ISSN 1977-0901

Επίσημη Εφημερίδα

της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 15

European flag  

Έκδοση στην ελληνική γλώσσα

Ανακοινώσεις και Πληροφορίες

65ό έτος
12 Ιανουαρίου 2022


Περιεχόμενα

Σελίδα

 

 

ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ
ΣΥΝΟΔΟΣ 2021-2022
Συνεδριάσεις από 17 έως 21 Μαΐου 2021
ΚΕΙΜΕΝΑ ΠΟΥ ΕΓΚΡΙΘΗΚΑΝ

1


 

I   Ψηφίσματα, συστάσεις και γνωμοδοτήσεις

 

ΨΗΦΙΣΜΑΤΑ

 

Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο

 

Τρίτη 18 Μαΐου 2021

2022/C 15/01

Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 18ης Μαΐου 2021 σχετικά με την επανεξέταση του Ταμείου Αλληλεγγύης της Ευρωπαϊκής Ένωσης (2020/2087(INI))

2

2022/C 15/02

Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 18ης Μαΐου 2021 σχετικά με τη διασφάλιση των στόχων της υποχρέωσης εκφόρτωσης σύμφωνα με το άρθρο 15 της Κοινής Αλιευτικής Πολιτικής (2019/2177(INI))

9

 

Τετάρτη 19 Μαΐου 2021

2022/C 15/03

Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 19ης Μαΐου 2021 με συστάσεις προς την Επιτροπή σχετικά με τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι διοργανωτές αθλητικών εκδηλώσεων στο ψηφιακό περιβάλλον (2020/2073(INL))

18

2022/C 15/04

Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 19ης Μαΐου 2021 σχετικά με την τεχνητή νοημοσύνη στην εκπαίδευση, τον πολιτισμό και τον οπτικοακουστικό τομέα (2020/2017(INI))

28

2022/C 15/05

Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 19ης Μαΐου 2021 σχετικά με μια ευρωπαϊκή στρατηγική για την ενοποίηση των ενεργειακών συστημάτων (2020/2241(INI))

45

2022/C 15/06

Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 19ης Μαΐου 2021 σχετικά με μια ευρωπαϊκή στρατηγική για το υδρογόνο (2020/2242(INI))

56

2022/C 15/07

Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 19ης Μαΐου 2021 σχετικά με την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και την εξωτερική μεταναστευτική πολιτική της ΕΕ (2020/2116(INI))

70

2022/C 15/08

Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 19ης Μαΐου 2021 σχετικά με τις εκθέσεις της Επιτροπής για την Τουρκία κατά την περίοδο 2019-2020 (2019/2176(INI))

81

2022/C 15/09

Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 19ης Μαΐου 2021 σχετικά με τις εκθέσεις της Επιτροπής για το Μαυροβούνιο (2019/2173(INI))

100

2022/C 15/10

Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 19ης Μαΐου 2021 σχετικά με τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στα ανθρώπινα δικαιώματα και τον ρόλο των υπερασπιστών του περιβάλλοντος στο ζήτημα αυτό (2020/2134(INI))

111

 

Πέμπτη 20 Μαΐου 2021

2022/C 15/11

Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 20ής Μαΐου 2021 σχετικά με την ανατροπή των δημογραφικών εξελίξεων στις περιφέρειες της ΕΕ με τη χρήση μέσων της πολιτικής για τη συνοχή (2020/2039(INI))

125

2022/C 15/12

Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 20ής Μαΐου 2021 σχετικά με τις επιπτώσεις των κανόνων της ΕΕ στην ελεύθερη κυκλοφορία των εργαζομένων και των υπηρεσιών: η κινητικότητα του εργατικού δυναμικού εντός της ΕΕ, ως εργαλείο για την αντιστοίχιση των αναγκών της αγοράς εργασίας με τις δεξιότητες (2020/2007(INI))

137

2022/C 15/13

Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 20ής Μαΐου 2021 σχετικά με την επιτάχυνση της προόδου και την αντιμετώπιση των ανισοτήτων με στόχο να πάψει το AIDS να αποτελεί απειλή για τη δημόσια υγεία έως το 2030 (2021/2604(RSP))

151

2022/C 15/14

Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 20ής Μαΐου 2021 σχετικά με τους αιχμαλώτους πολέμου μετά την πιο πρόσφατη σύγκρουση μεταξύ Αρμενίας και Αζερμπαϊτζάν (2021/2693(RSP))

156

2022/C 15/15

Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 20ής Μαΐου 2021 σχετικά με την κατάσταση στην Αϊτή (2021/2694(RSP))

161

2022/C 15/16

Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 20ής Μαΐου 2021 σχετικά με την κατάσταση στο Τσαντ (2021/2695(RSP))

166

2022/C 15/17

Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 20ής Μαΐου 2021 σχετικά με τα κινεζικά αντίμετρα με τη μορφή κυρώσεων εις βάρος οντοτήτων της ΕΕ, βουλευτών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και μελών εθνικών κοινοβουλίων (2021/2644(RSP))

170

2022/C 15/18

Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 20ής Μαΐου 2021 σχετικά με την απόφαση του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης της 16ης Ιουλίου 2020, στην υπόθεση C-311/18, Data Protection Commissioner κατά Facebook Ireland Limited και Maximillian Schrems (απόφαση Schrems II) (2020/2789(RSP))

176

2022/C 15/19

Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 20ής Μαΐου 2021 σχετικά με το δικαίωμα ενημέρωσης του Κοινοβουλίου για την εν εξελίξει αξιολόγηση των εθνικών σχεδίων ανάκαμψης και ανθεκτικότητας (2021/2703(RSP))

184

2022/C 15/20

Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 20ής Μαΐου 2021 σχετικά με την ευθύνη των εταιρειών για περιβαλλοντική ζημία (2020/2027(INI))

186

2022/C 15/21

Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 20ής Μαΐου 2021 σχετικά με νέες δυνατότητες νόμιμης μετανάστευσης εργατικού δυναμικού (2020/2010(INI))

196

2022/C 15/22

Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 20ής Μαΐου 2021 σχετικά με τη διαμόρφωση του ψηφιακού μέλλοντος της Ευρώπης: άρση (2020/2216(INI))

204

 

Παρασκευή 21 Μαΐου 2021

2022/C 15/23

Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 21ης Μαΐου 2021 σχετικά με την επαρκή προστασία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα από το Ηνωμένο Βασίλειο (2021/2594(RSP))

218


 

III   Προπαρασκευαστικές πράξεις

 

Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο

 

Δευτέρα 17 Μαΐου 2021

2022/C 15/24

Νομοθετικό ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 17ης Μαΐου 2021 σχετικά με τη θέση του Συμβουλίου σε πρώτη ανάγνωση ενόψει της έκδοσης κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου περί προγράμματος ανταλλαγών, συνδρομής και κατάρτισης για την προστασία του ευρώ από την παραχάραξη και την κιβδηλεία για την περίοδο 2021-2027 (πρόγραμμα Pericles IV) και για την κατάργηση του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 331/2014 (06164/1/2021 — C9-0137/2021 — 2018/0194(COD))

228

 

Τρίτη 18 Μαΐου 2021

2022/C 15/25

Απόφαση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 18ης Μαΐου 2021 σχετικά με την πρόταση για τον διορισμό του εκτελεστικού διευθυντή της Ευρωπαϊκής Αρχής Κινητών Αξιών και Αγορών (N9-0005/2021 — C9-0114/2021 — 2021/0900(NLE))

229

2022/C 15/26

Απόφαση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 18ης Μαΐου 2021 σχετικά με την πρόταση για τον διορισμό της προέδρου της Ευρωπαϊκής Αρχής Ασφαλίσεων και Επαγγελματικών Συντάξεων (EIOPA) (N9-0022/2021 — C9-0163/2021 — 2021/0901(NLE))

230

2022/C 15/27

P9_TA(2021)0219
Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης ***I
Νομοθετικό ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 18ης Μαΐου 2021 σχετικά με την πρόταση κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για τη θέσπιση του Ταμείου Δίκαιης Μετάβασης (COM(2020)0022 — C9-0007/2020 — 2020/0006(COD))
P9_TC1-COD(2020)0006
Θέση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου που καθορίστηκε σε πρώτη ανάγνωση στις 18 Μαΐου 2021 εν όψει της έγκρισης κανονισμού (ΕΕ) 2021/… του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για τη θέσπιση του Ταμείου Δίκαιης Μετάβασης

231

2022/C 15/28

Νομοθετικό ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 18ης Μαΐου 2021 σχετικά με το σχέδιο κανονισμού του Συμβουλίου για την επέκταση στα μη συμμετέχοντα κράτη μέλη της εφαρμογής του κανονισμού (ΕΕ) 2021/… περί προγράμματος ανταλλαγών, συνδρομής και κατάρτισης για την προστασία του ευρώ από την παραχάραξη και την κιβδηλεία για την περίοδο 2021-2027 (πρόγραμμα Pericles IV) και την κατάργηση του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 331/2014 (13255/2020 — C9-0017/2021 — 2018/0219(APP))

233

2022/C 15/29

Νομοθετικό ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 18ης Μαΐου 2021 σχετικά με το σχέδιο απόφασης του Συμβουλίου για τη σύναψη, εξ ονόματος της Ένωσης, της συμφωνίας υπό μορφή ανταλλαγής επιστολών μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Δημοκρατίας της Κούβας δυνάμει του άρθρου XXVIII της Γενικής Συμφωνίας Δασμών και Εμπορίου (GATT) του 1994, σχετικά με την τροποποίηση των παραχωρήσεων για όλες τις δασμολογικές ποσοστώσεις που περιλαμβάνονται στον πίνακα CLXXV της ΕΕ ως συνέπεια της αποχώρησης του Ηνωμένου Βασιλείου από την Ευρωπαϊκή Ένωση (10637/2020 — C9-0097/2021 — 2020/0233(NLE))

234

2022/C 15/30

Νομοθετικό ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 18ης Μαΐου 2021 σχετικά με το σχέδιο απόφασης του Συμβουλίου που αφορά τη σύναψη, εξ ονόματος της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των κρατών μελών της, πρωτοκόλλου της ευρωμεσογειακής συμφωνίας περί συνδέσεως μεταξύ της Ευρωπαϊκής Κοινότητας και των κρατών μελών της, αφενός, και της Δημοκρατίας της Τυνησίας, αφετέρου, ώστε να ληφθεί υπόψη η προσχώρηση της Δημοκρατίας της Κροατίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση (COM(2018)0603 — C9-0302/2020 — 2018/0310(NLE))

235

2022/C 15/31

Νομοθετικό ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 18ης Μαΐου 2021 σχετικά με το σχέδιο απόφασης του Συμβουλίου που αφορά τη σύναψη, εξ ονόματος της Ένωσης και των κρατών μελών της, πρωτοκόλλου στο πλαίσιο της συμφωνίας σύνδεσης μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των κρατών μελών της, αφενός, και της Κεντρικής Αμερικής, αφετέρου, ώστε να ληφθεί υπόψη η προσχώρηση της Δημοκρατίας της Κροατίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση (06048/2020 — C9-0383/2020 — 2020/0024(NLE))

236

2022/C 15/32

Νομοθετικό ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 18ης Μαΐου 2021 σχετικά με το σχέδιο απόφασης του Συμβουλίου για τη σύναψη, εξ ονόματος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, της συμφωνίας όσον αφορά τους περιορισμούς διάρκειας των συμφωνιών προμήθειας αεροσκαφών με πλήρωμα μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης, των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής, της Ισλανδίας και του Βασιλείου της Νορβηγίας (11645/2020 — C9-0392/2020 — 2019/0126(NLE))

237

2022/C 15/33

Νομοθετικό ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 18ης Μαΐου 2021 σχετικά με την πρόταση απόφασης του Συμβουλίου για το καθεστώς που διέπει τον φόρο εισφορά θαλάσσης στις γαλλικές εξόχως απόκεντρες περιοχές και για την τροποποίηση της απόφασης αριθ. 940/2014/ΕΕ (COM(2021)0095 — C9-0105/2021 — 2021/0051(CNS))

238

2022/C 15/34

Νομοθετικό ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 18ης Μαΐου 2021 σχετικά με την πρόταση οδηγίας του Συμβουλίου για την τροποποίηση της οδηγίας 2006/112/ΕΚ σχετικά με απαλλαγές εισαγωγών και ορισμένων παραδόσεων αγαθών και παροχών υπηρεσιών όσον αφορά μέτρα της Ένωσης υπέρ του δημόσιου συμφέροντος (COM(2021)0181 — C9-0132/2021 — 2021/0097(CNS))

239

2022/C 15/35

Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 18ης Μαΐου 2021 σχετικά με την πρόταση απόφασης του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για την κινητοποίηση του Ευρωπαϊκού Ταμείου Προσαρμογής στην Παγκοσμιοποίηση ύστερα από αίτηση που υπέβαλε η Εσθονία — EGF/2020/002 EE/Estonia Tourism (COM(2021)0151 — C9-0127/2021 — 2021/0076(BUD))

240

2022/C 15/36

Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 18ης Μαΐου 2021 σχετικά με την πρόταση απόφασης του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για την κινητοποίηση του Ταμείου Αλληλεγγύης της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την παροχή βοήθειας στην Ελλάδα και τη Γαλλία σχετικά με φυσικές καταστροφές, και στην Αλβανία, την Αυστρία, το Βέλγιο, τη Γαλλία, τη Γερμανία, την Ελλάδα, την Εσθονία, την Ιρλανδία, την Ισπανία, την Ιταλία, την Κροατία, τη Λετονία, τη Λιθουανία, το Λουξεμβούργο, το Μαυροβούνιο, την Ουγγαρία, την Πορτογαλία, τη Ρουμανία, τη Σερβία και την Τσεχία σχετικά με κατάσταση έκτακτης ανάγκης στον τομέα της δημόσιας υγείας (COM(2021)0201 — C9-0117/2021 — 2021/0077(BUD))

244

2022/C 15/37

Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 18ης Μαΐου 2021 σχετικά με τη θέση του Συμβουλίου επί του σχεδίου διορθωτικού προϋπολογισμού αριθ. 2/2021 της Ευρωπαϊκής Ένωσης για το οικονομικό έτος 2021 — χρηματοδότηση της αντιμετώπισης της COVID-19 και συμπερίληψη βελτιώσεων και επικαιροποιήσεων σε σχέση με την τελική έγκριση του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου (08145/2021 — C9-0155/2021 — 2021/0078(BUD))

247

2022/C 15/38

Απόφαση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου περί μη διατύπωσης αντίρρησης στον κατ’ εξουσιοδότηση κανονισμό της Επιτροπής, της 24ης Μαρτίου 2021, για την τροποποίηση των κατ’ εξουσιοδότηση κανονισμών (ΕΕ) αριθ. 1003/2013 και (ΕΕ) 2019/360 σε σχέση με τα ετήσια εποπτικά τέλη που επιβάλλει η Ευρωπαϊκή Αρχή Κινητών Αξιών και Αγορών στα αρχεία καταγραφής συναλλαγών για το 2021 (C(2021)01874 — 2021/2617(DEA))

249

2022/C 15/39

Απόφαση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου περί μη διατύπωσης αντίρρησης στον κατ’ εξουσιοδότηση κανονισμό της Επιτροπής, της 25ης Μαρτίου 2021, για τη συμπλήρωση της οδηγίας 2013/36/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου όσον αφορά τα ρυθμιστικά τεχνικά πρότυπα για τον καθορισμό των κριτηρίων βάσει των οποίων ορίζονται οι διευθυντικές ευθύνες, οι λειτουργίες ελέγχου, οι σημαντικές επιχειρηματικές μονάδες και ο ουσιώδης αντίκτυπος στα χαρακτηριστικά κινδύνου σημαντικής επιχειρηματικής μονάδας, καθώς και των κριτηρίων για τον προσδιορισμό μελών ή κατηγοριών προσωπικού, των οποίων οι επαγγελματικές δραστηριότητες έχουν αντίκτυπο στα χαρακτηριστικά κινδύνου του ιδρύματος, συγκριτικά τόσο ουσιώδη όσο και ο αντίκτυπος των μελών ή κατηγοριών προσωπικού που αναφέρονται στο άρθρο 92 παράγραφος 3 της εν λόγω οδηγίας (C(2021)01906 — 2021/2618(DEA))

251

2022/C 15/40

Νομοθετικό ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 18ης Μαΐου 2021 σχετικά με τη θέση του Συμβουλίου σε πρώτη ανάγνωση εν όψει της έκδοσης κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για τη θέσπιση του Προγράμματος για το Ευρωπαϊκό Σώμα Αλληλεγγύης και για την κατάργηση των κανονισμών (ΕΕ) 2018/1475 και (ΕΕ) αριθ. 375/2014 (14153/1/2020 — C9-0143/2021 — 2018/0230(COD))

253

2022/C 15/41

Νομοθετικό ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 18ης Μαΐου 2021 σχετικά με τη θέση του Συμβουλίου σε πρώτη ανάγνωση ενόψει της έκδοσης κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για τη θέσπιση του προγράμματος Erasmus+: το πρόγραμμα της Ένωσης για την εκπαίδευση, την κατάρτιση, τη νεολαία και τον αθλητισμό, και για την κατάργηση του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1288/2013 (14148/1/2020 — C9-0135/2021 — 2018/0191(COD))

255

 

Τετάρτη 19 Μαΐου 2021

2022/C 15/42

Νομοθετικό ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 19ης Μαΐου 2021 σχετικά με την πρόταση απόφασης του Συμβουλίου που αφορά την τροποποίηση της απόφασης 2008/376/EΚ του Συμβουλίου για την έγκριση του ερευνητικού προγράμματος του Ταμείου Έρευνας για τον Άνθρακα και τον Χάλυβα και σχετικά με τις τεχνικές κατευθυντήριες γραμμές πολυετούς διάρκειας για το πρόγραμμα (COM(2020)0320 — C9-0214/2020 — 2020/0141(NLE))

257

2022/C 15/43

Νομοθετικό ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 19ης Μαΐου 2021 σχετικά με τη θέση του Συμβουλίου σε πρώτη ανάγνωση εν όψει της έγκρισης κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για τη θέσπιση του προγράμματος Δημιουργική Ευρώπη (2021 έως 2027) και την κατάργηση του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1295/2013 (14146/1/2020 — C9-0134/2021 — 2018/0190(COD))

267

2022/C 15/44

Νομοθετικό ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 19ης Μαΐου 2021 σχετικά με τη θέση του Συμβουλίου σε πρώτη ανάγνωση ενόψει της έκδοσης κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου που αφορά τη σύσταση του ευρωπαϊκού βιομηχανικού, τεχνολογικού και ερευνητικού κέντρου ικανοτήτων στον τομέα της κυβερνοασφάλειας και του δικτύου εθνικών κέντρων συντονισμού (05628/2/2021 — C9-0152/2021 — 2018/0328(COD))

269

2022/C 15/45

Νομοθετικό ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 19ης Μαΐου 2021 σχετικά με τη θέση του Συμβουλίου σε πρώτη ανάγνωση ενόψει της έκδοσης κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με τη θέσπιση του προγράμματος Fiscalis για τη συνεργασία στον τομέα της φορολογίας και την κατάργηση του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1286/2013 (06116/1/2021 — C9-0179/2021 — 2018/0233(COD))

270

 

Πέμπτη 20 Μαΐου 2021

2022/C 15/46

Τροπολογίες του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 20ής Μαΐου 2021 στην πρόταση κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1367/2006 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 6ης Σεπτεμβρίου 2006, για την εφαρμογή στα όργανα και τους οργανισμούς της Κοινότητας των διατάξεων της σύμβασης του Århus σχετικά με την πρόσβαση στις πληροφορίες, τη συμμετοχή του κοινού στη λήψη αποφάσεων και την πρόσβαση στη δικαιοσύνη για περιβαλλοντικά θέματα (COM(2020)0642 — C9-0321/2020 — 2020/0289(COD))

272

2022/C 15/47

Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 20ής Μαΐου 2021 σχετικά με την πρόταση κανονισμού του Συμβουλίου για την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 168/2007 για την ίδρυση Οργανισμού Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης (COM(2020)0225 — 2020/0112R(APP))

290


Υπόμνημα των χρησιμοποιούμενων συμβόλων

*

Διαδικασία διαβούλευσης

***

Διαδικασία έγκρισης

***I

Συνήθης νομοθετική διαδικασία: πρώτη ανάγνωση

***II

Συνήθης νομοθετική διαδικασία: δεύτερη ανάγνωση

***III

Συνήθης νομοθετική διαδικασία: τρίτη ανάγνωση

(Η αναφερόμενη διαδικασία στηρίζεται στη νομική βάση που πρότεινε η Επιτροπή.)

Τροπολογίες του Κοινοβουλίου:

Το νέο κείμενο σημειώνεται με έντονους πλάγιους χαρακτήρες . Το κείμενο που απαλείφεται σημαίνεται είτε με το σύμβολο ▌ ή με διαγεγραμμένο κείμενο. Η αντικατάσταση καταδεικνύεται με τη σήμανση του νέου κειμένου με έντονους πλάγιους χαρακτήρες και με την απαλοιφή ή τη διαγραφή του κειμένου που αντικαθίσταται.

EL

 


12.1.2022   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 15/1


ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ

ΣΥΝΟΔΟΣ 2021-2022

Συνεδριάσεις από 17 έως 21 Μαΐου 2021

ΚΕΙΜΕΝΑ ΠΟΥ ΕΓΚΡΙΘΗΚΑΝ

 


I Ψηφίσματα, συστάσεις και γνωμοδοτήσεις

ΨΗΦΙΣΜΑΤΑ

Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο

Τρίτη 18 Μαΐου 2021

12.1.2022   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 15/2


P9_TA(2021)0220

Επανεξέταση του Ταμείου Αλληλεγγύης της Ευρωπαϊκής Ένωσης

Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 18ης Μαΐου 2021 σχετικά με την επανεξέταση του Ταμείου Αλληλεγγύης της Ευρωπαϊκής Ένωσης (2020/2087(INI))

(2022/C 15/01)

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

έχοντας υπόψη τα άρθρα 174, 175, 212 παράγραφος 2 και το άρθρο 349 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ),

έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 2012/2002 του Συμβουλίου, της 11ης Νοεμβρίου 2002, για την ίδρυση του Ταμείου Αλληλεγγύης της Ευρωπαϊκής Ένωσης (1) («κανονισμός ΤΑΕΕ») και τις μετέπειτα τροποποιήσεις του, της 15ης Μαΐου 2014 και της 20ης Μαρτίου 2020,

έχοντας υπόψη όλες τις εκθέσεις της Διακυβερνητικής Επιτροπής για την Κλιματική Αλλαγή (GIEC), και ιδίως την έκθεσή της, της 31ης Μαρτίου 2014, με τίτλο «Κλιματική αλλαγή του 2014: επιπτώσεις, προσαρμογή και ευπάθεια»,

έχοντας υπόψη τη συμφωνία του Παρισιού, η οποία υπεγράφη στις 22 Απριλίου 2016,

έχοντας υπόψη το ψήφισμά του, της 15ης Ιανουαρίου 2013, σχετικά με την υλοποίηση και εφαρμογή του Ταμείου Αλληλεγγύης της Ευρωπαϊκής Ένωσης (2),

έχοντας υπόψη το ψήφισμά του, της 1ης Δεκεμβρίου 2016, με τίτλο «Το Ταμείο Αλληλεγγύης της Ευρωπαϊκής Ένωσης: αξιολόγηση» (3),

έχοντας υπόψη το έγγραφο εργασίας των υπηρεσιών της Επιτροπής, της 15ης Μαΐου 2019, σχετικά με την αξιολόγηση του Ταμείου Αλληλεγγύης της Ευρωπαϊκής Ένωσης 2002-2017 (SWD(2019)0186),

έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΕ) 2020/461 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 30ής Μαρτίου 2020 για την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 2012/2002 του Συμβουλίου με σκοπό την παροχή χρηματοδοτικής ενίσχυσης σε κράτη μέλη και σε χώρες που διαπραγματεύονται την προσχώρησή τους στην Ένωση και που έχουν πληγεί σημαντικά από σοβαρή κατάσταση έκτακτης ανάγκης στον τομέα της δημόσιας υγείας (4),

έχοντας υπόψη το ψήφισμά του, της 17ης Απριλίου 2020, σχετικά με μια συντονισμένη δράση της ΕΕ την καταπολέμηση της πανδημίας COVID-19 και των συνεπειών της (5),

έχοντας υπόψη το έγγραφο θέσης της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής της 25ης Μαρτίου 2020 σχετικά με την πρόταση κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 2012/2002 του Συμβουλίου με σκοπό την παροχή χρηματοδοτικής ενίσχυσης σε κράτη μέλη και σε χώρες που διαπραγματεύονται την προσχώρησή τους στην Ένωση και που έχουν πληγεί σημαντικά από σοβαρή κατάσταση έκτακτης ανάγκης στον τομέα της δημόσιας υγείας (COM(2020)0114),

έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής σχετικά με την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία (COM(2019)0640),

έχοντας υπόψη το άρθρο 54 του Κανονισμού του,

έχοντας υπόψη τη γνωμοδότηση της Επιτροπής Προϋπολογισμών,

έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής Περιφερειακής Ανάπτυξης (A9-0052/2021),

A.

λαμβάνοντας υπόψη ότι το Ταμείο Αλληλεγγύης της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΤΑΕΕ), το οποίο ιδρύθηκε με τον κανονισμό ΤΑΕΕ μετά από τις μεγάλες πλημμύρες που έπληξαν την Κεντρική Ευρώπη το 2002, παρέχει χρηματοδοτική συνδρομή στα κράτη μέλη και στις υπό ένταξη χώρες που επλήγησαν από μεγάλες ή περιφερειακές καταστροφές ή καταστάσεις έκτακτης ανάγκης στον τομέα της δημόσιας υγείας· λαμβάνοντας υπόψη ότι το ΤΑΕΕ αντιπροσωπεύει πραγματική ευρωπαϊκή προστιθέμενη αξία της ΕΕ και την υλοποίηση της πρόθεσης αλληλεγγύης προς τους πληθυσμούς των περιφερειών της ΕΕ που επλήγησαν από παρόμοιες καταστροφές·

B.

λαμβάνοντας υπόψη ότι, στο ψήφισμά του της 17ης Απριλίου 2020 σχετικά με τη συντονισμένη δράση της Ένωσης για την καταπολέμηση της πανδημίας COVID-19 και των συνεπειών της, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο υπενθύμισε ότι η αλληλεγγύη μεταξύ των κρατών μελών δεν αποτελεί επιλογή, αλλά υποχρέωση που απορρέει, μεταξύ άλλων, από τα άρθρα 2 και 21 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση, και αποτελεί πυλώνα των ευρωπαϊκών μας αξιών, όπως ορίζονται στο άρθρο 3 της Συνθήκης· λαμβάνοντας υπόψη ότι, στο ίδιο ψήφισμα, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο προτρέπει την Επιτροπή να ενδυναμώσει όλες τις συνιστώσες της διαχείρισης κρίσεων και τους μηχανισμούς αντιμετώπισης καταστροφών·

Γ.

σημειώνοντας με ενδιαφέρον ότι πρόσφατη έρευνα δείχνει ότι τα δύο τρίτα των πολιτών της ΕΕ πιστεύουν ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση θα πρέπει να έχει περισσότερες αρμοδιότητες για την αντιμετώπιση κρίσεων όπως η COVID-19 και περισσότεροι από τους μισούς πιστεύουν ότι η ΕΕ θα πρέπει να διαθέτει περισσότερα οικονομικά μέσα για την αντιμετώπιση αυτών των κρίσεων (6)· λαμβάνοντας υπόψη ότι η τρέχουσα κρίση στον τομέα της υγείας έχει μια εξαιρετικά σημαντική ανθρώπινη διάσταση, και ότι η Ένωση και τα κράτη μέλη θα πρέπει, κατά συνέπεια, να ενεργούν με πνεύμα αλληλεγγύης·

Δ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι μέχρι στιγμής το ΤΑΕΕ έχει κινητοποιηθεί για περίπου εκατό φυσικές καταστροφές σε 23 κράτη μέλη και μια υπό ένταξη χώρα, με ένα συνολικό ύψος περίπου 6,6 δισεκατομμυρίων EUR (7)·

E.

λαμβάνοντας υπόψη ότι κατά την περίοδο 2017-2018, οι καταστροφές από πλημμύρες αποτελούσαν τα δύο τρίτα των συνολικών αιτήσεων του ΤΑΕΕ, μολονότι η περίοδος αναφορών χαρακτηρίστηκε επίσης από σημαντικές καταιγίδες, δασικές πυρκαγιές και σεισμούς·

ΣΤ.

σημειώνοντας τη χρησιμότητα του ΤΑΕΕ, όπως τονίζεται στην αξιολόγηση της Επιτροπής, ιδίως όσον αφορά την ελάφρυνση του φόρτου του συνόλου των εθνικών, περιφερειακών και τοπικών αρχών στην προσπάθεια ανάκαμψης την επαύριο μεγάλων εθνικών ή περιφερειακών φυσικών καταστροφών ή καταστάσεων έκτακτης ανάγκης στον τομέα της δημόσιας υγείας, όπως ορίζεται στον κανονισμό TAEE (όπως τροποποιήθηκε)·

Ζ.

υπενθυμίζοντας ότι το κανονιστικό πλαίσιο του ΤΑΕΕ αναθεωρήθηκε το 2014 με τον τροποποιητικό κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 661/2014 (8), ιδίως με σκοπό την απλούστευση των διαδικασιών, τη συντόμευση της προθεσμίας απάντησης μετά την υποβολή των αιτήσεων, την αποσαφήνιση των κριτηρίων επιλεξιμότητας για τις αιτήσεις συνδρομής σε περίπτωση περιφερειακών καταστροφών, την παράταση της περιόδου εφαρμογής και την εισαγωγή προκαταβολών, όπως έχει ζητήσει επανειλημμένα το Κοινοβούλιο· λαμβάνοντας υπόψη ότι έχει επιτευχθεί περαιτέρω πρόοδος μέσω της τροποποίησης του κανονισμού τον Μάρτιο του 2020 ιδίως όσον αφορά την αύξηση του επιπέδου προκαταβολών και την απλούστευση της διαδικασίας κινητοποίησης του ΤΑΕΕ·

H.

λαμβάνοντας υπόψη ότι το ποσοστό έγκρισης των αιτήσεων συνδρομής σε περίπτωση μεγάλων καταστροφών είναι 100 %, ενώ αυτό των αιτήσεων σε περίπτωση περιφερειακών καταστροφών, που αποτελεί την συνηθέστερη κατηγορία, αυξήθηκε από 32 % σε 85 % μετά την αναθεώρηση του κανονισμού για το ΤΑΕΕ του 2014·

Θ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι, παρόλο που η μεταρρύθμιση του κανονισμού το 2014 συνέβαλε στην παράταση του χρονικού πλαισίου για την προετοιμασία και την υποβολή αίτησης χρηματοδοτικής συνεισφοράς από το ΤΑΕΕ από 10 σε 12 εβδομάδες, σημαντικό ποσοστό των περιπτώσεων εξακολουθεί να χρήζει επικαιροποίησης, με αποτέλεσμα καθυστερήσεις στην πρόσβαση στις επιχορηγήσεις, και ότι, για αυτόν τον λόγο, ζητεί από την Επιτροπή να παράσχει απλοποιημένες οδηγίες σχετικά με τις απαιτήσεις υποβολής αιτήσεων μειώνοντας συνακόλουθα τη διοικητική επιβάρυνση·

Ι.

λαμβάνοντας υπόψη ότι ο χρόνος που απαιτείται για τη διάθεση ολόκληρης της επιχορήγησης θα μπορούσε να μειωθεί περαιτέρω προκειμένου να ικανοποιηθεί η επείγουσα ανάγκη για αλληλεγγύη της ΕΕ·

ΙΑ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι οι παρεμβάσεις του ΤΑΕΕ καλύπτουν μόνο την αποκατάσταση στην πρότερη κατάσταση των υποδομών στους τομείς της ενέργειας, των υδάτων και των απόβλητων υδάτων, των τηλεπικοινωνιών, των μεταφορών, της υγείας και της εκπαίδευσης, και όχι τη χρηματοδότηση του πρόσθετου κόστους της ανακατασκευής υποδομών πιο ανθεκτικών στις καταστροφές και στην κλιματική αλλαγή, όπως ζητείται στην Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία, με αποτέλεσμα το κόστος αυτό να πρέπει να καταβληθεί από το δικαιούχο κράτος από ίδιους πόρους και από άλλους πόρους της Ένωσης, όπως το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΤΠΑ) και το Ταμείο Συνοχής·

ΙΒ.

σημειώνοντας με ενδιαφέρον ότι, όπως καταδεικνύει η κρίση COVID-19, υπάρχει ανάγκη για υψηλότερο επίπεδο συνεργειών μεταξύ των μέσων της πολιτικής συνοχής και του ΤΑΕΕ· αναγνωρίζοντας ότι το ΤΑΕΕ δημιουργήθηκε για να ανταποκρίνεται σε φυσικές καταστροφές βραχυπρόθεσμα και μεσοπρόθεσμα, ενώ η πολιτική συνοχής (ΕΤΠΑ και Ταμείο Συνοχής) στοχεύει σε πιο μακροπρόθεσμο σχεδιασμό αναφορικά με τον σχεδιασμό και τις επενδύσεις πολιτικής προστασίας, υποδομές πρόληψης και διαχείρισης κινδύνων, καθώς και μέτρα ανθεκτικότητας που συμβάλλουν στους στόχους της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας·

ΙΓ.

χαιρετίζοντας την πρόταση της Επιτροπής για επέκταση του πεδίου εφαρμογής του ΤΑΕΕ ώστε να συμπεριλάβει μείζονες καταστάσεις έκτακτης ανάγκης στον τομέα της δημόσιας υγείας, και την επακόλουθη έναρξη ισχύος του κανονισμού (ΕΕ) 2020/461·

ΙΔ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι οι φυσικές καταστροφές είναι πιθανό να ενταθούν και να πολλαπλασιαστούν λόγω της κλιματικής αλλαγής· και υπογραμμίζοντας τη χρησιμότητα του μηχανισμού δυναμικής κατανομής του προϋπολογισμού που τέθηκε σε εφαρμογή το 2014, ο οποίος επέτρεψε στο ΤΑΕΕ, μεταξύ άλλων, να συμβάλει με το ποσό ρεκόρ των 1,2 δισεκατομμυρίων EUR για τη στήριξη των σεισμών στην Ιταλία το 2016 και 2017·

ΙΕ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι, όπως ορίζεται στο άρθρο 7 του κανονισμού ΤΑΕΕ, οι ενέργειες που χρηματοδοτούνται από το Ταμείο θα πρέπει να συνάδουν με τις διατάξεις της ΣΛΕΕ και με τα μέσα που έχουν θεσπισθεί βάσει αυτής, και με τις πολιτικές και τα μέτρα της Ένωσης, ιδίως στους τομείς της περιβαλλοντικής προστασίας, της πρόληψης και της διαχείρισης κινδύνου φυσικών καταστροφών, της προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή, συμπεριλαμβανομένων, όπου ενδείκνυται, προσεγγίσεων που σέβονται το οικοσύστημα·

ΙΣΤ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι το νέο πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο (ΠΔΠ) προβλέπει νέο δημοσιονομικό κονδύλιο με τίτλο «Αποθεματικό αλληλεγγύης και επείγουσας βοήθειας» (SEAR), το οποίο συγκεντρώνει το ΤΑΕΕ και το αποθεματικό επείγουσας βοήθειας (EAR/ΑΕΒ) και προορίζεται, αφενός, για την αντιμετώπιση καταστάσεων έκτακτης ανάγκης που προκύπτουν από μείζονες καταστροφές στα κράτη μέλη ή τις υπό ένταξη χώρες (ΤΑΕΕ) και, αφετέρου, για συγκεκριμένες επείγουσες ανάγκες στην Ένωση ή σε τρίτες χώρες, ιδίως σε περίπτωση ανθρωπιστικών κρίσεων (ΑΕΒ)·

ΙΖ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι, όπως αναγνωρίζεται στο άρθρο 349 ΣΛΕΕ, η δύσκολη κατάσταση του κλίματος αποτελεί έναν από τους επίμονους παράγοντες που παρακωλύουν σημαντικά την ανάπτυξη των εξόχως απόκεντρων περιοχών (ΕΑΠ)· λαμβάνοντας υπόψη ότι θα πρέπει να θεσπιστούν συγκεκριμένα μέτρα για τον καθορισμό των προϋποθέσεων εφαρμογής των Συνθηκών, συμπεριλαμβανομένων των κοινών πολιτικών·

ΙΗ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι θα πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή στις ΕΑΠ, στα νησιά, καθώς και στις ορεινές περιοχές, στις αραιοκατοικημένες περιοχές και σε όλα τα εδάφη που είναι ιδιαίτερα επιρρεπή στον κίνδυνο φυσικών καταστροφών·

ΙΘ.

εκφράζοντας τη λύπη του για το γεγονός ότι ο κανονισμός ΤΑΕΕ δεν επιτρέπει επί του παρόντος την υποβολή αιτήσεων ενίσχυσης σε διασυνοριακή βάση, μολονότι ορισμένες περιοχές οι οποίες είναι ιδιαιτέρως ευάλωτες σε φυσικές καταστροφές, όπως ορεινές περιοχές, έχουν συχνά διασυνοριακό χαρακτήρα·

1.   

ανησυχεί με το γεγονός ότι τα ακραία καιρικά φαινόμενα και οι φυσικές καταστροφές θα αυξηθούν και θα ενταθούν με την κλιματική αλλαγή· θεωρεί ότι η επένδυση στην πρόληψη και τον μετριασμό της κλιματικής αλλαγής σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία είναι υψίστης σημασίας· τονίζει ότι τα κράτη μέλη πρέπει να καταβάλουν περαιτέρω προσπάθειες για να επενδύσουν σε μέτρα άμβλυνσης των επιπτώσεων του κλίματος, λαμβάνοντας υπόψη ότι πολλές φυσικές καταστροφές είναι άμεση συνέπεια των ανθρώπινων δραστηριοτήτων και ότι πλημμύρες, σεισμοί, δασικές πυρκαγιές, ξηρασίες και άλλες φυσικές καταστροφές μπορούν να ξεφύγουν από τον έλεγχο, γεγονός που απαιτεί τη λήψη κατάλληλων μέτρων·

2.   

σημειώνει ότι το ΤΑΕΕ είναι μία από τις πιο συγκεκριμένες εκφράσεις αλληλεγγύης της ΕΕ και ότι όλοι οι πολίτες της ΕΕ προσδοκούν σε παρόμοια αλληλεγγύη όταν συμβαίνουν καταστροφές ή σοβαρές καταστάσεις έκτακτης ανάγκης στον τομέα της δημόσιας υγείας·

3.   

τονίζει με ανησυχία ότι τα τελευταία χρόνια οι Ευρωπαίοι έχουν αντιμετωπίσει πολλαπλές καταστροφές που έχουν επιφέρει σοβαρές ζημίες, τόσο όσον αφορά ανθρώπινες ζωές, όσο και περιουσίες, το περιβάλλον και την πολιτιστική κληρονομιά·

4.   

εφιστά την προσοχή στο γεγονός ότι μεγάλες και περιφερειακές φυσικές καταστροφές και σοβαρές καταστάσεις έκτακτης ανάγκης για τη δημόσια υγεία συμβαίνουν τώρα σε τακτική βάση, όπως τα πρόσφατα παραδείγματα της πανδημίας COVID-19, η οποία έπληξε σοβαρά τις ζωές όλων των Ευρωπαίων και την ευρωπαϊκή οικονομία, οι δασικές πυρκαγιές σε ολόκληρη την ήπειρο, μεταξύ άλλων σε ασυνήθιστα μέρη όπως η Αρκτική, και μια σειρά βίαιων σεισμών στην Ευρώπη, ιδίως στην Ιταλία κατά την περίοδο 2016-2017 με αποτέλεσμα εκατοντάδες θανάτους και σχεδόν 22 δισεκατομμύρια EUR ζημίες, καθώς και στην Κροατία τον Μάρτιο του 2020 και τον Δεκέμβριο του 2020· υπενθυμίζει επίσης ότι οι καταιγίδες, οι ακραίες βροχοπτώσεις και οι πλημμύρες έχουν προκαλέσει σημαντικές ζημίες σε πολλές πόλεις και κοιλάδες, και ότι οι ολοένα και πιο βίαιοι τυφώνες έχουν προκαλέσει καταστροφές στις εξόχως απόκεντρες περιοχές, όπως ο τυφώνας Irma το 2017 στον Άγιο Μαρτίνο και ο τυφώνας Lorenzo το 2019 στις Αζόρες, οι οποίοι ήταν ιδιαίτερα καταστροφικοί· υπενθυμίζει, σε αυτό το πλαίσιο, ότι τα ευάλωτα εδάφη, όπως τα νησιά και οι ορεινές περιοχές, οι αραιοκατοικημένες και εξόχως απόκεντρες περιοχές είναι συχνά αυτές που πλήττονται περισσότερο από τον αντίκτυπο της κλιματικής αλλαγής·

5.   

επισημαίνει ότι είναι ζωτικής σημασίας η αποστολή βοήθειας και κεφαλαίων να γίνεται όσο το δυνατόν γρηγορότερα, εύκολα και ευέλικτα στις πληγείσες περιοχές και υπογραμμίζει ότι οι συνέργειες μεταξύ του ΤΑΕΕ και του Μηχανισμού Πολιτικής Προστασίας της Ένωσης, της συνιστώσας προσαρμογής της κλιματικής αλλαγής του ΕΤΠΑ και των προγραμμάτων εδαφικής συνεργασίας είναι απαραίτητες για τη δημιουργία ενός ολοκληρωμένου πακέτου απόκρισης και ανθεκτικότητας· καλεί την Επιτροπή να συνεχίσει να εκπονεί κατευθυντήριες γραμμές για την απλούστευση των διαδικασιών χρήσης του ΤΑΕΕ, προκειμένου να διευκολύνει τις ενέργειες των εθνικών, περιφερειακών και τοπικών αρχών· επιμένει ότι οι συνέργειες μεταξύ του ΤΑΕΕ και των άλλων συναφών χρηματοδοτικών μέσων της ΕΕ θα πρέπει να χρησιμοποιούνται με ευελιξία και σε όλη τους την έκταση· υπενθυμίζει ότι η έκθεση εφαρμογής από κάθε δικαιούχο χώρα θα πρέπει να περιγράφει λεπτομερώς τα προληπτικά μέτρα — συμπεριλαμβανομένης της χρήσης των διαρθρωτικών ταμείων της ΕΕ — που λαμβάνονται ή προτείνονται για τον περιορισμό των μελλοντικών ζημιών και την αποφυγή, στο μέτρο του δυνατού, της επανάληψης παρόμοιων φυσικών καταστροφών·

6.   

υπενθυμίζει ότι, σύμφωνα με το Γραφείο των Ηνωμένων Εθνών για τη μείωση του κινδύνου καταστροφών, κατά την τελευταία εικοσαετία (2000-2019) καταγράφηκαν 7 348 μείζονες φυσικές καταστροφές που κόστισαν 1,23 εκατομμύρια ζωές, επηρέασαν 4,2 δισεκατομμύρια άτομα και οδήγησαν σε παγκόσμιες οικονομικές απώλειες ύψους 2,97 τρισεκατομμυρίων δολαρίων ΗΠΑ·

7.   

επισημαίνει ότι, σύμφωνα με τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Περιβάλλοντος (ΕΟΠ), μεταξύ του 1980 και του 2019, τα ακραία κλιματικά φαινόμενα προκάλεσαν οικονομικές απώλειες συνολικού ύψους περίπου 446 δισεκατομμυρίων EUR στις χώρες μέλη του ΕΟΧ·

8.   

είναι της άποψης ότι οι μεγάλες και περιφερειακές φυσικές καταστροφές και οι σοβαρές καταστάσεις έκτακτης ανάγκης για τη δημόσια υγεία έχουν βαθύτερες οικονομικές και κοινωνικές επιπτώσεις στις λιγότερο ανεπτυγμένες και πιο ευάλωτες περιοχές, όπως τα νησιά, οι ορεινές περιοχές και οι αραιοκατοικημένες περιοχές, και ότι πρέπει να ληφθούν πιο κατάλληλα μέτρα σε αυτές τις περιοχές και συνεπώς, πρέπει να ενταχθούν στο ΤΑΕΕ·

Διαχείριση καταστροφών, εκτίμηση ζημιών και απλούστευση των διαδικασιών

9.

λαμβάνει υπό σημείωση τα διάφορα είδη κινδύνων καταστροφών που αντιμετωπίζει η ΕΕ και επισημαίνει ότι η σοβαρότητα ορισμένων φυσικών καταστροφών δεν καθορίζεται αποκλειστικά από την κλιματική αλλαγή, αλλά σε ορισμένες περιπτώσεις επηρεάζεται από ανθρωπογενείς παράγοντες, συμπεριλαμβανομένου του μη συνετού χωροταξικού σχεδιασμού· θεωρεί απαραίτητη την επένδυση στην πρόληψη και τη διαχείριση των κινδύνων καταστροφών στην Ευρώπη διασφαλίζοντας την ύπαρξη προστατευτικών υποδομών· συνιστά, στο πλαίσιο αυτό, στα κράτη μέλη να καταρτίσουν, από κοινού με την Επιτροπή, σχέδια πρόληψης και διαχείρισης καταστροφών για την ακριβή και ταχεία εκτίμηση των ζημιών· τονίζει ότι το ΤΑΕΕ στοχεύει στο να αποτελέσει ένα απλό και άμεσα εφαρμόσιμο μέσο που μπορεί να διαθέσει η ΕΕ στις εθνικές, περιφερειακές και τοπικές αρχές·

10.

καλεί την Επιτροπή, στο πλαίσιο μιας μελλοντικής μεταρρύθμισης του ΤΑΕΕ, να συνεχίσει τις εργασίες της για την απλούστευση και την επιτάχυνση της διαδικασίας υποβολής αιτήσεων για τα κράτη μέλη, δίνοντας, για παράδειγμα, ιδιαίτερη προσοχή στην απλούστευση των αιτήσεων ενεργοποίησης του ΤΑΕΕ σε διάφορες περιοχές στο πλαίσιο διασυνοριακών καταστροφών, ώστε να εξασφαλιστεί ταχύτερη αντίδραση στην εντατικοποίηση της απόκρισης σε μεγάλες και περιφερειακές φυσικές καταστροφές και σοβαρές καταστάσεις έκτακτης ανάγκης στον τομέα της δημόσιας υγείας·

11.

πιστεύει ότι η κλιματική αλλαγή και η εντατικοποίηση των φυσικών καταστροφών υπονομεύουν όλο και περισσότερο τις περιφέρειες και τα εδάφη· καλεί, ως εκ τούτου, την Επιτροπή να εξετάσει το ενδεχόμενο αναθεώρησης του ΤΑΕΕ προκειμένου να ληφθούν καλύτερα υπόψη οι καταστροφές σε περιφερειακό επίπεδο· υπογραμμίζει, επιπλέον, τον ρόλο των επιχειρησιακών προγραμμάτων του ΕΤΠΑ, σε συνεργασία με τα προγράμματα αγροτικής ανάπτυξης, για την πρόληψη και τον μετριασμό κινδύνων, όπως οι σεισμικοί και υδρογεωλογικοί κίνδυνοι· αναγνωρίζει, επιπλέον, ότι οι ξηρασίες συμπεριλήφθηκαν στο πεδίο εφαρμογής του κανονισμού για το ΤΑΕΕ κατά την αναθεώρηση του 2014, αλλά σημειώνει ότι αποτελούν επαναλαμβανόμενο χαρακτηριστικό των κλιματικών εξελίξεων της ΕΕ και ότι είναι δύσκολο να εκτιμηθεί ο οικονομικός τους αντίκτυπος· καλεί την Επιτροπή να αξιολογήσει τις συγκεκριμένες επιπτώσεις της ξηρασίας και να τις αντιμετωπίσει κατάλληλα στο πλαίσιο μιας μελλοντικής μεταρρύθμισης του ΤΑΕΕ·

12.

καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να ενισχύσουν την έρευνα και εκπαίδευση, προκειμένου να θέσουν σε εφαρμογή ένα σύστημα που διασφαλίζει μεγαλύτερη ετοιμότητα στην πρόληψη και τη διαχείριση καταστροφών και την ελαχιστοποίηση του αντικτύπου παρεμφερών κρίσεων·

13.

ζητεί αυξημένο συντονισμό και συνεργασία μεταξύ των ερευνητικών και αναπτυξιακών ιδρυμάτων των κρατών μελών και δη όσων αντιμετωπίζουν παρόμοιους κινδύνους· ζητεί την ενίσχυση των συστημάτων έγκαιρης προειδοποίησης στα κράτη μέλη και τη δημιουργία και ενίσχυση δεσμών μεταξύ των διαφόρων συστημάτων έγκαιρης προειδοποίησης·

14.

προτείνει στα κράτη μέλη να προσδιορίσουν επενδύσεις, έργα και εργαλεία στα οικεία εθνικά σχέδια ανάκαμψης και ανθεκτικότητας, προκειμένου να προληφθεί και να περιοριστεί η ζημία από φυσικές και υγειονομικές καταστροφές·

15.

καλεί την Επιτροπή να διασφαλίσει τη διάδοση ορθών πρακτικών σχετικά με τις δομές διακυβέρνησης και θεσμικού συντονισμού σε καταστάσεις καταστροφών·

16.

υπενθυμίζει τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν οι δικαιούχες χώρες όσον αφορά τον καθορισμό του ακριβούς ποσού της ζημίας σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα, και προτείνει στην Επιτροπή να προετοιμάσει κατευθυντήριες γραμμές και απλουστευμένες μεθόδους για τον καθορισμό του ποσού της συνεισφοράς του ΤΑΕΕ, ώστε να ελαχιστοποιηθεί επίσης η πιθανότητα σφαλμάτων και περαιτέρω καθυστερήσεων·

17.

επισημαίνει το γεγονός ότι η χρήση του ΤΑΕΕ έχει βελτιώσει τις γνώσεις των εθνικών, περιφερειακών και τοπικών αρχών, με αποτέλεσμα να αξιολογούν τα ευρύτερα μέτρα που εφαρμόζουν στο πλαίσιο των πολιτικών τους για τη διαχείριση του κινδύνου καταστροφών· τονίζει την ανάγκη μείωσης του γραφειοκρατικού φόρτου και αύξησης της δημιουργίας ικανοτήτων μέσω της τεχνικής και διοικητικής στήριξης των δικαιούχων χωρών, ώστε να βοηθηθούν να αναπτύξουν διαχειριστικές και μακροπρόθεσμες στρατηγικές με στόχο τη μείωση των επιπτώσεων μεγάλων και περιφερειακών φυσικών καταστροφών και σοβαρών καταστάσεων έκτακτης ανάγκης στον τομέα της δημόσιας υγείας· καλεί τα κράτη μέλη να βελτιώσουν την επικοινωνία τους με τις τοπικές και περιφερειακές αρχές στις διαδοχικές φάσεις αξιολόγησης, προετοιμασίας αιτήσεων και υλοποίησης έργων, με σκοπό την επιτάχυνση των διοικητικών διαδικασιών·

18.

καλεί την Επιτροπή να εστιάσει, στο μέτρο του δυνατού, σε μια μελλοντική αναθεώρηση του ΤΑΕΕ, στις περιφέρειες που διατρέχουν τον μεγαλύτερο κίνδυνο μεγάλων ή περιφερειακών φυσικών καταστροφών ή σοβαρών καταστάσεων έκτακτης ανάγκης για τη δημόσια υγεία, ιδίως των εξόχως απόκεντρων περιοχών, των νησιών, των ορεινών περιοχών, και περιοχών που είναι επιρρεπείς σε έντονη σεισμική ή ηφαιστειακή δραστηριότητα ή μελλοντικές κρίσεις δημόσιας υγείας·

19.

πιστεύει ότι πρέπει να αντληθούν γνώσεις από προηγούμενες περιπτώσεις τυφώνων που έπληξαν υπερπόντιες χώρες και εδάφη (ΥΧΕ)· είναι της γνώμης ότι το ΑΕΒ και άλλα μέσα εξωτερικής βοήθειας θα πρέπει να χρησιμοποιηθούν πλήρως για την ανακούφιση των ζημιών που προκλήθηκαν· είναι επίσης πεπεισμένο ότι πρέπει να διατεθούν επαρκή χρηματοδοτικά μέσα σε αυτά τα μέσα εξωτερικής βοήθειας για να βοηθηθούν οι ΥΧΕ·

Χρηματοδοτικά κονδύλια και ταχύτητα κινητοποίησης των πιστώσεων

20.

επισημαίνει ότι, στην αναθεωρημένη πρότασή της στις 27 Μαΐου 2020, σχετικά με το ΠΔΠ 2021-2027, η Επιτροπή προέβλεψε μέγιστο ετήσιο προϋπολογισμό για το ΤΑΕΕ ύψους 1 δισεκατομμυρίων EUR (σε τιμές 2018), αλλά σημειώνει ότι, σύμφωνα με τη συμφωνία για το νέο ΠΔΠ, έκτοτε το ΤΑΕΕ συγχωνεύθηκε με το ΑΕΒ στο νέο αποθεματικό SEAR, με συνολικό ετήσιο κονδύλιο ύψους 1,2 δισεκατομμυρίων EUR·

21.

θεωρεί ότι η δημιουργία του αποθεματικού μπορεί να έχει το πλεονέκτημα την αύξηση της ευελιξίας, επισημαίνει ωστόσο ότι, στο τρέχον μοντέλο, η κατανομή του ΤΑΕΕ παραμένει αβέβαιη, καθώς εξαρτάται από τα ποσά που κινητοποιεί το ΑΕΒ· θεωρεί, ως εκ τούτου, αναγκαία την στενή παρακολούθηση της διαχείρισης του SEAR, προκειμένου να διαπιστωθεί κατά πόσον το ποσό και η κλείδα κατανομής των κονδυλίων που προβλέπονται σε αυτό το νέο χρηματοδοτικό μέσο ανταποκρίνονται στις ανάγκες του ΤΑΕΕ, ενόψει της επέκτασης του πεδίου εφαρμογής του και της κλίμακας και του πολλαπλασιασμού των καταστάσεων έκτακτης ανάγκης που οφείλονται ιδίως στις φυσικές καταστροφές μείζονες ή περιφερειακής κλίμακας, και στις καταστάσεις έκτακτης ανάγκης στον τομέα της υγείας·

22.

εκφράζει την ικανοποίησή του για το γεγονός ότι η αναθεώρηση του ΤΑΕΕ τον Μάρτιο του 2020 αύξησε το επίπεδο των προκαταβολών από 10 % σε 25 % του ποσού της προγραμματισμένης χρηματοδοτικής συνεισφοράς και το μέγιστο ποσό από 30 εκατομμύρια EUR σε 100 εκατομμύρια EUR· επισημαίνει, στο πλαίσιο αυτό, τη σημασία των προκαταβολών για την αύξηση της αποτελεσματικότητας των προγραμμάτων βοήθειας, ιδίως στις περιφέρειες και τις τοπικές κοινότητες με περιορισμένες εναλλακτικές πηγές χρηματοδότησης· ζητεί από την Επιτροπή να μελετήσει πρόσθετους τρόπους για την προώθηση αυτής της επιλογής και ζητεί να καταβληθούν περισσότερες επιχειρησιακές προσπάθειες προκειμένου να μειωθεί ο μέσος χρόνος για την αποδέσμευση των προκαταβολών, διασφαλίζοντας παράλληλα την προστασία του προϋπολογισμού της ΕΕ·

23.

επισημαίνει ότι οι περισσότερες μεγάλες κτηριακές κατασκευές στις ΕΑΠ (όπως λιμένες, αερολιμένες και νοσοκομεία) είναι δημόσια κτίρια και, παρά το γεγονός ότι είναι απαραίτητα για τη λειτουργία αυτών των μικρών περιοχών, είναι πολύ εκτεθειμένα σε περιβαλλοντικές καταστροφές· ως εκ τούτου, πιστεύει ότι η χρηματοδοτική στήριξη από το ΤΑΕΕ για τις ΕΑΠ θα έπρεπε να είναι υψηλότερη από 2,5 % του ποσού που διατίθεται για την αποκατάσταση παλαιών καταστροφών, προκειμένου να τους επιτραπεί να επιστρέψουν στην πρότερη τους κατάσταση βελτιωμένα·

24.

σημειώνει ότι ο μέσος χρόνος που απαιτείται για την καταβολή των προκαταβολών είναι πέντε μήνες και καλεί την Επιτροπή να εξετάσει πιο δραστικές λύσεις·

25.

επίσης, σημειώνει ότι ο χρόνος που απαιτείται για την διάθεση ολόκληρης της επιχορήγησης του ΤΑΕΕ στον δικαιούχο είναι κατά μέσο όρο ένα έτος· καλεί την Επιτροπή να διερευνήσει τρόπους για την απλούστευση και την αύξηση κατά το δυνατόν, της ευελιξίας όσον αφορά την κινητοποίηση του Ταμείου στο πλαίσιο μιας μελλοντικής μεταρρύθμισης, προκειμένου να διασφαλιστεί ταχεία παρέμβαση και άμεση ανακούφιση των πληγεισών από καταστροφές περιοχών ή χωρών·

26.

πιστεύει, λαμβάνοντας υπόψη τα ανωτέρω και τη διεύρυνση του πεδίου εφαρμογής του ταμείου, ότι η αξιολόγηση του προϋπολογισμού του ΤΑΕΕ ενδέχεται να είναι αναγκαία στο μέλλον, και θα μπορούσε να ακολουθηθεί, εάν χρειαστεί, από αντίστοιχη προσαρμογή της χρηματοδότησης, προκειμένου να παρασχεθεί ό, τι απαιτείται για ένα πραγματικό εργαλείο αλληλεγγύης της ΕΕ, και να διασφαλιστεί ότι υπάρχει επαρκής προϋπολογισμός για την αποτελεσματική αντιμετώπιση μεγάλων και περιφερειακών φυσικών καταστροφών και σοβαρών καταστάσεων έκτακτης ανάγκης στον τομέα της δημόσιας υγείας, όχι μόνο για την αποκατάσταση των ζημιών αλλά και για την ενίσχυση της ανθεκτικότητας στην κλιματική αλλαγή·

27.

τονίζει ότι η ανάθεση, η διαχείριση και η εκτέλεση των επιχορηγήσεων του ΤΑΕΕ θα πρέπει να είναι όσο το δυνατόν πιο διαφανείς, και ότι οι επιχορηγήσεις πρέπει να χρησιμοποιούνται σύμφωνα με τις αρχές της χρηστής δημοσιονομικής διαχείρισης.

Πρόληψη των κινδύνων και ποιότητα της ανασυγκρότησης

28.

ζητεί τα κριτήρια για τον προσδιορισμό των έργων που είναι «επιλέξιμα» για βοήθεια από το ταμείο, να λαμβάνονται περισσότερο υπόψη οι πλέον πρόσφατες αρχές πρόληψης των κινδύνων και ζητεί να ενσωματωθεί πλήρως η αρχή της «καλύτερης ανοικοδόμησης» («Build Back Better») στο άρθρο 3 του κανονισμού ΤΑΕΕ σε μελλοντική αναθεώρηση, με σκοπό τη συμβολή στη βελτίωση της ποιότητας των υποδομών αυτών των περιοχών κατά την ανοικοδόμηση και στην καλύτερη προετοιμασία τους για την αποφυγή μελλοντικών καταστροφών με την κατασκευή προληπτικών υποδομών·

29.

είναι της άποψης ότι μέσα όπως «δάνεια-πλαίσια», που εφαρμόζονται από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων, θα μπορούσαν επίσης να χρησιμοποιηθούν για τη χρηματοδότηση της ανοικοδόμησης πιο ανθεκτικών, ασφαλέστερων και πιο πράσινων υποδομών·

30.

καλεί την Επιτροπή να ενισχύσει και να απλοποιήσει τις συνέργειες μεταξύ του ΤΑΕΕ και των ταμείων της πολιτικής συνοχής, καθώς και με τον μηχανισμό πολιτικής προστασίας της Ένωσης, με στόχο την αποτελεσματική και διαρθρωμένη διαχείριση των κινδύνων των προγραμμάτων ανασυγκρότησης βραχυπρόθεσμα, μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα, όχι μόνο μέσω της κατασκευής βιώσιμων, ενεργειακά αποδοτικών και αποδοτικών ως προς τους πόρους υποδομών, αλλά και μέσω της ανάπτυξης προληπτικών μέτρων· καλεί επίσης την Επιτροπή να επιδεικνύει ευελιξία στον προγραμματισμό και την τροποποίηση των εθνικών και περιφερειακών προγραμμάτων όσον αφορά την αντιμετώπιση μεγάλων ή περιφερειακών φυσικών καταστροφών και καταστάσεων έκτακτης ανάγκης στον τομέα της υγείας· επαναλαμβάνει, στο πλαίσιο αυτό, ότι η χρηματοδοτική βοήθεια του ΤΑΕΕ θα πρέπει να επικεντρωθεί στην ενίσχυση της ανθεκτικότητας και της βιωσιμότητας των επενδύσεων στις πληγείσες περιοχές·

Καταστάσεις έκτακτης ανάγκης στον τομέα της υγείας

31.

εκφράζει την ικανοποίησή του για το γεγονός ότι, μετά την αναθεώρηση του κανονισμού για το ΤΑΕΕ που προτάθηκε από την Επιτροπή στις 13 Μαρτίου 2020, οι δράσεις που είναι επιλέξιμες στο πλαίσιο του Ταμείου επεκτείνονται πλέον σε καταστάσεις σοβαρών καταστάσεων έκτακτης ανάγκης στον τομέα της δημόσιας υγείας, καλύπτοντας όχι μόνο την ιατρική βοήθεια αλλά και μέτρα για την πρόληψη, την παρακολούθηση ή τον έλεγχο της εξάπλωσης νόσων·

32.

υπογραμμίζει ότι η επέκταση του πεδίου εφαρμογής του Ταμείου για την καταπολέμηση των επιπτώσεων της πανδημίας COVID-19 κατέδειξε ότι το ΤΑΕΕ μπορεί να επιδεικνύει μεγαλύτερη ευελιξία όσον αφορά το πεδίο εφαρμογής και την επιλεξιμότητα, και να παρέχει βοήθεια όχι μόνο σε περιπτώσεις μεγάλων φυσικών καταστροφών, αλλά και ταχεία συνδρομή στην περίπτωση άλλων τύπων μεγάλων καταστροφών, όπως οι πανδημίες·

33.

θεωρεί ότι αυτή η διεύρυνση του πεδίου εφαρμογής του ΤΑΕΕ απαιτεί ενίσχυση του προϋπολογισμού του·

34.

προτείνει στην Επιτροπή και στα κράτη μέλη να ενισχύσουν τη συνεργασία τους με τις αρμόδιες υπηρεσίες ετοιμότητας της Παγκόσμιας Οργάνωσης Υγείας για την αντιμετώπιση καταστάσεων έκτακτης ανάγκης, προκειμένου να αναπτύξουν σχέδια ταχείας αντίδρασης σε καταστάσεις έκτακτης ανάγκης στον τομέα της υγείας·

Προβολή της χρηματοδοτικής ενίσχυσης του Ταμείου

35.

επαναλαμβάνει ότι είναι σημαντικό να ενημερώνεται το κοινό για τα απτά οφέλη που επιφέρει το ΤΑΕΕ, προκειμένου να αυξηθεί περαιτέρω η εμπιστοσύνη των πολιτών στα εργαλεία και τα προγράμματα της ΕΕ· καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να βελτιώσουν την προβολή της βοήθειας του ταμείου μέσω ad hoc, στοχοθετημένων επικοινωνιακών δραστηριοτήτων, παράλληλα με τον ορισμό της ταχείας ανταπόκρισης και της παράδοσης της βοήθειας ως προτεραιότητας, ιδίως προκειμένου να επισημανθεί η προστιθέμενη αξία της ΕΕ στην περίπτωση σημαντικών ή περιφερειακών φυσικών καταστροφών και σοβαρών καταστάσεων έκτακτης ανάγκης για τη δημόσια υγεία, πρακτική που αποτελεί συγκεκριμένη έκφραση της αλληλεγγύης της ΕΕ και της ικανότητας της Ένωσης να παρέχει πραγματική βοήθεια διαθέτοντας σημαντικούς δημοσιονομικούς πόρους· ζητεί επίσης από την Επιτροπή, στο πλαίσιο της μελλοντικής αναθεώρησης του κανονισμού, να υποχρεώσει τις δικαιούχους χώρες να ενημερώσουν τους πολίτες τους σχετικά με την οικονομική υποστήριξη της ΕΕ για τις υλοποιούμενες ενέργειες

o

o o

36.

αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο, στην Επιτροπή και στα κράτη μέλη.

(1)  ΕΕ L 311 της 14.11.2002, σ. 3.

(2)  ΕΕ C 440 της 30.12.2015, σ. 13.

(3)  ΕΕ C 224 της 27.6.2018, σ. 140.

(4)  ΕΕ L 99 της 31.3.2020, σ. 9.

(5)  Κείμενα που εγκρίθηκαν P9_TA(2020)0054.

(6)  https://www.europarl.europa.eu/news/en/press-room/20201113IPR91602/eu-survey-confirms-citizens-call-for-eu-to-have-more-powers-to-tackle-pandemic

(7)  https://cohesiondata.ec.europa.eu/stories/s/An-overview-of-the-EU-Solidarity-Fund-2002-2019/qpif-qzyn

(8)  Κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 661/2014 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 15ης Μαΐου 2014, για την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 2012/2002 του Συμβουλίου για την ίδρυση του Ταμείου Αλληλεγγύης της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ L 189 της 27.6.2014, σ. 143).


12.1.2022   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 15/9


P9_TA(2021)0227

Διασφάλιση των στόχων της υποχρέωσης εκφόρτωσης σύμφωνα με το άρθρο 15 της Κοινής Αλιευτικής Πολιτικής

Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 18ης Μαΐου 2021 σχετικά με τη διασφάλιση των στόχων της υποχρέωσης εκφόρτωσης σύμφωνα με το άρθρο 15 της Κοινής Αλιευτικής Πολιτικής (2019/2177(INI))

(2022/C 15/02)

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής της 7ης Ιουνίου 2019 σχετικά με την κατάσταση όσον αφορά την κοινή αλιευτική πολιτική και τη διαβούλευση για τις αλιευτικές δυνατότητες κατά το 2020 (COM(2019)0274),

έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 16ης Ιουνίου 2020, με τίτλο «Προς μια πιο βιώσιμη αλιεία στην ΕΕ: τρέχουσα κατάσταση και προσανατολισμοί για το 2021» (COM(2020)0248),

έχοντας υπόψη τη Συνθήκη για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, και ιδίως το άρθρο 43 παράγραφος 2 αυτής,

έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 1380/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 11ης Δεκεμβρίου 2013, σχετικά με την Κοινή Αλιευτική Πολιτική (1),

έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΕ) 2019/1241 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 20ής Ιουνίου 2019, σχετικά με τη διατήρηση αλιευτικών πόρων και την προστασία θαλάσσιων οικοσυστημάτων μέσω τεχνικών μέτρων (2),

έχοντας υπόψη τις εκθέσεις της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Ελέγχου της Αλιείας (EFCA) για την αξιολόγηση της συμμόρφωσης με την υποχρέωση εκφόρτωσης για τη Βόρεια Θάλασσα (2016-2017), τα Βορειοδυτικά Ύδατα (2016-2017) και το σκουμπρί στη Βόρεια Θάλασσα και στα Βορειοδυτικά Ύδατα (2015-2017),

έχοντας υπόψη τις εκθέσεις της ολομέλειας της Επιστημονικής, Τεχνικής και Οικονομικής Επιτροπής Αλιείας (ΕΤΟΕΑ ή STECF) (PLEN 20-01, 19-01, 18-01 και 17-01), και τις εκθέσεις της με τίτλο «Evaluation of Member States' Annual Reports on the Landing Obligation (Αξιολόγηση των ετησίων εκθέσεων των κρατών μελών σχετικά με την υποχρέωση εκφόρτωσης) (για το 2019)» (Adhoc-20-02), «Monitoring the performance of the Common Fisheries Policy» (Παρακολούθηση της απόδοσης της Κοινής Αλιευτικής Πολιτικής) (Adhoc-20-01) και «Evaluation of Joint Recommendations on the Landing Obligation and on the Technical Measures Regulation» (Αξιολόγηση των κοινών συστάσεων σχετικά με την υποχρέωση εκφόρτωσης και τον κανονισμό περί τεχνικών μέτρων) (STECF-20-04),

έχοντας υπόψη την οδηγία (ΕΕ) 2017/159 του Συμβουλίου, της 19ης Δεκεμβρίου 2016, για την υλοποίηση της συμφωνίας για την εφαρμογή της σύμβασης της Διεθνούς Οργάνωσης Εργασίας του 2007 σχετικά με την εργασία στον τομέα της αλιείας (3),

έχοντας υπόψη το άρθρο με τίτλο «The unintended impact of the European discard ban» (Ο απρόβλεπτος αντίκτυπος της ευρωπαϊκής απαγόρευσης απορρίψεων), που δημοσιεύτηκε στην περιοδική επιθεώρηση ICES Journal of Marine Science (4),

έχοντας υπόψη τη μελέτη με τίτλο «Implementation of the EU fisheries control system by Member States» (Εφαρμογή του συστήματος αλιείας της ΕΕ από τα κράτη μέλη) (2014-19), που ζητήθηκε από την Επιτροπή Αλιείας,

έχοντας υπόψη τις μελέτες που ζητήθηκαν από την Επιτροπή Αλιείας σχετικά με την υποχρέωση εκφόρτωσης και τα υπαγόμενα σε περιοριστική ποσόστωση είδη των πολυειδικών αλιευμάτων και των μικτών τύπων αλιείας στη Βόρεια Θάλασσα (5), στα Βορειοδυτικά Ύδατα (6), και τα Νοτιοδυτικά Ύδατα (7), και τις μελέτες σχετικά με την απαγόρευση απορρίψεων, την υποχρέωση εκφόρτωσης και τη μέγιστη βιώσιμη απόδοση (ΜΒΑ) στη Δυτική Μεσόγειο (8)(9),

έχοντας υπόψη το βιβλίο με τίτλο «The European Landing Obligation, Reducing discards in complex, multi-species and multi-jurisdictional fisheries» (10) (Η ευρωπαϊκή υποχρέωση εκφόρτωσης, η μείωση των απορρίψεων σε πολύπλοκα και πολυειδικά αλιεύματα που υπάγονται στη δικαιοδοσία πολλών κρατών), που δημοσιεύτηκε το 2019,

έχοντας υπόψη την έκθεση με τίτλο «A third assessment of global marine fisheries discards» (Τρίτη αξιολόγηση των παγκόσμιων απορρίψεων θαλάσσιων αλιευμάτων), που δημοσιεύτηκε από τον Οργανισμό Τροφίμων και Γεωργίας των Ηνωμένων Εθνών (FAO) το 2019,

έχοντας υπόψη το άρθρο 54 του Κανονισμού του,

έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής Αλιείας (A9-0147/2021),

A.

λαμβάνοντας υπόψη ότι ο επιμέρους στόχος 14.4 του στόχου 14 της Ατζέντας του 2030 των Ηνωμένων Εθνών για τη βιώσιμη ανάπτυξη προτρέπει τη διεθνή κοινότητα να ρυθμίσει αποτελεσματικά την αλίευση, να θέσει τέλος στην υπεραλίευση, την παράνομη, λαθραία και άναρχη αλιεία και τις καταστροφικές αλιευτικές πρακτικές και να επιτύχει έως το 2020 την υλοποίηση των σχεδίων διαχείρισης που στηρίζονται σε επιστημονικά δεδομένα, προκειμένου να αποκατασταθούν τα αλιευτικά αποθέματα όσο το δυνατόν συντομότερα, τουλάχιστον σε επίπεδα που να μπορούν να εξασφαλίσουν τη μέγιστη βιώσιμη απόδοση, όπως καθορίζεται από τα βιολογικά χαρακτηριστικά τους·

B.

λαμβάνοντας υπόψη ότι το μέγεθος των ετήσιων απορρίψεων θαλάσσιων αλιευμάτων εκτιμάται σε 9,1 εκατομμύρια τόνους, που αντιπροσωπεύουν το 10,8 % της ετήσιας μέσης ποσότητας αλιευμάτων για την περίοδο 2010-2014· λαμβάνοντας υπόψη ότι η αλιεία τονοειδών και άλλων πελαγικών ειδών είχε τα χαμηλότερα ποσοστά απόρριψης, ενώ η αλιεία μαλακοστράκων είχε τα υψηλότερα ποσοστά απόρριψης· λαμβάνοντας υπόψη ότι η αλιεία βενθοπελαγικών ειδών παρήγαγε τους υψηλότερους όγκους απορρίψεων και η αλιεία μαλακίων (εκτός των κεφαλόποδων) παρήγαγε τους χαμηλότερους όγκους· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι ετήσιες παγκόσμιες απορρίψεις ανήλθαν σε περίπου 18,8 εκατομμύρια τόνους το 1989 και μειώθηκαν σταδιακά έως το 2014 σε λιγότερους από 10 εκατομμύρια τόνους (11)·

Γ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι οι απορρίψεις αποτελούν κοινή αλιευτική πρακτική για την επιστροφή των ανεπιθύμητων αλιευμάτων στη θάλασσα, είτε νεκρών είτε ζωντανών, λόγω καταστροφής τους, μη απαιτούμενου μεγέθους (περιορισμοί επιτρεπόμενου μεγέθους αλιευμάτων), λόγων εμπορευσιμότητας, έλλειψης ποσοστώσεων ή κανόνων σύνθεσης αλιευμάτων· λαμβάνοντας υπόψη ότι, πριν από τη θέσπιση της υποχρέωσης εκφόρτωσης, δεν επιτρεπόταν η φόρτωση ιχθύων μη απαιτούμενου μεγέθους ή η εκφόρτωσή τους·

Δ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι τα ανεπιθύμητα αλιεύματα και οι απορρίψεις αποτελούν σημαντική σπατάλη φυσικών πόρων χρήσιμων για την ανθρώπινη κατανάλωση και πιθανότατα συχνά έχουν δυσμενείς επιπτώσεις στη βιώσιμη εκμετάλλευση των ιχθυαποθεμάτων και των θαλάσσιων οικοσυστημάτων, καθώς και στην οικονομική βιωσιμότητα της αλιείας· λαμβάνοντας υπόψη ότι, έως έναν βαθμό, τα ανεπιθύμητα παρεμπίπτοντα αλιεύματα και οι απορρίψεις είναι αναπόφευκτες, ιδίως στους μικτούς τύπους αλιείας·

E.

λαμβάνοντας υπόψη ότι τα ιστορικά υψηλά επίπεδα απορρίψεων σε ορισμένους τύπους αλιείας έχουν δημιουργήσει σοβαρό πρόβλημα στη μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα της αλιείας της ΕΕ θέτοντας υπό αμφισβήτηση την αξιοπιστία της αλιευτικής πολιτικής της Ένωσης·

ΣΤ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η απαγόρευση της πρακτικής της διαλογής αλιευμάτων ανώτερης κατηγορίας (απόρριψη εμπορεύσιμων ιχθύων), η οποία θεσπίστηκε στην ΕΕ το 2010, δεν έχει εφαρμοστεί ορθά·

Ζ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η κοινή αλιευτική πολιτική (ΚΑλΠ), όπως μεταρρυθμίστηκε το 2013, διασφαλίζει την ελαχιστοποίηση των αρνητικών επιπτώσεων των αλιευτικών δραστηριοτήτων στο θαλάσσιο οικοσύστημα και εισήγαγε τους ακόλουθους στόχους: α) «καταργεί σταδιακά τις απορρίψεις κατά περίπτωση, λαμβάνοντας υπόψη τις βέλτιστες διαθέσιμες επιστημονικές γνωμοδοτήσεις, αποφεύγοντας και περιορίζοντας, κατά το δυνατόν, τα ανεπιθύμητα αλιεύματα και τη σταδιακή διασφάλιση της εκφόρτωσης των αλιευμάτων ρυθμιζόμενων εμπορικών ειδών» και β) «όπου κρίνεται απαραίτητο, αξιοποιεί τα ανεπιθύμητα αλιεύματα με τον καλύτερο δυνατό τρόπο, αποφεύγοντας ωστόσο τη δημιουργία αγοράς για τέτοιου είδους αλιεύματα μικρότερα του ελάχιστου μεγέθους αναφοράς διατήρησης»·

H.

λαμβάνοντας υπόψη ότι δεν υπάρχουν αξιόπιστα επιστημονικά δεδομένα για τις απορρίψεις ή επιστημονικές αποδείξεις που να υποδεικνύουν ότι η εφαρμογή της υποχρέωσης εκφόρτωσης έχει οδηγήσει σε δραστική μείωση των ανεπιθύμητων αλιευμάτων· λαμβάνοντας υπόψη ότι η πλημμελής εφαρμογή της μπορεί να έχει οδηγήσει σε απώλεια της ορατότητας των αλιευμάτων σε ορισμένους τύπους αλιείας και σε υποβάθμιση των επιστημονικών γνωμοδοτήσεων και της ποιότητας των δεδομένων·

Θ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι ο τομέας της αλιείας έχει σημειώσει πρόοδο προς την επίτευξη του στόχου της ΜΒΑ· λαμβάνοντας υπόψη ότι το 99 % των εκφορτώσεων στη Βαλτική Θάλασσα, τη Βόρεια Θάλασσα και τον Ατλαντικό το 2020, τις οποίες διαχειρίζεται αποκλειστικά η ΕΕ και για τις οποίες υπάρχουν διαθέσιμες επιστημονικές αξιολογήσεις, προήλθαν από τη βιώσιμη διαχείριση της αλιείας· λαμβάνοντας υπόψη ότι στον βορειοανατολικό Ατλαντικό η βιομάζα για πλήρως αξιολογηθέντα αποθέματα ήταν κατά 48 % υψηλότερη το 2018 από ό, τι το 2003· λαμβάνοντας υπόψη ότι εξακολουθούν να υφίστανται σημαντικές προκλήσεις, ιδίως στη Μεσόγειο και τον Εύξεινο Πόντο, όπου περίπου το 75 % των αποθεμάτων που έχουν αξιολογηθεί επιστημονικά υφίστανται υπερεκμετάλλευση·

Ι.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η υποχρέωση εκφόρτωσης, η οποία εφαρμόστηκε σταδιακά σε περίοδο τεσσάρων ετών (2015-2019), καθιστά υποχρεωτική την εκφόρτωση και αφαίρεση από τις ισχύουσες ποσοστώσεις όλων των αλιευμάτων ειδών που υπόκεινται σε όρια αλίευσης και ειδών για τα οποία, στη Μεσόγειο θάλασσα, ισχύουν ελάχιστα μεγέθη και αλιεύονται στα ύδατα της ΕΕ ή, σε κάποιες περιπτώσεις, από σκάφη της ΕΕ σε διεθνή ύδατα, και απαγορεύει τη χρήση ιχθύων μεγέθους μικρότερου του κανονικού για άμεση κατανάλωση από τον άνθρωπο·

ΙΑ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι σύμφωνα με την STECF (Επιστημονική, Τεχνική και Οικονομική Επιτροπή Αλιείας ή ΕΤΟΕΑ) (12), δεν έχουν παρασχεθεί πληροφορίες σχετικά με την εφαρμογή της υποχρέωσης εκφόρτωσης στους στόλους μεγάλων αποστάσεων που δραστηριοποιούνται εκτός ενωσιακών υδάτων· λαμβάνοντας υπόψη ότι το Γνωμοδοτικό συμβούλιο «στόλοι μεγάλων αποστάσεων» (LDAC) υπογράμμισε ότι η υποχρέωση εκφόρτωσης δεν εφαρμόζεται στην πράξη στα σκάφη της ΕΕ που δραστηριοποιούνται εκτός ενωσιακών υδάτων·

ΙΒ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι οι εκφορτωμένοι ιχθύες που βρίσκονται κάτω από τα ελάχιστα μεγέθη αναφοράς τα απαιτούμενα για τη διατήρηση των ειδών, εξακολουθούν να χρησιμοποιούνται για ιχθυάλευρα, ζωοτροφές ή δόλωμα για αλιεία με κιούρτο, με χαμηλή οικονομική απόδοση· λαμβάνοντας υπόψη ότι αυτές οι εναλλακτικές χρήσεις είναι οικονομικώς σκόπιμες όταν υπάρχουν εγκαταστάσεις παραγωγής κοντά στον λιμένα εκφόρτωσης, αλλά η σκοπιμότητα φθίνει (ή εξαλείφεται) όταν υπάρχει ανάγκη εφοδιαστικής μέριμνας και υποδομών για μεταφορά μεγάλων αποστάσεων ή επενδύσεων σε νέες εγκαταστάσεις παραγωγής (13)·

ΙΓ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι ορισμένα κράτη μέλη υποδεικνύουν ότι η νομοθεσία θα πρέπει να τροποποιηθεί ώστε ιχθύες μικρότεροι από τα καθορισμένα ελάχιστα μεγέθη αναφοράς διατήρησης που υπόκεινται σε υποχρέωση εκφόρτωσης να επιτρέπεται να χρησιμοποιούνται για φιλανθρωπικούς σκοπούς·

ΙΔ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η υποχρέωση εκφόρτωσης δεν αποτελεί πλήρη απαγόρευση των απορρίψεων, δεδομένου ότι ισχύει μόνο για τα ρυθμιζόμενα είδη (συνολικά επιτρεπόμενα αλιεύματα (TAC) και αλιεία που υπόκειται σε ρύθμιση της αλιευτικής προσπάθειας για την οποία έχει καθοριστεί ελάχιστο μέγεθος) και περιλαμβάνει εξαιρέσεις για ιχθύες που έχουν υποστεί βλάβη από αρπακτικά ζώα και για υψηλά ποσοστά επιβίωσης και έως 5 % de minimis σε περιπτώσεις στις οποίες είναι δύσκολο να επιτευχθεί αύξηση της επιλεξιμότητας ή όταν ο χειρισμός των ανεπιθύμητων αλιευμάτων συνεπάγεται δυσανάλογο κόστος· λαμβάνοντας υπόψη ότι η εφαρμογή της υποχρέωσης εκφόρτωσης εξαρτάται επίσης από την εκτεταμένη χρήση προσωρινών εξαιρέσεων, οι οποίες απαιτούν επανεξέταση στη βάση επιστημονικής αξιολόγησης, απαιτώντας υπερβολικά πολύ χρόνο, χρήματα και προσπάθεια από τους φορείς λήψης αποφάσεων και τον αλιευτικό κλάδο·

ΙΕ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι τα επίπεδα απορρίψεων διαφέρουν σημαντικά ανάλογα με τις περιοχές και τα είδη, δεδομένου ότι οι απορρίψεις είναι ελάχιστες ή μηδενικές στους τύπους αλιείας στους οποίους όλα ή τα περισσότερα από τα αλιεύματα έχουν εμπορική αξία και αξιοποιούνται, όπως συμβαίνει στους τύπους αλιείας μικρής κλίμακας ή στους παραδοσιακούς τύπους αλιείας ή στους τύπους αλιείας που η παραγωγή τους προορίζεται για άμεση κατανάλωση από άνθρωπο·

ΙΣΤ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η αλιεία μικρής κλίμακας απασχολεί περισσότερους φορείς και χρησιμοποιεί πιο επιλεκτικά εργαλεία, προκαλώντας λιγότερες περιβαλλοντικές ζημίες και διαδραματίζει βασικό κοινωνικό και οικονομικό ρόλο, όπως επισημαίνεται στην έκθεση της Γενικής Επιτροπής Αλιείας για τη Μεσόγειο (GFCM) για την κατάσταση της αλιείας στη Μεσόγειο και τη Μαύρη Θάλασσα (SoMFi) του 2018·

ΙΖ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι οι αλιευτικές απορρίψεις συμβάλλουν στη σίτιση διαφόρων πτωματοφάγων ειδών, από τα διάφορα είδη πτηνών έως τα μεσοπελαγικά και βενθικά είδη, τα οποία είναι σημαντικά στην οικολογική τροφική αλυσίδα· λαμβάνοντας υπόψη ότι η επιστημονική βιβλιογραφία καταλήγει στο συμπέρασμα ότι η μείωση των απορρίψεων μέσω της υποχρέωσης εκφόρτωσης μπορεί να επηρεάσει τους πληθυσμούς κάποιων ειδών σε ορισμένες περιοχές, αλλά γενικά αυτό είναι απίθανο να συμβεί·

ΙΗ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι ως «είδη υπαγόμενα σε περιοριστική ποσόστωση» ορίζονται τα αλιευτικά είδη ή αποθέματα για τα οποία ένα συγκεκριμένο κράτος μέλος, ένας συγκεκριμένος στόλος ή ένα συγκεκριμένο, μεμονωμένο σκάφος έχει λιγότερες αλιευτικές δυνατότητες (ποσόστωση) σε σύγκριση με άλλα είδη, και ότι η πλήρης και αυστηρή συμμόρφωση με την υποχρέωση εκφόρτωσης, ιδίως στους μικτούς τύπους αλιείας, συνεπάγεται την απαγόρευση της αντίστοιχης αλιείας (περιοριστική ποσόστωση) μόλις εξαντληθεί η (περιορισμένη) ποσόστωση για ένα είδος προκειμένου να αποφευχθούν περαιτέρω αλιεύματα του είδους αυτού· λαμβάνοντας υπόψη ότι το ενδεχόμενο περιοριστικής ποσόστωσης στους μικτούς τύπους αλιείας εξακολουθεί να αποτελεί σοβαρό πρόβλημα και μπορεί να έχει συμβάλει στη χαμηλή εφαρμογή της υποχρέωσης εκφόρτωσης και στον περιορισμό των ανταλλαγών ποσοστώσεων μεταξύ των κρατών μελών, επιδεινώνοντας έτσι την υποχρησιμοποίηση των αλιευτικών δυνατοτήτων·

ΙΘ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η επιλεκτικότητα δεν θα επιλύσει πλήρως τα προβλήματα σε αυτούς τους τύπους αλιείας καθώς θα είναι πολύ δύσκολο, από τεχνική άποψη, να μειωθούν τα αλιεύματα των εν λόγω αποθεμάτων περιοριστικής ποσόστωσης χωρίς να προκληθούν μεγάλες απώλειες άλλων εμπορεύσιμων αλιευμάτων, οι οποίες θα συνεπάγονταν σοβαρές οικονομικές δυσκολίες για τους σχετικούς στόλους· λαμβάνοντας υπόψη ότι πρόσφατα εγκρίθηκαν ομάδες ποσοστώσεων για τα παρεμπίπτοντα αλιεύματα ώστε να εξισορροπηθούν καταστάσεις ειδών με περιοριστική ποσόστωση, ενώ η αποτελεσματικότητά τους μένει να καταδειχθεί·

Κ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η ποσότητα ανεπιθύμητων ιχθύων που πιάνονται στο δίχτυ και ανασύρονται στο σκάφος μπορεί να μειωθεί σημαντικά εξ αρχής μέσω της χωρικής και χρονικής αποφυγής και μέσω τεχνικών μέτρων επιλεκτικότητας, μειώνοντας με αυτόν τον τρόπο τον χρόνο χειρισμού, την κατανάλωση καυσίμου και της ανάγκες αποθήκευσης·

ΚΑ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι, όπως υπογραμμίζει η ΕΤΟΕΑ, τα μέτρα που αποσκοπούν στην αύξηση της επιλεκτικότητας τα οποία περιέχονται στις κοινές συστάσεις των περιφερειακών ομάδων των κρατών μελών για την εφαρμογή της υποχρέωσης εκφόρτωσης το 2021, είναι σχετικώς λίγα· λαμβάνοντας υπόψη ότι ο αριθμός των πιλοτικών έργων για τη δοκιμή πιο επιλεκτικών στρατηγικών εργαλείων ή αποφυγής, σύμφωνα με το άρθρο 14 της ΚΑλΠ, έχει μειωθεί·

ΚΒ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι το Συμβούλιο έχει αφαιρέσει αρκετά είδη από τον κατάλογο των συνολικών επιτρεπόμενων αλιευμάτων (TAC) την τελευταία τριετία, ακυρώνοντας με αυτόν τον τρόπο και την υπαγωγή τους στην υποχρέωση εκφόρτωσης·

ΚΓ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η υποχρέωση εκφόρτωσης συνιστά μέσο επίτευξης του στόχου επιλεκτικότητας της Κοινής Αλιευτικής Πολιτικής και δεν αποτελεί αυτοσκοπό·

ΚΔ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι πρόσφατα εγκρίθηκαν ομάδες ποσοστώσεων για τα παρεμπίπτοντα αλιεύματα ώστε να εξισορροπηθούν καταστάσεις ειδών με περιοριστική ποσόστωση·

ΚΕ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η απόρριψη ανεπιθύμητων αλιευμάτων αποτελεί φαινόμενο το οποίο εντοπίζεται σε όλους τους τύπους αλιείας στον κόσμο και όχι αποκλειστικό πρόβλημα της Ευρώπης· λαμβάνοντας υπόψη ότι τα ύδατα της ΕΕ είναι γνωστά για την αφθονία μικτών τύπων αλιείας· λαμβάνοντας υπόψη ότι αρκετές τρίτες χώρες και αυτοδιοικούμενα εδάφη έχουν θεσπίσει απαγορεύσεις απορρίψεων σε διαφόρους βαθμούς, μεταξύ των οποίων ο Καναδάς, οι Νήσοι Φερόε, η Νορβηγία, η Ισλανδία, η Χιλή και η Νέα Ζηλανδία· ότι άλλες τρίτες χώρες, όπως οι Ηνωμένες Πολιτείες, δεν έχουν απαγορεύσει τις απορρίψεις, αλλά στην αλιευτική τους νομοθεσία χρησιμοποιούνται άλλες προσεγγίσεις για τη μείωση των ανεπιθύμητων αλιευμάτων· ότι η απαγόρευση απόρριψης στη Νορβηγία και την Ισλανδία έχει τροποποιηθεί μέσα σε διάστημα 30 ετών δίνοντας απάντηση σε συγκεκριμένα προβλήματα· ότι ο αντίκτυπος της απαγόρευσης απόρριψης στη Χιλή δεν είναι ακόμη απόλυτα γνωστός, επειδή βρίσκεται στην αρχή της εφαρμογής· ότι οι απορρίψεις παραμένουν μείζον πρόβλημα στη διαχείριση των τύπων αλιείας της Νέας Ζηλανδίας·

ΚΣΤ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η αρχή της σχετικής σταθερότητας, όπως καθιερώθηκε για πρώτη φορά στον βασικό κανονισμό της ΚΑλΠ το 1983 και τέθηκε σε εφαρμογή στον κανονισμό σχετικά με τα TAC και τις ποσοστώσεις του 1983, θέτει μια κλείδα κατανομής των TAC ανά κράτος μέλος με βάση τις αρχές κατανομής δυνάμει του ιστορικού του επιπέδου αλιευμάτων (1973-1978), την εδαφική εξάρτηση όπως απεικονίζεται στις «προτιμήσεις της Χάγης» του 1976, και τις απώλειες δικαιοδοσίας (1973-1976)·

ΚΖ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι έχουν δημοσιευτεί σχεδόν 4 000 επιστημονικές μελέτες σχετικά με τις απορρίψεις, από τις οποίες περισσότερες από τις 3 700 σχετίζονται με τη βιομηχανική αλιεία και λιγότερες από 200 μελέτες επικεντρώθηκαν στην παράκτια αλιεία μικρής κλίμακας·

ΚΗ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι, από το 1950 περίπου, πολλά θαλάσσια είδη από διάφορες ομάδες έχουν υποστεί μεταβολές στο γεωγραφικό εύρος και τις εποχικές δραστηριότητες εξαιτίας της υπερθέρμανσης των ωκεανών και των βιογεωχημικών μεταβολών, όπως είναι η απώλεια οξυγόνου, που υπέστησαν οι οικότοποί τους, με αποτέλεσμα μεταβολές στη σύνθεση και την αφθονία των ειδών και στην παραγωγή βιομάζας στα οικοσυστήματα, από τον ισημερινό έως τους πόλους· λαμβάνοντας υπόψη ότι η μεταβολή στην κατανομή των αλιευτικών αποθεμάτων έχει αντίκτυπο στη μελλοντική διαχείριση της αλιείας, οπότε και στην εφαρμογή της υποχρέωσης εκφόρτωσης·

ΚΘ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η Επιτροπή διενήργησε εκτίμηση των κοινωνικοοικονομικών επιπτώσεων σχετικά με τις πολιτικές μείωσης των απορρίψεων πριν από την πρότασή της για ένα νέο βασικό κανονισμό ΚΑλΠ τον Ιούλιο του 2011, αλλά μέχρι στιγμής δεν έχει αναλύσει διεξοδικά τον κοινωνικοοικονομικό αντίκτυπο και τις επιπτώσεις της στην ασφάλεια επί του σκάφους ή δεν έδωσε απαντήσεις στις ανησυχίες σχετικά με την εφαρμογή που εξέφρασαν τα γνωμοδοτικά συμβούλια και τα κράτη μέλη·

Λ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι ο βαθμός μείωσης των απορρίψεων παραμένει άγνωστος· λαμβάνοντας υπόψη ότι έως πέντε κράτη μέλη δεν συμπλήρωσαν το ερωτηματολόγιο της Επιτροπής σχετικά με την εφαρμογή της υποχρέωσης εκφόρτωσης για το 2019, και δύο από αυτά δεν το έπραξαν τα τελευταία τρία έτη·

ΛΑ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι οι διαφορές όσον αφορά τον έλεγχο και την επιβολή της υποχρέωσης εκφόρτωσης μπορούν να οδηγήσουν σε άνισους όρους ανταγωνισμού εντός και μεταξύ των κρατών μελών· λαμβάνοντας υπόψη ότι στις εκθέσεις της για την αξιολόγηση της συμμόρφωσης με την υποχρέωση εκφόρτωσης, η ΕΥΕΑ διαπίστωσε ανεπαρκή εφαρμογή από τα κράτη μέλη και διατύπωσε συστάσεις για τη βελτίωση του ελέγχου·

ΛΒ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η Επιτροπή υποχρεούται να υποβάλει έκθεση στο Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο σχετικά με την εφαρμογή της ΚΑλΠ, συμπεριλαμβανομένης της υποχρέωσης εκφόρτωσης, έως τις 31 Δεκεμβρίου 2022·

1.

επιβεβαιώνει τον γενικό στόχο της ΕΕ για τη διασφάλιση της βιώσιμης εκμετάλλευσης των αλιευτικών αποθεμάτων και την προστασία των θαλάσσιων οικοσυστημάτων· επισημαίνει ότι η μείωση των απορρίψεων και η ελαχιστοποίηση των ανεπιθύμητων αλιευμάτων αποτελεί προτεραιότητα δημόσιας πολιτικής που έχει διαμορφωθεί ως απάντηση στις ανησυχίες σχετικά με τη λογοδοσία, τη διατήρηση και τη σπατάλη των φυσικών πόρων, καθώς και στην επιστημονική ανάγκη να λαμβάνονται πλήρως υπόψη όλες οι πηγές θνησιμότητας λόγω αλιείας·

2.

εκφράζει τη λύπη του διότι οι ετήσιες εκθέσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής σχετικά με την κατάσταση προόδου της Κοινής Αλιευτικής Πολιτικής περιέχουν πολύ λίγες πληροφορίες σχετικά με την εφαρμογή της υποχρέωσης εκφόρτωσης, και καθόλου πληροφορίες μέχρι στιγμής σχετικά με τον βαθμό στον οποίο η μείωση των απορρίψεων δυνάμει της υποχρέωσης έχει επιτευχθεί, ούτε ανάλυση σχετικά με τον κοινωνικοοικονομικό αντίκτυπο της υποχρέωσης εκφόρτωσης ή των επιπτώσεων της εφαρμογής της στην ασφάλεια επί των αλιευτικών σκαφών·

3.

αναγνωρίζει ότι η θέσπιση της υποχρέωσης εκφόρτωσης αποτελεί αλλαγή νοοτροπίας και μεγάλη πρόκληση στην ιστορία της διαχείρισης της αλιείας στην ΕΕ — περνώντας από την καταγραφή των εκφορτώσεων, και ενίοτε την υποχρέωση εκφόρτωσης, σε ένα σύστημα καταγραφής του συνόλου των αλιευμάτων — που από κοινού με την εισαγωγή της πολιτικής ΜΒΑ, είχε αναπόφευκτα ένα φάσμα βραχυπρόθεσμων και μακροπρόθεσμων οικολογικών και οικονομικών επιπτώσεων μεγάλης έκτασης· τονίζει την ανάγκη αξιολόγησης των κοινωνικοοικονομικών επιπτώσεων της υποχρέωσης εκφόρτωσης·

4.

σημειώνει ότι η πολιτική ΜΒΑ δεν συνεπάγεται ότι δεν θα υπάρχουν απορρίψεις, και οι απορρίψεις δεν σημαίνουν ότι δεν θα μπορούσε να επιτευχθεί η ΜΒΑ, καθώς ήδη επιτυγχάνεται σε πολλά αποθέματα, συμπεριλαμβανομένων των παρεμπιπτόντων αλιευμάτων·

5.

επισημαίνει την πρόοδο που έχει σημειωθεί όσον αφορά τη συνεργασία των ενδιαφερόμενων μερών και τα μέτρα που έχουν ληφθεί για τη βελτίωση της επιλεκτικότητας· σημειώνει, ωστόσο, ότι, σύμφωνα με την Επιτροπή και την ΕΤΟΕΑ, η εφαρμογή της υποχρέωσης εκφόρτωσης παραμένει γενικά χαμηλή και ότι οι απορρίψεις πραγματοποιούνται σε ποσοστά περίπου συγκρίσιμα με τα έτη πριν από τη θέσπιση της υποχρέωσης εκφόρτωσης·

6.

αναγνωρίζει, ότι από το 2010 ίσχυε υποχρέωση καταγραφής των απορρίψεων στο ημερολόγιο αλιείας κατ’ εφαρμογή του κανονισμού ελέγχου της αλιείας· εκφράζει τη λύπη του για το γεγονός ότι, παρά την καθιέρωση της υποχρέωσης εκφόρτωσης, εξακολουθούν να υπάρχουν περιορισμένα αξιόπιστα δεδομένα και γνώσεις σχετικά με τον όγκο των απορρίψεων, ο αριθμός των προληπτικών TAC έχει αυξηθεί, σε αντίθεση με τη μείωση των ποσοτήτων των αναλυτικών TAC, και η διαθεσιμότητα επιστημονικών πληροφοριών σχετικά με την κατάσταση των αποθεμάτων δεν έχει βελτιωθεί σημαντικά·

7.

σημειώνει ότι η υποχρέωση εκφόρτωσης εξακολουθεί να εγείρει ανησυχίες στον τομέα της αλιείας και εντός της επιστημονικής κοινότητας λόγω διαφόρων ειδών εμποδίων· επισημαίνει ότι οι αιτίες ανησυχίας του τομέα της αλιείας είναι η έλλειψη επαρκών υποδομών στους λιμένες, η αύξηση του λειτουργικού κόστους, η έλλειψη κινήτρων συμμόρφωσης που παρέχονται από τις αρχές και οι δυσκολίες στην επίτευξη μεγαλύτερης επιλεκτικότητας σε ορισμένους τύπους αλιείας χωρίς να τίθεται σε κίνδυνο η οικονομική βιωσιμότητα της αλιείας, ιδίως στους μικτούς τύπους αλιείας που εκτίθενται σε υψηλό κίνδυνο περιοριστικής ποσόστωσης, με αποτέλεσμα την υποχρησιμοποίηση των διαθέσιμων ποσοστώσεων και την πιθανή πρόωρη παύση της αλιείας και τη δημιουργία σοβαρών οικονομικών δυσκολιών για τους ενδιαφερόμενους στόλους· σημειώνει ότι μέχρι στιγμής έχουν αναφερθεί μόνο δύο περιπτώσεις: για τη γλώσσα (Βέλγιο) και τον μεγαλόφθαλμο τόνο (Γαλλία)·

8.

εκφράζει τη λύπη του για το γεγονός ότι οι δυσκολίες που ανέκυψαν κατά την εφαρμογή της απαγόρευσης των απορρίψεων οδήγησαν σε αρνητική απεικόνιση των αλιέων και των προσπαθειών του αλιευτικού τομέα, παρά την πρόοδο που σημειώθηκε όσον αφορά την επίτευξη του στόχου της ΜΒΑ·

9.

σημειώνει τα μέτρα που έχουν ληφθεί μέχρι σήμερα — ανταλλαγές ποσοστώσεων και ομάδες ποσοστώσεων για τα παρεμπίπτοντα αλιευόμενα είδη — και ότι παρά το ότι δεν είναι ως επί το πλείστον μόνιμα και υπόκεινται σε διαπραγματεύσεις μεταξύ των κρατών μελών, χρήζουν αξιολόγησης της αποτελεσματικότητάς τους· τονίζει την ανάγκη να αρθούν τα διοικητικά εμπόδια για την αποτελεσματική εφαρμογή της υποχρέωσης εκφόρτωσης, καθώς και την ενίσχυση της ανάπτυξης και χρήσης νέων επιλεκτικών εργαλείων και περαιτέρω ανάπτυξης αποτελεσματικών σχεδίων μείωσης των παρεμπιπτόντων αλιευμάτων με στόχο την ανασύσταση των ευπαθών αποθεμάτων·

10.

τονίζει τη δυνατότητα και την ανάγκη χρήσης των εξαιρέσεων (υψηλά ποσοστά επιβίωσης και de minimis) που προβλέπονται στον κανονισμό για τη διευκόλυνση της εφαρμογής και την αντιμετώπιση ενδεχόμενων καταστάσεων περιοριστικής ποσόστωσης· υπενθυμίζει ότι πρέπει να παρέχονται αξιόπιστα και ακριβή στοιχεία και δεδομένα και συνιστά να εξορθολογιστεί η διαδικασία χορήγησης εξαιρέσεων, συμπεριλαμβανομένης της καλύτερης συλλογής επιστημονικών δεδομένων·

11.

τονίζει ότι η ΕΤΟΕΑ έχει αναγνωρίσει ότι η ποιότητα των υποβληθέντων στοιχείων προς στήριξη των εξαιρέσεων έχει γενικώς βελτιωθεί από την εποχή της πρώτης υποβολής κοινών συστάσεων το 2014· αναγνωρίζει ότι η παροχή δεδομένων και πληροφοριών προς στήριξη των εξαιρέσεων μπορεί να αποδειχθεί δύσκολη λόγω της φύσης των απαιτούμενων δεδομένων· ωστόσο, σημειώνει με ανησυχία ότι η ΕΤΟΕΑ έχει τονίσει ότι υπάρχουν πολλές περιπτώσεις στις οποίες οι πληροφορίες και τα δεδομένα που παρέχονται δεν εξειδικεύονται ανά είδος και/ή τύπο αλιείας και ότι χρησιμοποιούνται οι ίδιες μελέτες και υποθέσεις για τη στήριξη πολλαπλών εξαιρέσεων· τονίζει ότι η απουσία εξειδικευμένων δεδομένων και πληροφοριών ανά είδος και/ή τύπο αλιείας καθιστά δύσκολη την αξιολόγηση του ενδεχόμενου αντικτύπου της προτεινόμενης εξαίρεσης και τη διαπίστωση κατά πόσο η εξαίρεση πληροί τις προϋποθέσεις για εξαιρέσεις de minimis ή υψηλής επιβίωσης·

12.

εκφράζει την ανησυχία του διότι η προοδευτική μείωση ορισμένων διακανονισμών ευελιξίας, όπως η εξαίρεση de minimis, μπορεί να προκαλέσει ή να επιδεινώσει το φαινόμενο της περιοριστικής ποσόστωσης και την απαγόρευση τύπων αλιείας· επιμένει στην ανάγκη περαιτέρω ανάπτυξης αποτελεσματικών σχεδίων για τη μείωση των παρεμπιπτόντων αλιευμάτων σε τύπους αλιείας με περιορισμένη επιλεκτικότητα, όπως η πελαγική τράτα·

13.

υπενθυμίζει ότι η υποχρέωση εκφόρτωσης δεν αποτελεί αυτοσκοπό, αλλά εργαλείο για την προώθηση βελτιώσεων στην αλιευτική και επιχειρησιακή συμπεριφορά, την παροχή κινήτρων για την ανάπτυξη και χρήση πιο επιλεκτικών εργαλείων για την ελαχιστοποίηση των ανεπιθύμητων αλιευμάτων, και τη βελτίωση της τεκμηρίωσης των αλιευμάτων για την καλύτερη κατανόηση και επιστημονική αξιολόγηση των ιχθυαποθεμάτων· σημειώνει, ωστόσο, ότι πολλοί αλιείς δεν κατανοούν τη σχέση μεταξύ των στόχων και της διαδικασίας εφαρμογής της υποχρέωσης εκφόρτωσης και αμφισβητούν τη νομιμότητά της, πράγμα το οποίο τείνει να παρεμποδίσει τη συμμόρφωση· αναγνωρίζει ότι, αν και η επιδίωξη αυτού του απώτερου στόχου απαιτεί χρόνο και επαρκή γνώση, απαιτούνται μεγαλύτερες προσπάθειες για την προώθηση μιας κοινής αντίληψης και για την πλήρη αξιοποίηση στην πράξη των ερευνών των επιστημόνων και αλιέων για την βελτίωση της επιλεκτικότητας και τη μείωση των παρεμπιπτόντων αλιευμάτων· καλεί την Επιτροπή να εξακολουθήσει να στηρίζει σχέδια βελτίωσης της επιλεκτικότητας, μεταξύ άλλων εισάγοντας, κατά περίπτωση, κίνητρα για τη χρήση περισσότερο επιλεκτικών εργαλείων·

14.

τονίζει τις ιδιαιτερότητες των εξόχως απόκεντρων περιφερειών, ιδίως όσον αφορά τα σκάφη, τους γηράσκοντες στόλους, τους λιμένες με μειωμένη δυναμικότητα αποθήκευσης και επεξεργασίας, που ενδέχεται να καθιστούν ανέφικτη την υποχρέωση εκφόρτωσης·

15.

σημειώνει ότι τα επίπεδα απορρίψεων παρουσιάζουν μεγάλες διαφορές στα διάφορα είδη αλιείας και τις θαλάσσιες λεκάνες, γεγονός που οδηγεί στην αντίληψη ότι η προσέγγιση «ένας κανόνας ταιριάζει σε όλους» μπορεί να μην είναι η βέλτιστη στρατηγική για την ενθάρρυνση των αλιέων να καταστούν πιο επιλεκτικοί· καλεί την Επιτροπή να εντοπίσει τις κύριες ελλείψεις και να προτείνει προσαρμοσμένες και εξατομικευμένες λύσεις για συγκεκριμένους τύπους αλιείας σε κάθε θαλάσσια λεκάνη, δίδοντας ιδιαίτερη προσοχή στην ερασιτεχνική αλιεία μικρής κλίμακας, ιδίως στις εξόχως απόκεντρες περιοχές·

16.

υπενθυμίζει ότι το ισχύον νομικό πλαίσιο παρέχει τη νομική βάση ώστε τα κράτη μέλη να συνεργαστούν ενεργά για τον καθορισμό επιλεκτικών αλιευτικών κανόνων με πιο ευέλικτο τρόπο και για την ανάπτυξη επιστημονικά τεκμηριωμένων εργαλείων μετριασμού· καλεί τα κράτη μέλη να ενισχύσουν τη συνεργασία τους μέσω μιας περιφερειακής προσέγγισης, συμπεριλαμβανομένης της συμμετοχής των σχετικών ενδιαφερόμενων μερών και των γνωμοδοτικών συμβουλίων, και να αξιοποιήσουν πλήρως τις επιδοτήσεις που έχουν στη διάθεσή τους για τον σκοπό αυτό· επαναλαμβάνει την ανάγκη να εξασφαλιστούν ισότιμοι όροι ανταγωνισμού κατά την εφαρμογή της υποχρέωσης εκφόρτωσης·

17.

εκφράζει την ικανοποίησή του για τα αποτελέσματα πρόσφατων επιστημονικών μελετών (π.χ. DiscardLess, MINOUW και LIFE iSEAS) σχετικά με την επιλεκτικότητα καινοτόμων αλιευτικών εργαλείων, τις στρατηγικές αποφυγής και τις τροποποιήσεις των σκαφών για τον χειρισμό των ανεπιθύμητων αλιευμάτων επί του σκάφους· θεωρεί ότι είναι απαραίτητο να συνεχιστεί το ερευνητικό έργο με σκοπό να βελτιωθούν οι επιλογές αλιευτικών εργαλείων, οι στρατηγικές αποφυγής και ο χειρισμός των ανεπιθύμητων αλιευμάτων· χαιρετίζει την πρόταση «Αποστολή Αστερίας 2030: Αποκατάσταση του Ωκεανού και των υδάτων μας» και θεωρεί ότι η επιδίωξη υγιών ωκεανών, θαλασσών, ακτών και εσωτερικών υδάτων θα βοηθήσει στην ανάπτυξη λύσεων που απαιτούνται επειγόντως, με άμεσο αντίκτυπο στον αλιευτικό τομέα και στη βιώσιμη χρήση και διαχείριση των ωκεάνιων πόρων·

18.

τονίζει ότι τα αποτελεσματικά συστήματα διαχείρισης της αλιείας, συμπεριλαμβανομένης της δυνατότητας να χρησιμοποιούνται όλα τα στοιχεία για την ορθή εφαρμογή της υποχρέωσης εκφόρτωσης και την επίτευξη των στόχων της ΚΑλΠ, πρέπει να υποστηρίζονται από ακριβή και αξιόπιστα έγγραφα αλιευμάτων και επιστημονικά δεδομένα· καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να εντείνουν τις προσπάθειές τους για την πλήρη εφαρμογή της ισχύουσας νομοθεσίας της ΕΕ, εάν χρειαστεί, και να αναλάβουν περαιτέρω δράση για να εξασφαλίσουν πλήρη τεκμηρίωση και συλλογή δεδομένων, ανάλογα με την αλιευτική τους ικανότητα στην περίπτωση του παράκτιου στόλου μικρής κλίμακας·

19.

εκφράζει την ανησυχία του για την έλλειψη κατάλληλου ελέγχου και συμμόρφωσης με την υποχρέωση εκφόρτωσης και υπογραμμίζει τον αρνητικό αντίκτυπο των ελλείψεων αυτών στη βιωσιμότητα, μεταξύ άλλων λόγω του καθορισμού TAC με βάση τα συνολικά αλιεύματα, συμπεριλαμβανομένων των λεγόμενων «συμπληρωματικών ενισχύσεων» για την κάλυψη των ιχθύων που απορρίπτονταν προηγουμένως·

20.

τονίζει ότι η ύπαρξη πολυάριθμων κανόνων, εξαιρέσεων και παρεκκλίσεων που εγκρίθηκαν τα τελευταία χρόνια περιπλέκει την εφαρμογή της υποχρέωσης εκφόρτωσης και την αξιολόγηση της συμμόρφωσης από την ΕΥΕΑ, καθιστώντας δυσκολότερη την επίτευξη των στόχων της προστασίας και της βελτίωσης της βιωσιμότητας της αλιείας· τονίζει ότι η χρήση των εξαιρέσεων που προβλέπονται στην ΚΑλΠ είναι υψίστης σημασίας για την εφαρμογή της υποχρέωσης εκφόρτωσης·

21.

ζητεί να αξιοποιηθούν καλύτερα οι νέες τεχνολογίες και οι ψηφιακές λύσεις που αναπτύσσονται σε συνεργασία με τον αλιευτικό τομέα και τις αρχές των κρατών μελών προκειμένου να βελτιωθούν η παρακολούθηση, ο έλεγχος και η εποπτεία, με πλήρη σεβασμό των δικαιωμάτων ιδιωτικότητας και επιχειρηματικού απορρήτου·

22.

τονίζει τον καίριο ρόλο των αλιέων και άλλων ενδιαφερόμενων μερών στην εφαρμογή των πολιτικών, ενισχύοντας έτσι μια νοοτροπία συμμόρφωσης και σταδιακές και προσαρμόσιμες αλλαγές στους κανόνες της υποχρέωσης εκφόρτωσης μακροπρόθεσμα· επισημαίνει τα πρόσθετα οφέλη των εθελοντικών συστημάτων που συνδέονται με κίνητρα για τη βελτίωση της συμμετοχής των αλιέων·

23.

τονίζει ότι, μολονότι η βελτίωση της επιλεκτικότητας πρέπει να εξακολουθήσει να αποτελεί υψηλή προτεραιότητα, η εφαρμογή της υποχρέωσης εκφόρτωσης απαιτεί διατομεακή προσέγγιση και σαφή κίνητρα για την ενθάρρυνση των βέλτιστων πρακτικών μετριασμού· συνιστά τα ακόλουθα συνοδευτικά μέτρα και εργαλεία διαχείρισης:

α)

περαιτέρω χρήση και βελτιστοποίηση των εργαλείων που βασίζονται στις ποσοστώσεις, σύμφωνα με τις αρχές της ΚΑλΠ και υπό την προϋπόθεση ότι εφαρμόζονται αποτελεσματικά μέτρα ελέγχου, όπως:

η κατανομή των ποσοστώσεων σύμφωνα με την αναμενόμενη σύνθεση των αλιευμάτων,

προσαρμογές μέσω ανταλλαγών ποσοστώσεων με άλλα κράτη μέλη και γειτονικές τρίτες χώρες με τις οποίες η ΕΕ μοιράζεται αποθέματα, οι οποίες θα πραγματοποιούνται με ευέλικτο και αποτελεσματικό τρόπο ώστε να αποφεύγεται η υποχρησιμοποίηση των ποσοστώσεων μέσω, για παράδειγμα, της μετάβασης σε μόνιμους και όχι μόνο ετησίως ανανεώσιμους μηχανισμούς μετά τον καθορισμό των TAC και των ποσοστώσεων, σύμφωνα με τις βέλτιστες διαθέσιμες επιστημονικές γνωμοδοτήσεις,

η κατανομή του εκτιμώμενου ποσοστού απορρίψεων των ποσοστώσεων για τους αλιείς, ιδίως εκείνους που δραστηριοποιούνται σε μικρή κλίμακα, οι οποίοι επιλέγουν να χρησιμοποιήσουν πιο επιλεκτικά εργαλεία·

β)

μελέτη σκοπιμότητας όσον αφορά την εφαρμογή της έννοιας του θαλάσσιου χωροταξικού σχεδιασμού και μιας προσέγγισης ανά περιοχή εργαλείων διαχείρισης, για την πρόληψη των απορρίψεων, κατευθύνοντας τους αλιείς σε περιοχές που είναι λιγότερο πιθανό να υπάρχουν ψάρια μεγέθους μικρότερου του κανονικού, διασφαλίζοντας ταυτόχρονα ότι τα εν λόγω μέτρα δεν οδηγούν σε εκτεταμένη κατάργηση χρήσης άλλων ειδών εμπορεύσιμου μεγέθους·

γ)

παροχή μεγαλύτερης ευελιξίας ώστε να μπορούν οι αλιείς να επιλέγουν λύσεις αλιευτικών εργαλείων, σε συνδυασμό με μεγαλύτερη ευθύνη για την τεκμηρίωση (πλήρης τεκμηρίωση των αλιευμάτων)·

δ)

παροχή ευέλικτων μηχανισμών για την έγκριση νέων τύπων επιλεκτικών εργαλείων προκειμένου να δοθούν κίνητρα στους ενδιαφερόμενους να υποβάλουν αίτηση και να υλοποιήσουν πιλοτικά έργα·

ε)

χορήγηση αποκλειστικής πρόσβασης σε τόπους ή χρονικές περιόδους αλιείας προκειμένου να ενθαρρυνθεί η επιλεκτικότητα·

στ)

έγκριση στρατηγικών για τη βέλτιστη χρήση των ανεπιθύμητων αλιευμάτων για σκοπούς άλλους από την ανθρώπινη κατανάλωση, χωρίς να δημιουργείται ζήτηση για αλιεύματα μεγέθους μικρότερου του κανονικού και υπό την προϋπόθεση ότι αυτό είναι εφικτό για τους αλιείς από οικονομική και επιχειρησιακή άποψη·

ζ)

ανάπτυξη άτλαντα απορρίψεων που θα αποτελεί κατάλογο για τα ανεπιθύμητα αλιεύματα στους διαφορετικούς τύπους αλιείας και τις διάφορες περιοχές, για την καλύτερη ανάπτυξη περιφερειακών σχεδίων παρεμπιπτόντων αλιευμάτων, με τη συμμετοχή των κρατών μελών και του αλιευτικού κλάδου και με την υποστήριξη του Ευρωπαϊκού Ταμείου Θάλασσας και Αλιείας, και υδατοκαλλιέργειας·

η)

χρήση και ανάπτυξη εθελοντικών και μέσω κινήτρων εργαλείων τεχνητής νοημοσύνης για την αύξηση της επιλεκτικότητας και του ελέγχου και τη βελτίωση της ταυτοποίησης των ειδών, σε συνεργασία με τον αλιευτικό τομέα και τις αρχές των κρατών μελών·

θ)

προοδευτική εισαγωγή της απαίτησης συμμόρφωσης με την ίδια πολιτική απορρίψεων για εισαγωγές αλιευτικών προϊόντων από τρίτες χώρες, προκειμένου να εξαλειφθεί το ανταγωνιστικό μειονέκτημα και ο αθέμιτος ανταγωνισμός για τον ευρωπαϊκό στόλο, ευνοώντας ταυτόχρονα την καλύτερη προστασία των παγκόσμιων αλιευτικών πόρων·

ι)

ανανέωση της υποχρέωσης της Επιτροπής να υποβάλλει ετήσιες εκθέσεις σχετικά με την τρέχουσα κατάσταση της ΚΑλΠ και την εφαρμογή της υποχρέωσης εκφόρτωσης, και να παρέχει περισσότερες πληροφορίες σχετικά με την εφαρμογή της, συμπεριλαμβανομένων των κοινωνικοοικονομικών επιπτώσεων και, μεταξύ άλλων, της κατανάλωσης καυσίμων, του χώρου αποθήκευσης, των επιπτώσεων στην ασφάλεια και τις συνθήκες εργασίας επί των αλιευτικών σκαφών, της μείωσης των απορρίψεων και των ανεπιθύμητων αλιευμάτων και της βελτιωμένης κατάστασης των αποθεμάτων (ΜΒΑ)·

24.

καλεί την Επιτροπή, στο πλαίσιο της έκθεσης αξιολόγησης της εφαρμογής της ΚΑλΠ που αναμένεται το 2022, ιδίως να:

α)

αξιολογήσει τον βαθμό στον οποίο έχει επιτευχθεί η μείωση των απορρίψεων στο πλαίσιο της υποχρέωσης εκφόρτωσης και κατά πόσον έχει συμβάλει στη βελτίωση της κατάστασης των αποθεμάτων (ΜΒΑ) και στη μείωση των επιπτώσεων στο θαλάσσιο οικοσύστημα·

β)

αξιολογήσει τον κοινωνικοοικονομικό αντίκτυπο της υποχρέωσης εκφόρτωσης, το σύστημα αμοιβής, τον αριθμό των μελών του πληρώματος και τις συνθήκες ασφάλειας και εργασίας επί του σκάφους, σύμφωνα με τις συστάσεις του FAO και της ΔΟΕ·

γ)

εντοπίζει και να παρακολουθεί τους τύπους αλιείας όπου τα επιστημονικά δεδομένα καταδεικνύουν ότι είναι πολύ δύσκολο να επιτευχθεί αύξηση της επιλεκτικότητας·

δ)

εκτιμά την αποδοτικότητα και τη δυνατότητα εφαρμογής των πρόσφατων ομάδων ποσοστώσεων για τα παρεμπίπτοντα αλιεύματα ως εργαλείο αποδοτικό και εφαρμόσιμο ώστε να εξισορροπηθούν καταστάσεις ειδών με περιοριστική ποσόστωση·

ε)

εκτιμά τις επιπτώσεις στη βιωσιμότητα των ειδών που το Συμβούλιο αφαίρεσε από τον κατάλογο των αποθεμάτων που υπόκεινται σε TAC κατά τα τελευταία έτη και να αξιολογεί τις πιθανές συνέπειες της επανεισαγωγής τους στο πλαίσιο του συστήματος TAC·

στ)

προσδιορίζει και εξαλείφει τις διοικητικές δυσκολίες που προκύπτουν κατά την ανάπτυξη και την εφαρμογή πιλοτικών σχεδίων επιλεκτικότητας, τα οποία παρεμποδίζουν τις προσπάθειες των αλιέων να είναι πιο επιλεκτικοί·

ζ)

εντοπίζει εμπορικές και/ή φιλανθρωπικές ευκαιρίες σε μια προσπάθεια για την καλύτερη δυνατή χρήση των αναπόφευκτων αλιευμάτων που εκφορτώνονται κάτω από τα ελάχιστα μεγέθη αναφοράς διατήρησης και τα ανεπιθύμητα αλιεύματα, προκειμένου να αποφεύγεται η σπατάλη φυσικών πόρων, καθώς και να μην τίθενται σε κίνδυνο οι στόχοι βιωσιμότητας της ΚΑλΠ·

η)

εκτιμά κατά πόσον η τρέχουσα πολιτική για την υποχρέωση εκφόρτωσης είναι κατάλληλη για τον επιδιωκόμενο σκοπό και να αξιολογεί τη σκοπιμότητα προσαρμογής της υποχρέωσης εκφόρτωσης κατά περίπτωση ανά τύπο αλιείας και/ή απόθεμα·

θ)

αξιολογεί τις διαδικασίες για την καλύτερη προσαρμογή και απλοποίηση του άρθρου 15 της ΚΑλΠ, ώστε να διευκολύνονται η εφαρμογή και η κατανόησή του από όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη και ιδίως η χρήση από τα κράτη μέλη όλων των διαθέσιμων εργαλείων που παρέχονται στο ισχύον νομικό πλαίσιο για βελτίωση της επιλεκτικότητας και μείωση των ανεπιθύμητων αλιευμάτων·

25.

καλεί την Επιτροπή να υποβάλει, με βάση την εν λόγω αξιολόγηση και εάν κριθεί αναγκαίο, νομοθετική πρόταση για την καλύτερη επίτευξη των στόχων της μείωσης των απορρίψεων και της βελτίωσης των αποθεμάτων·

26.

υπογραμμίζει ότι υπάρχει ανησυχία διότι τα αποθέματα που είναι κοινά με τρίτες χώρες ενδέχεται να μην υπόκεινται στις ίδιες διατάξεις όσον αφορά τις απορρίψεις· επισημαίνει ότι είναι αναγκαίο να υπάρξει προοδευτική σύγκλιση των βασικών στόχων διαχείρισης της αλιείας προκειμένου να διασφαλίζονται τα πλέον υψηλά πρότυπα για την επίτευξη της καλής περιβαλλοντικής κατάστασης σε σχέση με το κοινό θαλάσσιο οικοσύστημα, τη βιωσιμότητα της αλιευτικής δραστηριότητας και τη διατήρηση ίσων όρων ανταγωνισμού με τρίτες χώρες, ιδίως το Ηνωμένο Βασίλειο·

27.

αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο, στην Επιτροπή, στην Επιτροπή των Περιφερειών, στην Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή και στις κυβερνήσεις και τα κοινοβούλια των κρατών μελών.

(1)  ΕΕ L 354 της 28.12.2013, σ. 22.

(2)  ΕΕ L 198 της 25.7.2019, σ. 105.

(3)  ΕΕ L 25 της 31.1.2017, σ. 12.

(4)  Borges, L., The unintended impact of the European discards ban, ICES Journal of Marine Science, τόμος 78, τεύχος 1, Ιανουαρίου-Φεβρουαρίου 2021, σ. 134-141, https://doi.org/10.1093/icesjms/fsaa200

(5)  Landing Obligation and Choke Species in Multispecies and Mixed Fisheries — The North Sea (Υποχρέωση εκφόρτωσης και είδη υπαγόμενα σε περιοριστική ποσόστωση των πολυειδικών και μικτών αλιευμάτων — Η Βόρεια Θάλασσα).

(6)  Landing Obligation and Choke Species in Multispecies and Mixed Fisheries — The North Western Waters (Υποχρέωση εκφόρτωσης και είδη υπαγόμενα σε περιοριστική ποσόστωση των πολυειδικών και μικτών αλιευμάτων — Τα Βορειοδυτικά Ύδατα).

(7)  Landing Obligation and Choke Species in Multispecies and Mixed Fisheries — The South Western Waters (Υποχρέωση εκφόρτωσης και είδη υπαγόμενα σε περιοριστική ποσόστωση των πολυειδικών και μικτών αλιευμάτων — Τα Νοτιοδυτικά Ύδατα).

(8)  Discard ban, landing obligation and MSY in the Western Mediterranean Sea — the Spanish case (Απαγόρευση απορρίψεων, υποχρέωση εκφόρτωσης και ΜΒΑ στη Δυτική Μεσόγειο — Η περίπτωση της Ισπανίας).

(9)  Discard ban, landing obligation and MSY in the Western Mediterranean Sea — the Italian case (Απαγόρευση απορρίψεων, υποχρέωση εκφόρτωσης και ΜΒΑ στη Δυτική Μεσόγειο — Η περίπτωση της Ιταλίας).

(10)  Uhlmann, Sven & Ulrich, Clara & Kennelly, Steven. (2019). Η ευρωπαϊκή μείωση των απορρίψεων βάσει της υποχρέωσης εκφόρτωσης σε σύνθετα είδη, είδη πολλαπλών ειδών και η πολυδικαιοδοτική αλιεία: μείωση των απορρίψεων σε σύνθετα είδη, είδη πολλαπλών ειδών και η πολυδικαιοδοτική αλιεία.

(11)  A third assessment of global marine fisheries discards (Τρίτη αξιολόγηση των παγκόσμιων απορρίψεων θαλάσσιων αλιευμάτων), FAO, 2019.

(12)  Evaluation of Member States' Annual Reports on the Landing Obligation (Αξιολόγηση των ετήσιων εκθέσεων των κρατών μελών σχετικά με την υποχρέωση εκφόρτωσης) (για το 2019) (STECF-Adhoc-20-02).

(13)  Market outlets for unwanted catches (Εμπορικές διέξοδοι για ανεπιθύμητα αλιεύματα). EUMOFA (Ευρωπαϊκό Παρατηρητήριο της αγοράς για προϊόντα αλιείας και υδατοκαλλιέργειας). 2020.


Τετάρτη 19 Μαΐου 2021

12.1.2022   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 15/18


P9_TA(2021)0236

Οι προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι διοργανωτές αθλητικών εκδηλώσεων στο ψηφιακό περιβάλλον

Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 19ης Μαΐου 2021 με συστάσεις προς την Επιτροπή σχετικά με τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι διοργανωτές αθλητικών εκδηλώσεων στο ψηφιακό περιβάλλον (2020/2073(INL))

(2022/C 15/03)

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

έχοντας υπόψη το άρθρο 225 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ),

έχοντας υπόψη το άρθρο 114 ΣΛΕΕ,

έχοντας υπόψη τον Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, και ιδίως τα άρθρα 7, 8, 11, 16, 17 παράγραφος 2, 47 και 52,

έχοντας υπόψη την οδηγία (ΕΕ) 2019/790 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 17ης Απριλίου 2019, για τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας και τα συγγενικά δικαιώματα στην ψηφιακή ενιαία αγορά και την τροποποίηση των οδηγιών 96/9/ΕΚ και 2001/29/ΕΚ (1),

έχοντας υπόψη τη δήλωση της Επιτροπής σχετικά με τους διοργανωτές αθλητικών εκδηλώσεων που επισυνάπτεται στο νομοθετικό ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 26ης Μαρτίου 2019 σχετικά με την πρόταση οδηγίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας στην ψηφιακή ενιαία αγορά (2),

έχοντας υπόψη την οδηγία (ΕΕ) 2019/789 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 17ης Απριλίου 2019, για τον καθορισμό κανόνων σχετικά με την άσκηση των δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας και των συγγενικών δικαιωμάτων που ισχύουν για ορισμένες επιγραμμικές μεταδόσεις ραδιοτηλεοπτικών οργανισμών και αναμεταδόσεις τηλεοπτικών και ραδιοφωνικών προγραμμάτων, και για την τροποποίηση της οδηγίας 93/83/ΕΟΚ του Συμβουλίου (3),

έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΕ) 2017/1128 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 14ης Ιουνίου 2017, για τη διασυνοριακή φορητότητα των υπηρεσιών επιγραμμικού περιεχομένου στην εσωτερική αγορά (4),

έχοντας υπόψη την οδηγία 2004/48/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 29ης Απριλίου 2004, σχετικά με την επιβολή των δικαιωμάτων διανοητικής ιδιοκτησίας (5) («η οδηγία επιβολής»),

έχοντας υπόψη την οδηγία 2000/31/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 8ης Ιουνίου 2000, για ορισμένες νομικές πτυχές των υπηρεσιών της κοινωνίας της πληροφορίας, ιδίως του ηλεκτρονικού εμπορίου, στην εσωτερική αγορά («οδηγία για το ηλεκτρονικό εμπόριο») (6),

έχοντας υπόψη την οδηγία 2001/29/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 22ας Μαΐου 2001, για την εναρμόνιση ορισμένων πτυχών του δικαιώματος του δημιουργού και συγγενικών δικαιωμάτων στην κοινωνία της πληροφορίας (7),

έχοντας υπόψη την οδηγία 2010/13/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 10ης Μαρτίου 2010, για τον συντονισμό ορισμένων νομοθετικών, κανονιστικών και διοικητικών διατάξεων των κρατών μελών σχετικά με την παροχή υπηρεσιών οπτικοακουστικών μέσων (οδηγία για τις υπηρεσίες οπτικοακουστικών μέσων) (8),

έχοντας υπόψη τη σύσταση (ΕΕ) 2018/334 της Επιτροπής, της 1ης Μαρτίου 2018, σχετικά με μέτρα για την αποτελεσματική αντιμετώπιση του παράνομου περιεχομένου στο διαδίκτυο (9) και την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 28ης Σεπτεμβρίου 2017, προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο και την Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή, με τίτλο «Αντιμετώπιση του παράνομου επιγραμμικού περιεχομένου — Προς την ενίσχυση της ευθύνης των επιγραμμικών πλατφορμών» (COM(2017)0555),

έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 29ης Νοεμβρίου 2017, προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο και την Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή για τις κατευθυντήριες γραμμές για ορισμένες πτυχές της οδηγίας 2004/48/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με την επιβολή των δικαιωμάτων διανοητικής ιδιοκτησίας (COM(2017)0708),

έχοντας υπόψη το Μνημόνιο συμφωνίας της 25ης Ιουνίου 2018 για την επιγραμμική διαφήμιση και τα δικαιώματα διανοητικής ιδιοκτησίας που διευκόλυνε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και την έκθεση της Επιτροπής σχετικά με τη λειτουργία του Μνημονίου συμφωνίας για την επιγραμμική διαφήμιση και τα δικαιώματα διανοητικής ιδιοκτησίας (SWD(2020)0167),

έχοντας υπόψη τα άρθρα 47 και 54 του Κανονισμού του,

έχοντας υπόψη τη γνωμοδότηση της Επιτροπής Πολιτισμού και Παιδείας,

έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής Νομικών Θεμάτων (A9-0139/2021),

Α.

λαμβάνοντας υπόψη ότι ο αθλητισμός διαδραματίζει καίριο ρόλο στην κοινωνική, πολιτιστική και οικονομική ευημερία της Ένωσης και προάγει τις κοινές αξίες της αλληλεγγύης, της πολυμορφίας και της κοινωνικής ένταξης, συμβάλλοντας σημαντικά στην οικονομία και την κοινωνική ανάπτυξη·

Β.

λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με το άρθρο 165 ΣΛΕΕ, η Ένωση συμβάλλει στην προώθηση των ευρωπαϊκών επιδιώξεων στον χώρο του αθλητισμού, λαμβάνοντας υπόψη παράλληλα τις ιδιαιτερότητές του· λαμβάνοντας υπόψη ότι θα πρέπει επίσης να συνυπολογιστεί η συμβολή του αθλητισμού στην επίτευξη των συνολικών στόχων της Ένωσης, όπως η προστασία του περιβάλλοντος, η ψηφιοποίηση και η συμμετοχικότητα, και ότι η Ένωση θα πρέπει να αποσκοπεί στην περαιτέρω ανάπτυξη και διατήρηση της ευρωπαϊκής διάστασης του αθλητισμού στο ψηφιακό περιβάλλον·

Γ.

λαμβάνοντας επίσης υπόψη ότι ο αθλητισμός προωθεί και διδάσκει αξίες όπως ο αμοιβαίος σεβασμός και η αλληλοκατανόηση, η αλληλεγγύη, η ισότητα, η συμμετοχικότητα, η πολυμορφία, η δικαιοσύνη, η συνεργασία και η συμμετοχή στα κοινά, ενώ παράλληλα συμβάλλει ουσιαστικά σε θεμελιώδεις εκπαιδευτικές και πολιτιστικές αξίες και μπορεί να θεωρηθεί ως πολιτιστική και κοινωνική ανάγκη· λαμβάνοντας υπόψη ότι είναι σημαντικό οι αξίες αυτές να ενθαρρύνονται από τους διοργανωτές αθλητικών εκδηλώσεων, τους ραδιοτηλεοπτικούς φορείς, τους διαδικτυακούς μεσάζοντες, τις εθνικές αρχές και άλλους ενδιαφερόμενους φορείς στον τομέα του αθλητισμού· λαμβάνοντας υπόψη ότι η πολιτική της Ένωσης για τον αθλητισμό οφείλει να στηρίζει τους σκοπούς και τους στόχους τόσο του επαγγελματικού όσο και του ερασιτεχνικού αθλητισμού και ότι μπορεί να συμβάλει στην αντιμετώπιση διακρατικών προκλήσεων·

Δ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι ο αθλητισμός λειτουργεί ως φορέας ένταξης· εκτιμώντας ότι φορείς και παράγοντες του αθλητισμού, δήμοι και κοινότητες και η αθλητική κοινότητα θα πρέπει να συνεργαστούν για έναν πιο βιώσιμο και χωρίς αποκλεισμούς αθλητικό τομέα, διευκολύνοντας τη συμμετοχή σε αθλητικές εκδηλώσεις ανθρώπων από όλα τα κοινωνικά στρώματα και δη ατόμων με λιγότερες ευκαιρίες, ανεξάρτητα από ηλικία, φύλο, αναπηρία ή εθνοτική καταγωγή·

Ε.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η οπαδική κουλτούρα αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της αθλητικής εμπειρίας και όχι απλό ντεκόρ για την εμπορική προώθηση ενός προϊόντος·

ΣΤ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι οι σχετικοί με τον αθλητισμό τομείς αντιπροσωπεύουν το 2,12 % του ΑΕγχΠ της Ένωσης και το 2,72 % των θέσεων απασχόλησης εντός της Ένωσης· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι αθλητικές εκδηλώσεις έχουν σημαντικό εδαφικό αντίκτυπο όσον αφορά τη συμμετοχή και την οικονομία·

Ζ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι στη βάση του επαγγελματικού επιπέδου βρίσκεται ο μαζικός ερασιτεχνικός αθλητισμός και ραχοκοκαλιά του ευρωπαϊκού μαζικού αθλητισμού είναι οι μικροί αθλητικοί σύλλογοι που συμβάλλουν σημαντικά στην εξέλιξη νέων αθλητών και λειτουργούν κυρίως σε εθελοντική βάση· λαμβάνοντας υπόψη ότι 35 εκατομμύρια ερασιτέχνες συμβάλλουν στην ανάπτυξη του αθλητισμού μαζικής συμμετοχής και στη διάδοση των αθλητικών αξιών·

Η.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η ανάπτυξη του ψηφιακού περιβάλλοντος και των νέων τεχνολογιών έχει καταστήσει ευκολότερη για όλους τους οπαδούς την πρόσβαση σε αναμεταδόσεις αθλητικών γεγονότων σε κάθε είδους συσκευές, αυξάνοντας τις πιθανότητες έκθεσης σε παράνομο περιεχόμενο και διευρύνοντας τον αριθμό των ατόμων που μπορούν να έχουν πρόσβαση σε αυτές τις εκπομπές, και ότι έχει δώσει ευκαιρίες μεγαλύτερης προβολής σε αθλήματα που συνήθως δεν αναμεταδίδονται· λαμβάνοντας, επιπλέον, υπόψη ότι έχει ενισχύσει την ανάπτυξη νέων επιγραμμικών επιχειρηματικών μοντέλων, δημιουργώντας νέους τρόπους δημιουργίας εσόδων· λαμβάνοντας υπόψη ότι, ταυτόχρονα, έχει διευκολύνει την παράνομη διαδικτυακή αναμετάδοση αθλητικών εκπομπών και την επιγραμμική πειρατεία εντός και εκτός της Ένωσης, γεγονός που βλάπτει τόσο τον επαγγελματικό όσο και τον μαζικό αθλητισμό και απειλεί τη διοργάνωση και τη βιωσιμότητα των αθλητικών διοργανώσεων, καθώς και την οικονομική σταθερότητα ολόκληρου του τομέα του αθλητισμού·

Θ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η προστασία των δικαιωμάτων διανοητικής ιδιοκτησίας αποτελεί θεμελιώδες δικαίωμα που κατοχυρώνεται στον Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων· λαμβάνοντας υπόψη ότι η έννοια και η εμβέλεια των θεμελιωδών δικαιωμάτων που κατοχυρώνονται στον Χάρτη πρέπει να καθορίζονται σύμφωνα με την αντίστοιχη νομολογία του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων·

Ι.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η οπαδική κουλτούρα, η οποία βασίζεται στην ελευθερία να μοιράζονται και να ζουν την αθλητική εμπειρία τόσο σε πραγματικό χρόνο όσο και πριν ή μετά από ζωντανές αθλητικές εκδηλώσεις, αποτελεί ουσιώδες συστατικό στοιχείο του ρόλου που διαδραματίζει ο αθλητισμός στην ευρωπαϊκή κοινωνία·

ΙΑ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η παράνομη αναμετάδοση αθλητικών εκδηλώσεων και η διάδοση παράνομου περιεχομένου στο διαδίκτυο όχι μόνο προκαλούν σημαντική οικονομική ζημία στον τομέα του αθλητισμού, με αποτέλεσμα την απώλεια εσόδων από συνδρομές και διαφημίσεις, αλλά είναι επίσης επιζήμιες για τους τελικούς χρήστες, όπως είναι οι οπαδοί και οι καταναλωτές, εξαιτίας, για παράδειγμα, της έκθεσης των εν λόγω τελικών χρηστών στον κίνδυνο κλοπής δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα, σε κακόβουλο λογισμικό ή σε άλλες επιγραμμικές μορφές βλάβης ή ζημίας· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι παράνομες αναμεταδόσεις αθλητικών εκδηλώσεων αποτελούν συχνά μέρος των αυξανόμενων δραστηριοτήτων των εγκληματικών οργανώσεων· λαμβάνοντας υπόψη ότι η διαδικτυακή πειρατεία επηρεάζει όχι μόνο τις ζωντανές αθλητικές αναμεταδόσεις που διατίθενται μέσω συνδρομητικών υπηρεσιών, αλλά και τις δωρεάν αναμεταδόσεις αθλητικών εκδηλώσεων·

ΙΒ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η πανδημία της COVID-19 και οι περιορισμοί της πρόσβασης σε αθλητικές εκδηλώσεις έχουν οδηγήσει σε μείωση της πώλησης εισιτηρίων για αθλητικές εκδηλώσεις και ταυτόχρονα έχουν δημιουργήσει ευκαιρίες για την ανάπτυξη συνδρομών σε αθλητικά κανάλια και για τη διεύρυνση του επιγραμμικού και τηλεοπτικού κοινού, καθώς και για την παράνομη μετάδοση συνεχούς ροής αθλητικών εκδηλώσεων·

ΙΓ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι, σε αντίθεση με άλλους τομείς, το μεγαλύτερο μέρος της αξίας της αναμετάδοσης μιας αθλητικής εκδήλωσης συνίσταται στον ζωντανό της χαρακτήρα και ότι το μεγαλύτερο μέρος αυτής της αξίας χάνεται με την λήξη της εκδήλωσης· λαμβάνοντας υπόψη ότι η παράνομη μετάδοση συνεχούς ροής αθλητικών εκδηλώσεων είναι πλέον επιβλαβής κατά τα πρώτα τριάντα λεπτά της εμφάνισής της στο διαδίκτυο· λαμβάνοντας υπόψη ότι, κατά συνέπεια και μόνο σε αυτό το πλαίσιο, απαιτείται ταχεία αντίδραση προκειμένου να τερματιστεί η παράνομη αναμετάδοση αθλητικών εκδηλώσεων στο διαδίκτυο·

ΙΔ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η δράση πρέπει να επικεντρωθεί στην πηγή των ροών παράνομου περιεχομένου, δηλαδή στους παράνομους διαδικτυακούς ενδιάμεσους και όχι στα άτομα, όπως τους οπαδούς και τους καταναλωτές που, χωρίς να θέλουν ή να γνωρίζουν, εμπλέκονται σε παράνομες ροές·

ΙΕ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι, τα τελευταία χρόνια, τα νέα πολυμεσικά κανάλια έχουν πολλαπλασιαστεί για την παράνομη διανομή ζωντανών αθλητικών εκδηλώσεων, μεταξύ των οποίων ξεχωρίζει η παράνομη χρήση της τηλεόρασης μέσω πρωτοκόλλου διαδικτύου (IPTV) λόγω της επέκτασής της·

ΙΣΤ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι είναι ανάγκη να γίνει διάκριση ανάμεσα στην παράνομη αναμετάδοση μιας ολόκληρης αθλητικής εκδήλωσης και στα σύντομα στιγμιότυπα που ανταλλάσσουν μεταξύ τους οι οπαδοί ως τμήμα της οπαδικής κουλτούρας, προκειμένου να δίνεται δημοσιότητα σε περιστατικά, για παράδειγμα, έκφρασης μίσους και ρατσισμού όταν αυτά συμβαίνουν· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι παράνομες αναμεταδόσεις θα πρέπει επίσης να διαχωρίζονται από περιεχόμενο που ανταλλάσσεται νομίμως βάσει περιορισμών και εξαιρέσεων που προβλέπονται στο δίκαιο περί πνευματικής ιδιοκτησίας ή από περιεχόμενο που δημοσιοποιούν οι δημοσιογράφοι με σκοπό την ενημέρωση του κοινού, όπως ορίζει η οδηγία για τις υπηρεσίες οπτικοακουστικών μέσων· λαμβάνοντας υπόψη ότι τα μέτρα που αποσκοπούν στην προστασία των δικαιωμάτων μετάδοσης από την παράνομη χρήση και πειρατεία δεν πρέπει να επηρεάζουν αρνητικά την ελευθερία του Τύπου ή την ικανότητα των ειδησεογραφικών μέσων ενημέρωσης να ενημερώνουν τους πολίτες·

ΙΖ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι ορισμένες σημαντικές αθλητικές εκδηλώσεις είναι γενικού δημόσιου συμφέροντος και ότι, ως εκ τούτου, η πρόσβαση σε πληροφορίες σε πραγματικό χρόνο σχετικά με αυτές θα πρέπει να διασφαλίζεται για όλους τους πολίτες και να μην υπόκειται σε αδικαιολόγητους ή παράνομους περιορισμούς· λαμβάνοντας υπόψη ότι αυτό αφορά επίσης δημοσιογράφους και ρεπόρτερ που μπορούν να παρέχουν τέτοιου είδους πληροφορίες σε πραγματικό χρόνο· λαμβάνοντας υπόψη ότι τα κράτη μέλη θα πρέπει να υποστηρίζουν τη μετάδοση σημαντικών αθλητικών εκδηλώσεων από ελεύθερα, μη συνδρομητικά κανάλια διότι πρόκειται για μια μορφή λαϊκής κουλτούρας που παίζει σημαντικό ρόλο στη ζωή των πολιτών·

ΙΗ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι ο αριθμός των κατόχων δικαιωμάτων, των ενδιάμεσων και άλλων παρόχων υπηρεσιών που αναπτύσσουν εργαλεία λογισμικού ικανά να εντοπίζουν την παράνομη αναμετάδοση ζωντανών αθλητικών εκδηλώσεων με ελάχιστο περιθώριο σφάλματος αυξάνεται σταθερά· λαμβάνοντας υπόψη ότι, ταυτόχρονα, η αξιοπιστία των κοινοποιήσεων που εκδίδονται από τους εν λόγω κατόχους δικαιωμάτων, ενδιάμεσους και άλλους παρόχους υπηρεσιών εξαρτάται από την ακρίβεια και την τεχνική ποιότητα των εργαλείων λογισμικού που χρησιμοποιούν για να εντοπίζουν παράνομες αναμεταδόσεις ζωντανών αθλητικών εκδηλώσεων·

IΘ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι αυτοί οι κάτοχοι δικαιωμάτων, ενδιάμεσοι και λοιποί πάροχοι υπηρεσιών των οποίων τα εργαλεία λογισμικού είναι σε θέση να εντοπίζουν αποτελεσματικά και αξιόπιστα παράνομες αναμεταδόσεις ζωντανών αθλητικών εκδηλώσεων θα πρέπει να θεωρούνται πιστοποιημένες αξιόπιστες πηγές επισήμανσης παράνομου περιεχομένου («certified trusted flaggers»)· λαμβάνοντας υπόψη ότι θα πρέπει να απαιτείται η τήρηση προτύπων ποιότητας και ακρίβειας από μία οντότητα για να χαρακτηριστεί νομίμως πιστοποιημένη αξιόπιστη πηγή επισήμανσης παράνομου περιεχομένου· λαμβάνοντας υπόψη ότι ένα πιστοποιητικό που θα βασίζεται σε κοινές ενωσιακές απαιτήσεις θα ήταν η προτιμητέα επιλογή για τη διασφάλιση μιας συνεκτικής και αποτελεσματικής αναγνώρισης των αξιόπιστων πηγών επισήμανσης παράνομου περιεχομένου·

Κ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η έρευνα και η καινοτομία για την ανάπτυξη βελτιωμένων εργαλείων λογισμικού για τον εντοπισμό και την καταγγελία παράνομων μεταδόσεων ζωντανών αθλητικών εκδηλώσεων θα πρέπει να προωθούνται από την Ένωση και από τα κράτη μέλη·

ΚΑ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι οι αθλητικές διοργανώσεις δεν εμπίπτουν στο πεδίο της προστασίας των δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας βάσει του δικαίου της Ένωσης, αλλά διαθέτουν μια μοναδική και, κατά τούτο, πρωτότυπη υπόσταση που μπορεί να τις μετατρέψει σε αντικείμενο άξιο προστασίας συγκρίσιμης με εκείνης που επιφυλάσσεται σε έργα που προστατεύονται με δικαιώματα δημιουργού· λαμβάνοντας υπόψη ότι στο δίκαιο της Ένωσης δεν υπάρχει εναρμονισμένη προστασία για διοργανωτές αθλητικών εκδηλώσεων· λαμβάνοντας, ωστόσο, υπόψη ότι συγκεκριμένη προστασία για τους διοργανωτές αθλητικών εκδηλώσεων προβλέπεται από τη νομοθεσία ορισμένων κρατών μελών, γεγονός που δημιουργεί νομική αβεβαιότητα και αποτελεί παράγοντα κατακερματισμού του ρυθμιστικού πλαισίου της Ένωσης·

ΚΒ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι το δίκαιο της Ένωσης προβλέπει γενικό πλαίσιο για μηχανισμούς προειδοποίησης και δράσης που επιτρέπουν την αφαίρεση του περιεχομένου ή το κλείδωμα της πρόσβασης σε παράνομες πληροφορίες αποθηκευμένες από ενδιάμεσους· λαμβάνοντας υπόψη ότι το δίκαιο της Ένωσης προβλέπει μέτρα αστικού δικαίου τα οποία μπορούν να ληφθούν υπό ορισμένες προϋποθέσεις από δικαστικές ή διοικητικές αρχές για να αποτρέψουν ή να σταματήσουν παραβιάσεις των δικαιωμάτων διανοητικής ιδιοκτησίας·

ΚΓ.

λαμβάνοντας υπόψη, ωστόσο, ότι το ισχύον νομικό πλαίσιο δεν αφήνει περιθώριο για την αναγκαία άμεση παρέμβαση που απαιτείται για να πάψει η παράνομη ζωντανή αναμετάδοση αθλητικών εκδηλώσεων· λαμβάνοντας υπόψη ότι, επιπλέον, ορισμένα κράτη μέλη έχουν θεσπίσει κανόνες σχετικά με μηχανισμούς προειδοποίησης και δράσης που δεν έχουν εναρμονιστεί σε ενωσιακό επίπεδο·

Εισαγωγή και γενικές παρατηρήσεις

1.

ζητεί από την Επιτροπή, αφού διενεργήσει την απαραίτητη αξιολόγηση αντικτύπου, να υποβάλει χωρίς περιττή χρονοτριβή και βάσει του άρθρου 114 ΣΛΕΕ, πρόταση νομοθετικών πράξεων, σύμφωνα με τις συστάσεις που περιλαμβάνονται στο συνημμένο παράρτημα·

2.

θεωρεί ότι ο αθλητισμός συμβάλλει σημαντικά στην κοινωνική ένταξη, την εκπαίδευση και κατάρτιση, τη δημιουργία θέσεων εργασίας, την απασχολησιμότητα και τη δημόσια υγεία στην Ένωση· θεωρεί επίσης ότι τα έσοδα που προέρχονται από τη διοργάνωση αθλητικών εκδηλώσεων θα πρέπει να συμβάλλουν σε μεγαλύτερο βαθμό στη χρηματοδότηση αθλητικών δραστηριοτήτων που είναι επωφελείς για την κοινωνία, αντικατοπτρίζοντας έτσι την κοινωνική σημασία του αθλητισμού· σημειώνει ότι, σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες, τα χρήματα που διατίθενται για τον μαζικό αθλητισμό εξαρτώνται άμεσα από τα έσοδα από τα δικαιώματα των αθλητικών μεταδόσεων· επισημαίνει την ανάγκη ενισχυμένης οικονομικής αλληλεγγύης στο αθλητικό οικοσύστημα και σημειώνει ότι μέρος αυτού του εισοδήματος θα πρέπει να διατεθεί για την ανάπτυξη του μαζικού ερασιτεχνικού αθλητισμού, των αθλημάτων ΑμεΑ και των αθλημάτων μικρότερης δημοσιογραφικής κάλυψης·

3.

υπενθυμίζει τη δήλωση της Επιτροπής που περιλαμβάνεται ως παράρτημα στο ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου σχετικά με τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας στην ψηφιακή ενιαία αγορά, του Μαρτίου του 2019, σύμφωνα με την οποία «η Επιτροπή θα αξιολογήσει τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι διοργανωτές αθλητικών εκδηλώσεων στο ψηφιακό περιβάλλον, και ιδίως τα ζητήματα που σχετίζονται με τις παράνομες διαδικτυακές μεταδόσεις αθλητικών εκπομπών»·

Αθλητικές εκδηλώσεις και δικαιώματα διανοητικής ιδιοκτησίας

4.

επισημαίνει ότι οι αθλητικές εκδηλώσεις ως τέτοιες δεν εμπίπτουν στο πεδίο της προστασίας των δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας· υπενθυμίζει ότι το δίκαιο της Ένωσης, σε αντίθεση με το δίκαιο σε ορισμένα κράτη μέλη, δεν προβλέπει ειδικό δικαίωμα για τους διοργανωτές αθλητικών εκδηλώσεων· υπενθυμίζει ότι ορισμένα κράτη μέλη παρέχουν δυνατότητα προστασίας του λεγόμενου «house right» (δικαιώματος διοργάνωσης) που βασίζεται στη συμβατική σχέση, και ότι το δίκαιο της Ένωσης αναγνωρίζει συγγενικό δικαίωμα στους παραγωγούς των πρώτων υλικών ενσωματώσεων ταινιών όσον αφορά το πρωτότυπο και τα αντίγραφα των ταινιών τους· αναγνωρίζει ότι η νομική προστασία, η οποία περιλαμβάνει τα δικαιώματα διανοητικής ιδιοκτησίας, είναι σημαντική για τους διοργανωτές αθλητικών εκδηλώσεων και δη σε σχέση με την αδειοδότηση των δικαιωμάτων μετάδοσης για τις αθλητικές εκδηλώσεις που διοργανώνουν, δεδομένου ότι η εκμετάλλευση των εν λόγω δικαιωμάτων αποτελεί σημαντική πηγή εσόδων, πριν από τις χορηγίες, τις διαφημίσεις και το μερτσαντάιζιγκ·

5.

τονίζει ότι οι παραβιάσεις των δικαιωμάτων μετάδοσης στον αθλητισμό θέτουν σε κίνδυνο τη μακροπρόθεσμη χρηματοδότησή του·

Διαδικτυακή πειρατεία ζωντανών αναμεταδόσεων αθλητικών εκδηλώσεων

6.

εκτιμά ότι η αντιμετώπιση της διαδικτυακής πειρατείας αθλητικών εκδηλώσεων που αναμεταδίδονται ζωντανά και των οποίων η οικονομική αξία έγκειται ακριβώς στη ζωντανή αναμετάδοση είναι η κύρια πρόκληση που αντιμετωπίζουν οι διοργανωτές αθλητικών εκδηλώσεων και που απαιτεί νομοθετική απάντηση σε επίπεδο Ένωσης·

7.

παρατηρεί ότι η παράνομη μετάδοση συνεχούς ροής αθλητικών εκδηλώσεων είναι ένα διογκούμενο φαινόμενο που είναι επιβλαβές για το αθλητικό οικοσύστημα και τους τελικούς χρήστες, οι οποίοι εκτίθενται ενδεχομένως σε διάφορες μορφές βλάβης, όπως είναι η κλοπή ταυτότητας, το κακόβουλο λογισμικό (π.χ. που προέρχεται από δωρεάν εφαρμογές, ή η κλοπή ταυτότητας πιστωτικής κάρτας και άλλων προσωπικών δεδομένων), ή άλλες μορφές βλάβης ή ζημίας σχετικών με το διαδίκτυο·

8.

σημειώνει ότι οι διοργανωτές αθλητικών εκδηλώσεων επενδύουν σημαντικούς οικονομικούς, τεχνικούς και ανθρώπινους πόρους για την αντιμετώπιση της διαδικτυακής πειρατείας και συνεργάζονται με παρόχους υπηρεσιών·

9.

θεωρεί, ταυτόχρονα, ότι οι διοργανωτές αθλητικών εκδηλώσεων θα πρέπει να συμβάλλουν σε ένα ευρωπαϊκό αθλητικό μοντέλο που θα συμβάλλει στην ανάπτυξη του αθλητισμού και θα συνάδει με κοινωνικούς και εκπαιδευτικούς στόχους·

10.

υπογραμμίζει ότι οι νόμιμες προσφορές αθλητικού περιεχομένου θα πρέπει να προωθούνται καλύτερα στην Ένωση και καλεί την Επιτροπή να λάβει μέτρα που θα διευκολύνουν τους καταναλωτές στην εξεύρεση νόμιμων τρόπων διαδικτυακής πρόσβασης σε αθλητικό περιεχόμενο· ζητεί από την Επιτροπή να επικαιροποιεί τακτικά τον κατάλογο αυτών των τρόπων στο Agorateka.eu και να μεριμνήσει για την περαιτέρω ανάπτυξη της πλατφόρμας· τονίζει ότι την ευθύνη για τις παράνομες διαδικτυακές δραστηριότητες φέρουν οι πάροχοι ροών και πλατφορμών, και όχι οι οπαδοί ή καταναλωτές, οι οποίοι συχνά ακούσια ανακαλύπτουν παράνομο διαδικτυακό περιεχόμενο και θα πρέπει να ενημερώνονται περαιτέρω σχετικά με τις διαθέσιμες νόμιμες επιλογές·

Ανάγκη αποτελεσματικής επιβολής της προστασίας των δικαιωμάτων

11.

τονίζει ότι, δεδομένων της ιδιαιτερότητας των ζωντανών αναμεταδόσεων αθλητικών εκδηλώσεων και του γεγονότος ότι η αξία τους περιορίζεται ουσιαστικά στο διάστημα για το οποίο διαρκεί η εν λόγω αθλητική εκδήλωση, οι διαδικασίες επιβολής πρέπει να είναι όσο το δυνατόν ταχύτερες· θεωρεί, ωστόσο, ότι το ισχύον νομικό πλαίσιο για τα ασφαλιστικά μέτρα και τους μηχανισμούς προειδοποίησης και αφαίρεσης δεν επιτρέπει πάντα σε ικανοποιητικό βαθμό την αποτελεσματική και έγκαιρη επιβολή της προστασίας των δικαιωμάτων για την επανόρθωση της ζημίας που προκαλεί η παράνομη ζωντανή αναμετάδοση αθλητικών εκδηλώσεων· θεωρεί, ως εκ τούτου, ότι θα πρέπει να εγκριθούν το συντομότερο δυνατόν συγκεκριμένα μέτρα ειδικά για τις ζωντανές αναμεταδόσεις αθλητικών εκδηλώσεων, προκειμένου να προσαρμοστεί το ισχύον νομικό πλαίσιο και να καταστεί κατάλληλο για αυτές τις συγκεκριμένες προκλήσεις·

12.

ζητεί να είναι άμεση ή τουλάχιστον όσο το δυνατόν ταχύτερη η αφαίρεση ή το κλείδωμα της πρόσβασης σε παρανομούσες ζωντανές αθλητικές αναμεταδόσεις από διαδικτυακούς ενδιάμεσους και, σε κάθε περίπτωση, να επέρχεται εντός 30 λεπτών από την παραλαβή της κοινοποίησης από τους κατόχους των δικαιωμάτων ή από πιστοποιημένη αξιόπιστη πηγή επισήμανσης παράνομου περιεχομένου σχετικά με την ύπαρξη τέτοιας παράνομης μετάδοσης· υπογραμμίζει ότι, στο πλαίσιο του παρόντος ψηφίσματος, ως «άμεση» νοείται η άμεση ή τουλάχιστον η όσο το δυνατόν ταχύτερη και, σε κάθε περίπτωση, εκείνη που επέρχεται εντός 30 λεπτών από την παραλαβή της κοινοποίησης από κατόχους δικαιωμάτων ή από πιστοποιημένη αξιόπιστη πηγή επισήμανσης παράνομου περιεχομένου·

13.

συντάσσεται με την άποψη ότι η αφαίρεση σε πραγματικό χρόνο θα πρέπει να είναι ο επιδιωκόμενος στόχος για παρανομούσες ζωντανές αθλητικές αναμεταδόσεις, υπό την προϋπόθεση ότι δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ούτε σχετικά με την κυριότητα του εν λόγω δικαιώματος, ούτε σχετικά με το γεγονός ότι δεν επιτρέπεται η μετάδοση της εν λόγω αθλητικής εκδήλωσης· τονίζει, ωστόσο, ότι οποιαδήποτε τέτοια μέτρα πρέπει να συμμορφώνονται με τη γενική νομική αρχή περί μη επιβολής γενικής υποχρέωσης παρακολούθησης·

Διασυνοριακή επιβολή των δικαιωμάτων

14.

υπογραμμίζει επίσης ότι το γενικό πλαίσιο που προβλέπεται από το δίκαιο της Ένωσης δεν εφαρμόζεται ομοιόμορφα σε εθνικό επίπεδο και ότι η πολιτική δικονομία και οι μηχανισμοί προειδοποίησης και αφαίρεσης διαφέρουν από το ένα κράτος μέλος στο άλλο· συντάσσεται με την άποψη ότι τα μέσα επιβολής σε διασυνοριακό επίπεδο υστερούν σε αποτελεσματικότητα· ζητεί περαιτέρω εναρμόνιση διαδικασιών και διορθωτικών μέτρων στην Ένωση προκειμένου να αντιμετωπιστεί, στο πλαίσιο της δέσμης νομοθετικών πράξεων για τις ψηφιακές υπηρεσίες και άλλων πιθανών νομοθετικών προτάσεων, ο ειδικός χαρακτήρας των ζωντανών αναμεταδόσεων αθλητικών εκδηλώσεων·

15.

τονίζει ότι οι εθνικές υπηρεσίες και αρχές επιβολής του νόμου αγωνίζονται για να επιλύσουν προβλήματα όπως η έλλειψη πόρων και εκπαιδευμένου προσωπικού· υπογραμμίζει τη σημασία της στενής συνεργασίας και της ανταλλαγής βέλτιστων πρακτικών μεταξύ αρμόδιων αρχών σε επίπεδο Ένωσης, εθνικών αρχών και ενδιαφερόμενων φορέων, για τη βελτίωση της συνολικής νομικής υποδομής σε ολόκληρη την Ένωση·

Διαδικασίες προειδοποίησης και ανάληψης δράσης

16.

υπενθυμίζει ότι η οδηγία για το ηλεκτρονικό εμπόριο προβλέπει ότι ορισμένοι πάροχοι επιγραμμικών υπηρεσιών πρέπει να ενεργούν ταχέως για την αφαίρεση ή το κλείδωμα της πρόσβασης σε πληροφορίες τις οποίες αποθηκεύουν παράνομα, αμέσως μόλις μάθουν ή αντιληφθούν κάτι τέτοιο, με τις προειδοποιήσεις που τους διαβιβάζονται· υποστηρίζει ότι η διαδικασία προειδοποίησης και ανάληψης δράσης θα πρέπει να αποτελέσει τη βάση των μέτρων αντιμετώπισης του παράνομου περιεχομένου στην Ένωση· θεωρεί, ωστόσο, ότι η τρέχουσα διαδικασία προειδοποίησης και αφαίρεσης δεν επιτρέπει την ταχεία επιβολή με τρόπο που να παρέχει αποτελεσματικά μέσα έννομης προστασίας, εάν λάβουμε υπόψη την ιδιαιτερότητα των ζωντανών αθλητικών αναμεταδόσεων· υπογραμμίζει ότι οποιαδήποτε διάταξη πρόκειται να εγκριθεί για να διέπει συγκεκριμένο θέμα πρέπει να είναι σύμφωνη με το γενικό πλαίσιο που ορίζει η σχετική νομοθεσία της Ένωσης·

17.

υπενθυμίζει το ψήφισμα του Κοινοβουλίου σχετικά με τον νόμο για τις ψηφιακές υπηρεσίες: προσαρμογή των κανόνων εμπορικού και αστικού δικαίου για τις εμπορικές οντότητες που δραστηριοποιούνται στο διαδίκτυο (10), με το οποίο ζητείται από την Επιτροπή να διασφαλίσει ότι οι πλατφόρμες φιλοξενίας περιεχομένου ενεργούν ταχέως για να καταστήσουν μη διαθέσιμο ή να αφαιρέσουν περιεχόμενο· συντάσσεται με την άποψη ότι θα πρέπει να δημιουργηθεί ένας μηχανισμός που θα περιλαμβάνει πιστοποιημένες αξιόπιστες πηγές επισήμανσης παράνομου περιεχομένου, μέσω του οποίου θα αφαιρείται αμέσως μια παράνομη αναμετάδοση ζωντανού αθλητικού γεγονότος για την οποία υπάρχει προειδοποίηση από πιστοποιημένη αξιόπιστη πηγή επισήμανσης παράνομου περιεχομένου ή θα κλειδώνεται η πρόσβαση σε μια τέτοια αναμετάδοση, χωρίς να θίγεται η λειτουργία μηχανισμού υποβολής ενστάσεων και προσφυγών·

18.

τονίζει ότι το αθλητικό περιεχόμενο συχνά υποβάλλεται σε επεξεργασία από τεχνική άποψη, χάρη στην οποία δεν υπάρχει περιθώριο αμφιβολίας σχετικά με το ποιος έχει το δικαίωμα να το μεταδίδει επιγραμμικά, και ότι οι διοργανωτές αθλητικών εκδηλώσεων — ως κάτοχοι των δικαιωμάτων — γνωρίζουν όλους τους επίσημους δικαιούχους άδειας εκμετάλλευσης, γεγονός που επιτρέπει τον αδιαμφισβήτητο εντοπισμό των παράνομων υπηρεσιών συνεχούς ροής·

19.

επιμένει ότι οι πάροχοι διακομιστών και πλατφορμών μετάδοσης ροής οφείλουν να θέσουν σε εφαρμογή εξειδικευμένα εργαλεία ή μέτρα για την αφαίρεση ή το κλείδωμα της πρόσβασης σε παράνομες ζωντανές αθλητικές αναμεταδόσεις που διατίθενται στις υπηρεσίες τους·

Ασφαλιστικά μέτρα κλειδώματος

20.

σημειώνει ότι οι διαδικασίες ασφαλιστικών μέτρων είναι σχετικά χρονοβόρες και αρχίζουν συνήθως να ισχύουν μετά το πέρας της εκπομπής· επισημαίνει ότι υπάρχουν πρακτικές που διαμορφώθηκαν σε εθνικό επίπεδο, όπως τα ζωντανά και τα δυναμικά ασφαλιστικά μέτρα, και που είναι αποδεδειγμένης αξίας μέσα για την αποτελεσματικότερη αντιμετώπιση της πειρατείας των αθλητικών αναμεταδόσεων· ζητεί από την Επιτροπή να αξιολογήσει τον αντίκτυπο και την σκοπιμότητα της θέσπισης διαδικασιών ασφαλιστικών μέτρων με στόχο να καταστούν δυνατά σε πραγματικό χρόνο το κλείδωμα της πρόσβασης ή η αφαίρεση παράνομου επιγραμμικού αθλητικού περιεχομένου με βάση το μοντέλο του «ζωντανών» εντολών κλειδώματος και των «δυναμικών ασφαλιστικών μέτρων»·

21.

επιμένει ότι οι διαδικασίες ασφαλιστικών μέτρων για την αφαίρεση ή το κλείδωμα της πρόσβασης σε παράνομες διαδικτυακές αναμεταδόσεις αθλητικών γεγονότων, ανεξάρτητα από τον τρόπο εφαρμογής τους, πρέπει να διασφαλίζουν ότι τα μέτρα στοχεύουν αποκλειστικά και μόνο το παράνομο περιεχόμενο και δεν οδηγούν σε αυθαίρετο και υπερβολικό κλείδωμα του νόμιμου περιεχομένου· παραπέμπει στη νομολογία του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, σύμφωνα με την οποία ο παράνομος χαρακτήρας συγκεκριμένου περιεχομένου δεν δικαιολογεί το παράπλευρο κλείδωμα του νόμιμου περιεχομένου που φιλοξενείται από τον ίδιο ιστότοπο ή εξυπηρετητή·

Διασφαλίσεις

22.

αναγνωρίζει ότι το κλείδωμα σε πραγματικό χρόνο θα μπορούσε να επηρεάσει θεμελιώδη δικαιώματα εάν, υπό έκτακτες συνθήκες, καταστήσει μη προσβάσιμο οποιοδήποτε νόμιμο περιεχόμενο· επισημαίνει συνεπώς την ανάγκη διασφαλίσεων προκειμένου να εξασφαλίζεται ότι το νομικό πλαίσιο εξισορροπεί ορθώς την ανάγκη για αποτελεσματικότητα των μέτρων επιβολής και την ανάγκη προστασίας των δικαιωμάτων τρίτων· θεωρεί, στο πλαίσιο αυτό, ότι τα μέτρα επιβολής για την προστασία του ζωντανού περιεχομένου θα πρέπει να είναι αποτελεσματικά και αναλογικά, ιδίως για μικρές επιχειρήσεις, ΜΜΕ και νεοσύστατες επιχειρήσεις, και θα πρέπει να περιλαμβάνουν τη δυνατότητα πρόσβασης σε αποτελεσματικά μέσα έννομης προστασίας, κατάλληλες πληροφορίες σχετικά με την εικαζόμενη παραβίαση για τους θιγόμενους παρόχους υπηρεσιών και χρήστες του διαδικτύου, καθώς και επαρκείς εγγυήσεις σε σχέση με την προστασία των θεμελιωδών δικαιωμάτων και των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα·

Συγγενικό δικαίωμα και δικαίωμα ειδικής φύσεως για τους διοργανωτές αθλητικών εκδηλώσεων

23.

σημειώνει ότι το δίκαιο της Ένωσης δεν προβλέπει συγγενικό δικαίωμα πνευματικής ιδιοκτησίας για διοργανωτές αθλητικών εκδηλώσεων, αλλά ότι ορισμένα κράτη μέλη έχουν θεσπίσει ειδικά δικαιώματα για τους διοργανωτές αθλητικών εκδηλώσεων στη νομοθεσία τους, συμπεριλαμβανομένου ενός νέου «συγγενικού δικαιώματος» στα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας·

24.

θεωρεί ότι η θέσπιση στο δίκαιο της Ένωσης ενός νέου δικαιώματος για τους διοργανωτές αθλητικών εκδηλώσεων δεν θα δώσει λύση στις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν και που οφείλονται στην έλλειψη αποτελεσματικής και έγκαιρης επιβολής των υφιστάμενων δικαιωμάτων τους·

Άλλα μέτρα

25.

ζητεί να ενισχυθεί η συνεργασία μεταξύ αρχών των κρατών μελών, κατόχων δικαιωμάτων και ενδιάμεσων· καλεί επίσης την Επιτροπή, εντός του πεδίου των αρμοδιοτήτων της, να στηρίξει τα κράτη μέλη στις προσπάθειές τους να βελτιώσουν τις υφιστάμενες υποδομές και τα υφιστάμενα μέτρα·

Τελικές πτυχές

26.

εκτιμά ότι η ζητούμενη πρόταση δεν έχει δημοσιονομικές επιπτώσεις·

ο

ο ο

27.

αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα και τις επισυναπτόμενες συστάσεις στην Επιτροπή και στο Συμβούλιο.

(1)  ΕΕ L 130 της 17.5.2019, σ. 92.

(2)  ΕΕ C 108 της 26.3.2021, σ. 231.

(3)  ΕΕ L 130 της 17.5.2019, σ. 82.

(4)  ΕΕ L 168 της 30.6.2017, σ. 1.

(5)  ΕΕ L 157 της 30.4.2004, σ. 45.

(6)  ΕΕ L 178 της 17.7.2000, σ. 1.

(7)  ΕΕ L 167 της 22.6.2001, σ. 10.

(8)  ΕΕ L 95 της 15.4.2010, σ. 1.

(9)  ΕΕ L 63 της 6.3.2018, σ. 50.

(10)  Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2020)0273.


ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΣΤΟ ΨΗΦΙΣΜΑ:

ΣΥΣΤΑΣΕΙΣ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΤΗΣ ΖΗΤΟΥΜΕΝΗΣ ΠΡΟΤΑΣΗΣ

Α.   ΑΡΧΕΣ ΚΑΙ ΣΤΟΧΟΙ ΤΗΣ ΖΗΤΟΥΜΕΝΗΣ ΠΡΟΤΑΣΗΣ

Για να υπάρξει κατάλληλη και αποτελεσματική νομική προστασία των δικαιωμάτων που αφορούν στις αθλητικές διοργανώσεις που αναμεταδίδονται ζωντανά, πρέπει να τροποποιηθεί το ισχύον νομικό πλαίσιο της Ένωσης. Αυτό θα επιτευχθεί λαμβανομένων υπόψη των ακόλουθων επιδιώξεων και αρχών:

να βελτιωθεί και να καταστεί αποτελεσματικότερο το ισχύον νομικό πλαίσιο της Ένωσης για την επιβολή των δικαιωμάτων διανοητικής ιδιοκτησίας όσον αφορά τις ζωντανές αθλητικές αναμεταδόσεις, λαμβάνοντας υπόψη τον ιδιαίτερο χαρακτήρα και ιδίως τη βραχυπρόθεσμη αξία των εν λόγω αναμεταδόσεων, με βάση τις βέλτιστες πρακτικές στα κράτη μέλη·

να δημιουργηθεί ενωσιακό σύστημα που θα θεσπίζει κοινά κριτήρια για την πιστοποίηση των «αξιόπιστων πηγών επισήμανσης παράνομου περιεχομένου»·

να αποσαφηνιστεί η υφιστάμενη νομοθεσία και να εγκριθούν συγκεκριμένα μέτρα για να εξασφαλίζονται η άμεση αφαίρεση ή το κλείδωμα της πρόσβασης σε παράνομο επιγραμμικό ζωντανό αθλητικό περιεχόμενο, συμπεριλαμβανομένου εκείνου του παράνομου επιγραμμικού ζωντανού αθλητικού περιεχομένου για το οποίο υπήρξε προειδοποίηση από πιστοποιημένη αξιόπιστη πηγή επισήμανσης παράνομου περιεχομένου, ώστε να αντιμετωπιστούν αποτελεσματικά οι παράνομες ζωντανές αναμεταδόσεις αθλητικών εκδηλώσεων· να νοείται ως «άμεση» η άμεση ή τουλάχιστον η όσο το δυνατόν ταχύτερη και, σε κάθε περίπτωση, εκείνη που επέρχεται εντός 30 λεπτών από την παραλαβή της κοινοποίησης από τους κατόχους των δικαιωμάτων ή από πιστοποιημένες αξιόπιστες πηγές επισήμανσης παράνομου περιεχομένου·

να τονιστεί ότι οι μεσάζοντες θα πρέπει να θεσπίσουν αποτελεσματικές υποχρεώσεις όσον αφορά την ταυτότητα των πελατών τους («Know Your Business Customer»), προκειμένου να αποτρέπουν την καταχρηστική αξιοποίηση των υπηρεσιών τους προς διευκόλυνση παράνομων αθλητικών αναμεταδόσεων· για τον σκοπό αυτό, καλεί την Επιτροπή να προτείνει τέτοιες υποχρεώσεις στο πλαίσιο του επικείμενου νόμου για τις ψηφιακές υπηρεσίες·

περαιτέρω εναρμόνιση, εφόσον είναι σκόπιμο, των διαδικασιών και των μέσων έννομης προστασίας στην Ένωση για τη βελτίωση και την ενίσχυση της αποτελεσματικότητας των μέτρων επιβολής, μεταξύ άλλων και σε διασυνοριακό πλαίσιο, με την επιφύλαξη του γενικού πλαισίου της Ένωσης·

αξιολόγηση των υφιστάμενων μέτρων επιβολής με σκοπό τη βελτίωσή τους και τη δυνατότητα άμεσης αφαίρεσης παράνομου ζωντανού αθλητικού περιεχομένου, συμπεριλαμβανομένου του παράνομου ζωντανό αθλητικού περιεχομένου για το οποίο υπήρξε προειδοποίηση από πιστοποιημένη αξιόπιστη πηγή επισήμανσης παράνομου περιεχομένου·

εναρμόνιση της χρήσης γρήγορων και ευέλικτων διαδικασιών κλειδώματος σε περίπτωση επανειλημμένων παραβιάσεων ήδη διαπιστωμένων, ώστε να είναι εφικτά η άμεση αφαίρεση ή το κλείδωμα της πρόσβασης σε παράνομο επιγραμμικό ζωντανό αθλητικό περιεχόμενο, συμπεριλαμβανομένου εκείνου του παράνομου επιγραμμικού ζωντανού αθλητικού περιεχόμενου για το οποίο υπήρξε προειδοποίηση από πιστοποιημένη αξιόπιστη πηγή επισήμανσης παράνομου περιεχομένου, ακολουθώντας το πρότυπο των «ζωντανών» εντολών κλειδώματος και των «δυναμικών ασφαλιστικών μέτρων»·

μέριμνα ώστε τα προτεινόμενα μέτρα να λαμβάνουν υπόψη την εμβέλεια, το μέγεθος και την συχνότητα της παράβασης και να στοχεύουν τις παράνομες αναμεταδόσεις και όχι τις παράνομες πλην ερασιτεχνικές βιντεοσκοπήσεις και αναρτήσεις στιγμιότυπων αθλητικών εκδηλώσεων·

μέριμνα ώστε τα προτεινόμενα μέτρα να είναι αναλογικά και να ισορροπούν ορθά μεταξύ της ανάγκης αποτελεσματικότητας των μέτρων επιβολής και της ανάγκης προστασίας των δικαιωμάτων τρίτων, όπως είναι οι πάροχοι υπηρεσιών, οι οπαδοί και οι καταναλωτές·

διευκρίνιση ότι η ευθύνη για την παράνομη μετάδοση αθλητικών εκδηλώσεων δεν βαρύνει τους οπαδούς και τους καταναλωτές·

συμπλήρωση της προσαρμογής του νομοθετικού πλαισίου με μη νομοθετικά μέτρα, συμπεριλαμβανομένης της ενισχυμένης συνεργασίας μεταξύ αρχών των κρατών μελών, κατόχων δικαιωμάτων και ενδιάμεσων·

Β.   ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΗ ΔΡΑΣΗ

Με την επιφύλαξη των κανόνων που αναμένεται να θεσπιστούν σε σχετική ενωσιακή νομοθεσία που θα θεσπίζει γενικούς κανόνες για την αντιμετώπιση του παράνομου επιγραμμικού περιεχομένου, ειδικές διατάξεις σχετικά με τα δικαιώματα των διοργανωτών αθλητικών εκδηλώσεων θα πρέπει να εισαχθούν στη νομοθεσία της Ένωσης, με στόχο, ιδίως:

να αποσαφηνιστεί το νόημα της διατύπωσης «ενεργεί ταχέως» που αναφέρεται στο άρθρο 14 της οδηγίας για το ηλεκτρονικό εμπόριο σε σχέση με επιγραμμικό ενδιάμεσο, έτσι ώστε με τον όρο «ταχέως» να νοείται η άμεση ή τουλάχιστον η όσο το δυνατόν ταχύτερη παρέμβαση και, σε κάθε περίπτωση, εκείνη που επέρχεται εντός 30 λεπτών από την παραλαβή της κοινοποίησης από τους κατόχους των δικαιωμάτων ή από πιστοποιημένη αξιόπιστη πηγή επισήμανσης παράνομου περιεχομένου·

να θεσπιστεί κοινό ενωσιακό πρότυπο ποιότητας και τεχνικής αξιοπιστίας για τα εργαλεία λογισμικού που χρησιμοποιούν οι κάτοχοι δικαιωμάτων, οι ενδιάμεσοι φορείς και λοιποί πάροχοι υπηρεσιών, με σκοπό τον εντοπισμό παράνομων αναμεταδόσεων ζωντανών αθλητικών εκδηλώσεων με σκοπό τη δημιουργία συστήματος πιστοποίησης για «αξιόπιστες πηγές επισήμανσης παράνομου περιεχομένου»·

να προβλεφθεί ότι οι κοινοποιήσεις που εκδίδονται από πιστοποιημένες αξιόπιστες πηγές επισήμανσης παράνομου περιεχομένου θεωρούνται ακριβείς και αξιόπιστες και ότι θα πρέπει, κατά συνέπεια, το παράνομο επιγραμμικό ζωντανό αθλητικό περιεχόμενο που κοινοποιείται από πιστοποιημένη αξιόπιστη πηγή επισήμανσης παράνομου περιεχομένου να αφαιρείται αμέσως ή να κλειδώνεται η πρόσβαση σε αυτό, χωρίς να θίγεται η λειτουργία μηχανισμού υποβολής ενστάσεων και προσφυγών·

να επιτραπούν διαδικασίες άμεσης αφαίρεσης παράνομου ζωντανού αθλητικού περιεχομένου, εφόσον δεν επιδέχεται αμφισβήτηση ούτε η κυριότητα του δικαιώματος, ούτε η απουσία άδειας αναμετάδοσης·

να διασφαλιστεί ότι τα προς λήψη από τους ενδιάμεσους μέτρα είναι αποτελεσματικά, αιτιολογημένα, αναλογικά, επαρκή, ότι έχουν ληφθεί υπόψη η σοβαρότητα και η κλίμακα της παράβασης, έχοντας μεριμνήσει, για παράδειγμα, ώστε η αφαίρεση παράνομου περιεχομένου ή το κλείδωμα της πρόσβασης σε αυτό να μην προϋποθέτει κλείδωμα ολόκληρης της πλατφόρμας που περιέχει νόμιμες υπηρεσίες·

να ληφθούν μέτρα που διευκολύνουν την εξεύρεση νόμιμων μέσων πρόσβασης σε αθλητικό περιεχόμενο, συμπεριλαμβανομένης της τακτικής επικαιροποίησης, του καταλόγου των παρόχων παρόμοιων μέσων στο Agorateka.eu και της μέριμνας ώστε οι θεατές να ενημερώνονται σχετικά με τα εν λόγω νομικά μέσα και σχετικά με τον τρόπο χρήσης των μέσων αυτών για την πρόσβαση σε περιεχόμενο όταν εφαρμόζονται τα μέτρα κλειδώματος·

να προβλεφθούν και να υποστηριχθούν ενεργά λύσεις περί επιβολής, όπως είναι οι ιδιωτικές συμφωνίες μεταξύ ενδιαφερόμενων μερών· από την άποψη αυτή, η Επιτροπή θα πρέπει να υποβάλλει εκθέσεις και να αξιολογεί την καταλληλότητα και τον αντίκτυπο της θέσπισης υποχρέωσης για τους παρόχους επιγραμμικού περιεχομένου να προβαίνουν άμεσα σε αφαίρεση ή σε κλείδωμα της πρόσβασης σε παράνομες αναμεταδόσεις αθλητικών εκδηλώσεων που διατίθενται στις υπηρεσίες τους·

Η οδηγία 2004/48/ΕΚ (η οδηγία επιβολής) θα πρέπει να τροποποιηθεί προκειμένου:

να θεσπιστεί η δυνατότητα της αρμόδιας δικαστικής ή διοικητικής αρχής να εκδίδει ασφαλιστικά μέτρα με τα οποία να ζητείται κλείδωμα σε πραγματικό χρόνο της πρόσβασης σε παράνομο διαδικτυακό ζωντανό αθλητικό περιεχόμενο ή αφαίρεση αυτού·

να επιτρέπεται η χρήση ασφαλιστικών μέτρων κλειδώματος που διαρκούν καθ’ όλη τη ζωντανή μετάδοση μιας αθλητικής εκδήλωσης αλλά περιορίζονται στη διάρκειά της, ούτως ώστε ο παρανομών ιστότοπος να κλειδώνεται μόνο για τη διάρκεια του αγώνα· να είναι τα εν λόγω ασφαλιστικά μέτρα προσωρινά·

να εναρμονιστεί η νομοθεσία ώστε να είναι δυνατή, στην περίπτωση των ζωντανών αθλητικών αναμεταδόσεων, η χρήση ασφαλιστικών μέτρων για το κλείδωμα της πρόσβασης όχι μόνο στον παρανομούντα ιστότοπο, αλλά και σε οποιονδήποτε άλλον ιστότοπο προβαίνει στην ίδια παράβαση, ανεξάρτητα από το όνομα τομέα ή τη διεύθυνση IP που χρησιμοποιείται, και χωρίς να απαιτείται η έκδοση νέων ασφαλιστικών μέτρων·

να διευκρινιστεί ότι η αφαίρεση του παράνομου περιεχομένου θα πρέπει να πραγματοποιείται αμέσως ή όσο το δυνατόν ταχύτερα και σε κάθε περίπτωση το αργότερο εντός 30 λεπτών από την παραλαβή της κοινοποίησης από τους δικαιούχους ή από πιστοποιημένη αξιόπιστη πηγή επισήμανσης παράνομου περιεχομένου, υπό την προϋπόθεση ότι το παράνομο της αναμετάδοσης έχει κοινοποιηθεί από πιστοποιημένη αξιόπιστη πηγή επισήμανσης παράνομου περιεχομένου ή, σε περίπτωση αδιαμφισβήτητου περιστατικού, από τον ίδιο τον κάτοχο των δικαιωμάτων· να παρέχονται σαφέστατα στοιχεία στους κατόχους των δικαιωμάτων ώστε να αποτρέπεται οποιαδήποτε αφαίρεση νόμιμου περιεχομένου· για τον σκοπό αυτό, το κλείδωμα της πρόσβασης ή η αφαίρεση παράνομου περιεχομένου θα πρέπει κατ’ αρχήν να μην καθιστά αναγκαίο το κλείδωμα της πρόσβασης σε διακομιστή που φιλοξενεί νομίμως παρεχόμενες υπηρεσίες και νομίμως παρεχόμενο περιεχόμενο·

να ενισχυθεί η συνεργασία μεταξύ των αρχών των κρατών μελών, μεταξύ άλλων μέσω της ανταλλαγής δεδομένων και βέλτιστων πρακτικών και μέσω της δημιουργίας ενεργού και ενημερωμένου δικτύου εθνικών αρχών· να ζητηθεί από την Επιτροπή να αξιολογήσει την προστιθέμενη αξία που θα προκύψει από τον ορισμό ανεξάρτητης διοικητικής αρχής σε κάθε κράτος μέλος, η οποία θα αναλάβει να διαδραματίσει ρόλο στο σύστημα επιβολής, ιδίως όταν χρειάζεται ταχεία παρέμβαση, για παράδειγμα σε περίπτωση επιγραμμικής πειρατείας ζωντανού αθλητικού περιεχομένου·

να ενισχυθεί η συνεργασία μεταξύ ενδιάμεσων και κατόχων δικαιωμάτων, μεταξύ άλλων με την προώθηση της σύναψης μνημονίων συνεννόησης που θα μπορούσαν να προβλέπουν ειδική διαδικασία προειδοποίησης και ανάληψης δράσης.


12.1.2022   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 15/28


P9_TA(2021)0238

Η τεχνητή νοημοσύνη στην εκπαίδευση, τον πολιτισμό και τον οπτικοακουστικό τομέα

Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 19ης Μαΐου 2021 σχετικά με την τεχνητή νοημοσύνη στην εκπαίδευση, τον πολιτισμό και τον οπτικοακουστικό τομέα (2020/2017(INI))

(2022/C 15/04)

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

έχοντας υπόψη τον Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ο «Χάρτης»),

έχοντας υπόψη τα άρθρα 165, 166 και 167 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης,

έχοντας υπόψη τα συμπεράσματα του Συμβουλίου, της 9ης Ιουνίου 2020, σχετικά με τη διαμόρφωση του ψηφιακού μέλλοντος της Ευρώπης (1),

έχοντας υπόψη τη γνωμοδότηση της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής, της 19ης Σεπτεμβρίου 2018, με θέμα «Ψηφιακό χάσμα μεταξύ των φύλων» (2),

έχοντας υπόψη την πρόταση κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 6ης Ιουνίου 2018, για τη θέσπιση του προγράμματος Ψηφιακή Ευρώπη για την περίοδο 2021-2027 (COM(2018)0434),

έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 30ής Σεπτεμβρίου 2020, με τίτλο «Σχέδιο δράσης για την ψηφιακή εκπαίδευση 2021-2027: Επαναπροσδιορίζοντας την εκπαίδευση και την κατάρτιση για την ψηφιακή εποχή» (COM(2020)0624),

έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 30ής Σεπτεμβρίου 2020, σχετικά με την επίτευξη του Ευρωπαϊκού Χώρου Εκπαίδευσης έως το 2025 (COM(2020)0625),

έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής, της 19ης Φεβρουαρίου 2020, σχετικά με τις επιπτώσεις της τεχνητής νοημοσύνης, του διαδικτύου των πραγμάτων και της ρομποτικής στην ασφάλεια και την ευθύνη (COM(2020)0064),

έχοντας υπόψη τη Λευκή Βίβλο της Επιτροπής, της 19ης Φεβρουαρίου 2020, με τίτλο «Τεχνητή νοημοσύνη — Η ευρωπαϊκή προσέγγιση της αριστείας και της εμπιστοσύνης» (COM(2020)0065),

έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 19ης Φεβρουαρίου 2020, με τίτλο «Ευρωπαϊκή στρατηγική για τα δεδομένα» (COM(2020)0066),

έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 25ης Απριλίου 2018, με τίτλο «Τεχνητή νοημοσύνη για την Ευρώπη» (COM(2018)0237),

έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 17ης Ιανουαρίου 2018, σχετικά με το σχέδιο δράσης για την ψηφιακή εκπαίδευση (COM(2018)0022),

έχοντας υπόψη την έκθεση της ομάδας εμπειρογνωμόνων υψηλού επιπέδου της Επιτροπής για την τεχνητή νοημοσύνη, της 8ης Απριλίου 2019, με τίτλο «Κατευθυντήριες γραμμές δεοντολογίας για αξιόπιστη τεχνητή νοημοσύνη»,

έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 12ης Φεβρουαρίου 2019 σχετικά με μια ολοκληρωμένη ευρωπαϊκή βιομηχανική πολιτική για την τεχνητή νοημοσύνη (ΤΝ) και τη ρομποτική (3),

έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 11ης Σεπτεμβρίου 2018 σχετικά με τη γλωσσική ισότητα στην ψηφιακή εποχή (4),

έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 12ης Ιουνίου 2018 σχετικά με τον εκσυγχρονισμό της εκπαίδευσης στην ΕΕ (5),

έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 16ης Φεβρουαρίου 2017 με συστάσεις προς την Επιτροπή σχετικά με ρυθμίσεις αστικού δικαίου στον τομέα της ρομποτικής (6),

έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 1ης Ιουνίου 2017 σχετικά με την ψηφιοποίηση της ευρωπαϊκής βιομηχανίας (7),

έχοντας υπόψη την ενημέρωση του Θεματικού Τμήματος Διαρθρωτικών Πολιτικών και Πολιτικής Συνοχής, του Μαΐου 2020, σχετικά με τη χρήση της τεχνητής νοημοσύνης στον πολιτιστικό και τον δημιουργικό τομέα,

έχοντας υπόψη την εις βάθος ανάλυση του Θεματικού Τμήματος Διαρθρωτικών Πολιτικών και Πολιτικής Συνοχής, του Μαΐου 2020, σχετικά με τη χρήση της τεχνητής νοημοσύνης στον οπτικοακουστικό τομέα,

έχοντας υπόψη τη μελέτη του Θεματικού Τμήματος Δικαιωμάτων των Πολιτών και Συνταγματικών Υποθέσεων, του Απριλίου 2020, σχετικά με την εκπαίδευση και την απασχόληση των γυναικών στην επιστήμη, την τεχνολογία και την ψηφιακή οικονομία, συμπεριλαμβανομένης της ΤΝ και της επιρροής της στην ισότητα των φύλων,

έχοντας υπόψη το άρθρο 54 του Κανονισμού του,

έχοντας υπόψη τις γνωμοδοτήσεις της Επιτροπής Πολιτικών Ελευθεριών, Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων, της Επιτροπής Εσωτερικής Αγοράς και Προστασίας των Καταναλωτών, της Επιτροπής Νομικών Θεμάτων και της Επιτροπής Δικαιωμάτων των Γυναικών και Ισότητας των Φύλων,

έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής Πολιτισμού και Παιδείας (A9-0127/2021),

Α.

λαμβάνοντας υπόψη ότι οι τεχνολογίες τεχνητής νοημοσύνης (ΤΝ), οι οποίες ενδέχεται να έχουν άμεσο αντίκτυπο στις κοινωνίες μας, αναπτύσσονται με ταχύ ρυθμό και χρησιμοποιούνται ολοένα και περισσότερο σχεδόν σε όλα τα πεδία της ζωής μας, μεταξύ άλλων στην εκπαίδευση, τον πολιτισμό και τον οπτικοακουστικό τομέα· λαμβάνοντας υπόψη ότι η δεοντολογική ΤΝ αναμένεται να βοηθήσει στη βελτίωση της παραγωγικότητας της εργασίας και στην επιτάχυνση της οικονομικής ανάπτυξης·

B.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η ανάπτυξη, η υλοποίηση και η χρήση της ΤΝ, συμπεριλαμβανομένου του λογισμικού, των αλγόριθμων και των δεδομένων που χρησιμοποιούνται ή παράγονται από αυτήν, θα πρέπει να διέπεται από τις δεοντολογικές αρχές της διαφάνειας, της εξηγησιμότητας, της αμεροληψίας, της λογοδοσίας και της υπευθυνότητας·

Γ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι οι δημόσιες επενδύσεις στην ΤΝ εντός της Ένωσης σημειώνουν σημαντική υστέρηση σε σύγκριση με άλλες μείζονες οικονομίες· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι ανεπαρκείς επενδύσεις στην ΤΝ θα έχουν πιθανότατα αντίκτυπο στην ανταγωνιστικότητα της Ένωσης σε όλους τους τομείς·

Δ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι μια ολοκληρωμένη προσέγγιση της ΤΝ και η διαθεσιμότητα, συλλογή και ερμηνεία υψηλής ποιότητας, αξιόπιστων, δίκαιων, διαφανών, αξιόπιστων, ασφαλών και συμβατών δεδομένων είναι ουσιαστικής σημασίας για την ανάπτυξη δεοντολογικής ΤΝ·

Ε.

λαμβάνοντας υπόψη ότι το άρθρο 21 του Χάρτη απαγορεύει τις διακρίσεις για ένα ευρύ φάσμα λόγων· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι πολλαπλές μορφές διακρίσεων δεν θα πρέπει να αναπαράγονται στην ανάπτυξη, την υλοποίηση και τη χρήση συστημάτων ΤΝ·

ΣΤ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η ισότητα των φύλων συνιστά θεμελιώδη αρχή της Ένωσης, που κατοχυρώνεται στις Συνθήκες, και θα πρέπει να περιλαμβάνεται σε όλες τις πολιτικές της Ένωσης, μεταξύ άλλων στην εκπαίδευση, τον πολιτισμό και τον οπτικοακουστικό τομέα, καθώς και στην ανάπτυξη τεχνολογιών όπως η ΤΝ·

Ζ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι οι εμπειρίες του παρελθόντος, ιδίως σε τεχνικούς τομείς, έχουν καταδείξει ότι οι εξελίξεις και οι καινοτομίες συχνά βασίζονται κυρίως σε ανδρικά δεδομένα και ότι οι ανάγκες των γυναικών δεν αντικατοπτρίζονται πλήρως· λαμβάνοντας υπόψη ότι η αντιμετώπιση αυτών των προκαταλήψεων απαιτεί αυξημένη επαγρύπνηση, τεχνικές λύσεις και την ανάπτυξη σαφών απαιτήσεων δικαιοσύνης, λογοδοσίας και διαφάνειας·

Η.

λαμβάνοντας υπόψη ότι τα ελλιπή και ανακριβή σύνολα δεδομένων, η έλλειψη ξεχωριστών δεδομένων για κάθε φύλο και εσφαλμένων αλγορίθμων μπορεί να στρεβλώσει την επεξεργασία ενός συστήματος ΤΝ και να θέσει σε κίνδυνο την επίτευξη της ισότητας των φύλων στην κοινωνία· λαμβάνοντας υπόψη ότι τα δεδομένα που αφορούν τις μειονεκτούσες ομάδες και τις διατομεακές μορφές διακρίσεων τείνουν να είναι ελλιπή ή ακόμα και ανύπαρκτα·

Θ.

λαμβάνοντας υπόψη επίσης ότι οι ανισότητες, τα στερεότυπα και οι διακρίσεις με βάση το φύλο μπορούν επίσης να δημιουργούνται και να αναπαράγονται μέσω της γλώσσας και των εικόνων που διαδίδονται από τα μέσα ενημέρωσης και τις εφαρμογές που λειτουργούν με ΤΝ· λαμβάνοντας υπόψη ότι η εκπαίδευση, τα πολιτιστικά προγράμματα και το οπτικοακουστικό περιεχόμενο επηρεάζουν σημαντικά τη διαμόρφωση των πεποιθήσεων και των αξιών των ανθρώπων και αποτελούν θεμελιώδες εργαλείο για την καταπολέμηση των στερεοτύπων που αφορούν το φύλο, τη μείωση του ψηφιακού χάσματος μεταξύ των φύλων και τη δημιουργία ισχυρών προτύπων· λαμβάνοντας υπόψη ότι πρέπει να θεσπιστεί ένα δεοντολογικό και ρυθμιστικό πλαίσιο πριν από την εφαρμογή αυτοματοποιημένων λύσεων για αυτούς τους βασικούς τομείς της κοινωνίας·

Ι.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η επιστήμη και η καινοτομία μπορούν να αποφέρουν οφέλη που έχουν τη δύναμη να αλλάξουν τη ζωή ιδίως όσων υστερούν περισσότερο, όπως οι γυναίκες και τα κορίτσια που ζουν σε απομακρυσμένες περιοχές· λαμβάνοντας υπόψη ότι η επιστημονική εκπαίδευση είναι σημαντική για την απόκτηση δεξιοτήτων, για μια αξιοπρεπή εργασία, για τις θέσεις απασχόλησης του μέλλοντος, καθώς και για την κατάργηση των στερεοτύπων βάσει των οποίων οι τομείς αυτοί θεωρούνται στερεοτυπικά ανδρικοί· λαμβάνοντας υπόψη ότι η επιστήμη και η επιστημονική σκέψη είναι καθοριστικής σημασίας για τη δημοκρατική παιδεία, η οποία με τη σειρά της έχει θεμελιώδη σημασία για την προώθηση της ισότητας των φύλων·

ΙΑ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι μία γυναίκα στις δέκα στην Ένωση έχει ήδη υποστεί κάποια μορφή βίας στον κυβερνοχώρο από την ηλικία των 15 ετών και ότι η παρενόχληση στον κυβερνοχώρο εξακολουθεί να αποτελεί πηγή ανησυχίας για την ανάπτυξη της ΤΝ, μεταξύ άλλων και στην εκπαίδευση· λαμβάνοντας υπόψη ότι η βία στον κυβερνοχώρο έχει συχνά ως στόχο τις γυναίκες στον δημόσιο βίο, όπως είναι οι ακτιβίστριες, οι γυναίκες πολιτικοί και άλλα δημόσια πρόσωπα· λαμβάνοντας υπόψη ότι η ΤΝ και άλλες αναδυόμενες τεχνολογίες μπορούν να διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο όσον αφορά την πρόληψη της βίας στον κυβερνοχώρο κατά των γυναικών και των κοριτσιών, καθώς και στην εκπαίδευση των πολιτών·

ΙΒ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η Ένωση και τα κράτη μέλη της έχουν ιδιαίτερη ευθύνη να αξιοποιούν, να προάγουν και να ενισχύουν την προστιθέμενη αξία των τεχνολογιών ΤΝ και να διασφαλίζουν ότι οι εν λόγω τεχνολογίες είναι ασφαλείς και υπηρετούν την ευημερία και το γενικό συμφέρον των Ευρωπαίων· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι εν λόγω τεχνολογίες μπορούν να συμβάλουν σημαντικά στην επίτευξη του κοινού μας στόχου για βελτίωση της ζωής των πολιτών και στην προώθηση της ευημερίας εντός της Ένωσης συμβάλλοντας στην ανάπτυξη καλύτερων στρατηγικών και καινοτομίας σε μια σειρά από τομείς, και συγκεκριμένα στην εκπαίδευση, τον πολιτισμό και τον οπτικοακουστικό τομέα·

ΙΓ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι, στο μεγαλύτερο μέρος της, η ΤΝ βασίζεται σε λογισμικό ανοικτής πηγής, το οποίο σημαίνει ότι οι κώδικες πηγής μπορούν να επιθεωρούνται, να τροποποιούνται και να ενισχύονται·

ΙΔ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι ορισμένες προσαρμογές στα ειδικά υφιστάμενα νομικά μέσα της ΕΕ ενδέχεται να είναι απαραίτητες ώστε να αντανακλούν τον ψηφιακό μετασχηματισμό και να αντιμετωπίζουν τις νέες προκλήσεις που συνεπάγεται η χρήση των τεχνολογιών ΤΝ, στην εκπαίδευση, τον πολιτισμό και τον οπτικοακουστικό τομέα, όπως η προστασία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα και της ιδιωτικότητας, η καταπολέμηση των διακρίσεων, η προαγωγή της ισότητας των φύλων, και ο σεβασμός των δικαιωμάτων διανοητικής ιδιοκτησίας (ΔΔΙ), η προστασία του περιβάλλοντος και τα δικαιώματα των καταναλωτών·

ΙΕ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι είναι σημαντικό να παρέχεται στον οπτικοακουστικό τομέα πρόσβαση σε δεδομένα από τις παγκόσμιες πλατφόρμες και τους σημαντικότερους παράγοντες προκειμένου να εξασφαλίζονται ίσοι όροι ανταγωνισμού·

ΙΣΤ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η ΤΝ και οι μελλοντικές εφαρμογές ή εφευρέσεις που πραγματοποιούνται με τη βοήθεια της ΤΝ μπορούν να έχουν διττό χαρακτήρα, όπως συμβαίνει και με οποιαδήποτε άλλη τεχνολογία· λαμβάνοντας υπόψη ότι η ΤΝ και οι συναφείς τεχνολογίες εγείρουν πολλές ανησυχίες όσον αφορά τη δεοντολογία και τη διαφάνεια της ανάπτυξης, της υλοποίησης και της χρήσης τους, ιδίως όσον αφορά τη συλλογή, χρήση και διάδοση δεδομένων· λαμβάνοντας υπόψη ότι τα οφέλη και οι κίνδυνοι των τεχνολογιών ΤΝ στην εκπαίδευση, τον πολιτισμό και τον οπτικοακουστικό τομέα πρέπει να αξιολογούνται προσεκτικά και οι επιπτώσεις τους σε όλες τις πτυχές της κοινωνίας να αναλύονται λεπτομερώς και αδιαλείπτως, χωρίς να υπονομεύεται το δυναμικό τους·

ΙΖ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η εκπαίδευση αποσκοπεί στην επίτευξη του ανθρώπινου δυναμικού, της δημιουργικότητας και της αυθεντικής κοινωνικής αλλαγής, ενώ η λανθασμένη χρήση συστημάτων τεχνητής νοημοσύνης που βασίζονται στα δεδομένα μπορεί να παρεμποδίσει την ανθρώπινη και κοινωνική ανάπτυξη·

ΙΗ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η εκπαίδευση και οι ευκαιρίες εκπαίδευσης αποτελούν θεμελιώδες δικαίωμα· λαμβάνοντας ότι η ανάπτυξη, η υλοποίηση και η χρήση τεχνολογιών ΤΝ στον τομέα της εκπαίδευσης θα πρέπει να χαρακτηρίζονται ως υψηλού κινδύνου και να υπόκεινται σε αυστηρότερες απαιτήσεις ασφάλειας, διαφάνειας, δικαιοσύνης και λογοδοσίας·

ΙΘ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η υψηλής ποιότητας, ταχεία και ασφαλής εκτεταμένη συνδεσιμότητα, οι ευρυζωνικές συνδέσεις, τα δίκτυα υψηλής χωρητικότητας, η εμπειρογνωμοσύνη στον τομέα της πληροφορικής, οι ψηφιακές δεξιότητες και ο ψηφιακός εξοπλισμός και υποδομές, καθώς και η κοινωνική αποδοχή και ένα στοχευμένο και εξυπηρετικό πλαίσιο πολιτικής συγκαταλέγονται στις προϋποθέσεις για την ευρεία και επιτυχή ανάπτυξη της ΤΝ στην Ένωση· λαμβάνοντας υπόψη ότι είναι σημαντικό οι εν λόγω υποδομές και εξοπλισμός να αναπτυχθούν εξίσου σε ολόκληρη την Ένωση προκειμένου να αντιμετωπιστεί το συνεχιζόμενο ψηφιακό χάσμα μεταξύ των περιφερειών και των πολιτών της·

Κ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι είναι απολύτως απαραίτητο να αντιμετωπιστεί το χάσμα μεταξύ των φύλων στις σπουδές στις θετικές επιστήμες, την τεχνολογία, τη μηχανική, την τέχνη και τα μαθηματικά (STEAM), προκειμένου να εξασφαλίζεται ίση και δίκαιη εκπροσώπηση ολόκληρης της κοινωνίας κατά την ανάπτυξη, την υλοποίηση και τη χρήση των τεχνολογιών ΤΝ, συμπεριλαμβανομένων του λογισμικού, των αλγορίθμων και των δεδομένων που χρησιμοποιούνται και παράγονται από αυτές·

ΚΑ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι είναι σημαντικό να εξασφαλιστεί ότι όλοι όσοι ζουν στην Ένωση αποκτούν τις απαραίτητες δεξιότητες από μικρή ηλικία για να κατανοήσουν καλύτερα τις δυνατότητες και τους περιορισμούς της ΤΝ, να προετοιμαστούν καλύτερα για την αυξανόμενη παρουσία της ΤΝ και οι σχετικές τεχνολογίες σε όλες τις πτυχές της ανθρώπινης δραστηριότητας και να είναι σε θέση να αξιοποιήσουν πλήρως τις ευκαιρίες που προσφέρουν· λαμβάνοντας υπόψη ότι η ευρεία απόκτηση ψηφιακών δεξιοτήτων από όλα τα τμήματα της κοινωνίας στην Ένωση αποτελεί προϋπόθεση για την επίτευξη ενός δίκαιου ψηφιακού μετασχηματισμού προς όφελος όλων·

ΚΒ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι, για τον σκοπό αυτόν, τα κράτη μέλη πρέπει να επενδύσουν στην ψηφιακή εκπαίδευση και την κατάρτιση στα μέσα, να εξοπλίσουν τα σχολεία με επαρκείς υποδομές και τις απαραίτητες τελικές συσκευές, καθώς και να δώσουν μεγαλύτερη έμφαση στη διδασκαλία των ψηφιακών δεξιοτήτων και ικανοτήτων στα προγράμματα σπουδών·

ΚΓ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η ΤΝ και οι συναφείς τεχνολογίες μπορούν να χρησιμοποιηθούν για τη βελτίωση των μεθόδων μάθησης και διδασκαλίας, ιδίως με την παροχή βοήθειας στα εκπαιδευτικά συστήματα ώστε να χρησιμοποιούν δίκαια δεδομένα για τη βελτίωση της μορφωτικής ισότητας και ποιότητας, με παράλληλη προώθηση προσαρμοσμένων εκπαιδευτικών προγραμμάτων και καλύτερης πρόσβασης στην εκπαίδευση, και με βελτίωση και αυτοματοποίηση ορισμένων διοικητικών καθηκόντων· λαμβάνοντας υπόψη ότι απαιτείται ίση και δίκαιη πρόσβαση στις ψηφιακές τεχνολογίες και τη συνδεσιμότητα υψηλής ταχύτητας προκειμένου να καταστεί η χρήση της ΤΝ επωφελής για το σύνολο της κοινωνίας· λαμβάνοντας υπόψη ότι η εξασφάλιση της προσβασιμότητας της ψηφιακής εκπαίδευσης από όλους, συμπεριλαμβανομένων των ατόμων από μειονεκτικά περιβάλλοντα και των ατόμων με αναπηρία, είναι ύψιστης σημασίας· λαμβάνοντας υπόψη ότι τα μαθησιακά αποτελέσματα δεν εξαρτώνται από την ίδια την τεχνολογία, αλλά από τον τρόπο με τον οποίο οι εκπαιδευτικοί μπορούν να χρησιμοποιούν την τεχνολογία με ουσιαστικούς από παιδαγωγική άποψη τρόπους·

ΚΔ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η ΤΝ έχει ιδιαίτερη δυνατότητα να παρέχει λύσεις σε καθημερινές προκλήσεις του τομέα της εκπαίδευσης, όπως η εξατομικευμένη μάθηση, η παρακολούθηση των μαθησιακών δυσκολιών και ο αυτοματισμός του περιεχομένου/των γνώσεων ανά αντικείμενο, παρέχοντας καλύτερη επαγγελματική κατάρτιση και στηρίζοντας τη μετάβαση σε μια ψηφιακή κοινωνία·

ΚΕ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η ΤΝ θα μπορούσε να συμβάλλει, από πρακτικής απόψεως, στη μείωση του διοικητικού έργου των εκπαιδευτικών και των εκπαιδευτικών ιδρυμάτων, απελευθερώνοντας έτσι χρόνο για τις βασικές τους δραστηριότητες στη διδασκαλία και τη μάθηση·

ΚΣΤ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι οι εφαρμογές που βασίζονται στην ΤΝ στην εκπαίδευση διευκολύνουν την πρόοδο σε διάφορους επιστημονικούς κλάδους, όπως η εκμάθηση γλωσσών και τα μαθηματικά·

ΚΖ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι οι εξατομικευμένες εμπειρίες μάθησης με βάση την ΤΝ μπορούν να βοηθήσουν όχι μόνον στην αύξηση των κινήτρων των σπουδαστών και στην πλήρη αξιοποίηση των δυνατοτήτων τους, αλλά και στη μείωση των ποσοστών εγκατάλειψης της εκπαίδευσης·

ΚΗ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η ΤΝ μπορεί να συμβάλλει ολοένα και περισσότερο στην αύξηση της αποτελεσματικότητας των εκπαιδευτικών βοηθώντας τους να κατανοούν καλύτερα τις μαθησιακές μεθόδους και προτιμήσεις των σπουδαστών και βοηθώντας τους να εντοπίζουν τις μαθησιακές δυσκολίες και να αξιολογούν καλύτερα την ατομική πρόοδο·

ΚΘ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι από την ψηφιακή αγορά εργασίας της Ένωσης λείπουν περίπου μισό εκατομμύριο εμπειρογνώμονες στις επιστήμες των μαζικών δεδομένων και στην ανάλυση δεδομένων, οι οποίες είναι εγγενείς στην ανάπτυξη και τη χρήση μιας ποιοτικής και αξιόπιστης ΤΝ·

Λ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η εφαρμογή της ΤΝ στην εκπαίδευση εγείρει ανησυχίες σχετικά με τη δεοντολογική χρήση των δεδομένων, τα δικαιώματα των εκπαιδευομένων, την πρόσβαση σε δεδομένα και την προστασία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα, και, ως εκ τούτου, ενέχει κινδύνους για τα θεμελιώδη δικαιώματα, όπως η δημιουργία στερεοτυπικών μοντέλων για τα προφίλ και τη συμπεριφορά των εκπαιδευόμενων που θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε διακρίσεις ή σε κίνδυνο πρόκλησης βλάβης από την κλιμάκωση των κακών παιδαγωγικών πρακτικών·

ΛΑ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι ο πολιτισμός διαδραματίζει κεντρικό ρόλο στη χρήση των τεχνολογιών ΤΝ σε μεγάλη κλίμακα και αναδεικνύεται σε βασικό τομέα για την πολιτιστική κληρονομιά, χάρη στην ανάπτυξη καινοτόμων τεχνολογιών και εργαλείων και στην αποτελεσματική εφαρμογή τους για την κάλυψη των αναγκών του τομέα·

ΛΒ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι οι τεχνολογίες ΤΝ μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την προαγωγή και την προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς, μεταξύ άλλων με τη χρήση ψηφιακών εργαλείων για τη διατήρηση ιστορικών χώρων και την εύρεση καινοτόμων τρόπων για την ευρύτερη και ευκολότερη πρόσβαση στα σύνολα πολιτιστικών αγαθών που βρίσκονται στην κατοχή πολιτιστικών ιδρυμάτων σε ολόκληρη την Ένωση, επιτρέποντας παράλληλα στους χρήστες να εξερευνούν τον τεράστιο όγκο πολιτιστικού και δημιουργικού περιεχομένου· λαμβάνοντας υπόψη ότι η προώθηση των προτύπων και των πλαισίων διαλειτουργικότητας είναι βασική από αυτή την άποψη·

ΛΓ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η χρήση των τεχνολογιών ΤΝ για το πολιτιστικό και δημιουργικό περιεχόμενο, και ιδίως το περιεχόμενο των μέσων και τις προσαρμοσμένες συστάσεις περιεχομένου, εγείρει ζητήματα σχετικά με την προστασία των δεδομένων, τις διακρίσεις και την πολιτιστική και γλωσσική πολυμορφία, ενέχει τον κίνδυνο παραγωγής μεροληπτικών αποτελεσμάτων βάσει μεροληπτικών δεδομένων εισόδου, και θα μπορούσε να περιορίσει την ποικιλία των απόψεων και την πολυφωνία των μέσων ενημέρωσης·

ΛΔ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι οι βασιζόμενες στην ΤΝ εξατομικευμένες συστάσεις περιεχομένου μπορούν συχνά να στοχεύουν καλύτερα στις ειδικές ανάγκες των ατόμων, συμπεριλαμβανομένων των πολιτιστικών και γλωσσικών προτιμήσεων· λαμβάνοντας υπόψη ότι η ΤΝ μπορεί να προωθήσει τη γλωσσική πολυμορφία στην Ένωση και να συμβάλει στην ευρύτερη διάδοση ευρωπαϊκών οπτικοακουστικών έργων, ιδίως μέσω του αυτοματοποιημένου υποτιτλισμού και της μεταγλώττισης οπτικοακουστικού περιεχομένου σε άλλες γλώσσες· λαμβάνοντας υπόψη ότι η παραγωγή περιεχομένου μέσων σε όλες τις γλώσσες είναι, ως εκ τούτου, θεμελιώδους σημασίας για τη στήριξη της πολιτιστικής και γλωσσικής πολυμορφίας·

ΛΕ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η ΤΝ προωθεί την καινοτομία στις αίθουσες Τύπου αυτοματοποιώντας διάφορα πεζά καθήκοντα, επεξηγώντας τα δεδομένα, ακόμη και παράγοντας ειδήσεις όπως μετεωρολογικές προγνώσεις και αθλητικά αποτελέσματα·

ΛΣΤ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η γλωσσική πολυμορφία της Ευρώπης συνεπάγεται ότι η υπολογιστή γλωσσολογία για μια ΤΝ που βασίζεται στα δικαιώματα προσφέρει ένα συγκεκριμένο δυναμικό καινοτομίας, που μπορεί να χρησιμοποιηθεί προκειμένου η παγκόσμια ανταλλαγή κουλτούρας και πληροφοριών στην ψηφιακή εποχή να πραγματοποιείται με τρόπο δημοκρατικό και χωρίς διακρίσεις·

ΛΖ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι οι τεχνολογίες ΤΝ ενδέχεται να έχουν το δυναμικό να ωφελήσουν την εκπαίδευση για ειδικές ανάγκες, καθώς και την προσβασιμότητα του πολιτιστικού και δημιουργικού περιεχομένου για τα άτομα με αναπηρίες· λαμβάνοντας υπόψη ότι η ΤΝ επιτρέπει λύσεις όπως η αναγνώριση ομιλίας, οι εικονικοί βοηθοί και οι ψηφιακές αναπαραστάσεις φυσικών αντικειμένων· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι ψηφιακές δημιουργίες διαδραματίζουν ήδη τον ρόλο τους στη διάθεση του εν λόγω περιεχομένου σε άτομα με αναπηρία·

ΛΗ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι οι εφαρμογές ΤΝ είναι ευρύτατα διαδεδομένες στον οπτικοακουστικό τομέα, και ιδίως σε πλατφόρμες οπτικοακουστικού περιεχομένου·

ΛΘ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι οι τεχνολογίες ΤΝ, ως εκ τούτου, συμβάλλουν στη δημιουργία, τον σχεδιασμό, τη διαχείριση, την παραγωγή, τη διανομή, την τοπικοποίηση και την κατανάλωση προϊόντων οπτικοακουστικών μέσων·

Μ.

λαμβάνοντας υπόψη, ενώ η ΤΝ μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την παραγωγή ψευδούς περιεχομένου, όπως τα «deepfake», τα οποία αυξάνονται εκθετικά και συνιστούν άμεση απειλή για τη δημοκρατία, μπορεί επίσης να χρησιμοποιηθεί ως ανεκτίμητο εργαλείο αναγνώρισης και άμεσης καταπολέμησης τέτοιων δόλιων δραστηριοτήτων, για παράδειγμα μέσω επαλήθευσης των γεγονότων σε πραγματικό χρόνο ή επισήμανσης περιεχομένου· λαμβάνοντας υπόψη ότι η πλειονότητα του υλικού «deepfake» είναι εύκολο να εντοπιστεί· λαμβάνοντας υπόψη ότι, ταυτόχρονα, τα εργαλεία ανίχνευσης βάσει ΤΝ είναι γενικώς επιτυχημένα στην επισήμανση και το φιλτράρισμα τέτοιου περιεχομένου· λαμβάνοντας υπόψη ότι δεν υπάρχει νομικό πλαίσιο στον τομέα αυτό·

Γενικές παρατηρήσεις

1.

υπογραμμίζει τη στρατηγική σημασία της τεχνητής νοημοσύνης και των συναφών τεχνολογιών για την Ένωση· τονίζει ότι η προσέγγιση προς την ΤΝ και τις συναφείς τεχνολογίες πρέπει να είναι ανθρωποκεντρική και να βασίζεται στα ανθρώπινα δικαιώματα και τη δεοντολογία, ούτως ώστε η ΤΝ να καταστεί πραγματικά ένα μέσο που εξυπηρετεί τους ανθρώπους, το κοινό καλό και το γενικό συμφέρον των πολιτών·

2.

υπογραμμίζει ότι η ανάπτυξη, η υλοποίηση και η χρήση της ΤΝ στην εκπαίδευση, τον πολιτισμό και τον οπτικοακουστικό τομέα πρέπει να σέβεται πλήρως τα θεμελιώδη δικαιώματα, τις ελευθερίες και τις αξίες, συμπεριλαμβανομένης της ανθρώπινης αξιοπρέπειας, της ιδιωτικότητας, της προστασίας των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα, της μη εισαγωγής διακρίσεων και της ελευθερίας της έκφρασης και της πληροφόρησης, καθώς και της πολιτιστικής πολυμορφίας και των ΔΔΙ, όπως κατοχυρώνονται στις Συνθήκες της Ένωσης και στον Χάρτη·

3.

διαβεβαιώνει ότι η εκπαίδευση, ο πολιτισμός και ο οπτικοακουστικός τομέας είναι ευαίσθητοι τομείς όσον αφορά τη χρήση της ΤΝ και των συναφών τεχνολογιών, δεδομένου ότι έχουν τη δυνατότητα να επηρεάζουν τους ακρογωνιαίους λίθους των θεμελιωδών δικαιωμάτων και αξιών της κοινωνίας μας· τονίζει, ως εκ τούτου, ότι θα πρέπει να τηρούνται οι δεοντολογικές αρχές κατά την ανάπτυξη, την υλοποίηση και τη χρήση της ΤΝ και των συναφών τεχνολογιών στους εν λόγω τομείς, συμπεριλαμβανομένου του λογισμικού, των αλγορίθμων και των δεδομένων που χρησιμοποιούν και παράγουν·

4.

υπενθυμίζει ότι οι αλγόριθμοι και η ΤΝ θα πρέπει να «συμμορφώνονται με τους δεοντολογικούς κανόνες ήδη από το στάδιο του σχεδιασμού», χωρίς εγγενείς προκαταλήψεις κατά τρόπο που να διασφαλίζει τη μέγιστη προστασία των θεμελιωδών δικαιωμάτων·

5.

επαναλαμβάνει τη σημασία που έχει η ανάπτυξη ποιοτικής, συμβατής και χωρίς αποκλεισμούς ΤΝ και συναφών τεχνολογιών για χρήση για σκοπούς βαθιάς μάθησης, που τηρούν και υπερασπίζονται τις αξίες της Ένωσης, και ιδίως την ισότητα των φύλων, την πολυγλωσσία και τις προϋποθέσεις που είναι απαραίτητες για τον διαπολιτισμικό διάλογο, καθώς η χρήση χαμηλής ποιότητας, παρωχημένων, ελλιπών ή εσφαλμένων δεδομένων μπορεί να οδηγήσει σε κακές προβλέψεις και, εν τέλει, σε διακρίσεις και προκαταλήψεις· τονίζει ότι είναι σημαντικό να αναπτυχθούν ικανότητες τόσο σε εθνικό όσο και σε ενωσιακό επίπεδο για τη βελτίωση της συλλογής, της ασφάλειας, της συστηματοποίησης και της μεταβιβασιμότητας των δεδομένων χωρίς να θίγεται η ιδιωτικότητα· λαμβάνει υπό σημείωση την πρόταση της Επιτροπής για τη δημιουργία ενιαίου ευρωπαϊκού χώρου δεδομένων·

6.

υπενθυμίζει ότι ενδέχεται η ΤΝ να εισάγει προκαταλήψεις και, συνεπώς, διάφορες μορφές διακρίσεων λόγω φύλου, φυλής, χρώματος, εθνοτικής καταγωγής, κοινωνικής προέλευσης, γενετικών χαρακτηριστικών, γλώσσας, θρησκείας ή πεποιθήσεων, πολιτικών φρονημάτων ή κάθε άλλης γνώμης, ιδιότητας μέλους εθνικής μειονότητας, περιουσίας, γέννησης, αναπηρίας, ηλικίας ή γενετήσιου προσανατολισμού· υπενθυμίζει, εν προκειμένω, ότι πρέπει να διασφαλίζονται τα δικαιώματα όλων και ότι δεν πρέπει η ΤΝ και οι συναφείς τεχνολογίες δεν πρέπει να εισάγουν κανενός είδους διακρίσεις·

7.

επισημαίνει ότι τέτοιου είδους προκαταλήψεις και διακρίσεις μπορούν να προκύψουν από ήδη μεροληπτικά σύνολα δεδομένων, τα οποία αντανακλούν υφιστάμενες διακρίσεις στην κοινωνία· υπενθυμίζει, στο πλαίσιο αυτό, ότι είναι σημαντικό να συμπεριλαμβάνονται οι σχετικοί ενδιαφερόμενοι παράγοντες, συμπεριλαμβανομένης της κοινωνίας των πολιτών, ώστε οι έμφυλες, κοινωνικές και πολιτισμικές προκαταλήψεις να μην συμπεριλαμβάνονται ακουσίως στους αλγορίθμους, τα συστήματα και τις εφαρμογές ΤΝ· τονίζει ότι είναι ανάγκη να καταβληθούν προσπάθειες για τον πλέον αποτελεσματικό τρόπο μείωσης της μεροληψίας στα συστήματα ΤΝ, σύμφωνα με τα δεοντολογικά πρότυπα και τα πρότυπα κατά των διακρίσεων· υπογραμμίζει ότι τα σύνολα δεδομένων που χρησιμοποιούνται για την εκπαίδευση της ΤΝ θα πρέπει να είναι όσο το δυνατόν ευρύτερα προκειμένου να εκπροσωπούν την κοινωνία με τον καλύτερο και συναφέστερο τρόπο, ότι τα αποτελέσματα θα πρέπει να επανεξετάζονται ώστε να αποφεύγονται όλες οι μορφές στερεοτύπων, διακρίσεων και προκαταλήψεων και, ότι, κατά περίπτωση, η ΤΝ θα πρέπει να χρησιμοποιείται για τον εντοπισμό και τη διόρθωση των ανθρώπινων προκαταλήψεων, όπου αυτές υφίστανται· καλεί την Επιτροπή να ενθαρρύνει και να διευκολύνει την ανταλλαγή στρατηγικών για την εξάλειψη των προκαταλήψεων όσον αφορά τα δεδομένα·

8.

καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να λάβουν υπόψη τους τις δεοντολογικές πτυχές, και ως προς τη διάσταση του φύλου, κατά την ανάπτυξη πολιτικής και νομοθεσίας σχετικά με την ΤΝ και, εφόσον είναι απαραίτητο, να προσαρμόσουν την ισχύουσα νομοθεσία, συμπεριλαμβανομένων των προγραμμάτων της Ένωσης και δεοντολογικών κατευθυντήριων γραμμών για τη χρήση της ΤΝ·

9.

καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να σχεδιάσουν μέτρα που θα ενσωματώνουν πλήρως τη διάσταση του φύλου, όπως εκστρατείες ευαισθητοποίησης, η κατάρτιση και τα προγράμματα σπουδών, τα οποία θα πρέπει να παρέχουν πληροφορίες στους πολίτες σχετικά με τον τρόπο λειτουργίας των αλγορίθμων και τον αντίκτυπό τους στην καθημερινή ζωή τους· επιπλέον, τους καλεί να καλλιεργήσουν νοοτροπίες ισότητας των φύλων και συνθήκες εργασίας που οδηγούν στην ανάπτυξη τεχνολογικών προϊόντων και εργασιακού περιβάλλοντος με λιγότερους αποκλεισμούς· ζητεί από την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να συμπεριλάβουν στα σχολικά προγράμματα σπουδών τις ψηφιακές δεξιότητες και την κατάρτιση στον τομέα της ΤΝ, και να τις καταστήσουν προσβάσιμες σε όλους, ώστε να εξαλειφθεί το ψηφιακό χάσμα των φύλων·

10.

τονίζει την ανάγκη κατάρτισης των εργαζομένων και των εκπαιδευτών που ασχολούνται με την ΤΝ, με σκοπό την ενίσχυση της ικανότητας εντοπισμού και διόρθωσης πρακτικών που εισάγουν διακρίσεις λόγω φύλου στον χώρο εργασίας και στην εκπαίδευση, καθώς και όσων εργάζονται στην ανάπτυξη συστημάτων και εφαρμογών ΤΝ, προκειμένου να εντοπίζουν και να διορθώνουν τις διακρίσεις λόγω φύλου στα συστήματα και τις εφαρμογές ΤΝ που αναπτύσσουν· ζητεί την καθιέρωση σαφών ευθυνών στις εταιρείες και στα εκπαιδευτικά ιδρύματα ώστε να διασφαλιστεί ότι δεν γίνονται διακρίσεις λόγω φύλου στον χώρο εργασίας και σε εκπαιδευτικό πλαίσιο· τονίζει ότι θα πρέπει να χρησιμοποιούνται άφυλες εικόνες στο πλαίσιο της ΤΝ και της ρομποτικής για εκπαιδευτικούς και πολιτιστικούς σκοπούς, εκτός αν το φύλο αποτελεί καθοριστικό παράγοντα για κάποιον λόγο·

11.

υπογραμμίζει τη σημασία της ανάπτυξης και υλοποίησης εφαρμογών τεχνητής νοημοσύνης στην εκπαίδευση, τον πολιτισμό και τον οπτικοακουστικό τομέα στη συλλογή ξεχωριστών δεδομένων για κάθε φύλο και άλλων στοιχείων σχετικά με την ισότητα, και στην εφαρμογή σύγχρονων τεχνικών μηχανικής μάθησης για την εξάλειψη της μεροληπτικότητας, όπου χρειάζεται, προκειμένου να διορθωθούν τα στερεότυπα και οι προκαταλήψεις σχετικά με τα φύλα που μπορεί να έχουν αρνητικές συνέπειες·

12.

καλεί την Επιτροπή να συμπεριλάβει την εκπαίδευση στο ρυθμιστικό πλαίσιο για τις εφαρμογές τεχνητής νοημοσύνης υψηλής επικινδυνότητας, δεδομένου ότι είναι σημαντικό να εξασφαλιστεί πως θα εξακολουθήσει η εκπαίδευση να συμβάλλει στο δημόσιο συμφέρον, και δεδομένης επίσης της υψηλής ευαισθησίας των δεδομένων που αφορούν μαθητές, σπουδαστές και άλλους μαθητευόμενους· τονίζει ότι στον τομέα της εκπαίδευσης η υλοποίηση αυτή θα πρέπει να περιλαμβάνει τους εκπαιδευτικούς, τους μαθητευόμενους και την ευρύτερη κοινωνία και να λαμβάνει υπόψη τις ανάγκες όλων και τα αναμενόμενα οφέλη, προκειμένου να διασφαλίζεται ότι η ΤΝ χρησιμοποιείται σύμφωνα με τον επιδιωκόμενο σκοπό και στα πλαίσια της δεοντολογίας·

13.

καλεί την Επιτροπή να ενθαρρύνει τη χρήση προγραμμάτων της Ένωσης όπως τα προγράμματα «Ορίζων Ευρώπη», «Ψηφιακή Ευρώπη» και Erasmus+ για την προώθηση της πολυεπιστημονικής έρευνας, των πιλοτικών έργων, των πειραμάτων και την ανάπτυξη εργαλείων συμπεριλαμβανομένης της κατάρτισης, με στόχο τον εντοπισμό προκαταλήψεων λόγω φύλου στην ΤΝ, καθώς και την πραγματοποίηση εκστρατειών ευαισθητοποίησης για το ευρύ κοινό·

14.

τονίζει την ανάγκη να δημιουργηθούν διάφορες ομάδες προγραμματιστών και μηχανικών που θα εργάζονται παράλληλα με τους κύριους παράγοντες της εκπαίδευσης, του πολιτισμού και του οπτικοακουστικού τομέα, προκειμένου να αποφευχθεί η ακούσια συμπερίληψη των έμφυλων και πολιτισμικών προκαταλήψεων στους αλγορίθμους, τα συστήματα και τις εφαρμογές της ΤΝ· τονίζει την ανάγκη να εξεταστεί η ποικιλία των διαφορετικών θεωριών μέσω των οποίων η ΤΝ έχει αναπτυχθεί μέχρι σήμερα και θα μπορούσε να προωθηθεί περαιτέρω στο μέλλον·

15.

επισημαίνει ότι η λήψη της δέουσας μέριμνας για την εξάλειψη των προκαταλήψεων και των διακρίσεων κατά συγκεκριμένων ομάδων, συμπεριλαμβανομένων των έμφυλων στερεοτύπων, δεν πρέπει να σταματά την τεχνολογική πρόοδο·

16.

επαναλαμβάνει τη σημασία των θεμελιωδών δικαιωμάτων και της καθολικής υπεροχής της νομοθεσίας για την προστασία των δεδομένων και της ιδιωτικότητας, η οποία είναι επιτακτική κατά την αντιμετώπιση των εν λόγω τεχνολογιών· υπενθυμίζει ότι η ΤΝ μπορεί να επηρεάσει ιδιαίτερα την προστασία των δεδομένων και την ιδιωτικότητα, και ιδίως τα δεδομένα των παιδιών· υπογραμμίζει ότι οι αρχές που ορίζονται στον γενικό κανονισμό για την προστασία δεδομένων (ΓΚΠΔ) (8) είναι δεσμευτικές για την υλοποίηση της ΤΝ εν προκειμένω· υπενθυμίζει, επιπλέον, ότι όλες οι εφαρμογές ΤΝ πρέπει να σέβονται πλήρως τη νομοθεσία της Ένωσης για την προστασία των δεδομένων, και συγκεκριμένα τον ΓΚΠΔ και την οδηγία για την προστασία της ιδιωτικής ζωής στις ηλεκτρονικές επικοινωνίες (9)· τονίζει το δικαίωμα εξασφάλισης ανθρώπινης παρέμβασης κατά τη χρήση της ΤΝ και των συναφών τεχνολογιών·

17.

καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να εφαρμόζουν την υποχρέωση διαφάνειας και εξηγησιμότητας των βασιζόμενων στην ΤΝ αυτοματοποιημένων ατομικών αποφάσεων που λαμβάνονται στο πλαίσιο του προνομίου άσκησης δημόσιας εξουσίας, και να εφαρμόζουν κυρώσεις με σκοπό την επιβολή της· ζητεί να εφαρμόζονται συστήματα που χρησιμοποιούν εξ ορισμού την ανθρώπινη επαλήθευση και παρέμβαση, να τηρείται η δέουσα διαδικασία, συμπεριλαμβανομένου του δικαιώματος προσφυγής και επανόρθωσης, και να παρέχεται πρόσβαση σε μέσα προσφυγής·

18.

σημειώνει τον αρνητικό αντίκτυπο που μπορεί να έχουν οι εξατομικευμένες διαφημίσεις, και ειδικότερα οι μικροστοχευμένες και οι συμπεριφορικές διαφημίσεις, καθώς και η αξιολόγηση ατόμων, ιδίως ανηλίκων, χωρίς τη συναίνεσή τους, καθώς παρεμβαίνουν στην ιδιωτική ζωή των ατόμων και κάνουν ερωτήσεις σχετικά με τη συλλογή και τη χρήση των δεδομένων με σκοπό την εξατομίκευση των διαφημίσεων, την προσφορά προϊόντων ή υπηρεσιών και τον καθορισμό των τιμών· καλεί, ως εκ τούτου, την Επιτροπή να θεσπίσει αυστηρούς περιορισμούς για τη στοχευμένη διαφήμιση που βασίζεται στη συλλογή δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα, ξεκινώντας από την απαγόρευση της διαπλατφορμικής συμπεριφορικής διαφήμισης, χωρίς ωστόσο να υπονομεύονται οι μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις (ΜΜΕ)· υπενθυμίζει ότι, αυτή τη στιγμή, η οδηγία για την προστασία της ιδιωτικής ζωής στις ηλεκτρονικές επικοινωνίες επιτρέπει μόνο τις στοχευμένες διαφημίσεις που υπόκεινται σε συναίνεση προαιρετικής συμμετοχής· καλεί την Επιτροπή να απαγορεύσει τη χρήση πρακτικών που εισάγουν διακρίσεις για την παροχή υπηρεσιών ή προϊόντων·

19.

τονίζει την ανάγκη να είναι ενήμερες οι επιχειρήσεις των μέσων ενημέρωσης σχετικά με τις κύριες παραμέτρους των συστημάτων τεχνητής νοημοσύνης που βασίζονται σε αλγόριθμους που καθορίζουν τα αποτελέσματα κατάταξης και αναζήτησης σε πλατφόρμες τρίτων, και να ενημερώνονται οι χρήστες σχετικά με τη χρήση της ΤΝ στις υπηρεσίες λήψης αποφάσεων και να έχουν την δυνατότητα να καθορίζουν τις παραμέτρους τους για την προστασία της ιδιωτικής ζωής μέσω διαφανών και κατανοητών μέτρων·

20.

τονίζει ότι η ΤΝ μπορεί να στηρίξει τη δημιουργία περιεχομένου στην εκπαίδευση, τον πολιτισμό και τον οπτικοακουστικό τομέα, παράλληλα με τις πλατφόρμες ενημέρωσης και εκπαίδευσης, συμπεριλαμβανομένων των καταχωρίσεων διαφόρων ειδών πολιτιστικών αγαθών και πληθώρας πηγών δεδομένων· σημειώνει τους κινδύνους παραβίασης των ΔΔΙ κατά τον συνδυασμό της ΤΝ με διάφορες τεχνολογίες με πολλαπλές πηγές (έγγραφα, φωτογραφίες, ταινίες), ώστε να βελτιωθεί ο τρόπος με τον οποίο παρουσιάζονται, αποτελούν αντικείμενο έρευνας και απεικονίζονται τα εν λόγω δεδομένα· ζητεί να χρησιμοποιείται η ΤΝ για τη διασφάλιση υψηλού επιπέδου προστασίας των ΔΔΙ εντός του ισχύοντος νομοθετικού πλαισίου, για παράδειγμα προειδοποιώντας ιδιώτες και επιχειρήσεις σε περίπτωση που κινδυνεύουν να παραβιάσουν ακούσια τους κανόνες ή στηρίζοντας τους δικαιούχους των ΔΔΙ σε περίπτωση πραγματικής παραβίασης των κανόνων· τονίζει, ως εκ τούτου, τη σημασία της ύπαρξης κατάλληλου νομικού πλαισίου σε επίπεδο Ένωσης για την προστασία των ΔΔΙ σε σχέση με τη χρήση της ΤΝ·

21.

τονίζει την ανάγκη να επιτευχθεί ισορροπία μεταξύ, αφενός, της ανάπτυξης συστημάτων ΤΝ και της χρήσης τους στην εκπαίδευση, τον πολιτισμό και τον οπτικοακουστικό τομέα και, αφετέρου, των μέτρων για τη διασφάλιση του ανταγωνισμού και της ανταγωνιστικότητας της αγοράς για τις εταιρείες ΤΝ στους εν λόγω τομείς· τονίζει, στο πλαίσιο αυτό, την ανάγκη να ενθαρρυνθούν οι εταιρείες να επενδύσουν στην καινοτομία των συστημάτων ΤΝ που χρησιμοποιούνται σε αυτούς τους τομείς, διασφαλίζοντας παράλληλα ότι όσοι παρέχουν τέτοιες εφαρμογές δεν θα αποκτήσουν μονοπώλιο στην αγορά· υπογραμμίζει την ανάγκη να γίνει η ΤΝ ευρέως διαθέσιμη στους τομείς και κλάδους του πολιτισμού και της δημιουργικότητας (ΤΚΠΔ) σε ολόκληρη την Ευρώπη, προκειμένου να διατηρηθούν ίσοι όροι ανταγωνισμού και θεμιτός ανταγωνισμός όλων των συμφεροντούχων και παραγόντων στην Ευρώπη· καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη, όταν λαμβάνουν αποφάσεις για την πολιτική ανταγωνισμού, συμπεριλαμβανομένων των συγχωνεύσεων, να λαμβάνουν περισσότερο υπόψη τον ρόλο των δεδομένων και των αλγορίθμων όσον αφορά τη συγκέντρωση ισχύος στην αγορά·

22.

τονίζει την ανάγκη να αντιμετωπίζονται συστηματικά τα κοινωνικά, δεοντολογικά και νομικά ζητήματα που εγείρει η ανάπτυξη, η υλοποίηση και η χρήση της ΤΝ, όπως είναι η διαφάνεια και η λογοδοσία των αλγορίθμων, η μη εισαγωγή διακρίσεων, οι ίσες ευκαιρίες, η ελευθερία έκφρασης και η πολυφωνία, ο πλουραλισμός των μέσων, όπως επίσης η κυριότητα, η συλλογή, η χρήση και η διάδοση των δεδομένων και του περιεχομένου· συστήνει τη θέσπιση κοινών ευρωπαϊκών κατευθυντήριων γραμμών και προτύπων για την προστασία της ιδιωτικότητας, κάνοντας παραλλήλως αποτελεσματική χρήση των διαθέσιμων δεδομένων· ζητεί διαφάνεια στην ανάπτυξη των αλγορίθμων καθώς και στη λογοδοσία περί της χρήσης τους·

23.

καλεί την Επιτροπή να παρουσιάσει ένα ολοκληρωμένο κανονιστικό πλαίσιο με στόχο την οριζόντια ρύθμιση των εφαρμογών ΤΝ και τη συμπλήρωσή τους με ειδικούς κανόνες για τους επιμέρους τομείς, όπως είναι για παράδειγμα ο τομέας των υπηρεσιών οπτικοακουστικών μέσων·

24.

τονίζει την ανάγκη για επενδύσεις στην έρευνα και την καινοτομία στην ανάπτυξη, την υλοποίηση και τη χρήση της ΤΝ και των εφαρμογών της στην εκπαίδευση, τον πολιτισμό και τον οπτικοακουστικό τομέα· τονίζει τη σημασία των δημόσιων επενδύσεων σε αυτές τις υπηρεσίες και τη συμπληρωματική προστιθέμενη αξία που παρέχουν οι συμπράξεις δημόσιου και ιδιωτικού τομέα προκειμένου να επιτευχθεί αυτός ο στόχος και να αξιοποιηθεί το πλήρες δυναμικό της ΤΝ σε αυτούς τους τομείς, δεδομένων του σημαντικού βαθμού ιδιωτικών επενδύσεων που πραγματοποιήθηκαν τα τελευταία έτη· καλεί την Επιτροπή να εξεύρει πρόσθετη χρηματοδότηση για την προώθηση της έρευνας και της καινοτομίας όσον αφορά τις εφαρμογές ΤΝ σε αυτούς τους τομείς·

25.

υπογραμμίζει ότι τα αλγοριθμικά συστήματα μπορούν να δράσουν καταλυτικά στη άμβλυνση του ψηφιακού χάσματος με επιταχυνόμενο τρόπο, αλλά η άνιση υλοποίηση ενέχει τον κίνδυνο δημιουργίας νέων χασμάτων ή επιτάχυνσης της επιδείνωσης των υφιστάμενων· εκφράζει την ανησυχία του για το γεγονός ότι οι γνώσεις και οι υποδομές δεν αναπτύσσονται με συνεκτικό τρόπο σε ολόκληρη την Ένωση, γεγονός που περιορίζει την προσβασιμότητα σε προϊόντα και υπηρεσίες που βασίζονται στην ΤΝ, ιδίως σε αραιοκατοικημένες και κοινωνικοοικονομικά ευάλωτες περιοχές· καλεί την Επιτροπή να διασφαλίσει τη συνοχή στον καταμερισμό των οφελών της ΤΝ και των συναφών τεχνολογιών·

26.

καλεί την Επιτροπή να θεσπίσει απαιτήσεις για την ανάθεση συμβάσεων και την υλοποίηση της ΤΝ και των συναφών τεχνολογιών από φορείς του δημόσιου τομέα της Ένωσης, προκειμένου να διασφαλιστεί η συμμόρφωση με το δίκαιο της Ένωσης και τα θεμελιώδη δικαιώματα· επισημαίνει την προστιθέμενη αξία της χρήσης μέσων όπως οι δημόσιες διαβουλεύσεις και οι εκτιμήσεις επιπτώσεων πριν από την ανάθεση συμβάσεων ή την υλοποίηση συστημάτων ΤΝ, όπως συνιστάται στην έκθεση του Ειδικού Εισηγητή προς τη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ για την ΤΝ και τον αντίκτυπό της στην ελευθερία της γνώμης και της έκφρασης (10)· ενθαρρύνει τις δημόσιες αρχές να παράσχουν κίνητρα για την ανάπτυξη και την υλοποίηση της ΤΝ με δημόσια χρηματοδότηση και δημόσιες συμβάσεις· τονίζει την ανάγκη να ενισχυθεί η αγορά με την παροχή στις ΜΜΕ της δυνατότητας να συμμετέχουν στην προμήθεια εφαρμογών ΤΝ, προκειμένου να εξασφαλιστεί η συμμετοχή των εταιρειών τεχνολογίας όλων των μεγεθών και, ως εκ τούτου, να διασφαλιστεί η ανθεκτικότητα και ο ανταγωνισμός·

27.

ζητεί να διενεργούνται τακτικά ανεξάρτητοι έλεγχοι, ώστε να εξετάζεται εάν οι χρησιμοποιούμενες εφαρμογές ΤΝ και τα συναφή συστήματα ελέγχων και εξισορροπήσεων πληρούν τα καθορισμένα κριτήρια, καθώς και να παρακολουθούνται οι εν λόγω έλεγχοι από ανεξάρτητες και κατάλληλες εποπτικές αρχές· ζητεί να διενεργούνται ειδικές προσομοιώσεις ακραίων καταστάσεων, με σκοπό τη στήριξη και την επιβολή της συμμόρφωσης·

28.

σημειώνει τα οφέλη και τους κινδύνους της ΤΝ όσον αφορά την κυβερνοασφάλεια και το δυναμικό της για την καταπολέμηση του κυβερνοεγκλήματος, και επισημαίνει την ανάγκη να είναι κάθε λύση ΤΝ ανθεκτική σε κυβερνοεπιθέσεις και ταυτόχρονα να σέβεται τα ενωσιακά θεμελιώδη δικαιώματα, και ιδίως την προστασία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα και της ιδιωτικότητας· τονίζει ότι είναι σημαντικό να παρακολουθείται η ασφαλής χρήση της ΤΝ και ότι είναι αναγκαία η στενή συνεργασία μεταξύ του δημόσιου και του ιδιωτικού τομέα, ώστε να αντιμετωπιστούν οι ευπάθειες και οι κίνδυνοι που προκύπτουν για τους χρήστες στο πλαίσιο αυτό· καλεί την Επιτροπή να αξιολογήσει την ανάγκη για καλύτερη πρόληψη όσον αφορά την κυβερνοασφάλεια και για μέτρα μετριασμού στον τομέα αυτό·

29.

τονίζει ότι η κρίση της πανδημίας COVID-19 μπορεί να θεωρηθεί μια δοκιμαστική περίοδος για την ανάπτυξη, υλοποίηση και χρήση ψηφιακών τεχνολογιών και τεχνολογιών που σχετίζονται με την ΤΝ στην εκπαίδευση και τον πολιτισμό, όπως καταδεικνύεται από τις πολυάριθμες διαδικτυακές σχολικές πλατφόρμες και τα διαδικτυακά εργαλεία για την προώθηση του πολιτισμού που χρησιμοποιούνται σε όλα τα κράτη μέλη· καλεί, ως εκ τούτου, την Επιτροπή να προβεί σε απολογισμό των εν λόγω παραδειγμάτων κατά την εξέταση μιας κοινής προσέγγισης της Ένωσης για την αύξηση της χρήσης τέτοιων τεχνολογικών λύσεων·

Εκπαίδευση

30.

υπενθυμίζει τη σημασία της ενίσχυσης των ψηφιακών δεξιοτήτων και της επίτευξης υψηλού επιπέδου ψηφιακού γραμματισμού στα μέσα, τις ψηφιακές τεχνολογίες και την ενημέρωση σε επίπεδο Ένωσης ως προϋπόθεση για τη χρήση της ΤΝ στην εκπαίδευση· υπογραμμίζει την ανάγκη, σε αυτό το πλαίσιο, για διασφάλιση του ψηφιακού γραμματισμού και του γραμματισμού στον τομέα της ΤΝ σε ολόκληρη την Ένωση, ιδίως μέσω της ανάπτυξης ευκαιριών κατάρτισης για εκπαιδευτικούς· επιμένει ότι η χρήση των τεχνολογιών ΤΝ στα σχολεία θα πρέπει να συμβάλλει στον περιορισμό του κοινωνικού και περιφερειακού ψηφιακού χάσματος· εκφράζει την ικανοποίησή του για το επικαιροποιημένο σχέδιο δράσης της Επιτροπής για την ψηφιακή εκπαίδευση, το οποίο εξετάζει τη χρήση της ΤΝ στην εκπαίδευση· καλεί, στο πλαίσιο αυτό, την Επιτροπή να καταστήσει τις ψηφιακές ικανότητες, τον γραμματισμό στα μέσα και την κατάρτιση και τις δεξιότητες που σχετίζονται με την ΤΝ ως προτεραιότητες του εν λόγω σχεδίου, αυξάνοντας παράλληλα την ευαισθητοποίηση σχετικά με πιθανές καταχρήσεις και δυσλειτουργίες της ΤΝ· καλεί, σε αυτό το πλαίσιο, την Επιτροπή να δώσει ιδιαίτερη έμφαση στα παιδιά και στους νέους που εργάζονται σε επισφαλείς συνθήκες, καθώς χρειάζονται ειδική υποστήριξη στον τομέα της ψηφιακής εκπαίδευσης· παροτρύνει την Επιτροπή να εξετάσει δεόντως τις πρωτοβουλίες για την ΤΝ και τη ρομποτική στην εκπαίδευση στις επικείμενες νομοθετικές προτάσεις της για την ΤΝ· ζητεί από τα κράτη μέλη να επενδύσουν στον ψηφιακό εξοπλισμό των σχολείων χρησιμοποιώντας ενωσιακά κεφάλαια για αυτόν τον σκοπό·

31.

επισημαίνει ότι η χρήση της ΤΝ στα εκπαιδευτικά συστήματα προσφέρει ευρύ φάσμα δυνατοτήτων, ευκαιριών και εργαλείων που θα την καταστήσουν πιο καινοτόμα, συμμετοχική, αποδοτική και ολοένα και περισσότερο αποτελεσματική μέσω της εισαγωγής νέων μαθησιακών μεθόδων υψηλής ποιότητας που είναι ταχείες, εξατομικευμένες και μαθητοκεντρικές· τονίζει, ωστόσο, ότι, αφού θα έχει αντίκτυπο στην εκπαίδευση και την κοινωνική ένταξη, θα πρέπει να εξασφαλίζεται η διαθεσιμότητα αυτών των εργαλείων σε όλες τις κοινωνικές ομάδες θεσπίζοντας ίση πρόσβαση στην εκπαίδευση και τη μάθηση που δεν αφήνει κανέναν στο περιθώριο, ιδίως τα άτομα με αναπηρίες·

32.

υπογραμμίζει ότι, προκειμένου να ασχοληθούν με την ΤΝ κριτικά και αποτελεσματικά, οι πολίτες χρειάζεται να έχουν τουλάχιστον βασική κατανόηση αυτής της τεχνολογίας· καλεί τα κράτη μέλη να εντάξουν εκστρατείες αύξησης της επίγνωσης για την ΤΝ στις δράσεις τους για τον ψηφιακό γραμματισμό· καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να προαγάγουν σχέδια ψηφιακού γραμματισμού και φόρα συζητήσεων με τη συμμετοχή των πολιτών, των γονέων και των σπουδαστών σε έναν δημοκρατικό διάλογο με τις δημόσιες αρχές και τα ενδιαφερόμενα μέρη όσον αφορά την ανάπτυξη, την υλοποίηση και τη χρήση τεχνολογιών ΤΝ στα εκπαιδευτικά συστήματα· τονίζει ότι είναι σημαντικό να παρέχονται σε εκπαιδευτικούς, εκπαιδευτές και άλλους τα κατάλληλα εργαλεία και η τεχνογνωσία όσον αφορά την ΤΝ και τις συναφείς τεχνολογίες σε σχέση με το τι είναι, τον τρόπο με τον οποίο χρησιμοποιούνται και το πώς μπορούν να χρησιμοποιηθούν δεόντως και συννόμως, ώστε να αποφεύγονται οι παραβιάσεις των ΔΔΙ· τονίζει, ειδικότερα, τη σημασία του ψηφιακού γραμματισμού για όσους εργάζονται στους τομείς της εκπαίδευσης και της κατάρτισης, καθώς και τη σημασία της βελτίωσης της ψηφιακής κατάρτισης για τους ηλικιωμένους, δεδομένου ότι οι νεότερες γενιές έχουν ήδη βασικές γνώσεις αυτών των τεχνολογιών, καθώς έχουν μεγαλώσει με αυτές·

33.

τονίζει ότι ο πραγματικός στόχος της ΤΝ στα εκπαιδευτικά μας συστήματα θα πρέπει να είναι να καταστεί η εκπαίδευση όσο το δυνατόν πιο εξατομικευμένη, με την παροχή στους μαθητές ειδικά προσαρμοσμένων ακαδημαϊκών κατευθύνσεων ανάλογα με τα δυνατά και αδύναμα σημεία τους και διδακτικής ύλης που ανταποκρίνεται στα χαρακτηριστικά τους, διατηρώντας παράλληλα την ποιότητα της εκπαίδευσης και την αρχή της ένταξης των εκπαιδευτικών μας συστημάτων·

34.

υπενθυμίζει τον θεμελιώδη και πολύπλευρο ρόλο που διαδραματίζουν οι εκπαιδευτικοί στην εκπαίδευση και στη μη εισαγωγή διακρίσεων σε αυτήν, ιδίως κατά την πρώιμη παιδική ηλικία, όπου αποκτώνται δεξιότητες που θα επιτρέψουν στους μαθητές να προοδεύσουν καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής τους, όπως στις προσωπικές σχέσεις, τις σπουδές, την ενσυναίσθηση και τη συνεργατική εργασία· τονίζει, ως εκ τούτου, ότι οι τεχνολογίες ΤΝ δεν μπορούν να χρησιμοποιούνται προς ζημία ή εις βάρος της διά ζώσης εκπαίδευσης, καθώς οι εκπαιδευτικοί δεν πρέπει να αντικατασταθούν από από την ΤΝ ή από οποιαδήποτε τεχνολογία που σχετίζεται με την ΤΝ·

35.

τονίζει ότι τα μαθησιακά οφέλη της χρήσης της ΤΝ στην εκπαίδευση θα εξαρτηθούν όχι μόνον από την ίδια την ΤΝ, αλλά και από τον τρόπο με τον οποίο οι εκπαιδευτικοί χρησιμοποιούν την ΤΝ στο μαθησιακό περιβάλλον για να καλύψουν τις ανάγκες των μαθητών, των σπουδαστών και των εκπαιδευτικών· επισημαίνει, ως εκ τούτου, την ανάγκη οι προγραμματιστές ΤΝ να εμπλέκουν τις εκπαιδευτικές κοινότητες στην ανάπτυξη, την υλοποίησης και τη χρήση των τεχνολογιών ΤΝ, όπου είναι δυνατόν, δημιουργώντας ένα περιβάλλον σύνδεσης για τη δημιουργία συνδέσεων και συνεργασίας μεταξύ προγραμματιστών ΤΝ, σχεδιαστών, εταιρειών, σχολείων, εκπαιδευτικών και άλλων δημόσιων και ιδιωτικών ενδιαφερόμενων φορέων, προκειμένου να δημιουργηθούν τεχνολογίες ΤΝ που είναι κατάλληλες για πραγματικά εκπαιδευτικά περιβάλλοντα, ταιριάζουν με την ηλικία και την αναπτυξιακή ετοιμότητα κάθε εκπαιδευόμενου και πληρούν τα υψηλότερα δεοντολογικά πρότυπα· επισημαίνει ότι τα εκπαιδευτικά ιδρύματα θα πρέπει να χρησιμοποιούν μόνον αξιόπιστες, δεοντολογικές, ανθρωποκεντρικές τεχνολογίες, οι οποίες θα μπορούν να ελέγχονται σε κάθε στάδιο του κύκλου ζωής τους από τις δημόσιες αρχές και την κοινωνία των πολιτών· τονίζει τα πλεονεκτήματα των δωρεάν λύσεων ανοικτής πηγής στο πλαίσιο αυτό· ζητεί να υποστηριχθούν τα σχολεία και άλλα εκπαιδευτικά ιδρύματα από οικονομικής και υλικοτεχνικής άποψης, αλλά και από την άποψη της απαραίτητης τεχνογνωσίας, προκειμένου να μεταβούν στη μάθηση του μέλλοντος·

36.

επισημαίνει, επιπλέον, την ανάγκη συνεχούς κατάρτισης των εκπαιδευτικών ώστε να μπορέσουν να προσαρμοστούν στην πραγματικότητα της εκπαίδευσης που βασίζεται στην ΤΝ και να αποκτήσουν τις απαραίτητες γνώσεις και δεξιότητες για τη χρήση των τεχνολογιών ΤΝ με παιδαγωγικό και ουσιαστικό τρόπο, κάτι που θα τους δώσει τη δυνατότητα να αξιοποιήσουν πλήρως τις δυνατότητες της ΤΝ και να κατανοήσουν τους περιορισμούς της· ζητεί η ψηφιακή διδασκαλία να αποτελέσει μελλοντικά μέρος της κατάρτισης όλων των εκπαιδευτικών και ζητεί όσοι εργάζονται στην εκπαίδευση και την κατάρτιση να έχουν την ευκαιρία να συνεχίζουν την κατάρτισή τους όσον αφορά την ψηφιακή διδασκαλία καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής τους· ζητεί, συνεπώς, την ανάπτυξη εκπαιδευτικών προγραμμάτων στην ΤΝ για τους εκπαιδευτικούς σε όλα τα πεδία και σε ολόκληρη την Ευρώπη· τονίζει, επιπλέον, τη σημασία της μεταρρύθμισης των εκπαιδευτικών προγραμμάτων για τις νέες γενιές εκπαιδευτικών που θα τους επιτρέπουν να προσαρμόζονται στην πραγματικότητα της εκπαίδευσης που βασίζεται στην ΤΝ, καθώς και τη σημασία της κατάρτισης και επικαιροποίησης εγχειριδίων και κατευθυντήριων γραμμών σχετικά με την ΤΝ για τους εκπαιδευτικούς·

37.

εκφράζει την ανησυχία του για την απουσία συγκεκριμένων προγραμμάτων ΤΝ στην τριτοβάθμια εκπαίδευση και την έλλειψη δημόσιας χρηματοδότησης της ΤΝ στα κράτη μέλη· πιστεύει ότι αυτό θέτει τις μελλοντικές ψηφιακές φιλοδοξίες της Ευρώπης σε κίνδυνο·

38.

ανησυχεί για το γεγονός ότι είναι λίγοι οι ερευνητές ΤΝ που ακολουθούν ακαδημαϊκή σταδιοδρομία, δεδομένης της δυνατότητας των εταιρειών τεχνολογίας να προσφέρουν καλύτερες αμοιβές και λιγότερη γραφειοκρατία στον τομέα της έρευνας· πιστεύει ότι μέρος της λύσης θα ήταν να κατευθυνθεί περισσότερο δημόσιο χρήμα προς την έρευνα για την ΤΝ στα πανεπιστήμια·

39.

υπογραμμίζει τη σημασία της διδασκαλίας γενικών ψηφιακών δεξιοτήτων από την παιδική ηλικία, προκειμένου να μειωθεί το χάσμα προσόντων, και ορισμένες πληθυσμιακές ομάδες να μπορέσουν να ενσωματωθούν καλύτερα στην ψηφιακή αγορά εργασίας και την ψηφιακή κοινωνία· επισημαίνει ότι η κατάρτιση επαγγελματιών υψηλής ειδίκευσης από κάθε υπόβαθρο στον τομέα της ΤΝ, η διασφάλιση της αμοιβαίας αναγνώρισης των προσόντων αυτών σε όλη την Ένωση, καθώς και η αναβάθμιση των δεξιοτήτων του τωρινού και μελλοντικού εργατικού δυναμικού θα αποκτούν όλο και μεγαλύτερη σημασία, ώστε να είναι σε θέση να ανταποκριθεί στην μελλοντική πραγματικότητα της αγοράς εργασίας· ενθαρρύνει, συνεπώς, τα κράτη μέλη να αξιολογήσουν τις εκπαιδευτικές τους προσφορές και να τις αναβαθμίσουν με δεξιότητες που σχετίζονται με την ΤΝ, όπου είναι απαραίτητο, και να θέσουν σε εφαρμογή ειδικά προγράμματα για προγραμματιστές στον τομέα της ΤΝ, εντάσσοντας παράλληλα την ΤΝ στα παραδοσιακά προγραμμάτων σπουδών· επισημαίνει την ανάγκη να διασφαλιστεί η αμοιβαία αναγνώριση των επαγγελματικών προσόντων στις δεξιότητες τεχνητής νοημοσύνης σε ολόκληρη την Ένωση, καθώς πολλά κράτη μέλη αναβαθμίζουν τα εκπαιδευτικά προγράμματά τους με δεξιότητες που σχετίζονται με την ΤΝ ενώ ταυτόχρονα θεσπίζουν ειδικά προγράμματα σπουδών για προγραμματιστές ΤΝ· επικροτεί τις προσπάθειες της Επιτροπής να συμπεριλάβει τις ψηφιακές δεξιότητες στα απαιτούμενα προσόντα για ορισμένα επαγγέλματα που έχουν εναρμονιστεί σε επίπεδο Ένωσης βάσει της οδηγίας για τα επαγγελματικά προσόντα (11)· τονίζει ότι είναι σημαντικό τα εν λόγω προγράμματα να συνάδουν με τον κατάλογο αξιολόγησης των δεοντολογικών κατευθυντηρίων γραμμών για μια αξιόπιστη ΤΝ, και επικροτεί την πρόταση της Επιτροπής για μετατροπή του καταλόγου αυτού σε ενδεικτικό πρόγραμμα σπουδών για προγραμματιστές ΤΝ· υπενθυμίζει τις ειδικές ανάγκες της επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης (ΕΕΚ) όσον αφορά την ΤΝ, και ζητεί να ακολουθηθεί μια συνεργατική προσέγγιση σε ολόκληρη την Ευρώπη προκειμένου να ενισχυθούν οι δυνατότητες που προσφέρει η ΤΝ στις ΕΕΚ· υπογραμμίζει τη σημασία της κατάρτισης επαγγελματιών υψηλής ειδίκευσης στον εν λόγω τομέα, της ένταξης δεοντολογικών πτυχών στα προγράμματα σπουδών και της υποστήριξης των υποεκπροσωπούμενων ομάδων στον συγκεκριμένο τομέα, καθώς και της δημιουργίας κινήτρων ώστε οι εν λόγω επαγγελματίες να αναζητήσουν εργασία εντός της Ένωσης· υπενθυμίζει ότι οι γυναίκες υποεκπροσωπούνται στην ΤΝ και ότι αυτό ενδέχεται να δημιουργήσει σημαντικές ανισορροπίες μεταξύ των φύλων στη μελλοντική αγορά εργασίας·

40.

τονίζει ότι είναι ανάγκη οι κυβερνήσεις και τα εκπαιδευτικά ιδρύματα να επανεξετάσουν, να επανακαταρτίσουν και να προσαρμόσουν τα εκπαιδευτικά τους προγράμματα στις ανάγκες του 21ου αιώνα, σχεδιάζοντας εκπαιδευτικά προγράμματα που δίνουν μεγαλύτερη έμφαση στους τομείς STEAM, προκειμένου να προετοιμαστούν οι μαθητευόμενοι και οι καταναλωτές για την αυξανόμενη παρουσία της ΤΝ και να διευκολυνθεί η απόκτηση γνωσιακών δεξιοτήτων· υπογραμμίζει, στο πλαίσιο αυτό, τη σημασία της διαφοροποίησης του τομέα αυτού και της ενθάρρυνσης των σπουδαστών, και ιδίως των γυναικών και των κοριτσιών, να εγγράφονται σε μαθήματα STEAM, και ιδίως σε μαθήματα που σχετίζονται με τη ρομποτική και την ΤΝ· ζητεί να διατεθούν περισσότεροι χρηματοδοτικοί και επιστημονικοί πόροι, ώστε να παρέχονται κίνητρα σε άτομα με δεξιότητες να παραμείνουν στην Ένωσης και ταυτόχρονα να προσελκυστούν άτομα με δεξιότητες από το τρίτες χώρες· σημειώνει, επιπλέον, τον σημαντικό αριθμό νεοφυών επιχειρήσεων που λειτουργούν με ΤΝ και αναπτύσσουν τεχνολογίες ΤΝ· τονίζει ότι οι ΜΜΕ θα χρειαστούν πρόσθετη στήριξη και κατάρτιση σχετικά με την ΤΝ, ώστε να συμμορφωθούν με τις κανονιστικές διατάξεις για τις ψηφιακές τεχνολογίες και την ΤΝ·

41.

σημειώνει ότι η αυτοματοποίηση και η ανάπτυξη της ΤΝ μπορεί να αλλάξει ριζικά και αμετάκλητα την απασχόληση· τονίζει ότι θα πρέπει να δοθεί προτεραιότητα στην προσαρμογή των δεξιοτήτων στις ανάγκες της μελλοντικής αγοράς εργασίας, και ιδίως στον τομέα της εκπαίδευσης και των ΤΚΠΔ· υπογραμμίζει, εν προκειμένω, την ανάγκη αναβάθμισης των δεξιοτήτων του μελλοντικού εργατικού δυναμικού· τονίζει, επιπλέον, τη σημασία της ανάπτυξης ΤΝ για την επανειδίκευση και την αναβάθμιση δεξιοτήτων της ευρωπαϊκής αγοράς εργασίας στους ΤΚΠΔ, και ιδίως στον οπτικοακουστικό τομέα, που έχει ήδη επηρεαστεί σημαντικά από την κρίση COVID-19·

42.

καλεί την Επιτροπή να αξιολογήσει το επίπεδο κινδύνου της ανάπτυξης ΤΝ στον τομέα της εκπαίδευσης προκειμένου να διαπιστωθεί αν οι εφαρμογές ΤΝ στην εκπαίδευση θα πρέπει να συμπεριληφθούν στο ρυθμιστικό πλαίσιο για την υψηλή επικινδυνότητα και να υπόκεινται σε αυστηρότερες απαιτήσεις ασφάλειας, διαφάνειας, δικαιοσύνης και λογοδοσίας, δεδομένου ότι είναι σημαντικό να εξασφαλιστεί ότι η εκπαίδευση θα εξακολουθήσει να συμβάλλει στο δημόσιο συμφέρον, και λαμβανομένης υπόψη της υψηλής ευαισθησίας των δεδομένων που αφορούν μαθητές, σπουδαστές και άλλους μαθητευόμενους· υπογραμμίζει ότι τα σύνολα δεδομένων που χρησιμοποιούνται για την εκπαίδευση της ΤΝ θα πρέπει να ελέγχονται προκειμένου να αποφεύγεται η ενίσχυση ορισμένων στερεοτύπων και άλλων ειδών προκαταλήψεων·

43.

καλεί την Επιτροπή να προτείνει ένα μελλοντικά βιώσιμο νομικό πλαίσιο για την ΤΝ, ώστε να προβλέπονται νομικώς δεσμευτικά δεοντολογικά μέτρα και πρότυπα για τη διασφάλιση των θεμελιωδών δικαιωμάτων και ελευθεριών και την ανάπτυξη αξιόπιστων, δεοντολογικών και τεχνικά εύρωστων εφαρμογών ΤΝ, συμπεριλαμβανομένων ολοκληρωμένων ψηφιακών εργαλείων, υπηρεσιών και προϊόντων, όπως η ρομποτική και η μηχανική μάθηση, με ιδιαίτερη έμφαση στην εκπαίδευση· ζητεί τα δεδομένα που χρησιμοποιούνται και παράγονται από τις εφαρμογές ΤΝ στην εκπαίδευση να είναι προσβάσιμα, διαλειτουργικά και υψηλής ποιότητας και να παρέχονται στις αρμόδιες δημόσιες αρχές με προσβάσιμο τρόπο και με σεβασμό της νομοθεσίας για τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας και το εμπορικό απόρρητο· υπενθυμίζει ότι τα παιδιά συνιστούν ευάλωτη ομάδα που χρήζει ιδιαίτερης προσοχής και προστασίας· τονίζει ότι, παρά το γεγονός ότι η ΤΝ μπορεί να ωφελήσει την εκπαίδευση, είναι απαραίτητο να ληφθούν υπόψη οι τεχνολογικές, ρυθμιστικές και κοινωνικές πτυχές της, με επαρκείς δικλείδες ασφαλείας και μια ανθρωποκεντρική προσέγγιση που εν τέλει διασφαλίζει ότι οι άνθρωποι θα είναι πάντοτε σε θέση να ελέγχουν και να διορθώνουν τις αποφάσεις του συστήματος· επισημαίνει, σε αυτό το πλαίσιο, ότι οι εκπαιδευτικοί πρέπει να ελέγχουν και να εποπτεύουν κάθε υλοποίηση και χρήση των τεχνολογιών ΤΝ στα σχολεία και τα πανεπιστήμια, κατά την αλληλεπίδραση με τους μαθητές και τους σπουδαστές· υπενθυμίζει ότι τα συστήματα ΤΝ δεν πρέπει να λαμβάνουν οποιεσδήποτε τελικές αποφάσεις που μπορούν να επηρεάσουν τις εκπαιδευτικές ευκαιρίες, όπως η τελική αξιολόγηση των σπουδαστών, χωρίς πλήρη ανθρώπινη εποπτεία· υπενθυμίζει ότι, όταν έχουν νομικές ή παρεμφερείς επιπτώσεις, οι αυτοματοποιημένες αποφάσεις που αφορούν φυσικά πρόσωπα και βασίζονται στην κατάρτιση προφίλ πρέπει να περιορίζονται αυστηρά και να απαιτούν πάντα το δικαίωμα στην ανθρώπινη παρέμβαση και το δικαίωμα σε εξήγηση δυνάμει του ΓΚΠΔ· υπογραμμίζει ότι θα πρέπει η απαίτηση αυτή να τηρείται αυστηρά, και δη στο εκπαιδευτικό σύστημα, όπου λαμβάνονται αποφάσεις σχετικά με μελλοντικές ευκαιρίες·

44.

εκφράζει τη σοβαρή ανησυχία του για το γεγονός ότι τα σχολεία και οι άλλοι φορείς παροχής εκπαίδευσης εξαρτώνται διαρκώς περισσότερο από υπηρεσίες εκπαιδευτικής τεχνολογίας (edtech), συμπεριλαμβανομένων των εφαρμογών ΤΝ, που παρέχονται από λίγες τεχνολογικές εταιρείες οι οποίες κατέχουν κυρίαρχη θέση στην αγορά· πιστεύει ότι αυτό θα πρέπει να εξεταστεί ενδελεχώς μέσω των κανόνων ανταγωνισμού της Ένωσης· τονίζει, εν προκειμένω, τη σημασία της στήριξης της χρήσης της ΤΝ από τις ΜΜΕ στην εκπαίδευση, τον πολιτισμό και τον οπτικοακουστικό τομέα, μέσω των κατάλληλων κινήτρων που δημιουργούν ισότιμους όρους ανταγωνισμού· ζητεί, στο πλαίσιο αυτό, επενδύσεις σε ευρωπαϊκές εταιρείες ΤΠ προκειμένου να αναπτυχθούν οι απαραίτητες τεχνολογίες εντός της Ένωσης, δεδομένου ότι οι μεγάλες εταιρείες που επί του παρόντος παρέχουν ΤΝ εδρεύουν εκτός της Ένωσης· υπενθυμίζει με έμφαση ότι τα δεδομένα των ανηλίκων προστατεύονται αυστηρά από τον ΓΚΠΔ, και ότι μπορούν να υποβληθούν σε επεξεργασία μόνον εάν είναι πλήρως ανωνυμοποιημένα ή έχει δοθεί η έγκριση του δικαιούχου γονικής μέριμνας, σε αυστηρή συμμόρφωση με τις αρχές ελαχιστοποίησης των δεδομένων και περιορισμού του σκοπού· ζητεί ισχυρότερη προστασία και διασφαλίσεις στον τομέα της εκπαίδευσης όσον αφορά τα δεδομένα των παιδιών και καλεί την Επιτροπή να λάβει πιο αποτελεσματικά μέτρα εν προκειμένω· ζητεί να παρέχονται σαφείς πληροφορίες στα παιδιά και τους γονείς τους σχετικά με την πιθανή χρήση και επεξεργασία των δεδομένων των παιδιών, μεταξύ άλλων μέσω εκστρατειών ευαισθητοποίησης και ενημέρωσης·

45.

υπογραμμίζει τους συγκεκριμένους κινδύνους που ενέχει η χρήση των εφαρμογών ΤΝ αυτόματης αναγνώρισης, οι οποίες αναπτύσσονται με ταχύ ρυθμό· υπενθυμίζει ότι τα παιδιά αποτελούν ιδιαίτερα ευάλωτη ομάδα· συνιστά να απαγορεύσουν η Επιτροπή και τα κράτη μέλη την αυτοματοποιημένη βιομετρική ταυτοποίηση, όπως η αναγνώριση προσώπου για εκπαιδευτικούς και πολιτιστικούς σκοπούς, σε εκπαιδευτικούς και πολιτιστικούς χώρους, εκτός εάν επιτρέπεται από τον νόμο η χρήση της·

46.

τονίζει ότι είναι απαραίτητο να αυξηθούν οι επιλογές των πελατών, να τονωθεί ο ανταγωνισμός και να διευρυνθεί το φάσμα των υπηρεσιών που προσφέρουν οι τεχνολογίες ΤΝ για εκπαιδευτικούς σκοπούς· ενθαρρύνει, σε αυτό το πλαίσιο, τις δημόσιες αρχές να παράσχουν κίνητρα για την ανάπτυξη και την υλοποίηση των τεχνολογιών ΤΝ με δημόσια χρηματοδότηση και δημόσιες συμβάσεις· θεωρεί ότι οι τεχνολογίες που χρησιμοποιούνται από τους φορείς παροχής δημόσιας εκπαίδευσης ή αγοράζονται με δημόσια χρηματοδότηση θα πρέπει να βασίζονται σε τεχνολογίες ανοικτού κώδικα·

47.

σημειώνει ότι η καινοτομία στην εκπαίδευση έχει καθυστερήσει, όπως κατέδειξε η πανδημία της COVID-19 και η ακόλουθη μετάβαση στη διαδικτυακή και εξ αποστάσεως μάθηση· τονίζει ότι τα εκπαιδευτικά εργαλεία που βασίζονται στην ΤΝ, όπως αυτά που αφορούν την αξιολόγηση και τον εντοπισμό μαθησιακών δυσκολιών, μπορούν να βελτιώσουν την ποιότητα και την αποτελεσματικότητα της διαδικτυακής μάθησης·

48.

τονίζει ότι η ψηφιακές υποδομές επόμενης γενιάς και η διαδικτυακή κάλυψη έχουν στρατηγική σημασία για την παροχή στους Ευρωπαίους πολίτες εκπαίδευσης που λειτουργεί με ΤΝ· υπό το φως της κρίσης COVID-19, καλεί την Επιτροπή να καταρτίσει στρατηγική για ένα ευρωπαϊκό δίκτυο 5G, το οποίο θα διασφαλίζει τη στρατηγική ανθεκτικότητα της Ευρώπης και δεν θα εξαρτάται από τις τεχνολογίες κρατών που δεν συμμερίζονται τις αξίες μας·

49.

ζητεί τη δημιουργία ενός πανευρωπαϊκού πανεπιστημιακού και ερευνητικού δικτύου που θα επικεντρώνεται στην ΤΝ στην εκπαίδευση, το οποίο θα περιλαμβάνει ιδρύματα και εμπειρογνώμονες από όλους τους τομείς με σκοπό τη μελέτη του αντικτύπου της ΤΝ στη μάθηση και την εξεύρεση λύσεων που ενισχύουν τις δυνατότητές της·

Πολιτιστική κληρονομιά

50.

επαναλαμβάνει τη σημασία της πρόσβασης στον πολιτισμό για κάθε πολίτη σε ολόκληρη την Ένωση· τονίζει, στο πλαίσιο αυτό, τη σημασία της ανταλλαγής βέλτιστων πρακτικών μεταξύ των κρατών μελών, των εκπαιδευτικών δομών και πολιτιστικών ιδρυμάτων και συναφών ενδιαφερόμενων μερών· θεωρεί, επίσης, ζωτικής σημασίας τη μέγιστη δυνατή αξιοποίηση των πόρων που διατίθενται τόσο σε επίπεδο ΕΕ όσο και σε εθνικό επίπεδο, προκειμένου να βελτιωθεί περαιτέρω η πρόσβαση στον πολιτισμό· τονίζει ότι υπάρχει πληθώρα επιλογών για την πρόσβαση στον πολιτισμό και ότι θα πρέπει να διερευνηθούν όλες προκειμένου να προσδιοριστεί η καταλληλότερη επιλογή· τονίζει τη σημασία της συνοχής με τη Συνθήκη του Μαρακές·

51.

τονίζει ότι οι τεχνολογίες ΤΝ μπορούν να διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο στη διατήρηση, την αποκατάσταση, την τεκμηρίωση, την ανάλυση, την προώθηση και τη διαχείριση της υλικής και άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς, μεταξύ άλλων μέσω της παρακολούθησης και της ανάλυσης των αλλαγών σε τόπους πολιτιστικής κληρονομιάς που προκαλούνται από απειλές, όπως η κλιματική αλλαγή, οι φυσικές καταστροφές και οι ένοπλες συγκρούσεις·

52.

τονίζει ότι οι τεχνολογίες ΤΝ μπορούν να αυξήσουν την προβολή της πολιτιστικής πολυμορφίας της Ευρώπης· τονίζει ότι οι τεχνολογίες αυτές παρέχουν νέες ευκαιρίες στα πολιτιστικά ιδρύματα, όπως τα μουσεία, να παράγουν καινοτόμα εργαλεία για την καταλογογράφηση των τεχνουργημάτων, καθώς και την τεκμηρίωση και τη βελτίωση της πρόσβασης στους χώρους πολιτιστικής κληρονομιάς, μεταξύ άλλων μέσω της ανάπτυξης μοντέλων 3D και της επαυξημένης ψηφιακής πραγματικότητας· τονίζει ότι η ΤΝ θα δώσει επίσης στα μουσεία και τις αίθουσες τέχνης τη δυνατότητα να εισαγάγουν διαδραστικές και εξατομικευμένες υπηρεσίες για τους επισκέπτες παρέχοντάς τους έναν κατάλογο προτεινόμενων στοιχείων βάσει των ενδιαφερόντων που εκφράζουν αυτοπροσώπως και διαδικτυακά·

53.

τονίζει ότι η χρήση ΤΝ θα παράσχει νέες καινοτόμες προσεγγίσεις, εργαλεία και μεθοδολογίες που δίνουν στους εργαζόμενους και τους ερευνητές του πολιτιστικού τομέα τη δυνατότητα να δημιουργούν ομοιόμορφες βάσεις δεδομένων με επαρκή συστήματα ταξινόμησης, καθώς και μεταδεδομένα πολυμέσων, που τους επιτρέπουν να κάνουν συνδέσεις μεταξύ των διαφορετικών αντικειμένων της πολιτιστικής κληρονομιάς και να αυξάνουν με αυτόν τον τρόπο τη γνώση και την παροχή καλύτερης κατανόησης της πολιτιστικής κληρονομιάς·

54.

τονίζει ότι θα πρέπει να προσδιοριστούν ορθές πρακτικές στον τομέα των τεχνολογιών ΤΝ για την προστασία και την προσβασιμότητα της πολιτιστικής κληρονομιάς, ιδίως για τα άτομα με αναπηρία, και να ανταλλάσσονται μεταξύ των πολιτιστικών δικτύων σε ολόκληρη την Ένωση, ενώ πρέπει να ενθαρρυνθεί επίσης η έρευνα σχετικά με τις διάφορες χρήσεις της ΤΝ για την προώθηση της αξίας, της προσβασιμότητας και της διατήρησης της πολιτιστικής κληρονομιάς· καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να προωθήσουν τις ευκαιρίες που προσφέρει η χρήση της ΤΝ στους ΤΚΠΔ·

55.

τονίζει ότι οι τεχνολογίες ΤΝ μπορούν επίσης να χρησιμοποιηθούν για την παρακολούθηση της παράνομης διακίνησης αντικειμένων πολιτιστικού χαρακτήρα και της καταστροφής πολιτιστικών αγαθών, στηρίζοντας παράλληλα τη συλλογή δεδομένων για τις προσπάθειες ανάκτησης και αποκατάστασης της υλικής και της άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς· σημειώνει, ιδίως, ότι η ανάπτυξη, υλοποίηση και χρήση εφαρμογών ΤΝ σε διαδικασίες τελωνειακού ελέγχου μπορεί να συνδράμει τις προσπάθειες για την πρόληψη της παράνομης διακίνησης αντικειμένων πολιτιστικής κληρονομιάς, ιδίως λειτουργώντας συμπληρωματικά στα συστήματα που επιτρέπουν στις τελωνειακές αρχές να επικεντρώνουν τις προσπάθειές τους και τους πόρους τους στα στοιχεία που παρουσιάζουν τον μεγαλύτερο κίνδυνο·

56.

επισημαίνει ότι η ΤΝ θα μπορούσε να ωφελήσει τον τομέα της έρευνας, για παράδειγμα μέσω του ρόλου που μπορεί να διαδραματίσει η προγνωστική ανάλυση στην προσαρμογή της ανάλυσης δεδομένων, μεταξύ άλλων όσον αφορά την απόκτηση και την κυκλοφορία πολιτιστικών αγαθών· τονίζει ότι η ΕΕ πρέπει να αυξήσει τις επενδύσεις και να προωθήσει τις εταιρικές σχέσεις μεταξύ της βιομηχανίας και της ακαδημαϊκής κοινότητας, προκειμένου να ενισχυθεί η ερευνητική αριστεία σε ευρωπαϊκό επίπεδο·

57.

υπενθυμίζει ότι η ΤΝ μπορεί να αποτελέσει επαναστατικό εργαλείο για την προαγωγή του πολιτιστικού τουρισμού και επισημαίνει το σημαντικό δυναμικό της στην πρόβλεψη τουριστικών ροών, κάτι που θα μπορούσε να βοηθήσει τις πόλεις που δοκιμάζονται από τον υπερβολικό τουρισμό·

Τομείς και κλάδοι του πολιτισμού και της δημιουργίας (ΤΚΠΔ)

58.

αποδοκιμάζει το γεγονός ότι ο πολιτισμός δεν συγκαταλέγεται στις προτεραιότητες που περιγράφονται στις επιλογές πολιτικής και στις συστάσεις για την ΤΝ σε επίπεδο Ένωσης, και ιδίως στη Λευκή Βίβλο της Επιτροπής, της 19ης Φεβρουαρίου 2020, για την ΤΝ· ζητεί την αναθεώρηση των συστάσεων, προκειμένου ο πολιτισμός να καταστεί προτεραιότητα πολιτικής για την ΤΝ σε επίπεδο Ένωσης· καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να εξετάσουν τον δυνητικό αντίκτυπο της ανάπτυξης, της υλοποίησης και της χρήσης τεχνολογιών τεχνητής νοημοσύνης στους ΤΚΠΔ και να αξιοποιήσουν στο έπακρο το σχέδιο ανάκαμψης Next Generation EU για την ψηφιοποίηση αυτών των τομέων ώστε να ανταποκριθούν στις νέες μορφές κατανάλωσης τον 21ο αιώνα·

59.

επισημαίνει ότι η ΤΝ έχει κάνει επίσης την είσοδό της στους ΤΚΠΔ, και αξιοποιείται, για παράδειγμα, στην αυτοματοποιημένη δημιουργία κειμένων, βίντεο ή μουσικής· τονίζει ότι οι καλλιτέχνες και οι επαγγελματίες στον χώρο του πολιτισμού πρέπει να διαθέτουν τις απαραίτητες ψηφιακές δεξιότητες και ικανότητες για να είναι σε θέση να χρησιμοποιούν την ΤΝ και άλλες ψηφιακές τεχνολογίες· καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να προωθήσουν περισσότερο τις δυνατότητες που προσφέρει η χρήση της ΤΝ στους ΤΚΠΔ, μέσω της διάθεσης περισσότερων πόρων από τους προϋπολογισμούς της επιστήμης και της έρευνας, καθώς και να δημιουργήσουν κέντρα ψηφιακής δημιουργικότητας, όπου οι καλλιτέχνες και οι εργαζόμενοι στον χώρο του πολιτισμού θα αναπτύσσουν εφαρμογές ΤΝ, θα μαθαίνουν πώς να χρησιμοποιούν αυτές και άλλες τεχνολογίες και θα δοκιμάζουν την πρακτική εφαρμογή τους·

60.

αναγνωρίζει ότι οι τεχνολογίες ΤΝ έχουν το δυναμικό να ενισχύσουν την αύξηση του αριθμού θέσεων εργασίας στους ΤΚΠΔ, πράγμα που διευκολύνεται από την αυξημένη πρόσβαση σε αυτές τις τεχνολογίες· τονίζει, ως εκ τούτου, ότι είναι σημαντικό να ενισχυθεί ο ψηφιακός γραμματισμός στο πλαίσιο των ΤΚΠΔ, ώστε οι τεχνολογίες αυτές να καταστούν πιο συμμετοχικές, εύχρηστες, διδασκόμενες και διαδραστικές για τους εν λόγω τομείς·

61.

τονίζει ότι η αλληλεπίδραση της ΤΝ με τους ΤΚΠΔ είναι πολύπλοκη και απαιτεί διεξοδική αξιολόγηση· επικροτεί την εν μελέτη της Επιτροπής, του Νοεμβρίου 2020, με τίτλο «Trends and Developments in Artificial Intelligence — Challenges to the IPR Framework» (Τάσεις και εξελίξεις στην τεχνητή νοημοσύνη — Προκλήσεις για το πλαίσιο των ΔΔΙ) και τη μελέτη σχετικά με τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας και τις νέες τεχνολογίες: διαχείριση δεδομένων που αφορούν τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας και την τεχνητή νοημοσύνη· υπογραμμίζει ότι είναι σημαντικό να αποσαφηνιστούν οι προϋποθέσεις για τη χρήση περιεχομένου που προστατεύεται από δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας στο πλαίσιο της εισροής δεδομένων (εικόνες, μουσική, ταινίες, βάσεις δεδομένων κ.λπ.) και στην παραγωγή πολιτιστικών και οπτικοακουστικών προϊόντων, είτε αυτό δημιουργείται από ανθρώπους, είτε με τη βοήθεια της ΤΝ είτε παράγεται αποκλειστικά μέσω τεχνολογιών ΤΝ· καλεί την Επιτροπή να μελετήσει τον αντίκτυπο της ΤΝ στους ευρωπαϊκούς δημιουργικούς κλάδους· επαναλαμβάνει τη σημασία των ευρωπαϊκών δεδομένων και επικροτεί τις δηλώσεις της Επιτροπής στο πλαίσιο αυτό, καθώς και την τοποθέτηση της τεχνητής νοημοσύνης και των συναφών τεχνολογιών μεταξύ των προτεραιοτήτων στο πρόγραμμα εργασιών·

62.

τονίζει την ανάγκη δημιουργίας ενός συνεκτικού οράματος για τις τεχνολογίες ΤΝ στους ΤΚΔΠ σε επίπεδο Ένωσης· καλεί τα κράτη μέλη να ενισχύσουν την εστίαση στον πολιτισμό στο πλαίσιο των εθνικών στρατηγικών τους για την ΤΝ, προκειμένου να διασφαλιστεί η αποδοχή της καινοτομίας από τους ΤΚΠΔ, η διατήρηση της ανταγωνιστικότητας των ΤΚΠΔ, καθώς και η προστασία και η προώθηση της πολιτιστικής πολυμορφίας σε επίπεδο Ένωσης στο νέο ψηφιακό πλαίσιο·

63.

τονίζει ότι είναι σημαντικό να δημιουργηθεί σε επίπεδο Ένωσης ένα ετερογενές περιβάλλον για τις τεχνολογίες ΤΝ που θα ενθαρρύνει την πολιτιστική πολυμορφία, θα στηρίζει τις μειονότητες και τη γλωσσική πολυμορφία, ενδυναμώνοντας ταυτόχρονα τους ΤΚΠΔ μέσω διαδικτυακών πλατφορμών, που θα επιτρέπουν την ένταξη και τη συμμετοχή των πολιτών της Ένωσης·

64.

καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να στηρίξουν έναν δημοκρατικό διάλογο σχετικά με τις τεχνολογίες ΤΝ και να μεριμνήσουν για ένα τακτικό φόρουμ συζητήσεων με την κοινωνία των πολιτών, τους ερευνητές, τους ακαδημαϊκούς κύκλους και τους ενδιαφερόμενους φορείς, με στόχο να αυξήσουν την ευαισθητοποίηση σχετικά με τα οφέλη και τις προκλήσεις της χρήσης των τεχνολογιών αυτών στους ΤΚΠΔ· υπογραμμίζει, σε αυτό το πλαίσιο, τον ρόλο που μπορούν να διαδραματίσουν η τέχνη και ο πολιτισμός στην εξοικείωση των πολιτών με την ΤΝ και στην προώθηση του δημόσιου διαλόγου σχετικά με αυτήν, καθώς μπορούν να παράσχουν ζωντανά, απτά παραδείγματα μηχανικής μάθησης, όπως για παράδειγμα στον χώρο της μουσικής·

65.

καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να αντιμετωπίσουν το ζήτημα του περιεχομένου που παράγεται από ΤΝ και τις σχετικές προκλήσεις που τίθενται σε σχέση με την παραβίαση των δικαιωμάτων του δημιουργού και των δικαιωμάτων διανοητικής ιδιοκτησίας· ζητεί, στο πλαίσιο αυτό, από την Επιτροπή να αξιολογήσει τον αντίκτυπο της ΤΝ και των συναφών τεχνολογιών στον οπτικοακουστικό τομέα και στους ΤΚΠΔ, με σκοπό την προώθηση της πολιτιστικής και γλωσσικής πολυμορφίας, με παράλληλο σεβασμό των δικαιωμάτων των δημιουργών και των ερμηνευτών·

66.

τονίζει ότι το Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο Καινοτομίας και Τεχνολογίας (EIT), και ιδίως η μελλοντική του Κοινότητα Γνώσης και Καινοτομίας (ΚΓΚ) που θα είναι αφιερωμένη στους κλάδους του πολιτισμού και της δημιουργίας (ΚΠΔ), θα πρέπει να διαδραματίσει ηγετικό ρόλο στην ανάπτυξη μιας ευρωπαϊκής στρατηγικής για την ΤΝ στην εκπαίδευση, στον πολιτισμό και στον οπτικοακουστικό τομέα και μπορεί να συμβάλει στην επιτάχυνση και την αξιοποίηση των εφαρμογών ΤΝ σε αυτούς τους τομείς·

67.

σημειώνει ότι η ΤΝ έχει ήδη υπεισέλθει στη δημιουργική αλυσίδα αξίας, σε επίπεδο δημιουργίας, παραγωγής, διάδοσης και κατανάλωσης και ως εκ τούτου έχει τεράστιο αντίκτυπο στους ΤΚΠΔ, συμπεριλαμβανομένης της μουσικής, του κινηματογράφου, της τέχνης και της λογοτεχνίας, μέσω νέων εργαλείων, λογισμικού και παραγωγής υποβοηθούμενης από την ΤΝ για ευκολότερη την παραγωγή, ενώ ταυτόχρονα παρέχει έμπνευση και δίνει στο ευρύτερο κοινό τη δυνατότητα να δημιουργεί περιεχόμενο·

68.

καλεί την Επιτροπή να πραγματοποιήσει μελέτες και να εξετάσει επιλογές πολιτικής για να αντιμετωπιστεί ο επιβλαβής αντίκτυπος που έχει ο βασιζόμενος στην ΤΝ έλεγχος των διαδικτυακών υπηρεσιών ροής που έχει σχεδιαστεί με σκοπό να περιορίζεται η πολυμορφία ή/και να μεγιστοποιούνται τα οφέλη συμπεριλαμβάνοντας ή ιεραρχώντας συγκεκριμένο περιεχόμενο στην προσφορά προς τους καταναλωτές, και πώς αυτό επηρεάζει την πολιτιστική πολυμορφία και τα κέρδη των δημιουργών·

69.

πιστεύει ότι η ΤΝ καθίσταται ολοένα και πιο χρήσιμη στους ΤΚΠΔ σε δραστηριότητες δημιουργίας και παραγωγής·

70.

τονίζει τον ρόλο της προσωπικότητας του δημιουργού στην έκφραση ελεύθερων και δημιουργικών επιλογών στην οποία συνίσταται η πρωτοτυπία των έργων (12)· υπογραμμίζει τη σημασία των περιορισμών και των εξαιρέσεων στα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας κατά τη χρήση περιεχομένου στο πλαίσιο της εισροής δεδομένων, ιδίως στην εκπαίδευση, τον ακαδημαϊκό τομέα και την έρευνα, καθώς και στην παραγωγή πολιτιστικών και δημιουργικών προϊόντων, όπως το οπτικοακουστικό περιεχόμενο που παράγεται από χρήστες·

71.

θεωρεί ότι θα πρέπει να εξεταστεί η προστασία των τεχνικών και καλλιτεχνικών δημιουργημάτων που παράγονται μέσω ΤΝ, προκειμένου να ενθαρρυνθεί αυτή η μορφή δημιουργικότητας·

72.

τονίζει ότι, στο πλαίσιο της οικονομίας των δεδομένων, είναι εφικτή η καλύτερη διαχείριση των δεδομένων πνευματικής ιδιοκτησίας, με σκοπό την καλύτερη αμοιβή των δημιουργών και των ερμηνευτών, ιδίως καθιστώντας δυνατή την ταχεία ταυτοποίηση της πατρότητας και της κυριότητας των δικαιωμάτων του περιεχομένου, συμβάλλοντας έτσι στη μείωση του αριθμού των ορφανών έργων· επισημαίνει περαιτέρω ότι οι τεχνολογικές λύσεις ΤΝ θα πρέπει να χρησιμοποιούνται για τη βελτίωση της υποδομής για δεδομένα πνευματικής ιδιοκτησίας και της διασύνδεσης μεταδεδομένων σε έργα, αλλά και για τη διευκόλυνση της υποχρέωσης διαφάνειας που προβλέπεται στο άρθρο 19 της οδηγίας (ΕΕ) 2019/790 για τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας και τα συγγενικά δικαιώματα στην ψηφιακή ενιαία αγορά (13) για επικαιροποιημένες, συναφείς και ολοκληρωμένες πληροφορίες σχετικά με την εκμετάλλευση των έργων και των ερμηνειών των δημιουργών και των ερμηνευτών, ιδίως σε περίπτωση ύπαρξης πολλών δικαιούχων και πολύπλοκων συστημάτων αδειοδότησης·

73.

ζητεί το σχέδιο δράσης για τη διανοητική ιδιοκτησία που ανακοινώθηκε από την Επιτροπή να εξετάσει το ζήτημα της ΤΝ και τον αντίκτυπό της στους δημιουργικούς τομείς, λαμβάνοντας υπόψη την ανάγκη να επιτευχθεί ισορροπία μεταξύ της προστασίας των ΔΔΙ και της ενθάρρυνσης της δημιουργικότητας στους τομείς της εκπαίδευσης, του πολιτισμού και της έρευνας· θεωρεί ότι η Ένωση μπορεί να πρωτοστατήσει στη δημιουργία τεχνολογιών ΤΝ εάν υιοθετήσει λειτουργικό κανονιστικό πλαίσιο και εφαρμόσει προορατικές δημόσιες πολιτικές, ιδίως όσον αφορά τα προγράμματα κατάρτισης και τη χρηματοδοτική στήριξη της έρευνας· ζητεί από την Επιτροπή να αξιολογήσει τον αντίκτυπο των ΔΔΙ στην έρευνα και την ανάπτυξη της ΤΝ και των συναφών τεχνολογιών, καθώς και στους ΤΚΠΔ, συμπεριλαμβανομένου του οπτικοακουστικού τομέα, ιδίως όσον αφορά την πατρότητα των έργων, τη δίκαιη αμοιβή των δημιουργών και συναφή ζητήματα·

74.

καλεί την Επιτροπή να εξετάσει τις νομικές πτυχές των προϊόντων που παράγονται με τη χρήση τεχνολογιών ΤΝ, καθώς και του πολιτιστικού περιεχομένου που παράγεται με τη χρήση της ΤΝ και των συναφών τεχνολογιών· θεωρεί σημαντικό να υποστηριχθεί η παραγωγή πολιτιστικού περιεχομένου· επαναλαμβάνει, ωστόσο, ότι είναι σημαντικό να διασφαλιστεί το μοναδικό πλαίσιο της Ένωσης για τα ΔΔΙ και ότι τυχόν αλλαγές θα πρέπει να πραγματοποιούνται με τη δέουσα προσοχή, προκειμένου να μην διαταραχθεί η ευαίσθητη ισορροπία· καλεί την Επιτροπή να εκπονήσει διεξοδική αξιολόγηση όσον αφορά την πιθανότητα να αποδοθεί νομική προσωπικότητα σε περιεχόμενο που παράγεται από ΤΝ, καθώς και όσον αφορά την εφαρμογή των ΔΔΙ σε περιεχόμενο που παράγεται από ΤΝ και σε περιεχόμενο που δημιουργείται με τη χρήση εργαλείων ΤΝ·

75.

καλεί την Επιτροπή, επιπλέον, να εξετάσει το ενδεχόμενο ανάπτυξης, σε πολύ στενή συνεργασία με τα κράτη μέλη και τους ενδιαφερόμενους φορείς, μηχανισμών ή συστημάτων επαλήθευσης για εκδότες, συγγραφείς και δημιουργούς, προκειμένου να τους βοηθήσει να επαληθεύουν το περιεχόμενο που μπορούν να χρησιμοποιήσουν και να προσδιορίζουν ευκολότερα τι προστατεύεται βάσει της νομοθεσίας για τα ΔΔΙ·

76.

καλεί την Επιτροπή να θεσπίσει κανόνες που θα εγγυώνται την αποτελεσματική διαλειτουργικότητα των δεδομένων, προκειμένου το περιεχόμενο που αγοράζεται σε μια πλατφόρμα να είναι προσβάσιμο μέσω οποιουδήποτε ψηφιακού εργαλείου ανεξαρτήτως εμπορικού σήματος·

Οπτικοακουστικός τομέας

77.

σημειώνει ότι η ΤΝ συχνά χρησιμοποιείται για να μπορούν οι αλγόριθμοι αυτοματοποιημένης λήψης αποφάσεων να διαδίδουν και να ταξινομούν το πολιτιστικό και δημιουργικό περιεχόμενο που προβάλλεται στους χρήστες· τονίζει ότι οι αλγόριθμοι αυτοί συνιστούν «μαύρο κουτί» για τους χρήστες· τονίζει ότι οι αλγόριθμοι που χρησιμοποιούν οι πάροχοι υπηρεσιών μέσων, οι πλατφόρμες κοινοποίησης βίντεο (VSP) και οι υπηρεσίες συνεχούς ροής μουσικής, θα πρέπει να σχεδιάζονται κατά τρόπο ώστε να μην ευνοούν συγκεκριμένα έργα περιορίζοντας τις «εξατομικευμένες» προτάσεις τους στα πιο δημοφιλή έργα, για στοχευμένη διαφήμιση, εμπορικούς σκοπούς ή για τη μεγιστοποίηση του κέρδους· ζητεί να είναι εξηγήσιμοι και διαφανείς οι αλγόριθμοι σύστασης και η εξατομικευμένη εμπορική προώθηση, όταν αυτό είναι τεχνικά δυνατό, προκειμένου να παρέχεται στους καταναλωτές ακριβής και ολοκληρωμένη εικόνα των εν λόγω διαδικασιών και του περιεχομένου και να διασφαλίζεται ότι οι εξατομικευμένες υπηρεσίες δεν εισάγουν διακρίσεις και συνάδουν με τον κανονισμό για τις πλατφόρμες και τις επιχειρήσεις (14) και τη γενική οδηγία σχετικά με τη νέα συμφωνία για τους καταναλωτές (15) που εγκρίθηκαν πρόσφατα· καλεί την Επιτροπή να εξετάσει τους τρόπους με τους οποίους βελτιστοποιούνται οι αλγόριθμοι ελέγχου περιεχομένου ώστε να εξασφαλίζεται η συμμετοχή των χρηστών και να προτείνει συστάσεις για την αύξηση του ελέγχου των χρηστών επί του περιεχομένου που βλέπουν, διασφαλίζοντας και εφαρμόζοντας ορθά το δικαίωμα των χρηστών να επιλέγουν την παροχή συνιστώμενων και εξατομικευμένων υπηρεσιών· υπογραμμίζει, επιπλέον, ότι οι καταναλωτές πρέπει να ενημερώνονται όταν αλληλεπιδρούν με μια αυτοματοποιημένη διαδικασία λήψης αποφάσεων και ότι οι επιλογές και οι αντιδράσεις τους δεν πρέπει να είναι περιορισμένες· τονίζει ότι πρέπει να αντιμετωπιστεί η χρήση των μηχανισμών ΤΝ για την παρακολούθηση της εμπορικής συμπεριφοράς των καταναλωτών, ακόμη και αν πρόκειται για «δωρεάν υπηρεσίες», διασφαλίζοντας ότι συνάδει αυστηρά με τα θεμελιώδη δικαιώματα και τον ΓΚΠΔ· τονίζει ότι όλες οι ρυθμιστικές αλλαγές πρέπει να λαμβάνουν υπόψη τον αντίκτυπο τους στους ευάλωτους καταναλωτές·

78.

υπογραμμίζει πως ό,τι είναι παράνομο εκτός διαδικτύου είναι παράνομο και στο διαδίκτυο· σημειώνει ότι τα εργαλεία ΤΝ έχουν το δυναμικό να καταπολεμήσουν το παράνομο περιεχόμενο στο διαδίκτυο, και ήδη χρησιμοποιούνται για τον σκοπό αυτόν, αλλά υπενθυμίζει με έμφαση, ενόψει του νόμου για τις ψηφιακές υπηρεσίες, ότι πρέπει τα εργαλεία αυτά να σέβονται πάντα τα θεμελιώδη δικαιώματα, και ιδίως την ελευθερία της έκφρασης και της πληροφόρησης, και να μην οδηγούν σε υποχρέωση γενικής παρακολούθησης του διαδικτύου ή στην αφαίρεση νόμιμου περιεχομένου που διαδίδεται για εκπαιδευτικούς, δημοσιογραφικούς, καλλιτεχνικούς ή ερευνητικούς σκοπούς· τονίζει ότι θα πρέπει οι αλγόριθμοι να χρησιμοποιούνται αποκλειστικά ως μηχανισμός επισήμανσης κατά τον έλεγχο περιεχομένου και να υπόκεινται σε ανθρώπινη παρέμβαση, καθώς η ΤΝ αδυνατεί να διακρίνει με αξιοπιστία μεταξύ νόμιμου, παράνομου και επιβλαβούς περιεχομένου· σημειώνει ότι θα πρέπει οι όροι και προϋποθέσεις να περιλαμβάνουν πάντα τις κοινοτικές κατευθυντήριες γραμμές, καθώς και τη διαδικασία προσφυγής·

79.

υπενθυμίζει, επίσης, ότι δεν θα πρέπει να υπάρχει γενική παρακολούθηση, όπως ορίζεται στο άρθρο 15 της οδηγίας για το ηλεκτρονικό εμπόριο (16), και ότι η παρακολούθηση συγκεκριμένων περιεχομένων για υπηρεσίες οπτικοακουστικών μέσων θα πρέπει να πραγματοποιείται σύμφωνα με τις εξαιρέσεις που προβλέπονται από την ενωσιακή νομοθεσία· υπενθυμίζει ότι οι εφαρμογές τεχνητής νοημοσύνης πρέπει να συμμορφώνονται με τα πρωτόκολλα εσωτερικής και εξωτερικής ασφάλειας, τα οποία θα πρέπει να είναι ακριβή από τεχνική άποψη και αξιόπιστα· θεωρεί ότι αυτό θα πρέπει να επεκταθεί ώστε να ισχύει για τη λειτουργία υπό κανονικές, άγνωστες και απρόβλεπτες συνθήκες·

80.

τονίζει, επιπλέον, ότι η χρήση της ΤΝ στις συστάσεις περιεχομένου που βασίζονται σε αλγόριθμους στους παρόχους υπηρεσιών μέσων, στις υπηρεσίες παροχής βίντεο κατά παραγγελία και στις πλατφόρμες κοινοποίησης βίντεο μπορεί να έχει σοβαρό αντίκτυπο στην πολιτιστική και γλωσσική πολυμορφία, ιδίως όσον αφορά την υποχρέωση να διασφαλίζεται η προβεβλημένη θέση των ευρωπαϊκών έργων βάσει του άρθρου 13 της οδηγίας για τις υπηρεσίες οπτικοακουστικών μέσων (οδηγία (ΕΕ) 2018/1808) (17)· σημειώνει ότι αυτές οι ανησυχίες ισχύουν εξίσου για τις υπηρεσίες συνεχούς ροής μουσικής, και ζητεί την ανάπτυξη δεικτών για την αξιολόγηση της πολιτιστικής πολυμορφίας και την προώθηση των ευρωπαϊκών έργων στις εν λόγω υπηρεσίες·

81.

καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να παράσχουν μεγαλύτερη οικονομική υποστήριξη στην ανάπτυξη, υλοποίηση και αξιοποίηση της ΤΝ στον τομέα του αυτοματοποιημένου υποτιτλισμού και της μεταγλώττισης ευρωπαϊκών οπτικοακουστικών έργων, προκειμένου να προωθηθεί η πολιτιστική και γλωσσική πολυμορφία στην Ένωση, καθώς επίσης να βελτιωθεί η διάδοση των ευρωπαϊκών οπτικοακουστικών έργων και η πρόσβαση στο περιεχόμενο αυτών·

82.

καλεί την Επιτροπή να θεσπίσει ένα σαφές δεοντολογικό πλαίσιο για τη χρήση των τεχνολογιών ΤΝ στον τομέα των μέσων, προκειμένου να αποφεύγονται όλες οι μορφές διακρίσεων και να εξασφαλίζεται η πρόσβαση σε πολιτισμικά και γλωσσικά ποικίλο περιεχόμενο σε επίπεδο Ένωσης, βάσει υπεύθυνων, διαφανών και χωρίς αποκλεισμούς αλγορίθμων, με σεβασμό των επιλογών και των προτιμήσεων των ατόμων·

83.

παρατηρεί ότι η ΤΝ μπορεί να διαδραματίσει μείζονα ρόλο στην ταχεία εξάπλωση της παραπληροφόρησης· τονίζει, εν προκειμένω, ότι το πλαίσιο θα πρέπει να αντιμετωπίζει την κατάχρηση της ΤΝ για τη διάδοση ψευδών ειδήσεων και διαδικτυακής ανακριβούς πληροφόρησης και παραπληροφόρησης, αποφεύγοντας ταυτόχρονα τη λογοκρισία· καλεί, ως εκ τούτου, την Επιτροπή να αξιολογήσει τους κινδύνους που ενέχει η ΤΝ για διάδοση της παραπληροφόρησης στο ψηφιακό περιβάλλον, καθώς και λύσεις σχετικά με τον τρόπο με τον οποίο θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί η ΤΝ για την αντιμετώπιση της παραπληροφόρησης·

84.

καλεί την Επιτροπή να λάβει ρυθμιστικά μέτρα για να διασφαλίσει ότι οι πάροχοι υπηρεσιών σχετικών με τα μέσα έχουν πρόσβαση στα δεδομένα που δημιουργούνται από την παροχή και τη διάδοση των περιεχομένων τους σε πλατφόρμες τρίτων· τονίζει ότι η πλήρης διάδοση δεδομένων από φορείς εκμετάλλευσης πλατφορμών σε παρόχους υπηρεσιών σχετικών με τα μέσα είναι ζωτικής σημασίας, ώστε οι τελευταίοι να κατανοήσουν καλύτερα το κοινό τους και να βελτιώσουν τις υπηρεσίες τους ακολουθώντας τις επιθυμίες του κοινού·

85.

τονίζει ότι είναι σημαντικό να αυξηθούν τα κεφάλαια που διατίθενται στα προγράμματα «Ψηφιακή Ευρώπη», «Δημιουργική Ευρώπη» και «Ορίζων Ευρώπη» ώστε να ενισχυθεί η στήριξη του ευρωπαϊκού οπτικοακουστικού τομέα, συγκεκριμένα με συνεταιριστικά ερευνητικά έργα και πειραματικές πιλοτικές πρωτοβουλίες για την ανάπτυξη, την υλοποίηση και τη χρήση δεοντολογικών τεχνολογιών ΤΝ·

86.

ζητεί να υπάρξει στενή συνεργασία μεταξύ των κρατών μελών για την ανάπτυξη προγραμμάτων κατάρτισης που θα αποσκοπούν στην επανειδίκευση ή στην αναβάθμιση των δεξιοτήτων των εργαζομένων ώστε να είναι καλύτερα προετοιμασμένοι για την κοινωνική μετάβαση που συνεπάγεται η χρήση τεχνολογιών ΤΝ στον οπτικοακουστικό τομέα·

87.

θεωρεί ότι η ΤΝ έχει τεράστιες δυνατότητες παροχής βοήθειας για την προώθηση της καινοτομίας στον τομέα των μέσων ενημέρωσης· πιστεύει ότι η ευρεία ενσωμάτωση της ΤΝ, όπως για την παραγωγή και τη διανομή περιεχομένου, την παρακολούθηση των σχολίων, τη χρήση της ανάλυσης δεδομένων, και τον εντοπισμό παραποιημένων φωτογραφιών και βίντεο, είναι σημαντική για την εξοικονόμηση δαπανών στις αίθουσες Τύπου, καθώς μειώνονται τα έσοδα από διαφημίσεις, και για την αφιέρωση περισσότερων πόρων στην επιτόπια δημοσιογραφία, αυξάνοντας με αυτόν τον τρόπο την ποιότητα και την ποικιλία περιεχομένου·

Διαδικτυακή παραπληροφόρηση: deepfake

88.

τονίζει ότι είναι σημαντικό να εξασφαλιστεί, τόσο εντός όσο και εκτός διαδικτύου, ο πλουραλισμός των μέσων ενημέρωσης προκειμένου να υπάρχουν εγγυήσεις για την ποιότητα, την πολυμορφία και την αξιοπιστία των διαθέσιμων πληροφοριών·

89.

υπενθυμίζει ότι η ακρίβεια, η ανεξαρτησία, η δικαιοσύνη, η εμπιστευτικότητα, ο ανθρωπισμός, η λογοδοσία και η διαφάνεια, ως κινητήριες δυνάμεις των αρχών της ελευθερίας της έκφρασης και της πρόσβασης στις πληροφορίες σε μέσα εντός και εκτός διαδικτύου, έχουν αποφασιστική σημασία στην καταπολέμηση της παραπληροφόρησης και της ανακριβούς πληροφόρησης·

90.

επισημαίνει τον σημαντικό ρόλο που διαδραματίζουν τα ανεξάρτητα μέσα ενημέρωσης στον πολιτισμό και την καθημερινή ζωή των πολιτών· τονίζει ότι η παραπληροφόρηση αποτελεί θεμελιώδες πρόβλημα, καθώς τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας και τα ΔΔΙ γενικότερα παραβιάζονται διαρκώς· καλεί την Επιτροπή, σε συνεργασία με τα κράτη μέλη, να συνεχίσει το έργο της όσον αφορά την ευαισθητοποίηση σχετικά με το πρόβλημα αυτό, την αντιμετώπιση των επιπτώσεων των μέσων ενημέρωσης που διαδίδουν παραπληροφόρηση καθώς και των προβλημάτων που σχετίζονται με τις πηγές· θεωρεί, επιπλέον, ότι είναι σημαντικό να αναπτυχθούν εκπαιδευτικές στρατηγικές για τη βελτίωση του ψηφιακού γραμματισμού σε αυτό το πλαίσιο·

91.

υπενθυμίζει ότι με τις ταχέως αναδυόμενες νέες τεχνικές, ο εντοπισμός του ψευδούς και παραποιημένου περιεχομένου, όπως τα deepfake, ενδέχεται να καταστεί όλο και δυσκολότερος, λόγω της ικανότητας των δόλιων παραγωγών να δημιουργούν πολύπλοκους αλγόριθμους που μπορούν να εκπαιδευθούν επιτυχώς ώστε να αποφεύγουν τον εντοπισμό, κάτι που υπονομεύει σοβαρά τις βασικές δημοκρατικές αξίες μας· ζητεί από την Επιτροπή να αξιολογήσει τον αντίκτυπο της ΤΝ στη δημιουργία deepfake, να θεσπίσει κατάλληλα νομικά πλαίσια που θα διέπουν τη δημιουργία, την παραγωγή ή τη διανομή τους για κακόβουλους σκοπούς, και να προτείνει συστάσεις για, μεταξύ άλλων πρωτοβουλιών, τη λήψη μέτρων κατά κάθε απειλής που βασίζεται στην ΤΝ κατά των ελεύθερων και δίκαιων εκλογών και της δημοκρατίας·

92.

χαιρετίζει τις πρόσφατες πρωτοβουλίες και τα έργα για τη δημιουργία αποτελεσματικότερων εργαλείων για τον εντοπισμό των deepfake, καθώς και απαιτήσεων διαφάνειας· τονίζει, στο πλαίσιο αυτό, την ανάγκη να διερευνηθούν μέθοδοι, καθώς και να γίνουν επενδύσεις σε μεθόδους για την αντιμετώπιση των deepfake ως καίριο βήμα για την καταπολέμηση της παραπληροφόρησης και του επιβλαβούς περιεχομένου· θεωρεί ότι οι λύσεις που βασίζονται στην ΤΝ μπορούν να είναι βοηθητικές από αυτή την άποψη· ζητεί, ως εκ τούτου, από την Επιτροπή να επιβάλει υποχρέωση, για το σύνολο του υλικού deepfake ή τυχόν άλλων ρεαλιστικών συνθετικών βίντεο, να δηλώνεται ότι το υλικό δεν είναι γνήσιο, και να ορίσει αυστηρό περιορισμό όταν χρησιμοποιείται για εκλογικούς σκοπούς·

93.

εκφράζει την ανησυχία του για το ότι η ΤΝ επηρεάζει όλο και περισσότερο τον τρόπο με τον οποίο οι πληροφορίες εντοπίζονται και καταναλώνονται στο διαδίκτυο· επισημαίνει ότι οι λεγόμενες φυσαλίδες φίλτρων και οι θάλαμοι αντήχησης περιορίζουν την ποικιλομορφία των απόψεων και έχουν επιζήμιο αντίκτυπο στον ανοιχτό κοινωνικό διάλογο· ζητεί, επομένως, να είναι διαφανής η χρήση αλγορίθμων για την επεξεργασία πληροφοριών από τους φορείς εκμετάλλευσης πλατφορμών και να δοθεί στους χρήστες μεγαλύτερη ελευθερία επιλογής ως προς το είδος των πληροφοριών που επιθυμούν να λαμβάνουν·

94.

επισημαίνει ότι οι τεχνολογίες ΤΝ χρησιμοποιούνται ήδη στη δημοσιογραφία, για παράδειγμα στην παραγωγή κειμένων ή στην ανάλυση μεγάλων συνόλων δεδομένων στον τομέα της ερευνητικής δημοσιογραφίας· τονίζει ότι, στο πλαίσιο της παραγωγής πληροφοριών που αφορούν το σύνολο της κοινωνίας, είναι σημαντικό η αυτοματοποιημένη δημοσιογραφία να βασίζεται σε ορθά και πλήρη δεδομένα προκειμένου να αποφεύγεται η διάδοση ψευδών ειδήσεων· τονίζει ότι οι βασικές αρχές της ποιοτικής δημοσιογραφίας, όπως ο έλεγχος της σύνταξης, πρέπει να ισχύουν και για το δημοσιογραφικό περιεχόμενο που δημιουργείται με τη χρήση τεχνολογιών ΤΝ· ζητεί να επισημαίνονται σαφώς τα κείμενα που παράγονται από ΤΝ προκειμένου να διατηρηθεί η εμπιστοσύνη στη δημοσιογραφία·

95.

υπογραμμίζει το δυναμικό που έχει η ΤΝ να διευκολύνει και να ενθαρρύνει την πολυγλωσσία αναπτύσσοντας τεχνολογίες που σχετίζονται με τη γλώσσα και διευκολύνοντας την εύρεση επιγραμμικού ευρωπαϊκού περιεχομένου·

o

o o

96.

αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο και στην Επιτροπή.

(1)  ΕΕ C 202 I της 16.6.2020, σ. 1.

(2)  ΕΕ C 440 της 6.12.2018, σ. 37.

(3)  ΕΕ C 449 της 23.12.2020, σ. 37.

(4)  ΕΕ C 433 της 23.12.2019, σ. 42.

(5)  ΕΕ C 28 της 27.1.2020, σ. 8.

(6)  ΕΕ C 252 της 18.7.2018, σ. 239.

(7)  ΕΕ C 307 της 30.8.2018, σ. 163.

(8)  Κανονισμός (ΕΕ) 2016/679 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 27ης Απριλίου 2016, για την προστασία των φυσικών προσώπων έναντι της επεξεργασίας των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα και για την ελεύθερη κυκλοφορία των δεδομένων αυτών και την κατάργηση της οδηγίας 95/46/ΕΚ (Γενικός Κανονισμός για την Προστασία Δεδομένων) (ΕΕ L 119 της 4.5.2016, σ. 1).

(9)  Οδηγία 2002/58/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 12ης Ιουλίου 2002, σχετικά με την επεξεργασία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα και την προστασία της ιδιωτικής ζωής στον τομέα των ηλεκτρονικών επικοινωνιών (οδηγία για την προστασία ιδιωτικής ζωής στις ηλεκτρονικές επικοινωνίες) (ΕΕ L 201 της 31.7.2002, σ. 37).

(10)  Έκθεση του Ειδικού Εισηγητή για την προώθηση και την προστασία του δικαιώματος στην ελευθερία της γνώμης και της έκφρασης, 29 Αυγούστου 2018.

(11)  Οδηγία 2005/36/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 7ης Σεπτεμβρίου 2005, σχετικά με την αναγνώριση των επαγγελματικών προσόντων (ΕΕ L 255 της 30.9.2005, σ. 22).

(12)  Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, υπόθεση C-833/18, SI and Brompton Bicycle Ltd κατά Chedech / Get2Get.

(13)  Οδηγία (ΕΕ) 2019/790 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 17ης Απριλίου 2019, για τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας και τα συγγενικά δικαιώματα στην ψηφιακή ενιαία αγορά και την τροποποίηση των οδηγιών 96/9/ΕΚ και 2001/29/ΕΚ (ΕΕ L 130 της 17.5.2019, σ. 92).

(14)  Κανονισμός (ΕΕ) 2019/1150 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 20ής Ιουνίου 2019, για την προώθηση της δίκαιης μεταχείρισης και της διαφάνειας για τους επιχειρηματικούς χρήστες επιγραμμικών υπηρεσιών διαμεσολάβησης (ΕΕ L 186 της 11.7.2019, σ. 57).

(15)  Οδηγία (ΕΕ) 2019/2161 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 27ης Νοεμβρίου 2019, για την τροποποίηση της οδηγίας 93/13/ΕΟΚ του Συμβουλίου, και των οδηγιών 98/6/ΕΚ, 2005/29/ΕΚ και 2011/83/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου όσον αφορά την καλύτερη επιβολή και τον εκσυγχρονισμό των κανόνων της Ένωσης για την προστασία των καταναλωτών (ΕΕ L 328 της 18.12.2019, σ. 7).

(16)  Οδηγία 2000/31/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 8ης Ιουνίου 2000, για ορισμένες νομικές πτυχές των υπηρεσιών της κοινωνίας της πληροφορίας, ιδίως του ηλεκτρονικού εμπορίου, στην εσωτερική αγορά (ΕΕ L 178 της 17.7.2000, σ. 1).

(17)  Οδηγία (ΕΕ) 2018/1808 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 14ης Νοεμβρίου 2018, για την τροποποίηση της οδηγίας 2010/13/ΕΕ για τον συντονισμό ορισμένων νομοθετικών, κανονιστικών και διοικητικών διατάξεων των κρατών μελών σχετικά με την παροχή υπηρεσιών οπτικοακουστικών μέσων ενόψει των μεταβαλλόμενων συνθηκών της αγοράς (ΕΕ L 303 της 28.11.2018, σ. 69).


12.1.2022   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 15/45


P9_TA(2021)0240

Ευρωπαϊκή στρατηγική για την ενοποίηση των ενεργειακών συστημάτων

Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 19ης Μαΐου 2021 σχετικά με μια ευρωπαϊκή στρατηγική για την ενοποίηση των ενεργειακών συστημάτων (2020/2241(INI))

(2022/C 15/05)

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

έχοντας υπόψη τη Συνθήκη για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, και ιδίως το άρθρο 194,

έχοντας υπόψη τη συμφωνία του Παρισιού για το κλίμα της 12ης Δεκεμβρίου 2015,

έχοντας υπόψη τον Στόχο Βιώσιμης Ανάπτυξης 7 του ΟΗΕ «διασφάλιση της πρόσβασης σε οικονομικά προσιτή, αξιόπιστη, βιώσιμη και σύγχρονη ενέργεια για όλους»,

έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής της 16ης Φεβρουαρίου 2016, με τίτλο «Στρατηγική της ΕΕ για τη θέρμανση και την ψύξη» (COM(2016)0051),

έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής της 28ης Νοεμβρίου 2018 με τίτλο «Καθαρός πλανήτης για όλους — Ένα ευρωπαϊκό, στρατηγικό, μακρόπνοο όραμα για μια ευημερούσα, σύγχρονη, ανταγωνιστική και κλιματικά ουδέτερη οικονομία» (COM(2018)0773),

έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής της 11ης Δεκεμβρίου 2019 σχετικά με την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία (COM(2019)0640),

έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής της 19ης Φεβρουαρίου 2020 με τίτλο «Ευρωπαϊκή στρατηγική για τα δεδομένα» (COM(2020)0066),

έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής της 10ης Μαρτίου 2020 με τίτλο «Μια νέα ευρωπαϊκή βιομηχανική στρατηγική» (COM(2020)0102),

έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής της 8ης Ιουλίου 2020 με τίτλο «Ενέργεια για μια κλιματικά ουδέτερη οικονομία: Στρατηγική της ΕΕ για την ενοποίηση του ενεργειακού συστήματος» (COM(2020)0299),

έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής της 8ης Ιουλίου 2020 με τίτλο «Στρατηγική για το υδρογόνο για μια κλιματικά ουδέτερη Ευρώπη» (COM(2020)0301),

έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής της 17ης Σεπτεμβρίου 2020 με τίτλο «Ενίσχυση της κλιματικής φιλοδοξίας της Ευρώπης για το 2030 — Επενδύουμε σε ένα κλιματικά ουδέτερο μέλλον προς όφελος των πολιτών μας» (COM(2020)0562),

έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής της 14ης Οκτωβρίου 2020 με τίτλο «Κύμα ανακαινίσεων για την Ευρώπη — οικολογικά κτίρια, θέσεις εργασίας, καλύτερη ζωή» (COM(2020)0662),

έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής της 14ης Οκτωβρίου 2020 με τίτλο «Στρατηγική της ΕΕ για τη μείωση των εκπομπών μεθανίου» (COM(2020)0663),

έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής της 14ης Οκτωβρίου 2020 σχετικά με την κατάσταση της Ενεργειακής Ένωσης του 2020 (COM(2020)0950),

έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής της 14ης Οκτωβρίου 2020 σχετικά με την πρόοδο της ανταγωνιστικότητας στον τομέα της καθαρής ενέργειας (COM(2020)0953),

έχοντας υπόψη την έκθεση προόδου της 14ης Οκτωβρίου 2020 για την ενεργειακή απόδοση (COM(2020)0954),

έχοντας υπόψη την έκθεση προόδου της Επιτροπής της 14ης Οκτωβρίου 2020 στον τομέα των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας (COM(2020)0952),

έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής της 14ης Οκτωβρίου 2020, με τίτλο «Τιμές και κόστος ενέργειας στην Ευρώπη» (COM(2020)0951),

έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής της 19ης Νοεμβρίου 2020 με τίτλο «Μια στρατηγική της ΕΕ για την αξιοποίηση του δυναμικού των υπεράκτιων ανανεώσιμων πηγών ενέργειας για ένα κλιματικά ουδέτερο μέλλον» (COM(2020)0741),

έχοντας υπόψη τα συμπεράσματα του Συμβουλίου της 25ης Ιουνίου 2019 σχετικά με το μέλλον των ενεργειακών συστημάτων στην Ενεργειακή Ένωση για την εξασφάλιση της ενεργειακής μετάβασης και της επίτευξης των στόχων για την ενέργεια και το κλίμα, με χρονικό ορίζοντα το 2030 και μετέπειτα,

έχοντας υπόψη τα συμπεράσματα του Συμβουλίου της 11ης Δεκεμβρίου 2020 σχετικά με έναν νέο στόχο της ΕΕ για το κλίμα για το 2030,

έχοντας υπόψη συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της 12ης Δεκεμβρίου 2019,

έχοντας υπόψη την πρωτοβουλία για το υδρογόνο που δρομολογήθηκε από την αυστριακή Προεδρία του Συμβουλίου στο Linz στις 17 και 18 Σεπτεμβρίου 2018,

έχοντας υπόψη την πρωτοβουλία για τις βιώσιμες και έξυπνες υποδομές φυσικού αερίου για την Ευρώπη, την οποία δρομολόγησε η ρουμανική προεδρία του Συμβουλίου στο Βουκουρέστι την 1η και 2α Απριλίου 2019,

έχοντας υπόψη την οδηγία 2003/96/ΕΚ του Συμβουλίου, της 27ης Οκτωβρίου 2003, σχετικά με την αναδιάρθρωση του κοινοτικού πλαισίου φορολογίας των ενεργειακών προϊόντων και της ηλεκτρικής ενέργειας (1),

έχοντας υπόψη την οδηγία 2006/66/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 6ης Σεπτεμβρίου 2006, σχετικά με τις ηλεκτρικές στήλες και τους συσσωρευτές και τα απόβλητα ηλεκτρικών στηλών και συσσωρευτών και με την κατάργηση της οδηγίας 91/157/ΕΟΚ (2),

έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 347/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 17ης Απριλίου 2013, σχετικά με τις κατευθυντήριες γραμμές για τις διευρωπαϊκές ενεργειακές υποδομές, την κατάργηση της απόφασης αριθ. 1364/2006/ΕΚ και την τροποποίηση των κανονισμών (ΕΚ) αριθ. 713/2009, (ΕΚ) αριθ. 714/2009 και (ΕΚ) αριθ. 715/2009 (3) (κανονισμός ΔΕΔ-Ε),

έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 1316/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 11ης Δεκεμβρίου 2013, για τη σύσταση της διευκόλυνσης «Συνδέοντας την Ευρώπη», την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 913/2010 και την κατάργηση των κανονισμών (ΕΚ) αριθ. 680/2007 και (ΕΚ) αριθ. 67/2010 (4), (κανονισμός για τη διευκόλυνση «Συνδέοντας την Ευρώπη») ο οποίος βρίσκεται αυτή τη στιγμή υπό αναθεώρηση,

έχοντας υπόψη την οδηγία 2014/94/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 22ας Οκτωβρίου 2014, για την ανάπτυξη υποδομών εναλλακτικών καυσίμων (5) (οδηγία για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας),

έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΕ) 2018/1999 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 11ης Δεκεμβρίου 2018, για τη διακυβέρνηση της Ενεργειακής Ένωσης και της Δράσης για το Κλίμα, για την τροποποίηση των κανονισμών (ΕΚ) αριθ. 663/2009 και (ΕΚ) αριθ. 715/2009 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, των οδηγιών 94/22/ΕΚ, 98/70/ΕΚ, 2009/31/ΕΚ, 2009/73/ΕΚ, 2010/31/ΕΕ, 2012/27/ΕΕ και 2013/30/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, των οδηγιών 2009/119/ΕΚ και (ΕΕ) 2015/652 του Συμβουλίου και για την κατάργηση του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 525/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (6),

έχοντας υπόψη την οδηγία (ΕΕ) 2018/2001 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 11ης Δεκεμβρίου 2018, για την προώθηση της χρήσης ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές (7),

έχοντας υπόψη την οδηγία (ΕΕ) 2018/2002 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 11ης Δεκεμβρίου 2018, για την τροποποίηση της οδηγίας 2012/27/ΕΕ σχετικά με την ενεργειακή απόδοση (8) (οδηγία για την ενεργειακή απόδοση),

έχοντας υπόψη την οδηγία (ΕΕ) 2019/944 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 5ης Ιουνίου 2019, σχετικά με τους κοινούς κανόνες για την εσωτερική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας και την τροποποίηση της οδηγίας 2012/27/ΕΕ (9),

έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΕ) 2019/943 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 5ης Ιουνίου 2019, σχετικά με την εσωτερική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας (10),

έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 559/2014 του Συμβουλίου, της 6ης Μαΐου 2014, για τη σύσταση της κοινής επιχείρησης «Κυψέλες καυσίμου και υδρογόνο 2» (11),

έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 14ης Μαρτίου 2019 σχετικά με την κλιματική αλλαγή — ένα ευρωπαϊκό, στρατηγικό, μακρόπνοο όραμα για μια ευημερούσα, σύγχρονη, ανταγωνιστική και κλιματικά ουδέτερη οικονομία, με βάση τη Συμφωνία του Παρισιού (12),

έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 28ης Νοεμβρίου 2019 σχετικά με την κλιματική και περιβαλλοντική κατάσταση έκτακτης ανάγκης (13),

έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 28ης Νοεμβρίου 2019 σχετικά με τη διάσκεψη του 2019 των Ηνωμένων Εθνών για την κλιματική αλλαγή, στη Μαδρίτη της Ισπανίας (COP 25) (14),

έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 15ης Ιανουαρίου 2020 σχετικά με την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία (15),

έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 2ας Ιουλίου 2020 σχετικά με μια ολοκληρωμένη ευρωπαϊκή προσέγγιση της αποθήκευσης ενέργειας (16),

έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 10ης Ιουλίου 2020 σχετικά με την αναθεώρηση των κατευθυντήριων γραμμών για τις διευρωπαϊκές ενεργειακές υποδομές (17),

έχοντας υπόψη το άρθρο 54 του Κανονισμού του,

έχοντας υπόψη τη γνωμοδότηση της Επιτροπής Μεταφορών και Τουρισμού,

έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής Βιομηχανίας, Έρευνας και Ενέργειας (A9-0062/2021),

Α.

λαμβάνοντας υπόψη ότι το Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο και η Επιτροπή έχουν εγκρίνει τον στόχο μιας κλιματικά ουδέτερης οικονομίας έως το 2050, σύμφωνα με τη συμφωνία του Παρισιού και με βάση την ισότητα και τα βέλτιστα διαθέσιμα επιστημονικά στοιχεία με στόχο τον περιορισμό της αύξησης της θερμοκρασίας του πλανήτη σε 1,5 oC πάνω από τα προβιομηχανικά επίπεδα·

Β.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η Επιτροπή πρότεινε έναν κοινό στόχο μείωσης των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου κατά τουλάχιστον 55 % έως το 2030, ενώ το Κοινοβούλιο έχει εγκρίνει τον στόχο της μείωσης των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου κατά 60 % έως το 2030·

Γ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η έκθεση του 2020 για την κατάσταση της Ενεργειακής Ένωσης έδειξε ότι η ζήτηση ενέργειας μειώνεται συνολικά στην ΕΕ, αλλά αυξάνεται σε ορισμένους τομείς, όπως οι μεταφορές και οι τεχνολογίες πληροφοριών και επικοινωνιών (ΤΠΕ)·

Δ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι τα κτίρια ευθύνονται για το 40 % περίπου της συνολικής κατανάλωσης ενέργειας της ΕΕ, και για το 36 % των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου από την ενέργεια, και ότι οι ΤΠΕ αντιπροσωπεύουν το 5 έως 9 % της παγκόσμιας κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας·

Ε.

λαμβάνοντας υπόψη ότι το 70 % της πρωτογενούς ενέργειας που χρησιμοποιήθηκε στην ΕΕ το 2017 προήλθε από ορυκτά καύσιμα (πετρέλαιο, φυσικό αέριο και άνθρακα) (18)·

ΣΤ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι ο Διεθνής Οργανισμός Ενέργειας εκτιμά ότι το ένα τρίτο περίπου των παγκόσμιων εκπομπών μεθανίου προέρχεται από τον ενεργειακό τομέα·

Ζ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η επίτευξη κλιματικής ουδετερότητας απαιτεί την απομάκρυνση από ένα σύστημα που βασίζεται σε μεγάλο βαθμό στα ορυκτά καύσιμα και τη μετακίνηση προς ένα κλιματικά ουδέτερο και βασισμένο σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας σύστημα υψηλής ενεργειακής απόδοσης·

Η.

λαμβάνοντας υπόψη ότι ως ενοποίηση του ενεργειακού συστήματος νοείται ο συντονισμένος σχεδιασμός και λειτουργία του ενεργειακού συστήματος στο σύνολό του, σε πολλαπλούς ενεργειακούς φορείς και συνδεδεμένες υποδομές, καθώς και σε όλους τους τελικούς καταναλωτές·

Θ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η ενοποίηση των ενεργειακών συστημάτων μπορεί να ανταποκριθεί σε πολλές από τις προκλήσεις που απορρέουν από την ενεργειακή μετάβαση, και ιδίως στην πρόκληση της απαλλαγής από τις ανθρακούχες εκπομπές, της βελτιστοποίησης και της εξισορρόπησης των ενεργειακών δικτύων, διασφαλίζοντας έτσι την ασφάλεια του εφοδιασμού και ενισχύοντας τη στρατηγική αυτονομία της ΕΕ·

Ι.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η διττή πράσινη και ψηφιακή μετάβαση των ενεργειακών δικτύων θα απαιτήσει πρωτοφανείς δημόσιες και ιδιωτικές επενδύσεις στον εκσυγχρονισμό των υποδομών και την ανάπτυξη νέων υποδομών, όταν είναι αναγκαίο, καθώς και επενδύσεις στην ανακαίνιση κτιρίων και στην έρευνα και ανάπτυξη·

ΙΑ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η ενοποίηση του ενεργειακού συστήματος μπορεί να επιταχύνει τη μετάβαση προς μια κλιματικά ουδέτερη οικονομία, στοχεύοντας παράλληλα στη διατήρηση του κόστους για τους πολίτες, τις αρχές και τις επιχειρήσεις της Ευρώπης εντός ρεαλιστικών ορίων, ενισχύοντας παράλληλα την ενεργειακή ασφάλεια, προστατεύοντας την υγεία και το περιβάλλον και προωθώντας την ανάπτυξη, την καινοτομία και την παγκόσμια βιομηχανική υπεροχή· λαμβάνοντας υπόψη ότι πρέπει να εφαρμοστεί μια οικονομικά αποδοτική ενοποίηση του ενεργειακού τομέα·

ΙΒ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΕ) 2018/1999, η αρχή της προτεραιότητας στην ενεργειακή απόδοση θα πρέπει να εφαρμόζεται αποτελεσματικά σε κάθε σχεδιασμό προσφοράς και ζήτησης ενέργειας και σε αποφάσεις πολιτικής και επενδύσεων, πράγμα που σημαίνει ότι κάθε απόφαση θα πρέπει να αξιολογείται συστηματικά έναντι εναλλακτικών οικονομικά αποδοτικών, τεχνικά, οικονομικά και περιβαλλοντικά ορθών μέτρων ενεργειακής απόδοσης·

ΙΓ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η κρίση της νόσου COVID-19 κατέδειξε ότι είναι καίριας σημασίας να μπορούμε να βασιζόμαστε σε ένα ασφαλές και ευέλικτο ενεργειακό σύστημα· λαμβάνοντας υπόψη ότι το πρόσθετο κόστος ηλεκτρικής ενέργειας και θέρμανσης έχει ασκήσει μεγαλύτερη πίεση στα νοικοκυριά·

1.   

υποστηρίζει την κατεύθυνση που καθόρισε η Επιτροπή στην ανακοίνωσή της σχετικά με μια στρατηγική για την ενοποίηση του ενεργειακού συστήματος, δηλαδή μια κλιμακωτή προτεραιότητα για την ενεργειακή απόδοση και εξοικονόμηση ενέργειας, την απαλλαγή των τελικών χρήσεων από τις ανθρακούχες εκπομπές μέσω άμεσης ηλεκτροδότησης, καυσίμων που βασίζονται σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και χαμηλών ανθρακούχων εκπομπών για εφαρμογές που δεν έχουν άλλη εναλλακτική λύση· καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να διασφαλίσουν ότι θα εφαρμοστεί μια συνεκτική, μακροπρόθεσμη προσέγγιση σε πνεύμα αλληλεγγύης και συνεργασίας, και ότι θα σχεδιαστεί ένα σταθερό ρυθμιστικό πλαίσιο για τις ενδιαφερόμενες βιομηχανίες και την κοινωνία στο σύνολό της· υπογραμμίζει ότι ο ιδιωτικός τομέας, μαζί με τον δημόσιο τομέα, θα διαδραματίσουν καίριο ρόλο στην επιτυχία και την αποτελεσματική εφαρμογή της στρατηγικής αυτής και θα στηρίξουν την οικοδόμηση ενός ενεργειακού συστήματος που θα ωθήσει την ΕΕ προς την κλιματική ουδετερότητα το αργότερο έως το 2050·

2.   

πιστεύει ότι μια τέτοια στρατηγική μπορεί να βοηθήσει την Ένωση να χαράξει μια πορεία προς την επίτευξη των στόχων της για το κλίμα, διατηρώντας παράλληλα την ενεργειακή προσβασιμότητα, την οικονομική προσιτότητα και την ασφάλεια του εφοδιασμού μέσω της ανάπτυξης ενός κυκλικού, υψηλής ενεργειακής απόδοσης, ενοποιημένου, διασυνδεδεμένου, ανθεκτικού, έξυπνου, πολυτροπικού, δίκαιου και απαλλαγμένου από ανθρακούχες εκπομπές συστήματος· επισημαίνει ότι η στρατηγική αυτή, ιδίως μετά την πανδημία COVID-19, θα πρέπει να προσδιορίζει ένα όραμα που στηρίζει μια κλιματικά ουδέτερη οικονομία, ενισχύοντας παράλληλα την ενεργειακή ασφάλεια και ανταγωνιστικότητα, τονώνοντας τις θέσεις εργασίας και τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις (ΜΜΕ), προστατεύοντας την υγεία και το περιβάλλον και προωθώντας επίσης τη βιώσιμη ανάπτυξη και καινοτομία·

3.   

υπενθυμίζει τη σημασία της συνεκτίμησης της ποικιλομορφίας και των προκλήσεων των εθνικών ενεργειακών συστημάτων· ενθαρρύνει την Επιτροπή να διερευνήσει διάφορες οδούς απαλλαγής από τις ανθρακούχες εκπομπές που μπορούν να βοηθήσουν κάθε κράτος μέλος να χρησιμοποιήσει τις πλέον αποδοτικές λύσεις απαλλαγής από τις ανθρακούχες εκπομπές, ανάλογα με τις ανάγκες και τους πόρους του·

Διασφάλιση της βελτιστοποίησης των ενεργειακών συστημάτων και απαλλαγή τους από τις ανθρακούχες εκπομπές

4.

επαναλαμβάνει τη στήριξή του στην αρχή της προτεραιότητας στην ενεργειακή απόδοση, που σημαίνει ότι πρέπει να δοθεί προτεραιότητα στην εξοικονόμηση ενέργειας και την βελτίωση της αποδοτικότητας· υπενθυμίζει ότι η κυκλικότητα και ο άμεσος εξηλεκτρισμός, όπου είναι δυνατόν, αποτελούν σημαντική οδό για την απαλλαγή από τις ανθρακούχες εκπομπές· επισημαίνει την ανάγκη ανάπτυξης ενός ανθεκτικού και κλιματικά ουδέτερου ενεργειακού συστήματος, λαμβάνοντας υπόψη την αρχή της οικονομικής αποδοτικότητας· τονίζει την ανάγκη για ένα χαρτοφυλάκιο φιλικών προς το κλίμα λύσεων που θα επιτρέψουν στις πλέον ενεργειακά και οικονομικά αποδοτικές τεχνολογίες να ευδοκιμήσουν στην αγορά και θα συμβάλλουν στη μείωση του αποτυπώματος άνθρακα και θα συνεισφέρουν στην ενίσχυση της ενεργειακής ανεξαρτησίας στην Ένωση·

5.

υπογραμμίζει τα πολυάριθμα οφέλη από την αύξηση των προσπαθειών ενεργειακής απόδοσης, όπως η μειωμένη εξάρτηση από τις εισαγωγές ενέργειας, οι χαμηλότεροι λογαριασμοί κατανάλωσης, η αυξημένη βιομηχανική ανταγωνιστικότητα και τα συνολικά οφέλη για το κλίμα και το περιβάλλον·

6.

καλεί την Επιτροπή να αξιολογήσει τη δυνατότητα εφαρμογής της αρχής της προτεραιότητας στην ενεργειακή απόδοση στις επικείμενες αναθεωρήσεις της νομοθεσίας και των μεθοδολογιών της Ένωσης, αλλά και σε νέες πρωτοβουλίες, ιδίως όσον αφορά τον σχεδιασμό σεναρίων και υποδομών και την ανάλυση κόστους-οφέλους, και μέσω συστάσεων προς τα κράτη μέλη όσον αφορά την εθνική τους νομοθεσία·

7.

σημειώνει την υψηλή κατανάλωση ενέργειας στον τομέα των υδάτων· καλεί την Επιτροπή να εξετάσει τη λήψη ενεργειακά αποδοτικών μέτρων για τον τομέα των υδάτων της ΕΕ και το ενδεχόμενο χρήσης επεξεργασμένων λυμάτων ως επιτόπιας πηγής ανανεώσιμης ενέργειας για την ενοποίηση του ενεργειακού συστήματος·

8.

επισημαίνει την ανεπαρκή πρόοδο που έχουν σημειώσει τα κράτη μέλη και η Ένωση στο σύνολό της όσον αφορά την ενεργειακή απόδοση και την ανακαίνιση των κτιρίων, όπως παρουσιάζεται στην έκθεση προόδου του 2020 για την ενεργειακή απόδοση· παροτρύνει την Επιτροπή να αναθεωρήσει τους στόχους που ορίζονται στην οδηγία για την ενεργειακή απόδοση, καθιστώντας τους πιο ευθυγραμμισμένους με τους κλιματικούς στόχους μετά από ενδελεχή εκτίμηση επιπτώσεων, λαμβάνοντας παράλληλα υπόψη τις συστάσεις της στο πλαίσιο της διαδικασίας διακυβέρνησης της Ενεργειακής Ένωσης και του σχεδίου κλιματικών στόχων· καλεί την Επιτροπή να επανεξετάσει τα υφιστάμενα μέτρα και να εγκρίνει πιο στοχευμένες πολιτικές, ιδίως σε εκείνους τους τομείς, όπως οι μεταφορές, όπου η πρόοδος ήταν ανεπαρκής· χαιρετίζει, στο πλαίσιο αυτό, τη στρατηγική για τα κύματα ανακαινίσεων και την επικείμενη αναθεώρηση της οδηγίας (ΕΕ) 2018/844 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 30ης Μαΐου 2018, για την τροποποίηση της οδηγίας 2010/31/ΕΕ για την ενεργειακή απόδοση των κτιρίων και της οδηγίας 2012/27/ΕΕ για την ενεργειακή απόδοση (19)· υπενθυμίζει τη σημασία της αξιολόγησης των επιπτώσεων των αναθεωρημένων στόχων στις επιχειρήσεις, ιδίως στις ΜΜΕ·

9.

καλεί την Επιτροπή να επεκτείνει την αρχή της ενεργειακής απόδοσης σε ολόκληρη την αλυσίδα αξίας και σε όλες τις τελικές χρήσεις, ως οικονομικά αποδοτικό τρόπο μείωσης των εκπομπών· καλεί την Επιτροπή να προτείνει συγκεκριμένες πρωτοβουλίες για τη μείωση των απωλειών ενέργειας κατά μήκος των δικτύων μεταφοράς και διανομής, μέσω της αναθεώρησης του κανονισμού ΔΕΔ-Ε και του κανονισμού (ΕΕ) 2017/1938 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 25ης Οκτωβρίου 2017, σχετικά με μέτρα κατοχύρωσης της ασφάλειας εφοδιασμού με φυσικό αέριο και με την κατάργηση του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 994/2010 (20)·

10.

χαιρετίζει τη νέα στρατηγική της ΕΕ για το μεθάνιο· υπενθυμίζει ότι είναι σημαντικό να αναπτυχθούν ταχύτατα συστήματα παρακολούθησης των εκπομπών μεθανίου που βασίζονται σε τεχνολογίες δορυφορικής παρατήρησης, όπως αυτές που αναπτύσσονται μέσω του προγράμματος Copernicus· καλεί την Επιτροπή να προτείνει μέτρα για την περαιτέρω μείωση των εκπομπών μεθανίου στον τομέα της ενέργειας· επικροτεί την πρόταση της Επιτροπής να καταστεί υποχρεωτική η μέτρηση, η υποβολή εκθέσεων και η επαλήθευση, καθώς και η ανίχνευση και επισκευή διαρροών·

11.

υπογραμμίζει τις δυνατότητες επαναχρησιμοποίησης των αποβλήτων, ιδίως της ενέργειας και της απορριπτόμενης θερμότητας από βιομηχανικές διεργασίες, βιολογικά απόβλητα, κτίρια και κέντρα δεδομένων· τονίζει τη βιώσιμη παραγωγή ενέργειας που προέρχεται από τη γεωργία, την κατανάλωση τροφίμων και τη δασοκομία· καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να αναπτύξουν αποτελεσματικά κίνητρα και επιχειρηματικά μοντέλα για την αξιοποίηση των βιομηχανικών θερμικών αποβλήτων και της αναπόφευκτης απορριπτόμενης θερμότητας σε δίκτυα θέρμανσης ή σε αποθήκευση, κατά την περαιτέρω αναθεώρηση της οδηγίας πλαίσιο για τα απόβλητα (21)·

12.

εφιστά την προσοχή στην πρόκληση της απανθρακοποίησης της θέρμανσης και της ψύξης· ζητεί την περαιτέρω εφαρμογή της στρατηγικής θέρμανσης και ψύξης, μεταξύ άλλων κατά την αναθεώρηση της οδηγίας για την προώθηση της χρήσης ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές, της οδηγίας για την ενεργειακή απόδοση, καθώς και τη δημιουργία ευνοϊκού πλαισίου κατά την αναθεώρηση των κατευθυντήριων γραμμών για τις κρατικές ενισχύσεις στους τομείς του περιβάλλοντος και της ενέργειας (22)· επισημαίνει το δυναμικό των δικτύων τηλεθέρμανσης υψηλής απόδοσης, χαμηλής θερμοκρασίας 4ης και 5ης γενιάς· σημειώνει ότι μπορούν να διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο στην οικονομικά αποδοτική απανθρακοποίηση της θέρμανσης σε αστικές και βιομηχανικές περιοχές· εκφράζει την ικανοποίησή του για το γεγονός ότι τα δίκτυα τηλεθέρμανσης και τηλεψύξης θα είναι επιλέξιμα για χρηματοδότηση στο πλαίσιο του αναθεωρημένου κανονισμού για τη διευκόλυνση «Συνδέοντας την Ευρώπη» και ζητεί να συμπεριληφθούν ως πιθανά έργα κοινού ενδιαφέροντος στο πλαίσιο του κανονισμού ΔΕΔ-Ε· καλεί, επιπλέον, την Επιτροπή να λάβει υπόψη τις υποδομές θέρμανσης και την αποθήκευση θερμικής ενέργειας κατά την εκπόνηση των 10ετών σχεδίων ανάπτυξης δικτύων τόσο για το Ευρωπαϊκό Δίκτυο Διαχειριστών Συστημάτων Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας (ΕΔΔΣΜ ηλεκτρικής ενέργειας) όσο και για το Ευρωπαϊκό Δίκτυο Διαχειριστών Συστημάτων Μεταφοράς Αερίου (ΕΔΔΣΜ αερίου)· σημειώνει με ανησυχία το χαμηλό ποσοστό αντικατάστασης των παλαιών και αναποτελεσματικών συστημάτων θέρμανσης· χαιρετίζει τη συνεχιζόμενη αναθεώρηση του παράγωγου δικαίου για την ενεργειακή επισήμανση και τον οικολογικό σχεδιασμό των θερμαντήρων και ψυκτών χώρου και νερού· τονίζει το δυναμικό των ψηφιακών εργαλείων για έξυπνη διαχείριση της ενέργειας, διασφαλίζοντας παράλληλα την ασφάλεια στον κυβερνοχώρο και την προστασία των δεδομένων·

13.

υπενθυμίζει ότι η ενεργειακή μετάβαση θα απαιτήσει μεταξύ 520 και 575 δισεκατομμύρια EUR ετήσιες επενδύσεις σε υποδομές και την ανάλογη και αποτελεσματική ανάπτυξη των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας· καλεί την Επιτροπή να αναπτύξει έναν ολοκληρωμένο, ρεαλιστικό και χωρίς αποκλεισμούς σχεδιασμό σεναρίων, ο οποίος θα εξετάζει περαιτέρω την ενεργειακή απόδοση και την ενοποίηση του ενεργειακού συστήματος, σύμφωνα με το επενδυτικό σχέδιο για μια βιώσιμη Ευρώπη· επισημαίνει την ανάγκη τήρησης των κριτηρίων βιώσιμων επενδύσεων που ορίζονται στον κανονισμός (ΕΕ) 2020/852 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 18 Ιουνίου 2020, σχετικά με τη θέσπιση πλαισίου για τη διευκόλυνση των βιώσιμων επενδύσεων (23) και των χρηματοδοτικών εργαλείων που συνάδουν πλήρως με τους κλιματικούς και ενεργειακούς στόχους για το 2030 και την κλιματική ουδετερότητα έως το 2050 το αργότερο, προκειμένου να διασφαλιστεί ότι δεν θα οδηγήσουν σε μη αξιοποιήσιμα στοιχεία ενεργητικού· υπογραμμίζει ότι τα διάφορα ευρωπαϊκά προγράμματα και χρηματοδοτικά μέσα διαδραματίζουν καίριο ρόλο στην προώθηση της ενεργειακής μετάβασης· τονίζει την ανάγκη να διασφαλιστεί ότι η χρήση πηγών ενέργειας, όπως το φυσικό αέριο, έχει μεταβατικό χαρακτήρα και μόνο, δεδομένου του στόχου της επίτευξης κλιματικής ουδετερότητας· τονίζει ότι η ενοποίηση του συστήματος θα πρέπει να αξιοποιήσει στο έπακρο τις υφιστάμενες ενεργειακές υποδομές που μπορούν να συμβάλουν στην επίτευξη οικονομικά αποδοτικής μετάβασης σε πολλούς τομείς·

14.

τονίζει τη σημασία της εκ των προτέρων αξιολόγησης και πρόβλεψης της ανάγκης για μέτρα ενεργειακής απόδοσης, ενσωμάτωση συστημάτων ή νέες υποδομές παραγωγής, διασυνδεσιμότητας, μεταφοράς, διανομής, αποθήκευσης και μετατροπής ενέργειας, προκειμένου να βελτιστοποιηθεί η χρήση των υφιστάμενων ενεργειακών υποδομών σε μια κλιματικά ουδέτερη οικονομία, διασφαλίζοντας παράλληλα την οικονομική, περιβαλλοντική και κοινωνική βιωσιμότητά τους και την οικονομική αποδοτικότητά τους, αποφεύγοντας παράλληλα τόσο τις επιπτώσεις εγκλωβισμού όσο και τα μη αξιοποιήσιμα στοιχεία ενεργητικού· υπογραμμίζει τη σημασία της τήρησης της αρχής της τεχνολογικής ουδετερότητας μεταξύ των τεχνολογιών που είναι απαραίτητες για την επίτευξη κλιματικής ουδετερότητας, δεδομένου ότι ορισμένες από τις τεχνολογίες που θα χρειαστούν στο άμεσο μέλλον εξακολουθούν να απαιτούν επενδύσεις στην έρευνα και την ανάπτυξη· ζητεί κάθε έργο υποδομής να περιλαμβάνει ένα εναλλακτικό σενάριο που θα βασίζεται στη μείωση της ζήτησης και/ή στην ενοποίηση τομέων, πριν την κατασκευή του·

15.

χαιρετίζει τη δημοσίευση της νέας στρατηγικής της ΕΕ σχετικά με τις υπεράκτιες ανανεώσιμες πηγές ενέργειας· τονίζει ότι η ταχεία ανάπτυξη των υπεράκτιων ενεργειακών νησίδων είναι ζωτικής σημασίας για την επίτευξη του στόχου μας όσον αφορά τη δυναμικότητα ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές έως το 2030· πιστεύει ότι η στρατηγική αυτή αποτελεί ευκαιρία για την αύξηση της παραγωγής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές, την αύξηση της άμεσης χρήσης ηλεκτρικής ενέργειας και τη στήριξη του έμμεσου εξηλεκτρισμού, για παράδειγμα μέσω του υδρογόνου και των συνθετικών καυσίμων· ζητεί, ως εκ τούτου, μια συνολική αναθεώρηση της νομοθεσίας της ΕΕ για τις ενεργειακές υποδομές και μια στοχευμένη αναθεώρηση των σχετικών κατευθυντήριων γραμμών για τις κρατικές ενισχύσεις, ώστε να προωθηθεί η ανάπτυξη όλων των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας· επισημαίνει ότι οι πολίτες, οι βιομηχανίες και ο δημόσιος τομέας έχουν τη δυνατότητα να αξιοποιήσουν περαιτέρω την ηλιακή ενέργεια σε επίπεδο διανομής· καλεί τα κράτη μέλη να απλοποιήσουν τις διαδικασίες αδειοδότησης και να άρουν τα διοικητικά εμπόδια για την παραγωγή ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές·

16.

καλεί την Επιτροπή να αξιοποιήσει την αναθεώρηση του κανονισμού ΔΕΔ-Ε ως μια ευκαιρία για να καταστεί απολύτως συνεπής ως προς τον στόχο της κλιματικής ουδετερότητας· υπογραμμίζει ότι οι αρχές της μείωσης των εκπομπών, της ψηφιοποίησης και της ενοποίησης του ενεργειακού συστήματος θα πρέπει να κατοχυρώνονται στους στόχους του κανονισμού και στον δεκαετή σχεδιασμό ανάπτυξης δικτύων, καθώς και σε ένα μακρύτερο χρονοδιάγραμμα σχεδιασμού ευθυγραμμισμένο με τον στόχο της κλιματικής ουδετερότητας, προκειμένου, μεταξύ άλλων, να αποφεύγεται το λανθάνον κόστος· τονίζει ότι οι επενδύσεις για την ψηφιοποίηση των υφιστάμενων υποδομών μπορούν να βελτιώσουν σημαντικά τη διαχείρισή τους μέσω της χρήσης ψηφιακών δίδυμων, αλγορίθμων ή τεχνητής νοημοσύνης· υποστηρίζει τη διεύρυνση του πεδίου εφαρμογής του κανονισμού στις ενεργειακές υποδομές, όπως η αποθήκευση και το υδρογόνο· ζητεί ένα ενοποιημένο, συντονισμένο σχέδιο δικτύου που σταδιακά θα περιλαμβάνει όλους τους φορείς ενέργειας και τις υποδομές· τονίζει ότι οι υποδομές των ενεργειακών συστημάτων θα πρέπει να ενοποιηθούν με τα ψηφιακά συστήματα και τα συστήματα μεταφορών·

17.

ενθαρρύνει την Επιτροπή να προτείνει πιο φιλόδοξα μέτρα και στόχους κατά την αναθεώρηση της οδηγίας για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας σχετικά με την προώθηση της χρήσης ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές, προκειμένου να αυξηθεί το μερίδιο της ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές σε όλους τους τομείς, βάσει ενδελεχούς εκτίμησης επιπτώσεων· τονίζει την ανάγκη να επιταχυνθεί η μετάβαση προς ένα ενεργειακό σύστημα που θα βασίζεται σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και ταχύτερο εξηλεκτρισμό των τομέων τελικής χρήσης, όπου είναι δυνατόν, λαμβάνοντας υπόψη το κόστος και την ενεργειακή απόδοση·

18.

εκφράζει την ικανοποίησή του για την έγκριση της στρατηγικής κύμα ανακαινίσεων για την Ευρώπη, η οποία θα επιταχύνει την αφομοίωση μέτρων για την ενεργειακή απόδοση και την αποδοτική χρήση των πόρων και θα αυξήσει τη διείσδυση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στα κτίρια σε ολόκληρη την ΕΕ· καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να λάβουν υπόψη τις συνέργειες μεταξύ του τομέα της ενέργειας και του κατασκευαστικού τομέα, προκειμένου να επιτευχθεί κλιματική ουδετερότητα· τονίζει ότι η ανακαίνιση του υφιστάμενου κτιριακού δυναμικού θα είναι συμπληρωματική προς την απανθρακοποίηση της παραγωγής ενέργειας·

19.

αναγνωρίζει την πρόοδο που έχει επιτευχθεί μέχρι στιγμής όσον αφορά την ενοποίηση των αγορών ενέργειας της ΕΕ με τις αγορές των συμβαλλόμενων μερών της Ενεργειακής Κοινότητας· επισημαίνει τη σημασία της προώθησης της συνεργασίας στον τομέα των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας· τονίζει την ανάγκη ενίσχυσης των μηχανισμών διασυνοριακής συνεργασίας κατά την επικείμενη αναθεώρηση της οδηγίας για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας σχετικά με την προώθηση της χρήσης ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές·

20.

χαιρετίζει την έγκριση της ευρωπαϊκής στρατηγικής για το υδρογόνο· τονίζει ότι θα πρέπει να δοθεί προτεραιότητα στην οικοδόμηση μιας αλυσίδας εφοδιασμού με ανανεώσιμο υδρογόνο στην Ευρώπη για να προωθηθούν το πλεονέκτημα του πρωτοπόρου, η βιομηχανική ανταγωνιστικότητα και η ασφάλεια του ενεργειακού εφοδιασμού· είναι πεπεισμένο ότι το υδρογόνο από ανανεώσιμες πηγές και με χαμηλές ανθρακούχες εκπομπές μπορεί να συμβάλλει στη μείωση των υπολειμματικών εκπομπών, όπως αυτές που προέρχονται από βιομηχανικές διεργασίες και βαριές μεταφορές, όπου ο άμεσος εξηλεκτρισμός ενδέχεται να είναι περιορισμένος λόγω χαμηλής οικονομικής απόδοσης ή για λόγους τεχνικής, κοινωνικής και περιβαλλοντικής φύσης· υπενθυμίζει την ανάγκη να επιταχυνθεί η απανθρακοποίηση της υφιστάμενης παραγωγής υδρογόνου· υποστηρίζει τη δρομολόγηση σημαντικών έργων κοινού ευρωπαϊκού ενδιαφέροντος για το υδρογόνο· καλεί την Επιτροπή να αναπτύξει ένα ολοκληρωμένο πλαίσιο ταξινόμησης και πιστοποίησης για τους αέριους φορείς ενέργειας, με βάση την εξοικονόμηση εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου καθ’ όλη τη διάρκεια του κύκλου ζωής και κριτηρίων βιωσιμότητας, κατά την προσέγγιση που ορίζεται στην οδηγία για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας σχετικά με την προώθηση της χρήσης ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές· τονίζει ότι μια τέτοια ταξινόμηση είναι υψίστης σημασίας για τους παράγοντες της αγοράς, τις αρχές και τους καταναλωτές· υπογραμμίζει την ανάγκη ανάπτυξης ενός ισχυρού πλαισίου και κατάλληλης βάσης αναφοράς για να εξασφαλιστεί ότι θα αναπτυχθεί επαρκής πρόσθετη δυναμικότητα ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές, κατ’ αναλογία με την ανάγκη για ανανεώσιμο υδρογόνο· καλεί την Επιτροπή να λάβει υπόψη αυτήν την ποικιλία αναγκών στις επικείμενες νομοθετικές προτάσεις της· καλεί την Επιτροπή να εγγυηθεί έναν θεμιτό και αποτελεσματικού ανταγωνισμό μεταξύ του υδρογόνου που εισάγεται από διεθνείς εταίρους και του υδρογόνου που παράγεται στην ΕΕ·

21.

υπογραμμίζει τον ρόλο που μπορεί να διαδραματίσει η περιβαλλοντικά ασφαλής δέσμευση, χρήση και αποθήκευση διοξειδίου του άνθρακα στην επίτευξη των στόχων της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας· υποστηρίζει ένα ολοκληρωμένο πλαίσιο πολιτικής για την τόνωση της αφομοίωσης περιβαλλοντικά ασφαλών εφαρμογών δέσμευσης, χρήσης και αποθήκευσης διοξειδίου του άνθρακα που παρέχουν καθαρή μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, ώστε η βαριά βιομηχανία να καταστεί κλιματικά ουδέτερη όπου δεν υπάρχουν επιλογές άμεσης μείωσης των εκπομπών· σημειώνει την πρόταση της Επιτροπής για τη σύγκληση ενός ετήσιου ευρωπαϊκού φόρουμ για τη δέσμευση, χρήση και αποθήκευση διοξειδίου του άνθρακα, στο πλαίσιο του βιομηχανικού φόρουμ καθαρής ενέργειας, για την περαιτέρω μελέτη επιλογών για την προώθηση τέτοιων έργων· υπενθυμίζει την ανάγκη να δοθεί προτεραιότητα στην άμεση μείωση των εκπομπών στη δράση για τη διατήρηση και την ενίσχυση των φυσικών καταβοθρών και ταμιευτήρων της ΕΕ, για παράδειγμα μέσω της αειφόρου διαχείρισης των δασών·

22.

τονίζει ότι οι μεταφορές μπορούν να διευκολύνουν σημαντικά την ανάπτυξη των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας· καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να προτείνουν ένα ευνοϊκό πλαίσιο πολιτικής και φιλόδοξους στόχους βασισμένους στην αρχή της τεχνολογικής ουδετερότητας μεταξύ των τεχνολογιών που είναι αναγκαίες για την επίτευξη κλιματικής ουδετερότητας, για μια δίκαιη, οικονομικά προσιτή και ισορροπημένη μετάβαση προς την απανθρακοποίηση όλων των τρόπων μεταφοράς επιβατών και εμπορευμάτων, συμπεριλαμβανομένων των δημόσιων στόλων και δικτύων, των οδικών, θαλάσσιων και εσωτερικών πλωτών μεταφορών, των σιδηροδρομικών και εναέριων μεταφορών, κυρίως μέσω του εξηλεκτρισμού και, όπου αυτό δεν είναι εφικτό, των καυσίμων βιώσιμης παραγωγής· εκφράζει την ικανοποίησή του για την ανακοίνωση της Επιτροπής να αναπτύξει ένα εκατομμύριο σημεία επαναφόρτισης για ηλεκτρικά οχήματα στην αναθεώρηση της οδηγίας 2014/94/ΕΕ· καλεί την Επιτροπή να παράσχει κίνητρα στους κατασκευαστές αυτοκινήτων ώστε να καταστεί δυνατή η φόρτιση οχήματος προς δίκτυο· τονίζει την ανάγκη να προσαρμοστούν τα δίκτυα εξηλεκτρισμού και οι υποδομές εναλλακτικών καυσίμων για τον στόλο οχημάτων της Ευρώπης, καθώς και να υποστηριχθούν άλλες λύσεις που μπορούν εύκολα να αναπτυχθούν, ιδίως στους ευρωπαϊκούς συγκοινωνιακούς κόμβους· υπογραμμίζει τις δυνατότητες εσωτερικής συνεργασίας στον τομέα της απανθρακοποίησης των διασυνοριακών μεταφορών· υπογραμμίζει, στο πλαίσιο αυτό, τον κρίσιμο ρόλο της Κοινότητας Μεταφορών και της Επιτροπής, προκειμένου να δημιουργηθούν συνέργειες με τις γειτονικές χώρες και να επιταχυνθεί η μεταφορά των προτύπων της ΕΕ για τις εκπομπές από τις μεταφορές· τονίζει τη σημασία των δημόσιων μεταφορών για τη μείωση της ενεργειακής ζήτησης και την ανάγκη ανάπτυξης και επέκτασης των απαλλαγμένων από ανθρακούχες εκπομπές δημόσιων μεταφορών τόσο στις αστικές όσο και στις αγροτικές περιοχές·

23.

τονίζει ότι υπάρχουν τομείς που αυξάνουν την ενεργειακή τους κατανάλωση, όπως ο τομέας των μεταφορών, ο τομέας του τουρισμού και ο τομέας των ΤΠΕ· στηρίζει την Επιτροπή στην εξέταση των συνεργειών μεταξύ των δικτύων τηλεθέρμανσης και τηλεψύξης και των πηγών αναπόφευκτης απορριπτόμενης θερμότητας· χαιρετίζει τη δέσμευση που περιλαμβάνεται στην ψηφιακή στρατηγική της ΕΕ να καταστήσει τα κέντρα δεδομένων κλιματικά ουδέτερα έως το 2030· καλεί την Επιτροπή να προτείνει ένα σχέδιο δράσης για τη συμμετοχή του τουριστικού τομέα στη διαδικασία ενοποίησης του ενεργειακού συστήματος, το οποίο θα εξετάζει, μεταξύ άλλων, την προώθηση του σιδηροδρομικού τουρισμού, της ήπιας και της ηλεκτρονικής κινητικότητας και τη δημιουργία κυκλικών ενεργειακών κοινοτήτων στον βιώσιμο τουρισμό·

Διασφάλιση της ισορροπίας των ενεργειακών συστημάτων

24.

επισημαίνει ότι η διατήρηση της ισορροπίας των δικτύων ηλεκτρικής ενέργειας και η διαχείριση της ζήτησης και των αιχμών της παραγωγής θα είναι πιο περίπλοκες με ένα όλο και πιο αποκεντρωμένο και ανανεώσιμο μείγμα παραγωγής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές και, στο πλαίσιο αυτό, υπογραμμίζει τον ρόλο της απόκρισης από την πλευρά της ζήτησης, της αποθήκευσης και της έξυπνης διαχείρισης της ενέργειας· επισημαίνει ότι η μετάβαση προς την αποκεντρωμένη παραγωγή ενέργειας έχει πολλά οφέλη: μπορεί να προωθήσει τη χρήση τοπικών πηγών ενέργειας, με αποτέλεσμα την αύξηση της ασφάλειας του ενεργειακού εφοδιασμού σε τοπικό επίπεδο, την ανάπτυξη των κοινοτήτων και τη συνοχή μέσω της παροχής νέων πηγών εισοδήματος και της δημιουργίας νέων θέσεων εργασίας· υπενθυμίζει ότι τα κράτη μέλη παραμένουν ελεύθερα να καθορίζουν το ενεργειακό τους μείγμα, η ποικιλομορφία του οποίου είναι θεμελιώδης για την εξασφάλιση της ασφάλειας του εφοδιασμού·

25.

τονίζει ότι οι διασυνδέσεις είναι πιο σημαντικές από ποτέ για να διασφαλίζουν τη μεταφορά ανανεώσιμης ενέργειας στις περιοχές όπου η ζήτηση θα είναι υψηλότερη και να εξισορροπούν το ενεργειακό σύστημα στο σύνολό του· τονίζει την ανάγκη μεγιστοποίησης του εμπορίου ηλεκτρικής ενέργειας και εφαρμογής της υποχρέωσης χρήσης τουλάχιστον του 70 % της υφιστάμενης ισχύος διασύνδεσης που ορίζεται στο άρθρο 16 παράγραφος 8 του κανονισμού (ΕΕ) 2019/943· υπογραμμίζει ότι η Επιτροπή και τα ενδιαφερόμενα κράτη μέλη θα πρέπει να θεσπίσουν αποτελεσματικά μέτρα για την αντιμετώπιση της έλλειψης υπεράκτιων συνδέσεων, ενόψει του αυξανόμενου ρόλου της υπεράκτιας ενέργειας σε ένα ενοποιημένο ενεργειακό σύστημα·

26.

εκφράζει τη λύπη του για το γεγονός ότι ορισμένα κράτη μέλη δεν έχουν ακόμη επιτύχει τον στόχο τους για ποσοστό διασύνδεσης της ηλεκτρικής ενέργειας 10 % έως το 2020· εκφράζει την ικανοποίησή του για την πρόταση της Επιτροπής να αυξηθεί στο 15 % ο στόχος διασύνδεσης ηλεκτρικής ενέργειας για το 2030, δεδομένου ότι στηρίζει καλύτερα τις εθνικές επενδύσεις μέσω του καταλόγου έργων κοινού ενδιαφέροντος· ενθαρρύνει την Επιτροπή να επανεκκινήσει τις εργασίες της ομάδας εμπειρογνωμόνων σχετικά με τους στόχους διασύνδεσης·

27.

σημειώνει ότι οι υποδομές του δικτύου ηλεκτρικής ενέργειας θα πρέπει να ενισχυθούν περαιτέρω μέσω της ψηφιοποίησης και της αυτοματοποίησης, ώστε να παρέχεται ευελιξία στο σύστημα και να αξιοποιούνται οι συνέργειες με άλλους φορείς ενέργειας· εκφράζει την ικανοποίησή του για την ανακοίνωση της Επιτροπής σχετικά με ένα «σχέδιο δράσης για την ψηφιοποίηση της ενέργειας» για την ανάπτυξη μιας ανταγωνιστικής αγοράς ψηφιακών ενεργειακών υπηρεσιών που διασφαλίζει την ιδιωτικότητα και την κυριαρχία των δεδομένων και υποστηρίζει τις επενδύσεις σε ψηφιακές ενεργειακές υποδομές· τονίζει ότι τα ευφυή δίκτυα θα επιτρέψουν την αυξανόμενη διείσδυση αποκεντρωμένης και ευέλικτης ανανεώσιμης ενέργειας, καθώς και ενός άκρως διασυνδεδεμένου συστήματος ηλεκτρικής ενέργειας·

28.

επαναλαμβάνει ότι η ευρωπαϊκή ικανότητα αποθήκευσης ενέργειας αποτελεί βασική πηγή ευελιξίας και ασφάλειας του εφοδιασμού· επιβεβαιώνει την ανάγκη μείωσης των κανονιστικών φραγμών στην εγκατάσταση εξοπλισμού αποθήκευσης· καλεί την Επιτροπή να αξιολογήσει τον τρόπο μείωσης του κόστους των φόρων και των εισφορών για τον μετασχηματισμό και την αποθήκευση ενέργειας και να εξαλείψει την πιθανή διπλή φορολόγηση των έργων αποθήκευσης κατά την επικείμενη αναθεώρηση της οδηγίας 2003/96/ΕΚ· υπενθυμίζει τη σημασία διασφάλισης της πλήρους διαλειτουργικότητας των διαφόρων συστημάτων μεταφοράς και αποθήκευσης, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που έχουν διασυνοριακή σημασία και συνδέονται με τρίτες χώρες· παροτρύνει την Επιτροπή να αναθεωρήσει την εν λόγω οδηγία, αποφεύγοντας παράλληλα τις αδικαιολόγητες στρεβλώσεις της αγοράς εις βάρος άλλων πηγών ενέργειας και τις δυσμενείς επιπτώσεις για τους καταναλωτές·

29.

καλεί τα κράτη μέλη να βελτιώσουν την πρόσβαση σε κεφάλαια για όλα τα έργα αποθήκευσης ενέργειας, με έμφαση στον εκσυγχρονισμό των υφιστάμενων υποδομών· καλεί την Επιτροπή να λάβει περαιτέρω υπόψη την ανάγκη ανάπτυξης υποδομών αποθήκευσης στον προσεχή κατάλογο έργων κοινού ενδιαφέροντος και στην αναθεώρηση των κατευθυντήριων γραμμών σχετικά με τις κρατικές ενισχύσεις για την προστασία του περιβάλλοντος και την ενέργεια·

30.

σημειώνει με ανησυχία τη μεγάλη εξάρτηση της ΕΕ από τις εισαγωγές μπαταριών ιόντων λιθίου· επικροτεί, ως εκ τούτου, την προσέγγιση που προσδιορίζεται στο στρατηγικό σχέδιο δράσης για τους συσσωρευτές (24), ιδίως τη διαφοροποίηση των πηγών πρώτων υλών, την ανάπτυξη εναλλακτικών λύσεων για τις σπάνιες γαίες, την πλήρη αξιοποίηση της εμπορικής πολιτικής της ΕΕ για τη διασφάλιση βιώσιμου και ασφαλούς εφοδιασμού και την ανάπτυξη κινήτρων για κυκλικότητα, καθώς και τη δημιουργία της ευρωπαϊκής συμμαχίας για τους συσσωρευτές·

31.

υπενθυμίζει τον συμπληρωματικό ρόλο που μπορούν να διαδραματίσουν οι τεχνολογίες μετατροπής ισχύος σε μορφή Χ (power-to-X) στην εξισορρόπηση των δικτύων για την αντιμετώπιση των σημείων συμφόρησης των υποδομών, στη μεταφορά ενέργειας και στην παροχή ευελιξίας και εποχιακής αποθήκευσης θερμότητας και ηλεκτρισμού, καθώς είναι εύκολο να ενσωματωθούν στις υφιστάμενες υποδομές· είναι πεπεισμένο ότι οι τεχνολογίες αυτές θα συμβάλλουν στην ενσωμάτωση του αυξανόμενου μεριδίου της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές· επισημαίνει την ανάγκη ανάπτυξης ικανοτήτων αποθήκευσης υδρογόνου·

32.

υπενθυμίζει τη σημασία των διασυνδέσεων και της συνεργασίας μεταξύ των φορέων εκμετάλλευσης δικτύων· εκφράζει την ικανοποίησή του για τη δημιουργία περιφερειακών κέντρων συντονισμού δυνάμει του κανονισμού (ΕΕ) 2019/943· πιστεύει ότι θα πρέπει να εφαρμοστεί μια ολοκληρωμένη και διατομεακή προσέγγιση από τους διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς για τον μελλοντικό σχεδιασμό των δικτύων, καθώς και για τη συνοχή με τους στόχους για το κλίμα και την ενέργεια και τα εθνικά σχέδια για την ενέργεια και το κλίμα·

33.

επισημαίνει τα πλεονεκτήματα ενός συστήματος πολλαπλών κατευθύνσεων στο οποίο οι καταναλωτές διαδραματίζουν ενεργό ρόλο στον ενεργειακό εφοδιασμό· υπενθυμίζει ότι τα κράτη μέλη πρέπει να διασφαλίσουν ότι όλοι οι πολίτες έχουν το δικαίωμα να παράγουν, να καταναλώνουν και να αποθηκεύουν τη δική τους ενέργεια είτε ατομικά είτε ως κοινότητα και υπογραμμίζει, στο πλαίσιο αυτό, τον ρόλο των επιλογών ευελιξίας στη μετάβαση από ένα ενεργειακό σύστημα που λειτουργεί με γνώμονα την προσφορά προς ένα ενεργειακό σύστημα που λειτουργεί με γνώμονα τη ζήτηση, επιτρέποντας απόκριση ζήτησης στους ενεργούς καταναλωτές μέσω ψηφιακών λύσεων, σε πλήρη συμφωνία με τον γενικό κανονισμό για την προστασία των δεδομένων (25)· καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να διερευνήσουν τρόπους περαιτέρω παροχής κινήτρων για την ανάπτυξη μιας ευρωπαϊκής αγοράς για ευελιξία από την πλευρά της ζήτησης μέσω, μεταξύ άλλων, κοινών προτύπων όσον αφορά την ευελιξία στο στάδιο της τελικής χρήσης, αξιολόγησης των πιθανών οφελών και των επιπτώσεων στο κόστος του ενεργειακού συστήματος· επικροτεί τα ευέλικτα ενοποιημένα ενεργειακά συστήματα που αποσκοπούν στη βελτιστοποίηση του τομέα τηλεθέρμανσης/τηλεψύξης, καθώς και στη χρήση αποδοτικής και ευέλικτης συμπαραγωγής υψηλής απόδοσης που συμβάλλει στην εξισορρόπηση του δικτύου ηλεκτρικής ενέργειας, στην οικονομικά αποδοτική χρήση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και στην ενσωμάτωση της απορριπτόμενης θερμότητας σε τοπικό/περιφερειακό επίπεδο· ζητεί την ταχεία εφαρμογή της οδηγίας (ΕΕ) 2019/944 και τις διατάξεις της σχετικά με την απόκριση από την πλευρά της ζήτησης·

34.

τονίζει τον ρόλο που μπορεί να διαδραματίσει η ηλεκτρική κινητικότητα ως μια μορφή έξυπνης ενοποίησης των τομέων της ενέργειας και των μεταφορών, μέσω της απελευθέρωσης των δυνατοτήτων ευελιξίας· τονίζει ότι ο εξηλεκτρισμός του τομέα των μεταφορών έχει τη δυνατότητα να αυξήσει την ενεργειακή στρατηγική αυτονομία της Ένωσης μειώνοντας την ανάγκη για εισαγόμενα ορυκτά καύσιμα· υπογραμμίζει το δυναμικό αποθήκευσης και ευελιξίας της ανάπτυξης τεχνολογιών «όχημα προς δίκτυο» και σημειώνει ότι αυτό θα απαιτήσει τη διαλειτουργικότητα των ενεργειακών συστημάτων και των ηλεκτρικών οχημάτων·

35.

υπενθυμίζει τη σημασία της αντιμετώπισης των κινδύνων κυβερνοασφάλειας στον τομέα της ενέργειας προκειμένου να διασφαλιστεί η ανθεκτικότητα των ενεργειακών συστημάτων· υπογραμμίζει ότι ο αυξανόμενος αριθμός συνδεδεμένων προϊόντων, όπως οι συσκευές θέρμανσης, τα ηλεκτρικά οχήματα και οι έξυπνοι μετρητές, ενδέχεται να αυξήσει τον κίνδυνο επιθέσεων που πλήττουν την κυβερνοασφάλεια κατά του συστήματος ηλεκτρικής ενέργειας· παροτρύνει την Επιτροπή να αντιμετωπίσει ταχύτατα τους κινδύνους για την κυβερνοασφάλεια με τη θέσπιση υψηλού επιπέδου προστασίας της ασφάλειας στον κυβερνοχώρο για τα συνδεδεμένα προϊόντα, στο πλαίσιο του κώδικα του δικτύου ηλεκτρικής ενέργειας για την κυβερνοασφάλεια·

36.

τονίζει ότι ένα πιο αποκεντρωμένο και καλύτερα ενοποιημένο ενεργειακό σύστημα ανανεώσιμων πηγών ενέργειας απαιτεί καλύτερη πρόβλεψη της ζήτησης ενέργειας και καλύτερη αντιστοίχιση της προσφοράς και της αποθήκευσης σε πραγματικό χρόνο από τους διαφορετικούς φορείς ενέργειας· τονίζει, εν προκειμένω, τον καίριο ρόλο της ψηφιοποίησης για την επεξεργασία των στατιστικών και μετεωρολογικών δεδομένων· καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να αναπτύξουν μια εσωτερική αγορά ψηφιακών ενεργειακών τεχνολογιών, προστατεύοντας παράλληλα την ιδιωτική ζωή και τα προσωπικά δεδομένα των καταναλωτών· ενθαρρύνει τα κράτη μέλη να εγκρίνουν τον δείκτη ευφυούς ετοιμότητας που αναπτύχθηκε στο πλαίσιο της οδηγίας 2010/31/ΕΕ για την ενεργειακή απόδοση των κτιρίων (26), προκειμένου να αξιοποιηθεί το δυναμικό ευελιξίας από την πλευρά της ζήτησης σε επίπεδο κτιρίων· τονίζει ότι αυτό θα απαιτήσει περισσότερα κοινά πρότυπα για την ανταλλαγή δεδομένων· χαιρετίζει την πρόθεση της Επιτροπής να εγκρίνει ένα σχέδιο δράσης για την ψηφιοποίηση της ενέργειας προκειμένου να ενισχυθεί η τεχνολογική πρωτοπορία της ΕΕ και να καταστεί δυνατή η δημιουργία ενός πιο ενοποιημένου ενεργειακού συστήματος με έξυπνες λύσεις σε συγκεκριμένους τομείς (όπως τα ευφυή δίκτυα, οι αποδοτικότερες και ασφαλέστερες μεταφορές και η εξοικονόμηση ενέργειας στα κτίρια), με βελτιωμένη χρηματοδότηση για την περίοδο 2021-2027·

37.

επαναλαμβάνει τον καίριο ρόλο του Οργανισμού Συνεργασίας των Ρυθμιστικών Αρχών Ενέργειας στην ενοποίηση του ενεργειακού συστήματος και στην εφαρμογή της νομοθεσίας της ΕΕ για την ενέργεια· καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να διασφαλίσουν ότι ο οργανισμός διαθέτει επαρκή μέσα για την εκτέλεση των αποστολών του·

Διασφάλιση της ενεργειακής προσβασιμότητας και οικονομικής προσιτότητας για όλους τους πολίτες και τις επιχειρήσεις

38.

υπενθυμίζει ότι πρωτεύων στόχος της δράσης της Ένωσης στον τομέα της ενέργειας είναι η διασφάλιση της εύρυθμης λειτουργίας της αγοράς όσον αφορά την ανάγκη διατήρησης και βελτίωσης του περιβάλλοντος· καλεί την Επιτροπή να λάβει τα αναγκαία μέτρα για να διασφαλίσει την εύρυθμη λειτουργία των αγορών ενέργειας, να διασφαλίσει την πλήρη εφαρμογή του κεκτημένου για την εσωτερική αγορά ενέργειας, συμπεριλαμβανομένης της δέσμης μέτρων «Καθαρή ενέργεια για όλους τους Ευρωπαίους», να ευθυγραμμίσει τα δικαιώματα των καταναλωτών στους τομείς του φυσικού αερίου και της τηλεθέρμανσης με εκείνα των καταναλωτών ηλεκτρικής ενέργειας, και να τους βοηθήσει να συμβάλλουν στην απανθρακοποίηση της οικονομίας· τονίζει τη σημασία της καθοδήγησης των πελατών προς την πλέον ενεργειακά και οικονομικά αποδοτική επιλογή απανθρακοποίησης, με βάση τιμές που αντικατοπτρίζουν δεόντως το συνολικό κόστος του χρησιμοποιούμενου φορέα ενέργειας· χαιρετίζει την πρωτοβουλία για αναθεώρηση της οδηγίας 2003/96/ΕΚ και μετατροπή της σε μέσο ευθυγράμμισης των φορολογικών πολιτικών με τους στόχους για την ενέργεια και το κλίμα για το 2030 και το 2050· καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να ενσωματώσουν τους στόχους για το κλίμα στην παρούσα οδηγία· τονίζει την ανάγκη να αναθεωρηθεί το πεδίο εφαρμογής της και να διαφοροποιηθούν τα ορυκτά αέρια, τα αέρια χαμηλών ανθρακούχων εκπομπών και τα αέρια από ανανεώσιμες πηγές, ώστε να δοθούν κίνητρα για την ανάπτυξη βιώσιμων εναλλακτικών λύσεων· καλεί τα κράτη μέλη να καταργήσουν τους αδικαιολόγητους φόρους και τις εισφορές για να διασφαλίσουν την εναρμόνιση της φορολογίας, να προωθήσουν καθαρές καινοτόμες τεχνολογίες και να διασφαλίσουν ανταγωνιστικό κόστος ενέργειας στην Ευρώπη· καλεί τα κράτη μέλη να εργαστούν για τη σταδιακή κατάργηση των άμεσων και έμμεσων επιδοτήσεων στα ορυκτά καύσιμα·

39.

συμφωνεί με την ανάλυση της Επιτροπής σχετικά με την ανάγκη να καταβληθούν περαιτέρω προσπάθειες για τη σταδιακή κατάργηση των επιδοτήσεων στα ορυκτά καύσιμα, την ανάγκη παροχής συνεπέστερων τιμολογιακών σημάτων σε όλους τους ενεργειακούς τομείς και τα κράτη μέλη, την έλλειψη συνέπειας στα υψηλά μη συνδεόμενα με την ενέργεια τέλη και επιβαρύνσεις που βαρύνουν τους πελάτες ηλεκτρικής ενέργειας και το γεγονός ότι το εξωτερικό κόστος δεν εσωτερικεύεται· παροτρύνει την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να επιλύσουν τα ήδη γνωστά προβλήματα μέσω αποτελεσματικών ρυθμιστικών μέτρων·

40.

είναι πεπεισμένο για την ανάγκη ενθάρρυνσης των καταναλωτών ενέργειας προκειμένου να καταστούν περισσότερο ενεργοί· εκφράζει την ικανοποίησή του για την έναρξη ισχύος των νέων διατάξεων που ορίζονται στην οδηγία (ΕΕ) 2019/944, οι οποίες επιτρέπουν στους ενεργούς καταναλωτές να συμμετέχουν πλήρως στην αγορά και να αποκομίζουν τα οφέλη από τις δραστηριότητές τους· καλεί την Επιτροπή να αξιολογήσει τους εναπομείναντες φραγμούς για τη διευκόλυνση της ανάπτυξης της αυτοκατανάλωσης ανανεώσιμης ενέργειας και των κοινοτήτων ανανεώσιμης ενέργειας, ιδίως εκείνων σε νοικοκυριά χαμηλού εισοδήματος ή ευάλωτα νοικοκυριά και για τους βιομηχανικούς καταναλωτές· ζητεί διαφανή πληροφόρηση σχετικά με τις κλιματoλογικές επιπτώσεις των ενεργειακών επιλογών στο πλαίσιο προγραμματισμένης εκστρατείας ενημέρωσης των καταναλωτών·

41.

επισημαίνει τις δυνατότητες ενίσχυσης του ρόλου των καταναλωτών στα ενοποιημένα συστήματα παραγωγής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές προκειμένου να παράγουν, να καταναλώνουν, να αποθηκεύουν και να πωλούν ενέργεια· θεωρεί ότι παρέχουν επίσης ευκαιρίες στις κοινότητες ανανεώσιμης ενέργειας να προωθήσουν την ενεργειακή απόδοση σε επίπεδο νοικοκυριού και να καταπολεμήσουν την ενεργειακή ένδεια·

42.

επιβεβαιώνει τις δυνατότητες των ενεργειακών κοινοτήτων και των δικτύων μικρής κλίμακας να αναπτύξουν την πρόσβαση σε περισσότερο βιώσιμη ενέργεια, ιδίως για τις απομακρυσμένες και νησιωτικές περιοχές και τις εξόχως απόκεντρες περιοχές· τονίζει την ανάγκη να διασφαλιστεί η ενσωμάτωση αυτών των περιοχών στα διευρωπαϊκά δίκτυα στον τομέα της ενέργειας και να αναπτυχθούν έργα για να αποκτήσουν τα νησιά ή οι ομάδες νησιών ενεργειακή αυτάρκεια από ανανεώσιμες πηγές, όπως καταδεικνύεται στο πλαίσιο του έργου Tilos στο πλαίσιο του «Ορίζων 2020»·

43.

καλεί την Επιτροπή να προτείνει κανόνες που θα επιτρέπουν στις ενεργειακές κοινότητες των πολιτών να συμμετέχουν περαιτέρω στην ενοποίηση των ενεργειακών συστημάτων, για παράδειγμα μέσω της σύνδεσης με δίκτυα αστικής θέρμανσης, μέσω της φόρτισης της ηλεκτροκίνησης, των συσκευών αποθήκευσης ή απόκρισης ζήτησης, παράλληλα με την παραγωγή ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές·

Διασφάλιση της ηγετικής θέσης της Ευρώπης όσον αφορά τις τεχνολογίες βιώσιμης και ανανεώσιμης ενέργειας

44.

υπενθυμίζει ότι ένας από τους στόχους της Ενεργειακής Ένωσης είναι η μείωση της εξάρτησής μας από τις εισαγωγές και η διασφάλιση της ασφάλειας του ενεργειακού εφοδιασμού και της τεχνολογικής ανεξαρτησίας· καλεί την ΕΕ να διδαχθεί από την τρέχουσα οικονομική κρίση και να καταβάλλει προσπάθειες για μεγαλύτερη αυτονομία σε στρατηγικές αλυσίδες αξίας· θεωρεί ότι η δημιουργία συνεργειών μπορεί να συμβάλλει στην επίτευξη αυτού του στόχου·

45.

τονίζει τη σημασία της αύξησης της ανταγωνιστικότητας των ευρωπαϊκών τεχνολογιών για την ενίσχυση της αυτονομίας της Ένωσης στον στρατηγικό τομέα της ενέργειας· καλεί την Επιτροπή να στηρίξει την έρευνα και την καινοτομία μέσω των διαφόρων διαρθρωτικών και τομεακών ταμείων· υπενθυμίζει την παγκόσμια ηγετική θέση της Ένωσης στις τεχνολογίες μέτρησης των δορυφορικών εκπομπών και ιδίως στην υπηρεσία παρακολούθησης της ατμόσφαιρας του· υπενθυμίζει την εμπειρογνωσία του Ευρωπαϊκού κέντρου μεσοπρόθεσμων μετεωρολογικών προγνώσεων στην πρόβλεψη του καιρού και, συνεπώς, στην πρόβλεψη των διακυμάνσεων στη ζήτηση ενέργειας· καλεί την Επιτροπή να εξετάσει το ενδεχόμενο περαιτέρω στήριξης τεχνολογιών που θα συμβάλουν σε ένα κλιματικά ανθεκτικό και ενοποιημένο ενεργειακό σύστημα, μεταξύ άλλων εκεί όπου η Ευρώπη διατηρεί παγκόσμια ηγετική θέση και εγχώριες αλυσίδες αξίας·

46.

σημειώνει με ανησυχία ότι στα συμπεράσματα της έκθεσης του 2020 για την κατάσταση της Ενεργειακής Ένωσης επισημαίνεται η μείωση των επενδύσεων στην έρευνα και την καινοτομία στον τομέα των τεχνολογιών καθαρής ενέργειας· επαναλαμβάνει τον καίριο ρόλο της στήριξης της ΕΕ στην έρευνα και την καινοτομία, ιδίως της ανατρεπτικής καινοτομίας· χαιρετίζει την αύξηση του προϋπολογισμού για την έρευνα στο πλαίσιο του προγράμματος «Ορίζων Ευρώπη» και τη δημιουργία του ευρωπαϊκού χώρου έρευνας και καινοτομίας·

47.

τονίζει την ανάγκη για δίκαιη μετάβαση και καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να αντιμετωπίσουν τις διαρθρωτικές αλλαγές στον τομέα της ενέργειας σε όλες τις σχετικές νομοθετικές προτάσεις, προκειμένου να διευκολυνθεί η μετάβαση προς την κλιματική ουδετερότητα· επαναλαμβάνει την υπόσχεση που περιλαμβάνεται στην πράσινη νέα συμφωνία ότι δεν θα μείνει κανείς στο περιθώριο· σημειώνει εν προκειμένω ότι ο μετασχηματισμός των δεξιοτήτων των εργαζομένων σε τομείς που αντιμετωπίζουν κίνδυνο εξαφάνισης λόγω της πράσινης μετάβασης είναι ύψιστης σημασίας· επισημαίνει την αξία της καθιερωμένης ευρωπαϊκής εμπειρογνωμοσύνης όσον αφορά την ενοποίηση των ενεργειακών συστημάτων, και καλεί τα κράτη μέλη να αξιοποιήσουν την εμπειρογνωμοσύνη αυτή και να βοηθήσουν στη μετατόπισή της από τον τομέα της ενέργειας από ορυκτές πηγές προς ένα κλιματικά ουδέτερο ενεργειακό σύστημα·

48.

επισημαίνει τις ακόλουθες ρηξικέλευθες καινοτομίες διαδικασιών και τεχνολογίες που πρέπει να ενισχυθούν περαιτέρω στο πλαίσιο μιας προοπτικής κυκλικής οικονομίας και μιας αποτελεσματικής στρατηγικής ενοποίησης τομέων:

α)

υψηλής απόδοσης παραγωγή χάλυβα που βασίζεται στο ανανεώσιμο υδρογόνο, η οποία συνδυάζει την ανακύκλωση χάλυβα και την παραγωγή μόνιμης μήτρας χάλυβα,

β)

τηλεθέρμανση με υπόγεια μεταφορά της πλεονάζουσας θερμότητας,

γ)

έξυπνη φόρτιση και αλλαγή του τρόπου εκτέλεσης των μεταφορών,

δ)

βιώσιμη αντικατάσταση των πετροχημικών και αγροχημικών προϊόντων και των συναφών διαδικασιών τους,

ε)

νέα γενιά παραγωγής και ανακύκλωσης συσσωρευτών,

στ)

τεχνολογίες βύθισης σε υγρό για κέντρα δεδομένων οι οποίες μειώνουν σημαντικά τις ενεργειακές ανάγκες και την πλεονάζουσα θερμότητα·

49.

εκφράζει την ικανοποίησή του για τις πρωτοβουλίες που έχουν αναληφθεί για τις στρατηγικές αλυσίδες αξίας· ζητεί να αναγνωριστούν οι τεχνολογίες ανανεώσιμων πηγών ενέργειας ως στρατηγικές αλυσίδες αξίας και να δημιουργηθεί μια συμμαχία για τη στήριξη των προσπαθειών για την κλιμάκωση αυτών των τεχνολογιών, καθώς και μια πρωτοβουλία για την ενίσχυση της διαδικασίας και της ενεργειακής απόδοσης· ζητεί από την Επιτροπή να διασφαλίσει τη διαφανή διακυβέρνηση όλων των συμμαχιών, συμπεριλαμβανομένης της συμμετοχής των ΜΜΕ, της κοινωνίας των πολιτών, των μη κυβερνητικών οργανώσεων και ανεξάρτητων εμπειρογνωμόνων, ενώ παράλληλα διασφαλίζει τη γεωγραφική πολυμορφία·

o

o o

50.

αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο και στην Επιτροπή.

(1)  ΕΕ L 283 της 31.10.2003, σ. 51.

(2)  ΕΕ L 266 της 26.9.2006, σ. 1.

(3)  ΕΕ L 115 της 25.4.2013, σ. 39.

(4)  ΕΕ L 348 της 20.12.2013, σ. 129.

(5)  ΕΕ L 307 της 28.10.2014, σ. 1.

(6)  ΕΕ L 328 της 21.12.2018, σ. 1.

(7)  ΕΕ L 328 της 21.12.2018, σ. 82.

(8)  ΕΕ L 328 της 21.12.2018, σ. 210.

(9)  ΕΕ L 158 της 14.6.2019, σ. 125.

(10)  ΕΕ L 158 της 14.6.2019, σ. 54.

(11)  ΕΕ L 169 της 7.6.2014, σ. 108.

(12)  ΕΕ C 23 της 21.1.2021, σ. 11.

(13)  Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2019)0078.

(14)  Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2019)0079.

(15)  Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2020)0005.

(16)  Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2020)0198.

(17)  Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2020)0199.

(18)  Έκθεση της Eurostat του 2019 σχετικά με τις στατιστικές για την ενέργεια, τις μεταφορές και το περιβάλλον: https://ec.europa.eu/eurostat/documents/3217494/10165279/KS-DK-19-001-EN-N.pdf/76651a29-b817-eed4-f9f2-92bf692e1ed9

(19)  ΕΕ L 156 της 19.6.2018, σ. 75.

(20)  ΕΕ L 280 της 28.10.2017, σ. 1.

(21)  Οδηγία 2008/98/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 19ης Νοεμβρίου 2008, για τα απόβλητα και την κατάργηση ορισμένων οδηγιών (ΕΕ L 312 της 22.11.2008, σ. 3).

(22)  Κατευθυντήριες γραμμές σχετικά με τις κρατικές ενισχύσεις για την προστασία του περιβάλλοντος και την ενέργεια.

(23)  ΕΕ L 198 της 22.6.2020, σ. 13.

(24)  Παράρτημα II στην ανακοίνωση της Επιτροπής της 17ης Μαΐου 2018 με τίτλο «Η Ευρώπη σε κίνηση — Βιώσιμη κινητικότητα για την Ευρώπη: ασφαλής, συνδεδεμένη και καθαρή» (COM(2018)0293).

(25)  Κανονισμός (ΕΕ) 2016/679 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 27ης Απριλίου 2016, για την προστασία των φυσικών προσώπων έναντι της επεξεργασίας των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα και για την ελεύθερη κυκλοφορία των δεδομένων αυτών και την κατάργηση της οδηγίας 95/46/ΕΚ)ΕΕ L 119 της 4.5.2016, σ. 1).

(26)  Οδηγία 2010/31/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 19ης Μαΐου 2010, για την ενεργειακή απόδοση των κτιρίων (ΕΕ L 153 της 18.6.2010, σ. 13)..


12.1.2022   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 15/56


P9_TA(2021)0241

Ευρωπαϊκή στρατηγική για το υδρογόνο

Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 19ης Μαΐου 2021 σχετικά με μια ευρωπαϊκή στρατηγική για το υδρογόνο (2020/2242(INI))

(2022/C 15/06)

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

έχοντας υπόψη τη Συνθήκη για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, και ιδίως το άρθρο 194,

έχοντας υπόψη τη Συμφωνία που συνήφθη κατά την 21η Διάσκεψη των μερών της σύμβασης-πλαισίου των Ηνωμένων Εθνών για την κλιματική αλλαγή (COP21) στο Παρίσι, στις 12 Δεκεμβρίου 2015 (Συμφωνία του Παρισιού),

έχοντας υπόψη τις ειδικές εκθέσεις της Διακυβερνητικής Επιτροπής για την Αλλαγή του Κλίματος (IPCC) της 8ης Οκτωβρίου 2018 με τίτλο «Η υπερθέρμανση του πλανήτη κατά 1,5 oC» και της 25ης Σεπτεμβρίου 2019 με τίτλο «Οι ωκεανοί και η κρυόσφαιρα σε ένα μεταβαλλόμενο κλίμα»,

έχοντας υπόψη τις εκθέσεις του Προγράμματος των Ηνωμένων Εθνών για το περιβάλλον σχετικά με το χάσμα εκπομπών, του 2019 και του 2020,

έχοντας υπόψη τη Διακήρυξη του ΟΟΣΑ, της 23ης Φεβρουαρίου 2018, σχετικά με την ενίσχυση των ΜΜΕ και της επιχειρηματικότητας για παραγωγικότητα και για ανάπτυξη χωρίς αποκλεισμούς,

έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 8ης Ιουλίου 2020, σχετικά με μια στρατηγική για το υδρογόνο για μια κλιματικά ουδέτερη Ευρώπη (COM(2020)0301),

έχοντας υπόψη τη γνωμοδότηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής των Περιφερειών, της 1ης Ιουλίου 2020, με τίτλο «Προς έναν χάρτη πορείας για το καθαρό υδρογόνο — Η συμβολή των τοπικών και των περιφερειακών αρχών στην προσπάθεια για μια κλιματικά ουδέτερη Ευρώπη» (1),

έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 8ης Ιουλίου 2020, με τίτλο «Ενέργεια για μια κλιματικά ουδέτερη οικονομία: Στρατηγική της ΕΕ για την ενοποίηση του ενεργειακού συστήματος» (COM(2020)0299),

έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής της 19ης Νοεμβρίου 2020 σχετικά με μια στρατηγική της ΕΕ για την αξιοποίηση του δυναμικού των υπεράκτιων ανανεώσιμων πηγών ενέργειας για ένα κλιματικά ουδέτερο μέλλον(COM(2020)0741),

έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 14ης Οκτωβρίου 2020, σχετικά με μια στρατηγική της ΕΕ για τη μείωση των εκπομπών μεθανίου (COM(2020)0663),

έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής, της 14ης Οκτωβρίου 2020, με τίτλο «Έκθεση του 2020 σχετικά με την κατάσταση της Ενεργειακής Ένωσης σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΕ) 2018/1999 για την διακυβέρνηση της Ενεργειακής Ένωσης και της Δράσης για το κλίμα» (COM(2020)0950),

έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 17ης Σεπτεμβρίου 2020, με τίτλο «Ενίσχυση της κλιματικής φιλοδοξίας της Ευρώπης για το 2030 — Επενδύουμε σε ένα κλιματικά ουδέτερο μέλλον προς όφελος των πολιτών μας» (COM(2020)0562),

έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 11ης Δεκεμβρίου 2019, σχετικά με την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία (COM(2019)0640),

έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 10ης Μαρτίου 2020, σχετικά με μια νέα βιομηχανική στρατηγική για την Ευρώπη (COM(2020)0102),

έχοντας υπόψη την οδηγία (ΕΕ) 2018/2001 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 11ης Δεκεμβρίου 2018, για την προώθηση της χρήσης ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές (2) (οδηγία για την ανανεώσιμη ενέργεια),

έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΕ) 2018/1999 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 11ης Δεκεμβρίου 2018, για τη διακυβέρνηση της Ενεργειακής Ένωσης και της Δράσης για το Κλίμα, για την τροποποίηση των κανονισμών (ΕΚ) αριθ. 663/2009 και (ΕΚ) αριθ. 715/2009 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, των οδηγιών 94/22/ΕΚ, 98/70/ΕΚ, 2009/31/ΕΚ, 2009/73/ΕΚ, 2010/31/ΕΕ, 2012/27/ΕΕ και 2013/30/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, των οδηγιών 2009/119/ΕΚ και (ΕΕ) 2015/652 του Συμβουλίου και για την κατάργηση του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 525/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (3),

έχοντας υπόψη την οδηγία 2014/94/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 22ας Οκτωβρίου 2014, για την ανάπτυξη υποδομών εναλλακτικών καυσίμων (4)(οδηγία για τις υποδομές εναλλακτικών καυσίμων),

έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 559/2014 του Συμβουλίου, της 6ης Μαΐου 2014, για τη σύσταση της κοινής επιχείρησης «Κυψέλες καυσίμου και υδρογόνο 2» (5),

έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 347/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 17ης Απριλίου 2013, σχετικά με τις κατευθυντήριες γραμμές για τις διευρωπαϊκές ενεργειακές υποδομές, την κατάργηση της απόφασης αριθ. 1364/2006/ΕΚ και την τροποποίηση των κανονισμών (ΕΚ) αριθ. 713/2009, (ΕΚ) αριθ. 714/2009 και (ΕΚ) αριθ. 715/2009 (6) (κανονισμός ΔΕΔ-Ε (διευρωπαϊκές ενεργειακές υποδομές)),

έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 1316/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 11ης Δεκεμβρίου 2013, για τη σύσταση της διευκόλυνσης «Συνδέοντας την Ευρώπη», την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 913/2010 και την κατάργηση των κανονισμών (ΕΚ) αριθ. 680/2007 και (ΕΚ) αριθ. 67/2010 (7), ο οποίος βρίσκεται αυτή τη στιγμή υπό αναθεώρηση,

έχοντας υπόψη την οδηγία 2003/87/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 13ης Οκτωβρίου 2003, για τη θέσπιση του συστήματος εμπορίας δικαιωμάτων εκπομπής αερίων θερμοκηπίου εντός της Κοινότητας και την τροποποίηση της οδηγίας 96/61/ΕΚ του Συμβουλίου (8) (οδηγία ΕΣΕ),

έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 10ης Ιουλίου 2020 σχετικά με μια ολοκληρωμένη ευρωπαϊκή προσέγγιση της αποθήκευσης ενέργειας (9),

έχοντας υπόψη το ψήφισμά του, της 10ης Ιουλίου 2020, σχετικά με την αναθεώρηση των κατευθυντήριων γραμμών για τις διευρωπαϊκές ενεργειακές υποδομές (10),

έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 15ης Ιανουαρίου 2020 σχετικά με την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία (11),

έχοντας υπόψη το ψήφισμά του, της 28ης Νοεμβρίου 2019, σχετικά με την κλιματική και περιβαλλοντική κατάσταση έκτακτης ανάγκης (12),

έχοντας υπόψη το ψήφισμά του, της 14ης Μαρτίου 2019, με τίτλο «Κλιματική αλλαγή — ένα ευρωπαϊκό, στρατηγικό, μακρόπνοο όραμα για μια ευημερούσα, σύγχρονη, ανταγωνιστική και κλιματικά ουδέτερη οικονομία, σύμφωνα με τη Συμφωνία του Παρισιού» (13),

έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 25ης Οκτωβρίου 2018 με τίτλο «Ανάπτυξη των υποδομών εναλλακτικών καυσίμων στην Ευρωπαϊκή Ένωση: ώρα για δράση!» (14),

έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 6ης Φεβρουαρίου 2018 σχετικά με την επιτάχυνση της καινοτομίας στον τομέα της καθαρής ενέργειας (15),

έχοντας υπόψη το άρθρο 54 του Κανονισμού του,

έχοντας υπόψη τις γνωμοδοτήσεις της Επιτροπής Περιβάλλοντος, Δημόσιας Υγείας και Ασφάλειας των Τροφίμων και της Επιτροπής Μεταφορών και Τουρισμού,

έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής Βιομηχανίας, Έρευνας και Ενέργειας (A9-0116/2021),

Α.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η ΕΕ ενέκρινε τη Συμφωνία του Παρισιού, την Πράσινη Συμφωνία και τον στόχο της επίτευξης μιας οικονομικά αποδοτικής και δίκαιης μετάβασης που θα οδηγήσει στην κλιματική ουδετερότητα έως το 2050 το αργότερο·

Β.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η Επιτροπή έχει προτείνει να αυξηθεί ο στόχος της ΕΕ για μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου έως το 2030 τουλάχιστον κατά 55 % σε σχέση με τα επίπεδα του 1990 και λαμβάνοντας υπόψη ότι το Κοινοβούλιο έχει εγκρίνει τον στόχο της μείωσης των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου κατά 60 % σε σχέση με τα επίπεδα του 1990 έως το 2030·

Γ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι τα ορυκτά καύσιμα ευθύνονται σε μεγάλο βαθμό για την υπερθέρμανση του πλανήτη και ότι η συμφωνία του Παρισιού στοχεύει στον περιορισμό της αύξησης της παγκόσμιας θερμοκρασίας αρκετά κάτω από 2 oC πάνω από τα προβιομηχανικά επίπεδα και στη συνέχιση των προσπαθειών για περιορισμό της αύξησης της θερμοκρασίας στους 1,5 o

Δ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η μετάβαση σε μια οικονομία μηδενικών εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου απαιτεί δημόσια καθοδηγούμενη μεταστροφή ταχεία και δίκαιη μετάβαση σε ένα ενεργειακό σύστημα υψηλής απόδοσης ενέργειας και πόρων που θα βασίζεται σε μεγάλο βαθμό στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και θα διασφαλίζει τη βιωσιμότητα και την υγεία, τη συμμετοχή των πολιτών, την άμβλυνση της ενεργειακής φτώχειας σε ολόκληρη την ΕΕ, την ασφάλεια του εφοδιασμού, την προσβασιμότητα και την οικονομική προσιτότητα της ενέργειας και την ανταγωνιστικότητα των τιμών της ενέργειας·

Ε.

λαμβάνοντας υπόψη ότι είναι απαραίτητη η χρήση καθαρών εναλλακτικών καυσίμων και η ανάπτυξη των εφαρμογών τους προκειμένου να καταργηθούν σταδιακά τα ορυκτά καύσιμα το συντομότερο δυνατόν και να διασφαλιστεί η ανταγωνιστικότητα της βιομηχανίας της ΕΕ· λαμβάνοντας υπόψη ότι το ανανεώσιμο υδρογόνο έχει αναξιοποίητο δυναμικό για να αποτελέσει μια τέτοια εναλλακτική λύση·

ΣΤ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι το υδρογόνο μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως πρώτη ύλη ή ως πηγή ενέργειας για βιομηχανικές και χημικές διεργασίες, στις αεροπορικές, θαλάσσιες και βαριές επαγγελματικές οδικές μεταφορές, καθώς και σε εφαρμογές στον τομέα της θέρμανσης, ώστε να απαλλαγούν από ανθρακούχες εκπομπές οι τομείς όπου δεν είναι ούτε δυνατός τεχνικά ούτε ανταγωνιστικός ο άμεσος εξηλεκτρισμός, και για την αποθήκευση ενέργειας με στόχο την εξισορρόπηση, όπου απαιτείται, του ενεργειακού συστήματος, με αποτέλεσμα να διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στην ενοποίηση του ενεργειακού συστήματος·

Ζ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι σήμερα περίπου το 2 % του ενεργειακού μείγματος της ΕΕ αποτελείται από υδρογόνο, από το οποίο το 95 % παράγεται με χρήση ορυκτών καυσίμων, απελευθερώνοντας 70-100 εκατομμύρια τόνους CO2 ετησίως, ενώ σε παγκόσμιο επίπεδο αντιπροσωπεύει το 2,5 % των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, με λιγότερο από το 1 % του παραγόμενου υδρογόνου να χρησιμοποιείται ως φορέας ενέργειας· λαμβάνοντας υπόψη ότι ορισμένες έρευνες δείχνουν ότι οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας θα μπορούσαν να αντιπροσωπεύουν έως και το 100 % του ενεργειακού μείγματος της ΕΕ το 2050, από το οποίο το υδρογόνο θα μπορούσε να αντιπροσωπεύει μερίδιο έως 20 % συνολικά, μεταξύ 20 % και 50 % της ενέργειας που χρησιμοποιείται για τις μεταφορές και μεταξύ 5 % και 20 % της ενέργειας που χρησιμοποιείται στη βιομηχανία·

Η.

λαμβάνοντας υπόψη ότι το υδρογόνο — του οποίου η ετήσια παγκόσμια παραγωγή ανέρχεται σε 120 Mt — παράγεται τόσο ως υποπροϊόν των διυλιστηρίων και της χημικής βιομηχανίας (70 Mt) όσο και σε ειδικές εγκαταστάσεις παραγωγής (50 Mt)· λαμβάνοντας υπόψη ότι το μεγαλύτερο μέρος του υδρογόνου παράγεται με χρήση ορυκτών καυσίμων — το 6 % του φυσικού αερίου και το 2 % του άνθρακα παγκοσμίως χρησιμοποιούνται για την παραγωγή υδρογόνου — ενώ λιγότερο από το 0,1 % παράγεται από ηλεκτρόλυση νερού·

Θ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η συνολική παραγωγική ικανότητα υδρογόνου στον Ευρωπαϊκό Οικονομικό Χώρο (ΕΟΧ) στο τέλος του 2018 εκτιμήθηκε σε 11,5 Mt ετησίως και ότι η συνολική εγκατεστημένη παραγωγική ικανότητα ηλεκτρολυτικών κυψελών στον ΕΟΧ είναι περίπου 1 GW, ποσότητα που αντιπροσωπεύει μεταξύ του 1 και του 4 % της συνολικής παραγωγικής ικανότητας υδρογόνου· λαμβάνοντας υπόψη ότι το συνολικό μερίδιο παραγωγής υδρογόνου στον ΕΟΧ από ορυκτά καύσιμα με δέσμευση και αποθήκευση του άνθρακα (υδρογόνο χαμηλών ανθρακούχων εκπομπών) ανέρχεται περίπου στο 0,7 % (εξαιρουμένων των παραπροϊόντων)·

Ι.

λαμβάνοντας υπόψη ότι το 43 % του υδρογόνου που παράγεται παγκοσμίως χρησιμοποιείται για την παραγωγή αμμωνίας, η οποία χρησιμοποιείται κυρίως ως βάση για την παραγωγή γεωργικών λιπασμάτων, το 52 % χρησιμοποιείται για τον εξευγενισμό και την αποθείωση υδρογονανθράκων και το 5 % χρησιμοποιείται για την παραγωγή μεθανόλης και για άλλους σκοπούς·

ΙΑ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι το σημερινό κόστος του ανανεώσιμου υδρογόνου και του υδρογόνου χαμηλών ανθρακούχων εκπομπών είναι περίπου 2,5 έως 5,5 ευρώ ανά κιλό, ενώ το κόστος παραγωγής υδρογόνου με βάση ορυκτά καύσιμα είναι περίπου 1,50 ευρώ ανά κιλό· λαμβάνοντας υπόψη ότι το σημερινό μείγμα ηλεκτρικής ενέργειας στα περισσότερα κράτη μέλη θα παρήγε υδρογόνο που βασίζεται σε ηλεκτρική ενέργεια, με υψηλότερες εκπομπές σε σχέση με το υδρογόνο που βασίζεται σε ορυκτά καύσιμα·

ΙΒ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι το υδρογόνο μπορεί να αποθηκεύσει ενέργεια σε μεγάλες ποσότητες για μεγάλο χρονικό διάστημα και, ως εκ τούτου, μπορεί να γεφυρώσει τις διακυμάνσεις της εποχιακής ζήτησης· λαμβάνοντας υπόψη ότι το υδρογόνο μπορεί να μεταφερθεί με φορτηγά, πλοία ή αγωγούς και, ως εκ τούτου, επιτρέπει την παραγωγή ανανεώσιμης ενέργειας εκεί όπου είναι αποδοτικότερη και επιτρέπει τη μεταφορά σε μεγάλες αποστάσεις χωρίς να επιβαρύνει το δίκτυο ηλεκτρικής ενέργειας·

ΙΓ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι θα χρειαστεί υψηλότερο μερίδιο ανανεώσιμων πηγών ενέργειας για την απαλλαγή όλων των τομέων της οικονομίας από τις ανθρακούχες εκπομπές, γεγονός που θα μπορούσε να οδηγήσει σε μεγαλύτερη αστάθεια στο δίκτυο ηλεκτρικής ενέργειας, ενώ η ζήτηση για αποθήκευση ενέργειας θα πρέπει να αυξηθεί μαζικά για να διασφαλιστεί ο ενεργειακός εφοδιασμός·

ΙΔ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η παραγωγή χάλυβα αντιστοιχεί περίπου στο 10 % των άμεσων και έμμεσων εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου παγκοσμίως, οι δε θαλάσσιες μεταφορές αντιστοιχούν περίπου στο 2,5 % των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, ενώ η ανάπτυξη ανανεώσιμου υδρογόνου θα μπορούσε να συμβάλει στη μείωση των εκπομπών σε αυτούς τους τομείς·

ΙΕ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι οι μεταφορές ευθύνονται για το 27 % περίπου των συνολικών εκπομπών αερίων θερμοκηπίου στην ΕΕ· λαμβάνοντας υπόψη ότι το υδρογόνο έχει πολλαπλές εφαρμογές σε διάφορους τομείς της βιομηχανίας και της ηλεκτρικής ενέργειας και των κατασκευών, και προσφέρει μεγάλες δυνατότητες ως εναλλακτικό καύσιμο για τον τομέα των μεταφορών, αλλά ότι οι δυνατότητες υδρογόνου που διατίθενται στην αγορά για τους διάφορους τρόπους μεταφοράς εξακολουθούν να είναι περιορισμένες·

ΙΣΤ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα με συσσωρευτές έχουν τη δυναμική να κατακτήσουν σημαντικό μερίδιο στην αγορά ιδιωτικών οχημάτων· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι βαριές μεταφορές είναι ένας τομέας στον οποίο είναι δύσκολο να μειωθούν οι ανθρακούχες εκπομπές, δεδομένου ότι οι δυνατότητες για άμεσο εξηλεκτρισμό είναι περιορισμένες εξαιτίας της χαμηλής οικονομικής απόδοσης και τεχνικών λόγων· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι συσσωρευτές θέτουν πρακτικά προβλήματα στα βαρέα επαγγελματικά οχήματα, τα τρένα σε μη ηλεκτροκίνητες γραμμές, τα φορτηγά πλοία ή τα αεροσκάφη, και ότι αυτό θα δημιουργήσει ευκαιρίες για άλλους φορείς ενέργειας, όπως το υδρογόνο, καθώς μεγάλες ποσότητές του μπορούν να αποθηκευτούν πάνω σε όχημα ή σε σκάφος, ενώ επιτρέπει ταχύ ανεφοδιασμό, εάν είναι απαραίτητο, και παράγει μόνο νερό ως απορριπτόμενη εκροή·

ΙΖ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι μια βιώσιμη και ανταγωνιστική οικονομία υδρογόνου αποτελεί ευκαιρία για την ΕΕ προκειμένου να ενισχύσει την οικονομία της, ιδίως μετά την οικονομική ύφεση που οφείλεται στη νόσο COVID-19, καθώς θα μπορούσε να δημιουργήσει έως και ένα εκατομμύριο άμεσες θέσεις εργασίας υψηλής ποιότητας έως το 2030 και 5,4 εκατομμύρια έως το 2050, και λαμβάνοντας υπόψη ότι αυτό θα μπορούσε να αποτελέσει ευκαιρία για τις περιφέρειες που εξαρτώνται επί του παρόντος σε μεγάλο βαθμό από παραδοσιακές πηγές ενέργειας και θα απειληθούν από τη φτώχεια μετά τη σταδιακή κατάργηση των ορυκτών καυσίμων· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι δυνατότητες για τη δημιουργία θέσεων απασχόλησης στον τομέα του υδρογόνου από ανανεώσιμες πηγές εκτιμώνται σε 10 300 θέσεις ανά δισεκατομμύριο ευρώ που επενδύεται, αριθμός στον οποίο θα μπορούσαν να προστεθούν οι θέσεις απασχόλησης στον τομέα της ανανεώσιμης ηλεκτρικής ενέργειας·

ΙΗ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η οικοδόμηση μιας βιώσιμης και ανταγωνιστικής αγοράς υδρογόνου η οποία συμβάλλει έγκαιρα και με αποδοτικό από άποψη κόστους τρόπο στον στόχο της Ένωσης για κλιματική ουδετερότητα έως το 2050 απαιτεί καλά ανεπτυγμένες υποδομές μεταφοράς και διανομής για την αποτελεσματική μεταφορά υδρογόνου από τις εγκαταστάσεις παραγωγής στις περιοχές κατανάλωσης στην ΕΕ·

ΙΘ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η ανάπτυξη συστημάτων υδρογόνου ενδέχεται να αντιμετωπιστεί διαφορετικά από τα κράτη μέλη, λαμβανομένων υπόψη των διαφορών στη διάρθρωση των υφιστάμενων υποδομών φυσικού αερίου, της ικανότητας κάθε χώρας να αναπτύσσει διαφορετικά είδη τεχνολογιών παραγωγής υδρογόνου, του δυναμικού για καινοτομία και της διαφορετικής ζήτησης για υδρογόνο από τις διάφορες βιομηχανίες σε κάθε κράτος μέλος·

Κ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι όλα τα κράτη μέλη έχουν συμπεριλάβει σχέδια για καθαρό υδρογόνο στα εθνικά τους σχέδια για την ενέργεια και το κλίμα, και ότι 26 κράτη μέλη έχουν υπογράψει την πρωτοβουλία για το υδρογόνο·

ΚΑ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι το ενεργειακό σύστημα της ΕΕ θα πρέπει να είναι περιβαλλοντικά βιώσιμο και οικονομικά ανταγωνιστικό, και ότι οι οποιεσδήποτε επιδιωκόμενες τεχνολογικές κατευθύνσεις θα πρέπει να βασίζονται σε αποδεδειγμένες και βάσιμες περιπτώσεις επιχειρήσεων με προβλέψιμα χρονικά πλαίσια, ούτως ώστε το κόστος τους να μην θέτει σε κίνδυνο την ανταγωνιστικότητα των βιομηχανιών της ΕΕ ή την ευημερία των πολιτών·

ΚΒ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι θα πρέπει να λαμβάνονται υπόψη οι σημαντικές απώλειες ενέργειας κατά την παραγωγή, τη μεταφορά, την αποθήκευση και την επεξεργασία υδρογόνου·

ΚΓ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι το ισχύον νομοθετικό πλαίσιο που ρυθμίζει το φυσικό αέριο έχει προσφέρει ασφάλεια του εφοδιασμού και οικονομική προσιτότητα της ενέργειας για τους καταναλωτές της ΕΕ επί πολλά χρόνια, και, επομένως, θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί ως πρότυπο για την ανάπτυξη μιας μελλοντικής πανενωσιακής αγοράς ανανεώσιμου υδρογόνου·

1.   

τονίζει την ανάγκη να διατηρηθεί και να αναπτυχθεί περαιτέρω η τεχνολογική υπεροχή της ΕΕ στον τομέα του καθαρού υδρογόνου (16) μέσω μιας ανταγωνιστικής και βιώσιμης οικονομίας υδρογόνου με ενοποιημένη αγορά υδρογόνου· δίνει έμφαση στην ανάγκη για μια ενωσιακή στρατηγική για το υδρογόνο που θα καλύπτει ολόκληρη την αλυσίδα αξίας του υδρογόνου, συμπεριλαμβανομένων των τομέων ζήτησης και προσφοράς, και θα συντονίζεται με τις εθνικές προσπάθειες για να διασφαλιστεί ότι δημιουργείται επαρκής πρόσθετη ικανότητα παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές για την παραγωγή ανανεώσιμου υδρογόνου και για τη μείωση του κόστους του ανανεώσιμου υδρογόνου· επισημαίνει ειδικότερα την προστιθέμενη αξία της εγχώριας παραγωγής υδρογόνου από ανανεώσιμες πηγές στην ΕΕ όσον αφορά την ανάπτυξη και την εμπορία καινοτόμων τεχνολογιών ηλεκτρόλυσης· τονίζει ότι η οικονομία υδρογόνου πρέπει να είναι συμβατή με τη συμφωνία του Παρισιού, με τους κλιματικούς και ενεργειακούς στόχους της ΕΕ για το 2030 και το 2050, την κυκλική οικονομία, το σχέδιο δράσης για τις κρίσιμες πρώτες ύλες και τους Στόχους Βιώσιμης Ανάπτυξης των Ηνωμένων Εθνών·

2.   

επικροτεί τη στρατηγική για το υδρογόνο για μια κλιματικά ουδέτερη Ευρώπη που πρότεινε η Επιτροπή, συμπεριλαμβανομένης της μελλοντικής αναθεώρησης της οδηγίας για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, καθώς και τον αυξανόμενο αριθμό στρατηγικών και επενδυτικών σχεδίων των κρατών μελών για το υδρογόνο· υπογραμμίζει ότι οι στρατηγικές αυτές πρέπει να ευθυγραμμιστούν με τα εθνικά σχέδια των κρατών μελών για την ενέργεια και το κλίμα και ζητεί την ταχεία και φιλόδοξη εφαρμογή τους· πιστεύει ότι η Επιτροπή θα πρέπει να λάβει υπόψη αυτές τις στρατηγικές σε μελλοντικές νομοθετικές προτάσεις· παροτρύνει την Επιτροπή να ευθυγραμμίσει την προσέγγισή της για το υδρογόνο με τη νέα βιομηχανική στρατηγική της ΕΕ και να την εντάξει σε μια συνεκτική βιομηχανική πολιτική, λαμβάνοντας υπόψη το γεγονός ότι η στρατηγική για το υδρογόνο δεν αποτελεί αυτοσκοπό, αλλά θα πρέπει να εξετάζεται στο πλαίσιο των συνολικών προσπαθειών της ΕΕ για τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, διασφαλίζοντας παράλληλα μακροπρόθεσμα ποιοτικές θέσεις εργασίας και συμβάλλοντας στην ανταγωνιστικότητα της βιομηχανίας της ΕΕ·

3.   

υπογραμμίζει τη σημασία ενός ανθεκτικού και κλιματικά ουδέτερου ενεργειακού συστήματος που θα βασίζεται στις αρχές της ενεργειακής απόδοσης, της οικονομικής αποδοτικότητας, της προσιτότητας και της ασφάλειας του εφοδιασμού· τονίζει ότι η εξοικονόμηση ενέργειας και η αρχή «προτεραιότητα στην ενεργειακή απόδοση» θα πρέπει να έχουν την πρωτοκαθεδρία, χωρίς να εμποδίζεται η ανάπτυξη καινοτόμων πιλοτικών έργων και έργων επίδειξης· σημειώνει ότι ο άμεσος εξηλεκτρισμός από ανανεώσιμες πηγές είναι πιο αποδοτική λύση ως προς το κόστος, τους πόρους και την ενέργεια από ό,τι το υδρογόνο, αλλά σημειώνει επίσης ότι παράγοντες όπως η ασφάλεια του εφοδιασμού, η τεχνική σκοπιμότητα και τα ζητήματα του ενεργειακού συστήματος θα πρέπει να λαμβάνονται υπόψη κατά τον καθορισμό του τρόπου με τον οποίο θα πρέπει να απαλλαγεί ένας τομέας από τις ανθρακούχες εκπομπές· υπογραμμίζει, στο πλαίσιο αυτό, τη σημασία της αρχής της τεχνολογικής ουδετερότητας για την επίτευξη μιας κλιματικά ουδέτερης ΕΕ·

4.   

είναι πεπεισμένο ότι το υδρογόνο που παράγεται από ανανεώσιμες πηγές είναι καίριας σημασίας για την ενεργειακή μετάβαση της ΕΕ, καθώς μόνο το ανανεώσιμο υδρογόνο μπορεί να συμβάλει με βιώσιμο τρόπο στην επίτευξη κλιματικής ουδετερότητας μακροπρόθεσμα και να αποτρέψει φαινόμενα εγκλωβισμού και μη αξιοποιήσιμα στοιχεία ενεργητικού· παρατηρεί με ανησυχία ότι το ανανεώσιμο υδρογόνο δεν είναι ακόμη ανταγωνιστικό· παροτρύνει, ως εκ τούτου, την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να παράσχουν κίνητρα για την αλυσίδα αξίας του υδρογόνου από ανανεώσιμες πηγές και την διείσδυσή του στην αγορά, λαμβάνοντας υπόψη το γεγονός ότι η σχέση μεταξύ τιμής και απόδοσης θα βελτιωθεί σταδιακά ενόψει της ανάπτυξης βιομηχανικών μεθόδων και αλυσίδων αξίας·

5.   

αναγνωρίζει τις προσπάθειες που καταβάλλουν οι «κοιλάδες υδρογόνου» σε διάφορες περιφέρειες σε ολόκληρη την ΕΕ για την ανάπτυξη ολοκληρωμένων, διατομεακών αξιακών αλυσίδων υδρογόνου· υπογραμμίζει τον σημαντικό ρόλο τους στην έναρξη της παραγωγής και της χρήσης υδρογόνου από ανανεώσιμες πηγές με σκοπό την ανάπτυξη της ευρωπαϊκής οικονομίας υδρογόνου· προτρέπει την Επιτροπή να αξιοποιήσει αυτές τις πρωτοβουλίες, να υποστηρίξει την ανάπτυξή τους και να βοηθήσει όσους συμμετέχουν να αξιοποιήσουν από κοινού την τεχνογνωσία και τις επενδύσεις τους·

6.   

τονίζει ότι τα προϊόντα που παράγονται από υδρογόνο, όπως τα συνθετικά καύσιμα που παράγονται από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας αποτελούν μια εναλλακτική λύση με ουδέτερο ισοζύγιο άνθρακα αντί των ορυκτών καυσίμων και, ως εκ τούτου, μπορούν να συμβάλουν σημαντικά, μαζί με άλλες λύσεις για τη μείωση των εκπομπών, όπως είναι ο εξηλεκτρισμός με βάση την ηλεκτρική ενέργεια από ανανεώσιμες πηγές, στην απαλλαγή ευρέος φάσματος τομέων από τις ανθρακούχες εκπομπές· τονίζει ότι είναι απαραίτητη μια διατομεακή εφαρμογή ώστε να μειωθεί αισθητά η τιμή των εν λόγω φορέων ενέργειας μέσω οικονομιών κλίμακας και για να διασφαλιστεί επαρκής όγκος αγοράς·

Ταξινόμηση και πρότυπα υδρογόνου

7.

πιστεύει ότι είναι θέμα υψίστης σημασίας μια κοινή νομική ταξινόμηση των διαφόρων τύπων υδρογόνου· επικροτεί. ως πρώτο βήμα, την ταξινόμηση που πρότεινε η Επιτροπή· τονίζει ότι είναι απαραίτητη η ταχεία συμφωνία σχετικά μια ολοκληρωμένη, ακριβή, επιστημονικά τεκμηριωμένη και ομοιόμορφη πανενωσιακή ορολογία ώστε να προσαρμοστούν οι εθνικοί νομικοί ορισμοί και να θεσπιστεί μια σαφής ταξινόμηση με στόχο να υπάρξει ασφάλεια δικαίου· καλεί την Επιτροπή να ολοκληρώσει το ταχύτερο δυνατό το έργο της για τη θέσπιση μιας τέτοιας ορολογίας, στο πλαίσιο όλης της σχετικής νομοθεσίας·

8.

εκφράζει την άποψη ότι η ταξινόμηση των διαφόρων μορφών υδρογόνου θα πρέπει να καθορίζεται σύμφωνα με ανεξάρτητη, επιστημονικά τεκμηριωμένη αξιολόγηση, η οποία θα απομακρύνεται από την ευρέως χρησιμοποιούμενη χρωματική προσέγγιση· είναι της άποψης ότι η ταξινόμηση αυτή θα πρέπει να βασίζεται στις εκπομπές κύκλου ζωής αερίων του θερμοκηπίου καθ’ όλη τη διαδικασία παραγωγής και μεταφοράς του υδρογόνου, αλλά θα πρέπει επίσης να λαμβάνει υπόψη διαφανή και αξιόπιστα κριτήρια βιωσιμότητας σύμφωνα με τις αρχές της κυκλικής οικονομίας και να βασίζεται σε μέσους όρους και πρότυπες τιμές ανά κατηγορία, όπως οι στόχοι της βιώσιμης χρήσης και της προστασίας των πόρων, η διαχείριση των αποβλήτων και η αυξημένη χρήση πρώτων υλών και δευτερογενών υλικών, η πρόληψη και ο έλεγχος της ρύπανσης και, τέλος, η προστασία και η αποκατάσταση της βιοποικιλότητας και των οικοσυστημάτων·

9.

επισημαίνει ότι υπάρχει απόκλιση μεταξύ των διαφορετικών ορισμών του καθαρού υδρογόνου που χρησιμοποιείται από διάφορους φορείς, όπως η Επιτροπή και η Ευρωπαϊκή Συμμαχία για το Καθαρό Υδρογόνο, γεγονός που δημιουργεί σύγχυση και θα πρέπει να αποφεύγεται· τονίζει, στο πλαίσιο αυτό, ότι η διάκριση μεταξύ υδρογόνου από ανανεώσιμες πηγές και υδρογόνου χαμηλών ανθρακούχων εκπομπών πρέπει να καταστεί απολύτως σαφής (17)· σημειώνει, επιπλέον, ότι η αποφυγή της χρήσης δύο ονομασιών για την ίδια κατηγορία υδρογόνου, δηλαδή «ανανεώσιμο» και «καθαρό», όπως προτείνεται από την Επιτροπή, θα παρείχε περαιτέρω αποσαφήνιση και υπογραμμίζει, στο πλαίσιο αυτό, ότι ο όρος «ανανεώσιμο υδρογόνο» είναι η πλέον αντικειμενική και επιστημονικά τεκμηριωμένη επιλογή για την εν λόγω κατηγορία υδρογόνου·

10.

υπογραμμίζει την επείγουσα ανάγκη για ενωσιακά και διεθνή πρότυπα και πιστοποίηση· σημειώνει περαιτέρω ότι θα πρέπει να εξεταστούν εγγυήσεις προέλευσης που εναρμονίζονται με εθνικά μητρώα προκειμένου να διασφαλιστεί ότι το υδρογόνο από ανανεώσιμες πηγές θα μπορέσει έγκαιρα να ανέλθει στις απαιτούμενες ποσότητες και ότι οι καταναλωτές θα μπορούν να επιλέγουν βιώσιμες λύσεις συνειδητά και να ελαχιστοποιούν τον κίνδυνο μη αξιοποιήσιμων επενδύσεων·

11.

τονίζει ότι το σύστημα τυποποίησης πρέπει να βασίζεται σε μια ολιστική προσέγγιση και ότι πρέπει να εφαρμόζεται στο εισαγόμενο υδρογόνο· καλεί την Επιτροπή να θεσπίσει ένα κανονιστικό πλαίσιο με ισχυρά και διαφανή κριτήρια βιωσιμότητας για την πιστοποίηση και την παρακολούθηση του υδρογόνου στην ΕΕ, λαμβάνοντας υπόψη το αποτύπωμα αερίων του θερμοκηπίου σε ολόκληρη την αλυσίδα αξίας, συμπεριλαμβανομένων των μεταφορών, προκειμένου να ενεργοποιηθούν επίσης επενδύσεις σε επαρκή συμπληρωματική παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές· καλεί επίσης την Επιτροπή να παράσχει, το νωρίτερο δυνατόν εντός του 2021, ένα κανονιστικό πλαίσιο για το υδρογόνο που θα διασφαλίζει την τυποποίηση, την πιστοποίηση, τις εγγυήσεις προέλευσης, την επισήμανση και την εμπορευσιμότητα σε όλα τα κράτη μέλη, και να χρησιμοποιήσει επίσης την επικείμενη αναθεώρηση του συστήματος εμπορίας εκπομπών της ΕΕ (ΣΕΔΕ) για να εξετάσει ποιες αλλαγές απαιτούνται για την απελευθέρωση του πλήρους δυναμικού του υδρογόνου ώστε να συμβάλει στους κλιματικούς στόχους της ΕΕ, λαμβάνοντας υπόψη τους κινδύνους διαρροής άνθρακα·

12.

υπογραμμίζει ότι η ταξινόμηση των διαφόρων τύπων υδρογόνου θα εξυπηρετούσε, μεταξύ άλλων, τον σκοπό της παροχής πληροφοριών στους καταναλωτές και ότι δεν αποσκοπεί στην ανάσχεση της εξάπλωσης του υδρογόνου εν γένει· διαπιστώνει ότι το τρέχον σύστημα εγγυήσεων προέλευσης για την ηλεκτρική ενέργεια που παράγεται από ανανεώσιμες πηγές δεν έχει μέχρι στιγμής προσελκύσει επαρκείς επενδύσεις σε πρόσθετη δυναμικότητα· τονίζει, ως εκ τούτου, τη σημασία της περαιτέρω ανάπτυξης κατευθυντήριων γραμμών σχετικά με τις προϋποθέσεις και τα κριτήρια, προκειμένου να αποφευχθεί ο διπλός υπολογισμός της ανανεώσιμης δυναμικότητας·

13.

είναι απόλυτα πεπεισμένο ότι η αποδοχή από το κοινό είναι το κλειδί για την επιτυχή δημιουργία μιας οικονομίας υδρογόνου· τονίζει, επομένως, τη σημασία της συμμετοχής του κοινού και των συμφεροντούχων, καθώς και των ενωσιακών προτύπων ασφάλειας και των τεχνικών προτύπων για το υδρογόνο, καθώς και ποιοτικών λύσεων υδρογόνου οι οποίες τηρούν τα εν λόγω πρότυπα· τονίζει, επιπλέον, ότι τα πρωτόκολλα ασφαλείας στους τομείς ζήτησης πρέπει να επικαιροποιούνται διαρκώς όσον αφορά τη χρήση υδρογόνου· ζητεί, επομένως, να προωθηθούν παραδείγματα βέλτιστων πρακτικών και μια νοοτροπία ασφάλειας του υδρογόνου σε ολόκληρη την ΕΕ·

Κλιμάκωση της παραγωγής υδρογόνου

14.

τονίζει ότι, προκειμένου να διασφαλιστεί η εύρυθμη και προβλέψιμη λειτουργία της εσωτερικής αγοράς υδρογόνου, πρέπει να αρθούν οι κανονιστικοί φραγμοί και να προταθεί ταχέως από την Επιτροπή ένα συνεκτικό, ολοκληρωμένο και συνολικό κανονιστικό πλαίσιο για μια αγορά υδρογόνου, το οποίο θα πρέπει να εναρμονίζεται με άλλες σχετικές νομοθετικές πράξεις και να σέβεται πλήρως τις αρχές της αναλογικότητας, της επικουρικότητας και της βελτίωσης της νομοθεσίας, συμπεριλαμβανομένης της δοκιμής ΜΜΕ· υπογραμμίζει, στο πλαίσιο αυτό, ότι απαιτείται μια ευέλικτη αγορά υδρογόνου, ούτως ώστε να διευκολύνεται η πλήρης αξιοποίηση των οφελών από τους καινοτόμους πρωτοπόρους και η μείωση του κόστους της παραγωγής υδρογόνου, λαμβάνοντας υπόψη ότι η αγορά υδρογόνου δεν είναι ακόμη ώριμη και ότι έχει ανάγκη κλιμάκωσης μεγέθους·

15.

πιστεύει ότι ο σχεδιασμός της αγοράς φυσικού αερίου της ΕΕ και η δέσμη μέτρων για την καθαρή ενέργεια θα μπορούσαν να χρησιμεύσουν ως βάση και ως παράδειγμα για τη ρύθμιση της αγοράς υδρογόνου· επισημαίνει ότι, για την ταχεία και προβλέψιμη ανάπτυξη της παραγωγής και διανομής ανανεώσιμου υδρογόνου, απαιτείται επίσης δημοκρατικός δημόσιος σχεδιασμός, στον οποίο θα συμμετέχουν παραγωγοί, εργαζόμενοι και συνδικαλιστικές οργανώσεις τους, επιστήμονες και μη κυβερνητικές οργανώσεις (ΜΚΟ)· ενθαρρύνει επίσης την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να αξιολογήσουν συγκεκριμένες λύσεις προκειμένου να ενισχυθεί η παραγωγή υδρογόνου σε λιγότερο συνδεδεμένες ή απομονωμένες περιφέρειες, όπως νησιά, και να διασφαλιστεί η ανάπτυξη των σχετικών υποδομών, μεταξύ άλλων με αλλαγή σκοπού·

16.

καλεί την Επιτροπή, στις εκτιμήσεις επιπτώσεων σχετικά με την αναθεώρηση της σχετικής νομοθεσίας, να συμπεριλαμβάνει και να αξιολογεί τις νομικές απαιτήσεις που είναι αναγκαίες για μια βιώσιμη οικονομία υδρογόνου στην ΕΕ, προκειμένου να υλοποιηθούν οι αυξημένες φιλοδοξίες της ΕΕ για το κλίμα και να καταστεί το ανανεώσιμο υδρογόνο πιο ελκυστικό από οικονομική άποψη· παροτρύνει την Επιτροπή να εξετάσει, ειδικότερα, την αναθεώρηση της οδηγίας για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, της οδηγίας για τη φορολογία της ενέργειας (18) και της οδηγίας για το ΣΕΔΕ, προκειμένου να διασφαλιστούν ισότιμοι όροι ανταγωνισμού και ένα βιώσιμο κανονιστικό πλαίσιο για το υδρογόνο·

17.

επικροτεί τους φιλόδοξους στόχους της Επιτροπής όσον αφορά την αύξηση της δυναμικότητας των ηλεκτρολυτικών κυψελών και της παραγωγής ανανεώσιμου υδρογόνου· καλεί την Επιτροπή να αναπτύξει έναν χάρτη πορείας για την επέκταση και την αναβάθμιση των ηλεκτρολυτικών κυψελών και να συγκροτήσει εταιρικές σχέσεις σε επίπεδο ΕΕ, ώστε να διασφαλιστεί η αποδοτικότητα κόστους τους· παροτρύνει την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να εξαλείψουν τον υφιστάμενο διοικητικό φόρτο και να παράσχουν κίνητρα για την επέκταση της αλυσίδας αξίας του υδρογόνου από ανανεώσιμες πηγές και την υιοθέτησή του από την αγορά, προκειμένου να καταστεί τεχνολογικά ώριμο και ανταγωνιστικό, παρέχοντας οικονομικά κίνητρα και ειδικά χρηματοδοτικά προγράμματα, συμπεριλαμβανομένων καινοτόμων λύσεων όπως οι πριμοδοτήσεις τροφοδότησης για το ανανεώσιμο υδρογόνο που τροφοδοτείται στο δίκτυο υδρογόνου, αναθεωρώντας τους κανόνες για τις κρατικές ενισχύσεις και πραγματοποιώντας συνολική αναθεώρηση των συστημάτων τιμολόγησης και φορολόγησης της ενέργειας με σκοπό την εσωτερίκευση του εξωτερικού κόστους· τονίζει ότι το ανανεώσιμο υδρογόνο θα μπορούσε να καταστεί ανταγωνιστικό πριν από το 2030, υπό την προϋπόθεση ότι θα υπάρχουν οι απαραίτητες επενδύσεις και ένα επαρκές ρυθμιστικό πλαίσιο και ότι οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας θα είναι ανταγωνιστικές·

18.

επισημαίνει ότι μια βιώσιμη οικονομία υδρογόνου θα πρέπει να επιτρέπει την αύξηση των δυναμικοτήτων στο εσωτερικό μιας ολοκληρωμένης αγοράς ενέργειας της ΕΕ· αναγνωρίζει ότι θα υπάρχουν διάφορες μορφές υδρογόνου στην αγορά, όπως το υδρογόνο από ανανεώσιμες πηγές και το υδρογόνο χαμηλών ανθρακούχων εκπομπών, και υπογραμμίζει την ανάγκη για επενδύσεις ώστε να αυξηθεί η ανανεώσιμη παραγωγή αρκετά γρήγορα ώστε να επιτευχθούν οι στόχοι της ΕΕ για το κλίμα και οι περιβαλλοντικοί στόχοι για το 2030 και το 2050, αναγνωρίζοντας παράλληλα ότι το υδρογόνο χαμηλών ανθρακούχων εκπομπών αποτελεί μεταβατική τεχνολογία βραχυπρόθεσμα και μεσοπρόθεσμα· καλεί την Επιτροπή να αξιολογήσει κατά προσέγγιση ποια ποσότητα υδρογόνου χαμηλών ανθρακούχων εκπομπών θα χρειαστεί για την απαλλαγή από τις ανθρακούχες εκπομπές έως ότου το ανανεώσιμο υδρογόνο θα μπορεί να διαδραματίσει από μόνο του αυτόν τον ρόλο, σε ποιες περιπτώσεις και για πόσο χρονικό διάστημα· καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να μειώσουν τα κανονιστικά και οικονομικά εμπόδια προκειμένου να προωθήσουν την ταχεία διείσδυση του υδρογόνου στην αγορά· επισημαίνει περαιτέρω την ανάγκη να αποφύγουμε τη μη βιώσιμη εκμετάλλευση των πόρων, τις συνεχιζόμενες εκπομπές μεθανίου, τον εγκλωβισμό στον άνθρακα και τα μη αξιοποιήσιμα στοιχεία ενεργητικού· υπογραμμίζει ότι η χρήση υδρογόνου θα πρέπει να συμβάλλει στην επίτευξη των στόχων της ΕΕ για το κλίμα και στην ταχεία ανάπτυξη και εγκατάσταση του υδρογόνου από ανανεώσιμες πηγές·

19.

τονίζει ότι είναι σημαντικό να καταργηθεί σταδιακά το υδρογόνο ορυκτών καυσίμων το συντομότερο δυνατόν, με εστίαση σε καθαρότερες τεχνολογίες όσον αφορά τη βιωσιμότητα και τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου· παροτρύνει την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να ξεκινήσουν άμεσα τον σχεδιασμό της μετάβασης αυτής με προσοχή, ούτως ώστε η παραγωγή υδρογόνου ορυκτής προέλευσης να αρχίσει να μειώνεται γρήγορα, προβλέψιμα και αναντίστρεπτα και να αποφευχθεί η παράταση της διάρκειας ζωής των εγκαταστάσεων παραγωγής ορυκτής προέλευσης· σημειώνει ότι ορισμένες εγκαταστάσεις παραγωγής υδρογόνου βάσει ορυκτών καυσίμων βρίσκονται στις περιοχές δίκαιης μετάβασης και επισημαίνει ότι αποτελεσματικά μέτρα στήριξης θα πρέπει να στοχεύουν στην απαλλαγή από τις ανθρακούχες εκπομπές της υφιστάμενης παραγωγής υδρογόνου βάσει ορυκτών καυσίμων· ζητεί, τα μέτρα που αποσκοπούν στην ανάπτυξη ευρωπαϊκής οικονομίας υδρογόνου να μην οδηγήσουν στο κλείσιμο των εν λόγω εγκαταστάσεων παραγωγής, αλλά στον εκσυγχρονισμό τους και στην περαιτέρω ανάπτυξή τους, γεγονός που συνεπώς θα αποφέρει οφέλη στις περιφέρειες μέσω της διασφάλισης ενός φορέα ανανεώσιμης ενέργειας τοπικής παραγωγής, θα διευκολύνει τη μείωση των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου και θα συμβάλει στην ανάπτυξη νέων δεξιοτήτων και στην περαιτέρω ικανότητα επαγγελματικής ένταξης του τοπικού εργατικού δυναμικού·

20.

υπογραμμίζει τον ρόλο που μπορεί να διαδραματίσει η περιβαλλοντικά ασφαλής δέσμευση, χρήση και αποθήκευση διοξειδίου του άνθρακα (CCS/U) στην επίτευξη των στόχων της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας· υποστηρίζει ένα ολοκληρωμένο πλαίσιο πολιτικής για την τόνωση της αποδοχής των περιβαλλοντικά ασφαλών εφαρμογών δέσμευσης, χρήσης και αποθήκευσης διοξειδίου του άνθρακα που παρέχουν καθαρή μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, ώστε η βαριά βιομηχανία να καταστεί κλιματικά ουδέτερη εκεί όπου δεν υπάρχουν επιλογές άμεσης μείωσης των εκπομπών· επιμένει, ωστόσο, ότι η ενωσιακή στρατηγική μηδενικού ισοζυγίου θα πρέπει να δίνει προτεραιότητα στην άμεση μείωση των εκπομπών και στη δράση για τη διατήρηση και την ενίσχυση των φυσικών συλλεκτών και ταμιευτήρων της ΕΕ· επισημαίνει περαιτέρω, στο πλαίσιο αυτό, την ανάγκη για έρευνα και ανάπτυξη τεχνολογιών CCS/U·

21.

υπογραμμίζει ότι η οικονομία του υδρογόνου απαιτεί σημαντικές πρόσθετες ποσότητες ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές σε προσιτές τιμές και την αντίστοιχη υποδομή για την παραγωγή ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές και τη μεταφορά της σε εγκαταστάσεις παραγωγής υδρογόνου, καθώς και του παραγόμενου υδρογόνου στους τελικούς χρήστες· καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να ξεκινήσουν την ανάπτυξη επαρκούς συμπληρωματικής δυναμικότητας παραγωγής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές για τον εφοδιασμό της διαδικασίας εξηλεκτρισμού και την παραγωγή υδρογόνου από ανανεώσιμες πηγές, μεταξύ άλλων μέσω της απλούστευσης των διαδικασιών αδειοδότησης, και να αναπτύξουν διασυνοριακές εταιρικές σχέσεις με βάση τις ευκαιρίες που έχουν οι διάφορες περιφέρειες για την παραγωγή ανανεώσιμης ενέργειας και υδρογόνου από ανανεώσιμες πηγές·

22.

θεωρεί ότι η ανάπτυξη της κατάλληλης δυναμικότητας όσον αφορά τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας κατ’ αναλογία προς τις ανάγκες σε υδρογόνο από ανανεώσιμες πηγές είναι επίσης αναγκαία για να αποφευχθεί η σύγκρουση μεταξύ της δυναμικότητας που απαιτείται για τον εξηλεκτρισμό, τις ηλεκτρολυτικές κυψέλες και για άλλους σκοπούς και της ανάγκης να επιτευχθούν οι στόχοι της ΕΕ για το κλίμα· επικροτεί, από αυτή την άποψη, τα σχέδια της Επιτροπής για ενίσχυση του στόχου για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας για το 2030 και την προτεινόμενη στρατηγική της για την υπεράκτια ενέργεια από ανανεώσιμες πηγές·

23.

ζητεί να αναθεωρηθεί η οδηγία για τη φορολογία της ενέργειας· καλεί τα κράτη μέλη να εξετάσουν το ενδεχόμενο μείωσης των φόρων και των εισφορών για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας σε ολόκληρη την ΕΕ, όπου αρμόζει, να εξαλείψουν τη διπλή επιβολή φόρων και τελών στην ηλεκτρική ενέργεια που παράγεται από εγκαταστάσεις υδρογόνου, γεγονός που αποτελεί εμπόδιο για την περαιτέρω ανάπτυξη του υδρογόνου, και να ενισχύσουν τα οικονομικά κίνητρα για την παραγωγή ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές, παράλληλα δε να καταβάλουν περαιτέρω προσπάθειες για τη σταδιακή κατάργηση των επιδοτήσεων των ορυκτών καυσίμων, των φορολογικών απαλλαγών τους και των απαλλαγών τους από εισφορές·

24.

υπογραμμίζει ότι το ανανεώσιμο υδρογόνο μπορεί να παραχθεί από διάφορες ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, όπως αιολική, ηλιακή και υδροηλεκτρική ενέργεια (συμπεριλαμβανομένης της συσσώρευσης ενέργειας με άντληση)· τονίζει τις δυνατότητες των εγκαταλελειμμένων εγκαταστάσεων να προσφέρουν χώρο για την παραγωγή ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές· καλεί την Επιτροπή, δεδομένης της στρατηγικής για την υπεράκτια ανανεώσιμη ενέργεια που δημοσιεύτηκε πρόσφατα, να αξιολογήσει τον τρόπο με τον οποίο οι υπεράκτιες ανανεώσιμες πηγές ενέργειας θα μπορούσαν να ανοίξουν τον δρόμο για την ευρύτερη ανάπτυξη και υιοθέτηση του ανανεώσιμου υδρογόνου·

25.

τονίζει τη δυνατότητα μετατροπής ορισμένων υφιστάμενων βιομηχανικών εγκαταστάσεων σε εγκαταστάσεις παραγωγής υδρογόνου από ανανεώσιμες πηγές· υπογραμμίζει την ανάγκη να σχεδιαστούν δημοσίως τέτοιου είδους μετατροπές βιομηχανικών χώρων από κοινού με τους εργαζομένους και τις συνδικαλιστικές οργανώσεις τους, ώστε να δημιουργηθεί η δυνατότητα, μεταξύ άλλων και για τους εργαζομένους, να ξαναανοίξουν συλλογικά, με νόμιμο και εύτακτο τρόπο, χώρους που δεν χρησιμοποιούνται, για παράδειγμα με σκοπό την παραγωγή υδρογόνου·

26.

επισημαίνει ότι η μετάβαση σε ένα κλιματικά ουδέτερο ενεργειακό σύστημα θα πρέπει να σχεδιαστεί προσεκτικά, λαμβάνοντας υπόψη τα σημερινά σημεία εκκίνησης και τις υποδομές, που μπορεί να διαφέρουν από το ένα κράτος μέλος στο άλλο· τονίζει ότι τα κράτη μέλη θα πρέπει να είναι ευέλικτα κατά τον σχεδιασμό μέτρων στήριξης, συμπεριλαμβανομένων των μέτρων κρατικών ενισχύσεων, για την ανάπτυξη των εθνικών οικονομιών υδρογόνου τους· ζητεί, στο πλαίσιο αυτό, από την Επιτροπή να παράσχει περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τη σχεδιαζόμενη διαφοροποίηση και την ευελιξία των μέτρων στήριξης·

27.

υπογραμμίζει τον σημαντικό όγκο φυσικών πόρων, όπως υδάτων, ο οποίος απαιτείται για την παραγωγή υδρογόνου, καθώς και τα προβλήματα που αυτό ενδέχεται να δημιουργήσει στις περιοχές όπου παρατηρείται λειψυδρία στην ΕΕ· τονίζει ότι έχει μεγάλη σημασία η αύξηση της αποδοτικότητας των πόρων, η ελαχιστοποίηση των επιπτώσεων στην παροχή νερού σε περιφερειακό επίπεδο, η διασφάλιση της προσεκτικής διαχείρισης των πόρων και της χρήσης γης για την παραγωγή υδρογόνου και η αποφυγή κάθε μόλυνσης των υδάτων, του αέρα ή του εδάφους, της αποψίλωσης ή της απώλειας βιοποικιλότητας, ως αποτέλεσμα της αλυσίδας παραγωγής που σχετίζεται με το υδρογόνο·

Συμμετοχή των πολιτών

28.

υπογραμμίζει ότι η συμμετοχή των πολιτών θα διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στην υλοποίηση μιας δίκαιης, επιτυχούς, συμμετοχικής και χωρίς αποκλεισμούς ενεργειακής μετάβασης· επισημαίνει, ως εκ τούτου, ότι είναι σημαντικό το κόστος και τα οφέλη να τα μοιραστούν όλοι οι συμφεροντούχοι στο πλαίσιο ενός ενοποιημένου συστήματος·

29.

υπογραμμίζει ότι οι κοινότητες ανανεώσιμων πηγών ενέργειας μπορούν να συμμετέχουν στην παραγωγή υδρογόνου· υπενθυμίζει την υποχρέωση να τους παρασχεθεί ευνοϊκό πλαίσιο σύμφωνα με την οδηγία (EE) 2019/944 (19) και ζητεί να έχουν τα ίδια οφέλη με άλλους συμφεροντούχους·

30.

τονίζει ότι, για την εύρυθμη λειτουργία της αγοράς υδρογόνου της ΕΕ, απαιτούνται άτομα με εξειδικευμένες δεξιότητες, ιδίως όσον αφορά την ασφάλεια· υπογραμμίζει πόσο αναγκαίο είναι ένα ισχυρό, δημόσιο και δωρεάν σύστημα επαγγελματικής κατάρτισης· καλεί την Επιτροπή να εγκρίνει ένα σχέδιο δράσης με στόχο να καθοδηγήσει τα κράτη μέλη ώστε να αναπτύξουν και να διατηρήσουν ειδικά προγράμματα κατάρτισης για εργαζομένους, μηχανικούς, τεχνικούς και για το ευρύ κοινό, και να δημιουργήσουν πολυεπιστημονικά εκπαιδευτικά προγράμματα για οικονομολόγους, επιστήμονες και σπουδαστές· τονίζει ότι πρέπει να γίνουν περισσότερα για να προωθηθεί η ισότητα ευκαιριών στον τομέα του υδρογόνου και ζητεί τη δρομολόγηση μιας πρωτοβουλίας της ΕΕ που θα εστιάζεται στην απασχόληση, την εκπαίδευση και την ανάπτυξη για τις γυναίκες με σκοπό τον εντοπισμό και την εξάλειψη των εμποδίων καθώς και τη δημιουργία δικτύων και προτύπων·

31.

εκφράζει τη λύπη του για το γεγονός ότι οι στρατηγικές κατάρτισης, αναβάθμισης δεξιοτήτων και απόκτησης νέων δεξιοτήτων και η δίκαιη μετάβαση προς ένα εργατικό δυναμικό έτοιμο για το υδρογόνο δεν έχουν διαδραματίσει μέχρι στιγμής κάποιο ρόλο στην στρατηγική της ΕΕ για το υδρογόνο· τονίζει τη σημασία της διατήρησης και της αξιοποίησης του δυναμικού των εργαζομένων με τεχνικές δεξιότητες που απασχολούνται σε υφιστάμενες βιομηχανίες, και υπενθυμίζει το δικαίωμα των εργαζομένων να καταρτίζονται και να αναβαθμίζουν τις δεξιότητές τους κατά τη διάρκεια των ωρών εργασίας με εγγυημένο μισθό·

32.

καλεί την Επιτροπή να παρουσιάσει δεδομένα σχετικά με τις δυνητικές επιπτώσεις, ευκαιρίες και προκλήσεις που ενέχει ο μετασχηματισμός της βιομηχανίας, και των τομέων των μεταφορών και της ενέργειας σε σχέση με την κλιμάκωση του υδρογόνου· καλεί εν προκειμένω την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να αναπτύξουν τομεακές στρατηγικές μετασχηματισμού, μαζί με τη βιομηχανία και τις συνδικαλιστικές οργανώσεις· προτείνει τη δρομολόγηση μιας ενωσιακής σύμπραξης για τις δεξιότητες σχετικά με το καθαρό υδρογόνο στο πλαίσιο του Συμφώνου Δεξιοτήτων·

Υποδομές υδρογόνου

33.

τονίζει την επείγουσα ανάγκη να αναπτυχθούν υποδομές για την παραγωγή, αποθήκευση και μεταφορά υδρογόνου, να δοθούν κίνητρα για επαρκή δημιουργία δυναμικότητας και παράλληλα να αναπτυχθεί η ζήτηση και η προσφορά· τονίζει ότι είναι σημαντικό να αναπτυχθούν δίκτυα υδρογόνου με πρόσβαση χωρίς διακρίσεις· σημειώνει τα σχετικά με τις συνέργειες οφέλη του συνδυασμού της παραγωγής και των υποδομών υδρογόνου με άλλες πτυχές των ευέλικτων, πολυ-ενεργειακών συστημάτων, όπως η ανάκτηση θερμότητας από την ηλεκτρόλυση για τηλεθέρμανση· επιδοκιμάζει την πρόταση της Επιτροπής για τροποποίηση του κανονισμού ΔΕΔ-Ε· εκτιμά τη συμπερίληψη του υδρογόνου ως ειδικής κατηγορίας ενεργειακών υποδομών και σημειώνει ότι τα εν λόγω στοιχεία ενεργητικού που αφορούν το υδρογόνο μπορεί να κατασκευαστούν εξαρχής ή να μετατραπούν από φυσικό αέριο ή με συνδυασμό των δύο· σημειώνει, επιπλέον, το σύστημα διακυβέρνησης που προτάθηκε πρόσφατα για τον σχεδιασμό των υποδομών με τη συμμετοχή των φορέων εκμετάλλευσης υδρογόνου·

34.

σημειώνει ότι, παράλληλα με την εστίαση σε βιομηχανικούς συνεργατικούς σχηματισμούς κατά την πρώτη φάση, θα πρέπει ήδη να αναληφθεί ο σχεδιασμός, η ρύθμιση και η ανάπτυξη υποδομών για τη μεταφορά υδρογόνου σε μεγαλύτερες αποστάσεις και την αποθήκευση, καθώς και επαρκής χρηματοδοτική στήριξη για την εν λόγω υποδομή, προκειμένου να διασφαλιστεί η διάδοση του υδρογόνου σε πολλούς τομείς· χαιρετίζει, στο πλαίσιο αυτό, τη μελλοντική ένταξη των υποδομών υδρογόνου στα σχέδια της ΕΕ, όπως τα δεκαετή σχέδια ανάπτυξης δικτύων·

35.

τονίζει τη σημασία μιας διαφανούς, χωρίς αποκλεισμούς και επιστημονικά τεκμηριωμένης μελλοντικής υποδομής και ολοκληρωμένου σχεδιασμού δικτύων με την καθοδήγηση δημόσιων φορέων όπως ο Οργανισμός της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τη Συνεργασία των Ρυθμιστικών Αρχών Ενέργειας (ACER) και τη συμμετοχή συμφεροντούχων και επιστημονικών φορέων· προτείνει, στο πλαίσιο αυτό, να πραγματοποιηθούν υπολογισμοί κόστους-οφέλους για την τοποθεσία των υποδομών παραγωγής, μεταφοράς και αποθήκευσης υδρογόνου από ανανεώσιμες πηγές και να εξεταστεί η ανάγκη δημιουργίας νέων, προκειμένου να αποφευχθούν μη αξιοποιήσιμα στοιχεία ενεργητικού, να υπάρξει θετικός αντίκτυπος στα μέσα διαβίωσης και στα οικοσυστήματα και να ελαχιστοποιηθεί το κόστος για τους καταναλωτές, λαμβάνοντας υπόψη τις ιδιαίτερες ανάγκες τους· επισημαίνει τα οικονομικά οφέλη από την τοποθέτηση των εγκαταστάσεων παραγωγής υδρογόνου κοντά σε εγκαταστάσεις παραγωγής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές ή στην ίδια τοποθεσία με τις εγκαταστάσεις ζήτησης, ιδίως για τους καταναλωτές μικρής κλίμακας και τους βιομηχανικούς συνεργατικούς σχηματισμούς, καθώς και από τη σύνδεση διαφορετικών τομέων ζήτησης· τονίζει επίσης τη σημασία της διασυνοριακής συνεργασίας μεταξύ περιφερειών και κρατών μελών για τη στήριξη έργων που θα ενισχύσουν την ασφάλεια του εφοδιασμού, μέσω της οικοδόμησης ενός κορμού υδρογόνου της ΕΕ, ο οποίος θα πρέπει να διασφαλίζει τη διασύνδεση και τη διαλειτουργικότητα μεταξύ των κρατών μελών·

36.

ενθαρρύνει την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να προβούν σε επιστημονικά τεκμηριωμένη αξιολόγηση της δυνατότητας προσαρμογής της χρήσης υφιστάμενων αγωγών αερίου για μεταφορά καθαρού υδρογόνου και υπόγεια αποθήκευση υδρογόνου, λαμβάνοντας υπόψη διάφορους παράγοντες, όπως μια ανάλυση κόστους-οφέλους, τόσο από τεχνικο-οικονομική όσο και από ρυθμιστική άποψη, η συνολική ολοκλήρωση του συστήματος και η μακροπρόθεσμη οικονομική αποδοτικότητα· σημειώνει ότι η προσαρμογή της χρήσης κατάλληλα τοποθετημένων υποδομών φυσικού αερίου που ήδη υπάρχουν ή βρίσκονται υπό ανάπτυξη θα μπορούσε να μεγιστοποιήσει την οικονομική αποδοτικότητα, να ελαχιστοποιήσει τη χρήση γης και πόρων και το επενδυτικό κόστος και να ελαχιστοποιήσει τον κοινωνικό αντίκτυπο· υπογραμμίζει ότι η προσαρμογή της χρήσης των υποδομών φυσικού αερίου μπορεί να είναι σημαντική για τη χρήση του υδρογόνου στους τομείς προτεραιότητας των βιομηχανιών υψηλής έντασης εκπομπών, συμπεριλαμβανομένων των συνδέσεων μεταξύ βιομηχανικών εγκαταστάσεων και κέντρων πολυτροπικών μεταφορών, έχοντας κατά νου την ανάγκη μεταφοράς υδρογόνου με τα πλέον αποδοτικά μέσα· παροτρύνει την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να διασφαλίσουν ότι οποιαδήποτε δυνητική μελλοντική υποδομή φυσικού αερίου θα είναι συμβατή με το καθαρό υδρογόνο· καλεί την Επιτροπή να αξιολογήσει πού χρησιμοποιείται επί του παρόντος η ανάμειξη υδρογόνου και να αξιολογήσει επιστημονικά τη ζήτησή της για την κάλυψη αποδεδειγμένων βιομηχανικών αναγκών υδρογόνου, καθώς και τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματά της, με σκοπό τον προσδιορισμό των αναγκών σε υποδομές, αποφεύγοντας παράλληλα τα μη αξιοποιήσιμα στοιχεία ενεργητικού·

37.

υπογραμμίζει την ανάγκη ρύθμισης των υποδομών υδρογόνου, ιδίως όσον αφορά τη λειτουργία και σύνδεσή τους με το ενεργειακό δίκτυο, καθώς και την ανάγκη να διατηρηθεί ο διαχωρισμός ως κατευθυντήρια αρχή για τον σχεδιασμό των αγορών υδρογόνου, λαμβάνοντας παράλληλα υπόψη ότι η αγορά υδρογόνου δεν έχει ακόμη αναπτυχθεί· τονίζει ότι ο διαχωρισμός διαδραματίζει καίριο ρόλο προκειμένου να διασφαλιστεί ότι οι καινοτομίες και τα νέα προϊόντα παρέχονται στις ενεργειακές αγορές κατά τον πιο οικονομικώς αποδοτικό τρόπο· παρατηρεί ότι οιαδήποτε παρέκκλιση από την εν λόγω ρυθμιστική αρχή μεσοπρόθεσμα θα συνεπαγόταν ένα αδικαιολόγητα υψηλό κόστος για τους τελικούς καταναλωτές· καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να καθορίσουν σαφείς κατευθυντήριες γραμμές σχετικά με την κυριότητα των νέων και των αναπροσαρμοσμένων αγωγών, προκειμένου να υπάρξει ασφάλεια προγραμματισμού·

38.

