχιστου επιπέδου φορολογίας των πολυεθνικών ομίλων στην Ένωση»

(2022/C 301/08)

Γενικός εισηγητής:

Federico Borgna (IT/PES)

Έγγραφο αναφοράς:

Πρόταση οδηγίας του Συμβουλίου σχετικά με την εξασφάλιση παγκόσμιου ελάχιστου επιπέδου φορολογίας των πολυεθνικών ομίλων στην Ένωση

COM(2021) 823 final

I.   ΣΥΝΙΣΤΩΜΕΝΕΣ ΤΡΟΠΟΛΟΓΙΕΣ

Τροπολογία 1

Αιτιολογική σκέψη 7

Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

Παρότι είναι αναγκαίο να διασφαλιστεί ότι αποθαρρύνονται οι πρακτικές φοροαποφυγής, θα πρέπει να αποτρέπονται οι δυσμενείς επιπτώσεις για τις μικρότερες πολυεθνικές επιχειρήσεις στην εσωτερική αγορά. Για τον σκοπό αυτόν, η παρούσα οδηγία θα πρέπει να εφαρμόζεται μόνο σε οντότητες που είναι εγκατεστημένες στην Ένωση και είναι μέλη ομίλων πολυεθνικών επιχειρήσεων ή εγχώριων ομίλων μεγάλης κλίμακας που πληρούν το ετήσιο όριο ενοποιημένων εσόδων ύψους 750 000 000 EUR, τουλάχιστον. Το συγκεκριμένο αυτό όριο συνάδει με το κατώτατο όριο των υφιστάμενων διεθνών φορολογικών κανόνων, όπως οι κανόνες παροχής στοιχείων ανά χώρα. Οι οντότητες που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής της παρούσας οδηγίας αναφέρονται ως συνιστώσες οντότητες. Ορισμένες οντότητες θα πρέπει να εξαιρούνται από το πεδίο εφαρμογής με βάση τον ιδιαίτερο σκοπό και το καθεστώς τους. Εξαιρούμενες οντότητες είναι εκείνες που δεν έχουν κερδοσκοπικό χαρακτήρα και ασκούν δραστηριότητες γενικού συμφέροντος και οι οποίες, για τους συγκεκριμένους λόγους, δεν είναι πιθανό να υπόκεινται σε φόρο στο κράτος μέλος στο οποίο είναι εγκατεστημένες. Για την προστασία των συγκεκριμένων συμφερόντων, είναι αναγκαίο να εξαιρεθούν από το πεδίο εφαρμογής της οδηγίας οι κυβερνητικοί φορείς, οι διεθνείς οργανισμοί, οι μη κερδοσκοπικοί οργανισμοί και τα συνταξιοδοτικά ταμεία. Οι οργανισμοί επενδύσεων και οι φορείς επενδύσεων σε ακίνητα θα πρέπει επίσης να εξαιρούνται από το πεδίο εφαρμογής όταν βρίσκονται στην κορυφή της αλυσίδας ιδιοκτησίας, δεδομένου ότι, όσον αφορά τις λεγόμενες οντότητες μετακύλισης φόρου, το εισόδημα που αποκτάται φορολογείται στο επίπεδο των ιδιοκτητών.

Είναι αναγκαίο να διασφαλιστεί ότι αποθαρρύνονται οι πρακτικές φοροαποφυγής. Παράλληλα , θα πρέπει να αποτρέπονται οι δυσμενείς επιπτώσεις για τις μικρότερες πολυεθνικές επιχειρήσεις στην εσωτερική αγορά. Για τον σκοπό αυτόν, η παρούσα οδηγία θα πρέπει να εφαρμόζεται μόνο σε οντότητες που είναι εγκατεστημένες στην Ένωση και είναι μέλη ομίλων πολυεθνικών επιχειρήσεων ή εγχώριων ομίλων μεγάλης κλίμακας που πληρούν το ετήσιο όριο ενοποιημένων εσόδων ύψους 750 000 000 EUR, τουλάχιστον. Το συγκεκριμένο αυτό όριο συνάδει με το κατώτατο όριο των υφιστάμενων διεθνών φορολογικών κανόνων, όπως οι κανόνες παροχής στοιχείων ανά χώρα. Οι οντότητες που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής της παρούσας οδηγίας αναφέρονται ως συνιστώσες οντότητες. Ορισμένες οντότητες θα πρέπει να εξαιρούνται από το πεδίο εφαρμογής με βάση τον ιδιαίτερο σκοπό και το καθεστώς τους. Εξαιρούμενες οντότητες είναι εκείνες που δεν έχουν κερδοσκοπικό χαρακτήρα και ασκούν δραστηριότητες γενικού συμφέροντος και οι οποίες, για τους συγκεκριμένους λόγους, δεν είναι πιθανό να υπόκεινται σε φόρο στο κράτος μέλος στο οποίο είναι εγκατεστημένες. Για την προστασία των συγκεκριμένων συμφερόντων, είναι αναγκαίο να εξαιρεθούν από το πεδίο εφαρμογής της οδηγίας οι κυβερνητικοί φορείς (συμπεριλαμβανομένων των τοπικών και περιφερειακών αρχών και των ενώσεων των αρχών αυτών) , οι διεθνείς οργανισμοί, οι μη κερδοσκοπικοί οργανισμοί και τα συνταξιοδοτικά ταμεία.

Αιτιολογία

Αυτονόητη

Τροπολογία 2

Άρθρο 2 παράγραφος 3 στοιχείο α)

Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

α)

κρατική οντότητα, διεθνή οργανισμό, μη κερδοσκοπικό οργανισμό , συνταξιοδοτικό ταμείο, επενδυτική οντότητα που είναι τελική μητρική οντότητα και φορέα επενδύσεων σε ακίνητα που είναι τελική μητρική οντότητα · ή

α)

κρατική οντότητα (συμπεριλαμβανομένων των τοπικών και περιφερειακών αρχών και των ενώσεων των αρχών αυτών) , διεθνή οργανισμό, μη κερδοσκοπικό οργανισμό , συνταξιοδοτικό ταμείο ·

Αιτιολογία

Διευκρίνιση Αυτονόητη.

Τροπολογία 3

Άρθρο 3 παράγραφος 31 στοιχείο δ)

Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

δ)

σε κρατική οντότητα, διεθνή οργανισμό, μη κερδοσκοπικό οργανισμό , συνταξιοδοτικό ταμείο, επενδυτική οντότητα που δεν ανήκει στον όμιλο πολυεθνικών επιχειρήσεων ή εταιρεία ασφάλισης ζωής, στον βαθμό που το μέρισμα εισπράττεται σε σχέση με δραστηριότητες συνταξιοδοτικών ταμείων που φορολογούνται κατά τον ίδιο τρόπο όπως ένα συνταξιοδοτικό ταμείο ·

δ)

σε κρατική οντότητα (συμπεριλαμβανομένων των τοπικών και περιφερειακών αρχών και των ενώσεων των αρχών αυτών) , διεθνή οργανισμό, μη κερδοσκοπικό οργανισμό , συνταξιοδοτικό ταμείο ·

Αιτιολογία

Διευκρίνιση Αυτονόητη.

Τροπολογία 4

Άρθρο 11

Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

Εφαρμογή του κανόνα UTPR σε ολόκληρο τον όμιλο πολυεθνικών επιχειρήσεων

Εφαρμογή του κανόνα UTPR σε ολόκληρο τον όμιλο πολυεθνικών επιχειρήσεων

Όταν η τελική μητρική οντότητα ενός ομίλου πολυεθνικών επιχειρήσεων είναι εγκατεστημένη σε δικαιοδοσία τρίτης χώρας η οποία δεν εφαρμόζει ενδεδειγμένο κανόνα σχετικά με τη συμπερίληψη εισοδήματος, τα κράτη μέλη διασφαλίζουν ότι οι οικείες συνιστώσες οντότητες που είναι εγκατεστημένες στην Ένωση υπόκεινται, στο κράτος μέλος στο οποίο είναι εγκατεστημένες, σε συμπληρωματικό φόρο για το οικονομικό έτος (στο εξής: συμπληρωματικός φόρος βάσει του κανόνα UTPR) για το ποσό που κατανέμεται στο εν λόγω κράτος μέλος σύμφωνα με το άρθρο 13.

Οι συνιστώσες οντότητες που είναι επενδυτικές οντότητες και συνταξιοδοτικά ταμεία δεν υπόκεινται στον συμπληρωματικό φόρο του κανόνα UTPR.

Όταν η τελική μητρική οντότητα ενός ομίλου πολυεθνικών επιχειρήσεων είναι εγκατεστημένη σε δικαιοδοσία τρίτης χώρας η οποία δεν εφαρμόζει ενδεδειγμένο κανόνα σχετικά με τη συμπερίληψη εισοδήματος, τα κράτη μέλη διασφαλίζουν ότι οι οικείες συνιστώσες οντότητες που είναι εγκατεστημένες στην Ένωση υπόκεινται, στο κράτος μέλος στο οποίο είναι εγκατεστημένες, σε συμπληρωματικό φόρο για το οικονομικό έτος (στο εξής: συμπληρωματικός φόρος βάσει του κανόνα UTPR) για το ποσό που κατανέμεται στο εν λόγω κράτος μέλος σύμφωνα με το άρθρο 13. Τα συνταξιοδοτικά ταμεία δεν υπόκεινται στον συμπληρωματικό φόρο του κανόνα UTPR.

Αιτιολογία

Αυτονόητη

Τροπολογία 5

Άρθρο 12

Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

Εφαρμογή του κανόνα UTPR στη δικαιοδοσία της τελικής μητρικής οντότητας

Εφαρμογή του κανόνα UTPR στη δικαιοδοσία της τελικής μητρικής οντότητας

Όταν η τελική μητρική οντότητα ενός ομίλου πολυεθνικών επιχειρήσεων είναι εγκατεστημένη σε δικαιοδοσία με χαμηλή φορολόγηση, τα κράτη μέλη διασφαλίζουν ότι οι οικείες συνιστώσες οντότητες που είναι εγκατεστημένες σε κράτος μέλος υπόκεινται σε συμπληρωματικό φόρο βάσει του κανόνα UTPR για το οικονομικό έτος και για το ποσό που κατανέμεται στο εν λόγω κράτος μέλος σύμφωνα με το άρθρο 13 όσον αφορά τις συνιστώσες οντότητες με χαμηλή φορολόγηση που είναι εγκατεστημένες στη δικαιοδοσία της τελικής μητρικής οντότητας, ανεξάρτητα από το αν η εν λόγω δικαιοδοσία εφαρμόζει εγκεκριμένο κανόνα σχετικά με τη συμπερίληψη του εισοδήματος.

Οι συνιστώσες οντότητες που είναι επενδυτικές οντότητες και συνταξιοδοτικά ταμεία δεν υπόκεινται στον συμπληρωματικό φόρο του κανόνα UTPR.

Όταν η τελική μητρική οντότητα ενός ομίλου πολυεθνικών επιχειρήσεων είναι εγκατεστημένη σε δικαιοδοσία με χαμηλή φορολόγηση, τα κράτη μέλη διασφαλίζουν ότι οι οικείες συνιστώσες οντότητες που είναι εγκατεστημένες σε κράτος μέλος υπόκεινται σε συμπληρωματικό φόρο βάσει του κανόνα UTPR για το οικονομικό έτος και για το ποσό που κατανέμεται στο εν λόγω κράτος μέλος σύμφωνα με το άρθρο 13 όσον αφορά τις συνιστώσες οντότητες με χαμηλή φορολόγηση που είναι εγκατεστημένες στη δικαιοδοσία της τελικής μητρικής οντότητας, ανεξάρτητα από το αν η εν λόγω δικαιοδοσία εφαρμόζει εγκεκριμένο κανόνα σχετικά με τη συμπερίληψη του εισοδήματος. Τα συνταξιοδοτικά ταμεία δεν υπόκεινται στον συμπληρωματικό φόρο του κανόνα UTPR.

Αιτιολογία

Αυτονόητη

Τροπολογία 6

Άρθρο 36 παράγραφος 2 στοιχείο β)

Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

β)

κρατική οντότητα, διεθνής οργανισμός, μη κερδοσκοπικός οργανισμός ή συνταξιοδοτικό ταμείο εκτός από οντότητα παροχής συνταξιοδοτικών υπηρεσιών που έχει φορολογική κατοικία στη δικαιοδοσία στην οποία βρίσκεται η τελική μητρική οντότητα και κατέχει ιδιοκτησιακές συμμετοχές που αντιπροσωπεύουν δικαίωμα που δεν υπερβαίνει το 5 % των κερδών και των περιουσιακών στοιχείων της τελικής μητρικής οντότητας.

β)

κρατική οντότητα (συμπεριλαμβανομένων των τοπικών και περιφερειακών αρχών και των ενώσεων των αρχών αυτών) , διεθνής οργανισμός, μη κερδοσκοπικός οργανισμός , ή συνταξιοδοτικό ταμείο ·

Αιτιολογία

Διευκρίνιση Αυτονόητη.

Τροπολογία 7

Άρθρο 37 παράγραφος 3 στοιχείο γ)

Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

γ)

κρατική οντότητα, διεθνής οργανισμός, μη κερδοσκοπικός οργανισμός ή συνταξιοδοτικό ταμείο εκτός από οντότητα παροχής συνταξιοδοτικών υπηρεσιών που έχει φορολογική κατοικία στη δικαιοδοσία στην οποία βρίσκεται η τελική μητρική οντότητα και κατέχει ιδιοκτησιακές συμμετοχές που αντιπροσωπεύουν δικαίωμα που δεν υπερβαίνει το 5 % των κερδών και των περιουσιακών στοιχείων της τελικής μητρικής οντότητας .

γ)

κρατική οντότητα (συμπεριλαμβανομένων των τοπικών και περιφερειακών αρχών και των ενώσεων των αρχών αυτών) , διεθνής οργανισμός, μη κερδοσκοπικός οργανισμός , ή συνταξιοδοτικό ταμείο .

Αιτιολογία

Διευκρίνιση Αυτονόητη.

Τροπολογία 8

Άρθρο 53α (νέο)

Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

 

Τρία έτη μετά την έναρξη ισχύος της παρούσας οδηγίας, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή επανεξετάζει τα αποτελέσματά της και μπορεί να προτείνει τροποποίηση της εν λόγω οδηγίας, ιδίως όσον αφορά την προσαρμογή των ορισμών που αφορούν το όριο κύκλου εργασιών και τον κατώτατο φορολογικό συντελεστή, σύμφωνα με τις εξελίξεις σε διεθνές επίπεδο.

Αιτιολογία

Ελλείψει εκτίμησης επιπτώσεων από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή κατά την κατάρτιση της παρούσας οδηγίας, η επανεξέταση είναι ακόμη πιο σημαντική για την ανάλυση των αποτελεσμάτων και των συνεπειών της εφαρμογής της.

II.   ΣΥΣΤΑΣΕΙΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ

Η ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ (ΕτΠ)

Γενικές παρατηρήσεις

1.

επικροτεί την οδηγία του Συμβουλίου σχετικά με την εξασφάλιση παγκόσμιου ελάχιστου επιπέδου φορολογίας των πολυεθνικών ομίλων στην Ένωση (1)·

2.

επαναλαμβάνει ότι το άρθρο 3 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση (ΣΕΕ) περιλαμβάνει τη βιώσιμη ανάπτυξη της Ευρώπης, η οποία βασίζεται στην ισόρροπη οικονομική ανάπτυξη και τη σταθερότητα των τιμών, σε μια άκρως ανταγωνιστική κοινωνική οικονομία της αγοράς, με στόχο την πλήρη απασχόληση και την κοινωνική πρόοδο, και ότι το άρθρο 113 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ) προβλέπει ότι το Συμβούλιο, αποφασίζοντας ομόφωνα, αποσκοπεί στη διασφάλιση της εγκαθίδρυσης και της λειτουργίας της εσωτερικής αγοράς και στην αποφυγή στρεβλώσεων του ανταγωνισμού·

3.

θεωρεί ότι το έργο που έχει επιτελέσει μέχρι στιγμής ο ΟΟΣΑ για την ανάπτυξη μέτρων για την καταπολέμηση της διάβρωσης της φορολογικής βάσης και της μετατόπισης των κερδών εκτός της ΕΕ μπορεί επίσης να έχει σημαντικό θετικό αντίκτυπο στην τοπική και περιφερειακή πραγματικότητα, όχι μόνο όσον αφορά τα υψηλότερα φορολογικά έσοδα που διατίθενται στα κράτη μέλη, αλλά και με στόχο την εξασφάλιση μεγαλύτερης δικαιοσύνης και ανταγωνιστικότητας για τις ΜΜΕ, οι οποίες, σε εθνικό και τοπικό επίπεδο, αντιμετωπίζουν σήμερα δυσμενέστερες φορολογικές συνθήκες και ευεργετικά αποτελέσματα για την απασχόληση και τους εργαζομένους·

4.

είναι πεπεισμένη ότι η εισαγωγή της πρότασης για ένα ελάχιστο επίπεδο φορολογίας αποτελεί το πρώτο βήμα προς τη δημιουργία ενός ενιαίου φορολογικού συστήματος εντός της ΕΕ, το οποίο είναι απολύτως αναγκαίο για τη μετάβαση προς έναν θεμιτό ανταγωνισμό των επιχειρήσεων στην ευρωπαϊκή εσωτερική αγορά, την αύξηση της ανταγωνιστικότητας της Ευρώπης, και για την αποφυγή της μετεγκατάστασης ή του αυθαίρετου κλεισίματος των κέντρων παραγωγής, με σοβαρές επιπτώσεις για τους εργαζομένους, οι οποίοι αναγκάζονται να αναζητήσουν νέα απασχόληση ή να υποστούν επαχθείς μετακινήσεις προκειμένου να μην χάσουν την εργασία τους·

5.

θεωρεί απολύτως απαραίτητο οι κανόνες να μην επιδεινώνουν τις γραφειοκρατικές απαιτήσεις για τις εταιρείες εμποδίζοντας έτσι την ανάπτυξή τους, ιδίως στους τομείς της έρευνας και της καινοτομίας και της κλιματικής ουδετερότητας, οι οποίοι είναι απαραίτητοι για τη διασφάλιση της απαραίτητης ψηφιακής και οικολογικής μετάβασης·

Πλήρης εναρμόνιση των κανόνων στην ΕΕ

6.

ελπίζει ότι η εφαρμογή της οδηγίας θα πραγματοποιηθεί με ολοκληρωμένο και συνεκτικό τρόπο μεταξύ των κρατών μελών της ΕΕ, αλλά και σε πλήρη ακολουθία με τη συμφωνία του ΟΟΣΑ: η έλλειψη εναρμόνισης μεταξύ των ελάχιστων φορολογικών κανόνων εντός της ΕΕ ή μεταξύ της ΕΕ και τρίτων χωρών θα μπορούσε να προκαλέσει πιθανές διαφορές όσον αφορά τη διπλή φορολόγηση, με άμεσο αρνητικό αποτέλεσμα σε μεγάλο αριθμό κορυφαίων επιχειρήσεων παγκοσμίως και πιθανές επιπτώσεις στους προμηθευτές τους (συχνά ΜΜΕ), σε σχέση με τα εισπραχθέντα φορολογικά έσοδα, το εμπόριο και τις επενδύσεις·

7.

θεωρεί απαραίτητο οι παρατηρήσεις του ΟΟΣΑ και οι περαιτέρω τεχνικές λεπτομέρειες σχετικά με τους πρότυπους κανόνες να συμπεριληφθούν στην οδηγία της ΕΕ με ολοκληρωμένο τρόπο και να μην υπόκεινται σε βεβιασμένη μεταφορά, χωρίς να αποκλείονται μελλοντικά τα μέτρα που ενεργοποιούνται με κανονιστικές ρυθμίσεις·

8.

τονίζει τη σημασία, κατά την τελική σύνταξη της οδηγίας και την επακόλουθη εφαρμογή της, μιας κοινής και ενιαίας ορολογίας: ορισμένοι από τους νέους ορισμούς που χρησιμοποιούνται στην οδηγία ενδέχεται να μην είναι πλήρως ευθυγραμμισμένοι με τους ορισμούς που έχουν ήδη θεσπιστεί στο διεθνές φορολογικό δίκαιο: προκειμένου να εξασφαλιστεί μεγαλύτερη ασφάλεια δικαίου, θα είναι ζωτικής σημασίας να διασταυρωθούν οι μεταφράσεις της οδηγίας της ΕΕ προκειμένου να επιτευχθεί ακριβής ευθυγράμμιση με τις έννοιες της φορολογικής νομοθεσίας των επιμέρους χωρών·

9.

ζητεί, όσον αφορά τους μεγάλους εθνικούς ομίλους, να καταβληθεί κάθε δυνατή προσπάθεια για να διασφαλιστεί ότι το νέο ελάχιστο επίπεδο φορολογίας είναι σύμφωνο με το δίκαιο της ΕΕ, προκειμένου να αποφευχθεί η ανασφάλεια δικαίου, και ενθαρρύνει σθεναρά τη θέσπιση, στο μέτρο του δυνατού, μέτρων απλούστευσης για τους εν λόγω αμιγώς εθνικούς ομίλους. Επί του παρόντος, δεν είναι σαφές πόσοι μεγάλοι αμιγώς εθνικοί όμιλοι υπάρχουν στην ΕΕ και ποιο θα ήταν το φορολογικό και διοικητικό κόστος ενός τέτοιου μέτρου.

Αλληλεπίδραση και ισότιμοι όροι ανταγωνισμού με τρίτες χώρες

10.

ευελπιστεί ότι, κατά τη μεταφορά του ελάχιστου επιπέδου φορολογίας του ΟΟΣΑ στη νομοθεσία, η ΕΕ θα συνεργάζεται διαρκώς με τους παγκόσμιους εταίρους της και θα τηρεί τις πολιτικές κατευθυντήριες γραμμές της, προκειμένου να αποφευχθεί το ενδεχόμενο οι ευρωπαϊκές επιχειρήσεις να αντιμετωπίσουν αυστηρότερα πρότυπα σε σχέση με τους άμεσους ανταγωνιστές τους, υποβιβάζοντας την ΕΕ σε ένα λιγότερο ανοικτό επιχειρηματικό περιβάλλον, με χαμηλότερη οικονομική ανάπτυξη, λιγότερες θέσεις εργασίας, περιορισμένες ικανότητες και πόρους για να ανταποκριθεί στις προκλήσεις της καινοτομίας. Ειδικότερα, θεωρεί ότι η μη συμμετοχή των ΗΠΑ στον πυλώνα 1 θα μπορούσε να υπονομεύσει τον σκοπό και την ισορροπία της συμφωνίας του ΟΟΣΑ στο σύνολό της·

11.

καλεί την ΕΕ να παρακολουθεί εκ του σύνεγγυς την επίδραση της εισαγωγής του συστήματος του πυλώνα 2 στη συμπεριφορά των επενδυτών και των επιχειρήσεων, προκειμένου να κατανοήσει τον τρόπο με τον οποίο οι νέοι κανόνες θα επηρεάσουν τις επενδύσεις, την απασχόληση, την ανάπτυξη, το εμπόριο ή τον δημοσιονομικό αντίκτυπο. Η παρακολούθηση αυτή είναι απαραίτητη για την αποφυγή αρνητικών επιπτώσεων στους εργαζομένους (με τη μορφή χαμηλότερων μισθών), στους καταναλωτές (μέσω υψηλότερων τιμών) ή στους μετόχους (μέσω χαμηλότερων μερισμάτων). Δεδομένου ότι είναι ζωτικής σημασίας όλοι οι βασικοί εμπορικοί εταίροι της ΕΕ να εφαρμόζουν το ελάχιστο επίπεδο φορολογίας, είναι σημαντικό οι τρίτες χώρες να συμμορφώνονται με τους διεθνείς κανόνες, προκειμένου να αποφευχθεί η υπαγωγή των επιχειρήσεων της ΕΕ σε αυστηρότερο καθεστώς από άλλες και να αφεθούν στο έλεος ενός ασυντόνιστου παγκόσμιου συστήματος·

12.

τονίζει ότι ο κανόνας σχετικά με τις πληρωμές που υπόκεινται σε μειωμένη φορολόγηση (UTPR) μπορεί σε κάποιο βαθμό να περιορίσει τους άνισους όρους ανταγωνισμού μεταξύ των επιχειρήσεων, αλλά αυτό δεν επιλύει πλήρως το πρόβλημα, ιδίως επειδή ο κανόνας είναι πολύ περίπλοκος να εφαρμοστεί στην πράξη και θα μπορούσε να καταστήσει την ΕΕ λιγότερο ελκυστική, για παράδειγμα για δραστηριότητες Ε & Α ή για επενδύσεις στην ενεργειακή και κλιματική μετάβαση·

13.

θεωρεί απαραίτητο να αποφευχθεί η διπλή φορολόγηση των επιχειρήσεων της ΕΕ, για παράδειγμα λόγω της έλλειψης συντονισμού μεταξύ των ευρωπαϊκών BEPS ή IIR και των αμερικανικών BEAT ή GILTI.

Εναρμόνιση με τα κίνητρα και τους άλλους φορολογικούς κανόνες της ΕΕ

14.

προτείνει, στο πλαίσιο της σημαντικής μείωσης της φορολογίας των εταιρικών κερδών σε ευρωπαϊκό επίπεδο (που μειώθηκε κατά το ήμισυ κατά τα τελευταία 25 έτη), να διενεργηθεί αξιολόγηση των πολυάριθμων μέτρων κατά της φοροαποφυγής που ελήφθησαν κατά την τελευταία δεκαετία και να αξιολογηθεί η αποδοτικότητα, η αποτελεσματικότητα, η συνοχή και η προστιθέμενη αξία της ΕΕ όσον αφορά τα φορολογικά έσοδα (συμπεριλαμβανομένου του τρόπου με τον οποίο τα κράτη μέλη έχουν εφαρμόσει τη νομοθεσία αυτή στο ελεγκτικό έργο τους)·

15.

καλεί την Επιτροπή να αξιολογήσει κατά πόσον ο μηχανισμός επίλυσης διαφορών της ΕΕ για το 2017 μπορεί να χρησιμοποιηθεί για τον πυλώνα 2 ή κατά πόσον απαιτούνται αλλαγές·

16.

πιστεύει ότι η Επιτροπή και οι φορολογικές αρχές των κρατών μελών θα πρέπει να επικαιροποιήσουν και να επανασχεδιάσουν τα φορολογικά τους συστήματα, ώστε να διασφαλιστεί ότι μπορούν ακόμη να ενθαρρύνουν την (πράσινη) καινοτομία, την ανάπτυξη και την απασχόληση. Οι χώρες έχουν σχεδιάσει και εφαρμόσει διάφορους εθνικούς φόρους και πολυάριθμα κίνητρα τις τελευταίες δεκαετίες για την τόνωση της απασχόλησης και της καινοτομίας στις τοπικές οικονομίες. Το πιο πρόσφατο και σημαντικό φαινόμενο είναι η αύξηση των φορολογικών κινήτρων που έχουν σχεδιαστεί ειδικά για να ενθαρρύνουν την προστασία του περιβάλλοντος, την ασφάλεια του ενεργειακού εφοδιασμού και την Ε & Α στο πλαίσιο της Πράσινης Συμφωνίας της ΕΕ: ορισμένα από τα φορολογικά κίνητρα που χρησιμοποιούνται σήμερα στα κράτη μέλη δεν θα είναι πλέον δυνατά ή θα είναι λιγότερο ελκυστικά για επενδύσεις μετά την εισαγωγή της οδηγίας. Ως εκ τούτου, ενδείκνυται η Επιτροπή να καταρτίσει έναν οδηγό για την αποσαφήνιση του τρόπου σχεδιασμού των μελλοντικών φορολογικών κινήτρων σύμφωνα με τις απαιτήσεις του πυλώνα 2 (π.χ. κίνητρα που παρέχουν απαλλαγή από τους φόρους επί των μισθών ή τις εισφορές κοινωνικής ασφάλισης των ερευνητών ή καθεστώτα ταχείας απόσβεσης για την ενθάρρυνση των επενδύσεων)·

17.

θεωρεί απαραίτητο οι χώρες της ΕΕ να συνεχίσουν να παρέχουν φορολογικά κίνητρα για την προσέλκυση ξένων επενδύσεων, υπό την προϋπόθεση όμως ότι θα τονώνουν τη δραστηριότητα της πραγματικής οικονομίας προσλαμβάνοντας περισσότερους υπαλλήλους, πληρώνοντας περισσότερο τους εργαζομένους ή επενδύοντας σε υλικά αγαθά: οι πολυεθνικές επιχειρήσεις βασίζονται επίσης σε τοπικές ΜΜΕ για να συνεισφέρουν στις αλυσίδες αξίας τους και η παρουσία τους μπορεί να οδηγήσει σε περαιτέρω θετικές συνέπειες στο τοπικό επιχειρηματικό περιβάλλον·

18.

συμφωνεί με την έκκληση της επιχειρηματικής κοινότητας για την καθιέρωση μιας δοκιμαστικής φάσης στην εφαρμογή των προβλεπόμενων κυρώσεων, για παράδειγμα για το πρώτο έτος εφαρμογής, προκειμένου να δοθεί σε όλες τις επιχειρήσεις η δυνατότητα να ενημερωθούν σχετικά με τους νέους κανόνες, ούτως ώστε οι κυρώσεις που επιβάλλονται σε μη συμμορφούμενες οντότητες να είναι αναλογικές και να μην περιλαμβάνουν εκείνες των οποίων η μη συμμόρφωση οφείλεται σε καθυστερημένη προσαρμογή των διαδικασιών και όχι σε συγκεκριμένη πρόθεση δόλου·

19.

προτείνει, όσον αφορά τις απαιτήσεις για τις υποχρεώσεις υποβολής στοιχείων, οι πληροφορίες που αφορούν τις επιχειρήσεις να γνωστοποιούνται μόνο μέσω επίσημης ανταλλαγής πληροφοριών μεταξύ των φορολογικών διοικήσεων, με αυστηρή εμπιστευτικότητα και κατάλληλους όρους χρήσης, προκειμένου να αποτρέπεται η ανεξέλεγκτη διαρροή ευαίσθητων πληροφοριών, χωρίς ωστόσο να παραβιάζονται οι απαιτήσεις διαφάνειας όπως ορίζονται στη σύσταση του Συμβουλίου του ΟΟΣΑ σχετικά με κοινές προσεγγίσεις για τις εξαγωγικές πιστώσεις οι οποίες τυγχάνουν δημόσιας στήριξης και τη δέουσα περιβαλλοντική και κοινωνική επιμέλεια·

20.

ζητεί τη θέσπιση διοικητικών απλουστεύσεων προκειμένου να περιοριστεί το κόστος προσαρμογής στους νέους κανόνες, τόσο για τις επιχειρήσεις όσο και για τις φορολογικές αρχές: θα πρέπει να καταβληθεί κάθε δυνατή προσπάθεια ώστε ο διοικητικός φόρτος να είναι όσο το δυνατόν χαμηλότερος. Μια νομοθεσία που δεν είναι υπερβολικά στρεβλή μπορεί να διευκολύνει την εκμάθηση των νέων κανόνων από τις επιχειρήσεις, καθώς και να επισπεύσει την απαραίτητη μεταβατική περίοδο και να διευκολύνει τον έλεγχο από τις φορολογικές αρχές της αποτελεσματικής εφαρμογής των νέων κανόνων.

Βρυξέλλες, 28 Απριλίου 2022.

Ο Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής των Περιφερειών

Απόστολος ΤΖΙΤΖΙΚΩΣΤΑΣ


(1)  COM(2021) 823 final.


5.8.2022   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 301/51


Γνωμοδότηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής των Περιφερειών με θέμα «Ευρωπαϊκή στρατηγική για τα πανεπιστήμια»

(2022/C 301/09)

Εισηγητής:

Emil BOC (RO/EPP), δήμαρχος Κλουζ-Ναπόκα

Έγγραφο αναφοράς:

Ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο, την Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή και την Επιτροπή των Περιφερειών για μια ευρωπαϊκή στρατηγική για τα πανεπιστήμια

COM(2022) 16 final

ΣΥΣΤΑΣΕΙΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ

Η ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ (ΕτΠ)

1.

επικροτεί τη συμμετοχή και τη στήριξη της ΕΕ στην προώθηση της αριστείας στην εκπαίδευση. Υπογραμμίζει εν προκειμένω τον σημαντικό ρόλο της ευρωπαϊκής στρατηγικής για τα πανεπιστήμια στο πλαίσιο της «δέσμης μέτρων για την τριτοβάθμια εκπαίδευση», η οποία θα καταστήσει δυνατή την επίτευξη του Ευρωπαϊκού Χώρου Εκπαίδευσης έως το 2025·

2.

τονίζει ότι ένας πολιτισμός που ενισχύει τις ευρωπαϊκές δημοκρατικές αξίες μπορεί να διατηρηθεί μόνον εάν επενδύσει στο ανθρώπινο κεφάλαιο. Ένα εξαιρετικό εκπαιδευτικό σύστημα και ισχυρά πανεπιστήμια στον πυρήνα του αποτελούν τον ακρογωνιαίο λίθο της διά βίου μάθησης·

3.

τονίζει τη σημασία της βελτίωσης της ποιότητας της εκπαίδευσης και της έρευνας των ευρωπαϊκών πανεπιστημίων και της εξασφάλισης στήριξης, σε τοπικό και σε περιφερειακό επίπεδο, των ειδικών στόχων αυτής της στρατηγικής φιλοδοξίας·

4.

αναγνωρίζει την ξεχωριστή σημασία που έχουν τα πανεπιστήμια στην κοινωνία και τη συμβολή τους στη βιώσιμη, ανθεκτική και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξη, με βάση τις δημοκρατικές αξίες των κρατών μελών, καθώς και των τοπικών κοινοτήτων και των περιφερειών. Ο ρόλος των πανεπιστημίων καθίσταται ακόμη σημαντικότερος σε καταστάσεις κρίσης, όπου αυτά μπορούν να συμβάλουν στην επιτυχή αντιμετώπιση της κρίσης και στην ανάκαμψη μετά από αυτήν (1)·

5.

υπογραμμίζει τον καίριο ρόλο των πανεπιστημίων στην αντιμετώπιση των παγκόσμιων προκλήσεων. Η ΕΕ έχει τονίσει εδώ και καιρό την ανάγκη να ενισχυθεί η στενή σύνδεση μεταξύ της έρευνας, της διδασκαλίας, της μάθησης και της καινοτομίας στα πανεπιστήμια, αυξάνοντας παράλληλα τους πόρους που διαθέτουν τα πανεπιστήμια για την ενίσχυση του απαιτούμενου επιπέδου ποιότητας. Ο ρόλος των πανεπιστημίων στη δημιουργία νέων ερευνητικών γνώσεων και στην προώθηση νέων καινοτομιών είναι ζωτικής σημασίας για την αντιμετώπιση των πιεστικών κοινωνικών προκλήσεων που εντοπίζονται στις αποστολές της Ευρωπαϊκής Ένωσης·

6.

εφιστά την προσοχή στο γεγονός ότι τα πανεπιστήμια πρέπει να θεωρούνται βασική συνιστώσα του ευρωπαϊκού πολιτισμού και ότι η πολυμορφία του ακαδημαϊκού τομέα, στον οποίο συμμετέχουν εκπαιδευτικά ιδρύματα, ερευνητικά ινστιτούτα, επαγγελματικές σχολές κ.λπ., αποτελεί στρατηγικό πλεονέκτημα·

7.

επισημαίνει ότι η παρουσία των πανεπιστημίων σε τοπικό και σε περιφερειακό επίπεδο αποτελεί συχνά σημαντικό ανταγωνιστικό πλεονέκτημα για τις κοινότητες στις οποίες βρίσκονται εγκατεστημένα (2). Για παράδειγμα, οι επενδυτές ενδιαφέρονται και προσελκύονται από κοινότητες όπου υπάρχει εργατικό δυναμικό υψηλής ειδίκευσης, δυνατότητες συνεργασίας με την ακαδημαϊκή κοινότητα και μεταφορά τεχνολογίας και τεχνογνωσίας από τα πανεπιστήμια στον επιχειρηματικό τομέα. Η παρουσία ενός πανεπιστημίου παρέχει επίσης σημαντικό εισόδημα στην κοινότητα (3), δεδομένου ότι οι φοιτητές, οι πανεπιστημιακοί και το λοιπό προσωπικό πραγματοποιούν σημαντικές δαπάνες στις κοινότητες (υπάρχει σημαντικό πολλαπλασιαστικό αποτέλεσμα χάρη στην κατανάλωση που δημιουργείται από τα πανεπιστήμια). Πέρα από αυτά τα οικονομικά μετρήσιμα οφέλη, η παρουσία των πανεπιστημίων οδηγεί στη δημιουργία, σε τοπικό επίπεδο, ενός κοσμοπολίτικου κλίματος, το οποίο χαρακτηρίζεται από την παρουσία διεθνών φοιτητών και πανεπιστημιακών, καθώς και από αξίες όπως η ανοχή, η πολιτισμική, θρησκευτική και εθνοτική πολυμορφία κ.α. (4)·

8.

επικροτεί την πολυεπίπεδη προσέγγιση που προτείνεται στην ευρωπαϊκή στρατηγική για τα πανεπιστήμια, η οποία προβλέπει την ευθυγράμμιση των στόχων δημόσιας πολιτικής με τις επενδύσεις σε ενωσιακό, εθνικό, περιφερειακό και τοπικό επίπεδο. Επισημαίνει, ωστόσο, ότι μια ισχυρότερη τοπική και περιφερειακή διάσταση θα ήταν επωφελής για τον σχεδιασμό και την εφαρμογή του ιδανικού πανεπιστημιακού μοντέλου στο μέλλον·

9.

επισημαίνει τη σημασία της οικοδόμησης στρατηγικών εταιρικών σχέσεων μεταξύ τοπικών και περιφερειακών αρχών και πανεπιστημίων, συμπεριλαμβανομένης της χάραξης στρατηγικών τοπικής και περιφερειακής ανάπτυξης. Τα πανεπιστήμια διαδραματίζουν βασικό ρόλο στην ανάπτυξη οικοσυστημάτων που βασίζονται στον τόπο, στα οποία οι περιφερειακές στρατηγικές έξυπνης εξειδίκευσης έχουν θέσει μια καλή βάση·

10.

επισημαίνει ότι οι τοπικές και οι περιφερειακές αρχές μπορούν να υποστηρίξουν τα πανεπιστήμια δημιουργώντας και ενισχύοντας τις συνθήκες που συνδέονται με το τοπικό και περιφερειακό πλαίσιο (πρόσβαση σε μια σειρά υποδομών και υπηρεσιών, ποιότητα ζωής, περιβάλλον χωρίς αποκλεισμούς κ.λπ.) που είναι πιθανό να αυξήσουν την ανταγωνιστικότητα των πανεπιστημίων σε μια παγκόσμια αγορά·

11.

επισημαίνει ότι, σε επίπεδο ευρωπαϊκού χώρου εκπαίδευσης, υπάρχει ήδη εξαιρετική παράδοση συνεργασίας μεταξύ πανεπιστημίων από διάφορα κράτη μέλη μέσω του προγράμματος ERASMUS+, η οποία πρέπει να αξιοποιηθεί περαιτέρω·

12.

σημειώνει ότι, σήμερα, ο ρόλος των πανεπιστημίων στην κοινωνία μεταβάλλεται και ότι αυτά αναλαμβάνουν νέες λειτουργίες πέραν των παραδοσιακών τους λειτουργιών (που αφορούν κυρίως τη διδασκαλία και την έρευνα) (5). Τα πανεπιστήμια επαναπροσδιορίζονται πλέον ως κορυφαίοι παράγοντες όσον αφορά την τεχνολογική και κοινωνική καινοτομία, την επιχειρηματικότητα, τη μεταφορά τεχνολογίας στην οικονομία κ.λπ. Συμμετέχουν ενεργά στις κοινότητες και στην κοινωνία και καθίστανται φορείς που μπορούν να συμβάλουν σημαντικά στην επίλυση ορισμένων κοινωνικών προκλήσεων (6)·

13.

τονίζει ότι τα πανεπιστήμια αποτελούν βασικούς παράγοντες για την προώθηση ορισμένων πρωταρχικών για την ΕΕ στόχων, όπως η πράσινη και η ψηφιακή μετάβαση. Τα πανεπιστήμια διαθέτουν σημαντική τεχνογνωσία σε αυτούς τους τομείς, αλλά ταυτόχρονα μπορούν να εφαρμόσουν και να διαδώσουν καλές πρακτικές σε αυτούς τους τομείς προς και από τις τοπικές κοινότητες στις οποίες δραστηριοποιούνται.

14.

σημειώνει ότι τα πανεπιστήμια μπορούν να παρέχουν λύσεις και εργαλεία για την αντιμετώπιση ορισμένων από τα μείζονα προβλήματα που αντιμετωπίζει η ΕΕ, όπως η διαρροή εγκεφάλων (7) και η εγκατάλειψη της υπαίθρου. Οι αρνητικές επιπτώσεις που συνδέονται με τη διαρροή εγκεφάλων και τη σημασία της κυκλοφορίας εγκεφάλων συνδέονται στενά με τη συνεργασία και τις εταιρικές σχέσεις μεταξύ πανεπιστημίων, τοπικών και περιφερειακών αρχών, επιχειρήσεων και κοινωνίας των πολιτών. Στο πλαίσιο αυτό, η ΕτΠ τονίζει την ανάγκη να ενταθούν σημαντικά οι προσπάθειες για τη γεφύρωση του χάσματος γνώσης και καινοτομίας εντός της Ευρώπης και του χάσματος καινοτομίας μεταξύ της Ευρώπης και των ΗΠΑ·

15.

υπογραμμίζει τη σημασία του εντοπισμού και της χρήσης ορθών πρακτικών σε μόνιμη και μεγάλης κλίμακας βάση σε τοπικό και σε περιφερειακό επίπεδο στο πλαίσιο της συνεργασίας των τοπικών και των περιφερειακών αρχών με τα πανεπιστήμια. Στο πλαίσιο αυτό, η δημιουργία διακρατικών δικτύων με στόχο τη διάδοση ορθών πρακτικών, με ευρεία συμμετοχή των ενδιαφερόμενων μερών στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, αναδεικνύεται ως προτεραιότητα για τις τοπικές και τις περιφερειακές αρχές στα κράτη μέλη. Αυτά τα δίκτυα θα μπορούσαν να ενσωματωθούν στην ευρωπαϊκή στρατηγική για τα πανεπιστήμια·

16.

εφιστά την προσοχή στο γεγονός ότι τα πανεπιστήμια αντιμετωπίζουν σημαντικές δυσκολίες και εμπόδια σε αυτή τη διαδικασία μετασχηματισμού και ανάληψης νέων αρμοδιοτήτων. Οι οικονομικές προκλήσεις ανακύπτουν πιθανότατα σε όλα τα κράτη μέλη. Προτείνει, στο πλαίσιο αυτό, την ανάπτυξη μιας στρατηγικής επενδύσεων που θα λαμβάνει υπόψη την περιφερειακή, εθνική και ευρωπαϊκή χρηματοδότηση και ζητεί να ληφθούν υπόψη οι συνεργασίες μεταξύ δημόσιου, ιδιωτικού και μη κερδοσκοπικού τομέα προκειμένου να ενισχυθούν οι ικανότητες των ευρωπαϊκών πανεπιστημίων. Σημειώνει επίσης ότι υπάρχουν προκλήσεις που συνδέονται με το επίπεδο πανεπιστημιακής αυτονομίας και/ή πολιτικής παρέμβασης σε σημαντικές αποφάσεις που αφορούν τη χρηματοδότηση των πανεπιστημίων, την πρόσληψη και επιλογή του εκπαιδευτικού προσωπικού, την ελευθερία της έκφρασης, της επιλογής των ερευνητικών θεμάτων καθώς και του προσανατολισμού των ερευνητικών δραστηριοτήτων, τις δυνατότητες για ελεύθερη επικοινωνία, χωρίς λογοκρισία των αποτελεσμάτων της έρευνας κ.λπ.·

17.

τονίζει ότι είναι σημαντικό οι τοπικές και οι περιφερειακές αρχές των κρατών μελών να συμμετέχουν ενεργά στην ενίσχυση των ποικίλων τοπικών και περιφερειακών οικοσυστημάτων και στην προώθηση της συνεργασίας και της εμπιστοσύνης μεταξύ των διαφόρων τομέων των κοινοτήτων. Επισημαίνει ότι, σε τοπικό και σε περιφερειακό επίπεδο, τα πανεπιστήμια πρέπει να θεωρούνται μέρος ευρύτερων οικοσυστημάτων που περιλαμβάνουν διάφορους ενδιαφερόμενους φορείς (8). Προκειμένου τα πανεπιστήμια να παρέχουν νέες δεξιότητες με στόχο τη δημιουργική επίλυση προβλημάτων, η χρήση της τεχνολογίας, η αποτελεσματική επικοινωνία στο πλαίσιο της κοινότητας, η συνεργασία μεταξύ των πανεπιστημίων και των σχετικών κοινοτικών φορέων είναι ουσιαστικής σημασίας·

18.

σημειώνει ότι η εμβάθυνση της διακρατικής συνεργασίας μεταξύ πανεπιστημίων και η ανάπτυξη της ευρωπαϊκής διάστασης της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης αποτελούν βασικές προτεραιότητες που καλύπτονται από την ευρωπαϊκή στρατηγική για τα πανεπιστήμια. Στο πλαίσιο αυτό, θεωρεί ότι οι τοπικές και οι περιφερειακές αρχές μπορούν να αναλάβουν δράση για τη στήριξη, όπου είναι δυνατόν, της διακρατικής πανεπιστημιακής συνεργασίας (η πρωτοβουλία Erasmus+ για τα ευρωπαϊκά πανεπιστήμια αποτελεί σημαντικό εργαλείο σε αυτόν τον τομέα των πανεπιστημιακών συμμαχιών που στοχεύουν στην αριστεία). Οι τοπικές και οι περιφερειακές αρχές μπορούν να ευθυγραμμιστούν με τις πρακτικές που προτείνονται στη στρατηγική, όπως η πρωτοβουλία για την ευρωπαϊκή φοιτητική ταυτότητα. Η ταυτότητα αυτή θα μπορούσε να αναγνωρίζεται όχι μόνο σε πανεπιστημιακό επίπεδο, αλλά και στο πλαίσιο των σχέσεων μεταξύ διακρατικών φοιτητών, ερευνητών και πανεπιστημιακών και τοπικών διοικήσεων (για άδειες διαμονής, κάρτες δημόσιων συγκοινωνιών, πρόσβαση σε μουσεία κ.λπ.)·

19.

τονίζει ότι, στο πλαίσιο της ευρωπαϊκής στρατηγικής για τα πανεπιστήμια, οι τοπικές και οι περιφερειακές αρχές στα κράτη μέλη πρέπει να ενεργούν ως παράγοντες διευκόλυνσης, ικανές να φέρνουν σε επαφή διάφορους ενδιαφερόμενους φορείς της κοινότητας γύρω από πρωτοβουλίες και έργα που αφορούν τα πανεπιστήμια. Σημειώνει επίσης ότι, σε πολλά κράτη μέλη, οι τοπικές και οι περιφερειακές αρχές δεν έχουν άμεσες αρμοδιότητες όσον αφορά τη χρηματοδότηση των πανεπιστημίων. Ωστόσο, οι τοπικές και οι περιφερειακές αρχές μπορούν να ενθαρρύνουν τη χρηματοδότηση, από διάφορες πηγές, των πανεπιστημίων και των πρωτοβουλιών τους, δημιουργώντας συνέργειες σε τοπικό και σε περιφερειακό επίπεδο·

20.

αναγνωρίζει το γεγονός ότι τα πανεπιστήμια βρίσκονται αντιμέτωπα με την ανάγκη επανασχεδιασμού των προγραμμάτων σπουδών ούτως ώστε να ανταποκρίνονται όσο το δυνατόν αποτελεσματικότερα στην ταχεία πρόοδο της τεχνολογίας, στην πράσινη και την ψηφιακή μετάβαση και στις διαρθρωτικές αλλαγές στις ευρωπαϊκές αγορές εργασίας που απαιτούν νέες δεξιότητες (9). Τονίζει επίσης ότι, στο πλαίσιο αυτής της διαδικασίας επανασχεδιασμού των προγραμμάτων σπουδών και ανάπτυξης τέτοιων νέων δεξιοτήτων, οι τοπικές και οι περιφερειακές αρχές μπορούν να διαδραματίσουν μείζονα ρόλο. Υπογραμμίζει ταυτόχρονα ότι, ενώ τα πανεπιστήμια συμβάλλουν σημαντικά στην ενίσχυση της απασχολησιμότητας και της οικονομικής ανταγωνιστικότητας στο πλαίσιο μιας παγκοσμιοποιημένης οικονομίας, πρέπει να διατηρηθεί ο αυτοτελής χαρακτήρας της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης·

21.

υπογραμμίζει τον ρόλο των τοπικών και των περιφερειακών αρχών στη δημιουργία και την ενίσχυση τοπικών και περιφερειακών οικοσυστημάτων που προωθούν την ενεργό συνεργασία και τη δικτύωση μεταξύ υποεθνικών δημόσιων αρχών, επιχειρήσεων και βιομηχανίας και πανεπιστημίων. Οι τοπικές και οι περιφερειακές αρχές πρέπει να λειτουργήσουν ως παράγοντες εκκίνησης και διευκόλυνσης σε αυτά τα οικοσυστήματα, οι οποίοι να εντοπίζουν ευκαιρίες συνεργασίας, να κατανέμουν διάφορους πόρους, συμπεριλαμβανομένων χρηματοδοτικών, για την υλοποίηση δραστηριοτήτων δικτύωσης και συνεργασίας, και να υποστηρίζουν τη δημιουργία δομών όπως οι εκπαιδευτικοί συνεργατικοί σχηματισμοί σε τοπικό και/ή σε περιφερειακό επίπεδο. Οι εκπαιδευτικοί συνεργατικοί σχηματισμοί αποτελούν εξαιρετικά εργαλεία/μέσα που έχουν σχεδιαστεί για να παρέχουν έναν χώρο διαλόγου και συνεργασίας μεταξύ των κύριων παραγόντων που συμμετέχουν στην επίσημη εκπαίδευση με σκοπό τη στήριξη των νέων στην επαγγελματική τους κατάρτιση. Μέσω αυτών των εκπαιδευτικών συνεργατικών σχηματισμών, οι τοπικές και οι περιφερειακές αρχές μπορούν, σε συνεργασία με άλλους παράγοντες του οικοσυστήματος, να θέσουν σε εφαρμογή μηχανισμούς όπως ταμεία καινοτομίας, μικρές επιχορηγήσεις για νεοφυείς επιχειρήσεις σε ορισμένους βασικούς τομείς κ.λπ.·

22.

θεωρεί ότι ο τρόπος μάθησης που πρέπει να εφαρμόζουν σήμερα οι σπουδαστές είναι εντελώς διαφορετικός από το παρελθόν και πρέπει να έχουν τη δυνατότητα να θέτουν σε εφαρμογή τις θεωρητικές έννοιες σε πραγματικές καταστάσεις και να επιλύουν τα προβλήματα που καλούνται να αντιμετωπίσουν στις τοπικές και περιφερειακές κοινότητές τους. Οι τοπικές και οι περιφερειακές αρχές μπορούν να προωθήσουν, από κοινού με πανεπιστήμια και άλλους παράγοντες του τοπικού και του περιφερειακού οικοσυστήματος, τέτοιες εμπειρίες μάθησης, π.χ. στηρίζοντας τα «ζωντανά εργαστήρια», υποβάλλοντας προς ανάλυση στους σπουδαστές ζητήματα δημόσιας πολιτικής, αναπτύσσοντας κοινά στρατηγικά έργα προς όφελος της κοινότητας, διευκολύνοντας τη συνεργασία με άλλους ενδιαφερόμενους τοπικούς και περιφερειακούς φορείς·

23.

πιστεύει ότι οι τοπικές και οι περιφερειακές αρχές, σε συνεργασία με πανεπιστήμια και άλλους παράγοντες του τοπικού/περιφερειακού οικοσυστήματος, μπορούν να στηρίξουν σημαντικά τους νέους επιχειρηματίες, συμπεριλαμβανομένων των σπουδαστών ή των αποφοίτων, διευκολύνοντας την πρόσβασή τους σε βασικούς πόρους καινοτομίας. Πολλοί νέοι/σπουδαστές χρειάζονται πόρους όπως εργαστήρια, νέες τεχνολογίες, νέες συνδέσεις για την ανάπτυξη επιχειρηματικών ιδεών και/ή προϊόντων και υπηρεσιών. Οι τοπικές και οι περιφερειακές αρχές μπορούν, σε συνεργασία με άλλους φορείς που διαθέτουν τέτοιους πόρους, να διευκολύνουν την πρόσβαση των νέων επιχειρηματιών σε πόρους για την καινοτομία (χώροι, κατάρτιση, παροχή συμβουλών κ.λπ.)·

24.

επισημαίνει ότι οι τοπικές και οι περιφερειακές αρχές μπορούν να αναπτύξουν έξυπνες σχέσεις με τα πανεπιστήμια όσον αφορά την ανάπτυξη των τοπικών και περιφερειακών κοινοτήτων. Τα πανεπιστήμια πρέπει να παράγουν γνώσεις και υπηρεσίες για τις κοινότητες στις οποίες δραστηριοποιούνται. Οι τοπικές και οι περιφερειακές αρχές μπορούν να διευκολύνουν τη σχέση αυτή θεσπίζοντας προγράμματα με στόχο τη συμμετοχή, σε μόνιμη βάση, των πανεπιστημίων στην επίλυση τοπικών και περιφερειακών κοινοτικών προβλημάτων, αξιοποιώντας τα πανεπιστήμια για την παροχή συμβουλών και τεχνογνωσίας, διαδίδοντας ορθές πρακτικές όταν αυτές προκύπτουν, έτσι ώστε περισσότερες κοινότητες και δημόσιες αρχές να μπορούν να τις εφαρμόζουν. Η δημόσια αναγνώριση και η προώθηση της συμμετοχής των πανεπιστημίων διαδραματίζουν επίσης ιδιαίτερα σημαντικό ρόλο στη νομιμοποίηση διαφορετικών ακαδημαϊκών και/ή επαγγελματικών σταδιοδρομιών, ενθαρρύνοντας τα πανεπιστήμια να αξιοποιούν στο έπακρο τη συμμετοχή των πανεπιστημιακών, των ερευνητών και των φοιτητών στην κοινότητα·

25.

επισημαίνει ότι διάφορες τοπικές και περιφερειακές κοινότητες κάθε μεγέθους μπορούν να επωφεληθούν εξίσου από την παρουσία πανεπιστημίων. Οι τοπικές αρχές μπορούν να συμβάλουν σημαντικά στην ανάπτυξη των πανεπιστημίων και στην ενίσχυση της ελκυστικότητάς τους, δημιουργώντας τις προϋποθέσεις για υψηλή ποιότητα ζωής και ενθαρρύνοντας αντιλήψεις και συμπεριφορές που προάγουν την ανοχή, την ένταξη, την πολυπολιτισμικότητα και την ασφάλεια στους δημόσιους χώρους. Τα πανεπιστήμια μπορούν να εγκαταστήσουν ορισμένες δραστηριότητες και δομές όχι μόνο σε μεγάλα αστικά κέντρα, αλλά και σε μεσαίου μεγέθους και μικρές πόλεις. Οι τοπικές και οι περιφερειακές αρχές μπορούν να συμβάλλουν στην εγκατάσταση πανεπιστημιακών δομών και/ή ερευνητικών ιδρυμάτων σε αυτές τις μικρότερες κοινότητες μέσω της στήριξης και της παροχής υπηρεσιών όπως: προσβάσιμες δυνατότητες στέγασης για τους σπουδαστές, δυνατότητα χρήσης δημόσιων κτιρίων για ορισμένες δραστηριότητες διδασκαλίας/έρευνας/διάδοσης γνώσεων, ανάπτυξη δεικτών καλής ποιότητας ζωής, αξιοποίηση ορισμένων πλεονεκτημάτων που δεν προσφέρονται στα μεγάλα αστικά κέντρα·

26.

πιστεύει ότι ο ψηφιακός μετασχηματισμός σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο μπορεί να επιταχυνθεί μέσω της συνεργασίας με τα πανεπιστήμια και της πλήρους αξιοποίησης των πόρων τους στον τομέα αυτό. Σε συνεργασία με τις τοπικές και τις περιφερειακές αρχές, τα πανεπιστήμια μπορούν να παρέχουν συμβουλές ή να εφαρμόζουν στρατηγικές ψηφιακού μετασχηματισμού σε τοπικό ή σε περιφερειακό επίπεδο. Όσον αφορά τις ψηφιακές δεξιότητες, τα πανεπιστήμια, σε συνεργασία με τις τοπικές αρχές, μπορούν να προσφέρουν κύκλους μαθημάτων βραχείας διάρκειας ή κατάρτιση για τον γενικό πληθυσμό, με έμφαση σε ορισμένες ομάδες που διατρέχουν κίνδυνο αποκλεισμού (ηλικιωμένοι, πληθυσμός με χαμηλό επίπεδο εκπαίδευσης κ.λπ.)·

27.

Οι τοπικές και οι περιφερειακές αρχές μπορούν να στηρίξουν την ανάπτυξη υβριδικών πανεπιστημιουπόλεων για την τόνωση της διαδικασίας ψηφιακού μετασχηματισμού στις κοινότητες και τα πανεπιστήμια, με τη διασφάλιση ίσων ευκαιριών, με την προώθηση της κοινωνικής ένταξης, με τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας των νέων στην αγορά εργασίας, με την ενίσχυση της εργασίας των νέων, χωρίς διακρίσεις και με διαπολιτισμική κατανόηση. Οι υβριδικές πανεπιστημιουπόλεις θα πρέπει να εφιστούν την προσοχή στην επικοινωνία για τη διασφάλιση της ισότητας των ευκαιριών και τη διείσδυση της πληροφορίας, προκειμένου να εξασφαλίζεται ότι είναι πραγματικά προσβάσιμη σε όλους τους επιλέξιμους νέους, ιδιαίτερα σε όσους ζουν σε περιφερειακές περιοχές. Οι τοπικές και οι περιφερειακές αρχές μπορούν επίσης να στηρίξουν οικονομικά το άνοιγμα αυτών των υβριδικών πανεπιστημιουπόλεων σε διάφορους ενδιαφερόμενους φορείς της κοινότητας, συμπεριλαμβανομένων ομάδων που διατρέχουν κίνδυνο και μειονεκτούντων ατόμων, νέων που προέρχονται από ευάλωτες ομάδες ή ομάδες κινδύνου όπως ΕΕΑΚ, άνεργοι νέοι, γυναίκες, πρόσφυγες, άτομα με αναπηρία, συνταξιούχοι κ.λπ. Οι πολιτικές της ΕΕ και των κρατών μελών πρέπει να δώσουν προτεραιότητα στην ένταξη των νέων που διατρέχουν κίνδυνο·

28.

πιστεύει ότι τα πανεπιστήμια διαθέτουν σημαντική γνώση και τεχνογνωσία στο πεδίο της πράσινης μετάβασης. Τα πανεπιστήμια μπορούν επίσης να αποτελέσουν πρότυπο ορθών πρακτικών, αναλαμβάνοντας εκπαιδευτικό και ενημερωτικό ρόλο αναφορικά με την πράσινη μετάβαση. Τα πανεπιστήμια, σε συνεργασία με τις τοπικές και τις περιφερειακές αρχές, μπορούν να αναπτύξουν πράσινες πανεπιστημιουπόλεις, να συμμετέχουν σε διαδικασίες αστικής αναγέννησης προσφέροντας στην κοινότητα πράσινες πανεπιστημιουπόλεις και πρότυπα κτίρια από πλευράς ενεργειακής απόδοσης ή οικολογικού σχεδιασμού·

29.

επικροτεί τη συμπερίληψη σαφούς χάρτη πορείας, ετήσιων δεικτών και κριτηρίων αναφοράς για την εφαρμογή της στρατηγικής, όπως έχει ήδη υποστηρίξει η ΕτΠ, προκειμένου να αξιολογηθεί η πρόοδος προς την επίτευξη των στόχων του Ευρωπαϊκού Χώρου Εκπαίδευσης. Εφιστά, ωστόσο, την προσοχή στην ανάγκη να ενσωματωθεί μια τοπική και περιφερειακή διάσταση στη δημιουργία του Ευρωπαϊκού Παρατηρητηρίου του Τομέα της Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης, το οποίο θα επιτρέψει να χρησιμοποιηθεί ο προβλεπόμενος πίνακας αποτελεσμάτων σε τοπικό και σε περιφερειακό επίπεδο·

30.

σημειώνει ότι οι τοπικές και οι περιφερειακές αρχές μπορούν να στηρίξουν τα ευρωπαϊκά πανεπιστήμια στις προσπάθειές τους για διεθνοποίηση και προώθηση του παγκόσμιου ρόλου της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Σε αυτές περιλαμβάνεται η στήριξη της συμμετοχής των ευρωπαϊκών πανεπιστημίων σε φιλόδοξες διακρατικές συμμαχίες που αναπτύσσουν μακροπρόθεσμη συστημική συνεργασία στον τομέα της εκπαίδευσης, της έρευνας και της καινοτομίας αριστείας και παρέχουν συνεχείς ευκαιρίες πανεπιστημιακής κινητικότητας σε φοιτητές, πανεπιστημιακούς, ερευνητές και προσωπικό.

Βρυξέλλες, 28 Απριλίου 2022.

Ο Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής των Περιφερειών

Απόστολος ΤΖΙΤΖΙΚΩΣΤΑΣ


(1)  Howard, G., Weinstein, R., Yang, Y. (2021), Do universities improve local economic resilience? (Βελτιώνουν τα πανεπιστήμια την τοπική οικονομική ανθεκτικότητα;), IZA DP αριθ. 14422, διατίθεται στη διεύθυνση https://docs.iza.org/dp14422.pdf.

(2)  Fonseca, L., Nieth, L. (2021), The role of universities in regional development strategies: A comparison across actors and policy stages (Ο ρόλος των πανεπιστημίων στις στρατηγικές περιφερειακής ανάπτυξης: σύγκριση μεταξύ παραγόντων και σταδίων πολιτικής), European Urban and Regional Studies, 22(3)· Goddard, J, Puukka, J. (2008), The engagement of higher education institutions in regional development: an overview of the opportunities and challenges (Η συμμετοχή των ιδρυμάτων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης στην περιφερειακή ανάπτυξη: μια επισκόπηση των ευκαιριών και των προκλήσεων), Higher Education Management and Policy, 20(2): 11–41.

(3)  Chirca, A., Lazar, D.T. (2021), Cluj-Napoca without students: an estimation of the gap in the city’s economy (Η Κλουζ-Ναπόκα χωρίς φοιτητές: μια εκτίμηση του χάσματος στην οικονομία της πόλης), Transylvanian Review of Administrative Sciences, 66E: 44-59.

(4)  Goddard, J., Vallance, P. (2014), The university and the city (Το πανεπιστήμιο και η πόλη), Higher Education, 68(2): 319–321.

(5)  Liddle J., Addidle G.D. (2022), The Changing Role of Universities in Society: Key Influences in The Role of Universities and HEIs in the Vulnerability Agenda. Rethinking University-Community Policy Connections (Ο μεταβαλλόμενος ρόλος των πανεπιστημίων: βασικές επιρροές στον ρόλο των πανεπιστημίων και των ιδρυμάτων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης στην Ατζέντα για την ευπάθεια. Επανεξέταση των δεσμών μεταξύ πανεπιστημίου και κοινότητας), Palgrave Macmillan, Cham. https://doi.org/10.1007/978-3-030-89086-5_3.

(6)  Myklebust, J.P., Smidt, H. (2021), What is the role of universities in global upskilling? (Ποιος είναι ο ρόλος των πανεπιστημίων στην αναβάθμιση των δεξιοτήτων σε παγκόσμιο επίπεδο;), University World News, διατίθεται στη διεύθυνση https://www.universityworldnews.com/post.php?story=20210129110449887.

(7)  Hammerbauer, M., Pavletić, P., Vespa, M. (2021) Brain drain in higher education in European context (Η διαρροή εγκεφάλων στην τριτοβάθμια εκπαίδευση σε ένα ευρωπαϊκό πλαίσιο), τελική έκθεση — ESC41, διατίθεται στη διεύθυνση https://www.esu-online.org/wp-content/uploads/2021/03/Brain-Drain-final-report-ESC41-Google-Docs.pdf.

(8)  Reichert, S. (2019), The Role of Universities in Regional Innovation Ecosystems (Ο ρόλος των πανεπιστημίων στα περιφερειακά οικοσυστήματα καινοτομίας), μελέτη της Ένωσης των Ευρωπαϊκών Πανεπιστημίων, διατίθεται στη διεύθυνση https://www.eua.eu/downloads/publications/eua%20innovation%20ecosystem%20report_final_digital.pdf.

(9)  Jackson, N. J. (2011) Learning for a complex world: A lifewide concept of learning, education and personal development (Μαθαίνοντας για έναν περίπλοκο κόσμο: μια προσέγγιση μάθησης, εκπαίδευσης και προσωπικής ανάπτυξης που καλύπτει όλες τις πλευρές της ζωής). Bloomington, IN: Author House; Williams, S., Dodd, L. J., Steele, C., & Randall, R. (2015), A systematic review of current understandings of employability (Μια συστηματική επανεξέταση των τρεχουσών αντιλήψεων για την απασχολησιμότητα), Journal of Education and Work, τόμος 29, αριθ. 8, σ. 877-901.


5.8.2022   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 301/56


Γνωμοδότηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής των Περιφερειών με θέμα «Μελλοντικοί κανόνες της ΕΕ για τις κρατικές ενισχύσεις όσον αφορά τη γεωργία, τις αγροτικές περιοχές και τη δασοκομία»

(2022/C 301/10)

Εισηγητής:

Guido MILANA (IT/PES), δημοτικός σύμβουλος Ολεβάνο Ρομάνο

ΣΥΣΤΑΣΕΙΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ

Η ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ

1.

επικροτεί τις νέες προτάσεις που υπέβαλε προσφάτως η Ευρωπαϊκή Επιτροπή για τις κρατικές ενισχύσεις στη γεωργία, που θα ισχύσουν από την 1η Ιανουαρίου 2023·

2.

υπενθυμίζει ότι στο Άρθρο 107 παράγραφος 1 της Συνθήκης για τη Λειτουργία της ΕΕ προβλέπεται πως οι κρατικές ενισχύσεις που χορηγούνται σε επιχειρήσεις, στο βαθμό που δύνανται να στρεβλώσουν τον ανταγωνισμό μεταξύ των κρατών μελών, είναι ασύμβατες με την εσωτερική αγορά, ενώ παράλληλα θεσπίζονται ορισμένες παρεκκλίσεις·

3.

υπενθυμίζει ότι, όσον αφορά τη γεωργία, τις αγροτικές περιοχές και τη δασοκομία, η Επιτροπή εκτιμά την ύπαρξη τέτοιων στρεβλώσεων με βάση τη δική της ανάλυση σχετικά με τις κατευθυντήριες γραμμές για τη χορήγηση κρατικών ενισχύσεων στον τομέα και πως αυτές οι κατευθυντήριες γραμμές καλύπτουν την περίοδο προγραμματισμού 2014-2022·

4.

υπογραμμίζει ότι το άρθρο 81 του κανονισμού (ΕΕ) 1305/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (1) για τη στήριξη της αγροτικής ανάπτυξης από το Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Αγροτικής Ανάπτυξης προβλέπει πως η χρηματοδότηση μέτρων που δεν υπάγονται στο πεδίο εφαρμογής του παραρτήματος I της ΣΛΕΕ πρέπει να χορηγείται με βάση τους κανόνες για τις κρατικές ενισχύσεις·

5.

υπογραμμίζει ότι οι σχετικές διατάξεις προβλέπουν πως η διάρκεια των κανόνων για τις κρατικές ενισχύσεις θα ευθυγραμμίζεται με τη διάρκεια τω κανόνων για την αγροτική ανάπτυξη·

6.

σημειώνει ότι, προς τούτο, η Επιτροπή δρομολόγησε διαβούλευση το 2019, τα αποτελέσματα της οποίας περιέχονται στο έγγραφο εργασίας SWD(2021) 107 final (2)·

7.

υπενθυμίζει ότι, στο μεταξύ, το Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο της ΕΕ ενέκριναν τους κανονισμούς της νέας ΚΓΠ, και ειδικότερα τον κανονισμό (ΕΕ) 2021/2115 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (3), που ορίζει τους κανόνες για τη στήριξη των στρατηγικών σχεδίων λαμβάνοντας υπόψη τη γνωμοδότηση της Επιτροπής των Περιφερειών για τη νέα κοινή γεωργική πολιτική (ΚΓΠ)·

8.

επισημαίνει ότι οι νέες προτάσεις για τη χορήγηση κρατικών ενισχύσεων πρέπει να λαμβάνουν υπόψη και να συνεχίσουν να συνάδουν με τη νέα ΚΓΠ·

9.

τονίζει ότι οι γεωργικές επιχειρήσεις θα κληθούν να υλοποιήσουν τις στρατηγικές της Πράσινης Συμφωνίας, ιδίως δε τη στρατηγική για τη βιοποικιλότητα και τη στρατηγική «Από το αγρόκτημα στο πιάτο»·

10.

επισημαίνει ότι είναι θεμελιώδους σημασίας η στήριξη των γεωργικών και δασοκομικών επιχειρήσεων στην πράσινη μετάβαση, ιδίως των μικρότερων επιχειρήσεων που βρίσκονται σε στρατηγικές περιοχές και οι οποίες επιτελούν πρωτίστως ρόλο προστασίας και διαφύλαξης της περιοχής·

11.

προτρέπει μετ’ επιτάσεως την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να απαιτεί την τήρηση των ενωσιακών προτύπων παραγωγής και των ρητρών αμοιβαιότητας ή κατοπτρικών ρητρών όσον αφορά τα εισαγόμενα προϊόντα, όπως υποχρεούνται, δηλαδή, οι παραγωγοί της ΕΕ·

12.

καλεί την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να αυξήσει το ποσοστό των συνοριακών ελέγχων και να καταστήσει υποχρεωτικές διαδικασίες όπως η επεξεργασία με ψύξη των εισαγόμενων προϊόντων·

13.

υπενθυμίζει ότι η Επιτροπή των Περιφερειών έχει ήδη εκφράσει τη θέση της σχετικά με τις δύο στρατηγικές, στις γνωμοδοτήσεις με θέμα «Δήμοι και περιφέρειες με βιοποικιλότητα μετά το 2020 στη 15η διάσκεψη των μερών της σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για τη βιολογική ποικιλότητα και στη στρατηγική της ΕΕ για τη βιοποικιλότητα με ορίζοντα το 2030» (4) και «Από το αγρόκτημα στο πιάτο: η τοπική και περιφερειακή διάσταση» (5)·

14.

υπογραμμίζει τον καίριας σημασίας ρόλο των τοπικών αρχών στον καθορισμό και τη διαχείριση των διαδικασιών που σχετίζονται με την αντιστάθμιση ορισμένων ενισχύσεων, ιδίως όσον αφορά ενισχύσεις για τη διαχείριση κινδύνων στη γεωργία·

15.

υπενθυμίζει ότι οι περιφέρειες, οι επαρχίες και οι δήμοι δεν συμμετέχουν απλά στην κατάρτιση των εθνικών στρατηγικών σχεδίων που προβλέπονται στον κανονισμό (ΕΕ) 2021/2115, αλλά είναι επίσης δικαιούχοι παρεμβάσεων αγροτικής ανάπτυξης και συμβάλλουν στον καθορισμό της προσέγγισης από τη βάση προς την κορυφή που προβλέπεται στην πρωτοβουλία LEADER·

16.

επισημαίνει ότι από το 2014 έως το 2019, οι κρατικές ενισχύσεις που χορηγήθηκαν σε ευρωπαϊκό επίπεδο στον γεωργικό τομέα μειώθηκαν από 7,6 δισεκατ. σε 6 δισεκατ. ευρώ, ενώ αυξήθηκαν κατά την περίοδο της πανδημίας·

17.

επισημαίνει ότι τη συγκεκριμένη περίοδο οι γεωργικές και αγροδιατροφικές επιχειρήσεις και ο δασοκομικός τομέας δεν σταμάτησαν την παραγωγή, εξασφαλίζοντας την επισιτιστική ασφάλεια όπως προβλέπεται στο άρθρο 39 της ΣΛΕΕ·

18.

υπογραμμίζει πως ο πόλεμος μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας δημιούργησε αστάθεια στις αγορές πρώτων υλών και εφοδιασμού τροφίμων·

19.

υπογραμμίζει τον ρόλο που πρέπει να επιτελεί προς τούτο η ΚΓΠ όσον αφορά τον αυτοεφοδιασμό και την εγγύηση της επισιτιστικής ασφάλειας·

20.

υπενθυμίζει ότι τούτο κατέστη εφικτό, μεταξύ άλλων, χάρη στη δυνατότητα να επωφεληθούν από ενισχύσεις που καθορίστηκαν ad hoc από την Επιτροπή για την αντιμετώπιση της κρίσης Covid-19·

21.

τονίζει ακόμη ότι το μεγαλύτερο μέρος των κρατικών ενισχύσεων, εξαιρουμένων των ειδικών ενισχύσεων αναφορικά με την κρίση Covid-19, χορηγείται πρωτίστως στον τομέα των σχεδίων αγροτικής ανάπτυξης, και ειδικότερα στα μέτρα που εξαιρούνται του παραρτήματος I της Συνθήκης (γεωργικά προϊόντα)·

22.

αναγνωρίζει ότι η διαδικασία ενσωμάτωσης των κρατικών ενισχύσεων στα προγράμματα αγροτικής ανάπτυξης αποδείχθηκε πολύπλοκη·

23.

επισημαίνει ότι, παρότι ο κανονισμός (ΕΕ) 1305/2013 αναφορικά με τη στήριξη του ΕΓΤΑΑ στην υλοποίηση των στόχων αγροτικής ανάπτυξης εμφανίζει μεγάλες ομοιότητες με τις κατευθυντήριες γραμμές για τη χορήγηση κρατικών ενισχύσεων στη γεωργία, τις αγροτικές περιοχές και τη δασοκομία της περιόδου 2014-2020, οι παρεμβάσεις αγροτικής ανάπτυξης δεν συμπίπτουν πάντοτε ακριβώς με όσα προβλέπουν οι κανόνες περί κρατικών ενισχύσεων·

24.

σημειώνει ότι η διαβούλευση που δρομολόγησε η Επιτροπή ανέδειξε ορισμένες πτυχές των ισχυόντων κανόνων περί κρατικών ενισχύσεων που πλέον έχουν καταστεί παρωχημένες·

25.

επισημαίνει ότι ο στόχος εξασφάλισης ίσων όρων ανταγωνισμού για όλες τις επιχειρήσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης παραμένει θεμελιώδους σημασίας·

26.

θεωρεί ότι ορισμένες παρεμβάσεις πρέπει να διατηρηθούν και να προσαρμοστούν, ιδίως όσον αφορά τη διαχείριση κινδύνων·

27.

επισημαίνει ότι, όσον αφορά τη δασοκομία, οι ενισχύσεις χρησιμοποιήθηκαν πρωτίστως για παρεμβάσεις αγροτικής ανάπτυξης και ότι θα χρειαστεί, δεδομένου του σημαντικού ρόλου των δασών, να απλοποιηθεί η χρήση των ενισχύσεων·

28.

κρίνει αναγκαία τη στήριξη των γεωργικών και δασοκομικών επιχειρήσεων κατά την πράσινη μετάβαση, ιδίως των πολύ μικρών επιχειρήσεων, των τοπικών μικρών γεωργών και των τοπικών βραχειών αλυσίδων εφοδιασμού τροφίμων που, δεδομένων των υψηλών τιμών των τροφίμων και του κόστους εισροών, όπως της ενέργειας και των λιπασμάτων, που επηρεάστηκαν περαιτέρω από τον πόλεμο στην Ουκρανία, δεν είναι σε θέση να αντεπεξέλθουν από μόνοι τους σε αυτές τις εξελίξεις· σε αυτό το πλαίσιο, επικροτεί την Ανακοίνωση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τη Διασφάλιση της επισιτιστικής ασφάλειας και την ενίσχυση της ανθεκτικότητας των συστημάτων τροφίμων·

29.

ζητεί να καταστούν ενιαία τα κριτήρια όσον αφορά τις υποχρεώσεις ενημέρωσης και δημοσιότητας, ιδίως όσον αφορά τις προθεσμίες για την κοινοποίηση των καθεστώτων ενισχύσεων που υπόκεινται σε κανονισμούς απαλλαγής·

30.

υπογραμμίζει ότι η μεταρρύθμιση της ΚΓΠ που μόλις εγκρίθηκε βασίζεται στην αρχή της επικουρικότητας και ότι συνεπώς είναι σημαντικό και οι κανόνες περί κρατικών ενισχύσεων να σέβονται την εν λόγω αρχή χωρίς να υπονομεύεται, στο μεταξύ, ο ανταγωνισμός μεταξύ των γεωργών των διαφόρων κρατών μελών·

31.

θεωρεί θεμελιώδους σημασίας τη διατήρηση της αρχής της επικουρικότητας, ιδίως όσον αφορά τον ρόλο των τοπικών αρχών, που βρίσκονται εγγύτερα στις εδαφικές οντότητες και οι οποίες επιτελούν ζωτικό ρόλο στη διαχείριση των παρεμβάσεων σε τοπικό επίπεδο.

Προτείνει συνεπώς:

Απλούστευση

32.

να μην υποχρεώνονται τα κράτη μέλη να αποστέλλουν, κάθε χρόνο, τις κοινοποιήσεις σχετικά με γεγονότα που μπορούν να θεωρηθούν φυσικές καταστροφές, ζωικές ή φυτικές ασθένειες ή παρασιτικές προσβολές, καθότι εφόσον αναγνωρίζονται ως τέτοιες από τις εθνικές αρχές δεν υφίσταται ανάγκη περαιτέρω κοινοποιήσεων στην Επιτροπή·

33.

να μην υποχρεώνονται τα κράτη μέλη να κοινοποιούν πληροφορίες σχετικά με τους επιμέρους δικαιούχους ενισχύσεων κάτω των 75 000 ευρώ για τη γεωργική παραγωγή και των 500 000 ευρώ για τη μεταποίηση και εμπορική διάθεση γεωργικών προϊόντων·

34.

να μην επιβαρυνθούν οι διαδικασίες που συνδέονται με το κοινό τμήμα της αξιολόγησης των κοινοποιηθεισών ενισχύσεων·

35.

να προβλεφθεί η δυνατότητα χορήγησης επενδυτικών ενισχύσεων μέσω του κανονισμού απαλλαγής κατά κατηγορίες (6), ακόμα και για τα προϊόντα ενός μόνο κλάδου, ιδίως όταν αυτές οι ενισχύσεις αποσκοπούν στην αντιστάθμιση των επιπτώσεων ή την αποζημίωση για βλάβες που προκλήθηκαν από γεγονότα που μπορούν να θεωρηθούν φυσικές καταστροφές, ζωικές ή φυτικές ασθένειες ή παρασιτικές προσβολές·

36.

να προβλεφθεί μια προσέγγιση ενιαίας θυρίδας για την κοινοποίηση των κρατικών ενισχύσεων στα εθνικά στρατηγικά προγράμματα δυνάμει του κανονισμού (ΕΕ) 2021/2115·

37.

να καθοριστεί ειδική νομοθεσία για την εφαρμογή του κανονισμού για τις ενισχύσεις ήσσονος σημασίας στη γεωργία, δεδομένων των μεγάλων διαφορών μεταξύ της γεωργίας και των άλλων κλάδων. Ειδικότερα, ζητείται να αυξηθεί το ανώτατο όριο για τις ενισχύσεις ήσσονος σημασίας σε 50 000 ευρώ κατά τη διάρκεια της τριετούς περιόδου και να προβλεφθεί ένα ποσό (π.χ. 1 000 ευρώ) κάτω από το οποίο αποκλείεται η εφαρμογή του κανονισμού για τις ενισχύσεις ήσσονος σημασίας (πολύ μικρά ποσά ενίσχυσης)·

38.

να τροποποιηθεί ο κανονισμός για τις ενισχύσεις ήσσονος σημασίας για τον γεωργικό τομέα με στόχο την απλούστευσή του, ιδίως με την εξάλειψη του ελέγχου του καθεστώτος ενιαίας επιχείρησης·

39.

να αφεθεί στα κράτη μέλη ο καθορισμός των επιχειρήσεων που αντιμετωπίζουν δυσκολίες·

40.

να απλοποιηθούν οι διοικητικές διαδικασίες για τις ενισχύσεις προς όφελος των τοπικών οντοτήτων, ιδίως όταν πρόκειται για δικαιούχους παρεμβάσεων κρατικών ενισχύσεων. Συγκεκριμένα, το αίτημα είναι να μην χαρακτηρίζονται ως μεγάλες επιχειρήσεις·

41.

να καθοριστούν απλούστερες διαδικασίες προκειμένου οι τοπικές και εδαφικές οντότητες να μπορούν να διαχειριστούν, πρωτίστως, τις εδαφικές απαιτήσεις και έκτακτες ανάγκες·

42.

να απλοποιηθούν οι διαδικασίες χορήγησης κρατικών ενισχύσεων για δράσεις διαφήμισης και προβολής, και ειδικότερα να θεωρηθούν ΜΗ ενίσχυση οι δραστηριότητες γενικής θεσμικής προώθησης που δεν αναφέρονται σε συγκεκριμένα εμπορικά σήματα και δεν καλούν τον καταναλωτή να αποκτήσει ένα συγκεκριμένο προϊόν·

43.

επειδή το απλουστευμένο κόστος, μέχρι σήμερα είναι συμβατό με τους κανόνες για τις κρατικές ενισχύσεις μόνο όταν προβλέπεται από τα μέτρα ενίσχυσης που συγχρηματοδοτούνται από πηγές της Ευρωπαϊκής Ένωσης ζητείται να είναι δυνατή η χρήση των επιλογών απλουστευμένου κόστους ανεξάρτητα από την παρουσία ευρωπαϊκής συγχρηματοδότησης. Δεν φαίνεται να υπάρχει βάσιμος λόγος για τη συνέχιση της πρόβλεψης διαφορετικών μεθόδων για τον υπολογισμό των επιλέξιμων δαπανών ανάλογα με την οικονομική πηγή κάλυψης του καθεστώτος·

Οικολογικός προσανατολισμός

44.

να υποστηριχθούν οι γεωργικές και δασοκομικές επιχειρήσεις, ιδίως οι πολύ μικρές, στην πράσινη μετάβαση·

45.

να διασφαλιστεί ικανή ευελιξία στην εφαρμογή των κανόνων κρατικών ενισχύσεων σε περιόδους κρίσης όπως αυτή που δημιούργησε η πανδημία COVID-19 και ο πόλεμος στην Ουκρανία, προβλέποντας κατάλληλα και συνεκτικά όρια ενισχύσεων προκειμένου να διασφαλιστεί για τους αγρότες η δυνατότητα συνέχισης της παραγωγής τροφίμων και για τους καταναλωτές δίκαιες καταναλωτικές τιμές· να απλοποιηθούν επίσης οι διαδικασίες εφαρμογής και χορήγησης των ενισχύσεων, με ταυτόχρονη μείωση του διοικητικού φόρτου, ιδίως όσον αφορά τους τελικούς δικαιούχους·

46.

να απλοποιηθούν ορισμένες διαδικασίες χορήγησης κρατικών ενισχύσεων όσον αφορά τις επενδύσεις στην παραγωγή ανανεώσιμης ενέργειας, ιδίως δε όσον αφορά το εύρος αυτού του κινήτρου·

47.

να θεσπιστούν υψηλότερα ποσοστά χρηματοδότησης για τις γεωργικές ΜΜΕ που επενδύουν στην πράσινη μετάβαση·

48.

να δημιουργηθεί ειδική ενίσχυση για παρεμβάσεις ανθρακοδεσμευτικής γεωργίας που θα ανταμείβει τους γεωργούς για τη σημαντική αυτή αποστολή·

49.

υποστηρίζει πως ο κατακερματισμός των γεωργικών επιχειρήσεων επηρεάζει αρνητικά τη δυνατότητα παρουσίας στην αγορά και εκκίνησης της πράσινης μετάβασης που καλείται να υλοποιήσει η γεωργία·

Εδαφική συνοχή

50.

να επανεξεταστεί ο ορισμός των ΜΜΕ του γεωργικού τομέα, ιδίως δε ο ορισμός των πολύ μικρών επιχειρήσεων σύμφωνα με το άρθρο 2 παράγραφος 3 του παραρτήματος I του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 702/2014 προκειμένου να δημιουργηθεί ειδικός ορισμός για τον γεωργικό τομέα, δεδομένων των ιδιαιτεροτήτων του κλάδου, και να καθοριστεί συνεπώς νέα τυπολογία πολύ μικρών επιχειρήσεων στη γεωργία·

51.

να στηριχθούν οι μικρομεσαίες γεωργικές και δασοκομικές επιχειρήσεις των ορεινών και εσωτερικών περιοχών και των Εξόχως Απόκεντρων Περιφερειών όσον αφορά τον ρόλο που διαδραματίζουν για την προστασία και διαφύλαξη του τοπίου·

52.

να δοθεί προτεραιότητα στον ρόλο της συντήρησης και προστασίας του οικοσυστήματος στις ΜΜΕ του γεωργικού τομέα που πληρούν τις προϋποθέσεις του σημείου 50 και που βρίσκονται σε ορεινές, εσωτερικές ή μειονεκτούσες περιοχές όπως ορίζονται από τα κράτη μέλη στα εθνικά στρατηγικά τους σχέδια·

53.

για όσες επιχειρήσεις βρίσκονται σε ιδιαίτερα ορεινές περιοχές, ζητεί επίσης τη δυνατότητα αγοράς γης για ποσό που υπερβαίνει το 10 % των συνολικών επιλέξιμων δαπανών για την οικεία πράξη, όπως αναφέρεται στο άρθρο 73 παράγραφος 3 εδάφιο γ) του κανονισμού (ΕΕ) 2021/2115, τούτο δε προκειμένου να επιτραπεί ο αναδασμός που απαιτείται προκειμένου να παραμείνουν οικονομικά ενεργές και να αναπτύξουν τον ρόλο προστασίας και διαφύλαξης της περιοχής τους·

54.

να επιτραπεί στη δασοκομία να επωφεληθεί από τη διαδικασία εξαίρεσης από την υποχρέωση κοινοποίησης και πέραν των παρεμβάσεων των εθνικών στρατηγικών σχεδίων·

55.

πάντα αναφορικά με τη δασοκομία, οι παρεμβάσεις υποδομών να μπορούν να θεωρηθούν εξ ορισμού ΜΗ ενίσχυση όταν αφορούν μη παραγωγικές επενδύσεις·

56.

να τροποποιηθούν οι ισχύοντες κανόνες διαχείρισης κινδύνων, ιδίως με τη μείωση του κατωφλίου ζημίας για γεγονότα που μπορούν να θεωρηθούν φυσικές καταστροφές στο 20 % όπως ορίζεται στον κανονισμό (ΕΕ) 2021/2115·

57.

να προβλεφθεί αύξηση του ορίου αποζημίωσης για προτιμησιακές ασφαλίσεις και άλλα μέσα διαχείρισης κινδύνων όπως προβλέπεται στο άρθρο 76 του κανονισμού (ΕΕ) 2021/2115. Το όριο αυτό θα πρέπει να είναι συμβατό με τη διατήρηση του σημερινού κόστους ασφάλισης για τις γεωργικές επιχειρήσεις·

58.

να εξαιρεθούν από την υποχρέωση κοινοποίησης οι ενισχύσεις για αποζημίωση βλάβης που προκλήθηκε από προστατευόμενα ζώα·

59.

να είναι δυνατή, για αυτές τις ζημίες, η πρόβλεψη αποζημιώσεων για την απώλεια εισοδήματος όπως ισχύει για τις βλάβες που προκαλούν απώλεια εργαλείων παραγωγής·

60.

να είναι δυνατή, πέραν των βλαβών που προκλήθηκαν από προστατευόμενα ζώα, η πρόβλεψη αποζημιώσεων για άλλα ζώα, αφήνοντας στις εθνικές, περιφερειακές και τοπικές αρχές τον καθορισμό των ζώων αυτών, δεδομένης της διαφορετικής συχνότητας τέτοιων φαινομένων από χώρα σε χώρα·

61.

να θεωρούνται ΜΗ ενισχύσεις οι δράσεις θεσμικής προώθησης που δεν αναφέρονται σε συγκεκριμένα εμπορικά σήματα·

62.

να παρέχεται επαρκής στήριξη σε νεοφυείς επιχειρήσεις για μη γεωργικές δραστηριότητες σε αγροτικές περιοχές, με το ανώτατο όριο για το περιορισμένο ποσό ενίσχυσης ευθυγραμμισμένο με το αντίστοιχο ανώτατο όριο για την έναρξη λειτουργίας γεωργικών επιχειρήσεων (100 000 ευρώ). Δεν υπάρχει λόγος διάκρισης εις βάρος της διαφοροποίησης σε μη γεωργικές επιχειρήσεις, καθώς τα εν λόγω ποσά είναι σε κάθε περίπτωση πολύ περιορισμένα.

63.

Για να ενισχυθούν οι ΜΜΕ που επωφελούνται από έργα τοπικής ανάπτυξης με πρωτοβουλία των τοπικών κοινοτήτων (ΤΑΠΤΚ) ή από έργα επιχειρησιακών ομάδων ενδείκνυται:

να επεκταθεί το πεδίο εφαρμογής στις τοπικές αρχές, τις ομάδες τοπικής δράσης, τα πανεπιστήμια και τις λοιπές οντότητες ανεξαρτήτως μεγέθους, λαμβανομένης υπόψη της μεγάλης ποικιλομορφίας των σχεδίων αυτών με τη συμμετοχή πολλών διαφορετικών φορέων σε συνεργασία μεταξύ τους·

να αυξηθεί το συνολικό ποσό της περιορισμένης ενίσχυσης που χορηγείται ανά έργο σε 300 000 ευρώ για έργα τοπικής ανάπτυξης με πρωτοβουλία τοπικών κοινοτήτων και σε 500 000 ευρώ για επιχειρησιακά έργα της ΕΣΚ.

Βρυξέλλες, 28 Απριλίου 2022.

Ο Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής των Περιφερειών

Απόστολος ΤΖΙΤΖΙΚΩΣΤΑΣ


(1)  Κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 1305/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 17ης Δεκεμβρίου 2013, για τη στήριξη της αγροτικής ανάπτυξης από το Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Αγροτικής Ανάπτυξης (ΕΓΤΑΑ) και την κατάργηση του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1698/2005 του Συμβουλίου (ΕΕ L 347 της 20.12.2013, σ. 487).

(2)  Πρβλ. Commission Staff Working Document: Evaluation of the instruments applicable to State aid in the agricultural and forestry sectors and in rural areas.

(3)  Κανονισμός (ΕΕ) 2021/2115 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 2ας Δεκεμβρίου 2021, σχετικά με τη θέσπιση κανόνων για τη στήριξη των στρατηγικών σχεδίων που πρέπει να καταρτίζονται από τα κράτη μέλη στο πλαίσιο της κοινής γεωργικής πολιτικής (στρατηγικά σχέδια για την ΚΓΠ) και να χρηματοδοτούνται από το Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Εγγυήσεων (ΕΓΤΕ) και το Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Αγροτικής Ανάπτυξης (ΕΓΤΑΑ) και την κατάργηση των κανονισμών (ΕΕ) αριθ. 1305/2013 και (ΕΕ) αριθ. 1307/2013 (ΕΕ L 435 της 6.12.2021, σ. 1).

(4)  ΕΕ C 440 της 18.12.2020, σ. 20.

(5)  ΕΕ C 37 της 2.2.2021, σ. 22.

(6)  Κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 702/2014 της Επιτροπής, της 25ης Ιουνίου 2014, για την κήρυξη ορισμένων κατηγοριών ενισχύσεων στους τομείς της γεωργίας και δασοκομίας και σε αγροτικές περιοχές συμβιβάσιμων με την εσωτερική αγορά κατ’ εφαρμογή των άρθρων 107 και 108 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ L 193 της 1.7.2014, σ. 1).


5.8.2022   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 301/61


Γνωμοδότηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής των Περιφερειών με θέμα «Δασική στρατηγική της ΕΕ για το 2030»

(2022/C 301/11)

Εισηγητής:

ο κ. Joan CALABUIG RULL (ES/PES), υπουργός Ευρωπαϊκής Ένωσης και Εξωτερικών Υποθέσεων της Αυτόνομης Κυβέρνησης της Βαλένθιας

ΣΥΣΤΑΣΕΙΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ

Η ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ (ΕτΠ),

Γενικές παρατηρήσεις

1.

επικροτεί το γεγονός ότι με τη δασική στρατηγική της Ευρωπαϊκής Ένωσης θεσπίζεται ένα πλαίσιο πολιτικής για τη διαχείριση και την προστασία των ευρωπαϊκών δασών, με σκοπό τη βελτίωση των υπηρεσιών οικοσυστήματος, τη διασφάλιση των μέσων διαβίωσης, ιδίως στις αγροτικές περιοχές, και τη συμβολή σε μια δασική βιοοικονομία που θα υποστηρίζεται από τη βιώσιμη διαχείριση των δασών, ένα πολυλειτουργικό εργαλείο βασιζόμενο στη φύση· όλα αυτά, με συνδυασμό κανονιστικών και δημοσιονομικών μέτρων σε ένα σχέδιο έως το 2030·

2.

πιστεύει ότι η δασική στρατηγική της ΕΕ για το 2030, που αντικαθιστά τη δασική στρατηγική που εγκρίθηκε το 2013 (1) και αξιολογήθηκε το 2018 (2), θεσπίζει ένα πλαίσιο ευρωπαϊκής συνεργασίας για θέματα δασών, τονίζοντας τον καθοριστικό ρόλο της βιώσιμης διαχείρισης των δασών στην εξασφάλιση της ευεξίας και της συντήρησης των πολιτών και στη διαφύλαξη της βιοποικιλότητας και των οικοσυστημάτων που είναι ανθεκτικά στην κλιματική αλλαγή·

3.

κρίνει θετικά την αξιολόγηση και διόρθωση ορισμένων μεμονωμένων δασικών πρακτικών σε συγκεκριμένες περιοχές, προκειμένου να διαφυλαχθεί η βιοποικιλότητα, αλλά και η ποιότητα των εδαφών και των υδάτων και η ανθεκτικότητα σε διαταραχές οφειλόμενες στην κλιματική αλλαγή (καταπόνηση υδάτινων πόρων, τυφώνες και χιόνια, παράσιτα και δασικές πυρκαγιές)·

4.

αναγνωρίζει τον κεντρικό ρόλο των οικοσυστημάτων των δασών στην Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία (3), στο ευρωπαϊκό σύμφωνο για το κλίμα (4), στο ευρωπαϊκό νομοθέτημα για το κλίμα (5) και στη στρατηγική για τη βιοποικιλότητα με ορίζοντα το 2030 (6), τονίζει δε ότι οι διάφοροι δασικοί τομείς —συμπεριλαμβανομένων όσων αποκομίζουν μη εξορυκτικά οφέλη από τα δάση— μπορούν και οφείλουν να συντελέσουν σε μια βιώσιμη κυκλική βιοοικονομία, κλιματικά ουδέτερη και κοινωνικοοικονομικά ανταγωνιστική·

5.

σημειώνει ότι ο δασικός τομέας έχει εξαιρεθεί από την πρώτη έκθεση της Πλατφόρμας εμπειρογνωμόνων για τα περιβαλλοντικά κριτήρια της ευρωπαϊκής ταξινόμησης, καθότι το δάσος είναι ένας ευαίσθητος τομέας στον οποίο είναι δύσκολο να βρεθεί ισορροπία μεταξύ των διαφορετικών αναγκών και συμφερόντων των ενδιαφερομένων. Επισημαίνει επίσης ότι η γνώμη των εμπειρογνωμόνων δεν είναι δεσμευτική για την Ευρωπαϊκή Επιτροπή·

6.

καλεί την Επιτροπή να ενεργήσει κατά τρόπο ισορροπημένο, περιβαλλοντικά, κοινωνικά και οικονομικά ισότιμο όσον αφορά αφενός τους στόχους για το κλίμα και τη βιοποικιλότητα και αφετέρου τους στόχους της δασικής βιοοικονομίας, έναν από τους βασικούς πυλώνες της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας·

7.

τονίζει ότι τα κράτη μέλη και οι τοπικές και περιφερειακές αρχές με αρμοδιότητες επί των δασών έχουν αναπτύξει και εφαρμόσει εθνικές και/ή περιφερειακές στρατηγικές, πολιτικές, προγράμματα και μηχανισμούς βιώσιμης διαχείρισης των δασών· ως εκ τούτου, επισημαίνει την ανάγκη συνεργασίας και εποικοδομητικού διαλόγου μεταξύ κρατών μελών, Επιτροπής, ενδιαφερόμενων μερών και κοινωνίας των πολιτών των δασικών περιοχών·

8.

επισημαίνει ότι τα δάση αποφέρουν πολλαπλά οφέλη στην κοινωνία γενικότερα, μέσω μιας μεγάλης ποικιλίας υπηρεσιών οικοσυστήματος, που περιλαμβάνουν μη εξορυκτικές υπηρεσίες, και ως εκ τούτου οι αποφάσεις που αφορούν τα δάση είναι σημαντικές για ένα ευρύ φάσμα πολιτών και διαχειριστών δασών·

Η ανάγκη ενίσχυσης του διαλόγου με τους φορείς του δασικού τομέα, τις τοπικές και τις περιφερειακές αρχές, τα κράτη μέλη και την Επιτροπή

9.

θεωρεί ότι ο καθορισμός ενός πλαισίου και κοινών στόχων σε ευρωπαϊκό επίπεδο είναι πολύ θετικός, αλλά ζητεί να αποφευχθεί οποιαδήποτε αποδυνάμωση της επικουρικότητας και του ρόλου των κρατών μελών σε αυτόν τον τομέα, λόγω της ποικιλομορφίας των δασών στην Ευρώπη, και να υιοθετηθεί μια καταλληλότερη περιφερειακή προσέγγιση. Η ΕτΠ συμμερίζεται επίσης την άποψη ότι, αν και οι Συνθήκες δεν περιλαμβάνουν τη δασική πολιτική στις ρητές αρμοδιότητες της ΕΕ, αυτή διαθέτει ευρύ φάσμα αρμοδιοτήτων σε συναφή θέματα, οι οποίες έχουν ασκηθεί σε νομοθετήματα που διαλαμβάνουν δασικά ζητήματα·

10.

επισημαίνει επίσης ότι η διαχείριση των δασών έχει σημαντική επίδραση, ιδίως στις αραιοκατοικημένες και στις απόκεντρες περιοχές, όπου η δασοκομία αποτελεί βασική πηγή βιοπορισμού·

11.

συνιστά την ενίσχυση της επικοινωνίας, του διαλόγου και της συμμετοχής των κρατών μελών, των τοπικών και περιφερειακών αρχών και των ενδιαφερόμενων μερών (δημόσιοι και ιδιώτες ιδιοκτήτες γης, επαγγελματικές ενώσεις, επιχειρήσεις του δασοκομικού τομέα, εμπειρογνώμονες για τη διατήρηση της φύσης, ερευνητές συμπεριλαμβανομένων των κλιματολόγων κ.λπ.) στην προετοιμασία των εγγράφων, δεδομένου ότι θεωρούμε πως η προκαταρκτική συζήτηση υπήρξε περιορισμένη και πως υπάρχει περιθώριο βελτίωσης στο πλαίσιο των υφιστάμενων φορέων συμμετοχής, όπως έγινε και σε προηγούμενες στρατηγικές, προκειμένου να επιτευχθεί η μέγιστη δυνατή συναίνεση όλων των ενδιαφερόμενων μερών ως προς την αξιοποίηση των δασών μας. Αντιθέτως, παρουσιάστηκε ένα τελικό έγγραφο με το επιχείρημα ότι μεγάλο μέρος του περιεχομένου του περιλαμβανόταν ήδη στη στρατηγική για τη βιοποικιλότητα·

12.

συνιστά οι ενδιαφερόμενοι φορείς που επηρεάζονται ιδιαιτέρως από τα μέτρα που προβλέπονται από τη Δασική Στρατηγική της Ευρωπαϊκής Ένωσης (τοπικές και περιφερειακές αρχές, κοινωνία των πολιτών και επιχειρήσεις) να οφείλουν να συμμετέχουν στην εφαρμογή τους, με αποφυγή περιττού διοικητικού φόρτου, ιδίως για τους ιδιοκτήτες και τις επιχειρήσεις, αλλά και για τις τοπικές και περιφερειακές αρχές·

Η ανάγκη επίτευξης συναίνεσης σε ευρωπαϊκό επίπεδο

13.

εκφράζει τη δυσαρέσκειά της για την έλλειψη πολιτικής συναίνεσης στην Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ), δεδομένου ότι κατά το διάστημα των τελευταίων εβδομάδων/μηνών διαπιστώθηκε αύξηση των επικρίσεων κατά της δασικής στρατηγικής της ΕΕ όπως αυτή διατυπώνεται επί του παρόντος, με δηλώσεις κοινοτικών οργάνων όπως η Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή [Γνωμοδότηση σχετικά με τη νέα δασική στρατηγική της ΕΕ για το 2030 (NAT/831) (7)], διάφορων εθνικών και περιφερειακών κυβερνήσεων, αλλά και των πολιτικών κομμάτων που τις υποστηρίζουν, ευρωβουλευτών διάφορων πολιτικών ομάδων και εκπροσώπων του δασικού τομέα (σύλλογοι δημόσιων και ιδιωτών ιδιοκτητών δασών, δασικές υπηρεσίες τοπικών και περιφερειακών αρχών, εργοδοτικές οργανώσεις, εθνικές και περιφερειακές τομεακές πλατφόρμες)·

14.

εκφράζει τη λύπη της για το γεγονός ότι δεν τηρούνται τα συμπεράσματα του Συμβουλίου, υπό γερμανική Προεδρία, σχετικά με την περαιτέρω μελλοντική συνεργασία στην ΕΕ, καθώς προτείνεται μια προσέγγιση από την κορυφή προς τη βάση, χωρίς να λαμβάνονται επαρκώς υπόψη οι υφιστάμενες δομές (π.χ. περιφερειακές/εθνικές δασικές απογραφές), με αποκλειστικά μέτρα και προδιαγραφές της Επιτροπής, η οποία δεν έχει αρμοδιότητα επί της δασικής πολιτικής, και χωρίς επαρκή συμμετοχή της αρμόδιας συμβουλευτικής επιτροπής·

15.

αναγνωρίζει τους γενικούς στόχους της δασικής στρατηγικής της ΕΕ για τη διασφάλιση ορθών πρακτικών διαχείρισης δασών στα κράτη μέλη, τους δήμους και τις περιφέρειες, αλλά εφιστά την προσοχή της Επιτροπής στην ανάγκη να επιτευχθεί ισορροπία μεταξύ των περιβαλλοντικών, των κοινωνικών και των οικονομικών λειτουργιών της διαχείρισης των δασών, ιδίως δε της προστασίας τους ως μορφής διαχείρισης, και τονίζει τη σημασία του σεβασμού και της διατήρησης της ποικιλομορφίας των δασών, των πρακτικών σχεδιασμού και βιώσιμης διαχείρισης των δασών, καθώς και των περίτροπων χρόνων στα κράτη μέλη, τους δήμους και τις περιφέρειες·

16.

διαπιστώνει ότι, για τους βασικούς παράγοντες του τομέα της δασοκομίας (δημόσιοι και ιδιώτες ιδιοκτήτες, επαγγελματίες, επιχειρήσεις και μεγάλο μέρος της δασικής επιστημονικής κοινότητας), η προσέγγιση της δασικής στρατηγικής της ΕΕ δεν ανταποκρίνεται πλήρως στις πραγματικές επιτόπιες συνθήκες, επισημαίνουν μάλιστα ότι οι πρακτικές της βιώσιμης διαχείρισης των δασών προφανώς δεν οδεύουν προς τη σωστή κατεύθυνση και, ως εκ τούτου, πρέπει να αλλάξουν σημαντικά·

17.

αναγνωρίζει ότι τα στοιχεία δείχνουν μείωση της βιοποικιλότητας σε ορισμένα εδάφη, καθώς και ανεπαρκή διατήρηση των οικότοπων Natura 2000, λόγω και της έλλειψης κατάλληλου πλαισίου κινήτρων για τους διαχειριστές τους (τιμές, αμοιβή για εξωτερικά οφέλη, περιφερειακά προσαρμοσμένο και ορθολογικό κανονιστικό πλαίσιο), βασικές πτυχές τις οποίες θα πρέπει να προσεγγίσει η δασική στρατηγική της ΕΕ με κατανομή πρόσθετων πόρων από τους προϋπολογισμούς της ΕΕ και των κρατών μελών· ζητεί πιο στενή συνεργασία για την προώθηση μέτρων για την αποκατάσταση των οικοσυστημάτων, με συμπερίληψη στόχων για την αποκατάσταση των δασικών οικοσυστημάτων που έχουν υποστεί ζημία·

18.

θεωρεί ότι η πολυλειτουργική δασοκομία αποτελεί εργαλείο της βιώσιμης διαχείρισης των δασών, βαθιά ριζωμένο στη συντριπτική πλειονότητα των περιοχών, ιδίως σε όσες έχουν πληγεί περισσότερο από τον αντίκτυπο της κλιματικής αλλαγής και ότι, σε γενικές γραμμές, οι ιδιοκτήτες και οι επαγγελματίες που διαχειρίζονται τα δάση είναι προσηλωμένοι στην προστασία της βιοποικιλότητας και των άλλων υπηρεσιών οικοσυστήματος στα δάση, στη μείωση της επικινδυνότητας και των επιπτώσεων των δασικών πυρκαγιών, ενώ παράλληλα εργάζονται για να τα καταστήσουν ανθεκτικότερα, ζωντανά και αναπτυσσόμενα, γεγονός που τους καθιστά ενεργούς συνεισφέροντες στις τοπικές οικονομίες και στα μέσα βιοπορισμού στις αγροτικές περιοχές·

19.

συνιστά μια πολύ πιο συστημική προσέγγιση, η οποία θα ενσωματώνει την ποικιλομορφία και την πολυπλοκότητα της βιώσιμης διαχείρισης των δασών με δείκτες πέραν του λόγου υλοτομίας και αύξησης των δασών, τα δικαιώματα ιδιοκτησίας και τις πραγματικές συνθήκες που αντιμετωπίζουν οι ιδιοκτήτες, οι επαγγελματίες, οι δημόσιες και ιδιωτικές επιχειρήσεις και οι τοπικές και περιφερειακές αρχές, καθώς και τα επιτεύγματα της βιώσιμης ανάπτυξης που έχει επιτύχει ο ευρωπαϊκός δασικός τομέας· πιστεύει ότι η προστασία των δασών σε ορισμένες περιοχές δεν μπορεί να διαχωριστεί από την παροχή υποστήριξης —συμπεριλαμβανομένης της οικονομικής— για την ενεργό βιώσιμη διαχείριση με στόχο τη μεγιστοποίηση των θετικών εξωτερικών επιδράσεων των οικοσυστημικών υπηρεσιών και την αποφυγή της υποβάθμισης —και του περιβάλλοντος— εξαιτίας της εγκατάλειψης των δασικών εκτάσεων·

20.

σε σχέση με τη βιοποικιλότητα, πρέπει να τονιστεί ότι, χάρη σε ορισμένες εξόχως απόκεντρες περιφέρειες, η ΕΕ διαθέτει παρθένα, τροπικά και υποτροπικά δάση, τα οποία συνιστούν μοναδικό εργαστήρι για επιστημονική έρευνα, ειδίκευση και καινοτομία (π.χ. φαρμακευτική έρευνα και αξιοποίηση φυτικών εκχυλισμάτων). Η βιοποικιλότητα των περιφερειών αυτών αντιπροσωπεύει το 80 % περίπου της ευρωπαϊκής βιοποικιλότητας και διαδραματίζει καθοριστικό ρόλο στην οικολογική ισορροπία του πλανήτη. Οι τοπικές και οι περιφερειακές αρχές είναι οι θεματοφύλακες αυτού του ανεκτίμητου θησαυρού και πρέπει να επωφελούνται από κατάλληλη στήριξη για τη διαχείριση και τη διαφύλαξή του·

21.

εκτιμά ότι η δασική στρατηγική της ΕΕ —παρά το γεγονός ότι συνδέεται στενά με τη στρατηγική για τη βιοποικιλότητα και, από την άποψη αυτή, μπορεί όντως να προσφέρει συνέπεια— θα έπρεπε να υιοθετήσει μια άλλη προσέγγιση, πιο συστημική και με λιγότερους αποκλεισμούς, ώστε να ευθυγραμμίσει αποτελεσματικά και με συνέπεια τις δράσεις της προς τους στόχους των κοινών πολιτικών για την οικολογική μετάβαση και την κλιματική αλλαγή, προκειμένου να καταστεί εφικτή η επίτευξη των περιβαλλοντικών, κοινωνικών και αναπτυξιακών στόχων της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένων των πράσινων θέσεων εργασίας, πράγμα που θα προσέδιδε στη δασική στρατηγική την απολύτως αναγκαία συνέπεια μεταξύ των σχετικών πολιτικών της ΕΕ που επηρεάζουν τη βιώσιμη διαχείριση των δασών και θα έδινε ώθηση στις δυνατότητες που ενέχει ο τομέας των δασών για συμβολή και επίτευξη των στόχων βιώσιμης ανάπτυξης που εδράζονται στην Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία·

Απαιτείται εντονότερος οριζόντιος χαρακτήρας στις υπηρεσίες της Επιτροπής

22.

θεωρεί θετικό το γεγονός ότι η δασική στρατηγική της ΕΕ είναι αποτέλεσμα του κοινού έργου των ΓΔ AGRI, ENV και CLIMA, αλλά συνιστά να ενταχθούν οι διάφορες μονάδες της Επιτροπής που εργάζονται στον τομέα της δασοκομίας (ΓΔ GROW, ENER, REGIO), προκειμένου να περιληφθούν όλες οι κοινωνικές, οικονομικές και περιβαλλοντικές πτυχές και συνέπειες, με βάση μια συστημική και χωρίς αποκλεισμούς προσέγγιση, διότι, εάν δεν συμβεί αυτό, η θεώρηση μπορεί να είναι ελλιπής και μερική·

23.

συνιστά τον σαφή καθορισμό του ρόλου της Μόνιμης δασικής επιτροπής ως βασικού παράγοντα της δασικής στρατηγικής της ΕΕ, ώστε να εκφράζονται οι απόψεις του κλάδου και των άλλων βασικών ενδιαφερόμενων εταίρων, επιτρέποντας την ενεργό χρήση των δασών στις διάφορες περιοχές της ΕΕ·

24.

συνιστά, επιπλέον, να εξεταστεί η μορφολογική διάσταση των εδαφών, ενώ είναι απαραίτητη τόσο η καινοτομία όσο και η επένδυση σε υποδομές για να διευκολυνθεί η διαχειριστική υποστήριξη και να καταστεί δυνατή η ψηφιοποίηση ώστε να εκσυγχρονιστούν οι δασικές αλυσίδες αξίας ως αντιστάθμισμα στα φαινόμενα εγκατάλειψης των πόρων και μείωσης του πληθυσμού, καθώς και ένα κατάλληλο σύστημα παροχής κινήτρων·

Ο ρόλος του τοπικού και του περιφερειακού επιπέδου

25.

συνιστά να εξεταστεί η εδαφική διάσταση των δασών ως χρήση γης (43 % ανάπτυξη), καθώς τα δάση βρίσκονται σε μεγάλο βαθμό σε αραιοκατοικημένες περιοχές (ενδοχώρα: βουνά, ψυχρά κλίματα, πλημμυρικές εκτάσεις, φτωχά εδάφη), με ενσωμάτωση των πολιτικών διαχείρισης της γης και μείωσης του πληθυσμού των κρατών μελών και των τοπικών και περιφερειακών αρχών·

26.

θεωρεί αναγκαία την αναγνώριση της αρχής της επικουρικότητας, αλλά και της συντρέχουσα αρμοδιότητας για τα δάση λόγω των διαφόρων νομοθεσιών προστασίας του περιβάλλοντος και του τοπίου που επηρεάζουν τη δασική πολιτική, με τη συνεκτίμηση των διαφόρων κατευθυντήριων γραμμών όσον αφορά τα δάση, που θα περιλαμβάνουν τις δασοκομικές πρακτικές —αλλά δεν θα περιορίζονται σε αυτές—, καθώς και της ποικιλομορφίας των δασικών εκμεταλλεύσεων στα κράτη μέλη, λόγω της βιολογικής, κοινωνικής, οικονομικής και πολιτιστικής ποικιλομορφίας των δασών στις διάφορες περιοχές της ΕΕ·

27.

τονίζει την ανάγκη οι κύριες πτυχές της δασικής στρατηγικής της ΕΕ να καθορίζουν συμφωνημένες σε ευρωπαϊκό επίπεδο αρχές, αλλά επισημαίνει ότι τα μέσα για την επίτευξη αυτών των στόχων πρέπει να αποφασίζονται σε επίπεδο κρατών μελών και να ενσωματώνονται στις πολιτικές και τις νομοθεσίες των κρατών μελών και των τοπικών και των περιφερειακών αρχών με αρμοδιότητες στον τομέα των δασών, επισημαίνοντας ότι η βιώσιμη διαχείριση των δασών, η ανταγωνιστικότητα και η κερδοφορία του τομέα στο σύνολό του καθώς και η κατάλληλη συνοχή των πολιτικών αποτελούν τα εχέγγυα για την προστασία των δασών·

Η συμβατότητα μεταξύ των περιβαλλοντικών, των κοινωνικών και των οικονομικών λειτουργιών των δασών είναι απαραίτητη για την αντιμετώπιση των κύριων προκλήσεων της ΕΕ

28.

θεωρεί ότι η σημασία όλου του φάσματος των δασικών προϊόντων και υπηρεσιών πρέπει να λαμβάνεται επαρκώς υπόψη από τη δασική στρατηγική της ΕΕ και, ως εκ τούτου, η στρατηγική της βιοοικονομίας και η βιώσιμη διαχείριση των δασών πρέπει να εγγυώνται την ισορροπία μεταξύ των δασικών λειτουργιών, συμπεριλαμβανομένης της παροχής διαφόρων υπηρεσιών οικοσυστήματος. Εάν ευνοείται μία μόνο πτυχή, η ισορροπία διαταράσσεται·

29.

υπογραμμίζει ότι ο δασικός τομέας (διαχείριση και αξιοποίηση, βιομηχανική μεταποίηση ξύλου και χαρτιού) προσέφερε το 2018 άμεση απασχόληση σε 2,1 εκατομμύρια άτομα στην ΕΕ, δημιουργώντας ακαθάριστη προστιθέμενη αξία ύψους 109 855 εκατομμυρίων ευρώ· επιπλέον 1,2 εκατομμύρια άτομα απασχολήθηκαν στην κατασκευή ξύλινων επίπλων και στην εκτύπωση σε χαρτί, με δημιουργία ακαθάριστης προστιθέμενης αξίας ύψους 25 000 και 31 000 εκατομμυρίων ευρώ αντιστοίχως· το 2018, 397 000 επιχειρήσεις δραστηριοποιούνταν σε δασικές βιομηχανίες, πράγμα που αντιπροσωπεύει το 15 % των μεταποιητικών επιχειρήσεων· σε όλα αυτά πρέπει να προστεθεί ότι η βιοενέργεια, οι κατασκευές από ξύλο και τα δασικά προϊόντα πλην ξυλείας παρείχαν 4 εκατομμύρια επιπλέον θέσεις εργασίας·

30.