τονίζει τον στρατηγικά κεφαλαιώδη ρόλο των πολυτροπικών θαλάσσιων λιμένων και λιμένων εσωτερικής ναυσιπλοΐας ως δεξαμενών καινοτομίας και κόμβων για την εισαγωγή, την παραγωγή, την αποθήκευση, την προμήθεια και τη χρήση υδρογόνου· υπογραμμίζει την ανάγκη χώρου και επενδύσεων σε λιμενικές υποδομές για την προώθηση της χρήσης νέων τεχνολογιών μηδενικών και χαμηλών εκπομπών στις εθνικές ακτές και στους λιμένες, καθώς και του να δημιουργηθεί μια βιομηχανική αλυσίδα αξίας για το υδρογόνο κατά μήκος των πολυτροπικών διαδρόμων μεταφορών·

Ζήτηση για υδρογόνο

39.

αναγνωρίζει ότι θα πρέπει η ζήτηση υδρογόνου να εστιαστεί σε τομείς όπου η χρήση υδρογόνου πλησιάζει να γίνει ανταγωνιστική ή που αδυνατούν να απαλλαγούν αυτή τη στιγμή από τις ανθρακούχες εκπομπές με χρήση τεχνολογικών λύσεων· συμφωνεί με την Επιτροπή ότι τις κύριες ηγετικές αγορές ζήτησης υδρογόνου συνιστούν η βιομηχανία και οι αεροπορικές και θαλάσσιες μεταφορές όπως και οι μεταφορές βαρέων φορτίων· πιστεύει ότι, για τους εν λόγω τομείς, θα πρέπει να καταρτιστούν χάρτες πορείας για την ανάπτυξη της ζήτησης, τις επενδύσεις και τις ερευνητικές ανάγκες σε επίπεδο ΕΕ, με βάση ανεξάρτητες επιστημονικές μελέτες και σε συνεργασία με τους κοινωνικούς εταίρους, λαμβάνοντας υπόψη τις ιδιαίτερες συνθήκες των κρατών μελών και τις περιφερειακές διαφορές όσον αφορά την ανάπτυξη του υδρογόνου, την τεχνολογική ετοιμότητα και τις υποδομές·

40.

εκφράζει την ικανοποίησή του για το γεγονός ότι η Επιτροπή εξετάζει διάφορες επιλογές για παροχή κινήτρων όσον αφορά την πλευρά της ζήτησης· συμφωνεί με την Επιτροπή ότι οι πολιτικές που εστιάζουν στη ζήτηση και τα σαφή κίνητρα για την εφαρμογή και τη χρήση του υδρογόνου στους τομείς τελικής κατανάλωσης προκειμένου να ενεργοποιηθεί η ζήτηση για υδρογόνο — όπως ποσοστώσεις για τη χρήση υδρογόνου από ανανεώσιμες πηγές σε περιορισμένο αριθμό συγκεκριμένων τομέων, εγγυήσεις της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων για τη μείωση του αρχικού κινδύνου συνεπένδυσης έως ότου καταστούν ανταγωνιστικές από άποψη κόστους, και χρηματοδοτικά εργαλεία, συμπεριλαμβανομένων των συμβάσεων επί διαφοράς για τον άνθρακα (CCFD) για έργα που χρησιμοποιούν ανανεώσιμες πηγές ενέργειας ή με χαμηλές εκπομπές υδρογόνου — θα μπορούσαν να εξεταστούν για μια μεταβατική περίοδο για την προώθηση της απαλλαγής από τις ανθρακούχες εκπομπές μέσω της διατήρησης της ανταγωνιστικότητας του υδρογόνου σε τομείς ζωτικής σημασίας· επισημαίνει την ανάγκη να διασφαλιστεί ότι η αντιστάθμιση θα παραμείνει αναλογική και να αποφευχθεί η αλληλεπικάλυψη των επιδοτήσεων τόσο για την παραγωγή όσο και για τη χρήση, η δημιουργία τεχνητών αναγκών και οι αδικαιολόγητες στρεβλώσεις της αγοράς· ζητεί να αναπτυχθεί ταχέως ένα πιλοτικό σχέδιο για τις συμβάσεις επί διαφοράς για τον άνθρακα, ιδίως για τον καθαρό χάλυβα· επισημαίνει ότι οι δημόσιες συμβάσεις βιώσιμων λύσεων, όπως ο πράσινος χάλυβας για κατασκευές ή ανακαινίσεις, μπορούν επίσης να συμβάλουν σε απτή και προβλέψιμη ζήτηση· τονίζει ότι οι πολιτικές που εστιάζονται στη ζήτηση θα πρέπει να συνάδουν με άλλα μέτρα πολιτικής και να υπόκεινται σε εμπεριστατωμένη εκτίμηση επιπτώσεων, προκειμένου να αποφευχθούν αρνητικές επιπτώσεις για τις ενεργοβόρες βιομηχανίες οι οποίες βρίσκονται αντιμέτωπες με διεθνή ανταγωνισμό·

41.

σημειώνει ότι υπάρχουν εμπόδια σε ορισμένα από τα ισχύοντα κανονιστικά πλαίσια για τη χρήση του υδρογόνου· ενθαρρύνει την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να προσαρμόσουν τα εν λόγω ρυθμιστικά πλαίσια προκειμένου να τονωθεί η ζήτηση υδρογόνου και να εξαλειφθούν τα αντικίνητρα, όπως οι νομικές αβεβαιότητες·

42.

προτρέπει την Επιτροπή να προωθήσει ηγετικές αγορές για τεχνολογίες ανανεώσιμου υδρογόνου και τη χρήση τους για μια κλιματικά ουδέτερη παραγωγή, ιδίως στη χαλυβουργία, στην τσιμεντοβιομηχανία και στη χημική βιομηχανία, στο πλαίσιο επικαιροποίησης και εφαρμογής της νέας βιομηχανικής στρατηγικής για την Ευρώπη· καλεί την Επιτροπή να αξιολογήσει την επιλογή να αναγνωρίσει τον χάλυβα που παράγεται με ανανεώσιμο υδρογόνο ως θετική συμβολή στην επίτευξη των στόχων μείωσης των εκπομπών CO2 για όλο τον στόλο· περαιτέρω καλεί την Επιτροπή να υποβάλει σύντομα μια ενωσιακή στρατηγική για τον καθαρό χάλυβα, η οποία μεταξύ άλλων θα πρέπει να εστιάζει κατάλληλα στη χρήση ανανεώσιμου υδρογόνου·

43.

υπενθυμίζει ότι ο τομέας των μεταφορών ευθύνεται για το ένα τέταρτο των εκπομπών CO2 στην ΕΕ και είναι ο μόνος τομέας όπου δεν ελαττώθηκαν οι εκπομπές σε σύγκριση με τη βάση αναφοράς του 1990· υπογραμμίζει τις δυνατότητες του υδρογόνου να αποτελέσει ένα από τα μέσα που χρησιμοποιούνται για τη μείωση των εκπομπών CO2 στους τρόπους μεταφοράς, ιδίως όταν ο πλήρης εξηλεκτρισμός είναι πιο δύσκολος ή δεν είναι ακόμα δυνατός· τονίζει ότι η ανάπτυξη υποδομών ανεφοδιασμού είναι απαραίτητη για την τόνωση της χρήσης υδρογόνου στον τομέα των μεταφορών· υπογραμμίζει, στο πλαίσιο αυτό, τη σημασία της αναθεώρησης του κανονισμού ΔΕΔ-Μ (διευρωπαϊκό δίκτυο μεταφορών) (20) και της οδηγίας για τις υποδομές εναλλακτικών καυσίμων, προκειμένου να διασφαλιστεί η διαθεσιμότητα δημοσίως προσβάσιμων σταθμών ανεφοδιασμού με υδρογόνο σε ολόκληρη την ΕΕ, με τη συμπερίληψη συγκεκριμένων στόχων για την ενσωμάτωση των υποδομών υδρογόνου στα συστήματα μεταφορών· χαιρετίζει την πρόθεση της Επιτροπής να αναπτύξει υποδομές ανεφοδιασμού με υδρογόνο στο πλαίσιο της στρατηγικής για βιώσιμη και έξυπνη κινητικότητα και να αναθεωρήσει την οδηγία για τις υποδομές εναλλακτικών καυσίμων· υπογραμμίζει περαιτέρω την ανάγκη δημιουργίας συνεργειών μεταξύ των στρατηγικών ΔΕΔ-Μ, ΔΕΔ-Ε και εναλλακτικών καυσίμων, οδηγώντας σε σταδιακή ανάπτυξη των σταθμών ανεφοδιασμού με υδρογόνο, συνοδευόμενη από τις βασικές τεχνικές απαιτήσεις και τα εναρμονισμένα πρότυπα βάσει εκτίμησης κινδύνου·

44.

υπογραμμίζει ότι τα χαρακτηριστικά του υδρογόνου το αναδεικνύουν σε πολλά υποσχόμενο υποψήφιο για την αντικατάσταση των ορυκτών καυσίμων και τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου για ορισμένους τύπους μεταφορών· τονίζει ότι η χρήση υδρογόνου σε καθαρή μορφή ή σε μορφή συνθετικού καυσίμου ή βιοκηροζίνης αποτελεί βασικό παράγοντα για την υποκατάσταση της κηροζίνης ορυκτών καυσίμων στις αεροπορικές μεταφορές· υπογραμμίζει περαιτέρω ότι το υδρογόνο χρησιμοποιείται ήδη, σε περιορισμένο βαθμό, στον τομέα των μεταφορών, ιδίως στις οδικές μεταφορές, τις δημόσιες συγκοινωνίες και σε συγκεκριμένα τμήματα του σιδηροδρομικού τομέα, ιδίως εκεί όπου ο εξηλεκτρισμός της γραμμής δεν είναι οικονομικά εφικτός· τονίζει ότι απαιτείται ισχυρότερη νομοθεσία για την παροχή κινήτρων για τη χρήση καυσίμων μηδενικών εκπομπών, καθώς και άλλων καθαρών τεχνολογιών, συμπεριλαμβανομένου του υδρογόνου από ανανεώσιμες πηγές, και, από τη στιγμή που είναι πλήρως διαθέσιμα, πιθανόν να αρχίσει να τα χρησιμοποιεί σε βαρέα επαγγελματικά οχήματα και για τις αεροπορικές και θαλάσσιες μεταφορές·

45.

καλεί την Επιτροπή να αυξήσει την έρευνα και τις επενδύσεις στο πλαίσιο της στρατηγικής για την αειφόρο και έξυπνη κινητικότητα και να αξιολογήσει κατά πόσον η οδηγία για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας πρέπει να αναθεωρηθεί προκειμένου να εξασφαλιστούν ίσοι όροι ανταγωνισμού για όλες τις λύσεις ανανεώσιμης ενέργειας στις μεταφορές·

Έρευνα, ανάπτυξη, καινοτομία και χρηματοδότηση

46.

τονίζει τη σημασία της έρευνας, της ανάπτυξης και της καινοτομίας σε ολόκληρη την αξιακή αλυσίδα και της υλοποίησης έργων επίδειξης σε βιομηχανική κλίμακα, συμπεριλαμβανομένων των πιλοτικών έργων, και της διείσδυσης τους στην αγορά, προκειμένου το ανανεώσιμο υδρογόνο να καταστεί ανταγωνιστικό και οικονομικά προσιτό και να ολοκληρωθεί η ολοκλήρωση του ενεργειακού συστήματος, διασφαλίζοντας παράλληλα τη γεωγραφική ισορροπία με ιδιαίτερη έμφαση στις περιφέρειες υψηλής έντασης άνθρακα· καλεί την Επιτροπή να τονώσει τις προσπάθειες έρευνας και καινοτομίας που συνδέονται με την εφαρμογή έργων μεγάλης κλίμακας και υψηλού αντίκτυπου, προκειμένου να διασφαλιστεί η μεταφορά τεχνολογίας σε ολόκληρη την αξιακή αλυσίδα υδρογόνου· επικροτεί, από αυτή την άποψη, την έναρξη εργαστηρίων κινητικότητας σε πόλεις της ΕΕ, τα οποία θα προωθούν πειράματα στις βιώσιμες δημόσιες μεταφορές με βάση τη χρήση εναλλακτικών καυσίμων και ενθαρρύνει τη συμπερίληψη του υδρογόνου ως ενός από τα καύσιμα που θα χρησιμοποιηθούν για την υλοποίηση αυτών των πειραμάτων·

47.

υπογραμμίζει ότι πρέπει να επενδυθούν σημαντικά ποσά για την ανάπτυξη και την αύξηση της παραγωγικής δυναμικότητας του υδρογόνου από ανανεώσιμες πηγές, για να καταστεί ανταγωνιστικό και για την προώθηση λύσεων υδρογόνου που συχνά βρίσκονται ακόμη σε πρώιμο στάδιο ανάπτυξης, κάτι που θα απαιτούσε επίσης ελαχιστοποίηση των κινδύνων για επενδύσεις στο ανανεώσιμο υδρογόνο, για παράδειγμα μέσω της CfD (Συμβάσεις επί διαφοράς)· τονίζει ότι τα προγράμματα και τα χρηματοδοτικά μέσα της ΕΕ, όπως ο μηχανισμός ανάκαμψης και ανθεκτικότητας, το πρόγραμμα «Ορίζων Ευρώπη», ο μηχανισμός «Συνδέοντας την Ευρώπη», το InvestEU, συμπεριλαμβανομένου του νέου στρατηγικού σκέλους επενδύσεων της ΕΕ, το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης, το Ταμείο Συνοχής, το Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης και το Ταμείο Καινοτομίας του ΣΕΔΕ, διαδραματίζουν καίριο ρόλο στην προώθηση της συνεκτικής ανάπτυξης μιας οικονομίας υδρογόνου σε ολόκληρη την ΕΕ· υπογραμμίζει, επιπλέον, τον σημαντικό ρόλο των τοπικών και περιφερειακών συμπράξεων δημόσιου-ιδιωτικού τομέα σε σχέση με την ενίσχυση της ανάπτυξης και διείσδυσης του υδρογόνου·

48.

υπογραμμίζει την ανάγκη να ληφθεί μέριμνα για συνέργειες μεταξύ όλων των διαθέσιμων επενδυτικών ταμείων, προγραμμάτων και χρηματοδοτικών μέσων, προκειμένου να διασφαλιστεί η συνεργασία μεταξύ του δημόσιου και του ιδιωτικού τομέα για επενδύσεις σε ένα ευρύ φάσμα έργων· σημειώνει με ανησυχία τη μείωση των επενδύσεων στην έρευνα και την καινοτομία σε τεχνολογίες καθαρής ενέργειας, όπως καταδεικνύεται στην έκθεση του 2020 σχετικά με την κατάσταση της Ενεργειακής Ένωσης·

49.

καλεί την Επιτροπή να αναπτύξει μια συντονισμένη επενδυτική στρατηγική για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και το υδρογόνο, ευθυγραμμισμένη με τις εθνικές στρατηγικές έρευνας και καινοτομίας, λαμβάνοντας υπόψη τα διαφορετικά σημεία εκκίνησης των κρατών μελών·

50.

καλεί την Επιτροπή να δώσει έμφαση στον σημαντικό ρόλο των ΜΜΕ στην εν λόγω στρατηγική· τονίζει ότι είναι αναγκαίο να συμπεριληφθούν ρυθμιστικές διασφαλίσεις και να εξασφαλιστεί η πρόσβαση σε στοιχεία ενεργητικού χρηματοδότησης και καινοτομίας, όπως σε εκκολαπτήρια και κοινά ερευνητικά έργα, προκειμένου να εδραιωθούν οι νεοφυείς επιχειρήσεις και οι ΜΜΕ στη βιομηχανία υδρογόνου· καλεί την Επιτροπή να διασφαλίσει την ισότιμη πρόσβαση στην αγορά και τη διευκόλυνση της εισόδου στην αγορά για αυτές τις επιχειρήσεις και να προωθήσει τη συμμετοχή τους, μεταξύ άλλων μέσω του προδραστικού ορισμού τους σε συζητήσεις στρογγυλής τραπέζης και της συμπερίληψής τους στα πλαίσια διαδικασιών δημόσιας διαβούλευσης· καλεί την Επιτροπή να εκτιμήσει τις ανάγκες των ΜΜΕ και το κόστος της απαλλαγής από τις ανθρακούχες εκπομπές των διαδικασιών παραγωγής τους και του ενεργειακού εφοδιασμού τους μέσω του υδρογόνου, και να παρακολουθεί την πρόοδό τους χρησιμοποιώντας ένα κατάλληλο σύνολο βασικών δεικτών επιδόσεων, προκειμένου να συμβάλει στην τεκμηριωμένη χάραξη πολιτικής·

51.

τονίζει ότι η Ευρώπη διαδραματίζει ηγετικό ρόλο στην παραγωγή ηλεκτρολυτών και πρέπει να διατηρήσει και να προωθήσει αυτό το ανταγωνιστικό της πλεονέκτημα· πιστεύει ότι οι προσπάθειες έρευνας και ανάπτυξης της ΕΕ θα πρέπει να επικεντρωθούν σε ένα ευρύ φάσμα δυνητικών νέων ανανεώσιμων πηγών και τεχνολογιών υδρογόνου, όπως το υδρογόνο από φωτοσύνθεση, φύκη ή ηλεκτρολύτες με θαλάσσιο νερό, προκειμένου να αυξηθούν τα επίπεδα τεχνολογικής ετοιμότητας·

52.

χαιρετίζει την Ευρωπαϊκή Συμμαχία για το Καθαρό Υδρογόνο (τη Συμμαχία), άλλες πρωτοβουλίες και ενώσεις για το ανανεώσιμο υδρογόνο, το Ευρωπαϊκό Φόρουμ Υδρογόνου και τα σημαντικά έργα κοινού ευρωπαϊκού ενδιαφέροντος (ΣΕΚΕΕ), ως σημαντικά μέσα για την ενίσχυση των επενδύσεων στο καθαρό υδρογόνο· ενθαρρύνει τα κράτη μέλη, την Επιτροπή και τους οικονομικούς φορείς να απελευθερώσουν ταχέως το δυναμικό των ΣΕΚΕΕ προκειμένου να στηρίξουν έργα που παρουσιάζουν ενδιαφέρον για την οικονομία υδρογόνου της ΕΕ· ζητεί μια ρεαλιστική προσέγγιση για τη διευκόλυνση της έγκρισης αυτών των έργων· χαιρετίζει επίσης το σχέδιο της Επιτροπής να αναθεωρήσει τις κατευθυντήριες γραμμές για τις κρατικές ενισχύσεις για την προστασία του περιβάλλοντος και την ενέργεια ώστε να διευκολύνεται η παραγωγή υδρογόνου και η ταχεία διείσδυσή του στην αγορά·

53.

προτρέπει τη Συμμαχία να καταρτίσει, σε συνεργασία με την Κοινή Επιχείρηση «Κυψέλες καυσίμου και υδρογόνο» (ΚΕ ΚΚΥ), ένα επενδυτικό θεματολόγιο και έναν δίαυλο έργων που θα μπορούν να εξασφαλίσουν το συντομότερο δυνατόν την υλοποίηση των στόχων για το υδρογόνο· υπογραμμίζει ότι η Συμμαχία θα πρέπει να επικεντρωθεί στην ανάπτυξη του υδρογόνου από ανανεώσιμες πηγές και να δεσμευτεί σαφώς για την επίτευξη των κλιματικών στόχων της ΕΕ για το 2030 και το 2050· τονίζει ότι η Συμμαχία θα πρέπει επίσης να διασφαλίζει την ισόρροπη εκπροσώπηση όλων των σχετικών συμφεροντούχων της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένων των παραγωγών ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές, των επιστημόνων, των ανεξάρτητων εμπειρογνωμόνων, των ομάδων προβληματισμού, των περιβαλλοντικών ΜΚΟ και των κοινωνικών εταίρων· τονίζει ότι η διαδικασία λήψης αποφάσεων της Συμμαχίας θα πρέπει να βελτιωθεί όσον αφορά τη διαφάνεια και τη συμμετοχικότητα, και ότι η διαδικασία αυτή θα πρέπει να καθοδηγείται από την Επιτροπή και να υποστηρίζεται από ανεξάρτητο σώμα επιστημονικών εμπειρογνωμόνων, και να αποσκοπεί στον καθορισμό των οδών μετάβασης και στην παροχή καθοδήγησης για τις ανάγκες σε υδρογόνο· εκφράζει τη δυσαρέσκειά του για τις τρέχουσες καθυστερήσεις κατά την υλοποίηση του έργου της Συμμαχίας και προτρέπει την Επιτροπή να επιταχύνει τη διαδικασία·

54.

χαιρετίζει την ανανέωση της ΚΕ ΚΚΥ στο πλαίσιο του προγράμματος «Ορίζων Ευρώπη»· τονίζει τη σημασία του έργου της και ζητεί από την Επιτροπή να την χρησιμοποιήσει ως κέντρο ικανοτήτων για το υδρογόνο και να της παράσχει επαρκείς χρηματοδοτικούς πόρους ώστε να διαδραματίσει τον ρόλο της στην επίτευξη των στόχων της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας· επισημαίνει ότι θα έπρεπε να προωθηθούν οι δραστηριότητες έρευνας και ανάπτυξης σε ολόκληρη την αλυσίδα αξίας, προκειμένου να διασφαλιστούν η οικονομικώς αποδοτική χρήση της χρηματοδότησης για το υδρογόνο και ο καλύτερος συντονισμός· υπογραμμίζει ότι η εν λόγω κοινή επιχείρηση θα πρέπει να επιτύχει συνέργειες με τις κοινές επιχειρήσεις στον τομέα των μεταφορών προκειμένου να προωθηθεί η επαρκής ολοκλήρωση μεταξύ της τεχνολογίας υδρογόνου και των υποδομών και υπηρεσιών μεταφορών· καλεί την Επιτροπή να αξιοποιήσει την πείρα που αποκτήθηκε μέσω της ΚΕ ΚΚΥ και να παράσχει κίνητρα για περαιτέρω έρευνα στις ενεργειακές τεχνολογίες κυψελών καυσίμου και υδρογόνου·

55.

ζητεί από την Επιτροπή να αξιολογήσει τη δυνητική συμπερίληψη της ανάπτυξης υδρογόνου στους γενικούς στόχους της εταιρικής σχέσης στον τομέα της έρευνας και της καινοτομίας στην περιοχή της Μεσογείου (PRIMA), σύμφωνα με τις προτεραιότητες που έθεσε το πρόγραμμα «Ορίζων Ευρώπη», προκειμένου να ενισχυθούν οι ικανότητες έρευνας και καινοτομίας και να παραχθούν γνώσεις και κοινές καινοτόμες λύσεις σε ολόκληρη την περιοχή της Μεσογείου·

Διεθνής συνεργασία για το υδρογόνο

56.

υπογραμμίζει ότι ο ηγετικός ρόλος που διαδραματίζει η ΕΕ στην παραγωγή τεχνολογιών ανανεώσιμου υδρογόνου παρέχει τη δυνατότητα προώθησης της ενωσιακής βιομηχανικής υπεροχής και καινοτομίας σε παγκόσμιο επίπεδο, ενώ παράλληλα ενισχύει τον ηγετικό ρόλο της ΕΕ για το κλίμα σε παγκόσμιο επίπεδο· τονίζει ότι θα πρέπει να δοθεί προτεραιότητα στην οικοδόμηση μιας αλυσίδας εφοδιασμού με υδρογόνο στην ΕΕ για να προωθηθούν τα πλεονεκτήματα του πρωτοπόρου, η βιομηχανική ανταγωνιστικότητα και η ασφάλεια του ενεργειακού εφοδιασμού· υπογραμμίζει, στο πλαίσιο αυτό, τον στόχο της αύξησης της εγχώριας παραγωγής υδρογόνου, αναγνωρίζοντας παράλληλα ότι τα κράτη μέλη μπορούν επίσης, σύμφωνα με τις ανάγκες τους, να διερευνήσουν τη δυνατότητα εισαγωγής ενέργειας, υδρογόνου και προ-προϊόντων υδρογόνου από γειτονικές περιοχές και τρίτες χώρες, ώστε να καλυφθεί η αυξανόμενη εγχώρια ζήτηση για υδρογόνο·

57.

καλεί, ως εκ τούτου, την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να συμμετάσχουν σε ανοικτό και εποικοδομητικό διάλογο προκειμένου να καθιερώσουν αμοιβαία επωφελή συνεργασία και εταιρικές σχέσεις με γειτονικές περιοχές, όπως η Βόρεια Αφρική, η Μέση Ανατολή και οι χώρες της Ανατολικής Εταιρικής Σχέσης, διασφαλίζοντας τα στρατηγικά συμφέροντα της ΕΕ και την ενεργειακή ασφάλεια τόσο της ΕΕ όσο και των εταίρων της· υπογραμμίζει ότι η εν λόγω συνεργασία θα ήταν επίσης ευεργετική για τη δημιουργία αγορών για καθαρές και νέες τεχνολογίες μέσω της μεταφοράς γνώσεων, την ενίσχυση της μετάβασης σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και την επίτευξη των Στόχων Βιώσιμης Ανάπτυξης των Ηνωμένων Εθνών· τονίζει την ανάγκη να αποφευχθεί η μετεγκατάσταση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων, συμπεριλαμβανομένων των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, όπως και κάθε καθυστέρηση στην απαλλαγή του δικτύου ηλεκτρικής ενέργειας από τις ανθρακούχες εκπομπές σε τρίτες χώρες·

58.

τονίζει ότι θα πρέπει να αναπτυχθεί περαιτέρω η διεθνής συνεργασία για το υδρογόνο με τρίτες χώρες, ιδίως με το Ηνωμένο Βασίλειο, τον Ευρωπαϊκό Οικονομικό Χώρο, την Ενεργειακή Κοινότητα και τις ΗΠΑ, βάσει αμοιβαία αποδεκτών κανόνων και αρχών, όπως η πρόσβαση τρίτων, ο διαχωρισμός της ιδιοκτησίας, η διαφάνεια και τα τιμολόγια που δεν εισάγουν διακρίσεις, προκειμένου να ενισχυθεί η εσωτερική αγορά και η ενεργειακή ασφάλεια· τονίζει ότι θα πρέπει να αποφεύγεται η συνεργασία με τρίτες χώρες που υπόκεινται σε περιοριστικά μέτρα της ΕΕ, όπως οικονομικές κυρώσεις, και με χώρες που δεν εγγυώνται τη συμμόρφωση με τα πρότυπα ασφάλειας, τα περιβαλλοντικά πρότυπα και τις απαιτήσεις διαφάνειας, ή όταν η συνεργασία αυτή θα υπονόμευε την ασφάλεια της ΕΕ και των κρατών μελών·

59.

τονίζει ότι η ΕΕ θα πρέπει να προωθήσει διεθνώς τα πρότυπα υδρογόνου και τα κριτήρια βιωσιμότητας· ζητεί από αυτή την άποψη την ανάπτυξη διεθνών προτύπων και τη δημιουργία κοινών ορισμών και μεθοδολογιών, προκειμένου να οριστούν οι συνολικές εκπομπές κάθε μονάδας παραγόμενου υδρογόνου, καθώς και διεθνή κριτήρια για τη βιωσιμότητα ως προαπαιτούμενο για κάθε εισαγωγή υδρογόνου και για εισαγωγές προ-προϊόντων υδρογόνου· υπογραμμίζει ότι, προκειμένου να αποφευχθεί οιαδήποτε διαρροή άνθρακα, θα πρέπει όλες οι εισαγωγές υδρογόνου να πιστοποιούνται με τον ίδιο τρόπο με το υδρογόνο που παράγεται από την ΕΕ, συμπεριλαμβανομένης της παραγωγής και της μεταφοράς, και θα πρέπει να συνάδουν με τον μελλοντικό μηχανισμό συνοριακής προσαρμογής άνθρακα της Ευρωπαϊκής Ένωσης· καλεί επίσης την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να επενδύσουν στις αναγκαίες υποδομές και στη μετατροπή των υφιστάμενων υποδομών στους λιμένες και στις διασυνοριακές συνδέσεις για την εισαγωγή υδρογόνου από ανανεώσιμες πηγές· ενθαρρύνει την Επιτροπή να προωθήσει τον ρόλο του ευρώ ως νομίσματος αναφοράς στο διεθνές εμπόριο υδρογόνου·

60.

θεωρεί ότι το υδρογόνο θα πρέπει να καταστεί στοιχείο της διεθνούς συνεργασίας της ΕΕ, μεταξύ άλλων στο πλαίσιο των εργασιών του Διεθνούς Οργανισμού Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (IRENA), της ερευνητικής συνεργασίας, της κλιματικής και ενεργειακής διπλωματίας και της Ευρωπαϊκής Πολιτικής Γειτονίας·

Ο ρόλος του υδρογόνου σε ένα ενοποιημένο ενεργειακό σύστημα

61.

υπογραμμίζει την ανάγκη για ένα ενοποιημένο ενεργειακό σύστημα προκειμένου να επιτευχθεί κλιματική ουδετερότητα έως το 2050 το αργότερο, και να επιτευχθούν οι στόχοι της Συμφωνίας των Παρισίων· επικροτεί, από αυτή την άποψη, τη συμπερίληψη του υδρογόνου στη στρατηγική της Επιτροπής για την ενοποίηση του ενεργειακού συστήματος· πιστεύει ότι η ενοποίηση των ενεργειακών τομέων και φορέων, καθώς και ο συνεκτικός σχεδιασμός των δικτύων ηλεκτρικής ενέργειας, θερμότητας, φυσικού αερίου και υδρογόνου είναι επωφελείς για τη βιωσιμότητα, την ενεργειακή μετάβαση και την εύρυθμη λειτουργία της αγοράς υδρογόνου και ενέργειας· θεωρεί ότι πρέπει να δοθεί μεγαλύτερη έμφαση σε καινοτόμα έργα που συνδυάζουν την παραγωγή και την ανάκτηση ηλεκτρικής ενέργειας, υδρογόνου και θερμότητας·

62.

παρατηρεί ότι η ανάπτυξη μιας οικονομίας υδρογόνου μπορεί να συμβάλει στη μείωση των ανισορροπιών του ενεργειακού συστήματος στο σύνολό του· επαναλαμβάνει ότι το υδρογόνο μπορεί να παίξει καθοριστικό ρόλο στην αποθήκευση ενέργειας για την αντιστάθμιση των διακυμάνσεων της προσφοράς και ζήτησης ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές· τονίζει, ως εκ τούτου, ότι πρέπει να σχεδιαστεί η ανάπτυξη υποδομών μεταφοράς και αποθήκευσης υδρογόνου, προλαμβάνοντας την ανάγκη ανάπτυξης εγκαταστάσεων παραγωγής ενέργειας προκειμένου να διασφαλιστεί η τεχνική και οικονομική βελτιστοποίηση·

63.

υπογραμμίζει ότι απαιτείται μια φιλόδοξη και έγκαιρη στρατηγική για την αποθήκευση ενέργειας μέσω της χρήσης υδρογόνου σε καινοτόμες βιομηχανικές λύσεις και λύσεις κινητικότητας· σημειώνει, ωστόσο, ότι η χρήση υδρογόνου για την αποθήκευση ενέργειας δεν είναι ακόμη ανταγωνιστική, λόγω του υψηλού κόστους παραγωγής, και ότι οι απώλειες ενέργειας που συνδέονται με την αποθήκευση ενέργειας μέσω του υδρογόνου υπολογίζονται επί του παρόντος σε περίπου 60 % σε μια λεγόμενη διαδρομή μετ’ επιστροφής· υπογραμμίζει, συνεπώς, εκ νέου ότι είναι αναγκαίο να μειωθεί το κόστος παραγωγής ανανεώσιμου υδρογόνου και να προωθηθούν ισότιμοι όροι ανταγωνισμού ως προς την ευελιξία και εξισορρόπηση των λύσεων σε ολόκληρο το ενεργειακό σύστημα· ενθαρρύνει, επομένως, την Επιτροπή να αναλύσει τις επιλογές και τις δυνατότητες αποθήκευσης υδρογόνου· σημειώνει ότι η αποθήκευση υδρογόνου ενδέχεται να υπάγεται σε αντικρουόμενα ρυθμιστικά καθεστώτα, δηλαδή σε αυτά που αφορούν την αποθήκευση φυσικού αερίου και ηλεκτρικής ενέργειας, και υπογραμμίζει, επομένως, την ανάγκη να διασαφηνιστεί αυτό το θέμα στη σχετική νομοθεσία·

o

o o

64.

αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα σε όλα τα θεσμικά όργανα της ΕΕ και στα κράτη μέλη.

(1)  ΕΕ C 324 της 1.10.2020, σ. 41.

(2)  ΕΕ L 328 της 21.12.2018, σ. 82.

(3)  ΕΕ L 328 της 21.12.2018, σ. 1.

(4)  ΕΕ L 307 της 28.10.2014, σ. 1.

(5)  ΕΕ L 169 της 7.6.2014, σ. 108.

(6)  ΕΕ L 115 της 25.4.2013, σ. 39.

(7)  ΕΕ L 348 της 20.12.2013, σ. 129.

(8)  ΕΕ L 275 της 25.10.2003, σ. 32.

(9)  Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2020)0198.

(10)  Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2020)0199.

(11)  Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2020)0005.

(12)  Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2019)0078.

(13)  ΕΕ C 23 της 21.1.2021, σ. 116.

(14)  ΕΕ C 345 της 16.10.2020, σ. 80.

(15)  ΕΕ C 463 της 21.12.2018, σ. 10.

(16)  Κατά την Επιτροπή, ως «καθαρό υδρογόνο» νοείται το υδρογόνο που παράγεται μέσω της ηλεκτρόλυσης ύδατος με ηλεκτρική ενέργεια από ανανεώσιμες πηγές. Μπορεί επίσης να παραχθεί μέσω της αναμόρφωσης βιοαερίου ή της βιοχημικής μετατροπής βιομάζας, εφόσον η διεργασία συμμορφώνεται με τις απαιτήσεις βιωσιμότητας.

(17)  Κατά την Επιτροπή, το «υδρογόνο χαμηλών ανθρακούχων εκπομπών» περιλαμβάνει το υδρογόνο ορυκτών καυσίμων με δέσμευση διοξειδίου του άνθρακα και το υδρογόνο που βασίζεται στην ηλεκτρική ενέργεια, με σημαντικά μειωμένες εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου καθ’ όλον τον κύκλο ζωής σε σύγκριση με το υδρογόνο που παράγεται με χρήση των υφιστάμενων μεθόδων.

(18)  Οδηγία 2003/96/ΕΚ του Συμβουλίου, της 27ης Οκτωβρίου 2003, σχετικά με την αναδιάρθρωση του κοινοτικού πλαισίου φορολογίας των ενεργειακών προϊόντων και της ηλεκτρικής ενέργειας (ΕΕ L 283 της 31.10.2003, σ. 51).

(19)  Οδηγία (ΕΕ) 2019/944 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 5ης Ιουνίου 2019, σχετικά με τους κοινούς κανόνες για την εσωτερική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας και την τροποποίηση της οδηγίας 2012/27/ΕΕ (ΕΕ L 158 της 14.6.2019, σ. 125).

(20)  Κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 1315/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 11ης Δεκεμβρίου 2013, περί των προσανατολισμών της Ένωσης για την ανάπτυξη του διευρωπαϊκού δικτύου μεταφορών και για την κατάργηση της απόφασης αριθ. 661/2010/EE (ΕΕ L 348 της 20.12.2013, σ. 1).


12.1.2022   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 15/70


P9_TA(2021)0242

Προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και εξωτερική μεταναστευτική πολιτική της ΕΕ

Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 19ης Μαΐου 2021 σχετικά με την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και την εξωτερική μεταναστευτική πολιτική της ΕΕ (2020/2116(INI))

(2022/C 15/07)

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

έχοντας υπόψη την Οικουμενική Διακήρυξη των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου του 1948, και ιδίως τα άρθρα 13 και 14,

έχοντας υπόψη τη Σύμβαση για το Καθεστώς των Προσφύγων, του 1951 και το πρόσθετο πρωτόκολλο στη σύμβαση αυτή,

έχοντας υπόψη το Διεθνές Σύμφωνο για τα Αστικά και Πολιτικά Δικαιώματα του 1966 και το Διεθνές Σύμφωνο για τα Οικονομικά, Κοινωνικά και Πολιτιστικά Δικαιώματα του 1966 και τα οικεία πρωτόκολλα,

έχοντας υπόψη τη Διεθνή Σύμβαση για την εξάλειψη κάθε μορφής φυλετικών διακρίσεων του1966,

έχοντας υπόψη τη Σύμβαση του 1984 κατά των βασανιστηρίων και άλλων τρόπων σκληρής, απάνθρωπης ή ταπεινωτικής μεταχείρισης ή τιμωρίας, ιδίως το άρθρο 3, καθώς και το πρωτόκολλο αυτής,

έχοντας υπόψη τη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για τα δικαιώματα του παιδιού του 1989 και τα πρωτόκολλα αυτής,

έχοντας υπόψη τη Διεθνή Σύμβαση του 1990 για την προστασία των δικαιωμάτων όλων των μεταναστών εργαζομένων και των μελών των οικογενειών τους,

έχοντας υπόψη τη Διεθνή Σύμβαση για την προστασία όλων των προσώπων από αναγκαστική εξαφάνιση,

έχοντας υπόψη το Πρωτόκολλο για την πρόληψη, καταστολή και τιμωρία της διακίνησης προσώπων, ιδιαίτερα γυναικών και παιδιών και το Πρωτόκολλο κατά της λαθραίας διακίνησης μεταναστών από τη γη, τη θάλασσα και τον αέρα, που συμπληρώνουν τη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών κατά του διεθνικού οργανωμένου εγκλήματος,

έχοντας υπόψη το Καταστατικό της Ρώμης του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου,

έχοντας υπόψη την έκθεση του Γενικού Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών της 3ης Αυγούστου 2015 σχετικά με την προώθηση και την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, συμπεριλαμβανομένων των τρόπων και των μέσων προώθησης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων των μεταναστών,

έχοντας υπόψη το ψήφισμα της Γενικής Συνέλευσης των Ηνωμένων Εθνών 71/1 της 19ης Σεπτεμβρίου 2016 σχετικά με τη Διακήρυξη της Νέας Υόρκης για τους πρόσφυγες και τους μετανάστες,

έχοντας υπόψη το ψήφισμα της Γενικής Συνέλευσης των Ηνωμένων Εθνών 72/179 της 19ης Δεκεμβρίου 2017 σχετικά με την προστασία των μεταναστών,

έχοντας υπόψη το έργο διαφόρων διεθνών μηχανισμών για τα ανθρώπινα δικαιώματα, συμπεριλαμβανομένων των εκθέσεων του Ειδικού Εισηγητή του ΟΗΕ για τα ανθρώπινα δικαιώματα των μεταναστών, και ιδίως της συνέχειας που έδωσε στην περιφερειακή μελέτη σχετικά με τη διαχείριση των εξωτερικών συνόρων της Ευρωπαϊκής Ένωσης και τον αντίκτυπό της στα ανθρώπινα δικαιώματα των μεταναστών, της 8ης Μαΐου 2015, και στην έκθεση σχετικά με το δικαίωμα στην ελευθερία του συνεταιρίζεσθαι των μεταναστών του Μαΐου του 2020, και άλλων ειδικών εισηγητών, στην καθολική περιοδική εξέταση και στο έργο άλλων οργάνων που έχουν συσταθεί βάσει συνθηκών,

έχοντας υπόψη τις εργασίες και τις εκθέσεις του Γραφείου του Ύπατου Αρμοστή των Ηνωμένων Εθνών για τα ανθρώπινα δικαιώματα (OHCHR), περιλαμβανομένων των προτεινόμενων αρχών και κατευθυντήριων γραμμών σχετικά με τα ανθρώπινα δικαιώματα στα διεθνή σύνορα και της έκθεσης σχετικά με την κατάσταση των μεταναστών υπό καθεστώς διέλευσης,

έχοντας υπόψη το Παγκόσμιο Σύμφωνο για την ασφαλή, ομαλή και νόμιμη μετανάστευση και το Παγκόσμιο σύμφωνο για τους πρόσφυγες που εγκρίθηκαν από τη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ το 2018,

έχοντας υπόψη το κοινό σημείωμα καθοδήγησης σχετικά με τις επιπτώσεις της πανδημίας COVID-19 στα ανθρώπινα δικαιώματα των μεταναστών της 26ης Μαΐου 2020 της Επιτροπής των Ηνωμένων Εθνών για την προστασία των δικαιωμάτων όλων των διακινούμενων εργαζομένων και των μελών των οικογενειών τους και του Ειδικού Εισηγητή του ΟΗΕ για τα ανθρώπινα δικαιώματα των μεταναστών,

έχοντας υπόψη τις αρχές της Ντάκα για την υπεύθυνη πρόσληψη και απασχόληση των μεταναστών εργαζομένων,

έχοντας υπόψη το άρθρο 21 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση (ΣΕΕ),

έχοντας υπόψη τα άρθρα 79 και 80 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ),

έχοντας υπόψη τον Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ο «Χάρτης»),

έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 656/2014 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 15ης Μαΐου 2014, περί κανόνων επιτηρήσεως των εξωτερικών θαλάσσιων συνόρων στο πλαίσιο της επιχειρησιακής συνεργασίας που συντονίζεται από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό για τη Διαχείριση της Επιχειρησιακής Συνεργασίας στα Εξωτερικά Σύνορα των Κρατών Μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης (1),

έχοντας υπόψη τη γνωμοδότηση του Οργανισμού Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης,

έχοντας υπόψη το νέο σύμφωνο για τη μετανάστευση και το άσυλο που υπέβαλε η Επιτροπή στις 23 Σεπτεμβρίου 2020,

έχοντας υπόψη τα συμπεράσματα του Συμβουλίου σχετικά με το σχέδιο δράσης της ΕΕ για τα ανθρώπινα δικαιώματα και τη δημοκρατία 2020-2024, και το προσαρτημένο σχέδιο δράσης της ΕΕ για τα ανθρώπινα δικαιώματα και τη δημοκρατία 2020-2024, όπως συμφωνήθηκαν από το Συμβούλιο στις 17 Νοεμβρίου 2020,

έχοντας υπόψη την κοινή ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο, της 25ης Μαρτίου 2020, με τίτλο «Σχέδιο δράσης της ΕΕ για τα ανθρώπινα δικαιώματα και τη δημοκρατία 2020-2024» (JOIN(2020)0005),

έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 18ης Νοεμβρίου 2011, με τίτλο «Η Συνολική Προσέγγιση της Μετανάστευσης και της Κινητικότητας (ΣΠΜΚ)» (COM(2011)0743),

έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 7ης Ιουνίου 2016, σχετικά με τη θέσπιση νέου πλαισίου εταιρικής σχέσης με τρίτες χώρες βάσει του Ευρωπαϊκού Προγράμματος Δράσης για τη Μετανάστευση (COM(2016)0385),

έχοντας υπόψη το έγγραφο εργασίας των υπηρεσιών της Επιτροπής, της 30ής Απριλίου 2014, σχετικά με μια προσέγγιση με γνώμονα τα δικαιώματα, η οποία να περιλαμβάνει όλα τα ανθρώπινα δικαιώματα, για την αναπτυξιακή συνεργασία της ΕΕ (SWD(2014)0152),

έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 23ης Σεπτεμβρίου 2020, σχετικά με ένα νέο σύμφωνο για τη μετανάστευση και το άσυλο (COM(2020)0609),

έχοντας υπόψη τη διακήρυξη της Μάλτας από τα μέλη του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου για τις εξωτερικές πτυχές της μετανάστευσης: το ζήτημα της διαδρομής της κεντρικής Μεσογείου, της 3ης Φεβρουαρίου 2017,

έχοντας υπόψη την κοινή ανακοίνωση προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο, της 25ης Νοεμβρίου 2020, για το Σχέδιο δράσης της ΕΕ για την ισότητα των φύλων III: ένα φιλόδοξο όραμα για την ισότητα των φύλων και τη χειραφέτηση των γυναικών στην εξωτερική δράση της ΕΕ (SWD(2020)0284),

έχοντας υπόψη την κοινή ανακοίνωση προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο, της 9ης Μαρτίου 2020, με τίτλο «Προς μια ολοκληρωμένη στρατηγική με την Αφρική» (JOIN(2020)0004),

έχοντας υπόψη τη Συμφωνία μεταξύ του Αφγανιστάν και της ΕΕ για κοινή πορεία ΕΕ-Αφγανιστάν σε θέματα μετανάστευσης, η οποία υπεγράφη στις 3 Οκτωβρίου 2016,

έχοντας υπόψη τη Δήλωση ΕΕ-Τουρκίας της 18ης Μαρτίου 2016,

έχοντας υπόψη άλλες άτυπες ρυθμίσεις, ιδίως εκείνες με την Γκάμπια (ορθές πρακτικές για την ταυτοποίηση και την επιστροφή, που τέθηκαν σε ισχύ στις 16 Νοεμβρίου 2018), το Μπανγκλαντές (βασικές οδηγίες επιχειρήσεων, που συμφωνήθηκαν τον Σεπτέμβριο 2017), την Αιθιοπία (διαδικασίες υποδοχής, που συμφωνήθηκαν στις 5 Φεβρουαρίου 2018), τη Γουινέα (ορθές πρακτικές, σε ισχύ από τον Ιούλιο του 2017) και την Ακτή Ελεφαντοστού (ορθές πρακτικές, σε ισχύ από τον Οκτώβριο του 2018),

έχοντας υπόψη τα προηγούμενα ψηφίσματά του σχετικά με ζητήματα που αφορούν τη μετανάστευση, και συγκεκριμένα το ψήφισμα της 25ης Οκτωβρίου 2016 για τα ανθρώπινα δικαιώματα και τη μετανάστευση σε τρίτες χώρες (2), της 17ης Δεκεμβρίου 2014 σχετικά με την κατάσταση στην περιοχή της Μεσογείου και την ανάγκη για μια ολιστική προσέγγιση της ΕΕ όσον αφορά τη μετανάστευση (3), το ψήφισμα της 29ης Απριλίου 2015 σχετικά με τις πρόσφατες τραγωδίες στη Μεσόγειο και τις πολιτικές της ΕΕ για τη μετανάστευση και το άσυλο (4), και το ψήφισμα της 12ης Απριλίου 2016 σχετικά με την κατάσταση στην περιοχή της Μεσογείου και την ανάγκη για μια ολιστική προσέγγιση της ΕΕ όσον αφορά τη μετανάστευση (5),

έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 5ης Ιουλίου 2016 σχετικά με την καταπολέμηση της εμπορίας ανθρώπων στο πλαίσιο των εξωτερικών σχέσεων της ΕΕ (6),

έχοντας υπόψη τις διάφορες εκθέσεις οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών σχετικά με την κατάσταση των μεταναστών σε ό, τι αφορά τα ανθρώπινα δικαιώματα,

έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 23ης Σεπτεμβρίου 2020, με τίτλο «Κατευθυντήριες γραμμές της Επιτροπής σχετικά με την εφαρμογή των κανόνων της ΕΕ για τον ορισμό και την πρόληψη της υποβοήθησης της παράνομης εισόδου, διέλευσης και διαμονής» (C(2020)6470),

έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 25ης Νοεμβρίου 2020 σχετικά με τη βελτίωση της αποτελεσματικότητας της ανάπτυξης και της αποδοτικότητας της βοήθειας (7),

έχοντας υπόψη το άρθρο 54 του Κανονισμού του,

έχοντας υπόψη τις γνωμοδοτήσεις της Επιτροπής Ανάπτυξης και της Επιτροπής Πολιτικών Ελευθεριών, Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων,

έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων (A9-0060/2021),

Α.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η μετανάστευση αποτελεί παγκόσμιο φαινόμενο που ενισχύεται από την παγκοσμιοποίηση, τις αυξανόμενες συγκρούσεις, τις ανισότητες, την κλιματική αλλαγή και την υποβάθμιση του περιβάλλοντος· λαμβάνοντας υπόψη ότι η σταδιακή και κανονιστική ανάπτυξη των δικαιωμάτων των προσφύγων και των μεταναστών εντός του σύγχρονου διεθνούς πλαισίου ανθρωπίνων δικαιωμάτων, ανεξάρτητα από το νομικό καθεστώς τους, αποτελεί πηγή προόδου και συλλογικής υπερηφάνειας για την ανθρωπότητα· λαμβάνοντας υπόψη, ωστόσο, ότι οι μετανάστες, και ιδίως τα εκτοπισμένα άτομα, παραμένουν μεταξύ των πλέον ευάλωτων και μειονεκτουσών ομάδων παγκοσμίως και εξακολουθούν να αντιμετωπίζουν παραβιάσεις των δικαιωμάτων τους· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι γυναίκες, τα παιδιά, οι ηλικιωμένοι και τα άτομα με αναπηρία συγκαταλέγονται μεταξύ των πλέον ευάλωτων μεταναστών· λαμβάνοντας υπόψη ότι, για πολλά άτομα, η μετανάστευση εξακολουθεί να αποτελεί ένα ανθρώπινο ταξίδι που αμαυρώθηκε από την ταλαιπωρία, τις διακρίσεις και τη βία· λαμβάνοντας υπόψη ότι χιλιάδες μετανάστες έχουν χάσει τη ζωή τους στη μεταναστευτική τους διαδρομή·

Β.

λαμβάνοντας υπόψη ότι για την Ευρωπαϊκή Ένωση και τα κράτη μέλη της η μετανάστευση αποτελεί και θα συνεχίσει να αποτελεί μια πρόκληση, αλλά και ευκαιρία· λαμβάνοντας υπόψη ότι τα κράτη μέλη των οποίων η γεωγραφική θέση τα τοποθετεί στην πρώτη γραμμή φέρουν δυσανάλογο μερίδιο ευθύνης· λαμβάνοντας υπόψη ότι η ευθύνη πρέπει να συμβαδίζει με την αλληλεγγύη· λαμβάνοντας υπόψη ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση, ως περιοχή ιστορικής σημασίας για την αποδημία και τη μετανάστευση και ως μια κοινότητα την οποία ενώνουν οι θεμελιώδεις αξίες της ανθρώπινης αξιοπρέπειας, της ελευθερίας και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, αλλά και ως ένας από τους μεγαλύτερους δωρητές σε παγκόσμια κλίμακα όσον αφορά την προώθηση της βιώσιμης ανάπτυξης, τη στήριξη των εκτοπισμένων, την αντιμετώπιση των κινητήριων μοχλών της μετανάστευσης και τη συνεργασία μέσω πολυμερών φόρουμ για την εξεύρεση βιώσιμων λύσεων, έχει ιδιαίτερη υποχρέωση να σέβεται, να προστατεύει και να προάγει τα δικαιώματα των μεταναστών, ιδίως στις εξωτερικές της σχέσεις· λαμβάνοντας υπόψη ότι η ανθρώπινη αξιοπρέπεια όλων των μεταναστών πρέπει να βρίσκεται στο επίκεντρο όλων των σχετικών πολιτικών της ΕΕ·

Γ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι μια ολοκληρωμένη προσέγγιση για τη μετανάστευση και το σύστημα ασύλου συνεπάγεται την αντιμετώπιση της εξωτερικής διάστασης της μεταναστευτικής πολιτικής της ΕΕ· λαμβάνοντας υπόψη ότι ο αντίκτυπος αυτής της εξωτερικής διάστασης εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την κοινή δράση σε επίπεδο ΕΕ και τον ενεργό συντονισμό των δραστηριοτήτων με εξωτερικούς εταίρους·

Δ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η ευρωπαϊκή κοινή αντίληψη για την ανάπτυξη, που εγκρίθηκε στα τέλη Ιουνίου του 2017, υπογραμμίζει ότι η ορθή διαχείριση της μετανάστευσης και της κινητικότητας μπορεί να συμβάλει θετικά στη χωρίς αποκλεισμούς μεγέθυνση και τη βιώσιμη ανάπτυξη σύμφωνα με την Ατζέντα 2030·

Ε.

λαμβάνοντας υπόψη ότι οι παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, οι παραβιάσεις του διεθνούς ανθρωπιστικού δικαίου και/ή του δικαίου προσφύγων, όπως η μη επαναπροώθηση, οι απωθήσεις και οι βίαιες επιθέσεις εναντίον μεταναστών, η αυθαίρετη και επ’ αόριστον κράτηση υπό απάνθρωπες συνθήκες, η εκμετάλλευση, τα βασανιστήρια και άλλες μορφές κακομεταχείρισης, συμπεριλαμβανομένου του βιασμού, της εξαφάνισης και του θανάτου, καταγράφονται όλο και περισσότερο σε παγκόσμιο επίπεδο, μεταξύ άλλων και στα εξωτερικά σύνορα της ΕΕ· λαμβάνοντας υπόψη ότι τα κράτη μέλη έχουν την υποχρέωση να σέβονται το δίκαιο της Ένωσης, τα ανθρώπινα δικαιώματα και το διεθνές δίκαιο, το ανθρωπιστικό δίκαιο και το δίκαιο των προσφύγων· λαμβάνοντας υπόψη ότι η Επιτροπή πρέπει να διασφαλίσει ότι τα κράτη μέλη εκπληρώνουν τις ανθρωπιστικές υποχρεώσεις τους και τις υποχρεώσεις τους στον τομέα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και πρέπει να κινήσει διαδικασίες επί παραβάσει σε περίπτωση μη εκπλήρωσης των υποχρεώσεων αυτών· λαμβάνοντας υπόψη ότι η Επιτροπή δεν έχει ακόμη αναλάβει δράση σε αποδεδειγμένες ή εικαζόμενες υποθέσεις απωθήσεων·

ΣΤ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η διάσωση στη θάλασσα συνιστά νομική υποχρέωση που υπαγορεύεται από το διεθνές δίκαιο, ιδίως σύμφωνα με το άρθρο 98 της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας, που απαιτεί να παρέχεται βοήθεια σε κάθε άτομο που κινδυνεύει στη θάλασσα· λαμβάνοντας υπόψη ότι η ενίσχυση των ικανοτήτων διαχείρισης των συνόρων και η καταπολέμηση της παράνομης διακίνησης και εμπορίας ανθρώπων δεν θα πρέπει να χρησιμοποιούνται για την ποινικοποίηση των μεταναστών, ούτε όσων τους βοηθούν· λαμβάνοντας υπόψη ότι η Επιτροπή κάλεσε τα κράτη μέλη που δεν το έχουν ήδη πράξει να χρησιμοποιήσουν το άρθρο 1 παράγραφος 2 της οδηγίας 2002/90/ΕΚ (8) (οδηγία για την υποβοήθηση)·

Ζ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η ανακοίνωση της Επιτροπής σχετικά με τη Συνολική Προσέγγιση της Μετανάστευσης και της Κινητικότητας (ΣΠΜΚ) του 2011 αναφέρεται σε μια προσέγγιση με επίκεντρο τη μετανάστευση, στην οποία τα ανθρώπινα δικαιώματα θεωρείται ότι κατέχουν κεντρική θέση, με στόχο την ενίσχυση του «σεβασμού των θεμελιωδών δικαιωμάτων και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων των μεταναστών τόσο στις χώρες προέλευσης όσο και στις χώρες διέλευσης και προορισμού»·

Η.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η ανακοίνωση της Επιτροπής της 7ης Ιουνίου 2016 σχετικά με τη θέσπιση νέου πλαισίου εταιρικής σχέσης με τρίτες χώρες βάσει του Ευρωπαϊκού προγράμματος δράσης για τη μετανάστευση, η οποία βασίζεται στις αρχές της ΣΠΜΚ, τονίζει ότι τα ζητήματα μετανάστευσης βρίσκονται στην κορυφή των προτεραιοτήτων της ΕΕ στον τομέα των εξωτερικών σχέσεων· λαμβάνοντας υπόψη ότι το πλαίσιο αυτό απαιτεί εντατικότερη συνεργασία με τρίτες χώρες, ιδίως με τις χώρες της ευρωπαϊκής γειτονίας, μέσω «εταιρικών σχέσεων» που αποσκοπούν στη διασφάλιση της συνεργασίας για τη διαχείριση της μετανάστευσης, στην αποτελεσματική πρόληψη της παράτυπης μετανάστευσης και στην επανεισδοχή των παράτυπων μεταναστών, μεταξύ άλλων με θετικά και αρνητικά κίνητρα που απορρέουν από διαφορετικά στοιχεία πολιτικής στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένης της πολιτικής γειτονίας, της αναπτυξιακής βοήθειας, του εμπορίου, της κινητικότητας, της ενέργειας, της ασφάλειας και των ψηφιακών πολιτικών, τα οποία θα αξιοποιηθούν για την επίτευξη του ίδιου στόχου· λαμβάνοντας υπόψη ότι όλες οι ανάλογες «εταιρικές σχέσεις» πρέπει να διαθέτουν σαφή νομική βάση·

Θ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η Επιτροπή, στην ανακοίνωσή της του 2016, περιέγραψε τρεις κύριους στόχους για τη συνεργασία με τρίτες χώρες: διάσωση ζωών στη Μεσόγειο Θάλασσα, αύξηση του ποσοστού επιστροφών στις χώρες καταγωγής και διέλευσης και παροχή στους μετανάστες και τους πρόσφυγες της δυνατότητας να παραμένουν στον τόπο καταγωγής τους και να αποφεύγουν επικίνδυνα ταξίδια· λαμβάνοντας υπόψη ότι η ανακοίνωση του 2016 αναφέρει την αντιμετώπιση της παράτυπης μετανάστευσης ως προτεραιότητα για την Ένωση και εισάγει την προσέγγιση «λιγότερα έναντι λιγότερων», σύμφωνα με την οποία η Επιτροπή εκφράζει την προθυμία της να χρησιμοποιήσει όλα τα εργαλεία και τα μέσα της ΕΕ, με εξαίρεση την ανθρωπιστική βοήθεια, ως κίνητρα για την επίτευξη συνεργασίας από τρίτες χώρες στον τομέα της επανεισδοχής και του ελέγχου των συνόρων·

Ι.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η καταπολέμηση της παράνομης διακίνησης μεταναστών αποτελεί κοινή πρόκληση που απαιτεί συνεργασία και συντονισμό με τρίτες χώρες· λαμβάνοντας υπόψη ότι το νέο σχέδιο δράσης της ΕΕ κατά της παράνομης διακίνησης μεταναστών αποσκοπεί στην προώθηση της συνεργασίας μεταξύ της ΕΕ και τρίτων χωρών μέσω στοχευμένων εταιρικών σχέσεων για την καταπολέμηση της παράνομης διακίνησης μεταναστών, στο πλαίσιο ευρύτερων εταιρικών σχέσεων με τις κυριότερες τρίτες χώρες· λαμβάνοντας υπόψη ότι η Ευρωπόλ διαδραματίζει καίριο ρόλο στην καταπολέμηση της παράνομης διακίνησης μεταναστών·

ΙΑ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η συνεργασία με τρίτες χώρες είναι απαραίτητη για την πρόληψη και την καταπολέμηση της εμπορίας ανθρώπων· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι μεταναστευτικές οδοί αποτελούν αντικείμενο εκμετάλλευσης από δίκτυα εμπορίας ανθρώπων· λαμβάνοντας υπόψη ότι η εμπορία ανθρώπων έχει δυσανάλογο αντίκτυπο στις γυναίκες και τα κορίτσια, τα οποία αποτελούν τη συντριπτική πλειονότητα των θυμάτων εμπορίας ανθρώπων και υφίστανται βία και εκμετάλλευση κατά μήκος της μεταναστευτικής οδού· λαμβάνοντας υπόψη ότι τα μέτρα που λαμβάνονται για την καταπολέμηση της εμπορίας ανθρώπων δεν θα πρέπει να θίγουν τα δικαιώματα των θυμάτων εμπορίας, των μεταναστών, των προσφύγων και των ατόμων που χρήζουν διεθνούς προστασίας·

ΙΒ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι, από το 2016, η ΕΕ και ορισμένα μεμονωμένα κράτη μέλη έχουν πολλαπλασιάσει τον αριθμό των άτυπων συμφωνιών και ρυθμίσεων με τρίτες χώρες, με στόχο την ενίσχυση των επιχειρησιακών ικανοτήτων τους όσον αφορά τον έλεγχο και τη διαχείριση των συνόρων, καθώς και την καταπολέμηση της εμπορίας ανθρώπων· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι εν λόγω συμφωνίες και ρυθμίσεις καλύπτουν επίσης την αποτελεσματική επιστροφή και επανεισδοχή με τις τρίτες χώρες, συμπεριλαμβανομένων των κοινών δηλώσεων για τη μετανάστευση, των μνημονίων συμφωνίας, της κοινής πορείας σε θέματα μετανάστευσης, των τυποποιημένων επιχειρησιακών διαδικασιών και των ορθών πρακτικών καθώς και των συμφωνιών αστυνομικής συνεργασίας· λαμβάνοντας υπόψη ότι, όπως συμβαίνει και με τις επίσημες συμφωνίες επανεισδοχής, οι εν λόγω άτυπες ρυθμίσεις επιβεβαιώνουν τις δεσμεύσεις των κρατών για επανεισδοχή των υπηκόων τους (ή άλλων) και θεσπίζουν διαδικασίες για την πραγματοποίηση των επιστροφών στην πράξη· λαμβάνοντας υπόψη ότι, από το 2016, η ΕΕ έχει συνάψει τουλάχιστον 11 άτυπες συμφωνίες, αλλά μόνο μία νέα συμφωνία επανεισδοχής· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι άτυπες συμφωνίες μεταξύ της ΕΕ και τρίτων χωρών δεν παρέχουν προβλέψιμη πολιτική ή σταθερές και συνεκτικές νομοθετικές διατάξεις-πλαίσιο για την παράτυπη μετανάστευση·

ΙΓ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι, στην ανακοίνωσή της σχετικά με το νέο σύμφωνο για τη μετανάστευση και το άσυλο, η Επιτροπή επανέλαβε ότι οι εσωτερικές και εξωτερικές διαστάσεις της μετανάστευσης είναι άρρηκτα συνδεδεμένες και ότι οι ειδικά προσαρμοσμένοι ολοκληρωμένοι και ισόρροποι διάλογοι και εταιρικές σχέσεις για τη μετανάστευση με τις χώρες καταγωγής και διέλευσης είναι ουσιαστικής σημασίας για την επίτευξη πολύτιμων στόχων και για τις δύο πλευρές, όπως οι κύριοι παράγοντες της μετανάστευσης, η καταπολέμηση της παράνομης διακίνησης μεταναστών, η στήριξη των προσφύγων που διαμένουν σε τρίτες χώρες και η στήριξη της ορθής διαχείρισης της νόμιμης μετανάστευσης· λαμβάνοντας υπόψη ότι, όπως αναφέρεται στην ανακοίνωση της Επιτροπής σχετικά με το νέο σύμφωνο, η δέσμευση σε περιφερειακό και παγκόσμιο επίπεδο είναι θεμελιώδους σημασίας για τη συμπλήρωση των εν λόγω διαλόγων και εταιρικών σχέσεων· λαμβάνοντας υπόψη ότι, επιπλέον, τόνισε ότι, στο πλαίσιο ολοκληρωμένων εταιρικών σχέσεων με τρίτες χώρες, η μετανάστευση θα πρέπει να ενσωματωθεί ως βασικό ζήτημα και να συνδεθεί με άλλες πολιτικές, όπως εκείνες που αφορούν την αναπτυξιακή συνεργασία, την ασφάλεια, τις θεωρήσεις, το εμπόριο, τη γεωργία, τις επενδύσεις και την απασχόληση, την ενέργεια, το περιβάλλον και την κλιματική αλλαγή, καθώς και την εκπαίδευση·

ΙΔ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι το σχέδιο δράσης της ΕΕ για τα ανθρώπινα δικαιώματα και τη δημοκρατία 2020-2024 δεσμεύει την ΕΕ και τα κράτη μέλη της να «υποστηρίξουν την ειδική προστασία που δικαιούνται οι μετανάστες, οι πρόσφυγες και τα εσωτερικά εκτοπισμένα άτομα και οι απάτριδες»· λαμβάνοντας υπόψη ότι το εν λόγω σχέδιο δράσης προάγει την «προώθηση της πρόσβασης χωρίς διακρίσεις σε κοινωνικές υπηρεσίες, μεταξύ άλλων σε ποιοτικές και οικονομικά προσιτές υπηρεσίες υγείας και εκπαίδευσης (και επιγραμμικά), και ανάπτυξη της ικανότητας των επαγγελματιών να ανταποκρίνονται στις ειδικές ανάγκες των (…) μεταναστών [και] προσφύγων» και την «στήριξη μιας προσέγγισης, στη διαχείριση της μετανάστευσης, η οποία βασίζεται στα ανθρώπινα δικαιώματα και την ικανότητα των κρατών της κοινωνίας των πολιτών και των εταίρων του ΟΗΕ να εφαρμόσουν την προσέγγιση αυτή»·

ΙΕ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με την Ύπατη Αρμοστεία των Ηνωμένων Εθνών για τους Πρόσφυγες (UNHCR), οι γυναίκες αντιπροσωπεύουν περίπου το 48 % του προσφυγικού πληθυσμού στον κόσμο και υψηλό ποσοστό ευάλωτων αιτούντων άσυλο· λαμβάνοντας υπόψη ότι το σχέδιο δράσης της ΕΕ για την ισότητα των φύλων ΙΙΙ δεσμεύει την ΕΕ να διασφαλίσει ότι «τα ανθρώπινα δικαιώματα των γυναικών και κοριτσιών μεταναστριών γίνονται πλήρως σεβαστά μέσω μεταναστευτικών πολιτικών, προγραμμάτων και νομοθεσιών που συνεκτιμούν τη διάσταση του φύλου, και ότι η διαχείριση της μετανάστευσης που συνεκτιμά τη διάσταση του φύλου ενισχύεται σε παγκόσμιο, περιφερειακό και εθνικό επίπεδο»· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι μεταναστευτικές πολιτικές που συνεκτιμούν τη διάσταση του φύλου θα διασφαλίσουν την πραγμάτωση των δικαιωμάτων γυναικών, των κοριτσιών και των ατόμων ΛΟΑΤΚΙ+, καθώς και την προστασία από ενδεχόμενη βία, παρενόχληση, βιασμό και εμπορία ανθρώπων·

ΙΣΤ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι ο πρώην Ειδικός Εισηγητής του ΟΗΕ για τα ανθρώπινα δικαιώματα των μεταναστών έχει σημειώσει τις αδυναμίες στην προσέγγιση της ΕΕ όσον αφορά τη μετανάστευση λόγω της έλλειψης διαφάνειας και σαφήνειας που την χαρακτηρίζουν, καθώς και για το αδύναμο καθεστώς πολλών από τις συμφωνίες που επιτεύχθηκαν σε αυτό το πλαίσιο, οι οποίες, κατά την άποψή του, στερούνται εν γένει μέτρων παρακολούθησης και λογοδοσίας· λαμβάνοντας υπόψη ότι ο Ειδικός Εισηγητής καταλήγει επίσης στο συμπέρασμα ότι υπάρχουν ελάχιστες ενδείξεις ότι οι εταιρικές σχέσεις κινητικότητας έχουν οδηγήσει σε πρόσθετα οφέλη για τα ανθρώπινα δικαιώματα ή την ανάπτυξη, ενώ η εν γένει εστίαση στην ασφάλεια και η έλλειψη συνοχής που παρατηρείται, συνολικά, στις πολιτικές κατά την εν λόγω προσέγγιση δημιουργούν τον κίνδυνο τα οποιαδήποτε οφέλη προκύπτουν από τα έργα που αφορούν τα ανθρώπινα δικαιώματα και τα αναπτυξιακά έργα να επισκιάζονται, ενδεχομένως, από τις δευτερογενείς επιπτώσεις των πολιτικών που επικεντρώνονται περισσότερο στην ασφάλεια·

ΙΖ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι εμπειρογνώμονες του ΟΗΕ για τα ανθρώπινα δικαιώματα και οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών έχουν προειδοποιήσει ότι η πανδημία COVID-19 έχει σοβαρές και δυσανάλογες επιπτώσεις στους μετανάστες και τις οικογένειές τους παγκοσμίως· λαμβάνοντας υπόψη ότι έχουν καλέσει τα κράτη να προστατεύσουν τα δικαιώματα των μεταναστών και των οικογενειών τους, ανεξάρτητα από το καθεστώς μετανάστη· λαμβάνοντας υπόψη ότι η πανδημία έχει παρατείνει την περίοδο εξέτασης των αιτήσεων ασύλου·

ΙΗ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η διατήρηση της ελεύθερης κυκλοφορίας και του δικαιώματος στην εργασία είναι καίριας σημασίας για να μπορέσουν οι μετανάστες να καταστούν αυτόνομοι και συμβάλλει στην περαιτέρω ένταξή τους· λαμβάνοντας υπόψη ότι η ενδοπεριφερειακή μετανάστευση αποτελεί σημαντικό στοιχείο αυτών των διασυνοριακών οικονομικών συμπεριφορών·

I.    Το πλαίσιο της μεταναστευτικής πολιτικής και η εξωτερική του διάσταση

1.

τονίζει ότι, παράλληλα με την υποχρέωσή τους, βάσει της Συνθήκης, να υπερασπίζονται τις αξίες του σεβασμού της ανθρώπινης αξιοπρέπειας, του κράτους δικαίου και του σεβασμού των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και του διεθνούς δικαίου σε όλες τις εξωτερικές σχέσεις της, η ΕΕ και τα κράτη μέλη της έχουν υποχρεώσεις όσον αφορά τα ανθρώπινα δικαιώματα έναντι των υπηκόων τρίτων χωρών όταν συνεργάζονται για τη μετανάστευση με τρίτες χώρες και άλλους μη ενωσιακούς φορείς·

2.

τονίζει ότι οι υποχρεώσεις αυτές απαιτούν όχι μόνο την αναγνώριση της εφαρμοσιμότητας των σχετικών προτύπων, αλλά και την κατάλληλη επιχειρησιακή εφαρμογή μέσω λεπτομερών και ειδικών μέσων που επιτρέπουν αποτελεσματική προστασία και διασφαλίσεις στην πράξη, καθώς και μέσω μιας προσέγγισης που βασίζεται στα ανθρώπινα δικαιώματα και εφαρμόζεται σε ολόκληρο τον κύκλο της μεταναστευτικής πολιτικής, με ιδιαίτερη έμφαση στις μετανάστριες και τα ασυνόδευτα παιδιά·

3.

εκφράζει την ανησυχία του για τον αυξανόμενο αριθμό ασυνόδευτων ανηλίκων που ταξιδεύουν μέσω παράτυπων μεταναστευτικών οδών και την έλλειψη προστασίας τους· επισημαίνει ιδίως την έλλειψη αποτελεσματικής παρακολούθησης και υποβολής εκθέσεων από τους οργανισμούς της ΕΕ και τα κράτη μέλη σχετικά με την προστασία των ασυνόδευτων ανηλίκων· καλεί την ΕΕ να διασφαλίσει ότι τα κράτη μέλη και οι τρίτες χώρες υποβάλλουν εκθέσεις σχετικά με τους μηχανισμούς που εφαρμόζονται για την προστασία των δικαιωμάτων των παιδιών σύμφωνα με τη Διεθνή Σύμβαση του ΟΗΕ για τα δικαιώματα του παιδιού·

4.

υπενθυμίζει ότι, σύμφωνα με το άρθρο 3 παράγραφος 5 και το άρθρο 21 ΣΕΕ και τον Χάρτη, η ΕΕ και τα κράτη μέλη, όταν εφαρμόζουν το δίκαιο της ΕΕ, πρέπει να σέβονται τα ανθρώπινα δικαιώματα στο πλαίσιο των εξωτερικών και εξωεδαφικών δράσεών τους, των συμφωνιών και της συνεργασίας στους τομείς της μετανάστευσης, των συνόρων και του ασύλου, συμπεριλαμβανομένου του δικαιώματος στη ζωή, του δικαιώματος στην ελευθερία, του δικαιώματος στο άσυλο, συμπεριλαμβανομένης της μεμονωμένης εξέτασης κάθε αίτησης ασύλου με παροχή των κατάλληλων εγγυήσεων σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο, του δικαιώματος στην ανθρώπινη αξιοπρέπεια και την ασφάλεια, της προστασίας από την αναγκαστική εξαφάνιση, της απαγόρευσης των βασανιστηρίων και της κακομεταχείρισης, της δουλείας και της αναγκαστικής εργασίας, της προστασίας των δεδομένων, της προστασίας σε περίπτωση απομάκρυνσης, απέλασης και έκδοσης, του δικαιώματος στη θρησκευτική ελευθερία, στην ελευθερία των πεποιθήσεων, της σκέψης, και της συνείδησης, και της υποχρέωσης να εκλαμβάνεται ως πρωτεύων μέλημα το συμφέρον του παιδιού, όπως και να υιοθετείται μια προσέγγιση που συνυπολογίζει τη διάσταση του φύλου· υπενθυμίζει, επιπλέον, ότι πρέπει να διασφαλίζουν την απαγόρευση των διακρίσεων και διαδικαστικές εγγυήσεις, όπως το δικαίωμα αποτελεσματικής προσφυγής, καθώς και το δικαίωμα οικογενειακής επανένωσης, και να αποτρέπουν τον διαχωρισμό των παιδιών από τους γονείς τους ή τους νόμιμους κηδεμόνες τους·

5.

λαμβάνοντας υπόψη ότι, η Επιτροπή δεν έχει αξιολογήσει ακόμη τον αντίκτυπο της εφαρμογής των διαδοχικών πλαισίων πολιτικής της για τη μετανάστευση, ιδίως της ΣΠΜΚ και του νέου πλαισίου εταιρικής σχέσης, στα ανθρώπινα δικαιώματα των υπηκόων τρίτων χωρών, καθώς και τον αντίκτυπο στα ανθρώπινα δικαιώματα της συνεργασίας της ΕΕ για τη μετανάστευση με τρίτες χώρες, συμπεριλαμβανομένου του αντίκτυπου της υποστήριξης της ΕΕ στις συνοριοφυλακές και τις δυνάμεις ασφαλείας των χωρών εταίρων· επιμένει στην ανάγκη διενέργειας μιας τέτοιας αξιολόγησης με συστηματικό τρόπο και σε ολοκληρωμένη, χωρίς αποκλεισμούς και δημόσια μορφή, προκειμένου να διασφαλιστεί η πλήρης συμμόρφωση της εξωτερικής πολιτικής της ΕΕ για τη μετανάστευση με τα ανθρώπινα δικαιώματα·

6.

σημειώνει με ανησυχία την απουσία επιχειρησιακών μηχανισμών, μηχανισμών υποβολής εκθέσεων, μηχανισμών παρακολούθησης, αξιολόγησης και λογοδοσίας για μεμονωμένες υποθέσεις για τον εντοπισμό και την αντιμετώπιση πιθανών παραβιάσεων, καθώς και την έλλειψη αποτελεσματικών ένδικων μέσων για τα πρόσωπα των οποίων τα δικαιώματα εικάζεται ότι παραβιάζονται ως συνέπεια της συνεργασίας της ΕΕ με τρίτες χώρες, ιδίως στην περίπτωση άτυπων συμφωνιών και οικονομικής συνεργασίας·

7.

επαναλαμβάνει ότι για να λειτουργήσει σωστά η πολιτική της Ένωσης για τη μετανάστευση, η ΕΕ πρέπει να ενισχύσει την εξωτερική συνεργασία της με τις χώρες προέλευσης και να εργαστεί για να διασφαλίσει τη βιώσιμη και αποτελεσματική επανεισδοχή των επαναπατριζόμενων· καλεί την ΕΕ να διασφαλίσει ότι οι συμφωνίες επανεισδοχής και οι συμφωνίες συνεργασίας για τη διαχείριση των συνόρων συνάπτονται μόνο με τρίτες χώρες που δεσμεύονται ρητά να σέβονται τα ανθρώπινα δικαιώματα, συμπεριλαμβανομένης της αρχής της μη επαναπροώθησης και των δικαιωμάτων που κατοχυρώνονται στη Σύμβαση του ΟΗΕ για τους πρόσφυγες· καλεί την ΕΕ να διασφαλίσει ότι η συνεργασία αυτή δεν οδηγεί σε παραβιάσεις των εν λόγω δικαιωμάτων και προσφέρει επιχειρησιακά μέσα για τη διασφάλιση της αποτελεσματικής λογοδοσίας σε περίπτωση παραβιάσεων·

8.

σημειώνει ότι έως σήμερα η ΕΕ έχουν συνάψει 18 επίσημες συμφωνίες επανεισδοχής και ότι οι περισσότερες από αυτές περιλαμβάνουν την επανεισδοχή υπηκόων τρίτων χωρών σε χώρα διέλευσης· υπογραμμίζει το γεγονός ότι οι επιστροφές στις χώρες διέλευσης ενέχουν τον κίνδυνο πιθανής παραβίασης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων των επαναπατριζόμενων· υποστηρίζει τη σύσταση που διατυπώθηκε στην αξιολόγηση των συμφωνιών επανεισδοχής της ΕΕ από την Επιτροπή το 2011, σύμφωνα με την οποία η ΕΕ θα πρέπει πάντα να προσπαθεί κατ’ αρχήν να επιτρέπει την επανεισδοχή ενός προσώπου στη χώρα καταγωγής του, στον βαθμό που το επιτρέπουν οι περιστάσεις·

9.

ζητεί από την Επιτροπή να εξασφαλίσει τη διαφανή εκτίμηση κινδύνων, η οποία να διενεργείται από ανεξάρτητους φορείς και εμπειρογνώμονες της ΕΕ, όπως ο Οργανισμός Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της ΕΕ, σχετικά με τον αντίκτυπο οποιασδήποτε επίσημης, ανεπίσημης ή οικονομικής συνεργασίας της ΕΕ με τρίτες χώρες στα δικαιώματα των μεταναστών και των προσφύγων, συμπεριλαμβανομένων των γυναικών, στους υπερασπιστές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην σχετική περιοχή και στα μέλη της κοινωνίας των πολιτών που εργάζονται για την υπεράσπιση των δικαιωμάτων αυτών, και στο μέτρο του δυνατού, την εκτίμηση κινδύνου για τον αντίκτυπο που θα έχει μια τέτοια συνεργασία στον ευρύτερο πληθυσμό της χώρας που επηρεάζεται από αυτήν ως προς την πρόσβαση σε δικαιώματα, τη συμβολή στην ανθρώπινη ασφάλεια και ειρήνη και τη βιώσιμη ανάπτυξη· καλεί την Επιτροπή να καθορίσει κατευθυντήριες γραμμές εφαρμογής για τους οργανισμούς της ΕΕ και τα κράτη μέλη πριν από την έναρξη συνεργασίας με τρίτες χώρες· ζητεί, στο πλαίσιο αυτό, ιδιαίτερη επαγρύπνηση σε σχέση με χώρες που βιώνουν εν εξελίξει ή παγωμένες συγκρούσεις και αντιμετωπίζουν αυξημένους κινδύνους παραβιάσεων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων· καλεί την Επιτροπή να διασφαλίσει ότι τυχόν συνεργασία της ΕΕ με τρίτες χώρες θεσμοθετείται πλήρως, ώστε να διασφαλίζεται η δυνατότητα αποτελεσματικής παρακολούθησης των συμφωνιών με τρίτες χώρες·

10.

καλεί την Επιτροπή να θεσπίσει ανεξάρτητο, διαφανή και αποτελεσματικό μηχανισμό παρακολούθησης βάσει του διεθνούς δικαίου, του Χάρτη και των Στόχων Βιώσιμης Ανάπτυξης, ο οποίος να περιλαμβάνει περιοδικές εκθέσεις σχετικά με την εφαρμογή επίσημων, ανεπίσημων και οικονομικών συμφωνιών με τρίτες χώρες που μπορούν δυνητικά να επηρεάσουν τα δικαιώματα των μεταναστών και των προσφύγων και το έργο των υπερασπιστών των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και της κοινωνίας των πολιτών που υπερασπίζονται τα δικαιώματα αυτά σε τρίτες χώρες, όπως οι εταιρικές σχέσεις για τη μετανάστευση, οι συμφωνίες επανεισδοχής και η διεθνής συνεργασία για τη διαχείριση και τη διακυβέρνηση της μετανάστευσης, συμπεριλαμβανομένης της άμεσης στόχευσης των προκλήσεων που συνδέονται με τη μετανάστευση και την εκτόπιση πληθυσμού· τονίζει ότι ένας τέτοιος μηχανισμός παρακολούθησης πρέπει να είναι συμμετοχικός και δημόσιος· επιμένει στην ανάγκη να εξασφαλιστούν μέσα, ώστε η κοινωνία των πολιτών και άλλοι ενδιαφερόμενοι φορείς να είναι σε θέση να συμβάλλουν στο έργο του μηχανισμού· τονίζει ότι ένα τέτοιο σύστημα θα πρέπει να συμβάλλει στη διασφάλιση της λογοδοσίας για παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, συμπεριλαμβανομένων των απωθήσεων που παραβιάζουν την αρχή της μη επαναπροώθησης· καλεί την Επιτροπή να θεσπίσει μηχανισμό παρακολούθησης ο οποίος θα ενσωματώνει δεόντως τα αποτελέσματα των αξιολογήσεων και τις συστάσεις των εμπειρογνωμόνων στη σχετική συμφωνία, ρύθμιση ή δράση· τονίζει την ανάγκη διασφάλισης κοινοβουλευτικού ελέγχου και δημοκρατικής εποπτείας·

11.

καλεί την ΕΕ να εξετάσει μέσα για τη διασφάλιση της πρόσβασης στη δικαιοσύνη των προσώπων που θίγονται από μέτρα εφαρμογής της συνεργασίας μεταξύ της ΕΕ και τρίτων χωρών στον τομέα της μετανάστευσης, μεταξύ άλλων μέσω της δημιουργίας ενός ανεξάρτητου και προσβάσιμου μηχανισμού για την υποβολή καταγγελιών· ζητεί να ληφθούν μέτρα για να διασφαλιστεί ότι όσοι ενδέχεται να υποστούν παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων μπορούν να έχουν πρόσβαση σε αποτελεσματική έννομη προστασία και, ως εκ τούτου, να μπορούν να λάβουν επανόρθωση ή αποζημίωση·

12.

σημειώνει ότι η εφαρμογή και η χρηματοδότηση της εξωτερικής πολιτικής της ΕΕ για τη μετανάστευση ανατίθεται σε διάφορες Γενικές Διευθύνσεις της Επιτροπής και ενσωματώνεται στις πολιτικές της ΕΕ για τη μετανάστευση και το άσυλο, καθώς και στην αναπτυξιακή και εξωτερική πολιτική· σημειώνει με ανησυχία ότι αυτή η ανάμιξη εκτελεστικών αρμοδιοτήτων έχει δημιουργήσει έλλειψη επαρκούς και συνεκτικής εποπτείας των δραστηριοτήτων της Επιτροπής, γεγονός που θα επέτρεπε στο Κοινοβούλιο να ασκεί δημοκρατικό έλεγχο επί της εξωτερικής πολιτικής της ΕΕ για τη μετανάστευση· επιμένει στη σημασία της διασφάλισης συνοχής, συνεργειών και συμπληρωματικότητας, προκειμένου να αποφεύγονται οι αλληλεπικαλύψεις μεταξύ των διαφόρων εργαλείων·

13.

υπογραμμίζει τις πρακτικές επιπτώσεις στα ανθρώπινα δικαιώματα που απορρέουν από τον αυξανόμενο αριθμό, και ως εκ τούτου τον εξωδικαστικό χαρακτήρα, των άτυπων ρυθμίσεων για την επιστροφή και την επανεισδοχή, οι οποίες συνάπτονται χωρίς δέοντα δημοκρατικό έλεγχο και κοινοβουλευτική εποπτεία, και δεν υπόκεινται σε δικαστικό έλεγχο· σημειώνει ότι τα δικαιώματα των αιτούντων άσυλο εξαρτώνται εγγενώς από τη δυνατότητα αξιολόγησης των παραβιάσεων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων από δικαστήριο· παροτρύνει την Επιτροπή να καταρτίσει σχέδιο και να λάβει όλα τα αναγκαία μέτρα για την έναρξη ή την ολοκλήρωση των διαπραγματεύσεων και, κατά συνέπεια, να υπογράψει συμφωνίες επανεισδοχής, να δώσει προτεραιότητα στη σύναψη επίσημων συμφωνιών επανεισδοχής, διασφαλίζοντας έτσι τον πλήρη σεβασμό του άρθρου 218 παράγραφος 6 τς ΣΛΕΕ, και να διασφαλίσει ότι οι επίσημες συμφωνίες επανεισδοχής της ΕΕ αποκλείουν τις άτυπες συμφωνίες· πιστεύει ότι το Κοινοβούλιο πρέπει να εξετάσει τις άτυπες συμφωνίες που περιλαμβάνουν δεσμεύσεις για θέματα που εμπίπτουν στις αρμοδιότητές του, όπως η επανεισδοχή, και ότι η Επιτροπή πρέπει να είναι έτοιμη να αναλάβει περαιτέρω δράση, μεταξύ άλλων και να αναστείλει τις συμφωνίες αυτές, εάν φαίνονται να είναι ασύμβατες με τις Συνθήκες· καλεί την Επιτροπή να θεσπίσει ένα γενικό πλαίσιο για την αποτελεσματική παρακολούθηση και αξιολόγηση της εφαρμογής όλων των υφιστάμενων και μελλοντικών συμφωνιών επανεισδοχής της ΕΕ και τη συμπερίληψη ειδικών διατάξεων σε αυτές·

II.    Συμμόρφωση με τα ανθρώπινα δικαιώματα και οι φορείς της ΕΕ που εφαρμόζουν την εξωτερική μεταναστευτική πολιτική

14.

σημειώνει τον αυξημένο ρόλο του Frontex στην πρακτική και επιχειρησιακή συνεργασία με τρίτες χώρες, μεταξύ άλλων όσον αφορά την επιστροφή και την επανεισδοχή, την καταπολέμηση της εμπορίας ανθρώπων, την παροχή κατάρτισης, επιχειρησιακής και τεχνικής συνδρομής στις αρχές τρίτων χωρών για τους σκοπούς της διαχείρισης των συνόρων και του ελέγχου των συνόρων, τη διεξαγωγή επιχειρήσεων ή κοινών επιχειρήσεων στα εξωτερικά σύνορα της ΕΕ ή στο έδαφος τρίτων χωρών και την τοποθέτηση αξιωματικών συνδέσμων και επιχειρησιακού προσωπικού σε τρίτες χώρες· ζητεί την αξιολόγηση των αναγκών του Οργανισμού σε τακτική βάση, ώστε να διασφαλίζεται η βέλτιστη λειτουργία του· καλεί την Επιτροπή να θεσπίσει ανεξάρτητο, διαφανή και αποτελεσματικό μηχανισμό παρακολούθησης για το σύνολο των δραστηριοτήτων του Frontex, πέραν του εσωτερικού μηχανισμού υποβολής καταγγελιών που ήδη υπάρχει·

15.

τονίζει τη σημασία των συμφωνιών περί καθεστώτος για την ασφάλεια των εξωτερικών συνόρων της ΕΕ καθώς και για τη διασφάλιση ενός νομικού πλαισίου για τη συνεργασία μεταξύ του Frontex και των αρχών διαχείρισης των συνόρων τρίτων χωρών· υπενθυμίζει ότι για την ανάπτυξη ομάδων διαχείρισης των συνόρων του Frontex σε τρίτη χώρα όπου τα μέλη των ομάδων θα ασκούν εκτελεστικές αρμοδιότητες απαιτούνται ad hoc συμφωνίες περί καθεστώτος, οι οποίες υπόκεινται στην έγκριση του Κοινοβουλίου· εκφράζει τη λύπη του για το γεγονός ότι οι δύο συμφωνίες περί καθεστώτος που έχουν συναφθεί μέχρι σήμερα δεν περιλαμβάνουν ειδικά μέτρα για την επιχειρησιακή εφαρμογή των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στο πλαίσιο της διαχείρισης των συνόρων, και δεν διασφαλίζουν ότι η υλική στήριξη και κατάρτιση προς τρίτες χώρες δεν παρέχεται σε δράστες παραβιάσεων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων· εκφράζει τη λύπη του για το γεγονός ότι οι συμφωνίες αυτές επίσης δεν ρυθμίζουν σαφώς τη λογοδοσία για πιθανές παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, και ζητεί οποιεσδήποτε μελλοντικές συμφωνίες περί καθεστώτος να περιλαμβάνουν τέτοια μέτρα·

16.

τονίζει ότι ο κανονισμός (ΕΕ) 2019/1896 (9) απαιτεί από τον Frontex να διασφαλίζει την έγκαιρη, συνεπή, διαφανή, πλήρη και ακριβή υποβολή εκθέσεων στο Κοινοβούλιο σχετικά με τις δραστηριότητές του που αφορούν τη συνεργασία με τρίτες χώρες και, ιδίως, εκείνες που αφορούν την τεχνική και επιχειρησιακή συνδρομή στον τομέα της διαχείρισης των συνόρων και της επιστροφής σε τρίτες χώρες, την τοποθέτηση αξιωματικών συνδέσμων και λεπτομερείς πληροφορίες σχετικά με τη συμμόρφωση με τα θεμελιώδη δικαιώματα· καλεί τον Frontex να ενημερώνει τακτικά την Υποεπιτροπή Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, την Επιτροπή Εξωτερικών Υποθέσεων και την Επιτροπή Πολιτικών Ελευθεριών, Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων για κάθε δραστηριότητα που συνεπάγεται συνεργασία με τις αρχές τρίτων χωρών, και ιδίως όσον αφορά την επιχειρησιακή εφαρμογή των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στο πλαίσιο των εν λόγω δραστηριοτήτων·

17.

τονίζει ότι ο κανονισμός (ΕΕ) 2019/1240 (10) για τη δημιουργία ευρωπαϊκού δικτύου αξιωματικών συνδέσμων μετανάστευσης θα πρέπει να βελτιώσει περαιτέρω την ικανότητα της ΕΕ να συντονίζει, να συνεργάζεται και να ανταλλάσσει πληροφορίες μεταξύ των αξιωματικών συνδέσμων μετανάστευσης που τοποθετούνται σε τρίτες χώρες, της Επιτροπής και των οργανισμών της ΕΕ, για πιο αποτελεσματική ανταπόκριση στις προτεραιότητες της Ένωσης στον τομέα της μετανάστευσης· τονίζει ότι ένα από τα κεντρικά καθήκοντα του διοικητικού συμβουλίου του εν λόγω ευρωπαϊκού δικτύου είναι η υποστήριξη της ανάπτυξης των ικανοτήτων των αξιωματικών συνδέσμων μετανάστευσης, μεταξύ άλλων μέσω της κατάρτισης κατευθυντήριων γραμμών όσον αφορά την πραγμάτωση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στο πλαίσιο των δραστηριοτήτων τους· καλεί την Επιτροπή να καταρτίσει επειγόντως, μέσω του διοικητικού συμβουλίου, αυτές τις κατευθυντήριες γραμμές με βάση τα ανθρώπινα δικαιώματα·

18.

υπενθυμίζει ότι άλλοι φορείς της ΕΕ που εφαρμόζουν την εξωτερική πολιτική για τη μετανάστευση στο πλαίσιο, για παράδειγμα, των ναυτικών αποστολών της ΕΕ, δεσμεύονται επίσης από το εφαρμοστέο διεθνές δίκαιο, και ότι η διαβίβαση πληροφοριών στις αρχές τρίτων χωρών, οι οποίες τελικά έχουν ως αποτέλεσμα την παράνομη επιστροφή μεταναστών και προσφύγων σε μη ασφαλείς χώρες, θα μπορούσε να θεωρηθεί ότι συνδράμει σε παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων βάσει του διεθνούς δικαίου· τονίζει ότι η εξωτερική πολιτική της ΕΕ για τη μετανάστευση δεν θα πρέπει να υποστηρίζει αναχαιτίσεις στη θάλασσα που συνεπάγονται την επιστροφή των ατόμων σε μη ασφαλείς λιμένες·

19.

συνιστά την επέκταση της εντολής, των αρμοδιοτήτων και του προϋπολογισμού του Οργανισμού Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ώστε να μπορεί να παρακολουθεί αποτελεσματικά την εξωτερική διάσταση των πολιτικών της ΕΕ για το άσυλο και τη μετανάστευση, μεταξύ άλλων με την αποστολή προειδοποιήσεων στις αρμόδιες αρχές σε περιπτώσεις αδυναμιών όσον αφορά τα ανθρώπινα δικαιώματα· καλεί τον Οργανισμό Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης να αναπτύξει σχετικά εργαλεία και κατευθυντήριες γραμμές·

20.

επισημαίνει με μεγάλη ανησυχία ότι δεν είναι δυνατόν να καθοριστεί η ταυτότητα της πλειονότητας των ατόμων που πεθαίνουν επιχειρώντας να διασχίσουν τη Μεσόγειο· θεωρεί απαραίτητο να θεσπιστεί μια συντονισμένη ευρωπαϊκή προσέγγιση προκειμένου να εξασφαλιστούν ταχείες και αποτελεσματικές διαδικασίες ταυτοποίησης, και να δημιουργηθεί μια βάση δεδομένων για όσους έχασαν τη ζωή τους καθ’ οδόν προς την ΕΕ, καθώς και για τα υπάρχοντά τους και τα προσωπικά τους αντικείμενα, προκειμένου να παρέχονται πληροφορίες στην οικογένεια και στους συγγενείς τους και να διευκολύνεται ο εντοπισμός των σορών· ζητεί από την ΕΕ και τα κράτη μέλη της να αποκτήσουν καλύτερο συντονισμό και να βελτιώσουν την ευρωπαϊκή δράση, προκειμένου να εξασφαλιστούν επαρκείς και αποτελεσματικές επιχειρήσεις έρευνας και διάσωσης·

III.    Συνεργασία της ΕΕ και χρηματοδοτική βοήθεια προς τρίτες χώρες στον τομέα της μετανάστευσης

21.

σημειώνει την αυξανόμενη χρήση, από το 2016, της ενισχυμένης αιρεσιμότητας μεταξύ της αναπτυξιακής συνεργασίας και της διαχείρισης της μετανάστευσης, συμπεριλαμβανομένων επιστροφών και της επανεισδοχής· υπογραμμίζει ότι η αναπτυξιακή συνεργασία και βοήθεια της ΕΕ πρέπει να ευθυγραμμίζεται με τους στόχους βιώσιμης ανάπτυξης, μεταξύ άλλων στο πλαίσιο δράσεων που σχετίζονται με το φύλο· τονίζει εν προκειμένω τον ορισμό της Επιτροπής Αναπτυξιακής Βοήθειας του ΟΟΣΑ για την επίσημη αναπτυξιακή βοήθεια και τις αρχές του ΟΟΣΑ για την αποτελεσματικότητα της αναπτυξιακής βοήθειας· υπενθυμίζει ότι όπως ορίζεται στο άρθρο 21 ΣΕΕ και στο άρθρο 208 ΣΛΕΕ η πολιτική αναπτυξιακής συνεργασίας της ΕΕ πρέπει να έχει ως κύριο στόχο τη μείωση και, μακροπρόθεσμα, την εξάλειψη της φτώχειας, τη μείωση των ανισοτήτων και την καταπολέμηση του αποκλεισμού, την προώθηση της δημοκρατικής διακυβέρνησης και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και την ενίσχυση της βιώσιμης και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξης· υπογραμμίζει ότι η δράση αυτή, σε συνδυασμό με την ανάπτυξη σταθερών θεσμών, είναι καίριας σημασίας για την αντιμετώπιση των βαθύτερων αιτίων της μετανάστευσης· καλεί, ως εκ τούτου, την Επιτροπή να διασφαλίσει ότι οι πολιτικές για την αναπτυξιακή συνεργασία, συμπεριλαμβανομένης της αναπτυξιακής βοήθειας ή των διμερών ή πολυμερών εταιρικών σχέσεων, δεν αντιβαίνουν στις αρχές που κατοχυρώνονται στο άρθρο 208 ΣΛΕΕ·

22.

ζητεί μια προσέγγιση στην ανθρωπιστική βοήθεια με βάση τις ανάγκες, η οποία θα σέβεται τις ανθρωπιστικές αρχές, το διεθνές δίκαιο των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και το διεθνές δίκαιο προσφύγων· τονίζει επιπλέον ότι η εξάρτηση της ανθρωπιστικής βοήθειας και της επείγουσας βοήθειας από τη συνεργασία με την ΕΕ στον τομέα της μετανάστευσης δεν είναι συμβατή με τις ανθρωπιστικές αρχές·

23.

σημειώνει ότι μια πλήρης και δημόσια επισκόπηση της χρηματοδότησης της ΕΕ προς τρίτες χώρες για τη διευκόλυνση της συνεργασίας σε θέματα μετανάστευσης εξακολουθεί να μην είναι διαθέσιμη· καλεί την Επιτροπή να εξασφαλίσει πλήρη διαφάνεια, μεταξύ άλλων με την καθιέρωση σαφούς επισκόπησης όλων των μέσων στο πλαίσιο του προϋπολογισμού της ΕΕ που χρησιμοποιούνται για τη χρηματοδότηση της συνεργασίας με τρίτες χώρες στον τομέα της διαχείρισης της μετανάστευσης, και όλες τις πηγές χρηματοδότησης καθώς και λεπτομερείς πληροφορίες σχετικά με οποιαδήποτε άλλα πιθανά μέτρα στήριξης που παρέχονται από οργανισμούς της ΕΕ, όπως ο Frontex, προκειμένου να διασφαλιστεί ότι το Κοινοβούλιο μπορεί να ασκεί αποτελεσματικά τον θεσμικό ρόλο του ελέγχου της εκτέλεσης του προϋπολογισμού της ΕΕ·

24.

επισημαίνει τον στόχο των ευρωπαϊκών χρηματοδοτικών μέσων για τη στήριξη τρίτων χωρών κατά την ανάπτυξη του αναγκαίου θεσμικού πλαισίου και των αναγκαίων ικανοτήτων για τη διαχείριση της μετανάστευσης σε όλες τις πτυχές της, με παράλληλη ευθυγράμμιση με τα ευρωπαϊκά και τα διεθνή πρότυπα· τονίζει τη σημασία της διάθεσης σημαντικού μεριδίου της μελλοντικής χρηματοδότησης της ΕΕ για τη μετανάστευση στην κοινωνία των πολιτών, σε μη κυβερνητικές ομάδες και ομάδες σε επίπεδο κοινότητας, καθώς και σε κυβερνητικές, διακυβερνητικές, περιφερειακές και τοπικές οργανώσεις που δραστηριοποιούνται σε τρίτες χώρες για την παροχή βοήθειας, την προστασία και την παρακολούθηση των δικαιωμάτων των μεταναστών, τη στήριξη των εκτοπισμένων ατόμων και των κοινοτήτων υποδοχής τους· τονίζει ότι είναι σημαντικό να διασφαλιστεί ότι σημαντικό μέρος της χρηματοδότησης της ΕΕ προορίζεται για τη βελτίωση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, της διεθνούς προστασίας και των μελλοντικών προοπτικών των προσφύγων· ζητεί τη χρηματοδοτική στήριξη της ΕΕ για τη δημιουργία βιώσιμων λύσεων που αντιμετωπίζουν τις τοπικές και περιφερειακές προκλήσεις, ιδίως εκείνες που σχετίζονται με τις δημοκρατικές διαδικασίες και το κράτος δικαίου, την κοινωνικοοικονομική ανάπτυξη, την υγειονομική περίθαλψη, την εκπαίδευση, τα βαθύτερα αίτια της φτώχειας, την απασχόληση των νέων στις χώρες καταγωγής τους, τον κοινωνικό αποκλεισμό, την ισότητα των φύλων, την κλιματική αλλαγή, τις συγκρούσεις, την πρόσβαση σε υπηρεσίες, καθώς και την προώθηση των δικαιωμάτων των προσφύγων και την ενίσχυση της αυτονομίας τους·

25.

καλεί την Επιτροπή να υποβάλλει τακτικά και δημόσια εκθέσεις στο Κοινοβούλιο σχετικά με τη χρηματοδότηση προγραμμάτων συνεργασίας τα οποία αφορούν τη μετανάστευση σε τρίτες χώρες και τον αντίκτυπό τους στα ανθρώπινα δικαιώματα, αλλά και για τους τρόπους με τους οποίους χρησιμοποιήθηκε η χρηματοδότηση αυτή από χώρες εταίρους, μεταξύ άλλων στο πλαίσιο της ομάδας εργασίας για τα εξωτερικά χρηματοδοτικά μέσα της Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων· εκφράζει τη λύπη του για το γεγονός ότι το Κοινοβούλιο δεν συμμετέχει στον έλεγχο των κονδυλίων έκτακτης ανάγκης, συμπεριλαμβανομένου του καταπιστευματικού ταμείου της Ένωσης για την εξωτερική δράση· ζητεί να δοθεί στο Κοινοβούλιο ένας περισσότερο εξέχων ρόλος στην παρακολούθηση του αντικτύπου της χρήσης των χρηματοδοτικών συνεισφορών της ΕΕ στα ανθρώπινα δικαιώματα, στις ενδιαφερόμενες τρίτες χώρες·

26.

πιστεύει ότι το Κοινοβούλιο πρέπει να αξιοποιήσει πλήρως τις εξουσίες του όσον αφορά την εκτέλεση, τον έλεγχο και τον δημοσιονομικό έλεγχο, καθώς και τις ελεγκτικές διαδικασίες του Ευρωπαϊκού Ελεγκτικού Συνεδρίου, για τα αναπτυξιακά ταμεία, τα καταπιστευματικά ταμεία, τις διευκολύνσεις και άλλα χρηματοδοτικά μέσα που χρησιμοποιούνται για την επίτευξη των στόχων πολιτικής της ΕΕ που σχετίζονται με τη μετανάστευση, και να διασφαλίσει ότι οι αποφάσεις χρηματοδότησης της ΕΕ και οι σχετικές πιστώσεις συνάδουν με τις αρχές της Ένωσης περί νομιμότητας και χρηστής δημοσιονομικής διαχείρισης, σύμφωνα με τον δημοσιονομικό κανονισμό της ΕΕ (11)·

27.

τονίζει ότι η προσέγγιση που βασίζεται στα ανθρώπινα δικαιώματα ισχύει για όλους τους πυλώνες του ΜΓΑΔΣ, συμπεριλαμβανομένης της αντιμετώπισης κρίσεων του πυλώνα ταχείας αντίδρασης· τονίζει για άλλη μια φορά ότι οι δαπάνες που σχετίζονται με τη μετανάστευση στον ΜΓΑΔΣ θα πρέπει ενδεικτικά να είναι 10 %, και ότι οι σχετικές με τη μετανάστευση δραστηριότητες στο πλαίσιο του ΜΓΑΔΣ θα πρέπει να επικεντρώνονται στην αντιμετώπιση των βαθύτερων αιτίων της παράτυπης μετανάστευσης και της εκτόπισης, καθώς και στη στήριξη της αυξημένης συμμετοχής για τη διευκόλυνση της ασφαλούς, ομαλής, νόμιμης και υπεύθυνης μετανάστευσης, καθώς και στην εφαρμογή προγραμματισμένων και υπό ορθή διαχείριση μεταναστευτικών πολιτικών και διακυβέρνησης· επισημαίνει ότι ο ΜΓΑΔΣ είναι ένα εξωτερικό μέσο και θα πρέπει να υπάρχουν σαφή όρια μεταξύ των εσωτερικών και των εξωτερικών πολιτικών, των μέσων και των ταμείων της ΕΕ για τη μετανάστευση· υπογραμμίζει ότι η τελική συμφωνία για τις δραστηριότητες που σχετίζονται με τη μετανάστευση στον ΜΓΑΔΣ θα πρέπει να συντονίζεται οριζόντια με εσωτερικά κονδύλια της ΕΕ, καθώς και με τον Μηχανισμό Προενταξιακής Βοήθειας (ΜΠΒ), ώστε να αποφεύγονται οι αλληλεπικαλύψεις· σημειώνει ότι δράσεις που σχετίζονται με τη μετανάστευση σε καταστάσεις κρίσης μέσω του πυλώνα δράσεων «ταχείας αντίδρασης» θα πρέπει να αφορούν, ιδίως, τις ανάγκες που σχετίζονται με την εκτόπιση πληθυσμού, μεταξύ άλλων μέσω στήριξης των κοινοτήτων υποδοχής, σύμφωνα με το διεθνές ανθρωπιστικό δίκαιο και τις αντίστοιχες αρχές· επιμένει, εν προκειμένω, στην ανάγκη να διασφαλιστεί ότι το πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο 2021-2027 θα συνοδεύεται από ένα ισχυρό πλαίσιο ανθρωπίνων δικαιωμάτων για τον προσδιορισμό, την εφαρμογή και την παρακολούθηση των μελλοντικών προγραμμάτων συνεργασίας για τη μετανάστευση, προκειμένου να συνδεθεί η εκταμίευση της χρηματοδότησης της ΕΕ με τις υποχρεώσεις στον τομέα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων·

IV.    Η εξωτερική πολιτική της ΕΕ για τα ανθρώπινα δικαιώματα και οι στόχοι για τη μετανάστευση

28.

υπενθυμίζει τη δέσμευση της ΕΕ και των κρατών μελών της στο πλαίσιο του Παγκόσμιου Συμφώνου για τους Πρόσφυγες όσον αφορά τον επιμερισμό της ευθύνης για την αποτελεσματική και ολοκληρωμένη προστασία των προσφύγων και τον μετριασμό των πιέσεων στις χώρες υποδοχής· τονίζει, στο πλαίσιο αυτό, ότι η ΕΕ και τα κράτη μέλη της θα πρέπει να αυξήσουν τις δεσμεύσεις επανεγκατάστασης, διασφαλίζοντας ότι η επανεγκατάσταση δεν εξαρτάται από τη συνεργασία της χώρας διέλευσης όσον αφορά επανεισδοχή ή έλεγχο των συνόρων, να ενισχύσουν τις ασφαλείς και νόμιμες οδούς και να αποτρέπουν τις αναγκαστικές επιστροφές προσφύγων από χώρες υποδοχής· καλεί την ΕΕ και τα κράτη μέλη της να συμβάλλουν σε πιο διαρθρωτική και ουσιαστική χρηματοδότηση των κοινοτήτων και των χωρών που φιλοξενούν τους περισσότερους πρόσφυγες· επαναλαμβάνει τη σημασία της πλήρους εφαρμογής των 23 στόχων του παγκόσμιου συμφώνου για την ασφαλή, ομαλή και τακτική μετανάστευση· πιστεύει ότι το Κοινοβούλιο πρέπει να διασφαλίσει τον κατάλληλο έλεγχο της εφαρμογής και των δύο συμφώνων από την ΕΕ·

29.

καλεί την ΕΕ και τα κράτη μέλη της να ακολουθήσουν μια μεταναστευτική πολιτική που θα αντικατοπτρίζει πλήρως τα ανθρώπινα δικαιώματα των μεταναστών και των προσφύγων, όπως κατοχυρώνονται στις διεθνείς, περιφερειακές και εθνικές νομοθετικές διατάξεις· καλεί την ΕΥΕΔ, την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να συνεργαστούν με τρίτες χώρες σχετικά με τα δικαιώματα των μεταναστών ως μια αναπόσπαστη διάσταση της πολιτικής της ΕΕ για τα ανθρώπινα δικαιώματα· επιμένει ότι ο σύνδεσμος ανθρωπίνων δικαιωμάτων και μετανάστευσης πρέπει να καλύπτεται επαρκώς στο πλαίσιο των διμερών διαλόγων της ΕΕ για τα ανθρώπινα δικαιώματα με τις σχετικές χώρες· καλεί τις αντιπροσωπείες της ΕΕ στις χώρες αυτές να παρακολουθούν στενά τα δικαιώματα των μεταναστών, ιδίως στις χώρες διέλευσης, καθώς και τα δικαιώματα των προσφύγων και των εσωτερικά εκτοπισμένων ατόμων· τονίζει την επείγουσα ανάγκη δημιουργίας και ενίσχυσης ασφαλών και νόμιμων οδών μετανάστευσης και προστασίας προκειμένου να διασφαλιστούν τα ανθρώπινα δικαιώματα και να αποφευχθεί η απώλεια ανθρώπινων ζωών· επιμένει στην ανάγκη προορατικής δραστηριοποίησης της ΕΕ σε χώρες όπου οι υπερασπιστές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και η κοινωνία των πολιτών και οι οργανώσεις σε επίπεδο κοινότητας, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που προστατεύουν τη ζωή των μεταναστών και των αιτούντων άσυλο που διατρέχουν κίνδυνο, απειλούνται ή ποινικοποιούνται για το νόμιμο έργο τους·

30.

καλεί την ΕΕ να διεξαγάγει παγκόσμια εκστρατεία για την υποστήριξη της επικύρωσης όλων των διεθνών νομικών πράξεων της Σύμβασης της Γενεύης σχετικά με το καθεστώς των προσφύγων και του πρωτοκόλλου της του 1967· προτρέπει τα κράτη μέλη να δώσουν το παράδειγμα προσχωρώντας στη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για την προστασία των δικαιωμάτων των διακινούμενων εργαζομένων, καθώς πρόκειται για μία από τις βασικές συμβάσεις του ΟΗΕ για τα ανθρώπινα δικαιώματα·

31.

πιστεύει ότι η ΕΕ πρέπει να αναλάβει ηγετικό ρόλο στη στήριξη των εξελίξεων, σε επίπεδο πολιτικής και κανονιστικού πλαισίου, σε σχέση με τα δικαιώματα των μεταναστών σε πολυμερή φόρουμ· υπογραμμίζει τον καίριο ρόλο που διαδραματίζουν διεθνείς οργανισμοί, περιφερειακοί φορείς και ΜΚΟ, όπως η Διεθνής Επιτροπή του Ερυθρού Σταυρού, η Ύπατη Αρμοστεία των Ηνωμένων Εθνών για τους Πρόσφυγες (UNHCR) και η Υπηρεσία Αρωγής και Έργων των Ηνωμένων Εθνών για τους Παλαιστίνιους Πρόσφυγες στην Εγγύς Ανατολή (UNRWA), καθώς και η Ύπατη Αρμοστεία των Ηνωμένων Εθνών για τα ανθρώπινα δικαιώματα και ο Ειδικός Εισηγητής του ΟΗΕ για τα ανθρώπινα δικαιώματα των μεταναστών· καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να αυξήσουν την οικονομική και πολιτική στήριξη προς αυτές τις οργανώσεις και οντότητες·

32.

καλεί την ΕΕ να συμπεριλάβει τη διασπορά, τις πληγείσες κοινότητες, τις οργανώσεις προσφύγων και μεταναστών, ιδίως εκείνες που διευθύνονται από γυναίκες, και τους εκπροσώπους της κοινωνίας των πολιτών στον σχεδιασμό, την υλοποίηση και την αξιολόγηση των έργων που υλοποιούνται σε τρίτες χώρες·

o

o o

33.

αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο και στην Επιτροπή.

(1)  ΕΕ L 189 της 27.6.2014, σ. 93.

(2)  ΕΕ C 215 της 19.6.2018, σ. 111.

(3)  ΕΕ C 294 της 12.8.2016, σ. 18.

(4)  ΕΕ C 346 της 21.9.2016, σ. 47.

(5)  ΕΕ C 58 της 15.2.2018, σ. 9.

(6)  ΕΕ C 101 της 16.3.2018, σ. 47.

(7)  Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2020)0323.

(8)  Οδηγία 2002/90/ΕΚ του Συμβουλίου, της 28ης Νοεμβρίου 2002, για τον ορισμό της υποβοήθησης της παράνομης εισόδου, διέλευσης και διαμονής (ΕΕ L 328 της 5.12.2002, σ. 17).

(9)  Κανονισμός (EE) 2019/1896 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 13ης Νοεμβρίου 2019, για την Ευρωπαϊκή Συνοριοφυλακή και Ακτοφυλακή και για την κατάργηση των κανονισμών (ΕΕ) αριθ. 1052/2013 και (ΕΕ) 2016/1624 (ΕΕ L 295 της 14.11.2019, σ. 1).

(10)  Κανονισμός (ΕΕ) 2019/1240 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 20ής Ιουνίου 2019, για τη δημιουργία ευρωπαϊκού δικτύου αξιωματικών συνδέσμων μετανάστευσης (ΕΕ L 198 της 25.7.2019, σ. 88).

(11)  Κανονισμός (ΕΕ, Ευρατόμ) 2018/1046 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 18ης Ιουλίου 2018, σχετικά με τους δημοσιονομικούς κανόνες που εφαρμόζονται στον γενικό προϋπολογισμό της Ένωσης, την τροποποίηση των κανονισμών (ΕΕ) αριθ. 1296/2013, (ΕΕ) αριθ. 1301/2013, (ΕΕ) αριθ. 1303/2013, (ΕΕ) αριθ. 1304/2013, (ΕΕ) αριθ. 1309/2013, (ΕΕ) αριθ. 1316/2013, (ΕΕ) αριθ. 223/2014, (ΕΕ) αριθ. 283/2014 και της απόφασης αριθ. 541/2014/ΕΕ και για την κατάργηση του κανονισμού (ΕΕ, Ευρατόμ) αριθ. 966/2012 (ΕΕ L 193 της 30.7.2018, σ. 1).


12.1.2022   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 15/81


P9_TA(2021)0243

Εκθέσεις για την Τουρκία κατά την περίοδο 2019-2020

Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 19ης Μαΐου 2021 σχετικά με τις εκθέσεις της Επιτροπής για την Τουρκία κατά την περίοδο 2019-2020 (2019/2176(INI))

(2022/C 15/08)

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 6ης Οκτωβρίου 2020, σχετικά με την πολιτική διεύρυνσης της ΕΕ (COM(2020)0660), και τη συνοδευτική έκθεση του 2020 για την Τουρκία (SWD(2020)0355),

έχοντας υπόψη το διαπραγματευτικό πλαίσιο για την Τουρκία, της 3ης Οκτωβρίου 2005, και το γεγονός ότι, όπως και στην περίπτωση όλων των υποψηφίων προς ένταξη χωρών, η προσχώρηση της Τουρκίας στην ΕΕ εξαρτάται από την πλήρη συμμόρφωση με τα κριτήρια της Κοπεγχάγης και την ανάγκη ομαλοποίησης των σχέσεών της με όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένης της Κυπριακής Δημοκρατίας,

έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 29ης Μαΐου 2019, σχετικά με την πολιτική διεύρυνσης της ΕΕ (COM(2019)0260) και τη συνοδευτική έκθεση του 2019 για την Τουρκία (SWD(2019)0220),

έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 5ης Φεβρουαρίου 2020, με τίτλο «Ενίσχυση της ενταξιακής διαδικασίας — Μια αξιόπιστη ενωσιακή προοπτική για τα Δυτικά Βαλκάνια» (COM(2020)0057),

έχοντας υπόψη, αφενός, τη δήλωση της τότε Ευρωπαϊκής Κοινότητας και των κρατών μελών της, της 21ης Σεπτεμβρίου 2005, εν συνεχεία της δήλωσης στην οποία προέβη η Τουρκία αφού υπέγραψε το Πρωτόκολλο της Άγκυρας στις 29 Ιουλίου 2005, που περιλαμβάνει διάταξη σύμφωνα με την οποία η αναγνώριση όλων των κρατών μελών αποτελεί απαραίτητη συνιστώσα των διαπραγματεύσεων, και, αφετέρου, την ανάγκη η Τουρκία να προχωρήσει στην ομαλοποίηση των σχέσεών της με όλα τα κράτη μέλη και να εφαρμόσει πλήρως το Πρόσθετο Πρωτόκολλο που επεκτείνει τη Συμφωνία της Άγκυρας σε όλα τα κράτη μέλη, αίροντας όλα τα εμπόδια στην ελεύθερη κυκλοφορία των εμπορευμάτων συμπεριλαμβανομένων όσων αφορούν τα μέσα μεταφοράς, χωρίς περιορισμούς και διακρίσεις,

έχοντας υπόψη το άρθρο 46 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, που ορίζει ότι τα συμβαλλόμενα μέρη αναλαμβάνουν την υποχρέωση να συμμορφώνονται προς τις οριστικές αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (ΕΔΑΔ) επί όλων των διαφορών στις οποίες είναι διάδικοι, και, επομένως, την υποχρέωση της Τουρκίας να εφαρμόζει όλες τις αποφάσεις των ευρωπαϊκών δικαστηρίων, συμπεριλαμβανομένου του ΕΔΑΔ,

έχοντας υπόψη τα συμπεράσματα του Συμβουλίου της 26ης Ιουνίου 2018 και της 18ης Ιουνίου 2019 σχετικά με τη διεύρυνση και τη διαδικασία σταθεροποίησης και σύνδεσης, τα συμπεράσματα του Συμβουλίου της 15ης Ιουλίου και της 14ης Οκτωβρίου 2019 σχετικά με τις παράνομες δραστηριότητες γεώτρησης της Τουρκίας στην ανατολική Μεσόγειο, τα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της 12ης Δεκεμβρίου 2019, της 1ης-2ας και της 15ης-16ης Οκτωβρίου 2020, τη δήλωση των Υπουργών Εξωτερικών της ΕΕ της 15ης Μαΐου 2020 και την τηλεδιάσκεψή τους της 14ης Αυγούστου 2020 σχετικά με την κατάσταση στην ανατολική Μεσόγειο, το αποτέλεσμα της άτυπης συνόδου των Υπουργών Εξωτερικών της ΕΕ στο Gymnich της 27ης και 28ης Αυγούστου 2020, καθώς και όλα τα προηγούμενα συναφή συμπεράσματα του Συμβουλίου και του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου,

έχοντας υπόψη τη δήλωση της UNESCO, της 10ης Ιουλίου 2020, σχετικά με την Αγία Σοφία στην Κωνσταντινούπολη,

έχοντας υπόψη την κοινή ανακοίνωση της Επιτροπής και του Ύπατου Εκπροσώπου της Ένωσης για Θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφαλείας της 22ας Μαρτίου 2021 σχετικά με την κατάσταση των πολιτικών, οικονομικών και εμπορικών σχέσεων ΕΕ-Τουρκίας (JOIN(2021)0008),

έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτρόπου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του Συμβουλίου της Ευρώπης, της 19ης Φεβρουαρίου 2020, μετά την επίσκεψή της στην Τουρκία από την 1η έως τις 5 Ιουλίου 2019,

έχοντας υπόψη τα συναφή ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών (ΣΑΗΕ) για την Κύπρο, συμπεριλαμβανομένων των ψηφισμάτων 550 (1984) και 789 (1992),

έχοντας υπόψη τη δήλωση ΕΕ-Τουρκίας της 18ης Μαρτίου 2016,

έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 30ής Απριλίου 2020, με θέμα την τέταρτη έκθεση προόδου σχετικά με τη Διευκόλυνση για τους Πρόσφυγες στην Τουρκία (COM(2020)0162),

έχοντας υπόψη τον Παγκόσμιο Δείκτη Ελευθερίας του Τύπου για το 2020, που δημοσιεύθηκε από τους Ρεπόρτερ Χωρίς Σύνορα και σύμφωνα με τον οποίο η Τουρκία καταλαμβάνει την 154η θέση μεταξύ 180 χωρών, και την έκθεση του Δείκτη Μετασχηματισμού Bertelsmann του 2020 σχετικά με την Τουρκία,

έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 15ης Απριλίου 2015 σχετικά με την εκατοστή επέτειο της γενοκτονίας των Αρμενίων (1),

έχοντας υπόψη τις γνωμοδοτήσεις της Επιτροπής της Βενετίας του Συμβουλίου της Ευρώπης, και συγκεκριμένα τις γνωμοδοτήσεις της 10ης και 11ης Μαρτίου 2017 για τις τροποποιήσεις του Συντάγματος που εγκρίθηκαν από τη Μεγάλη Εθνοσυνέλευση στις 21 Ιανουαρίου 2017 και που πρόκειται να υποβληθούν σε εθνικό δημοψήφισμα στις 16 Απριλίου 2017, για τα μέτρα των πρόσφατων έκτακτων νομοθετικών διαταγμάτων που αφορούν την ελευθερία των μέσων ενημέρωσης, και για τα καθήκοντα, τις αρμοδιότητες και τη λειτουργία των ποινικών ειρηνοδικείων (criminal peace judgeships), της 6ης και 7ης Οκτωβρίου 2017 για τις διατάξεις του έκτακτου νομοθετικού διατάγματος αριθ. 674 της 1ης Σεπτεμβρίου 2016 που αφορά την άσκηση της τοπικής δημοκρατίας στην Τουρκία, της 9ης και 10ης Δεκεμβρίου 2016 για τα έκτακτα νομοθετικά διατάγματα αριθ. 667-676 που εγκρίθηκαν μετά το αποτυχημένο πραξικόπημα της 15ης Ιουλίου 2016, και της 14ης και 15ης Οκτωβρίου 2016 για την αναστολή της δεύτερης παραγράφου του άρθρου 83 του Συντάγματος (κοινοβουλευτικό απαραβίαστο),

έχοντας υπόψη τα προηγούμενα ψηφίσματά του σχετικά με την Τουρκία, και συγκεκριμένα τα ψηφίσματα της 13ης Μαρτίου 2019 σχετικά με την έκθεση της Επιτροπής του 2018 για την Τουρκία (2), της 19ης Σεπτεμβρίου 2019 σχετικά με την κατάσταση στην Τουρκία, ιδίως την απομάκρυνση εκλεγμένων δημάρχων (3), της 24ης Οκτωβρίου 2019 σχετικά με την τουρκική στρατιωτική επιχείρηση στη βορειοανατολική Συρία και τις επιπτώσεις της (4), της 17ης Σεπτεμβρίου 2020 σχετικά με την προετοιμασία της συνόδου κορυφής του έκτακτου Ευρωπαϊκού Συμβουλίου που θα επικεντρωθεί στην επικίνδυνη κλιμάκωση και στον ρόλο της Τουρκίας στην ανατολική Μεσόγειο (5), και της 26ης Νοεμβρίου 2020 σχετικά με την κλιμάκωση των εντάσεων στα Βαρώσια έπειτα από τις παράνομες ενέργειες της Τουρκίας και την επείγουσα ανάγκη για επανέναρξη των συνομιλιών (6),

έχοντας υπόψη το άρθρο 54 του Κανονισμού του,

έχοντας υπόψη τη γνωμοδότηση της Επιτροπής Αναφορών,

έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων (A9-0153/2021),

Α.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η Τουρκία συνδέεται με την ΕΕ μέσω συμφωνίας σύνδεσης από το 1964 (7) και ότι το 1995 ιδρύθηκε τελωνειακή ένωση· λαμβάνοντας υπόψη ότι το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο χορήγησε το καθεστώς υποψήφιας χώρας στην Τουρκία τον Δεκέμβριο του 1999 και ότι οι ενταξιακές διαπραγματεύσεις ξεκίνησαν το 2005· λαμβάνοντας υπόψη ότι, από το 1999, η Τουρκία απολαύει του πλέον φιλόδοξου και αμοιβαία απαιτητικού μοντέλου σχέσεων που μπορεί να προσφέρει η ΕΕ σε μια χώρα, ήτοι του καθεστώτος υποψήφιας προς ένταξη στην ΕΕ χώρας· λαμβάνοντας υπόψη ότι, ως υποψήφια χώρα και σημαντικός εταίρος της ΕΕ, η Τουρκία οφείλει να σέβεται και να τηρεί τα κριτήρια της Κοπεγχάγης και να ακολουθεί τα υψηλότερα πρότυπα δημοκρατίας, σεβασμού των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και κράτους δικαίου, περιλαμβανομένης της συμμόρφωσης με τις διεθνείς συμβάσεις στις οποίες έχει προσχωρήσει η ΕΕ· λαμβάνοντας υπόψη ότι αυτό προϋποθέτει την ανάγκη να δεσμευτεί, με απτό τρόπο, στο πλαίσιο μιας εξελισσόμενης διαδικασίας προσχώρησης, στις μεταρρυθμίσεις που απαιτούνται βάσει των διαφόρων κεφαλαίων που έχουν ανοίξει και, συνεπώς, την ανάγκη να ευθυγραμμιστεί σταδιακά με το κεκτημένο της ΕΕ και να προσεγγίσει, ως προς όλες τις πτυχές τους, τις αξίες, τα συμφέροντα, τα πρότυπα και τις πολιτικές της ΕΕ· λαμβάνοντας υπόψη ότι η ιδιότητα της υποψήφιας χώρας συνεπάγεται την ανάγκη επιδίωξης και διατήρησης σχέσεων καλής γειτονίας με την ΕΕ και τα κράτη μέλη της αδιακρίτως· λαμβάνοντας υπόψη ότι, ως υποψήφια χώρα, και στο πλαίσιο της ενταξιακής διαδικασίας, η Τουρκία ανέλαβε μια σειρά σημαντικών μεταρρυθμίσεων, οι οποίες, για μια χρονική περίοδο, δημιούργησαν την ελπίδα επίτευξης προόδου προς την κατεύθυνση της προσχώρησης στην ΕΕ· λαμβάνοντας υπόψη ότι, όλα αυτά τα χρόνια, η ενταξιακή διαδικασία υποστηρίχθηκε έντονα από την ΕΕ, τόσο από πολιτική όσο και από οικονομική άποψη·

Β.

λαμβάνοντας υπόψη ότι ο σεβασμός των αρχών του κράτους δικαίου και του διεθνούς δικαίου, συμπεριλαμβανομένων, ιδίως, της διάκρισης των εξουσιών και της καταπολέμησης της διαφθοράς και του οργανωμένου εγκλήματος, της ελευθερίας του συνεταιρίζεσθαι και της ειρηνικής διαμαρτυρίας, της ελευθερίας της έκφρασης και των δικαιωμάτων των εθνοτικών μειονοτήτων και άλλων μειονοτήτων και κοινοτήτων, αποτελεί ουσιαστική συνιστώσα των καλών σχέσεων μεταξύ της ΕΕ και της Τουρκίας·

Γ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι μια ανάλυση των εκθέσεων της Επιτροπής για την Τουρκία από το 2014 και μετά, και ιδίως των εκθέσεων του 2019 και του 2020, αποκαλύπτει ότι η κυβέρνηση της Τουρκίας αποστασιοποιείται δυστυχώς όλο και περισσότερο και με ταχύ ρυθμό από τις αξίες της ΕΕ και το κανονιστικό της πλαίσιο, σε αντίθεση με ό,τι θα αναμενόταν από μια υποψήφια χώρα, όχι μόνο μέσω της εγχώριας δημοκρατικής οπισθοδρόμησης, αλλά και μέσω επιθετικών κινήσεων εξωτερικής πολιτικής, συμπεριλαμβανομένων παράνομων ενεργειών κατά κρατών μελών της ΕΕ· σημειώνει ότι οι εν λόγω εκθέσεις αναφέρουν ότι η Τουρκία δεν εφάρμοσε τις συστάσεις των προηγούμενων εκθέσεων, επισημαίνοντας την έλλειψη δέσμευσης από την τουρκική πλευρά και αμφισβητώντας την επιθυμία της για προσχώρηση· λαμβάνοντας υπόψη ότι την κριτική αξιολόγηση της γενικής οπισθοδρόμησης στην Τουρκία και την ανησυχία που προκαλεί συμμερίζονται επίσης και άλλοι σχετικοί διεθνείς οργανισμοί, όπως το Συμβούλιο της Ευρώπης, και διεθνείς οργανώσεις για τα ανθρώπινα δικαιώματα· λαμβάνοντας υπόψη ότι αυτό αποτυπώνεται επίσης στον αυξανόμενο αριθμό υποθέσεων και κρίσιμων αποφάσεων του ΕΔΑΔ· λαμβάνοντας υπόψη ότι τρεις είναι οι βασικοί τομείς στους οποίους έχει παρατηρηθεί αυτή η οπισθοδρόμηση: η επιδείνωση του κράτους δικαίου και των θεμελιωδών δικαιωμάτων, το θεσμικό πλαίσιο και οι σχετικές μεταρρυθμίσεις, καθώς και μια εξωτερική πολιτική που είναι όλο και πιο αντιφατική και τείνει σε στρατιωτικές επιλογές αντί του διαλόγου και της διπλωματίας· λαμβάνοντας υπόψη ότι και στους τρεις αυτούς τομείς υπήρξε σαφής απόκλιση από τα πρότυπα, τις πολιτικές και τα συμφέροντα της ΕΕ·

Δ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι, στην προηγούμενη ετήσια έκθεσή του, το Κοινοβούλιο τόνισε τις ανησυχίες του για τις εξελίξεις στην Τουρκία και για τη σοβαρή οπισθοδρόμηση και ζήτησε από την Τουρκία να απόσχει από κάθε ενέργεια που θα παραβίαζε την κυριαρχία και τα κυριαρχικά δικαιώματα των κρατών μελών της ΕΕ, καθώς και από κάθε πρόκληση που θα μπορούσε να υπονομεύσει την προοπτική ενός εποικοδομητικού και ειλικρινούς διαλόγου, και κάλεσε την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να αναστείλουν επισήμως τις ενταξιακές διαπραγματεύσεις με την Τουρκία σύμφωνα με το διαπραγματευτικό πλαίσιο· λαμβάνοντας υπόψη ότι το Κοινοβούλιο παραμένει προσηλωμένο στον δημοκρατικό και πολιτικό διάλογο με την Τουρκία· λαμβάνοντας υπόψη ότι το Κοινοβούλιο έχει ζητήσει επανειλημμένως να ανοίξει το κεφάλαιο 23 για τη δικαστική εξουσία και τα θεμελιώδη δικαιώματα και το κεφάλαιο 24 για τη δικαιοσύνη, την ελευθερία και την ασφάλεια, σε μια περίοδο κατά την οποία η τουρκική κυβέρνηση είχε δεσμευτεί να προβεί σε σοβαρές μεταρρυθμίσεις· λαμβάνοντας υπόψη ότι το Κοινοβούλιο περιέκοψε ουσιωδώς την προενταξιακή χρηματοδότηση για την Τουρκία, λόγω της δημοκρατικής της οπισθοδρόμησης και της αδυναμίας τήρησης του κράτους δικαίου· λαμβάνοντας υπόψη ότι η Επιτροπή έχει αναφέρει ότι, όσον αφορά τους χρηματοδοτικούς πόρους για προγράμματα στην Τουρκία, η ΕΕ προσφέρει τώρα την απολύτως ελάχιστη στήριξη στην κοινωνία των πολιτών και στους σχετικούς ενδιαφερομένους, όπως δημοσιογράφους και υπερασπιστές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων·

Ε.

λαμβάνοντας υπόψη ότι, παρά την εν λόγω θέση αρχής που έλαβε το Κοινοβούλιο και τις τρέχουσες περιστάσεις στο σύνολό τους, στα συμπεράσματά του της 1ης-2ας Οκτωβρίου 2020, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο πρότεινε στην Τουρκία μια ανανεωμένη και ευρεία θετική ατζέντα, υπό την προϋπόθεση ότι θα συνεχιστούν οι εποικοδομητικές προσπάθειες της Τουρκίας να σταματήσει τις παράνομες δραστηριότητες απέναντι στην Ελλάδα και την Κύπρο, θα γίνουν αμοιβαίες παραχωρήσεις, θα μειωθούν οι εντάσεις και θα σταματήσει η επιθετική συμπεριφορά σε μια περαιτέρω απόπειρα αποκατάστασης των σχέσεών μας· λαμβάνοντας υπόψη ότι, στα ίδια συμπεράσματα, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο επισήμανε ότι, σε περίπτωση νέων μονομερών ενεργειών ή προκλήσεων κατά παράβαση του διεθνούς δικαίου από την Τουρκία, η ΕΕ θα χρησιμοποιήσει όλα τα μέσα και τις επιλογές που έχει στη διάθεσή της, μεταξύ άλλων σύμφωνα με το άρθρο 29 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση και το άρθρο 215 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ώστε να υπερασπιστεί τα συμφέροντά της και τα συμφέροντα των κρατών μελών της, και να λάβει τις δέουσες αποφάσεις· λαμβάνοντας υπόψη ότι η Τουρκία συμφώνησε πρόσφατα να επαναλάβει τις διερευνητικές συνομιλίες με την Ελλάδα, σε μια προσπάθεια να αντιμετωπιστούν τα εκκρεμή ζητήματα που επηρεάζουν τις σχέσεις μεταξύ Τουρκίας και Ελλάδας και αφορούν τα κυριαρχικά δικαιώματα της Ελλάδας· λαμβάνοντας υπόψη ότι πρόκειται για θετική εξέλιξη που θα μπορούσε να σηματοδοτήσει την έναρξη μιας νέας περιόδου διαλόγου και συνεργασίας μεταξύ της Τουρκίας, αφενός, και της ΕΕ και των κρατών μελών της, αφετέρου· λαμβάνοντας υπόψη ότι η πραγματοποίηση πιο θετικών βημάτων και πρωτοβουλιών, και κυρίως οι πραγματικές δράσεις, πέραν των δηλώσεων, από την Τουρκία θα συμβάλουν σημαντικά σε μια ανανεωμένη κατανόηση όσον αφορά το μέλλον των διμερών σχέσεων· λαμβάνοντας υπόψη ότι, υπό αυτές τις συνθήκες, είναι σημαντικό να προωθηθεί η οικοδόμηση εμπιστοσύνης και ένα ευρύτερο πεδίο προβληματισμού σχετικά με το μέλλον των σχέσεων μεταξύ Τουρκίας και ΕΕ και να δοθεί η δυνατότητα στη διπλωματία να ανταποκριθεί στις επιδιώξεις και τις προσδοκίες ως προς τις σχέσεις ΕΕ-Τουρκίας, με παράλληλη διατήρηση υψηλού βαθμού επαγρύπνησης και διαλόγου για την κατάσταση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην Τουρκία·

Γενική αξιολόγηση της ενταξιακής διαδικασίας

1.

σημειώνει με σοβαρή ανησυχία ότι τα τελευταία χρόνια, αν και η Τουρκία είναι υποψήφια χώρα, η κυβέρνησή της έχει ακολουθήσει μια συνεχή και αυξανόμενη αποστασιοποίηση από τις αξίες και τα πρότυπα της ΕΕ· σημειώνει ότι, επιπλέον, οι μονομερείς ενέργειες στην Ανατολική Μεσόγειο, καθώς και οι ισχυρές και ενίοτε προκλητικές δηλώσεις κατά της ΕΕ και των κρατών μελών της, έχουν οδηγήσει σε ιστορικά χαμηλό σημείο τις σχέσεις ΕΕ-Τουρκίας, οι οποίες έχουν επιδεινωθεί σε τέτοιο βαθμό, ώστε και τα δύο μέρη να χρειάζεται να επαναξιολογήσουν εις βάθος την τρέχουσα κατάσταση αυτών των σχέσεων και το πλαίσιό τους, προκειμένου να αποκατασταθεί ο διάλογος σε ένα πλαίσιο αμοιβαίας εμπιστοσύνης και συνεργασίας και να επιλυθούν αποτελεσματικά τα βαθύτερα αίτια των σημερινών συγκρούσεων·

2.

σημειώνει ότι η έλλειψη πολιτικής βούλησης της Τουρκίας να υλοποιήσει τις μεταρρυθμίσεις που απαιτούνται στο πλαίσιο της ενταξιακής διαδικασίας και η μη ανταπόκρισή της στις σοβαρές ανησυχίες της ΕΕ όσον αφορά το κράτος δικαίου και τα θεμελιώδη δικαιώματα έχουν επηρεάσει σημαντικά και αρνητικά την ενταξιακή διαδικασία και τις προοπτικές της και έχουν οδηγήσει σε σταδιακά πιο συναλλακτικές σχέσεις ΕΕ-Τουρκίας, καθοδηγούμενες από περιστάσεις που δεν αντικατοπτρίζουν σχεδόν καθόλου την αρχική επιδιωκόμενη μορφή σταδιακής και προοδευτικής ευθυγράμμισης με προκαθορισμένα κριτήρια αναφοράς· σημειώνει ότι, ως αποτέλεσμα, στο πλαίσιο των ενταξιακών διαπραγματεύσεων, έχουν ανοίξει μόνο 16 από τα 35 κεφάλαια, και μόνο ένα κεφάλαιο έχει κλείσει προσωρινά· τονίζει, κατά συνέπεια, ότι, υπό τις παρούσες συνθήκες, οι ενταξιακές διαπραγματεύσεις με την Τουρκία, δυστυχώς, έχουν οδηγηθεί στην πράξη σε αδιέξοδο·

3.

εκφράζει τη βαθιά του ανησυχία για το γεγονός ότι, με την πάροδο των ετών, η απουσία προόδου όσον αφορά τη σύγκλιση της Τουρκίας έχει πλέον μετατραπεί σε πλήρη αποχώρηση, η οποία σηματοδοτείται από μια ισχυρή οπισθοδρόμηση σε τρεις βασικούς τομείς: i) οπισθοδρόμηση σε σχέση με το κράτος δικαίου και τα θεμελιώδη δικαιώματα, ii) υιοθέτηση οπισθοδρομικών θεσμικών μεταρρυθμίσεων και iii) άσκηση μιας συγκρουσιακής και εχθρικής εξωτερικής πολιτικής, μεταξύ άλλων έναντι της ΕΕ και των κρατών μελών της, ιδίως της Ελλάδας και της Κύπρου· εκφράζει επίσης την ανησυχία του για το γεγονός ότι η οπισθοδρόμηση αυτή συνοδεύεται όλο και περισσότερο από ένα ξεκάθαρο και, ενίοτε, επιθετικό αφήγημα που βάλλει κατά της ΕΕ και το οποίο διατυπώνεται από υψηλόβαθμους κυβερνητικούς αξιωματούχους, συμπεριλαμβανομένου του Προέδρου, και επεκτείνεται στη χώρα από φιλοκυβερνητικά μέσα ενημέρωσης· καλεί, στο πλαίσιο αυτό, την Τουρκία να επανεκτιμήσει και να αποδείξει με αξιόπιστο τρόπο την ειλικρίνεια της δέσμευσής της για στενότερες σχέσεις και ευθυγράμμιση με την Ευρωπαϊκή Ένωση και την ενωσιακή πορεία, δεδομένου ότι αυτό αποτελεί απαρέγκλιτη συνιστώσα της βιωσιμότητας της όλης ενταξιακής διαδικασίας·

4.

τονίζει ότι κανένα κίνητρο που θα μπορούσε να προτείνει η ΕΕ δεν μπορεί να υποκαταστήσει την απολύτως αναγκαία πολιτική βούληση στην Τουρκία για την εξασφάλιση του σεβασμού της δημοκρατίας, του κράτους δικαίου και των θεμελιωδών δικαιωμάτων και, στη συνέχεια, για την απόκτηση της ιδιότητας του μέλους της ΕΕ· υπενθυμίζει ότι η ενταξιακή διαδικασία είναι μια αξιοκρατική διαδικασία που εξαρτάται από την αντικειμενική πρόοδο και την απτή προσήλωση στα κριτήρια της Κοπεγχάγης, στις σχέσεις καλής γειτονίας με τα κράτη μέλη της ΕΕ και στις αξίες της ΕΕ· επισημαίνει τη διαρκή στρατηγική ανοικτού πνεύματος και καλής θέλησης που έχει υιοθετήσει η ΕΕ και η οποία πρόσφατα συγκεκριμενοποιήθηκε στην ανανεωμένη θετική ατζέντα που υπέβαλε το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο τον Οκτώβριο του 2020· αναγνωρίζει περαιτέρω τις συνεχιζόμενες διπλωματικές προσπάθειες της ΕΕ, που αποσκοπούν στην ανανέωση της ικανότητας πραγματικού και αποτελεσματικού διαλόγου με την Τουρκία·

5.

αναγνωρίζει ότι η έλλειψη αποτελεσμάτων σε μια ολοένα και πιο στάσιμη ενταξιακή διαδικασία έχει συντελέσει στην κόπωση που αισθάνονται και οι δύο πλευρές και σε μια προοδευτική απαγκίστρωση και αυξανόμενη αδιαφορία των τουρκικών αρχών για τα αποτελέσματα της διαδικασίας παρακολούθησης της προόδου από την Επιτροπή και για τα ψηφίσματα του Κοινοβουλίου· υπενθυμίζει, εν προκειμένω, ότι το Συμβούλιο συνέχισε να μπλοκάρει το άνοιγμα του κεφαλαίου 23 για τη δικαστική εξουσία και τα θεμελιώδη δικαιώματα και του κεφαλαίου 24 για τη δικαιοσύνη, την ελευθερία και την ασφάλεια σε μια στιγμή κατά την οποία η τουρκική κυβέρνηση είχε δεσμευτεί να προβεί σε σοβαρές μεταρρυθμίσεις (τις οποίες ουδέποτε υλοποίησε) και ότι θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει σαφείς δείκτες αναφοράς· επισημαίνει, ωστόσο, ότι το μπλοκάρισμα στο επίπεδο του Συμβουλίου δεν μπορεί να αποτελέσει δικαιολογία για την οπισθοδρόμηση που σημειώθηκε τα τελευταία χρόνια· θεωρεί ότι η ενταξιακή διαδικασία έχει γίνει αυτοσκοπός·

6.

εκφράζει τη λύπη του για το γεγονός ότι, μετά την τελευταία έκθεση του Κοινοβουλίου, η κατάσταση όχι μόνο δεν βελτιώθηκε, αλλά επιδεινώθηκε περαιτέρω όσον αφορά την εσωτερική, τη θεσμική και την εξωτερική πολιτική· τονίζει, συνεπώς, με έμφαση ότι, εάν δεν αντιστραφεί επειγόντως και με συνέπεια η υφιστάμενη αρνητική τάση, η Επιτροπή θα πρέπει να προτείνει, σύμφωνα με το διαπραγματευτικό πλαίσιο από τον Οκτώβριο του 2005, την επίσημη αναστολή των ενταξιακών διαπραγματεύσεων με την Τουρκία, ώστε και οι δύο πλευρές να επανεξετάσουν με ρεαλισμό και μέσω ενός δομημένου και ολοκληρωμένου διαλόγου υψηλού επιπέδου, την καταλληλότητα του υφιστάμενου πλαισίου και την ικανότητά του να λειτουργεί ή, αν είναι αναγκαίο, να διερευνήσουν ενδεχόμενα νέα μοντέλα για τις μελλοντικές σχέσεις· επισημαίνει ότι, σε κάθε περίπτωση, οι διαπραγματεύσεις θα πρέπει να διεξάγονται καλόπιστα και δεν θα πρέπει να εκτροχιάζονται ή να ανατρέπονται με βάση απλώς πολιτιστικά ή θρησκευτικά κίνητρα·

7.

εκφράζει τη λύπη του για την τρέχουσα έλλειψη κατανόησης μεταξύ της ΕΕ και της Τουρκίας, αλλά επαναλαμβάνει την ακράδαντη πεποίθησή του ότι η Τουρκία είναι μια χώρα στρατηγικής σημασίας από πολιτική και οικονομική άποψη και από άποψη εξωτερικής πολιτικής, ένας εταίρος που αποτελεί βασικό παράγοντα για τη σταθερότητα της ευρύτερης περιοχής, και ένας σύμμαχος με τον οποίο η ΕΕ επιθυμεί να έχει τις καλύτερες δυνατές σχέσεις, μεταξύ άλλων στο πλαίσιο του ΝΑΤΟ, με σκοπό τη δημιουργία ενός σταθερού και ασφαλούς περιβάλλοντος στην Ανατολική Μεσόγειο με βάση τον καλό διάλογο, τη δέσμευση, τον σεβασμό και την αμοιβαία εμπιστοσύνη· επαναλαμβάνει το ενδιαφέρον του για στρατηγική ευθυγράμμιση και εποικοδομητική συνεργασία με βάση τις κοινές αξίες και τα κοινά συμφέροντα σε τομείς όπως η εξωτερική πολιτική και ασφάλεια, η οικονομία, το εμπόριο, η μετανάστευση, η κλιματική αλλαγή και η ψηφιοποίηση· εκφράζει την απογοήτευσή του για το γεγονός ότι όλες αυτές οι προοπτικές για μια θετική σχέση ανατρέπονται από την τρέχουσα πολιτική της ηγεσίας της Τουρκίας, μεταξύ άλλων εξαιτίας της αποσταθεροποιητικής στάσης της Τουρκίας στην περιοχή και των μονομερών ενεργειών της κατά παράβαση του διεθνούς δικαίου·

8.

εκφράζει τη βούλησή του να ενισχύσει και να εμβαθύνει την αμοιβαία γνώση και κατανόηση μεταξύ της τουρκικής κοινωνίας και των κοινωνιών των κρατών μελών της ΕΕ, με την προώθηση της πολιτισμικής ανάπτυξης και των κοινωνικο-πολιτισμικών ανταλλαγών και την καταπολέμηση όλων των εκδηλώσεων κοινωνικής, θρησκευτικής, εθνοτικής ή πολιτιστικής προκατάληψης και μισαλλοδοξίας· επαναλαμβάνει μετ’ επιτάσεως ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση και τα κράτη μέλη της είναι πρωτίστως φίλοι και εταίροι της Τουρκίας και του τουρκικού λαού, με τους οποίους η ΕΕ μοιράζεται βαθείς εμπορικούς, πολιτισμικούς και ιστορικούς δεσμούς· εκφράζει την πλήρη δέσμευσή του να συνεχίσει να στηρίζει την ανεξάρτητη κοινωνία των πολιτών της Τουρκίας, όποιες κι αν είναι οι περιστάσεις και το πλαίσιο των σχέσεων που μπορεί να προκύψουν στο μέλλον· πιστεύει, ωστόσο, ότι η ενταξιακή διαδικασία εξακολουθεί να αποτελεί το ισχυρότερο εργαλείο άσκησης κανονιστικής πίεσης στην κυβέρνηση της Τουρκίας και εποικοδομητικού διαλόγου με αυτήν, καθώς και το καλύτερο πλαίσιο για τη διατήρηση των δημοκρατικών και φιλοευρωπαϊκών προσδοκιών της τουρκικής κοινωνίας και την προώθηση της σύγκλισης με την ΕΕ και τα κράτη μέλη της όσον αφορά τις πολιτικές και τα πρότυπα, συμπεριλαμβανομένων και όσων αφορούν τα θεμελιώδη δικαιώματα και τις δημοκρατικές αξίες· τονίζει ότι μια αμιγώς συναλλακτική σχέση δύσκολα θα συμβάλει στην πρόοδο της Τουρκίας προς ένα πιο δημοκρατικό μοντέλο, και ότι ένα τέτοιο μοντέλο θα απαιτήσει πολιτική βούληση στο ύψιστο πολιτικό επίπεδο·

9.

στο πλαίσιο αυτό, τονίζει ότι, παράλληλα με την ικανότητα διαλόγου σε θεσμικό επίπεδο, είναι σημαντικό να διασφαλιστούν στενοί λειτουργικοί δεσμοί με την τουρκική κοινωνία· παροτρύνει, συνεπώς, την Επιτροπή και την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Εξωτερικής Δράσης (ΕΥΕΔ) να δώσουν προτεραιότητα στη δυναμική κοινωνία των πολιτών στην Τουρκία και τις προσπάθειές της υπέρ της δημοκρατίας, και να εξακολουθήσουν να στηρίζουν τις τουρκικές οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών μέσω των σχετικών χρηματοδοτικών μέσων, συμπεριλαμβανομένου του Μηχανισμού Προενταξιακής Βοήθειας (ΜΠΒ), δεδομένου ότι οι οργανώσεις αυτές θα μπορούσαν να συμβάλουν στη δημιουργία της πολιτικής βούλησης που απαιτείται για τη δημιουργία ισχυρών βάσεων για τη διαδικασία ένταξης στην ΕΕ· επαναλαμβάνει, στο πλαίσιο αυτό, το αίτημά του να διαχειρίζεται η ΕΕ τη χρηματοδότηση του ΜΠΒ για πολιτικές μεταρρυθμίσεις στην Τουρκία και να συνεχιστεί η εστίαση στην προώθηση του διαλόγου και την παροχή στήριξης στην κοινωνία των πολιτών, σε μη κρατικούς παράγοντες και στις διαπροσωπικές επαφές, για όσο διάστημα η χώρα δεν σημειώνει πρόοδο όσον αφορά τη δημοκρατία, το κράτος δικαίου και τα ανθρώπινα δικαιώματα· ενθαρρύνει έναν νέο και άμεσο μηχανισμό εποικοδομητικού διαλόγου με την τουρκική κοινωνία των πολιτών για την οικοδόμηση αμοιβαίας εμπιστοσύνης και για τη στήριξη των δημοκρατικών και φιλοευρωπαϊκών φιλοδοξιών της τουρκικής κοινωνίας, με την υποστήριξη ανταλλαγών για τον εκδημοκρατισμό, τα ανθρώπινα δικαιώματα, το κράτος δικαίου, τη χρηστή διακυβέρνηση, τη βιώσιμη ανάπτυξη και την πράσινη και ψηφιακή μετάβαση, μηχανισμός που πρέπει να στηρίζεται σε κατάλληλη χρηματοδότηση από την ΕΕ ώστε να έχει πραγματικά αποτελέσματα· ζητεί από την Επιτροπή και την ΕΥΕΔ να συνεχίσουν να στηρίζουν τους νέους στην Τουρκία μέσω των σχετικών χρηματοδοτικών μέσων και της επέκτασης της συμμετοχής τους στο πρόγραμμα Erasmus+ και στις υποτροφίες Jean Monnet, με σκοπό, μεταξύ άλλων, τη στήριξη της ερευνητικής συνεργασίας και της κοινής καταπολέμησης της κλιματικής αλλαγής, της προστασίας του περιβάλλοντος και της ενδυνάμωσης των γυναικών στην κοινωνία και τις επιχειρήσεις·

Κράτος δικαίου και θεμελιώδη δικαιώματα

10.

εκφράζει τη βαθιά ανησυχία του για τη σοβαρή οπισθοδρόμηση στο θέμα των θεμελιωδών ελευθεριών που αποκαλύπτει τη δεινή κατάσταση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην Τουρκία και τη συνεχή διάβρωση της δημοκρατίας και του κράτους δικαίου, κατά παράβαση των κριτηρίων της Κοπεγχάγης·

11.

πιστεύει ότι ο κρίσιμος τομέας των θεμελιωδών δικαιωμάτων και ελευθεριών, ο οποίος βρίσκεται στο επίκεντρο της ενταξιακής διαδικασίας, δεν μπορεί να αποσυνδεθεί και να απομονωθεί από τις συνολικές σχέσεις και ότι παραμένει το κύριο εμπόδιο για την πρόοδο προς κάθε θετική ατζέντα που θα μπορούσε να προσφερθεί στην Τουρκία, η οποία θα πρέπει επίσης να υπόκειται στον πλήρη σεβασμό του διεθνούς δικαίου και της θεμελιώδους αρχής των σχέσεων καλής γειτονίας και της περιφερειακής συνεργασίας·

12.

τονίζει ότι η επιδείνωση των θεμελιωδών ελευθεριών στην Τουρκία προηγείται της περιόδου της κατάστασης έκτακτης ανάγκης που κηρύχθηκε μετά την απόπειρα πραξικοπήματος του 2016, την οποία επαναλαμβάνει ότι καταδικάζει σθεναρά· θεωρεί ότι μπορούν να δικαιολογηθούν έκτακτα μέτρα υπό εξαιρετικές συνθήκες, όπως μια απόπειρα πραξικοπήματος, αλλά ότι πρέπει να είναι αναλογικά και να παραμένουν περιορισμένα χρονικά και ως προς το πεδίο εφαρμογής τους· σημειώνει με βαθιά ανησυχία ότι, παρά την επίσημη άρση της κατάστασης έκτακτης ανάγκης τον Ιούλιο του 2018, πολλές νομικές διατάξεις και περιοριστικά στοιχεία της κατάστασης έκτακτης ανάγκης ενσωματώθηκαν στη νομοθεσία και ότι, κατά συνέπεια, ο αντίκτυπος της κατάστασης έκτακτης ανάγκης στη δημοκρατία και τα θεμελιώδη δικαιώματα παραμένει ιδιαίτερα αισθητός, παρά την υπαρξιακή απειλή που έχει ήδη εξαφανιστεί ευτυχώς εδώ και καιρό·

13.

εκφράζει τη βαθιά του λύπη για το γεγονός ότι η κατασταλτική αυτή μορφή διακυβέρνησης έχει πλέον μετατραπεί σε εσκεμμένη, αδιάκοπη, συστηματική κρατική πολιτική, η οποία εκτείνεται σε κάθε κρίσιμη δραστηριότητα, όπως ο ειρηνικός πολιτικός ακτιβισμός σε θέματα που απασχολούν τους Κούρδους και τους Αλεβίτες, οι ειρηνικές διαμαρτυρίες και διαδηλώσεις που γίνονται από πρώην εργαζομένους του δημόσιου τομέα, ακτιβιστές για τα δικαιώματα των γυναικών και των ΛΟΑΤΚΙ και θύματα της κατάστασης έκτακτης ανάγκης, όπως οι Cemal Yıldırım και Melek Çetinkaya, ή ακόμη και σε γεγονότα που έλαβαν χώρα πριν από την απόπειρα πραξικοπήματος, όπως οι διαδηλώσεις στο πάρκο Gezi·

14.

θεωρεί λυπηρό το γεγονός ότι οι υπέρμετρα ευρείες αντιτρομοκρατικές διατάξεις που ισχύουν σήμερα και η κατάχρηση των αντιτρομοκρατικών μέτρων αποτελούν πλέον τη ραχοκοκαλιά αυτής της κρατικής πολιτικής καταστολής των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και οποιασδήποτε επικριτικής φωνής στη χώρα, με τη συνέργεια ενός δικαστικού κλάδου που είναι αδύναμος ή απρόθυμος να συγκρατήσει τυχόν παραβιάσεις της συνταγματικής τάξης· εκφράζει τη λύπη του για το γεγονός ότι αυτή η ευρεία έννοια της τρομοκρατίας παραβιάζει τη βασική αρχή της ατομικής ευθύνης μέσω συλλογικών γενικών κατηγοριών· σημειώνει με μεγάλη ανησυχία τη συνεχιζόμενη μαζική φυλάκιση ατόμων, συμπεριλαμβανομένων δημοσιογράφων, υπερασπιστών των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και πολιτικών αντιφρονούντων, που έχουν καταδικαστεί ή προφυλακιστεί για κατηγορίες σχετιζόμενες με την τρομοκρατία, ιδίως για εικαζόμενη συμμετοχή σε τρομοκρατική οργάνωση, με βάση λιγοστά στοιχεία· εκφράζει την έντονη ανησυχία του για το γεγονός ότι, όπως δηλώθηκε κατά την έγκριση της Καθολικής Περιοδικής Εξέτασης, οι αρχές της Τουρκίας δεν σχεδιάζουν να αναθεωρήσουν περαιτέρω την αντιτρομοκρατική νομοθεσία· προτρέπει, συνεπώς, την Τουρκία να ευθυγραμμίσει την αντιτρομοκρατική νομοθεσία της με τα διεθνή πρότυπα, προκειμένου να διασφαλίσει την αποτελεσματική προστασία των θεμελιωδών δικαιωμάτων και ελευθεριών και την αναλογικότητα και ισότητα έναντι του νόμου· αναγνωρίζει ότι η Τουρκία έχει εύλογες ανησυχίες για θέματα ασφάλειας και το δικαίωμα καταπολέμησης της τρομοκρατίας· τονίζει, ωστόσο, ότι αυτό πρέπει να γίνεται με πλήρη σεβασμό του κράτους δικαίου, των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των θεμελιωδών ελευθεριών· επαναλαμβάνει ότι καταδικάζει σθεναρά και απερίφραστα τις βίαιες τρομοκρατικές επιθέσεις του Εργατικού Κόμματος του Κουρδιστάν (PKK), το οποίο συμπεριλαμβάνεται στον κατάλογο της ΕΕ με τις τρομοκρατικές οργανώσεις από το 2002· εκφράζει τα ειλικρινή συλλυπητήριά του στο τουρκικό κοινό και ιδίως στις οικογένειες των 13 Τούρκων πολιτών οι οποίοι σκοτώθηκαν στην τρομοκρατική επίθεση στη Gara του Ιράκ, τον Φεβρουάριο του 2021·

15.

εκφράζει τη βαθιά του λύπη για το γεγονός ότι οι αντιτρομοκρατικές διατάξεις και τα μέτρα της Τουρκίας έχουν διατηρήσει πολλούς έκτακτους περιορισμούς και συνεπώς συνεχίζουν να έχουν δυσμενείς επιπτώσεις στα ανθρώπινα δικαιώματα και τις θεμελιώδεις ελευθερίες, μεταξύ άλλων λόγου του περιορισμού των εγγυήσεων για δίκαιη δίκη, της παράτασης της διάρκειας της προφυλάκισης και της ανοχής στη συνέχιση των απολύσεων δημόσιων λειτουργών, λόγω εικαζόμενων δεσμών με τρομοκρατικές οργανώσεις·

16.

εκφράζει την έντονη ανησυχία του για το γεγονός ότι το ρατσιστικό δεξιό εξτρεμιστικό κίνημα Ülkücü, γνωστό ως «Γκρίζοι Λύκοι», το οποίο συνδέεται στενά με το κόμμα MHP (Κόμμα Εθνικιστικής Δράσης) που συμμετέχει στον κυβερνητικό συνασπισμό, εξαπλώνεται τόσο στην ίδια την Τουρκία όσο και σε κράτη μέλη της ΕΕ· καλεί την ΕΕ και τα κράτη μέλη της να εξετάσουν το ενδεχόμενο να προστεθούν στον κατάλογο τρομοκρατών της ΕΕ οι Γκρίζοι Λύκοι, να απαγορεύσουν τις ενώσεις και τις οργανώσεις τους σε χώρες της ΕΕ, να παρακολουθούν στενά τις δραστηριότητές τους και να καταπολεμήσουν την επιρροή τους, η οποία απειλεί ιδιαίτερα τα άτομα κουρδικής, αρμενικής ή ελληνικής καταγωγής και οποιονδήποτε θεωρούν αντίπαλο·

17.

θεωρεί ότι η διάβρωση του κράτους δικαίου και η συστημική έλλειψη ανεξαρτησίας της δικαιοσύνης εξακολουθούν να αποτελούν δύο από τα πλέον πιεστικά και ανησυχητικά ζητήματα· καταδικάζει την αυξημένη επιτήρηση που ασκεί η εκτελεστική εξουσία και την πολιτική πίεση που επηρεάζει αρνητικά το έργο των δικαστών, των εισαγγελέων, των δικηγόρων και των δικηγορικών συλλόγων· εκφράζει τη βαθιά ανησυχία του για τα επιδεινούμενα διαρθρωτικά προβλήματα που αφορούν την έλλειψη θεσμικής ανεξαρτησίας της δικαιοσύνης, προς όφελος της εκτελεστικής εξουσίας· επισημαίνει το γεγονός ότι η έλλειψη ανεξαρτησίας της δικαιοσύνης, σε συνδυασμό με τον αρνητικό αντίκτυπο των μαζικών απολύσεων που πραγματοποίησε η κυβέρνηση τα τελευταία χρόνια, αποτελούν σοβαρές απειλές για το κράτος δικαίου και υπονομεύουν την ικανότητα της δικαιοσύνης στο σύνολό της να παρέχει αποτελεσματική έννομη προστασία για παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, τόσο ως προς τα μέτρα που λαμβάνονται στο πλαίσιο της κατάστασης έκτακτης ανάγκης όσο και γενικότερα· σημειώνει με λύπη ότι, στο πλαίσιο αυτό, η στρατηγική της δικαστικής μεταρρύθμισης και οι τρεις συνακόλουθες δέσμες νομοθετικών μέτρων δεν θα είναι από μόνες τους αρκετές για να αποκαταστήσουν το κράτος δικαίου, ειδικά εάν δεν μεταφράζονται σε πραγματικές αλλαγές στη συμπεριφορά των εισαγγελέων και εάν οι δικαστικές αποφάσεις συνεχίσουν να αντιβαίνουν στα διεθνή πρότυπα· τονίζει ότι απαιτείται επειγόντως σοβαρή μεταρρύθμιση του νομοθετικού και δικαστικού σκέλους της εξουσίας, προκειμένου να βελτιωθεί η πρόσβαση στο δικαστικό σύστημα, να αυξηθεί η αποτελεσματικότητά του και να προστατεύεται καλύτερα το δικαίωμα δίκαιης δίκης εντός εύλογου χρονικού διαστήματος·

18.

καταδικάζει την απόλυση, την ευρείας κλίμακας μετάθεση και την αναγκαστική απομάκρυνση περίπου του 30 % των Τούρκων δικαστών και εισαγγελέων, γεγονός που προκαλεί ανησυχητικό επίπεδο εκφοβισμού, αυτολογοκρισίας και υποβάθμισης της συνολικής ποιότητας των δικαστικών αποφάσεων· υπενθυμίζει ότι τυχόν απολύσεις και διορισμοί στο δικαστικό σώμα θα πρέπει να υπόκεινται σε ιδιαίτερα απαιτητικό έλεγχο, ότι θα πρέπει να απαγορεύεται στην εκτελεστική εξουσία να παρεμβαίνει ή να προσπαθεί να ασκήσει επιρροή στη δικαιοσύνη και ότι ο διορισμός των δικαστών θα πρέπει να σέβεται τις αρχές της ανεξαρτησίας και της αμεροληψίας· εκφράζει τη βαθιά του λύπη για το γεγονός ότι, κατά την έγκριση του αποτελέσματος της Καθολικής Περιοδικής Εξέτασης τον Οκτώβριο του 2020, η Τουρκία αρνήθηκε να αποδεχθεί τις συστάσεις για τη θέσπιση συνταγματικής τροποποίησης που θα καθιστά το Συμβούλιο Δικαστών και Εισαγγελέων (Hâkimler ve Savcılar Kurulu — HSK) ανεξάρτητο από την εκτελεστική εξουσία· ζητεί να αντιμετωπιστούν οι ελλείψεις στη δομή και τη διαδικασία επιλογής των μελών του εν λόγω συμβουλίου, με σκοπό τη διασφάλιση της ανεξαρτησίας του και τον τερματισμό των αυθαίρετων αποφάσεών του·

19.

εκφράζει τη βαθιά ανησυχία του για την κατάσταση των δικηγόρων στην Τουρκία, καθώς τα τελευταία χρόνια εκατοντάδες εξ αυτών άρχισαν (και εξακολουθούν) να παρενοχλούνται, να συλλαμβάνονται, να διώκονται και να καταδικάζονται λόγω των επαγγελματικών δραστηριοτήτων τους και της εκπροσώπησης των πελατών τους· συμμερίζεται τις ανησυχίες που επισημαίνονται στη γνωμοδότηση της Επιτροπής της Βενετίας, η οποία εγκρίθηκε τον Οκτώβριο του 2020, σχετικά με τις τροποποιήσεις που έγιναν τον Ιούλιο του 2020 στον νόμο περί δικηγόρων του 1969, ιδίως αυτή για τη δημιουργία πολλαπλών δικηγορικών συλλόγων στην ίδια πόλη· τονίζει ότι αυτό θα οδηγήσει σε περαιτέρω πολιτικοποίηση του νομικού επαγγέλματος, με αποτέλεσμα την ασυμβατότητα με την απαίτηση αμεροληψίας του νομικού επαγγέλματος και τη διακύβευση της ανεξαρτησίας των δικηγόρων· θεωρεί ότι αυτή η νομική μεταρρύθμιση μπορεί να αποτελέσει ένα ακόμα πλήγμα στη λειτουργία της δικαιοσύνης και μια απόπειρα αποδυνάμωσης των υφιστάμενων δικηγορικών συλλόγων και εξάλειψης των εναπομενουσών επικριτικών φωνών· καλεί τις τουρκικές αρχές να σέβονται την ανεξαρτησία των δικηγόρων και να τους επιτρέπουν να εκτελούν το έργο τους ελεύθερα, σύμφωνα με τα διεθνή πρότυπα για τα ανθρώπινα δικαιώματα· ζητεί την άμεση και άνευ όρων αποφυλάκιση όλων των δικηγόρων που τελούν υπό κράτηση αποκλειστικά και μόνο επειδή άσκησαν το νομικό επάγγελμά τους·

20.

εκφράζει τη λύπη του για τον θάνατο της δικηγόρου Ebru Timtik, έπειτα από απεργία πείνας 238 ημερών με αίτημα μια δίκαιη δίκη μετά την καταδίκη της για εικαζόμενη συμμετοχή σε τρομοκρατική οργάνωση, ενώ η έφεσή της εκκρεμούσε ενώπιον του Ακυρωτικού Δικαστηρίου· υπενθυμίζει ότι είναι η τέταρτη φυλακισμένη που πέθανε το 2020 λόγω απεργίας πείνας με αίτημα μια δίκαιη δίκη, μετά τους θανάτους των Helin Bölek και İbrahim Gökçek, δύο μουσικών από το συγκρότημα Grup Yorum, και του Mustafa Koçak· αναμένει ότι η εν εξελίξει δίκη εναντίον τριών αστυνομικών που κατηγορούνται για τη δολοφονία του Κούρδου δικηγόρου ανθρωπίνων δικαιωμάτων, Tahir Elçi, θα αποκαλύψει επιτέλους όλες τις περιστάσεις γύρω από τον θάνατό του και θα αποδώσει δικαιοσύνη στην υπόθεσή του·

21.

εκφράζει τη βαθιά του ανησυχία για την αδιαφορία που επιδεικνύουν το τουρκικό δικαστικό σώμα και η κυβέρνηση της Τουρκίας έναντι των αποφάσεων του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (ΕΔΑΔ) και για την αυξανόμενη μη συμμόρφωση των κατώτερων δικαστηρίων με τις αποφάσεις του Συνταγματικού Δικαστηρίου· αναγνωρίζει ότι υπήρξαν περιπτώσεις κατά τις οποίες το τουρκικό δικαστικό σώμα διεξήγαγε εκ νέου δίκες κρατουμένων ύστερα από απόφαση του ΕΔΑΔ· σημειώνει, ωστόσο, με λύπη ότι οι εν λόγω επαναληπτικές δίκες συχνά δεν πληρούν τα διεθνώς αναγνωρισμένα πρότυπα δίκαιης δίκης, όπως στην περίπτωση του İlhan Sami Çomak· καλεί την Τουρκία να διασφαλίσει τον πλήρη σεβασμό της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και την τήρηση των σχετικών αποφάσεων του ΕΔΑΔ, και να συνεργαστεί με το Συμβούλιο της Ευρώπης με σκοπό την ενίσχυση του κράτους δικαίου, της δημοκρατίας και των θεμελιωδών δικαιωμάτων· ελπίζει ότι το ΕΔΑΔ θα είναι σε θέση να δώσει προτεραιότητα και να επιταχύνει την έκδοση αποφάσεων στις πολυάριθμες τουρκικές υποθέσεις που εκκρεμούν ενώπιον του δικαστηρίου του, συμπεριλαμβανομένης της περίπτωσης της δημοσιογράφου Hanım Büşra Erdal· χαιρετίζει την πρόσφατη απόφαση του ΕΔΑΔ για την περίπτωση του διακεκριμένου συγγραφέα Ahmet Altan, η οποία εκκρεμούσε από το 2017, και στην οποία απεφάνθη ότι είχαν παραβιαστεί, μεταξύ άλλων, τα δικαιώματά του στην ελευθερία και την ασφάλεια, καθώς και στην ελευθερία της έκφρασης· εκφράζει την ικανοποίησή του για την επακόλουθη αποφυλάκισή του, αφού το τουρκικό Ακυρωτικό Δικαστήριο ανέτρεψε την εναντίον του απόφαση, και καλεί εκ νέου τις αρμόδιες τουρκικές αρχές να εκτελέσουν ταχέως όλες τις άλλες αποφάσεις του ΕΔΑΔ· σημειώνει ότι η τουρκική δικαιοσύνη αδιαφορεί επίσης για τις αποφάσεις που λαμβάνονται από μηχανισμούς του ΟΗΕ, όπως η Επιτροπή Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΗΕ και η Ομάδα Εργασίας για τις Αυθαίρετες Κρατήσεις·

22.

εκφράζει τη δυσαρέσκειά του για τις συνθήκες κράτησης του Fabien Azoulay, Γάλλου υπηκόου που συνελήφθη και καταδικάστηκε στην Τουρκία, ο οποίος κρατείται επί τέσσερα και πλέον έτη στη φυλακή, πρόσφατα δε στο σωφρονιστικό ίδρυμα Giresun, όπου έχει υποστεί επανειλημμένα σωματική βία και κακοποίηση ενώ έχουν γίνει και προσπάθειες να τον εξαναγκάσουν να ασπαστεί το Ισλάμ· καταδικάζει απερίφραστα τα ομοφοβικά και αντισημιτικά κίνητρα που κρύβονται πίσω από την επανειλημμένη κακοποίησή του· παροτρύνει τις τουρκικές αρχές να λάβουν αμελλητί όλα τα αναγκαία μέτρα προκειμένου να εξασφαλίσουν την προστασία του και τη μεταφορά του στη χώρα καταγωγής του·

23.

εκφράζει τη λύπη του για την έλλειψη πραγματικών μέσων προσφυγής κατά των μαζικών απολύσεων που πλήττουν πολλά άτομα, μεταξύ των οποίων περισσότεροι από 152 000 δημόσιοι υπάλληλοι, συμπεριλαμβανομένων δασκάλων, γιατρών, πανεπιστημιακών, δικηγόρων, δικαστών και εισαγγελέων, οι οποίοι αποπέμφθηκαν και στους οποίους απαγορεύτηκε μόνιμα να εργάζονται στον δημόσιο τομέα ή ακόμη και να ασκούν το επάγγελμά τους εν γένει· τονίζει ότι πολλές από τις εν λόγω απολύσεις εξακολουθούν να έχουν καταστροφικές συνέπειες για τους ενδιαφερομένους, καθώς και τις οικογένειές τους, συμπεριλαμβανομένου ενός μόνιμου κοινωνικού και επαγγελματικού στίγματος· έχει σοβαρές αμφιβολίες σχετικά με το κατά πόσον η Εξεταστική Επιτροπή για τα Μέτρα του Καθεστώτος Έκτακτης Ανάγκης (CoSEM) ενεργεί πραγματικά ως εσωτερικό μέτρο προσφυγής, και τούτο λόγω της έλλειψης ανεξαρτησίας, αμεροληψίας και αποτελεσματικότητάς του· σημειώνει ότι οι αυθαίρετες ακυρώσεις διαβατηρίων, παρά ορισμένες πρόσθετες βελτιώσεις, εξακολουθούν να συνιστούν σημαντικό αδικαιολόγητο περιορισμό της ελεύθερης κυκλοφορίας των ενδιαφερομένων· καλεί τις τουρκικές αρχές να σεβαστούν τα δικαιώματα υπεράσπισης των απολυθέντων και να διασφαλίσουν μια διαδικασία αξιολόγησης σύμφωνη με τα διεθνή πρότυπα·

24.

εκφράζει τον αποτροπιασμό του για τις δηλώσεις κορυφαίων εκπροσώπων της εκτελεστικής εξουσίας και του κυβερνώντος συνασπισμού σχετικά με την πιθανή επαναφορά της θανατικής ποινής που κατάργησε η Τουρκία το 2004· προειδοποιεί ότι μια τέτοια λυπηρή κίνηση όχι μόνο θα αντέβαινε στις υφιστάμενες διεθνείς δεσμεύσεις της Τουρκίας, αλλά θα ήταν ασυμβίβαστη με τη διαδικασία προσχώρησης στην ΕΕ·

25.

επαναλαμβάνει τη σημασία της ελευθερίας και της ανεξαρτησίας των μέσων ενημέρωσης ως μίας από τις βασικές αξίες της ΕΕ και ως ακρογωνιαίου λίθου κάθε δημοκρατίας· εκφράζει τη σοβαρή ανησυχία του για τα δυσανάλογα και αυθαίρετα μέτρα που περιορίζουν την ελευθερία της έκφρασης, την ελευθερία των μέσων ενημέρωσης και την πρόσβαση στην ενημέρωση στην Τουρκία, όπου η αντιτρομοκρατική νομοθεσία συχνά χρησιμοποιείται καταχρηστικά με στόχο τη φίμωση της κριτικής, εν μέσω ασφυκτικής έλλειψης πολυφωνίας στα μέσα ενημέρωσης· ζητεί από την Τουρκία να διασφαλίσει κατά προτεραιότητα την ελευθερία των μέσων ενημέρωσης και την ελευθερία του λόγου στις πλατφόρμες των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, μεταξύ άλλων με τη μεταρρύθμιση του άρθρου 299 του Ποινικού Κώδικα (περί προσβολής του Προέδρου), το οποίο χρησιμοποιείται συστηματικά για τη δίωξη συγγραφέων, ρεπόρτερ, αρθρογράφων και εκδοτών, και να αποφυλακίσει και να αθωώσει αμέσως όλους τους δημοσιογράφους, συγγραφείς, υπαλλήλους μέσων ενημέρωσης και χρήστες των μέσων κοινωνικής δικτύωσης που κρατούνται παράνομα για την άσκηση του επαγγέλματός τους και των αστικών τους δικαιωμάτων· σημειώνει ότι, μολονότι το περασμένο έτος ο αριθμός των φυλακισμένων δημοσιογράφων μειώθηκε από 160 σε πάνω από 70, ο αριθμός αυτός παραμένει πολύ υψηλός και εξακολουθεί να αποτελεί αιτία σοβαρής ανησυχίας, καθώς και ότι πολύ συχνά φυλακίζονται άνθρωποι για μη τεκμηριωμένους λόγους· καλεί τις τουρκικές αρχές να επιδείξουν μηδενική ανοχή σε όλα τα περιστατικά σωματικής και λεκτικής κακοποίησης ή απειλών κατά δημοσιογράφων και να επιτρέψουν στα μέσα ενημέρωσης που είχαν κλείσει αυθαίρετα να επαναλειτουργήσουν· εκφράζει βαθιά ανησυχία για την απόφαση του επαρχιακού δικαστηρίου της Κωνσταντινούπολης, της 20ής Οκτωβρίου 2020, να ανατραπούν οι προηγούμενες αθωώσεις και να ξαναδικαστούν ο εκπρόσωπος των Δημοσιογράφων Χωρίς Σύνορα Τουρκίας Erol Önderoğlu, η υπερασπίστρια των ανθρωπίνων δικαιωμάτων Şebnem Korur Fincancı και ο συγγραφέας και δημοσιογράφος Ahmet Nesin, οι οποίοι κατηγορούνται για διάφορα εγκλήματα, συμπεριλαμβανομένης της διάδοσης τρομοκρατικής προπαγάνδας, λόγω της συμμετοχής τους σε εκστρατεία αλληλεγγύης προς μια εφημερίδα, και αντιμετωπίζουν έως και 14,5 έτη κάθειρξης·

26.

εκφράζει τη σοβαρή ανησυχία του για τον αρνητικό αντίκτυπο που θα έχει στην ελευθερία της έκφρασης ο νόμος για τη ρύθμιση των δημοσιευμάτων στο διαδίκτυο και την καταπολέμηση των εγκλημάτων που διαπράττονται μέσω των εν λόγω δημοσιευμάτων, του Ιουλίου του 2020, καθώς θέτει νέες δρακόντειες υποχρεώσεις στους παρόχους μέσων κοινωνικής δικτύωσης, δίνει στην κυβέρνηση εκτεταμένες εξουσίες να λογοκρίνει το διαδικτυακό περιεχόμενο και παρέχει περαιτέρω λόγους δίωξης των χρηστών των μέσων κοινωνικής δικτύωσης· σημειώνει την άρση της απαγόρευσης της Wikipedia, αλλά τονίζει ότι περισσότεροι από 400 000 ιστότοποι παραμένουν μπλοκαρισμένοι και ότι εξακολουθούν να ισχύουν διάφοροι περιορισμοί στη χρήση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης·

27.

εκφράζει τη βαθιά ανησυχία του για την έλλειψη ανεξαρτησίας και αμεροληψίας δημόσιων φορέων, όπως το Ανώτατο Συμβούλιο Ραδιοτηλεόρασης (RTÜK) και ο Διαφημιστικός Οργανισμός Τύπου (BİK), που χρησιμοποιούνται ως εργαλείο για την αυθαίρετη αναστολή, απαγόρευση, επιβολή προστίμων ή πρόκληση οικονομικής ασφυξίας σε μέσα ενημέρωσης που θεωρούνται επικριτικά προς την κυβέρνηση, κάτι που καθιστά δυνατό τον σχεδόν πλήρη έλεγχο των μέσων μαζικής ενημέρωσης· εκφράζει τη λύπη του για την ακύρωση, το 2019, περισσότερων από 700 δελτίων δημοσιογράφων από τη Διεύθυνση Επικοινωνιών της Προεδρίας και για τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν τοπικοί και διεθνείς δημοσιογράφοι κατά την επιτέλεση της εργασίας τους·

28.

εκφράζει την ικανοποίησή του για την ύπαρξη μιας δυναμικής, πλουραλιστικής, δραστήριας και ετερογενούς κοινωνίας των πολιτών στην Τουρκία, παρά τη μαζική πολιτική καταστολή, καθώς αποτελεί έναν από τους λίγους εναπομείναντες ελέγχους στην τουρκική κυβέρνηση και έχει τη δυνατότητα να βοηθήσει τη χώρα να αντιμετωπίσει τις βαθιές πολιτικές και κοινωνικές της προκλήσεις· εκφράζει τη βαθιά του ανησυχία για την περαιτέρω οπισθοδρόμηση που επηρεάζει τις ελευθερίες του συνέρχεσθαι και του συνεταιρίζεσθαι και καταγγέλλει το αυθαίρετο κλείσιμο οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών, συμπεριλαμβανομένων σημαντικών μη κυβερνητικών οργανώσεων και μέσων ενημέρωσης για τα ανθρώπινα δικαιώματα· καταδικάζει, στο πλαίσιο αυτό, τον νέο νόμο του Δεκεμβρίου του 2020 για την πρόληψη της χρηματοδότησης της διάδοσης όπλων μαζικής καταστροφής, ο οποίος παρέχει στο τουρκικό Υπουργείο Εσωτερικών και στον Πρόεδρο εκτεταμένη εξουσία περιορισμού των δραστηριοτήτων των μη κυβερνητικών οργανώσεων, των επιχειρηματικών συμπράξεων, των ανεξάρτητων ομάδων και ενώσεων, και φαίνεται ότι αποσκοπεί στον περαιτέρω περιορισμό και έλεγχο της κοινωνίας των πολιτών· υποστηρίζει ένθερμα την έκκληση διαφόρων ειδικών εκπροσώπων των Ηνωμένων Εθνών προς την κυβέρνηση της Τουρκίας να αναθεωρήσει τη νομοθεσία αυτή, προκειμένου να διασφαλιστεί η συμμόρφωση της Τουρκίας με τις διεθνείς υποχρεώσεις της σε θέματα ανθρωπίνων δικαιωμάτων· καλεί την Τουρκία να θεωρεί τους επικριτές ή τους διαφωνούντες, συμπεριλαμβανομένων των υπερασπιστών των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, των πανεπιστημιακών και των δημοσιογράφων, ως πολύτιμους συντελεστές στον κοινωνικό διάλογο και όχι ως αποσταθεροποιητικές δυνάμεις·

29.

εκφράζει τη λύπη του για τη μαζική υποβάθμιση της πανεπιστημιακής ελευθερίας στην Τουρκία, ιδίως για τις συνεχείς παραβιάσεις των δικαιωμάτων των Πανεπιστημιακών για την Ειρήνη, παρά την απόφαση του Συνταγματικού Δικαστηρίου του Ιουλίου του 2019, και για τις τροποποιήσεις του τουρκικού νόμου για το Συμβούλιο Ανώτατης Εκπαίδευσης, οι οποίες προσθέτουν περαιτέρω περιοριστικά μέτρα σε αυτά που βρίσκονται ήδη σε ισχύ·

30.

καταδικάζει τη βίαιη καταστολή από τις τουρκικές αρχές των διαδηλώσεων που σχετίζονται με τον διορισμό, από την κυβέρνηση, του πρύτανη του Πανεπιστημίου Μπογκαζίτσι· εκφράζει αποτροπιασμό για τη μαζική κράτηση φοιτητών, την υπερβολική χρήση βίας από την αστυνομία σε ειρηνικές διαδηλώσεις, την απόφαση του κυβερνήτη της Κωνσταντινούπολης να απαγορεύσει επιλεκτικά κάθε είδους συναθροίσεις και διαδηλώσεις στην περιοχή γύρω από το πανεπιστήμιο, την παρουσίαση διαδηλωτών — και συγκεκριμένα, φοιτητών, αποφοίτων και πανεπιστημιακών — ως τρομοκρατών, και τη στοχοποίηση των ομάδων ΛΟΑΤΚΙ· καλεί την Τουρκία να αποσύρει τις κατηγορίες και να αποφυλακίσει όσους κρατούνται αυθαίρετα επειδή άσκησαν το δικαίωμά τους για ειρηνική συνάθροιση·

31.

ζητεί με έμφαση από την Τουρκία να μη χρησιμοποιεί την κράτηση και τη δίωξη δημοσιογράφων και υπερασπιστών των ανθρωπίνων δικαιωμάτων ως μέσο εκφοβισμού ή αποθάρρυνσής τους από την ελεύθερη καταγγελία σε ζητήματα ανθρωπίνων δικαιωμάτων· ζητεί με έμφαση από την Τουρκία να ερευνά άμεσα και ανεξάρτητα τις καταγγελλόμενες περιπτώσεις εκφοβισμού και παρενόχλησης υπερασπιστών των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, δημοσιογράφων, πανεπιστημιακών και ακτιβιστών της κοινωνίας των πολιτών και να καθιστά υπόλογους όσους είναι υπεύθυνοι για τέτοιες καταχρηστικές συμπεριφορές·

32.

εκφράζει τη βαθιά του ανησυχία για τις συνεχείς επιθέσεις και πιέσεις στα κόμματα της αντιπολίτευσης στην Τουρκία, συμπεριλαμβανομένης της καταδίκης μελών της αντιπολίτευσης ή της αθέμιτης χρήσης των οικονομικών πόρων και των διοικητικών αρμοδιοτήτων του κράτους από την εν ενεργεία κυβέρνηση, γεγονός που υπονομεύει την ορθή λειτουργία ενός δημοκρατικού συστήματος· καλεί τα βασικά τουρκικά κόμματα να συνεχίσουν τις δημοκρατικές και κοινοβουλευτικές τους προσπάθειές για την προώθηση της ευρωπαϊκής πορείας της Τουρκίας, σύμφωνα με τους νόμους και το Σύνταγμα της Τουρκίας·

33.

σημειώνει με μεγάλη ανησυχία ότι το Λαϊκό Δημοκρατικό Κόμμα (HDP), συμπεριλαμβανομένων των οργανώσεων νεολαίας του, βρίσκεται επιλεκτικά και διαρκώς στο στόχαστρο των τουρκικών αρχών· καταδικάζει απερίφραστα την προσφυγή που κατέθεσε ο Εισαγγελέας του Ανώτατου Ακυρωτικού Δικαστηρίου της Τουρκίας στο Συνταγματικό Δικαστήριο με αίτημα τη διάλυση του HDP και την απαγόρευση της πολιτικής δράσης 600 και πλέον μελών του HDP· τονίζει ότι, πέραν ενός σοβαρού πολιτικού σφάλματος μεσοπρόθεσμα, αυτό θα συνιστούσε μη αναστρέψιμο πλήγμα για τον πλουραλισμό και τις δημοκρατικές αρχές, αφήνοντας εκατομμύρια ψηφοφόρους στην Τουρκία χωρίς εκπροσώπηση· καταδικάζει σθεναρά τη συνεχιζόμενη κράτηση, από τον Νοέμβριο του 2016, των πρώην συμπροέδρων του HDP, Figen Yüksekdağ και Selahattin Selahattin Demirtaş, αρχηγού της αντιπολίτευσης και πρώην υποψηφίου για την προεδρία, και της πρώην δημάρχου του Ντιγιαρμπακίρ, Gülten Kışanak· υπενθυμίζει την απόφαση του ΕΔΑΔ σχετικά με την υπόθεση Demirtaş της 20ής Νοεμβρίου 2018, που επικυρώθηκε με την απόφαση του τμήματος μείζονος συνθέσεως του ΕΔΑΔ της 22ας Δεκεμβρίου 2020, και η οποία καλεί τις τουρκικές αρχές να τον αποφυλακίσουν αμέσως· Είναι θορυβημένο από τη συνεχιζόμενη μη συμμόρφωση με την εν λόγω δεσμευτική απόφαση του ΕΔΑΔ· καταδικάζει την πρόσφατη απόφαση του 46ου ποινικού δικαστηρίου του Μπακιρκόι στην Κωνσταντινούπολη να καταδικάσει τον Selahattin Demirtaş σε τρεισήμισι χρόνια φυλάκισης για εικαζόμενη προσβολή του Προέδρου, μια από τις μεγαλύτερες ποινές που έχουν επιβληθεί ποτέ για τέτοιες κατηγορίες· εκφράζει τη λύπη του διότι, στις 7 Ιανουαρίου 2021, το 22ο Κακουργιοδικείο της Άγκυρας δέχθηκε άλλη μια απαγγελία κατηγορίας κατά 108 συνολικά πολιτικών, μεταξύ των οποίων ο κ. Demirtaş και η κ. Yüksekdağ, για τον εικαζόμενο ρόλο τους στις διαδηλώσεις σχετικά με τον Kobane τον Οκτώβριο του 2014, παρόλο που η κατηγορία αυτή βασίζεται στα ίδια γεγονότα και περιστατικά για τα οποία το τμήμα μείζονος συνθέσεως έχει ήδη αποφανθεί ότι συνιστούν ανεπαρκείς λόγους για την κράτησή του κ. Demirtaş· καταδικάζει επίσης την επαναλαμβανόμενη προσφυγή στην ανάκληση της βουλευτικής ιδιότητας αντιπολιτευόμενων μελών του κοινοβουλίου, η οποία βλάπτει σοβαρά την εικόνα του κοινοβουλίου ως δημοκρατικού θεσμού· εκφράζει την ανησυχία του για το γεγονός ότι ο Γενικός Εισαγγελέας της Άγκυρας ετοιμάζει έρευνες για την άρση της βουλευτικής ασυλίας εννέα ακόμη βουλευτών του HDP — μεταξύ των οποίων η σημερινή συμπρόεδρος του HDP, Pervin Buldan, και οι Meral Danış Beştaş, Hakkı Saruhan Oluç, Garo Paylan, Hüda Kaya, Sezai Temelli, Serpil Kemalbay Pekgözegü, Pero Dündar και Fatma Kurtulan — ώστε να καταστεί δυνατή η άσκηση δίωξης εις βάρος τους για τον εικαζόμενο ρόλο τους στις διαδξλώσεις του 2014 σχετικά με τον Kobane· επισημαίνει την υπόθεση του Cihan Erdal, μέλους της πτέρυγας της νεολαίας του τουρκικού Κόμματος των Πρασίνων/της Αριστεράς, ο οποίος, ενώ επισκεπτόταν προσωρινά την Τουρκία για να δει την οικογένειά του, συνελήφθη και τέθηκε υπό κράτηση στις 25 Σεπτεμβρίου 2020, για τον μοναδικό λόγο ότι ήταν μέλος του HDP έξι χρόνια πριν από τη σύλληψή του· καταδικάζει την απόφαση να στερηθεί ο βουλευτής του HDP Ömer Faruk Gergerlioğlu την κοινοβουλευτική του έδρα και την κοινοβουλευτική ασυλία του και την επακόλουθη σύλληψή του στις εγκαταστάσεις της Μεγάλης Εθνοσυνέλευσης της Τουρκίας· πιστεύει ότι η απόφαση αυτή αποτελεί αντίποινα για τον ακτιβισμό του σε θέματα ανθρωπίνων δικαιωμάτων, μεταξύ άλλων για το γεγονός ότι αναφέρθηκε από το βήμα του κοινοβουλίου στις εκτεταμένες καταγγελίες για σωματικές έρευνες και παρενοχλήσεις στις φυλακές και στα κρατητήρια, και άρχισε εκστρατεία στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης κατά των πρακτικών αυτών·

34.

εκφράζει τη βαθιά ανησυχία του για τη σταδιακά αυξανόμενη πίεση στο κυριότερο κόμμα της αντιπολίτευσης (CHP) και τον αρχηγό του, Kemal Kılıçdaroğlu, συμπεριλαμβανομένης της κατάσχεσης φυλλαδίων του κόμματος με δικαστική απόφαση, της αίτησης άρσης της ασυλίας κατά του αρχηγού λόγω των πολιτικών του δηλώσεων, των απειλών που εξαπολύθηκαν δημοσίως εναντίον του ή ακόμη και σωματικών επιθέσεων· επαναλαμβάνει τη σοβαρή ανησυχία του για τη συνεχή πολιτική και δικαστική παρενόχληση της Canan Kaftancıoğlu, περιφερειακής προέδρου του CHP στην Κωνσταντινούπολη, η οποία καταδικάστηκε τον Σεπτέμβριο του 2019 σε σχεδόν 10ετή κάθειρξη για μια υπόθεση με πολιτικά κίνητρα, απόφαση για την οποία αναμένεται το αποτέλεσμα προσφυγής στο Ανώτατο Δικαστήριο, ενώ στην ίδια απαγγέλθηκε κατηγορία και τον Δεκέμβριο του 2020 που επισύρει ποινή νέας δεκαετούς κάθειρξης σε μια νέα πολιτική υπόθεση, στην οποία εμπλέκονται παράλληλα και τέσσερις δημοσιογράφοι της εφημερίδας Cumhuriyet· εκφράζει την ικανοποίησή του για το γεγονός ότι ο βουλευτής του CHP Enis Berberoğlu έχει ανακτήσει την έδρα του και την κοινοβουλευτική ασυλία του σύμφωνα με δεύτερη απόφαση του Συνταγματικού Δικαστηρίου στις 21 Ιανουαρίου 2021, δεδομένου ότι η προηγούμενη απόφασή του είχε αγνοηθεί από τα κατώτερα δικαστήρια·

35.

καλεί τις αρμόδιες αρχές της Τουρκίας να αποφυλακίσουν όλους τους κρατούμενους υπερασπιστές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, δημοσιογράφους, δικηγόρους, πανεπιστημιακούς και άλλους που κρατούνται με βάση αστήρικτες κατηγορίες και να τους επιτρέψουν να επιτελούν το έργο τους σε όλες τις περιστάσεις, χωρίς απειλές ή εμπόδια· καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να αυξήσουν την προστασία και τη στήριξη που παρέχουν στους υπερασπιστές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων που διατρέχουν κίνδυνο στην Τουρκία, μεταξύ άλλων μέσω επιχορηγήσεων έκτακτης ανάγκης· καταδικάζει την απόφαση του Περιφερειακού Εφετείου της Κωνσταντινούπολης να επικυρώσει τις μεγάλες ποινές φυλάκισης τεσσάρων υπερασπιστών των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην υπόθεση Μπουγιούκ Αντά για κατηγορίες που σχετίζονται με την τρομοκρατία, παρά την απουσία αποδεικτικών στοιχείων εγκληματικής δραστηριότητας και του γεγονότος ότι οι ισχυρισμοί κατά των εν λόγω κατηγορουμένων είχαν καταρριφθεί επανειλημμένως, μεταξύ άλλων και με βάση τα ίδια τα αποδεικτικά στοιχεία του κράτους· θεωρεί την υπόθεση αυτή ως ένα ακόμα παράδειγμα του εχθρικού περιβάλλοντος σε βάρος των οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών και της διαρκούς επιρροής του δηκτικού πολιτικού λόγου που οδηγεί σε μεροληπτικές δικαστικές αποφάσεις· καταδικάζει την εκ νέου σύλληψη του συγγραφέα Ahmet Altan τον Νοέμβριο του 2019, μία μόλις εβδομάδα μετά την αποφυλάκισή του, έπειτα από περισσότερα από τρία χρόνια σε προφυλάκιση· εκφράζει τη βαθιά του ανησυχία για την παρενόχληση του Öztürk Türkdoğan, μιας καταξιωμένης προσωπικότητας και συμπροέδρου της İnsan Hakları Derneği (Ένωση Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων/ İHD), ο οποίος συνελήφθη πρόσφατα κατά τη διάρκεια εισβολής στην κατοικία του στο πλαίσιο διαβαθμισμένης έρευνας και αργότερα αφέθηκε ελεύθερος·

36.

καταδικάζει απερίφραστα την εκ νέου σύλληψη του Osman Kavala, εξέχουσας και αξιοσέβαστης ηγετικής φυσιογνωμίας της κοινωνίας των πολιτών, λίγες μόνο ώρες μετά την αθώωσή του τον Φεβρουάριο του 2020, και τη συνεχιζόμενη κράτησή του για περισσότερα από τρία έτη με ψευδείς κατηγορίες, γεγονός που αποτελεί κατάφωρη άρνηση συμμόρφωσης με την τελική απόφαση του ΕΔΑΔ και με τις επακόλουθες εκκλήσεις της Επιτροπής Υπουργών του Συμβουλίου της Ευρώπης· θεωρεί τη νέα υπόθεση και το νέο κατηγορητήριο σε βάρος του και σε βάρος του Αμερικανού πανεπιστημιακού Henri Barkey — για εικαζόμενη κατασκοπεία και απόπειρα ανατροπής της συνταγματικής τάξης στην Τουρκία — αβάσιμα, στερούμενα κάθε απόδειξης και, ως εκ τούτου, πολιτικά υποκινούμενα· είναι βαθιά συγκλονισμένο από ορισμένες πρόσφατες δικαστικές αποφάσεις, όπως η απόφαση του Εφετείου της Κωνσταντινούπολης, της 22ας Ιανουαρίου 2021, με την οποία ακυρώθηκε η προηγούμενη αθωωτική απόφαση, η απόφαση στην επανεκδίκαση της υπόθεσης του πάρκου Γκεζί, και η απόφαση του δικαστηρίου της Κωνσταντινούπολης, της 5ης Φεβρουαρίου 2021, για συγχώνευση της υπόθεσης αυτής, που ξανάνοιξε πρόσφατα, με την άλλη υπόθεση κατασκοπείας, καθώς οι αποφάσεις αυτές αγνοούν πλήρως την ετυμηγορία του ΕΔΑΔ· επισημαίνει ότι το ΕΔΑΔ έχει ήδη εκδώσει ετυμηγορία στην υπόθεση Γκεζί και ότι, ως εκ τούτου, η συγχώνευση των δύο υποθέσεων καθιστά τη συνέχιση της προσωρινής κράτησης ακόμη πιο παράλογη και παράνομη· εκφράζει τον αποτροπιασμό του για την απόφαση του Συμβουλίου Δικαστών και Εισαγγελέων (HSK) να διενεργηθεί έρευνα για τους τρεις δικαστές του 30ού Ανώτατου Κακουργιοδικείου της Κωνσταντινούπολης, οι οποίοι τον Φεβρουάριο του 2020 αθώωσαν τον Kavala και τους λοιπούς κατηγορουμένους στη δίκη για την υπόθεση του πάρκου Γκεζί λόγω έλλειψης αποδεικτικών στοιχείων· εκφράζει τον αποτροπιασμό του για το πώς, από την άλλη πλευρά, ο πρώην Αντεισαγγελέας Κωνσταντινούπολης, Hasan Yılmaz, υπεύθυνος για τη δεύτερη απαγγελία κατηγορίας σε βάρος του Kavala, διορίστηκε στη συνέχεια Αναπληρωτής Υπουργός Δικαιοσύνης·

37.

εκφράζει τη βαθιά ανησυχία του για τους συνεχιζόμενους ισχυρισμούς για βίαιες συλλήψεις, ξυλοδαρμούς, βασανιστήρια, κακοποίηση και σκληρή και απάνθρωπη ή ταπεινωτική μεταχείριση στα αστυνομικά και στρατιωτικά κρατητήρια και στις φυλακές, καθώς και για τις περιπτώσεις αναγκαστικών εξαφανίσεων τα τελευταία τέσσερα έτη, για την αποτυχία των εισαγγελέων να διενεργήσουν ουσιαστικές έρευνες για τέτοιους ισχυρισμούς και για τη διάχυτη νοοτροπία ατιμωρησίας των εμπλεκόμενων μελών των δυνάμεων ασφαλείας και δημόσιων υπαλλήλων· καλεί την τουρκική κυβέρνηση να εξηγήσει τι απέγιναν τα εκατοντάδες εξαφανισμένα άτομα και να δώσει επιτέλους μια απάντηση στις Cumartesi Anneleri (Μητέρες του Σαββάτου) που έχουν πλέον πραγματοποιήσει πάνω από 800 συγκεντρώσεις για να ζητήσουν να απονεμηθεί δικαιοσύνη· ζητεί από τις τουρκικές αρχές να διερευνήσουν τις επίμονες και αξιόπιστες καταγγελίες περί βασανιστηρίων και κακοποίησης κρατουμένων και να προσαγάγουν τους υπεύθυνους στη δικαιοσύνη· καλεί την Τουρκία να ακολουθήσει πολιτική μηδενικής ανοχής όσον αφορά τα βασανιστήρια· καλεί την Τουρκία να τερματίσει κάθε κράτηση σε απομόνωση και κάθε κράτηση σε ανεπίσημους χώρους κράτησης· εκφράζει τον αποτροπιασμό του για την καταγγελλόμενη πρακτική της σύλληψης εγκύων και λεχώνων και ζητεί από την Τουρκία να τις αποφυλακίσει και να θέσει τέλος στην πρακτική της σύλληψής τους λίγο πριν ή αμέσως μετά τον τοκετό· επισημαίνει την εξαφάνιση του πρώην δημόσιου υπαλλήλου Yusuf Bilge Tunç, ο οποίος είναι αγνοούμενος από τον Αύγουστο του 2019· εκφράζει την έντονη ανησυχία του για τις αυξανόμενες καταγγελίες σχετικά με τη συστηματική και καταχρηστική προσφυγή στην ταπεινωτική πρακτική της σωματικής έρευνας στα κέντρα κράτησης και στις φυλακές, ιδίως σε βάρος γυναίκες που είναι ύποπτες και κρατούνται·

38.

εκφράζει την ανησυχία του για τη νέα νομοθεσία σύμφωνα με την οποία θα επιτρέπεται στην τουρκική αστυνομία να χρησιμοποιεί στρατιωτικό υλικό, συμπεριλαμβανομένων βαρέων όπλων και εξοπλισμού των μυστικών υπηρεσιών, για την αντιμετώπιση δημόσιων περιστατικών και συμβάντων που απειλούν την εθνική ασφάλεια, χωρίς οιαδήποτε πρόσθετη διαδικασία·

39.

σημειώνει ότι, λόγω της πανδημίας COVID-19, μια δέσμη νομοθετικών μέτρων προέβλεπε την υπό όρους πρόωρη αποφυλάκιση έως και 90 000 κρατουμένων, από τους οποίους εξαιρούνται όμως, μεροληπτικά, όσοι είναι προφυλακισμένοι για εικαζόμενα αδικήματα που σχετίζονται με την τρομοκρατία και στους οποίους περιλαμβάνονταν δικηγόροι, δημοσιογράφοι, πολιτικοί και υπερασπιστές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, καθώς αυτοί δεν έχουν το δικαίωμα πρόωρης αποφυλάκισης βάσει των εν λόγω μέτρων·

40.

καταδικάζει τις αναγκαστικές εκδόσεις, τις απαγωγές και τις αρπαγές Τούρκων πολιτών που διαμένουν εκτός Τουρκίας, για πολιτικούς λόγους, κατά παράβαση της αρχής του κράτους δικαίου και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων· εκφράζει σοβαρή ανησυχία για το γεγονός ότι η τουρκική κυβέρνηση χρησιμοποιεί την επιρροή της για να εξασφαλίσει τη βίαιη επιστροφή πολιτών της, κατά παράβαση του διεθνούς δικαίου και υπονομεύοντας σε ορισμένες περιπτώσεις τις εσωτερικές νόμιμες διαδικασίες έκδοσης, και ζητεί από την ΕΕ να επιληφθεί του θέματος αυτού· καταδικάζει κάθε απόπειρα χρήσης βίας, παρενόχλησης ή άσκησης πίεσης σε μέλη της αντιπολίτευσης και πολιτικούς τουρκικής καταγωγής, καθώς και σε διανοούμενους, πολιτικούς και ακτιβιστές εν γένει στην Ευρώπη·

41.

εκφράζει την ανησυχία του για το γεγονός ότι ο Διαμεσολαβητής και το Ίδρυμα για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα και την Ισότητα της Τουρκίας δεν πληρούν τα κριτήρια των Αρχών του Παρισιού ή τις γενικές συστάσεις πολιτικής αριθ. 2 και 7 της Ευρωπαϊκής Επιτροπής κατά του Ρατσισμού και της Μισαλλοδοξίας όσον αφορά το καταστατικό, τη δομή, τη λειτουργία, τις δραστηριότητες, την οικονομική και επιχειρησιακή ανεξαρτησία, καθώς και την ανεξαρτησία, την επιλεξιμότητα και την ιδιότητα μέλους των μελών του διοικητικού συμβουλίου·

42.

σημειώνει το πρόσφατα εγκριθέν σχέδιο δράσης για τα ανθρώπινα δικαιώματα που πρόκειται να εφαρμοστεί σε διετή περίοδο και το οποίο επαγγέλλεται μια σειρά νομικών μεταρρυθμίσεων και περιλαμβάνει εννέα κύριους στόχους, 50 επιμέρους στόχους και σχεδόν 400 δράσεις, που ποικίλλουν από συγκεκριμένες και τεχνικές δεσμεύσεις έως, σε έναν μεγάλο βαθμό, γενικές και διφορούμενες δηλώσεις· επισημαίνει ότι, ενώ το σχέδιο δράσης ισχυρίζεται ότι αντιμετωπίζει βασικά ζητήματα όπως η ανεξαρτησία της δικαιοσύνης, η ελευθερία της έκφρασης και του συνεταιρίζεσθαι και η προστασία των ευάλωτων ομάδων, υπολείπεται της αντιμετώπισης βασικών αδυναμιών όσον αφορά την κατάσταση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και του κράτους δικαίου στην Τουρκία, καθώς δεν περιλαμβάνει δράσεις που αποσκοπούν στον τερματισμό της κατάχρησης κατηγοριών που σχετίζονται με την τρομοκρατία, στην παύση των αυθαίρετων κρατήσεων ή στη διασφάλιση της συμμόρφωσης με τις αποφάσεις του ΕΔΑΔ, μεταξύ άλλων βασικών ζητημάτων· θεωρεί ότι οιοδήποτε σχέδιο δράσης θα αποτελέσει ευκαιρία για τη βελτίωση της συνολικής κατάστασης μόνον εάν μετουσιωθεί σε πραγματικά και αξιόπιστα διορθωτικά μέτρα για την αντιμετώπιση όλου του φάσματος των προκλήσεων στον τομέα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και του κράτους δικαίου· ενθαρρύνει την κυβέρνηση της Τουρκίας να παράσχει σαφέστερο χρονοδιάγραμμα για την αποτελεσματική εφαρμογή του και να συμπεριλάβει τις οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών και τους σχετικούς ενδιαφερόμενους φορείς στον σχεδιασμό κάθε σχετικής πολιτικής για το θέμα αυτό·

43.

εκφράζει την ανησυχία του για τον βαθμό διάδοσης της διαφθοράς στην Τουρκία· τονίζει ότι οι εκθέσεις της Επιτροπής αναφέρουν ότι δεν βρέθηκε καμία ένδειξη προόδου στην αντιμετώπιση των πολλών κενών στο τουρκικό πλαίσιο καταπολέμησης της διαφθοράς, και καλεί την Τουρκία να παρουσιάσει μια αποτελεσματική στρατηγική και ένα αποτελεσματικό σχέδιο δράσης κατά της διαφθοράς· σημειώνει ότι πρέπει να βελτιωθούν η λογοδοσία και η διαφάνεια των δημόσιων θεσμικών οργάνων· σημειώνει ότι η Τουρκία έχει σημειώσει περιορισμένη πρόοδο στην καταπολέμηση του οργανωμένου εγκλήματος· καλεί την Τουρκία να ευθυγραμμίσει τη νομοθεσία της για την προστασία των δεδομένων με τα πρότυπα της ΕΕ, προκειμένου να είναι σε θέση να συνεργαστεί με την Ευρωπόλ και να βελτιώσει τις ρυθμίσεις για την καταπολέμηση της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες, της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας και του κυβερνοεγκλήματος·

44.

εξακολουθεί να διακατέχεται από έντονη ανησυχία για την κατάσταση στο νοτιοανατολικό τμήμα της Τουρκίας και για το κουρδικό ζήτημα, που τυγχάνουν μικρότερης προσοχής από εκείνη την οποία αξίζουν, ιδίως δε όσον αφορά την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, την πολιτική συμμετοχή, την ελευθερία της έκφρασης και την ελευθερία των πεποιθήσεων· εκφράζει την ανησυχία του για τους περιορισμούς στα δικαιώματα των δημοσιογράφων και των υπερασπιστών των ανθρωπίνων δικαιωμάτων που ασχολούνται με το κουρδικό ζήτημα και για τη συνεχιζόμενη πίεση στα κουρδικά μέσα ενημέρωσης και στα κουρδικά πολιτιστικά και γλωσσικά ιδρύματα και μέσα έκφρασης σε όλη τη χώρα, γεγονός που οδηγεί στην περαιτέρω συρρίκνωση των πολιτιστικών δικαιωμάτων· εκφράζει την ανησυχία του διότι η ρητορική μίσους και οι απειλές κατά πολιτών κουρδικής καταγωγής εξακολουθούν να αποτελούν σοβαρό πρόβλημα· τονίζει ότι επείγει να επαναληφθεί μια αξιόπιστη πολιτική διαδικασία με εμπλοκή όλων των σχετικών μερών και των δημοκρατικών δυνάμεων, που θα οδηγήσει σε ειρηνική διευθέτηση του κουρδικού ζητήματος· εκφράζει την ιδιαίτερη ανησυχία του για τη συνεχιζόμενη μειονεκτική κατάσταση των γυναικών κουρδικής καταγωγής, η οποία επιδεινώθηκε από την προκατάληψη κατά της εθνικής και της γλωσσικής τους ταυτότητας, με αποτέλεσμα την περαιτέρω περιθωριοποίησή τους σε σχέση με τα ατομικά, πολιτικά, οικονομικά, κοινωνικά και πολιτιστικά δικαιώματά τους· καλεί την Τουρκία να διασφαλίσει την πλήρη ικανότητα πρόσβασης σε ίσα δικαιώματα και ίσες ευκαιρίες για τις γυναίκες κουρδικής καταγωγής· καλεί την Τουρκία να διερευνήσει άμεσα όλους τους σοβαρούς ισχυρισμούς για παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, δολοφονίες και βίαιες εξαφανίσεις και να επιτρέψει στους διεθνείς παρατηρητές να διεξάγουν ανεξάρτητες δραστηριότητες παρακολούθησης· εκφράζει την ανησυχία του για τις πρόσφατες μαζικές επιδρομές και κρατήσεις στο Ντιγιαμπακίρ σε βάρος δικηγόρων, πολιτικών και ακτιβιστών των ατομικών δικαιωμάτων, καθώς και για τη φυλάκιση πέντε προσωπικοτήτων της κοινωνίας των πολιτών, μεταξύ των οποίων ο δρ Șeyhmus Gökalp, ανώτατο επίτιμο μέλος του Τουρκικού Ιατρικού Συλλόγου (TTB)· παροτρύνει την Τουρκία να διασφαλίσει τη διεξαγωγή ταχείας, ανεξάρτητης και αμερόληπτης έρευνας σχετικά με τις καταγγελίες για βασανιστήρια δύο χωρικών στο Βαν, των Servet Turgut και Osman Şıban, μετά την κράτησή τους από τη χωροφυλακή στις 11 Σεπτεμβρίου 2020, γεγονός που προκάλεσε τον θάνατο του πρώτου και τον σοβαρό τραυματισμό του δεύτερου·

45.

ζητεί από την κυβέρνηση της Τουρκίας να προστατεύσει τα δικαιώματα των μειονοτήτων και των ευάλωτων ομάδων, συμπεριλαμβανομένων των γυναικών και των παιδιών, των ΛΟΑΤΚΙ, των προσφύγων, των εθνοτικών μειονοτήτων όπως οι Ρομά, των Τούρκων πολιτών ελληνικής και αρμενικής καταγωγής και των θρησκευτικών μειονοτήτων, όπως οι Χριστιανοί, οι Εβραίοι ή οι Αλεβίτες· καλεί, συνεπώς, την Τουρκία να θεσπίσει επειγόντως μια ολοκληρωμένη νομοθεσία κατά των διακρίσεων, συμπεριλαμβανομένης της απαγόρευσης των διακρίσεων λόγω εθνοτικής καταγωγής, θρησκείας, γλώσσας, ιθαγένειας, σεξουαλικού προσανατολισμού και ταυτότητας φύλου, καθώς και μέτρα κατά του ρατσισμού, της ομοφοβίας και της τρανσφοβίας·

46.

καταδικάζει απερίφραστα την απόφαση της τουρκικής κυβέρνησης να αποχωρήσει από τη Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης, απομακρύνοντας πολύ την Τουρκία από τα ενωσιακά και διεθνή πρότυπα και θέτοντας σοβαρά υπό αμφισβήτηση τις δεσμεύσεις της για την πρόληψη της βίας κατά των γυναικών και την προώθηση των δικαιωμάτων των γυναικών, γεγονός που αποτελεί σαφή ένδειξη της σοβαρής επιδείνωσης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στη χώρα· θεωρεί την απόφαση αυτή ακατανόητη, καθώς η σύμβαση δεν έχει αλλάξει από τότε που η Τουρκία ήταν η πρώτη χώρα που την υπέγραψε και την κύρωσε, αλλά και επικίνδυνη, σε μια περίοδο αυξανόμενης βίας κατά των γυναικών κατά τη διάρκεια της πανδημίας και δεδομένου του υψηλού ποσοστού γυναικοκτονιών στη χώρα· καλεί την τουρκική κυβέρνηση να ανακαλέσει επειγόντως αυτή την απόφαση· ζητεί κάθε νέα σχέση με την Τουρκία να βασίζεται σε θεμελιώδεις δημοκρατικές αξίες, συμπεριλαμβανομένου του σεβασμού των δικαιωμάτων των γυναικών· εξακολουθεί να εκφράζει την ανησυχία του για τη διάδοση και τη σοβαρότητα της βίας κατά των γυναικών στην τουρκική κοινωνία, συμπεριλαμβανομένων των λεγόμενων εγκλημάτων τιμής, των μη νόμιμων γάμων παιδιών και της σεξουαλικής κακοποίησης, καθώς και για την απροθυμία των τουρκικών αρχών να τιμωρήσουν τους δράστες έμφυλης βίας· απορρίπτει οιαδήποτε νομική διάταξη θα μπορούσε να επιτρέψει στο μέλλον την επιβολή ποινών με αναστολή στους δράστες σεξουαλικών αδικημάτων σε βάρος παιδιών, εφόσον παντρευτούν το θύμα τους· ζητεί από τις τουρκικές αρχές να εντείνουν τις προσπάθειές τους για την καταπολέμηση της παιδικής εργασίας, η οποία έχει μειωθεί τα τελευταία χρόνια αλλά παραμένει σημαντική στην Τουρκία, και κάθε μορφής κακοποίησης παιδιών· εκφράζει τη λύπη του για το συνεχιζόμενο πολύ χαμηλό επίπεδο εκπροσώπησης των γυναικών στην κυβέρνηση και το κοινοβούλιο, με το ποσοστό τους να ανέρχεται μόλις στο 17,3 % σε τοπικό επίπεδο, και γενικότερα σε θέσεις λήψης αποφάσεων·

47.

εκφράζει τη βαθιά ανησυχία του για τις παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων των ΛΟΑΤΚΙ, ιδίως για τις σωματικές επιθέσεις, τις παρατεταμένες απαγορεύσεις των πορειών υπερηφάνειας σε ολόκληρη τη χώρα ή τους περιορισμούς στις ελευθερίες του συνέρχεσθαι, του συνεταιρίζεσθαι και της έκφρασης· υπενθυμίζει ότι η Τουρκία συγκαταλέγεται στις χώρες με τα υψηλότερα ποσοστά δολοφονίας διεμφυλικών ατόμων· καταδικάζει την ομοφοβική γλώσσα και τη ρητορική μίσους από υψηλόβαθμους κυβερνητικούς αξιωματούχους, περιλαμβανομένου του επικεφαλής της Διεύθυνσης Θρησκευτικών Υποθέσεων (Diyanet), του Διαμεσολαβητή ή του προέδρου της Εταιρείας της Ερυθράς Ημισελήνου της Τουρκίας· καλεί τις τουρκικές αρχές να εντείνουν τις προσπάθειές τους για την πρόληψη των εγκλημάτων μίσους, της προκατάληψης και της κοινωνικής ανισότητας με βάση το φύλο· υπενθυμίζει ότι η νομοθεσία της Τουρκίας σχετικά με τη ρητορική μίσους δεν είναι συνεπής με τη νομολογία του ΕΔΑΔ·

48.

εκφράζει τη βαθιά του λύπη για τη μετατροπή του ιστορικού-θρησκευτικού μνημείου της Αγίας Σοφίας σε τζαμί χωρίς προηγούμενο διάλογο, η οποία ενδέχεται να παραβιάζει τη Σύμβαση της UNESCO σχετικά με την προστασία της παγκόσμιας πολιτισμικής και φυσικής κληρονομιάς, στην οποία η Τουρκία είναι συμβαλλόμενο μέρος· καλεί την τουρκική κυβέρνηση να επανεξετάσει και να ανακαλέσει αυτή την απόφαση, ώστε να σεβαστεί πλήρως τον ιστορικό και πολιτιστικό χαρακτήρα των πολιτιστικών και θρησκευτικών μνημείων και συμβόλων, ιδίως των μνημείων παγκόσμιας κληρονομιάς της UNESCO· υπενθυμίζει ότι η Αγία Σοφία είναι ένας μέρος ανοικτό σε όλες τις κοινότητες και τις θρησκείες και καλεί την UNESCO να λάβει τα κατάλληλα μέτρα για τη διαφύλαξη αυτού του μνημείου παγκόσμιας κληρονομιάς· τονίζει ότι η απόφαση για την Αγία Σοφία υπονομεύει τις προσπάθειες διαλόγου και συνεργασίας μεταξύ θρησκευτικών κοινοτήτων, καθώς και τον πλουραλιστικό, πολυπολιτισμικό κοινωνικό ιστό της Τουρκίας· εκφράζει τη λύπη του για το γεγονός ότι τους τελευταίους μήνες μετατράπηκε από μουσείο σε τζαμί και η Μονή της Χώρας / Εκκλησία της Χώρας·

49.

καλεί τις τουρκικές αρχές να προωθήσουν θετικές και αποτελεσματικές μεταρρυθμίσεις στον τομέα της ελευθερίας της σκέψης, της συνείδησης και της θρησκείας, επιτρέποντας στις θρησκευτικές κοινότητες να αποκτήσουν νομική προσωπικότητα, και εφαρμόζοντας τις συστάσεις της Επιτροπής της Βενετίας σχετικά με το καθεστώς των θρησκευτικών κοινοτήτων, όλες τις σχετικές αποφάσεις του ΕΔΑΔ και τα ψηφίσματα του Συμβουλίου της Ευρώπης, συμπεριλαμβανομένου αυτού για τον ελληνορθόδοξο πληθυσμό των νήσων Gökçeada (Ίμβρος) και Bozcaada (Τένεδος)· αποδοκιμάζει τις ενέργειες κατά των μοναχών της μονής Μορ Γκαμπριέλ και άλλων μοναστηριών στο νοτιοανατολικό τμήμα της Τουρκίας και επαναλαμβάνει την έκκλησή του στην Τουρκία να σεβαστεί τη σημασία του Οικουμενικού Πατριαρχείου για τους ορθόδοξους χριστιανούς σε ολόκληρο τον κόσμο και να αναγνωρίσει τη νομική του προσωπικότητα και τη δημόσια χρήση του εκκλησιαστικού τίτλου του Οικουμενικού Πατριάρχη· τονίζει την ανάγκη να αρθούν οι περιορισμοί στην εκπαίδευση, τον διορισμό και τη διαδοχή του κλήρου, να επιτραπεί η επανέναρξη της λειτουργίας της Θεολογικής Σχολής της Χάλκης και να αρθούν όλα τα εμπόδια για την εύρυθμη λειτουργία της·

50.

καλεί την Τουρκία να συνεργαστεί με τους αρμόδιους διεθνείς οργανισμούς, και ιδίως με το Συμβούλιο της Ευρώπης, για την πρόληψη και την καταπολέμηση της παράνομης διακίνησης και της καταστροφής της πολιτιστικής κληρονομιάς· τονίζει τη σημασία της συνέχισης του διαλόγου με τους αρμόδιους διεθνείς οργανισμούς και την ΕΕ σχετικά με τη διατήρηση της πολιτιστικής και θρησκευτικής κληρονομιάς·

51.

εκφράζει ανησυχία για τους Ουιγούρους που ζουν στην Τουρκία, οι οποίοι διατρέχουν όλο και μεγαλύτερο κίνδυνο κράτησης και απέλασης σε άλλες χώρες, οι οποίες ενδέχεται στη συνέχεια να τους παραδώσουν στην Κίνα, όπου είναι πιθανόν να αντιμετωπίσουν σοβαρές διώξεις·

52.

ζητεί την αποτελεσματική εφαρμογή του δεύτερου σχεδίου δράσης και της εθνικής στρατηγικής για τους Ρομά, με μια πιο συμπεριληπτική προσέγγιση έναντι της κοινωνίας των πολιτών, την ενίσχυση της διάστασης του φύλου, την ενίσχυση της συνεργασίας με τις τοπικές αρχές και τη διάθεση των αναγκαίων πόρων·

53.

επισημαίνει ότι η συνδικαλιστική ελευθερία και ο κοινωνικός διάλογος έχουν ζωτική σημασία για την ανάπτυξη μιας πλουραλιστικής κοινωνίας· εκφράζει, εν προκειμένω, τη λύπη του για τις ελλείψεις της νομοθεσίας σχετικά με τα δικαιώματα των εργαζομένων και των συνδικαλιστικών οργανώσεων και τονίζει ότι το δικαίωμα οργάνωσης, το δικαίωμα στις συλλογικές διαπραγματεύσεις και το δικαίωμα στην απεργία είναι θεμελιώδη δικαιώματα των εργαζομένων· εκφράζει την ανησυχία του για τη συνέχιση των ισχυρών αντισυνδικαλιστικών διακρίσεων από τους εργοδότες και για τις απολύσεις, τις παρενοχλήσεις και τις κρατήσεις που εξακολουθούν να αντιμετωπίζουν οι διευθυντές και τα μέλη ορισμένων συνδικαλιστικών οργανώσεων· καλεί τις τουρκικές αρχές να συμμορφωθούν με τα βασικά εργασιακά πρότυπα της Διεθνούς Οργάνωσης Εργασίας, για τα οποία έχει δεσμευτεί η χώρα·

54.

καλεί την Τουρκία να συνεχίσει να σημειώνει πρόοδο στην ευθυγράμμισή της με τις οδηγίες και το κεκτημένο της ΕΕ σχετικά με το περιβάλλον και τη δράση για το κλίμα και να κυρώσει τη Συμφωνία του Παρισιού για την κλιματική αλλαγή· εξαίρει το έργο των υπερασπιστών των περιβαλλοντικών δικαιωμάτων στην Τουρκία και προειδοποιεί για τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις μεγάλων δημόσιων έργων υποδομών που πραγματοποιήθηκαν τα τελευταία χρόνια, συμπεριλαμβανομένων του τρίτου και μεγαλύτερου αερολιμένα της Κωνσταντινούπολης και της τρίτης γέφυρας του Βοσπόρου· εκφράζει ιδιαίτερη ανησυχία για τη δυνητική οικολογική καταστροφή που θα μπορούσε να προκαλέσει το σχεδιαζόμενο έργο της διώρυγας της Κωνσταντινούπολης· υπογραμμίζει ότι έχουν κινηθεί διάφορες δικαστικές διαδικασίες κατά της θετικής εκτίμησης περιβαλλοντικών επιπτώσεων (ΕΠΕ) για το εν λόγω έργο και ζητεί τη διενέργεια ανεξάρτητων ΕΠΕ, καθώς και διαφανείς διαδικασίες για τις δημόσιες συμβάσεις και κατάλληλες διαδικασίες δημόσιας διαβούλευσης χωρίς αποκλεισμούς· καλεί την Τουρκία να ολοκληρώσει την ευθυγράμμισή της με την οδηγία της ΕΕ περί ΕΠΕ (8), συμπεριλαμβανομένων των διατάξεων που απαιτούν τη διεξαγωγή διασυνοριακών διαβουλεύσεων με τις γειτονικές χώρες· επαναλαμβάνει την έκκλησή του προς την τουρκική κυβέρνηση να σταματήσει τα σχέδιά της για τον πυρηνικό σταθμό του Ακούγιου, ο οποίος θα βρίσκεται σε περιοχή επιρρεπή σε σοβαρούς σεισμούς, με αποτέλεσμα να συνιστά σοβαρή απειλή όχι μόνο για την Τουρκία, αλλά και για την περιοχή της Μεσογείου· ζητεί, στο ίδιο πνεύμα, από την τουρκική κυβέρνηση να προσχωρήσει στη Σύμβαση για την εκτίμηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων σε διασυνοριακό πλαίσιο (Σύμβαση Espoo), βάσει της οποίας τα συμβαλλόμενα μέρη υποχρεούνται να ενημερώνουν το ένα το άλλο και να διαβουλεύονται μεταξύ τους για μεγάλα, υπό μελέτη, έργα τα οποία αναμένεται ότι θα έχουν σημαντικές δυσμενείς επιπτώσεις για το περιβάλλον σε διασυνοριακή κλίμακα· ζητεί, για τον σκοπό αυτό, από την τουρκική κυβέρνηση να συνεργαστεί ή τουλάχιστον να διαβουλευτεί με τις κυβερνήσεις των γειτονικών της χωρών για οποιαδήποτε μελλοντική εξέλιξη στο έργο Ακούγιου·

Θεσμικό πλαίσιο

55.

είναι θορυβημένο από την παγίωση μιας αυταρχικής ερμηνείας του προεδρικού συστήματος· εκφράζει τη βαθιά του ανησυχία για τη συνεχιζόμενη υπερσυγκέντρωση εξουσίας στην προεδρία — εις βάρος όχι μόνο του κοινοβουλίου αλλά και του ίδιου του Υπουργικού Συμβουλίου — στο πλαίσιο του αναμορφωμένου συνταγματικού σχεδιασμού, η οποία δεν διασφαλίζει ορθή και αποτελεσματική διάκριση των εξουσιών μεταξύ εκτελεστικής και νομοθετικής εξουσίας και δικαστικού σώματος· σημειώνει, εν προκειμένω, την ανησυχία που διατυπώθηκε σχετικά με τη διάκριση των εξουσιών από την Επιτροπή της Βενετίας στη γνωμοδότησή της για τις τροποποιήσεις του Συντάγματος της Τουρκίας· εκφράζει τη λύπη του για τους υφιστάμενους περιορισμούς στους ελέγχους και τις ισορροπίες που απαιτούνται για μια αποτελεσματική δημοκρατική λογοδοσία της εκτελεστικής εξουσίας, και ιδίως για την έλλειψη λογοδοσίας της προεδρίας· εκφράζει την ανησυχία του για την αυξανόμενη επιρροή της προεδρίας στα κρατικά θεσμικά όργανα και τους ρυθμιστικούς φορείς που θα πρέπει να παραμείνουν ανεξάρτητοι· εκφράζει την ανησυχία του ιδιαίτερα για την περιθωριοποίηση του κοινοβουλίου, καθώς οι νομοθετικές και εποπτικές λειτουργίες του έχουν υπονομευθεί σε μεγάλο βαθμό και τα προνόμιά του έχουν παραβιαστεί επανειλημμένως με προεδρικά διατάγματα· ζητεί την αναθεώρηση του υφιστάμενου προεδρικού σχεδιασμού και εφαρμογής σύμφωνα με τις αρχές της δημοκρατίας, όπως αναφέρεται στις συστάσεις της Επιτροπής της Βενετίας του Συμβουλίου της Ευρώπης του 2017·

56.

υπενθυμίζει ότι το εκλογικό όριο του 10 % — το υψηλότερο μεταξύ των μελών του Συμβουλίου της Ευρώπης — έρχεται σε αντίθεση με τη νομολογία του ΕΔΑΔ και μειώνει τις ευκαιρίες εκπροσώπησης μεγάλων ομάδων του εκλογικού σώματος· εκφράζει την ανησυχία του για τις δημόσιες δηλώσεις περί πιθανών εκλογικών μεταρρυθμίσεων που θα μπορούσαν να παρεμποδίσουν περαιτέρω την είσοδο και τη συμμετοχή πολιτικών κομμάτων στο κοινοβούλιο και τη δημιουργία κοινοβουλευτικών πλειοψηφιών· καλεί την Τουρκία να βελτιώσει το ευρύτερο περιβάλλον των εκλογών σε όλα τα επίπεδα στη χώρα, διασφαλίζοντας δίκαιο και ελεύθερο ανταγωνισμό για όλους τους υποψηφίους και τα κόμματα και να ευθυγραμμιστεί με τις συστάσεις της Επιτροπής της Βενετίας και του Οργανισμού για την Ασφάλεια και τη Συνεργασία στην Ευρώπη (ΟΟΣΑ) για την αντιμετώπιση των κενών στο εκλογικό πλαίσιο και με την έκκληση για ανάκληση των αποφάσεων που δεν συνάδουν με τις διεθνείς ρυθμίσεις και πρότυπα·

57.

σημειώνει με ανησυχία ότι το σύστημα δημόσιας διοίκησης εξακολουθεί να χαρακτηρίζεται από μεροληψία και πολιτικοποίηση και ότι αυτό, παράλληλα με τον υπερβολικό προεδρικό έλεγχο σε κάθε επίπεδο του κρατικού μηχανισμού, έχει οδηγήσει σε μια συνολική μείωση της αποτελεσματικότητας, της ικανότητας και της ποιότητας της δημόσιας διοίκησης· καλεί την Τουρκία να λάβει μέτρα για να επαναφέρει ένα αξιοκρατικό ανταγωνιστικό σύστημα προαγωγών και για να εξασφαλίσει τη διαφάνεια και την υποχρέωση λογοδοσίας της διοίκησης·

58.

εκφράζει την ανησυχία του για τη συχνότερη παρά ποτέ προσφυγή της άρχουσας τάξης σε ένα υπερεθνικιστικό και εμπρηστικό αφήγημα — το οποίο είναι ευρέως διαδεδομένο σε όλο το πολιτικό φάσμα της χώρας — που οδηγεί όλο και περισσότερο σε ανταγωνιστικές προσεγγίσεις έναντι της ΕΕ, των κρατών μελών της και άλλων γειτονικών χωρών· εκφράζει την ανησυχία του για τη βαθιά πόλωση της τουρκικής πολιτικής, η οποία ενισχύεται από το νέο προεδρικό σύστημα, και για την αυξανόμενη χρήση πολωτικών λαϊκιστικών αφηγημάτων που διχάζουν περαιτέρω την τουρκική κοινωνία και παρεμποδίζουν τον διακομματικό διάλογο και τη συμφιλίωση· εκφράζει την ανησυχία του για την αυξανόμενη επιρροή του θρησκευτικού συντηρητισμού στην πολιτική ζωή, σε αντίθεση με τη μακροχρόνια κοσμική παράδοση της χώρας· ανησυχεί, εν προκειμένω, για τον αυξανόμενο ρόλο και τους πόρους της Διεύθυνσης Θρησκευτικών Υποθέσεων (Diyanet) σε όλους τους τομείς της τουρκικής δημόσιας ζωής, συμπεριλαμβανομένης της εκπαίδευσης, αλλά και στο εξωτερικό, συμπεριλαμβανομένης μιας σημαντικής σε μέγεθος παρουσίας στην Ευρώπη·

59.

εκφράζει τη βαθιά ανησυχία του για τον σοβαρό αντίκτυπο των πρόσφατων αποφάσεων που έλαβαν οι τουρκικές αρχές στην τοπική πολιτική και την τοπική δημοκρατία· καταδικάζει απερίφραστα την αποπομπή και φυλάκιση 47 τουλάχιστον δημοκρατικά εκλεγμένων δημάρχων από το αξίωμά τους (συμπεριλαμβανομένων των δημάρχων των πόλεων Ντιγιαρμπακίρ, Βαν, Μαρντίν, και πιο πρόσφατα της πόλης Καρς) βάσει αμφιλεγόμενων αποδεικτικών στοιχείων και, ειδικότερα, την αυθαίρετη αντικατάστασή τους από μη εκλεγμένους εντολοδόχους που διορίστηκαν από την κεντρική κυβέρνηση· πιστεύει ακράδαντα ότι οι παράνομες αυτές αποφάσεις συνιστούν άμεση επίθεση κατά των πλέον βασικών αρχών της δημοκρατίας, στερώντας από εκατομμύρια ψηφοφόρους τους δημοκρατικά εκλεγμένους αντιπροσώπους τους· καλεί την Τουρκία να αποκαταστήσει στο αξίωμά τους τους δημάρχους που έχουν καθαιρεθεί·

60.

σημειώνει τα πολιτικά, νομοθετικά, οικονομικά και διοικητικά μέτρα που έλαβε η κυβέρνηση για την παράλυση των δήμων που διευθύνονται από δήμαρχους κομμάτων της αντιπολίτευσης στην Κωνσταντινούπολη, την Άγκυρα, τη Σμύρνη και στο νοτιοανατολικό τμήμα της χώρας· καταδικάζει τις αποφάσεις του Ανώτατου Εκλογικού Συμβουλίου (YSK) για την εκ νέου διενέργεια των μητροπολιτικών δημοτικών εκλογών στην Κωνσταντινούπολη και την ακύρωση της εκλογής των υποψηφίων δημάρχων του HDP που κέρδισαν τις εκλογές υπέρ των υποψηφίων του Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (AKP) που κατέκτησαν τη δεύτερη θέση, οι οποίες υπονομεύουν τον σεβασμό της νομιμότητας και της ακεραιότητας των εκλογικών διαδικασιών και την ανεξαρτησία του θεσμού από πολιτικές παρεμβάσεις·

Ευρύτερες σχέσεις ΕΕ-Τουρκίας και τουρκική εξωτερική πολιτική

61.