σημειώνει ότι η διατήρηση της βιοποικιλότητας, η αποκατάσταση των οικοσυστημάτων και η αύξηση των καταβοθρών διοξειδίου του άνθρακα αποτελούν θεμελιώδη στοιχεία της δασικής στρατηγικής της ΕΕ, αλλά ότι η επακόλουθη έλλειψη συνοχής με τους κλιματικούς στόχους και τη βιώσιμη κοινωνικοοικονομική ανάπτυξη είναι ένα από τα πλέον προβληματικά σημεία·

31.

επισημαίνει την κοινωνική διάσταση των δασών στην ΕΕ, καθώς το 60 % των δασικών εκτάσεων ανήκει σε περισσότερους από 16 εκατομμύρια ιδιώτες ιδιοκτήτες δασών, η συντριπτική πλειονότητα των οποίων είναι μικροϊδιοκτήτες διάσπαρτοι σε όλες τις περιοχές, με μέσο όρο δεκατρία εκτάρια ανά ιδιοκτήτη·

32.

υποστηρίζει ότι οι αρχές της βιώσιμης διαχείρισης των δασών περιλαμβάνουν τη βιωσιμότητα υπό μια σφαιρική σκοπιά, δηλαδή την οικολογική, την οικονομική και την κοινωνική, και ότι, ως εκ τούτου, η βιώσιμη διαχείριση των δασών θα πρέπει να νοείται ως ο καλύτερος τρόπος διαχείρισης με παράλληλη διαφύλαξη ή διαφύλαξης με παράλληλη διαχείριση και, συνεπώς, ως ο τρόπος για την κατάργηση του υποτιθέμενου διπόλου διαφύλαξης-διαχείρισης, το οποίο έλκει την καταγωγή του μάλλον από τον πολιτικό λόγο παρά από την πραγματική πρακτική της επιτόπιας διαχείρισης·

33.

παρατηρεί ότι τα δάση που ανήκουν στις τοπικές και τις περιφερειακές αρχές αντιπροσωπεύουν περίπου το 14 % (22 εκατομμύρια εκτάρια) της συνολικής δασικής έκτασης· οι τοπικές και οι περιφερειακές αρχές δεν είναι απλώς ιδιοκτήτες δασών, αλλά επίσης διαχειρίζονται και διευθύνουν την εφαρμογή της πολιτικής και του προϋπολογισμού για δασικά θέματα, επιβάλλουν τη νομοθεσία και παρέχουν στήριξη για τη βιώσιμη διαχείριση των δασών στους ιδιώτες ιδιοκτήτες, οι οποίοι υπόκεινται πάντοτε στις δασικές πολιτικές που είναι αρμοδιότητα των κρατών μελών, καθώς και σε πρωτοβουλίες της ΕΕ που απορρέουν από διάφορες τομεακές πολιτικές, επιχειρώντας πάντοτε να συμβιβάζουν τις περιβαλλοντικές, τις κοινωνικές και τις οικονομικές λειτουργίες των δασών·

34.

σημειώνει ότι από τις συζητήσεις που προέκυψαν από τη διαδικασία δημιουργείται ένα ψευδές δίπολο μεταξύ των περιβαλλοντικών και των κοινωνικοοικονομικών λειτουργιών των δασών, το οποίο οδηγεί σε στρεβλές συζητήσεις και αποπροσανατολίζει από τον θεμελιώδη στόχο που είναι η βιώσιμη ανάπτυξη: προστασία της υγείας των δασών μας μακροπρόθεσμα, ικανότητα αντιμετώπισης της κλιματικής κρίσης με ανθεκτικά οικοσυστήματα, βιώσιμη διαχείριση των πόρων και υπεύθυνη και αποτελεσματική επεξεργασία των προϊόντων τους, προκειμένου να εξασφαλιστεί η ευημερία και ο τρόπος ζωής εκατομμυρίων ευρωπαίων πολιτών·

35.

συνιστά να ενισχυθεί το περιεχόμενο της δασικής στρατηγικής της ΕΕ όσον αφορά ορισμένους περιβαλλοντικούς στόχους (νερό, έδαφος, τοπίο) και να δοθεί μεγαλύτερη έμφαση στη σημαντική συμβολή των δασικών προϊόντων που αποτελούν αντικείμενο βιομηχανικής διαχείρισης και επεξεργασίας με βιώσιμο τρόπο στη βιοοικονομία, βασικό πυλώνα της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας. Όσον αφορά τα εν λόγω προϊόντα, είναι σημαντική η χρηματοδότηση τεχνολογικά καινοτόμων διαδικασιών προκειμένου να ενισχυθούν ιδίως οι επιχειρήσεις πρώτης επεξεργασίας, οι οποίες αποτελούν τον αδύναμο κρίκο του τομέα της ξυλείας παρότι διαθέτουν τις περισσότερες δυνατότητες βιώσιμης αξιοποίησης των τοπικών πόρων·

36.

συνιστά να δοθεί μεγαλύτερη έμφαση στους ορισμούς και τα μέτρα της βιώσιμης διαχείρισης των δασών, η οποία αποσκοπεί στη βελτίωση των κύκλων του νερού και της διατήρησης των εδαφών, ιδίως στα μεσογειακά και ορεινά οικοσυστήματα και επισημαίνει ότι απαιτείται ενίσχυση των δεικτών ώστε να βελτιωθεί η βιώσιμη διαχείριση των δασών, η οποία αποτελεί προϋπόθεση για την ικανότητά τους να παρέχουν υπηρεσίες οικοσυστήματος μακροπρόθεσμα·

37.

συνιστά τον επαναπροσδιορισμό στόχων για να ενισχυθεί η προβολή στη διασφάλιση βιώσιμης ισορροπίας και συμβατότητας μεταξύ των περιβαλλοντικών, κοινωνικών και οικονομικών λειτουργιών των δασών, με βάση τη βιώσιμη και πολυλειτουργική διαχείριση των δασών στις διάφορες δασικές περιοχές (αρκτικά, ηπειρωτικά, μεσογειακά, ορεινά, αστικά δάση), χωρίς να εγκαταλειφθούν η προστασία της βιοποικιλότητας και οι άλλες περιβαλλοντικές υπηρεσίες·

38.

θεωρεί ότι η δασική στρατηγική της ΕΕ θα πρέπει να δώσει μεγαλύτερη έμφαση στην προώθηση της ισότητας και της συμμετοχικότητας στον δασικό τομέα. Η νέα δασική στρατηγική της ΕΕ θα πρέπει να προωθήσει τη δικαιότερη συμμετοχή στην αγορά εργασίας σύμφωνα με τη νέα στρατηγική της ΕΕ για την ισότητα των φύλων του Μαρτίου 2020, ώστε ο δασικός τομέας να μπορέσει να αξιοποιήσει πλήρως το δυναμικό του·

39.

συνιστά να τονιστεί ο ρόλος των δασών στις πλέον απομακρυσμένες, ορεινές ή μειονεκτικές περιοχές, όπου το ποσοστό των δασικών εκτάσεων είναι υψηλότερο και όπου υπάρχει μεγαλύτερος κίνδυνος μείωσης του πληθυσμού, και όπου, επιπλέον, οι αλυσίδες αξίας των δασών αποτελούν τις κύριες πηγές απασχόλησης και οικονομικής δραστηριότητας που συνδέεται με την αξιοποίηση και την πρώτη μεταποίηση των δασικών πόρων·

40.

σημειώνει ότι ο ρόλος των δασών στην ανάπτυξη μιας κυκλικής βιοοικονομίας παρουσιάζεται υπό το πρίσμα μάλλον του κινδύνου παρά της ευκαιρίας και υπογραμμίζει τον σημαντικό ρόλο που μπορούν να διαδραματίσουν τα βιολογικά προϊόντα στην απαλλαγή από τις ανθρακούχες εκπομπές μέσω της μείωσης της κατανάλωσης ορυκτών καυσίμων και προερχόμενων από ορυκτά υλικών, που αποτελεί έναν από τους κύριους στόχους που έχει θέσει η Επιτροπή· εντούτοις, στην απαλλαγή από τις ανθρακούχες εκπομπές πρέπει να λαμβάνονται υπόψη η αξιολόγηση του κύκλου ζωής των δασικών προϊόντων και να προκρίνεται η παραγωγή προϊόντων μακράς διαρκείας·

41.

συνιστά την προώθηση της επεξεργασίας προϊόντων ξυλείας και δασικών προϊόντων πλην της ξυλείας σε τοπικό επίπεδο, με σκοπό να μειωθούν οι επιπτώσεις στο περιβάλλον·

42.

επικροτεί τη σύσταση της ομάδας πολιτών της Διάσκεψης για το μέλλον της Ευρώπης, με την οποία ζητείται να δοθεί ιδιαίτερη έμφαση στην αναδάσωση των δασών που αποτελούν αντικείμενο εκμετάλλευσης ή καταστροφής και στη δασοφύτευση των περιοχών με υποβαθμισμένο έδαφος, καθώς και στην προώθηση πιο υπεύθυνων λύσεων για την καλύτερη αξιοποίηση της ξυλείας (8)·

43.

συνιστά τον επαναπροσδιορισμό των στόχων και των συνεργειών της δασικής στρατηγικής της ΕΕ με τη στρατηγική του 2012 για τη βιοοικονομία, η οποία αναθεωρήθηκε το 2018 (9), με ενσωμάτωση και προώθηση των δασικών προϊόντων, τόσο των προϊόντων ξυλείας (όχι μόνο ξυλεία κατασκευών, αλλά και βιοσύνθετα υλικά, βιοκαύσιμα, υλικά για βιοδιυλιστήρια και προϊόντα υψηλής προστιθέμενης αξίας για τη χημική βιομηχανία, τη βιομηχανία τροφίμων και τη βιομηχανία αρωμάτων-καλλυντικών) όσο και των δασικών προϊόντων πλην ξυλείας (φελλός, μανιτάρια, φρούτα του δάσους, αρωματικά και φαρμακευτικά φυτά, ρητίνες), λαμβάνοντας υπόψη τη συμβολή τους στον μετριασμό της κλιματικής αλλαγής ως καταβοθρών διοξειδίου του άνθρακα στον πλήρη κύκλο ζωής τους και το γεγονός ότι υποκαθιστούν άλλα υλικά με υψηλές εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου·

44.

συνιστά τον επαναπροσδιορισμό των στόχων και των συνεργειών με το νέο σχέδιο δράσης για την κυκλική οικονομία του 2020 (10), που αποτελεί βασικό πυλώνα της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας, με την ανάδειξη της ανάκτησης και της ανακύκλωσης των δασικών προϊόντων σε όλες τις αλυσίδες επεξεργασίας και αξιοποίησης των αποβλήτων τους·

45.

συνιστά να καθιερωθεί ένα σύστημα μεταφοράς ορθών πρακτικών από την πλειονότητα των επιχειρήσεων (βελτιστοποιημένη, ορθολογική και υπεύθυνη αξιοποίηση των πόρων, πιστοποίηση της αλυσίδας επιτήρησης, οικολογικός σχεδιασμός, ενεργειακή απόδοση, υλική ή ενεργειακή αξιοποίηση των αποβλήτων) στο σύνολο του δασικού βιομηχανικού κλάδου·

46.

τονίζει το γεγονός ότι ο στόχος της δασικής στρατηγικής της ΕΕ οφείλει να αναγνωρίζει τη σημασία των δασών όχι μόνο ως καταβοθρών διοξειδίου του άνθρακα, αλλά και ως αποθέματος άνθρακα που θα μπορούσε να αυξηθεί ως σημαντικός παράγοντας συμβολής στον στόχο της ΕΕ για κλιματική ουδετερότητα έως το 2050· τονίζει ότι ο αντίκτυπος της υποκατάστασης των δασικών προϊόντων θα πρέπει να λαμβάνει υπόψη τον αντίκτυπο πλήρους διάρκειας ζωής, προκειμένου να αναδειχθούν οι συνολικές δυνατότητες του δασικού τομέα για τον μετριασμό της κλιματικής αλλαγής. Επιπλέον, όσο αυξάνεται η ηλικία των δασών τόσο μειώνεται η ικανότητά τους να λειτουργούν ως καθαρές καταβόθρες απορρόφησης άνθρακα·

47.

συνιστά την καθιέρωση σαφών ορισμών για τα δάση, με διάκριση τουλάχιστον των αδιατάρακτων δασών που δεν έχουν αποτελέσει ποτέ αντικείμενο διαχείρισης (0,7 % του συνόλου) από τα δάση που αποτέλεσαν αντικείμενο διαχείρισης στο παρελθόν και εγκαταλείφθηκαν ως προς τη διαχείρισή τους τις τελευταίες δεκαετίες, προκειμένου να προστατευθούν αποτελεσματικά τα αδιατάρακτα δάση, ιδίως σε ορισμένες περιοχές της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης, καθώς και να αναζωογονηθούν τα όρη όπου έχει εγκαταλειφθεί η διαχείριση, με τον επακόλουθο κίνδυνο δασικών πυρκαγιών, νόσων και παρασίτων·

48.

θεωρεί ότι η βιοενέργεια θα πρέπει να θεωρείται ως ευκαιρία για την εφαρμογή μέτρων βιώσιμης διαχείρισης των δασών και ως ανανεώσιμη πηγή όσον αφορά τις διαδικασίες βιομηχανικής επεξεργασίας υποπροϊόντων και ανακύκλωσης, σύμφωνα με την οδηγία του 2018 για την προώθηση της χρήσης ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές (11). Η βιοενέργεια είναι σημαντική για την ενεργειακή ασφάλεια της Ευρώπης και την ανεξαρτησία της από τα ορυκτά καύσιμα·

49.

συνιστά την αναθεώρηση των προτεινόμενων τροποποιήσεων των κριτηρίων βιωσιμότητας της βιοενέργειας ή των δασοκομικών δραστηριοτήτων, δεδομένου ότι ορισμένα από τα προτεινόμενα μέτρα ενδέχεται να αυξήσουν τις επιβαρύνσεις για τις τοπικές και περιφερειακές αρχές, με την ιδιότητά τους ως ιδιοκτητών δασών και ως φορέων υπεύθυνων για τη βιώσιμη διαχείριση των δασών σε πολλά κράτη μέλη, δεδομένου ότι οι περιορισμοί που σχετίζονται με την αυστηρή νομική προστασία του 10 % των δασών θα απαιτήσουν πολύ υψηλές αντισταθμίσεις, χωρίς σαφή χρηματοδοτική δέσμευση από την Επιτροπή. Θα πρέπει να εφαρμοστούν τα κριτήρια βιωσιμότητας της βιοενέργειας που προβλέπονται στην οδηγία του 2018 για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας·

50.

θεωρεί ότι ο κοινωνικοοικονομικός ρόλος του δασικού τομέα είναι σημαντικός για την αγροτική ανάπτυξη και τις τοπικές οικονομίες σε πολλές περιφέρειες, και εκφράζει τη λύπη της για το γεγονός ότι η δασική στρατηγική της ΕΕ δεν θέτει ως έναν από τους στόχους προτεραιότητας τη σαφή και αδιαμφισβήτητη ενίσχυση της χρήσης των δασικών πόρων ξυλείας και των δασικών προϊόντων πλην ξυλείας, καθώς και τη βιομηχανική επεξεργασία τους από τις ευρωπαϊκές επιχειρήσεις (στη συντριπτική πλειονότητά τους πρόκειται για μικρομεσαίες επιχειρήσεις εγκατεστημένες σε αγροτικές περιοχές), με βάση τη βιώσιμη διαχείριση των δασών και στο πλαίσιο της πράσινης βιοοικονομίας·

51.

θεωρεί απαραίτητο η δασική στρατηγική της ΕΕ να προωθήσει και να ενισχύσει την κατάρτιση όσον αφορά τη βιώσιμη διαχείριση των δασών σε όλους τους χώρους, ιδίως στα σχολεία και τις οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών, αλλά και στις εκστρατείες ευαισθητοποίησης από τα μέσα ενημέρωσης, ούτως ώστε να αποτελέσει το μέσο για την αντιμετώπιση της έλλειψης γνώσεων των Ευρωπαίων πολιτών όσον αφορά την πρακτική της βιώσιμης διαχείρισης των δασών και την τριπλή, οικολογική, οικονομική και κοινωνική, διάστασή της·

52.

θεωρεί ότι η δασική στρατηγική της ΕΕ θα πρέπει να περιλαμβάνει μια διεθνή διάσταση με στόχο την ανάσχεση της αποψίλωσης των δασών και της απώλειας βιοποικιλότητας σε παγκόσμια κλίμακα, με αξιοποίηση, για τον σκοπό αυτόν, της εμπειρίας, της μεταφοράς γνώσεων και των ορθών πρακτικών βιώσιμης διαχείρισης των δασών που εφαρμόζονται στα κράτη μέλη και στη συντριπτική πλειονότητα των τοπικών και των περιφερειακών αρχών· επικροτεί, εν προκειμένω, την πρόταση κανονισμού της Επιτροπής για τη διαθεσιμότητα στην αγορά της Ένωσης και την εξαγωγή από την Ένωση ορισμένων βασικών και παράγωγων προϊόντων που συνδέονται με την αποψίλωση και την υποβάθμιση των δασών, και για την κατάργηση του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 995/2010 (12), με επιδίωξη τον περιορισμό των εισαγωγών πρώτων υλών που συνδέονται με την αποψίλωση και την υποβάθμιση των δασών παγκοσμίως. Τονίζει δε ότι η πρόταση συνοδεύεται από πίνακα επικουρικότητας (13), στον οποίο παρέχεται ουσιαστική ανάλυση των ζητημάτων επικουρικότητας·

Η ανάγκη επίτευξης συναίνεσης σε επιστημονικό και σε τεχνικό επίπεδο

53.

συνιστά η δασική στρατηγική της ΕΕ να αναδείξει τις ορθές δασικές πρακτικές με καλά αποτελέσματα στα ευρωπαϊκά δάση κατά τις τελευταίες δεκαετίες (συνεχής ανάπτυξη των δασικών εκτάσεων, αύξηση των καταβοθρών διοξειδίου του άνθρακα, αύξηση των προστατευόμενων περιοχών και οικοσυστημάτων, αύξηση της χρήσης, ανάπτυξη υπεύθυνων επιχειρήσεων και βιομηχανιών, βελτίωση της κατάρτισης τόσο στη βιώσιμη διαχείριση των δασών όσο και των εργαζομένων του κλάδου της δασοκομίας)· συνιστά επίσης η δασική στρατηγική της ΕΕ να αναγνωρίσει ρητά το έργο αυτό, που θέτει την ΕΕ επικεφαλής των βέλτιστων δασοκομικών πρακτικών σε παγκόσμια κλίμακα και χρησιμεύει ως παράδειγμα για τις άλλες χώρες·

54.

ζητεί να ακολουθηθούν οι ορισμοί της βιώσιμης διαχείρισης των δασών, ιδίως η διαδικασία FOREST EUROPE, που απορρέουν από τις διεθνείς δεσμεύσεις της ΕΕ και των κρατών μελών της·

55.

συνιστά να διεξαχθούν περαιτέρω μελέτες σχετικά με πιθανά σχέδια υλοποίησης για την αποφυγή επικαλύψεων με τα υπάρχοντα συστήματα, καθώς και να αποσαφηνιστούν οι συνέργειες, η προστιθέμενη αξία και η σχέση κόστους-οφέλους που μπορεί να προσφέρουν η προτεινόμενη πιστοποίηση «εγγυοφυσικής» (close-to-nature) διαχείρισης των δασών και ένα ανεξάρτητο πιστοποιητικό της ΕΕ, καθώς και τα «στρατηγικά δασικά σχέδια», στο πλαίσιο των ήδη υφιστάμενων διεθνώς αναγνωρισμένων και εφαρμοζόμενων συστημάτων πιστοποίησης δασών [πανευρωπαϊκή πιστοποίηση των δασών (PEFC), Συμβούλιο Διαχείρισης Δασών (FSC)], καθώς και των στρατηγικών, σχεδίων και προγραμμάτων βιώσιμης διαχείρισης δασών που είναι ήδη διαθέσιμα στα κράτη μέλη και τις τοπικές και περιφερειακές αρχές· απαιτείται επίσης διευκρίνιση ως προς το κατά πόσον το νέο καθεστώς θα πρέπει να έχει υποχρεωτικό ή εθελοντικό χαρακτήρα, καθώς και ως προς τη νομική βάση επί της οποίας θα στηριχθούν οι εν λόγω δράσεις·

56.

ζητεί να γίνει σαφής αναφορά σε ολόκληρο το φάσμα των μη εξορυκτικών οφελών των δασών·

57.

ζητεί να επανεξεταστούν και να αναλυθούν οι αξιολογήσεις των επιστημονικών εμπειρογνωμόνων στον τομέα των δασών, συμπεριλαμβανομένων των δασικών οικολόγων, σε ολόκληρη την Ευρώπη, που προειδοποιούν ότι οι προτεινόμενες πολιτικές ενδέχεται να μη λαμβάνουν επαρκώς υπόψη την πιθανή αύξηση των κινδύνων που συνδέονται με μείζονες διασαλεύσεις (πυρκαγιές, τυφώνες, σφοδρές χιονοπτώσεις και επιβλαβείς οργανισμούς), ενώ πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή στα δάση που είναι ιδιαίτερα ευάλωτα στην κλιματική κατάσταση έκτακτης ανάγκης·

58.

προτείνει να επιτευχθεί μεγαλύτερη συναίνεση που θα στηρίζεται στις επιστημονικές και τεχνικές γνώσεις σχετικά με τις υποθέσεις στις οποίες στηρίζεται τόσο η δασική στρατηγική της ΕΕ όσο και η στρατηγική για τη βιοποικιλότητα, χάρη στη συμμετοχή αντιπροσωπευτικής ομάδας επιστημονικών εμπειρογνωμόνων, με αποδεδειγμένη επιστημονική αρτιότητα και εμπειρία σε όλες τις πτυχές της πλήρους δασικής αξιακής αλυσίδας και στα διάφορα είδη δασών της Ευρώπης·

59.

ζητεί να λαμβάνεται μέριμνα έτσι ώστε, υπό ορισμένες προϋποθέσεις που θα τεκμηριώνονται από επιστημονικές αναλύσεις, κάποιοι προστατευόμενοι οικότοποι του δικτύου Natura 2000, εάν απειλούνται ή υποβαθμίζονται από διαταραχές σχετικές με την κλιματική αλλαγή, θα μπορούν να υποστηρίζονται ώστε να καταστούν πιο ανθεκτικά οικοσυστήματα·

60.

αναγνωρίζει και επικροτεί την πρόταση για μια αξιόπιστη συγκέντρωση στοιχείων, τονίζοντας τη σημασία της δημοσίευσης νέας νομοθετικής πρότασης σχετικά με την παρατήρηση, την υποβολή στοιχείων και τη συλλογή δεδομένων για τα δάση στην ΕΕ·

Απαιτούνται σημαντικές διευκρινίσεις πριν από την εφαρμογή της στρατηγικής

61.

θεωρεί ότι η δασική στρατηγική της ΕΕ δεν θέτει έναν συνεκτικό και ολοκληρωμένο στόχο για τον ευρωπαϊκό δασικό τομέα για το 2030, περιλαμβάνει ωστόσο διάφορες δράσεις και πρωτοβουλίες, πολλές από τις οποίες είναι ακόμη ασαφείς, ενώ μόνο ορισμένες διαθέτουν ένα ενδεικτικό χρονοδιάγραμμα·

62.

θεωρεί ότι, όσον αφορά την εφαρμογή της δασικής στρατηγικής της ΕΕ, ένα απαραίτητο πρώτο βήμα είναι η αποσαφήνιση εννοιών και δράσεων και η κατάρτιση ενός σχεδίου δράσης που θα περιγράφει με σαφήνεια στόχους, πεδίο εφαρμογής, χρόνους και αρμοδιότητες· το εν λόγω σχέδιο δράσης πρέπει να αναγνωρίζει τη θέση των κρατών μελών, των τοπικών και των περιφερειακών αρχών και των τομεακών παραγόντων ως προς τη δασική στρατηγική της ΕΕ και τις απόψεις τους σχετικά με την προτεινόμενη μελλοντική πορεία· θα πρέπει επίσης να περιλαμβάνει τις απόψεις της ΕτΠ, του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και των ενδιαφερόμενων μερών του συνόλου του τομέα των δασών·

63.

συνιστά να διευκρινιστεί ο τρόπος με τον οποίο οι νέοι δείκτες, τα κατώτατα όρια και το εύρος της βιώσιμης διαχείρισης των δασών θα συνδεθούν με τα κριτήρια και τους δείκτες βιώσιμης διαχείρισης των δασών της Forest Europe, δεδομένου ότι η ΕΕ και τα κράτη μέλη της έχουν υπογράψει τη Forest Europe· επίσης θεωρεί ότι χρειάζονται πληροφορίες όσον αφορά τη νομική βάση που θα δικαιολογούσε αυτήν τη δράση και το τι θα συνεπαγόταν η «έναρξη σε εθελοντική βάση» για τα πιθανά μελλοντικά βήματα, πέραν της αποσαφήνισης της σχέσης μεταξύ της βιώσιμης διαχείρισης των δασών και της έννοιας της «εγγυοφυσικής» διαχείρισης·

64.

συνιστά να συζητηθεί διεξοδικά με τα κράτη μέλη και τους τομεακούς φορείς το πεδίο εφαρμογής και η βιωσιμότητα της ανάπτυξης της αμοιβής για υπηρεσίες οικοσυστήματος, με πραγματοποίηση εκ των υστέρων ελέγχων για να αξιολογηθεί κατά πόσον οι χρηματοδοτικοί μηχανισμοί που προβλέπονται από τη δασική στρατηγική της ΕΕ [κοινή γεωργική πολιτική (ΚΓΠ), ανθρακοδεσμευτική γεωργία (carbon farming) και πιστοποίηση άνθρακα] θα επιτρέψουν την επίτευξη των επιδιωκόμενων στόχων·

65.

εκφράζει την ικανοποίησή της για την καθιέρωση της συντονισμένης παρακολούθησης των δασών σε επίπεδο ΕΕ, αλλά θεωρεί απαραίτητη την αξιολόγηση της προστιθέμενης αξίας και της σχέσης κόστους-οφέλους της νέας πρότασης όσον αφορά την παρατήρηση, την υποβολή στοιχείων και τη συλλογή δεδομένων για τα δάση της ΕΕ, καθώς και των υφιστάμενων και ελλειπόντων δεδομένων και πληροφοριών, παράλληλα με την αναγνώριση του γεγονότος ότι τα δεδομένα τηλεπισκόπησης, συμπεριλαμβανομένων των πληροφοριών από δορυφόρους και άλλα μέσα, συνιστούν έναν οικονομικά αποδοτικό τρόπο για τη βελτίωση της γνωσιακής βάσης, σε συνεργασία με τις υφιστάμενες και τις εν εξελίξει εθνικές δασικές απογραφές· επί του προκειμένου, καίρια στοιχεία που πρέπει να εξεταστούν είναι η επικουρικότητα, το κόστος και ο διοικητικός φόρτος. Η επιτήρηση των δασών σε ολόκληρη την ΕΕ θα μπορούσε να προσφέρει προστιθέμενη αξία, υπό τον όρο να στηρίζεται από τα κράτη μέλη και τις τοπικές και περιφερειακές αρχές και να βασίζεται σε επιτόπια δεδομένα που έχουν συγκεντρωθεί στις εθνικές και περιφερειακές δασικές απογραφές, καθώς και στην εμπειρία από τον κανονισμό «Έμφαση στα δάση». Ομοίως, όσον αφορά τα εθνικά στρατηγικά σχέδια, θα πρέπει επίσης να καθοριστεί σαφώς ο εθελοντικός ή υποχρεωτικός χαρακτήρας τους, η μορφή τους και ο ακριβής τους στόχος και να δοθούν οικονομικά κίνητρα στους ιδιοκτήτες δασών να συμμετέχουν στη συλλογή δεδομένων·

Η βιώσιμη διαχείριση των δασών χρειάζεται περισσότερους ευρωπαϊκούς πόρους

66.

συνιστά τη δέσμευση σαφών και ρεαλιστικών χρηματοδοτικών πόρων, δεδομένου ότι, ενώ μια σημαντική αύξηση της χρηματοδότησης για τη βιώσιμη διαχείριση των δασών και τη διατήρηση της βιοποικιλότητας μπορεί να ερμηνευθεί ως μέρος της δασικής στρατηγικής της ΕΕ υπέρ των δασών, η ανάγκη για εξάρτηση από κονδύλια που έχουν ήδη άλλους στόχους και κατανομές (π.χ. ΚΓΠ) και η απουσία συνεισφοράς από άλλα ταμεία σε ένα γενικό πλαίσιο που σηματοδοτείται από το Brexit, την οικονομική κρίση μετά την πανδημία COVID-19 και την αύξηση του πληθωρισμού, καθιστούν αβέβαιο το ότι η τρέχουσα υποχρηματοδότηση των δασών και της βιοποικιλότητας από την ΕΕ θα αντιστραφεί βραχυπρόθεσμα ή μεσοπρόθεσμα·

67.

συνιστά στην Επιτροπή να βοηθήσει τις τοπικές και περιφερειακές αρχές, ώστε τα διαθέσιμα ευρωπαϊκά κονδύλια [Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Αγροτικής Ανάπτυξης (ΕΓΤΑΑ), Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΤΠΑ), Μέσο Ανάκαμψης (NextGenerationEU)] να μπορούν να στοχεύσουν καλύτερα στη βιώσιμη διαχείριση των δασών μέσω της απλούστευσης των διοικητικών διαδικασιών·

68.

συνιστά να διατεθούν περισσότεροι χρηματοδοτικοί πόροι για την κατάρτιση, την έρευνα και ανάπτυξη και τη μεταφορά γνώσεων σε ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο, με σκοπό τη συνεργασία, τη μεταφορά και την εφαρμογή ορθών πρακτικών στον τομέα της βιώσιμης διαχείρισης των δασών και των αλυσίδων αξίας που βασίζονται στα δάση σε όλες τις περιοχές της Ευρώπης και του κόσμου·

69.

θεωρεί ότι η νέα δασική στρατηγική της ΕΕ θα πρέπει να προωθήσει πρωτοβουλίες για τη δημιουργία πλατφορμών διαπεριφερειακής συνεργασίας και χρηματοδότησης στους τομείς της δασικής και της απαλλαγμένης από ανθρακούχες εκπομπές οικονομίας.

Βρυξέλλες, 28 Απριλίου 2022.

Ο Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής των Περιφερειών

Απόστολος ΤΖΙΤΖΙΚΩΣΤΑΣ


(1)  COM(2013) 659 final.

(2)  COM(2018) 811 final.

(3)  Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία: https://ec.europa.eu/info/strategy/priorities-2019-2024/european-green-deal_el.

(4)  COM(2020) 788 final.

(5)  Κανονισμός (ΕΕ) 2021/1119 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 30ής Ιουνίου 2021 για τη θέσπιση πλαισίου με στόχο την επίτευξη κλιματικής ουδετερότητας και για την τροποποίηση των κανονισμών (ΕΚ) αριθ. 401/2009 και (ΕΕ) 2018/1999 («ευρωπαϊκό νομοθέτημα για το κλίμα») (ΕΕ L 243 της 9.7.2021, σ. 1).

(6)  COM/2020/380 final

(7)  ΕΕ C 152 της 6.4.2022, σ. 169.

(8)  Σύσταση της ομάδας πολιτών της Διάσκεψης για το μέλλον της Ευρώπης για την κλιματική αλλαγή και το περιβάλλον.

(9)  COM(2018) 673 final και SWD(2018) 431 final.

(10)  COM(2020) 98 final.

(11)  Οδηγία (ΕΕ) 2018/2001 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 11ης Δεκεμβρίου 2018, για την προώθηση της χρήσης ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές (ΕΕ L 328 της 21.12.2018, σ. 82).

(12)  COM(2021) 706 final.

(13)  SWD(2021) 325 final.


III Προπαρασκευαστικές πράξεις

Επιτροπή των Περιφερειών

149η σύνοδος ολομέλειας της ΕτΠ, 27.4.2022 - 28.4.2022

5.8.2022   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 301/70


Γνωμοδότηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής των Περιφερειών με θέμα «Προς μια κοινωνικά δίκαιη εφαρμογή της Πράσινης Συμφωνίας»

(2022/C 301/12)

Εισηγητής:

Csaba BORBOLY (RO/EPP), πρόεδρος του κομητειακού συμβουλίου Χαργκίτα, Ρουμανία

Έγγραφα αναφοράς:

Πρόταση κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για τη σύσταση Κοινωνικού Ταμείου για το Κλίμα

COM(2021) 568 final

Πρόταση οδηγίας του Συμβουλίου σχετικά με την αναδιάρθρωση του ενωσιακού πλαισίου φορολογίας των ενεργειακών προϊόντων και της ηλεκτρικής ενέργειας (αναδιατύπωση)

COM(2021) 563 final

I.   ΣΥΝΙΣΤΩΜΕΝΕΣ ΤΡΟΠΟΛΟΓΙΕΣ

Πρόταση κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για τη σύσταση Κοινωνικού Ταμείου για το Κλίμα

COM (2021) 568 final

Τροπολογία 1

Αιτιολογική σκέψη 7

Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

Προκειμένου να εκπληρωθούν οι δεσμεύσεις για κλιματική ουδετερότητα, η νομοθεσία της Ένωσης για το κλίμα και την ενέργεια επανεξετάστηκε και τροποποιήθηκε προκειμένου να επισπευσθεί η μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου.

Προκειμένου να εκπληρωθούν οι δεσμεύσεις για κλιματική ουδετερότητα, η νομοθεσία της Ένωσης για το κλίμα και την ενέργεια επανεξετάστηκε και τροποποιήθηκε προκειμένου να επισπευσθεί η μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου. Οι εν λόγω τροποποιήσεις θα πρέπει να συνάδουν με τις αρχές του ευρωπαϊκού πυλώνα κοινωνικών δικαιωμάτων, διασφαλίζοντας ότι όλοι μπορούν να επωφεληθούν πλήρως από τη δίκαιη μετάβαση και ότι κανείς δεν μένει στο περιθώριο. Ένα νέο Κοινωνικό Ταμείο για το Κλίμα θα συμβάλλει στην προστασία και την ενδυνάμωση των πλέον ευάλωτων νοικοκυριών και χρηστών κινητικότητας με σκοπό την εξάλειψη της ενεργειακής φτώχειας και της οικονομικής αδυναμίας μετακινήσεων σε ολόκληρη την Ευρώπη.

Αιτιολογία

Αυτονόητη.

Τροπολογία 2

Αιτιολογική σκέψη 8

Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

Οι τροποποιήσεις αυτές έχουν διαφορετικές οικονομικές και κοινωνικές επιπτώσεις στους διάφορους τομείς της οικονομίας, στους πολίτες και στα κράτη μέλη. Ειδικότερα, η συμπερίληψη των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου από τα κτίρια και τις οδικές μεταφορές στο πεδίο εφαρμογής της οδηγίας 2003/87/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (1) θα πρέπει να προσφέρει ένα επιπλέον οικονομικό κίνητρο για επενδύσεις στη μείωση της κατανάλωσης ορυκτών καυσίμων και ως εκ τούτου να επιταχύνει τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου. Σε συνδυασμό με άλλα μέτρα, αυτό θα πρέπει, μεσομακροπρόθεσμα, να μειώσει το κόστος για τα κτίρια και τις οδικές μεταφορές και να προσφέρει νέες ευκαιρίες για δημιουργία θέσεων εργασίας και επενδύσεις.

Οι τροποποιήσεις αυτές έχουν διαφορετικές οικονομικές και κοινωνικές επιπτώσεις στους διάφορους τομείς της οικονομίας, στα νοικοκυριά, τις πολύ μικρές και τις μικρές επιχειρήσεις, τις περιφέρειες και τις πόλεις, καθώς και στα κράτη μέλη. Ειδικότερα, η συμπερίληψη των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου από τα κτίρια και τις οδικές μεταφορές στο πεδίο εφαρμογής της οδηγίας 2003/87/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (2) θα πρέπει να προσφέρει ένα επιπλέον οικονομικό κίνητρο για επενδύσεις στη μείωση της κατανάλωσης ορυκτών καυσίμων και ως εκ τούτου να επιταχύνει τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου. Σε συνδυασμό με άλλα μέτρα, αυτό θα πρέπει, μεσομακροπρόθεσμα, να μειώσει το κόστος για τα κτίρια και τις οδικές μεταφορές και να προσφέρει νέες ευκαιρίες για δημιουργία θέσεων εργασίας και επενδύσεις.

Αιτιολογία

Αυτονόητη.

Τροπολογία 3

Αιτιολογική σκέψη 10

Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

Η αύξηση της τιμής των ορυκτών καυσίμων μπορεί να επηρεάσει δυσανάλογα τα ευάλωτα νοικοκυριά, τις ευάλωτες μικροεπιχειρήσεις και τους ευάλωτους χρήστες των μεταφορών που δαπανούν μεγαλύτερο μέρος των εισοδημάτων τους για ενέργεια και μεταφορές και οι οποίοι, σε ορισμένες περιφέρειες, δεν έχουν πρόσβαση σε εναλλακτικές, οικονομικά προσιτές λύσεις κινητικότητας και μεταφορών και μπορεί να μην έχουν την οικονομική δυνατότητα να επενδύσουν στη μείωση της κατανάλωσης ορυκτών καυσίμων.

Η αύξηση της τιμής των ορυκτών καυσίμων μπορεί να επηρεάσει δυσανάλογα τα ευάλωτα νοικοκυριά, τις ευάλωτες μικροεπιχειρήσεις , τις ευάλωτες μικρές επιχειρήσεις και τους ευάλωτους χρήστες κινητικότητας που δαπανούν μεγαλύτερο μέρος των εισοδημάτων τους για ενέργεια και μεταφορές και οι οποίοι, σε ορισμένες περιφέρειες, δεν έχουν πρόσβαση σε εναλλακτικές, οικονομικά προσιτές λύσεις κινητικότητας και μεταφορών και μπορεί να μην έχουν την οικονομική δυνατότητα να επενδύσουν στη μείωση της κατανάλωσης ορυκτών καυσίμων. Ο αντίκτυπος αυτών των μέτρων είναι επίσης πιθανό να είναι πολύ διαφορετικός ανάλογα με τις ιδιαίτερες συνθήκες και το πλαίσιο των διαφόρων περιφερειών της ΕΕ και οι διαφορές αυτές θα πρέπει να διερευνηθούν ρητά.

Αιτιολογία

Είναι σημαντικό να τονιστεί πως οι περιφερειακές και οι τοπικές διαφορές θα πρέπει να διερευνηθούν και να αναλυθούν. Το Κοινωνικό Ταμείο για το Κλίμα θα πρέπει να επεκτείνει το πεδίο εφαρμογής του στις ευάλωτες πολύ μικρές και μικρές επιχειρήσεις, αντί να στοχεύει απλώς τις πολύ μικρές επιχειρήσεις.

Τροπολογία 4

Αιτιολογική σκέψη 11

Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

Ως εκ τούτου, μέρος των εσόδων που δημιουργούνται από τη συμπερίληψη των κτιρίων και των οδικών μεταφορών στο πεδίο εφαρμογής της οδηγίας 2003/87/ΕΚ θα πρέπει να χρησιμοποιηθεί για την αντιμετώπιση των κοινωνικών επιπτώσεων που προκύπτουν από αυτήν την ένταξη, προκειμένου η μετάβαση να είναι δίκαιη και χωρίς αποκλεισμούς, ώστε να μη μείνει κανείς στο περιθώριο.

Ως εκ τούτου, τα έσοδα που δημιουργούνται από τη συμπερίληψη των κτιρίων και των οδικών μεταφορών στο πεδίο εφαρμογής της οδηγίας 2003/87/ΕΚ πρέπει να χρησιμοποιηθούν για την αντιμετώπιση των κοινωνικών και οικονομικών επιπτώσεων που προκύπτουν από αυτήν την ένταξη, προκειμένου η μετάβαση να είναι δίκαιη και χωρίς αποκλεισμούς, ώστε να μη μείνει κανείς στο περιθώριο.

Αιτιολογία

Όλα τα έσοδα που δημιουργούνται από το ΣΕΔΕ για τα κτίρια και τις οδικές μεταφορές θα δαπανηθούν σε μέτρα για την αντιμετώπιση των κοινωνικών επιπτώσεων που προκαλούνται από τον καθορισμό της τιμής του άνθρακα.

Τροπολογία 5

Αιτιολογική σκέψη 12

Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

Αυτό είναι ακόμη πιο σημαντικό ενόψει των υφιστάμενων επιπέδων της ενεργειακής φτώχειας. Η ενεργειακή φτώχεια είναι μια κατάσταση όπου τα νοικοκυριά δεν μπορούν να έχουν πρόσβαση σε βασικές ενεργειακές υπηρεσίες όπως η ψύξη, καθώς οι θερμοκρασίες αυξάνονται, και η θέρμανση . Περίπου 34 εκατομμύρια Ευρωπαίοι ανέφεραν αδυναμία να διατηρήσουν τα σπίτια τους επαρκώς ζεστά το 2018 και το 6,9  % του πληθυσμού της Ένωσης δήλωσε ότι δεν έχει την πολυτέλεια να ζεστάνει το σπίτι του επαρκώς σε μια έρευνα που διεξήχθη το 2019 σε επίπεδο ΕΕ (3). Συνολικά, το Παρατηρητήριο Ενεργειακής Φτώχειας εκτιμά ότι περισσότερα από 50 εκατομμύρια νοικοκυριά στην Ευρωπαϊκή Ένωση αντιμετωπίζουν ενεργειακή φτώχεια. Η ενεργειακή φτώχεια αποτελεί συνεπώς σημαντική πρόκληση για την Ένωση. Ενώ τα κοινωνικά τιμολόγια ή η άμεση εισοδηματική στήριξη μπορούν να παρέχουν άμεση ανακούφιση στα νοικοκυριά που αντιμετωπίζουν ενεργειακή φτώχεια, μόνο στοχευμένα διαρθρωτικά μέτρα, ιδίως ενεργειακές ανακαινίσεις, μπορούν να προσφέρουν μόνιμες λύσεις.

Αυτό είναι ακόμη πιο σημαντικό ενόψει των υφιστάμενων επιπέδων της ενεργειακής φτώχειας. Η ενεργειακή φτώχεια είναι μια κατάσταση κατά την οποία τα νοικοκυριά δεν έχουν πρόσβαση σε βασικές ενεργειακές υπηρεσίες, που στηρίζουν ένα αξιοπρεπές επίπεδο διαβίωσης και υγείας, συμπεριλαμβανομένης της επαρκούς θέρμανσης και ψύξης, του φωτισμού και της ενέργειας τροφοδοσίας ηλεκτρικών συσκευών, στο σχετικό εθνικό ή περιφερειακό πλαίσιο, την υφιστάμενη κοινωνική πολιτική και άλλες σχετικές πολιτικές, συχνά λόγω του χαμηλού εισοδήματος, του υψηλού μεριδίου ενεργειακών δαπανών και της χαμηλής ενεργειακής απόδοσης, ως μέρος του διαθέσιμου εισοδήματός τους . Περίπου 34 εκατομμύρια Ευρωπαίοι ανέφεραν αδυναμία να διατηρήσουν τα σπίτια τους επαρκώς ζεστά το 2018 και το 6,9  % του πληθυσμού της Ένωσης δήλωσε ότι δεν έχει την πολυτέλεια να ζεστάνει το σπίτι του επαρκώς σε μια έρευνα που διεξήχθη το 2019 σε επίπεδο ΕΕ (4). Συνολικά, το Παρατηρητήριο Ενεργειακής Φτώχειας εκτιμά ότι περισσότερα από 50 εκατομμύρια νοικοκυριά στην Ευρωπαϊκή Ένωση αντιμετωπίζουν ενεργειακή φτώχεια. Η ενεργειακή φτώχεια και η οικονομική αδυναμία μετακινήσεων αποτελούν συνεπώς σημαντική πρόκληση για την Ένωση . Παρά τη σημασία της πρόκλησης αυτής που έχει αναγνωριστεί σε επίπεδο Ένωσης για πάνω από μια δεκαετία μέσω διαφόρων πρωτοβουλιών, νομοθεσίας και κατευθυντήριων γραμμών, δεν υπάρχει τυποποιημένος ορισμός της ενεργειακής φτώχειας και της οικονομικής αδυναμίας μετακινήσεων. Ως εκ τούτου, χρειάζεται να θεσπιστούν οι αναγκαίοι δείκτες για τη μέτρησή τους με πλήρη προσοχή στην τοπική και την περιφερειακή ποικιλομορφία, δεδομένου ότι μόλις το ένα τρίτο των κρατών μελών έχουν θεσπίσει ορισμό για την ενεργειακή φτώχεια. Ως αποτέλεσμα, δεν υπάρχουν διαφανή και συγκρίσιμα δεδομένα σχετικά με την ενεργειακή φτώχεια στην Ένωση. Ως εκ τούτου, χρειάζεται να θεσπιστεί ορισμός σε επίπεδο Ένωσης για την αποτελεσματική αντιμετώπιση της ενεργειακής φτώχειας και τη μέτρηση της προόδου που επιτελείται σε όλα τα κράτη μέλη. Ενώ τα κοινωνικά τιμολόγια ή η άμεση εισοδηματική στήριξη μπορούν να παρέχουν άμεση ανακούφιση στα νοικοκυριά που αντιμετωπίζουν ενεργειακή φτώχεια, μόνο στοχευμένα διαρθρωτικά μέτρα , η εφαρμογή της αρχής της προτεραιότητας στην ενεργειακή απόδοση, η εγκατάσταση πρόσθετων ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, μεταξύ άλλων μέσω έργων σε επίπεδο κοινότητας, ιδίως ενεργειακές ανακαινίσεις, μπορούν να προσφέρουν μόνιμες λύσεις και να συμβάλλουν αποτελεσματικά στην καταπολέμηση της ενεργειακής φτώχειας .

Αιτιολογία

Θα πρέπει να καθοριστεί ένας σαφής και τυποποιημένος ορισμός και μια σαφή και τυποποιημένη έννοια της ενεργειακής φτώχειας, υιοθετώντας μια κοινή, εγκάρσια, ευέλικτη και συντονισμένη προσέγγιση των διαφόρων κοινωνικών, τεχνικών, οικονομικών και δημοσιονομικών πτυχών.

Τροπολογία 6

Αιτιολογική σκέψη 14

Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

Για τον σκοπό αυτό, κάθε κράτος μέλος θα πρέπει να υποβάλει στην Επιτροπή ένα κοινωνικό σχέδιο για το κλίμα (στο εξής: το σχέδιο). Τα σχέδια αυτά θα πρέπει να επιδιώκουν δύο στόχους. Πρώτον, θα πρέπει να παρέχουν στα ευάλωτα νοικοκυριά, τις ευάλωτες μικροεπιχειρήσεις και τους ευάλωτους χρήστες των μεταφορών τους απαραίτητους πόρους για τη χρηματοδότηση και την πραγματοποίηση επενδύσεων στην ενεργειακή απόδοση, στην απαλλαγή της θέρμανσης και ψύξης από τις ανθρακούχες εκπομπές, σε οχήματα μηδενικών και χαμηλών εκπομπών και στην κινητικότητα . Δεύτερον, θα πρέπει να μετριάσουν τον αντίκτυπο της αύξησης του κόστους των ορυκτών καυσίμων στους πιο ευάλωτους και να αποτρέψουν έτσι τη φτώχεια στον τομέα των μεταφορών και της ενέργειας κατά τη μεταβατική περίοδο έως ότου υλοποιηθούν οι εν λόγω επενδύσεις . Τα σχέδια θα πρέπει να έχουν μια επενδυτική συνιστώσα που προωθεί τη μακροπρόθεσμη λύση μείωσης της εξάρτησης από τα ορυκτά καύσιμα και θα μπορούσαν να προβλέπουν άλλα μέτρα , συμπεριλαμβανομένης της προσωρινής άμεσης εισοδηματικής στήριξης για τον περιορισμό των δυσμενών εισοδηματικών αποτελεσμάτων βραχυπρόθεσμα .

Για τον σκοπό αυτό, κάθε κράτος μέλος θα πρέπει να υποβάλει στην Επιτροπή ένα κοινωνικό σχέδιο για το κλίμα (στο εξής: το σχέδιο). Τα σχέδια αυτά θα πρέπει να επιδιώκουν δύο στόχους. Πρώτον, θα πρέπει να εντοπίζουν και να χαρτογραφούν τα νοικοκυριά που βρίσκονται σε κατάσταση ενεργειακής φτώχειας και οικονομικής αδυναμίας μετακινήσεων ή διατρέχουν τον κίνδυνο να περιέλθουν σε κατάσταση ενεργειακής φτώχειας και τις ευάλωτες πολύ μικρές και μικρές επιχειρήσεις και να παρέχουν λεπτομερή ανάλυση, η οποία θα διεξάγεται από κοινού με τις τοπικές και τις περιφερειακές αρχές, τους κοινωνικούς εταίρους και την κοινωνία των πολιτών, σχετικά με τις κύριες αιτίες της φτώχειας στον τομέα της ενέργειας και της κινητικότητας στην αντίστοιχη επικράτειά τους . Τα σχέδια θα πρέπει επίσης να θέτουν στόχους για τη σταδιακή και αποτελεσματική εξάλειψη της ενεργειακής φτώχειας και της οικονομικής αδυναμίας μετακινήσεων. Δεύτερον, θα πρέπει να παρέχουν στα νοικοκυριά που αντιμετωπίζουν ενεργειακή φτώχεια και στα άτομα που πλήττονται από οικονομική αδυναμία μετακινήσεων, καθώς και στις πολύ μικρές και μικρές επιχειρήσεις, τους αναγκαίους πόρους για τη χρηματοδότηση και την πραγματοποίηση επενδύσεων στη ριζική ανακαίνιση των κτιρίων, ιδίως των κτιρίων με τις χειρότερες επιδόσεις και των κοινωνικών κατοικιών, στην κάλυψη οποιασδήποτε εναπομένουσας ζήτησης για θέρμανση και ψύξη με ενέργεια από ανανεώσιμες πηγές και στην κινητικότητα μηδενικών εκπομπών . Τα σχέδια θα πρέπει να περιλαμβάνουν κυρίως μια επενδυτική συνιστώσα που θα προωθεί τις μακροπρόθεσμες λύσεις για τη σταδιακή εξάλειψη της εξάρτησης από τα ορυκτά καύσιμα. Μπορούν να προβλεφθούν και άλλα μέτρα , όπως οι άμεσες ενισχύσεις, αλλά θα πρέπει να περιορίζονται χρονικά και να εξαρτώνται από μακροπρόθεσμες επενδύσεις με μακροχρόνιες επιπτώσεις.

Αιτιολογία

Η χαρτογράφηση θα πρέπει επίσης να περιλαμβάνει νοικοκυριά που δεν χαρακτηρίζονται ακόμη από ενεργειακή φτώχεια, αλλά θα μπορούσαν εύκολα να περιέλθουν σε αυτήν στο εγγύς μέλλον, λόγω κακής μόνωσης των κτιρίων και αύξησης των τιμών της ενέργειας.

Τροπολογία 7

Αιτιολογική σκέψη 15

Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

Τα κράτη μέλη, σε διαβούλευση με τις αρχές περιφερειακού επιπέδου , βρίσκονται στην καλύτερη δυνατή θέση να σχεδιάσουν και να εφαρμόσουν σχέδια προσαρμοσμένα και στοχευμένα στις τοπικές, περιφερειακές και εθνικές συνθήκες τους, όπως στις υφιστάμενες πολιτικές τους στους σχετικούς τομείς και την προγραμματισμένη χρήση άλλων σχετικών κονδυλίων της ΕΕ. Με αυτόν τον τρόπο, η μεγάλη ποικιλία καταστάσεων, η ειδική γνώση των τοπικών και περιφερειακών κυβερνήσεων, η έρευνα και η καινοτομία και οι βιομηχανικές σχέσεις και οι δομές κοινωνικού διαλόγου, καθώς και οι εθνικές παραδόσεις, μπορούν να γίνουν σεβαστές και να συμβάλουν καλύτερα στην αποτελεσματικότητα και την αποδοτικότητα της συνολικής στήριξης των ευάλωτων.

Τα κράτη μέλη, σε διαβούλευση με τις περιφερειακές, τοπικές, δημοτικές και άλλες δημόσιες αρχές, καθώς επίσης με την κοινωνία των πολιτών και με τους οικονομικούς και κοινωνικούς εταίρους, βρίσκονται στην καλύτερη δυνατή θέση να σχεδιάσουν και να εφαρμόσουν σχέδια προσαρμοσμένα και στοχευμένα στις τοπικές, περιφερειακές και εθνικές συνθήκες τους, όπως στις υφιστάμενες πολιτικές τους στους σχετικούς τομείς και την προγραμματισμένη χρήση άλλων σχετικών κονδυλίων της ΕΕ. Με αυτόν τον τρόπο, η μεγάλη ποικιλία καταστάσεων, η ειδική γνώση των τοπικών και περιφερειακών κυβερνήσεων, των κοινωνικών και οικονομικών εταίρων και της κοινωνίας των πολιτών, η έρευνα και η καινοτομία και οι βιομηχανικές σχέσεις και οι δομές κοινωνικού διαλόγου, καθώς και οι εθνικές παραδόσεις, μπορούν να γίνουν σεβαστές και να συμβάλουν καλύτερα στην αποτελεσματικότητα και την αποδοτικότητα της συνολικής στήριξης των ευάλωτων.

Αιτιολογία

Οι τοπικές και οι περιφερειακές αρχές θα πρέπει να αναγνωρίζονται ως βασικοί παράγοντες για την κατάρτιση και την υλοποίηση των σχεδίων.

Η κοινωνία των πολιτών και οι οικονομικοί και κοινωνικοί εταίροι έχουν επίσης να διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο.

Τροπολογία 8

Αιτιολογική σκέψη 16

Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

Η διασφάλιση ότι τα μέτρα και οι επενδύσεις απευθύνονται ιδιαίτερα στα ενεργειακά φτωχά ή ευάλωτα νοικοκυριά, τις ευάλωτες πολύ μικρές επιχειρήσεις και τους ευάλωτους χρήστες των μεταφορών είναι καίριας σημασίας για μια δίκαιη μετάβαση προς την κλιματική ουδετερότητα. Τα μέτρα στήριξης για την προώθηση των μειώσεων των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου θα πρέπει να βοηθήσουν τα κράτη μέλη να αντιμετωπίσουν τις κοινωνικές επιπτώσεις που προκύπτουν από την εμπορία δικαιωμάτων εκπομπών στους τομείς των κτιρίων και των οδικών μεταφορών.

Η διασφάλιση ότι τα μέτρα και οι επενδύσεις απευθύνονται ιδιαίτερα στα ενεργειακά φτωχά ή ευάλωτα νοικοκυριά, τις ευάλωτες πολύ μικρές και μικρές επιχειρήσεις και τους ευάλωτους χρήστες της κινητικότητας είναι καίριας σημασίας για μια δίκαιη μετάβαση προς την κλιματική ουδετερότητα. Τα μέτρα στήριξης για την προώθηση των μειώσεων των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου θα πρέπει να βοηθήσουν τα κράτη μέλη , τις περιφέρειες και τις πόλεις να αντιμετωπίσουν τις κοινωνικές επιπτώσεις που προκύπτουν από την εμπορία δικαιωμάτων εκπομπών στους τομείς των κτιρίων και των οδικών μεταφορών.

Αιτιολογία

Οι υποεθνικές κυβερνήσεις είναι επίσης υπεύθυνες για την προστασία των ευάλωτων νοικοκυριών, των ευάλωτων πολύ μικρών και μικρών επιχειρήσεων και των ευάλωτων χρηστών κινητικότητας κατά τη δίκαιη μετάβαση, αλλά, για την αποτελεσματική άσκηση των αρμοδιοτήτων τους, απαιτούν επίσης προγράμματα στήριξης.

Τροπολογία 9

Αιτιολογική σκέψη 20

Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

Τα κράτη μέλη θα πρέπει να υποβάλουν τα σχέδιά τους μαζί με την επικαιροποίηση των ολοκληρωμένων εθνικών σχεδίων τους για την ενέργεια και το κλίμα σύμφωνα με το άρθρο 14 του κανονισμού (ΕΕ) 2018/1999 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου. Τα σχέδια θα πρέπει να περιλαμβάνουν τα προς χρηματοδότηση μέτρα, το εκτιμώμενο κόστος τους και την εθνική συνεισφορά. Θα πρέπει επίσης να περιλαμβάνουν βασικά ορόσημα και στόχους για την αξιολόγηση της αποτελεσματικής εφαρμογής των μέτρων.

Τα κράτη μέλη θα πρέπει να υποβάλουν τα σχέδιά τους μαζί με την επικαιροποίηση των ολοκληρωμένων εθνικών σχεδίων τους για την ενέργεια και το κλίμα σύμφωνα με το άρθρο 14 του κανονισμού (ΕΕ) 2018/1999 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου , τα οποία καταρτίζονται σε στενή και ουσιαστική συνεργασία με τις τοπικές και τις περιφερειακές αρχές, σύμφωνα με τις αρχές του ευρωπαϊκού κώδικα δεοντολογίας για τις εταιρικές σχέσεις που θεσπίστηκε με τον κατ’ εξουσιοδότηση κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 240/2014 της Επιτροπής. Τα σχέδια θα πρέπει να περιλαμβάνουν εκτίμηση των αναμενόμενων επιπτώσεων και της χρηματοδότησης σε διάφορες περιφέρειες, τουλάχιστον σε επίπεδο NUTS 3, τα προς χρηματοδότηση μέτρα, το εκτιμώμενο κόστος τους και την εθνική συνεισφορά. Θα πρέπει επίσης να περιλαμβάνουν βασικά ορόσημα και στόχους για την αξιολόγηση της αποτελεσματικής εφαρμογής των μέτρων και ένα σύστημα παρακολούθησης . Οι περιφέρειες θα πρέπει να έχουν τη δυνατότητα να καταρτίζουν το δικό τους σχέδιο, ιδίως για τις αγροτικές, ορεινές, περιφερειακές και νησιωτικές περιοχές.

Αιτιολογία

Τα σχέδια θα πρέπει να περιλαμβάνουν εκτίμηση των αναμενόμενων επιπτώσεων σε διάφορες περιοχές και να παρέχουν ένα σύστημα για την παρακολούθησης της εφαρμογής, δεδομένου ότι οι τοπικές και οι περιφερειακές κυβερνήσεις γνωρίζουν καλύτερα τις κοινωνικοοικονομικές συνθήκες στις περιοχές τους. Η σημαντική συμμετοχή των τοπικών και των περιφερειακών αρχών στην κατάρτιση και την υλοποίηση των κοινωνικών σχεδίων για το κλίμα είναι ζωτικής σημασίας για την επιτυχία του Ταμείου, δεδομένου ότι σημαντικό μέρος των μέτρων πρέπει να εφαρμοστεί σε τοπικό επίπεδο προκειμένου να είναι επιτυχές, δεδομένων των εδαφικών παραγόντων και διαφορών.

Τροπολογία 10

Αιτιολογική σκέψη 21

Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

Το Ταμείο και τα σχέδια θα πρέπει να είναι συνεπή και να πλαισιώνονται από τις μεταρρυθμίσεις που σχεδιάζονται και τις δεσμεύσεις που αναλαμβάνουν τα κράτη μέλη στο πλαίσιο των επικαιροποιημένων ολοκληρωμένων εθνικών σχεδίων για την ενέργεια και το κλίμα σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΕ) 2018/1999, την οδηγία [εεεε/ααα] του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου [πρόταση αναδιατύπωσης της οδηγίας 2012/27/ΕΕ για την ενεργειακή απόδοση] , το σχέδιο δράσης για τον ευρωπαϊκό πυλώνα κοινωνικών δικαιωμάτων  (5) , το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο+ (ΕΚΤ+) που θεσπίστηκε με τον κανονισμό (ΕΕ) 2021/1057 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου  (6) , τα σχέδια δίκαιης μετάβασης σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΕ) 2021/1056 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου  (7) και τις μακροπρόθεσμες στρατηγικές των κρατών μελών για την ανακαίνιση των κτιρίων σύμφωνα με την οδηγία 2010/31/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (8). Προκειμένου να διασφαλιστεί διοικητική αποτελεσματικότητα, όπου απαιτείται, οι πληροφορίες που περιλαμβάνονται στα σχέδια θα πρέπει να είναι συνεπείς με τη νομοθεσία και τα σχέδια που αναφέρονται παραπάνω.

Το Ταμείο και τα σχέδια , όχι μόνο θα πρέπει να ευθυγραμμίζονται με τα άλλα διαρθρωτικά ταμεία και ταμεία μετάβασης, όπως το ΕΤΠΑ, το ΕΚΤ+, το Ταμείο Συνοχής και το Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης, αλλά και θα πρέπει να είναι συνεπή και να πλαισιώνονται από τις μεταρρυθμίσεις που σχεδιάζονται και τις δεσμεύσεις που αναλαμβάνουν τα κράτη μέλη στο πλαίσιο των επικαιροποιημένων ολοκληρωμένων εθνικών σχεδίων για την ενέργεια και το κλίμα σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΕ) 2018/1999, την οδηγία [εεεε/ααα] του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου [πρόταση αναδιατύπωσης της οδηγίας 2012/27/ΕΕ για την ενεργειακή απόδοση] , την οδηγία [εεεε/ααα] του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου [για την τροποποίηση της οδηγίας (ΕΕ) 2018/2001 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, του Κανονισμού (ΕΕ) 2018/1999 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου και της οδηγίας 98/70/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου όσον αφορά την προώθηση της ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές] και τις μακροπρόθεσμες στρατηγικές των κρατών μελών για την ανακαίνιση των κτιρίων σύμφωνα με την οδηγία 2010/31/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (9). Προκειμένου να διασφαλιστεί διοικητική αποτελεσματικότητα, όπου απαιτείται, οι πληροφορίες που περιλαμβάνονται στα σχέδια θα πρέπει να είναι συνεπείς με τη νομοθεσία και τα σχέδια που αναφέρονται παραπάνω.

Τροπολογία 11

Αιτιολογική σκέψη 22

Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

Η Ένωση θα πρέπει να στηρίξει τα κράτη μέλη με οικονομικά μέσα για την υλοποίηση των σχεδίων τους μέσω του Κοινωνικού Ταμείου για το Κλίμα. Οι πληρωμές από το Κοινωνικό Ταμείο για το Κλίμα θα πρέπει να εξαρτώνται από την επίτευξη των οροσήμων και των στόχων που περιλαμβάνονται στα σχέδια. Αυτό θα επέτρεπε την αποτελεσματική συνεκτίμηση των εθνικών συνθηκών και προτεραιοτήτων, ενώ θα απλούστευε τη χρηματοδότηση και θα διευκόλυνε την ένταξή της σε άλλα εθνικά προγράμματα δαπανών, ενώ θα εγγυόταν τον αντίκτυπο και την ακεραιότητα των δαπανών της ΕΕ.

Η Ένωση θα πρέπει να στηρίξει τα κράτη μέλη με οικονομικά μέσα υπό επιμερισμένη διαχείριση για την υλοποίηση των σχεδίων τους μέσω του Κοινωνικού Ταμείου για το Κλίμα. Προκειμένου να διασφαλιστεί η αποτελεσματικότερη δυνατή χρήση των κονδυλίων της ΕΕ, οι πληρωμές από το Κοινωνικό Ταμείο για το Κλίμα θα πρέπει να εξαρτώνται από την επίτευξη των ορόσημων και των στόχων που περιλαμβάνονται στα σχέδια , καθώς και από την έγκριση από τα κράτη μέλη νομικά δεσμευτικών στόχων και μέτρων για τη σταδιακή κατάργηση όλων των ορυκτών καυσίμων σε χρονικό πλαίσιο που συνάδει με τον στόχο του περιορισμού της υπερθέρμανσης του πλανήτη κατά λιγότερο από 1,5  oC σε σχέση με τα προβιομηχανικά επίπεδα, συμπεριλαμβανομένης της σταδιακής κατάργησης των στερεών ορυκτών καυσίμων το αργότερο έως το 2030 και του ορυκτού αερίου έως το 2040 .

Αιτιολογία

Αυτονόητη.

Τροπολογία 12

Αιτιολογική σκέψη 23

Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

Το χρηματοδοτικό κονδύλιο του Ταμείου θα πρέπει καταρχήν να αναλογεί σε ποσά που αντιστοιχούν στο 25 % των αναμενόμενων εσόδων από τη συμπερίληψη των κτιρίων και των οδικών μεταφορών στο πεδίο εφαρμογής της οδηγίας 2003/87/ΕΚ την περίοδο 2026-2032. Σύμφωνα με την απόφαση του Συμβουλίου (ΕΕ, Ευρατόμ) 2020/2053, τα κράτη μέλη θα πρέπει να διαθέσουν τα έσοδα αυτά στον προϋπολογισμό της Ένωσης ως ιδίους πόρους. Τα κράτη μέλη θα πρέπει να χρηματοδοτήσουν τα ίδια το 50 % του συνολικού κόστους του σχεδίου τους. Για τον σκοπό αυτό, καθώς και προκειμένου οι επενδύσεις και τα μέτρα να επισπεύσουν και να αμβλύνουν την απαιτούμενη μετάβαση για τους πολίτες που επηρεάζονται αρνητικά, τα κράτη μέλη θα πρέπει , μεταξύ άλλων, να χρησιμοποιήσουν για τον σκοπό αυτό τα αναμενόμενα έσοδά τους από την εμπορία δικαιωμάτων εκπομπών για τα κτίρια και τις οδικές μεταφορές βάσει της οδηγίας 2003/87/ΕΚ.

Το χρηματοδοτικό κονδύλιο του Ταμείου θα πρέπει να αναλογεί σε ποσά που αντιστοιχούν τουλάχιστον στο 25 % των εσόδων από τη συμπερίληψη των κτιρίων και των οδικών μεταφορών στο πεδίο εφαρμογής της οδηγίας 2003/87/ΕΚ την περίοδο 2026-2032. Σύμφωνα με την απόφαση του Συμβουλίου (ΕΕ, Ευρατόμ) 2020/2053, τα κράτη μέλη θα πρέπει να διαθέσουν τα έσοδα αυτά στον προϋπολογισμό της Ένωσης ως ιδίους πόρους. Τα κράτη μέλη θα πρέπει να χρηματοδοτήσουν τα ίδια το 35 % του συνολικού κόστους του σχεδίου τους. Για τον σκοπό αυτό, καθώς και προκειμένου οι επενδύσεις και τα μέτρα να επισπεύσουν και να αμβλύνουν την απαιτούμενη μετάβαση για τους πολίτες που επηρεάζονται αρνητικά, τα κράτη μέλη θα πρέπει να χρησιμοποιήσουν για τον σκοπό αυτό τα αναμενόμενα έσοδά τους από την εμπορία δικαιωμάτων εκπομπών για τα κτίρια και τις οδικές μεταφορές βάσει της οδηγίας 2003/87/ΕΚ.

 

Τα κράτη μέλη θεσπίζουν ελάχιστο όριο 35 % των εσόδων που διατίθενται στις τοπικές και τις περιφερειακές αρχές, τα οποία θα χρησιμοποιούνται για την εφαρμογή μέτρων που αποσκοπούν στην αντιμετώπιση των κοινωνικών επιπτώσεων της ένταξης του κατασκευαστικού τομέα και των οδικών μεταφορών στο σύστημα εμπορίας εκπομπών.

Θα πρέπει να προβλεφθεί ευελιξία ώστε να καταστεί δυνατή η στόχευση μεγαλύτερου μεριδίου του Ταμείου στις πλέον ευάλωτες περιφέρειες.

Αιτιολογία

Το κονδύλιο του Κοινωνικού Ταμείου για το Κλίμα μπορεί να αξιοποιήσει το δυναμικό του μόνο με υψηλότερη συγχρηματοδότηση, δεδομένου ότι το προτεινόμενο κονδύλιο θα μπορούσε να επιβάλει κυρώσεις στα κράτη μέλη και τις περιφέρειες με πιο περιορισμένη δημοσιονομική ικανότητα. Οι τοπικές και οι περιφερειακές αρχές θα πρέπει επίσης να έχουν άμεση πρόσβαση σε χρηματοδότηση και πόρους.

Τροπολογία 13

Αιτιολογική σκέψη 24

Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

 

Στο Κοινωνικό Ταμείο για το Κλίμα θα παρασχεθεί ένα βασικό κονδύλιο στον προϋπολογισμό της ΕΕ, ο οποίος θα ωφεληθεί επίσης από ετήσιες ενισχύσεις σε ευθυγράμμιση με μια υψηλότερη τιμή άνθρακα, μέσω αυτόματης προσαρμογής των σχετικών ανώτατων ορίων του ΠΔΠ, προκειμένου να στηρίξει περαιτέρω τα νοικοκυριά και τους χρήστες των μεταφορών να υλοποιήσουν την κλιματική μετάβαση. Θα πρέπει να αποτελεί αναπόσπαστο μέρος του προϋπολογισμού της ΕΕ, προκειμένου να διαφυλάσσεται η ενότητα και η ακεραιότητα του προϋπολογισμού, να υπάρχει σεβασμός της κοινοτικής μεθόδου και να διασφαλίζεται ο αποτελεσματικός έλεγχος από την αρμόδια για τον προϋπολογισμό αρχή, η οποία απαρτίζεται από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο.

Αιτιολογία

Αυτονόητη.

Τροπολογία 14

Αιτιολογική σκέψη 25

Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

Προκειμένου να διασφαλιστεί η αποτελεσματική και συνεκτική κατανομή των κονδυλίων και να τηρηθεί η αρχή της χρηστής δημοσιονομικής διαχείρισης, οι δράσεις στο πλαίσιο του παρόντος κανονισμού θα πρέπει να είναι συνεπείς και συμπληρωματικές με τα τρέχοντα προγράμματα της Ένωσης, αποφεύγοντας ταυτόχρονα τη διπλή χρηματοδότηση από το Ταμείο και άλλα προγράμματα της Ένωσης για τις ίδιες δαπάνες. […]

Προκειμένου να διασφαλιστεί η αποτελεσματική και συνεκτική κατανομή των κονδυλίων και να τηρηθεί η αρχή της χρηστής δημοσιονομικής διαχείρισης, οι δράσεις στο πλαίσιο του παρόντος κανονισμού θα πρέπει να είναι συνεπείς , πρόσθετες και συμπληρωματικές με τα τρέχοντα προγράμματα της Ένωσης , τα εθνικά και, κατά περίπτωση, τα περιφερειακά προγράμματα, μέσα και ταμεία , αποφεύγοντας ταυτόχρονα τη διπλή χρηματοδότηση και την αντικατάσταση άλλων προγραμμάτων, μέσων και ταμείων της Ένωσης από το Ταμείο για τις ίδιες δαπάνες. […]

Αιτιολογία

Αυτονόητη.

Τροπολογία 15

Άρθρο 1

Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

Συστήνεται το Κοινωνικό Ταμείο για το Κλίμα (στο εξής: το Ταμείο).

Συστήνεται το Κοινωνικό Ταμείο για το Κλίμα (στο εξής: το Ταμείο).

Το Ταμείο αυτό παρέχει υποστήριξη στα κράτη μέλη για τη χρηματοδότηση των μέτρων και των επενδύσεων που περιλαμβάνονται στα κοινωνικά τους σχέδια για το κλίμα (στο εξής: τα σχέδια).

Το Ταμείο αυτό παρέχει υποστήριξη στα κράτη μέλη και στις περιφέρειες, στο πλαίσιο επιμερισμένης διαχείρισης για τη χρηματοδότηση των μέτρων και των επενδύσεων που περιλαμβάνονται στα εθνικά και τα περιφερειακά κοινωνικά τους σχέδια για το κλίμα (στο εξής: τα σχέδια) ως μέρος των διαρθρωτικών ταμείων .

Τα μέτρα και οι επενδύσεις που υποστηρίζονται από το Ταμείο θα ωφελήσουν νοικοκυριά, πολύ μικρές επιχειρήσεις και χρήστες των μεταφορών, τα οποία είναι ευάλωτα και επηρεάζονται ιδιαίτερα από τη συμπερίληψη των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου από τα κτίρια και τις οδικές μεταφορές στο πεδίο εφαρμογής της οδηγίας 2003/87/ΕΚ, ιδίως νοικοκυριά που αντιμετωπίζουν ενεργειακή φτώχεια και πολίτες χωρίς εναλλακτικά μέσα μαζικής μεταφοράς αντί των ιδιωτικών αυτοκινήτων ( σε απομακρυσμένες και αγροτικές περιοχές).

Τα μέτρα και οι επενδύσεις που υποστηρίζονται από το Ταμείο θα ωφελήσουν νοικοκυριά, πολύ μικρές και μικρές επιχειρήσεις και χρήστες των μεταφορών, τα οποία είναι ευάλωτα και επηρεάζονται ιδιαίτερα από τη συμπερίληψη των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου από τα κτίρια και τις οδικές μεταφορές στο πεδίο εφαρμογής της οδηγίας 2003/87/ΕΚ, ιδίως νοικοκυριά που αντιμετωπίζουν ενεργειακή φτώχεια και πολίτες που αντιμετωπίζουν οικονομική αδυναμία μετακινήσεων, συμπεριλαμβανομένης της στήριξης της ατομικής μηχανοκίνητης κινητικότητας σε απομακρυσμένες και αγροτικές περιοχές που βρίσκονται αντιμέτωπες με προκλήσεις κινητικότητας λόγω έλλειψης δημόσιων μεταφορών.

Ο γενικός στόχος του Ταμείου είναι να συμβάλει στη μετάβαση προς την κλιματική ουδετερότητα αντιμετωπίζοντας τις κοινωνικές επιπτώσεις της συμπερίληψης των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου από τα κτίρια και τις οδικές μεταφορές στο πεδίο εφαρμογής της οδηγίας 2003/87/ΕΚ. Ο συγκεκριμένος στόχος του Ταμείου είναι η υποστήριξη των ευάλωτων νοικοκυριών, των ευάλωτων μικροεπιχειρήσεων και των ευάλωτων χρηστών των μεταφορών μέσω προσωρινής άμεσης εισοδηματικής στήριξης και μέσω μέτρων και επενδύσεων που αποσκοπούν στην αύξηση της ενεργειακής απόδοσης των κτιρίων, την απαλλαγή της θέρμανσης και της ψύξης των κτιρίων από τις ανθρακούχες εκπομπές, συμπεριλαμβανομένων της ένταξης της ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές και της παροχής βελτιωμένης πρόσβασης στην κινητικότητα και τις μεταφορές μηδενικών και χαμηλών εκπομπών.

Ο γενικός στόχος του Ταμείου είναι να συμβάλει στη μετάβαση προς την κλιματική ουδετερότητα αντιμετωπίζοντας τις κοινωνικές επιπτώσεις της συμπερίληψης των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου από τα κτίρια και τις οδικές μεταφορές στο πεδίο εφαρμογής της οδηγίας 2003/87/ΕΚ.

Ο συγκεκριμένος στόχος του Ταμείου είναι η υποστήριξη των ευάλωτων νοικοκυριών, των ευάλωτων μικροεπιχειρήσεων και μικρών επιχειρήσεων και των ευάλωτων χρηστών κινητικότητας μέσω προσωρινής άμεσης εισοδηματικής στήριξης και μέσω μέτρων και επενδύσεων που αποσκοπούν στην αύξηση της ενεργειακής απόδοσης των κτιρίων, την απαλλαγή της θέρμανσης και της ψύξης των κτιρίων από τις ανθρακούχες εκπομπές, συμπεριλαμβανομένων της ένταξης της ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές και της παροχής βελτιωμένης πρόσβασης σε λύσεις βιώσιμης κινητικότητας και σε ολοκληρωμένες υπηρεσίες μεταφορών μηδενικών και χαμηλών εκπομπών , συμπεριλαμβανομένων των βιώσιμων δημόσιων μεταφορών, των κοινόχρηστων μεταφορών, καθώς και σχεδίων για φιλικές προς τους πεζούς και τους ποδηλάτες μεταφορές.

Αιτιολογία

Το Ταμείο επικεντρώνεται στα ευάλωτα άτομα. Οι γεωγραφικοί, κλιματικοί, κοινωνικοί και οικονομικοί παράγοντες που μπορούν να καθορίσουν την ευπάθεια ενός ατόμου έχουν εδαφική συνιστώσα. Οι περιφερειακοί παράγοντες διαδραματίζουν καίριο ρόλο στον προσδιορισμό της ευπάθειας. Η κατάρτιση κοινωνικών σχεδίων για το κλίμα, όπου θα περιγράφονται λεπτομερώς τα συγκεκριμένα μέτρα για την αντιμετώπιση των ανισοτήτων που προκαλούνται από την πράσινη μετάβαση, θα πρέπει επίσης να πραγματοποιείται από τις τοπικές και τις περιφερειακές αρχές, εφόσον το επιθυμούν.

Ακόμη και οι πολίτες που θα μπορούσαν να χρησιμοποιήσουν τα δημόσια μέσα μεταφοράς, αλλά δεν διαθέτουν επαρκή οικονομικά μέσα ή που αντιμετωπίζουν κοινωνικές δυσκολίες, θα πρέπει επίσης να συμπεριληφθούν στον στόχο.

Το Ταμείο θα πρέπει να αποτελεί μέρος των διαρθρωτικών ταμείων.

Τροπολογία 16

Άρθρο 2

Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

[…]

[…]

2)

«ενεργειακή φτώχεια»: η ενεργειακή φτώχεια όπως ορίζεται στο άρθρο 2 σημείο [(49)] της οδηγίας (ΕΕ) [εεεε/ααα] του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου[50]·

2)

«ενεργειακή φτώχεια»: η φτώχεια που πλήττει ευάλωτα νοικοκυριά που έχουν σημαντικό μερίδιο ενεργειακών δαπανών σε σχέση με το διαθέσιμο εισόδημά τους ή περιορισμένη πρόσβαση σε βασικές και οικονομικά προσιτές υπηρεσίες ενέργειας που στηρίζουν ένα αξιοπρεπές επίπεδο διαβίωσης και υγείας, συμπεριλαμβανομένης επαρκούς θέρμανσης, ψύξης, φωτισμού και ενέργειας για την τροφοδότηση ηλεκτρικών συσκευών, λόγω, μεταξύ άλλων, χαμηλής ποιότητας στέγασης καθώς και χαμηλών επιπέδων εισοδήματος·

[…]

[…]

 

9 α)

«μικρή επιχείρηση»: η επιχείρηση η οποία απασχολεί λιγότερα από 50 άτομα και της οποίας ο ετήσιος κύκλος εργασιών και/ή το σύνολο του ετήσιου ισολογισμού δεν υπερβαίνει τα 10 εκατομμύρια EUR·

10)

«χρήστες των μεταφορών »: νοικοκυριά ή πολύ μικρές επιχειρήσεις που χρησιμοποιούν διάφορες επιλογές μεταφοράς και μετακίνησης·

10)

«χρήστες κινητικότητας »: νοικοκυριά, άτομα ή πολύ μικρές και μικρές επιχειρήσεις που χρησιμοποιούν διάφορες επιλογές μεταφοράς και μετακίνησης·

11)

«ευάλωτα νοικοκυριά»: νοικοκυριά που αντιμετωπίζουν ενεργειακή φτώχεια ή νοικοκυριά, συμπεριλαμβανομένων των νοικοκυριών κατώτερου μεσαίου εισοδήματος, που επηρεάζονται σημαντικά από τις επιπτώσεις στις τιμές λόγω της συμπερίληψης των κτιρίων στο πεδίο εφαρμογής της οδηγίας 2003/87/ΕΚ και δεν διαθέτουν τα μέσα για την ανακαίνιση του κτιρίου που καταλαμβάνουν·

11)

«ευάλωτα νοικοκυριά»: νοικοκυριά ή άτομα που αντιμετωπίζουν τον κίνδυνο ενεργειακής φτώχειας ή οικονομικής αδυναμίας μετακινήσεων ή νοικοκυριά, συμπεριλαμβανομένων των νοικοκυριών κατώτερου μεσαίου εισοδήματος, που επηρεάζονται σημαντικά από τις επιπτώσεις στις τιμές λόγω της συμπερίληψης των κτιρίων και των οδικών μεταφορών στο πεδίο εφαρμογής της οδηγίας 2003/87/ΕΚ ή διατρέχουν τον κίνδυνο να περιέλθουν σε κατάσταση ενεργειακής φτώχειας, λόγω των αυξανόμενων τιμών της ενέργειας και της ανεπαρκούς ενεργειακής απόδοσης των νοικοκυριών τους και δεν διαθέτουν τα μέσα ή τα δικαιώματα για την ανακαίνιση του κτιρίου που καταλαμβάνουν και συχνά εξαρτώνται από τους ιδιοκτήτες, πράγμα το οποίο αποτελεί ένα από τα μεγαλύτερα εμπόδια στην ανάπτυξη των βιώσιμων ανακαινίσεων οικιστικών κτιρίων στην Ευρώπη ·

12)

«ευάλωτες πολύ μικρές επιχειρήσεις»: οι πολύ μικρές επιχειρήσεις που επηρεάζονται σημαντικά από τις επιπτώσεις στις τιμές λόγω της συμπερίληψης των κτιρίων στο πεδίο εφαρμογής της οδηγίας 2003/87/ΕΚ και δεν διαθέτουν τα μέσα για την ανακαίνιση του κτιρίου που καταλαμβάνουν·

12)

«ευάλωτες πολύ μικρές και μικρές επιχειρήσεις»: οι πολύ μικρές και μικρές επιχειρήσεις που επηρεάζονται σημαντικά από τις επιπτώσεις στις τιμές λόγω της συμπερίληψης των κτιρίων και των οδικών μεταφορών στο πεδίο εφαρμογής της οδηγίας 2003/87/ΕΚ και δεν διαθέτουν τα μέσα για την ανακαίνιση του κτιρίου που καταλαμβάνουν ή για τη μετάβαση σε βιώσιμους τρόπους μεταφοράς ·

 

13α)

« οικονομική αδυναμία μετακινήσεων»: νοικοκυριά ή άτομα που δεν είναι σε θέση να καλύψουν το οικονομικό κόστος των αναγκαίων μεταφορών που απαιτούνται για την κάλυψη βασικών υπηρεσιών, καθώς και βασικών πολιτιστικών και κοινωνικοοικονομικών αναγκών, συγκεκριμένα ποιοτικής απασχόλησης και εκπαίδευσης και κατάρτισης, σε ένα δεδομένο πλαίσιο, και η οποία μπορεί να προκληθεί από έναν παράγοντα ή από τον συνδυασμό των ακόλουθων παραγόντων: χαμηλό εισόδημα, υψηλές δαπάνες για καύσιμα και/ή υψηλό κόστος των δημόσιων μεταφορών, διαθεσιμότητα εναλλακτικών δυνατοτήτων κινητικότητας και η προσβασιμότητα και η τοποθεσία τους, οι διανυθείσες αποστάσεις και οι πρακτικές μεταφορών, ιδιαίτερα σε αγροτικές, νησιωτικές, ορεινές και απομακρυσμένες περιοχές, συμπεριλαμβανομένων των περιαστικών περιοχών.

Αιτιολογία

Συμπερίληψη ορισμών για την αποσαφήνιση των δικαιούχων.

Τροπολογία 17

Άρθρο 3 παράγραφος 1

Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

Κάθε κράτος μέλος υποβάλλει στην Επιτροπή ένα κοινωνικό σχέδιο για το κλίμα (στο εξής: το σχέδιο) μαζί με την επικαιροποίηση του ολοκληρωμένου εθνικού σχεδίου για την ενέργεια και το κλίμα που αναφέρεται στο άρθρο 14 παράγραφος 2 του κανονισμού (ΕΕ) 2018/1999 σύμφωνα με τη διαδικασία και το χρονοδιάγραμμα που καθορίζονται στο εν λόγω άρθρο. Το σχέδιο περιλαμβάνει ένα συνεκτικό σύνολο μέτρων και επενδύσεων για την αντιμετώπιση του αντίκτυπου της τιμολόγησης του άνθρακα στα ευάλωτα νοικοκυριά, τις ευάλωτες μικροεπιχειρήσεις και τους ευάλωτους χρήστες των μεταφορών, προκειμένου να διασφαλιστεί οικονομικά προσιτή θέρμανση, ψύξη και κινητικότητα, ενώ συνοδεύει και επισπεύδει τα απαραίτητα μέτρα για την εκπλήρωση των στόχων της Ένωσης για το κλίμα.

Κάθε κράτος μέλος υποβάλλει στην Επιτροπή , στο πλαίσιο των εγγράφων προγραμματισμού για τα διαρθρωτικά ταμεία και βάσει των αρχών της εταιρικής σχέσης και της πολυεπίπεδης διακυβέρνησης, ένα κοινωνικό σχέδιο για το κλίμα (στο εξής: το σχέδιο) μαζί με την επικαιροποίηση του ολοκληρωμένου εθνικού σχεδίου για την ενέργεια και το κλίμα που αναφέρεται στο άρθρο 14 παράγραφος 2 του κανονισμού (ΕΕ) 2018/1999 σύμφωνα με τη διαδικασία και το χρονοδιάγραμμα που καθορίζονται στο εν λόγω άρθρο. Το σχέδιο περιλαμβάνει ένα συνεκτικό σύνολο μέτρων και επενδύσεων για την αντιμετώπιση του αντίκτυπου της τιμολόγησης του άνθρακα στα ευάλωτα νοικοκυριά, τις ευάλωτες πολύ μικρές και μικρές επιχειρήσεις και τους ευάλωτους χρήστες των μεταφορών, προκειμένου να διασφαλιστεί οικονομικά προσιτή θέρμανση, ψύξη και κινητικότητα, ενώ συνοδεύει και επισπεύδει τα απαραίτητα μέτρα για την εκπλήρωση των στόχων της Ένωσης για το κλίμα. Κατά την κατάρτιση των σχεδίων τους, τα κράτη μέλη συνεργάζονται στενά με τις περιφερειακές και τις τοπικές αρχές που θα πρέπει να συμμετέχουν στη διαδικασία κατάρτισης.

Αιτιολογία

Ένα κοινωνικό σχέδιο για το κλίμα θα πρέπει να αποτελεί μέρος των διαρθρωτικών ταμείων και να καταρτίζεται από κάθε κράτος μέλος βάσει των αρχών της εταιρικής σχέσης και της πολυεπίπεδης διακυβέρνησης.

Τροπολογία 18

Άρθρο 3 παράγραφος 2

Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

Το σχέδιο μπορεί να περιλαμβάνει εθνικά μέτρα που παρέχουν προσωρινή άμεση εισοδηματική στήριξη σε ευάλωτα νοικοκυριά και νοικοκυριά που είναι ευάλωτοι χρήστες των μεταφορών για να μειώσουν τον αντίκτυπο της αύξησης της τιμής των ορυκτών καυσίμων που προκύπτει από τη συμπερίληψη των κτιρίων και των οδικών μεταφορών στο πεδίο εφαρμογής της οδηγίας 2003/87/ΕΚ.

Το σχέδιο μπορεί να περιλαμβάνει εθνικά και/ή υποεθνικά μέτρα που παρέχουν άμεση εισοδηματική στήριξη σε νοικοκυριά και σε άτομα, υπό την προϋπόθεση ότι αποδεικνύουν ότι η στήριξη αυτή είναι αναλογική και αποτελεί μέρος μιας ολιστικής στρατηγικής για την έξοδο των εν λόγω νοικοκυριών και ατόμων από την ενεργειακή φτώχεια και την οικονομική αδυναμία μετακινήσεων, με ιδιαίτερη προσοχή στις γυναίκες και τα άτομα που ζουν σε απομακρυσμένες και λιγότερο προσβάσιμες περιοχές, συμπεριλαμβανομένων των περιαστικών περιοχών, προκειμένου να συμβάλλει στη μείωση του άμεσου κόστους ενέργειας και κινητικότητας, παρέχοντας ευκολότερη πρόσβαση σε αποδοτικές λύσεις πράσινης ενέργειας και σε κοινές και ολοκληρωμένες υπηρεσίες κινητικότητας.

Αιτιολογία

Αυτονόητη.

Τροπολογία 19

Άρθρο 3 παράγραφος 3

Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

Το σχέδιο περιλαμβάνει εθνικά έργα με σκοπό:

Το σχέδιο περιλαμβάνει εθνικά , περιφερειακά και τοπικά έργα με σκοπό:

α)

τη χρηματοδότηση μέτρων και επενδύσεων για την αύξηση της ενεργειακής απόδοσης των κτιρίων, την εφαρμογή μέτρων βελτίωσης της ενεργειακής απόδοσης, την ανακαίνιση κτιρίων και την απαλλαγή της θέρμανσης και ψύξης των κτιρίων από τις ανθρακούχες εκπομπές, συμπεριλαμβανομένης της ενσωμάτωσης της παραγωγής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας·

α)

τη χρηματοδότηση μέτρων και επενδύσεων για την αύξηση της ενεργειακής απόδοσης των κτιρίων, την εφαρμογή μέτρων βελτίωσης της ενεργειακής απόδοσης, την ανακαίνιση κτιρίων και την απαλλαγή της θέρμανσης και ψύξης των κτιρίων από τις ανθρακούχες εκπομπές, συμπεριλαμβανομένης της ενσωμάτωσης της παραγωγής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και της τηλεθέρμανσης και τηλεψύξης ·

β)

τη χρηματοδότηση μέτρων και επενδύσεων για την αύξηση της υιοθέτησης της κινητικότητας και των μεταφορών μηδενικών και χαμηλών εκπομπών .

β)

παροχή οικονομικής και τεχνικής στήριξης σε κοινότητες ανανεώσιμης ενέργειας και σε έργα τοπικής ανάπτυξης με πρωτοβουλία των τοπικών κοινοτήτων σε αστικές, περιαστικές και αγροτικές περιοχές, συμπεριλαμβανομένων των τοπικών ενεργειακών συστημάτων, καθώς και ρυθμίσεις για τη συμμετοχή και την ανάπτυξη ικανοτήτων σε τοπικό επίπεδο·

 

γ)

χρηματοδότηση μέτρων και επενδύσεων για τη διασφάλιση της πρόσβασης σε αξιοπρεπή, οικονομικά προσιτή και βιώσιμη στέγαση, μεταξύ άλλων μέσω της αποκατάστασης εγκαταλελειμμένων κτιρίων·

 

δ)

χρηματοδότηση μέτρων για την αντιμετώπιση των μη χρηματικών φραγμών στη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης των κτιρίων και της χρήσης ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, καθώς και των φραγμών στην πρόσβαση σε υπηρεσίες βιώσιμης κινητικότητας και δημόσιων μεταφορών, προκειμένου να καταπολεμηθεί η φτώχεια στους τομείς της ενέργειας και των μεταφορών, τα οποία μπορεί να περιλαμβάνουν μέτρα για την αντιμετώπιση των διοικητικών φραγμών και του ελλείμματος πληροφόρησης, όπως διαβουλεύσεις για την ενέργεια και συμβουλευτικές υπηρεσίες, μεταξύ άλλων σε κοινοτικό επίπεδο·

 

ε)

χρηματοδότηση μέτρων και επενδύσεων με διαρκή αντίκτυπο προκειμένου να επιταχυνθεί η μετάβαση προς την κινητικότητα μηδενικών εκπομπών, δίνοντας προτεραιότητα σε μέτρα από την πλευρά της ζήτησης και εφαρμόζοντας την αρχή της προτεραιότητας στην ενεργειακή απόδοση, εκκινώντας με μέτρα και επενδύσεις που οδηγούν σε στροφή από την ιδιωτική κινητικότητα στη δημόσια, κοινή και ενεργό κινητικότητα.

Αιτιολογία

Οι περιφέρειες και οι πόλεις της Ευρώπης πρέπει να διαδραματίσουν καίριο ρόλο στην υλοποίηση των επιμέρους πολιτικών και έργων στο πλαίσιο του Ταμείου. Οι γεωγραφικοί, κλιματικοί, κοινωνικοί και οικονομικοί παράγοντες που μπορούν να καθορίσουν την ευπάθεια ενός ατόμου έχουν εδαφική συνιστώσα.

Τροπολογία 20

Άρθρο 4 παράγραφος 1 στοιχείο β)

Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

β)

συγκεκριμένα συνοδευτικά μέτρα που απαιτούνται για την επίτευξη των μέτρων και των επενδύσεων του σχεδίου και τη μείωση των επιπτώσεων που αναφέρονται στο στοιχείο γ) , καθώς και πληροφορίες σχετικά με υφιστάμενη ή προγραμματισμένη χρηματοδότηση μέτρων και επενδύσεων από άλλες ενωσιακές, διεθνείς, δημόσιες ή ιδιωτικές πηγές·

β)

συγκεκριμένα συνοδευτικά μέτρα και μεταρρυθμίσεις που απαιτούνται για την επίτευξη των μέτρων και των επενδύσεων του σχεδίου, καθώς και πληροφορίες σχετικά με υφιστάμενη ή προγραμματισμένη χρηματοδότηση μέτρων και επενδύσεων από άλλες ενωσιακές, διεθνείς, δημόσιες ή ιδιωτικές πηγές· θα πρέπει να συμπεριληφθούν μέτρα που αποσκοπούν στη διασφάλιση ότι οι ανακαινίσεις κτιρίων δεν οδηγούν σε εξώσεις ή έμμεσες εξώσεις μέσω αυξήσεων ενοικίων για τα ευάλωτα άτομα, ενισχύοντας παράλληλα την προστασία και τις διασφαλίσεις των ενοικιαστών και προάγοντας το δικαίωμα σε οικονομικά προσιτή και βιώσιμη στέγαση ·

Αιτιολογία

Αυτονόητη.

Τροπολογία 21

Άρθρο 4 παράγραφος 1 στοιχείο δ)

Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

 

δ)

εκτίμηση επιπτώσεων ως προς το φύλο και επεξήγηση του τρόπου με τον οποίο τα μέτρα και οι επενδύσεις που περιλαμβάνονται στο σχέδιο λαμβάνουν υπόψη τους στόχους συμβολής στην ισότητα των φύλων και τις ίσες ευκαιρίες για όλους και την ενσωμάτωση των εν λόγω στόχων, σύμφωνα με τις αρχές 2 και 3 του ευρωπαϊκού πυλώνα κοινωνικών δικαιωμάτων, με τον στόχο βιώσιμης ανάπτυξης 5 των Ηνωμένων Εθνών και, κατά περίπτωση, με την εθνική στρατηγική για την ισότητα των φύλων·

Αιτιολογία

Αυτονόητη.

Τροπολογία 22

Άρθρο 4 παράγραφος 1 στοιχείο ε)

Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

 

ε)

μέτρα και επενδύσεις για την εξασφάλιση του εισοδήματος των Ευρωπαίων γεωργών μικρών εκμεταλλεύσεων, οι οποίοι υποχρεούνται να τηρούν τα υψηλά πρότυπα παραγωγής της ΕΕ. Θα απαιτηθεί αμοιβαιότητα ή κατοπτρικές ρήτρες για τα εισαγόμενα προϊόντα·

Αιτιολογία

Πρέπει να εξασφαλίζονται υψηλά πρότυπα ποιότητας και ασφάλειας των τροφίμων, ανεξαρτήτως της προέλευσης των προϊόντων. Αυτό θα αποτελέσει κίνητρο για την υιοθέτηση των εν λόγω υγειονομικών, εργασιακών ή κοινωνικών προτύπων σε τρίτες χώρες, και συνεπώς θα οδηγήσει σε οφέλη σε παγκόσμια κλίμακα.

Τροπολογία 23

Άρθρο 4 παράγραφος 1 στοιχείο θ)

Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

θ)

τις ρυθμίσεις για την αποτελεσματική παρακολούθηση και εφαρμογή του σχεδίου από το οικείο κράτος μέλος, ιδίως των προτεινόμενων οροσήμων και στόχων, συμπεριλαμβανομένων δεικτών για την υλοποίηση μέτρων και επενδύσεων, οι οποίοι είναι, κατά περίπτωση, αυτοί που διατίθενται στη Στατιστική Υπηρεσία της Ευρωπαϊκής Ένωσης και το Ευρωπαϊκό Παρατηρητήριο Ενεργειακής Φτώχειας, όπως προσδιορίζονται στη σύσταση 2020/156354 της Επιτροπής (10) σχετικά με την ενεργειακή φτώχεια·

θ)

τις ρυθμίσεις για την αποτελεσματική παρακολούθηση και εφαρμογή του σχεδίου από το οικείο κράτος μέλος και τις οικείες περιφερειακές και τοπικές αρχές , συμπεριλαμβανομένης της συμμετοχής των οικονομικών και κοινωνικών εταίρων και της κοινωνίας των πολιτών στη διαδικασία, ιδίως των προτεινόμενων οροσήμων και στόχων, συμπεριλαμβανομένων δεικτών για την υλοποίηση μέτρων και επενδύσεων, οι οποίοι είναι, κατά περίπτωση, αυτοί που διατίθενται στη Στατιστική Υπηρεσία της Ευρωπαϊκής Ένωσης και το Ευρωπαϊκό Παρατηρητήριο Ενεργειακής Φτώχειας, όπως προσδιορίζονται στη σύσταση 2020/156354 της Επιτροπής (11) σχετικά με την ενεργειακή φτώχεια·

Αιτιολογία

Αυτονόητη.

Τροπολογία 24

Άρθρο 4 παράγραφος 1 στοιχείο ι)

Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

ι)

για την προετοιμασία και , εάν υπάρχει, την εφαρμογή του σχεδίου, περίληψη της διεξαχθείσας σύμφωνα με το άρθρο 10 του κανονισμού (ΕΕ) 2018/1999 και με το εθνικό νομικό πλαίσιο διαδικασίας διαβούλευσης με τις τοπικές και περιφερειακές αρχές, τους κοινωνικούς εταίρους, τις οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών, τις οργανώσεις νεολαίας και άλλους σχετικούς ενδιαφερομένους, και τον τρόπο με τον οποίο αντικατοπτρίζονται στο σχέδιο οι απόψεις που διατυπώνουν τα ενδιαφερόμενα μέρη·

ι)

για την προετοιμασία και την εφαρμογή του σχεδίου, γραπτή γνώμη των τοπικών και των περιφερειακών αρχών και περίληψη της διεξαχθείσας σύμφωνα με το άρθρο 10 του κανονισμού (ΕΕ) 2018/1999 και με το εθνικό νομικό πλαίσιο διαδικασίας διαβούλευσης με τις τοπικές και περιφερειακές αρχές, τους κοινωνικούς εταίρους, τις οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών, τις οργανώσεις νεολαίας και άλλους σχετικούς ενδιαφερομένους, όπου περιγράφεται ο τρόπος με τον οποίο αντικατοπτρίζονται στο σχέδιο οι απόψεις που διατυπώνουν τα ενδιαφερόμενα μέρη και ο τρόπος με τον οποίο έχει ληφθεί υπόψη ο διαφορετικός βαθμός ευπάθειας των περιφερειών, με ιδιαίτερη προσοχή στην κατάσταση των ιδιαίτερα ευάλωτων περιοχών με μόνιμα φυσικά μειονεκτήματα, όπως είναι οι νησιωτικές και οι ορεινές περιοχές ·

Αιτιολογία

Οι τοπικές και οι περιφερειακές αρχές γνωρίζουν τι είναι καλύτερο για τις περιφέρειες και τις πόλεις τους, διότι γνωρίζουν τα προβλήματα και τις κοινωνικοοικονομικές συνθήκες που επικρατούν στις περιοχές. Μια διαβούλευση δεν αρκεί για να συμπεριληφθεί επαρκώς η άποψή τους στα εθνικά κοινωνικά σχέδια για το κλίμα. Οι τοπικές και οι περιφερειακές αρχές πρέπει να μπορούν να επικοινωνούν και να εκφράζουν τις ανάγκες των πολιτών τους και αυτό πρέπει να εξετάζεται σε εθνικό επίπεδο, με την επισήμανση των διαφορών και των ιδιαιτεροτήτων μεταξύ των περιφερειών.

Τροπολογία 25

Άρθρο 4 παράγραφος 1 στοιχείο ιβ)

Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

 

το ποσοστό του Ταμείου που προορίζεται για τοπικές στρατηγικές κλιματικής μετάβασης με πρωτοβουλία τοπικών κοινοτήτων με κατανομή τουλάχιστον 5 % του συνολικού κονδυλίου.

Αιτιολογία

Η τοπική ανάπτυξη με πρωτοβουλία των τοπικών κοινοτήτων (ΤΑΠΤΚ) έχει αποδειχθεί εξατομικευμένο εργαλείο για τον στρατηγικό σχεδιασμό σε τοπικό επίπεδο στην πλειονότητα των κρατών μελών. Μπορεί επίσης να συμβάλει στη βελτίωση του συντονισμού και της ανάληψης δράσης τόσο στις αγροτικές όσο και στις αστικές κοινότητες.

Τροπολογία 26

Άρθρο 4 παράγραφος 3

Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

Κατά την προετοιμασία των σχεδίων τους, τα κράτη μέλη μπορούν να ζητήσουν από την Επιτροπή να διοργανώσει την ανταλλαγή ορθών πρακτικών. Τα κράτη μέλη μπορούν επίσης να ζητήσουν τεχνική υποστήριξη στο πλαίσιο του μηχανισμού ELENA, που θεσπίστηκε με συμφωνία της Επιτροπής με την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων το 2009 ή βάσει του Μέσου Τεχνικής Υποστήριξης που θεσπίστηκε με τον κανονισμό (ΕΕ) 2021/240 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου.

Κατά την προετοιμασία των σχεδίων τους, τα κράτη μέλη και οι τοπικές και οι περιφερειακές αρχές μπορούν να ζητήσουν από την Επιτροπή να διοργανώσει την ανταλλαγή ορθών πρακτικών. Τα κράτη μέλη μπορούν επίσης να ζητήσουν τεχνική υποστήριξη στο πλαίσιο του μηχανισμού ELENA, που θεσπίστηκε με συμφωνία της Επιτροπής με την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων το 2009 ή βάσει του Μέσου Τεχνικής Υποστήριξης που θεσπίστηκε με τον κανονισμό (ΕΕ) 2021/240 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου.

Αιτιολογία

Αυτονόητη.

Τροπολογία 27

Άρθρο 5 παράγραφος 1

Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

Το Ταμείο παρέχει οικονομική υποστήριξη στα κράτη μέλη για τη χρηματοδότηση των μέτρων και των επενδύσεων που καθορίζονται στα σχέδιά τους.

Το Ταμείο παρέχει οικονομική υποστήριξη στα κράτη μέλη και τις περιφέρειες μέσω επιμερισμένης διαχείρισης και τηρώντας τις αρχές της εταιρικής σχέσης και της πολυεπίπεδης διακυβέρνησης για τη χρηματοδότηση των μέτρων και των επενδύσεων που καθορίζονται στα σχέδιά τους.

Κάθε κράτος μέλος θα πρέπει να καθορίζει ένα κατώτατο όριο τουλάχιστον 35 % από αυτά τα κονδύλια, το οποίο θα αποτελεί αντικείμενο άμεσης διαχείρισης από τις τοπικές και τις περιφερειακές αρχές.

Αιτιολογία

Η περιφερειακή συνιστώσα είναι καίριας σημασίας για την υλοποίηση και την επιτυχία του Κοινωνικού Ταμείου για το Κλίμα. Οι τοπικές και οι περιφερειακές αρχές γνωρίζουν καλύτερα τα προβλήματα και τις κοινωνικοοικονομικές συνθήκες της περιοχής και είναι σε θέση να εντοπίζουν καλύτερα τα πιο ευάλωτα άτομα και τους πιο ευάλωτους τομείς και, ως εκ τούτου, θα πρέπει να τους διατίθενται πόροι από το Ταμείο. Το Ταμείο θα πρέπει να διευθύνεται μέσω επιμερισμένης διαχείρισης, με παράλληλη τήρηση των αρχών της εταιρικής σχέσης και της πολυεπίπεδης διακυβέρνησης.

Τροπολογία 28

Άρθρο 5 παράγραφος 2

Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

Η πληρωμή της υποστήριξης εξαρτάται από την επίτευξη των οροσήμων και των στόχων για τα μέτρα και τις επενδύσεις που καθορίζονται στα σχέδια. Τα εν λόγω ορόσημα και οι στόχοι είναι συμβατά με τους στόχους της Ένωσης για το κλίμα και καλύπτουν ιδίως τα εξής:

Η πληρωμή της υποστήριξης εξαρτάται από την επίτευξη των οροσήμων και των στόχων για τα μέτρα και τις επενδύσεις που καθορίζονται στα σχέδια. Τα εν λόγω ορόσημα και οι στόχοι είναι συμβατά με τους στόχους της Ένωσης για το κλίμα και καλύπτουν ιδίως τα εξής:

α)

την ενεργειακή απόδοση·

α)

την ενεργειακή απόδοση·

β)

την ανακαίνιση κτιρίων·

β)

την ενεργειακή ανακαίνιση των κτιρίων·

γ)

την κινητικότητα και τις μεταφορές μηδενικών και χαμηλών εκπομπών·

γ)

την ανάπτυξη και χρήση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, μεταξύ άλλων μέσω κοινοτήτων ανανεώσιμης ενέργειας·

δ)

τις μειώσεις των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου·

δ)

την κινητικότητα μηδενικών ή χαμηλών εκπομπών (ηλεκτρική, υβριδική ή υδρογονοκίνητη), ολοκληρωμένες υπηρεσίες κινητικότητας και δημόσιες μεταφορές ·

ε)

τις μειώσεις του αριθμού των ευάλωτων νοικοκυριών , ιδίως των νοικοκυριών που αντιμετωπίζουν ενεργειακή φτώχεια, των ευάλωτων μικροεπιχειρήσεων και των ευάλωτων χρηστών των μεταφορών , μεταξύ άλλων σε αγροτικές και σε απομακρυσμένες περιοχές.

ε)

τις μειώσεις των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου·

 

στ )

τις μειώσεις του αριθμού των ευάλωτων νοικοκυριών, των μικροεπιχειρήσεων , των μικρών επιχειρήσεων και των χρηστών τηςκινητικότητας , μεταξύ άλλων σε αγροτικές και σε απομακρυσμένες περιοχές , με διαχωρισμό ανά φύλο ·

ζ)

προσαρμογή στις δυσμενείς επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής για τα ευάλωτα νοικοκυριά·

η)

την προστασία της φύσης, τους στόχους για τη βιοποικιλότητα και τις λύσεις που βασίζονται στη φύση.

Αιτιολογία

Αυτονόητη.

Τροπολογία 29

Άρθρο 6 παράγραφος 2

Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

Τα κράτη μέλη μπορούν να συμπεριλάβουν το κόστος των ακόλουθων μέτρων και επενδύσεων στο εκτιμώμενο συνολικό κόστος των σχεδίων, υπό την προϋπόθεση ότι θα ωφελήσουν κυρίως ευάλωτα νοικοκυριά, ευάλωτες πολύ μικρές επιχειρήσεις ή ευάλωτους χρήστες των μεταφορών και αποσκοπούν στα εξής:

Τα κράτη μέλη και οι περιφέρειες μπορούν να συμπεριλάβουν το κόστος των ακόλουθων μέτρων και επενδύσεων στο εκτιμώμενο συνολικό κόστος των σχεδίων, υπό την προϋπόθεση ότι θα ωφελήσουν κυρίως ευάλωτα νοικοκυριά , εστιάζοντας σε πολίτες χωρίς τραπεζικό λογαριασμό και νοικοκυριά χαμηλότερου εισοδήματος, ευάλωτες πολύ μικρές και μικρές επιχειρήσεις ή ευάλωτους χρήστες κινητικότητας και αποσκοπούν στα εξής:

Αιτιολογία

Η περιφερειακή συνιστώσα είναι καίριας σημασίας για την υλοποίηση και την επιτυχία του Κοινωνικού Ταμείου για το Κλίμα. Οι τοπικές και οι περιφερειακές αρχές γνωρίζουν καλύτερα τα προβλήματα και τις κοινωνικοοικονομικές συνθήκες που επικρατούν στις περιοχές τους, καθώς είναι σε θέση να εντοπίζουν καλύτερα τα πλέον ευάλωτα άτομα και τομείς. Οι πολίτες που διαθέτουν πολύ περιορισμένους πόρους και δεν είναι σε θέση ή δεν επιθυμούν να ανοίξουν τραπεζικό λογαριασμό θα πρέπει επίσης να λαμβάνονται υπόψη και να υποστηρίζονται από τα μέτρα του Ταμείου.

Τροπολογία 30

Άρθρο 6 παράγραφος 2 σημείο δ)

Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

δ)

την παροχή πρόσβασης σε οχήματα και μοτοσικλέτες μηδενικών και χαμηλών εκπομπών, συμπεριλαμβανομένης της παροχής οικονομικής υποστήριξης ή φορολογικών κινήτρων για την αγορά τους, καθώς και κατάλληλης δημόσιας και ιδιωτικής υποδομής, μεταξύ άλλων για επαναφόρτιση και ανεφοδιασμό· όσον αφορά την υποστήριξη σχετικά με τα οχήματα χαμηλών εκπομπών, παρέχεται χρονοδιάγραμμα για τη σταδιακή μείωση της υποστήριξης·

δ)

την παροχή πρόσβασης σε οχήματα και μοτοσικλέτες μηδενικών και χαμηλών εκπομπών, συμπεριλαμβανομένης της παροχής οικονομικής υποστήριξης ή φορολογικών κινήτρων για την αγορά τους, καθώς και κατάλληλης δημόσιας και ιδιωτικής υποδομής, μεταξύ άλλων για επαναφόρτιση και ανεφοδιασμό· όσον αφορά την υποστήριξη σχετικά με τα οχήματα χαμηλών εκπομπών, παρέχεται χρονοδιάγραμμα για τη σταδιακή μείωση της υποστήριξης , λαμβάνοντας υπόψη ότι οι παρεχόμενες λύσεις θα πρέπει να είναι οικονομικά προσιτές για τα ευάλωτα νοικοκυριά όσον αφορά το κόστος, τη συντήρηση και τη βιωσιμότητα μακροπρόθεσμα, ώστε να διασφαλίζεται η αποτελεσματικότητα των μέτρων ·

Αιτιολογία

Η παροχή οικονομικής στήριξης για την αγορά ηλεκτρικού οχήματος δεν είναι η καταλληλότερη λύση για τα ευάλωτα νοικοκυριά, λόγω του υψηλού κόστους συντήρησης. Πρέπει να διασφαλιστεί ότι τα μέτρα είναι εύλογα και ρεαλιστικά για την αντιμετώπιση των πραγματικών προβλημάτων που αντιμετωπίζουν οι ευάλωτοι πολίτες (το κόστος των λογαριασμών ενέργειας).

Τροπολογία 31

Άρθρο 6 παράγραφος 2 σημείο ε)

Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

ε)

τη χορήγηση δωρεάν πρόσβασης στις δημόσιες συγκοινωνίες ή προσαρμοσμένα τιμολόγια για πρόσβαση στις δημόσιες συγκοινωνίες, καθώς και προώθηση της βιώσιμης κινητικότητας κατ’ αίτηση και υπηρεσιών κοινής κινητικότητας·

ε)

τη χορήγηση δωρεάν πρόσβασης στις δημόσιες συγκοινωνίες ή προσαρμοσμένα τιμολόγια για πρόσβαση στις δημόσιες συγκοινωνίες, καθώς και προώθηση της κινητικότητας μηδενικών και χαμηλών εκπομπών κατ’ αίτηση και υπηρεσιών κοινής κινητικότητας , ιδίως σε αγροτικές, νησιωτικές, ορεινές, απομακρυσμένες και λιγότερο προσβάσιμες περιοχές ή σε λιγότερο ανεπτυγμένες περιφέρειες ή εδάφη, συμπεριλαμβανομένων των λιγότερο ανεπτυγμένων περιαστικών περιοχών ·

Αιτιολογία

Η ρύθμιση θα πρέπει να είναι τεχνολογικά ουδέτερη από την άποψη του κύκλου ζωής. Η συνεκτίμηση μόνο των άμεσων εκπομπών καυσαερίων ενέχει τον κίνδυνο αύξησης των εκπομπών από την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας και αποκλεισμού άλλων ανανεώσιμων καυσίμων.

Τροπολογία 32

Άρθρο 6 παράγραφος 2 σημείο ζ)

Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

 

ζ)

στήριξη των πρωτοβουλιών της Κοινότητας Ανανεώσιμης Ενέργειας, συμπεριλαμβανομένης της συλλογικής παραγωγής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές και της αυτοκατανάλωσης ενέργειας ως τρόπου αντιμετώπισης της ενεργειακής φτώχειας.

Αιτιολογία

Αυτονόητη.

Τροπολογία 33

Άρθρο 8

Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

Τα κράτη μέλη δύνανται να συμπεριλάβουν στο εκτιμώμενο συνολικό κόστος τη χρηματοδοτική στήριξη που παρέχεται σε δημόσιους ή ιδιωτικούς φορείς εκτός από ευάλωτα νοικοκυριά, ευάλωτες μικροεπιχειρήσεις και ευάλωτους χρήστες των μεταφορών , εάν οι εν λόγω οντότητες υλοποιήσουν μέτρα και επενδύσεις που ωφελούν τελικά τα ευάλωτα νοικοκυριά, τις ευάλωτες μικροεπιχειρήσεις και τους ευάλωτους χρήστες των μεταφορών .

Τα κράτη μέλη και οι περιφέρειες δύνανται να συμπεριλάβουν στο εκτιμώμενο συνολικό κόστος τη χρηματοδοτική στήριξη που παρέχεται σε δημόσιους ή ιδιωτικούς φορείς εκτός από ευάλωτα νοικοκυριά, ευάλωτες μικροεπιχειρήσεις , ευάλωτες μικρές επιχειρήσεις και ευάλωτους χρήστες κινητικότητας , εάν οι εν λόγω οντότητες υλοποιήσουν μέτρα και επενδύσεις που ωφελούν τελικά τα ευάλωτα νοικοκυριά, τις ευάλωτες μικροεπιχειρήσεις , τις ευάλωτες μικρές επιχειρήσεις και τους ευάλωτους χρήστες κινητικότητας .

Τα κράτη μέλη παρέχουν τις απαραίτητες νομικές και συμβατικές εγγυήσεις για να διασφαλίσουν ότι θα μετακυλιστεί το σύνολο του οφέλους στα νοικοκυριά, τις πολύ μικρές επιχειρήσεις και τους χρήστες των μεταφορών .

Τα κράτη μέλη παρέχουν τις απαραίτητες νομικές και συμβατικές εγγυήσεις για να διασφαλίσουν ότι θα μετακυλιστεί το σύνολο του οφέλους στα νοικοκυριά, τις πολύ μικρές και μικρές επιχειρήσεις και τους χρήστες κινητικότητας και ότι αυτό είναι οικονομικά βιώσιμο μακροπρόθεσμα .

Αιτιολογία

Η περιφερειακή συνιστώσα είναι καίριας σημασίας για την υλοποίηση και την επιτυχία του Κοινωνικού Ταμείου για το Κλίμα. Η παροχή οικονομικής στήριξης για την αγορά ηλεκτρικού οχήματος δεν είναι η καταλληλότερη λύση για τα ευάλωτα νοικοκυριά. Το πραγματικό πρόβλημα έγκειται στην κάλυψη του κόστους των λογαριασμών ενέργειας.

Τροπολογία 34

Άρθρο 10 παράγραφος 2

Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

Τα κράτη μέλη μπορούν να αναθέσουν στις διαχειριστικές αρχές του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Ταμείου+ (ΕΚΤ+) που θεσπίστηκε με τον Κανονισμό (ΕΕ) 2021/1057 και των επιχειρησιακών προγραμμάτων της πολιτικής συνοχής βάσει του Κανονισμού (ΕΕ) 2021/1058 την υλοποίηση των μέτρων και των επενδύσεων […].

Τα κράτη μέλη μπορούν να αναθέσουν στις διαχειριστικές αρχές του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Ταμείου+ (ΕΚΤ+) που θεσπίστηκε με τον Κανονισμό (ΕΕ) 2021/1057 και των επιχειρησιακών προγραμμάτων της πολιτικής συνοχής βάσει του Κανονισμού (ΕΕ) 2021/1058 την υλοποίηση των μέτρων και των επενδύσεων […].