υπενθυμίζει τον σημαντικό ρόλο που διαδραμάτισε και εξακολουθεί να διαδραματίζει η Τουρκία, καθώς φιλοξενεί περί τα τέσσερα εκατομμύρια πρόσφυγες — εκ των οποίων περίπου 3,6 εκατομμύρια είναι Σύροι πρόσφυγες και περίπου 360 000 έχουν καταγραφεί ως πρόσφυγες και αιτούντες άσυλο από άλλες χώρες, σύμφωνα με τα στοιχεία της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες — και υπενθυμίζει ότι αυτή είναι η πιο μεγάλη κοινότητα προσφύγων στον κόσμο· σημειώνει ότι οι προκλήσεις για την αντιμετώπιση αυτής της κρίσης έχουν αυξηθεί λόγω της πανδημίας COVID-19· χαιρετίζει τις προσπάθειες όλων των εμπλεκόμενων αρχών, ιδίως των δήμων, για τη βελτίωση της ένταξης των προσφυγικών πληθυσμών· εκτιμά ότι η ΕΕ θα πρέπει να εξακολουθήσει να παρέχει την αναγκαία στήριξη στους Σύρους πρόσφυγες και στις κοινότητες υποδοχής στην Τουρκία, μεταξύ άλλων μέσω της συνεχιζόμενης στήριξης των σχετικών προγραμμάτων του ΟΗΕ για τις προσφυγικές κοινότητες στην Τουρκία· τάσσεται υπέρ μιας αντικειμενικής αξιολόγησης, περιλαμβανομένης μιας εκτίμησης επιπτώσεων στα ανθρώπινα δικαιώματα, της δήλωσης ΕΕ-Τουρκίας και της συνεργασίας στα ζητήματα των προσφύγων, των αιτούντων άσυλο και της μετανάστευσης, και υπογραμμίζει την ανάγκη συμμόρφωσης αμφότερων των μερών προς τις υποχρεώσεις τους στο πλαίσιο της διαδικασίας εφαρμογής· τονίζει ότι η εργαλειοποίηση των μεταναστών και των προσφύγων δεν μπορεί να γίνει αποδεκτή ως μέσο πολιτικής επιρροής και εκβιασμού· καταδικάζει απερίφραστα, στο πλαίσιο αυτό, τη χρήση της μεταναστευτικής πίεσης από την Τουρκία για πολιτικούς σκοπούς τον Μάρτιο του 2020, όταν οι τουρκικές αρχές ενθάρρυναν ενεργά τους μετανάστες, τους πρόσφυγες και τους αιτούντες άσυλο, με παραπλανητικές πληροφορίες, να ακολουθήσουν τη χερσαία διαδρομή προς την Ευρώπη μέσω της Ελλάδας· σημειώνει ότι, εν αναμονή της πλήρους και αποτελεσματικής εφαρμογής της συμφωνίας επανεισδοχής ΕΕ-Τουρκίας (9) έναντι όλων των κρατών μελών, οι υφιστάμενες διμερείς συμφωνίες επανεισδοχής και οι διατάξεις σε παρεμφερείς συμφωνίες και διακανονισμούς με τα κράτη μέλη θα πρέπει να εξακολουθήσουν να εφαρμόζονται δεόντως· υπενθυμίζει ότι οι Σύροι πρόσφυγες θα πρέπει να επαναπατρίζονται στη Συρία μόνον εφόσον επιλέγουν να μεταβούν οικειοθελώς και μπορούν να επιστρέψουν στις αρχικές τους κοινότητες·

62.

επιβεβαιώνει την έκκλησή του που διατύπωσε στο ψήφισμά του της 15ης Απριλίου 2015 και προτρέπει για άλλη μια φορά την Τουρκία να αναγνωρίσει τη γενοκτονία των Αρμενίων, προετοιμάζοντας έτσι το έδαφος για την πραγματική συμφιλίωση μεταξύ των λαών της Τουρκίας και της Αρμενίας· ζητεί από την Τουρκία, στο πλαίσιο αυτό, να αποφύγει κάθε προπαγάνδα και ρητορική μίσους κατά των Αρμενίων και να σεβαστεί πλήρως τις υποχρεώσεις της όσον αφορά την προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς των Αρμενίων και άλλων λαών·

63.

είναι πεπεισμένο ότι η πανδημία COVID-19 μπορεί να αντιμετωπιστεί μόνο μέσω παγκόσμιας συνεργασίας· πιστεύει ότι η συνεργασία ΕΕ-Τουρκίας θα μπορούσε να εμβαθυνθεί περαιτέρω στο πλαίσιο αυτό, μεταξύ άλλων όσον αφορά τη δημιουργία βιώσιμων αλυσίδων εφοδιασμού· χαιρετίζει τον θετικό ρόλο της Τουρκίας στην προμήθεια προστατευτικού εξοπλισμού σε ορισμένα κράτη μέλη και άλλες χώρες· εκφράζει την ανησυχία του για την κατάχρηση προεδρικών διαταγμάτων και υπουργικών αποφάσεων που διαβρώνει περαιτέρω την αρχή της νομιμότητας στις αποφάσεις που λαμβάνονται για την αντιμετώπιση της πανδημίας COVID-19· επικρίνει τις επιθέσεις των τουρκικών αρχών εις βάρος του Τουρκικού Ιατρικού Συλλόγου, με σκοπό να αποσιωπηθούν τυχόν κρίσιμα ζητήματα που αφορούν τον χειρισμό της πανδημίας COVID-19 από την κυβέρνηση· καταδικάζει την εργαλειοποίηση του συστήματος δικαιοσύνης, τις παράνομες κρατήσεις, την παρενόχληση και τις αβάσιμες ποινικές έρευνες σε βάρος δημοσιογράφων που κάνουν αναφορά για ανησυχίες όσον αφορά τη διαχείριση της πανδημίας από την Τουρκία· σημειώνει ότι η πανδημία COVID-19 αύξησε ταχέως τα ποσοστά ανεργίας και φτώχειας στην Τουρκία·

64.

τονίζει ότι ο εκσυγχρονισμός της τελωνειακής ένωσης θα ήταν επωφελής και για τα δύο μέρη και θα διατηρούσε την Τουρκία οικονομικά και κανονιστικά συνδεδεμένη με την ΕΕ, πέραν της δημιουργίας μιας ανανεωμένης ευκαιρίας για θετικό διάλογο και συνεργασία, παρέχοντας ένα καλύτερο ρυθμιστικό πλαίσιο για τις επενδύσεις της ΕΕ στην Τουρκία, συμπεριλαμβανομένου ενός μηχανισμού επίλυσης διαφορών, ενώ θα αποτελούσε και καταλύτη για τη δημιουργία περισσότερων θέσεων απασχόλησης τόσο στην ΕΕ όσο και στην Τουρκία, καθώς και για έργα συνεργασίας σχετικά με την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία· τονίζει ότι, υπό τις παρούσες συνθήκες — συμπεριλαμβανομένου του αυξανόμενου καταλόγου των αποκλίσεων της Τουρκίας από τις τρέχουσες υποχρεώσεις της, του γεγονότος ότι η ΕΕ και η Τουρκία βρίσκονται επί του παρόντος σε διαμάχη ενώπιον του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου ή των απαράδεκτων εκκλήσεων για μποϊκοτάζ σε κράτη μέλη της ΕΕ — φαίνεται ότι ένας εκσυγχρονισμός της τελωνειακής ένωσης θα ήταν ιδιαίτερα δύσκολος, αλλά πιστεύει ότι θα πρέπει να παραμείνει ανοικτή μια πόρτα για να διευκολυνθούν οι εποικοδομητικές προσπάθειες και ο ανανεωμένος διάλογος για όλα τα εκκρεμή ζητήματα και να διερευνηθούν οι προϋποθέσεις για έναν εκσυγχρονισμό της τελωνειακής ένωσης· επαναλαμβάνει ότι ο εκσυγχρονισμός αυτός θα πρέπει να βασίζεται σε αυστηρές προϋποθέσεις που σχετίζονται με τα ανθρώπινα δικαιώματα και τις θεμελιώδεις ελευθερίες, όπως ορίζουν τα κριτήρια της Κοπεγχάγης για τις σχέσεις καλής γειτονίας με την ΕΕ και όλα τα κράτη μέλη της, καθώς και στην εφαρμογή τους χωρίς διακρίσεις· υπενθυμίζει ότι το πλήρες δυναμικό της σημερινής τελωνειακής ένωσης δεν θα επιτευχθεί έως ότου η Τουρκία εφαρμόσει στο ακέραιο το Πρόσθετο Πρωτόκολλο, που επεκτείνει τη Συμφωνία της Άγκυρας σε όλα τα κράτη μέλη χωρίς επιφυλάξεις και με τρόπο που δεν θα δημιουργεί διακρίσεις, έναντι όλων των κρατών μελών και έως ότου επιλυθούν οι υφιστάμενες εμπορικές διαφορές·

65.

εξακολουθεί να υποστηρίζει τη διαδικασία ελευθέρωσης των θεωρήσεων, μόλις εκπληρωθούν οι προϋποθέσεις που έχουν τεθεί· επισημαίνει ότι η ελευθέρωση θεωρήσεων θα αποτελούσε σημαντικό βήμα προς τη διευκόλυνση των διαπροσωπικών επαφών και επισημαίνει ότι αυτό έχει μεγάλη σημασία, ιδιαίτερα για τους φοιτητές, τους πανεπιστημιακούς, τους εκπροσώπους επιχειρήσεων και τα πρόσωπα που έχουν οικογενειακούς δεσμούς στα κράτη μέλη της ΕΕ· χαιρετίζει την προεδρική εγκύκλιο του Μαΐου 2019 που ζητεί την επιτάχυνση των ενεργειών, αλλά τονίζει ότι υπήρξε ελάχιστη πραγματική πρόοδος όσον αφορά τα έξι εκκρεμή κριτήρια αναφοράς που εξακολουθεί να πρέπει να εκπληρώσει η Τουρκία· ζητεί από την κυβέρνηση της Τουρκίας να συμμορφωθεί πλήρως με αυτά τα κριτήρια αναφοράς χωρίς διακρίσεις, μεταξύ άλλων όσον αφορά όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ, και να εστιάσει ιδίως στον αντιτρομοκρατικό νόμο και στον νόμο για την προστασία των δεδομένων·

66.

επισημαίνει ότι είναι σημαντικό, η Τουρκία, η ΕΕ και τα κράτη μέλη της να διατηρούν εντατικό διάλογο και συνεργασία σε θέματα εξωτερικής πολιτικής και ασφάλειας· αναγνωρίζει ότι, όπως και κάθε κυρίαρχη χώρα, η Τουρκία έχει το δικαίωμα να ακολουθήσει τη δική της εξωτερική πολιτική σύμφωνα με τα συμφέροντα και τους στόχους της· πιστεύει, ωστόσο, ότι, ως υποψήφια προς ένταξη στην ΕΕ χώρα, η Τουρκία θα πρέπει να στοχεύει στην ολοένα και μεγαλύτερη ευθυγράμμιση της εξωτερικής πολιτικής της με αυτήν της ΕΕ στο πλαίσιο της κοινής εξωτερικής πολιτικής και πολιτικής ασφαλείας (ΚΕΠΠΑ)· εκφράζει τη βαθιά λύπη του διότι, αντιθέτως, η Τουρκία αποφάσισε να ενεργεί μονομερώς και να συγκρούεται διαρκώς με τις προτεραιότητες της ΕΕ σε ένα ευρύ φάσμα εξωτερικών υποθέσεων και ότι, ως αποτέλεσμα, το ποσοστό ευθυγράμμισης της Τουρκίας με την ΚΕΠΠΑ έχει μειωθεί επί του παρόντος μόλις στο 14 %· ενθαρρύνει την Τουρκία να επιδιώξει τη στενή συνεργασία και την περαιτέρω ευθυγράμμιση με την ΕΕ σε θέματα εξωτερικής πολιτικής, άμυνας και ασφάλειας, συμπεριλαμβανομένης της συνεργασίας για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας· υπενθυμίζει ότι η Τουρκία είναι παλαιό μέλος της συμμαχίας του ΝΑΤΟ και βρίσκεται σε κομβική γεωστρατηγική θέση για τη διατήρηση της περιφερειακής ασφάλειας και την ενδυνάμωση της ευρωπαϊκής ασφάλειας· τονίζει ότι, ως σύμμαχος του ΝΑΤΟ, η Τουρκία θα πρέπει να ενθαρρυνθεί να ενεργεί βάσει του Συμφώνου του ΝΑΤΟ, το οποίο ορίζει ότι τα μέλη θα πρέπει να απέχουν στις διεθνείς σχέσεις τους από την απειλή ή τη χρήση βίας με οποιονδήποτε τρόπο ο οποίος είναι ασυμβίβαστος με τους σκοπούς των Ηνωμένων Εθνών· σημειώνει, περαιτέρω, ότι τα κράτη μέλη της ΕΕ και η Τουρκία συνεχίζουν να συνεργάζονται σε θέματα (στρατιωτικής) στρατηγικής σημασίας στο πλαίσιο του ΝΑΤΟ· υπενθυμίζει επίσης ότι η ΕΕ και το ΝΑΤΟ παραμένουν οι πλέον αξιόπιστοι μακροχρόνιοι εταίροι της Τουρκίας στο πλαίσιο της διεθνούς συνεργασίας σε θέματα ασφάλειας, και καλεί την Τουρκία να διατηρήσει την πολιτική συνοχή στους τομείς της εξωτερικής πολιτικής και της πολιτικής για την ασφάλεια δεδομένου του ρόλου της ως μέλους του ΝΑΤΟ και ως υποψήφιας προς ένταξη στην ΕΕ χώρας και να ανανεώσει πλήρως τη δέσμευσή της στο ΝΑΤΟ που αποτελεί τη μοναδική άγκυρά ασφαλείας της· ζητεί τη διεξαγωγή διατλαντικού διαλόγου για τις σχέσεις με την Τουρκία με τη νέα κυβέρνηση των ΗΠΑ, με σκοπό την υιοθέτηση μιας κοινής πολιτικής έναντι της Τουρκίας και από κοινού με αυτήν, η οποία θα αποσκοπεί στην ενίσχυση της συνεργασίας και της σύγκλισης όσον αφορά τις αξίες και τα συμφέροντα·

67.

τονίζει ότι, όποιες κι αν είναι οι αξιώσεις της Τουρκίας, θα πρέπει να τις υπερασπίζεται μέσω της διπλωματίας και του διαλόγου που βασίζεται στο διεθνές δίκαιο και ότι οποιαδήποτε απόπειρα άσκησης πίεσης σε άλλες χώρες μέσω της χρήσης βίας, απειλών ή εχθρικής και προσβλητικής ρητορικής, ιδιαίτερα προς την ΕΕ και τα κράτη μέλη της, είναι απαράδεκτη και απρεπής για μια υποψήφια προς ένταξη στην ΕΕ χώρα· καλεί, στο πλαίσιο αυτό, την Επιτροπή και τον Αντιπρόεδρο της Επιτροπής/Ύπατο Εκπρόσωπο της Ένωσης για Θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφαλείας (ΑΠ/ΥΕ) να λάβουν σταθερή στάση έναντι οποιασδήποτε καταχρηστικής γλωσσικής διατύπωσης κατά της ΕΕ και των κρατών μελών της, στην οποία προβαίνουν εκπρόσωποι της τουρκικής κυβέρνησης·

68.

εκφράζει τη βαθιά του ανησυχία για την παράνομη και δίχως προηγούμενο συμπεριφορά της Τουρκίας στην Ανατολική Μεσόγειο, συμπεριφορά μιας υποψήφιας προς ένταξη στην ΕΕ χώρας κατά κρατών μελών της ΕΕ, καθώς και για τους σχετικούς κινδύνους για την ασφάλεια και τη σταθερότητα· καταδικάζει με σθένος τις παράνομες δραστηριότητες της Τουρκίας στα ελληνικά και κυπριακά ύδατα, καθώς και τις παραβιάσεις τις οποίες διαπράττει στον ελληνικό εθνικό εναέριο χώρο, συμπεριλαμβανομένων των υπερπτήσεων σε κατοικημένες περιοχές, και στα ελληνικά χωρικά ύδατα, οι οποίες καταστρατηγούν τόσο την κυριαρχία και τα κυριαρχικά δικαιώματα ενός κράτους μέλους της ΕΕ όσο και το διεθνές δίκαιο· εκφράζει την πλήρη αλληλεγγύη του προς την Ελλάδα και την Κυπριακή Δημοκρατία· επαναβεβαιώνει το δικαίωμα της Κυπριακής Δημοκρατίας να συνάπτει διμερείς συμφωνίες για την αποκλειστική οικονομική της ζώνη (ΑΟΖ) και να εξερευνά και να εκμεταλλεύεται τους φυσικούς της πόρους σε πλήρη συμμόρφωση με το σχετικό διεθνές δίκαιο· εκφράζει τη σοβαρή ανησυχία του για τις παράνομες τουρκικές αλιευτικές δραστηριότητες στα ελληνικά χωρικά ύδατα στο Αιγαίο Πέλαγος και για τις παράνομες και αδήλωτες αλιευτικές δραστηριότητες του τουρκικού αλιευτικού στόλου σε διεθνή ύδατα στο Αιγαίο Πέλαγος και στην ανατολική Μεσόγειο· παροτρύνει την Τουρκία και όλους τους εμπλεκομένους να συμπράξουν καλόπιστα στην ειρηνική επίλυση των διαφορών και να απόσχουν από κάθε μονομερή και παράνομη ενέργεια ή απειλές· τονίζει ότι μια βιώσιμη επίλυση της σύγκρουσης μπορεί να επιτευχθεί μόνο μέσω διαλόγου, διπλωματίας και διαπραγματεύσεων σε πνεύμα καλής θέλησης και σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο· ζητεί από όλες τις πλευρές μια γνήσια συλλογική δέσμευση ότι θα διαπραγματευθούν καλή τη πίστει για την οριοθέτηση των ΑΟΖ και της υφαλοκρηπίδας, με πλήρη σεβασμό του διεθνούς δικαίου και της αρχής των καλών σχέσεων μεταξύ γειτόνων· σημειώνει με λύπη ότι το casus belli που κήρυξε η Τουρκική Εθνοσυνέλευση κατά της Ελλάδας το 1995 δεν έχει ακόμη ανακληθεί· εκφράζει την ικανοποίησή του για τον νέο γύρο διερευνητικών συνομιλιών μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας, ύστερα από πενταετή διακοπή, κατά τον οποίο επιδιώκεται η εξέταση, μεταξύ άλλων, της οριοθέτησης της υφαλοκρηπίδας και της ΑΟΖ σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο· επαναλαμβάνει την έκκλησή του προς την τουρκική κυβέρνηση να υπογράψει και να κυρώσει τη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας, η οποία αποτελεί τμήμα του κεκτημένου της Ευρωπαϊκής Ένωσης· χαιρετίζει και υποστηρίζει πλήρως την πρόταση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου για μια πολυμερή διάσκεψη για την Ανατολική Μεσόγειο, προκειμένου να υπάρξει μια πλατφόρμα για την επίλυση των διαφορών μέσω διαλόγου, και καλεί τον ΑΠ/ΥΕ να τη δρομολογήσει το συντομότερο δυνατό· επαναλαμβάνει την έκκλησή του προς το Συμβούλιο να είναι έτοιμο να καταρτίσει έναν κατάλογο περαιτέρω περιοριστικών τομεακών και στοχευμένων κυρώσεων, εφόσον δεν υπάρξει σημαντική πρόοδος ή νέες προοπτικές στις σχέσεις με την Τουρκία· σημειώνει ότι τα συμπεράσματα του Συμβουλίου, της 15ης Ιουλίου 2019, υπό το πρίσμα των συνεχιζόμενων και νέων παράνομων γεωτρήσεων της Τουρκίας, να μην διεξαχθούν προς το παρόν το Συμβούλιο Σύνδεσης και περαιτέρω συνεδριάσεις των διαλόγων υψηλού επιπέδου μεταξύ ΕΕ και Τουρκίας, μαζί με την απόφαση (ΚΕΠΠΑ) 2019/1894 του Συμβουλίου, της 11ης Νοεμβρίου 2019, σχετικά με περιοριστικά μέτρα λόγω των παράνομων γεωτρήσεων της Τουρκίας στην Ανατολική Μεσόγειο (10), είναι οι πρώτες περιπτώσεις όπου κρίθηκαν απαραίτητες τέτοιες αντιδράσεις λόγω της συμπεριφοράς μιας υποψήφιας για ένταξη χώρας· ζητεί από την Τουρκία να συμπράξει στην ειρηνική επίλυση των διαφορών και να απόσχει από κάθε μονομερή και παράνομη ενέργεια ή απειλές, διότι αυτό έχει αρνητικό αντίκτυπο στις σχέσεις καλής γειτονίας με την ΕΕ και τα κράτη μέλη της· καλεί τον ΑΠ/ΥΕ να εξετάσει το ενδεχόμενο διορισμού ειδικού απεσταλμένου της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την Ανατολική Μεσόγειο, προκειμένου να διευκολυνθεί η διπλωματική προσέγγιση της Τουρκίας·

69.

καταδικάζει απερίφραστα τη δήλωση του Προέδρου της Τουρκικής Εθνοσυνέλευσης σύμφωνα με την οποία η Τουρκία θα μπορούσε να αποσυρθεί με απλό προεδρικό διάταγμα από τη Σύμβαση του Μοντρέ, μια σημαντική διεθνή συμφωνία που ρυθμίζει την ελεύθερη διεθνή ναυσιπλοΐα στα Στενά των Δαρδανελίων και του Βοσπόρου· σημειώνει ότι η δήλωση αυτή αποτελεί συνέχεια προηγούμενων προσπαθειών της Τουρκίας να αμφισβητήσει την εγκυρότητα της ειρηνευτικής Συνθήκης της Λωζάνης και, ως εκ τούτου, να υπονομεύσει τη διεθνή ειρήνη και σταθερότητα στην ευρύτερη περιοχή, συμπεριλαμβανομένων ιδίως των γειτονικών χωρών της Τουρκίας·

70.

καταδικάζει σθεναρά το μερικό παράνομο άνοιγμα των Βαρωσίων στην πόλη της Αμμοχώστου, το οποίο υπονομεύει την αμοιβαία εμπιστοσύνη και, επομένως, την προοπτική επανέναρξης των άμεσων συνομιλιών για τη συνολική επίλυση του Κυπριακού, επιδεινώνοντας την κατάσταση στην περιοχή, πυροδοτώντας τον διχασμό και παγιώνοντας τη μόνιμη διχοτόμηση της Κύπρου· προειδοποιεί για τυχόν αλλαγή του status quo στα Βαρώσια κατά παράβαση των ψηφισμάτων του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ· καλεί την κυβέρνηση να ανακαλέσει την απόφαση αυτή και να αποφύγει οποιαδήποτε άλλη μονομερή ενέργεια θα μπορούσε να προκαλέσει περαιτέρω εντάσεις στο νησί, σύμφωνα με την πρόσφατη έκκληση του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ· καλεί την Τουρκία να αποσύρει τα στρατεύματά της από την Κύπρο, να μεταβιβάσει την περιοχή των Βαρωσίων στους νόμιμους κατοίκους της υπό την προσωρινή διοίκηση των Ηνωμένων Εθνών σύμφωνα με το ψήφισμα 550 (1984) του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, και να απόσχει από ενέργειες που αλλοιώνουν τη δημογραφική ισορροπία του νησιού μέσω μιας πολιτικής παράνομων εποικισμών· επαναλαμβάνει την έκκλησή του προς την Τουρκία να δεσμευτεί και να συμβάλει σε μια συνολική διευθέτηση, σύμφωνα με τα σχετικά ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, μεταξύ άλλων όσον αφορά την επιστροφή των περιουσιακών στοιχείων και τη διατήρηση των θρησκευτικών χώρων· εκφράζει τη λύπη του διότι οι ανώτατες τουρκικές αρχές έχουν εγκρίνει τη λύση των δύο κρατών για πολιτικούς και εθνικιστικούς σκοπούς, και ζητεί από την κυβέρνηση της Τουρκίας να ανταποκριθεί συγκεκριμένα στην έκκληση του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ για τη διεξαγωγή νέων διαπραγματεύσεων· ζητεί από τα εμπλεκόμενα μέρη να ξαναρχίσουν το συντομότερο δυνατόν, υπό την αιγίδα του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ, οι διαπραγματεύσεις για την επανένωση της Κύπρου από το σημείο στο οποίο είχαν διακοπεί και με βάση τις συμφωνίες που είχαν ήδη επιτευχθεί στο πλαίσιο της διαδικασίας του Κρανς-Μοντάνα το 2017· καλεί την ΕΕ και τα κράτη μέλη της να διαδραματίσουν πιο ενεργό ρόλο για την επιτυχημένη ολοκλήρωση των διαπραγματεύσεων· επαναλαμβάνει ότι υποστηρίζει μια δίκαιη, συνολική και βιώσιμη διευθέτηση με βάση μια δικοινοτική, διζωνική ομοσπονδία με ενιαία διεθνή νομική προσωπικότητα, ενιαία κυριαρχία και ενιαία ιθαγένεια και με πολιτική ισότητα μεταξύ των δύο κοινοτήτων, όπως ορίζεται στα σχετικά ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών, σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο και το κεκτημένο της ΕΕ και με βάση τον σεβασμό των αρχών στις οποίες εδράζεται η Ένωση· είναι απόλυτα πεπεισμένο ότι μια βιώσιμη επίλυση της σύγκρουσης μπορεί να επιτευχθεί μόνο μέσω διαλόγου, διπλωματίας και διαπραγματεύσεων σε πνεύμα καλής θέλησης και σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο· πιστεύει ακράδαντα ότι η βιώσιμη επίλυση του κυπριακού προβλήματος θα ωφελήσει κάθε χώρα της περιοχής· τονίζει την ανάγκη εφαρμογής του κεκτημένου της ΕΕ σε ολόκληρη τη νήσο, σε συνέχεια της λύσης του κυπριακού προβλήματος, και τη σημασία της συνεργασίας με τις δημοκρατικές δυνάμεις της τουρκοκυπριακής κοινότητας· εξαίρει το σημαντικό έργο της δικοινοτικής Επιτροπής Αγνοουμένων, η οποία ασχολείται τόσο με τους Τουρκοκύπριους όσο και με τους Ελληνοκύπριους αγνοούμενους, και χαιρετίζει για μία ακόμη φορά το γεγονός ότι, ήδη εδώ και μερικά χρόνια, παρέχεται καλύτερη πρόσβαση στις σχετικές τοποθεσίες, συμπεριλαμβανομένων των στρατιωτικών περιοχών· καλεί την Τουρκία να συνδράμει την Επιτροπή Αγνοουμένων παρέχοντας πληροφορίες από τα στρατιωτικά της αρχεία· εκφράζει τη λύπη του για τη συνεχιζόμενη άρνηση της Τουρκίας να συμμορφωθεί με την αεροπορική νομοθεσία και να δημιουργήσει έναν δίαυλο επικοινωνίας μεταξύ των κέντρων ελέγχου εναέριας κυκλοφορίας στην Τουρκία και την Κυπριακή Δημοκρατία, η απουσία του οποίου συνεπάγεται πραγματικούς κινδύνους για την ασφάλεια, όπως προσδιορίζονται από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Ασφάλειας της Αεροπορίας και τη Διεθνή Ομοσπονδία Ενώσεων Πιλότων Αερογραμμών· είναι της άποψης ότι αυτός είναι ένας τομέας στον οποίο η Τουρκία θα μπορούσε να αποδείξει την προσήλωσή της στα μέτρα οικοδόμησης εμπιστοσύνης, και καλεί την Τουρκία να συνεργαστεί, εφαρμόζοντας πλήρως τη νομοθεσία της ΕΕ για τις αερομεταφορές· υπενθυμίζει τη θέση του, όπως εκφράστηκε σε προηγούμενα ψηφίσματα, σχετικά με την ανάληψη πρωτοβουλίας στο Συμβούλιο, προκειμένου όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ να σταματήσουν τη χορήγηση αδειών για εξαγωγές όπλων προς την Τουρκία, σύμφωνα με την κοινή θέση 2008/944/ΚΕΠΠΑ του Συμβουλίου·

71.

καταδικάζει απερίφραστα τις τουρκικές στρατιωτικές επεμβάσεις στη Συρία, οι οποίες συνιστούν σοβαρές παραβιάσεις του διεθνούς δικαίου και ενέχουν τον κίνδυνο να υπονομεύσουν τη σταθερότητα και την ασφάλεια της περιοχής στο σύνολό της· καλεί την κυβέρνηση της Τουρκίας να τερματίσει την παράνομη κατοχή της βόρειας Συρίας και του Αφρίν και να αποσύρει τις στρατιωτικές και παραστρατιωτικές δυνάμεις που ενεργούν για λογαριασμό της· επαναλαμβάνει ότι οι ανησυχίες για την ασφάλεια δεν μπορούν να δικαιολογήσουν μονομερή στρατιωτική δράση σε μια ξένη χώρα· υπενθυμίζει ότι δεν μπορεί να υπάρξει βιώσιμη στρατιωτική λύση στο ζήτημα του Ιντλίμπ, παρά μόνο πολιτική· εκφράζει τη βαθιά του ανησυχία για τη μεταφορά μαχητών και μισθοφόρων από ομάδες τζιχαντιστών, ευρισκόμενες στη βόρεια Συρία, προς τη Λιβύη και τη σύγκρουση στο Ναγκόρνο-Καραμπάχ. και την καταδικάζει απερίφραστα· καλεί τις τουρκικές αρχές να δημιουργήσουν τις κατάλληλες συνθήκες ώστε οι εκτοπισμένες κοινότητες εντός της Συρίας να επιστρέψουν στις εστίες τους και να επιτραπεί αυτή η επιστροφή·

72.

καλεί την Τουρκία να διατηρήσει τη δέσμευσή της για την ειρηνική επίλυση της σύγκρουσης στη Λιβύη υπό την αιγίδα του ΟΗΕ και να συμμορφωθεί πλήρως με το εμπάργκο όπλων που έχει επιβάλει το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ· εξαίρει το έργο της Μεσογειακής Επιχείρησης Ειρήνη της Ναυτικής Δύναμης της Ευρωπαϊκής Ένωσης (EUNAVFOR MED Irini) και τις προσπάθειές της για τη διατήρηση του εμπάργκο όπλων που έχει επιβληθεί και την πρόληψη της παράνομης διακίνησης ανθρώπων και ναρκωτικών· εκφράζει τη λύπη του για το γεγονός ότι, σε δύο τουλάχιστον περιπτώσεις, η Τουρκία αρνήθηκε να επιτρέψει στο προσωπικό της EUNAVFOR MED Irini να επιθεωρήσει πλοία που ταξίδευαν από την Τουρκία στη Λιβύη· καλεί, ως εκ τούτου, την Τουρκία να συνεργαστεί πλήρως με την EUNAVFOR MED Irini, που ενεργεί σύμφωνα με τα ψηφίσματα 2292 και 2526 του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, τα οποία είναι δεσμευτικά για όλα τα κράτη μέλη του ΟΗΕ, συμπεριλαμβανομένης της Δημοκρατίας της Τουρκίας· καλεί το Συμβούλιο να ξεκινήσει τη συνεργασία μεταξύ της EUNAVFOR MED IRINI και της επιχείρησης Sea Guardian του ΝΑΤΟ, προκειμένου να διασφαλίσει ότι η EUNAVFOR MED Irini είναι εξοπλισμένη με τους απαραίτητους πόρους και προσωπικό για την αποτελεσματική εκτέλεση του βασικού έργου της, το οποίο συνίσταται στο να παρακολουθεί τις δραστηριότητες χερσαίας, θαλάσσιας και εναέριας κυκλοφορίας και να συμβάλλει στην πλήρη εφαρμογή του εμπάργκο όπλων από όλες τις χώρες· τονίζει την ανάγκη να διατηρηθεί η κατάπαυση του πυρός και να αποσυρθούν άμεσα και άνευ όρων όλες οι ξένες δυνάμεις και οι μισθοφόροι από το σύνολο της επικράτειας της Λιβύης, σύμφωνα με τις αποφάσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ· καταδικάζει απερίφραστα την υπογραφή των δύο μνημονίων συμφωνίας μεταξύ της Τουρκίας και της Λιβύης για την ολοκληρωμένη συνεργασία στον τομέα της ασφάλειας και τον στρατιωτικό τομέα και για την οριοθέτηση των θαλάσσιων ζωνών, τα οποία συνδέονται μεταξύ τους και αποτελούν κατάφωρες παραβιάσεις τόσο του διεθνούς δικαίου όσο και των σχετικών ψηφισμάτων του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ·

73.

καταδικάζει το γεγονός ότι η Τουρκία, αντί να επιδιώξει τον τερματισμό της βίας και την επανάληψη ειρηνικών διαπραγματεύσεων για τη στήριξη των προσπαθειών των συμπροέδρων της Ομάδας Μινσκ του ΟΑΣΕ, αποφάσισε να στηρίξει και να ενισχύσει άνευ όρων τις στρατιωτικές επιχειρήσεις του Αζερμπαϊτζάν στην πρόσφατη σύγκρουση στο Ναγκόρνο Καραμπάχ, καταφεύγοντας σε προκλητική ρητορική που τροφοδοτεί τις εντάσεις αντί να τις μειώνει· καταδικάζει τη μεταφορά ξένων μαχητών από τη Συρία και αλλού στο Ναγκόρνο-Καραμπάχ, όπως επιβεβαιώθηκε από τις συμπροεδρεύουσες χώρες της Ομάδας Μινσκ του ΟΑΣΕ και καλεί την Τουρκία να απόσχει από κάθε δραστηριότητα και ρητορική που θα μπορούσε να επιδεινώσει περαιτέρω τις εντάσεις στην περιοχή του Νότιου Καυκάσου και να στηρίξει τον διεθνή διάλογο και την ειρηνευτική διαδικασία υπό την αιγίδα της Ομάδας Μινσκ του ΟΑΣΕ·

74.

καλεί το Τμήμα Στρατηγικής Επικοινωνίας (StratCom) της ΕΥΕΔ να διερευνήσει τις υποψίες για τουρκική παραπληροφόρηση εις βάρος της ΕΕ, ιδίως στην Αφρική και την περιοχή της Μέσης Ανατολής και της Βόρειας Αφρικής, και να υποβάλει έκθεση με τα πορίσματά του στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο·

Μελλοντική πορεία για τις σχέσεις ΕΕ-Τουρκίας

75.

φρονεί ότι είναι πλέον καιρός να εξεταστεί με σοβαρότητα η κατάσταση των σχέσεων της ΕΕ με την Τουρκία και να εκπονηθεί μια ολοκληρωμένη, ενιαία και συνεκτική στρατηγική σε μεσοπρόθεσμο και μακροπρόθεσμο ορίζοντα, μεταξύ όλων των θεσμικών οργάνων της ΕΕ και των κρατών μελών· καλεί την Τουρκία να συμμετάσχει σε εποικοδομητικό και καλόπιστο διάλογο — μεταξύ άλλων για θέματα εξωτερικής πολιτικής στα οποία η Τουρκία και η ΕΕ έχουν αντιτιθέμενες απόψεις — με σκοπό την επανεύρεση κοινού εδάφους και κοινής αντίληψης με την ΕΕ, την επανέναρξη του διαλόγου και της συνεργασίας για τις σχέσεις καλής γειτονίας και την επανεκκίνηση της διαδικασίας μεταρρυθμίσεων στην Τουρκία, με ιδιαίτερη αναφορά στον τομέα των θεμελιωδών δικαιωμάτων· πιστεύει ότι η ΕΕ θα πρέπει να συνεχίσει να επιζητεί όλες τις δυνατότητες διαλόγου, κοινής αντίληψης και σύγκλισης των θέσεων με την Τουρκία, αλλά επαναλαμβάνει ότι, σε αντίθετη περίπτωση, και εφόσον υπάρξουν νέες μονομερείς ενέργειες ή προκλήσεις κατά παράβαση του διεθνούς δικαίου, η ΕΕ θα πρέπει να χρησιμοποιήσει όλα τα μέσα και τις επιλογές που έχει στη διάθεσή της, συμπεριλαμβανομένων στοχευμένων κυρώσεων ως έσχατης λύσης, οι οποίες δεν θα πρέπει να έχουν αρνητικό αντίκτυπο στον τουρκικό λαό, την κοινωνία των πολιτών ή τους πρόσφυγες στην Τουρκία·

76.

πιστεύει ότι η ΕΕ δεν θα πρέπει να συγχέει την Τουρκία με τις πολιτικές της σημερινής της κυβέρνησής και, ως εκ τούτου, υπογραμμίζει ότι η ΕΕ θα πρέπει να παραμείνει προσηλωμένη στη στήριξη της τουρκικής κοινωνίας των πολιτών με στόχο την προστασία και την προώθηση των δημοκρατικών αξιών και αρχών, των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και του κράτους δικαίου, λαμβάνοντας υπόψη τον έντονο φιλοευρωπαϊκό προσανατολισμό και την ευρωπαϊκή ταυτότητα της τουρκικής κοινωνίας γενικότερα· καλεί, στο πλαίσιο αυτό, όλα τα θεσμικά όργανα της ΕΕ, και ιδίως το Συμβούλιο, να θέσουν τη διάσταση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και την κατάσταση των θεμελιωδών ελευθεριών και του κράτους δικαίου στην Τουρκία στο επίκεντρο των δράσεών τους έναντι της χώρας· σημειώνει την πρόσφατη κοινή ανακοίνωση για την εξέλιξη των πολιτικών, οικονομικών και εμπορικών σχέσεων ΕΕ-Τουρκίας (JOIN(2021)0008) ως συνοπτική παρουσίαση της τρέχουσας κατάστασης· εκφράζει τη λύπη του για το γεγονός ότι η οπισθοδρόμηση της δημοκρατίας, του κράτους δικαίου και των θεμελιωδών δικαιωμάτων στην Τουρκία δεν εξετάστηκε επαρκώς στα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου του Μαρτίου του 2021· υπογραμμίζει ότι η διάσταση του κράτους δικαίου και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων θα πρέπει να βρίσκεται στο επίκεντρο της αξιολόγησης της πολιτικής μας έναντι της Τουρκίας· καλεί, συνεπώς, την Επιτροπή και το Συμβούλιο να εισαγάγουν τη διάσταση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και του κράτους δικαίου ως ένα από τα βασικά κριτήρια κατά τον σχεδιασμό των επόμενων πιθανών βημάτων στις σχέσεις ΕΕ-Τουρκίας· επισημαίνει ότι αυτό θα μπορούσε να συμβάλει στην αντιστροφή της οπισθοδρόμησης των θεμελιωδών ελευθεριών που παρατηρήθηκε πρόσφατα στην Τουρκία και θα έστελνε ενθαρρυντικό μήνυμα στο μεγάλο φιλοευρωπαϊκό και φιλοδημοκρατικό τμήμα της τουρκικής κοινωνίας·

77.

εκτιμά ότι τόσο η ΕΕ όσο και η Τουρκία γνωρίζουν ότι είναι απαραίτητο και πολύ σημαντικό να αναπτυχθεί μια εποικοδομητική και πλήρης σεβασμού στάση στις σχέσεις τους και ότι η ενίσχυση της επικοινωνίας και του διαλόγου σε όλα τα επίπεδα είναι καίριο στοιχείο για την αποκατάσταση μιας σχέσης αμοιβαίας εμπιστοσύνης μεταξύ της ΕΕ και της Τουρκίας, ικανής να διαμορφώσει μια στέρεα και διαρκή βάση για την περαιτέρω εποικοδομητική ανάπτυξη, τη διαρκή βελτίωση της ζωής των πολιτών και τη διατήρηση της ειρήνης· πιστεύει ότι θα πρέπει να ενισχυθούν και άλλοι δίαυλοι επικοινωνίας, όπως μεταξύ των δήμων — προς επίρρωση του σχετικού έργου που επιτελεί η Επιτροπή των Περιφερειών — καθώς και στους πανεπιστημιακούς, πολιτιστικούς και δημοσιογραφικούς κύκλους· ζητεί να καταβληθούν κοινές προσπάθειες από όλα τα θεσμικά όργανα της ΕΕ, και τα κράτη μέλη να λάβουν συγκεκριμένα μέτρα στο πλαίσιο αυτό, και καλεί την Επιτροπή να αναφερθεί στα μέτρα αυτά στην επόμενη έκθεσή της για τις σχέσεις ΕΕ-Τουρκίας· σημειώνει ότι η τελευταία Μεικτή Κοινοβουλευτική Επιτροπή (ΜΚΕ) ΕΕ-Τουρκίας διεξήγαγε την 78η συνεδρίασή της στην Άγκυρα, στις 19 και 20 Δεκεμβρίου 2018· εκφράζει τη λύπη του για αυτή την περίοδο αδικαιολόγητης αδράνειας της ΜΚΕ ΕΕ-Τουρκίας και εκφράζει, συνεπώς, την ελπίδα ότι θα ξαναρχίσουν σύντομα οι συνεδριάσεις μεταξύ της Μεγάλης Εθνοσυνέλευσης της Τουρκίας και του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στο πλαίσιο της ΜΚΕ ΕΕ-Τουρκίας, καθώς αποτελούν σημαντικό πλαίσιο συζήτησης και αποκλιμάκωσης·

78.

ζητεί τη διεξαγωγή συνεδρίασης των ηγετών ΕΕ-Τουρκίας έπειτα από μια πραγματική διαδικασία αποκλιμάκωσης, προκειμένου να αναθεωρηθεί το τρέχον πλαίσιο των σχέσεων ή να διερευνηθούν νέα, πιο αποτελεσματικά πρότυπα για τις σχέσεις ΕΕ-Τουρκίας·

79.

θεωρεί ότι, ως απαραίτητο βήμα για τη βελτίωση της συνολικής κατάστασης των σχέσεων, και οι δύο πλευρές πρέπει να μιλούν με σεβασμό, να καταβάλλουν προσπάθειες για την καταπολέμηση των υφιστάμενων προκαταλήψεων και παρανοήσεων και να επιτρέψουν μια πιο αντικειμενική και πλήρη συνεκτίμηση της εικόνας της άλλης πλευράς στην αντίστοιχη κοινή γνώμη, αντιστρέφοντας τις αμοιβαίως επιδεινούμενες αντιλήψεις· καλεί, εν προκειμένω, την Επιτροπή να δρομολογήσει μια επικοινωνιακή πολιτική έναντι της τουρκικής κοινωνίας, η οποία να αποσκοπεί στην ευαισθητοποίηση σχετικά με την ΕΕ, στην παροχή αντικειμενικών πληροφοριών σχετικά με τις πολιτικές της και στην αποκατάσταση της αντίληψης των Τούρκων πολιτών για την ΕΕ· τονίζει ότι μια πολεμοχαρής και επιθετική ρητορική απλώς ενισχύει τις ακραίες θέσεις και από τις δύο πλευρές και ότι μια καθαρά αντιπαραθετική προσέγγιση ευνοεί εκείνους που αποσκοπούν να φέρουν την Τουρκία και την ΕΕ σε αντιπαράθεση·

o

o o

80.

αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στον Πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, το Συμβούλιο, την Επιτροπή, τον Αντιπρόεδρο της Επιτροπής/Ύπατο Εκπρόσωπο της Ένωσης για Θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφαλείας, τις κυβερνήσεις και τα κοινοβούλια των κρατών μελών, καθώς και στον Πρόεδρο, την Κυβέρνηση και το Κοινοβούλιο της Δημοκρατίας της Τουρκίας, και ζητεί από την Επιτροπή και την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Εξωτερικών Δράσης να μεταφράσουν την έκθεση της Επιτροπής για την Τουρκία του 2020 και το παρόν ψήφισμα στα τουρκικά και να αποστείλουν ένα αντίγραφο στο Κοινοβούλιο.

(1)  ΕΕ C 328 της 6.9.2016, σ. 2.

(2)  ΕΕ C 23 της 21.1.2021, σ. 58.

(3)  Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2019)0017.

(4)  Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2019)0049.

(5)  Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2020)0230.

(6)  Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2020)0332.

(7)  Συμφωνία σύνδεσης μεταξύ της Ευρωπαϊκής Οικονομικής Κοινότητας και της Τουρκίας, της 12ης Σεπτεμβρίου 1963 (ΕΕ L 361 της 31.12.1977, σ. 29).

(8)  Οδηγία 2011/92/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 13ης Δεκεμβρίου 2011, για την εκτίμηση των επιπτώσεων ορισμένων σχεδίων δημοσίων και ιδιωτικών έργων στο περιβάλλον (ΕΕ L 26 της 28.1.2012, σ. 1).

(9)  Συμφωνία μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Δημοκρατίας της Τουρκίας για την επανεισδοχή προσώπων που διαμένουν χωρίς άδεια (ΕΕ L 134 της 7.5.2014, σ. 3).

(10)  ΕΕ L 291 της 12.11.2019, σ. 4.


12.1.2022   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 15/100


P9_TA(2021)0244

Εκθέσεις για το Μαυροβούνιο κατά την περίοδο 2019-2020

Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 19ης Μαΐου 2021 σχετικά με τις εκθέσεις της Επιτροπής για το Μαυροβούνιο (2019/2173(INI))

(2022/C 15/09)

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

έχοντας υπόψη τη Συμφωνία Σταθεροποίησης και Σύνδεσης (ΣΣΣ) μεταξύ των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων και των κρατών μελών τους αφενός, και της Δημοκρατίας του Μαυροβουνίου αφετέρου (1), που ετέθη σε ισχύ την 1η Μαΐου 2010,

έχοντας υπόψη ότι το Μαυροβούνιο υπέβαλε αίτηση προσχώρησης στην Ευρωπαϊκή Ένωση στις 15 Δεκεμβρίου 2008,

έχοντας υπόψη τη γνωμοδότηση της Επιτροπής, της 9ης Νοεμβρίου 2010, σχετικά με την αίτηση του Μαυροβουνίου για ένταξη στην Ευρωπαϊκή Ένωση (COM(2010)0670), την απόφαση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, της 16ης και 17ης Δεκεμβρίου 2010, για τη χορήγηση στο Μαυροβούνιο καθεστώτος υποψήφιας χώρας και την απόφαση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, της 29ης Ιουνίου 2012, για την έναρξη ενταξιακών διαπραγματεύσεων με το Μαυροβούνιο,

έχοντας υπόψη την ένταξη του Μαυροβουνίου στο ΝΑΤΟ, στις 5 Ιουνίου 2017,

έχοντας υπόψη τα συμπεράσματα της Προεδρίας σε συνέχεια του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της Θεσσαλονίκης της 19ης και 20ής Ιουνίου 2003,

έχοντας υπόψη τη δήλωση της Σόφιας, της 17ης Μαΐου 2018, στο πλαίσιο της συνόδου κορυφής ΕΕ-Δυτικών Βαλκανίων και το συνημμένο Θεματολόγιο Προτεραιοτήτων της Σόφιας,

έχοντας υπόψη τη διαδικασία του Βερολίνου που δρομολογήθηκε στις 28 Αυγούστου 2014,

έχοντας υπόψη το ψήφισμά του, της 29ης Νοεμβρίου 2018, σχετικά με την έκθεση της Επιτροπής του 2018 για το Μαυροβούνιο (2),

έχοντας υπόψη τη δήλωση και τις συστάσεις που εγκρίθηκαν στη 18η σύνοδο της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Σταθεροποίησης και Σύνδεσης EE-Μαυροβουνίου (SAPC), η οποία πραγματοποιήθηκε στην Podgorica στις 25 και 26 Φεβρουαρίου 2020,

έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 5ης Φεβρουαρίου 2020, με τίτλο «Ενίσχυση της διαδικασίας προσχώρησης — Μια αξιόπιστη προοπτική της ΕΕ για τα Δυτικά Βαλκάνια» (COM(2020)0057),

έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 29ης Μαΐου 2019, με τίτλο «Ανακοίνωση σχετικά με την πολιτική διεύρυνσης της ΕΕ 2019» (COM(2019)0260), συνοδευόμενη από το έγγραφο εργασίας των υπηρεσιών της Επιτροπής με τίτλο «Montenegro 2019 Report» (SWD(2019)0217),

έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 6ης Οκτωβρίου 2020, με τίτλο «Ανακοίνωση του 2020 σχετικά με την πολιτική διεύρυνσης της ΕΕ» (COM(2020)0660), συνοδευόμενη από το έγγραφο εργασίας των υπηρεσιών της Επιτροπής με τίτλο «Montenegro 2020 Report» (SWD(2020)0353),

έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 6ης Οκτωβρίου 2020, με τίτλο «Ένα οικονομικό και επενδυτικό σχέδιο για τα Δυτικά Βαλκάνια», (COM(2020)0641),

έχοντας υπόψη την κοινή δήλωση της Επιτροπής και του Ύπατου Εκπροσώπου της Ένωσης για θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφάλειας της 8ης Απριλίου 2020, με τίτλο «Ανακοίνωση σχετικά με την αντιμετώπιση της νόσου COVID-19 από την ΕΕ σε παγκόσμιο επίπεδο» (JOIN(2020)0011),

έχοντας υπόψη την εκτίμηση της Επιτροπής, της 21ης Απριλίου 2020, σχετικά με το πρόγραμμα οικονομικής μεταρρύθμισης του Μαυροβουνίου για την περίοδο 2020-2022 (SWD(2020)0066) και τα κοινά συμπεράσματα του οικονομικού και δημοσιονομικού διαλόγου μεταξύ ΕΕ και Δυτικών Βαλκανίων και Τουρκίας που εγκρίθηκαν από το Συμβούλιο στις 19 Μαΐου 2020,

έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 29ης Απριλίου 2020, με τίτλο «Στήριξη των Δυτικών Βαλκανίων για την αντιμετώπιση της COVID-19 και την ανάκαμψη μετά την πανδημία» (COM(2020)0315),

έχοντας υπόψη την πέμπτη συνεδρίαση της διάσκεψης προσχώρησης με το Μαυροβούνιο σε επίπεδο αναπληρωτών, η οποία πραγματοποιήθηκε στις 30 Ιουνίου 2020 στις Βρυξέλλες και στην οποία άνοιξαν οι διαπραγματεύσεις σχετικά με το τελευταίο εξεταζόμενο κεφάλαιο, το Κεφάλαιο 8, με τίτλο «Πολιτική ανταγωνισμού»,

έχοντας υπόψη τα προηγούμενα ψηφίσματά του σχετικά με τη χώρα,

έχοντας υπόψη την από 11ης Δεκεμβρίου 2020 δήλωση των προκαταρκτικών πορισμάτων και συμπερασμάτων της διεθνούς αποστολής εκλογικών παρατηρητών που απέστειλε το Γραφείο Δημοκρατικών Θεσμών και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (ODIHR) του ΟΑΣΕ στο Μαυροβούνιο για τις κοινοβουλευτικές εκλογές της 30ής Αυγούστου 2020,

έχοντας υπόψη τη σύστασή του, της 19ης Ιουνίου 2020, προς το Συμβούλιο, την Επιτροπή και τον Αντιπρόεδρο της Επιτροπής / Ύπατο Εκπρόσωπο της Ένωσης για θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφαλείας σχετικά με τα Δυτικά Βαλκάνια, εν συνεχεία της συνόδου κορυφής του 2020 (3),

έχοντας υπόψη την κοινή δήλωση της συνόδου κορυφής της 28ης Ιανουαρίου 2020 των προέδρων Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου — Κοινοβουλίων των Δυτικών Βαλκανίων, την οποία συγκάλεσε ο Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου με τους επικεφαλής των κοινοβουλίων των Δυτικών Βαλκανίων,

έχοντας υπόψη τη δήλωση του Ζάγκρεμπ που συμφωνήθηκε κατά τη σύνοδο κορυφής ΕΕ-Δυτικών Βαλκανίων, η οποία πραγματοποιήθηκε μέσω βιντεοδιάσκεψης στις 6 Μαΐου 2020,

έχοντας υπόψη τις συνόδους κορυφής ΕΕ-Δυτικών Βαλκανίων στο πλαίσιο της Διαδικασίας του Βερολίνου, της 5ης Ιουλίου 2019 στο Πόζναν και της 10ης Νοεμβρίου 2020 στη Σόφια,

έχοντας υπόψη την δεύτερη έκθεση παρακολούθησης ανά χώρα, για το Μαυροβούνιο (πέμπτος κύκλος παρακολούθησης), της Ευρωπαϊκής Επιτροπής κατά του Ρατσισμού και της Μισαλλοδοξίας (ECRI), η οποία δημοσιεύθηκε τον Σεπτέμβριο του 2017, και τα συμπεράσματα για το Μαυροβούνιο όσον αφορά το στάδιο στο οποίο βρίσκεται η υλοποίηση των συστάσεων του 2017, τα οποία δημοσιεύθηκαν τον Ιούνιο του 2020,

έχοντας υπόψη την από 5ης Ιουλίου 2019 δήλωση των εταίρων των Δυτικών Βαλκανίων για την ένταξη των Ρομά στη διαδικασία διεύρυνσης της ΕΕ και τη στρατηγική για την κοινωνική ένταξη των Ρομά και των Αιγυπτίων στο Μαυροβούνιο κατά την περίοδο 2016-2020,

έχοντας υπόψη το άρθρο 54 του Κανονισμού του,

έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων (A9-0131/2021),

Α.

λαμβάνοντας υπόψη ότι κάθε υποψήφια χώρα κρίνεται χωριστά με βάση τις επιδόσεις της, και ότι η ταχύτητα και η ποιότητα των μεταρρυθμίσεων είναι αυτές που καθορίζουν το χρονοδιάγραμμα για την προσχώρηση·

Β.

λαμβάνοντας υπόψη ότι σύμφωνα με το άρθρο 49 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση, οποιαδήποτε ευρωπαϊκή χώρα μπορεί να υποβάλει αίτηση προσχώρησης στην Ένωση εφόσον πληροί όλα τα κριτήρια της Κοπεγχάγης, συμπεριλαμβανομένων του σεβασμού και της προστασίας των μειονοτήτων·

Γ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η δημοκρατία και το κράτος δικαίου είναι θεμελιώδεις αξίες επί των οποίων εδράζεται η ΕΕ και βρίσκονται στο επίκεντρο τόσο της διαδικασίας διεύρυνσης όσο και των διαδικασιών σταθεροποίησης και σύνδεσης· λαμβάνοντας υπόψη ότι απαιτούνται μεταρρυθμίσεις για την αντιμετώπιση των προβλημάτων που εξακολουθούν να υφίστανται σε αυτούς τους τομείς·

Δ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι το Μαυροβούνιο είναι σήμερα η χώρα που έχει σημειώσει την μεγαλύτερη πρόοδο στη διαδικασία των διαπραγματεύσεων, έχοντας ανοίξει και τα 33 εξεταζόμενα κεφάλαια του κεκτημένου της ΕΕ και έχοντας κλείσει προσωρινά τις διαπραγματεύσεις σε τρία·

Ε.

λαμβάνοντας υπόψη ότι το Μαυροβούνιο συνεχίζει να επιδεικνύει καλές επιδόσεις όσον αφορά την εκπλήρωση των υποχρεώσεων που απορρέουν από τη Συμφωνία Σταθεροποίησης και Σύνδεσης·

ΣΤ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι οι κοινοβουλευτικές εκλογές της 30ής Αυγούστου 2020 είχαν ως αποτέλεσμα την πρώτη μεταβίβαση εξουσίας σε συνθήκες δημοκρατίας στη χώρα από την εισαγωγή του πολυκομματισμού και έπειτα· λαμβάνοντας υπόψη ότι η μετάβαση πραγματοποιήθηκε ομαλά·

Ζ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η προηγούμενη κυβέρνηση αναγνώρισε τα αποτελέσματα των εκλογών και αποδέχθηκε την μεταβίβαση της εξουσίας, επιβεβαιώνοντας με τον τρόπο αυτό το επίπεδο δημοκρατικής ωριμότητας και προόδου που έχει επιτευχθεί στο Μαυροβούνιο·

Η.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι ο μεγαλύτερος εμπορικός εταίρος του Μαυροβουνίου με 37 % των συνολικών εξαγωγών και 47 % των συνολικών εισαγωγών της χώρας και με τον όγκο των εμπορικών συναλλαγών να ανέρχεται σε 1,38 δισεκατομμύρια EUR το 2019·

Θ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η ΕΕ είναι ο μεγαλύτερος χορηγός χρηματοδοτικής βοήθειας προς το Μαυροβούνιο και ότι το Μαυροβούνιο εισέπραξε προενταξιακή βοήθεια στο πλαίσιο του Μηχανισμού Προενταξιακής Βοήθειας (ΜΠΒ), συνολικού ύψους 504,9 εκατομμυρίων EUR μεταξύ 2007 και 2020·

Ι.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η ΕΕ κινητοποίησε 38 εκατομμύρια EUR ως άμεση υποστήριξη για τα Δυτικά Βαλκάνια για την αντιμετώπιση της έκτακτης υγειονομικής ανάγκης που προκάλεσε η νόσος του κορονοϊού·

ΙΑ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η ΕΕ συμφώνησε σχετικά με την ανακατανομή 374 εκατομμυρίων EUR από τον Μηχανισμό Προενταξιακής Βοήθειας (ΜΠΒ) για να συμβάλει στον μετριασμό των κοινωνικοοικονομικών επιπτώσεων της νόσου COVID-19 στην περιοχή των Δυτικών Βαλκανίων· λαμβάνοντας υπόψη ότι μεταξύ Επιτροπής και Μαυροβουνίου συμφωνήθηκε ποσό 53 εκατομμυρίων EUR·

ΙΒ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι δέσμη μακροχρηματοπιστωτικής βοήθειας ύψους 60 εκατομμυρίων EUR προσφέρθηκε επίσης στο Μαυροβούνιο και ότι 804 εκατομμύρια EUR έχουν ήδη χορηγηθεί μέσω δανείων της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων από το 1999·

ΙΓ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η Επιτροπή ενέκρινε δέσμη 70 εκατομμυρίων EUR στο πλαίσιο του ΜΠΒ III για τη χρηματοδότηση της πρόσβασης των χωρών των Δυτικών Βαλκανίων στα εμβόλια κατά της νόσου COVID-19 που παρέχουν τα κράτη μέλη της ΕΕ· λαμβάνοντας υπόψη ότι το Μαυροβούνιο υπέγραψε τον Οκτώβριο του 2020 συμφωνία στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας COVAX για την παραλαβή 248 800 δόσεων των εμβολίων αυτών·

ΙΕ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι Ρομά και Αιγύπτιοι επλήγησαν ιδιαίτερα κατά τη διάρκεια της πανδημίας COVID-19 αφού συνεχίζουν να υφίστανται τις συνέπειες βαθιά ριζωμένων προκαταλήψεων τόσο σε κοινωνικά όσο και σε επαγγελματικά περιβάλλοντα·

Προσήλωση στη διεύρυνση

1.

χαιρετίζει την συνεχιζόμενη προσήλωση του Μαυροβουνίου στη διαδικασία ένταξης στην ΕΕ και την εν γένει πρόοδο που έχει σημειώσει·

2.

τονίζει τη σημασία της ταχείας υλοποίησης της αναθεωρημένης μεθοδολογίας για τη διεύρυνση που βασίζεται στις θεματικές ομάδες των κεφαλαίων διαπραγμάτευσης και στη σταδιακή εφαρμογή των επιμέρους πολιτικών και προγραμμάτων της ΕΕ, προκειμένου να επιταχυνθεί η συνολική διαπραγματευτική διαδικασία και να δοθούν σαφή και απτά κίνητρα άμεσου συμφέροντος για τους πολίτες του Μαυροβουνίου·

3.

εκφράζει την ικανοποίησή του για το άνοιγμα του κεφαλαίου 8 (πολιτική ανταγωνισμού) και για την απόφαση του Μαυροβουνίου να αποδεχθεί την αναθεωρημένη μεθοδολογία διεύρυνσης· ζητεί ιδίως από το Μαυροβούνιο την αποτελεσματική εκπλήρωση των ενδιάμεσων κριτηρίων αξιολόγησης για τα κεφάλαια 23 και 24, που θα αποτελέσουν το επόμενο ορόσημο, και υποστηρίζει σθεναρά το κλείσιμο των κεφαλαίων προσχώρησης καθώς το Μαυροβούνιο θα αναλαμβάνει τις απαραίτητες δεσμεύσεις και θα πραγματοποιεί μεταρρυθμίσεις σε απαραίτητα σημεία αναφοράς· υπενθυμίζει ότι τρία κεφάλαια έχουν κλείσει προσωρινά από τότε που άνοιξε το πρώτο κεφάλαιο τον Δεκέμβριο του 2012, και προτρέπει το Μαυροβούνιο να δώσει σαφώς έμφαση στην εκπλήρωση των κριτηρίων αξιολόγησης ώστε να κλείσουν όλα τα υπόλοιπα κεφάλαια·

4.

εκφράζει την ικανοποίησή του διότι οι εκλογές της 30ής Αυγούστου 2020 οδήγησαν στην πρώτη μεταβίβαση εξουσίας από την εισαγωγή του πολυκομματισμού και έπειτα, σε πλήρη συμμόρφωση με τα δημοκρατικά πρότυπα και το Σύνταγμα του Μαυροβουνίου, καθώς και διότι το Γραφείο Δημοκρατικών Θεσμών και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΑΣΕ διαπίστωσε ότι οι εκλογές διεξήχθησαν με αποτελεσματικό, ανταγωνιστικό και διαφανή τρόπο· σημειώνει στα θετικά το ότι τα αποτελέσματα των εκλογών δεν αμφισβητήθηκαν και ότι όλα τα εκλεγμένα μέλη του Κοινοβουλίου έχουν αναλάβει τα καθήκοντά τους· εκφράζει την ανησυχία του για τις αναφορές σε εξωτερικές επιρροές κατά την εκλογική διαδικασία·

5.

εκφράζει την ικανοποίησή του διότι, την πρώτη ημέρα της θητείας της, η νεοσυσταθείσα κυβέρνηση του Μαυροβουνίου προέβη σε ανταλλαγή απόψεων με μέλη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και αξιωματούχους της ΕΕ, καθώς και για τη ρητή δέσμευση της νέας κυβέρνησης να συνεχίσει να εργάζεται για την ένταξη στην ΕΕ, για την συμμόρφωση με τα αναγκαία πρότυπα για την πρόοδο της χώρας στην πορεία της ΕΕ και για την ενίσχυση της διατλαντικής συμμαχίας·

6.

τονίζει ότι είναι ζωτικής σημασίας να μην αντιστραφούν προηγούμενα επιτεύγματα στη μεταρρυθμιστική διαδικασία και ενθαρρύνει τη νέα κυβέρνηση να χρησιμοποιήσει την εντολή της για να επιταχύνει τις σχετικές με την ΕΕ μεταρρυθμίσεις και τις ενταξιακές διαπραγματεύσεις· σημειώνει ότι απαιτούνται ανοικτός και εποικοδομητικός διάλογος μεταξύ όλων των εμπλεκόμενων πολιτικών και κοινωνικών φορέων, καθώς και συμφωνία σε βασικά ζητήματα σχετικά με τη συνολική πρόοδο της χώρας, προκειμένου το Μαυροβούνιο να σημειώσει πρόοδο στον δρόμο προς την ΕΕ·

7.

τονίζει την ανάγκη για μια εποικοδομητική και σε πνεύμα συνεργασίας συγκατοίκηση μεταξύ Προέδρου, νέας κυβέρνησης και νέας Βουλής (Skupština) προκειμένου να εδραιωθεί η πρόοδος του Μαυροβουνίου στον δρόμο της προσχώρησης στην ΕΕ και προκειμένου να ενισχυθεί περαιτέρω η δημοκρατική πρόοδος της χώρας· καλεί όλα τα κόμματα να σέβονται τις δημοκρατικές και συνταγματικές αρχές·

8.

εκφράζει την ικανοποίησή του για τις πρόσφατες δημοσκοπήσεις που δείχνουν ότι ένας αυξανόμενος αριθμός πολιτών του Μαυροβουνίου (76,6 %) υποστηρίζουν την ένταξη της χώρας στην ΕΕ, κάτι που αποτελεί ένα σαφές μήνυμα προς τη νέα κυβέρνηση ότι οι πολίτες θέλουν μεταρρυθμίσεις βασισμένες στις ευρωπαϊκές αξίες· σημειώνει ότι πρόκειται για ένα από τα υψηλότερα ποσοστά δημόσιας στήριξης για την ΕΕ στην περιοχή· εκφράζει σχετικά την ικανοποίησή του διότι η Επιτροπή έδωσε νέα ορμή στη διεύρυνση το 2020 με μια νέα στρατηγική για τα Δυτικά Βαλκάνια και με το οικονομικό και επενδυτικό σχέδιο·

9.

επικροτεί την πρόοδο του Μαυροβουνίου σε πολλούς τομείς των ενταξιακών διαπραγματεύσεων, συμπεριλαμβανομένων της διεθνούς αστυνομικής συνεργασίας και του αγώνα κατά του οργανωμένου εγκλήματος (μεταξύ άλλων με την επίτευξη απτών αποτελεσμάτων στην καταπολέμηση της εμπορίας ανθρώπων και της διακίνησης ναρκωτικών)· καλεί τις αρχές να επισπεύσουν τις πολιτικές και οικονομικές μεταρρυθμίσεις και δη εκείνες που αφορούν το κράτος δικαίου και τα θεμελιώδη δικαιώματα, τη δικαιοσύνη, την ελευθερία των μέσων ενημέρωσης και την καταπολέμηση της διαφθοράς, όπου είναι ανάγκη να σημειωθεί περαιτέρω σημαντική πρόοδος·

10.

απευθύνει έκκληση για ενεργό συμμετοχή και για δέουσα ενσωμάτωση των χωρών των Δυτικών Βαλκανίων, συμπεριλαμβανομένων οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών και των νέων, στη Διάσκεψη για το Μέλλον της Ευρώπης και επιθυμεί να ληφθεί υπόψη η συμβολή τους, δεδομένης της προσήλωσής τους στην προσπάθεια να καταστούν κράτη μέλη της ΕΕ στο μέλλον·

11.

ζητεί να υπάρξουν νέες ευκαιρίες για διάλογο υψηλού επιπέδου ως προς την άσκηση και την χάραξη πολιτικής με τις χώρες των Δυτικών Βαλκανίων μέσω τακτικών διασκέψεων κορυφής ΕΕ-Δυτικών Βαλκανίων και μέσω σύντονων επαφών σε υπουργικό και κοινοβουλευτικό επίπεδο, προκειμένου να ενισχυθεί η πολιτική αξιοπιστία της διαδικασίας διεύρυνσης και να διασφαλιστεί ισχυρότερη καθοδήγηση και ενεργή συμμετοχή υψηλού επιπέδου, όπως το επιτάσσει εξάλλου η αναθεωρημένη μεθοδολογία διεύρυνσης·

12.

υπενθυμίζει ότι η διασφάλιση επαρκούς εκπροσώπησης στο εξωτερικό είναι προς το συμφέρον της κυβέρνησης· αναφέρεται, εν προκειμένω, στην εκκρεμότητα του διορισμού του επικεφαλής της αποστολής του Μαυροβουνίου στην ΕΕ·

Δημοκρατία και κράτος δικαίου

13.

λαμβάνει υπό σημείωση τα πορίσματα και τα συμπεράσματα των διεθνών παρατηρητών από το Γραφείο Δημοκρατικών Θεσμών και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΑΣΕ και καλεί τις αρχές να ανταποκριθούν πλήρως στις συστάσεις τους και εγκαίρως πριν από τις επόμενες εθνικές εκλογές· εκφράζει την ικανοποίησή του για την έγκριση από την κυβέρνηση της απόφασης για σύσταση του Συμβουλίου για τον Έλεγχο των Εκλογικών Καταλόγων· σημειώνει ότι η Skupština ενέκρινε απόφαση σχετικά με τη σύσταση της Επιτροπής Ολοκληρωμένης Εκλογικής Μεταρρύθμισης τον Δεκέμβριο του 2020 και αναμένει ότι η εν λόγω επιτροπή θα αρχίσει να λειτουργεί χωρίς άλλη καθυστέρηση·

14.

προτρέπει το Μαυροβούνιο να διεξαγάγει τις τοπικές εκλογές ταυτόχρονα σε ολόκληρη τη χώρα για τη διασφάλιση μεγαλύτερης σταθερότητας της δημοκρατίας, για την αποφυγή των συνεχών εκλογικών εκστρατειών και για την αποκλιμάκωση του τεταμένου πολιτικού κλίματος· εκφράζει την απογοήτευσή του διότι παρά τη διακομματική συμφωνία περί διεξαγωγής τοπικών εκλογών την ίδια ημέρα, το νομικό πλαίσιο εξακολουθεί να μην καλύπτει αυτό το ζήτημα επαρκώς· υπενθυμίζει ότι απαιτείται πλειοψηφία δύο τρίτων για την τροποποίηση του νόμου για την εκλογή δημοτικών συμβούλων και βουλευτών, γεγονός που απαιτεί ευρεία συναίνεση των κοινοβουλευτικών κομμάτων·

15.

ζητεί από όλες τις πολιτικές δυνάμεις της νεοεκλεγείσας Skupština του Μαυροβουνίου να δεσμευτούν υπέρ ενός εποικοδομητικού, ουσιαστικού και χωρίς αποκλεισμούς διαλόγου στο Κοινοβούλιο, διότι αυτό είναι το κλειδί για μια επιτυχή κοινοβουλευτική δημοκρατία· εκφράζει την ικανοποίησή του για την απόφαση της αντιπολίτευσης να μην μποϊκοτάρει το έργο της Skupština και επαναλαμβάνει ότι μια εύρυθμη κοινοβουλευτική δημοκρατία βασίζεται στη συμμετοχή τόσο της κυβέρνησης όσο και της αντιπολίτευσης στην κοινοβουλευτική διαδικασία λήψης αποφάσεων· υπογραμμίζει ότι η ευρεία συναίνεση τόσο της κυβερνώσας πλειοψηφίας όσο και της αντιπολίτευσης είναι θεμελιώδης για τη μετάβαση προς την πορεία προσχώρησης της ΕΕ και για τις μεταρρυθμίσεις· ζητεί τη λήψη μέτρων για τη βελτίωση του διαλόγου και της εμπιστοσύνης σε ολόκληρο το πολιτικό φάσμα·

16.

εκφράζει την ικανοποίησή του για τους πρόσφατους διορισμούς μελών της Αντιπροσωπείας του Μαυροβουνίου στην Κοινοβουλευτική Επιτροπή Σταθεροποίησης και Σύνδεσης ΕΕ-Μαυροβουνίου (SAPC) και για την ολοκλήρωση της στελέχωσης της SAPC· ζητεί να ξεκινήσει εκ νέου τις εργασίες της η SAPC το συντομότερο δυνατό· χαιρετίζει την εξ αποστάσεως συνεδρίαση της SAPC που έχει προγραμματιστεί για τον Ιούνιο του 2021· υπογραμμίζει τη σημασία των κοινοβουλευτικών ανταλλαγών και της επανάληψης των εξαμηνιαίων συνεδριάσεων·

17.

εκφράζει την ικανοποίησή του για τα μέτρα που αποσκοπούν στη βελτίωση της εποπτικής διάστασης του ρόλου της Skupština, καθώς και για εκείνα που ενισχύουν τη διαφάνεια και τον ανοικτό της χαρακτήρα απέναντι στους πολίτες και στους φορείς της κοινωνίας των πολιτών· καλεί την νεοεκλεγείσα Skupština να διασφαλίσει πολιτικό διάλογο χωρίς αποκλεισμούς εντός του κοινοβουλίου και ισχυρότερο ρόλο για την κοινωνία των πολιτών·

18.

επισημαίνει και πάλι πόσο σημαντικό είναι να επισπευσθούν οι εργασίες για να τεθούν σε εφαρμογή τα σχέδια δράσης για τα κεφάλαια 23 και 24 και για άλλα στρατηγικά έγγραφα σχετικά με το κράτος δικαίου και τα θεμελιώδη δικαιώματα, κάτι που περνά ιδίως μέσα από έναν αποτελεσματικό διακομματικό διάλογο με την επιδίωξη να εξασφαλιστεί η ειδική πλειοψηφία που χρειάζεται για σημαντικούς διορισμούς δικαστών και εισαγγελέων, καθώς και για τη διεξαγωγή διαβουλεύσεων σε επίπεδο πολιτών και εμπειρογνωμόνων σχετικά με τροποποιήσεις κύριων νομοθετικών πράξεων· εκφράζει την ανησυχία του διότι η ομάδα εργασίας για το κεφάλαιο 24 δεν συνεδρίασε κατά τη διάρκεια της περσινής χρονιάς·

19.

εκφράζει την ανησυχία του για τις πρόσφατες εξελίξεις σε σχέση με τον ειδικό εισαγγελέα για το οργανωμένο έγκλημα και τη διαφθορά, καθώς και σχετικά με τις προγραμματισμένες αλλαγές στη σύνθεση του Εισαγγελικού Συμβουλίου· καλεί την κυβέρνηση του Μαυροβουνίου να τροποποιήσει κρίσιμες νομοθετικές πράξεις, μεταξύ άλλων και στις περιπτώσεις των προτεινόμενων τροποποιήσεων του νόμου για την εισαγγελία και του νόμου για την ειδική εισαγγελία, σύμφωνα με τους δημοκρατικούς κανόνες και την καθιερωμένη ευρωπαϊκή πρακτική, και να δώσει συνέχεια στη γνωμοδότηση της Επιτροπής της Βενετίας σχετικά με το θέμα αυτό· επισημαίνει ότι η ανεξάρτητη λειτουργία και ακεραιότητα της ειδικής εισαγγελίας είναι κρίσιμη για την πρόοδο του Μαυροβουνίου στον τομέα του κράτους δικαίου·

20.

εκφράζει τη λύπη του για την περιορισμένη πρόοδο που έχει σημειωθεί στον τομέα της δικαιοσύνης και καλεί τις αρχές του Μαυροβουνίου να επιλύσουν επειγόντως τα προβλήματα που απομένουν όσον αφορά την ανεξαρτησία, τον επαγγελματισμό, την αποτελεσματικότητα και τη λογοδοσία του δικαστικού σώματος, μέσω της υλοποίησης της υφιστάμενης νομοθεσίας και σύμφωνα με τις συστάσεις της ομάδας κρατών κατά της διαφθοράς (GRECO) και την Επιτροπή της Βενετίας· τονίζει ότι το Μαυροβούνιο πρέπει να σημειώσει περαιτέρω πρόοδο ως προς τις μεταρρυθμίσεις του κράτους δικαίου, μεταξύ άλλων να προωθήσει και να μην αντιστρέψει την υλοποίηση της δικαστικής μεταρρύθμισης σύμφωνα με τους ορθούς δημοκρατικούς κανόνες και την αντίστοιχη πρακτική· επαναλαμβάνει ότι, χάρη στις μεταρρυθμίσεις που έχουν ήδη πραγματοποιηθεί, το Μαυροβούνιο διαθέτει ήδη τους φορείς και τους μηχανισμούς για τη διασφάλιση της δικαστικής και εισαγγελικής ανεξαρτησίας και λογοδοσίας· παροτρύνει τις αρχές να χρησιμοποιούν με συνεκτικό τρόπο αυτούς τους μηχανισμούς και να βασιστούν στην πρόοδο που έχει ήδη σημειωθεί για να επιτύχουν περαιτέρω αποτελέσματα και να βελτιώσουν τις επιδόσεις τους στο πεδίο της καταπολέμησης της διαφθοράς και του οργανωμένου εγκλήματος·

21.

εκφράζει τη βαθιά του ανησυχία για την ερμηνεία του Συντάγματος από το Δικαστικό Συμβούλιο, το οποίο δέχθηκε τους παράτυπους διορισμούς προέδρων δικαστηρίων για περισσότερες από δύο θητείες· σημειώνει ότι η πρόεδρος του ανώτατου δικαστηρίου και οι πρόεδροι των βασικών δικαστηρίων του Bar, του Kotor και του Plav παραιτήθηκαν μετά από την έκκληση για παραίτηση των δικαστών με διαδοχικές θητείες, συμμορφούμενοι έτσι με την καλή ευρωπαϊκή πρακτική και με τα δημοκρατικά πρότυπα·

22.

εκφράζει την ικανοποίησή του διότι έχει επιτευχθεί κάποια πρόοδος στον αγώνα κατά του οργανωμένου εγκλήματος και δη σε σχέση με την ενίσχυση των ικανοτήτων και του επαγγελματισμού της αστυνομίας· προτρέπει το Μαυροβούνιο να συνεχίσει τις προσπάθειές του στον τομέα αυτό και δη μέσω της καταπολέμησης εγκληματικών δικτύων δραστηριοποιούμενων σε διεθνές επίπεδο, με ιδιαίτερη έμφαση στην καταπολέμηση της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες, στην πάταξη του εμπορίου ανθρώπων, ναρκωτικών και όπλων, των παράνομων τυχερών παιχνιδιών και του λαθρεμπορίου τσιγάρων, καθώς και στην παρακολούθηση των πιθανών δεσμών τους με πολιτικούς και εκπροσώπους κρατικών θεσμών·

23.

επιδοκιμάζει την πρόσφατη επιτυχία του Αντιπροέδρου της Κυβέρνησης ως προς τη σύλληψη σημαντικών προσωπικοτήτων που εμπλέκονται στο οργανωμένο έγκλημα· καταδικάζει απερίφραστα τις απειλές που δέχτηκε κατά της ζωής του· ζητεί τη στήριξη και την προστασία όλων των αξιωματούχων που αγωνίζονται για την καταπολέμηση της διαφθοράς και του οργανωμένου εγκλήματος ακόμη και με κίνδυνο της ζωής τους και εκφράζει την αλληλεγγύη του προς αυτούς·

24.

υπογραμμίζει ότι εξακολουθούν να υφίστανται συστημικές ελλείψεις του συστήματος ποινικής δικαιοσύνης οι οποίες πρέπει να αντιμετωπιστούν κατά προτεραιότητα· προτρέπει τις αρχές να εφαρμόσουν συγκεκριμένα μέτρα για τον περιορισμό της χρήσης δικαστικών διακανονισμών μόνο σε εξαιρετικές περιπτώσεις προκειμένου να ενισχυθούν η διαφάνεια και η αξιοπιστία της δικαστικής απόκρισης στο οργανωμένο έγκλημα·

25.

εκφράζει σοβαρή ανησυχία για την περιορισμένη πρόοδο που έχει σημειωθεί στην καταπολέμηση της διαφθοράς και καλεί τα αρμόδια θεσμικά όργανα να βελτιώσουν σημαντικά τις επιδόσεις της χώρας όσον αφορά τη δήμευση περιουσιακών στοιχείων εγκληματικής προέλευσης, τις ποινικές διώξεις και τις τελεσίδικες καταδικαστικές αποφάσεις, ιδίως για τις υποθέσεις υψηλού επιπέδου, μέσω της σημαντικής βελτίωσης της ποιότητας και της ανεξαρτησίας των ποινικών ερευνών και της επιβολής του νόμου·

26.

σημειώνει ορισμένες θετικές εξελίξεις στη λειτουργία της υπηρεσίας για την καταπολέμηση της διαφθοράς· τονίζει, ωστόσο, ότι εξακολουθούν να υφίστανται προκλήσεις που σχετίζονται με την ανεξαρτησία του και την ιεράρχηση προτεραιοτήτων και καλεί τον οργανισμό να ενεργεί ανεξάρτητα και να εφαρμόζει τον νόμο για την καταπολέμηση της διαφθοράς με συνεπή τρόπο·

27.

επαναλαμβάνει ότι απαιτείται ρωμαλέα απάντηση της ποινικής δικαιοσύνης στη διαφθορά υψηλού επιπέδου· υπενθυμίζει την ανάγκη να δοθούν πραγματικές απαντήσεις στις καταγγελίες για κατάχρηση κρατικών πόρων για τα πολιτικά κόμματα και για παράνομη χρηματοδότηση των πολιτικών κομμάτων·

28.

εκφράζει την ικανοποίησή του για τις προσπάθειες που καταβάλλονται για να εφαρμοστεί η μεταρρύθμιση της δημόσιας διοίκησης και για τα αποτελέσματα που έχουν ήδη επιτευχθεί· εκφράζει τον προβληματισμό του διότι, σύμφωνα με ορισμένα συμπεράσματα, η κομματική ταυτότητα εξακολουθεί να αποτελεί παράγοντα στις προσλήψεις στον δημόσιο τομέα του Μαυροβουνίου και καλεί τη νέα κυβέρνηση της χώρας να αποφύγει πολιτικά υποκινούμενες απολύσεις και προσλήψεις στελεχών του δημόσιου τομέα· καλεί τις αρχές του Μαυροβουνίου να συνεχίσουν τις προσπάθειες για να δημιουργήσουν μια αποτελεσματική δημόσια διοίκηση και για να διαφυλάξουν την εμπειρία και τη γνώση, ιδίως όσον αφορά τη διαδικασία προσχώρησης στην ΕΕ· εκφράζει από την άποψη αυτή την ικανοποίησή του για διαφανείς διαδικασίες διορισμών· εκφράζει τη λύπη του διότι οι θεσμικές ικανότητες των οργανισμών ανταγωνισμού και καταπολέμησης της διαφθοράς παραμένουν ασθενείς·

29.

εκφράζει την ανησυχία του για τις τροποποιήσεις του νόμου για τους δημόσιους υπαλλήλους και τους κρατικούς υπαλλήλους που ενέκρινε η Skupština διότι εισάγουν χαμηλότερα κριτήρια για την απασχόληση στη δημόσια διοίκηση και ενέχουν τον κίνδυνο υπονόμευσης της προόδου που έχει σημειωθεί ως προς την μεταρρύθμιση της δημόσιας διοίκησης, σκοπός της οποίας είναι η διασφάλιση αξιοκρατικής απασχόλησης·

30.

επικροτεί τις υποσχέσεις της νέας κυβέρνησης για σημαντική αύξηση της διαφάνειας σε όλους τους τομείς, μεταξύ άλλων στα δημόσια οικονομικά, και την προτρέπει να καταρτίσει και να εγκρίνει επειγόντως βελτιωμένη νομοθεσία για δωρεάν πρόσβαση στις πληροφορίες·

31.

σημειώνει ότι επίκειται απογραφή πληθυσμού και κατοικιών στο Μαυροβούνιο και καλεί τα αρμόδια θεσμικά όργανα να την διεξαγάγουν σύμφωνα με τα ευρωπαϊκά πρότυπα και τις συστάσεις της διεθνούς κοινότητας· ζητεί μετ' επιτάσεως να αποφευχθεί οποιαδήποτε πολιτικοποίηση της διαδικασίας και ζητεί να διερευνηθούν όλες οι καταγγελίες σχετικά με ξένες παρεμβάσεις στη διαδικασία απογραφής·

32.

καλεί τις αρχές του Μαυροβουνίου να δώσουν ιδιαίτερη προσοχή στη νομιμοποίηση εσόδων από παράνομες δραστηριότητες, στη φοροδιαφυγή και σε οποιαδήποτε άλλη εγκληματική δραστηριότητα στο πλαίσιο του προγράμματος χορήγησης ιθαγένειας σε επενδυτές, που θα λήξει το 2021· χαιρετίζει την πρόσφατη απόφαση της κυβέρνησης του Μαυροβουνίου να το καταργήσει σταδιακά έως το τέλος του έτους·

Σεβασμός των θεμελιωδών ελευθεριών και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων

33.

θλίβεται για την κατάσταση της ελευθερίας της έκφρασης και των μέσων ενημέρωσης, πεδίο σχετικά με το οποίο πέντε διαδοχικές εκθέσεις της Επιτροπής κάνουν λόγο για «καμία πρόοδο», ιδίως όσον αφορά το έργο του δημόσιου ραδιοτηλεοπτικού φορέα RTCG· καταδικάζει απερίφραστα κάθε μορφής επιθέσεις κατά των μέσων ενημέρωσης και απόπειρες εκφοβισμού δημοσιογράφων και ζητεί να διερευνηθούν αυτές ταχύτατα και αποτελεσματικά, συμπεριλαμβάνοντας παλαιότερες υποθέσεις, προκειμένου να μπει ένα τέλος στην ατιμωρησία των εγκλημάτων εις βάρος δημοσιογράφων· εκφράζει τη δυσαρέσκειά του διότι μερικές υποθέσεις βιαιοπραγίας εις βάρος δημοσιογράφων παραμένουν ανεπίλυτες· ζητεί τη λήψη περαιτέρω μέτρων για την εξασφάλιση της ανεξαρτησίας των μέσων ενημέρωσης και των δημοσιογράφων· παροτρύνει το Μαυροβούνιο να δημιουργήσει τις αναγκαίες συνθήκες για την πραγματική άσκηση της ελευθερίας της έκφρασης, η οποία αποτελεί μία από τις θεμελιώδεις αξίες της ΕΕ και καίριο στοιχείο της διαδικασίας προσχώρησης του Μαυροβουνίου στην ΕΕ·

34.

εκφράζει την ανησυχία του για την έντονη πόλωση που παρατηρείται στα μέσα ενημέρωσης και δη για τον αυξανόμενο όγκο της παραπληροφόρησης, στόχος της οποίας είναι επίσης η όξυνση των εθνοτικών εντάσεων, η στρέβλωση των εκλογικών διαδικασιών και η μείωση της στήριξης του πληθυσμού για την ευρωατλαντική ολοκλήρωση· υπογραμμίζει ότι ο γραμματισμός στα μέσα επικοινωνίας, η ελευθερία των μέσων ενημέρωσης και η ανεξαρτησία είναι κρίσιμοι παράγοντες για την καταπολέμηση της παραπληροφόρησης· τονίζει ότι είναι ανάγκη να βελτιωθεί ο συντονισμός ώστε να καταπολεμηθούν οι περιφερειακές εκστρατείες παραπληροφόρησης·

35.

ζητεί να ενισχυθεί η ευρωπαϊκή συνεργασία με το Μαυροβούνιο στο θέμα της αντιμετώπισης της παραπληροφόρησης, των απειλών στον κυβερνοχώρο και των υβριδικών απειλών που επιδιώκουν να υπονομεύσουν την ευρωπαϊκή προοπτική της περιοχής· εκφράζει την ανησυχία του για την αυξανόμενη τρωτότητα του Μαυροβουνίου λόγω της αύξησης του δημόσιου χρέους του και δη έναντι της Κίνας· καλεί, στο πλαίσιο αυτό, την Επιτροπή και την κυβέρνηση του Μαυροβουνίου να συνεργαστούν για την εξεύρεση λύσης για το εξαιρετικά αμφιλεγόμενο κινεζικό δάνειο για τον αυτοκινητόδρομο Bar-Boljare που είχε συνάψει η προηγούμενη κυβέρνηση, προκειμένου να αποφευχθεί η εξάρτηση από το χρέος και η υποχρέωση του Μαυροβούνιου να παραχωρήσει εξασφαλίσεις προς τους κινέζους πιστωτές· επιμένει ότι, παράλληλα, οι αρχές του Μαυροβουνίου πρέπει να διενεργήσουν ενδελεχή και διαφανή έρευνα σχετικά με το δάνειο αυτό και τον τρόπο που δαπανάται, καθώς και να υποχρεώσουν τους πολιτικά υπεύθυνους να λογοδοτήσουν· καλεί την Επιτροπή να βρει, από κοινού με τα διεθνή χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, μια εύλογη λύση για τη στήριξη της δημοσιονομικής βιωσιμότητας και των μεταρρυθμίσεων του Μαυροβουνίου σύμφωνα με την ευρωπαϊκή προοπτική της χώρας·

36.

καλεί το Μαυροβούνιο, τα κράτη μέλη της ΕΕ και την Αντιπροσωπεία της Ευρωπαϊκής Ένωσης στο Μαυροβούνιο να συνεχίσουν να ασκούν μια ολοένα και πιο δραστήρια και αποτελεσματική επικοινωνιακή πολιτική σχετικά με την ευρωπαϊκή προοπτική, απευθυνόμενη τόσο στους πολίτες της χώρας όσο και στους πολίτες της ΕΕ, καθώς και να συνεχίσουν τις συντονισμένες προσπάθειές τους για ακόμη μεγαλύτερη προβολή των χρηματοδοτούμενων από την ΕΕ έργων· καλεί την Επιτροπή και την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Εξωτερικής Δράσης να υποστηρίξουν τη δημιουργία κέντρου αριστείας για την πάταξη της παραπληροφόρησης με έμφαση στα Βαλκάνια·

37.

καλεί τις αρχές του Μαυροβουνίου να προβούν σε συγκεκριμένες ενέργειες για την οικοδόμηση ανθεκτικότητας και ασφάλειας στον κυβερνοχώρο, σε μια περίοδο κατά την οποία η χώρα αντιμετωπίζει αυξανόμενες πιέσεις λόγω ξένων παρεμβάσεων που επιδιώκουν να υπονομεύσουν την κρατική της υπόσταση και τον προσανατολισμό της προς τη Δύση· καλεί τις αρχές του Μαυροβουνίου να επιβάλουν την άσκηση ισχυρότερης εποπτείας των μέσων ενημέρωσης προκειμένου να καταπολεμηθούν ψευδείς ειδήσεις και άλλες δραστηριότητες παραπληροφόρησης, ιδίως όσες διαμορφώνονται από κακόβουλες ξένες επιρροές, και να εργαστούν για την διασφάλιση της επιχειρησιακής ανεξαρτησίας των ρυθμιστικών αρχών των μέσων ενημέρωσης και των δημόσιων ραδιοτηλεοπτικών φορέων του Μαυροβουνίου, εξισορροπώντας παράλληλα μεταξύ της καταπολέμησης της παραπληροφόρησης και των δυσανάλογων περιορισμών της ελευθερίας της έκφρασης στο διαδίκτυο·

38.

καταδικάζει απερίφραστα λεκτικές επιθέσεις, βιαιοπραγίες και πράξεις εκφοβισμού εις βάρος εθνικών μειονοτήτων, με ειδική αναφορά στα περιστατικά της Pljevlja μετά τις κοινοβουλευτικές εκλογές τον Αύγουστο του 2020 και πρόσφατα στο Berane και το Niksic· καλεί μετ' επιτάσεως τις αρχές του Μαυροβουνίου να διερευνήσουν σε βάθος όλα αυτά τα περιστατικά και να οδηγήσουν τους αυτουργούς ενώπιον της δικαιοσύνης·

39.

επισημαίνει την ανάγκη προστασίας όλων των δικαιωμάτων των εθνικών μειονοτήτων, ιδίως τώρα που μερικές από αυτές δεν διαθέτουν πλέον μειονοτικούς βουλευτές να τις εκπροσωπούν στη Skupština· παροτρύνει τις αρχές του Μαυροβουνίου να δώσουν ιδιαίτερη προσοχή σε ζητήματα που άπτονται των εθνικών και εθνοτικών φρονημάτων των πολιτών του Μαυροβουνίου· λαμβάνει υπόψη, στο πλαίσιο αυτό, την πρόσφατη πρόταση της κυβέρνησης του Μαυροβουνίου για την τροποποίηση του νόμου περί ιθαγένειας του Μαυροβουνίου· υπογραμμίζει ότι οποιεσδήποτε τροποποιήσεις σε τέτοιους ευαίσθητους νόμους πρέπει να υπόκεινται σε ευρεία διαδικασία διαβούλευσης και θα πρέπει να εγκρίνονται μόνο σύμφωνα με τους δημοκρατικούς κανόνες και την καθιερωμένη ευρωπαϊκή πρακτική και με σκοπό την προώθηση της ευρωπαϊκής προοπτικής του Μαυροβουνίου· ζητεί τον σεβασμό της πολυεθνικής ταυτότητας της χώρας, συμπεριλαμβανομένων των γλωσσών που ομιλούνται, της πολιτισμικής κληρονομιάς και των παραδόσεων των τοπικών κοινοτήτων· τονίζει ότι πρέπει να σημειωθεί περαιτέρω πρόοδος όσον αφορά την κοινωνική ένταξη των Ρομά και των Αιγυπτίων στην αγορά εργασίας, την εκπαίδευση και τη δημόσια ζωή στο Μαυροβούνιο, και καλεί τις αρχές να διασφαλίσουν την πρόσβασή τους στις διαδικασίες απόκτησης προσωπικών εγγράφων, να εγγυηθούν το νομικό καθεστώς τους και να λάβουν αποτελεσματικά μέτρα κατά της ρητορικής μίσους·

40.

λαμβάνει υπό σημείωση τον νόμο για την προστασία από την ενδοοικογενειακή βία και τις αλλαγές που σχεδιάζει να επιφέρει σε αυτόν και παροτρύνει τις αρχές του Μαυροβουνίου να τον εφαρμόσουν πλήρως, μεταξύ άλλων με την διάθεση επαρκών κονδυλίων, δεδομένου ότι η σεξιστική βία, η ενδοοικογενειακή βία και η βία κατά των παιδιών παραμένουν εξαιρετικά ανησυχητικά φαινόμενα· ζητεί μεγαλύτερη επαγρύπνηση και θέσπιση συστημάτων στήριξης για θύματα ενδοοικογενειακής βίας κατά τη διάρκεια της πανδημίας της COVID-19·

41.

ζητεί από τις αρχές να διασφαλίσουν πλήρη εφαρμογή των προτύπων που θεσπίζει η Σύμβαση του Συμβουλίου της Ευρώπης για την πρόληψη και την καταπολέμηση της βίας κατά των γυναικών και της ενδοοικογενειακής βίας (Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης), μεταξύ άλλων αυξάνοντας τον αριθμό των καλά εκπαιδευμένων και ευαισθητοποιημένων σε θέματα φύλου οργάνων της τάξης και δικαστών, προκειμένου να διασφαλίζεται η σωστή διερεύνηση και η δίωξη των εγκλημάτων ενδοοικογενειακής βίας, και να θεσπίσουν αποτελεσματικά μέτρα κατά της σεξουαλικής παρενόχλησης, μεταξύ άλλων και στον χώρο εργασίας·

42.

εκφράζει την ανησυχία του για τα περιορισμένα αποτελέσματα των υφιστάμενων πολιτικών και προγραμμάτων που έχουν στόχο την ενθάρρυνση της συμμετοχής των γυναικών στην αγορά εργασίας, την άσκηση και τη χάραξη πολιτικής και την αντιμετώπιση των ανεπαρκειών στις πολιτικές απασχόλησης και στις κοινωνικές πολιτικές· εκφράζει εν προκειμένω τη λύπη του για τη μείωση του αριθμού των γυναικών που έχουν εκλεγεί στη Βουλή, για την έλλειψη ισορροπημένης πολιτικής εκπροσώπησης των φύλων στις εκλογές και στη νέα Skupština και στην κυβέρνηση· ζητεί να ληφθούν τα απαραίτητα νομικά και πολιτικά μέτρα για την προώθηση της συμμετοχής των γυναικών στην πολιτική·

43.

υπενθυμίζει ότι, ενώ η κυβέρνηση του Μαυροβουνίου ενέκρινε το ετήσιο σχέδιο δράσης στο πλαίσιο της στρατηγικής για την προστασία ατόμων με αναπηρίες από διακρίσεις και για την προώθηση της ισότητας, η υλοποίησή του παραμένει το βασικό ζητούμενο· εκφράζει τη λύπη του διότι άτομα με αναπηρίες εξακολουθούν να αντιμετωπίζουν διακρίσεις και δυσκολίες στην πρόσβασή τους στη δικαιοσύνη· τονίζει ότι η πρόσβαση στις υπηρεσίες υγειονομικής περίθαλψης πρέπει να βελτιωθεί για άτομα με αναπηρίες, εκτοπισμένους εσωτερικού και Ρομά·

44.

εκφράζει την ικανοποίησή του για την πρόοδο που έχει σημειωθεί όσον αφορά την προστασία των δικαιωμάτων των ΛΟΑΤΙ και για το ότι το Μαυροβούνιο είναι η πρώτη χώρα στην περιοχή που εγκρίνει νόμο για τις ενώσεις μεταξύ προσώπων του ίδιου φύλου· καλεί τις αρχές να διασφαλίσουν την εκπλήρωση όλων των αναγκαίων προϋποθέσεων για την επαρκή εφαρμογή του· τονίζει ότι πρέπει να βελτιωθεί η κατάσταση των τρανς και των μη δυϊκών ως προς το φύλο ατόμων· εκφράζει την ικανοποίησή του για την χωρίς προβλήματα διεξαγωγή της Πορείας Υπερηφάνειας το 2019· καλεί τις αρχές του Μαυροβουνίου να συνεχίσουν να βελτιώνουν το κλίμα κοινωνικής ένταξης και ανοχής και να συλλέγουν αναλυτικά δεδομένα σχετικά με τη ρητορική μίσους και τα εγκλήματα με βάση τον γενετήσιο προσανατολισμό και την ταυτότητα φύλου·

45.

καλεί τις αρχές του Μαυροβουνίου να συνεχίσουν τον ουσιαστικό διάλογο για την θρησκευτική ελευθερία με τους εκπροσώπους των θρησκευτικών δογμάτων και άλλους ενδιαφερόμενους παράγοντες και σύμφωνα με το πνεύμα της γνωμοδότησης της Επιτροπής της Βενετίας, της 24ης Ιουνίου 2019· καλεί τις γειτονικές χώρες να μην παρεμβαίνουν ούτε σε αυτό το ζήτημα, ούτε στις άλλες εσωτερικές υποθέσεις του Μαυροβουνίου·

46.

εκφράζει τη δυσαρέσκειά του διότι η νέα κυβέρνηση ενέκρινε τροποποιήσεις του νόμου για τη θρησκευτική ελευθερία και την ελευθερία των πεποιθήσεων και του νομικού καθεστώτος των θρησκευτικών κοινοτήτων, με διαδικασία κατεπείγοντος και χωρίς δημόσια συζήτηση ή διάλογο με όλες τις θρησκευτικές κοινότητες, καθώς και χωρίς γνωμοδότηση της Επιτροπής της Βενετίας· σημειώνει ότι ο Πρόεδρος έχει υπογράψει τον νόμο·

Συμφιλίωση, σχέσεις καλής γειτονίας και διεθνής συνεργασία

47.

συγχαίρει το Μαυροβούνιο για την προσήλωσή του υπέρ μιας περιφερειακής συνεργασίας χωρίς αποκλεισμούς, καθώς και για τον εποικοδομητικό ρόλο που διαδραματίζει στην περιοχή των Δυτικών Βαλκανίων· χαιρετίζει την ενεργό συμμετοχή του σε πολυάριθμες περιφερειακές πρωτοβουλίες· υπογραμμίζει ότι η περιφερειακή συνεργασία και οι σχέσεις καλής γειτονίας συνδέονται με την προοπτική της ΕΕ για το Μαυροβούνιο·

48.

εκφράζει την ικανοποίησή του για την υπογραφή του πρωτοκόλλου για τον καθορισμό του συνοριακού σημείου μεταξύ της Βοσνίας Ερζεγοβίνης, του Μαυροβουνίου και της Δημοκρατίας της Σερβίας τον Μάιο του 2019 και προτρέπει το Μαυροβούνιο να συνεχίσει να αντιμετωπίζει, με εποικοδομητικό πνεύμα και όσο πιο εγκαίρως γίνεται στη διαδικασία προσχώρησης, οποιαδήποτε εκκρεμή διμερή ζητήματα με τους γείτονές του, συμπεριλαμβανομένων των ανεπίλυτων ζητημάτων οριοθέτησης των συνόρων με τη Σερβία και την Κροατία· υπενθυμίζει ότι θα πρέπει να τηρούνται οι υφιστάμενες διμερείς συμφωνίες για τα σύνορα· επαναλαμβάνει ότι οι συνοριακές διαφορές θα πρέπει να αντιμετωπίζονται με πνεύμα σχέσεων καλής γειτονίας, διμερώς και μέσω των υφιστάμενων διεθνών μηχανισμών· σημειώνει ότι οι διμερείς σχέσεις με τη Σερβία έχουν σημαδευτεί από εντάσεις και επιμένει ότι όλες οι διμερείς διαφορές πρέπει να επιλύονται με ανοικτό και μη εριστικό διάλογο, με ταυτόχρονη αποφυγή κάθε μορφής ξένης παρέμβασης σε εσωτερικά ζητήματα·

49.

καταδικάζει απερίφραστα την άρνηση της γενοκτονίας της Σρεμπρένιτσα και τις αμφιβολίες σχετικά με τις αποφάσεις και τη νομιμότητα του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου για την πρώην Γιουγκοσλαβία (ICTY) από τον Υπουργό Δικαιοσύνης, Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και Δικαιωμάτων των Μειονοτήτων· χαιρετίζει τις ταχείες αντικρούσεις εκ μέρους άλλων μελών της κυβέρνησης και την πρόταση να οδηγηθεί σε παραίτηση·

50.

εκφράζει την ικανοποίησή του για τη δημιουργία της κοινής περιφερειακής αγοράς που θα προετοιμάσει το έδαφος για την πλήρη προσχώρηση της χώρας στην ενιαία αγορά της ΕΕ· πιστεύει ακράδαντα ότι τέτοιες πρωτοβουλίες μπορούν να αποτελέσουν σημαντικό εργαλείο για την αύξηση των δυνατοτήτων, της ελκυστικότητας και της ανταγωνιστικότητας της περιοχής και μπορούν ιδίως να βοηθήσουν τις περιφερειακές οικονομίες στο πλαίσιο της διαδικασίας ανάκαμψης από την πανδημία·

51.

καταδικάζει έντονα κάθε προσπάθεια πολιτικών στο Μαυροβούνιο και σε άλλα μέρη της περιοχής να αρνηθούν τη γενοκτονία της Σρεμπρένιτσα ή άλλα εγκλήματα πολέμου που έλαβαν χώρα στην πρώην Γιουγκοσλαβία· εκφράζει την ικανοποίησή του για την υπογραφή πρωτοκόλλου συνεργασίας για την αναζήτηση αγνοουμένων μεταξύ των κυβερνήσεων της Βοσνίας Ερζεγοβίνης και του Μαυροβουνίου ως ένα καλό παράδειγμα συνεργασίας για τη διερεύνηση υποθέσεων αγνοουμένων· εκφράζει την ανησυχία του για την έλλειψη προόδου όσον αφορά τα εγκλήματα πολέμου που διαπράχθηκαν στο Μαυροβούνιο και καλεί τις αρχές να εντείνουν τις προσπάθειές τους για τιμωρία των εγκληματιών πολέμου και για διαλεύκανση της τύχης των αγνοουμένων, καθώς και για υποστήριξη και ανάπτυξη του ιδρυθέντος Κέντρου Τεκμηρίωσης και Πληροφόρησης·

52.

επαναλαμβάνει ότι στηρίζει την πρωτοβουλία για τη σύσταση περιφερειακής επιτροπής για τη στοιχειοθέτηση των πραγματικών περιστατικών σχετικά με τα εγκλήματα πολέμου και άλλων σοβαρών παραβιάσεων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην επικράτεια της πρώην Γιουγκοσλαβίας (RECOM)· επαινεί τις κυβερνήσεις του Μαυροβουνίου για την προσήλωση με την οποία πληρούν τις υποχρεώσεις τους στο πλαίσιο της συμμετοχής τους στο Γραφείο Περιφερειακής Συνεργασίας των Νέων (RYCO) και υπογραμμίζει πόσο σημαντικό είναι το ότι το Μαυροβούνιο ασκεί σήμερα την εκ περιτροπής προεδρία του οργανισμού·

53.

ζητεί από τις αρχές του Μαυροβουνίου να συμμορφωθούν πλήρως με τις διατάξεις σχετικά με τη διαδοχή της πάλαι ποτέ Σοσιαλιστικής Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γιουγκοσλαβίας, ιδίως σε σχέση με τα περιουσιακά στοιχεία των ενόπλων δυνάμεων·

54.

επικροτεί την πλήρη ευθυγράμμιση του Μαυροβουνίου με την κοινή εξωτερική πολιτική και πολιτική ασφάλειας της ΕΕ και την ενεργό συμμετοχή του σε αποστολές της ΕΕ στο πλαίσιο της κοινής πολιτικής ασφάλειας και άμυνας, όπως η Ναυτική Δύναμη της ΕΕ στη Σομαλία (EU NAVFOR Somalia) — Επιχείρηση Atalanta και η εκπαιδευτική αποστολή της ΕΕ στο Μάλι, καθώς και σε άλλες διεθνείς αποστολές, όπως η αποστολή των Ηνωμένων Εθνών για το δημοψήφισμα στη Δυτική Σαχάρα, η ειρηνευτική δύναμη των Ηνωμένων Εθνών στην Κύπρο, η υπό την ηγεσία του ΝΑΤΟ αποστολή Resolute Support στο Αφγανιστάν και η αποστολή του ΝΑΤΟ στο Κοσσυφοπέδιο (KFOR)·

55.

εκφράζει την ανησυχία του για τους κυβερνητικούς διορισμούς στους τομείς της ασφάλειας και των στρατιωτικών πληροφοριών, καθώς και για τον κίνδυνο να τεθεί εν αμφιβόλω η στρατηγική συμμαχία του Μαυροβουνίου με την ΕΕ και το NATO· υπογραμμίζει την στρατηγική σημασία της ένταξης του Μαυροβουνίου στο NATO και προτρέπει τις αρχές του Μαυροβουνίου να συνεργαστούν στο επίπεδο της ανθεκτικότητας έναντι εξωτερικών παρεμβάσεων και στον τομέα της ασφάλειας στον κυβερνοχώρο τόσο με την ΕΕ όσο και με το NATO·

56.

υπογραμμίζει την ανάγκη να ενισχύσουν η ΕΕ και οι ΗΠΑ την εταιρική σχέση και τον συντονισμό τους στα Δυτικά Βαλκάνια προκειμένου να προσχωρήσουν ορισμένες βασικές μεταρρυθμίσεις, να βελτιωθεί η διακυβέρνηση και να επιτευχθεί συμφιλίωση·

57.

επικροτεί την πρόοδο και την ανανεωμένη προσήλωση που έχει να επιδείξει το Μαυροβούνιο στο πεδίο της διεθνούς αστυνομικής συνεργασίας και το προτρέπει να συνεχίσει τις προσπάθειές του για την αντιμετώπιση της παράτυπης μετανάστευσης, διευρύνοντας περαιτέρω τις διεθνείς συνεργασίες του σε θέματα προστασίας των συνόρων, επανεισδοχής και αυξάνοντας τις ικανότητες του να ασκεί ποινικές διώξεις κατά των δικτύων λαθραίας διακίνησης μεταναστών·

58.

σημειώνει την έναρξη ισχύος της συμφωνίας για τη συνεργασία στον τομέα της διαχείρισης των συνόρων μεταξύ του Μαυροβουνίου και του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Συνοριοφυλακής και Ακτοφυλακής (Frontex), η οποία θα επιτρέψει στον Frontex να συνδράμει το Μαυροβούνιο στη διαχείριση των συνόρων, στη διεξαγωγή κοινών επιχειρήσεων και στην αντιμετώπιση του διασυνοριακού εγκλήματος στα θαλάσσια σύνορα της χώρας, συμπεριλαμβανομένων του λαθρεμπορίου ναρκωτικών και όπλων, της εμπορίας ανθρώπων και της τρομοκρατίας·

59.

παροτρύνει τις αρχές του Μαυροβουνίου να διατηρήσουν τον σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, των θεμελιωδών ελευθεριών και του διεθνούς δικαίου στο επίκεντρο των πολιτικών τους για τη μετανάστευση και τα σύνορα· ζητεί οι επιχειρήσεις της ευρωπαϊκής συνοριοφυλακής και ακτοφυλακής (Frontex) στη επικράτεια του Μαυροβουνίου να λειτουργούν με αυτά τα ίδια πρότυπα·

Η οικονομία και η πανδημία της COVID-19

60.

εκφράζει την ικανοποίησή του για την πρόοδο του Μαυροβουνίου στην προσπάθειά του να ενισχύσει την σταθερότητα του χρηματοπιστωτικού του τομέα και να επιφέρει απτές βελτιώσεις στις συνθήκες που επικρατούν στην αγορά εργασίας· σημειώνει, ωστόσο, ότι το ποσοστό ανεργίας παραμένει υψηλό, ιδίως για τις γυναίκες, τους νέους, τους Ρομά, και τα άτομα με χαμηλή ειδίκευση· παροτρύνει τις αρχές να βελτιώσουν τη συμμετοχή των γυναικών στην αγορά εργασίας και να αντιμετωπίσουν προβλήματα όπως είναι εκείνα που σχετίζονται με το χάσμα μεταξύ των φύλων στην απασχόληση και την αμοιβή και με την παροχή οικονομικά προσιτής φροντίδας των παιδιών·

61.

εκφράζει τον προβληματισμό του διότι ο νόμος για τον προϋπολογισμό του 2021 δεν είχε κατατεθεί μέχρι τα τέλη του 2020 και ζητεί μια πιο διαφανή και εντός των χρονικών ορίων εθνική διαδικασία προϋπολογισμού·

62.

εκφράζει την ικανοποίησή του διότι το Μαυροβούνιο υλοποίησε τις απαραίτητες μεταρρυθμίσεις για να συμμορφωθεί με τις αρχές χρηστής φορολογικής διακυβέρνησης της ΕΕ και διότι το Συμβούλιο αφαίρεσε τη χώρα από τον κατάλογο μη συνεργάσιμων περιοχών φορολογικής δικαιοδοσίας στις 18 Φεβρουαρίου 2020·

63.

προτρέπει το Μαυροβούνιο να εντείνει τις προσπάθειές του για μια καλύτερη ευθυγράμμιση του εκπαιδευτικού συστήματος με την αγορά εργασίας, με στόχο μια αποτελεσματικότερη αντιμετώπιση φαινομένων όπως η «αναντιστοιχία δεξιοτήτων» και η «διαρροή εγκεφάλων» μεταξύ των νέων· καλεί τις αρχές του Μαυροβουνίου να καταβάλουν έντονες προσπάθειες για μια ανοικτή και διάφανη πολιτική ανθρώπινου δυναμικού στη δημόσια διοίκηση, καθώς και για αυξημένες δημόσιες επενδύσεις βιώσιμης κοινωνικής και οικονομικής ανάπτυξης·

64.

σημειώνει με ανησυχία τον αντίκτυπο που έχει η πανδημία της COVID-19 στην οικονομία του Μαυροβουνίου, καθώς το ακαθάριστο εγχώριο προϊόν του σημείωσε πτώση κατά 14,3 % το 2020· καλεί την κυβέρνηση να συνεχίσει να εφαρμόζει υπεύθυνη μακροοικονομική και δημοσιονομική πολιτική δεδομένου του υψηλού δημόσιου χρέους· προτρέπει τις αρχές να αξιοποιήσουν με τον καλύτερο δυνατό τρόπο τη βοήθεια της ΕΕ προκειμένου να μετριαστεί ο αντίκτυπος της κρίσης, συμπεριλαμβανομένης της ανάπτυξης και της υλοποίησης στοχευμένων μέτρων για να μετριαστεί ο αντίκτυπος της πανδημίας στις περιθωριοποιημένες κοινότητες και τα ευάλωτα άτομα· υπογραμμίζει τη σημασία της ανάπτυξης επιχειρηματικών δεξιοτήτων μεταξύ των νέων·

65.

καλεί την Επιτροπή να στηρίξει τις προσπάθειες του Μαυροβουνίου για μείωση της ανεργίας, η οποία επιδεινώθηκε σοβαρά από την πανδημία COVID-19, ιδίως στον τομέα του τουρισμού, ο οποίος αντιπροσωπεύει πάνω από το 20 % του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος του Μαυροβουνίου, λαμβανομένης υπόψη της μεγάλης μείωσης του αριθμού των τουριστών·

66.

επαναλαμβάνει ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση κινητοποίησε ταχέως άμεση χρηματοδοτική και υλική ενίσχυση για τα Δυτικά Βαλκάνια για την αντιμετώπιση της έκτακτης υγειονομικής ανάγκης που προκάλεσε η πανδημία της COVID-19 και για την επίσπευση της κοινωνικοοικονομικής ανάκαμψης της περιοχής· υπενθυμίζει ότι το Μαυροβούνιο έλαβε 53 εκατομμύρια EUR για επείγουσα προμήθεια ιατρικού εξοπλισμού και για συνδρομή στους τομείς που έχουν πληγεί περισσότερο από την κρίση της νόσου COVID-19· υπενθυμίζει επίσης την απόφαση να χορηγηθεί μακροοικονομική χρηματοδοτική συνδρομή ύψους έως 60 εκατομμυρίων EUR στο Μαυροβούνιο για να μπορέσει να περιορίσει τις αρνητικές κοινωνικοοικονομικές επιπτώσεις της πανδημίας·

67.

τονίζει το γεγονός ότι η πανδημία της COVID-19 έχει επιδράσει αρνητικά στην κοινωνία στο σύνολό της και ιδίως όσον αφορά τις γυναίκες, τις μονογονεϊκές οικογένειες και τις ευάλωτες ομάδες, όπως οι Ρομά, οι Αιγύπτιοι, τα άτομα ΛΟΑΤΙ, τα άτομα με αναπηρίες και άλλες μειονότητες, και τούτο διότι επιδείνωσε τις ανισότητες και ενέτεινε τα υπάρχοντα προβλήματα· καλεί τις αρχές του Μαυροβουνίου να λάβουν υπόψη τις ανάγκες αυτών των ομάδων όταν εκπονούν και εφαρμόζουν μέτρα κοινωνικοοικονομικής ανακούφισης από την πανδημία της COVID-19·

68.

επικροτεί τα πεπραγμένα του μηχανισμού πολιτικής προστασίας της ΕΕ, ο οποίος διασφάλισε την απαραίτητη στήριξη σε ιατρικό εξοπλισμό και εξοπλισμό ατομικής προστασίας στον αγώνα κατά της COVID-19 στο Μαυροβούνιο·

69.

εκφράζει την ανησυχία του για τις συνεχιζόμενες διεργασίες απολύσεων διοικητών οργανισμών δημόσιας υγείας σε περίοδο κατά την οποία το Μαυροβούνιο πλήττεται σοβαρά από την πανδημία COVID-19, καθώς και για το νέο δάνειο ύψους 750 εκατομμυρίων EUR που έλαβε η κυβέρνηση, χωρίς να ζητήσει την γνώμη της Skupština·

70.

καλεί την Επιτροπή και το Συμβούλιο να επιδείξουν την αλληλεγγύη τους προς τις χώρες των Δυτικών Βαλκανίων με το να τις βοηθήσουν να λάβουν εμβόλια κατά της νόσου COVID-19 και να συμπεριλάβουν το Μαυροβούνιο στις κοινές προμήθειες της ΕΕ για εμβολιασμούς· εκφράζει την ικανοποίησή του για τα μέτρα που έλαβαν η Επιτροπή και το Συμβούλιο για να βοηθήσουν το Μαυροβούνιο να προμηθευτεί εμβόλια κατά της νόσου COVID-19 μέσω της COVAX και με άλλα μέσα, όπως είναι ο συντονισμός των δωρεών από τα κράτη μέλη της ΕΕ· ζητεί περαιτέρω βοήθεια προκειμένου να διασφαλιστεί ότι επαρκής ποσότητα εμβολίων κατά της νόσου COVID-19 θα είναι διαθέσιμη στους ανθρώπους σε όλες τις χώρες των Δυτικών Βαλκανίων το συντομότερο δυνατόν, δεδομένης της κατάστασης στην οποία βρίσκεται κάθε χώρα σε σχέση με την πανδημία· πιστεύει ακράδαντα ότι οι εμβολιαστικές πολιτικές θα πρέπει να είναι αμιγώς ανθρωπιστικού χαρακτήρα και να μην εξυπηρετούν οποιαδήποτε γεωπολιτικά συμφέροντα·

71.

παροτρύνει το Μαυροβούνιο να αξιοποιήσει με τον καλύτερο δυνατό τρόπο το οικονομικό και επενδυτικό σχέδιο της Επιτροπής για τα Δυτικά Βαλκάνια· αναγνωρίζει τη σημασία του σχεδίου στην στήριξη της βιώσιμης συνδεσιμότητας στις μεταφορές και στις υποδομές, του ανθρώπινου κεφαλαίου, της ανταγωνιστικότητας και της χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξης στην περιοχή, ενώ παράλληλα τονίζει ότι οποιαδήποτε επένδυση πρέπει να συνάδει με τους στόχους της Συμφωνίας του Παρισιού και τους στόχους της ΕΕ για απαλλαγή από τις ανθρακούχες εκπομπές·

72.

σημειώνει την ισότιμη σημασία όλων των επενδυτικών στόχων του ΜΠΒ II· καλεί επ’ αυτού την Επιτροπή να διοχετεύσει ένα σημαντικό μερίδιο των κονδυλίων του ΜΠΒ ΙΙΙ στην εν εξελίξει δημοκρατική μετάβαση του Μαυροβουνίου, δεδομένων ιδίως των χρόνιων προβλημάτων που αφορούν το επενδυτικό κλίμα, την ικανότητα απορρόφησης και τα περιβαλλοντικά πρότυπα της χώρας·

Περιβάλλον, ενέργεια και μεταφορές

73.

χαιρετίζει την πρόοδο που έχει να επιδείξει το Μαυροβούνιο στο θέμα της διαφοροποίησης της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας με προσανατολισμό στις ανανεώσιμες πηγές και της υπέρβασης του συνολικού στόχου του για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και των τομεακών στόχων του για την ηλεκτρική ενέργεια και τη θέρμανση και ψύξη, καθώς και την ενεργό συμμετοχή του στο θεματολόγιο συνδεσιμότητας των Δυτικών Βαλκανίων· καλεί το Μαυροβούνιο να θεσπίσει εξορθολογισμένους και απλοποιημένους κανόνες για τη διευκόλυνση της περαιτέρω ανάπτυξης έργων ανανεώσιμων πηγών ενέργειας· τονίζει τη σημασία της στήριξης που παρέχει η ΕΕ στις προσπάθειες για στροφή προς πιο καθαρή και ανανεώσιμη ενέργεια· εκφράζει την ανησυχία του για τα έργα γεώτρησης πετρελαίου και φυσικού αερίου στα ανοικτά των ακτών του Μαυροβουνίου, τα οποία ενδέχεται να βλάψουν το περιβάλλον, τη φύση και τον τουρισμό, τον σημαντικότερο κλάδο οικονομίας της χώρας·

74.

επικροτεί την απόφαση του Μαυροβουνίου να διακόψει τη χρηματοδοτική στήριξη για μικρούς υδροηλεκτρικούς σταθμούς που δεν πληρούν τα κατάλληλα περιβαλλοντικά πρότυπα· λαμβάνει υπό σημείωση τη βραδεία πρόοδο και τις καθυστερήσεις ως προς το κλείσιμο του θερμοηλεκτρικού σταθμού Pljevlja και καλεί το Μαυροβούνιο να συμμορφωθεί χωρίς καθυστέρηση με τους κανόνες της οδηγίας για τις μεγάλες εγκαταστάσεις καύσης (4)·

75.

αναγνωρίζει τα μέτρα που έχει λάβει το Μαυροβούνιο για τη δημιουργία ενός ηλεκτρονικού συστήματος εγγυήσεων προέλευσης, προκειμένου να διασφαλίσει τη συμβατότητα με το τυποποιημένο ευρωπαϊκό σύστημα ενεργειακών πιστοποιητικών· σημειώνει το προχωρημένο στάδιο υλοποίησης των μεταρρυθμίσεων στον τομέα της ηλεκτρικής ενέργειας και καλεί το Μαυροβούνιο να μεταφέρει τον κανονισμό REMIT (5) χωρίς χρονοτριβή και να μεταφέρει κωδικούς δικτύου σε εθνικούς κωδικούς δικτύου· καλεί το Μαυροβούνιο να αυξήσει το σημερινό χαμηλό επίπεδο διαζωνικών ικανοτήτων που τίθενται στη διάθεση όσων συμμετέχουν στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας σύμφωνα με τις βέλτιστες πρακτικές της ΕΕ· συγχαίρει το Μαυροβούνιο διότι πρωτοστατεί στη δημιουργία ενός μηχανισμού τιμολόγησης άνθρακα και εμπορίας εκπομπών στην περιοχή· εκφράζει την ικανοποίησή του για την πλήρη συμμόρφωση που έχει επιτευχθεί σε σχέση με την οδηγία για την ποιότητα των καυσίμων (6) και ζητεί να υπάρξει μεγαλύτερη πρόοδος στη διατήρηση αποθεμάτων πετρελαίου έκτακτης ανάγκης·

76.

εκφράζει την ικανοποίησή του για τις θετικές εξελίξεις όσον αφορά την περαιτέρω ευθυγράμμιση της εθνικής νομοθεσίας του Μαυροβουνίου για το περιβάλλον και την κλιματική αλλαγή, του εθνικού σχεδίου για την ενέργεια και το κλίμα, με το κεκτημένο της ΕΕ, και ζητεί να καταβληθούν περαιτέρω προσπάθειες για την ολοκλήρωση του εγγράφου το συντομότερο δυνατόν, σύμφωνα με τις συστάσεις του Συμβουλίου Υπουργών της Ενεργειακής Κοινότητας· συγχαίρει το Μαυροβούνιο για την προστασία του ποταμού Zeta ως φυσικού πάρκου· καλεί τις αρχές να λάβουν επειγόντως μέτρα για την καλύτερη διασφάλιση των προστατευόμενων περιοχών και των περιοχών που μπορεί να χαρακτηριστούν Natura 2000, όπως η αλυκή Ulcinj, η λίμνη Skadar, ο ποταμός Tara και άλλων· καλεί το Μαυροβούνιο να βελτιώσει τη διαχείριση αποβλήτων και να αντιμετωπίσει το ζήτημα της παράνομης διάθεσης αποβλήτων· καλεί τις αρχές να συμπεριλάβουν τις τοπικές κοινότητες και την κοινωνία των πολιτών στην εφαρμογή των πολιτικών για το περιβάλλον, το κλίμα και την ενέργεια στη χώρα·

77.

υπενθυμίζει με ικανοποίηση ότι, σύμφωνα με το άρθρο 1 του Συντάγματός του, το Μαυροβούνιο είναι οικολογικό κράτος· υπενθυμίζει ότι η δημιουργία στη Sinjajevina πεδίων στρατιωτικής εκπαίδευσης και δοκιμής όπλων σε προστατευόμενες από την UNESCO περιοχές πρέπει να πληροί τις αρχές της UNESCO για την κοινωνικοπολιτισμική και οικολογική βιωσιμότητα· σημειώνει ότι η ανάπτυξη επιπρόσθετων υδροηλεκτρικών και τουριστικών ικανοτήτων, ιδίως σε προστατευόμενες περιοχές, θα πρέπει να λαμβάνει υπόψη τα πρότυπα περιβαλλοντικής προστασίας της ΕΕ· καλεί τις αρχές να αξιολογήσουν τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις της κατασκευής του αυτοκινητοδρόμου κατά μήκος του ποταμού Tara και να προστατεύσουν καλύτερα τις πλέον πολύτιμες περιοχές· επαναλαμβάνει την έκκλησή του για τη διεξαγωγή διεξοδικών και ολοκληρωμένων εκ των προτέρων εκτιμήσεων περιβαλλοντικών και κοινωνικών επιπτώσεων των έργων υποδομών σύμφωνα με τα ευρωπαϊκά πρότυπα·

78.

εκφράζει την ικανοποίησή του για τη δρομολόγηση του Πράσινου Θεματολογίου στα Δυτικά Βαλκάνια, το οποίο έχει τη δυνατότητα να κατευθύνει τη μετάβαση προς μια βιώσιμη οικονομία με ουδέτερο ισοζύγιο άνθρακα· ζητεί το Μαυροβούνιο να συνεχίσει να θεσπίζει και να εφαρμόζει τις απαραίτητες νομοθετικές πράξεις για την επίτευξη των συμφωνημένων κοινών στόχων σχετικά με τον ψηφιακό και πράσινο μετασχηματισμό

79.

καλεί το Μαυροβούνιο, τέταρτη ευρωπαϊκή χώρα σε ποσοστό κάλυψης από δάση, να βελτιώσει τη διαχείριση των δασών της και δη μέσω της κατανομής περισσότερων πόρων σε αυτά και της ενεργής καταπολέμησης της παράνομης υλοτομίας· σημειώνει ότι, σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη, περίπου εκατό χιλιάδες κυβικά μέτρα απορριμμάτων ξύλου παράγονται στο Μαυροβούνιο κάθε χρόνο, τα οποία μπορούν πολύ εύκολα να επαναχρησιμοποιηθούν· ζητεί από τις αρχές να ανακαλύψουν τρόπους προώθησης μοντέλων κυκλικής οικονομίας σε αυτόν και σε άλλους τομείς της οικονομία·

80.

καλεί τις αρχές του Μαυροβουνίου να διασφαλίσουν το δικαίωμα πρόσβασης σε περιβαλλοντικές πληροφορίες σε σχέση με έργα υποδομής, σύμφωνα με το Σύνταγμα της χώρας και τη Σύμβαση του Aarhus, την οποία επικύρωσε το Μαυροβούνιο το 2009·

o

o o

81.

αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στον Πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, την Επιτροπή, τον Αντιπρόεδρο της Επιτροπής / Ύπατο Εκπρόσωπο της Ένωσης για Θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφαλείας, τις κυβερνήσεις και τα κοινοβούλια των κρατών μελών και στον Πρόεδρο, την Κυβέρνηση και το Κοινοβούλιο του Μαυροβουνίου.

(1)  ΕΕ L 108 της 29.4.2010, σ. 1.

(2)  ΕΕ C 363 της 28.10.2020, σ. 127.

(3)  Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2020)0168.

(4)  Οδηγία 2001/80/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 23ης Οκτωβρίου 2001, για τον περιορισμό των εκπομπών στην ατμόσφαιρα ορισμένων ρύπων (ΕΕ L 309 της 27.11.2001, σ. 1).

(5)  Κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 1227/2011 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 25ης Οκτωβρίου 2011, για την ακεραιότητα και τη διαφάνεια στη χονδρική αγορά ενέργειας (ΕΕ L 326 της 8.12.2011, σ. 1).

(6)  Οδηγία 2009/30/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 23ης Απριλίου 2009, με την οποία τροποποιείται η οδηγία 98/70/ΕΚ όσον αφορά τις προδιαγραφές για τη βενζίνη, το ντίζελ και το πετρέλαιο εσωτερικής καύσης και την καθιέρωση μηχανισμού για την παρακολούθηση και τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου (ΕΕ L 140 της 5.6.2009, σ. 88).


12.1.2022   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 15/111


P9_TA(2021)0245

Οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στα ανθρώπινα δικαιώματα και ο ρόλος των υπερασπιστών του περιβάλλοντος στο ζήτημα αυτό

Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 19ης Μαΐου 2021 σχετικά με τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στα ανθρώπινα δικαιώματα και τον ρόλο των υπερασπιστών του περιβάλλοντος στο ζήτημα αυτό (2020/2134(INI))

(2022/C 15/10)

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

έχοντας υπόψη την Οικουμενική Διακήρυξη των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΟΔΔΑ), τις σχετικές συνθήκες, συμβάσεις και πράξεις των Ηνωμένων Εθνών (ΟΗΕ) για τα ανθρώπινα δικαιώματα, ιδίως τη Διακήρυξη των Ηνωμένων Εθνών για τα δικαιώματα των αυτοχθόνων πληθυσμών (UNDRIP), που εγκρίθηκε από τη Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών στις 13 Σεπτεμβρίου 2007, και τον Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης («Χάρτης»), που ορίζουν ότι όλοι οι άνθρωποι δικαιούνται να ασκούν πλήρως τα ανθρώπινα δικαιώματα και τις θεμελιώδεις ελευθερίες τους χωρίς διακρίσεις,

έχοντας υπόψη τη Διακήρυξη του ΟΗΕ για τους υπερασπιστές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων του 1998,

έχοντας υπόψη το ψήφισμα A/RES/53/144 της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ, της 8ης Μαρτίου 1999, που ενέκρινε τη Διακήρυξη για τους υπερασπιστές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων,

έχοντας υπόψη τη Σύμβαση για τη βιολογική ποικιλότητα (ΣΒΠ), η οποία εγκρίθηκε στο Ρίο το 1992 και υπογράφηκε από 168 χώρες, και το ψήφισμά του, της 16ης Ιανουαρίου 2020, σχετικά με τη 15η σύνοδο της Διάσκεψης των μερών της Σύμβασης για τη βιολογική ποικιλότητα (COP15) (1),

έχοντας υπόψη το θεματολόγιο για τη βιώσιμη ανάπτυξη με ορίζοντα το 2030, όπως εγκρίθηκε από τη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ στις 25 Σεπτεμβρίου 2015, και τους στόχους βιώσιμης ανάπτυξης (ΣΒΑ),

έχοντας υπόψη τη Σύμβαση-πλαίσιο των Ηνωμένων Εθνών για την κλιματική αλλαγή (UNFCCC), η οποία τέθηκε σε ισχύ στις 21 Μαρτίου 1994, το Πρωτόκολλο του Κιότο, της 11ης Δεκεμβρίου 1997, και τη Συμφωνία του Παρισιού, της 22ας Απριλίου 2016,

έχοντας υπόψη το ψήφισμα 40/11 του Συμβουλίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΗΕ, της 21ης Μαρτίου 2019, σχετικά με την αναγνώριση της συμβολής των υπερασπιστών των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στον τομέα του περιβάλλοντος στην άσκηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, στην προστασία του περιβάλλοντος και στη βιώσιμη ανάπτυξη,

έχοντας υπόψη τις εκθέσεις 31/52, της 1ης Φεβρουαρίου 2016, και A/74/161, του 2019, του Ειδικού Εισηγητή του ΟΗΕ σχετικά με το ζήτημα των υποχρεώσεων στον τομέα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων όσον αφορά την απόλαυση ενός ασφαλούς, καθαρού, υγιούς και βιώσιμου περιβάλλοντος,

έχοντας υπόψη το ψήφισμα 41/21 του Συμβουλίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΗΕ, της 12ης Ιουλίου 2019, σχετικά με τα ανθρώπινα δικαιώματα και το κλίμα,

έχοντας υπόψη την έκθεση του Προγράμματος του ΟΗΕ για το Περιβάλλον (UNEP), της 10ης Δεκεμβρίου 2015, σχετικά με την κλιματική αλλαγή και τα ανθρώπινα δικαιώματα, και τον ορισμό του UNEP για τους υπερασπιστές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στον τομέα του περιβάλλοντος, με τίτλο «ποιοι είναι υπερασπιστές του περιβάλλοντος»,

έχοντας υπόψη την έκθεση του Ειδικού Εισηγητή του ΟΗΕ για την ακραία φτώχεια και τα ανθρώπινα δικαιώματα, της 17ης Ιουλίου 2019, σχετικά με την κλιματική αλλαγή και τη φτώχεια,

έχοντας υπόψη την ειδική έκθεση της διακυβερνητικής επιτροπής για την κλιματική αλλαγή (IPCC), του 2019, σχετικά με την κλιματική αλλαγή, την απερήμωση, την υποβάθμιση του εδάφους, τη βιώσιμη διαχείρισης της γης, την επισιτιστική ασφάλεια και τις ροές αερίων του θερμοκηπίου στα χερσαία οικοσυστήματα,

έχοντας υπόψη την έκθεση του ΟΗΕ, του Ιουνίου του 2020, με τίτλο «Φύλο, κλίμα & ασφάλεια: Διατήρηση της χωρίς αποκλεισμούς ειρήνης στα μέτωπα της κλιματικής αλλαγής», την οποία συνέταξαν από κοινού το UNEP, η Μονάδα του ΟΗΕ για τις Γυναίκες, το Αναπτυξιακό Πρόγραμμα του ΟΗΕ (UNDP) και το Τμήμα Υποθέσεων Πολιτικής και Οικοδόμησης της Ειρήνης του ΟΗΕ (UNDPPA),

έχοντας υπόψη τις κατευθυντήριες αρχές του ΟΗΕ για τις επιχειρήσεις και τα ανθρώπινα δικαιώματα,

έχοντας υπόψη το άρθρο 37 του Χάρτη, το οποίο δεσμεύει την ΕΕ να ενσωματώσει στις πολιτικές της ένα υψηλό επίπεδο προστασίας του περιβάλλοντος και τη βελτίωση της ποιότητας του περιβάλλοντος,

έχοντας υπόψη τη Συνθήκη για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ), και ιδίως το πέμπτο μέρος αυτής, με τίτλο «Η εξωτερική δράση της Ένωσης», και τους τίτλους I, II, III, IV και V αυτής,

έχοντας υπόψη την κοινή ανακοίνωση της Επιτροπής, της 25ης Μαρτίου 2020, με τίτλο «Σχέδιο δράσης της ΕΕ για τα ανθρώπινα δικαιώματα και τη δημοκρατία 2020-2024» (JOIN(2020)0005),

έχοντας υπόψη τα συμπεράσματα του Συμβουλίου, της 15ης Μαΐου 2017, σχετικά με τους αυτόχθονες πληθυσμούς και το κοινό υπηρεσιακό έγγραφο εργασίας, της 17ης Οκτωβρίου 2016, με τίτλο «Implementing EU External Policy on Indigenous Peoples» (Εφαρμογή της εξωτερικής πολιτικής της ΕΕ για τους αυτόχθονες πληθυσμούς) (SWD(2016)0340), τα συμπεράσματα του Συμβουλίου, της 19ης Νοεμβρίου 2018, σχετικά με τη διπλωματία στον τομέα των υδάτων, της 17ης Ιουνίου 2019, σχετικά με τη δράση της ΕΕ για την ενίσχυση της βασιζόμενης σε κανόνες πολυμερούς προσέγγισης και, της 20ής Ιανουαρίου 2020, σχετικά με τη διπλωματία στον τομέα του κλίματος,

έχοντας υπόψη τις κατευθυντήριες γραμμές της ΕΕ για τα ανθρώπινα δικαιώματα όσον αφορά το ασφαλές πόσιμο νερό και την αποχέτευση, που εγκρίθηκαν από το Συμβούλιο στις 17 Ιουνίου 2019, και τις κατευθυντήριες γραμμές της για τους υπερασπιστές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων,

έχοντας υπόψη τα προηγούμενα ψηφίσματά του σχετικά με περιπτώσεις παραβιάσεων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, της δημοκρατίας και του κράτους δικαίου,

έχοντας υπόψη το ψήφισμά του, της 13ης Σεπτεμβρίου 2017, σχετικά με τη διαφθορά και τα ανθρώπινα δικαιώματα σε τρίτες χώρες (2),

έχοντας υπόψη την έκθεση του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Περιβάλλοντος (ΕΟΠ), της 4ης Δεκεμβρίου 2019, με τίτλο «The European environment — state and outlook 2020: knowledge for transition to a sustainable Europe» (Ευρωπαϊκό περιβάλλον — Κατάσταση και προοπτικές το 2020: γνώση για τη μετάβαση σε μια βιώσιμη Ευρώπη),

έχοντας υπόψη την αρχή εφαρμογής 10 της Διακήρυξης του Ρίο για το περιβάλλον και την ανάπτυξη, του 1992, η οποία επιδιώκει να διασφαλίσει ότι κάθε άτομο έχει πρόσβαση σε πληροφορίες, έχει τη δυνατότητα να συμμετέχει στη διαδικασία λήψης αποφάσεων και είναι σε θέση να έχει πρόσβαση στη δικαιοσύνη για περιβαλλοντικά θέματα, με στόχο τη διασφάλιση του δικαιώματος σε ένα υγιές και βιώσιμο περιβάλλον για τις σημερινές και τις μελλοντικές γενιές,

έχοντας υπόψη τις ανακοινώσεις της Επιτροπής της 20ής Ιουνίου 2020 με τίτλο «Στρατηγική της ΕΕ για τη βιοποικιλότητα με ορίζοντα το 2030 — Επαναφορά της φύσης στη ζωή μας» (COM(2020)0380), της 11ης Δεκεμβρίου 2019 σχετικά με την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία (COM(2019)0640) και της 23ης Ιουλίου 2019 με τίτλο «Εντατικοποίηση της δράσης της ΕΕ για την προστασία και την αποκατάσταση των δασών του πλανήτη» (COM(2019)0352),

έχοντας υπόψη το ψήφισμά του, της 15ης Ιανουαρίου 2020, σχετικά με την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία (3),

έχοντας υπόψη την έκθεση του Οργανισμού Τροφίμων και Γεωργίας του ΟΗΕ, του 2019, με τίτλο «The State of the World’s Biodiversity for Food and Agriculture» (Η κατάσταση της βιοποικιλότητας στον κόσμο όσον αφορά τα τρόφιμα και τη γεωργία),

έχοντας υπόψη την τεράστια απειλή της απώλειας της βιοποικιλότητας που περιγράφεται στην γενική έκθεση αξιολόγησης σχετικά με τη βιοποικιλότητα και τις υπηρεσίες οικοσυστήματος, της διακυβερνητικής πλατφόρμας επιστήμης-πολιτικής για τη βιοποικιλότητα και τις υπηρεσίες οικοσυστήματος (IPBES), της 31ης Μαΐου 2019,

έχοντας υπόψη το ψήφισμά του, της 3ης Ιουλίου 2018, σχετικά με την παραβίαση των δικαιωμάτων των αυτοχθόνων πληθυσμών στον κόσμο, συμπεριλαμβανομένης της αρπαγής γαιών (4),

έχοντας υπόψη το ψήφισμά του, της 17ης Απριλίου 2020, σχετικά με τη συντονισμένη δράση της ΕΕ για την καταπολέμηση της πανδημίας COVID-19 και των συνεπειών της (5),

έχοντας υπόψη το άρθρο 54 του Κανονισμού του,

έχοντας υπόψη τις γνωμοδοτήσεις της Επιτροπής Ανάπτυξης, της Επιτροπής Περιβάλλοντος, Δημόσιας Υγείας και Ασφάλειας των Τροφίμων και της Επιτροπής Πολιτικών Ελευθεριών, Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων,

έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων (A9-0039/2021),

A.

λαμβάνοντας υπόψη ότι όλα τα άτομα, οι τοπικές κοινότητες και οι πληθυσμιακές ομάδες έχουν δικαίωμα να ασκούν πλήρως τα ανθρώπινα δικαιώματά τους, όπως αυτά κατοχυρώνονται στην Οικουμενική Διακήρυξη των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου·

B.

λαμβάνοντας υπόψη ότι οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής και της συνεχιζόμενης υποβάθμισης του περιβάλλοντος όσον αφορά τους πόρους γλυκών υδάτων, τα οικοσυστήματα και τα μέσα διαβίωσης των κοινοτήτων υπονομεύουν ήδη την αποτελεσματική άσκηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, συμπεριλαμβανομένων των δικαιωμάτων στη ζωή, την επισιτιστική ασφάλεια, το ασφαλές πόσιμο νερό και την αποχέτευση, την υγεία, τη στέγαση, την αυτοδιάθεση, την εργασία και την ανάπτυξη, όπως περιγράφεται στο ψήφισμα 41/21 του Συμβουλίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΗΕ· λαμβάνοντας υπόψη ότι, ακόμη και αν επιτευχθεί ο διεθνής στόχος του περιορισμού της υπερθέρμανσης του πλανήτη στους 2 oC πάνω από τα προβιομηχανικά επίπεδα, οι επιπτώσεις αυτές θα ενταθούν δραματικά τις επόμενες δεκαετίες· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι χώρες συνεισφέρουν διαφορετικά στην κλιματική αλλαγή και έχουν κοινές αλλά διαφοροποιημένες ευθύνες· λαμβάνοντας υπόψη ότι η κλιματική αλλαγή αποτελεί άμεση και εκτεταμένη απειλή για τους ανθρώπους ανά τον κόσμο, και κυρίως για τους φτωχούς που είναι ιδιαίτερα ευάλωτοι, όπως περιγράφεται στο ψήφισμα 7/23 του Συμβουλίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΗΕ·

Γ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι ο ΟΗΕ, μαζί με άλλους διεθνείς οργανισμούς και εμπειρογνώμονες, ζητεί να αναγνωριστεί παγκόσμια το δικαίωμα σε ένα υγιές και ασφαλές περιβάλλον ως καθολικό δικαίωμα·

Δ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής εγείρει ζητήματα σχετικά με τη δικαιοσύνη και την ισότητα, τόσο σε διεθνές όσο και σε εθνικό επίπεδο και μεταξύ των γενεών· λαμβάνοντας υπόψη ότι η πρόσβαση στη δικαιοσύνη για περιβαλλοντικά θέματα, η πρόσβαση σε πληροφορίες και η συμμετοχή του κοινού στη λήψη αποφάσεων κατοχυρώνονται στην αρχή εφαρμογής 10 της Διακήρυξης του Ρίο για το περιβάλλον και την ανάπτυξη, στη Σύμβαση του Aarhus (6), της 25ης Ιουνίου 1998, και στη Συμφωνία του Escazu (7), της 4ης Μαρτίου 2018·

E.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η υποβάθμιση του περιβάλλοντος, η κλιματική αλλαγή και η μη βιώσιμη ανάπτυξη αποτελούν ορισμένες από τις πιο πιεστικές και σοβαρές απειλές όσον αφορά την ικανότητα των σημερινών και των μελλοντικών γενεών να ασκούν πολλά ανθρώπινα δικαιώματα· λαμβάνοντας υπόψη ότι τα συμβαλλόμενα μέρη της UNFCCC έχουν την υποχρέωση να λαμβάνουν αποτελεσματικά μέτρα για τον μετριασμό της κλιματικής αλλαγής, την ενίσχυση της προσαρμοστικής ικανότητας των ευάλωτων πληθυσμών και την πρόληψη των προβλέψιμων απωλειών ζωών·

ΣΤ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι τα συμβαλλόμενα μέρη της UNFCCC έχουν την υποχρέωση να συλλέγουν και να διαδίδουν πληροφορίες σχετικά με τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις και να διευκολύνουν τη συμμετοχή του κοινού στη λήψη αποφάσεων για το περιβάλλον·

Ζ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η προσέγγιση της κλιματικής αλλαγής από την πλευρά των ανθρωπίνων δικαιωμάτων αναδεικνύει τις αρχές της οικουμενικότητας και της απαγόρευσης των διακρίσεων, τονίζοντας ότι τα δικαιώματα είναι εγγυημένα για όλα τα άτομα στον κόσμο, χωρίς οποιουδήποτε είδους διάκριση, όπως λόγω φυλής, χρώματος, φύλου, γλώσσας, θρησκείας, πολιτικών ή άλλων πεποιθήσεων, εθνικής ή κοινωνικής προέλευσης, περιουσίας, γέννησης ή άλλου καθεστώτος·

Η.

λαμβάνοντας υπόψη ότι οι κυβερνήσεις, οι κοινωνίες και τα άτομα έχουν ηθική και διαγενεακή ευθύνη να είναι όλο και πιο προορατικές όσον αφορά την πολιτική και τη συνεργασία με στόχο την επίτευξη συμφωνίας σχετικά με τα διεθνή πρότυπα για την προστασία και τη διατήρηση του πλανήτη για τις σημερινές και τις μελλοντικές γενιές, με σκοπό τη διασφάλιση της πλήρους άσκησης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων τους και τον μετριασμό των αρνητικών επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής·

Θ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι αναγνωρίζεται ευρέως ότι οι υποχρεώσεις και οι ευθύνες των κρατών και του ιδιωτικού τομέα όσον αφορά τα ανθρώπινα δικαιώματα έχουν συγκεκριμένες επιπτώσεις σε σχέση με την κλιματική αλλαγή· λαμβάνοντας υπόψη ότι η μη προστασία του περιβάλλοντος και όσων το υπερασπίζονται είναι αντίθετη προς τις νομικά δεσμευτικές υποχρεώσεις των κρατών στον τομέα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και θα μπορούσε να συνιστά παραβίαση ορισμένων δικαιωμάτων, όπως του δικαιώματος σε ένα υγιές περιβάλλον ή του δικαιώματος στη ζωή· λαμβάνοντας υπόψη ότι όλο και μεγαλύτερος αριθμός επιχειρηματικών ενεργειών και δραστηριοτήτων σε τρίτες χώρες έχει σοβαρές επιπτώσεις όσον αφορά τα ανθρώπινα δικαιώματα και το περιβάλλον·

Ι.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η Συμφωνία του Παρισιού είναι η πρώτη διεθνής συνθήκη που αναγνωρίζει ρητά τη σχέση μεταξύ της δράσης για το κλίμα και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, επιτρέποντας έτσι τη χρήση των υφιστάμενων νομικών μέσων που σχετίζονται με τα ανθρώπινα δικαιώματα για να παροτρύνουν τα κράτη και τις ιδιωτικές εταιρείες να μειώσουν τις εκπομπές· λαμβάνοντας υπόψη ότι η Συμφωνία του Παρισιού δεν περιλαμβάνει συγκεκριμένα μέσα για τη λογοδοσία των κρατικών και των εταιρικών φορέων όσον αφορά τον αντίκτυπό τους στην κλιματική αλλαγή και την άσκηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων·

ΙΑ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου έχει διαπιστώσει με σαφήνεια ότι πολλά είδη περιβαλλοντικής υποβάθμισης μπορούν να καταλήξουν σε παραβιάσεις ουσιωδών ανθρωπίνων δικαιωμάτων, όπως το δικαίωμα στη ζωή, στην ιδιωτική και οικογενειακή ζωή, και στην ειρηνική απόλαυση της οικείας, και η απαγόρευση της απάνθρωπης και εξευτελιστικής μεταχείρισης·

ΙΒ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η κλιματική δικαιοσύνη αποσκοπεί στην αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης με τη χρήση του δικαίου των ανθρωπίνων δικαιωμάτων για τη γεφύρωση του χάσματος λογοδοσίας στη διακυβέρνηση του κλίματος, μέσω της προσφυγής σε δικαστικές διαμάχες για την κλιματική αλλαγή με σκοπό τη λογοδοσία κρατών και εταιρικών φορέων και τη διασφάλιση της απόδοσης ευθυνών για τις ενέργειές τους όσον αφορά τη διατήρηση της φύσης ως αυτοσκοπό και προκειμένου να είναι δυνατή μια αξιοπρεπής και υγιής ζωή για τις σημερινές και τις μελλοντικές γενιές·

ΙΓ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι αρκετές εκκρεμείς νομικές υποθέσεις έχουν διαπιστώσει παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και έχουν προετοιμάσει το έδαφος για τη λογοδοσία κατόπιν περιπτώσεων μη αντιμετώπισης ή αδράνειας από άτομα, κράτη και εταιρικούς φορείς όσον αφορά την αντιμετώπιση των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής·

ΙΔ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι ο εντεινόμενος ανταγωνισμός για τους φυσικούς πόρους μεταξύ ιδιωτικών εταιρειών, ενίοτε με τη συνέργεια της κυβέρνησης, έχει θέσει τους υπερασπιστές του περιβάλλοντος και τις αυτόχθονες κοινότητες που επιδιώκουν να προστατεύσουν τα παραδοσιακά εδάφη τους στην πρώτη γραμμή της περιβαλλοντικής δράσης και στο στόχαστρο διώξεων·

ΙΕ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στα ανθρώπινα δικαιώματα θα γίνουν αισθητές όχι μόνο από τα πλέον ευάλωτα άτομα, αλλά από το σύνολο του παγκόσμιου πληθυσμού· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι πιο ευάλωτες κοινότητες και οι χώρες που προκαλούν τη λιγότερη ρύπανση και τις λιγότερες περιβαλλοντικές καταστροφές πλήττονται περισσότερο από τις άμεσες συνέπειες της κλιματικής αλλαγής· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι αριθμοί για τις ασθένειες και τους πρόωρους θανάτους που οφείλονται στη ρύπανση του περιβάλλοντος είναι ήδη τριπλάσιοι από εκείνους που αφορούν το AIDS, τη φυματίωση και την ελονοσία μαζί, απειλώντας το δικαίωμα στη ζωή, σε ένα υγιές περιβάλλον και στον καθαρό αέρα· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι φυσικές καταστροφές, όπως οι πλημμύρες, οι τροπικές καταιγίδες και οι παρατεταμένες περίοδοι ξηρασίας αυξάνονται συνεχώς και προκαλούν επιζήμιες συνέπειες για την επισιτιστική ασφάλεια στις χώρες του παγκόσμιου νότου και για την άσκηση πολλών ανθρωπίνων δικαιωμάτων·

ΙΣΤ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η περιβαλλοντική δικαιοσύνη αποτελεί μέρος της κοινωνικής δικαιοσύνης και ότι οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής είναι ασύμμετρες και οι αρνητικές επιδράσεις τους είναι καταστροφικές για τις σημερινές και τις μελλοντικές γενιές, ιδίως στις αναπτυσσόμενες χώρες· λαμβάνοντας υπόψη ότι η κλιματική αλλαγή επηρεάζει έντονα τις αναπτυσσόμενες χώρες και επιδεινώνει τις υφιστάμενες κοινωνικές και οικονομικές ανισότητες, με αποτέλεσμα οι ευάλωτες ομάδες να υποφέρουν δυσανάλογα από τις αρνητικές επιπτώσεις της·

ΙΖ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η κλιματική αλλαγή συμβάλλει ολοένα και περισσότερο στον εκτοπισμό και τη μετανάστευση, τόσο στο εσωτερικό των εθνών όσο και πέραν των διεθνών συνόρων· λαμβάνοντας υπόψη ότι ο εκτοπισμός αποτελεί επικείμενη προοπτική για ορισμένες κοινότητες, όπως εκείνες που ζουν σε περιοχές που απειλούνται από απερήμωση, εκείνες που βρίσκονται στην Αρκτική όπου οι πάγοι λιώνουν ταχύτατα, σε παράκτιες περιοχές με χαμηλό υψόμετρο και σε μικρά νησιά ή σε άλλα ευάλωτα οικοσυστήματα και εδάφη που διατρέχουν κίνδυνο· λαμβάνοντας υπόψη ότι, από το 2008, εκτοπίζονται ετησίως κατά μέσο όρο 24 εκατομμύρια άνθρωποι λόγω καιρικών καταστροφών, κυρίως σε τρεις από τις πιο ευάλωτες περιοχές — την υποσαχάρια Αφρική, τη Νότια Ασία και τη Λατινική Αμερική· λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με το UNDP, το 80 % των εκτοπισθέντων λόγω της κλιματικής αλλαγής είναι γυναίκες· λαμβάνοντας υπόψη ότι το αυξανόμενο φαινόμενο του εκτοπισμού λόγω κλίματος μπορεί να αποτελέσει άμεση απειλή για τα ανθρώπινα δικαιώματα, τον πολιτισμό και τις παραδοσιακές γνώσεις για τον πληττόμενο πληθυσμό και μπορεί να έχει σημαντικό αντίκτυπο στις τοπικές κοινότητες στις χώρες και τα εδάφη όπου εγκαθίστανται τα άτομα αυτά·

ΙΗ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι οι περιορισμοί και τα μέτρα περιορισμού της κυκλοφορίας λόγω της νόσου COVID-19 έχουν μειώσει τη διαφάνεια και την παρακολούθηση των παραβιάσεων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και έχουν εντείνει τον πολιτικό εκφοβισμό και την ψηφιακή επιτήρηση, περιορίζοντας παράλληλα την πρόσβαση στη δικαιοσύνη και τις ικανότητες των υπερασπιστών του περιβάλλοντος, των τοπικών παραγόντων, των αυτόχθονων κοινοτήτων και άλλων να συμμετέχουν αποτελεσματικά στις διαδικασίες λήψης αποφάσεων· λαμβάνοντας υπόψη ότι τα μέτρα περιορισμού της κυκλοφορίας των αυτοχθόνων κοινοτήτων και τα υγειονομικά μέτρα έχουν περιορίσει την ικανότητά τους να περιπολούν και να προστατεύουν τα εδάφη τους· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι περιορισμοί αυτοί θα πρέπει να υποστηρίζονται από νόμιμη και δημοκρατική νομοθεσία· λαμβάνοντας υπόψη ότι η ικανότητα της διεθνούς κοινότητας να παρατηρεί και να διερευνά τις εικαζόμενες παραβιάσεις έχει μειωθεί σημαντικά λόγω της πανδημίας·

ΙΘ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η ικανότητα των ανθρώπων να προσαρμόζονται στην κλιματική αλλαγή είναι συνδεδεμένη σε μεγάλο βαθμό με την πρόσβασή τους σε βασικά ανθρώπινα δικαιώματα και με την υγεία των οικοσυστημάτων, από τα οποία εξαρτώνται για τη διαβίωση και την ευημερία τους· λαμβάνοντας υπόψη ότι τα μέτρα μετριασμού και προσαρμογής, όπως η πρόσβαση και η χρήση φυσικών πόρων, όπως η γη, το νερό και τα δάση, και η επανεγκατάσταση ανθρώπων, μπορεί επίσης να έχουν δυσμενείς επιπτώσεις στην άσκηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων· λαμβάνοντας υπόψη ότι εκτιμάται ότι οι αναπτυσσόμενες χώρες και περιφέρειες θα επωμιστούν το 75-80 % του κόστους της κλιματικής αλλαγής, σύμφωνα με την έκθεση του ειδικού εισηγητή του ΟΗΕ για την ακραία φτώχεια και τα ανθρώπινα δικαιώματα σχετικά με την κλιματική αλλαγή και τη φτώχεια, της 17ης Ιουλίου 2019·

Κ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η κλιματική αλλαγή θα μπορούσε να αντιστρέψει την ανθρώπινη ανάπτυξη μέσω της μειωμένης αγροτικής παραγωγικότητας, της αυξημένης ανασφάλειας για τα τρόφιμα και το νερό, της αυξημένης έκθεσης σε ακραίες φυσικές καταστροφές, προκαλώντας κατάρρευση των οικοσυστημάτων και αύξηση των κινδύνων για την υγεία·

ΚΑ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με την Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας (ΠΟΥ), από το 2030 η κλιματική αλλαγή αναμένεται να οδηγεί σε περίπου 250 000 επιπλέον θανάτους ετησίως, από υποσιτισμό, ελονοσία, διάρροια και θερμική καταπόνηση· λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με το Παγκόσμιο Επισιτιστικό Πρόγραμμα, οι κλιματικοί κλυδωνισμοί αποτελούν μία από τις τρεις κύριες αιτίες της επισιτιστικής ανασφάλειας παγκοσμίως· λαμβάνοντας υπόψη ότι το 2019 περίπου 750 εκατομμύρια άνθρωποι — σχεδόν ένας στους δέκα ανθρώπους στον κόσμο — βίωσαν επισιτιστική ανασφάλεια σε σοβαρό βαθμό·

ΚΒ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η κλιματική κρίση εντείνει τις ανισότητες μεταξύ των φύλων, καθώς τα ακραία καιρικά φαινόμενα, οι φυσικές καταστροφές και η μακροπρόθεσμη υποβάθμιση του περιβάλλοντος απειλούν τα σπίτια, τα μέσα βιοπορισμού και τα κοινωνικά δίκτυα και τις υποδομές των κοινοτήτων με δυσανάλογες επιπτώσεις στις γυναίκες και τα κορίτσια, οι οποίες περιλαμβάνουν αυξημένη μη αμειβόμενη παροχή φροντίδας και οικιακές εργασίες για τις γυναίκες, υψηλότερο ποσοστό έμφυλης βίας και περιθωριοποίηση της εκπαίδευσης, της συμμετοχής και της ηγεσίας των γυναικών·

ΚΓ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η βία κατά των ακτιβιστών στον τομέα του περιβάλλοντος, ιδίως των γυναικών, και των υπερασπιστριών των περιβαλλοντικών δικαιωμάτων και των δικηγόρων τους αποτελεί πλέον επαρκώς τεκμηριωμένη τάση, που καλύπτεται μεταξύ άλλων από τα μέσα μαζικής ενημέρωσης και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι γυναίκες ακτιβίστριες υποφέρουν από μορφές βίας και εκφοβισμού που συνδέονται με το φύλο και αποτελούν πηγή σοβαρής ανησυχίας·

ΚΔ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι οι υπερασπιστές του περιβάλλοντος βρίσκονται στην πρώτη γραμμή της δράσης για το κλίμα και της λογοδοσίας· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι φορείς ανθρωπίνων δικαιωμάτων εφιστούν όλο και περισσότερο την προσοχή στην ανάγκη ειδικής προστασίας των υπερασπιστών του περιβάλλοντος· λαμβάνοντας υπόψη ότι η συρρίκνωση του πεδίου δράσης της κοινωνίας των πολιτών είναι ένα παγκόσμιο φαινόμενο που πλήττει δυσανάλογα τους υπερασπιστές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων οι οποίοι ασχολούνται με ζητήματα του περιβάλλοντος και της γης και οι οποίοι βρίσκονται συχνά σε αγροτικές και απομονωμένες περιοχές με μειωμένη πρόσβαση σε μηχανισμούς προστασίας· λαμβάνοντας υπόψη ότι η συντριπτική πλειονότητα των παραβιάσεων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων εις βάρος των υπερασπιστών των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και του περιβάλλοντος διαπράττονται σε κλίμα σχεδόν πλήρους ατιμωρησίας· λαμβάνοντας υπόψη ότι η υποστήριξη και η προστασία των υπερασπιστών των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και του περιβάλλοντος αποτελούν δηλωμένες προτεραιότητες της εξωτερικής δράσης της ΕΕ ανά τον κόσμο και στη γειτονία της· λαμβάνοντας υπόψη ότι η Ένωση πρέπει να χρησιμοποιήσει όλα τα μέσα που έχει στη διάθεσή της στο πλαίσιο αυτό·

ΚΕ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι τα τελευταία χρόνια οι υπερασπιστές του περιβάλλοντος αντιμετωπίζουν αυξανόμενο αριθμό περιστατικών όπως δολοφονίες, απαγωγές, βασανιστήρια, έμφυλη βία, απειλές, παρενόχληση, εκφοβισμό, εκστρατείες δυσφήμισης, ποινικοποίηση, δικαστική παρενόχληση, αναγκαστική έξωση και εκτοπισμό·

ΚΣΤ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι ο ειδικός εισηγητής του ΟΗΕ για την κατάσταση των υπερασπιστών των ανθρωπίνων δικαιωμάτων έχει εκφράσει την ανησυχία του για τους υπερασπιστές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων σε όλες τις χώρες, καθώς εκτίθενται σε περιορισμούς στην ελευθερία της μετακίνησης, του συνέρχεσθαι, της έκφρασης και του συνεταιρίζεσθαι, και αποτελούν στόχο ψευδών κατηγοριών, άδικων δικών, αυθαίρετων συλλήψεων και κρατήσεων, βασανιστηρίων και εκτελέσεων·

ΚΖ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η έκθεση της Global Witness, του 2020, αποκαλύπτει ότι το 2019 δολοφονήθηκαν 212 ακτιβιστές στον τομέα της γης και του περιβάλλοντος, κάτι που συνιστά αύξηση κατά 30 % σε σύγκριση με το 2018· λαμβάνοντας υπόψη ότι περίπου το 40 % των θυμάτων αυτών ήταν αυτόχθονες και παραδοσιακοί ιδιοκτήτες γης και ότι πάνω από τα δύο τρίτα των δολοφονιών έλαβαν χώρα στη Λατινική Αμερική·

ΚΗ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι οι αυτόχθονες πληθυσμοί απολαύουν ειδικών δικαιωμάτων όσον αφορά την προστασία του περιβάλλοντος, της γης και των πόρων, όπως κατοχυρώνονται στο άρθρο 7 της Σύμβασης της Διεθνούς Οργάνωσης Εργασίας (ΔΟΕ), του 1989, περί των ιθαγενών λαών και των λαών με φυλετική συγκρότηση· λαμβάνοντας υπόψη ότι το άρθρο 29 της UNDRIP, του 2007, ορίζει ότι «οι αυτόχθονες πληθυσμοί έχουν δικαίωμα στη διατήρηση και την προστασία του περιβάλλοντος και της παραγωγικής ικανότητας της γης ή των εδαφών και των πόρων τους»·

ΚΘ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η Συμφωνία του Escazu είναι η πρώτη περιφερειακή συμφωνία για την πρόσβαση σε πληροφορίες, τη συμμετοχή του κοινού και τη δικαιοσύνη σε περιβαλλοντικά θέματα στη Λατινική Αμερική και την Καραϊβική· λαμβάνοντας υπόψη ότι η Συμφωνία του Escazu, η οποία είναι ανοικτή προς κύρωση από την 1η Σεπτεμβρίου 2019, είναι η πρώτη συνθήκη που θεσπίζει το δικαίωμα σε ένα υγιές περιβάλλον (άρθρο 4)· λαμβάνοντας υπόψη ότι η Συμφωνία του Escazu, η οποία επαναλαμβάνει τη σημασία της περιφερειακής συνεργασίας, μπορεί να χρησιμεύσει ως πηγή έμπνευσης για άλλες περιφέρειες που αντιμετωπίζουν παρόμοιες προκλήσεις· λαμβάνοντας υπόψη ότι η Σύμβαση του Aarhus θεσπίζει ορισμένα δικαιώματα για τα άτομα και τις οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών όσον αφορά το περιβάλλον, συμπεριλαμβανομένης της πρόσβασης σε περιβαλλοντικές πληροφορίες, της συμμετοχής του κοινού στη λήψη περιβαλλοντικών αποφάσεων και της πρόσβασης στη δικαιοσύνη· λαμβάνοντας υπόψη ότι τα συμβαλλόμενα μέρη της Σύμβασης υποχρεούνται να θεσπίσουν τις απαραίτητες διατάξεις ώστε να εξασφαλίσουν ότι οι δημόσιες αρχές (σε εθνικό, περιφερειακό και τοπικό επίπεδο) συμβάλλουν στην τήρηση των εν λόγω δικαιωμάτων, διασφαλίζοντας έτσι την αποτελεσματικότητά τους·

Ο αντίκτυπος της κλιματικής αλλαγής στα ανθρώπινα δικαιώματα

1.

τονίζει ότι η άσκηση, η προστασία και η προώθηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων που βασίζονται στην ανθρώπινη αξιοπρέπεια και η υγεία και βιωσιμότητα του πλανήτη συνδέονται με σχέση αλληλοεξάρτησης· καλεί την ΕΕ και τα κράτη μέλη της να ενεργούν ως αξιόπιστος και φερέγγυος εταίρος στην παγκόσμια σκηνή μέσω της έγκρισης, της ενίσχυσης και της εφαρμογής νομοθεσίας ευθυγραμμισμένης με μια ολοκληρωμένη προσέγγιση της δράσης για το κλίμα με βάση τα ανθρώπινα δικαιώματα, να καθοδηγούν πολιτικές και μέτρα για τον μετριασμό της κλιματικής αλλαγής και την προσαρμογή σε αυτήν και να διασφαλίζουν ότι είναι επαρκή, αρκετά φιλόδοξα, δεν εισάγουν διακρίσεις και συμμορφώνονται με τις υποχρεώσεις για τα θεμελιώδη ανθρώπινα δικαιώματα· σημειώνει ότι οι αρχές και τα πρότυπα που απορρέουν από το διεθνές δίκαιο για τα ανθρώπινα δικαιώματα θα πρέπει να καθοδηγούν όλες τις πολιτικές και τον προγραμματισμό που σχετίζονται με την κλιματική αλλαγή και σε όλα τα στάδια της διαδικασίας· καλεί την ΕΕ και τα κράτη μέλη της να ενθαρρύνουν τρίτες χώρες, εταιρείες και τοπικές αρχές να εφαρμόσουν και να υιοθετήσουν λύσεις και μέτρα που θα συμβάλουν στην προστασία του περιβάλλοντος και θα αντιμετωπίσουν τις συνέπειες της κλιματικής αλλαγής·

2.

καλεί την Ένωση και τα κράτη μέλη της να ενισχύσουν τη σχέση μεταξύ των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και του περιβάλλοντος στο σύνολο της εξωτερικής τους δράσης, καθώς και να βοηθήσουν και να υποστηρίξουν τους διεθνείς, περιφερειακούς και τοπικούς μηχανισμούς ανθρωπίνων δικαιωμάτων να αντιμετωπίσουν τις περιβαλλοντικές προκλήσεις, και ιδίως τον αντίκτυπο της κλιματικής αλλαγής στην πλήρη άσκηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων· καλεί την Επιτροπή να εξασφαλίσει την ενσωμάτωση των θεμάτων της κλιματικής αλλαγής και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων σε όλες τις σχετικές πολιτικές της ΕΕ και να διασφαλίσει τη συνοχή των εν λόγω πολιτικών· σημειώνει τη σημασία της υποστήριξης δραστηριοτήτων ευαισθητοποίησης σχετικά με τις επιπτώσεις στα ανθρώπινα δικαιώματα που προκαλούν η κλιματική αλλαγή, η υποβάθμιση του περιβάλλοντος και η απώλεια της βιοποικιλότητας· καλεί επίσης την Ένωση να υποστηρίξει και να ενισχύσει τη συνεργασία με τρίτες χώρες με σκοπό την ενσωμάτωση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στους περιβαλλοντικούς νόμους και πολιτικές·

3.

επισημαίνει ότι είναι απολύτως απαραίτητο να υπάρχουν ευκαιρίες ανθρώπινης ανάπτυξης για όλους· τονίζει τον κίνδυνο παραβιάσεων ανθρωπίνων δικαιωμάτων σε διεθνείς αλυσίδες εφοδιασμού προϊόντων τόσο για τις συμβατικές πηγές ενέργειας όσο και για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας οικολογικής τεχνολογίας, όπως η παιδική εργασία σε ορυχεία κοβαλτίου που τροφοδοτούν την παγκόσμια αλυσίδα μπαταριών ιόντων λιθίου· καλεί την Επιτροπή να λαμβάνει υπόψη της τις επιπτώσεις στα ανθρώπινα δικαιώματα κατά την αξιολόγηση των λύσεων που αφορούν τις τεχνολογίες ενέργειας και μεταφορών στην Ένωση·

4.

τονίζει το γεγονός ότι η λειψυδρία ως μία από τις συνέπειες της κλιματικής αλλαγής επηρεάζει πολλούς ανθρώπους σε όλο τον κόσμο· καλεί την ΕΕ και τα κράτη μέλη της να αντιμετωπίσουν τη λειψυδρία ως βασική προτεραιότητα του νομοθετικού και πολιτικού θεματολογίου τους· σημειώνει ότι η κακοδιαχείριση της γης και των φυσικών πόρων συμβάλλει στο ξέσπασμα νέων συγκρούσεων και εμποδίζει την ειρηνική επίλυση των υφιστάμενων συγκρούσεων· υπενθυμίζει ότι ο αυξανόμενος ανταγωνισμός για τους μειούμενους πόρους αυξάνεται και επιδεινώνεται περαιτέρω από την υποβάθμιση του περιβάλλοντος, την αύξηση του πληθυσμού και την κλιματική αλλαγή·

5.

υπενθυμίζει τη νομική υποχρέωση σεβασμού του δικαιώματος σε ένα ασφαλές, καθαρό, υγιές και βιώσιμο περιβάλλον, το οποίο αποτελεί, μεταξύ άλλων, προϋπόθεση για βιώσιμες οικονομικές δραστηριότητες που συμβάλλουν στην ευημερία και τα μέσα διαβίωσης των ατόμων και των κοινοτήτων· υπενθυμίζει ότι το διεθνές δίκαιο ανθρωπίνων δικαιωμάτων προβλέπει ένδικα μέσα για την αποκατάσταση των ζημιών που προκαλούνται από την κλιματική αλλαγή σε άτομα, αυτόχθονες κοινότητες και υπερασπιστές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στον τομέα του περιβάλλοντος, για την εφαρμογή μέτρων για την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής και καθιστά τα κράτη, και για τη λογοδοσία των επιχειρήσεων και των ατόμων για τις δραστηριότητές τους που επηρεάζουν την κλιματική αλλαγή και τα ανθρώπινα δικαιώματα· στο πλαίσιο αυτό, καλεί την ΕΕ να καταστήσει την καταπολέμηση της ατιμωρησίας μία από τις βασικές προτεραιότητές της, δημιουργώντας μέσα που επιτρέπουν την πλήρη, αποτελεσματική και διαρκή εφαρμογή των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των περιβαλλοντικών νόμων και την επιβολή τους·

6.

καλεί την Επιτροπή να διασφαλίσει ότι οι συγκεκριμένες δεσμεύσεις για τα ανθρώπινα δικαιώματα, το περιβάλλον και την κλιματική αλλαγή που έχουν ήδη θεσπιστεί στο σχέδιο δράσης της ΕΕ για τα ανθρώπινα δικαιώματα και τη δημοκρατία 2020-2024 εφαρμόζονται και παρακολουθούνται αποτελεσματικά, και ότι η διάσταση του φύλου περιλαμβάνεται στην εφαρμογή του σχεδίου·

7.

υποστηρίζει την εντολή του ειδικού εισηγητή του ΟΗΕ για τα ανθρώπινα δικαιώματα και το περιβάλλον να ασκηθεί πίεση ώστε να αναγνωριστεί παγκόσμια το δικαίωμα των ανθρώπων να ζουν σε ένα ασφαλές, καθαρό, υγιές και βιώσιμο περιβάλλον ως ανθρώπινο δικαίωμα· καλεί την Ένωση και τα κράτη μέλη να υποστηρίξουν, στην επόμενη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ, την παγκόσμια αναγνώριση αυτού του δικαιώματος· θεωρεί ότι η αναγνώριση αυτή θα πρέπει να χρησιμεύσει ως καταλύτης για ισχυρότερες περιβαλλοντικές πολιτικές, βελτιωμένη επιβολή του νόμου, συμμετοχή του κοινού στη λήψη αποφάσεων για το περιβάλλον, πρόσβαση σε πληροφορίες και στη δικαιοσύνη και καλύτερα αποτελέσματα για τους ανθρώπους και τον πλανήτη·

8.

ζητεί από την Επιτροπή να συνεχίσει να παρακολουθεί την κατάσταση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και της κλιματικής αλλαγής και να αξιολογήσει την πρόοδο όσον αφορά τη συμπερίληψη και την ενσωμάτωση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων σε όλες τις πτυχές της δράσης για το κλίμα σε εθνικό και διεθνές επίπεδο, σε στενή συνεργασία με το Συμβούλιο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΗΕ/Ύπατη Αρμόστρια του ΟΗΕ για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα· καλεί, στο πλαίσιο αυτό, την Ένωση να αναλάβει δράση προκειμένου να εισαγάγει το δικαίωμα σε ένα ασφαλές και υγιές περιβάλλον στον Χάρτη και να συμμορφωθεί πλήρως με το άρθρο 37 του Χάρτη· τονίζει, στο πλαίσιο αυτό, τη σημασία της στενής συνεργασίας με τα κράτη μέλη και όλους τους σχετικούς θεσμικούς παράγοντες που εμπλέκονται στη διασφάλιση της ορθής εφαρμογής των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των περιβαλλοντικών διατάξεων·

9.

τονίζει ότι πρέπει να αναγνωριστεί σε όλους τους ανθρώπους το θεμελιώδες δικαίωμα σε ένα ασφαλές, καθαρό, υγιές και βιώσιμο περιβάλλον και σε ένα σταθερό κλίμα, χωρίς διακρίσεις, και ότι το δικαίωμα αυτό θα πρέπει να εξασφαλίζεται με φιλόδοξες πολιτικές και να είναι πλήρως εκτελεστό μέσω του δικαστικού συστήματος σε όλα τα επίπεδα·

10.

πιστεύει ότι η ενσωμάτωση του ανθρώπινου δικαιώματος σε ένα υγιές περιβάλλον σε σημαντικές περιβαλλοντικές συμφωνίες και διαδικασίες είναι μείζονος σημασίας για τη διασφάλιση μιας ολιστικής αντίδρασης στην COVID-19 που περιλαμβάνει τον επαναπροσδιορισμό της σχέσης του ανθρώπου με τη φύση, ο οποίος θα μειώσει τους κινδύνους και θα αποτρέψει μελλοντικές ζημίες λόγω της περιβαλλοντικής υποβάθμισης·

11.

ενθαρρύνει την ΕΕ και τα κράτη μέλη της να αναλάβουν τολμηρή πρωτοβουλία με την ενεργό υποστήριξη του Ειδικού Εντεταλμένου της ΕΕ για τα ανθρώπινα δικαιώματα με σκοπό την καταπολέμηση της ατιμωρησίας των δραστών περιβαλλοντικών εγκλημάτων σε παγκόσμιο επίπεδο και να προετοιμάσουν το έδαφος, στο πλαίσιο του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου (ΔΠΔ), για νέες διαπραγματεύσεις μεταξύ των μερών με σκοπό την αναγνώριση της «οικοκτονίας» ως διεθνούς εγκλήματος σύμφωνα με το Καταστατικό της Ρώμης· καλεί την Επιτροπή και τον Αντιπρόεδρο της Επιτροπής / Ύπατο Εκπρόσωπο της ΕΕ για θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφαλείας (ΑΠ/ΥΕ) να θεσπίσουν ένα πρόγραμμα για την ανάπτυξη της ικανότητας των εθνικών δικαιοδοσιών των κρατών μελών στους εν λόγω τομείς·

12.

καλεί την Ένωση και τα κράτη μέλη της να αξιολογούν τακτικά τον τρόπο με τον οποίο η εξωτερική διάσταση της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας μπορεί να συμβάλει καλύτερα σε μια ολιστική και βασισμένη στα ανθρώπινα δικαιώματα προσέγγιση όσον αφορά τη δράση για το κλίμα και την απώλεια της βιοποικιλότητας· καλεί την ΕΕ να αξιοποιήσει το ευρύ φάσμα εξωτερικών πολιτικών, εργαλείων, και πολιτικών και χρηματοδοτικών μέσων που έχει στη διάθεσή της για την εφαρμογή της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας· καλεί την ΕΕ να επανεξετάσει τους χρηματοδοτικούς μηχανισμούς της για το κλίμα και να προτείνει την τροποποίησή τους, όπου ενδείκνυται, προκειμένου να διασφαλίσει τον πλήρη σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και να θεσπίσει ισχυρές διασφαλίσεις για τον σκοπό αυτό· ζητεί τη θέσπιση σημείων αναφοράς για το κλίμα στις αρμόδιες υπηρεσίες της Επιτροπής και της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Εξωτερικής Δράσης (ΕΥΕΔ), στα καθήκοντα των οποίων θα συμπεριλαμβάνεται η ενίσχυση της ανθεκτικότητας στην κλιματική αλλαγή σε όλες τις εξωτερικές σχέσεις της ΕΕ· ζητεί διαφανή και ενημερωτική επικοινωνία σχετικά με τα εν λόγω θέματα στα προγράμματα αναπτυξιακής συνεργασίας της ΕΕ με τρίτες χώρες·

13.

ζητεί να ενσωματωθεί η διάσταση του φύλου στις πολιτικές και τα προγράμματα βιώσιμης ανάπτυξης προκειμένου να διασφαλιστεί η ενσωμάτωση των δικαιωμάτων των γυναικών και των κοριτσιών — συμπεριλαμβανομένων της σεξουαλικής και αναπαραγωγικής υγείας και των συναφών δικαιωμάτων και των απαραίτητων υπηρεσιών περίθαλψης — η προώθηση της ισότητας των φύλων και η κλιματική δικαιοσύνη μέσω στρατηγικών προγραμμάτων·

14.

καλεί την Επιτροπή να αυξήσει τις δραστηριότητες χρηματοδοτικής και τεχνικής βοήθειας και ανάπτυξης ικανοτήτων για τη στήριξη τρίτων χωρών στην ενσωμάτωση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στις εθνικές τους δράσεις και τα προγράμματα για το κλίμα και στη συμμόρφωση με τος διεθνείς περιβαλλοντικούς κανονισμούς, ώστε να διασφαλιστεί ότι οι στόχοι σχετικά με την κλιματική αλλαγή δεν παρεμβαίνουν στην άσκηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στις χώρες αυτές· σημειώνει τη διοργανική συμφωνία που επιτεύχθηκε σχετικά με τον Μηχανισμό Γειτονίας, Ανάπτυξης και Διεθνούς Συνεργασίας (ΜΓΑΔΣ), στο πλαίσιο της οποίας το 30 % της χρηματοδότησης θα στηρίξει στόχους για το κλίμα και το περιβάλλον· επιμένει ότι όλες οι δραστηριότητες των ευρωπαϊκών χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων σε τρίτες χώρες, και ιδίως της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων και της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης, είναι συνεπείς με τις δεσμεύσεις της ΕΕ για το κλίμα και ακολουθούν μια προσέγγιση της δράσης για το κλίμα με βάση τα ανθρώπινα δικαιώματα· ζητεί την ενίσχυση και την εμβάθυνση των αντίστοιχων μηχανισμών υποβολής καταγγελιών (8) για άτομα ή ομάδες που πιστεύουν ότι τα δικαιώματά τους έχουν παραβιαστεί από τέτοιες δραστηριότητες και ότι μπορεί να είναι επιλέξιμα για προσφυγή·

15.

υποστηρίζει σθεναρά την ενσωμάτωση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στο παγκόσμιο πλαίσιο για τη βιοποικιλότητα μετά το 2020, σύμφωνα με την πρόσφατη ανακοίνωση της Επιτροπής με τίτλο «Στρατηγική της ΕΕ για τη βιοποικιλότητα με ορίζοντα το 2030 — Επαναφορά της φύσης στη ζωή μας»· πιστεύει ότι, προκειμένου να ενσωματωθούν τα ανθρώπινα δικαιώματα στο παγκόσμιο πλαίσιο για τη βιοποικιλότητα μετά το 2020, οι νέοι στόχοι θα πρέπει να αφορούν την αναγνώριση και την εφαρμογή, σε εθνικό και παγκόσμιο επίπεδο, του δικαιώματος σε ένα καθαρό, υγιές, ασφαλές και βιώσιμο περιβάλλον·

16.

επαναλαμβάνει τη σημασία της προστασίας της Αρκτικής από την κλιματική αλλαγή και την αναγκαιότητα της πολιτικής της ΕΕ για την Αρκτική·

17.

αναγνωρίζει τον αντίκτυπο της σύνδεσης της κλιματικής αλλαγής, της υποβάθμισης του περιβάλλοντος και των φυσικών καταστροφών ως κινητήριας δύναμης για τη μετανάστευση και τον εκτοπισμό για κλιματικούς λόγους και εκφράζει τη λύπη του για την έλλειψη προστασίας για τα ανθρώπινα δικαιώματα σε διεθνές επίπεδο για τα άτομα που υποφέρουν ως συνέπεια αυτού· θεωρεί ότι ο εν λόγω εκτοπισμός θα πρέπει να αντιμετωπιστεί σε διεθνές επίπεδο· καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να συνεργαστούν για την ανάπτυξη ενός διεθνούς πλαισίου για την αντιμετώπιση σε διεθνή φόρουμ του εκτοπισμού και της μετανάστευσης για κλιματικούς λόγους τόσο στα διεθνή φόρουμ όσο και στην εξωτερική δράση της ΕΕ· ενθαρρύνει την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να συνεργαστούν για να αυξήσουν τη στήριξή τους για μέτρα ανθεκτικότητας σε περιοχές επιρρεπείς στις επιζήμιες επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής και να στηρίξουν τα άτομα που έχουν εκτοπιστεί λόγω της κλιματικής αλλαγής και τα οποία δεν είναι πλέον σε θέση να ζουν στον τόπο κατοικίας τους· υπογραμμίζει ότι η Επιτροπή Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΗΕ έχει αποφανθεί ότι τα κράτη πρέπει να λαμβάνουν υπόψη τις επιπτώσεις που έχει η κλιματική κρίση στα ανθρώπινα δικαιώματα στη χώρα καταγωγής κατά την εξέταση της απέλασης των αιτούντων άσυλο· εκφράζει την ικανοποίησή του για τη συμπερίληψη της μετανάστευσης και του εκτοπισμού για κλιματικούς λόγους στο πλαίσιο προσαρμογής του Κανκούν·

18.

υποστηρίζει μια βασισμένη στα ανθρώπινα δικαιώματα προσέγγιση της διαχείρισης της μετανάστευσης σε τρίτες χώρες και την εξέταση τυχόν κενών στην προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στο πλαίσιο της μετανάστευσης· υπενθυμίζει, στο πλαίσιο αυτό, τα υφιστάμενα εργαλεία για νόμιμες οδούς και θεωρεί ότι τα εργαλεία αυτά θα πρέπει να καθιερωθούν περαιτέρω για τα άτομα που χρήζουν προστασίας· υποστηρίζει τον προσδιορισμό και την προώθηση ορθών πρακτικών σχετικά με τις υποχρεώσεις και τις δεσμεύσεις στον τομέα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων που στηρίζουν και ενισχύουν τη χάραξη πολιτικής για την προστασία του περιβάλλοντος σε ενωσιακό και διεθνές επίπεδο·

19.

επιμένει στην τήρηση των δικαιωμάτων όλων των ατόμων χωρίς καμία διάκριση με βάση τον τόπο διαμονής τους ή την κοινωνική τους κατάσταση, και ιδίως των πλέον ευάλωτων στις αρνητικές επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής· τονίζει τη σημασία της διασφάλισης και της διευκόλυνσης της συμμετοχής του κοινού σε αυτές τις ευάλωτες ομάδες σε αποφάσεις που επηρεάζουν τα μέσα διαβίωσής τους·

20.

υπενθυμίζει το γεγονός ότι οι ανισότητες, η βία και οι διακρίσεις που υφίστανται οι γυναίκες επιδεινώνονται από την κλιματική αλλαγή· καλεί την ΕΕ και τα κράτη μέλη της να σχεδιάσουν και να εφαρμόσουν πολιτικές με εγκάρσια διάσταση του φύλου στους τομείς του εμπορίου, της συνεργασίας, της κλιματικής και εξωτερικής δράσης, που προωθούν τη χειραφέτηση και τη συμμετοχή των γυναικών στη διαδικασία λήψης αποφάσεων και αναγνωρίζουν τους ειδικούς περιορισμούς που αντιμετωπίζουν τα κορίτσια και οι γυναίκες·

21.

καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να ενισχύσουν τον ρόλο και την ικανότητα των περιφερειακών φορέων για τα ανθρώπινα δικαιώματα και άλλων μηχανισμών όσον αφορά την αντιμετώπιση της σύνδεσης μεταξύ της κλιματικής αλλαγής και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, την προώθηση των περιβαλλοντικών δικαιωμάτων και την προστασία των υπερασπιστών των περιβαλλοντικών δικαιωμάτων· καλεί την Επιτροπή, ειδικότερα, να ξεκινήσει ένα πρόγραμμα υποστήριξης της Συμφωνίας του Escazu, με σκοπό, μεταξύ άλλων, να συνδράμει τα συμβαλλόμενα κράτη στην κύρωση και εφαρμογή της Συμφωνίας, να βοηθήσει την κοινωνία των πολιτών να συμμετάσχει στη Συμφωνία και να συμβάλει στην εφαρμογή της, και να παράσχει υποστήριξη στο εθελοντικό ταμείο που ιδρύθηκε βάσει της Συμφωνίας·

Αντίδραση στην πανδημία COVID-19

22.

τονίζει ότι η παγκόσμια πανδημία COVID-19 καταδεικνύει πλήρως τον αντίκτυπο της υποβάθμισης του περιβάλλοντος στη δημιουργία των συνθηκών για την αύξηση των ζωονόσων με σοβαρές υγειονομικές, κοινωνικές, οικονομικές και πολιτικές συνέπειες· καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη της ΕΕ να δεσμευτούν ότι θα συμπεριλάβουν τα περιβαλλοντικά δικαιώματα, και την υποστήριξη όσων τα προστατεύουν σε κάθε απόκριση στην πανδημία COVID-19· ενθαρρύνει τα κράτη μέλη και άλλους ενδιαφερομένους φορείς να λάβουν υπόψη το εργαλείο της Επιτροπής «Παγκόσμια παρακολούθηση του αντικτύπου της COVID-19 στη δημοκρατία και τα ανθρώπινα δικαιώματα»·

23.

εκφράζει τη βαθιά του ανησυχία για το γεγονός ότι η παγκόσμια ύφεση που προκλήθηκε από την πανδημία COVID-19 ενδέχεται να μειώσει, να καθυστερήσει ή να μετατοπίσει τις δεσμεύσεις των κρατών όσον αφορά τους διεθνείς στόχους για το κλίμα και τα πρότυπα για τα ανθρώπινα δικαιώματα· καλεί την ΕΕ και τα κράτη μέλη της να διασφαλίσουν ότι οι πολιτικές που προβλέπονται για την οικονομική ανάκαμψη θα συνάδουν πλήρως με την προώθηση και την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, όπως κατοχυρώνονται στο άρθρο 21 της Συνθήκης της Λισαβόνας, καθώς και με την προστασία του περιβάλλοντος και τη βιώσιμη ανάπτυξη·

24.

ζητεί από τον ΑΠ/ΥΕ, την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να υποστηρίξουν μια αποτελεσματική αντιμετώπιση της κρίσης COVID-19, η οποία θα λαμβάνει πλήρως υπόψη τη σημασία του σεβασμού, της προστασίας και της εκπλήρωσης του δικαιώματος σε ένα ασφαλές, καθαρό, υγιές και βιώσιμο περιβάλλον, ως προπύργιο για την πρόληψη μελλοντικών περιβαλλοντικών και υγειονομικών κρίσεων που έχουν τη δυνατότητα να θέσουν σε κίνδυνο τα βασικά ανθρώπινα δικαιώματα· καλεί την Επιτροπή και την ΕΥΕΔ να αυξήσουν τις φιλοδοξίες τους για το κλίμα και το περιβάλλον υπό το πρίσμα της κρίσης COVID-19 και να διαμορφώσουν μια φιλόδοξη στρατηγική προσέγγιση όσον αφορά την κλιματική διπλωματία·

25.

εκφράζει την ανησυχία του ότι τα μέτρα έκτακτης ανάγκης και περιορισμού της κυκλοφορίας που λήφθηκαν ως απόκριση στην COVID-19 ενδέχεται να χρησιμοποιήθηκαν καταχρηστικά σε διάφορα μέρη του κόσμου από πολιτικές αρχές, δυνάμεις ασφαλείας και μη κρατικές ένοπλες ομάδες για τον περιορισμό, τον εκφοβισμό και τη δολοφονία υπερασπιστών των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, συμπεριλαμβανομένων των υπερασπιστών του περιβάλλοντος και της γης· υπενθυμίζει, στο πλαίσιο αυτό, τον τρόπο με τον οποίο οι υπερασπιστές των αυτοχθόνων είναι επίσης δυσανάλογα ευάλωτοι στη νόσο COVID-19, λόγω των αδύναμων υποδομών υγείας στις απομακρυσμένες περιοχές, καθώς και της κυβερνητικής παραμέλησης·

26.

σημειώνει ότι η πανδημία COVID-19 απειλεί την επισιτιστική ασφάλεια και τη διατροφή εκατομμυρίων ανθρώπων σε όλο τον κόσμο, καθώς έχουν επηρεαστεί οι παγκόσμιες αλυσίδες εφοδιασμού τροφίμων, σε μια εποχή που η επισιτιστική ασφάλεια και τα συστήματα τροφίμων δέχονται ήδη πιέσεις λόγω της κλιματικής αλλαγής και των φυσικών καταστροφών· υπογραμμίζει ότι η κρίση της πανδημίας θα μπορούσε να λειτουργήσει ως σημείο καμπής για την επανεξισορρόπηση και τον μετασχηματισμό των συστημάτων τροφίμων, καθιστώντας τα πιο περιεκτικά, βιώσιμα και ανθεκτικά·

Οι υπερασπιστές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στον τομέα του περιβάλλοντος και ο ρόλος των αυτοχθόνων πληθυσμών

27.

υπενθυμίζει την υποχρέωση των κρατών να προστατεύουν τους υπερασπιστές του περιβάλλοντος και τις οικογένειές τους από την παρενόχληση, τον εκφοβισμό και τη βία, όπως κατοχυρώνεται στο δίκαιο των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, και να διασφαλίζουν τις θεμελιώδεις ελευθερίες τους, καθώς και την υποχρέωσή τους να αναγνωρίζουν τα δικαιώματα των αυτοχθόνων λαών και των τοπικών κοινοτήτων, και να αναγνωρίζουν τη συμβολή των εμπειριών και των γνώσεών τους στην καταπολέμηση της απώλειας της βιοποικιλότητας και της υποβάθμισης του περιβάλλοντος· υπογραμμίζει τον ειδικό ρόλο και την εμπειρογνωμοσύνη τους στη διαχείριση και τη διατήρηση της γης και ζητεί αυξημένη συνεργασία και ένταξη των αυτοχθόνων πληθυσμών, καθώς και προσπάθειες για την ενίσχυση της δημοκρατικής συμμετοχής τους στις σχετικές διαδικασίες λήψης αποφάσεων, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που σχετίζονται με τη διεθνή κλιματική διπλωματία· χαιρετίζει τις προσπάθειες της Επιτροπής να στηρίξει τη συμμετοχή των αυτοχθόνων πληθυσμών μέσω της ειδικής στήριξής της σε διάφορα έργα, όπως το Κέντρο Τεκμηρίωσης, Έρευνας και Πληροφόρησης των Αυτοχθόνων Λαών (DOCIP)· ενθαρρύνει την Επιτροπή να συνεχίσει να προωθεί τον διάλογο και τη συνεργασία μεταξύ αυτόχθονων πληθυσμών και της Ευρωπαϊκής Ένωσης, καθώς και με τα διεθνή φόρουμ, ιδίως σε σχέση με την κλιματική αλλαγή·

28.

επισημαίνει το γεγονός ότι, ενώ επιθέσεις και απειλές συμβαίνουν παντού στον κόσμο, ο ειδικός εισηγητής του ΟΗΕ για την κατάσταση των υπερασπιστών των ανθρωπίνων δικαιωμάτων αναφέρει ότι η κατάσταση είναι ιδιαίτερα δραματική στη Λατινική Αμερική και την Ασία, όπου ορισμένοι διεθνείς επενδυτές, εταιρείες και τοπικές κυβερνήσεις αγνοούν τις εύλογες ανησυχίες των πληθυσμών· σημειώνει ότι, σε πολλές περιπτώσεις, οι συγκρούσεις και οι παραβιάσεις λαμβάνουν χώρα σε συνθήκες οικονομικής ανισότητας και κοινωνικού αποκλεισμού· καταγγέλλει τις δικαστικές διώξεις και την ποινικοποίηση των περιβαλλοντικών ακτιβιστών στην περιοχή του Αμαζονίου, όπου σημειώνεται αύξηση των επιθέσεων, των δολοφονιών και των διώξεων περιβαλλοντικών ακτιβιστών· καταγγέλλει τον αυξημένο αριθμό επιθέσεων και διώξεων εις βάρος περιβαλλοντικών ακτιβιστών στην Ονδούρα, καθώς και την πρόσφατη δολοφονία περιβαλλοντικών ακτιβιστών στη Guapinol· σημειώνει ότι τα τελευταία τρία χρόνια έχουν καταγραφεί 578 δολοφονίες υπερασπιστών περιβαλλοντικών και γαιοκτητικών δικαιωμάτων, καθώς και των δικαιωμάτων των αυτοχθόνων πληθυσμών· τονίζει ότι οι Φιλιππίνες βρίσκονται σταθερά στην κορυφή του καταλόγου των χωρών όπου είναι πιο επικίνδυνο να είναι κανείς υπερασπιστής περιβαλλοντικών δικαιωμάτων· επαναλαμβάνει την έκκλησή του προς την Επιτροπή, δεδομένης της σοβαρότητας των παραβιάσεων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στη χώρα και ελλείψει ουσιαστικής βελτίωσης ή προθυμίας για συνεργασία εκ μέρους των αρχών των Φιλιππίνων, να κινήσει τη διαδικασία που θα μπορούσε να οδηγήσει στην προσωρινή ανάκληση των προτιμήσεων στο πλαίσιο του συστήματος γενικευμένων προτιμήσεων Plus (GSP+)·

29.

συνιστά στα κράτη μέλη της ΕΕ που δεν το έχουν πράξει ακόμη, να κυρώσουν τη Σύμβαση 169 της ΔΟΕ περί των ιθαγενών λαών και των λαών με φυλετική συγκρότηση·

30.

καλεί την Επιτροπή να διασφαλίσει ότι η ΕΕ δεν στηρίζει πρωτοβουλίες και έργα που θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε παράνομη αρπαγή γαιών, παράνομη υλοτομία και αποψίλωση των δασών ή να έχουν επιζήμιες επιπτώσεις στο περιβάλλον· καταδικάζει κάθε προσπάθεια άρσης των ρυθμίσεων που αποσκοπούν στην προστασία του περιβάλλοντος και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στο πλαίσιο της πανδημίας COVID-19 και άλλων κρίσεων·

31.

καταδικάζει απερίφραστα την αύξηση του αριθμού των δολοφονιών, των δυσφημιστικών επιθέσεων, των πράξεων δίωξης, ποινικοποίησης, φυλάκισης, παρενόχλησης και εκφοβισμού κατά των αυτοχθόνων πληθυσμών και των ακτιβιστών των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στον τομέα του περιβάλλοντος και των υπερασπιστών της γης παγκοσμίως και ζητεί να λογοδοτήσουν οι υπεύθυνοι·

32.

τονίζει ότι οι υπερασπίστριες των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στον τομέα του περιβάλλοντος αντιμετωπίζουν πρόσθετες προκλήσεις στην εργασία, στις κοινότητες και στο σπίτι τους, καθώς βρίσκονται στο στόχαστρο ή εκτίθενται σε έμφυλες απειλές και βία· σημειώνει ότι οι υπερασπίστριες διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο να υποστούν ορισμένες μορφές βίας και άλλες παραβιάσεις, προκαταλήψεις, αποκλεισμό και απόρριψη από ό,τι οι άνδρες υπερασπιστές·

33.

καλεί την ΕΕ και τα κράτη μέλη της να στηρίξουν όλους τους υπερασπιστές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, και ιδίως τους υπερασπιστές των δικαιωμάτων στον τομέα του περιβάλλοντος και τους νόμιμους εκπροσώπους τους, και να επιστήσουν την προσοχή στις υποθέσεις τους όταν είναι αναγκαίο· είναι πεπεισμένο ότι η στήριξη των υπερασπιστών των δικαιωμάτων στον τομέα του περιβάλλοντος θα πρέπει να ενισχυθεί και ότι οποιαδήποτε αντίποινα ή επίθεση εναντίον τους από εταιρικούς ή κρατικούς παράγοντες θα πρέπει να καταδικάζεται από την ΕΕ μέσω δημόσιων δηλώσεων και τοπικών δράσεων, κατά περίπτωση· επαναλαμβάνει τη θέση του σχετικά με την ανάγκη να επενδύσουν η ΕΥΕΔ, η Επιτροπή και τα κράτη μέλη και να ενισχύσουν συγκεκριμένους προσβάσιμους μηχανισμούς και προγράμματα προστασίας που λαμβάνουν υπόψη τη διάσταση του φύλου για τους υπερασπιστές των περιβαλλοντικών δικαιωμάτων, συμπεριλαμβανομένων των τοπικών και αυτοχθόνων υπερασπιστών, και να τους συμπεριλάβουν σε τυχόν έρευνες για παραβιάσεις·

34.

εκφράζει τη βαθιά του ανησυχία για τη σταθερή επιδείνωση της κατάστασης των υπερασπιστών του περιβάλλοντος, των μαρτύρων δημοσίου συμφέροντος, των δημοσιογράφων και των επαγγελματιών του νόμου που ειδικεύονται στο περιβάλλον σε ολόκληρο τον κόσμο· καλεί την ΕΕ και τα κράτη μέλη της να προστατεύσουν την ελευθερία της έκφρασης, την ελευθερία και την πολυφωνία των μέσων ενημέρωσης και το δικαίωμα του συνεταιρίζεσθαι και να διασφαλίσουν την ασφάλεια και την προστασία των δημοσιογράφων και των μαρτύρων δημοσίου συμφέροντος τόσο εντός της ΕΕ όσο και στις εξωτερικές της σχέσεις· εκφράζει τη βαθιά του ανησυχία για τις πράξεις κακοποίησης, τα εγκλήματα και τις θανάσιμες επιθέσεις που εξακολουθούν να διαπράττονται σε βάρος δημοσιογράφων και εργαζομένων στα μέσα ενημέρωσης εξαιτίας των δραστηριοτήτων τους· υπογραμμίζει ότι η καταγγελία δυσλειτουργιών αποτελεί μορφή της ελευθερίας της έκφρασης και της ενημέρωσης και διαδραματίζει κεντρικό ρόλο στην αποκάλυψη και την πρόληψη παραβιάσεων του ενωσιακού δικαίου, καθώς και στην ενίσχυση της δημοκρατικής λογοδοσίας και της διαφάνειας· καλεί, εν προκειμένω, την Επιτροπή να παρακολουθεί τη μεταφορά στο εθνικό δίκαιο και να εγγυάται την πλήρη εφαρμογή από τα κράτη μέλη της οδηγίας (ΕΕ) 2019/1937 (9)· θεωρεί ότι η ελευθερία πληροφόρησης αποτελεί σημαντικό μέσο για τα άτομα που ενδέχεται να πληγούν από τις συνέπειες της κλιματικής αλλαγής, προκειμένου να ενημερώνονται καταλλήλως και εγκαίρως για τις επιβλαβείς επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής και για τα μέτρα προσαρμογής· ζητεί τον σεβασμό της ελευθερίας της πληροφόρησης·

35.

αναγνωρίζει ότι οι δράσεις που αναλαμβάνουν οι υπερασπιστές του περιβάλλοντος είναι ουσιώδεις, δεδομένου ότι αναζητούν, αναπτύσσουν και διαδίδουν βιώσιμες λύσεις και μηχανισμούς με σκοπό την πρόληψη, την ανθεκτικότητα και την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή για τους ανθρώπους που ζουν σε πληγείσες περιοχές·

36.

καλεί την Επιτροπή να δώσει ιδιαίτερη προσοχή στις διαφοροποιημένες ανάγκες προστασίας των γυναικών οι οποίες προασπίζονται τα ανθρώπινα δικαιώματα, αναγνωρίζοντας τον ρόλο τους ως ισχυρών παραγόντων αλλαγής, ιδίως όσον αφορά τη δράση για το κλίμα· τονίζει, στο πλαίσιο αυτό, την ανάγκη να υποστηριχτεί η ανάπτυξη ικανοτήτων και ο ρόλος που διαδραματίζουν οι γυναίκες ως φορείς εκπαίδευσης και αλλαγής, και να διασφαλιστεί επαρκής χρηματοδότηση για τις οργανώσεις αυτές· υπενθυμίζει πόσο συχνά γυναίκες ηγέτιδες κοινοτήτων και περιβαλλοντικές ακτιβίστριες πέφτουν θύματα καταστολής ή ακόμη και δολοφονίας, όπως συνέβη στην περίπτωση των γενναίων ακτιβιστριών που προτάθηκαν και προκρίθηκαν για το Βραβείο Ζαχάρωφ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για την ελευθερία της σκέψης, Marielle Franco, από τη Βραζιλία, η οποία δολοφονήθηκε το 2018, και Berta Cáceres, από την Ονδούρα, η οποία δολοφονήθηκε το 2016·

37.

καλεί την ΕΕ και τα κράτη μέλη να ζητήσουν και να διασφαλίσουν ότι το δικαίωμα σε ελεύθερη, εκ των προτέρων και εν επιγνώσει συγκατάθεση από τους αυτόχθονες πληθυσμούς γίνεται σεβαστό, χωρίς καταναγκασμό, σε οποιαδήποτε συμφωνία ή αναπτυξιακό έργο που ενδέχεται να επηρεάσει τη γη, τα εδάφη ή τα φυσικά περιουσιακά στοιχεία των αυτοχθόνων πληθυσμών· τονίζει ότι η προώθηση των δικαιωμάτων των αυτοχθόνων πληθυσμών και των παραδοσιακών πρακτικών τους είναι σημαντική για την επίτευξη της βιώσιμης ανάπτυξης, την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής και τη διατήρηση και αποκατάσταση της βιοποικιλότητας, τηρώντας παράλληλα επαρκείς διασφαλίσεις·

38.

καλεί την Επιτροπή και το Συμβούλιο να χρησιμοποιήσουν όλα τα μέσα που διαθέτουν, παράλληλα με τις διατάξεις σχετικά με την εφαρμογή και την επιβολή των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στο πλαίσιο των μέσων εξωτερικής πολιτικής και των συμφωνιών σύνδεσης της Ένωσης, για την αποτελεσματική υποστήριξη και προστασία των υπερασπιστών των ανθρωπίνων και περιβαλλοντικών δικαιωμάτων στη γειτονία της ΕΕ, καθώς και την ενθάρρυνση των υποψήφιων για ένταξη στην ΕΕ χωρών προκειμένου να συγκλίνουν αποτελεσματικά με τις ευρωπαϊκές αξίες και πρότυπα·

39.

ζητεί την έγκριση ενός παραρτήματος των κατευθυντήριων γραμμών της ΕΕ για τους υπερασπιστές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων που θα αφορά τις ειδικές προκλήσεις και ανάγκες των υπερασπιστών του περιβάλλοντος και την πολιτική της ΕΕ για το ζήτημα αυτό· τονίζει ότι είναι σημαντικό να διασφαλιστεί η συνέχιση του έργου ProtectDefenders.eu με αυξημένα επίπεδα χρηματοδότησης, καθώς και άλλων υφιστάμενων εργαλείων της ΕΕ για την υποστήριξη των υπερασπιστών των ανθρωπίνων δικαιωμάτων·

40.

ζητεί την έγκριση ενός καταλόγου χωρών προτεραιότητας της ΕΕ, στις οποίες η ΕΥΕΔ, η Επιτροπή και τα κράτη μέλη θα ενισχύσουν τη δράση τους για την υποστήριξη των υπερασπιστών των περιβαλλοντικών δικαιωμάτων και θα συνεργαστούν με τις τοπικές αρχές για τη θέσπιση ή ενίσχυση μηχανισμών προστασίας και ειδικής νομοθεσίας που ορίζει την έννοια του υπερασπιστή του περιβάλλοντος, αναγνωρίζει το έργο του και εγγυάται την προστασία του· επιμένει ότι αυτός ο κατάλογος προτεραιότητας θα πρέπει να καταρτιστεί από την ΕΥΕΔ, σε στενή συνεργασία με τους ενδιαφερόμενους φορείς και το Κοινοβούλιο, και να επικαιροποιείται σε ετήσια βάση· καλεί επίσης τον ΑΠ/ΥΕ να καταρτίζει δημόσια έκθεση σε ετήσια βάση σχετικά με τις δράσεις που πραγματοποιούνται στις χώρες προτεραιότητας, καθώς και σχετικά με την προστασία των υπερασπιστών του περιβάλλοντος σε παγκόσμιο επίπεδο·

41.

ζητεί από τον ΟΗΕ να αναλάβει έναν ευρύτερο ρόλο στην προστασία των παγκόσμιων οικοσυστημάτων και των υπερασπιστών του περιβάλλοντος, ιδίως στις περιπτώσεις όπου η κλιματική αλλαγή έχει σοβαρό αντίκτυπο στις κοινότητες ιθαγενών και τις τοπικές κοινότητες· καλεί, συνεπώς, την ΕΕ να προωθήσει μια πρωτοβουλία σε επίπεδο ΟΗΕ για να παρακολουθούν οι διεθνείς παρατηρητές τις σοβαρές περιβαλλοντικές ζημιές, τις βαθιές περιβαλλοντικές κρίσεις ή καταστάσεις όπου οι υπερασπιστές των περιβαλλοντικών δικαιωμάτων κινδυνεύουν περισσότερο και να συνεργαστούν και να βοηθήσουν τις αρχές στη δημιουργία ενός προστατευτικού περιβάλλοντος για τους εν λόγω υπερασπιστές·

42.

καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να προωθήσουν, μέσω πολιτικού διαλόγου, την έγκριση εθνικών σχεδίων δράσης που εγγυώνται ένα ασφαλές και ελεύθερο περιβάλλον για τους υπερασπιστές του περιβάλλοντος ενσωματώνοντας μια ευρύτερη προοπτική συλλογικής προστασίας, συμπεριλαμβανομένων πολιτικών μέτρων για τη νομιμοποίηση κοινοτήτων και ομάδων που εμπλέκονται στην προστασία του περιβάλλοντος· καλεί την Επιτροπή να αναφερθεί ρητά στα ανθρώπινα δικαιώματα των αυτοχθόνων πληθυσμών και των τοπικών κοινοτήτων στο πλαίσιο της δασικής νομοθεσίας, της διακυβέρνησης και των εθελοντικών εμπορικών συμφωνιών εταιρικής σχέσης (FLEGT VPA)·

43.

υπενθυμίζει ότι, σύμφωνα με τη Διακήρυξη του ΟΗΕ για τους υπερασπιστές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, τα κράτη πρέπει να προστατεύουν τους υπερασπιστές της βιοποικιλότητας ως υπερασπιστές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων· εκφράζει την ικανοποίησή του για τον σχεδιασμό διεθνών Συνθηκών όπως η Συμφωνία του Escazu, η οποία αποτελεί βασικό μέσο για τη Λατινική Αμερική και την Καραϊβική — την περιοχή με τις περισσότερες καταγεγραμμένες δολοφονίες υπερασπιστών των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στον τομέα του περιβάλλοντος·

UNFCCC, δικαιοσύνη και λογοδοσία

44.

εκφράζει τη λύπη του για το γεγονός ότι, ακόμη και αν εφαρμοστούν πλήρως από όλα τα κράτη, οι τρέχουσες εθνικά καθορισμένες συνεισφορές (ΕΚΣ) θα οδηγήσουν σε καταστροφική αύξηση της θερμοκρασίας του πλανήτη κατά 3 oC πάνω από τα προβιομηχανικά επίπεδα, παραβιάζοντας τη Συμφωνία του Παρισιού· προειδοποιεί ότι ένα τέτοιο σενάριο θα έχει ακραίες κλιματικές και περιβαλλοντικές επιδράσεις και εκτεταμένες αρνητικές επιπτώσεις στα ανθρώπινα δικαιώματα·

45.

εκφράζει την ικανοποίησή του για τη συμπερίληψη των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στο προοίμιο της Συμφωνίας του Παρισιού και ζητεί τη λήψη αποτελεσματικών μέτρων για τον σεβασμό και την προώθηση των υποχρεώσεων στον τομέα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων κατά την εφαρμογή της συμφωνίας και την ανάληψη δράσης για το κλίμα· εκφράζει, ωστόσο, τη λύπη του για το γεγονός ότι δεν υπάρχουν συγκεκριμένες διατάξεις που να καθιστούν υπεύθυνους τους κρατικούς και τους εταιρικούς παράγοντες για τις παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων που συνδέονται με την κλιματική αλλαγή·

46.

ζητεί από τα συμβαλλόμενα μέρη της UNFCCC να συνεχίσουν να αυξάνουν τις φιλοδοξίες τους για μετριασμό και προσαρμογή σύμφωνα με τους στόχους της Συμφωνίας του Παρισιού και να ενσωματώσουν τη διάσταση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στις ΕΚΣ τους και στην επικοινωνία τους που σχετίζεται με την προσαρμογή· καλεί τη γραμματεία της UNFCCC να αναπτύξει κατευθυντήριες γραμμές σχετικά με τον τρόπο ενσωμάτωσης της προστασίας των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στις ΕΚΣ και στην επικοινωνία που σχετίζεται με την προσαρμογή, σε συνεργασία με την Ύπατη Αρμόστρια του ΟΗΕ για τα ανθρώπινα δικαιώματα· ενθαρρύνει τα συμβαλλόμενα μέρη να αναθεωρήσουν τις εθνικά καθορισμένες προθέσεις συνεισφοράς (INDC) και τις ΕΚΣ και να αναπτύξουν μηχανισμούς παρακολούθησης για τις ΕΚΣ, με την πλήρη και αποτελεσματική συμμετοχή των αυτοχθόνων πληθυσμών·

47.

τονίζει την ανάγκη ενίσχυσης των συνεργειών μεταξύ των υποχρεώσεων αναφοράς για το κλίμα και τα ανθρώπινα δικαιώματα· θεωρεί ότι οι κατευθυντήριες γραμμές σχετικά με το πλαίσιο διαφάνειας της Συμφωνίας του Παρισιού (άρθρο 13) θα πρέπει να ζητούν από τα συμβαλλόμενα μέρη να παρέχουν πληροφορίες όχι μόνο σχετικά με τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου, αλλά και για το εάν οι πολιτικές για το κλίμα εφαρμόζονται σύμφωνα με άλλους κοινωνιακούς στόχους και τα υφιστάμενα νομικά πλαίσια και, συνεπώς, να περιλαμβάνουν πληροφορίες σχετικά με ορθές πρακτικές, συμπεριλαμβανομένων προσεγγίσεων που βασίζονται σε δικαιώματα σχετικά με τα μέτρα μετριασμού και προσαρμογής, καθώς και υποστήριξη·

48.

ζητεί από τα θεσμικά όργανα της ΕΕ να συνεργαστούν στενά στην προώθηση μιας προσέγγισης για τα ανθρώπινα δικαιώματα στις εν εξελίξει διεθνείς διαπραγματεύσεις για το κλίμα, ιδίως στο πλαίσιο του Μηχανισμού Βιώσιμης Ανάπτυξης (ΜΒΑ) και άλλων κατευθυντήριων γραμμών για τους μηχανισμούς δυνάμει του άρθρου 6 παράγραφος 4 της Συμφωνίας του Παρισιού, που εξασφαλίζουν ουσιαστική και ενημερωμένη συμμετοχή των κατόχων δικαιωμάτων, επαρκείς περιβαλλοντικές και κοινωνικές διασφαλίσεις και ανεξάρτητους μηχανισμούς προσφυγής· τονίζει ότι ο ΜΒΑ θα πρέπει να στοχεύει στη χρηματοδότηση έργων που ωφελούν εκείνους που είναι πιο ευάλωτοι στις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής και ότι τα έργα που χρηματοδοτούνται στο πλαίσιο του ΜΒΑ θα πρέπει να υποβάλλονται σε αξιολόγηση επιπτώσεων για τα ανθρώπινα δικαιώματα, ενώ μόνο τα έργα με θετικό αντίκτυπο θα είναι επιλέξιμα για καταχώριση·

49.

καλεί την Επιτροπή να εκπονήσει κριτήρια επιλεξιμότητας για τις επιχορηγήσεις της ΕΕ, τα οποία θα επιτρέπουν σε περιβαλλοντικές ΜΚΟ, οι οποίες διαφορετικά ενδέχεται να μην είναι επιλέξιμες για χρηματοδότηση λόγω του μεγέθους τους, να έχουν πρόσβαση χωρίς αποκλεισμούς σε κονδύλια·

50.

τονίζει ότι, προκειμένου να διασφαλιστεί η λογοδοσία για όλους τους παράγοντες, οι νέοι μηχανισμοί όπως ο ΜΒΑ πρέπει να ενσωματώνουν θεσμικές πολιτικές διασφάλισης και μηχανισμούς καταγγελιών για τη διασφάλιση της αποτελεσματικής προστασίας των δικαιωμάτων·

51.

καλεί τη Γραμματεία της UNFCCC να αναπτύξει, από κοινού με τα συμβαλλόμενα μέρη της Σύμβασης, ένα κοινό νομικό πλαίσιο για την κλιματική δικαιοσύνη·

52.

τονίζει ότι η παγκόσμια απογραφή που αναφέρεται στο άρθρο 14 της Συμφωνίας του Παρισιού θα πρέπει να χρησιμοποιείται για την επισκόπηση της προόδου προς την ενσωμάτωση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και άλλων αρχών στη δράση για το κλίμα· σημειώνει ότι θα πρέπει να προσφέρει ευκαιρίες στην κοινωνία των πολιτών και τις διακυβερνητικές οργανώσεις να παρέχουν τη συμβολή τους· θεωρεί ότι η αξιολόγηση της εφαρμογής της Συμφωνίας του Παρισιού θα πρέπει να συμβάλει στον εντοπισμό ορθών πρακτικών και φραγμών στην εφαρμογή της, καθώς και στην ενημέρωση των μελλοντικών ΕΚΣ και της διεθνούς συνεργασίας·

53.

τονίζει ότι όλες οι αποτελεσματικές δράσεις για το κλίμα που βασίζονται στα δικαιώματα θα πρέπει να εγγυώνται δωρεάν, ενεργό, ουσιαστική και ενημερωμένη συμμετοχή· συνιστά τα σχέδια μετριασμού και προσαρμογής να είναι διαθέσιμα στο κοινό, να χρηματοδοτούνται με διαφάνεια και να καταρτίζονται μαζί με τις επηρεαζόμενες ή/και δυνητικά επηρεαζόμενες ομάδες, και ιδίως τις πιο ευάλωτες·

54.

τονίζει ότι οι αναπτυσσόμενες χώρες δεν δύνανται να αντιμετωπίσουν αυτοτελώς τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής και συχνά εξαρτώνται από την παροχή διεθνούς βοήθειας σε σχέση με τις ικανότητές τους για τη διαχείριση κρίσεων, καθώς και την ικανότητά τους όσον αφορά την πρόληψη των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής και την προσαρμογή σε αυτήν·

55.

υπογραμμίζει την άποψή του ότι οι νόμοι και οι θεσμοί για τα ανθρώπινα δικαιώματα που χρησιμοποιούνται ευρέως για τη γεφύρωση του χάσματος λογοδοσίας της διακυβέρνησης δεν μπορούν σε καμία περίπτωση να αντικαταστήσουν τα αποτελεσματικά μέτρα για την πρόληψη και την αποκατάσταση των ζημιών που προκαλούνται από την κλιματική αλλαγή· θεωρεί ότι οι εθνικοί οργανισμοί ανθρωπίνων δικαιωμάτων (ΕΟΑΔ) και η κοινωνία των πολιτών μπορούν να διαδραματίσουν αποτελεσματικό ρόλο στους εθνικούς μηχανισμούς λογοδοσίας και εποπτείας που έχουν σχεδιαστεί για να διασφαλίσουν την πρόσβαση σε ένδικα μέσα για τους ανθρώπους των οποίων η κατάσταση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων επιδεινώνεται ως αποτέλεσμα της κλιματικής αλλαγής·

56.

πιστεύει ότι η ΕΕ πρέπει να διαδραματίσει ενεργό, ισχυρό και φιλόδοξο ηγετικό ρόλο στην προετοιμασία της 26ης Διάσκεψης του ΟΗΕ για την κλιματική αλλαγή (COP26), θέτοντας τη συμπερίληψη των αρχών των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στο επίκεντρο της διεθνούς χάραξης πολιτικής για την κλιματική αλλαγή, προκειμένου να αποφευχθεί η μη αναστρέψιμη ζημία της σημερινής και της μελλοντικής ανθρώπινης ανάπτυξης και των γενεών·

57.

αναγνωρίζει τον ενεργό ρόλο και τη συμμετοχή της κοινωνίας των πολιτών, συμπεριλαμβανομένων των μη κυβερνητικών οργανώσεων και των υπερασπιστών του περιβάλλοντος στην προώθηση προσεγγίσεων της δράσης για το κλίμα που βασίζονται στα ανθρώπινα δικαιώματα και ζητεί την υποστήριξη και τη χρηματοδότηση τέτοιων δραστηριοτήτων από την ΕΕ· τονίζει την ανάγκη να διασφαλιστεί η συμμετοχή της κοινωνίας των πολιτών στο πλαίσιο διαφάνειας που ορίζεται στο άρθρο 13 της Συμφωνίας του Παρισιού·

58.

σημειώνει την πρόταση κανονισμού της Επιτροπής για την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1367/2006 (10) (ο λεγόμενος κανονισμός Aarhus), ο οποίος αναμένεται να βελτιώσει την εφαρμογή της Σύμβασης του Aarhus σε επίπεδο ΕΕ· ζητεί από περαιτέρω τα κράτη μέλη να διασφαλίσουν την κατάλληλη μεταφορά των σχετικών νομοθετικών πράξεων της ΕΕ (π.χ. οδηγία 2011/92/ΕΕ (11)) και των διεθνών νομικά δεσμευτικών διατάξεων (Σύμβαση του Aarhus) στην έννομη τάξη τους, προκειμένου να διασφαλιστεί η χωρίς αποκλεισμούς πρόσβαση σε πληροφορίες, η συμμετοχή του κοινού στη λήψη αποφάσεων και η πρόσβαση στη δικαιοσύνη για περιβαλλοντικά θέματα·

59.

τονίζει ότι οι δράσεις των περιβαλλοντικών ακτιβιστών συνάδουν απόλυτα με τους Στόχους Βιώσιμης Ανάπτυξης και ότι η συστημική υλοποίηση των εν λόγω στόχων θα πρέπει να επιδιωχθεί σε τοπικό, εθνικό και διεθνές επίπεδο·

60.

υπενθυμίζει ότι τα κράτη μέλη υποχρεούνται να ρυθμίζουν τις εταιρείες ώστε να διασφαλίζεται ότι δεν προκαλούν παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, καθώς και ότι οι ιδιωτικοί και εταιρικοί φορείς έχουν την υποχρέωση να αντιμετωπίζουν τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στα ανθρώπινα δικαιώματα, σύμφωνα με τις κατευθυντήριες αρχές του ΟΗΕ για τις επιχειρήσεις και τα ανθρώπινα δικαιώματα·

61.

ενθαρρύνει την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να διαδραματίσουν ενεργό ρόλο στον σχεδιασμό, την καθιέρωση και την προώθηση διασφαλίσεων και διαδικασιών λογοδοσίας στο πλαίσιο των διεθνώς αναγνωρισμένων οργανισμών, ώστε να διασφαλιστεί ότι οι δομικές αλλαγές που έγιναν για την επίτευξη της δραστικής μείωσης των εκπομπών έως το 2030, όπως προβλέπεται από τις πολιτικές για το κλίμα, σχεδιάζονται, εφαρμόζονται και παρακολουθούνται κατά τρόπο που προστατεύει τα δικαιώματα των ατόμων και κοινοτήτων που επηρεάζονται, συμπεριλαμβανομένου του δικαιώματος στην εργασία και στην προώθηση δίκαιων και ισότιμων συνθηκών εργασίας· υπογραμμίζει ότι η πράσινη μετάβαση θα πρέπει να είναι δίκαιη και να μην αφήνει κανέναν στο περιθώριο·

62.

τονίζει τη σημασία της εταιρικής δέουσας επιμέλειας και της βιώσιμης και υπεύθυνης εταιρικής λογοδοσίας ως σημαντικής και αναγκαίας πτυχής και απαραίτητου μέσου για την πρόληψη και την προστασία κατά των σοβαρών παραβιάσεων των ανθρωπίνων και περιβαλλοντικών δικαιωμάτων· καλεί την ΕΕ να στηρίξει τη βιώσιμη και υπεύθυνη εταιρική διακυβέρνηση ως βασικό στοιχείο της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας· καλεί τα κράτη μέλη να εφαρμόσουν αποτελεσματικά ρυθμιστικά μέτρα για τον εντοπισμό, την αξιολόγηση, την πρόληψη, την παύση, τον μετριασμό, την παρακολούθηση, την επικοινωνία, τη λογοδοσία και την αποκατάσταση των πιθανών ή/και πραγματικών παραβιάσεων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, και τη λογοδοσία των επιχειρήσεων όσον αφορά τη διασφάλιση της εκπλήρωσης των υποχρεώσεών τους σχετικά με τη δέουσα επιμέλεια αναφορικά με τον αντίκτυπο της κλιματικής αλλαγής στα ανθρώπινα δικαιώματα, σύμφωνα με τις κατευθυντήριες γραμμές του ΟΗΕ για τις επιχειρήσεις και τα ανθρώπινα δικαιώματα·

63.

εκφράζει την ικανοποίησή του για τη δέσμευση της Επιτροπής να εκπονήσει νομοθετική πρόταση σχετικά με την υποχρεωτική εταιρική δέουσα επιμέλεια για τα ανθρώπινα δικαιώματα και το περιβάλλον, στο σύνολο των αλυσίδων εφοδιασμού των εταιρειών· συνιστά η παρούσα νομοθετική πρόταση να υποστηρίξει και να διευκολύνει την ανάπτυξη κοινών μεθοδολογιών μέτρησης των περιβαλλοντικών και κλιματικών επιπτώσεων· τονίζει τη σημασία της αποτελεσματικής, ουσιαστικής και ενημερωμένης διαβούλευσης και επικοινωνίας με όλους τους ενδιαφερόμενους φορείς που επηρεάζονται ή ενδέχεται να επηρεαστούν, συμπεριλαμβανομένων των υπερασπιστών του περιβάλλοντος· ζητεί από την ΕΕ να στηρίξει και να συμμετάσχει αποτελεσματικά στις εν εξελίξει διαπραγματεύσεις για τη δεσμευτική συνθήκη του ΟΗΕ σχετικά με τις επιχειρήσεις και τα ανθρώπινα δικαιώματα για τη ρύθμιση των δραστηριοτήτων των διεθνικών εταιρειών και άλλων επιχειρήσεων· θεωρεί ότι οποιοδήποτε τέτοιο μέσο πρέπει να ενθαρρύνει τους επιχειρηματικούς φορείς και επενδυτές να αναλάβουν τις ευθύνες τους όσον αφορά το ανθρώπινο δικαίωμα σε ένα υγιές περιβάλλον· θεωρεί ότι οποιοδήποτε τέτοιο μέσο πρέπει να περιλαμβάνει ακλόνητες διατάξεις για την προστασία του περιβάλλοντος και να ενθαρρύνει τους εταιρικούς φορείς, καθώς και τους χρηματοπιστωτικούς οργανισμούς, αλλά και τους περιφερειακούς οργανισμούς επενδύσεων ή ανάπτυξης να αναλάβουν τις ευθύνες τους όσον αφορά το ανθρώπινο δικαίωμα σε ένα υγιές περιβάλλον·

64.

υπογραμμίζει τη σημασία της καταπολέμησης της διαφθοράς σε παγκόσμιο επίπεδο, καθώς βλάπτει την άσκηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και έχει συγκεκριμένες αρνητικές επιπτώσεις για τις πιο μειονεκτούσες, περιθωριοποιημένες και ευάλωτες ομάδες στην κοινωνία, όπως οι γυναίκες, τα παιδιά, τα άτομα με αναπηρίες, οι ηλικιωμένοι, οι φτωχοί, οι αυτόχθονες ή τα άτομα που ανήκουν σε μειονότητες, και επηρεάζει δυσανάλογα τις ομάδες αυτές, εμποδίζοντας τις, μεταξύ άλλων, από το να έχουν ίση πρόσβαση σε φυσικούς πόρους όπως, συμπεριλαμβανομένης της γης·

65.

καλεί το Συμβούλιο και την ΕΥΕΔ να συμπεριλάβουν τα εγκλήματα που σχετίζονται με τη διαφθορά στις αξιόποινες πράξεις στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού μηχανισμού κυρώσεων για τα ανθρώπινα δικαιώματα, του λεγόμενου ευρωπαϊκού νόμου Magnitsky, και να διασφαλίσουν την ταχεία έγκριση και εφαρμογή του·

66.

πιστεύει ότι η τρέχουσα επανεξέταση της εμπορικής πολιτικής της ΕΕ θα πρέπει να αποτελέσει ευκαιρία για τον επαναπροσδιορισμό, την προώθηση και την ενίσχυση της προστασίας των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην εμπορική πολιτική· τονίζει ότι τα κεφάλαια για τη βιώσιμη ανάπτυξη των μελλοντικών εμπορικών συμφωνιών πρέπει να καλύπτονται από τους μηχανισμούς επίλυσης διαφορών των εν λόγω συμφωνιών·

o

o o

67.

αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο, στην Επιτροπή, στον Αντιπρόεδρο της Επιτροπής/Ύπατο Εκπρόσωπο της Ένωσης για θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφαλείας, στον Ειδικό Εντεταλμένο της ΕΕ για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα, στις κυβερνήσεις και τα κοινοβούλια των κρατών μελών, στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ, στον Γενικό Γραμματέα του ΟΗΕ, στον Πρόεδρο της 74ης συνόδου της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ, στον Πρόεδρο του Συμβουλίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΗΕ, στην Ύπατη Αρμόστρια του ΟΗΕ για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα, και στους επικεφαλής των αντιπροσωπειών της ΕΕ.

(1)  Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2020)0015.

(2)  ΕΕ C 337 της 20.9.2018, σ. 82.

(3)  Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2020)0005.

(4)  ΕΕ C 118 της 8.4.2020, σ. 15.

(5)  Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2020)0054.

(6)  Οικονομική Επιτροπή των Ηνωμένων Εθνών για την Ευρώπη (ΟΕΕ/HE), Σύμβαση για την πρόσβαση σε πληροφορίες, τη συμμετοχή του κοινού στη λήψη αποφάσεων και την πρόσβαση στη δικαιοσύνη για περιβαλλοντικά θέματα, 25 Ιουνίου 1998.

(7)  Περιφερειακή συμφωνία για την πρόσβαση σε πληροφορίες, τη συμμετοχή του κοινού και τη δικαιοσύνη σε περιβαλλοντικά θέματα στη Λατινική Αμερική και την Καραϊβική, 4 Μαρτίου 2018.

(8)  Ανεξάρτητος Μηχανισμός Λογοδοσίας Έργων από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης και τον Μηχανισμό Καταγγελιών του Ομίλου της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων.

(9)  Οδηγία (EE) 2019/1937 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 23ης Οκτωβρίου 2019, σχετικά με την προστασία των προσώπων που αναφέρουν παραβιάσεις του δικαίου της Ένωσης (ΕΕ L 305 της 26.11.2019, σ. 17).

(10)  Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1367/2006 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 6ης Σεπτεμβρίου 2006, για την εφαρμογή στα όργανα και τους οργανισμούς της Κοινότητας των διατάξεων της σύμβασης του Århus σχετικά με την πρόσβαση στις πληροφορίες, τη συμμετοχή του κοινού στη λήψη αποφάσεων και την πρόσβαση στη δικαιοσύνη για περιβαλλοντικά θέματα (ΕΕ L 264 της 25.9.2006, σ. 13).

(11)  Οδηγία 2011/92/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 13ης Δεκεμβρίου 2011, για την εκτίμηση των επιπτώσεων ορισμένων σχεδίων δημοσίων και ιδιωτικών έργων στο περιβάλλον (ΕΕ L 26 της 28.1.2012, σ. 1).


Πέμπτη 20 Μαΐου 2021

12.1.2022   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 15/125


P9_TA(2021)0248

Ανατροπή των δημογραφικών εξελίξεων στις περιφέρειες της ΕΕ με τη χρήση μέσων της πολιτικής για τη συνοχή

Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 20ής Μαΐου 2021 σχετικά με την ανατροπή των δημογραφικών εξελίξεων στις περιφέρειες της ΕΕ με τη χρήση μέσων της πολιτικής για τη συνοχή (2020/2039(INI))

(2022/C 15/11)

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

έχοντας υπόψη την ελεύθερη κυκλοφορία των εργαζομένων, που κατοχυρώνεται στο άρθρο 45 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ),

έχοντας υπόψη το άρθρο 174 ΣΛΕΕ σχετικά με την ενίσχυση της οικονομικής, κοινωνικής και εδαφικής συνοχής της Ένωσης,

έχοντας υπόψη το άρθρο 107 παράγραφος 3 στοιχείο γ) ΣΛΕΕ, το οποίο επιτρέπει τη χρήση ενισχύσεων για να διευκολυνθεί η ανάπτυξη ορισμένων οικονομικών περιοχών, υπό την προϋπόθεση ότι οι εν λόγω ενισχύσεις δεν επηρεάζουν σημαντικά τον ανταγωνισμό (περιφέρειες της «κατηγορίας γ»),

έχοντας υπόψη το άρθρο 349 ΣΛΕΕ σχετικά με τις εξόχως απόκεντρες περιοχές,

έχοντας υπόψη τα άρθρα 9, 46, 47, 48 και 147 ΣΛΕΕ, όσον αφορά διάφορες πτυχές της εργασίας και της απασχόλησης στην ΕΕ,

έχοντας υπόψη τον ευρωπαϊκό πυλώνα κοινωνικών δικαιωμάτων, ιδίως τις αρχές 2, 3 και 20,

έχοντας υπόψη την πρόταση κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για τον καθορισμό κοινών διατάξεων για το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης, το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο+, το Ταμείο Συνοχής και το Ευρωπαϊκό Ταμείο Θάλασσας και Αλιείας, και δημοσιονομικών κανόνων για τα εν λόγω Ταμεία και για το Ταμείο Ασύλου και Μετανάστευσης, το Ταμείο Εσωτερικής Ασφάλειας και το Μέσο για τη Διαχείριση των Συνόρων και των Θεωρήσεων (COM(2018)0375), και ειδικότερα το Κεφάλαιο ΙΙ σχετικά με την εδαφική ανάπτυξη,

έχοντας υπόψη την πρόταση κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για τη θέσπιση Μηχανισμού Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (COM(2020)0408),

έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 17ης Απριλίου 2018 σχετικά με την ενίσχυση της οικονομικής, κοινωνικής και εδαφικής συνοχής στην Ευρωπαϊκή Ένωση: 7η έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (1),

έχοντας υπόψη το ψήφισμα του της 14ης Νοεμβρίου 2017 σχετικά με την ανάπτυξη των μηχανισμών πολιτικής συνοχής ανά περιφέρεια για την αντιμετώπιση των δημογραφικών αλλαγών (2),

έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 15ης Νοεμβρίου 2011 σχετικά με τη δημογραφική αλλαγή και τις επιπτώσεις της στη μελλοντική πολιτική συνοχής της ΕΕ (3),

έχοντας υπόψη το νομοθετικό ψήφισμά του της 27ης Μαρτίου 2019 σχετικά με την πρόταση κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης και το Ταμείο Συνοχής (4),

έχοντας υπόψη το άρθρο 20 ΣΛΕΕ, τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 492/2011 (5) και την οδηγία 2004/38/ΕΚ (6) σχετικά με την ελεύθερη κυκλοφορία των εργαζομένων και των οικογενειών τους στην Ένωση,

έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής, της 17ης Ιουνίου 2020, σχετικά με τον αντίκτυπο της δημογραφικής αλλαγής,

έχοντας υπόψη τον χάρτη πορείας της Επιτροπής, της 27ης Ιουλίου 2020, με τίτλο «Αγροτική ανάπτυξη: μακροπρόθεσμο όραμα για τις αγροτικές περιοχές» (7),

έχοντας υπόψη τα συμπεράσματα του Συμβουλίου με τίτλο «Δημογραφικές προκλήσεις — Μελλοντική πορεία», που εγκρίθηκαν στις 8 Ιουνίου 2020,

έχοντας υπόψη την Πράσινη Βίβλο σχετικά με τη γήρανση με τίτλο «Προώθηση της αλληλεγγύης και της υπευθυνότητας μεταξύ των γενεών», η οποία παρουσιάστηκε από την Επιτροπή στις 27 Ιανουαρίου 2021,

έχοντας υπόψη τον χάρτη πορείας της Επιτροπής, της 16ης Νοεμβρίου 2020, με τίτλο «Δημογραφική αλλαγή στην Ευρώπη: Πράσινη Βίβλος σχετικά με τη γήρανση» (8),

έχοντας υπόψη την έκθεση του Ευρωπαϊκού Δικτύου Παρατηρήσεων για την Εδαφική Ανάπτυξη και Συνοχή (ESPON) του Δεκεμβρίου του 2017 σχετικά με τη γεωγραφία των νέων δυναμικών της απασχόλησης στην Ευρώπη,

έχοντας υπόψη το έγγραφο πολιτικής του EPSON του Ιουνίου του 2019 με τίτλο «Addressing labour migration challenges in Europe: An enhanced functional approach» (Αντιμετώπιση των προκλήσεων της μετανάστευσης των εργαζομένων στην Ευρώπη: Μια ενισχυμένη λειτουργική προσέγγιση),

έχοντας υπόψη την έκθεση της Υπηρεσίας Οικονομικών και Κοινωνικών Υποθέσεων των Ηνωμένων Εθνών (Τμήμα Πληθυσμού), του 2019, σχετικά με τις προοπτικές του παγκόσμιου πληθυσμού,

έχοντας υπόψη την έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τις επιπτώσεις της δημογραφικής αλλαγής, της 17ης Ιουνίου 2020 (9),

έχοντας υπόψη τον ευρωπαϊκό δείκτη περιφερειακής ανταγωνιστικότητας για το 2019,

έχοντας υπόψη το έγγραφο του ΟΟΣΑ σχετικά με την προσαρμογή στη δημογραφική αλλαγή, το οποίο εκπονήθηκε για την πρώτη συνεδρίαση της ομάδας εργασίας της G20 για την απασχόληση, που πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο της ιαπωνικής Προεδρίας της G20 από τις 25 έως τις 27 Φεβρουαρίου 2019, στο Τόκιο,

έχοντας υπόψη τους «Στόχους της Βαρκελώνης» του 2002,

έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής των Περιφερειών, του 2016, σχετικά με την επίδραση της δημογραφικής αλλαγής στις ευρωπαϊκές περιφέρειες,

έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής των Περιφερειών, του 2018, με τίτλο «Addressing brain drain: The local and regional dimension» (Αντιμετώπιση του φαινομένου της φυγής εγκεφάλων: η τοπική και η περιφερειακή διάσταση),

έχοντας υπόψη τη γνώμη της Επιτροπής των Περιφερειών με τίτλο «Δημογραφικές μεταβολές: προτάσεις για τον υπολογισμό και την αντιμετώπιση των αρνητικών τους επιπτώσεων στις περιφέρειες της ΕΕ», της 12ης-14ης Οκτωβρίου 2020,

έχοντας υπόψη το μακροπρόθεσμο όραμα της Επιτροπής για τις αγροτικές περιοχές, το οποίο βρίσκεται αυτή τη στιγμή υπό εκπόνηση,

έχοντας υπόψη τη γνώμη της Επιτροπής των Περιφερειών με τίτλο «Στρατηγική της ΕΕ για την αναζωογόνηση των αγροτικών περιοχών», της 8ης-10ης Δεκεμβρίου 2020,

έχοντας υπόψη την έκθεση αξιολόγησης εδαφικού αντικτύπου της Επιτροπής των Περιφερειών για τη δημογραφική αλλαγή, της 30ής Ιανουαρίου 2020,

έχοντας υπόψη το άρθρο 54 του Κανονισμού του,

έχοντας υπόψη τις γνωμοδοτήσεις της Επιτροπής Απασχόλησης και Κοινωνικών Υποθέσεων και της Επιτροπής Γεωργίας και Ανάπτυξης της Υπαίθρου,

έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής Περιφερειακής Ανάπτυξης (A9-0061/2021),

Α.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η κατανομή του πληθυσμού σε τοπικό, περιφερειακό, εθνικό επίπεδο και σε επίπεδο ΕΕ, καθώς και η σταθερότητα ή η μεταβολή του, έχει πολύ διαφορετική δυναμική στα διάφορα κράτη μέλη και τις περιφέρειές τους, με άνισες επιπτώσεις στο φαινόμενο της πληθυσμιακής συρρίκνωσης, και τελικά στην κοινωνική, οικονομική και εδαφική συνοχή της Ένωσης· λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με τον ευρωπαϊκό δείκτη περιφερειακής ανταγωνιστικότητας για το 2019, υπάρχει χάσμα μεταξύ των πρωτευουσών/μητροπολιτικών περιφερειών και των πιο περιφερειακών περιοχών, με το 78 % του ευρωπαϊκού πληθυσμού να ζει σε αστικές περιοχές ή λειτουργικές αστικές ζώνες, και να επωφελείται από ποιοτικές υπηρεσίες στους τομείς της ενέργειας, των μεταφορών και της ψηφιακής συνδεσιμότητας, ενώ πολλές περιφερειακές περιοχές εξακολουθούν να αντιμετωπίζουν δυσκολίες όσον αφορά τους εν λόγω τομείς· λαμβάνοντας υπόψη ότι η πολιτική συνοχής, ως η κύρια πηγή δημόσιων επενδύσεων στην ΕΕ, που αντιπροσωπεύει το 8,5 % των κρατικών επενδύσεων κεφαλαίου, μπορεί να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στην αντιμετώπιση αυτών των δημογραφικών προκλήσεων, μεταξύ άλλων με σκοπό τη διατήρηση του φυσικού δημογραφικού ισοζυγίου της ΕΕ σε μακροπρόθεσμο ορίζοντα·

Β.

λαμβάνοντας υπόψη ότι, για τους σκοπούς της παρούσας έκθεσης, ως «περιφέρειες προέλευσης» νοούνται οι περιφέρειες που χάνουν υψηλές δεξιότητες ή/και ικανότητες (σε έναν ή περισσότερους τομείς) προς όφελος άλλων περιφερειών, ως αποτέλεσμα μόνιμης εξερχόμενης μετανάστευσης κατά τη διάρκεια συγκεκριμένου χρονικού διαστήματος, και ότι ο όρος «περιφέρειες υποδοχής» αναφέρεται σε περιφέρειες που κερδίζουν υψηλές δεξιότητες ή/και ικανότητες (σε έναν ή περισσότερους τομείς) ως αποτέλεσμα μόνιμης εισερχόμενης μετανάστευσης κατά τη διάρκεια συγκεκριμένου χρονικού διαστήματος·

Γ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι οι δημογραφικές εξελίξεις επηρεάζονται επίσης από την κλιματική αλλαγή και ιδίως από τις πλημμύρες και τους καύσωνες που συνεπάγεται· λαμβάνοντας υπόψη ότι μια συντονισμένη προσέγγιση που θα ενσωματώνει τις αρχές της βιωσιμότητας, του οικολογικού προσανατολισμού και της ψηφιοποίησης στις διάφορες πολιτικές της ΕΕ θα μπορούσε επίσης να συμβάλει στην ανατροπή των αρνητικών δημογραφικών εξελίξεων·

Δ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι υπάρχει υψηλή συσχέτιση μεταξύ της παροχής κοινωνικών υπηρεσιών, φυσικής και ψηφιακής συνδεσιμότητας, ευκαιριών εκπαίδευσης και απασχόλησης αφενός, και της ικανότητας διατήρησης και προσέλκυσης πληθυσμού σε ορισμένες περιοχές αφετέρου· λαμβάνοντας υπόψη ότι πολλές περιφέρειες της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένων των αγροτικών περιοχών που αποτελούν το 44 % της επιφάνειας της Ένωσης, των απομακρυσμένων, περιφερειακών, νησιωτικών και ορεινών περιοχών, οι οποίες υποφέρουν από γεωγραφική, κοινωνική και οικονομική άποψη, εξακολουθούν να αντιμετωπίζουν σοβαρό χάσμα όσον αφορά την παροχή των εν λόγω υπηρεσιών· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι εν λόγω περιφέρειες πλήττονται ιδιαίτερα από τις τάσεις της χαμηλής πυκνότητας πληθυσμού, της εγκατάλειψης της υπαίθρου και της πληθυσμιακής συρρίκνωσης, με αρνητικές επιπτώσεις στη γήρανση, την ανανέωση των γενεών και τη γεωργική ανάπτυξη· λαμβάνοντας υπόψη ότι θα πρέπει να αναπτυχθούν αυξημένες συνέργειες με την πολιτική μεταφορών της ΕΕ προκειμένου να αντιμετωπιστούν οι ειδικές ανάγκες των περιφερειών με χαμηλή πυκνότητα πληθυσμού και των περιφερειών που υφίστανται πληθυσμιακή συρρίκνωση· λαμβάνοντας υπόψη ότι η τρέχουσα τάση γήρανσης του πληθυσμού της ΕΕ έχει σημαντικές οικονομικές και κοινωνικές συνέπειες, όπως υψηλότερους δείκτες εξάρτησης, πιέσεις στη δημοσιονομική βιωσιμότητα και τη βιωσιμότητα της κοινωνικής ασφάλισης, και αυξημένη πίεση στις υπηρεσίες υγειονομικής περίθαλψης και τις κοινωνικές υπηρεσίες·

Ε.

τονίζει ότι η ελεύθερη κυκλοφορία των εργαζομένων αποτελεί μία από τις τέσσερις ελευθερίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της ενιαίας αγοράς της·

ΣΤ.

λαμβάνοντας υπόψη το γεγονός ότι, παρόλο που ο πληθυσμός της ΕΕ σημείωσε σημαντική αύξηση τις προηγούμενες δεκαετίες, ο ρυθμός αύξησης σήμερα επιβραδύνεται και, μακροπρόθεσμα, ο πληθυσμός αναμένεται να μειωθεί σημαντικά· λαμβάνοντας υπόψη ότι το 2015 η ΕΕ βίωσε την πρώτη φυσική μείωση πληθυσμού, καθώς καταγράφηκαν περισσότεροι θάνατοι από γεννήσεις· λαμβάνοντας υπόψη ότι το 2019 η Ευρώπη αντιπροσώπευε μόλις το 6,9 % του παγκόσμιου πληθυσμού και ότι, έως το 2070, θα αντιπροσωπεύει λιγότερο από το 4 % του παγκόσμιου πληθυσμού, με δραστική μείωση ιδίως στην ανατολική και νότια Ευρώπη λόγω του συνδυασμού χαμηλών ποσοστών γονιμότητας και καθαρής μετανάστευσης εντός ΕΕ από τις περιοχές αυτές· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι μακροπρόθεσμες δημογραφικές εξελίξεις στις ευρωπαϊκές περιφέρειες εξακολουθούν να δείχνουν χαμηλότερα ποσοστά γεννήσεων και γηράσκουσες κοινωνίες, με εξαίρεση ορισμένες εξόχως απόκεντρες περιοχές και συγκεκριμένα τη Μαγιότ, όπου προβλέπεται αύξηση του πληθυσμού κατά 38 % το 2050 σε σχέση με το 2010, καθώς και τη Γαλλική Γουιάνα όπου προβλέπεται αντίστοιχη αύξηση κατά 26 % (10)·

Ζ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι οι δημογραφικές πτυχές θα πρέπει να ενσωματωθούν σε διάφορες πολιτικές, μεταξύ άλλων με τη συμπερίληψή τους στις μακροπρόθεσμες προτεραιότητες· λαμβάνοντας υπόψη ότι είναι σημαντικό να συλλέγονται και να παρακολουθούνται αξιόπιστα στατιστικά δεδομένα και να στηρίζεται η έρευνα και η ανταλλαγή ορθών πρακτικών σε όλα τα επίπεδα, προκειμένου να προωθηθεί η καλύτερη κατανόηση των δημογραφικών προκλήσεων, να προβλεφθεί ο αντίκτυπός τους στις αγορές εργασίας, και να αναπτυχθούν καινοτόμες και αποτελεσματικές λύσεις για τη διασφάλιση ενός φιλικού προς τους ηλικιωμένους περιβάλλοντος·

Η.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η υγειονομική και οικονομική κρίση που προκάλεσε η πανδημία COVID-19 κατέστησε σαφές πως η αλληλεγγύη μεταξύ των γενεών, σε συνδυασμό με την επαρκή χρηματοδότηση για την υγεία, την κοινωνική πρόνοια και τη βιώσιμη οικονομία, αποτελούν κινητήριες δυνάμεις για τη διαδικασία ανάκαμψης και για τη δημιουργία πιο πολυδεκτικών και ανθεκτικών κοινωνιών· λαμβάνοντας υπόψη ότι η πανδημία COVID-19 αποκάλυψε την ευπάθεια των συστημάτων υγείας μας, ιδίως σε σχέση με τον γηράσκοντα πληθυσμό· λαμβάνοντας υπόψη ότι η πανδημία COVID-19 κατέστησε σαφές για μία ακόμη φορά ότι είναι σημαντικό να διασφαλίζεται και να προωθείται η αξιοπρέπεια των ηλικιωμένων και τα θεμελιώδη δικαιώματά τους στην ΕΕ·

Θ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η κρίση της νόσου COVID-19 είναι πιθανό να έχει σημαντικό αντίκτυπο στα ποσοστά γεννήσεων και θανάτων, καθώς και στις μεταναστευτικές ροές στην Ευρώπη, αλλά οι πλήρεις οικονομικές, εργασιακές και κοινωνικές επιπτώσεις της πανδημίας παραμένουν άγνωστες· λαμβάνοντας υπόψη ότι θα πρέπει να αναλυθούν διεξοδικά οι βραχυπρόθεσμες και μακροπρόθεσμες επιπτώσεις που έχουν στις δημογραφικές τάσεις τα έκτακτα μέτρα που λαμβάνονται ως απόκριση στην κρίση, μεταξύ άλλων και από τη σκοπιά του φύλου· λαμβάνοντας υπόψη ότι από τις προκαταρκτικές μελέτες προκύπτει πως η πανδημία έχει οξύνει τις υπάρχουσες ανισότητες μεταξύ ανδρών και γυναικών, μεταξύ άλλων με την αύξηση της μη αμειβόμενης εργασίας φροντίδας και τις απώλειες θέσεων εργασίας· λαμβάνοντας υπόψη ότι η κρίση στον τομέα της δημόσιας υγείας έχει δυσανάλογο αντίκτυπο στις γυναίκες και τα κορίτσια, ιδίως από τις πλέον ευάλωτες ομάδες, γεγονός που θα πρέπει να λάβει υπόψη η πολιτική συνοχής, μεταξύ άλλων με τη διοχέτευση επενδύσεων σε υπηρεσίες φροντίδας και τη βελτίωση των συνθηκών εργασίας στον εν λόγω τομέα, καθώς και με τη στήριξη της μετάβασης προς μια οικονομία παροχής φροντίδας·

Ι.

λαμβάνοντας υπόψη ότι, από την αρχή της οικονομικής κρίσης του 2008, έχουν καταγραφεί μετακινήσεις νέων και καταρτισμένων επαγγελματιών εντός Ευρώπης, από τη νότια και την ανατολική Ευρώπη προς τη βορειοδυτική Ευρώπη· λαμβάνοντας υπόψη ότι υπάρχει υψηλή συσχέτιση μεταξύ των κοινωνικοοικονομικών συνθηκών μιας περιφέρειας και της δυναμικής φυγής/προσέλκυσης εγκεφάλων που τη χαρακτηρίζει· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι περιφέρειες προέλευσης και οι περιφέρειες υποδοχής θα πρέπει να συνεργαστούν για να ανταποκριθούν στις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν και να χρησιμοποιήσουν ολοκληρωμένες προσεγγίσεις για την ανάπτυξη μακροπρόθεσμων πολιτικών που να αποσκοπούν στη μεγιστοποίηση της ποιότητας ζωής του πληθυσμού·

ΙΑ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η καινοτομία και οι επενδύσεις στο ανθρώπινο κεφάλαιο αποτελούν τις βασικές κινητήριες δυνάμεις κοινωνικοοικονομικής ανάπτυξης και αύξησης της απασχόλησης στα κράτη μέλη και τις περιφέρειές τους σε μεσοπρόθεσμο και μακροπρόθεσμο ορίζοντα·

Τρέχοντα χαρακτηριστικά και προκλήσεις που σχετίζονται με τη δημογραφική αλλαγή στην ΕΕ

Γενικές παρατηρήσεις

1.

υπογραμμίζει ότι οι τέσσερις ελευθερίες αποτελούν τον ακρογωνιαίο λίθο της ανταγωνιστικότητας και των αξιών της ΕΕ· σημειώνει, ωστόσο, ότι θα πρέπει να δοθεί περισσότερη προσοχή στις επιπτώσεις τους στις δημογραφικές τάσεις, και τις συναφείς επιπτώσεις για την ισορροπία μεταξύ και εντός των κρατών μελών, καθώς και για την οικονομική, κοινωνική και εδαφική συνοχή τους· υπογραμμίζει ότι η ΕΕ αντιμετωπίζει μια σημαντική δημογραφική πρόκληση, η οποία, παρότι έχει διαφορετικές επιπτώσεις σε κάθε περιφέρεια, πρέπει να αναγνωριστεί και να αντιμετωπιστεί με ολιστικό τρόπο, προκειμένου να διορθωθεί το αρνητικό φυσικό δημογραφικό ισοζύγιο των τελευταίων ετών· λαμβάνοντας υπόψη ότι η ανατροπή των τρεχουσών αρνητικών δημογραφικών εξελίξεων στα ευρωπαϊκά εδάφη μέσω μέτρων που αντιμετωπίζουν την αιτία τους και όχι μόνο τις συνέπειές τους, θα πρέπει να αποτελεί προτεραιότητα για την Ευρωπαϊκή Ένωση, παράλληλα με τον διττό στόχο για επιτάχυνση της κλιματικής και της ψηφιακής μετάβασης·

2.

παρατηρεί, στο πλαίσιο αυτό, σημαντικές δημογραφικές αντιθέσεις που συνδέονται με διαφορές ως προς τις οικονομικές ευκαιρίες, την παροχή υπηρεσιών, την προσβασιμότητα, τις μεταφορές και την ψηφιακή συνδεσιμότητα, τόσο σε επίπεδο Ένωσης όσο και σε επίπεδο κρατών μελών, μεταξύ των κεντρικών, μητροπολιτικών περιοχών και της περιφέρειας· επαναλαμβάνει σε αυτό το πλαίσιο ότι το διευρωπαϊκό δίκτυο μεταφορών (ΔΕΔ-Μ) μπορεί να είναι αποτελεσματικό μόνο εάν λειτουργούν αποτελεσματικά οι τοπικές υποδομές μεταφορών· τονίζει ότι οι διαφορές αυτές είναι ιδιαίτερα εμφανείς στις αγροτικές περιοχές ή σε όσες περιοχές αντιμετωπίζουν φυσικά ή ειδικά μειονεκτήματα, όπως οι αραιοκατοικημένες και ορεινές περιοχές, καθώς και μεταξύ της ηπειρωτικής χώρας και των νησιών και των εξόχως απόκεντρων περιοχών· επαναλαμβάνει ότι η προσβασιμότητα στα περισσότερα νησιά και στις περισσότερες εξόχως απόκεντρες περιοχές χαρακτηρίζεται από αραιές και συχνά ακριβές μεταφορές·

3.

παρατηρεί ότι το κατά κεφαλήν ΑΕΠ, το επίπεδο εισοδήματος, το ποσοστό απασχόλησης, το ποσοστό γονιμότητας, οι κοινωνικοοικονομικοί παράγοντες, το χάσμα μεταξύ αγροτικών και αστικών περιοχών, και η γήρανση του πληθυσμού συγκαταλέγονται στους σημαντικότερους παράγοντες με άμεσο αντίκτυπο στη δημογραφική κατάσταση· σημειώνει ότι, ειδικότερα, η τρέχουσα δυναμική της απασχόλησης δημιουργεί δημογραφικές ροές εντός των περιφερειών της ΕΕ που οδηγούν σε κοινωνικο-χωρικές ανισότητες και προκλήσεις τις οποίες θα πρέπει να αντιμετωπίσει η πολιτική συνοχής μετά το 2020· υπογραμμίζει ότι οι εσωτερικές μεταναστευτικές τάσεις από τις ανατολικές, νότιες και κεντρικές περιφέρειες προς τις βόρειες και βορειοδυτικές περιφέρειες, αφορούν κυρίως νέους, καταρτισμένους και ειδικευμένους εργαζόμενους· σημειώνει ότι η εισερχόμενη μετανάστευση πολιτών τρίτων χωρών έχει επιτρέψει στην ΕΕ να αποφύγει την απώλεια πληθυσμού τα τελευταία χρόνια·

4.

επισημαίνει ότι η Ευρώπη βιώνει προδήλως γήρανση του πληθυσμού και μείωση των γεννήσεων, που επηρεάζουν τον δείκτη εξάρτησης και επιδρούν αρνητικά στην αύξηση του εργατικού δυναμικού, το ποσοστό της οποίας είναι πολύ χαμηλότερο σε σχέση με αυτό της τελευταίας δεκαετίας· προειδοποιεί για την αισθητή μείωση του εργατικού δυναμικού στις περιφέρειες της ανατολικής, της νότιας και της κεντρικής Ευρώπης· επισημαίνει ότι η γήρανση του πληθυσμού επηρεάζει επίσης τον οικιστικό σχεδιασμό και τον σχεδιασμό των μεταφορών, τις αντίστοιχες ανάγκες σε υποδομές και υπηρεσίες, καθώς και τη δημοσιονομική βιωσιμότητα και τη βιωσιμότητα της κοινωνικής ασφάλισης· σημειώνει ότι είναι αναγκαίες οι πολιτικές για την ενεργό γήρανση προκειμένου να μειωθεί η αρνητική διάσταση των δημογραφικών αλλαγών, ιδίως στις αγροτικές και απομακρυσμένες περιοχές, και να διασφαλιστεί επαρκές επίπεδο ποιότητας ζωής για όλους τους κατοίκους·

5.

επισημαίνει τη συνεχιζόμενη υγειονομική κρίση της COVID-19 και τις πιθανές μεσοπρόθεσμες και μακροπρόθεσμες κοινωνικοοικονομικές επιπτώσεις για τη δυναμική της αγοράς εργασίας· εκφράζει, περαιτέρω, τη λύπη του για το γεγονός ότι η πανδημία της COVID-19 είχε αρνητικό αντίκτυπο στο μέσο προσδόκιμο ζωής στην Ευρώπη· υπογραμμίζει ότι τα μέτρα αυτοαπομόνωσης και κοινωνικής αποστασιοποίησης, παρά τον θετικό τους αντίκτυπο στη μείωση των ποσοστών μόλυνσης, είχαν ορατές επιπτώσεις στην παραγωγή, τη ζήτηση και το εμπόριο, καθώς μείωσαν την οικονομική δραστηριότητα και οδήγησαν σε υψηλότερα επίπεδα ανεργίας, απότομη μείωση του εισοδήματος των επιχειρήσεων, και υψηλότερα δημόσια ελλείμματα· σημειώνει ότι ως αποτέλεσμα μπορεί να προβλεφθεί ένα νέο κύμα μετανάστευσης από νέους τόσο εντός ενός κράτους μέλους όσο και μεταξύ κρατών μελών·

6.

υπογραμμίζει ότι η συνεχιζόμενη κρίση της COVID-19 έχει αποκαλύψει σημαντικές διαφορές όσον αφορά την ποιότητα και την πρόσβαση σε υπηρεσίες υγειονομικής περίθαλψης· υπενθυμίζει, στο πλαίσιο αυτό, την ανάγκη να ενισχυθούν οι δημόσιες υπηρεσίες στις αγροτικές περιοχές, όπως οι εγκαταστάσεις υγειονομικής περίθαλψης, προκειμένου να αντιμετωπιστούν οι πολύ σημαντικές ανισότητες και διαφορές στο προσδόκιμο ζωής με βάση τον τόπο διαμονής, την κοινωνική θέση και το μορφωτικό επίπεδο· υπενθυμίζει ότι η πανδημία αποκάλυψε επίσης το ψηφιακό χάσμα, που πλήττει ιδίως τους ηλικιωμένους και όσους ζουν σε λιγότερο ανεπτυγμένες περιφέρειες, στις αγροτικές ή/και ορεινές απομακρυσμένες περιοχές, καθώς και στις εξόχως απόκεντρες περιοχές·

7.

υπογραμμίζει μια άλλη πρόκληση που κατέστησε ορατή η πανδημία, και συγκεκριμένα την ανάγκη διασφάλισης αξιοπρεπών συνθηκών εργασίας και διαβίωσης για τους εποχικούς εργαζόμενους, οι οποίοι είναι σημαντικοί για την κάλυψη των ελλείψεων σε ορισμένους οικονομικούς τομείς, ιδίως στη γεωργία·

8.

τονίζει ότι ο προσδιορισμός της διάστασης της διαδικασίας μείωσης του πληθυσμού αποτελεί πρόκληση, καθώς οι στατιστικές εγγραφές δεν παρέχουν ακριβή δεδομένα, διότι τα στοιχεία για τα άτομα που εγκαταλείπουν ορισμένες περιοχές είναι διαθέσιμα μόνο μετά από πολυετείς καθυστερήσεις· σημειώνει, επιπλέον, ότι οι προβλέψεις της Eurostat για τον πληθυσμό για την επόμενη δεκαετία καταδεικνύουν ότι τόσο οι αγροτικές όσο και οι αστικές περιφέρειες ενδέχεται να αντιμετωπίσουν απώλειες πληθυσμού· επισημαίνει, στο πλαίσιο αυτό, τη σημασία της ορθής αξιολόγησης της διάστασης των δημογραφικών προκλήσεων και της κατάλληλης αντιμετώπισής τους, μεταξύ άλλων προκειμένου να καταπολεμηθεί η ριζοσπαστικοποίηση και τα κινήματα που αντιτίθενται στη διαδικασία της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης και να ενισχυθεί η οικονομική, κοινωνική και εδαφική συνοχή· συνιστά να διερευνηθεί η δυνατότητα χρήσης περαιτέρω δεικτών πέραν του ΑΕΠ και της πυκνότητας του πληθυσμού για την κατάταξη των εδαφών με σοβαρά και μόνιμα μειονεκτήματα· τονίζει, επιπλέον, ότι είναι σημαντικό να υπάρχουν επικαιροποιημένα στατιστικά δημογραφικά στοιχεία, διαχωρισμένα τουλάχιστον σε επίπεδο NUTS 3, προκειμένου να παρακολουθείται καλύτερα ο αντίκτυπος των δημογραφικών εξελίξεων στα εδάφη και να καθίσταται δυνατή η ανάληψη αποτελεσματικότερων και πιο επικεντρωμένων δράσεων για την αντιμετώπισή τους· ζητεί από τα κράτη μέλη να επενδύσουν στον εκσυγχρονισμό της ικανότητας συλλογής δεδομένων για τις δημογραφικές εξελίξεις σε διάφορα επίπεδα NUTS·

Τοπική και περιφερειακή διάσταση

Περιφέρειες προέλευσης

9.

σημειώνει ότι, γενικά, οι αγροτικές και μεταβιομηχανικές περιοχές και πόλεις, που υστερούν σε ανάπτυξη σε σχέση με μεγάλες μητροπολιτικές περιοχές, καθώς και τα απομακρυσμένα εδάφη, συμπεριλαμβανομένων των νησιών και της πλειονότητας των εξόχως απόκεντρων περιοχών αντιμετωπίζουν ορισμένες ειδικές καταστάσεις: σημαντική μείωση του πληθυσμού, και εξαιτίας των ποσοστών γεννήσεων, χαμηλότερο εισόδημα από το μέσο εθνικό ή ενωσιακό επίπεδο και δυσκολίες εδαφικής ολοκλήρωσης με άλλες περιφέρειες, γεγονός που τις καθιστά περισσότερο ευάλωτες στον κίνδυνο πληθυσμιακής συρρίκνωσης· τονίζει ότι η κατάσταση αυτή οδηγεί επίσης σε δυσκολίες πρόσβασης σε δημόσιες υπηρεσίες, όπως στέγαση, εκπαίδευση και υγειονομική περίθαλψη, συμπεριλαμβανομένης της πρόσβασης σε ζωτικής σημασίας φάρμακα· επισημαίνει ότι οι αγροτικές περιοχές αντιπροσωπεύουν σήμερα το 28 % του πληθυσμού της Ευρώπης αλλά το ποσοστό αυτό αναμένεται να μειωθεί σημαντικά στο μέλλον· επισημαίνει ότι οι πρωτοβουλίες της ΕΕ που απευθύνονται σε αγροτικές περιοχές όπως η πολιτική συνοχής και η γεωργική πολιτική, θα πρέπει να ενισχυθούν περαιτέρω μέσω της προώθησης του καλύτερου συντονισμού των πρωτοβουλιών πολιτικής που ενισχύουν την απασχόληση των νέων, την επιχειρηματικότητα, την ψηφιοποίηση και τη στήριξη γεωργών νεαρής ηλικίας και νέων γεωργών· επιδοκιμάζει, εν προκειμένω, την πρόθεση της Επιτροπής να επιταχύνει την ανάπτυξη ευρυζωνικών υποδομών υψηλής χωρητικότητας σε αραιοκατοικημένες και αγροτικές περιοχές, και θεωρεί ότι αποτελεί ευκαιρία για να βελτιωθεί η ποιότητα ζωής, και να προωθηθούν οι εκπαιδευτικές ευκαιρίες, η δημιουργία θέσεων εργασίας, η καινοτομία, η καλύτερη προσβασιμότητα στις υπηρεσίες υγείας και άλλες δημόσιες υπηρεσίες, η προσαρμογή στις τεχνολογικές αλλαγές και η ανάπτυξη πολιτιστικών χώρων και δραστηριοτήτων αναψυχής· τονίζει ότι οι γυναίκες στις αγροτικές περιοχές έχουν ζωτική σημασία για την ανάπτυξη αυτών των κοινοτήτων, και ότι η μεγαλύτερη αναγνώριση του έργου και των δικαιωμάτων των γυναικών στην αγροτική αγορά εργασίας θα μετρίαζε σημαντικά τον κίνδυνο πληθυσμιακής συρρίκνωσης· ενθαρρύνει την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να δημιουργήσουν συγκεκριμένες στρατηγικές για να προωθήσουν την ενδυνάμωση των γυναικών στις αγροτικές περιοχές· ενθαρρύνει τη συλλογή δεδομένων ανά φύλο, προκειμένου να εντοπίζονται και να αντιμετωπίζονται τυχόν υφιστάμενες ανισότητες μεταξύ των φύλων·

10.

εφιστά την προσοχή σε ορισμένους παράγοντες της δημογραφικής αλλαγής, οι οποίοι αναγκάζουν τους κατοίκους των προαναφερθεισών περιοχών να τις εγκαταλείψουν και αποθαρρύνουν άλλα άτομα από το μετακινηθούν εκεί: ανεπαρκείς υποδομές, όπως μεταξύ άλλων η έλλειψη ταχέος ευρυζωνικού διαδικτύου και η έλλειψη δικτύων μεταφορών, τα υψηλά επίπεδα ανεργίας των νέων, οι λιγότερες εργασιακές ευκαιρίες, ιδίως σε θέσεις που απαιτούν ανώτατη εκπαίδευση, και επίσης γενικά για τις γυναίκες, η έλλειψη δημόσιων και ιδιωτικών υπηρεσιών, η δυσκολία πρόσβασης σε υπηρεσίες υγείας, οι λιγότερες εκπαιδευτικές ευκαιρίες, υπηρεσίες κοινής ωφέλειας και κοινωνικές υπηρεσίες, γεγονός που καθιστά δυσκολότερη την προσαρμογή στις τεχνολογικές αλλαγές, καθώς και η έλλειψη πολιτιστικών χώρων και δραστηριοτήτων αναψυχής· υπενθυμίζει, επιπλέον, τον αντίκτυπο της κλιματικής αλλαγής και των φυσικών κινδύνων που συνδέονται με αυτήν στην πληθυσμιακή συρρίκνωση, για παράδειγμα τα έντονα κύματα καύσωνα που οδηγούν στην απερήμωση ορισμένων νότιων περιοχών·

11.

τονίζει ότι αυτή η έλλειψη διαφοροποίησης στην περιφερειακή οικονομική δομή ορισμένων περιφερειών ενέχει τον κίνδυνο να δημιουργηθεί μια αρνητική «ταμπέλα», και μεταξύ των κατοίκων τους, οι οποίοι ενδέχεται να εκφράζουν δυσαρέσκεια με την ποιότητα ζωής και τις εγκαταστάσεις και τις υπηρεσίες που έχουν στη διάθεσή τους· εκφράζει ανησυχία, εν προκειμένω, για τη «γεωγραφία των δυσαρεστημένων» που αναπτύσσεται σε πολλές περιφέρειες της ΕΕ όπου οι άνθρωποι νιώθουν ότι έχουν μείνει πίσω, και η οποία σχετίζεται στενά με τη δημογραφική αλλαγή· επισημαίνει, εν προκειμένω, το φαινόμενο της φυγής εγκεφάλων, που οδηγεί στη μετανάστευση ατόμων με υψηλό επίπεδο κατάρτισης και προσόντων από μια συγκεκριμένη περιφέρεια ή χώρα σε άλλη· επισημαίνει, συγκεκριμένα, ότι η «έξοδος» ιατρικού, νοσηλευτικού και διδακτικού προσωπικού, η οποία έχει επιδεινωθεί από τις σημαντικές περικοπές, τα τελευταία έτη, της δημόσιας χρηματοδότησης της υγειονομικής περίθαλψης και της κοινωνικής πρόνοιας, έχει οδηγήσει σε υποβάθμιση της ποιότητας της ιατρικής περίθαλψης και της εκπαίδευσης, γεγονός που καθιστά δύσκολη την πρόσβαση σε υψηλής ποιότητας περίθαλψη και εκπαίδευση, ιδίως στις απομακρυσμένες, αγροτικές περιοχές και στις εξόχως απόκεντρες περιοχές·

12.

είναι της άποψης ότι οι αστικές περιοχές επηρεάζονται επίσης από την πληθυσμιακή συρρίκνωση, καθώς, από το 1990, μία στις πέντε πόλεις στην Ευρώπη έχει αντιμετωπίσει απώλειες πληθυσμού· σημειώνει, ωστόσο, ότι η συρρίκνωση του αστικού πληθυσμού δεν είναι πάντοτε μια συνεχής, γραμμική διαδικασία και μπορεί να είναι περιστασιακή ή προσωρινή, ανάλογα με το εδαφικό πλαίσιο·

13.

υπογραμμίζει μια τάση «εσωτερικής περιφερειοποίησης», υπό την έννοια ότι οι περιφέρειες της κεντρικής, ανατολικής και της νότιας Ευρώπης αναφέρουν σημαντικά αρνητικό καθαρό ποσοστό μετανάστευσης πληθυσμού, ενώ οι περιφέρειες της βόρειας και της δυτικής Ευρώπης αναφέρουν σημαντικά θετικό ποσοστό, καθώς δέχονται μεγάλο αριθμό οικονομικών μεταναστών· θεωρεί ότι οι εν λόγω ανισότητες επιδεινώνονται επίσης στις αγροτικές περιοχές όπου οι πόροι της πολιτικής συνοχής και της ΚΓΠ πρέπει να επικεντρωθούν πιο αποφασιστικά στην καινοτομία, προκειμένου να ενθαρρυνθούν οι νέοι να ξεκινήσουν να ασχολούνται με τη γεωργία, καθώς και στην ψηφιοποίηση, την αγροτική κινητικότητα και την ανάπτυξη έξυπνων πόλεων, και στην παροχή βοήθειας στις οικογενειακές γεωργικές εκμεταλλεύσεις, ώστε να επωφεληθούν από την καινοτομία και τις νέες τεχνολογίες·

Περιφέρειες υποδοχής

14.

αναγνωρίζει ότι οι μητροπολιτικές περιοχές γύρω από τις μεγάλες πόλεις καταγράφουν θετικό ποσοστό μετανάστευσης, με χαρακτηριστικές μετακινήσεις πληθυσμών από αγροτικές σε αστικές περιοχές, ως αποτέλεσμα της ολοένα πιο αστικοποιημένης συγκέντρωσης που χαρακτηρίζει τα πρότυπα αύξησης της απασχόλησης·

15.

σημειώνει, επίσης, ότι οι περιφέρειες που διαθέτουν μεγάλο ποσοστό ατόμων με υψηλό μορφωτικό επίπεδο και οι οποίες παρέχουν περισσότερες ευκαιρίες απασχόλησης για άτομα με υψηλό μορφωτικό επίπεδο είναι λιγότερο εκτεθειμένες στη διαδικασία πληθυσμιακής συρρίκνωσης·

16.

επισημαίνει ότι οι τομείς της οικονομίας της γνώσης συμβάλλουν στην περιφερειακή ανάπτυξη, καθώς προσφέρουν υψηλά επίπεδα κοινωνικού κεφαλαίου, δικτύων και τεχνολογίας· αναγνωρίζει ότι οι καινοτόμες οικονομικές δραστηριότητες βρίσκονται συνήθως σε τεχνολογικά πιο προηγμένες περιφέρειες, όπου υπάρχει ευκολότερη πρόσβαση σε επαρκή σημεία συγκέντρωσης «έξυπνων» επιχειρήσεων·

17.

υπογραμμίζει, από την άλλη πλευρά, ότι η υπερσυγκέντρωση του πληθυσμού σε ορισμένες αστικές περιοχές έχει ήδη οδηγήσει σε αρνητικές παράπλευρες επιπτώσεις, όπως συμφόρηση, αύξηση του κόστους στέγασης και μεταφορών, ρύπανση, ανεπάρκεια νερού, προβλήματα διάθεσης αποβλήτων, αυξημένη κατανάλωση ενέργειας, υποβάθμιση της ποιότητας ζωής και άτακτη αστική εξάπλωση, καθώς και σημαντικό κίνδυνο φτώχειας και κοινωνικού αποκλεισμού, καθώς και αβεβαιότητα για ορισμένα τμήματα του πληθυσμού· υπογραμμίζει ότι αυτές οι αρνητικές επιπτώσεις είχαν ως αποτέλεσμα οι τοπικές αρχές να μην είναι σε θέση να παρέχουν υπηρεσίες σε όλους τους κατοίκους των αστικών περιοχών· προειδοποιεί σχετικά με ορισμένες από τις αρνητικές επιπτώσεις που έχει η υψηλή συγκέντρωση πληθυσμού στις αστικές περιοχές στη δημόσια υγεία, τις οποίες ανέδειξε η πανδημία COVID-19·

18.

επισημαίνει ότι η μετανάστευση έχει άμεσο αντίκτυπο στην πολυδεκτικότητα των πόλεων, και απαιτεί προσαρμοσμένες πολιτικές απαντήσεις και μέτρα στήριξης σε διαφορετικά εδαφικά πλαίσια· υπενθυμίζει εν προκειμένω ότι οι οικονομικοί μετανάστες συνεισφέρουν περισσότερο σε φόρους και κοινωνικές εισφορές σε σύγκριση με τις ατομικές παροχές που λαμβάνουν· τονίζει την ανάγκη να ενισχυθούν οι πολιτικές ένταξης και να υποστηριχθούν οι τοπικές και περιφερειακές αρχές στο πλαίσιο αυτό·

Προσαρμοσμένες απαντήσεις: εύρεση λύσεων στο πρόβλημα της δημογραφικής παρακμής

19.

υπογραμμίζει τη σημασία των υφιστάμενων πρωτοβουλιών όπως η ευρωπαϊκή σύμπραξη καινοτομίας για την ενεργό και υγιή γήρανση, η αυτόνομη διαβίωση υποβοηθούμενη από το περιβάλλον και οι κοινότητες της γνώσης και της καινοτομίας για τον ψηφιακό τομέα και τον τομέα της υγείας του ΕΙΤ· καλεί την Επιτροπή να λάβει υπόψη τις λύσεις που έχουν ήδη αναπτυχθεί από αυτές τις πρωτοβουλίες για την προσαρμογή στη δημογραφική αλλαγή στο πλαίσιο της ανταπόκρισης στις δημογραφικές προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι ευρωπαϊκές περιφέρειες· υπογραμμίζει ότι το ευρωπαϊκό πλαίσιο επαγγελματικών προσόντων για τη διά βίου μάθηση είναι σημαντικό ως μέσο στήριξης της εκπαίδευσης και της κατάρτισης στις περιοχές που κινδυνεύουν από πληθυσμιακή συρρίκνωση·

20.

τονίζει ότι οι τοπικές, περιφερειακές και εθνικές αρχές, οι επαγγελματικές ενώσεις και οι ΜΚΟ είναι ζωτικής σημασίας για τον προσδιορισμό και την αξιολόγηση των ειδικών επενδυτικών αναγκών στις αγροτικές και αστικές περιοχές για την κινητικότητα, την εδαφική προσβασιμότητα και βασικές υπηρεσίες, και, ως εκ τούτου, για την απελευθέρωση του δυναμικού των εν λόγω περιοχών, μεταξύ άλλων όσον αφορά τις οικονομικές, κοινωνικές και δημογραφικές εξελίξεις· πιστεύει, ως εκ τούτου, ότι θα πρέπει να διαδραματίζουν αποφασιστικό ρόλο ως ενεργοί συμμετέχοντες στην ανάπτυξη εδαφικών στρατηγικών που απορρέουν από τις τοπικές κοινότητες· επισημαίνει ότι είναι σημαντικό να περιλαμβάνεται, όπου αυτό είναι δυνατόν, ειδική δημοσιονομική ανταπόκριση για την ανατροπή των δημογραφικών εξελίξεων στα σχετικά προγράμματα της ΕΕ, και να διενεργούνται εκτιμήσεις των επιπτώσεων που έχουν οι δημόσιες πολιτικές στη δημογραφική κατάσταση· επισημαίνει ότι η εδαφική προσέγγιση των μηχανισμών της ΕΕ, όπως η βιώσιμη αστική ανάπτυξη, οι στρατηγικές τοπικής ανάπτυξης με πρωτοβουλία κοινοτήτων ή οι Ολοκληρωμένες Εδαφικές Επενδύσεις (ΟΕΕ) θα μπορούσαν να αποτελέσουν χρήσιμα εργαλεία που μπορούν να χρησιμοποιηθούν για τη διατήρηση και τη δημιουργία θέσεων εργασίας, τη βελτίωση της ελκυστικότητας των περιφερειών, και την αύξηση της προσβασιμότητας σε υπηρεσίες σε τοπικό επίπεδο· αναγνωρίζει το μεγάλο δυναμικό της κυκλικής οικονομίας και της βιοοικονομίας για την αναζωογόνηση των εν λόγω περιοχών, και ζητεί ειδικά προσαρμοσμένη τεχνική βοήθεια για τη στήριξη των τοπικών και περιφερειακών αρχών όσον αφορά τον σχεδιασμό και την υλοποίηση αυτών των στρατηγικών, μεταξύ άλλων μέσω της χρήσης συμμετοχικών μεθόδων που περιλαμβάνουν τοπικούς ενδιαφερόμενους φορείς, κοινωνικούς εταίρους και την κοινωνία των πολιτών·

21.

επισημαίνει ότι είναι αναγκαίο να αναπτυχθεί ένα ευρωπαϊκό αγροτικό θεματολόγιο που να αποσκοπεί στη βελτίωση της προσβασιμότητας, της ελκυστικότητας και της βιώσιμης ανάπτυξης των αγροτικών και απομακρυσμένων περιοχών, ώστε να υπάρξει θετικός αντίκτυπος στην εύρυθμη λειτουργία της αλυσίδας εφοδιασμού και της εσωτερικής αγοράς· σημειώνει ότι η προσβασιμότητα και η ελκυστικότητα αυτών των περιοχών μπορεί να ενισχυθεί μέσω της πρόσβασης σε κεφάλαια για επιχειρηματίες και ΜΜΕ και μέσω επενδύσεων σε οικοσυστήματα καινοτομίας για τη στήριξη της δημιουργίας γνώσης και της τεχνολογικής διάδοσης, καθώς και μέσω της παροχής δημόσιων και βασικών υπηρεσιών υψηλής ποιότητας, της ψηφιοποίησης, μεταξύ άλλων για τις μικρές επιχειρήσεις, της ψηφιακής καινοτομίας και της ψηφιακής συνδεσιμότητας και υπηρεσιών μεταφορών υψηλής ποιότητας· πιστεύει ότι οι τοπικές και περιφερειακές αρχές θα πρέπει να προσδιορίσουν την παροχή κατάλληλων υπηρεσιών, με τον αποδοτικότερο δυνατό τρόπο, και ότι η έννοια της «αγροτικής θωράκισης» θα πρέπει να χρησιμοποιείται για την αντιμετώπιση των ειδικών αναγκών των αγροτικών και απομακρυσμένων περιοχών, με έμφαση στην εφαρμογή των πολιτικών και στην παροχή κατάλληλων λύσεων·

22.

επαναλαμβάνει ότι τα δίκτυα μεταφορών μπορούν να διαδραματίσουν αποφασιστικό ρόλο στην αντιμετώπιση της δημογραφικής αλλαγής και την ανάσχεση της πληθυσμιακής συρρίκνωσης μέσω της ενίσχυσης της συνδεσιμότητας μεταξύ αγροτικών και αστικών περιοχών, μεταξύ άλλων μέσω επενδύσεων στις δημόσιες μεταφορές και σε άλλες υπηρεσίες κινητικότητας στις αγροτικές περιοχές· υπογραμμίζει, στο πλαίσιο αυτό, ότι είναι σημαντικό να βελτιωθούν οι υποδομές μεταφορών, μεταξύ άλλων μέσω της συντήρησης και της αναζωογόνησης των υφιστάμενων μεταφορικών συνδέσεων και της παροχής συνδέσεων με το ΔΕΔ-Μ, οι οποίες είναι ιδιαίτερα σημαντικές στις αγροτικές, περιφερειακές, νησιωτικές και εξόχως απόκεντρες περιοχές, μέσω της στήριξης της μετάβασης σε βιώσιμα και έξυπνα δίκτυα μεταφορών και της ενίσχυσης της διαλειτουργικότητας των συστημάτων μεταφορών στο πλαίσιο της στρατηγικής για τη βιώσιμη και έξυπνη κινητικότητα·

23.

θεωρεί ότι ο βιώσιμος αγροτουρισμός θα μπορούσε να διαδραματίσει πολύ σημαντικό ρόλο για την αντιμετώπιση του φαινομένου της πληθυσμιακής συρρίκνωσης και την ενίσχυση της δημιουργίας θέσεων εργασίας και της οικονομικής και δημογραφικής διαφοροποίησης των αγροτικών περιοχών·

24.

αναγνωρίζει ότι οι ανάγκες και οι προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι αγροτικές περιοχές, συμπεριλαμβανομένων όσων σχετίζονται με την κλιματική αλλαγή, πρέπει να λαμβάνονται υπόψη κατά τη μετάβαση στην κλιματική ουδετερότητα και στη βιώσιμη και έξυπνη κινητικότητα σύμφωνα με τους στόχους της Πράσινης Συμφωνίας· πιστεύει, επιπλέον, ότι οι εν λόγω επενδύσεις θα καταστήσουν δυνατή τη δίκαιη και ισότιμη μετάβαση προς μια ψηφιακή οικονομία και ένα ψηφιακό διαδικτυακό εκπαιδευτικό σύστημα που θα είναι προσβάσιμο σε όλους τους πολίτες, συμπεριλαμβανομένων των πλέον ευάλωτων· φρονεί, στο πλαίσιο αυτό, ότι η πολιτική συνοχής διαδραματίζει θεμελιώδη ρόλο μέσω επενδύσεων σε δημόσιες και βασικές υπηρεσίες υψηλής ποιότητας·

25.

θεωρεί ότι το αστικό θεματολόγιο της ΕΕ, το οποίο προσδιορίζει σημαντικές προτεραιότητες και δράσεις για τη βελτίωση της ποιότητας ζωής στις αστικές περιοχές, θα μπορούσε να συμβάλει στη διαμόρφωση κατάλληλων μέσων για την προώθηση της ανάπτυξης, της ολοκλήρωσης, της συνεργασίας και της καινοτομίας, καθώς και για την αντιμετώπιση κοινωνικών προκλήσεων· επιμένει, επίσης, στην ανάγκη ανάπτυξης στρατηγικών που αποσκοπούν στην ενίσχυση της οικονομίας της γνώσης και της έξυπνης εξειδίκευσης στις ευρωπαϊκές περιφέρειες, μεταξύ άλλων μέσω της ανάπτυξης δικτύων γνώσης και της παροχής στήριξης για επενδύσεις στο ανθρώπινο κεφάλαιο· επισημαίνει τον ρόλο των πόλεων και των περιφερειών τόσο στις περιοχές που έχουν υποστεί πληθυσμιακή συρρίκνωση όσο και στις υπερβολικά πυκνοκατοικημένες περιοχές· επαναλαμβάνει την ανάγκη να διατεθούν περαιτέρω ευκαιρίες χρηματοδότησης απευθείας στις πόλεις και τις περιφέρειες, προκειμένου να υλοποιηθούν προγράμματα σε τοπικό επίπεδο, και ζητεί να μεγιστοποιηθεί η αξιοποίηση της Ευρωπαϊκής Αστικής Πρωτοβουλίας·

26.

υπογραμμίζει ότι η πολιτική συνοχής θα πρέπει να συμβάλει στην καλύτερη ένταξη των γυναικών στον σχεδιασμό πολιτικών για την περιφερειακή και αστική ανάπτυξη με στόχο των σχεδιασμό πόλεων και κοινοτήτων που ενσωματώνουν τη διάσταση του φύλου και είναι λειτουργικές για όλους· πιστεύει, επιπλέον, ότι οι επενδύσεις στο πλαίσιο του ΕΚΤ+ θα πρέπει να προωθούν την απασχολησιμότητα των γυναικών και των μόνων γονέων που πασχίζουν να βρουν απασχόληση, θα πρέπει να εξασφαλίζουν χρηματοδότηση για οικονομικά προσιτές υπηρεσίες παιδικής μέριμνας και να στηρίζουν τις νέες οικογένειες· υπενθυμίζει ότι οι ανάγκες των παιδιών των οποίων την επιμέλεια έχει αναλάβει κάποιο μέλος της οικογένειας ή τα οποία ζουν μόνα ενώ οι γονείς εργάζονται στο εξωτερικό θα πρέπει επίσης να καλύπτονται μέσω της παροχής συμβουλευτικών υπηρεσιών, πρόσβασης σε στέγαση, υγειονομικής περίθαλψης και εκπαίδευσης· τονίζει επίσης τη σημασία μιας φιλικής προς την οικογένεια νομοθεσίας που διευκολύνει την ικανοποιητική ισορροπία μεταξύ επαγγελματικής και ιδιωτικής ζωής·

27.

υπογραμμίζει ότι οι επενδύσεις θα πρέπει επίσης να στοχεύουν τη στήριξη των νέων, των ατόμων μεγαλύτερης ηλικίας, των ατόμων με αναπηρίες και άλλων ευάλωτων ομάδων, κατά την είσοδο ή παραμονή τους στην αγορά εργασίας, και να τα βοηθούν να βρουν μια ποιοτική θέση εργασίας, με ιδιαίτερη έμφαση στις πλέον ερημωμένες αγροτικές και απομακρυσμένες περιοχές· πιστεύει ότι θα πρέπει επίσης να εξεταστεί η ιδέα της προσαρμοσμένης κατάρτισης με σκοπό την προώθηση της έννοιας της «οικονομίας της ευημερίας», καθώς και των προσεγγίσεων της υγιούς και της ενεργού γήρανσης·

28.

υπενθυμίζει ότι οι ανάγκες των εθνοτικών μειονοτήτων θα πρέπει επίσης να καλυφθούν στο πλαίσιο της αντιμετώπισης των δημογραφικών προκλήσεων·

29.

υπενθυμίζει την ανάγκη για στρατηγικές που αποσκοπούν στην αντιστροφή της μετανάστευσης εργατικού δυναμικού σε εθνικό, περιφερειακό και ενωσιακό επίπεδο· καλεί τις τοπικές, περιφερειακές, εθνικές και ενωσιακές αρχές να αναπτύξουν πολιτικές που αυξάνουν την ελκυστικότητα των περιφερειών τους όσον αφορά τις ευκαιρίες απασχόλησης, και να αντιμετωπίσουν τη φυγή εγκεφάλων από τις περιφέρειες προέλευσης μέσω της εφαρμογής μέτρων πρόληψης, μετριασμού και κατάλληλης αντιμετώπισης, με χρήση επίσης των μέσων που παρέχει η πολιτική συνοχής· υπογραμμίζει, στο πλαίσιο αυτό, ότι υπάρχουν ήδη αρκετές πρωτοβουλίες σε διάφορα κράτη μέλη, όπως κίνητρα για εργαζόμενους με ιδιαίτερα εξειδικευμένες δεξιότητες, με στόχο τη μετατροπή της φυγής εγκεφάλων σε προσέλκυση εγκεφάλων για τις εν λόγω περιφέρειες·

30.

τονίζει ότι η υγειονομική κρίση λόγω της νόσου COVID-19 έχει επηρεάσει σε διαφορετικό βαθμό το σύνολο των κρατών μελών και των περιφερειών, και είναι πιθανό να οδηγήσει σε νέες τάσεις όσον αφορά τις δημογραφικές ροές· υπενθυμίζει, στο πλαίσιο αυτό, ότι οι πρόσθετοι πόροι για το ΕΤΠΑ και το ΕΚΤ που παρέχονται μέσω του REACT-EU, παρόλο που αποτελεί απλώς προσωρινό μηχανισμό που επιδιώκει να εξασφαλίσει μια υγιή και ισχυρή ανάκαμψη της οικονομίας της ΕΕ από την κρίση, θα μπορούσαν να συμβάλουν σημαντικά στη διατήρηση της απασχόλησης των ατόμων, και να δημιουργήσουν νέες θέσεις εργασίας σε περιοχές που αντιμετωπίζουν κίνδυνο πληθυσμιακής συρρίκνωσης, μεταξύ άλλων μέσω της παροχής στήριξης στις ΜΜΕ και τους αυτοαπασχολούμενους· χαιρετίζει τη θέσπιση ευέλικτων ρυθμίσεων εργασίας, συμπεριλαμβανομένης της εξ αποστάσεως εργασίας ή της εργασίας με μειωμένο ωράριο, και υπογραμμίζει ότι η στήριξη αυτή πρέπει να παρέχεται χωρίς διακρίσεις·

31.

υπενθυμίζει, στο πλαίσιο αυτό, ότι η πανδημία έχει τονίσει τη σημασία της ψηφιοποίησης σε ολόκληρη την οικονομία για την άμβλυνση των συνεπειών της κοινωνικής αποστασιοποίησης και των περιορισμών της ελεύθερης κυκλοφορίας, καθώς και για τη διευκόλυνση της παρακολούθησης της υγείας ή της τηλεξέτασης και της παροχής υπηρεσιών υγειονομικής περίθαλψης σε αραιοκατοικημένες περιοχές ή περιοχές που αντιμετωπίζουν φυσικές ή δημογραφικές προκλήσεις· πιστεύει ότι θα πρέπει να αξιοποιηθούν οι ευκαιρίες που προσφέρει η παρούσα κατάσταση για τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας σε περιοχές που χαρακτηρίζονται από δημογραφική γήρανση·

32.

επισημαίνει την αυξημένη διάδοση της τηλεργασίας κατά τη διάρκεια της κρίσης της νόσου COVID-19, και πιστεύει ότι μπορεί να αποδειχθεί χρήσιμο εργαλείο για την ανατροπή των τάσεων πληθυσμιακής συρρίκνωσης στις αγροτικές περιοχές, καθώς επιτρέπει σε νέα και μορφωμένα άτομα να παραμείνουν σε περιοχές τις οποίες διαφορετικά θα εγκατέλειπαν· καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να εξετάσουν τον τρόπο με τον οποίο η τηλεργασία θα μπορούσε να επηρεάσει τη μελλοντική κινητικότητα εντός της ΕΕ και το πόσο ελκυστικές θεωρούνται διάφορες περιφέρειες·

Συστάσεις πολιτικής

33.

ζητεί από την Επιτροπή να προτείνει μια στρατηγική για τη δημογραφική αλλαγή η οποία θα βασίζεται στις ακόλουθες κύριες συνιστώσες: αξιοπρεπείς συνθήκες απασχόλησης, ισορροπία μεταξύ επαγγελματικής και ιδιωτικής ζωής, εδαφική διάσταση των πολιτικών προώθησης της οικονομικής δραστηριότητας και απασχόλησης, επαρκής παροχή κοινωνικών υπηρεσιών γενικού ενδιαφέροντος σε όλα τα εδάφη, αποτελεσματικές τοπικές δημόσιες μεταφορές, επαρκής φροντίδα για εξαρτώμενα πρόσωπα και μακροχρόνια περίθαλψη, με ιδιαίτερη προσοχή σε νέες μορφές εργασίας και τον κοινωνικό αντίκτυπό τους·

34.

παροτρύνει τα κράτη μέλη και τις περιφερειακές αρχές να υλοποιήσουν μια ολοκληρωμένη προσέγγιση για την αντιμετώπιση των δημογραφικών προκλήσεων με τη χρήση μέσων της πολιτικής συνοχής, και ενθαρρύνει την προώθηση των έξυπνων χωριών και άλλων προγραμμάτων παροχής κινήτρων για τη διατήρηση του πληθυσμού και την προσέλκυση νέων σε αγροτικές και ημιαστικές περιοχές·

35.

υπενθυμίζει ότι ο Μηχανισμός Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας θα παράσχει χρηματοδοτική στήριξη μεγάλης κλίμακας για να καταστούν οι οικονομίες των κρατών μελών ανθεκτικότερες και καλύτερα προετοιμασμένες για το μέλλον, και επιμένει ότι τα κράτη μέλη θα πρέπει να προτείνουν, ανάλογα με τις ιδιαίτερες συνθήκες τους, μέτρα για την αντιμετώπιση της δημογραφικής αλλαγής, ιδίως στις πλέον ευάλωτες περιοχές, στα εθνικά τους σχέδια ανάκαμψης και ανθεκτικότητας· θεωρεί ότι οι τοπικές και περιφερειακές αρχές θα πρέπει να συμμετέχουν ενεργά στην κατάρτιση των εν λόγω σχεδίων, καθώς πρόκειται για ένα πεδίο ιδιαίτερης σημασίας κατά την αξιολόγηση των σχεδίων, και τη μεταγενέστερη διαχείρισή τους από τα κράτη μέλη· πιστεύει ότι θα πρέπει να αναπτυχθούν συνέργειες μεταξύ της πολιτικής συνοχής και των προγραμμάτων του Next Generation EU προκειμένου να διασφαλιστεί μια πιο ολοκληρωμένη προσέγγιση έναντι των δημογραφικών προκλήσεων·

36.

τονίζει τη σημασία του ΤΔΜ και του μηχανισμού εφαρμογής του, που αποσκοπούν στη στήριξη των κοινοτήτων που πλήττονται από την ενεργειακή μετάβαση, συμβάλλοντας στη δημιουργία νέων ευκαιριών για τις αγροτικές και μεταβιομηχανικές περιοχές, καθώς και στη μείωση του κινδύνου πληθυσμιακής συρρίκνωσης· θεωρεί ότι θα πρέπει να υποστηριχθούν στο πλαίσιο αυτό οι τοπικές και περιφερειακές πρωτοβουλίες συνεργασίας·

37.

επαναλαμβάνει ότι η δημογραφική αλλαγή αποτελεί θεμελιώδη πρόκληση για την ΕΕ, και ότι η αντιμετώπισή της θα πρέπει να αποτελέσει προτεραιότητα κατά τον σχεδιασμό και την υλοποίηση προγραμμάτων· υπενθυμίζει, στο πλαίσιο αυτό, ότι ένας από τους κύριους στόχους που ορίζονται στον κανονισμό για το ΕΤΠΑ και το Ταμείο Συνοχής για το επόμενο πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο (2021-2027) είναι η στήριξη αστικών και αγροτικών περιοχών με γεωγραφικά ή δημογραφικά μειονεκτήματα, ενώ τα κράτη μέλη πρέπει να διαθέτουν χρηματοδοτική στήριξη από την ΕΕ σε έργα που προωθούν την περιβαλλοντικά βιώσιμη και χωρίς κοινωνικούς αποκλεισμούς οικονομική ανάπτυξη στις συγκεκριμένες περιφέρειες· υπενθυμίζει, στο πλαίσιο αυτό, ότι θα πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη στήριξη στις περιοχές ή συνενώσεις τοπικών διοικητικών μονάδων του επιπέδου NUTS 3 με πυκνότητα πληθυσμού κάτω από 12,5 κατοίκους ανά τετραγωνικό χιλιόμετρο ή με μέση ετήσια μείωση πληθυσμού άνω του 1 % μεταξύ 2007 και 2017, οι οποίες θα πρέπει να υπόκεινται σε ειδικές περιφερειακές και εθνικές πολιτικές για τη διασφάλιση καλύτερης φυσικής και ψηφιακής συνδεσιμότητας, βελτίωση της πρόσβασης και της ποιότητας των κοινωνικών υπηρεσιών, προώθηση της επιχειρηματικότητας και της δημιουργίας ευκαιριών απασχόλησης υψηλής ποιότητας μέσω των μηχανισμών συνοχής· εκφράζει την ικανοποίησή του για νέο άρθρο του κανονισμού για το ΕΤΠΑ και το Ταμείο Συνοχής το οποίο ζητεί την κατάρτιση εθνικών σχεδίων για τη στήριξη των περιφερειακών και τοπικών περιοχών που αντιμετωπίζουν συνεχή δημογραφική παρακμή·

38.

καλεί τα κράτη μέλη να κινητοποιήσουν τους πόρους του ΕΚΤ και του ΤΔΜ σε μεγαλύτερο βαθμό και να τους συνδυάσουν με εθνικές και τοπικές επενδύσεις, προκειμένου να αντιμετωπιστούν ο κοινωνικός αποκλεισμός, η ενεργειακή φτώχεια και η υλική στέρηση, να καταπολεμηθούν αποτελεσματικά το ψηφιακό χάσμα και ο ψηφιακός αποκλεισμός, ιδίως στις αγροτικές περιοχές και μεταξύ των νέων, των ηλικιωμένων και των ατόμων με αναπηρία, και να εξασφαλιστεί η πρόσβαση σε ψηφιακά εργαλεία και προγράμματα και σε οικονομικά προσιτές υποδομές επικοινωνίας· ζητεί, ως εκ τούτου, προσβάσιμες και οικονομικά προσιτές ευκαιρίες απόκτησης ψηφιακών δεξιοτήτων με τρόπο προσαρμοσμένο στις ανάγκες των ηλικιωμένων· επισημαίνει ότι αυτές οι πρωτοβουλίες έχουν μεγαλύτερες πιθανότητες επιτυχίας, όταν συνδέονται με ευκαιρίες ανταλλαγής μεταξύ γενεών· πιστεύει, στο πλαίσιο αυτό, ότι το δυναμικό της ψηφιοποίησης, της ρομποτοποίησης και της τεχνητής νοημοσύνης θα μπορούσε να διερευνηθεί και να προωθηθεί περαιτέρω, παράλληλα με τη διασφάλιση υψηλών δεοντολογικών προτύπων και τη διασφάλιση της ένταξης, προκειμένου να βελτιωθούν η αυτονομία, οι συνθήκες διαβίωσης και η υγεία των ατόμων μεγαλύτερης ηλικίας·

39.

επαναλαμβάνει ότι είναι αναγκαίες περαιτέρω τοπικές και ολοκληρωμένες προσεγγίσεις της πολιτικής συνοχής, των εθνικών στρατηγικών σχεδίων της κοινής γεωργικής πολιτικής και των εθνικών στρατηγικών σχεδίων ανάκαμψης, προκειμένου να καταστεί δυνατή η ευκολότερη αλλά ταυτόχρονα χρηστή διαχείριση των χρηματοδοτικών πόρων και η μεγιστοποίηση των συνεργειών μεταξύ των διαφόρων ταμείων και ολοκληρωμένων εργαλείων της ΕΕ· τονίζει ότι είναι αναγκαίο να ενισχυθεί η διοικητική ικανότητα, προκειμένου να μειωθεί η γραφειοκρατία και να διασφαλίζεται συνεκτική νομοθεσία καθ’ όλη τη διάρκεια της διαδικασίας υλοποίησης των έργων και της παροχής ειδικής τεχνικής βοήθειας σε όλα τα στάδια·

40.

καλεί τα κράτη μέλη να εφαρμόσουν τη διαδικασία προγραμματισμού και εφαρμογής της πολιτικής συνοχής για την περίοδο 2021-2027 με πλήρη σεβασμό της αρχής της εταιρικής σχέσης, και να λάβουν υπόψη, στο πλαίσιο των συμφωνιών εταιρικής σχέσης, τις ιδιαίτερες ανάγκες των περιφερειών με δημογραφικούς περιορισμούς· τονίζει ότι είναι σημαντικό να δοθεί προτεραιότητα στις περιφερειακές και υπο-περιφερειακές ανάγκες, μεταξύ άλλων όσον αφορά τις δημογραφικές και μεταναστευτικές πτυχές και τις εδαφικές προκλήσεις (αστικές και αγροτικές)· πιστεύει ότι οι εν λόγω στρατηγικές θα πρέπει να συνοδεύονται από εκτιμήσεις εδαφικού και δημογραφικού αντικτύπου, οι οποίες διενεργούνται παράλληλα με εκτιμήσεις των οικονομικών, περιβαλλοντικών και κοινωνικών επιπτώσεων· καλεί την Επιτροπή να παρακολουθεί και, κατά περίπτωση, να διασφαλίζει την πλήρη εφαρμογή του κώδικα δεοντολογίας για την εταιρική σχέση, γεγονός που μπορεί να συμβάλει στην αύξηση του ποσοστού απορρόφησης των κονδυλίων της πολιτικής συνοχής παράλληλα με τη βελτίωση της ποιότητας των έργων·

41.

καλεί τα κράτη μέλη να λάβουν υπόψη τις διαφορετικές δημογραφικές προκλήσεις κατά τον σχεδιασμό των εθνικών τους σχεδίων ανάκαμψης και ανθεκτικότητας, των εθνικών αναπτυξιακών πολιτικών τους, των μακροπρόθεσμων στρατηγικών τους για τη βιώσιμη ανάπτυξη και των ειδικών προσαρμοσμένων προγραμμάτων της πολιτικής συνοχής, σε συσχέτιση με τους στόχους του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου, προκειμένου να διασφαλιστεί η κατάλληλη χρηματοδότηση με στόχο την αντιμετώπιση της πληθυσμιακής συρρίκνωσης, την ανατροπή των αρνητικών εξελίξεων και την ενίσχυση της εδαφικής ελκυστικότητας·

42.

καλεί τις τοπικές, περιφερειακές και εθνικές αρχές στις περιφέρειες που αντιμετωπίζουν κίνδυνο πληθυσμιακής συρρίκνωσης να εστιάσουν τις επενδύσεις σε τρόπους ενθάρρυνσης των νέων οικογενειών να εγκατασταθούν σε αυτές τις περιφέρειες, καθώς και την καθολική προσβασιμότητα των ποιοτικών υπηρεσιών και υποδομών, με τη συμμετοχή ΜΜΕ και επιχειρήσεων διαχείρισης υπηρεσιών, και με έμφαση στη δημιουργία θέσεων εργασίας, ιδίως για τους νέους, την επανειδίκευση των εργαζομένων, τη δημιουργία συνθηκών ανάπτυξης της επιχειρηματικότητας και στήριξης των ΜΜΕ· καλεί τα κράτη μέλη να ενισχύσουν τη στήριξή τους για τον σκοπό αυτό· θεωρεί ότι θα πρέπει να πραγματοποιηθούν επενδύσεις σε όλα τα επίπεδα εκπαίδευσης, συμπεριλαμβανομένης της προσχολικής εκπαίδευσης, σε οικονομικά προσιτές, προσβάσιμες και ισότιμες υπηρεσίες κινητικότητας και εγκαταστάσεις παιδικής φροντίδας, προκειμένου να ενισχυθεί η συμμετοχή των γυναικών στην αγορά εργασίας και να καταστεί προτεραιότητα η δια βίου μάθηση, ιδίως στις αγροτικές και στις εξόχως απόκεντρες περιοχές· πιστεύει ότι είναι ιδιαίτερα σημαντικό να δημιουργηθούν οι κατάλληλες συνθήκες για τους νέους, ώστε να παραμείνουν στις εν λόγω περιφέρειες και να αντιμετωπιστεί η πρόωρη εγκατάλειψη του σχολείου, προσφέροντάς τους ελκυστικές δυνατότητες εκπαίδευσης, κατάρτισης, αναβάθμισης των δεξιοτήτων και απόκτησης νέων δεξιοτήτων σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο, συμπεριλαμβανομένων ψηφιακών δεξιοτήτων, μέσω της δια ζώσης ή της εξ αποστάσεως μάθησης, ώστε να ενθαρρυνθούν να συνεχίσουν τις σπουδές τους σε αυτές τις περιφέρειες· κατανοεί ότι οι περιφέρειες θα χρειαστούν τη συγκεντρωμένη υποστήριξη της Ένωσης και των κρατών μελών σε αυτήν την προσπάθεια·

43.

ζητεί να ενισχυθεί η στήριξη των περιφερειών που αντιμετωπίζουν ισχυρή αύξηση του πληθυσμού τους, όπως η Μαγιότ και η Γαλλική Γουιάνα, με τη διάθεση επαρκών χρηματοδοτικών μέσων ώστε να είναι διασφαλισμένη η συνεχής παροχή των βασικών υπηρεσιών σε επαρκή ποσότητα αλλά και ποιότητα, ιδίως στους τομείς της παιδείας, της υγείας και των μεταφορών·

44.

θεωρεί σκόπιμη τη συμμετοχή των περιφερειακών και τοπικών αρχών σε μακροπρόθεσμες πρωτοβουλίες συνεργατικής διακυβέρνησης και σχεδιασμού σε διάφορα επίπεδα· ζητεί από την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να διαδώσουν ορθές πρακτικές σχετικά με τη χρήση και τα οφέλη αυτού του είδους διακυβέρνησης και εργαλείων σχεδιασμού για τη στήριξη της πολυκεντρικής ανάπτυξης, και να χρησιμοποιήσουν τις εκτιμήσεις εδαφικού αντικτύπου (ΕΕΑ) για να σχεδιάσουν περαιτέρω ενωσιακές και εθνικές πολιτικές που επηρεάζουν τις δημογραφικές μεταβολές· επαναλαμβάνει, στο πλαίσιο αυτό, τη μεγάλη σημασία της ενεργού και ουσιαστικής συμμετοχής των περιφερειών στον σχεδιασμό και τη διαχείριση του Μηχανισμού Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας για την ενίσχυση της αποδοτικότητας του μέσου·

45.

φρονεί ότι η καινοτομία και η έρευνα μπορούν να έχουν θετικές δευτερογενείς επιπτώσεις σε περιφερειακό επίπεδο· ενθαρρύνει τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής σε περιφερειακό και εθνικό επίπεδο να χρησιμοποιήσουν τον νέο Μηχανισμό Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας και το ΕΤΠΑ για να επενδύσουν στην επέκταση του ευρυζωνικού δικτύου προκειμένου να ενισχύσουν την ψηφιακή οικονομία και την οικονομία της γνώσης, καθώς και να παράσχουν πόρους, δημόσιες υπηρεσίες υψηλής ποιότητας και κίνητρα, προκειμένου να διατηρήσουν τους εργαζόμενους υψηλής ειδίκευσης για να αναπτύξουν ερευνητικά κέντρα στις διάφορες περιφέρειες, ώστε να αυξήσουν την ελκυστικότητα των ερημωμένων περιοχών, ιδίως για νέους ταλαντούχους ανθρώπους και επιχειρηματίες· ζητεί την περαιτέρω ανάπτυξη των συνεργειών μεταξύ των Ευρωπαϊκών Διαρθρωτικών και Επενδυτικών Ταμείων και του προγράμματος «Ορίζων Ευρώπη», καθώς και άλλων πρωτοβουλιών όπως εκείνων που προωθεί το Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο Καινοτομίας και Τεχνολογίας· θεωρεί, επιπλέον, ότι οι ελκυστικές φορολογικές πολιτικές για επιχειρηματικές επενδύσεις μέσω της παροχής μειωμένων φορολογικών συντελεστών για τις οικογένειες και φορολογικών κινήτρων για τους εργοδότες και τους αυτοαπασχολούμενους θα διευκόλυναν τη δημιουργία θέσεων εργασίας και τις επενδυτικές ευκαιρίες· πιστεύει, επιπλέον, ότι θα μπορούσαν να εξεταστούν μέτρα που ενθαρρύνουν τις νέες οικογένειες να αγοράσουν την πρώτη τους κατοικία, καθώς και ένας υψηλότερος βαθμός ευελιξίας όσον αφορά τους κρατικούς κανόνες, προκειμένου να αντιμετωπιστούν τα προβλήματα πληθυσμιακής συρρίκνωσης·

46.

ενθαρρύνει τις περιφέρειες να κεφαλαιοποιήσουν τα ανταγωνιστικά τους πλεονεκτήματα όπως προσδιορίστηκαν τις στρατηγικές έξυπνης εξειδίκευσης· συνιστά να αναπτυχθούν οι λεγόμενες «στρατηγικές όασης» με επίκεντρο τους πλέον επιτυχημένους, δυναμικούς και αναπτυσσόμενους τομείς, μέσω της αξιοποίησης του τοπικού δυναμικού ανάπτυξης της κάθε περιφέρειας· καλεί τις τοπικές και περιφερειακές αρχές να επενδύσουν στην Πρωτοβουλία για την απασχόληση των νέων με εστίαση στην προσέλκυση νέων και καταρτισμένων εργαζόμενων, τη διατήρηση όσων απασχολούνται ήδη, την ενθάρρυνση της επιχειρηματικότητας, και με τη χρήση τοπικών, εθνικών και ενωσιακών κινήτρων· υπογραμμίζει περαιτέρω τη σημασία της προώθησης μέτρων για την ενίσχυση της αλληλεγγύης μεταξύ των γενεών, της ενεργού γήρανσης και των ευκαιριών που προσφέρονται μέσω της λεγόμενης «οικονομίας της τρίτης ηλικίας», ως κύρια στροφή πολιτικής για τις αγροτικές περιοχές, που μπορεί να μετατρέψει το πρόβλημα της γήρανσης του πληθυσμού σε ευκαιρία για την ανάπτυξη των αγροτικών περιοχών·

47.

τονίζει την ανάγκη για μια ευρύτερη εδαφική προοπτική σύμφωνα με τον «Νέο Χάρτη της Λειψίας: Η μετασχηματιστική ισχύς των πόλεων για το κοινό καλό» και το «Εδαφικό θεματολόγιο για το 2030» για την ενίσχυση των αστικών δικτύων των πόλεων ήσσονος σημασίας και των μικρότερων πόλεων, προκειμένου να αξιοποιηθεί το σημαντικό δυναμικό τους για τη στήριξη της εδαφικής, οικονομικής και κοινωνικής συνοχής πέραν των άμεσων συνόρων τους, μέσω μεγαλύτερης αστικής-αγροτικής σύνδεσης, λειτουργικών ζωνών και περιφερειακής συνεργασίας·

48.

καλεί την Επιτροπή να επικεντρωθεί στον συντονισμό των πολιτικών σε επίπεδο ΕΕ για θέματα που σχετίζονται με τομείς λειτουργικής συνεργασίας σε διάφορα επίπεδα, όπως σε διασυνοριακό, μακροπεριφερειακό και αγροτικό-αστικό επίπεδο, με στόχο την αντιμετώπιση των δημογραφικών προκλήσεων·

49.

επιμένει ότι οι επενδύσεις θα πρέπει να επικεντρωθούν στην τεχνολογία πληροφοριών και επικοινωνιών και στο ανθρώπινο κεφάλαιο, δεδομένου ότι αυτό έχει τη δυνατότητα να μειώσει τις αποστάσεις μεταξύ των χρηστών και να προσελκύσει εργαζομένους υψηλής ειδίκευσης ώστε να αποφευχθεί το ψηφιακό χάσμα και να διασφαλιστεί η ψηφιακή συνοχή· τονίζει ότι είναι σημαντικό να χρηματοδοτηθούν υποδομές ΤΠΕ, να αναπτυχθούν και να υιοθετηθούν οι εν λόγω τεχνολογίες από ΜΜΕ και σχολεία σε αγροτικές, νησιωτικές, ορεινές και απομονωμένες περιοχές και περιφέρειες που βρίσκονται σε βιομηχανική μετάβαση, μεταξύ άλλων με χρηματοδότηση από τον Μηχανισμό Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, και κονδύλια της πολιτικής συνοχής γενικότερα· τονίζει ότι είναι σημαντικό να επιδιώκεται η ισότιμη και παράλληλη χρήση αυτών των τεχνολογιών στις περιφέρειες και τα κράτη μέλη, ώστε να μειωθεί περαιτέρω το χάσμα όσον αφορά την ελκυστικότητά τους και το ψηφιακό χάσμα·

50.

αναγνωρίζει ότι οι «πόλεις-μαγνήτες» συμβάλλουν πρωτίστως στην οικοδόμηση περιφερειακών «πόλων ανάπτυξης»· υπογραμμίζει, ωστόσο, ότι οι πόλεις ήσσονος σημασίας διαδραματίζουν καίριο ρόλο στην περιφερειακή ανάπτυξη και, στο πλαίσιο αυτό, καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να υλοποιήσουν στρατηγικές για την εναρμονισμένη ανάπτυξη αυτών των πόλεων·

51.

θεωρεί ότι οι δήμοι θα πρέπει να προωθούν πρωτοβουλίες «ανοικτής καινοτομίας», που αξιοποιούν τις γνώσεις για την επιτάχυνση της διαδικασίας καινοτομίας και την ανάπτυξη μιας συνεργατικής προσέγγισης με τους σχετικούς εταίρους και ενδιαφερόμενους φορείς με σκοπό τη δημιουργία περιφερειακών οικοσυστημάτων καινοτομίας·

52.

επισημαίνει τις δυνατότητες της γαλάζιας οικονομίας να αναστρέψει την αρνητική δημογραφική τάση στα μικρά νησιά και τις παράκτιες περιφέρειες της ΕΕ· τονίζει ότι η ορθή υλοποίηση δραστηριοτήτων της γαλάζιας οικονομίας, εάν παρακολουθούνται στενά για τον μετριασμό τυχόν αρνητικών περιβαλλοντικών εξωτερικών επιπτώσεων και την αύξηση των κοινωνικοοικονομικών οφελών για ολόκληρη την αλυσίδα προστιθέμενης αξίας, συμπεριλαμβανομένων των μικρών επιχειρήσεων, των περιοχών της ενδοχώρας και των τοπικών κατοίκων, θα μπορούσε να συμβάλει στην καταπολέμηση της πληθυσμιακής συρρίκνωσης στη νότια Ευρώπη, στην επέκταση των εσόδων από τις παράκτιες πόλεις στα αγροτικά χωριά, στην αύξηση της κοινωνικής ένταξης και στην επίτευξη των στόχων που περιλαμβάνονται στην Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία·

53.

συνιστά, κατά περίπτωση, την επανεξέταση των συστημάτων εκπαίδευσης και κατάρτισης στα κράτη μέλη, μεταξύ άλλων δημιουργώντας εκπαιδευτικές διαδρομές προς επαγγέλματα συμβατά με την τηλεργασία, σε συνδυασμό με πολιτικές για την πρόληψη της διαρκούς φυγής εγκεφάλων από τις περιφέρειες προέλευσης· επιμένει ότι πρέπει να αξιοποιηθούν τα τοπικά και περιφερειακά πλεονεκτήματα, καθώς και να αναπτυχθούν τοπικές οικονομικές και κοινωνικές εγκαταστάσεις και προσαρμοσμένες λύσεις, όχι μόνο για την πρόληψη της φυγής εγκεφάλων, αλλά και για την αντιστροφή αυτού του φαινομένου· είναι της άποψης ότι η επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση, συμπεριλαμβανομένης της κινητικότητας των εργαζομένων, μπορεί να αποτελέσει έναν αποτελεσματικό τρόπο ανταλλαγής δεξιοτήτων και επαγγελματικών εμπειριών, ενίσχυσης των δεξιοτήτων των εργαζομένων και να τους κάνει πιο ανθεκτικούς στη μεταβαλλόμενη δυναμική της αγοράς εργασίας, συμβάλλοντας έτσι στην πρόληψη της φυγής εγκεφάλων· ενθαρρύνει τις περιφερειακές και τοπικές αρχές να διευκολύνουν την πρόσβαση στη διττή εκπαίδευση προκειμένου να βελτιωθεί η μετάβαση από την εκπαίδευση στην απασχόληση· θεωρεί, επιπλέον, την προώθηση πανευρωπαϊκών «στρατηγικών για τη διασπορά» που αποσκοπούν στην ενθάρρυνση των διαδικασιών επιστροφής για όσους έχουν μεταβεί σε μια πιο ελκυστική περιφέρεια, με εστίαση στους φοιτητές τριτοβάθμιας εκπαίδευσης στους τομείς της γεωργίας και της αγροτικής οικονομίας, στους οποίους θα πρέπει να δοθούν κίνητρα προκειμένου να επιστρέψουν στην περιφέρειά τους μετά την αποφοίτησή για να συμβάλουν στην οικονομική βιωσιμότητα των αντίστοιχων περιφερειών προέλευσης·

54.

καλεί την Επιτροπή να διασφαλίσει ότι η πρωτοβουλία σχετικά με το μακροπρόθεσμο όραμα για τις αγροτικές περιοχές περιλαμβάνει πρακτικές λύσεις και μέσα στήριξης για την περιφέρεια και την αντιμετώπιση των δημογραφικών αλλαγών· πιστεύει ότι αυτό το μακροπρόθεσμο όραμα για τις αγροτικές περιοχές θα πρέπει να εξελιχθεί σε ένα πραγματικό ευρωπαϊκό αγροτικό θεματολόγιο, με απτούς και συγκεκριμένους στόχους, και τη συμμετοχή όλων των σχετικών περιφερειακών και τοπικών παραγόντων, τόσο στην αρχιτεκτονική όσο και στην εφαρμογή του· πιστεύει, επιπλέον, ότι θα πρέπει να περιλαμβάνει μια στρατηγική για την ενσωμάτωση της διάστασης του φύλου συνοδευόμενη από εργαλεία εκτίμησης επιπτώσεων· καλεί την Επιτροπή, σε συμφωνία με τα κράτη μέλη και τις τοπικές και περιφερειακές αρχές, να προτείνει μια νέα συμφωνία για τη δημογραφική κατάσταση στην ΕΕ ως πολυεπίπεδη πολιτική προσέγγιση, που θα οδηγήσει σε μια ευρωπαϊκή στρατηγική για τις δημογραφικές εξελίξεις· πιστεύει ότι τα δημογραφικά ζητήματα, όπως η συρρίκνωση και η γήρανση του πληθυσμού, θα πρέπει να συγκαταλέγονται μεταξύ των ζητημάτων που θα εξεταστούν κατά τη Διάσκεψη για το Μέλλον της Ευρώπης·

o

o o

55.

αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο, την Επιτροπή, την Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή, την Επιτροπή των Περιφερειών και τα εθνικά και περιφερειακά κοινοβούλια των κρατών μελών.

(1)  ΕΕ C 390 της 18.11.2019, σ. 53.

(2)  ΕΕ C 356 της 4.10.2018, σ. 10.

(3)  ΕΕ C 153 E της 31.5.2013, σ. 9.

(4)  ΕΕ C 108 της 26.3.2021, σ. 566.

(5)  Κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 492/2011 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 5ης Απριλίου 2011, που αφορά την ελεύθερη κυκλοφορία των εργαζομένων στο εσωτερικό της Ένωσης (ΕΕ L 141 της 27.5.2011, σ. 1).

(6)  Οδηγία 2004/38/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 29ης Απριλίου 2004, σχετικά με το δικαίωμα των πολιτών της Ένωσης και των μελών των οικογενειών τους να κυκλοφορούν και να διαμένουν ελεύθερα στην επικράτεια των κρατών μελών, για την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΟΚ) αριθ. 1612/68 και την κατάργηση των οδηγιών 64/221/ΕΟΚ, 68/360/ΕΟΚ, 72/194/ΕΟΚ, 73/148/ΕΟΚ, 75/34/ΕΟΚ, 75/35/ΕΟΚ, 90/364/ΕΟΚ, 90/365/ΕΟΚ και 93/96/ΕΟΚ (ΕΕ L 158 της 30.4.2004, σ. 77).

(7)  Ares(2020)3866098.

(8)  Ares(2020)6799640.

(9)  https://ec.europa.eu/info/files/report-impact-demographic-change-reader-friendly-version-0_en

(10)  Πηγές: INSEE (Εθνικό Ινστιτούτο Στατιστικής και Οικονομικών Μελετών της Γαλλίας), Ηνωμένα Έθνη.


12.1.2022   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 15/137


P9_TA(2021)0249

Επιπτώσεις των κανόνων της ΕΕ στην ελεύθερη κυκλοφορία εργαζομένων και υπηρεσιών: η κινητικότητα του εργατικού δυναμικού εντός της ΕΕ ως εργαλείο για την αντιστοίχιση των αναγκών της αγοράς εργασίας με τις δεξιότητες

Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 20ής Μαΐου 2021 σχετικά με τις επιπτώσεις των κανόνων της ΕΕ στην ελεύθερη κυκλοφορία των εργαζομένων και των υπηρεσιών: η κινητικότητα του εργατικού δυναμικού εντός της ΕΕ, ως εργαλείο για την αντιστοίχιση των αναγκών της αγοράς εργασίας με τις δεξιότητες (2020/2007(INI))

(2022/C 15/12)

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

έχοντας υπόψη τη Συνθήκη για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ),

έχοντας υπόψη το άρθρο 5 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση (ΣΕΕ),

έχοντας υπόψη τα άρθρα 45, 56, 153, 154 και 174 ΣΛΕΕ,

έχοντας υπόψη τον ευρωπαϊκό πυλώνα κοινωνικών δικαιωμάτων που διακηρύχθηκε από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, το Κοινοβούλιο και την Επιτροπή τον Νοέμβριο του 2017,

έχοντας υπόψη τη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία (CRPD),

έχοντας υπόψη τα θεμελιώδη πρότυπα εργασίας που θέσπισε η Διεθνής Οργάνωση Εργασίας (ΔΟΕ) και τις συμβάσεις και συστάσεις της σχετικά με τη διοίκηση της εργασίας και τις επιθεωρήσεις εργασίας,

έχοντας υπόψη το εκτεταμένο νομικό κεκτημένο της Ένωσης για την υγεία και την ασφάλεια στην εργασία, και ιδίως την οδηγία 89/391/ΕΟΚ του Συμβουλίου, της 12ης Ιουνίου 1989, σχετικά με την εφαρμογή μέτρων για την προώθηση της βελτίωσης της ασφάλειας και της υγείας των εργαζομένων κατά την εργασία (1) και τις μεμονωμένες και σχετικές οδηγίες της,

έχοντας υπόψη τα συμπεράσματα του Συμβουλίου, της 8ης Ιουνίου 2020, για την επανειδίκευση και την αναβάθμιση των δεξιοτήτων ως βάσης για την αύξηση της βιωσιμότητας και της απασχολησιμότητας, στο πλαίσιο της στήριξης της οικονομικής ανάκαμψης και της κοινωνικής συνοχής,

έχοντας υπόψη το έγγραφο «Πολιτικές κατευθύνσεις για την επόμενη Ευρωπαϊκή Επιτροπή (2019-2024) — Μια Ένωση που επιδιώκει περισσότερα: Το πρόγραμμά μου για την Ευρώπη», που παρουσίασε η υποψήφια Πρόεδρος της Επιτροπής Ursula von der Leyen,

έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΕ) 2019/1149 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 20ής Ιουνίου 2019, για την ίδρυση Ευρωπαϊκής Αρχής Εργασίας, την τροποποίηση των κανονισμών (ΕΚ) αριθ. 883/2004, (ΕΕ) αριθ. 492/2011 και (ΕΕ) 2016/589 και την κατάργηση της απόφασης (ΕΕ) 2016/344 (2),

έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 492/2011 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 5ης Απριλίου 2011, που αφορά την ελεύθερη κυκλοφορία των εργαζομένων στο εσωτερικό της Ένωσης (3),

έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΕ) 2016/589 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 13ης Απριλίου 2016, για το ευρωπαϊκό δίκτυο υπηρεσιών απασχόλησης (EURES), την πρόσβαση των εργαζομένων σε υπηρεσίες κινητικότητας και την περαιτέρω ενοποίηση των αγορών εργασίας και για την τροποποίηση των κανονισμών (ΕΕ) αριθ. 492/2011 και (ΕΕ) αριθ. 1296/2013 (4),

έχοντας υπόψη την εκτελεστική απόφαση (EΕ) 2018/170 της Επιτροπής, της 2ας Φεβρουαρίου 2018, σχετικά με τη θέσπιση ενιαίων, λεπτομερών προδιαγραφών για τη συλλογή και την ανάλυση δεδομένων με σκοπό την παρακολούθηση και την αξιολόγηση της λειτουργίας του δικτύου EURES,

έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής, της 2ας Απριλίου 2019, σχετικά με τη δραστηριότητα του EURES από τον Ιανουάριο του 2016 έως τον Ιούνιο του 2018,

έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 883/2004 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 29ης Απριλίου 2004, για τον συντονισμό των συστημάτων κοινωνικής ασφάλειας (5),

έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 987/2009 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 16ης Σεπτεμβρίου 2009, για καθορισμό της διαδικασίας εφαρμογής του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 883/2004 για τον συντονισμό των συστημάτων κοινωνικής ασφάλειας (6),

έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1071/2009 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 21ης Οκτωβρίου 2009, σχετικά με τη θέσπιση κοινών κανόνων όσον αφορά τους όρους που πρέπει να πληρούνται για την άσκηση του επαγγέλματος του οδικού μεταφορέα και για την κατάργηση της οδηγίας 96/26/ΕΚ του Συμβουλίου (7),

έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1072/2009 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 21ης Οκτωβρίου 2009, για τους κοινούς κανόνες πρόσβασης στην αγορά διεθνών οδικών εμπορευματικών μεταφορών (8),

έχοντας υπόψη τον κανονισμό (EΚ) αριθ. 1008/2008 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 24ης Σεπτεμβρίου 2008 σχετικά με κοινούς κανόνες εκμετάλλευσης των αεροπορικών γραμμών στην Κοινότητα (9),

έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 561/2006 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 15ης Μαρτίου 2006, για την εναρμόνιση ορισμένων κοινωνικών διατάξεων στον τομέα των οδικών μεταφορών και για την τροποποίηση των κανονισμών (ΕΟΚ) αριθ. 3821/85 και (ΕΚ) αριθ. 2135/98 του Συμβουλίου καθώς και για την κατάργηση του κανονισμού (ΕΟΚ) αριθ. 3820/85 του Συμβουλίου (10),

έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΟΚ) αριθ. 3577/92 του Συμβουλίου, της 7ης Δεκεμβρίου 1992, για την εφαρμογή της αρχής της ελεύθερης κυκλοφορίας των υπηρεσιών στις θαλάσσιες μεταφορές στο εσωτερικό των κρατών μελών (θαλάσσιες ενδομεταφορές) (11),

έχοντας υπόψη την οδηγία 2014/54/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 16ης Απριλίου 2014, περί μέτρων που διευκολύνουν την άσκηση των δικαιωμάτων των εργαζομένων στο πλαίσιο της ελεύθερης κυκλοφορίας των εργαζομένων (12),

έχοντας υπόψη την οδηγία 2005/36/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 7ης Σεπτεμβρίου 2005, σχετικά με την αναγνώριση των επαγγελματικών προσόντων (13),

έχοντας υπόψη την οδηγία 2002/15/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 11ης Μαρτίου 2002, για την οργάνωση του χρόνου εργασίας των εκτελούντων κινητές δραστηριότητες οδικών μεταφορών (14),

έχοντας υπόψη την οδηγία 1999/63/EΚ του Συμβουλίου, της 21ης Ιουνίου 1999, σχετικά με τη συμφωνία για την οργάνωση του χρόνου εργασίας των ναυτικών, που σύναψαν η ένωση εφοπλιστών της Ευρωπαϊκής Κοινότητας (ECSA) και η ομοσπονδία των ενώσεων εργαζομένων στις μεταφορές, στην Ευρωπαϊκή Ένωση (FST) (15), όπως τροποποιήθηκε από την οδηγία 2009/13/ΕΚ του Συμβουλίου, της 16ης Φεβρουαρίου 2009, για την εφαρμογή της συμφωνίας που συνήψαν η Ένωση Εφοπλιστών της Ευρωπαϊκής Κοινότητας (ECSA) και η Ευρωπαϊκή Ομοσπονδία των Ενώσεων Εργαζομένων στις Μεταφορές (ETF) σχετικά με τη σύμβαση ναυτικής εργασίας του 2006 (16),

έχοντας υπόψη την οδηγία 96/71/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 16ης Δεκεμβρίου 1996, σχετικά με την απόσπαση εργαζομένων στο πλαίσιο παροχής υπηρεσιών (17),

έχοντας υπόψη την οδηγία (ΕΕ) 2018/957 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 28ης Ιουνίου 2018, για την τροποποίηση της οδηγίας 96/71/ΕΚ σχετικά με την απόσπαση εργαζομένων στο πλαίσιο παροχής υπηρεσιών (18),

έχοντας υπόψη την οδηγία 2014/67/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 15ης Μαΐου 2014, για την εφαρμογή της οδηγίας 96/71/ΕΚ σχετικά με την απόσπαση εργαζομένων στο πλαίσιο παροχής υπηρεσιών και την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1024/2012 σχετικά με τη διοικητική συνεργασία μέσω του Συστήματος Πληροφόρησης για την εσωτερική αγορά («κανονισμός ΙΜΙ») (19),

έχοντας υπόψη την οδηγία (ΕΕ) 2020/1057 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 15ης Ιουλίου 2020, για τη θέσπιση ειδικών κανόνων σχετικά με την οδηγία 96/71/ΕΚ και την οδηγία 2014/67/ΕΕ για την απόσπαση οδηγών στον τομέα των οδικών μεταφορών και για την τροποποίηση της οδηγίας 2006/22/ΕΚ, όσον αφορά τις απαιτήσεις επιβολής, και του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1024/2012 (20),

έχοντας υπόψη την απόφαση (ΕΕ) 2019/1181 του Συμβουλίου, της 8ης Ιουλίου 2019, σχετικά με τις κατευθυντήριες γραμμές για τις πολιτικές απασχόλησης των κρατών μελών (21),

έχοντας υπόψη την απόφαση (ΕΕ) 2016/344 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 9ης Μαρτίου 2016, περί δημιουργίας ευρωπαϊκής πλατφόρμας με σκοπό την ενίσχυση της συνεργασίας προς την αντιμετώπιση της αδήλωτης εργασίας (22),

έχοντας υπόψη τη σύσταση του Συμβουλίου, της 22ας Μαΐου 2017, σχετικά με το ευρωπαϊκό πλαίσιο επαγγελματικών προσόντων για τη διά βίου μάθηση και με την κατάργηση της σύστασης του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 23ης Απριλίου 2008, σχετικά με τη θέσπιση του ευρωπαϊκού πλαισίου επαγγελματικών προσόντων για τη διά βίου μάθηση (23),

έχοντας υπόψη το ψήφισμά του, της 19ης Ιουνίου 2020, σχετικά με την ευρωπαϊκή προστασία των διασυνοριακών και εποχικών εργαζομένων στο πλαίσιο της κρίσης της νόσου COVID-19 (24),

έχοντας υπόψη το ψήφισμά του, της 14ης Σεπτεμβρίου 2017, σχετικά με ένα νέο θεματολόγιο δεξιοτήτων για την Ευρώπη (25),

έχοντας υπόψη το ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, της 14ης Ιανουαρίου 2014, σχετικά με τις αποτελεσματικές επιθεωρήσεις εργασίας ως στρατηγική βελτίωσης των συνθηκών εργασίας στην Ευρώπη (26),

έχοντας υπόψη τη γνωμοδότηση της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής, της 15ης Ιουλίου 2020, με θέμα «Σχέδιο ανάκαμψης για την Ευρώπη και πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο της περιόδου 2021-2027»,

έχοντας υπόψη τη γνωμοδότηση της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής, της 5ης Μαΐου 2020, με θέμα «Βιώσιμη χρηματοδότηση για τη διά βίου μάθηση και την ανάπτυξη δεξιοτήτων στο πλαίσιο της έλλειψης εξειδικευμένου εργατικού δυναμικού» (διερευνητική γνωμοδότηση κατόπιν αιτήματος της Κροατικής Προεδρίας),

έχοντας υπόψη τη γνωμοδότηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής των Περιφερειών με τίτλο «Διαρροή επιστημόνων στην ΕΕ: αντιμετώπιση της πρόκλησης σε όλα τα επίπεδα» (C 141/34),

έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 1ης Ιουλίου 2020, με τίτλο «Ευρωπαϊκό Θεματολόγιο δεξιοτήτων για βιώσιμη ανταγωνιστικότητα, κοινωνική δικαιοσύνη και ανθεκτικότητα» (COM(2020)0274) και τα συνοδευτικά έγγραφα εργασίας των υπηρεσιών της Επιτροπής (SWD(2020)0121) και (SWD(2020)0122),

έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 14ης Ιανουαρίου 2020, με τίτλο «Μια ισχυρή Ευρώπη για δίκαιες μεταβάσεις» (COM(2020)0014),

έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 17ης Δεκεμβρίου 2019, με τίτλο «Ετήσια στρατηγική για τη βιώσιμη ανάπτυξη 2020» (COM(2019)0650),

έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 10ης Ιουνίου 2016, με τίτλο «Νέο θεματολόγιο δεξιοτήτων για την Ευρώπη» (COM(2016)0381),

έχοντας υπόψη την πρόταση κοινής έκθεσης της Επιτροπής και του Συμβουλίου για την απασχόληση, της 17ης Δεκεμβρίου 2019, που συνοδεύει την ανακοίνωση για την ετήσια στρατηγική για τη βιώσιμη ανάπτυξη 2020,

έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 11ης Δεκεμβρίου 2019, με τίτλο «Η Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία» (COM(2019)0640),

έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής, της 25ης Σεπτεμβρίου 2019, σχετικά με την εφαρμογή και την εκτέλεση της οδηγίας 2014/67/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 15ης Μαΐου 2014, για την εφαρμογή της οδηγίας 96/71/ΕΚ σχετικά με την απόσπαση εργαζομένων στο πλαίσιο παροχής υπηρεσιών και την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1024/2012 σχετικά με τη διοικητική συνεργασία μέσω του Συστήματος Πληροφόρησης για την εσωτερική αγορά («κανονισμός ΙΜΙ») (COM(2019)0426),

έχοντας υπόψη την ετήσια έκθεση της Επιτροπής 2019 σχετικά με την κινητικότητα του εργατικού δυναμικού στην ΕΕ,

έχοντας υπόψη την έκθεση του Cedefop με τίτλο «Cedefop report entitled «Skills forecast trends and challenges to 2030» (Προβλέψεις δεξιοτήτων: τάσεις και προκλήσεις για το 2030),

έχοντας υπόψη την έκθεση του Eurofound με τίτλο «Posted workers in the European Union (2010)» (Αποσπασμένοι εργαζόμενοι στην Ευρωπαϊκή Ένωση (2010)) (27) και τις εθνικές εκθέσεις,

έχοντας υπόψη τις εαρινές οικονομικές προβλέψεις της Επιτροπής, του 2020, που δημοσιεύθηκαν στις 6 Μαΐου 2020,

έχοντας υπόψη τις κατευθυντήριες γραμμές του Ευρωπαϊκού Οργανισμού για την Ασφάλεια και την Υγεία στην Εργασία (EU-OSHA), της 24ης Απριλίου 2020, με τίτλο «COVID-19: Επιστροφή στον χώρο εργασίας — Προσαρμογή των χώρων εργασίας και προστασία των εργαζομένων»,

έχοντας υπόψη τη μελέτη του Κοινοβουλίου του 2015 με τίτλο «Κοινωνικά και εργασιακά δικαιώματα στην ΕΕ και ενωσιακό δίκαιο εσωτερικής αγοράς»,

έχοντας υπόψη τις κατευθυντήριες οδηγίες της Επιτροπής, της 17ης Ιουλίου 2020, για τους εποχικούς εργαζομένους στην ΕΕ στο πλαίσιο της έξαρσης της νόσου COVID-19,

έχοντας υπόψη τα συμπεράσματα του Συμβουλίου, της 9ης Οκτωβρίου 2020, για τη βελτίωση των συνθηκών εργασίας και διαβίωσης των εποχικών και άλλων μετακινούμενων εργαζομένων,

έχοντας υπόψη τη σύσταση του Συμβουλίου, της 13ης Οκτωβρίου 2020, σχετικά με την εφαρμογή συντονισμένης προσέγγισης όσον αφορά τον περιορισμό της ελεύθερης κυκλοφορίας για την αντιμετώπιση της πανδημίας COVID-19,

έχοντας υπόψη τη μελέτη της Επιτροπής του 2015 σχετικά με τα συστήματα καθορισμού μισθού και τις ελάχιστες αμοιβές που ισχύουν για τους αποσπασμένους εργαζομένους σύμφωνα με την οδηγία 96/71/ΕΚ σε επιλεγμένο αριθμό κρατών μελών και τομέων,

έχοντας υπόψη τις κατευθυντήριες οδηγίες της Επιτροπής, της 30ής Μαρτίου 2020, σχετικά με την άσκηση της ελεύθερης κυκλοφορίας των εργαζομένων κατά τη διάρκεια της έξαρσης της νόσου COVID-19,

έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 15ης Μαΐου 2020, με τίτλο «Προς μια σταδιακή και συντονισμένη προσέγγιση για την αποκατάσταση της ελεύθερης κυκλοφορίας και την άρση των ελέγχων στα εσωτερικά σύνορα — COVID-19» (2020/C 169/03),

έχοντας υπόψη τη μελέτη του Eurofound του 2015, με τίτλο «Social dimension of intra-EU mobility: Impact on public services» (Η κοινωνική διάσταση της κινητικότητας εντός της ΕΕ: Αντίκτυπος στις δημόσιες υπηρεσίες),

έχοντας υπόψη το άρθρο 54 του Κανονισμού του,

έχοντας υπόψη τις γνωμοδοτήσεις της Επιτροπής Εσωτερικής Αγοράς και Προστασίας των Καταναλωτών και της Επιτροπής Γεωργίας και Ανάπτυξης της Υπαίθρου,

έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής Απασχόλησης και Κοινωνικών Υποθέσεων (A9-0066/2021),

Α.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η απαγόρευση των διακρίσεων αποτελεί θεμελιώδη αρχή που κατοχυρώνεται στις Συνθήκες· λαμβάνοντας υπόψη ότι η ελεύθερη κυκλοφορία των εργαζομένων αποτελεί θεμελιώδη αρχή της Ένωσης· λαμβάνοντας υπόψη ότι η αρχή της ίσης μεταχείρισης, η οποία κατοχυρώνεται στο άρθρο 45 παράγραφος 2 ΣΛΕΕ, προβλέπει ότι η ελεύθερη κυκλοφορία των εργαζομένων πρέπει να συνεπάγεται την κατάργηση κάθε διάκρισης λόγω ιθαγενείας μεταξύ των εργαζομένων των κρατών μελών όσον αφορά την απασχόληση, την αμοιβή και άλλους όρους εργασίας και απασχόλησης·

Β.

λαμβάνοντας υπόψη ότι το άρθρο 3 παράγραφος 3 ΣΕΕ ορίζει ότι η Ένωση «προωθεί την κοινωνική δικαιοσύνη και προστασία»· λαμβάνοντας υπόψη ότι το άρθρο 9 ΣΛΕΕ ορίζει ότι η Ένωση, «κατά τον καθορισμό και την εφαρμογή των πολιτικών και των δράσεων της, η Ένωση συνεκτιμά τις απαιτήσεις που συνδέονται με την προαγωγή υψηλού επιπέδου απασχόλησης, με τη διασφάλιση της κατάλληλης κοινωνικής προστασίας, με την καταπολέμηση του κοινωνικού αποκλεισμού καθώς και με υψηλό επίπεδο εκπαίδευσης, κατάρτισης και προστασίας της ανθρώπινης υγείας»·

Γ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η ελεύθερη κυκλοφορία των εργαζομένων, η ελευθερία εγκατάστασης και η ελευθερία παροχής υπηρεσιών συνιστούν θεμελιώδεις αρχές της εσωτερικής αγοράς·

Δ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η ελεύθερη κυκλοφορία των εργαζομένων και των υπηρεσιών θα πρέπει να συμμορφώνεται με τις αρχές που κατοχυρώνονται στον ευρωπαϊκό πυλώνα κοινωνικών δικαιωμάτων· λαμβάνοντας υπόψη ότι η δέσμευση της Ένωσης στο θεματολόγιο του ΟΗΕ για το 2030 και στους στόχους βιώσιμης ανάπτυξης, στην Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία και στη στρατηγική για την ισότητα των φύλων, συμπεριλαμβανομένης της προστασίας και της προώθησης δίκαιων μισθών, της ισότητας των φύλων και των αξιοπρεπών συνθηκών εργασίας και απασχόλησης, πρέπει να ενσωματωθεί σε όλες τις πολιτικές της εσωτερικής αγοράς, λαμβάνοντας δεόντως υπόψη τις κοινωνικές και περιβαλλοντικές παραμέτρους·

Ε.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η ελεύθερη κυκλοφορία των εργαζομένων, συμπεριλαμβανομένων των εποχικών εργαζομένων, είναι απαραίτητη για την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση· λαμβάνοντας υπόψη ότι μπορεί να είναι προς αμοιβαίο όφελος τόσο για τα κράτη μέλη αποστολής όσο και για τα κράτη μέλη υποδοχής και να στηρίξει τους στόχους οικονομικής, κοινωνικής και εδαφικής συνοχής· λαμβάνοντας υπόψη ότι η Ένωση και τα κράτη μέλη πρέπει να αξιοποιήσουν πλήρως τις δυνατότητες της κινητικότητας εντός της ΕΕ, ενισχύοντας παράλληλα με αποτελεσματικό τρόπο τη συμμόρφωση με τους ισχύοντες κανόνες για την κινητικότητα του εργατικού δυναμικού·

ΣΤ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η ελεύθερη κυκλοφορία των εργαζομένων και των υπηρεσιών συμβάλλει στην οικονομική ανάπτυξη και συνοχή στην Ένωση και δημιουργεί δυνατότητες απασχόλησης· λαμβάνοντας υπόψη ότι η ενιαία αγορά δεν μπορεί να είναι βιώσιμη και να αυξάνει την ευημερία παρά μόνον εάν βασίζεται σε ισότιμους και κοινούς κανόνες και στην αρχή της ίσης μεταχείρισης, ιδίως όσον αφορά την ελεύθερη κυκλοφορία των εργαζομένων και των υπηρεσιών·

Ζ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η Ένωση θα πρέπει να εξακολουθήσει να διαδραματίζει βασικό ρόλο στη στήριξη της ανταλλαγής ορθών πρακτικών σε όλα τα επίπεδα διακυβέρνησης και στην ανάπτυξη καθοδήγησης και συστάσεων σε συνεργασία με τους κοινωνικούς εταίρους για τη διασφάλιση αξιοπρεπών συνθηκών εργασίας και απασχόλησης για όλους, συμπεριλαμβανομένων των ευάλωτων ομάδων εργαζομένων·

Η.

λαμβάνοντας υπόψη ότι οι κοινωνικές επιπτώσεις της ελεύθερης κυκλοφορίας υπηρεσιών μπορούν να επηρεάσουν τις περιοχές καταγωγής και τις περιοχές που φιλοξενούν μετακινούμενους εργαζόμενους τόσο θετικά όσο και αρνητικά· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι ελλείψεις εργατικού δυναμικού και το ποσοστό διαρροής εγκεφάλων, που προκαλούνται από τις τρέχουσες οικονομικές και κοινωνικές ανισορροπίες μεταξύ των περιφερειών της Ένωσης, ιδίως μετά τη χρηματοπιστωτική κρίση, έχουν φθάσει σε κρίσιμα επίπεδα σε ορισμένα κράτη μέλη, και οδηγούν σε περαιτέρω προβλήματα, όπως οι δημογραφικές ανισορροπίες, οι ελλείψεις στην παροχή υγειονομικής περίθαλψης και σε ιατρικό προσωπικό, καθώς και οι συνολικά αυξημένες ανισότητες μεταξύ των περιφερειών· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι αγροτικές και οι απομακρυσμένες περιοχές πλήττονται ιδιαίτερα από τα εν λόγω φαινόμενα· λαμβάνοντας υπόψη ότι είναι αναγκαία μια βιώσιμη βιομηχανική στρατηγική και μια ισχυρή πολιτική συνοχής για να διατηρηθεί και να δημιουργηθεί ποιοτική απασχόληση στους υπό μετασχηματισμό τομείς και περιφέρειες, με σκοπό την πρόληψη της διαρροής εγκεφάλων και της ακούσιας κινητικότητας·

Θ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι ο ανταγωνισμός σε σχέση με το κόστος εργασίας είναι επιζήμιος για τη συνοχή μεταξύ των κρατών μελών· λαμβάνοντας υπόψη ότι απαιτείται συντονισμένη προσέγγιση σε ενωσιακό επίπεδο για την αποφυγή του αθέμιτου ανταγωνισμού σε σχέση με το κόστος εργασίας και την προώθηση της ανοδικής κοινωνικής σύγκλισης για όλους· λαμβάνοντας υπόψη ότι η αποτελεσματική ρύθμιση και οι συλλογικές συμβάσεις είναι ζωτικής σημασίας για τη διασφάλιση αξιοπρεπών συνθηκών εργασίας και απασχόλησης, ποιοτικών υπηρεσιών και θεμιτού ανταγωνισμού·

Ι.

λαμβάνοντας υπόψη ότι οι διασυνοριακοί εργαζόμενοι παράγουν οφέλη για τον κοινωνικό και οικονομικό ιστό ορισμένων περιφερειών·

ΙΑ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι για την προστασία των δικαιωμάτων των μετακινούμενων εργαζομένων, την ενίσχυση της συμμόρφωσης με τους ισχύοντες κανόνες και την προώθηση των ίσων όρων ανταγωνισμού και του θεμιτού ανταγωνισμού μεταξύ όλων των εταιρειών, είναι ζωτικής σημασίας η βελτίωση, η ευθυγράμμιση και ο συντονισμός της διασυνοριακής επιβολής των κανόνων της Ένωσης στον τομέα της κινητικότητας του εργατικού δυναμικού, καθώς και η αντιμετώπιση των σχετικών καταχρήσεων, συμπεριλαμβανομένης της αδήλωτης εργασίας·

ΙΒ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η πλειονότητα των εργαζομένων στην Ένωση εργάζονται σε πολύ μικρές, μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις (ΜΜΕ)· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι ΠΜΜΜΕ και οι αυτοαπασχολούμενοι είναι οι πλέον ευάλωτοι σε παραβιάσεις της ενωσιακής νομοθεσίας· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι αντικρουόμενες εθνικές νομοθεσίες, ο περιττός διοικητικός φόρτος και ο αθέμιτος ανταγωνισμός αποτελούν σημαντική πηγή δυσκολιών για τις ΠΜΜΜΕ, τους αυτοαπασχολούμενους και τις καλόπιστες εταιρείες στην εσωτερική αγορά· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι πρωτοβουλίες που αφορούν τις ΠΜΜΜΕ και τις νεοφυείς επιχειρήσεις θα πρέπει να βοηθούν τις επιχειρήσεις να συμμορφώνονται με τους ισχύοντες κανόνες και δεν θα πρέπει να συνεπάγονται περιττό διοικητικό φόρτο, εφαρμογή διπλών προτύπων ή χαμηλότερα πρότυπα προστασίας για τους εργαζομένους·

ΙΓ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η ψηφιοποίηση παρέχει μια άνευ προηγουμένου ευκαιρία για τη διευκόλυνση της κινητικότητας, ενώ παράλληλα συμβάλλει στον έλεγχο της αυστηρής συμμόρφωσης με τους κανόνες της Ένωσης για την κινητικότητα του εργατικού δυναμικού·

ΙΔ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η Ευρωπαϊκή Αρχή Εργασίας (ΕΑΕ) συστάθηκε με σκοπό να συμβάλλει στην ενίσχυση της δικαιοσύνης και της εμπιστοσύνης στην εσωτερική αγορά, της ελεύθερης κυκλοφορίας των εργαζομένων, της απόσπασης εργαζομένων και των υπηρεσιών υψηλής κινητικότητας, να παρακολουθεί τη συμμόρφωση με τους ενωσιακούς κανόνες για την κινητικότητα του εργατικού δυναμικού και τον συντονισμό των ρυθμίσεων κοινωνικής ασφάλισης, καθώς και για να ενισχύει την ανταλλαγή απόψεων και βέλτιστων πρακτικών και τη συνεργασία μεταξύ των κρατών μελών και των κοινωνικών εταίρων στη διασφάλιση της ισότιμης κινητικότητας του εργατικού δυναμικού και την αντιμετώπιση της αδήλωτης εργασίας· λαμβάνοντας υπόψη ότι η προώθηση δίκαιων μισθών, ισότητας των φύλων και αξιοπρεπών συνθηκών εργασίας και απασχόλησης διαδραματίζουν καίριο ρόλο στη δημιουργία μιας εύρυθμης, δίκαιης και βιώσιμης ενιαίας αγοράς·

ΙΕ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η Ευρωπαϊκή Αρχή Εργασίας αποτελεί νεοσυσταθέντα φορέα και αναμένεται να αναπτύξει την πλήρη επιχειρησιακή της ικανότητα έως το 2024·

ΙΣΤ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η απόσπαση εργαζομένων, η εργασία μέσω εταιρείας προσωρινής απασχόλησης και η εποχική εργασία είναι προσωρινές από την ίδια τη φύση τους και από τον νομικό ορισμό τους·

ΙΖ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η έλλειψη επαρκούς νομικής προστασίας και πρόσβασης των εργαζομένων στα συστήματα κοινωνικής ασφάλισης συχνά προκαλείται από καταχρηστικές μορφές άτυπης απασχόλησης, τεχνητές ρυθμίσεις, όπως η ψευδής αυτοαπασχόληση, η άμισθη ή/και η χαμηλά αμειβόμενη εργασία κατά παραγγελία, οι λεγόμενες συμβάσεις «μηδενικών ωρών εργασίας», η καταχρηστική χρήση προσωρινών συμβάσεων και η πρακτική άσκηση ως υποκατάστατο των κανονικών συμβάσεων εργασίας, μεταξύ άλλων στον δημόσιο τομέα, και η χρήση εικονικών εταιρειών· λαμβάνοντας υπόψη ότι τα ζητήματα αυτά θα πρέπει, ως εκ τούτου, να αντιμετωπιστούν· λαμβάνοντας υπόψη ότι η αυξανόμενη χρήση διαφόρων ρυθμίσεων υπεργολαβίας θα μπορούσε επίσης να οδηγήσει σε κατάχρηση, καθιστώντας αναγκαία τη λήψη αντιμέτρων· λαμβάνοντας υπόψη ότι η κινητικότητα του εργατικού δυναμικού εντός της ΕΕ, η οποία βασίζεται ευθέως στο άρθρο 45 ΣΛΕΕ, μπορεί φυσικά να συμβάλει στην κάλυψη των μακροπρόθεσμων αναγκών εργασίας μέσω τυπικών μορφών εργασίας, οι οποίες θα καθίστανται ανοιχτές για τους πολίτες της Ένωσης χωρίς διακρίσεις λόγω ιθαγένειας·

ΙΗ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η κοινωνική συνοχή είναι μία από τις βασικές αρχές της Ένωσης· λαμβάνοντας υπόψη, ωστόσο, ότι εξακολουθούν να υπάρχουν σημαντικές διαφορές στις συνθήκες διαβίωσης και εργασίας στην Ένωση· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι υψηλότεροι μισθοί και ΑΕγχΠ, η ισχυρή κοινωνική ασφάλιση, η ευκολότερη πρόσβαση στην αγορά εργασίας και τα υψηλότερα ποσοστά απασχόλησης συγκαταλέγονται στους σημαντικότερους παράγοντες έλξης για την κινητικότητα εντός της ΕΕ (28)· λαμβάνοντας υπόψη ότι, από την άλλη πλευρά, η φτώχεια, ο κοινωνικός αποκλεισμός, οι κακές συνθήκες διαβίωσης και εργασίας και η έλλειψη κοινωνικής πρόνοιας αποτελούν παράγοντες ώθησης για την κινητικότητα εντός της ΕΕ· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι συνεχιζόμενες ελλείψεις εργατικού δυναμικού σε ορισμένους από τους κρίσιμους τομείς σε ορισμένα κράτη μέλη μπορούν επίσης να εξηγηθούν σε μεγάλο βαθμό από τις κακές συνθήκες εργασίας και τα χαμηλά επίπεδα μισθών· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι ελλείψεις αυτές θα πρέπει να αντιμετωπιστούν με τη βελτίωση των συνθηκών εργασίας στους εν λόγω τομείς, ιδίως μέσω του κοινωνικού διαλόγου και των συλλογικών διαπραγματεύσεων, αντί να αφήνουν κακές συνθήκες εργασίας στους διακινούμενους και μετακινούμενους εργαζόμενους, συμπεριλαμβανομένων των διασυνοριακών και των μεθοριακών εργαζομένων, ή/και στους αδήλωτους εργαζομένους·

ΙΘ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η επιλογή άσκησης του δικαιώματος της ελεύθερης κυκλοφορίας θα πρέπει να είναι πάντα εθελούσια και όχι αναγκαστική λόγω έλλειψης ευκαιριών στο κράτος μέλος κατοικίας· λαμβάνοντας υπόψη ότι η δίκαιη κινητικότητα, η οποία βασίζεται σε ισχυρά κοινωνικά και εργασιακά δικαιώματα, αποτελεί προϋπόθεση για τη βιώσιμη ευρωπαϊκή ολοκλήρωση, την κοινωνική συνοχή και μια δίκαιη μετάβαση·

Κ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι καταχρηστικές πρακτικές, όπως το κοινωνικό και περιβαλλοντικό ντάμπινγκ, αποδυναμώνουν τη δημόσια στήριξη για την Ένωση και την περαιτέρω ευρωπαϊκή ολοκλήρωση, βλάπτουν τη λειτουργία της εσωτερικής αγοράς και την ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεων, και ιδίως των ΠΜΜΜΕ και των αυτοαπασχολούμενων, και υπονομεύουν τα δικαιώματα των εργαζομένων· λαμβάνοντας υπόψη ότι, ως εκ τούτου, πρέπει να ενισχυθεί η παρακολούθηση της συμμόρφωσης με την ισχύουσα νομοθεσία· λαμβάνοντας υπόψη ότι η αρχή «Σκέψου πρώτα σε μικρή κλίμακα» θα πρέπει να λαμβάνεται δεόντως υπόψη σε επίπεδο Ένωσης κατά την εκπόνηση των νομοθετικών προτάσεων· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι αντικρουόμενες διατάξεις εντός της εθνικής νομοθεσίας δημιουργούν εμπόδια στις ΠΜΜΕ και θα πρέπει να αποφεύγονται·

ΚΑ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η αρχή της ίσης μεταχείρισης αποτελεί προϋπόθεση για την κοινωνική οικονομία της αγοράς και για την ανοδική κοινωνική σύγκλιση, απαιτώντας συμμόρφωση με την ισχύουσα νομοθεσία και με τις συλλογικές συμβάσεις της χώρας προορισμού, διασφαλίζοντας έτσι ίσους όρους ανταγωνισμού μεταξύ των τοπικών και των μετακινούμενων εργαζομένων, καθώς και μεταξύ τοπικών και ξένων παρόχων υπηρεσιών·

ΚΒ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι πάνω από το 8 % των μετακινούμενων εργαζομένων απασχολούνται στον τομέα της υγειονομικής περίθαλψης και της κοινωνικής πρόνοιας, πάνω από το 7 % στον τομέα των υπηρεσιών μεταφορών και πάνω από το 10 % στους τομείς της φιλοξενίας και της εστίασης· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι μετακινούμενοι και οι εποχικοί εργαζόμενοι είναι συχνά απαραίτητοι για τα κράτη μέλη, για παράδειγμα σε τομείς όπως η υγειονομική περίθαλψη, η φροντίδα ηλικιωμένων ή ατόμων με αναπηρία, ή στον κατασκευαστικό τομέα·

ΚΓ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η αναντιστοιχία προσόντων αφορά τουλάχιστον 80 εκατομμύρια εργαζόμενους στην Ευρώπη και ότι περισσότερες από 5 στις 10 θέσεις εργασίας που είναι δύσκολο να καλυφθούν αφορούν επαγγέλματα υψηλής εξειδίκευσης (29)·

ΚΔ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η πανδημία COVID-19 κατέδειξε για άλλη μια φορά ότι οι εργαζόμενοι υψηλής κινητικότητας που μετακινούνται συχνά εντός της Ένωσης είναι ζωτικής σημασίας· λαμβάνοντας υπόψη ότι η πανδημία έχει επίσης καταδείξει ότι οι εποχικοί, αποσπασμένοι, διακινούμενοι και μετακινούμενοι εργαζόμενοι, συμπεριλαμβανομένων των διασυνοριακών και μεθοριακών εργαζομένων, έχουν συμβάλει σημαντικά στην επιβίωση της οικονομίας της Ένωσης, καθώς και στο διεθνές εμπόριο της Ένωσης κατά τη διάρκεια της πανδημίας· λαμβάνοντας υπόψη ότι, ως εργαζόμενοι πρώτης γραμμής, το έχουν πράξει με τεράστιο κίνδυνο για την υγεία τους και των οικογενειών τους· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι εποχικοί εργαζόμενοι έχουν αποδειχθεί απαραίτητοι για τη διατήρηση πολλών ευρωπαϊκών γεωργικών εκμεταλλεύσεων· λαμβάνοντας υπόψη ότι, ταυτόχρονα, οι εργαζόμενοι υψηλής κινητικότητας παραμένουν επίσης οι πλέον ευάλωτοι και οι λιγότερο προστατευμένοι· λαμβάνοντας υπόψη ότι, κατά την πρώτη φάση της πανδημίας COVID-19, οι εν λόγω εργαζόμενοι ήταν από εκείνους που επηρεάστηκαν περισσότερο από τα μη συντονισμένα μέτρα διαχείρισης των συνόρων·

ΚΕ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι κατά τη διάρκεια της πανδημίας COVID-19, οι εποχικοί και αποσπασμένοι εργαζόμενοι συχνά δεν διέθεταν βασική υγειονομική περίθαλψη, αξιοπρεπή στέγαση, μέσα ατομικής προστασίας και επαρκείς πληροφορίες· λαμβάνοντας υπόψη ότι συχνά είχαν ανεπαρκή ή καθόλου πρόσβαση στα συστήματα κοινωνικής προστασίας στα κράτη μέλη υποδοχής, συμπεριλαμβανομένων των επιδομάτων ασθενείας και των συστημάτων παροχών βραχυπρόθεσμης ανεργίας· λαμβάνοντας υπόψη ότι, σε ορισμένες περιπτώσεις, ακόμη και απελάθηκαν· λαμβάνοντας υπόψη ότι η κινητικότητα των εργαζομένων εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τα διαθέσιμα μέσα μεταφοράς και ότι πλήττονται ιδιαίτερα οι εργαζόμενοι από τα νησιά και τις εξόχως απόκεντρες περιοχές της Ένωσης· λαμβάνοντας υπόψη ότι το κλείσιμο των συνόρων επηρέασε επίσης τους διασυνοριακούς και μεθοριακούς εργαζομένους, καθιστώντας δυσκολότερο για αυτούς να μεταβούν στους χώρους εργασίας τους και να επιστρέψουν στις οικογένειές τους, και περιορίζοντας την πρόσβασή τους σε κοινωνικές υπηρεσίες και υπηρεσίες υγειονομικής περίθαλψης· λαμβάνοντας υπόψη ότι, σε ορισμένες περιπτώσεις, οι μετακινούμενοι εργαζόμενοι υπέστησαν διακρίσεις και κακές συνθήκες εργασίας και διαβίωσης οι οποίες οδήγησαν σε εξάρσεις λοιμώξεων από τη νόσο COVID-19·

ΚΣΤ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η έξαρση της νόσου COVID-19 έχει αποκαλύψει και επιδεινώσει τις συχνά δυσχερείς και θλιβερές συνθήκες εργασίας και διαβίωσης εκατοντάδων χιλιάδων εποχικών εργαζομένων, η συντριπτική πλειονότητα των οποίων είναι μετακινούμενοι εργαζόμενοι, και ορισμένους από τους περισσότερους από ένα εκατομμύριο αποσπασμένους εργαζομένους στην ΕΕ· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι ήδη επισφαλείς συνθήκες τους επιδεινώνονται περαιτέρω από περιπτώσεις διαρθρωτικών διακρίσεων στην αγορά εργασίας και την έλλειψη ορθής επιβολής των υφιστάμενων νόμων και κανονισμών·

ΚΖ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η πανδημία COVID-19 αποκάλυψε πολυάριθμες διαρθρωτικές ελλείψεις στο ευρωπαϊκό και εθνικό κανονιστικό πλαίσιο· λαμβάνοντας υπόψη ότι πολλές από τις ελλείψεις αυτές δεν σχετίζονταν μόνο με την πανδημία· λαμβάνοντας υπόψη ότι θα πρέπει οι εν λόγω ελλείψεις να αντιμετωπιστούν επειγόντως σε επίπεδο Ένωσης και κρατών μελών, προκειμένου να διασφαλιστούν ο δίκαιος ανταγωνισμός και η ίση μεταχείριση στην εσωτερική αγορά· λαμβάνοντας υπόψη ότι η πανδημία COVID-19 έχει θεμελιώδη και διαρκή αντίκτυπο στις ευρωπαϊκές αγορές εργασίας·

ΚΗ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η κινητικότητα του εργατικού δυναμικού και ιδίως η απόσπαση εργαζομένων δεν πρέπει να οδηγούν σε ανταγωνισμό ο οποίος θα βασίζεται σε επισφαλείς συνθήκες εργασίας και στην αποφυγή των υποχρεώσεων των εργοδοτών ή/και σε καταστρατήγηση της ισχύουσας εθνικής νομοθεσίας και των συλλογικών συμβάσεων στα κράτη μέλη υποδοχής, καθώς οι εν λόγω καταχρηστικές πρακτικές οδηγούν μόνο σε εντάσεις μεταξύ των κρατών μελών, αθέμιτο ανταγωνισμό μεταξύ των επιχειρήσεων και δυσπιστία μεταξύ των εργαζομένων· λαμβάνοντας υπόψη ότι αυτές οι αρνητικές επιπτώσεις, συμπεριλαμβανομένης της διαρροής εγκεφάλων και του αθέμιτου ανταγωνισμού, μπορεί επίσης να οφείλονται στην απουσία ανοδικής κοινωνικής σύγκλισης· λαμβάνοντας υπόψη ότι η κινητικότητα του εργατικού δυναμικού θα έπρεπε να θεωρείται ευκαιρία, να διευκολύνει την ανταλλαγή δεξιοτήτων και επαγγελματικής εμπειρίας και να προωθεί την ανοδική κοινωνική σύγκλιση· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι κανόνες για την κινητικότητα του εργατικού δυναμικού και την απόσπαση των εργαζομένων δεν θα πρέπει να συνεπάγονται δυσανάλογη διοικητική επιβάρυνση· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι κανόνες απόσπασης ισχύουν επίσης για τους υπηκόους που αποσπώνται από ένα κράτος μέλος σε άλλο, οι οποίοι είναι ιδιαίτερα ευάλωτοι στην εκμετάλλευση και, ως εκ τούτου, χρήζουν ιδιαίτερης προσοχής από τις εθνικές επιθεωρήσεις εργασίας και την ΕΑΕ·

ΚΘ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι οι αναντιστοιχίες και οι ελλείψεις δεξιοτήτων αποτελούν σημαντικές προκλήσεις για την αγορά εργασίας και τα συστήματα εκπαίδευσης και κατάρτισης της Ένωσης· λαμβάνοντας υπόψη ότι τούτο αποκαλύπτει τη σημαντική ανάγκη για βελτίωση των συστημάτων εκπαίδευσης και επαγγελματικής κατάρτισης της Ένωσης, ώστε να καταστούν περισσότερο διαχρονικά και προσανατολισμένα προς το μέλλον, καθώς και για βελτίωση των συστημάτων επανειδίκευσης και αναβάθμισης των δεξιοτήτων των εργαζομένων· λαμβάνοντας υπόψη, ωστόσο, ότι δεν υπάρχουν ακόμη επίσημα στατιστικά στοιχεία ή δείκτες για τη μέτρηση της αναντιστοιχίας δεξιοτήτων στις ευρωπαϊκές αγορές εργασίας·

Λ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η πόλωση της απασχόλησης αναμένεται να αυξηθεί περισσότερο, και θα υπάρχουν περισσότερες θέσεις εργασίας στα υψηλότερα και χαμηλότερα επίπεδα του φάσματος δεξιοτήτων·

ΛΑ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι το ψηφιακό χάσμα μεταξύ αστικών και αγροτικών περιοχών και ο αντίκτυπος των κοινωνικο-οικονομικών παραγόντων στο ψηφιακό χάσμα εξακολουθούν να αποτελούν σημαντικές προκλήσεις που πρέπει να αντιμετωπιστούν χωρίς καθυστέρηση· λαμβάνοντας υπόψη ότι υπάρχει τεράστια έλλειψη ψηφιακών και πράσινων δεξιοτήτων του εργατικού δυναμικού, η οποία θα πρέπει να αντιμετωπιστεί, μεταξύ άλλων, μέσω της δια βίου μάθησης·

ΛΒ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι οι εταιρικές επενδύσεις σε κατάρτιση και εκπαίδευση καθώς και στις συνθήκες εργασίας και απασχόλησης συνιστούν ένα σημαντικό μέσο προσέλκυσης εξειδικευμένου εργατικού δυναμικού· λαμβάνοντας υπόψη ότι η αμοιβαία αναγνώριση και η διαφάνεια των επαγγελματικών προσόντων διαδραματίζουν καίριο ρόλο στην επίτευξη της σύγκλισης των επαγγελμάτων, της ελεύθερης παροχής υπηρεσιών και της δίκαιης κινητικότητας των εργαζομένων·

ΛΓ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι στο πλαίσιο αυτό θα πρέπει να ληφθεί υπόψη η ανάπτυξη του συστήματος αναγνώρισης των γνώσεων και των δεξιοτήτων που αποκτήθηκαν με άτυπη μορφή, π.χ. στην περίπτωση του άτυπου προσωπικού φροντίδας· λαμβάνοντας υπόψη ότι η εν λόγω ανάπτυξη είναι εξαιρετικά σημαντική υπό το πρίσμα των υφιστάμενων δημογραφικών προκλήσεων και τάσεων οι οποίες σχετίζονται με τις κοινωνίες των κρατών μελών που γηράσκουν·

ΛΔ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι ο αποτελεσματικός τριμερής διάλογος και ο κοινωνικός διάλογος μπορούν να συμπληρώσουν επιτυχώς τις κυβερνητικές και θεσμικές προσπάθειες για την υπέρβαση των υφιστάμενων εντάσεων και διχασμών στην ΕΕ· λαμβάνοντας υπόψη ότι η συμμετοχή των κοινωνικών εταίρων έχει τη δυνατότητα να βελτιώσει τη χάραξη πολιτικής, την εφαρμογή και την επιβολή της, και πρέπει να ενισχυθεί περαιτέρω σε όλα τα πολιτικά επίπεδα·

ΛΕ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι, σε επίπεδο ΕΕ, δεν υπάρχει συστηματική συλλογή δεδομένων για την παροχή επαρκών στοιχείων σχετικά με τους μετακινούμενους εργαζόμενους ή για να μπορούν οι εργαζόμενοι να εξακριβώνουν το καθεστώς τους ως προς την κάλυψη κοινωνικής ασφάλισης και να αξιώνουν διάφορα αποκτηθέντα δικαιώματα· λαμβάνοντας υπόψη ότι η ενημέρωση σχετικά με τους ισχύοντες κανόνες καθώς και η αποτελεσματική συμμόρφωση, παρακολούθηση και επιβολή τους συνιστούν απαραίτητη προϋπόθεση για την καταπολέμηση των περιστατικών παραβίασής τους· λαμβάνοντας υπόψη ότι η ψηφιακή τεχνολογία, η οποία μπορεί να διευκολύνει τον έλεγχο και την επιβολή της νομοθεσίας που διασφαλίζει τα δικαιώματα των μετακινούμενων εργαζόμενων, θα πρέπει επομένως να προωθείται και να χρησιμοποιείται σύμφωνα με τους κανόνες για την προστασία των δεδομένων·

1.

σημειώνει ότι η διάταξη για τη χώρα προορισμού αποτελεί την κατευθυντήρια αρχή της οδηγίας για τις υπηρεσίες και θεωρεί ότι η διάταξη αυτή δεν θα πρέπει να αλλάξει· τονίζει ότι η ελεύθερη κυκλοφορία των υπηρεσιών πρέπει να επιτυγχάνεται χωρίς να υπονομεύονται τα εργασιακά και κοινωνικά δικαιώματα των εργαζομένων· υπενθυμίζει ότι οι αρχές της ίσης μεταχείρισης και της ελεύθερης κυκλοφορίας δεν ισχύουν μόνο για τους παρόχους υπηρεσιών, αλλά ισχύουν εξίσου και για τους εργαζόμενους· θεωρεί ότι η ελεύθερη κυκλοφορία των υπηρεσιών συμβαδίζει με την ελεύθερη και δίκαιη κινητικότητα των εργαζομένων που παρέχουν αυτές τις υπηρεσίες, και ότι η εσωτερική αγορά ωφελείται όταν τηρούνται οι κανόνες για τις συνθήκες εργασίας και προστατεύεται η υγεία και η ασφάλεια των μετακινούμενων εργαζομένων· υπογραμμίζει ότι η εφαρμογή των αρχών που κατοχυρώνονται στον ευρωπαϊκό πυλώνα κοινωνικών δικαιωμάτων ως ελάχιστο πρότυπο θα μπορούσαν να συμβάλουν στην ενίσχυση των δικαιωμάτων και της προστασίας των Ευρωπαίων εργαζομένων·

2.

τονίζει ότι η ενωσιακή νομοθεσία που αφορά την ελεύθερη κυκλοφορία των υπηρεσιών δεν πρέπει να θίγει με κανένα τρόπο την άσκηση των θεμελιωδών δικαιωμάτων όπως αναγνωρίζονται στα κράτη μέλη και σε επίπεδο Ένωσης, συμπεριλαμβανομένου του δικαιώματος σε απεργία ή σε ανάληψη άλλων δράσεων που καλύπτονται από τα συγκεκριμένα συστήματα εργασιακών σχέσεων στα κράτη μέλη, σύμφωνα με το εθνικό δίκαιο ή/και πρακτική και δεν πρέπει να θίγει επίσης το δικαίωμα διαπραγμάτευσης, σύναψης και επιβολής συλλογικών συμβάσεων ή το δικαίωμα ανάληψης συλλογικής δράσης σύμφωνα με το εθνικό δίκαιο ή/και πρακτική· τονίζει ότι η ποιοτική νομοθεσία και η αποτελεσματική εφαρμογή της αποτελούν μακροπρόθεσμη επένδυση·

3.

υπενθυμίζει ότι η προστασία των συνθηκών εργασίας και διαβίωσης των μετακινούμενων εργαζομένων, η οποία βασίζεται στην αρχή της ίσης μεταχείρισης, πρέπει να καλύπτει τόσο την ελεύθερη κυκλοφορία των εργαζομένων όσο και την ελευθερία παροχής υπηρεσιών· εκφράζει την ανησυχία του για τις συνεχιζόμενες ελλείψεις στην προστασία των μετακινούμενων εργαζομένων, συμπεριλαμβανομένων των διασυνοριακών και μεθοριακών εργαζομένων, οι οποίες έχουν καταστεί εμφανείς από την πανδημία COVID-19· τονίζει ότι οι εργαζόμενοι δεν πρέπει να αντιμετωπίζουν μειονεκτήματα λόγω της άσκησης του δικαιώματός τους στην ελεύθερη κυκλοφορία ή λόγω των κανόνων της Ένωσης για την ελεύθερη παροχή υπηρεσιών· τονίζει την ανάγκη να αντιμετωπιστούν τυχόν κανονιστικές ελλείψεις σε ενωσιακό και εθνικό επίπεδο χωρίς αδικαιολόγητη καθυστέρηση· υπογραμμίζει, επιπλέον, ότι η ισχύουσα νομοθεσία σχετικά με την πρόσβαση στα κοινωνικά δικαιώματα και την προστασία της κοινωνικής ασφάλισης, συμπεριλαμβανομένης της φορητότητάς τους, της αναγνώρισης διπλωμάτων, προσόντων και δεξιοτήτων και της πρόσβασης στην κατάρτιση, πρέπει να τηρείται όσον αφορά την ελεύθερη κυκλοφορία των εργαζομένων, καθώς και την ελεύθερη κυκλοφορία των υπηρεσιών· υπενθυμίζει ότι τυχόν διασυνοριακοί περιορισμοί εντός της ΕΕ, ακόμα και αν θεσπίστηκαν για την αντιμετώπιση μιας σοβαρής κρίσης στον τομέα της δημόσιας υγείας, θα πρέπει να λαμβάνουν υπόψη τον αντίκτυπό τους στους μετακινούμενους εργαζομένους και να αντιμετωπίζουν τη ιδιαίτερη κατάστασή τους·

4.

εκφράζει την ανησυχία του για την υφιστάμενη έλλειψη εναρμονισμένης ερμηνείας του δικαίου της ΕΕ από τα κράτη μέλη, όπως της πρόσφατα αναθεωρημένης οδηγίας για την απόσπαση εργαζομένων (30), η οποία οδηγεί σε έλλειψη νομικής σαφήνειας και σε γραφειοκρατικό φόρτο για τις εταιρείες που παρέχουν υπηρεσίες σε περισσότερα από ένα κράτη μέλη· καλεί την Επιτροπή να βοηθήσει άμεσα τα κράτη μέλη καθ’ όλη τη διάρκεια της διαδικασίας για τη μεταφορά στο εθνικό δίκαιο, προκειμένου να διασφαλιστεί η ομοιόμορφη ερμηνεία του ευρωπαϊκού δικαίου·

5.

τονίζει, εν προκειμένω, την ανάγκη να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή στους εργαζομένους που κατοικούν στις εξόχως απόκεντρες περιοχές της Ευρωπαϊκής Ένωσης, καθώς και διευκολυνθεί η κινητικότητά τους προς τα ηπειρωτικά εδάφη και αντιστρόφως, καθώς και μεταξύ των ίδιων των εξόχως απόκεντρων περιοχών·

6.

εκφράζει τη λύπη του για το γεγονός ότι το 2019 μόνο το 4,2 % των πολιτών της ΕΕ σε ηλικία εργασίας διέμενε σε χώρα της ΕΕ διαφορετική από τη χώρα ιθαγένειάς του (31)· καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να εντείνουν τις προσπάθειές τους για τη μείωση των εμποδίων στην κινητικότητα των εργαζομένων και των επιχειρήσεων·

7.

υπενθυμίζει την ανάγκη εξασφάλισης της ελεύθερης κυκλοφορίας των εργαζομένων προκειμένου να διατηρηθεί η απασχόληση και η οικονομία ορισμένων περιοχών, καθώς και να διατηρηθούν δραστηριότητες όπως η γεωργία·

8.

καλεί τα κράτη μέλη να εφαρμόσουν και να παρακολουθούν την αναθεωρημένη οδηγία για την απόσπαση εργαζομένων με ορθό και έγκαιρο τρόπο ώστε να προστατεύονται οι αποσπασμένοι εργαζόμενοι και η ελευθερία τους να παρέχουν υπηρεσίες κατά τη διάρκεια της απόσπασής τους, με τη θέσπιση υποχρεωτικών διατάξεων όσον αφορά τους όρους εργασίας και απασχόλησης και την προστασία της υγείας και της ασφάλειας των εργαζομένων·

9.

καλεί τα κράτη μέλη να αξιοποιήσουν πλήρως τη δυνατότητα εφαρμογής των διατάξεων για τους μισθούς και τις συνθήκες εργασίας σε όλες τις συλλογικές συμβάσεις αποσπασμένων εργαζομένων στην ΕΕ, και να διασφαλίσουν την ίση αμοιβή για ίση εργασία στον ίδιο τόπο για τους εργαζομένους και ίσους όρους ανταγωνισμού για τις εταιρείες στο πλαίσιο της εφαρμογής της αναθεωρημένης οδηγίας για την απόσπαση εργαζομένων·

10.

καλεί την Επιτροπή να διεξαγάγει εις βάθος έρευνα σχετικά με τις τάσεις που επηρεάζουν τις συνθήκες εργασίας των αποσπασμένων υπηκόων τρίτων χωρών· τονίζει την ανάγκη λήψης πιθανών μέτρων πολιτικής σε ενωσιακό ή εθνικό επίπεδο με βάση τα αποτελέσματα της έρευνας αυτής· εκφράζει τη βαθιά του ανησυχία για την τρέχουσα αύξηση του ποσοστού υπηκόων τρίτων χωρών σε τομείς που φημίζονται για επισφαλείς συνθήκες εργασίας και περιπτώσεις παραβίασης δικαιωμάτων· υπογραμμίζει ότι οι υπήκοοι τρίτων χωρών είναι συχνά περισσότερο ευάλωτοι στην εκμετάλλευση και, συνεπώς, χρήζουν προστασίας· επισημαίνει ότι η εκμετάλλευση περιλαμβάνει καταχρηστικές πρακτικές όπως η εικονική απόσπαση, η ψευδής αυτοαπασχόληση, η δόλια υπεργολαβία, καθώς και τα γραφεία πρόσληψης προσωπικού, οι εικονικές εταιρείες και η αδήλωτη εργασία· υπογραμμίζει ότι οι εργαζόμενοι υπήκοοι τρίτων χωρών μπορούν να εργαστούν με άδειες εργασίας στην ΕΕ, υπό την προϋπόθεση ότι όλες οι διασφαλίσεις στο εθνικό και ενωσιακό εργατικό δίκαιο διαφυλάσσουν αποτελεσματικά την προστασία και τις αξιοπρεπείς συνθήκες εργασίας και για τους υπηκόους τρίτων χωρών και υπό την προϋπόθεση ότι αυτό δεν θα οδηγήσει σε στρεβλώσεις της αγοράς εργασίας· καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να διασφαλίζουν τη συμμόρφωση με την ισχύουσα νομοθεσία και τους κανόνες για τις συνθήκες απασχόλησης όταν πρόκειται για υπηκόους τρίτων χωρών, προκειμένου να εξαλειφθούν οι καταχρήσεις· καλεί τα κράτη μέλη να εφαρμόσουν τις προστατευτικές διατάξεις της οδηγία 2009/52/ΕΚ, εξασφαλίζοντας προσβάσιμους και αποτελεσματικούς μηχανισμούς υποβολής καταγγελιών που θα επιτρέπουν την αποτελεσματική επιστροφή των οφειλόμενων μισθών και εισφορών κοινωνικής ασφάλισης·

11.

υπενθυμίζει τη φύση των πανευρωπαϊκών αλυσίδων εφοδιασμού σε στρατηγικούς βιομηχανικούς τομείς που αποτελούν βασική πηγή απασχόλησης και δραστηριότητας για τους μετακινούμενους εργαζομένους και τις εταιρείες παροχής υπηρεσιών, και οι οποίοι επηρεάζονται σε μεγάλο βαθμό από τα ασυντόνιστα μέτρα, όπως οι διαφορετικοί κανόνες αναφορικά με τις διαγνωστικές εξετάσεις και την καραντίνα για την COVID-19 που επιβάλλουν τα κράτη μέλη στις προσπάθειές τους για την αντιμετώπιση της πανδημίας· καλεί την Επιτροπή να αποδώσει την ίδια σημασία στην εξασφάλιση ασφαλών συνθηκών για τους εργαζομένους με την αποκατάσταση της ελεύθερης κυκλοφορίας και της ροής των εμπορευμάτων·

12.

υπενθυμίζει ότι η έλλειψη εναρμονισμένων περιόδων καραντίνας, οι απαιτήσεις διαγνωστικών εξετάσεων και οι κανόνες για τις μετακινήσεις εντός της Ένωσης θα μπορούσαν να αποτελέσουν σημαντική πρόκληση για πολλές εταιρείες και για πολλούς μετακινούμενους εργαζομένους και τις οικογένειές τους, ιδίως σε τομείς με υψηλή κινητικότητα· ενθαρρύνει τα κράτη μέλη να συντονίσουν τις προσπάθειες για την επέκταση της κάλυψης της κοινωνικής ασφάλισης, την πρόσβαση σε επιδόματα ασθενείας και τα συστήματα προσωρινής ανεργίας, ώστε να προστατεύονται επίσης οι μεθοριακοί, οι διασυνοριακοί και οι μετακινούμενοι εργαζόμενοι, και ιδίως εκείνοι που πλήττονται από την κρίση και οι οποίοι πλήττονται, ως εκ τούτου, από τη φτώχεια, την ανεργία, τον κοινωνικό αποκλεισμό και τις κακές συνθήκες διαβίωσης·

13.

επαναλαμβάνει ότι είναι κρίσιμης σημασίας για την καθημερινή ζωή των ανθρώπων να παραδίδονται ανά πάσα στιγμή σε ολόκληρη την ΕΕ βασικά αγαθά, όπως τρόφιμα, ιατροτεχνολογικά προϊόντα ή εξοπλισμός προστασίας· καλεί την Επιτροπή να διασφαλιστεί η συνεχής ελεύθερη κυκλοφορία των βασικών αγαθών και υπηρεσιών εντός της εσωτερικής αγοράς σε περιόδους κρίσης, όπως μια πανδημία·

14.

ζητεί από την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να αναγνωρίσουν τους μετακινούμενους εργαζομένους σε στρατηγικές αλυσίδες εφοδιασμού στην κατασκευαστική βιομηχανία, π.χ. για ιατρικό εξοπλισμό και άλλα, ως προσωπικό σε θέσεις μεγάλης ή κρίσιμης σημασίας, και, ως εκ τούτου, να αναθεωρήσουν την απαίτηση για καραντίνα εάν δεν συντρέχει κανένας κίνδυνος για τη δημόσια υγεία και ασφάλεια, κάτι που αποδεικνύεται με σχετικές διαγνωστικές εξετάσεις, σύμφωνα με τη σύσταση του Συμβουλίου για μια συντονισμένη προσέγγιση όσον αφορά τον περιορισμό της ελεύθερης κυκλοφορίας ως απάντηση στην πανδημία COVID-19·

15.

καλεί την Επιτροπή να εξετάσει τα κενά προστασίας με σκοπό τη διασφάλιση αξιοπρεπών συνθηκών εργασίας και διαβίωσης για τους μετακινούμενους εργαζομένους και την πρόληψη καταχρηστικών πρακτικών, και να επιβάλει δεόντως τη νομοθεσία της Ένωσης σχετικά με την υπεργολαβία· καλεί την Επιτροπή να διασφαλίσει τη γενική από κοινού και εις ολόκληρον ευθύνη σε ολόκληρη την αλυσίδα υπεργολαβίας, προκειμένου να προστατεύονται τα δικαιώματα των εργαζομένων· τονίζει ότι μια τέτοια πρωτοβουλία θα πρέπει να αυξήσει τη διαφάνεια και να ενισχύσει την ευθύνη των κύριων αναδόχων στις αλυσίδες υπεργολαβίας, εγγυώμενη νομικά την καταβολή όλων των οφειλόμενων εισφορών κοινωνικής ασφάλισης και των δικαιωμάτων των εργαζομένων, και προτρέποντας τις εθνικές αρχές να επιβάλλουν αποτελεσματικά αποτρεπτικές κυρώσεις όποτε είναι αναγκαίο· ζητεί από την Επιτροπή να προωθήσει, και από τα κράτη μέλη να διασφαλίσουν την πρόσβαση των συνδικαλιστικών οργανώσεων σε όλους τους χώρους εργασίας, συμπεριλαμβανομένων των χώρων εργασίας εκτός της χώρας απασχόλησης· καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να αναλάβουν δράση ώστε να ενισχύσουν και να προωθήσουν τον κοινωνικό διάλογο και την αυτονομία των κοινωνικών εταίρων, και να ενθαρρύνουν την οργάνωση των εργαζομένων καθώς αποτελεί βασικό μέσο για την επίτευξη υψηλών προτύπων απασχόλησης·

16.

ζητεί από την Επιτροπή να αναλύσει τις αρνητικές εξελίξεις που σχετίζονται με την κινητικότητα των εργαζομένων, και ιδίως το φαινόμενο της διαρροής εγκεφάλων σε ορισμένους τομείς και σε ορισμένες περιφέρειες· τονίζει ότι τα μέτρα για την καταπολέμηση της διαρροής εγκεφάλων πρέπει να συμβαδίζει με εκείνα για την προώθηση της ανοδικής κοινωνικής σύγκλισης· επιμένει ότι, παρά την πανδημία COVID-19, τα κράτη μέλη θα πρέπει να επιτρέπουν και να διευκολύνουν τη διέλευση των συνόρων για επαγγελματικούς λόγους, όταν καθίσταται δυνατή η επαγγελματική δραστηριότητα στους σχετικούς τομείς στο κράτος μέλος υποδοχής, προκειμένου να διασφαλιστεί η ίση μεταχείριση μεταξύ τοπικών και διασυνοριακών εργαζομένων· ζητεί από την Επιτροπή να θεσπίσει σαφείς ποσοτικούς και ποιοτικούς δείκτες για τους σκοπούς του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου και τη δημοσίευση των ειδικών ανά χώρα συστάσεων, με σκοπό την παρακολούθηση της εφαρμογής και της επιβολής των κανονισμών σχετικά με την ελεύθερη κυκλοφορία των εργαζομένων· καλεί την Επιτροπή να υποβάλει συστάσεις για τη διασφάλιση δίκαιων, ισότιμων και αξιοπρεπών συνθηκών διαβίωσης και εργασίας για τους μετακινούμενους εργαζομένους·

17.

υπογραμμίζει ότι οι στόχοι που θέτουν ο ευρωπαϊκός πυλώνας κοινωνικών δικαιωμάτων, οι Στόχοι Βιώσιμης Ανάπτυξης του ΟΗΕ, η Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία και η στρατηγική για την ισότητα των φύλων πρέπει επίσης να αποτυπώνονται στην προσέγγιση σχετικά με την ενιαία αγορά, προωθώντας υψηλά κοινωνικά και περιβαλλοντικά πρότυπα ως προαπαιτούμενα για την αύξηση της παραγωγικότητας· υπογραμμίζει τη σημασία των δημόσιων συμβάσεων για την επίτευξη αυτών των στόχων·

18.

ζητεί από την Επιτροπή να διασφαλίσει ότι η ΕΑΕ θα καταστεί πλήρως λειτουργική κατά προτεραιότητα προκειμένου να παρακολουθεί και να προωθεί την εφαρμογή και την επιβολή του δικαίου της Ένωσης σχετικά με την κινητικότητα του εργατικού δυναμικού και τον συντονισμό των συστημάτων κοινωνικής ασφάλισης· ζητεί από την Επιτροπή να στηρίξει και να ενισχύσει την ικανότητα και τη συνεργασία μεταξύ των αρμόδιων εθνικών αρχών, καθώς και των κοινωνικών εταίρων, προκειμένου να διασφαλιστεί η δίκαιη κινητικότητα με βάση τα δικαιώματα, η επαρκής ενημέρωση των εργαζομένων και των εργοδοτών σχετικά με τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις τους, και η αποτελεσματική διασυνοριακή επιβολή των δικαιωμάτων των εργαζομένων, συμπεριλαμβανομένης της φορητότητας δικαιωμάτων και παροχών, και να αντιμετωπιστούν αποτελεσματικά η απάτη στον τομέα της κοινωνικής ασφάλισης και οι καταχρηστικές πρακτικές· θεωρεί ότι η ΕΑΕ θα πρέπει να επικεντρωθεί στην καλύτερη επιβολή και εφαρμογή του υφιστάμενου δικαίου της Ένωσης, ώστε να καταστεί δίκαιος και ισότιμος ο ανταγωνισμός στο πλαίσιο της εσωτερικής αγοράς· τονίζει ότι, προκειμένου η ΕΑΕ να είναι αποτελεσματική στην καταπολέμηση των παράνομων πρακτικών, θα πρέπει να δώσει προτεραιότητα στην ανάπτυξη μιας βάσης δεδομένων σε πραγματικό χρόνο για την επαλήθευση πληροφοριών από ξένους παρόχους· τονίζει ότι η ΕΑΕ πρέπει να διαθέτει επαρκείς πόρους για την εκτέλεση των καθηκόντων της· υπογραμμίζει ότι η μερική ενσωμάτωση του EURES στην ΕΑΕ θα πρέπει να ενισχύσει τη σύνδεση μεταξύ της προώθησης της ελεύθερης κυκλοφορίας και της παροχής πληροφοριών καθώς και τη συμμόρφωση με το οικείο νομοθετικό πλαίσιο για την προστασία των μετακινούμενων εργαζομένων και πολιτών·

19.

καλεί την Επιτροπή να προτείνει διατάξεις ενωσιακού πλαισίου για την καταπολέμηση του αθέμιτου ανταγωνισμού σε σχέση με το κόστος εργασίας προκειμένου να εξασφαλίζεται η τήρηση της αρχής της ίσης μεταχείρισης και ίσης αμοιβής και ίσου κόστους εργασίας για ίση εργασία στον ίδιο τόπο·

20.

υπενθυμίζει ότι το Κοινοβούλιο έχει επανειλημμένα ζητήσει από την Επιτροπή να αποσύρει τις προτάσεις της σχετικά με την ευρωπαϊκή ηλεκτρονική κάρτα υπηρεσιών και την αναθεώρηση της διαδικασίας κοινοποίησης υπηρεσιών· εκφράζει την ικανοποίησή του για το γεγονός ότι αυτό έγινε τελικά στο πρόγραμμα εργασίας της Επιτροπής για το 2021·

21.

τονίζει ότι η ψηφιοποίηση των ανταλλαγών δεδομένων μεταξύ των κρατών μελών θα μπορούσε να διευκολύνει την ελεύθερη κυκλοφορία των εργαζομένων σε δίκαιη και ισότιμη βάση, καθώς και την επιβολή των σχετικών ενωσιακών κανόνων· καλεί την Επιτροπή να δρομολογήσει, έπειτα από εκτίμηση αντικτύπου, την πρότασή της για έναν ψηφιακό ευρωπαϊκό αριθμό κοινωνικής ασφάλισης (ESSN), χωρίς οποιαδήποτε αδικαιολόγητη καθυστέρηση, εξασφαλίζοντας παράλληλα ότι ο ESSN θα υπόκειται σε αυστηρούς κανόνες προστασίας των δεδομένων, οι οποίοι είναι απαραίτητοι για τη διασφάλιση της ασφάλειας δικαίου για τους εργαζομένους και τις επιχειρήσεις, της δίκαιης κινητικότητας και της αποτελεσματικής προστασίας, της φορητότητας, της ιχνηλασιμότητας και της επιβολής των δικαιωμάτων των εργαζομένων, καθώς και για την υποστήριξη του θεμιτού ανταγωνισμού, διασφαλίζοντας ισότιμους όρους ανταγωνισμού για τις επιχειρήσεις· θεωρεί ότι ο ESSN θα πρέπει να συμπληρώνει τους εθνικούς αριθμούς κοινωνικής ασφάλισης και τους σχετικούς κανονισμούς και να διευκολύνει την ηλεκτρονική ανταλλαγή πληροφοριών για την κοινωνική ασφάλιση (EESSI), με σκοπό τη βελτίωση του συντονισμού και της ανταλλαγής πληροφοριών μεταξύ των αρμόδιων εθνικών αρχών· τονίζει ότι η EESSI θα πρέπει να καθιστά δυνατή την ταχεία και ακριβή επαλήθευση του καθεστώτος κοινωνικής ασφάλισης, παρέχοντας στα άτομα και στις αρχές έναν μηχανισμό παρακολούθησης για την εύκολη επαλήθευση της κάλυψης και των εισφορών·

22.

τονίζει την ανάγκη για περαιτέρω ευθυγράμμιση και συντονισμό των κανονισμών και των διαδικασιών παρακολούθησης της κινητικότητας του εργατικού δυναμικού, συμπεριλαμβανομένων των κοινών προτύπων ελέγχου, των κοινών επιθεωρήσεων και της ανταλλαγής πληροφοριών υπό την καθοδήγηση της ΕΑΕ και σε συνεργασία με τις εθνικές αρμόδιες αρχές· ζητεί από τα κράτη μέλη να εντείνουν την ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών μεταξύ των αρμόδιων εθνικών αρχών· ζητεί η ΕΑΕ να διαθέτει πραγματική εξουσία επιθεώρησης εργασίας σε διασυνοριακές υποθέσεις, σε συνεργασία με τις αρμόδιες εθνικές αρχές· καλεί την ΕΑΕ να βελτιώσει τη συλλογή δεδομένων και να δημιουργήσει βάσεις δεδομένων σε πραγματικό χρόνο για την κινητικότητα του εργατικού δυναμικού, με σκοπό την ανάλυση και την αξιολόγηση του κινδύνου, καθώς και να προετοιμάσει ενημερωτικές εκστρατείες και στοχευμένες επιθεωρήσεις· υπενθυμίζει ότι η ΔΟΕ προτείνει τη θέσπιση του δείκτη αναφοράς του ενός επιθεωρητή εργασίας ανά 10 000 εργαζομένους·

23.

επισημαίνει ότι θα πρέπει οι ενωσιακές χρηματοδοτήσεις και επιχορηγήσεις να συνδράμουν στην αξιοπρεπή εργασία, προκειμένου να προωθηθούν η βιώσιμη ανάπτυξη και η κοινωνική πρόοδος·

24.

υπενθυμίζει τη σημασία του κοινωνικού διαλόγου και, στο πλαίσιο αυτό, ενθαρρύνει την ισχυρότερη συμμετοχή των κοινωνικών εταίρων στους οργανισμούς, τις δημόσιες αρχές, τις επιτροπές και τα θεσμικά όργανα της Ένωσης, προκειμένου να εξασφαλιστούν πρωτοβουλίες και νομοθεσία προσανατολισμένες στην πράξη που λαμβάνουν υπόψη τα διάφορα μοντέλα της ευρωπαϊκής αγοράς εργασίας· τονίζει τη σημασία της ενίσχυσης του τριμερούς διαλόγου σε επίπεδο ΕΕ για τον σχεδιασμό και την εφαρμογή των κανονισμών για την παροχή υπηρεσιών και για την κινητικότητα του εργατικού δυναμικού, καθώς και για την αμοιβαία αναγνώριση επαγγελμάτων, διπλωμάτων, προσόντων και δεξιοτήτων, σύμφωνα με τις αρχές που κατοχυρώνονται στον ευρωπαϊκό πυλώνα κοινωνικών δικαιωμάτων· ζητεί από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, τα κράτη μέλη και τις τοπικές αρχές να συνεργαστούν με τους κοινωνικούς εταίρους προκειμένου να σχεδιάσουν και να εφαρμόσουν τις απαραίτητες υποστηρικτικές δομές για την επανειδίκευση και την αναβάθμιση των δεξιοτήτων των εργαζομένων, εφαρμόζοντας σχετικές δημόσιες πολιτικές και παρέχοντας ευκαιρίες ποιοτικές θέσεις απασχόλησης·

25.

επισημαίνει την ανάγκη να τεθούν η προστασία των εργαζομένων και η συμμετοχή των κοινωνικών εταίρων στον πυρήνα του δικαίου της Ένωσης στον εν λόγω τομέα έτσι ώστε να διασφαλιστούν η δημοκρατική λειτουργία, η οικονομική ανάπτυξη και τα υψηλά κοινωνικά και περιβαλλοντικά πρότυπα·

26.

καλεί την Επιτροπή να παρουσιάσει το συντομότερο δυνατόν ένα νέο στρατηγικό πλαίσιο για την υγεία και την ασφάλεια στην εργασία για την περίοδο μετά το 2020 και να δεσμευτεί για την εξάλειψη των θανάτων που συνδέονται με την εργασία έως το 2030· ζητεί από την Επιτροπή να παρουσιάσει προτάσεις για μια οδηγία σχετικά με το άγχος και τις μυοσκελετικές διαταραχές που συνδέονται με την εργασία, για μια οδηγία για την ψυχική ευεξία στον χώρο εργασίας και μια στρατηγική της ΕΕ για την ψυχική υγεία, προκειμένου να προστατεύονται όλοι οι εργαζόμενοι στον χώρο εργασίας· καλεί, περαιτέρω, την Επιτροπή να παρουσιάσει μια πιο φιλόδοξη αναθεώρηση της οδηγίας για τους καρκινογόνους και μεταλλαξιογόνους παράγοντες και να συμπεριλάβει οριακές τιμές για τουλάχιστον 50 ουσίες στην οδηγία για την έκθεση σε καρκινογόνους ή μεταλλαξιογόνους παράγοντες κατά την εργασία· ζητεί να συμπεριληφθούν στην οδηγία οι ουσίες με επιβλαβείς επιπτώσεις στο αναπαραγωγικό σύστημα·

27.

καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να αντιμετωπίσουν την ανάγκη για ασφαλείς και υγιείς συνθήκες εργασίας για τους εργαζόμενους και τους αυτοαπασχολούμενους, δίνοντας επίσης ιδιαίτερη προσοχή στην ελεύθερη κυκλοφορία των εργαζομένων, και να τους εξασφαλίσει αξιοπρεπείς συνθήκες εργασίας και διαβίωσης, ιδίως στο πλαίσιο της επικείμενης αναθεώρησης του στρατηγικού πλαισίου της ΕΕ για την υγεία και την ασφάλεια στην εργασία· ζητεί από τα κράτη μέλη να αντιμετωπίσουν το πρόβλημα της αδήλωτης εργασίας, συμπεριλαμβανομένης της αδήλωτης εποχικής εργασίας, μέσω της ενισχυμένης συνεργασίας με την ευρωπαϊκή πλατφόρμα για την καταπολέμηση της αδήλωτης εργασίας, μεταξύ με την προώθηση της ευαισθητοποίησης των εργαζομένων και των εργοδοτών σχετικά με τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις τους· καλεί τα κράτη μέλη να επιβάλουν μέτρα κατά τρόπο ομοιόμορφο και χωρίς διακρίσεις·

28.

ζητεί από την Επιτροπή και την ΕΑΕ να διερευνήσουν τις πολυάριθμες περιπτώσεις άρνησης πρόσβασης στην αγορά εργασίας, καθώς και τις καταχρήσεις και τις διακρίσεις που σχετίζονται με τις συνθήκες εργασίας, με βάση την εθνικότητα, οι οποίες έχουν καταστεί ιδιαίτερα εμφανείς κατά τη διάρκεια της κρίσης COVID-19· καλεί την ΕΑΕ να διασφαλίσει προσβάσιμες, διαφανείς και χωρίς διακρίσεις διαδικασίες για τους εθνικούς κοινωνικούς εταίρους για την υποβολή περιπτώσεων προς εξέταση στην ΕΑΕ, και διαβεβαιώσεις για την αποτελεσματική παρακολούθησή τους σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΕ) 2019/1149·

29.

καλεί τα κράτη μέλη να εφαρμόσουν όλες τις συστάσεις της Επιτροπής σχετικά με την έγκριση, τον συντονισμό και την άρση των μέτρων που σχετίζονται με την πανδημία COVID-19· καλεί, επιπλέον, τα κράτη μέλη να θεσπίσουν κοινό πρωτόκολλο υγειονομικής περίθαλψης για τους μετακινούμενους εργαζομένους, συμπεριλαμβανομένων των διασυνοριακών και μεθοριακών εργαζομένων, λαμβάνοντας υπόψη τις κατευθυντήριες γραμμές του Ευρωπαϊκού Κέντρου Πρόληψης Νόσων (ECDC)· τονίζει ότι κατευθυντήριες αρχές για την ανάληψη οποιουδήποτε μέτρου για την κρίση και την πορεία προς την ανάκαμψη θα πρέπει να είναι η υγεία και η ασφάλεια όλων των εργαζομένων, ο σεβασμός των θεμελιωδών δικαιωμάτων, συμπεριλαμβανομένης της ίσης μεταχείρισης μεταξύ τοπικών και μετακινούμενων εργαζομένων, αναγνωρίζοντας παράλληλα την ιδιαίτερα ευάλωτη κατάσταση την οποία βιώνουν οι μεθοριακοί, αποσπασμένοι, εποχικοί, διασυνοριακοί και άλλοι μετακινούμενοι εργαζόμενοι κατά τη διάρκεια της πανδημίας COVID-19 και του απόηχού της· υπενθυμίζει το συνταγματικό δικαίωμα των κρατών μελών να υπερβαίνουν τα ελάχιστα όρια που θεσπίζουν οι οδηγίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης στο πλαίσιο των εθνικών τους δημοκρατικών νομοθετικών διαδικασιών για την επίτευξη πολιτικών στόχων, όπως είναι η διασφάλιση ποιοτικών υπηρεσιών και υψηλού επιπέδου προστασίας των εργαζομένων, των καταναλωτών και του περιβάλλοντος·

30.

επισημαίνει ότι η ελεύθερη κυκλοφορία έχει πληγεί σοβαρά από το πλήρες ή μερικό κλείσιμο των συνόρων από τα κράτη μέλη κατά τη διάρκεια της πανδημίας COVID-19· εκφράζει τη λύπη του για το γεγονός ότι το βεβιασμένο, ασυντόνιστο και ξαφνικό κλείσιμο των συνόρων και η εισαγωγή συνοδευτικών μέτρων άφησαν οδήγησαν σε αποκλεισμό διακινούμενων ατόμων και έπληξαν σοβαρά όσους ζουν σε παραμεθόριες περιοχές, περιορίζοντας την ικανότητά τους για διέλευση των συνόρων για λόγους εργασίας ή παροχής και λήψης υπηρεσιών και επίσκεψης φίλων ή συγγενών· τονίζει τις αρνητικές επιπτώσεις που είχε το κλείσιμο των εσωτερικών και εξωτερικών συνόρων στον διεθνή επιχειρηματικό, επιστημονικό και τουριστικό τομέα· τονίζει ότι, αντί να καθιερώνουν συνοριακούς ελέγχους, τα κράτη μέλη θα πρέπει να προσπαθήσουν να λάβουν τα αναγκαία μέτρα για να επιτρέπουν τη διέλευση των συνόρων, διασφαλίζοντας παράλληλα τη μέγιστη δυνατή ασφάλεια και προστασία της υγείας·

31.

αναγνωρίζει τον καίριο ρόλο των φροντιστών, ιδίως κατά τη διάρκεια της πανδημίας· καλεί την Επιτροπή να διασφαλίσει την κινητικότητά τους προκειμένου να ανταποκρίνονται στις ανάγκες των διαφόρων κρατών μελών και περιφερειών, ενόψει των δημογραφικών προκλήσεων και τυχόν μελλοντικών πανδημιών ή υγειονομικών προκλήσεων· καλεί την Επιτροπή, σε στενή συνεργασία με τα κράτη μέλη και τις τοπικές αρχές, να θεσπίσει, στο πλαίσιο της συνήθους νομοθετικής διαδικασίας, κοινό επιστημονικό πρωτόκολλο σε επίπεδο Ένωσης για την ελεύθερη κυκλοφορία κατά τη διάρκεια υγειονομικών κρίσεων και άλλων καταστάσεων κρίσης, και να εξετάσει προσεκτικά τον ρόλο της ΕΑΕ στο πλαίσιο αυτό· καλεί τα κράτη μέλη τα οποία δεν έχουν ακόμα κυρώσει και εφαρμόσει τη Σύμβαση αριθ. 189 της ΔΟΕ για το οικιακό προσωπικό να την κυρώσουν και να την εφαρμόσουν χωρίς καθυστέρηση· καλεί τα κράτη μέλη να θεσπίσουν νομικά πλαίσια τα οποία θα διευκολύνουν τη νόμιμη απασχόληση του οικιακού προσωπικού και των φροντιστών·

32.

υπογραμμίζει την ανάγκη για περαιτέρω χρήση εργαλείων εναρμόνισης και αμοιβαίας αναγνώρισης για την παροχή υπηρεσιών και την αναγνώριση των επαγγελματικών προσόντων σε ολόκληρη την Ένωση, που θα αποφεύγουν τη γραφειοκρατία και θα διευκολύνουν το εμπόριο και τις μεταφορές, θα τηρούν τη θεμελιώδη αρχή της ίσης μεταχείρισης και δεν θα υποβαθμίζουν τα εκπαιδευτικά πρότυπα και τους μηχανισμούς επαλήθευσης των κρατών μελών· ζητεί, συνεπώς, από την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να προωθήσουν και να ενισχύσουν τους υφιστάμενους μηχανισμούς αναγνώρισης και τις πύλες εργασιακής κινητικότητας, όπως η πύλη EURES για την εργασιακή κινητικότητα, η διαδικτυακή πλατφόρμα Europass, καθώς και το σύστημα ταξινόμησης δεξιοτήτων, ικανοτήτων, προσόντων και επαγγελμάτων (ESCO)· καλεί, ειδικότερα, τα κράτη μέλη να δημιουργήσουν διασυνοριακές συμπράξεις προκειμένου να βοηθήσουν τους μετακινούμενους εργαζομένους στις διασυνοριακές περιφέρειες· καλεί τα κράτη μέλη να διευκολύνουν την ελεύθερη κυκλοφορία των ατόμων με αναπηρία εντός της Ένωσης και ζητεί από τα κράτη μέλη να διασφαλίσουν την έγκριση ενός κοινού ευρωπαϊκού ορισμού για το καθεστώς αναπηρίας σύμφωνα με τη Σύμβαση του ΟΗΕ για τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία, καθώς και την αμοιβαία αναγνώριση του καθεστώτος αναπηρίας μεταξύ των κρατών μελών·

33.

θεωρεί ότι οι εθνικές διατάξεις, πρακτικές και ρυθμίσεις σχετικά με την πρόσβαση σε συγκεκριμένα επαγγέλματα και την άσκησή τους, καθώς και την πρόσβαση σε υπηρεσίες και την παροχή υπηρεσιών για την προστασία του δημόσιου συμφέροντος και την προστασία των εργαζομένων ή/και των καταναλωτών δεν αποτελούν εμπόδιο για την εμβάθυνση της ενιαίας αγοράς·

34.

ζητεί από τα κράτη μέλη να διασφαλίσουν ότι οι μετακινούμενοι εργαζόμενοι έχουν πρόσβαση στην κατάρτιση και την επανεκπαίδευση, με σκοπό την αντιμετώπιση της έλλειψης εργατικού δυναμικού σε ορισμένους τομείς και τη στήριξη των ψηφιακών μεταβάσεων και των μέτρων προς μια κλιματικά ουδέτερη οικονομία·

35.

υπενθυμίζει το θεμελιώδες δικαίωμα των κρατών μελών να υπερβαίνουν τα ελάχιστα όρια που θεσπίζουν οι οδηγίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης χωρίς να δημιουργούν αδικαιολόγητα και δυσανάλογα εμπόδια·

36.

διαπιστώνει με ανησυχία τις δυσκολίες και την έλλειψη κατάλληλης πρόσβασης στα συστήματα κοινωνικής προστασίας για τους μετακινούμενους και ιδίως του διασυνοριακούς και μεθοριακούς εργαζομένους· τονίζει τη σημασία της συντονισμένης δράσης σε επίπεδο Ένωσης, αλλά αναγνωρίζει και χαιρετίζει τις επιτυχείς διμερείς συμφωνίες που έχουν υπογραφεί μεταξύ των κρατών μελών για τη διασφάλιση των δικαιωμάτων κοινωνικής ασφάλισης για όλους τους εργαζομένους, όπως ορίζεται στη σύσταση του Συμβουλίου σχετικά με την πρόσβαση στην κοινωνική προστασία για τους εργαζομένους και τους αυτοαπασχολούμενους· καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να διασφαλίσουν τα κοινωνικά δικαιώματα των μετακινούμενων εργαζομένων σε περίπτωση κρίσης στον τομέα της υγείας και άλλων καταστάσεων κρίσης·

37.

υπενθυμίζει ότι οι ικανοποιητικές συνθήκες εργασίας και απασχόλησης συνιστούν ανταγωνιστικό πλεονέκτημα για τις εταιρείες ώστε να προσελκύουν εξειδικευμένο εργατικό δυναμικό· υπογραμμίζει τη σημασία των εταιρικών επενδύσεων στην τυπική και άτυπη κατάρτιση και δια βίου μάθηση, προκειμένου να υποστηριχθεί η δίκαιη μετάβαση προς την ψηφιακή και κυκλική οικονομία· τονίζει ότι οι εταιρείες που χρησιμοποιούν τεχνητή νοημοσύνη, ρομποτική και συναφείς τεχνολογίες έχουν την ευθύνη να παρέχουν επαρκή επανεκπαίδευση και αναβάθμιση των δεξιοτήτων σε όλους τους σχετικούς εργαζόμενους προκειμένου να μάθουν πώς να χρησιμοποιούν τα ψηφιακά εργαλεία και να εργάζονται με συνεργατικά ρομπότ («co-bots») και άλλες νέες τεχνολογίες, ώστε να προσαρμόζονται στις μεταβαλλόμενες ανάγκες της αγοράς εργασίας και να διατηρούν την εργασία τους· τονίζει, στο πλαίσιο αυτό, τη σημασία της συμφωνίας-πλαισίου των Ευρωπαίων κοινωνικών εταίρων για την ψηφιοποίηση· υπενθυμίζει ότι η προαναφερθείσα συμφωνία περιγράφει την ευθύνη των εργοδοτών να διασφαλίσουν την επανειδίκευση και την αναβάθμιση των δεξιοτήτων των εργαζομένων, ιδίως ενόψει της ψηφιοποίησης των θέσεων εργασίας·

38.

τονίζει την ανάγκη για πλήρη ψηφιοποίηση των διαδικασιών όσον αφορά την κινητικότητα του εργατικού δυναμικού και την απόσπαση των εργαζομένων, με σκοπό να βελτιωθεί η παροχή και η ανταλλαγή πληροφοριών μεταξύ των εθνικών αρχών και να γίνει δυνατή η αποτελεσματική επιβολή, μεταξύ άλλων και μέσω της δημιουργίας ενός γραφείου υποστήριξης για τους εργαζομένους και τους μελλοντικούς εργοδότες σχετικά με τους ισχύοντες ενωσιακούς κανόνες, που θα έχει βάση εντός της ΕΑΕ τόσο ψηφιακά όσο και υλικά· ζητεί από τα κράτη μέλη να δεσμευτούν πλήρως υπέρ της ψηφιοποίησης των δημόσιων υπηρεσιών, ιδίως των οργανισμών κοινωνικής ασφάλισης, ώστε να διευκολύνουν τις διαδικασίες κινητικότητας των Ευρωπαίων εργαζομένων, και να διασφαλίσουν παράλληλα τη φορητότητα των δικαιωμάτων και την τήρηση των υποχρεώσεων που συνδέονται με την ελεύθερη κυκλοφορία· τονίζει την ανάγκη δημιουργίας καλύτερων στατιστικών εργαλείων για τη μέτρηση της αναντιστοιχίας δεξιοτήτων στις ευρωπαϊκές αγορές εργασίας και της αξιολόγησης των αναγκών των αγορών εργασίας της ΕΕ και των διαφορών μεταξύ αυτών· επισημαίνει τη σημασία του EURES και εφιστά την προσοχή ιδίως στη σύνδεση των δραστηριοτήτων του EURES με τις ανάγκες της αγοράς εργασίας, προκειμένου να καλυφθούν οι τομεακές ανάγκες και οι ανάγκες σε δεξιότητες που έχουν προτεραιότητα και να στηριχθούν όσοι αναζητούν νέα απασχόληση·

39.

καλεί την Επιτροπή να προχωρήσει, εντός εύλογου χρονικού διαστήματος, στην αξιολόγηση της εντολής της ΕΑΕ, μόλις παρέλθουν τουλάχιστον δύο έτη πλήρους λειτουργίας της εν λόγω αρχής· ζητεί από την Επιτροπή να μεριμνήσει για τη συμμετοχή των ενδιαφερόμενων μερών που διαθέτουν βαθιά γνώση των διαφόρων μοντέλων της αγοράς εργασίας στο έργο και στις αξιολογήσεις της ΕΑΕ·

40.

καλεί την Επιτροπή να προτείνει νομοθετικό πλαίσιο ενόψει της ρύθμισης των όρων της τηλεργασίας σε ολόκληρη την ΕΕ και να διασφαλίσει αξιοπρεπείς συνθήκες εργασίας και απασχόλησης·

41.

ζητεί από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, τα κράτη μέλη και τις τοπικές αρχές να συνεργαστούν με τους κοινωνικούς εταίρους και την ΕΑΕ ώστε να διαμορφώσουν συγκεκριμένες τομεακές στρατηγικές, οι οποίες όχι μόνο θα προωθούν και θα διευκολύνουν την εθελούσια κινητικότητα των εργαζομένων, αλλά επίσης θα σχεδιάζουν και θα υλοποιούν τις απαραίτητες δομές στήριξης για την αναβάθμιση των δεξιοτήτων και την επανειδίκευση των εργαζομένων, μέσω της εφαρμογής των σχετικών δημόσιων πολιτικών και της παροχής ευκαιριών απασχόλησης υψηλής ποιότητας, προσαρμοσμένης στις δεξιότητες των εργαζομένων· τονίζει την προστιθέμενη αξία της αμοιβαίας αναγνώρισης της συμβατότητας των δεξιοτήτων και των προσόντων, με την υποστήριξη των υφιστάμενων μηχανισμών αναγνώρισης, όπως η πύλη EURES για την επαγγελματική κινητικότητα, η διαδικτυακή πλατφόρμα Europass και το σύστημα ταξινόμησης ESCO·

42.

εκφράζει την ανησυχία του για το γεγονός ότι η πρόσβαση στην πληροφόρηση από όλους τους εργαζομένους και τους εργοδότες όσον αφορά την κινητικότητα του εργατικού δυναμικού και των υπηρεσιών εξακολουθεί να αποτελεί πρόκληση· σημειώνει ότι οι πληροφορίες σχετικά με τις συνθήκες απασχόλησης και τις συλλογικές συμβάσεις, οι οποίες διατίθενται σε ενιαίους επίσημους εθνικούς διαδικτυακούς τόπους, έχουν πολύ συχνά περιορισμένο χαρακτήρα και είναι προσβάσιμες μόνο σε λίγες γλώσσες· ζητεί, ως εκ τούτου, από την Επιτροπή να βελτιώσει την πρόσβαση σε πληροφορίες μέσω της δημιουργίας ενός ενιαίου υποδείγματος για τους επίσημους εθνικούς διαδικτυακούς τόπους·

43.

ζητεί από τα κράτη μέλη να διασφαλίσουν τον επαρκή συντονισμό των συστημάτων κοινωνικής ασφάλισης, μεταξύ άλλων μέσω της αναθεώρησης του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 883/2004 και μέσω της ενίσχυσης της φορητότητας των δικαιωμάτων, με ιδιαίτερη προσοχή στη φορητότητα των παροχών κοινωνικής ασφάλισης για τα άτομα με αναπηρία· τονίζει ότι η ψηφιοποίηση παρέχει μια άνευ προηγουμένου ευκαιρία να διευκολυνθεί η διασυνοριακή λειτουργικότητα των ΠΜΜΕ, εξασφαλίζοντας παράλληλα την αυστηρή τήρηση των κανόνων περί δίκαιης κινητικότητας· τονίζει τη σημασία της εκ των προτέρων κοινοποίησης και της εφαρμογής των πιστοποιητικών Α1 πριν από την έναρξη της διασυνοριακής τοποθέτησης του εργαζομένου·

44.

τονίζει ότι η επιβολή των κανόνων της Ένωσης σχετικά με την κινητικότητα του εργατικού δυναμικού πρέπει να διασφαλίζει την αρχή της ίσης μεταχείρισης, την αρχή της μη εισαγωγής διακρίσεων και την προστασία των εργαζομένων, και να μειώνει τον περιττό διοικητικό φόρτο·

45.

ζητεί από την Επιτροπή να εξετάσει τα κενά που υπάρχουν όσον αφορά την προστασία και να εξετάσει την ανάγκη αναθεώρησης της οδηγίας 2008/104/ΕΚ περί της εργασίας μέσω εταιρείας προσωρινής απασχόλησης, προκειμένου να διασφαλιστούν αξιοπρεπείς συνθήκες εργασίας και απασχόλησης για τους εργαζόμενους μέσω εταιρείας προσωρινής απασχόλησης·

46.

τονίζει ότι οι εργαζόμενοι με αναπηρία εξακολουθούν να αντιμετωπίζουν πολλαπλά εμπόδια εξαιτίας των οποίων είναι δύσκολο ή αδύνατο να επωφεληθούν πλήρως από την ελεύθερη κυκλοφορία των υπηρεσιών· καλεί τα κράτη μέλη να εφαρμόσουν χωρίς καθυστέρηση την οδηγία (ΕΕ) 2019/882 (ευρωπαϊκή πράξη για την προσβασιμότητα), ώστε να αρθούν αποτελεσματικά τα εμπόδια για τους πολίτες με αναπηρία και να διασφαλιστεί η διαθεσιμότητα προσβάσιμων υπηρεσιών, καθώς και η καταλληλότητα των συνθηκών υπό τις οποίες παρέχονται οι υπηρεσίες· υπογραμμίζει την ύψιστη σημασία της επίτευξης μιας πλήρως προσβάσιμης ενιαίας αγοράς που διασφαλίζει την ίση μεταχείριση και την οικονομική και κοινωνική ένταξη των ατόμων με αναπηρία·

47.

αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο και στην Επιτροπή.

(1)  ΕΕ L 183 της 29.6.1989, σ. 1.

(2)  ΕΕ L 186 της 11.7.2019, σ. 21.

(3)  ΕΕ L 141 της 27.5.2011, σ. 1.

(4)  ΕΕ L 107 της 22.4.2016, σ. 1.

(5)  ΕΕ L 166 της 30.4.2004, σ. 1.

(6)  ΕΕ L 284 της 30.10.2009, σ. 1.

(7)  ΕΕ L 300 της 14.11.2009, σ. 51.

(8)  ΕΕ L 300 της 14.11.2009, σ. 72.

(9)  ΕΕ L 293 της 31.10.2008, σ. 3.

(10)  ΕΕ L 102 της 11.4.2006, σ. 1.

(11)  ΕΕ L 364 της 12.12.1992, σ. 7.

(12)  ΕΕ L 128 της 30.4.2014, σ. 8.

(13)  ΕΕ L 255 της 30.9.2005, σ. 22.

(14)  ΕΕ L 80 της 23.3.2002, σ. 35.

(15)  ΕΕ L 167 της 2.7.1999, σ. 33.

(16)  ΕΕ L 124 της 20.5.2009, σ. 30.

(17)  ΕΕ L 18 της 21.1.1997, σ. 1.

(18)  ΕΕ L 173 της 9.7.2018, σ. 16.

(19)  ΕΕ L 159 της 28.5.2014, σ. 11.

(20)  ΕΕ L 249 της 31.7.2020, σ. 49.

(21)  ΕΕ L 185 της 11.7.2019, σ. 44.

(22)  ΕΕ L 65 της 11.3.2016, σ. 12.

(23)  ΕΕ C 189 της 15.6.2017, σ. 15.

(24)  Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2020)0176.

(25)  ΕΕ C 337 της 20.9.2018, σ. 135.

(26)  ΕΕ C 482 της 23.12.2016, σ. 31.

(27)  http://www.eurofound.europa.eu/publications/report/2010/working-conditions-industrial-relations/posted-workers-in-the-european-union

(28)  Ευρωπαϊκή Επιτροπή, Γενική Διεύθυνση Απασχόλησης, Κοινωνικών Υποθέσεων και Ένταξης, 2017 Annual Report on intra-EU Labour Mobility, Final Report January 2018 (Ετήσια έκθεση για την ενδοενωσιακή κινητικότητα του εργατικού δυναμικού του 2017, Τελική έκθεση του Ιανουαρίου 2018), 2018. Ευρωπαϊκή Επιτροπή, Study on the movement of skilled labour, Final report (Μελέτη σχετικά με την κυκλοφορία ειδικευμένου εργατικού δυναμικού, Τελική έκθεση) (εκπονήθηκε από τον ICF), 2018· Malmström, Cecilia, Πρόλογος στο Rethinking the attractiveness of EU Labour Immigration Policies: Comparative perspectives on the EU, the US, Canada and beyond, επιμέλεια S. Carrera, E. Guild και K. Eisele, CEPS, 2018.

(29)  Βάση δεδομένων του ΟΟΣΑ με τίτλο «Skills for Jobs» (Δεξιότητες για θέσεις εργασίας), https://www.oecdskillsforjobsdatabase.org/#EL/_.

(30)  Οδηγία (ΕΕ) 2018/957 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 28ης Ιουνίου 2018, για την τροποποίηση της οδηγίας 96/71/ΕΚ σχετικά με την απόσπαση εργαζομένων στο πλαίσιο παροχής υπηρεσιών (ΕΕ L 173 της 9.7.2018, σ. 16).

(31)  Ευρωπαϊκή Επιτροπή, Ετήσια έκθεση 2019 σχετικά με την κινητικότητα του εργατικού δυναμικού στην ΕΕ, Ιανουάριος 2020.


12.1.2022   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 15/151


P9_TA(2021)0250

Επιτάχυνση της προόδου και αντιμετώπιση των ανισοτήτων ώστε να πάψει το AIDS να συνιστά απειλή για τη δημόσια υγεία έως το 2030

Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 20ής Μαΐου 2021 σχετικά με την επιτάχυνση της προόδου και την αντιμετώπιση των ανισοτήτων με στόχο να πάψει το AIDS να αποτελεί απειλή για τη δημόσια υγεία έως το 2030 (2021/2604(RSP))

(2022/C 15/13)

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

έχοντας υπόψη τη συνεδρίαση υψηλού επιπέδου της Γενικής Συνέλευσης των Ηνωμένων Εθνών για το HIV/AIDS, η οποία έχει προγραμματιστεί να πραγματοποιηθεί στη Νέα Υόρκη από τις 8 έως τις 10 Ιουνίου 2021,

έχοντας υπόψη την πολιτική διακήρυξη για το HIV και το AIDS: σχετικά με την επιτάχυνση της καταπολέμησης του HIV και τον τερματισμό της επιδημίας του AIDS έως το 2030, που εγκρίθηκε από τη Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών στις 8 Ιουνίου 2016,

έχοντας υπόψη την πολιτική διακήρυξη της συνεδρίασης υψηλού επιπέδου για την καθολική υγειονομική κάλυψη, που εγκρίθηκε από τη Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών στις 18 Οκτωβρίου 2019,

έχοντας υπόψη την Παγκόσμια Ενημέρωση του UNAIDS για το AIDS, του 2020, με τίτλο «Seizing the Moment — Tackling entrenched inequalities to end epidemics (Να αξιοποιήσουμε τη συγκυρία και να αντιμετωπίσουμε τις παγιωμένες ανισότητες για τον τερματισμό των επιδημιών)»,

έχοντας υπόψη την ετήσια έκθεση του 2019 του Ύπατου Αρμοστή των Ηνωμένων Εθνών για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα, σχετικά με την αντιμετώπιση του HIV,

έχοντας υπόψη τη δήλωση της Abuja, της 27ης Απριλίου 2001, σχετικά με το HIV/AIDS, τη φυματίωση και άλλες συναφείς λοιμώδεις νόσους, την κοινή αφρικανική θέση που παρουσιάστηκε στη συνεδρίαση υψηλού επιπέδου του 2016 και το καταλυτικό πλαίσιο του 2016 για τον τερματισμό του AIDS και της φυματίωσης και την εξάλειψη της ελονοσίας στην Αφρική έως το 2030,

έχοντας υπόψη την Ατζέντα του 2030 για τη βιώσιμη ανάπτυξη και τους στόχους βιώσιμης ανάπτυξης (ΣΒΑ), που εγκρίθηκε στη Νέα Υόρκη τον Σεπτέμβριο του 2015,

έχοντας υπόψη την πλατφόρμα δράσης του Πεκίνου και το πρόγραμμα δράσης της Διεθνούς Διάσκεψης για τον Πληθυσμό και την Ανάπτυξη, και τα αποτελέσματα των αναθεωρητικών διασκέψεών τους,

έχοντας υπόψη τα συμπεράσματα του Συμβουλίου της 26ης Μαΐου 2015 σχετικά με την ισότητα των φύλων στην ανάπτυξη,

έχοντας υπόψη το τρίτο σχέδιο δράσης της ΕΕ για θέματα φύλου (GAP III) για την περίοδο 2021-2025,

έχοντας υπόψη το σχέδιο δράσης της ΕΕ για τα ανθρώπινα δικαιώματα και τη δημοκρατία για την περίοδο 2020-2024,

έχοντας υπόψη την Ευρωπαϊκή Κοινή Αντίληψη για την ανάπτυξη, «Ο κόσμος μας, η αξιοπρέπειά μας, το μέλλον μας»,

έχοντας υπόψη τα ψηφίσματά του, της 8ης Ιουλίου 2010 σχετικά με μια θεμελιωμένη στα ανθρώπινα δικαιώματα αντίληψη για την ευρωπαϊκή δράση κατά του HIV/AIDS (1), και της 5ης Ιουλίου 2017 σχετικά με την αντιμετώπιση του HIV/AIDS, της φυματίωσης και της ηπατίτιδας C από την ΕΕ (2),

έχοντας υπόψη την ερώτηση προς την Επιτροπή σχετικά με την επιτάχυνση της προόδου και την αντιμετώπιση των ανισοτήτων όσον αφορά τον τερματισμό του AIDS ως απειλής για τη δημόσια υγεία έως το 2030 (O-000027/2021 — B9-0015/2021),

έχοντας υπόψη το άρθρο 136 παράγραφος 5 και το άρθρο 132 παράγραφος 2 του Κανονισμού του,

έχοντας υπόψη την πρόταση ψηφίσματος της Επιτροπής Ανάπτυξης,

Α.

λαμβάνοντας υπόψη ότι σχεδόν 76 εκατομμύρια άνθρωποι έχουν μολυνθεί και σχεδόν 33 εκατομμύρια άνθρωποι έχουν χάσει τη ζωή τους από αιτίες σχετιζόμενες με το AIDS από την έναρξη της επιδημίας το 1981· λαμβάνοντας υπόψη ότι η επιδημία HIV εξακολουθεί να αποτελεί παγκόσμια κρίση και ότι συνολικά 38 εκατομμύρια άνθρωποι ζουν με τον ιό HIV· λαμβάνοντας υπόψη ότι το 2019 μολύνθηκαν με τον ιό 1,7 εκατομμύρια άνθρωποι·

Β.

λαμβάνοντας υπόψη ότι το 2019 12 εκατομμύρια άνθρωποι που ζουν με τον ιό HIV δεν είχαν πρόσβαση σε αντιρετροϊκή αγωγή, που σώζει ζωές, και σχεδόν 700 000 άνθρωποι σε όλο τον κόσμο έχασαν τη ζωή τους από αιτίες σχετιζόμενες με το AIDS·

Γ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η καθολική πρόσβαση στην αντιρετροϊκή αγωγή και περίθαλψη κατά του HIV μειώνει σημαντικά τον κίνδυνο περαιτέρω μετάδοσης και έχει προσφέρει στους ανθρώπους που ζουν με τον ιό HIV ένα σχεδόν κανονικό προσδόκιμο ζωής και συγκρίσιμη ποιότητα ζωής·

Δ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι οι ανισότητες που προκαλούν την επιδημία του HIV, συμπεριλαμβανομένης της παραβίασης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και της σεξουαλικής και αναπαραγωγικής υγείας και των συναφών δικαιωμάτων, στο πλαίσιο της Πλατφόρμας Δράσης του Πεκίνου και του Προγράμματος Δράσης της Διεθνούς Διάσκεψης για τον Πληθυσμό και την Ανάπτυξη και των αποτελεσμάτων των αναθεωρητικών τους διασκέψεων, όπως επίσης το στίγμα και οι διακρίσεις, επιδεινώθηκαν περαιτέρω από την COVID-19·

Ε.

λαμβάνοντας υπόψη ότι οι άνδρες που έχουν σεξουαλικές επαφές με άνδρες, τα διεμφυλικά άτομα, όσοι κάνουν ενδοφλέβια χρήση ναρκωτικών, οι εργαζόμενοι στον τομέα των σεξουαλικών υπηρεσιών και οι πελάτες τους, καθώς και κρατούμενοι (βασικοί πληθυσμοί) διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο έκθεσης στον ιό HIV από ό, τι άλλες ομάδες· λαμβάνοντας υπόψη ότι η συμμετοχή τους είναι ζωτικής σημασίας για την αντιμετώπιση του HIV·

ΣΤ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι 159 χώρες έχουν τουλάχιστον έναν νόμο που εισάγει διακρίσεις ή επιβάλλει ποινές θέτοντας εμπόδια στην αντιμετώπιση του HIV· λαμβάνοντας υπόψη ότι η ποινικοποίηση των ανθρώπων που ζουν με τον ιό HIV και κινδυνεύουν από αυτόν προκαλεί στιγματισμό και διακρίσεις, μειώνοντας την αποδοχή των υπηρεσιών πρόληψης και αγωγής και αυξάνοντας τον επιπολασμό του HIV·

Ζ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η ανισότητα των φύλων, η άνιση πρόσβαση στην εκπαίδευση και στις υπηρεσίες σεξουαλικής και αναπαραγωγικής υγείας και τη σχετική ενημέρωση, καθώς και η σεξουαλική και έμφυλη βία αυξάνουν την ευπάθεια των γυναικών και των κοριτσιών στον ιό HIV, με αποτέλεσμα οι ασθένειες που σχετίζονται με τη σεξουαλική και αναπαραγωγική υγεία να συγκαταλέγονται στις κύριες αιτίες θανάτου των γυναικών αναπαραγωγικής ηλικίας παγκοσμίως·

Η.

λαμβάνοντας υπόψη ότι οι υφιστάμενες μέθοδοι πρόληψης δεν έχουν κάνει αρκετά για να σταματήσουν την εξάπλωση του HIV, κυρίως στις γυναίκες, οι οποίες επιβαρύνονται δυσανάλογα με την επιδημία, ιδίως στην υποσαχάρια Αφρική· λαμβάνοντας υπόψη ότι υπάρχει ανάγκη για επενδύσεις στην έρευνα και την καινοτομία για νέα και βελτιωμένα εργαλεία πρόληψης, διάγνωσης και αγωγής κατά του HIV και του AIDS, συμπεριλαμβανομένων εργαλείων που λαμβάνουν υπόψη τη διάσταση του φύλου, καθώς και νέων θεραπευτικών δυνατοτήτων για την αντιμετώπιση της εμφάνισης αντοχής στα φάρμακα κατά του HIV·

Θ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι οι νέοι ηλικίας μεταξύ 15 και 27 ετών αναλογούν σε πάνω από το ένα τρίτο του συνόλου των νέων λοιμώξεων μεταξύ ενηλίκων, και ότι οι θάνατοι που συνδέονται με το AIDS αυξάνονται μεταξύ των εφήβων· λαμβάνοντας υπόψη ότι πολλοί νέοι έχουν περιορισμένη πρόσβαση στην κοινωνική προστασία, στη σεξουαλική και αναπαραγωγική υγειονομική περίθαλψη και σε προγράμματα που τους δίνουν τη δυνατότητα να προστατεύονται από τον ιό HIV·

Ι.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η υποχρεωτική ολοκληρωμένη σεξουαλική αγωγή στα σχολικά συστήματα είναι απαραίτητη για την πρόληψη της εξάπλωσης του AIDS και άλλων σεξουαλικά μεταδιδόμενων λοιμώξεων·

ΙΑ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι οι άνθρωποι που ζουν σε δυσμενείς ανθρωπιστικές συνθήκες, σε άτυπο και εύθραυστο περιβάλλον, οι άνθρωποι με αναπηρία, οι αυτόχθονες πληθυσμοί, τα άτομα ΛΟΑΔΜ +, οι μετανάστες και οι μετακινούμενοι πληθυσμοί είναι ευάλωτοι στη λοίμωξη από τον ιό HIV και αντιμετωπίζουν μοναδικές προκλήσεις όσον αφορά την πρόσβαση σε υπηρεσίες αντιμετώπισης του HIV·

ΙΒ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η υποσαχάρια Αφρική παραμένει η πλέον πληγείσα περιοχή, αντιπροσωπεύοντας το 57 % όλων των νέων μολύνσεων από τον ιό HIV και το 84 % των μολύνσεων από τον ιό HIV σε παιδιά (ηλικίας έως 14 ετών), με πολύ υψηλότερο επιπολασμό του HIV στις γυναίκες από ό,τι στους άνδρες, με 4 500 κορίτσια και νεαρές γυναίκες (ηλικίας μεταξύ 15 και 24 ετών) να μολύνονται από τον ιό HIV κάθε εβδομάδα και 25,6 εκατομμύρια ανθρώπους να ζουν με τον ιό HIV·

ΙΓ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η πανδημία COVID-19 θέτει περαιτέρω προκλήσεις για την αντιμετώπιση του AIDS και έχει ανατρέψει σε έναν βαθμό την πρόοδο που είχε επιτευχθεί ως τώρα, με πολλές χώρες να μην έχουν επιτύχει τους στόχους τους για το 2020· λαμβάνοντας υπόψη ότι αυτό θέτει σε κίνδυνο την επίτευξη του στόχου των ΣΒΑ για τερματισμό του AIDS ως απειλής για τη δημόσια υγεία έως το 2030·

ΙΔ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι είναι αναγκαίο να ενισχυθούν ανθεκτικά και βιώσιμα συστήματα υγείας ως μέρος της καθολικής υγειονομικής κάλυψης, με παράλληλη διατήρηση της προόδου στην αντιμετώπιση του AIDS·

ΙΕ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η επίτευξη του δικαιώματος στην υγεία πρέπει να αντιμετωπίσει την ανισότητα όσον αφορά την πρόσβαση στις υπηρεσίες και να προωθήσει την ποιότητα ζωής και την ευημερία των ανθρώπων που ζουν με τον ιό HIV και κινδυνεύουν από αυτόν καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής τους·

ΙΣΤ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι οι κοινότητες και η αντιμετώπιση με πρωτοβουλία τοπικών κοινοτήτων, οι οποίες είναι καίριας σημασίας για την αντιμετώπιση του HIV, εξακολουθούν να υπονομεύονται από έντονη έλλειψη χρηματοδότησης, συρρίκνωση του χώρου της κοινωνίας των πολιτών και έλλειψη πλήρους συμμετοχής και ενσωμάτωσης στις εθνικές προσπάθειες αντιμετώπισης·

ΙΕ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι πολλές αναπτυσσόμενες χώρες μεσαίου εισοδήματος αντιμετωπίζουν δυσκολίες όσον αφορά την εισαγωγή ή την τοπική παραγωγή γενόσημων αντιρετροϊκών φαρμάκων λόγω της προστασίας των διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι πολυεθνικές φαρμακευτικές εταιρείες αποκλείουν ολοένα και περισσότερο τις αναπτυσσόμενες χώρες μεσαίου εισοδήματος από τις δωρεές, τις μειωμένες τιμές και τις εθελοντικές άδειες, με αποτέλεσμα να περιορίζεται η ικανότητά τους για πρόσβαση σε οικονομικά προσιτά γενόσημα φάρμακα·

ΙΣΤ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι το ανθρώπινο δικαίωμα στην υγεία υπερισχύει των κανόνων για τις εμπορικές πτυχές των δικαιωμάτων διανοητικής ιδιοκτησίας (TRIPS)· λαμβάνοντας υπόψη ότι η δήλωση της Ντόχα σχετικά με τη συμφωνία TRIPS και τη δημόσια υγεία επιβεβαιώνει το δικαίωμα των αναπτυσσόμενων χωρών να κάνουν πλήρη χρήση των διατάξεων ευελιξίας της συμφωνίας TRIPS για την προστασία της δημόσιας υγείας και, ειδικότερα, την παροχή πρόσβασης σε φάρμακα για όλους·

ΙΖ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι το Παγκόσμιο Ταμείο για την καταπολέμηση του AIDS, της φυματίωσης και της ελονοσίας, το οποίο δημιουργήθηκε σε συνέχεια της παγκόσμιας έξαρσης του HIV/AIDS, έχει διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στο πλαίσιο της καταπολέμησης του HIV/AIDS·

1.

υπογραμμίζει ότι είναι σημαντικό να υπάρξει θετική έκβαση στη σύνοδο υψηλού επιπέδου του ΟΗΕ για το HIV/AIDS που θα πραγματοποιηθεί από τις 8 έως τις 10 Ιουνίου 2021· ζητεί από το Συμβούλιο να συμβάλει στην έγκριση μιας σειράς μελλοντοστραφών και φιλόδοξων δεσμεύσεων στην πολιτική διακήρυξη·

2.

επιβεβαιώνει ότι όλοι έχουν το δικαίωμα να απολαμβάνουν το υψηλότερο δυνατό επίπεδο υγείας, καθώς και ισότητα που συμβάλλει σε αξιοπρεπή διαβίωση·

3.

επαινεί τον ρόλο της ΕΕ στην πολυτομεακή παγκόσμια αντιμετώπιση του AIDS και καλεί την Επιτροπή να αντιμετωπίσει το AIDS ως παγκόσμια κρίση στον τομέα της δημόσιας υγείας και να επιταχύνει όλες τις προσπάθειες για την επίτευξη των στόχων του 2025, μεταξύ άλλων μέσω της κλιμάκωσης των επενδύσεων στο UNAIDS και στο Παγκόσμιο Ταμείο για την καταπολέμηση του AIDS, της φυματίωσης και της ελονοσίας·

4.

επιμένει στην ουσιαστική παροχή επαρκών μέσων για το Παγκόσμιο Ταμείο για την καταπολέμηση του AIDS, της φυματίωσης και της ελονοσίας, ώστε να μπορέσει να συμβάλει αποφασιστικά στην καταπολέμηση του HIV/AIDS·

5.

υπογραμμίζει ότι η παγκόσμια αντιμετώπιση του AIDS απαιτεί πολυτομεακή προσέγγιση και πολυεπίπεδη συνεργασία που να χαρακτηρίζονται από επικαιρότητα, κλίμακα, συμμετοχικότητα, σύμπραξη και καινοτομία·

6.

καλεί την Επιτροπή να διασφαλίσει ότι ο προγραμματισμός του NDICI στηρίζει τις προσπάθειες των χωρών εταίρων για την οικοδόμηση ισχυρών και ανθεκτικών συστημάτων υγείας, συμπεριλαμβανομένων ερευνητικών και κανονιστικών συστημάτων στον τομέα της υγείας και κοινοτικών συστημάτων υγείας ικανών να παρέχουν καθολική υγειονομική κάλυψη με ευαισθησία όσον αφορά το HIV·

7.

ζητεί από την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Εξωτερικής Δράσης, την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να αξιοποιήσουν την εφαρμογή του σχεδίου δράσης της ΕΕ για τα ανθρώπινα δικαιώματα και του τρίτου σχεδίου δράσης για θέματα φύλου προκειμένου να αντιμετωπίσουν τους παράγοντες ανισότητας στα ανθρώπινα δικαιώματα και μεταξύ των φύλων λόγω του HIV/AIDS, με προτεραιότητα στην καταπολέμηση του στιγματισμού και των διακρίσεων, της σεξουαλικής και της έμφυλης βίας, της ποινικοποίησης των σχέσεων μεταξύ ατόμων του ιδίου φύλου και άλλων νόμων και πολιτικών τιμωρίας που εισάγουν διακρίσεις, προκειμένου να συμβάλουν στην καθολική πρόσβαση στη σεξουαλική και αναπαραγωγική υγεία και τα συναφή δικαιώματα, στην πρόσβαση σε ποιοτική εκπαίδευση, συμπεριλαμβανομένης της ολοκληρωμένης σεξουαλικής διαπαιδαγώγησης. στην ίση και οικονομικά προσιτή πρόσβαση σε υγειονομική περίθαλψη, στην πρόσβαση στην αγορά εργασίας και στη συμμετοχή των πληττόμενων κοινοτήτων σε όλες τις πτυχές του δημόσιου βίου·

8.

καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να συνεργαστούν με τις χώρες εταίρους για τη θέσπιση υποχρεωτικής ολοκληρωμένης σεξουαλικής διαπαιδαγώγησης στα εθνικά εκπαιδευτικά τους προγράμματα, προκειμένου να αποτραπεί η εξάπλωση του AIDS και άλλων σεξουαλικά μεταδιδόμενων ασθενειών, ιδίως στις χώρες με τα υψηλότερα ποσοστά μόλυνσης·

9.

υπενθυμίζει ότι η υγεία αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση για την ανθρώπινη ανάπτυξη· ζητεί από την Επιτροπή να δώσει προτεραιότητα στην υγεία στο πλαίσιο της στρατηγικής ΕΕ-Αφρικής, με την κινητοποίηση πρόσθετων δημόσιων πόρων για τη διασφάλιση καθολικής υγειονομικής κάλυψης, μεταξύ άλλων για τη σεξουαλική και αναπαραγωγική υγεία και τα συναφή δικαιώματα, τον ιό HIV, τη φυματίωση και την ελονοσία, και με την εστίαση στην παγκόσμια έρευνα και ανάπτυξη στον τομέα της υγείας, με την ενίσχυση της συνεργασίας ΕΕ-Αφρικής στην έρευνα και καινοτομία στον τομέα της υγείας, και με την από κοινού ενίσχυση της αφρικανικής και της ευρωπαϊκής παραγωγικής ικανότητας για προϊόντα υγείας, εξοπλισμό και φάρμακα· υπογραμμίζει ότι η αναπτυξιακή βοήθεια θα πρέπει πρωτίστως να αφιερωθεί στην παροχή οριζόντιας καθολικής κάλυψης του συστήματος υγειονομικής περίθαλψης μέσω μιας ολιστικής και βασισμένης στα δικαιώματα προσέγγισης, η οποία συνεπάγεται την πλήρη αντιμετώπιση του πολυδιάστατου χαρακτήρα της υγείας (με στενούς δεσμούς με το φύλο, την επισιτιστική ασφάλεια και τη διατροφή, την ύδρευση και την αποχέτευση, την εκπαίδευση και τη φτώχεια), σύμφωνα με την προσέγγιση για «Μία υγεία»· ζητεί ειδικότερα την προώθηση επενδύσεων σε ολοκληρωμένα δικαιώματα σε σχέση με τον ιό HIV και τη σεξουαλική και αναπαραγωγική υγεία και τα συναφή δικαιώματα, με έμφαση στις γυναίκες και τα κορίτσια, τους εργαζομένους στον τομέα των σεξουαλικών υπηρεσιών, τα διεμφυλικά άτομα, τους ανθρώπους που κάνουν ενδοφλέβια χρήση ναρκωτικών, τους φυλακισμένους και άλλες ευπαθείς ομάδες·

10.

καλεί την Επιτροπή να αντιμετωπίσει την εξαιρετικά χαμηλή θεραπευτική κάλυψη για τα παιδιά που ζουν με τον ιό HIV, και να διασφαλίσει την πρόσβαση των εγκύων γυναικών και των θηλαζουσών μητέρων σε υπηρεσίες αντιμετώπισης του HIV, προκειμένου να αποφεύγεται η μετάδοση του HIV από τη μητέρα στο παιδί·

11.

καλεί τα κράτη μέλη και την Επιτροπή να διασφαλίσουν το επίπεδο των δαπανών και την κινητοποίηση πόρων που απαιτούνται για την επίτευξη των στόχων για το 2025 σε όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ·

12.

καλεί την Επιτροπή να συνεργαστεί με τα κράτη μέλη και τους εταίρους προκειμένου να δοθεί προτεραιότητα σε μια ολοκληρωμένη προσέγγιση της παγκόσμιας υγειονομικής ασφάλειας, η οποία θα ενσωματώνει την καταπολέμηση τόσο των υφιστάμενων πανδημιών, όπως ο HIV, όσο και των αναδυόμενων, στο πλαίσιο της ατζέντας για την καθολική υγειονομική κάλυψη·

13.

καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να διαδραματίσουν ισχυρό πολιτικό ρόλο στον διάλογο με τις αναπτυσσόμενες χώρες εταίρους της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένων των γειτονικών χωρών, διασφαλίζοντας ότι έχουν τεθεί σε εφαρμογή σχέδια για βιώσιμη μετάβαση σε εγχώρια χρηματοδότηση, προκειμένου τα προγράμματα για τον HIV να παραμείνουν αποτελεσματικά και βιώσιμα, και να μπορούν να κλιμακωθούν μετά την απόσυρση της στήριξης από τους διεθνείς δωρητές· καλεί την Επιτροπή και το Συμβούλιο να συνεχίσουν να συνεργάζονται στενά με τις χώρες αυτές εξασφαλίζοντας ότι ενστερνίζονται την ευθύνη για την αντιμετώπιση του HIV·

14.

καλεί την ΕΕ να καταρτίσει σαφή και συνεκτική στρατηγική της ΕΕ για τον εμβολιασμό κατά της COVID-19, εστιάζοντας στην εξασφάλιση ισότιμης, οικονομικά προσιτής και έγκαιρης πρόσβασης στον εμβολιασμό για τους ανθρώπους στις αναπτυσσόμενες χώρες, ιδίως για όσους ανήκουν σε ευπαθείς ομάδες και ομάδες υψηλού κινδύνου, συμπεριλαμβανομένων των ανθρώπων που έχουν προσβληθεί από HIV/AIDS· καλεί, συνεπώς, την ΕΕ να υποστηρίξει την πρωτοβουλία της Ινδίας και της Νότιας Αφρικής στο πλαίσιο του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου, για προσωρινή παρέκκλιση από τα δικαιώματα διανοητικής ιδιοκτησίας για τα εμβόλια, τον εξοπλισμό και τις θεραπευτικές αγωγές κατά της COVID-19, και απευθύνει έκκληση στις φαρμακευτικές εταιρείες να ανταλλάσσουν τις γνώσεις και τα δεδομένα τους μέσω της δεξαμενής πρόσβασης στην τεχνολογία για την COVID-19, του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (C-TAP)·

15.

καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να διασφαλίσουν ότι η παγκόσμια αντίδραση στη νόσο COVID-19 θα περιλαμβάνει διδάγματα από την καταπολέμηση του HIV, όπως: προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και αντιμετώπιση του στιγματισμού και των διακρίσεων, ιδίως μεταξύ των βασικών και άλλων ευπαθών πληθυσμών· καταπολέμηση των φραγμών στην υγεία λόγω φύλου· στήριξη των επαγγελματιών και των ερευνητών του τομέα της υγείας, ιδίως σε περιβάλλοντα με περιορισμένους πόρους· συμμετοχή των κοινοτήτων στην αντιμετώπιση· και δίκαιη κατανομή περιορισμένων πόρων και νέων εργαλείων, ώστε κανείς να μην μείνει πίσω·

16.

καλεί την ΕΕ να καταρτίσει ολοκληρωμένη παγκόσμια στρατηγική και χάρτη πορείας για την επίτευξη των ΣΒΑ, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που σχετίζονται με την υγεία και εκείνων για τη μείωση του HIV/AIDS· επισημαίνει ότι η στρατηγική αυτή θα πρέπει να λαμβάνει ιδιαιτέρως υπόψη τον αντίκτυπο της νόσου COVID-19, καθώς η επίτευξη των ΣΒΑ είναι ζωτικής σημασίας για τη διασφάλιση της ετοιμότητάς μας για μελλοντικές πανδημίες και άλλους κλυδωνισμούς, μεταξύ άλλων στα συστήματα υγείας· ζητεί μια αποτελεσματική μακροπρόθεσμη παγκόσμια στρατηγική της ΕΕ για την υγεία· επιμένει ότι η Επιτροπή πρέπει να πολλαπλασιάσει τις προσπάθειές της και να εντείνει το έργο της για την κατάρτιση αποτελεσματικών παγκόσμιων προγραμμάτων υγείας για τα συστήματα υγειονομικής περίθαλψης στις αναπτυσσόμενες χώρες·

17.

καλεί την Επιτροπή να συνεργαστεί με τα κράτη μέλη και τους εταίρους για την υποστήριξη υπηρεσιών που να ανταποκρίνονται στις ανάγκες βασικών πληθυσμών και άλλων πληθυσμών προτεραιότητας που αντιμετωπίζουν μοναδικές προκλήσεις όσον αφορά την πρόσβαση σε υπηρεσίες καταπολέμησης του HIV, μεταξύ άλλων με την παροχή φιλικών προς τους νέους υπηρεσιών σεξουαλικής και αναπαραγωγικής υγείας·

18.

καλεί την Επιτροπή να συνεργαστεί με τα κράτη μέλη και τους εταίρους για να διευκολύνει και να υποστηρίξει την αυξημένη δέσμευση για την παροχή αγωγής κατά του HIV σε όλες τις ζώνες συγκρούσεων και την εξάλειψη των διακρίσεων που σχετίζονται με τον ιό HIV σε βάρος των προσφύγων, ιδίως όσον αφορά την ίση πρόσβαση σε αντιρετροϊκή αγωγή και σε υπηρεσίες υγείας στις χώρες υποδοχής·

19.

καλεί την Επιτροπή να συνεργαστεί με τα κράτη μέλη και τους εταίρους για την αύξηση της στήριξης της κοινωνικής προστασίας, μεταξύ άλλων για την επισιτιστική ασφάλεια και τη διατροφή των ευάλωτων πληθυσμών, ιδίως των ατόμων με αναπηρίες, των ηλικιωμένων ατόμων που ζουν με τον ιό HIV και των ορφανών λόγω AIDS·

20.

καλεί την Επιτροπή να συνεργαστεί με τα κράτη μέλη και τους εταίρους για να στηρίξει και να επενδύσει στη δέσμευση της κοινότητας και στην ανταπόκριση από την κοινότητα ως βασικές συνιστώσες μιας αποτελεσματικής αντιμετώπισης του HIV/AIDS και της καταπολέμησης του στιγματισμού και των διακρίσεων που σχετίζονται με το HIV/AIDS, όπως επίσης να ενσωματώσει την πρόληψη και την περίθαλψη του HIV σε άλλες τοπικές υπηρεσίες υγειονομικής περίθαλψης ως σημείο εισόδου για την ενημέρωση, την εκπαίδευση, την επικοινωνία και την κατάρτιση σε σχέση με το HIV·

21.

καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να προωθήσουν επενδύσεις στη συλλογή δεδομένων σε πραγματικό χρόνο και έναν ισχυρό δίαυλο οικονομικά προσιτών και προσβάσιμων, ευαισθητοποιημένων ως προς το φύλο δυνητικών μεθόδων διάγνωσης και αγωγής και υποψήφιων εμβολίων κατά του HIV και άλλων λοιμωδών νόσων που συνδέονται με τη φτώχεια, όπως επίσης παραμελημένων ασθενειών, και να ενισχύσουν τις περιφερειακές και διαπεριφερειακές ικανότητες και τη συνεργασία στους τομείς της επιστήμης, της έρευνας και της καινοτομίας· καλεί την ΕΕ να προσφέρει ειδική στήριξη στις αναπτυσσόμενες χώρες, ιδίως στις λιγότερο ανεπτυγμένες χώρες, για την ουσιαστική εφαρμογή των μέτρων ευελιξίας που προβλέπονται στη συμφωνία TRIPS για την προστασία της δημόσιας υγείας, ιδίως όσον αφορά την υποχρεωτική αδειοδότηση και τις παράλληλες εισαγωγές, και να βελτιστοποιήσει τη χρήση εθελοντικών μηχανισμών αδειοδότησης και ανταλλαγής τεχνολογίας για την επίτευξη των στόχων δημόσιας υγείας, επιμένοντας ότι οι πολυεθνικές φαρμακευτικές εταιρείες πρέπει να συμπεριλαμβάνουν αναπτυσσόμενες χώρες μεσαίου εισοδήματος στους μηχανισμούς αυτούς και να προσφέρουν οικονομικά προσιτή αγωγή κατά του HIV στις χώρες αυτές· ενθαρρύνει, γενικότερα, την αποσύνδεση των δαπανών για έρευνα και ανάπτυξη από την τιμή των φαρμάκων, για παράδειγμα μέσω της χρήσης κοινοπραξιών διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας, έρευνας ανοικτής πηγής, επιχορηγήσεων και επιδοτήσεων, με στόχο τη διασφάλιση σταθερής προσβασιμότητας, προσιτότητας, διαθεσιμότητας και πρόσβασης σε αγωγή για όλους όσοι την έχουν ανάγκη·

22.

καλεί την Επιτροπή να αντιταχθεί στη συμπερίληψη μέτρων TRIPS-plus στις συμφωνίες ελεύθερων συναλλαγών με αναπτυσσόμενες χώρες μεσαίου εισοδήματος, προκειμένου να διασφαλιστεί η οικονομική προσιτότητα όλων των αντιρετροϊκών αγωγών κατά του HIV, με πλήρη σεβασμό της Δήλωσης της Ντόχα σχετικά με τη συμφωνία TRIPS και τη δημόσια υγεία·

23.

αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο, στην Επιτροπή, στις κυβερνήσεις και τα κοινοβούλια των κρατών μελών, στον Πρόεδρο της Γενικής Συνέλευσης των Ηνωμένων Εθνών και στο UNAIDS.

(1)  ΕΕ C 351 E της 2.12.2011, σ. 95.

(2)  ΕΕ C 334 της 19.9.2018, σ. 106.


12.1.2022   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 15/156


P9_TA(2021)0251

Αιχμάλωτοι πολέμου μετά την πιο πρόσφατη σύγκρουση μεταξύ Αρμενίας και Αζερμπαϊτζάν

Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 20ής Μαΐου 2021 σχετικά με τους αιχμαλώτους πολέμου μετά την πιο πρόσφατη σύγκρουση μεταξύ Αρμενίας και Αζερμπαϊτζάν (2021/2693(RSP))

(2022/C 15/14)

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

έχοντας υπόψη τα προηγούμενα ψηφίσματά του σχετικά με την Αρμενία και το Αζερμπαϊτζάν,

έχοντας υπόψη το Συμβούλιο Εταιρικής Σχέσης ΕΕ-Αρμενίας της 17ης Δεκεμβρίου 2020 και το Συμβούλιο Συνεργασίας ΕΕ-Αζερμπαϊτζάν της 18ης Δεκεμβρίου 2020 και τα αντίστοιχα συμπεράσματά τους,

έχοντας υπόψη τον Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών, τη Σύμβαση του ΟΗΕ κατά των βασανιστηρίων, την Ευρωπαϊκή Σύμβαση Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και τη Σύμβαση της Γενεύης (III) περί μεταχειρίσεως των αιχμαλώτων πολέμου,

έχοντας υπόψη την τριμερή δήλωση κατάπαυσης του πυρός που συμφωνήθηκε από την Αρμενία, το Αζερμπαϊτζάν και τη Ρωσία στις 9 Νοεμβρίου και τέθηκε σε ισχύ στις 10 Νοεμβρίου 2020,

έχοντας υπόψη την έκθεση του Παρατηρητηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων με τίτλο «Αζερμπαϊτζάν: Κακοποίηση Αρμενίων αιχμαλώτων πολέμου υπό κράτηση» της 19ης Μαρτίου 2021,

έχοντας υπόψη τη δήλωση της ΕΕ σχετικά με τους αιχμαλώτους από την πρόσφατη σύγκρουση μεταξύ Αρμενίας και Αζερμπαϊτζάν της 28ης Απριλίου 2021,

έχοντας υπόψη τις δηλώσεις των συμπροέδρων της Ομάδας του Μινσκ του ΟΑΣΕ, της 25ης Οκτωβρίου 2020, της 30ης Οκτωβρίου 2020, της 14ης Δεκεμβρίου 2020, της 13ης Απριλίου 2021 και της 5ης Μαΐου 2021,

έχοντας υπόψη την κοινοποίηση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων στην Επιτροπή Υπουργών του Συμβουλίου της Ευρώπης, σύμφωνα με το άρθρο 39 του Κανονισμού του Δικαστηρίου, για τη λήψη προσωρινών μέτρων σε σχέση με την πρόσφατη ένοπλη σύγκρουση μεταξύ Αρμενίας και Αζερμπαϊτζάν, της 9ης Μαρτίου 2021,

έχοντας υπόψη άρθρο 144 παράγραφος 5 και το άρθρο 132 παράγραφος 4 του Κανονισμού

A.

λαμβάνοντας υπόψη ότι, από τον πρώτο πόλεμο στο Ναγκόρνο-Καραμπάχ μεταξύ 1988 και 1994, η διεθνής κοινότητα προσπάθησε να μεσολαβήσει για μια διαρκή και συνολική ειρηνευτική διευθέτηση της σύγκρουσης στο Ναγκόρνο-Καραμπάχ μέσω των συμπροέδρων της Ομάδας του Μινσκ του ΟΑΣΕ·

B.

λαμβάνοντας υπόψη ότι κατά τη διάρκεια της πιο πρόσφατης ένοπλης σύγκρουσης μεταξύ Αρμενίας και Αζερμπαϊτζάν, από τις 27 Σεπτεμβρίου έως τις 10 Νοεμβρίου 2020, περισσότεροι από 5 000 στρατιώτες σκοτώθηκαν, εκατοντάδες άμαχοι τραυματίστηκαν και έχασαν τη ζωή τους και χιλιάδες εκτοπίστηκαν· λαμβάνοντας υπόψη ότι ο πληθυσμός εξακολουθεί να πλήττεται λόγω της έλλειψης πληροφόρησης σχετικά με το πού βρίσκονται συγγενείς, της επιστροφής μερικών μόνο αιχμαλώτων πολέμου και άλλων αιχμάλωτων ατόμων, προβλημάτων με την επιστροφή ανθρώπινων σορών, εμποδίων στην πρόσβαση σε ανθρωπιστική βοήθεια και της καταστροφής βασικών υποδομών·

Γ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι οι άνθρωποι που επλήγησαν κατά τη διάρκεια αυτής της μακροχρόνιας σύγκρουσης έχουν ήδη υποστεί υπερβολικά δεινά και ότι, συνολικά, η σύγκρουση έχει προκαλέσει εκτεταμένους και απαράδεκτους θανάτους αμάχων·

Δ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι οι εχθροπραξίες έληξαν έπειτα από 44 ημέρες, κατόπιν της συμφωνίας μεταξύ Αρμενίας, Αζερμπαϊτζάν και Ρωσίας για πλήρη κατάπαυση του πυρός εντός και πέριξ του Ναγκόρνο-Καραμπάχ, η οποία υπεγράφη στις 9 Νοεμβρίου 2020 και τέθηκε σε ισχύ στις 10 Νοεμβρίου 2020·

Ε.

λαμβάνοντας υπόψη ότι το σημείο 8 της τριμερούς δήλωσης κατάπαυσης του πυρός προβλέπει την ανταλλαγή των αιχμαλώτων πολέμου, ομήρων και λοιπών κρατουμένων, καθώς και των σορών των θυμάτων· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι ανταλλαγές θα πρέπει να πραγματοποιηθούν σύμφωνα με την αρχή «όλοι για όλους»·

ΣΤ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι τόσο η Αρμενία όσο και το Αζερμπαϊτζάν είναι συμβαλλόμενα μέρη της Σύμβασης της Γενεύης (ΙΙΙ) περί μεταχειρίσεως των αιχμαλώτων πολέμου, η οποία στο άρθρο 118 ορίζει ότι οι κρατούμενοι πολέμου θα απελευθερώνονται και θα επαναπατρίζονται χωρίς καθυστέρηση μετά την παύση των ενεργών εχθροπραξιών· λαμβάνοντας υπόψη ότι το άρθρο 13 της εν λόγω Σύμβασης ορίζει ότι οι αιχμάλωτοι πολέμου πρέπει ανά πάσα στιγμή να τυγχάνουν ανθρώπινης μεταχείρισης, κάθε παράνομη πράξη ή παράλειψη από την πλευρά της κρατούσας δυνάμεως η οποία έχει ως αποτέλεσμα τον θάνατο ή θέτει σε σοβαρό κίνδυνο την υγεία αιχμαλώτου πολέμου κατά την κράτησή του απαγορεύεται και θα θεωρείται σοβαρή παραβίαση της Σύμβασης· λαμβάνοντας υπόψη ότι η Σύμβαση προστατεύει, επίσης, τους αιχμαλώτους πολέμου έναντι πράξεων βίας ή τρομοκράτησης, έναντι προσβολών και δημόσιας ταπείνωσης·

Ζ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι οι στρατιώτες και οι πολίτες που τίθενται υπό κράτηση πριν από και μετά την κατάπαυση του πυρός, απολαύουν διαφορετικών καθεστώτων βάσει του διεθνούς δικαίου· λαμβάνοντας υπόψη ότι, αφενός, οι στρατιώτες που αιχμαλωτίζονται πριν από και μετά την κατάπαυση του πυρός, θα πρέπει να αναγνωρίζονται ως αιχμάλωτοι πολέμου και να απολαύουν της προστασίας που παρέχουν οι Συμβάσεις της Γενεύης· λαμβάνοντας υπόψη ότι, αφετέρου, οι πολίτες που τίθενται υπό κράτηση κατά τη διάρκεια της σύγκρουσης πρέπει να αναγνωρίζονται ως προστατευόμενα πρόσωπα και προστατεύονται επίσης από τις Συμβάσεις της Γενεύης· λαμβάνοντας υπόψη ότι, αντιθέτως, οι πολίτες που τίθενται υπό κράτηση μετά την κατάπαυση του πυρός προστατεύονται από το διεθνές δίκαιο των ανθρωπίνων δικαιωμάτων·

H.

λαμβάνοντας υπόψη ότι, μετά την αναστολή των εχθροπραξιών, πραγματοποιήθηκαν αρκετές ανταλλαγές κρατουμένων, τόσο στρατιωτικών όσο και αμάχων, και οι πλέον πρόσφατες πραγματοποιήθηκαν στις 4 Μαΐου 2021·

Θ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με ανησυχητικές πληροφορίες, περίπου 200 Αρμένιοι κρατούνται αιχμάλωτοι των δυνάμεων του Αζερμπαϊτζάν· λαμβάνοντας υπόψη ότι το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (ΕΔΑΔ) δήλωσε ότι έχει λάβει καταγγελίες σχετικά με 249 Αρμένιους που αιχμαλωτίστηκαν από τις δυνάμεις του Αζερμπαϊτζάν· λαμβάνοντας υπόψη ότι το ΕΔΑΔ εφάρμοσε προσωρινά μέτρα όσον αφορά τους 229 Αρμένιους, εκ των οποίων 183 εξακολουθούν να ισχύουν· λαμβάνοντας υπόψη ότι το ΕΔΑΔ απεφάνθη, στις 9 Μαρτίου 2021, ότι το Αζερμπαϊτζάν δεν συμμορφώθηκε προς τα μέτρα και έκρινε ότι οι πληροφορίες που παρασχέθηκαν ήταν υπερβολικά γενικές και περιορισμένες· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι αρχές του Αζερμπαϊτζάν παραδέχτηκαν ότι κρατούν αιχμαλώτους 72 Αρμένιους· λαμβάνοντας υπόψη ότι, όσον αφορά άλλα 112 άτομα, το Αζερμπαϊτζάν δεν έχει παράσχει καμία πληροφορία στο ΕΔΑΔ και λαμβάνοντας υπόψη ότι η τύχη των υπολοίπων παραμένει άγνωστη· λαμβάνοντας υπόψη ότι από την παύση των εχθροπραξιών 73 Αρμένιοι αιχμάλωτοι πολέμου και άμαχοι έχουν επαναπατριστεί στην Αρμενία·

Ι.