Αιτιολογία

[Σ.τ.Μ.: Δεν αφορά το ελληνικό κείμενο.]

Τροπολογία 35

Άρθρο 11

Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

Το Ταμείο υλοποιείται από την Επιτροπή με άμεση διαχείριση σύμφωνα με τους σχετικούς κανόνες που θεσπίζονται σύμφωνα […]

Το Ταμείο υλοποιείται από την Επιτροπή και τα κράτη μέλη υπό καθεστώς επιμερισμένης διαχείρισης σύμφωνα με τις αρχές της εταιρικής σχέσης και της πολυεπίπεδης διακυβέρνησης, όπως ορίζεται στον κανονισμό περί κοινών διατάξεων, καθώς και σύμφωνα με τους σχετικούς κανόνες που θεσπίζονται σύμφωνα […]

Αιτιολογία

Το Ταμείο θα πρέπει να υλοποιείται υπό καθεστώς επιμερισμένης διαχείρισης, σύμφωνα με τις αρχές της εταιρικής σχέσης και της πολυεπίπεδης διακυβέρνησης.

Τροπολογία 36

Άρθρο 14 παράγραφος 1

Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

Τα κράτη μέλη συνεισφέρουν τουλάχιστον στο 50 τοις εκατό του συνολικού εκτιμώμενου κόστους των σχεδίων τους.

Τα κράτη μέλη συνεισφέρουν τουλάχιστον στο 50 τοις εκατό του συνολικού εκτιμώμενου κόστους των σχεδίων τους υπό επιμερισμένη διαχείριση .

Αιτιολογία

Αυτονόητη.

Τροπολογία 37

Άρθρο 14 παράγραφος 2

Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

Τα κράτη μέλη χρησιμοποιούν μεταξύ άλλων τα έσοδα από τον εκπλειστηριασμό των δικαιωμάτων τους σύμφωνα με το κεφάλαιο IVα της οδηγίας 2003/87/ΕΚ για την εθνική τους συνεισφορά στο συνολικό εκτιμώμενο κόστος των σχεδίων τους.

Τα κράτη μέλη χρησιμοποιούν μεταξύ άλλων τα έσοδα από τον εκπλειστηριασμό των δικαιωμάτων τους σύμφωνα με το κεφάλαιο IVα της οδηγίας 2003/87/ΕΚ για την εθνική τους συνεισφορά στο συνολικό εκτιμώμενο κόστος των σχεδίων τους.

α)

Κάθε κράτος μέλος θα πρέπει να καθορίζει ένα ελάχιστο ποσοστό εσόδων από τον πλειστηριασμό δικαιωμάτων του ΣΕΔΕ, το οποίο να μην είναι κατώτερο του 20 % και να αποτελεί αντικείμενο άμεσης διαχείρισης από τις τοπικές και τις περιφερειακές κυβερνήσεις. Τα έσοδα που θα διαχειρίζονται οι τοπικές και οι περιφερειακές αρχές θα πρέπει να χρησιμοποιούνται αποκλειστικά στις προσπάθειες μετριασμού και προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή, ιδίως προς στήριξη της ενεργειακής μετάβασης και προς αντιμετώπιση των κινδύνων που αντιμετωπίζουν οι πιο ευάλωτες περιοχές και νοικοκυριά. Σε περίπτωση που οι τιμές άνθρακα οδηγούν σε υψηλότερα έσοδα από τα αναμενόμενα, το χρηματοδοτικό κονδύλιο του Κοινωνικού Ταμείου για το Κλίμα θα αυξηθεί αναλόγως.

Αιτιολογία

Είναι σημαντικό το νέο Κοινωνικό Ταμείο για το Κλίμα να μπορεί επίσης να στηρίξει άμεσα τις επενδύσεις των τοπικών και των περιφερειακών αρχών για την ανακαίνιση και τη βελτίωση των κοινωνικών κατοικιών σε τοπικό επίπεδο, καθώς και της οικονομικής προσιτότητας των τοπικών δημόσιων μεταφορών.

Τροπολογία 38

Άρθρο 15 παράγραφος 1

Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

Η Επιτροπή αξιολογεί το σχέδιο και, κατά περίπτωση, κάθε τροποποίηση του εν λόγω σχεδίου που υποβάλλεται από κράτος μέλος σύμφωνα με το άρθρο 17, για λόγους συμμόρφωσης με τις διατάξεις του παρόντος κανονισμού. Κατά τη διεξαγωγή της εν λόγω αξιολόγησης, η Επιτροπή ενεργεί σε στενή συνεργασία με το οικείο κράτος μέλος. Η Επιτροπή δύναται να διατυπώσει παρατηρήσεις ή να ζητήσει πρόσθετες πληροφορίες. Το οικείο κράτος μέλος παρέχει τις ζητούμενες πρόσθετες πληροφορίες και μπορεί να αναθεωρήσει το σχέδιο, εάν χρειάζεται, ακόμη και μετά την υποβολή του σχεδίου. Το οικείο κράτος μέλος και η Επιτροπή μπορούν να συμφωνήσουν να παρατείνουν την προθεσμία για την αξιολόγηση κατά εύλογο χρονικό διάστημα, εφόσον είναι αναγκαίο.

Η Επιτροπή αξιολογεί το σχέδιο και, κατά περίπτωση, κάθε τροποποίηση του εν λόγω σχεδίου που υποβάλλεται από κράτος μέλος σύμφωνα με το άρθρο 17, για λόγους συμμόρφωσης με τις διατάξεις του παρόντος κανονισμού. Κατά τη διεξαγωγή της εν λόγω αξιολόγησης, η Επιτροπή ενεργεί σε στενή συνεργασία με το οικείο κράτος μέλος. Η Επιτροπή δύναται να διατυπώσει παρατηρήσεις ή να ζητήσει πρόσθετες πληροφορίες. Το οικείο κράτος μέλος παρέχει τις ζητούμενες πρόσθετες πληροφορίες και μπορεί να αναθεωρήσει το σχέδιο, εάν χρειάζεται, ακόμη και μετά την υποβολή του σχεδίου. Το οικείο κράτος μέλος και η Επιτροπή μπορούν να συμφωνήσουν να παρατείνουν την προθεσμία για την αξιολόγηση κατά εύλογο χρονικό διάστημα, εφόσον είναι αναγκαίο. Τα περιφερειακά κοινωνικά σχέδια για το κλίμα που εκπονούν οι περιφέρειες που επιθυμούν να ζητήσουν το πρόσθετο κονδύλιο θα αξιολογούνται από το οικείο κράτος μέλος, ούτως ώστε να διασφαλίζεται η συνοχή με το εθνικό κοινωνικό σχέδιο για το κλίμα και να αποφεύγεται αλληλεπικάλυψη των μέτρων.

Αιτιολογία

Η περιφερειακή συνιστώσα είναι καίριας σημασίας για την υλοποίηση και την επιτυχία του Κοινωνικού Ταμείου για το Κλίμα. Οι τοπικές και οι περιφερειακές αρχές γνωρίζουν καλύτερα τα προβλήματα και τις κοινωνικοοικονομικές συνθήκες που επικρατούν στην περιοχή και είναι σε θέση να εντοπίζουν καλύτερα τα πλέον ευάλωτα άτομα και τομείς.

Τροπολογία 39

Άρθρο 15 παράγραφος 2

Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

Η Επιτροπή αξιολογεί τη συνάφεια, την αποτελεσματικότητα, την αποδοτικότητα και τη συνοχή του σχεδίου ως εξής:

Η Επιτροπή αξιολογεί τη συνάφεια, την αποτελεσματικότητα, την αποδοτικότητα και τη συνοχή του σχεδίου ως εξής:

α)

Για την αξιολόγηση της συνάφειας, η Επιτροπή λαμβάνει υπόψη τα ακόλουθα κριτήρια:

α)

Για την αξιολόγηση της συνάφειας, η Επιτροπή λαμβάνει υπόψη τα ακόλουθα κριτήρια:

 

(i)

κατά πόσον το σχέδιο απαντά στον κοινωνικό αντίκτυπο και στις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν τα ευάλωτα νοικοκυριά, οι ευάλωτες μικροεπιχειρήσεις και οι ευάλωτοι χρήστες των μεταφορών στο οικείο κράτος μέλος λόγω της θέσπισης του συστήματος εμπορίας δικαιωμάτων εκπομπών για τα κτίρια και τις οδικές μεταφορές σύμφωνα με το κεφάλαιο IVα της οδηγίας 2003/87/ΕΚ, ιδίως τα νοικοκυριά που αντιμετωπίζουν ενεργειακή φτώχεια, λαμβάνοντας δεόντως υπόψη τις προκλήσεις που προσδιορίζονται στις αξιολογήσεις της Επιτροπής σχετικά με την επικαιροποίηση του ολοκληρωμένου εθνικού σχεδίου για την ενέργεια και το κλίμα του οικείου κράτους μέλους και την πρόοδο που έχει επιτευχθεί σε αυτό σύμφωνα με το άρθρο 9 παράγραφος 3 και τα άρθρα 13 και 29 του κανονισμού (ΕΕ) 2018/1999, καθώς και στις συστάσεις της Επιτροπής προς τα κράτη μέλη που εκδίδονται σύμφωνα με το άρθρο 34 του κανονισμού (ΕΕ) 2018/1999 ενόψει του μακροπρόθεσμου στόχου επίτευξης κλιματικής ουδετερότητας στην Ένωση έως το 2050. Λαμβάνονται επίσης υπόψη οι ειδικές προκλήσεις και η χρηματοδοτική ενίσχυση του οικείου κράτους μέλους·

 

(i)

κατά πόσον το σχέδιο απαντά στον κοινωνικό αντίκτυπο και στις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν τα ευάλωτα νοικοκυριά, οι ευάλωτες μικροεπιχειρήσεις και οι ευάλωτοι χρήστες των μεταφορών στο οικείο κράτος μέλος λόγω της θέσπισης του συστήματος εμπορίας δικαιωμάτων εκπομπών για τα κτίρια και τις οδικές μεταφορές σύμφωνα με το κεφάλαιο IVα της οδηγίας 2003/87/ΕΚ, ιδίως τα νοικοκυριά που αντιμετωπίζουν ενεργειακή φτώχεια, λαμβάνοντας δεόντως υπόψη τις προκλήσεις που προσδιορίζονται στις αξιολογήσεις της Επιτροπής σχετικά με την επικαιροποίηση του ολοκληρωμένου εθνικού σχεδίου για την ενέργεια και το κλίμα του οικείου κράτους μέλους και την πρόοδο που έχει επιτευχθεί σε αυτό σύμφωνα με το άρθρο 9 παράγραφος 3 και τα άρθρα 13 και 29 του κανονισμού (ΕΕ) 2018/1999, καθώς και στις συστάσεις της Επιτροπής προς τα κράτη μέλη που εκδίδονται σύμφωνα με το άρθρο 34 του κανονισμού (ΕΕ) 2018/1999 ενόψει του μακροπρόθεσμου στόχου επίτευξης κλιματικής ουδετερότητας στην Ένωση έως το 2050. Λαμβάνονται επίσης υπόψη οι ειδικές προκλήσεις και η χρηματοδοτική ενίσχυση του οικείου κράτους μέλους·

 

(ii)

κατά πόσον το σχέδιο αναμένεται να διασφαλίσει ότι κανένα μέτρο ή επένδυση που περιλαμβάνεται στο σχέδιο δεν προκαλεί σημαντική βλάβη στους περιβαλλοντικούς στόχους κατά την έννοια του άρθρου 17 του κανονισμού (ΕΕ) 2020/852·

 

(ii)

κατά πόσον το σχέδιο αναμένεται να διασφαλίσει ότι κανένα μέτρο ή επένδυση που περιλαμβάνεται στο σχέδιο δεν προκαλεί σημαντική βλάβη στους περιβαλλοντικούς στόχους κατά την έννοια του άρθρου 17 του κανονισμού (ΕΕ) 2020/852·

 

(iii)

κατά πόσον το σχέδιο περιέχει μέτρα και επενδύσεις που συμβάλλουν στην πράσινη μετάβαση, καθώς και στην αντιμετώπιση των προκλήσεων που προκύπτουν από αυτήν και ιδίως στην επίτευξη των στόχων της Ένωσης για το κλίμα και την ενέργεια για το 2030 και τα ορόσημα της στρατηγικής για την κινητικότητα για το 2030.

 

(iii)

κατά πόσον το σχέδιο περιέχει μέτρα και επενδύσεις που συμβάλλουν στην πράσινη μετάβαση, καθώς και στην αντιμετώπιση των προκλήσεων που προκύπτουν από αυτήν και ιδίως στην επίτευξη των στόχων της Ένωσης για το κλίμα και την ενέργεια για το 2030 και τα ορόσημα της στρατηγικής για την κινητικότητα για το 2030.

 

 

(iv)

κατά πόσον το σχέδιο έχει καταρτιστεί και αναπτυχθεί μέσω της ουσιαστικής και χωρίς αποκλεισμούς συμμετοχής όλων των σχετικών ενδιαφερόμενων μερών·

 

 

(v)

κατά πόσον το σχέδιο περιλαμβάνει ανάλυση επιπτώσεων ως προς το φύλο και επεξήγηση του τρόπου με τον οποίο τα μέτρα και οι επενδύσεις που περιέχονται στο σχέδιο αναμένεται να αντιμετωπίσουν τη διάσταση του φύλου στο πλαίσιο της φτώχειας στον τομέα της ενέργειας και των μεταφορών και να διασφαλίσουν ισορροπημένο αντίκτυπο ως προς το φύλο, συμβάλλοντας παράλληλα στην ενσωμάτωση της διάστασης της ισότητας των φύλων, σύμφωνα με την εθνική στρατηγική για την ισότητα των φύλων, τον ευρωπαϊκό πυλώνα κοινωνικών δικαιωμάτων και τους στόχους βιώσιμης ανάπτυξης του ΟΗΕ·

 

 

vi)

κατά πόσον το σχέδιο βελτιώνει τις προϋποθέσεις προσαρμογής στις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής για τα νοικοκυριά και τις πολύ μικρές και μικρές επιχειρήσεις που αντιμετωπίζουν ενεργειακή φτώχεια και οικονομική αδυναμία μετακινήσεων.

β)

Για την αξιολόγηση της αποτελεσματικότητας, η Επιτροπή λαμβάνει υπόψη τα ακόλουθα κριτήρια:

β)

Για την αξιολόγηση της αποτελεσματικότητας, η Επιτροπή λαμβάνει υπόψη τα ακόλουθα κριτήρια:

 

(i)

κατά πόσον το σχέδιο αναμένεται να έχει μόνιμο αντίκτυπο στις προκλήσεις που αντιμετωπίζει το εν λόγω σχέδιο και ιδίως στα ευάλωτα νοικοκυριά, τις ευάλωτες μικροεπιχειρήσεις και τους ευάλωτους χρήστες των μεταφορών, ιδίως τα νοικοκυριά που αντιμετωπίζουν ενεργειακή φτώχεια, στο οικείο κράτος μέλος·

 

(i)

κατά πόσον το σχέδιο αναμένεται να έχει μόνιμο αντίκτυπο στις προκλήσεις που αντιμετωπίζει το εν λόγω σχέδιο και ιδίως στα ευάλωτα νοικοκυριά, τις ευάλωτες μικροεπιχειρήσεις και τους ευάλωτους χρήστες των μεταφορών, ιδίως τα νοικοκυριά που αντιμετωπίζουν ενεργειακή φτώχεια, στο οικείο κράτος μέλος·

 

(ii)

κατά πόσον οι ρυθμίσεις που προτείνονται από το οικείο κράτος μέλος αναμένεται να διασφαλίσουν την αποτελεσματική παρακολούθηση και υλοποίηση του σχεδίου, συμπεριλαμβανομένων του προβλεπόμενου χρονοδιαγράμματος, των προτεινόμενων οροσήμων και στόχων, καθώς και των σχετικών δεικτών·

 

(ii)

κατά πόσον οι ρυθμίσεις που προτείνονται από το οικείο κράτος μέλος αναμένεται να διασφαλίσουν την αποτελεσματική παρακολούθηση και υλοποίηση του σχεδίου, συμπεριλαμβανομένων του προβλεπόμενου χρονοδιαγράμματος, των προτεινόμενων οροσήμων και στόχων, καθώς και των σχετικών δεικτών·

 

(iii)

κατά πόσον τα μέτρα και οι επενδύσεις που προτείνει το οικείο κράτος μέλος συνάδουν και συμμορφώνονται με τις απαιτήσεις της οδηγίας [εεεε/ααα] [πρόταση αναδιατύπωσης της οδηγίας 2012/27/ΕΕ], της οδηγίας (ΕΕ) 2018/2001, της οδηγίας 2014/94/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της οδηγίας (ΕΕ) 2019/1161 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου και της οδηγίας 2010/31/ΕΕ·

 

(iii)

κατά πόσον τα μέτρα και οι επενδύσεις που προτείνει το οικείο κράτος μέλος συνάδουν και συμμορφώνονται με τις απαιτήσεις της οδηγίας [εεεε/ααα] [πρόταση αναδιατύπωσης της οδηγίας 2012/27/ΕΕ], της οδηγίας (ΕΕ) 2018/2001, της οδηγίας 2014/94/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της οδηγίας (ΕΕ) 2019/1161 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου και της οδηγίας 2010/31/ΕΕ·

γ)

Για την αξιολόγηση της αποδοτικότητας, η Επιτροπή λαμβάνει υπόψη τα ακόλουθα κριτήρια:

γ)

Για την αξιολόγηση της αποδοτικότητας, η Επιτροπή λαμβάνει υπόψη τα ακόλουθα κριτήρια:

 

(i)

κατά πόσον η αιτιολόγηση που παρέχεται από το κράτος μέλος για το ύψος του εκτιμώμενου συνολικού κόστους του σχεδίου είναι εύλογη και βάσιμη, σύμφωνη με την αρχή της οικονομικής αποδοτικότητας και ανάλογη προς τον αναμενόμενο εθνικό περιβαλλοντικό και κοινωνικό αντίκτυπο·

 

(i)

κατά πόσον η αιτιολόγηση που παρέχεται από το κράτος μέλος για το ύψος του εκτιμώμενου συνολικού κόστους του σχεδίου είναι εύλογη και βάσιμη, σύμφωνη με την αρχή της οικονομικής αποδοτικότητας και ανάλογη προς τον αναμενόμενο εθνικό περιβαλλοντικό και κοινωνικό αντίκτυπο·

 

(ii)

κατά πόσον οι ρυθμίσεις που προτείνονται από το οικείο κράτος μέλος αναμένεται να προλαμβάνουν, να εντοπίζουν και να αντιμετωπίζουν τη διαφθορά, την απάτη και τις συγκρούσεις συμφερόντων κατά τη χρήση των κονδυλίων που παρέχονται στο πλαίσιο του Ταμείου, συμπεριλαμβανομένων των ρυθμίσεων που αποσκοπούν στην αποφυγή της διπλής χρηματοδότησης από το Ταμείο και άλλα προγράμματα της Ένωσης·

 

(ii)

κατά πόσον οι ρυθμίσεις που προτείνονται από το οικείο κράτος μέλος αναμένεται να προλαμβάνουν, να εντοπίζουν και να αντιμετωπίζουν τη διαφθορά, την απάτη και τις συγκρούσεις συμφερόντων κατά τη χρήση των κονδυλίων που παρέχονται στο πλαίσιο του Ταμείου, συμπεριλαμβανομένων των ρυθμίσεων που αποσκοπούν στην αποφυγή της διπλής χρηματοδότησης από το Ταμείο και άλλα προγράμματα της Ένωσης·

 

(iii)

κατά πόσον τα ορόσημα και οι στόχοι που προτείνει το κράτος μέλος είναι αποτελεσματικά, λαμβανομένων υπόψη του πεδίου, των στόχων και των επιλέξιμων δράσεων του Ταμείου·

 

(iii)

κατά πόσον τα ορόσημα και οι στόχοι που προτείνει το κράτος μέλος είναι αποτελεσματικά, λαμβανομένων υπόψη του πεδίου, των στόχων και των επιλέξιμων δράσεων του Ταμείου·

δ)

Για την αξιολόγηση της συνοχής, η Επιτροπή λαμβάνει υπόψη εάν το σχέδιο περιέχει μέτρα και επενδύσεις που συνιστούν συνεκτικές δράσεις.

δ)

Για την αξιολόγηση της συνοχής, η Επιτροπή λαμβάνει υπόψη εάν το σχέδιο περιέχει μέτρα και επενδύσεις που συνιστούν συνεκτικές δράσεις.

Αιτιολογία

Οι αξιολογήσεις είναι καίριας σημασίας για την παρακολούθηση της εξέλιξης, της αποδοτικότητας και των αποτελεσμάτων του Ταμείου. Όπως αναφέρθηκε, η περιφερειακή συνιστώσα είναι ζωτικής σημασίας για την εξέταση των διαφορών και των ιδιαιτεροτήτων όλων των ευάλωτων πολιτών και εκείνων που επηρεάζονται περισσότερο από την τροποποίηση του ΣΕΔΕ.

Τροπολογία 40

Άρθρο 21

Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

Η Επιτροπή και τα ενδιαφερόμενα κράτη μέλη, κατ’ αναλογία προς τις αντίστοιχες αρμοδιότητές τους, προωθούν συνέργειες και διασφαλίζουν τον αποτελεσματικό συντονισμό μεταξύ του Ταμείου και άλλων προγραμμάτων και μηχανισμών της Ένωσης, συμπεριλαμβανομένου του προγράμματος InvestEU, του μέσου τεχνικής υποστήριξης, του μηχανισμού ανάκαμψης και ανθεκτικότητας και των ταμείων που καλύπτονται από τον κανονισμό (ΕΕ) 2021/1060. Για τον σκοπό αυτό:

Η Επιτροπή, τα ενδιαφερόμενα κράτη μέλη και οι ενδιαφερόμενες περιφέρειες , κατ’ αναλογία προς τις αντίστοιχες αρμοδιότητές τους, προωθούν συνέργειες και διασφαλίζουν τον αποτελεσματικό συντονισμό μεταξύ του Ταμείου και άλλων προγραμμάτων και μηχανισμών της Ένωσης, συμπεριλαμβανομένου του προγράμματος InvestEU, του μέσου τεχνικής υποστήριξης, του μηχανισμού ανάκαμψης και ανθεκτικότητας και των ταμείων που καλύπτονται από τον κανονισμό (ΕΕ) 2021/1060. Για τον σκοπό αυτό:

α)

εξασφαλίζουν συμπληρωματικότητα, συνέργεια, συνοχή και συνέπεια μεταξύ των διάφορων μέσων σε ενωσιακό, εθνικό και, κατά περίπτωση, περιφερειακό επίπεδο, τόσο κατά το στάδιο σχεδιασμού όσο και κατά την υλοποίηση·

α)

εξασφαλίζουν συμπληρωματικότητα, συνέργεια, συνοχή και συνέπεια μεταξύ των διάφορων μέσων σε ενωσιακό, εθνικό και, κατά περίπτωση, περιφερειακό και τοπικό επίπεδο, τόσο κατά το στάδιο σχεδιασμού όσο και κατά την υλοποίηση·

β)

βελτιστοποιούν τους μηχανισμούς συντονισμού για την αποφυγή της επικάλυψης των προσπαθειών και

β)

βελτιστοποιούν τους μηχανισμούς συντονισμού για την αποφυγή της επικάλυψης των προσπαθειών και

γ)

εξασφαλίζουν στενή συνεργασία μεταξύ των αρμοδίων για την εφαρμογή και τον έλεγχο σε ενωσιακό, εθνικό και, κατά περίπτωση, περιφερειακό επίπεδο για την επίτευξη των στόχων του Ταμείου.

γ)

εξασφαλίζουν στενή συνεργασία μεταξύ των αρμοδίων για την εφαρμογή και τον έλεγχο σε ενωσιακό, εθνικό και, κατά περίπτωση, περιφερειακό και τοπικό επίπεδο για την επίτευξη των στόχων του Ταμείου.

Αιτιολογία

Οι αξιολογήσεις είναι καίριας σημασίας για την παρακολούθηση της εξέλιξης, της αποδοτικότητας και των αποτελεσμάτων του Ταμείου. Όπως αναφέρθηκε, η περιφερειακή συνιστώσα είναι ζωτικής σημασίας για την εξέταση των διαφορών και των ιδιαιτεροτήτων όλων των ευάλωτων πολιτών και εκείνων που επηρεάζονται περισσότερο από την τροποποίηση του ΣΕΔΕ.

Τροπολογία 41

Άρθρο 22

Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

Τα κράτη μέλη δημοσιοποιούν και επικαιροποιούν τα δεδομένα που αναφέρονται στο άρθρο 20 παράγραφος 2 στοιχείο δ) σημεία i), ii) και iv) του παρόντος κανονισμού σε έναν ενιαίο ιστότοπο σε ανοικτές, μηχαναγνώσιμες μορφές, όπως ορίζεται στο άρθρο 5 παράγραφος 1 της οδηγίας (ΕΕ) 2019/1024 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, οι οποίες επιτρέπουν την ταξινόμηση, αναζήτηση, εξαγωγή, σύγκριση και επαναχρησιμοποίηση των δεδομένων. Οι πληροφορίες που αναφέρονται στο άρθρο 20 παράγραφος 2 στοιχείο δ) σημεία i) και ii) του παρόντος κανονισμού δεν δημοσιεύονται στις περιπτώσεις που αναφέρονται στο άρθρο 38 παράγραφος 3 του κανονισμού (ΕΕ, Ευρατόμ) 2018/1046 ή εάν η άμεση εισοδηματική στήριξη που καταβάλλεται είναι μικρότερη από 15 000 EUR.

Τα κράτη μέλη και οι περιφέρειες δημοσιοποιούν και επικαιροποιούν τα δεδομένα που αναφέρονται στο άρθρο 20 παράγραφος 2 στοιχείο δ) σημεία i), ii) και iv) του παρόντος κανονισμού σε έναν ενιαίο ιστότοπο σε ανοικτές, μηχαναγνώσιμες μορφές, όπως ορίζεται στο άρθρο 5 παράγραφος 1 της οδηγίας (ΕΕ) 2019/1024 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, οι οποίες επιτρέπουν την ταξινόμηση, αναζήτηση, εξαγωγή, σύγκριση και επαναχρησιμοποίηση των δεδομένων. Οι πληροφορίες που αναφέρονται στο άρθρο 20 παράγραφος 2 στοιχείο δ) σημεία i) και ii) του παρόντος κανονισμού δεν δημοσιεύονται στις περιπτώσεις που αναφέρονται στο άρθρο 38 παράγραφος 3 του κανονισμού (ΕΕ, Ευρατόμ) 2018/1046 ή εάν η άμεση εισοδηματική στήριξη που καταβάλλεται είναι μικρότερη από 15 000 EUR.

Αιτιολογία

Η περιφερειακή συνιστώσα είναι καίριας σημασίας για την υλοποίηση και την επιτυχία του Κοινωνικού Ταμείου για το Κλίμα. Οι τοπικές και οι περιφερειακές αρχές γνωρίζουν καλύτερα τα προβλήματα και τις κοινωνικοοικονομικές συνθήκες που επικρατούν στην περιοχή και είναι σε θέση να εντοπίζουν καλύτερα τα πλέον ευάλωτα άτομα και τομείς.

Τροπολογία 42

Άρθρο 23 παράγραφος 1

Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

Κάθε οικείο κράτος μέλος υποβάλλει έκθεση, ανά διετία, στην Επιτροπή σχετικά με την εφαρμογή του σχεδίου του ως μέρος της ολοκληρωμένης εθνικής έκθεσης προόδου για την ενέργεια και το κλίμα σύμφωνα με το άρθρο 17 του κανονισμού (ΕΕ) 2018/1999 και σύμφωνα με το άρθρο 28. Τα οικεία κράτη μέλη περιλαμβάνουν στην έκθεση προόδου τους:

Κάθε οικείο κράτος μέλος και περιφέρεια υποβάλλει έκθεση, ανά διετία, στην Επιτροπή σχετικά με την εφαρμογή του σχεδίου του ως μέρος της ολοκληρωμένης εθνικής έκθεσης προόδου για την ενέργεια και το κλίμα σύμφωνα με το άρθρο 17 του κανονισμού (ΕΕ) 2018/1999 και σύμφωνα με το άρθρο 28. Τα οικεία κράτη μέλη περιλαμβάνουν στην έκθεση προόδου τους:

α)

λεπτομερείς ποσοτικές πληροφορίες για τον αριθμό των νοικοκυριών που αντιμετωπίζουν ενεργειακή φτώχεια·

α)

λεπτομερείς ποσοτικές πληροφορίες για τον αριθμό των νοικοκυριών που αντιμετωπίζουν ενεργειακή φτώχεια·

β)

κατά περίπτωση, λεπτομερείς πληροφορίες σχετικά με την πρόοδο προς την επίτευξη του εθνικού ενδεικτικού στόχου για τη μείωση του αριθμού των νοικοκυριών που αντιμετωπίζουν ενεργειακή φτώχεια·

β)

κατά περίπτωση, λεπτομερείς πληροφορίες σχετικά με την πρόοδο προς την επίτευξη του εθνικού ενδεικτικού στόχου για τη μείωση του αριθμού των νοικοκυριών που αντιμετωπίζουν ενεργειακή φτώχεια·

γ)

λεπτομερείς πληροφορίες για τα αποτελέσματα των μέτρων και των επενδύσεων, που περιλαμβάνονται στο σχέδιό του·

γ)

λεπτομερείς πληροφορίες για τα αποτελέσματα των μέτρων και των επενδύσεων, που περιλαμβάνονται στο σχέδιό του·

δ)

πληροφορίες που αναφέρονται για τις πολιτικές και τα μέτρα για τα αέρια του θερμοκηπίου και για τις προβλέψεις, καθώς και για την ενεργειακή φτώχεια, οι οποίες παρέχονται σύμφωνα με το άρθρο 18 και το άρθρο 24 του κανονισμού (ΕΕ) 2018/1999·

δ)

πληροφορίες που αναφέρονται για τις πολιτικές και τα μέτρα για τα αέρια του θερμοκηπίου και για τις προβλέψεις, καθώς και για την ενεργειακή φτώχεια, οι οποίες παρέχονται σύμφωνα με το άρθρο 18 και το άρθρο 24 του κανονισμού (ΕΕ) 2018/1999·

ε)

πληροφορίες που αναφέρονται στο πλαίσιο των μακροπρόθεσμων στρατηγικών για την ανακαίνιση κτιρίων σύμφωνα με την οδηγία 2010/31/ΕΕ·

ε)

πληροφορίες που αναφέρονται στο πλαίσιο των μακροπρόθεσμων στρατηγικών για την ανακαίνιση κτιρίων σύμφωνα με την οδηγία 2010/31/ΕΕ·

στ)

το 2027, αξιολόγηση του σχεδίου που αναφέρεται στο άρθρο 17 παράγραφος 5, λαμβανομένων υπόψη των πραγματικών άμεσων επιπτώσεων του συστήματος εμπορίας δικαιωμάτων εκπομπών για τα κτίρια και τις οδικές μεταφορές που θεσπίζεται σύμφωνα με το κεφάλαιο IVα της οδηγίας 2003/087/ΕΚ·

στ)

το 2027, αξιολόγηση του σχεδίου που αναφέρεται στο άρθρο 17 παράγραφος 5, λαμβανομένων υπόψη των πραγματικών άμεσων επιπτώσεων του συστήματος εμπορίας δικαιωμάτων εκπομπών για τα κτίρια και τις οδικές μεταφορές που θεσπίζεται σύμφωνα με το κεφάλαιο IVα της οδηγίας 2003/087/ΕΚ·

ζ)

πληροφορίες σχετικά με τις αλλαγές του σχεδίου του σύμφωνα με το άρθρο 17.

ζ)

πληροφορίες σχετικά με τις αλλαγές του σχεδίου του σύμφωνα με το άρθρο 17.

 

η)

τακτική επανεξέταση της αξιολόγησης της ευπάθειας στα εδάφη των περιφερειών, ιδίως στις ιδιαίτερα ευάλωτες περιοχές με μόνιμα φυσικά μειονεκτήματα, όπως είναι οι νησιωτικές και οι ορεινές περιοχές, και παρακολούθηση του πραγματικού αντικτύπου των πρόσθετων μέτρων ΣΕΔΕ σε επίπεδο NUTS 2 ή NUTS 3·

Αιτιολογία

Οι αξιολογήσεις είναι καίριας σημασίας για την παρακολούθηση της εξέλιξης, της αποδοτικότητας και των αποτελεσμάτων του Ταμείου. Όπως αναφέρθηκε, η περιφερειακή συνιστώσα είναι ζωτικής σημασίας για την εξέταση των διαφορών και των ιδιαιτεροτήτων όλων των ευάλωτων πολιτών και εκείνων που επηρεάζονται περισσότερο από την τροποποίηση του ΣΕΔΕ.

Πρόταση οδηγίας του Συμβουλίου σχετικά με την αναδιάρθρωση του ενωσιακού πλαισίου φορολογίας των ενεργειακών προϊόντων και της ηλεκτρικής ενέργειας (αναδιατύπωση)

COM(2021) 563 final

Τροπολογία 43

Αιτιολογική σκέψη 28

Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

Μπορεί να χρειαστούν στοχευμένες μειώσεις του επιπέδου φορολογίας για την αντιμετώπιση των κοινωνικών επιπτώσεων των ενεργειακών φόρων. Μια απαλλαγή από τη φορολογία μπορεί να αποδειχθεί προσωρινά αναγκαία για την προστασία ευάλωτων νοικοκυριών.

Μπορεί να χρειαστούν στοχευμένες μειώσεις του επιπέδου φορολογίας για την αντιμετώπιση των κοινωνικών επιπτώσεων των ενεργειακών φόρων. Μια απαλλαγή από τη φορολογία μπορεί να αποδειχθεί προσωρινά αναγκαία για την προστασία ευάλωτων νοικοκυριών , ευάλωτων πολύ μικρών και μικρών επιχειρήσεων και ευάλωτων χρηστών κινητικότητας , μεταξύ άλλων στις αγροτικές, τις ορεινές, τις περιφερειακές ή τις νησιωτικές περιοχές .

Αιτιολογία

Προσαρμογή της διατύπωσης για να συνάδει με την πρόταση για το Κοινωνικό Ταμείο για το Κλίμα, δεδομένου ότι η φορολογία της ενέργειας μπορεί να συμπληρώσει τα σχεδιαζόμενα κοινωνικά μέτρα.

Τροπολογία 44

Άρθρο 17

Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

Για τους σκοπούς του στοιχείου γ), τα ενεργειακά προϊόντα και η ηλεκτρική ενέργεια που χρησιμοποιούνται από νοικοκυριά αναγνωρισμένα ως ευάλωτα είναι δυνατό να απαλλάσσονται για μέγιστη περίοδο δέκα ετών μετά την έναρξη ισχύος της παρούσας οδηγίας . Για τους σκοπούς της παρούσας παραγράφου, ως «ευάλωτα νοικοκυριά» νοούνται τα νοικοκυριά που επηρεάζονται σημαντικά από τις επιπτώσεις της παρούσας οδηγίας, που σημαίνει, για τους σκοπούς της παρούσας οδηγίας, ότι βρίσκονται κάτω από το όριο του «κινδύνου φτώχειας», το οποίο ορίζεται ως το 60 % του εθνικού διάμεσου ισοδύναμου διαθέσιμου εισοδήματος.

Για τους σκοπούς του στοιχείου γ), τα ενεργειακά προϊόντα και η ηλεκτρική ενέργεια που χρησιμοποιούνται από νοικοκυριά αναγνωρισμένα ως ευάλωτα σε εθνικό ή περιφερειακό επίπεδο είναι δυνατό να απαλλάσσονται. Για τους σκοπούς της παρούσας παραγράφου, ως «ευάλωτα νοικοκυριά» νοούνται τα νοικοκυριά που επηρεάζονται σημαντικά από τις επιπτώσεις της παρούσας οδηγίας, που σημαίνει, για τους σκοπούς της παρούσας οδηγίας, ότι βρίσκονται κάτω από το όριο του «κινδύνου φτώχειας», το οποίο ορίζεται ως το 60 % του εθνικού διάμεσου ισοδύναμου διαθέσιμου εισοδήματος και η κατανάλωσή τους δεν υπερβαίνει το αναγκαίο ελάχιστο όριο για αξιοπρεπείς συνθήκες διαβίωσης που ισχύει για τη συγκεκριμένη περιοχή . Ως «ευάλωτα νοικοκυριά» νοούνται επίσης τα νοικοκυριά που αντιμετωπίζουν ενεργειακή φτώχεια ή νοικοκυριά, συμπεριλαμβανομένων των νοικοκυριών κατώτερου μεσαίου εισοδήματος, που επηρεάζονται σημαντικά από τις επιπτώσεις στις τιμές λόγω της συμπερίληψης των κτιρίων και των μεταφορών στο πεδίο εφαρμογής της οδηγίας 2003/87/ΕΚ·

Αιτιολογία

Δεν θα πρέπει να προβλέπεται μέγιστη περίοδος για την απαλλαγή εάν το νοικοκυριό εξακολουθεί να βρίσκεται σε ευάλωτη κατάσταση. Ο ορισμός του «ευάλωτου νοικοκυριού» προσαρμόζεται στον ορισμό που περιλαμβάνεται στο Ταμείο.

Τροπολογία 45

Άρθρο 31

Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

[…]. Στην έκθεση λαμβάνονται υπόψη η ορθή λειτουργία της εσωτερικής αγοράς, οι περιβαλλοντικές και κοινωνικές παράμετροι, η πραγματική τιμή των ελάχιστων επιπέδων φορολογίας και οι συναφείς ευρύτεροι στόχοι των Συνθηκών.

[…]. Στην έκθεση λαμβάνονται υπόψη η ορθή λειτουργία της εσωτερικής αγοράς, οι περιβαλλοντικές , περιφερειακές, τοπικές και κοινωνικές παράμετροι, η πραγματική τιμή των ελάχιστων επιπέδων φορολογίας και οι συναφείς ευρύτεροι στόχοι των Συνθηκών.

Αιτιολογία

Θα πρέπει να αξιολογηθεί η περιφερειακή προοπτική.

II.   ΣΥΣΤΑΣΕΙΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ

Η ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ (ΕτΠ)

1.

επικροτεί την ανακοίνωση του Κοινωνικού Ταμείου για το Κλίμα ως μέσου αντιστάθμισης των αρνητικών επιπτώσεων στις ομάδες και περιοχές που διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο και εξασφάλισης κοινωνικά βιώσιμης μετάβασης· υπογραμμίζει ότι οι πολιτικές για το κλίμα και την ενέργεια, καθώς και για την αγορά ανθρακούχων εκπομπών δεν πρέπει να επηρεάζουν τα ευάλωτα νοικοκυριά, τις ευάλωτες πολύ μικρές και μικρές επιχειρήσεις και τους χρήστες κινητικότητας, μεταξύ άλλων στις αγροτικές και τις απομακρυσμένες περιοχές, δεδομένου ότι είδαμε τεράστια αύξηση του ποσοστού των ατόμων που πλήττονται από ενεργειακή φτώχεια και οικονομική αδυναμία μεταφορών από το καλοκαίρι του 2021, λόγω της συνεχούς αύξησης των τιμών της ενέργειας·

2.

τονίζει ότι οι τοπικές και οι περιφερειακές αρχές είναι ιδιαίτερα σημαντικοί παράγοντες στον τομέα της ενέργειας και του κλίματος, διότι γνωρίζουν καλύτερα τα χαρακτηριστικά των εδαφών και το κοινωνικό και οικονομικό πλαίσιο στο οποίο εφαρμόζονται οι πολιτικές αυτές. Επιπλέον, διαθέτουν αρμοδιότητες επί του θέματος και μπορούν να υιοθετήσουν την καταλληλότερη προσέγγιση για την ενίσχυση της αποτελεσματικότητάς τους·

3.

ζητεί η αξιολόγηση και η έγκριση των σχεδίων να επικεντρώνονται στη διασφάλιση του στοχευμένου σχεδιασμού των προβλεπόμενων μέτρων και, ως εκ τούτου, της αποτελεσματικής στήριξης των ομάδων που ορίζονται στην πρόταση. Οι πόροι που διατίθενται στο πλαίσιο του Κοινωνικού Ταμείου για το Κλίμα είναι περιορισμένοι και, ως εκ τούτου, πρέπει να ληφθεί ιδιαίτερη μέριμνα για την υποστήριξη των πλέον ευάλωτων νοικοκυριών, πολύ μικρών και μικρών επιχειρήσεων και χρηστών κινητικότητας, μεταξύ άλλων στις αγροτικές και τις απομακρυσμένες περιοχές·

4.

θεωρεί ότι όλες οι πολιτικές που επηρεάζουν τις επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά θα πρέπει να βασίζονται σε στοιχεία και, στο πλαίσιο αυτό, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η Eurostat και οι τοπικές και οι περιφερειακές αρχές θα πρέπει να συνεργάζονται για τη δημιουργία αξιόπιστων δομών διαχείρισης και συλλογής δεδομένων, στις οποίες θα έχουν ελεύθερη πρόσβαση όλοι οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής και τα ενδιαφερόμενα μέρη·

5.

τονίζει ότι η στρατηγική αυτονομία είναι ζωτικής σημασίας σε ό,τι αφορά τον ενεργειακό εφοδιασμό της Ευρώπης. Υπογραμμίζει ότι δεν αρκεί η σταδιακή εξάλειψη της εξάρτησής μας από τον εφοδιασμό με ορυκτά καύσιμα μόνο από τη Ρωσική Ομοσπονδία, ενώ θεωρεί ότι το σχέδιο REPowerEU αποτελεί έναν τρόπο για την επιτάχυνση της μετάβασης σε καθαρές μορφές ενέργειας, τη μείωση της εξάρτησης της ΕΕ από τις εισαγωγές ενέργειας και πρώτων υλών και, ως εκ τούτου, τη μείωση των πολιτικών και οικονομικών κινδύνων και των κινδύνων ασφάλειας που απορρέουν από αυτές τις εισαγωγές. Αυτό σημαίνει ότι δίνεται προτεραιότητα σε μαζικές επενδύσεις και συγκεκριμένα μέτρα για την επιτάχυνση της ανάπτυξης των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, την ενίσχυση της ενεργειακής απόδοσης, της κυκλικότητας, της καθαρής ηλεκτρικής ενέργειας και του υδρογόνου, καθώς και της έρευνας στον τομέα των εναλλακτικών βιώσιμων καυσίμων·

6.

θεωρεί σημαντικό τα κράτη μέλη να έχουν την ευκαιρία να αντιμετωπίσουν την ενεργειακή φτώχεια και την οικονομική αδυναμία μετακινήσεων με πολλούς διαφορετικούς τρόπους. Ένας εξ αυτών είναι το μοντέλο του «ζεστού ενοικίου», στο πλαίσιο του οποίου ο ιδιοκτήτης πρέπει να διασφαλίζει την επαρκή θερμοκρασία των εσωτερικών χώρων και, ως εκ τούτου, έχει σαφές κίνητρο για τη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης. Επί του παρόντος, αυτό αντιτίθεται της ερμηνείας της Επιτροπής όσον αφορά τη σχέση κόστους-αποτελεσματικότητας στην οδηγία για την ενεργειακή απόδοση, η οποία, αντ’ αυτού, επικεντρώνεται στην ατομική μέτρηση και τιμολόγηση της θερμότητας·

7.

καλεί την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να δρομολογήσει έρευνα και διαβούλευση με τους σχετικούς φορείς με σκοπό να ορίσει με σαφήνεια το ελάχιστο επίπεδο ενέργειας που απαιτείται για την καλή διαβίωση ενός νοικοκυριού, με βάση αξιόπιστα στοιχεία και χρονοσειρές, λαμβάνοντας υπόψη τις περιφερειακές διαφορές και με βάση τη νέα προσέγγιση·

8.

επικροτεί την ανακοίνωση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής με τίτλο «Αντιμετώπιση της αύξησης των τιμών της ενέργειας: μια εργαλειοθήκη για δράση και στήριξη», με την οποία ενθαρρύνει τα κράτη μέλη να χρησιμοποιούν τα μέτρα που ορίζονται στην «εργαλειοθήκη»· επικροτεί την πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για σύσταση του Συμβουλίου σχετικά με τη διασφάλιση δίκαιης μετάβασης προς την κλιματική ουδετερότητα· καλεί τις εθνικές αρχές να λάβουν επειγόντως υπόψη τα μέτρα αυτά με σκοπό τη διασφάλιση μιας δίκαιης μετάβασης που δεν θα αφήνει κανέναν στο περιθώριο, καθιστώντας παράλληλα τις τοπικές και τις περιφερειακές αρχές συμμετέχοντες στην εφαρμογή τους και λαμβάνοντας υπόψη τις εδαφικές διαφορές·

9.

υπενθυμίζει ότι το σύμφωνο των Δημάρχων για το Κλίμα απέδειξε τη χρησιμότητά του συμβάλλοντας σε ζητήματα ενεργειακής απόδοσης και κλίματος και, ως εκ τούτου, η αναδιατυπωμένη οδηγία για τη φορολόγηση της ενέργειας και το νέο Κοινωνικό Ταμείο για το Κλίμα (εφεξής: «νέο Ταμείο») θα πρέπει να αξιοποιήσουν τις γνώσεις και την εμπειρογνωμοσύνη των μελών του συμφώνου, καθώς και τις δράσεις ταχείας υλοποίησης που περιλαμβάνονται στα σχέδια δράσης για τη βιώσιμη ενέργεια σε τοπικό ή σε περιφερειακό επίπεδο·

10.

επικροτεί το γεγονός ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή συνοδεύει την πρόταση αναθεώρησης της οδηγίας για τη φορολόγηση της ενέργειας με έναν πίνακα επικουρικότητας, αλλά εκφράζει τη λύπη της για το γεγονός ότι η πρόταση για το Κοινωνικό Ταμείο για το Κλίμα δεν συνοδεύεται από αντίστοιχο πίνακα. Το σκεπτικό που παρέχεται σε σχέση με την ευρωπαϊκή προστιθέμενη αξία των προτάσεων και την υλοποίηση των μέτρων που απορρέουν από τις αρμοδιότητες της ΕΕ στους τομείς των μεταφορών, της κλιματικής αλλαγής, του περιβάλλοντος και της εσωτερικής αγοράς, συνάδει με τις αρχές της επικουρικότητας και της αναλογικότητας·

11.

τονίζει ότι υπάρχουν περιφέρειες σε ολόκληρη την Ευρώπη, όπου η τηλεθέρμανση και η τηλεψύξη θα μπορούσαν να αποτελέσουν μια πιο αξιόπιστη και πιο οικονομικά προσιτή λύση για τους πολίτες. Το νέο Ταμείο θα πρέπει, ως εκ τούτου, να ευθυγραμμιστεί με άλλα ΕΔΕΤ προκειμένου να παρέχει επαρκή στήριξη για τα έξοδα ανακαίνισης διαμερισμάτων και κατοικιών, ώστε να μπορούν να συνδεθούν με τα νέα συστήματα·

12.

θεωρεί ότι η ηλεκτροπαραγωγή θα είναι μελλοντικά πιο αποκεντρωμένη από ό,τι στο παρελθόν και, στο πλαίσιο αυτό, τα νοικοκυριά και οι επιχειρήσεις που είναι έτοιμες να χρησιμοποιήσουν τη φωτοβολταϊκή ή την αιολική ενέργεια χρειάζονται πιο εξατομικευμένη στήριξη για αποκεντρωμένα έξυπνα δίκτυα και για την εξάλειψη της άσκοπης γραφειοκρατίας· αυτό περιλαμβάνει επίσης ειδική στήριξη από το Κοινωνικό Ταμείο για το Κλίμα για τις κοινότητες ανανεώσιμης ενέργειας·

13.

επισημαίνει ότι υπάρχουν διάφορα προγράμματα στήριξης από τα ΕΔΕΤ στα κράτη μέλη που ευνοούν τη λήψη μέτρων ενεργειακής απόδοσης για τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις. Επομένως, θα ήταν χρήσιμο να αναπτυχθεί σαφής καθοδήγηση και να σχεδιαστεί η στήριξη για τα πιο ευάλωτα νοικοκυριά και τις πλέον ευάλωτες πολύ μικρές και μικρές επιχειρήσεις που αντιμετωπίζουν ενεργειακή φτώχεια και οικονομική αδυναμία μετακινήσεων, με σκοπό να εξαλειφθεί κάθε κίνδυνος αποκλεισμού όσων έχουν πιο άμεση ανάγκη στήριξης·

14.

προτείνει στα κράτη μέλη, τις περιφέρειες και τους δήμους να επικαιροποιήσουν τον πολεοδομικό και τον χωροταξικό σχεδιασμό, καθώς και την πρόσβαση σε πρακτικές που σχετίζονται με τις άδειες κατασκευής, προκειμένου να μειωθούν οι φόροι και το κόστος και να αποφευχθεί η γραφειοκρατία για επενδύσεις στην ενεργειακή απόδοση των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων·

Σχετικά με την πρόταση για το Κοινωνικό Ταμείο για το Κλίμα

15.

επικροτεί την πρόταση για ένα Κοινωνικό Ταμείο για το Κλίμα ως δήλωση αλληλεγγύης και δέσμευσης για την επίτευξη δίκαιης και, προπαντός, κοινωνικά ισότιμης μετάβασης, ως βασικό εργαλείο για τη στήριξη των πολιτών που πλήττονται περισσότερο από τη μετάβαση στην κλιματική ουδετερότητα, και ως απάντηση στην έκκλησή μας για ενίσχυση της ακεραιότητας και της λειτουργίας του συστήματος εμπορίας δικαιωμάτων εκπομπής (ΣΕΔΕ) της ΕΕ, με παροχή, παράλληλα, στήριξης στις ευάλωτες περιφέρειες και ομάδες·

16.

ζητεί τουλάχιστον το 35 % του χρηματοδοτικού κονδυλίου του Κοινωνικού Ταμείου για το Κλίμα να τελεί υπό άμεση διαχείριση των τοπικών και των περιφερειακών αρχών, δεδομένου ότι αυτές μπορούν να παρέχουν ακριβέστερη χαρτογράφηση των τρωτών σημείων και είναι υπεύθυνες για την επιτυχή, στοχευμένη και αποτελεσματική υλοποίηση των μέτρων που ορίζονται στα σχέδια, τα οποία στοχεύουν και ανταποκρίνονται πραγματικά στις ανάγκες των ομάδων με χαμηλότερο εισόδημα, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που διατρέχουν κίνδυνο φτώχειας·

17.

εκφράζει τη λύπη της για το γεγονός ότι δεν εκπονήθηκε συγκεκριμένη και ειδική εκτίμηση επιπτώσεων πριν από την υποβολή της πρότασης για το Κοινωνικό Ταμείο για το Κλίμα. Μια τέτοια εκτίμηση θα επέτρεπε την ακριβή εκτίμηση των διανεμητικών επιπτώσεων του μηχανισμού, της λειτουργίας, της διαχείρισης και των μέτρων του ταμείου, εστιάζοντας στις επιπτώσεις και τα οφέλη για τους πλέον ευάλωτους πολίτες και σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο, και επιτρέποντας τον αποτελεσματικότερο εντοπισμό των ασθενέστερων οικονομικά νοικοκυριών, προκειμένου να παρέχεται η κατάλληλη στήριξη σε εκείνους που τη χρειάζονται περισσότερο·

18.

συνιστά η ΕτΠ, ως το όργανο που εκπροσωπεί τις τοπικές και τις περιφερειακές αρχές, να διαδραματίσει συντονιστικό ρόλο στη διαμόρφωση και την εφαρμογή των κοινωνικών σχεδίων για το κλίμα, παρέχοντας μια πρόσθετη ευκαιρία για την προσέγγιση του τοπικού και του περιφερειακού επιπέδου πέραν των εθνικών πλαισίων των κρατών μελών·

19.

ζητεί να αναγνωριστεί ο ρόλος των τοπικών και των περιφερειακών αρχών ως βασικών συνεισφερόντων στα εθνικά κοινωνικά σχέδια για το κλίμα, δεδομένου ότι αποτελούν το επίπεδο διακυβέρνησης που βρίσκεται πλησιέστερα στους πολίτες και μπορούν να παρέχουν σημαντικές γνώσεις και εμπειρογνωμοσύνη που αναπτύσσονται επιτόπου, διασφαλίζοντας παράλληλα ότι η κατάρτιση των κοινωνικών σχεδίων για το κλίμα δεν συνεπάγεται πρόσθετη διοικητική επιβάρυνση για τις τοπικές και τις περιφερειακές αρχές· προτείνει οι τοπικές και οι περιφερειακές αρχές να έχουν τη δυνατότητα να καταρτίζουν περιφερειακά κοινωνικά σχέδια για το κλίμα σύμφωνα με τα σχέδια σε εθνικό επίπεδο στο πλαίσιο των αρχών της εταιρικής σχέσης, της πολυεπίπεδης διακυβέρνησης, της επικουρικότητας και της αναλογικότητας·

20.

επισημαίνει ότι ένα από τα βάρη της ενεργειακά αποδοτικής ανακαίνισης του αποθέματος κατοικιών είναι η έλλειψη πρόσβασης σε γνώσεις για την ενεργειακή απόδοση και σε υπερσύγχρονες λύσεις που είναι ήδη προσβάσιμες στην αγορά. Για την επίλυση του συγκεκριμένου ζητήματος, η ΕτΠ προτείνει τη χρηματοδότηση των μέτρων αυτών και από το νέο Ταμείο·

21.

υπογραμμίζει ότι οι τιμές της ενέργειας και η γενική αγοραστική δύναμη συνδέονται ελάχιστα και, ενώ η χρήση του ΑΕγχΠ ή του ΑΕΕ σε όρους αγοραστικής δύναμης ως συνολικού δείκτη είναι κατάλληλη για τη γενική πολιτική συνοχής, όταν πρόκειται για την κατανάλωση ενέργειας, καλεί την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να βρει έναν εξίσου αξιόπιστο δείκτη με το ΑΕγχΠ και το ΑΕΕ, ο οποίος όμως θα αντικατοπτρίζει καλύτερα τη συμπεριφορά των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων σε σχέση με την κατανάλωση ενέργειας στην Ευρώπη και θα παρέχει στα κράτη μέλη μεγαλύτερη ευελιξία με σκοπό την εξισορρόπηση των αποκλίσεων που προκαλούνται από τις στατιστικές όσον αφορά την κατανομή των κονδυλίων της ΕΕ·

22.

τονίζει ότι, ενώ ο στόχος του Κοινωνικού Ταμείου για το Κλίμα είναι ένα βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση για την επίτευξη μιας δίκαιης πράσινης μετάβασης, θα πρέπει να καταβληθούν περαιτέρω προσπάθειες από χρηματοδοτική άποψη. Το Κοινωνικό Ταμείο για το Κλίμα από μόνο του δεν θα είναι αρκετό για την αντιμετώπιση των ανεπιθύμητων κοινωνικών επιπτώσεων και των οικονομικών αδυναμιών των μέτρων για την επίτευξη της κλιματικής ουδετερότητας. Ζητεί τα έσοδα από το ΣΕΔΕ ΙΙ να διατίθενται εν μέρει στο Κοινωνικό Ταμείο για το Κλίμα και σε μέτρα που διασφαλίζουν ότι κανείς δεν υφίσταται αρνητικές συνέπειες από την επίτευξη της κλιματικής ουδετερότητας· προτείνει, σε περίπτωση που η τιμή του άνθρακα οδηγήσει σε υψηλότερα έσοδα από τα αναμενόμενα, το χρηματοδοτικό κονδύλιο του Κοινωνικού Ταμείου για το Κλίμα να αυξηθεί αναλόγως. Η ΕτΠ υποστηρίζει ότι θα πρέπει να αναπτυχθούν περισσότερες μορφές οικονομικής στήριξης, οι οποίες θα λαμβάνουν υπόψη τις ιδιαιτερότητες των εδαφών, των πληθυσμών, των τομέων, των πόλεων και των περιφερειών. Παράλληλα με την προθυμία στήριξης των πλέον ευάλωτων ατόμων, θα πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή στην καταλληλότητα των μέτρων και στην παροχή στήριξης στους άστεγους, τις γυναίκες, τους πολίτες που δεν έχουν πόρους, τους νέους και τις οικονομικά ασθενέστερες οντότητες·

23.

ζητεί από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο να μην προωθούν κανενός είδους ατομικής μηχανοκίνητης κινητικότητας από το νέο Ταμείο και να στηρίζουν αντ’ αυτού τις βιώσιμες λύσεις βιώσιμης κινητικότητας μηδενικών και χαμηλών εκπομπών (ηλεκτροκίνητα, υβριδικά και υδρογονοκίνητα μέσα μεταφορών) και τις ολοκληρωμένες υπηρεσίες κινητικότητας·

Σχετικά με την αναθεώρηση της οδηγίας για τη φορολόγηση της ενέργειας

24.

επικροτεί τον στόχο της πρότασης οδηγίας να ευθυγραμμιστεί ο φόρος ενέργειας με το πραγματικό ενεργειακό περιεχόμενο και τις περιβαλλοντικές επιδόσεις, παρέχοντας κατ’ αυτόν τον τρόπο κίνητρα για τη μείωση των εκπομπών CO2 και συμβάλλοντας στην επίτευξη των νέων στόχων της ΕΕ για το κλίμα. Ο υφιστάμενος σχεδιασμός της οδηγίας δεν αντικατοπτρίζει το γεγονός αυτό, όπως επισήμανε και το Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο (12).

25.

εκφράζει τη λύπη της για την έλλειψη ειδικού πίνακα επικουρικότητας για την πρόταση για το Κοινωνικό Ταμείο για το Κλίμα, ενώ επικροτεί το γεγονός ότι η νομοθετική πρόταση βασίζεται στο άρθρο 91 παράγραφος 1 στοιχείο δ), στο άρθρο 192 παράγραφος 1 και στο άρθρο 194 παράγραφος 1 στοιχείο γ) της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης («ΣΛΕΕ»), τα οποία αναφέρονται στις μεταφορές, την κλιματική αλλαγή και στην ενέργεια, και θεωρεί ότι η πρόταση παρουσιάζει σαφώς την ευρωπαϊκή προστιθέμενη αξία της και συνάδει με τις αρχές της επικουρικότητας και της αναλογικότητας·

26.

χαιρετίζει τη συμπερίληψη της δυνατότητας των κρατών μελών να βοηθούν τις ευάλωτες ομάδες και να προστατεύουν τα νοικοκυριά από την ενεργειακή φτώχεια, αντισταθμίζοντας τις πιθανές αρνητικές επιπτώσεις της φορολόγησης·

27.

επικροτεί την αναθεώρηση της οδηγίας για τη φορολόγηση της ενέργειας, ώστε το περιεχόμενό της να ρυθμιστεί και να προσαρμοστεί στην ανάγκη για ενισχυμένη δράση για το κλίμα και για περιβαλλοντική προστασία, ενώ παράλληλα να είναι σε θέση να στηρίξει την ανάπτυξη και την επέκταση της ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές και να διατηρήσει την ορθή λειτουργία της εσωτερικής αγοράς, ευθυγραμμίζοντας τη φορολογία των ενεργειακών προϊόντων και της ηλεκτρικής ενέργειας με τις πολιτικές της ΕΕ για την ενέργεια και το κλίμα·

28.

συνιστά να αναλυθούν τα εδαφικά χαρακτηριστικά των κρατών μελών, προκειμένου να επιτραπούν περιφερειακές ή ακόμη και τοπικές απαλλαγές ή, σε ειδικές περιστάσεις, όπως ο κίνδυνος φτώχειας, εκπτώσεις ή άλλα αντισταθμιστικά μέτρα για τα νοικοκυριά και τις πολύ μικρές επιχειρήσεις που πλήττονται περισσότερο·

29.

επισημαίνει ότι υπάρχουν περιφέρειες στην Ευρώπη όπου χρησιμοποιούνται καυσόξυλα για θέρμανση και μαγείρεμα ως σαφή ένδειξη ενεργειακής φτώχειας· υπό αυτές τις συνθήκες, η αναδιατύπωση της οδηγίας φορολόγησης της ενέργειας και του ΣΕΔΕ 2 θα επηρεάσει αυτούς τους καταναλωτές και, ως εκ τούτου, συνιστά τη θέσπιση πρόσθετων προγραμμάτων για τη στήριξη της μετάβασης από τα καυσόξυλα στις καθαρές ανανεώσιμες και αποδοτικές πηγές ενέργειας.

Βρυξέλλες, 27 Απριλίου 2022.

Ο Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής των Περιφερειών

Απόστολος ΤΖΙΤΖΙΚΩΣΤΑΣ


(1)  Οδηγία 2003/87/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 13ης Οκτωβρίου 2003, σχετικά με τη θέσπιση συστήματος εμπορίας δικαιωμάτων εκπομπής αερίων θερμοκηπίου εντός της Ένωσης (ΕΕ L 275 της 25.10.2003, σ. 32).

(2)  Οδηγία 2003/87/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 13ης Οκτωβρίου 2003, σχετικά με τη θέσπιση συστήματος εμπορίας δικαιωμάτων εκπομπής αερίων θερμοκηπίου εντός της Ένωσης (ΕΕ L 275 της 25.10.2003, σ. 32).

(3)  Δεδομένα από το 2018. Στατιστική Υπηρεσία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Eurostat), SILC [ilc_mdes01].

(4)  Δεδομένα από το 2018. Στατιστική Υπηρεσία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Eurostat), SILC [ilc_mdes01].

(5)   Εγκρίθηκε από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο στις 24 και 25 Ιουνίου 2021.

(6)   Κανονισμός (ΕΕ) 2021/1057 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 24ης Ιουνίου 2021 για την ίδρυση του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Ταμείου+ (EKT+) και καταργήσεως του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1296/2013 (ΕΕ L 231 της 30.6.2021, σ. 21).

(7)   Κανονισμός (ΕΕ) 2021/1056 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 24ης Ιουνίου 2021 για τη θέσπιση του Ταμείου Δίκαιης Μετάβασης (ΕΕ L 231 της 30.6.2021, σ. 1).

(8)  Οδηγία 2010/31/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 19ης Μαΐου 2010, για την ενεργειακή απόδοση των κτιρίων (ΕΕ L 153 της 18.6.2010, σ. 13).

(9)  Οδηγία 2010/31/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 19ης Μαΐου 2010, για την ενεργειακή απόδοση των κτιρίων (ΕΕ L 153 της 18.6.2010, σ. 13).

(10)  EE L 357 της 27.10.2020, σ. 35.

(11)  EE L 357 της 27.10.2020, σ. 35.

(12)  Επισκόπηση 01/2022 του Ευρωπαϊκού Ελεγκτικού Συνεδρίου: Φορολογία της ενέργειας, τιμολόγηση του άνθρακα και επιδοτήσεις ενέργειας.


5.8.2022   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 301/102


Γνωμοδότηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής των Περιφερειών με θέμα «Η ενίσχυση της δημοκρατίας και του αδιάβλητου των εκλογών»

(2022/C 301/13)

Εισηγητής:

Vincenzo BIANCO (IT/PES), Δημοτικός σύμβουλος Κατάνιας

Έγγραφα αναφοράς:

Ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο, την Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή και την Επιτροπή των Περιφερειών — Προστασία της ακεραιότητας των εκλογών και προώθηση της δημοκρατικής συμμετοχής

COM(2021) 730 final

Πρόταση κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με τη διαφάνεια και τη στόχευση της πολιτικής διαφήμισης

COM(2021) 731 final

Πρόταση οδηγίας του Συμβουλίου για τις λεπτομέρειες άσκησης του δικαιώματος του εκλέγειν και του εκλέγεσθαι κατά τις εκλογές του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου από τους πολίτες της Ένωσης που κατοικούν σε ένα κράτος μέλος του οποίου δεν είναι υπήκοοι (αναδιατύπωση)

COM(2021) 732 final

Πρόταση οδηγίας του Συμβουλίου περί των λεπτομερών κανόνων άσκησης του δικαιώματος του εκλέγειν και του εκλέγεσθαι κατά τις δημοτικές και κοινοτικές εκλογές από τους πολίτες της Ένωσης που κατοικούν σε κράτος μέλος του οποίου δεν είναι υπήκοοι (αναδιατύπωση)

COM(2021) 733 final

Πρόταση κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με το καθεστώς και τη χρηματοδότηση των ευρωπαϊκών πολιτικών κομμάτων και των ευρωπαϊκών πολιτικών ιδρυμάτων (αναδιατύπωση)

COM(2021) 734 final

I.   ΣΥΝΙΣΤΩΜΕΝΕΣ ΤΡΟΠΟΛΟΓΙΕΣ

Τροπολογία 1

COM(2021) 731 final

Άρθρο 7 παράγραφος 2

Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

Η ανακοίνωση διαφάνειας περιλαμβάνεται σε κάθε πολιτική διαφήμιση ή ανακτάται εύκολα από αυτήν και περιλαμβάνει τις ακόλουθες πληροφορίες: α) την ταυτότητα του ανάδοχου και τα στοιχεία επικοινωνίας του· β) την περίοδο κατά την οποία πρόκειται να δημοσιευθεί και να διαδοθεί η πολιτική διαφήμιση· γ) με βάση, μεταξύ άλλων, πληροφορίες που ελήφθησαν σύμφωνα με το άρθρο 6 παράγραφος 3, πληροφορίες σχετικά με τα συνολικά ποσά που δαπανήθηκαν ή άλλα οφέλη που ελήφθησαν εν μέρει ή πλήρως για την προετοιμασία, τοποθέτηση, προώθηση, δημοσίευση και διάδοση της σχετικής διαφήμισης, και της εκστρατείας πολιτικής διαφήμισης, κατά περίπτωση, και τις πηγές τους· δ) κατά περίπτωση, αναφορά των εκλογών ή των δημοψηφισμάτων με τα οποία συνδέεται η διαφήμιση· ε) κατά περίπτωση, συνδέσμους προς επιγραμμικά αποθετήρια διαφημίσεων· στ) πληροφορίες σχετικά με τον τρόπο χρήσης των μηχανισμών που προβλέπονται στο άρθρο 9 παράγραφος 1. ζ) Οι πληροφορίες που πρέπει να περιλαμβάνονται στην ανακοίνωση διαφάνειας παρέχονται με τη χρήση των ειδικών πεδίων δεδομένων που ορίζονται στο παράρτημα I.

Η ανακοίνωση διαφάνειας περιλαμβάνεται σε κάθε διαδικτυακή και μη διαδικτυακή πολιτική διαφήμιση ή ανακτάται εύκολα από αυτήν και περιλαμβάνει τις ακόλουθες πληροφορίες: α) την ταυτότητα του ανάδοχου και τα στοιχεία επικοινωνίας του· β) την περίοδο κατά την οποία πρόκειται να δημοσιευθεί και να διαδοθεί η πολιτική διαφήμιση· γ) με βάση, μεταξύ άλλων, πληροφορίες που ελήφθησαν σύμφωνα με το άρθρο 6 παράγραφος 3, πληροφορίες σχετικά με τα συνολικά ποσά που δαπανήθηκαν ή άλλα οφέλη που ελήφθησαν εν μέρει ή πλήρως για την προετοιμασία, τοποθέτηση, προώθηση, δημοσίευση και διάδοση της σχετικής διαφήμισης, και της εκστρατείας πολιτικής διαφήμισης, κατά περίπτωση, και τις πηγές τους· δ) κατά περίπτωση, αναφορά των εκλογών ή των δημοψηφισμάτων με τα οποία συνδέεται η διαφήμιση· ε) κατά περίπτωση, συνδέσμους προς επιγραμμικά αποθετήρια διαφημίσεων· στ) πληροφορίες σχετικά με τον τρόπο χρήσης των μηχανισμών που προβλέπονται στο άρθρο 9 παράγραφος 1· ζ) Οι πληροφορίες που πρέπει να περιλαμβάνονται στην ανακοίνωση διαφάνειας παρέχονται με τη χρήση των ειδικών πεδίων δεδομένων που ορίζονται στο παράρτημα I.

Αιτιολογία

Στο άρθρο 7 παράγραφος 2 της πρότασης κανονισμού περιγράφονται οι πληροφορίες που θα πρέπει να περιέχει η ανακοίνωση διαφάνειας κάθε πολιτικής διαφήμισης και επισημαίνεται ότι η ανακοίνωση αυτή θα πρέπει επίσης να είναι εύκολα προσπελάσιμη μέσω αυτής. Δεδομένης της πολυπλοκότητας των πληροφοριών που θα πρέπει να παρέχονται, στις υποχρεώσεις θα πρέπει να συνεκτιμώνται οι ιδιαιτερότητες των διαδικτυακών και μη ΜΜΕ.

Τροπολογία 2

COM(2021) 731 final

Άρθρο 9

Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

Ένδειξη πιθανών παράνομων πολιτικών διαφημίσεων

Ένδειξη πιθανών παράνομων πολιτικών διαφημίσεων

1.   Όταν παρέχουν υπηρεσίες πολιτικής διαφήμισης, οι εκδότες διαφημίσεων θέτουν σε εφαρμογή μηχανισμούς που επιτρέπουν στα άτομα να τους γνωστοποιούν, δωρεάν, ότι μια συγκεκριμένη διαφήμιση που έχουν δημοσιεύσει δεν συμμορφώνεται με τον παρόντα κανονισμό.

1.   Όταν παρέχουν υπηρεσίες πολιτικής διαφήμισης, οι εκδότες διαφημίσεων θέτουν σε εφαρμογή μηχανισμούς που επιτρέπουν στα άτομα να τους γνωστοποιούν, δωρεάν, ότι μια συγκεκριμένη διαφήμιση που έχουν δημοσιεύσει δεν συμμορφώνεται με τον παρόντα κανονισμό.

2.   Οι πληροφορίες σχετικά με τον τρόπο κοινοποίησης των πολιτικών διαφημίσεων που αναφέρονται στην παράγραφο 1 είναι φιλικές προς τον χρήστη και εύκολα προσβάσιμες, μεταξύ άλλων και από την ανακοίνωση περί διαφάνειας.

2.   Οι πληροφορίες σχετικά με τον τρόπο κοινοποίησης των πολιτικών διαφημίσεων που αναφέρονται στην παράγραφο 1 είναι φιλικές προς τον χρήστη και εύκολα προσβάσιμες, μεταξύ άλλων και από την ανακοίνωση περί διαφάνειας.

3.   Οι εκδότες πολιτικών διαφημίσεων επιτρέπουν την υποβολή των πληροφοριών που αναφέρονται στην παράγραφο 1 με ηλεκτρονικά μέσα. Ο εκδότης πολιτικής διαφήμισης ενημερώνει τα άτομα για τη συνέχεια που δίδεται στην κοινοποίηση που αναφέρεται στην παράγραφο 1.

3.   Οι εκδότες πολιτικών διαφημίσεων επιτρέπουν την υποβολή των πληροφοριών που αναφέρονται στην παράγραφο 1 με ηλεκτρονικά μέσα. Ο εκδότης πολιτικής διαφήμισης ενημερώνει τα άτομα για τη συνέχεια που δίδεται στην κοινοποίηση που αναφέρεται στην παράγραφο 1.

4.   Επανειλημμένες κοινοποιήσεις βάσει της παραγράφου 1 σχετικά με την ίδια διαφήμιση ή διαφημιστική εκστρατεία μπορούν να απαντηθούν συλλογικά, μεταξύ άλλων με αναφορά σε ανακοίνωση στον ιστότοπο του σχετικού εκδότη πολιτικής διαφήμισης.

4.   Επανειλημμένες κοινοποιήσεις βάσει της παραγράφου 1 σχετικά με την ίδια διαφήμιση ή διαφημιστική εκστρατεία μπορούν να απαντηθούν συλλογικά, μεταξύ άλλων με αναφορά σε ανακοίνωση στον ιστότοπο του σχετικού εκδότη πολιτικής διαφήμισης.

 

5.     Καθιερώνονται επίσης ειδικοί δίαυλοι που επιτρέπουν στα άτομα να υποβάλλουν καταγγελίες στις αρμόδιες αρχές, όπως ορίζεται στο άρθρο 15 του παρόντος κανονισμού.

Αιτιολογία

Το άρθρο 15 απαιτεί από τα κράτη μέλη να ορίζουν αρμόδιες αρχές για την εποπτεία της συμμόρφωσης των παρόχων ενδιάμεσων υπηρεσιών κατά την έννοια του κανονισμού. Δεδομένων των καθηκόντων τους, οι εν λόγω αρμόδιες αρχές θα πρέπει επίσης να είναι σε θέση να εποπτεύουν τις κοινοποιήσεις μη συμμόρφωσης με τον κανονισμό, πράγμα το οποίο θα αντιστάθμιζε επίσης την πιθανή αδράνεια των ιδιωτικών εταιρειών να πράττουν τα δέοντα σε περιπτώσεις τέτοιων κοινοποιήσεων.

Τροπολογία 3

COM(2021) 731 final

Άρθρο 15 παράγραφος 7

Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

Κάθε κράτος μέλος ορίζει μια αρμόδια αρχή ως σημείο επαφής σε επίπεδο Ένωσης για τους σκοπούς του παρόντος κανονισμού.

Κάθε κράτος μέλος ορίζει μια αρμόδια αρχή ως σημείο επαφής σε επίπεδο Ένωσης για τους σκοπούς του παρόντος κανονισμού. Κάθε κράτος μέλος μεριμνά για τη δημιουργία σημείων επαφής σε περιφερειακό και τοπικό επίπεδο.

Αιτιολογία

Η παρούσα τροπολογία αποσκοπεί στη διασφάλιση της διάρθρωσης της εθνικής αρχής σε περιφερειακή και τοπική βάση και της δημιουργίας σημείων επαφής σε περιφερειακό και τοπικό επίπεδο.

Τροπολογία 4

COM(2021) 731 final

Άρθρο 15 παράγραφος 9

Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

Τα σημεία επαφής συνεδριάζουν περιοδικά σε επίπεδο Ένωσης στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Δικτύου Συνεργασίας για τις Εκλογές για να διευκολύνουν την ταχεία και ασφαλή ανταλλαγή πληροφοριών σχετικά με ζητήματα που συνδέονται με την άσκηση των εποπτικών καθηκόντων τους και των καθηκόντων επιβολής σύμφωνα με τον παρόντα κανονισμό.

Τα σημεία επαφής συνεδριάζουν περιοδικά σε επίπεδο Ένωσης στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Δικτύου Συνεργασίας για τις Εκλογές για να διευκολύνουν την ταχεία και ασφαλή ανταλλαγή πληροφοριών σχετικά με ζητήματα που συνδέονται με την άσκηση των εποπτικών καθηκόντων τους και των καθηκόντων επιβολής σύμφωνα με τον παρόντα κανονισμό , καθώς και για να εξετάζουν τη δυνατότητα σύγκλισης των κανόνων για τις κυρώσεις, συμπεριλαμβανομένων των διοικητικών προστίμων και των οικονομικών κυρώσεων που επιβάλλονται στους παρόχους υπηρεσιών πολιτικής διαφήμισης, όπως ορίζεται στο άρθρο 16 .

Αιτιολογία

Δεδομένου του στόχου του παρόντος κανονισμού να εξασφαλιστεί η εναρμόνιση της εσωτερικής αγοράς παροχής υπηρεσιών πολιτικής διαφήμισης και να δημιουργηθούν ίσοι όροι ανταγωνισμού, θα ήταν σκόπιμο να εναρμονιστούν οι κυρώσεις για παραβάσεις των διατάξεων του παρόντος κανονισμού. Μια τέτοια προσέγγιση θα απέτρεπε επίσης το ενδεχόμενο οι κυρώσεις να είναι τόσο αποτρεπτικές σε ορισμένα κράτη μέλη, ώστε να αποθαρρύνεται η ενεργός συμμετοχή στο πολιτικό γίγνεσθαι.

Τροπολογία 5

COM(2021) 732 final

Άρθρο 12 παράγραφος 1

Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

Τα κράτη μέλη ορίζουν εθνική αρχή αρμόδια για τη λήψη των αναγκαίων μέτρων ώστε να διασφαλίζεται ότι οι αλλοδαποί πολίτες της Ένωσης ενημερώνονται εγκαίρως για τις προϋποθέσεις και τους λεπτομερείς κανόνες εγγραφής τους ως εκλογέων ή υποψηφίων στις εκλογές του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.

Τα κράτη μέλη ορίζουν εθνική αρχή αρμόδια για τη λήψη των αναγκαίων μέτρων —σε συνεργασία με τις περιφερειακές, και κατά περίπτωση τις τοπικές, αρχές— ώστε να διασφαλίζεται ότι οι αλλοδαποί πολίτες της Ένωσης ενημερώνονται εγκαίρως για τις προϋποθέσεις και τους λεπτομερείς κανόνες εγγραφής τους ως εκλογέων ή υποψηφίων στις εκλογές του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.

Τα κράτη μέλη λαμβάνουν όλα τα περαιτέρω μέτρα για την προαγωγή και τη διευκόλυνση της άσκησης των εκλογικών δικαιωμάτων των πολιτών της ΕΕ, καθώς και για τη σχετική ενημέρωσή τους, μεταξύ άλλων μέσω των περιφερειακών —και, κατά περίπτωση, των τοπικών— αρχών.

Αιτιολογία

Θα πρέπει να λαμβάνονται υπόψη οι διάφορες δομές για τη διοργάνωση των εκλογών στα κράτη μέλη. Με την παρούσα τροπολογία επιδιώκεται επίσης να διασφαλιστεί ότι η εθνική αρχή θα πρέπει να συνεργάζεται με την περιφερειακή —και, κατά περίπτωση, την τοπική— βάση, με μέλημα οι πολίτες να ενημερώνονται ευρέως και επαρκώς σύμφωνα με την αρχή της εγγύτητας όσον αφορά τις προϋποθέσεις και τους όρους εγγραφής τους ως ψηφοφόρων ή υποψηφίων στις ευρωεκλογές.

Τροπολογία 6

COM(2021) 732 final

Άρθρο 12 παράγραφος 3

Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

Οι πληροφορίες σχετικά με τις προϋποθέσεις και τους λεπτομερείς κανόνες εγγραφής στους εκλογικούς καταλόγους ή στους καταλόγους υποψηφίων στις εκλογές του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και οι πληροφορίες που αναφέρονται στην παράγραφο 2 παρέχονται με σαφή και απλή διατύπωση.

Οι πληροφορίες που αναφέρονται στο πρώτο εδάφιο, εκτός από την παροχή τους σε μία ή περισσότερες από τις επίσημες γλώσσες του κράτους μέλους υποδοχής, συνοδεύονται επίσης από μετάφραση σε τουλάχιστον μία ακόμη επίσημη γλώσσα της Ένωσης που να είναι ευρέως κατανοητή από τον μεγαλύτερο δυνατό αριθμό πολιτών της Ένωσης που κατοικούν στην επικράτειά του, σύμφωνα με τις απαιτήσεις ποιότητας που καθορίζονται στο άρθρο 9 του κανονισμού (ΕΕ) 2018/1724 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου.

Οι πληροφορίες σχετικά με τις προϋποθέσεις και τους λεπτομερείς κανόνες εγγραφής στους εκλογικούς καταλόγους ή στους καταλόγους υποψηφίων στις εκλογές του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και οι πληροφορίες που αναφέρονται στην παράγραφο 2 παρέχονται με σαφή και απλή διατύπωση.

Εφόσον οι αρμόδιες αρχές διαθέτουν τα αναγκαία διοικητικά μέσα, οι πληροφορίες που αναφέρονται στο πρώτο εδάφιο, εκτός από την παροχή τους σε μία ή περισσότερες από τις επίσημες γλώσσες του κράτους μέλους υποδοχής, συνοδεύονται επίσης από μετάφραση σε τουλάχιστον μία ακόμη επίσημη γλώσσα της Ένωσης που να είναι ευρέως κατανοητή από τον μεγαλύτερο δυνατό αριθμό πολιτών της Ένωσης που κατοικούν στην επικράτειά του, σύμφωνα με τις απαιτήσεις ποιότητας που καθορίζονται στο άρθρο 9 του κανονισμού (ΕΕ) 2018/1724 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου.

Αιτιολογία

Με το άρθρο αυτό εισάγεται η υποχρέωση των αρμόδιων αρχών να κοινοποιούν ευρύ φάσμα πληροφοριών για να ευαισθητοποιούν τους πολίτες της ΕΕ —και σε διάφορες γλώσσες— ως προς, μεταξύ άλλων, την κατάσταση της εγγραφής τους στους εκλογικούς καταλόγους, τους σχετικούς κανόνες για τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις των ψηφοφόρων και των υποψηφίων, καθώς και τα μέσα για την απόκτηση περαιτέρω πληροφοριών σχετικών με την οργάνωση των εκλογών. Όπως επισημαίνεται στην τροπολογία επί του άρθρου 12 παράγραφος 1, οι εν λόγω αρμόδιες αρχές δεν θα πρέπει να ορίζονται αποκλειστικά σε εθνικό επίπεδο. Δεδομένων των εκτενών παρεχόμενων πληροφοριών, μια τέτοια υποχρέωση θα μπορούσε να συνεπάγεται μεγάλη διοικητική επιβάρυνση των οργανισμών τοπικής αυτοδιοίκησης σε ορισμένα κράτη μέλη.

Τροπολογία 7

COM(2021) 732 final

Άρθρο 14

Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

Τα κράτη μέλη που προβλέπουν τη δυνατότητα της εκ των προτέρων ψηφοφορίας, της επιστολικής ψηφοφορίας και της ηλεκτρονικής και διαδικτυακής ψηφοφορίας στις εκλογές του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου εξασφαλίζουν τη διαθεσιμότητα των εν λόγω μεθόδων ψηφοφορίας στους ενωσιακούς εκλογείς υπό προϋποθέσεις παρόμοιες με εκείνες που ισχύουν για τους υπηκόους τους .

Τα κράτη μέλη επιδιώκουν να παρέχουν τη δυνατότητα της εκ των προτέρων ψηφοφορίας, της επιστολικής ψηφοφορίας και της ηλεκτρονικής και διαδικτυακής ψηφοφορίας στις εκλογές του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.

Τα κράτη μέλη λαμβάνουν όλα τα μέτρα για την εξασφάλιση της δυνατότητας των αλλοδαπών πολιτών της ΕΕ που διαμένουν στο εκάστοτε κράτος μέλος να συμμετέχουν στην εκ των προτέρων, την επιστολική, την ηλεκτρονική και τη διαδικτυακή ψηφοφορία υπό προϋποθέσεις παρόμοιες με εκείνες που ισχύουν για τους υπηκόους τους, μεταξύ άλλων με τη συνδρομή των οργανισμών τοπικής αυτοδιοίκησης.

Αιτιολογία

Με την παρούσα τροπολογία επιδιώκεται να προαχθεί η συμβολή των οργανισμών τοπικής αυτοδιοίκησης στην παροχή της δυνατότητας στους ψηφοφόρους της ΕΕ να επιλέγουν οποιαδήποτε μέθοδο ψηφοφορίας επιθυμούν. Συν τοις άλλοις, όλα τα κράτη μέλη θα πρέπει να διεξάγουν εκλογές με οικολογικό και βιώσιμο τρόπο.

Τροπολογία 8

COM(2021) 732 final

Άρθρο 15

Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

Τα κράτη μέλη ορίζουν αρχή αρμόδια για τη συλλογή και την παροχή σχετικών στατιστικών στοιχείων στο κοινό και στην Επιτροπή σχετικά με τη συμμετοχή πολιτών της Ένωσης που δεν είναι υπήκοοι στις εκλογές του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.

Τα κράτη μέλη ορίζουν αρχή αρμόδια για τη συλλογή και την παροχή σχετικών στατιστικών στοιχείων στο κοινό, στην Επιτροπή και στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή των Περιφερειών σχετικά με τη συμμετοχή πολιτών της Ένωσης που δεν είναι υπήκοοι στις εκλογές του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.

Αιτιολογία

Με την παρούσα τροπολογία επιδιώκεται να διασφαλιστεί η συμμετοχή της Ευρωπαϊκής Επιτροπής των Περιφερειών στην εποπτεία των στατιστικών στοιχείων σχετικά με τη συμμετοχή αλλοδαπών πολιτών της ΕΕ στις ευρωεκλογές.

Τροπολογία 9

COM(2021) 732 final

Άρθρο 17 παράγραφος 1

Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

Εντός έξι μηνών από κάθε διεξαγωγή εκλογών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, τα κράτη μέλη διαβιβάζουν στην Επιτροπή πληροφορίες σχετικά με την εφαρμογή της παρούσας οδηγίας στην επικράτειά τους. Η έκθεση περιλαμβάνει, πέρα από γενικές παρατηρήσεις, στατιστικά στοιχεία σχετικά με τη συμμετοχή στις εκλογές του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου των ενωσιακών εκλογέων και των εκλόγιμων πολιτών της Ένωσης, καθώς και περίληψη των μέτρων που ελήφθησαν για την υποστήριξή αυτής της συμμετοχής.

Εντός έξι μηνών από κάθε διεξαγωγή εκλογών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, τα κράτη μέλη διαβιβάζουν στην Επιτροπή και στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή των Περιφερειών πληροφορίες σχετικά με την εφαρμογή της παρούσας οδηγίας στην επικράτειά τους. Η έκθεση περιλαμβάνει, πέρα από γενικές παρατηρήσεις, στατιστικά στοιχεία σχετικά με τη συμμετοχή στις εκλογές του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου των ενωσιακών εκλογέων και των εκλόγιμων πολιτών της Ένωσης, καθώς και περίληψη των μέτρων που ελήφθησαν για την υποστήριξή αυτής της συμμετοχής.

Αιτιολογία

Με την παρούσα τροπολογία επιδιώκεται να διασφαλιστεί η συμμετοχή της Ευρωπαϊκής Επιτροπής των Περιφερειών στην εποπτεία των στατιστικών στοιχείων σχετικά με τη συμμετοχή αλλοδαπών πολιτών της ΕΕ στις ευρωεκλογές.

Τροπολογία 10

COM(2021) 733 final

Άρθρο 2 παράγραφος 1 στοιχείο β)

Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

«δημοτικές και κοινοτικές εκλογές», οι εκλογές με καθολική και άμεση ψηφοφορία για την ανάδειξη των μελών του σώματος των αντιπροσώπων και, κατά περίπτωση, ανάλογα με τη νομοθεσία κάθε κράτους μέλους , του προέδρου και των μελών του εκτελεστικού οργάνου ενός κύριου οργανισμού τοπικής αυτοδιοίκησης·

«δημοτικές και κοινοτικές εκλογές», οι εκλογές με καθολική και άμεση ψηφοφορία για την ανάδειξη των μελών του σώματος των αντιπροσώπων, του προέδρου και των μελών του εκτελεστικού οργάνου ενός κύριου οργανισμού τοπικής αυτοδιοίκησης·

Αιτιολογία

Σκοπός της τροπολογίας αυτής είναι να επεκταθεί η επιλεξιμότητα των πολιτών των κρατών μελών σε όλα τα αιρετά αξιώματα —συμπεριλαμβανομένων των εκτελεστικών αρμοδιοτήτων— του εκάστοτε κύριου οργανισμού τοπικής αυτοδιοίκησης.

Τροπολογία 11

COM(2021) 733 final

Άρθρο 5 παράγραφος 3

Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

Τα κράτη μέλη μπορούν να ορίζουν ότι μόνον ημεδαποί είναι εκλόγιμοι για το αξίωμα του προεδρεύοντος, του αναπληρωτή ή του μέλους του διευθύνοντος συλλογικού εκτελεστικού οργάνου κύριου οργανισμού τοπικής αυτοδιοίκησης, εφόσον διά της εκλογής τους θα ασκήσουν το αξίωμα αυτό καθ’ όλη τη διάρκεια της θητείας τους.

Τα κράτη μέλη μπορούν να ορίζουν —σε περιορισμένες, εξαιρετικές και δεόντως αιτιολογημένες περιπτώσεις— ότι μόνον ημεδαποί είναι εκλόγιμοι για το αξίωμα του προεδρεύοντος, του αναπληρωτή ή του μέλους του διευθύνοντος συλλογικού εκτελεστικού οργάνου κύριου οργανισμού τοπικής αυτοδιοίκησης, εφόσον διά της εκλογής τους θα ασκήσουν το αξίωμα αυτό καθ’ όλη τη διάρκεια της θητείας τους.

Τα κράτη μέλη μπορούν επίσης να ορίζουν ότι τα καθήκοντα του προεδρεύοντος, του αναπληρωτή ή του μέλους εκτελεστικού συλλογικού οργάνου κύριου οργανισμού τοπικής αυτοδιοίκησης προορίζονται μόνο για τους ημεδαπούς, όταν ασκούνται προσωρινά και αναπληρωματικά.

Τα κράτη μέλη μπορούν επίσης να ορίζουν —σε περιορισμένες, εξαιρετικές και δεόντως αιτιολογημένες περιπτώσεις— ότι τα καθήκοντα του προεδρεύοντος, του αναπληρωτή ή του μέλους εκτελεστικού συλλογικού οργάνου κύριου οργανισμού τοπικής αυτοδιοίκησης προορίζονται μόνο για τους ημεδαπούς, όταν ασκούνται προσωρινά και αναπληρωματικά.

Τα κράτη μέλη μπορούν, σύμφωνα με τη Συνθήκη και τις γενικές αρχές του δικαίου, να λαμβάνουν τα ενδεδειγμένα, αναγκαία και αναλογικά μέτρα προκειμένου να εξασφαλίσουν ότι μόνο οι ημεδαποί μπορούν να ασκήσουν τα αξιώματα του πρώτου εδαφίου και να αναλάβουν καθήκοντα αναπληρωτή του δευτέρου εδαφίου.

Τα κράτη μέλη μπορούν, σύμφωνα με τη Συνθήκη και τις γενικές αρχές του δικαίου, να λαμβάνουν τα ενδεδειγμένα, αναγκαία και αναλογικά μέτρα προκειμένου να εξασφαλίσουν ότι μόνο οι ημεδαποί μπορούν να ασκήσουν τα αξιώματα του πρώτου εδαφίου και να αναλάβουν καθήκοντα αναπληρωτή του δευτέρου εδαφίου.

Αιτιολογία

Ο περιορισμός της επιλεξιμότητας των πολιτών των κρατών μελών σε όλα τα αιρετά αξιώματα —συμπεριλαμβανομένων των εκτελεστικών αρμοδιοτήτων— του κύριου οργανισμού τοπικής αυτοδιοίκησης πρέπει να ισχύει σε περιορισμένες, εξαιρετικές και δεόντως αιτιολογημένες —από το εκάστοτε κράτος μέλος— περιπτώσεις, με μέλημα την καταπολέμηση οποιασδήποτε σχετικής διάκρισης.

Τροπολογία 12

COM(2021) 733 final

Άρθρο 10

Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

Τα κράτη μέλη που προβλέπουν τη δυνατότητα των υπηκόων να ψηφίζουν εκ των προτέρων ψηφοφορία, επιστολικά, ηλεκτρονικά και διαδικτυακά στις δημοτικές και κοινοτικές εκλογές εξασφαλίζουν ότι τα εν λόγω μέσα ψηφοφορίας είναι επίσης διαθέσιμα, υπό τις ίδιες προϋποθέσεις, στους κατά το άρθρο 3 εκλογείς .

Τα κράτη μέλη επιδιώκουν να παρέχουν τη δυνατότητα της εκ των προτέρων ψηφοφορίας, της επιστολικής ψηφοφορίας και της ηλεκτρονικής και διαδικτυακής ψηφοφορίας στις δημοτικές και κοινοτικές εκλογές.

Τα κράτη μέλη λαμβάνουν όλα τα μέτρα για την εξασφάλιση της δυνατότητας των αλλοδαπών πολιτών της ΕΕ που διαμένουν στο εκάστοτε κράτος μέλος να συμμετέχουν στην εκ των προτέρων, την επιστολική, την ηλεκτρονική και τη διαδικτυακή ψηφοφορία υπό προϋποθέσεις παρόμοιες με εκείνες που ισχύουν για τους υπηκόους τους, μεταξύ άλλων με τη συνδρομή των οργανισμών τοπικής αυτοδιοίκησης.

Αιτιολογία

Με την παρούσα τροπολογία επιδιώκεται να υπογραμμιστεί η συμβολή των οργανισμών τοπικής αυτοδιοίκησης στην παροχή της δυνατότητας στους ψηφοφόρους της ΕΕ να επιλέγουν οποιαδήποτε μέθοδο ψηφοφορίας επιθυμούν. Συν τοις άλλοις, όλα τα κράτη μέλη θα πρέπει να διεξάγουν εκλογές με οικολογικό και βιώσιμο τρόπο.

Τροπολογία 13

COM(2021) 733 final

Άρθρο 12 παράγραφος 1

Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

Τα κράτη μέλη ορίζουν εθνική αρχή αρμόδια για τη λήψη των αναγκαίων μέτρων ώστε να διασφαλίζεται ότι οι αλλοδαποί πολίτες της Ένωσης ενημερώνονται εγκαίρως για τις προϋποθέσεις και τους λεπτομερείς κανόνες εγγραφής τους ως εκλογέων ή υποψηφίων στις δημοτικές και κοινοτικές εκλογές.

Τα κράτη μέλη ορίζουν —σε συνεργασία με τις περιφερειακές και, κατά περίπτωση, τις τοπικές αρχές— εθνική αρχή αρμόδια για τη λήψη των αναγκαίων μέτρων ώστε να διασφαλίζεται ότι οι αλλοδαποί πολίτες της Ένωσης ενημερώνονται εγκαίρως για τις προϋποθέσεις και τους λεπτομερείς κανόνες εγγραφής τους ως εκλογέων ή υποψηφίων στις δημοτικές και κοινοτικές εκλογές.

Τα κράτη μέλη και τα συναρμόδια επίπεδα δημόσιας διοίκησής τους λαμβάνουν όλα τα περαιτέρω μέτρα για την προαγωγή και τη διευκόλυνση της άσκησης των εκλογικών δικαιωμάτων των αλλοδαπών πολιτών της ΕΕ που διαμένουν στο εκάστοτε κράτος μέλος, καθώς και για τη σχετική ενημέρωσή τους, μεταξύ άλλων μέσω των περιφερειακών —και, κατά περίπτωση, των τοπικών— αρχών.

Αιτιολογία

Θα πρέπει να λαμβάνονται υπόψη οι διάφορες δομές για τη διοργάνωση των εκλογών στα κράτη μέλη. Στόχος της τροπολογίας αυτής είναι να εξασφαλιστεί η συμβολή των περιφερειακών —και, κατά περίπτωση, των τοπικών— αρχών στην προαγωγή και τη διευκόλυνση της άσκησης των εκλογικών δικαιωμάτων των αλλοδαπών πολιτών της ΕΕ που διαμένουν στο εκάστοτε κράτος μέλος, καθώς και στη σχετική ενημέρωσή τους, κατά τη διεξαγωγή των δημοτικών/κοινοτικών εκλογών.

Τροπολογία 14

COM(2021) 733 final

Άρθρο 14

Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

1.   Εντός τριών ετών από την έναρξη ισχύος της παρούσας οδηγίας και στη συνέχεια ανά τετραετία, τα κράτη μέλη υποβάλλουν έκθεση στην Επιτροπή σχετικά με την εφαρμογή της παρούσας οδηγίας στην επικράτειά τους, συμπεριλαμβανομένης της εφαρμογής του άρθρου 5 παράγραφοι 3 και 4. Η έκθεση θα περιέχει στατιστικά στοιχεία σχετικά με τη συμμετοχή των κατά το άρθρο 3 εκλογέων και υποψηφίων στις δημοτικές και κοινοτικές εκλογές, καθώς και συνοπτική παρουσίαση των σχετικών μέτρων.

1.   Εντός τριών ετών από την έναρξη ισχύος της παρούσας οδηγίας και στη συνέχεια ανά τετραετία, τα κράτη μέλη υποβάλλουν έκθεση στην Επιτροπή και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή των Περιφερειών σχετικά με την εφαρμογή της παρούσας οδηγίας στην επικράτειά τους, συμπεριλαμβανομένης της εφαρμογής του άρθρου 5 παράγραφοι 3 και 4. Η έκθεση θα περιέχει στατιστικά στοιχεία σχετικά με τη συμμετοχή των κατά το άρθρο 3 εκλογέων και υποψηφίων στις δημοτικές και κοινοτικές εκλογές, συνοπτική παρουσίαση των σχετικών μέτρων , καθώς και μια επισκόπηση των διοικητικών προβλημάτων που διαπιστώνονται στο εκάστοτε αρμόδιο διοικητικό επίπεδο .

2.   Εντός πέντε ετών από την έναρξη ισχύος της παρούσας οδηγίας και στη συνέχεια ανά πενταετία, η Επιτροπή υποβάλλει έκθεση στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο για την εφαρμογή της παρούσας οδηγίας, μεταξύ άλλων βάσει των πληροφοριών που παρέχουν τα κράτη μέλη σύμφωνα με την παράγραφο 1 του παρόντος άρθρου.

2.   Εντός πέντε ετών από την έναρξη ισχύος της παρούσας οδηγίας και στη συνέχεια ανά πενταετία, η Επιτροπή υποβάλλει έκθεση στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή των Περιφερειών για την εφαρμογή της παρούσας οδηγίας, μεταξύ άλλων βάσει των πληροφοριών που παρέχουν τα κράτη μέλη σύμφωνα με την παράγραφο 1 του παρόντος άρθρου.

Αιτιολογία

Η ανωτέρω τροπολογία αποσκοπεί στην προώθηση της συμμετοχής της Ευρωπαϊκής Επιτροπής των Περιφερειών στη διαδικασία παρακολούθησης της εφαρμογής της οδηγίας από τα κράτη μέλη.

Τα θέματα διεξαγωγής των εκλογών εμπίπτουν στην αρμοδιότητα των κρατών μελών και οι σχετικές ειδικές ρυθμίσεις ενδέχεται να ποικίλλουν μεταξύ τους. Εν προκειμένω, ορισμένες από τις υποχρεώσεις που θεσπίστηκαν με την αναδιατύπωση της οδηγίας 94/80/ΕΚ του Συμβουλίου (1) θα μπορούσαν ενδεχομένως να προκαλέσουν μεγάλη διοικητική επιβάρυνση των οργανισμών τοπικής αυτοδιοίκησης. Συνεπώς, είναι σημαντικό να καταγράφονται τα προβλήματα που διαπιστώνονται έτσι ώστε να λαμβάνονται ενδεχομένως τα κατάλληλα διορθωτικά μέτρα σε ενωσιακό, εθνικό ή τοπικό επίπεδο.

Τροπολογία 15

COM(2021) 733 final

Άρθρο 15

Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

Εντός δύο ετών από τις εκλογές του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου το 2029, η Επιτροπή αξιολογεί την εφαρμογή της παρούσας οδηγίας και συντάσσει έκθεση αξιολόγησης σχετικά με την πρόοδο προς την επίτευξη των στόχων της.

Εντός δύο ετών από τις εκλογές του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου το 2029, η Επιτροπή , κατόπιν διαβούλευσης με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή των Περιφερειών, αξιολογεί την εφαρμογή της παρούσας οδηγίας και συντάσσει έκθεση αξιολόγησης σχετικά με την πρόοδο προς την επίτευξη των στόχων της.

Αιτιολογία

Η ανωτέρω τροπολογία αποσκοπεί στην προώθηση της συμμετοχής της Ευρωπαϊκής Επιτροπής των Περιφερειών στη διαδικασία εφαρμογής της οδηγίας από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.

Τροπολογία 16

COM(2021) 733 final

Άρθρο 17 παράγραφος 1

Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

Τα κράτη μέλη θεσπίζουν τις αναγκαίες νομοθετικές, κανονιστικές και διοικητικές διατάξεις για να συμμορφωθούν με το άρθρο 8 παράγραφοι 2, 3 και 5, το άρθρο 9 παράγραφοι 1 και 2, το άρθρο 10, το άρθρο 11 παράγραφοι 1 και 3, τα άρθρα 12 και 14 και τα παραρτήματα I, II και III έως τις 31 Δεκεμβρίου 2023. Ανακοινώνουν αμέσως στην Επιτροπή το κείμενο των εν λόγω διατάξεων.

Τα κράτη μέλη θεσπίζουν τις αναγκαίες νομοθετικές, κανονιστικές και διοικητικές διατάξεις για να συμμορφωθούν με το άρθρο 8 παράγραφοι 2, 3 και 5, το άρθρο 9 παράγραφοι 1 και 2, το άρθρο 10, το άρθρο 11 παράγραφοι 1 και 3, τα άρθρα 12 και 14 και τα παραρτήματα I, II και III έως τις 31 Δεκεμβρίου 2023. Ανακοινώνουν αμέσως στην Επιτροπή και στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή των Περιφερειών το κείμενο των εν λόγω διατάξεων.

Οι διατάξεις αυτές, όταν θεσπίζονται από τα κράτη μέλη, περιέχουν αναφορά στην παρούσα οδηγία ή συνοδεύονται από την αναφορά αυτή κατά την επίσημη δημοσίευσή τους. Οι εν λόγω διατάξεις περιλαμβάνουν επίσης δήλωση που διευκρινίζει ότι οι παραπομπές των ισχυουσών νομοθετικών, κανονιστικών και διοικητικών διατάξεων στην οδηγία που καταργείται με την παρούσα οδηγία νοούνται ως παραπομπές στην παρούσα οδηγία. Ο τρόπος πραγματοποίησης αυτής της αναφοράς και η διατύπωση αυτής της δήλωσης καθορίζονται από τα κράτη μέλη.

Οι διατάξεις αυτές, όταν θεσπίζονται από τα κράτη μέλη, περιέχουν αναφορά στην παρούσα οδηγία ή συνοδεύονται από την αναφορά αυτή κατά την επίσημη δημοσίευσή τους. Οι εν λόγω διατάξεις περιλαμβάνουν επίσης δήλωση που διευκρινίζει ότι οι παραπομπές των ισχυουσών νομοθετικών, κανονιστικών και διοικητικών διατάξεων στην οδηγία που καταργείται με την παρούσα οδηγία νοούνται ως παραπομπές στην παρούσα οδηγία. Ο τρόπος πραγματοποίησης αυτής της αναφοράς και η διατύπωση αυτής της δήλωσης καθορίζονται από τα κράτη μέλη.

Αιτιολογία

Η ανωτέρω τροπολογία αποσκοπεί στην προώθηση της συμμετοχής της Ευρωπαϊκής Επιτροπής των Περιφερειών στη διαδικασία παρακολούθησης της εφαρμογής της οδηγίας από τα κράτη μέλη.

Τροπολογία 17

COM(2021) 733 final

Άρθρο 17 παράγραφος 2

Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

Τα κράτη μέλη ανακοινώνουν στην Επιτροπή το κείμενο των ουσιωδών διατάξεων εθνικού δικαίου τις οποίες θεσπίζουν στον τομέα που διέπεται από την παρούσα οδηγία.

Τα κράτη μέλη ανακοινώνουν στην Επιτροπή το κείμενο των ουσιωδών διατάξεων εθνικού δικαίου τις οποίες θεσπίζουν στον τομέα που διέπεται από την παρούσα οδηγία. Η Επιτροπή κοινοποιεί στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή των Περιφερειών τις πληροφορίες και τα έγγραφα που λαμβάνει από τα κράτη μέλη δυνάμει του παρόντος άρθρου.

Αιτιολογία

Η ανωτέρω τροπολογία αποσκοπεί στην προώθηση της συμμετοχής της Ευρωπαϊκής Επιτροπής των Περιφερειών στη διαδικασία εφαρμογής της οδηγίας από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.

Τροπολογία 18

COM(2021) 734 final

Άρθρο 4 παράγραφος 1

Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

1.   Το καταστατικό ευρωπαϊκού πολιτικού κόμματος συμμορφώνεται προς το εφαρμοστέο δίκαιο του κράτους μέλους στο οποίο έχει την έδρα του και περιλαμβάνει διατάξεις οι οποίες αφορούν τουλάχιστον τα ακόλουθα:

1.   Το καταστατικό ευρωπαϊκού πολιτικού κόμματος συμμορφώνεται προς το εφαρμοστέο δίκαιο του κράτους μέλους στο οποίο έχει την έδρα του και περιλαμβάνει διατάξεις οι οποίες αφορούν τουλάχιστον τα ακόλουθα:

[…]

[…]

ι)

τους εσωτερικούς κανόνες του σχετικά με την ισόρροπη εκπροσώπηση των φύλων.

ι)

τους σαφείς και επακριβείς εσωτερικούς κανόνες του σχετικά με την ισόρροπη εκπροσώπηση των φύλων, με τη διευκρίνιση των ειδικών μέτρων που εφαρμόζονται με σκοπό την επίτευξη της ισότητας των φύλων όσον αφορά τα μέλη, την πολιτική εκπροσώπηση και την άσκηση της δημοκρατικής εντολής τους .

Αιτιολογία

Τα ευρωπαϊκά πολιτικά κόμματα πρέπει να δίνουν το παράδειγμα όσον αφορά την ισόρροπη εκπροσώπηση των φύλων. Συνεπώς, οι εσωτερικοί κανόνες τους θα πρέπει να περιλαμβάνουν ειδικά μέτρα που αποσκοπούν στη διασφάλιση της ισόρροπης εκπροσώπησης των φύλων, μεταξύ άλλων όσον αφορά τη σύνθεση του εκάστοτε κόμματος, την πολιτική εκπροσώπηση και τη συνολική άσκηση πολιτικής εντολής.

Τροπολογία 19

COM(2021) 734 final

Άρθρο 4 παράγραφος 2

Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

2.   Το καταστατικό ενός ευρωπαϊκού πολιτικού κόμματος περιλαμβάνει διατάξεις για την εσωκομματική οργάνωση, οι οποίες αναφέρονται τουλάχιστον στα ακόλουθα σημεία:

2.   Το καταστατικό ενός ευρωπαϊκού πολιτικού κόμματος περιλαμβάνει διατάξεις για την εσωκομματική οργάνωση, οι οποίες αναφέρονται τουλάχιστον στα ακόλουθα σημεία:

[…]

[…]

ε)

στην προσέγγιση που υιοθετεί ως προς τη διαφάνεια, ιδίως όσον αφορά τα βιβλία, τους λογαριασμούς και τις δωρεές, την προστασία της ιδιωτικής ζωής και την προστασία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα·

ε)

στην προσέγγιση που υιοθετεί ως προς τη διαφάνεια, ιδίως όσον αφορά τα βιβλία, τους λογαριασμούς και τις δωρεές, την προστασία της ιδιωτικής ζωής και την προστασία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα·

στ)

στην εσωτερική διαδικασία τροποποίησης του καταστατικού του.

στ)

στη δήλωση δέσμευσης για την επιδίωξη των αξιών στις οποίες βασίζεται η Ένωση, όπως εκφράζονται στο άρθρο 2 της ΣΕΕ, για την καταπολέμηση της παραπληροφόρησης και για την αποφυγή της διάδοσης εσφαλμένων ή παραπλανητικών πληροφοριών, ρητορικής μίσους και μηνυμάτων που υποκινούν σε βία ·

 

ζ)

στην εσωτερική διαδικασία τροποποίησης του καταστατικού του.

Αιτιολογία

Τα ευρωπαϊκά πολιτικά κόμματα διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στην ενίσχυση της ευρωπαϊκής ταυτότητας και του αισθήματος του ανήκειν σε έναν κοινό ευρωπαϊκό πολιτικό χώρο. Στο πλαίσιο αυτό, συμβάλλουν επίσης καθοριστικά στην εμπέδωση των δικαιωμάτων και των αξιών στις οποίες βασίζεται η ΕΕ, στην καταπολέμηση της παραπληροφόρησης, καθώς και στην αποφυγή τέλεσης πράξεων που υποδαυλίζουν τη μισαλλοδοξία και υποκινούν σε βία. Η δέσμευση αυτή θα πρέπει να αποτυπώνεται στο καταστατικό τους.

Τροπολογία 20

COM(2021) 734 final

Άρθρο 23 παράγραφοι 9 και 10

Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

Δωρεές, εισφορές και ίδιοι πόροι

Δωρεές, εισφορές και ίδιοι πόροι

9.   Επιτρέπονται οι εισφορές από μέλη ευρωπαϊκού πολιτικού κόμματος που έχουν την έδρα τους σε κράτος μέλος ή είναι πολίτες κράτους μέλους ή από κόμματα-μέλη που έχουν την έδρα τους σε χώρα η οποία ανήκει στο Συμβούλιο της Ευρώπης . Η συνολική αξία των εισφορών από τα μέλη δεν υπερβαίνει το 40 % του ετήσιου προϋπολογισμού ενός ευρωπαϊκού πολιτικού κόμματος. Η αξία των εισφορών από κόμματα-μέλη που έχουν την έδρα τους σε χώρα εκτός της Ένωσης δεν υπερβαίνει το 10 % των συνολικών εισφορών από μέλη.

9.   Επιτρέπονται μόνο οι εισφορές από μέλη ευρωπαϊκού πολιτικού κόμματος που έχουν την έδρα τους σε κράτος μέλος ή είναι πολίτες κράτους μέλους. Η συνολική αξία των εισφορών από τα μέλη δεν υπερβαίνει το 40 % του ετήσιου προϋπολογισμού ενός ευρωπαϊκού πολιτικού κόμματος. Η αξία των εισφορών από κόμματα-μέλη που έχουν την έδρα τους σε χώρα εκτός της Ένωσης δεν υπερβαίνει το 10 % των συνολικών εισφορών από μέλη.

10.   Επιτρέπονται οι εισφορές από μέλη ευρωπαϊκού πολιτικού ιδρύματος που έχουν την έδρα τους σε κράτος μέλος ή είναι πολίτες κράτους μέλους ή από οργανώσεις-μέλη που έχουν την έδρα τους σε χώρα η οποία ανήκει στο Συμβούλιο της Ευρώπης , και από το ευρωπαϊκό πολιτικό κόμμα με το οποίο συνδέεται. Η συνολική αξία των εισφορών από τα μέλη δεν υπερβαίνει το 40 % του ετήσιου προϋπολογισμού ενός ευρωπαϊκού πολιτικού ιδρύματος και δεν προέρχονται από κεφάλαια τα οποία έλαβε ένα ευρωπαϊκό πολιτικό κόμμα βάσει του παρόντος κανονισμού από τον γενικό προϋπολογισμό της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η αξία των εισφορών από κόμματα-μέλη που έχουν την έδρα τους σε χώρα εκτός της Ένωσης δεν υπερβαίνει το 10 % των συνολικών εισφορών από μέλη.

10.   Επιτρέπονται μόνο οι εισφορές από μέλη ευρωπαϊκού πολιτικού ιδρύματος που έχουν την έδρα τους σε κράτος μέλος ή είναι πολίτες κράτους μέλους και από το ευρωπαϊκό πολιτικό κόμμα με το οποίο συνδέεται. Η συνολική αξία των εισφορών από τα μέλη δεν υπερβαίνει το 40 % του ετήσιου προϋπολογισμού ενός ευρωπαϊκού πολιτικού ιδρύματος και δεν προέρχονται από κεφάλαια τα οποία έλαβε ένα ευρωπαϊκό πολιτικό κόμμα βάσει του παρόντος κανονισμού από τον γενικό προϋπολογισμό της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η αξία των εισφορών από κόμματα-μέλη που έχουν την έδρα τους σε χώρα εκτός της Ένωσης δεν υπερβαίνει το 10 % των συνολικών εισφορών από μέλη.

Αιτιολογία

Η νεοεισαχθείσα διάταξη που επιτρέπει τη χρηματοδότηση των ευρωπαϊκών πολιτικών κομμάτων και ιδρυμάτων, όχι μόνο από το εσωτερικό της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αλλά και από χώρες που ανήκουν στο Συμβούλιο της Ευρώπης εγείρει ανησυχίες ως προς τη διαφάνεια των εν λόγω συνεισφορών.

Τροπολογία 21

COM(2021) 734 final

Άρθρο 24 παράγραφος 2

Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

Η χρηματοδότηση των ευρωπαϊκών πολιτικών κομμάτων και των ευρωπαϊκών πολιτικών ιδρυμάτων από τον γενικό προϋπολογισμό της Ευρωπαϊκής Ένωσης ή από οποιαδήποτε άλλη πηγή είναι δυνατό να χρησιμοποιείται για τη χρηματοδότηση εκστρατειών που αφορούν δημοψηφίσματα, εφόσον οι εν λόγω εκστρατείες αφορούν την εφαρμογή των Συνθηκών της Ένωσης.

Η χρηματοδότηση των ευρωπαϊκών πολιτικών κομμάτων και των ευρωπαϊκών πολιτικών ιδρυμάτων από τον γενικό προϋπολογισμό της Ευρωπαϊκής Ένωσης ή από οποιαδήποτε άλλη πηγή είναι δυνατό να χρησιμοποιείται για τη χρηματοδότηση εκστρατειών που αφορούν δημοψηφίσματα, εφόσον οι εν λόγω εκστρατείες αφορούν την εφαρμογή των Συνθηκών της Ένωσης , με τη δέουσα συνεκτίμηση της αρχής της επικουρικότητας .

Αιτιολογία

Σε ορισμένα κράτη μέλη, τα δημοψηφίσματα διεξάγονται σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο ή σε επίπεδο ομοσπονδιακού κρατιδίου. Αυτό σημαίνει ότι τα δημοψηφίσματα στα εν λόγω διοικητικά επίπεδα θα αφορούν ζητήματα που σχετίζονται νομικά με το συγκεκριμένο πεδίο αρμοδιότητάς τους. Πρέπει να θεσπιστούν πρόσθετες ασφαλιστικές δικλείδες έτσι ώστε οι εκστρατείες που αφορούν δημοψηφίσματα να χρηματοδοτούνται από τα ευρωπαϊκά πολιτικά κόμματα και ιδρύματα μόνο εφόσον πρόκειται για δημοψηφίσματα με σαφή πανενωσιακή διάσταση.

Τροπολογία 22

COM(2021) 734 final

Άρθρο 35

Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

Παροχή ενημέρωσης στους πολίτες

Παροχή ενημέρωσης στους πολίτες

Με την επιφύλαξη των άρθρων 24 και 25 και των οικείων καταστατικών και εσωτερικών διαδικασιών, τα ευρωπαϊκά πολιτικά κόμματα μπορούν , στο πλαίσιο των εκλογών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, να λαμβάνουν κάθε κατάλληλο μέτρο για να ενημερώνουν τους πολίτες της Ένωσης για τις σχέσεις μεταξύ εθνικών πολιτικών κομμάτων και υποψηφίων και των ευρωπαϊκών πολιτικών κομμάτων.

Με την επιφύλαξη των άρθρων 24 και 25 και των οικείων καταστατικών και εσωτερικών διαδικασιών, τα ευρωπαϊκά πολιτικά κόμματα, στο πλαίσιο των εκλογών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, λαμβάνουν κάθε κατάλληλο μέτρο για να ενημερώνουν τους πολίτες της Ένωσης για τις σχέσεις μεταξύ εθνικών πολιτικών κομμάτων και υποψηφίων και των ευρωπαϊκών πολιτικών κομμάτων.

Αιτιολογία

Η υποχρέωση προβολής των δεσμών μεταξύ των εθνικών πολιτικών κομμάτων, των υποψηφίων και των ενδιαφερόμενων ευρωπαϊκών πολιτικών κομμάτων φαίνεται να είναι πιο προσφυής και ευθυγραμμισμένη με τον γενικό στόχο του παρόντος κανονισμού, μεταξύ άλλων όσον αφορά την ενίσχυση της προβολής των ευρωπαϊκών πολιτικών κομμάτων σε εθνικό επίπεδο. Για παράδειγμα, η νέα διάταξη που περιέχεται στο άρθρο 4 παράγραφος 1 διαλαμβάνει την υποχρέωση των κομμάτων-μελών να παρουσιάζουν το λογότυπο του ευρωπαϊκού πολιτικού κόμματος με ευδιάκριτο και εύχρηστο τρόπο, ώστε να είναι εξίσου ορατό με αυτό του εκάστοτε κόμματος-μέλους.

II.   ΣΥΣΤΑΣΕΙΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ

Η ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ (ΕτΠ)

Εισαγωγή

1.

επιδοκιμάζει τη δέσμη μέτρων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την ενίσχυση της δημοκρατίας και του αδιάβλητου χαρακτήρα των εκλογών· συμμερίζεται τους στόχους που επιδιώκονται με τα μέτρα αυτά και υποστηρίζει σθεναρά όλες τις προσπάθειες για τη διασφάλιση ανοικτού, δίκαιου και πλουραλιστικού πολιτικού διαλόγου και ισότιμης και ενεργού δημοκρατικής συμμετοχής στα κοινά·

2.

εκφράζει την αποδοκιμασία της καθότι τα προτεινόμενα μέτρα της υπό εξέταση δέσμης για την ενίσχυση της δημοκρατίας και του αδιάβλητου χαρακτήρα των εκλογών δεν αντικατοπτρίζουν δεόντως τις επιπτώσεις τους σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο· υπογραμμίζει τις ειδικές γνώσεις που υπάρχουν σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο όσον αφορά τον εντοπισμό πιθανών απειλών για τον αδιάβλητο χαρακτήρα των δημοκρατικών διαδικασιών·

Ανθεκτικότητα της δημοκρατίας

3.

υποστηρίζει την επιδίωξη ενίσχυσης της συνεργασίας και της ανταλλαγής βέλτιστων πρακτικών με σκοπό τη θωράκιση της δημοκρατίας και των εκλογών και, ως προς τούτο, επικροτεί τη θέσπιση του κοινού μηχανισμού εκλογικής ανθεκτικότητας. Επιπροσθέτως, πιστεύει ότι η τοπική και περιφερειακή διάσταση θα πρέπει να ενσωματωθούν σε αυτή τη συνεργασία, δεδομένου του στόχου της για την προστασία των εκλογών σε όλα τα επίπεδα·

Δημοκρατική συμμετοχή στα κοινά

4.

υπερασπίζεται αταλάντευτα την αρχή της αποφυγής διακρίσεων, μεταξύ άλλων όσον αφορά τη συμμετοχή στις εκλογές και στα κοινά εν γένει· θεωρεί δε ότι η διάσκεψη για το Μέλλον της Ευρώπης αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα της εν λόγω αρχής και ζητεί τη συνέχιση των πρακτικών αυτών σε όλα τα επίπεδα·

5.

τονίζει την ανάγκη να ξεπεραστεί η κόπωση της δημοκρατίας και να ανανεωθεί το ενδιαφέρον των πολιτών για συμμετοχή στις δημοκρατικές διαδικασίες και στα κοινά σε τοπικό, περιφερειακό, εθνικό και ενωσιακό επίπεδο, με παράλληλη αναγνώριση της σημασίας της απλούστευσης των διοικητικών διαδικασιών για τη συμμετοχή στις εκλογές·

Εκλογικά δικαιώματα των μετακινούμενων πολιτών της ΕΕ

6.

επιδοκιμάζει τα μέτρα που έλαβε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προκειμένου να αυξήσει την ασφάλεια δικαίου για τους μετακινούμενους πολίτες της ΕΕ κατά την άσκηση των εκλογικών τους δικαιωμάτων. Εν προκειμένω, υπογραμμίζει ότι η άσκηση των δικαιωμάτων ελεύθερης κυκλοφορίας δεν θα πρέπει να αποβαίνει εις βάρος άλλων συναφών δικαιωμάτων·

7.

υποστηρίζει την ένταξη των μετακινούμενων πολιτών της ΕΕ στις τοπικές κοινωνίες και θεωρεί ότι η συμμετοχή τους αποτελεί πολύτιμη συμβολή στη διαμόρφωση πλουραλιστικών κοινωνιών σε όλα τα κράτη μέλη·

8.

ελπίζει ότι στις νομοθετικές προτάσεις θα αναγνωριστεί η συμβολή των οργανισμών τοπικής αυτοδιοίκησης στην ενίσχυση της ευρωπαϊκής δημοκρατίας μέσω της προώθησης και της διευκόλυνσης της συμμετοχής των Ευρωπαίων πολιτών στις ευρωεκλογές και στις εκλογές για την τοπική αυτοδιοίκηση, καθήκον το οποίο δεν μπορεί να ανατίθεται ή να περιορίζεται αποκλειστικά στις κρατικές αρχές·

9.

αναμένει από τα κράτη μέλη να προβούν στην αναγνώριση του δικαιώματος των Ευρωπαίων πολιτών που διαμένουν σε άλλα κράτη μέλη (των μετακινούμενων πολιτών) να υποβάλλουν υποψηφιότητα για όλα τα αξιώματα στις δημοτικές και κοινοτικές εκλογές·

10.

ευελπιστεί —με μέλημα να καταπολεμηθεί η αυξανόμενη αποχή από τις εκλογές και να προαχθεί η συμμετοχή των νέων σε αυτές— ότι θα πρέπει να προαχθεί το δικαίωμα των πολιτών στην εκ των προτέρων, την επιστολική, την ηλεκτρονική και τη διαδικτυακή ψηφοφορία·

11.

αναγνωρίζει την ανάγκη παροχής κατάλληλης, ενδελεχούς και στοχευμένης ενημέρωσης στους μετακινούμενους πολίτες της ΕΕ σχετικά με τη συμμετοχή στις εκλογές και επικροτεί, εν προκειμένω, τη δημιουργία σημείου επαφής για τα εκλογικά δικαιώματα σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Επιτροπής· τονίζει τη συναφή ανάγκη διασφάλισης της ανάπτυξης ικανοτήτων και της επαρκούς χρηματοδότησης των οργανισμών τοπικής αυτοδιοίκησης·

Διαφάνεια και παραπληροφόρηση

12.

αναγνωρίζει μεν την ανάγκη ύπαρξης ισότιμων όρων για όλους τους συναρμοδίους, αλλά ζητεί να δοθεί η δέουσα προσοχή στις αρχές της επικουρικότητας και της αναλογικότητας, ιδίως με την ταυτόχρονη συνεκτίμηση του αντικτύπου του προτεινόμενου κανονισμού στη διαμόρφωση της πολιτικής βούλησης και σε αμιγώς εθνικό, περιφερειακό και τοπικό επίπεδο στα κράτη μέλη·

13.

υπογραμμίζει ότι απαιτούνται αποφασιστικές προσπάθειες για την αντιμετώπιση της παραπληροφόρησης, η οποία μπορεί να διαβρώσει τα ίδια τα θεμέλια των δημοκρατικών κοινωνιών μας, να υπονομεύσει τις ελεύθερες και δίκαιες εκλογές, την εμπιστοσύνη στις δημόσιες αρχές σε όλα τα επίπεδα και να πλήξει τη συμμετοχή των ενημερωμένων και ενεργών πολιτών στα κοινά· επαναλαμβάνει δε τις θέσεις που διατυπώνονται στη γνωμοδότηση με θέμα το Ευρωπαϊκό σχέδιο δράσης για τη δημοκρατία (2)·

14.

ζητεί οι σχετικές πρωτοβουλίες να συνοδεύονται από την ανάπτυξη των ικανοτήτων των δημόσιων αρχών για την αντιμετώπιση της παραπληροφόρησης σε όλα τα επίπεδα με ειδική στόχευση· σημειώνει ότι δεν αναγνωρίζεται ότι οι οργανισμοί τοπικής αυτοδιοίκησης, καθότι βρίσκονται πλησιέστερα στους πολίτες, μπορούν να έχουν πολύτιμη συμβολή στην καταπολέμηση της παραπληροφόρησης·

Συμπέρασμα

15.

καλεί την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να καταβάλει μεγαλύτερη προσπάθεια για την κατοχύρωση των ευρωπαϊκών δικαιωμάτων και αξιών, μεταξύ άλλων μέσω της τήρησης των υπολοίπων δεσμεύσεων που περιγράφονται στο Ευρωπαϊκό σχέδιο δράσης για τη δημοκρατία· επισημαίνει εμφατικά την ανάγκη να διασφαλιστεί η μέγιστη δυνατή συνοχή μεταξύ των διαφόρων προτεινόμενων μέσων και υπογραμμίζει ότι οι οργανισμοί τοπικής αυτοδιοίκησης αποτελούν απαραίτητο δομικό στοιχείο του ευρωπαϊκού δημοκρατικού οικοδομήματος.

Βρυξέλλες, 28 Απριλίου 2022.

Ο Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής των Περιφερειών

Απόστολος ΤΖΙΤΖΙΚΩΣΤΑΣ


(1)  Οδηγία 94/80/ΕΚ του Συμβουλίου, της 19ης Δεκεμβρίου 1994, περί λεπτομερών κανόνων άσκησης του δικαιώματος του εκλέγειν και εκλέγεσθαι κατά τις δημοτικές και κοινοτικές εκλογές από τους πολίτες της Ένωσης που κατοικούν σε κράτος μέλος του οποίου δεν είναι υπήκοοι (ΕΕ L 368 της 31.12.1994, σ. 38).

(2)  ΕΕ C 440 της 29.10.2021, σ. 31, https://cor.europa.eu/EL/our-work/Pages/OpinionTimeline.aspx?opId=CDR-1278-2021.


5.8.2022   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 301/116


Γνωμοδότηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής των Περιφερειών με θέμα «Το ΣΕΔΕ και ο μηχανισμός συνοριακής προσαρμογής άνθρακα (CBAM) στην υπηρεσία των δήμων και των περιφερειών της ΕΕ»

(2022/C 301/14)

Εισηγητής:

Peter KURZ (DE/PES), δήμαρχος Μάνχαϊμ

Έγγραφα αναφοράς:

Πρόταση για την τροποποίηση της οδηγίας 2003/87/ΕΚ σχετικά με τη θέσπιση συστήματος εμπορίας δικαιωμάτων εκπομπής αερίων θερμοκηπίου εντός της Ένωσης, της απόφασης (ΕΕ) 2015/1814 σχετικά με τη θέσπιση και τη λειτουργία αποθεματικού για τη σταθερότητα της αγοράς όσον αφορά το σύστημα εμπορίας δικαιωμάτων εκπομπής αερίων θερμοκηπίου

COM(2021) 551 final

Πρόταση οδηγίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για την τροποποίηση της οδηγίας 2003/87/ΕΚ όσον αφορά τη συμβολή των αεροπορικών μεταφορών στον στόχο της Ένωσης για μείωση των εκπομπών στο σύνολο της οικονομίας και για την κατάλληλη εφαρμογή ενός παγκόσμιου αγορακεντρικού μέτρου

COM(2021) 552 final

Πρόταση κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για τη θέσπιση μηχανισμού συνοριακής προσαρμογής άνθρακα

COM(2021) 564 final

Πρόταση απόφασης του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για την τροποποίηση της οδηγίας 2003/87/ΕΚ ως προς την κοινοποίηση αντιστάθμισης όσον αφορά παγκόσμιο αγορακεντρικό μέτρο για φορείς εκμετάλλευσης αεροσκαφών με έδρα στην Ένωση

COM(2021) 567 final

Πρόταση απόφασης του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για την τροποποίηση της απόφασης (ΕΕ) 2015/1814 όσον αφορά την ποσότητα των δικαιωμάτων που πρόκειται να τοποθετούνται στο αποθεματικό για τη σταθερότητα της αγοράς για το σύστημα εμπορίας δικαιωμάτων εκπομπής αερίων θερμοκηπίου της Ένωσης έως το 2030

COM(2021) 571 final

I.   ΣΥΝΙΣΤΩΜΕΝΕΣ ΤΡΟΠΟΛΟΓΙΕΣ

Πρόταση οδηγίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για την τροποποίηση της οδηγίας 2003/87/ΕΚ σχετικά με τη θέσπιση συστήματος εμπορίας δικαιωμάτων εκπομπής αερίων θερμοκηπίου εντός της Ένωσης, της απόφασης (ΕΕ) 2015/1814 σχετικά με τη θέσπιση και τη λειτουργία αποθεματικού για τη σταθερότητα της αγοράς όσον αφορά το σύστημα εμπορίας δικαιωμάτων εκπομπής αερίων θερμοκηπίου, και του κανονισμού (ΕΕ) 2015/757

COM(2021) 551 final

Τροπολογία 1

Αιτιολογική σκέψη 7

Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

Όλοι οι τομείς της οικονομίας πρέπει να συμβάλλουν στην επίτευξη αυτών των μειώσεων εκπομπών. Επομένως, η φιλοδοξία του συστήματος εμπορίας δικαιωμάτων εκπομπής της ΕΕ (ΣΕΔΕ της ΕΕ), το οποίο θεσπίστηκε με την οδηγία 2003/87/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (1) προκειμένου να προωθήσει τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου κατά τρόπο αποδοτικό από πλευράς κόστους και οικονομικώς αποτελεσματικό, θα πρέπει να αυξηθεί κατά τρόπο ανάλογο προς τον εν λόγω στόχο μείωσης των καθαρών εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου στο σύνολο της οικονομίας για το 2030.

Όλοι οι τομείς της οικονομίας πρέπει να συμβάλλουν στην επίτευξη αυτών των μειώσεων εκπομπών. Επομένως, η φιλοδοξία του συστήματος εμπορίας δικαιωμάτων εκπομπής της ΕΕ (ΣΕΔΕ της ΕΕ), το οποίο θεσπίστηκε με την οδηγία 2003/87/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (2) προκειμένου να προωθήσει τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου κατά τρόπο αποδοτικό από πλευράς κόστους, οικονομικώς αποτελεσματικό, κοινωνικά υπεύθυνο και φιλικό προς το περιβάλλον, θα πρέπει να αυξηθεί κατά τρόπο ανάλογο προς τον εν λόγω στόχο μείωσης των καθαρών εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου στο σύνολο της οικονομίας για το 2030 και προς τον γενικό στόχο κλιματικής ουδετερότητας, όπως ορίζεται στον Κανονισμό (ΕΕ) 2021/1119 .

Τροπολογία 2

Αιτιολογική σκέψη 9

Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

Η οδηγία 96/61/ΕΚ του Συμβουλίου (3) καταργήθηκε από την οδηγία 2010/75/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (4). Οι παραπομπές στην οδηγία 96/61/ΕΚ που περιέχονται στο άρθρο 2 της οδηγίας 2003/87/ΕΚ και στο παράρτημα IV αυτής θα πρέπει να επικαιροποιηθούν αναλόγως. Δεδομένης της ανάγκης για επείγουσες μειώσεις των εκπομπών στο σύνολο της οικονομίας, τα κράτη μέλη θα πρέπει να είναι σε θέση να ενεργούν για τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του ΣΕΔΕ της ΕΕ μέσω άλλων πολιτικών πέραν των ορίων εκπομπών που θεσπίστηκαν δυνάμει της οδηγίας 2010/75/ΕΕ.

Η οδηγία 96/61/ΕΚ του Συμβουλίου (5) καταργήθηκε από την οδηγία 2010/75/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (6). Οι παραπομπές στην οδηγία 96/61/ΕΚ που περιέχονται στο άρθρο 2 της οδηγίας 2003/87/ΕΚ και στο παράρτημα IV αυτής θα πρέπει να επικαιροποιηθούν αναλόγως. Δεδομένης της ανάγκης για επείγουσες μειώσεις των εκπομπών στο σύνολο της οικονομίας, τα κράτη μέλη θα πρέπει, λαμβανομένων υπόψη των απόψεων των τοπικών και περιφερειακών αρχών, μέσω συστημάτων ενεργού συμμετοχής και με σεβασμό στην αρχή της επικουρικότητας και της αναλογικότητας καθώς και της κοινωνικής δικαιοσύνης, να είναι σε θέση να ενεργούν για τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του ΣΕΔΕ της ΕΕ μέσω άλλων πολιτικών πέραν των ορίων εκπομπών που θεσπίστηκαν δυνάμει της οδηγίας 2010/75/ΕΕ.

Αιτιολογία

Αυτονόητη.

Τροπολογία 3

Αιτιολογική σκέψη 13

Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

Τα αέρια του θερμοκηπίου τα οποία δεν εκλύονται απευθείας στην ατμόσφαιρα θα πρέπει να θεωρούνται εκπομπές στο πλαίσιο του ΣΕΔΕ της ΕΕ και θα πρέπει να παραδίδονται δικαιώματα για τις εκπομπές αυτές, εκτός αν τα εν λόγω αέρια αποθηκεύονται σε τόπο αποθήκευσης σύμφωνα με την οδηγία 2009/31/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (7), ή αν δεσμεύονται μόνιμα με χημικό τρόπο σε κάποιο προϊόν έτσι ώστε να μην εισέρχονται στην ατμόσφαιρα υπό κανονικές συνθήκες χρήσης. Η Επιτροπή θα πρέπει να εξουσιοδοτηθεί να εκδίδει εκτελεστικές πράξεις όπου θα καθορίζονται οι όροι υπό τους οποίους τα αέρια του θερμοκηπίου πρέπει να θεωρούνται μονίμως δεσμευμένα με χημικό τρόπο σε κάποιο προϊόν έτσι ώστε να μην εισέρχονται στην ατμόσφαιρα υπό κανονικές συνθήκες χρήσης, μεταξύ άλλων με την απόκτηση πιστοποιητικού αφαίρεσης άνθρακα, κατά περίπτωση, ενόψει των ρυθμιστικών εξελίξεων όσον αφορά την πιστοποίηση αφαίρεσης άνθρακα.

Τα αέρια του θερμοκηπίου τα οποία δεν εκλύονται απευθείας στην ατμόσφαιρα θα πρέπει να θεωρούνται εκπομπές στο πλαίσιο του ΣΕΔΕ της ΕΕ και θα πρέπει να παραδίδονται δικαιώματα για τις εκπομπές αυτές, εκτός αν τα εν λόγω αέρια αποθηκεύονται κατά τρόπο περιβαλλοντικά ασφαλή και σε ασφαλή τόπο αποθήκευσης, σύμφωνα με την οδηγία 2009/31/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (8), ή αν δεσμεύονται μόνιμα με χημικό τρόπο σε κάποιο προϊόν έτσι ώστε να μην εισέρχονται στην ατμόσφαιρα υπό κανονικές συνθήκες χρήσης. Η Επιτροπή θα πρέπει να εξουσιοδοτηθεί να εκδίδει εκτελεστικές πράξεις όπου θα καθορίζονται οι όροι υπό τους οποίους τα αέρια του θερμοκηπίου πρέπει να θεωρούνται μονίμως δεσμευμένα με χημικό τρόπο σε κάποιο προϊόν έτσι ώστε να μην εισέρχονται στην ατμόσφαιρα υπό κανονικές συνθήκες χρήσης, μεταξύ άλλων με την απόκτηση πιστοποιητικού αφαίρεσης άνθρακα, κατά περίπτωση, ενόψει των ρυθμιστικών εξελίξεων όσον αφορά την πιστοποίηση αφαίρεσης άνθρακα.

Αιτιολογία

Οι μονάδες ηλεκτροπαραγωγής που χρησιμοποιούν ορυκτά καύσιμα δημιουργούν μεγαλύτερο ποσοστό εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα από κάθε άλλον κλάδο. Η εφαρμογή δέσμευσης και αποθήκευσης άνθρακα στον κλάδο έχει μεγάλο δυναμικό μείωσης των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα.

Τροπολογία 4

Νέα αιτιολογική σκέψη — Αιτιολογική σκέψη 14.1

Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

 

Είναι αναγκαίο να αποτραπεί το ενδεχόμενο η συμπερίληψη των θαλάσσιων μεταφορών στο σύστημα ΣΕΔΕ της ΕΕ να προκαλέσει διαρροή άνθρακα, εκτρέποντας την κυκλοφορία πλοίων προς λιμένες γειτονικών τρίτων χωρών που δεν συμπεριλαμβάνονται στο σύστημα.

Αιτιολογία

Η διαρροή άνθρακα προς λιμένες γειτονικών τρίτων χωρών, εκτός του ΣΕΔΕ της ΕΕ, συνιστά πραγματικό κίνδυνο, που μπορεί να προκαλέσει ένα φαινόμενο υποκατάστασης προς λιμένες εκτός της ΕΕ, να δημιουργήσει φορολογικούς παραδείσους διοξειδίου του άνθρακα πλησίον της ΕΕ και να απειλήσει την ανταγωνιστικότητα του ευρωπαϊκού λιμενικού συστήματος.

Τροπολογία 5

Αιτιολογική σκέψη 28

Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

Η επίτευξη του αυξημένου επιπέδου φιλοδοξίας για το κλίμα θα απαιτήσει τη διάθεση σημαντικών δημόσιων πόρων από την ΕΕ και από τους εθνικούς προϋπολογισμούς αποκλειστικά για την κλιματική μετάβαση. Για τη συμπλήρωση και ενίσχυση των σημαντικών δαπανών που σχετίζονται με το κλίμα στον προϋπολογισμό της ΕΕ, όλα τα έσοδα από πλειστηριασμούς τα οποία δεν καταλογίζονται στον προϋπολογισμό της Ένωσης θα πρέπει να χρησιμοποιούνται για σκοπούς που σχετίζονται με το κλίμα. Σε αυτούς περιλαμβάνεται η χρήση ως οικονομική στήριξη για την αντιμετώπιση κοινωνικών πτυχών στα νοικοκυριά με χαμηλό και μεσαίο εισόδημα μέσω της μείωσης των στρεβλωτικών φόρων. Επιπλέον, για την αντιμετώπιση των διανεμητικών και κοινωνικών επιπτώσεων της μετάβασης στα κράτη μέλη χαμηλού εισοδήματος, θα πρέπει να χρησιμοποιείται πρόσθετο ποσό ίσο με 2,5  % της ποσότητας δικαιωμάτων σε επίπεδο Ένωσης από το [έτος έναρξης ισχύος της οδηγίας] έως το 2030 για τη χρηματοδότηση της ενεργειακής μετάβασης των κρατών μελών με κατά κεφαλήν ακαθάριστο εγχώριο προϊόν (ΑΕΠ) κάτω από το 65 % του μέσου όρου της Ένωσης κατά την περίοδο 2016-2018, μέσω του Ταμείου Εκσυγχρονισμού που αναφέρεται στο άρθρο 10δ της οδηγίας 2003/87/ΕΚ.

Η επίτευξη του αυξημένου επιπέδου φιλοδοξίας για το κλίμα θα απαιτήσει τη διάθεση σημαντικών δημόσιων πόρων από την ΕΕ και από τους εθνικούς , περιφερειακούς και τοπικούς προϋπολογισμούς αποκλειστικά για την κλιματική μετάβαση. Για τη συμπλήρωση και ενίσχυση των σημαντικών δαπανών που σχετίζονται με το κλίμα στον προϋπολογισμό της ΕΕ, όλα τα έσοδα από πλειστηριασμούς τα οποία δεν καταλογίζονται στον προϋπολογισμό της Ένωσης θα πρέπει να χρησιμοποιούνται για σκοπούς που σχετίζονται με το κλίμα , οι οποίοι περιλαμβάνονται στον κρατικό, περιφερειακό και/ή τοπικό σχεδιασμό επί του θέματος. Σε αυτούς περιλαμβάνεται η χρήση ως οικονομική στήριξη για την αντιμετώπιση κοινωνικών πτυχών στα νοικοκυριά με χαμηλό και μεσαίο εισόδημα μέσω της μείωσης των στρεβλωτικών φόρων. Επιπλέον, για την αντιμετώπιση των διανεμητικών και κοινωνικών επιπτώσεων της μετάβασης στα κράτη μέλη χαμηλού εισοδήματος, θα πρέπει να χρησιμοποιείται πρόσθετο ποσό ίσο με τουλάχιστον 2,5  % της ποσότητας δικαιωμάτων σε επίπεδο Ένωσης από το [έτος έναρξης ισχύος της οδηγίας] έως το 2030 για τη χρηματοδότηση της ενεργειακής μετάβασης των κρατών μελών με κατά κεφαλήν ακαθάριστο εγχώριο προϊόν (ΑΕΠ) κάτω από το 65 % του μέσου όρου της Ένωσης κατά την περίοδο 2016-2018 και των περιφερειών NUTS 3 σε κράτη μέλη με προφανείς εσωτερικές ανισορροπίες , μέσω του Ταμείου Εκσυγχρονισμού που αναφέρεται στο άρθρο 10δ της οδηγίας 2003/87/ΕΚ.

Αιτιολογία

Πρέπει να συνεκτιμάται και το κατά κεφαλήν ΑΕΠ των περιφερειών NUTS2 κατά την κατανομή αυτών των δικαιωμάτων εκπομπών, καθότι στα κράτη μέλη με μεγάλες αποκλίσεις ανά περιφέρεια, θα ήταν ισοπεδωτικό να εξετάζεται μόνο το κριτήριο του κατά κεφαλήν ΑΕΠ της χώρας.

Τροπολογία 6

Αιτιολογική σκέψη 30

Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

[…] Η δωρεάν κατανομή δικαιωμάτων που δεν θα παρέχεται πλέον στους τομείς CBAM με βάση αυτόν τον υπολογισμό (ζήτηση CBAM) πρέπει να τεθεί σε πλειστηριασμό και τα έσοδα να περιέλθουν στο Ταμείο Καινοτομίας, για υποστήριξη της καινοτομίας στις τεχνολογίες χαμηλών ανθρακούχων εκπομπών, δέσμευσης και χρήσης διοξειδίου του άνθρακα (CCU), δέσμευσης και αποθήκευσης διοξειδίου του άνθρακα σε γεωλογικούς σχηματισμούς (CCS), ανανεώσιμης ενέργειας και αποθήκευσης της ενέργειας, κατά τρόπο που να συμβάλλει στον μετριασμό της κλιματικής αλλαγής. Θα πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή σε έργα στους τομείς CBAM. Για να τηρηθεί η αναλογία της δωρεάν κατανομής δικαιωμάτων που διατίθενται στους τομείς εκτός CBAM, το τελικό ποσό που πρέπει να αφαιρεθεί από τη δωρεάν κατανομή δικαιωμάτων και να τεθεί σε πλειστηριασμό θα πρέπει να υπολογίζεται βάσει της αναλογίας που αντιπροσωπεύει η ζήτηση CBAM σε σχέση με τις ανάγκες δωρεάν κατανομής δικαιωμάτων όλων των τομέων που λαμβάνουν δωρεάν κατανομή δικαιωμάτων.

[…] Η δωρεάν κατανομή δικαιωμάτων που δεν θα παρέχεται πλέον στους τομείς CBAM με βάση αυτόν τον υπολογισμό (ζήτηση CBAM) πρέπει να τεθεί σε πλειστηριασμό και τα έσοδα να περιέλθουν στο Ταμείο Καινοτομίας και το Κοινωνικό Ταμείο για το Κλίμα , για υποστήριξη της καινοτομίας στις τεχνολογίες χαμηλών ανθρακούχων εκπομπών, δέσμευσης και χρήσης διοξειδίου του άνθρακα (CCU), δέσμευσης και αποθήκευσης διοξειδίου του άνθρακα σε γεωλογικούς σχηματισμούς (CCS) αναπόφευκτων εκπομπών από διαδικασίες βιομηχανικής παραγωγής που δεν προέρχονται από την καύση ορυκτών καυσίμων με πρωταρχικό στόχο την παραγωγή ενέργειας , ανανεώσιμης ενέργειας και αποθήκευσης της ενέργειας, κατά τρόπο που να συμβάλλει στον μετριασμό της κλιματικής αλλαγής και την άμβλυνση των αρνητικών επιπτώσεων στις πιο ευάλωτες περιοχές και νοικοκυριά . Θα πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή σε έργα στους τομείς CBAM. Για να τηρηθεί η αναλογία της δωρεάν κατανομής δικαιωμάτων που διατίθενται στους τομείς εκτός CBAM, το τελικό ποσό που πρέπει να αφαιρεθεί από τη δωρεάν κατανομή δικαιωμάτων και να τεθεί σε πλειστηριασμό θα πρέπει να υπολογίζεται βάσει της αναλογίας που αντιπροσωπεύει η ζήτηση CBAM σε σχέση με τις ανάγκες δωρεάν κατανομής δικαιωμάτων όλων των τομέων που λαμβάνουν δωρεάν κατανομή δικαιωμάτων.

Αιτιολογία

Η σταδιακή εξάλειψη της δωρεάν κατανομής για τους τομείς CBAM πρέπει να διεξαχθεί το νωρίτερο δυνατό, καθώς η επιλογή της δωρεάν κατανομής αποδυναμώνει την επιρροή της κοινοποίησης της τιμής ανθρακούχων εκπομπών.

Τροπολογία 7

Αιτιολογική σκέψη 33

Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

Το πεδίο εφαρμογής του Ταμείου Καινοτομίας που αναφέρεται στο άρθρο 10α παράγραφος 8 της οδηγίας 2003/87/ΕΚ θα πρέπει να επεκταθεί για να στηρίξει την καινοτομία σε τεχνολογίες και διαδικασίες χαμηλών ανθρακούχων εκπομπών που αφορούν την κατανάλωση καυσίμων στους τομείς των κτιρίων και των οδικών μεταφορών. Επιπλέον, το Ταμείο Καινοτομίας θα πρέπει να παρέχει στήριξη σε επενδύσεις για την απαλλαγή του τομέα των θαλάσσιων μεταφορών από τις ανθρακούχες εκπομπές, συμπεριλαμβανομένων των επενδύσεων σε βιώσιμα εναλλακτικά καύσιμα, όπως το υδρογόνο και η αμμωνία που παράγονται από ανανεώσιμες πηγές, καθώς και σε τεχνολογίες πρόωσης μηδενικών εκπομπών, όπως οι αιολικές τεχνολογίες. Λαμβανομένου υπόψη ότι τα έσοδα από τις κυρώσεις που προκύπτουν από τον κανονισμό xxxx/xxxx [FuelEU Maritime] (9) αποδίδονται στο Ταμείο Καινοτομίας ως εξωτερικά έσοδα για ειδικό προορισμό σύμφωνα με το άρθρο 21 παράγραφος 5 του δημοσιονομικού κανονισμού, η Επιτροπή θα πρέπει να εξασφαλίσει ότι λαμβάνεται δεόντως υπόψη η στήριξη καινοτόμων έργων που αποσκοπούν στην επιτάχυνση της ανάπτυξης και της εξάπλωσης ανανεώσιμων καυσίμων και καυσίμων χαμηλών ανθρακούχων εκπομπών στον τομέα των θαλάσσιων μεταφορών, όπως ορίζεται στο άρθρο 21 παράγραφος 1 του κανονισμού xxxx/xxxx [FuelEU Maritime]. Για να εξασφαλιστεί ότι διατίθεται επαρκής χρηματοδότηση για την καινοτομία στο πλαίσιο αυτού του διευρυμένου πεδίου εφαρμογής, το Ταμείο Καινοτομίας θα πρέπει να συμπληρωθεί με 50 εκατομμύρια δικαιώματα, τα οποία θα προέρχονται εν μέρει από τα δικαιώματα που θα μπορούσαν διαφορετικά να τεθούν σε πλειστηριασμό και εν μέρει από τα δικαιώματα που θα μπορούσαν διαφορετικά να κατανεμηθούν δωρεάν, σύμφωνα με την ισχύουσα αναλογία χρηματοδότησης που παρέχεται από κάθε πηγή στο Ταμείο Καινοτομίας.

Το πεδίο εφαρμογής του Ταμείου Καινοτομίας που αναφέρεται στο άρθρο 10α παράγραφος 8 της οδηγίας 2003/87/ΕΚ θα πρέπει να επεκταθεί για να στηρίξει την καινοτομία σε τεχνολογίες και διαδικασίες χαμηλών ανθρακούχων εκπομπών που αφορούν την κατανάλωση καυσίμων στους τομείς των κτιρίων και των οδικών μεταφορών καθώς και μέτρα που αποσκοπούν στη μείωση μεγάλων ποσοτήτων εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου που δεν βασίζονται σε έργα ή δεν είναι καινοτόμα . Επιπλέον, το Ταμείο Καινοτομίας θα πρέπει να παρέχει στήριξη σε επενδύσεις για την απαλλαγή του τομέα των θαλάσσιων μεταφορών από τις ανθρακούχες εκπομπές, συμπεριλαμβανομένων των επενδύσεων σε βιώσιμα εναλλακτικά καύσιμα, όπως το υδρογόνο και η αμμωνία που παράγονται από ανανεώσιμες πηγές, καθώς και σε τεχνολογίες πρόωσης μηδενικών εκπομπών, όπως οι αιολικές τεχνολογίες. Λαμβανομένου υπόψη ότι τα έσοδα από τις κυρώσεις που προκύπτουν από τον κανονισμό xxxx/xxxx [FuelEU Maritime] (10) αποδίδονται στο Ταμείο Καινοτομίας ως εξωτερικά έσοδα για ειδικό προορισμό σύμφωνα με το άρθρο 21 παράγραφος 5 του δημοσιονομικού κανονισμού, η Επιτροπή θα πρέπει να εξασφαλίσει ότι λαμβάνεται δεόντως υπόψη η στήριξη καινοτόμων έργων που αποσκοπούν στην επιτάχυνση της ανάπτυξης και της εξάπλωσης ανανεώσιμων καυσίμων και καυσίμων χαμηλών ανθρακούχων εκπομπών στον τομέα των θαλάσσιων μεταφορών, όπως ορίζεται στο άρθρο 21 παράγραφος 1 του κανονισμού xxxx/xxxx [FuelEU Maritime]. Για να εξασφαλιστεί ότι διατίθεται επαρκής χρηματοδότηση για την καινοτομία και μέτρα στο πλαίσιο αυτού του διευρυμένου πεδίου εφαρμογής, το Ταμείο Καινοτομίας θα πρέπει να συμπληρωθεί με 50 εκατομμύρια δικαιώματα, τα οποία θα προέρχονται εν μέρει από τα δικαιώματα που θα μπορούσαν διαφορετικά να τεθούν σε πλειστηριασμό και εν μέρει από τα δικαιώματα που θα μπορούσαν διαφορετικά να κατανεμηθούν δωρεάν, σύμφωνα με την ισχύουσα αναλογία χρηματοδότησης που παρέχεται από κάθε πηγή στο Ταμείο Καινοτομίας.

Αιτιολογία

Το Ταμείο Καινοτομίας είναι μία από τις κύριες πηγές χρηματοδότησης για το κλίμα και, ωστόσο, περιορίζεται στις καινοτόμες τεχνολογίες, ενώ τα κύρια εμπόδια για την απαλλαγή από τις ανθρακούχες εκπομπές δεν είναι μόνο η έλλειψη καινοτομίας. Στόχος της τροπολογίας είναι να προτείνει την επέκταση του πεδίου εφαρμογής στα ήδη υφιστάμενα μέτρα απαλλαγής από τις ανθρακούχες εκπομπές.

Τροπολογία 8

Αιτιολογική σκέψη 38

Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

Το πεδίο εφαρμογής του Ταμείου Εκσυγχρονισμού θα πρέπει να είναι ευθυγραμμισμένο με τους πλέον πρόσφατους κλιματικούς στόχους της Ένωσης, με την απαίτηση οι επενδύσεις να είναι σύμφωνες με τους στόχους της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας και του κανονισμού (ΕΕ) 2021/1119, και με την κατάργηση της στήριξης για τυχόν επενδύσεις που σχετίζονται με τα ορυκτά καύσιμα. Επιπλέον, το ποσοστό του κονδυλίου που πρέπει να επενδύεται σε επενδύσεις προτεραιότητας θα πρέπει να αυξηθεί στο 80 % · η ενεργειακή απόδοση θα πρέπει να αποτελεί στόχο προτεραιότητας από την πλευρά της ζήτησης· και η στήριξη των νοικοκυριών για την αντιμετώπιση της ενεργειακής φτώχειας, μεταξύ άλλων σε αγροτικές και απομακρυσμένες περιοχές, θα πρέπει να συμπεριληφθεί στο πεδίο εφαρμογής των επενδύσεων προτεραιότητας.

Το πεδίο εφαρμογής του Ταμείου Εκσυγχρονισμού θα πρέπει να είναι ευθυγραμμισμένο με τους πλέον πρόσφατους κλιματικούς στόχους της Ένωσης, με την απαίτηση οι επενδύσεις να είναι σύμφωνες με τους στόχους της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας και του κανονισμού (ΕΕ) 2021/1119, και με την κατάργηση της στήριξης για τυχόν επενδύσεις που σχετίζονται με τα ορυκτά καύσιμα. Επιπλέον, το Ταμείο Εκσυγχρονισμού θα πρέπει να χρησιμοποιείται μόνον σε επενδύσεις προτεραιότητας · η ενεργειακή απόδοση και η χρήση ανανεώσιμων πηγών θα πρέπει να αποτελεί στόχο προτεραιότητας από την πλευρά της ζήτησης· και η στήριξη των ευάλωτων περιοχών και νοικοκυριών για την αντιμετώπιση της ενεργειακής φτώχειας και της οικονομικής αδυναμίας μετακινήσεων, κυρίως στις εξόχως απόκεντρες περιφέρειες και σε αγροτικές και απομακρυσμένες περιοχές, θα πρέπει να συμπεριληφθεί στο πεδίο εφαρμογής των επενδύσεων προτεραιότητας. Ομοίως το Ταμείο Εκσυγχρονισμού θα πρέπει να είναι ανοικτό στις περιοχές NUTS 3 των κρατών μελών με προφανείς εσωτερικές ανισορροπίες, προκειμένου να προωθηθεί η ανάκαμψη και ο ενεργειακός εκσυγχρονισμός.

Τροπολογία 9

Αιτιολογική σκέψη 43

Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

Η ανακοίνωση της Επιτροπής σχετικά με την ενίσχυση της κλιματικής φιλοδοξίας της Ευρώπης για το 2030 (11) υπογραμμίζει την ιδιαίτερη πρόκληση της μείωσης των εκπομπών στους τομείς των οδικών μεταφορών και των κτιρίων. Ως εκ τούτου, η Επιτροπή ανακοίνωσε ότι μια περαιτέρω επέκταση της εμπορίας εκπομπών θα μπορούσε να συμπεριλαμβάνει τις εκπομπές από τις οδικές μεταφορές και τα κτίρια. Η εμπορία εκπομπών για τους δύο αυτούς νέους τομείς θα θεσπιστεί μέσω χωριστού αλλά παρακείμενου συστήματος εμπορίας εκπομπών. Με τον τρόπο αυτό θα αποφευχθεί οποιαδήποτε διαταραχή της εύρυθμης εμπορίας εκπομπών για σταθερές εγκαταστάσεις και για την αεροπορία. Το νέο σύστημα συνοδεύεται από συμπληρωματικές πολιτικές και μέτρα που παρέχουν προστασία από τις αδικαιολόγητες επιπτώσεις επί των τιμών, διαμορφώνουν τις προσδοκίες των συμμετεχόντων στην αγορά και αποσκοπούν στο να δοθεί τιμολογιακό μήνυμα επί των ανθρακούχων εκπομπών για το σύνολο της οικονομίας. Η προηγούμενη εμπειρία έχει δείξει ότι η ανάπτυξη της νέας αγοράς απαιτεί τη δημιουργία ενός αποτελεσματικού συστήματος παρακολούθησης, υποβολής εκθέσεων και επαλήθευσης. Για να εξασφαλιστούν συνέργειες και συνοχή με την υφιστάμενη υποδομή της Ένωσης για το ΣΕΔΕ της ΕΕ που καλύπτει τις εκπομπές από σταθερές εγκαταστάσεις και αερομεταφορές, είναι σκόπιμο να θεσπιστεί εμπορία εκπομπών για τους τομείς των οδικών μεταφορών και των κτιρίων μέσω τροποποίησης της οδηγίας 2003/87/ΕΚ.

Η ανακοίνωση της Επιτροπής σχετικά με την ενίσχυση της κλιματικής φιλοδοξίας της Ευρώπης για το 2030 (12) υπογραμμίζει την ιδιαίτερη πρόκληση της μείωσης των εκπομπών στους τομείς των οδικών μεταφορών και των κτιρίων. Ως εκ τούτου, η Επιτροπή ανακοίνωσε ότι μια περαιτέρω επέκταση της εμπορίας εκπομπών θα μπορούσε να συμπεριλαμβάνει τις εκπομπές από τις οδικές μεταφορές και τα κτίρια. Η εμπορία εκπομπών για τους δύο αυτούς νέους τομείς θα θεσπιστεί μέσω χωριστού αλλά παρακείμενου συστήματος εμπορίας εκπομπών. Με τον τρόπο αυτό θα αποφευχθεί οποιαδήποτε διαταραχή της εύρυθμης εμπορίας εκπομπών για σταθερές εγκαταστάσεις και για την αεροπορία. Δεδομένου ότι, από άποψη αρμοδιοτήτων, το μεγαλύτερο βάρος των δύο αυτών τομέων θα βαρύνει τις τοπικές και περιφερειακές αρχές, η χάραξη του νέου συστήματος εμπορίας δικαιωμάτων εκπομπών θα πραγματοποιηθεί με τη συμμετοχή τους. Μέρος των εσόδων του νέου συστήματος εμπορίας δικαιωμάτων εκπομπών θα διατεθεί στις τοπικές και περιφερειακές αρχές, που είναι τα επίπεδα διακυβέρνησης που επηρεάζονται περισσότερο. Το νέο σύστημα συνοδεύεται από συμπληρωματικές πολιτικές και μέτρα που παρέχουν προστασία από τις αδικαιολόγητες επιπτώσεις επί των τιμών, ιδίως στα ευάλωτα νοικοκυριά, στις πολύ μικρές και μικρές επιχειρήσεις και στους χρήστες της κινητικότητας συμπεριλαμβανομένων των αγροτικών και απομακρυσμένων περιοχών, διαμορφώνουν τις προσδοκίες των συμμετεχόντων στην αγορά και αποσκοπούν στο να δοθεί τιμολογιακό μήνυμα επί των ανθρακούχων εκπομπών για το σύνολο της οικονομίας. Η προηγούμενη εμπειρία έχει δείξει ότι η ανάπτυξη της νέας αγοράς απαιτεί τη δημιουργία ενός αποτελεσματικού συστήματος παρακολούθησης, υποβολής εκθέσεων και επαλήθευσης. Για να εξασφαλιστούν συνέργειες και συνοχή με την υφιστάμενη υποδομή της Ένωσης για το ΣΕΔΕ της ΕΕ που καλύπτει τις εκπομπές από σταθερές εγκαταστάσεις και αερομεταφορές, είναι σκόπιμο να θεσπιστεί εμπορία εκπομπών για τους τομείς των οδικών μεταφορών και των κτιρίων μέσω τροποποίησης της οδηγίας 2003/87/ΕΚ , σύμφωνα με όσα προβλέπονται στη δέσμη προσαρμογής στον στόχο του 55 %, και, κατά περίπτωση, της νομοθεσίας που ενδεχομένως επηρεάζει τους εκτεταμένους αυτούς τομείς.

Αιτιολογία

Η επέκταση του ΣΕΔΕ στους τομείς των οδικών μεταφορών και των κτιρίων έχει μείζονες συνέπειες για τις τοπικές και περιφερειακές αρχές. Οι τοπικές και περιφερειακές αρχές διαθέτουν καίριες αρμοδιότητες όσον αφορά τους εν λόγω τομείς και πρέπει να συνυπολογίζονται κατά το σχεδιασμό του νέου συστήματος.

Τροπολογία 10

Αιτιολογική σκέψη 51

Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

Οι κανόνες διανομής για τα μερίδια πλειστηριασμών είναι ιδιαίτερα σημαντικοί για τυχόν έσοδα από πλειστηριασμούς που θα περιέρχονταν στα κράτη μέλη, ιδίως ενόψει της ανάγκης για ενίσχυση της ικανότητας των κρατών μελών να αντιμετωπίζουν τις κοινωνικές επιπτώσεις ενός τιμολογιακού μηνύματος επί των ανθρακούχων εκπομπών στους τομείς των κτιρίων και των οδικών μεταφορών. Παρά το γεγονός ότι οι δύο τομείς έχουν πολύ διαφορετικά χαρακτηριστικά, είναι σκόπιμο να καθοριστεί κοινός κανόνας κατανομής ανάλογος αυτού που ισχύει για τις σταθερές εγκαταστάσεις. Το κύριο μέρος των δικαιωμάτων θα πρέπει να κατανέμεται μεταξύ όλων των κρατών μελών με βάση τη μέση κατανομή των εκπομπών στους καλυπτόμενους τομείς κατά την περίοδο από το 2016 έως το 2018.

Οι κανόνες διανομής για τα μερίδια πλειστηριασμών είναι ιδιαίτερα σημαντικοί για τυχόν έσοδα από πλειστηριασμούς που θα περιέρχονταν στα κράτη μέλη, ιδίως ενόψει της ανάγκης για ενίσχυση της ικανότητας των κρατών μελών να αντιμετωπίζουν τις κοινωνικές επιπτώσεις ενός τιμολογιακού μηνύματος επί των ανθρακούχων εκπομπών στους τομείς των κτιρίων και των οδικών μεταφορών. Παρά το γεγονός ότι οι δύο τομείς έχουν πολύ διαφορετικά χαρακτηριστικά, είναι σκόπιμο να καθοριστεί κοινός κανόνας κατανομής ανάλογος αυτού που ισχύει για τις σταθερές εγκαταστάσεις. Το κύριο μέρος των δικαιωμάτων θα πρέπει να κατανέμεται μεταξύ όλων των κρατών μελών με βάση τη μέση κατανομή των εκπομπών στους καλυπτόμενους τομείς κατά την περίοδο από το 2016 έως το 2018. Κάθε κράτος μέλος θα πρέπει να καθορίζει ένα ελάχιστο ποσοστό εσόδων από τον πλειστηριασμό, το οποίο να μην είναι κατώτερο του 20 % και να αποτελεί αντικείμενο άμεσης διαχείρισης από τις τοπικές και τις περιφερειακές αρχές. Τα έσοδα που θα διαχειρίζονται οι τοπικές και περιφερειακές αρχές θα πρέπει να χρησιμοποιούνται αποκλειστικά στις προσπάθειες μετριασμού και προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή, ιδίως προς στήριξη της ενεργειακής μετάβασης και προς αντιμετώπιση των κινδύνων που αντιμετωπίζουν οι πιο ευάλωτες περιοχές, νοικοκυριά, πολύ μικρές και μικρές επιχειρήσεις και οι πλέον ευάλωτοι χρήστες της κινητικότητας.

Αιτιολογία

Λόγω της γεωγραφικής, κοινωνικής και οικονομικής ποικιλομορφίας των εδαφικών οντοτήτων της Ευρώπης, οι τοπικές και περιφερειακές αρχές αποτελούν το καλύτερο επίπεδο διακυβέρνησης για την εξασφάλιση του ότι η μετάβαση δεν θα πλήξει την εδαφική συνοχή της Ευρώπης ή θα θέσει σε κίνδυνο τα πιο ευάλωτα νοικοκυριά

Τροπολογία 11

Αιτιολογική σκέψη 52

Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

Η εισαγωγή της τιμής του άνθρακα στις οδικές μεταφορές και τα κτίρια θα πρέπει να συνοδεύεται από αποτελεσματική κοινωνική αποζημίωση, ιδίως δεδομένων των ήδη υφιστάμενων επιπέδων ενεργειακής φτώχειας. Περίπου 34 εκατομμύρια Ευρωπαίοι ανέφεραν ότι δεν μπορούσαν να διατηρήσουν αρκετά θερμό το σπίτι τους το 2018, ενώ στο πλαίσιο έρευνας που πραγματοποιήθηκε σε επίπεδο ΕΕ το 2019 (13), ποσοστό 6,9  % του πληθυσμού της Ένωσης δήλωσε ότι δεν έχει την οικονομική δυνατότητα να ζεστάνει επαρκώς το σπίτι του. Για να επιτευχθεί αποτελεσματική κοινωνική και διανεμητική αποζημίωση, θα πρέπει να απαιτείται από τα κράτη μέλη να δαπανούν τα έσοδα από τους πλειστηριασμούς για τους σκοπούς που σχετίζονται με το κλίμα και την ενέργεια οι οποίοι έχουν ήδη καθοριστεί για την υφιστάμενη εμπορία εκπομπών, αλλά και για μέτρα που προστίθενται ειδικά για την αντιμετώπιση των σχετικών ανησυχιών για τους νέους τομείς των οδικών μεταφορών και των κτιρίων, συμπεριλαμβανομένων των σχετικών μέτρων πολιτικής στο πλαίσιο της οδηγίας 2012/27/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (14). Τα έσοδα από πλειστηριασμούς θα πρέπει να χρησιμοποιούνται για την αντιμετώπιση των κοινωνικών πτυχών της εμπορίας εκπομπών για τους νέους τομείς, με ιδιαίτερη έμφαση στα ευάλωτα νοικοκυριά, τις πολύ μικρές επιχειρήσεις και τους χρήστες των μέσων μεταφοράς . Στο πνεύμα αυτό, ένα νέο Κοινωνικό Ταμείο για το Κλίμα θα παρέχει χρηματοδότηση στα κράτη μέλη ειδικά για τη στήριξη των Ευρωπαίων πολιτών που επηρεάζονται περισσότερο ή διατρέχουν κίνδυνο ενεργειακής φτώχειας ή οικονομικής αδυναμίας μετακινήσεων. Αυτό το Ταμείο θα προωθήσει τη δικαιοσύνη και την αλληλεγγύη μεταξύ και εντός των κρατών μελών, μετριάζοντας παράλληλα τον κίνδυνο ενεργειακής φτώχειας και οικονομικής αδυναμίας μετακινήσεων κατά τη διάρκεια της μετάβασης. Θα βασιστεί στους υφιστάμενους μηχανισμούς αλληλεγγύης και θα τους συμπληρώσει. Οι πόροι του νέου Ταμείου θα αντιστοιχούν καταρχήν σε ποσοστό 25 % των αναμενόμενων εσόδων από το νέο σύστημα εμπορίας εκπομπών κατά την περίοδο 2026-2032 και θα υλοποιηθούν με βάση το Κοινωνικό σχέδιο για το Κλίμα που θα πρέπει να υποβάλουν τα κράτη μέλη σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΕ) 20…/nn του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (15). Επιπλέον, κάθε κράτος μέλος θα πρέπει να χρησιμοποιεί τα έσοδα από πλειστηριασμούς μεταξύ άλλων για τη χρηματοδότηση μέρους του κόστους των οικείων κοινωνικών σχεδίων για το κλίμα.

Η εισαγωγή της τιμής του άνθρακα στις οδικές μεταφορές και τα κτίρια θα πρέπει να συνοδεύεται από αποτελεσματική κοινωνική αποζημίωση, ιδίως δεδομένων των ήδη υφιστάμενων επιπέδων ενεργειακής φτώχειας. Περίπου 34 εκατομμύρια Ευρωπαίοι ανέφεραν ότι δεν μπορούσαν να διατηρήσουν αρκετά θερμό το σπίτι τους το 2018, ενώ στο πλαίσιο έρευνας που πραγματοποιήθηκε σε επίπεδο ΕΕ το 2019 (16), ποσοστό 6,9  % του πληθυσμού της Ένωσης δήλωσε ότι δεν έχει την οικονομική δυνατότητα να ζεστάνει επαρκώς το σπίτι του , ενώ σε ορισμένες περιφέρειες χρησιμοποιούνται αναγκαστικά μη αποδοτικές ενεργειακές πηγές για τη θέρμανση λόγω φτώχειας · Για να επιτευχθεί αποτελεσματική κοινωνική και διανεμητική αποζημίωση, θα πρέπει να απαιτείται από τα κράτη μέλη και τις τοπικές και περιφερειακές αρχές να δαπανούν τα έσοδα από τους πλειστηριασμούς για τους σκοπούς που σχετίζονται με το κλίμα και την ενέργεια οι οποίοι έχουν ήδη καθοριστεί για την υφιστάμενη εμπορία εκπομπών, αλλά και για μέτρα που προστίθενται ειδικά για την αντιμετώπιση των σχετικών ανησυχιών για τους νέους τομείς των οδικών μεταφορών και των κτιρίων, συμπεριλαμβανομένων των σχετικών μέτρων πολιτικής στο πλαίσιο της οδηγίας 2012/27/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (17). Τα έσοδα από πλειστηριασμούς θα πρέπει να χρησιμοποιούνται επίσης για την αντιμετώπιση των κοινωνικών πτυχών της εμπορίας εκπομπών για τους νέους τομείς, με ιδιαίτερη έμφαση στα ευάλωτα νοικοκυριά, τις πολύ μικρές και μικρές επιχειρήσεις και τους χρήστες της κινητικότητας . Στο πνεύμα αυτό, ένα νέο Κοινωνικό Ταμείο για το Κλίμα θα παρέχει χρηματοδότηση στα κράτη μέλη και τις τοπικές και περιφερειακές αρχές ειδικά για τη στήριξη των Ευρωπαίων πολιτών που επηρεάζονται περισσότερο ή διατρέχουν κίνδυνο ενεργειακής φτώχειας ή οικονομικής αδυναμίας μετακινήσεων. Αυτό το Ταμείο θα προωθήσει τη δικαιοσύνη και την αλληλεγγύη μεταξύ και εντός των κρατών μελών, μετριάζοντας παράλληλα τον κίνδυνο ενεργειακής φτώχειας και οικονομικής αδυναμίας μετακινήσεων κατά τη διάρκεια της μετάβασης. Θα βασιστεί στους υφιστάμενους μηχανισμούς αλληλεγγύης και θα τους συμπληρώσει. Οι πόροι του νέου Ταμείου θα αντιστοιχούν σε ποσοστό τουλάχιστον 25 % των αναμενόμενων εσόδων από το νέο σύστημα εμπορίας εκπομπών κατά την περίοδο 2026-2032 και θα υλοποιηθούν με βάση το Κοινωνικό σχέδιο για το Κλίμα που θα πρέπει να υποβάλουν τα κράτη μέλη σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΕ) 20…/nn του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (18) . Σε περίπτωση που οι τιμές άνθρακα οδηγούν σε υψηλότερα έσοδα από τα αναμενόμενα, το χρηματοδοτικό κονδύλιο του Κοινωνικού Ταμείου για το Κλίμα θα αυξηθεί αναλόγως. Κάθε κράτος μέλος θα πρέπει να καθορίζει ένα κατώτατο όριο εσόδων από τον πλειστηριασμό, το οποίο να μην είναι κατώτερο του 35 % του κονδυλίου του Κοινωνικού Ταμείου για το Κλίμα και να αποτελεί αντικείμενο άμεσης διαχείρισης από τις τοπικές και τις περιφερειακές αρχές. Επιπλέον, κάθε κράτος μέλος και τοπική και περιφερειακή αρχή θα πρέπει να χρησιμοποιεί τα έσοδα από πλειστηριασμούς μεταξύ άλλων για τη χρηματοδότηση μέρους του κόστους των οικείων κοινωνικών σχεδίων για το κλίμα.

Αιτιολογία

Οι τοπικές και περιφερειακές αρχές βρίσκονται σε ιδανική θέση προκειμένου να αντιμετωπίσουν αυτά τα ζητήματα, για αυτό πρέπει να τους διατεθούν πόροι από το ταμείο.

Τροπολογία 12

Αιτιολογική σκέψη 54

Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

Η καινοτομία και η ανάπτυξη νέων τεχνολογιών χαμηλών ανθρακούχων εκπομπών στους τομείς των κτιρίων και των οδικών μεταφορών είναι ζωτικής σημασίας για τη διασφάλιση της οικονομικά αποδοτικής συμβολής των τομέων αυτών στις αναμενόμενες μειώσεις εκπομπών. Για τον λόγο αυτόν, 150 εκατομμύρια δικαιώματα από την εμπορία εκπομπών στους τομείς των κτιρίων και των οδικών μεταφορών θα πρέπει να διατεθούν επίσης στο Ταμείο Καινοτομίας για την τόνωση των οικονομικά αποδοτικών μειώσεων εκπομπών.

Η καινοτομία και η ανάπτυξη νέων τεχνολογιών και μέτρων χαμηλών ανθρακούχων εκπομπών στους τομείς των κτιρίων και των οδικών μεταφορών είναι ζωτικής σημασίας για τη διασφάλιση της οικονομικά αποδοτικής συμβολής των τομέων αυτών στις αναμενόμενες μειώσεις εκπομπών. Για τον λόγο αυτόν, 150 εκατομμύρια δικαιώματα από την εμπορία εκπομπών στους τομείς των κτιρίων και των οδικών μεταφορών θα πρέπει να διατεθούν επίσης στο Ταμείο Καινοτομίας για την τόνωση των οικονομικά αποδοτικών και κοινωνικά και περιβαλλοντικά υπεύθυνων μειώσεων εκπομπών.

Αιτιολογία

Αυτονόητη.

Τροπολογία 13

Αιτιολογική σκέψη 58

Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

Η εφαρμογή της εμπορίας εκπομπών στους τομείς των κτιρίων και των οδικών μεταφορών θα πρέπει να παρακολουθείται από την Επιτροπή, συμπεριλαμβανομένου του βαθμού σύγκλισης των τιμών με το υφιστάμενο ΣΕΔΕ, και, εφόσον απαιτείται, θα πρέπει να προτείνεται στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο επανεξέταση για τη βελτίωση της αποτελεσματικότητας, της διαχείρισης και της πρακτικής εφαρμογής της εμπορίας εκπομπών για τους εν λόγω τομείς με βάση τις αποκτηθείσες γνώσεις και την αυξημένη σύγκλιση των τιμών. Θα πρέπει να ζητηθεί από την Επιτροπή να υποβάλει την πρώτη έκθεση για τα θέματα αυτά έως την 1η Ιανουαρίου 2028.

Η εφαρμογή της εμπορίας εκπομπών στους τομείς των κτιρίων και των οδικών μεταφορών θα πρέπει να παρακολουθείται από την Επιτροπή, συμπεριλαμβανομένου του βαθμού σύγκλισης των τιμών με το υφιστάμενο ΣΕΔΕ, και, εφόσον απαιτείται, θα πρέπει να προτείνεται στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο επανεξέταση για τη βελτίωση της αποτελεσματικότητας, της διαχείρισης και της πρακτικής εφαρμογής της εμπορίας εκπομπών για τους εν λόγω τομείς με βάση τις αποκτηθείσες γνώσεις και την αυξημένη σύγκλιση των τιμών. Θα πρέπει να ζητηθεί από την Επιτροπή να υποβάλει την πρώτη έκθεση για τα θέματα αυτά έως την 1η Ιανουαρίου 2028. Πριν την έκθεση θα πρέπει να προηγηθεί περίοδος διαβούλευσης, από την 1η Σεπτεμβρίου 2027 έως τις 31 Οκτωβρίου 2027. Σε αυτό το διάστημα θα πρέπει να διεξαχθεί στοχευμένη διαβούλευση των τοπικών και περιφερειακών αρχών.

Αιτιολογία

Οι τοπικές και περιφερειακές αρχές διαθέτουν σημαντικές αρμοδιότητες όσον αφορά τους τομείς των οδικών μεταφορών και των κτιρίων και θα πρέπει να ζητηθεί η γνώμη τους κατά την αξιολόγηση και την υποβολή έκθεσης σχετικά με την αποδοτικότητα του νέου ΣΕΔΕ.

Τροπολογία 14

Άρθρο 1 σημείο 2)

Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

(2)

Το άρθρο 3 τροποποιείται ως εξής:

(2)

Το άρθρο 3 τροποποιείται ως εξής:

α)

το στοιχείο β) αντικαθίσταται από το ακόλουθο κείμενο:

«β) “εκπομπές”: η απελευθέρωση στην ατμόσφαιρα αερίων του θερμοκηπίου από πηγές μιας εγκατάστασης ή η απελευθέρωση, από αεροσκάφος που εκτελεί αεροπορική δραστηριότητα του παραρτήματος I ή από πλοίο που εκτελεί δραστηριότητα θαλάσσιων μεταφορών του παραρτήματος I, των προσδιοριζόμενων σε σχέση με τη δραστηριότητα αυτή αερίων, ή η απελευθέρωση αερίων του θερμοκηπίου που αντιστοιχούν στη δραστηριότητα του παραρτήματος III·»·

α)

το στοιχείο β) αντικαθίσταται από το ακόλουθο κείμενο:

«β) “εκπομπές”: η απελευθέρωση στην ατμόσφαιρα αερίων του θερμοκηπίου από πηγές μιας εγκατάστασης ή η απελευθέρωση, από αεροσκάφος που εκτελεί αεροπορική δραστηριότητα του παραρτήματος I ή από πλοίο που εκτελεί δραστηριότητα θαλάσσιων μεταφορών του παραρτήματος I, των προσδιοριζόμενων σε σχέση με τη δραστηριότητα αυτή αερίων, ή η απελευθέρωση αερίων του θερμοκηπίου που αντιστοιχούν στη δραστηριότητα του παραρτήματος III·»·

β)

το στοιχείο δ) αντικαθίσταται από το ακόλουθο κείμενο:

«δ)

“άδεια εκπομπών αερίων θερμοκηπίου”: άδεια που εκδίδεται σύμφωνα με τα άρθρα 5, 6 και 30β·»·

β)

το στοιχείο δ) αντικαθίσταται από το ακόλουθο κείμενο:

«δ)

“άδεια εκπομπών αερίων θερμοκηπίου”: άδεια που εκδίδεται σύμφωνα με τα άρθρα 5, 6 και 30β·»·

γ)

το στοιχείο κα) απαλείφεται·

γ)

το στοιχείο κα) απαλείφεται·

δ)

προστίθενται τα ακόλουθα σημεία κβ) έως κστ):

«κβ)

“ναυτιλιακή εταιρεία”: ο πλοιοκτήτης ή οποιοσδήποτε άλλος οργανισμός ή πρόσωπο, όπως ο διαχειριστής ή ο ναυλωτής γυμνού πλοίου, στο(ν) οποίο ο πλοιοκτήτης έχει αναθέσει την ευθύνη της εκμετάλλευσης του πλοίου και ο οποίος/το οποίο, με την ανάληψη της εν λόγω ευθύνης, συμφώνησε να αναλάβει όλα τα καθήκοντα και τις ευθύνες που επιβάλλει ο διεθνής κώδικας διαχείρισης για την ασφαλή λειτουργία των πλοίων και την πρόληψη της ρύπανσης, όπως ορίζεται στο παράρτημα I του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 336/2006 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου(*)·»

δ)

προστίθενται τα ακόλουθα σημεία κβ) έως κστ):

«κβ)

“ναυτιλιακή εταιρεία”: ο πλοιοκτήτης ή οποιοσδήποτε άλλος οργανισμός ή πρόσωπο, όπως ο διαχειριστής ή ο ναυλωτής γυμνού πλοίου, στο(ν) οποίο ο πλοιοκτήτης έχει αναθέσει την ευθύνη της εκμετάλλευσης του πλοίου και ο οποίος/το οποίο, με την ανάληψη της εν λόγω ευθύνης, συμφώνησε να αναλάβει όλα τα καθήκοντα και τις ευθύνες που επιβάλλει ο διεθνής κώδικας διαχείρισης για την ασφαλή λειτουργία των πλοίων και την πρόληψη της ρύπανσης, όπως ορίζεται στο παράρτημα I του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 336/2006 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου(*)·»

«aa)

“ενδιάμεσος λιμένας”: ο λιμένας στον οποίο ένα πλοίο σταθμεύει για τη φόρτωση ή εκφόρτωση φορτίου ή για την επιβίβαση ή αποβίβαση επιβατών· συνεπώς, για τους σκοπούς της παρούσας οδηγίας, οι στάσεις με αποκλειστικό σκοπό τον ανεφοδιασμό με καύσιμα, τη νέα τροφοδοσία, την αντικατάσταση του πληρώματος, τον δεξαμενισμό, τις επισκευές του πλοίου ή του εξοπλισμού του, καθώς και οι στάσεις σε λιμένες σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης ή κινδύνου εξαιρούνται, καθώς επίσης και οι μεταφορές μεταξύ πλοίων που πραγματοποιούνται εκτός λιμένα, οι στάσεις σε λιμένα μεταφόρτωσης γειτονικής χώρας που δεν ανήκει στην ΕΕ και οι στάσεις με μοναδικό σκοπό την αναζήτηση καταφυγίου λόγω κακοκαιρίας ή που καθίστανται αναγκαίες για επιχειρήσεις αναζήτησης και διάσωσης»

Αιτιολογία

Με την τροποποίηση του ορισμού του «ενδιάμεσου λιμένα», για τις διαδρομές που συνδέουν ευρωπαϊκούς λιμένες με την Ασία ή την Αμερική, και που πραγματοποιούν ενδιάμεσες στάσεις σε ευρωπαϊκούς λιμένες, δεν θα προσφέρει κανένα πλεονέκτημα η «μετεγκατάσταση» των λειτουργιών αυτών σε γειτονικούς λιμένες εκτός ΕΕ.

Τροπολογία 15

Άρθρο 1 σημείο 5) Άρθρο 3ζ

Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

Πεδίο εφαρμογής σε δραστηριότητες θαλάσσιων μεταφορών

Πεδίο εφαρμογής σε δραστηριότητες θαλάσσιων μεταφορών

1.   Η κατανομή δικαιωμάτων και η εφαρμογή απαιτήσεων παράδοσης όσον αφορά τις δραστηριότητες των θαλάσσιων μεταφορών εφαρμόζονται για ποσοστό πενήντα τοις εκατό (50 %) των εκπομπών από πλοία που εκτελούν πλόες με αναχώρηση από λιμένα υπό τη δικαιοδοσία κράτους μέλους και άφιξη σε λιμένα εκτός της δικαιοδοσίας κράτους μέλους, ποσοστό πενήντα τοις εκατό (50 %) των εκπομπών από πλοία που εκτελούν πλόες με αναχώρηση από λιμένα εκτός της δικαιοδοσίας κράτους μέλους και άφιξη σε λιμένα υπό τη δικαιοδοσία κράτους μέλους, ποσοστό εκατό τοις εκατό (100 %) των εκπομπών από πλοία που εκτελούν πλόες με αναχώρηση από λιμένα υπό τη δικαιοδοσία κράτους μέλους και άφιξη σε λιμένα υπό τη δικαιοδοσία κράτους μέλους, και ποσοστό εκατό τοις εκατό (100 %) των εκπομπών κατά τον ελλιμενισμό σε λιμένα υπό τη δικαιοδοσία κράτους μέλους.

1.   Η κατανομή δικαιωμάτων και η εφαρμογή απαιτήσεων παράδοσης όσον αφορά τις δραστηριότητες των θαλάσσιων μεταφορών εφαρμόζονται για ποσοστό πενήντα τοις εκατό (50 %) των εκπομπών από πλοία που εκτελούν πλόες με αναχώρηση από λιμένα υπό τη δικαιοδοσία κράτους μέλους και άφιξη σε λιμένα εκτός της δικαιοδοσίας κράτους μέλους, ποσοστό πενήντα τοις εκατό (50 %) των εκπομπών από πλοία που εκτελούν πλόες με αναχώρηση από λιμένα εκτός της δικαιοδοσίας κράτους μέλους και άφιξη σε λιμένα υπό τη δικαιοδοσία κράτους μέλους, ποσοστό εκατό τοις εκατό (100 %) των εκπομπών από πλοία που εκτελούν πλόες με αναχώρηση από λιμένα υπό τη δικαιοδοσία κράτους μέλους και άφιξη σε λιμένα υπό τη δικαιοδοσία κράτους μέλους, και ποσοστό εκατό τοις εκατό (100 %) των εκπομπών κατά τον ελλιμενισμό σε λιμένα υπό τη δικαιοδοσία κράτους μέλους.

 

Η κατανομή δικαιωμάτων και η εφαρμογή απαιτήσεων παράδοσης όσον αφορά τις δραστηριότητες των θαλάσσιων μεταφορών θα ακολουθήσουν το εξής σχήμα στις ακόλουθες περιπτώσεις:

 

a)

για πλοία που εκτελούν πλόες με αναχώρηση από λιμένα υπό τη δικαιοδοσία κράτους μέλους και άφιξη σε λιμένα εκτός της δικαιοδοσίας κράτους μέλους ή πλοία που εκτελούν πλόες με αναχώρηση από λιμένα εκτός της δικαιοδοσίας κράτους μέλους και άφιξη σε λιμένα υπό τη δικαιοδοσία κράτους μέλους, που καταπλέουν σε γειτονικό λιμένα μεταφόρτωσης εκτός της δικαιοδοσίας κράτους μέλους:

 

 

i)

ποσοστό εκατό τοις εκατό (100 %) των εκπομπών για το μέρος του πλου μεταξύ του λιμένα υπό τη δικαιοδοσία του κράτους μέλους και του γειτονικού λιμένα μεταφόρτωσης εκτός της δικαιοδοσίας κράτους μέλους και

ii)

ποσοστό πενήντα τοις εκατό (50 %) για τον υπόλοιπο πλου

 

β)

για πλοία που εκτελούν πλόες με αναχώρηση από λιμένα υπό τη δικαιοδοσία κράτους μέλους και άφιξη σε λιμένα υπό τη δικαιοδοσία κράτους μέλους με ελλιμενισμό σε γειτονικό λιμένα μεταφόρτωσης εκτός της δικαιοδοσίας κράτους μέλους, ποσοστό εκατό τοις εκατό (100 %) των εκπομπών όλου του πλου.

2.   Τα άρθρα 9, 9α και 10 εφαρμόζονται στις δραστηριότητες θαλάσσιων μεταφορών κατά τον ίδιο τρόπο που εφαρμόζονται σε άλλες δραστηριότητες που καλύπτονται από το ΣΕΔΕ της ΕΕ.»·

2.   Τα άρθρα 9, 9α και 10 εφαρμόζονται στις δραστηριότητες θαλάσσιων μεταφορών κατά τον ίδιο τρόπο που εφαρμόζονται σε άλλες δραστηριότητες που καλύπτονται από το ΣΕΔΕ της ΕΕ.»·

Αιτιολογία

Με την πρόταση αυτή, τα πλοία μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων που πραγματοποιούν μεγάλα ταξίδια δεν θα μπορούν να «μηδενίζουν τον μετρητή διοξειδίου το άνθρακα» πραγματοποιώντας στάσεις σε λιμένες εκτός ΕΕ αντί στάσεων σε λιμένες της ΕΕ.

Τροπολογία 16

Άρθρο 1 σημείο 11) στοιχείο α)

Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

α)

στην παράγραφο 1, το τρίτο εδάφιο αντικαθίσταται από το ακόλουθο κείμενο:

«Ποσοστό 2 % της συνολικής ποσότητας δικαιωμάτων από το 2021 έως το 2030 εκπλειστηριάζεται προκειμένου να δημιουργηθεί ταμείο για τη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης και για τον εκσυγχρονισμό των ενεργειακών συστημάτων ορισμένων κρατών μελών (στο εξής: δικαιούχα κράτη μέλη), όπως ορίζεται στο άρθρο 10δ (“Ταμείο Εκσυγχρονισμού”). Τα δικαιούχα κράτη μέλη για την εν λόγω ποσότητα δικαιωμάτων είναι τα κράτη μέλη με κατά κεφαλήν ΑΕΠ σε τιμές αγοράς κάτω από το 60 % του μέσου όρου της Ένωσης το 2013. Τα κονδύλια που αντιστοιχούν στην εν λόγω ποσότητα δικαιωμάτων κατανέμονται σύμφωνα με το μέρος Α του παραρτήματος IΙβ.

Επιπλέον, ποσοστό 2,5  % της συνολικής ποσότητας δικαιωμάτων μεταξύ του [έτους μετά την έναρξη ισχύος της οδηγίας] και του 2030 τίθεται σε πλειστηριασμό για το Ταμείο Εκσυγχρονισμού. Τα δικαιούχα κράτη μέλη για την εν λόγω ποσότητα δικαιωμάτων είναι τα κράτη μέλη με κατά κεφαλήν ΑΕΠ σε τιμές αγοράς κάτω από το 65 % του μέσου όρου της Ένωσης κατά την περίοδο 2016-2018. Τα κονδύλια που αντιστοιχούν στην εν λόγω ποσότητα δικαιωμάτων κατανέμονται σύμφωνα με το μέρος Β του παραρτήματος IΙβ.»

α)

στην παράγραφο 1, το τρίτο εδάφιο αντικαθίσταται από το ακόλουθο κείμενο:

«Ποσοστό 2 % της συνολικής ποσότητας δικαιωμάτων από το 2021 έως το 2030 εκπλειστηριάζεται προκειμένου να δημιουργηθεί ταμείο για τη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης και για τον εκσυγχρονισμό των ενεργειακών συστημάτων ορισμένων κρατών μελών (στο εξής: δικαιούχα κράτη μέλη), όπως ορίζεται στο άρθρο 10δ (“Ταμείο Εκσυγχρονισμού”). Τα δικαιούχα κράτη μέλη για την εν λόγω ποσότητα δικαιωμάτων είναι τα κράτη μέλη με κατά κεφαλήν ΑΕΠ σε τιμές αγοράς κάτω από το 60 % του μέσου όρου της Ένωσης το 2013 και οι περιφέρειες NUTS 3 σε κράτη μέλη με προφανείς εσωτερικές ανισορροπίες . Τα κονδύλια που αντιστοιχούν στην εν λόγω ποσότητα δικαιωμάτων κατανέμονται σύμφωνα με το μέρος Α του παραρτήματος IΙβ.

Επιπλέον, ποσοστό τουλάχιστον 2,5  % της συνολικής ποσότητας δικαιωμάτων μεταξύ του [έτους μετά την έναρξη ισχύος της οδηγίας] και του 2030 τίθεται σε πλειστηριασμό για το Ταμείο Εκσυγχρονισμού. Τα δικαιούχα κράτη μέλη για την εν λόγω ποσότητα δικαιωμάτων είναι τα κράτη μέλη με κατά κεφαλήν ΑΕΠ σε τιμές αγοράς κάτω από το 65 % του μέσου όρου της Ένωσης κατά την περίοδο 2016-2018 και οι περιφέρειες NUTS 3 σε κράτη μέλη με προφανείς εσωτερικές ανισορροπίες . Τα κονδύλια που αντιστοιχούν στην εν λόγω ποσότητα δικαιωμάτων κατανέμονται σύμφωνα με το μέρος Β του παραρτήματος IΙβ.»

Τροπολογία 17

Άρθρο 1 σημείο 11) στοιχείο β)

Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

β)

στην παράγραφο 3, η πρώτη και η δεύτερη περίοδος αντικαθίστανται από το ακόλουθο κείμενο:

«3.   Τα κράτη μέλη καθορίζουν τη χρήση των εσόδων που προέρχονται από τον πλειστηριασμό δικαιωμάτων, εκτός από την περίπτωση εσόδων που ορίζονται ως ίδιοι πόροι σύμφωνα με το άρθρο 311 παράγραφος 3 της ΣΛΕΕ και εγγράφονται στον προϋπολογισμό της Ένωσης. Τα κράτη μέλη χρησιμοποιούν τα έσοδά τους από τους πλειστηριασμούς δικαιωμάτων που αναφέρονται στην παράγραφο 2, εξαιρουμένων των εσόδων που χρησιμοποιούνται για την αντιστάθμιση του έμμεσου κόστους άνθρακα που αναφέρονται στο άρθρο 10α παράγραφος 6, για ένα ή περισσότερα από τα ακόλουθα:»

β)

στην παράγραφο 3, η πρώτη και η δεύτερη περίοδος αντικαθίστανται από το ακόλουθο κείμενο:

«3.   Τα κράτη μέλη καθορίζουν τη χρήση των εσόδων που προέρχονται από τον πλειστηριασμό δικαιωμάτων, εκτός από την περίπτωση εσόδων που ορίζονται ως ίδιοι πόροι σύμφωνα με το άρθρο 311 παράγραφος 3 της ΣΛΕΕ και εγγράφονται στον προϋπολογισμό της Ένωσης , με τουλάχιστον 20 % των εσόδων κατά κατώτατο όριο να διατίθεται στις τοπικές και περιφερειακές αρχές . Τα κράτη μέλη χρησιμοποιούν τα έσοδά τους από τους πλειστηριασμούς δικαιωμάτων που αναφέρονται στην παράγραφο 2, εξαιρουμένων των εσόδων που χρησιμοποιούνται για την αντιστάθμιση του έμμεσου κόστους άνθρακα που αναφέρονται στο άρθρο 10α παράγραφος 6, για ένα ή περισσότερα από τα ακόλουθα:»

Τροπολογία 18

Άρθρο 1 παράγραφος 12 στοιχείο ζ) τρίτο εδάφιο

Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

το άρθρο 10α τροποποιείται ως εξής:

το άρθρο 10α τροποποιείται ως εξής:

ζ)

η παράγραφος 8 αντικαθίσταται από το ακόλουθο κείμενο:

ζ)

η παράγραφος 8 αντικαθίσταται από το ακόλουθο κείμενο:

 

«8.   Ποσότητα ίση με 365 εκατομμύρια δικαιώματα από την ποσότητα η οποία διαφορετικά θα μπορούσε να κατανεμηθεί δωρεάν δυνάμει του παρόντος άρθρου και 85 εκατομμύρια δικαιώματα από την ποσότητα η οποία διαφορετικά θα μπορούσε να εκπλειστηριαστεί δυνάμει του άρθρου 10, καθώς και τα δικαιώματα που προκύπτουν από τη μείωση της δωρεάν κατανομής που αναφέρεται στο άρθρο 10α παράγραφος 1α, διατίθενται σε Ταμείο με σκοπό τη στήριξη της καινοτομίας τεχνολογιών και διαδικασιών χαμηλών ανθρακούχων εκπομπών και τη συνεισφορά στην επίτευξη στόχων μηδενικής ρύπανσης (στο εξής: Ταμείο Καινοτομίας). […]»

 

«8.   Ποσότητα ίση με 365 εκατομμύρια δικαιώματα από την ποσότητα η οποία διαφορετικά θα μπορούσε να κατανεμηθεί δωρεάν δυνάμει του παρόντος άρθρου και 85 εκατομμύρια δικαιώματα από την ποσότητα η οποία διαφορετικά θα μπορούσε να εκπλειστηριαστεί δυνάμει του άρθρου 10, καθώς και τα δικαιώματα που προκύπτουν από τη μείωση της δωρεάν κατανομής που αναφέρεται στο άρθρο 10α παράγραφος 1α, διατίθενται σε Ταμείο με σκοπό τη στήριξη της αποφυγής εκπομπών και της καινοτομίας τεχνολογιών και διαδικασιών χαμηλών ανθρακούχων εκπομπών και τη συνεισφορά στην επίτευξη στόχων μηδενικής ρύπανσης (στο εξής: Ταμείο Καινοτομίας). […]»

 

Το Ταμείο Καινοτομίας καλύπτει τους τομείς που απαριθμούνται στο παράρτημα I και στο παράρτημα III, στους οποίους συμπεριλαμβάνονται η περιβαλλοντικά ασφαλής δέσμευση και αξιοποίηση άνθρακα (CCU) η οποία συμβάλλει σημαντικά στον μετριασμό των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής, καθώς και τα προϊόντα που υποκαθιστούν άλλα προϊόντα υψηλής έντασης άνθρακα που παράγονται στους τομείς που απαριθμούνται στο παράρτημα I, και συμβάλλει στην τόνωση της ανάπτυξης και της λειτουργίας έργων που αποσκοπούν σε περιβαλλοντικά ασφαλή δέσμευση και αποθήκευση CO2 σε γεωλογικούς σχηματισμούς (CCS), καθώς και σε καινοτόμες τεχνολογίες ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές και αποθήκευσης ενέργειας σε γεωγραφικές θέσεις ισόρροπα κατανεμημένες. Το Ταμείο Καινοτομίας μπορεί επίσης να στηρίζει πρωτοποριακές καινοτόμες τεχνολογίες και υποδομές για την απαλλαγή του τομέα ναυτιλίας από τις ανθρακούχες εκπομπές και για την παραγωγή καυσίμων χαμηλών και μηδενικών ανθρακούχων εκπομπών στις αεροπορικές, σιδηροδρομικές και οδικές μεταφορές. Ειδική προσοχή πρέπει να δοθεί σε έργα σε τομείς που καλύπτονται από τον [κανονισμό CBAM] για τη στήριξη της καινοτομίας σε τεχνολογίες χαμηλών ανθρακούχων εκπομπών, CCU, CCS, ανανεώσιμη ενέργεια και αποθήκευση της ενέργειας, κατά τρόπο ο οποίος θα συμβάλει στον μετριασμό των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής.

 

Το Ταμείο Καινοτομίας καλύπτει τους τομείς που απαριθμούνται στο παράρτημα I και στο παράρτημα III, στους οποίους συμπεριλαμβάνονται μεγάλης κλίμακας έργα μείωσης εκπομπών που χρησιμοποιούν ώριμες τεχνολογίες, δημόσιες και ιδιωτικές πρωτοβουλίες που υποστηρίζουν την κυκλικότητα, προγράμματα σε επίπεδο ΕΕ για τη μείωση των εκπομπών, η περιβαλλοντικά ασφαλής δέσμευση και αξιοποίηση άνθρακα (CCU) η οποία συμβάλλει σημαντικά στον μετριασμό των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής, καθώς και τα προϊόντα που υποκαθιστούν άλλα προϊόντα υψηλής έντασης άνθρακα που παράγονται στους τομείς που απαριθμούνται στο παράρτημα I, και συμβάλλει στην τόνωση της ανάπτυξης και της λειτουργίας έργων που αποσκοπούν σε περιβαλλοντικά ασφαλή και προστατευμένη δέσμευση και αποθήκευση CO2 σε γεωλογικούς σχηματισμούς (CCS), καθώς και σε καινοτόμες τεχνολογίες ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές και αποθήκευσης ενέργειας σε γεωγραφικές θέσεις ισόρροπα κατανεμημένες. Το Ταμείο Καινοτομίας μπορεί επίσης να στηρίζει πρωτοποριακές καινοτόμες τεχνολογίες και υποδομές για την απαλλαγή του τομέα ναυτιλίας από τις ανθρακούχες εκπομπές και για την παραγωγή καυσίμων χαμηλών και μηδενικών ανθρακούχων εκπομπών στις αεροπορικές, σιδηροδρομικές και οδικές μεταφορές. Ειδική προσοχή πρέπει να δοθεί σε έργα σε τομείς που καλύπτονται από τον [κανονισμό CBAM] για τη στήριξη των μέτρων κυκλικότητας, της επαγγελματικής κατάρτισης για τη χρήση προϊόντων χαμηλών εκπομπών άνθρακα, της καινοτομίας σε τεχνολογίες χαμηλών ανθρακούχων εκπομπών, CCU, περιβαλλοντικά ασφαλούς και προστατευμένης CCS, ανανεώσιμη ενέργεια και αποθήκευση της ενέργειας, κατά τρόπο ο οποίος θα συμβάλει στον μετριασμό ή στην προσαρμογή στις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής κατά τρόπο κοινωνικά υπεύθυνο .

 

Είναι επιλέξιμα έργα στην επικράτεια όλων των κρατών μελών, συμπεριλαμβανομένων των έργων μικρής κλίμακας. Οι τεχνολογίες που λαμβάνουν στήριξη είναι καινοτόμες και δεν είναι ακόμα εμπορικά βιώσιμες σε παρόμοια κλίμακα χωρίς στήριξη, αλλά αντιπροσωπεύουν πρωτοποριακές λύσεις ή είναι αρκούντως ώριμες για εφαρμογή σε προεμπορική κλίμακα. […]

 

Είναι επιλέξιμα έργα και μέτρα στην επικράτεια όλων των κρατών μελών, συμπεριλαμβανομένων των έργων μικρής κλίμακας. Οι τεχνολογίες που λαμβάνουν στήριξη απαλλάσσουν από τις ανθρακούχες εκπομπές, είναι καινοτόμες και δεν είναι εμπορικά βιώσιμες σε παρόμοια κλίμακα χωρίς στήριξη, αλλά αντιπροσωπεύουν πρωτοποριακές λύσεις ή είναι αρκούντως ώριμες για εφαρμογή σε προεμπορική κλίμακα. […]

 

Τα έργα επιλέγονται με βάση αντικειμενικά και διαφανή κριτήρια, λαμβάνοντας υπόψη, κατά περίπτωση, τον βαθμό κατά τον οποίο τα έργα συμβάλλουν στην επίτευξη της μείωσης των εκπομπών πολύ κάτω από τους δείκτες αναφοράς που αναφέρονται στην παράγραφο 2.

 

Τα έργα και τα μέτρα επιλέγονται με βάση αντικειμενικά και διαφανή κριτήρια, λαμβάνοντας υπόψη, κατά περίπτωση, τον βαθμό κατά τον οποίο τα έργα συμβάλλουν στην επίτευξη της μείωσης των εκπομπών πολύ κάτω από τους δείκτες αναφοράς που αναφέρονται στην παράγραφο 2.

 

Στην παράγραφο 3 προστίθενται τα εξής στοιχεία:

 

ιβ)

προώθηση της διαμόρφωσης δεξιοτήτων σύμφωνα με την ανάγκη προσαρμογής των επαγγελματικών πρακτικών στην κυκλικότητα και τη χρήση υλικών χαμηλών ανθρακούχων εκπομπών·

 

ιγ)

στήριξη της ανάπτυξης μιας κυκλικής οικονομίας·

Αιτιολογία

Αυτονόητη.

Τροπολογία 19

Άρθρο 1 παράγραφος 14 στοιχείο α)

Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

το άρθρο 10δ τροποποιείται ως εξής:

το άρθρο 10δ τροποποιείται ως εξής:

α)

στην παράγραφο 1, το πρώτο και το δεύτερο εδάφιο αντικαθίστανται από το ακόλουθο κείμενο:

α)

στην παράγραφο 1, το πρώτο και το δεύτερο εδάφιο αντικαθίστανται από το ακόλουθο κείμενο:

 

«1.   Συγκροτείται για την περίοδο από το 2021 έως το 2030 ταμείο για τη στήριξη των επενδύσεων που προτείνουν τα δικαιούχα κράτη μέλη, συμπεριλαμβανομένης της χρηματοδότησης επενδυτικών έργων μικρής κλίμακας, για τον εκσυγχρονισμό των ενεργειακών συστημάτων και τη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης (στο εξής: Ταμείο Εκσυγχρονισμού). Το Ταμείο Εκσυγχρονισμού χρηματοδοτείται μέσω του πλειστηριασμού δικαιωμάτων όπως ορίζεται στο άρθρο 10, για τα δικαιούχα κράτη μέλη που ορίζονται στο εν λόγω άρθρο.

Οι επενδύσεις που υποστηρίζονται συνάδουν με τους στόχους της παρούσας οδηγίας, καθώς και με τους στόχους της ανακοίνωσης της Επιτροπής, της 11ης Δεκεμβρίου 2019, για την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία(*) και του κανονισμού (ΕΕ) 2021/1119 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου(**) και τους μακροπρόθεσμους στόχους που διατυπώνονται στη συμφωνία του Παρισιού. Το Ταμείο Εκσυγχρονισμού δεν παρέχει καμία στήριξη στις εγκαταστάσεις παραγωγής ενέργειας που χρησιμοποιούν ορυκτά καύσιμα.»·

 

«1.   Συγκροτείται για την περίοδο από το 2021 έως το 2030 ταμείο για τη στήριξη των επενδύσεων που προτείνουν τα δικαιούχα κράτη μέλη και περιφέρειες NUTS 3 , συμπεριλαμβανομένης της χρηματοδότησης επενδυτικών έργων μικρής κλίμακας, για τον εκσυγχρονισμό των ενεργειακών συστημάτων και τη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης (στο εξής: Ταμείο Εκσυγχρονισμού). Το Ταμείο Εκσυγχρονισμού χρηματοδοτείται μέσω του πλειστηριασμού δικαιωμάτων όπως ορίζεται στο άρθρο 10, για τα δικαιούχα κράτη μέλη που ορίζονται στο εν λόγω άρθρο.

Οι επενδύσεις που υποστηρίζονται συνάδουν με τους στόχους της παρούσας οδηγίας, καθώς και με τους στόχους της ανακοίνωσης της Επιτροπής, της 11ης Δεκεμβρίου 2019, για την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία(*) και του κανονισμού (ΕΕ) 2021/1119 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου(**) και τους μακροπρόθεσμους στόχους που διατυπώνονται στη συμφωνία του Παρισιού. Το Ταμείο Εκσυγχρονισμού δεν παρέχει καμία στήριξη στις εγκαταστάσεις παραγωγής ενέργειας που χρησιμοποιούν ορυκτά καύσιμα.»·

Τροπολογία 20

Άρθρο 1 παράγραφος 14 στοιχείο β)

Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

β)

η παράγραφος 2 αντικαθίσταται από το ακόλουθο κείμενο:

«2.    Τουλάχιστον το 80 % των χρηματοδοτικών πόρων από το Ταμείο Εκσυγχρονισμού χρησιμοποιείται για τη στήριξη επενδύσεων στα ακόλουθα:

β)

η παράγραφος 2 αντικαθίσταται από το ακόλουθο κείμενο:

«2.    Όλοι οι χρηματοδοτικοί πόροι από το Ταμείο Εκσυγχρονισμού χρησιμοποιείται για τη στήριξη επενδύσεων στα ακόλουθα:

α)

παραγωγή και χρήση ηλεκτρικής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές·

α)

παραγωγή και χρήση ηλεκτρικής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές·

β)

θέρμανση και ψύξη από ανανεώσιμες πηγές·

β)

θέρμανση και ψύξη , συμπεριλαμβανομένης της τηλεθέρμανσης και της τηλεψύξης, από ανανεώσιμες πηγές,

γ)

βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης από την πλευρά της ζήτησης, συμπεριλαμβανομένων των μεταφορών, των κτιρίων, της γεωργίας και των αποβλήτων·

γ)

βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης από την πλευρά της ζήτησης, συμπεριλαμβανομένων των μεταφορών, των κτιρίων, της γεωργίας και των αποβλήτων·

δ)

αποθήκευση ενέργειας και εκσυγχρονισμός των ενεργειακών δικτύων, συμπεριλαμβανομένων των αγωγών τηλεθέρμανσης, των δικτύων μεταφοράς ηλεκτρικού ρεύματος και της αύξησης των διασυνδέσεων μεταξύ των κρατών μελών·

δ)

αποθήκευση ενέργειας και εκσυγχρονισμός των ενεργειακών δικτύων, συμπεριλαμβανομένων των αγωγών τηλεθέρμανσης, των δικτύων μεταφοράς ηλεκτρικού ρεύματος και της αύξησης των διασυνδέσεων μεταξύ των κρατών μελών·

ε)

στήριξη των νοικοκυριών χαμηλού εισοδήματος, μεταξύ άλλων σε αγροτικές και απομακρυσμένες περιοχές, για την αντιμετώπιση της ενεργειακής φτώχειας και τον εκσυγχρονισμό των συστημάτων θέρμανσής τους· και

ε)

ε) στήριξη των νοικοκυριών χαμηλού εισοδήματος, των ευάλωτων πολύ μικρών και μικρών επιχειρήσεων και των χρηστών της κινητικότητας, μεταξύ άλλων σε αγροτικές και απομακρυσμένες περιοχές, για την αντιμετώπιση της ενεργειακής φτώχειας και της οικονομικής αδυναμίας μετακινήσεων και τον εκσυγχρονισμό των συστημάτων θέρμανσης και ψύξης τους· και

στ)

δίκαιη μετάβαση περιφερειών εξαρτωμένων από τον άνθρακα στα δικαιούχα κράτη μέλη, προκειμένου να στηριχθεί η επανένταξη, ο επαναπροσανατολισμός και η αναβάθμιση των δεξιοτήτων των εργαζομένων, η εκπαίδευση, οι πρωτοβουλίες αναζήτησης εργασίας και οι νεοφυείς επιχειρήσεις, σε συνεννόηση με τους κοινωνικούς εταίρους.»

στ)

δίκαιη μετάβαση περιφερειών εξαρτωμένων από τον άνθρακα στα δικαιούχα κράτη μέλη και περιφέρειες NUTS 3 , προκειμένου να στηριχθεί η επανένταξη, ο επαναπροσανατολισμός και η αναβάθμιση των δεξιοτήτων των εργαζομένων, η εκπαίδευση, οι πρωτοβουλίες αναζήτησης εργασίας και οι νεοφυείς επιχειρήσεις, σε συνεννόηση με τους κοινωνικούς εταίρους.»

 

ζ)

ανάπτυξη της κυκλικής οικονομίας.»·

Τροπολογία 21

Άρθρο 1 σημείο 21

Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

Τα κράτη μέλη καθορίζουν τη χρήση των εσόδων που προέρχονται από τον εκπλειστηριασμό των δικαιωμάτων που αναφέρονται στην παράγραφο 4, εκτός από την περίπτωση εσόδων που καθορίζονται ως ίδιοι πόροι σύμφωνα με το άρθρο 311 παράγραφος 3 της ΣΛΕΕ και εγγράφονται στον προϋπολογισμό της Ένωσης. Τα κράτη μέλη χρησιμοποιούν τα έσοδά τους για μία ή περισσότερες από τις δραστηριότητες που αναφέρονται στο άρθρο 10 παράγραφος 3 ή για ένα ή περισσότερα από τα ακόλουθα:

Τα κράτη μέλη καθορίζουν τη χρήση των εσόδων που προέρχονται από τον εκπλειστηριασμό των δικαιωμάτων που αναφέρονται στην παράγραφο 4, εκτός από την περίπτωση εσόδων που καθορίζονται ως ίδιοι πόροι σύμφωνα με το άρθρο 311 παράγραφος 3 της ΣΛΕΕ και εγγράφονται στον προϋπολογισμό της Ένωσης. Τα κράτη μέλη χρησιμοποιούν τα έσοδά τους για μία ή περισσότερες από τις δραστηριότητες που αναφέρονται στο άρθρο 10 παράγραφος 3 ή για ένα ή περισσότερα από τα ακόλουθα:

α)

μέτρα που έχουν σκοπό να συμβάλουν στην απαλλαγή της θέρμανσης ή ψύξης των κτιρίων από τις ανθρακούχες εκπομπές ή στη μείωση των ενεργειακών αναγκών των κτιρίων , συμπεριλαμβανομένης της ενσωμάτωσης ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και συναφών μέτρων σύμφωνα με το άρθρο 7 παράγραφος 11, το άρθρο 12 και το άρθρο 20 της οδηγίας 2012/27/ΕΕ [οι παραπομπές θα επικαιροποιηθούν με την αναθεωρημένη οδηγία], καθώς και μέτρα για την παροχή οικονομικής στήριξης για νοικοκυριά χαμηλού εισοδήματος στα κτίρια με τις χειρότερες επιδόσεις·

α)

μέτρα που έχουν σκοπό να συμβάλουν στην απαλλαγή της θέρμανσης ή ψύξης των κτιρίων από τις ανθρακούχες εκπομπές ή στη βελτίωση της ενεργειακής τους απόδοσης, συμπεριλαμβανομένης της ενσωμάτωσης ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και συναφών μέτρων σύμφωνα με το άρθρο 7 παράγραφος 11, το άρθρο 12 και το άρθρο 20 της οδηγίας 2012/27/ΕΕ [οι παραπομπές θα επικαιροποιηθούν με την αναθεωρημένη οδηγία], καθώς και μέτρα για την παροχή οικονομικής στήριξης για νοικοκυριά χαμηλού εισοδήματος στα κτίρια με τις χειρότερες ενεργειακές επιδόσεις·

β)

μέτρα που αποσκοπούν στην επιτάχυνση της υιοθέτησης οχημάτων μηδενικών εκπομπών ή στην παροχή οικονομικής στήριξης για την ανάπτυξη πλήρως διαλειτουργικών υποδομών ανεφοδιασμού καυσίμων και επαναφόρτισης οχημάτων μηδενικών εκπομπών ή μέτρα για την προώθηση της μετάβασης σε δημόσιες μορφές μεταφορών και τη βελτίωση της πολυτροπικότητας ή για την παροχή οικονομικής στήριξης για την αντιμετώπιση των κοινωνικών πτυχών που αφορούν τους χρήστες μέσων μεταφοράς με χαμηλά και μεσαία εισοδήματα.

β)

β) μέτρα που αποσκοπούν στην επιτάχυνση της υιοθέτησης οχημάτων μηδενικών εκπομπών ή στην παροχή οικονομικής στήριξης για την ανάπτυξη πλήρως διαλειτουργικών υποδομών ανεφοδιασμού καυσίμων και επαναφόρτισης οχημάτων μηδενικών εκπομπών ή μέτρα για την προώθηση της στροφής των εμπορευματικών και επιβατικών μεταφορών σε τρόπους εκτέλεσης πιο αποδοτικούς ή με μηδενική κατανάλωση ενέργειας ή μέτρα για τη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης στις υποδομές και τις υπηρεσίες μεταφορών ή για την παροχή οικονομικής στήριξης για την αντιμετώπιση των κοινωνικών πτυχών που αφορούν τους χρήστες της κινητικότητας με χαμηλά και μεσαία εισοδήματα.

Τα κράτη μέλη χρησιμοποιούν μέρος των εσόδων τους από πλειστηριασμούς σύμφωνα με το παρόν άρθρο για την αντιμετώπιση κοινωνικών πτυχών της εμπορίας εκπομπών δυνάμει του παρόντος κεφαλαίου, με ιδιαίτερη έμφαση στα ευάλωτα νοικοκυριά, τις ευάλωτες πολύ μικρές επιχειρήσεις και τους ευάλωτους χρήστες μέσων μεταφοράς όπως ορίζονται σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΕ) 20…/nn [κανονισμός για το Κοινωνικό Ταμείο για το Κλίμα](*). Όταν ένα κράτος μέλος υποβάλλει στην Επιτροπή [Κοινωνικό σχέδιο για το Κλίμα] σύμφωνα με τον εν λόγω κανονισμό, το κράτος μέλος χρησιμοποιεί τα έσοδα αυτά μεταξύ άλλων για τη χρηματοδότηση του εν λόγω σχεδίου.

Τα κράτη μέλη χρησιμοποιούν μέρος των εσόδων τους από πλειστηριασμούς σύμφωνα με το παρόν άρθρο για την αντιμετώπιση κοινωνικών πτυχών της εμπορίας εκπομπών δυνάμει του παρόντος κεφαλαίου, με ιδιαίτερη έμφαση στα ευάλωτα νοικοκυριά, τις ευάλωτες πολύ μικρές και μικρές επιχειρήσεις και τους ευάλωτους χρήστες της κινητικότητας όπως ορίζονται σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΕ) 20…/nn [κανονισμός για το Κοινωνικό Ταμείο για το Κλίμα](*). Όταν ένα κράτος μέλος υποβάλλει στην Επιτροπή [Κοινωνικό σχέδιο για το Κλίμα] σύμφωνα με τον εν λόγω κανονισμό, το κράτος μέλος χρησιμοποιεί τα έσοδα αυτά μεταξύ άλλων για τη χρηματοδότηση του εν λόγω σχεδίου.

Θεωρείται ότι τα κράτη μέλη έχουν τηρήσει τις διατάξεις της παρούσας παραγράφου εάν έχουν θεσπίσει και εφαρμόσει πολιτικές φορολογικής ή οικονομικής στήριξης ή κανονιστικές πολιτικές που αξιοποιούν την οικονομική υποστήριξη για τους σκοπούς που απαριθμούνται στο πρώτο εδάφιο και έχουν αξία ίση με τα έσοδα που προκύπτουν από τον εκπλειστηριασμό των δικαιωμάτων στον οποίο αναφέρεται το παρόν κεφάλαιο.

Τα κράτη μέλη θεσπίζουν ελάχιστον όριο 20 % των εσόδων που θα διατεθούν στις τοπικές και περιφερειακές αρχές, το οποίο θα χρησιμοποιηθεί για ένα ή περισσότερα από τα μέτρα που περιγράφονται στην παρούσα παράγραφο.

Τα κράτη μέλη ενημερώνουν την Επιτροπή σχετικά με τη χρήση των εσόδων και τις δράσεις που αναλαμβάνουν σύμφωνα με την παρούσα παράγραφο συμπεριλαμβάνοντας τις πληροφορίες αυτές στις εκθέσεις τις οποίες υποβάλλουν δυνάμει του κανονισμού (ΕΕ) 2018/1999 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου(**).

Θεωρείται ότι τα κράτη μέλη και οι τοπικές και περιφερειακές αρχές έχουν τηρήσει τις διατάξεις της παρούσας παραγράφου εάν έχουν θεσπίσει και εφαρμόσει πολιτικές φορολογικής ή οικονομικής στήριξης ή κανονιστικές πολιτικές που αξιοποιούν την οικονομική υποστήριξη για τους σκοπούς που απαριθμούνται στο πρώτο εδάφιο και έχουν αξία ίση με τα έσοδα που προκύπτουν από τον εκπλειστηριασμό των δικαιωμάτων στον οποίο αναφέρεται το παρόν κεφάλαιο.

Τα κράτη μέλη ενημερώνουν την Επιτροπή σχετικά με τη χρήση των εσόδων και τις δράσεις που αναλαμβάνουν σύμφωνα με την παρούσα παράγραφο συμπεριλαμβάνοντας τις πληροφορίες αυτές στις εκθέσεις τις οποίες υποβάλλουν δυνάμει του κανονισμού (ΕΕ) 2018/1999 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου(**).

Τροπολογία 22

Άρθρο 1 σημείο 21) –Άρθρο 30θ

Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

Έως την 1η Ιανουαρίου 2028 η Επιτροπή υποβάλλει έκθεση στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και στο Συμβούλιο σχετικά με την εφαρμογή των διατάξεων του παρόντος κεφαλαίου όσον αφορά την αποτελεσματικότητα, τη διαχείριση και την πρακτική εφαρμογή τους, μεταξύ άλλων σχετικά με την εφαρμογή των κανόνων της απόφασης (ΕΕ) 2015/1814 και τη χρήση των δικαιωμάτων του παρόντος κεφαλαίου για την εκπλήρωση των υποχρεώσεων των οντοτήτων συμμόρφωσης που καλύπτονται από τα κεφάλαια ΙΙ, ΙΙα και ΙΙΙ. Κατά περίπτωση, η Επιτροπή συνοδεύει την έκθεση αυτή με πρόταση προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο για την τροποποίηση του παρόντος κεφαλαίου. Έως τις 31 Οκτωβρίου 2031 η Επιτροπή θα πρέπει να αξιολογήσει τη σκοπιμότητα της ενσωμάτωσης των τομέων που καλύπτονται από το παράρτημα III στο σύστημα εμπορίας δικαιωμάτων εκπομπής που καλύπτει τους τομείς που περιλαμβάνονται στο παράρτημα I της οδηγίας 2003/87/ΕΚ.»·

Έως την 1η Ιανουαρίου 2028 η Επιτροπή υποβάλλει έκθεση στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και στο Συμβούλιο σχετικά με την εφαρμογή των διατάξεων του παρόντος κεφαλαίου όσον αφορά την αποτελεσματικότητα, τη διαχείριση και την πρακτική εφαρμογή τους, μεταξύ άλλων σχετικά με την εφαρμογή των κανόνων της απόφασης (ΕΕ) 2015/1814 και τη χρήση των δικαιωμάτων του παρόντος κεφαλαίου για την εκπλήρωση των υποχρεώσεων των οντοτήτων συμμόρφωσης που καλύπτονται από τα κεφάλαια ΙΙ, ΙΙα και ΙΙΙ. Πριν την έκθεση προηγείται περίοδος διαβούλευσης, από την 1η Σεπτεμβρίου 2027 έως τις 31 Οκτωβρίου 2027. Σε αυτό το διάστημα διεξάγεται στοχευμένη διαβούλευση των τοπικών και περιφερειακών αρχών. Κατά περίπτωση, η Επιτροπή συνοδεύει την έκθεση αυτή με πρόταση προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο για την τροποποίηση του παρόντος κεφαλαίου. Έως τις 31 Οκτωβρίου 2031 η Επιτροπή θα πρέπει να αξιολογήσει τη σκοπιμότητα της ενσωμάτωσης των τομέων που καλύπτονται από το παράρτημα III στο σύστημα εμπορίας δικαιωμάτων εκπομπής που καλύπτει τους τομείς που περιλαμβάνονται στο παράρτημα I της οδηγίας 2003/87/ΕΚ.»·

Πρόταση κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για τη θέσπιση μηχανισμού συνοριακής προσαρμογής άνθρακα

COM(2021) 564 final

Τροπολογία 23

Αιτιολογική σκέψη 10

Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

Οι υφιστάμενοι μηχανισμοί για την αντιμετώπιση του κινδύνου διαρροής άνθρακα σε τομείς ή υποτομείς που διατρέχουν κίνδυνο διαρροής άνθρακα είναι η μεταβατική δωρεάν κατανομή δικαιωμάτων του ΣΕΔΕ της ΕΕ και τα χρηματοδοτικά μέτρα για την αντιστάθμιση του κόστους έμμεσων εκπομπών που προκύπτει από τη μετακύλιση του κόστους εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου στις τιμές της ηλεκτρικής ενέργειας, οι οποίοι θεσπίζονται, αντίστοιχα, με το άρθρο 10α παράγραφος 6 και το άρθρο 10β της οδηγίας 2003/87/ΕΚ. Ωστόσο η δωρεάν κατανομή δικαιωμάτων στο πλαίσιο του ΣΕΔΕ της ΕΕ αποδυναμώνει, έναντι του πλήρους πλειστηριασμού, το μήνυμα σχετικά με την τιμή το οποίο εκπέμπει το σύστημα προς τις εγκαταστάσεις που λαμβάνουν τα δικαιώματα και, ως εκ τούτου, επιδρά αρνητικά στα κίνητρα για επενδύσεις με στόχο την περαιτέρω μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου.

Οι υφιστάμενοι μηχανισμοί για την αντιμετώπιση του κινδύνου διαρροής άνθρακα σε τομείς ή υποτομείς που διατρέχουν κίνδυνο διαρροής άνθρακα είναι η μεταβατική δωρεάν κατανομή δικαιωμάτων του ΣΕΔΕ της ΕΕ και τα χρηματοδοτικά μέτρα για την αντιστάθμιση του κόστους έμμεσων εκπομπών που προκύπτει από τη μετακύλιση του κόστους εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου στις τιμές της ηλεκτρικής ενέργειας, οι οποίοι θεσπίζονται, αντίστοιχα, με το άρθρο 10α παράγραφος 6 και το άρθρο 10β της οδηγίας 2003/87/ΕΚ. Ωστόσο η δωρεάν κατανομή δικαιωμάτων στο πλαίσιο του ΣΕΔΕ της ΕΕ αποδυναμώνει, έναντι του πλήρους πλειστηριασμού, το μήνυμα σχετικά με την τιμή το οποίο εκπέμπει το σύστημα προς τις εγκαταστάσεις που λαμβάνουν τα δικαιώματα και, ως εκ τούτου, επιδρά αρνητικά στα κίνητρα για επενδύσεις με στόχο την περαιτέρω μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου. Η σταδιακή εξάλειψη της δωρεάν κατανομής πρέπει, συνεπώς, να επιτευχθεί κατά τρόπο αποτελεσματικό και έγκαιρο, σύμφωνα με όσα προβλέπονται στους στόχους του ευρωπαϊκού νομοθετήματος για το κλίμα, συγκεκριμένα δε στη δέσμη προσαρμογής στον στόχο του 55 %.

II.   ΣΥΣΤΑΣΕΙΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ

Η ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ (ΕτΠ)

1.

υπενθυμίζει πως, υπογράφοντας τη Συμφωνία του Παρισιού, η ΕΕ δεσμεύθηκε ως προς την επίτευξη του στόχου καθαρής κλιματικής ουδετερότητας μέχρι το 2020, που πλέον κατοχυρώνεται μέσω του Ευρωπαϊκού Νομοθετήματος για το Κλίμα· χαιρετίζει την πρωτοφανή περιβαλλοντική φιλοδοξία και προσήλωση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής όσον αφορά τη μετάβαση σε μια πιο βιώσιμη κοινωνία και οικονομία και θεωρεί τη δέσμη προσαρμογής στο στόχο του 55 % απόδειξη της ισχυρής αυτής προσήλωσης· τονίζει πως οι στόχοι μείωσης των εκπομπών πρέπει να συνοδεύονται από στόχους για την ενεργειακή απόδοση και τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, επανεξέταση της χρήσης γης (με στόχο την αδιαπραγμάτευτη αύξηση της δέσμευσης άνθρακα), καθώς και τους άλλους στόχους της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας, προκειμένου να διασφαλιστεί μια δίκαιη και μόνιμη μετάβαση·

2.

υπογραμμίζει δε πως μια στιβαρή πλην σταδιακής υλοποίησης τιμολόγηση των ανθρακούχων εκπομπών θα δώσει το αναγκαίο σήμα στις επιχειρήσεις και θα τονώσει τη μετάβαση κατά τον αποδοτικότερο από πλευράς κόστους τρόπο, και επισημαίνει την ανάγκη για αποτελεσματική αλληλεπίδραση μεταξύ του αναθεωρημένου ΣΕΔΕ της ΕΕ και του σχεδιαζόμενου μηχανισμού συνοριακής προσαρμογής άνθρακα (CBAM), δυνητικά σε συνδυασμό με άλλα υποστηρικτικά μέτρα της ΕΕ, προκειμένου να εξασφαλιστεί μια κλιματικά ουδέτερη και ανταγωνιστική οικονομία στις περιφέρειες της ΕΕ, ιδίως σε περιφέρειες που βρίσκονται σε στάδιο βιώσιμης μετάβασης των ενεργοβόρων τους βιομηχανιών·

3.

αναγνωρίζει ότι οι ανισότητες αυτές ενδέχεται να ενταθούν ακόμη περισσότερο λόγω της συνεχιζόμενης εκτίναξης των τιμών της ενέργειας και της γεωπολιτικής αστάθειας που επιδεινώθηκε από τον πόλεμο στην Ουκρανία· επικροτεί τις προτάσεις της Επιτροπής για την αντιμετώπιση αυτών των κινδύνων, όπως περιγράφονται στην ανακοίνωση REPowerEU, αλλά τονίζει ότι ορισμένα μέσα, όπως η αυξημένη φορολόγηση των απροσδόκητων κερδών, ενδέχεται να μην επαρκούν για την παροχή αξιόπιστης στήριξης και, ως εκ τούτου, ζητεί πιο μακροπρόθεσμες λύσεις·

4.

αναγνωρίζει πως οι οικολογικές κρίσεις ενισχύουν τις ανισότητες και ότι οι ανισότητες ενισχύουν την περιβαλλοντική ζημιά. Για αυτό, οι πολιτικές για τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου πρέπει να αποκαθιστούν τη δικαιοσύνη στις κοινωνίες και τα εδάφη μας·

5.

στηρίζει την αρχή ότι όλοι οι κλάδοι της οικονομίας πρέπει να συνεισφέρουν στη μετάβαση στην κλιματική ουδετερότητα και στη μείωση των εκπομπών, και φρονεί πως το ΣΕΔΕ της ΕΕ θα μπορούσε να συμβάλει σημαντικά εάν η αρχή «ο ρυπαίνων πληρώνει» επεκταθεί σε όλους τους τομείς εφαρμογής του· επισημαίνει πως οι μετακινήσεις ευθύνονται για ένα τέταρτο των εκπομπών CO2 στην ΕΕ, ενώ ο κατασκευαστικός τομέας ευθύνεται για 40 % της ενεργειακής κατανάλωσης της Ευρώπης· υπογραμμίζει ωστόσο πως η εισαγωγή τιμολόγησης των ανθρακούχων εκπομπών στους τομείς αυτούς είναι ευαίσθητο ζήτημα και δεν πρέπει να οδηγήσει σε επιβάρυνση των πιο ευάλωτων νοικοκυριών, πολύ μικρών και μικρών επιχειρήσεων και χρηστών της κινητικότητας, συμπεριλαμβανομένων των αγροτικών και απομακρυσμένων περιοχών·

6.

επιμένει πως οι τοπικές και περιφερειακές αρχές, όντας τα επίπεδα διακυβέρνησης με ισχυρές αρμοδιότητες και στους δύο εν λόγω τομείς, πρέπει να λαμβάνονται υπόψη στην ανάπτυξη, την αξιολόγηση και την επανεξέταση του νέου ΣΕΔΕ για τις οδικές μεταφορές και τα κτίρια (ΣΕΔΕ II)· υπογραμμίζει ότι οι εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου από τον τομέα των μεταφορών της ΕΕ έχουν αυξηθεί σταθερά από το 2013, ενώ η απαλλαγή του τομέα των κτιρίων από τις ανθρακούχες εκπομπές παραμένει η κύρια πορεία για τη μείωση των εκπομπών· τονίζει ότι, σε περίπτωση που οι συννομοθέτες αποφασίσουν να μην προχωρήσουν με το ΣΕΔΕ ΙΙ, όπως προβλέπεται στην πρόταση της Επιτροπής, το ισχύον ΣΕΔΕ θα πρέπει να ενισχυθεί περαιτέρω για την αντιμετώπιση των οδικών μεταφορών και των κτιρίων·

7.

αναγνωρίζει πλήρως την ανάγκη για εργαλεία τιμολόγησης των ανθρακούχων εκπομπών που θα υποστηρίζουν τις αυξημένες κλιματικές επιδιώξεις της ΕΕ, ωστόσο είναι εντονότατα προβληματισμένη αναφορικά με τις πιθανές διανεμητικές τους επιπτώσεις και τονίζει ότι όλες οι διαστάσεις της βιώσιμης ανάπτυξης πρέπει να λαμβάνονται ταυτόχρονα υπόψη: οικονομική, περιβαλλοντική, κοινωνική και πολιτιστική βιωσιμότητα. Σε αυτό το πλαίσιο, ζητεί να τηρηθούν τουλάχιστον τρεις αρχές:

αλληλεγγύη και δικαιοσύνη μεταξύ των κρατών μελών της ΕΕ κατά την υλοποίηση. Η τιμολόγηση των ανθρακούχων εκπομπών πρέπει να εξετάζει τις διαφορές όσον αφορά το μέγεθος της πρόκλησης για τις τοπικές και περιφερειακές οικονομίες·

αλληλεγγύη και δικαιοσύνη εντός των κρατών μελών της ΕΕ. Πρέπει να αντιμετωπιστεί ο αντίκτυπος των εργαλείων τιμολόγησης των ανθρακούχων εκπομπών στις ευάλωτες κοινωνικές ομάδες και τα νοικοκυριά χαμηλότερου εισοδήματος, όχι μόνον όσον αφορά την οικονομική προσιτότητα αλλά και την πρόσβαση σε ορισμένα αγαθά/υπηρεσίες προς κάλυψη των αναγκών τους (ενέργεια, θέρμανση και ψύξη, μεταφορές και κινητικότητα κ.λπ.)·

αντιμετώπιση του εδαφικού αντικτύπου αυτών των πολιτικών, όχι μόνο όσον αφορά απομακρυσμένες ή απόκεντρες περιοχές, αλλά γενικότερα περιοχές εντός της ΕΕ που βιώνουν ήδη ριζικό μετασχηματισμό της κοινωνικής και οικονομικής τους ανάπτυξης («περιφέρειες που έμειναν στο περιθώριο», βιομηχανικές περιοχές που διανύουν απαραίτητες διαδικασίες μετάβασης), εξόχως απόκεντρες περιφέρειες, καθώς και αγροτικές περιοχές·

8.

επικροτεί την ανακοίνωση του Κοινωνικού Ταμείου για το Κλίμα ως μέσου αντιστάθμισης των αρνητικών επιπτώσεων στα ευάλωτα νοικοκυριά, στις πολύ μικρές και μικρές επιχειρήσεις και στους χρήστες της κινητικότητας και διασφάλισης κοινωνικά βιώσιμης ανάπτυξης· υπογραμμίζει πως η χρηματοδότηση που προβλέπεται επί του παρόντος στην αναθεώρηση του υφιστάμενου ΣΕΔΕ δεν επαρκεί για την εξασφάλιση πραγματικά δίκαιης μετάβασης και τονίζει πως πρέπει να εξεταστεί η διάθεση πόρων στο Κοινωνικό Ταμείο για το Κλίμα πέραν του ΣΕΔΕ ΙΙ· προτείνει η συγκέντρωση εσόδων για το Κοινωνικό Ταμείο για το Κλίμα να ξεκινήσει νωρίτερα από ό,τι η εφαρμογή του ΣΕΔΕ ΙΙ·

9.