λαμβάνοντας υπόψη ότι το ΕΔΑΔ έλαβε επίσης καταγγελίες σε σχέση με 16 Αζέρους που φέρεται να αιχμαλωτίστηκαν από τις δυνάμεις της Αρμενίας, εκ των οποίων 12 επαναπατρίστηκαν τον Δεκέμβριο του 2020· λαμβάνοντας υπόψη ότι το ΕΔΑΔ ανέστειλε την εξέταση σύμφωνα με το άρθρο 39 σε σχέση με τα άλλα 4 άτομα, δεδομένης της φύσης των πληροφοριών που έλαβε από την κυβέρνηση της Αρμενίας·

ΙΑ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι υπάρχουν αξιόπιστες αναφορές ότι έχουν αιχμαλωτιστεί Αρμένιοι στρατιωτικοί και άμαχοι και μετά την παύση των εχθροπραξιών στις 10 Νοεμβρίου 2020· λαμβάνοντας υπόψη ότι, στην περίπτωση αυτών των ομήρων και κρατουμένων, οι αρχές του Αζερμπαϊτζάν ισχυρίζονται ότι είναι τρομοκράτες και δεν δικαιούνται να απολαύουν του καθεστώτος αιχμαλώτων πολέμου βάσει της Σύμβασης της Γενεύης·

ΙΒ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι, στις 19 Μαρτίου 2021, το Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων ανέφερε ότι οι δυνάμεις ασφαλείας και οι ένοπλες δυνάμεις του Αζερμπαϊτζάν κακοποιούσαν τους Αρμένιους αιχμαλώτους πολέμου, υποβάλλοντάς τους σε βάναυση και ταπεινωτική μεταχείριση και βασανιστήρια είτε κατά τη σύλληψή τους, κατά τη διάρκεια της μεταγωγής τους, είτε κατά την κράτησή τους σε διάφορες εγκαταστάσεις κράτησης· λαμβάνοντας υπόψη ότι δυνάμεις του Αζερμπαϊτζάν μετέρχονταν βία για να θέσουν υπό κράτηση αμάχους και τους υπέβαλλαν σε βασανιστήρια και απάνθρωπες και εξευτελιστικές συνθήκες κράτησης, προκαλώντας τον θάνατο τουλάχιστον δύο κρατουμένων σε αιχμαλωσία από τις δυνάμεις του Αζερμπαϊτζάν· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι δυνάμεις του Αζερμπαϊτζάν συνέλαβαν αυτούς τους αμάχους παρόλο που δεν υπήρχαν αποδεικτικά στοιχεία ότι συνιστούσαν απειλή για την ασφάλεια ώστε να δικαιολογούν την κράτησή τους βάσει του διεθνούς ανθρωπιστικού δικαίου· λαμβάνοντας υπόψη ότι το Αζερμπαϊτζάν αρνείται την κατηγορία ότι οι Αρμένιοι αιχμάλωτοι πολέμου υπέστησαν μεταχείριση κατά παράβαση των Συμβάσεων της Γενεύης·

ΙΓ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι κυκλοφόρησαν βίντεο στο διαδίκτυο και στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης τα οποία αναφέρεται ότι δείχνουν περιπτώσεις κακοποίησης και κακομεταχείρισης των αιχμαλώτων από μέλη των ενόπλων δυνάμεων αμφοτέρων πλευρών· λαμβάνοντας υπόψη ότι δεν υπάρχουν ενδείξεις ότι οι αρχές του Αζερμπαϊτζάν ή της Αρμενίας έχουν διεξαγάγει έγκαιρα δημόσιες και αποτελεσματικές έρευνες για τα περιστατικά αυτά, ή ότι οι έρευνες, εάν έχουν διενεργηθεί, έχουν επισύρει ποινικές διώξεις· λαμβάνοντας υπόψη ότι σύμφωνα με ισχυρισμούς, αιχμάλωτοι πολέμου και άλλα προστατευόμενα πρόσωπα έχουν υποβληθεί σε εξωδικαστικές εκτελέσεις, βίαιη εξαφάνιση και βεβήλωση των νεκρών·

ΙΔ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η Επιτροπή ανακοίνωσε στις 17 Μαΐου 2021 τη χορήγηση πρόσθετης ανθρωπιστικής βοήθειας ύψους 10 εκατομμυρίων EUR για την παροχή βοήθειας στους αμάχους που επλήγησαν από την πρόσφατη σύγκρουση εντός και πέριξ του Ναγκόρνο Καραμπάχ, με την οποία η ενωσιακή βοήθεια που έχει παρασχεθεί σε ανθρώπους που έχουν ανάγκη από την έναρξη των εχθροπραξιών τον Σεπτέμβριο του 2020, ανέρχεται σε ποσό άνω των 17 εκατομμυρίων EUR·

ΙΕ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι όλες οι πλευρές θα πρέπει να παράσχουν επικαιροποιημένους χάρτες των ναρκοπεδίων, ώστε να μπορούν οι άμαχοι να επιστρέψουν σε πρώην εμπόλεμες περιοχές·

ΙΣΤ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι στο «Πάρκο Στρατιωτικών Τρόπαιων» που εγκαινιάστηκε στο Μπακού στις 12 Απριλίου 2021, σύμφωνα με πληροφορίες, εκτίθεται αρμενικός στρατιωτικός εξοπλισμός, καθώς και κέρινα ομοιώματα που απεικονίζουν νεκρούς και θνήσκοντες Αρμένιους στρατιώτες και ομοιώματα Αρμενίων αιχμαλώτων πολέμου αλυσοδεμένων σε κελιά, γεγονός που μπορεί να εκληφθεί ως εξύμνηση της βίας και ενέχει τον κίνδυνο να υποκινήσει περαιτέρω εχθρικό αίσθημα, ρητορική μίσους ή ακόμη και απάνθρωπη μεταχείριση των εναπομεινάντων αιχμαλώτων πολέμου και άλλων Αρμενίων αιχμαλώτων αμάχων, και κατ’ αυτόν τον τρόπο να διαιωνίσει την ατμόσφαιρα μίσους σε αντίφαση με τις όποιες επίσημες δηλώσεις περί συμφιλίωσης·

ΙΖ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι, στις 12 Μαΐου 2021, στρατεύματα από το Αζερμπαϊτζάν εισήλθαν προσωρινά στο έδαφος της Αρμενίας, γεγονός που συνιστά παραβίαση της εδαφικής ακεραιότητας της Αρμενίας και του διεθνούς δικαίου· λαμβάνοντας υπόψη ότι αυτή η παραβίαση του κυρίαρχου εδάφους της Αρμενίας ακολουθεί σε συνέχεια ανησυχητικών δηλώσεων εκπροσώπων του Αζερμπαϊτζάν, συμπεριλαμβανομένου του Προέδρου, οι οποίοι φαίνεται να εγείρουν εδαφικές αξιώσεις και να απειλούν με χρήση βίας και, συνεπώς, υπονομεύουν τις προσπάθειες για ασφάλεια και σταθερότητα στην περιοχή·

ΙΗ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι, κατά τους τελευταίους μήνες, πραγματοποιείται ο επαναπατρισμός ανθρώπινων σορών και η παροχή ανθρωπιστικής βοήθειας σε πληθυσμούς που επλήγησαν σοβαρά από τη σύγκρουση·

ΙΘ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι απαιτούνται εκ νέου προσπάθειες για την οικοδόμηση εμπιστοσύνης μεταξύ των δύο χωρών και την επίτευξη προόδου προς την κατεύθυνση της βιώσιμης ειρήνης·

1.

απαιτεί την άμεση και άνευ όρων απελευθέρωση όλων των Αρμενίων κρατουμένων, στρατιωτικών και αμάχων, που τέθηκαν υπό κράτηση κατά τη διάρκεια της σύγκρουσης και μετά από αυτή, και να μην υπάρξουν αυθαίρετες κρατήσεις στο μέλλον· ζητεί μετ’ επιτάσεως να εφαρμοστεί πλήρως η τριμερής δήλωση κατάπαυσης του πυρός της 9ης Νοεμβρίου 2020, η οποία προβλέπει την ανταλλαγή των αιχμαλώτων πολέμου, ομήρων και λοιπών κρατουμένων, καθώς και των σορών των θυμάτων.

2.

εκφράζει τη δυσαρέσκειά του για τις βιαιοπραγίες που σημειώθηκαν κατά την πιο πρόσφατη σύρραξη μεταξύ Αρμενίας και Αζερμπαϊτζάν για το Ναγκόρνο-Καραμπάχ· εκφράζει τη συμπαράστασή του στα θύματα και στις οικογένειές τους· εκφράζει τη δυσαρέσκειά του για την παραβίαση της κατάπαυσης του πυρός, η οποία προκάλεσε περαιτέρω ανθρώπινο πόνο, απώλειες ανθρώπινων ζωών και καταστροφή· καταδικάζει όλες τις επιθέσεις κατά αμάχων και υπενθυμίζει τις υποχρεώσεις των κρατών να προστατεύουν τη ζωή των αμάχων βάσει του διεθνούς ανθρωπιστικού δικαίου·

3.

παροτρύνει την κυβέρνηση του Αζερμπαϊτζάν να παράσχει διεξοδικούς καταλόγους όλων των ατόμων που κρατούνται σε αιχμαλωσία σε σχέση με την ένοπλη σύγκρουση και να παράσχει πληροφορίες σχετικά με το που βρίσκονται και την υγεία τους, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που πέθαναν ενώ ήταν αιχμάλωτοι των δυνάμεων του Αζερμπαϊτζάν·

4.

υπενθυμίζει ότι η μη δημοσιοποίηση πληροφοριών σχετικά με το τι απέγιναν και το που βρίσκονται τα άτομα που αγνοούνται μπορεί να ισοδυναμεί με βίαιη εξαφάνιση, την οποία τόσο το Αζερμπαϊτζάν όσο και η Αρμενία έχουν δεσμευτεί να αποτρέπουν· καλεί όλες τις πλευρές να παράσχουν διευκρινίσεις σχετικά με το τι απέγιναν και το που βρίσκονται τα άτομα που αγνοούνται και να αντιμετωπίζουν τα σώματα των νεκρών με αξιοπρέπεια·

5.

ζητεί από την κυβέρνηση του Αζερμπαϊτζάν να τηρεί τις νομικές εγγυήσεις, να επιτρέπει την πρόσβαση δικηγόρων, γιατρών, υπερασπιστών των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στους Αρμένιους κρατουμένους και να διευκολύνει την επικοινωνία τους με τους συγγενείς τους·

6.

εκφράζει τη βαθιά του ανησυχία για αξιόπιστες αναφορές, σύμφωνα με τις οποίες, Αρμένιοι αιχμάλωτοι πολέμου και άλλα αιχμάλωτα άτομα έχουν βρεθεί υπό κράτηση και κρατούνται σε εξευτελιστικές συνθήκες και έχουν υποστεί απάνθρωπη μεταχείριση και βασανιστήρια κατά τη σύλληψη ή κατά τη διάρκεια της κράτησής τους· καταδικάζει όλες τις περιπτώσεις βασανιστηρίων και βίαιων εξαφανίσεων, ακόμη και όταν διαπράττονται κατά τη διάρκεια ενόπλων συγκρούσεων, καθώς και την κακομεταχείριση και τη βεβήλωση των σορών·

7.

καλεί τις αρχές του Αζερμπαϊτζάν να διασφαλίσουν ότι σε όσους τελούν ακόμη υπό κράτηση παρέχεται κάθε προστασία που απαιτείται βάσει του διεθνούς δικαίου των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και του ανθρωπιστικού δικαίου, συμπεριλαμβανομένης της απαλλαγής από βασανιστήρια και απάνθρωπη μεταχείριση· καλεί τις αρχές της Αρμενίας και του Αζερμπαϊτζάν να διεξαγάγουν έγκαιρα ανεξάρτητες, δημόσιες και αποτελεσματικές έρευνες και να ασκήσουν δίωξη για όλες τις αξιόπιστες καταγγελίες που αφορούν σοβαρές παραβιάσεις των Συμβάσεων της Γενεύης και άλλες παραβιάσεις του διεθνούς δικαίου και εγκλήματα πολέμου, προκειμένου να διασφαλιστεί η λογοδοσία των υπευθύνων και η αποκατάσταση των θυμάτων, ενδεχομένως με τη βοήθεια διεθνούς ειδικής αποστολής· καλεί την κυβέρνηση του Αζερμπαϊτζάν να συνεργαστεί πλήρως με το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, ώστε να εξακριβωθεί η εγκυρότητα των αναφορών για απάνθρωπη μεταχείριση Αρμενίων κρατουμένων και να υποχρεωθούν οι υπαίτιοι να λογοδοτήσουν·

8.

υπενθυμίζει ότι, επί του παρόντος, δεν υπάρχουν διαθέσιμες στο κοινό αξιόπιστες πληροφορίες σχετικά με Αζέρους αιχμαλώτους πολέμου και κρατουμένους σε αιχμαλωσία από αρμενικές δυνάμεις·

9.

υπενθυμίζει σε όλα τα αντιμαχόμενα μέρη τις διεθνείς υποχρεώσεις τους όσον αφορά τον σεβασμό του διεθνούς ανθρωπιστικού δικαίου, το οποίο απαγορεύει τα βασανιστήρια και άλλες μορφές εξευτελιστικής ή απάνθρωπης μεταχείρισης, και επαναλαμβάνει ότι τα βασανιστήρια και η κακομεταχείριση των αιχμαλώτων πολέμου συνιστούν εγκλήματα πολέμου·

10.

καταδικάζει απερίφραστα το περιστατικό που έλαβε χώρα στις 9 Απριλίου 2021, όταν οι αρχές του Αζερμπαϊτζάν απέστειλαν άδειο αεροσκάφος, με το οποίο υποτίθεται ότι θα επαναπατρίζονταν Αρμένιοι κρατούμενοι· θεωρεί ότι αυτό είναι ιδιαζόντως ανάλγητο και επιπλέον ενδεικτικό της γενικότερης ταπεινωτικής στάσης του Αζερμπαϊτζάν έναντι των Αρμενίων κρατουμένων και των οικογενειών τους·

11.

εμμένει στην επείγουσα ανάγκη να αποφευχθεί κάθε εχθρική ρητορική ή ενέργεια που μπορεί να θεωρηθεί ότι υποκινεί μίσος ή έκδηλη βία ή ότι στηρίζει την ατιμωρησία ή που απειλεί να υπονομεύσει τις προσπάθειες για τη δημιουργία και την προώθηση μιας ατμόσφαιρας που να ευνοεί την εμπιστοσύνη και τη συμφιλίωση, τη συνεργασία και τη βιώσιμη ειρήνη·

12.

καλεί την κυβέρνηση του Αζερμπαϊτζάν να συνεργαστεί πλήρως με το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων όσον αφορά το ζήτημα των Αρμενίων κρατουμένων και να συμμορφωθεί με τα προσωρινά μέτρα του Δικαστηρίου, το οποίο διέταξε το Αζερμπαϊτζάν να παράσχει λεπτομερείς πληροφορίες σχετικά με τις συνθήκες κράτησης των κρατουμένων, την κατάσταση της υγείας τους και τα μέτρα που έχουν ληφθεί για την επιστροφή τους·

13.

εκφράζει την πεποίθησή του ότι η πλήρης ανταλλαγή κρατουμένων και σορών των θανόντων και η οριστική διευθέτηση του ζητήματος αυτού αποτελεί επείγουσα ανθρωπιστική ανάγκη, ιδίως για τις οικογένειές τους, και θα σηματοδοτήσει ένα πρώτο μέτρο οικοδόμησης εμπιστοσύνης για το οποίο υπάρχει απεγνωσμένη ανάγκη προκειμένου να επιτευχθεί στοιχειώδης σταθερότητα στην περιοχή αυτή·

14.

καλεί την κυβέρνηση του Αζερμπαϊτζάν να διασφαλίσει την ελεύθερη και απρόσκοπτη πρόσβαση στους κρατούμενους για σχετικούς διεθνείς οργανισμούς, όπως η Διεθνής Επιτροπή του Ερυθρού Σταυρού (ΔΕΕΣ) και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή για την Πρόληψη των Βασανιστηρίων και της Απάνθρωπης ή Ταπεινωτικής Μεταχείρισης ή Τιμωρίας (CPT)·

15.

τονίζει την επείγουσα ανάγκη να εξασφαλιστεί ότι η ανθρωπιστική βοήθεια μπορεί να φτάσει σε όσους έχουν ανάγκη και να διαφυλαχθεί η ασφάλεια του αρμενικού πληθυσμού και της πολιτιστικής κληρονομιάς του στο Ναγκόρνο-Καραμπάχ, και να διασφαλιστεί ότι θα επιτραπεί στους εκτοπισθέντες στο εσωτερικό της χώρας και στους πρόσφυγες να επιστρέψουν στους προηγούμενους τόπους διαμονής τους·

16.

ζητεί επιμόνως από αμφότερα τα μέρη να απέχουν από κάθε ενέργεια που καταστρέφει την αρμενική κληρονομιά στο Αζερμπαϊτζάν και την αζερική κληρονομιά στην Αρμενία· ζητεί την πλήρη αποκατάσταση των κατεδαφισμένων χώρων και τη μεγαλύτερη συμμετοχή της διεθνούς κοινότητας στην προστασία της παγκόσμιας κληρονομιάς στην περιοχή·

17.

υπενθυμίζει τις προσπάθειες της διεθνούς κοινότητας των οποίων προΐστανται οι συμπρόεδροι της Ομάδας του Μινσκ του ΟΑΣΕ για την εξεύρεση ειρηνικής, διαρκούς, ολοκληρωμένης και βιώσιμης λύσης με βάση τις βασικές αρχές του ΟΑΣΕ 2009 (μη χρήση βίας, εδαφική ακεραιότητα, ισότητα δικαιωμάτων και αυτοδιάθεση των λαών) με στόχο τον καθορισμό του μελλοντικού καθεστώτος της περιοχής του Ναγκόρνο-Καραμπάχ· υπενθυμίζει ότι αυτό μπορεί να επιτευχθεί μόνο μέσω μιας πολιτικής λύσης κατόπιν διαπραγματεύσεων, με ειλικρινή δέσμευση όλων των ενδιαφερόμενων μερών· καλεί τα μέρη να προβούν, το συντομότερο δυνατό, στην επανέναρξη του πολιτικού διαλόγου υψηλού επιπέδου υπό την αιγίδα των συμπροέδρων της Ομάδας του Μινσκ του ΟΑΣΕ· καλεί τις κυβερνήσεις της Αρμενίας και του Αζερμπαϊτζάν, καθώς και τους διεθνείς διαμεσολαβητές, να συμπεριλαμβάνουν συστηματικά τις γυναίκες στην ειρηνευτική διαδικασία και να διαβουλεύονται με υπερασπίστριες των ανθρωπίνων δικαιωμάτων·

18.

εκφράζει τη λύπη του για το γεγονός ότι τα κράτη μέλη της ΕΕ που συμμετείχαν στην Ομάδα Μινσκ του ΟΑΣΕ δεν ήταν παρόντα κατά τη διαμεσολάβηση για τη συμφωνία κατάπαυσης του πυρός, καθώς και για το γεγονός ότι η ΕΕ δεν ανέλαβε ηγετικό ρόλο καλώντας σε διαπραγματεύσεις δύο από τους ιδιαίτερα σημαντικούς ανατολικούς εταίρους της·

19.

εκφράζει τη δυσαρέσκειά του για το άνοιγμα του αποκαλούμενου Πάρκου Τρόπαιων στο Μπακού, το οποίο είναι ανοικτό στο κοινό από τις 14 Απριλίου 2021, καθώς ενισχύει περαιτέρω μακροπρόθεσμα εχθρικά αισθήματα και υπονομεύει την αμοιβαία εμπιστοσύνη μεταξύ Αρμενίας και Αζερμπαϊτζάν και, ως εκ τούτου, ζητεί να κλείσει χωρίς καθυστέρηση·

20.

καλεί τον Αντιπρόεδρο/Ύπατο Εκπρόσωπο και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να παράσχουν κάθε αναγκαία βοήθεια τόσο στην Αρμενία όσο και στο Αζερμπαϊτζάν ώστε να εδραιωθεί η κατάπαυση του πυρός, να στηριχθεί κάθε προσπάθεια που οδηγεί στη σταθεροποίηση, την ανασυγκρότηση, την οικοδόμηση εμπιστοσύνης και τη μεταπολεμική αποκατάσταση, καθώς και να παρακολουθούν στενά την εφαρμογή των διατάξεων της κατάπαυσης του πυρός, ιδίως όσον αφορά τον μηχανισμό παρακολούθησής της· καλεί την ΕΥΕΔ, την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να αυξήσουν τη στήριξή τους και τη συνεργασία τους με την κοινωνία των πολιτών και τους υπερασπιστές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, ιδίως όσον αφορά τους περιορισμούς στο έργο τους· θεωρεί ότι ο Ειδικός Εντεταλμένος της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τον Νότιο Καύκασο μπορεί να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο εν προκειμένω·

21.

καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη της ΕΕ να συνεχίσουν να στηρίζουν την παροχή επείγουσας ανθρωπιστικής βοήθειας, το έργο διεθνών οργανισμών σε αυτόν τον τομέα και όσον αφορά την προστασία της πολιτιστικής και θρησκευτικής κληρονομιάς, καθώς και να στηρίζουν οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών στην Αρμενία και το Αζερμπαϊτζάν που συμβάλλουν πραγματικά στη συμφιλίωση·

22.

καλεί τον Ύπατο Εκπρόσωπο της Ένωσης για Θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφαλείας, από κοινού με τα κράτη μέλη της ΕΕ, να εξετάσουν επίσης την ασφάλεια, τη σταθερότητα και την περιφερειακή συνεργασία στον Νότιο Καύκασο κατά την επικείμενη σύνοδο κορυφής της Ανατολικής Εταιρικής Σχέσης το φθινόπωρο του 2021·

23.

αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στον Αντιπρόεδρο της Επιτροπής/Ύπατο Εκπρόσωπο της Ένωσης για Θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφαλείας, στο Συμβούλιο, στην Επιτροπή, στις κυβερνήσεις και τα κοινοβούλια των κρατών μελών, στον Γενικό Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών, στη Γενική Γραμματέα του ΟΑΣΕ, στους συμπροέδρους της Ομάδας του Μινσκ, στον Πρόεδρο, την κυβέρνηση και το κοινοβούλιο της Αρμενίας, καθώς και στον Πρόεδρο, την κυβέρνηση και το κοινοβούλιο του Αζερμπαϊτζάν.

12.1.2022   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 15/161


P9_TA(2021)0252

Η κατάσταση στην Αϊτή

Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 20ής Μαΐου 2021 σχετικά με την κατάσταση στην Αϊτή (2021/2694(RSP))

(2022/C 15/15)

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

έχοντας υπόψη τα προηγούμενα ψηφίσματά του σχετικά με την Αϊτή, και συγκεκριμένα το ψήφισμα της 19ης Ιανουαρίου 2011 σχετικά με την κατάσταση στην Αϊτή ένα έτος μετά το σεισμό: ανθρωπιστική βοήθεια και ανασυγκρότηση (1), το ψήφισμα της 8ης Φεβρουαρίου 2018 σχετικά με την παιδική δουλεία στην Αϊτή (2) και το ψήφισμα της 28ης Νοεμβρίου 2019 (3),

έχοντας υπόψη τη δήλωση της Προέδρου του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, της 24ης Μαρτίου 2021, σχετικά με την Αϊτή,

έχοντας υπόψη την έκθεση, της 11ης Φεβρουαρίου 2021, του ολοκληρωμένου γραφείου των Ηνωμένων Εθνών στην Αϊτή (BINUH),

έχοντας υπόψη την Οικουμενική Διακήρυξη των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, του Δεκεμβρίου 1948,

έχοντας υπόψη το Διεθνές Σύμφωνο για τα Ατομικά και Πολιτικά Δικαιώματα (ICCPR), της 16ης Δεκεμβρίου 1966,

έχοντας υπόψη την Αμερικανική Σύμβαση Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων,

έχοντας υπόψη τη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για τα Δικαιώματα του Παιδιού, της 20ής Νοεμβρίου 1989,

έχοντας υπόψη τις βασικές αρχές του ΟΗΕ για την ανεξαρτησία της δικαιοσύνης,

έχοντας υπόψη τον Οικουμενικό Χάρτη του Δικαστή και το Καθεστώς του Ιβηρο-αμερικανού Δικαστή,

έχοντας υπόψη τη Συμφωνία του Κοτονού,

έχοντας υπόψη το Σύνταγμα της Δημοκρατίας της Αϊτής, του 1987

έχοντας υπόψη την κοινή έκθεση της Ύπατης Αρμοστείας των Ηνωμένων Εθνών για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα (OHCHR) και του BINUH, της 18ης Ιανουαρίου 2021, με τίτλο «Unrest in Haiti: Their impact on Human Rights and the State’s obligation to protect all citizens» (Ταραχές στην Αϊτή: ο αντίκτυπός τους στα ανθρώπινα δικαιώματα και η υποχρέωση του κράτους να προστατεύει όλους τους πολίτες),

έχοντας υπόψη το άρθρο 144 παράγραφος 5 και το άρθρο 132 παράγραφος 4 του Κανονισμού του,

Α.

λαμβάνοντας υπόψη ότι δεν διεξήχθησαν εκλογές στην Αϊτή τον Οκτώβριο του 2020 με αποτέλεσμα η χώρα να κυβερνάται με διατάγματα, ενώ έχουν αναφερθεί αποτυχημένες απόπειρες πραξικοπήματος, γεγονός που υποδηλώνει αύξηση της πολιτικής και κοινωνικής αστάθειας στην Αϊτή·

Β.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η αντιπολίτευση και ομάδες της κοινωνίας των πολιτών ισχυρίζονται ότι η θητεία του Προέδρου Moïse έληξε στις 6 Φεβρουαρίου 2021, όπως αποφάνθηκε το Ανώτατο Δικαστικό Συμβούλιο της Αϊτής, και επιμένουν να διοριστεί προσωρινός πρόεδρος· λαμβάνοντας υπόψη ότι ο Jovenel Moïse αρνείται να παραιτηθεί καθώς θεωρεί ότι η θητεία του ξεκίνησε τον Φεβρουάριο του 2017, έπειτα από την επανεκλογή του το 2016, δεδομένου ότι τα προηγούμενα εκλογικά αποτελέσματα είχαν αμφισβητηθεί λόγω καταγγελιών για απάτη·

Γ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι χιλιάδες πολίτες της Αϊτής διαμαρτύρονται, από τις 14 Ιανουαρίου 2021, κατά της μονοετούς παράτασης της θητείας του Προέδρου Moïse, καθώς και κατά του δημοψηφίσματος· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι διαδηλώσεις καταστέλλονται με τη βία·

Δ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι, λόγω της μη έγκαιρης διεξαγωγής εκλογών το 2019, η θητεία όλων των νομοθετών στη Βουλή των Αντιπροσώπων και των δύο τρίτων της Γερουσίας έληξε τον Ιανουάριο του 2020, ενώ η θητεία όλων των δημάρχων έληξε τον Ιούλιο του 2020· λαμβάνοντας υπόψη ότι ο Πρόεδρος Moïse κυβερνά έκτοτε με διατάγματα, ενώ μεγάλος αριθμός διαταγμάτων ενισχύει την εξουσία της προεδρίας του· λαμβάνοντας υπόψη ότι ο Πρόεδρος Moïse έχει προγραμματίσει τη διεξαγωγή βουλευτικών, τοπικών και προεδρικών εκλογών για τις 19 Σεπτεμβρίου 2021·

Ε.

λαμβάνοντας υπόψη ότι, στις 5 Ιανουαρίου 2021, ο Πρόεδρος Moïse εξέδωσε διάταγμα για τη διεξαγωγή συνταγματικού δημοψηφίσματος στις 27 Ιουνίου 2021 και πρόσφατα επιβεβαίωσε την απόφασή του παρά τις διαμαρτυρίες τόσο στη χώρα όσο και από τη διεθνή κοινότητα· λαμβάνοντας υπόψη ότι η προτεινόμενη συνταγματική μεταρρύθμιση θα συγκεντρώσει περαιτέρω τις εκτελεστικές εξουσίες· λαμβάνοντας υπόψη ότι το άρθρο 284 παράγραφος 3 του Συντάγματος της Αϊτής ορίζει ότι «απαγορεύεται αυστηρά η διεξαγωγή γενικών εκλογών με απώτερο σκοπό την τροποποίηση του Συντάγματος»· λαμβάνοντας υπόψη ότι χιλιάδες Αϊτινοί έχουν έκτοτε κατεβεί στους δρόμους διαμαρτυρόμενοι κατά του δημοψηφίσματος·

ΣΤ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι, στις 6 Μαΐου 2021, η ΕΕ ανακοίνωσε ότι δεν θα χρηματοδοτήσει τη διοργάνωση του δημοψηφίσματος που έχει προγραμματιστεί για τις 27 Ιουνίου 2021 στην Αϊτή ούτε θα στείλει παρατηρητές για την παρακολούθησή του, θεωρώντας ότι η διαδικασία στερείται διαφάνειας και δημοκρατικού χαρακτήρα σε μια χώρα που πλήττεται από ανασφάλεια και πολιτική αστάθεια·

Ζ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η βασική ομάδα για την Αϊτή (που αποτελείται από τον Ειδικό Απεσταλμένο του Γενικού Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών, τους πρέσβεις της Βραζιλίας, του Καναδά, της Γαλλίας, της Γερμανίας, της Ισπανίας, της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής και τον Ειδικό Απεσταλμένο του Οργανισμού Αμερικανικών Κρατών) εξέφρασε την ανησυχία της για το γεγονός ότι η τροποποίηση του Συντάγματος δεν ήταν μια απόλυτα διαφανής και χωρίς αποκλεισμούς συμμετοχική διαδικασία·

Η.

λαμβάνοντας υπόψη ότι σύμφωνα με τα πορίσματα έρευνας της Γερουσίας και με μια έκθεση του Ανώτατου Ελεγκτικού Συνεδρίου της Αϊτής, ο Πρόεδρος Moïse εμπλέκεται σε μια υπόθεση υπεξαίρεσης και απάτης καθώς φέρεται να έχει καταχραστεί κονδύλια από το πρόγραμμα PetroCaribe·

Θ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι, στις 7 Φεβρουαρίου 2021, συνελήφθη ο δικαστής του Ανώτατου Δικαστηρίου της Αϊτής, Yvickel Dieujuste Dabrésil, μαζί με άλλα 18 άτομα με την κατηγορία της συνωμοσίας κατά της κυβέρνησης· λαμβάνοντας υπόψη ότι ο δικαστής Dabrésil αφέθηκε ελεύθερος στις 11 Φεβρουαρίου 2021 αλλά τα υπόλοιπα 17 άτομα παραμένουν υπό κράτηση·

Ι.

λαμβάνοντας υπόψη ότι, στις 8 Φεβρουαρίου 2021, ο Πρόεδρος Moïse εξέδωσε διάταγμα με το οποίο διέταζε τη «συνταξιοδότηση» τριών δικαστών του Ανώτατου Δικαστηρίου (των δικαστών Yvickel Dieujuste Dabrésil, Joseph Mécène Jean-Louis και Wendelle Coq Thelot) ενώ λίγες ημέρες αργότερα εξέδωσε άλλο διάταγμα για τον διορισμό τριών νέων δικαστών στο Ανώτατο Δικαστήριο χωρίς να ακολουθηθούν οι προβλεπόμενες από τον νόμο διαδικασίες· λαμβάνοντας υπόψη ότι, ως αντίδραση στα ανωτέρω γεγονότα, οι εργαζόμενοι στο δικαστικό σύστημα ξεκίνησαν απεργία επ’ αόριστον τη Δευτέρα 15 Φεβρουαρίου 2021·

ΙΑ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι, τον Μάρτιο του 2021, το καθεστώς της Αϊτής συνέλαβε έναν ανώτερο αξιωματικό της αστυνομίας, γιγαντώνοντας με τον τρόπο αυτό τη συνταγματική κρίση που βιώνει η χώρα·

ΙΒ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι τον τελευταίο μήνα στην Αϊτή σημειώθηκε απότομη αύξηση των περιστατικών βίας, όπως απαγωγές, βιασμοί, ανθρωποκτονίες και σφαγές, που διαπράττονται κυρίως από ένοπλες συμμορίες, οι οποίες δρουν υπό καθεστώς σχεδόν πλήρους ατιμωρησίας· λαμβάνοντας υπόψη ότι το πρώτο τρίμηνο του 2021 δολοφονήθηκαν 117 άνθρωποι και 142 απήχθησαν· λαμβάνοντας υπόψη ότι σε έναν μήνα μόνο, τον Απρίλιο του 2021, σημειώθηκαν 91 απαγωγές·

ΙΓ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η απαγωγή στο Πορτ-ο-Πρενς, στις 11 Απριλίου 2021, πολλών μελών του καθολικού κλήρου (τα οποία στη συνέχεια απελευθερώθηκαν), που συντρέχουν τον τοπικό πληθυσμό, προκάλεσε ισχυρό σοκ στην Αϊτή και στη διεθνή κοινή γνώμη ενώ οδήγησε σε αύξηση των διαδηλώσεων κατά της σημερινής κυβέρνησης·

ΙΔ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι, από το 2015, περισσότεροι από 300 000 άνθρωποι έχουν εγκαταλείψει τη χώρα· λαμβάνοντας υπόψη ότι η αύξηση των περιστατικών βίας και η επιδείνωση της ασφάλειας στη χώρα έχουν οδηγήσει σε απότομη αύξηση του αριθμού των αιτούντων άσυλο από την Αϊτή, ιδίως στη Γαλλική Γουιάνα, ενώ πολλές διεθνείς και ανθρωπιστικές ΜΚΟ εγκατέλειψαν την Αϊτή·

ΙΕ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι τα τελευταία χρόνια μεγάλο ποσοστό των κατοίκων της Αϊτής έχει κινητοποιηθεί αρκετές φορές κατά του υψηλού κόστους ζωής, της αυταρχικής διακυβέρνησης και της διαφθοράς στη χώρα· λαμβάνοντας υπόψη ότι η συνεχιζόμενη πολιτική κρίση συνδέεται και είναι ανάλογη με την επιδείνωση όλων των κοινωνικών και οικονομικών δεικτών, καθώς και των δεικτών ασφάλειας και σεβασμού των ανθρωπίνων δικαιωμάτων· λαμβάνοντας υπόψη ότι η φτώχεια έχει αυξηθεί, η πρόσβαση σε βασικές κοινωνικές υπηρεσίες έχει ήδη μειωθεί περαιτέρω και, σε διάστημα δύο ετών, η επισιτιστική ανασφάλεια σχεδόν διπλασιάστηκε, πλήττοντας πλέον εκατομμύρια Αϊτινούς· λαμβάνοντας υπόψη ότι η Αϊτή είναι η μοναδική λιγότερο ανεπτυγμένη χώρα της αμερικανικής ηπείρου· λαμβάνοντας υπόψη ότι η Αϊτή, που κατατάσσεται στην 170η θέση παγκοσμίως στον Δείκτη Ανθρώπινης Ανάπτυξης του Προγράμματος Ανάπτυξης των Ηνωμένων Εθνών (UNDP) για το 2019, εξακολουθεί να χρήζει ανθρωπιστικής και αναπτυξιακής βοήθειας ενώ παραμένει η φτωχότερη χώρα της αμερικανικής ηπείρου και ένα από τα φτωχότερα κράτη στον κόσμο, με το 59 % του πληθυσμού να ζει κάτω από το εθνικό όριο φτώχειας· λαμβάνοντας υπόψη ότι η κυβερνητική διαφθορά είναι ανεξέλεγκτη και ο δείκτης αντίληψης της διαφθοράς της Διεθνούς Διαφάνειας για το 2018 κατατάσσει την Αϊτή στην 161η θέση από τα 180 κράτη που συμμετείχαν στην έρευνα·

ΙΣΤ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι το διάστημα μεταξύ Αυγούστου 2020 και Φεβρουαρίου 2021 περίπου τέσσερα εκατομμύρια άτομα (4) στην Αϊτή ζούσαν σε συνθήκες οξείας επισιτιστικής ανασφάλειας· λαμβάνοντας υπόψη ότι η οικονομική παρακμή, οι κακές σοδειές, ο τυφώνας Laura (που χτύπησε στις 23 Αυγούστου 2020) και η πανδημία COVID-19 συγκαταλέγονται στους κύριους παράγοντες που επιδεινώνουν την κατάσταση της επισιτιστικής ασφάλειας·

ΙΖ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η αναταραχή και το γραφειοκρατικό χάος που επικρατούν, διαταράσσουν τη διαδικασία εμβολιασμού κατά της νόσου COVID-19 στην Αϊτή με αποτέλεσμα να υπάρχει κίνδυνος περισσότερων θανάτων και να μην τηρηθεί το χρονοδιάγραμμα για την καταπολέμηση του ιού σε παγκόσμιο επίπεδο· λαμβάνοντας υπόψη ότι ο ανεπαρκής χειρισμός της πανδημίας COVID-19 έχει επιδεινώνει τα ήδη υφιστάμενα υποκείμενα κοινωνικά προβλήματα·

ΙΗ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η Αϊτή έλαβε πρωτοφανή βοήθεια από τη διεθνή κοινότητα για τη χρηματοδότηση της ανοικοδόμησης της μετά τον σεισμό του 2010· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι προσπάθειες αυτές δεν γίνονται με κανέναν τρόπο αντιληπτές από τον λαό της Αϊτής σήμερα, γεγονός που προκαλεί φόβους για κακή διακυβέρνηση και σημαντική δημοσιονομική κακοδιαχείριση·

ΙΘ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι, λόγω της κακοδιαχείρισης των διεθνών κονδυλίων που ελήφθησαν, των υψηλών διδάκτρων στα εκπαιδευτικά ιδρύματα σε συνδυασμό με τα συνήθως χαμηλά εισοδήματα των οικογενειών, και της χαμηλής ποιότητας της διαθέσιμης εκπαίδευσης, περίπου οι μισοί Αϊτινοί ηλικίας 15 ετών και άνω είναι αναλφάβητοι· λαμβάνοντας υπόψη ότι, λόγω της περαιτέρω κλιμάκωσης των αναταραχών και της πανδημίας, καθώς και των επιπτώσεών τους στην καθημερινή ζωή των Αϊτινών, το 70 % των παιδιών της Αϊτής δεν φοιτούν στο σχολείο· λαμβάνοντας υπόψη ότι τουλάχιστον 350 000 παιδιά και νέοι σε όλη τη χώρα παραμένουν εκτός της πρωτοβάθμιας και της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης·

Κ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι το σύστημα Restavèk, μια σύγχρονη μορφή δουλείας, εξακολουθεί να αποτελεί κοινή πρακτική στην Αϊτή· λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με την εν λόγω πρακτική, φτωχές οικογένειες της Αϊτής στέλνουν τα παιδιά τους να ζήσουν με άλλες οικογένειες όπου εργάζονται ως οικιακοί βοηθοί· λαμβάνοντας υπόψη ότι τα παιδιά αυτά συχνά πέφτουν θύματα κακοποίησης και κακομεταχείρισης ενώ δεν έχουν πρόσβαση στη σχολική εκπαίδευση·

1.

παροτρύνει τις αρχές της Αϊτής να οργανώσουν ελεύθερες, δίκαιες, διαφανείς και αξιόπιστες βουλευτικές, τοπικές και προεδρικές εκλογές και να εγγυηθούν βιώσιμη ασφάλεια κατά τη διάρκεια αυτών των εκλογικών διαδικασιών· υπενθυμίζει ότι όσο δεν πληρούνται οι προϋποθέσεις της διαφάνειας, της δικαιοσύνης και της δημοκρατίας, η ΕΕ δεν θα πρέπει να παρέχει οικονομική και τεχνική στήριξη στις εκλογικές διαδικασίες· υπενθυμίζει ότι μόνο μια αξιόπιστη, διαφανής, συμμετοχική και ειρηνική εκλογική διαδικασία μπορεί να συντελέσει ώστε να ξεπεραστεί η παρατεταμένη πολιτική κρίση στην Αϊτή·

2.

τονίζει τη σημασία ενός ανεξάρτητου και πιο προσιτού δικαστικού συστήματος και καλεί την κυβέρνηση της Αϊτής να σεβαστεί το Σύνταγμα της χώρας, του 1987, ιδίως δε το άρθρο 284 παράγραφος 3 αυτού, να σεβαστεί τις θεμελιώδεις αρχές της δημοκρατίας και να ενισχύσει το κράτος δικαίου· επαναλαμβάνει τη ζωτική σημασία της πλήρους, ισότιμης και ουσιαστικής συμμετοχής των γυναικών και όλων των Αϊτινών, χωρίς αποκλεισμούς, συμπεριλαμβανομένων των νέων, των ατόμων με αναπηρία και της κοινωνίας των πολιτών, στις πολιτικές διαδικασίες της Αϊτής·

3.

εμμένει στην άποψή της ότι οι αρχές της Αϊτής πρέπει να εντείνουν τις προσπάθειές τους για να σταματήσουν οι συγκρούσεις μεταξύ συμμοριών, καθώς και οι ένοπλες επιθέσεις κατά αμάχων και κατά των αρχών επιβολής του νόμου, και να προσαχθούν οι υπεύθυνοι ενώπιον της δικαιοσύνης·

4.

επαναλαμβάνει τη βαθιά του ανησυχία για την επιδείνωση της ανθρωπιστικής και πολιτικής κατάστασης και της κατάστασης στον τομέα της ασφάλειας στην Αϊτή· καταδικάζει απερίφραστα όλες τις παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και τις πράξεις βίας, ιδίως την αύξηση των απαγωγών, της εμπορίας παιδιών στη Δομινικανή Δημοκρατία, των ανθρωποκτονιών και των βιασμών, και τονίζει την ανάγκη καταπολέμησης της βίας κατά των γυναικών, των κοριτσιών και των ηλικιωμένων· καταδικάζει απερίφραστα την απαγωγή αρκετών μελών του καθολικού κλήρου τον περασμένο μήνα στο Πορτ-ο-Πρενς· υπενθυμίζει ότι η βία στην Αϊτή συνδέεται στενά με ένοπλες συμμορίες, ορισμένες από τις οποίες υποστηρίζονται και χρηματοδοτούνται από την τοπική ολιγαρχία· ζητεί την άμεση και συντονισμένη αντίδραση των αρχών της Αϊτής για την πρόληψη της βίας, την αντιμετώπιση των βαθύτερων αιτίων της και τον τερματισμό της ατιμωρησίας των υπευθύνων· υπενθυμίζει ότι η μεταρρύθμιση του δικαστικού συστήματος και η καταπολέμηση της διαφθοράς πρέπει να παραμείνουν προτεραιότητα·

5.

ζητεί τη διενέργεια ανεξάρτητης έρευνας σχετικά με τη σφαγή που σημειώθηκε στην περιοχή La Saline και για παρόμοιες βαρβαρότητες που διαπράχθηκαν· ζητεί όλοι οι αυτουργοί αυτών των εγκλημάτων να προσαχθούν στη δικαιοσύνη και να δικαστούν δίκαια·

6.

καταδικάζει την εικαζόμενη άσκηση φονικής βίας κατά διαδηλωτών και τις αυθαίρετες συλλήψεις και κρατήσεις· καταδικάζει τη βία κατά δημοσιογράφων· παροτρύνει την κυβέρνηση της Αϊτής να θέσει τέλος στην πρακτική της παρατεταμένης προφυλάκισης· καλεί τις αρχές της Αϊτής να σεβαστούν τα θεμελιώδη δικαιώματα, την ελευθερία της έκφρασης και την ελευθερία του συνεταιρίζεσθαι·

7.

υπενθυμίζει την ένθερμη υποστήριξή του προς όλους τους υπερασπιστές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και του περιβάλλοντος στην Αϊτή και προς το έργο τους·

8.

καλεί τις αρχές της Αϊτής να διασφαλίσουν καλύτερη διακυβέρνηση σε όλα τα επίπεδα του κράτους και της κοινωνίας, συμπεριλαμβανομένης της καταπολέμησης της διαφθοράς και των πελατειακών σχέσεων· ζητεί μετ’ επιτάσεως από την Επιτροπή να διασφαλίζει συστηματικά ότι κάθε είδος βοήθειας, συμπεριλαμβανομένης της ανθρωπιστικής, τυγχάνει αποτελεσματικής εποπτείας προκειμένου να διασφαλίζεται ότι χρησιμοποιείται για τα συγκεκριμένα έργα για τα οποία προορίζεται·

9.

καλεί τις αρχές της Αϊτής να διερευνήσουν τις υποψίες για απάτη και κακοδιαχείριση των διεθνών κονδυλίων που έλαβε η χώρα μετά τον σεισμό του 2010 και να τιμωρήσουν τους δράστες·

10.

ζητεί να διενεργηθεί έλεγχος και να υποβληθεί έκθεση από το Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο σχετικά με τον τρόπο με τον οποίο δαπανώνται τα κονδύλια της ΕΕ στην Αϊτή, ιδίως υπό το πρίσμα των πρόσφατων καταγγελιών για διαφθορά και της έκθεσης του Ανώτατου Ελεγκτικού Συνεδρίου της Αϊτής·

11.

καλεί την Ευρωπαϊκή Ένωση να συνεχίσει να παρέχει χρηματοδότηση στην Αϊτή για την αντιμετώπιση της σοβαρής επισιτιστικής ανασφάλειας και του υποσιτισμού που έχουν επιδεινωθεί λόγω της πανδημίας COVID-19· καλεί επίσης τις αρμόδιες υπηρεσίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης να διασφαλίσουν την παρακολούθηση και την κατάλληλη διαχείριση της ευρωπαϊκής βοήθειας, ώστε να ωφεληθεί άμεσα ο πληθυσμός που έχει ανάγκη·

12.

αποδοκιμάζει το γεγονός ότι η Αϊτή δεν έχει ακόμη λάβει τα απαραίτητα μέτρα για την απόκτηση εμβολίων κατά της νόσου COVID-19· παροτρύνει τις αρχές της Αϊτής να προβούν στις απαραίτητες ρυθμίσεις για την απόκτηση των εμβολίων·

13.

επικροτεί τη διάθεση 17 εκατομμυρίων EUR από την ΕΕ για τη στήριξη των πλέον ευάλωτων στην Αϊτή και σε άλλες χώρες της Καραϊβικής· καλεί την Επιτροπή να συνεχίσει να δίνει προτεραιότητα στην ανθρωπιστική βοήθεια προς την Αϊτή· καλεί την Επιτροπή να διασφαλίσει ότι η παροχή ανθρωπιστικής βοήθειας στην Αϊτή συνδέεται αποτελεσματικά με την αναπτυξιακή στρατηγική της·

14.

ζητεί να τεθεί τέρμα στην πρακτική του Restavèk· καλεί την κυβέρνηση της Αϊτής να εφαρμόσει μέτρα που να διασφαλίζουν τη ληξιαρχική καταχώρηση των παιδιών και την προστασία τους, τόσο από σωματικής όσο και ψυχολογικής πλευράς, και να επιβάλει την υποχρεωτική σχολική φοίτηση· καλεί την ΕΕ να συνεργαστεί με την κυβέρνηση της Αϊτής για την εφαρμογή ενός νομοθετικού πλαισίου για την προστασία των δικαιωμάτων των παιδιών·

15.

καλεί την κυβέρνηση της Αϊτής να διασφαλίσει την ευημερία των πολιτών της με κάθε ουσιαστικό τρόπο· τονίζει ότι η μη επίτευξη αυτού του στόχου θα μπορούσε να οδηγήσει σε μη αναστρέψιμη μετανάστευση επιστημόνων με αποτέλεσμα το κράτος της Αϊτής να μην μπορεί να λειτουργήσει·

16.

εκφράζει την ανησυχία του για τη μαζική άφιξη στη Γαλλική Γουιάνα υπηκόων της Αϊτής που ζητούν άσυλο ή βρίσκονται σε παράτυπη κατάσταση, και καλεί την ΕΕ να στηρίξει τα ευρωπαϊκά εδάφη της περιοχής στην ενίσχυση των μέτρων για την καταπολέμηση της εμπορίας ανθρώπων·

17.

επαναλαμβάνει τη σημασία των εναρμονισμένων, συντονισμένων και ενισχυμένων διεθνών προσπαθειών για τη στήριξη του λαού της Αϊτής· τονίζει τη σημασία της συνεχούς στήριξης της ΕΕ και της διεθνούς κοινότητας προς την Αϊτή προκειμένου να δημιουργηθούν οι συνθήκες για ειρηνικές και δημοκρατικές εκλογές, καθώς και για να επιτευχθεί η μακροπρόθεσμη σταθερότητα, ανάπτυξη και οικονομική αυτάρκεια της χώρας·

18.

αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο, την Επιτροπή, τον Αντιπρόεδρο της Επιτροπής/Ύπατο Εκπρόσωπο της Ένωσης για Θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφαλείας, τις κυβερνήσεις και τα κοινοβούλια των κρατών μελών, τον Ειδικό Εντεταλμένο της ΕΕ για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα, τον Γενικό Γραμματέα του ΟΗΕ, την Ύπατη Αρμόστρια του ΟΗΕ για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα, τον Γενικό Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών, το Συμβούλιο των Υπουργών ΑΚΕ-ΕΕ και την Κοινοβουλευτική Συνέλευση Ίσης Εκπροσώπησης ΑΚΕ-ΕΕ, τα θεσμικά όργανα του Cariforum και στις αρχές της Αϊτής.

(1)  ΕΕ C 136 E της 11.5.2012, σ. 46.

(2)  ΕΕ C 463 της 21.12.2018, σ. 40.

(3)  Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2019)0074.

(4)  Σύμφωνα με στοιχεία της ολοκληρωμένης κατάταξης των φάσεων επισιτιστικής ασφάλειας (IPC).


12.1.2022   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 15/166


P9_TA(2021)0253

Η κατάσταση στο Τσαντ

Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 20ής Μαΐου 2021 σχετικά με την κατάσταση στο Τσαντ (2021/2695(RSP))

(2022/C 15/16)

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 16ης Σεπτεμβρίου 2020 σχετικά με τη συνεργασία στον τομέα της ασφάλειας μεταξύ ΕΕ και Αφρικής στην περιοχή του Σαχέλ, στη Δυτική Αφρική και στο Κέρας της Αφρικής (1),

έχοντας υπόψη τη δήλωση του Αντιπροέδρου της Επιτροπής / Ύπατου Εκπροσώπου της Ένωσης για θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφαλείας (ΑΠ/ΥΕ) σχετικά με τον θάνατο του Προέδρου Idriss Déby Itno στις 20 Απριλίου 2021,

έχοντας υπόψη τη δήλωση του εκπροσώπου του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ της 20ής Απριλίου 2021 για το Τσαντ,

έχοντας υπόψη το ανακοινωθέν των Υπουργών Εξωτερικών και Ανάπτυξης της G7, της 5ης Μαΐου 2021,

έχοντας υπόψη την έκθεση της διερευνητικής αποστολής του Συμβουλίου Ειρήνης και Ασφάλειας της Αφρικανικής Ένωσης στο Τσαντ από τις 29 Απριλίου έως τις 5 Μαΐου 2021,

έχοντας υπόψη την κοινή δήλωση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και των κρατών μελών της G5 Σαχέλ, της 28ης Απριλίου 2020, σχετικά με την ασφάλεια, τη σταθερότητα και την ανάπτυξη του Σαχέλ,

έχοντας υπόψη τα συμπεράσματα του Συμβουλίου, της 16ης Απριλίου 2021, με τα οποία επαναβεβαιώνεται η σημασία μιας ισχυρής και μακροπρόθεσμης εταιρικής σχέσης μεταξύ της ΕΕ και του Σαχέλ,

έχοντας υπόψη το εθνικό ενδεικτικό πρόγραμμα του Ευρωπαϊκού Ταμείου Ανάπτυξης (ΕΤΑ) για το Τσαντ για την περίοδο 2014-2020,

έχοντας υπόψη το ψήφισμα της Κοινοβουλευτικής Συνέλευσης Ίσης Εκπροσώπησης ΑΚΕ-ΕΕ, της 11ης Μαρτίου 2021, σχετικά με τη δημοκρατία και τον σεβασμό των συνταγμάτων στην ΕΕ και στις χώρες ΑΚΕ,

έχοντας υπόψη το Σύνταγμα του Τσαντ,

έχοντας υπόψη τη συμφωνία του Κοτονού,

έχοντας υπόψη τον Αφρικανικό Χάρτη των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και των Λαών, ο οποίος εγκρίθηκε στις 27 Ιουνίου 1981 και τέθηκε σε ισχύ στις 21 Οκτωβρίου 1986,

έχοντας υπόψη τον Αφρικανικό Χάρτη για τη Δημοκρατία, τις Εκλογές και τη Διακυβέρνηση,

έχοντας υπόψη την Οικουμενική Διακήρυξη των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου,

έχοντας υπόψη το άρθρο 144 παράγραφος 5 και το άρθρο 132 παράγραφος 4 του Κανονισμού του,

Α.

λαμβάνοντας υπόψη ότι, στις 20 Απριλίου 2021, ο Πρόεδρος του Τσαντ Idriss Déby Itno, ο οποίος βρισκόταν στην εξουσία επί 31 χρόνια, πέθανε στο πλαίσιο στρατιωτικής αντιπαράθεσης με ομάδες ανταρτών μία ημέρα αφότου ανακηρύχθηκε νικητής των προεδρικών εκλογών της 11ης Απριλίου 2021·

Β.

λαμβάνοντας υπόψη ότι, μετά τον θάνατο του Idriss Déby, το Μεταβατικό Στρατιωτικό Συμβούλιο (TMC) διοργάνωσε αντισυνταγματική μεταβίβαση της εξουσίας και συγκρότησε μεταβατική κυβέρνηση με επικεφαλής τον Mahamat Idriss Déby, υιό του Προέδρου του Τσαντ· λαμβάνοντας υπόψη ότι η TMC ανέστειλε το Σύνταγμα, διέλυσε την κυβέρνηση και την Εθνοσυνέλευση και θέσπισε έναν «μεταβατικό χάρτη» που αντικαθιστά το Σύνταγμα για περίοδο 18 μηνών, άπαξ ανανεώσιμη·

Γ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με το Σύνταγμα του Τσαντ, σε περίπτωση χήρευσης της θέσης του αρχηγού κράτους ή μόνιμης ανικανότητάς του, η προσωρινή προεδρία ασκείται από τον πρόεδρο της Εθνοσυνέλευσης, ο οποίος πρέπει να διοργανώσει εκλογές εντός περιόδου 45 έως 90 ημερών·

Δ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι, στις 2 Μαΐου 2021, η TMC διόρισε μεταβατική κυβέρνηση με πρωθυπουργό τον μη στρατιωτικό Albert Pahimi Padacké, στην οποία συμμετείχαν ορισμένα μέλη της αντιπολίτευσης· λαμβάνοντας υπόψη ότι ο Padacké έθεσε υποψηφιότητα για τις προεδρικές εκλογές της 11ης Απριλίου 2021, μολονότι θεωρείτο ένας από τους συμμάχους του εκλιπόντος Προέδρου Déby, και ότι αυτός διετέλεσε πρωθυπουργός από το 2016 έως το 2018·

Ε.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η διερευνητική αποστολή του Συμβουλίου Ειρήνης και Ασφάλειας της Αφρικανικής Ένωσης στο Τσαντ από τις 29 Απριλίου έως τις 5 Μαΐου 2021 υπογράμμισε ότι είναι σημαντικό να καταρτιστεί ένα βιώσιμο και καθολικά αποδεκτό Σύνταγμα για το Τσαντ και φρονεί ότι ο μεταβατικός χάρτης δεν επαρκεί για να διασφαλιστούν τα πολιτικά και ατομικά δικαιώματα του πληθυσμού κατά τη μεταβατική περίοδο·

ΣΤ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι, στις 27 Απριλίου 2021, η στρατιωτική κυβέρνηση έκανε δυσανάλογη και παράνομη χρήση ένοπλης βίας κατά πολιτών που διαδήλωναν· λαμβάνοντας υπόψη ότι αυτό καταδικάστηκε ευρέως από οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων και τη διεθνή κοινότητα, συμπεριλαμβανομένων της Αφρικανικής Ένωσης και της Ευρωπαϊκής Ένωσης· λαμβάνοντας υπόψη ότι τουλάχιστον έξι άτομα έχουν χάσει τη ζωή τους, δεκάδες έχουν τραυματιστεί και πολλοί έχουν συλληφθεί και κρατούνται αυθαίρετα ως απάντηση στις διαμαρτυρίες που έλαβαν χώρα μετά τον θάνατο του Προέδρου Déby· λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με εκτιμήσεις, κατά τις συγκρούσεις έχουν συλληφθεί πάνω από 600 άτομα·

Ζ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η θητεία του Προέδρου Déby χαρακτηριζόταν από συστηματικές και διαρκείς παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων·

Η.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η προεκλογική περίοδος χαρακτηρίστηκε από διώξεις και αυθαίρετες συλλήψεις άνω των 112 πολιτικών αντιπάλων και υπερασπιστών των ανθρωπίνων δικαιωμάτων· λαμβάνοντας υπόψη ότι κατά τις εβδομάδες που προηγήθηκαν της προεκλογικής εκστρατείας, οι δυνάμεις ασφαλείας χρησιμοποίησαν δυσανάλογη και παράνομη βία κατά ειρηνικών διαδηλωτών· λαμβάνοντας υπόψη ότι η αντιπολίτευση και ορισμένα μέλη της κοινωνίας των πολιτών μποϊκοτάρισαν τις εκλογές σε μεγάλο βαθμό·

Θ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η κατάσταση της ασφάλειας στην περιοχή του Σαχέλ έχει επιδεινωθεί σημαντικά τα τελευταία έτη, με αποτέλεσμα να υπονομεύονται σοβαρά η περιφερειακή και η διεθνής ασφάλεια· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και οι μαζικές δολοφονίες είναι ευρέως διαδεδομένες· λαμβάνοντας υπόψη ότι στο Σαχέλ παρατηρήθηκε η ταχύτερη αύξηση της βίαιας εξτρεμιστικής δραστηριότητας από οποιαδήποτε περιοχή το 2019· λαμβάνοντας υπόψη ότι, από τη συγκρότησή της το 2015, η Πολυεθνική Κοινή Επιχειρησιακή Ομάδα έχει εκδιώξει τρομοκρατικές ομάδες από πολλές περιοχές που βρίσκονταν υπό τον έλεγχό τους, μολονότι η περιοχή παραμένει εξαιρετικά ασταθής·

Ι.

λαμβάνοντας υπόψη ότι το Τσαντ έχει πληγεί σοβαρά από τρομοκρατικές δραστηριότητες και επιθέσεις· λαμβάνοντας υπόψη ότι η Μπόκο Χαράμ — μαζί με το Ισλαμικό Κράτος από το 2015 — έχει εξαπλωθεί σε ολόκληρη την περιοχή και έχει προκαλέσει σημαντικές εκτοπίσεις στη λεκάνη της λίμνης Τσαντ· λαμβάνοντας υπόψη ότι στο Τσαντ υπάρχουν σήμερα 133 000 εσωτερικά εκτοπισμένοι και περίπου 500 000 πρόσφυγες· λαμβάνοντας υπόψη ότι η στρατιωτική αντιπαράθεση με ομάδες ανταρτών, όπως για παράδειγμα το Μέτωπο για την Αλλαγή και την Ομόνοια στο Τσαντ (FACT), έχει εντατικοποιηθεί μετά τις φετινές εκλογές· λαμβάνοντας υπόψη ότι ο στρατός του Τσαντ ισχυρίστηκε πρόσφατα ότι έχει ανατρέψει το FACT· λαμβάνοντας υπόψη ότι η TMC απέρριψε την πρόταση του FACT για κατάπαυση του πυρός και διεξαγωγή διαπραγματεύσεων·

ΙΑ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η ΕΕ στηρίζει την G5 Σαχέλ, μια συνεργατική αμυντική προσπάθεια μεταξύ της Μπουρκίνα Φάσο, του Τσαντ, του Μάλι, της Μαυριτανίας και του Νίγηρα, η οποία συντονίζει τη δράση στον τομέα της περιφερειακής ανάπτυξης και ασφάλειας για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας και την αποκατάσταση της σταθερότητας στην περιοχή, και στο πλαίσιο της οποίας ο στρατός του Τσαντ διαδραματίζει καίριο ρόλο· λαμβάνοντας υπόψη ότι η εντολή της εκπαιδευτικής αποστολής της ΕΕ (EUTM) στο Μάλι παρατάθηκε τον Μάρτιο του 2020, προκειμένου να παρασχεθούν συμβουλές και εκπαίδευση στις εθνικές ένοπλες δυνάμεις των χωρών της G5 Σαχέλ, συμπεριλαμβανομένου του Τσαντ· λαμβάνοντας υπόψη ότι η Μαυριτανία και ο Νίγηρας ορίστηκαν διαμεσολαβητές από τους εταίρους τους στην ομάδα G5 Σαχέλ, προκειμένου να διασφαλιστεί ένας διάλογος χωρίς αποκλεισμούς μεταξύ όλων των πρωταγωνιστών της τρέχουσας αναταραχής στο Τσαντ και να δημιουργηθούν οι προϋποθέσεις για μια συναινετική, ειρηνική και επιτυχή μετάβαση·

ΙΒ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι, παρά το γεγονός ότι είναι πετρελαιοπαραγωγική χώρα, η φτώχεια, η επισιτιστική ανασφάλεια, η διαφθορά, η ατιμωρησία, η βία κατά των γυναικών και των κοριτσιών και η έλλειψη οικονομικών ευκαιριών ενδημούν στο Τσαντ· λαμβάνοντας υπόψη ότι η χώρα κατατάσσεται στην 187η θέση μεταξύ 189 χωρών στον Δείκτη Ανθρώπινης Ανάπτυξης 2019·

ΙΓ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η ΕΕ στηρίζει τις προσπάθειες ανάπτυξης, ειρήνης και ασφάλειας στο Τσαντ και σε ολόκληρο το Σαχέλ μέσω του ΕΤΑ, του μέσου στήριξης της ειρήνης στην Αφρική, του μηχανισμού συμβολής στη σταθερότητα και την ειρήνη και του καταπιστευματικού ταμείου της ΕΕ για την Αφρική· λαμβάνοντας υπόψη ότι, μεταξύ 2014 και 2020, η ΕΕ διέθεσε στο Τσαντ 542 εκατομμύρια EUR στο πλαίσιο του ΕΤΑ για να στηρίξει, μεταξύ άλλων, την εδραίωση του κράτους δικαίου· λαμβάνοντας υπόψη ότι ο μελλοντικός ευρωπαϊκός μηχανισμός για την ειρήνη πρόκειται να αντικαταστήσει το μέσο στήριξης της ειρήνης στην Αφρική την 1η Ιουλίου 2021·

1.

αποδοκιμάζει τη δολοφονία του Προέδρου Idriss Déby και τις πρόσφατες βιαιοπραγίες και απώλειες ζωών ως αποτέλεσμα επιθέσεων από ένοπλες ομάδες στην περιοχή· επισημαίνει την ανησυχία του για την παρατεταμένη κρίση στο Τσαντ και για την ασταθή κατάσταση της ασφάλειας στο Βορρά, καταδικάζει δε απερίφραστα τις επανειλημμένες παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και του διεθνούς και ανθρωπιστικού δικαίου·

2.

καταδικάζει τη στρατιωτική κατάληψη της εξουσίας που διέπραξε η TMC στις 20 Απριλίου 2021, την επακόλουθη αναστολή του Συντάγματος του Τσαντ και τη διάλυση της κυβέρνησης· απορρίπτει την κατάρτιση από την TMC ενός χάρτη που δεν έχει αποτελέσει αντικείμενο δημοκρατικών διαβουλεύσεων·

3.

είναι πεπεισμένο ότι οι υφιστάμενες διαιρέσεις εντός της κοινωνίας του Τσαντ δεν μπορούν να αντιμετωπιστούν με στρατιωτικά μέσα, καλεί δε όλα τα μέρη να απόσχουν από βίαιες ενέργειες, να συμμετάσχουν σε πολιτικό διάλογο και να διαφυλάξουν τη ζωή του άμαχου πληθυσμού·

4.

καλεί την TMC να μεριμνήσει για την απρόσκοπτη και ταχεία επιστροφή στη συνταγματική τάξη και να διασφαλίσει την τήρηση των δημοκρατικών αξιών· σημειώνει ότι ο διορισμός μιας υπό πολιτική ηγεσία μεταβατικής κυβέρνησης που περιλαμβάνει μέλη ορισμένων ομάδων της αντιπολίτευσης αποτελεί ένα πρώτο βήμα για την επιστροφή στη συνταγματική τάξη· καλεί επίσης την TMC να δημιουργήσει και να εξασφαλίσει τις συνθήκες για εθνικό διάλογο χωρίς αποκλεισμούς μεταξύ της κυβέρνησης και των φορέων της κοινωνίας των πολιτών, καθώς και να διασφαλίσει την ειρηνική, υπό πολιτική ηγεσία και επείγουσα μετάβαση σε δημοκρατικές, ελεύθερες και δίκαιες εκλογές το συντομότερο δυνατόν, ώστε να αναδειχθούν ένας δημοκρατικά εκλεγμένος πρόεδρος και μια κυβέρνηση χωρίς αποκλεισμούς·

5.

υπενθυμίζει ότι η γνήσια δημοκρατική μετάβαση και μεταρρύθμιση πρέπει να καθοδηγείται από τους πολίτες και να επιτρέπει την πλήρη και ενεργό συμμετοχή των οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών, των γυναικών και των νέων, των κομμάτων της αντιπολίτευσης και του ελεύθερου Τύπου, που θα πρέπει να μπορούν να λειτουργούν χωρίς βία, εκφοβισμό ή περιορισμούς·

6.

καταδικάζει τον περιορισμό του δικαιώματος διαδήλωσης και τη χρήση βίας από την TMC κατά διαδηλωτών· παροτρύνει την TMC να απελευθερώσει όλους όσους φυλακίστηκαν μετά τις πρόσφατες διαδηλώσεις· ζητεί επίσης να συσταθεί ανεξάρτητη και αμερόληπτη εξεταστική επιτροπή για τη διερεύνηση των παραβιάσεων που διαπράττονται κατά τη διάρκεια διαδηλώσεων και τυχόν παραβιάσεων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, συμπεριλαμβανομένης της εμφανούς χρήσης περιττής ή δυσανάλογης βίας για τη διάλυση των διαδηλώσεων·

7.

εκφράζει την ανησυχία του για τη διαφθορά και την ατιμωρησία στο Τσαντ· σημειώνει ότι η μη αντιμετώπιση των παραβιάσεων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων διαιωνίζει τις καταχρήσεις και αποδυναμώνει την εμπιστοσύνη του κοινού στους κρατικούς θεσμούς·

8.

καλεί τον ΑΠ/ΥΕ και την αντιπροσωπεία και τις αποστολές της ΕΕ στο Τσαντ να διασφαλίσουν ότι οι κατευθυντήριες γραμμές της ΕΕ για τους υπερασπιστές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και το σχέδιο δράσης της ΕΕ για τα ανθρώπινα δικαιώματα και τη δημοκρατία εφαρμόζονται πλήρως, μεταξύ άλλων παρατηρώντας διαδηλώσεις και παρέχοντας τη ζητούμενη στήριξη που προσδιορίζεται στο σχέδιο μετάβασης της κοινωνίας των πολιτών προς την έξοδο από την κρίση·

9.

καλεί τη διεθνή κοινότητα να στηρίξει το Τσαντ στις προσπάθειές του προς την κατεύθυνση της δημοκρατίας· καλεί, ειδικότερα, την Αφρικανική Ένωση και την G5 να στηρίξουν το Τσαντ, ώστε να καταστεί δυνατή η διεξαγωγή διακοινωνικού διαλόγου χωρίς αποκλεισμούς και να επιτευχθεί μια βιώσιμη και ειρηνική λύση· επισημαίνει την ανάγκη να αποφευχθούν οι εξωτερικές παρεμβάσεις και να προστατευθούν η ενότητα, η σταθερότητα και η εδαφική ακεραιότητα του Τσαντ· καλεί τους προέδρους της Μαυριτανίας και του Νίγηρα να συνεχίσουν να στηρίζουν το Τσαντ ως διαμεσολαβητές έως ότου η τρέχουσα κρίση στη χώρα ξεπεραστεί μόνιμα και ειρηνικά·

10.

αναγνωρίζει τον σημαντικό ρόλο που διαδραματίζει το Τσαντ στην καταπολέμηση της τρομοκρατίας στο πλαίσιο της ομάδας G5 Σαχέλ· εμμένει στην άποψη ότι είναι σημαντικό να τηρούνται οι διεθνείς συμβάσεις περί ανθρωπίνων δικαιωμάτων· εμμένει στην άποψη ότι είναι σημαντικό να διατηρηθούν η εδαφική ακεραιότητα και η σταθερότητα του Τσαντ στο εύθραυστο πλαίσιο ασφάλειας της περιοχής· τονίζει την ανάγκη να παρασχεθεί ανθρωπιστική βοήθεια στο Σαχέλ·

11.

υπενθυμίζει ότι οι περιφερειακές οργανώσεις και εταιρικές σχέσεις, συμπεριλαμβανομένων της Αφρικανικής Ένωσης και της G5, αποτελούν βασικούς παράγοντες για την χάραξη και την υποστήριξη μιας στρατηγικής υπό αφρικανική ηγεσία με στόχο την αντιμετώπιση της τρομοκρατίας και της αστάθειας στο Σαχέλ· επαναλαμβάνει τη στήριξή του προς την περιφερειακή Πολυεθνική Κοινή Επιχειρησιακή Ομάδα και τη συνεχή υποστήριξή της μέσω του μέσου στήριξης της ειρήνης στην Αφρική, το οποίο σύντομα θα αντικατασταθεί από τον ευρωπαϊκό μηχανισμό για την ειρήνη· ζητεί να προστατεύονται οι μη κυβερνητικοί παράγοντες που καταγγέλλουν τη διάπραξη παραβιάσεων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, χωρίς να πρέπει να αντιμετωπίζουν απειλές·

12.

υπενθυμίζει ότι η κλιματική αλλαγή, η επισιτιστική ανασφάλεια, η αύξηση του πληθυσμού, η εκμετάλλευση των φυσικών πόρων, η φτώχεια, η έλλειψη εκπαιδευτικών και οικονομικών ευκαιριών, καθώς και οι βίαιες και ιδεολογικές παρεμβάσεις από ξένες τζιχαντιστικές ομάδες, αποτελούν βαθύτερα αίτια της αστάθειας, της βίας και της στρατολόγησης τρομοκρατών σε ολόκληρη την περιοχή του Σαχέλ· σημειώνει ότι η πανδημία COVID-19 έχει επιδεινώσει αυτές τις πιέσεις και έχει παρεμποδίσει σημαντικά την αναπτυξιακή πρόοδο· τονίζει ότι ο συντονισμός της αρωγής για την ασφάλεια, την ανάπτυξη, την ανθρωπιστική βοήθεια και τη στήριξη της δημοκρατίας είναι απαραίτητος προκειμένου να διασφαλιστεί διαρκής και βιώσιμη ανάπτυξη σε ολόκληρη την περιοχή· υποστηρίζει τη μετάβαση προς μια πιο ολοκληρωμένη προσέγγιση της σταθεροποίησης με ιδιαίτερη έμφαση στις μη στρατιωτικές και πολιτικές πτυχές·

13.

τονίζει ότι το Τσαντ είναι και θα πρέπει να παραμείνει ισχυρός εταίρος της ΕΕ, επαναλαμβάνει δε τη δέσμευσή του να διασφαλίσει τον διάλογο και μια ειρηνική επίλυση της τρέχουσας πολιτικής κρίσης·

14.

ζητεί να αξιολογηθεί η χρηματοδότηση της ΕΕ που διατίθεται στην περιοχή, προκειμένου να διασφαλιστεί ότι δεν γίνεται κατάχρηση κονδυλίων·

15.

αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο, στην Επιτροπή, στον Αντιπρόεδρο της Επιτροπής / Ύπατο Εκπρόσωπο της Ένωσης για θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφαλείας, στην κυβέρνηση και την Εθνοσυνέλευση του Τσαντ, καθώς και στην Αφρικανική Ένωση και τα θεσμικά της όργανα.

(1)  Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2020)0213.


12.1.2022   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 15/170


P9_TA(2021)0255

Κινεζικά αντίμετρα με τη μορφή κυρώσεων εις βάρος οντοτήτων της ΕΕ, βουλευτών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και βουλευτών εθνικών κοινοβουλίων

Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 20ής Μαΐου 2021 σχετικά με τα κινεζικά αντίμετρα με τη μορφή κυρώσεων εις βάρος οντοτήτων της ΕΕ, βουλευτών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και μελών εθνικών κοινοβουλίων (2021/2644(RSP))

(2022/C 15/17)

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

έχοντας υπόψη τα προηγούμενα ψηφίσματά του και τις εκθέσεις του σχετικά με την κατάσταση στην Κίνα και τις σχέσεις ΕΕ-Κίνας, ιδίως εκείνο της 21ης Ιανουαρίου 2021 σχετικά με την καταστολή της δημοκρατικής αντιπολίτευσης στο Χονγκ Κονγκ (1) και εκείνο της 17ης Δεκεμβρίου 2020 σχετικά με την αναγκαστική εργασία και την κατάσταση των Ουιγούρων στην Αυτόνομη Περιφέρεια των Ουιγούρων του Xinjiang (2) (XUAR),

έχοντας υπόψη τις προηγούμενες συστάσεις του σχετικά με το Χονγκ Κονγκ, και ειδικότερα εκείνη της 13ης Δεκεμβρίου 2017 προς το Συμβούλιο, την Επιτροπή και την Αντιπρόεδρο της Επιτροπής/Ύπατη Εκπρόσωπο της Ένωσης για θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφαλείας (ΑΠ/ΥΕ) σχετικά με το Χονγκ Κονγκ, 20 χρόνια μετά την παράδοσή του (3),

έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 20ής Ιανουαρίου 2021 σχετικά με την εφαρμογή της κοινής εξωτερικής πολιτικής και πολιτικής ασφάλειας — ετήσια έκθεση 2020 (4),

έχοντας υπόψη την απονομή του Βραβείου Ζαχάρωφ 2019 στον Ilham Tohti, Ουιγούρο οικονομολόγο που μάχεται για τα δικαιώματα της μειονότητας των Ουιγούρων της Κίνας,

έχοντας υπόψη τη δήλωση εξεχόντων βουλευτών του ΕΚ, της 23ης Μαρτίου 2021, μετά την απόφαση των κινεζικών αρχών να επιβάλουν κυρώσεις στην Υποεπιτροπή Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και σε άλλους ευρωπαϊκούς οργανισμούς και ευρωπαίους αξιωματούχους,

έχοντας υπόψη τις ομιλίες του Προέδρου, David Maria Sassoli, της προέδρου της Υποεπιτροπής Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, Maria Arena, και του προέδρου της Αντιπροσωπείας του για τις σχέσεις με τη Λαϊκή Δημοκρατία της Κίνας, Reinhard Bütikofer, κατά την έναρξη της συνόδου ολομέλειας στις 24 Μαρτίου 2021,

έχοντας υπόψη τη δήλωση των διευθυντών του Ευρωπαϊκού Ιδρύματος Ερευνών της 25ης Μαρτίου 2021,

έχοντας υπόψη την ομιλία του ΑΠ/ΥΕ, Josep Borrell, κατά τη συζήτηση της 28ης Απριλίου 2021 σχετικά με τα κινεζικά αντίμετρα με τη μορφή κυρώσεων κατά οντοτήτων της ΕΕ, βουλευτών του ΕΚ και μελών εθνικών κοινοβουλίων στην ΕΕ, καθώς και την επακόλουθη συζήτηση,

έχοντας υπόψη την κοινή δήλωση, στις 29 Μαρτίου 2021, του Προέδρου του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, της Προέδρου της βελγικής Βουλής των Αντιπροσώπων, της Προέδρου της ολλανδικής Βουλής των Αντιπροσώπων και της Προέδρου του λιθουανικού Κοινοβουλίου (Seimas) σχετικά με τις κινεζικές κυρώσεις κατά μελών κοινοβουλίων,

έχοντας υπόψη τον εκτελεστικό κανονισμό (ΕΕ) 2021/478 του Συμβουλίου της 22ας Μαρτίου 2021 για την εφαρμογή του κανονισμού (ΕΕ) 2020/1998 σχετικά με περιοριστικά μέτρα κατά σοβαρών παραβιάσεων και καταπατήσεων των ανθρώπινων δικαιωμάτων (5) και την απόφαση (ΚΕΠΠΑ) 2021/481 του Συμβουλίου, της 22ας Μαρτίου 2021, για την τροποποίηση της απόφασης (ΚΕΠΠΑ) 2020/1999 σχετικά με περιοριστικά μέτρα κατά σοβαρών παραβιάσεων και καταπατήσεων των ανθρώπινων δικαιωμάτων (6),

έχοντας υπόψη τη δήλωση της G7 σχετικά με τις αλλαγές στο εκλογικό σύστημα του Χονγκ Κονγκ, της 12ης Μαρτίου 2021, και το ανακοινωθέν των Υπουργών Εξωτερικών και Ανάπτυξης της G7, της 5ης Μαΐου 2021,

έχοντας υπόψη τη δήλωση του εκπροσώπου Τύπου του ΑΠ/ΥΕ σχετικά με την καταδίκη ακτιβιστών υπέρ της δημοκρατίας στο Χονγκ Κονγκ, της 17ης Απριλίου 2021,

έχοντας υπόψη τη δήλωση του εκπροσώπου Τύπου του ΑΠ/ΥΕ σχετικά με την καταδίκη δημοσιογράφων, δικηγόρων και υπερασπιστών των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, της 29ης Δεκεμβρίου 2020,

έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της εκπροσώπου Τύπου του Υπουργείου Εξωτερικών της Λαϊκής Δημοκρατίας της Κίνας, της 22ας Μαρτίου 2021, σχετικά με τις κυρώσεις κατά ορισμένων οντοτήτων και υπαλλήλων της ΕΕ·

έχοντας υπόψη την κοινή δήλωση στην οποία προέβησαν ο Πρόεδρος του Συμβουλίου, Charles Michel, και η Πρόεδρος της Επιτροπής, Ursula Von der Leyen, σχετικά με την προάσπιση των συμφερόντων και των αξιών της ΕΕ σε μια σύνθετη και ζωτικής σημασίας εταιρική σχέση, μετά την 22η σύνοδο κορυφής ΕΕ-Κίνας που πραγματοποιήθηκε στις 22 Ιουνίου 2020,

έχοντας υπόψη την κοινή δήλωση στην 21η διάσκεψη κορυφής ΕΕ-Κίνας, της 9ης Απριλίου 2019,

έχοντας υπόψη την κοινή ανακοίνωση της Επιτροπής και της ΑΠ/ΥΕ, της 12ης Μαρτίου 2019, με τίτλο «ΕΕ-Κίνα — Μια στρατηγική προοπτική» (JOIN(2019)0005),

έχοντας υπόψη το άρθρο 36 του Συντάγματος της Λαϊκής Δημοκρατίας της Κίνας, το οποίο κατοχυρώνει το δικαίωμα όλων των πολιτών στη θρησκευτική ελευθερία, καθώς και το άρθρο 4 αυτού, το οποίο προστατεύει τα δικαιώματα των μειονοτικών εθνοτήτων,

έχοντας υπόψη την έκκληση των εμπειρογνωμόνων του ΟΗΕ, της 26ης Ιουνίου 2020, για λήψη αποφασιστικών μέτρων για την προστασία των θεμελιωδών ελευθεριών στην Κίνα,

έχοντας υπόψη το Διεθνές Σύμφωνο για τα Ατομικά και Πολιτικά δικαιώματα της 16ης Δεκεμβρίου 1966, το οποίο υπεγράφη από την Κίνα το 1998 αλλά δεν κυρώθηκε ποτέ,

έχοντας υπόψη το Καταστατικό της Ρώμης, του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου,

έχοντας υπόψη τη Σύμβαση του ΟΗΕ για την πρόληψη και καταστολή του εγκλήματος της γενοκτονίας,

έχοντας υπόψη το Πρωτόκολλο του 2014 στη Σύμβαση για την αναγκαστική εργασία του 1930 της Διεθνούς Οργάνωσης Εργασίας (ΔΟΕ), το οποίο δεν έχει υπογραφεί από την Κίνα,

έχοντας υπόψη την Οικουμενική Διακήρυξη των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου του 1948,

έχοντας υπόψη το άρθρο 132 παράγραφοι 2 και 4 του Κανονισμού του,

Α.

εκτιμώντας ότι η προώθηση και ο σεβασμός των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, της δημοκρατίας και του κράτους δικαίου θα πρέπει να παραμείνει στο επίκεντρο της μακροχρόνιας σχέσης μεταξύ της ΕΕ και της Κίνας, σε αρμονία τόσο με τη δέσμευση της ΕΕ να υπερασπίζεται τις αξίες αυτές στην εξωτερική της δράση όσο και με το εκπεφρασμένο ενδιαφέρον της Κίνας να τηρεί τις αρχές αυτές στο πλαίσιο της δικής της αναπτυξιακής και διεθνούς συνεργασίας·

Β.

λαμβάνοντας υπόψη ότι το Συμβούλιο ενέκρινε στις 7 Δεκεμβρίου 2020 τον κανονισμό (ΕΕ) 2020/1998 για τη θέσπιση του παγκόσμιου καθεστώτος κυρώσεων της ΕΕ για τα ανθρώπινα δικαιώματα, που επιτρέπει στην ΕΕ να επιβάλλει περιοριστικά μέτρα σε στοχευμένα άτομα, οντότητες και φορείς, μεταξύ των οποίων κράτη και μη κρατικοί φορείς, που ευθύνονται ή ενέχονται ή συνδέονται με σοβαρές παραβιάσεις και καταπατήσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων παγκοσμίως· λαμβάνοντας υπόψη ότι είναι σημαντικό να τονισθεί ότι η ΕΕ έχει την ευθύνη εφαρμογής αυτού του κανονισμού σε περίπτωση μαζικών παραβιάσεων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων·

Γ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι, στις 22 Μαρτίου 2021, το Συμβούλιο Εξωτερικών Υποθέσεων της ΕΕ ενέκρινε περιοριστικά μέτρα στο πλαίσιο του παγκόσμιου καθεστώτος κυρώσεων της ΕΕ για τα ανθρώπινα δικαιώματα κατά του Zhu Hailun, πρώην αντιπροέδρου του 13ου Λαϊκού Κογκρέσου της Αυτόνομης Περιφέρειας των Ουιγούρων (XUAR), του Wang Junzheng, Γραμματέα του κρατικού φορέα για την παραγωγή και τις κατασκευές στο Xinjang (XPCC) και αναπληρωτή Γραμματέα της επιτροπής της XUAR, του Wang Mingshan, μέλους της μόνιμης επιτροπής της XUAR και Γραμματέα της επιτροπής πολιτικών και νομικών υποθέσεων της XUAR, του Chen Mingguo, επικεφαλής του Γραφείου Δημόσιας Ασφάλειας του Xinjang (XPSB) και αντιπροέδρου της Λαϊκής Κυβέρνησης της XUAR, καθώς και κατά του Γραφείου Δημόσιας Ασφάλειας του XPCC, το οποίο είναι υπεύθυνο για τη λειτουργία των κέντρων κράτησης στο Xinjiang· λαμβάνοντας υπόψη ότι τα τέσσερα άτομα και ο φορέας που προαναφέρθηκαν ευθύνονται για σοβαρές παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, συμπεριλαμβανομένης της εκτεταμένης αυθαίρετης κράτησης και της ταπεινωτικής μεταχείρισης Ουιγούρων και ατόμων από άλλες μουσουλμανικές εθνοτικές μειονότητες στη XUAR·

Δ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι, σχεδόν αμέσως μετά την έγκριση του καταλόγου της ΕΕ, η Εκπρόσωπος Τύπου του Υπουργείου Εξωτερικών της Λαϊκής Δημοκρατίας της Κίνας ανακοίνωσε την επιβολή κυρώσεων σε πέντε βουλευτές του ΕΚ (Reinhard Bütikofer, Michael Gahler, Raphaël Glucksmann, Ilhan Kyuchyuk και Miriam Lexmann), στην Υποεπιτροπή Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του Κοινοβουλίου, σε 3 βουλευτές από εθνικά κοινοβούλια κρατών μελών (Sjoerd Wiemer Sjoerdsma, Samuel Cogolati και Dovile Sakaliene), στην Επιτροπή Πολιτικής και Ασφάλειας του Συμβουλίου της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένων των πρέσβεων των 27 κρατών μελών της ΕΕ, σε δύο επιστήμονες (Adrian Zenz και Björn Jerdén) και σε δύο ομάδες προβληματισμού (Mercator Institute for China Studies (MERICS) στη Γερμανία και στο Alliance of Democracies Foundation στη Δανία), με το επιχείρημα ότι «έπληξαν σοβαρά την κυριαρχία και τα συμφέροντα της Κίνας και ευθύνονται για τη διάδοση κακόβουλών ψευδών ειδήσεων και παραπληροφόρησης»·

Ε.

λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με το δελτίο Τύπου της εκπροσώπου Τύπου, απαγορεύεται στα άτομα αυτά και στις οικογένειές τους να εισέρχονται στην ηπειρωτική Κίνα, στο Χονγκ Κονγκ και στο Μακάο, ενώ τόσο τα ίδια όσο και οι εταιρείες και τα ιδρύματα που συνδέονται με αυτά επίσης απαγορεύεται να έχουν επιχειρηματικές δραστηριότητες με την Κίνα·

ΣΤ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι, λίγες ημέρες αργότερα, η Κίνα ενέκρινε κυρώσεις κατά μελών κοινοβουλίων, οντοτήτων και ομάδων προβληματισμού στο Ηνωμένο Βασίλειο, τον Καναδά και τις ΗΠΑ, που είχαν επίσης λάβει μέτρα κατά των παραβιάσεων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στο Xinjiang·

Ζ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι τα κινεζικά μέτρα συνιστούν επίθεση εις βάρος της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του κοινοβουλίου της, ως πυρήνα της ευρωπαϊκής δημοκρατίας και των ευρωπαϊκών αξιών, καθώς και επίθεση κατά της ελευθερίας της έρευνας·

Η.

λαμβάνοντας υπόψη ότι, ενώ οι κυρώσεις της ΕΕ σχετίζονται με περιστατικά παραβιάσεων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και βασίζονται σε νόμιμα και αναλογικά μέτρα που περιέχονται στο διεθνές δίκαιο, οι κυρώσεις της Κίνας στερούνται κάθε νομικής αιτιολόγησης, είναι παντελώς αβάσιμα και αυθαίρετα και λειτουργούν ως αντίμετρα εναντίον της κριτικής που ασκείται για τις εν λόγω παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι κυρώσεις αποτελούν σαφώς μια προσπάθεια να αποτραπεί η ΕΕ από το να συνεχίσει το έργο της και τη δράση της κατά των παραβιάσεων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην Κίνα·

Θ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η Κίνα έχει ιστορικό παραβιάσεων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων που παρακάμπτουν τις διμερείς και πολυμερείς δεσμεύσεις της χώρας σε αυτούς τους τομείς, και λαμβάνοντας υπόψη έγκυρες εκθέσεις σύμφωνα με τις οποίες η κατάσταση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην Κίνα βρίσκεται στη χειρότερη θέση μετά τη σφαγή στην πλατεία Τιενανμέν· λαμβάνοντας υπόψη ότι η Κίνα υποβάλλει τακτικά ψηφίσματα στο Συμβούλιο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΗΕ προκειμένου «η εθνική κυριαρχία, η μη παρέμβαση και ο αμοιβαίος σεβασμός» να καταστούν θεμελιώδεις αδιαπραγμάτευτες αρχές, και η προαγωγή και η προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων να θεωρούνται επουσιώδη ζητήματα·

Ι.

λαμβάνοντας υπόψη ότι, τον Δεκέμβριο του 2020, η ΕΕ και η Κίνα συμφώνησαν κατ’ αρχήν σχετικά με τη συνολική συμφωνία ΕΕ-Κίνας για τις επενδύσεις (CAI)· λαμβάνοντας υπόψη ότι η δυνατότητα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου να αναλύσει δεόντως την CAI παρεμποδίζεται σημαντικά από τις κινεζικές κυρώσεις, οι οποίες εμποδίζουν, τουλάχιστον, την Υποεπιτροπή Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων να συνεργαστεί με κινέζους εμπειρογνώμονες· λαμβάνοντας υπόψη ότι δεν είναι αποδεκτό οι εμπορικές και επενδυτικές σχέσεις να εξετάζονται εκτός του γενικού πλαισίου των ζητημάτων ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των ευρύτερων πολιτικών σχέσεων·

ΙΑ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η επιβολή κυρώσεων από την Κίνα αποτελεί το πρόσφατο επεισόδιο της σταδιακής μετάβασης της ηγεσίας του Κομουνιστικού Κόμματος Κίνας (ΚΚΚ) προς μια συγκρουσιακή προσέγγιση η οποία, μεταξύ άλλων, έχει θέσει στο στόχαστρο την ΕΕ εξαπολύοντας μια εκστρατεία παραπληροφόρησης και επιθέσεις στον κυβερνοχώρο, ενώ οι σχέσεις ΕΕ-Κίνας οξύνονται όλο και περισσότερο λόγω των ενεργειών της Κίνας κατά του λαού των Ουιγούρων και άλλων εθνοτικών μειονοτήτων, της καταστολής της δημοκρατίας στο Χονγκ Κονγκ και της ολοένα και πιο συγκρουσιακής προσέγγισης που ακολουθείται στα στενά της Ταϊβάν· λαμβάνοντας υπόψη ότι, καθώς η υφιστάμενη στρατηγική ΕΕ-Κίνας έχει καταδείξει τα όριά της, οι σχέσεις ΕΕ-Κίνας ενδέχεται να μην συνεχιστούν ως έχουν·

ΙΒ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι οι κινεζικές κυρώσεις κατά των βουλευτών του ΕΚ ακολουθήθηκαν από την απόφαση των ρωσικών αρχών της 30ής Απριλίου 2021 να επιβάλουν κυρώσεις κατά οκτώ πολιτών της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένου του Προέδρου του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, David Sassoli, και της Αντιπροέδρου της Επιτροπής, Věra Jourová·

ΙΓ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι, από την έναρξη της εκστρατείας της κινεζικής κυβέρνησης «Αμείλικτη στάση κατά του βίαιου εξτρεμισμού» το 2014, η οποία στοχοποιεί κυρίως τις μειονότητες των Ουιγούρων στο Xinjiang, πάνω από ένα εκατομμύριο άτομα έχουν φυλακιστεί σε στρατόπεδα κράτησης, τα οποία αποκαλούνται κέντρα «πολιτικής αναμόρφωσης» ή «εκπαίδευσης» και αποτελούν το μεγαλύτερο μαζικό σύστημα φυλάκισης στον κόσμο· λαμβάνοντας υπόψη ότι ο πληθυσμός των Ουιγούρων είναι θύμα των προσπαθειών της κινεζικής κυβέρνησης να εξαλείψει τη μοναδική του ταυτότητα και το δικαίωμα ύπαρξής του ως πληθυσμού μέσω βασανιστηρίων, βίαιων εξαφανίσεων, μαζικής παρακολούθησης, πολιτισμικής και θρησκευτικής κάθαρσης, αναγκαστικής στείρωσης των γυναικών, σεξουαλικής βίας, παραβιάσεων των αναπαραγωγικών δικαιωμάτων και χωρισμού οικογενειών· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων εκτιμούν ότι τα αδικήματα αυτά ενδέχεται να συνιστούν εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο·

ΙΔ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η καταστολή της πολιτικής αντιπολίτευσης στο Χονγκ Κονγκ συνέχισε να επιδεινώνεται μετά το ψήφισμα του Κοινοβουλίου της 21ης Ιανουαρίου 2021, με πολλές καταδίκες εις βάρος ακτιβιστών υπέρ της δημοκρατίας και πολιτικών αντιπροσώπων, όπως οι Joshua Wong, Martin Lee, Jimmy Lai και Lester Shum, λόγω της ειρηνικής συμμετοχής τους σε διαδηλώσεις, σε ορισμένες μάλιστα περιπτώσεις ακόμη και χωρίς αποδείξεις για ενεργό ρόλο στις εξεγέρσεις· λαμβάνοντας υπόψη ότι τον Μάρτιο του τρέχοντος έτους εισήχθησαν αλλαγές στο εκλογικό σύστημα του Χονγκ Κονγκ, οι οποίες συνιστούν τη σημαντικότερη τροποποίηση του πολιτικού συστήματος του Χονγκ Κονγκ, καθώς προσθέτουν την απαίτηση πατριωτισμού έναντι της ηπειρωτικής χώρας και εισάγουν μια συγκέντρωση εξουσίας και επιρροής στην Εκλογική Επιτροπή του Χονγκ Κονγκ, γεγονός που θα οδηγήσει σε δραστική μείωση του ποσοστού των άμεσα εκλεγμένων αντιπροσώπων στο Νομοθετικό Συμβούλιο του Χονγκ Κονγκ·

ΙΕ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι 10 κράτη μέλη της ΕΕ εξακολουθούν να διατηρούν σε ισχύ συνθήκες έκδοσης με την Κίνα, σύμφωνα με τις οποίες Ουιγούροι, πολίτες του Χονγκ Κονγκ, Θιβετιανοί και Κινέζοι αντιφρονούντες στην Ευρώπη μπορούν να εκδοθούν με στόχο την προσαγωγή τους σε πολιτική δίκη στην Κίνα·

ΙΣΤ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι ο Gui Minhai, κάτοικος Χονγκ Κονγκ και Σουηδός πολίτης, παραμένει φυλακισμένος παρά τις πολυάριθμες εκκλήσεις του Κοινοβουλίου για άμεση απελευθέρωσή του·

1.

καταδικάζει με τον εντονότερο τρόπο τις αβάσιμες και αυθαίρετες κυρώσεις που επέβαλαν οι κινεζικές αρχές, οι οποίες ισοδυναμούν με προσβολή της ελευθερίας του λόγου, της ακαδημαϊκής ελευθερίας και της αντίληψης των οικουμενικών ανθρωπίνων δικαιωμάτων και της προσήλωσης σε αυτά σε διεθνές επίπεδο· προτρέπει τις κινεζικές αρχές να άρουν τις αδικαιολόγητες αυτές κυρώσεις·

2.

εκφράζει την πλήρη αλληλεγγύη του προς τους βουλευτές του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, προς την Υποεπιτροπή Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και προς όλα τα άλλα πρόσωπα και οντότητες που θίγονται από τις κινεζικές κυρώσεις, συγκεκριμένα την Επιτροπή Πολιτικής και Ασφάλειας του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης, τα μέλη εθνικών κοινοβουλίων, τους πανεπιστημιακούς από τη Σουηδία και τη Γερμανία και τις ομάδες προβληματισμού στη Γερμανία και τη Δανία· εκφράζει την πλήρη αλληλεγγύη του προς τα μέλη κοινοβουλίων τρίτων χωρών, όπως του Ηνωμένου Βασιλείου, του Καναδά, των ΗΠΑ και της Αυστραλίας, στα οποία επίσης επιβλήθηκαν κυρώσεις·

3.

επιβεβαιώνει ότι οι θεμελιώδεις ελευθερίες, η ελευθερία της έκφρασης, η ελεύθερη συμμετοχή στις διαδικασίες λήψης αποφάσεων, η ακαδημαϊκή ελευθερία και η υπεράσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων αποτελούν πυλώνες των δημοκρατιών μας και ότι οι αξίες αυτές δεν θα διακυβευθούν ποτέ στο πλαίσιο των σχέσεων ΕΕ-Κίνας· τονίζει ότι οι απόπειρες εκφοβισμού είναι μάταιες και ότι, ως εκλεγμένοι βουλευτές του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, θα συνεχίσουμε να καταγγέλλουμε ενεργά και απερίφραστα τις παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και του διεθνούς δικαίου και να ενθαρρύνουμε την ΕΕ να διατηρήσει τον σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στο επίκεντρο όλων των εξωτερικών πολιτικών της· θεωρεί ότι οι επιθέσεις αυτές από την Κίνα αποτελούν εκδήλωση της διάστασης της συστημικής αντιπαλότητας στις σχέσεις ΕΕ-Κίνας·

4.

καταδικάζει σθεναρά αυτή τη νέα προσπάθεια, καθώς και τις προηγούμενες προσπάθειες, του κινεζικού κράτους και μη κρατικών φορέων για παρέμβαση στη δημοκρατική ζωή της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των κρατών μελών της και διασπορά παραπληροφόρησης στις δημόσιες συζητήσεις· θεωρεί ότι οι κυρώσεις αποτελούν μέρος μιας προσπάθειας της Κίνας να ελέγχει τις γνώμες που εκφράζονται παγκοσμίως για την κατάσταση που επικρατεί στη χώρα και να προσδιορίζει τα είδη της ρητορικής και των συζητήσεων που θα επιτρέπει να εκφράζονται σε παγκόσμιο επίπεδο, και εκλαμβάνει αυτή την προσπάθεια ως μέρος μιας απειλής ολοκληρωτισμού·

5.

επαναλαμβάνει τη σοβαρότατη ανησυχία του για τις διάφορες παραβιάσεις των βασικών και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην Κίνα, τις καταστρατηγήσεις της ανθρώπινης αξιοπρέπειας, των δικαιωμάτων στην ελευθερία της πολιτιστικής έκφρασης και της θρησκευτικής πίστης, και των ελευθεριών του λόγου, του συνέρχεσθαι ειρηνικώς και του συνεταιρίζεσθαι, και ιδίως για τη συστημική δίωξη των Ουιγούρων, των Θιβετιανών, των Μογγόλων και άλλων εθνοτικών μειονοτήτων, των υπερασπιστών των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, των κοινωνικών ακτιβιστών, των θρησκευτικών ομάδων, των δημοσιογράφων και των αναφερόντων και διαδηλωτών κατά των αδικιών, καθώς και για τη διαρκώς αυξανόμενη καταστολή όλων των διαφωνούντων και των αντιπολιτευόμενων φωνών, ιδίως στο Χονγκ Κονγκ·

6.

επαναλαμβάνει τη θέση που διατύπωσε στο ψήφισμά του της 17ης Δεκεμβρίου 2020, ότι οι παραβιάσεις στο Xinjiang ισοδυναμούν με εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας και επισημαίνει τα αυξανόμενα αποδεικτικά στοιχεία τέτοιων εγκλημάτων· παροτρύνει την ΕΕ και τα κράτη μέλη της να εντείνουν τις προσπάθειές τους για την επίτευξη επαρκούς διεθνούς στήριξης για τη διεξαγωγή ανεξάρτητης έρευνας του ΟΗΕ στο Xinjiang· εκφράζει, συνεπώς, την ικανοποίησή του για την υπαγωγή τεσσάρων Κινέζων πολιτών και μίας οντότητας από την Κίνα στο παγκόσμιο καθεστώς κυρώσεων της ΕΕ για τα ανθρώπινα δικαιώματα, δεδομένου ότι ευθύνονται για σοβαρές παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην Κίνα· παροτρύνει την Επιτροπή, το Συμβούλιο και τα κράτη μέλη να λάβουν όλα τα αναγκαία μέτρα και να χρησιμοποιήσουν όλα τα μέσα μόχλευσης που έχουν στη διάθεσή τους, ιδίως οικονομικά, προκειμένου να πείσουν την κινεζική κυβέρνηση να κλείσει τα στρατόπεδα και να θέσει τέλος σε όλες τις παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην Xinjiang και σε άλλα μέρη, όπως το Θιβέτ·

7.

εκφράζει τη λύπη του για το γεγονός ότι ορισμένες διεθνείς εταιρείες, ιδίως στον τομέα της ένδυσης και της κλωστοϋφαντουργίας, υπέστησαν ευρύ και εκτεταμένο μποϊκοτάζ, όταν εξέφρασαν ανησυχία για τις εκθέσεις σχετικά με την καταναγκαστική εργασία στο Xinjiang και έλαβαν την απόφαση να κόψει τους δεσμούς της αλυσίδας εφοδιασμού με το Xinjiang, και καταδικάζει απερίφραστα τον επιθετικό πολιτικό καταναγκασμό που ασκεί εναντίον τους η κινεζική κυβέρνηση· επαναλαμβάνει το αίτημά του για ταχεία θέσπιση από την Επιτροπή και την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Εξωτερικής Δράσης ενός συμβουλευτικού φορέα που θα καθοδηγεί τις επιχειρήσεις της αλυσίδας εφοδιασμού σχετικά με την έκθεση τους σε κίνδυνο σε περίπτωση υποχρέωσης Ουιγούρων σε αναγκαστική εργασία και θα παρέχει στήριξη για τον άμεσο εντοπισμό εναλλακτικών πηγών εφοδιασμού·

8.

εκφράζει την ανησυχία του για το γεγονός ότι τα αντίποινα κατά των θεσμικών οργάνων και των κρατών μελών της ΕΕ και του έργου τους στον τομέα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων αποτελούν μέρος μιας εσκεμμένης στρατηγικής για την αποδυνάμωση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων διεθνώς και τον επαναπροσδιορισμό των εν λόγω δικαιωμάτων κατά τρόπο ώστε να απολέσουν την αρχική τους σημασία· εκφράζει τη λύπη του διότι η προσέγγιση που ακολούθησε και τα μέσα που χρησιμοποίησε μέχρι στιγμής η ΕΕ δεν οδήγησαν σε απτή πρόοδο όσον αφορά την επίδοση της Κίνας στον τομέα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, η οποία έχει απλώς επιδεινωθεί κατά την τελευταία δεκαετία· προτρέπει την Επιτροπή να εκπονήσει και να εφαρμόσει μια ολιστική στρατηγική της ΕΕ με στόχο την επίτευξη πραγματικής προόδου όσον αφορά τα ανθρώπινα δικαιώματα στην Κίνα·

9.

θεωρεί ότι τα κινεζικά αντίποινα υπό μορφή κυρώσεων, τα οποία δεν εδράζονται στο διεθνές δίκαιο, συνιστούν σημαντική οπισθοδρόμηση στις σχέσεις ΕΕ-Κίνας· θεωρεί ζωτικής σημασίας για την ΕΕ και όλα τα θεσμικά της όργανα να αντιμετωπίσουν ενωμένα την επίθεση αυτή κατά της ευρωπαϊκής δημοκρατίας και να υπερασπιστούν τις κοινές μας αξίες· καλεί τους Προέδρους του Συμβουλίου και της Επιτροπής να δηλώσουν σαφώς ότι οι κυρώσεις της Κίνας κατά εκλεγμένων πολιτικών δεν θα γίνουν ανεκτές· θεωρεί σκόπιμο και αναγκαίο να εγείρουν ο ΑΠ/ΥΕ και τα κράτη μέλη της ΕΕ το ζήτημα αυτό σε διμερείς επαφές με τους κινέζους ομολόγους τους σε όλα τα επίπεδα και ζητεί να τηρείται ενήμερο το Κοινοβούλιο για τις προσπάθειες αυτές·

10.

υποστηρίζει ακράδαντα ότι η αναστολή κάθε εξέτασης της συνολικής συμφωνίας ΕΕ-Κίνας για τις επενδύσεις (CAI), καθώς και κάθε συζήτησης σχετικά με την κύρωσή της από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, είναι δικαιολογημένη λόγω της επιβολής των κινεζικών κυρώσεων· ζητεί από την Κίνα να άρει τις κυρώσεις, ώστε κατόπιν το Κοινοβούλιο να μπορέσει να ασχοληθεί με την CAI, υπό την επιφύλαξη της τελικής έκβασης της διαδικασίας κύρωσης της CAI· αναμένει από την Επιτροπή να διαβουλευθεί με το Κοινοβούλιο πριν προβεί σε οποιαδήποτε ενέργεια για τη σύναψη και την υπογραφή της CAI· καλεί την Επιτροπή να χρησιμοποιήσει τη συζήτηση γύρω από την CAI ως μοχλό για τη βελτίωση της προστασίας των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και τη στήριξη της κοινωνίας των πολιτών στην Κίνα, και υπενθυμίζει στην Επιτροπή ότι το Κοινοβούλιο θα λάβει υπόψη την κατάσταση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην Κίνα, συμπεριλαμβανομένου του Χονγκ Κονγκ, όταν του ζητηθεί να εγκρίνει την CAI·

11.

επισημαίνει την επείγουσα ανάγκη να αποκατασταθεί η ισορροπία των σχέσεων ΕΕ-Κίνας μέσω της υιοθέτησης μιας δέσμης αυτόνομων μέτρων όπως: η θέσπιση νομοθεσίας κατά των στρεβλωτικών επιπτώσεων των ξένων επιδοτήσεων στην εσωτερική αγορά· η δημιουργία ενός μέσου για τις διεθνείς δημόσιες συμβάσεις· η θέσπιση νομοθεσίας για την αλυσίδα εφοδιασμού με υποχρεωτικές απαιτήσεις δέουσας επιμέλειας που θα προβλέπουν επίσης την απαγόρευση εισαγωγής αγαθών που είναι προϊόν καταναγκαστικής εργασίας· η κατάρτιση ενός διευρυμένου και ενισχυμένου κανονισμού της ΕΕ για τον έλεγχο των ξένων επενδύσεων· η δημιουργία ενός αποτελεσματικού μέσου αποτροπής του καταναγκασμού· η λήψη πρόσθετων στοχευμένων μέτρων στο πλαίσιο του παγκόσμιου καθεστώτος κυρώσεων της ΕΕ για τα ανθρώπινα δικαιώματα, εφόσον χρειάζεται, προκειμένου να συνεχιστεί η αντιμετώπιση των καταστολών στο Xinjiang και στο Χονγκ Κονγκ και να τεθεί τέρμα σε κάθε είδους παραβίαση από την Κίνα· η επαρκής αντιμετώπιση της απειλής για την ασφάλεια στον κυβερνοχώρο που συνιστά η Κίνα, των υβριδικών επιθέσεών της και του προγράμματός της για τη συγχώνευση στρατιωτικών και μη στρατιωτικών δραστηριοτήτων·

12.

παροτρύνει την κινεζική κυβέρνηση να κυρώσει και να εφαρμόσει τη σύμβασης αριθ. 29 της Διεθνούς Οργάνωσης Εργασίας (ILO) για την αναγκαστική εργασία, τη σύμβαση αριθ. 105 για την κατάργηση της αναγκαστικής εργασίας, τη σύμβαση αριθ. 87 περί της συνδικαλιστικής ελευθερίας και της προστασίας του συνδικαλιστικού δικαιώματος, και τη σύμβαση αριθ. 98 σχετικά με το δικαίωμα οργάνωσης και συλλογικής διαπραγμάτευσης· ζητεί επιμόνως από την Κίνα να κυρώσει το Διεθνές Σύμφωνο για τα Ατομικά και Πολιτικά Δικαιώματα·

13.

καλεί τις κινεζικές αρχές και τις αρχές του Χονγκ Κονγκ να αποκαταστήσουν την εμπιστοσύνη στις δημοκρατικές διαδικασίες στο Χονγκ Κονγκ και να σταματήσουν αμέσως τις διώξεις όσων προωθούν τις δημοκρατικές αξίες· εκφράζει τη λύπη του για την έλλειψη ενότητας στο Συμβούλιο της ΕΕ όσον αφορά την έγκριση μέτρων για την αντιμετώπιση της καταστολής της δημοκρατίας στο Χονγκ Κονγκ· παροτρύνει τον ΑΠ/ΥΕ και το Συμβούλιο να προτείνουν και να εγκρίνουν συμπεράσματα σχετικά με το Χονγκ Κονγκ ανεξάρτητα από την έλλειψη ομόφωνης στήριξης, και ζητεί την αναστολή των συνθηκών έκδοσης που έχουν συνάψει κράτη μέλη με την Κίνα·

14.

υπογραμμίζει την ανάγκη να δημιουργηθεί ένα σύστημα ελέγχου του κατά πόσον οι οντότητες που δραστηριοποιούνται στην εσωτερική αγορά της ΕΕ εμπλέκονται άμεσα ή έμμεσα σε παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στο Xinjiang και να θεσπιστούν μέτρα σχετικά με το εμπόριο, όπως ο αποκλεισμός από τις δημόσιες συμβάσεις και άλλες κυρώσεις· επιμένει ότι η προμήθεια τεχνολογίας που χρησιμοποιείται σε καταστάσεις παραβιάσεων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων θα πρέπει να αποτρέπεται στην ΕΕ σε όλα τα επίπεδα και σε όλα τα θεσμικά όργανα της ΕΕ·

15.

καλεί το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο να υιοθετήσει μια σταθερή στάση έναντι των κινεζικών κυρώσεων και να εγκρίνει συμπεράσματα επί του θέματος· θεωρεί ότι οι κυρώσεις αυτές, καθώς και οι αρνητικές εξελίξεις και η επιδείνωση της κατάστασης στην Κίνα και με την Κίνα ως διεθνή παράγοντα, θα πρέπει να αποτυπωθούν και αντιμετωπιστούν επαρκώς στην εν εξελίξει επανεξέταση της κοινής ανακοίνωσης με τίτλο ««ΕΕ-Κίνα Στρατηγική προοπτική», με στόχο τη μετάβαση σε μια πιο δυναμική στρατηγική ΕΕ-Κίνας που θα ενώνει όλα τα κράτη μέλη·

16.

καλεί την ΕΕ να ενισχύσει τον συντονισμό και τη συνεργασία της με τις ΗΠΑ στο πλαίσιο του Διατλαντικού Διαλόγου για την Κίνα, μεταξύ άλλων όσον αφορά μια συντονισμένη προσέγγιση των μέτρων για την αντιμετώπιση των παραβιάσεων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, και ζητεί ο διάλογος αυτός να περιλαμβάνει μια ισχυρή κοινοβουλευτική διάσταση·

17.

θεωρεί ότι άλλες εμπορικές και επενδυτικές συμφωνίες με περιφερειακούς εταίρους, συμπεριλαμβανομένης της Ταϊβάν, δεν θα πρέπει να υποστούν τις συνέπειες της αναστολής της επικύρωσης της CAI·

18.

αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο, στην Επιτροπή, στον Αντιπρόεδρο της Επιτροπής/Ύπατο Εκπρόσωπο της Ένωσης για Θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφαλείας, στις κυβερνήσεις και τα κοινοβούλια των κρατών μελών, καθώς και στην κυβέρνηση και το κοινοβούλιο της Λαϊκής Δημοκρατίας της Κίνας.

(1)  Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2021)0027.

(2)  Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2020)0375.

(3)  ΕΕ C 369 της 11.10.2018, σ. 156.

(4)  Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2021)0012.

(5)  ΕΕ L 99 I της 22.3.2021, σ. 1.

(6)  ΕΕ L 99 I της 22.3.2021, σ. 25.


12.1.2022   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 15/176


P9_TA(2021)0256

Data Protection Commissioner κατά Facebook Ireland Limited και Maximillian Schrems («Schrems II») — υπόθεση C-311/18

Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 20ής Μαΐου 2021 σχετικά με την απόφαση του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης της 16ης Ιουλίου 2020, στην υπόθεση C-311/18, Data Protection Commissioner κατά Facebook Ireland Limited και Maximillian Schrems (απόφαση Schrems II) (2020/2789(RSP))

(2022/C 15/18)

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

έχοντας υπόψη τον Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ο «Χάρτης»), και ιδίως τα άρθρα 7,8,16,47 και 52,

έχοντας υπόψη την απόφαση του Δικαστηρίου, της 16ης Ιουλίου 2020, στην υπόθεση C-311/18, Data Protection Commissioner κατά Facebook Ireland Limited και Maximillian Schrems (Schrems II) (1),

έχοντας υπόψη την απόφαση του Δικαστηρίου, της 6ης Οκτωβρίου 2015, στην υπόθεση C-362/14, Maximillian Schrems κατά Data Protection Commissioner («Schrems I») (2),

έχοντας υπόψη την απόφαση του Δικαστηρίου, της 6ης Οκτωβρίου 2020, στην υπόθεση C-623/17, Privacy International κατά Secretary of State of Foreign and Commonwealth affairs (3),

έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 26ης Μαΐου 2016 σχετικά με τις διατλαντικές ροές δεδομένων (4),

έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 6ης Απριλίου 2017 σχετικά με την επάρκεια της προστασίας που παρέχεται από την ασπίδα προστασίας ΕΕ-ΗΠΑ για την ιδιωτικότητα (5),

έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 5ης Ιουλίου 2018 σχετικά με την επάρκεια της προστασίας που παρέχεται από την Ασπίδα Προστασίας της Ιδιωτικής Ζωής ΕΕ-ΗΠΑ (6),

έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 25ης Οκτωβρίου 2018 σχετικά με τη χρήση των δεδομένων των χρηστών του Facebook από την Cambridge Analytica και τον αντίκτυπο στην προστασία των δεδομένων (7),

έχοντας υπόψη την απόφαση 2010/87/ΕΕ της Επιτροπής, της 5ης Φεβρουαρίου 2010, σχετικά με τις τυποποιημένες συμβατικές ρήτρες για τη διαβίβαση δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα σε εκτελούντες επεξεργασία εγκατεστημένους σε τρίτες χώρες βάσει της οδηγίας 95/46/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (κοινοποιηθείσα υπό τον αριθμό C(2010) 593) (8),

έχοντας υπόψη την εκτελεστική απόφαση (EΕ) 2016/1250 της Επιτροπής, της 12ης Ιουλίου 2016, βάσει της οδηγίας 95/46/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με την επάρκεια της προστασίας που παρέχεται από την Ασπίδα Προστασίας της Ιδιωτικής Ζωής ΕΕ-ΗΠΑ (κοινοποιηθείσα υπό τον αριθμό C(2016) 4176) (9),

έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 26ης Νοεμβρίου 2020 σχετικά με την επανεξέταση της εμπορικής πολιτικής της ΕΕ (10),

έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΕ) 2016/679 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 27ης Απριλίου 2016, για την προστασία των φυσικών προσώπων έναντι της επεξεργασίας των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα και για την ελεύθερη κυκλοφορία των δεδομένων αυτών και την κατάργηση της οδηγίας 95/46/ΕΚ (Γενικός Κανονισμός για την Προστασία Δεδομένων) (11), και συγκεκριμένα το κεφάλαιο V,

έχοντας υπόψη την πρόταση κανονισμού της Επιτροπής για το σεβασμό της ιδιωτικής ζωής στις ηλεκτρονικές επικοινωνίες(COM(2017)0010), έχοντας υπόψη την απόφαση για την έναρξη διοργανικών διαπραγματεύσεων που επιβεβαιώθηκε από την ολομέλεια του Κοινοβουλίου στις 25 Οκτωβρίου 2017, και τη γενική προσέγγιση του Συμβουλίου που εγκρίθηκε στις 10 Φεβρουαρίου 2021 (6087/21),

έχοντας υπόψη τις συστάσεις 01/2020 του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Προστασίας Δεδομένων (ΕΣΠΔ) σχετικά με τα μέτρα που συμπληρώνουν τα εργαλεία διαβίβασης για τη διασφάλιση της συμμόρφωσης με το επίπεδο προστασίας δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα στην ΕΕ και τις συστάσεις 02/2020 του ΕΣΠΔ σχετικά με τις Ευρωπαϊκές Βασικές Εγγυήσεις για μέτρα παρακολούθησης, καθώς και τη δήλωση του ΕΣΠΔ της 19ης Νοεμβρίου 2020 σχετικά με την προστασία της ιδιωτικής ζωής στις ηλεκτρονικές επικοινωνίες και το μελλοντικό ρόλο που θα διαδραματίσουν οι εποπτικές αρχές και το ΕΣΠΔ,

έχοντας υπόψη το άρθρο 132 παράγραφος 2 του Κανονισμού του,

Α.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η ικανότητα διασυνοριακής διαβίβασης προσωπικών δεδομένων μπορεί να αποτελέσει βασικό παράγοντα καινοτομίας, παραγωγικότητας και οικονομικής ανταγωνιστικότητας· λαμβάνοντας υπόψη ότι αυτό είναι ακόμη πιο σημαντικό στο πλαίσιο της τρέχουσας πανδημίας COVID-19, καθώς οι μεταφορές αυτές είναι απαραίτητες για τη διασφάλιση της συνέχειας των επιχειρησιακών και κυβερνητικών λειτουργιών καθώς και των κοινωνικών αλληλεπιδράσεων· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι μεταφορές δεδομένων μπορούν επίσης να υποστηρίξουν στρατηγικές εξόδου από την πανδημία και να συμβάλουν στην οικονομική ανάκαμψη·

Β.

λαμβάνοντας υπόψη ότι το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΔΕΕ) στην απόφαση «Schrems I» κήρυξε άκυρη την απόφαση της Επιτροπής σχετικά με τον «Ασφαλή Λιμένα» με βάση τη διαπίστωση ότι η άνευ διακρίσεων πρόσβαση των υπηρεσιών πληροφοριών στο περιεχόμενο των ηλεκτρονικών επικοινωνιών παραβιάζει την ουσία του προβλεπόμενου στο άρθρο 7 του Χάρτη δικαιώματος στο απόρρητο των επικοινωνιών·

Γ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι το Δικαστήριο στην απόφαση «Schrems II» διαπίστωσε ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες (ΗΠΑ) δεν παρέχουν σε πρόσωπα που δεν είναι υπήκοοι των ΗΠΑ επαρκή μέσα έννομης προστασίας κατά της μαζικής παρακολούθησης και ότι τούτο παραβιάζει την ουσία του προβλεπόμενου στο άρθρο 47 του Χάρτη δικαιώματος προσφυγής·

Δ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι ο γενικός κανονισμός για την προστασία των δεδομένων (ΓΚΠΔ) ισχύει για όλες τις εταιρείες που επεξεργάζονται προσωπικά δεδομένα ατόμων που βρίσκονται στην Ένωση, οι δε δραστηριότητες επεξεργασίας αφορούν την προσφορά αγαθών ή υπηρεσιών στα εν λόγω υποκείμενα δεδομένων στην Ένωση ή την παρακολούθηση της συμπεριφοράς τους στον βαθμό που αυτή λαμβάνει χώρα εντός της Ένωσης·

Ε.

λαμβάνοντας υπόψη ότι τα δεδομένα των Ευρωπαίων πολιτών που αποθηκεύονται και διαβιβάζονται από τους φορείς τηλεπικοινωνιών και τις επιχειρήσεις αποτελούν σημαντικό πόρο ο οποίος υπηρετεί τα στρατηγικά συμφέροντα της Ένωσης·

ΣΤ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η μαζική παρακολούθηση από κρατικά όργανα με ηλεκτρονικά μέσα υποσκάπτει την εμπιστοσύνη των Ευρωπαίων πολιτών, κυβερνήσεων και επιχειρήσεων στις ψηφιακές υπηρεσίες και κατ’ επέκταση στην ψηφιακή οικονομία·

Ζ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι οι οργανώσεις προστασίας των καταναλωτών και της κοινωνίας πολιτών διαθέτουν περιορισμένα μέσα και ότι η επιβολή των δικαιωμάτων και των υποχρεώσεων στον τομέα της προστασίας των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα δεν μπορεί να εξαρτάται από τις ενέργειές τους· λαμβάνοντας υπόψη ότι υπάρχει ένα συνονθύλευμα εθνικών διαδικασιών και πρακτικών, το οποίο θέτει σε δοκιμασία τον μηχανισμό συνεργασίας που προβλέπεται στον ΓΚΠΔ για τις διασυνοριακές καταγγελίες· λαμβάνοντας υπόψη ότι παρατηρείται απουσία σαφών προθεσμιών, ένας γενικά βραδύς ρυθμός των διαδικασιών, ανεπάρκεια πόρων για τις εποπτικές αρχές, και σε ορισμένες περιπτώσεις έλλειψη βούλησης ή μη αποτελεσματική χρήση των ήδη διατεθέντων πόρων· λαμβάνοντας υπόψη ότι σήμερα χειρίζεται συσσωρευμένες καταγγελίες για φερόμενες παραβιάσεις από μεγάλες τεχνολογικές εταιρείες μια ενιαία εθνική αρχή, γεγονός που έχει δημιουργήσει προσκόμματα στη διαδικασία επιβολής·

Η.

λαμβάνοντας υπόψη ότι οι διαδικασίες που οδήγησαν σε αυτήν την απόφαση του ΔΕΕ δείχνουν επίσης ότι τα υποκείμενα των δεδομένων και οι καταναλωτές αντιμετωπίζουν δυσκολίες να υπερασπιστούν τα δικαιώματά τους, γεγονός λειτουργεί αποτρεπτικά όσον αφορά την ικανότητά τους να υπερασπίζονται τα δικαιώματά τους ενώπιον του Επιτρόπου Προστασίας Δεδομένων της Ιρλανδίας·

Θ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι, στο ψήφισμά του της 25ης Οκτωβρίου 2018, το Κοινοβούλιο, επισημαίνοντας την μη τήρηση από τις ΗΠΑ της προθεσμίας της 1ης Σεπτεμβρίου 2018 για την πλήρη συμμόρφωσή τους με την Ασπίδα Προστασίας της Ιδιωτικής Ζωής, κάλεσε ήδη την Επιτροπή να αναστείλει την Ασπίδα Προστασίας της Ιδιωτικής Ζωής έως ότου οι αρχές των ΗΠΑ τηρήσουν τους όρους της συμφωνίας·

Ι.

λαμβάνοντας υπόψη ότι τα δικαιώματα των υποκειμένων των δεδομένων τα οποία διασφαλίζονται βάσει της νομοθεσίας της ΕΕ σχετικά με την προστασία των δεδομένων θα πρέπει να γίνονται σεβαστά ανεξαρτήτως του επιπέδου του κινδύνου στον οποίο υπόκεινται μέσω της σχετικής επεξεργασίας δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα, ακόμη και όταν πρόκειται για τη μεταφορά δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα σε τρίτες χώρες· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι υπεύθυνοι επεξεργασίας δεδομένων πρέπει πάντα να λογοδοτούν όσον αφορά τη συμμόρφωση με τις υποχρεώσεις προστασίας δεδομένων, αποδεικνύοντας μεταξύ άλλων συμμόρφωση για κάθε επεξεργασία δεδομένων ανεξάρτητα από τη φύση, την έκταση, το πλαίσιο, τους σκοπούς της επεξεργασίας και τους κινδύνους για τα υποκείμενα των δεδομένων·

ΙΑ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι μέχρι σήμερα, παρά τις σημαντικές εξελίξεις της νομολογίας του ΔΕΕ κατά τα τελευταία πέντε χρόνια και την αποτελεσματική εφαρμογή του ΓΚΠΔ από την 25η Μαΐου 2018, δεν έχει ληφθεί καμία απόφαση από τις εποπτικές αρχές για την επιβολή διορθωτικών μέτρων σε σχέση με τη διαβίβαση δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα σύμφωνα με τον μηχανισμό συνοχής του ΓΚΠΔ· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι εποπτικές αρχές δεν έχουν λάβει σε εθνικό επίπεδο ουσιαστικές αποφάσεις για την επιβολή διορθωτικών μέτρων ή προστίμων σε σχέση με τη μεταφορά προσωπικών δεδομένων σε τρίτες χώρες·

ΙΒ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι την πρώτη μέρα ανάληψης των καθηκόντων του ο Πρόεδρος των ΗΠΑ Joe Biden διόρισε στο Υπουργείο Εμπορίου των ΗΠΑ τον αναπληρωτή γενικό γραμματέα για τις υπηρεσίες, ο οποίος θα είναι ο κύριος διαπραγματευτής για τη διαβίβαση εμπορικών δεδομένων με την ΕΕ· λαμβάνοντας υπόψη ότι η υποψήφια του Προέδρου για το αξίωμα του Υπουργού Εμπορίου των ΗΠΑ, Gina Raimondo, χαρακτήρισε κατά τη διάρκεια επιβεβαιωτικής ακρόασης της Γερουσίας την ταχεία ολοκλήρωση των διαπραγματεύσεων για μια διάδοχη συμφωνία για την Ασπίδα Προστασίας Ιδιωτικής ζωής ως «κορυφαία προτεραιότητα»·

Γενικές παρατηρήσεις

1.

λαμβάνει υπό σημείωση την απόφαση του ΔΕΕ της 16ης Ιουλίου 2020, στην οποία το Δικαστήριο επιβεβαίωσε, κατ’ αρχήν, την εγκυρότητα της απόφασης 2010/87/ΕΕ σχετικά με τις τυποποιημένες συμβατικές ρήτρες (ΤΣΡ), οι οποίες αποτελούν τον πλέον ευρέως χρησιμοποιούμενο μηχανισμό για τις διεθνείς διαβιβάσεις δεδομένων· σημειώνει, περαιτέρω, ότι το Δικαστήριο κήρυξε ανίσχυρη την απόφαση (ΕΕ) 2016/1250 της Επιτροπής σχετικά με την επάρκεια της προστασίας που παρέχεται από την Ασπίδα Προστασίας της Ιδιωτικής Ζωής ΕΕ-ΗΠΑ· σημειώνει ότι, μέχρι σήμερα, κανένας βιώσιμος ενιαίος μηχανισμός που να εγγυάται τη νόμιμη διαβίβαση δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα για εμπορικούς σκοπούς μεταξύ της ΕΕ και των ΗΠΑ δεν έχει σταθεί ικανός να διατηρήσει το νομικό του κύρος κατόπιν προσφυγής ενώπιον του ΔΕΕ·

2.

λαμβάνει υπό σημείωση ότι το ΔΕΕ διαπίστωσε ότι οι ΤΣΡ αποτελούν αποτελεσματικό μηχανισμό που εγγυάται τη συμμόρφωση με το επίπεδο προστασίας που παρέχεται στην ΕΕ, απαίτησε ωστόσο ο υπεύθυνος επεξεργασίας/εκτελών την επεξεργασία που είναι εγκατεστημένος στην Ευρωπαϊκή Ένωση και ο αποδέκτης των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα να ελέγχουν, πριν από κάθε διαβίβαση, κατά πόσον το επίπεδο προστασίας που απαιτείται από το δίκαιο της ΕΕ διασφαλίζεται στην οικεία τρίτη χώρα· επισημαίνει ότι αυτό περιλαμβάνει την αξιολόγηση του νομικού καθεστώτος που διέπει την πρόσβαση των δημόσιων αρχών σε δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα, προκειμένου να διασφαλιστεί ότι τα υποκείμενα των δεδομένων καθώς και τα διαβιβασθέντα δεδομένα τους δεν διατρέχουν κίνδυνο να υπαχθούν σε προγράμματα παρακολούθησης των ΗΠΑ που επιτρέπουν τη μαζική συλλογή δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα· υπενθυμίζει ότι, σύμφωνα με το ΔΕΕ, σε περίπτωση που ο αποδέκτης δεν δύναται να συμμορφωθεί με τις ΤΣΡ, οι υπεύθυνοι επεξεργασίας ή οι εκτελούντες την επεξεργασία υποχρεούνται να αναστείλουν τις διαβιβάσεις δεδομένων και/ή να καταγγείλουν τη σύμβαση· παρατηρεί, ωστόσο, ότι πολλές εταιρείες, ιδίως ΜΜΕ, δεν διαθέτουν τις απαραίτητες γνώσεις ή ικανότητες για να διενεργούν τέτοιου είδους επαληθεύσεις, κάτι που μπορεί να διαταράξει τις επιχειρηματικές τους δραστηριότητες·

3.

πιστεύει ότι η απόφαση του ΔΕΕ, ενώ εστιάζει στο επίπεδο προστασίας των δεδομένων που παρέχονται σε υποκείμενα δεδομένων στην ΕΕ των οποίων τα δεδομένα μεταφέρθηκαν στις ΗΠΑ στο πλαίσιο του μηχανισμού Ασπίδα Προστασίας της Ιδιωτικής Ζωής, έχει και επιπτώσεις στις αποφάσεις περί επάρκειας της προστασίας σε άλλες τρίτες χώρες, συμπεριλαμβανομένου του Ηνωμένου Βασιλείου· επαναβεβαιώνει την ανάγκη για νομική σαφήνεια και ασφάλεια δικαίου, καθώς η δυνατότητα ασφαλούς διασυνοριακής διαβίβασης δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα καθίσταται ολοένα και πιο σημαντική για τα άτομα όσον αφορά την προστασία των προσωπικών τους δεδομένων και τα δικαιώματά που απορρέουν από αυτά, για οργανισμούς κάθε μορφής που παρέχουν αγαθά και υπηρεσίες διεθνώς και για τις επιχειρήσεις όσον αφορά το νομικό καθεστώς υπό το οποίο λειτουργούν· υπογραμμίζει, ωστόσο ότι οι υπάρχουσες αποφάσεις περί επάρκειας παραμένουν σε ισχύ έως ότου ανακληθούν ή αντικατασταθούν ή ακυρωθούν από το ΔΕΕ·

4.

αποδοκιμάζει το γεγονός ότι ο Επίτροπος Προστασίας Δεδομένων (ΕΠΔ) της Ιρλανδίας ενήγαγε τη Maximilian Schrems και το Facebook ενώπιον του ιρλανδικού Ανώτατου Δικαστηρίου, αντί να λάβει απόφαση στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων του σύμφωνα με το άρθρο 4 της απόφασης 2010/87/ΕΕ και το άρθρο 58 του ΓΚΠΔ· υπενθυμίζει ωστόσο ότι ο ΕΠΔ ακολούθησε τη δικαστική οδό, κάτι που επιτρέπει στις αρχές προστασίας δεδομένων (ΑΠΔ) να θέσουν τις επιφυλάξεις τους σχετικά με την εγκυρότητα μιας εκτελεστικής απόφασης της Επιτροπής υπόψη ενός εθνικού δικαστή ενόψει αίτησης προδικαστικής παραπομπής στο ΔΕΕ· εκφράζει βαθιά ανησυχία για το γεγονός ότι πολλές καταγγελίες για παραβιάσεις του ΓΚΠΔ που κατατέθηκαν στις 25 Μαΐου 2018, ημέρα έναρξης ισχύος του ΓΚΠΔ, και άλλες καταγγελίες από οργανώσεις προστασίας της ιδιωτικής ζωής και από ομάδες καταναλωτών δεν έχουν ακόμα κριθεί από τον ΕΠΔ, ο οποίος είναι η κύρια αρμόδια αρχή για τις υποθέσεις αυτές· θεωρεί ανησυχητικό το γεγονός ότι ο ΕΠΔ, σε αντίθεση με την πρόθεση του νομοθέτη, ερμηνεύει τη φράση «χωρίς καθυστέρηση» που προβλέπεται στο άρθρο 60 παράγραφος 3 του ΓΚΠΔ ως ζήτημα περισσοτέρων μηνών· εκφράζει την ανησυχία του για το γεγονός ότι οι εποπτικές αρχές δεν έχουν λάβει προληπτικά μέτρα δυνάμει των άρθρων 61 και 66 του ΓΚΠΔ για να υποχρεώσουν τον ΕΠΔ να συμμορφωθεί με τις υποχρεώσεις του βάσει του ΓΚΠΔ· θεωρεί επίσης ανησυχητική τόσο την έλλειψη ειδικών στις τεχνολογίες που να εργάζονται για τον ΕΠΔ όσο και τη χρήση παρωχημένων συστημάτων· αποδοκιμάζει τις επιπτώσεις της αποτυχημένης προσπάθειας του ΕΠΔ να μετακυλίσει το κόστος της δικαστικής διαδικασίας στον εναγόμενο, γεγονός που θα μπορούσε να προκαλέσει σημαντικό αποτρεπτικό αποτέλεσμα· καλεί την Επιτροπή να κινήσει διαδικασίες επί παραβάσει κατά της Ιρλανδίας για πλημμελή εφαρμογή του ΓΚΠΔ·

5.

θεωρεί ανησυχητικό το γεγονός ότι ο βαθμός επιβολής του ΓΚΠΔ είναι ανεπαρκής, ιδίως στον τομέα των διεθνών διαβιβάσεων· εκφράζει τις ανησυχίες του για την έλλειψη ιεράρχησης καιεπαρκών ελέγχωναπό τις εθνικές εποπτικές αρχές όσον αφορά τη διαβίβαση δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα σε τρίτες χώρες, παρά τις σημαντικές εξελίξεις της νομολογίας του ΔΕΕ κατά τα τελευταία πέντε χρόνια· αποδοκιμάζει την απουσία ουσιαστικών αποφάσεων και διορθωτικών μέτρων ως προς αυτό και καλεί το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Προστασίας Δεδομένων (ΕΣΠΔ) και τις εθνικές εποπτικές αρχές να συμπεριλάβουν τη μεταφορά προσωπικών δεδομένων στο πλαίσιο των στρατηγικών ελέγχου, συμμόρφωσης και επιβολής τους· τονίζει ότι απαιτούνται εναρμονισμένες δεσμευτικές διοικητικές διαδικασίες για την εκπροσώπηση των υποκειμένων των δεδομένων και το παραδεκτό για την παροχή ασφάλειας δικαίου και την αντιμετώπιση διασυνοριακών καταγγελιών·

6.

λαμβάνει υπό σημείωση το σχέδιο εκτελεστικής απόφασης της Επιτροπής σχετικά με τις τυποποιημένες συμβατικές ρήτρες για τη διαβίβαση δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα σε τρίτες χώρες· παροτρύνει το ΕΣΠΔ να δημοσιεύσει περαιτέρω κατευθυντήριες σχετικά με τις διεθνείς διαβιβάσεις δεδομένων για τις εταιρείες, ιδίως για τις ΜΜΕ, συμπεριλαμβανομένου καταλόγου ελέγχου για την αξιολόγηση των διαβιβάσεων, εργαλείων για την αξιολόγηση του κατά πόσον οι κυβερνήσεις επιτρέπεται ή μπορούν να έχουν πρόσβαση σε δεδομένα και πληροφορίες σχετικά με τα συμπληρωματικά μέτρα που απαιτούνται για τις διαβιβάσεις με τη χρήση ΤΣΡ· καλεί το ΕΣΠΔ να ζητήσει επίσης τη συμβολή ανεξάρτητων επιστημόνων σχετικά με δυνητικά αντικρουόμενες εθνικές νομοθεσίες σε μείζονες εμπορικούς εταίρους·

7.

υπενθυμίζει ότι, σύμφωνα με τις κατευθυντήριες γραμμές 2/2018 του ΕΣΠΔ (12) σχετικά με τις παρεκκλίσεις του άρθρο 49 βάσει του κανονισμού (ΕΕ) 2016/679, όταν οι διαβιβάσεις πραγματοποιούνται εκτός του πλαισίου των αποφάσεων περί επάρκειας ή άλλων μέσων που παρέχουν κατάλληλες εγγυήσεις, αλλά βασίζονται σε παρεκκλίσεις για συγκεκριμένες καταστάσεις σύμφωνα με το άρθρο 49 του ΓΚΠΔ, πρέπει να ερμηνεύονται στενά, ούτως ώστε η εξαίρεση να μην καταστεί ο κανόνας· σημειώνει, ωστόσο, ότι μετά την κήρυξη της απόφασης για την Ασπίδα Προστασίας ΕΕ — ΗΠΑ ως ανίσχυρης, οι διατλαντικές ροές δεδομένων έχουν διατηρηθεί για σκοπούς ψηφιακής διαφήμισης, παρά τις αμφιβολίες ως προς τη νομική τους βάση για διαβιβάσεις για διαφημιστικούς σκοπούς· καλεί το ΕΣΠΔ και τις ΑΠΔ να διασφαλίσουν συνεπή ερμηνεία ως προς την εφαρμογή και τον έλεγχο τέτοιων παρεκκλίσεων σύμφωνα με τις κατευθυντήριες γραμμές του ΕΣΠΔ·

8.

επικροτεί τις διεθνείς συζητήσεις σχετικά με τις διασυνοριακές ροές προσωπικών δεδομένων που συμμορφώνονται με τον ΓΚΠΔ και την οδηγία για την επιβολή του νόμου (13)· τονίζει ότι ο ΓΚΠΔ, η οδηγία για την επιβολή του νόμου, οι κανόνες για την ηλεκτρονική ιδιωτική ζωή και άλλα παρόντα και μελλοντικά μέσα προστασίας των θεμελιωδών δικαιωμάτων στην προστασία της ιδιωτικής ζωής και των προσωπικών δεδομένων δεν πρέπει να υπονομεύονται από διεθνείς εμπορικές συμφωνίες ή να ενσωματώνονται σε αυτές· παροτρύνει την Επιτροπή να ακολουθήσει την οριζόντια θέση της ΕΕ για το 2018 (14) και να μην παρεκκλίνει από αυτήν καθώς και να λάβει υπόψη τις σχετικές δεσμεύσεις τρίτων χωρών βάσει του εμπορικού δικαίου κατά την αξιολόγηση της επάρκειάς τους, συμπεριλαμβανομένης της περαιτέρω διαβίβασης δεδομένων·

Τυποποιημένες συμβατικές ρήτρες

9.

λαμβάνει υπό σημείωση το σχέδιο εκτελεστικής απόφασης της Επιτροπής και τα σχέδια ΤΣΡ· επικροτεί το γεγονός ότι η Επιτροπή έχει ζητήσει αναπληροφόρηση από τα ενδιαφερόμενα μέρη οργανώνοντας δημόσια διαβούλευση σχετικά με το εν λόγω σχέδιο· σημειώνει ότι το ΕΣΠΔ και ο Ευρωπαίος Επόπτης Προστασίας Δεδομένων (ΕΕΠΔ), με κοινή γνωμοδότηση που εκδόθηκε στις 15 Ιανουαρίου 2021 (15), σχολίασαν θετικά το σχέδιο για τις ΤΣΡ, αλλά πρότειναν ορισμένες περαιτέρω βελτιώσεις· αναμένει από την Επιτροπή να λάβει υπόψη την αναπληροφόρηση που έλαβε πριν ξεκινήσει τη διαδικασία επιτροπολογίας·

10.

υπενθυμίζει ότι ένας μεγάλος αριθμών ΜΜΕ χρησιμοποιούν τις ΤΣΡ· τονίζει ότι όλες εταιρείες, ανεξαρτήτως μορφής, χρειάζονται επειγόντως σαφείς κατευθυντήριες γραμμές και βοήθεια προκειμένου να διασφαλιστεί η ασφάλεια δικαίου κατά την εφαρμογή και την ερμηνεία της απόφασης του Δικαστηρίου·

11.

λαμβάνει υπό σημείωση τις συστάσεις 01/2020 του ΕΣΠΔ (16) σχετικά με τα μέτρα που συμπληρώνουν τα εργαλεία διαβίβασης για τη διασφάλιση της συμμόρφωσης με το επίπεδο προστασίας δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα στην ΕΕ· επικροτεί το γεγονός ότι το ΕΣΠΔ οργάνωσε δημόσια διαβούλευση σχετικά με τις συστάσεις του· εκφράζει την ανησυχία του για πιθανές συγκρούσεις μεταξύ των συστάσεων αυτών και της πρότασης της Επιτροπής για τις ΤΣΡ· καλεί την Επιτροπή και το ΕΣΠΔ να συνεργαστούν για την οριστικοποίηση των αντίστοιχων εγγράφων τους προκειμένου να διασφαλιστεί η ασφάλεια δικαίου μετά την απόφαση του ΔΕΕ· θεωρεί ότι η Επιτροπή θα πρέπει να ακολουθεί τις κατευθυντήριες γραμμές του ΕΣΠΔ·

12.

επικροτεί ιδίως τις συστάσεις του ΕΣΠΔ σχετικά με την ανάγκη οι υπεύθυνοι επεξεργασίας να βασίζονται σε αντικειμενικούς παράγοντες κατά την αξιολόγηση του κατά πόσον κάποιο στοιχείο του δικαίου ή της πρακτικής της τρίτης χώρας ενδέχεται να επηρεάσει την αποτελεσματικότητα των κατάλληλων εγγυήσεων στα εργαλεία διαβίβασης για τις εν λόγω διαβιβάσεις, και όχι σε υποκειμενικούς παράγοντες, όπως η πιθανότητα να αποκτήσουν οι δημόσιες αρχές πρόσβαση στα δεδομένα κατά τρόπο που δεν συνάδει με τα πρότυπα της ΕΕ, οι οποίοι έχουν απορριφθεί επανειλημμένα από το ΔΕΕ· καλεί, στο πλαίσιο αυτό, την Επιτροπή να διασφαλίσει την πλήρη ευθυγράμμιση της πρότασής της για τις ΤΣΡ με την συναφή νομολογία του ΔΕΕ·

13.

επισημαίνει ότι είναι ζωτικής σημασίας για τις εταιρείες οι οποίες δραστηριοποιούνται στην ΕΕ και διαβιβάζουν προσωπικά δεδομένα εκτός Ένωσης να βασίζονται σε ισχυρούς μηχανισμούς που συμμορφώνονται με την απόφαση του ΔΕΕ· θεωρεί, εν προκειμένω, ότι η παρούσα πρόταση της Επιτροπής για ένα υπόδειγμα ΤΣΡ θα πρέπει να λάβει υπόψη όλες τις σχετικές συστάσεις· του ΕΣΠΔ· υποστηρίζει τη δημιουργία μίας εργαλειοθήκης για την επιλογή συμπληρωματικών μέτρων, όπως πιστοποίηση ασφάλειας και προστασίας δεδομένων, ιασφαλίσεις κρυπτογράφησης, και ψευδωνυμοποίηση, που είναι αποδεκτά από τις ρυθμιστικές αρχές, καθώς και δημοσίως διαθέσιμες πηγές σχετικά με τη συναφή νομοθεσία των κύριων εμπορικών εταίρων της Ένωσης·

14.

επισημαίνει ότι, για τους υπεύθυνους επεξεργασίας δεδομένων που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του νόμου των ΗΠΑ περί παρακολούθησης των επικοινωνιών των αλλοδαπών υπηρεσιών πληροφοριών (FISA) δεν είναι δυνατή η διαβίβαση δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα από την Ένωση στο πλαίσιο των εν λόγω ΤΣΡ, λόγω του υψηλού κινδύνου μαζικής παρακολούθησης· αναμένει, στην περίπτωση που δεν συναφθεί εγκαίρως συμφωνία με τις ΗΠΑ που να εγγυάται ένα ουσιαστικά ισοδύναμο και συνεπώς επαρκές επίπεδο προστασίας με αυτό που παρέχεται από τον ΓΚΠΔ και τον Χάρτη, να ανασταλούν όλες οι διαβιβάσεις προσωπικών δεδομένων έως ότου εξευρεθεί μια λύση· επισημαίνει ότι το ΔΕΕ έκρινε ότι ούτε το άρθρο 702 του FISA ούτε το εκτελεστικό διάταγμα 12333, σε συνδυασμό με την προεδρική οδηγία πολιτικής-28, ανταποκρίνονται στις ελάχιστες απαιτήσεις που συνδέονται, κατά το δίκαιο της Ένωσης, με την αρχή της αναλογικότητας, οπότε δεν μπορεί να γίνει δεκτό ότι τα προγράμματα παρακολούθησης τα οποία στηρίζονται στις διατάξεις αυτές περιορίζονται στο απολύτως αναγκαίο· τονίζει την ανάγκη να αντιμετωπιστούν τα προβλημάτων που επισημαίνει η απόφαση του Δικαστηρίου με βιώσιμο τρόπο ώστε να παρέχεται στα υποκείμενα δεδομένων ένα επαρκές επίπεδο προστασίας όσον αφορά τα προσωπικά τους δεδομένα· υπενθυμίζει ότι καμία σύμβαση μεταξύ εταιρειών δεν μπορεί να παρέχει προστασία από την αυθαίρετη πρόσβαση εκ μέρους των υπηρεσιών πληροφοριών στο περιεχόμενο των ηλεκτρονικών επικοινωνιών, ούτε μπορεί οποιαδήποτε σύμβαση μεταξύ εταιρειών να παρέχει τα απαραίτητα μέσα έννομης προστασίας κατά της μαζικής παρακολούθησης· τονίζει ότι αυτό απαιτεί μεταρρύθμιση των νόμων και των πρακτικών περί παρακολούθησης των ΗΠΑ προκειμένου να διασφαλιστεί ότι η πρόσβαση των υπηρεσιών ασφαλείας των ΗΠΑ σε δεδομένα που διαβιβάζονται από την ΕΕ περιορίζεται σε ό, τι είναι απαραίτητο και αναλογικό και ότι τα υποκείμενα των δεδομένων από την ΕΕ έχουν πρόσβαση σε αποτελεσματικά ένδικα μέσα ενώπιον των δικαστηρίων των ΗΠΑ·

15.

επισημαίνει ότι οι ευρωπαϊκές ΜΜΕ καθώς και οι οργανώσεις και οι ενώσεις μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα, οι οποίες έχουν περιορισμένη διαπραγματευτική ισχύ και νομική και οικονομική ικανότητα, καλούνται στο πλαίσιο αυτοαξιολογήσεων της επάρκειας της προστασίας των δεδομένων σε τρίτες χώρες να ερευνήσουν τα πολύπλοκα νομικά συστήματα διαφόρων τρίτων χωρών· καλεί μετ’ επιτάσεως την Επιτροπή και το ΕΣΠΔ να παρέχουν καθοδήγηση για την πρακτική εφαρμογή αξιόπιστων συμπληρωματικών μέτρων, ιδίως για τις ΜΜΕ·

16.

παροτρύνει τις ΑΠΔ να συμμορφωθούν με τις υποχρεώσεις τους, οι οποίες επισημαίνονται στην απόφαση του ΔΕΕ, να διασφαλίσουν την ορθή και ταχεία επιβολή του ΓΚΠΔ παρακολουθώντας στενά τη χρήση των ΤΣΡ· καλεί τις ΑΠΔ να βοηθήσουν τις εταιρείες να συμμορφωθούν με τη νομολογία του Δικαστηρίου· παροτρύνει τις ΑΠΔ να χρησιμοποιήσουν εξίσου το σύνολο των διερευνητικών και διορθωτικών τους αρμοδιοτήτων σύμφωνα με το άρθρο 58 του ΓΚΠΔ όταν οι εξαγωγείς δεδομένων διαβιβάζουν προσωπικά δεδομένα παρά την ύπαρξη νόμων της τρίτης χώρας προορισμού οι οποίοι εμποδίζουν τον εισαγωγέα δεδομένων να συμμορφωθεί με τις ΤΣΡ και παρά την έλλειψη αποτελεσματικών συμπληρωματικών μέτρων· υπενθυμίζει την άποψη του ΔΕΕ ότι κάθε εποπτική αρχή «υποχρεούται να εκπληρώνει με όλη την απαιτούμενη επιμέλεια την αποστολή της, που συνίσταται στο να μεριμνά για την πλήρη τήρηση του ΓΚΠΔ»·

Ασπίδα προστασίας της ιδιωτικής ζωής

17.

σημειώνει ότι το ΔΕΕ έκρινε ότι η Ασπίδα Προστασίας της Ιδιωτικής Ζωής ΕΕ-ΗΠΑ δεν εγγυάται ουσιαστικά ισοδύναμο και, ως εκ τούτου, επαρκές επίπεδο προστασίας σε σχέση με εκείνο που παρέχεται από τον ΓΚΠΔ και τον Χάρτη, ιδίως λόγω της μαζικής πρόσβασης που έχουν οι δημόσιες αρχές των ΗΠΑ σε προσωπικά δεδομένα με βάση την Ασπίδα Προστασίας της Ιδιωτικής Ζωής, γεγονός το οποίο δεν συνάδει με τις αρχές της αναγκαιότητας και της αναλογικότητας καθώς και λόγω της έλλειψης εναγώγιμων δικαιωμάτων των υποκειμένων των δεδομένων της ΕΕ, δυνάμενων να ασκηθούν ενώπιον των δικαστηρίων των ΗΠΑ ή οποιασδήποτε άλλης ανεξάρτητης αρχής που ί λειτουργεί ως δικαστήριο κατά των αρχών των ΗΠΑ· αναμένει ότι η σημερινή κυβέρνηση των ΗΠΑ θα είναι περισσότερο προσηλωμένη στη συμμόρφωση με τις υποχρεώσεις που υπέχει δυνάμει πιθανών μελλοντικών μηχανισμών μεταφοράς από ό,τι υπήρξαν οι προηγούμενες κυβερνήσεις, οι οποίες έδειξαν μία έλλειψη πολιτικής βούλησης για την τήρηση και επιβολή των κανόνων περί ασφαλούς λιμένα καθώς και την επιβολή των κανόνων που προβλέπει η Ασπίδα Προστασίας της Ιδιωτικής Ζωής·

18.

επισημαίνει ότι ορισμένες εταιρείες, αντιδρώντας στην απόφαση Schrems II, αναθεώρησαν εσπευσμένα τις δηλώσεις προστασίας απορρήτου τους και τις συμβάσεις με τρίτα μέρη που αναφέρονται στις δεσμεύσεις τους στο πλαίσιο της Ασπίδας Προστασίας της Ιδιωτικής Ζωής χωρίς να αξιολογήσουν ποια είναι τα καλύτερα μέτρα για τη νόμιμη διαβίβαση δεδομένων·

19.

αποδοκιμάζει το γεγονός ότι παρά τις πολυάριθμες εκκλήσεις του Κοινοβουλίου προς την Επιτροπή στα ψηφίσματά του των ετών 2016, 2017 και 2018 να λάβει όλα τα αναγκαία μέτρα για να διασφαλίσει ότι η Ασπίδα Προστασίας της Ιδιωτικής Ζωής συμμορφώνεται πλήρως με τον ΓΚΠΔ και τον Χάρτη, η Επιτροπή δεν ενήργησε σύμφωνα με το άρθρο 45 παράγραφος 5 του ΓΚΠΔ· επικρίνει το γεγονός ότι η Επιτροπή αγνόησε τις εκκλήσεις του Κοινοβουλίου για αναστολή της Ασπίδας Προστασίας έως ότου οι αρχές των ΗΠΑ συμμορφωθούν με τους όρους της, παράλειψη που ενίσχυσε τον κίνδυνο κήρυξης της Ασπίδας Προστασίας ως ανίσχυρης από το ΔΕΕ· υπενθυμίζει ότι η ομάδα εργασίας του άρθρου 29 και το ΕΣΠΔ είχαν επανειλημμένως επισημάνει τα λειτουργικά προβλήματα της Ασπίδας Προστασίας·

20.

αποδοκιμάζει το γεγονός ότι η Επιτροπή παραχώρησε στις σχέσεις με τις ΗΠΑ προτεραιότητα έναντι των συμφερόντων των πολιτών της ΕΕ και ότι ως εκ τούτου εναπέθεσε το καθήκον της υπεράσπισης του δικαίου της ΕΕ σε μεμονωμένους πολίτες·

Μαζική παρακολούθηση και νομικό πλαίσιο

21.

ενθαρρύνει την Επιτροπή να παρακολουθεί ενεργά τη χρήση τεχνολογιών μαζικής παρακολούθησης στις ΗΠΑ, καθώς και σε άλλες τρίτες χώρες οι οποίες είναι ή πρόκειται να αποτελέσουν αντικείμενο διαπίστωσης επάρκειας, όπως το Ηνωμένο Βασίλειο· παροτρύνει την Επιτροπή να απέχει από την έκδοση αποφάσεων περί επάρκειας σχετικά με χώρες οι οποίες δεν πληρούν το γράμμα ή το πνεύμα των κριτηρίων του ΔΕΕ για τους κανόνες και τα προγράμματα μαζικής παρακολούθησης·

22.

σημειώνει την πρόσφατη έναρξη ισχύος του «California Consumer Privacy Act» — CCPA (νόμος περί της προστασίας της ιδιωτικής ζωής των καταναλωτών της Καλιφόρνια) στις ΗΠΑ· θέτει υπό σημείωση σχετικές συζητήσεις και νομοθετικές προτάσεις σε ομοσπονδιακό επίπεδο· επισημαίνει ότι αν και έχουν γίνει βήματα προς αυτή τη σωστή κατεύθυνση, ούτε ο CCPA ούτε κάποια από τις ομοσπονδιακές προτάσεις πληρούν μέχρι στιγμής τις απαιτήσεις του ΓΚΠΔ για διαπίστωση επάρκειας· καλεί μετ’ επιτάσεως τον νομοθέτη των ΗΠΑ να θεσπίσει νομοθεσία που να πληροί τις εν λόγω απαιτήσεις και κατ’ αυτό τον τρόπο να διασφαλίσει ότι οι η νομοθεσία των ΗΠΑ παρέχει κατ’ ουσίαν ισοδύναμο επίπεδο προστασίας με εκείνο που εγγυάται η ενωσιακή νομοθεσία

23.

επισημαίνει ότι μια τέτοιου είδους νομοθετική ρύθμιση για την προστασία των δεδομένων και της ιδιωτικής ζωής των καταναλωτών και μόνον δεν επαρκεί για να επιλύσει τα θεμελιώδη ζητήματα που εντόπισε το Δικαστήριο σχετικά με τη μαζική παρακολούθηση από τις υπηρεσίες πληροφοριών των ΗΠΑ και την ανεπαρκή πρόσβαση σε μέσα έννομης προστασίας· ενθαρρύνει τον νομοθέτη των ΗΠΑ να τροποποιήσει το άρθρο 702 του νόμου FISA και την κυβέρνηση των ΗΠΑ να τροποποιήσει το εκτελεστικό διάταγμα 12333 και την προεδρική οδηγία πολιτικής 28, ιδίως όσον αφορά το ζήτημα της μαζικής παρακολούθησης και τη χορήγηση ίδιου επιπέδου προστασίας μεταξύ πολιτών της ΕΕ και των ΗΠΑ· ενθαρρύνει τις ΗΠΑ να παράσχουν μηχανισμούς για να διασφαλίσουν ότι τα άτομα λαμβάνουν (καθυστερημένες) ειδοποιήσεις και είναι σε θέση να προσβάλλουν την καταχρηστική παρακολούθηση σύμφωνα με το άρθρο 702 και το εκτελεστικό διάταγμα 12333 και να προχωρήσουν στη νομική πρόβλεψη μηχανισμού ο οποίος να διασφαλίζει ότι τα άτομα που δεν είναι υπήκοοι των ΗΠΑ έχουν νομικά εκτελεστά δικαιώματα πέραν του νόμου περί δικαστικής προσφυγής (Judicial Redress Act)·

24.

υπενθυμίζει ότι τα κράτη μέλη εξακολουθούν να ανταλλάσσουν δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα με τις Ηνωμένες Πολιτείες στο πλαίσιο του προγράμματος παρακολούθησης της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας (TFTP), της συμφωνίας ΕΕ-ΗΠΑ για την κατάσταση ονομάτων επιβατών (PNR), της αυτόματης ανταλλαγής φορολογικών πληροφοριών μέσω των διακυβερνητικών συμφωνιών για την εφαρμογή του νόμου των ΗΠΑ περί φορολογικής συμμόρφωσης αλλοδαπών λογαριασμών (FATCA), η οποία επηρεάζει δυσμενώς τους «Αμερικανούς λόγω συγκυριών», όπως αναφέρεται στο ψήφισμα του Κοινοβουλίου της 5ης Ιουλίου 2018 σχετικά με τις δυσμενείς επιπτώσεις που επιφέρει ο νόμος των ΗΠΑ περί φορολογικής συμμόρφωσης αλλοδαπών λογαριασμών (FATCA), στους πολίτες της ΕΕ και ιδίως στους «Αμερικανούς λόγω συγκυριών» (17)· υπενθυμίζει ότι οι ΗΠΑ εξακολουθούν να έχουν πρόσβαση σε βάσεις δεδομένων επιβολής του νόμου κρατών μελών, οι οποίες περιέχουν δακτυλικά αποτυπώματα πολιτών της ΕΕ και δεδομένα DNA· ζητεί ανάλυση αντικτύπου των αποφάσεων Schrems I και II στις εν λόγω διαβιβάσεις δεδομένων από την Επιτροπή, και την καλεί να παρουσιάσει ενώπιον της Επιτροπής Πολιτικών Ελευθεριών, Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων έως τις 30 Σεπτεμβρίου 2021 δημοσίως και εγγράφως την ανάλυσή της καθώς και το πώς προτίθεται να ευθυγραμμίσει τις διαβιβάσεις δεδομένων με τις ως άνω αποφάσεις·

25.

καλεί επίσης την Επιτροπή να αναλύσει την κατάσταση των παρόχων υπηρεσιών υπολογιστικού νέφους που εμπίπτουν στο άρθρο 702 του νόμου FISA, οι οποίοι διαβιβάζουν δεδομένα χρησιμοποιώντας ΤΣΡ· καλεί επίσης την Επιτροπή να αναλύσει τις επιπτώσεις στα δικαιώματα που κατοχυρώνονται βάσει της Συμφωνίας-πλαίσιο ΕΕ-ΗΠΑ, συμπεριλαμβανομένου του δικαιώματος δικαστικής προσφυγής, λαμβάνοντας υπόψη ότι οι ΗΠΑ αναγνωρίζουν ρητά αυτό το δικαίωμα σε πολίτες ορισμένων χωρών που επιτρέπουν τη διαβίβαση δεδομένων στις ΗΠΑ για εμπορικούς σκοπούς· θεωρεί απαράδεκτο το γεγονός ότι η Επιτροπή δεν έχει ακόμη δημοσιεύσει τα πορίσματά της σχετικά με την πρώτη κοινή επανεξέταση της συμφωνίας-πλαίσιο, ένα χρόνο μετά την προθεσμία, και καλεί την Επιτροπή, εφόσον κριθεί αναγκαίο, να ευθυγραμμίσει επειγόντως τη συμφωνία με τα πρότυπα που έθεσαν οι αποφάσεις του ΔΕΕ·

26.

θεωρεί ότι είναι απαραίτητο, λαμβάνοντας υπόψη τα μεγάλα κενά όσον αφορά την προστασία των δεδομένων των Ευρωπαίων πολιτών που διαβιβάζονται στις Ηνωμένες Πολιτείες, να υποστηριχθούν οι επενδύσεις σε ευρωπαϊκά εργαλεία αποθήκευσης δεδομένων (π.χ. υπηρεσίες υπολογιστικού νέφους) προκειμένου να μειωθεί η εξάρτηση της ΕΕ ως προς την ικανότητα αποθήκευσης σε σχέση με τρίτες χώρες και να ενισχυθεί η στρατηγική αυτονομία της Ένωσης σε θέματα διαχείρισης και προστασίας των δεδομένων·

Αποφάσεις επάρκειας

27.

καλεί την Επιτροπή να λάβει όλα τα αναγκαία μέτρα για να διασφαλίσει ότι οποιαδήποτε νέα απόφαση επάρκειας σχετικά με τις ΗΠΑ θα συμμορφώνεται πλήρως με τον κανονισμό (ΕΕ) 2016/679, τον Χάρτη και με όλες τις πτυχές των αποφάσεων του ΔΕΕ· υπενθυμίζει ότι τα πλαίσια επάρκειας διευκολύνουν σημαντικά την οικονομική δραστηριότητα, ιδίως για τις ΜΜΕ και τις νεοφυείς επιχειρήσεις, οι οποίες, σε αντίθεση με τις μεγάλες εταιρείες, συχνά δεν διαθέτουν την απαραίτητη οικονομική, νομική και τεχνική ικανότητα να χρησιμοποιούν άλλα εργαλεία διαβίβασης· καλεί τα κράτη μέλη να συνάψουν συμφωνίες μη κατασκοπείας με τις ΗΠΑ· καλεί την Επιτροπή να χρησιμοποιήσει τις επαφές τις με τους ομολόγους της στις ΗΠΑ προκειμένου να μεταφέρει το μήνυμα ότι, εάν δεν υπάρξει καμία τροποποίηση της νομοθεσίας και των πρακτικών παρακολούθησης από τις ΗΠΑ, η μόνη δυνατή επιλογή για τη διευκόλυνση αποφάσεων επάρκειας θα ήταν η σύναψη συμφωνιών μη κατασκοπείας με τα κράτη μέλη·

28.

θεωρεί ότι οποιαδήποτε μελλοντική απόφαση επάρκειας από την Επιτροπή δεν θα πρέπει να εξαρτάται από ένα σύστημα αυτο-πιστοποίησης, όπως συνέβη στην περίπτωση του Ασφαλούς Λιμένα και της Ασπίδας Προστασίας της Ιδιωτικής Ζωής· καλεί την Επιτροπή να προβλέψει την πλήρη συμμετοχή του ΕΣΠΔ στην αξιολόγηση της συμμόρφωσης και της επιβολής οποιασδήποτε νέας απόφασης επάρκειας όσον αφορά τις ΗΠΑ· καλεί, στο πλαίσιο αυτό, την Επιτροπή να συμφωνήσει με την κυβέρνηση των ΗΠΑ σχετικά με τα αναγκαία μέτρα που θα επιτρέψουν στο ΕΣΠΔ να εκπληρώσει αποτελεσματικά το καθήκον του αυτό· αναμένει από την Επιτροπή να λάβει σοβαρότερα υπόψη του τη γνώμη του Κοινοβουλίου σχετικά με οποιαδήποτε νέα απόφαση περί επάρκειας όσον αφορά τις ΗΠΑ πριν από την έκδοση μιας παρόμοιας απόφασης·

29.

υπενθυμίζει ότι η Επιτροπή επί του παρόντος επανεξετάζει όλες τις αποφάσεις περί επάρκειας που εκδίδονται δυνάμει της οδηγίας 95/46/ΕΚ· τονίζει ότι η Επιτροπή θα πρέπει να εφαρμόσει τα αυστηρότερα πρότυπα που ορίζονται στον ΓΚΠΔ, και στις αποφάσεις Schrems I και II του ΔΕΕ προκειμένου να αξιολογήσει κατά πόσον παρέχεται ουσιαστικά ισοδύναμο επίπεδο προστασίας με εκείνο που παρέχεται από τον ΓΚΠΔ, μεταξύ άλλων όσον αφορά την πρόσβαση σε αποτελεσματική έννομη προστασία και προστασία έναντι της αδικαιολόγητης πρόσβασης σε προσωπικά δεδομένα από τις αρχές της τρίτης χώρας· παροτρύνει την Επιτροπή να ολοκληρώσει επειγόντως αυτές τις αναθεωρήσεις και να ανακαλέσει ή να αναστείλει τις αποφάσεις που ελήφθησαν πριν από τον ΓΚΠΔ, εάν διαπιστώσει ότι η εν λόγω τρίτη χώρα δεν παρέχει ουσιαστικά ισοδύναμο επίπεδο προστασίας και εάν η κατάσταση δεν μπορεί να διορθωθεί·

30.

θεωρεί ότι η κυβέρνηση Biden, μέσω του διορισμού ενός έμπειρου στην προστασία της ιδιωτικής ζωής εμπειρογνώμονα ως κύριου διαπραγματευτή για τη διάδοχη συμφωνία της Ασπίδας Προστασίας της Ιδιωτικής Ζωής, επέδειξε προσήλωση στην εξεύρεση λύσης για τις εμπορικές διαβιβάσεις δεδομένων μεταξύ της ΕΕ και των ΗΠΑ ως ζητήματος προτεραιότητας· αναμένει ότι κατά τους επόμενους μήνες, ο διάλογος ο οποίος ξεκίνησε αμέσως μετά την απόφαση του ΔΕΕ μεταξύ της Επιτροπής και των ομολόγων της στις ΗΠΑ, θα εντατικοποιηθεί·

31.

καλεί την Επιτροπή να μην εκδώσει καμία νέα απόφαση περί επάρκειας σε σχέση με τις ΗΠΑ, εκτός εάν εισαχθούν ουσιαστικές μεταρρυθμίσεις, ιδίως για σκοπούς εθνικής ασφάλειας και συλλογής πληροφοριών, οι οποίες δύνανται να επιτευχθούν μέσω μίας σαφούς, νομικά αποδεκτής, εκτελεστής και χωρίς διακρίσεις μεταρρύθμισης των κανόνων και πρακτικών των ΗΠΑ· επαναλαμβάνει, στο πλαίσιο αυτό, τη σημασία ισχυρών διασφαλίσεων στον τομέα της πρόσβασης στα προσωπικά δεδομένα από τις δημόσιες αρχές· καλεί την Επιτροπή να θέσει σε εφαρμογή τις «γεωπολιτικές της επιδιώξεις» για να επιβάλει ουσιαστικά ισοδύναμη προστασία δεδομένων με εκείνη που παρέχεται στην ΕΕ στις ΗΠΑ και σε άλλες τρίτες χώρες·

32.

προτείνει στις εθνικές αρχές προστασίας δεδομένων να αναστείλουν τη διαβίβαση δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα στα οποία ενδέχεται να έχουν πρόσβαση δημόσιες αρχές στις ΗΠΑ, εάν η Επιτροπή πρόκειται εκδώσει νέα απόφαση σχετικά με την επάρκεια όσον αφορά τις ΗΠΑ, ελλείψει τέτοιων ουσιαστικών μεταρρυθμίσεων·

33.

επικροτεί το γεγονός ότι η Επιτροπή ακολουθεί τα κριτήρια που ορίζονται στην αναφορά επάρκειας της ομάδας εργασίας του άρθρου 29 στο πλαίσιο του ΓΚΠΔ (18) (όπως εγκρίθηκε από το ΕΣΠΔ) και στη σύσταση 01/2021 του ΕΣΠΔ σχετικά με τα στοιχεία αναφοράς επάρκειας στο πλαίσιο της οδηγίας για την επιβολή του νόμου (19)· θεωρεί ότι η Επιτροπή δεν θα πρέπει να υπολείπεται αυτών των κριτηρίων κατά την αξιολόγηση του κατά πόσον μια τρίτη χώρα πληροί τις προϋποθέσεις για την απόφαση περί επάρκειας· θέτει υπό σημείωση ότι το ΕΣΠΔ επικαιροποίησε πρόσφατα τις συστάσεις του σχετικά με τις Ευρωπαϊκές Βασικές Εγγυήσεις για μέτρα παρακολούθησης, υπό το φως της νομολογίας του ΔΕΕ (20)·

o

o o

34.

αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στην Επιτροπή, στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, στο Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Προστασίας Δεδομένων, στα εθνικά κοινοβούλια των κρατών μελών, στην Κυβέρνηση και το Κογκρέσο των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής καθώς και στο Κοινοβούλιο και την Κυβέρνηση του Ηνωμένου Βασιλείου.

(1)  Απόφαση του Δικαστηρίου, της 16ης Ιουλίου 2020, υπόθεση C-311/18, Data Protection Commissioner κατά Facebook Ireland Limited and Maximillian Schrems, ECLI:EU:C:2020:559.

(2)  Απόφαση του Δικαστηρίου, της 6ης Οκτωβρίου 2015, στην υπόθεση Maximillian Schrems κατά Data Protection Commissioner, C-362/14, ECLI:EU:C:2015:650.

(3)  Απόφαση του Δικαστηρίου, της 6ης Οκτωβρίου 2020, στην υπόθεση C-623/17Privacy International κατά Secretary of State for Foreign and Commonwealth Affairs κ.λπ, , ECLI:EU:C:2020:790.

(4)  ΕΕ C 76 της 28.2.2018, σ. 82.

(5)  ΕΕ C 298 της 23.8.2018, σ. 73.

(6)  ΕΕ C 118 της 8.4.2020, σ. 133.

(7)  ΕΕ C 345 της 16.10.2020, σ. 58.

(8)  ΕΕ L 39 της 12.2.2010, σ. 5.

(9)  ΕΕ L 207 της 1.8.2016, σ. 1.

(10)  Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2020)0337.

(11)  ΕΕ L 119 της 4.5.2016, σ. 1.

(12)  https://edpb.europa.eu/sites/default/files/files/file1/edpb_guidelines_2_2018_ derogations_el.pdf

(13)  Οδηγία (EΕ) 2016/680 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 27ης Απριλίου 2016, για την προστασία των φυσικών προσώπων έναντι της επεξεργασίας δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα από αρμόδιες αρχές για τους σκοπούς της πρόληψης, διερεύνησης, ανίχνευσης ή δίωξης ποινικών αδικημάτων ή της εκτέλεσης ποινικών κυρώσεων και για την ελεύθερη κυκλοφορία των δεδομένων αυτών και την κατάργηση της απόφασης-πλαίσιο 2008/977/ΔΕΥ του Συμβουλίου (ΕΕ L 119 της 4.5.2016, σ. 89).

(14)  Πρόταση της ΕΕ για διατάξεις σχετικά με τις διασυνοριακές ροές δεδομένων και την προστασία των προσωπικών δεδομένων και της ιδιωτικής ζωής, http://trade.ec.europa.eu/doclib/docs/2018/july/tradoc_157130.pdf

(15)  Κοινή γνώμη των ΕΣΠΔ-ΕΕΠΔ 2/2021 σχετικά με τις τυποποιημένες συμβατικές ρήτρες για τη διαβίβαση δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα προς τρίτες χώρες της 14ης Ιανουαρίου 2021: https://edpb.europa.eu/our-work-tools/our-documents/edpbedps-joint-opinion/edpb-edps-joint-opinion-22021-standard_en

(16)  Συστάσεις 01/2020 του ΕΣΠΔ σχετικά με τα μέτρα που συμπληρώνουν τα εργαλεία διαβίβασης για τη διασφάλιση της συμμόρφωσης με το επίπεδο προστασίας δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα στην ΕΕ της 11ης Νοεμβρίου 2020, https://edpb.europa.eu/our-work-tools/documents/public-consultations/2020/recommendations-012020-measures-supplement_el

(17)  ΕΕ C 118 της 8.4.2020, σ. 141.

(18)  https://ec.europa.eu/newsroom/article29/item-detail.cfm?item_id=614108

(19)  https://edpb.europa.eu/our-work-tools/our-documents/recommendations/recommendations-012021-adequacy-referential-under-law_el

(20)  https://edpb.europa.eu/our-work-tools/our-documents/recommendations/recommendations-022020-european-essential-guarantees_el


12.1.2022   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 15/184


P9_TA(2021)0257

Δικαίωμα ενημέρωσης του Κοινοβουλίου για την εν εξελίξει αξιολόγηση των εθνικών σχεδίων ανάκαμψης και ανθεκτικότητας

Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 20ής Μαΐου 2021 σχετικά με το δικαίωμα ενημέρωσης του Κοινοβουλίου για την εν εξελίξει αξιολόγηση των εθνικών σχεδίων ανάκαμψης και ανθεκτικότητας (2021/2703(RSP))

(2022/C 15/19)

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΕ) 2021/241 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 12ης Φεβρουαρίου 2021 για τη θέσπιση του μηχανισμού ανάκαμψης και ανθεκτικότητας (1) (κανονισμός RRF),

έχοντας υπόψη το άρθρο 132 παράγραφος 2 του Κανονισμού του,

Α.

λαμβάνοντας υπόψη ότι ο κανονισμός RRF εγκρίθηκε βάσει της συνήθους νομοθετικής διαδικασίας·

Β.

λαμβάνοντας υπόψη ότι ο μηχανισμός ανάκαμψης και ανθεκτικότητας είναι ένα καινοφανές εργαλείο από άποψη όγκου και μέσων χρηματοδότησης·

Γ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι τόσο ο δημοκρατικός όσο και ο κοινοβουλευτικός έλεγχος επί της εφαρμογής του μηχανισμού ανάκαμψης και ανθεκτικότητας είναι εφικτοί μόνο με την πλήρη συμμετοχή του Κοινοβουλίου σε όλα τα στάδια·

Δ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι το άρθρο 26 του κανονισμού RRF καθιερώνει διάλογο σχετικά με την ανάκαμψη και την ανθεκτικότητα για να διασφαλιστεί μεγαλύτερη διαφάνεια και λογοδοσία και προκειμένου η Επιτροπή να παρέχει στο Κοινοβούλιο πληροφορίες σχετικά, μεταξύ άλλων, με τα σχέδια ανάκαμψης και ανθεκτικότητας των κρατών μελών και την αξιολόγησή τους·

Ε.

λαμβάνοντας υπόψη ότι το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο μπορεί να εκφράσει τις απόψεις του επί των θεμάτων που εξετάζονται στο πλαίσιο του διαλόγου σχετικά με την ανάκαμψη και την ανθεκτικότητα, μεταξύ άλλων μέσω ψηφισμάτων και ανταλλαγών απόψεων με την Επιτροπή, και ότι η Επιτροπή οφείλει να λάβει υπόψη τις σχετικές απόψεις·

ΣΤ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι το Κοινοβούλιο μπορεί να καλέσει την Επιτροπή να παράσχει πληροφορίες σχετικά με την πορεία της αξιολόγησης των εθνικών σχεδίων ανάκαμψης και ανθεκτικότητας στο πλαίσιο του διαλόγου σχετικά με την ανάκαμψη και την ανθεκτικότητα·

Ζ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι τα κράτη μέλη κλήθηκαν να υποβάλουν στην Επιτροπή, ως όφειλαν, τα οικεία εθνικά σχέδια ανάκαμψης και ανθεκτικότητας έως τις 30 Απριλίου 2021·

Η.

λαμβάνοντας υπόψη ότι 18 κράτη μέλη έχουν υποβάλει στην Επιτροπή τα οικεία σχέδια ανάκαμψης και ανθεκτικότητας·

Θ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η Επιτροπή καλείται να αξιολογήσει κάθε εθνικό σχέδιο ανάκαμψης και ανθεκτικότητας εντός δύο μηνών από την υποβολή του·

Ι.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η Επιτροπή έχει κοινοποιήσει τα υποβληθέντα εθνικά σχέδια ανάκαμψης και ανθεκτικότητας στο Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο·

ΙΑ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι, στις 11 Μαρτίου 2021, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο διεξήγαγε συζήτηση στην ολομέλεια με θέμα «Τήρηση της αρχής της εταιρικής σχέσης κατά την κατάρτιση και εφαρμογή των εθνικών σχεδίων ανάκαμψης και ανθεκτικότητας και διασφάλιση της χρηστής διαχείρισης των δαπανών»·

ΙΒ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι, στις 20 Ιανουαρίου 2021, η Επιτροπή των Περιφερειών και το Συμβούλιο των Ευρωπαϊκών Δήμων και Περιφερειών δημοσίευσαν τα αποτελέσματα της στοχευμένης διαβούλευσής τους με θέμα «Η συμμετοχή των δήμων, των πόλεων και των περιφερειών στην κατάρτιση των εθνικών σχεδίων ανάκαμψης και ανθεκτικότητας»·

1.

επικροτεί τις προσπάθειες που καταβάλλει η Επιτροπή για να διασφαλίσει την ταχεία έγκριση των σχετικών εκτελεστικών αποφάσεων του Συμβουλίου που συνδέονται με τα εθνικά σχέδια ανάκαμψης και ανθεκτικότητας πριν από το καλοκαίρι, και τη συνεχή συνεργασία της με τα κράτη μέλη προκειμένου να τα βοηθήσει να καταρτίσουν σχέδια υψηλής ποιότητας·

2.

υπενθυμίζει στην Επιτροπή να εκπληρώσει τις υποχρεώσεις που υπέχει δυνάμει του κανονισμού RRF όσον αφορά την παροχή στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο όλων των συναφών πληροφοριών για την κατάσταση σε σχέση με την εφαρμογή του κανονισμού RRF και τη συνεκτίμηση των στοιχείων που προκύπτουν από τις απόψεις που εκφράζονται στο πλαίσιο του διαλόγου σχετικά με την ανάκαμψη και την ανθεκτικότητα, συμπεριλαμβανομένων των απόψεων που κοινοποιούνται από τις αρμόδιες επιτροπές και με τα ψηφίσματα της ολομέλειας·

3.

φρονεί ότι, για να διασφαλιστεί η κατάλληλη δημοκρατική εποπτεία και ο κοινοβουλευτικός έλεγχος επί της εφαρμογής του κανονισμού RRF και μεγαλύτερη διαφάνεια και δημοκρατική λογοδοσία, η Επιτροπή πρέπει να ενημερώνει τακτικά το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, προφορικά και γραπτά, σχετικά με την κατάσταση της αξιολόγησης των εθνικών σχεδίων ανάκαμψης και ανθεκτικότητας· τονίζει ότι, σύμφωνα με τον κανονισμό RRF, το Κοινοβούλιο έχει δικαίωμα να λαμβάνει τις σχετικές πληροφορίες στο πλαίσιο του διαλόγου σχετικά με την ανάκαμψη και την ανθεκτικότητα·

4.

καλεί την Επιτροπή να παράσχει όλες τις σχετικές βασικές πληροφορίες καθώς και σύνοψη των μεταρρυθμίσεων και των επενδύσεων που προβλέπονται στα υποβληθέντα σχέδια και οι οποίες σχετίζονται με το πεδίο εφαρμογής που έχει ως βάση τους έξι πυλώνες (συμπεριλαμβανομένων των γενικών και ειδικών στόχων και των οριζόντιων αρχών) και τα 11 κριτήρια αξιολόγησης που ορίζονται στον κανονισμό RRF·

5.

επαναλαμβάνει ότι το Κοινοβούλιο αναμένει ότι οι πληροφορίες θα παρέχονται σε εύκολα κατανοητή και συγκρίσιμη μορφή, συμπεριλαμβανομένων ενδεχόμενων υφιστάμενων μεταφράσεων εγγράφων που υποβάλλουν τα κράτη μέλη·

6.

φρονεί ότι η κοινοποίηση οποιασδήποτε προκαταρκτικής αξιολόγησης των σχεδίων δεν προδικάζει την έκβαση της διαδικασίας· θεωρεί ότι αυτό θα βελτιώσει τον διάλογο σχετικά με την ανάκαμψη και την ανθεκτικότητα, καθώς τα περισσότερα εθνικά σχέδια ανάκαμψης και ανθεκτικότητας βρίσκονται, τη στιγμή της υποβολής τους, σε πολύ προχωρημένο στάδιο ωρίμανσης και είναι πιθανό να εγκριθούν·

7.

είναι πεπεισμένο ότι απαιτείται πλήρης διαφάνεια και λογοδοσία από την πλευρά της Επιτροπής προκειμένου να διασφαλιστεί και να ενισχυθεί η δημοκρατική νομιμότητα και η αποδοχή του μηχανισμού ανάκαμψης και ανθεκτικότητας από τους πολίτες·

8.

υπενθυμίζει ότι το άρθρο 18 παράγραφος 4 στοιχείο ιζ) του κανονισμού για τον μηχανισμό ανάκαμψης και ανθεκτικότητας ορίζει ότι τα εθνικά σχέδια ανάκαμψης και ανθεκτικότητας πρέπει να περιλαμβάνουν «περίληψη της διεξαχθείσας σύμφωνα με το εθνικό νομικό πλαίσιο διαδικασίας διαβούλευσης με τις τοπικές και περιφερειακές αρχές, τους κοινωνικούς εταίρους, τις οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών, τις οργανώσεις νεολαίας και άλλους σχετικούς συμφεροντούχους, και τον τρόπο με τον οποίο αντικατοπτρίζονται στο σχέδιο ανάκαμψης και ανθεκτικότητας οι απόψεις που διατυπώνουν τα ενδιαφερόμενα μέρη»· καλεί την Επιτροπή να παροτρύνει τα κράτη μέλη να διαβουλευθούν με όλους τους εθνικούς ενδιαφερόμενους φορείς και να διασφαλίσουν τη συμμετοχή της κοινωνίας των πολιτών και των τοπικών και περιφερειακών αρχών στην εφαρμογή των σχεδίων και, ειδικότερα, στην παρακολούθησή τους, καθώς και τη διεξαγωγή διαβουλεύσεων για μελλοντικές τροποποιήσεις ή νέα σχέδια, εάν υπάρξουν·

9.

καλεί την Επιτροπή να διασφαλίσει πλήρη διαφάνεια σχετικά με το χρονοδιάγραμμα έγκρισης των κατ’ εξουσιοδότηση πράξεων που θα προκύψουν από τον κανονισμό RRF, και συγκεκριμένα των κατ’ εξουσιοδότηση πράξεων σχετικά με τον πίνακα αποτελεσμάτων όσον αφορά την ανάκαμψη και την ανθεκτικότητα και τη μεθοδολογία για την υποβολή εκθέσεων σχετικά με τις κοινωνικές δαπάνες, μεταξύ άλλων για τα παιδιά και τους νέους, και να λάβει υπόψη τα σχετικά στοιχεία του διαλόγου σχετικά με την ανάκαμψη και την ανθεκτικότητα· ζητεί, επιπλέον, την ταχεία έγκριση αυτών των κατ’ εξουσιοδότηση πράξεων, πριν από τις θερινές διακοπές·

10.

καλεί την Επιτροπή να διασφαλίσει ότι, πριν από την αξιολόγηση της εκπλήρωσης των ορόσημων και των στόχων που συμφωνήθηκαν στην εκτελεστική απόφαση του Συμβουλίου και στα εθνικά σχέδια ανάκαμψης και ανθεκτικότητας, θα παρασχεθούν στο Κοινοβούλιο τα προκαταρκτικά πορίσματα σχετικά με την εκπλήρωση των ορόσημων και των στόχων, όπως επιτάσσει το άρθρο 25 παράγραφος 4 του κανονισμού RRF·

11.

υπενθυμίζει στο Συμβούλιο ότι τα «σχετικά συμπεράσματα των συζητήσεων που πραγματοποιούνται στα προπαρασκευαστικά όργανα του Συμβουλίου κοινοποιούνται στην αρμόδια επιτροπή του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου»·

12.

καλεί την Επιτροπή να συνεχίσει να ακολουθεί ανοικτή, διαφανή και εποικοδομητική προσέγγιση κατά τη διάρκεια του διαλόγου σχετικά με την ανάκαμψη και την ανθεκτικότητα·

13.

αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο, στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο και στην Επιτροπή.

(1)  ΕΕ L 57 της 18.2.2021, σ. 17.


12.1.2022   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 15/186


P9_TA(2021)0259

Ευθύνη των εταιρειών για περιβαλλοντική ζημία

Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 20ής Μαΐου 2021 σχετικά με την ευθύνη των εταιρειών για περιβαλλοντική ζημία (2020/2027(INI))

(2022/C 15/20)

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

έχοντας υπόψη την οδηγία 2004/35/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 21ης Απριλίου 2004, σχετικά με την περιβαλλοντική ευθύνη όσον αφορά την πρόληψη και την αποκατάσταση περιβαλλοντικής ζημίας (1) (οδηγία για την περιβαλλοντική ευθύνη — ΟΠΕ),

έχοντας υπόψη την οδηγία 2008/99/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 19ης Νοεμβρίου 2008, σχετικά με την προστασία του περιβάλλοντος μέσω του ποινικού δικαίου (2) (οδηγία για το περιβαλλοντικό έγκλημα),

έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής προς το Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, της 14ης Απριλίου 2016, σύμφωνα με το άρθρο 18 παράγραφος 2 της οδηγίας 2004/35/ΕΚ σχετικά με την περιβαλλοντική ευθύνη όσον αφορά την πρόληψη και την αποκατάσταση περιβαλλοντικής ζημίας (COM(2016)0204),

έχοντας υπόψη τα άρθρα 4 και 191 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ),

έχοντας υπόψη το άρθρο 37 του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ο «Χάρτης»),

έχοντας υπόψη την τροποποίηση της οδηγίας 2004/35/ΕΚ μέσω της οδηγίας 2006/21/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 15ης Μαρτίου 2006, σχετικά με τη διαχείριση των αποβλήτων της εξορυκτικής βιομηχανίας (3), της οδηγίας 2009/31/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 23ης Απριλίου 2009, σχετικά με την αποθήκευση διοξειδίου του άνθρακα σε γεωλογικούς σχηματισμούς (4), και της οδηγίας 2013/30/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 12ης Ιουνίου 2013, για την ασφάλεια των υπεράκτιων εργασιών πετρελαίου και φυσικού αερίου (5),

έχοντας υπόψη το έγγραφο εργασίας των υπηρεσιών της Επιτροπής, της 14ης Απριλίου 2016, με τίτλο «Αξιολόγηση REFIT της οδηγίας για την περιβαλλοντική ευθύνη» (SWD(2016)0121), το οποίο συνοδεύει την έκθεση της Επιτροπής προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο σύμφωνα με το άρθρο 18 παράγραφος 2 της οδηγίας 2004/35/ΕΚ σχετικά με την περιβαλλοντική ευθύνη όσον αφορά την πρόληψη και την αποκατάσταση περιβαλλοντικής ζημίας,

έχοντας υπόψη το ενημερωτικό σημείωμα της Υπηρεσίας Έρευνας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου (EPRS), της 6ης Ιουνίου 2016, με τίτλο: «The implementation of the Environmental Liability Directive: a survey of the assessment process carried out by the Commission» (Η εφαρμογή της οδηγίας για την περιβαλλοντική ευθύνη: εξέταση της διαδικασίας αξιολόγησης που πραγματοποίησε η Επιτροπή),

έχοντας υπόψη τη μελέτη που δημοσίευσε το Θεματικό Τμήμα Δικαιωμάτων των Πολιτών και Συνταγματικών Υποθέσεων του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στις 15 Μαΐου 2020 με τίτλο «Environmental liability of companies» (Περιβαλλοντική ευθύνη εταιρειών),

έχοντας υπόψη τη μελέτη που δημοσίευσε η Επιτροπή τον Μάιο του 2020, με τίτλο «Improving financial security in the context of the Environmental Liability Directive» (Βελτίωση της χρηματοοικονομικής ασφάλειας στο πλαίσιο της οδηγίας για την περιβαλλοντική ευθύνη),

έχοντας υπόψη την αξιολόγηση της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής, της 11ης Δεκεμβρίου 2019, σχετικά με την οδηγία για το περιβαλλοντικό έγκλημα,

έχοντας υπόψη το ενημερωτικό σημείωμα που εξέδωσε η EPRS τον Οκτώβριο του 2020, με τίτλο «Environmental liability of companies: selected possible amendments of the ELD» (Περιβαλλοντική ευθύνη εταιρειών: ορισμένες πιθανές τροποποιήσεις της ΟΠΕ),

έχοντας υπόψη το έγγραφο εργασίας των υπηρεσιών της Επιτροπής, της 28ης Οκτωβρίου 2020, σχετικά με την αξιολόγηση της οδηγίας για το περιβαλλοντικό έγκλημα (SWD(2020)0259),

έχοντας υπόψη τα συμπεράσματα και τις συστάσεις που διατυπώθηκαν στο πλαίσιο της «Δράσης της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την καταπολέμηση του περιβαλλοντικού εγκλήματος (EFFACE)» τον Μάρτιο του 2016,

έχοντας υπόψη το άρθρο 54 του Κανονισμού του,

έχοντας υπόψη τις γνωμοδοτήσεις της Επιτροπής Ανάπτυξης, της Επιτροπής Περιβάλλοντος, Δημόσιας Υγείας και Ασφάλειας των Τροφίμων και της Επιτροπής Πολιτικών Ελευθεριών, Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων,

έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής Νομικών Θεμάτων (A9-0112/2021),

Α.

λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με το άρθρο 191 παράγραφος 1 ΣΛΕΕ, η πολιτική της Ένωσης στον τομέα του περιβάλλοντος συμβάλλει στην επιδίωξη στόχων όπως η προστασία της υγείας του ανθρώπου, η προστασία και βελτίωση της ποιότητας του περιβάλλοντος, η προώθηση της συνετής και ορθολογικής χρησιμοποίησης των φυσικών πόρων και η προώθηση, σε διεθνές επίπεδο, μέτρων για την αντιμετώπιση των περιφερειακών ή παγκόσμιων περιβαλλοντικών προβλημάτων·

Β.

λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με το άρθρο 37 του Χάρτη, το υψηλό επίπεδο προστασίας του περιβάλλοντος και η βελτίωση της ποιότητάς του πρέπει να ενσωματώνονται στις πολιτικές της Ένωσης και να διασφαλίζονται σύμφωνα με την αρχή της αειφόρου ανάπτυξης·

Γ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η συντονισμένη περιβαλλοντική στρατηγική της ΕΕ ενθαρρύνει τη συνεργασία και διασφαλίζει τη συνοχή μεταξύ των πολιτικών της ΕΕ· λαμβάνοντας υπόψη ότι η Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία ορίζει πως η φιλοδοξία για μηδενική ρύπανση θα πρέπει να εκπληρωθεί μέσω μιας διατομεακής στρατηγικής για την προστασία των πολιτών από την υποβάθμιση του περιβάλλοντος και τη ρύπανση, ενώ ζητεί επίσης μια δίκαιη μετάβαση η οποία δεν θα αφήσει κανέναν στο περιθώριο·

Δ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η υπεύθυνη επιχειρηματική συμπεριφορά υποδηλώνει ότι οι εταιρείες λαμβάνουν δεόντως υπόψη τις περιβαλλοντικές ανησυχίες· λαμβάνοντας υπόψη ότι η διασφάλιση της λογοδοσίας για περιβαλλοντική ζημία συμβάλλει καθοριστικά στο να καταστούν οι επιχειρήσεις της ΕΕ πιο βιώσιμες μακροπρόθεσμα· λαμβάνοντας υπόψη ότι ένα τέτοιο επίτευγμα συνδέεται στενά με την ανάπτυξη σχετικής νομοθεσίας για την εταιρική δέουσα επιμέλεια, την εταιρική κοινωνική λογοδοσία και τη βιώσιμη εταιρική διακυβέρνηση· λαμβάνοντας υπόψη ότι η ευθύνη πρέπει να είναι σύμφωνη με το εθνικό δίκαιο·

Ε.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η περιβαλλοντική ζημία, οι επικίνδυνες και επιβλαβείς χημικές ουσίες και η κλιματική αλλαγή μπορούν να προκαλέσουν σημαντικούς κινδύνους για την ανθρώπινη υγεία λόγω της ρύπανσης της ατμόσφαιρας, του εδάφους και των υδάτων·

ΣΤ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η ΟΠΕ συνυπάρχει με άλλα μέσα και διατάξεις περί ευθύνης, τόσο σε επίπεδο ΕΕ όσο και σε επίπεδο κρατών μελών· λαμβάνοντας υπόψη ότι τα περιστατικά που γεννούν υποχρεώσεις στο πλαίσιο της ΟΠΕ ενδέχεται να οδηγήσουν παράλληλα σε ποινικές, αστικές ή διοικητικές διαδικασίες, προκαλώντας νομική αβεβαιότητα και ανασφάλεια τόσο για τις ενδιαφερόμενες εταιρείες όσο και για τα δυνητικά θύματα·

Ζ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι, όπως αναφέρεται στην έκθεση της Επιτροπής του 2016 σχετικά με την περιβαλλοντική ευθύνη, παρά τη συμβολή της ΟΠΕ στις προσπάθειες για την ενίσχυση της νομικής συνοχής σε επίπεδο ΕΕ, η ΕΕ εξακολουθεί να βρίσκεται αντιμέτωπη με τον κανονιστικό κατακερματισμό στον εν λόγω τομέα και την έλλειψη ομοιομορφίας από νομική και πρακτική άποψη·

Η.

λαμβάνοντας υπόψη ότι οι υφιστάμενοι ορισμοί της ΟΠΕ για την «περιβαλλοντική ζημία» και τον «φορέα εκμετάλλευσης» έχουν αποτελέσει αντικείμενο διαφόρων αναλύσεων που αναδεικνύουν δυσκολίες στην ερμηνεία τους· λαμβάνοντας υπόψη ότι η σημασία του ορίου περιβαλλοντικής ζημίας ερμηνεύεται και εφαρμόζεται διαφορετικά και, ως εκ τούτου, χρήζει περαιτέρω αποσαφήνισης·

Θ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι έχει αυξηθεί ο αριθμός των περιπτώσεων στις οποίες τα θύματα ρύπανσης προκληθείσας από θυγατρικές ευρωπαϊκών εταιρειών που δραστηριοποιούνται εκτός της ΕΕ επιδιώκουν να ασκήσουν αγωγές περιβαλλοντικής ευθύνης κατά μητρικών εταιρειών ενώπιον των δικαστηρίων της ΕΕ·

Ι.

λαμβάνοντας υπόψη ότι τα καθεστώτα ευθύνης όσον αφορά τη διάχυτη ρύπανση στο δίκαιο της ΕΕ είναι κατακερματισμένα·

ΙΑ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι με την ΟΠΕ θεσπίζεται ένα πλαίσιο για την περιβαλλοντική ευθύνη βάσει της αρχής «ο ρυπαίνων πληρώνει», με σκοπό την πρόληψη και την αποκατάσταση περιβαλλοντικής ζημίας· λαμβάνοντας υπόψη ότι η ΟΠΕ συμπληρώνει μείζονες πράξεις της περιβαλλοντικής νομοθεσίας της ΕΕ, με τις οποίες συνδέεται άμεσα ή έμμεσα, ιδίως την οδηγία για τους οικοτόπους (6), την οδηγία για τα πτηνά (7), την οδηγία-πλαίσιο για τα ύδατα (8), την οδηγία-πλαίσιο για τη θαλάσσια στρατηγική (9) και την οδηγία για την ασφάλεια των υπεράκτιων εργασιών (10)·

ΙΒ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι, στην έκθεσή της του 2016 για την περιβαλλοντική ευθύνη, η Επιτροπή συνέστησε σε όλα τα κράτη μέλη «να καταγράφουν στοιχεία σχετικά με περιστατικά που διέπονται από την ΟΠΕ και να δημοσιεύουν σχετικά μητρώα, εφόσον δεν το πράττουν ήδη» (11)· λαμβάνοντας υπόψη, ωστόσο, ότι μόνο επτά κράτη μέλη διαθέτουν δημόσια προσβάσιμο μητρώο υποθέσεων που διέπονται από την ΟΠΕ, ενώ τέσσερα άλλα κράτη μέλη διαθέτουν μητρώο που δεν είναι δημόσιο· λαμβάνοντας υπόψη ότι αρκετά κράτη μέλη συλλέγουν πληροφορίες που καλύπτονται από άλλες νομοθετικές πράξεις της ΕΕ, αλλά όχι συγκεκριμένα από την ΟΠΕ, ή διαθέτουν μητρώα με ευρύτερη ή διαφορετική εμβέλεια, και λαμβάνοντας υπόψη ότι αρκετά κράτη μέλη συλλέγουν δεδομένα σε περιφερειακό επίπεδο· λαμβάνοντας υπόψη ότι 14 κράτη μέλη δεν διαθέτουν βάση δεδομένων για περιβαλλοντικά συμβάντα ή υποθέσεις που διέπονται από την ΟΠΕ· λαμβάνοντας υπόψη ότι η εφαρμογή της ΟΠΕ χαρακτηρίζεται από σημαντικό βαθμό ευελιξίας για τα κράτη μέλη, δεδομένων του κανονιστικού κατακερματισμού και της έλλειψης ομοιογένειας τόσο από νομική όσο και από πρακτική άποψη·

ΙΓ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι, όπως φαίνεται, τα περισσότερα κράτη μέλη δεν προβλέπουν μέσα υποχρεωτικής χρηματοοικονομικής ασφάλειας στη νομοθεσία τους, αλλά πολλά κράτη τα απαιτούν (12)· λαμβάνοντας υπόψη ότι, όποτε εφαρμόστηκαν, τα μέσα αυτά φαίνεται να απέδειξαν την αξία τους, έχουν δε καταδείξει την ανάγκη να αξιολογηθεί η εισαγωγή ενός συστήματος υποχρεωτικής χρηματοοικονομικής ασφάλειας·

ΙΔ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι, ενώ στις περισσότερες αγορές διατίθεται επαρκής ασφαλιστική κάλυψη, μεταξύ άλλων για συμπληρωματική και αντισταθμιστική αποκατάσταση, η ζήτηση είναι γενικά χαμηλή λόγω της μη αναφοράς περιστατικών, της ανεπαρκούς επιβολής της νομοθεσίας και των βραδύτερων ρυθμών ανάπτυξης στις αναδυόμενες αγορές (13)· λαμβάνοντας υπόψη ότι αυτό από μόνο του δεν αποτελεί εμπόδιο για τη θέσπιση υποχρεωτικών χρηματοοικονομικών εγγυήσεων·

ΙΣΤ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η αφερεγγυότητα φορέων εκμετάλλευσης λόγω σοβαρών ατυχημάτων εξακολουθεί να αποτελεί πρόβλημα στην ΕΕ· λαμβάνοντας υπόψη ότι η Επιτροπή θα πρέπει να αναλύσει τα υφιστάμενα εθνικά και κανονιστικά πλαίσια και να υιοθετήσει μια εναρμονισμένη προσέγγιση σε επίπεδο ΕΕ με σκοπό την προστασία των φορολογουμένων από τις συνέπειες της αφερεγγυότητας μιας εταιρείας·

ΙΕ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η διαθεσιμότητα μέσων χρηματοοικονομικής ασφάλειας έχει αυξηθεί σημαντικά μετά την έγκριση της ΟΠΕ·

ΙΖ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η οδηγία (ΕΕ) 2020/1828 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 25ης Νοεμβρίου 2020, σχετικά με τις αντιπροσωπευτικές αγωγές για την προστασία των συλλογικών συμφερόντων των καταναλωτών (14), η οποία καταργεί την οδηγία 2009/22/ΕΚ, εγκρίθηκε και θα εφαρμόζεται από τα κράτη μέλη από την 25η Ιουνίου 2023·

ΙΗ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι, σε ορισμένες περιπτώσεις, μολονότι τα μέλη του διοικητικού συμβουλίου των εταιρειών γνωρίζουν ότι πραγματοποιούνται δραστηριότητες με υψηλό κίνδυνο πρόκλησης περιβαλλοντικής ζημίας, η λήψη αποφάσεων εξακολουθεί να είναι προσανατολισμένη στα κέρδη εις βάρος της υπεύθυνης συμπεριφοράς και του περιβάλλοντος·

ΙΘ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η αναθεώρηση της ΟΠΕ θα πρέπει απαραιτήτως να επιδιώκει την επίτευξη ισορροπίας μεταξύ των εταιρικών συμφερόντων και της προστασίας του περιβάλλοντος·

Κ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι τα τελευταία χρόνια το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο έχει αναλάβει ενεργό ρόλο στην άσκηση πίεσης για ένα καθεστώς περιβαλλοντικής ευθύνης για τις περιβαλλοντικές ζημίες και τις ζημίες που προκαλούνται στα ανθρώπινα δικαιώματα σε τρίτες χώρες, ιδίως με την έγκριση του ψηφίσματός του της 25ης Οκτωβρίου 2016 σχετικά με την εταιρική ευθύνη για σοβαρές παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων σε τρίτες χώρες (15)·

ΚΑ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι μια εντολή προς την Επιτροπή θα πρέπει να διασφαλίζει την επιβολή των διατάξεων σχετικά με τη θέσπιση ή τη διατήρηση ισότιμων όρων ανταγωνισμού σε περιβαλλοντικά ζητήματα στις εμπορικές συμφωνίες της ΕΕ, εφόσον οι εν λόγω διατάξεις αποτελούν μέρος μιας τέτοιας συμφωνίας·

ΚΒ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Περιβάλλοντος διερευνά τον τρόπο κατανομής των περιβαλλοντικών κινδύνων και οφελών σε ολόκληρη την κοινωνία· λαμβάνοντας υπόψη ότι η Συμφωνία του Παρισιού του 2015 για την κλιματική αλλαγή τονίζει τη σημασία της συνεκτίμησης των δικαιωμάτων των ευπαθών ατόμων· λαμβάνοντας υπόψη ότι η Ύπατη Αρμοστεία των Ηνωμένων Εθνών για τα ανθρώπινα δικαιώματα δημοσίευσε πρόσφατα αρχές-πλαίσιο για τα ανθρώπινα δικαιώματα και το περιβάλλον οι οποίες αποσαφηνίζουν τις υποχρεώσεις των κρατών ως προς τα ανθρώπινα δικαιώματα για ένα καθαρό, υγιές και βιώσιμο περιβάλλον· λαμβάνοντας υπόψη ότι επί του παρόντος βρίσκεται υπό διαπραγμάτευση στο πλαίσιο του ΟΗΕ ένα σύστημα εταιρικής ευθύνης για τις παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων·

ΚΓ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι ο αντίκτυπος των περιβαλλοντικών ζημιών και εγκλημάτων δεν επηρεάζει δυσμενώς μόνο τη βιοποικιλότητα και το κλίμα, αλλά και τα ανθρώπινα δικαιώματα και την ανθρώπινη υγεία· λαμβάνοντας υπόψη ότι η Επιτροπή θα πρέπει να συνεκτιμήσει τους κινδύνους που ενέχουν η περιβαλλοντική ζημία, το σοβαρό οργανωμένο έγκλημα και η διαφθορά, λόγω του διασυνοριακού τους χαρακτήρα, καθώς και τους κινδύνους για τα ανθρώπινα δικαιώματα και το περιβάλλον·

ΚΔ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι στην αρχή 21 της Διακήρυξης της Στοκχόλμης και στην αρχή 2 της Διακήρυξης του Ρίο αναγνωρίζεται το κυρίαρχο δικαίωμα των κρατών να εκμεταλλεύονται τους δικούς τους πόρους σύμφωνα με τις δικές τους περιβαλλοντικές πολιτικές, όπως επίσης η ευθύνη να διασφαλίζουν ότι οι δραστηριότητες εντός των εθνικών τους δικαιοδοσιών ή ελέγχου δεν προκαλούν ζημία στο περιβάλλον άλλων κρατών ή περιοχών πέραν των ορίων της δικαιοδοσίας τους·

Γενικές παρατηρήσεις

1.

χαιρετίζει τις προσπάθειες της Επιτροπής να αξιολογήσει και να γεφυρώσει τις διαφορές μεταξύ των κρατών μελών όσον αφορά την εφαρμογή της ΟΠΕ και της οδηγίας για το περιβαλλοντικό έγκλημα·

2.

αποδοκιμάζει το γεγονός ότι οι διακριτικές εξουσίες που ορίζονται στην ΟΠΕ, η έλλειψη ευαισθητοποίησης και πληροφόρησης σχετικά με την ΟΠΕ, η έλλειψη πόρων και εμπειρογνωμοσύνης, καθώς και η ανεπάρκεια των μηχανισμών για τη διασφάλιση της συμμόρφωσης και της αποτελεσματικής διακυβέρνησης σε εθνικό, περιφερειακό και τοπικό επίπεδο, έχουν οδηγήσει σε κενά εφαρμογής, σε σημαντικές αποκλίσεις μεταξύ των κρατών μελών, ιδίως όσον αφορά την εφαρμογή και την επιβολή της ΟΠΕ ή τον αριθμό των περιπτώσεων, καθώς και σε άνισους όρους ανταγωνισμού για τους φορείς εκμετάλλευσης· εκφράζει τη δυσαρέσκειά του για το γεγονός ότι οι αδυναμίες αυτές έχουν επίσης αντίκτυπο στην εφαρμογή της οδηγίας για το περιβαλλοντικό έγκλημα· θεωρεί, ως εκ τούτου, ότι απαιτούνται πρόσθετες προσπάθειες για να διασφαλιστεί η κανονιστική τυποποίηση στην ΕΕ και να ενισχυθεί η εμπιστοσύνη του κοινού στην αποτελεσματικότητα της νομοθεσίας της ΕΕ, προκειμένου να προλαμβάνονται και να αποκαθίστανται αποτελεσματικότερα οι περιβαλλοντικές ζημίες και να διασφαλιστεί η κατάλληλη ισορροπία μεταξύ των εταιρικών συμφερόντων και της προστασίας του περιβάλλοντος·

3.

χαιρετίζει τη σύσταση του Φόρουμ Περιβαλλοντικής Συμμόρφωσης και Διακυβέρνησης, στο οποίο συμμετέχουν επαγγελματίες με αρμοδιότητες στον τομέα της διασφάλισης της περιβαλλοντικής συμμόρφωσης, σε συνέχεια του σχεδίου δράσης της Επιτροπής του 2018 (16) και του προγράμματος εργασίας για την περίοδο 2020-2022 για τη βελτίωση της περιβαλλοντικής συμμόρφωσης και διακυβέρνησης, το οποίο εγκρίθηκε από το φόρουμ τον Φεβρουάριο του 2020 (17)·

4.

αποδοκιμάζει το γεγονός ότι, σε πολλά κράτη μέλη, οι προϋπολογισμοί των επιθεωρήσεων περιβάλλοντος παρέμειναν στάσιμοι ή μειώθηκαν λόγω της χρηματοοικονομικής κρίσης και ότι ακόμη και μεγάλες σε μέγεθος και εξοπλισμένες με επαρκείς πόρους αρχές μπορεί να δυσκολεύονται να αναπτύξουν, με ανεξάρτητο τρόπο, βέλτιστες μεθόδους για την εξασφάλιση της συμμόρφωσης· είναι, συνεπώς, της άποψης ότι χρειάζεται να παρασχεθεί μεγαλύτερη στήριξη σε επίπεδο ΕΕ, για παράδειγμα μέσω προσβάσιμων πυλών πληροφόρησης, κοινόχρηστων δικτύων (δίκτυα επαγγελματιών της ΕΕ), πληροφοριών και καθοδήγησης σχετικά με τις βέλτιστες πρακτικές, πρόσθετων προγραμμάτων κατάρτισης σχετικά με τις ιδιαιτερότητες του περιβαλλοντικού δικαίου και των εγκλημάτων σε ενωσιακό και εθνικό επίπεδο για δικαστές και επαγγελματίες, εκπαιδευτικού υλικού και καθοδήγησης σχετικά με τις δεξιότητες, καθώς αυτό θα μπορούσε να αυξήσει την πίεση στις εταιρείες «μαύρα πρόβατα» και να ωφελήσει τις εταιρείες που τηρούν τη νομοθεσία, ενώ θα δώσει στους ενδιαφερόμενους φορείς, τους φορείς εκμετάλλευσης και το κοινό τη δυνατότητα να συνειδητοποιήσουν καλύτερα την ύπαρξη του καθεστώτος ΟΠΕ και την επιβολή του και, επομένως, να συμβάλουν στην καλύτερη πρόληψη και αποκατάσταση των περιβαλλοντικών ζημιών·

5.

αποδοκιμάζει το γεγονός ότι τα περιβαλλοντικά εγκλήματα συγκαταλέγονται στις πλέον επικερδείς μορφές διεθνικής εγκληματικής δραστηριότητας· καλεί, επομένως, την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να διαθέσουν τους κατάλληλους οικονομικούς και ανθρώπινους πόρους για την πρόληψη, τη διερεύνηση και τη δίωξη περιβαλλοντικών εγκλημάτων, καθώς και να αυξήσουν την εμπειρογνωσία των εμπλεκόμενων αρχών, συμπεριλαμβανομένων των εισαγγελέων και των δικαστών, με σκοπό την αποτελεσματικότερη δίωξη και τιμωρία του περιβαλλοντικού εγκλήματος· καλεί τα κράτη μέλη να συστήσουν ή να ενισχύσουν εξειδικευμένες μονάδες στο πλαίσιο των εθνικών αστυνομικών υπηρεσιών τους στα κατάλληλα επίπεδα για τη διερεύνηση περιβαλλοντικών αδικημάτων· καλεί, επιπλέον, την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να διασφαλίσουν ότι όλα τα κράτη μέλη διαθέτουν κατάλληλες διαδικασίες διαχείρισης περιβαλλοντικών κρίσεων τόσο σε εθνικό όσο και σε διεθνικό επίπεδο, και ενθαρρύνει τα κράτη μέλη να χρησιμοποιούν κοινές ομάδες έρευνας και την ανταλλαγή πληροφοριών σε υποθέσεις διεθνικού περιβαλλοντικού εγκλήματος, διευκολύνοντας έτσι τον συντονισμό των ερευνών και των διώξεων που διεξάγονται παράλληλα σε διάφορα κράτη μέλη·

6.

είναι της άποψης ότι η ανεπαρκής εναρμόνιση της ΟΠΕ οφείλεται μεταξύ πολλών άλλων στο γεγονός ότι δεν προβλέπεται η εφαρμογή μιας τυποποιημένης διοικητικής διαδικασίας για την κοινοποίηση στις αρμόδιες αρχές μιας επαπειλούμενης ή μιας πραγματικής περιβαλλοντικής ζημίας· αποδοκιμάζει, επομένως, το γεγονός ότι δεν υφίσταται υποχρέωση δημοσίευσης των εν λόγω κοινοποιήσεων ή πληροφοριών σχετικά με τον τρόπο αντιμετώπισης των σχετικών υποθέσεων· σημειώνει ότι ορισμένα κράτη μέλη έχουν εντοπίσει τον συγκεκριμένο περιορισμό στην εθνική τους νομοθεσία και έχουν συνεπώς δημιουργήσει βάσεις δεδομένων για κοινοποιήσεις, συμβάντα και υποθέσεις· επισημαίνει, ωστόσο, ότι η πρακτική παρουσιάζει μεγάλες διαφορές μεταξύ των κρατών μελών και είναι αρκετά περιορισμένη·

7.

επισημαίνει ότι θα πρέπει να συλλέγονται αξιόπιστα δεδομένα σχετικά με περιβαλλοντικά συμβάντα που οδηγούν στην εφαρμογή της ΟΠΕ ή άλλων διοικητικών, αστικών ή ποινικών μέσων, ενώ μια ειδική ομάδα της ΕΕ για την ΟΠΕ θα έχει εποπτικό ρόλο και τα σχετικά δεδομένα θα δημοσιοποιούνται· καλεί την Επιτροπή να αξιολογήσει δεόντως την κατάσταση προκειμένου να διαπιστώσει κατά πόσον ένας συνδυασμός διαφορετικών νομικών μέσων θα μπορούσε να ανταποκριθεί επαρκώς στην περιβαλλοντική ζημία, ή κατά πόσον εξακολουθούν να υπάρχουν σοβαρές ελλείψεις που πρέπει να θεραπευτούν· εμμένει στην άποψη ότι πρέπει να διασφαλιστεί η ορθή εφαρμογή της ΟΠΕ, μέσω της ενθάρρυνσης των κρατών μελών να καταγράφουν δεδομένα σχετικά με περιστατικά που διέπονται από την ΟΠΕ, να δημοσιεύουν μητρώα ΟΠΕ και να συλλέγουν τα δεδομένα που απαιτούνται για την τεκμηρίωση της αποτελεσματικής και αποδοτικής εφαρμογής της οδηγίας στη χώρα τους, προκειμένου να αυξηθεί η εμπιστοσύνη στο σύστημα της ΟΠΕ και να βελτιωθεί η εφαρμογή της·

8.

υπογραμμίζει ότι, σε όλες σχεδόν τις υποθέσεις που διέπονται από την ΟΠΕ, οι φορείς εκμετάλλευσης συνεργάζονται με τις διοικητικές αρχές προς την κατεύθυνση της αποκατάστασης· σημειώνει, ωστόσο, ότι το μέσο κόστος των διορθωτικών μέτρων ανέρχεται σε 42 000 EUR (18), αλλά ότι το κόστος ήταν πολύ μεγαλύτερο σε ορισμένες σημαντικές περιπτώσεις· αποδοκιμάζει, επομένως, το γεγονός ότι, σε αυτές τις περιπτώσεις, η ανάκτηση του κόστους ήταν αδύνατη λόγω της αφερεγγυότητας του φορέα εκμετάλλευσης, και ότι, κατά συνέπεια, το κόστος έπρεπε να καλυφθεί από το κράτος, έμμεσα δε από τον φορολογούμενο, φαινόμενο που πρέπει να αποφευχθεί στο μέλλον·

9.

σημειώνει ότι ο αριθμός των εταιρειών που διώκονται σε περιβαλλοντικές υποθέσεις είναι χαμηλός σε όλα τα κράτη μέλη, μολονότι αποδεδειγμένα διαπράττονται ποινικά αδικήματα κατά την έννοια της οδηγίας για το περιβαλλοντικό έγκλημα· επισημαίνει, στο πλαίσιο αυτό, ότι τα αίτια αυτής της κατάστασης δεν έχουν ακόμη αναλυθεί ή εξηγηθεί διεξοδικά από την Επιτροπή ή τα κράτη μέλη·

Συστάσεις

10.

ζητεί η ΟΠΕ να αναθεωρηθεί το συντομότερο δυνατόν και να μετατραπεί σε έναν πλήρως εναρμονισμένο κανονισμό· τονίζει, εν τω μεταξύ, την ανάγκη η ΟΠΕ να επικαιροποιηθεί και να ευθυγραμμιστεί με άλλες νομοθετικές πράξεις της ΕΕ που αποσκοπούν στην προστασία του περιβάλλοντος, συμπεριλαμβανομένης της οδηγίας για το περιβαλλοντικό έγκλημα· τονίζει ότι οι διαφορές στην υλοποίηση και την εφαρμογή των κανόνων της ΕΕ σχετικά με την ευθύνη των εταιρειών για περιβαλλοντική ζημία δεν διασφαλίζουν επί του παρόντος ισότιμους όρους ανταγωνισμού για τη βιομηχανία της ΕΕ, γεγονός που διαταράσσει την εύρυθμη λειτουργία της εσωτερικής αγοράς της ΕΕ· ζητεί να καταβληθούν μεγαλύτερες προσπάθειες για την εναρμόνιση της εφαρμογής της ΟΠΕ στα κράτη μέλη·

11.

ζητεί να επικαιροποιηθεί η οδηγία για το περιβαλλοντικό έγκλημα κατόπιν διεξοδικής εκτίμησης επιπτώσεων, η οποία θα πρέπει να αξιολογεί, μεταξύ άλλων, το πεδίο εφαρμογής της οδηγίας, λαμβάνοντας παράλληλα υπόψη τους νέους τύπους και τις νέες τάσεις περιβαλλοντικού εγκλήματος· τονίζει ότι είναι ανάγκη να εξασφαλιστεί η αποτελεσματική επιβολή της υφιστάμενης νομοθεσίας·

12.

λαμβάνει υπό σημείωση την αυξανόμενη δέσμευση των κρατών μελών να εργαστούν για την αναγνώριση της οικοκτονίας σε εθνικό και διεθνές επίπεδο· ζητεί από την Επιτροπή να μελετήσει τη σημασία της οικοκτονίας για το δίκαιο της ΕΕ και τη διπλωματία της ΕΕ·

13.

καλεί την Επιτροπή να παράσχει στις αρμόδιες εθνικές αρχές και τους εισαγγελείς περαιτέρω διευκρινίσεις και καθοδήγηση σχετικά με τους βασικούς νομικούς όρους της οδηγίας για το περιβαλλοντικό έγκλημα και να αναπτύξει μια εναρμονισμένη ταξινόμηση των περιβαλλοντικών εγκλημάτων·

14.

υπογραμμίζει τον σημαντικό ρόλο που διαδραματίζουν τα μέσα μη δεσμευτικού δικαίου, όπως για παράδειγμα τα έγγραφα καθοδήγησης σχετικά με την ερμηνεία των νομικών όρων που χρησιμοποιούνται τόσο στην ΟΠΕ όσο και στην οδηγία για το περιβαλλοντικό έγκλημα, η αξιολόγηση της ζημίας ή η ενημέρωση σχετικά με τις πρακτικές επιβολής κυρώσεων στα κράτη μέλη και η αντιπαραβολή τους, προκειμένου να ενισχυθεί η αποτελεσματικότητα της εφαρμογής των οδηγιών· τονίζει ότι είναι ανάγκη να θεσπιστούν πολύ πιο έγκαιρα και αυστηρά ρυθμιστικά μέτρα στα κράτη μέλη·

15.

είναι της γνώμης ότι η επιβολή θα πρέπει να εναρμονιστεί και ότι θα πρέπει να συσταθεί ειδική ομάδα της ΕΕ για την ΟΠΕ, αποτελούμενη από εμπειρογνώμονες υψηλής ειδίκευσης και υπαλλήλους της Επιτροπής, η οποία, αφενός, θα επικουρεί τα κράτη μέλη, κατόπιν αιτήματος, στην εφαρμογή και την επιβολή της οδηγίας και, αφετέρου, θα παρέχει υποστήριξη και συμβουλές σε θύματα περιβαλλοντικής ζημίας σχετικά με τα διαθέσιμα μέσα έννομης προστασίας σε επίπεδο ΕΕ (όπως το SOLVIT)·

16.

πιστεύει ότι το αναθεωρημένο πλαίσιο θα πρέπει να διασφαλίζει βελτιωμένη συλλογή δεδομένων σε επίπεδο ΕΕ, ανταλλαγή πληροφοριών, διαφάνεια και ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών μεταξύ των κρατών μελών, με την υποστήριξη της ειδικής ομάδας της ΕΕ για την ΟΠΕ·

17.

συνιστά η μελλοντική ειδική ομάδα της ΕΕ για την ΟΠΕ να υποστηρίξει την εφαρμογή ενός ολοκληρωμένου συστήματος παρακολούθησης που θα παρέχει στις αρμόδιες αρχές μια αποτελεσματική εργαλειοθήκη για την παρακολούθηση και την επιβολή της συμμόρφωσης με την περιβαλλοντική νομοθεσία·

18.

καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη, με την υποστήριξη της ειδικής ομάδας της ΕΕ για την ΟΠΕ, να θεσπίσουν συστήματα προστασίας και στήριξης για τα θύματα περιβαλλοντικής ζημίας και να διασφαλίσουν την πλήρη πρόσβασή τους στη δικαιοσύνη, την ενημέρωση και την αποζημίωση· τονίζει τον ρόλο που διαδραματίζουν οι περιβαλλοντικές ΜΚΟ στην αύξηση της ευαισθητοποίησης και στον εντοπισμό ενδεχόμενων παραβιάσεων της ενωσιακής και εθνικής περιβαλλοντικής νομοθεσίας·

19.

καλεί την Επιτροπή να αξιολογήσει την αποτελεσματικότητα των μηχανισμών ταχείας υποβολής καταγγελιών, προκειμένου να διασφαλιστεί η άμεση αποζημίωση των θυμάτων σε υποθέσεις αφερεγγυότητας που μπορεί να οδηγήσει σε περαιτέρω ζημία·

20.

χαιρετίζει την έγκριση της οδηγίας (ΕΕ) 2020/1828·

21.

αναγνωρίζει ότι αυτή τη στιγμή ο κανονισμός Århus επανεξετάζεται (19)· επαναλαμβάνει ότι ο κανονισμός Århus επιτρέπει την πρόσβαση σε πληροφορίες, τη συμμετοχή του κοινού στη λήψη αποφάσεων και την πρόσβαση στη δικαιοσύνη για περιβαλλοντικά θέματα και, ως εκ τούτου, τον δημόσιο έλεγχο των πράξεων της ΕΕ που επηρεάζουν το περιβάλλον· τονίζει ότι ο κανονισμός Århus περιλαμβάνει την ΟΠΕ·

22.

τονίζει, ειδικότερα, τον καίριο ρόλο των υπερασπιστών των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στον τομέα του περιβάλλοντος, οι οποίοι αγωνίζονται για τα δικαιώματα και τις θεμελιώδεις ελευθερίες, δεδομένου ότι τούτα σχετίζονται με το δικαίωμα σε ασφαλές, υγιές και βιώσιμο περιβάλλον, και καταδικάζει απερίφραστα κάθε μορφή βίας, απειλής, παρενόχλησης και εκφοβισμού κατά των προσώπων αυτών, μεταξύ άλλων όταν αποσκοπεί στη διαδικαστική υπονόμευση των προσπαθειών τους να καταστήσουν νομικά υπόλογους όσους προκαλούν περιβαλλοντική ζημία· καλεί τα κράτη μέλη να διασφαλίσουν την ορθή και αποτελεσματική διερεύνηση και δίωξη των εν λόγω πράξεων·

23.

υποστηρίζει τις υφιστάμενες απαιτήσεις για την υποβολή εκθέσεων και σχετικά με μη χρηματοοικονομικά ζητήματα· σημειώνει, ωστόσο, ότι η εν λόγω υποβολή εκθέσεων αποτελούσε μέχρι σήμερα νομική υποχρέωση μόνο για τις μεγάλες επιχειρήσεις· καλεί την Επιτροπή να δώσει έμφαση στην επιβολή των εν λόγω απαιτήσεων υποβολής εκθέσεων σε περίπτωση μη εκτέλεσης κατά την επικείμενη αναθεώρηση της οδηγίας για τη δημοσιοποίηση μη χρηματοοικονομικών πληροφοριών (20)·

24.

πιστεύει ότι οι περισσότεροι ορισμοί που περιέχονται στην ΟΠΕ, ιδίως της «περιβαλλοντικής ζημίας» και του «φορέα εκμετάλλευσης», θα πρέπει να αποσαφηνιστούν περαιτέρω και, κατά περίπτωση, να επεκταθούν, ώστε η οδηγία να καταστεί δίκαιη και σαφής για όλους τους ενδιαφερόμενους φορείς και να συμβαδίζει με την ταχεία εξέλιξη των ρύπων· επικροτεί, επομένως, τις τρέχουσες προσπάθειες για τη σύνταξη ενός εγγράφου κοινής αντίληψης σχετικά με τους βασικούς ορισμούς και τις έννοιες της ΟΠΕ· εκφράζει, ωστόσο, τη δυσαρέσκειά του για το γεγονός ότι η Επιτροπή και οι ομάδες κυβερνητικών εμπειρογνωμόνων για την ΟΠΕ δεν κατέληξαν σε συμφωνία σχετικά με τη μορφή της, γεγονός που σημαίνει ότι το έγγραφο κοινής αντίληψης παραμένει ένα έγγραφο το οποίο συντάχθηκε από την εταιρεία συμβούλων που προσλήφθηκε από την Επιτροπή για τη στήριξη της εφαρμογής του πολυετούς προγράμματος εργασίας σχετικά με την ΟΠΕ για την περίοδο 2017-2020·

25.

είναι της γνώμης ότι η αναθεώρηση της ΟΠΕ θα πρέπει να ευθυγραμμιστεί με τη Συμφωνία του Παρισιού για το κλίμα, προκειμένου να διασφαλιστούν τόσο τα συμφέροντα των πολιτών της ΕΕ όσο και η προστασία του περιβάλλοντος· αναγνωρίζει την εγγενή αξία του περιβάλλοντος και των οικοσυστημάτων και το δικαίωμά τους σε αποτελεσματική προστασία·

26.

σημειώνει ότι τα καθεστώτα ευθύνης όσον αφορά τη διάχυτη ρύπανση στο δίκαιο της ΕΕ είναι κατακερματισμένα· καλεί την Επιτροπή να εκπονήσει μελέτη σχετικά με τον τρόπο αντιμετώπισης της διάχυτης ρύπανσης από τα διάφορα καθεστώτα ευθύνης της ΕΕ·

27.

επισημαίνει ότι οι διαφορετικές ερμηνείες και η εφαρμογή των κριτηρίων του παραρτήματος I της ΟΠΕ, στα οποία αναλύεται ο ορισμός της «περιβαλλοντικής ζημίας» που περιέχεται στο άρθρο 2 παράγραφος 1 στοιχείο α) της ΟΠΕ, αποτελούν έναν από τους λόγους για την ασυνεπή εφαρμογή της οδηγίας· ζητεί, ως εκ τούτου, να εξασφαλιστεί συνεκτικότερη εφαρμογή, καθώς και να παρασχεθεί περαιτέρω αποσαφήνιση και καθοδήγηση σχετικά με τα κριτήρια και, κατά συνέπεια, σχετικά με το τι συνιστά «σημαντική ζημία» στο πλαίσιο της ΟΠΕ·

28.

καλεί την Επιτροπή να αξιολογήσει κατά πόσον η επέκταση του πεδίου εφαρμογής της ΟΠΕ και των δραστηριοτήτων που απαριθμούνται στο παράρτημα ΙΙΙ αυτής θα μπορούσε να περιορίσει τις βραχυπρόθεσμες και μακροπρόθεσμες ζημίες στο περιβάλλον, την ανθρώπινη υγεία και την ποιότητα του αέρα· ζητεί επίσης από την Επιτροπή να αξιολογήσει κατά πόσον η προσέγγιση της αρχής της προφύλαξης προϋποθέτει ορθά και αποτελεσματικά την ύπαρξη δυνητικά σοβαρών κινδύνων ή επιπτώσεων·

29.

παροτρύνει την Επιτροπή και το Συμβούλιο να δώσουν προτεραιότητα στα περιβαλλοντικά εγκλήματα· καλεί την Επιτροπή να αξιοποιήσει πλήρως το άρθρο 83 παράγραφος 2 ΣΛΕΕ και να εξετάσει το ενδεχόμενο έγκρισης μιας γενικής οδηγίας-πλαισίου για τα περιβαλλοντικά αδικήματα και για αποτελεσματικές και αναλογικές κυρώσεις, η οποία θα ορίζει τις συμπεριφορές που πρέπει να τιμωρούνται, τη φύση των παραβάσεων, τα είδη των αδικημάτων, τα καθεστώτα αποζημίωσης, τα μέτρα αποκατάστασης και τις ελάχιστες κυρώσεις, συμπεριλαμβανομένης της συνολικής ευθύνης των νομικών και φυσικών προσώπων· καλεί την Επιτροπή να αξιολογήσει τη δυνατότητα συμπερίληψης των περιβαλλοντικών εγκλημάτων στις κατηγορίες αδικημάτων του άρθρου 83 παράγραφος 1 ΣΛΕΕ·

30.

θεωρεί ότι τα ολοκληρωμένα και αποτελεσματικά μέτρα πρόληψης και οι αποτρεπτικές και αναλογικές ποινικές κυρώσεις αποτελούν σημαντικά μέσα για την αποτροπή της περιβαλλοντικής ζημίας· αποδοκιμάζει τα χαμηλά ποσοστά εντοπισμού, διερεύνησης, δίωξης και καταδίκης για το περιβαλλοντικό έγκλημα· θεωρεί επιπλέον ότι, σύμφωνα με την αρχή «ο ρυπαίνων πληρώνει», οι εταιρείες θα πρέπει να επωμίζονται το πλήρες κόστος της περιβαλλοντικής ζημίας που έχουν προκαλέσει άμεσα, προκειμένου να τους δοθούν κίνητρα για την εσωτερίκευση των περιβαλλοντικών εξωτερικών παραγόντων και την αποφυγή της εξωτερίκευσης του κόστους·

31.

τονίζει ότι η περιβαλλοντική ζημία θα πρέπει να συνεπάγεται διοικητική, αστική και ποινική ευθύνη των εταιρειών που την προκάλεσαν, σύμφωνα με την αρχή ne bis in idem· σημειώνει ότι αυτές οι μορφές ευθύνης συνυπάρχουν με άλλα καθεστώτα ευθύνης στο δίκαιο των επιχειρήσεων, όπως το δίκαιο των καταναλωτών ή το δίκαιο του ανταγωνισμού·

32.

εκφράζει την ανησυχία του για την υψηλή συχνότητα εμφάνισης περιβαλλοντικού εγκλήματος, δεδομένου ότι οι συνδυασμένες εκτιμήσεις του ΟΟΣΑ, του Γραφείου των Ηνωμένων Εθνών για τον Έλεγχο των Ναρκωτικών και την Πρόληψη του Εγκλήματος (UNODC), του Προγράμματος των Ηνωμένων Εθνών για το Περιβάλλον (UNEP) και της Ιντερπόλ σχετικά με τη χρηματική αξία όλων των περιβαλλοντικών εγκλημάτων δείχνουν ότι πρόκειται για την τέταρτη μεγαλύτερη κατηγορία διεθνούς εγκλήματος· αναγνωρίζει την άμεση ή έμμεση σχέση μεταξύ περιβαλλοντικών αδικημάτων και διεθνικού οργανωμένου εγκλήματος και διαφθοράς (21)· καλεί την Ευρωπόλ να επικαιροποιήσει τη μελέτη που εκπονήθηκε το 2015 (22) και να παρέχει σε τακτική βάση επικαιροποιημένα δεδομένα· επισημαίνει ότι η δέσμευση και η δήμευση των προϊόντων εγκλήματος, συμπεριλαμβανομένων των περιβαλλοντικών εγκλημάτων, αποτελούν μέσα καίριας σημασίας για την καταπολέμηση του οργανωμένου εγκλήματος, και τονίζει ότι είναι σημαντικό τα εν λόγω προϊόντα εγκλήματος να χρησιμοποιούνται, μεταξύ άλλων, και για κοινωνικούς σκοπούς με στόχο την αποκατάσταση των ζημιών που έχουν προκληθεί και τη βελτίωση του περιβάλλοντος·

33.

καλεί την Επιτροπή να διερευνήσει τη δυνατότητα επέκτασης της εντολής της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας, αφού ολοκληρωθεί η σύσταση της υπηρεσίας και αυτή καταστεί πλήρως λειτουργική, ώστε η εντολή της να καλύπτει τα περιβαλλοντικά αδικήματα·

34.

καλεί την Ευρωπόλ και τη Eurojust να ενισχύσουν την τεκμηρίωση, τη διερεύνηση και τη δίωξη των περιβαλλοντικών εγκλημάτων· καλεί την Επιτροπή, την Ευρωπόλ και την Eurojust να παράσχουν περαιτέρω στήριξη και μια πιο αποτελεσματική και θεσμοθετημένη δομή για τα υφιστάμενα δίκτυα επαγγελματιών, διασυνοριακής επιβολής του νόμου, περιβαλλοντικών οργανισμών και ειδικευμένων εισαγγελέων, όπως για παράδειγμα το Ευρωπαϊκό Δίκτυο Εισαγγελέων για το Περιβάλλον (ENPE) και το Φόρουμ Δικαστών της Ευρωπαϊκής Ένωσης για το Περιβάλλον (EUFJE)·

35.

τονίζει τη σημασία που έχει η (ηλεκτρονική) κατάρτιση για τους φορείς επιβολής του νόμου στον τομέα του περιβαλλοντικού εγκλήματος, και καλεί την ΕΑΑ να εντείνει την κατάρτισή που παρέχει στον εν λόγω τομέα·

36.

τονίζει ότι είναι σημαντικό να ενισχυθεί το δίκτυο περιβαλλοντικού εγκλήματος της Ευρωπόλ (EnviCrimeNet) σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο, ώστε να καταστεί δυνατή η διεξαγωγή ανεξάρτητων και αποτελεσματικών ερευνών για την καταπολέμηση των περιβαλλοντικών εγκλημάτων·

37.

τονίζει ότι το καθεστώς περιβαλλοντικής ευθύνης της ΕΕ πρέπει να σέβεται τη συνοχή των πολιτικών για την ανάπτυξη και την αρχή του «μη βλάπτειν»·

38.

καλεί την Επιτροπή να αξιολογήσει τη θέσπιση ενός καθεστώτος δευτερογενούς ευθύνης, ιδίως όσον αφορά την ευθύνη της μητρικής εταιρείας και της αλυσίδας εφοδιασμού για ζημία που προκαλείται στην ανθρώπινη υγεία και το περιβάλλον (23), και να διενεργήσει αξιολόγηση της τρέχουσας κατάστασης ευθύνης των θυγατρικών που δραστηριοποιούνται εκτός της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένων πιθανών βελτιώσεων για περιπτώσεις περιβαλλοντικής ζημίας·

39.

εκφράζει την ικανοποίησή του για την ανακοίνωση της Επιτροπής ότι η πρότασή της σχετικά με την εταιρική δέουσα επιμέλεια και την εταιρική λογοδοσία θα περιλαμβάνει καθεστώς ευθύνης, και θεωρεί ότι, προκειμένου να δοθεί στα θύματα η δυνατότητα να ασκήσουν αποτελεσματική προσφυγή, οι επιχειρήσεις θα πρέπει να θεωρούνται υπεύθυνες σύμφωνα με το εθνικό δίκαιο για τη ζημία που επιχειρήσεις υπό τον έλεγχό τους έχουν προκαλέσει ή στην οποία έχουν συμβάλει μέσω πράξεων ή παραλείψεων, σε περιπτώσεις κατά τις οποίες οι τελευταίες διέπραξαν παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων ή προκάλεσαν περιβαλλοντική ζημία, εκτός εάν η επιχείρηση μπορεί να αποδείξει ότι ενήργησε με τη δέουσα προσοχή σύμφωνα με τις υποχρεώσεις δέουσας επιμέλειας και έλαβε όλα τα εύλογα μέτρα για την πρόληψη της εν λόγω ζημίας·

40.

είναι της άποψης ότι η δυνατότητα επίκλησης της «εξαίρεσης λόγω άδειας» και της «εξαίρεσης λόγω εξέλιξης της τεχνολογίας» στο πλαίσιο της ΟΠΕ θα πρέπει να διατηρηθεί μόνον όταν μια εταιρεία μπορεί να αποδείξει ότι δεν θα μπορούσε να γνωρίζει την επικινδυνότητα της δραστηριότητάς της (αντιστροφή του βάρους της απόδειξης)· ζητεί, ως εκ τούτου, το αναθεωρημένο καθεστώς περιβαλλοντικής ευθύνης να περιορίσει το πεδίο εφαρμογής της άδειας και των πλέον σύγχρονων μέσων άμυνας, προκειμένου να καταστεί πιο αποτελεσματικό, σύμφωνα με την αρχή «ο ρυπαίνων πληρώνει»·

41.

καλεί την Επιτροπή να εξετάσει τη δυνατότητα ευθυγράμμισης της ΟΠΕ με τη νομοθεσία περί αστικής ευθύνης των διοικητικών συμβουλίων εταιρειών σε περιπτώσεις όπου μπορεί να αποδειχθεί αιτιώδης συνάφεια μεταξύ της ενέργειας ή της παράλειψης του διοικητικού συμβουλίου μιας εταιρείας και της περιβαλλοντικής ζημίας, όπως ορίζεται στην ΟΠΕ, μεταξύ άλλων όταν η εν λόγω ζημία οφείλεται σε ρυπογόνες δραστηριότητες που ασκούνται για τη μεγιστοποίηση του κέρδους της εταιρείας και την αύξηση των πριμοδοτήσεων των μελών της (24)·

42.

τονίζει ότι το κόστος της περιβαλλοντικής ζημίας για τους φορολογούμενους και τους υπεύθυνους φορείς εκμετάλλευσης θα μπορούσε να μειωθεί σημαντικά με τη χρήση μέσων χρηματοοικονομικής ασφάλειας· σημειώνει, ωστόσο, ότι η ΟΠΕ δεν προβλέπει σύστημα υποχρεωτικής χρηματοοικονομικής ασφάλειας·

43.

ζητεί από την Επιτροπή να αξιολογήσει τη θέσπιση ενός συστήματος υποχρεωτικής χρηματοοικονομικής ασφάλειας (που θα καλύπτει την ασφάλιση, τις τραπεζικές εγγυήσεις, τους ομίλους εταιρειών, τους τίτλους και τα ομόλογα ή τα ταμεία) με ανώτατο όριο ανά περίπτωση, προκειμένου οι φορολογούμενοι να μην επωμίζονται τα έξοδα που προκύπτουν από την αποκατάσταση της περιβαλλοντικής ζημίας· ζητεί, επιπλέον, από την Επιτροπή να αναπτύξει μια εναρμονισμένη μεθοδολογία της ΕΕ για τον υπολογισμό του ανώτατου ορίου ευθύνης, λαμβάνοντας υπόψη τη δραστηριότητα και τις επιπτώσεις στο περιβάλλον· τονίζει την ανάγκη να διασφαλιστεί η δυνατότητα χρηματικής αποζημίωσης, ακόμη και σε περίπτωση αφερεγγυότητας του υπεύθυνου φορέα εκμετάλλευσης·

44.

ζητεί από την Επιτροπή να εκπονήσει μελέτη σχετικά με τη θέσπιση συστήματος οικονομικής αποζημίωσης στο πλαίσιο της ΟΠΕ σε επίπεδο ΕΕ ή σε εθνικό επίπεδο για περιπτώσεις στις οποίες τα διαθέσιμα διορθωτικά μέτρα είναι ανεπαρκή δεδομένης της έκτασης της ζημίας· τονίζει ότι κατά τις σχετικές συζητήσεις θα πρέπει να εξεταστούν, μεταξύ άλλων, πιθανοί τρόποι ποσοτικοποίησης της περιβαλλοντικής ζημίας·

45.

θεωρεί ότι, δεδομένου ότι σκοπός της ΟΠΕ είναι η πρόληψη και η αποκατάσταση περιβαλλοντικής ζημίας, ένας μελλοντικός κανονισμός (κανονισμός για την περιβαλλοντική ευθύνη) θα πρέπει να εφαρμόζεται σε όλες τις εταιρείες που δραστηριοποιούνται στην ΕΕ, ανεξάρτητα από τον τόπο της καταστατικής ή πραγματικής έδρας τους, και ότι η υιοθέτηση μιας ολιστικής προσέγγισης και η αμοιβαιότητα είναι απαραίτητες για την κάλυψη των αναγκών των εταιρειών σε μια παγκόσμια οικονομία· θεωρεί, επιπλέον, ότι η εφαρμογή του μελλοντικού κανονισμού θα πρέπει να επεκταθεί σε κάθε οντότητα που λαμβάνει ενωσιακά, εθνικά ή περιφερειακά κονδύλια και η προκαλεί ή ενδέχεται να προκαλέσει περιβαλλοντική ζημία κατά την άσκηση των δραστηριοτήτων της·

46.

εκφράζει την ικανοποίησή του για το γεγονός ότι όλο και περισσότερες ευρωπαϊκές εταιρείες επιδιώκουν τον στόχο της δημιουργίας βιώσιμης αξίας και καλεί όλες τις εταιρείες να επιδιώξουν ένα τριπλό ελάχιστο πρότυπο·

47.

αναγνωρίζει ότι η μετάβαση σε πιο βιώσιμες και φιλικές προς το περιβάλλον μεθόδους παραγωγής μπορεί να είναι χρονοβόρα και δαπανηρή, και επισημαίνει τη σημασία που έχουν η ασφάλεια δικαίου και η διοικητική προβλεψιμότητα για τις ενδιαφερόμενες επιχειρήσεις·

48.

υπενθυμίζει ότι η Ένωση θα πρέπει να προωθεί υψηλού επιπέδου περιβαλλοντική προστασία στην επικράτειά της και να κάνει το καλύτερο δυνατό για την πρόληψη ζημιών στο περιβάλλον οι οποίες προκαλούνται ανά τον κόσμο από εταιρείες που εδρεύουν στα κράτη μέλη· υπενθυμίζει ότι δεν υπάρχει νομική πράξη της ΕΕ που να αντιμετωπίζει τη δυνατότητα άσκησης δίωξης κατά ευρωπαϊκών εταιρειών στο εξωτερικό για περιβαλλοντικά εγκλήματα ή για δραστηριότητες που προκαλούν περιβαλλοντική ζημία· καλεί την ΕΕ να ενθαρρύνει τις μητρικές εταιρείες να υιοθετήσουν βιώσιμες και υπεύθυνες προσεγγίσεις όσον αφορά τη συνεργασία τους με τρίτες χώρες, σύμφωνα με τα διεθνή πρότυπα για τα ανθρώπινα δικαιώματα και το περιβάλλον, και να απόσχουν από την υιοθέτηση επενδυτικών στρατηγικών που οδηγούν άμεσα σε επικίνδυνα αποτελέσματα· ενθαρρύνει την Επιτροπή να θεσπίσει κίνητρα για τις εταιρείες οι οποίες εφαρμόζουν εθελοντικά πολιτικές βιωσιμότητας πέραν των περιβαλλοντικών προτύπων και των προτύπων βιοποικιλότητας που ορίζονται στη νομοθεσία, και να αξιολογήσει τις εν λόγω πολιτικές, προκειμένου να εντοπιστούν βέλτιστες πρακτικές οι οποίες θα μπορούν να αποτελέσουν παράδειγμα για άλλες εταιρείες·

49.

καλεί την Επιτροπή να εξασφαλίσει την πλήρη εφαρμογή και επιβολή των διατάξεων για τη βιοποικιλότητα σε όλες τις εμπορικές συμφωνίες, μεταξύ άλλων μέσω του επικεφαλής της για την επιβολή των εμπορικών συμφωνιών· θεωρεί ότι η Επιτροπή θα πρέπει να αξιολογήσει καλύτερα τον αντίκτυπο των εμπορικών συμφωνιών στη βιοποικιλότητα και, εάν χρειαστεί, να λάβει μέτρα παρακολούθησης για την ενίσχυση των διατάξεων των υφιστάμενων και μελλοντικών συμφωνιών για τη βιοποικιλότητα·

50.

καλεί την Επιτροπή να διασφαλίσει την επιβολή των διατάξεων σχετικά με τη θέσπιση ή τη διατήρηση ισότιμων όρων ανταγωνισμού σε περιβαλλοντικά ζητήματα στις εμπορικές συμφωνίες της ΕΕ, εφόσον οι εν λόγω διατάξεις αποτελούν μέρος μιας τέτοιας συμφωνίας·

51.

είναι της γνώμης ότι, σε προκαθορισμένες περιπτώσεις ρύπανσης εξαιρετικά μεγάλης έκτασης, για την αντιμετώπιση του προβλήματος θα πρέπει να χρησιμοποιούνται όχι μόνο τα μέσα περιβαλλοντικής ευθύνης, αλλά πληθώρα μέσων, όπως, για παράδειγμα, η λήψη διοικητικών μέτρων, η επιβολή οικονομικών κυρώσεων και, σε ορισμένες περιπτώσεις, η άσκηση ποινικής δίωξης·

52.

καλεί την Επιτροπή να επιβάλλει την εφαρμογή των κυρώσεων που καθορίζονται δυνάμει της οδηγίας για το περιβαλλοντικό έγκλημα·

53.

καλεί την Επιτροπή, στο πλαίσιο αυτό, να διασφαλίσει ότι η εταιρική κοινωνική ευθύνη για την πρόληψη και την αποκατάσταση περιβαλλοντικών ζημιών λαμβάνεται υπόψη στις συμβάσεις προμηθειών και στην κατανομή των δημόσιων πόρων·

54.

καλεί την Επιτροπή να υποβάλει χωρίς περαιτέρω καθυστέρηση πρόταση για τις περιβαλλοντικές επιθεωρήσεις σε επίπεδο ΕΕ, όπως προτείνεται από το Φόρουμ Περιβαλλοντικής Συμμόρφωσης και Διακυβέρνησης στο πλαίσιο της δράσης εννέα του προγράμματος εργασίας του, αλλά είναι της γνώμης ότι η έκδοση σύστασης για τον καθορισμό ελάχιστων κριτηρίων για τις περιβαλλοντικές επιθεωρήσεις δεν αρκεί·

55.

καλεί την Επιτροπή να προωθήσει τη δράση της ΕΕ, των κρατών μελών της και της διεθνούς κοινότητας ώστε να ενισχυθούν οι προσπάθειες για την καταπολέμηση του περιβαλλοντικού εγκλήματος· καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να αυξήσουν την ευαισθητοποίηση και να προωθήσουν λύσεις στα διεθνή φόρουμ·

56.

προτείνει η σύσταση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 4ης Απριλίου 2001 (25), η οποία εξηγεί λεπτομερώς τον τρόπο διενέργειας των περιβαλλοντικών επιθεωρήσεων, να επικαιροποιηθεί, εφόσον απαιτείται, και να μετατραπεί σε δεσμευτικό έγγραφο ή κανονισμό·

57.

ζητεί από τη Διαμεσολαβήτρια της ΕΕ να ενισχύσει την εστίασή της σε θέματα που σχετίζονται με το περιβαλλοντικό κεκτημένο·

58.

θεωρεί ότι οι εταιρείες που έχουν καταδικαστεί για περιβαλλοντικά εγκλήματα δεν θα πρέπει να έχουν τη δυνατότητα να επωφελούνται από τα μέτρα που προβλέπονται για τους εγγεγραμμένους στο Μητρώο Διαφάνειας για εύλογο αλλά περιορισμένο χρονικό διάστημα· προτείνει, προς τον σκοπό αυτόν, να αναθεωρηθούν το πεδίο εφαρμογής και ο κώδικας δεοντολογίας του Μητρώου Διαφάνειας, προκειμένου να συμπεριληφθούν διατάξεις σχετικά με την προσωρινή διαγραφή εταιρειών που έχουν καταδικαστεί για περιβαλλοντικά εγκλήματα·

59.

επισημαίνει ότι η εμπιστευτική μεταχείριση των πληροφοριών που σχετίζονται με τις επιπτώσεις των βιομηχανικών δραστηριοτήτων, σε συνδυασμό με τις δυσκολίες που συνεπάγονται η παρακολούθηση και ο εντοπισμός πρακτικών, όπως για παράδειγμα η παράνομη απόρριψη ουσιών ή αποβλήτων στη θάλασσα, η απαέρωση πλοίων και η εναπόθεση πετρελαίου, μπορούν να οδηγήσουν σε αύξηση του αριθμού των παραβιάσεων της νομοθεσίας σχετικά με τη ρύπανση των υδάτων· τονίζει, επομένως, ότι τα κράτη μέλη πρέπει να δημοσιοποιούν τις σχετικές πληροφορίες, προκειμένου να διευκολύνεται η αξιολόγηση της πιθανής αιτιώδους συνάφειας μεταξύ των βιομηχανικών δραστηριοτήτων και της ζημίας στο περιβάλλον·

60.

υποστηρίζει την έκκληση των Ηνωμένων Εθνών να αναγνωριστεί το δικαίωμα σε ασφαλές, καθαρό, υγιές και βιώσιμο περιβάλλον σε επίπεδο Ηνωμένων Εθνών·

61.

υπενθυμίζει ότι η παγκόσμια αύξηση της περιβαλλοντικής εγκληματικότητας συνιστά αυξανόμενη απειλή για την επίτευξη του θεματολογίου του ΟΗΕ για τη βιώσιμη ανάπτυξη με ορίζοντα το 2030, και ότι οι άνθρωποι στις αναπτυσσόμενες χώρες εξαρτώνται άμεσα από το περιβάλλον για την επισιτιστική, υγειονομική και οικονομική τους ασφάλεια· αποδοκιμάζει το γεγονός ότι η υποβάθμιση της βιοποικιλότητας λόγω του περιβαλλοντικού εγκλήματος και η επακόλουθη απώλεια πόρων αυξάνουν την ευπάθειά τους·

62.

ζητεί να αυξηθεί η στήριξη προς τις τοπικές αρχές και τις κυβερνήσεις των αναπτυσσόμενων χωρών για την εναρμόνιση της εθνικής νομοθεσίας και των εθνικών πολιτικών με τα διεθνή περιβαλλοντικά πρότυπα· τονίζει την ανάγκη να στηριχθούν η κοινωνία των πολιτών και οι τοπικοί παράγοντες σε τρίτες χώρες και σε αναπτυσσόμενες χώρες, προκειμένου οι κυβερνητικές αρχές να λογοδοτούν για την κρατική ανοχή ή αποδοχή περιβαλλοντικής ζημίας που προκαλείται από ιδιωτικές και κρατικές εταιρείες·

o

o o

63.

αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο και στην Επιτροπή.

(1)  ΕΕ L 143 της 30.4.2004, σ. 56.

(2)  ΕΕ L 328 της 6.12.2008, σ. 28.

(3)  ΕΕ L 102 της 11.4.2006, σ. 15.

(4)  ΕΕ L 140 της 5.6.2009, σ. 114.

(5)  ΕΕ L 178 της 28.6.2013, σ. 66.

(6)  Οδηγία 92/43/ΕΟΚ του Συμβουλίου, της 21ης Μαΐου 1992, για τη διατήρηση των φυσικών οικοτόπων καθώς και της άγριας πανίδας και χλωρίδας (ΕΕ L 206 της 22.7.1992, σ. 7).

(7)  Οδηγία 2009/147/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 30ής Νοεμβρίου 2009, περί της διατηρήσεως των αγρίων πτηνών (ΕΕ L 20 της 26.1.2010, σ. 7).

(8)  Οδηγία 2000/60/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 23ης Οκτωβρίου 2000, για τη θέσπιση πλαισίου κοινοτικής δράσης στον τομέα της πολιτικής των υδάτων (ΕΕ L 327 της 22.12.2000, σ. 1).

(9)  Οδηγία 2008/56/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 17ης Ιουνίου 2008, περί πλαισίου κοινοτικής δράσης στο πεδίο της πολιτικής για το θαλάσσιο περιβάλλον (ΕΕ L 164 της 25.6.2008, σ. 19).

(10)  Οδηγία 2013/30/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 12ης Ιουνίου 2013, για την ασφάλεια των υπεράκτιων εργασιών πετρελαίου και φυσικού αερίου (ΕΕ L 178 της 28.6.2013, σ. 66).

(11)  COM(2016)0204, σ. 10.

(12)  Γενική Διεύθυνση Περιβάλλοντος, Outcome of the Specific Contract «Support for the REFIT actions for the ELD — phase 2» (Αποτελέσματα της ειδικής σύμβασης «Στήριξη των δράσεων REFIT για την ΟΠΕ — φάση 2»), Ευρωπαϊκή Επιτροπή, Βρυξέλλες, 2019, σ. 17.

(13)  Αξιολόγηση REFIT της οδηγίας για την περιβαλλοντική ευθύνη, σ. 47.

(14)  ΕΕ L 409 της 4.12.2020, σ. 1.

(15)  ΕΕ C 215 της 19.6.2018, σ. 125.

(16)  Ανακοίνωση της Επιτροπής, της 18ης Ιανουαρίου 2018, σχετικά με τις ενέργειες της ΕΕ για τη βελτίωση της περιβαλλοντικής συμμόρφωσης και διακυβέρνησης (COM(2018)0010).

(17)  Φόρουμ Περιβαλλοντικής Συμμόρφωσης και Διακυβέρνησης, Έγκριση προγράμματος εργασίας για την περίοδο 2020-2022 για τη βελτίωση της περιβαλλοντικής συμμόρφωσης και διακυβέρνησης, Ευρωπαϊκή Επιτροπή, Βρυξέλλες, 2020.

(18)  Θεματικό Τμήμα Δικαιωμάτων των Πολιτών και Συνταγματικών Υποθέσεων, Environmental liability of companies (Περιβαλλοντική ευθύνη εταιρειών), Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, Βρυξέλλες, 2020, σ. 110.

(19)  Πρόταση της Επιτροπής για κανονισμό του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 14ης Οκτωβρίου 2020, για την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1367/2006 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 6ης Σεπτεμβρίου 2006, για την εφαρμογή στα όργανα και τους οργανισμούς της Κοινότητας των διατάξεων της σύμβασης του Århus σχετικά με την πρόσβαση στις πληροφορίες, τη συμμετοχή του κοινού στη λήψη αποφάσεων και την πρόσβαση στη δικαιοσύνη για περιβαλλοντικά θέματα (COM(2020)0642).

(20)  Οδηγία 2014/95/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 22ας Οκτωβρίου 2014, για την τροποποίηση της οδηγίας 2013/34/ΕΕ όσον αφορά τη δημοσιοποίηση μη χρηματοοικονομικών πληροφοριών και πληροφοριών για την πολυμορφία από ορισμένες μεγάλες επιχειρήσεις και ομίλους (ΕΕ L 330 της 15.11.2014, σ. 1).

(21)  Βλ. την έκθεση της EFFACE με τίτλο «Organised Crime and Environmental Crime: Analysis of International Legal Instruments» (Οργανωμένο έγκλημα και περιβαλλοντικό έγκλημα: Ανάλυση Διεθνών Νομικών Μέσων) (2015), ή τη μελέτη με τίτλο «Transnational environmental crime threatens sustainable development» (Το διασυνοριακό περιβαλλοντικό έγκλημα απειλεί τη βιώσιμη ανάπτυξη) (2019).

(22)  Βλ. Ευρωπόλ, «Report on Environmental Crime in Europe» (Έκθεση για το περιβαλλοντικό έγκλημα στην Ευρώπη), 5 Ιουνίου 2015.

(23)  Βλ., για παράδειγμα, απόφαση του Δικαστηρίου της 10ης Σεπτεμβρίου 2009, Akzo Nobel NV και λοιποί κατά Επιτροπής των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων, C-97/08 B, ECLI:EU:C:2009:536.

(24)  Π.χ. το σκάνδαλο «Dieselgate» και η περίπτωση του διευθύνοντος συμβούλου της Volkswagen.

(25)  Σύσταση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 4ης Απριλίου 2001, για τον καθορισμό ελάχιστων κριτηρίων σχετικά με τις περιβαλλοντικές επιθεωρήσεις στα κράτη μέλη (ΕΕ L 118 της 27.4.2001, σ. 41).


12.1.2022   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 15/196


P9_TA(2021)0260

Νέες δυνατότητες για τη νόμιμη μετανάστευση εργατικού δυναμικού

Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 20ής Μαΐου 2021 σχετικά με νέες δυνατότητες νόμιμης μετανάστευσης εργατικού δυναμικού (2020/2010(INI))

(2022/C 15/21)

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

έχοντας υπόψη τη Συνθήκη για την Ευρωπαϊκή Ένωση, και ιδίως το άρθρο 3 παράγραφος 2, και τη Συνθήκη για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ), και ιδίως το άρθρο 79,

έχοντας υπόψη την Ευρωπαϊκή Σύμβαση για την Προστασία των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και των Θεμελιωδών Ελευθεριών, και ιδίως το άρθρο 2 του πρωτοκόλλου αριθ. 4,

έχοντας υπόψη τον Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, και ιδίως το άρθρο 45,

έχοντας υπόψη την Οικουμενική Διακήρυξη των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου του 1948, και ιδίως το άρθρο 13,

έχοντας υπόψη τον ευρωπαϊκό πυλώνα κοινωνικών δικαιωμάτων, και ιδίως τις αρχές 5, 6, 10, 12 και 16,

έχοντας υπόψη τους διεθνείς κανόνες εργασίας σχετικά με τη μετανάστευση του εργατικού δυναμικού που εγκρίθηκαν από τη Διεθνή Διάσκεψη Εργασίας της Διεθνούς Οργάνωσης Εργασίας, καθώς και τη Διεθνή Σύμβαση για την προστασία των δικαιωμάτων όλων των διακινούμενων εργαζομένων και των μελών των οικογενειών τους, η οποία εγκρίθηκε από τη Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών στις 18 Δεκεμβρίου 1990,

έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 13ης Μαΐου 2015, με τίτλο «Ευρωπαϊκό πρόγραμμα δράσης για τη μετανάστευση» (COM(2015)0240),

έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής της 6ης Απριλίου 2016, με τίτλο «Μεταρρύθμιση του κοινού ευρωπαϊκού συστήματος ασύλου και προώθηση των νόμιμων οδών προς την Ευρώπη» (COM(2016)0197) και της 12ης Σεπτεμβρίου 2018 με τίτλο «Προώθηση των νόμιμων οδών προς την Ευρώπη: απαραίτητο στοιχείο για μια ισορροπημένη και συνολική μεταναστευτική πολιτική που θεσπίζει νόμιμους διαύλους μετανάστευσης» (COM(2018)0635),

έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 23ης Σεπτεμβρίου 2020 σχετικά με ένα νέο σύμφωνο για τη μετανάστευση και το άσυλο (COM(2020)0609),

έχοντας υπόψη το σχέδιο δράσης και την πολιτική δήλωση που εγκρίθηκαν στη σύνοδο κορυφής ΕΕ-Αφρικής για τη μετανάστευση στη Βαλέτα στις 11 και 12 Νοεμβρίου 2015, και ειδικότερα τα αντίστοιχα μέρη τους σχετικά με την νόμιμη μετανάστευση και την κινητικότητα,

έχοντας υπόψη το Παγκόσμιο Σύμφωνο για την ασφαλή, ομαλή και νόμιμη μετανάστευση της 10ης Δεκεμβρίου 2018,

έχοντας υπόψη το καταπιστευματικό Ταμείο Έκτακτης Ανάγκης της ΕΕ για την Αφρική,

έχοντας υπόψη το ψήφισμά του, της 12ης Απριλίου 2016, σχετικά με την κατάσταση στη Μεσόγειο και την ανάγκη για μια ολιστική προσέγγιση της ΕΕ όσον αφορά τη μετανάστευση (1),

έχοντας υπόψη το έγγραφο εργασίας του της 15ης Ιανουαρίου 2016 για την ανάπτυξη κατάλληλων νόμιμων διαύλων για την οικονομική μετανάστευση (2),

έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 24ης Νοεμβρίου 2020, με τίτλο «Σχέδιο δράσης για την ενσωμάτωση και την ένταξη για την περίοδο 2021-2027» (COM(2020)0758),

έχοντας υπόψη το ψήφισμά του, της 19ης Ιουνίου 2020, σχετικά με την ευρωπαϊκή προστασία των διασυνοριακών και εποχικών εργαζομένων στο πλαίσιο της κρίσης της νόσου COVID-19, (3),

έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΕ) 2019/1149 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 20ής Ιουνίου 2019, για την ίδρυση Ευρωπαϊκής Αρχής Εργασίας (4),

έχοντας υπόψη τις μελέτες του Θεματικού Τμήματος Δικαιωμάτων των Πολιτών και Συνταγματικών Υποθέσεων της Γενικής Διεύθυνσης Εσωτερικών Πολιτικών του Σεπτεμβρίου 2015 με τίτλο «Exploring new avenues for legislation for labour migration to the European Union» (Διερεύνηση νέων οδών για τη νομοθεσία σχετικά με τη μετανάστευση εργατικού δυναμικού στην Ευρωπαϊκή Ένωση) και του Οκτωβρίου 2015 με τίτλο «EU cooperation with third countries in the field of migration» (Συνεργασία της ΕΕ με τρίτες χώρες στον τομέα της μετανάστευσης), καθώς και τη μελέτη της EPRS του Μαρτίου 2019 με τίτλο «The cost of non-Europe in the area of legal migration» (Το κόστος της μη Ευρώπης στον τομέα της νόμιμης μετανάστευσης),

έχοντας υπόψη τον «έλεγχο καταλληλότητας της νομοθεσίας της ΕΕ για τη νόμιμη μετανάστευση» της Επιτροπής, της 29ης Μαρτίου 2019 («έλεγχος καταλληλότητας»),

έχοντας υπόψη τη μελέτη του Κοινού Κέντρου Ερευνών της Επιτροπής της 23ης Απριλίου 2020 με τίτλο «Immigrant key workers: Their contribution to Europe’s COVID-19 response» (Μετανάστες εργαζόμενοι σε τομείς ζωτικής σημασίας: η συμβολή τους στην αντιμετώπιση της COVID-19 από την Ευρώπη) και την τεχνική έκθεσή του της 19ης Μαΐου 2020 με τίτλο «A vulnerable workforce: Migrant workers in the COVID-19 pandemic» (Ένα ευάλωτο εργατικό δυναμικό: μετανάστες εργαζόμενοι στην πανδημία της COVID-19),

έχοντας υπόψη τις μελέτες του Ευρωπαϊκού Δικτύου Μετανάστευσης,

έχοντας υπόψη τις μελέτες του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης,

έχοντας υπόψη το έργο και τις εκθέσεις του Ειδικού Εισηγητή του ΟΗΕ για τα ανθρώπινα δικαιώματα των μεταναστών,

έχοντας υπόψη το έργο, τις εκθέσεις και τα ψηφίσματα του Συμβουλίου της Ευρώπης,

έχοντας υπόψη το έργο και τις εκθέσεις του Διεθνούς Οργανισμού Μετανάστευσης,

έχοντας υπόψη το κεκτημένο της ΕΕ για τη νόμιμη μετανάστευση του εργατικού δυναμικού που αναπτύχθηκε μεταξύ 2004 και 2016 και το οποίο ρυθμίζει τις προϋποθέσεις εισόδου και διαμονής και τα δικαιώματα των εργαζομένων υπηκόων τρίτων χωρών και περιλαμβάνει:

την οδηγία 2009/50/ΕΚ του Συμβουλίου, της 25ης Μαΐου 2009, σχετικά με τις προϋποθέσεις εισόδου και διαμονής υπηκόων τρίτων χωρών με σκοπό την απασχόληση υψηλής ειδίκευσης (5) («οδηγία για την μπλε κάρτα»),

την οδηγία 2011/98/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 13ης Δεκεμβρίου 2011, σχετικά με ενιαία διαδικασία υποβολής αίτησης για τη χορήγηση στους υπηκόους τρίτων χωρών ενιαίας άδειας διαμονής και εργασίας στην επικράτεια κράτους μέλους και σχετικά με κοινό σύνολο δικαιωμάτων για τους εργαζομένους από τρίτες χώρες που διαμένουν νομίμως σε κράτος μέλος (6) (οδηγία για την ενιαία άδεια),

την οδηγία 2014/36/EE του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 26ης Φεβρουαρίου 2014, σχετικά με τις προϋποθέσεις εισόδου και διαμονής υπηκόων τρίτων χωρών με σκοπό την εποχιακή εργασία (7) (οδηγία για τους εποχικούς εργαζόμενους),

την οδηγία 2014/66/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 15ης Μαΐου 2014, σχετικά με τις προϋποθέσεις εισόδου και διαμονής υπηκόων τρίτων χωρών στο πλαίσιο ενδοεταιρικής μετάθεσης (8) (οδηγία για την ενδοεταιρική μετάθεση),

την οδηγία (ΕΕ) 2016/801 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 11ης Μαΐου 2016, σχετικά με τις προϋποθέσεις εισόδου και διαμονής υπηκόων τρίτων χωρών με σκοπό την έρευνα, τις σπουδές, την πρακτική άσκηση, την εθελοντική υπηρεσία, τις ανταλλαγές μαθητών ή τα εκπαιδευτικά προγράμματα και την απασχόληση των εσωτερικών άμισθων βοηθών (au pair) (9),

έχοντας υπόψη την πρόταση της Επιτροπής, της 7ης Ιουνίου 2016, για οδηγία του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με τις προϋποθέσεις εισόδου και διαμονής υπηκόων τρίτων χωρών με σκοπό την απασχόληση υψηλών δεξιοτήτων (COM(2016)0378), και τις αντίστοιχες θέσεις που εγκρίθηκαν από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο το 2017,

έχοντας υπόψη τις οδηγίες που ρυθμίζουν τις προϋποθέσεις εισόδου και διαμονής και τα δικαιώματα άλλων ευρύτερων κατηγοριών υπηκόων τρίτων χωρών, όπως οι οδηγίες σχετικά με το δικαίωμα οικογενειακής επανένωσης (10) και με το καθεστώς υπηκόων τρίτων χωρών οι οποίοι είναι επί μακρόν διαμένοντες (11),

έχοντας υπόψη τις οδηγίες που ρυθμίζουν τις προϋποθέσεις εισόδου και διαμονής για κατηγορίες υπηκόων τρίτων χωρών που δεν εισέρχονται στην ΕΕ για να εργαστούν, αλλά επιτρέπεται να το κάνουν, όπως οι οδηγίες που χορηγούν στους δικαιούχους διεθνούς προστασίας το δικαίωμα πρόσβασης στην απασχόληση και την αυτοαπασχόληση μετά την αναγνώριση του καθεστώτος τους, ή που παρέχουν στους αιτούντες διεθνή προστασία πρόσβαση στην αγορά εργασίας το αργότερο εννέα μήνες μετά την υποβολή της αίτησής τους,

έχοντας υπόψη το άρθρο 54 του Κανονισμού του,

έχοντας υπόψη τη γνωμοδότηση της Επιτροπής Απασχόλησης και Κοινωνικών Υποθέσεων,

έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής Πολιτικών Ελευθεριών, Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων (A9-0143/2021),

A.

λαμβάνοντας υπόψη ότι το ισχύον ενωσιακό νομοθετικό πλαίσιο για τη νόμιμη μετανάστευση εργατικού δυναμικού («νόμιμη μετανάστευση») είναι κατακερματισμένο, καθώς περιλαμβάνει τομεακές οδηγίες που καθορίζουν τις προϋποθέσεις εισόδου και διαμονής για συγκεκριμένες κατηγορίες υπηκόων τρίτων χωρών·

B.

λαμβάνοντας υπόψη ότι το συνονθύλευμα κανόνων που βασίζονται σε 27 εθνικές προσεγγίσεις καθιστά την Ένωση και τα κράτη μέλη της μη ελκυστικό προορισμό για τη νόμιμη μετανάστευση·

Γ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι, παρά την πρόθεση που εκφράζεται στο ευρωπαϊκό θεματολόγιο για τη μετανάστευση για υιοθέτηση ολοκληρωμένης προσέγγισης, η νόμιμη μετανάστευση δεν αντικατοπτρίζεται σχεδόν καθόλου στην ανάπτυξη της μεταναστευτικής πολιτικής της ΕΕ από το 2015·

Δ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι το νέο σύμφωνο για τη μετανάστευση και το άσυλο δεν περιλαμβάνει συγκεκριμένες προτάσεις για τη νόμιμη μετανάστευση εργατικού δυναμικού, παρά το γεγονός ότι η νόμιμη μετανάστευση εργατικού δυναμικού είναι απαραίτητη για μια ολοκληρωμένη πολιτική μετανάστευσης και ασύλου·

E.

λαμβάνοντας υπόψη ότι το ισχύον νομοθετικό πλαίσιο κλίνει προς την απασχόληση είτε σε πολυεθνικές εταιρείες (οδηγία για την ενδοεταιρική μετάθεση) είτε σε εταιρείες που δραστηριοποιούνται σε τομείς των αγορών εργασίας της Ένωσης με υψηλή ειδίκευση ή υψηλές αποδοχές (οδηγία για την μπλε κάρτα), με μία μόνο οδηγία να επικεντρώνεται στη μετανάστευση με χαμηλότερες αποδοχές (οδηγία για τους εποχιακούς εργαζομένους)·

ΣΤ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι υπάρχει έλλειψη εργατικού δυναμικού στην ΕΕ για συγκεκριμένα επίπεδα δεξιοτήτων, τομείς και επαγγέλματα, συμπεριλαμβανομένων των επαγγελμάτων χαμηλής ειδίκευσης (12)· λαμβάνοντας υπόψη ότι η ανακοίνωση της Επιτροπής του 2018 για την προώθηση των νόμιμων οδών προς την Ευρώπη αναγνωρίζει τις ελλείψεις σε «ειδικευμένους επαγγελματίες» και «επαγγέλματα που απαιτούν λιγότερο τυπικές δεξιότητες»·

Ζ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η πανδημία της COVID-19 έχει αναδείξει την έντονη εξάρτησή μας από τους εργαζόμενους πρώτης γραμμής και τον βασικό ρόλο που διαδραματίζουν οι μετανάστες εργαζόμενοι στην παροχή υπηρεσιών πρώτης γραμμής στην ΕΕ, όπου οι πληθυσμοί γηράσκουν ταχέως και όπου το 13 % κατά μέσο όρο των εργαζομένων σε καίριες θέσεις εργασίας είναι μετανάστες (13)· λαμβάνοντας υπόψη ότι η νόσος COVID-19 έχει επηρεάσει σημαντικά τους μετανάστες, τις οικογένειές τους, τις κοινότητες υποδοχής και τις χώρες καταγωγής τους, και έχει επίσης επιδεινώσει τις υφιστάμενες αδυναμίες που αντιμετωπίζουν οι μετανάστες εργαζόμενοι και οι οικογένειές τους σε ολόκληρη την ΕΕ, οι οποίες εμποδίζουν την κινητικότητά τους, την πρόσβασή τους στην αγορά εργασίας, το δικαίωμά τους σε αξιοπρεπείς συνθήκες εργασίας και την πρόσβασή τους στην κοινωνική φροντίδα και υγειονομική περίθαλψη·

H.

λαμβάνοντας υπόψη ότι το Παγκόσμιο Σύμφωνο για την ασφαλή, ομαλή και νόμιμη μετανάστευση ενισχύει τη συνεργασία στον τομέα της μετανάστευσης και αναγνωρίζει τις κοινές ευθύνες όλων των κρατών να αντιμετωπίζουν τις ανάγκες και τις ανησυχίες των άλλων στον τομέα της μετανάστευσης και την πρωταρχική υποχρέωση σεβασμού, προστασίας και εκπλήρωσης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων όλων των μεταναστών, ανεξάρτητα από το καθεστώς μετανάστευσής τους, προωθώντας ταυτόχρονα την ασφάλεια και την ευημερία όλων των κοινοτήτων·

1.

ξεκινά από την αρχή ότι η μετανάστευση είναι φυσιολογική και ότι οι άνθρωποι μετακινούνται συνεχώς· αναγνωρίζει τη συμβολή των υπηκόων τρίτων χωρών στις κοινωνίες, τις οικονομίες και τους πολιτισμούς μας και τονίζει ότι η διαχείριση της μετανάστευσης πρέπει να γίνεται με εύρυθμο, ασφαλή και νόμιμο τρόπο· πιστεύει ότι για να δημιουργηθούν νέες δυνατότητες για τη νόμιμη μετανάστευση εργατικού δυναμικού, η ΕΕ θα πρέπει να θέσει φιλόδοξους και διαχρονικούς στόχους, χρησιμοποιώντας αποτελεσματικά και βελτιώνοντας ταυτόχρονα το υφιστάμενο νομικό και πολιτικό πλαίσιο·

Το υφιστάμενο νομοθετικό πλαίσιο της ΕΕ

2.

σημειώνει ότι το άρθρο 79 ΣΛΕΕ προβλέπει τη διαχείριση της νόμιμης μετανάστευσης σε επίπεδο Ένωσης και δεσμεύει τα κράτη μέλη να αναπτύξουν κοινή μεταναστευτική πολιτική, συμπεριλαμβανομένων κοινών κανόνων σχετικά με τις προϋποθέσεις εισόδου και διαμονής των υπηκόων τρίτων χωρών και τους ορισμούς των δικαιωμάτων που απολαμβάνουν όταν γίνονται μόνιμοι κάτοικοι της Ένωσης, συμπεριλαμβανομένων των προϋποθέσεων που διέπουν την ελεύθερη κυκλοφορία και την διαμονή σε άλλα κράτη μέλη· αναγνωρίζει ότι το άρθρο 79 παράγραφος 5 ΣΛΕΕ διαφυλάσσει το δικαίωμα των κρατών μελών να καθορίζουν τον αριθμό των υπηκόων τρίτων χωρών που εισέρχονται στο έδαφός τους προς αναζήτηση εργασίας·

3.

υπογραμμίζει τις θετικές επιπτώσεις του πλαισίου της ΕΕ στη μετανάστευση εργατικού δυναμικού που εντόπισε η Επιτροπή στο πλαίσιο του ελέγχου καταλληλότητας που διενήργησε· σημειώνει την ύπαρξη ενός βαθμού εναρμόνισης των προϋποθέσεων, των διαδικασιών και των δικαιωμάτων, και αυξημένης ασφάλειας δικαίου για τους υπηκόους τρίτων χωρών, τους εργοδότες και τις τοπικές, περιφερειακές και εθνικές διοικήσεις· σημειώνει, επιπλέον, τα οφέλη της εν λόγω εναρμόνισης για τον ανταγωνισμό στις αγορές εργασίας της ΕΕ·

4.

υπογραμμίζει ότι η προσέγγιση της ΕΕ όσον αφορά τη νόμιμη μετανάστευση εργατικού δυναμικού δεν αποκλείει αυτομάτως την ανάγκη για εθνικά νομοθετικά πλαίσια· υπενθυμίζει ότι το υφιστάμενο ενωσιακό πλαίσιο που διέπει τη νόμιμη μετανάστευση στην Ένωση είναι κατακερματισμένο, επικεντρώνεται σε συγκεκριμένες κατηγορίες εργαζομένων, κυρίως εργαζομένων που απασχολούνται σε τομείς υψηλών αποδοχών, δεν αντιμετωπίζει τις εν λόγω κατηγορίες εργαζομένων με τον ίδιο τρόπο, μεταξύ άλλων προβλέποντας διαφορετικά επίπεδα δικαιωμάτων, και επιτρέπει την ύπαρξη παράλληλων εθνικών νομοθετικών πλαισίων· τονίζει ότι το σημερινό ασύμμετρο συνονθύλευμα εθνικών και ενωσιακών νομοθεσιών, μολονότι αντικατοπτρίζει τις διαφορές μεταξύ των εθνικών αγορών εργασίας, θέτει τα εν λόγω εθνικά νομοθετικά πλαίσια σε ανταγωνισμό μεταξύ τους και με το ενωσιακό πλαίσιο και συνεπάγεται, κατ’ επέκταση, γραφειοκρατικές διαδικασίες τόσο για τους μελλοντικούς εργαζόμενους όσο και για τους εργοδότες·

5.

πιστεύει ότι μια τέτοια προσέγγιση εξυπηρετεί μόνο την κάλυψη βραχυπρόθεσμων αναγκών και δεν συνάδει με τον στόχο της Ένωσης για μια ολοκληρωμένη προσέγγιση της μεταναστευτικής πολιτικής· πιστεύει, εάν είναι καλά σχεδιασμένη και ορθά διαχειριζόμενη, η μετανάστευση εργατικού δυναμικού μπορεί να αποτελέσει πηγή ευημερίας, καινοτομίας και ανάπτυξης, τόσο για τις χώρες αποστολής όσο και για τις χώρες υποδοχής·

6.

τονίζει ότι στον έλεγχο καταλληλότητας που διενήργησε, η Επιτροπή κατέληξε σε παρόμοιο συμπέρασμα και εντόπισε την ανάγκη να αντιμετωπιστούν οι ασυνέπειες, τα κενά και οι ελλείψεις μέσω ενός ευρέος φάσματος μέτρων, συμπεριλαμβανομένων νομοθετικών μέτρων· σημειώνει, επιπλέον, τις ευνοϊκές επιπτώσεις των νέων δυνατοτήτων για τη νόμιμη μετανάστευση εργατικού δυναμικού στη μείωση της παράτυπης μετανάστευσης, η οποία είναι επικίνδυνη για τους υπηκόους τρίτων χωρών που αναζητούν εργασία στην Ένωση και μπορεί να έχει αρνητικές επιπτώσεις στις αγορές εργασίας των κρατών μελών·

7.

γνωρίζει ότι το ισχύον ενωσιακό πλαίσιο που διέπει τη νόμιμη μετανάστευση αναπτύχθηκε, εν μέρει, για την πρόληψη της εργασιακής εκμετάλλευσης και την προστασία των δικαιωμάτων των εργαζομένων υπηκόων τρίτων χωρών· σημειώνει, ωστόσο, ότι οι υφιστάμενες οδηγίες είχαν περιορισμένο μόνο αντίκτυπο στην πρόληψη της εργασιακής εκμετάλλευσης και ότι οι μετανάστες εργαζόμενοι εξακολουθούν να υφίστανται άνιση μεταχείριση και εργασιακή εκμετάλλευση· καλεί την Ένωση να αναλάβει συντονισμένη δράση για την αντιμετώπιση αυτής της άνισης μεταχείρισης και εκμετάλλευσης· θεωρεί ότι η χρήση αδειών περιορισμένης διάρκειας σε περιπτώσεις εκμετάλλευσης αποτελεί καλή πρακτική σε εθνικό επίπεδο, η οποία θα πρέπει να προωθηθεί σε ολόκληρη την Ένωση· υπογραμμίζει την ανάγκη να ληφθούν μέτρα για τη βελτίωση της προσβασιμότητας και της αποτελεσματικότητας των μηχανισμών παρακολούθησης του χώρου εργασίας· τονίζει ότι θα πρέπει να θεσπιστούν αποτελεσματικοί μηχανισμοί υποβολής καταγγελιών για την προστασία όλων των διακινούμενων εργαζομένων από την εκμετάλλευση, σύμφωνα με την οδηγία του 2009 για τις κυρώσεις κατά των εργοδοτών (14), η οποία θα πρέπει, ειδικότερα, να εγγυάται την αποτελεσματική πρόσβαση στη δικαιοσύνη και την έννομη προστασία, εξασφαλίζοντας έτσι ίσους όρους ανταγωνισμού·

Υιοθέτηση απλουστευμένης προσέγγισης

8.

επισημαίνει ότι το ισχύον νομικό πλαίσιο και η αποκλίνουσα εφαρμογή των υφιστάμενων οδηγιών από τα κράτη μέλη έχουν οδηγήσει σε πολλές ασυνέπειες για τους υπηκόους τρίτων χωρών όσον αφορά την ίση μεταχείριση, τις προϋποθέσεις εισόδου και επανεισόδου, την άδεια εργασίας, το καθεστώς διαμονής, την κινητικότητα στο εσωτερικό της ΕΕ, τα συστήματα κοινωνικής ασφάλισης, την αναγνώριση των προσόντων και την οικογενειακή επανένωση· σημειώνει ότι αυτές οι ασυνέπειες μπορούν να παρεμποδίσουν την ένταξη· τονίζει, επιπλέον, ότι αυτές οι ασυνέπειες δημιουργούν επίσης δυσκολίες για τις επιχειρήσεις που απασχολούν υπηκόους τρίτων χωρών (15) και για τις τοπικές αρχές που παρέχουν υπηρεσίες ένταξης· ζητεί τη διάδοση σε εθνικό επίπεδο των σχετικών πληροφοριών για τις επιχειρήσεις·

9.

τονίζει την προστιθέμενη αξία της ύπαρξης ενός ολοκληρωμένου ενωσιακού πλαισίου για τη νόμιμη μετανάστευση ως μέρους μιας ολιστικής προσέγγισης της μετανάστευσης, δεδομένου ότι παρέχει ευκαιρίες μέσω νόμιμων και ασφαλών διαύλων για τη μετανάστευση που σχετίζεται με το εργατικό δυναμικό, βελτιώνει την πρόσβαση των υπηκόων τρίτων χωρών στην αγορά εργασίας της Ένωσης, ενθαρρύνει την πιο ομαλή μετανάστευση, προσελκύει τους εργαζόμενους, τους φοιτητές και τις επιχειρήσεις που χρειάζονται οι αγορές εργασίας της ΕΕ και οι εθνικές αγορές εργασίας, συμβάλλει στην υπονόμευση του εγκληματικού επιχειρηματικού μοντέλου των παράνομων διακινητών και των εμπόρων ανθρώπων, διασφαλίζει ότι οι εργαζόμενοι υπήκοοι τρίτων χωρών θα αντιμετωπίζονται σύμφωνα με τα θεμελιώδη δικαιώματα, βελτιώνει την πρόσβαση σε αξιοπρεπείς συνθήκες εργασίας και προωθεί την ισότιμη ενσωμάτωση γυναικών και ανδρών· πιστεύει ότι αυτή η ολιστική προσέγγιση ωφελεί τους εργαζομένους τρίτων χωρών και τις οικογένειές τους, τις κοινότητες υποδοχής και τις χώρες καταγωγής τους·

10.

επαναλαμβάνει ότι η καλύτερη και πιο συνεπής εφαρμογή του ισχύοντος νομοθετικού πλαισίου, η καλύτερη επιβολή των δικαιωμάτων που προβλέπονται στις υφιστάμενες οδηγίες και η καλύτερη διάδοση πληροφοριών για την ευαισθητοποίηση σχετικά με τις εφαρμοστέες διαδικασίες είναι τα πρώτα πρακτικά μέτρα που πρέπει να ληφθούν·

11.

συνιστά την απλούστευση και την εναρμόνιση του νομοθετικού πλαισίου μέσω της ευθυγράμμισης των διατάξεων των υφιστάμενων οδηγιών για τη νόμιμη μετανάστευση σχετικά με τις διαδικασίες υποβολής αιτήσεων, τους λόγους εισδοχής και άρνησης, τις διαδικαστικές εγγυήσεις, την ίση μεταχείριση, την πρόσβαση στην αγορά εργασίας, συμπεριλαμβανομένων της αλλαγής εργοδότη, της οικογενειακής ενότητας σύμφωνα με τη νομολογία του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της κινητικότητας εντός της ΕΕ·

12.

χαιρετίζει την προγραμματισμένη επανεξέταση από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή της οδηγίας για την ενιαία άδεια· προτείνει να επεκταθεί το πεδίο εφαρμογής και η εφαρμογή της οδηγίας ώστε να ισχύει για μια ευρύτερη κατηγορία εργαζομένων· επίσης, χαιρετίζει την προγραμματισμένη επανεξέταση από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή της οδηγίας για τους επί μακρόν διαμένοντες, η οποία παρέχει μια ευκαιρία ενίσχυσης της κινητικότητας και απλούστευσης και εναρμόνισης των διαδικασιών· προσβλέπει στην επικείμενη έκθεση εφαρμογής της Επιτροπής σχετικά με την οδηγία για τους εποχιακούς εργαζομένους, η οποία θα πρέπει να εξετάσει λεπτομερώς τις διατάξεις σχετικά με το καθεστώς διαμονής, την ίση μεταχείριση και τη μέγιστη διάρκεια διαμονής· καλεί την Επιτροπή να εξετάσει τη νομοθετική αναθεώρηση της προαναφερόμενης οδηγίας μετά την αξιολόγησή της· καλεί την Επιτροπή να προτείνει κατάλληλη νομοθετική δράση για τη βελτίωση των υφιστάμενων οδηγιών μέσω της ευθυγράμμισής τους με τις πιο ευνοϊκές διατάξεις·

Βελτίωση της κινητικότητας στο εσωτερικό της ΕΕ

13.

υπογραμμίζει το γεγονός ότι η κινητικότητα των υπηκόων τρίτων χωρών στο εσωτερικό της ΕΕ αποτελεί βασική συνιστώσα της πολιτικής της ΕΕ για τη νόμιμη μετανάστευση, δεδομένου ότι παρέχει σαφή προστιθέμενη αξία που δεν μπορεί να επιτευχθεί σε επίπεδο κρατών μελών· υπενθυμίζει ότι η ελεύθερη κυκλοφορία των εργαζομένων συμβάλλει στην αντιστοίχιση της ζήτησης με την προσφορά στις αγορές εργασίας της ΕΕ και μπορεί επίσης να συμβάλει στις προσαρμογές της αγοράς εργασίας και στη συνολική οικονομική ανάπτυξη σε εποχές κρίσης·

14.

καλεί τα κράτη μέλη να ενισχύσουν τον συντονισμό μεταξύ των εθνικών αρχών όσον αφορά τα συστήματα κινητικότητας υπηκόων τρίτων χωρών εντός της ΕΕ· επισημαίνει την ανάγκη να διευκολυνθεί η συλλογή δεδομένων, στατιστικών και αποδεικτικών στοιχείων και να ενισχυθούν η ανταλλαγή πληροφοριών, ο συντονισμός και η συνεργασία μεταξύ των εθνικών αρχών, ώστε να βελτιωθεί η αποδοτικότητα και η αποτελεσματικότητα του κεκτημένου και να αξιοποιηθεί στο έπακρο η προστιθέμενη αξία της ΕΕ·

15.

τονίζει ότι περισσότερο εναρμονισμένοι και ευέλικτοι κανόνες που θα διευκολύνουν την κινητικότητα στο εσωτερικό της ΕΕ θα μπορούσαν να λειτουργήσουν ως κίνητρο για τους υπηκόους τρίτων χωρών, να αποτελέσουν θετικό μέτρο για τους εργοδότες και να βοηθήσουν τα κράτη μέλη να καλύψουν τα κενά στις αγορές εργασίας τους και να τονώσουν τις οικονομίες τους· τονίζει, επιπλέον, ότι η ενισχυμένη κινητικότητα στο εσωτερικό της ΕΕ θα επιτρέψει στους υπηκόους τρίτων χωρών που βρίσκονται ήδη στην ΕΕ να βελτιώσουν τις προοπτικές ένταξής τους·

16.

σημειώνει ότι οι πιο πρόσφατα εγκριθείσες οδηγίες για τους σπουδαστές, τους ερευνητές και τους ενδοεταιρικά μετατιθέμενους παρέχουν ευρύτερα δικαιώματα κινητικότητας στους υπηκόους τρίτων χωρών από ό, τι οι οδηγίες για τη νόμιμη μετανάστευση που εγκρίθηκαν νωρίτερα, όπως η αρχική οδηγία για την μπλε κάρτα και η οδηγία για τους επί μακρόν διαμένοντες·

17.

συνιστά, ως πρώτο βήμα προς την απλούστευση, να ενισχυθούν τα δικαιώματα κινητικότητας στο εσωτερικό της ΕΕ σε όλες τις υφιστάμενες οδηγίες για τη νόμιμη μετανάστευση· επαναλαμβάνει ότι η Επιτροπή θα πρέπει να προτείνει κατάλληλη νομοθετική δράση·

Δημιουργία δεξαμενής ταλέντων

18.

υπογραμμίζει ότι χρειάζονται νέα εργαλεία για να μπορούν να έρχονται σε επαφή οι εργοδότες με τους δυνητικούς εργαζόμενους, να αντιμετωπιστούν οι ελλείψεις στην αγορά εργασίας και να διευκολυνθεί η αναγνώριση των προσόντων και δεξιοτήτων των υπηκόων τρίτων χωρών σε επίπεδο ΕΕ· υπογραμμίζει το γεγονός ότι απαιτείται καλύτερη ενημέρωση των εργοδοτών και των υπηκόων τρίτων χωρών σχετικά με τη νόμιμη μετανάστευση προς την ΕΕ, και ότι πρέπει να εντατικοποιηθεί ο διαρθρωμένος και ουσιαστικός διάλογος με τις ενδιαφερόμενες τρίτες χώρες σχετικά με τη νόμιμη μετανάστευση·

19.

συνιστά, ως εκ τούτου, την ανάπτυξη μιας πλατφόρμας συγκέντρωσης και αντιστοίχισης ταλέντων της ΕΕ που θα λειτουργεί ως μονοαπευθυντική θυρίδα για τους εργαζόμενους υπηκόους τρίτων χωρών, τους εργοδότες της ΕΕ και τις εθνικές διοικήσεις· επισημαίνει το σχέδιο της Επιτροπής για την διερεύνηση της ανάπτυξης αυτής της πλατφόρμας συγκέντρωσης ταλέντων· συνιστά η πλατφόρμα αυτή να καλύπτει όλους τους τομείς απασχόλησης για τους εργαζόμενους χαμηλής, μεσαίας και υψηλής ειδίκευσης, καθώς και τους μισθωτούς και αυτοαπασχολούμενους, συμπεριλαμβανομένων των μικρομεσαίων και των νεοσύστατων επιχειρήσεων· σημειώνει ότι η συμμετοχή των δημόσιων υπηρεσιών απασχόλησης, μεταξύ άλλων και σε τοπικό επίπεδο, σε αυτήν την πλατφόρμα τόσο στην ΕΕ όσο και στις χώρες προέλευσης θα μπορούσε να συμβάλει στη βελτίωση των εταιρικών σχέσεων και στην οικοδόμηση εμπιστοσύνης μεταξύ των κρατών μελών και τρίτων χωρών, να δημιουργήσει επενδυτικό κλίμα και να εξασφαλίσει πιο κατάλληλη αντιμετώπιση των αναγκών απασχόλησης ή των ελλείψεων στην αγορά εργασίας· συνιστά να διευκολυνθεί η συμμετοχή τρίτων χωρών σε αυτήν την πλατφόρμα συγκέντρωσης ταλέντων, για παράδειγμα μέσω διαδικτύου ή μέσω των διπλωματικών αντιπροσωπειών της ΕΕ και των κρατών μελών·

20.

τονίζει ότι αυτή η πλατφόρμα συγκέντρωσης ταλέντων της ΕΕ θα μπορούσε να χρησιμεύσει ως σημαντικό νέο εργαλείο για την αντιστοίχιση και τη διαχείριση της προσφοράς δεξιοτήτων με τις εθνικές αγορές εργασίας, και ότι η ΕΕ θα μπορούσε να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στη δημιουργία, την παρακολούθηση και την εποπτεία αυτού του εργαλείου, μεταξύ άλλων μέσω της χρηματοδότησης και της ανταλλαγής γνώσεων· συνιστά η πλατφόρμα να χρησιμοποιηθεί για την αποσαφήνιση και την καλύτερη εναρμόνιση των απαιτήσεων όσον αφορά την εκπαίδευση και την κατάρτιση μεταξύ των συμμετεχόντων κρατών μελών και τρίτων χωρών· θεωρεί ότι ένα εναρμονισμένο πλαίσιο για τις αιτήσεις σε επίπεδο ΕΕ, το οποίο θα βασίζεται σε μια πλατφόρμα συγκέντρωσης προσόντων, θα συμβάλει στη μείωση της γραφειοκρατίας σε επίπεδο κρατών μελών· πιστεύει ότι η ΕΕ μπορεί να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στον προκαταρκτικό έλεγχο των προσόντων, των γλωσσικών επιπέδων και των δεξιοτήτων· υπογραμμίζει πόσο σημαντική είναι η στοχευμένη διάδοση πληροφοριών για την προώθηση της πλατφόρμας συγκέντρωσης και αντιστοίχισης ταλέντων σε τρίτες χώρες και στα συμμετέχοντα κράτη μέλη·

21.

συνιστά να διευκολυνθούν, να επιταχυνθούν, να καταστούν πιο δίκαιες και να απλουστευθούν περαιτέρω στα κράτη μέλη η αξιολόγηση, η αμοιβαία αναγνώριση και η πιστοποίηση των διπλωμάτων, πιστοποιητικών και άλλων επαγγελματικών προσόντων, συμπεριλαμβανομένης της τυπικής και μη τυπικής απόκτησης δεξιοτήτων σε τρίτες χώρες, μέσω της εφαρμογής ταχύτερων διαδικασιών και της διευκόλυνσης της πρόσβασης στις πληροφορίες· φρονεί ότι με αυτόν τον τρόπο θα ενισχυθεί η κινητικότητα εντός της ΕΕ· υπογραμμίζει ότι το ευρωπαϊκό πλαίσιο επαγγελματικών προσόντων παρέχει μια καλή βάση για τη σύνδεση των συστημάτων επαγγελματικών προσόντων τρίτων χωρών με ένα κοινό πλαίσιο αναφοράς της ΕΕ·

22.

επιμένει ότι τα κράτη μέλη πρέπει να θεσπίσουν άμεσα μηχανισμούς και ρυθμίσεις για την επικύρωση της επαγγελματικής εμπειρίας και της μη τυπικής και άτυπης μάθησης σύμφωνα με τη σύσταση του Συμβουλίου του 2012 (16)· τονίζει την ανάγκη ανταλλαγής βέλτιστων πρακτικών μεταξύ των εθνικών αρχών· επιμένει ότι είναι σημαντικό να συμμετέχουν οι σχετικές οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών, οι κοινωνικοί εταίροι και τα δίκτυα της διασποράς και οι ίδιοι οι εργαζόμενοι υπήκοοι τρίτων χωρών, καθώς και οι τοπικές αρχές και οι διεθνείς οργανισμοί (ιδίως ο Διεθνής Οργανισμός Μετανάστευσης (ΔΟΜ), η Διεθνής Οργάνωση Εργασίας (ΔΟΕ) και ο Οργανισμός Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ)), στις συζητήσεις σχετικά με τον ορισμό των δεξιοτήτων, οι οποίες θα πρέπει να περιλαμβάνουν την κατάρτιση στον χώρο εργασίας, τα άτυπα προσόντα και την εργασιακή εμπειρία·

Ενίσχυση των σχέσεων με τρίτες χώρες και ενίσχυση των νόμιμων διαύλων

23.

τονίζει ότι, λόγω της γήρανσης του πληθυσμού της ΕΕ και της συρρίκνωσης του εργατικού δυναμικού, τα συστήματα κινητικότητας του εργατικού δυναμικού έχουν τη δυνατότητα να κινητοποιήσουν τις αγορές εργασίας της ΕΕ και να συμβάλουν στην οικονομική ανάπτυξη.

24.

στηρίζει την παγκόσμια και περιφερειακή συνεργασία στον τομέα της μετανάστευσης ως έναν τρόπο να ενισχυθούν η διαθεσιμότητα και η ευελιξία των διαύλων της νόμιμης μετανάστευσης· παραμένει πεπεισμένο ότι η ενίσχυση των κατάλληλων διαύλων νόμιμης μετανάστευσης θα μπορούσε να συμβάλει στη μείωση της παράνομης μετανάστευσης, να υπονομεύσει το επιχειρηματικό μοντέλο των παράνομων διακινητών, να μειώσει την εμπορία ανθρώπων και την εργασιακή εκμετάλλευση, να ενισχύσει τις ίσες ευκαιρίες για όλους τους εργαζόμενους και να προσφέρει μια νόμιμη οδό για όσους επιθυμούν να μεταναστεύσουν στην Ένωση· στο πλαίσιο αυτό, καλεί την Επιτροπή να ρυθμίσει τα γραφεία πρόσληψης προσωπικού, ενδεχομένως μέσω της Ευρωπαϊκής Αρχής Εργασίας·

25.

θεωρεί ότι ένας ευρύτερος διάλογος για τη μετανάστευση, για παράδειγμα μέσω τακτικών συνόδων κορυφής μεταξύ της ΕΕ και πολλών τρίτων χωρών, θα μπορούσε να διευκολύνει την κάλυψη των αναγκών των αγορών εργασίας της ΕΕ και την ανάπτυξη ισορροπημένων εταιρικών σχέσεων, μεταξύ άλλων με πρωτοβουλία των επιχειρήσεων και της κοινωνίας των πολιτών, που μπορούν να συμβάλουν στην προετοιμασία για την ένταξη των υπηκόων τρίτων χωρών στην αγορά εργασίας της χώρας προορισμού και να ενισχύσουν τη βιώσιμη μεταφορά των δεξιοτήτων που έχουν αποκτηθεί μεταξύ των χωρών προέλευσης και προορισμού· επισημαίνει ότι θα μπορούσε να αντληθεί έμπνευση από τις υφιστάμενες συμφωνίες που βασίζονται στις δεξιότητες και αφορούν την ανάπτυξη εταιρικών σχέσεων προσέλκυσης ταλέντων που επιτρέπουν στην χώρα προορισμού να συμμετέχει άμεσα στη διαμόρφωση των δεξιοτήτων των υπηκόων τρίτων χωρών που ενδέχεται να ενδιαφέρονται να μεταναστεύσουν στην ΕΕ, μεταξύ άλλων με τη δημιουργία εγκαταστάσεων κατάρτισης και προγραμμάτων για τρίτες χώρες, και που αντιμετωπίζουν την ανάγκη για διαφάνεια των εταιρικών σχέσεων με τρίτες χώρες, μεταξύ άλλων μέσω της ανάγκης συμμετοχής των κοινωνικών εταίρων·

26.

υπογραμμίζει τον σημαντικό ρόλο των εμβασμάτων και τα οφέλη που έχει η ασφαλής, νόμιμη και ομαλή μετανάστευση τόσο για τις χώρες αποστολής όσο και για τις χώρες υποδοχής· υποστηρίζει τις προσπάθειες για την αντιμετώπιση των προβλημάτων της «διαρροής εγκεφάλων» και της «προσέλκυσης εγκεφάλων» με την περαιτέρω ανάπτυξη μέσων που θα επιτρέπουν την κυκλική μετανάστευση· καλεί, στο πλαίσιο αυτό, την Επιτροπή να αναλύσει τα οφέλη και τα μειονεκτήματα των υφιστάμενων μοντέλων που εφαρμόζονται από άλλες χώρες, όπως ένα σύστημα μορίων και μοντέλα βάσει εκδήλωσης ενδιαφέροντος· συνιστά, με στόχο τη διευκόλυνση της κυκλικής μετανάστευσης, την καθιέρωση της προτιμώμενης κινητικότητας και της πρόσβασης σε ανανεώσιμες άδειες, του δικαιώματος επανεισόδου και της παράτασης της επιτρεπόμενης περιόδου απουσίας για τους υπηκόους τρίτων χωρών ώστε να μπορούν να επιστρέφουν στις χώρες καταγωγής τους·

Ανάπτυξη του νομοθετικού πλαισίου της ΕΕ

27.

υπενθυμίζει ότι η ΕΕ υστερεί όσον αφορά τον παγκόσμιο ανταγωνισμό ταλέντων· σημειώνει ότι η μόνη πρόταση σχετικά με τη νόμιμη μετανάστευση εργατικού δυναμικού που υπέβαλε η προηγούμενη Επιτροπή ήταν η πρόταση αναθεώρησης της οδηγίας για την μπλε κάρτα· παραμένει πιστό στη δέσμευσή του να επιδιώξει ουσιαστική και εκτεταμένη αναθεώρηση της οδηγίας για την μπλε κάρτα ώστε να προσφέρει προστιθέμενη αξία όσον αφορά την εναρμόνιση, την αναγνώριση των δεξιοτήτων, την απλούστευση των διαδικασιών και τη βελτίωση της κινητικότητας στο εσωτερικό της ΕΕ·

28.

τονίζει ότι πρέπει να υπάρξει διαρθρωμένος διάλογος και διαβούλευση με τα ενδιαφερόμενα μέρη, συμπεριλαμβανομένων των σχετικών οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών, των κοινωνικών εταίρων και των δικτύων της διασποράς, των ίδιων των εργαζόμενων υπηκόων τρίτων χωρών καθώς και των τοπικών αρχών και των διεθνών οργανισμών (συγκεκριμένα του ΔΟΜ, της ΔΟΕ και του ΟΟΣΑ), όταν εξεταστεί η μελλοντική ανάπτυξη του νομοθετικού πλαισίου της ΕΕ·

29.

φρονεί ότι η πολιτική της ΕΕ και οι εθνικές πολιτικές για τη νόμιμη μετανάστευση θα πρέπει να είναι επικεντρωμένες στην αντιμετώπιση της έλλειψης εργατικού δυναμικού και προσόντων· καλεί, για τον σκοπό αυτό, την Επιτροπή να αναλύσει τις ανεπάρκειες στην αγορά εργασίας και τα καθεστώτα μετανάστευσης εργατικού δυναμικού που δεν ανταποκρίνονται στις πραγματικές ανάγκες της αγοράς εργασίας· συνιστά στην Ένωση να αναπτύξει το νομοθετικό της πλαίσιο ώστε να καλύπτει, σε μεγαλύτερο βαθμό, τους υπηκόους τρίτων χωρών που αναζητούν εργασία σε θέσεις εργασίας χαμηλής ή μέσης ειδίκευσης (17)·

30.

σημειώνει, στο πλαίσιο αυτό, ότι οι υπήκοοι τρίτων χωρών απασχολούνται συχνά στους τομείς των οικιακών εργασιών και της παροχής κατ’ οίκον φροντίδας (18)· σημειώνει ότι πρόκειται για έναν τομέα στον οποίο οι περισσότεροι εργαζόμενοι είναι γυναίκες· ζητεί από την ΕΕ και τα κράτη μέλη να κυρώσουν τη Σύμβαση αριθ. 189 της ΔΟΕ για το οικιακό προσωπικό και να διασφαλίσουν την πλήρη εφαρμογή των προτύπων απασχόλησης· καλεί, επιπλέον, την Επιτροπή να εξετάσει το ενδεχόμενο ανάληψης νομοθετικής δράσης σε αυτόν τον τομέα·

31.

καλεί την Επιτροπή να αναπτύξει ένα πανευρωπαϊκό σύστημα για την προσέλκυση και τη διευκόλυνση των διασυνοριακών δραστηριοτήτων των αυτοαπασχολούμενων, των επιχειρηματιών και των νεοφυών επιχειρήσεων — προκειμένου να ενισχυθεί η καινοτομία — καθώς και των νεότερων υπηκόων τρίτων χωρών που δεν διαθέτουν επίσημα προσόντα, για παράδειγμα, μέσω θεωρήσεων για λόγους αναζήτησης εργασίας και κατάρτισης, λαμβάνοντας υπόψη τις υπηρεσίες της πλατφόρμας Europass σύμφωνα με την απόφαση (ΕΕ) 2018/646 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (19)·

32.

αναγνωρίζει ότι οι τομεακές οδηγίες δεν αποτελούν πανάκεια ούτε για τις ανάγκες της αγοράς εργασίας της ΕΕ ούτε για το ζήτημα της νόμιμης μετανάστευσης γενικότερα, αναγνωρίζοντας ότι τα κράτη μέλη διαθέτουν εθνικά καθεστώτα προσέλκυσης μεταναστών εργαζομένων· πιστεύει ότι, μεσοπρόθεσμα, η ΕΕ πρέπει να απομακρυνθεί από την τομεακή προσέγγιση και να υιοθετήσει έναν κώδικα μετανάστευσης που θα καθορίζει τους γενικούς κανόνες που θα διέπουν την είσοδο και τη διαμονή όλων των υπηκόων τρίτων χωρών που αναζητούν εργασία στην Ένωση και θα εναρμονίζει τα δικαιώματα που έχουν αυτοί οι υπήκοοι τρίτων χωρών και οι οικογένειές τους·

33.

επισημαίνει ότι με ένα τέτοιο γενικό νομοθετικό μέσο αναμένεται να αντιμετωπιστεί το σημερινό συνονθύλευμα των διαδικασιών, να εξαλειφθούν οι διαφορετικές απαιτήσεις που ορίζονται στα κράτη μέλη και να επιτευχθεί η αναγκαία απλούστευση και εναρμόνιση των κανόνων χωρίς διακρίσεις εις βάρος κανενός τομέα απασχόλησης ή τύπου εργαζομένου· φρονεί, επιπλέον, ότι ένα τέτοιο μέσο θα διευκόλυνε τη συνεργασία μεταξύ των κρατών μελών και μεταξύ της ΕΕ και τρίτων χωρών·

o

o o

34.

αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο και στην Επιτροπή.

(1)  ΕΕ C 58 της 15.2.2018, σ. 9.

(2)  PE573.223v01-00.

(3)  Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2020)0176.

(4)  ΕΕ L 186 της 11.7.2019, σ. 21.

(5)  ΕΕ L 155 της 18.6.2009, σ. 17.

(6)  ΕΕ L 343 της 23.12.2011, σ. 1.

(7)  ΕΕ L 94 της 28.3.2014, σ. 375.

(8)  ΕΕ L 157 της 27.5.2014, σ. 1. Οι ενδοεταιρικά μετατιθέμενοι αποσπώνται από μια επιχείρηση που έχει την έδρα της εκτός της ΕΕ για να εργαστούν σε μια επιχείρηση που ανήκει στον ίδιο όμιλο εταιρειών και έχει έδρα στην ΕΕ.

(9)  ΕΕ L 132 της 21.5.2016, σ. 21.

(10)  Οδηγία 2003/86/ΕΚ του Συμβουλίου, της 22ας Σεπτεμβρίου 2003, σχετικά με το δικαίωμα οικογενειακής επανένωσης (ΕΕ L 251 της 3.10.2003, σ. 12).

(11)  Οδηγία 2003/109/ΕΚ του Συμβουλίου, της 25ης Νοεμβρίου 2003, σχετικά με το καθεστώς υπηκόων τρίτων χωρών οι οποίοι είναι επί μακρόν διαμένοντες (ΕΕ L 16 της 23.1.2004, σ. 44).

(12)  Μελέτες του θεματικού τμήματος πολιτικής Γ σχετικά με τη διερεύνηση νέων οδών για τη νομοθεσία σχετικά με τη μετανάστευση εργατικού δυναμικού στην ΕΕ και τη συνεργασία της ΕΕ με τρίτες χώρες στον τομέα της μετανάστευσης

(13)  Fasani, F. και Mazza, J., «Immigrant key workers: Their contribution to Europe’s COVID-19 response» (Μετανάστες εργαζόμενοι σε τομείς ζωτικής σημασίας: η συμβολή τους στην αντιμετώπιση της COVID-19 από την Ευρώπη), Υπηρεσία Εκδόσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, Λουξεμβούργο, 2020.

(14)  Οδηγία 2009/52/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 18ης Ιουνίου 2009, σχετικά με την επιβολή ελάχιστων προτύπων όσον αφορά τις κυρώσεις και τα μέτρα κατά των εργοδοτών που απασχολούν παράνομα διαμένοντες υπηκόους τρίτων χωρών (ΕΕ L 168 της 30.6.2009, σ. 24).

(15)  Κατά τον έλεγχο καταλληλότητας προσδιορίστηκαν οι ακόλουθοι κύριοι τομείς που παρουσιάζουν τα περισσότερα προβλήματα εσωτερικής συνοχής: διαδικασίες υποβολής αιτήσεων, προϋποθέσεις εισδοχής και διαμονής (συμπεριλαμβανομένων των λόγων απόρριψης και ανάκλησης), προϋποθέσεις ίσης μεταχείρισης, κινητικότητα εντός της ΕΕ και οικογενειακή επανένωση.

(16)  Σύσταση του Συμβουλίου, της 20ής Δεκεμβρίου 2012, για την επικύρωση της μη τυπικής και της άτυπης μάθησης (ΕΕ C 398 της 22.12.2012, σ. 1).

(17)  Ευρωπαϊκό Δίκτυο Μετανάστευσης, Determining labour shortages and the need for labour migration from third countries in the EU (Προσδιορισμός των ελλείψεων του εργατικού δυναμικού και της ανάγκης για μετανάστευση εργατικού δυναμικού από τρίτες χώρες στην ΕΕ), Ευρωπαϊκή Επιτροπή, Βρυξέλλες, 2015.

(18)  Βλέπε επίσης: EPRS, The cost of non-Europe in the area of legal migration (Το κόστος της μη Ευρώπης στον τομέα της νόμιμης μετανάστευσης), Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, Βρυξέλλες, 2019, σ. 21.

(19)  Απόφαση (ΕΕ) 2018/646 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 18ης Απριλίου 2018, για ένα κοινό πλαίσιο για την παροχή καλύτερων υπηρεσιών για τις δεξιότητες και τα επαγγελματικά προσόντα (Europass) (ΕΕ L 112 της 2.5.2018, σ. 42).


12.1.2022   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 15/204


P9_TA(2021)0261

Ψηφιακό μέλλον της Ευρώπης: ψηφιακή ενιαία αγορά και χρήση της ΤΝ για τους Ευρωπαίους καταναλωτές

Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 20ής Μαΐου 2021 σχετικά με τη διαμόρφωση του ψηφιακού μέλλοντος της Ευρώπης: άρση (2020/2216(INI))

(2022/C 15/22)

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής της 19ης Φεβρουαρίου 2020 με τίτλο «Διαμόρφωση του ψηφιακού μέλλοντος της Ευρώπης» (COM(2020)0067),

έχοντας υπόψη τη λευκή βίβλο της Επιτροπής της 19ης Φεβρουαρίου 2020 με τίτλο «Τεχνητή νοημοσύνη — Η ευρωπαϊκή προσέγγιση της αριστείας και της εμπιστοσύνης» (COM(2020)0065),

έχοντας υπόψη την έκθεση της 19ης Φεβρουαρίου 2020 σχετικά με τις επιπτώσεις της τεχνητής νοημοσύνης, του διαδικτύου των πραγμάτων και της ρομποτικής στην ασφάλεια και την ευθύνη (COM(2020)0064),

έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής της 10ης Μαρτίου 2020 σχετικά με τον εντοπισμό και την αντιμετώπιση των φραγμών στην ενιαία αγορά (COM(2020)0093),

έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής της 10ης Μαρτίου 2020 με τίτλο «Μακροπρόθεσμο σχέδιο δράσης για τη βελτίωση της εφαρμογής και της επιβολής των κανόνων της ενιαίας αγοράς» (COM(2020)0094),

έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 13ης Νοεμβρίου 2020, με τίτλο «Νέο θεματολόγιο για τους καταναλωτές: Ενίσχυση της ανθεκτικότητας των καταναλωτών για βιώσιμη ανάκαμψη» (COM(2020)0696),

έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής της 25ης Απριλίου 2018 με τίτλο «Τεχνητή νοημοσύνη για την Ευρώπη» (COM(2018)0237),

έχοντας υπόψη το έγγραφο εργασίας με τίτλο «Διαμόρφωση του ψηφιακού μετασχηματισμού στην Ευρώπη» του Φεβρουαρίου 2020, που εκπονήθηκε από την McKinsey & Company για λογαριασμό της Επιτροπής (1),

έχοντας υπόψη τις εκθέσεις σχετικά με τους Δείκτες Ψηφιακής Οικονομίας και Κοινωνίας (DESI) του 2020 και τα αποτελέσματα του Ειδικού Ευρωβαρόμετρου «Attitudes towards the impact of digitisation and automation on daily life» (Απόψεις σχετικά με τον αντίκτυπο της ψηφιοποίησης και του αυτοματισμού στην καθημερινή ζωή) (2),

έχοντας υπόψη τα συμπεράσματα του Συμβουλίου της 9ης Ιουνίου 2020 σχετικά με τη διαμόρφωση του ψηφιακού μέλλοντος της Ευρώπης,

έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής της 19ης Φεβρουαρίου 2020 με τίτλο «Ευρωπαϊκή στρατηγική για τα δεδομένα» (COM(2020)0066),

έχοντας υπόψη την οδηγία 2000/31/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 8ης Ιουνίου 2000, για ορισμένες νομικές πτυχές των υπηρεσιών της κοινωνίας της πληροφορίας, ιδίως του ηλεκτρονικού εμπορίου, στην εσωτερική αγορά («οδηγία για το ηλεκτρονικό εμπόριο») (3),

έχοντας υπόψη την οδηγία 2001/95/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 3ης Δεκεμβρίου 2001, για τη γενική ασφάλεια των προϊόντων (4),

έχοντας υπόψη την οδηγία 2002/58/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 12ης Ιουλίου 2002, σχετικά με την επεξεργασία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα και την προστασία της ιδιωτικής ζωής στον τομέα των ηλεκτρονικών επικοινωνιών (οδηγία για την προστασία ιδιωτικής ζωής στις ηλεκτρονικές επικοινωνίες) (5),

έχοντας υπόψη την οδηγία 2005/29/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 11ης Μαΐου 2005, για τις αθέμιτες εμπορικές πρακτικές των επιχειρήσεων προς τους καταναλωτές στην εσωτερική αγορά και για την τροποποίηση της οδηγίας 84/450/ΕΟΚ του Συμβουλίου για την παραπλανητική διαφήμιση, των οδηγιών 97/7/ΕΚ, 98/27/ΕΚ και 2002/65/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου και του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 2006/2004 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου («Οδηγία για τις αθέμιτες εμπορικές πρακτικές») (6),

έχοντας υπόψη την οδηγία 2006/123/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 12ης Δεκεμβρίου 2006, σχετικά με τις υπηρεσίες στην εσωτερική αγορά (7),

έχοντας υπόψη την οδηγία 2011/83/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 25ης Οκτωβρίου 2011, σχετικά με τα δικαιώματα των καταναλωτών, την τροποποίηση της οδηγίας 93/13/ΕΟΚ του Συμβουλίου και της οδηγίας 1999/44/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου και την κατάργηση της οδηγίας 85/577/ΕΟΚ του Συμβουλίου και της οδηγίας 97/7/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (8),

έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΕ) 2016/679 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 27ης Απριλίου 2016, για την προστασία των φυσικών προσώπων έναντι της επεξεργασίας των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα και για την ελεύθερη κυκλοφορία των δεδομένων αυτών και την κατάργηση της οδηγίας 95/46/ΕΚ (Γενικός Κανονισμός για την Προστασία Δεδομένων) (9),

έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 19ης Ιανουαρίου 2016 σχετικά με την πορεία προς μια νομοθετική πράξη για την ψηφιακή ενιαία αγορά (10),

έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΕ) 2018/302 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 28ης Φεβρουαρίου 2018, για την αντιμετώπιση του αδικαιολόγητου γεωγραφικού αποκλεισμού και άλλων μορφών διακριτικής μεταχείρισης με βάση την ιθαγένεια, τον τόπο διαμονής ή τον τόπο εγκατάστασης των πελατών εντός της εσωτερικής αγοράς και για την τροποποίηση των κανονισμών (ΕΚ) αριθ. 2006/2004 και (ΕΕ) 2017/2394 και της οδηγίας 2009/22/ΕΚ (11),

έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΕ) 2018/1724 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 2ας Οκτωβρίου 2018, για τη δημιουργία ενιαίας ψηφιακής θύρας με σκοπό την παροχή πρόσβασης σε πληροφορίες, σε διαδικασίες και σε υπηρεσίες υποστήριξης και επίλυσης προβλημάτων και για την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1024/2012 (12),

έχοντας υπόψη την οδηγία (ΕΕ) 2019/2161 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 27ης Νοεμβρίου 2019, για την τροποποίηση της οδηγίας 93/13/ΕΟΚ του Συμβουλίου, και των οδηγιών 98/6/EΚ, 2005/29/EΚ και 2011/83/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου όσον αφορά την καλύτερη επιβολή και τον εκσυγχρονισμό των κανόνων της Ένωσης για την προστασία των καταναλωτών (13),

έχοντας υπόψη την οδηγία (EE) 2019/882 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 17ης Απριλίου 2019, σχετικά με τις απαιτήσεις προσβασιμότητας προϊόντων και υπηρεσιών (14),

έχοντας υπόψη την οδηγία (ΕΕ) 2019/790 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 17ης Απριλίου 2019, για τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας και τα συγγενικά δικαιώματα στην ψηφιακή ενιαία αγορά και την τροποποίηση των οδηγιών 96/9/ΕΚ και 2001/29/ΕΚ (15),

έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΕ) 2019/1150 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 20ής Ιουνίου 2019, για την προώθηση της δίκαιης μεταχείρισης και της διαφάνειας για τους επιχειρηματικούς χρήστες επιγραμμικών υπηρεσιών διαμεσολάβησης (16),

έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 12ης Φεβρουαρίου 2020 σχετικά με τις διαδικασίες αυτοματοποιημένης λήψης αποφάσεων: πώς θα διασφαλιστεί η προστασία των καταναλωτών και η ελεύθερη κυκλοφορία εμπορευμάτων και υπηρεσιών (17),

έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 20ής Οκτωβρίου 2020 που περιέχει συστάσεις προς την Επιτροπή σχετικά με τον νόμο για τις ψηφιακές υπηρεσίες: βελτίωση της λειτουργίας της ενιαίας αγοράς (18),

έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 20ής Οκτωβρίου 2020 σχετικά με τα δικαιώματα διανοητικής ιδιοκτησίας για την ανάπτυξη τεχνολογιών τεχνητής νοημοσύνης (19),

έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 20ής Οκτωβρίου 2020 που περιέχει συστάσεις προς την Επιτροπή σχετικά με ένα πλαίσιο για τις δεοντολογικές πτυχές της τεχνητής νοημοσύνης, της ρομποτικής και των συναφών τεχνολογιών (20),

έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 20ής Οκτωβρίου 2020 που περιέχει συστάσεις προς την Επιτροπή όσον αφορά το καθεστώς αστικής ευθύνης για την ΤΝ (21),

έχοντας υπόψη το ψήφισμά του, της 20ής Ιανουαρίου 2021, σχετικά με την ενίσχυση της ενιαίας αγοράς: το μέλλον της ελεύθερης κυκλοφορίας των υπηρεσιών (22),

έχοντας υπόψη το άρθρο 54 του Κανονισμού του,

έχοντας υπόψη τις γνωμοδοτήσεις της Επιτροπής Διεθνούς Εμπορίου, της Επιτροπής Βιομηχανίας, Έρευνας και Ενέργειας, της Επιτροπής Μεταφορών και Τουρισμού, της Επιτροπής Πολιτισμού και Παιδείας, της Επιτροπής Νομικών Θεμάτων, της Επιτροπής Πολιτικών Ελευθεριών, Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων, της Επιτροπής Απασχόλησης και Κοινωνικών Υποθέσεων, της Επιτροπής Γεωργίας και Ανάπτυξης της Υπαίθρου και της Επιτροπής Δικαιωμάτων των Γυναικών και Ισότητας των Φύλων,

έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής Εσωτερικής Αγοράς και Προστασίας των Καταναλωτών (A9-0149/2021),

Α.

λαμβάνοντας υπόψη ότι εξακολουθούν να υπάρχουν εμπόδια στην ψηφιακή ενιαία αγορά και ότι πρέπει να αρθούν προκειμένου να αξιοποιηθεί πλήρως το δυναμικό της, και λαμβάνοντας υπόψη ότι μια κοινή ανθρωποκεντρική προσέγγιση της ΕΕ είναι απαραίτητη για την επιτυχία της·

Β.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η ψηφιοποίηση έχει τη δυνατότητα να προσθέσει σημαντική αξία στην ενιαία αγορά συνολικά και είναι σημαντική τόσο για τους Ευρωπαίους καταναλωτές, όσο και για τους παραδοσιακούς και τους μη παραδοσιακούς τομείς και ότι μπορεί να αποτελέσει ανταγωνιστικό πλεονέκτημα στην παγκόσμια αγορά·

Γ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η ψηφιακή ενιαία αγορά παρουσιάζει διαφορετικές προκλήσεις για τις παραδοσιακές αγορές και ότι θα πρέπει να τηρείται η αρχή «ό,τι είναι παράνομο εκτός διαδικτύου, είναι παράνομο και εντός διαδικτύου»·

Δ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η τεχνητή νοημοσύνη (ΤΝ) υπόκειται ήδη, σε έναν ορισμένο βαθμό, σε υφιστάμενες νομοθετικές απαιτήσεις·

Ε.

λαμβάνοντας υπόψη ότι πρέπει να οικοδομηθεί η εμπιστοσύνη του κοινού στην ΤΝ με την εξ ορισμού ένταξη του πλήρους σεβασμού των θεμελιωδών δικαιωμάτων, της προστασίας των καταναλωτών, της προστασίας και της ασφάλειας δεδομένων και την προώθηση της καινοτομίας στην Ευρώπη·

ΣΤ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η Λευκή Βίβλος για την ΤΝ αναγνώρισε τη γεωργία ως έναν από τους τομείς στους οποίους η ΤΝ μπορεί να αυξήσει την αποδοτικότητα και ότι ένας από τους γενικούς στόχους της μελλοντικής κοινής γεωργικής πολιτικής (ΚΓΠ) είναι η προώθηση της έξυπνης γεωργίας· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι έρευνες και εργασίες ΤΝ στον τομέα της γεωργίας και της κτηνοτροφίας έχουν τη δυνατότητα να ενισχύσουν την ελκυστικότητα του τομέα για τους νέους και να βελτιώσουν τις γεωργικές επιδόσεις σε περιοχές με φυσικούς περιορισμούς, όπως επίσης και την καλή μεταχείριση και την παραγωγικότητα των ζώων· λαμβάνοντας υπόψη ότι η στρατηγική «Από το αγρόκτημα στο πιάτο» και η στρατηγική για τη βιοποικιλότητα έχουν ως σκοπό να βοηθήσουν τους γεωργούς να παράγουν ποιοτικές καλλιέργειες και να μειώσουν την απώλεια θρεπτικών ουσιών και τη χρήση φυτοφαρμάκων και λιπασμάτων έως το 2030·

Ζ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η ψηφιακή μετάβαση απαιτεί αυξημένες επενδύσεις σε βασικούς παράγοντες διευκόλυνσης της ψηφιακής οικονομίας και συντονισμό των πολιτικών για την πράσινη μετάβαση·

Η.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η ΤΝ προσφέρει πολλά οφέλη, αλλά ενέχει και ορισμένους κινδύνους·

Θ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι τα κράτη μέλη και τα θεσμικά όργανα της ΕΕ έχουν υποχρέωση, σύμφωνα με τον Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης και την Ευρωπαϊκή Σύμβαση Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, να διασφαλίσουν ότι τα δικαιώματα κάθε ατόμου στην ιδιωτικότητα, την προστασία δεδομένων, την ελευθερίας έκφρασης και του συνέρχεσθαι, τη μη διακριτική μεταχείριση, την αξιοπρέπεια και άλλα θεμελιώδη δικαιώματα δεν περιορίζονται αδικαιολόγητα από τη χρήση νέων και αναδυόμενων τεχνολογιών·

Ι.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η χρήση της ΤΝ ενέχει επίσης κινδύνους και εγείρει ανησυχίες σχετικά με τη δεοντολογία, το πεδίο εφαρμογής και τη διαφάνεια της συλλογής, της χρήσης και της διάδοσης των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα·

Μέρος 1: άρση των φραγμών στην λειτουργία της ψηφιακής ενιαίας αγοράς

1.

πιστεύει ότι η ψηφιακή πολιτική της ΕΕ θα πρέπει να δημιουργήσει και να υποστηρίζει τα βασικά θεμέλια που απαιτούνται για να αναλάβει ο ευρωπαϊκός δημόσιος και ιδιωτικός τομέας ηγετική θέση σε παγκόσμιο επίπεδο στην αξιόπιστη, ανθρωποκεντρική ψηφιακή καινοτομία· θεωρεί ότι η ψηφιακή ενιαία αγορά αποτελεί ένα τέτοιο θεμέλιο και αφορά τη διασφάλιση του πλήρους δυναμικού των νέων τεχνολογιών με την άρση των αδικαιολόγητων εθνικών φραγμών, με την επίτευξη νομικής σαφήνειας για καταναλωτές και επιχειρήσεις, προς όφελος των Ευρωπαίων πολιτών και για ενίσχυση του ανταγωνισμού· πιστεύει ότι μια καλύτερα οργανωμένη και κοινή ευρωπαϊκή προσέγγιση για την ολοκλήρωση και την εναρμόνιση της αγοράς μπορεί να συμβάλει σε αυτό το αποτέλεσμα· πιστεύει ότι απαιτούνται περαιτέρω ενέργειες τόσο σε επίπεδο κρατών μελών όσο και σε επίπεδο ΕΕ για την επίτευξη αυτού του στόχου·

2.

τονίζει τη σημασία που έχει μια πλήρως λειτουργική ψηφιακή ενιαία αγορά προς όφελος των καταναλωτών και των επιχειρήσεων και ζητεί να υποστηριχθούν οι ΜΜΕ στον ψηφιακό μετασχηματισμό τους και αναμένει ότι η Επιτροπή θα καθιερώσει έλεγχο καταλληλότητας για τις ΜΜΕ πριν από την πρόταση νομοθεσίας·

3.

πιστεύει ότι η προσέγγιση της ΕΕ όσον αφορά την ψηφιοποίηση πρέπει να συνάδει πλήρως με τα θεμελιώδη δικαιώματα, την προστασία των καταναλωτών, την τεχνολογική ουδετερότητα, τη δικτυακή ουδετερότητα και τις διατάξεις περί προστασίας των δεδομένων, την αποφυγή αποκλεισμών και διακρίσεων·

4.

πιστεύει ότι η ψηφιοποίηση και οι αναδυόμενες τεχνολογίες όπως η ΤΝ μπορούν να συνεισφέρουν στην επίτευξη των στόχων της Βιομηχανικής Στρατηγικής της ΕΕ και της Πράσινης Συμφωνίας και στην υπέρβαση ορισμένων από τις δυσκολίες που προκλήθηκαν από την κρίση της COVID-19· πιστεύει επίσης ότι μια αμοιβαία ενισχυόμενη προσέγγιση πολιτικής όσον αφορά την Πράσινη Συμφωνία, τη βιομηχανική στρατηγική και την ψηφιοποίηση θα μπορούσε να συμβάλει τόσο στην επίτευξη των στόχων τους όσο και στην προώθηση της τεχνολογικής πρωτοπορίας της ΕΕ· τονίζει τις δυνατότητες των ψηφιακών λύσεων, όπως είναι η τηλεργασία και οι εφαρμογές ΤΝ, για την υποστήριξη της συμμετοχής ατόμων με αναπηρία στην ενιαία ψηφιακή αγορά· θεωρεί ότι η κρίση της COVID-19 προσφέρει επίσης μια ευκαιρία για επιτάχυνση της ψηφιοποίησης, και ότι ο ψηφιακός μετασχηματισμός πρέπει να υπηρετεί το γενικό δημόσιο συμφέρον· πιστεύει ότι ο ψηφιακός μετασχηματισμός θα μπορούσε να βοηθήσει στην κάλυψη των αναγκών των αστικών, αγροτικών και απομονωμένων περιοχών στην ΕΕ·

5.

επισημαίνει το δυναμικό των νέων τεχνολογιών για τη μετάβαση σε μια κυκλική και βιώσιμη οικονομία, διευκολύνοντας την εισαγωγή κυκλικών επιχειρηματικών μοντέλων, προωθώντας την ενεργειακή απόδοση των συστημάτων επεξεργασίας και αποθήκευσης δεδομένων και συμβάλλοντας σε πιο βιώσιμες αξιακές αλυσίδες και σε βελτιστοποίηση της χρήσης των πόρων·

6.

καλεί την Επιτροπή να προωθήσει και να στηρίξει την υιοθέτηση και την ανάπτυξη βιώσιμης τεχνολογίας κατά την υλοποίηση της Πράσινης Συμφωνίας, μεταξύ άλλων αξιολογώντας τον περιβαλλοντικό αντίκτυπο της κοινοχρησίας δεδομένων και τις υποδομές που απαιτούνται για τη διασφάλιση μιας βιώσιμης ψηφιακής εξάπλωσης·

7.

τονίζει ότι η ενεργοποίηση της ανταλλαγής και της πρόσβασης σε βασικά και καλά καθορισμένα σύνολα δεδομένων θα είναι το κλειδί που θα απελευθερώσει πλήρως τις δυνατότητες της Πράσινης Συμφωνίας· καλεί την Επιτροπή να αξιολογήσει ποια σύνολα δεδομένων είναι απαραίτητα για τον σκοπό αυτό·

8.

πιστεύει ότι οι πρακτικές που υπονομεύουν τα δικαιώματα των καταναλωτών, την προστασία των δεδομένων και τα εργασιακά δικαιώματα θα πρέπει να εξαλειφθούν·

9.

τονίζει ότι η Επιτροπή θα πρέπει να υιοθετήσει μια ισορροπημένη, μακρόπνοη και τεκμηριωμένη προσέγγιση στη νομοθεσία, με βάση την αρχή της επικουρικότητας, προκειμένου να δημιουργηθεί μια ενιαία ψηφιακή αγορά που να διασφαλίζει την παροχή δημόσιων υπηρεσιών, να είναι ανταγωνιστική, προσβάσιμη, τεχνολογικά ουδέτερη, φιλική προς την καινοτομία, ανθρωποκεντρική και αξιόπιστη, και να οικοδομεί μια ασφαλή κοινωνία και οικονομία δεδομένων·

10.

υπογραμμίζει ότι θα πρέπει να επικρατούν ίσοι όροι όσον αφορά τη φορολόγηση της ψηφιακής οικονομίας και της παραδοσιακής οικονομίας, με την εξεύρεση κοινής αντίληψης σχετικά με τον τόπο όπου δημιουργείται αξία·

11.

επισημαίνει ότι οι ΜΜΕ και άλλοι οικονομικοί φορείς θα μπορούσαν να επωφεληθούν από τη χρήση συνεργατικών μοντέλων, όπως ο ανοιχτός κώδικας και το ανοιχτό λογισμικό, ανάλογα με διαφορετικές καταστάσεις ή πλαίσιο, λαμβάνοντας υπόψη τα δυνητικά πλεονεκτήματα, την κυβερνοασφάλεια, την προστασία της ιδιωτικότητας και των δεδομένων και με την επιφύλαξη της ισχύουσας νομοθεσίας· πιστεύει ότι αυτό μπορεί να συμβάλει στην επίτευξη ευρωπαϊκής στρατηγικής αυτονομίας στον ψηφιακό τομέα·

12.

καλεί την Επιτροπή να συνεχίσει να ευθυγραμμίζεται με τις κατευθυντήριες αρχές της στις μελλοντικές νομοθετικές προτάσεις της και να αποφύγει τον κατακερματισμό της ψηφιακής ενιαίας αγοράς, να άρει τυχόν υφιστάμενους αδικαιολόγητους φραγμούς και περιττές διοικητικές απαιτήσεις, να στηρίξει την καινοτομία, ιδίως για τις ΜΜΕ, και να χρησιμοποιήσει τα κατάλληλα κίνητρα που δημιουργούν ισότιμους όρους ανταγωνισμού και ισότιμη πρόσβαση σε επενδυτικές ευκαιρίες·

13.

ζητεί από την Επιτροπή να διασφαλίσει μια αποδοτική και αποτελεσματική επιβολή τόσο των υφιστάμενων όσο και των τυχόν νέων νομοθετικών απαιτήσεων· πιστεύει ότι η επιβολή της νομοθεσίας πρέπει να λειτουργεί αποτελεσματικά σε διασυνοριακό και διατομεακό επίπεδο, με μεγαλύτερη συνεργασία μεταξύ των αρχών και λαμβάνοντας δεόντως υπόψη την εμπειρογνωμοσύνη και τις σχετικές αρμοδιότητες κάθε αρχής· πιστεύει ότι η Επιτροπή θα πρέπει να παράσχει ένα κατευθυντήριο πλαίσιο για τη διασφάλιση του συντονισμού για τυχόν νέες κανονιστικές απαιτήσεις σχετικά με την ΤΝ ή συναφείς τομείς·

14.

καλεί την Επιτροπή να στοχεύσει σε ένα κανονιστικό περιβάλλον φιλικό τόσο προς την καινοτομία όσο και προς τους καταναλωτές, ενισχύοντας την οικονομική και θεσμική στήριξη της ευρωπαϊκής ψηφιακής οικονομίας σε στενό συντονισμό με τα κράτη μέλη και τους συμφεροντούχους, με μέτρα όπως: επενδύσεις στην εκπαίδευση, έρευνα και ανάπτυξη, υποστήριξη καινοτομιών στην Ευρώπη, παροχή αυξημένης και ευρύτερης πρόσβασης σε ευκόλως αναγνώσιμα και διαλειτουργικά βιομηχανικά και δημόσια δεδομένα υψηλής ποιότητας, οικοδόμηση ψηφιακών υποδομών, αύξηση της γενικής διαθεσιμότητας ψηφιακών δεξιοτήτων στον πληθυσμό, προώθηση της τεχνολογικής ηγεσίας για το επιχειρηματικό περιβάλλον και δημιουργία αναλογικού και εναρμονισμένου κανονιστικού περιβάλλοντος·

15.

θεωρεί, ότι οι έξυπνες δημόσιες συμβάσεις, όπως η ευρωπαϊκή πλατφόρμα GovTech, μπορούν να διαδραματίσουν ρόλο στην υποστήριξη των ψηφιακών εξελίξεων σε ολόκληρη την ΕΕ·

16.

θεωρεί ότι απαιτούνται σημαντικές επενδύσεις και μια συνεργασία δημόσιου-ιδιωτικού τομέα στον τομέα της τεχνητής νοημοσύνης και σε άλλες βασικές νέες τεχνολογίες· εκφράζει την ικανοποίησή του για τη χρήση χρηματοδοτικών προγραμμάτων της ΕΕ για τη στήριξη της ψηφιοποίησης της κοινωνίας και της βιομηχανίας μας, στον βαθμό που βασίζονται στις αρχές της αποτελεσματικότητας, της διαφάνειας και της συμμετοχικότητας· ζητεί τη συντονισμένη εφαρμογή των διαφόρων ταμείων προκειμένου να μεγιστοποιηθούν οι συνέργειες μεταξύ των προγραμμάτων· προτείνει τη στρατηγική ιεράρχηση των κονδυλίων για τη δημιουργία των αναγκαίων ψηφιακών υποδομών· ζητεί να αυξηθούν οι επενδύσεις από το NextGenerationEU, καθώς και η δημόσια και ιδιωτική χρηματοδότηση, ώστε να αντικατοπτρίζεται η φιλοδοξία της ΕΕ να καταστεί παγκόσμιος τεχνολογικός ηγέτης, να εμβαθύνει την έρευνα και τις γνώσεις της και να αξιοποιηθούν πλήρως τα οφέλη της ψηφιοποίησης για όλους στην κοινωνία·

17.

θεωρεί ότι η ΤΝ αποτελεί ιδιαίτερη πρόκληση για τις ΜΜΕ και ότι οι αδικαιολόγητα περίπλοκες κανονιστικές απαιτήσεις ενδέχεται να επηρεάσουν δυσανάλογα την ανταγωνιστικότητά τους· η μετάβαση σε λύσεις ΤΝ πρέπει να βοηθήσει τις εταιρείες αυτές και η νέα νομοθεσία για τη χρήση της ΤΝ δεν πρέπει να δημιουργεί αδικαιολόγητο διοικητικό φόρτο θέτοντας σε κίνδυνο την ανταγωνιστικότητά τους στην αγορά·

18.

καλεί την Επιτροπή να εξασφαλίσει ευρύτερο συντονισμό των επενδύσεων στο σχέδιο ανάκαμψης NextGenerationEU· καλεί την Επιτροπή να προτείνει συγκεκριμένες δράσεις στο πλαίσιο αυτού του σχεδίου για τη στήριξη τεχνολογιών και υποδομών υψηλού αντικτύπου στην ΕΕ, όπως ΤΝ, υπολογιστική υψηλών επιδόσεων, κβαντική υπολογιστική, υποδομές υπολογιστικού νέφους, πλατφόρμες, έξυπνες πόλεις, δίκτυο 5G και υποδομές οπτικών ινών·

19.

υπενθυμίζει ότι οι ΜΜΕ αποτελούν τη ραχοκοκαλιά της ευρωπαϊκής οικονομίας και χρειάζονται ειδική στήριξη από τα χρηματοδοτικά προγράμματα της ΕΕ για την ψηφιακή μετάβαση· καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να ενισχύσουν τη στήριξή τους προς τις νεοφυείς επιχειρήσεις και τις πολύ μικρές, μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις (ΜΜΕ), μέσω του προγράμματος για την ενιαία αγορά, των κόμβων ψηφιακής καινοτομίας και του Μηχανισμού Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, για την ανάπτυξη και την εφαρμογή ψηφιακών τεχνολογιών, προκειμένου να προωθηθεί περαιτέρω ο ψηφιακός μετασχηματισμός και, συνεπώς, να μπορέσουν οι εν λόγω επιχειρήσεις να αναπτύξουν πλήρως τις ψηφιακές δυνατότητές τους και την ανταγωνιστικότητα για μεγέθυνση και θέσεις εργασίας στην Ευρώπη·

20.

σημειώνει ότι υπάρχει σημαντική έλλειψη ευρωπαϊκών κεφαλαίων επιχειρηματικού κινδύνου και κεφαλαίων εκκίνησης, καθώς και ιδιωτικών κεφαλαίων, σε σύγκριση με άλλες αγορές· θεωρεί ότι αυτό συχνά οδηγεί τις ευρωπαϊκές νεοφυείς επιχειρήσεις να αναπτύσσονται σε αγορές τρίτων χωρών αντί να επεκτείνονται στην ΕΕ· πιστεύει ότι αυτό εμποδίζει την ευρύτερη ευρωπαϊκή οικονομία να αποκομίζει πολλά δευτερογενή οφέλη από επιχειρήσεις που ξεκίνησαν στην Ευρώπη· υπογραμμίζει τον δυσανάλογα μεγάλο ρόλο των δημόσιων φορέων στη υφιστάμενη χρηματοδότηση της έρευνας και καινοτομίας και τις σημαντικές διαφορές στα νεοφυή οικοσυστήματα και στη διαθέσιμη χρηματοδότηση μεταξύ των κρατών μελών· καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να προτείνουν μια ολοκληρωμένη ευρωπαϊκή προσέγγιση για τη διεύρυνση των πηγών κεφαλαίου για τεχνολογικές επενδύσεις στην ΕΕ, συμπεριλαμβανομένων πρωτοβουλιών για τη στήριξη επενδύσεων επιχειρηματικών αγγέλων από Ευρωπαίους πρωτοπόρους του ιδιωτικού τομέα, καθώς και να διασφαλίσουν τη διαθεσιμότητα κεφαλαίων επιχειρηματικού κινδύνου και κεφαλαίων εκκίνησης για ευρωπαϊκές εταιρείες και νεοφυείς επιχειρήσεις·

21.

υπογραμμίζει ότι το πρόγραμμα Ψηφιακή Ευρώπη, καθώς και τα προγράμματα «Ορίζων Ευρώπη» και «Συνδέοντας την Ευρώπη» είναι απαραίτητα για την προώθηση του ψηφιακού μετασχηματισμού της Ευρώπης και θα πρέπει να λαμβάνουν επαρκή χρηματοδότηση· παροτρύνει την Επιτροπή να διασφαλίσει την υλοποίηση των εν λόγω προγραμμάτων το συντομότερο δυνατόν· υπενθυμίζει ότι τα κράτη μέλη πρέπει να τηρήσουν τη δέσμευσή τους, στο πλαίσιο της στρατηγικής «Ευρώπη 2020» για επένδυση του 3 % του ΑΕΠ τους σε έρευνα και ανάπτυξη·

22.

καλεί την Επιτροπή να εργαστεί για να φέρει την ΕΕ σε ηγετική θέση όσον αφορά τη διαδικασία έγκρισης και τυποποίησης νέων τεχνολογιών, διασφαλίζοντας ότι η ΤΝ είναι ανθρωποκεντρική και συμβατή με τις ευρωπαϊκές αξίες, θεμελιώδη δικαιώματα και πρότυπα· τονίζει την ανάγκη συνεργασίας με οργανισμούς τυποποίησης, τη βιομηχανία και με διεθνείς εταίρους για τον καθορισμό παγκόσμιων προτύπων, λαμβάνοντας υπόψη τον παγκόσμιο χαρακτήρα της τεχνολογικής πρωτοπορίας και ανάπτυξης· θεωρεί ότι η χρήση συμφωνιών εργαστηρίου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Τυποποίησης (CEN) σε συγκεκριμένους τομείς, όπως είναι η ΤΝ και οι νέες αναδυόμενες τεχνολογίες, αποτελεί έναν τρόπο να αυξηθεί η αποδοτικότητα κατά τη δημιουργία εναρμονισμένων προτύπων·

23.

υποστηρίζει τον στόχο της Επιτροπής να αυξήσει τη διαθεσιμότητα και την ανταλλαγή δεδομένων μη προσωπικού χαρακτήρα για την ενίσχυση της ευρωπαϊκής οικονομίας· θεωρεί ότι, κατά την εκπλήρωση αυτού του στόχου, θα πρέπει να λαμβάνονται υπόψη οι κίνδυνοι που συνδέονται με την αυξημένη πρόσβαση σε δεδομένα μη προσωπικού χαρακτήρα, όπως η απο-ανωνυμοποίηση·

24.

πιστεύει ότι υπάρχει ανάγκη παροχής κινήτρων για την πρόσβαση των ΜΜΕ σε περισσότερα δεδομένα και ζητεί κίνητρα που θα παρέχουν στις ΜΜΕ πρόσβαση σε μη προσωπικά δεδομένα που παράγονται από άλλους ιδιωτικούς φορείς στο πλαίσιο εθελοντικής και αμοιβαία επωφελούς διαδικασίας, σε συμμόρφωση με όλες τις αναγκαίες διασφαλίσεις σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΕ) 2016/679, καθώς και με το νομικό πλαίσιο για τα δικαιώματα διανοητικής ιδιοκτησίας·

25.

επισημαίνει ότι, κατά την εκτέλεση δημόσιων υπηρεσιών ή στο πλαίσιο δημόσιων συμβάσεων, οι δημόσιες επιχειρήσεις παράγουν, συλλέγουν και επεξεργάζονται σημαντικό όγκο δεδομένων μη προσωπικού χαρακτήρα, τα οποία αντιπροσωπεύουν σημαντική αξία για την εμπορική τους επαναχρησιμοποίηση και όφελος για την κοινωνία· ενθαρρύνει την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να καταστήσουν τα δεδομένα αυτά ευρύτερα διαθέσιμα για περαιτέρω χρήση προς το γενικό συμφέρον, στο πλαίσιο της προώθησης των στόχων της οδηγίας για τα ανοικτά δεδομένα·

26.

υπενθυμίζει ότι χρειαζόμαστε μια οικονομία δεδομένων που να λειτουργεί για ολόκληρη την ΕΕ, καθώς αποτελεί βασικό παράγοντα διευκόλυνσης της ψηφιοποίησης· θεωρεί ότι ένα υψηλό επίπεδο προστασίας δεδομένων για αξιόπιστη ΤΝ θα μπορούσε να συμβάλει στη βελτίωση της εμπιστοσύνης των καταναλωτών· πιστεύει ότι είναι σημαντικό για την ΕΕ να διασφαλίσει υψηλό βαθμό ελέγχου των πελατών και, όπου αρμόζει, των καταναλωτών, πάνω στα δεδομένα τους διασφαλίζοντας παράλληλα τα ύψιστα πρότυπα προστασίας προσωπικών δεδομένων, με σαφείς και ισορροπημένους κανόνες μεταξύ άλλων για τα δικαιώματα διανοητικής ιδιοκτησίας (ΔΔΙ), αλλά θεωρεί απαραίτητο να διατηρηθεί ο ανοικτός χαρακτήρας έναντι τρίτων χωρών, και ότι η ελεύθερη ροή δεδομένων μη προσωπικού χαρακτήρα πέραν των συνόρων είναι σημαντικό θέμα·

27.

λαμβάνει υπό σημείωση τον νόμο για τις ψηφιακές υπηρεσίες και τον νόμο για τις ψηφιακές αγορές και πιστεύει ότι θα πρέπει να συμβάλουν στη στήριξη της καινοτομίας, διασφαλίζοντας υψηλό επίπεδο προστασίας των καταναλωτών και στη βελτίωση των δικαιωμάτων, της εμπιστοσύνης και της ασφάλειας των χρηστών στο διαδίκτυο· τονίζει την ανάγκη να διασφαλιστεί ότι η ευρωπαϊκή αγορά θα παραμείνει ενεργή και ιδιαίτερα ανταγωνιστική·

28.

επισημαίνει ότι η προστασία των καταναλωτών θα πρέπει να διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στον Νόμο για τις ψηφιακές υπηρεσίες και είναι πεπεισμένο ότι η μεγαλύτερη διαφάνεια και η δέουσα επιμέλεια όσον αφορά τις επιγραμμικές αγορές θα ενισχύσει την ασφάλεια των προϊόντων και, επομένως, θα αυξήσει την εμπιστοσύνη των καταναλωτών στις επιγραμμικές αγορές·

29.

τονίζει, επομένως, ότι πρέπει να καθοριστούν σαφείς αρμοδιότητες για τις επιγραμμικές αγορές με βάση την αρχή της αναλογικότητας· επισημαίνει ότι πρέπει να αποσαφηνιστεί η ευθύνη των πλατφορμών φιλοξενίας περιεχομένου για τα προϊόντα που πωλούνται ή διαφημίζονται σε αυτές, προκειμένου να καλυφθεί το νομικό κενό που δεν επιτρέπει στους αγοραστές να εξασφαλίσουν την ικανοποίηση που δικαιούνται σύμφωνα με τη νομοθεσία ή τη σύμβαση για την προμήθεια αγαθών, για παράδειγμα επειδή δεν είναι δυνατόν να ταυτοποιηθεί ο κύριος πωλητής-επιχειρηματική αρχή της «γνώσης του πελάτη»·

30.

χαιρετίζει το νέο θεματολόγιο για τους καταναλωτές που προτείνει η Επιτροπή και ενθαρρύνει την Επιτροπή να επικαιροποιήσει τη νομοθεσία για την προστασία των καταναλωτών, όπου αρμόζει, ώστε να λαμβάνεται καλύτερα υπόψη ο αντίκτυπος των νέων τεχνολογιών και οι πιθανές βλάβες των καταναλωτών, ειδικότερα για τις πλέον ευάλωτες ομάδες και συνυπολογίζοντας τις επιπτώσεις της πανδημίας COVID-19· θεωρεί ότι οι Ευρωπαίοι καταναλωτές θα πρέπει να έχουν τη δυνατότητα να διαδραματίσουν ενεργό ρόλο στην ψηφιακή μετάβαση και ότι η εμπιστοσύνη των καταναλωτών και η υιοθέτηση των ψηφιακών τεχνολογιών εξαρτώνται από την προστασία των δικαιωμάτων τους σε κάθε περίπτωση·

31.

υπενθυμίζει ότι ο αδικαιολόγητος γεωγραφικός αποκλεισμός επιγραμμικών υπηρεσιών αποτελεί σημαντικό φραγμό στην ενιαία αγορά και αδικαιολόγητη διάκριση μεταξύ των Ευρωπαίων καταναλωτών· λαμβάνει υπό σημείωση την πρώτη βραχυπρόθεσμη αναθεώρηση του κανονισμού για τον γεωγραφικό αποκλεισμό από την Επιτροπή και προτρέπει την Επιτροπή να συνεχίσει την αξιολόγησή της και να συμμετάσχει σε διάλογο με συμφεροντούχους, λαμβάνοντας υπόψη την αυξανόμενη ζήτηση για διασυνοριακή πρόσβαση σε οπτικοακουστικές υπηρεσίες με σκοπό την προώθηση της κυκλοφορίας ποιοτικού περιεχομένου σε ολόκληρη την ΕΕ·

32.

επαναλαμβάνει τα θεμελιώδη δικαιώματα της ΕΕ στην ιδιωτικότητα και την προστασία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα, συμπεριλαμβανομένης, μεταξύ άλλων, της ρητής εν επιγνώσει συναίνεσης, όπως κατοχυρώνεται στον κανονισμό για τον ΓΚΠΔ· επισημαίνει ότι η συναίνεση θα πρέπει να βασίζεται σε κατανοητές και εύκολα προσβάσιμες πληροφορίες σχετικά με τον τρόπο χρήσης και επεξεργασίας των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα και ότι αυτό θα πρέπει επίσης να γίνεται σεβαστό και όταν χρησιμοποιούνται αλγόριθμοι·

33.

χαιρετίζει τη νέα στρατηγική κυβερνοασφάλειας της ΕΕ για την ψηφιακή δεκαετία, η οποία είναι απαραίτητη για τη διασφάλιση της εμπιστοσύνης των πολιτών και την πλήρη αξιοποίηση της καινοτομίας, της συνδεσιμότητας και της αυτοματοποίησης στο πλαίσιο του ψηφιακού μετασχηματισμού, παράλληλα με τη διασφάλιση των θεμελιωδών δικαιωμάτων, και ζητεί την αποτελεσματική και ταχεία εφαρμογή των μέτρων που περιγράφονται·

34.

καλεί τα κράτη μέλη να εφαρμόσουν, χωρίς καθυστέρηση, την ευρωπαϊκή πράξη για την προσβασιμότητα, ώστε να αρθούν αποτελεσματικά τα εμπόδια για τους πολίτες με αναπηρία και να διασφαλιστεί η διαθεσιμότητα προσβάσιμων ψηφιακών υπηρεσιών, καθώς και η καταλληλότητα των συνθηκών υπό τις οποίες αυτές παρέχονται, με στόχο την επίτευξη μιας προσβάσιμης ψηφιακής ενιαίας αγοράς χωρίς αποκλεισμούς, η οποία διασφαλίζει την ισότιμη μεταχείριση και την ένταξη των ατόμων με αναπηρία· ενθαρρύνει τα κράτη μέλη να επεκτείνουν την εφαρμογή της οδηγίας για την προσβασιμότητα των ιστότοπων και των εφαρμογών για φορητές συσκευές των οργανισμών του δημόσιου τομέα σε τομείς οι οποίοι διατίθενται για δημόσια χρήση, ειδικότερα στον τομέα της υγείας, των μεταφορών, των ταχυδρομικών υπηρεσιών και των τηλεπικοινωνιών (23)·

Μέρος 2: Βελτίωση της χρήσης της ΤΝ για τους Ευρωπαίους καταναλωτές

35.

πιστεύει ακράδαντα ότι η ΤΝ, εάν αναπτυχθεί σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία, έχει τη δυνατότητα να βελτιώσει ορισμένους τομείς για τους ευρωπαίους πολίτες και να προσφέρει σημαντικά οφέλη και αξία για την οικονομία, την ασφάλεια, την εκπαίδευση, την υγειονομική περίθαλψη, τις μεταφορές και το περιβάλλον· πιστεύει ότι πρέπει να διασφαλιστούν η ασφάλεια, η προστασία, η αποφυγή των αποκλεισμών και των διακρίσεων, η προσβασιμότητα και η δικαιοσύνη, ιδίως για ομάδες καταναλωτών που θεωρείται ότι βρίσκονται σε ευάλωτη κατάσταση, για τα προϊόντα και τις υπηρεσίες που βασίζονται στην ΤΝ, ώστε κανείς να μην μείνει πίσω και τα οφέλη τους να είναι διαθέσιμα σε ολόκληρη την κοινωνία·

36.

αναγνωρίζει ότι, προκειμένου να επωφεληθούν από την ΤΝ, η Επιτροπή, τα κράτη μέλη, ο ιδιωτικός τομέας, η κοινωνία των πολιτών και η επιστημονική κοινότητα πρέπει να συνεργαστούν αποτελεσματικά για να δημιουργήσουν ένα οικοσύστημα για ασφαλή ανθρωποκεντρική ΤΝ η οποία θα ωφελήσει ολόκληρη την κοινωνία·

37.

επισημαίνει ότι, ενώ η ΤΝ προσφέρει ικανοποιητικές δυνατότητες, μπορεί επίσης να παρουσιάζει ορισμένους σημαντικούς κινδύνους λόγω ζητημάτων όπως η μεροληψία και η αδιαφάνεια· πιστεύει ότι οι κίνδυνοι αυτοί μπορούν να εκδηλωθούν ανάλογα με το συγκεκριμένο πλαίσιο και τις περιπτώσεις χρήσης της ΤΝ· ζητεί να είναι διαφανείς οι διαδικασίες ιχνηλασιμότητας των συστημάτων τα οποία βασίζονται σε ΤΝ και να μπορούν να εξεταστούν σε αποδεδειγμένης σοβαρής ζημίας·

38.

θεωρεί ότι, πέρα από ορισμένους φραγμούς στην ανάπτυξη, την υιοθέτηση και την αποτελεσματική ρύθμιση των ψηφιακών τεχνολογιών στην ΕΕ, η έλλειψη αξιοπιστίας και εμπιστοσύνης των καταναλωτών μπορεί να εμποδίσει την ευρεία υιοθέτηση της ΤΝ· εφιστά την προσοχή στην έλλειψη κατανόησης από τους πολίτες των διαδικασιών με τις οποίες λαμβάνονται αποφάσεις από προηγμένα αλγοριθμικά συστήματα και συστήματα τεχνητής νοημοσύνης·

39.

σημειώνει ότι οι καταναλωτές χρειάζονται ένα σαφές και προβλέψιμο νομικό πλαίσιο σε περίπτωση δυσλειτουργίας των προϊόντων·

40.

καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να συνεχίζουν να βελτιώνουν το τμήμα της δημόσιας διοίκησης που θα είναι υπεύθυνο για την εφαρμογή της μελλοντικής νομοθεσίας για την ΤΝ·

41.

εκφράζει την ικανοποίησή του για τη Λευκή Βίβλο της Επιτροπής σχετικά με την ΤΝ και καλεί την Επιτροπή να αναπτύξει ένα κοινό κανονιστικό πλαίσιο της ΕΕ για την ΤΝ, το οποίο θα είναι ανθρωποκεντρικό, βασισμένο στον κίνδυνο, σαφές και μακρόπνοο· πιστεύει ότι κάτι τέτοιο είναι απαραίτητο για την εποπτεία των αυτοματοποιημένων συστημάτων λήψης αποφάσεων και θα πρέπει να συμπληρώνει την υφιστάμενη νομοθεσία σχετικά με την ΤΝ και να διασφαλίζει ότι είναι αναλογική σύμφωνα με το επίπεδο κινδύνου·

42.

τονίζει την ανάγκη να διασφαλιστεί ότι θα υπάρχει επαρκής βαθμός ανθρώπινου ελέγχου επί των αλγορίθμων, καθώς και ότι θα υφίστανται κατάλληλοι και αποδοτικοί μηχανισμοί προσφυγής·

43.

τονίζει ότι είναι σημαντικό να ενισχυθεί ο ρόλος των καταναλωτών μέσω βασικής κατάρτισης και δεξιοτήτων σχετικά με την ΤΝ, ώστε να μπορέσουν να επωφεληθούν περισσότερο από αυτές τις τεχνολογίες και, ταυτόχρονα, να προστατεύονται από τυχόν δυνητικές απειλές·

44.

σημειώνει ότι, παρόλο που σε διάφορους βαθμούς, η ΤΝ υπόκειται ήδη στην ισχύουσα ευρωπαϊκή νομοθεσία, η ΤΝ εγείρει επίσης νέα, έως τώρα ανεπίλυτα, νομικά ζητήματα τα οποία επηρεάζουν τους καταναλωτές και καλεί, ως εκ τούτου, την Επιτροπή να εκδώσει σαφείς κατευθυντήριες γραμμές σχετικά με τη λειτουργία και τη συνέργεια μεταξύ οποιασδήποτε υφιστάμενης ισχύουσας νομοθεσίας και τυχόν προτεινόμενων νέων μέτρων προκειμένου να καλυφθούν τα υφιστάμενα νομικά κενά και να επιτευχθεί αναλογικό και συνεκτικό νομικό πλαίσιο· θεωρεί σημαντική τη συνεργασία μεταξύ των κρατών μελών για την ενίσχυση της ψηφιακής ενιαίας αγοράς·

45.

καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να διασφαλίσουν στενή συνεργασία κατά την επιβολή του κανονιστικού πλαισίου ώστε να αποτραπεί ο κατακερματισμός της ενιαίας αγοράς·

46.

θεωρεί ότι η ΤΝ είναι μια ταχέως εξελισσόμενη τεχνολογία που απαιτεί αποτελεσματική νομοθεσία και όχι μόνο κατευθυντήριες γραμμές, με βάση αρχές και σε πνεύμα αναλογικότητας· πιστεύει ότι για να επιτευχθεί αυτό η ΤΝ πρέπει να οριστεί ευρέως, ούτως ώστε τα ρυθμιστικά μέτρα σε διάφορους τομείς να μπορούν να παραμένουν ευέλικτα και προσαρμόσιμα προκειμένου να λαμβάνονται υπόψη οι μελλοντικές εξελίξεις και να αντιμετωπίζονται επαρκώς τα διαφορετικά επίπεδα κινδύνου των χρήσεων ΤΝ που πρέπει να προσδιοριστούν περαιτέρω εντός των τομεακών πλαισίων· πιστεύει ότι ο μελλοντικός κανονισμός πρέπει να αντικατοπτρίζει επαρκώς τον βαθμό στον οποίο οι διαφαινόμενοι κίνδυνοι της ΤΝ προκύπτουν στην πράξη κατά τους διάφορους τρόπους χρήσης και εφαρμογής της ΤΝ·

47.

επισημαίνει ότι η χρήση αλγορίθμων αυτόνομης μάθησης επιτρέπει στις επιχειρήσεις να αποκτούν ολοκληρωμένη εικόνα της προσωπικής κατάστασης και της συμπεριφοράς των καταναλωτών· καλεί, επομένως, την Επιτροπή να ρυθμίσει ολοκληρωμένα τις τεχνολογίες ΤΝ έτσι ώστε να προληφθεί η αθέμιτη ή καταχρηστική χρήση τέτοιου είδους συστημάτων·

48.

πιστεύει ότι ο στόχος ενός ρυθμιστικού πλαισίου για την ΤΝ θα πρέπει να είναι η δημιουργία μιας εσωτερικής αγοράς για αξιόπιστα και ασφαλή προϊόντα, εφαρμογές και υπηρεσίες που βασίζονται στην ΤΝ, και ότι αυτό θα πρέπει να βασίζεται στο άρθρο 114 της Συνθήκης για τη Λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης·

49.

υπογραμμίζει το δικαίωμα των καταναλωτών να ενημερώνονται επαρκώς, εγκαίρως και με προσιτό τρόπο, σχετικά με την ύπαρξη και τα πιθανά αποτελέσματα των συστημάτων ΤΝ, καθώς και σχετικά με τον τρόπο με τον οποίο οι αποφάσεις του συστήματος μπορούν να ελέγχονται, να αμφισβητούνται ουσιαστικά και να διορθώνονται·

50.

ζητεί την υποχρεωτική παροχή πληροφοριών σχετικά με το κατά πόσον οι καταναλωτές αλληλεπιδρούν με συστήματα ΤΝ·

51.

πιστεύει ότι η δυνατότητα επεξήγησης και η διαφάνεια είναι καίριας σημασίας για την οικοδόμηση και τη διατήρηση της εμπιστοσύνης των χρηστών στα συστήματα ΤΝ· θεωρεί ότι αυτό σημαίνει ότι οι διαδικασίες θα πρέπει να είναι διαφανείς, οι ικανότητες και ο σκοπός των συστημάτων ΤΝ να γνωστοποιούνται ανοιχτά, και οι αποφάσεις να μπορούν να εξηγηθούν σε όσους επηρεάζονται άμεσα·

52.

πιστεύει ότι το ρυθμιστικό πλαίσιο πρέπει να στηρίζει την ανάπτυξη αξιόπιστων συστημάτων ΤΝ και θα πρέπει να διασφαλίζει υψηλά πρότυπα προστασίας των καταναλωτών, ώστε να ενισχυθεί η εμπιστοσύνη των καταναλωτών σε προϊόντα που βασίζονται στην ΤΝ· θεωρεί ότι απαιτείται πιο σταδιακή θέσπιση των κινδύνων και των αντίστοιχων νομικών απαιτήσεων και των διασφαλίσεων κατά της βλάβης των καταναλωτών· πιστεύει επίσης ότι το ρυθμιστικό πλαίσιο πρέπει να διασφαλίζει τη διαφάνεια και τη λογοδοσία, και να προβλέπει σαφή κοινοποίηση των σχετικών απαιτήσεων τόσο στους καταναλωτές όσο και στις ρυθμιστικές αρχές και να παρέχει προορατικά κίνητρα στους προγραμματιστές και τους χρήστες ΤΝ για την υιοθέτηση αξιόπιστης ΤΝ·

53.

καλεί την Επιτροπή να προωθήσει την ανταλλαγή πληροφοριών σε σχέση με τα αλγοριθμικά συστήματα μεταξύ των κρατών μελών και να στηρίξει τη δημιουργία μιας κοινής αντίληψης των αλγοριθμικών συστημάτων στην ενιαία αγορά, με την παροχή κατευθυντήριων γραμμών, γνωμοδοτήσεων και εμπειρογνωμοσύνης·

54.

πιστεύει ότι ένα τέτοιο πλαίσιο θα πρέπει να βασίζεται σε μια δεοντολογική, ανθρωποκεντρική, βασισμένη στα ανθρώπινα δικαιώματα προσέγγιση καθ’ όλη τη διάρκεια του σχεδιασμού, της ανάπτυξης και του κύκλου ζωής των προϊόντων τεχνητής νοημοσύνης, με βάση τη διαφύλαξη των θεμελιωδών δικαιωμάτων και των αρχών της διαφάνειας, της εξηγησιμότητας (όπου αρμόζει), της λογοδοσίας και των δικαιωμάτων, των υποχρεώσεων βάσει του ΓΚΠΔ, μεταξύ άλλων της ελαχιστοποίησης των δεδομένων, του περιορισμού του σκοπού και της προστασίας των δεδομένων από τον σχεδιασμό και εξ ορισμού·

55.

πιστεύει ότι το πεδίο εφαρμογής των νέων ρυθμιστικών απαιτήσεων θα πρέπει να κλιμακωθεί, έτσι ώστε οι εφαρμογές ΤΝ που θεωρείται ότι ενέχουν τον υψηλότερο κίνδυνο, στο συγκεκριμένο πλαίσιό τους, να υπόκεινται στις περισσότερο αυστηρές ρυθμιστικές απαιτήσεις και ελέγχους, συμπεριλαμβανομένης της δυνατότητας απαγόρευσης επιζήμιων πρακτικών ή διακρίσεων· καλεί την Επιτροπή να αναπτύξει μια αντικειμενική μεθοδολογία για τον υπολογισμό του κινδύνου βλάβης, πέραν όσων ήδη υπάρχουν στην ισχύουσα νομοθεσία για τους καταναλωτές· πιστεύει ότι μια τέτοια μεθοδολογία θα πρέπει να αποφεύγει μια περιοριστική, δυαδική προσέγγιση που θα μπορούσε γρήγορα να καταστεί παρωχημένη και, αντ’ αυτού, να επικεντρωθεί στο πλαίσιο, την εφαρμογή και τη συγκεκριμένη χρήση της ΤΝ·

56.

τονίζει ότι η τυποποίηση της ΤΝ σε ολόκληρη την ΕΕ θα πρέπει να προωθήσει την καινοτομία και τη διαλειτουργικότητα, ενώ επίσης θα διασφαλίσει υψηλό επίπεδο προστασίας των καταναλωτών· αναγνωρίζει ότι, ενώ υπάρχει ήδη σημαντικός αριθμός προτύπων, είναι αναγκαία η περαιτέρω προώθηση και ανάπτυξη κοινών προτύπων για την ΤΝ, όπως αυτά που ισχύουν για τα συστατικά μέρη και τις πλήρεις εφαρμογές·

57.

θεωρεί ότι όταν θεσπιστούν σαφείς νομικοί κανόνες και μηχανισμοί επιβολής, θα μπορούσε να εξεταστεί για την ΤΝ ο ρόλος ενός εθελοντικού αξιόπιστου σήματος, ενώ ταυτόχρονα είναι σημαντικό να λαμβάνεται υπόψη ότι η ασυμμετρία πληροφοριών που είναι εγγενής στα συστήματα αλγοριθμικής μάθησης καθιστά πολύ σύνθετο τον ρόλο των συστημάτων επισήμανσης· θεωρεί ότι ένα τέτοιο σήμα θα μπορούσε να βελτιώσει τη διαφάνεια της τεχνολογίας που βασίζεται στην ΤΝ· υπογραμμίζει ότι οποιοδήποτε σύστημα επισήμανσης τέτοιου είδους πρέπει να είναι κατανοητό για τους καταναλωτές και να προσφέρει αποδεδειγμένα μετρήσιμα οφέλη για την ενημέρωση των καταναλωτών όσον αφορά συμβατές εφαρμογές ΤΝ, επιτρέποντάς τους να κάνουν επιλογές με επίγνωση, διαφορετικά δεν θα επιτύχει επαρκές επίπεδο υιοθέτησης στη χρήση στον πραγματικό κόσμο·

58.

πιστεύει ακράδαντα ότι οι νέες ρυθμιστικές απαιτήσεις και αξιολογήσεις πρέπει να είναι κατανοητές και εφαρμόσιμες και ότι θα πρέπει να ενσωματώνονται σε υφιστάμενες ειδικές τομεακές απαιτήσεις, όποτε είναι δυνατόν, και οι διοικητικές επιβαρύνσεις θα πρέπει να παραμένουν σε αναλογικό επίπεδο·

59.

καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να κάνουν χρήση καινοτόμων ρυθμιστικών εργαλείων, όπως τα «ρυθμιστικά δοκιμαστήρια», σύμφωνα με την αρχή της προφύλαξης, προκειμένου να προσφέρουν μια σαφή πορεία για την επέκταση των νεοφυών και των μικρών επιχειρήσεων· πιστεύει ότι τα εργαλεία αυτά θα πρέπει να συμβάλλουν στην ενθάρρυνση της καινοτομίας εάν εφαρμοστούν σε ελεγχόμενο περιβάλλον· επισημαίνει ότι η διαμόρφωση ενός συνεκτικού περιβάλλοντος για καινοτόμες δοκιμές και επικύρωση των προϊόντων με βάση τεχνολογίες όπως η ΤΝ θα βοηθήσει τις ευρωπαϊκές επιχειρήσεις να υπερβούν το εμπόδιο του κατακερματισμού της ενιαίας αγοράς και να αξιοποιούν τις δυνατότητες ανάπτυξης σε ολόκληρη την ΕΕ·

60.

επισημαίνει ότι ο αποτελεσματικότερος τρόπος μείωσης της μεροληψίας είναι η διασφάλιση της ποιότητας των συνόλων δεδομένων που χρησιμοποιούνται για την εκπαίδευση των συστημάτων ΤΝ·

61.

πιστεύει ότι η χρήση ΤΝ σε συνθήκες υψηλού κινδύνου θα πρέπει να περιορίζεται σε συγκεκριμένους σκοπούς, με πλήρη σεβασμό του εφαρμοστέου δικαίου και με την επιφύλαξη των υποχρεώσεων διαφάνειας· υπογραμμίζει ότι μόνο ένα σαφές και νομικά ασφαλές νομικό πλαίσιο θα είναι καθοριστικής σημασίας για να διασφαλιστεί η ασφάλεια και προστασία, η προστασία δεδομένων και καταναλωτών, η δημόσια εμπιστοσύνη και στήριξη για την αναγκαιότητα και την αναλογικότητα της υλοποίησης των εν λόγω τεχνολογιών· καλεί την Επιτροπή να εξετάσει προσεκτικά κατά πόσον υπάρχουν ορισμένες περιπτώσεις χρήσης, καταστάσεις ή πρακτικές για τις οποίες θα πρέπει να εγκριθούν συγκεκριμένα τεχνικά πρότυπα, συμπεριλαμβανομένων των υποκείμενων αλγορίθμων· θεωρεί αναγκαίο, σε περίπτωση έγκρισης τέτοιων τεχνικών προτύπων, να επανεξετάζονται και να επαναξιολογούνται τακτικά από τις αρμόδιες αρχές, δεδομένου του ταχέος ρυθμού της τεχνολογικής ανάπτυξης·

62.

πιστεύει ότι η σύσταση συμβουλίων επανεξέτασης για προϊόντα και υπηρεσίες ΤΝ από οργανισμούς και επιχειρήσεις για την αξιολόγηση των δυνητικών οφελών και των δυνητικών βλαβών, ιδίως του δυνητικού κοινωνικού αντικτύπου, που απορρέει από έργα υψηλού κινδύνου και αντικτύπου που βασίζονται στην ΤΝ, μπορεί να αποτελέσει χρήσιμο εργαλείο για να βοηθηθούν οι οργανισμοί να λαμβάνουν υπεύθυνες αποφάσεις σχετικά με τα προϊόντα και τις υπηρεσίες ΤΝ, ιδίως όταν περιλαμβάνουν σχετικούς συμφεροντούχους·

63.

υπογραμμίζει τη σημασία της εκπαίδευσης και της έρευνας για την ΤΝ· υπογραμμίζει ότι η ΕΕ πρέπει να αναπτύξει τις ψηφιακές της ικανότητες, ενθαρρύνοντας περισσότερους ανθρώπους να ακολουθήσουν σταδιοδρομίες σε τομείς που σχετίζονται με τις ΤΠΕ, εκπαιδεύοντας περισσότερους επαγγελματίες δεδομένων στον τομέα της ΤΝ, καθώς και επαγγελματίες σε συναφείς νέους τομείς, όπως οι επενδύσεις στην ΤΝ και η ασφάλεια στην ΤΝ· ζητεί σημαντικές επενδύσεις στο Ευρωπαϊκό Δίκτυο Κέντρων Αριστείας της Τεχνητής Νοημοσύνης και τη δημιουργία πανευρωπαϊκών πανεπιστημιακών και ερευνητικών δικτύων που θα επικεντρώνονται στην ΤΝ· πιστεύει ότι το δίκτυο αυτό θα πρέπει να συμβάλει στην ενίσχυση της ανταλλαγής γνώσεων σχετικά με την ΤΝ, τη στήριξη ταλέντων που σχετίζονται με την ΤΝ εντός της ΕΕ και την προσέλκυση νέων ταλέντων, την προώθηση της συνεργασίας μεταξύ καινοτόμων επιχειρήσεων, ανώτατης εκπαίδευσης, ερευνητικών ιδρυμάτων και προγραμματιστών ΤΝ, καθώς και την παροχή εξειδικευμένης κατάρτισης και ανάπτυξης για τις ρυθμιστικές αρχές, με στόχο να εξασφαλιστεί η ορθή χρήση αυτών των νέων τεχνολογιών και να προστατεύονται οι Ευρωπαίοι πολίτες από δυνητικούς κινδύνους και βλάβη των θεμελιωδών δικαιωμάτων τους· τονίζει, επιπλέον, τη σπουδαιότητα των μέτρων και των διαύλων ενημέρωσης που βοηθούν τις μικρομεσαίες και τις νεοφυείς επιχειρήσεις να ψηφιοποιηθούν αποτελεσματικά και να προχωρήσουν στη «βιομηχανία 5.0»· αναγνωρίζει ότι η ανταλλαγή και η επαναχρησιμοποίηση δομικών στοιχείων εφαρμογών της ΤΝ αυξάνει τη χρήση και την υιοθέτηση λύσεων ΤΝ· υπογραμμίζει τη σημασία της θεμελιώδους έρευνας στις βάσεις της ΤΝ· υπογραμμίζει ότι είναι αναγκαίο να επιτρέπεται η εμπεριστατωμένη διερεύνηση όλων των εφαρμογών και των τεχνολογιών ΤΝ·

64.

ζητεί να πραγματοποιηθούν εκτιμήσεις επιπτώσεων σχετικά με τις συνέπειες του ψηφιακού χάσματος στους ανθρώπους και να αναληφθεί συγκεκριμένη δράση για τη γεφύρωσή του· ζητεί να υπάρξει μετριασμός του αρνητικού αντικτύπου μέσω της εκπαίδευσης, της επανειδίκευσης και της αναβάθμισης των δεξιοτήτων· υπογραμμίζει ότι η διάσταση του φύλου πρέπει να λαμβάνεται υπόψη, δεδομένης της ανεπαρκούς εκπροσώπησης των γυναικών στους τομείς της επιστήμης, της τεχνολογίας, της μηχανικής και των μαθηματικών (STEM) και στις ψηφιακές εταιρείες· πιστεύει ότι θα πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή στα προγράμματα γραμματισμού στον τομέα της τεχνητής νοημοσύνης·

65.

καλεί την Επιτροπή να επικαιροποιήσει το υφιστάμενο πλαίσιο ασφάλειας των προϊόντων και ευθύνης προκειμένου να αντιμετωπιστούν οι νέες προκλήσεις που θέτουν οι αναδυόμενες ψηφιακές τεχνολογίες, όπως η ΤΝ· παροτρύνει την Επιτροπή να επικαιροποιήσει, μεταξύ άλλων, την οδηγία για τη γενική ασφάλεια των προϊόντων και την οδηγία για την ευθύνη λόγω ελαττωματικών προϊόντων, ιδίως εξετάζοντας το ενδεχόμενο αντιστροφής της έννοιας του «βάρους της απόδειξης» για ζημία που προκαλείται από αναδυόμενες ψηφιακές τεχνολογίες, σε σαφώς καθορισμένες περιπτώσεις και μετά από κατάλληλη αξιολόγηση, και προσαρμόζοντας τους όρους «προϊόν», «ζημία» και «ελάττωμα», ώστε να αντικατοπτρίζουν την πολυπλοκότητα των αναδυόμενων τεχνολογιών, συμπεριλαμβανομένων προϊόντων που φέρουν ενσωματωμένη ΤΝ, διαδίκτυο των πραγμάτων και ρομποτική, αυτόνομου λογισμικού και λογισμικού ή επικαιροποιήσεων που συνεπάγονται ουσιαστική τροποποίηση του προϊόντος οδηγώντας σε ένα εκ των πραγμάτων νέο προϊόν·

66.

τονίζει ότι πρέπει να αναπτυχθεί επαρκής συνδεσιμότητα για την υλοποίηση της τεχνητής νοημοσύνης, καθώς και κάθε νέας τεχνολογίας, μεταξύ άλλων σε περιοχές που αντιμετωπίζουν δημογραφικές ή οικονομικές προκλήσεις· ζητεί να ληφθεί υπόψη η μη ίση πρόσβαση στην τεχνολογία στις αγροτικές περιοχές, ιδίως όταν κονδύλια της Ένωσης χρησιμοποιούνται για την ανάπτυξη δικτύων 5G, για τη μείωση των τυφλών σημείων και για τις υποδομές συνδεσιμότητας εν γένει· ζητεί να υπάρξει στρατηγική επικοινωνίας της ΕΕ που θα παρέχει στους πολίτες της ΕΕ αξιόπιστες πληροφορίες, καθώς και εκστρατείες ευαισθητοποίησης όσον αφορά το δίκτυο 5G·

67.

καλεί την Επιτροπή να αξιολογήσει την ανάπτυξη και χρήση τεχνολογιών κατανεμημένου καθολικού, όπως η τεχνολογία αλυσίδας συστοιχιών (blockchain), και συγκεκριμένα των έξυπνων συμβάσεων στην ψηφιακή ενιαία αγορά, και να παράσχει καθοδήγηση και να εξετάσει το ενδεχόμενο να αναπτύξει ένα κατάλληλο νομικό πλαίσιο, προκειμένου να διασφαλιστεί η ασφάλεια δικαίου για τις επιχειρήσεις και τους καταναλωτές, ιδίως όσον αφορά το ζήτημα της νομιμότητας, την εκτέλεση έξυπνων συμβάσεων σε διασυνοριακές καταστάσεις και τις απαιτήσεις για συμβολαιογραφική επικύρωση όπου απαιτείται·

68.

ζητεί να ολοκληρωθούν οι πολυμερείς διαπραγματεύσεις του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου (ΠΟΕ) για το ηλεκτρονικό εμπόριο, με ισορροπημένο αποτέλεσμα· καλεί την Επιτροπή να αξιολογήσει προσεκτικά τον αντίκτυπο της ρήτρας πηγαίου κώδικα που συζητείται επί του παρόντος στις διαπραγματεύσεις για το ηλεκτρονικό εμπόριο σχετικά με τη μελλοντική νομοθεσία της ΕΕ περί ΤΝ σε επίπεδο ΠΟΕ, συμπεριλαμβανομένων των επιπτώσεών της στα δικαιώματα των καταναλωτών, και να εντάξει το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο σε αυτήν την αξιολόγηση· εκφράζει τη λύπη του για το γεγονός ότι, ελλείψει παγκόσμιων κανόνων, οι εταιρείες της ΕΕ ενδέχεται να αντιμετωπίζουν μη δασμολογικούς φραγμούς στο ψηφιακό εμπόριο, όπως αδικαιολόγητο γεωγραφικό αποκλεισμό, γεωγραφικό περιορισμό των δεδομένων και υποχρεωτικές απαιτήσεις σχετικά με τη μεταφορά τεχνολογίας· σημειώνει ότι οι φραγμοί αυτοί είναι ιδιαίτερα δύσκολοι για τις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις· επισημαίνει ότι οι παγκόσμιοι κανόνες για το ψηφιακό εμπόριο θα μπορούσαν να αυξήσουν περαιτέρω την προστασία των καταναλωτών· στηρίζει τη μονιμοποίηση του μορατόριουμ του ΠΟΕ για τις ηλεκτρονικές μεταδόσεις και τονίζει ότι είναι σημαντικό να υπάρξει σαφήνεια όσον αφορά τον ορισμό των ηλεκτρονικών μεταδόσεων· ζητεί να εφαρμοστούν πλήρως και να υιοθετηθούν ευρύτερα η Συμφωνία για την τεχνολογία των πληροφοριών του ΠΟΕ, η επέκτασή της και το έγγραφο αναφοράς των υπηρεσιών τηλεπικοινωνιών του ΠΟΕ·

69.

αναγνωρίζει τη φιλοδοξία να καταστεί η ΕΕ παγκόσμιος ηγέτης στην ανάπτυξη και την εφαρμογή της ΤΝ· ζητεί από την ΕΕ να συνεργαστεί στενότερα με τους εταίρους, για παράδειγμα, εντός του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ) και του ΠΟΕ, για να τεθούν παγκόσμια πρότυπα για την ΤΝ, με σκοπό τη μείωση των εμπορικών φραγμών και την προώθηση μιας αξιόπιστης ΤΝ σύμφωνα με τις αξίες της ΕΕ· υποστηρίζει τη συνεργασία στους διεθνείς κανονισμούς και άλλες μορφές συνεργασίας μεταξύ των χωρών του ΟΟΣΑ αναφορικά με την ψηφιακή οικονομία, συμπεριλαμβανομένης της Παγκόσμιας συνεργασίας για την ΤΝ· ενθαρρύνει την ΕΕ να εντείνει τη συνεργασία της με τον ΟΗΕ και τους διεθνείς φορείς τυποποίησης στο ζήτημα αυτό· σημειώνει τη σύναψη της ασιατικής συμφωνίας περιφερειακής συνολικής οικονομικής εταιρικής σχέσης (RCEP) που βασίζεται σε κανόνες, η οποία άνοιξε τον δρόμο για το μεγαλύτερο σχέδιο οικονομικής ολοκλήρωσης στον κόσμο· πιστεύει ότι η ΕΕ θα πρέπει να προωθήσει ψηφιακούς κανόνες που συνάδουν με τις δημοκρατικές αρχές, τα ανθρώπινα δικαιώματα και τη βιώσιμη ανάπτυξη· υποστηρίζει, στο πλαίσιο αυτό, την πρόταση για τη σύσταση του Συμβουλίου Εμπορίου και Τεχνολογίας ΕΕ-ΗΠΑ·

70.

υποστηρίζει, στο πλαίσιο αυτό, τις εργασίες για μια διατλαντική συμφωνία σχετικά με την ΤΝ με σκοπό την οικοδόμηση ισχυρότερης και ευρύτερης συναίνεσης με βάση τις αρχές της δεοντολογικής ΤΝ και τη διακυβέρνηση των δεδομένων και, στο πλαίσιο αυτών των αρχών, την προώθηση της καινοτομίας και της ανταλλαγής δεδομένων για την ανάπτυξη της ΤΝ και τη συμβολή στη διευκόλυνση του εμπορίου και στην ανάπτυξη συμβατών κανόνων και κοινών προτύπων στο ψηφιακό εμπόριο, με διασφάλιση πρωταγωνιστικού ρόλου για την ΕΕ κατά τον ορισμό των εν λόγω προτύπων· τονίζει ότι αυτή η διατλαντική συμφωνία σχετικά με την ΤΝ θα πρέπει επίσης να έχει ένα κεφάλαιο αφιερωμένο στην ασφάλεια δεδομένων και την προστασία των δεδομένων των χρηστών και των καταναλωτών, έτσι ώστε να διασφαλίζεται η προστασία των κανόνων της ΕΕ· καλεί την Επιτροπή να συνεχίσει να συνεργάζεται με τις ΗΠΑ, την Ιαπωνία και άλλους ομόφρονες εταίρους για τη μεταρρύθμιση των κανόνων του ΠΟΕ που αφορούν, μεταξύ άλλων, τις επιδοτήσεις, την αναγκαστική μεταφορά τεχνολογίας και τις κρατικές επιχειρήσεις· υπογραμμίζει τη σημασία των ΣΕΣ στην ΕΕ, όσον αφορά την προώθηση των συμφερόντων και των αξιών των εταιρειών, των καταναλωτών και των εργαζομένων της ΕΕ στην παγκόσμια ψηφιακή οικονομία, και τις θεωρεί συμπληρωματικές μιας ανταγωνιστικής ψηφιακής ενιαίας αγοράς· σημειώνει ότι είναι ιδιαίτερα σημαντική η συνεργασία με το Ηνωμένο Βασίλειο που διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στην παγκόσμια ψηφιακή οικονομία·

71.

παροτρύνει τα κράτη μέλη να συμπεριλάβουν στα σχέδια ανάκαμψής τους έργα για την ψηφιοποίηση των μεταφορών· τονίζει την ανάγκη να εξασφαλιστεί σταθερή και επαρκής χρηματοδότηση για τη διαδικασία δημιουργίας υποδομών στον τομέα των μεταφορών και των ΤΠΕ για ευφυή συστήματα μεταφορών (ITS), συμπεριλαμβανομένων της ασφαλούς εγκατάστασης δικτύων 5G και της ανάπτυξης δικτύων 6G και μελλοντικών ασύρματων δικτύων, ώστε να καταστεί δυνατή η αξιοποίηση του πλήρους δυναμικού των ψηφιοποιημένων μεταφορών, ενώ παράλληλα θα διασφαλίζονται υψηλά πρότυπα ασφάλειας των μεταφορών· επισημαίνει εν προκειμένω την ανάγκη τόσο για την ανάπτυξη νέων υποδομών όσο και για την αναβάθμιση των υφιστάμενων υποδομών· καλεί τα κράτη μέλη να παρέχουν ασφαλείς, ανθεκτικές και υψηλής ποιότητας υποδομές μεταφορών που διευκολύνουν την ανάπτυξη υπηρεσιών συνδεδεμένης και αυτοματοποιημένης κινητικότητας· επισημαίνει ότι πρέπει να επιταχυνθεί η αναβάθμιση των σχετικών μεταφορικών και ψηφιακών υποδομών στο διευρωπαϊκό δίκτυο μεταφορών (ΔΕΔ-Μ)· καλεί συνεπώς την Επιτροπή να προτείνει μηχανισμούς κατά την αναθεώρηση του κανονισμού ΔΕΔ-Μ και του κανονισμού για τους σιδηροδρομικούς εμπορευματικούς διαδρόμους, προκειμένου να εξασφαλισθεί αυτό·

72.

τονίζει τις τεράστιες δυνατότητες της ΤΝ στον τομέα των μεταφορών και την ικανότητά της να αυξήσει τον αυτοματισμό για τις οδικές, σιδηροδρομικές, πλωτές και αεροπορικές μεταφορές· υπογραμμίζει ότι η ΤΝ διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στην προώθηση της πολυτροπικότητας και στην αλλαγή του τρόπου εκτέλεσης των μεταφορών, καθώς και στην ανάπτυξη έξυπνων πόλεων, βελτιώνοντας έτσι την ταξιδιωτική εμπειρία όλων των πολιτών με το να καθιστά τις μεταφορές, την εφοδιαστική και τις ροές κυκλοφορίας πιο αποτελεσματικές, ασφαλέστερες και πιο φιλικές προς το περιβάλλον, με τη μείωση της διάρκειας των ταξιδιών και τον περιορισμό της συμφόρησης, με περιορισμό των επιβλαβών εκπομπών και με μείωση του κόστους· τονίζει τις τεράστιες δυνατότητες των συστημάτων που χρησιμοποιούν ΤΝ στον τομέα των μεταφορών όσον αφορά την οδική ασφάλεια και την επίτευξη των στόχων που ορίζονται στο πρόγραμμα «Vision Zero»· τονίζει ότι η ΤΝ θα συμβάλει στην περαιτέρω ανάπτυξη της απρόσκοπτης πολυτροπικότητας, με βάση την έννοια της κινητικότητας ως υπηρεσίας (MaaS)· καλεί την Επιτροπή να διερευνήσει τον τρόπο με τον οποίο μπορεί να διευκολύνει την ισόρροπη ανάπτυξη της MaaS, ιδίως στις αστικές περιοχές·

73.

χαιρετίζει τα επιτεύγματα της κοινής επιχείρησης SESAR (ερευνητικό σχέδιο ΑΤΜ του Ενιαίου Ευρωπαϊκού Ουρανού) και ζητεί να εντατικοποιηθούν οι έρευνες και οι επενδύσεις, προκειμένου να μεγιστοποιηθεί το δυναμικό της ΤΝ στον τομέα των αερομεταφορών όσον αφορά τους καταναλωτές μέσω της βελτίωσης των διαδικασιών μάρκετινγκ, πωλήσεων, διανομής και τιμολόγησης των αεροπορικών εταιρειών, καθώς και στον τομέα των υπηρεσιών εδάφους (έλεγχοι ασφάλειας κ.λπ.)· σημειώνει ότι η ΤΝ μπορεί να αναπτύξει αυτοματοποιημένη πλοήγηση για τις θαλάσσιες μεταφορές μεγάλων και μικρών αποστάσεων και για τις εσωτερικές πλωτές μεταφορές, και να βελτιώσει τη θαλάσσια επιτήρηση στο πλαίσιο της αυξανόμενης κυκλοφορίας των πλοίων· ζητεί την ανάπτυξη της ΤΝ και ένα υψηλότερο επίπεδο ψηφιοποίησης σε μεγάλη κλίμακα σε όλους τους ευρωπαϊκούς λιμένες, προκειμένου να επιτευχθεί αυξημένη αποδοτικότητα και ανταγωνιστικότητα, τονίζει τον πρωταρχικό ρόλο που θα διαδραματίσουν η ψηφιοποίηση, η ΤΝ και η ρομποτική στον τομέα του τουρισμού , συμβάλλοντας έτσι στη βιωσιμότητα του κλάδου μακροπρόθεσμα· σημειώνει ότι πρέπει να παρασχεθούν επαρκής χρηματοδότηση και κίνητρα στις τουριστικές επιχειρήσεις, ιδίως τις πολύ μικρές και τις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις, προκειμένου αυτές να μπορέσουν να αξιοποιήσουν τα οφέλη της ψηφιοποίησης και να εκσυγχρονίσουν την προσφορά τους προς τους καταναλωτές· σημειώνει ότι αυτό θα συμβάλει στην προώθηση της ψηφιακής ηγετικής θέσης της ΕΕ στον βιώσιμο τουρισμό μέσω της Ε & Α, κοινών επιχειρήσεων και συμπράξεων δημόσιου και ιδιωτικού τομέα·

74.

υπενθυμίζει ότι ενδέχεται η ΤΝ να εισάγει προκαταλήψεις και, συνεπώς, διάφορες μορφές διακρίσεων λόγω φύλου, φυλής, χρώματος, εθνοτικής καταγωγής, κοινωνικής προέλευσης, γενετικών χαρακτηριστικών, γλώσσας, θρησκείας ή πεποιθήσεων, πολιτικών φρονημάτων ή κάθε άλλης γνώμης, ιδιότητας μέλους εθνικής μειονότητας, περιουσίας, γέννησης, αναπηρίας, ηλικίας ή γενετήσιου προσανατολισμού· υπενθυμίζει, εν προκειμένω, ότι πρέπει να προστατεύονται πλήρως τα δικαιώματα όλων, και ότι δεν πρέπει οι πρωτοβουλίες ΤΝ να εισάγουν διακρίσεις με κανέναν τρόπο· επισημαίνει ότι τέτοιου είδους προκαταλήψεις και διακρίσεις μπορεί να προκύψουν από ήδη μεροληπτικά σύνολα δεδομένων, τα οποία αντικατοπτρίζουν υφιστάμενες διακρίσεις στην κοινωνία· τονίζει ότι πρέπει η ΤΝ να αποφεύγει τις προκαταλήψεις που εισάγουν απαγορευμένες διακρίσεις και να μην αναπαράγει διαδικασίες που εισάγουν διακρίσεις· υπογραμμίζει την ανάγκη να λαμβάνονται υπόψη οι εν λόγω κίνδυνοι κατά τον σχεδιασμό των τεχνολογιών ΤΝ, καθώς και τη σημασία της συνεργασίας με τους παρόχους τεχνολογιών ΤΝ ώστε να αντιμετωπιστούν επίμονα κενά που διευκολύνουν τις διακρίσεις· συνιστά οι ομάδες σχεδιασμού και ανάπτυξης της ΤΝ να αντικατοπτρίζουν την ποικιλομορφία της κοινωνίας·

75.

επισημαίνει τη σημασία της διαφάνειας των αλγορίθμων για την πλήρη προστασία των θεμελιωδών δικαιωμάτων· υπογραμμίζει ότι είναι αναγκαίο, δεδομένων των σημαντικών δεοντολογικών και νομικών επιπτώσεων, οι νομοθέτες να εξετάσουν το πολύπλοκο ζήτημα της ευθύνης, ιδίως για τις ζημίες σε πρόσωπα ή/και περιουσιακά στοιχεία, και ότι την ευθύνη για όλες τις εφαρμογές ΤΝ θα πρέπει να την έχει πάντα ένα φυσικό ή νομικό πρόσωπο·

76.

υπογραμμίζει την ανάγκη να γίνει η ΤΝ ευρέως διαθέσιμη στους τομείς και κλάδους του πολιτισμού και της δημιουργικότητας (ΤΚΠΔ) σε ολόκληρη την Ευρώπη, προκειμένου να διατηρηθούν ίσοι όροι ανταγωνισμού και θεμιτός ανταγωνισμός όλων των συμφεροντούχων και παραγόντων στην Ευρώπη· δίνει έμφαση στις δυνατότητες των τεχνολογιών ΤΝ για τους ΤΚΠΔ, από την καλύτερη διαχείριση του κοινού, την προβολή, και τη συμμετοχή έως την υποβοηθούμενη επιμέλεια περιεχομένου, την επαναξιοποίηση των πολιτιστικών αρχείων, καθώς και τον υποβοηθούμενο έλεγχο γεγονότων και τη δημοσιογραφία δεδομένων· υπογραμμίζει την ανάγκη να παρασχεθούν ευκαιρίες μάθησης και κατάρτισης, προκειμένου να μπορέσει η ευρωπαϊκή κοινωνία να αποκτήσει βασικές ψηφιακές δεξιότητες, καθώς και να κατανοήσει τη χρήση, τους δυνητικούς κινδύνους και τις ευκαιρίες της ΤΝ· επαναλαμβάνει, ως προς αυτό, την άποψή του ότι η καινοτομία στον τομέα της ΤΝ και της ρομποτικής χρειάζεται να ενσωματωθεί στα εκπαιδευτικά σχέδια και στα προγράμματα κατάρτισης· υπενθυμίζει τις ειδικές ανάγκες της επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης (ΕΕΚ) όσον αφορά την ΤΝ, και ζητεί να ακολουθηθεί μια συνεργατική προσέγγιση σε ευρωπαϊκό επίπεδο, σχεδιασμένη να ενισχύσει τις δυνατότητες της ΤΝ για την ΕΕΚ σε ολόκληρη την Ευρώπη· δίνει έμφαση στο γεγονός ότι η μεταφορά της οδηγίας για τις υπηρεσίες οπτικοακουστικών μέσων (24) στο εθνικό δίκαιο είναι καίριας σημασίας για την επίτευξη μιας γνήσιας ψηφιακής ενιαίας αγοράς που να προωθεί την πολιτισμική ποικιλομορφία·

77.

τονίζει την έλλειψη ευρωπαϊκής χρηματοδότησης επιχειρηματικού κεφαλαίου, την έλλειψη πρόσβασης σε χρηματοδότηση και την έλλειψη διαθεσιμότητας δεδομένων, αναγνωρίζει περαιτέρω τους εξωτερικούς και εσωτερικούς φραγμούς για την υιοθέτηση τεχνολογιών τεχνητής νοημοσύνης, ιδίως για λιγότερο ώριμους τομείς και για τις ΜΜΕ· ζητεί να υπάρξει ολοκληρωμένη προσέγγιση στην Ένωση, η οποία να βασίζεται στην προώθηση της επιχειρηματικότητας μέσω φιλικών προς τους επενδυτές ρυθμίσεων, ώστε να διασφαλίζεται η πρόσβαση σε χρηματοδότηση για ελπιδοφόρες ευρωπαϊκές νεοφυείς επιχειρήσεις σε όλα τα στάδια ανάπτυξης· ζητεί να καταβληθούν κοινές προσπάθειες για την πρόληψη και την αποθάρρυνση της φυγής νέων, πολλά υποσχόμενων ευρωπαϊκών επιχειρήσεων, οι οποίες συχνά μένουν χωρίς χρηματοδότηση αμέσως μετά την είσοδό τους στην αγορά·

78.

υπενθυμίζει ότι η ισχύουσα νομοθεσία της Ένωσης δεν προβλέπει υποχρεωτικές απαιτήσεις κυβερνοασφάλειας για προϊόντα και υπηρεσίες εν γένει· ζητεί να συμπεριληφθούν βασικές απαιτήσεις στο στάδιο του σχεδιασμού (ασφάλεια βάσει σχεδιασμού), καθώς και για τη χρήση κατάλληλων προτύπων και διαδικασιών κυβερνοασφάλειας τόσο κατά τη διάρκεια του κύκλου ζωής των προϊόντων και των υπηρεσιών όσο και σε όλο το μήκος των αλυσίδων εφοδιασμού τους·

79.

επισημαίνει ότι η τέταρτη βιομηχανική επανάσταση θα εξαρτηθεί, μεταξύ άλλων, από την πρόσβαση σε πρώτες ύλες όπως το λίθιο και οι σπάνιες γαίες, και ότι η Ένωση πρέπει να μειώσει την εξάρτησή της από την εισαγωγή τους, περιορίζοντας την απόλυτη κατανάλωση και μέσω της δικής της περιβαλλοντικά υπεύθυνης εξόρυξης και κυκλικής οικονομίας· θεωρεί ότι μια ισχυρότερη πολιτική για την κυκλική οικονομία που θα εφαρμόζεται στις ψηφιακές συσκευές και στους ημιαγωγούς θα μπορούσε να συμβάλει ταυτόχρονα στη βιομηχανική κυριαρχία της Ένωσης και στην αποφυγή των αρνητικών συνεπειών των εξορυκτικών δραστηριοτήτων που συνδέονται με τις πρώτες ύλες·

80.

ζητεί μια σαφέστερη στρατηγική για τους ευρωπαϊκούς κόμβους ψηφιακής καινοτομίας προκειμένου να υποβοηθηθεί η ευρεία διείσδυση των νέων τεχνολογιών στις ΜΜΕ, τις επιχειρήσεις μεσαίας κεφαλαιοποίησης και τις νεοφυείς επιχειρήσεις· επισημαίνει ότι το δίκτυο των ευρωπαϊκών κόμβων ψηφιακής καινοτομίας θα πρέπει να διασφαλίζει ευρεία γεωγραφική κάλυψη σε όλη την Ευρώπη, συμπεριλαμβανομένων των απομακρυσμένων, των αγροτικών και των νησιωτικών περιοχών, και να ξεκινήσει διατομεακό διάλογο· καλεί την Επιτροπή να καταρτίσει μια φιλόδοξη και ολοκληρωμένη στρατηγική για τη στήριξη της δημιουργίας και της ανάπτυξης νεοφυών επιχειρήσεων με στόχο τη δημιουργία μιας νέας γενιάς ευρωπαϊκών ψηφιακών εταιρειών μονόκερων εντός 10 ετών· η στρατηγική αυτή πρέπει να εξετάσει ιδίως μέτρα όπως φορολογικά κίνητρα για νεοφυείς επιχειρήσεις και νεοσύστατες ΜΜΕ, καθώς και τη θέσπιση μιας Θεώρησης Νεοφυών Επιχειρήσεων της ΕΕ·

81.

χαιρετίζει τη νέα στρατηγική της Επιτροπής για το υπολογιστικό νέφος και την ευρωπαϊκή πρωτοβουλία για το υπολογιστικό νέφος·

82.

επικροτεί τον θετικό αντίκτυπο που θα μπορούσε να έχει η ΤΝ στις ευρωπαϊκές αγορές εργασίας, μεταξύ άλλων χάρη στη δημιουργία θέσεων απασχόλησης, τη διαμόρφωση ασφαλέστερων και περισσότερο συμμετοχικών χώρων εργασίας, την καταπολέμηση των διακρίσεων στο πλαίσιο των προσλήψεων και των αμοιβών, και την προώθηση της καλύτερης αντιστοίχισης δεξιοτήτων και καλύτερων ροών εργασίας, εφόσον μετριάζονται οι κίνδυνοι και επικαιροποιούνται τακτικά τα ρυθμιστικά πλαίσια παράλληλα με την πορεία του ψηφιακού κύματος·

83.

καλεί τα κράτη μέλη να επενδύσουν σε ποιοτικά, προσαρμοστικά και πολυδεκτικά συστήματα εκπαίδευσης, επαγγελματικής κατάρτισης και διά βίου μάθησης, καθώς και σε πολιτικές σχετικά με την απόκτηση νέων δεξιοτήτων και την αναβάθμιση των δεξιοτήτων για εργαζομένους σε τομείς που ενδέχεται να πληγούν σοβαρά από την ΤΝ, μεταξύ άλλων στους τομείς της γεωργίας και της δασοκομίας· υπογραμμίζει ότι πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή στην ένταξη των μειονεκτουσών ομάδων εν προκειμένω·

84.

λαμβάνει υπό σημείωση το χάσμα δεξιοτήτων στις ευρωπαϊκές αγορές εργασίας· επικροτεί το επικαιροποιημένο ευρωπαϊκό θεματολόγιο δεξιοτήτων και το νέο σχέδιο δράσης για την ψηφιακή εκπαίδευση (2021-2027) της Επιτροπής, καθώς θα βοηθήσουν τους εργαζομένους να ενισχύσουν τις ψηφιακές δεξιότητές τους και να αποκτήσουν προσόντα για τον μελλοντικό κόσμο της εργασίας, και θα συμβάλουν στην αντιμετώπιση της προσαρμογής και απόκτησης προσόντων και γνώσεων ενόψει της ψηφιακής και της πράσινης μετάβασης· υπογραμμίζει την ανάγκη να συμπεριληφθούν, ως αναπόσπαστο στοιχείο, οι δεοντολογικές πτυχές της ΤΝ και η ανάπτυξη δεξιοτήτων για δεοντολογικούς σκοπούς σε κάθε πρόγραμμα εκπαίδευσης και κατάρτισης για σχεδιαστές και για όσους χρησιμοποιούν ΤΝ στην εργασία· υπενθυμίζει ότι πρέπει οι σχεδιαστές, οι προγραμματιστές, οι υπεύθυνοι λήψης αποφάσεων και οι εταιρείες που ασχολούνται με την ΤΝ να έχουν επίγνωση της δεοντολογικής ευθύνης τους· επισημαίνει ότι η πρόσβαση στις κατάλληλες δεξιότητες και γνώσεις σχετικά με την ΤΝ μπορεί να γεφυρώσει το ψηφιακό χάσμα στην κοινωνία, και ότι θα πρέπει οι λύσεις ΤΝ να στηρίζουν την ένταξη ευάλωτων ομάδων στην αγορά εργασίας, όπως τα άτομα με αναπηρίες ή τα άτομα που ζουν σε απομακρυσμένες ή αγροτικές περιοχές·

85.

τονίζει ότι η ισότητα των φύλων αποτελεί βασική αρχή της Ευρωπαϊκής Ένωσης και θα πρέπει να αντικατοπτρίζεται σε όλες τις πολιτικές της ΕΕ· ζητεί να αναγνωριστεί ο θεμελιώδης ρόλος των γυναικών στην επίτευξη των στόχων της ευρωπαϊκής ψηφιακής στρατηγικής, σύμφωνα με τους στόχους της ισότητας των φύλων· υπενθυμίζει ότι η συμμετοχή των γυναικών στην ψηφιακή οικονομία είναι ζωτικής σημασίας για τη διαμόρφωση μιας ακμάζουσας ψηφιακής κοινωνίας και για την τόνωση της ψηφιακής εσωτερικής αγοράς της ΕΕ· καλεί την Επιτροπή να διασφαλίσει την εφαρμογή της υπουργικής δήλωσης δέσμευσης για τις γυναίκες στην ψηφιακή εποχή· θεωρεί ότι η ΤΝ μπορεί να συμβάλει σημαντικά στην άρση των έμφυλων διακρίσεων και στην αντιμετώπιση των προκλήσεων τις οποίες αντιμετωπίζουν οι γυναίκες με σκοπό την προώθηση της ισότητας των φύλων, υπό την προϋπόθεση ότι θα αναπτυχθεί κατάλληλο νομικό και δεοντολογικό πλαίσιο, θα εξαλειφθούν οι συνειδητές και ασυνείδητες προκαταλήψεις, και θα τηρηθούν οι αρχές της ισότητας των φύλων·

86.

τονίζει ότι η γεωργία είναι ένας τομέας όπου η ΤΝ θα διαδραματίσει βασικό ρόλο στην επίλυση ζητημάτων και προκλήσεων σχετικά με την παραγωγή και τον εφοδιασμό τροφίμων· τονίζει ότι οι τεχνολογίες IoT και η ΤΝ ειδικότερα αποτελούν σημαντική ευκαιρία για τον εκσυγχρονισμό, την αυτοματοποίηση και τη βελτίωση της αποδοτικότητας και της βιωσιμότητας του αγροδιατροφικού τομέα, καθώς και για την τοπική ανάπτυξη σε αγροτικές περιοχές, αυξάνοντας τη γεωργική παραγωγή και βελτιώνοντας την ποιότητα των καλλιεργειών· εκτιμά ότι η χρήση ψηφιακών τεχνολογιών και ΤΝ, και η αύξηση της έρευνας και ανάπτυξης στον αγροδιατροφικό τομέα είναι αναγκαίες για τη βελτίωση της βιωσιμότητας, της αποδοτικότητας, της ακρίβειας και της παραγωγικότητας· τονίζει τις δυνατότητες του IoT και της ΤΝ όσον αφορά τη γεωργία ακριβείας, ιδίως σε σχέση με τον προσδιορισμό των καιρικών συνθηκών, των θρεπτικών ουσιών και των υδατικών αναγκών, καθώς και τον εντοπισμό προσβολών από επιβλαβείς οργανισμούς και φυτικές ασθένειες· υπογραμμίζει ότι η παρακολούθηση μέσω αυτοματοποιημένων ή ψηφιακών εργαλείων μπορεί να βοηθήσει στην ελαχιστοποίηση του αποτυπώματος της γεωργίας στο περιβάλλον και το κλίμα· καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να αυξήσουν τους πόρους και τις επενδύσεις που προορίζονται για τον γεωργικό τομέα για τους σκοπούς αυτούς, και να παράσχουν επαρκείς πόρους και να αναπτύξουν εργαλεία για την έρευνα σχετικά με τη χρήση της ΤΝ σε αυτούς τους τομείς, προκειμένου να διευκολυνθεί η καλύτερη χρήση των διαθέσιμων πόρων από τους ενδιαφερόμενους γεωργούς, να αυξηθεί η αποδοτικότητα και η παραγωγή, και να προωθηθεί η δημιουργία κόμβων καινοτομίας και νεοφυών επιχειρήσεων στον τομέα αυτό·

87.

πιστεύει ότι η εφαρμογή της ΤΝ εντός της Ένωσης και η συνδεόμενη χρήση των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα των πολιτών της ΕΕ θα πρέπει να σέβονται τις αξίες και τα θεμελιώδη δικαιώματά μας, όπως αναγνωρίζονται από τον Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της ΕΕ, όπως η ανθρώπινη αξιοπρέπεια, η ιδιωτικότητα, η προστασία των δεδομένων και η ασφάλεια· υπογραμμίζει το γεγονός ότι, δεδομένου ότι η ΤΝ εξ ορισμού εμπεριέχει την επεξεργασία δεδομένων, πρέπει να τηρεί το δίκαιο της ΕΕ για την προστασία των δεδομένων, και ιδίως τον γενικό κανονισμό για την προστασία των δεδομένων (ΓΚΠΔ)· επαναλαμβάνει ότι είναι σημαντικό να παρασχεθούν στις ανεξάρτητες δημόσιες αρχές προστασίας δεδομένων οι απαραίτητοι πόροι που θα τους δώσουν τη δυνατότητα να παρακολουθούν και να επιβάλλουν αποτελεσματικά τη συμμόρφωση με τη νομοθεσία για την προστασία των δεδομένων·

88.

επισημαίνει ότι οι επενδύσεις στις επιστήμες, την έρευνα και την ανάπτυξη στους τομείς της ψηφιακής τεχνολογίας και της τεχνητής νοημοσύνης, η προώθηση της καλύτερης πρόσβασης σε επιχειρηματικά κεφάλαια, η ανάπτυξη ισχυρής κυβερνοασφάλειας στις κρίσιμες υποδομές και δίκτυα ηλεκτρονικών επικοινωνιών και η πρόσβαση σε αμερόληπτα υψηλής ποιότητας δεδομένα αποτελούν τους ακρογωνιαίους λίθους για τη διασφάλιση της ψηφιακής κυριαρχίας της Ένωσης· καλεί την Επιτροπή να μελετήσει τους διάφορους τρόπους με τους οποίους η Ένωση κινδυνεύει να καταστεί εξαρτημένη από εξωτερικούς παράγοντες· σημειώνει ότι η ασαφής, υπέρμετρη ή κατακερματισμένη ρύθμιση θα εμποδίσει την ανάδειξη καινοτόμων εταιρειών-μονοκέρων, νεοφυών επιχειρήσεων και ΜΜΕ υψηλής τεχνολογίας ή θα τις ωθήσει να αναπτύσσουν τα προϊόντα και τις υπηρεσίες τους εκτός Ευρώπης·

89.

τονίζει ότι η επίτευξη μιας ασφαλούς και χωρίς αποκλεισμούς ευρωπαϊκής κοινωνίας των gigabit αποτελεί προϋπόθεση για την επιτυχία της Ένωσης στην ψηφιακή της μετάβαση· υπογραμμίζει τον ρόλο της συνδεσιμότητας, που τροφοδοτείται ιδίως από υποδομές 5G και οπτικών ινών, για τον μετασχηματισμό των τρόπων εργασίας και εκπαίδευσης, των επιχειρηματικών μοντέλων και ολόκληρων τομέων όπως η μεταποίηση, οι μεταφορές και η υγειονομική περίθαλψη, ιδίως σε συνδυασμό με άλλες τεχνολογίες, όπως η εικονικοποίηση, το υπολογιστικό νέφος, η υπολογιστική αιχμής, η ΤΝ, ο κατακερματισμός των δικτύων και η αυτοματοποίηση, και έχει τη δυνατότητα να επιτύχει μεγαλύτερη παραγωγικότητα και περισσότερη καινοτομία και εμπειρίες χρηστών·

90.

καλεί την Επιτροπή να προσφέρει κίνητρα στις ευρωπαϊκές εταιρείες ώστε να αρχίσουν να αναπτύσσουν και να οικοδομούν τεχνολογικές ικανότητες για δίκτυα κινητής τηλεφωνίας επόμενης γενιάς· καλεί την Επιτροπή να αναλύσει τον αντίκτυπο της άνισης πρόσβασης στις ψηφιακές τεχνολογίες και των ανισοτήτων στη συνδεσιμότητα μεταξύ των κρατών μελών·

91.

επισημαίνει ότι η επένδυση στην υπολογιστική υψηλών επιδόσεων έχει καθοριστική σημασία, ώστε να αξιοποιούνται οι πλήρεις δυνατότητες της ΤΝ και άλλων αναδυόμενων τεχνολογιών· ζητεί να γεφυρωθεί το χάσμα επενδύσεων στη συνδεσιμότητα μέσω του προγράμματος «Next Generation EU», καθώς και μέσω εθνικής και ιδιωτικής χρηματοδότησης, προκειμένου να αντισταθμιστούν οι περικοπές στις επενδύσεις της ΕΕ για τεχνολογίες του μέλλοντος στο πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο (ΠΔΠ) για την περίοδο 2021-2027·

92.

ζητεί να υιοθετηθεί μια προσέγγιση σε επίπεδο κοινωνικού συνόλου έναντι της κυβερνοασφάλειας· υπογραμμίζει ότι θα πρέπει να σχεδιαστούν νέες προσεγγίσεις στο θέμα της κυβερνοασφάλειας βάσει της ανθεκτικότητας και της προσαρμοστικότητας σε πιέσεις και επιθέσεις· ζητεί μια ολιστική προσέγγιση για την κυβερνοασφάλεια, όπου θα λαμβάνεται υπόψη ολόκληρο το σύστημα, από τον σχεδιασμό και τη χρηστικότητα του συστήματος έως την εκπαίδευση και την κατάρτιση των πολιτών· τονίζει ότι ο ψηφιακός μετασχηματισμός, με την ταχεία ψηφιοποίηση των υπηρεσιών και τη μεγάλης κλίμακας εισαγωγή συνδεδεμένων συσκευών, καθιστά αναγκαστικά την κοινωνία και την οικονομία μας περισσότερο εκτεθειμένες σε κυβερνοεπιθέσεις· επισημαίνει ότι η πρόοδος στον τομέα της κβαντικής υπολογιστικής θα διαταράξει τις υφιστάμενες τεχνικές κρυπτογράφησης· καλεί την Επιτροπή να στηρίξει την έρευνα που θα επιτρέψει στην Ευρώπη να αντιμετωπίσει αυτή την πρόκληση, και τονίζει την ανάγκη για ισχυρή, ασφαλή διατερματική κρυπτογράφηση· καλεί την Επιτροπή να διερευνήσει τη χρήση εφαρμογών και πρωτοκόλλων κυβερνοασφάλειας που βασίζονται στην τεχνολογία blockchain, για να βελτιωθούν η ανθεκτικότητα, η αξιοπιστία και η ευρωστία των υποδομών ΤΝ· τονίζει ότι είναι αναγκαίο να συμπεριληφθούν στοιχεία κυβερνοασφάλειας σε όλες τις τομεακές πολιτικές· υπογραμμίζει ότι η αποτελεσματική προστασία απαιτεί από την ΕΕ και τους εθνικούς οργανισμούς να συνεργαστούν με τη στήριξη της ENISA για να διασφαλίζουν την ασφάλεια, την ακεραιότητα, την ανθεκτικότητα και τη βιωσιμότητα κρίσιμων υποδομών και ηλεκτρονικών δικτύων επικοινωνίας· χαιρετίζει την πρόταση της Επιτροπής για αναθεώρηση της οδηγίας για την ασφάλεια δικτύων και πληροφοριών και την πρόθεσή της να διευρύνει το πεδίο εφαρμογής της και να μειώσει τις διαφορές στην εφαρμογή της από τα κράτη μέλη, ζητεί μια προσεκτική προσέγγιση όσον αφορά πιθανές εξαρτήσεις από προμηθευτές υψηλού κινδύνου, ιδίως για την ανάπτυξη δικτύων 5G·

o

o o

93.

αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο και την Επιτροπή.

(1)  https://ec.europa.eu/newsroom/dae/document.cfm?doc_id=64962

(2)  https://europa.eu/eurobarometer/surveys/detail/2228

(3)  ΕΕ L 178 της 17.7.2000, σ. 1.

(4)  ΕΕ L 11 της 15.1.2002, σ. 4.

(5)  ΕΕ L 201 της 31.7.2002, σ. 37.

(6)  ΕΕ L 149 της 11.6.2005, σ. 22.

(7)  ΕΕ L 376 της 27.12.2006, σ. 36.

(8)  ΕΕ L 304 της 22.11.2011, σ. 64.

(9)  ΕΕ L 119 της 4.5.2016, σ. 1

(10)  ΕΕ C 11 της 12.1.2018, σ. 55.

(11)  ΕΕ L 60 I της 2.3.2018, σ. 1.

(12)  ΕΕ L 295 της 21.11.2018, σ. 1.

(13)  ΕΕ L 328 της 18.12.2019, σ. 7.

(14)  ΕΕ L 151 της 7.6.2019, σ. 70.

(15)  ΕΕ L 130 της 17.5.2019, σ. 92.

(16)  ΕΕ L 186 της 11.7.2019, σ. 57.

(17)  Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2020)0032.

(18)  Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2020)0272.

(19)  Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2020)0277.

(20)  Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2020)0275.

(21)  Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2020)0276.

(22)  Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2021)0007.

(23)  Οδηγία (ΕΕ) 2016/2102 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 26ης Οκτωβρίου 2016, για την προσβασιμότητα των ιστότοπων και των εφαρμογών για φορητές συσκευές των οργανισμών του δημόσιου τομέα (ΕΕ L 327 της 2.12.2016, σ. 1), αιτιολογική σκέψη 34.

(24)  Οδηγία (EE) 2018/1808 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 14ης Νοεμβρίου 2018, για την τροποποίηση της οδηγίας 2010/13/ΕΕ για τον συντονισμό ορισμένων νομοθετικών, κανονιστικών και διοικητικών διατάξεων των κρατών μελών σχετικά με την παροχή υπηρεσιών οπτικοακουστικών μέσων (οδηγία για τις υπηρεσίες οπτικοακουστικών μέσων) ενόψει των μεταβαλλόμενων συνθηκών της αγοράς (ΕΕ L 303 της 28.11.2018, σ. 69).


Παρασκευή 21 Μαΐου 2021

12.1.2022   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 15/218


P9_TA(2021)0262

Η επαρκής προστασία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα από το Ηνωμένο Βασίλειο

Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 21ης Μαΐου 2021 σχετικά με την επαρκή προστασία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα από το Ηνωμένο Βασίλειο (2021/2594(RSP))

(2022/C 15/23)

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

έχοντας υπόψη τον Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ο «Χάρτης»), και συγκεκριμένα τα άρθρα 7, 8, 16, 47 και 52,

έχοντας υπόψη την απόφαση του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΔΕΕ), της 16ης Ιουλίου 2020, στην υπόθεση C-311/18, Επίτροπος για την προστασία των δεδομένων κατά Facebook Ireland Limited και Maximillian Schrems (απόφαση Schrems II) (1),

έχοντας υπόψη την απόφαση του ΔΕΕ, της 6ης Οκτωβρίου 2015, στην υπόθεση C-362/14, Maximillian Schrems κατά Επιτρόπου για την προστασία των δεδομένων (απόφαση Schrems I) (2),

έχοντας υπόψη την απόφαση του ΔΕΕ, της 6ης Οκτωβρίου 2020, στην υπόθεση C-623/17, Privacy International κατά Secretary of State of Foreign and Commonwealth affairs (3),

έχοντας υπόψη το ψήφισμά του, της 12ης Μαρτίου 2014, σχετικά με το πρόγραμμα παρακολούθησης της υπηρεσίας εθνικής ασφάλειας (NSA) των ΗΠΑ, τα όργανα παρακολούθησης σε διάφορα κράτη μέλη και τον αντίκτυπό τους στα θεμελιώδη δικαιώματα των πολιτών της ΕΕ, και με τη διατλαντική συνεργασία στον τομέα της δικαιοσύνης και των εσωτερικών υποθέσεων (4),

έχοντας υπόψη το ψήφισμά του, της 5ης Ιουλίου 2018, σχετικά με την επάρκεια της προστασίας που παρέχεται από την Ασπίδα Προστασίας της Ιδιωτικής Ζωής ΕΕ-ΗΠΑ (5),

έχοντας υπόψη το ψήφισμά του, της 25ης Οκτωβρίου 2018, σχετικά με τη χρήση των δεδομένων των χρηστών του Facebook από την Cambridge Analytica και τον αντίκτυπο στην προστασία των δεδομένων (6),

έχοντας υπόψη το ψήφισμά του, της 20ής Μαΐου 2021, σχετικά με την απόφαση του ΔΕΕ της 16ης Ιουλίου 2020, στην υπόθεση C-311/18, Data Protection Commissioner κατά Facebook Ireland Limited και Maximillian Schrems (7),

έχοντας υπόψη το ψήφισμά του, της 26ης Νοεμβρίου 2020, σχετικά με την επανεξέταση της εμπορικής πολιτικής της ΕΕ (8),

έχοντας υπόψη τη συμφωνία εμπορίου και συνεργασίας, της 31ης Δεκεμβρίου 2020, μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Ευρωπαϊκής Κοινότητας Ατομικής Ενέργειας, αφενός, και του Ηνωμένου Βασιλείου της Μεγάλης Βρετανίας και της Βόρειας Ιρλανδίας, αφετέρου (9),

έχοντας υπόψη το ψήφισμά του, της 28ης Απριλίου 2021, σχετικά με την έκβαση των διαπραγματεύσεων ΕΕ-Ηνωμένου Βασιλείου (10),

έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΕ) 2016/679 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 27ης Απριλίου 2016, για την προστασία των φυσικών προσώπων έναντι της επεξεργασίας των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα και για την ελεύθερη κυκλοφορία των δεδομένων αυτών (Γενικός Κανονισμός για την Προστασία Δεδομένων) (11) (ΓΚΠΔ),

έχοντας υπόψη την οδηγία (ΕΕ) 2016/680 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 27ης Απριλίου 2016, για την προστασία των φυσικών προσώπων έναντι της επεξεργασίας δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα από αρμόδιες αρχές για τους σκοπούς της πρόληψης, διερεύνησης, ανίχνευσης ή δίωξης ποινικών αδικημάτων ή της εκτέλεσης ποινικών κυρώσεων και για την ελεύθερη κυκλοφορία των δεδομένων αυτών (12) (οδηγία για την προστασία των δεδομένων στο πλαίσιο της επιβολής του νόμου),

έχοντας υπόψη την οδηγία 2002/58/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 12ης Ιουλίου 2002, σχετικά με την επεξεργασία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα και την προστασία της ιδιωτικής ζωής στον τομέα των ηλεκτρονικών επικοινωνιών (13),

έχοντας υπόψη την πρόταση της Επιτροπής, της 10ης Ιανουαρίου 2017, σχετικά με έναν κανονισμό του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για τον σεβασμό της ιδιωτικής ζωής και την προστασία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα στις ηλεκτρονικές επικοινωνίες (COM(2017)0010) και τη θέση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου που εγκρίθηκε στις 20 Οκτωβρίου 2017 (14),

έχοντας υπόψη τις συστάσεις του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Προστασίας Δεδομένων (ΕΣΠΔ), συμπεριλαμβανομένης της δήλωσής του της 9ης Μαρτίου 2021 σχετικά με τον κανονισμό για την προστασία της ιδιωτικής ζωής στις ηλεκτρονικές επικοινωνίες και τις συστάσεις 01/2020 της 10ης Νοεμβρίου 2020 σχετικά με ορισμένα μέτρα που συμπληρώνουν τα εργαλεία διαβίβασης για τη διασφάλιση της συμμόρφωσης με το επίπεδο προστασίας δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα στην ΕΕ,

έχοντας υπόψη τα σημεία αναφοράς για την επάρκεια που εγκρίθηκαν από την ομάδα εργασίας του άρθρου 29 για την προστασία των δεδομένων στις 6 Φεβρουαρίου 2018 και υιοθετήθηκαν από το ΕΣΠΔ,

έχοντας υπόψη τις συστάσεις του ΕΣΠΔ 01/2021 της 2ας Φεβρουαρίου 2021 σχετικά με τα σημεία αναφοράς για την επάρκεια βάσει της οδηγίας για την προστασία των δεδομένων στο πλαίσιο της επιβολής του νόμου,

έχοντας υπόψη τα σχέδια αποφάσεων επάρκειας που δημοσίευσε η Επιτροπή στις 19 Φεβρουαρίου 2021, εκ των οποίων το ένα δυνάμει του ΓΚΠΔ (15) και το άλλο δυνάμει της οδηγίας για την προστασία των δεδομένων στο πλαίσιο της επιβολής του νόμου (16),

έχοντας υπόψη τις γνώμες 14/2021 και 15/2021 του ΕΣΠΔ, της 13ης Απριλίου 2021, που αφορούν το σχέδιο εκτελεστικής απόφασης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής δυνάμει της οδηγίας (ΕΕ) 2016/680 σχετικά με την επάρκεια της παρεχόμενης από το Ηνωμένο Βασίλειο προστασίας των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα,

έχοντας υπόψη την Ευρωπαϊκή Σύμβαση Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΣΔΑ) και τη Σύμβαση του Συμβουλίου της Ευρώπης για την προστασία του ατόμου από την αυτοματοποιημένη επεξεργασία πληροφοριών προσωπικού χαρακτήρα, καθώς και το τροποποιητικό πρωτοκόλλό της («Σύμβαση 108+»), στα οποία το Ηνωμένο Βασίλειο είναι συμβαλλόμενο μέρος,

έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 182/2011 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 16ης Φεβρουαρίου 2011, για τη θέσπιση κανόνων και γενικών αρχών σχετικά με τους τρόπους ελέγχου από τα κράτη μέλη της άσκησης των εκτελεστικών αρμοδιοτήτων από την Επιτροπή,

έχοντας υπόψη το άρθρο 132 παράγραφος 2 του Κανονισμού του,

έχοντας υπόψη την πρόταση ψηφίσματος της Επιτροπής Πολιτικών Ελευθεριών, Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων,

Α.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η ικανότητα διασυνοριακής διαβίβασης προσωπικών δεδομένων μπορεί να αποτελέσει βασικό παράγοντα καινοτομίας, παραγωγικότητας και οικονομικής ανταγωνιστικότητας, και είναι κρίσιμης σημασίας για την αποτελεσματική συνεργασία στο πλαίσιο της καταπολέμησης του διασυνοριακού οργανωμένου και σοβαρού εγκλήματος, καθώς και της τρομοκρατίας, που εξαρτάται ολοένα και περισσότερο από την ανταλλαγή δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα·

Β.

λαμβάνοντας υπόψη ότι το ΔΕΕ στην απόφασή του στην υπόθεση Schrems I επεσήμανε ότι η άνευ διακρίσεων πρόσβαση των υπηρεσιών πληροφοριών στο περιεχόμενο των ηλεκτρονικών επικοινωνιών παραβιάζει την ουσία του δικαιώματος στο απόρρητο των επικοινωνιών όπως προβλέπεται στο άρθρο 7 του Χάρτη και ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν προβλέπουν επαρκή μέσα έννομης προστασίας κατά της μαζικής παρακολούθησης για πρόσωπα που δεν είναι υπήκοοι των ΗΠΑ, κατά παράβαση του άρθρου 47 του Χάρτη·

Γ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι το Ηνωμένο Βασίλειο παραδοσιακά αποτελεί σημαντικό εμπορικό εταίρο πολλών κρατών μελών της ΕΕ, καθώς και στενό σύμμαχο στον τομέα της ασφάλειας· λαμβάνοντας υπόψη ότι η ΕΕ και το Ηνωμένο Βασίλειο θα πρέπει να διατηρήσουν αυτή τη στενή συνεργασία παρά την αποχώρηση του Ηνωμένου Βασιλείου από την ΕΕ, καθώς αυτό θα είναι επωφελές και για αμφότερες τις πλευρές·

Δ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι οι ευρωπαϊκές επιχειρήσεις χρειάζονται νομική σαφήνεια και ασφάλεια δικαίου, καθώς η ικανότητα διαβίβασης δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα σε διασυνοριακό επίπεδο καθίσταται όλο και σημαντικότερη για όλους τους τύπους εταιρειών που παρέχουν αγαθά και υπηρεσίες διεθνώς· λαμβάνοντας υπόψη ότι μια απόφαση επάρκειας που αφορά το Ηνωμένο Βασίλειο βάσει του ΓΚΠΔ είναι ύψιστης σημασίας, διότι πολλές ευρωπαϊκές επιχειρήσεις διατηρούν εμπορικές σχέσεις με τη χώρα, ιδίως δεδομένου του γεγονότος ότι το Brexit είναι ακόμα πολύ πρόσφατο και οι ροές δεδομένων εντός της Ένωσης δεν υπόκεινται σε περιορισμούς· λαμβάνοντας υπόψη ότι η αδυναμία θέσπισης ισχυρού πλαισίου επάρκειας θα διακινδύνευε να προκαλέσει διαταραχές τις διασυνοριακές διαβιβάσεις δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα, και να αυξήσει το κόστος συμμόρφωσης·

Ε.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η συμφωνία εμπορίου και εργασίας (TCA) περιλαμβάνει έναν αριθμό εγγυήσεων και όρων για την ανταλλαγή σχετικών δεδομένων στο πλαίσιο επιβολής του νόμου· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι διαπραγματεύσεις σχετικά με τις ροές δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα πραγματοποιήθηκαν παράλληλα με τις διαπραγματεύσεις για την TCA, όμως δεν ολοκληρώθηκαν έως το τέλος της μεταβατικής περιόδου στις 31 Δεκεμβρίου 2020· λαμβάνοντας υπόψη ότι συμπεριλήφθηκε μια ρήτρα «γέφυρας» στη συμφωνία εμπορίου και συνεργασίας ως ενδιάμεση λύση, η οποία εξαρτάται από τη δέσμευση του Ηνωμένου Βασιλείου περί μη μεταβολής του τρέχοντος καθεστώτος προστασίας δεδομένων, ώστε να διασφαλιστεί η συνέχιση των ροών δεδομένων μεταξύ του Ηνωμένου Βασιλείου και της ΕΕ μέχρι την έγκριση μιας απόφασης επάρκειας· λαμβάνοντας υπόψη ότι η αρχική περίοδος των τεσσάρων μηνών έχει παραταθεί και θα λήξει στα τέλη Ιουνίου του 2021·

ΣΤ.

επισημαίνει ότι η εκτίμηση που διεξήγαγε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πριν από την υποβολή του σχεδίου εκτελεστικής απόφασης δεν είναι ολοκληρωμένη, ούτε συνάδει με τις απαιτήσεις του ΔΕΕ για τις εκτιμήσεις επάρκειας, γεγονός που έχει επισημάνει το ΕΣΠΔ στις οικείες γνωμοδοτήσεις επάρκειας, στο πλαίσιο των οποίων συνιστά στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή να αξιολογήσει περαιτέρω συγκεκριμένες πτυχές της νομοθεσίας ή της πράξης του Ηνωμένου Βασιλείου σε σχέση με τη μαζική συλλογή, τη γνωστοποίηση στο εξωτερικό και τις διεθνείς συμφωνίες στον τομέα της ανταλλαγής πληροφοριών, της περαιτέρω χρήσης πληροφοριών που συλλέγονται για σκοπούς επιβολής του νόμου, και της ανεξαρτησίας των δικαστικών λειτουργών·

Ζ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η Επιτροπή δεν έχει εξετάσει ορισμένες πτυχές της νομοθεσίας και/ή της πράξης του Ηνωμένου Βασιλείου, με αποτέλεσμα να υφίστανται σχέδια εκτελεστικών αποφάσεων που δεν συνάδουν με τη νομοθεσία της ΕΕ· λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με το άρθρο 45 του ΓΚΠΔ, κατά την εκτίμηση της επάρκειας του επιπέδου προστασίας, η Επιτροπή λαμβάνει υπόψη, ιδίως «(…) τη σχετική νομοθεσία, τόσο τη γενική όσο και την τομεακή, μεταξύ άλλων όσον αφορά τη δημόσια ασφάλεια, την άμυνα, την εθνική ασφάλεια και το ποινικό δίκαιο και την πρόσβαση των δημόσιων αρχών σε δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα, καθώς και την εφαρμογή αυτής της νομοθεσίας, τους κανόνες περί προστασίας δεδομένων, τους επαγγελματικούς κανόνες και τα μέτρα ασφάλειας, περιλαμβανομένων των κανόνων για τις περαιτέρω διαβιβάσεις δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα σε άλλη χώρα ή διεθνή οργανισμό που τηρούνται στη συγκεκριμένη τρίτη χώρα ή τον διεθνή οργανισμό, νομολογία (…)» και «τις διεθνείς δεσμεύσεις που έχει αναλάβει η εν λόγω τρίτη χώρα ή ο διεθνής οργανισμός ή άλλες υποχρεώσεις οι οποίες απορρέουν από νομικά δεσμευτικές συμβάσεις ή πράξεις και από τη συμμετοχή τους σε πολυμερή ή περιφερειακά συστήματα, ιδίως όσον αφορά την προστασία δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα» που περιλαμβάνει διεθνείς συμφωνίες σε άλλες περιοχές συμπεριλαμβανομένης της πρόσβασης σε ανταλλαγή δεδομένων ή πληροφοριών, και, συνεπώς, απαιτείται αξιολόγηση των εν λόγω διεθνών συμφωνιών·

Η.

λαμβάνοντας υπόψη ότι το ΔΕΕ δήλωσε ξεκάθαρα στην απόφαση Schrems I ότι «η Επιτροπή, όταν εξετάζει το επίπεδο προστασίας που παρέχει η τρίτη χώρα, οφείλει να λαμβάνει υπόψη το περιεχόμενο των κανόνων που εφαρμόζονται στη χώρα αυτή βάσει της εσωτερικής νομοθεσίας ή των διεθνών δεσμεύσεων που έχει αναλάβει η συγκεκριμένη χώρα, καθώς και την πρακτική σχετικά με την εξασφάλιση της τηρήσεως των κανόνων αυτών, δεδομένου ότι οφείλει, σύμφωνα με το άρθρο 25 παράγραφος 2 της οδηγίας 95/46/ΕΚ, να λάβει υπόψη όλες τις περιστάσεις που σχετίζονται με τη διαβίβαση δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα προς την τρίτη χώρα» (σκέψη 75)·

Θ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι οι δραστηριότητες των υπηρεσιών πληροφοριών και η σχετική ανταλλαγή με τρίτες χώρες αποκλείονται από το πεδίο εφαρμογής του ενωσιακού δικαίου σύμφωνα με τις συνθήκες όσον αφορά τα κράτη μέλη, όμως εντάσσονται στο πεδίο εφαρμογής της απαραίτητης εκτίμησης επάρκειας του επιπέδου προστασίας δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα που προσφέρουν τρίτες χώρες, όπως επιβεβαιώνει το ΔΕΕ στο πλαίσιο των αποφάσεων Schrems I και II·

Ι.

λαμβάνοντας υπόψη ότι τα πρότυπα προστασίας εξαρτώνται όχι μόνο από την ισχύουσα νομοθεσία, αλλά και από την πρακτική εφαρμογή των εν λόγω νόμων, και λαμβάνοντας υπόψη ότι, κατά τη σύνταξη της απόφασής της, η Επιτροπή αξιολόγησε μόνο τη νομοθεσία και όχι την εφαρμογή στην πράξη·

ΙΑ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η Επιτροπή αναγνωρίζει επί του παρόντος ότι δώδεκα τρίτες χώρες παρέχουν επαρκή προστασία βάσει του ΓΚΠΔ και ότι έχει πρόσφατα ολοκληρώσει τις σχετικές συνομιλίες με τη Δημοκρατία της Κορέας· λαμβάνοντας υπόψη ότι το Ηνωμένο Βασίλειο είναι η πρώτη χώρα για την οποία η Επιτροπή έχει προτείνει τη χορήγηση επάρκειας βάσει της οδηγίας για την επιβολή του νόμου·

ΙΒ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η περίπτωση του Ηνωμένου Βασιλείου είναι διαφορετική από όλες τις προηγούμενες εκτιμήσεις επάρκειας, διότι αφορά ένα πρώην κράτος μέλος της ΕΕ που έχει πλήρως ενσωματώσει τις διατάξεις του ΓΚΠΔ στο οικείο εθνικό δίκαιο και προβλέπει ότι το σύνολο της «εγχώριας νομοθεσίας που προκύπτει από την ΕΕ», συμπεριλαμβανομένης της νομοθεσίας που μεταφέρει την οδηγία για την επιβολή του νόμου, θα συνεχίσει να ισχύει μετά το τέλος της μεταβατικής περιόδου·

I.   ΓΕΝΙΚΟΣ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ

Γενικές παρατηρήσεις

1.

σημειώνει ότι το Ηνωμένο Βασίλειο είναι συμβαλλόμενο μέρος της ΕΣΔΑ και της Σύμβασης του Συμβουλίου της Ευρώπης για την προστασία του ατόμου από την αυτοματοποιημένη επεξεργασία πληροφοριών προσωπικού χαρακτήρα· αναμένει από το Ηνωμένο Βασίλειο να διασφαλίσει το ίδιο ελάχιστο πλαίσιο προστασίας δεδομένων, παρά την αποχώρησή του από την Ευρωπαϊκή Ένωση·

2.

εκφράζει την ικανοποίησή του για τη δέσμευση του Ηνωμένου Βασιλείου να σέβεται τη δημοκρατία και το κράτος δικαίου και να προστατεύει και να εφαρμόζει σε εθνικό επίπεδο τα θεμελιώδη δικαιώματα, όπως αυτά που ορίζονται στην ΕΣΔΑ, συμπεριλαμβανομένων υψηλών επιπέδων προστασίας δεδομένων· υπενθυμίζει ότι αυτή η δέσμευση αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση για τη συνεργασία της ΕΕ με το Ηνωμένο Βασίλειο· υπενθυμίζει ότι παρά το γεγονός ότι το άρθρο 8 της ΕΣΔΑ για το δικαίωμα στην ιδιωτική ζωή αποτελεί μέρος του εσωτερικού δικαίου του Ηνωμένου Βασιλείου μέσω του νόμου για τα ανθρώπινα δικαιώματα (Human Rights Act) του 1998 και μέρος του κοινού δικαίου μέσω της νέας αδικοπραξίας για αθέμιτη χρήση πληροφοριών που αφορούν την ιδιωτική ζωή, οι προσπάθειες να συμπεριληφθεί ένα θεμελιώδες δικαίωμα στην προστασία δεδομένων καταψηφίστηκαν από την κυβέρνηση·

3.

επισημαίνει ότι σε σχέση με τη διακυβέρνηση δεδομένων η ΕΕ έχει επιλέξει μια προσέγγιση με βάση τα ανθρώπινα δικαιώματα κατά την κατάρτιση ισχυρών κανόνων προστασίας δεδομένων στο πλαίσιο του ΓΚΠΔ και εκφράζει, επομένως, τη βαθιά ανησυχία του για τις δημόσιες δηλώσεις του πρωθυπουργού του Ηνωμένου Βασιλείου ότι η χώρα θα επιδιώξει να αποκλίνει από τους κανόνες της ΕΕ για την προστασία δεδομένων και να θεσπίσει δικά της «κυρίαρχα» μέτρα ελέγχου στον τομέα αυτό· θεωρεί ότι η εθνική στρατηγική του Ηνωμένου Βασιλείου για τα δεδομένα που καταρτίστηκε το 2020 αποτελεί μεταστροφή από την προστασία δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα προς μια ευρύτερη χρήση και ανταλλαγή δεδομένων, η οποία δεν συμβαδίζει με τις αρχές της δικαιοσύνης, της ελαχιστοποίησης των δεδομένων και του περιορισμού του σκοπού που προβλέπονται στον ΓΚΠΔ· σημειώνει ότι, στις γνωμοδοτήσεις επάρκειας, το ΕΣΠΔ επεσήμανε ότι μια τέτοια εξέλιξη θα μπορούσε να δημιουργήσει πιθανούς κινδύνους για την προστασία που παρέχεται στις διαβιβάσεις δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα από την ΕΕ·

4.

επισημαίνει ότι οι έγκυρες αποφάσεις επάρκειας συμβάλλουν σημαντικά στην προστασία των θεμελιωδών δικαιωμάτων των ατόμων και στην ασφάλεια δικαίου για τις εταιρείες· τονίζει, ωστόσο, ότι οι αποφάσεις επάρκειας που βασίζονται σε ατελείς αξιολογήσεις και δεν εκτελούνται κατάλληλα από την Επιτροπή μπορεί να έχουν το αντίθετο αποτέλεσμα όταν προσβάλλονται δικαστικά·

5.

επισημαίνει ότι η εκτίμηση που διεξήγαγε η Επιτροπή πριν από την υποβολή του σχεδίου εκτελεστικής απόφασης δεν είναι ολοκληρωμένη, ούτε συνάδει με τις απαιτήσεις του ΔΕΕ για τις εκτιμήσεις επάρκειας, γεγονός που έχει επισημάνει το ΕΣΠΔ στις οικείες γνωμοδοτήσεις επάρκειας, στο πλαίσιο των οποίων συνιστά στην Επιτροπή να αξιολογήσει περαιτέρω συγκεκριμένες πτυχές της νομοθεσίας ή της πράξης του Ηνωμένου Βασιλείου σε σχέση με τη μαζική συλλογή, τη γνωστοποίηση στο εξωτερικό και τις διεθνείς συμφωνίες στον τομέα της ανταλλαγής πληροφοριών, της περαιτέρω χρήσης πληροφοριών που συλλέγονται για σκοπούς επιβολής του νόμου, και της ανεξαρτησίας των δικαστικών λειτουργών·

Επιβολή του ΓΚΠΔ

6.

εκφράζει την ανησυχία του για την έλλειψη και συχνά την απουσία επιβολής του ΓΚΠΔ από το Ηνωμένο Βασίλειο όταν ήταν ακόμη μέλος της ΕΕ· επισημαίνει, ιδίως, την έλλειψη ορθής επιβολής εκ μέρους του Γραφείου του Επιτρόπου Πληροφοριών (ICO) του Ηνωμένου Βασιλείου στο παρελθόν· επισημαίνει το παράδειγμα του Επιτρόπου Πληροφοριών ο οποίος αρχειοθέτησε μια καταγγελία στον τομέα της τεχνολογίας διαφημίσεων μετά από τη διοργάνωση δύο εκδηλώσεων με ενδιαφερόμενους φορείς, τη σύνταξη μίας έκθεσης [με τίτλο «Update Report on Adtech» (επικαιροποιημένη έκθεση για την τεχνολογία διαφημίσεων)] και δηλώνοντας ότι «η βιομηχανία της τεχνολογίας διαφημίσεων μοιάζει να μην κατανοεί πλήρως τις οικείες απαιτήσεις προστασίας δεδομένων», χωρίς ωστόσο να ασκήσει καμία από τις εξουσίες επιβολής που κατέχει (17)· εκφράζει την ανησυχία του ότι αυτή η μη επιβολή συνιστά διαρθρωτικό πρόβλημα, το οποίο μνημονεύεται στην «πολιτική ρυθμιστικής δράσης» του Επιτρόπου Πληροφοριών, στην οποία αναφέρεται ρητώς ότι «στις περισσότερες περιπτώσεις θα ασκούμε τις εξουσίες μας στις πιο κρίσιμες υποθέσεις, που αποτελούν τις πιο σοβαρές παραβιάσεις των υποχρεώσεων σχετικά με τα δικαιώματα ενημέρωσης. Αυτές οι παραβιάσεις περιλαμβάνουν συνήθως εκούσιες ή σκόπιμες πράξεις, πράξεις αμέλειας ή επαναλαμβανόμενες παραβιάσεις υποχρεώσεων που σχετίζονται με τα δικαιώματα ενημέρωσης, οι οποίες προκαλούν βλάβη ή ζημία σε άτομα»· υπογραμμίζει ότι στην πράξη αυτό έχει ως αποτέλεσμα πολλές παραβιάσεις της νομοθεσίας περί προστασίας δεδομένων στο Ηνωμένο Βασίλειο να μην έχουν αντιμετωπιστεί·

7.

σημειώνει την εθνική στρατηγική του Ηνωμένου Βασιλείου για τα δεδομένα, η οποία επικαιροποιήθηκε στις 9 Δεκεμβρίου 2020, γεγονός που υποδεικνύει μια μεταστροφή από την προστασία δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα προς μια εντατικότερη και ευρύτερη χρήση και ανταλλαγή δεδομένων· επισημαίνει ότι η θέση που πρεσβεύει ότι η «παρακράτηση δεδομένων μπορεί να επηρεάσει δυσμενώς την κοινωνία», όπως υποδεικνύεται στη στρατηγική δεν είναι συμβατή με τις αρχές της ελαχιστοποίησης των δεδομένων και του περιορισμού του σκοπού βάσει του ΓΚΠΔ και του πρωτογενούς δικαίου·

8.

σημειώνει ότι η επιτροπή συνταγματικών υποθέσεων του Κοινοβουλίου του Ηνωμένου Βασιλείου το 2004 (18) και η επιτροπή δημοσίων υποθέσεων του Κοινοβουλίου του Ηνωμένου Βασιλείου το 2014 (19) συνέστησαν τη διασφάλιση της ανεξαρτησίας του Επιτρόπου Πληροφοριών μέσω της μετατροπής του σε υπάλληλο του Κοινοβουλίου που θα είναι υπόλογος σε αυτό και δεν θα συνεχίσει να διορίζεται από τον υπουργό ψηφιακών μέσων και αθλητισμού· εκφράζει τη δυσαρέσκειά του για το γεγονός ότι δεν έχει δοθεί συνέχεια σε αυτή τη σύσταση·

Επεξεργασία δεδομένων για τον έλεγχο της μετανάστευσης

9.

σημειώνει ότι ο νόμος του Ηνωμένου Βασιλείου για την προστασία των δεδομένων περιλαμβάνει μια παρέκκλιση κάποιες πτυχές των θεμελιωδών αρχών προστασίας δεδομένων, όπως το δικαίωμα πρόσβασης και το δικαίωμα του υποκειμένου δεδομένων να γνωρίζει σε ποιους κοινοποιούνται τα δεδομένα του, σε περιπτώσεις όπου η προστασία αυτού του είδους θα «έβλαπτε τον αποτελεσματικό έλεγχο της μετανάστευσης»· υπογραμμίζει ότι η παρακολούθηση και η συμμόρφωση της χρήσης της εξαίρεσης πρέπει να πραγματοποιούνται σύμφωνα με τα πρότυπα που απαιτούνται στα σημεία αναφοράς που προϋποθέτουν την εξέταση της πράξης καθώς και της αρχής, μέσω της επισήμανσης ότι «πρέπει να εξεταστεί όχι μόνο το περιεχόμενο των κανόνων που ισχύουν για τα δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα που διαβιβάζονται σε τρίτη χώρα … αλλά και το σύστημα που είναι εν ισχύ για τη διασφάλιση της αποτελεσματικότητας αυτών των κανόνων»· αναγνωρίζει ότι η εξαίρεση αυτή, που είναι διαθέσιμη για όλους τους υπεύθυνους επεξεργασίας δεδομένων στο Ηνωμένο Βασίλειο, έχει εγκριθεί από το ICO και από ένα δικαστήριο, μπορεί κανείς να την επικαλεστεί μόνο κατά περίπτωση και μπορεί να εφαρμοστεί μόνο με αναγκαίο και αναλογικό τρόπο· υπενθυμίζει την πρόσφατη αποκάλυψη, σύμφωνα με την οποία έχουν υποβληθεί 17 780 αιτήματα πρόσβασης σε σχέση με δεδομένα που τελούν υπό επεξεργασία από το Υπουργείο Εσωτερικών μεταξύ 1ης Απριλίου 2018 και 31ης Μαρτίου 2019 για 146,75 εκατομμύρια υποκείμενα δεδομένων και ότι η εξαίρεση για τη μετανάστευση χρησιμοποιήθηκε σε πάνω από 70 % των αιτημάτων υποκειμένων δεδομένων προς το Υπουργείο Εσωτερικών του Ηνωμένου Βασιλείου το 2020 (20)· τονίζει ότι ακόμα και στις περιπτώσεις όπου το Υπουργείο Εσωτερικών του Ηνωμένου Βασιλείου χρησιμοποίησε αυτή την παρέκκλιση, δεν υπήρξε πλήρης άρνηση της πρόσβασης στις πληροφορίες, αλλά αυτή περιορίστηκε σε έγγραφα από τα οποία είχαν διαγραφεί ευαίσθητες πληροφορίες·

10.

σημειώνει ότι η εξαίρεση αυτή εφαρμόζεται πλέον σε πολίτες της ΕΕ που κατοικούν ή σκοπεύουν να κατοικήσουν στο Ηνωμένο Βασίλειο· εκφράζει την έντονη ανησυχία του για το γεγονός ότι η εξαίρεση καταργεί βασικές ευκαιρίες για λογοδοσία και διορθωτικά μέτρα, και υπογραμμίζει ότι τούτο δεν συνιστά επαρκές επίπεδο προστασίας·

11.

επαναλαμβάνει την έντονη ανησυχία του για την εξαίρεση σχετικά με τα δικαιώματα των υποκειμένων των δεδομένων που προβλέπεται στη μεταναστευτική πολιτική του Ηνωμένου Βασιλείου· επαναλαμβάνει τη θέση του για το γεγονός ότι η εξαίρεση για την επεξεργασία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα για σκοπούς μετανάστευσης του νόμου περί προστασίας δεδομένων του Ηνωμένου Βασιλείου πρέπει να τροποποιηθεί προτού μπορέσει να ληφθεί μια έγκυρη απόφαση επάρκειας, όπως αναφέρει επανειλημμένα, μεταξύ άλλων στο ψήφισμα της 12ης Φεβρουαρίου 2020 σχετικά με την προτεινόμενη εντολή για διαπραγματεύσεις σχετικά με μια νέα εταιρική σχέση με το Ηνωμένο Βασίλειο της Μεγάλης Βρετανίας και της Βόρειας Ιρλανδίας (21) και στη γνωμοδότηση της Επιτροπής Πολιτικών Ελευθεριών, Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων της 5ης Φεβρουαρίου 2021 (22)· καλεί την Επιτροπή να ζητήσει την εξάλειψη της εξαίρεσης για τη μετανάστευση, ή να διασφαλίσει τη μεταρρύθμισή της προκειμένου η εξαίρεση και η χρήση της να παρέχουν επαρκείς εγγυήσεις για τα υποκείμενα δεδομένων και να μην παραβιάζουν τα πρότυπα που αναμένονται από μια τρίτη χώρα·

Μαζική παρακολούθηση

12.

υπενθυμίζει τις αποκαλύψεις για μαζική παρακολούθηση από τις ΗΠΑ και το Ηνωμένο Βασίλειο, όπως τις έφερε στο φως ο μάρτυρας δημοσίου συμφέροντος Edward Snowden· υπενθυμίζει ότι το πρόγραμμα Tempora που υλοποιεί η υπηρεσία πληροφοριών του Ηνωμένου Βασιλείου (GCHQ) παρακολουθεί τις επικοινωνίες σε πραγματικό χρόνο μέσω διαδικτυακών καλωδίων κορμού οπτικής ίνας και καταγράφει τα δεδομένα, προκειμένου να τα επεξεργαστεί και να τα διερευνήσει σε μετέπειτα χρόνο· υπενθυμίζει ότι αυτή η μαζική παρακολούθηση του περιεχομένου των επικοινωνιών και των μεταδεδομένων πραγματοποιείται χωρίς να υπάρχουν μεμονωμένες υποψίες ή στοχευμένα δεδομένα·

13.

υπενθυμίζει ότι στις αποφάσεις για τις υποθέσεις Schrems I και Schrems II το ΔΕΕ αποφάσισε ότι η μαζική πρόσβαση στο περιεχόμενο των ιδιωτικών επικοινωνιών αφορά την ουσία του δικαιώματος στην ιδιωτική ζωή, και ότι σε αυτές τις περιπτώσεις δεν απαιτείται πλέον έλεγχος αναγκαιότητας και αναλογικότητας· υπογραμμίζει ότι αυτές οι αρχές ισχύουν για τις διαβιβάσεις δεδομένων σε άλλες τρίτες χώρες πέραν των Ηνωμένων Πολιτειών, μεταξύ άλλων και του Ηνωμένου Βασιλείου·

14.

υπενθυμίζει το ψήφισμά του, της 12ης Μαρτίου 2014, το οποίο κατέληγε ότι τα άνευ διακρίσεων και μη βασιζόμενα σε υποψίες προγράμματα μαζικής παρακολούθησης που διεξάγονται από την υπηρεσία πληροφοριών του Ηνωμένου Βασιλείου GCHQ είναι μη συμβατά με τις αρχές της αναγκαιότητας και της αναλογικότητας σε μια δημοκρατική κοινωνία και δεν είναι επαρκή σύμφωνα με τη νομοθεσία προστασίας δεδομένων της ΕΕ· αναγνωρίζει ότι έκτοτε το Ηνωμένο Βασίλειο έχει μεταρρυθμίσει σημαντικά τους οικείους νόμους περί παρακολούθησης και έχει θεσπίσει εγγυήσεις που εκτείνονται πέρα από τους όρους που προσδιορίζει το ΔΕΕ στην απόφαση Schrems II (23) και πέρα από τις εγγυήσεις που προβλέπουν οι νόμοι περί παρακολούθησης των περισσότερων κρατών μελών· εκφράζει την ικανοποίησή του ιδίως για την παροχή πλήρους πρόσβασης σε αποτελεσματική δικαστική προσφυγή· υπενθυμίζει ότι ο ειδικός εισηγητής του ΟΗΕ για το δικαίωμα στην ιδιωτική ζωή έχει εκφράσει την ικανοποίησή του για τις ισχυρές εγγυήσεις που έχουν θεσπιστεί με τον νόμο περί εξουσιών διερεύνησης του 2016 (Investigatory Powers Act — «IPA 2016») ως προς την αναγκαιότητα, την αναλογικότητα και την ανεξάρτητη εξουσιοδότηση από δικαστικό σώμα·

15.

υπενθυμίζει ότι τον Σεπτέμβριο του 2018, το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων επιβεβαίωσε ότι τα προγράμματα του Ηνωμένου Βασιλείου για μαζική παρακολούθηση και διατήρηση δεδομένων, συμπεριλαμβανομένου του Tempora, ήταν «παράνομα και ασύμβατα με τις απαραίτητες προϋποθέσεις για μια δημοκρατική κοινωνία» (24)·

16.

θεωρεί απαράδεκτο το γεγονός ότι οι προτάσεις αποφάσεων επάρκειας δεν λαμβάνουν υπόψη ούτε την έλλειψη περιορισμών για τη χρήση των εξουσιών του Ηνωμένου Βασιλείου επί των μαζικών δεδομένων ούτε την πραγματική χρήση από τις επιχειρήσεις παρακολούθησης Ηνωμένου Βασιλείου-ΗΠΑ όπως αποκαλύφθηκαν από τον Edward Snowden, συμπεριλαμβανομένων των εξής:

α)

το γεγονός ότι δεν υφίσταται αποτελεσματική και ουσιαστική εποπτεία από το Γραφείο του Επιτρόπου Πληροφοριών ή από τα δικαστήρια επί της χρήσης της εθνικής εξαίρεσης ασφαλείας σε νόμους προστασίας δεδομένων του Ηνωμένου Βασιλείου·

β)

το γεγονός ότι οι περιορισμοί της χρήσης των εξουσιών του Ηνωμένου Βασιλείου επί των μαζικών δεδομένων δεν προβλέπονται στην ίδια τη νομοθεσία, όπως απαιτεί το ΔΕΕ (αλλά αντιθέτως εναπόκεινται στη διακριτική ευχέρεια της εκτελεστικής εξουσίας με την επιφύλαξη «δέοντος» δικαστικού ελέγχου)·

γ)

το γεγονός ότι η περιγραφή των «δευτερογενών δεδομένων» (μεταδεδομένων) στα σχέδια αποφάσεων είναι πολύ παραπλανητική και δεν αναφέρει ότι τα εν λόγω δεδομένα μπορούν να είναι ιδιαίτερα αποκαλυπτικά και παρεμβατικά και ότι υπόκεινται σε υψηλού επιπέδου αυτοματοποιημένες αναλύσεις (όπως έκρινε το ΔΕΕ στην υπόθεση Digital Rights Ireland (25)), όμως βάσει του δικαίου του Ηνωμένου Βασιλείου τα μεταδεδομένα δεν προστατεύονται ουσιαστικά από την αδικαιολόγητη πρόσβαση, τη μαζική συλλογή και την ανάλυση με βάση την τεχνητή νοημοσύνη από τις υπηρεσίες πληροφοριών του Ηνωμένου Βασιλείου·

δ)

οι υπηρεσίες «Five Eyes», ειδικότερα η υπηρεσία πληροφοριών του Ηνωμένου Βασιλείου (GCHQ) και η υπηρεσία εθνικής ασφάλειας των ΗΠΑ (NSA) ανταλλάσσουν στην πράξη όλα τα δεδομένα πληροφοριών·

επισημαίνει ότι, επιπρόσθετα, σε σχέση με τις ΗΠΑ, οι πολίτες του Ηνωμένου Βασιλείου απολαύουν ορισμένων ανεπίσημων εγγυήσεων μεταξύ της GCHQ και της NSA των ΗΠΑ· εκφράζει τη βαθιά του ανησυχία για το γεγονός ότι αυτές οι εγγυήσεις δεν προστατεύουν τους πολίτες ή τους κατοίκους της ΕΕ των οποίων τα δεδομένα ενδέχεται να υποστούν περαιτέρω διαβιβάσεις και ανταλλαγή με την NSA·

17.

καλεί τα κράτη μέλη να συνάψουν συμφωνίες μη κατασκοπείας με το Ηνωμένο Βασίλειο και καλεί την Επιτροπή να χρησιμοποιήσει τις επαφές της με τους ομολόγους της στο Ηνωμένο Βασίλειο για να μεταφέρει το μήνυμα ότι, εάν δεν υπάρξει καμία τροποποίηση της νομοθεσίας και των πρακτικών παρακολούθησης του Ηνωμένου Βασιλείου, η μόνη δυνατή επιλογή για τη διευκόλυνση των αποφάσεων επάρκειας θα ήταν η σύναψη συμφωνιών μη κατασκοπείας με τα κράτη μέλη·

Περαιτέρω διαβιβάσεις

18.

υπογραμμίζει με έμφαση το γεγονός ότι ο νόμος του 2018 για (την αποχώρηση από) την Ευρωπαϊκή Ένωση προβλέπει ότι η νομολογία του ΔΕΕ που παρήχθη πριν από το τέλος της μεταβατικής περιόδου θα μετατραπεί σε «διατηρούμενη νομοθεσία της ΕΕ» και, ως εκ τούτου, θα είναι νομικά δεσμευτική για το Ηνωμένο Βασίλειο·· επισημαίνει ότι το Ηνωμένο Βασίλειο δεσμεύεται από τις αρχές και τους όρους που ορίζονται στις αποφάσεις Schrems I και Schrems II του ΔΕΕ κατά την αξιολόγηση της επάρκειας άλλων τρίτων χωρών· εκφράζει την ανησυχία του για το γεγονός ότι τα δικαστήρια του Ηνωμένου Βασιλείου δεν θα εφαρμόζουν πλέον τον Χάρτη· επισημαίνει ότι το Ηνωμένο Βασίλειο δεν υπόκειται πλέον στη δικαιοδοσία του ΔΕΕ, το οποίο αποτελεί τον ανώτατο βαθμό για την ερμηνεία του Χάρτη·

19.

επισημαίνει ότι οι κανόνες του Ηνωμένου Βασιλείου σχετικά με την ανταλλαγή δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα βάσει του νόμου του 2017 για την ψηφιακή οικονομία και σχετικά με τις περαιτέρω διαβιβάσεις δεν είναι «ουσιωδώς ισοδύναμοι» με τους κανόνες που ορίζονται στον ΓΚΠΔ, όπως αυτοί ερμηνεύονται από το ΔΕΕ·

20.

εκφράζει την ανησυχία του για το γεγονός ότι το Ηνωμένο Βασίλειο αναγνωρίζει στον εαυτό του το δικαίωμα να δηλώνει ότι άλλες τρίτες χώρες ή εδάφη παρέχουν επαρκή προστασία δεδομένων, ανεξαρτήτως του εάν οι εν λόγω τρίτες χώρες ή εδάφη έχουν θεωρηθεί ως παρέχοντα τέτοια προστασία από την ΕΕ· υπενθυμίζει ότι το Ηνωμένο Βασίλειο έχει ήδη δηλώσει ότι το Γιβραλτάρ παρέχει τέτοια προστασία μολονότι η ΕΕ δεν το έχει πράξει· εκφράζει την έντονη ανησυχία του για το γεγονός ότι η χορήγηση καθεστώτος επάρκειας στο Ηνωμένο Βασίλειο θα οδηγούσε σε παράκαμψη των κανόνων της ΕΕ για τις διαβιβάσεις σε χώρες ή εδάφη που δεν χαρακτηρίζονται επαρκή βάσει του δικαίου της ΕΕ·

21.

λαμβάνει υπόψη το γεγονός ότι την 1η Φεβρουαρίου 2021 το Ηνωμένο Βασίλειο κατέθεσε αίτημα προσχώρησης στη Συνολική και Προοδευτική Συμφωνία για την Εταιρική Σχέση των Χωρών του Ειρηνικού (CPTPP), και συγκεκριμένα με στόχο να «επωφεληθεί από τους σύγχρονους κανόνες ψηφιακού εμπορίου, οι οποίοι επιτρέπουν την ελεύθερη ροή δεδομένων μεταξύ μελών, αίρουν περιττά εμπόδια για τις επιχειρήσεις [κ.λπ.]»· παρατηρεί με ανησυχία ότι τα μέλη της CPTPP είναι έντεκα, εκ των οποίων οκτώ δεν έχουν λάβει απόφαση επάρκειας από την ΕΕ· εκφράζει την έντονη ανησυχία του για πιθανές περαιτέρω διαβιβάσεις δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα πολιτών ή κατοίκων της ΕΕ στις χώρες αυτές, εάν χορηγηθεί απόφαση επάρκειας στο Ηνωμένο Βασίλειο (26)·

22.

εκφράζει τη δυσαρέσκειά του για το γεγονός ότι η Επιτροπή δεν αξιολόγησε τον αντίκτυπο και τους ενδεχόμενους κινδύνους της συμφωνίας μεταξύ του Ηνωμένου Βασιλείου της Μεγάλης Βρετανίας και της Βόρειας Ιρλανδίας και της Ιαπωνίας για μια συνολική οικονομική συμφωνία (CEPA) που περιλαμβάνει διατάξεις για τα δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα και για το επίπεδο της προστασίας δεδομένων·

23.

εκφράζει την ανησυχία του για το ενδεχόμενο να υπονομευθεί το επίπεδο προστασίας που παρέχεται από τον ΓΚΠΔ, εάν το Ηνωμένο Βασίλειο συμπεριλάβει διατάξεις για διαβιβάσεις δεδομένων σε μελλοντικές εμπορικές συμφωνίες, μεταξύ άλλων σε εμπορικές συμφωνίες ΗΠΑ-Ηνωμένου Βασιλείου·

II.   ΟΔΗΓΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΤΩΝ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ ΣΤΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΗΣ ΕΠΙΒΟΛΗΣ ΤΟΥ ΝΟΜΟΥ

24.

τονίζει ότι το Ηνωμένο Βασίλειο είναι η πρώτη χώρα για την οποία η Επιτροπή έχει προτείνει την έγκριση απόφασης επάρκειας βάσει της οδηγίας (ΕΕ) 2016/680·

25.

σημειώνει τη συμφωνία διασυνοριακής πρόσβασης του Ηνωμένου Βασιλείου με τις ΗΠΑ (27), βάσει του νόμου CLOUD των ΗΠΑ, η οποία διευκολύνει τις διαβιβάσεις για σκοπούς επιβολής του νόμου· εκφράζει τη βαθιά ανησυχία του για το γεγονός ότι η συμφωνία αυτή θα επιτρέψει την αδικαιολόγητη πρόσβαση των αρχών των ΗΠΑ σε δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα πολιτών και κατοίκων της ΕΕ· συμμερίζεται την ανησυχία του ΕΣΠΔ ότι οι εγγυήσεις που παρέχονται στη συμφωνία-πλαίσιο ΕΕ-ΗΠΑ (28) εάν εφαρμοστούν τηρουμένων των αναλογιών ενδέχεται μα μην πληρούν τα κριτήρια των σαφών, ακριβών και προσβάσιμων κανόνων ως προς την πρόσβαση σε δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα, ή να μην κατοχυρώνουν επαρκώς τέτοιες εγγυήσεις που να είναι αποτελεσματικές και εφαρμόσιμες στο πλαίσιο της νομοθεσίας του Ηνωμένου Βασιλείου·

26.

υπενθυμίζει ότι η απόφαση C-623/17 του ΔΕΕ πρέπει να ερμηνευθεί κατά την έννοια ότι απαγορεύει εθνική κανονιστική ρύθμιση να επιτρέπει σε κρατική αρχή να ζητεί από παρόχους υπηρεσιών ηλεκτρονικών επικοινωνιών να πραγματοποιούν γενική και άνευ διακρίσεων μετάδοση δεδομένων κίνησης και θέσης στις υπηρεσίες ασφάλειας και πληροφοριών του κράτους για τον σκοπό της προστασίας της εθνικής ασφάλειας·

27.

σημειώνει ότι, στην περίπτωση αυτή, το ΔΕΕ απεφάνθη ότι η μαζική συλλογή δεδομένων που έλαβε χώρα στο Ηνωμένο Βασίλειο βάσει του νόμου περί αρμοδιοτήτων διερεύνησης (Investigatory Powers Act) του 2000 ήταν παράνομη· επισημαίνει ότι η εν λόγω ρύθμιση έχει αντικατασταθεί εν τω μεταξύ από τον νόμο περί αρμοδιοτήτων διερεύνησης (IPA 2016), προκειμένου να ενισχυθούν οι αρχές της αναγκαιότητας και της αναλογικότητας· υπογραμμίζει ότι ο νόμος περί αρμοδιοτήτων διερεύνησης του 2016 καθιστά την παρακολούθηση υποκείμενη σε δικαστική εποπτεία και δίνει στα άτομα τη δυνατότητα πρόσβασης στα δεδομένα τους και τη δυνατότητα υποβολής καταγγελιών ενώπιον του ειδικού δικαιοδοτικού οργάνου προστασίας των δεδομένων και της ιδιωτικής ζωής (Investigatory Powers Tribunal)· αποδοκιμάζει, ωστόσο, το γεγονός ότι ο νόμος περί αρμοδιοτήτων διερεύνησης του 2016 εξακολουθεί να καθιστά δυνατή την πρακτική μαζικής διατήρησης δεδομένων·

28.

εκφράζει την ανησυχία του σχετικά με πρόσφατα δημοσιεύματα ότι ένα πρόγραμμα για τη μαζική συλλογή και διατήρηση δεδομένων αποτελεί μέρος μιας δοκιμής του Υπουργείου Εσωτερικών του Ηνωμένου Βασιλείου η οποία διεξάγεται βάσει του νόμου περί αρμοδιοτήτων διερεύνησης του 2016·

29.

υπενθυμίζει ότι στο ψήφισμά του, της 12ης Φεβρουαρίου 2020, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο τόνισε ότι «το Ηνωμένο Βασίλειο δεν μπορεί να έχει άμεση πρόσβαση σε δεδομένα των συστημάτων πληροφοριών της ΕΕ ή να συμμετέχει στις διαχειριστικές δομές των οργανισμών της ΕΕ στον τομέα της ελευθερίας, της ασφάλειας και της δικαιοσύνης, ενώ οποιαδήποτε ανταλλαγή πληροφοριών, συμπεριλαμβανομένων δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα, με το Ηνωμένο Βασίλειο, θα πρέπει να υπόκειται σε αυστηρές εγγυήσεις και απαιτήσεις ελέγχου και εποπτείας, συμπεριλαμβανομένου ενός επιπέδου προστασίας των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα ισοδύναμου με το επίπεδο προστασίας που εγγυάται το δίκαιο της ΕΕ»· λαμβάνει υπό σημείωση τις αδυναμίες που εντοπίστηκαν στον τρόπο με τον οποίο το Ηνωμένο Βασίλειο εφάρμοζε τον νόμο περί προστασίας δεδομένων, ενώ ήταν ακόμη μέλος της ΕΕ· υπενθυμίζει ότι το Ηνωμένο Βασίλειο κατέγραφε και διατηρούσε αντίγραφο του συστήματος πληροφοριών Σένγκεν (SIS)· αναμένει από τους φορείς επιβολής του νόμου του Ηνωμένου Βασιλείου να συμμορφώνονται πλήρως με τους ισχύοντες κανόνες κατά την ανταλλαγή δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα στο μέλλον· υπενθυμίζει ότι το Ηνωμένο Βασίλειο διατηρεί πρόσβαση σε ορισμένες βάσεις δεδομένων επιβολής του νόμου της ΕΕ μόνο βάσει θετικής/αρνητικής απάντησης (hit/no hit) και είναι νομικά αποκλεισμένο από την πρόσβαση στο SIS·

30.

εκφράζει την ανησυχία του για τα στοιχεία που αποκαλύφθηκαν τον Ιανουάριο του 2021, βάσει των οποίων 400 000 ποινικά μητρώα διεγράφησαν κατά λάθος από το Εθνικό Μητρώο της Αστυνομίας του Ηνωμένου Βασιλείου· τονίζει ότι ένα τέτοιο γεγονός δεν εμπνέει εμπιστοσύνη όσον αφορά τις προσπάθειες του Ηνωμένου Βασιλείου στον τομέα της προστασίας δεδομένων για σκοπούς επιβολής του νόμου·

31.

σημειώνει ότι η πρόταση απόφασης επάρκειας αξιολογεί διεξοδικά τα δικαιώματα κάθε αρχής του Ηνωμένου Βασιλείου που εξουσιοδοτείται από την εθνική νομοθεσία να παρακολουθεί και να διατηρεί δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα για λόγους εθνικής ασφάλειας· επικροτεί, περαιτέρω, το γεγονός ότι αναλυτικές εκθέσεις εποπτείας σχετικά με τις αρμόδιες αρχές της κοινότητας ανταλλαγής πληροφοριών παρέχουν πληροφορίες που αφορούν τις τρέχουσες πρακτικές παρακολούθησης που εφαρμόζει το Ηνωμένο Βασίλειο· ζητεί από την Επιτροπή να αξιολογεί και να παρακολουθεί περαιτέρω τα είδη των δεδομένων επικοινωνιών που εμπίπτουν στις αρμοδιότητες διατήρησης δεδομένων και νόμιμης παρακολούθησης του Ηνωμένου Βασιλείου·

32.

επισημαίνει ότι η συμφωνία εμπορίου και συνεργασίας μεταξύ της ΕΕ και του Ηνωμένου Βασιλείου περιλαμβάνει τίτλους σχετικά με την ανταλλαγή δεδομένων DNA, δακτυλικών αποτυπωμάτων και αδειών κυκλοφορίας οχημάτων, τη διαβίβαση και επεξεργασία δεδομένων από καταστάσεις ονομάτων επιβατών (PNR), τη συνεργασία όσον αφορά τις επιχειρησιακές πληροφορίες και τη συνεργασία με την Ευρωπόλ και την Eurojust, και ότι η συμφωνία αυτή θα ισχύει ανεξαρτήτως της απόφασης επάρκειας· υπενθυμίζει, ωστόσο, τις ανησυχίες που εκφράστηκαν στη γνωμοδότηση της Επιτροπής Πολιτικών Ελευθεριών, Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων του Φεβρουαρίου του 2021 σχετικά τη συμφωνία εμπορίου και συνεργασίας όσον αφορά την ειδική χρήση και την πιο μακροχρόνια διατήρηση δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα που παραχωρήθηκε στο Ηνωμένο Βασίλειο βάσει των τίτλων Prüm και PNR της συμφωνίας εμπορίου και συνεργασίας, οι οποίοι δεν συνάδουν με τις χρήσεις και διατηρήσεις των κρατών μελών· υπενθυμίζει το δικαίωμα προσφυγής στο ΔΕΕ προκειμένου να διαπιστώσει τη νομιμότητα της προτεινόμενης διεθνούς συμφωνίας και, ιδίως, κατά πόσο είναι συμβατή με την προστασία ενός θεμελιώδους δικαιώματος (29)·

Συμπεράσματα

33.