υπογραμμίζει τη σημασία που έχει η ακριβής εκτίμηση των διανεμητικών επιπτώσεων του μηχανισμού, της λειτουργίας, της διαχείρισης και των μέτρων του Κοινωνικού Ταμείου για το Κλίμα, εστιάζοντας στις επιπτώσεις και τα οφέλη για τους πλέον ευάλωτους πολίτες σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο, και επιτρέποντας τον αποτελεσματικότερο εντοπισμό των οικονομικά ασθενέστερων νοικοκυριών, προκειμένου να διοχετευθεί με ακρίβεια η προσωρινή στοχευμένη άμεση εισοδηματική στήριξη σε εκείνους που τη χρειάζονται περισσότερο· Προς τούτο, τα μέτρα εντός των επιμέρους κοινωνικών σχεδίων για το κλίμα και οι πιστώσεις του ίδιου του Ταμείου πρέπει να αποσκοπούν στην επιτάχυνση της πράσινης μετάβασης, όχι όμως σε βάρος της κοινωνικής και εδαφικής συνοχής, ούτε στρέφοντας την προσοχή μακριά από την προστασία των πιο ευάλωτων πολιτών·

10.

υπογραμμίζει πως το Ταμείο Εκσυγχρονισμού θα πρέπει να χρησιμοποιηθεί για τη στήριξη της βιώσιμης ανάπτυξης, καταβάλλοντας προσπάθειες για την ενίσχυση της ζωτικότητας των ευάλωτων ομάδων και περιοχών ως προτεραιότητα για τη χρήση του· επαναλαμβάνει πως το Ταμείο Εκσυγχρονισμού πρέπει, προκειμένου να σέβεται την ευρεία οικονομική, κοινωνική και γεωγραφική ποικιλομορφία της ΕΕ, να επιτρέψει την πρόσβαση σε περιφέρειες NUTS 3 με σημαντικές ανισορροπίες εντός ενός κράτους μέλους·

11.

ζητεί τη συμπερίληψη των τοπικών και περιφερειακών αρχών στην κατανομή των εσόδων του ΣΕΔΕ. Ο ρόλος των τοπικών και περιφερειακών αρχών στην εφαρμογή πολιτικών μετριασμού και προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή είναι ιδιαιτέρως σημαντικός. Οι δήμοι και οι περιφέρειες της Ευρώπης αποτελούν μείζονες φορείς καινοτομίας και κοινωνιακής αλλαγής, και πρέπει να τους επιτραπεί να συμβάλουν στην πράσινη μετάβαση κατά τρόπο ουσιαστικότερο· τούτο δε ισχύει ακόμα περισσότερο για το νέο ΣΕΔΕ ΙΙ·

12.

επικροτεί την υλοποίηση του αποθεματικού για τη σταθερότητα της αγοράς ως μέσου διαχείρισης των πλεονασμάτων και ελλειμμάτων δικαιωμάτων εκπομπών, καθώς και το σύστημα εμπροσθοβαρούς χρηματοδότησης για τη άμβλυνση των επιπτώσεων της εφαρμογής του νέου ΣΕΔΕ ΙΙ στις τιμές και τη ρευστότητα· επαναλαμβάνει, ωστόσο, πως το αποθεματικό πρέπει να συνοδεύεται από επιπρόσθετο μηχανισμό για τη μόνιμη εξάλειψη των δικαιωμάτων εκπομπών προκειμένου να δημιουργηθεί μια κατώτατη τιμή που θα συνάδει με τους κλιματικούς στόχους της ΕΕ για το 2030 και το 2050·

13.

εκφράζει τη λύπη της για το γεγονός ότι η πρόταση της Επιτροπής δεν λαμβάνει υπόψη τον υπαρκτό κίνδυνο της πρόκλησης στη διεθνή θαλάσσια κυκλοφορία διαρροής άνθρακα προς γειτονικούς λιμένες τρίτων χωρών ευρισκόμενους κοντά στους ευρωπαϊκούς λιμένες. Η διαρροή αυτή θα έχει δυσμενείς επιπτώσεις στη λιμενική δραστηριότητα και, συνεπώς, στις ίδιες τις σχετικές υλικοτεχνικές αλυσίδες των κρατών μελών, μεταξύ άλλων με απώλεια θέσεων εργασίας, στρεβλώσεις της αγοράς και του ελεύθερου ανταγωνισμού, απώλεια συνδεσιμότητας των ευρωπαϊκών λιμένων και γενικότερα απώλεια ανταγωνιστικότητας της βιομηχανίας μας. Η κατάσταση αυτή θα έπληττε επίσης την αρχή της στρατηγικής αυτονομίας της Ευρώπης, την ίδια την ασφάλεια και τον έλεγχο της υλικοτεχνικής αλυσίδας και τον ανεφοδιασμό εμπορευμάτων με προέλευση ή προορισμό την ΕΕ, καθώς θα ευνοούσε τη μεταφόρτωση των εμπορευμάτων σε λιμένες τρίτων χωρών, με προτεραιότητες και οικονομικά και υλικοτεχνικά συμφέροντα που δεν συμβαδίζουν κατ’ ανάγκη με τα αντίστοιχα της ΕΕ·

14.

επιδοκιμάζει την πρόταση για σύσταση Μηχανισμού συνοριακής προσαρμογής άνθρακα (CBAM) που θα τονώσει την παγκόσμια δράση για το κλίμα· ζητεί μετ’ επιτάσεως να εξασφαλιστεί πως θα αποτελεί μέρος ευρύτερης βιομηχανικής στρατηγικής της ΕΕ η οποία θα ενθαρρύνει κλιματικά ουδέτερες επενδύσεις, θα θεσπίζει ένα ευνοϊκό νομικό πλαίσιο της ΕΕ και θα δημιουργεί πρωτοπόρες αγορές για κλιματικά ουδέτερα προϊόντα, συμπεριλαμβανομένης της δυνατότητας σύναψης συμβάσεων επί διαφοράς για τον άνθρακα για την απαλλαγή των εν λόγω τομέων από τις ανθρακούχες εκπομπές και ότι νέες πρακτικές θα εφαρμοστούν το συντομότερο δυνατό. Η δωρεάν κατανομή δικαιωμάτων στο πλαίσιο του ΣΕΔΕ (19) πρέπει συνεπώς να καταργηθεί βαθμιαία για τους τομείς που καλύπτονται από τον CBAM και να αντικατασταθούν από τη δημοπράτηση όλων των δικαιωμάτων εκπομπών, καθώς έτσι θα διασφαλιστεί η συμβατότητα με τον ΠΟΕ·

15.

υπογραμμίζει την ξεχωριστή σημασία ενός ενισχυμένου Ταμείου Καινοτομίας που στηρίζει τον αναγκαίο κλιματικά ουδέτερο μετασχηματισμό των ενεργοβόρων βιομηχανιών που καλύπτονται από το ΣΕΔΕ της ΕΕ και από το CBAM στις περιφέρειες της ΕΕ, στηρίζοντας την ανάπτυξη καινοτόμων, κλιματικά ουδέτερων προϊόντων, όπως ο πράσινος χάλυβας· τονίζει ότι τα κύρια εμπόδια για την απαλλαγή από τις ανθρακούχες εκπομπές δεν είναι μόνο η έλλειψη τεχνολογικής καινοτομίας και, ως εκ τούτου, προτείνει την επέκταση του πεδίου εφαρμογής σε μέτρα με υψηλό δυναμικό μείωσης σε μη τεχνολογικούς τομείς, όπως οι δημιουργικές και καινοτόμες μέθοδοι συνεργασίας, η επαγγελματική κατάρτιση και η κυκλικότητα, που βρίσκονται σε μειονεκτική θέση λόγω των κινήτρων του ΣΕΔΕ που εστιάζουν στη βιομηχανική παραγωγή·

16.

επισημαίνει ότι είναι επίσης αναγκαίο να βελτιωθούν οι ρυθμιστικοί και ελεγκτικοί μηχανισμοί ώστε να αποτραπούν κερδοσκοπικές κινήσεις σχετικά με την τιμή του CO2, που θα μπορούσαν να προκαλέσουν σημαντικό αντίκτυπο τόσο στις τιμές της ενέργειας όσο και στους ίδιους τους επηρεαζόμενους κλάδους·

17.

επικροτεί το γεγονός ότι τα έσοδα του μεταρρυθμισμένου ΣΕΔΕ θα διατεθούν για τη χρηματοδότηση της δράσης για την κλιματική ουδετερότητα (π.χ. για την ενίσχυση της χρηματοδότησης του Ταμείου Καινοτομίας, του Ταμείου Εκσυγχρονισμού και του Κοινωνικού Ταμείου για το Κλίμα και για την επιτάχυνση της γενικευμένης χρήσης ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, της ενεργειακής απόδοσης και της κυκλικότητας) και δεν θα χρησιμοποιηθούν προς όφελος του γενικού προϋπολογισμού της ΕΕ στο σύνολό του· τονίζει πως η ίδια προσέγγιση πρέπει να υιοθετηθεί για τα έσοδα του CBAΜ·

18.

φρονεί πως για να ανταποκριθεί στις τεχνολογικές, κανονιστικές και σχετικές με την αγορά αλλαγές, ο CBAM πρέπει να είναι δυναμικός και το πεδίο εφαρμογής του όσον αφορά κλάδους και εκπομπές πρέπει να επανεξετάζεται τακτικά, λαμβανομένου υπόψη του τοπικού και περιφερειακού αντικτύπου του μηχανισμού· δηλώνει δε έτοιμη να συνδράμει στην αξιολόγηση του εδαφικού αντικτύπου του CBAΜ·

19.

επισημαίνει ότι είναι επίσης αναγκαίο να βελτιωθούν οι ρυθμιστικοί και ελεγκτικοί μηχανισμοί ώστε να αποτραπούν κερδοσκοπικές κινήσεις σχετικά με την τιμή του CO2, που θα μπορούσαν να προκαλέσουν σημαντικό αντίκτυπο τόσο στις τιμές της ενέργειας όσο και στους ίδιους τους επηρεαζόμενους κλάδους·

20.

επικροτεί θερμά το ότι η Επιτροπή συνόδευσε την πρόταση για ένα νέο ΣΕΔΕ και το σχέδιο κανονισμού για τη θέσπιση του CBAM με πίνακες εκτίμησης της επικουρικότητας (20). Η αιτιολογία που παρέχεται όσον αφορά την ευρωπαϊκή προστιθέμενη αξία των προτάσεων και η ανάπτυξη των μέτρων που απορρέουν από τις αρμοδιότητες της ΕΕ στον τομέα της κλιματικής αλλαγής δυνάμει των άρθρων 191 έως 193 της Συνθήκης για τη Λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης συνάδουν με την αξιολόγηση της ίδιας της ΕτΠ όσον αφορά την πλήρη συμβατότητα των προτάσεων με την αρχή της επικουρικότητας.

Βρυξέλλες, 28 Απριλίου 2022.

Ο Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής των Περιφερειών

Απόστολος ΤΖΙΤΖΙΚΩΣΤΑΣ


(1)  Οδηγία 2003/87/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 13ης Οκτωβρίου 2003, σχετικά με τη θέσπιση συστήματος εμπορίας δικαιωμάτων εκπομπής αερίων θερμοκηπίου εντός της Ένωσης και την τροποποίηση της οδηγίας 96/61/ΕΚ του Συμβουλίου (ΕΕ L 275 της 25.10.2003, σ. 32).

(2)  Οδηγία 2003/87/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 13ης Οκτωβρίου 2003, σχετικά με τη θέσπιση συστήματος εμπορίας δικαιωμάτων εκπομπής αερίων θερμοκηπίου εντός της Ένωσης και την τροποποίηση της οδηγίας 96/61/ΕΚ του Συμβουλίου (ΕΕ L 275 της 25.10.2003, σ. 32).

(3)  Οδηγία 96/61/ΕΚ του Συμβουλίου, της 24ης Σεπτεμβρίου 1996, σχετικά με την ολοκληρωμένη πρόληψη και έλεγχο της ρύπανσης (ΕΕ L 257 της 10.10.1996, σ. 26).

(4)  Οδηγία 2010/75/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 24ης Νοεμβρίου 2010, περί βιομηχανικών εκπομπών (ολοκληρωμένη πρόληψη και έλεγχος της ρύπανσης) (ΕΕ L 334 της 17.12.2010, σ. 17).

(5)  Οδηγία 96/61/ΕΚ του Συμβουλίου, της 24ης Σεπτεμβρίου 1996, σχετικά με την ολοκληρωμένη πρόληψη και έλεγχο της ρύπανσης (ΕΕ L 257 της 10.10.1996, σ. 26).

(6)  Οδηγία 2010/75/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 24ης Νοεμβρίου 2010, περί βιομηχανικών εκπομπών (ολοκληρωμένη πρόληψη και έλεγχος της ρύπανσης) (ΕΕ L 334 της 17.12.2010, σ. 17).

(7)  Οδηγία 2009/31/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 23ης Απριλίου 2009, σχετικά με την αποθήκευση διοξειδίου του άνθρακα σε γεωλογικούς σχηματισμούς και για την τροποποίηση της οδηγίας 85/337/ΕΟΚ του Συμβουλίου, των οδηγιών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου 2000/60/ΕΚ, 2001/80/ΕΚ, 2004/35/ΕΚ, 2006/12/ΕΚ και 2008/1/ΕΚ, και του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1013/2006 ((ΕΕ L 140 της 5.6.2009, σ. 114).

(8)  Οδηγία 2009/31/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 23ης Απριλίου 2009, σχετικά με την αποθήκευση διοξειδίου του άνθρακα σε γεωλογικούς σχηματισμούς και για την τροποποίηση της οδηγίας 85/337/ΕΟΚ του Συμβουλίου, των οδηγιών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου 2000/60/ΕΚ, 2001/80/ΕΚ, 2004/35/ΕΚ, 2006/12/ΕΚ και 2008/1/ΕΚ, και του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1013/2006 ((ΕΕ L 140 της 5.6.2009, σ. 114).

(9)  [να προστεθεί παραπομπή στον κανονισμό FuelEU Maritime].

(10)  [να προστεθεί παραπομπή στον κανονισμό FuelEU Maritime].

(11)  COM(2020) 562 final.

(12)  COM(2020) 562 final.

(13)  Δεδομένα από το 2018. Στατιστική Υπηρεσία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Eurostat), SILC [ilc_mdes01].

(14)  Οδηγία 2012/27/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 25ης Οκτωβρίου 2012, για την ενεργειακή απόδοση, την τροποποίηση των οδηγιών 2009/125/ΕΚ και 2010/30/ΕΕ και την κατάργηση των οδηγιών 2004/8/ΕΚ και 2006/32/ΕΚ (ΕΕ L 315 της 14.11.2012, σ. 1).

(15)  [Να προστεθεί παραπομπή στον κανονισμό για τη σύσταση του Κοινωνικού Ταμείου για το Κλίμα].

(16)  Δεδομένα από το 2018. Στατιστική Υπηρεσία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Eurostat), SILC [ilc_mdes01].

(17)  Οδηγία 2012/27/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 25ης Οκτωβρίου 2012, για την ενεργειακή απόδοση, την τροποποίηση των οδηγιών 2009/125/ΕΚ και 2010/30/ΕΕ και την κατάργηση των οδηγιών 2004/8/ΕΚ και 2006/32/ΕΚ (ΕΕ L 315 της 14.11.2012, σ. 1).

(18)  [Να προστεθεί παραπομπή στον κανονισμό για τη σύσταση του Κοινωνικού Ταμείου για το Κλίμα].

(19)  Σύμφωνα με το Σύστημα Εμπορίας Δικαιωμάτων Εκπομπών της ΕΕ, οι επιχειρήσεις πρέπει να αποκτούν δικαιώματα εκπομπών που θα καλύπτουν τις ανθρακούχες εκπομπές τους. Η δωρεάν κατανομή αποτελεί μεταβατική μέθοδο κατανομής δικαιωμάτων έναντι της πάγιας μεθόδου (δημοπράτηση). Ωστόσο, τα δικαιώματα που κατανέμονται δωρεάν εξακολουθούν να αποτελούν πάνω από 40 % των συνολικών διαθέσιμων δικαιωμάτων.

(20)  https://www.europarl.europa.eu/RegData/docs_autres_institutions/commission_europeenne/swd/2021/0552/COM_SWD(2021)0552_EN.pdf


5.8.2022   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 301/139


Γνωμοδότηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής των Περιφερειών με θέμα «Τροποποίηση της οδηγίας σχετικά με την ενεργειακή απόδοση για την επίτευξη των νέων κλιματικών στόχων για το 2030»

(2022/C 301/15)

Εισηγητής:

Rafał Kazimierz TRZASKOWSKI (PL/EPP), δήμαρχος Βαρσοβίας

Έγγραφα αναφοράς:

Πρόταση οδηγίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για την ενεργειακή απόδοση (αναδιατύπωση)

COM(2021) 558 — 2021/0203 (COD)

SEC(2021) 558 — 2021/0203 (COD)

SWD(2021) 623 — 2021/0203 (COD)

SWD(2021) 624 — 2021/0203 (COD)

SWD(2021) 625 — 2021/0203 (COD)

SWD(2021) 626 — 2021/0203 (COD)

SWD(2021) 627 — 2021/0203 (COD)

I.   ΣΥΝΙΣΤΩΜΕΝΕΣ ΤΡΟΠΟΛΟΓΙΕΣ

Τροπολογία 1

Αιτιολογική σκέψη 16

Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

Η δίκαιη μετάβαση προς μια κλιματικά ουδέτερη Ένωση έως το 2050 είναι κεντρικής σημασίας για την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία. Η ενεργειακή φτώχεια αποτελεί βασική έννοια που εδραιώνεται στη δέσμη νομοθετικών μέτρων με τίτλο «Καθαρή ενέργεια για όλους τους Ευρωπαίους» που σχεδιάστηκε για να διευκολύνει τη δίκαιη ενεργειακή μετάβαση. Δυνάμει του κανονισμού (ΕΕ) 2018/1999 και της οδηγίας (ΕΕ) 2019/944 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (1), η Επιτροπή παρείχε ενδεικτική καθοδήγηση σχετικά με τους κατάλληλους δείκτες για τη μέτρηση της ενεργειακής φτώχειας και του «σημαντικ[ού] αριθμ[ού] νοικοκυριών σε ενεργειακή φτώχεια» (2). Η οδηγία (ΕΕ) 2019/944 και η οδηγία 2009/73/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (3) απαιτούν από τα κράτη μέλη να λαμβάνουν κατάλληλα μέτρα για την αντιμετώπιση της ενεργειακής φτώχειας, όπου αυτή εντοπίζεται, συμπεριλαμβανομένων μέτρων για την αντιμετώπιση του ευρύτερου πλαισίου της ενεργειακής φτώχειας.

Η δίκαιη μετάβαση προς μια κλιματικά ουδέτερη Ένωση έως το 2050 είναι κεντρικής σημασίας για την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία. Η ενεργειακή φτώχεια αποτελεί βασική έννοια που εδραιώνεται στη δέσμη νομοθετικών μέτρων με τίτλο «Καθαρή ενέργεια για όλους τους Ευρωπαίους» που σχεδιάστηκε για να διευκολύνει τη δίκαιη ενεργειακή μετάβαση. Δυνάμει του κανονισμού (ΕΕ) 2018/1999 και της οδηγίας (ΕΕ) 2019/944 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (4), η Επιτροπή παρείχε ενδεικτική καθοδήγηση σχετικά με τους κατάλληλους δείκτες για τη μέτρηση της ενεργειακής φτώχειας και του «σημαντικ[ού] αριθμ[ού] νοικοκυριών σε ενεργειακή φτώχεια» (5). Η οδηγία (ΕΕ) 2019/944 και η οδηγία 2009/73/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (6) απαιτούν από τα κράτη μέλη να λαμβάνουν κατάλληλα μέτρα για την αντιμετώπιση της ενεργειακής φτώχειας, όπου αυτή εντοπίζεται, ανεξάρτητα εάν πλήττει ευάλωτα νοικοκυριά, ευάλωτες επιχειρήσεις, ιδίως πολύ μικρές και μικρές επιχειρήσεις ή ευάλωτους χρήστες κινητικότητας· θα πρέπει επίσης να περιλαμβάνονται μέτρα για την αντιμετώπιση του ευρύτερου πλαισίου της ενεργειακής φτώχειας.

Τροπολογία 2

Αιτιολογική σκέψη 17

Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

Τα νοικοκυριά χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος, οι ευάλωτοι πελάτες, συμπεριλαμβανομένων των τελικών χρηστών, τα άτομα που αντιμετωπίζουν ή κινδυνεύουν να αντιμετωπίσουν ενεργειακή φτώχεια και τα άτομα που ζουν σε κοινωνικές κατοικίες θα πρέπει να επωφελούνται από την εφαρμογή της αρχής της προτεραιότητας στην ενεργειακή απόδοση. Τα μέτρα ενεργειακής απόδοσης θα πρέπει να εφαρμοστούν κατά προτεραιότητα για τη βελτίωση της κατάστασης των εν λόγω ατόμων και νοικοκυριών ή για την άμβλυνση της ενεργειακής φτώχειας. Για την υιοθέτηση μιας ολιστικής προσέγγισης στη χάραξη πολιτικής και στην εφαρμογή πολιτικών και μέτρων τα κράτη μέλη πρέπει να διασφαλίζουν ότι άλλες πολιτικές και μέτρα δεν έχουν αρνητικές επιπτώσεις στα εν λόγω άτομα και νοικοκυριά.

Τα νοικοκυριά χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος, οι πολύ μικρές και μικρές επιχειρήσεις, οι ευάλωτοι πελάτες, συμπεριλαμβανομένων των τελικών χρηστών, τα άτομα που αντιμετωπίζουν ή κινδυνεύουν να αντιμετωπίσουν ενεργειακή φτώχεια και οικονομική αδυναμία μετακινήσεων και τα άτομα που ζουν σε κοινωνικές κατοικίες θα πρέπει να επωφελούνται από την εφαρμογή της αρχής της προτεραιότητας στην ενεργειακή απόδοση. Τα μέτρα ενεργειακής απόδοσης θα πρέπει να εφαρμοστούν κατά προτεραιότητα για τη βελτίωση της κατάστασης των εν λόγω ατόμων και νοικοκυριών ή για την άμβλυνση της ενεργειακής φτώχειας. Για την υιοθέτηση μιας ολιστικής προσέγγισης στη χάραξη πολιτικής και στην εφαρμογή πολιτικών και μέτρων τα κράτη μέλη πρέπει να διασφαλίζουν ότι άλλες πολιτικές και μέτρα δεν έχουν άμεσες ή έμμεσες αρνητικές επιπτώσεις στα εν λόγω άτομα και νοικοκυριά.

Αιτιολογία

Αυτονόητη.

Τροπολογία 3

Αιτιολογική σκέψη 25

Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

Είναι προτιμότερο ο στόχος της ενεργειακής απόδοσης να επιτευχθεί ως αποτέλεσμα σωρευτικής εφαρμογής ειδικών εθνικών και ευρωπαϊκών μέτρων προώθησης της ενεργειακής απόδοσης σε διάφορα πεδία. Τα κράτη μέλη θα πρέπει να υποχρεωθούν να θεσπίσουν εθνικές πολιτικές και μέτρα ενεργειακής απόδοσης. Οι εν λόγω πολιτικές και μέτρα και οι μεμονωμένες προσπάθειες κάθε κράτους μέλους θα πρέπει να αξιολογηθούν από την Επιτροπή, μαζί με δεδομένα για την πρόοδο που σημειώθηκε, προκειμένου να εκτιμηθεί η πιθανότητα επίτευξης του συνολικού στόχου της Ένωσης και ο βαθμός στον οποίο οι επιμέρους προσπάθειες είναι επαρκείς για την εκπλήρωση της κοινής επιδίωξης.

Είναι προτιμότερο ο στόχος της ενεργειακής απόδοσης να επιτευχθεί ως αποτέλεσμα σωρευτικής εφαρμογής ειδικών τοπικών, περιφερειακών, εθνικών και ευρωπαϊκών μέτρων προώθησης της ενεργειακής απόδοσης σε διάφορα πεδία. Τα κράτη μέλη θα πρέπει να υποχρεωθούν να θεσπίσουν εθνικές πολιτικές και μέτρα ενεργειακής απόδοσης. Οι εν λόγω πολιτικές και μέτρα και οι μεμονωμένες προσπάθειες κάθε κράτους μέλους θα πρέπει να αξιολογηθούν από την Επιτροπή, μαζί με δεδομένα για την πρόοδο που σημειώθηκε, προκειμένου να εκτιμηθεί η πιθανότητα επίτευξης του συνολικού στόχου της Ένωσης και ο βαθμός στον οποίο οι επιμέρους προσπάθειες είναι επαρκείς για την εκπλήρωση της κοινής επιδίωξης.

Αιτιολογία

Αυτονόητη.

Τροπολογία 4

Αιτιολογική σκέψη 28

Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

Για την εκπλήρωση της υποχρέωσής τους, τα κράτη μέλη θα πρέπει να στοχεύουν στην τελική κατανάλωση ενέργειας όλων των δημόσιων υπηρεσιών και εγκαταστάσεων των δημόσιων φορέων. Για τον καθορισμό του πεδίου των αποδεκτών, τα κράτη μέλη θα πρέπει να εφαρμόσουν τον ορισμό των αναθετουσών αρχών που προβλέπεται στην οδηγία 2014/24/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (7). Η υποχρέωση μπορεί να εκπληρωθεί με τη μείωση της τελικής κατανάλωσης ενέργειας σε οποιοδήποτε κλάδο του δημόσιου τομέα, συμπεριλαμβανομένων των μεταφορών, των δημόσιων κτιρίων, της υγειονομικής περίθαλψης, του χωροταξικού σχεδιασμού, της διαχείρισης των υδάτων και της επεξεργασίας λυμάτων, του καθαρισμού λυμάτων και υδάτων, της διαχείρισης αποβλήτων, της τηλεθέρμανσης και τηλεψύξης, της διανομής, της παροχής και της αποθήκευσης ενέργειας, του δημόσιου φωτισμού, του σχεδιασμού υποδομών. Για να μειωθεί ο διοικητικός φόρτος για τους δημόσιους φορείς, τα κράτη μέλη θα πρέπει να δημιουργήσουν ψηφιακές πλατφόρμες ή εργαλεία για τη συλλογή των συγκεντρωτικών δεδομένων κατανάλωσης των δημόσιων φορέων, να τα δημοσιοποιήσουν και να αναφέρουν τα δεδομένα στην Επιτροπή.

Για την εκπλήρωση της υποχρέωσής τους, τα κράτη μέλη θα πρέπει να στοχεύουν στην τελική κατανάλωση ενέργειας όλων των δημόσιων υπηρεσιών και εγκαταστάσεων των δημόσιων φορέων. Για τον καθορισμό του πεδίου των αποδεκτών, τα κράτη μέλη θα πρέπει να εφαρμόσουν τον ορισμό των αναθετουσών αρχών που προβλέπεται στην οδηγία 2014/24/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (8). Η υποχρέωση μπορεί να εκπληρωθεί με τη μείωση της τελικής κατανάλωσης ενέργειας σε οποιοδήποτε κλάδο του δημόσιου τομέα, συμπεριλαμβανομένων των μεταφορών, των δημόσιων κτιρίων, της υγειονομικής περίθαλψης, του χωροταξικού σχεδιασμού, της διαχείρισης των υδάτων και της επεξεργασίας λυμάτων, του καθαρισμού λυμάτων και υδάτων, της διαχείρισης αποβλήτων, της τηλεθέρμανσης και τηλεψύξης, της διανομής, της παροχής και της αποθήκευσης ενέργειας, του δημόσιου φωτισμού, του σχεδιασμού υποδομών. Για να μειωθεί ο διοικητικός φόρτος για τις τοπικές και τις περιφερειακές αρχές και για άλλους δημόσιους φορείς, τα κράτη μέλη θα πρέπει να δημιουργήσουν ψηφιακές πλατφόρμες ή εργαλεία για τη συλλογή των συγκεντρωτικών δεδομένων κατανάλωσης όλων των δημόσιων φορέων, να τα δημοσιοποιήσουν και να αναφέρουν τα δεδομένα στην Επιτροπή. Τα κράτη μέλη θα πρέπει να διασφαλίσουν ότι οι τοπικές και οι περιφερειακές αρχές και άλλοι δημόσιοι φορείς διαθέτουν επαρκή εξοπλισμό για την εν λόγω συλλογή δεδομένων.

Αιτιολογία

Αυτονόητη.

Τροπολογία 5

Αιτιολογική σκέψη 29

Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

Τα κράτη μέλη θα πρέπει να διαδραματίζουν υποδειγματικό ρόλο διασφαλίζοντας ότι όλες οι συμβάσεις ενεργειακής απόδοσης και τα συστήματα ενεργειακής διαχείρισης στον δημόσιο τομέα είναι σύμφωνα με τα ευρωπαϊκά ή διεθνή πρότυπα, ή ότι χρησιμοποιούνται ενεργειακοί έλεγχοι σε μεγάλο βαθμό στους ενεργειοβόρους κλάδους του δημόσιου τομέα.

Τα κράτη μέλη, οι τοπικές και περιφερειακές αρχές θα πρέπει να διαδραματίζουν υποδειγματικό ρόλο διασφαλίζοντας ότι όλες οι συμβάσεις ενεργειακής απόδοσης και τα συστήματα ενεργειακής διαχείρισης στον δημόσιο τομέα είναι σύμφωνα με τα ευρωπαϊκά ή διεθνή πρότυπα, ή ότι χρησιμοποιούνται ενεργειακοί έλεγχοι σε μεγάλο βαθμό στους ενεργοβόρους κλάδους του δημόσιου τομέα. Για την επίτευξη του εν λόγω στόχου, τα κράτη μέλη πρέπει να παρέχουν σαφείς κατευθυντήριες γραμμές και διαδικασίες για τη χρήση αυτών των μέσων.

Αιτιολογία

Αυτονόητη.

Τροπολογία 6

Αιτιολογική σκέψη 30

Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

Οι δημόσιες αρχές ενθαρρύνονται να λαμβάνουν στήριξη από φορείς όπως οι οργανισμοί βιώσιμης ενέργειας, οι οποίοι είναι εγκατεστημένοι, κατά περίπτωση, σε περιφερειακό ή τοπικό επίπεδο. Η διάρθρωση των εν λόγω οργανισμών αντικατοπτρίζει συνήθως τις επιμέρους ανάγκες των δημόσιων αρχών που βρίσκονται σε μια συγκεκριμένη περιφέρεια ή που δραστηριοποιούνται σε έναν συγκεκριμένο κλάδο του δημόσιου τομέα. Οι κεντρικοί οργανισμοί μπορούν να εξυπηρετούν καλύτερα τις ανάγκες και να λειτουργούν αποτελεσματικότερα από άλλες απόψεις, για παράδειγμα σε μικρότερα κράτη μέλη ή κράτη μέλη με πιο συγκεντρωτική δομή ή όσον αφορά πολύπλοκες ή διαπεριφερειακές πτυχές, όπως η τηλεθέρμανση και η τηλεψύξη. Οι οργανισμοί βιώσιμης ενέργειας μπορούν να λειτουργούν ως υπηρεσίες μίας στάσης σύμφωνα με το άρθρο 21. Οι εν λόγω οργανισμοί είναι συχνά υπεύθυνοι για την ανάπτυξη τοπικών ή περιφερειακών σχεδίων απανθρακοποίησης, τα οποία μπορεί επίσης να περιλαμβάνουν και άλλα μέτρα απανθρακοποίησης, όπως η ανταλλαγή λεβήτων ορυκτών καυσίμων, και για τη στήριξη των δημόσιων αρχών στην εφαρμογή των πολιτικών που σχετίζονται με την ενέργεια. Οι οργανισμοί βιώσιμης ενέργειας ή άλλες οντότητες που συνδράμουν τις περιφερειακές και τοπικές αρχές μπορεί να έχουν σαφείς αρμοδιότητες, στόχους και πόρους στον τομέα της βιώσιμης ενέργειας. Οι οργανισμοί βιώσιμης ενέργειας θα μπορούσαν να ενθαρρυνθούν να εξετάσουν πρωτοβουλίες που έχουν αναληφθεί στο πλαίσιο του συμφώνου των Δημάρχων, στο οποίο συμμετέχουν τοπικές κυβερνήσεις που έχουν δεσμευτεί οικειοθελώς να υλοποιήσουν τους στόχους της Ένωσης για το κλίμα και την ενέργεια, καθώς και άλλες υφιστάμενες πρωτοβουλίες για τον σκοπό αυτό. Τα σχέδια απανθρακοποίησης θα πρέπει να συνδέονται με τα σχέδια εδαφικής ανάπτυξης και να λαμβάνουν υπόψη την περιεκτική αξιολόγηση που θα πρέπει να διενεργούν τα κράτη μέλη.

Οι δημόσιες αρχές ενθαρρύνονται να λαμβάνουν στήριξη από φορείς όπως οι οργανισμοί βιώσιμης ενέργειας, οι οποίοι είναι εγκατεστημένοι, κατά περίπτωση, σε περιφερειακό ή τοπικό επίπεδο. Η διάρθρωση των εν λόγω οργανισμών αντικατοπτρίζει συνήθως τις επιμέρους ανάγκες των δημόσιων αρχών που βρίσκονται σε μια συγκεκριμένη περιφέρεια ή που δραστηριοποιούνται σε έναν συγκεκριμένο κλάδο του δημόσιου τομέα. Οι κεντρικοί οργανισμοί μπορούν να εξυπηρετούν καλύτερα τις ανάγκες και να λειτουργούν αποτελεσματικότερα από άλλες απόψεις, για παράδειγμα σε μικρότερα κράτη μέλη ή κράτη μέλη με πιο συγκεντρωτική δομή ή όσον αφορά πολύπλοκες ή διαπεριφερειακές πτυχές, όπως η τηλεθέρμανση και η τηλεψύξη. Οι οργανισμοί βιώσιμης ενέργειας μπορούν να λειτουργούν ως υπηρεσίες μίας στάσης σύμφωνα με το άρθρο 21. Οι εν λόγω οργανισμοί είναι συχνά υπεύθυνοι για την ανάπτυξη τοπικών ή περιφερειακών σχεδίων απανθρακοποίησης, τα οποία μπορεί επίσης να περιλαμβάνουν και άλλα μέτρα απανθρακοποίησης, όπως η ανταλλαγή λεβήτων ορυκτών καυσίμων, και για τη στήριξη των δημόσιων αρχών στην εφαρμογή των πολιτικών που σχετίζονται με την ενέργεια. Οι οργανισμοί βιώσιμης ενέργειας ή άλλες οντότητες που συνδράμουν τις περιφερειακές και τοπικές αρχές μπορεί να έχουν σαφείς αρμοδιότητες, στόχους και πόρους στον τομέα της βιώσιμης ενέργειας. Οι οργανισμοί βιώσιμης ενέργειας θα μπορούσαν να ενθαρρυνθούν να εξετάσουν πρωτοβουλίες που έχουν αναληφθεί από τοπικές και περιφερειακές αρχές, στο πλαίσιο της καταπολέμησης της κλιματικής αλλαγής, ως μέρος των σχεδίων που έχουν καταρτίσει σε αυτόν τον τομέα, είτε βάσει νομικής εντολής είτε σε εθελοντική βάση, μεταξύ άλλων στο πλαίσιο του συμφώνου των Δημάρχων, στο οποίο συμμετέχουν τοπικές κυβερνήσεις που έχουν δεσμευτεί οικειοθελώς να υλοποιήσουν τους στόχους της Ένωσης για το κλίμα και την ενέργεια, καθώς και άλλες υφιστάμενες πρωτοβουλίες για τον σκοπό αυτό. Τα σχέδια για την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής θα πρέπει να συνδέονται με τα σχέδια εδαφικής ανάπτυξης και να λαμβάνουν υπόψη την περιεκτική αξιολόγηση που θα πρέπει να διενεργούν τα κράτη μέλη. Τα εν λόγω σχέδια θα πρέπει επίσης να ενταχθούν στον ενεργειακό και κλιματικό σχεδιασμό σε εθνικό επίπεδο, αρχής γενομένης από την περιοδική αναθεώρηση των εθνικών σχεδίων για την ενέργεια και το κλίμα: ο κανονισμός (ΕΕ) 2018/1999 για τη διακυβέρνηση της Ενεργειακής Ένωσης και της Δράσης για το Κλίμα θα πρέπει να αναθεωρηθεί αναλόγως.

Αιτιολογία

Αυτονόητη.

Τροπολογία 7

Αιτιολογική σκέψη 31

Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

Τα κράτη μέλη θα πρέπει να στηρίξουν τους δημόσιους φορείς στον σχεδιασμό και την υιοθέτηση μέτρων βελτίωσης της ενεργειακής απόδοσης, μεταξύ άλλων σε περιφερειακό και τοπικό επίπεδο, παρέχοντας κατευθυντήριες γραμμές για την προώθηση της ανάπτυξης ικανοτήτων και ευκαιριών κατάρτισης και ενθαρρύνοντας τη συνεργασία μεταξύ δημόσιων φορέων, μεταξύ άλλων και μεταξύ οργανισμών. Για τον σκοπό αυτό, τα κράτη μέλη θα μπορούσαν να δημιουργήσουν εθνικά κέντρα ικανοτήτων για σύνθετα ζητήματα, όπως η παροχή συμβουλών σε τοπικούς ή περιφερειακούς οργανισμούς ενέργειας σχετικά με την τηλεθέρμανση ή την τηλεψύξη.

Τα κράτη μέλη θα πρέπει να στηρίξουν τις τοπικές και περιφερειακές αρχές, καθώς και άλλους δημόσιους φορείς στον σχεδιασμό και την υιοθέτηση μέτρων βελτίωσης της ενεργειακής απόδοσης, μεταξύ άλλων σε περιφερειακό και τοπικό επίπεδο, παρέχοντας χρηματοδοτική και τεχνική στήριξη και υποβάλλοντας σχέδια για την αντιμετώπιση της έλλειψης εργατικού δυναμικού και ειδικευμένων επαγγελματιών που απαιτούνται για όλα τα στάδια της πράσινης μετάβασης, συμπεριλαμβανομένων των βιοτεχνών, καθώς και των εμπειρογνωμόνων υψηλής ειδίκευσης στον τομέα της πράσινης τεχνολογίας, των εφαρμοσμένων επιστημόνων και των φορέων καινοτομίας . Τα κράτη μέλη θα πρέπει να στηρίξουν τους δημόσιους φορείς ώστε να λαμβάνουν υπόψη τα ευρύτερα οφέλη πέραν της εξοικονόμησης ενέργειας, όπως το υγιές κλίμα εσωτερικών χώρων με βελτιωμένη ποιότητα εσωτερικού αέρα και περιβάλλοντος, καθώς και η βελτίωση της ποιότητας ζωής, ιδίως για τα σχολεία, τα κέντρα ημερήσιας φροντίδας, την υποστηριζόμενη στέγαση, τους οίκους ευγηρίας και τα νοσοκομεία. Τα κράτη μέλη θα πρέπει να παρέχουν κατευθυντήριες γραμμές για την προώθηση της ανάπτυξης ικανοτήτων και ευκαιριών κατάρτισης και να ενθαρρύνουν τη συνεργασία μεταξύ δημόσιων φορέων, μεταξύ άλλων και μεταξύ οργανισμών. Για τον σκοπό αυτό, τα κράτη μέλη θα μπορούσαν να δημιουργήσουν εθνικά και περιφερειακά κέντρα ικανοτήτων για σύνθετα ζητήματα, όπως η παροχή συμβουλών σε τοπικούς ή περιφερειακούς οργανισμούς ενέργειας σχετικά με την τηλεθέρμανση ή την τηλεψύξη.

Αιτιολογία

Αυτονόητη.

Τροπολογία 8

Αιτιολογική σκέψη 32

Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

Τα κτίρια και οι μεταφορές, μαζί με τη βιομηχανία, είναι οι κύριοι χρήστες ενέργειας και η κύρια πηγή εκπομπών (9). Τα κτίρια ευθύνονται για περίπου το 40 % της συνολικής κατανάλωσης ενέργειας της Ένωσης και για το 36 % των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου από την ενέργεια (10). Η ανακοίνωση της Επιτροπής με τίτλο «Κύμα ανακαινίσεων» (11) αντιμετωπίζει τη διττή πρόκληση της αποδοτικής χρήσης και της οικονομικής προσιτότητας της ενέργειας και των πόρων στον κτιριακό τομέα και αποσκοπεί στον διπλασιασμό του ρυθμού του ποσοστού των ανακαινίσεων. Επικεντρώνεται στα κτίρια με τις χειρότερες επιδόσεις, στην ενεργειακή φτώχεια και στα δημόσια κτίρια. Επιπλέον, τα κτίρια έχουν ζωτική σημασία για την επίτευξη του στόχου της Ένωσης για την επίτευξη κλιματικής ουδετερότητας έως το 2050. Τα κτίρια που ανήκουν σε δημόσιους φορείς αντιπροσωπεύουν σημαντικό μερίδιο του κτιριακού αποθέματος και τυγχάνουν μεγάλης προβολής στη δημόσια ζωή. Επομένως, είναι σκόπιμο να καθορισθεί ένα ετήσιο ποσοστό ανακαίνισης κτιρίων που ανήκουν σε δημόσιους φορείς στο έδαφος κράτους μέλους, με σκοπό την αναβάθμιση της ενεργειακής απόδοσής τους. Τα κράτη μέλη καλούνται να καθορίσουν υψηλότερο ποσοστό ανακαινίσεων, όπου αυτό είναι οικονομικά αποδοτικό στο πλαίσιο της ανακαίνισης του κτιριακού τους αποθέματος σύμφωνα με τις μακροπρόθεσμες στρατηγικές ανακαίνισης ή τα εθνικά προγράμματα ανακαίνισης. Το εν λόγω ποσοστό ανακαίνισης δεν θα πρέπει να θίγει τις υποχρεώσεις όσον αφορά τα κτίρια με σχεδόν μηδενική κατανάλωση ενέργειας (ΚΣΜΚΕ) που προβλέπονται στην οδηγία 2010/31/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου. Κατά την επόμενη επανεξέταση της οδηγίας 2010/31/ΕΕ (12), η Επιτροπή θα πρέπει να αξιολογήσει την πρόοδο που έχουν σημειώσει τα κράτη μέλη όσον αφορά την ανακαίνιση των κτιρίων των δημοσίων φορέων. Η Επιτροπή θα πρέπει να εξετάσει το ενδεχόμενο υποβολής νομοθετικής πρότασης για την αναθεώρηση του ποσοστού ανακαινίσεων, λαμβάνοντας παράλληλα υπόψη την πρόοδο που θα έχει επιτευχθεί από τα κράτη μέλη, τις ουσιαστικές οικονομικές ή τεχνικές εξελίξεις ή, όπου απαιτείται, τις δεσμεύσεις της Ένωσης για απανθρακοποίηση και μηδενική ρύπανση. Η υποχρέωση ανακαίνισης κτιρίων δημοσίων φορέων στο πλαίσιο της παρούσας οδηγίας συμπληρώνει την ανωτέρω οδηγία, η οποία απαιτεί από τα κράτη μέλη να μεριμνούν ώστε, όταν τα υπάρχοντα κτίρια υποβάλλονται σε μείζονα ανακαίνιση, η ενεργειακή τους απόδοση να αναβαθμίζεται ούτως ώστε τα κτίρια να πληρούν τις απαιτήσεις για τα ΚΣΜΚΕ.

Τα κτίρια και οι μεταφορές, μαζί με τη βιομηχανία, είναι οι κύριοι χρήστες ενέργειας και η κύρια πηγή εκπομπών (13). Τα κτίρια ευθύνονται για περίπου το 40 % της συνολικής κατανάλωσης ενέργειας της Ένωσης και για το 36 % των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου από την ενέργεια (14). Η ανακοίνωση της Επιτροπής με τίτλο «Κύμα ανακαινίσεων» (15) αντιμετωπίζει τη διττή πρόκληση της αποδοτικής χρήσης και της οικονομικής προσιτότητας της ενέργειας και των πόρων στον κτιριακό τομέα και αποσκοπεί στον διπλασιασμό του ρυθμού του ποσοστού των ανακαινίσεων. Επικεντρώνεται στα κτίρια με τις χειρότερες επιδόσεις, στην ενεργειακή φτώχεια και στα δημόσια κτίρια. Επιπλέον, τα κτίρια έχουν ζωτική σημασία για την επίτευξη του στόχου της Ένωσης για την επίτευξη κλιματικής ουδετερότητας έως το 2050. Τα κτίρια που ανήκουν σε δημόσιους φορείς αντιπροσωπεύουν σημαντικό μερίδιο του κτιριακού αποθέματος και τυγχάνουν μεγάλης προβολής στη δημόσια ζωή. Επομένως, είναι σκόπιμο να καθορισθεί ένα ετήσιο ποσοστό ανακαίνισης κτιρίων που ανήκουν σε δημόσιους φορείς στο έδαφος κράτους μέλους, με σκοπό την αναβάθμιση της ενεργειακής απόδοσής τους. Τα κράτη μέλη καλούνται να καθορίσουν υψηλότερο ποσοστό ανακαινίσεων, όπου αυτό είναι οικονομικά αποδοτικό στο πλαίσιο της ανακαίνισης του κτιριακού τους αποθέματος σύμφωνα με τις μακροπρόθεσμες στρατηγικές ανακαίνισης ή τα εθνικά προγράμματα ανακαίνισης. Το εν λόγω ποσοστό ανακαίνισης δεν θα πρέπει να θίγει τις υποχρεώσεις όσον αφορά τα κτίρια με σχεδόν μηδενική κατανάλωση ενέργειας (ΚΣΜΚΕ) που προβλέπονται στην οδηγία 2010/31/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου. Κατά την επόμενη επανεξέταση της οδηγίας 2010/31/ΕΕ (16), η Επιτροπή θα πρέπει να αξιολογήσει την πρόοδο που έχουν σημειώσει τα κράτη μέλη όσον αφορά την ανακαίνιση των κτιρίων των δημοσίων φορέων. Η Επιτροπή θα πρέπει να εξετάσει το ενδεχόμενο υποβολής νομοθετικής πρότασης για την αναθεώρηση του ποσοστού ανακαινίσεων, λαμβάνοντας παράλληλα υπόψη την πρόοδο που θα έχει επιτευχθεί από τα κράτη μέλη, τις ουσιαστικές οικονομικές ή τεχνικές εξελίξεις ή, όπου απαιτείται, τις δεσμεύσεις της Ένωσης για απανθρακοποίηση και μηδενική ρύπανση. Η υποχρέωση ανακαίνισης κτιρίων δημοσίων φορέων στο πλαίσιο της παρούσας οδηγίας συμπληρώνει την ανωτέρω οδηγία, η οποία απαιτεί από τα κράτη μέλη να μεριμνούν ώστε, όταν τα υπάρχοντα κτίρια υποβάλλονται σε μείζονα ανακαίνιση, η ενεργειακή τους απόδοση να αναβαθμίζεται ούτως ώστε τα κτίρια να πληρούν τις απαιτήσεις για τα ΚΣΜΚΕ , κατά περίπτωση . Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τα κράτη μέλη θα παράσχουν πρόσθετη καθοδήγηση σχετικά με τη ριζική ανακαίνιση κτιρίων ιστορικής αξίας: θα τεθούν σε εφαρμογή συγκεκριμένες πρωτοβουλίες με στόχο την υποστήριξη της ανακαίνισης των κτιρίων αυτών, συμπεριλαμβανομένων και διαφόρων τύπων παρεμβάσεων ενεργειακής απόδοσης.

Αιτιολογία

Αυτονόητη.

Τροπολογία 9

Αιτιολογική σκέψη 34

Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

Το 2020, πάνω από το μισό του παγκόσμιου πληθυσμού ζει σε αστικές περιοχές. Το ποσοστό αυτό αναμένεται να φθάσει το 68 % έως το 2050 (17). Επιπλέον, οι μισές από τις αστικές υποδομές που θα είναι διαθέσιμες έως το 2050 δεν έχουν ακόμη κατασκευαστεί (18). Οι πόλεις και οι μητροπολιτικές περιοχές είναι κέντρα οικονομικής δραστηριότητας, παραγωγής γνώσης, καινοτομίας και νέων τεχνολογιών. Οι πόλεις επηρεάζουν την ποιότητα ζωής των πολιτών που ζουν ή εργάζονται σε αυτές. Τα κράτη μέλη θα πρέπει να στηρίξουν τους δήμους σε τεχνικό και οικονομικό επίπεδο. Ορισμένοι δήμοι και άλλοι δημόσιοι φορείς στα κράτη μέλη έχουν ήδη θέσει σε εφαρμογή ολοκληρωμένες προσεγγίσεις για την εξοικονόμηση ενέργειας και τον ενεργειακό εφοδιασμό, παραδείγματος χάριν μέσω σχεδίων δράσης για βιώσιμη ενέργεια, όπως τα σχέδια που εκπονούνται στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας για το σύμφωνο των Δημάρχων, καθώς και ολοκληρωμένες πολεοδομικές προσεγγίσεις που υπερβαίνουν τις μεμονωμένες παρεμβάσεις στα κτίρια ή στους τρόπους μεταφοράς.

Το 2020, πάνω από το μισό του παγκόσμιου πληθυσμού ζει σε αστικές περιοχές. Το ποσοστό αυτό αναμένεται να φθάσει το 68 % έως το 2050 (19). Επιπλέον, οι μισές από τις αστικές υποδομές που θα είναι διαθέσιμες έως το 2050 δεν έχουν ακόμη κατασκευαστεί (20). Οι πόλεις και οι μητροπολιτικές περιοχές είναι κέντρα οικονομικής δραστηριότητας, παραγωγής γνώσης, καινοτομίας και νέων τεχνολογιών. Οι πόλεις επηρεάζουν την ποιότητα ζωής των πολιτών που ζουν ή εργάζονται σε αυτές. Τα κράτη μέλη θα πρέπει να στηρίξουν τις τοπικές αρχές σε τεχνικό και οικονομικό επίπεδο. Ορισμένες τοπικές και περιφερειακές αρχές και άλλοι δημόσιοι φορείς στα κράτη μέλη έχουν ήδη θέσει σε εφαρμογή ολοκληρωμένες προσεγγίσεις για την εξοικονόμηση ενέργειας, τον ενεργειακό εφοδιασμό και τη βιώσιμη κινητικότητα βάσει νομικής εντολής ή σε εθελοντική βάση, παραδείγματος χάριν μέσω σχεδίων δράσης για βιώσιμη ενέργεια, όπως τα σχέδια που εκπονούνται στο πλαίσιο του συμφώνου των Δημάρχων, καθώς και ολοκληρωμένες πολεοδομικές προσεγγίσεις —όπως αυτές που αναπτύσσονται στο πλαίσιο των σχεδίων βιώσιμης αστικής κινητικότητας— που υπερβαίνουν τις μεμονωμένες παρεμβάσεις στα κτίρια ή στους τρόπους μεταφοράς. Χρειάζεται να καταβληθούν περισσότερες προσπάθειες για τη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης στις αστικές μεταφορές, τόσο τις επιβατικές όσο και τις εμπορευματικές. Δεδομένων των σύντονων επιπρόσθετων προσπαθειών που οφείλουν να καταβάλλουν οι τοπικές και οι περιφερειακές αρχές, οι οποίες βρίσκονται στην πρώτη γραμμή της ενεργειακής μετάβασης, θα πρέπει να διασφαλιστεί ότι οι εν λόγω αρχές θα έχουν εύκολη πρόσβαση στην αναγκαία χρηματοδοτική στήριξη από τα ευρωπαϊκά μέσα για την υλοποίηση των σχεδίων τους για τη βιώσιμη ενέργεια και το κλίμα και των σχεδίων βιώσιμης αστικής κινητικότητας ενόψει της πράσινης μετάβασής τους. Για τον σκοπό αυτό, θα δοθεί ιδιαίτερη προσοχή στην εφαρμογή των μέτρων που ήδη υπάρχουν εντός του ισχύοντος νομικού πλαισίου. Αυτό είναι σημαντικό, για παράδειγμα, καθ’ όλη τη διάρκεια της διάθεσης των κονδυλίων ευρωπαϊκών ταμείων, όπως το πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο, το NextGenerationEU, ο Μηχανισμός Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, τα διαρθρωτικά ταμεία, τα Ταμεία της πολιτικής συνοχής, το Ταμείο Αγροτικής Ανάπτυξης, το Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης, καθώς και τα χρηματοδοτικά μέσα και τα μέσα τεχνικής βοήθειας που διατίθενται στο πλαίσιο του InvestEU. Η ενεργός συμμετοχή των περιφερειών και, κατά περίπτωση, των τοπικών αρχών στην ανάπτυξη και την εφαρμογή των συμφωνιών εταιρικής σχέσης και των επιχειρησιακών προγραμμάτων είναι ζωτικής σημασίας, παράλληλα με την παροχή άμεσης υποστήριξης με σκοπό τη βιώσιμη αστική ανάπτυξη, καθώς και επαρκών πόρων βάσει του στόχου πολιτικής για μια πιο πράσινη μετάβαση με χαμηλές ανθρακούχες εκπομπές προς μια οικονομία μηδενικών εκπομπών, καθώς και μια ανθεκτική Ευρώπη.

Αιτιολογία

Αυτονόητη.

Τροπολογία 10

Αιτιολογική σκέψη 36

Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

Όλοι οι δημόσιοι φορείς που επενδύουν δημόσιους πόρους μέσω συμβάσεων θα πρέπει να δίνουν το καλό παράδειγμα κατά την ανάθεση συμβάσεων και συμβάσεων παραχώρησης επιλέγοντας προϊόντα, υπηρεσίες, έργα και κτίρια με την υψηλότερη ενεργειακή απόδοση, μεταξύ άλλων και σε σχέση με τις συμβάσεις που δεν υπόκεινται σε ειδικές απαιτήσεις δυνάμει της οδηγίας 2009/30/ΕΚ. Στο πλαίσιο αυτό, όλες οι διαδικασίες ανάθεσης δημόσιων συμβάσεων και συμβάσεων παραχώρησης αξίας άνω των ορίων που καθορίζονται στα άρθρα 6 και 7 της οδηγίας 2014/23/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (21), στο άρθρο 2 παράγραφος 1 της οδηγίας 2014/24/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (22) και στα άρθρα 3 και 4 της οδηγίας 2014/25/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, πρέπει να λαμβάνουν υπόψη τις επιδόσεις ενεργειακής απόδοσης των προϊόντων, των κτιρίων και των υπηρεσιών που καθορίζονται από το ενωσιακό ή το εθνικό δίκαιο, λαμβάνοντας υπόψη κατά προτεραιότητα την αρχή της προτεραιότητας στην ενεργειακή απόδοση στις διαδικασίες σύναψης συμβάσεων.

Όλοι οι δημόσιοι φορείς που επενδύουν δημόσιους πόρους μέσω συμβάσεων θα πρέπει να δίνουν το καλό παράδειγμα κατά την ανάθεση συμβάσεων και συμβάσεων παραχώρησης επιλέγοντας προϊόντα, υπηρεσίες, έργα και κτίρια με την υψηλότερη ενεργειακή απόδοση, μεταξύ άλλων και σε σχέση με τις συμβάσεις που δεν υπόκεινται σε ειδικές απαιτήσεις δυνάμει της οδηγίας 2009/30/ΕΚ , ενώ θα πρέπει εν προκειμένω να χρησιμοποιούνται ως κατευθυντήριες γραμμές τα κριτήρια πράσινων και κυκλικών δημόσιων συμβάσεων . Στο πλαίσιο αυτό, όλες οι διαδικασίες ανάθεσης δημόσιων συμβάσεων και συμβάσεων παραχώρησης αξίας άνω των ορίων που καθορίζονται στα άρθρα 6 και 7 της οδηγίας 2014/23/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (23), στο άρθρο 2 παράγραφος 1 της οδηγίας 2014/24/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (24) και στα άρθρα 3 και 4 της οδηγίας 2014/25/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, πρέπει να λαμβάνουν υπόψη τις επιδόσεις ενεργειακής απόδοσης των προϊόντων, των κτιρίων και των υπηρεσιών που καθορίζονται από το ενωσιακό ή το εθνικό δίκαιο, λαμβάνοντας υπόψη κατά προτεραιότητα την αρχή της προτεραιότητας στην ενεργειακή απόδοση στις διαδικασίες σύναψης συμβάσεων.

Αιτιολογία

Αυτονόητη.

Τροπολογία 11

Αιτιολογική σκέψη 39

Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

Είναι σημαντικό τα κράτη μέλη να παρέχουν την αναγκαία στήριξη στους δημόσιους φορείς για την υιοθέτηση απαιτήσεων ενεργειακής απόδοσης στις δημόσιες συμβάσεις και, κατά περίπτωση, για τη χρήση πράσινων δημόσιων συμβάσεων, παρέχοντας τις αναγκαίες κατευθυντήριες γραμμές και μεθοδολογίες για τη διενέργεια της εκτίμησης του κόστους κύκλου ζωής και των περιβαλλοντικών επιπτώσεων και κόστους. Τα καλά σχεδιασμένα εργαλεία, ιδίως τα ψηφιακά εργαλεία, αναμένεται να διευκολύνουν τις διαδικασίες σύναψης συμβάσεων και να μειώσουν το διοικητικό κόστος, ιδίως σε μικρότερα κράτη μέλη, τα οποία ενδέχεται να μην διαθέτουν επαρκή ικανότητα για την προετοιμασία των διαγωνισμών. Στο πλαίσιο αυτό, τα κράτη μέλη θα πρέπει να προωθήσουν ενεργά τη χρήση ψηφιακών εργαλείων και τη συνεργασία μεταξύ των αναθετουσών αρχών, μεταξύ άλλων και σε διασυνοριακό επίπεδο, με σκοπό την ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών.

Είναι σημαντικό τα κράτη μέλη να παρέχουν την αναγκαία στήριξη στις τοπικές και περιφερειακές αρχές και σε άλλους δημόσιους φορείς για την υιοθέτηση απαιτήσεων ενεργειακής απόδοσης στις δημόσιες συμβάσεις και, κατά περίπτωση, για τη χρήση πράσινων δημόσιων συμβάσεων, παρέχοντας τις αναγκαίες κατευθυντήριες γραμμές και μεθοδολογίες για τη διενέργεια της εκτίμησης του κόστους κύκλου ζωής και των περιβαλλοντικών επιπτώσεων και κόστους. Τα καλά σχεδιασμένα εργαλεία, ιδίως τα ψηφιακά εργαλεία, αναμένεται να διευκολύνουν τις διαδικασίες σύναψης συμβάσεων και να μειώσουν το διοικητικό κόστος, ιδίως σε μικρότερα κράτη μέλη, τα οποία ενδέχεται να μην διαθέτουν επαρκή ικανότητα για την προετοιμασία των διαγωνισμών. Στο πλαίσιο αυτό, τα κράτη μέλη θα πρέπει να προωθήσουν ενεργά τη χρήση ψηφιακών εργαλείων και τη συνεργασία μεταξύ των αναθετουσών αρχών, μεταξύ άλλων και σε διασυνοριακό επίπεδο, με σκοπό την ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών. Επιπλέον, θα πρέπει να αναληφθούν συγκεκριμένες δραστηριότητες ανάπτυξης ικανοτήτων, προκειμένου να διασφαλιστεί ότι οι διοικήσεις κάθε μεγέθους έχουν πρόσβαση στα ίδια εργαλεία και τις ίδιες ευκαιρίες, μεταξύ άλλων στο πλαίσιο του σχεδίου RePowerEU.

Τα κράτη μέλη πρέπει να δώσουν ώθηση στην παραγωγή βιοαερίου από οργανικά αστικά απόβλητα σε δήμους και ενώσεις δήμων. Πρέπει επίσης να προωθήσουν την εγκατάσταση φωτοβολταϊκών σε δημόσια κτίρια.

Ομοίως, θα πρέπει να ενθαρρυνθούν οι ενώσεις κοινοτήτων άρδευσης ως παραγωγοί φωτοβολταϊκής ενέργειας που τη διοχετεύουν στο γενικό δίκτυο ηλεκτροδότησης.

Αιτιολογία

Αυτονόητη.

Τροπολογία 12

Αιτιολογική σκέψη 61

Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

Η παρούσα οδηγία αναφέρεται στην έννοια των ευάλωτων πελατών, την οποία τα κράτη μέλη πρέπει να θεσπίσουν σύμφωνα με την οδηγία (ΕΕ) 2019/944. Επιπλέον, σύμφωνα με την οδηγία 2012/27/ΕΕ, η έννοια των «τελικών χρηστών» παράλληλα με την έννοια του «τελικού πελάτη» αποσαφηνίζει ότι τα δικαιώματα τιμολόγησης και πληροφόρησης για την κατανάλωση ισχύουν και για καταναλωτές χωρίς ατομικές ή άμεσες συμβάσεις με τον προμηθευτή ενέργειας που χρησιμοποιείται για συλλογικά συστήματα θέρμανσης, ψύξης ή παραγωγής ζεστού νερού οικιακής χρήσης σε κτίρια πολλαπλών ενοίκων. Η έννοια των ευάλωτων πελατών δεν διασφαλίζει απαραίτητα τη στόχευση των τελικών χρηστών. Ως εκ τούτου, προκειμένου να διασφαλιστεί ότι τα μέτρα που προβλέπονται στην παρούσα οδηγία περιλαμβάνουν όλα τα άτομα και τα νοικοκυριά που βρίσκονται σε ευάλωτη κατάσταση, τα κράτη μέλη, κατά τον ορισμού των ευάλωτων πελατών, θα πρέπει να περιλαμβάνουν όχι μόνο τους πελάτες, υπό τη στενή έννοια του όρου, αλλά και τους τελικούς χρήστες,

Η παρούσα οδηγία αναφέρεται στην έννοια των ευάλωτων πελατών, την οποία τα κράτη μέλη πρέπει να θεσπίσουν σύμφωνα με την οδηγία (ΕΕ) 2019/944. Επιπλέον, σύμφωνα με την οδηγία 2012/27/ΕΕ, η έννοια των «τελικών χρηστών» παράλληλα με την έννοια του «τελικού πελάτη» αποσαφηνίζει ότι τα δικαιώματα τιμολόγησης και πληροφόρησης για την κατανάλωση ισχύουν και για καταναλωτές χωρίς ατομικές ή άμεσες συμβάσεις με τον προμηθευτή ενέργειας που χρησιμοποιείται για συλλογικά συστήματα θέρμανσης, ψύξης ή παραγωγής ζεστού νερού οικιακής χρήσης σε κτίρια πολλαπλών ενοίκων. Η έννοια των ευάλωτων πελατών δεν διασφαλίζει απαραίτητα τη στόχευση των τελικών χρηστών. Ως εκ τούτου, προκειμένου να διασφαλιστεί ότι τα μέτρα που προβλέπονται στην παρούσα οδηγία περιλαμβάνουν όλα τα άτομα και τα νοικοκυριά που βρίσκονται σε ευάλωτη κατάσταση, τα κράτη μέλη, κατά τον ορισμού των ευάλωτων πελατών, θα πρέπει να περιλαμβάνουν όχι μόνο τους πελάτες, υπό τη στενή έννοια του όρου, αλλά και τους τελικούς χρήστες, Η έννοια των ευάλωτων πολύ μικρών και μικρών επιχειρήσεων, όπως ορίζεται στο Κοινωνικό Ταμείο για το Κλίμα, εμπίπτει επίσης στο πεδίο εφαρμογής της οδηγίας.

Αιτιολογία

Αυτονόητη.

Τροπολογία 13

Αιτιολογική σκέψη 69

Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

Έχει ζωτική σημασία να ενισχυθεί η ευαισθητοποίηση όλων των πολιτών της Ένωσης για τα οφέλη της αυξημένης ενεργειακής απόδοσης και να τους δοθούν ακριβείς πληροφορίες σχετικά με τους τρόπους επίτευξής της. Στην ενεργειακή μετάβαση θα πρέπει επίσης να συμμετέχουν πολίτες όλων των ηλικιών μέσω του Ευρωπαϊκού συμφώνου για το Κλίμα και της διάσκεψης για το Μέλλον της Ευρώπης. Η αυξημένη ενεργειακή απόδοση είναι, επίσης, άκρως σημαντική για την ασφάλεια του ενεργειακού εφοδιασμού της Ένωσης μέσω της μείωσης της εξάρτησής της από την εισαγωγή καυσίμων από τρίτες χώρες.

Έχει ζωτική σημασία να ενισχυθεί η ευαισθητοποίηση όλων των πολιτών της Ένωσης για τα οφέλη της αυξημένης ενεργειακής απόδοσης και να τους δοθούν ακριβείς πληροφορίες σχετικά με τους τρόπους επίτευξής της. Στην ενεργειακή μετάβαση θα πρέπει επίσης να συμμετέχουν πολίτες όλων των ηλικιών μέσω του Ευρωπαϊκού συμφώνου για το Κλίμα , του προγράμματος Erasmus+ και της διάσκεψης για το Μέλλον της Ευρώπης. Η αυξημένη ενεργειακή απόδοση είναι, επίσης, άκρως σημαντική για την ασφάλεια του ενεργειακού εφοδιασμού της Ένωσης μέσω της μείωσης της εξάρτησής της από την εισαγωγή καυσίμων από τρίτες χώρες.

Αιτιολογία

Αυτονόητη.

Τροπολογία 14

Αιτιολογική σκέψη 71

Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

Κατά την εφαρμογή της παρούσας οδηγίας και τη λήψη άλλων μέτρων στον τομέα της ενεργειακής απόδοσης, τα κράτη μέλη θα πρέπει να αποδίδουν ιδιαίτερη προσοχή στις συνέργειες μεταξύ των μέτρων ενεργειακής απόδοσης και της αποδοτικής χρήσης των φυσικών πόρων, σύμφωνα με τις αρχές της κυκλικής οικονομίας.

Κατά την εφαρμογή της οδηγίας 2012/27/ΕΕ όπως τροποποιείται από την παρούσα οδηγία και τη λήψη άλλων μέτρων στον τομέα της ενεργειακής απόδοσης, τα κράτη μέλη θα πρέπει να αποδίδουν ιδιαίτερη προσοχή στις συνέργειες μεταξύ των μέτρων ενεργειακής απόδοσης και της αποδοτικής χρήσης των φυσικών πόρων, σύμφωνα τόσο με τον φιλόδοξο στόχο για μηδενική ρύπανση και τις αρχές της κυκλικής οικονομίας όσο και με την προστασία της φύσης και της βιοποικιλότητας .

Αιτιολογία

Αυτονόητη.

Τροπολογία 15

Αιτιολογική σκέψη 80 — νέο σημείο

Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

 

(80 α)

Κατά την αξιολόγηση του δυναμικού αποδοτικής θέρμανσης και ψύξης, τα κράτη μέλη λαμβάνουν υπόψη ευρύτερες πτυχές που αφορούν το περιβάλλον, την υγεία και την ασφάλεια. Λόγω του ρόλου των αντλιών θερμότητας για την υλοποίηση του δυναμικού ενεργειακής απόδοσης στη θέρμανση και την ψύξη, θα πρέπει να ελαχιστοποιηθούν οι κίνδυνοι αρνητικών περιβαλλοντικών επιπτώσεων από ψυκτικά μέσα που είναι ανθεκτικά, βιοσυσσωρεύσιμα ή τοξικά.

Τροπολογία 16

Αιτιολογική σκέψη 92

Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

Θα πρέπει να αναγνωριστεί η συμβολή των κοινοτήτων ανανεώσιμης ενέργειας, σύμφωνα με την οδηγία (ΕΕ) 2018/2001 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (25), και των ενεργειακών κοινοτήτων πολιτών, σύμφωνα με την οδηγία (ΕΕ) 2019/944, για την επίτευξη των στόχων της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας και του σχεδίου κλιματικών στόχων για το 2030. Ως εκ τούτου, τα κράτη μέλη θα πρέπει να εξετάσουν και να προωθήσουν τον ρόλο των κοινοτήτων ανανεώσιμης ενέργειας και των ενεργειακών κοινοτήτων πολιτών. Οι κοινότητες αυτές μπορούν να βοηθήσουν τα κράτη μέλη να επιτύχουν τους στόχους της παρούσας οδηγίας, προωθώντας την ενεργειακή απόδοση σε τοπικό επίπεδο ή σε επίπεδο νοικοκυριών. Μπορούν να ενδυναμώσουν και να κινητοποιήσουν τους καταναλωτές και να δώσουν τη δυνατότητα σε ορισμένες ομάδες οικιακών πελατών, μεταξύ άλλων σε αγροτικές και απομακρυσμένες περιοχές, να συμμετάσχουν σε έργα και παρεμβάσεις ενεργειακής απόδοσης. Οι ενεργειακές κοινότητες μπορούν να συμβάλουν στην καταπολέμηση της ενεργειακής φτώχειας μέσω της διευκόλυνσης έργων ενεργειακής απόδοσης, της μείωσης της κατανάλωσης ενέργειας και της μείωσης των τιμολογίων προμήθειας.

Θα πρέπει να αναγνωριστεί η συμβολή των κοινοτήτων ανανεώσιμης ενέργειας, σύμφωνα με την οδηγία (ΕΕ) 2018/2001 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (26), και των ενεργειακών κοινοτήτων πολιτών, σύμφωνα με την οδηγία (ΕΕ) 2019/944, για την επίτευξη των στόχων της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας και του σχεδίου κλιματικών στόχων για το 2030. Ως εκ τούτου, τα κράτη μέλη θα πρέπει να εξετάσουν και να προωθήσουν τον ρόλο των κοινοτήτων ανανεώσιμης ενέργειας και των ενεργειακών κοινοτήτων πολιτών. Οι κοινότητες αυτές μπορούν να βοηθήσουν τα κράτη μέλη να επιτύχουν τους στόχους της παρούσας οδηγίας και να εφαρμόσουν την αρχή της προτεραιότητας στην ενεργειακή απόδοση , προωθώντας την ενεργειακή απόδοση σε τοπικό επίπεδο ή σε επίπεδο νοικοκυριών , καθώς και σε δημόσια κτίρια σε συνεργασία με τις τοπικές αρχές . Μπορούν να ενδυναμώσουν και να κινητοποιήσουν τους καταναλωτές και να δώσουν τη δυνατότητα σε ορισμένες ομάδες οικιακών πελατών, μεταξύ άλλων σε αγροτικές και απομακρυσμένες περιοχές, να συμμετάσχουν σε έργα και παρεμβάσεις ενεργειακής απόδοσης. Οι ενεργειακές κοινότητες μπορούν να συμβάλουν στην καταπολέμηση της ενεργειακής φτώχειας μέσω της διευκόλυνσης έργων ενεργειακής απόδοσης, της μείωσης της κατανάλωσης ενέργειας και της μείωσης των τιμολογίων προμήθειας. Για τον σκοπό αυτό, τα κράτη μέλη θα πρέπει να επανεξετάσουν τη νομοθεσία και τις διαδικασίες εφαρμογής με σκοπό την εξάλειψη περιττών εμποδίων και στενωπών. Οι δημόσιες διοικήσεις σε όλα τα επίπεδα θα πρέπει να είναι δεόντως καταρτισμένες επί του θέματος. Οι προσπάθειες αυτές θα συμβάλουν επίσης στη βελτίωση της ενεργειακής ασφάλειας της ΕΕ.

Αιτιολογία

Αυτονόητη.

Τροπολογία 17

Αιτιολογική σκέψη 97

Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

Η δημόσια χρηματοδότηση που διατίθεται σε εθνικό και ενωσιακό επίπεδο θα πρέπει να επενδύεται στρατηγικά σε μέτρα βελτίωσης της ενεργειακής απόδοσης, ιδίως προς όφελος των ευάλωτων καταναλωτών, των ατόμων που πλήττονται από ενεργειακή φτώχεια και όσων ζουν σε κοινωνικές κατοικίες. Τα κράτη μέλη θα πρέπει να επωφελούνται από κάθε χρηματοδοτική συνεισφορά που ενδεχομένως λαμβάνουν από το Κοινωνικό Ταμείο για το Κλίμα [κανονισμός για το Κοινωνικό Ταμείο για το Κλίμα], καθώς και από έσοδα από δικαιώματα από το σύστημα εμπορίας εκπομπών της ΕΕ. Τα έσοδα αυτά θα στηρίξουν τα κράτη μέλη στην εκπλήρωση της υποχρέωσής τους να εφαρμόσουν μέτρα ενεργειακής απόδοσης και μέτρα πολιτικής στο πλαίσιο της υποχρέωσης εξοικονόμησης ενέργειας κατά προτεραιότητα μεταξύ των ευάλωτων πελατών και των ατόμων που πλήττονται από ενεργειακή φτώχεια, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που ζουν σε αγροτικές και απομακρυσμένες περιοχές.

Η δημόσια χρηματοδότηση που διατίθεται σε εθνικό και ενωσιακό επίπεδο θα πρέπει να επενδύεται στρατηγικά σε μέτρα βελτίωσης της ενεργειακής απόδοσης, ιδίως προς όφελος των ευάλωτων καταναλωτών, των ατόμων που πλήττονται από ενεργειακή φτώχεια και όσων ζουν σε κοινωνικές κατοικίες. Τα κράτη μέλη , σε στενή συνεργασία με τις τοπικές και περιφερειακές αρχές, θα πρέπει να επωφελούνται από κάθε χρηματοδοτική συνεισφορά που ενδεχομένως λαμβάνουν από το Κοινωνικό Ταμείο για το Κλίμα [κανονισμός για το Κοινωνικό Ταμείο για το Κλίμα], καθώς και από έσοδα από δικαιώματα από το σύστημα εμπορίας εκπομπών της ΕΕ. Τα έσοδα αυτά θα στηρίξουν τα κράτη μέλη στην εκπλήρωση της υποχρέωσής τους να εφαρμόσουν μέτρα ενεργειακής απόδοσης και μέτρα πολιτικής στο πλαίσιο της υποχρέωσης εξοικονόμησης ενέργειας κατά προτεραιότητα μεταξύ των ευάλωτων πελατών και των ατόμων που πλήττονται από ενεργειακή φτώχεια, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που ζουν σε αγροτικές και απομακρυσμένες περιοχές.

Αιτιολογία

Αυτονόητη.

Τροπολογία 18

Αιτιολογική σκέψη 98 — νέο σημείο

Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

 

Μακροχρόνιες αλλαγές συμπεριφοράς στην κατανάλωση ενέργειας μπορούν να επιτευχθούν μέσω της ενδυνάμωσης των πολιτών. Οι ενεργειακές κοινότητες μπορούν να συμβάλουν στην επίτευξη μακροπρόθεσμης εξοικονόμησης ενέργειας, ιδίως μεταξύ των νοικοκυριών, και στην αύξηση των βιώσιμων επενδύσεων από τους πολίτες και τις μικρές επιχειρήσεις. Τα κράτη μέλη θα πρέπει να ενδυναμώσουν τις εν λόγω δράσεις των πολιτών μέσω της στήριξης κοινοτικών ενεργειακών έργων και οργανισμών.

Τροπολογία 19

Αιτιολογική σκέψη 108

Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

Τα κράτη μέλη και οι περιφέρειες θα πρέπει να ενθαρρυνθούν να αξιοποιούν πλήρως τα ευρωπαϊκά κονδύλια που είναι διαθέσιμα στο πλαίσιο του ΠΔΠ και του Next Generation EU, συμπεριλαμβανομένου του μηχανισμού ανάκαμψης και ανθεκτικότητας, των Ταμείων της Πολιτικής Συνοχής, του Ευρωπαϊκού Γεωργικού Ταμείου Αγροτικής Ανάπτυξης και του Ταμείου Δίκαιης Μετάβασης, καθώς και τα χρηματοδοτικά μέσα και την τεχνική συνδρομή που είναι διαθέσιμα στο πλαίσιο του InvestEU, για την πραγματοποίηση ιδιωτικών και δημόσιων επενδύσεων σε μέτρα βελτίωσης της ενεργειακής απόδοσης. Οι επενδύσεις στην ενεργειακή απόδοση έχουν την ικανότητα να συμβάλλουν στην οικονομική ανάπτυξη, στην απασχόληση, στην καινοτομία και στη μείωση της ενεργειακής φτώχειας στα νοικοκυριά, και, επομένως, συμβάλλουν θετικά στην οικονομική, κοινωνική και εδαφική συνοχή και στην πράσινη ανάπτυξη. Στους δυνάμενους να χρηματοδοτηθούν τομείς συγκαταλέγονται τα μέτρα ενεργειακής απόδοσης στα δημόσια κτίρια και στις κατοικίες, και η δημιουργία νέων δεξιοτήτων για την προώθηση της απασχόλησης στον τομέα της ενεργειακής απόδοσης. Η Επιτροπή θα εξασφαλίσει συνέργειες μεταξύ των διαφόρων χρηματοδοτικών μέσων, ιδίως των ταμείων στο πλαίσιο της επιμερισμένης διαχείρισης και της άμεσης διαχείρισης (όπως τα προγράμματα υπό κεντρική διαχείριση: «Ορίζων Ευρώπη» ή LIFE), καθώς και μεταξύ επιχορηγήσεων, δανείων και τεχνικής βοήθειας για τη μεγιστοποίηση της μόχλευσης στην ιδιωτική χρηματοδότηση και του αντικτύπου τους στην επίτευξη των στόχων της πολιτικής για την ενεργειακή απόδοση.

Τα κράτη μέλη, οι περιφέρειες , οι πόλεις και οι δήμοι θα πρέπει να ενθαρρυνθούν να αξιοποιούν πλήρως τα ευρωπαϊκά κονδύλια που είναι διαθέσιμα στο πλαίσιο του ΠΔΠ και του NextGenerationEU, συμπεριλαμβανομένου του μηχανισμού ανάκαμψης και ανθεκτικότητας, των Ταμείων της Πολιτικής Συνοχής, του Ευρωπαϊκού Γεωργικού Ταμείου Αγροτικής Ανάπτυξης και του Ταμείου Δίκαιης Μετάβασης, καθώς και τα χρηματοδοτικά μέσα και την τεχνική συνδρομή που είναι διαθέσιμα στο πλαίσιο του InvestEU, για την πραγματοποίηση ιδιωτικών και δημόσιων επενδύσεων σε μέτρα βελτίωσης της ενεργειακής απόδοσης , ιδίως σε τοπικό επίπεδο . Πρέπει να μεριμνήσουν για την ενεργό συμμετοχή των τοπικών αρχών στην ανάπτυξη και την εφαρμογή των συμφωνιών εταιρικής σχέσης και των επιχειρησιακών προγραμμάτων, για την άμεση παροχή σε αυτές υποστήριξης με σκοπό τη βιώσιμη αστική ανάπτυξη, καθώς και επαρκών πόρων βάσει του στόχου πολιτικής για μια πιο πράσινη μετάβαση με χαμηλές ανθρακούχες εκπομπές προς μια οικονομία μηδενικών εκπομπών . Οι επενδύσεις στην ενεργειακή απόδοση έχουν την ικανότητα να συμβάλλουν στην οικονομική ανάπτυξη, στην απασχόληση, στην καινοτομία και στη μείωση της ενεργειακής φτώχειας στα νοικοκυριά, και, επομένως, συμβάλλουν θετικά στην οικονομική, κοινωνική και εδαφική συνοχή και στην πράσινη ανάπτυξη. Στους δυνάμενους να χρηματοδοτηθούν τομείς συγκαταλέγονται τα μέτρα ενεργειακής απόδοσης στα δημόσια κτίρια και στις κατοικίες, και η κατάρτιση, η επανειδίκευση και η αναβάθμιση των δεξιοτήτων των επαγγελματιών, ιδίως σε θέσεις εργασίας που σχετίζονται με την ανακαίνιση κτιρίων, για την προώθηση της απασχόλησης στον τομέα της ενεργειακής απόδοσης. Για τον σκοπό αυτό, θα πρέπει να ενταθούν οι προσπάθειες τόσο σε ευρωπαϊκό επίπεδο όσο και σε επίπεδο κρατών μελών για τη βελτίωση των ικανοτήτων των τοπικών και περιφερειακών αρχών όσον αφορά τη διαχείριση των ευρωπαϊκών ταμείων και, ως εκ τούτου, για την ενίσχυση της συνολικής ικανότητας απορρόφησης των περιφερειών και των πόλεων της ΕΕ. Η Επιτροπή θα επιδιώξει τη διευκόλυνση της συμμετοχής των πόλεων και των περιφερειών στα υπό κεντρική διαχείριση προγράμματα καθώς και περισσότερα κονδύλια που μπορούν να διατεθούν άμεσα . Θα εξασφαλίσει συνέργειες μεταξύ των διαφόρων χρηματοδοτικών μέσων, ιδίως των ταμείων στο πλαίσιο της επιμερισμένης διαχείρισης και της άμεσης διαχείρισης (όπως τα προγράμματα υπό κεντρική διαχείριση: «Ορίζων Ευρώπη» ή LIFE), καθώς και μεταξύ επιχορηγήσεων, δανείων και τεχνικής βοήθειας για τη μεγιστοποίηση της μόχλευσης στην ιδιωτική χρηματοδότηση και του αντικτύπου τους στην επίτευξη των στόχων της πολιτικής για την ενεργειακή απόδοση.

Αιτιολογία

Αυτονόητη.

Τροπολογία 20

Αιτιολογική σκέψη 109

Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

Τα κράτη μέλη θα πρέπει να ενθαρρύνουν τη χρήση χρηματοδοτικών διευκολύνσεων για την προώθηση των στόχων της παρούσας οδηγίας. Αυτές οι χρηματοδοτικές διευκολύνσεις θα μπορούσαν να περιλαμβάνουν οικονομικές συνεισφορές και πρόστιμα για τη μη τήρηση διατάξεων της παρούσας οδηγίας· πόρους που διατίθενται για την ενεργειακή απόδοση σύμφωνα με το άρθρο 10 παράγραφος 3 της οδηγίας 2003/87/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου· (27) πόρους που διατίθενται για την ενεργειακή απόδοση στα Ευρωπαϊκά ταμεία και προγράμματα, και εξειδικευμένα ευρωπαϊκά χρηματοδοτικά μέσα, όπως το ευρωπαϊκό ταμείο ενεργειακής απόδοσης.

Τα κράτη μέλη θα πρέπει να ενθαρρύνουν τη χρήση χρηματοδοτικών διευκολύνσεων για την προώθηση των στόχων της παρούσας οδηγίας. Αυτές οι χρηματοδοτικές διευκολύνσεις θα μπορούσαν να περιλαμβάνουν οικονομικές συνεισφορές και πρόστιμα για τη μη τήρηση διατάξεων της παρούσας οδηγίας· πόρους που διατίθενται για την ενεργειακή απόδοση σύμφωνα με το άρθρο 10 παράγραφος 3 της οδηγίας 2003/87/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου· (28) πόρους που διατίθενται για την ενεργειακή απόδοση στα Ευρωπαϊκά ταμεία και προγράμματα, και εξειδικευμένα ευρωπαϊκά χρηματοδοτικά μέσα, όπως το ευρωπαϊκό ταμείο ενεργειακής απόδοσης.

Για τον σκοπό αυτό, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τα κράτη μέλη θα πρέπει να εργαστούν για τη δημιουργία πλατφορμών με στόχο τη συγκέντρωση έργων μικρού και μεσαίου μεγέθους, προκειμένου να συσταθούν ομάδες έργων κατάλληλων για χρηματοδότηση.

Αιτιολογία

Αυτονόητη.

Τροπολογία 21

Αιτιολογική σκέψη 113

Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

Θα πρέπει να χρησιμοποιηθούν τα διαθέσιμα χρηματοδοτικά προγράμματα, χρηματοδοτικά μέσα και οι καινοτόμοι χρηματοδοτικοί μηχανισμοί της Ένωσης ώστε να λάβει υπόσταση ο στόχος για βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης των κτιρίων των δημοσίων φορέων. Στο πλαίσιο αυτό, τα κράτη μέλη μπορούν να χρησιμοποιούν τα έσοδά τους από τα ετήσια δικαιώματα εκπομπής δυνάμει της απόφασης αριθ. 406/2009/ΕΚ για την ανάπτυξη αυτών των μηχανισμών σε εθελούσια βάση και λαμβάνοντας υπόψη τους εθνικούς δημοσιονομικούς κανόνες.

Θα πρέπει να χρησιμοποιηθούν τα διαθέσιμα χρηματοδοτικά προγράμματα, χρηματοδοτικά μέσα και οι καινοτόμοι χρηματοδοτικοί μηχανισμοί της Ένωσης ώστε να λάβει υπόσταση ο στόχος για βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης των κτιρίων των δημοσίων φορέων. Στο πλαίσιο αυτό, τα κράτη μέλη μπορούν να χρησιμοποιούν τα έσοδά τους από τα ετήσια δικαιώματα εκπομπής δυνάμει της απόφασης αριθ. 406/2009/ΕΚ για την ανάπτυξη αυτών των μηχανισμών σε εθελούσια βάση και λαμβάνοντας υπόψη τους εθνικούς δημοσιονομικούς κανόνες.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τα κράτη μέλη θα πρέπει να παρέχουν στις περιφερειακές και τοπικές διοικήσεις επαρκή ενημέρωση και κατάρτιση σχετικά με τα εν λόγω προγράμματα, προκειμένου να ενισχυθεί η ικανότητά τους να προσελκύουν χρηματοδοτικούς πόρους. Η πλατφόρμα του συμφώνου των Δημάρχων θα μπορούσε να αποτελέσει ένα από τα εργαλεία για την ανάληψη της εν λόγω δράσης, στο πλαίσιο μεταξύ άλλων του σχεδίου RePowerEU, μαζί με άλλα εργαλεία που έχουν θεσπιστεί στο πλαίσιο υφιστάμενων κανονισμών για την κλιματική αλλαγή σε περιφερειακό και σε τοπικό επίπεδο.

Αιτιολογία

Αυτονόητη.

Τροπολογία 22

Αιτιολογική σκέψη 119

Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

Θα πρέπει να δοθεί πρωταγωνιστικός ρόλος στις τοπικές και περιφερειακές αρχές όσον αφορά την ανάπτυξη, τον σχεδιασμό, την εκτέλεση και την αξιολόγηση των μέτρων που προβλέπονται στην παρούσα οδηγία, ώστε να μπορούν να ανταποκριθούν κατάλληλα στις κλιματικές, πολιτισμικές και κοινωνικές ιδιαιτερότητές τους.

Θα πρέπει να δοθεί πρωταγωνιστικός ρόλος στις τοπικές και περιφερειακές αρχές όσον αφορά την ανάπτυξη, τον σχεδιασμό, την εκτέλεση και την αξιολόγηση των μέτρων που προβλέπονται στην παρούσα οδηγία, ώστε να μπορούν να ανταποκριθούν κατάλληλα στις κλιματικές, πολιτισμικές και κοινωνικές ιδιαιτερότητές τους.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα συνεργαστεί στενά με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή των Περιφερειών για να στηρίξει τις τοπικές και τις περιφερειακές αρχές σε αυτήν την προσπάθεια.

Αιτιολογία

Αυτονόητη.

Τροπολογία 23

Άρθρο 2 σημείο 49

Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

(49)

«ενεργειακή φτώχεια»: η έλλειψη πρόσβασης ενός νοικοκυριού σε απαραίτητες ενεργειακές υπηρεσίες που στηρίζουν ένα αξιοπρεπές επίπεδο διαβίωσης και υγείας, συμπεριλαμβανομένης της κατάλληλης θέρμανσης, ψύξης, φωτισμού και ενέργειας τροφοδοσίας ηλεκτρικών συσκευών, στο σχετικό εθνικό πλαίσιο, την υφιστάμενη κοινωνική πολιτική και άλλες συναφείς πολιτικές·

(49)

«ενεργειακή φτώχεια»: η έλλειψη πρόσβασης σε απαραίτητες ενεργειακές υπηρεσίες που στηρίζουν ένα αξιοπρεπές επίπεδο διαβίωσης , εργασίας και υγείας, συμπεριλαμβανομένης της κατάλληλης θέρμανσης, ψύξης, παραγωγής ζεστού νερού οικιακής χρήσης, φωτισμού , κινητικότητας και ενέργειας τροφοδοσίας ηλεκτρικών συσκευών, στο σχετικό εθνικό πλαίσιο, την υφιστάμενη κοινωνική πολιτική και άλλες συναφείς πολιτικές·

 

(49α)

«ευάλωτα νοικοκυριά»: νοικοκυριά που αντιμετωπίζουν ενεργειακή φτώχεια ή νοικοκυριά, συμπεριλαμβανομένων των νοικοκυριών κατώτερου μεσαίου εισοδήματος, που επηρεάζονται σημαντικά από τις επιπτώσεις στις τιμές λόγω της συμπερίληψης των κτιρίων στο πεδίο εφαρμογής της οδηγίας 2003/87/ΕΚ, νοικοκυριά που είναι ευάλωτα στην ενεργειακή φτώχεια, λόγω της αύξησης των τιμών της ενέργειας και της μη αποδοτικής ενεργειακής απόδοσης των νοικοκυριών τους και δεν διαθέτουν τα μέσα για την ανακαίνιση του κτιρίου που καταλαμβάνουν·

 

(49β)

«χρήστες της κινητικότητας»: νοικοκυριά ή επιχειρήσεις, συμπεριλαμβανομένων των πολύ μικρών επιχειρήσεων, που χρησιμοποιούν διάφορες επιλογές μεταφοράς και κινητικότητας·

 

(49γ)

«ευάλωτοι χρήστες της κινητικότητας»: χρήστες των μεταφορών, μεταξύ άλλων από νοικοκυριά κατώτερου μεσαίου εισοδήματος, που επηρεάζονται σημαντικά από τις επιπτώσεις στις τιμές λόγω της συμπερίληψης των οδικών μεταφορών στο πεδίο εφαρμογής της οδηγίας 2003/87/ΕΚ και στερούνται των μέσων για να αγοράσουν οχήματα μηδενικών και χαμηλών εκπομπών ή να στραφούν σε εναλλακτικά βιώσιμα μέσα μεταφοράς, συμπεριλαμβανομένων των δημόσιων μεταφορών, ιδιαίτερα σε αγροτικές και απομακρυσμένες περιοχές.

 

(49δ)

«πολύ μικρή επιχείρηση»: επιχείρηση που απασχολεί λιγότερα από 10 άτομα και της οποίας ο ετήσιος κύκλος εργασιών ή ο ετήσιος ισολογισμός δεν υπερβαίνει τα 2 εκατομμύρια ευρώ, υπολογιζόμενος σύμφωνα με τα άρθρα 3 έως 6 του παραρτήματος I του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 651/2014 της Επιτροπής·

 

(49δ α)

«μικρή επιχείρηση»: η επιχείρηση η οποία απασχολεί λιγότερα από 50 άτομα και της οποίας ο ετήσιος κύκλος εργασιών και/ή το σύνολο του ετήσιου ισολογισμού δεν υπερβαίνει τα 10 εκατομμύρια ευρώ·

 

(49ε)

«ευάλωτες πολύ μικρές και μικρές επιχειρήσεις»: οι πολύ μικρές και μικρές επιχειρήσεις που επηρεάζονται σημαντικά από τις επιπτώσεις στις τιμές λόγω της συμπερίληψης των κτιρίων στο πεδίο εφαρμογής της οδηγίας 2003/87/ΕΚ και δεν διαθέτουν τα μέσα για την ανακαίνιση του κτιρίου που καταλαμβάνουν·

Αιτιολογία

Αυτονόητη.

Τροπολογία 24

Άρθρο 4 παράγραφος 1

Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

Τα κράτη μέλη εξασφαλίζουν συλλογικά μείωση της κατανάλωσης ενέργειας κατά τουλάχιστον 9 % έως το 2030 σε σύγκριση με τις προβολές του σεναρίου αναφοράς του 2020, έτσι ώστε η τελική κατανάλωση ενέργειας της Ένωσης να μην υπερβαίνει τα 787 εκατομμύρια ΤΙΠ και η κατανάλωση πρωτογενούς ενέργειας της Ένωσης να μην υπερβαίνει τα 1 023 εκατομμύρια ΤΙΠ το 2030.

Τα κράτη μέλη εξασφαλίζουν συλλογικά μείωση της κατανάλωσης ενέργειας κατά τουλάχιστον 9 % έως το 2030 σε σύγκριση με τις προβολές του σεναρίου αναφοράς του 2020, έτσι ώστε η τελική κατανάλωση ενέργειας της Ένωσης να μην υπερβαίνει τα 787 εκατομμύρια ΤΙΠ και η κατανάλωση πρωτογενούς ενέργειας της Ένωσης ή η σωρευτική κατανάλωση ενέργειας να μην υπερβαίνει τα 1 023 εκατομμύρια ΤΙΠ το 2030.

Αιτιολογία

Αυτονόητη.

Τροπολογία 25

Άρθρο 4 παράγραφος 2

Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

Κάθε κράτος μέλος θεσπίζει εθνικές συνεισφορές ενεργειακής απόδοσης για την κατανάλωση πρωτογενούς και τελικής ενέργειας για τη συλλογική επίτευξη του δεσμευτικού στόχου της Ένωσης που καθορίζεται στην παράγραφο 1. Τα κράτη μέλη κοινοποιούν στην Επιτροπή τις συνεισφορές αυτές, μαζί με ενδεικτική πορεία για αυτές τις συνεισφορές στο πλαίσιο των επικαιροποιήσεων των ενοποιημένων εθνικών σχεδίων τους για την ενέργεια και το κλίμα σύμφωνα με το άρθρο 14 του κανονισμού (ΕΕ) 2018/1999, και στο πλαίσιο των ενοποιημένων εθνικών σχεδίων τους για την ενέργεια κι το κλίμα, όπως αναφέρεται και σύμφωνα με τη διαδικασία που καθορίζεται στο άρθρο 3 και στα άρθρα 7 έως 12 του κανονισμού (ΕΕ) 2018/1999. Κατά την κοινοποίηση αυτή, τα κράτη μέλη χρησιμοποιούν τον τύπο που καθορίζεται στο παράρτημα I της παρούσας οδηγίας και εξηγούν με ποιον τρόπο και βάσει ποιων στοιχείων υπολογίστηκαν οι συνεισφορές.

Κάθε κράτος μέλος θεσπίζει ενδεικτικές εθνικές συνεισφορές ενεργειακής απόδοσης για την κατανάλωση πρωτογενούς και τελικής ενέργειας για τη συλλογική επίτευξη του δεσμευτικού στόχου της Ένωσης που καθορίζεται στην παράγραφο 1. Τα κράτη μέλη κοινοποιούν στην Επιτροπή τις συνεισφορές αυτές, μαζί με ενδεικτική πορεία με ορόσημα για αυτές τις συνεισφορές στο πλαίσιο των επικαιροποιήσεων των ενοποιημένων εθνικών σχεδίων τους για την ενέργεια και το κλίμα σύμφωνα με το άρθρο 14 του κανονισμού (ΕΕ) 2018/1999, και στο πλαίσιο των ενοποιημένων εθνικών σχεδίων τους για την ενέργεια κι το κλίμα, όπως αναφέρεται και σύμφωνα με τη διαδικασία που καθορίζεται στο άρθρο 3 και στα άρθρα 7 έως 12 του κανονισμού (ΕΕ) 2018/1999. Κατά την κοινοποίηση αυτή, τα κράτη μέλη χρησιμοποιούν τον τύπο που καθορίζεται στο παράρτημα I της παρούσας οδηγίας και εξηγούν με ποιον τρόπο και βάσει ποιων στοιχείων υπολογίστηκαν οι συνεισφορές.

Αιτιολογία

Αυτονόητη.

Τροπολογία 26

Άρθρο 4 παράγραφος 2 στοιχείο δ)

Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

[…]

[…]

(iv a)

ασφάλεια του ενεργειακού εφοδιασμού·

Αιτιολογία

Αυτονόητη.

Τροπολογία 27

Άρθρο 5

Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

Πρωτοπορία του δημόσιου τομέα στην ενεργειακή απόδοση

Πρωτοπορία του δημόσιου τομέα στην ενεργειακή απόδοση

1.   Τα κράτη μέλη διασφαλίζουν ότι η συνολική τελική κατανάλωση ενέργειας όλων των δημόσιων φορέων μειώνεται κατά τουλάχιστον 1,7  % ετησίως, σε σύγκριση με το έτος X-2 (με το X ως έτος έναρξης ισχύος της παρούσας οδηγίας).

1.   Τα κράτη μέλη διασφαλίζουν ότι η συνολική τελική κατανάλωση ενέργειας όλων των δημόσιων φορέων μειώνεται κατά 1,7  % ετησίως, σε σύγκριση με το έτος X-2 (με το X ως έτος έναρξης ισχύος της παρούσας οδηγίας).

Κατά τον υπολογισμό της τελικής κατανάλωσης ενέργειας των δημόσιων φορέων τους, τα κράτη μέλη μπορούν να λαμβάνουν υπόψη τις κλιματικές διακυμάνσεις εντός του κράτους μέλους.

Κατά τον υπολογισμό της τελικής κατανάλωσης ενέργειας των δημόσιων φορέων τους, τα κράτη μέλη μπορούν να λαμβάνουν υπόψη τις κλιματικές διακυμάνσεις εντός του κράτους μέλους.

2.   Τα κράτη μέλη περιλαμβάνουν στα εθνικά τους σχέδια για την ενέργεια και το κλίμα και στις επικαιροποιήσεις τους σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΕ) 2018/1999 κατάλογο των δημόσιων φορέων που θα συμβάλλουν στην εκπλήρωση της υποχρέωσης που καθορίζεται στην παράγραφο 1 του παρόντος άρθρου, την ποσότητα της μείωσης της κατανάλωσης ενέργειας που πρέπει να επιτευχθεί από καθένα από αυτούς και τα μέτρα που σχεδιάζουν για την επίτευξή της. Στο πλαίσιο των ενοποιημένων εθνικών εκθέσεων προόδου για την ενέργεια και το κλίμα σύμφωνα με το άρθρο 17 του κανονισμού (ΕΕ) 2018/1999, τα κράτη μέλη υποβάλλουν στην Επιτροπή έκθεση σχετικά με τη μείωση της τελικής κατανάλωσης ενέργειας που επιτεύχθηκε σε ετήσιο επίπεδο.

2.   Τα κράτη μέλη περιλαμβάνουν στα εθνικά τους σχέδια για την ενέργεια και το κλίμα και στις επικαιροποιήσεις τους σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΕ) 2018/1999 κατάλογο των δημόσιων φορέων που θα συμβάλλουν στην εκπλήρωση της υποχρέωσης που καθορίζεται στην παράγραφο 1 του παρόντος άρθρου, την ποσότητα της μείωσης της κατανάλωσης ενέργειας που πρέπει να επιτευχθεί από καθένα από αυτούς και τα μέτρα που σχεδιάζουν για την επίτευξή της. Στο πλαίσιο των ενοποιημένων εθνικών εκθέσεων προόδου για την ενέργεια και το κλίμα σύμφωνα με το άρθρο 17 του κανονισμού (ΕΕ) 2018/1999, τα κράτη μέλη υποβάλλουν στην Επιτροπή έκθεση σχετικά με τη μείωση της τελικής κατανάλωσης ενέργειας που επιτεύχθηκε σε ετήσιο επίπεδο.

3.   Τα κράτη μέλη διασφαλίζουν ότι οι περιφερειακές και οι τοπικές αρχές θεσπίζουν ειδικά μέτρα ενεργειακής απόδοσης στα οικεία σχέδια απανθρακοποίησης, κατόπιν διαβούλευσης με τα ενδιαφερόμενα μέρη και το κοινό, συμπεριλαμβανομένων των ειδικών ομάδων που αντιμετωπίζουν κίνδυνο ενεργειακής φτώχειας ή είναι περισσότερο ευάλωτες στις επιπτώσεις της, όπως οι γυναίκες, τα άτομα με αναπηρία, οι ηλικιωμένοι, τα παιδιά και τα άτομα με μειονοτικές φυλετικές ή εθνοτικές καταβολές.

3.   Τα κράτη μέλη διασφαλίζουν ότι οι περιφερειακές και οι τοπικές αρχές θεσπίζουν ειδικά μέτρα ενεργειακής απόδοσης στα οικεία σχέδια απανθρακοποίησης, κατόπιν διαβούλευσης με τα ενδιαφερόμενα μέρη και το κοινό, συμπεριλαμβανομένων των ειδικών ομάδων που αντιμετωπίζουν κίνδυνο ενεργειακής φτώχειας ή είναι περισσότερο ευάλωτες στις επιπτώσεις της, όπως οι γυναίκες, τα άτομα με αναπηρία, οι ηλικιωμένοι, τα παιδιά και τα άτομα με μειονοτικές φυλετικές ή εθνοτικές καταβολές.

4.   Τα κράτη μέλη στηρίζουν τους δημόσιους φορείς στην υιοθέτηση μέτρων βελτίωσης της ενεργειακής απόδοσης, μεταξύ άλλων σε περιφερειακό και τοπικό επίπεδο, παρέχοντας κατευθυντήριες γραμμές, προωθώντας ευκαιρίες ανάπτυξης ικανοτήτων και κατάρτισης και ενθαρρύνοντας τη συνεργασία μεταξύ δημόσιων φορέων.

4.   Τα κράτη μέλη θα πρέπει να στηρίξουν τις τοπικές και περιφερειακές αρχές και άλλους δημόσιους φορείς στον σχεδιασμό και την υιοθέτηση μέτρων βελτίωσης της ενεργειακής απόδοσης, μεταξύ άλλων σε περιφερειακό και τοπικό επίπεδο, παρέχοντας χρηματοδοτική και τεχνική στήριξη και υποβάλλοντας σχέδια για την αντιμετώπιση της έλλειψης εργατικού δυναμικού και ειδικευμένων επαγγελματιών που απαιτούνται για όλα τα στάδια της πράσινης μετάβασης, όπως οι βιοτέχνες, καθώς και οι εμπειρογνώμονες πράσινης τεχνολογίας υψηλής ειδίκευσης, οι επιστήμονες και οι φορείς καινοτομίας. Τα κράτη μέλη θα στηρίξουν τους δημόσιους φορείς ώστε να λαμβάνουν υπόψη τα ευρύτερα οφέλη πέραν της εξοικονόμησης ενέργειας, όπως η βελτιωμένη ποιότητα εσωτερικού αέρα και περιβάλλοντος, καθώς και η βελτίωση της ποιότητας ζωής, ιδίως για τα σχολεία, τα κέντρα ημερήσιας φροντίδας, την υποστηριζόμενη στέγαση, τους οίκους ευγηρίας και τα νοσοκομεία. Τα κράτη μέλη παρέχουν κατευθυντήριες γραμμές, προωθούν ευκαιρίες ανάπτυξης ικανοτήτων και κατάρτισης, μεταξύ άλλων όσον αφορά την ενεργειακή ανακαίνιση, χρησιμοποιώντας συμβάσεις ενεργειακής απόδοσης και συμπράξεις δημόσιου και ιδιωτικού τομέα και ενθαρρύνουν τη συνεργασία μεταξύ δημόσιων φορέων.

5.   Τα κράτη μέλη ενθαρρύνουν τους δημόσιους φορείς να λαμβάνουν υπόψη τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα σε ολόκληρο τον κύκλο ζωής των επενδυτικών δραστηριοτήτων και των δραστηριοτήτων πολιτικής των δημόσιων φορέων τους.

5.   Τα κράτη μέλη ενθαρρύνουν τους δημόσιους φορείς να λαμβάνουν υπόψη τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα σε ολόκληρο τον κύκλο ζωής των επενδυτικών δραστηριοτήτων και των δραστηριοτήτων πολιτικής των δημόσιων φορέων τους και παρέχουν συγκεκριμένες κατευθυντήριες γραμμές επ’ αυτού .

 

6.     Τα κράτη μέλη στηρίζουν τις περιφερειακές και τις τοπικές αρχές και άλλους δημόσιους φορείς στην εξασφάλιση επαρκών χρηματοδοτικών πόρων για την εφαρμογή της οδηγίας μέσω ειδικών γραμμών χρηματοδότησης και δραστηριοτήτων ανάπτυξης ικανοτήτων στον τομέα της συγκέντρωσης κεφαλαίων.

Αιτιολογία

Υπάρχει έλλειψη εκτιμήσεων σχετικών με τις δυνατότητες και τον αντίκτυπο του στόχου του 1,7 %. Το επίπεδο του 1,7 % είναι μεν αποδεκτό ως σημείο αφετηρίας, αλλά πρέπει να λαμβάνονται υπόψη η κατάσταση που επικρατεί στα κράτη μέλη και η εκτίμηση αντικτύπου.

Τροπολογία 28

Άρθρο 5 (νέο)

Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

 

Εταιρικές σχέσεις για την ενεργειακή μετάβαση

 

1.     Η Επιτροπή θεσπίζει ευρωπαϊκές τομεακές εταιρικές σχέσεις για την ενεργειακή μετάβαση, φέρνοντας σε επαφή βασικά ενδιαφερόμενα μέρη σε τομείς όπως οι ΤΠΕ, οι μεταφορές, ο χρηματοπιστωτικός τομέας και ο κατασκευαστικός τομέας κατά τρόπο αντιπροσωπευτικό και χωρίς αποκλεισμούς. Η Επιτροπή διορίζει πρόεδρο για κάθε ευρωπαϊκή τομεακή εταιρική σχέση που αφορά την ενεργειακή μετάβαση, η οποία θα πρέπει να συσταθεί εντός 12 μηνών από την έναρξη ισχύος της παρούσας οδηγίας.

 

2.     Οι εταιρικές σχέσεις διευκολύνουν τους διαλόγους για το κλίμα και ενθαρρύνουν τους τομείς να καταρτίσουν «χάρτες πορείας ενεργειακής μετάβασης» προκειμένου να χαρτογραφήσουν τα διαθέσιμα μέτρα και τις τεχνολογικές επιλογές για την επίτευξη εξοικονόμησης ενεργειακής απόδοσης, την προετοιμασία για ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και την απαλλαγή των τομέων από τις ανθρακούχες εκπομπές. Οι εν λόγω χάρτες πορείας θα μπορούσαν να συμβάλουν σημαντικά στην παροχή βοήθειας σε τομείς για τον σχεδιασμό των αναγκαίων επενδύσεων που απαιτούνται για την επίτευξη των στόχων της παρούσας οδηγίας και του σχεδίου κλιματικών στόχων της ΕΕ, καθώς και στη διευκόλυνση της διασυνοριακής συνεργασίας μεταξύ των φορέων για την ενίσχυση της εσωτερικής αγοράς της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Αιτιολογία

Αυτονόητη.

Τροπολογία 29

Άρθρο 5 (νέο)

Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

 

Υπηρεσίες μίας στάσης για την ενεργειακή απόδοση

1.     Τα κράτη μέλη συνεργάζονται με τις αρμόδιες αρχές και τους ιδιωτικούς ενδιαφερόμενους φορείς για την ανάπτυξη ειδικών τοπικών, περιφερειακών ή εθνικών υπηρεσιών μίας στάσης. Οι εν λόγω υπηρεσίες μίας στάσης είναι διατομεακές και διεπιστημονικές και οδηγούν σε τοπικά αναπτυγμένα έργα με:

i.

την παροχή συμβουλών και εξορθολογισμένων πληροφοριών σχετικά με τεχνικές και οικονομικές δυνατότητες και λύσεις σε πολύ μικρές και μικρές επιχειρήσεις, περιφερειακές και τοπικές αρχές και άλλους δημόσιους φορείς και νοικοκυριά·

ii.

τη σύνδεση πιθανών έργων με παράγοντες της αγοράς, ιδίως έργων μικρότερης κλίμακας·

iii.

την ενίσχυση των ενεργών καταναλωτών μέσω της παροχής συμβουλών σχετικά με τη συμπεριφορά όσον αφορά την κατανάλωση ενέργειας·

iv.

την παροχή πληροφοριών σχετικά με τα προγράμματα κατάρτισης και εκπαίδευσης για την εξασφάλιση περισσότερων επαγγελματιών στον τομέα της ενεργειακής απόδοσης, καθώς και επανεκπαίδευσης και αναβάθμισης των δεξιοτήτων των επαγγελματιών με σκοπό την κάλυψη των αναγκών της αγοράς·

v.

την προώθηση παραδειγμάτων βέλτιστων πρακτικών από διαφορετικούς τύπους κτιρίων, κατοικιών και επιχειρήσεων·

vi.

τη συλλογή και την υποβολή στην Επιτροπή συγκεντρωτικών δεδομένων τυπολογίας από έργα ενεργειακής απόδοσης· Οι πληροφορίες αυτές θα πρέπει να κοινοποιούνται από την Επιτροπή μέσω έκθεσης ανά διετία, προκειμένου να ανταλλάσσονται εμπειρίες και να ενισχύεται η διασυνοριακή συνεργασία μεταξύ των κρατών μελών·

 

2.     Οι εν λόγω υπηρεσίες μίας στάσης δημιουργούν ισχυρές και αξιόπιστες εταιρικές σχέσεις με τοπικούς και περιφερειακούς ιδιωτικούς φορείς, όπως ΜΜΕ, εταιρείες παροχής ενεργειακών υπηρεσιών, εγκαταστάτες, εταιρείες παροχής συμβουλών, φορείς ανάπτυξης έργων, χρηματοπιστωτικά ιδρύματα που μπορούν να παρέχουν υπηρεσίες όπως ενεργειακοί λογιστικοί έλεγχοι, χρηματοδοτικές λύσεις και εκτέλεση ενεργειακών ανακαινίσεων·

 

3.     Τα κράτη μέλη συνεργάζονται με τις τοπικές και τις περιφερειακές αρχές για την προώθηση αυτών των υπηρεσιών μίας στάσης·

 

4.     Η Επιτροπή παρέχει στα κράτη μέλη κατευθυντήριες γραμμές για την ανάπτυξη αυτών των υπηρεσιών μίας στάσης με στόχο την επίτευξη εναρμονισμένης προσέγγισης σε ολόκληρη την Ευρώπη.

Αιτιολογία

Αυτονόητη.

Τροπολογία 30

Άρθρο 6

Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

Υποδειγματικός ρόλος κτιρίων που ανήκουν σε δημόσιους φορείς

Υποδειγματικός ρόλος κτιρίων που ανήκουν σε δημόσιους φορείς

1.   Με την επιφύλαξη του άρθρου 7 της οδηγίας 2010/31/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (1), κάθε κράτος μέλος μεριμνά ώστε το 3 % τουλάχιστον του συνολικού εμβαδού δαπέδου θερμαινόμενων ή/και ψυχόμενων κτιρίων που είναι ιδιόκτητα από δημόσιους φορείς ανακαινίζεται κάθε χρόνο προκειμένου να μετατραπούν σε κτίρια με σχεδόν μηδενική κατανάλωση ενέργειας σύμφωνα με το άρθρο 9 της οδηγίας 2010/31/ΕΕ.

1.   Με την επιφύλαξη του άρθρου 7 της οδηγίας 2010/31/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (1), κάθε κράτος μέλος μεριμνά ώστε το 3 % τουλάχιστον του συνολικού εμβαδού δαπέδου θερμαινόμενων ή/και ψυχόμενων κτιρίων που είναι ιδιόκτητα από δημόσιους φορείς ανακαινίζεται κάθε χρόνο προκειμένου να μετατραπούν σε κτίρια με σχεδόν μηδενική κατανάλωση ενέργειας σύμφωνα με το άρθρο 9 της οδηγίας 2010/31/ΕΕ με στόχο την εκπλήρωση του συνολικού δυναμικού εξοικονόμησης ενέργειας στον βαθμό που είναι οικονομικά αποδοτικό, τεχνικά και οικονομικά εφικτό . Τα κράτη μέλη απαλλάσσουν τις κοινωνικές κατοικίες από την υποχρέωση ανακαίνισης του 3 % του συνολικού εμβαδού δαπέδου, εάν οι ανακαινίσεις δεν είναι ουδέτερες ως προς το κόστος και οδηγούν σε σημαντικές αυξήσεις των ενοικίων για τα άτομα που ζουν σε κοινωνικές κατοικίες, οι οποίες είναι υψηλότερες από την οικονομική εξοικονόμηση στον λογαριασμό ενέργειας.

Όταν δημόσιοι φορείς καταλαμβάνουν κτίριο που δεν βρίσκεται στην κυριότητά τους, ασκούν τα συμβατικά δικαιώματά τους στο μέτρο του δυνατού και ενθαρρύνουν τον ιδιοκτήτη του κτιρίου να ανακαινίσει το κτίριο μετατρέποντάς το σε κτίριο με σχεδόν μηδενική κατανάλωση ενέργειας σύμφωνα με το άρθρο 9 της οδηγίας 2010/31/ΕΕ. Κατά τη σύναψη νέας σύμβασης για την κατάληψη κτιρίου που δεν βρίσκεται στην κυριότητά τους, οι δημόσιοι φορείς επιδιώκουν το εν λόγω κτίριο να εμπίπτει στις δύο κορυφαίες τάξεις ενεργειακής απόδοσης του πιστοποιητικού ενεργειακής απόδοσης.

Όταν δημόσιοι φορείς καταλαμβάνουν κτίριο που δεν βρίσκεται στην κυριότητά τους, ενθαρρύνουν τον ιδιοκτήτη του κτιρίου να προβεί σε ριζική ή σταδιακή ανακαίνιση του κτιρίου μετατρέποντάς το σε κτίριο με σχεδόν μηδενική κατανάλωση ενέργειας σύμφωνα με το άρθρο 9 της οδηγίας 2010/31/ΕΕ με στόχο την εκπλήρωση του συνολικού δυναμικού εξοικονόμησης ενέργειας στον βαθμό που είναι οικονομικά αποδοτικό, τεχνικά και οικονομικά εφικτό . Κατά τη σύναψη νέας σύμβασης για την κατάληψη κτιρίου που δεν βρίσκεται στην κυριότητά τους, οι δημόσιοι φορείς επιδιώκουν το εν λόγω κτίριο να εμπίπτει στις δύο κορυφαίες τάξεις ενεργειακής απόδοσης του πιστοποιητικού ενεργειακής απόδοσης ή σε άλλα επίπεδα απόδοσης που παρουσιάζουν ενδιαφέρον για το οικείο κράτος μέλος .

Το ποσοστό τουλάχιστον 3 % υπολογίζεται επί του συνολικού εμβαδού δαπέδου των κτιρίων που έχουν συνολικό ωφέλιμο εμβαδόν δαπέδου άνω του 250 m2, που είναι ιδιόκτητα από δημόσιους φορείς του οικείου κράτους μέλους και τα οποία, από 1ης Ιανουαρίου 2024 δεν είναι κτίρια με σχεδόν μηδενική κατανάλωση ενέργειας.

Το μέσο ποσοστό τουλάχιστον 3 % υπολογίζεται ανά πενταετία επί του συνολικού εμβαδού δαπέδου των κτιρίων που έχουν συνολικό ωφέλιμο εμβαδόν δαπέδου άνω του 250 m2, που είναι ιδιόκτητα από δημόσιους φορείς του οικείου κράτους μέλους και τα οποία, από 1ης Ιανουαρίου 2024 δεν είναι κτίρια με σχεδόν μηδενική κατανάλωση ενέργειας.

2.   Σε εξαιρετικές περιστάσεις, τα κράτη μέλη μπορούν να συνυπολογίζουν στο ετήσιο ποσοστό ανακαίνισης των κτιρίων τα νέα κτίρια που καταλαμβάνονται και είναι ιδιόκτητα ως αντικατάσταση συγκεκριμένων κτιρίων δημοσίων φορέων που κατεδαφίσθηκαν κατά τη διάρκεια των δύο προηγουμένων ετών. Οι εξαιρέσεις αυτές εφαρμόζονται μόνο στις περιπτώσεις που θα ήταν οικονομικά αποδοτικότερες και πιο βιώσιμες όσον αφορά τις εκπομπές CO2 από την ενέργεια και τον κύκλο ζωής σε σύγκριση με τις ανακαινίσεις των εν λόγω κτιρίων. Τα γενικά κριτήρια, οι μέθοδοι και οι διαδικασίες προσδιορισμού τέτοιων εξαιρετικών περιπτώσεων καθορίζονται με σαφήνεια και δημοσιεύονται από κάθε κράτος μέλος.

2.    Τα κράτη μέλη δύνανται να αποφασίσουν να εφαρμόσουν λιγότερο αυστηρές απαιτήσεις στις ακόλουθες κατηγορίες κτιρίων:

 

α)

κτίρια επισήμως προστατευόμενα ως μέρος συγκεκριμένου περιβάλλοντος ή λόγω της ιδιαίτερης αρχιτεκτονικής ή ιστορικής τους αξίας, στον βαθμό που η συμμόρφωση προς ορισμένες ελάχιστες απαιτήσεις ενεργειακής απόδοσης θα αλλοίωνε απαράδεκτα τον χαρακτήρα ή την εμφάνισή τους·

β)

κτίρια που χρησιμοποιούνται ως χώροι λατρείας ή για θρησκευτικές δραστηριότητες.

Και στις δύο περιπτώσεις, οι αρμόδιες αρχές θεμελιώνουν την ασυμβατότητα των απαιτήσεων για τα κτίρια με σχεδόν μηδενική κατανάλωση ενέργειας (ΚΣΜΚΕ) με τα κτίρια που υποδεικνύονται προς εξαίρεση.

3.    Για τους σκοπούς, τα κράτη μέλη δημοσιοποιούν κατάλογο των θερμαινόμενων ή/και ψυχόμενων κτιρίων δημοσίων φορέων με συνολικό ωφέλιμο εμβαδόν δαπέδου πάνω από 250 m2. Ο κατάλογος αυτός επικαιροποιείται τουλάχιστον μία φορά το έτος. Ο κατάλογος περιλαμβάνει τουλάχιστον τα ακόλουθα στοιχεία:

α)

την επιφάνεια δαπέδου σε m2·

β)

το πιστοποιητικό ενεργειακής απόδοσης κάθε κτιρίου που εκδίδεται σύμφωνα με το άρθρο 12 της οδηγίας 2010/31/ΕΕ.

3.    Σε εξαιρετικές περιστάσεις, τα κράτη μέλη μπορούν να συνυπολογίζουν στο ετήσιο ποσοστό ανακαίνισης των κτιρίων τα νέα κτίρια που καταλαμβάνονται και είναι ιδιόκτητα ως αντικατάσταση συγκεκριμένων κτιρίων δημοσίων φορέων που κατεδαφίσθηκαν κατά τη διάρκεια των δύο προηγουμένων ετών. Οι εξαιρέσεις αυτές εφαρμόζονται μόνο στις περιπτώσεις που θα ήταν οικονομικά αποδοτικότερες και πιο βιώσιμες όσον αφορά τις εκπομπές CO2 από την ενέργεια και τον κύκλο ζωής σε σύγκριση με τις ανακαινίσεις των εν λόγω κτιρίων. Τα γενικά κριτήρια, οι μέθοδοι και οι διαδικασίες προσδιορισμού τέτοιων εξαιρετικών περιπτώσεων καθορίζονται με σαφήνεια και δημοσιεύονται από κάθε κράτος μέλος.

4.    Για τους σκοπούς αυτούς, έως τις ΧΧ/ΧΧ/ΧΧΧΧ, τα κράτη μέλη δημοσιοποιούν κατάλογο των θερμαινόμενων ή/και ψυχόμενων κτιρίων δημοσίων φορέων με συνολικό ωφέλιμο εμβαδόν δαπέδου πάνω από 250 m2. Ο κατάλογος αυτός επικαιροποιείται τουλάχιστον μία φορά το έτος. Ο κατάλογος περιλαμβάνει τουλάχιστον τα ακόλουθα στοιχεία:

α)

την επιφάνεια δαπέδου σε m2·

β)

το πιστοποιητικό ενεργειακής απόδοσης κάθε κτιρίου που εκδίδεται σύμφωνα με το άρθρο 12 της οδηγίας 2010/31/ΕΕ.

Αιτιολογία

Αυτονόητη.

Τροπολογία 31

Άρθρο 6 (νέο)

Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

 

1 α.     Εάν ένα κράτος μέλος ανακαινίσει περισσότερο από το 3 % του συνολικού εμβαδού δαπέδου των κτιρίων που ανήκουν σε δημόσιους φορείς σε ένα δεδομένο έτος, η απόδοση είναι μικρότερη τα επόμενα έτη προκειμένου να επιτύχει τον ετήσιο μέσο όρο που υπολογίζεται ανά πενταετία. Εάν ένα κράτος μέλος ανακαινίσει λιγότερο από το 3 % του συνολικού εμβαδού δαπέδου των κτιρίων που ανήκουν σε δημόσιους φορείς σε ένα δεδομένο έτος, η απόδοση είναι μεγαλύτερη για την επίτευξη του ετήσιου μέσου όρου που υπολογίζεται ανά πενταετία.

Αιτιολογία

Αυτονόητη.

Τροπολογία 32

Άρθρο 6 (νέο)

Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

 

3 α.     Κατά τον σχεδιασμό των μέτρων εφαρμογής δυνάμει του παρόντος άρθρου, τα κράτη μέλη παρέχουν χρηματοδοτική και τεχνική υποστήριξη και υποβάλλουν σχέδια για την αντιμετώπιση της έλλειψης εργατικού δυναμικού και ειδικευμένων επαγγελματιών που απαιτούνται για όλα τα στάδια της πράσινης μετάβασης, όπως βιοτέχνες, καθώς και εμπειρογνώμονες σε θέματα πράσινης τεχνολογίας υψηλής ειδίκευσης, επιστήμονες και φορείς καινοτομίας. Τα κράτη μέλη θα πρέπει να στηρίξουν τις τοπικές και τις περιφερειακές αρχές και άλλους δημόσιους φορείς ώστε να λαμβάνουν υπόψη τα ευρύτερα οφέλη πέραν της εξοικονόμησης ενέργειας, όπως το υγιές κλίμα εσωτερικών χώρων με βελτιωμένη ποιότητα εσωτερικού αέρα και περιβάλλοντος, καθώς και η βελτίωση της ποιότητας ζωής, ιδίως για τα σχολεία, τις ημερήσιες φροντίδες, την υποστηριζόμενη στέγαση, τους οίκους ευγηρίας και τα νοσοκομεία.

Αιτιολογία

Αυτονόητη.

Τροπολογία 33

Άρθρο 7

Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

1.   Τα κράτη μέλη διασφαλίζουν ότι οι οι αναθέτουσες αρχές και οι αναθέτοντες φορείς, όταν συνάπτουν δημόσιες συμβάσεις και συμβάσεις παραχώρησης αξίας ίσης ή μεγαλύτερης των ορίων που καθορίζονται στο άρθρο 8 της οδηγίας 2014/23/ΕΕ, στο άρθρο 4 της οδηγίας 2014/24/ΕΕ και στο άρθρο 15 της οδηγίας 2014/25/EU, αγοράζουν μόνο προϊόντα, υπηρεσίες, κτίρια και έργα υψηλής ενεργειακής απόδοσης σύμφωνα με τις απαιτήσεις που αναφέρονται στο παράρτημα IV της παρούσας οδηγίας

1.   Τα κράτη μέλη διασφαλίζουν ότι οι αναθέτουσες αρχές και οι αναθέτοντες φορείς —με τη δέουσα τήρηση της αρχής της τοπικής αυτοδιοίκησης όπως κατοχυρώνεται στο άρθρο 4 της ΣΕΕ— , όταν συνάπτουν δημόσιες συμβάσεις και συμβάσεις παραχώρησης αξίας ίσης ή μεγαλύτερης των ορίων που καθορίζονται στο άρθρο 8 της οδηγίας 2014/23/ΕΕ, στο άρθρο 4 της οδηγίας 2014/24/ΕΕ και στο άρθρο 15 της οδηγίας 2014/25/ΕΕ, αγοράζουν προϊόντα, υπηρεσίες, κτίρια και έργα υψηλής ενεργειακής απόδοσης, εφόσον αυτό συνάδει προς την οικονομική αποδοτικότητα, την οικονομική σκοπιμότητα, τη γενικότερη βιωσιμότητα, την τεχνική καταλληλότητα, καθώς και τον επαρκή ανταγωνισμό, με μέλημα την εφαρμογή των κριτηρίων που αναφέρονται στο παράρτημα IV της παρούσας οδηγίας.

5.   Τα κράτη μέλη μπορούν να απαιτούν από τις αναθέτουσες αρχές και τους αναθέτοντες φορείς να λαμβάνουν υπόψη, κατά περίπτωση, ευρύτερες πτυχές βιωσιμότητας, κοινωνικές πτυχές, περιβαλλοντικές πτυχές και πτυχές κυκλικής οικονομίας στις πρακτικές δημοσίων συμβάσεων με σκοπό την επίτευξη των στόχων απανθρακοποίησης και μηδενικής ρύπανσης της Ένωσης. Κατά περίπτωση, και σύμφωνα με τις απαιτήσεις που καθορίζονται στο παράρτημα IV, τα κράτη μέλη απαιτούν από τις αναθέτουσες αρχές και τους αναθέτοντες φορείς να λαμβάνουν υπόψη τα κριτήρια της Ένωσης για τις πράσινες δημόσιες συμβάσεις.

5.   Τα κράτη μέλη απαιτούν από τις αναθέτουσες αρχές και τους αναθέτοντες φορείς να λαμβάνουν υπόψη, κατά περίπτωση, ευρύτερες πτυχές βιωσιμότητας, κοινωνικές πτυχές, περιβαλλοντικές πτυχές και πτυχές κυκλικής οικονομίας στις πρακτικές δημοσίων συμβάσεων με σκοπό την επίτευξη των στόχων απανθρακοποίησης και μηδενικής ρύπανσης της Ένωσης. Κατά περίπτωση, και σύμφωνα με τις απαιτήσεις που καθορίζονται στο παράρτημα IV, τα κράτη μέλη απαιτούν από τις αναθέτουσες αρχές και τους αναθέτοντες φορείς να λαμβάνουν υπόψη τα κριτήρια της Ένωσης για τις πράσινες και τις κυκλικές δημόσιες συμβάσεις.

Για να διασφαλιστεί η διαφάνεια κατά την εφαρμογή των απαιτήσεων ενεργειακής απόδοσης στη διαδικασία σύναψης συμβάσεων, τα κράτη μέλη δημοσιοποιούν πληροφορίες σχετικά με τον αντίκτυπο στην ενεργειακή απόδοση των συμβάσεων αξίας ίσης ή μεγαλύτερης των ορίων που αναφέρονται στην παράγραφο 1. Οι αναθέτουσες αρχές δύνανται να αποφασίσουν να απαιτήσουν από τους προσφέροντες να δημοσιοποιούν πληροφορίες σχετικά με το δυναμικό υπερθέρμανσης του πλανήτη ενός νέου κτιρίου καθ’ όλη τη διάρκεια του κύκλου ζωής του και να δημοσιοποιούν τις πληροφορίες αυτές για τις συμβάσεις, ιδίως για νέα κτίρια με εμβαδόν δαπέδου μεγαλύτερο των 2 000 τετραγωνικών μέτρων.

Για να διασφαλιστεί η διαφάνεια κατά την εφαρμογή των απαιτήσεων ενεργειακής απόδοσης στη διαδικασία σύναψης συμβάσεων, τα κράτη μέλη δημοσιοποιούν πληροφορίες σχετικά με τον αντίκτυπο στην ενεργειακή απόδοση των συμβάσεων αξίας ίσης ή μεγαλύτερης των ορίων που αναφέρονται στην παράγραφο 1. Οι αναθέτουσες αρχές δύνανται να αποφασίσουν να απαιτήσουν από τους προσφέροντες να δημοσιοποιούν πληροφορίες σχετικά με το δυναμικό υπερθέρμανσης του πλανήτη ενός νέου κτιρίου καθ’ όλη τη διάρκεια του κύκλου ζωής του και να δημοσιοποιούν τις πληροφορίες αυτές για τις συμβάσεις, ιδίως για νέα κτίρια με εμβαδόν δαπέδου μεγαλύτερο των 2 000 τετραγωνικών μέτρων.

Τα κράτη μέλη στηρίζουν τις αναθέτουσες αρχές και τους αναθέτοντες φορείς στην υιοθέτηση των απαιτήσεων ενεργειακής απόδοσης, μεταξύ άλλων σε περιφερειακό και τοπικό επίπεδο, παρέχοντας σαφείς κανόνες και κατευθυντήριες γραμμές, συμπεριλαμβανομένων μεθοδολογιών για την εκτίμηση του κόστους κύκλου ζωής και των περιβαλλοντικών επιπτώσεων και κόστους, δημιουργούν κέντρα υποστήριξης ικανοτήτων, ενθαρρύνοντας τη συνεργασία μεταξύ των αναθετουσών αρχών, μεταξύ άλλων σε διασυνοριακό επίπεδο, και χρησιμοποιώντας συγκεντρωτικές δημόσιες συμβάσεις και ψηφιακές δημόσιες συμβάσεις, όπου είναι δυνατόν.

Τα κράτη μέλη στηρίζουν τις αναθέτουσες αρχές και τους αναθέτοντες φορείς στην υιοθέτηση των απαιτήσεων ενεργειακής απόδοσης, μεταξύ άλλων σε περιφερειακό και τοπικό επίπεδο, παρέχοντας σαφείς κανόνες και κατευθυντήριες γραμμές, συμπεριλαμβανομένων μεθοδολογιών για την εκτίμηση του κόστους κύκλου ζωής και των περιβαλλοντικών επιπτώσεων και κόστους, δημιουργούν κέντρα υποστήριξης ικανοτήτων, ενθαρρύνοντας τη συνεργασία μεταξύ των αναθετουσών αρχών, μεταξύ άλλων σε διασυνοριακό επίπεδο, και χρησιμοποιώντας συγκεντρωτικές δημόσιες συμβάσεις και ψηφιακές δημόσιες συμβάσεις, όπου είναι δυνατόν.

Αιτιολογία

Αυτονόητη.

Τροπολογία 34

Άρθρο 8

Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

(3)   Τα κράτη μέλη εφαρμόζουν καθεστώτα επιβολής της υποχρέωσης ενεργειακής απόδοσης, εναλλακτικά μέτρα πολιτικής, ή συνδυασμό των δύο, ή προγράμματα ή μέτρα που χρηματοδοτούνται από εθνικό ταμείο ενεργειακής απόδοσης, κατά προτεραιότητα μεταξύ ατόμων που πλήττονται από ενεργειακή φτώχεια, ευάλωτων πελατών και, κατά περίπτωση, ατόμων που ζουν σε κοινωνικές κατοικίες. Τα κράτη μέλη μεριμνούν ώστε τα μέτρα πολιτικής που εφαρμόζονται δυνάμει του παρόντος άρθρου να μην έχουν αρνητικές επιπτώσεις στα πρόσωπα αυτά. Κατά περίπτωση, τα κράτη μέλη κάνουν την καλύτερη δυνατή χρήση της χρηματοδότησης, συμπεριλαμβανομένης της δημόσιας χρηματοδότησης, των χρηματοδοτικών διευκολύνσεων που θεσπίζονται σε επίπεδο Ένωσης, και των εσόδων από δικαιώματα σύμφωνα με το άρθρο 22 παράγραφος 3 στοιχείο β), με σκοπό την εξάλειψη των δυσμενών επιπτώσεων και τη διασφάλιση δίκαιης και συμπεριπτικής ενεργειακής μετάβασης.

3)   Τα κράτη μέλη εφαρμόζουν καθεστώτα επιβολής της υποχρέωσης ενεργειακής απόδοσης, εναλλακτικά μέτρα πολιτικής, ή συνδυασμό των δύο, ή προγράμματα ή μέτρα που χρηματοδοτούνται από εθνικό ταμείο ενεργειακής απόδοσης, κατά προτεραιότητα μεταξύ ατόμων που πλήττονται από ενεργειακή φτώχεια, ευάλωτων πελατών και, κατά περίπτωση, ατόμων που ζουν σε κοινωνικές κατοικίες , καθώς και ευάλωτων πολύ μικρών και μικρών επιχειρήσεων και ευάλωτων χρηστών της κινητικότητας. Τα κράτη μέλη μεριμνούν ώστε τα μέτρα πολιτικής που εφαρμόζονται δυνάμει του παρόντος άρθρου να μην έχουν αρνητικές επιπτώσεις στα πρόσωπα αυτά. Κατά περίπτωση, τα κράτη μέλη κάνουν την καλύτερη δυνατή χρήση της χρηματοδότησης, συμπεριλαμβανομένης της δημόσιας χρηματοδότησης, των χρηματοδοτικών διευκολύνσεων που θεσπίζονται σε επίπεδο Ένωσης, και των εσόδων από δικαιώματα σύμφωνα με το άρθρο 22 παράγραφος 3 στοιχείο β), με σκοπό την εξάλειψη των δυσμενών επιπτώσεων και τη διασφάλιση δίκαιης και συμπεριπτικής ενεργειακής μετάβασης.

Κατά τον σχεδιασμό τέτοιων μέτρων πολιτικής, τα κράτη μέλη εξετάζουν και προωθούν τον ρόλο που έχουν οι κοινότητες ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και οι ενεργειακές κοινότητες πολιτών στην εφαρμογή των εν λόγω μέτρων πολιτικής.

Κατά τον σχεδιασμό τέτοιων μέτρων πολιτικής, τα κράτη μέλη εξετάζουν και προωθούν τον ρόλο που έχουν οι κοινότητες ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και οι ενεργειακές κοινότητες πολιτών στην εφαρμογή των εν λόγω μέτρων πολιτικής.

Τα κράτη μέλη επιτυγχάνουν μερίδιο της απαιτούμενης ποσότητας σωρευτικής εξοικονόμησης ενέργειας στην τελική χρήση μεταξύ ατόμων που πλήττονται από ενεργειακή φτώχεια, ευάλωτων πελατών και, κατά περίπτωση, ατόμων που ζουν σε κοινωνικές κατοικίες. Το μερίδιο αυτό ισούται τουλάχιστον με το ποσοστό των νοικοκυριών που πλήττονται από ενεργειακή φτώχεια, όπως εκτιμάται στο εθνικό σχέδιο για την ενέργεια και το κλίμα που καταρτίζεται σύμφωνα με το άρθρο 3 παράγραφος 3 στοιχείο δ) του κανονισμού 2018/1999 για τη διακυβέρνηση. Εάν ένα κράτος μέλος δεν είχε κοινοποιήσει το μερίδιο των νοικοκυριών που πλήττονται από ενεργειακή φτώχεια, όπως εκτιμάται στο οικείο εθνικό σχέδιο για την ενέργεια και το κλίμα, το μερίδιο της απαιτούμενης ποσότητας σωρευτικής εξοικονόμησης ενέργειας στην τελική χρήση μεταξύ ατόμων που πλήττονται από ενεργειακή φτώχεια, ευάλωτων πελατών και, κατά περίπτωση, ατόμων που ζουν σε κοινωνικές κατοικίες ισούται τουλάχιστον με τον αριθμητικό μέσο όρο του μεριδίου των ακόλουθων δεικτών για το έτος 2019 ή, εάν κάποιος δεν είναι διαθέσιμος για το 2019, για τη γραμμική παρέκταση των τιμών τους από τα τρία τελευταία έτη για τα οποία ήταν διαθέσιμος:

Τα κράτη μέλη επιτυγχάνουν μερίδιο της απαιτούμενης ποσότητας σωρευτικής εξοικονόμησης ενέργειας στην τελική χρήση μεταξύ ατόμων που πλήττονται από ενεργειακή φτώχεια, ευάλωτων πελατών και, κατά περίπτωση, ατόμων που ζουν σε κοινωνικές κατοικίες, καθώς και ευάλωτων πολύ μικρών και μικρών επιχειρήσεων και ευάλωτων χρηστών της κινητικότητας. Το μερίδιο αυτό ισούται τουλάχιστον με το ποσοστό των νοικοκυριών που πλήττονται από ενεργειακή φτώχεια, όπως εκτιμάται στο εθνικό σχέδιο για την ενέργεια και το κλίμα που καταρτίζεται σύμφωνα με το άρθρο 3 παράγραφος 3 στοιχείο δ) του κανονισμού 2018/1999 για τη διακυβέρνηση. Εάν ένα κράτος μέλος δεν είχε κοινοποιήσει το μερίδιο των νοικοκυριών που πλήττονται από ενεργειακή φτώχεια, όπως εκτιμάται στο οικείο εθνικό σχέδιο για την ενέργεια και το κλίμα, το μερίδιο της απαιτούμενης ποσότητας σωρευτικής εξοικονόμησης ενέργειας στην τελική χρήση μεταξύ ατόμων που πλήττονται από ενεργειακή φτώχεια, ευάλωτων πελατών και, κατά περίπτωση, ατόμων που ζουν σε κοινωνικές κατοικίες ισούται τουλάχιστον με τον αριθμητικό μέσο όρο του μεριδίου των ακόλουθων δεικτών για το έτος 2019 ή, εάν κάποιος δεν είναι διαθέσιμος για το 2019, για τη γραμμική παρέκταση των τιμών τους από τα τρία τελευταία έτη για τα οποία ήταν διαθέσιμος:

α)

Αδυναμία επαρκούς θέρμανσης της κατοικίας (Eurostat, SILC [ilc_mdes01])·

β)

Ληξιπρόθεσμες οφειλές λογαριασμών υπηρεσιών κοινής ωφελείας (Eurostat, SILC, [ilc_mdes07])· και

γ)

Διάρθρωση της καταναλωτικής δαπάνης ανά πεμπτημόριο εισοδήματος και σκοπό κατανάλωσης COICOP (Eurostat, HBS, [hbs_str_t223], στοιχεία για [CP045] Ηλεκτρική ενέργεια, φυσικό αέριο και άλλα καύσιμα).

α)

Αδυναμία επαρκούς θέρμανσης της κατοικίας (Eurostat, SILC [ilc_mdes01])·

β)

Ληξιπρόθεσμες οφειλές λογαριασμών υπηρεσιών κοινής ωφελείας (Eurostat, SILC, [ilc_mdes07])· και

γ)

Διάρθρωση της καταναλωτικής δαπάνης ανά πεμπτημόριο εισοδήματος και σκοπό κατανάλωσης COICOP (Eurostat, HBS, [hbs_str_t223], στοιχεία για [CP045] Ηλεκτρική ενέργεια, φυσικό αέριο και άλλα καύσιμα).

 

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα εκδώσει κατευθυντήριες γραμμές για τον προσδιορισμό των ευάλωτων πολύ μικρών και μικρών επιχειρήσεων και των ευάλωτων χρηστών της κινητικότητας προτείνοντας σαφή κριτήρια. Τα κράτη μέλη θα συμπεριλάβουν στην αναθεώρηση των εθνικών τους σχεδίων για την ενέργεια και το κλίμα ανάλυση σχετικά με την ενεργειακή φτώχεια μεταξύ των πολύ μικρών και μικρών επιχειρήσεων και των ευάλωτων χρηστών της κινητικότητας.

Αιτιολογία

Για λόγους συνέπειας με την πρόταση σχετικά με το Κοινωνικό Ταμείο για το Κλίμα.

Τροπολογία 35

Άρθρο 8 παράγραφος 14

Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

Στο πλαίσιο των επικαιροποιήσεων των εθνικών τους σχεδίων για την ενέργεια και το κλίμα και των αντίστοιχων εκθέσεων προόδου, καθώς και των μεταγενέστερων ενοποιημένων εθνικών σχεδίων για την ενέργεια και το κλίμα που κοινοποιούνται σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΕ) 2018/1999 τα κράτη μέλη αποδεικνύουν συμπεριλαμβάνοντας, κατά περίπτωση, αποδεικτικά στοιχεία και υπολογισμούς:

Στο πλαίσιο των επικαιροποιήσεων των εθνικών τους σχεδίων για την ενέργεια και το κλίμα και των αντίστοιχων εκθέσεων προόδου, καθώς και των μεταγενέστερων ενοποιημένων εθνικών σχεδίων για την ενέργεια και το κλίμα που κοινοποιούνται σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΕ) 2018/1999 τα κράτη μέλη αποδεικνύουν συμπεριλαμβάνοντας, κατά περίπτωση, αποδεικτικά στοιχεία και υπολογισμούς:

α)

πως, όταν υπάρχει επικάλυψη του αντικτύπου των μέτρων πολιτικής ή των επιμέρους δράσεων, δεν μετράται διπλά η εξοικονόμηση ενέργειας,

α)

πως, όταν υπάρχει επικάλυψη του αντικτύπου των μέτρων πολιτικής ή των επιμέρους δράσεων, δεν μετράται διπλά η εξοικονόμηση ενέργειας,

β)

τον τρόπο με τον οποίο η εξοικονόμηση ενέργειας που επιτυγχάνεται σύμφωνα με την παράγραφο 1 πρώτο εδάφιο στοιχεία β) και γ) συμβάλλει στην επίτευξη της εθνικής συνεισφοράς τους σύμφωνα με το άρθρο 4.

β)

τον τρόπο με τον οποίο η εξοικονόμηση ενέργειας που επιτυγχάνεται σύμφωνα με την παράγραφο 1 πρώτο εδάφιο στοιχεία β) και γ) συμβάλλει στην επίτευξη της εθνικής συνεισφοράς τους σύμφωνα με το άρθρο 4.

γ)

ότι θεσπίζονται μέτρα πολιτικής για την εκπλήρωση της υποχρέωσής τους για εξοικονόμηση ενέργειας, σχεδιασμένα σύμφωνα με τις απαιτήσεις του παρόντος άρθρου και ότι τα εν λόγω μέτρα πολιτικής είναι επιλέξιμα και κατάλληλα να διασφαλίσουν την επίτευξη της απαιτούμενης ποσότητας σωρευτικής εξοικονόμησης ενέργειας στην τελική χρήση έως το τέλος κάθε περιόδου επιβολής της υποχρέωσης.

γ)

ότι θεσπίζονται μέτρα πολιτικής για την εκπλήρωση της υποχρέωσής τους για εξοικονόμηση ενέργειας, σχεδιασμένα σύμφωνα με τις απαιτήσεις του παρόντος άρθρου και ότι τα εν λόγω μέτρα πολιτικής είναι επιλέξιμα και κατάλληλα να διασφαλίσουν την επίτευξη της απαιτούμενης ποσότητας σωρευτικής εξοικονόμησης ενέργειας στην τελική χρήση έως το τέλος κάθε περιόδου επιβολής της υποχρέωσης.

 

Στους εν λόγω υπολογισμούς, τα κράτη μέλη περιλαμβάνουν τις εξοικονομήσεις που επιτυγχάνονται σε περιφερειακό και τοπικό επίπεδο και δεν αλληλεπικαλύπτονται με εθνικά μέτρα, ως τοπικά καθορισμένες συνεισφορές στον εθνικό στόχο.

Αιτιολογία

Δεδομένου ότι η οδηγία περιλαμβάνει στόχους και υποχρεώσεις για δράσεις που αναλαμβάνονται κατ’ ανάγκη σε υποεθνικό επίπεδο, οι δράσεις αυτές θα πρέπει να λαμβάνονται δεόντως υπόψη και να αντικατοπτρίζουν το επίπεδο στο οποίο αναλαμβάνονται, με στόχο τον συντονισμό των πολιτικών μετά από έναν αρχικό κύκλο αναθεώρησης.

Τροπολογία 36

Άρθρο 9 παράγραφος 5

Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

5.   Τα κράτη μέλη μπορούν να απαιτούν από τα υπόχρεα μέρη να συνεργάζονται με τις τοπικές αρχές ή τους δήμους για την προώθηση μέτρων βελτίωσης της ενεργειακής απόδοσης μεταξύ των ατόμων που πλήττονται από ενεργειακή φτώχεια, των ευάλωτων πελατών και, κατά περίπτωση, των ατόμων που ζουν σε κοινωνικές κατοικίες. Αυτό περιλαμβάνει τον προσδιορισμό και την αντιμετώπιση των ειδικών αναγκών συγκεκριμένων ομάδων που βρίσκονται σε κίνδυνο ενεργειακής φτώχειας ή είναι περισσότερο ευάλωτες στις επιπτώσεις της. Για την προστασία των ατόμων που πλήττονται από ενεργειακή φτώχεια, των ευάλωτων πελατών και, κατά περίπτωση, των ατόμων που ζουν σε κοινωνικές κατοικίες, τα κράτη μέλη ενθαρρύνουν τα υπόχρεα μέρη να υλοποιήσουν δράσεις όπως η ανακαίνιση κτιρίων, συμπεριλαμβανομένης της κοινωνικής κατοικίας, η αντικατάσταση συσκευών, η χρηματοδοτική στήριξη και παροχή κινήτρων για μέτρα βελτίωσης της ενεργειακής απόδοσης σύμφωνα με τα εθνικά καθεστώτα χρηματοδότησης και στήριξης ή οι ενεργειακοί έλεγχοι.

5.   Τα κράτη μέλη μπορούν να απαιτούν από τα υπόχρεα μέρη να συνεργάζονται με τις περιφερειακές και τοπικές αρχές για την προώθηση μέτρων βελτίωσης της ενεργειακής απόδοσης μεταξύ των ατόμων που πλήττονται από ενεργειακή φτώχεια, των ευάλωτων πελατών και, κατά περίπτωση, των ατόμων που ζουν σε κοινωνικές κατοικίες. Αυτό περιλαμβάνει τον προσδιορισμό και την αντιμετώπιση των ειδικών αναγκών συγκεκριμένων ομάδων που βρίσκονται σε κίνδυνο ενεργειακής φτώχειας ή είναι περισσότερο ευάλωτες στις επιπτώσεις της. Για την προστασία των ατόμων που πλήττονται από ενεργειακή φτώχεια, των ευάλωτων πελατών και, κατά περίπτωση, των ατόμων που ζουν σε κοινωνικές κατοικίες, τα κράτη μέλη ενθαρρύνουν τα υπόχρεα μέρη να υλοποιήσουν δράσεις όπως η ανακαίνιση κτιρίων, συμπεριλαμβανομένης της κοινωνικής κατοικίας, η αντικατάσταση συσκευών, η χρηματοδοτική στήριξη και παροχή κινήτρων για μέτρα βελτίωσης της ενεργειακής απόδοσης σύμφωνα με τα εθνικά καθεστώτα χρηματοδότησης και στήριξης ή οι ενεργειακοί έλεγχοι.

Αιτιολογία

Αυτονόητη.

Τροπολογία 37

Άρθρο 11

Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

 

11.     Τα κράτη μέλη προάγουν ενεργά την εφαρμογή του συστήματος ενεργειακής διαχείρισης στις δημόσιες διοικήσεις σε εθνικό, περιφερειακό και τοπικό επίπεδο. Για τον σκοπό αυτό, θα προωθούν δράσεις ανάπτυξης ικανοτήτων και κίνητρα για τις αρχές μικρότερου μεγέθους.

Αιτιολογία

Αυτονόητη.

Τροπολογία 38

Άρθρο 21 παράγραφος 1

Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

1.   Τα κράτη μέλη διασφαλίζουν ότι οι πληροφορίες σχετικά με τα διαθέσιμα μέτρα, τις μεμονωμένες δράσεις και τα οικονομικά και νομικά πλαίσια βελτίωσης της ενεργειακής απόδοσης είναι διαφανείς και διαδίδονται ευρέως σε όλους τους σχετικούς παράγοντες της αγοράς, όπως οι τελικοί πελάτες, οι τελικοί χρήστες, οι οργανώσεις καταναλωτών, οι εκπρόσωποι της κοινωνίας των πολιτών, οι κοινότητες ανανεώσιμης ενέργειας, οι ενεργειακές κοινότητες πολιτών, οι τοπικές και περιφερειακές αρχές, οι οργανισμοί ενέργειας, οι πάροχοι κοινωνικών υπηρεσιών, οι κατασκευαστές, οι αρχιτέκτονες, οι μηχανικοί, οι περιβαλλοντικοί και ενεργειακοί ελεγκτές, καθώς και οι εγκαταστάτες δομικών στοιχείων, όπως ορίζονται στο άρθρο 2 παράγραφος 9 της οδηγίας 2010/31/ΕΕ.

1.   Τα κράτη μέλη , σε στενή συνεργασία με τις περιφερειακές και τοπικές αρχές, όπου είναι εφικτό, διασφαλίζουν ότι οι πληροφορίες σχετικά με τα διαθέσιμα μέτρα, τις μεμονωμένες δράσεις και τα οικονομικά και νομικά πλαίσια βελτίωσης της ενεργειακής απόδοσης είναι διαφανείς και διαδίδονται ευρέως σε όλους τους σχετικούς παράγοντες της αγοράς, όπως οι τελικοί πελάτες, οι τελικοί χρήστες, οι οργανώσεις καταναλωτών, οι εκπρόσωποι της κοινωνίας των πολιτών, οι κοινότητες ανανεώσιμης ενέργειας, οι ενεργειακές κοινότητες πολιτών, οι τοπικές και περιφερειακές αρχές, οι οργανισμοί ενέργειας, οι πάροχοι κοινωνικών υπηρεσιών, οι κατασκευαστές, οι αρχιτέκτονες, οι μηχανικοί, οι περιβαλλοντικοί και ενεργειακοί ελεγκτές, καθώς και οι εγκαταστάτες δομικών στοιχείων, όπως ορίζονται στο άρθρο 2 παράγραφος 9 της οδηγίας 2010/31/ΕΕ.

Αιτιολογία

Αυτονόητη.

Τροπολογία 39

Άρθρο 21 παράγραφος 5

Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

5.   Χωρίς να θίγονται οι βασικές αρχές του οικείου δικαίου για την ιδιοκτησία και τις μισθώσεις, τα κράτη μέλη λαμβάνουν μέτρα που είναι απαραίτητα για την άρση των ρυθμιστικών και μη ρυθμιστικών φραγμών στην ενεργειακή απόδοση όσον αφορά τον διχασμό κινήτρων μεταξύ ιδιοκτητών και ενοικιαστών ή μεταξύ ιδιοκτητών κτιρίου ή κτιριακής μονάδας, με σκοπό να διασφαλιστεί ότι τα συγκεκριμένα μέρη δεν αποτρέπονται από την πραγματοποίηση επενδύσεων βελτίωσης της ενεργειακής απόδοσης, τις οποίες θα είχαν ειδάλλως πραγματοποιήσει, από το γεγονός ότι ατομικά δεν αποκομίζουν όλα τα οφέλη ή λόγω έλλειψης κανόνων επιμερισμού του κόστους και των οφελών μεταξύ τους, Τα μέτρα άρσης τέτοιων φραγμών μπορεί να περιλαμβάνουν παροχή κινήτρων, κατάργηση ή τροποποίηση νομοθετικών ή κανονιστικών διατάξεων, ή έγκριση κατευθυντήριων γραμμών και ερμηνευτικών ανακοινώσεων ή απλοποίηση διοικητικών διαδικασιών, συμπεριλαμβανομένων εθνικών κανόνων και μέτρων που ρυθμίζουν τις διαδικασίες λήψης αποφάσεων σε πολυϊδιοκτησίες. Τα μέτρα αυτά μπορούν να συνδυαστούν με την παροχή εκπαίδευσης, επιμόρφωσης και ειδικών πληροφοριών και τεχνικής βοήθειας για την ενεργειακή απόδοση σε παράγοντες της αγοράς, όπως εκείνοι που αναφέρονται στην παράγραφο 1.

5.   Χωρίς να θίγονται οι βασικές αρχές του οικείου δικαίου για την ιδιοκτησία και τις μισθώσεις, τα κράτη μέλη λαμβάνουν μέτρα που είναι απαραίτητα για την άρση των ρυθμιστικών και μη ρυθμιστικών φραγμών στην ενεργειακή απόδοση όσον αφορά τον διχασμό κινήτρων μεταξύ ιδιοκτητών και ενοικιαστών ή μεταξύ ιδιοκτητών κτιρίου ή κτιριακής μονάδας, με σκοπό να διασφαλιστεί ότι τα συγκεκριμένα μέρη δεν αποτρέπονται από την πραγματοποίηση επενδύσεων βελτίωσης της ενεργειακής απόδοσης, τις οποίες θα είχαν ειδάλλως πραγματοποιήσει, από το γεγονός ότι ατομικά δεν αποκομίζουν όλα τα οφέλη ή λόγω έλλειψης κανόνων επιμερισμού του κόστους και των οφελών μεταξύ τους, Τα μέτρα άρσης τέτοιων φραγμών μπορεί να περιλαμβάνουν παροχή κινήτρων, κατάργηση ή τροποποίηση νομοθετικών ή κανονιστικών διατάξεων , π.χ. εισαγωγή ταχείας αδειοδότησης, ή έγκριση κατευθυντήριων γραμμών και ερμηνευτικών ανακοινώσεων ή απλοποίηση διοικητικών διαδικασιών, συμπεριλαμβανομένων εθνικών κανόνων και μέτρων που ρυθμίζουν τις διαδικασίες λήψης αποφάσεων σε πολυϊδιοκτησίες. Τα μέτρα αυτά σχεδιάζονται σε συνεργασία με τις τοπικές και περιφερειακές αρχές και μπορούν να συνδυαστούν με την παροχή εκπαίδευσης, επιμόρφωσης και ειδικών πληροφοριών και τεχνικής βοήθειας για την ενεργειακή απόδοση σε παράγοντες της αγοράς, όπως εκείνοι που αναφέρονται στην παράγραφο 1.

Τα κράτη μέλη λαμβάνουν κατάλληλα μέτρα για τη στήριξη του πολυμερούς διαλόγου με τη συμμετοχή των σχετικών δημόσιων και κοινωνικών εταίρων, όπως οι οργανώσεις ιδιοκτητών και ενοικιαστών, οι οργανώσεις καταναλωτών, οι κοινότητες ανανεώσιμης ενέργειας, οι ενεργειακές κοινότητες πολιτών, οι τοπικές και περιφερειακές δημόσιες αρχές, οι αρμόδιες δημόσιες αρχές και οργανισμοί και του στόχου να διατυπωθούν προτάσεις για από κοινού αποδεκτά μέτρα, κίνητρα και κατευθυντήριες γραμμές σχετικά με τον διχασμό των κινήτρων μεταξύ ιδιοκτητών και ενοικιαστών ή μεταξύ ιδιοκτητών κτιρίου ή κτιριακής μονάδας.

Τα κράτη μέλη λαμβάνουν κατάλληλα μέτρα για τη στήριξη του πολυμερούς διαλόγου με τη συμμετοχή των σχετικών τοπικών και περιφερειακών αρχών και δημόσιων και κοινωνικών εταίρων, όπως οι οργανώσεις ιδιοκτητών και ενοικιαστών, οι οργανώσεις καταναλωτών, οι κοινότητες ανανεώσιμης ενέργειας, οι ενεργειακές κοινότητες πολιτών, οι τοπικές και περιφερειακές δημόσιες αρχές, οι αρμόδιες δημόσιες αρχές και οργανισμοί και του στόχου να διατυπωθούν προτάσεις για από κοινού αποδεκτά μέτρα, κίνητρα και κατευθυντήριες γραμμές σχετικά με τον διχασμό των κινήτρων μεταξύ ιδιοκτητών και ενοικιαστών ή μεταξύ ιδιοκτητών κτιρίου ή κτιριακής μονάδας.

Κάθε κράτος μέλος αναφέρει τους εν λόγω φραγμούς και τα μέτρα που λαμβάνονται στο πλαίσιο της μακροπρόθεσμης στρατηγικής ανακαίνισής του σύμφωνα με το άρθρο 2α της οδηγίας 2010/31/ΕΕ και με τον κανονισμό (ΕΕ) 2018/1999.

Κάθε κράτος μέλος αναφέρει τους εν λόγω φραγμούς και τα μέτρα που λαμβάνονται στο πλαίσιο της μακροπρόθεσμης στρατηγικής ανακαίνισής του σύμφωνα με το άρθρο 2α της οδηγίας 2010/31/ΕΕ και με τον κανονισμό (ΕΕ) 2018/1999.

Αιτιολογία

Αυτονόητη.

Τροπολογία 40

Άρθρο 22

Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

1.   Τα κράτη μέλη λαμβάνουν κατάλληλα μέτρα για την ενδυνάμωση και την προστασία των ατόμων που πλήττονται από ενεργειακή φτώχεια, των ευάλωτων πελατών και, κατά περίπτωση, των ατόμων που ζουν σε κοινωνικές κατοικίες.

Κατά τον καθορισμό της έννοιας των ευάλωτων πελατών σύμφωνα με τα άρθρα 28 παράγραφος 1 και 29 της οδηγίας (ΕΕ) 2019/944 και με το άρθρο 3 παράγραφος 3 της οδηγίας 2009/73/ΕΚ, τα κράτη μέλη λαμβάνουν υπόψη τους τελικούς χρήστες.

1.   Τα κράτη μέλη λαμβάνουν κατάλληλα μέτρα για την ενδυνάμωση και την προστασία των ατόμων που πλήττονται από ενεργειακή φτώχεια, των ευάλωτων χρηστών της κινητικότητας, των ευάλωτων πολύ μικρών και μικρών επιχειρήσεων, των ευάλωτων πελατών και, κατά περίπτωση, των ατόμων που ζουν σε κοινωνικές κατοικίες , λαμβάνοντας ιδιαιτέρως υπόψη τις περιοχές που είναι απομονωμένες από ενεργειακή άποψη, για τις οποίες η σύνδεση με το ευρωπαϊκό δίκτυο δεν είναι δυνατή .

Κατά τον καθορισμό της έννοιας των ευάλωτων πελατών σύμφωνα με τα άρθρα 28 παράγραφος 1 και 29 της οδηγίας (ΕΕ) 2019/944 και με το άρθρο 3 παράγραφος 3 της οδηγίας 2009/73/ΕΚ, τα κράτη μέλη λαμβάνουν υπόψη τους τελικούς χρήστες.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα εκδώσει κατευθυντήριες γραμμές σχετικά με τον ορισμό των ευάλωτων χρηστών της κινητικότητας και των ευάλωτων πολύ μικρών και μικρών επιχειρήσεων, ως συνέχεια των ορισμών που περιλαμβάνονται στον κανονισμό για το Κοινωνικό Ταμείο για το Κλίμα.

Αιτιολογία

Αυτονόητη.

Τροπολογία 41

Άρθρο 23 παράγραφος 2

Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

2.   Τα κράτη μέλη διασφαλίζουν ότι παρέχεται στο κοινό η ευκαιρία να συμμετάσχει στην κατάρτιση των σχεδίων θέρμανσης και ψύξης, στην περιεκτική αξιολόγηση και στις πολιτικές και τα μέτρα.

2.   Τα κράτη μέλη καταρτίζουν σχέδια θέρμανσης και ψύξης σε στενή συνεργασία με τις σχετικές τοπικές και περιφερειακές αρχές και διασφαλίζουν , από κοινού, ότι παρέχεται στο κοινό η ευκαιρία να συμμετάσχει στην κατάρτιση των σχεδίων θέρμανσης και ψύξης, στην περιεκτική αξιολόγηση και στις πολιτικές και τα μέτρα.

Αιτιολογία

Αυτονόητη.

Τροπολογία 42

Άρθρο 23 παράγραφος 3

Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

Για τους σκοπούς της αξιολόγησης που αναφέρεται στην παράγραφο 1, τα κράτη μέλη διενεργούν ανάλυση κόστους-οφέλους η οποία καλύπτει την επικράτειά τους και βασίζεται στις κλιματολογικές συνθήκες, στην οικονομική σκοπιμότητα και στην τεχνική καταλληλότητα σύμφωνα με το Μέρος 1 του παραρτήματος IX. Η ανάλυση κόστους-οφέλους δύναται να διευκολύνει τον εντοπισμό των πιο αποδοτικών λύσεων από άποψη πόρων και κόστους για την εκπλήρωση των απαιτήσεων θέρμανσης και ψύξης. Αυτή η ανάλυση κόστους-οφέλους μπορεί να αποτελεί τμήμα εκτίμησης περιβαλλοντικών επιπτώσεων βάσει της οδηγίας 2001/42/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου.

Για τους σκοπούς της αξιολόγησης που αναφέρεται στην παράγραφο 1, τα κράτη μέλη , κατά περίπτωση σε στενή συνεργασία με τις αρμόδιες τοπικές και περιφερειακές αρχές, διενεργούν ανάλυση κόστους-οφέλους η οποία καλύπτει την επικράτειά τους και βασίζεται στις κλιματολογικές συνθήκες, στην οικονομική σκοπιμότητα και στην τεχνική καταλληλότητα σύμφωνα με το Μέρος 1 του παραρτήματος IX. Η ανάλυση κόστους-οφέλους δύναται να διευκολύνει τον εντοπισμό των πιο αποδοτικών λύσεων από άποψη πόρων και κόστους για την εκπλήρωση των απαιτήσεων θέρμανσης και ψύξης. Αυτή η ανάλυση κόστους-οφέλους μπορεί να αποτελεί τμήμα εκτίμησης περιβαλλοντικών επιπτώσεων βάσει της οδηγίας 2001/42/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου.

Αιτιολογία

Ορισμένα συστήματα θέρμανσης και ψύξης, όπως τα δίκτυα τηλεθέρμανσης είναι βαθιά συνδεδεμένα με την περιοχή που προμηθεύουν. Οποιαδήποτε ανάλυση των δικτύων αυτών θα πρέπει να γίνεται σε στενή συνεργασία με τις τοπικές και τις περιφερειακές αρχές.

Τροπολογία 43

Άρθρο 23 παράγραφος 4

Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

4.   Εάν η αξιολόγηση που αναφέρεται στην παράγραφο 1 και η ανάλυση που αναφέρεται στην παράγραφο 3 εντοπίσουν δυνατότητες υλοποίησης της συμπαραγωγής υψηλής απόδοσης ή/και της αποδοτικής τηλεθέρμανσης και τηλεψύξης τα οφέλη των οποίων υπερβαίνουν τα κόστη, τα κράτη μέλη λαμβάνουν τα κατάλληλα μέτρα για την ανάπτυξη αποδοτικών υποδομών τηλεθέρμανσης και τηλεψύξης ή/και για τη διευκόλυνση της ανάπτυξης συμπαραγωγής υψηλής απόδοσης και τη χρήση θέρμανσης και ψύξης από απορριπτόμενη θερμότητα και ανανεώσιμες πηγές ενέργειας σύμφωνα με την παράγραφο 1 και το άρθρο 24 παράγραφοι 4 και 6.

4.   Εάν η αξιολόγηση που αναφέρεται στην παράγραφο 1 και η ανάλυση που αναφέρεται στην παράγραφο 3 εντοπίσουν δυνατότητες υλοποίησης της συμπαραγωγής υψηλής απόδοσης ή/και της αποδοτικής τηλεθέρμανσης και τηλεψύξης τα οφέλη των οποίων υπερβαίνουν τα κόστη, τα κράτη μέλη και οι τοπικές και περιφερειακές αρχές που διαθέτουν δικαιοδοσία στον εν λόγω τομέα λαμβάνουν τα κατάλληλα μέτρα για την ανάπτυξη αποδοτικών υποδομών τηλεθέρμανσης και τηλεψύξης ή/και για τη διευκόλυνση της ανάπτυξης συμπαραγωγής υψηλής απόδοσης και τη χρήση θέρμανσης και ψύξης από απορριπτόμενη θερμότητα (συμπεριλαμβανομένων των αστικών απορριμμάτων) και ανανεώσιμες πηγές ενέργειας σύμφωνα με την παράγραφο 1 και το άρθρο 24 παράγραφοι 4 και 6.

Εάν η αξιολόγηση που αναφέρεται στην παράγραφο 1 και η ανάλυση που αναφέρεται στην παράγραφο 3 δεν εντοπίσουν δυνατότητες τα οφέλη των οποίων υπερβαίνουν τα κόστη, περιλαμβανομένου του διοικητικού κόστους για τη διεξαγωγή της ανάλυσης κόστους-οφέλους που αναφέρεται στο άρθρο 24 παράγραφος 4, τα κράτη μέλη μπορούν να εξαιρούν τις εγκαταστάσεις από τις απαιτήσεις αυτής της παραγράφου.

Εάν η αξιολόγηση που αναφέρεται στην παράγραφο 1 και η ανάλυση που αναφέρεται στην παράγραφο 3 δεν εντοπίσουν δυνατότητες τα οφέλη των οποίων υπερβαίνουν τα κόστη, περιλαμβανομένου του διοικητικού κόστους για τη διεξαγωγή της ανάλυσης κόστους-οφέλους που αναφέρεται στο άρθρο 24 παράγραφος 4, τα κράτη μέλη , από κοινού με τις ενδιαφερόμενες τοπικές και περιφερειακές αρχές, μπορούν να εξαιρούν τις εγκαταστάσεις από τις απαιτήσεις αυτής της παραγράφου.

5.   Τα κράτη μέλη θεσπίζουν πολιτικές και μέτρα που διασφαλίζουν ότι αξιοποιούνται οι δυνατότητες που προσδιορίζονται στις περιεκτικές αξιολογήσεις που διενεργούνται σύμφωνα με την παράγραφο 1. Οι εν λόγω πολιτικές και τα εν λόγω μέτρα περιλαμβάνουν τουλάχιστον τα στοιχεία που καθορίζονται στο παράρτημα IX. Κάθε κράτος μέλος κοινοποιεί τις εν λόγω πολιτικές και τα εν λόγω μέτρα στο πλαίσιο της επικαιροποίησης του ενοποιημένου εθνικού σχεδίου του για την ενέργεια και το κλίμα, του επακόλουθου ενοποιημένου εθνικού σχεδίου για την ενέργεια και το κλίμα και των αντίστοιχων εκθέσεων προόδου που κοινοποιούνται σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΕ) 2018/1999.

5.   Τα κράτη μέλη θεσπίζουν πολιτικές και μέτρα που διασφαλίζουν ότι αξιοποιούνται οι δυνατότητες που προσδιορίζονται στις περιεκτικές αξιολογήσεις που διενεργούνται σύμφωνα με την παράγραφο 1. Οι εν λόγω πολιτικές και τα εν λόγω μέτρα περιλαμβάνουν τουλάχιστον τα στοιχεία που καθορίζονται στο παράρτημα IX. Κάθε κράτος μέλος κοινοποιεί τις εν λόγω πολιτικές και τα εν λόγω μέτρα στο πλαίσιο της επικαιροποίησης του ενοποιημένου εθνικού σχεδίου του για την ενέργεια και το κλίμα, του επακόλουθου ενοποιημένου εθνικού σχεδίου για την ενέργεια και το κλίμα και των αντίστοιχων εκθέσεων προόδου που κοινοποιούνται σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΕ) 2018/1999.

6.   Τα κράτη μέλη ενθαρρύνουν τις περιφερειακές και τοπικές αρχές να καταρτίσουν τοπικά σχέδια θέρμανσης και ψύξης τουλάχιστον σε κοινότητες με συνολικό πληθυσμό άνω των 50 000 κατοίκων. Τα σχέδια αυτά θα πρέπει τουλάχιστον:

6.   Τα κράτη μέλη ενθαρρύνουν τις περιφερειακές και τοπικές αρχές να καταρτίσουν τοπικά σχέδια θέρμανσης και ψύξης τουλάχιστον σε κοινότητες με συνολικό πληθυσμό άνω των 50 000 κατοίκων. Τα σχέδια αυτά θα πρέπει τουλάχιστον:

α)

να βασίζονται στις πληροφορίες και τα δεδομένα που παρέχονται στις περιεκτικές αξιολογήσεις οι οποίες διενεργούνται σύμφωνα με την παράγραφο 1 και να παρέχουν εκτίμηση και χαρτογράφηση των δυνατοτήτων αύξησης της ενεργειακής απόδοσης, μεταξύ άλλων μέσω της ανάκτησης απορριπτόμενης θερμότητας, και της αξιοποίησης των δυνατοτήτων χρήσης ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στη θέρμανση και ψύξη στη συγκεκριμένη περιοχή·

α)

να βασίζονται στις πληροφορίες και τα δεδομένα που παρέχονται στις περιεκτικές αξιολογήσεις οι οποίες διενεργούνται σύμφωνα με την παράγραφο 1 και να παρέχουν εκτίμηση και χαρτογράφηση των δυνατοτήτων αύξησης της ενεργειακής απόδοσης, μεταξύ άλλων μέσω της ανάκτησης απορριπτόμενης θερμότητας, και της αξιοποίησης των δυνατοτήτων χρήσης ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στη θέρμανση και ψύξη στη συγκεκριμένη περιοχή·

β)

να περιλαμβάνουν στρατηγική για τη χρήση των εντοπισθέντων δυνατοτήτων σύμφωνα με την παράγραφο 6 στοιχείο α)·

β)

να περιλαμβάνουν στρατηγική για τη χρήση των εντοπισθέντων δυνατοτήτων σύμφωνα με την παράγραφο 6 στοιχείο α)·

γ)

να εκπονούνται με τη συμμετοχή όλων των σχετικών περιφερειακών ή τοπικών ενδιαφερόμενων φορέων και να διασφαλίζουν τη συμμετοχή του ευρέος κοινού·

γ)

να εκπονούνται με τη συμμετοχή όλων των σχετικών περιφερειακών ή τοπικών ενδιαφερόμενων φορέων και να διασφαλίζουν τη συμμετοχή του ευρέος κοινού·

δ)

να εξετάζουν τις κοινές ανάγκες των τοπικών κοινοτήτων και των πολλαπλών τοπικών ή περιφερειακών διοικητικών μονάδων ή περιφερειών·

δ)

να εξετάζουν τις κοινές ανάγκες των τοπικών κοινοτήτων και των πολλαπλών τοπικών ή περιφερειακών διοικητικών μονάδων ή περιφερειών·

ε)

να περιλαμβάνουν την παρακολούθηση της προόδου της εφαρμογής των πολιτικών και των μέτρων που έχουν προσδιοριστεί.

ε)

να περιλαμβάνουν την παρακολούθηση της προόδου της εφαρμογής των πολιτικών και των μέτρων που έχουν προσδιοριστεί.

Τα κράτη μέλη διασφαλίζουν ότι παρέχεται στο κοινό η ευκαιρία να συμμετάσχει στην κατάρτιση των σχεδίων θέρμανσης και ψύξης, στην περιεκτική αξιολόγηση και στις πολιτικές και τα μέτρα.

Τα κράτη μέλη και οι σχετικές τοπικές και περιφερειακές αρχές διασφαλίζουν ότι παρέχεται στο κοινό η ευκαιρία να συμμετάσχει στην κατάρτιση των σχεδίων θέρμανσης και ψύξης, στην περιεκτική αξιολόγηση και στις πολιτικές και τα μέτρα.

Για τον σκοπό αυτό, τα κράτη μέλη καταρτίζουν συστάσεις για την υποστήριξη των περιφερειακών και τοπικών αρχών στην εφαρμογή πολιτικών και μέτρων στον τομέα της ενεργειακά αποδοτικής και της βασισμένης σε ανανεώσιμη ενέργεια θέρμανσης και ψύξης σε περιφερειακό και τοπικό επίπεδο, αξιοποιώντας τις προσδιορισθείσες δυνατότητες. Τα κράτη μέλη στηρίζουν στον μέγιστο δυνατό βαθμό τις περιφερειακές και τοπικές αρχές με κάθε μέσο, συμπεριλαμβανομένης της χρηματοδοτικής στήριξης και των προγραμμάτων τεχνικής υποστήριξης.

Για τον σκοπό αυτό, τα κράτη μέλη καταρτίζουν συστάσεις για την υποστήριξη των περιφερειακών και τοπικών αρχών στην εφαρμογή πολιτικών και μέτρων στον τομέα της ενεργειακά αποδοτικής και της βασισμένης σε ανανεώσιμη ενέργεια θέρμανσης και ψύξης σε περιφερειακό και τοπικό επίπεδο, αξιοποιώντας τις προσδιορισθείσες δυνατότητες. Τα κράτη μέλη στηρίζουν στον μέγιστο δυνατό βαθμό τις περιφερειακές και τοπικές αρχές με κάθε μέσο, συμπεριλαμβανομένης της χρηματοδοτικής στήριξης και των προγραμμάτων τεχνικής υποστήριξης.

Τροπολογία 44

Άρθρο 23 παράγραφος 6

Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

Για τον σκοπό αυτό, τα κράτη μέλη καταρτίζουν συστάσεις για την υποστήριξη των περιφερειακών και τοπικών αρχών στην εφαρμογή πολιτικών και μέτρων στον τομέα της ενεργειακά αποδοτικής και της βασισμένης σε ανανεώσιμη ενέργεια θέρμανσης και ψύξης σε περιφερειακό και τοπικό επίπεδο, αξιοποιώντας τις προσδιορισθείσες δυνατότητες. Τα κράτη μέλη στηρίζουν στον μέγιστο δυνατό βαθμό τις περιφερειακές και τοπικές αρχές με κάθε μέσο, συμπεριλαμβανομένης της χρηματοδοτικής στήριξης και των προγραμμάτων τεχνικής υποστήριξης.

Για τον σκοπό αυτό, τα κράτη μέλη καταρτίζουν συστάσεις για την υποστήριξη των περιφερειακών και τοπικών αρχών στην εφαρμογή πολιτικών και μέτρων στον τομέα της ενεργειακά αποδοτικής και της βασισμένης σε ανανεώσιμη ενέργεια θέρμανσης και ψύξης σε περιφερειακό και τοπικό επίπεδο, αξιοποιώντας τις προσδιορισθείσες δυνατότητες. Τα κράτη μέλη στηρίζουν στον μέγιστο δυνατό βαθμό τις περιφερειακές και τοπικές αρχές με κάθε μέσο, συμπεριλαμβανομένης της χρηματοδοτικής στήριξης και των προγραμμάτων τεχνικής υποστήριξης. Τα κράτη μέλη διασφαλίζουν ότι τα σχέδια θέρμανσης και ψύξης ευθυγραμμίζονται με άλλες τοπικές απαιτήσεις σχεδιασμού για το κλίμα, την ενέργεια και το περιβάλλον, όσον αφορά το περιεχόμενο και τις ημερομηνίες, ώστε να αποφεύγεται η αλληλεπικάλυψη εργασιών και ο διοικητικός φόρτος για τις τοπικές και τις περιφερειακές αρχές και να ενθαρρύνεται η αποτελεσματική εφαρμογή των σχεδίων.

Αιτιολογία

Αυτονόητη.

Τροπολογία 45

Άρθρο 26 παράγραφος 6 στοιχείο α) (νέο σημείο)

Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

 

6 α.     Τοπικά σχέδια θέρμανσης και ψύξης μπορούν να εκπονηθούν από κοινού από ομάδα περισσότερων γειτονικών τοπικών αρχών, εάν το γεωγραφικό και διοικητικό πλαίσιο καθώς και οι υποδομές θέρμανσης και ψύξης είναι κατάλληλες.

Αιτιολογία

Αυτονόητη.

Τροπολογία 46

Άρθρο 23 παράγραφος 6

Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

 

δ-α)1)

να αξιολογούν τον σημαντικό ρόλο των κοινοτήτων ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και άλλων πρωτοβουλιών καταναλωτών που μπορούν να συμβάλουν ενεργά στην εκτέλεση τοπικών έργων θέρμανσης και ψύξης·

Αιτιολογία

Αυτονόητη.

Τροπολογία 47

Άρθρο 23 παράγραφος 6

Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

 

δ-α)2)

να περιέχουν εκτίμηση του τρόπου χρηματοδότησης της εφαρμογής των πολιτικών και των μέτρων που έχουν προσδιοριστεί και πρόβλεψη χρηματοδοτικών μηχανισμών, συμπεριλαμβανομένης της άμεσης χρηματοδότησης από την ΕΕ, που θα επιτρέπουν στις τοπικές και τις περιφερειακές αρχές και στους μεμονωμένους καταναλωτές να στρέφονται στη θέρμανση και στην ψύξη από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας·

Αιτιολογία

Αυτονόητη.

Τροπολογία 48

Άρθρο 24

Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

1.   Για την αύξηση της απόδοσης πρωτογενούς ενέργειας και του μεριδίου της ανανεώσιμης ενέργειας στην παροχή θέρμανσης και ψύξης, ένα αποδοτικό σύστημα τηλεθέρμανσης και τηλεψύξης είναι ένα σύστημα που πληροί τα ακόλουθα κριτήρια:

1.   Για την αύξηση της απόδοσης πρωτογενούς ενέργειας και του μεριδίου της ανανεώσιμης ενέργειας στην παροχή θέρμανσης και ψύξης, ένα αποδοτικό σύστημα τηλεθέρμανσης και τηλεψύξης είναι ένα σύστημα που πληροί τα ακόλουθα κριτήρια:

α.

έως τις 31 Δεκεμβρίου 2025 , σύστημα που χρησιμοποιεί τουλάχιστον 50 % ανανεώσιμη ενέργεια, 50 % απορριπτόμενη θερμότητα, 75 % συμπαραγόμενη θερμότητα ή 50 % συνδυασμού αυτής της ενέργειας και της θερμότητας·

α.

έως τις 31 Δεκεμβρίου 2029 , σύστημα που χρησιμοποιεί τουλάχιστον 50 % ανανεώσιμη ενέργεια, 50 % απορριπτόμενη θερμότητα, 75 % συμπαραγόμενη θερμότητα ή 50 % συνδυασμού αυτής της ενέργειας και της θερμότητας·

β.

από την 1η Ιανουαρίου 2026 , σύστημα που χρησιμοποιεί τουλάχιστον 50 % ανανεώσιμη ενέργεια, 50 % απορριπτόμενη θερμότητα, 80 % συμπαραγόμενη θερμότητα υψηλής απόδοσης ή τουλάχιστον συνδυασμό αυτής της θερμικής ενέργειας που διοχετεύεται στο δίκτυο όπου το μερίδιο της ανανεώσιμης ενέργειας είναι τουλάχιστον 5 % και το συνολικό μερίδιο της ανανεώσιμης ενέργειας, της απορριπτόμενης θερμότητας ή της συμπαραγόμενης θερμότητας υψηλής απόδοσης είναι τουλάχιστον 50 %·

β.

από την 1η Ιανουαρίου 2030 , σύστημα που χρησιμοποιεί τουλάχιστον 50 % ανανεώσιμη ενέργεια, 50 % απορριπτόμενη θερμότητα, 80 % συμπαραγόμενη θερμότητα υψηλής απόδοσης ή τουλάχιστον συνδυασμό αυτής της θερμικής ενέργειας που διοχετεύεται στο δίκτυο όπου το μερίδιο της ανανεώσιμης ενέργειας είναι τουλάχιστον 5 % και το συνολικό μερίδιο της ανανεώσιμης ενέργειας, της απορριπτόμενης θερμότητας ή της συμπαραγόμενης θερμότητας υψηλής απόδοσης είναι τουλάχιστον 50 %·

γ.

από την 1η Ιανουαρίου 2035, σύστημα που χρησιμοποιεί τουλάχιστον 50 % ανανεώσιμη ενέργεια και απορριπτόμενη θερμότητα, όπου το μερίδιο της ανανεώσιμης ενέργειας είναι τουλάχιστον 20 %·

γ.

από την 1η Ιανουαρίου 2035, σύστημα που χρησιμοποιεί τουλάχιστον 50 % ανανεώσιμη ενέργεια και απορριπτόμενη θερμότητα, όπου το μερίδιο της ανανεώσιμης ενέργειας είναι τουλάχιστον 20 %·

δ.

από την 1η Ιανουαρίου 2045, σύστημα που χρησιμοποιεί τουλάχιστον 75 % ανανεώσιμη ενέργεια και απορριπτόμενη θερμότητα, όπου το μερίδιο της ανανεώσιμης ενέργειας είναι τουλάχιστον 40 %·

δ.

από την 1η Ιανουαρίου 2045, σύστημα που χρησιμοποιεί τουλάχιστον 75 % ανανεώσιμη ενέργεια και απορριπτόμενη θερμότητα, όπου το μερίδιο της ανανεώσιμης ενέργειας είναι τουλάχιστον 40 %·

ε.

από την 1η Ιανουαρίου 2050, ένα σύστημα που χρησιμοποιεί μόνο ανανεώσιμη ενέργεια και απορριπτόμενη θερμότητα, όπου το μερίδιο της ανανεώσιμης ενέργειας είναι τουλάχιστον 60 %.

ε.

από την 1η Ιανουαρίου 2050, ένα σύστημα που χρησιμοποιεί μόνο ανανεώσιμη ενέργεια και απορριπτόμενη θερμότητα, όπου το μερίδιο της ανανεώσιμης ενέργειας είναι τουλάχιστον 60 %.

Αιτιολογία

Ενόψει της προώθησης λύσεων συμπαραγωγής ενέργειας με μεγαλύτερη ενεργειακή απόδοση θα πρέπει να δοθεί προτεραιότητα στα μέτρα βελτίωσης της τηλεθέρμανσης. Μια τέτοια ταχεία αλλαγή στον ορισμό του αποδοτικού συστήματος τηλεθέρμανσης θα σήμαινε ότι μεγάλο ποσοστό των μονάδων και των δικτύων που εκσυγχρονίζονται επί του παρόντος δεν πληρούν τα κριτήρια για την απόσβεση των λύσεων και ότι δεν είναι δυνατή η άντληση χρηματοδότησης για περαιτέρω εκσυγχρονισμό και επενδύσεις σε νέες πηγές ενέργειας. Μια δυναμική αλλαγή σε αυτόν τον τομέα θα μπορούσε επίσης να οδηγήσει σε ανεξέλεγκτη αύξηση του κόστους παροχής ενέργειας από δίκτυα τηλεθέρμανσης, η οποία θα μπορούσε να επιφέρει μικρότερο ενδιαφέρον των καταναλωτών για τη χρήση αυτών των συστημάτων και επιστροφή σε λιγότερο αποδοτικές τοπικές πηγές θερμότητας οι οποίες δεν μπορούν να ελεγχθούν όσον αφορά τις εκπομπές CO2 και σκόνης.

Γενικά, οι τεχνολογίες και τα καύσιμα που χρησιμοποιούνται στα συστήματα τηλεθέρμανσης δεν θα πρέπει καταρχήν να αναιρούν τη δυνατότητα υποβολής εκθέσεων και χρηματοδότησης των εξοικονομήσεων που προκύπτουν από μέτρα ενεργειακής απόδοσης.

Τροπολογία 49

Άρθρο 26 παράγραφος 1 πρώτο εδάφιο

Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

 

Τα κράτη μέλη λαμβάνουν μέτρα για την προώθηση της συμμετοχής ιδίως των πολύ μικρών και των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, καθώς και των αυτοαπασχολούμενων στα εν λόγω προγράμματα κατάρτισης.

Τροπολογία 50

Άρθρο 26 παράγραφος 1 στοιχείο β)

Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

 

1 β     Η Επιτροπή δημιουργεί ενιαία πλατφόρμα σημείου πρόσβασης για την υποστήριξη και την ανταλλαγή γνώσεων σχετικά με τη διασφάλιση του κατάλληλου επιπέδου ειδικευμένων επαγγελματιών για την επίτευξη των στόχων της ΕΕ για το κλίμα και την ενέργεια εντός 12 μηνών από την έναρξη ισχύος της παρούσας οδηγίας. Η πλατφόρμα συγκεντρώνει τα κράτη μέλη, τους κοινωνικούς εταίρους, τα εκπαιδευτικά ιδρύματα, την ακαδημαϊκή κοινότητα και άλλους σχετικούς ενδιαφερόμενους φορείς με σκοπό την προώθηση και τη δρομολόγηση βέλτιστων πρακτικών για την αύξηση του αριθμού των επαγγελματιών στον τομέα της ενεργειακής απόδοσης, καθώς και την απόκτηση νέων δεξιοτήτων και αναβάθμιση των δεξιοτήτων τους, προκειμένου να καλυφθούν οι ανάγκες της αγοράς και να συνδεθεί η πρόκληση με τις εν εξελίξει πρωτοβουλίες της ΕΕ, όπως το Κοινωνικό Ταμείο για το Κλίμα, το Erasmus+ και το Ευρωπαϊκό Νέο Μπάουχαους.

Αιτιολογία

Αυτονόητη.

Τροπολογία 51

Άρθρο 27 παράγραφοι 4 και 5

Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

4.   Τα κράτη μέλη ενθαρρύνουν τους δημόσιους φορείς να χρησιμοποιούν συμβάσεις ενεργειακής απόδοσης κατά την ανακαίνιση μεγάλων κτιρίων. Για ανακαινίσεις μεγάλων μη οικιστικών κτιρίων με ωφέλιμη επιφάνεια δαπέδου άνω των 1 000  m2, τα κράτη μέλη διασφαλίζουν ότι οι δημόσιοι φορείς αξιολογούν τη σκοπιμότητα της χρήσης συμβάσεων ενεργειακής απόδοσης.

4.   Τα κράτη μέλη ενθαρρύνουν τις τοπικές και περιφερειακές αρχές και άλλους δημόσιους φορείς να χρησιμοποιούν συμβάσεις ενεργειακής απόδοσης κατά την ανακαίνιση μεγάλων κτιρίων. Για ανακαινίσεις μεγάλων μη οικιστικών κτιρίων με ωφέλιμη επιφάνεια δαπέδου άνω των 1 000  m2, τα κράτη μέλη διασφαλίζουν ότι όλοι οι δημόσιοι φορείς αξιολογούν τη σκοπιμότητα της χρήσης συμβάσεων ενεργειακής απόδοσης.

Τα κράτη μέλη μπορούν να ενθαρρύνουν τους δημόσιους φορείς να συνδυάζουν συμβάσεις ενεργειακής απόδοσης με διευρυμένες ενεργειακές υπηρεσίες, συμπεριλαμβανομένης της απόκρισης της ζήτησης και της αποθήκευσης.

Τα κράτη μέλη μπορούν να ενθαρρύνουν τις τοπικές και περιφερειακές αρχές και άλλους δημόσιους φορείς να συνδυάζουν συμβάσεις ενεργειακής απόδοσης με διευρυμένες ενεργειακές υπηρεσίες, συμπεριλαμβανομένης της απόκρισης της ζήτησης και της αποθήκευσης.

5.   Τα κράτη μέλη στηρίζουν την ανάληψη, από τον δημόσιο τομέα, προσφορών ενεργειακών υπηρεσιών, κυρίως για ανακαινίσεις κτιρίων:

5.   Τα κράτη μέλη στηρίζουν την ανάληψη, από τον δημόσιο τομέα , και ιδίως από τις τοπικές και περιφερειακές αρχές, προσφορών ενεργειακών υπηρεσιών, κυρίως για ανακαινίσεις κτιρίων:

α)

παρέχοντας υποδείγματα συμβάσεων για συνάψεις συμβάσεων ενεργειακής απόδοσης τα οποία περιλαμβάνουν τουλάχιστον τα στοιχεία που παρατίθενται στο παράρτημα XIII και λαμβάνουν υπόψη τα υφιστάμενα ευρωπαϊκά ή διεθνή πρότυπα, τις διαθέσιμες κατευθυντήριες γραμμές για τις δημόσιες συμβάσεις και τον οδηγό της Eurostat για τη στατιστική καταγραφή των συμβάσεων ενεργειακής απόδοσης στους λογαριασμούς της κυβέρνησης,

α)

παρέχοντας υποδείγματα συμβάσεων για συνάψεις συμβάσεων ενεργειακής απόδοσης τα οποία περιλαμβάνουν τουλάχιστον τα στοιχεία που παρατίθενται στο παράρτημα XIII και λαμβάνουν υπόψη τα υφιστάμενα ευρωπαϊκά ή διεθνή πρότυπα, τις διαθέσιμες κατευθυντήριες γραμμές για τις δημόσιες συμβάσεις και τον οδηγό της Eurostat για τη στατιστική καταγραφή των συμβάσεων ενεργειακής απόδοσης στους λογαριασμούς της κυβέρνησης,

β)

παρέχοντας πληροφορίες σχετικά με βέλτιστες πρακτικές για συμβάσεις ενεργειακής απόδοσης, οι οποίες θα περιλαμβάνουν, εφόσον υπάρχει, ανάλυση κόστους-οφέλους χρησιμοποιώντας μια προσέγγιση που θα βασίζεται στον κύκλο ζωής.

β)

παρέχοντας πληροφορίες σχετικά με βέλτιστες πρακτικές για συμβάσεις ενεργειακής απόδοσης, οι οποίες θα περιλαμβάνουν, εφόσον υπάρχει, ανάλυση κόστους-οφέλους χρησιμοποιώντας μια προσέγγιση που θα βασίζεται στον κύκλο ζωής.

γ)

διάθεση στο κοινό βάσης δεδομένων με υλοποιηθέντα και εν εξελίξει έργα συμβάσεων ενεργειακής απόδοσης, η οποία να περιλαμβάνει την προβλεπόμενη και την επιτευχθείσα εξοικονόμηση ενέργειας.

γ)

διάθεση στο κοινό βάσης δεδομένων με υλοποιηθέντα και εν εξελίξει έργα συμβάσεων ενεργειακής απόδοσης, η οποία να περιλαμβάνει την προβλεπόμενη και την επιτευχθείσα εξοικονόμηση ενέργειας.

Αιτιολογία

Αυτονόητη.

Τροπολογία 52

Άρθρο 28

Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

1.   Με την επιφύλαξη των άρθρων 107 και 108 της ΣΛΕΕ, τα κράτη μέλη διευκολύνουν τη δημιουργία ή τη χρήση υπαρχόντων μηχανισμών χρηματοδότησης για μέτρα βελτίωσης της ενεργειακής απόδοσης προκειμένου να μεγιστοποιηθούν τα οφέλη από τη συγκέντρωση διαφόρων χρηματοδοτικών ροών και από τον συνδυασμό επιχορηγήσεων, χρηματοδοτικών μέσων και τεχνικής βοήθειας.

1.   Με την επιφύλαξη των άρθρων 107 και 108 της ΣΛΕΕ, τα κράτη μέλη διευκολύνουν τη δημιουργία ή τη χρήση υπαρχόντων μηχανισμών χρηματοδότησης για μέτρα βελτίωσης της ενεργειακής απόδοσης προκειμένου να μεγιστοποιηθούν τα οφέλη από τη συγκέντρωση διαφόρων χρηματοδοτικών ροών και από τον συνδυασμό επιχορηγήσεων, χρηματοδοτικών μέσων και τεχνικής βοήθειας.

2.   Η Επιτροπή, κατά περίπτωση, βοηθά, άμεσα ή μέσω των ευρωπαϊκών χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων, τα κράτη μέλη στη δημιουργία μηχανισμών χρηματοδότησης και μηχανισμών συνδρομής για την ανάπτυξη έργων σε εθνικό, περιφερειακό και τοπικό επίπεδο με στόχο την αύξηση των επενδύσεων στην ενεργειακή απόδοση σε διάφορους τομείς, και την προστασία και ενδυνάμωση των ευάλωτων πελατών, των ατόμων που πλήττονται από ενεργειακή φτώχεια και, κατά περίπτωση, ατόμων που ζουν σε κοινωνικές κατοικίες, μεταξύ άλλων με την ενσωμάτωση μιας προοπτικής ισότητας, προκειμένου κανείς να μην μείνει στο περιθώριο

2.   Η Επιτροπή, κατά περίπτωση, βοηθά, άμεσα ή μέσω των ευρωπαϊκών χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων, τα κράτη μέλη στη δημιουργία μηχανισμών χρηματοδότησης και μηχανισμών συνδρομής για την ανάπτυξη έργων σε εθνικό, περιφερειακό και τοπικό επίπεδο με στόχο την αύξηση των επενδύσεων στην ενεργειακή απόδοση σε διάφορους τομείς, και την προστασία και ενδυνάμωση των ευάλωτων πελατών, των ατόμων που πλήττονται από ενεργειακή φτώχεια και, κατά περίπτωση, ατόμων που ζουν σε κοινωνικές κατοικίες, μεταξύ άλλων με την ενσωμάτωση μιας προοπτικής ισότητας, προκειμένου κανείς να μην μείνει στο περιθώριο.

3.   Τα κράτη μέλη θεσπίζουν μέτρα που διασφαλίζουν ότι τα πιστοδοτικά προϊόντα ενεργειακής απόδοσης, όπως τα πράσινα ενυπόθηκα δάνεια και τα πράσινα δάνεια, εξασφαλισμένα και μη, είναι διαθέσιμα ευρέως και χωρίς διακρίσεις από τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα και είναι ορατά και προσβάσιμα στους καταναλωτές. Τα κράτη μέλη θεσπίζουν μέτρα για να διευκολύνουν την εφαρμογή των καθεστώτων χρηματοδότησης βάσει λογαριασμών και επί των φόρων. Τα κράτη μέλη εξασφαλίζουν ότι οι τράπεζες και άλλα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα λαμβάνουν πληροφορίες σχετικά με ευκαιρίες συμμετοχής σε μέτρα βελτίωσης της ενεργειακής απόδοσης, συμπεριλαμβανομένης της δημιουργίας συμπράξεων ιδιωτικού/δημοσίου τομέα.

3.   Τα κράτη μέλη θεσπίζουν μέτρα που διασφαλίζουν ότι τα πιστοδοτικά προϊόντα ενεργειακής απόδοσης, όπως τα πράσινα ενυπόθηκα δάνεια και τα πράσινα δάνεια, εξασφαλισμένα και μη, καθώς και οι οικονομικές ενισχύσεις για την απόκτηση ή την παροχή πρόσβασης σε δημόσιες συγκοινωνίες και τρόπους μεταφοράς μηδενικών εκπομπών ρύπων, είναι διαθέσιμα ευρέως και χωρίς διακρίσεις από τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα και είναι ορατά και προσβάσιμα στους καταναλωτές. Τα κράτη μέλη θεσπίζουν μέτρα για να διευκολύνουν την εφαρμογή των καθεστώτων χρηματοδότησης βάσει λογαριασμών και επί των φόρων. Τα κράτη μέλη εξασφαλίζουν ότι οι τράπεζες και άλλα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα λαμβάνουν πληροφορίες σχετικά με ευκαιρίες συμμετοχής σε μέτρα βελτίωσης της ενεργειακής απόδοσης, συμπεριλαμβανομένης της δημιουργίας συμπράξεων ιδιωτικού/δημοσίου τομέα.

4.   Η Επιτροπή διευκολύνει την ανταλλαγή της βέλτιστης πρακτικής μεταξύ των αρμόδιων εθνικών ή περιφερειακών αρχών ή οργάνων π.χ. μέσω ετήσιων συνεδριάσεων των ρυθμιστικών φορέων, δημοσίων βάσεων δεδομένων με πληροφορίες σχετικά με την εφαρμογή των μέτρων από το κράτος μέλος και τη σύγκριση της χώρας.

4.   Η Επιτροπή διευκολύνει την ανταλλαγή της βέλτιστης πρακτικής μεταξύ των αρμόδιων εθνικών, περιφερειακών ή τοπικών αρχών ή οργάνων π.χ. μέσω ετήσιων συνεδριάσεων των ρυθμιστικών φορέων, δημοσίων βάσεων δεδομένων με πληροφορίες σχετικά με την εφαρμογή των μέτρων από το κράτος μέλος και τη σύγκριση της χώρας.

5.   Για την κινητοποίηση ιδιωτικής χρηματοδότησης υπέρ μέτρων ενεργειακής απόδοσης και ενεργειακών ανακαινίσεων, σύμφωνα με την οδηγία 2010/31/ΕΕ, η Επιτροπή διεξάγει διάλογο τόσο με τα δημόσια όσο και τα ιδιωτικά χρηματοοικονομικά ιδρύματα, προκειμένου να σχεδιάσει τις πιθανές δράσεις που μπορεί να αναλάβει.

5.   Για την κινητοποίηση ιδιωτικής χρηματοδότησης υπέρ μέτρων ενεργειακής απόδοσης και ενεργειακών ανακαινίσεων, σύμφωνα με την οδηγία 2010/31/ΕΕ, η Επιτροπή διεξάγει διάλογο τόσο με τα δημόσια όσο και τα ιδιωτικά χρηματοοικονομικά ιδρύματα, προκειμένου να σχεδιάσει τις πιθανές δράσεις που μπορεί να αναλάβει.

6.   Στις δράσεις που αναφέρονται στην παράγραφο 4 περιλαμβάνονται τα ακόλουθα στοιχεία:

6.   Στις δράσεις που αναφέρονται στην παράγραφο 4 περιλαμβάνονται τα ακόλουθα στοιχεία:

α)

η κινητοποίηση κεφαλαιακών επενδύσεων στην ενεργειακή απόδοση με εξέταση των ευρύτερων επιπτώσεων της εξοικονόμησης ενέργειας,

α)

η κινητοποίηση κεφαλαιακών επενδύσεων στην ενεργειακή απόδοση με εξέταση των ευρύτερων επιπτώσεων της εξοικονόμησης ενέργειας,

β)

η διασφάλιση καλύτερων δεδομένων για τις ενεργειακές και χρηματοδοτικές επιδόσεις μέσω:

β)

η διασφάλιση καλύτερων δεδομένων για τις ενεργειακές και χρηματοδοτικές επιδόσεις μέσω:

 

i)

της περαιτέρω εξέτασης του τρόπου με τον οποίο οι επενδύσεις ενεργειακής απόδοσης βελτιώνουν τις υποκείμενες αξίες ενεργητικού,

 

i)

της περαιτέρω εξέτασης του τρόπου με τον οποίο οι επενδύσεις ενεργειακής απόδοσης βελτιώνουν τις υποκείμενες αξίες ενεργητικού,

 

ii)

της υποστήριξης μελετών για να εκτιμηθεί η αποτίμηση σε νόμισμα των μη ενεργειακών οφελών που αποφέρουν οι επενδύσεις στην ενεργειακή απόδοση.

 

ii)

της υποστήριξης μελετών για να εκτιμηθεί η αποτίμηση σε νόμισμα των μη ενεργειακών οφελών που αποφέρουν οι επενδύσεις στην ενεργειακή απόδοση.

7.   για τους σκοπούς της κινητοποίησης ιδιωτικής χρηματοδότησης σε μέτρα ενεργειακής απόδοσης και ενεργειακής ανακαίνισης, τα κράτη μέλη, κατά την εφαρμογή της παρούσας οδηγίας:

7.   για τους σκοπούς της κινητοποίησης ιδιωτικής χρηματοδότησης σε μέτρα ενεργειακής απόδοσης και ενεργειακής ανακαίνισης, τα κράτη μέλη, κατά την εφαρμογή της παρούσας οδηγίας:

α)

εξετάζουν τρόπους για καλύτερη αξιοποίηση των ενεργειακών ελέγχων βάσει του άρθρου 11 προς επηρεασμό της διαδικασίας λήψης αποφάσεων,

α)

εξετάζουν τρόπους για καλύτερη αξιοποίηση των ενεργειακών ελέγχων βάσει του άρθρου 11 προς επηρεασμό της διαδικασίας λήψης αποφάσεων,

β)

αξιοποιούν με τον καλύτερο τρόπο τις δυνατότητες και τα εργαλεία που είναι διαθέσιμα στον προϋπολογισμό της Ένωσης, και προτείνονται στην πρωτοβουλία «Έξυπνη χρηματοδότηση για έξυπνα κτίρια» και στην ανακοίνωση της Επιτροπής με τίτλο «Κύμα ανακαινίσεων».

β)

αξιοποιούν με τον καλύτερο τρόπο τις δυνατότητες και τα εργαλεία που είναι διαθέσιμα στον προϋπολογισμό της Ένωσης, και προτείνονται στην πρωτοβουλία «Έξυπνη χρηματοδότηση για έξυπνα κτίρια» και στην ανακοίνωση της Επιτροπής με τίτλο «Κύμα ανακαινίσεων».

8.   Έως την 31η Δεκεμβρίου 2024, η Επιτροπή παρέχει καθοδήγηση στα κράτη μέλη και στους παράγοντες της αγοράς σχετικά με τρόπους απελευθέρωσης των ιδιωτικών επενδύσεων.

8.   Έως την 31η Δεκεμβρίου 2024, η Επιτροπή παρέχει καθοδήγηση στα κράτη μέλη και στους παράγοντες της αγοράς σχετικά με τρόπους απελευθέρωσης των ιδιωτικών επενδύσεων.

Η καθοδήγηση έχει ως σκοπό να βοηθήσει τα κράτη μέλη και τους παράγοντες της αγοράς να αναπτύξουν και να υλοποιήσουν τις επενδύσεις τους στην ενεργειακή απόδοση στα διάφορα προγράμματα της Ένωσης, και θα προτείνει κατάλληλους μηχανισμούς και λύσεις χρηματοδότησης, με συνδυασμό επιχορηγήσεων, χρηματοδοτικών μέσων και βοήθειας για την ανάπτυξη έργων, για την κλιμάκωση των υφιστάμενων πρωτοβουλιών και τη χρήση της ενωσιακής χρηματοδότησης ως καταλύτη για τη μόχλευση και την ενεργοποίηση ιδιωτικής χρηματοδότησης.

Η καθοδήγηση έχει ως σκοπό να βοηθήσει τα κράτη μέλη, τις περιφέρειες, τις τοπικές αρχές και τους παράγοντες της αγοράς να αναπτύξουν και να υλοποιήσουν τις επενδύσεις τους στην ενεργειακή απόδοση στα διάφορα προγράμματα της Ένωσης, και θα προτείνει κατάλληλους μηχανισμούς και λύσεις χρηματοδότησης, με συνδυασμό επιχορηγήσεων, χρηματοδοτικών μέσων και βοήθειας για την ανάπτυξη έργων, για την κλιμάκωση των υφιστάμενων πρωτοβουλιών και τη χρήση της ενωσιακής χρηματοδότησης ως καταλύτη για τη μόχλευση και την ενεργοποίηση ιδιωτικής χρηματοδότησης.

9.   Τα κράτη μέλη μπορούν να συστήσουν Εθνικό Ταμείο Ενεργειακής Απόδοσης. Σκοπός του ταμείου αυτού θα είναι να εφαρμόζει μέτρα ενεργειακής απόδοσης, συμπεριλαμβανομένων μέτρων δυνάμει του άρθρου 8 παράγραφος 3 και του άρθρου 22 κατά προτεραιότητα μεταξύ ευάλωτων πελατών, ατόμων που πλήττονται από ενεργειακή φτώχεια και, κατά περίπτωση, ατόμων που ζουν σε κοινωνικές κατοικίες, και να εφαρμόζει εθνικά μέτρα ενεργειακής απόδοσης για τη στήριξη των κρατών μελών σε ό,τι αφορά την επίτευξη των εθνικών συνεισφορών τους στον τομέα της ενεργειακής απόδοσης και των ενδεικτικών πορειών τους που αναφέρονται στο άρθρο 4 παράγραφος 2. Το Εθνικό Ταμείο Ενεργειακής Απόδοσης μπορεί να χρηματοδοτείται με έσοδα από πλειστηριασμούς δικαιωμάτων σύμφωνα με το σύστημα εμπορίας δικαιωμάτων εκπομπής της ΕΕ στους τομείς των κτιρίων και των μεταφορών.

9.   Τα κράτη μέλη μπορούν να συστήσουν Εθνικό Ταμείο Ενεργειακής Απόδοσης. Σκοπός του ταμείου αυτού θα είναι να εφαρμόζει μέτρα ενεργειακής απόδοσης, συμπεριλαμβανομένων μέτρων δυνάμει του άρθρου 8 παράγραφος 3 και του άρθρου 22 κατά προτεραιότητα μεταξύ ευάλωτων πελατών, ατόμων που πλήττονται από ενεργειακή φτώχεια και, κατά περίπτωση, ατόμων που ζουν σε κοινωνικές κατοικίες, και να εφαρμόζει εθνικά μέτρα ενεργειακής απόδοσης για τη στήριξη των κρατών μελών σε ό,τι αφορά την επίτευξη των εθνικών συνεισφορών τους στον τομέα της ενεργειακής απόδοσης και των ενδεικτικών πορειών τους που αναφέρονται στο άρθρο 4 παράγραφος 2. Το Εθνικό Ταμείο Ενεργειακής Απόδοσης μπορεί να χρηματοδοτείται με έσοδα από πλειστηριασμούς δικαιωμάτων σύμφωνα με το σύστημα εμπορίας δικαιωμάτων εκπομπής της ΕΕ στους τομείς των κτιρίων και των μεταφορών.

10.   Τα κράτη μέλη μπορούν να επιτρέπουν οι δημόσιοι φορείς να εκπληρώνουν τις υποχρεώσεις που καθορίζονται στο άρθρο 6 παράγραφος 1 με ετήσιες συμβολές στο εθνικό ταμείο ενεργειακής απόδοσης ισοδύναμες προς το ποσό των επενδύσεων που απαιτούνται για την υλοποίηση των υποχρεώσεων αυτών.

10.   Τα κράτη μέλη μπορούν να επιτρέπουν οι δημόσιοι φορείς να εκπληρώνουν τις υποχρεώσεις που καθορίζονται στο άρθρο 6 παράγραφος 1 με ετήσιες συμβολές στο εθνικό ταμείο ενεργειακής απόδοσης ισοδύναμες προς το ποσό των επενδύσεων που απαιτούνται για την υλοποίηση των υποχρεώσεων αυτών.

11.   Τα κράτη μέλη μπορούν να ορίζουν ότι τα υπόχρεα μέρη μπορούν να υλοποιούν τις υποχρεώσεις τους που αναφέρονται στο άρθρο 9 παράγραφος 1, συμβάλλοντας ετησίως στο εθνικό ταμείο ενεργειακής απόδοσης με ποσό ισοδύναμο προς τις επενδύσεις που απαιτούνται για την υλοποίηση των υποχρεώσεων αυτών.

11.   Τα κράτη μέλη μπορούν να ορίζουν ότι τα υπόχρεα μέρη μπορούν να υλοποιούν τις υποχρεώσεις τους που αναφέρονται στο άρθρο 9 παράγραφος 1, συμβάλλοντας ετησίως στο εθνικό ταμείο ενεργειακής απόδοσης με ποσό ισοδύναμο προς τις επενδύσεις που απαιτούνται για την υλοποίηση των υποχρεώσεων αυτών.

12.   Τα κράτη μέλη μπορούν να χρησιμοποιούν τα έσοδά τους από τα ετήσια δικαιώματα εκπομπής δυνάμει της απόφασης αριθ. 406/2009/ΕΚ για την ανάπτυξη καινοτόμων χρηματοδοτικών μηχανισμών για βελτιώσεις της ενεργειακής απόδοσης.

12.   Τα κράτη μέλη μπορούν να χρησιμοποιούν τα έσοδά τους από τα ετήσια δικαιώματα εκπομπής δυνάμει της απόφασης αριθ. 406/2009/ΕΚ για την ανάπτυξη καινοτόμων χρηματοδοτικών μηχανισμών για βελτιώσεις της ενεργειακής απόδοσης.

Αιτιολογία

Αυτονόητη.

Τροπολογία 53

Παράρτημα IV

Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

Σε διαδικασίες ανάθεσης δημόσιων συμβάσεων και συμβάσεων παραχώρησης, οι αναθέτουσες αρχές και οι αναθέτοντες φορείς που αγοράζουν προϊόντα, υπηρεσίες, κτίρια και έργα θα πρέπει:

Σε διαδικασίες ανάθεσης δημόσιων συμβάσεων και συμβάσεων παραχώρησης, οι αναθέτουσες αρχές και οι αναθέτοντες φορείς που αγοράζουν προϊόντα, υπηρεσίες, κτίρια και έργα , σύμφωνα με την οικονομική αποδοτικότητα, την οικονομική σκοπιμότητα, τη βιωσιμότητα, την τεχνική καταλληλότητα και τον επαρκή ανταγωνισμό, θα πρέπει:

[…]

[…]

δ)

να αγοράζουν αποκλειστικά ελαστικά που συμμορφώνονται προς το κριτήριο σύμφωνα με το οποίο έχουν την υψηλότερη κατηγορία ενεργειακής απόδοσης καυσίμων, όπως ορίζεται στον κανονισμό (ΕΕ) 2020/740 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου. Η απαίτηση αυτή δεν εμποδίζει τους δημόσιους φορείς να αγοράζουν ελαστικά με την υψηλότερη κατηγορία πρόσφυσης σε υγρό οδόστρωμα ή κατηγορία εξωτερικού θορύβου κύλισης όταν αυτό δικαιολογείται για λόγους ασφάλειας ή δημόσιας υγείας,

δ)

να αγοράζουν αποκλειστικά ελαστικά που συμμορφώνονται προς το κριτήριο σύμφωνα με το οποίο έχουν την υψηλότερη κατηγορία ενεργειακής απόδοσης καυσίμων, όπως ορίζεται στον κανονισμό (ΕΕ) 2020/740 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου. Η απαίτηση αυτή , λαμβάνει, ωστόσο, υπόψη τις χειμερινές συνθήκες με ισορροπημένο τρόπο για κατηγορία ελαστικών υψηλών επιδόσεων πρόσφυσης σε υγρό οδόστρωμα και εξωτερικού θορύβου κύλισης, όταν αυτό δικαιολογείται για λόγους ασφάλειας ή δημόσιας υγείας,

[…]

[…]

στ)

να αγοράζουν ή συνάπτουν νέες συμφωνίες μίσθωσης αποκλειστικά για κτίρια που πληρούν τουλάχιστον τις ελάχιστες απαιτήσεις ενεργειακής απόδοσης που αναφέρονται στο άρθρο 4 παράγραφος 1 της οδηγίας 2010/31/ΕΕ, εκτός εάν σκοπός της αγοράς είναι:

στ)

να αγοράζουν ή συνάπτουν νέες συμφωνίες μίσθωσης αποκλειστικά για κτίρια που πληρούν τουλάχιστον τις ελάχιστες απαιτήσεις ενεργειακής απόδοσης που αναφέρονται στο άρθρο 4 παράγραφος 1 της οδηγίας 2010/31/ΕΕ ή άλλες απαιτήσεις κατάλληλες για τα κράτη μέλη για τα υφιστάμενα κτίρια ή για ριζικότερη ανακαίνιση , εκτός εάν σκοπός της αγοράς είναι:

[…]

[…]

Αιτιολογία

Θα πρέπει να λαμβάνονται υπόψη όλες οι διαστάσεις της βιωσιμότητας, μεταξύ άλλων και στην οδηγία για την ενεργειακή απόδοση. Όσον αφορά τα ελαστικά, θα πρέπει επίσης να λαμβάνονται υπόψη οι χειμερινές συνθήκες. Οι ελάχιστες απαιτήσεις ενεργειακής απόδοσης βάσει της ΟΕΑΚ δεν αποτελούν κατάλληλο επίπεδο για τις απαιτήσεις ανακαίνισης, καθώς ορίζονται διαφορετικά μεταξύ των κρατών μελών.

II.   ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΣΥΣΤΑΣΕΙΣ

Η ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ (ΕτΠ)

1.

συμφωνεί με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή ότι η ενεργειακή απόδοση επηρεάζει καθοριστικά την επίτευξη κλιματικής ουδετερότητας έως το 2050, τη βελτίωση της ασφάλειας του ενεργειακού εφοδιασμού και τη μείωση της εξάρτησης της ΕΕ από εισαγόμενα καύσιμα, ιδίως τώρα υπό το πρίσμα της τρέχουσας κρίσης με τις τιμές της ενέργειας που έχουν επηρεαστεί σε πολύ μεγάλο βαθμό από τον πόλεμο στην Ουκρανία·

2.

επικροτεί τις προτεινόμενες τροποποιήσεις των ισχυουσών διατάξεων της οδηγίας για την ενεργειακή απόδοση και υπογραμμίζει ότι οι αλλαγές αυτές θα πρέπει να ενισχύσουν το νομικό πλαίσιο, παρέχοντας περισσότερες ευκαιρίες για την αξιοποίηση των δυνατοτήτων βελτίωσης της ενεργειακής απόδοσης σύμφωνα με το νομοθέτημα για το κλίμα που εφαρμόζεται σε εθνικό, περιφερειακό ή τοπικό επίπεδο·

3.

επαναλαμβάνει τον καίριο ρόλο της ενωσιακής δράσης για την ενεργειακή απόδοση, η οποία είναι απαραίτητη για την επίτευξη των στόχων της Πράσινης Συμφωνίας· τονίζει ότι η δράση αυτή πρέπει, βεβαίως, να υλοποιηθεί σε εθνικό, περιφερειακό ή τοπικό επίπεδο και, ως εκ τούτου, επιδοκιμάζει την αυξημένη αναγνώριση του ρόλου των τοπικών και των περιφερειακών αρχών στην πρόταση·

4.

επισημαίνει ότι η εν εξελίξει ενεργειακή μετάβαση οδηγεί στη μετάβαση από ένα ενεργειακό σύστημα που βασίζεται στην παραδοσιακή κεντρική παραγωγή ενέργειας προς ένα σύστημα που είναι περισσότερο αποκεντρωμένο, ενεργειακά αποδοτικό και ευέλικτο και βασίζεται σε μεγάλο βαθμό στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Επομένως, χαιρετίζει την αναγνώριση του ρόλου των πολιτών στην ενεργειακή μετάβαση και την ανάγκη συνεχούς ευαισθητοποίησης, μεταξύ άλλων με τη βοήθεια μέσων όπως το σύμφωνο για το κλίμα· επαναλαμβάνει, εν προκειμένω, τον καίριο ρόλο που διαδραματίζει η τοπική και η περιφερειακή δράση στη συνεργασία με τους πολίτες και στην προώθηση της πράσινης μετάβασης μέσω επιτυχημένων βέλτιστων πρακτικών με πρωτοβουλία των τοπικών κοινοτήτων·

5.

πιστεύει ότι η Ενεργειακή Ένωση θα πρέπει να δίνει τη δυνατότητα στους πολίτες να παράγουν, να καταναλώνουν, να αποθηκεύουν ή να εμπορεύονται τη δική τους ενέργεια από ανανεώσιμες πηγές είτε μεμονωμένα είτε συλλογικά, να λαμβάνουν μέτρα εξοικονόμησης ενέργειας, να συμμετέχουν ενεργά στην αγορά ενέργειας μέσω επιλογών των καταναλωτών και να τους παρέχει τη δυνατότητα να συμμετέχουν με ασφάλεια και βεβαιότητα στην ικανοποίηση της ζήτησης. Εν προκειμένω, επαναλαμβάνει το αίτημά της (29) και αυτό του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου να συμφωνηθεί σε επίπεδο ΕΕ μια πρακτική κοινή αντίληψη του ορισμού των «παραγωγών-καταναλωτών» (30), μέσω συμμετοχικής διαδικασίας υπό την καθοδήγηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής·

6.

επισημαίνει ότι οι τοπικές και οι περιφερειακές αρχές έχουν στην κυριότητά τους και διαχειρίζονται κτίρια κυρίως για την εκτέλεση θεσμοθετημένων διοικητικών και κοινωνικών λειτουργιών. Τα κτίρια δεν αποτελούν απλώς μέσο για την επίτευξη εξοικονόμησης ενέργειας. Ως εκ τούτου, οι αυστηρές απαιτήσεις ενεργειακής ανακαίνισης θα απαιτούσαν από τις τοπικές και τις περιφερειακές αρχές να λάβουν δαπανηρά μέτρα για τα κτίρια που δεν αντικατοπτρίζουν κατ’ ανάγκη μια ολιστική θεώρηση αυτών των κτιρίων και δεν είναι κατ’ ανάγκη βιώσιμα σε μεσοπρόθεσμο και μακροπρόθεσμο χρονικό ορίζοντα. Στο πλαίσιο αυτό, η ΕτΠ ζητεί η οδηγία για την ενεργειακή απόδοση να αναγνωρίσει περισσότερο και να επικεντρωθεί στην αποτελεσματικότερη και ευφυέστερη χρήση των υφιστάμενων δημόσιων κτιρίων ως μέσο για την αύξηση της ενεργειακής απόδοσης·

7.

επικροτεί τη ρητή αναφορά στην ανάγκη καταπολέμησης της ενεργειακής φτώχειας και της οικονομικής αδυναμίας μετακινήσεων μέσω μέτρων ενεργειακής απόδοσης, καθώς και στην επακόλουθη ανάγκη παροχής στήριξης από τα κράτη μέλη στο τοπικό και το περιφερειακό επίπεδο για τον σκοπό αυτό· θεωρεί, εν προκειμένω, απολύτως απαραίτητο να μειωθεί το αρχικό κόστος των μέτρων ενεργειακής απόδοσης, ιδίως για τα ευάλωτα νοικοκυριά και τις ευάλωτες ομάδες καταναλωτών·

8.

επιδοκιμάζει την αναφορά στη συνδεσιμότητα των αγροτικών και απομακρυσμένων περιοχών, όπου οι περισσότεροι κάτοικοι ενδέχεται να καταστούν ευάλωτοι χρήστες των μεταφορών κατά τη μετάβαση προς τη βιώσιμη κινητικότητα·

9.

υπογραμμίζει ότι οι προτεινόμενες απόλυτες μειώσεις της χρήσης και της τελικής κατανάλωσης ενέργειας για όλους τους δημόσιους φορείς κατά 1,7 % ετησίως θα αποτελέσουν τεράστια πρόκληση για τα περισσότερα κράτη μέλη. Προϋποθέτει εκτεταμένη δημιουργία ικανοτήτων όσον αφορά τη χρηματοδότηση, τις αρμοδιότητες, την καθοδήγηση, τα δεδομένα, την κοινοποίηση δεδομένων κ.λπ. Απαιτείται δε ευρεία εφαρμογή τόσο των υφιστάμενων όσο και των νέων μετασχηματιστικών τεχνικών και μεθόδων. Ως εκ τούτου, ζητεί την πλήρη συμμετοχή των τοπικών και των περιφερειακών αρχών στην εν λόγω διαδικασία, από κοινού με άλλους ενδιαφερόμενους φορείς·

10.

προτείνει να αναθεωρηθούν οι στόχοι κατανάλωσης ενέργειας, προκειμένου να συμπεριληφθεί η δυνατότητα καθορισμού στόχων σωρευτικής εξοικονόμησης ενέργειας και κατανάλωσης αντί ξεχωριστών απαιτήσεων για την τελική και την πρωτογενή ενέργεια., πράγμα που θα βελτιώσει την ενεργειακή απόδοση σε ολόκληρη την αλυσίδα, από την παραγωγή έως τη μεταφορά, τη διανομή και την τελική χρήση·

11.

χαιρετίζει την πρόταση σχετικά με νομοθετικές απαιτήσεις για την ανακαίνιση του 3 % του δημόσιου κτιριακού δυναμικού σε ετήσια βάση. Θεωρεί αναγκαία την εκτεταμένη δημιουργία ικανοτήτων μέσω τεχνικής, οικονομικής και πολιτικής συνδρομής και ανταλλαγής ορθών πρακτικών. Ζητεί δε να αποσαφηνιστούν και να καθοριστούν περαιτέρω μέτρα και μέθοδοι όσον αφορά την ανακαίνιση κτιρίων, τους εφαρμοστέους διορθωτικούς συντελεστές για τα διάφορα είδη και χαρακτηριστικά κτιρίων (31), παράλληλα με τις χρηματοδοτικές ρυθμίσεις σε τοπικό, περιφερειακό και εθνικό επίπεδο·

12.

επικροτεί την ανακοίνωση του Κοινωνικού Ταμείου για το Κλίμα ως μέσου αντιστάθμισης των αρνητικών επιπτώσεων στα ευάλωτα νοικοκυριά, στις πολύ μικρές και μικρές επιχειρήσεις και στους χρήστες της κινητικότητας και διασφάλισης κοινωνικά βιώσιμης ανάπτυξης· υπογραμμίζει πως η χρηματοδότηση που προβλέπεται επί του παρόντος στην αναθεώρηση του υφιστάμενου ΣΕΔΕ δεν επαρκεί για την εξασφάλιση πραγματικά δίκαιης μετάβασης και τονίζει πως πρέπει να εξεταστεί η διάθεση πόρων στο Κοινωνικό Ταμείο για το Κλίμα πέραν του ΣΕΔΕ για τις οδικές μεταφορές και τα κτίρια (ΣΕΔΕ ΙΙ)· προτείνει η συγκέντρωση εσόδων για το Κοινωνικό Ταμείο για το Κλίμα να ξεκινήσει νωρίτερα από ότι η εφαρμογή του ΣΕΔΕ ΙΙ· τονίζει ότι, σε περίπτωση που οι συννομοθέτες αποφασίσουν να μην προχωρήσουν με το ΣΕΔΕ II, όπως προβλέπεται στην πρόταση της Επιτροπής, το ισχύον ΣΕΔΕ θα πρέπει να ενισχυθεί περαιτέρω για την αντιμετώπιση των οδικών μεταφορών και των κτιρίων·

13.

υποστηρίζει την αρχή —η οποία κατοχυρώνεται στο ευρωπαϊκό νομοθέτημα για το κλίμα— ότι όλοι οι κλάδοι της οικονομίας πρέπει να συνεισφέρουν στη μετάβαση στην κλιματική ουδετερότητα και στη μείωση των εκπομπών, και φρονεί πως το ΣΕΔΕ της ΕΕ θα μπορούσε να συμβάλει σημαντικά εάν η αρχή «ο ρυπαίνων πληρώνει» επεκταθεί σε όλους τους τομείς εφαρμογής του. Επισημαίνει δε ότι ο κατασκευαστικός τομέας ευθύνεται για το 40 % της ενεργειακής κατανάλωσης της Ευρώπης. Υπογραμμίζει, ωστόσο, ότι η καθιέρωση τιμολόγησης των ανθρακούχων εκπομπών στους τομείς αυτούς είναι ευαίσθητο ζήτημα και δεν πρέπει να οδηγήσει σε επιβάρυνση των πιο ευάλωτων περιοχών και ομάδων του πληθυσμού της ΕΕ·

14.

υπογραμμίζει ότι μια στιβαρή πλην σταδιακά εφαρμοζόμενη τιμολόγηση των ανθρακούχων εκπομπών θα μεταδώσει το αναγκαίο μήνυμα στις επιχειρήσεις και θα τονώσει τη μετάβαση κατά τον αποδοτικότερο από πλευράς κόστους τρόπο. Επίσης, επισημαίνει την ανάγκη για αποτελεσματική αλληλεπίδραση μεταξύ του αναθεωρημένου ΣΕΔΕ της ΕΕ και του μηχανισμού συνοριακής προσαρμογής άνθρακα (ΜΣΠΑ), ει δυνατόν σε συνδυασμό με άλλα υποστηρικτικά μέτρα της ΕΕ, με μέλημα μια κλιματικά ουδέτερη και ανταγωνιστική οικονομία στις περιφέρειες της ΕΕ, ιδίως σε περιφέρειες που διανύουν στάδιο βιώσιμης μετάβασης των ενεργειοβόρων βιομηχανιών τους. Συνιστά δε σθεναρά τη χρήση, στο μέτρο του δυνατού, μέσων συμβατών με την αγορά, συμπεριλαμβανομένων χρηματοδοτικών μέσων με τη στήριξη του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου και του μέσου NextGenerationEU·

15.

υποστηρίζει την πρόθεση της Επιτροπής να «εξασφαλίσει συνέργειες μεταξύ των διαφόρων χρηματοδοτικών μέσων, ιδίως των ταμείων στο πλαίσιο της επιμερισμένης διαχείρισης και της άμεσης διαχείρισης (όπως τα προγράμματα υπό κεντρική διαχείριση: “Ορίζων Ευρώπη” ή LIFE), καθώς και μεταξύ επιχορηγήσεων, δανείων και τεχνικής βοήθειας για τη μεγιστοποίηση της μόχλευσης στην ιδιωτική χρηματοδότηση και του αντικτύπου τους στην επίτευξη των στόχων της πολιτικής για την ενεργειακή απόδοση». Ζητεί, επ’ αυτού, να ληφθούν το συντομότερο δυνατόν πρόσθετα συγκεκριμένα μέτρα, πράγμα το οποίο αποτελεί προαπαιτούμενο για την πλήρη ανακαίνιση του κτιριακού αποθέματος·

16.

καλεί την Επιτροπή και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο να καταρτίσουν ένα πειραματικό σχέδιο με ειδικό θέμα τη δύσκολη ανακαίνιση και αύξηση της ενεργειακής απόδοσης των ιστορικών και/ή συγκεκριμένων κτιρίων-οροσήμων. Οι περιφέρειες ή οι πόλεις που θα συμμετέχουν στο εν λόγω πειραματικό σχέδιο θα καλούνται να παράσχουν λεπτομέρειες σχετικές με την ανακαίνιση του εκάστοτε ιστορικού ή άλλου κτιρίου-οροσήμου της επιλογής τους. Όταν θα επιλέγονται για τη χρηματοδότηση, και αφού θα έχει ολοκληρωθεί το έργο της ανακαίνισης, τα αποτελέσματα του πειραματικού σχεδίου θα πιστοποιούν περαιτέρω τη δέσμευση των τοπικών και των περιφερειακών αρχών να προχωρήσουν προς ένα ενεργειακά αποδοτικό μέλλον και θα μπορούν να χρησιμεύουν, για άλλες τοπικές και περιφερειακές αρχές, ως σαφή παραδείγματα ανακαίνισης σύνθετων ιστορικών κτιρίων και/ή κτιρίων-οροσήμων εντός των πόλεων και των περιφερειών·

17.

καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να μεριμνήσουν για την πλήρη εφαρμογή των μέτρων που ήδη υφίστανται στα νομικά πλαίσια για τα διάφορα προγράμματα και χρηματοδοτικά μέσα που διατίθενται στις πόλεις και τις περιφέρειες. Δεδομένης της επιπρόσθετης προσπάθειας που ζητείται από τις τοπικές και τις περιφερειακές αρχές να καταβάλουν στον τομέα της ενεργειακής απόδοσης, είναι ζωτικής σημασίας αυτές να έχουν εύκολη πρόσβαση στα διάφορα προγράμματα και χρηματοδοτικά μέσα. Αυτή η αυξημένη πίεση στις τοπικές και τις περιφερειακές αρχές θα μπορούσε, για παράδειγμα, να λαμβάνεται υπόψη στη βαθμολογία επιλεξιμότητας κατά την αξιολόγηση των αιτήσεων χρηματοδότησης·

18.

εκφράζει τη λύπη της για την απουσία φιλοδοξίας, στο πλαίσιο της αναθεώρησης, όσον αφορά τον καθορισμό σαφών στόχων για πράσινες και κυκλικές δημόσιες συμβάσεις· καλεί, ως εκ τούτου, την Επιτροπή να αναπτύξει σε συνεργασία με τις τοπικές και τις περιφερειακές αρχές σαφείς, κοινά εφαρμόσιμες και λεπτομερείς διαδικασίες σχετικά με την ενεργειακή απόδοση και βιωσιμότητα στις δημόσιες συμβάσεις, προκειμένου να αποφευχθεί ο κανόνας σύμφωνα με τον οποίο η χαμηλότερη τιμή τίθεται σε προτεραιότητα·

19.

τονίζει ότι η ενεργειακή απόδοση, ιδίως όσον αφορά τις επιχειρήσεις και ειδικότερα τον μεταποιητικό τομέα, πρέπει να λαμβάνεται υπόψη παράλληλα με το ανώτατο όριο κατανάλωσης, το οποίο ισχύει περισσότερο για τα νοικοκυριά.

20.

υπογραμμίζει ότι η χρήση συστημάτων τηλεθέρμανσης και τηλεψύξης που βασίζονται σε μονάδες συμπαραγωγής αποτελεί τον πλέον αποτελεσματικό τρόπο για τη βελτίωση της ποιότητας του αέρα και την αύξηση της ενεργειακής απόδοσης. Ως εκ τούτου, τάσσεται υπέρ της προαγωγής της συνδυασμένης παραγωγής θερμότητας και ηλεκτρικής ενέργειας και της αποδοτικής χρήσης απορριπτόμενης θερμότητας (συμπεριλαμβανομένων των αστικών απορριμμάτων), όπου αυτή είναι αναπόφευκτη, σύμφωνα με την αρχή της κυκλικότητας. Αναγνωρίζει μεν τις δυνατότητες της απορριπτόμενης θερμότητας να συμπληρώνει τις λύσεις αερίου/ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, αλλά παράλληλα επισημαίνει τη σημασία του περιορισμού των εκπομπών της, λόγω της συμβολής της στην υπερθέρμανση του πλανήτη. Επιπλέον, η αξιοποίηση της απορριπτόμενης θερμότητας από τη βιομηχανία, τα κέντρα δεδομένων και άλλες κοινωνικές δραστηριότητες θα πρέπει να είναι συμπληρωματικό μέτρο, δεδομένου ότι η απορριπτόμενη θερμότητα έχει περιβαλλοντικές επιπτώσεις και η ενέργεια από ανανεώσιμες πηγές εξακολουθεί να είναι περιορισμένη·

21.

επικροτεί το σαφές χρονοδιάγραμμα για την εισαγωγή αποδοτικών συστημάτων τηλεθέρμανσης και τηλεψύξης. Ωστόσο, πρέπει να εξασφαλιστεί επαρκής ευελιξία, ώστε να καταστεί δυνατή η προσαρμογή των συστημάτων θέρμανσης και ψύξης στις τοπικές και περιφερειακές ιδιαιτερότητες και στις ανάγκες της περιοχής·

22.

αναγνωρίζει τον ρόλο των τοπικών και των περιφερειακών οργανισμών ενέργειας ως ισχυρό εργαλείο για την προώθηση της ενεργειακής απόδοσης σε ολόκληρη την ΕΕ και καλεί την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να στηρίξει τις δραστηριότητές τους μέσω ειδικού δικτύου και ειδικών κονδυλίων·

23.

συμφωνεί με τη νομική βάση στην οποία στηρίζει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή την αρμοδιότητα της ΕΕ. Δυνάμει του άρθρου 194 της ΣΛΕΕ, η Ένωση έχει αρμοδιότητα, μεταξύ άλλων, για τη λήψη μέτρων που αποσκοπούν στην προώθηση της ενεργειακής απόδοσης. Ως εκ τούτου, θεωρεί ότι η πρόταση είναι συμβατή με την αρχή της επικουρικότητας, υπό την προϋπόθεση ότι τηρείται η αρχή της τοπικής αυτοδιοίκησης που κατοχυρώνεται στο άρθρο 4 της ΣΕΕ και ότι λαμβάνονται υπόψη οι προαναφερθείσες τροποποιήσεις. Τα μέτρα που αποσκοπούν στην καταπολέμηση της ενεργειακής φτώχειας θα πρέπει να εμπίπτουν στο άρθρο 151 της ΣΛΕΕ. Η Επιτροπή των Περιφερειών εκτιμά ότι δικαιολογείται ο καθορισμός και η επιβολή σε ευρωπαϊκό επίπεδο ενός στόχου ενεργειακής απόδοσης. Η πρόταση είναι σύμφωνη με την αρχή της αναλογικότητας.

Βρυξέλλες, 28 Απριλίου 2022.

Ο Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής των Περιφερειών

Απόστολος ΤΖΙΤΖΙΚΩΣΤΑΣ


(1)  Οδηγία (ΕΕ) 2019/944 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με τους κοινούς κανόνες για την εσωτερική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας και την τροποποίηση της οδηγίας 2012/27/ΕΕ (EE L 158 της 14.6.2019, σ. 125).

(2)  Σύσταση της Επιτροπής σχετικά με την ενεργειακή φτώχεια, C(2020) 9600 final.

(3)  Οδηγία 2009/73/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 13ης Ιουλίου 2009, σχετικά με τους κοινούς κανόνες για την εσωτερική αγορά φυσικού αερίου και την κατάργηση της οδηγίας 2003/55/ΕΚ (ΕΕ L 211 της 14.8.2009, σ. 94).

(4)  Οδηγία (ΕΕ) 2019/944 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με τους κοινούς κανόνες για την εσωτερική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας και την τροποποίηση της οδηγίας 2012/27/ΕΕ (EE L 158 της 14.6.2019, σ. 125).

(5)  Σύσταση της Επιτροπής σχετικά με την ενεργειακή φτώχεια, C(2020) 9600 final.