καλεί την Επιτροπή να διαβεβαιώσει τις επιχειρήσεις της ΕΕ ότι η απόφαση επάρκειας θα παρέχει μια σταθερή, επαρκή και μελλοντοστραφή νομική βάση για τις διαβιβάσεις δεδομένων· υπογραμμίζει τη σημασία του να διασφαλιστεί ότι αυτή η απόφαση επάρκειας θα κριθεί αποδεκτή αν εξεταστεί από το ΔΕΕ, και τονίζει ότι όλες οι συστάσεις που περιλαμβάνονται στη γνωμοδότηση του ΕΣΠΔ θα πρέπει, συνεπώς, να ληφθούν υπόψη·

34.

χαιρετίζει το γεγονός ότι οι αποφάσεις επάρκειας θα ισχύουν μόνο για τέσσερα έτη, δεδομένου ότι το Ηνωμένο Βασίλειο ενδέχεται να επιλέξει να τροποποιήσει τη νομοθεσία που υπόκειται στην εκτίμηση επάρκειας της Επιτροπής εφόσον δεν αποτελεί πλέον κράτος μέλος της ΕΕ· καλεί την Επιτροπή να συνεχίσει να παρακολουθεί εν τω μεταξύ το επίπεδο προστασίας των δεδομένων στο Ηνωμένο Βασίλειο στη νομοθεσία και την πρακτική και να προβεί σε μια διεξοδική αξιολόγηση πριν από την ανανέωση της απόφασης επάρκειας το 2025·

35.

υποστηρίζει την άποψη ότι, με την έγκριση των δύο εκτελεστικών αποφάσεων, που δεν συνάδουν με το δίκαιο της ΕΕ, χωρίς να έχουν επιλυθεί όλοι οι προβληματισμοί που εκφράζονται στο παρόν ψήφισμα, η Επιτροπή υπερβαίνει τις εκτελεστικές εξουσίες που της χορηγούνται μέσω του κανονισμού (ΕΕ) 2016/679 και της οδηγίας (ΕΕ) 2016/680· εκφράζει, επομένως, την αντίρρησή του προς τις δύο εκτελεστικές πράξεις, διότι τα σχέδια εκτελεστικών αποφάσεων δεν συνάδουν με το δίκαιο της ΕΕ·

36.

καλεί την Επιτροπή να τροποποιήσει τα δύο σχέδια εκτελεστικών αποφάσεων της προκειμένου να συμμορφωθούν πλήρως με το δίκαιο και τη νομολογία της ΕΕ·

37.

ζητεί από τις εθνικές αρχές προστασίας δεδομένων να αναστείλουν τη διαβίβαση δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα που μπορεί να υπόκειται σε άνευ διακρίσεων πρόσβαση των αρχών πληροφοριών του Ηνωμένου Βασιλείου, εάν η Επιτροπή πρόκειται να εγκρίνει τις αποφάσεις επάρκειας σε σχέση με το Ηνωμένο Βασίλειο πριν το Ηνωμένο Βασίλειο επιλύσει τα ανωτέρω ζητήματα·

38.

καλεί την Επιτροπή και τις αρμόδιες αρχές του Ηνωμένου Βασιλείου να καταρτίσουν ένα σχέδιο δράσης για να αντιμετωπίσουν το συντομότερο δυνατόν τις ελλείψεις που προσδιορίζονται στις γνωμοδοτήσεις του ΕΣΠΔ και άλλα εκκρεμή ζητήματα ως προς την προστασία δεδομένων στο Ηνωμένο Βασίλειο, τα οποία πρέπει να αποτελούν προαπαιτούμενο για την τελική απόφαση επάρκειας·

39.

καλεί την Επιτροπή να συνεχίσει να παρακολουθεί στενά το επίπεδο προστασίας των δεδομένων, καθώς και τους νόμους και τις πρακτικές μαζικής παρακολούθησης στο Ηνωμένο Βασίλειο· επισημαίνει ότι προβλέπονται άλλες νομικές δυνατότητες για διαβιβάσεις δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα στο Ηνωμένο Βασίλειο στο κεφάλαιο V του ΓΚΠΔ· υπενθυμίζει ότι, σύμφωνα με τις κατευθυντήριες γραμμές του ΕΣΠΔ, οι διαβιβάσεις που βασίζονται σε παρεκκλίσεις για ειδικές καταστάσεις σύμφωνα με το άρθρο 49 του ΓΚΠΔ πρέπει να πραγματοποιούνται κατ’ εξαίρεση·

40.

εκφράζει τη δυσαρέσκειά του για το γεγονός ότι η Επιτροπή έχει αγνοήσει την έκκληση του Κοινοβουλίου περί αναστολής της Ασπίδας Προστασίας της Ιδιωτικής Ζωής μέχρι οι αρχές των ΗΠΑ να συμμορφωθούν με τους όρους της, αλλά έχει προτιμήσει να «παρακολουθεί την κατάσταση» χωρίς κάποιο συγκεκριμένο αποτέλεσμα ως προς την προστασία δεδομένων για τους πολίτες και την ασφάλεια δικαίου για τις επιχειρήσεις· παροτρύνει την Επιτροπή να αντλήσει διδάγματα από τις αποτυχίες του παρελθόντος σε περιπτώσεις όπου αγνόησε τις εκκλήσεις του Κοινοβουλίου και των εμπειρογνωμόνων σε σχέση με τη σύναψη και την παρακολούθηση παλαιότερων αποφάσεων επάρκειας, και να εμπιστευτεί το ΔΕΕ για την κατάλληλη επιβολή του δικαίου της ΕΕ για την προστασία δεδομένων σε συνέχεια των καταγγελιών μεμονωμένων ατόμων·

41.

ζητεί από την Επιτροπή να παρακολουθεί στενά τη νομοθεσία και τις πρακτικές περί προστασίας δεδομένων στο Ηνωμένο Βασίλειο, να ενημερώνει άμεσα και να διαβουλεύεται με το Κοινοβούλιο σχετικά με τυχόν αλλαγές στο καθεστώς προστασίας δεδομένων του Ηνωμένου Βασιλείου στο μέλλον, και ζητεί επίσης να δοθεί ελεγκτικός ρόλος στο Κοινοβούλιο στο νέο θεσμικό πλαίσιο, συμπεριλαμβανομένων αρμόδιων φορέων όπως η ειδική επιτροπή για τη συνεργασία στον τομέα επιβολής του νόμου και τη δικαστική συνεργασία·

o

o o

42.

αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στην Επιτροπή, στα κράτη μέλη και στην κυβέρνηση του Ηνωμένου Βασιλείου.

(1)  ECLI:EU:C:2020:559.

(2)  ECLI:EU:C:2015:650.

(3)  ECLI:EU:C:2020:790.

(4)  ΕΕ C 378 της 9.11.2017, σ. 104.

(5)  ΕΕ C 118 της 8.4.2020, σ. 133.

(6)  ΕΕ C 345 της 16.10.2020, σ. 58.

(7)  Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2021)0256.

(8)  Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2020)0337.

(9)  ΕΕ L 444 της 31.12.2020, σ. 14.

(10)  Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2021)0141.

(11)  ΕΕ L 119 της 4.5.2016, σ. 1.

(12)  ΕΕ L 119 της 4.5.2016, σ. 89.

(13)  ΕΕ L 201 της 31.7.2002, σ. 37.

(14)  A8-0324/2017.

(15)  Σχέδιο εκτελεστικής απόφασης της Επιτροπής δυνάμει του κανονισμού (ΕΕ) 2016/679 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με την επάρκεια της παρεχόμενης από το Ηνωμένο Βασίλειο προστασίας των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα.

(16)  Σχέδιο εκτελεστικής απόφασης της Επιτροπής δυνάμει της οδηγίας (ΕΕ) 2016/680 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με την επάρκεια της παρεχόμενης από το Ηνωμένο Βασίλειο προστασίας των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα.

(17)  Lomas, N., UK’s ICO faces legal action after closing adtech complaint with nothing to show for it, TechCrunch, San Francisco, 2020.

(18)  Έβδομη έκθεση της ειδικής επιτροπής συνταγματικών υποθέσεων που δημοσιεύθηκε από τη Βουλή των Κοινοτήτων στις 13 Ιουνίου 2006. Η παράγραφος 108 έχει ως εξής: «We see considerable merit in the Information Commissioner becoming directly responsible to, and funded by, Parliament, and recommend that such a change be considered when an opportunity arises to amend the legislation» (Θεωρούμε πως είναι σημαντικό ο Επίτροπος Πληροφοριών να καταστεί άμεσα υπεύθυνος και να χρηματοδοτείται από το Κοινοβούλιο και θα προτείνουμε να εξεταστεί μια τέτοια αλλαγή όταν προκύψει ευκαιρία για τροποποίηση της νομοθεσίας).

(19)  Έκθεση της Επιτροπής Δημόσιας Διοίκησης με τίτλο «Who’s accountable? Relationships between Government and arm’s-length bodies» (Ποιος είναι υπόλογος; Σχέσεις μεταξύ της κυβέρνησης και των ανεξάρτητων οργάνων) που δημοσιεύτηκε από τη Βουλή των Αντιπροσώπων στις 4 Νοεμβρίου 2014. Η παράγραφος 64 έχει ως εξής: «Ο Επίτροπος Πληροφοριών και η Επιθεώρηση Φυλακών θα πρέπει να αποκτήσουν μεγαλύτερη ανεξαρτησία από την κυβέρνηση και να λογοδοτούν στο Κοινοβούλιο. Ο Επίτροπος Πληροφόρησης, ο Επίτροπος για τους Δημόσιους Διορισμούς και ο Πρόεδρος της Επιτροπής Προτύπων Δημόσιας Ζωής θα πρέπει να γίνουν αξιωματούχοι του Κοινοβουλίου, όπως είναι ήδη ο Διαμεσολαβητής της Κοινοβουλευτικής Υπηρεσίας και της Υπηρεσίας Υγείας και ο Γενικός Ελεγκτής».

(20)  Δελτίο Τύπου της ομάδας Open Rights της 3ης Μαρτίου 2021 με τίτλο «Documents reveal controversial Immigration Exemption used in 70 % of access requests to Home Office» (Έγγραφα αποκαλύπτουν αμφιλεγόμενη εξαίρεση για τη μετανάστευση η οποία χρησιμοποιήθηκε στο 70 % των αιτημάτων πρόσβασης προς το Υπουργείο Εσωτερικών του Ηνωμένου Βασιλείου).

(21)  Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2020)0033.

(22)  Γνωμοδότηση της Επιτροπής Πολιτικών Ελευθεριών, Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων σχετικά με την απόφαση για τη σύναψη, εξ ονόματος της Ένωσης, της συμφωνίας εμπορίου και συνεργασίας μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Ευρωπαϊκής Κοινότητας Ατομικής Ενέργειας, αφενός, και του Ηνωμένου Βασιλείου της Μεγάλης Βρετανίας και της Βόρειας Ιρλανδίας, αφετέρου, και της συμφωνίας μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του Ηνωμένου Βασιλείου της Μεγάλης Βρετανίας και της Βόρειας Ιρλανδίας σχετικά με διαδικασίες ασφάλειας για την ανταλλαγή και την προστασία διαβαθμισμένων πληροφοριών, LIBE_AL(2021)680848.

(23)  Απόφαση της 16ης Ιουλίου 2020 στην υπόθεση C-311/18, Data Protection Commissioner κατά Facebook Ireland Limited and Maximillian Schrems, ECLI:EU:C:2020:559.

(24)  Απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων της 13ης Σεπτεμβρίου 2018, Big Brother Watch κ.α. κατά Ηνωμένου Βασιλείου, προσφυγές 58170/13, 62322/14, 24960/15.

(25)  Απόφαση του Δικαστηρίου της 8ης Απριλίου 2014, Digital Rights Ireland Ltd κατά Minister for Communications, Marine and Natural Resources και άλλων και Kärntner Landesregierung και άλλων, συνεκδικασθείσες υποθέσεις C-293/12 και C-594/12, ECLI:EU:C:2014:238.

(26)  Δελτίο Τύπου του Υπουργείου Διεθνούς Εμπορίου του Ηνωμένου Βασιλείου, της 30ής Ιανουαρίου 2021, με τίτλο «UK applies to join huge Pacific free trade area CPTPP» (Το Ηνωμένο Βασίλειο υποβάλλει αίτηση προσχώρησης στην τεράστια περιοχή ελεύθερων συναλλαγών του Ειρηνικού (CPTPP)).

(27)  Συμφωνία μεταξύ της κυβέρνησης του Ηνωμένου Βασιλείου της Μεγάλης Βρετανίας και της Βόρειας Ιρλανδίας και της κυβέρνησης των Ηνωμένων Πολιτειών Αμερικής της 3ης Οκτωβρίου 2019 σχετικά με την πρόσβαση σε ηλεκτρονικά δεδομένα για τον σκοπό της καταπολέμησης του σοβαρού εγκλήματος.

(28)  Συμφωνία μεταξύ των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής και της Ευρωπαϊκής Ένωσης σχετικά με την προστασία των πληροφοριών προσωπικού χαρακτήρα για την πρόληψη, τη διερεύνηση, την ανίχνευση και τη δίωξη ποινικών αδικημάτων (ΕΕ L 336 της 10.12.2016, σ. 3).

(29)  Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου σχετικά με το σχέδιο απόφασης της Επιτροπής που επισημαίνει το κατάλληλο επίπεδο προστασίας των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα που περιέχονται στα Μητρώα Ονομάτων Επιβατών (PNR) που διαβιβάζονται στην Υπηρεσία Τελωνείων και Προστασίας των Συνόρων των Ηνωμένων Πολιτειών (ΕΕ C 103 E της 29.4.2004, σ. 665).


III Προπαρασκευαστικές πράξεις

Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο

Δευτέρα 17 Μαΐου 2021

12.1.2022   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 15/228


P9_TA(2021)0216

Πρόγραμμα ανταλλαγών, συνδρομής και κατάρτισης για την προστασία του ευρώ από την παραχάραξη και την κιβδηλεία για την περίοδο 2021-2027 (πρόγραμμα «Pericles IV») ***II

Νομοθετικό ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 17ης Μαΐου 2021 σχετικά με τη θέση του Συμβουλίου σε πρώτη ανάγνωση ενόψει της έκδοσης κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου περί προγράμματος ανταλλαγών, συνδρομής και κατάρτισης για την προστασία του ευρώ από την παραχάραξη και την κιβδηλεία για την περίοδο 2021-2027 (πρόγραμμα «Pericles IV») και για την κατάργηση του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 331/2014 (06164/1/2021 — C9-0137/2021 — 2018/0194(COD))

(Συνήθης νομοθετική διαδικασία: δεύτερη ανάγνωση)

(2022/C 15/24)

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

έχοντας υπόψη τη θέση του Συμβουλίου σε πρώτη ανάγνωση (06164/1/2021 — C9-0137/2021),

έχοντας υπόψη τη θέση του σε πρώτη ανάγνωση (1) σχετικά με την πρόταση της Επιτροπής προς το Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο (COM(2018)0369),

έχοντας υπόψη τη γνώμη της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, της 19ης Οκτωβρίου 2018 (2),

έχοντας υπόψη το άρθρο 294 παράγραφος 7 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης,

έχοντας υπόψη την προσωρινή συμφωνία που εγκρίθηκε από την αρμόδια επιτροπή σύμφωνα με το άρθρο 74 παράγραφος 4 του Κανονισμού του,

έχοντας υπόψη το άρθρο 67 του Κανονισμού του,

έχοντας υπόψη τη σύσταση για τη δεύτερη ανάγνωση της Επιτροπής Πολιτικών Ελευθεριών, Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων (A9-0164/2021),

1.

εγκρίνει τη θέση του Συμβουλίου σε πρώτη ανάγνωση·

2.

διαπιστώνει ότι η πράξη εκδόθηκε σύμφωνα με τη θέση του Συμβουλίου·

3.

αναθέτει στον Πρόεδρό του να υπογράψει την πράξη, μαζί με τον Πρόεδρο του Συμβουλίου, σύμφωνα με το άρθρο 297 παράγραφος 1 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης·

4.

αναθέτει στον Γενικό Γραμματέα του να υπογράψει την πράξη, αφού προηγουμένως ελεγχθεί ότι όλες οι διαδικασίες έχουν δεόντως ολοκληρωθεί, και να προβεί, σε συμφωνία με τον Γενικό Γραμματέα του Συμβουλίου, στη δημοσίευσή της στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης·

5.

αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει τη θέση του Κοινοβουλίου στο Συμβούλιο, στην Επιτροπή και στα εθνικά κοινοβούλια.

(1)  Κείμενα που εγκρίθηκαν της 13.2.2019, P8_TA(2019)0087.

(2)  ΕΕ C 378 της 19.10.2018, σ. 2.


Τρίτη 18 Μαΐου 2021

12.1.2022   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 15/229


P9_TA(2021)0217

Διορισμός του εκτελεστικού διευθυντή της Ευρωπαϊκής Αρχής Κινητών Αξιών και Αγορών — υποψήφια: Natasha Cazenave

Απόφαση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 18ης Μαΐου 2021 σχετικά με την πρόταση για τον διορισμό του εκτελεστικού διευθυντή της Ευρωπαϊκής Αρχής Κινητών Αξιών και Αγορών (N9-0005/2021 — C9-0114/2021 — 2021/0900(NLE))

(Έγκριση)

(2022/C 15/25)

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

έχοντας υπόψη την πρόταση του συμβουλίου εποπτών της Ευρωπαϊκής Αρχής Κινητών Αξιών και Αγορών της 12ης Μαρτίου 2021 (C9-0114/2021),

έχοντας υπόψη το άρθρο 51 παράγραφος 2 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1095/2010 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 24ης Νοεμβρίου 2010, για τη σύσταση Ευρωπαϊκής Εποπτικής Αρχής (Ευρωπαϊκή Αρχή Κινητών Αξιών και Αγορών), την τροποποίηση της απόφασης αριθ. 716/2009/ΕΚ και την κατάργηση της απόφασης 2009/77/ΕΚ της Επιτροπής (1),

έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 14ης Μαρτίου 2019 σχετικά με την ισορροπία των φύλων κατά τον διορισμό σε ενωσιακές θέσεις του οικονομικού και νομισματικού τομέα (2),

έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 16ης Ιανουαρίου 2020 σχετικά με τα θεσμικά όργανα και τους οργανισμούς της Οικονομικής και Νομισματικής Ένωσης: πρόληψη των συγκρούσεων συμφερόντων μετά την αποχώρηση από δημόσια υπηρεσία (3),

έχοντας υπόψη το άρθρο 131 του Κανονισμού του,

έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής Οικονομικής και Νομισματικής Πολιτικής (A9-0137/2021),

Α.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η θητεία της νυν εκτελεστικής διευθύντριας της Ευρωπαϊκής Αρχής Κινητών Αξιών και Αγορών λήγει στις 29 Μαΐου 2021·

Β.

λαμβάνοντας υπόψη ότι, στις 12 Μαρτίου 2021, το συμβούλιο εποπτών της Ευρωπαϊκής Αρχής Κινητών Αξιών και Αγορών, κατόπιν ανοικτής διαδικασίας επιλογής, πρότεινε τον διορισμό της Natasha Cazenave ως εκτελεστικής διευθύντριας για θητεία πέντε ετών, σύμφωνα με το άρθρο 51 παράγραφοι 2 και 3 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1095/2010·

Γ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι, στις 22 Απριλίου 2021, η Επιτροπή Οικονομικής και Νομισματικής Πολιτικής διεξήγαγε ακρόαση με τη Natasha Cazenave, η οποία προέβη, στο πλαίσιο αυτό, σε εναρκτήρια δήλωση και εν συνεχεία απάντησε σε ερωτήσεις των μελών της επιτροπής·

1.

εγκρίνει τον διορισμό της Natasha Cazenave ως εκτελεστικής διευθύντριας της Ευρωπαϊκής Αρχής Κινητών Αξιών και Αγορών·

2.

αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει την παρούσα απόφαση στο Συμβούλιο, στην Επιτροπή, στην Ευρωπαϊκή Αρχή Κινητών Αξιών και Αγορών και στις κυβερνήσεις των κρατών μελών.

(1)  ΕΕ L 331 της 15.12.2010, σ. 84.

(2)  ΕΕ C 23 της 21.1.2021, σ. 105.

(3)  Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2020)0017.


12.1.2022   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 15/230


P9_TA(2021)0218

Διορισμός προέδρου της Ευρωπαϊκής Αρχής Ασφαλίσεων και Επαγγελματικών Συντάξεων — Υποψήφια: Petra Hielkema

Απόφαση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 18ης Μαΐου 2021 σχετικά με την πρόταση για τον διορισμό της προέδρου της Ευρωπαϊκής Αρχής Ασφαλίσεων και Επαγγελματικών Συντάξεων (EIOPA) (N9-0022/2021 — C9-0163/2021 — 2021/0901(NLE))

(Έγκριση)

(2022/C 15/26)

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

έχοντας υπόψη τον κατάλογο επικρατέστερων υποψηφίων που διαθέτουν τα κατάλληλα προσόντα για τη θέση του προέδρου της Ευρωπαϊκής Αρχής Ασφαλίσεων και Επαγγελματικών Συντάξεων της 22ας Μαρτίου 2021, ο οποίος καταρτίστηκε από το συμβούλιο εποπτών της,

έχοντας υπόψη την επιστολή του Συμβουλίου, της 6ης Μαΐου 2021, με την οποία προτείνεται η Petra Hielkema ως πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Αρχής Ασφαλίσεων και Επαγγελματικών Συντάξεων (C9-0163/2021),

έχοντας υπόψη το άρθρο 48 παράγραφος 2 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1094/2010 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 24ης Νοεμβρίου 2010, για τη σύσταση Ευρωπαϊκής Εποπτικής Αρχής (Ευρωπαϊκή Αρχή Ασφαλίσεων και Επαγγελματικών Συντάξεων), την τροποποίηση της απόφασης αριθ. 716/2009/ΕΚ και την κατάργηση της απόφασης 2009/79/ΕΚ της Επιτροπής (1),

έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 14ης Μαρτίου 2019 σχετικά με την ισορροπία των φύλων κατά τον διορισμό σε ενωσιακές θέσεις του οικονομικού και νομισματικού τομέα (2),

έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 16ης Ιανουαρίου 2020 σχετικά με τα θεσμικά όργανα και τους οργανισμούς της Οικονομικής και Νομισματικής Ένωσης: πρόληψη των συγκρούσεων συμφερόντων μετά την αποχώρηση από δημόσια υπηρεσία (3),

έχοντας υπόψη το άρθρο 131 του Κανονισμού του,

έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής Οικονομικής και Νομισματικής Πολιτικής (A9-0162/2021),

Α.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η θητεία του προέδρου της Ευρωπαϊκής Αρχής Ασφαλίσεων και Επαγγελματικών Συντάξεων έληξε στις 28 Φεβρουαρίου 2021·

Β.

λαμβάνοντας υπόψη ότι, στις 6 Μαΐου 2021, το Συμβούλιο πρότεινε τον διορισμό της Petra Hielkema ως προέδρου της Ευρωπαϊκής Αρχής Ασφαλίσεων και Επαγγελματικών Συντάξεων για θητεία πέντε ετών, σύμφωνα με το άρθρο 48 παράγραφοι 2 και 3 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1094/2010·

Γ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι, στις 10 Μαΐου 2021, η Επιτροπή Οικονομικής και Νομισματικής Πολιτικής διεξήγαγε ακρόαση με την Petra Hielkema, η οποία προέβη, στο πλαίσιο αυτό, σε εναρκτήρια δήλωση και εν συνεχεία απάντησε σε ερωτήσεις των μελών της επιτροπής·

1.

εγκρίνει τον διορισμό της Petra Hielkema ως προέδρου της Ευρωπαϊκής Αρχής Ασφαλίσεων και Επαγγελματικών Συντάξεων·

2.

αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει την παρούσα απόφαση στο Συμβούλιο, στην Επιτροπή, στην Ευρωπαϊκή Αρχή Κινητών Αξιών και Αγορών και στις κυβερνήσεις των κρατών μελών.

(1)  ΕΕ L 331 της 15.12.2010, σ. 48.

(2)  ΕΕ C 23 της 21.1.2021, σ. 105.

(3)  Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2020)0017.


12.1.2022   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 15/231


P9_TA(2021)0219

Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης ***I

Νομοθετικό ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 18ης Μαΐου 2021 σχετικά με την πρόταση κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για τη θέσπιση του Ταμείου Δίκαιης Μετάβασης (COM(2020)0022 — C9-0007/2020 — 2020/0006(COD))

(Συνήθης νομοθετική διαδικασία: πρώτη ανάγνωση)

(2022/C 15/27)

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

έχοντας υπόψη την πρόταση της Επιτροπής προς το Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο (COM(2020)0022) και την τροποποιημένη πρόταση (COM(2020)0460),

έχοντας υπόψη το άρθρο 294 παράγραφος 2, το άρθρο 175 τρίτο εδάφιο και το άρθρο 322 παράγραφος 1 στοιχείο α) της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, σύμφωνα με τα οποία του υποβλήθηκε η πρόταση από την Επιτροπή (C9-0007/2020),

έχοντας υπόψη το άρθρο 294 παράγραφος 3 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης,

έχοντας υπόψη την αιτιολογημένη γνώμη που υποβλήθηκε από τη Βουλή της Τσεχικής Δημοκρατίας στο πλαίσιο του Πρωτοκόλλου αριθ. 2 σχετικά με την εφαρμογή των αρχών της επικουρικότητας και της αναλογικότητας, με την οποία υποστηρίζεται ότι το σχέδιο νομοθετικής πράξης δεν συνάδει προς την αρχή της επικουρικότητας,

έχοντας υπόψη τη γνώμη του Ελεγκτικού Συνεδρίου της 20ής Ιουλίου 2020 (1),

έχοντας υπόψη τις γνώμες της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής της 10ης Ιουνίου 2020 και της 18ης Σεπτεμβρίου 2020 (2),

έχοντας υπόψη τη γνώμη της Επιτροπής των Περιφερειών της 2ας Ιουλίου 2020 (3),

έχοντας υπόψη την προσωρινή συμφωνία που εγκρίθηκε από την αρμόδια επιτροπή σύμφωνα με το άρθρο 74 παράγραφος 4 του Κανονισμού του και τη δέσμευση του εκπροσώπου του Συμβουλίου, με επιστολή της 3ης Μαρτίου 2021, να εγκρίνει τη θέση του Κοινοβουλίου, σύμφωνα με το άρθρο 294 παράγραφος 4 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης,

έχοντας υπόψη το άρθρο 59 του Κανονισμού του,

έχοντας υπόψη τις γνωμοδοτήσεις της Επιτροπής Προϋπολογισμών, της Επιτροπής Οικονομικής και Νομισματικής Πολιτικής, της Επιτροπής Απασχόλησης και Κοινωνικών Υποθέσεων, της Επιτροπής Περιβάλλοντος, Δημόσιας Υγείας και Ασφάλειας των Τροφίμων, της Επιτροπής Βιομηχανίας, Έρευνας και Ενέργειας, της Επιτροπής Μεταφορών και Τουρισμού και της Επιτροπής Γεωργίας και Ανάπτυξης της Υπαίθρου,

έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής Περιφερειακής Ανάπτυξης (A9-0135/2020),

1.

εγκρίνει τη θέση του σε πρώτη ανάγνωση όπως παρατίθεται κατωτέρω (4)·

2.

ζητεί από την Επιτροπή να υποβάλει εκ νέου την πρόταση στο Κοινοβούλιο, αν την αντικαταστήσει με νέο κείμενο, αν της επιφέρει σημαντικές τροποποιήσεις ή αν προτίθεται να της επιφέρει σημαντικές τροποποιήσεις·

3.

αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει τη θέση του Κοινοβουλίου στο Συμβούλιο, στην Επιτροπή και στα εθνικά κοινοβούλια.

(1)  ΕΕ C 290 της 1.9.2020, σ. 1.

(2)  ΕΕ C 311 της 18.9.2020, σ. 55 και ΕΕ C 429 της 11.12.2020, σ. 240.

(3)  ΕΕ C 324 της 1.10.2020, σ. 74.

(4)  Η παρούσα θέση αντικαθιστά τις τροπολογίες που εγκρίθηκαν στις 17 Σεπτεμβρίου 2020 (Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2020)0223).


P9_TC1-COD(2020)0006

Θέση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου που καθορίστηκε σε πρώτη ανάγνωση στις 18 Μαΐου 2021 εν όψει της έγκρισης κανονισμού (ΕΕ) 2021/… του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για τη θέσπιση του Ταμείου Δίκαιης Μετάβασης

(Καθώς έχει επιτευχθεί συμφωνία μεταξύ του Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, η θέση του Κοινοβουλίου αντιστοιχεί στην τελική νομοθετική πράξη, κανονισμός (ΕΕ) 2021/1056.)


12.1.2022   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 15/233


P9_TA(2021)0221

Πρόγραμμα ανταλλαγών, συνδρομής και κατάρτισης για την προστασία του ευρώ από την παραχάραξη και την κιβδηλεία για την περίοδο 2021-2027 (πρόγραμμα «Pericles IV»): επέκταση στα μη συμμετέχοντα κράτη μέλη ***

Νομοθετικό ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 18ης Μαΐου 2021 σχετικά με το σχέδιο κανονισμού του Συμβουλίου για την επέκταση στα μη συμμετέχοντα κράτη μέλη της εφαρμογής του κανονισμού (ΕΕ) 2021/… περί προγράμματος ανταλλαγών, συνδρομής και κατάρτισης για την προστασία του ευρώ από την παραχάραξη και την κιβδηλεία για την περίοδο 2021-2027 (πρόγραμμα «Pericles IV») και την κατάργηση του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 331/2014 (13255/2020 — C9-0017/2021 — 2018/0219(APP))

(Ειδική νομοθετική διαδικασία — έγκριση)

(2022/C 15/28)

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

έχοντας υπόψη το σχέδιο κανονισμού του Συμβουλίου (13255/2020),

έχοντας υπόψη την αίτηση έγκρισης που υπέβαλε το Συμβούλιο σύμφωνα με το άρθρο 352 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (C9-0017/2021),

έχοντας υπόψη το άρθρο 105 παράγραφοι 1 και 4 του Κανονισμού του,

έχοντας υπόψη τη σύσταση της Επιτροπής Πολιτικών Ελευθεριών, Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων (A9-0165/2021),

1.

εγκρίνει το σχέδιο κανονισμού του Συμβουλίου·

2.

αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει τη θέση του Κοινοβουλίου στο Συμβούλιο και στην Επιτροπή, καθώς και στα εθνικά κοινοβούλια.

12.1.2022   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 15/234


P9_TA(2021)0222

Συμφωνία ΕΕ/Κούβας: τροποποίηση των παραχωρήσεων για όλες τις δασμολογικές ποσοστώσεις που περιλαμβάνονται στον πίνακα CLXXV της ΕΕ ως συνέπεια της αποχώρησης του Ηνωμένου Βασιλείου από την Ευρωπαϊκή Ένωση ***

Νομοθετικό ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 18ης Μαΐου 2021 σχετικά με το σχέδιο απόφασης του Συμβουλίου για τη σύναψη, εξ ονόματος της Ένωσης, της συμφωνίας υπό μορφή ανταλλαγής επιστολών μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Δημοκρατίας της Κούβας δυνάμει του άρθρου XXVIII της Γενικής Συμφωνίας Δασμών και Εμπορίου (GATT) του 1994, σχετικά με την τροποποίηση των παραχωρήσεων για όλες τις δασμολογικές ποσοστώσεις που περιλαμβάνονται στον πίνακα CLXXV της ΕΕ ως συνέπεια της αποχώρησης του Ηνωμένου Βασιλείου από την Ευρωπαϊκή Ένωση (10637/2020 — C9-0097/2021 — 2020/0233(NLE))

(Έγκριση)

(2022/C 15/29)

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

έχοντας υπόψη το σχέδιο απόφασης του Συμβουλίου (10637/2020),

έχοντας υπόψη την συμφωνία υπό μορφή ανταλλαγής επιστολών μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Δημοκρατίας της Κούβας δυνάμει του άρθρου XXVIII της Γενικής Συμφωνίας Δασμών και Εμπορίου (GATT) του 1994 σχετικά με την τροποποίηση των παραχωρήσεων για όλες τις δασμολογικές ποσοστώσεις που περιλαμβάνονται στον πίνακα CLXXV της ΕΕ ως συνέπεια της αποχώρησης του Ηνωμένου Βασιλείου από την Ευρωπαϊκή Ένωση (10638/20),

έχοντας υπόψη την αίτηση έγκρισης που υπέβαλε το Συμβούλιο σύμφωνα με το άρθρο 207 παράγραφος 4 πρώτο εδάφιο και το άρθρο 218 παράγραφος 6 δεύτερο εδάφιο στοιχείο α) σημείο v) της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (C9-0097/2021),

έχοντας υπόψη το άρθρο 105 παράγραφοι 1 και 4, καθώς και το άρθρο 114 παράγραφος 7 του Κανονισμού του,

έχοντας υπόψη τη σύσταση της Επιτροπής Διεθνούς Εμπορίου (A9-0129/2021),

1.

εγκρίνει τη σύναψη της συμφωνίας·

2.

αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει τη θέση του Κοινοβουλίου στο Συμβούλιο και στην Επιτροπή, καθώς και στις κυβερνήσεις και στα κοινοβούλια των κρατών μελών και της Δημοκρατίας της Κούβας.

12.1.2022   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 15/235


P9_TA(2021)0223

Πρωτόκολλο της ευρωμεσογειακής συμφωνίας περί συνδέσεως ΕΕ/Τυνησίας (προσχώρηση της Κροατίας) ***

Νομοθετικό ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 18ης Μαΐου 2021 σχετικά με το σχέδιο απόφασης του Συμβουλίου που αφορά τη σύναψη, εξ ονόματος της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των κρατών μελών της, πρωτοκόλλου της ευρωμεσογειακής συμφωνίας περί συνδέσεως μεταξύ της Ευρωπαϊκής Κοινότητας και των κρατών μελών της, αφενός, και της Δημοκρατίας της Τυνησίας, αφετέρου, ώστε να ληφθεί υπόψη η προσχώρηση της Δημοκρατίας της Κροατίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση (COM(2018)0603 — C9-0302/2020 — 2018/0310(NLE))

(Έγκριση)

(2022/C 15/30)

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

έχοντας υπόψη το σχέδιο απόφασης του Συμβουλίου (12294/2018),

έχοντας υπόψη το σχέδιο πρωτοκόλλου της ευρωμεσογειακής συμφωνίας περί συνδέσεως μεταξύ της Ευρωπαϊκής Κοινότητας και των κρατών μελών της αφενός, και της Δημοκρατίας της Τυνησίας, αφετέρου, ώστε να ληφθεί υπόψη η προσχώρηση της Δημοκρατίας της Κροατίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση (12295/2018),

έχοντας υπόψη την αίτηση έγκρισης που υπέβαλε το Συμβούλιο σύμφωνα με το άρθρο 217 και το άρθρο 218 παράγραφος 6 δεύτερο εδάφιο στοιχείο α) της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (C9-0302/2020),

έχοντας υπόψη το άρθρο 105 παράγραφοι 1 και 4 καθώς και το άρθρο 114 παράγραφος 7 του Κανονισμού του,

έχοντας υπόψη τη σύσταση της Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων (A9-0150/2021),

1.

εγκρίνει τη σύναψη του πρωτοκόλλου·

2.

αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει τη θέση του Κοινοβουλίου στο Συμβούλιο, στην Επιτροπή, καθώς και στις κυβερνήσεις και στα κοινοβούλια των κρατών μελών και της Δημοκρατίας της Τυνησίας.

12.1.2022   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 15/236


P9_TA(2021)0224

Πρωτόκολλο της συμφωνίας σύνδεσης ΕΕ/Κεντρικής Αμερικής (προσχώρηση της Κροατίας) ***

Νομοθετικό ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 18ης Μαΐου 2021 σχετικά με το σχέδιο απόφασης του Συμβουλίου που αφορά τη σύναψη, εξ ονόματος της Ένωσης και των κρατών μελών της, πρωτοκόλλου στο πλαίσιο της συμφωνίας σύνδεσης μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των κρατών μελών της, αφενός, και της Κεντρικής Αμερικής, αφετέρου, ώστε να ληφθεί υπόψη η προσχώρηση της Δημοκρατίας της Κροατίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση (06048/2020 — C9-0383/2020 — 2020/0024(NLE))

(Έγκριση)

(2022/C 15/31)

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

έχοντας υπόψη το σχέδιο απόφασης του Συμβουλίου (06048/2020),

έχοντας υπόψη το σχέδιο πρωτοκόλλου στο πλαίσιο της συμφωνίας σύνδεσης της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των κρατών μελών της, αφενός, και της Κεντρικής Αμερικής, αφετέρου, ώστε να ληφθεί υπόψη η προσχώρηση της Δημοκρατίας της Κροατίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση (06049/2020),

έχοντας υπόψη την αίτηση έγκρισης που υπέβαλε το Συμβούλιο σύμφωνα με το άρθρο 217 και το άρθρο 218 παράγραφος 6 δεύτερο εδάφιο στοιχείο α) της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (C9-0383/2020),

έχοντας υπόψη το άρθρο 105 παράγραφοι 1 και 4, καθώς και το άρθρο 114 παράγραφος 7 του Κανονισμού του,

έχοντας υπόψη τη γνωμοδότηση της Επιτροπής Διεθνούς Εμπορίου,

έχοντας υπόψη τη σύσταση της Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων (A9-0148/2021),

1.

εγκρίνει τη σύναψη του πρωτοκόλλου·

2.

αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει τη θέση του Κοινοβουλίου στο Συμβούλιο, στην Επιτροπή, καθώς και στις κυβερνήσεις και στα κοινοβούλια των κρατών μελών και της Κεντρικής Αμερικής.

12.1.2022   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 15/237


P9_TA(2021)0225

Συμφωνία ΕΕ/ΗΠΑ/Ισλανδίας/Νορβηγίας: Περιορισμοί διάρκειας των συμφωνιών προμήθειας αεροσκαφών με πλήρωμα ***

Νομοθετικό ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 18ης Μαΐου 2021 σχετικά με το σχέδιο απόφασης του Συμβουλίου για τη σύναψη, εξ ονόματος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, της συμφωνίας όσον αφορά τους περιορισμούς διάρκειας των συμφωνιών προμήθειας αεροσκαφών με πλήρωμα μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης, των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής, της Ισλανδίας και του Βασιλείου της Νορβηγίας (11645/2020 — C9-0392/2020 — 2019/0126(NLE))

(Έγκριση)

(2022/C 15/32)

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

έχοντας υπόψη το σχέδιο απόφασης του Συμβουλίου (11645/2020),

έχοντας υπόψη το σχέδιο συμφωνίας όσον αφορά τους περιορισμούς διάρκειας των συμφωνιών προμήθειας αεροσκαφών με πλήρωμα μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης, των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής, της Ισλανδίας και του Βασιλείου της Νορβηγίας (10584/19),

έχοντας υπόψη την αίτηση έγκρισης που υπέβαλε το Συμβούλιο σύμφωνα με το άρθρο 100 παράγραφος 2 και το άρθρο 218 παράγραφος 6 δεύτερο εδάφιο στοιχείο α) σημείο v), και το άρθρο 218 παράγραφος 7 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (C9-0392/2020),

έχοντας υπόψη το άρθρο 105 παράγραφοι 1 και 4, καθώς και το άρθρο 114 παράγραφος 7 του Κανονισμού του,

έχοντας υπόψη τη σύσταση της Επιτροπής Μεταφορών και Τουρισμού (A9-0125/2021),

1.

εγκρίνει τη σύναψη της συμφωνίας·

2.

αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει τη θέση του Κοινοβουλίου στο Συμβούλιο, την Επιτροπή, καθώς και στις κυβερνήσεις και τα κοινοβούλια των κρατών μελών, των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής, της Ισλανδίας και του Βασιλείου της Νορβηγίας.

12.1.2022   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 15/238


P9_TA(2021)0226

Καθεστώς που διέπει τον φόρο «εισφορά θαλάσσης» στις γαλλικές εξόχως απόκεντρες περιοχές *

Νομοθετικό ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 18ης Μαΐου 2021 σχετικά με την πρόταση απόφασης του Συμβουλίου για το καθεστώς που διέπει τον φόρο «εισφορά θαλάσσης» στις γαλλικές εξόχως απόκεντρες περιοχές και για την τροποποίηση της απόφασης αριθ. 940/2014/ΕΕ (COM(2021)0095 — C9-0105/2021 — 2021/0051(CNS))

(Ειδική νομοθετική διαδικασία — διαβούλευση)

(2022/C 15/33)

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

έχοντας υπόψη την πρόταση της Επιτροπής προς το Συμβούλιο (COM(2021)0095),

έχοντας υπόψη το άρθρο 349 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, σύμφωνα με το οποίο κλήθηκε από το Συμβούλιο να γνωμοδοτήσει (C9-0105/2021),

έχοντας υπόψη το άρθρο 82 του Κανονισμού του,

έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής Περιφερειακής Ανάπτυξης (A9-0138/2021),

1.

εγκρίνει την πρόταση της Επιτροπής·

2.

καλεί το Συμβούλιο, αν προτίθεται να απομακρυνθεί από το κείμενο που ενέκρινε το Κοινοβούλιο, να το ενημερώσει σχετικά·

3.

ζητεί να κληθεί εκ νέου να γνωμοδοτήσει, αν το Συμβούλιο προτίθεται να επιφέρει σημαντικές τροποποιήσεις στο κείμενο που ενέκρινε το Κοινοβούλιο·

4.

αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει τη θέση του Κοινοβουλίου στο Συμβούλιο, στην Επιτροπή και στα εθνικά κοινοβούλια.

12.1.2022   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 15/239


P9_TA(2021)0228

Κοινό σύστημα φόρου προστιθέμενης αξίας: απαλλαγές εισαγωγών και ορισμένων παραδόσεων αγαθών όσον αφορά μέτρα της Ένωσης υπέρ του δημόσιου συμφέροντος *

Νομοθετικό ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 18ης Μαΐου 2021 σχετικά με την πρόταση οδηγίας του Συμβουλίου για την τροποποίηση της οδηγίας 2006/112/ΕΚ σχετικά με απαλλαγές εισαγωγών και ορισμένων παραδόσεων αγαθών και παροχών υπηρεσιών όσον αφορά μέτρα της Ένωσης υπέρ του δημόσιου συμφέροντος (COM(2021)0181 — C9-0132/2021 — 2021/0097(CNS))

(Ειδική νομοθετική διαδικασία — διαβούλευση)

(2022/C 15/34)

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

έχοντας υπόψη την πρόταση της Επιτροπής προς το Συμβούλιο (COM(2021)0181),

έχοντας υπόψη το άρθρο 113 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, σύμφωνα με το οποίο κλήθηκε από το Συμβούλιο να γνωμοδοτήσει (C9-0132/2021),

έχοντας υπόψη το άρθρο 82 του Κανονισμού του,

έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής Οικονομικής και Νομισματικής Πολιτικής (A9-0155/2021),

1.

εγκρίνει την πρόταση της Επιτροπής·

2.

καλεί το Συμβούλιο, αν προτίθεται να απομακρυνθεί από το κείμενο που ενέκρινε το Κοινοβούλιο, να το ενημερώσει σχετικά·

3.

ζητεί να κληθεί εκ νέου να γνωμοδοτήσει εφόσον το Συμβούλιο προτίθεται να επιφέρει σημαντικές τροποποιήσεις στο κείμενο που ενέκρινε το Κοινοβούλιο·

4.

αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει τη θέση του Κοινοβουλίου στο Συμβούλιο, στην Επιτροπή και στα εθνικά κοινοβούλια.

12.1.2022   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 15/240


P9_TA(2021)0229

Κινητοποίηση του Ευρωπαϊκού Ταμείου Προσαρμογής στην Παγκοσμιοποίηση: αίτηση EGF/2020/002 EE/Tourism — Εσθονία

Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 18ης Μαΐου 2021 σχετικά με την πρόταση απόφασης του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για την κινητοποίηση του Ευρωπαϊκού Ταμείου Προσαρμογής στην Παγκοσμιοποίηση ύστερα από αίτηση που υπέβαλε η Εσθονία — EGF/2020/002 EE/Estonia Tourism (COM(2021)0151 — C9-0127/2021 — 2021/0076(BUD))

(2022/C 15/35)

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

έχοντας υπόψη την πρόταση της Επιτροπής προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο (COM(2021)0151 — C9-0127/2021),

έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 1309/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 17ης Δεκεμβρίου 2013, για το Ευρωπαϊκό Ταμείο Προσαρμογής στην Παγκοσμιοποίηση (2014-2020) και την κατάργηση του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1927/2006 (1) («κανονισμός ΕΤΠ»),

έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΕ, Ευρατόμ) 2020/2093 του Συμβουλίου, της 17ης Δεκεμβρίου 2020, για τον καθορισμό του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου για την περίοδο 2021-2027 (2), και ιδίως το άρθρο 8,

έχοντας υπόψη τη διοργανική συμφωνία της 16ης Δεκεμβρίου 2020 μεταξύ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τη δημοσιονομική πειθαρχία, τη συνεργασία σε δημοσιονομικά θέματα και τη χρηστή δημοσιονομική διαχείριση, καθώς και τους νέους ιδίους πόρους, συμπεριλαμβανομένου ενός οδικού χάρτη για την εισαγωγή νέων ιδίων πόρων (3), («ΔΣ της 16ης Δεκεμβρίου 2020»), και ιδίως το σημείο 9,

έχοντας υπόψη τη γνωμοδότηση της Επιτροπής Απασχόλησης και Κοινωνικών Υποθέσεων,

έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής Προϋπολογισμών (A9-0158/2021),

Α.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει θεσπίσει νομοθετικά και δημοσιονομικά μέσα για να παρέχει πρόσθετη στήριξη στους εργαζομένους που πλήττονται από τις συνέπειες των μεγάλων διαρθρωτικών αλλαγών στη μορφή του παγκόσμιου εμπορίου ή από τις συνέπειες της παγκόσμιας χρηματοπιστωτικής και οικονομικής κρίση και να τους βοηθά να επανενταχθούν στην αγορά εργασίας· λαμβάνοντας υπόψη ότι η συνδρομή αυτή υλοποιείται με την παροχή χρηματοδοτικής στήριξης στους εργαζομένους και τις εταιρείες για τις οποίες εργάζονται·

Β.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η Εσθονία υπέβαλε την αίτηση EGF/2020/002 EE/Estonia Tourism για χρηματοδοτική συνεισφορά από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Προσαρμογής στην Παγκοσμιοποίηση (ΕΤΠ) έπειτα από 10 080 απολύσεις (4) στους οικονομικούς τομείς που ταξινομούνται σύμφωνα με τη Στατιστική ονοματολογία των οικονομικών δραστηριοτήτων στην Ευρωπαϊκή Ένωση («NACE») αναθ. 2, στους κλάδους 45 (Χονδρικό και λιανικό εμπόριο και επισκευή μηχανοκίνητων οχημάτων και μοτοσικλετών), 49 (Χερσαίες μεταφορές και μεταφορές μέσω αγωγών), 50 (Πλωτές μεταφορές), 51 (Αεροπορικές μεταφορές), 52 (Αποθήκευση και υποστηρικτικές προς τη μεταφορά δραστηριότητες), 55 (Καταλύματα), 56 (Δραστηριότητες υπηρεσιών εκμίσθωσης), 74 (Άλλες επαγγελματικές, επιστημονικές και τεχνικές δραστηριότητες), 77 (Δραστηριότητες ενοικίασης και χρηματοδοτικής μίσθωσης), 79 (Δραστηριότητες ταξιδιωτικών πρακτορείων, γραφείων οργανωμένων ταξιδιών και υπηρεσιών κρατήσεων και συναφείς δραστηριότητες), 90 (Δημιουργικές δραστηριότητες, τέχνες και διασκέδαση), 91 (Δραστηριότητες βιβλιοθηκών, αρχειοφυλακείων, μουσείων και λοιπές πολιτιστικές δραστηριότητες), 92 (Τυχερά παιχνίδια και στοιχήματα), 93 (Αθλητικές δραστηριότητες και δραστηριότητες διασκέδασης και ψυχαγωγίας) στην περιφέρεια Eesti επιπέδου NUTS 2 (EE00), στην Εσθονία (5), εντός της περιόδου αναφοράς για την αίτηση από τις 13 Μαρτίου 2020 έως τις 11 Νοεμβρίου 2020·

Γ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η αίτηση αφορά 1 715 αυτοαπασχολούμενους, των οποίων η δραστηριότητα έχει παύσει και 8 365 εργαζόμενους που απολύθηκαν από τον κλάδο του τουρισμού στην Εσθονία·

Δ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η αίτηση βασίζεται στα κριτήρια παρέμβασης που προβλέπονται στο άρθρο 4 παράγραφος 2 του κανονισμού ΕΤΠ, το οποίο επιτρέπει, σε εξαιρετικές περιστάσεις, ιδίως όσον αφορά συλλογικές αιτήσεις που αφορούν ΜΜΕ, μια αίτηση να μπορεί να θεωρείται επιλέξιμη ακόμη και αν δεν τηρούνται πλήρως τα κριτήρια που ορίζονται στο άρθρο 4 παράγραφος 1 του εν λόγω κανονισμού, όταν οι απολύσεις έχουν σοβαρό αντίκτυπο στην απασχόληση και στην τοπική, περιφερειακή ή εθνική οικονομία·

Ε.

λαμβάνοντας υπόψη ότι τα γεγονότα που οδήγησαν στις απολύσεις και την παύση της δραστηριότητας συνέβησαν απρόσμενα στις αρχές του 2020 λόγω της παγκόσμιας εξάπλωσης της πανδημίας COVID-19 και της συναφούς οικονομικής κρίσης που έπληξε σοβαρά τον κλάδο του τουρισμού, με την επιβολή ξαφνικών περιορισμών στις μετακινήσεις σε διεθνές επίπεδο, με αποτέλεσμα να προκληθεί έντονη και απρόβλεπτη μείωση στα διεθνή ταξίδια και τον τουρισμό·

ΣΤ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η πανδημία COVID-19 και η επακόλουθη παγκόσμια οικονομική κρίση προκάλεσαν τεράστιο σοκ στην εσθονική οικονομία, ιδίως στον κλάδο του τουρισμού, όπου πριν την κρίση το 90 % των τουριστικών δαπανών στην Εσθονία προέρχονταν από τον διεθνή τουρισμό, ενώ ο μέσος όρος για τις χώρες του ΟΟΣΑ ήταν περίπου 25 %·

Ζ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι το 2019 τα έσοδα από τον τουρισμό στην Εσθονία ανήλθαν σε νέο ύψος ρεκόρ 2,1 δισεκατομμυρίων και ότι ο τουρισμός θεωρήθηκε σημαντικός τομέας για την ανταγωνιστικότητα της Εσθονίας και ότι πραγματοποιήθηκαν σημαντικές επενδύσεις για την περαιτέρω ανάπτυξή του·

Η.

λαμβάνοντας υπόψη ότι στον τομέα του τουρισμού κυριαρχούν οι ΜΜΕ οι οποίες σε σύγκριση με μεγαλύτερες εταιρείες επιδεικνύουν χαμηλότερα επίπεδα ανθεκτικότητας στην κρίση και ότι οι ΜΜΕ αντιπροσωπεύουν το 79,2 % του συνολικού εργατικού δυναμικού στην Εσθονία·

Θ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι το Ευρωπαϊκό Ταμείο Προσαρμογής στην Παγκοσμιοποίηση μπορεί, μέσω της στήριξης που θα παρέχει στους εργαζομένους, να συμβάλει στη μετάβαση σε έναν πιο βιώσιμο τουρισμό και, ως εκ τούτου, να επιτρέψει στην Ευρώπη να διαφυλάξει και να προωθήσει τη φυσική και πολιτιστική κληρονομιά της και τους αντίστοιχους πόρους, προσφέροντας παράλληλα νέες ευκαιρίες για θέσεις εργασίας και για τη δημιουργία καινοτόμων επιχειρήσεων·

Ι.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η Επιτροπή δήλωσε ότι η υγειονομική κρίση COVID-19 οδήγησε σε μία οικονομική κρίση, παρουσίασε ένα σχέδιο ανάκαμψης για την οικονομία και υπογράμμισε τον ρόλο του ΕΤΠ το οποίο θα πρέπει να χρησιμοποιείται ως εργαλείο έκτακτης ανάγκης (6) για τη στήριξη ατόμων που έχασαν την εργασία τους λόγω της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης·

ΙΑ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι στην Εσθονία εφαρμόστηκαν εθνικά και ευρωπαϊκά μέτρα στήριξης για τη διατήρηση της απασχόλησης με τη χρήση συστημάτων μειωμένου ωραρίου εργασίας και του μέσου SURE, προκειμένου να μετριαστούν οι επιπτώσεις της πανδημίας COVID-19 και της συναφούς κρίσης στην αγορά εργασίας·

ΙΒ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι πρόκειται για την πρώτη κινητοποίηση του ΕΤΠ λόγω της κρίσης του COVID-19, μετά τη συμπερίληψη στο ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 18ης Ιουνίου 2020 σχετικά με την πρόταση απόφασης του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για την κινητοποίηση του Ευρωπαϊκού Ταμείου Προσαρμογής στην Παγκοσμιοποίηση (EGF/2020/000 TA 2020 — Τεχνική βοήθεια με πρωτοβουλία της Επιτροπής) (7) της αναφοράς ότι το ΕΤΠ μπορεί να κινητοποιηθεί για τη στήριξη των μονίμως απολυθέντων εργαζόμενων και των αυτοαπασχολούμενων στο πλαίσιο της παγκόσμιας κρίσης που προκάλεσε η πανδημία COVID-19, χωρίς τροποποίηση του κανονισμού (EΕ) αριθ. 1309/2013·

1.

συμφωνεί με την Επιτροπή ότι έχουν τηρηθεί οι προϋποθέσεις που ορίζονται στο άρθρο 4 παράγραφος 2 του κανονισμού ΕΤΠ και ότι η Εσθονία δικαιούται, δυνάμει του εν λόγω κανονισμού, να λάβει χρηματοδοτική συνεισφορά ύψους 4 474 480 EUR, ποσό που αντιστοιχεί στο 60 % του συνολικού κόστους ύψους 7 457 468 EUR, στο οποίο περιλαμβάνονται δαπάνες για εξατομικευμένες υπηρεσίες ύψους 7 452 468 EUR και δαπάνες για δραστηριότητες προετοιμασίας, διαχείρισης, ενημέρωσης και δημοσιότητας, ελέγχου και υποβολής εκθέσεων ύψους 5 000 EUR·

2.

σημειώνει ότι εσθονικές αρχές υπέβαλαν την αίτηση στις 12 Νοεμβρίου 2020 και ότι, μετά την παροχή πρόσθετων πληροφοριών από την Εσθονία, η Επιτροπή ολοκλήρωσε την αξιολόγησή της στις 31 Μαρτίου 2021 και τη διαβίβασε στο Κοινοβούλιο αυθημερόν·

3.

σημειώνει ότι η αίτηση αφορά συνολικά 10 080 εργαζομένους, 1 715 αυτοαπασχολούμενους που σταμάτησαν τη δραστηριότητά τους και 8 365 εργαζομένους που απολύθηκαν στον τουριστικό τομέα της Εσθονίας· θεωρεί λυπηρό το γεγονός ότι η Εσθονία αναμένει ότι μόνο 5 060 από το σύνολο των επιλέξιμων δικαιούχων θα συμμετάσχουν στα μέτρα (στοχευόμενοι δικαιούχοι)·

4.

υπενθυμίζει ότι οι κοινωνικές επιπτώσεις των απολύσεων αναμένεται να είναι σημαντικές, δεδομένου ότι στον τουριστικό τομέα απασχολούνται σε μεγάλο ποσοστό εργαζόμενοι με χαμηλή εξειδίκευση, εργαζόμενοι χωρίς επαγγελματικά προσόντα, νέοι, εποχιακοί και μερικής απασχόλησης εργαζόμενοι·

5.

επισημαίνει ότι πάνω από το 60 % των επιλέξιμων ατόμων είναι γυναίκες, με περισσότερο πληττόμενη την ομάδα μεταξύ 30 και 64 ετών·

6.

σημειώνει ότι η Εσθονία άρχισε να παρέχει εξατομικευμένες υπηρεσίες σε στοχευόμενους δικαιούχους την 1η Ιανουαρίου 2021 και ότι, επομένως, η περίοδος επιλεξιμότητας για χρηματοδοτική συνεισφορά από το ΕΤΠ εκτείνεται από την 1η Ιανουαρίου 2021 έως την 1η Ιανουαρίου 2023, με εξαίρεση την τυπική εκπαίδευση ή τα μαθήματα κατάρτισης, συμπεριλαμβανομένης και της επαγγελματικής κατάρτισης, η διάρκεια των οποίων είναι τουλάχιστον διετής, περίπτωση κατά την οποία η περίοδος επιλεξιμότητας εκτείνεται έως την 1η Ιουλίου 2023·

7.

υπενθυμίζει ότι οι εξατομικευμένες υπηρεσίες που πρόκειται να παρασχεθούν στους εργαζομένους και τους αυτοαπασχολούμενους συνίστανται στις ακόλουθες δράσεις: κατάρτιση στην αγορά εργασίας, επιδότηση νεοφυών επιχειρήσεων και μετέπειτα πρόσθετη υποστήριξη, μαθητεία, υποστήριξη για επίσημες σπουδές και επιδόματα κατάρτισης, συμπεριλαμβανομένων και των επιδομάτων επαγγελματικής κατάρτισης·

8.

σημειώνει ότι η Εσθονία άρχισε να υποβάλλεται σε διοικητικές δαπάνες προς υλοποίηση του ΕΤΠ την 1η Ιανουαρίου 2021 και ότι επομένως οι δαπάνες για δραστηριότητες προπαρασκευής, διαχείρισης, ενημέρωσης και δημοσιότητας, ελέγχου και υποβολής εκθέσεων θα είναι επιλέξιμες για χρηματοδοτική συνεισφορά από το ΕΤΠ το διάστημα που εκτείνεται από την 1η Ιανουαρίου 2021 έως την 1η Ιουλίου 2023·

9.

σημειώνει ότι το ίδρυμα για τις υπηρεσίες αγοράς εργασίας και παροχές είναι η πηγή της εθνικής προχρηματοδότησης ή συγχρηματοδότησης, από την οποία το ταμείο ασφάλισης ανεργίας της Εσθονίας (EUIF) ως δημόσια υπηρεσία απασχόλησης παρέχει ενεργητικά μέτρα για την αγορά εργασίας στην Εσθονία· σημειώνει ότι το ίδρυμα συστάθηκε από τα στοιχεία του ενεργητικού του καταπιστευματικού ταμείου για τις παροχές ασφάλισης ανεργίας –το καταπιστευματικό ταμείο για τις παροχές μετά από απολύσεις και πτώχευση εργοδοτών– και από τα κεφάλαια που χορηγούνται από τον κρατικό προϋπολογισμό μέσω του Υπουργείου Κοινωνικών Υποθέσεων·

10.

επικροτεί το γεγονός ότι η συντονισμένη δέσμη εξατομικευμένων υπηρεσιών έχει καταρτιστεί από την Εσθονία σε διαβούλευση με τις αρμόδιες αρχές και τους εκπροσώπους των ενώσεων καθώς και το γεγονός ότι η πρόοδος θα συζητηθεί στο εποπτικό συμβούλιο της EUIF, στο οποίο είναι μέλη οι κοινωνικοί εταίροι (δύο μέλη από την Εσθονική Συνομοσπονδία Εργοδοτών, ένα από την Εσθονική Συνομοσπονδία Συνδικαλιστικών Οργανώσεων και ένα από την Εσθονική Συνομοσπονδία Ενώσεων Υπαλλήλων)· επικροτεί τη διεξαγωγή περαιτέρω διαβουλεύσεων με εκπροσώπους του τουριστικού κλάδου, οι οποίες θα ολοκληρωθούν μετά την ανάλυση του προφίλ των απολυθέντων εργαζομένων·

11.

σημειώνει ότι θα διεξαχθούν περαιτέρω διαβουλεύσεις με εκπροσώπους από τον κλάδο του τουρισμού μετά την ανάλυση του προφίλ των απολυμένων εργαζομένων και ότι το καταλληλότερο είδος στήριξης θα προσδιοριστεί λαμβάνοντας υπόψη τη διάρθρωση κατά ηλικία, το προφίλ εκπαίδευσης, και άλλα χαρακτηριστικά των δικαιούχων· σημειώνει επιπλέον, ότι προβλέπεται πιθανή συνεισφορά της Εσθονικής Ένωσης Ξενοδοχείων και Εστιατορίων για τον σχεδιασμό ορισμένων μέτρων κατάρτισης που σχετίζονται με τον κλάδο·

12.

τονίζει ότι οι εσθονικές αρχές έχουν επιβεβαιώσει πως για τις επιλέξιμες ενέργειες δεν χορηγείται ενίσχυση από άλλα ταμεία ή χρηματοδοτικά μέσα της Ένωσης·

13.

επαναλαμβάνει ότι η βοήθεια του ΕΤΠ δεν αντικαθιστά ενέργειες που αποτελούν ευθύνη των επιχειρήσεων βάσει της εθνικής νομοθεσίας ή των συλλογικών συμβάσεων.

14.

καλεί την Επιτροπή να ελαχιστοποιήσει τον χρόνο που απαιτείται για την αξιολόγηση των αιτημάτων συνδρομής από το ΕΤΠ και την κινητοποίηση του ΕΤΠ, ώστε να μειωθεί η πίεση που ασκείται στα εθνικά συστήματα κοινωνικής ασφάλισης στο πλαίσιο της κρίσης COVID-19·

15.

εγκρίνει την απόφαση που επισυνάπτεται στο παρόν ψήφισμα·

16.

αναθέτει στον Πρόεδρό του να συνυπογράψει με τον Πρόεδρο του Συμβουλίου την απόφαση αυτή και να μεριμνήσει για τη δημοσίευσή της στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης·

17.

αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα, συμπεριλαμβανομένου του παραρτήματός του, στο Συμβούλιο και στην Επιτροπή.

(1)  ΕΕ L 347 της 20.12.2013, σ. 855.

(2)  ΕΕ L 433 I της 22.12.2020, σ. 11.

(3)  ΕΕ L 433 I της 22.12.2020, σ. 28.

(4)  Κατά την έννοια του άρθρου 3 του κανονισμού ΕΤΠ.

(5)  H Δημοκρατία της Εσθονίας δεν υποδιαιρείται σε περιφέρειες NUTS επιπέδου 2.

(6)  COM(2020)0442.

(7)  Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2020)0141.


ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ

ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ

σχετικά με την κινητοποίηση του Ευρωπαϊκού Ταμείου Προσαρμογής στην Παγκοσμιοποίηση (αίτηση που υπέβαλε η Εσθονία — EGF/2020/002 EE/Estonia Tourism)

(Το κείμενο αυτού του παραρτήματος δεν επαναλαμβάνεται εδώ, εφόσον αντιστοιχεί στην τελική πράξη, απόφαση (ΕΕ) 2021/886.)


12.1.2022   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 15/244


P9_TA(2021)0230

Κινητοποίηση του Ταμείου Αλληλεγγύης της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την παροχή βοήθειας στην Ελλάδα και τη Γαλλία σχετικά με φυσικές καταστροφές, και στην Αλβανία, την Αυστρία, το Βέλγιο, την Κροατία, την Τσεχία, την Εσθονία, τη Γαλλία, τη Γερμανία, την Ελλάδα, την Ουγγαρία, την Ιρλανδία, την Ιταλία, τη Λετονία, τη Λιθουανία, το Λουξεμβούργο, το Μαυροβούνιο, την Πορτογαλία, τη Ρουμανία, τη Σερβία και την Ισπανία σχετικά με κατάσταση έκτακτης ανάγκης στον τομέα της δημόσιας υγείας

Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 18ης Μαΐου 2021 σχετικά με την πρόταση απόφασης του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για την κινητοποίηση του Ταμείου Αλληλεγγύης της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την παροχή βοήθειας στην Ελλάδα και τη Γαλλία σχετικά με φυσικές καταστροφές, και στην Αλβανία, την Αυστρία, το Βέλγιο, τη Γαλλία, τη Γερμανία, την Ελλάδα, την Εσθονία, την Ιρλανδία, την Ισπανία, την Ιταλία, την Κροατία, τη Λετονία, τη Λιθουανία, το Λουξεμβούργο, το Μαυροβούνιο, την Ουγγαρία, την Πορτογαλία, τη Ρουμανία, τη Σερβία και την Τσεχία σχετικά με κατάσταση έκτακτης ανάγκης στον τομέα της δημόσιας υγείας (COM(2021)0201 — C9-0117/2021 — 2021/0077(BUD))

(2022/C 15/36)

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

έχοντας υπόψη την πρόταση της Επιτροπής προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο (COM(2021)0201 — C9-0117/2021),

έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 2012/2002 του Συμβουλίου, με ημερομηνία 11 Νοεμβρίου 2002, για την ίδρυση του Ταμείου Αλληλεγγύης της Ευρωπαϊκής Ένωσης (1),

έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΕ) 2020/461 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 30ής Μαρτίου 2020, για την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 2012/2002 του Συμβουλίου με σκοπό την παροχή χρηματοδοτικής ενίσχυσης σε κράτη μέλη και σε χώρες που διαπραγματεύονται την προσχώρησή τους στην Ένωση και που έχουν πληγεί σημαντικά από σοβαρή κατάσταση έκτακτης ανάγκης στον τομέα της δημόσιας υγείας (2),

έχοντας υπόψη τον κανονισμό (EE, Ευρατόμ) 2020/2093 του Συμβουλίου, της 17ης Δεκεμβρίου 2020, για τον καθορισμό του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου για την περίοδο 2021-2027, και ιδίως το άρθρο 9 (3),

έχοντας υπόψη τη διοργανική συμφωνία της 16ης Δεκεμβρίου 2020 μεταξύ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τη δημοσιονομική πειθαρχία, τη συνεργασία σε δημοσιονομικά θέματα και τη χρηστή δημοσιονομική διαχείριση, καθώς και τους νέους ιδίους πόρους, συμπεριλαμβανομένου ενός οδικού χάρτη για την εισαγωγή νέων ιδίων πόρων (4), ιδίως την παράγραφο 10,

έχοντας υπόψη την επιστολή της Επιτροπής Περιφερειακής Ανάπτυξης,

έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής Προϋπολογισμών (A9-0157/2021),

1.

επικροτεί την απόφαση ως συγκεκριμένη, απτή και ορατή μορφή αλληλεγγύης της Ένωσης προς τους πολίτες και τις περιφέρειες της Ένωσης που επλήγησαν από φυσικές καταστροφές και τη σοβαρή κατάσταση έκτακτης ανάγκης στον τομέα της δημόσιας υγείας που προκλήθηκε από την πανδημία COVID-19 το 2020·

2.

επικροτεί τη διεύρυνση του πεδίου εφαρμογής του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 2012/2002 από τον Μάρτιο του 2020 ώστε να συμπεριλάβει σοβαρές καταστάσεις έκτακτης ανάγκης, όπως τη συνεχιζόμενη πανδημία COVID-19·

3.

εκφράζει την ενσυναίσθηση και την αλληλεγγύη του προς όλα τα θύματα των φυσικών καταστροφών και της πανδημίας COVID-19·

4.

τονίζει την επείγουσα ανάγκη να αποδεσμευθεί η χρηματοδοτική βοήθεια μέσω του Ταμείου Αλληλεγγύης της Ευρωπαϊκής Ένωσης (στο εξής: το Ταμείο) και τη σημασία που έχει να διασφαλιστεί επαρκής πρόσβαση των περιφερειών και των δικαιούχων από τις πληγείσες χώρες·

5.

εκφράζει τη λύπη του για το σημαντικό χρονικό διάστημα που απαιτήθηκε για την εξέταση των αιτήσεων χρηματοδοτικής συνδρομής λόγω της πανδημίας COVID-19 το 2020, οι οποίες υποβλήθηκαν έως την επίσημη τελική προθεσμία της 24ης Ιουνίου 2020, με αποτέλεσμα η Επιτροπή να υποβάλει την πρότασή της για κινητοποίηση του Ταμείου μόλις στα τέλη Μαρτίου του 2021· υπογραμμίζει πόσο σημαντικό είναι να κινητοποιείται γρήγορα το Ταμείο στο μέλλον για την παροχή της απαραίτητης αρωγής μετά από μείζονες φυσικές καταστροφές ή σοβαρές καταστάσεις έκτακτης ανάγκης στον τομέα της δημόσιας υγείας·

6.

επισημαίνει ότι, λόγω της κλιματικής αλλαγής, οι φυσικές καταστροφές θα γίνονται διαρκώς πιο βίαιες και επαναλαμβανόμενες· τονίζει ότι ορισμένες περιφέρειες, όπως τα νησιά και οι παράκτιες περιφέρειες κινδυνεύουν ιδιαίτερα να πληγούν από φυσικές καταστροφές· τονίζει ότι το Ταμείο είναι μόνο ένα θεραπευτικό μέσο και ότι η κλιματική αλλαγή απαιτεί πρωτίστως μια πολιτική πρόληψης για την αποτροπή των μελλοντικών συνεπειών της κλιματικής αλλαγής, σύμφωνα με τη Συμφωνία του Παρισιού και την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία· επαναλαμβάνει ότι είναι σημαντικό να πραγματοποιηθούν επενδύσεις στον μετριασμό της κλιματικής αλλαγής και την προσαρμογή σε αυτήν για τις ιδιαίτερα ευάλωτες περιοχές και να εξασφαλιστούν αποτελεσματικές συνέργειες μεταξύ του Ταμείου και των σχετικών χρηματοδοτικών προγραμμάτων της Ένωσης·

7.

εγκρίνει την απόφαση που επισυνάπτεται στο παρόν ψήφισμα·

8.

αναθέτει στον Πρόεδρό του να συνυπογράψει με τον Πρόεδρο του Συμβουλίου την απόφαση αυτή και να μεριμνήσει για τη δημοσίευσή της στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης·

9.

αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα, συμπεριλαμβανομένου του παραρτήματός του, στο Συμβούλιο και στην Επιτροπή.

(1)  ΕΕ L 311 της 14.11.2002, σ. 3.

(2)  ΕΕ L 99 της 31.03.2020, σ. 9.

(3)  ΕΕ L 433 I της 22.12.2020, σ. 11.

(4)  ΕΕ L 433 I της 22.12.2020, σ. 28.


ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ

ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ

για την κινητοποίηση του Ταμείου Αλληλεγγύης της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την παροχή βοήθειας προς την Ελλάδα και τη Γαλλία σε σχέση με φυσικές καταστροφές και την Αλβανία, την Αυστρία, το Βέλγιο, την Κροατία, την Τσεχία, την Εσθονία, τη Γαλλία, τη Γερμανία, την Ελλάδα, την Ουγγαρία, την Ιρλανδία, την Ιταλία, τη Λετονία, τη Λιθουανία, το Λουξεμβούργο, το Μαυροβούνιο, την Πορτογαλία, τη Ρουμανία, τη Σερβία και την Ισπανία σε σχέση με κατάσταση έκτακτης ανάγκης στον τομέα της δημόσιας υγείας

(Το κείμενο αυτού του παραρτήματος δεν επαναλαμβάνεται εδώ, εφόσον αντιστοιχεί στην τελική πράξη, απόφαση (ΕΕ) 2021/885.)


12.1.2022   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 15/247


P9_TA(2021)0231

Σχέδιο διορθωτικού προϋπολογισμού αριθ. 2/2021: χρηματοδότηση της αντιμετώπισης της COVID-19 και συμπερίληψη βελτιώσεων και επικαιροποιήσεων σε σχέση με την τελική έγκριση του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου

Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 18ης Μαΐου 2021 σχετικά με τη θέση του Συμβουλίου επί του σχεδίου διορθωτικού προϋπολογισμού αριθ. 2/2021 της Ευρωπαϊκής Ένωσης για το οικονομικό έτος 2021 — χρηματοδότηση της αντιμετώπισης της COVID-19 και συμπερίληψη βελτιώσεων και επικαιροποιήσεων σε σχέση με την τελική έγκριση του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου (08145/2021 — C9-0155/2021 — 2021/0078(BUD))

(2022/C 15/37)

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

έχοντας υπόψη το άρθρο 314 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης,

έχοντας υπόψη το άρθρο 106α της Συνθήκης περί ιδρύσεως της Ευρωπαϊκής Κοινότητας Ατομικής Ενεργείας,

έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΕ, Ευρατόμ) 2018/1046 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 18ης Ιουλίου 2018, σχετικά με τους δημοσιονομικούς κανόνες που εφαρμόζονται στον γενικό προϋπολογισμό της Ένωσης, την τροποποίηση των κανονισμών (ΕΕ) αριθ. 1296/2013, (ΕΕ) αριθ. 1301/2013, (ΕΕ) αριθ. 1303/2013, (ΕΕ) αριθ. 1304/2013, (ΕΕ) αριθ. 1309/2013, (ΕΕ) αριθ. 1316/2013, (ΕΕ) αριθ. 223/2014, (ΕΕ) αριθ. 283/2014 και της απόφασης αριθ. 541/2014/ΕΕ και για την κατάργηση του κανονισμού (ΕΕ, Ευρατόμ) αριθ. 966/2012 (1), και ιδίως το άρθρο 44,

έχοντας υπόψη τον γενικό προϋπολογισμό της Ευρωπαϊκής Ένωσης για το οικονομικό έτος 2021, που εγκρίθηκε οριστικά στις 18 Δεκεμβρίου 2020 (2),

έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΕ, Ευρατόμ) 2020/2093 του Συμβουλίου, της 17ης Δεκεμβρίου 2020, για τον καθορισμό του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου για τα έτη 2021 έως 2027 (3) (κανονισμός για το ΠΔΠ),

έχοντας υπόψη τη διοργανική συμφωνία της 16ης Δεκεμβρίου 2020 μεταξύ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τη δημοσιονομική πειθαρχία, τη συνεργασία σε δημοσιονομικά θέματα και τη χρηστή δημοσιονομική διαχείριση, καθώς και τους νέους ιδίους πόρους, συμπεριλαμβανομένου ενός οδικού χάρτη για την εισαγωγή νέων ιδίων πόρων (4),

έχοντας υπόψη την απόφαση (ΕΕ, Ευρατόμ) 2020/2053 του Συμβουλίου, της 14ης Δεκεμβρίου 2020, για το σύστημα των ιδίων πόρων της Ευρωπαϊκής Ένωσης (5),

έχοντας υπόψη το σχέδιο διορθωτικού προϋπολογισμού αριθ. 2/2021, που εγκρίθηκε από την Επιτροπή στις 24 Μαρτίου 2021 (COM(2021)0200),

έχοντας υπόψη τη θέση επί του σχεδίου διορθωτικού προϋπολογισμού αριθ. 2/2021, η οποία εγκρίθηκε από το Συμβούλιο στις 23 Απριλίου 2021 και διαβιβάστηκε στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο στις 26 Απριλίου 2021 (08145/2021 — C9-0155/2021),

έχοντας υπόψη τα άρθρα 94 και 96 του Κανονισμού του,

έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής Προϋπολογισμών (A9-0160/2021),

Α.

λαμβάνοντας υπόψη ότι ο στόχος της πρότασης της Επιτροπής είναι κατ’ αρχήν διττός: αφενός, να παράσχει πρόσθετη χρηματοδότηση για την πρόληψη, την ετοιμότητα και την αντιμετώπιση της πανδημίας COVID-19, την ασφαλή και βιώσιμη επανεκκίνηση των δραστηριοτήτων και τον δυνητικό αντίκτυπο περαιτέρω ευρωπαϊκών πρωτοβουλιών που σχετίζονται με την αντιμετώπιση της νόσου COVID-19· αφετέρου, να εισαγάγει τεχνικές αλλαγές που απορρέουν από τις πολιτικές συμφωνίες που επιτεύχθηκαν σχετικά με τομεακές νομικές βάσεις μετά την έγκριση του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου (ΠΔΠ) του Δεκεμβρίου 2020, καθώς και προσαρμογές σε σχέση με την τροφοδότηση της εγγύησης εξωτερικής δράσης· επιπλέον, προτείνει να μεταφερθεί το ποσό των 47 981 598 EUR από το μη χρησιμοποιηθέν κονδύλιο του Ταμείου Αλληλεγγύης της ΕΕ (ΤΑΕΕ) για το 2020 απευθείας στο επιχειρησιακό κονδύλιο του προϋπολογισμού του ΤΑΕΕ και να πραγματοποιηθούν άλλες προσαρμογές και τεχνικές επικαιροποιήσεις·

Β.

λαμβάνοντας υπόψη ότι το καθαρό αποτέλεσμα της πρότασης στις δαπάνες του προϋπολογισμού του 2021 ανέρχεται στα 260 681 598 EUR σε πιστώσεις ανάληψης υποχρεώσεων και στα 252 581 598 EUR σε πιστώσεις πληρωμών·

Γ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι το Κοινοβούλιο έχει επανειλημμένα κρίνει ότι ένα σχέδιο διορθωτικού προϋπολογισμού θα πρέπει να εξυπηρετεί έναν μόνο σκοπό·

1.

λαμβάνει γνώση του σχεδίου διορθωτικού προϋπολογισμού αριθ. 2/2021, όπως υποβλήθηκε από την Επιτροπή·

2.

τονίζει ότι στηρίζει πλήρως μια ισχυρή αντίδραση της Ένωσης στην πανδημία COVID-19· επαναλαμβάνει την άποψή του ότι θα πρέπει να καταβληθεί κάθε δυνατή προσπάθεια, μεταξύ άλλων μέσω όλων των διαθέσιμων δυνατοτήτων στο πλαίσιο του προϋπολογισμού της Ένωσης και του δημοσιονομικού κανονισμού, για την καταπολέμηση της πανδημίας και την προετοιμασία του εδάφους για ασφαλή και βιώσιμη ανάκαμψη στην Ευρώπη·

3.

εκφράζει τη λύπη του για το γεγονός ότι η Επιτροπή αποφάσισε, παρά την επιμονή του Κοινοβουλίου, να παρουσιάσει στοιχεία σχετικά με την πανδημία COVID-19 μαζί με το τμήμα το οποίο αφορά την ευθυγράμμιση με τις νομικές βάσεις των προγραμμάτων του ΠΔΠ και το οποίο μπορούσε και θα έπρεπε να έχει εξεταστεί χωριστά· επαναλαμβάνει ότι, για να γίνει περισσότερο σεβαστό το προνόμιο της αρμόδιας για τον προϋπολογισμό αρχής, η Επιτροπή θα πρέπει να υποβάλλει σχέδιο διορθωτικού προϋπολογισμού για έναν μόνο σκοπό και να μην συνδυάζει διάφορους σκοπούς σε ένα σχέδιο διορθωτικού προϋπολογισμού·

4.

επιμένει ότι η έγκριση του σχεδίου διορθωτικού προϋπολογισμού αριθ. 2/2021, που επιτρέπει, ιδίως, την έναρξη των προπαρασκευαστικών εργασιών για τη θέσπιση κοινού πλαισίου για ένα ψηφιακό πράσινο πιστοποιητικό, δεν προδικάζει με κανέναν τρόπο την έκβαση των διαπραγματεύσεων μεταξύ του Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με τον κανονισμό για το ψηφιακό πράσινο πιστοποιητικό·

5.

θεωρεί ότι η Επιτροπή δεν έδωσε τη δέουσα συνέχεια στο αποτέλεσμα των διαπραγματεύσεων για τον Μηχανισμό Γειτονίας, Ανάπτυξης και Διεθνούς Συνεργασίας — Η Ευρώπη στον κόσμο όσον αφορά την ονοματολογία του προϋπολογισμού για τα γεωγραφικά προγράμματα στην Ασία· ζητεί από την Επιτροπή να υποβάλει νέο σχέδιο διορθωτικού προϋπολογισμού που θα αντικατοπτρίζει τα συμφωνηθέντα κείμενα των τομεακών νομικών βάσεων· επιμένει, σύμφωνα με τις κατευθυντήριες γραμμές για τον προϋπολογισμό του 2022, ότι μια τέτοια εναρμόνιση μπορεί και πρέπει να πραγματοποιηθεί πριν από τη διαδικασία του προϋπολογισμού για το 2022·

6.

ζητεί από την Επιτροπή να παράσχει στα δύο σκέλη της αρμόδιας για τον προϋπολογισμό αρχής ολοκληρωμένη πληροφόρηση σχετικά με τις προγραμματισμένες αυτόνομες μεταφορές, οι οποίες πραγματοποιούνται σύμφωνα με το άρθρο 30 του δημοσιονομικού κανονισμού, με στόχο την προσαρμογή του προϋπολογισμού του 2021 σε σχέση με τις πολιτικές συμφωνίες για τις τομεακές νομικές βάσεις του ΠΔΠ, πέραν του σχεδίου διορθωτικού προϋπολογισμού αριθ. 2/2021, καθώς και να κοινοποιήσει τα οικεία ποσά, όταν αυτά είναι διαθέσιμα·

7.

εγκρίνει τη θέση του Συμβουλίου επί του σχεδίου διορθωτικού προϋπολογισμού αριθ. 2/2021·

8.

αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαπιστώσει την οριστική έγκριση του διορθωτικού προϋπολογισμού αριθ. 1/2021 και να μεριμνήσει για τη δημοσίευσή του στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης·

9.

αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο, στην Επιτροπή, καθώς και στα εθνικά κοινοβούλια.

(1)  ΕΕ L 193 της 30.7.2018, σ. 1.

(2)  ΕΕ L 433 I της 22.12.2020, σ. 23.

(3)  ΕΕ L 433 I της 22.12.2020, σ. 11.

(4)  ΕΕ L 433 I της 22.12.2020, σ. 28.

(5)  ΕΕ L 424 της 15.12.2020, σ. 1.


12.1.2022   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 15/249


P9_TA(2021)0232

Απόφαση περί μη διατύπωσης αντίρρησης σε κατ’ εξουσιοδότηση πράξη: Ετήσια εποπτικά τέλη που επιβάλλει η ΕΑΚΑΑ στα αρχεία καταγραφής συναλλαγών για το 2021

Απόφαση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου περί μη διατύπωσης αντίρρησης στον κατ’ εξουσιοδότηση κανονισμό της Επιτροπής, της 24ης Μαρτίου 2021, για την τροποποίηση των κατ’ εξουσιοδότηση κανονισμών (ΕΕ) αριθ. 1003/2013 και (ΕΕ) 2019/360 σε σχέση με τα ετήσια εποπτικά τέλη που επιβάλλει η Ευρωπαϊκή Αρχή Κινητών Αξιών και Αγορών στα αρχεία καταγραφής συναλλαγών για το 2021 (C(2021)01874 — 2021/2617(DEA))

(2022/C 15/38)

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

έχοντας υπόψη τον κατ’ εξουσιοδότηση κανονισμό της Επιτροπής (C(2021)01874),

έχοντας υπόψη την με ημερομηνία 25 Μαρτίου 2021 επιστολή της Επιτροπής, διά της οποίας του ζητείται να δηλώσει ότι δεν θα διατυπώσει αντίρρηση σχετικά με τον κατ’ εξουσιοδότηση κανονισμό,

έχοντας υπόψη την με ημερομηνία 11 Μαΐου 2021 επιστολή της Επιτροπής Οικονομικής και Νομισματικής Πολιτικής προς τον Πρόεδρο της Διάσκεψης των Προέδρων των Επιτροπών,

έχοντας υπόψη το άρθρο 290 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης,

έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 648/2012 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 4ης Ιουλίου 2012, για τα εξωχρηματιστηριακά παράγωγα, τους κεντρικούς αντισυμβαλλομένους και τα αρχεία καταγραφής συναλλαγών (1), και ιδίως τα άρθρα 72 παράγραφος 3 και 82 παράγραφος 6 αυτού,

έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΕ) 2015/2365 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 25ης Νοεμβρίου 2015, περί διαφάνειας των συναλλαγών χρηματοδότησης τίτλων και επαναχρησιμοποίησης, και περί τροποποιήσεως του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 648/2012 (2), και ιδίως το άρθρο 11 παράγραφος 2 και το άρθρο 30 παράγραφος 5 αυτού,

έχοντας υπόψη το άρθρο 111 παράγραφος 6 του Κανονισμού του,

έχοντας υπόψη τη σύσταση απόφασης της Επιτροπής Οικονομικής και Νομισματικής Πολιτικής,

έχοντας υπόψη ότι δεν διατυπώθηκαν αντιρρήσεις εντός της προθεσμίας που ορίζεται στο άρθρο 111 παράγραφος 6 τρίτη και τέταρτη περίπτωση του Κανονισμού του, η οποία έληξε στις 18 Μαΐου 2021,

Α.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η Ευρωπαϊκή Αρχή Κινητών Αξιών και Αγορών (ΕΑΚΑΑ) αδειοδοτεί τα αρχεία καταγραφής συναλλαγών και ελέγχει τη συμμόρφωσή τους με τις σχετικές ρυθμιστικές απαιτήσεις· λαμβάνοντας υπόψη ότι τα αρχεία καταγραφής συναλλαγών καταβάλλουν στην ΕΑΚΑΑ εφάπαξ τέλος καταχώρισης και ετήσιο εποπτικό τέλος· λαμβάνοντας υπόψη ότι, από την 1η Ιανουαρίου 2021, το τοπίο των αρχείων καταγραφής συναλλαγών της Ένωσης έχει μεταβληθεί σημαντικά, επειδή μόνο δύο από τα τέσσερα αρχεία καταγραφής συναλλαγών που είχαν την έδρα τους στο Ηνωμένο Βασίλειο πριν από την 1η Ιανουαρίου 2021 έχουν μεταφέρει τις δραστηριότητές τους στην Ένωση προκειμένου να συνεχίσουν να παρέχουν εκεί τις υπηρεσίες τους με τη δημιουργία νέων οντοτήτων, γεγονός που έχει καταστήσει την υφιστάμενη μεθοδολογία υπολογισμού των τελών μη συμβατή με τις ισχύουσες αρχές όσον αφορά τον υπολογισμό των τελών·

Β.

λαμβάνοντας υπόψη ότι, προκειμένου να διασφαλιστεί ότι όλα τα αρχεία καταγραφής συναλλαγών της Ένωσης καταβάλλουν εποπτικά τέλη που είναι ανάλογα του πραγματικού κύκλου εργασιών τους στην Ένωση το 2021, έχει προστεθεί ένα νέο άρθρο σε έκαστο των δύο κατ’ εξουσιοδότηση κανονισμών για να καθοριστεί συγκεκριμένη περίοδος αναφοράς για τον υπολογισμό του κύκλου εργασιών που θα αποτελέσει τη βάση για τον υπολογισμό των ετήσιων τελών που καταβάλλονται από τα αρχεία καταγραφής συναλλαγών στην ΕΑΚΑΑ το 2021, ούτως ώστε να αποτυπωθούν καλύτερα οι αλλαγές που έχουν επέλθει στο τοπίο των αρχείων καταγραφής συναλλαγών της Ένωσης·

Γ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι ο κατ’ εξουσιοδότηση κανονισμός θα πρέπει να τεθεί επειγόντως σε ισχύ προκειμένου να παρασχεθεί στα αρχεία καταγραφής συναλλαγών της Ένωσης μια αξιόπιστη νομική βάση για τις δραστηριότητές τους και η αναγκαία σαφήνεια για τον σχεδιασμό του προϋπολογισμού τους, καθώς και για να ελαχιστοποιηθεί κατά το δυνατόν κάθε δυνητικός αντίκτυπος στη δραστηριότητά τους συνεπεία του διαφορετικού υπολογισμού σε σύγκριση με το 2020·

1.

δηλώνει ότι δεν διατυπώνει αντίρρηση σχετικά με τον κατ’ εξουσιοδότηση κανονισμό·

2.

αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει την παρούσα απόφαση στο Συμβούλιο και στην Επιτροπή.

(1)  ΕΕ L 201 της 27.7.2012, σ. 1.

(2)  ΕΕ L 337 της 23.12.2015, σ. 1.


12.1.2022   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 15/251


P9_TA(2021)0233

Απόφαση περί μη διατύπωσης αντίρρησης σε κατ’ εξουσιοδότηση πράξη: συμπλήρωση της οδηγίας 2013/36/ΕΕ όσον αφορά τον προσδιορισμό προσωπικού, του οποίου οι επαγγελματικές δραστηριότητες έχουν αντίκτυπο στα χαρακτηριστικά κινδύνου του ιδρύματος

Απόφαση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου περί μη διατύπωσης αντίρρησης στον κατ’ εξουσιοδότηση κανονισμό της Επιτροπής, της 25ης Μαρτίου 2021, για τη συμπλήρωση της οδηγίας 2013/36/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου όσον αφορά τα ρυθμιστικά τεχνικά πρότυπα για τον καθορισμό των κριτηρίων βάσει των οποίων ορίζονται οι διευθυντικές ευθύνες, οι λειτουργίες ελέγχου, οι σημαντικές επιχειρηματικές μονάδες και ο ουσιώδης αντίκτυπος στα χαρακτηριστικά κινδύνου σημαντικής επιχειρηματικής μονάδας, καθώς και των κριτηρίων για τον προσδιορισμό μελών ή κατηγοριών προσωπικού, των οποίων οι επαγγελματικές δραστηριότητες έχουν αντίκτυπο στα χαρακτηριστικά κινδύνου του ιδρύματος, συγκριτικά τόσο ουσιώδη όσο και ο αντίκτυπος των μελών ή κατηγοριών προσωπικού που αναφέρονται στο άρθρο 92 παράγραφος 3 της εν λόγω οδηγίας (C(2021)01906 — 2021/2618(DEA))

(2022/C 15/39)

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

έχοντας υπόψη τον κατ’ εξουσιοδότηση κανονισμό της Επιτροπής (C(2021)01906),

έχοντας υπόψη την με ημερομηνία 26 Μαρτίου 2021 επιστολή της Επιτροπής, διά της οποίας του ζητείται να δηλώσει ότι δεν θα διατυπώσει αντίρρηση στον κατ’ εξουσιοδότηση κανονισμό,

έχοντας υπόψη την με ημερομηνία 10 Μαΐου 2021 επιστολή της Επιτροπής Οικονομικής και Νομισματικής Πολιτικής προς τον Πρόεδρο της Διάσκεψης των Προέδρων των Επιτροπών,

έχοντας υπόψη το άρθρο 290 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης,

έχοντας υπόψη την οδηγία αριθ. 2013/36/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 26ης Ιουνίου 2013, σχετικά με την πρόσβαση στη δραστηριότητα πιστωτικών ιδρυμάτων και την προληπτική εποπτεία πιστωτικών ιδρυμάτων και επιχειρήσεων επενδύσεων, για την τροποποίηση της οδηγίας 2002/87/ΕΚ και για την κατάργηση των οδηγιών 2006/48/ΕΚ και 2006/49/ΕΚ (1) (οδηγία για τις κεφαλαιακές απαιτήσεις ή ΟΚΑ), και ιδίως το άρθρο 94 παράγραφος 2 και το άρθρο 148 παράγραφος 5,

έχοντας υπόψη το σχέδιο δέσμης ρυθμιστικών τεχνικών προτύπων που υποβλήθηκε από την Ευρωπαϊκή Εποπτική Αρχή (Ευρωπαϊκή Αρχή Τραπεζών — ΕΑΤ), στις 18 Ιουνίου 2020, σύμφωνα με το άρθρο 10 παράγραφος 1 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1093/2010 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 24ης Νοεμβρίου 2010, σχετικά με τη σύσταση Ευρωπαϊκής Εποπτικής Αρχής (Ευρωπαϊκή Αρχή Τραπεζών), την τροποποίηση της απόφασης αριθ. 716/2009/ΕΚ και την κατάργηση της απόφασης αριθ. 2009/78/ΕΚ της Επιτροπής (2),

έχοντας υπόψη το άρθρο 111 παράγραφος 6 του Κανονισμού του,

έχοντας υπόψη τη σύσταση απόφασης της Επιτροπής Οικονομικής και Νομισματικής Πολιτικής,

έχοντας υπόψη ότι δεν διατυπώθηκαν αντιρρήσεις εντός της προθεσμίας που ορίζεται στο άρθρο 111 παράγραφος 6 τρίτη και τέταρτη περίπτωση του Κανονισμού του, η οποία έληξε στις 18 Μαΐου 2021,

Α.

λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με την ΟΚΑ, η ΕΑΤ έπρεπε να υποβάλει σχέδιο για τον κατ’ εξουσιοδότηση κανονισμό έως τις 28 Δεκεμβρίου 2019· λαμβάνοντας υπόψη ότι η ΕΑΤ δημοσίευσε το σχέδιο στις 18 Ιουνίου 2020· λαμβάνοντας υπόψη ότι η Επιτροπή, στο σχέδιο κατ’ εξουσιοδότηση κανονισμού, επέφερε ορισμένες συντακτικές αλλαγές σε σύγκριση με το σχέδιο που υπέβαλε η ΕΑΤ, και ότι η ΕΑΤ επιβεβαίωσε στις 16 Δεκεμβρίου 2020 ότι οι εν λόγω συντακτικές αλλαγές δεν συνιστούν αλλαγή στο εγκριθέν από το συμβούλιο εποπτών της ΕΑΤ πολιτικό ή νομικό περιεχόμενο του σχεδίου και ότι, ως εκ τούτου, δεν θα εναντιωνόταν στο να συνεχίσει η Επιτροπή τη διαδικασία έγκρισης του σχεδίου, συμπεριλαμβανομένων των εν λόγω αλλαγών, χωρίς να ζητήσει επίσημη γνωμοδότηση της ΕΑΤ·

Β.

λαμβάνοντας υπόψη ότι με τις διαπραγματεύσεις σχετικά με την οδηγία (ΕΕ) 2021/338 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 16ης Φεβρουαρίου 2021, για την τροποποίηση της οδηγίας 2014/65/ΕΕ όσον αφορά τις απαιτήσεις πληροφόρησης, τη διακυβέρνηση προϊόντων και τα όρια θέσεων καθώς και των οδηγιών 2013/36/ΕΕ και (ΕΕ) 2019/878 όσον αφορά την εφαρμογή τους στις επιχειρήσεις επενδύσεων, ώστε να διευκολυνθεί η ανάκαμψη από την κρίση COVID-19 (3), η οποία δημοσιεύθηκε στις 26 Φεβρουαρίου 2021 και με την οποία αναθεωρήθηκαν οι αρμοδιότητες της ΕΑΤ, επηρεάστηκε ο εκτελεστικός κανονισμός και διασφαλίστηκε ότι οι επιχειρήσεις επενδύσεων που υπόκεινται σήμερα στην οδηγία για τις κεφαλαιακές απαιτήσεις, οι οποίες από τις 26 Ιουνίου 2021 θα εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής της οδηγίας (ΕΕ) 2019/2034 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 27ης Νοεμβρίου 2019, για την προληπτική εποπτεία των επιχειρήσεων επενδύσεων και για την τροποποίηση των οδηγιών 2002/87/ΕΚ, 2009/65/EK, 2011/61/ΕΕ, 2013/36/ΕΕ, 2014/59/ΕΕ και 2014/65/ΕΕ (4), δεν θα χρειάζεται να συμμορφώνονται με τον κατ’ εξουσιοδότηση κανονισμό, δεδομένου ότι για τις εν λόγω επιχειρήσεις επενδύσεων θα εκδοθεί ένας ξεχωριστός κατ’ εξουσιοδότηση κανονισμός στο πλαίσιο της οδηγίας για τις επιχειρήσεις επενδύσεων· λαμβάνοντας υπόψη ότι η περίοδος ελέγχου για τον κατ’ εξουσιοδότηση κανονισμό λήγει στις 25 Ιουνίου 2021·

Γ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι ο κατ’ εξουσιοδότηση κανονισμός θα πρέπει να τεθεί σε ισχύ επειγόντως προκειμένου να παράσχει τη νομική σαφήνεια και βεβαιότητα που χρειάζονται οι αρμόδιες αρχές και τα πιστωτικά ιδρύματα προκειμένου να εντοπίσουν δεόντως, με βάση το πλαίσιο της ΟΚΑ που τέθηκε σε εφαρμογή στις 28 Δεκεμβρίου 2020, όσους αναλαμβάνουν σημαντικούς κινδύνους·

1.

δηλώνει ότι δεν διατυπώνει αντίρρηση στον κατ’ εξουσιοδότηση κανονισμό·

2.

αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει την παρούσα απόφαση στο Συμβούλιο και στην Επιτροπή.

(1)  ΕΕ L 176 της 27.6.2013, σ. 338.

(2)  ΕΕ L 331 της 15.12.2010, σ. 12.

(3)  ΕΕ L 68 της 26.2.2021, σ. 14.

(4)  ΕΕ L 314 της 5.12.2019, σ. 64.


12.1.2022   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 15/253


P9_TA(2021)0234

Πρόγραμμα Ευρωπαϊκού Σώματος Αλληλεγγύης ***II

Νομοθετικό ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 18ης Μαΐου 2021 σχετικά με τη θέση του Συμβουλίου σε πρώτη ανάγνωση εν όψει της έκδοσης κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για τη θέσπιση του Προγράμματος για το Ευρωπαϊκό Σώμα Αλληλεγγύης και για την κατάργηση των κανονισμών (ΕΕ) 2018/1475 και (ΕΕ) αριθ. 375/2014 (14153/1/2020 — C9-0143/2021 — 2018/0230(COD))

(Συνήθης νομοθετική διαδικασία: δεύτερη ανάγνωση)

(2022/C 15/40)

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

έχοντας υπόψη τη θέση του Συμβουλίου σε πρώτη ανάγνωση (14153/1/2020 — C9-0143/2021),

έχοντας υπόψη τη γνώμη της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής της 17ης Οκτωβρίου 2018 (1),

έχοντας υπόψη τη γνώμη της Επιτροπής των Περιφερειών της 6ης Δεκεμβρίου 2018 (2),

έχοντας υπόψη τη θέση του σε πρώτη ανάγνωση (3) σχετικά με την πρόταση της Επιτροπής προς το Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο (COM(2018)0440),

έχοντας υπόψη το άρθρο 294 παράγραφος 7 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης,

έχοντας υπόψη την προσωρινή συμφωνία που εγκρίθηκε από την αρμόδια επιτροπή σύμφωνα με το άρθρο 74 παράγραφος 4 του Κανονισμού του,

έχοντας υπόψη το άρθρο 67 του Κανονισμού του,

έχοντας υπόψη τη σύσταση για τη δεύτερη ανάγνωση της Επιτροπής Πολιτισμού και Παιδείας (A9-0156/2021),

1.

εγκρίνει τη θέση του Συμβουλίου σε πρώτη ανάγνωση·

2.

λαμβάνει υπόψη τη δήλωση της Επιτροπής που επισυνάπτεται στο παρόν ψήφισμα·

3.

διαπιστώνει ότι η πράξη εκδόθηκε σύμφωνα με τη θέση του Συμβουλίου·

4.

αναθέτει στον Πρόεδρό του να υπογράψει την πράξη, μαζί με τον Πρόεδρο του Συμβουλίου, σύμφωνα με το άρθρο 297 παράγραφος 1 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης·

5.

αναθέτει στον Γενικό Γραμματέα του να υπογράψει την πράξη, αφού προηγουμένως ελεγχθεί ότι όλες οι διαδικασίες έχουν δεόντως ολοκληρωθεί, και να προβεί, σε συμφωνία με τον Γενικό Γραμματέα του Συμβουλίου, στη δημοσίευσή της στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης·

6.

αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει τη θέση του Κοινοβουλίου στο Συμβούλιο, στην Επιτροπή και στα εθνικά κοινοβούλια.

(1)  ΕΕ C 62 της 15.2.2019, σ. 201.

(2)  ΕΕ C 86 της 7.3.2019, σ. 282.

(3)  ΕΕ C 23 της 21.1.2021, σ. 218.


ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΣΤΟ ΝΟΜΟΘΕΤΙΚΟ ΨΗΦΙΣΜΑ

Δήλωση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής σχετικά με τον αριθμό των τοπικών φορέων που εφαρμόζουν τις γνώσεις, τις αρχές και τις προσεγγίσεις που αποκτήθηκαν μέσω των ανθρωπιστικών δραστηριοτήτων στις οποίες συμμετείχαν οι εθελοντές και οι εμπειρογνώμονες

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή σημειώνει την πρόταση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου να εξετάσει «τον αριθμό των τοπικών φορέων που εφαρμόζουν τις γνώσεις, τις αρχές και τις προσεγγίσεις που αποκτήθηκαν μέσω των ανθρωπιστικών δραστηριοτήτων στις οποίες συμμετείχαν οι εθελοντές και οι εμπειρογνώμονες» κατά τη συμπλήρωση του κανονισμού με διατάξεις για τη θέσπιση πλαισίου παρακολούθησης και αξιολόγησης.


12.1.2022   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 15/255


P9_TA(2021)0235

Erasmus+: το πρόγραμμα της Ένωσης για την εκπαίδευση, την κατάρτιση, τη νεολαία και τον αθλητισμό ***II

Νομοθετικό ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 18ης Μαΐου 2021 σχετικά με τη θέση του Συμβουλίου σε πρώτη ανάγνωση ενόψει της έκδοσης κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για τη θέσπιση του προγράμματος «Erasmus+»: το πρόγραμμα της Ένωσης για την εκπαίδευση, την κατάρτιση, τη νεολαία και τον αθλητισμό, και για την κατάργηση του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1288/2013 (14148/1/2020 — C9-0135/2021 — 2018/0191(COD))

(Συνήθης νομοθετική διαδικασία: δεύτερη ανάγνωση)

(2022/C 15/41)

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

έχοντας υπόψη τη θέση του Συμβουλίου σε πρώτη ανάγνωση (14148/1/2020 — C9-0135/2021),

έχοντας υπόψη τη γνώμη της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής της 17ης Οκτωβρίου 2018 (1),

έχοντας υπόψη τη γνώμη της Επιτροπής των Περιφερειών της 6ης Φεβρουαρίου 2019 (2),

έχοντας υπόψη τη θέση του σε πρώτη ανάγνωση (3) σχετικά με την πρόταση της Επιτροπής προς το Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο (COM(2018)0367),

έχοντας υπόψη το άρθρο 294 παράγραφος 7 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης,

έχοντας υπόψη την προσωρινή συμφωνία που εγκρίθηκε από την αρμόδια επιτροπή σύμφωνα με το άρθρο 74 παράγραφος 4 του Κανονισμού του,

έχοντας υπόψη το άρθρο 67 του Κανονισμού του,

έχοντας υπόψη τη σύσταση για τη δεύτερη ανάγνωση της Επιτροπής Πολιτισμού και Παιδείας (A9-0159/2021),

1.

εγκρίνει τη θέση του Συμβουλίου σε πρώτη ανάγνωση·

2.

λαμβάνει υπόψη τη δήλωση της Επιτροπής που επισυνάπτεται στο παρόν ψήφισμα, η οποία θα δημοσιευθεί στη σειρά C της Επίσημης Εφημερίδας της Ευρωπαϊκής Ένωσης·

3.

διαπιστώνει ότι η πράξη εκδόθηκε σύμφωνα με τη θέση του Συμβουλίου·

4.

αναθέτει στον Πρόεδρό του να υπογράψει την πράξη, μαζί με τον Πρόεδρο του Συμβουλίου, σύμφωνα με το άρθρο 297 παράγραφος 1 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης·

5.

αναθέτει στον Γενικό Γραμματέα του να υπογράψει την πράξη, αφού προηγουμένως ελεγχθεί ότι όλες οι διαδικασίες έχουν δεόντως ολοκληρωθεί, και να προβεί, σε συμφωνία με τον Γενικό Γραμματέα του Συμβουλίου, στη δημοσίευσή της, από κοινού με τη σχετική δήλωση της Επιτροπής, στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης·

6.

αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει τη θέση του Κοινοβουλίου στο Συμβούλιο, στην Επιτροπή και στα εθνικά κοινοβούλια.

(1)  ΕΕ C 62 της 15.2.2019, σ. 194.

(2)  ΕΕ C 168 της 16.5.2019, σ. 49.

(3)  ΕΕ C 108 της 26.3.2021, σ. 965.


ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΣΤΟ ΝΟΜΟΘΕΤΙΚΟ ΨΗΦΙΣΜΑ

Δήλωση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής σχετικά με τις ειδικές πιστώσεις για τις πλατφόρμες των κέντρων επαγγελματικής αριστείας

Με την επιφύλαξη των εξουσιών της νομοθετικής αρχής και της αρμόδιας για τον προϋπολογισμό αρχής, η Επιτροπή δεσμεύεται να διαθέσει ενδεικτικό ποσό ύψους 400 εκατ. EUR σε τρέχουσες τιμές για τη στήριξη των πλατφορμών των κέντρων επαγγελματικής αριστείας καθ’ όλη τη διάρκεια του προγράμματος, υπό την προϋπόθεση ότι η ενδιάμεση αξιολόγηση του προγράμματος επιβεβαιώνει θετική αξιολόγηση των αποτελεσμάτων της δράσης.


Τετάρτη 19 Μαΐου 2021

12.1.2022   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 15/257


P9_TA(2021)0237

Ταμείο Έρευνας για τον Άνθρακα και τον Χάλυβα *

Νομοθετικό ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 19ης Μαΐου 2021 σχετικά με την πρόταση απόφασης του Συμβουλίου που αφορά την τροποποίηση της απόφασης 2008/376/EΚ του Συμβουλίου για την έγκριση του ερευνητικού προγράμματος του Ταμείου Έρευνας για τον Άνθρακα και τον Χάλυβα και σχετικά με τις τεχνικές κατευθυντήριες γραμμές πολυετούς διάρκειας για το πρόγραμμα (COM(2020)0320 — C9-0214/2020 — 2020/0141(NLE))

(Διαβούλευση)

(2022/C 15/42)

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,,

έχοντας υπόψη την πρόταση της Επιτροπής προς το Συμβούλιο (COM(2020)0320),

έχοντας υπόψη το άρθρο 2 παράγραφος 2 του Πρωτοκόλλου 37 σχετικά με τις δημοσιονομικές συνέπειες από τη λήξη της Συνθήκης ΕΚΑΧ και με το Ταμείο Έρευνας για τον Άνθρακα και το Χάλυβα, που επισυνάπτεται στη Συνθήκη για την Ευρωπαϊκή Ένωση και στη Συνθήκη για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, σύμφωνα με το οποίο κλήθηκε από το Συμβούλιο να γνωμοδοτήσει (C9-0214/2020),

έχοντας υπόψη το άρθρο 82 του Κανονισμού του,

έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής Βιομηχανίας, Έρευνας και Ενέργειας (A9-0102/2021),

1.

εγκρίνει την πρόταση της Επιτροπής όπως τροποποιήθηκε·

2.

καλεί την Επιτροπή να τροποποιήσει αναλόγως την πρότασή της, σύμφωνα με το άρθρο 293 παράγραφος 2 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης και το άρθρο 106α της Συνθήκης για την ίδρυση της Ευρωπαϊκής Κοινότητας Ατομικής Ενέργειας·

3.

καλεί το Συμβούλιο, εφόσον προτίθεται να απομακρυνθεί από το κείμενο που ενέκρινε το Κοινοβούλιο, να το ενημερώσει σχετικά·

4.

ζητεί να κληθεί εκ νέου να γνωμοδοτήσει, αν το Συμβούλιο προτίθεται να επιφέρει σημαντικές τροποποιήσεις στην πρόταση της Επιτροπής·

5.

αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει τη θέση του Κοινοβουλίου στο Συμβούλιο και στην Επιτροπή.

Τροπολογία 1

Πρόταση απόφασης

Αιτιολογική σκέψη 1

Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή

Τροπολογία

(1)

Στις 5 Οκτωβρίου 2016 η Ένωση επικύρωσε τη Συμφωνία του Παρισιού (28). Η συγκεκριμένη διεθνής συμφωνία καλεί τα συμβαλλόμενα μέρη που την έχουν επικυρώσει να ενισχύσουν την παγκόσμια αντιμετώπιση της απειλής της κλιματικής αλλαγής, θέτοντας το όριο αύξησης της θερμοκρασίας του πλανήτη αρκετά κάτω από τους 2 oC.

(1)

Στις 5 Οκτωβρίου 2016 η Ένωση επικύρωσε τη Συμφωνία του Παρισιού , η οποία εγκρίθηκε στο πλαίσιο της σύμβασης-πλαισίου των Ηνωμένων Εθνών για την κλιματική αλλαγή  (28) και τέθηκε σε ισχύ στις 4 Νοεμβρίου 2016. Η συγκεκριμένη διεθνής συμφωνία καλεί τα συμβαλλόμενα μέρη που την έχουν επικυρώσει να ενισχύσουν την παγκόσμια αντιμετώπιση της απειλής της κλιματικής αλλαγής, συγκρατώντας την αύξηση της θερμοκρασίας του πλανήτη αρκετά κάτω από τους 2 oC και συνεχίζοντας τις προσπάθειες για περιορισμό της αύξησης σε 1,5  oC πάνω από τα προβιομηχανικά επίπεδα  (28α).

Τροπολογία 2

Πρόταση απόφασης

Αιτιολογική σκέψη 6

Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή

Τροπολογία

(6)

Ως εκ τούτου, είναι απαραίτητο να εναρμονιστούν οι στόχοι του ερευνητικού προγράμματος του ΤΕΑΧ με τις διεθνείς συμφωνίες, όπως η Συμφωνία του Παρισιού, καθώς επίσης και με τους επιστημονικούς, τεχνολογικούς και πολιτικούς στόχους της Ένωσης για κλιματική ουδετερότητα έως το 2050.

(6)

Ως εκ τούτου, είναι απαραίτητο να εναρμονιστούν οι στόχοι του ερευνητικού προγράμματος του ΤΕΑΧ με τις διεθνείς συμφωνίες, όπως η Συμφωνία του Παρισιού, με τα καλύτερα διαθέσιμα επιστημονικά στοιχεία, ιδίως τα ευρήματα που δημοσιεύει η Διακυβερνητική Επιτροπή των Ηνωμένων Εθνών για την Αλλαγή του Κλίματος, καθώς επίσης και με τους τεχνολογικούς και πολιτικούς στόχους της Ένωσης για κλιματική ουδετερότητα έως το 2050.

Τροπολογία 3

Πρόταση απόφασης

Αιτιολογική σκέψη 6 α (νέα)

Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή

Τροπολογία

 

(6α)

Το ερευνητικό πρόγραμμα θα πρέπει να δώσει ιδιαίτερη προσοχή στην έρευνα σχετικά με πρώτες ύλες προερχόμενες από απόβλητα άνθρακα, δεδομένου του υψηλού δυναμικού τους για την ανάπτυξη εξαιρετικά προηγμένων προϊόντων σε στρατηγικές αξιακές αλυσίδες, όπως ανόδων συσσωρευτών ή ανθρακούχων ινών, και στη χημική βιομηχανία.

Τροπολογία 4

Πρόταση απόφασης

Άρθρο 1 — σημείο 1

Απόφαση 2008/376/ΕΚ

Άρθρο 2 — εδάφιο 2

Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή

Τροπολογία

Το ερευνητικό πρόγραμμα παρέχει στήριξη στη συνεργατική έρευνα στους τομείς του άνθρακα και του χάλυβα. Επίσης, το ερευνητικό πρόγραμμα στηρίζει ρηξικέλευθες τεχνολογίες για καθαρό χάλυβα, ώστε να αναπτυχθεί η παραγωγή χάλυβα με σχεδόν μηδενικές ανθρακούχες εκπομπές, και ερευνητικά έργα για τη διαχείριση της δίκαιης μετάβασης σε πρώην ενεργά ανθρακωρυχεία ή ανθρακωρυχεία σε διαδικασία παύσης λειτουργίας, καθώς και σε σχετικές υποδομές σύμφωνα με τον Μηχανισμό Δίκαιης Μετάβασης και σε συμμόρφωση με το άρθρο 4 παράγραφος 2 της οδηγίας 2003/76/ΕΚ του Συμβουλίου. Το ερευνητικό πρόγραμμα ευθυγραμμίζεται με τους πολιτικούς, επιστημονικούς και τεχνολογικούς στόχους της Ένωσης και συμπληρώνει τις δραστηριότητες που αναπτύσσονται στα κράτη μέλη αλλά και τις δραστηριότητες που υπάγονται στα υφιστάμενα προγράμματα έρευνας της ΕΕ , και ιδίως στο πρόγραμμα-πλαίσιο δραστηριοτήτων έρευνας, τεχνολογικής ανάπτυξης και επίδειξης (στο εξής: «πρόγραμμα-πλαίσιο έρευνας»).

Το ερευνητικό πρόγραμμα παρέχει στήριξη σε όλους τους σχετικούς παράγοντες, συμπεριλαμβανομένων των μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων, για συνεργατική έρευνα στους τομείς του άνθρακα και του χάλυβα. Επίσης, το ερευνητικό πρόγραμμα στηρίζει ρηξικέλευθες τεχνολογίες για καθαρό χάλυβα, ώστε να αναπτυχθεί η παραγωγή χάλυβα με σχεδόν μηδενικές ανθρακούχες εκπομπές, καθώς και ερευνητικά έργα , συμπεριλαμβανομένων ερευνητικών έργων μεγάλης βιομηχανικής κλίμακας, για τη διαχείριση της δίκαιης μετάβασης σε πρώην ενεργά ανθρακωρυχεία ή ανθρακωρυχεία σε διαδικασία παύσης λειτουργίας, καθώς και σε σχετικές υποδομές, σύμφωνα με τον Μηχανισμό Δίκαιης Μετάβασης και σε συμμόρφωση με το άρθρο 4 παράγραφος 2 της οδηγίας 2003/76/ΕΚ του Συμβουλίου. Το ερευνητικό πρόγραμμα ευθυγραμμίζεται με τους πολιτικούς, κοινωνικούς, οικονομικούς, κλιματικούς, περιβαλλοντικούς, επιστημονικούς και τεχνολογικούς στόχους της Ένωσης και συμπληρώνει τις δραστηριότητες που αναπτύσσονται στα κράτη μέλη αλλά και τις δραστηριότητες που υπάγονται στα υφιστάμενα προγράμματα έρευνας της Ένωσης , και ιδίως στο πρόγραμμα-πλαίσιο έρευνας και καινοτομίας «Ορίζων Ευρώπη» — το πρόγραμμα πλαίσιο έρευνας και καινοτομίας (στο εξής: «πρόγραμμα-πλαίσιο έρευνας») . Το ερευνητικό πρόγραμμα συνάδει ιδίως με τη συμφωνία του Παρισιού.

Τροπολογία 5

Πρόταση απόφασης

Άρθρο 1 — σημείο 1

Απόφαση 2008/376/ΕΚ

Άρθρο 2 — εδάφιο 2α (νέο)

Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή

Τροπολογία

 

Το ερευνητικό πρόγραμμα υποστηρίζει ερευνητικές δραστηριότητες, συμπεριλαμβανομένων έργων επίδειξης, οι οποίες φέρνουν τις τεχνολογίες πιο κοντά στην αγορά και επιδιώκουν τους στόχους που ορίζονται στο τμήμα 3 για τον άνθρακα και στο τμήμα 4 για το χάλυβα.

Τροπολογία 6

Πρόταση απόφασης

Άρθρο 1 — σημείο 2

Απόφαση 2008/376/ΕΚ

Άρθρο 4 — παράγραφος 1

Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή

Τροπολογία

1.   Τα ερευνητικά έργα στηρίζουν τη μετάβαση προς μια κλιματικά ουδέτερη ενωσιακή οικονομία έως το 2050, με στόχο τη συμβολή στη σταδιακή κατάργηση της χρήσης ορυκτών καυσίμων, την ανάπτυξη εναλλακτικών δραστηριοτήτων σε πρώην περιοχές εξόρυξης και την αποφυγή ή την αποκατάσταση των περιβαλλοντικών ζημιών που προκαλούνται από ανθρακωρυχεία σε διαδικασία παύσης λειτουργίας, πρώην ενεργά ανθρακωρυχεία και τους περιβάλλοντες χώρους τους. Τα έργα επικεντρώνονται ιδίως στους ακόλουθους τομείς:

1.   Τα ερευνητικά έργα συμβάλλουν στην επίτευξη των κλιματικών στόχων της Ένωσης για το 2030 και στηρίζουν τη βιομηχανία στη μετάβαση προς μια κλιματικά ουδέτερη ενωσιακή οικονομία έως το 2050, με στόχο τη συμβολή στη σταδιακή κατάργηση της χρήσης ορυκτών καυσίμων, την ανάπτυξη εναλλακτικών δραστηριοτήτων σε πρώην περιοχές ανθρακωρυχείων ή σταθμών παραγωγής ενέργειας από άνθρακα, και την αποφυγή ή την αποκατάσταση των περιβαλλοντικών ζημιών που προκαλούνται από ανθρακωρυχεία σε διαδικασία παύσης λειτουργίας, πρώην ενεργά ανθρακωρυχεία και τους περιβάλλοντες χώρους τους. Με την επιφύλαξη του άρθρου 191 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, τα έργα επικεντρώνονται ιδίως στους ακόλουθους τομείς:

Τροπολογία 7

Πρόταση απόφασης

Άρθρο 1 — σημείο 2

Απόφαση 2008/376/ΕΚ

Άρθρο 4 — παράγραφος 1 — στοιχείο α

Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή

Τροπολογία

α)

ανάπτυξη και δοκιμή τεχνολογιών δέσμευσης, χρήσης και αποθήκευσης διοξειδίου του άνθρακα·

α)

ανάπτυξη και δοκιμή τεχνολογιών δέσμευσης, χρήσης και αποθήκευσης διοξειδίου του άνθρακα που σχετίζονται με τη χρήση άνθρακα, συμπεριλαμβανομένης της ανακύκλωσης άνθρακα σε καύσιμα και υλικά, με σκοπό την προώθηση της κυκλικής οικονομίας·

Τροπολογία 8

Πρόταση απόφασης

Άρθρο 1 — σημείο 2

Απόφαση 2008/376/ΕΚ

Άρθρο 4 — παράγραφος 1 — στοιχείο β

Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή

Τροπολογία

β)

χρήση γεωθερμικής ενέργειας σε πρώην περιοχές εξόρυξης άνθρακα·

β)

ανάπτυξη καθαρής ενέργειας σε πρώην περιοχές εξόρυξης άνθρακα, με ιδιαίτερη προσοχή στην ενεργειακή απόδοση και την ασφάλεια του εφοδιασμού, συμπεριλαμβανομένων της εκμετάλλευσης γεωθερμικών πόρων, της αποθήκευσης ενέργειας, των ηλεκτρονικών καυσίμων και του υδρογόνου από ανανεώσιμες πηγές·

Τροπολογία 9

Πρόταση απόφασης

Άρθρο 1 — σημείο 2

Απόφαση 2008/376/ΕΚ

Άρθρο 4 — παράγραφος 1 — στοιχείο β α (νέο)

Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή

Τροπολογία

 

βα)

μετατροπή υποδομών άνθρακα για θέρμανση και ψύξη, όπως δίκτυα τηλεθέρμανσης και τηλεψύξης και βιομηχανικές διεργασίες, σε εναλλακτικές υποδομές θέρμανσης και ψύξης από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, όπως είναι η γεωθερμική ενέργεια·

Τροπολογία 10

Πρόταση απόφασης

Άρθρο 1 — σημείο 2

Απόφαση 2008/376/ΕΚ

Άρθρο 4 — παράγραφος 1 — στοιχείο γ

Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή

Τροπολογία

γ)

μη ενεργειακές χρήσεις και παραγωγή πρώτων υλών από απόβλητα εξόρυξης και κατάλοιπα πρώην ενεργών ανθρακωρυχείων ή ανθρακωρυχείων σε διαδικασία παύσης λειτουργίας, στο πλαίσιο των οποίων αξιολογείται δεόντως ότι ο αντίκτυπος στο κλίμα, στο περιβάλλον και στην υγεία ελαχιστοποιείται και είναι μικρότερος σε σύγκριση με άλλες εναλλακτικές λύσεις·

γ)

μη ενεργειακές χρήσεις και παραγωγή πρώτων υλών μόνο από ήδη υφιστάμενα απόβλητα εξόρυξης και κατάλοιπα προερχόμενα από πρώην ενεργά ανθρακωρυχεία ή από ανθρακωρυχεία σε διαδικασία παύσης λειτουργίας, στο πλαίσιο των οποίων αξιολογείται δεόντως ότι ο αντίκτυπος στο κλίμα, στο περιβάλλον και στην υγεία ελαχιστοποιείται και είναι μικρότερος σε σύγκριση με άλλες εναλλακτικές λύσεις σύμφωνα με την προσέγγιση της κυκλικής οικονομίας·

Τροπολογία 11

Πρόταση απόφασης

Άρθρο 1 — σημείο 2

Απόφαση 2008/376/ΕΚ

Άρθρο 4 — παράγραφος 1 — στοιχείο ε

Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή

Τροπολογία

ε)

προώθηση της ανάπτυξης προγραμμάτων επανειδίκευσης και αναβάθμισης δεξιοτήτων στους κλάδους εργασίας που έχουν πληγεί από τη σταδιακή κατάργηση της παραγωγής άνθρακα . Αυτό περιλαμβάνει έρευνα σχετικά με την κατάρτιση και την επανειδίκευση του εργατικού δυναμικού που εργάζεται ή εργαζόταν προηγουμένως στον τομέα του άνθρακα.

ε)

αξιολόγηση των επιπτώσεων για την απασχόληση σ τις τοπικές κοινότητες και τις περιφέρειες που πλήττονται από τη σταδιακή κατάργηση του άνθρακα, και προώθηση της ανάπτυξης μιας περιφερειακής αντίληψης για οικονομική ανάπτυξη, δημιουργία θέσεων εργασίας και αποτελεσματικά προγράμματα επανεκπαίδευσης και αναβάθμισης των δεξιοτήτων για το εργατικό δυναμικό που πλήττεται στις περιοχές αυτές . Αυτό περιλαμβάνει έρευνα σχετικά με την κατάρτιση και την επανειδίκευση του εργατικού δυναμικού που εργάζεται ή εργαζόταν προηγουμένως στον τομέα του άνθρακα , για την υποστήριξη των περιοχών εξόρυξης άνθρακα που βρίσκονται σε φάση μετάβασης .

Τροπολογία 12

Πρόταση απόφασης

Άρθρο 1 — σημείο 3

Απόφαση 2008/376/ΕΚ

Άρθρο 5 — παράγραφος 2

Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή

Τροπολογία

Τα ερευνητικά έργα επικεντρώνονται σε ασθένειες που σχετίζονται με δραστηριότητες εξόρυξης, με στόχο τη βελτίωση της υγείας των ατόμων που διαβιούν σε περιφέρειες με ανθρακωρυχεία σε μεταβατικό στάδιο. Στο πλαίσιο των ερευνητικών έργων διασφαλίζεται επίσης η λήψη μέτρων προστασίας κατά το κλείσιμο ανθρακωρυχείων και σε πρώην ενεργά ανθρακωρυχεία.

Τα ερευνητικά έργα επικεντρώνονται σε ασθένειες που σχετίζονται με δραστηριότητες εξόρυξης, με ιδιαίτερη έμφαση σε ασθένειες που προκαλούνται από ατμοσφαιρική ρύπανση, με στόχο τη βελτίωση της υγείας των ατόμων που διαβιούν σε περιφέρειες με ανθρακωρυχεία σε μεταβατικό στάδιο. Στο πλαίσιο των ερευνητικών έργων διασφαλίζεται επίσης η λήψη μέτρων προστασίας κατά το κλείσιμο ανθρακωρυχείων και σε πρώην ενεργά ανθρακωρυχεία.

Τροπολογία 13

Πρόταση απόφασης

Άρθρο 1 — σημείο 4

Απόφαση 2008/376/ΕΚ

Άρθρο 6 — τίτλος

Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή

Τροπολογία

Ελαχιστοποίηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων από ανθρακωρυχεία σε μεταβατικό στάδιο

Πρόληψη και ελαχιστοποίηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων από τον τομέα του άνθρακα κατά το μεταβατικό στάδιο

Τροπολογία 14

Πρόταση απόφασης

Άρθρο 1 — σημείο 4

Απόφαση 2008/376/ΕΚ

Άρθρο 6 — παράγραφος 2 — εισαγωγικό μέρος

Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή

Τροπολογία

2.   Προτεραιότητα έχουν έργα που αποσκοπούν σε ένα τουλάχιστον από τα ακόλουθα:

2.   Προτεραιότητα έχουν έργα τα οποία βασίζονται σε καινοτόμες τεχνολογίες ή την καινοτόμο σύνδεση τεχνολογιών που αποσκοπούν σε ένα τουλάχιστον από τα ακόλουθα:

Τροπολογία 15

Πρόταση απόφασης

Άρθρο 1 — σημείο 4

Απόφαση 2008/376/ΕΚ

Άρθρο 6 — παράγραφος 2 — στοιχείο γ

Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή

Τροπολογία

γ)

διαχείριση και επαναχρησιμοποίηση αποβλήτων εξόρυξης, ιπτάμενης τέφρας και προϊόντων της αποθείωσης από ανθρακωρυχεία σε διαδικασία παύσης λειτουργίας και πρώην ενεργά ανθρακωρυχεία, συμπεριλαμβανομένων, κατά περίπτωση, και άλλων μορφών αποβλήτων·

γ)

διαχείριση και επαναχρησιμοποίηση αποβλήτων εξόρυξης, ιπτάμενης τέφρας και προϊόντων της αποθείωσης από ανθρακωρυχεία και σταθμούς παραγωγής ενέργειας από άνθρακα σε διαδικασία παύσης λειτουργίας και πρώην ενεργά ανθρακωρυχεία και σταθμούς παραγωγής ενέργειας από άνθρακα , συμπεριλαμβανομένων, κατά περίπτωση, και άλλων μορφών αποβλήτων·

Τροπολογία 16

Πρόταση απόφασης

Άρθρο 1 — σημείο 4

Απόφαση 2008/376/ΕΚ

Άρθρο 6 — παράγραφος 2 — στοιχείο στ

Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή

Τροπολογία

στ)

αποκατάσταση του περιβάλλοντος σε πρώην εγκαταστάσεις ή εγκαταστάσεις σε διαδικασία παύσης λειτουργίας που χρησιμοποιούσαν άνθρακα και στους περιβάλλοντες χώρους τους, ιδίως των υδάτων, των γαιών, του εδάφους και της βιοποικιλότητας·

στ)

αποκατάσταση του περιβάλλοντος σε πρώην εγκαταστάσεις σχετικές με τον άνθρακα ή εγκαταστάσεις σχετικές με τον άνθρακα σε διαδικασία παύσης λειτουργίας και στους περιβάλλοντες χώρους τους, ιδίως των υδάτων, των γαιών, του εδάφους και της βιοποικιλότητας·

Τροπολογία 17

Πρόταση απόφασης

Άρθρο 1 — σημείο 4

Απόφαση 2008/376/ΕΚ

Άρθρο 6 — παράγραφος 2 — στοιχείο ζ α (νέο)

Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή

Τροπολογία

 

ζα)

ανάπτυξη περιφερειακής αντίληψης των οικονομικών δραστηριοτήτων για την τοπική ανάπτυξη και τη δημιουργία πράσινων και ποιοτικών θέσεων εργασίας με προσαρμοσμένο μετασχηματισμό των δομών απασχόλησης και προσαρμογή δεξιοτήτων·

Τροπολογία 18

Πρόταση απόφασης

Άρθρο 1 — σημείο 6

Απόφαση 2008/376/ΕΚ

Άρθρο 8 — παράγραφος 1 — εισαγωγικό μέρος

Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή

Τροπολογία

H έρευνα και τεχνολογική ανάπτυξη (Ε&ΤΑ) αποβλέπει στην ανάπτυξη, την επίδειξη και τη βελτίωση των διεργασιών παραγωγής χάλυβα με σχεδόν μηδενικές ανθρακούχες εκπομπές, ώστε να αναβαθμιστεί η ποιότητα του προϊόντος και να αυξηθεί η παραγωγικότητα. Η σημαντική μείωση των εκπομπών, της κατανάλωσης ενέργειας, του αποτυπώματος άνθρακα και άλλων περιβαλλοντικών επιπτώσεων, καθώς και η διατήρηση των πόρων, συνιστούν αναπόσπαστο μέρος των επιδιωκόμενων δραστηριοτήτων. Τα ερευνητικά έργα αφορούν ένα ή περισσότερα από τα ακόλουθα πεδία:

H έρευνα και τεχνολογική ανάπτυξη (Ε&ΤΑ) αποβλέπει στην ανάπτυξη, την επίδειξη και τη βελτίωση των διεργασιών παραγωγής χάλυβα με σχεδόν μηδενικές ανθρακούχες εκπομπές, ώστε να αναβαθμιστεί η ποιότητα του προϊόντος και να αυξηθεί η παραγωγικότητα , σε στενή συνέργεια με τις εταιρείες που δραστηριοποιούνται στον τομέα . Η σημαντική μείωση των εκπομπών, της κατανάλωσης ενέργειας, του αποτυπώματος άνθρακα και άλλων περιβαλλοντικών επιπτώσεων , μέσω εργαλείων, παραμέτρων και αντικειμενικά επαληθεύσιμων δεδομένων , καθώς και η διατήρηση των πόρων, συνιστούν αναπόσπαστο μέρος των επιδιωκόμενων δραστηριοτήτων. Τα ερευνητικά έργα αφορούν ένα ή περισσότερα από τα ακόλουθα πεδία:

Τροπολογία 19

Πρόταση απόφασης

Άρθρο 1 — σημείο 6

Απόφαση 2008/376/ΕΚ

Άρθρο 8 — παράγραφος 1 — στοιχείο ζ

Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή

Τροπολογία

ζ)

καινοτόμες τεχνολογίες και λύσεις στις διαδικασίες παραγωγής σιδήρου και χάλυβα, που προάγουν τις διατομεακές δραστηριότητες, τα έργα επίδειξης που ενσωματώνουν παραγωγή ενέργειας μηδενικών ανθρακούχων εκπομπών ή συμβάλλουν σε μια οικονομία καθαρού υδρογόνου.»·

ζ)

καινοτόμες τεχνολογίες και λύσεις στις διαδικασίες παραγωγής σιδήρου και χάλυβα, που διευκολύνουν τις διατομεακές δραστηριότητες, τις συνέργειες, τη βιομηχανική συσπείρωση και συμβίωση, ώστε να καταστεί δυνατή η αύξηση του κυκλικού χαρακτήρα, τα έργα επίδειξης που ενσωματώνουν παραγωγή ενέργειας μηδενικών ανθρακούχων εκπομπών ή συμβάλλουν σε μια οικονομία καθαρού υδρογόνου.»·

Τροπολογία 20

Πρόταση απόφασης

Άρθρο 1 — σημείο 7

Απόφαση 2008/376/ΕΚ

Άρθρο 9 — παράγραφος 1 — στοιχείο β

Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή

Τροπολογία

β)

βελτίωση των ιδιοτήτων του χάλυβα, όπως των μηχανικών και φυσικών ιδιοτήτων, της καταλληλότητας για περαιτέρω επεξεργασία, της καταλληλότητας για διάφορες εφαρμογές και διάφορες συνθήκες εργασίας·

β)

βελτίωση των ιδιοτήτων του χάλυβα, όπως των μηχανικών και φυσικών ιδιοτήτων, της καταλληλότητας για περαιτέρω επεξεργασία, της καταλληλότητας για διάφορες εφαρμογές και διάφορες συνθήκες εργασίας , με ιδιαίτερη έμφαση στον ανακυκλωμένο χάλυβα ·

Τροπολογία 21

Πρόταση απόφασης

Άρθρο 1 — σημείο 7

Απόφαση 2008/376/ΕΚ

Άρθρο 9 — παράγραφος 1 — στοιχείο γ

Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή

Τροπολογία

γ)

παράταση ζωής, ιδίως με βελτίωση της αντοχής του χάλυβα και των κατασκευών από χάλυβα στη θερμότητα και τη διάβρωση, στη μηχανική και θερμική κόπωση και/ή σε άλλες φθοροποιές επιδράσεις·

γ)

παράταση ζωής, ώστε να καταστεί δυνατός ο σχεδιασμός της κυκλικότητας, συμπεριλαμβανομένου του δομοστοιχειωτού σχεδιασμού, και της αποδοτικότητας των υλικών, ιδίως με βελτίωση της αντοχής του χάλυβα και των κατασκευών από χάλυβα στη θερμότητα και τη διάβρωση, στη μηχανική και θερμική κόπωση και/ή σε άλλες φθοροποιές επιδράσεις·

Τροπολογία 22

Πρόταση απόφασης

Άρθρο 1 — σημείο 7

Απόφαση 2008/376/ΕΚ

Άρθρο 9 — παράγραφος 1 — στοιχείο ζ

Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή

Τροπολογία

ζ)

χάλυβας υψηλών επιδόσεων για εφαρμογές αντίστοιχες της κινητικότητας, που ενσωματώνουν τη βιωσιμότητα, τις μεθόδους οικολογικού σχεδιασμού, τη μετασκευή, την ελαφρά σχεδίαση και/ή λύσεις ασφάλειας.

ζ)

χάλυβας υψηλών επιδόσεων για εφαρμογές αντίστοιχες της κινητικότητας, που ενσωματώνουν τη βιωσιμότητα, τις μεθόδους οικολογικού σχεδιασμού, τη μετασκευή, την ελαφρά σχεδίαση και/ή λύση ασφάλειας , όπως οι χάλυβες υψηλής ανθεκτικότητας .

Τροπολογία 23

Πρόταση απόφασης

Άρθρο 1 — σημείο 8

Απόφαση 2008/376/ΕΚ

Άρθρο 10 — παράγραφος 1 — στοιχείο α

Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή

Τροπολογία

α)

τεχνικές ανακύκλωσης αχρηστευμένου χάλυβα και υποπροϊόντων από διάφορες πηγές και βελτίωση της ποιότητας των απορριμμάτων χάλυβα·

α)

τεχνικές ανακύκλωσης και αναβαθμιστικής ανακύκλωσης αχρηστευμένου χάλυβα και υποπροϊόντων από διάφορες πηγές και βελτίωση της ποιότητας των απορριμμάτων χάλυβα , με ιδιαίτερη έμφαση στην αποφυγή της υποβάθμισης της ποιότητας του χάλυβα λόγω επιμόλυνσης με άλλα μέταλλα, όπως χαλκό ·

Τροπολογία 24

Πρόταση απόφασης

Άρθρο 1 — σημείο 8

Απόφαση 2008/376/ΕΚ

Άρθρο 10 — παράγραφος 1 — στοιχείο β

Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή

Τροπολογία

β)

επεξεργασία των αποβλήτων και ανάκτηση πολύτιμων δευτερογενών πρώτων υλών, συμπεριλαμβανομένης της σκωρίας, εντός και εκτός της χαλυβουργικής μονάδας·

β)

επεξεργασία των αποβλήτων και ανάκτηση πολύτιμων δευτερογενών πρώτων υλών, συμπεριλαμβανομένης της σκωρίας, εντός και εκτός της χαλυβουργικής μονάδας , καθώς και επαναχρησιμοποίηση δευτερογενών πρώτων υλών, καταλοίπων και υποπροϊόντων από άλλες βιομηχανίες, όπως βιομάζας, για παραγωγή και κραματοποίηση χάλυβα ·

Τροπολογία 25

Πρόταση απόφασης

Άρθρο 1 — σημείο 8

Απόφαση 2008/376/ΕΚ

Άρθρο 10 — παράγραφος 1 — στοιχείο δ

Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή

Τροπολογία

δ)

σχεδιασμός ποιοτήτων χάλυβα και συναρμολογημένων κατασκευών, που διευκολύνουν την ανάκτηση χάλυβα για σκοπούς ανακύκλωσης ή επαναχρησιμοποίησης·

δ)

σχεδιασμός ποιοτήτων χάλυβα και συναρμολογημένων κατασκευών, που διευκολύνουν τη βελτιωμένη διαχείριση απορριμμάτων χάλυβα και την αποσυναρμολόγηση μετά το τέλος ζωής, ώστε να καταστεί δυνατή η εύκολη ανάκτηση, επαναχρησιμοποίηση και ανακύκλωση χάλυβα και άλλων υλικών·

Τροπολογία 26

Πρόταση απόφασης

Άρθρο 1 — σημείο 9

Απόφαση 2008/376/ΕΚ

Άρθρο 10α– στοιχείο β α (νέο)

Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή

Τροπολογία

 

βα)

βελτίωση της διαχείρισης του εργατικού δυναμικού με μοντέλα πρόβλεψης της ζήτησης και της ανακατανομής εργατικού δυναμικού.


(28)   Πολυμερής Συμφωνία, Κεφάλαιο XXVII Περιβάλλον, 7.d Συμφωνία του Παρισιού. Άρχισε να ισχύει την 4η Νοεμβρίου 2016.

(28)   ΕΕ L 282 της 19.10.2016, σ. 4 .

(28α)   Άρθρο 2 παράγραφος 1 στοιχείο α) της Συμφωνίας του Παρισιού.


12.1.2022   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 15/267


P9_TA(2021)0239

Πρόγραμμα «Δημιουργική Ευρώπη» ***II

Νομοθετικό ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 19ης Μαΐου 2021 σχετικά με τη θέση του Συμβουλίου σε πρώτη ανάγνωση εν όψει της έγκρισης κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για τη θέσπιση του προγράμματος «Δημιουργική Ευρώπη» (2021 έως 2027) και την κατάργηση του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1295/2013 (14146/1/2020 — C9-0134/2021 — 2018/0190(COD))

(Συνήθης νομοθετική διαδικασία: δεύτερη ανάγνωση)

(2022/C 15/43)

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

έχοντας υπόψη τη θέση του Συμβουλίου σε πρώτη ανάγνωση (14146/1/2020 — C9-0134/2021),

έχοντας υπόψη τη γνώμη της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής, της 12ης Δεκεμβρίου 2018 (1),

έχοντας υπόψη τη γνώμη της Επιτροπής των Περιφερειών της 6ης Φεβρουαρίου 2019 (2),

έχοντας υπόψη τη θέση του σε πρώτη ανάγνωση (3) σχετικά με την πρόταση της Επιτροπής προς το Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο (COM(2018)0366),

έχοντας υπόψη το άρθρο 294 παράγραφος 7 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης,

έχοντας υπόψη την προσωρινή συμφωνία που εγκρίθηκε από την αρμόδια επιτροπή σύμφωνα με το άρθρο 74 παράγραφος 4 του Κανονισμού του,

έχοντας υπόψη το άρθρο 67 του Κανονισμού του,

έχοντας υπόψη τη σύσταση για τη δεύτερη ανάγνωση της Επιτροπής Πολιτισμού και Παιδείας (A9-0161/2021),

1.

εγκρίνει τη θέση του Συμβουλίου σε πρώτη ανάγνωση·

2.

λαμβάνει υπόψη τις δηλώσεις της Επιτροπής που επισυνάπτονται στον παρόν ψήφισμα·

3.

διαπιστώνει ότι η πράξη εκδίδεται σύμφωνα με τη θέση του Συμβουλίου·

4.

αναθέτει στον Πρόεδρό του να υπογράψει την πράξη, μαζί με τον Πρόεδρο του Συμβουλίου, σύμφωνα με το άρθρο 297 παράγραφος 1 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης·

5.

αναθέτει στον Γενικό Γραμματέα του να υπογράψει την πράξη, αφού προηγουμένως ελεγχθεί ότι όλες οι διαδικασίες έχουν δεόντως ολοκληρωθεί, και να προβεί, σε συμφωνία με τον Γενικό Γραμματέα του Συμβουλίου, στη δημοσίευσή της στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης·

6.

αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει τη θέση του Κοινοβουλίου στο Συμβούλιο, στην Επιτροπή και στα εθνικά κοινοβούλια.

(1)  ΕΕ C 110 της 22.3.2019, σ. 87.

(2)  ΕΕ C 168 της 16.5.2019, σ. 37.

(3)  ΕΕ C 108 της 26.3.2021, σ. 934.


ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΣΤΟ ΝΟΜΟΘΕΤΙΚΟ ΨΗΦΙΣΜΑ

Δηλώσεις της Επιτροπής

Στο πλαίσιο της αιτιολογικής σκέψης 23 και του παραρτήματος I, άρθρο 1, ειδικές δράσεις ε), καθώς και του άρθρου 7 παράγραφος 5 του προαναφερθέντος κανονισμού, όπως συμφωνήθηκε από τους συννομοθέτες στις 14 Δεκεμβρίου 2020, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή επιβεβαιώνει την πρόθεσή της να προκηρύξει προσκλήσεις υποβολής προτάσεων για αιτήσεις για πολυετείς επιχορηγήσεις λειτουργίας στις οποίες θα μπορούσαν να υποβάλουν αίτηση η Ορχήστρα Νέων της Ευρωπαϊκής Ένωσης και άλλες οντότητες και οι οποίες θα παρέχουν την αναγκαία σταθερότητα για τη λειτουργία των εν λόγω οντοτήτων. Οι προσκλήσεις αυτές θα υπόκεινται στην έγκριση προγραμμάτων εργασίας, στα οποία θα καθορίζονται ακριβείς όροι, όπως το χρονοδιάγραμμα των προσκλήσεων ή η προβλεπόμενη διάρκεια των συμφωνιών επιχορήγησης. Η Επιτροπή επιβεβαιώνει περαιτέρω την πρόθεσή της να δρομολογήσει την πρώτη από τις εν λόγω προσκλήσεις υποβολής προτάσεων στο ετήσιο πρόγραμμα εργασίας για το 2021. Η πρόθεση αυτή υπόκειται στην έγκριση του προαναφερόμενου κανονισμού και στην τελική συμφωνία σχετικά με τον προϋπολογισμό της Ένωσης για το 2021.

Η Επιτροπή εκφράζει τη λύπη της για το γεγονός ότι οι συννομοθέτες αποφάσισαν να διατηρήσουν τον λογότυπο MEDIA. Αυτό έρχεται σε αντίθεση με την οριζόντια προσέγγιση σύμφωνα με την οποία δεν θα πρέπει να προβλέπονται ειδικοί λογότυποι για προγράμματα στο πλαίσιο του μελλοντικού μακροπρόθεσμου προϋπολογισμού. Η πρόθεση της Επιτροπής είναι να διασφαλίσει ότι οι Ευρωπαίοι βλέπουν την Ένωση συνολικά, χάρη στη χρήση του ενιαίου ευρωπαϊκού εμβλήματος από τα διάφορα προγράμματά της. Το έμβλημα αυτό είναι κοινό για όλα τα θεσμικά όργανα της ΕΕ και θα καλύπτει σε σημαντικό βαθμό τις απαιτήσεις για απλή, συνεκτική και υποχρεωτική επικοινωνιακή κάλυψη και για προβολή όλων των προγραμμάτων. Προκειμένου να επιτευχθεί συνολική συμφωνία για το πρόγραμμα, η Επιτροπή μπορεί να αποδεχτεί τη διατήρηση του λογοτύπου MEDIA με τον όρο ότι περιορίζεται στη συγκεκριμένη περίοδο προγραμματισμού.

Η Επιτροπή διατηρεί την πεποίθηση ότι η επικοινωνιακή κάλυψη και η προβολή της δράσης της ΕΕ προς ένα ευρύτερο κοινό είναι πιο αποτελεσματική χωρίς ειδικούς λογότυπους προγραμμάτων. Η Επιτροπή παραμένει στη διάθεση των συννομοθετών για να το καταδείξει πολύ πριν ξεκινήσουν οι διαπραγματεύσεις για την επόμενη περίοδο προγραμματισμού.


12.1.2022   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 15/269


P9_TA(2021)0246

Ευρωπαϊκό κέντρο ικανοτήτων στον τομέα της κυβερνοασφάλειας ***II

Νομοθετικό ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 19ης Μαΐου 2021 σχετικά με τη θέση του Συμβουλίου σε πρώτη ανάγνωση ενόψει της έκδοσης κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου που αφορά τη σύσταση του ευρωπαϊκού βιομηχανικού, τεχνολογικού και ερευνητικού κέντρου ικανοτήτων στον τομέα της κυβερνοασφάλειας και του δικτύου εθνικών κέντρων συντονισμού (05628/2/2021 — C9-0152/2021 — 2018/0328(COD))

(Συνήθης νομοθετική διαδικασία: δεύτερη ανάγνωση)

(2022/C 15/44)

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

έχοντας υπόψη τη θέση του Συμβουλίου σε πρώτη ανάγνωση (05628/2/2021 — C9-0152/2021),

έχοντας υπόψη τη γνώμη της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής της 23ης Ιανουαρίου 2019 (1),

έχοντας υπόψη τη θέση του σε πρώτη ανάγνωση (2) σχετικά με την πρόταση της Επιτροπής προς το Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο (COM(2018)0630),

έχοντας υπόψη το άρθρο 294 παράγραφος 7 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης,

έχοντας υπόψη την προσωρινή συμφωνία που εγκρίθηκε από την αρμόδια επιτροπή σύμφωνα με το άρθρο 74 παράγραφος 4 του Κανονισμού του,

έχοντας υπόψη το άρθρο 67 του Κανονισμού του,

έχοντας υπόψη τη σύσταση για τη δεύτερη ανάγνωση της Επιτροπής Βιομηχανίας, Έρευνας και Ενέργειας (A9-0166/2021),

1.

εγκρίνει τη θέση του Συμβουλίου σε πρώτη ανάγνωση·

2.

διαπιστώνει ότι η πράξη εκδίδεται σύμφωνα με τη θέση του Συμβουλίου·

3.

αναθέτει στον Πρόεδρό του να υπογράψει την πράξη, μαζί με τον Πρόεδρο του Συμβουλίου, σύμφωνα με το άρθρο 297 παράγραφος 1 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης·

4.

αναθέτει στον Γενικό Γραμματέα του να υπογράψει την πράξη, αφού προηγουμένως ελεγχθεί ότι όλες οι διαδικασίες έχουν δεόντως ολοκληρωθεί, και να προβεί, σε συμφωνία με τον Γενικό Γραμματέα του Συμβουλίου, στη δημοσίευσή της στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης·

5.

αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει τη θέση του Κοινοβουλίου στο Συμβούλιο, στην Επιτροπή και στα εθνικά κοινοβούλια.

(1)  ΕΕ C 159 της 10.5.2019, σ. 63.

(2)  ΕΕ C 158 της 30.4.2021, σ. 850.


12.1.2022   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 15/270


P9_TA(2021)0247

Πρόγραμμα «Fiscalis» για τη συνεργασία στον τομέα της φορολογίας για την περίοδο 2021-2027 ***II

Νομοθετικό ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 19ης Μαΐου 2021 σχετικά με τη θέση του Συμβουλίου σε πρώτη ανάγνωση ενόψει της έκδοσης κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με τη θέσπιση του προγράμματος «Fiscalis» για τη συνεργασία στον τομέα της φορολογίας και την κατάργηση του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1286/2013 (06116/1/2021 — C9-0179/2021 — 2018/0233(COD))

(Συνήθης νομοθετική διαδικασία: δεύτερη ανάγνωση)

(2022/C 15/45)

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

έχοντας υπόψη τη θέση του Συμβουλίου σε πρώτη ανάγνωση (06116/1/2021 — C9-0179/2021),

έχοντας υπόψη τη γνώμη της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής της 17ης Οκτωβρίου 2018 (1),

έχοντας υπόψη τη θέση του σε πρώτη ανάγνωση (2) σχετικά με την πρόταση της Επιτροπής προς το Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο (COM(2018)0443),

έχοντας υπόψη το άρθρο 294 παράγραφος 7 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης,

έχοντας υπόψη την προσωρινή συμφωνία που εγκρίθηκε από την αρμόδια επιτροπή σύμφωνα με το άρθρο 74 παράγραφος 4 του Κανονισμού του,

έχοντας υπόψη το άρθρο 67 του Κανονισμού του,

έχοντας υπόψη τη σύσταση για τη δεύτερη ανάγνωση της Επιτροπής Οικονομικής και Νομισματικής Πολιτικής (A9-0167/2021),

1.

εγκρίνει τη θέση του Συμβουλίου σε πρώτη ανάγνωση·

2.

λαμβάνει υπό σημείωση τη δήλωση του Συμβουλίου που επισυνάπτεται στο παρόν ψήφισμα, η οποία εκτιμήθηκε σε μεγάλο βαθμό από το Κοινοβούλιο και ήταν καθοριστική για την επίτευξη της τελικής συμφωνίας·

3.

διαπιστώνει ότι η πράξη εκδίδεται σύμφωνα με τη θέση του Συμβουλίου·

4.

αναθέτει στον Πρόεδρό του να υπογράψει την πράξη, μαζί με τον Πρόεδρο του Συμβουλίου, σύμφωνα με το άρθρο 297 παράγραφος 1 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης·

5.

αναθέτει στον Γενικό Γραμματέα του να υπογράψει την πράξη, αφού προηγουμένως ελεγχθεί ότι όλες οι διαδικασίες έχουν δεόντως ολοκληρωθεί, και να προβεί, σε συμφωνία με τον Γενικό Γραμματέα του Συμβουλίου, στη δημοσίευσή της στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης·

6.

αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει τη θέση του Κοινοβουλίου στο Συμβούλιο, στην Επιτροπή και στα εθνικά κοινοβούλια.

(1)  ΕΕ C 62 της 15.2.2019, σ. 118.

(2)  ΕΕ C 158 της 30.4.2021, σ. 459.


ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΣΤΟ ΝΟΜΟΘΕΤΙΚΟ ΨΗΦΙΣΜΑ

Δήλωση του Συμβουλίου

Το Συμβούλιο σημειώνει το ενδιαφέρον του Κοινοβουλίου για μεγαλύτερη διαφάνεια όσον αφορά την εφαρμογή της νομοθεσίας της ΕΕ στον τομέα της καταπολέμησης της φορολογικής απάτης, της φοροδιαφυγής και της φοροαποφυγής. Υπό το πρίσμα του νομικού πλαισίου των Συνθηκών που διέπει τις διοργανικές σχέσεις, το Συμβούλιο αναγνωρίζει την προστιθέμενη αξία της διεξαγωγής ετήσιων ανταλλαγών απόψεων με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και την Επιτροπή σχετικά με τα διδάγματα που αντλούνται από το πρόγραμμα Fiscalis, με βάση τις ετήσιες εκθέσεις προόδου της Επιτροπής.


Πέμπτη 20 Μαΐου 2021

12.1.2022   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 15/272


P9_TA(2021)0254

Περιβάλλον: κανονισμός του Aarhus ***I

Τροπολογίες του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 20ής Μαΐου 2021 στην πρόταση κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1367/2006 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 6ης Σεπτεμβρίου 2006, για την εφαρμογή στα όργανα και τους οργανισμούς της Κοινότητας των διατάξεων της σύμβασης του Århus σχετικά με την πρόσβαση στις πληροφορίες, τη συμμετοχή του κοινού στη λήψη αποφάσεων και την πρόσβαση στη δικαιοσύνη για περιβαλλοντικά θέματα (COM(2020)0642 — C9-0321/2020 — 2020/0289(COD)) (1)

(Συνήθης νομοθετική διαδικασία: πρώτη ανάγνωση)

(2022/C 15/46)

Τροπολογία 1

Πρόταση κανονισμού

Αιτιολογική σκέψη 2

Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή

Τροπολογία

(2)

Ο κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1367/2006 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (4) εκδόθηκε προκειμένου να συμβάλει στην εφαρμογή των υποχρεώσεων που απορρέουν από τη σύμβαση του Århus, με τον καθορισμό κανόνων για την εφαρμογή της στα θεσμικά όργανα και τους οργανισμούς της Ένωσης.

(2)

Ο κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1367/2006 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (4) εκδόθηκε προκειμένου να συμβάλει στην εφαρμογή των υποχρεώσεων που απορρέουν από τη σύμβαση του Århus, με τον καθορισμό κανόνων για την εφαρμογή της στα θεσμικά όργανα και τους οργανισμούς της Ένωσης. Ως εκ τούτου, ο παρών κανονισμός τροποποιεί τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1367/2006 ώστε να εφαρμοστεί το άρθρο 9 παράγραφοι 3 και 4 της σύμβασης.

Τροπολογία 2

Πρόταση κανονισμού

Αιτιολογική σκέψη 3

Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή

Τροπολογία

(3)

Η Επιτροπή, στην ανακοίνωσή της προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, το Συμβούλιο, την Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή και την Επιτροπή των Περιφερειών , της 11ης Δεκεμβρίου 2019, με τίτλο «Η Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία», δεσμεύτηκε να εξετάσει το ενδεχόμενο αναθεώρησης του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1367/2006 για να βελτιωθεί η πρόσβαση σε διοικητικό και δικαστικό έλεγχο, σε επίπεδο ΕΕ, των πολιτών και των μη κυβερνητικών οργανώσεων που εκφράζουν ανησυχίες σχετικά με τη συμβατότητα αποφάσεων που έχουν επιπτώσεις στο περιβάλλον με το περιβαλλοντικό δίκαιο. Η Επιτροπή δεσμεύτηκε επίσης να αναλάβει δράση για να βελτιώσει την πρόσβασή τους στη δικαιοσύνη ενώπιον των εθνικών δικαστηρίων σε όλα τα κράτη μέλη· προς τον σκοπό αυτόν, εξέδωσε ανακοίνωση σχετικά με τη «Βελτίωση της πρόσβασης στη δικαιοσύνη για περιβαλλοντικά θέματα στην ΕΕ και τα κράτη μέλη της».

(3)

Η Επιτροπή, στην ανακοίνωσή της, της 11ης Δεκεμβρίου 2019, με τίτλο «Η Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία», δεσμεύτηκε να εξετάσει το ενδεχόμενο αναθεώρησης του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1367/2006 για να βελτιωθεί η πρόσβαση σε διοικητικό και δικαστικό έλεγχο, σε επίπεδο ΕΕ, των πολιτών και των μη κυβερνητικών οργανώσεων που εκφράζουν συγκεκριμένες ανησυχίες σχετικά με τη συμβατότητα διοικητικών πράξεων που έχουν επιπτώσεις στο περιβάλλον με το περιβαλλοντικό δίκαιο. Η Επιτροπή δεσμεύτηκε επίσης να αναλάβει δράση για να βελτιώσει την πρόσβασή τους στη δικαιοσύνη ενώπιον των εθνικών δικαστηρίων σε όλα τα κράτη μέλη· προς τον σκοπό αυτόν, εξέδωσε την ανακοίνωσή της τής 14ης Οκτωβρίου 2020 σχετικά με τη βελτίωση της πρόσβασης στη δικαιοσύνη για περιβαλλοντικά θέματα στην ΕΕ και τα κράτη μέλη της, στην οποία επιβεβαιώνει ότι «η πρόσβαση στη δικαιοσύνη για περιβαλλοντικά θέματα, τόσο μέσω του Δικαστηρίου της ΕΕ (ΔΕΕ) όσο και μέσω των εθνικών δικαστηρίων ως δικαστηρίων της ΕΕ, αποτελεί σημαντικό μέτρο στήριξης για την υλοποίηση της μετάβασης που προβλέπει η Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία και έναν τρόπο ενίσχυσης του ρόλου που μπορεί να διαδραματίσει η κοινωνία των πολιτών ως φορέας ελέγχου στον δημοκρατικό χώρο» .

Τροπολογία 3

Πρόταση κανονισμού

Αιτιολογική σκέψη 3 α (νέα)

Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή

Τροπολογία

 

(3α)

Σύμφωνα με το άρθρο 9 παράγραφος 4 της σύμβασης του Århus, οι δικαστικές διαδικασίες που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του άρθρου 9 παράγραφος 3 της σύμβασης του Århus δεν πρέπει να έχουν απαγορευτικά υψηλό κόστος. Προκειμένου να διασφαλιστεί ότι οι δικαστικές διαδικασίες σύμφωνα με το άρθρο 12 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1367/2006 δεν έχουν απαγορευτικά υψηλό κόστος  () και ότι το κόστος είναι προβλέψιμο για τον αιτούντα, τα θεσμικά όργανα ή οι οργανισμοί της Ένωσης θα πρέπει να υποβάλουν αιτήματα επιστροφής εύλογου κόστους, σε περίπτωση επιτυχούς επίλυσης της διαφοράς.

Τροπολογία 4

Πρόταση κανονισμού

Αιτιολογική σκέψη 4

Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή

Τροπολογία

(4)

Λαμβάνοντας υπόψη τις διατάξεις του άρθρου 9 παράγραφος 3 της σύμβασης του Århus, καθώς και τις ανησυχίες που εξέφρασε η επιτροπή συμμόρφωσης της σύμβασης του Århus (5), θα πρέπει να διασφαλιστεί η συμμόρφωση του ενωσιακού δικαίου με τις διατάξεις της σύμβασης του Århus για την πρόσβαση στη δικαιοσύνη για περιβαλλοντικά θέματα με τρόπο που συνάδει με τις θεμελιώδεις αρχές του ενωσιακού δικαίου και με το ενωσιακό σύστημα δικαστικού ελέγχου.

(4)

Λαμβάνοντας υπόψη τις διατάξεις του άρθρου 9 παράγραφος 3 και παράγραφος 4 της σύμβασης του Århus, καθώς και τις συστάσεις της επιτροπής συμμόρφωσης της σύμβασης του Århus (5), θα πρέπει να διασφαλιστεί η συμμόρφωση του ενωσιακού δικαίου με τις διατάξεις της σύμβασης του Århus για την πρόσβαση στη δικαιοσύνη για περιβαλλοντικά θέματα με τρόπο που συνάδει με τις θεμελιώδεις αρχές του ενωσιακού δικαίου , συμπεριλαμβανομένων των συνθηκών της ΕΕ, και με το ενωσιακό σύστημα δικαστικού ελέγχου. Επομένως, ο κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1367/2006 θα πρέπει να τροποποιηθεί αναλόγως.

Τροπολογία 5

Πρόταση κανονισμού

Αιτιολογική σκέψη 4 α (νέα)

Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή

Τροπολογία

 

(4α)

Το άρθρο 9 παράγραφος 3, της Συμβάσεως του Århus ορίζει ότι, στο πλαίσιο της εθνικής του νομοθεσίας, κάθε συμβαλλόμενο μέρος διασφαλίζει ότι κάθε μέλος του ενδιαφερόμενου κοινού, εφόσον πληροί τα κριτήρια που καθορίζονται στο εθνικό του δίκαιο, έχει πρόσβαση σε δικαστικές ή άλλες διαδικασίες επανεξέτασης για να αμφισβητήσει την ουσιαστική και τη διαδικαστική νομιμότητα κάθε απόφασης, πράξης ή παράλειψης που αντιβαίνει στις διατάξεις της εθνικής του νομοθεσίας σχετικά με το περιβάλλον. Η διαδικασία διοικητικής επανεξέτασης δυνάμει του κανονισμού Århus συμπληρώνει το συνολικό σύστημα διοικητικής και δικαστικής επανεξέτασης της Ένωσης, το οποίο επιτρέπει στους πολίτες να ζητούν την επανεξέταση διοικητικών πράξεων προσβάλλοντάς τις απευθείας μέσω δικαστικών διαδικασιών σε επίπεδο Ένωσης, συγκεκριμένα δυνάμει του άρθρου 263 τέταρτο εδάφιο της ΣΛΕΕ, και, σύμφωνα με το άρθρο 267 της ΣΛΕΕ, προσφεύγοντας στα εθνικά δικαστήρια, τα οποία αποτελούν αναπόσπαστο μέρος του συστήματος της Ένωσης δυνάμει των Συνθηκών.

Τροπολογία 6

Πρόταση κανονισμού

Αιτιολογική σκέψη 5

Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή

Τροπολογία

(5)

Ο περιορισμός της εσωτερικής επανεξέτασης που προβλέπεται στον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1367/2006 σε διοικητικές πράξεις ατομικού περιεχομένου αποτελεί το βασικό εμπόδιο για τις περιβαλλοντικές μη κυβερνητικές οργανώσεις που επιδιώκουν να αιτηθούν εσωτερική επανεξέταση δυνάμει του άρθρου 10 του εν λόγω κανονισμού όσον αφορά και διοικητικές πράξεις με ευρύτερο αντικείμενο. Επομένως, είναι αναγκαία η διεύρυνση του πεδίου εφαρμογής της διαδικασίας εσωτερικής επανεξέτασης που προβλέπεται στον εν λόγω κανονισμό ώστε να περιλαμβάνει μη νομοθετικές πράξεις γενικού αντικειμένου.

(5)

Ο περιορισμός της εσωτερικής επανεξέτασης που προβλέπεται στον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1367/2006 σε διοικητικές πράξεις ατομικού περιεχομένου αποτέλεσε τον βασικό λόγο απαραδέκτου για τις περιβαλλοντικές μη κυβερνητικές οργανώσεις που επιδιώκουν να αιτηθούν εσωτερική επανεξέταση δυνάμει του άρθρου 10 του εν λόγω κανονισμού όσον αφορά και διοικητικές πράξεις με ευρύτερο αντικείμενο. Επομένως, είναι σκόπιμη η διεύρυνση του πεδίου εφαρμογής της διαδικασίας εσωτερικής επανεξέτασης που προβλέπεται στον εν λόγω κανονισμό ώστε να περιλαμβάνει μη νομοθετικές πράξεις γενικού αντικειμένου.

Τροπολογία 7

Πρόταση κανονισμού

Αιτιολογική σκέψη 6

Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή

Τροπολογία

(6)

Ο ορισμός της διοικητικής πράξης για τους σκοπούς του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1367/2006 θα πρέπει να περιλαμβάνει μη νομοθετικές πράξεις. Εντούτοις, οι μη νομοθετικές πράξεις ενδέχεται να περιλαμβάνουν εκτελεστικά μέτρα σε εθνικό επίπεδο κατά των οποίων οι περιβαλλοντικές μη κυβερνητικές οργανώσεις μπορούν να λάβουν δικαστική προστασία, μεταξύ άλλων ενώπιον του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΔΕΕ) μέσω διαδικασίας έκδοσης προδικαστικών αποφάσεων δυνάμει του άρθρου 267 ΣΛΕΕ. Συνεπώς, είναι σκόπιμο να εξαιρεθούν από το πεδίο εφαρμογής της εσωτερικής επανεξέτασης οι διατάξεις των εν λόγω μη νομοθετικών πράξεων για τις οποίες το ενωσιακό δίκαιο απαιτεί εκτελεστικά μέτρα σε εθνικό επίπεδο.

(6)

Ο ορισμός της διοικητικής πράξης για τους σκοπούς του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1367/2006 θα πρέπει να περιλαμβάνει μη νομοθετικές πράξεις. Εντούτοις, οι μη νομοθετικές πράξεις ενδέχεται να περιλαμβάνουν εκτελεστικά μέτρα σε εθνικό επίπεδο κατά των οποίων μπορεί να ληφθεί δικαστική προστασία, μεταξύ άλλων ενώπιον του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΔΕΕ) μέσω διαδικασίας έκδοσης προδικαστικών αποφάσεων δυνάμει του άρθρου 267 ΣΛΕΕ.

Τροπολογία 8

Πρόταση κανονισμού

Αιτιολογική σκέψη 7

Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή

Τροπολογία

(7)

Για λόγους ασφάλειας δικαίου, προκειμένου να εξαιρεθούν από την έννοια της διοικητικής πράξης οποιεσδήποτε διατάξεις, στο ενωσιακό δίκαιο πρέπει να υπάρχει ρητή απαίτηση για έκδοση εκτελεστικών πράξεων για τις εν λόγω διατάξεις.

διαγράφεται

Τροπολογία 9

Πρόταση κανονισμού

Αιτιολογική σκέψη 9

Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή

Τροπολογία

(9)

Το πεδίο εφαρμογής του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1367/2006 καλύπτει πράξεις που εκδίδονται δυνάμει του περιβαλλοντικού δικαίου. Αντίθετα, το άρθρο 9 παράγραφος 3 της σύμβασης του Århus καλύπτει την προσβολή πράξεων που «συνιστούν παράβαση» δικαίου σχετικά με το περιβάλλον. Ως εκ τούτου, είναι αναγκαίο να διευκρινιστεί ότι η εσωτερική επανεξέταση θα πρέπει να διενεργείται προκειμένου να επαληθεύεται αν η διοικητική πράξη αντιτίθεται στο περιβαλλοντικό δίκαιο.

(9)

Το πεδίο εφαρμογής του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1367/2006 καλύπτει πράξεις που εκδίδονται δυνάμει του περιβαλλοντικού δικαίου. Το άρθρο 9 παράγραφος 3 της σύμβασης του Århus καλύπτει την προσβολή πράξεων ή παραλείψεων που «συνιστούν παράβαση» δικαίου σχετικά με το περιβάλλον. Ως εκ τούτου, είναι αναγκαίο να διευκρινιστεί ότι , σύμφωνα με τη νομολογία του ΔΕΕ, η εσωτερική επανεξέταση θα πρέπει να διενεργείται προκειμένου να επαληθεύεται αν η διοικητική πράξη αντιτίθεται στο περιβαλλοντικό δίκαιο κατά την έννοια του άρθρου 2 παράγραφος 1 στοιχείο στ) .

Τροπολογία 10

Πρόταση κανονισμού

Αιτιολογική σκέψη 10

Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή

Τροπολογία

(10)

Κατά την αξιολόγηση του κατά πόσον η διοικητική πράξη περιέχει διατάξεις που μπορεί , λόγω των επιπτώσεών τους, να αντιτίθενται στο περιβαλλοντικό δίκαιο , είναι απαραίτητο να εξετάζεται το κατά πόσον οι εν λόγω διατάξεις μπορεί να θίγουν την επίτευξη των στόχων της πολιτικής της Ένωσης στον τομέα του περιβάλλοντος, η οποία προβλέπεται στο άρθρο 191 ΣΛΕΕ. Κατά συνέπεια , ο μηχανισμός εσωτερικής επανεξέτασης θα πρέπει επίσης να καλύπτει πράξεις που εκδόθηκαν στο πλαίσιο υλοποίησης πολιτικών πέραν της πολιτικής της Ένωσης στον τομέα του περιβάλλοντος.

(10)

Κατά την αξιολόγηση του κατά πόσον η διοικητική πράξη περιέχει διατάξεις που μπορεί να αντιτίθενται στο δίκαιο που σχετίζεται με το περιβάλλον κατά την έννοια του άρθρου 2 παράγραφος 1 στοιχείο στ) , είναι απαραίτητο να εξετάζεται , σύμφωνα με τη νομολογία του ΔΕΕ, το κατά πόσον οι εν λόγω διατάξεις μπορεί να θίγουν την επίτευξη των στόχων της πολιτικής της Ένωσης στον τομέα του περιβάλλοντος, η οποία προβλέπεται στο άρθρο 191 ΣΛΕΕ. Σε αυτή την περίπτωση , ο μηχανισμός εσωτερικής επανεξέτασης θα πρέπει επίσης να καλύπτει πράξεις που εκδόθηκαν στο πλαίσιο υλοποίησης πολιτικών πέραν της πολιτικής της Ένωσης στον τομέα του περιβάλλοντος.

Τροπολογία 11

Πρόταση κανονισμού

Αιτιολογική σκέψη 10 α (νέα)

Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή

Τροπολογία

 

(10α)

Βάσει του άρθρου 263 πρώτο εδάφιο ΣΛΕΕ, όπως ερμηνεύεται από το ΔΕΕ  () , μια πράξη θεωρείται ότι έχει εξωτερική ισχύ και, επομένως, μπορεί να αποτελέσει αντικείμενο αίτησης επανεξέτασης, εάν προορίζεται να παράγει έννομα αποτελέσματα έναντι τρίτων. Διοικητικές πράξεις, όπως για παράδειγμα διορισμοί ή προπαρασκευαστικές πράξεις, οι οποίες δεν προορίζονται να παράγουν έννομα αποτελέσματα έναντι τρίτων και δεν μπορεί να θεωρηθεί ότι έχουν εξωτερική ισχύ, σύμφωνα με τη νομολογία του ΔΕΕ, ως εκ τούτου, δεν θα πρέπει να συνιστούν διοικητικές πράξεις κατά την έννοια του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1367/2006.

Τροπολογία 12

Πρόταση κανονισμού

Αιτιολογική σκέψη 10 β (νέα)

Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή

Τροπολογία

 

(10β)

Προκειμένου να διασφαλιστεί η νομική συνοχή, μια πράξη θεωρείται ότι παράγει έννομα αποτελέσματα και, ως εκ τούτου, μπορεί να αποτελέσει αντικείμενο αίτησης επανεξέτασης, σύμφωνα με το άρθρο 263 πρώτο εδάφιο ΣΛΕΕ, όπως ερμηνεύεται από το ΔΕΕ  () . Το να θεωρείται μια πράξη ότι παράγει έννομα αποτελέσματα συνεπάγεται ότι μπορεί να αποτελέσει αντικείμενο αιτήματος επανεξέτασης, όποια και αν είναι η μορφή της, δεδομένου ότι η νομική δεσμευτικότητά της κρίνεται με βάση τα αποτελέσματα, τον στόχο και το περιεχόμενό της  () .

Τροπολογία 13

Πρόταση κανονισμού

Αιτιολογική σκέψη 10 γ (νέα)

Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή

Τροπολογία

 

(10γ)

Οι διαδικαστικές προθεσμίες για τον διοικητικό και/ή δικαστικό έλεγχο θα πρέπει να ισχύουν μόνον όταν το περιεχόμενο της προσβαλλόμενης διοικητικής πράξης σχετικά με το μείζον δημόσιο συμφέρον που προστατεύεται από το περιβαλλοντικό δίκαιο και το οποίο αποτελεί αντικείμενο αμφισβήτησης είναι πραγματικά γνωστό στα ενδιαφερόμενα πρόσωπα, ειδικότερα σε περιπτώσεις όπου η μεμονωμένη διοικητική πράξη είναι άνευ αντικειμένου. Αυτό είναι απαραίτητο προκειμένου να αποφευχθούν πρακτικές οι οποίες θα μπορούσαν να αντίκεινται στο άρθρο 9 της σύμβασης του Århus και στη νομολογία του ΔΕΕ, ιδίως στην απόφαση του Δικαστηρίου, της 12ης Νοεμβρίου 2019, στην υπόθεση C-261/18, Επιτροπή κατά Ιρλανδίας  () .

Τροπολογία 14

Πρόταση κανονισμού

Αιτιολογική σκέψη 10 δ (νέα)

Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή

Τροπολογία

 

(10δ)

Τα μέσα έγκαιρης και αποτελεσματικής συμμετοχής του κοινού στη δημιουργία και την έγκριση νομοθετικών και μη νομοθετικών πράξεων της Ένωσης είναι σημαντικά για την έγκαιρη αντιμετώπιση των ανησυχιών και την αξιολόγηση της ανάγκης για περαιτέρω πρόταση για τη βελτίωση της συμμετοχής του κοινού σε οριζόντιο επίπεδο.

Τροπολογία 15

Πρόταση κανονισμού

Αιτιολογική σκέψη 11 α (νέα)

Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή

Τροπολογία

 

(11α)

Δεδομένου του καίριου ρόλου των περιβαλλοντικών μη κυβερνητικών οργανώσεων στη δημιουργία επίγνωσης και την ανάληψη νομικής δράσης, τα θεσμικά όργανα ή οι οργανισμοί της Ένωσης θα πρέπει να εξασφαλίζουν επαρκή πρόσβαση σε πληροφορίες, συμμετοχή και δικαιοσύνη.

Τροπολογία 16

Πρόταση κανονισμού

Αιτιολογική σκέψη 12

Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή

Τροπολογία

(12)

Σύμφωνα με τη νομολογία του ΔΕΕ (6), οι περιβαλλοντικές μη κυβερνητικές οργανώσεις που αιτούνται εσωτερική επανεξέταση διοικητικής πράξης οφείλουν να αναφέρουν τα ουσιώδη πραγματικά στοιχεία ή τα νομικά επιχειρήματα τα οποία δύνανται να θεμελιώσουν εύλογες αμφιβολίες, όταν διευκρινίζουν τους λόγους για τους οποίους ζητούν την επανεξέταση.

(12)

Σύμφωνα με τη νομολογία του ΔΕΕ (6), το μέρος που αιτείται εσωτερική επανεξέταση διοικητικής πράξης οφείλει να αναφέρει τα ουσιώδη πραγματικά στοιχεία ή τα νομικά επιχειρήματα τα οποία δύνανται να θεμελιώσουν εύλογες αμφιβολίες, όταν διευκρινίζει τους λόγους για τους οποίους ζητεί την επανεξέταση. Η απαίτηση αυτή θα πρέπει επίσης να ισχύει βάσει του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1367/2006.

Τροπολογία 17

Πρόταση κανονισμού

Αιτιολογική σκέψη 12 α (νέα)

Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή

Τροπολογία

 

(12α)

Κατά την εξέταση αίτησης εσωτερικής επανεξέτασης, άλλα μέρη που επηρεάζονται άμεσα από την εν λόγω αίτηση, όπως εταιρείες ή δημόσιες αρχές, θα πρέπει να είναι σε θέση να υποβάλουν παρατηρήσεις στο οικείο θεσμικό όργανο ή οργανισμό της Ένωσης εντός των προθεσμιών που ορίζονται στον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1367/2006.

Τροπολογία 18

Πρόταση κανονισμού

Αιτιολογική σκέψη 12 β (νέα)

Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή

Τροπολογία

 

(12β)

Σύμφωνα με τη νομολογία του ΔΕΕ  () , εάν ένα κρατικό μέτρο ενίσχυσης, υπό την έννοια του άρθρου 107 ΣΛΕΕ, συνιστά παραβίαση του δικαίου της Ένωσης για το περιβάλλον δεν μπορούν να κηρυχθεί συμβατό με την εσωτερική αγορά. Η Επιτροπή θα πρέπει να θεσπίσει σαφείς κατευθυντήριες γραμμές για να διευκολύνει την αξιολόγηση της συμβατότητας των κρατικών ενισχύσεων με τις σχετικές διατάξεις του ενωσιακού δικαίου, συμπεριλαμβανομένου του δικαίου της Ένωσης που αφορά το περιβάλλον.

Τροπολογία 19

Πρόταση κανονισμού

Αιτιολογική σκέψη 12 γ (νέα)

Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή

Τροπολογία

 

(12γ)

Ο κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1367/2006 ορίζει τις κοινές διατάξεις, το πεδίο εφαρμογής και τους ορισμούς σχετικά με την πρόσβαση σε πληροφορίες, τη συμμετοχή του κοινού στη διαδικασία λήψης αποφάσεων και την πρόσβαση στη δικαιοσύνη για περιβαλλοντικά θέματα στο επίπεδο της Ένωσης. Αυτό κρίνεται ενδεδειγμένο και συμβάλλει στην παροχή νομικής ασφάλειας και την αύξηση της διαφάνειας των εκτελεστικών μέτρων που λαμβάνονται σύμφωνα με τις υποχρεώσεις που απορρέουν από τη σύμβαση του Århus.

Τροπολογία 20

Πρόταση κανονισμού

Αιτιολογική σκέψη 12 δ (νέα)

Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή

Τροπολογία

 

(12δ)

Στο πεδίο εφαρμογής της διαδικασίας επανεξέτασης δυνάμει του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1367/2006 θα πρέπει να εμπίπτει η ουσιαστική και διαδικαστική νομιμότητα της προσβαλλόμενης πράξης. Σύμφωνα με τη νομολογία του ΔΕΕ, η διαδικασία βάσει του άρθρου 263 τέταρτο εδάφιο ΣΛΕΕ και του άρθρου 12 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1367/2006 δεν μπορεί να στηρίζεται σε λόγους ή σε αποδεικτικά στοιχεία που δεν είχαν συμπεριληφθεί στην αίτηση επανεξέτασης, άλλως η απαίτηση περί αιτιολόγησης της αίτησης αυτής, η οποία περιλαμβάνεται στο άρθρο 10 παράγραφος 1 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1367/2006, θα στερούνταν της πρακτικής της αποτελεσματικότητας και θα τροποποιείτο το αντικείμενο της κινηθείσας με την οικεία αίτηση διαδικασίας  (1a) .

Τροπολογία 21

Πρόταση κανονισμού

Αιτιολογική σκέψη 13 α (νέα)

Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή

Τροπολογία

 

(13α)

Οι πράξεις που εκδίδονται από τις δημόσιες αρχές των κρατών μελών, συμπεριλαμβανομένων των εθνικών εκτελεστικών μέτρων που εγκρίνονται σε επίπεδο κράτους μέλους και απαιτούνται από μη νομοθετική πράξη βάσει του δικαίου της Ένωσης, δεν εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1367/2006, σύμφωνα με τις Συνθήκες και την αρχή της αυτονομίας των εθνικών δικαστηρίων.

Τροπολογία 22

Πρόταση κανονισμού

Αιτιολογική σκέψη 14

Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή

Τροπολογία

(14)

Ο παρών κανονισμός σέβεται τα θεμελιώδη δικαιώματα και τηρεί τις αρχές που αναγνωρίζονται στον Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης ( στο εξής: Χάρτης), ιδίως δε το δικαίωμα χρηστής διοίκησης (άρθρο 41) και το δικαίωμα πραγματικής προσφυγής και αμερόληπτου δικαστηρίου (άρθρο 47). Ο παρών κανονισμός συμβάλλει στην αποτελεσματικότητα του συστήματος διοικητικού και δικαστικού ελέγχου της ΕΕ και, ως εκ τούτου, ενισχύει την εφαρμογή των άρθρων 41 και 47 του Χάρτη, με αποτέλεσμα να συμβάλλει στο κράτος δικαίου που κατοχυρώνεται στο άρθρο 2 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση (ΣΕΕ).

(14)

Ο παρών κανονισμός σέβεται τα θεμελιώδη δικαιώματα και τηρεί τις αρχές που αναγνωρίζονται στον Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης («Χάρτης»), ιδίως δε την αρχή προστασίας του περιβάλλοντος (άρθρο 37), το δικαίωμα χρηστής διοίκησης (άρθρο 41) και το δικαίωμα πραγματικής προσφυγής και αμερόληπτου δικαστηρίου (άρθρο 47). Ο παρών κανονισμός συμβάλλει στην αποτελεσματικότητα του συστήματος διοικητικού και δικαστικού ελέγχου της ΕΕ για τα περιβαλλοντικά θέματα και, ως εκ τούτου, ενισχύει την εφαρμογή των άρθρων  37, 41 και 47 του Χάρτη, με αποτέλεσμα να συμβάλλει στο κράτος δικαίου που κατοχυρώνεται στο άρθρο 2 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση (ΣΕΕ).

Τροπολογία 23

Πρόταση κανονισμού

Άρθρο 1 — παράγραφος 1 — σημείο 1

Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1367/2006

Άρθρο 2 — παράγραφος 1 — στοιχείο ζ

Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή

Τροπολογία

ζ)

«διοικητική πράξη»: οποιαδήποτε μη νομοθετική πράξη που εκδίδεται από θεσμικό όργανο ή οργανισμό της Ένωσης, η οποία έχει νομικά δεσμευτική και εξωτερική ισχύ και περιέχει διατάξεις που μπορεί , λόγω των επιπτώσεών τους, να αντιτίθενται στο περιβαλλοντικό δίκαιο κατά την έννοια του άρθρου 2 παράγραφος 1 στοιχείο στ) , εξαιρουμένων των διατάξεων της παρούσας πράξης για τις οποίες το δίκαιο της Ένωσης απαιτεί ρητά εκτελεστικά μέτρα σε ενωσιακό ή εθνικό επίπεδο».

ζ)

«διοικητική πράξη»: οποιαδήποτε μη νομοθετική πράξη που εκδίδεται από θεσμικό όργανο ή οργανισμό της Ένωσης, η οποία παράγει έννομα αποτελέσματα και έχει εξωτερική ισχύ και περιέχει διατάξεις που μπορεί να αντιτίθενται στο περιβαλλοντικό δίκαιο κατά την έννοια του άρθρου 2 παράγραφος 1 στοιχείο στ) · οι διοικητικές πράξεις δεν περιλαμβάνουν πράξεις που εκδίδονται από δημόσιες αρχές των κρατών μελών·

Τροπολογία 24

Πρόταση κανονισμού

Άρθρο 1 — εδάφιο 1 — σημείο 1 α (νέο)

Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1367/2006

Άρθρο 2 — παράγραφος 2

Ισχύον κείμενο

Τροπολογία

 

1α.

Στο άρθρο 2, η παράγραφος 2 τροποποιείται ως εξής:

2.   Οι διοικητικές πράξεις και παραλείψεις δεν περιλαμβάνουν ληφθέντα μέτρα ή παραλείψεις εκ μέρους οργάνου ή οργανισμού της Κοινότητας, υπό την ιδιότητά του ως φορέα διοικητικής επανεξέτασης , όπως βάσει:

«2.   Οι διοικητικές πράξεις και παραλείψεις δεν περιλαμβάνουν ληφθέντα μέτρα ή παραλείψεις εκ μέρους οργάνου ή οργανισμού της Κοινότητας, υπό την ιδιότητά του ως φορέα διοικητικής επανεξέτασης βάσει:

α)

των άρθρων 81, 82, 86 και  87 της συνθήκης ( κανόνες ανταγωνισμού

α)

των άρθρων 81 και 82, της συνθήκης [άρθρα 101 και 102 ΣΛΕΕ] ( συμπεριλαμβανομένων των κανόνων για τις συγκεντρώσεις

β)

των άρθρων 226 και 228 της συνθήκης (διαδικασία επί παραβάσει)·

β)

των άρθρων 226 και 228 της συνθήκης [άρθρα 258 και 260 ΣΛΕΕ] (διαδικασία επί παραβάσει)·

γ)

του άρθρου 195 της συνθήκης (διαδικασία διαμεσολαβητή)·

γ)

του άρθρου 195 της συνθήκης [άρθρο 228 ΣΛΕΕ] (διαδικασία διαμεσολαβητή)·

δ)

του άρθρου 280 της συνθήκης (διαδικασία της OLAF).

δ)

του άρθρου 280 της συνθήκης [άρθρο 325 ΣΛΕΕ] (διαδικασία της OLAF).

 

δα)

Των άρθρων 86 και 87 [άρθρα 106 και 107 της ΣΛΕΕ] (κανόνες ανταγωνισμού)·έως … [18 μήνες μετά την έκδοση του παρόντος κανονισμού].

 

δβ)

Το αργότερο έως … [18 μήνες μετά την ημερομηνία έκδοσης του παρόντος κανονισμού], η Επιτροπή εκδίδει κατευθυντήριες γραμμές για να διευκολύνει την αξιολόγηση της συμβατότητας των κρατικών ενισχύσεων με τις σχετικές διατάξεις του ενωσιακού δικαίου που αφορούν το περιβάλλον, συμπεριλαμβανομένων των πληροφοριών που πρέπει να υποβάλουν τα κράτη μέλη όταν κοινοποιούν την κρατική ενίσχυση στην Επιτροπή.»

Τροπολογία 25

Πρόταση κανονισμού

Άρθρο 1 — εδάφιο 1 — σημείο 1 β (νέο)

Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1367/2006

Άρθρο 4 — παράγραφος 2

Ισχύον κείμενο

Τροπολογία

 

1β.

Στο άρθρο 4, η παράγραφος 2 αντικαθίσταται από το ακόλουθο κείμενο:

2.   Οι προς διάθεση και διάδοση περιβαλλοντικές πληροφορίες επικαιροποιούνται καταλλήλως. Εκτός από τα έγγραφα που απαριθμούνται στο άρθρο 12 παράγραφοι 2 και 3 και στο άρθρο 13 παράγραφοι 1 και 2 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1049/2001, οι βάσεις δεδομένων ή τα μητρώα περιλαμβάνουν τα ακόλουθα:

«2.   Οι προς διάθεση και διάδοση περιβαλλοντικές πληροφορίες επικαιροποιούνται καταλλήλως. Εκτός από τα έγγραφα που απαριθμούνται στο άρθρο 12 παράγραφοι 2 και 3 και στο άρθρο 13 παράγραφοι 1 και 2 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1049/2001, στις βάσεις δεδομένων ή στα μητρώα περιλαμβάνονται αμέσως μετά την ενοποίησή τους τα ακόλουθα:

α)

κείμενα διεθνών συνθηκών, συμβάσεων ή συμφωνιών, και κείμενα της κοινοτικής νομοθεσίας για το περιβάλλον ή για συναφή θέματα, καθώς και πολιτικών, σχεδίων και προγραμμάτων για το περιβάλλον·

α)

κείμενα διεθνών συνθηκών, συμβάσεων ή συμφωνιών, και κείμενα της ενωσιακής νομοθεσίας για το περιβάλλον ή για συναφή θέματα, καθώς και πολιτικών, σχεδίων και προγραμμάτων για το περιβάλλον·

 

αα)

θέσεις των κρατών μελών όπως εκφράζονται στις διαδικασίες λήψης αποφάσεων που οδηγούν στη θέσπιση ενωσιακής νομοθεσίας ή διοικητικών πράξεων για το περιβάλλον ή σε σχέση με αυτό·

β)

εκθέσεις προόδου ως προς την εφαρμογή των θεμάτων που αναφέρονται στο στοιχείο α), εφόσον έχουν εκπονηθεί από τα όργανα ή τους οργανισμούς της Κοινότητας , ή βρίσκονται στην κατοχή τους, υπό ηλεκτρονική μορφή·

β)

εκθέσεις προόδου ως προς την εφαρμογή των θεμάτων που αναφέρονται στο στοιχείο α), εφόσον έχουν εκπονηθεί από τα όργανα ή τους οργανισμούς της Ένωσης , ή βρίσκονται στην κατοχή τους, υπό ηλεκτρονική μορφή·

γ)

τα βήματα που έχουν γίνει στο πλαίσιο διαδικασιών επί παραβάσει του κοινοτικού δικαίου από το στάδιο της αιτιολογημένης γνώμης σύμφωνα με το άρθρο  226 παράγραφος 1 της συνθήκης·

γ)

τα βήματα που έχουν γίνει στο πλαίσιο διαδικασιών επί παραβάσει του κοινοτικού δικαίου από το στάδιο της αιτιολογημένης γνώμης σύμφωνα με το άρθρο  258 παράγραφος 1 της συνθήκης·

δ)

εκθέσεις για την κατάσταση του περιβάλλοντος, όπως αναφέρεται στην παράγραφο 4·

δ)

εκθέσεις για την κατάσταση του περιβάλλοντος, όπως αναφέρεται στην παράγραφο 4·

ε)

δεδομένα ή συνόψεις δεδομένων από την παρακολούθηση δραστηριοτήτων που επηρεάζουν, ή ενδέχεται να επηρεάσουν, το περιβάλλον·

ε)

δεδομένα ή συνόψεις δεδομένων από την παρακολούθηση δραστηριοτήτων που επηρεάζουν, ή ενδέχεται να επηρεάσουν, το περιβάλλον·

στ)

άδειες με ουσιαστικές επιπτώσεις στο περιβάλλον και περιβαλλοντικές συμφωνίες ή αναφορά για το πού μπορούν να αναζητηθούν ή οι εν λόγω πληροφορίες ή που υπάρχει πρόσβαση σ’ αυτές·

στ)

άδειες με ουσιαστικές επιπτώσεις στο περιβάλλον και περιβαλλοντικές συμφωνίες ή αναφορά για το πού μπορούν να αναζητηθούν ή οι εν λόγω πληροφορίες ή που υπάρχει πρόσβαση σ’ αυτές·

ζ)

μελέτες περιβαλλοντικών επιπτώσεων και αξιολόγηση κινδύνου σχετικά με στοιχεία του περιβάλλοντος ή αναφορά για το πού μπορούν να αναζητηθούν οι εν λόγω πληροφορίες ή που υπάρχει πρόσβαση σ’ αυτές.

ζ)

μελέτες περιβαλλοντικών επιπτώσεων και αξιολόγηση κινδύνου σχετικά με στοιχεία του περιβάλλοντος ή αναφορά για το πού μπορούν να αναζητηθούν οι εν λόγω πληροφορίες ή που υπάρχει πρόσβαση σ’ αυτές.»

Τροπολογία 26

Πρόταση κανονισμού

Άρθρο 1 — παράγραφος 1 — σημείο 2 — στοιχείο α

Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1367/2006

Άρθρο 10 — παράγραφος 1 — εδάφιο 1

Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή

Τροπολογία

Οιαδήποτε μη κυβερνητική οργάνωση η οποία πληροί τα κριτήρια του άρθρου 11 δικαιούται να ζητήσει εσωτερική επανεξέταση από το όργανο ή τον οργανισμό της Ένωσης που εξέδωσε διοικητική πράξη ή, σε περίπτωση προβαλλόμενης διοικητικής παράλειψης, θα έπρεπε να είχε εκδώσει την πράξη αυτή, με την αιτιολογία ότι αυτή η πράξη ή παράλειψη αντιτίθεται στο περιβαλλοντικό δίκαιο.

Οιαδήποτε μη κυβερνητική οργάνωση ή μέλη του κοινού που πληρούν τα κριτήρια του άρθρου 11 δικαιούνται να ζητήσουν εσωτερική επανεξέταση από το όργανο ή τον οργανισμό της Ένωσης που εξέδωσε διοικητική πράξη ή, σε περίπτωση προβαλλόμενης διοικητικής παράλειψης, θα έπρεπε να είχε εκδώσει την πράξη αυτή, με την αιτιολογία ότι αυτή η πράξη ή παράλειψη αντιτίθεται στο περιβαλλοντικό δίκαιο.

Τροπολογία 27

Πρόταση κανονισμού

Άρθρο 1 — παράγραφος 1 — σημείο 2 — στοιχείο α

Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1367/2006

Άρθρο 10 — παράγραφος 1 — εδάφιο 2

Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή

Τροπολογία

Εάν η διοικητική πράξη είναι εκτελεστικό μέτρο σε ενωσιακό επίπεδο που απαιτείται βάσει άλλης μη νομοθετικής πράξης, η μη κυβερνητική οργάνωση μπορεί επίσης να ζητά την επανεξέταση της διάταξης της μη νομοθετικής πράξης για την οποία απαιτείται το εν λόγω εκτελεστικό μέτρο κατά την υποβολή αίτησης για την επανεξέταση του εν λόγω εκτελεστικού μέτρου.

Εάν η διοικητική πράξη είναι εκτελεστικό μέτρο σε ενωσιακό επίπεδο που απαιτείται βάσει άλλης μη νομοθετικής πράξης, η μη κυβερνητική οργάνωση ή άλλο μέλος του κοινού που πληροί τα κριτήρια που ορίζονται στο άρθρο 11 μπορεί επίσης να ζητά την επανεξέταση της διάταξης της μη νομοθετικής πράξης για την οποία απαιτείται το εν λόγω εκτελεστικό μέτρο κατά την υποβολή αίτησης για την επανεξέταση του εν λόγω εκτελεστικού μέτρου.

Τροπολογία 28

Πρόταση κανονισμού

Άρθρο 1 — παράγραφος 1 — σημείο 2 — στοιχείο α

Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1367/2006

Άρθρο 10 — παράγραφος 2

Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή

Τροπολογία

2.   Το όργανο ή ο οργανισμός της Ένωσης που αναφέρεται στην παράγραφο 1 εξετάζει την αίτηση, εκτός εάν αυτή είναι προδήλως αβάσιμη. Το όργανο ή ο οργανισμός της Ένωσης εκθέτει τους λόγους του σε γραπτή απάντηση, το ταχύτερο δυνατόν, και το αργότερο 16 εβδομάδες μετά την παραλαβή της αίτησης.

2.   Το όργανο ή ο οργανισμός της Ένωσης που αναφέρεται στην παράγραφο 1 εξετάζει την αίτηση, εκτός εάν αυτή είναι προδήλως αβάσιμη . Σε περίπτωση που θεσμικό όργανο ή οργανισμός της Ένωσης λάβει πολλαπλές αιτήσεις επανεξέτασης της ίδιας πράξης ή παράλειψης με τους ίδιους λόγους, το θεσμικό όργανο ή ο οργανισμός μπορεί να αποφασίσει να συνδυάσει τις αιτήσεις και να τις αντιμετωπίσει ως μία. Στην περίπτωση αυτή, το θεσμικό όργανο ή ο οργανισμός της Ένωσης κοινοποιεί το συντομότερο δυνατόν την απόφαση αυτή σε όλους όσοι έχουν υποβάλει αίτηση εσωτερικής επανεξέτασης της ίδιας πράξης ή παράλειψης. Εντός τεσσάρων εβδομάδων από την υποβολή της εν λόγω αίτησης, τα τρίτα μέρη που επηρεάζονται άμεσα από το αίτημα μπορούν να υποβάλουν παρατηρήσεις στο εν λόγω θεσμικό όργανο ή οργανισμό της Ένωσης . Το όργανο ή ο οργανισμός της Ένωσης εκθέτει τους λόγους του σε γραπτή απάντηση, το ταχύτερο δυνατόν, και το αργότερο 16 εβδομάδες μετά την παραλαβή της αίτησης.

Τροπολογία 29

Πρόταση κανονισμού

Άρθρο 1 — παράγραφος 1 — σημείο 2 α (νέο)

Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1367/2006

Άρθρο 11 — παράγραφος 1 α (νέα)

Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή

Τροπολογία

 

2α.

Στο άρθρο 11, προστίθεται η ακόλουθη παράγραφος:

 

«1α.     Αίτηση εσωτερικής επανεξέτασης σύμφωνα με το άρθρο 10 μπορεί επίσης να υποβληθεί από το κοινό που αποδεικνύει επαρκές συμφέρον ή προσβολή δικαιώματος υπό την επιφύλαξη της παραγράφου 2 κατωτέρω.»

Τροπολογία 30

Πρόταση κανονισμού

Άρθρο 1 — παράγραφος 1 — σημείο 2 β (νέο)

Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1367/2006

Άρθρο 11 — παράγραφος 2

Ισχύον κείμενο

Τροπολογία

 

2β.

Στο άρθρο 11, η παράγραφος 2 αντικαθίσταται από την ακόλουθη:

2.   Η Επιτροπή θεσπίζει τις απαραίτητες διατάξεις για να εξασφαλίσει τη διαφανή και συνεπή εφαρμογή των κριτηρίων που αναφέρονται στην παράγραφο  1.

«2.    Η Επιτροπή θεσπίζει τις απαραίτητες διατάξεις για να εξασφαλίσει τη διαφανή και συνεπή εφαρμογή των κριτηρίων που αναφέρονται στις παραγράφους 1 και 1α. Το αργότερο έως … [18 μήνες μετά την έκδοση του παρόντος κανονισμού], η Επιτροπή εκδίδει πράξη κατ’ εξουσιοδότηση σύμφωνα με το άρθρο 12α για τον καθορισμό των κριτηρίων που πρέπει να πληρούν τα μέλη του κοινού, όπως αναφέρεται στην παράγραφο 1α του παρόντος άρθρου. Η Επιτροπή επανεξετάζει την εφαρμογή των εν λόγω κριτηρίων τουλάχιστον ανά τριετία και, κατά περίπτωση, τροποποιεί την κατ’ εξουσιοδότηση πράξη, ώστε να διασφαλίζεται η αποτελεσματική άσκηση του δικαιώματος που παρέχεται στο κοινό και αναφέρεται στην παράγραφο 1α.

 

Τα κριτήρια που καθορίζονται στην κατ’ εξουσιοδότηση πράξη που εκδίδεται σύμφωνα με την παρούσα παράγραφο:

 

α)

διασφαλίζουν αποτελεσματική πρόσβαση στη δικαιοσύνη σύμφωνα με τους γενικούς στόχους της Σύμβασης του Århus·

 

β)

απαιτούν την υποβολή αιτήματος από μέλη του κοινού από διαφορετικά κράτη μέλη όταν αφορά πράξη ή παράλειψη της Ένωσης που θίγει το κοινό σε περισσότερα του ενός κράτη μέλη·

 

γ)

είναι τέτοια ώστε να αποφεύγεται η λαϊκή αγωγή (actio popularis), μεταξύ άλλων διασφαλίζοντας ότι, όταν επιδεικνύεται επαρκές συμφέρον ή προσβολή δικαιώματος, τα μέλη του κοινού υποχρεούνται να αποδεικνύουν ότι θίγονται άμεσα σε σύγκριση με το ευρύ κοινό·

 

δ)

ελαχιστοποιεί τον διοικητικό φόρτο για τα θεσμικά όργανα και τους οργανισμούς της Ένωσης.»

Τροπολογία 31

Πρόταση κανονισμού

Άρθρο 1 — παράγραφος 1 — σημείο 2 γ (νέο)

Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1367/2006

Άρθρο 11 α (νέο)

Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή

Τροπολογία

 

2γ.

Παρεμβάλλεται το ακόλουθο άρθρο:

 

«Άρθρο 11α

Δημόσιο μητρώο αιτήσεων για εσωτερική επανεξέταση

Τα θεσμικά όργανα και οι οργανισμοί της Ένωσης καταρτίζουν, το αργότερο έως τις 31 Δεκεμβρίου 2021, μητρώο όλων των αιτήσεων που πληρούν τις απαιτήσεις επιλεξιμότητας που ορίζονται στο άρθρο 11, καθώς και των αιτούντων που πληρούν τις εν λόγω απαιτήσεις και υπέβαλαν τις αιτήσεις. Το μητρώο αυτό επικαιροποιείται τακτικά.»

Τροπολογία 32

Πρόταση κανονισμού

Άρθρο 1 — παράγραφος 1 — σημείο 2 δ (νέο)

Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1367/2006

Άρθρο 12 — παράγραφος 1

Ισχύον κείμενο

Τροπολογία

 

2δ.

Στο άρθρο 12, η παράγραφος 1 τροποποιείται ως εξής:

1.    Η μη κυβερνητική οργάνωση η οποία υπέβαλε αίτηση εσωτερικής επανεξέτασης σύμφωνα με το άρθρο 10 δύναται να προσφύγει στο Δικαστήριο σύμφωνα με τις οικείες διατάξεις της συνθήκης.

«1.     Όταν η μη κυβερνητική οργάνωση ή τα μέλη του κοινού που υπέβαλαν αίτηση εσωτερικής επανεξέτασης σύμφωνα με το άρθρο 10 θεωρούν ότι μια απόφαση θεσμικού οργάνου ή οργανισμού της Ένωσης σε απόκριση της εν λόγω αίτησης δεν επαρκεί για τη διασφάλιση συμμόρφωσης με το περιβαλλοντικό δίκαιο, δύνανται να προσφύγουν στο Δικαστήριο, σύμφωνα με το άρθρο 263 της συνθήκης , ώστε να επανεξεταστεί η ουσιαστική και διαδικαστική νομιμότητα της εν λόγω απόφασης

Τροπολογία 33

Πρόταση κανονισμού

Άρθρο 1 — παράγραφος 1 — σημείο 2 ε (νέο)

Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1367/2006

Άρθρο 12 — παράγραφος 2

Ισχύον κείμενο

Τροπολογία

 

2ε.

Στο άρθρο 12, η παράγραφος 2 τροποποιείται ως εξής:

2.   Εάν το όργανο ή ο οργανισμός της Κοινότητας παραλείψει να ενεργήσει σύμφωνα με το άρθρο 10 παράγραφοι 2 ή 3, η μη κυβερνητική οργάνωση δύναται να προσφύγει στο Δικαστήριο σύμφωνα με τις οικείες διατάξεις της συνθήκης.

«2.    Εάν το όργανο ή ο οργανισμός της Ένωσης παραλείψει να ενεργήσει σύμφωνα με το άρθρο 10 παράγραφοι 2 ή 3, η μη κυβερνητική οργάνωση ή τα μέλη του κοινού που υπέβαλαν την αίτηση για εσωτερική επανεξέταση σύμφωνα με το άρθρο 10, δύνανται να προσφύγουν στο Δικαστήριο σύμφωνα με τις οικείες διατάξεις της συνθήκης.»

Τροπολογία 34

Πρόταση κανονισμού

Άρθρο 1 — παράγραφος 1 — σημείο 2 στ (νέο)

Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1367/2006

Άρθρο 12 — παράγραφος 2 α (νέα)

Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή

Τροπολογία

 

2στ.

Παρεμβάλλεται η ακόλουθη παράγραφος:

 

«2α.     Με την επιφύλαξη των προνομίων του Δικαστηρίου όσον αφορά τον επιμερισμό του κόστους, διασφαλίζεται ότι οι δικαστικές διαδικασίες που κινούνται βάσει του παρόντος άρθρου δεν έχουν απαγορευτικά υψηλό κόστος. Τα θεσμικά όργανα και οι οργανισμοί της Ένωσης που αναφέρονται στο άρθρο 10 παράγραφος 1 υποβάλλουν μόνο αιτήσεις επιστροφής εύλογων δαπανών.»

Τροπολογία 35

Πρόταση κανονισμού

Άρθρο 1 — παράγραφος 1 — σημείο 2 ζ (νέο)

Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1367/2006

Άρθρο 12 α (νέο)

Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή

Τροπολογία

 

2ζ.

Παρεμβάλλεται το ακόλουθο άρθρο:

 

«Άρθρο 12a

Άσκηση της εξουσιοδότησης

1.     Η προβλεπόμενη στο άρθρο 11 παράγραφος 2 εξουσία έκδοσης κατ’ εξουσιοδότηση πράξεων ανατίθεται στην Επιτροπή υπό τους όρους του παρόντος άρθρου.

2.     Η εξουσία έκδοσης κατ’ εξουσιοδότηση πράξεων που αναφέρεται στο άρθρο 11 παράγραφος 2 ανατίθεται στην Επιτροπή επ’ αόριστον με αφετηρία … [την ημερομηνία έναρξης ισχύος του παρόντος κανονισμού].

3.     Η εξουσιοδότηση που αναφέρεται στο άρθρο 11 παράγραφος 2 μπορεί να ανακληθεί ανά πάσα στιγμή από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ή το Συμβούλιο. Η απόφαση ανάκλησης περατώνει την εξουσιοδότηση που προσδιορίζεται στην εν λόγω απόφαση. Αρχίζει να ισχύει την επομένη της δημοσίευσης της απόφασης στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης ή σε μεταγενέστερη ημερομηνία που ορίζεται σε αυτή. Δεν θίγει το κύρος των κατ’ εξουσιοδότηση πράξεων που ισχύουν ήδη.

4.     Πριν από την έκδοση κατ’ εξουσιοδότηση πράξης, η Επιτροπή διεξάγει διαβουλεύσεις με εμπειρογνώμονες που ορίζουν τα κράτη μέλη και με το κοινό σύμφωνα με τις αρχές της διοργανικής συμφωνίας της 13ης Απριλίου 2016 για τη βελτίωση του νομοθετικού έργου.

5.     Μόλις εκδώσει μια κατ’ εξουσιοδότηση πράξη, η Επιτροπή την κοινοποιεί ταυτόχρονα στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και στο Συμβούλιο.

6.     Η κατ’ εξουσιοδότηση πράξη που εκδίδεται δυνάμει του άρθρου 11 παράγραφος 2 τίθεται σε ισχύ εφόσον δεν έχει διατυπωθεί αντίρρηση από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ή το Συμβούλιο εντός δύο μηνών από την ημέρα που η πράξη κοινοποιείται στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και στο Συμβούλιο ή αν, πριν λήξει αυτή η περίοδος, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο ενημερώσουν αμφότερα την Επιτροπή ότι δεν θα προβάλουν αντιρρήσεις. Η προθεσμία αυτή παρατείνεται κατά δύο μήνες κατόπιν πρωτοβουλίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου ή του Συμβουλίου.»


(1)  Το θέμα αναπέμφθηκε για διοργανικές διαπραγματεύσεις στην αρμόδια επιτροπή, σύμφωνα με το άρθρο 59 παράγραφος 4 τέταρτο εδάφιο του Κανονισμού (Α9-0152/2021).

(4)  Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1367/2006 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 6ης Σεπτεμβρίου 2006, για την εφαρμογή στα όργανα και τους οργανισμούς της Κοινότητας των διατάξεων της σύμβασης του Århus σχετικά με την πρόσβαση στις πληροφορίες, τη συμμετοχή του κοινού στη λήψη αποφάσεων και την πρόσβαση στη δικαιοσύνη για περιβαλλοντικά θέματα (EE L 264 της 25.9.2006, σ. 13).

(4)  Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1367/2006 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 6ης Σεπτεμβρίου 2006, για την εφαρμογή στα όργανα και τους οργανισμούς της Κοινότητας των διατάξεων της σύμβασης του Århus σχετικά με την πρόσβαση στις πληροφορίες, τη συμμετοχή του κοινού στη λήψη αποφάσεων και την πρόσβαση στη δικαιοσύνη για περιβαλλοντικά θέματα (EE L 264 της 25.9.2006, σ. 13).

()   Ανακοίνωση της Επιτροπής, της 4ης Απριλίου 2019, σχετικά με την επισκόπηση της περιβαλλοντικής εφαρμογής 2019: Μια Ευρώπη που προστατεύει τους πολίτες της και βελτιώνει την ποιότητα ζωής τους και την επικοινωνία της Επιτροπής, της 14ης Οκτωβρίου 2020, σχετικά με τη βελτίωση της πρόσβασης στη δικαιοσύνη για περιβαλλοντικά θέματα στην ΕΕ και τα κράτη μέλη της.

(5)  Βλ. πορίσματα της επιτροπής συμμόρφωσης της σύμβασης του Århus στην υπόθεση ACCC/C/2008 / 32, διαθέσιμα στη διεύθυνση: https://www.unece.org/env/pp/compliance/Compliancecommittee/32TableEC.html ·

(5)  Βλ. σύσταση της επιτροπής συμμόρφωσης της σύμβασης του Århus, ACCC/M/2017/3 και ACCC/C/2015/128 στη διεύθυνση https : //unece.org/env/pp/cc/accc.m.2017.3_european-union και https://unece.org/env/pp/cc/accc.c.2015.128_european-union.

()   Απόφαση του Δικαστηρίου, της 3ης Οκτωβρίου 2013, Inuit Tapiriit Kanatami και λοιποί κατά Κοινοβουλίου και Συμβουλίου, C-583/11 P, ECLI:EU:C:2013:625, σκέψη 56.

()   Απόφαση του Δικαστηρίου της 29ης Ιανουαρίου 2021, ClientEarth κατά ΕΤΕπ, T-9/19, ECLI:EU:C:2014:42, σκέψεις 149 και 153. Βλέπε επίσης απόφαση στην Υπόθεση C-583/11, σκέψη 56.

()   Αποφάσεις του Δικαστηρίου της 10ης Δεκεμβρίου 1957, στις συνεκδικασθείσες υποθέσεις 1/57 και 14/57, Usines à tubes de la Sarre κατά Ανωτάτης Αρχής, ECLI:EU:C:1957:13, σελ. 114· της 31ης Μαρτίου 1971, Επιτροπή κατά Συμβουλίου, 22/70, ECLI:EU:C:1971:32, σκέψη 42· της 16ης Ιουνίου 1993, Γαλλία κατά Επιτροπής, C-325/91, ECLI:EU:C:2002:245, σκέψη 9· της 20ής Μαρτίου 1997, Γαλλία κατά Επιτροπής, C-57/95, ECLI:EU:C:1997:164, σκέψη 22· και της 13ης Οκτωβρίου 2011, Deutsche Post και Γερμανία κατά Επιτροπής, C-475/10 P, ECLI:EU:C:2011:656, σκέψη 36.

()   Απόφαση του Δικαστηρίου, της 12ης Νοεμβρίου 2019, υπόθεση C-261/ 18, Επιτροπή κατά Ιρλανδίας, ECLI:EU:C:2019:955.

(6)  Απόφαση του Δικαστηρίου της 12ης Σεπτεμβρίου 2019 στην υπόθεση C-82/17 P, TestBioTech κ.λπ. κατά Επιτροπής, ECLI:EU:C:2019:719, σκέψη 69.

(6)  Απόφαση του Δικαστηρίου της 12ης Σεπτεμβρίου 2019 στην υπόθεση C-82/17 P, TestBioTech κ.λπ. κατά Επιτροπής, ECLI:EU:C:2019:719, σκέψη 69 και απόφαση στην υπόθεση T-9/19 .

()   Απόφαση του Δικαστηρίου της 22ας Σεπτεμβρίου 2020, Αυστρία κατά Επιτροπής, C-594/18 P, ECLI:EU:C:2020:742.

(1a)   Απόφαση στην Υπόθεση C-82/17, σκέψη 39.


12.1.2022   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 15/290


P9_TA(2021)0258

Οργανισμός Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης: προσωρινή έκθεση

Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 20ής Μαΐου 2021 σχετικά με την πρόταση κανονισμού του Συμβουλίου για την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 168/2007 για την ίδρυση Οργανισμού Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης (COM(2020)0225 — 2020/0112R(APP))

(2022/C 15/47)

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

έχοντας υπόψη την πρόταση κανονισμού του Συμβουλίου για την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 168/2007 για την ίδρυση Οργανισμού Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης (COM(2020)0225),

έχοντας υπόψη τη Συνθήκη για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ) και ιδίως το άρθρο 352,

έχοντας υπόψη τον κανονισμό του Συμβουλίου (ΕΚ) αριθ. 168/2007, της 15ης Φεβρουαρίου 2007, για την ίδρυση Οργανισμού Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης (1) (κανονισμός του FRA),

έχοντας υπόψη την Ευρωπαϊκή Σύμβαση Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, τα άρθρα 2, 6 και 7 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση (ΣΕΕ) και τον Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ο «Χάρτης»),

έχοντας υπόψη την κοινή δήλωση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, του Συμβουλίου της ΕΕ και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, της 19ης Ιουλίου 2012, σχετικά με τους αποκεντρωμένους οργανισμούς, και την κοινή προσέγγιση,

έχοντας υπόψη τη μελέτη με τίτλο «Strengthening the Fundamental Rights Agency — The Revision of the Fundamental Rights Agency Regulation» (Ενίσχυση του Οργανισμού Θεμελιωδών Δικαιωμάτων — Η αναθεώρηση του κανονισμού του Οργανισμού Θεμελιωδών Δικαιωμάτων), η οποία δημοσιεύθηκε από το Θεματικό Τμήμα Δικαιωμάτων των Πολιτών και Συνταγματικών Υποθέσεων του Κοινοβουλίου τον Μάιο του 2020,

έχοντας υπόψη το άρθρο 105 παράγραφος 5 του Κανονισμού του,

έχοντας υπόψη τη γνωμοδότηση της Επιτροπής Δικαιωμάτων των Γυναικών και Ισότητας των Φύλων,

έχοντας υπόψη την προσωρινή έκθεση της Επιτροπής Πολιτικών Ελευθεριών, Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων (A9-0058/2021),

Α.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η πρόταση κανονισμού του Συμβουλίου αποτελεί ένα βήμα προόδου προκειμένου να αυξηθεί σημαντικά η αποτελεσματικότητα του έργου του Οργανισμού Θεμελιωδών Δικαιωμάτων (FRA), καθώς του επιτρέπει να λειτουργεί πλήρως σε όλους τους τομείς αρμοδιότητας της Ένωσης και αποσαφηνίζει τα καθήκοντα και τις μεθόδους εργασίας του, με παράλληλη τήρηση των αρχών της αναλογικότητας και της επικουρικότητας· λαμβάνοντας υπόψη ότι είναι λυπηρό το γεγονός πως η νομική βάση της εν λόγω πρότασης απαιτεί επί του παρόντος την ομοφωνία στο Συμβούλιο και την έγκριση του Κοινοβουλίου, πράγμα που σημαίνει ότι η συμμετοχή του Κοινοβουλίου στη μεταρρύθμιση είναι περιορισμένη·

Β.

λαμβάνοντας υπόψη ότι ο FRA συμβάλλει σημαντικά στην προάσπιση των θεμελιωδών δικαιωμάτων και ότι, ως ανεξάρτητος και ολοκληρωμένος οργανισμός της ΕΕ και όργανο εποπτείας των θεμελιωδών δικαιωμάτων, θα πρέπει να ενισχυθεί περαιτέρω με σκοπό την όσο το δυνατόν αποτελεσματικότερη προώθηση και προάσπιση των θεμελιωδών δικαιωμάτων, επιδιώκοντας παράλληλα τον διάλογο μέσω της ενεργού συμμετοχής της κοινωνίας των πολιτών, συμπεριλαμβανομένων των δικηγορικών συλλόγων, των επαγγελματικών οργανώσεων, των δικαστικών και των δικηγόρων·

Γ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι οι φιλοδοξίες της ΕΕ για την ανάπτυξη μιας ισχυρότερης εξωτερικής διάστασης θα πρέπει να αντικατοπτρίζονται στην περαιτέρω συμμετοχή του FRA στην παρακολούθηση και τον έλεγχο των πράξεων και των δραστηριοτήτων της Ένωσης και των κρατών μελών της σε όλες τις πτυχές της κοινής εξωτερικής πολιτικής και πολιτικής ασφαλείας·

Δ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι, σε έναν παγκοσμιοποιημένο κόσμο, είναι ουσιώδες να διασφαλιστεί η επαρκής προστασία των θεμελιωδών δικαιωμάτων μέσω της διεθνούς συνεργασίας με τρίτες χώρες·

Ε.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η οικοδόμηση εμπιστοσύνης μεταξύ των πολιτών της ΕΕ στο έργο των αστυνομικών και δικαστικών αρχών μπορεί να επιτευχθεί και να ενισχυθεί μόνο όταν οι πράξεις και οι δραστηριότητες της Ένωσης και των κρατών μελών της παρακολουθούνται και ελέγχονται προσεκτικά, με ακρίβεια και με συνέπεια, και ευθυγραμμίζονται ταχέως με τις υποχρεώσεις στον τομέα των θεμελιωδών δικαιωμάτων· λαμβάνοντας υπόψη ότι, ως εκ τούτου, η δραστηριότητα του FRA στον χώρο ελευθερίας, ασφάλειας και δικαιοσύνης είναι υψίστης σημασίας, και, συνεπώς, η εντολή του θα πρέπει να καλύπτει επίσης τον τομέα της αστυνομικής και δικαστικής συνεργασίας σε ποινικές υποθέσεις·

ΣΤ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι το έργο του FRA για την προάσπιση των θεμελιωδών δικαιωμάτων και τον προσδιορισμό των προκλήσεων που σχετίζονται με τα δικαιώματα των παιδιών, τη μετανάστευση (συμπεριλαμβανομένων των εξωτερικών συνόρων), τη χρήση της τεχνητής νοημοσύνης και των νέων τεχνολογιών, την ισότητα των φύλων, τη βία λόγω φύλου, τα δικαιώματα των γυναικών κ.λπ. είναι σημαντικό από την άποψη των προτεραιοτήτων του FRA και, ως εκ τούτου, πρέπει να αναγνωριστεί και να υποστηριχθεί·

1.

θεωρεί ότι ο στόχος του FRA όσον αφορά την παροχή πληροφοριών, συνδρομής και πραγματογνωσίας στα σχετικά θεσμικά και λοιπά όργανα και οργανισμούς της Ένωσης σχετικά με τα θεμελιώδη δικαιώματα και για την προάσπιση και προστασία των θεμελιωδών δικαιωμάτων στην ΕΕ είναι υψίστης σημασίας, δεδομένου ότι ο FRA παρακολουθεί την πρακτική εφαρμογή του Χάρτη για όλους τους πολίτες των κρατών μελών, επιδιώκοντας με αυτόν τον τρόπο να διασφαλίσει ότι κάθε άτομο αντιμετωπίζεται με αξιοπρέπεια, λαμβάνοντας υπόψη ότι όλα τα κράτη μέλη αντιμετωπίζονται ισότιμα· υπογραμμίζει τον σημαντικό ρόλο του ως παράγοντα διευκόλυνσης καθώς στηρίζει την Ένωση και τα κράτη μέλη της όταν λαμβάνουν μέτρα ή χαράσσουν δράσεις σχετικά με τα θεμελιώδη δικαιώματα· υπογραμμίζει ότι αυτές οι υποστηρικτικές δράσεις μπορούν να λάβουν διάφορες μορφές, συμπεριλαμβανομένης της δημοσίευσης εκθέσεων που είναι τεκμηριωμένες, ισορροπημένες και λαμβάνουν υπόψη διάφορες πηγές· ενθαρρύνει την Επιτροπή και το Συμβούλιο να ενσωματώνουν συστηματικά τα δεδομένα από τον FRA στη χάραξη πολιτικών τους και δεσμεύεται για την επίτευξη του ίδιου στόχου·

2.

τονίζει ότι τα εγκλήματα μίσους και η ρητορική μίσους αποτελούν διαδεδομένο και πιεστικό πρόβλημα, καθώς και οι διακρίσεις για οποιονδήποτε λόγο, όπως λόγω φύλου, φυλής, χρώματος, εθνοτικής καταγωγής ή κοινωνικής προέλευσης, γενετικών χαρακτηριστικών, γλώσσας, θρησκείας ή πεποιθήσεων, πολιτικών φρονημάτων ή κάθε άλλης γνώμης, ιδιότητας μέλους εθνικής μειονότητας, περιουσίας, γέννησης, αναπηρίας, ταυτότητας ή έκφρασης φύλου, ηλικίας ή σεξουαλικού προσανατολισμού· υπενθυμίζει ότι μια οριζόντια και διατομεακή προοπτική έχει ουσιαστική σημασία για την προστασία των θεμελιωδών δικαιωμάτων για όλους· προειδοποιεί όσον αφορά την αύξηση και την κανονικοποίηση της ρητορικής μίσους και των διαφόρων μορφών ρατσισμού, ξενοφοβίας και συναφών μορφών μισαλλοδοξίας, ιδίως του αντιαθιγγανισμού, του αντισημιτισμού, της ισλαμοφοβίας και του ρατσισμού κατά των μαύρων και των έγχρωμων ατόμων σε πολλά κράτη μέλη, που έχει επιδεινωθεί από την άνοδο εξτρεμιστικών κινημάτων και έχει αυξηθεί στο διαδικτυακό περιβάλλον, ιδίως κατά τη διάρκεια της πανδημίας COVID-19· τονίζει τη δέσμευση του FRA να καταπολεμά κάθε είδους διακρίσεις και καλεί τον Οργανισμό να συνεχίσει τις εργασίες του σχετικά με τις εξελίξεις όσον αφορά τη ρητορική μίσους και τα εγκλήματα μίσους και να υποβάλλει τακτικά εκθέσεις σχετικά με τις υποθέσεις και τις τελευταίες τάσεις·

3.

επιβεβαιώνει τη βούλησή του να επιτρέψει στον FRA να λειτουργεί πλήρως σε όλους τους τομείς αρμοδιότητας της Ένωσης και να εκπληρώνει τον ρόλο του, όπως καθορίστηκε από τους νομοθέτες της ΕΕ, και, ως εκ τούτου, να προσδιορίσει τις αρχές και τις προϋποθέσεις υπό τις οποίες θα μπορούσε να δώσει τη συναίνεσή του· εκφράζει, στο πλαίσιο αυτό, τη λύπη του για την περιορισμένη συμμετοχή του Κοινοβουλίου στη μεταρρύθμιση του FRA και υπογραμμίζει την προτίμησή του για τη συνήθη νομοθετική διαδικασία· καλεί την Επιτροπή, όπως και στην περίπτωση άλλων οργανισμών ΔΕΥ, να διαθέσει στον FRA επαρκώς αυξημένο προϋπολογισμό, προκειμένου να εκπληρώσει πλήρως τον ρόλο του· αναγνωρίζει την ανάγκη να παρασχεθεί στον FRA κατάλληλα ειδικευμένο προσωπικό·

4.

καλεί το Συμβούλιο να λάβει υπόψη τα ακόλουθα στοιχεία κατά την τροποποίηση του κανονισμού του FRA:

i)

Πεδίο εφαρμογής του κανονισμού

Σύμφωνα με τις αλλαγές που προκύπτουν από την έναρξη ισχύος της Συνθήκης της Λισαβόνας, η λέξη «κοινότητα» θα πρέπει να αντικατασταθεί με τη λέξη «Ένωση» σε όλο τον κανονισμό –αυτό συνεπάγεται ότι οι πράξεις ή οι δραστηριότητες της Ένωσης ή των κρατών μελών που σχετίζονται με το πλαίσιο της κοινής εξωτερικής πολιτικής και πολιτικής ασφαλείας ή εντάσσονται σε αυτό, καθώς και στον χώρο ελευθερίας, ασφάλειας και δικαιοσύνης, θα πρέπει να καλύπτονται από τον FRA· στο πλαίσιο αυτό, θα πρέπει να καταστεί σαφές ότι η εντολή του FRA περιλαμβάνει τον τομέα της αστυνομικής και δικαστικής συνεργασίας σε ποινικές υποθέσεις και ζητήματα που σχετίζονται με τον σεβασμό των θεμελιωδών δικαιωμάτων στα εξωτερικά σύνορα της Ένωσης (σύμφωνα με το άρθρο 77 ΣΛΕΕ), και επικεντρώνεται επίσης σε ζητήματα που σχετίζονται με την αμοιβαία αναγνώριση των δικαστικών αποφάσεων και διαταγών μεταξύ των κρατών μελών· επισημαίνει τον σημαντικό ρόλο του FRA όσον αφορά την παροχή πολύτιμων στοιχείων και εισηγήσεων στο πλαίσιο των διαδικασιών δυνάμει του άρθρου 7 ΣΕΕ και της ετήσιας έκθεσης για το κράτος δικαίου· πιστεύει ότι ο FRA θα πρέπει επίσης να συμβάλει στο μέλλον στο πλαίσιο του κανονισμού (ΕΕ, Ευρατόμ) 2020/2092 περί γενικού καθεστώτος αιρεσιμότητος για την προστασία του προϋπολογισμού της Ένωσης (2)· υπογραμμίζει, στο πλαίσιο αυτό, τον ρόλο του FRA ως μέσου προάσπισης των αρχών της δημοκρατίας, του κράτους δικαίου και των θεμελιωδών δικαιωμάτων, ιδίως σε καιρούς που χαρακτηρίζονται από ανησυχητικές αυταρχικές τάσεις·

ii)

Συνεργασία με τρίτες χώρες

Η συμμετοχή με ιδιότητα παρατηρητή δεν θα πρέπει να περιορίζεται στις υποψήφιες χώρες ή στις χώρες με τις οποίες έχει συναφθεί συμφωνία σταθεροποίησης και σύνδεσης, αλλά θα πρέπει να είναι ανοικτή και σε άλλες τρίτες χώρες, όπως τις χώρες του Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου/της Ευρωπαϊκής Ζώνης Ελεύθερων Συναλλαγών, το Ηνωμένο Βασίλειο, ή –εφόσον κρίνεται σκόπιμο από το Διοικητικό Συμβούλιο του FRA– τις χώρες που καλύπτονται από την Ευρωπαϊκή Πολιτική Γειτονίας·

iii)

Τομείς δραστηριότητας

Πέρα από την καταπολέμηση του ρατσισμού, της ξενοφοβίας και συναφών μορφών μισαλλοδοξίας, όπως ορίζεται στο άρθρο 5 παράγραφος 2 στοιχείο β) του κανονισμού του FRA, και τη γενικότερη δέσμευση για την καταπολέμηση κάθε μορφής διακρίσεων και εγκλημάτων μίσους, στο επιχειρησιακό μέρος του νέου κανονισμού θα πρέπει να αναφέρονται συγκεκριμένα οι ακόλουθοι τομείς δραστηριότητας:

η καταπολέμηση του αντιαθιγγανισμού, του αντισημιτισμού, της ισλαμοφοβίας, του ρατσισμού κατά των μαύρων και των έγχρωμων ατόμων, η προστασία των δικαιωμάτων των ατόμων που ανήκουν σε μειονότητες και ο σεβασμός των πολιτικών φρονημάτων ή κάθε άλλης γνώμης·

iv)

Ετήσιος και πολυετής προγραμματισμός

Η πρόταση της Επιτροπής για τη διακοπή του τρέχοντος πενταετούς πολυετούς πλαισίου θα πρέπει να ληφθεί υπόψη με στόχο να εγκαταλειφθεί η θέσπιση θεματικών περιορισμών για κάθε πενταετή περίοδο, ώστε να επιτρέπεται στον FRA να προσαρμόζει το έργο του και τη θεματική εστίασή του στις αναδυόμενες προτεραιότητες· ο FRA θα πρέπει να καταρτίζει τον προγραμματισμό του σε στενή διαβούλευση με τους εθνικούς αξιωματικούς συνδέσμους του FRA, προκειμένου να συντονίζει τους κύριους θεματικούς τομείς δραστηριότητας με τις εθνικές αρχές των κρατών μελών όσο το δυνατόν καλύτερα και αποδοτικότερα· το σχέδιο εγγράφου προγραμματισμού θα πρέπει να αποστέλλεται στο αρμόδιο προπαρασκευαστικό όργανο του Συμβουλίου και στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο προς συζήτηση, και με βάση τα αποτελέσματα των συζητήσεων αυτών, ο διευθυντής του FRA πρέπει να υποβάλλει το σχέδιο εγγράφου προγραμματισμού στο Διοικητικό Συμβούλιο του FRA προς έγκριση·

5.

καλεί την Επιτροπή να εξετάσει το ενδεχόμενο μιας πιο ολοκληρωμένης και φιλόδοξης αναθεώρησης του κανονισμού του FRA κατόπιν ενδελεχούς εκτίμησης επιπτώσεων και διαβουλεύσεων με τα σχετικά ενδιαφερόμενα μέρη, ώστε να ενισχυθεί η ανεξαρτησία, η αποδοτικότητα και η αποτελεσματικότητα του FRA· καλεί το Συμβούλιο να εξετάσει τις εν λόγω προτάσεις· καλεί την Επιτροπή, για τους σκοπούς της εν λόγω μελλοντικής αναθεώρησης, να λάβει υπόψη ειδικότερα τα εξής:

i)

Διοικητικό Συμβούλιο

Όπως συμβαίνει στην περίπτωση πολλών άλλων οργανισμών της ΕΕ, η Επιτροπή Πολιτικών Ελευθεριών, Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων θα πρέπει να έχει το δικαίωμα να διορίζει ένα επιπλέον μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου του FRA· τα μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου θα πρέπει να έχουν το δικαίωμα εκ νέου διορισμού άπαξ· θα πρέπει να συμπεριληφθεί απαίτηση για την ισόρροπη εκπροσώπηση των φύλων στα όργανα που θεσπίζονται με τον κανονισμό του FRA· ενθαρρύνει τον FRA να συνεχίσει την πρακτική που ακολουθεί, βάσει της οποίας τουλάχιστον ένα μέλος της Επιστημονικής Επιτροπής διαθέτει σχετική πραγματογνωσία στον τομέα της ισότητας των φύλων·

ii)

Ανεξάρτητη αξιολόγηση και επανεξέταση των δραστηριοτήτων του FRA

Ανά πενταετία, οι πράξεις και οι δραστηριότητες του FRA θα πρέπει να υποβάλλονται σε ανεξάρτητη εξωτερική αξιολόγηση που δεν έχει ανατεθεί από την Επιτροπή· στόχος της ανεξάρτητης εξωτερικής αξιολόγησης θα πρέπει να είναι η εκτίμηση, ιδίως, του αντικτύπου, της αποτελεσματικότητας και της αποδοτικότητας των δραστηριοτήτων και των επιτευγμάτων του FRA, καθώς και των εργασιακών πρακτικών του· το Διοικητικό Συμβούλιο πρέπει να εξετάζει τα συμπεράσματα των αξιολογήσεων που αναφέρονται στο άρθρο 30 παράγραφος 3 του κανονισμού του FRA και να υποβάλλει στην Επιτροπή τις συστάσεις που κρίνει απαραίτητες για τις μεταβολές στον FRA, τις εργασιακές πρακτικές του και στο πεδίο της εντολής του· η Επιτροπή πρέπει να διαβιβάζει τις εκθέσεις αξιολόγησης και τις συστάσεις στο Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο, την Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή και την Επιτροπή των Περιφερειών, και να τις δημοσιεύει· μετά την εξέταση της έκθεσης αξιολόγησης και των συστάσεων, η Επιτροπή μπορεί να υποβάλλει τυχόν προτάσεις για τροποποιήσεις του κανονισμού που κρίνει αναγκαίες·

iii)

Καθήκοντα

Κατόπιν αιτήματος του Συμβουλίου, της Επιτροπής ή του Κοινοβουλίου, ο FRA θα πρέπει να είναι σε θέση να πραγματοποιεί, ειδικότερα, ανεξάρτητες επιστημονικές έρευνες και μελέτες, καθώς και να εκπονεί προπαρασκευαστικές μελέτες και μελέτες σκοπιμότητας, και να διατυπώνει και να δημοσιεύει συμπεράσματα και γνώμες για συγκεκριμένους θεματικούς τομείς, συμπεριλαμβανομένων αξιολογήσεων ανά χώρα και γνωμών σχετικά με νομοθετικές προτάσεις σε διάφορα στάδια της νομοθετικής διαδικασίας και σχετικά με διαδικασίες δυνάμει του άρθρου 7 ΣΕΕ· οι ανωτέρω ενέργειες θα πρέπει επίσης να είναι δυνατές με πρωτοβουλία του FRA, και όχι μόνο κατόπιν αιτήματος θεσμικού οργάνου της ΕΕ· επιπλέον, μεμονωμένα κράτη μέλη ή ομάδα κρατών μελών θα πρέπει να έχουν το δικαίωμα πρωτοβουλίας· ο ενεργός ρόλος του FRA στον μελλοντικό μηχανισμό της ΕΕ για τη δημοκρατία, το κράτος δικαίου και τα θεμελιώδη δικαιώματα θα πρέπει να συμπεριληφθεί στον κανονισμό καθώς αποτελεί φορέα ο οποίος, σε συνεργασία με μια ομάδα ανεξάρτητων εμπειρογνωμόνων, προσδιορίζει τις κύριες θετικές και αρνητικές εξελίξεις σε κάθε κράτος μέλος με αμερόληπτο τρόπο και συμβάλλει, μεταξύ άλλων, στην εκπόνηση της ετήσιας έκθεσης της Επιτροπής·

6.

αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο και στην Επιτροπή.

(1)  ΕΕ L 53 της 22.2.2007, σ. 1.

(2)  ΕΕ L 433 I της 22.12.2020, σ. 1.