(6)  Οδηγία 2009/73/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 13ης Ιουλίου 2009, σχετικά με τους κοινούς κανόνες για την εσωτερική αγορά φυσικού αερίου και την κατάργηση της οδηγίας 2003/55/ΕΚ (ΕΕ L 211 της 14.8.2009, σ. 94).

(7)  Οδηγία 2014/24/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 26ης Φεβρουαρίου 2014, σχετικά με τις διαδικασίες σύναψης δημοσίων συμβάσεων και την κατάργηση της οδηγίας 2004/18/ΕΚ, ΕΕ L 94 της 28.3.2014, σ. 65.

(8)  Οδηγία 2014/24/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 26ης Φεβρουαρίου 2014, σχετικά με τις διαδικασίες σύναψης δημοσίων συμβάσεων και την κατάργηση της οδηγίας 2004/18/ΕΚ, ΕΕ L 94 της 28.3.2014, σ. 65.

(9)  COM/2020/526 final.

(10)  Βλέπε IRP, Resource Efficiency and Climate Change («Αποδοτική χρήση των πόρων και κλιματική αλλαγή» — Διεθνής Επιτροπή Φυσικών Πόρων), 2020, και UN Environment Emissions Gap Report (έκθεση των Ηνωμένων Εθνών για τις διαφορές όσον αφορά τις εκπομπές στο περιβάλλον), 2019. Τα αριθμητικά αυτά στοιχεία αφορούν τη χρήση και τη λειτουργία των κτιρίων, συμπεριλαμβανομένων των έμμεσων εκπομπών στον τομέα της ηλεκτρικής ενέργειας και της θερμότητας, και όχι τον πλήρη κύκλο ζωής τους. Στις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα που είναι ενσωματωμένες στις κατασκευές εκτιμάται ότι αναλογεί περίπου το 10 % των συνολικών ετήσιων εκπομπών αερίων σε παγκόσμιο επίπεδο, βλέπε IRP, Resource Efficiency and Climate Change, 2020, και UN Environment Emissions Gap Report 2019.

(11)  COM/2020/662 final.

(12)  Οδηγία 2010/31/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 19ης Μαΐου 2010, για την ενεργειακή απόδοση των κτιρίων (ΕΕ L 153 της 18.6.2010, σ. 13).

(13)  COM/2020/526 final.

(14)  Βλέπε IRP, Resource Efficiency and Climate Change («Αποδοτική χρήση των πόρων και κλιματική αλλαγή» — Διεθνής Επιτροπή Φυσικών Πόρω), 2020, και UN Environment Emissions Gap Report (έκθεση των Ηνωμένων Εθνών για τις διαφορές όσον αφορά τις εκπομπές στο περιβάλλον), 2019. Τα αριθμητικά αυτά στοιχεία αφορούν τη χρήση και τη λειτουργία των κτιρίων, συμπεριλαμβανομένων των έμμεσων εκπομπών στον τομέα της ηλεκτρικής ενέργειας και της θερμότητας, και όχι τον πλήρη κύκλο ζωής τους. Στις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα που είναι ενσωματωμένες στις κατασκευές εκτιμάται ότι αναλογεί περίπου το 10 % των συνολικών ετήσιων εκπομπών αερίων σε παγκόσμιο επίπεδο, βλέπε IRP, Resource Efficiency and Climate Change, 2020, και UN Environment Emissions Gap Report 2019.

(15)  COM/2020/662 final.

(16)  Οδηγία 2010/31/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 19ης Μαΐου 2010, για την ενεργειακή απόδοση των κτιρίων (ΕΕ L 153 της 18.6.2010, σ. 13).

(17)  https://www.unfpa.org/world-population-trends

(18)  https://www.un.org/en/ecosoc/integration/pdf/fact_sheet.pdf

(19)  https://www.unfpa.org/world-population-trends

(20)  https://www.un.org/en/ecosoc/integration/pdf/fact_sheet.pdf

(21)  Οδηγία 2014/23/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 26ης Φεβρουαρίου 2014, σχετικά με την ανάθεση συμβάσεων παραχώρησης, ΕΕ L 94 της 28.3.2014, σ. 1.

(22)  Οδηγία 2014/24/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 26ης Φεβρουαρίου 2014, σχετικά με τις διαδικασίες σύναψης δημοσίων συμβάσεων και την κατάργηση της οδηγίας 2004/18/ΕΚ, ΕΕ L 94 της 28.3.2014, σ. 65.

(23)  Οδηγία 2014/23/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 26ης Φεβρουαρίου 2014, σχετικά με την ανάθεση συμβάσεων παραχώρησης, ΕΕ L 94 της 28.3.2014, σ. 1.

(24)  Οδηγία 2014/24/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 26ης Φεβρουαρίου 2014, σχετικά με τις διαδικασίες σύναψης δημοσίων συμβάσεων και την κατάργηση της οδηγίας 2004/18/ΕΚ, ΕΕ L 94 της 28.3.2014, σ. 65.

(25)  Οδηγία (ΕΕ) 2018/2001 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 11ης Δεκεμβρίου 2018, για την προώθηση της χρήσης ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές (ΕΕ L 328 της 21.12.2018, σ. 82).

(26)  Οδηγία (ΕΕ) 2018/2001 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 11ης Δεκεμβρίου 2018, για την προώθηση της χρήσης ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές (ΕΕ L 328 της 21.12.2018, σ. 82).

(27)  Οδηγία 2003/87/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 13ης Οκτωβρίου 2003, σχετικά με τη θέσπιση συστήματος εμπορίας δικαιωμάτων εκπομπής αερίων θερμοκηπίου εντός της Κοινότητας και την τροποποίηση της οδηγίας 96/61/ΕΚ (ΕΕ L 275 της 25.10.2003, σ. 32).

(28)  Οδηγία 2003/87/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 13ης Οκτωβρίου 2003, σχετικά με τη θέσπιση συστήματος εμπορίας δικαιωμάτων εκπομπής αερίων θερμοκηπίου εντός της Κοινότητας και την τροποποίηση της οδηγίας 96/61/ΕΚ (ΕΕ L 275 της 25.10.2003, σ. 32).

(1)  Οδηγία 2010/31/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 19ης Μαΐου 2010, για την ενεργειακή απόδοση των κτιρίων (ΕΕ L 153 της 18.6.2010, σ. 13).

(1)  Οδηγία 2010/31/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 19ης Μαΐου 2010, για την ενεργειακή απόδοση των κτιρίων (ΕΕ L 153 της 18.6.2010, σ. 13).

(29)  Κύμα ανακαινίσεων για την Ευρώπη — οικολογικά κτίρια, θέσεις εργασίας, καλύτερη ζωή (CDR-2786-2020) (EE C 175 της 7.5.2021, σ. 23).

(30)  Υπάρχουν ποικίλοι τύποι παραγωγών-καταναλωτών: οι οικιακοί παραγωγοί-καταναλωτές που παράγουν ηλεκτρική ενέργεια κατ’ οίκον (κυρίως μέσω ηλιακών συλλεκτών στις στέγες τους), οι ενεργειακοί συνεταιρισμοί πολιτών ή οι στεγαστικές ενώσεις πολιτών, οι εμπορευόμενοι παραγωγοί-καταναλωτές των οποίων η κύρια επιχειρηματική δραστηριότητα δεν είναι η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, καθώς και δημόσιοι οργανισμοί όπως τα σχολεία ή τα νοσοκομεία.

(31)  Χαρακτηριστικά των κτιρίων όπως η παλαιότητα, η μορφή, η χρήση, ο ιστορικός/αρχιτεκτονικός σχεδιασμός, η ιδιοκτησία, η προβλεπόμενη χρήση, η τοπική αγορά ακινήτων, η εναλλακτική αξία, το κόστος υπεργολαβίας και τυχόν προηγούμενες ανακαινίσεις.


5.8.2022   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 301/184


Γνωμοδότηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής των Περιφερειών με θέμα «Τροποποίηση της οδηγίας σχετικά με τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας για την επίτευξη των νέων κλιματικών στόχων για το 2030»

(2022/C 301/16)

Εισηγητής:

Andries GRYFFROY (BE/EA), αιρετό μέλος περιφερειακής συνέλευσης: Φλαμανδικό Κοινοβούλιο

Έγγραφο αναφοράς:

Πρόταση οδηγίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για την τροποποίηση της οδηγίας (ΕΕ) 2018/2001 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, του κανονισμού (ΕΕ) 2018/1999 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου και της οδηγίας 98/70/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου όσον αφορά την προώθηση της ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές και την κατάργηση της οδηγίας (ΕΕ) 2015/652 του Συμβουλίου

COM(2021) 557

I.   ΣΥΝΙΣΤΩΜΕΝΕΣ ΤΡΟΠΟΛΟΓΙΕΣ

Τροπολογία 1

Πρόταση οδηγίας

Αιτιολογική σκέψη (νέα)

Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

 

Σύμφωνα με την αρχή της επικουρικότητας, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα εκδώσει κατευθυντήριες γραμμές προς τα κράτη μέλη και τις τοπικές και περιφερειακές αρχές για ορθές διαδικασίες αδειοδότησης και για μηχανισμούς επίσπευσης των ήδη υφιστάμενων διαδικασιών, προκειμένου να διευκολύνει την τήρηση των χρονικών προθεσμιών για την έκδοση αδειών εγκατάστασης, ανανέωσης και εκμετάλλευσης σταθμών παραγωγής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές και των πάγιων στοιχείων που απαιτούνται για τη σύνδεσή τους στο δίκτυο. Αυτές οι κατευθυντήριες γραμμές θα εκδοθούν εντός έξι μηνών από την έγκριση της οδηγίας που τροποποιεί την οδηγία (ΕΕ) 2018/2001 [2021/0218 (COD)].

Αιτιολογία

Οι καθυστερήσεις στις διαδικασίες αδειοδότησης εμποδίζουν την αποτελεσματική ανάπτυξη έργων ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και δυσχεραίνουν την επίτευξη των στόχων ανανεώσιμης ενέργειας για το 2030.

Τροπολογία 2

Πρόταση οδηγίας

Αιτιολογική σκέψη (νέα)

Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

 

Η παραγωγή ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές έχει ισχυρή τοπική διάσταση.

Είναι συνεπώς σημαντικό τα κράτη μέλη να διασφαλίσουν την πλήρη συμμετοχή των τοπικών και περιφερειακών αρχών στον σχεδιασμό και την υλοποίηση των εθνικών μέτρων για το κλίμα, εξασφαλίζοντας την απευθείας πρόσβαση στη χρηματοδότηση και την παρακολούθηση της προόδου των ληφθέντων μέτρων· όπου αυτό είναι δυνατό, τα κράτη μέλη πρέπει να ενσωματώνουν τις τοπικές και περιφερειακές συνεισφορές στα εθνικά σχέδια για την ενέργεια και το κλίμα. Ο κανονισμός (EE) 2018/1999 για τη διακυβέρνηση της Ενεργειακής Ένωσης και της Δράσης για το Κλίμα θα πρέπει να αναθεωρηθεί αναλόγως.

Αιτιολογία

Αυτονόητη.

Τροπολογία 3

Πρόταση οδηγίας

Αιτιολογική σκέψη (νέα)

Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

 

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τα κράτη μέλη θα πρέπει να υποστηρίζουν τις περιφερειακές και τοπικές δεσμεύσεις και μια προσέγγιση από τη βάση προς την κορυφή για την επίτευξη των στόχων της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας, πρωτίστως δε την εξασφάλιση της μεγαλύτερης ανάπτυξης των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Τούτο θα συμβάλει, όχι μόνο στην εκπλήρωση των στόχων της ΕΕ για το κλίμα, αλλά και στις προσπάθειες της ΕΕ για την επίτευξη μεγαλύτερης ασφάλειας εφοδιασμού στο ενεργειακό σύστημα.

Τόσο ο περιφερειακός και τοπικός σχεδιασμός σε θέματα κλιματικής αλλαγής, υφιστάμενος ή εν εξελίξει λόγω σχετικής νομοθετικής πρόβλεψης, όσο και δίκτυα όπως το σύμφωνο των Δημάρχων της ΕΕ και σχετικές ενωσιακές πρωτοβουλίες όπως το σύμφωνο για το Κλίμα, η Αποστολή των πόλεων της ΕΕ για κλιματικά ουδέτερες και έξυπνες πόλεις, το δίκτυο C40 και άλλες, διευκολύνουν ρυθμίσεις πολυεπίπεδης διακυβέρνησης και επιτελούν καθοριστικό ρόλο στην ενίσχυση της τοπικής φιλοδοξίας και της δράσης σε τοπικό επίπεδο, χάρη στη συμμετοχή των πολιτών, άλλων φορέων και των ενδιαφερόμενων κλάδων ή των κλάδων που επηρεάζονται από τις πολιτικές περί κλιματικής αλλαγής.

Τροπολογία 4

Πρόταση οδηγίας

Αιτιολογική σκέψη (νέα)

Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

 

Οι κοινότητες ανανεώσιμης ενέργειας αποτελούν καίριο εργαλείο για την προώθηση της εκτεταμένης χρήσης ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και την επίτευξη αποκεντρωμένου και ασφαλούς ενεργειακού συστήματος, με ταυτόχρονη εξασφάλιση τοπικών οικονομικών και κοινωνικών οφελών.

Οι πρωτοβουλίες για (συλλογική) αυτοπαραγωγή και (συλλογική) αυτοκατανάλωση σε κτίρια και σε επίπεδο τηλεθέρμανσης/τηλεψύξης θα πρέπει να διευκολυνθούν με τη μείωση των σχετικών με την αδειοδότηση δυσκολιών, με τον περιορισμό των παραγόντων που εμποδίζουν την πρόσβαση στο δίκτυο, όπως τα τέλη δικτύου, και με την ενίσχυση της ανάπτυξης τεχνολογιών όπως η ηλιακή θερμική, η φωτοβολταϊκή, η αιολική και η γεωθερμική τεχνολογία·

Αιτιολογία

Αυτονόητη.

Τροπολογία 5

Πρόταση οδηγίας

Αιτιολογική σκέψη (νέα)

Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

 

Τα κράτη μέλη διεξάγουν αξιολόγηση των φραγμών στην ανάπτυξη κοινοτήτων ανανεώσιμης ενέργειας όπως ορίζει το Άρθρο 22 της αναθεωρημένης οδηγίας για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας (ΕΕ) 2018/2001 (RED II).

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα παρέχει συνδρομή στα κράτη μέλη προκειμένου να εξασφαλιστεί η έγκαιρη μεταφορά της οδηγίας και η συνοχή με τα εθνικά νομικά πλαίσια, καθώς και η συμμετοχή των τοπικών και περιφερειακών αρχών.

Αιτιολογία

Αυτονόητη.

Τροπολογία 6

Πρόταση οδηγίας

Αιτιολογική σκέψη 3

Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

Η οδηγία (ΕΕ) 2018/2001 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (1) θέτει ως δεσμευτικό στόχο της Ένωσης να επιτευχθεί μερίδιο τουλάχιστον 32 % της ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές στην ακαθάριστη τελική κατανάλωση ενέργειας της Ένωσης έως το 2030. Σύμφωνα με το σχέδιο κλιματικών στόχων, το μερίδιο της ανανεώσιμης ενέργειας στην ακαθάριστη τελική κατανάλωση ενέργειας θα πρέπει να αυξηθεί στο 40 % έως το 2030, προκειμένου να επιτευχθεί ο στόχος μείωσης των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου του στην Ένωση. Επομένως, ο στόχος που ορίζεται στο άρθρο 3 της εν λόγω οδηγίας πρέπει να αυξηθεί.

Η οδηγία (ΕΕ) 2018/2001 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (2) θέτει ως δεσμευτικό στόχο της Ένωσης να επιτευχθεί μερίδιο τουλάχιστον 32 % της ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές στην ακαθάριστη τελική κατανάλωση ενέργειας της Ένωσης έως το 2030. Σύμφωνα με το σχέδιο κλιματικών στόχων, το μερίδιο της ανανεώσιμης ενέργειας στην ακαθάριστη τελική κατανάλωση ενέργειας θα πρέπει να αυξηθεί σε τουλάχιστον 40 % έως το 2030, προκειμένου να επιτευχθεί ο στόχος μείωσης των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου του στην Ένωση. Επομένως, ο στόχος που ορίζεται στο άρθρο 3 της εν λόγω οδηγίας πρέπει να αυξηθεί.

Προκειμένου να συμβάλει σε μεγαλύτερη ασφάλεια του ενεργειακού εφοδιασμού και να διασφαλίσει ταχύτερη και οικονομικά αποδοτική μετάβαση σε καθαρές μηδενικές εκπομπές, η Επιτροπή θα υποβάλει πρόταση για την περαιτέρω αύξηση των στόχων εκπομπών που ορίζονται στο άρθρο 3 της οδηγίας, με την επιφύλαξη διεξοδικής εκτίμησης επιπτώσεων, συμπεριλαμβανομένης της εδαφικής διάστασης, σε συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή των Περιφερειών.

Τροπολογία 7

Πρόταση οδηγίας

Αιτιολογική σκέψη 4

Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

 

Η ιδιαίτερη κατάσταση των εξόχως απόκεντρων περιφερειών όπως αναγνωρίζεται στα άρθρα 349 και 174 της ΣΛΕΕ απαιτεί μια στοχευμένη προσέγγιση. Οι εν λόγω περιοχές, οι οποίες συχνά χαρακτηρίζονται από απομονωμένα συστήματα και εξάρτηση από ορυκτά καύσιμα, επιβαρύνονται με υψηλότερο κόστος παραγωγής ενέργειας και ικανότητας αποθήκευσης και χρειάζονται στήριξη για να αξιοποιήσουν το δυναμικό της τοπικής παραγωγής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές.

Αιτιολογία

Τροπολογία 8

Πρόταση οδηγίας

Αιτιολογική σκέψη (νέα)

Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

 

Σύμφωνα με την αρχή της επικουρικότητας, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα εκδώσει κατευθυντήριες γραμμές προς τα κράτη μέλη και τις τοπικές και περιφερειακές αρχές για ορθές διαδικασίες αδειοδότησης και για μηχανισμούς επίσπευσης των ήδη υφιστάμενων διαδικασιών, προκειμένου να διευκολύνει την τήρηση των χρονικών προθεσμιών για την έκδοση αδειών εγκατάστασης, ανανέωσης και εκμετάλλευσης σταθμών παραγωγής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές και των πάγιων στοιχείων που απαιτούνται για τη σύνδεσή τους στο δίκτυο. Αυτές οι κατευθυντήριες γραμμές θα εκδοθούν εντός έξι μηνών από την έγκριση της οδηγίας που τροποποιεί την οδηγία (ΕΕ) 2018/2001 [2021/0218 (COD)].

Αιτιολογία

Αυτονόητη.

Τροπολογία 9

Πρόταση οδηγίας

Αιτιολογική σκέψη 5

Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

(5)

Η ταχεία ανάπτυξη και η αυξανόμενη ανταγωνιστικότητα κόστους της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να καλυφθεί ένα μερίδιο της ζήτησης ενέργειας το οποίο θα αυξάνεται, για παράδειγμα, με τη χρήση αντλιών θερμότητας για τη θέρμανση χώρων ή βιομηχανικές διεργασίες χαμηλής θερμοκρασίας, τη χρήση ηλεκτρικών οχημάτων στις μεταφορές ή ηλεκτρικών κλιβάνων σε ορισμένες βιομηχανίες. Η ηλεκτρική ενέργεια από ανανεώσιμες πηγές μπορεί επίσης να χρησιμοποιηθεί για την παραγωγή συνθετικών καυσίμων για κατανάλωση σε τομείς μεταφορών που είναι δύσκολο να απαλλαγούν από τις ανθρακούχες εκπομπές, όπως οι αεροπορικές και θαλάσσιες μεταφορές. Ένα πλαίσιο για τον εξηλεκτρισμό πρέπει να επιτρέπει ισχυρό και αποτελεσματικό συντονισμό και να επεκτείνει τους μηχανισμούς της αγοράς για την αντιστοίχιση της προσφοράς και της ζήτησης στον χώρο και στον χρόνο, την τόνωση των επενδύσεων σε σχέση με την ευελιξία και στην ενσωμάτωση μεγάλων μεριδίων μεταβλητής παραγωγής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές. Τα κράτη μέλη θα πρέπει συνεπώς να διασφαλίσουν ότι η ανάπτυξη ηλεκτρικής ενέργειας που παράγεται από ανανεώσιμες πηγές θα εξακολουθήσει να αυξάνεται με επαρκή ρυθμό για την κάλυψη της αυξανόμενης ζήτησης. Για τον σκοπό αυτόν, τα κράτη μέλη θα πρέπει να θεσπίσουν ένα πλαίσιο που θα περιλαμβάνει μηχανισμούς συμβατούς με την αγορά για την αντιμετώπιση των εναπομενόντων εμποδίων για την ύπαρξη ασφαλών και επαρκών συστημάτων ηλεκτρικής ενέργειας κατάλληλων για υψηλό επίπεδο ανανεώσιμης ενέργειας, καθώς και εγκαταστάσεων αποθήκευσης, πλήρως ενσωματωμένων στο σύστημα ηλεκτρικής ενέργειας. Ειδικότερα, το εν λόγω πλαίσιο θα αντιμετωπίσει τα εναπομένοντα εμπόδια, συμπεριλαμβανομένων των μη χρηματοοικονομικών, όπως η ανεπάρκεια των ψηφιακών πόρων και του ανθρώπινου δυναμικού των αρχών για την επεξεργασία αυξανόμενου αριθμού αιτήσεων χορήγησης άδειας.

(5)

Η ταχεία ανάπτυξη και η αυξανόμενη ανταγωνιστικότητα κόστους της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να καλυφθεί ένα μερίδιο της ζήτησης ενέργειας το οποίο θα αυξάνεται, για παράδειγμα, με τη χρήση αντλιών θερμότητας για τη θέρμανση χώρων ή βιομηχανικές διεργασίες χαμηλής θερμοκρασίας, τη χρήση ηλεκτρικών οχημάτων στις μεταφορές ή ηλεκτρικών κλιβάνων σε ορισμένες βιομηχανίες. Η ηλεκτρική ενέργεια από ανανεώσιμες πηγές μπορεί επίσης να χρησιμοποιηθεί για την παραγωγή συνθετικών καυσίμων για κατανάλωση σε τομείς μεταφορών που είναι δύσκολο να απαλλαγούν από τις ανθρακούχες εκπομπές, όπως οι αεροπορικές και θαλάσσιες μεταφορές , καθώς και σε συνδυασμό με τα ανανεώσιμα καύσιμα μη βιολογικής προέλευσης και τα βιοκαύσιμα. Ένα πλαίσιο για τον εξηλεκτρισμό χρειάζεται, εκτός από υποδομές εφοδιασμού για ανανεώσιμα καύσιμα μη βιολογικής προέλευσης και για βιολογικής προέλευσης καύσιμα, να επιτρέπει ισχυρό και αποτελεσματικό συντονισμό και να επεκτείνει τους μηχανισμούς της αγοράς για την αντιστοίχιση της προσφοράς και της ζήτησης στον χώρο και στον χρόνο, την τόνωση των επενδύσεων σε σχέση με την ευελιξία και στην ενσωμάτωση μεγάλων μεριδίων μεταβλητής παραγωγής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές. Τα κράτη μέλη και οι στρατηγικές εισαγωγών που συντονίζονται σε ευρωπαϊκό επίπεδο θα πρέπει συνεπώς να διασφαλίσουν ότι η ανάπτυξη ηλεκτρικής ενέργειας που παράγεται από ανανεώσιμες πηγές θα εξακολουθήσει να αυξάνεται με επαρκή ρυθμό για την κάλυψη της αυξανόμενης ζήτησης. Για τον σκοπό αυτόν, τα κράτη μέλη θα πρέπει να θεσπίσουν ένα πλαίσιο που θα περιλαμβάνει μηχανισμούς συμβατούς με την αγορά για την αντιμετώπιση των εναπομενόντων εμποδίων για την ύπαρξη ασφαλών και επαρκών συστημάτων ηλεκτρικής ενέργειας και υποδομών για ανανεώσιμα καύσιμα μη βιολογικής προέλευσης και για βιολογικής προέλευσης καύσιμα κατάλληλων για υψηλό επίπεδο ανανεώσιμης ενέργειας, καθώς και εγκαταστάσεων αποθήκευσης, πλήρως ενσωματωμένων στο σύστημα ηλεκτρικής ενέργειας. Ειδικότερα, το εν λόγω πλαίσιο θα αντιμετωπίσει τα εναπομένοντα εμπόδια, συμπεριλαμβανομένων των μη χρηματοοικονομικών, όπως η ανεπάρκεια των ψηφιακών πόρων και του ανθρώπινου δυναμικού των αρχών για την επεξεργασία αυξανόμενου αριθμού αιτήσεων χορήγησης άδειας.

Αιτιολογία

Προστίθεται αναφορά στον ρόλο των βιοκαυσίμων και των στρατηγικών εισαγωγών στην απαλλαγή από τις ανθρακούχες εκπομπές.

Τροπολογία 10

Πρόταση οδηγίας

Αιτιολογική σκέψη 7

Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

Η συνεργασία των κρατών μελών για την προώθηση της ανανεώσιμης ενέργειας μπορεί να λάβει τη μορφή στατιστικών μεταβιβάσεων, καθεστώτων στήριξης ή κοινών έργων. Επιτρέπει μια οικονομικά αποδοτική ανάπτυξη της ανανεώσιμης ενέργειας σε ολόκληρη την Ευρώπη και συμβάλλει στην ολοκλήρωση της αγοράς. Παρά τις δυνατότητές της, η συνεργασία ήταν πολύ περιορισμένη, οδηγώντας έτσι σε ανεπαρκή αποτελέσματα όσον αφορά την αποδοτικότητα στην αύξηση της ανανεώσιμης ενέργειας.

Η συνεργασία των κρατών μελών για την προώθηση της ανανεώσιμης ενέργειας , με την ενδεχόμενη συμμετοχή των τοπικών και περιφερειακών αρχών, μπορεί να λάβει τη μορφή στατιστικών μεταβιβάσεων, καθεστώτων στήριξης ή κοινών έργων. Επιτρέπει μια οικονομικά αποδοτική ανάπτυξη της ανανεώσιμης ενέργειας σε ολόκληρη την Ευρώπη και συμβάλλει στην ολοκλήρωση της αγοράς. Παρά τις δυνατότητές της, η συνεργασία ήταν πολύ περιορισμένη, ιδίως στις διασυνοριακές περιοχές, οδηγώντας έτσι σε ανεπαρκή αποτελέσματα όσον αφορά την αποδοτικότητα, μεταξύ άλλων από πλευράς κόστους, στην αύξηση της ανανεώσιμης ενέργειας.

Τα έργα έξυπνων δικτύων στις παραμεθόριες περιοχές, συμπεριλαμβανομένων των διασυνοριακών ανταλλαγών ηλεκτρικής ενέργειας μεσαίας τάσης, δύνανται να δημιουργήσουν υψηλή προστιθέμενη αξία για τη διασυνοριακή προσέγγιση, καθώς επιτρέπουν μεγαλύτερη βελτιστοποίηση των πόρων, συνδεσιμότητα, ευελιξία και ανθεκτικότητα των συστημάτων ηλεκτρικής ενέργειας, ενώ εξασφαλίζουν ευρύτερα κοινωνιακά οφέλη για τις συμμετέχουσες τοπικές κοινότητες. Συν τοις άλλοις, συμβάλλουν στην ασφάλεια του ενεργειακού εφοδιασμού της ΕΕ.

Συνεπώς, τα κράτη μέλη θα πρέπει να υποχρεωθούν να δοκιμάσουν τη συνεργασία μέσω της εφαρμογής ενός πιλοτικού έργου . Τα έργα που χρηματοδοτούνται από εθνικές συνεισφορές στο πλαίσιο του μηχανισμού χρηματοδότησης της Ένωσης για την ενέργεια από ανανεώσιμες πηγές, που θεσπίστηκε με τον εκτελεστικό κανονισμό (ΕΕ) 2020/1294 της Επιτροπής, θα εκπλήρωναν την εν λόγω υποχρέωση για τα ενδιαφερόμενα κράτη μέλη.

Συνεπώς, τα κράτη μέλη θα πρέπει να υποχρεωθούν να δοκιμάσουν τη συνεργασία μέσω της εφαρμογής πιλοτικών έργων, επιπλέον εκείνων που σχεδιάζονται στο πλαίσιο των ΔΕΔ-Ε . Ένα από αυτά θα πρέπει να βρίσκεται σε διασυνοριακή περιοχή. Τα έργα που χρηματοδοτούνται από εθνικές συνεισφορές στο πλαίσιο του μηχανισμού χρηματοδότησης της Ένωσης για την ενέργεια από ανανεώσιμες πηγές, που θεσπίστηκε με τον εκτελεστικό κανονισμό (ΕΕ) 2020/1294 της Επιτροπής, θα εκπλήρωναν την εν λόγω υποχρέωση για τα ενδιαφερόμενα κράτη μέλη.

Αιτιολογία

Αυτονόητη.

Τροπολογία 11

Πρόταση οδηγίας

Αιτιολογική σκέψη 7α (νέα)

Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

 

Οι τοπικές και περιφερειακές αρχές διαδραματίζουν πολύ σημαντικό ρόλο σε ένα ολοκληρωμένο και αποκεντρωμένο ενεργειακό σύστημα. Η Επιτροπή υποστηρίζει τις τοπικές και περιφερειακές αρχές, μεταξύ άλλων σε νησιωτικές περιοχές, όσον αφορά τη διασυνοριακή συνεργασία, βοηθώντας τες να συστήσουν μηχανισμούς συνεργασίας, συμπεριλαμβανομένων των Ευρωπαϊκών Ομίλων Εδαφικής Συνεργασίας (ΕΟΕΣ). Η στενότερη συνεργασία μεταξύ της ΕΕ και των κρατών μελών και η αύξηση των επενδύσεων στην ΕΑΚ, π.χ. συμβάλλοντας σε μια αποστολή της ΕΕ, θα προσφέρουν την αναγκαία και σημαντική προστιθέμενη αξία για την επίτευξη των στόχων της παρούσας οδηγίας σε ολόκληρη την ΕΕ.

Αιτιολογία

Αυτονόητη.

Τροπολογία 12

Πρόταση οδηγίας

Αιτιολογική σκέψη 7β (νέα)

Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

 

Οι ευρωπαϊκοί μηχανισμοί χρηματοδότησης όπως ο Μηχανισμός «Συνδέοντας την Ευρώπη» και το Ταμείο Καινοτομίας χρηματοδοτούν επίσης μικρότερης κλίμακας έργα διασυνοριακής συνεργασίας και διασυνοριακής διασύνδεσης μεταξύ κρατών μελών και περιφερειών.

Αιτιολογία

Αυτονόητη.

Τροπολογία 13

Πρόταση οδηγίας

Αιτιολογική σκέψη 7γ (νέα)

Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

 

Τα ακριβή δεδομένα και πληροφορίες είναι απαραίτητα για την εξασφάλιση της μετάβασης σε ένα ενεργειακό σύστημα βασισμένο στις ανανεώσιμες τεχνολογίες σε εθνικό, περιφερειακό και τοπικό επίπεδο. Αυτά τα δεδομένα μπορούν να αποκτηθούν από διαφορετικές πηγές, που κυμαίνονται από έξυπνες συσκευές μέχρι συστήματα γεωσκόπησης όπως το Copernicus.

Αιτιολογία

Αυτονόητη.

Τροπολογία 14

Πρόταση οδηγίας

Αιτιολογική σκέψη 8

Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

Η στρατηγική για τις υπεράκτιες ανανεώσιμες πηγές ενέργειας εισάγει έναν φιλόδοξο στόχο 300 GW για την υπεράκτια αιολική ενέργεια και 40 GW για την ωκεάνια ενέργεια σε όλες τις θαλάσσιες λεκάνες της Ένωσης έως το 2050. Για να διασφαλιστεί αυτή η σημαντική αλλαγή, τα κράτη μέλη θα πρέπει να συνεργαστούν σε διασυνοριακή κλίμακα σε επίπεδο θαλάσσιας λεκάνης. Τα κράτη μέλη θα πρέπει συνεπώς να καθορίσουν από κοινού την ποσότητα της παραγωγής ενέργειας από υπεράκτιες ανανεώσιμες πηγές που θα αναπτυχθεί σε κάθε θαλάσσια λεκάνη έως το 2050, με ενδιάμεσα βήματα το 2030 και το 2040. Οι εν λόγω στόχοι θα πρέπει να αντικατοπτρίζονται στα επικαιροποιημένα εθνικά σχέδια για την ενέργεια και το κλίμα που θα υποβληθούν το 2023 και το 2024 σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΕ) 2018/1999. Κατά τον καθορισμό της ποσότητας, τα κράτη μέλη θα πρέπει να λαμβάνουν υπόψη το δυναμικό των υπεράκτιων ανανεώσιμων πηγών ενέργειας κάθε θαλάσσιας λεκάνης, την προστασία του περιβάλλοντος, την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή και άλλες χρήσεις της θάλασσας, καθώς και τους στόχους της Ένωσης για απαλλαγή από τις ανθρακούχες εκπομπές. Επιπλέον, τα κράτη μέλη θα πρέπει να εξετάζουν όλο και περισσότερο τη δυνατότητα συνδυασμού παραγωγής ενέργειας από υπεράκτιες ανανεώσιμες πηγές με γραμμές μεταφοράς που συνδέουν διάφορα κράτη μέλη, με τη μορφή υβριδικών έργων ή, σε μεταγενέστερο στάδιο, ενός πιο διαπλεγμένου δικτύου. Με αυτόν τον τρόπο είναι εφικτή η ροή ηλεκτρικής ενέργειας προς διαφορετικές κατευθύνσεις, με αποτέλεσμα να μεγιστοποιείται η κοινωνικοοικονομική ευημερία, να βελτιστοποιούνται οι δαπάνες υποδομής και να καθίσταται δυνατή μια πιο βιώσιμη χρήση της θάλασσας.

Η στρατηγική για τις υπεράκτιες ανανεώσιμες πηγές ενέργειας εισάγει έναν φιλόδοξο στόχο 300 GW για την υπεράκτια αιολική ενέργεια και 40 GW για την ωκεάνια ενέργεια σε όλες τις θαλάσσιες λεκάνες της Ένωσης έως το 2050. Για να διασφαλιστεί αυτή η σημαντική αλλαγή, τα κράτη μέλη ή οι αρμόδιες τοπικές και περιφερειακές αρχές τους θα πρέπει να συνεργαστούν σε διασυνοριακή κλίμακα σε επίπεδο θαλάσσιας λεκάνης. Τα κράτη μέλη θα πρέπει συνεπώς να καθορίσουν από κοινού και να διαθέσουν ικανό χώρο στο θαλάσσιο χωροταξικό τους σχεδιασμό για την ποσότητα της παραγωγής ενέργειας από υπεράκτιες ανανεώσιμες πηγές και τις σχετικές υποδομές που θα αναπτυχθούν σε κάθε θαλάσσια λεκάνη έως το 2050, με ενδιάμεσα βήματα το 2030 και το 2040. Οι εν λόγω στόχοι θα πρέπει να αντικατοπτρίζονται στα επικαιροποιημένα εθνικά σχέδια για την ενέργεια και το κλίμα που θα υποβληθούν το 2023 και το 2024 σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΕ) 2018/1999. Κατά τον καθορισμό της ποσότητας, τα κράτη μέλη θα πρέπει να λαμβάνουν υπόψη το δυναμικό των υπεράκτιων ανανεώσιμων πηγών ενέργειας κάθε θαλάσσιας λεκάνης, την προστασία του περιβάλλοντος και της βιοποικιλότητας , την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή και άλλες χρήσεις της θάλασσας, καθώς και τους στόχους της Ένωσης για απαλλαγή από τις ανθρακούχες εκπομπές. Επιπλέον, τα κράτη μέλη θα πρέπει να εξετάζουν όλο και περισσότερο τη δυνατότητα συνδυασμού παραγωγής ενέργειας από υπεράκτιες ανανεώσιμες πηγές με συστήματα αποθήκευσης και γραμμές μεταφοράς που συνδέουν διάφορα κράτη μέλη, με τη μορφή υβριδικών έργων ή, σε μεταγενέστερο στάδιο, ενός πιο διαπλεγμένου δικτύου. Με αυτόν τον τρόπο είναι εφικτή η ροή ηλεκτρικής ενέργειας προς διαφορετικές κατευθύνσεις, με αποτέλεσμα να μεγιστοποιείται η κοινωνικοοικονομική ευημερία, να βελτιστοποιούνται οι δαπάνες υποδομής και να καθίσταται δυνατή μια πιο βιώσιμη χρήση της θάλασσας.

Αιτιολογία

Αυτονόητη.

Τροπολογία 15

Πρόταση οδηγίας

Αιτιολογική σκέψη 19

Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

Τα στοιχεία κατανεμημένης αποθήκευσης, όπως οι οικιακές μπαταρίες και οι μπαταρίες ηλεκτρικών οχημάτων έχουν τη δυνατότητα να προσφέρουν σημαντική ευελιξία και υπηρεσίες εξισορρόπησης στο δίκτυο μέσω συγκέντρωσης. Προκειμένου να διευκολυνθεί η ανάπτυξη τέτοιων υπηρεσιών, οι κανονιστικές διατάξεις σχετικά με τη σύνδεση και τη λειτουργία των στοιχείων αποθήκευσης, όπως τα τιμολόγια, οι δεσμευτικοί χρόνοι παράδοσης και οι προδιαγραφές σύνδεσης, θα πρέπει να σχεδιαστούν κατά τρόπο που να μην εμποδίζει το δυναμικό όλων των στοιχείων αποθήκευσης, συμπεριλαμβανομένων των μικρών και κινητών στοιχείων, ώστε να παρέχουν ευελιξία και υπηρεσίες εξισορρόπησης στο σύστημα και να συμβάλουν στην περαιτέρω διείσδυση της ηλεκτρικής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές, σε σύγκριση με τα μεγαλύτερα στοιχεία σταθερής αποθήκευσης.

Τα στοιχεία κατανεμημένης αποθήκευσης, όπως οι κοινοτικές και οικιακές μπαταρίες και οι μπαταρίες ηλεκτρικών οχημάτων έχουν τη δυνατότητα να προσφέρουν σημαντική ευελιξία και υπηρεσίες εξισορρόπησης στο δίκτυο μέσω συγκέντρωσης. Προκειμένου να διευκολυνθεί η ανάπτυξη τέτοιων υπηρεσιών, οι κανονιστικές διατάξεις σχετικά με τη σύνδεση και τη λειτουργία των στοιχείων αποθήκευσης, όπως τα τιμολόγια, οι δεσμευτικοί χρόνοι παράδοσης και οι προδιαγραφές σύνδεσης, θα πρέπει να σχεδιαστούν κατά τρόπο που να μην εμποδίζει το δυναμικό όλων των στοιχείων αποθήκευσης, συμπεριλαμβανομένων των μικρών και κινητών στοιχείων, ώστε να παρέχουν ευελιξία και υπηρεσίες εξισορρόπησης στο σύστημα και να συμβάλουν στην περαιτέρω διείσδυση της ηλεκτρικής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές, σε σύγκριση με τα μεγαλύτερα στοιχεία σταθερής αποθήκευσης.

Αιτιολογία

Οι μπαταρίες στο επίπεδο ενός κοινοτικού συστήματος αποδεικνύονται ασφαλέστερες κατά τη λειτουργία τους και απαιτούν λιγότερες επενδύσεις σε σύγκριση με τις οικιακές μπαταρίες.

Τροπολογία 16

Πρόταση οδηγίας

Αιτιολογική σκέψη 22

Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

Τα ανανεώσιμα καύσιμα μη βιολογικής προέλευσης μπορούν να χρησιμοποιηθούν για ενεργειακούς σκοπούς, αλλά και για μη ενεργειακούς σκοπούς ως υλικό τροφοδοσίας ή πρώτη ύλη σε κλάδους όπως ο χάλυβας ή οι χημικές ουσίες. Η χρήση ανανεώσιμων καυσίμων μη βιολογικής προέλευσης και για τους δύο σκοπούς αξιοποιεί πλήρως τις δυνατότητές τους να αντικαταστήσουν τα ορυκτά καύσιμα που χρησιμοποιούνται ως πρώτη ύλη και να μειώσουν τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου στη βιομηχανία και, ως εκ τούτου, θα πρέπει να συμπεριληφθεί σε έναν στόχο για τη χρήση ανανεώσιμων καυσίμων μη βιολογικής προέλευσης. Τα εθνικά μέτρα για την υποστήριξη της ευρύτερης χρήσης ανανεώσιμων καυσίμων μη βιολογικής προέλευσης στη βιομηχανία δεν θα πρέπει να έχουν ως αποτέλεσμα την καθαρή αύξηση της ρύπανσης λόγω της αυξημένης ζήτησης για παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας που καλύπτεται από τα πιο ρυπογόνα ορυκτά καύσιμα, όπως ο άνθρακας, το ντίζελ, ο λιγνίτης, η τύρφη και ο πετρελαιούχος σχιστόλιθος.

Τα ανανεώσιμα καύσιμα μη βιολογικής προέλευσης μπορούν να χρησιμοποιηθούν για ενεργειακούς σκοπούς, αλλά και για μη ενεργειακούς σκοπούς ως υλικό τροφοδοσίας ή πρώτη ύλη σε κλάδους όπως ο χάλυβας ή οι χημικές ουσίες , για τους οποίους αποτελούν ως επί το πλείστον τη μοναδική επιλογή για την απαλλαγή από τις ανθρακούχες εκπομπές και όπου η χρήση τους έχει υψηλή αποτελεσματικότητα όσον αφορά την αποφυγή εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου. Η χρήση ανανεώσιμων καυσίμων μη βιολογικής προέλευσης και για τους δύο σκοπούς αξιοποιεί πλήρως τις δυνατότητές τους να αντικαταστήσουν τα ορυκτά καύσιμα που χρησιμοποιούνται ως πρώτη ύλη και να μειώσουν τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου στη βιομηχανία και, ως εκ τούτου, θα πρέπει να συμπεριληφθεί σε έναν στόχο για τη χρήση ανανεώσιμων καυσίμων μη βιολογικής προέλευσης. Τα εθνικά μέτρα για την υποστήριξη της ευρύτερης χρήσης ανανεώσιμων καυσίμων μη βιολογικής προέλευσης στη βιομηχανία δεν θα πρέπει να έχουν ως αποτέλεσμα την καθαρή αύξηση της ρύπανσης λόγω της αυξημένης ζήτησης για παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας που καλύπτεται από τα πιο ρυπογόνα ορυκτά καύσιμα, όπως ο άνθρακας, το ντίζελ, ο λιγνίτης, η τύρφη και ο πετρελαιούχος σχιστόλιθος.

Αιτιολογία

Από διατομεακή άποψη, η χρήση καυσίμων από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας μη βιολογικής προέλευσης, όπως το ανανεώσιμο υδρογόνο ως πρώτη ύλη ή πρώτες ύλες στη χαλυβουργία ή τη χημική βιομηχανία, έχει ιδιαίτερη σημασία για την απαλλαγή από τις ανθρακούχες εκπομπές.

Τροπολογία 17

Πρόταση οδηγίας

Αιτιολογική σκέψη 29

Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

Η χρήση ανανεώσιμων καυσίμων και ηλεκτρικής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές στις μεταφορές μπορεί να συμβάλει στην απαλλαγή από τις ανθρακούχες εκπομπές του τομέα των μεταφορών της Ένωσης με οικονομικά αποδοτικό τρόπο και να βελτιώσει, μεταξύ άλλων, την ενεργειακή διαφοροποίηση σε αυτόν τον τομέα, ενώ παράλληλα προωθεί την καινοτομία, την ανάπτυξη και την απασχόληση στην οικονομία της Ένωσης και τη μείωση της εξάρτησης από τις εισαγωγές ενέργειας. Προκειμένου να επιτευχθεί ο αυξημένος στόχος για μείωση εκπομπών αερίων θερμοκηπίου που καθορίζεται από την Ένωση, θα πρέπει να αυξηθεί το επίπεδο της ανανεώσιμης ενέργειας που παρέχεται σε όλους τους τρόπους μεταφοράς στην Ένωση. Η έκφραση του στόχου μεταφορών ως στόχου μείωσης της έντασης των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου θα ενθαρρύνει την αυξανόμενη χρήση των πιο οικονομικών και αποδοτικών καυσίμων, από την άποψη της μείωσης των αερίων θερμοκηπίου, στον τομέα των μεταφορών. Επιπλέον, ένας στόχος μείωσης της έντασης των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου θα τονώσει την καινοτομία και θα θέσει ένα σαφές σημείο αναφοράς για σύγκριση μεταξύ τύπων καυσίμων και ηλεκτρικής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές ανάλογα με την ένταση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου. Συμπληρωματικά, η αύξηση του επιπέδου των ενεργειακών στόχων για προηγμένα βιοκαύσιμα και βιοαέρια και η εισαγωγή στόχου για ανανεώσιμα καύσιμα μη βιολογικής προέλευσης θα διασφάλιζαν την αυξημένη χρήση των ανανεώσιμων καυσίμων με τις μικρότερες περιβαλλοντικές επιπτώσεις σε τρόπους μεταφοράς που είναι δύσκολο να εξηλεκτριστούν. Η επίτευξη των εν λόγω στόχων θα πρέπει να διασφαλίζεται από τις υποχρεώσεις για τους προμηθευτές καυσίμων καθώς και από άλλα μέτρα που περιλαμβάνονται στον [κανονισμός (ΕΕ) 2021/XXX για τη χρήση ανανεώσιμων καυσίμων και χαμηλών ανθρακούχων εκπομπών στις θαλάσσιες μεταφορές — πρωτοβουλία «FuelEU Maritime» και κανονισμός (ΕΕ) 2021/XXX για τη διασφάλιση ισότιμων όρων ανταγωνισμού για βιώσιμες αεροπορικές μεταφορές]. Οι ειδικές υποχρεώσεις για τους προμηθευτές αεροπορικών καυσίμων θα πρέπει να καθορίζονται μόνο σύμφωνα με τον [κανονισμό (ΕΕ) 2021/XXX για τη διασφάλιση ισότιμων όρων ανταγωνισμού για βιώσιμες αεροπορικές μεταφορές].

Η χρήση ανανεώσιμων καυσίμων και ηλεκτρικής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές στις μεταφορές μπορεί να συμβάλει στην απαλλαγή από τις ανθρακούχες εκπομπές του τομέα των μεταφορών της Ένωσης με οικονομικά αποδοτικό τρόπο και να βελτιώσει, μεταξύ άλλων, την ενεργειακή διαφοροποίηση σε αυτόν τον τομέα, ενώ παράλληλα προωθεί την καινοτομία, την ανάπτυξη και την απασχόληση στην οικονομία της Ένωσης και τη μείωση της εξάρτησης από τις εισαγωγές ενέργειας. Προκειμένου να επιτευχθεί ο αυξημένος στόχος για μείωση εκπομπών αερίων θερμοκηπίου που καθορίζεται από την Ένωση, θα πρέπει να αυξηθεί το επίπεδο της ανανεώσιμης ενέργειας που παρέχεται σε όλους τους τρόπους μεταφοράς στην Ένωση. Η έκφραση του στόχου μεταφορών ως στόχου μείωσης της έντασης των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου θα ενθαρρύνει την αυξανόμενη χρήση των πιο οικονομικών και αποδοτικών καυσίμων, από την άποψη της μείωσης των αερίων θερμοκηπίου, στον τομέα των μεταφορών. Επιπλέον, ένας στόχος μείωσης της έντασης των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου θα τονώσει την καινοτομία και θα θέσει ένα σαφές σημείο αναφοράς για σύγκριση μεταξύ τύπων καυσίμων και ηλεκτρικής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές ανάλογα με την ένταση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου. Συμπληρωματικά, η αύξηση του επιπέδου των ενεργειακών στόχων για προηγμένα βιοκαύσιμα και βιοαέρια και η εισαγωγή στόχου για ανανεώσιμα καύσιμα μη βιολογικής προέλευσης θα διασφάλιζαν την αυξημένη χρήση των ανανεώσιμων καυσίμων με τις μικρότερες περιβαλλοντικές επιπτώσεις σε τρόπους μεταφοράς και περιοχές που είναι δύσκολο να εξηλεκτριστούν. Η επίτευξη των εν λόγω στόχων θα πρέπει να διασφαλίζεται από τις υποχρεώσεις για τους προμηθευτές καυσίμων καθώς και από άλλα μέτρα που περιλαμβάνονται στον [κανονισμός (ΕΕ) 2021/XXX για τη χρήση ανανεώσιμων καυσίμων και χαμηλών ανθρακούχων εκπομπών στις θαλάσσιες μεταφορές — πρωτοβουλία «FuelEU Maritime» και κανονισμός (ΕΕ) 2021/XXX για τη διασφάλιση ισότιμων όρων ανταγωνισμού για βιώσιμες αεροπορικές μεταφορές]. Οι ειδικές υποχρεώσεις για τους προμηθευτές αεροπορικών καυσίμων θα πρέπει να καθορίζονται μόνο σύμφωνα με τον [κανονισμό (ΕΕ) 2021/XXX για τη διασφάλιση ισότιμων όρων ανταγωνισμού για βιώσιμες αεροπορικές μεταφορές].

Αιτιολογία

Αυτονόητη.

Τροπολογία 18

Πρόταση οδηγίας

Αιτιολογική σκέψη 33

Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

Ο άμεσος εξηλεκτρισμός τομέων τελικής χρήσης, συμπεριλαμβανομένου του τομέα των μεταφορών, συμβάλλει στην αποδοτικότητα και διευκολύνει τη μετάβαση σε ένα ενεργειακό σύστημα που βασίζεται σε ανανεώσιμη ενέργεια. Συνεπώς, είναι από μόνο του ένα αποτελεσματικό μέσο για τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου. Δεν απαιτείται επομένως η δημιουργία ενός πλαισίου σχετικά με την προσθετικότητα που θα εφαρμόζεται ειδικά στην ηλεκτρική ενέργεια από ανανεώσιμες πηγές η οποία παρέχεται σε ηλεκτρικά οχήματα στον τομέα των μεταφορών.

Ο άμεσος εξηλεκτρισμός τομέων τελικής χρήσης, συμπεριλαμβανομένου του τομέα των μεταφορών, συμβάλλει στην αποδοτικότητα και διευκολύνει τη μετάβαση σε ένα ενεργειακό σύστημα που βασίζεται σε ανανεώσιμη ενέργεια. Συνεπώς, είναι από μόνο του ένα αποτελεσματικό μέσο για τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου. Δεν απαιτείται επομένως η δημιουργία ενός πλαισίου σχετικά με την προσθετικότητα που θα εφαρμόζεται ειδικά στην ηλεκτρική ενέργεια από ανανεώσιμες πηγές η οποία χρησιμοποιείται για την παραγωγή ανανεώσιμων καυσίμων μη βιολογικής προέλευσης.

Αιτιολογία

Η αρχή της προσθετικότητας επηρεάζει δυσανάλογα χώρες που έχουν ήδη υψηλό μερίδιο ηλεκτρικής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές στο ενεργειακό τους σύστημα. Επιπλέον, οι αρχές της προσθετικότητας και της συσχέτισης περιπλέκουν την ήδη δύσκολη από επιχειρηματική σκοπιά ανάπτυξη της ηλεκτρόλυσης και την κλιμάκωση της παραγωγής πράσινου υδρογόνου.

Τροπολογία 19

Πρόταση οδηγίας

Αιτιολογική σκέψη 34

Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

Δεδομένου ότι τα ανανεώσιμα καύσιμα μη βιολογικής προέλευσης πρέπει να υπολογίζονται ως ανανεώσιμη ενέργεια ανεξαρτήτως του τομέα στον οποίο καταναλώνονται, οι κανόνες για τον προσδιορισμό της ανανεώσιμης φύσης τους όταν παράγονται από ηλεκτρική ενέργεια , οι οποίοι ίσχυαν μόνο για τα εν λόγω καύσιμα όταν η κατανάλωση πραγματοποιείται στον τομέα των μεταφορών, θα πρέπει να επεκταθούν σε όλα τα ανανεώσιμα καύσιμα μη βιολογικής προέλευσης, ανεξάρτητα από τον τομέα στον οποίο καταναλώνονται.

Δεδομένου ότι τα ανανεώσιμα καύσιμα μη βιολογικής προέλευσης πρέπει να υπολογίζονται ως ανανεώσιμη ενέργεια ανεξαρτήτως του τομέα στον οποίο καταναλώνονται, οι κανόνες για τον προσδιορισμό της ανανεώσιμης φύσης τους όταν παράγονται από ηλεκτρική ενέργεια θα πρέπει να εφαρμόζονται σε όλα τα ανανεώσιμα καύσιμα μη βιολογικής προέλευσης, ανεξάρτητα από τον τομέα στον οποίο καταναλώνονται.

Αιτιολογία

Η αποδοχή των ανανεώσιμων καυσίμων μη βιολογικής προέλευσης δεν πρέπει να εξαρτάται από την τελική χρήση της ενέργειας και πρέπει να αφορά όλους τους τομείς.

Τροπολογία 20

Πρόταση οδηγίας

Αιτιολογική σκέψη 36

Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

Η οδηγία (ΕΕ) 2018/2001 ενίσχυσε το πλαίσιο αειφορίας της βιοενέργειας και μείωσης εκπομπών αερίων θερμοκηπίου θέτοντας κριτήρια για όλους τους τομείς τελικής χρήσης. Θέσπισε ειδικούς κανόνες για βιοκαύσιμα, βιορευστά και καύσιμα βιομάζας που παράγονται από δασική βιομάζα, απαιτώντας τη βιωσιμότητα των εργασιών συγκομιδής και τον υπολογισμό των εκπομπών αλλαγής χρήσης γης. Για να επιτευχθεί η ενισχυμένη προστασία ιδιαίτερα βιοποικιλόμορφων και πλούσιων σε άνθρακα οικοτόπων, όπως πρωτογενή δάση, δάση υψηλής βιοποικιλότητας, λιβάδια και τύρφες, θα πρέπει να εισαχθούν εξαιρέσεις και περιορισμοί όσον αφορά την προμήθεια δασικής βιομάζας από τις εν λόγω περιοχές, σύμφωνα με την προσέγγιση για τα βιοκαύσιμα, τα βιορευστά και τα καύσιμα βιομάζας που παράγονται από γεωργική βιομάζα. Επιπλέον, τα κριτήρια μείωσης των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου θα πρέπει να ισχύουν και για τις υπάρχουσες εγκαταστάσεις με βάση τη βιομάζα για να διασφαλιστεί ότι η παραγωγή βιοενέργειας σε όλες αυτές τις εγκαταστάσεις οδηγεί σε μειώσεις των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου σε σύγκριση με την ενέργεια που παράγεται από ορυκτά καύσιμα.

Η οδηγία (ΕΕ) 2018/2001 ενίσχυσε το πλαίσιο αειφορίας της βιοενέργειας και μείωσης εκπομπών αερίων θερμοκηπίου θέτοντας κριτήρια για όλους τους τομείς τελικής χρήσης. Θέσπισε ειδικούς κανόνες για βιοκαύσιμα, βιορευστά και καύσιμα βιομάζας που παράγονται από δασική βιομάζα, απαιτώντας τη βιωσιμότητα των εργασιών συγκομιδής και τον υπολογισμό των εκπομπών αλλαγής χρήσης γης.

Τα εν λόγω κριτήρια βιωσιμότητας θα πρέπει να διατηρηθούν, μαζί με την εθνική νομοθεσία, ώστε να λαμβάνονται υπόψη οι διαφορετικές εθνικές και περιφερειακές συνθήκες.

Για να επιτευχθεί η ενισχυμένη προστασία ιδιαίτερα βιοποικιλόμορφων και πλούσιων σε άνθρακα οικοτόπων, όπως πρωτογενή δάση, δάση υψηλής βιοποικιλότητας, λιβάδια και τύρφες, θα πρέπει να εισαχθούν εξαιρέσεις και περιορισμοί όσον αφορά την προμήθεια δασικής βιομάζας από τις εν λόγω περιοχές, σύμφωνα με την προσέγγιση για τα βιοκαύσιμα, τα βιορευστά και τα καύσιμα βιομάζας που παράγονται από γεωργική βιομάζα.

Τροπολογία 21

Πρόταση οδηγίας

Άρθρο 1.1

Οδηγία (ΕΕ) 2018/2001

Άρθρο 2 παράγραφος 2

Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

Η οδηγία (ΕΕ) 2018/2001 τροποποιείται ως εξής:

Η οδηγία (ΕΕ) 2018/2001 τροποποιείται ως εξής:

1)

στο άρθρο 2, το δεύτερο εδάφιο τροποποιείται ως εξής:

1)

στο άρθρο 2, το δεύτερο εδάφιο τροποποιείται ως εξής:

 

 

α)

το σημείο 16 αντικαθίσταται από το ακόλουθο κείμενο:

16)

«κοινότητα ανανεώσιμης ενέργειας»: νομική οντότητα

α)

η οποία, σύμφωνα με το εφαρμοστέο εθνικό δίκαιο, στηρίζεται σε ανοικτή και εθελοντική συμμετοχή, έχει αυτονομία και τελεί υπό τον ουσιαστικό έλεγχο των μετόχων ή των μελών που βρίσκονται κοντά στα έργα ανανεώσιμων πηγών ενέργειας που ανήκουν και αναπτύσσονται από εν την εν λόγω νομική οντότητα·

β)

της οποίας οι μέτοχοι ή τα μέλη είναι φυσικά πρόσωπα, ΜΜΕ ή τοπικές και περιφερειακές αρχές και δήμοι·

γ)

της οποίας ο πρωταρχικός στόχος είναι να προσφέρει στους μετόχους ή στα μέλη της ή στις τοπικές περιοχές όπου δραστηριοποιείται, περιβαλλοντικά, οικονομικά και κοινωνικά οφέλη σε επίπεδο κοινότητας και όχι οικονομικά κέρδη·

 

α)

το σημείο 36 αντικαθίσταται από το ακόλουθο κείμενο:

«36)

“ανανεώσιμα καύσιμα μη βιολογικής προέλευσης”: υγρά και αέρια καύσιμα των οποίων το ενεργειακό περιεχόμενο προέρχεται από ανανεώσιμες πηγές πλην της βιομάζας·»·

 

β)

το σημείο 36 αντικαθίσταται από το ακόλουθο κείμενο:

«36)

“ανανεώσιμα καύσιμα μη βιολογικής προέλευσης”: υγρά και αέρια καύσιμα των οποίων το ενεργειακό περιεχόμενο και η πρώτη ύλη προέρχεται από ανανεώσιμες πηγές πλην της βιομάζας»·

 

β)

το σημείο 47 αντικαθίσταται από το ακόλουθο κείμενο:

«47)

“προκαθορισμένη τιμή”: τιμή η οποία προκύπτει βάσει τυπικής τιμής με την εφαρμογή προκαθορισμένων παραγόντων και η οποία, υπό συνθήκες που καθορίζονται στην παρούσα οδηγία, μπορεί να χρησιμοποιείται αντί της πραγματικής τιμής·»·

 

γ)

το σημείο 47 αντικαθίσταται από το ακόλουθο κείμενο:

«47)

“προκαθορισμένη τιμή”: τιμή η οποία προκύπτει βάσει τυπικής τιμής με την εφαρμογή προκαθορισμένων παραγόντων και η οποία, υπό συνθήκες που καθορίζονται στην παρούσα οδηγία, μπορεί να χρησιμοποιείται αντί της πραγματικής τιμής·»·

Αιτιολογία

Οι περιφερειακές αρχές μπορούν επίσης να συμβάλουν ουσιαστικά στην αποκεντρωμένη παραγωγή ανανεώσιμης ενέργειας.

Με βάση την υφιστάμενη διατύπωση του ορισμού αριθ. 36, θα μπορούσαν να περιλαμβάνονται στην τυπολογία αυτή καύσιμα που συντίθενται από μη ανανεώσιμες πρώτες ύλες (πετρέλαιο, φυσικό αέριο κ.λπ.) με τη χρήση ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές (θερμικής ή ηλεκτρικής). Προτείνεται να τροποποιηθεί η διατύπωση ώστε να μην είναι δυνατό να συμπεριληφθούν στην τυπολογία αυτή καύσιμα που δημιουργούνται με βάση πετρέλαιο, φυσικό αέριο και άλλα καύσιμα ορυκτής προέλευσης. Πιστεύουμε ότι δεν συνάδει με το πνεύμα των άρθρων που αναφέρονται στον ορισμό αυτόν ο χαρακτηρισμός ως ανανεώσιμων των καυσίμων που μπορεί να προέρχονται από μη ανανεώσιμες πρώτες ύλες.

Τροπολογία 22

Πρόταση οδηγίας

Άρθρο 1.1 στοιχείο γ)

Οδηγία (ΕΕ) 2018/2001

Άρθρο 2 παράγραφος 2

Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

 

14ιστ)

«κοινοτική μπαταρία»: μια αυτοτελής επαναφορτιζόμενη μπαταρία ονομαστικής ισχύος μεγαλύτερης από 50 kWh, η οποία είναι κατάλληλη για εγκατάσταση και χρήση σε οικιακό, εμπορικό ή βιομηχανικό περιβάλλον και ανήκει σε αυτοκαταναλωτές ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές που ενεργούν από κοινού ή σε κοινότητα ανανεώσιμης ενέργειας·

14ιζ)

«κοινό έργο»: κάθε υπερεθνική κοινή επιχείρηση μεταξύ περιφερειών, πόλεων ή κρατών μελών, σε νομικό, τεχνικό ή οικονομικό επίπεδο, για την παραγωγή ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές, η οποία δεν θα ήταν δυνατή χωρίς τη συνεργασία αυτή·

Αιτιολογία

Οι μπαταρίες στο επίπεδο ενός κοινοτικού συστήματος αποδεικνύονται ασφαλέστερες κατά τη λειτουργία τους και απαιτούν λιγότερες επενδύσεις σε σύγκριση με τις οικιακές μπαταρίες.

Τροπολογία 23

Πρόταση οδηγίας

Άρθρο 1 παράγραφος 2 στοιχείο β)

Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

β)

η παράγραφος 3 αντικαθίσταται από το ακόλουθο κείμενο:

«3.   Τα κράτη μέλη λαμβάνουν μέτρα για να διασφαλίσουν ότι η ενέργεια από βιομάζα παράγεται με τρόπο που ελαχιστοποιεί τις αθέμιτες στρεβλωτικές επιπτώσεις στην αγορά πρώτων υλών βιομάζας και τις βλαβερές επιπτώσεις στη βιοποικιλότητα. Προς τον σκοπό αυτόν, λαμβάνουν υπόψη την ιεράρχηση των αποβλήτων, όπως ορίζεται στο άρθρο 4 της οδηγίας 2008/98/ΕΚ και την αρχή της αλυσιδωτής χρήσης που αναφέρεται στο τρίτο εδάφιο.

β)

η παράγραφος 3 αντικαθίσταται από το ακόλουθο κείμενο:

«3.   Τα κράτη μέλη λαμβάνουν μέτρα για να διασφαλίσουν ότι η ενέργεια από βιομάζα παράγεται με τρόπο που ελαχιστοποιεί τις αθέμιτες στρεβλωτικές επιπτώσεις στην αγορά πρώτων υλών βιομάζας και τις βλαβερές επιπτώσεις στη βιοποικιλότητα. Προς τον σκοπό αυτόν, λαμβάνουν υπόψη την ιεράρχηση των αποβλήτων, όπως ορίζεται στο άρθρο 4 της οδηγίας 2008/98/ΕΚ και την αρχή της αλυσιδωτής χρήσης που αναφέρεται στο τρίτο εδάφιο.

 

Στο πλαίσιο των μέτρων που αναφέρονται στο πρώτο εδάφιο:

 

Στο πλαίσιο των μέτρων που αναφέρονται στο πρώτο εδάφιο:

 

α)

Τα κράτη μέλη δεν παρέχουν καμία στήριξη για:

 

α)

Τα κράτη μέλη δεν παρέχουν καμία στήριξη για:

 

 

i)

τη χρήση κορμοτεμαχίων πριστής ξυλείας, κορμοτεμαχίων ξυλόφυλλων, πρέμνων και ριζών για την παραγωγή ενέργειας.

ii)

την παραγωγή ανανεώσιμης ενέργειας από την αποτέφρωση αποβλήτων, εφόσον δεν έχουν τηρηθεί οι υποχρεώσεις χωριστής συλλογής που ορίζονται στην οδηγία 2008/98/ΕΚ.

 

 

i)

τη χρήση κορμοτεμαχίων πριστής ξυλείας, κορμοτεμαχίων ξυλόφυλλων, πρέμνων και ριζών για την παραγωγή ενέργειας.

ii)

την παραγωγή ανανεώσιμης ενέργειας από την αποτέφρωση αποβλήτων, εφόσον δεν έχουν τηρηθεί οι υποχρεώσεις χωριστής συλλογής που ορίζονται στην οδηγία 2008/98/ΕΚ.

 

[…]

 

[…]

 

Το αργότερο ένα έτος μετά την [έναρξη ισχύος της παρούσας τροποποιητικής οδηγίας], η Επιτροπή εκδίδει κατ’ εξουσιοδότηση πράξη σύμφωνα με το άρθρο 35 σχετικά με τον τρόπο εφαρμογής της αρχής της αλυσιδωτής χρήσης για τη βιομάζα, ιδίως για τον τρόπο ελαχιστοποίησης της χρήσης ποιοτικής στρογγυλής ξυλείας για την παραγωγή ενέργειας, με έμφαση στα καθεστώτα στήριξης και λαμβάνοντας δεόντως υπόψη τις εθνικές ιδιαιτερότητες.

 

Η ενέργεια που παράγεται από οικιακά και βιομηχανικά απόβλητα σε μονάδες ανάκτησης ενέργειας θεωρείται απορριπτόμενη ενέργεια, εφόσον τα απόβλητα ακολούθησαν τη διαδικασία συλλογής, διαλογής και ανάκτησης υλικών σύμφωνα με την ιεράρχηση των αποβλήτων.

Αιτιολογία

Νέα παράγραφος σχετικά με την ενέργεια από οικιακά και βιομηχανικά απόβλητα.

Τροπολογία 24

Πρόταση οδηγίας

Άρθρο 1.2 στοιχείο γ)

Οδηγία (ΕΕ) 2018/2001

Άρθρο 3 παράγραφος 4

Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

«4α.   Τα κράτη μέλη θεσπίζουν ένα πλαίσιο, το οποίο μπορεί να περιλαμβάνει καθεστώτα στήριξης και διευκόλυνση της υιοθέτησης συμβάσεων αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές, επιτρέποντας την ανάπτυξη της ηλεκτρικής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές σε επίπεδο το οποίο συνάδει με την εθνική συνεισφορά του κράτους μέλους που αναφέρεται στην παράγραφο 2 και με ρυθμό που συνάδει με τις ενδεικτικές πορείες που αναφέρονται στο άρθρο 4 στοιχείο α) σημείο 2 του κανονισμού (ΕΕ) 2018/1999. Ειδικότερα, το εν λόγω πλαίσιο αντιμετωπίζει τα εμπόδια που απομένουν για την επίτευξη υψηλού επιπέδου παροχής ηλεκτρικής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές, συμπεριλαμβανομένων των εμποδίων που σχετίζονται με διαδικασίες χορήγησης άδειας. Κατά τον σχεδιασμό του εν λόγω πλαισίου, τα κράτη μέλη λαμβάνουν υπόψη την πρόσθετη ηλεκτρική ενέργεια από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας που απαιτείται για την κάλυψη της ζήτησης στους τομείς των μεταφορών, της βιομηχανίας, των κτιρίων και της θέρμανσης και ψύξης και για την παραγωγή ανανεώσιμων καυσίμων μη βιολογικής προέλευσης.»

«4α.   Τα κράτη μέλη θεσπίζουν ένα πλαίσιο, το οποίο περιλαμβάνει καθεστώτα στήριξης και διευκόλυνση της υιοθέτησης συμφωνιών αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές, επιτρέποντας την ανάπτυξη της ηλεκτρικής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές σε επίπεδο το οποίο συνάδει με την εθνική συνεισφορά του κράτους μέλους που αναφέρεται στην παράγραφο 2 και με ρυθμό που συνάδει με τις ενδεικτικές πορείες που αναφέρονται στο άρθρο 4 στοιχείο α) σημείο 2 του κανονισμού (ΕΕ) 2018/1999. Ειδικότερα, το εν λόγω πλαίσιο αντιμετωπίζει τα εμπόδια που απομένουν για την επίτευξη υψηλού επιπέδου παροχής ηλεκτρικής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές, συμπεριλαμβανομένων των εμποδίων που σχετίζονται με διαδικασίες χορήγησης άδειας. Κατά τον σχεδιασμό του εν λόγω πλαισίου, τα κράτη μέλη λαμβάνουν υπόψη την πρόσθετη ηλεκτρική ενέργεια από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας που απαιτείται για την κάλυψη της ζήτησης στους τομείς των μεταφορών, της βιομηχανίας, των κτιρίων και της θέρμανσης και ψύξης και για την παραγωγή ανανεώσιμων καυσίμων μη βιολογικής προέλευσης και καυσίμων ανακυκλωμένου άνθρακα . Το πλαίσιο αυτό θεσπίζεται το αργότερο εντός δύο ετών από την έγκριση της οδηγίας που τροποποιεί την οδηγία (ΕΕ) 2018/2001 [2021/0218 (COD)]·»

Αιτιολογία

Όπως και τα ανανεώσιμα καύσιμα μη βιολογικής προέλευσης, τα καύσιμα ανακυκλωμένου άνθρακα θα πρέπει να παράγουν κατά τρόπο βιώσιμο το δικό τους μερίδιο ανανεώσιμης ενέργειας. Η ενίσχυση των μοντέλων κυκλικής οικονομίας που θα επιτρέπουν τη μείωση των αποβλήτων και την ανακύκλωση, με ταυτόχρονη εξασφάλιση σημαντικής εξοικονόμησης εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, επιτελεί ουσιαστικό ρόλο στην επίτευξη των κλιματικών στόχων.

Τροπολογία 25

Πρόταση οδηγίας

Άρθρο 1.4 στοιχεία α) και β)

Οδηγία (ΕΕ) 2018/2001

Άρθρο 9 παράγραφος 1α

Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

το άρθρο 9 τροποποιείται ως εξής:

το άρθρο 9 τροποποιείται ως εξής:

α)

παρεμβάλλεται η ακόλουθη παράγραφος 1α:

«1α.   Έως τις 31 Δεκεμβρίου 2025, κάθε κράτος μέλος συμφωνεί να δημιουργήσει τουλάχιστον ένα κοινό έργο με ένα ή περισσότερα άλλα κράτη μέλη για την παραγωγή ανανεώσιμης ενέργειας. Η Επιτροπή ενημερώνεται για τη συμφωνία αυτή, καθώς και για την ημερομηνία κατά την οποία αναμένεται να τεθεί σε λειτουργία το έργο. Τα έργα που χρηματοδοτούνται από εθνικές συνεισφορές στο πλαίσιο του μηχανισμού χρηματοδότησης της Ένωσης για την ενέργεια από ανανεώσιμες πηγές που θεσπίστηκε με τον εκτελεστικό κανονισμό (ΕΕ) 2020/1294 της Επιτροπής θεωρείται ότι πληρούν την εν λόγω υποχρέωση για τα ενδιαφερόμενα κράτη μέλη.»·

α)

παρεμβάλλεται η ακόλουθη παράγραφος 1α:

«1α.   Έως τις 31 Δεκεμβρίου 2025, κάθε κράτος μέλος ή περιφέρεια συμφωνεί να δημιουργήσει πάνω από ένα κοινό έργο με ένα ή περισσότερα άλλα κράτη μέλη ή περιφέρειες για την παραγωγή ανανεώσιμης ενέργειας. Τα κοινά έργα δεν αντιστοιχούν στα έργα κοινού ενδιαφέροντος που έχουν ήδη εγκριθεί στο πλαίσιο των ΔΕΔ-Ε. Στην εν λόγω συνεργασία μπορούν να συμμετέχουν τοπικές και περιφερειακές αρχές και ιδιωτικοί φορείς. Η Επιτροπή ενημερώνεται για τη συμφωνία αυτή, καθώς και για την ημερομηνία κατά την οποία αναμένεται να τεθεί σε λειτουργία το έργο. Τα έργα που χρηματοδοτούνται από εθνικές συνεισφορές στο πλαίσιο του μηχανισμού χρηματοδότησης της Ένωσης για την ενέργεια από ανανεώσιμες πηγές που θεσπίστηκε με τον εκτελεστικό κανονισμό (ΕΕ) 2020/1294 της Επιτροπής θεωρείται ότι πληρούν την εν λόγω υποχρέωση για τα ενδιαφερόμενα κράτη μέλη.»·

β)

παρεμβάλλεται η ακόλουθη παράγραφος :

«7α)    Τα κράτη μέλη που συνορεύουν με θαλάσσια λεκάνη συνεργάζονται για να καθορίσουν από κοινού την ποσότητα υπεράκτιας ανανεώσιμης ενέργειας που σχεδιάζουν να παραγάγουν στη συγκεκριμένη θαλάσσια λεκάνη έως το 2050, με ενδιάμεσα στάδια το 2030 και το 2040. Λαμβάνουν υπόψη τις ιδιαιτερότητες και την ανάπτυξη σε κάθε περιοχή, το δυναμικό υπεράκτιας ανανεώσιμης ενέργειας της θαλάσσιας λεκάνης και τη σημασία της διασφάλισης του σχετικού σχεδιασμού ενοποιημένου δικτύου. Τα κράτη μέλη κοινοποιούν την ποσότητα αυτή στα επικαιροποιημένα ενοποιημένα εθνικά σχέδια για την ενέργεια και το κλίμα που υποβάλλονται σύμφωνα με το άρθρο 14 του κανονισμού (ΕΕ) 2018/1999.»·

β)

παρεμβάλλονται οι ακόλουθες παράγραφοι:

«7.     Οι τοπικές και περιφερειακές αρχές που συμμετέχουν σε διασυνοριακά έργα, συμπεριλαμβανομένων κοινών δομών, όπως οι ευρωπεριφέρειες και οι ΕΟΕΣ, είναι επιλέξιμες για χρηματοδοτική στήριξη και τεχνική βοήθεια»·

«8.    Τα κράτη μέλη που συνορεύουν με θαλάσσια λεκάνη συνεργάζονται , κατόπιν διαβούλευσης με τις περιφερειακές και τοπικές αρχές και άλλους ενδιαφερόμενους φορείς, για να καθορίσουν από κοινού την ποσότητα υπεράκτιας ανανεώσιμης ενέργειας που σχεδιάζουν να παραγάγουν στη συγκεκριμένη θαλάσσια λεκάνη έως το 2050, με ενδιάμεσα στάδια το 2030 και το 2040. Λαμβάνουν υπόψη τις αρμοδιότητες, τις ιδιαιτερότητες και την ανάπτυξη σε κάθε περιοχή, το δυναμικό υπεράκτιας ανανεώσιμης ενέργειας της θαλάσσιας λεκάνης και τη σημασία της διασφάλισης του σχετικού σχεδιασμού ενοποιημένου δικτύου. Τα κράτη μέλη κοινοποιούν την ποσότητα αυτή στα επικαιροποιημένα ενοποιημένα εθνικά σχέδια για την ενέργεια και το κλίμα που υποβάλλονται σύμφωνα με το άρθρο 14 του κανονισμού (ΕΕ) 2018/1999.»·

«9.     Τα όμορα κράτη μέλη και περιφέρειες δύνανται επίσης να συνεργάζονται επί κοινών έργων για την παραγωγή λύσεων ανανεώσιμης ενέργειας και αποθήκευσης»·

Αιτιολογία

Το τοπικό και το περιφερειακό επίπεδο διαδραματίζουν πολύ σημαντικό ρόλο σε ένα ολοκληρωμένο και αποκεντρωμένο ενεργειακό σύστημα. Ως εκ τούτου, η συνεργασία με το τοπικό και το περιφερειακό επίπεδο είναι καίριας σημασίας για την επιτυχία αυτών των έργων. Η Επιτροπή πρέπει να στηρίξει τις τοπικές και περιφερειακές αρχές στη διασυνοριακή τους συνεργασία.

Τροπολογία 26

Πρόταση οδηγίας

Άρθρο 1 παράγραφος 6 σημείο 2

Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

Για την επίτευξη του ενδεικτικού μεριδίου της ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές που ορίζεται στην παράγραφο 1, τα κράτη μέλη, στους οικοδομικούς τους κανονισμούς και κώδικες και, κατά περίπτωση, στα καθεστώτα στήριξής τους ή με άλλα μέσα ισοδύναμου αποτελέσματος, απαιτούν τη χρήση ελάχιστων επιπέδων ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές στα κτίρια, σύμφωνα με τις διατάξεις της οδηγίας 2010/31/ΕΕ. Τα κράτη μέλη επιτρέπουν την επίτευξη των εν λόγω ελάχιστων επιπέδων, μεταξύ άλλων, μέσω της αποδοτικής τηλεθέρμανσης και τηλεψύξης.

Για την επίτευξη του ενδεικτικού μεριδίου της ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές που ορίζεται στην παράγραφο 1, τα κράτη μέλη, στους οικοδομικούς τους κανονισμούς και κώδικες και, κατά περίπτωση, στα καθεστώτα στήριξής τους ή με άλλα μέσα ισοδύναμου αποτελέσματος, απαιτούν τη χρήση ελάχιστων επιπέδων ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές στα νέα και τα προς ανακαίνιση κτίρια, σύμφωνα με τις διατάξεις της οδηγίας 2010/31/ΕΕ. Τα κράτη μέλη επιτρέπουν την επίτευξη των εν λόγω ελάχιστων επιπέδων, μεταξύ άλλων, μέσω της αποδοτικής τηλεθέρμανσης και τηλεψύξης.

Αιτιολογία

Αυτονόητη.

Τροπολογία 27

Πρόταση οδηγίας

Άρθρο 1.7

Οδηγία (ΕΕ) 2018/2001

Άρθρο 18 παράγραφος 3

Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

«[…] Για την επίτευξη αυτού του επαρκούς αριθμού εγκαταστατών και σχεδιαστών, τα κράτη μέλη διασφαλίζουν ότι διατίθενται επαρκή προγράμματα κατάρτισης που οδηγούν σε χαρακτηρισμό της επαγγελματικής επάρκειας ή πιστοποίηση που καλύπτει τεχνολογίες θέρμανσης και ψύξης από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και τις πλέον πρόσφατες καινοτόμες λύσεις τους. Τα κράτη μέλη θεσπίζουν μέτρα για την προώθηση της συμμετοχής στα εν λόγω προγράμματα, ιδίως από μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις και αυτοαπασχολούμενους. Τα κράτη μέλη μπορούν να συνάψουν εθελοντικές συμφωνίες με τους σχετικούς παρόχους τεχνολογίας και προμηθευτές για την κατάρτιση επαρκούς αριθμού εγκαταστατών, που μπορεί να βασίζονται σε εκτιμήσεις πωλήσεων, στις πλέον πρόσφατες καινοτόμες λύσεις και σε τεχνολογίες που διατίθενται στην αγορά. […]»

«[…] Για την επίτευξη αυτού του επαρκούς αριθμού εγκαταστατών και σχεδιαστών, τα κράτη μέλη ή οι αρμόδιες αρχές τους σε περιφερειακό και τοπικό επίπεδο προωθούν προγράμματα κατάρτισης που οδηγούν σε χαρακτηρισμό της επαγγελματικής επάρκειας ή πιστοποίηση που καλύπτει τεχνολογίες θέρμανσης και ψύξης από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, τεχνολογίες αποθήκευσης και τις πλέον πρόσφατες καινοτόμες λύσεις τους , με βάση υποδομές προηγμένης τεχνολογίας . Τα κράτη μέλη θεσπίζουν μέτρα για την προώθηση της συμμετοχής στα εν λόγω προγράμματα, ιδίως από μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις και αυτοαπασχολούμενους. Τα κράτη μέλη μπορούν να συνάψουν εθελοντικές συμφωνίες με τους σχετικούς παρόχους τεχνολογίας και προμηθευτές για την κατάρτιση επαρκούς αριθμού εγκαταστατών, που μπορεί να βασίζονται σε εκτιμήσεις πωλήσεων, στις πλέον πρόσφατες καινοτόμες λύσεις και σε τεχνολογίες που διατίθενται στην αγορά. […]»

Αιτιολογία

Θα πρέπει να παρέχεται κατάρτιση σχετικά με την τεχνολογία αιχμής, προκειμένου να αποφευχθεί η έμφαση της κατάρτισης σε συστήματα χαμηλότερης ενεργειακής απόδοσης. Η ΕΕ διαθέτει περιορισμένες αρμοδιότητες στον τομέα της εκπαιδευτικής πολιτικής, ενώ η διαχείριση των προγραμμάτων κατάρτισης πραγματοποιείται επίσης σε περιφερειακό και τοπικό επίπεδο.

Τροπολογία 28

Πρόταση οδηγίας

Άρθρο 1.9

Οδηγία (ΕΕ) 2018/2001

Άρθρο 20 παράγραφος 3

Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

Με βάση την οικεία εκτίμηση που περιλαμβάνεται στα ενοποιημένα εθνικά σχέδια για την ενέργεια και το κλίμα σύμφωνα με το παράρτημα I του κανονισμού (ΕΕ) 2018/1999, για την αναγκαιότητα κατασκευής νέων υποδομών για τηλεθέρμανση και τηλεψύξη από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας με σκοπό την επίτευξη του ενωσιακού στόχου που ορίζεται στο άρθρο 3 παράγραφος 1 της παρούσας οδηγίας, τα κράτη μέλη λαμβάνουν τα αναγκαία μέτρα για την ανάπτυξη αποδοτικής υποδομής τηλεθέρμανσης και τηλεψύξης που να προωθεί τη θέρμανση και ψύξη από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, συμπεριλαμβανομένης της ηλιακής ενέργειας, της ενέργειας του περιβάλλοντος, της γεωθερμικής ενέργειας, της βιομάζας, των βιοαερίων, των βιορευστών, καθώς και της απορριπτόμενης θερμότητας και ψύξης, σε συνδυασμό με την αποθήκευση θερμικής ενέργειας.»·

Με βάση την οικεία εκτίμηση που περιλαμβάνεται στα ενοποιημένα εθνικά σχέδια για την ενέργεια και το κλίμα σύμφωνα με το παράρτημα I του κανονισμού (ΕΕ) 2018/1999, για την αναγκαιότητα κατασκευής νέων υποδομών για τηλεθέρμανση και τηλεψύξη από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας με σκοπό την επίτευξη του ενωσιακού στόχου που ορίζεται στο άρθρο 3 παράγραφος 1 της παρούσας οδηγίας, τα κράτη μέλη λαμβάνουν τα αναγκαία μέτρα για την ανάπτυξη αποδοτικής υποδομής τηλεθέρμανσης και τηλεψύξης που να προωθεί τη θέρμανση και ψύξη από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, συμπεριλαμβανομένης της ηλιακής ενέργειας, της ενέργειας του περιβάλλοντος, της γεωθερμικής ενέργειας, της βιομάζας, των βιοαερίων, των βιορευστών, των καυσίμων ανακυκλωμένου άνθρακα, καθώς και της απορριπτόμενης θερμότητας και ψύξης, σε συνδυασμό με τις αντλίες θερμότητας και την αποθήκευση θερμικής ενέργειας.

Αιτιολογία

Αυτονόητη.

Τροπολογία 29

Πρόταση οδηγίας

Άρθρο 1.10

Οδηγία (ΕΕ) 2018/2001

Άρθρο 20α

Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

«1.   Τα κράτη μέλη απαιτούν από τους διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς και τους διαχειριστές συστημάτων διανομής στην επικράτειά τους να διαθέτουν πληροφορίες σχετικά με το ποσοστό της ηλεκτρικής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές και την περιεκτικότητα σε εκπομπές αερίων θερμοκηπίου της ηλεκτρικής ενέργειας που παρέχεται σε κάθε ζώνη προσφοράς, όσο το δυνατόν ακριβέστερα και όσο το δυνατόν πλησιέστερα στον πραγματικό χρόνο, αλλά σε χρονικά διαστήματα που δεν υπερβαίνουν τη μία ώρα, καθώς και προβλέψεις όπου είναι διαθέσιμες . Οι εν λόγω πληροφορίες διατίθενται ψηφιακά με τρόπο που διασφαλίζει ότι μπορούν να χρησιμοποιηθούν από συμμετέχοντες στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας, φορείς συγκέντρωσης, καταναλωτές και τελικούς χρήστες και ότι μπορούν να διαβαστούν από συσκευές ηλεκτρονικής επικοινωνίας, όπως έξυπνα συστήματα μέτρησης, σημεία επαναφόρτισης ηλεκτρικών οχημάτων, συστήματα θέρμανσης και ψύξης και συστήματα ενεργειακής διαχείρισης κτιρίων.

«1.   Τα κράτη μέλη απαιτούν από τους διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς και τους διαχειριστές συστημάτων διανομής στην επικράτειά τους να διαθέτουν πληροφορίες σχετικά με το ποσοστό της ηλεκτρικής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές και την περιεκτικότητα σε εκπομπές αερίων θερμοκηπίου της ηλεκτρικής ενέργειας που παρέχεται σε κάθε ζώνη προσφοράς, όσο το δυνατόν ακριβέστερα και με χρονοδιάγραμμα που κρίνεται κατάλληλο από τα κράτη μέλη για την ενθάρρυνση της επιλογής της ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές . Οι εν λόγω πληροφορίες διατίθενται ψηφιακά με τρόπο που διασφαλίζει ότι μπορούν να χρησιμοποιηθούν από συμμετέχοντες στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας, φορείς συγκέντρωσης, καταναλωτές και τελικούς χρήστες και ότι μπορούν να διαβαστούν από συσκευές ηλεκτρονικής επικοινωνίας, όπως έξυπνα συστήματα μέτρησης, σημεία επαναφόρτισης ηλεκτρικών οχημάτων, συστήματα θέρμανσης και ψύξης και συστήματα ενεργειακής διαχείρισης κτιρίων.

2.   Εκτός από τις απαιτήσεις της [πρότασης κανονισμού σχετικά με τις μπαταρίες και τα απόβλητα μπαταριών, για την κατάργηση της οδηγίας 2006/66/ΕΚ και την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΕ) 2019/1020], τα κράτη μέλη διασφαλίζουν ότι οι κατασκευαστές οικιακών μπαταριών και μπαταριών βιομηχανικής χρήσης καθιστούν δυνατή την πρόσβαση σε πραγματικό χρόνο σε βασικές πληροφορίες του συστήματος διαχείρισης μπαταριών, συμπεριλαμβανομένης της χωρητικότητας της μπαταρίας, της κατάστασης της υγείας της, της κατάστασης φόρτισης και του σημείου ρύθμισης ισχύος, στους κατόχους και στους χρήστες μπαταριών καθώς και σε τρίτα μέρη που ενεργούν για λογαριασμό τους, όπως εταιρείες ενεργειακής διαχείρισης κτιρίων και συμμετέχοντες στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας, χωρίς διακρίσεις και χωρίς κανένα κόστος.

2.   Εκτός από τις απαιτήσεις της [πρότασης κανονισμού σχετικά με τις μπαταρίες και τα απόβλητα μπαταριών, για την κατάργηση της οδηγίας 2006/66/ΕΚ και την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΕ) 2019/1020], τα κράτη μέλη διασφαλίζουν ότι οι κατασκευαστές οικιακών , κοινοτικών μπαταριών και μπαταριών βιομηχανικής χρήσης καθιστούν δυνατή την πρόσβαση σε πραγματικό χρόνο σε βασικές πληροφορίες του συστήματος διαχείρισης μπαταριών, συμπεριλαμβανομένης της χωρητικότητας της μπαταρίας, της κατάστασης της υγείας της, της κατάστασης φόρτισης και του σημείου ρύθμισης ισχύος, στους κατόχους και στους χρήστες μπαταριών καθώς και σε τρίτα μέρη που ενεργούν για λογαριασμό τους, όπως εταιρείες ενεργειακής διαχείρισης κτιρίων και συμμετέχοντες στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας, χωρίς διακρίσεις και χωρίς κανένα κόστος.

Τα κράτη μέλη διασφαλίζουν ότι οι κατασκευαστές οχημάτων διαθέτουν, σε πραγματικό χρόνο, επί του οχήματος δεδομένα σχετικά με την κατάσταση υγείας της μπαταρίας, την κατάσταση φόρτισης της μπαταρίας, το σημείο ρύθμισης ισχύος της μπαταρίας, τη χωρητικότητα της μπαταρίας, καθώς και τη θέση των ηλεκτρικών οχημάτων, στους ιδιοκτήτες και τους χρήστες των ηλεκτρικών οχημάτων, καθώς και σε τρίτα μέρη που ενεργούν για λογαριασμό των ιδιοκτητών και των χρηστών, όπως οι συμμετέχοντες στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας και οι πάροχοι υπηρεσιών ηλεκτροκίνησης, υπό όρους που δεν εισάγουν διακρίσεις και χωρίς κόστος, επιπλέον των περαιτέρω απαιτήσεων του κανονισμού για την έγκριση τύπου και για την εποπτεία της αγοράς.

Τα κράτη μέλη διασφαλίζουν ότι οι κατασκευαστές οχημάτων και πλοίων διαθέτουν, σε πραγματικό χρόνο, επί του οχήματος δεδομένα σχετικά με την κατάσταση υγείας της μπαταρίας, την κατάσταση φόρτισης της μπαταρίας, το σημείο ρύθμισης ισχύος της μπαταρίας, τη χωρητικότητα της μπαταρίας, καθώς και τη θέση των ηλεκτρικών οχημάτων και των πλοίων , στους ιδιοκτήτες και τους χρήστες των ηλεκτρικών οχημάτων και των πλοίων , καθώς και σε τρίτα μέρη που ενεργούν για λογαριασμό των ιδιοκτητών και των χρηστών, όπως οι συμμετέχοντες στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας και οι πάροχοι υπηρεσιών ηλεκτροκίνησης, υπό όρους που δεν εισάγουν διακρίσεις και χωρίς κόστος, επιπλέον των περαιτέρω απαιτήσεων του κανονισμού για την έγκριση τύπου και για την εποπτεία της αγοράς.

3.   Εκτός από τις απαιτήσεις της [πρότασης κανονισμού σχετικά με την ανάπτυξη υποδομών εναλλακτικών υποδομών καυσίμων και την κατάργηση της οδηγίας 2014/94/ΕΕ], τα κράτη μέλη διασφαλίζουν ότι τα σημεία επαναφόρτισης κανονικής ισχύος που δεν είναι προσβάσιμα στο κοινό και τα οποία εγκαθίστανται στο έδαφός τους από [την προθεσμία μεταφοράς της παρούσας τροποποιητικής οδηγίας στο εσωτερικό δίκαιο] μπορούν να υποστηρίξουν λειτουργίες έξυπνης φόρτισης και, κατά περίπτωση, βάσει αξιολόγησης από τη ρυθμιστική αρχή, λειτουργίες αμφίδρομης φόρτισης.

3.   Εκτός από τις απαιτήσεις της [πρότασης κανονισμού σχετικά με την ανάπτυξη υποδομών εναλλακτικών υποδομών καυσίμων και την κατάργηση της οδηγίας 2014/94/ΕΕ], τα κράτη μέλη διασφαλίζουν ότι τα σημεία επαναφόρτισης κανονικής ισχύος που δεν είναι προσβάσιμα στο κοινό και τα οποία εγκαθίστανται στο έδαφός τους από [την προθεσμία μεταφοράς της παρούσας τροποποιητικής οδηγίας στο εσωτερικό δίκαιο] μπορούν να υποστηρίξουν λειτουργίες έξυπνης φόρτισης και, κατά περίπτωση, βάσει αξιολόγησης από τη ρυθμιστική αρχή, λειτουργίες αμφίδρομης φόρτισης.

4.   Τα κράτη μέλη διασφαλίζουν ότι το εθνικό κανονιστικό πλαίσιο δεν εισάγει διακρίσεις όσον αφορά τη συμμετοχή στις αγορές ηλεκτρικής ενέργειας, συμπεριλαμβανομένης της διαχείρισης της συμφόρησης και της παροχής υπηρεσιών ευελιξίας και εξισορρόπησης, μικρών ή φορητών συστημάτων, όπως οικιακές μπαταρίες και ηλεκτρικά οχήματα, τόσο απευθείας όσο και μέσω συγκέντρωσης.»·

4.   Τα κράτη μέλη διασφαλίζουν ότι το εθνικό κανονιστικό πλαίσιο δεν εισάγει διακρίσεις όσον αφορά τη συμμετοχή στις αγορές ηλεκτρικής ενέργειας, συμπεριλαμβανομένης της διαχείρισης της συμφόρησης και της παροχής υπηρεσιών ευελιξίας και εξισορρόπησης, μικρών ή φορητών συστημάτων, όπως οικιακές μπαταρίες , κοινοτικές μπαταρίες και ηλεκτρικά οχήματα , μεταξύ άλλων φορτηγά και πλοία , τόσο απευθείας όσο και μέσω συγκέντρωσης.»·

Αιτιολογία

Οι μπαταρίες σε επίπεδο κοινοτικού συστήματος αποδεικνύονται ασφαλέστερες κατά τη λειτουργία τους και απαιτούν λιγότερες επενδύσεις σε σύγκριση με τις οικιακές μπαταρίες· τα πλοία παρέχουν μεγαλύτερη ευελιξία και δεν θα πρέπει να παραλειφθούν από αυτήν την αγορά.

Τροπολογία 30

Πρόταση οδηγίας

Άρθρο 1.10

Οδηγία (ΕΕ) 2018/2001

Άρθρο 20α

Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

 

Η παράγραφος 6 τροποποιείται ως εξής:

Τα κράτη μέλη μπορούν να προβλέπουν ότι οι κοινότητες ανανεώσιμης ενέργειας είναι ανοιχτές στη διασυνοριακή συμμετοχή. Αυτό μπορεί να περιλαμβάνει άμεση φυσική διασυνοριακή σύνδεση για σκοπούς διακοινοτικών ανταλλαγών ηλεκτρικής ενέργειας.

Τροπολογία 31

Πρόταση οδηγίας

Άρθρο 1.11

Οδηγία (ΕΕ) 2018/2001

Άρθρο 22α

Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

1.   Τα κράτη μέλη προσπαθούν να αυξήσουν το μερίδιο των ανανεώσιμων πηγών στην ποσότητα πηγών ενέργειας που χρησιμοποιούνται για τελικούς ενεργειακούς και μη ενεργειακούς σκοπούς στον κλάδο της βιομηχανίας κατά ενδεικτική μέση ελάχιστη ετήσια αύξηση 1,1 ποσοστιαίων μονάδων έως το 2030.

1.   Τα κράτη μέλη , σε συντονισμό με τους δήμους και τις περιφέρειες, προσπαθούν να αυξήσουν το μερίδιο των ανανεώσιμων πηγών στην ποσότητα πηγών ενέργειας που χρησιμοποιούνται για τελικούς ενεργειακούς και μη ενεργειακούς σκοπούς στον κλάδο της βιομηχανίας κατά ενδεικτική μέση ελάχιστη ετήσια αύξηση 1,1 ποσοστιαίων μονάδων έως το 2030.

Τα κράτη μέλη περιλαμβάνουν τα μέτρα που σχεδιάζονται και λαμβάνονται για την επίτευξη μιας τέτοιας ενδεικτικής αύξησης στα ενοποιημένα εθνικά τους σχέδια για την ενέργεια και το κλίμα και στις εκθέσεις προόδου που υποβάλλονται σύμφωνα με τα άρθρα 3, 14 και 17 του κανονισμού (ΕΕ) 2018/1999.

Τα κράτη μέλη , σε συντονισμό με τους δήμους και τις περιφέρειες, περιλαμβάνουν τα μέτρα που σχεδιάζονται και λαμβάνονται για την επίτευξη μιας τέτοιας ενδεικτικής αύξησης στα ενοποιημένα εθνικά τους σχέδια για την ενέργεια και το κλίμα και στις εκθέσεις προόδου που υποβάλλονται σύμφωνα με τα άρθρα 3, 14 και 17 του κανονισμού (ΕΕ) 2018/1999.

Τα κράτη μέλη διασφαλίζουν ότι η συνεισφορά των ανανεώσιμων καυσίμων μη βιολογικής προέλευσης που χρησιμοποιούνται για τελικούς ενεργειακούς και μη ενεργειακούς σκοπούς είναι το 50 % του υδρογόνου που χρησιμοποιείται για τελικούς ενεργειακούς και μη ενεργειακούς σκοπούς στη βιομηχανία έως το 2030. Για τον υπολογισμό του εν λόγω ποσοστού, ισχύουν οι ακόλουθοι κανόνες:

Τα κράτη μέλη , σε συντονισμό με τους δήμους και τις περιφέρειες, επιδιώκουν να διασφαλίσουν ότι η συνεισφορά των ανανεώσιμων καυσίμων μη βιολογικής προέλευσης που χρησιμοποιούνται για τελικούς ενεργειακούς και μη ενεργειακούς σκοπούς είναι το 50 % του υδρογόνου που χρησιμοποιείται για τελικούς ενεργειακούς και μη ενεργειακούς σκοπούς στη βιομηχανία έως το 2030. Για τον υπολογισμό του εν λόγω ποσοστού, ισχύουν οι ακόλουθοι κανόνες:

α)

Για τον υπολογισμό του παρονομαστή, λαμβάνεται υπόψη η ενεργειακή περιεκτικότητα σε υδρογόνο για τελικούς ενεργειακούς και μη ενεργειακούς σκοπούς, εξαιρουμένου του υδρογόνου που χρησιμοποιείται ως ενδιάμεσο προϊόν για την παραγωγή συμβατικών καυσίμων κίνησης.

α)

Για τον υπολογισμό του παρανομαστή, λαμβάνεται υπόψη η ενεργειακή περιεκτικότητα σε υδρογόνο για τελικούς ενεργειακούς και μη ενεργειακούς σκοπούς, εξαιρουμένου του υδρογόνου που χρησιμοποιείται ως ενδιάμεσο προϊόν για την παραγωγή συμβατικών καυσίμων κίνησης.

β)

Για τον υπολογισμό του αριθμητή, λαμβάνεται υπόψη το ενεργειακό περιεχόμενο των ανανεώσιμων καυσίμων μη βιολογικής προέλευσης που καταναλώνονται στον κλάδο της βιομηχανίας για τελικούς ενεργειακούς και μη ενεργειακούς σκοπούς, εξαιρουμένων των ανανεώσιμων καυσίμων μη βιολογικής προέλευσης που χρησιμοποιούνται ως ενδιάμεσα προϊόντα για την παραγωγή συμβατικών καυσίμων κίνησης.

β)

Για τον υπολογισμό του αριθμητή, λαμβάνεται υπόψη το ενεργειακό περιεχόμενο των ανανεώσιμων καυσίμων μη βιολογικής προέλευσης και του χαμηλών ανθρακούχων εκπομπών υδρογόνου που καταναλώνονται στον κλάδο της βιομηχανίας για τελικούς ενεργειακούς και μη ενεργειακούς σκοπούς, εξαιρουμένων των ανανεώσιμων καυσίμων μη βιολογικής προέλευσης που χρησιμοποιούνται ως ενδιάμεσα προϊόντα για την παραγωγή συμβατικών καυσίμων κίνησης.

γ)

Για τον υπολογισμό τόσο του αριθμητή όσο και του παρονομαστή, χρησιμοποιούνται οι τιμές σχετικά με το ενεργειακό περιεχόμενο των καυσίμων που παρατίθενται στο παράρτημα III.

γ)

Για τον υπολογισμό τόσο του αριθμητή όσο και του παρονομαστή, χρησιμοποιούνται οι τιμές σχετικά με το ενεργειακό περιεχόμενο των καυσίμων που παρατίθενται στο παράρτημα III.

2.   Τα κράτη μέλη διασφαλίζουν ότι τα βιομηχανικά προϊόντα που σύμφωνα με σήμανση ή άλλους ισχυρισμούς παράγονται με ανανεώσιμη ενέργεια και ανανεώσιμα καύσιμα μη βιολογικής προέλευσης αναφέρουν το ποσοστό της ανανεώσιμης ενέργειας που χρησιμοποιείται ή των ανανεώσιμων καυσίμων μη βιολογικής προέλευσης που χρησιμοποιούνται στο στάδιο της απόκτησης και της προεπεξεργασίας πρώτων υλών, της κατασκευής και της διανομής, υπολογιζόμενο με βάση τις μεθοδολογίες που καθορίζονται στη σύσταση 2013/179/ΕΕ (3) ή, εναλλακτικά, στο πρότυπο ISO 14067:2018.»·

2.   Τα κράτη μέλη , σε συντονισμό με τους δήμους και τις περιφέρειες, διασφαλίζουν ότι τα βιομηχανικά προϊόντα που σύμφωνα με σήμανση ή άλλους ισχυρισμούς παράγονται με ανανεώσιμη ενέργεια και ανανεώσιμα καύσιμα μη βιολογικής προέλευσης αναφέρουν το ποσοστό της ανανεώσιμης ενέργειας που χρησιμοποιείται ή των ανανεώσιμων καυσίμων μη βιολογικής προέλευσης που χρησιμοποιούνται στο στάδιο της απόκτησης και της προεπεξεργασίας πρώτων υλών, της κατασκευής και της διανομής, υπολογιζόμενο με βάση τις μεθοδολογίες που καθορίζονται στη σύσταση 2013/179/ΕΕ (4) ή, εναλλακτικά, στο πρότυπο ISO 14067:2018.»·

Αιτιολογία

Οι τοπικές και περιφερειακές αρχές πρέπει να αποτελούν μέρος των προσπαθειών αποτελεσματικής εφαρμογής της αναθεωρημένης οδηγίας. Πρέπει να συμμετέχουν στον καθορισμό των εθνικών σχεδίων και στόχων, και οι συνεισφορές τους να λαμβάνονται υπόψη.

Τροπολογία 32

Πρόταση οδηγίας

Άρθρο 1.12 στοιχείο δ)

Οδηγία (ΕΕ) 2018/2001

Άρθρο 23 παράγραφος 4

Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

«4.   Προκειμένου να επιτευχθεί η μέση ετήσια αύξηση που αναφέρεται στην παράγραφο 1, πρώτο εδάφιο, τα κράτη μέλη μπορούν να εφαρμόσουν ένα ή περισσότερα από τα ακόλουθα μέτρα:

«4.   Προκειμένου να επιτευχθεί η μέση ετήσια αύξηση που αναφέρεται στην παράγραφο 1, πρώτο εδάφιο, τα κράτη μέλη μπορούν να εφαρμόσουν ένα ή περισσότερα από τα ακόλουθα μέτρα:

α)

φυσική ενσωμάτωση ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές ή απορριπτόμενης θερμότητας και ψύξης στις πηγές ενέργειας και στα καύσιμα που χρησιμοποιούνται για θέρμανση και ψύξη·

α)

φυσική ενσωμάτωση ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές ή απορριπτόμενης θερμότητας και ψύξης στις πηγές ενέργειας και στα καύσιμα που χρησιμοποιούνται για θέρμανση και ψύξη·

β)

εγκατάσταση υψηλής απόδοσης συστημάτων θέρμανσης και ψύξης από ανανεώσιμες πηγές σε κτίρια ή χρήση ανανεώσιμης ενέργειας ή απορριπτόμενης θερμότητας και ψύξης για βιομηχανικές διεργασίες θέρμανσης και ψύξης·

β)

εγκατάσταση υψηλής απόδοσης συστημάτων θέρμανσης και ψύξης από ανανεώσιμες πηγές σε κτίρια ή χρήση ανανεώσιμης ενέργειας ή απορριπτόμενης θερμότητας και ψύξης για βιομηχανικές διεργασίες θέρμανσης και ψύξης·

γ)

μέτρα που καλύπτονται από εμπορεύσιμα πιστοποιητικά που αποδεικνύουν τη συμμόρφωση με την υποχρέωση της παραγράφου 1 πρώτο εδάφιο μέσω της στήριξης μέτρων εγκατάστασης σύμφωνα με το στοιχείο β) της παρούσας παραγράφου, τα οποία εφαρμόζονται από άλλον οικονομικό φορέα, όπως ένας ανεξάρτητος εγκαταστάτης τεχνολογιών ανανεώσιμης ενέργειας ή μια εταιρεία ενεργειακών υπηρεσιών που παρέχει υπηρεσίες εγκατάστασης στον τομέα της ανανεώσιμης ενέργειας·

γ)

μέτρα που καλύπτονται από εμπορεύσιμα πιστοποιητικά που αποδεικνύουν τη συμμόρφωση με την υποχρέωση της παραγράφου 1 πρώτο εδάφιο μέσω της στήριξης μέτρων εγκατάστασης σύμφωνα με το στοιχείο β) της παρούσας παραγράφου, τα οποία εφαρμόζονται από άλλον οικονομικό φορέα, όπως ένας ανεξάρτητος εγκαταστάτης τεχνολογιών ανανεώσιμης ενέργειας ή μια εταιρεία ενεργειακών υπηρεσιών που παρέχει υπηρεσίες εγκατάστασης στον τομέα της ανανεώσιμης ενέργειας·

δ)

δημιουργία ικανοτήτων για τις εθνικές και τοπικές αρχές ώστε να σχεδιάζουν και να υλοποιούν έργα και υποδομές ανανεώσιμων πηγών·

δ)

δημιουργία ικανοτήτων για τις εθνικές , περιφερειακές και τοπικές αρχές ώστε να σχεδιάζουν και να υλοποιούν έργα και υποδομές ανανεώσιμων πηγών·

ε)

δημιουργία πλαισίων μετριασμού κινδύνου για τη μείωση του κόστους κεφαλαίου για έργα θερμότητας και ψύξης από ανανεώσιμες πηγές·

ε)

δημιουργία πλαισίων μετριασμού κινδύνου για τη μείωση του κόστους κεφαλαίου για έργα θερμότητας και ψύξης από ανανεώσιμες πηγές·

στ)

προώθηση συμφωνιών αγοράς θερμότητας για εταιρικούς καταναλωτές και ομάδες μικρών καταναλωτών·

στ)

προώθηση συμφωνιών αγοράς θερμότητας και ψύχους για εταιρικούς καταναλωτές και ομάδες μικρών καταναλωτών , συμπεριλαμβανομένων των ΜΜΕ ·

ζ)

σχεδιαζόμενα προγράμματα αντικατάστασης συστημάτων θέρμανσης που χρησιμοποιούν ορυκτά καύσιμα ή προγράμματα σταδιακής κατάργησης με ορόσημα·

ζ)

σχεδιαζόμενα προγράμματα αντικατάστασης συστημάτων θέρμανσης που χρησιμοποιούν ορυκτά καύσιμα ή προγράμματα σταδιακής κατάργησης με ορόσημα·

η)

απαιτήσεις σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο για τον σχεδιασμό όσον αφορά την ανανεώσιμη θερμότητα, συμπεριλαμβανομένης της ψύξης·

η)

απαιτήσεις σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο για τον σχεδιασμό όσον αφορά την ανανεώσιμη θερμότητα, συμπεριλαμβανομένης της ψύξης·

θ)

άλλα μέτρα πολιτικής, με ισοδύναμο αποτέλεσμα, συμπεριλαμβανομένων φορολογικών μέτρων, καθεστώτων στήριξης ή άλλων οικονομικών κινήτρων.

θ)

προώθηση των συστημάτων θέρμανσης και ψύξης από ανανεώσιμες πηγές στο πλαίσιο των κοινοτήτων ανανεώσιμης ενέργειας·

 

ι)

άλλα μέτρα πολιτικής, με ισοδύναμο αποτέλεσμα, συμπεριλαμβανομένων φορολογικών μέτρων, καθεστώτων στήριξης ή άλλων οικονομικών κινήτρων.

Κατά τη θέσπιση και την εφαρμογή των εν λόγω μέτρων, τα κράτη μέλη διασφαλίζουν ότι τα μέτρα είναι προσβάσιμα σε όλους τους καταναλωτές, ιδίως σε εκείνους που ζουν σε νοικοκυριά με χαμηλό εισόδημα ή σε ευάλωτα νοικοκυριά, τα οποία διαφορετικά δεν θα διέθεταν επαρκή αρχικά κεφάλαια για να ωφεληθούν.»·

Κατά τη θέσπιση και την εφαρμογή των εν λόγω μέτρων, τα κράτη μέλη διασφαλίζουν ότι τα μέτρα είναι προσβάσιμα σε όλους τους καταναλωτές, ιδίως σε εκείνους που ζουν σε νοικοκυριά με χαμηλό εισόδημα ή σε ευάλωτα νοικοκυριά και ευάλωτες πολύ μικρές και μικρές επιχειρήσει ς, τα οποία διαφορετικά δεν θα διέθεταν επαρκή αρχικά κεφάλαια για να ωφεληθούν.»·

Αιτιολογία

Προσθήκη του περιφερειακού επιπέδου και προσαρμογή των κριτηρίων της ενεργειακής φτώχειας, όπως ορίζονται από το Κοινωνικό Ταμείο για το Κλίμα. Οι κοινότητες ανανεώσιμης ενέργειας μπορούν να αποφέρουν σημαντικά περιβαλλοντικά οφέλη μέσω της σύζευξης των συστημάτων παροχής θέρμανσης/ψύξης με τα συστήματα παροχής ηλεκτρικής ενέργειας.

Τροπολογία 33

Πρόταση οδηγίας

Άρθρο 1.13 στοιχείο ε)

Οδηγία (ΕΕ) 2018/2001

Άρθρο 24 παράγραφος 8

Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

Τα κράτη μέλη θεσπίζουν ένα πλαίσιο βάσει του οποίου οι διαχειριστές συστημάτων διανομής ηλεκτρικής ενέργειας θα αξιολογούν τουλάχιστον ανά τέσσερα έτη, σε συνεργασία με τους διαχειριστές συστημάτων τηλεθέρμανσης και τηλεψύξης στις αντίστοιχες περιοχές τους, το δυναμικό των συστημάτων τηλεθέρμανσης και τηλεψύξης για παροχή υπηρεσιών εξισορρόπησης και άλλων υπηρεσιών συστήματος, συμπεριλαμβανομένης της ανταπόκρισης στη ζήτηση και της αποθήκευσης θερμότητας της πλεονάζουσας ηλεκτρικής ενέργειας που παράγεται από ανανεώσιμες πηγές, και να εξετάζουν κατά πόσο η χρήση του ως άνω δυναμικού θα ήταν πιο ασφαλής και οικονομικά αποδοτική από εναλλακτικές λύσεις.

Τα κράτη μέλη ή οι αρμόδιες τοπικές και περιφερειακές αρχές τους θεσπίζουν ένα πλαίσιο βάσει του οποίου οι διαχειριστές συστημάτων διανομής ηλεκτρικής ενέργειας θα αξιολογούν τουλάχιστον ανά τέσσερα έτη, σε συνεργασία με τους διαχειριστές συστημάτων τηλεθέρμανσης και τηλεψύξης στις αντίστοιχες περιοχές τους, το δυναμικό των συστημάτων τηλεθέρμανσης και τηλεψύξης για παροχή υπηρεσιών εξισορρόπησης και άλλων υπηρεσιών συστήματος, συμπεριλαμβανομένης της ανταπόκρισης στη ζήτηση και της αποθήκευσης θερμότητας της πλεονάζουσας ηλεκτρικής ενέργειας που παράγεται από ανανεώσιμες πηγές, και να εξετάζουν κατά πόσο η χρήση του ως άνω δυναμικού θα ήταν πιο ασφαλής και οικονομικά αποδοτική από εναλλακτικές λύσεις. Η αξιολόγηση θα εξετάζει κατά προτεραιότητα εναλλακτικές λύσεις έναντι της ανάπτυξης δικτύου σε συμμόρφωση με την αρχή της προτεραιότητας στην ενεργειακή απόδοση.

Τα κράτη μέλη διασφαλίζουν ότι οι διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς και διανομής ηλεκτρικής ενέργειας λαμβάνουν δεόντως υπόψη τα αποτελέσματα της αξιολόγησης που απαιτείται σύμφωνα με το πρώτο εδάφιο στον σχεδιασμό δικτύου, στις επενδύσεις στο δίκτυο και στην ανάπτυξη υποδομών στην αντίστοιχη επικράτειά τους.

Τα κράτη μέλη διασφαλίζουν ότι οι διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς και διανομής ηλεκτρικής ενέργειας λαμβάνουν δεόντως υπόψη τα αποτελέσματα της αξιολόγησης που απαιτείται σύμφωνα με το πρώτο εδάφιο στον σχεδιασμό δικτύου, στις επενδύσεις στο δίκτυο και στην ανάπτυξη υποδομών στην αντίστοιχη επικράτειά τους.

Τα κράτη μέλη διευκολύνουν τον συντονισμό μεταξύ διαχειριστών συστημάτων τηλεθέρμανσης και τηλεψύξης και διαχειριστών συστημάτων μεταφοράς και διανομής ηλεκτρικής ενέργειας για να διασφαλίσουν ότι οι υπηρεσίες εξισορρόπησης, αποθήκευσης και άλλες υπηρεσίες ευελιξίας, όπως η ανταπόκριση στη ζήτηση, που παρέχονται από τους διαχειριστές συστημάτων τηλεθέρμανσης και τηλεψύξης, μπορούν να συμμετέχουν στις οικείες αγορές ηλεκτρικής ενέργειας.

Τα κράτη μέλη διευκολύνουν τον συντονισμό μεταξύ διαχειριστών συστημάτων τηλεθέρμανσης και τηλεψύξης και διαχειριστών συστημάτων μεταφοράς και διανομής ηλεκτρικής ενέργειας για να διασφαλίσουν ότι οι υπηρεσίες εξισορρόπησης, αποθήκευσης και άλλες υπηρεσίες ευελιξίας, όπως η ανταπόκριση στη ζήτηση, που παρέχονται από τους διαχειριστές συστημάτων τηλεθέρμανσης και τηλεψύξης, μπορούν να συμμετέχουν στις οικείες αγορές ηλεκτρικής ενέργειας.

Τα κράτη μέλη μπορούν να επεκτείνουν τις απαιτήσεις αξιολόγησης και συντονισμού βάσει του πρώτου και του τρίτου εδαφίου στους διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς και διανομής αερίου, συμπεριλαμβανομένων των δικτύων υδρογόνου και άλλων ενεργειακών δικτύων.

Τα κράτη μέλη μπορούν να επεκτείνουν τις απαιτήσεις αξιολόγησης και συντονισμού βάσει του πρώτου και του τρίτου εδαφίου στους διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς και διανομής αερίου, συμπεριλαμβανομένων των δικτύων υδρογόνου και άλλων ενεργειακών δικτύων.

Τα κράτη μέλη συντονίζουν τη δράση τους με τους δήμους και τις περιφέρειες προκειμένου να διευκολυνθεί η εφαρμογή και, εν συνεχεία, η λειτουργία του παρόντος πλαισίου.

Αιτιολογία

Το τοπικό και το περιφερειακό επίπεδο θα πρέπει να συμμετέχουν σε όλη τη διάρκεια της διαδικασίας για την ομαλή εφαρμογή της οδηγίας.

Τροπολογία 34

Πρόταση οδηγίας

Άρθρο 1.14 σημείο 2

Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

Τα κράτη μέλη θεσπίζουν μηχανισμό που επιτρέπει στους προμηθευτές καυσίμων στην επικράτειά τους να ανταλλάσσουν πιστώσεις για την προμήθεια ανανεώσιμης ενέργειας στον τομέα των μεταφορών. Οι οικονομικοί φορείς που παρέχουν ηλεκτρική ενέργεια από ανανεώσιμες πηγές σε ηλεκτρικά οχήματα μέσω δημόσιων σταθμών επαναφόρτισης λαμβάνουν πιστώσεις, ανεξάρτητα από το αν οι οικονομικοί φορείς υπόκεινται στην υποχρέωση που έχει ορίσει το κράτος μέλος για τους προμηθευτές καυσίμων, και μπορούν να πωλούν τις εν λόγω πιστώσεις σε προμηθευτές καυσίμων, οι οποίοι επιτρέπεται να χρησιμοποιούν τις πιστώσεις για την εκπλήρωση της υποχρέωσης που ορίζεται στην παράγραφο 1, πρώτο εδάφιο.»·

Τα κράτη μέλη θεσπίζουν μηχανισμό που επιτρέπει στους προμηθευτές καυσίμων στην επικράτειά τους να ανταλλάσσουν πιστώσεις για την προμήθεια ανανεώσιμης ενέργειας και υδρογόνου χαμηλών ανθρακούχων εκπομπών με διαφορετικό μηχανισμό στον τομέα των μεταφορών. Οι οικονομικοί φορείς που παρέχουν ηλεκτρική ενέργεια από ανανεώσιμες πηγές σε ηλεκτρικά οχήματα μέσω δημόσιων σταθμών επαναφόρτισης, ενέργεια από ανανεώσιμες πηγές , υδρογόνο χαμηλών ανθρακούχων εκπομπών ή ανανεώσιμα καύσιμα μη βιολογικής προέλευσης από υδρογόνο λαμβάνουν πιστώσεις, ανεξάρτητα από το αν οι οικονομικοί φορείς υπόκεινται στην υποχρέωση που έχει ορίσει το κράτος μέλος για τους προμηθευτές καυσίμων, και μπορούν να πωλούν τις εν λόγω πιστώσεις σε προμηθευτές καυσίμων, οι οποίοι επιτρέπεται να χρησιμοποιούν τις πιστώσεις για την εκπλήρωση της υποχρέωσης που ορίζεται στην παράγραφο 1, πρώτο εδάφιο.»·

Αιτιολογία

Η επιτάχυνση της ανάπτυξης νέων ανανεώσιμων πηγών ενέργειας πρέπει να συνεκτιμηθεί.

Τροπολογία 35

Πρόταση οδηγίας

Άρθρο 1.16 στοιχείο β) εδάφιο α)

Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

ii)

για ανανεώσιμα καύσιμα μη βιολογικής προέλευσης και καύσιμα ανακυκλωμένου άνθρακα, με πολλαπλασιασμό της ποσότητας των εν λόγω καυσίμων που παρέχονται σε όλους τους τρόπους μεταφοράς επί τη μείωση εκπομπών που επιτυγχάνουν, η οποία καθορίζεται σύμφωνα με κατ’ εξουσιοδότηση πράξεις που εκδίδονται σύμφωνα με το άρθρο 29α παράγραφος 3·

ii)

για ανανεώσιμα καύσιμα μη βιολογικής προέλευσης , υδρογόνο χαμηλών ανθρακούχων εκπομπών, ανανεώσιμα καύσιμα μη βιολογικής προέλευσης από υδρογόνο και καύσιμα ανακυκλωμένου άνθρακα, με πολλαπλασιασμό της ποσότητας των εν λόγω καυσίμων που παρέχονται σε όλους τους τρόπους μεταφοράς επί τη μείωση εκπομπών που επιτυγχάνουν, η οποία καθορίζεται σύμφωνα με κατ’ εξουσιοδότηση πράξεις που εκδίδονται σύμφωνα με το άρθρο 29α παράγραφος 3·

Αιτιολογία

Ευθυγράμμιση με την προσθήκη του υδρογόνου χαμηλών ανθρακούχων εκπομπών.

Τροπολογία 36

Πρόταση οδηγίας

Άρθρο 1.16 στοιχείο β) εδάφιο δ)

Οδηγία (ΕΕ) 2018/2001

Άρθρο 27 παράγραφος 1 στοιχείο δ)

Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

δ)

η μείωση της έντασης των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου από τη χρήση ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές καθορίζεται διαιρώντας τη μείωση των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου λόγω της χρήσης βιοκαυσίμων, βιοαερίου και ηλεκτρικής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές που παρέχονται σε όλους τους τρόπους μεταφοράς διά της τιμής αναφοράς.

δ)

η μείωση της έντασης των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου από τη χρήση ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές καθορίζεται διαιρώντας τη μείωση των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου λόγω της χρήσης βιοκαυσίμων, βιοαερίου , ανανεώσιμων καυσίμων μη βιολογικής προέλευσης (RFNBO), υδρογόνου χαμηλών ανθρακούχων εκπομπών, καυσίμων ανακυκλωμένου άνθρακα και ηλεκτρικής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές που παρέχονται σε όλους τους τρόπους μεταφοράς διά της τιμής αναφοράς.

Αιτιολογία

Αυτονόητη.

Τροπολογία 37

Πρόταση οδηγίας

Άρθρο 1.16 στοιχείο δ)

Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

δ)

η παράγραφος 3 τροποποιείται ως εξής:

δ)

η παράγραφος 3 τροποποιείται ως εξής:

 

i)

το πρώτο, το δεύτερο και το τρίτο εδάφιο διαγράφονται.

 

i)

το πρώτο, το δεύτερο και το τρίτο εδάφιο διαγράφονται.

 

ii)

το τέταρτο εδάφιο αντικαθίσταται από το ακόλουθο κείμενο: «Όταν χρησιμοποιείται ηλεκτρική ενέργεια για την παραγωγή ανανεώσιμων καυσίμων μη βιολογικής προέλευσης, είτε άμεσα είτε για την παραγωγή ενδιάμεσων προϊόντων, για τον προσδιορισμό του μεριδίου της ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές χρησιμοποιείται το μέσο μερίδιο ηλεκτρικής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές στη χώρα παραγωγής, όπως μετρήθηκε δύο χρόνια πριν από το συγκεκριμένο έτος.»·

 

ii)

το τέταρτο εδάφιο αντικαθίσταται από το ακόλουθο κείμενο: «Όταν χρησιμοποιείται ηλεκτρική ενέργεια για την παραγωγή ανανεώσιμων καυσίμων μη βιολογικής προέλευσης, είτε άμεσα είτε για την παραγωγή ενδιάμεσων προϊόντων, για τον προσδιορισμό του μεριδίου της ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές χρησιμοποιείται το μέσο μερίδιο ηλεκτρικής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές στη χώρα παραγωγής, όπως μετρήθηκε δύο χρόνια πριν από το συγκεκριμένο έτος.»·

 

iii)

στο πέμπτο εδάφιο , η εισαγωγική πρόταση αντικαθίσταται από το ακόλουθο κείμενο: «Ωστόσο, η ηλεκτρική ενέργεια που λαμβάνεται μέσω άμεσης σύνδεσης με εγκατάσταση ηλεκτροπαραγωγής από ανανεώσιμες πηγές μπορεί να προσμετράται πλήρως ως ανανεώσιμη ηλεκτρική ενέργεια για την παραγωγή των εν λόγω ανανεώσιμων καυσίμων κίνησης μη βιολογικής προέλευσης εάν η εγκατάσταση:»·

 

iii)

το πέμπτο εδάφιο , συμπεριλαμβανομένων των στοιχείων α) και β), αντικαθίσταται από το ακόλουθο κείμενο: «Ωστόσο, η ηλεκτρική ενέργεια που λαμβάνεται μέσω άμεσης σύνδεσης με εγκατάσταση ηλεκτροπαραγωγής από ανανεώσιμες πηγές μπορεί να προσμετράται πλήρως ως ανανεώσιμη ηλεκτρική ενέργεια για την παραγωγή των εν λόγω ανανεώσιμων καυσίμων κίνησης μη βιολογικής προέλευσης εάν η εγκατάσταση δεν είναι συνδεδεμένη με το δίκτυο ή είναι συνδεδεμένη με το δίκτυο αλλά μπορεί να αποδειχθεί ότι η αντίστοιχη ηλεκτρική ενέργεια έχει παρασχεθεί χωρίς εισαγωγή ενέργειας από το δίκτυο.»·

iv)

το έκτο εδάφιο αντικαθίσταται από το ακόλουθο κείμενο: «Η ηλεκτρική ενέργεια που έχει παρασχεθεί από το δίκτυο μπορεί να υπολογίζεται ως πλήρως ανανεώσιμη εάν παράγεται αποκλειστικά από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, πράγμα που αποδεικνύεται μέσω των εγγυήσεων προέλευσης.»

v)

το έβδομο εδάφιο διαγράφεται.

Αιτιολογία

Οι αρχές της προσθετικότητας και της συσχέτισης περιπλέκουν την ήδη δύσκολη από επιχειρηματική σκοπιά ανάπτυξη της ηλεκτρόλυσης και την κλιμάκωση της παραγωγής πράσινου υδρογόνου. Θα πρέπει επίσης να είναι δυνατή η δημόσια στήριξη στην παραγωγή πράσινου υδρογόνου μέσω σύμβασης με υφιστάμενη μονάδα ηλιακής ή αιολικής ενέργειας, π.χ. μέσω εγγυήσεων προέλευσης.

Τροπολογία 38

Πρόταση οδηγίας

Άρθρο 1.18 στοιχείο α)

Οδηγία (ΕΕ) 2018/2001

Άρθρο 29 παράγραφος 1

Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

Το άρθρο 29 τροποποιείται ως εξής:

Το άρθρο 29 τροποποιείται ως εξής:

α)

η παράγραφος 1 τροποποιείται ως εξής:

α)

η παράγραφος 1 τροποποιείται ως εξής:

 

i)

στο πρώτο εδάφιο, το στοιχείο α) αντικαθίσταται από το ακόλουθο κείμενο:

«α)

για τη συνεισφορά στα μερίδια ανανεώσιμης ενέργειας των κρατών μελών και στους στόχους που αναφέρονται στο άρθρο 3 παράγραφος 1, στο άρθρο 15α παράγραφος 1, στο άρθρο 22α παράγραφος 1, στο άρθρο 23 παράγραφος 1, στο άρθρο 24 παράγραφος 4, και στο άρθρο 25 παράγραφος 1 της παρούσας οδηγίας·»·

 

i)

στο πρώτο εδάφιο, το στοιχείο α) αντικαθίσταται από το ακόλουθο κείμενο:

«α)

για τη συνεισφορά στα μερίδια ανανεώσιμης ενέργειας των κρατών μελών και στους στόχους που αναφέρονται στο άρθρο 3 παράγραφος 1, στο άρθρο 15α παράγραφος 1, στο άρθρο 22α παράγραφος 1, στο άρθρο 23 παράγραφος 1, στο άρθρο 24 παράγραφος 4, και στο άρθρο 25 παράγραφος 1 της παρούσας οδηγίας·»·

 

ii)

το τέταρτο εδάφιο αντικαθίσταται από το ακόλουθο κείμενο:

«Τα καύσιμα βιομάζας πληρούν τα κριτήρια αειφορίας και μείωσης των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου που προβλέπονται στις παραγράφους 2 έως 7 και 10, εάν χρησιμοποιούνται,

 

 

 

α) στην περίπτωση στερεών καυσίμων βιομάζας, σε εγκαταστάσεις παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, θερμότητας και ψύξης με συνολική ονομαστική θερμική ισχύ ίση ή μεγαλύτερη από 5 MW,

β) στην περίπτωση αέριων καυσίμων βιομάζας, σε εγκαταστάσεις παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, θερμότητας και ψύξης με συνολική ονομαστική θερμική ισχύ ίση ή μεγαλύτερη από 2 MW,

γ) στην περίπτωση εγκαταστάσεων παραγωγής αέριων καυσίμων βιομάζας με την ακόλουθη μέση ταχύτητα ροής βιομεθανίου:

 

 

 

i)

πάνω από 200 m3 ισοδύναμο μεθανίου/h μετρημένο σε κανονικές συνθήκες θερμοκρασίας και πίεσης (δηλαδή 0 oC και ατμοσφαιρική πίεση 1 bar)·

ii)

εάν το βιοαέριο αποτελείται από μείγμα μεθανίου και άλλων μη καύσιμων αερίων, για την ταχύτητα ροής του μεθανίου, το όριο που ορίζεται στο σημείο i), επανυπολογιζόμενο κατ’ αναλογία προς το ογκομετρικό μερίδιο μεθανίου στο μείγμα·

iii)

μετά το τέταρτο εδάφιο παρεμβάλλεται το ακόλουθο εδάφιο:

 

 

«Τα κράτη μέλη μπορούν να εφαρμόζουν τα κριτήρια αειφορίας και μείωσης των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου σε εγκαταστάσεις με μικρότερη συνολική ονομαστική θερμική ισχύ ή ταχύτητα ροής βιομεθανίου.»·

 

Αιτιολογία

Η τροπολογία επιδιώκει την αποκατάσταση μέρους του κειμένου της οδηγίας (ΕΕ) 2018/2001 που είναι σε ισχύ και που εγκρίθηκε μόλις πριν από τρία χρόνια (δεν έχει ακόμα μεταφερθεί πλήρως από όλα τα κράτη μέλη).

Η νομοθετική αστάθεια θα είχε ως αποτέλεσμα τη μείωση των επενδύσεων και την παρεμπόδιση της ανάπτυξης της αγοράς.

Τροπολογία 39

Πρόταση οδηγίας

Άρθρο 1.18 στοιχεία ε) και στ)

Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

ε)

στην παράγραφο 6 πρώτο εδάφιο στοιχείο α), το σημείο iv) αντικαθίσταται από το ακόλουθο κείμενο:

«iv)

υλοτόμηση η οποία εκτελείται με γνώμονα τη διατήρηση της ποιότητας του εδάφους και της βιοποικιλότητας με στόχο την ελαχιστοποίηση των αρνητικών επιπτώσεων, κατά τρόπον ώστε να αποφεύγονται η συγκομιδή πρέμνων και ριζών, η υποβάθμιση των πρωτογενών δασών ή η μετατροπή τους σε δασική φυτεία και η υλοτόμηση σε ευάλωτα εδάφη· ελαχιστοποιεί την εκτεταμένη αποψιλωτική υλοτομία και εξασφαλίζει τοπικά κατάλληλα όρια για την εξαγωγή νεκρού ξύλου από τα δάση και τις απαιτήσεις για τη χρήση συστημάτων υλοτόμησης που ελαχιστοποιούν τις επιπτώσεις στην ποιότητα του εδάφους, συμπεριλαμβανομένης της συμπύκνωσης του εδάφους, και στα χαρακτηριστικά και στους βιοτόπους της βιοποικιλότητας·»

ε)

στην παράγραφο 6 πρώτο εδάφιο στοιχείο α), το σημείο iv) αντικαθίσταται από το ακόλουθο κείμενο:

«iv)

υλοτόμηση η οποία εκτελείται με γνώμονα τη διατήρηση της ποιότητας του εδάφους και της βιοποικιλότητας με στόχο την ελαχιστοποίηση των αρνητικών επιπτώσεων, κατά τρόπον ώστε να αποφεύγεται η υποβάθμιση των πρωτογενών δασών ή η μετατροπή τους σε δασική φυτεία και η υλοτόμηση σε ευάλωτα εδάφη· ελαχιστοποιεί την εκτεταμένη αποψιλωτική υλοτομία και εξασφαλίζει τοπικά κατάλληλα όρια για την εξαγωγή νεκρού ξύλου από τα δάση και τις απαιτήσεις για τη χρήση συστημάτων υλοτόμησης που ελαχιστοποιούν τις επιπτώσεις στην ποιότητα του εδάφους, συμπεριλαμβανομένης της συμπύκνωσης του εδάφους, και στα χαρακτηριστικά και στους βιοτόπους της βιοποικιλότητας·»

στ)

στην παράγραφο 6 πρώτο εδάφιο στοιχείο β), το σημείο iv) αντικαθίσταται από το ακόλουθο κείμενο:

«iv)

υλοτόμηση η οποία εκτελείται με γνώμονα τη διατήρηση της ποιότητας του εδάφους και της βιοποικιλότητας με στόχο την ελαχιστοποίηση των αρνητικών επιπτώσεων, κατά τρόπον ώστε να αποφεύγονται η συγκομιδή πρέμνων και ριζών, η υποβάθμιση των πρωτογενών δασών ή η μετατροπή τους σε δασική φυτεία και η υλοτόμηση σε ευάλωτα εδάφη· ελαχιστοποιεί την εκτεταμένη αποψιλωτική υλοτομία και εξασφαλίζει τοπικά κατάλληλα όρια για την εξαγωγή νεκρού ξύλου από τα δάση και τις απαιτήσεις για τη χρήση συστημάτων υλοτόμησης που ελαχιστοποιούν τις επιπτώσεις στην ποιότητα του εδάφους, συμπεριλαμβανομένης της συμπύκνωσης του εδάφους, και στα χαρακτηριστικά και στους βιοτόπους της βιοποικιλότητας·»

στ)

στην παράγραφο 6 πρώτο εδάφιο στοιχείο β), το σημείο iv) αντικαθίσταται από το ακόλουθο κείμενο:

«iv)

υλοτόμηση η οποία εκτελείται με γνώμονα τη διατήρηση της ποιότητας του εδάφους και της βιοποικιλότητας με στόχο την ελαχιστοποίηση των αρνητικών επιπτώσεων, κατά τρόπον ώστε να αποφεύγεται η υποβάθμιση των πρωτογενών δασών ή η μετατροπή τους σε δασική φυτεία και η υλοτόμηση σε ευάλωτα εδάφη· ελαχιστοποιεί την εκτεταμένη αποψιλωτική υλοτομία και εξασφαλίζει τοπικά κατάλληλα όρια για την εξαγωγή νεκρού ξύλου από τα δάση και τις απαιτήσεις για τη χρήση συστημάτων υλοτόμησης που ελαχιστοποιούν τις επιπτώσεις στην ποιότητα του εδάφους, συμπεριλαμβανομένης της συμπύκνωσης του εδάφους, και στα χαρακτηριστικά και στους βιοτόπους της βιοποικιλότητας·»

Αιτιολογία

Μακροχρόνιες δοκιμές πεδίου στη σκανδιναβική δασοκομία δείχνουν πως η μερική συγκομιδή πρέμνων και ριζών είναι εφικτή χωρίς να πλήττεται η βιοποικιλότητα. Πρέπει να λαμβάνονται υπόψη οι τοπικές κα περιφερειακές συνθήκες αναφορικά με τις οικολογικές επιπτώσεις στις διάφορες στρατηγικές διαχείρισης των δασών.

Τροπολογία 40

Πρόταση οδηγίας

Άρθρο 1.18 στοιχείο ζ)

Οδηγία (ΕΕ) 2018/2001

Άρθρο 29 παράγραφος 10

Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

ζ)

στην παράγραφο 10 πρώτο εδάφιο, το στοιχείο δ) αντικαθίσταται από το ακόλουθο κείμενο:

«δ)

τουλάχιστον 70 % για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, θέρμανσης και ψύξης από καύσιμα βιομάζας που χρησιμοποιούνται σε εγκαταστάσεις έως τις 31 Δεκεμβρίου 2025 και τουλάχιστον 80 % από την 1η Ιανουαρίου 2026.»·

 

Αιτιολογία

Ο κανόνες της RED II αφορούν εγκαταστάσεις που ξεκινούν τη λειτουργία τους μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου 2025.

Η (αναδρομική) εισαγωγή νέων, αυστηρότερων κριτηρίων για υφιστάμενες εγκαταστάσεις θα υπονομεύσει τη σταθερότητα του νομικού πλαισίου και τις επενδύσεις. Θα είχε δε ιδιαίτερα αρνητικό αντίκτυπο στην ύπαιθρο.

Τροπολογία 41

Πρόταση οδηγίας

Άρθρο 1.19

Οδηγία (ΕΕ) 2018/2001

Άρθρο 29α παράγραφος 2

Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

Η ενέργεια από καύσιμα ανακυκλωμένου άνθρακα μπορεί να υπολογίζεται στον στόχο μείωσης των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου που αναφέρεται στο άρθρο 25 παράγραφος 1 πρώτο εδάφιο στοιχείο α) μόνο εάν η μείωση εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου από τη χρήση των εν λόγω καυσίμων υπολογίζεται τουλάχιστον στο 70 %.

Η ενέργεια από καύσιμα ανακυκλωμένου άνθρακα και υδρογόνο χαμηλών ανθρακούχων εκπομπών μπορεί να υπολογίζεται και στους στόχους που αναφέρονται στα άρθρα 3 παράγραφος 1, 15α παράγραφος 1, 22α παράγραφος 1, 23 παράγραφος 1, 24 παράγραφος 4 και 25 παράγραφος 1 μόνο εάν η μείωση εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου από τη χρήση των εν λόγω καυσίμων υπολογίζεται τουλάχιστον στο 70 %.

Αιτιολογία

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή βασίζεται σε μεγάλο βαθμό στο ότι η δέσμευση και χρήση άνθρακα (CCU) θα διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στη βιομηχανία απαλλαγής από τις ανθρακούχες εκπομπές και, ως εκ τούτου, θα πρέπει να δημιουργηθεί αγορά και για το καύσιμο που προκύπτει.

Τροπολογία 42

Πρόταση οδηγίας

Άρθρο 1.22

Οδηγία (ΕΕ) 2018/2001

Άρθρο 31 παράγραφοι 2, 3 και 4

Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

1.   Η Επιτροπή μεριμνά ώστε να δημιουργηθεί βάση δεδομένων της Ένωσης που θα επιτρέπει την ιχνηλάτηση των υγρών και αερίων ανανεώσιμων καυσίμων και καυσίμων ανακυκλωμένου άνθρακα.

1.   Η Επιτροπή μεριμνά ώστε να δημιουργηθεί βάση δεδομένων της Ένωσης που θα επιτρέπει την ιχνηλάτηση των υγρών και αερίων ανανεώσιμων καυσίμων και καυσίμων ανακυκλωμένου άνθρακα.

2.   Τα κράτη μέλη απαιτούν από τους σχετικούς οικονομικούς φορείς να εισαγάγουν έγκαιρα στην εν λόγω βάση δεδομένων ακριβείς πληροφορίες σχετικά με τις συναλλαγές που πραγματοποιούνται και τα χαρακτηριστικά αειφορίας των καυσίμων που αποτελούν αντικείμενο των συναλλαγών αυτών, συμπεριλαμβανομένων των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου κατά τον κύκλο ζωής τους, με αφετηρία το σημείο παραγωγής τους και μέχρι τη χρονική στιγμή της κατανάλωσής τους στην Ένωση. Στη βάση δεδομένων περιλαμβάνονται επίσης πληροφορίες σχετικά με το αν έχει παρασχεθεί στήριξη για την παραγωγή μιας συγκεκριμένης παρτίδας καυσίμων και, εάν έχει παρασχεθεί, σχετικά με τον τύπο του καθεστώτος στήριξης.

2.   Τα κράτη μέλη απαιτούν από τους σχετικούς οικονομικούς φορείς να εισαγάγουν έγκαιρα στην εν λόγω βάση δεδομένων ακριβείς πληροφορίες σχετικά με τις συναλλαγές που πραγματοποιούνται και τα χαρακτηριστικά αειφορίας των καυσίμων που αποτελούν αντικείμενο των συναλλαγών αυτών, συμπεριλαμβανομένων των πρώτων υλών και της προέλευσής τους, των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου κατά τον κύκλο ζωής τους, με αφετηρία το σημείο παραγωγής τους και μέχρι τη χρονική στιγμή της κατανάλωσής τους στην Ένωση. Στη βάση δεδομένων περιλαμβάνονται επίσης πληροφορίες σχετικά με το αν έχει παρασχεθεί στήριξη για την παραγωγή μιας συγκεκριμένης παρτίδας καυσίμων και, εάν έχει παρασχεθεί, σχετικά με τον τύπο του καθεστώτος στήριξης.

Όπου ενδείκνυται για τη βελτίωση της ιχνηλασιμότητας των δεδομένων σε ολόκληρη την αλυσίδα εφοδιασμού, ανατίθεται στην Επιτροπή η εξουσία να εκδίδει κατ’ εξουσιοδότηση πράξεις σύμφωνα με το άρθρο 35 για περαιτέρω επέκταση του πεδίου των πληροφοριών που πρέπει να συμπεριλαμβάνονται στη βάση δεδομένων της Ένωσης με σκοπό την κάλυψη των σχετικών δεδομένων από το σημείο παραγωγής ή συλλογής της πρώτης ύλης που χρησιμοποιείται για την παραγωγή του καυσίμου.

Όπου ενδείκνυται για τη βελτίωση της ιχνηλασιμότητας των δεδομένων σε ολόκληρη την αλυσίδα εφοδιασμού, ανατίθεται στην Επιτροπή η εξουσία να εκδίδει κατ’ εξουσιοδότηση πράξεις σύμφωνα με το άρθρο 35 και μόνο σε πολύ εξαιρετικές περιπτώσεις για περαιτέρω επέκταση του πεδίου των πληροφοριών που πρέπει να συμπεριλαμβάνονται στη βάση δεδομένων της Ένωσης με σκοπό την κάλυψη των σχετικών δεδομένων από το σημείο παραγωγής ή συλλογής της πρώτης ύλης που χρησιμοποιείται για την παραγωγή του καυσίμου.

Τα κράτη μέλη απαιτούν από τους προμηθευτές καυσίμων να εισαγάγουν στη βάση δεδομένων τις πληροφορίες που απαιτούνται για την επαλήθευση της συμμόρφωσης με τις απαιτήσεις του άρθρου 25 παράγραφος 1 πρώτο εδάφιο.

Τα κράτη μέλη απαιτούν από τους προμηθευτές καυσίμων να εισαγάγουν στη βάση δεδομένων τις πληροφορίες που απαιτούνται για την επαλήθευση της συμμόρφωσης με τις απαιτήσεις του άρθρου 25 παράγραφος 1 πρώτο εδάφιο.

3.   Τα κράτη μέλη έχουν πρόσβαση στη βάση δεδομένων της Ένωσης για τους σκοπούς της παρακολούθησης και της επαλήθευσης των δεδομένων.

3.   Τα κράτη μέλη και οι περιφερειακές αρχές έχουν πρόσβαση στη βάση δεδομένων της Ένωσης για τους σκοπούς της παρακολούθησης και της επαλήθευσης των δεδομένων.

4.   Εάν έχουν εκδοθεί εγγυήσεις προέλευσης για την παραγωγή παρτίδων ανανεώσιμων αερίων, τα κράτη μέλη μεριμνούν ώστε οι εγγυήσεις προέλευσης να ακυρώνονται προτού καταχωριστεί η παρτίδα ανανεώσιμων αερίων στη βάση δεδομένων.

4.   Εάν έχουν εκδοθεί εγγυήσεις προέλευσης για την παραγωγή παρτίδων ανανεώσιμων αερίων, τα κράτη μέλη μεριμνούν ώστε οι εγγυήσεις προέλευσης να ακυρώνονται προτού καταχωριστεί η παρτίδα ανανεώσιμων αερίων στη βάση δεδομένων.

5.   Τα κράτη μέλη διασφαλίζουν ότι η ακρίβεια και η πληρότητα των πληροφοριών που περιλαμβάνονται από τους οικονομικούς φορείς στη βάση δεδομένων επαληθεύονται, για παράδειγμα με τη χρήση εθελοντικών ή εθνικών συστημάτων.

5.   Τα κράτη μέλη διασφαλίζουν ότι η ακρίβεια και η πληρότητα των πληροφοριών που περιλαμβάνονται από τους οικονομικούς φορείς στη βάση δεδομένων επαληθεύονται, για παράδειγμα με τη χρήση εθελοντικών ή εθνικών συστημάτων.

Για την επαλήθευση δεδομένων, εθελοντικά ή εθνικά συστήματα που αναγνωρίζονται από την Επιτροπή σύμφωνα με το άρθρο 30 παράγραφοι 4, 5 και 6 μπορούν να χρησιμοποιούν συστήματα πληροφοριών τρίτων μερών ως ενδιάμεσους για τη συλλογή δεδομένων, υπό την προϋπόθεση ότι η εν λόγω χρήση έχει κοινοποιηθεί στην Επιτροπή.

Για την επαλήθευση δεδομένων, εθελοντικά ή εθνικά συστήματα που αναγνωρίζονται από την Επιτροπή σύμφωνα με το άρθρο 30 παράγραφοι 4, 5 και 6 μπορούν να χρησιμοποιούν συστήματα πληροφοριών τρίτων μερών ως ενδιάμεσους για τη συλλογή δεδομένων, υπό την προϋπόθεση ότι η εν λόγω χρήση έχει κοινοποιηθεί στην Επιτροπή.

 

6.     Η βάση δεδομένων της Ένωσης συλλέγει και είναι σε θέσει να εμφανίζει δεδομένα σε περιφερειακό επίπεδο.

Αιτιολογία

Η ανάλυση των δεδομένων μπορεί να βελτιώσει την ιχνηλασιμότητα και την κατανόηση της ροής υγρών και αέριων ανανεώσιμων καυσίμων και καυσίμων ανακυκλωμένου άνθρακα. Οι κατ’ εξουσιοδότηση πράξεις μπορούν να χρησιμοποιούνται μόνο σε εξαιρετικές περιπτώσεις και με σεβασμό ς στην αρχή της επικουρικότητας.

Τροπολογία 43

Πρόταση οδηγίας

Άρθρο 3.2 στοιχείο β)

Τροποποιήσεις της οδηγίας 98/70/ΕΕ

Άρθρο 2

Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

β)

τα σημεία 8 και 9 αντικαθίστανται από το ακόλουθο κείμενο:

«8.

“Προμηθευτής”: “προμηθευτής καυσίμων” όπως ορίζεται στο άρθρο 2 πρώτο εδάφιο σημείο 38 της οδηγίας (ΕΕ) 2018/2001 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου·

«9.

“βιοκαύσιμα”: τα “βιοκαύσιμα” όπως ορίζονται στο άρθρο 2 πρώτο εδάφιο σημείο 33 της οδηγίας 2018/2001·»·

β)

τα σημεία 8 και 9 αντικαθίστανται από το ακόλουθο κείμενο:

«8.

“Προμηθευτής”: “προμηθευτής καυσίμων” όπως ορίζεται στο άρθρο 2 πρώτο εδάφιο σημείο 38 της οδηγίας (ΕΕ) 2018/2001 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου·

“9.

‘βιοκαύσιμα’: τα ‘βιοκαύσιμα’ όπως ορίζονται στο άρθρο 2 πρώτο εδάφιο σημείο 33 της οδηγίας 2018/2001·”·

«10.

“υδρογόνο χαμηλών ανθρακούχων εκπομπών”: υδρογόνο ορυκτών καυσίμων με δέσμευση και αποθήκευση διοξειδίου του άνθρακα ή υδρογόνο που βασίζεται στην ηλεκτρική ενέργεια, όταν το εν λόγω υδρογόνο επιτυγχάνει μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου κατά τον κύκλο ζωής τουλάχιστον κατά 73,4  % με αποτέλεσμα εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου κατά τον κύκλο ζωής κάτω από 3 tCO2eq/tH2 σε σχέση με την τιμή 94 g CO2e/MJ (2,256 tCO2eq/tH2) για συγκριτικό ορυκτό καύσιμο. Η περιεκτικότητα σε άνθρακα του υδρογόνου που βασίζεται στην ηλεκτρική ενέργεια καθορίζεται από την περιθωριακή μονάδα ηλεκτροπαραγωγής στη ζώνη προσφοράς στην οποία βρίσκεται η ηλεκτρολυτική κυψέλη κατά τις περιόδους εκκαθάρισης ανισορροπιών όταν η ηλεκτρολυτική κυψέλη καταναλώνει ηλεκτρική ενέργεια από το δίκτυο·»

II.   ΣΥΣΤΑΣΕΙΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ

Η ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ (ΕτΠ)

1.

υπογραμμίζει ότι, μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, η ανάγκη για επείγουσα ενεργειακή μετάβαση και ασφάλεια του ενεργειακού εφοδιασμού γίνεται επιτακτικότερη και σαφέστερη από κάθε άλλη φορά·

2.

επικροτεί την προτεινόμενη αναθεώρηση της οδηγίας για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, η οποία απορρέει από τη συνολική φιλοδοξία της ΕΕ να καταστεί κλιματικά ουδέτερη ήπειρος έως το 2050·

3.

υποστηρίζει την αύξηση του στόχου για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας για το 2030 και τονίζει πως όλοι οι τομείς καλούνται να συμβάλουν σε αυτόν, υπογραμμίζει δε πως η μαζική και ταχεία επέκταση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, σε συνδυασμό με αύξηση της ενεργειακής κυριαρχίας και της ενεργειακής απόδοσης, είναι ζωτικής σημασίας για την επίτευξη των στόχων της ΕΕ για το κλίμα, καθώς και για την ενίσχυση της οικονομικής προσιτότητας και της ασφάλειας του εφοδιασμού του ενεργειακού συστήματος της ΕΕ·

4.

τάσσεται παρ’ όλα αυτά υπέρ μιας ευέλικτης και ισορροπημένης προσέγγισης όσον αφορά τον στόχο των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, η οποία θα ενθαρρύνει τη διαρκή ανάπτυξη των τεχνολογιών και θα παρέχει σιγουριά στους επενδυτές, διατηρώντας παράλληλα την ανταγωνιστικότητα της ΕΕ και διασφαλίζοντας μια βιώσιμη και δίκαιη μετάβαση·

5.

τονίζει ότι είναι υψίστης σημασίας να διασφαλιστεί συνοχή μεταξύ των νομοθετικών κειμένων που προτείνονται στο πλαίσιο της δέσμης μέτρων προσαρμογής στον στόχο του 55 %, καθώς και η τήρηση της αρχής της προτεραιότητας στην ενεργειακή απόδοση σε συνδυασμό με την τεχνολογική ουδετερότητα προκειμένου να επιτευχθούν μηδενικές εκπομπές έως το 2050 με βιώσιμο και τον πλέον οικονομικά αποδοτικό τρόπο·

6.

επιμένει ότι τα κράτη μέλη πρέπει να μεταφέρουν στο εθνικό τους δίκαιο την οδηγία RED II, σύμφωνα με το πνεύμα του εγγράφου·

Επικουρικότητα και εκτίμηση επιπτώσεων

7.

επικροτεί τη συμπερίληψη ενός πίνακα εκτίμησης της επικουρικότητας που θα συνοδεύει τις νομοθετικές προτάσεις, όπως προτείνει η ΕτΠ· συμμερίζεται, ταυτόχρονα, τις παρατηρήσεις της επιτροπής ρυθμιστικού ελέγχου που εκδόθηκαν πριν από τη δημοσίευση του εγγράφου, ιδίως όσον αφορά την ανάγκη συστηματικής αντιμετώπισης των προβληματισμών σχετικά με την επικουρικότητα και την αναλογικότητα, την ανάγκη καλύτερης παρουσίασης του αντικτύπου των προτεινόμενων μέτρων στα κράτη μέλη και τις περιφέρειες, συμπεριλαμβανομένων των κριτηρίων βιωσιμότητας της βιοενέργειας·

8.

επισημαίνει πως οι αρμοδιότητες των τοπικών και περιφερειακών αρχών δεν είναι ομοιογενείς σε όλη την Ευρωπαϊκή Ένωση, και οι αποφάσεις πρέπει να λαμβάνονται στο επίπεδο διακυβέρνησης που θα παρέχει την πιο αποτελεσματική λύση· δεσμεύεται να παρακολουθεί την εφαρμογή των αρχών της επικουρικότητας και της αναλογικότητας, καθώς και τον εδαφικό αντίκτυπο της προτεινόμενης νομοθεσίας, προκειμένου να διασφαλιστεί η επίτευξη των κλιματικών στόχων κατά τρόπο οικονομικά αποδοτικό·

9.

επισημαίνει ότι είναι σημαντικό για την Ένωση να ληφθούν υπόψη οι υφιστάμενες περιφερειακές ανισότητες και τα ειδικά χαρακτηριστικά της κάθε περιφέρειας, καθώς και να υποστηριχθούν αποδοτικές από πλευράς κόστους και πόρων λύσεις, διασφαλίζοντας ότι το ενεργειακό κόστος θα παραμείνει οικονομικά προσιτό για τους πολίτες και τις επιχειρήσεις·

10.

υπογραμμίζει ότι η παραγωγή ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές πραγματοποιείται συχνά σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο και εξαρτάται από τις περιφερειακές ΜΜΕ· καλεί τα κράτη μέλη να εξασφαλίσουν την πλήρη συμμετοχή των τοπικών και περιφερειακών αρχών στον καθορισμό και την υλοποίηση των εθνικών μέτρων για το κλίμα, π.χ. μέσω περιφερειακά και τοπικά καθορισμένων συνεισφορών ως συμπλήρωμα στις εθνικά καθορισμένες συνεισφορές που ορίζει η Συμφωνία του Παρισιού·

Κοινότητες ανανεώσιμης ενέργειας

11.

εκφράζει τη λύπη της για την απόφαση να μην τροποποιηθεί το άρθρο για τις κοινότητες ανανεώσιμης ενέργειας υπό το πρίσμα των διδαγμάτων που αντλήθηκαν από την τρέχουσα μεταφορά στο εθνικό δίκαιο και την έλλειψη νέων διατάξεων για τη διευκόλυνση των αδειοδοτήσεων, τη μείωση των διοικητικών δυσκολιών και άλλων παραγόντων που εμποδίζουν την πρόσβαση στο δίκτυο και για την ενίσχυση της ανάπτυξης τεχνολογιών όπως η ηλιακή θερμική και η φωτοβολταϊκή, η υδροηλεκτρική, η αιολική και η γεωθερμική τεχνολογία·

12.

τονίζει την ανάγκη πλήρους συμπερίληψης και άντλησης οφελών από τη συνεισφορά των παραγωγών-καταναλωτών, των τοπικών ενεργειακών κοινοτήτων και των νέων τεχνολογιών, όπως η αποθήκευση ενέργειας, η απόκριση ζήτησης, τα μικροδίκτυα (δυνητικά διασυνοριακά), η ηλεκτροκίνηση·

13.

τονίζει τη σημασία του δικτύου χαμηλής και μεσαίας τάσης, όπου πρέπει να δημιουργηθούν οι υποδομές για πληθώρα νέων, αποκεντρωμένων παραγωγών που θα τροφοδοτούν με ηλεκτρική ενέργεια το σύστημα· υπογραμμίζει πως είναι επίσης ανάγκη να συνδεθούν οι μικρής κλίμακας παραγωγοί με τα δίκτυα χαμηλής και μεσαίας τάσης· καλεί την Επιτροπή να παράσχει πλαίσιο για την ομαδοποίηση πολυάριθμων μικρότερων έργων, προκειμένου να τους επιτραπεί η πλήρωση των κριτηρίων δυνάμει του ισχύοντος κανονισμού. Η ευελιξία σε αυτό το πλαίσιο είναι εξαιρετικά σημαντική προκειμένου οι τοπικές και περιφερειακές αρχές να μπορούν να συγκροτήσουν ομαδοποιημένα έργα και να λάβουν ενδεχομένως χρηματοδότηση για αυτά·

14.

επισημαίνει ότι τα συστήματα αποθήκευσης σε επίπεδο κοινοτικού συστήματος αποδεικνύονται ασφαλέστερα κατά τη λειτουργία τους και απαιτούν λιγότερες επενδύσεις σε σύγκριση με τα οικιακά συστήματα αποθήκευσης·

Διασυνοριακή συνεργασία

15.

επικροτεί την πρόταση για ενίσχυση της συνεργασίας μεταξύ των κρατών μελών και για προώθηση της περιφερειακής και τοπικής συνεργασίας στον τομέα των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, καθώς και για τη βελτίωση των συνεργειών στην αγορά ενέργειας· επισημαίνει τον ηγετικό ρόλο των περιφερειών στην αύξηση της υπεράκτιας παραγωγής αιολικής και ωκεάνιας ενέργειας·

16.

επαναλαμβάνει ότι είναι σημαντικό να προωθηθούν και να υποστηριχθούν έργα διασυνοριακής συνεργασίας (όπως Έργα Κοινού Ενδιαφέροντος) μεταξύ των τοπικών και των περιφερειακών αρχών προκειμένου να διασφαλισθεί ένα αποδοτικό από πλευράς κόστους, ολοκληρωμένο, απαλλαγμένο από ανθρακούχες εκπομπές και αποκεντρωμένο ενεργειακό σύστημα· προς τούτο, τονίζει επίσης τη σημασία της διασυνδεσιμότητας για τη σταθεροποίηση του δικτύου, υπό το φως της μεταβλητότητας των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και του αντικτύπου που έχουν οι περιβαλλοντικές πιέσεις της κλιματικής αλλαγής στη λειτουργικότητα των υποδομών ηλεκτρικής ενέργειας·

17.

υπογραμμίζει την ανάγκη παροχής χρηματοοικονομικής και τεχνικής βοήθειας στις τοπικές και περιφερειακές αρχές για την ενίσχυση της ικανότητάς τους να προσελκύουν και να κινητοποιούν επενδύσεις·

Βιοενέργεια

18.

φρονεί πως η βιώσιμη παραγωγή βιομάζας είναι αναγκαία για την εξασφάλιση της προστασίας του περιβάλλοντος και της βιοποικιλότητας· τονίζει, ωστόσο, πως η θέσπιση νέων, πιο αυστηρών κριτηρίων που θα διέπουν όλες τις υφιστάμενες μονάδες βιομάζας, θέρμανσης και ενέργειας θα υπονόμευε τη σταθερότητα του νομικού πλαισίου και θα είχε τεράστιες κοινωνικές επιπτώσεις στους ευάλωτους καταναλωτές, ιδίως στην ύπαιθρο, καθώς και στις επιχειρήσεις, οι υφιστάμενες εγκαταστάσεις και προγραμματισμένες επενδύσεις των οποίων δεν μπορούν να παραβλεφθούν·

19.

επισημαίνει ότι η μείωση των απαιτήσεων υποβολής εκθέσεων από τα 20MW στα 5MW θα δημιουργήσει σημαντικό διοικητικό φόρτο για πολλές μεσαίου μεγέθους ενεργειακές μονάδες και ζητεί να διατηρηθούν τα υφιστάμενα κριτήρια βιωσιμότητας της οδηγίας RED, παράλληλα με την εθνική νομοθεσία, προκειμένου να καλύπτονται οι ποικίλες εθνικές και περιφερειακές συνθήκες. Οι νέες απαιτήσεις δεν πρέπει να θεσπιστούν παρά μόνο εάν οι αξιολογήσεις δείξουν πως οι ισχύουσες οδηγούν σε περιβαλλοντικούς κινδύνους που δικαιολογούν αυστηρότερη προσέγγιση·

20.

ζητεί να απελευθερωθεί το δυναμικό της παραγωγής βιομεθανίου στην Ευρώπη ως τρόπος επίτευξης επειγόντως της πολυσυλλεκτικότητας και μείωσης της εξάρτησης της ΕΕ από το ρωσικό φυσικό αέριο, και παράλληλα ενίσχυσης της φιλοδοξίας για τους κλιματικούς στόχους. Υποστηρίζει δε τον στόχο της παραγωγής 35 δισεκατομμυρίων κυβικών μέτρων βιομεθανίου εντός της ΕΕ έως το 2030, όπως προτείνεται στο σχέδιο «REPowerEU»·

Κυκλική οικονομία και αποδοτική χρήση των πόρων

21.

εκφράζει τη λύπη της για το γεγονός ότι δεν γίνεται αναφορά στις πράσινες και κυκλικές δημόσιες συμβάσεις ως εργαλείο στη διάθεση των δημόσιων διοικήσεων για την προώθηση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας σε αγαθά και υπηρεσίες που σχετίζονται με την ενέργεια·

22.

τονίζει πως για την επίτευξη αποδοτικότερης χρήσης των πόρων κατά τρόπο βιώσιμο και φιλικό προς το περιβάλλον, τα ανανεώσιμα καύσιμα και τα καύσιμα ανακυκλωμένου άνθρακα μπορούν να αποτελέσουν μεταβατικό καύσιμο, εφόσον πληρούνται κριτήρια βιωσιμότητας και φιλικότητας προς το περιβάλλον, και να συμβάλουν στην απαλλαγή της οικονομίας από τις ανθρακούχες εκπομπές, συμπεριλαμβανομένου του τομέα των μεταφορών·

23.

τάσσεται υπέρ μιας συντονισμένης δράσης μεταξύ των κατασκευαστών οχημάτων εναλλακτικών καυσίμων, των παραγωγών εναλλακτικών καυσίμων και των παρόχων υποδομών ανεφοδιασμού, με σκοπό να διασφαλιστεί ότι η απαλλαγή του τομέα των μεταφορών από τις ανθρακούχες εκπομπές θα είναι οικονομικά προσιτή για τους ευάλωτους χρήστες του·

Θέρμανση και ψύξη

24.

ζητεί την τήρηση της αρχής της επικουρικότητας όσον αφορά τη θέρμανση και την ψύξη·

25.

στηρίζει το στόχο αύξησης του μεριδίου των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και της απορριπτόμενης θερμότητας στον τομέα της θέρμανσης και της ψύξης καθώς και στην τηλεθέρμανση και τηλεψύξη. Ωστόσο, διακρίνει την ανάγκη αναδιατύπωσης των στόχων προκειμένου να συνδυάζονται επί ίσοις όροις η απορριπτόμενη θερμότητα και οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, αντί να διατυπώνονται διακριτοί στόχοι. Η ανάκτηση της απορριπτόμενης θερμότητας από τη βιομηχανία, τα κέντρα δεδομένων κ.λπ. πρέπει να προτιμάται όταν είναι διαθέσιμη, και να μην τίθεται στο περιθώριο προκειμένου να επιτευχθεί ένα συγκεκριμένο μερίδιο ανανεώσιμων πηγών ενέργειας.

26.

επισημαίνει ότι διαχείριση της αναβάθμισης των δεξιοτήτων μέσω προγραμμάτων κατάρτισης για τους εγκαταστάτες και τους σχεδιαστές σχετικά με τις τεχνολογίες θέρμανσης και ψύξης και αποθήκευσης από ανανεώσιμες πηγές θα πρέπει να διασφαλίζεται από την αρμόδια αρχή στα κράτη μέλη. Μέσω του σχεδίου «REPowerEU» θα πρέπει να αναληφθούν δράσεις ειδικού σκοπού σε στενή συνεργασία με τις εθνικές, περιφερειακές και τοπικές αρχές και σύμφωνα με την αρχή της επικουρικότητας·

Ενεργειακή φτώχεια

27.

εκφράζει τη λύπη της για την έλλειψη προώθησης της χρήσης ανανεώσιμων πηγών ενέργειας ως εργαλείου για την καταπολέμηση της ενεργειακής φτώχειας και της οικονομικής αδυναμίας μετακινήσεων μεταξύ των ευάλωτων νοικοκυριών, των ευάλωτων πολύ μικρών και μικρών επιχειρήσεων και των ευάλωτων χρηστών της κινητικότητας·

28.

υπογραμμίζει ότι η στρατηγική της ΕΕ για διαφοροποίηση των προμηθευτών ενέργειας από ορυκτά καύσιμα της μοιάζει ανεπαρκής· καλεί συνεπώς την ΕΕ και τα κράτη μέλη να τονώσουν τις επενδύσεις τους σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και τονίζει τη σημασία της τοπικής παραγωγής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές ως μέσο μείωσης της εξάρτησης από τρίτες χώρες για την εισαγωγή ορυκτών καυσίμων και από τις υψηλές και ασταθείς τιμές των τελευταίων, σύμφωνα με το σκεπτικό του σχεδίου «REPowerEU»·

29.

ζητεί συνεκτική σειρά μέτρων και επενδύσεων που θα υποστηρίζονται από κοινή, ισχυρή προσπάθεια σε όλα τα επίπεδα για την εξάλειψη της ενεργειακής φτώχειας στην πορεία προς μία δίκαιη κλιματικά ουδέτερη ήπειρο έως το 2050 με βάση ήδη υφιστάμενες πρωτοβουλίες όπως το σύμφωνο των Δημάρχων και ο Συμβουλευτικός κόμβος για την ενεργειακή φτώχεια·

Υδρογόνο και πράσινα μόρια

30.

υπογραμμίζει τον καίριο ρόλο των «πράσινων μορίων» και άλλων νέων βιώσιμων φορέων ενέργειας στην ενεργειακή μετάβαση και εκφράζει την ικανοποίησή της για την περαιτέρω συλλογή επιστημονικών στοιχείων σχετικά με τον ρόλο αυτό·

31.

υπογραμμίζει τη σημασία του ανανεώσιμου υδρογόνου σε τομείς όπου το υδρογόνο χρησιμοποιείται ως πρώτη ύλη ή όπου τα μέτρα ενεργειακής απόδοσης και ο άμεσος εξηλεκτρισμός δεν αποτελούν βιώσιμη λύση, ενώ παράλληλα διαμορφώνουν εξαιρετικές ευκαιρίες για καινοτομία, δημιουργία αξίας και για απασχόληση σε πολλές ευρωπαϊκές περιφέρειες·

32.

σημειώνει πως η εισαγωγή σημαντικού μεριδίου του ανανεώσιμου υδρογόνου θα εξακολουθήσει να είναι απαραίτητη βραχυπρόθεσμα προκειμένου να αντισταθμιστεί η περιορισμένη παραγωγή εντός ΕΕ·

33.

τονίζει ότι οι απαιτήσεις που προτείνονται στην αναθεώρηση της οδηγίας για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας σχετικά με το ανανεώσιμο υδρογόνο και τα παράγωγά του (ανανεώσιμα καύσιμα μη βιολογικής προέλευσης), όπως ζητήθηκε στη γνωμοδότηση της ΕτΠ «Προς έναν χάρτη πορείας για το καθαρό υδρογόνο» (CoR 549/2020) (5), είναι σημαντικές για τη διείσδυση του ανανεώσιμου υδρογόνου στην αγορά στο πλαίσιο της στρατηγικής της ΕΕ για το υδρογόνο· υποστηρίζει, ως εκ τούτου, την προβλεπόμενη πιστοποίηση του ανανεώσιμου υδρογόνου, τους νέους επιμέρους στόχους για τα ανανεώσιμα καύσιμα βιολογικής προέλευσης στις μεταφορές και τη βιομηχανία, καθώς και τη σχεδιαζόμενη επισήμανση των βιομηχανικών προϊόντων που παράγονται με τη χρήση ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές και ανανεώσιμων καυσίμων βιολογικής προέλευσης, όπως ο πράσινος χάλυβας·

34.

υπενθυμίζει πως το ανανεώσιμο υδρογόνο πρέπει να αποτελεί προτεραιότητα και πως το υδρογόνο χαμηλών ανθρακούχων εκπομπών πρέπει να χρησιμοποιείται για σκοπούς απαλλαγής από τις ανθρακούχες εκπομπές ως βραχυπρόθεσμη μεταβατική λύση χωρίς μακροπρόθεσμη προοπτική μέχρις ότου το ανανεώσιμο υδρογόνο να μπορεί να επιτελέσει από μόνο του αυτόν τον ρόλο· καλεί, συνεπώς, τα όργανα της ΕΕ, τα κράτη μέλη και τη βιομηχανία να ενισχύσουν την ικανότητα ανανεώσιμης ηλεκτρικής ενέργειας και υδρογόνου·

35.

καλεί την Επιτροπή να επανεξετάσει την επικείμενη Κατ’ εξουσιοδότηση Πράξη για τα Ανανεώσιμα Καύσιμα Μη Βιολογικής Προέλευσης που βασίζεται στην οδηγία (ΕΕ) 2018/2001 προκειμένου να εξασφαλιστεί η ευθυγράμμισή της με την παρούσα αναθεώρηση·

Ηλιακή ενέργεια

36.

επιδοκιμάζει την εξαγγελία της επικείμενης έναρξης της στρατηγικής της ΕΕ για την ηλιακή ενέργεια. Η στρατηγική αυτή θα πρέπει να περιλαμβάνει στόχους και συγκεκριμένα μέτρα για την επιτάχυνση της ανάπτυξης της ηλιακής ενέργειας, μεταξύ άλλων προκειμένου να στηριχθούν οι νέες απαιτήσεις που θεσπίζονται στο άρθρο 15α της οδηγίας για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας σχετικά με την ενσωμάτωση της ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές στα κτίρια και την καταπολέμηση της ενεργειακής φτώχειας, και θα πρέπει να συμβάλλει στη δημιουργία ενός ανταγωνιστικού συστήματος ηλιακής ενέργειας·

Υπεράκτια ενέργεια

37.

υποστηρίζει σθεναρά τη νέα απαίτηση που προτείνεται στην οδηγία για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας για κοινό σχεδιασμό υπεράκτιων πηγών ενέργειας και μέτρα για τον ολοκληρωμένο σχεδιασμό διασυνδεδεμένων δικτύων στα κράτη μέλη που συνορεύουν με θαλάσσιες λεκάνες· τονίζει ότι η περαιτέρω ανάπτυξη της υπεράκτιας ενέργειας απαιτεί περαιτέρω εναρμόνιση των κανονιστικών ρυθμίσεων σε επίπεδο ΕΕ, ιδίως όσον αφορά τους διαγωνισμούς, τους κανόνες της αγοράς, τις τεχνικές πτυχές και την υγεία και ασφάλεια στην εργασία, ούτως ώστε να επιτευχθεί η επιθυμητή συνεργασία μεταξύ των κρατών μελών και των περιφερειών·

38.

επικροτεί την πρόσφατη Δέσμη μέτρων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για το υδρογόνο και το απαλλαγμένο από ανθρακούχες εκπομπές αέριο και τους κανόνες για την προώθηση της χρήσης των υφιστάμενων υποδομών αερίου για την αποδοχή άλλων πράσινων μορίων ως μειγμάτων και για την ανακαίνιση υφιστάμενων και προσθήκη νέων υποδομών αερίου για τη μεταφορά υδρογόνου· τάσσεται δε υπέρ ενός επενδυτικού πλαισίου για την ανάπτυξη της αγοράς ανανεώσιμου υδρογόνου και για περιβαλλοντικά ασφαλή και οικονομικά βιώσιμα έργα δέσμευσης, χρήσης και αποθήκευσης άνθρακα·

39.

υπογραμμίζει, δεδομένου του δυνητικού αντικτύπου του παρόντος κανονισμού στις τοπικές και τις περιφερειακές αρχές, ότι είναι σημαντικό να ενημερώνεται από τους συννομοθέτες σχετικά με όλες τις αλλαγές επί της αρχικής πρότασης σε κάθε στάδιο της νομοθετικής διαδικασίας, συμπεριλαμβανομένων των τριμερών διαπραγματεύσεων, σύμφωνα με την αρχή της καλόπιστης συνεργασίας, επιτρέποντας κατ’ αυτόν τον τρόπο στην ΕτΠ να ασκήσει δεόντως τα προνόμιά της δυνάμει της Συνθήκης (άρθρο 91 της ΣΛΕΕ).

Βρυξέλλες, 28 Απριλίου 2022.

Ο Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής των Περιφερειών

Απόστολος ΤΖΙΤΖΙΚΩΣΤΑΣ


(1)  Οδηγία (ΕΕ) 2018/2001 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 11ης Δεκεμβρίου 2018, για την προώθηση της χρήσης ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές (ΕΕ L 328 της 21.12.2018, σ. 82).

(2)  Οδηγία (ΕΕ) 2018/2001 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 11ης Δεκεμβρίου 2018, για την προώθηση της χρήσης ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές (ΕΕ L 328 της 21.12.2018, σ. 82).

(3)  2013/179/ΕΕ: Σύσταση της Επιτροπής, της 9ης Απριλίου 2013, σχετικά με τη χρήση κοινών μεθόδων για τη μέτρηση και τη γνωστοποίηση των περιβαλλοντικών επιδόσεων κατά τον κύκλο ζωής των προϊόντων και των οργανισμών (ΕΕ L 124 της 4.5.2013, σ. 1).

(4)  2013/179/ΕΕ: Σύσταση της Επιτροπής, της 9ης Απριλίου 2013, σχετικά με τη χρήση κοινών μεθόδων για τη μέτρηση και τη γνωστοποίηση των περιβαλλοντικών επιδόσεων κατά τον κύκλο ζωής των προϊόντων και των οργανισμών (ΕΕ L 124 της 4.5.2013, σ. 1).

(5)  ΕΕ C 324 της 1.10.2020, σ. 41.


5.8.2022   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 301/221


Γνωμοδότηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής των Περιφερειών με θέμα «Αναθεώρηση του κανονισμού LULUCF (χρήση της γης, αλλαγή στη χρήση της γης και δασοκομικές δραστηριότητες) και του κανονισμού για τον επιμερισμό των προσπαθειών»

(2022/C 301/17)

Εισηγήτρια:

Åsa ÅGREN WIKSTRÖM (SE/EPP), Περιφερειακή σύμβουλος Västerbotten

Έγγραφα αναφοράς:

Πρόταση κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΕ) 2018/841 όσον αφορά το πεδίο εφαρμογής, την απλούστευση των κανόνων συμμόρφωσης, τον καθορισμό των στόχων των κρατών μελών για το 2030 και τη δέσμευση για συλλογική επίτευξη κλιματικής ουδετερότητας έως το 2035 στον τομέα της χρήσης γης, της δασοπονίας και της γεωργίας, και του κανονισμού (ΕΕ) 2018/1999 όσον αφορά τη βελτίωση της παρακολούθησης, της υποβολής εκθέσεων, της παρακολούθησης της προόδου και της επανεξέτασης

COM(2021) 554

Πρόταση κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΕ) 2018/842 σχετικά με τις δεσμευτικές ετήσιες μειώσεις των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου από τα κράτη μέλη από το 2021 έως το 2030, στο πλαίσιο της συμβολής στη δράση για το κλίμα για την τήρηση των δεσμεύσεων που απορρέουν από τη συμφωνία του Παρισιού

COM(2021) 555

I.   ΣΥΝΙΣΤΩΜΕΝΕΣ ΤΡΟΠΟΛΟΓΙΕΣ

Πρόταση κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΕ) 2018/841 όσον αφορά το πεδίο εφαρμογής, την απλούστευση των κανόνων συμμόρφωσης, τον καθορισμό των στόχων των κρατών μελών για το 2030 και τη δέσμευση για συλλογική επίτευξη κλιματικής ουδετερότητας έως το 2035 στον τομέα της χρήσης γης, της δασοπονίας και της γεωργίας, και του κανονισμού (ΕΕ) 2018/1999 όσον αφορά τη βελτίωση της παρακολούθησης, της υποβολής εκθέσεων, της παρακολούθησης της προόδουκαι της επανεξέτασης

COM(2021) 554

Τροπολογία 1

Αιτιολογική σκέψη 7

Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

(7)

Η ανακοίνωση της 17ης Σεπτεμβρίου 2020 σχετικά με την ενίσχυση της κλιματικής φιλοδοξίας της Ευρώπης για το 2030 επεσήμανε την επιλογή συνδυασμού των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου χωρίς CO2 με τη χρήση γης, την αλλαγή της χρήσης γης και τις καθαρές απορροφήσεις στα δάση δημιουργώντας με αυτόν τον τρόπο έναν τομέας γης που έχει ρυθμιστεί προσφάτως. Με τον εν λόγω συνδυασμό μπορούν να προωθηθούν συνέργειες μεταξύ μέτρων μετριασμού με βάση τη γη και να επιτρέψει πιο ολοκληρωμένη χάραξη πολιτικής και εφαρμογή πολιτικών σε εθνικό επίπεδο και σε ενωσιακό επίπεδο. Για τον σκοπό αυτόν, θα πρέπει να ενισχυθεί η υποχρέωση των κρατών μελών να υποβάλουν ολοκληρωμένα σχέδια μετριασμού της κλιματικής αλλαγής για τον τομέα της γης.

Διαγραφή

Αιτιολογία

Η συγχώνευση των δύο τομέων κινδυνεύει να είναι αντιπαραγωγική, αναποτελεσματική και άδικη. Πρωταρχικός στόχος της ΕΕ θα πρέπει να είναι η μείωση των εκπομπών, με παράλληλη βελτιστοποίηση του δυναμικού μετριασμού του τομέα LULUCF.

Τροπολογία 2

Αιτιολογική σκέψη 8α (νέα)

Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

 

(8α)

Οι καλλιεργήσιμες εκτάσεις, οι χορτολιβαδικές εκτάσεις και οι υγροβιότοποι αποτελούν επί του παρόντος καθαρές πηγές εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου στην Ένωση, αλλά έχουν τη δυνατότητα να καταστούν πηγή καθαρών απορροφήσεων αερίων του θερμοκηπίου, ιδίως μέσω της αποκατάστασης των υγροβιοτόπων και των τυρφώνων.

Τροπολογία 3

Αιτιολογική σκέψη 10

Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

Προκειμένου να ενισχυθούν οι απορροφήσεις αερίων θερμοκηπίου, μεμονωμένοι αγρότες ή διαχειριστές δασών χρειάζονται ένα άμεσο κίνητρο για να αποθηκεύουν περισσότερο άνθρακα στη γη και στα δάση τους. […] […]Τέτοιου είδους κίνητρα και επιχειρηματικά μοντέλα θα ενισχύσουν τον μετριασμό του κλίματος στη βιοοικονομία, συμπεριλαμβανομένης της χρήσης ανθεκτικών προϊόντων υλοτομίας, με πλήρη σεβασμό των οικολογικών αρχών που προάγουν τη βιοποικιλότητα και την κυκλική οικονομία. Ως εκ τούτου, νέες κατηγορίες προϊόντων αποθήκευσης άνθρακα θα πρέπει να εισαχθούν εκτός από τα συγκομισμένα προϊόντα υλοτομίας. Τα αναδυόμενα επιχειρηματικά μοντέλα, οι πρακτικές εκτροφής και διαχείρισης γης για την ενίσχυση των απορροφήσεων συμβάλλουν στην ισόρροπη εδαφική ανάπτυξη και στην οικονομική ανάπτυξη σε αγροτικές περιοχές. […]

Προκειμένου να ενισχυθούν οι απορροφήσεις αερίων θερμοκηπίου, μεμονωμένοι αγρότες ή διαχειριστές δασών χρειάζονται ένα άμεσο κίνητρο για να αποθηκεύουν περισσότερο άνθρακα στη γη, στα δάση τους και σε προϊόντα αποθήκευσης άνθρακα . […] […]Τέτοιου είδους κίνητρα και επιχειρηματικά μοντέλα θα ενισχύσουν τον μετριασμό του κλίματος στη βιοοικονομία, συμπεριλαμβανομένης της χρήσης προϊόντων υλοτομίας και της υποκατάστασης υλικών υψηλής έντασης ορυκτών ή άνθρακα , με πλήρη σεβασμό των οικολογικών αρχών που προάγουν τη βιοποικιλότητα και την κυκλική οικονομία. Ως εκ τούτου, νέες κατηγορίες όλων των προϊόντων αποθήκευσης άνθρακα , συμπεριλαμβανομένων νέων καινοτόμων λύσεων και βιοενέργειας με δέσμευση και αποθήκευση άνθρακα , θα πρέπει να εισαχθούν εκτός από τα συγκομισμένα προϊόντα υλοτομίας. Τα κράτη μέλη θα πρέπει επίσης να παρέχουν εκτιμήσεις σχετικά με τις δυνατότητες μετριασμού της υποκατάστασης υλικών υψηλής έντασης ορυκτών ή άνθρακα με ξύλο. Τα αναδυόμενα επιχειρηματικά μοντέλα, η περαιτέρω ανάπτυξη της βιοενέργειας με τεχνολογίες δέσμευσης και αποθήκευσης διοξειδίου του άνθρακα, οι πρακτικές εκτροφής και διαχείρισης γης για την ενίσχυση των απορροφήσεων και οι μακροπρόθεσμες επενδύσεις στη βιοοικονομία συμβάλλουν στην ισόρροπη εδαφική ανάπτυξη και στην οικονομική ανάπτυξη σε αγροτικές περιοχές. […]

Αιτιολογία

Ο αντίκτυπος στο κλίμα των καινοτόμων βιολογικών προϊόντων θα πρέπει να ληφθεί πλήρως υπόψη. Θα πρέπει να συμπεριληφθούν όλες οι σχετικές κατηγορίες, όπως ο χαρτοπολτός, το χαρτί, το χαρτόνι, o καπλαμάς, οι ινοσανίδες, οι μοριοσανίδες, οι πλάκες, το κατεργασμένο ξύλο, τα κλωστοϋφαντουργικά προϊόντα, τα σύνθετα υλικά, η λιγνίνη, τα χημικά προϊόντα, ο βιοξυλάνθρακας και άλλα βιογενή προϊόντα άνθρακα.

Ο στόχος της ΕΕ για το κλίμα είναι η ουδετερότητα ως προς τον άνθρακα, με τις εκπομπές ορυκτών καυσίμων να έχουν ουσιαστικά καταργηθεί έως το 2050. Οι πανεπιστημιακοί και οι δημιουργοί μοντέλων (π.χ. ΟΗΕ και IPPC) συμφωνούν ότι, χωρίς την ανάπτυξη τεχνολογικών απορροφήσεων άνθρακα, είναι απίθανο να μπορέσουμε να επιτύχουμε τους στόχους της συμφωνίας του Παρισιού. Η βιοενέργεια με δέσμευση και αποθήκευση άνθρακα (BECCS) είναι η διαδικασία εξόρυξης βιοενέργειας από βιομάζα και δέσμευσης και αποθήκευσης του άνθρακα, με αποτέλεσμα την απομάκρυνσή του από την ατμόσφαιρα.

Η συμπερίληψη της BECCS στον κανονισμό είναι λογική, καθώς οι βιογενείς εκπομπές προέρχονται από ανανεώσιμες πηγές που καλλιεργούνται στη γη. Η χρήση του ίδιου λογιστικού πλαισίου για όλα τα προϊόντα αποθήκευσης άνθρακα, τις εκπομπές και τις απορροφήσεις άνθρακα από αυτόν τον τομέα θα συμβάλει στην αποφυγή της διπλής καταμέτρησης.

Τροπολογία 4

Αιτιολογική σκέψη 11α (νέα)

Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

 

11α)

Δεδομένου ότι η βιώσιμη διαχείριση των δασών ενισχύει τη δέσμευση άνθρακα και καταπολεμά τη γήρανση των δασών και τις φυσικές καταστροφές, οι οποίες συγκαταλέγονται μεταξύ των παραγόντων που συμβάλλουν στη μείωση των απορροφήσεων άνθρακα στον κλάδο της χρήσης γης τα τελευταία χρόνια, ο παρών κανονισμός θα πρέπει να ενθαρρύνει πρακτικές βιώσιμης διαχείρισης των δασών για όλα τα είδη δασών της ΕΕ που να συμβάλλουν στον μετριασμό της κλιματικής αλλαγής και στην προσαρμογή σε αυτήν, όπως περιγράφεται στη δασική στρατηγική της ΕΕ με ορίζοντα το 2030.

Αιτιολογία

Ο υπερβολικός περιορισμός των δυνατοτήτων ενεργού διαχείρισης των δασών θα καθιστούσε τα δάση πιο ευάλωτα σε κλυδωνισμούς, όπως πυρκαγιές και επιδημίες επιβλαβών οργανισμών, και θα μείωνε το μακροπρόθεσμο δυναμικό δέσμευσης άνθρακα των δασών.

Τροπολογία 5

Άρθρο 1 παράγραφος 1 σημείο 1

Κανονισμός (ΕΕ) 2018/841

Άρθρο 1 παράγραφος 1 στοιχείο ε)

Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

ε)

τις δεσμεύσεις των κρατών μελών να λάβουν τα απαραίτητα μέτρα με στόχο τη συλλογική επίτευξη κλιματικής ουδετερότητας στην Ένωση έως το 2035 στον τομέα της χρήσης της γης, της αλλαγής χρήσεων της γης και της δασοπονίας , συμπεριλαμβανομένων των εκπομπών από τον τομέα γεωργίας χωρίς CO2 ».

ε)

τις δεσμεύσεις των κρατών μελών να λάβουν τα απαραίτητα μέτρα με στόχο τη συλλογική επίτευξη κλιματικής ουδετερότητας στην Ένωση έως το 2035 στον τομέα της χρήσης της γης, της αλλαγής χρήσεων της γης και της δασοπονίας·

Αιτιολογία

Η ΕτΠ εκφράζει την ανησυχία της για το γεγονός ότι ο συνδυασμός της χρήσης γης και του γεωργικού τομέα χωρίς CO2 θα μπορούσε να αποδυναμώσει την αναγκαία πρόοδο στον γεωργικό τομέα, δεδομένου ότι οι δυσκολίες που αντιμετωπίζει όσον αφορά τη μείωση των εκπομπών θα μπορούσαν να αντισταθμιστούν από άλλους τομείς, όπως τα δάση. Οι απορροφήσεις άνθρακα από τον τομέα LULUCF διαδραματίζουν καίριο ρόλο στην επίτευξη των στόχων της ΕΕ για το κλίμα. Η συγχώνευση των δύο τομέων κινδυνεύει να είναι αντιπαραγωγική, αναποτελεσματική και άδικη. Πρωταρχικός στόχος της ΕΕ θα πρέπει να είναι η μείωση των εκπομπών, με παράλληλη βελτιστοποίηση του δυναμικού μετριασμού του τομέα LULUCF.

Τροπολογία 6

Άρθρο 1 παράγραφος 1 σημείο 2

Κανονισμός (ΕΕ) 2018/841

Άρθρο 2 παράγραφος 2 εισαγωγικό μέρος

Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

2.   Ο παρών κανονισμός καλύπτει τις εκπομπές και τις απορροφήσεις αερίων θερμοκηπίου που απαριθμούνται στο παράρτημα I τμήμα Α, που αναφέρονται σύμφωνα με το άρθρο 26 παράγραφος 4 του κανονισμού (ΕΕ) 2018/1999 και λαμβάνουν χώρα στις επικράτειες των κρατών μελών στην περίοδο από το 2026 έως το 2030 , σε οποιαδήποτε από τις ακόλουθες κατηγορίες υποβολής στοιχείων γης και/ή τομείς:

2.   Ο παρών κανονισμός καλύπτει τις εκπομπές και τις απορροφήσεις αερίων θερμοκηπίου που απαριθμούνται στο παράρτημα I τμήμα Α, που αναφέρονται σύμφωνα με το άρθρο 26 παράγραφος 4 του κανονισμού (ΕΕ) 2018/1999 και λαμβάνουν χώρα στις επικράτειες των κρατών μελών στην περίοδο από το 2026 και μετά , σε οποιαδήποτε από τις ακόλουθες κατηγορίες υποβολής στοιχείων γης και/ή τομείς:

Αιτιολογία

Η ΕτΠ εκφράζει την ανησυχία της για το γεγονός ότι ο συνδυασμός της χρήσης γης και του γεωργικού τομέα χωρίς CO2 θα μπορούσε να αποδυναμώσει την αναγκαία πρόοδο στον γεωργικό τομέα, δεδομένου ότι οι δυσκολίες που αντιμετωπίζει όσον αφορά τη μείωση των εκπομπών θα μπορούσαν να αντισταθμιστούν από άλλους τομείς, όπως τα δάση. Οι απορροφήσεις άνθρακα από τον τομέα LULUCF διαδραματίζουν καίριο ρόλο στην επίτευξη των στόχων της ΕΕ για το κλίμα. Η συγχώνευση των δύο τομέων κινδυνεύει να είναι αντιπαραγωγική, αναποτελεσματική και άδικη. Πρωταρχικός στόχος της ΕΕ θα πρέπει να είναι η μείωση των εκπομπών, με παράλληλη βελτιστοποίηση του δυναμικού μετριασμού του τομέα LULUCF.

Τροπολογία 7

Άρθρο 1 παράγραφος 1 σημείο 2

Κανονισμός (ΕΕ) 2018/841

Άρθρο 2 παράγραφος 3

Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

3.     Ο παρών κανονισμός καλύπτει επίσης τις εκπομπές και τις απορροφήσεις αερίων θερμοκηπίου που απαριθμούνται στο παράρτημα I τμήμα Α, που αναφέρονται σύμφωνα με το άρθρο 26 παράγραφος 4 του κανονισμού (ΕΕ) 2018/1999 και οι οποίες λαμβάνουν χώρα στις επικράτειες των κρατών μελών από το 2031 και εξής, σε οποιαδήποτε από τις κατηγορίες γης που απαριθμούνται στην παράγραφο 2, στοιχεία α) έως ι) και σε οποιονδήποτε από τους ακόλουθους τομείς:

α)

εντερική ζύμωση·

β)

διαχείριση κοπριάς·

γ)

ορυζοκαλλιέργεια·

δ)

γεωργικά εδάφη·

ε)

προγραμματισμένες πυρκαγιές στη σαβάνα·

στ)

καύση γεωργικών καταλοίπων·

ζ)

ασβέστωση·

η)

χρήση ουρίας·

θ)

άλλα λιπάσματα που περιέχουν άνθρακα·

ι)

«άλλο».».

Διαγραφή

Αιτιολογία

Η ΕτΠ εκφράζει την ανησυχία της για το γεγονός ότι ο συνδυασμός της χρήσης γης και του γεωργικού τομέα χωρίς CO2 θα μπορούσε να αποδυναμώσει την αναγκαία πρόοδο στον γεωργικό τομέα, δεδομένου ότι οι δυσκολίες που αντιμετωπίζει όσον αφορά τη μείωση των εκπομπών θα μπορούσαν να αντισταθμιστούν από άλλους τομείς, όπως τα δάση. Οι απορροφήσεις άνθρακα από τον τομέα LULUCF διαδραματίζουν καίριο ρόλο στην επίτευξη των στόχων της ΕΕ για το κλίμα. Η συγχώνευση των δύο τομέων κινδυνεύει να είναι αντιπαραγωγική, αναποτελεσματική και άδικη. Πρωταρχικός στόχος της ΕΕ θα πρέπει να είναι η μείωση των εκπομπών, με παράλληλη βελτιστοποίηση του δυναμικού μετριασμού του τομέα LULUCF.

Τροπολογία 8

Άρθρο 1 παράγραφος 1 σημείο 3

Κανονισμός (ΕΕ) 2018/841

Άρθρο 4 παράγραφος 2

Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

2.   Ο στόχος της Ένωσης για το 2030 για καθαρές απορροφήσεις αερίων του θερμοκηπίου είναι 310 εκατομμύρια τόνοι ισοδύναμου CO2 ως άθροισμα των στόχων των κρατών μελών που καθορίζονται σύμφωνα με την παράγραφο 3 του παρόντος άρθρου, και βασίζεται στον μέσο όρο των στοιχείων απογραφής των αερίων θερμοκηπίου αερίου για τα έτη 2016, 2017 και 2018.

2.   Ο στόχος της Ένωσης για το 2030 για καθαρές απορροφήσεις αερίων του θερμοκηπίου είναι 310 εκατομμύρια τόνοι ισοδύναμου CO2 ως άθροισμα των στόχων των κρατών μελών που καθορίζονται σύμφωνα με την παράγραφο 3 του παρόντος άρθρου, και βασίζεται στον μέσο όρο των στοιχείων απογραφής των αερίων θερμοκηπίου αερίου για τα έτη 2016, 2017 και 2018.

[…]

[…]

 

Έως τις 30 Ιουνίου 2024, κάθε κράτος μέλος καθορίζει εθνική συνεισφορά στον στόχο καθαρών απορροφήσεων αερίων του θερμοκηπίου για το 2030 που αναφέρεται στην παράγραφο 2 του παρόντος άρθρου, η οποία είναι υψηλότερη από τον εθνικό στόχο που ορίζεται στο παράρτημα IΙα. Η εν λόγω συνεισφορά μπορεί να περιλαμβάνεται στα ενοποιημένα εθνικά σχέδια για την ενέργεια και το κλίμα που υποβάλλονται σύμφωνα με το άρθρο 14 του κανονισμού (ΕΕ) 2018/1999.

Η εθνική συνεισφορά περιλαμβάνει πληροφορίες και στόχους σχετικά με τη μείωση των εκπομπών ή την αύξηση των απορροφήσεων αερίων του θερμοκηπίου από καλλιεργήσιμες εκτάσεις, χορτολιβαδικές εκτάσεις και υγροβιότοπους σε σχέση με τα δεδομένα που υποβλήθηκαν για τα έτη 2016, 2017 και 2018.

Αιτιολογία

Η ΕτΠ υποστηρίζει έναν φιλόδοξο, δίκαιο και χωρίς αποκλεισμούς στόχο LULUCF που θα συμβάλει στην επίτευξη των στόχων της ΕΕ για το κλίμα. Οι τοπικές και οι περιφερειακές αρχές έχουν επίγνωση των συνεπειών της κλιματικής αλλαγής στην πράξη και υποστηρίζουν φιλόδοξες και δίκαιες δράσεις για το κλίμα.

Τροπολογία 9

Άρθρο 1 παράγραφος 1 σημείο 3

Κανονισμός (ΕΕ) 2018/841

Άρθρο 4 παράγραφος 3

Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

3.   […] Οι εν λόγω εθνικές πορείες βασίζονται στα μέσα στοιχεία απογραφής αερίων του θερμοκηπίου για τα έτη 2021, 2022 και 2023, που αναφέρονται από κάθε κράτος μέλος. Η αξία των 310 εκατομμυρίων τόνων ισοδύναμων καθαρών απορροφήσεων CO2 ως άθροισμα των στόχων για τα κράτη μέλη που καθορίζονται στο παράρτημα IΙα μπορεί να υπόκειται σε τεχνική διόρθωση λόγω αλλαγής μεθοδολογίας από τα κράτη μέλη. Η μέθοδος καθορισμού της τεχνικής διόρθωσης που θα προστεθεί στους στόχους των κρατών μελών καθορίζεται στις παρούσες εκτελεστικές πράξεις. […]

3.   […] Οι εν λόγω εθνικές πορείες βασίζονται στα μέσα στοιχεία απογραφής αερίων του θερμοκηπίου για τα έτη 2021, 2022 και 2023, που αναφέρονται από κάθε κράτος μέλος. Η αξία του στόχου του κράτους μέλους που ορίζεται στο παράρτημα IΙα και των 310 εκατομμυρίων τόνων ισοδύναμων καθαρών απορροφήσεων CO2 ως άθροισμα των στόχων για τα κράτη μέλη που καθορίζονται στο παράρτημα IΙα μπορεί να υπόκειται σε τεχνική διόρθωση λόγω αλλαγής μεθοδολογίας από τα κράτη μέλη. Η τεχνική διόρθωση που πρέπει να προστεθεί στον στόχο ενός κράτους μέλους θα πρέπει να αντιστοιχεί στο αποτέλεσμα της αλλαγής της μεθοδολογίας και των πηγών δεδομένων στους στόχους και να καθορίζεται στις παρούσες εκτελεστικές πράξεις. […]

Αιτιολογία

Είναι σημαντικό τα κράτη μέλη να εργάζονται συνεχώς για τη βελτίωση της μεθοδολογίας τους και οι βελτιώσεις αυτές να αντικατοπτρίζονται επίσης στην αξιολόγηση των στόχων, ώστε να αποφεύγονται δυσανάλογα χαμηλοί ή υψηλοί στόχοι. Η συνεχής ανάπτυξη μεθόδων για την παροχή δεδομένων δραστηριότητας και βελτιωμένων συντελεστών εκπομπών συνάδει με την τρέχουσα πρακτική υποβολής εκθέσεων. Ως εκ τούτου, τα κράτη μέλη θα πρέπει να ενθαρρυνθούν να χρησιμοποιούν νέα αποτελέσματα από την εγχώρια έρευνα, καθώς και επικαιροποιημένες κατευθυντήριες γραμμές της IPCC και άλλων διεθνών δημοσιευμένων ερευνών.

Τροπολογία 10

Άρθρο 1 παράγραφος 1 σημείο 3

Κανονισμός (ΕΕ) 2018/841

Άρθρο 4 παράγραφος 4

Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

4.     Οι εκπομπές αερίων θερμοκηπίου ολόκληρης της Ένωσης στους τομείς που ορίζονται στο άρθρο 2 παράγραφος 3 στοιχεία α) έως ι), στοχεύουν να είναι καθαρές μηδενικές έως το 2035 και η Ένωση θα επιτύχει αρνητικές εκπομπές στη συνέχεια. Η Ένωση και τα κράτη μέλη λαμβάνουν τα απαραίτητα μέτρα για να καταστεί δυνατή η συλλογική επίτευξη του στόχου για το 2035.

Η Επιτροπή, έως τις 31 Δεκεμβρίου 2025 και βάσει ενοποιημένων εθνικών σχεδίων για την ενέργεια και το κλίμα που υποβάλλονται από κάθε κράτος μέλος σύμφωνα με το άρθρο 14 του κανονισμού (ΕΕ) 2018/1999 έως τις 30 Ιουνίου 2024, υποβάλλει προτάσεις για τη συνεισφορά κάθε κράτους μέλους για τη μείωση των καθαρών εκπομπών.».

Διαγραφή

Αιτιολογία

Η ΕτΠ εκφράζει την ανησυχία της για το γεγονός ότι ο συνδυασμός της χρήσης γης και του γεωργικού τομέα χωρίς CO2 θα μπορούσε να αποδυναμώσει την αναγκαία πρόοδο στον γεωργικό τομέα, δεδομένου ότι οι δυσκολίες που αντιμετωπίζει όσον αφορά τη μείωση των εκπομπών θα μπορούσαν να αντισταθμιστούν από άλλους τομείς, όπως τα δάση. Οι απορροφήσεις άνθρακα από τον τομέα LULUCF διαδραματίζουν καίριο ρόλο στην επίτευξη των στόχων της ΕΕ για το κλίμα. Η συγχώνευση των δύο τομέων κινδυνεύει να είναι αντιπαραγωγική, αναποτελεσματική και άδικη. Πρωταρχικός στόχος της ΕΕ θα πρέπει να είναι η μείωση των εκπομπών, με παράλληλη βελτιστοποίηση του δυναμικού μετριασμού του τομέα LULUCF.

Τροπολογία 11

Άρθρο 1 παράγραφος 1 σημείο 7 στοιχείο β)

Κανονισμός (ΕΕ) 2018/841

Άρθρο 9 παράγραφος 2

Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

η παράγραφος 2 αντικαθίσταται από το ακόλουθο κείμενο:

«2.   Η Επιτροπή εκδίδει κατ’ εξουσιοδότηση πράξεις σύμφωνα με το άρθρο 16 για την τροποποίηση της παραγράφου 1 του παρόντος άρθρου και του παραρτήματος V, προσθέτοντας νέες κατηγορίες προϊόντων αποθήκευσης άνθρακα, συμπεριλαμβανομένων των προϊόντων υλοτομίας με επίδραση δέσμευσης του άνθρακα, με βάση τις κατευθυντήριες γραμμές της IPCC όπως εγκρίθηκαν από τη διάσκεψη των μερών της UNFCCC ή τη διάσκεψη των μερών συνερχόμενη ως Συνεδρίαση των μερών της συμφωνίας του Παρισιού, και διασφαλίζοντας την περιβαλλοντική ακεραιότητα»·

η παράγραφος 2 αντικαθίσταται από το ακόλουθο κείμενο:

«2.   Η Επιτροπή θα εκδίδει , στο εγγύς μέλλον, κατ’ εξουσιοδότηση πράξεις σύμφωνα με το άρθρο 16 για την τροποποίηση της παραγράφου 1 του παρόντος άρθρου και του παραρτήματος V, προσθέτοντας νέες κατηγορίες προϊόντων αποθήκευσης άνθρακα, συμπεριλαμβανομένων των προϊόντων υλοτομίας, της βιοενέργειας με δέσμευση και αποθήκευση άνθρακα και όλες τις άλλες σχετικές κατηγορίες προϊόντων που βασίζονται σε βιολογικά προϊόντα, με επίδραση δέσμευσης του άνθρακα, με βάση τις κατευθυντήριες γραμμές της IPCC όπως εγκρίθηκαν από τη διάσκεψη των μερών της UNFCCC ή τη διάσκεψη των μερών συνερχόμενη ως Συνεδρίαση των μερών της συμφωνίας του Παρισιού, και διασφαλίζοντας την περιβαλλοντική ακεραιότητα»·

Αιτιολογία

Ο αντίκτυπος στο κλίμα των καινοτόμων βιολογικών προϊόντων θα πρέπει να ληφθεί πλήρως υπόψη. Θα πρέπει να συμπεριληφθούν όλες οι σχετικές κατηγορίες, όπως ο χαρτοπολτός, το χαρτί, το χαρτόνι, o καπλαμάς, οι ινοσανίδες, οι μοριοσανίδες, οι πλάκες, το κατεργασμένο ξύλο, τα κλωστοϋφαντουργικά προϊόντα, τα σύνθετα υλικά, η λιγνίνη, τα χημικά προϊόντα, ο βιοξυλάνθρακας και άλλα βιογενή προϊόντα άνθρακα.

Τροπολογία 12

Άρθρο 1 παράγραφος 1 σημείο 14

Κανονισμός (ΕΕ) 2018/841

Άρθρο 13 παράγραφος 1 δεύτερο εδάφιο

Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

ποσότητα ίση με την ποσότητα σε τόνους ισοδύναμου CO2 των πλεοναζουσών καθαρών εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, πολλαπλασιαζόμενη επί τον συντελεστή 1,08 προστίθεται στον αριθμό εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου που ανέφερε το εν λόγω κράτος μέλος το επόμενο έτος, σύμφωνα με τα μέτρα που θεσπίζονται σύμφωνα με το άρθρο 15.»·

Διαγραφή

Αιτιολογία

Η ΕτΠ εκφράζει την ανησυχία της για το γεγονός ότι οι απαιτήσεις υποβολής ετήσιων εκθέσεων θα μπορούσαν να επηρεάσουν τις τοπικές και περιφερειακές αρχές, επιτρέποντας στα κράτη μέλη να αντισταθμίζουν απρόβλεπτες ετήσιες διακυμάνσεις, με αποφάσεις σχετικά με την ταχεία αλλαγή των δραστηριοτήτων διαχείρισης και της χρήσης γης. Αυτό μπορεί να επηρεάσει αρνητικά την ικανότητα των τοπικών και περιφερειακών αρχών να αναπτύξουν τη δική τους βιοοικονομία.

Ο τομέας LULUCF χαρακτηρίζεται από φυσικές διακυμάνσεις και αβεβαιότητες στη μέτρηση των ροών άνθρακα. Τα κράτη μέλη δεν έχουν τη δυνατότητα να ελέγχουν τις ροές άνθρακα των δεξαμενών γης για κάθε έτος. Ως εκ τούτου, δεν είναι δυνατόν να καθοριστούν ετήσιοι στόχοι και να επιβληθούν παραβάσεις σε περίπτωση μη συμμόρφωσης σε ετήσια βάση.

Τροπολογία 13

Άρθρο 1 παράγραφος 1 σημείο 15

Κανονισμός (ΕΕ) 2018/841

Άρθρο 14 παράγραφος 1

Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

[…]

[…]

Η έκθεση συμμόρφωσης περιλαμβάνει αξιολόγηση:

Η έκθεση συμμόρφωσης περιλαμβάνει αξιολόγηση:

α)

των πολιτικών και των μέτρων σχετικά με τους συμβιβασμούς·

α)

των πολιτικών και των μέτρων σχετικά με τους συμβιβασμούς·

β)

των συνεργειών μεταξύ μετριασμού του κλίματος και της προσαρμογής·

β)

των συνεργειών μεταξύ μετριασμού του κλίματος και της προσαρμογής·

γ)

των συνεργειών μεταξύ μετριασμού του κλίματος και της βιοποικιλότητας.

γ)

των συνεργειών μεταξύ μετριασμού του κλίματος και της βιοποικιλότητας.

 

δ)

των συνεργειών μεταξύ του μετριασμού της κλιματικής αλλαγής, της προσαρμογής και της ανάπτυξης της βιοοικονομίας, συμπεριλαμβανομένων των εκτιμήσεων σχετικά με την εξοικονόμηση αερίων του θερμοκηπίου που συνδέεται με την υποκατάσταση υλικών έντασης άνθρακα και ορυκτών με υλικά με βάση το ξύλο.

[…]

[…]

Αιτιολογία

Η στήριξη της χρήσης όλων των δασικών προϊόντων επιταχύνει τη μετάβαση προς μια κυκλική βιοοικονομία που αντικαθιστά τα ορυκτά υλικά και τις εκπομπές. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι το όφελος υποκατάστασης (δηλαδή η μείωση των εκπομπών που συνδέεται με την παραγωγή προϊόντων με βάση το ξύλο σε σχέση με άλλα λειτουργικά ισοδύναμα υλικά και προϊόντα) συνδέεται τόσο με τα προϊόντα ξυλείας μακράς διάρκειας ζωής όσο και με τα προϊόντα με βάση τις ίνες.

Πρόταση κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΕ) 2018/842 σχετικά με τις δεσμευτικές ετήσιες μειώσεις των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου από τα κράτη μέλη από το 2021 έως το 2030, στο πλαίσιο της συμβολής στη δράση για το κλίμα για την τήρηση των δεσμεύσεων που απορρέουν από τη συμφωνία του Παρισιού

COM(2021) 555

Τροπολογία 14

Αιτιολογική σκέψη 6α (νέα)

Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

 

Η επίτευξη του στόχου για κλιματική ουδετερότητα το αργότερο έως το 2050 μπορεί να παρακωλυθεί από υπέρμετρη απόκλιση των Στόχων για τον επιμερισμό των προσπαθειών των κρατών μελών· στο πλαίσιο της περιόδου 2021-2027, ο προγραμματισμός των Ταμείων πολιτικής συνοχής, και κυρίως του Ευρωπαϊκού Ταμείου Περιφερειακής Ανάπτυξης, που συνιστά μέρος του Ταμείου Συνοχής, και του Ταμείου Δίκαιης Μετάβασης πρέπει να προβλέπει προσαρμοσμένα προγράμματα, άξονα προτεραιότητας, στρατηγικές και χωροταξικά σχέδια που αποσκοπούν επίσης στην ενίσχυση των ικανοτήτων των κρατών μελών όσον αφορά τη μείωση των εκπομπών των αερίων του θερμοκηπίου στους τομείς που διέπονται από τον κανονισμό 2018/842 και, κατά συνέπεια, στη συμβολή σε μια καλύτερη σύγκλιση των οικείων στόχων που ήδη υφίστανται στην εν λόγω περίοδο προγραμματισμού.

Τροπολογία 15

Αιτιολογική σκέψη 18α (νέα)

Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

 

(18α)

Προκειμένου να παραμείνει εφικτός ο στόχος του 1,5  oC και να διασφαλιστεί η κλιματική δικαιοσύνη, απαιτείται συλλογική προσπάθεια από όλους τους τομείς της οικονομίας, συμπεριλαμβανομένου του γεωργικού τομέα. Στο μακρόπνοο στρατηγικό όραμά της για μια ευημερούσα, σύγχρονη, ανταγωνιστική και κλιματικά ουδέτερη οικονομία  (1) , η Επιτροπή επιβεβαιώνει ότι οι εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου πλην του CO2 από τον γεωργικό τομέα μπορούν να μειωθούν σε 211 MtCO2e το 2050, μειώνοντας με τον τρόπο αυτό την ανάγκη να επιτύχουν μηδενικές καθαρές εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου οι μη βιώσιμες τεχνολογίες αρνητικών εκπομπών. Ωστόσο, ορισμένοι τομείς στο πλαίσιο του παρόντος κανονισμού έχουν σημειώσει πολύ μικρή πρόοδο τα τελευταία χρόνια. Οι ελάχιστες τομεακές συνεισφορές προς την επίτευξη του στόχου μείωσης των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου σε επίπεδο ΕΕ, που ορίζεται από τον παρόντα κανονισμό, για το έτος 2030 και μετά, με τη συνοδεία ορθής παρακολούθησης, υποβολής εκθέσεων και μέτρων από την Επιτροπή, θα λειτουργούσαν για να εξασφαλίσουν ότι όλοι οι τομείς του κανονισμού για τον επιμερισμό των προσπαθειών συμβάλλουν στην έγκαιρη επίτευξη των στόχων για το κλίμα. Ο κανονισμός (ΕΕ) 2018/1999 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου απαιτεί από τα κράτη μέλη να αναπτύξουν μακροπρόθεσμες στρατηγικές που θα συμβάλουν στην εκπλήρωση των δεσμεύσεων των κρατών μελών όσον αφορά τους στόχους της συμφωνίας του Παρισιού και στην επίτευξη μακροπρόθεσμων μειώσεων των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου και ενίσχυσης των απορροφήσεων από καταβόθρες σε όλους τους τομείς σύμφωνα με τον στόχο της Ένωσης για κλιματική ουδετερότητα. Οι εν λόγω στρατηγικές, καθώς και άλλα σχέδια και εκθέσεις των κρατών μελών δυνάμει του κανονισμού (ΕΕ) 2018/1999, θα χρησιμοποιηθούν από την Επιτροπή για τον καθορισμό και την παρακολούθηση της συλλογικής επίτευξης των στόχων των τομέων του κανονισμού για τον επιμερισμό των προσπαθειών σε επίπεδο ΕΕ.

Τροπολογία 16

Άρθρο 1 παράγραφος 1 σημείο 3α (νέο)

Κανονισμός (ΕΕ) 2018/842

Άρθρο 4 παράγραφος 3α (νέα)

Ισχύον κείμενο

Τροπολογία της ΕτΠ

 

3α)

στο άρθρο 4, προστίθεται η ακόλουθη παράγραφος 3α:

Στόχοι μείωσης των εκπομπών των κρατών μελών για το έτος 2030 και μετέπειτα

Προκειμένου να επιτευχθεί ο στόχος κλιματικής ουδετερότητας που ορίζεται στο άρθρο 2 παράγραφος 1 του κανονισμού (ΕΕ) 2021/1119 («ευρωπαϊκό νομοθέτημα για το κλίμα») και ο ενωσιακός στόχος για το κλίμα για το 2040 σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΕ) 2021/1119, η Επιτροπή υποβάλλει νομοθετική πρόταση έως το τέλος του 2025, κατά περίπτωση, βάσει λεπτομερούς εκτίμησης επιπτώσεων, για την τροποποίηση του παρόντος κανονισμού με σκοπό τη θέσπιση ελάχιστων τομεακών συνεισφορών στην επίτευξη του στόχου μείωσης των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου σε επίπεδο ΕΕ που ορίζεται στον παρόντα κανονισμό για το έτος 2030 και μετέπειτα, συνοδευόμενη από κατάλληλη παρακολούθηση, υποβολή εκθέσεων και μέτρα ώστε να διασφαλιστεί ότι όλοι οι τομείς στο πλαίσιο του παρόντος κανονισμού συμβάλλουν στην έγκαιρη επίτευξη των κλιματικών στόχων.

Αιτιολογία

Διασφάλιση ότι όλοι οι τομείς συμβάλλουν στη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου.

Τροπολογία 17

Άρθρο 1 παράγραφος 1 σημείο 3β (νέο)

Κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 2018/842

Άρθρο 5 παράγραφοι 1 και 2

Ισχύον κείμενο

Τροπολογία της ΕτΠ

 

3β)

στο άρθρο 5, οι παράγραφοι 1 και 2 αντικαθίστανται από το ακόλουθο κείμενο:

1.     Όσον αφορά τα έτη 2021 έως 2025, ένα κράτος μέλος δύναται να δανειστεί ποσότητα έως και 10 % από τα ετήσια δικαιώματα εκπομπής του για το επόμενο έτος.

 

«1.     Όσον αφορά τα έτη 2021 έως 2029, ένα κράτος μέλος δύναται να δανειστεί ποσότητα έως και 5 % από τα ετήσια δικαιώματα εκπομπής του για το επόμενο έτος.»

2.     Όσον αφορά τα έτη 2026 έως 2029, ένα κράτος μέλος δύναται να δανειστεί ποσότητα έως και 5 % από τα ετήσια δικαιώματα εκπομπής του για το επόμενο έτος.

 

Αιτιολογία

Για να εξασφαλιστεί η εφαρμογή του κανονισμού, είναι σκόπιμο να μειωθεί η ευελιξία, ώστε να αποφευχθεί το ενδεχόμενο οι βραχυπρόθεσμες αναστολές που προκύπτουν από τον δανεισμό να δημιουργούν μεσοπρόθεσμα προβλήματα εφαρμογής, μεταξύ άλλων και για τις τοπικές και περιφερειακές αρχές που συχνά δεν συμμετέχουν άμεσα στις εθνικές αποφάσεις σχετικά με την ευελιξία.

Τροπολογία 18

Άρθρο 1 παράγραφος 1 σημείο 3γ (νέο)

Κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 2018/842

Άρθρο 5 παράγραφος 4

Ισχύον κείμενο

Τροπολογία της ΕτΠ

 

3γ)

στο άρθρο 5, η παράγραφος 4 αντικαθίσταται από το ακόλουθο κείμενο:

4.   Ένα κράτος μέλος δύναται να μεταβιβάσει έως και 5 % των ετήσιων δικαιωμάτων εκπομπής του για ένα δεδομένο έτος σε άλλα κράτη μέλη όσον αφορά τα έτη 2021 έως 2025 και έως και 10 % όσον αφορά τα έτη 2026 έως 2030. Το λαμβάνον κράτος μέλος δύναται να χρησιμοποιήσει την εν λόγω ποσότητα για συμμόρφωση σύμφωνα με το άρθρο 9 για το δεδομένο έτος ή για επόμενα έτη έως το 2030.

 

4.   Ένα κράτος μέλος δύναται να μεταβιβάσει έως και 5 % των ετήσιων δικαιωμάτων εκπομπής του για ένα δεδομένο έτος σε άλλα κράτη μέλη όσον αφορά τα έτη 2021 έως 2030. Το λαμβάνον κράτος μέλος δύναται να χρησιμοποιήσει την εν λόγω ποσότητα για συμμόρφωση σύμφωνα με το άρθρο 9 για το δεδομένο έτος ή για επόμενα έτη έως το 2030.

Αιτιολογία

Οι μεταφορές θα πρέπει να περιορίζονται ώστε να διασφαλίζεται η αποτελεσματική εφαρμογή σε όλα τα κράτη μέλη. Θα πρέπει να υπογραμμιστεί ότι ένα κράτος μέλος με δυνατότητα μεταφοράς ενδέχεται να παρουσιάζει περιφερειακές ανισότητες. Οι περιφερειακές προκλήσεις θα πρέπει να λαμβάνονται υπόψη πριν από την εξέταση των μεταφορών σε άλλες χώρες.

Τροπολογία 19

Άρθρο 1 παράγραφος 1 σημείο 5α (νέο)

Κανονισμός (ΕΕ) 2018/842

Άρθρο 8

Ισχύον κείμενο

Τροπολογία της ΕτΠ

 

5α)

Το άρθρο 8 αντικαθίσταται από το ακόλουθο κείμενο:

1.   Εάν η Επιτροπή διαπιστώσει, κατά την ετήσια αξιολόγησή της σύμφωνα με το άρθρο 21 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 525/2013 και λαμβάνοντας υπόψη την προβλεπόμενη χρήση των δυνατοτήτων ευελιξίας που αναφέρονται στα άρθρα 5, 6 και 7 του παρόντος κανονισμού, ότι ένα κράτος μέλος δεν σημειώνει επαρκή πρόοδο στην πλήρωση των υποχρεώσεών του σύμφωνα με το άρθρο 4 του παρόντος κανονισμού, το εν λόγω κράτος μέλος δύναται να υποβάλλει, εντός τριών μηνών, στην Επιτροπή διορθωτικό σχέδιο δράσης που περιλαμβάνει:

1.   Εάν η Επιτροπή διαπιστώσει, κατά την ετήσια αξιολόγησή της σύμφωνα με το άρθρο 21 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 525/2013 και λαμβάνοντας υπόψη την προβλεπόμενη χρήση των δυνατοτήτων ευελιξίας που αναφέρονται στα άρθρα 5, 6 και 7 του παρόντος κανονισμού, ότι ένα κράτος μέλος δεν σημειώνει επαρκή πρόοδο στην πλήρωση των υποχρεώσεών του σύμφωνα με το άρθρο 4 του παρόντος κανονισμού, το εν λόγω κράτος μέλος δύναται να υποβάλλει, εντός τριών μηνών, στην Επιτροπή διορθωτικό σχέδιο δράσης που περιλαμβάνει:

[…]

[…]

 

γ)

σε περίπτωση σημαντικών περιφερειακών ανισοτήτων στις επιδόσεις ή σοβαρών διαρθρωτικών προκλήσεων σε περιφερειακό επίπεδο, όπως στην περίπτωση συγκεκριμένων νησιωτικών περιοχών, το διορθωτικό σχέδιο δράσης περιλαμβάνει ειδικές διατάξεις για τα προβλήματα αυτά.

[…]

2.   Σύμφωνα με το ετήσιο πρόγραμμα εργασίας του, ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Περιβάλλοντος επικουρεί την Επιτροπή στο έργο της αξιολόγησης τέτοιων διορθωτικών σχεδίων δράσης.

2.   Σύμφωνα με το ετήσιο πρόγραμμα εργασίας του, ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Περιβάλλοντος επικουρεί την Επιτροπή στο έργο της αξιολόγησης τέτοιων διορθωτικών σχεδίων δράσης.

3.   Η Επιτροπή μπορεί να εκδίδει γνώμη σχετικά με τη σθεναρότητα των διορθωτικών σχεδίων δράσης που υποβάλλονται σύμφωνα με την παράγραφο 1 και σε αυτήν την περίπτωση εκδίδει γνώμη εντός τεσσάρων μηνών από την παραλαβή των εν λόγω σχεδίων. Το ενδιαφερόμενο κράτος μέλος λαμβάνει στον μέγιστο βαθμό υπόψη τη γνώμη της Επιτροπής και αναθεωρεί το διορθωτικό σχέδιο δράσης του αναλόγως.

3.   Η Επιτροπή μπορεί να εκδίδει γνώμη σχετικά με τη σθεναρότητα των διορθωτικών σχεδίων δράσης που υποβάλλονται σύμφωνα με την παράγραφο 1 και σε αυτήν την περίπτωση εκδίδει γνώμη εντός τεσσάρων μηνών από την παραλαβή των εν λόγω σχεδίων. Το ενδιαφερόμενο κράτος μέλος λαμβάνει στον μέγιστο βαθμό υπόψη τη γνώμη της Επιτροπής και αναθεωρεί το διορθωτικό σχέδιο δράσης του αναλόγως. Το κράτος μέλος δημοσιεύει τη γνώμη της Επιτροπής και εξασφαλίζει τη διάδοσή του στις τοπικές και περιφερειακές αρχές.

4.     Το κράτος μέλος εξασφαλίζει τη δημοσίευση του διορθωτικού σχεδίου δράσης και των πιθανών επανεξετάσεων καθώς και τη διάδοσή του μεταξύ των τοπικών και περιφερειακών αρχών.

Αιτιολογία

Τα σχέδια δράσης για την επίλυση προβληματικών καταστάσεων πρέπει να περιλαμβάνουν μέτρα για το περιφερειακό επίπεδο, εάν τα περιφερειακά προβλήματα αποτελούν σημαντική αιτία της κατάστασης. Οι τοπικές και περιφερειακές αρχές πρέπει να ενημερώνονται σχετικά με τα σχέδια δράσης προκειμένου να συμβάλλουν πλήρως στην πολιτική για το κλίμα.

II.   ΣΥΣΤΑΣΕΙΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ

Η ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ (ΕτΠ)

1.

έχει επίγνωση των καταστροφικών επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής στις τοπικές κοινότητες και αναγνωρίζει την ανάγκη ανάληψης ισχυρών δράσεων για την επίτευξη των αναγκαίων στόχων της ΕΕ για το κλίμα. Η ΕτΠ υποστηρίζει τη δέσμευση υψηλού επιπέδου για τον τομέα LULUCF, εμμένει ωστόσο στην ανάγκη για ευελιξία στον τρόπο επίτευξης των στόχων·

2.

θεωρεί ότι οι τοπικές και οι περιφερειακές αρχές διαδραματίζουν αναμφισβήτητα καθοριστικό ρόλο στους τομείς που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του κανονισμού περί επιμερισμού των προσπαθειών (2) καθώς και του κανονισμού LULUCF (3), δεδομένου του γεγονότος ότι οι εν λόγω δύο κανονισμοί προβλέπουν την ενσωμάτωση της εδαφικής διάστασης. Πρόκειται για τομείς στους οποίους οι τοπικές και οι περιφερειακές αρχές, χάρη στις νομοθετικές αρμοδιότητες και εξουσίες που διαθέτουν, μπορούν να αναλάβουν ενεργό δράση·

3.

ζητεί τα μέτρα του κανονισμού LULUCF να συνάδουν με τους στόχους της στρατηγικής για τη βιοποικιλότητα και της στρατηγικής της ΕΕ για την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή. Για να επιτευχθούν οι στόχοι για το κλίμα, είναι σημαντικό κάθε κράτος μέλος, σε συνεργασία με τις τοπικές και περιφερειακές αρχές, να εφαρμόσει ένα νομικό πλαίσιο σχετικό με τα δάση, το οποίο θα εξασφαλίζει ισορροπία μεταξύ της παραγωγής, της βιοποικιλότητας και της προστασίας τους·

4.

τονίζει ότι η μετάβαση δεν πρέπει να αποβεί εις βάρος της εδαφικής συνοχής ούτε να θέσει σε κίνδυνο τις πλέον ευάλωτες ομάδες και εδάφη. Όλα τα κράτη μέλη και οι τομείς της οικονομίας πρέπει να συμβάλλουν στην επίτευξη της μείωσης των εκπομπών CO2 με εξισορρόπηση θεμάτων δικαιοσύνης και αλληλεγγύης· Σε αυτό το πλαίσιο, θεωρεί ότι οι εκτιμήσεις εδαφικού αντικτύπου στους επιμέρους γεωργούς και δασοκόμους θα μπορούσε να παρέχει σαφέστερη επισκόπηση του πραγματικού κόστους και οφέλους·

5.

αντιτίθεται σθεναρά στο γεγονός ότι η πρόταση επικεντρώνεται κυρίως στα δάση ως καταβόθρες άνθρακα, χωρίς να λαμβάνει υπόψη τον ρόλο τους στην παροχή βιώσιμων πρώτων υλών για την υποκατάσταση των εναλλακτικών ορυκτών καυσίμων, με αποτέλεσμα να μην εκτιμάται το πλήρες δυναμικό του δασικού τομέα όσον αφορά τον μετριασμό της κλιματικής αλλαγής και την ανάπτυξη της τοπικής και περιφερειακής βιοοικονομίας·

6.

σημειώνει ότι η μείωση της ανάκτησης ενέργειας από ξυλώδη βιομάζα είναι απαραίτητη για την επίτευξη των στόχων στον τομέα LULUCF. Θα πρέπει να δοθεί έμφαση στην αλυσιδωτή χρήση με πολλαπλή χρήση και όσο το δυνατόν υψηλότερης ποιότητας υλικών βιομάζας προτού μπορέσει να ακολουθήσει ενεργειακή εκμετάλλευση αυτής·

7.

τονίζει ότι οι αυξημένες φιλοδοξίες στον τομέα LULUCF δεν πρέπει να οδηγήσουν σε εισαγωγές πρώτων υλών αβέβαιης προέλευσης από χώρες εκτός της ΕΕ. Αυτό θα μπορούσε να σημαίνει ότι τα μέτρα που λαμβάνονται για την ενίσχυση της καθαρής καταβόθρας στον τομέα LULUCF ενδέχεται να μην οδηγήσουν σε πραγματικές βελτιώσεις για το κλίμα παγκοσμίως. Απαιτείται μια ευρύτερη προοπτική συστήματος για να υιοθετηθεί μια ολιστική προσέγγιση όσον αφορά τον τρόπο με τον οποίο η παγίδευση του άνθρακα στα δάση, η χρήση προϊόντων και η βιοενέργεια από τα δάση μπορούν να συμβάλουν στη μείωση των επιπτώσεων στο κλίμα·

8.

συμφωνεί με την εκτίμηση της Επιτροπής ότι η αρνητική τάση μείωσης της καταβόθρας άνθρακα στην ΕΕ πρέπει να αντιμετωπιστεί ως μέρος της επίτευξης του μακροπρόθεσμου στόχου της κλιματικής ουδετερότητας· συμφωνεί με τον προτεινόμενο στόχο της ΕΕ για καθαρή απορρόφηση 310 εκατ. τόνων ισοδυνάμου CO2 έως το 2030 και προτείνει μια πρόσθετη εθνική συνεισφορά στον καθαρό στόχο του 2030 υψηλότερη από τους εθνικούς στόχους που ορίζονται στο παράρτημα IΙα που θα καθοριστεί μεμονωμένα από τα κράτη μέλη· Οι δυνατότητες αύξησης της καθαρής απορρόφησης άνθρακα και μείωσης των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου στον τομέα LULUCF διαφέρουν σημαντικά μεταξύ των κρατών μελών. Εξαρτάται από τη φυσική παραγωγική ικανότητα της γης και την κατανομή της συνολικής έκτασης σε διαφορετικές κατηγορίες χρήσεων γης. Η ΕτΠ πιστεύει ότι οι αυξημένες φιλοδοξίες έως το 2030 θα πρέπει να είναι σε επίπεδο συμβατό με το πλαίσιο της εσωτερικής πολιτικής για το κλίμα των κρατών μελών και να επιτρέπουν την ανάπτυξη της βιοοικονομίας σε κάθε κράτος μέλος·

9.

πιστεύει ότι ένας κοινός τομέας γεωργίας και δασοκομίας κινδυνεύει να μειώσει την πίεση για χαμηλότερες εκπομπές στον γεωργικό τομέα και ότι οι πλούσιες σε δάση χώρες με μεγάλη καθαρή απορρόφηση στα δάση θα «αντισταθμίσουν» τις εκπομπές σε χώρες με μεγάλο γεωργικό τομέα ή τις εκπομπές ορυκτών καυσίμων εν γένει. Θα πρέπει να ληφθούν μέτρα για τον μετριασμό της κλιματικής αλλαγής σε κάθε τομέα και χώρα με βάση τις ιδιαίτερες συνθήκες τους·

10.

τονίζει ότι ο κανονισμός LULUCF δεν θα πρέπει να επεκταθεί στην παρακολούθηση και την υποβολή εκθέσεων άλλων τομέων πολιτικής, οι οποίοι διέπονται από άλλη νομοθεσία. Η πρόταση της Επιτροπής, σύμφωνα με την οποία η υποβολή εκθέσεων στον τομέα LULUCF θα πρέπει να περιλαμβάνει πληροφορίες σχετικά με τη διατήρηση του άνθρακα σε εδάφη πλούσια σε άνθρακα, σε περιοχές με υψηλή βιοποικιλότητα, σε αποκατασταθέντα εδάφη και σε εδάφη που κινδυνεύουν από φυσικές διαταραχές, δεν βελτιώνει την ποιότητα της υποβολής εκθέσεων για τα αέρια θερμοκηπίου του τομέα LULUCF·

11.

επισημαίνει ότι η χρηματοδότηση που προέρχεται από τα κράτη μέλη δεν πρέπει να αποβαίνει σε βάρος των περιφερειών. Η ΕτΠ επισημαίνει την ανάγκη ενημέρωσης των τοπικών και περιφερειακών αρχών σχετικά με τις δυνατότητες χρηματοδότησης για τη στήριξη της δράσης για το κλίμα·

12.

προειδοποιεί για τον κίνδυνο αναποτελεσματικής εφαρμογής. Η ΕτΠ υποστηρίζει την προγραμματισμένη επανεξέταση και την ανάγκη να εξεταστούν οι συνέπειες της πανδημίας COVID-19, αλλά υπογραμμίζει την ανάγκη να διασφαλιστεί ότι ακολουθούνται οι τροχιές που προτείνονται στον κανονισμό για τον επιμερισμό των προσπαθειών·

13.

προτρέπει την Επιτροπή να καθορίσει μια μεθοδολογία για τις τοπικές και τις περιφερειακές αρχές ώστε να υπολογίζουν τις προσπάθειές τους για μείωση των εκπομπών κατά τρόπο που να συνάδει με τους εθνικούς στόχους και να αποφεύγουν δυσανάλογες στρεβλώσεις.

14.

επισημαίνει τους κινδύνους υπερβολικής ευελιξίας όσον αφορά τον δανεισμό από ετήσιες χορηγήσεις και μεταφορές μεταξύ κρατών μελών. Οι τοπικές και οι περιφερειακές αρχές χρειάζονται βεβαιότητα προκειμένου να χαράξουν τις πολιτικές τους για το κλίμα και την οικονομία. Οι εθνικές καταστάσεις που επιτρέπουν ευελιξία στο πλαίσιο του κανονισμού ενδέχεται να περιλαμβάνουν σημαντικές περιφερειακές ανισότητες·

15.

αναγνωρίζει ότι απαιτούνται λύσεις, ιδίως κίνητρα δημιουργίας εσόδων, στο πρόβλημα των περιφερειών που ενδέχεται να αντιμετωπίσουν δυσκολίες ή να υποχωρήσουν στην αναγκαία μετάβαση σε μια οικονομία χαμηλών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα· υπογραμμίζει τη σημασία της συμμετοχής των τοπικών και περιφερειακών αρχών στην ανάπτυξη τροχιών βιώσιμης ανάπτυξης που θα μπορούσαν να τονώσουν την οικονομία αυτών των περιφερειών·

16.

είναι υπέρ αυστηρότερων διατάξεων σχετικά με τα διορθωτικά σχέδια δράσης και τη διαφάνεια, υπογραμμίζοντας την περιφερειακή διάσταση, απαιτώντας προδιαγραφές για τον τρόπο αντιμετώπισης των περιφερειακών ανισοτήτων και προωθώντας πρακτικές λύσεις στις περιφερειακές προκλήσεις·

17.

τονίζει τη σημασία των ελέγχων συμμόρφωσης και προτείνει την αξιολόγηση της δυνατότητας επιβολής οικονομικών κυρώσεων σε περίπτωση μη συμμόρφωσης. Τα έσοδα από τις κυρώσεις θα πρέπει να επανεπενδύονται στη δράση για το κλίμα και τη δίκαιη μετάβαση, με ιδιαίτερη έμφαση στις περιφερειακές προκλήσεις·

18.

προτείνει να εξεταστεί το αποθεματικό ασφαλείας των κρατών μελών με χαμηλό κατά κεφαλήν ΑΕγχΠ. Το ΑΕγχΠ λαμβάνεται ήδη υπόψη κατά τον καθορισμό των εθνικών στόχων και η χρήση του ως μοναδική αξία είναι αμφισβητήσιμη, καθώς δεν λαμβάνει υπόψη τη συνολική εικόνα της κατάστασης των περιφερειών και δεν συμβαδίζει κατ’ ανάγκη με τις σύνθετες αναπτυξιακές ανάγκες μιας περιοχής.

Βρυξέλλες, 28 Απριλίου 2022.

Ο Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής των Περιφερειών

Απόστολος ΤΖΙΤΖΙΚΩΣΤΑΣ


(1)   Ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, την Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή, την Επιτροπή των Περιφερειών και την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων, με τίτλο «Καθαρός Πλανήτης για όλους: Ένα ευρωπαϊκό, στρατηγικό, μακρόπνοο όραμα για μια ευημερούσα, σύγχρονη, ανταγωνιστική και κλιματικά ουδέτερη οικονομία»

(2)  Κανονισμός (ΕΕ) 2018/842 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 30ής Μαΐου 2018, σχετικά με τις δεσμευτικές ετήσιες μειώσεις των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου από τα κράτη μέλη από το 2021 έως το 2030, στο πλαίσιο της συμβολής στη δράση για το κλίμα για την τήρηση των δεσμεύσεων που απορρέουν από τη συμφωνία του Παρισιού και για την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 525/2013 (ΕΕ L 156 της 19.6.2018, σ. 26).

(3)  Κανονισμός (ΕΕ) 2018/841 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 30ής Μαΐου 2018, σχετικά με τη συμπερίληψη των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου και των απορροφήσεων από δραστηριότητες χρήσης γης, αλλαγής χρήσης γης και δασοπονίας στο πλαίσιο για το κλίμα και την ενέργεια έως το 2030, καθώς και για την τροποποίηση του κανονισμού (EE) αριθ. 525/2013 και της απόφασης (EE) αριθ. 529/2013/ΕΕ (ΕΕ L 156 της 19.6.2018, σ. 1).